ماهنامه مثلث شماره 341

‫خروجاز‬ ‫پشتپرده‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال هشتم‪ /‬شماره سیصد و چهل و یک‪18 /‬دی ‪ 88 / 1395‬صفحه ‪ 6000/‬تومان‬ ‫مصطفیمیرسلیمکیست‬ ‫و درکجای سیاست ایران‬ ‫قراردارد؟‬ ‫اوالندیسم‬ ‫جلیلیتنهامیاید‬ ‫یا باپایداری؟‬ ‫سعید جلیلی درسفرهای‬ ‫مختلف به نقد دولت‬ ‫روحانی میپردازد‬ ‫میتوانبهنامزدشدن‬ ‫ناطق نوری هم فکرکرد‬ ‫رونمایی محمدجواد حقشناس‬ ‫از بازیگزینه سایه‬ ‫ایده مرکزی حسن روحانی برای ادارهکشور با چالش مواجه شده است‬ ‫ایا ممکناست اصالحطلبان عبور از روحانی را عملیاتیکنند؟‬ ‫رازهای بابک‬ ‫روسای دو قوه قضائیه و مجریه‬ ‫با یکدیگر مجادلهکردند‬ ‫پایگاه اجتماعی روحانی‬ ‫ضعیف شده است‬ ‫گفتوگو با ناصر ایمانی‬ ‫انتخابات‪ 96‬شبیه‬ ‫سال‪ 84‬میشود‬ ‫گفتوگو با حمیدرضا ترقی‬ ‫قیمت ارز در انتخابات به‬ ‫پنج هزارتومان میرسد‬ ‫یادداشتهای محمد قلی یوسفی‬ ‫و رضا مجیدزاده درباره نرخ ارز‬ ‫فیلمفارسیِ‬ ‫فیلمهندی‬ ‫پروندهای انتقادی‬ ‫درباره«سالمبمبئی»‬ ‫همراهگفتوگو‬ ‫با کارگردان و‬ ‫تهیهکننده‬ ‫محافظهکارانعملگرا‬ ‫گزارشی درباره استراتژی‬ ‫موتلفه در انتخابات‬ ‫برای مشاهده اخرین اخبار نهاد کتابخانههای عمومی کشور میتوانید توسط گوشی تلفنهمراه خود از رمزینهها عکس بگیرید‬ ‫‪ ::‬لبخند کاغذی ‪::‬‬ ‫‪ ::‬کتابخوان دی ‪::‬‬ ‫طرح از الهام خلیلی مهر‬ ‫کیش پارسایان (دروس استاد ایتاهلل مجتبی تهرانی)‬ ‫تدوین زیر نظر علیاکبر رشاد ‪ /‬انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسالمی ‪ ۲۰۸ /‬صفحه‬ ‫ایشـان در کام تشـنه طالبـان سـلوک الـی اهلل‬ ‫ریختـه میشـود‪.‬‬ ‫مباحـث کتاب مشـتمل بر سـه بخـش ایمان‪،‬‬ ‫صفـات مومنـان و پیـام پارسـایی اسـت؛ در‬ ‫بخـش نخسـت مهمتریـن مسـائل ایمـان‬ ‫همچـون‪ :‬ماهیـت‪ ،‬مراتـب‪ ،‬عوامـل کاهـش‬ ‫و افزایـش و اثـار فـردی و اجتماعـی ایمـان‬ ‫بررسـی شـده اسـت‪ .‬در بخـش دوم‪ ،‬صفـات‬ ‫و حـاالت مومنـان بـه اسـتناد ایـات و روایات‬ ‫بررسـی و طبقهبنـدی شـده اسـت‪ .‬در نهایت‬ ‫در بخـش سـوم بـه شـرح و تفسـیر خطبـه‬ ‫ه ّمـام اختصـاص یافتـه اسـت کـه‬ ‫در حقیقـت شـرحی بـر بیـان‬ ‫امیرالمومنین علیه السـالم در توصیف‬ ‫ویژگیهـای متقیـن اسـت‪.‬‬ ‫مرحـوم ایت اهلل مجتبـی تهرانی از جمله بزرگانی‬ ‫بودنـد کـه ارتبـاط نزدیکـی بـا عموم مـردم و به‬ ‫ویـژه جوانان داشـتند‪ .‬ایـن مطلب در کنـار درجه‬ ‫بـاالی علمـی که حاصل سـالها خوشـهچینی از‬ ‫دریـای معرفـت بزرگانی چـون امام خمینـی(ره)‪،‬‬ ‫عالمـه طباطبایـی‪ ،‬ایـتاهلل بروجردی و‪ ...‬اسـت‬ ‫باعـث شـده تا اثار ایشـان در عین عمـق و دقت‬ ‫علمـی‪ ،‬از زبانـی سـاده و قابـل فهم بـرای عموم‬ ‫برخوردار باشـد‪.‬‬ ‫ایـن کتـاب که بـه عنـوان مدخلی بـرای ورود به‬ ‫بحثهـای اخالقی محسـوب میشـود‪ ،‬برگرفته‬ ‫شـده از برخـی از سلسـله مباحـث اخالقـی و‬ ‫معرفتـی حـاج اقـا مجتبـی اسـت‪ .‬امیـزهای از‬ ‫اخـالق نبـوی و عرفـان علـوی کـه بـا ایـات و روایـات‬ ‫امیختـه و بـه براهیـن عقلـی نیـز مزیـن شـده و از جویبـار لسـان‬ ‫نمایی از کتابخانه مرکزی تبریز‬ ‫کتا‬ ‫‪ 335‬بخانه م‬ ‫رکزی تب‬ ‫مردم ‪ 1‬به همت خیری ریز در سال‬ ‫ت‬ ‫ّ ن‬ ‫های فر اسیس شد‪ .‬ساز و همکاری‬ ‫این ک هنگی یونسکو د مان فعالیت‬ ‫ر‬ ‫ت‬ ‫امانت ابخانه را به عنوا سال ‪1344‬‬ ‫استف دار یونسکو شنا ن کتابخانه‬ ‫یونسک اده از کتاب ها خت و حق‬ ‫و را به این کتاب ی انتشارات‬ ‫خانه‬ ‫اعطاء کرد‪.‬‬ ‫‪telegram.me/iranplir‬‬ ‫‪p.r@iranpl.ir‬‬ ‫‪instagram.com/iranpl.ir‬‬ ‫‪aparat.com/iranpl.ir‬‬ ‫‪www.iranpl.ir‬‬ ‫رعایتمقرراتوموازینشرعی‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫بعضی از ایــن اقایان که اینجــا بودند‬ ‫گفتم که ان روزی که وجهه اســام بخواهد‬ ‫درش خدشــه وارد بشــود‪ ،‬ان روز است که‬ ‫بزرگان اســام جانشــان را دادند برای ان ‪.‬‬ ‫در زمان معاویه و در زمان پســر خلف معاویه‬ ‫مســئله اینطور بود که چهره اســام را اینها‬ ‫داشــتند قبیح مــی کردند‪ .‬به عنــوان خلیفه‬ ‫المســلمین ‪ ،‬به عنوان خلیفه رسول الله ان‬ ‫جنایات را می کردند‪.‬‬ ‫مجالسشان ‪ ،‬مجالس چه بود‪ .‬اینجا بود‬ ‫که تکلیف اقتضا می کرد برای بزرگان اسالم‬ ‫که مبارزه کنند و معارضه کننــد؛ و این چهره‬ ‫قبیحی که اینها دارند از اسالم نشــان می دهند واشخاص‬ ‫غافل ممکن است که خیال کنند که اسالم خالفتش همین‬ ‫است که معاویه دارد ویزید دارد‪ ،‬این است که خطر می اندازد‬ ‫اسالم را و این است که مجاهده برایش باید کرد‪،‬ولو انسان‬ ‫به کشتن برود‪.‬‬ ‫تا حاال همه قشــرها ‪ -‬خداوند همه شــان را سعادت و‬ ‫سالمت بدهد ‪ -‬مبارزه کردند و این قشــری که ظالم بودند‪،‬‬ ‫ســتمکار بودند‪ ،‬خائن بودند‪ ،‬این رژیم فاســد را شکســتند‬ ‫و از بیــن بردند‪ .‬حاال که مملکت دســت خود مــردم افتاده‬ ‫اســت‪ ،‬و ادعا این اســت که یک حکومت اسالمی است ‪،‬‬ ‫که یک جمهوری اســامی است ‪ ،‬حاالســت که خطر زیاد‬ ‫است ‪.‬‬ ‫حاالست که برای قشر روحانیت از همه بیشتر؛ برای‬ ‫‪8- 17‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫جدال وزرا در فصل اخر دولت‬ ‫اقتصاد دستوری‬ ‫رازهای بابک‬ ‫جنگ سرد جدید‬ ‫‪18- 27‬‬ ‫گفتارها‬ ‫«سیاست» پولی‬ ‫قیمت ارز به ‪ 5‬هزار تومان می رسد‬ ‫مالک مردم‪ ،‬تورم است‬ ‫بازگشت به استراتژی تنش صفر؟‬ ‫‪32- 55‬‬ ‫سیاست‬ ‫اوالندیسم‬ ‫پایگاه اجتماعی رو حانی ضعیف شده است‬ ‫محافظه کاران عمل گرا‬ ‫جلیلی تنها می اید یا با پایداری؟‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫مثلث؛هفتهنامه ایخبری‪،‬تحلیلیاستکهسعیداردروایتیمنصفانهوعادالنه‬ ‫از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشــاره ای است به سه ضلع استقالل‪،‬‬ ‫ازادی و جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی‪ ،‬چارچوبش‬ ‫اسالم‪ ،‬انقالب‪ ،‬امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گســترش و سیادت اسالم خواهی در‬ ‫سراسر جهان و عزت مسلمانان‪ ،‬توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم‬ ‫شریف ایران و رونق گرفتن عدالت‪ .‬مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب‬ ‫و ایستادگی در برابر مقابالن گفتمانی و عملی نظام و سیاق و مشرب مان نجابت‬ ‫قلم و روزنامه نگاری مومنانه و تالش در جهت رونق گرفتن سنت گفت وگو میان‬ ‫فرهیختگانونخبگانکشوراست‪.‬امیدواریمکهدرروایت مانصادق‪،‬برمرام مان‬ ‫مستمر و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪ ،‬بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب‬ ‫و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫دبیرتحریریه‪ :‬مصطفیصادقی‬ ‫سیاست‪ :‬مصطفی صادقی (دبیر)‪ -‬علی حاجی ناصری‪ -‬امیدکرمانی ها‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫بین الملل ‪ :‬سعیده سادات فهری (دبیر)‬ ‫اقتصاد ‪ :‬محمدمهدی صدرزاده (دبیر)‬ ‫دیدار‪ :‬افشین خماند(دبیر)‬ ‫ورزش‪ :‬مهدی ربوشه (دبیر)‬ ‫جامعه شناسی و فکرنو‪ :‬علی حاجی ناصری (دبیر)‬ ‫فرهنگ‪ :‬شایان ربیعی (دبیر)‬ ‫بازار‪ :‬محمد شکراللهی (دبیر)‬ ‫مشاور هنری ‪ :‬نیما ملک نیازی ‬ ‫اینکه اینها نمونه ای از اســام هســتند؛ نمونــه ای از انبیا‬ ‫هستند‪ .‬برای سایر قشــرها هم همین معنا‪ .‬اینکه به اسالم‬ ‫عقیده دارد‪ ،‬به خدا عقیده دارد‪ ،‬برایــش االن یک تکلیف‬ ‫هســت که در این وقتی کــه ان رژیم طاغوتی رفته اســت‬ ‫‪ ،‬وحاال ‪ -‬مــا ادعا می کنیم ‪ -‬یک رژیم اســامی و انســانی‬ ‫هســت ‪ ،‬یکوقتی طوری نشــود که کمیته ها در سرتاســر‬ ‫کشــور‪ ،‬عرض بکنم پاســدارها در سرتاســر کشــور‪ ،‬سایر‬ ‫قشرها درسرتاســر کشــور‪ ،‬خودشــان را ازاد بدانند که هر‬ ‫کاری می خواهند بکننــد؛ ازاد بدانند که هرجور می خواهند‬ ‫رفتار بکنند‪.‬‬ ‫این اســت که اگــر چنانچــه کمیته هــا روی موازین‬ ‫اســامی عمل نکنند‪ ،‬اگر روحانیون ‪ ،‬کــه در راس جامعه‬ ‫هســتند روی موازین [و] مقررات به طور دقت عمل نکنند‪،‬‬ ‫اگر دولت به طور دقت عمل نکند‪ ،‬اگر ارتش به طور‬ ‫دقت عمل نکند و االن یک تکلیف بســیار بزرگی به‬ ‫عهده همه ماســت ‪ .‬من که یک طلبه هســتم این‬ ‫تکلیف را دارم ؛ اقایان هم ‪ ،‬که از اقایان هستند‪ ،‬این‬ ‫تکلیف را دارند؛ سایر قشرها هم دارند؛ که کوشش‬ ‫کنیم وجهه اسالم و صورت اسالم را انطور که هست‬ ‫نمایش بدهیم ؛ نه انطوری که خلفایی مثل معاویه‬ ‫و یزید و بعضی ‪ ،‬یا بســیاری از خلفــای اموی و بنی‬ ‫عباس جلوه می دادند‪.‬‬ ‫به عنــوان اینکه ما نماینده اســام هســتیم‬ ‫کارهایی مــی کردند که با اســام مخالــف بود؛ و‬ ‫اســباب این می شــد که یکوقت وجهه اسالم را در‬ ‫دنیا دگرگون کنند‪.‬‬ ‫‪56- 63‬‬ ‫بین الملل‬ ‫قزاق امریکایی‬ ‫چرخش به شرق‬ ‫نبرد مشترک علیه داعش‬ ‫سوریه باثبات‬ ‫‪64-73‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫فیلم فارسیِ فیلم هندی‬ ‫نظر منتقدان برایم مهم نیست‬ ‫این فیلم مورد قبول منتقدان نیست‬ ‫قصه ناقص است‬ ‫‪74-79‬‬ ‫ورزش‬ ‫دیپورت‬ ‫مربی متفاوت‬ ‫شوک سرمربی‬ ‫تعیین تکلیف اماراتی ها برای تیم ملی‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫و افشین جم‬ ‫پردازش تصاویر‪ :‬هومن سلیمیان‬ ‫عکس‪ :‬امیر طالیی کیوان‪ -‬عدنان جعفری و محمد برنو‬ ‫ویرایش‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی و نرگس حاجیلو‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمدرضا پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬محمد شکراللهی‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلیاجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬علیرضا اسدالهی‪ -‬علی اکبر پیمانی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتر دارابی ‪ -‬دکتر ایت اله ابراهیمی‪ -‬حسین محمد پورزرندی‬ ‫مهندس صدوقی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی‪ -‬محمدابراهیم محمد پورزرندی‬ ‫علیرضا حسن زاده ‪ -‬دکتر عیسی رضایی ‪ -‬سید حمید خالقی ‪ -‬هادی انباردار‬ ‫طراح جلد‪ :‬مصطفی مرادی‬ ‫خروجاز‬ ‫پشتپرده‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال هشتم‪ /‬شماره سیصد و چهل و یک‪18 /‬دی ‪ 88 / 1395‬صفحه ‪ 6000/‬تومان‬ ‫مصطفیمیرسلیمکیست‬ ‫و درکجای سیاست ایران‬ ‫قراردارد؟‬ ‫اوالندیسم‬ ‫جلیلیتنهامیاید‬ ‫یا باپایداری؟‬ ‫سعید جلیلی درسفرهای‬ ‫مختلف به نقد دولت‬ ‫روحانی میپردازد‬ ‫میتوانبهنامزدشدن‬ ‫ناطق نوری هم فکرکرد‬ ‫رونمایی محمدجواد حقشناس‬ ‫از بازیگزینه سایه‬ ‫ایده مرکزی حسن روحانی برای ادارهکشور با چالش مواجه شده است‬ ‫ایا ممکناست اصالحطلبان عبور از روحانی را عملیاتیکنند؟‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912-8505848 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز ‪ -‬پردازش تصویر رایان‬ ‫توزیع‪ :‬نشر گستر امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید عباسپور(توانیر)‪ ،‬خیابان نظامی گنجوی‪ ،‬کوچه پناه‪،‬‬ ‫پالک ‪19‬‬ ‫تلفن ‪88198280 :‬‬ ‫رازهای بابک‬ ‫روسای دو قوه قضائیه و مجریه‬ ‫با یکدیگر مجادلهکردند‬ ‫پایگاه اجتماعی روحانی‬ ‫ضعیف شده است‬ ‫گفتوگو با ناصر ایمانی‬ ‫انتخابات‪ 96‬شبیه‬ ‫سال‪ 84‬میشود‬ ‫گفتوگو با حمیدرضا ترقی‬ ‫قیمت ارز در انتخابات به‬ ‫پنج هزارتومان میرسد‬ ‫یادداشتهای محمد قلی یوسفی‬ ‫و رضا مجیدزاده درباره نرخ ارز‬ ‫فیلمفارسیِ‬ ‫فیلمهندی‬ ‫محافظهکارانعملگرا‬ ‫گزارشی درباره استراتژی‬ ‫موتلفه در انتخابات‬ ‫پروندهای انتقادی‬ ‫درباره«سالمبمبئی»‬ ‫همراهگفتوگو‬ ‫با کارگردان و‬ ‫تهیهکننده‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫عبور از روحانی؟‬ ‫اصالح طلبان در اخرین جلسه شورای سیاست گذاری خود بنا به‬ ‫اعالم محمدرضا عارف هنوز وارد بررسی مصادیق نشده است‪ .‬این اعالم‬ ‫به این معناســت که اصالح طلبان هنوز برای حمایت از حسن روحانی‬ ‫به اجماع نرسیده اند‪ .‬در خبرنامه این شماره این مساله را مورد بررسی‬ ‫قرار داده ایم‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫تی‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪8‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫جدال و اختالف نظــر وزرای کابینه یازدهــم وارد فاز‬ ‫تازه ای شده است‪ .‬هنوز چند روز از مجادله وزرای بهداشت و‬ ‫رفاه نگذشته که این بار بیژن زنگنه به نعمت زاده تاخته و از او‬ ‫درصحنعلنیمجلسانتقادکردهاست‪.‬اختالفنظرایندو‬ ‫قتریبونمجلس‬ ‫وزیرکابینهتاانجاپیشرفتهکهزنگنهازطری ‬ ‫اعالم کرده نعمــت زاده‪ ،‬وزیر فعلی صنعت در پتروشــیمی ‬ ‫هیچ کارهاست‪.‬وزیرنفتباانتقادازدخالت هایوزیرصنعت‪،‬‬ ‫معدن و تجارت در حوزه مسائل پتروشیمی و با تاکید بر اینکه‬ ‫«اقای نعمت زاده» مســئولیتی در حوزه پتروشیمی ندارد‪،‬‬ ‫گفته‪« :‬ایا خدا را خوش می اید‪ 16‬میلیارد دالر از دهان مردم‬ ‫بگیریم و به جیب یک عده بریزیم؟!»‬ ‫بیژن زنگنه در جریان بررســی مــاده ‪ 53‬الیحه برنامه‬ ‫ششمتوسعهکهدربارهتعیینفرمولجدیدبرایقیمت گذاری‬ ‫خــوراک پتروشــیمی ها بود‪ ،‬ضمــن موافقت با پیشــنهاد‬ ‫حاجی بابایی مبنی بر حذف این ماده از برنامه ششم‪ ،‬اظهار‬ ‫داشت‪« :‬در سال ‪ 93‬قانون دائمی برای نحوه قیمت گذاری‬ ‫محصوالتپتروشیمی تصویبوچارچوبیبرایقیمت گذاری‬ ‫تعیین شد‪ .‬ما نمی توانیم در عرض دو سال چند بار قانون را‬ ‫تغییر دهیم‪ ،‬اگر هم کسی قرار باشد اقدام به سرمایه گذاری‬ ‫کند با قانون پنج ســاله ســرمایه گذاری نخواهــد کرد‪ ،‬این‬ ‫مصوبه با قیمــت حداقل ‪ 50‬دالر برای هر بشــکه نفت‪16 ،‬‬ ‫میلیارد دالر بار مالی به دولت تحمیل می کند‪ ».‬وی با بیان‬ ‫اینکه بنده مسئول بخش پتروشیمی هســتم و وزیر صنایع‬ ‫قانونا مسئولیتی در این حوزه ندارد‪ ،‬افزود‪« :‬اما اینکه اقای‬ ‫نعمت زاده زمانی مدیر پتروشیمی بوده و عالقه مند است در‬ ‫این زمینه اظهارنظر کند‪ ،‬بحث دیگری اســت اما ایا خدا را‬ ‫خوش می اید که‪ 16‬میلیارد دالر از دهان مردم بگیریم و ان را‬ ‫به جیب یک عده بریزیم؟»‬ ‫وزیرنفتبابیاناینکههیچکشوریدرمنطقهجزایران‬ ‫گاز اضافه برای فروش ندارد‪ ،‬تاکید کرد‪« :‬قیمت تمام شده‬ ‫گازماغیرازارزشذاتیانبیشاز‪ 10‬سنتدرهرمترمکعب‬ ‫اســت‪ ،‬شــرکت های خصوصی هم می گویند قیمت فعلی‬ ‫ی خوب اســت و می تواند باالتر هم باشد‬ ‫خوراک پتروشیم ‬ ‫زیرا در این صورت خصولتی ها نمی تواننــد وارد این بخش‬ ‫شوند‪ .‬اگر ما بخواهیم به این مصوبه کمیسیون تلفیق رای‬ ‫بدهیم‪ ،‬بهشت مالی و پولی برای یک عده درست می شود و‬ ‫منابع دولت هدر می رود‪ ،‬بنابراین با حذف این ماده موافقت‬ ‫جدال وزرا در فصل اخر دولت‬ ‫حسنروحانیگفتهاستاگراختالفیبینوزراباشد‬ ‫پیگیریخواهدکرد‬ ‫کنید‪ ».‬این اظهارنظر در حالی اســت که نعمت زاده بارها و‬ ‫بارها درباره خروج پتروشیمی ها از بورس به جهانگیری نامه‬ ‫نوشتهوحتی در موردخوراکپتروشیمی ها به نفع صنایع نظر‬ ‫داده است‪ .‬این اظهارات و نامه ها سرانجام موجب شد زنگنه‬ ‫که از این دخالت ها به ستوه امده علیه معاون سابق خود در‬ ‫مجلس موضع بگیرد و بگوید من مسئول پتروشیمی هستم‬ ‫نه نعمت زاده! البته همین چند هفته پیش بود که نعمت زاده‪،‬‬ ‫رئیس کل بانک مرکزی را اماج حمالت خود قرار داد و بانک‬ ‫مرکزی را مسئول شکست طرح اعتباری خرید کاالی ایرانی‬ ‫دانست‪.‬‬ ‫جنجال بهداشتی و رفاهی!‬ ‫این مجادله زنگنه و نعمــت زاده در حالی کلید خورده‬ ‫اســت که چند روز پیش از ان حســن قاضی زاد ه ها شمی‪،‬‬ ‫وزیر بهداشت هم لب به انتقاد شــدید از وزارت رفاه گشود و‬ ‫در این باره اظهار داشــت‪« :‬ظلم بزرگ دیگری که کرده ایم‬ ‫این است که ‪12‬ســال پیش ســامت مردم را دست بنگاه‬ ‫اقتصادی دادیــم‪ .‬بنابراین ســامت مردم بــه وزارت رفاه‬ ‫رفت‪ .‬اسم ان را گذاشتند رفاه و بنده معتقدم حیف این اسم‬ ‫است‪ .‬این وزارت چه چیز برایش مهم است؟ برای او حقوق‬ ‫و سرمایه گذاری مهم است و بعد هم می گوید حقوق باید به‬ ‫دست کارگران و بازنشستگان برســد زیرا پزشکان وضعیت‬ ‫مالی خوبی دارند و این بدبختی ما شده است‪ ».‬علی ربیعی‪،‬‬ ‫وزیر رفاه هم در رد انتقادات شــدید هاشــمی گفت‪« :‬این‬ ‫حرف درســت نیســت‪ .‬روزی که من به وزارتخانه کار امدم‬ ‫بودجه تامین اجتماعی هشت هزار میلیارد تومان بود و امروز‬ ‫به ‪18‬هزار میلیارد رسیده که این رقم بسیار قابل توجه است‪.‬‬ ‫بنده می توانم تمام حسابرسی های تامین اجتماعی را شفاف‬ ‫نشان دهم‪ ،‬تمام هزینه های درمان در بخش درمان هزینه‬ ‫می شود‪ ،‬حتی بیشــتر از ان‪ .‬در حقیقت ما ‪ 7‬از ‪ 27‬درامدی‬ ‫که به دست می اوریم را باید در بخش درمان‪ ،‬ازکارافتادگی‬ ‫و غرامت هزینه کنیم و ‪ 2‬از ‪ 27‬صرف پرداخت مستمری به‬ ‫بازنشســتگان می شــود‪ ».‬ربیعی افزود‪« :‬پول درمان کجا‬ ‫می رود؟برخیمی گویندپولدرمانراسرمایه گذاریکردیم‪،‬‬ ‫که باید بگویم حتی ما پول سرمایه گذاری را به بخش درمان‬ ‫پرداخت کردیم‪ .‬بنده وام گرفتم و شرکت ها را گرو گذاشتم‬ ‫و به درمان پرداخت کردم‪ .‬پس تاکید می کنم که تمام پول‬ ‫درمان برای درمان خرج می شــود و حتی به جای ‪ 7‬بیست و‬ ‫هفتم‪9،‬بیست و هفتم پرداخت کرده ایم‪».‬‬ ‫یادی از دعوای ترکان و نعمت زاده‬ ‫تیرماه امسال هم محمد رضا نعمت زاده‪ ،‬وزیر صنعت‪،‬‬ ‫در مراســم روز صنعت با انتقاد از واردات محور شدن مناطق‬ ‫ازاد گفته بود‪« :‬مناطــق ازاد یکی از گلوگاه هــای واردات و‬ ‫قاچاق است‪ .‬اینکه مردم کاالیی را به عنوان سوغاتی از این‬ ‫مناطقواردکنند‪،‬مساله اینیستاماوقتیبرخیافرادنیسان‬ ‫را پر می کنند و تریلی های مملو از کاال را روانه سرزمین اصلی‬ ‫می کنند‪ ،‬دیگر روشن اســت که هدف‪ ،‬واردات و به عبارت‬ ‫دیگر قاچاق کاالست‪ .‬هر روز از صفحات روزنامه ها تبلیغات‬ ‫خرید امالک تجاری در مناطق ازاد دیده می شــود که نشان‬ ‫می دهدخبریازتولیددرانمناطقنیست‪».‬علی اکبرترکان‪،‬‬ ‫مشاوررئیس جمهورهمدرپاسخبهاودربرنامهتلویزیونیمتن‬ ‫حاشیهاظهارداشت‪«:‬نعمت زادهمواظبحرف زدنشباشد‬‫وگرنه از کوره در مــی روم و چیزهایی می گویم‪ .‬بنده خجالت‬ ‫می کشم یک سری مسائل را درباره ایشــان به زبان اورم‪».‬‬ ‫که خوشــبختانه وزیر صنعت‪ ،‬معدن و تجارت غائله را ختم‬ ‫به خیر کرد و در جواب ترکان گفــت‪« :‬برادر خوب ما باالخره‬ ‫یک حرف هایی زده و خودش باید جوابگو باشد‪ .‬ما از ایشان‬ ‫گله و شکایت نداریم‪ .‬من فکر می کنم شما به عنوان خبرنگار‬ ‫این قدر از ایشان سوال کردید که ایشان را عصبانی کردید و‬ ‫از کوره در رفت‪ .‬به طور قطع ایشان سوء نظری ندارند و اقای‬ ‫ترکان مسئول مناطق ازاد هستند و کار کارشناسی کردند‪».‬‬ ‫در تازه ترین تحول در این مورد حســن روحانی در واکنشــی‬ ‫به اختالف نظرها در دولت گفته اســت‪« :‬دعوایی نیست‪.‬‬ ‫ اختالف‏کارشناسی بین وزرا وجود داردکه طبیعیهمهست‪.‬‬ ‫گاهی در جلسات دولت هنگام رای گیری بنده رای‏نمی دهم‬ ‫برای اینکه همه ازاد باشــند‪ ،‬بتوانند حرف بزنند و رای گیری‬ ‫شود‪ .‬اگر اختالف باشد حتما‏پیگیری می کنم‪ .‬این وظیفه‬ ‫رئیس جمهور است‪.‬‏اگر جایی هماهنگی بین دو وزیر نباشد‪،‬‬ ‫حتما مداخله می کنم و هماهنگی به وجود‏می اورم‪ .‬مشکل‬ ‫هماهنگی در دولــت نداریم‪ .‬اختالف نظرات کارشناســی‬ ‫خیلی طبیعی است ولی دعوا‏نداریم‪.‬‏» هر چه هست به نظر‬ ‫می رسد در فصل اخر دولت وزرای روحانی اختالفات عمیقی‬ ‫با یکدیگر پیدا کرده اند‪.‬‬ ‫عارف‪ :‬وارد مصداق انتخابات نشدیم‬ ‫رازهای بابک‬ ‫اقتصاددستوری‬ ‫دستورارزیرئیس جمهوریبخش نامهشد‬ ‫گزار‬ ‫ش‬ ‫ا‬ ‫ول‬ ‫‪1‬‬ ‫معــاون اول رئیس جمهور و رئیس ســتاد فرماندهی‬ ‫اقتصــاد مقاومتی هفته گذشــته بــا ابالغ دســتورالعمل‬ ‫انجام گشــایش اعتبار برای واردات کاال با نــرخ ارز ازاد‪،‬‬ ‫صادرکننــدگان را مکلــف کــرد ارز حاصل از صــادرات را‬ ‫بر اساس سیاست گذاری بانک مرکزی به فروش برسانند‪.‬‬ ‫اســحاق جهانگیری در این ابالغیه ضمــن مکلف کردن‬ ‫صادرکننــدگان محصــوالت و فراورده های پتروشــیمی‪،‬‬ ‫فوالد‪ ،‬مس‪ ،‬الومینیوم‪ ،‬ســنگ اهن و کنسانتره اهن و گاز‬ ‫مایع تولیدی پتروشیمی برای به فروش رساندن ارز حاصل‬ ‫از صادرات بر اســاس سیاســت گذاری و هماهنگی بانک‬ ‫مرکزی‪ ،‬این بانــک را موظف کرد در دو هفته در راســتای‬ ‫مبارزه با پول شویی‪ ،‬گزارش مربوط به اقدامات انجام شده‬ ‫را بــرای برقــراری ضوابــط الزم و اجرای کامــل قوانین و‬ ‫مقررات ارائه کند‪ .‬او در ابالغیه ای به منظور تحقق دستور‬ ‫رئیس جمهور مبنی بر ساماندهی بازار ارز و حمایت از تولید‬ ‫داخلی‪ ،‬دســتورالعملی بــرای اجرا به همه دســتگاه های‬ ‫اجرایی‪ ،‬بانک ها و موسسات اعتباری‪ ،‬موسسات عمومی‬ ‫غیردولتی و نهادهای انقالب اســامی ابالغ کرد‪ .‬در این‬ ‫ابالغیه همچنین ســتاد مبارزه با قاچاق کاال و ارز‪ ،‬مکلف‬ ‫است راه اندازی کامل سامانه شناســایی و مبارزه با کاالی‬ ‫قاچاق را در دســتورکار قرار داده و اقدامات تشــدیدکننده‬ ‫مبارزه با این پدیده را از مبادی ورودی تا سطح عرضه عمده‪،‬‬ ‫به کار گیرد‪ .‬در این ابالغیه شــرط ثبت ســفارش خودرو و‬ ‫سایر کاالهای بادوام به تشــخیص وزارت صنعت‪ ،‬معدن‬ ‫و تجارت‪ ،‬داشتن نمایندگی مجاز و خدمات پس از فروش‬ ‫اعالم شده است‪ .‬در بخش دیگری از ابالغیه‪ ،‬رئیس ستاد‬ ‫اصالح یا اخالل؟‬ ‫ث‬ ‫‪ l‬معمای رد صالحیت‬ ‫این روزهــا برخی خبرهــا در مورد رد‬ ‫صالحیت حسن روحانی شنیده می شود‪.‬‬ ‫رصــد اخبــار و مصاحبه هــا در ایــن مورد‬ ‫نشان می دهد که ســرنخ طرح این گزینه‬ ‫چهره هــای اصالح طلب و حامــی دولت‬ ‫هســتند‪ .‬در واقــع هیچ کــدام از مقامات‬ ‫رســمی و مســئول در ایــن زمینــه هرگــز‬ ‫سخنی از رد صالحیت رئیس دولت مستقر‬ ‫نداشــته اند و بعید هم به نظر می رســد که‬ ‫اصــا چنیــن مســاله ای طــرح موضوع‬ ‫شــده باشــد‪ .‬شــاید یک گمانه این باشد‬ ‫که خبرســازی درباره رد صالحیت روحانی‬ ‫بــا هــدف مظلوم نمایی‪ ،‬به محــاق بردن‬ ‫برخی ناکارامدی هــا‪ ،‬تحریک اجتماعی‬ ‫و تصاحــب ارای مخالفین نظــام‪ ،‬دنبال‬ ‫می شــود‪ .‬اگر این احتمال صحت داشته‬ ‫باشــد از همیــن حــاال بایــد در مــورد ان‬ ‫روشــنگری کرد‪ .‬اقای روحانی حتما یکی‬ ‫از نامزدهای انتخابات پیش رو خواهد بود‬ ‫مگر اینکه خودش نخواهــد برای دفاع از‬ ‫وضع موجود به صحنه بیاید‪.‬‬ ‫‪ l‬گورخواب ها فراموش شدند‬ ‫بعــد از انتشــار تصاویــری از‬ ‫گورخوا ب هــای حاشــیه تهــران‪،‬‬ ‫جنجال های سیاسی و رسانه ای فراوانی‬ ‫رقم خــورد‪ .‬هر جنــاح و هر گــروه و هر‬ ‫نهادی به انتقاد از طرف مقابل پرداخت‬ ‫و این فاجعه انسانی را به گردن انداخت‪.‬‬ ‫ان گورخوا ب ها به فاصلــه اندکی از ان‬ ‫گورســتان بیرون انداخته شدند و اصل‬ ‫مساله هم انقدر دســتمالی شد که دیگر‬ ‫به فراموشــی نسبی سپرده شــد‪ .‬سوال‬ ‫اساســی این جاســت که اکنــون پدیده‬ ‫گورخوابی حل شــده؟ ایا صــور دیگری‬ ‫از گور خوابــی از جمله پــل خوابی‪ ،‬زیر‬ ‫گذر خوابی‪ ،‬پیاده رو خوابی و‪ ...‬معضل‬ ‫اجتماعــی نیســتند؟ مــردم منتظرنــد‪.‬‬ ‫چرا کســی کاری نمی کند؟ چــرا به جای‬ ‫تالش های فشــرده برای متهم ســازی‬ ‫یکدیگر حتی یک نشســت مشترک بین‬ ‫همــه انها کــه بایــد مســئولیت بپذیرند‬ ‫تشکیل نمی شود تا این فاجعه تاسف اور‬ ‫انســانی ان هم در مملکت اســامی ما‬ ‫حل شــود؟ مردم رادســت کم نگیرید‪.‬‬ ‫شــما کمر همت ببندید مردم هم حمایت‬ ‫می کنند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫‪2‬‬ ‫برخی کارشناســان معتقدند سیاســت دولت و بانک‬ ‫مرکزی این است که ارز را تک نرخی دولتی کند‪ ،‬یعنی اینکه‬ ‫نرخی را دولت اعالم کند و ان نرخ تنها نرخ دالر موجود در‬ ‫بازار باشد‪ .‬دولت با پشتوانه ذخایر ارزی بانک مرکزی از این‬ ‫نرخ حمایت می کنــد‪ .‬انگیزه دولت برای ایــن کار نیز این‬ ‫اســت که از نرخ مذکور جهت تبلیغات انتخاباتی استفاده‬ ‫کند و عنوان کند که از اول دولت یازدهم نرخ دالر را نسبت به‬ ‫دولت قبل کاهش دادیم و در بازه قیمتی کمتر از نرخ ارز در‬ ‫دولت قبل ان را مدیریت کردیم و نرخ ارز را افزایش ندادیم‪.‬‬ ‫برخی کارشناســان بــر این باورنــد که نــرخ ارز باید‬ ‫بر اســاس قدرت برابری خرید تغییر کند‪ ،‬یعنــی به تدریج‬ ‫نوسانات بازار در ان اعمال شــود اما اگر این نرخ از سوی‬ ‫نهــاد قانون گذار چند ســال ثابت نگه داشــته شــود و بعد‬ ‫افزایش پیدا کند دیگر نامش اصالح نرخ نیست بلکه باعث‬ ‫ایجاد اختالل در بازار است‪.‬‬ ‫ن‬ ‫ظر‬ ‫مثل‬ ‫خبرنامه‬ ‫علی گنجی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫فرماندهی اقتصاد مقاومتی با تاکید بر اینکه یوزانس برای‬ ‫واردات مواد اولیه و قطعات یدکی‪ ،‬بدون سقف و برای یک‬ ‫سال مجاز شده‪ ،‬امده است‪« :‬استفاده از اعتبارات یوزانس‬ ‫حداکثر به مبلغ ‪ ۵۰‬میلیون دالر در هر مورد برای واردات‪،‬‬ ‫تکمیل و تجهیز خطوط تولید واحدهای اقتصادی موجود‬ ‫تا سقف سه سال مجاز است که برای ساماندهی بازار ارز‪،‬‬ ‫انجام و در قالب «دســتورالعمل اقــدام نظام بانکی جهت‬ ‫گشــایش اعتبار برای واردات کاال با نرخ ازاد» به شــبکه‬ ‫بانکی ابالغ شد‪ .‬شرایطی در حوزه تجارت خارجی به ویژه‬ ‫وارد کنندگان تعیین شده اســت؛ بنابراین گشایش ال سی‬ ‫از موقعیت جدیدی برخوردار و قیمت پایه ســه هزار و ‪٦٠٠‬‬ ‫تومانی برای گشــایش ال ســی در نظر گرفته شــد‪».‬این‬ ‫دســتورالعمل در حالــی ابالغ شــده که رئیــس کل بانک‬ ‫مرکزی در جلسه خود و وزیر اقتصاد با کمیسیون اقتصادی‬ ‫مجلس‪ ،‬ابراز عقیده کرد که قیمت واقعی دالر‪ ،‬سه هزار و‬ ‫‪ ٦٠٠‬تومان است؛ هرچند با نوســان اندکی همراه خواهد‬ ‫بود‪ .‬ولی الله سیف در اظهارات خود به روند کاهشی قیمت‬ ‫دالر در روزهــا و هفته های اینده اشــاره و در این باره اعالم‬ ‫کرد‪« :‬هرچند اعالم نرخ برای دالر سیاست درستی نیست؛‬ ‫اما واقعیت این است که رقم ســه هزار و ‪ ٦٠٠‬تومان برای‬ ‫این ارز مناسب است؛ هرچند با نوساناتی می تواند این عدد‬ ‫کامال دقیق نباشد؛ اما در شرایط فعلی‪ ،‬نرخ سه هزار و ‪٦٠٠‬‬ ‫تومان را برای دالر‪ ،‬قیمت واقعی ان می دانم‪ ».‬رئیس کل‬ ‫بانک مرکزی همچنیــن در برنامه «نگاه یــک» مناظرات‬ ‫ریاســت جمهوری در امریکا و اظهاراتی را که درباره برجام‬ ‫صورت گرفت‪ ،‬بر قیمت های بازار ارز موثر دانست‪.‬‬ ‫جنگ سرد جدید‬ ‫‪9‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪1‬‬ ‫بحرانانتخاباتی‬ ‫عارف‪ :‬وارد مصداق انتخابات نشدیم‬ ‫هفته گذشــته محمدرضا عارف رئیس شورای عالی‬ ‫سیاست گذاری اصالح طلبان در گفت وگویی اعالم کرد که‬ ‫این شورا به بحث «مصداقی در مورد انتخابات سال ‪»96‬‬ ‫نرسیده است‪ .‬او گفت که جلسات شورای سیاست گذاری‬ ‫به صورت متوالی یکشــنبه هر هفته برگزار می شــود‪ .‬و در‬ ‫ادامه توضیح داد‪« :‬اساســنامه شــورای سیاست گذاری‬ ‫اصالح طلبان تصویب و ابالغ شده و در حال اجرایی شدن‬ ‫است‪ ».‬عارف از برگزاری نشست خبری با اصحاب رسانه‬ ‫برای تشــریح برنامه های شــورای متبوع خود خبــر داد و‬ ‫گفت‪« :‬یکشنبه این هفته درباره زمان برگزاری این جلسه‬ ‫اطالع رســانی می شود‪ ».‬رئیس شــورای سیاست گذاری‬ ‫اصالح طلبــان درباره ورود این شــورا به بحــث انتخابات‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪10‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ریاست جمهوری سال ‪ 96‬اظهار کرد‪« :‬تاکنون به مصداقی‬ ‫نرســیده ایم و بحث در این باره قدری زود است‪ ».‬یک روز‬ ‫پیش از ان نیز مسعود پزشکیان نایب رئیس مجلس و وزیر‬ ‫بهداشت دولت اصالحات در واکنش به برخی گمانه زنی ها‬ ‫مبنی بر ثبت نــام در انتخابات ‪ 96‬به تســنیم گفتــه بود که‬ ‫برخی افراد مســائلی را مطرح کرده اند اما هنوز تصمیمی‬ ‫ برای حضور در ایــن انتخابات نگرفتــه ام‪ .‬در همین حال‬ ‫«محمدرضا تابش» طی نامــه ای به «محمدرضا عارف»‬ ‫رئیس شورای عالی سیاستگذاری اصالح طلبان‪ ،‬به دلیل‬ ‫«پرهیز از انجام هر گونه شائبه سیاســی و ایفای شایسته‬ ‫وظایف قانونی» از ســمت خود اســتعفا و درخواست کرد‬ ‫ضمن موافقت‪ ،‬فرد جایگزینی معرفی شود‪.‬‬ ‫پیش تر و پس از تصمیم گیری بــرای ادامه فعالیت‬ ‫شورای عالی سیاســتگذاری‪ ،‬در درون جریان اصالحات‬ ‫صدای اعتــراض بلند شــد و ســایر چهره های شــاخص‬ ‫اصالح طلبان نســبت به تصمیم رئیــس دولت اصالحات‬ ‫و اعضای شــورای عالــی سیاســتگذاری انتقــاد کردند‪.‬‬ ‫مصطفی کواکبیــان‪ ،‬دبیرکل حزب مردمســاالری و عضو‬ ‫ارشد فراکسیون امید در مجلس شــورای اسالمی گفت‪:‬‬ ‫«معتقدیم کار این شورا به پایان رسیده است‪ .‬شورای عالی‬ ‫سیاســتگذاری برای انتخابات مجلس دهم بود و حال که‬ ‫انتخابات مجلس دهم تمام شده باید یک فکر جدید برای‬ ‫انتخابات ســال بعد کرد‪ ».‬از سوی دیگر رسول منتجب نیا‬ ‫قائم مقام حزب اعتماد ملی نیز اعتراض خود را نســبت به‬ ‫ادامه فعالیت شورای عالی اصالح طلبان اعالم کرد و گفت‪:‬‬ ‫«شورای عالی سیاستگذاری اصالح طلبان ضددموکراسی‬ ‫اســت»‪ .‬منتجب نیا همچنین می گوید‪« :‬نه فقط ما بلکه‬ ‫بسیاری از احزاب با این شکل و شمایل موافق نیستند و باید‬ ‫طرح جدیدی برای اتحاد داشته باشیم‪».‬‬ ‫احتمال‬ ‫عبور از روحانی‬ ‫شــورای عالــی سیاســت گذاری اصالح طلبــان در‬ ‫استانه انتخابات مجلس دهم با حضور نمایندگان احزاب‬ ‫اصالح طلب و برخی چهره های غیرحزبی عضو این جناح‬ ‫سیاســی تشــکیل شــد تا برای انتخابات مجلس و نحوه‬ ‫ورود اصالح طلبان برنامه ریزی کند امــا با این حال برخی‬ ‫چهره ها و احزاب اصالح طلب به کارکرد این شورا انتقادات‬ ‫جدی دارند‪.‬‬ ‫پس از پایان انتخابــات دور دوم مجلس دهم‪ ،‬این‬ ‫شــورا به حالت تعلیق درامد تا اینکه اواخر مردادماه ســال‬ ‫جاری تشکیل جلســه داد و کمیته ای برای بررسی اصالح‬ ‫ســاختارها و ترکیــب جدید شــورای عالــی اصالح طلبان‬ ‫تشکیل شد‪.‬‬ ‫چند ماه پیش جمعی از احزاب اصالح طلب متشکل‬ ‫از مجمــع نیروهــای خط امــام(ره) ‪-‬حزب اعتمــاد ملی ‪-‬‬ ‫حــزب مردم ســاالری ‪ -‬حــزب اراده ملت ایــران ‪ -‬مجمع‬ ‫دانش اموختگان ایران اسالمی انجمن اسالمی مهندسان‬ ‫ایران و حزب وحــدت و همکاری ملی با انتشــار بیانیه ای‬ ‫ماموریت شورای سیاســت گذاری انتخاباتی را پایان یافته‬ ‫دانستند و تاکید کردند که ادامه فعالیت این شورا بالموضوع‬ ‫است‪.‬‬ ‫به نظر می رســد در شــرایط فعلی اختالفات بر ســر‬ ‫کاندیداتوری احتمالی یک نامزد در کنار حســن روحانی از‬ ‫مهمترین موضوعات مورد اختالف در درون اصالح طلبان‬ ‫است‪ .‬از ســوی دیگر حزب اعتماد ملی که یکی از احزابی‬ ‫که با وجود انکه دبیرکل ان در حصر به ســر می برد‪ ،‬اما در‬ ‫روزهای پس از ‪ 88‬همچنان بــه فعالیتش ادامه می دهد و‬ ‫فعالیتش تعلیق نشده است‪ .‬با این حال اختالفات در درون‬ ‫این حزب موجب شــد تا کروبی هفته قبــل از درون حصر‬ ‫نامه ای نوشته و از دبیرکلی ان انصراف دهد‪.‬‬ ‫موضع گیری عــارف در عدم ورود به مصداق نشــان‬ ‫می دهد که اصالح طلبان هنوز در مورد حســن روحانی به‬ ‫اجماع نرسیده و تردیدها در میان انها انچنان است که حتی‬ ‫ممکن است ما با این پدیده مواجه شویم‪« :‬عبور از حسن‬ ‫روحانی»‪ .‬در عین حال احتمــال معرفی کاندیدای فرعی‬ ‫در میان اصالح طلبان نیز وجود دارد‪ .‬برخی حتی پیشنهاد‬ ‫کردند که می توانند کاندیدایی در کنار روحانی به انتخابات‬ ‫بفرستند تا در مناظرات به او کمک کند‪.‬‬ ‫مخالفانروحانیازبیکاری‬ ‫علیهدولتمی نویسند!‬ ‫نگرانیاصالح طلبان‬ ‫در انتخابات پیش رو‬ ‫جبههاصالحاتیکهسعیدقاسمی‬ ‫ پیشنهادداد‬ ‫احمد خرم گفت‪« :‬روحانی درباره مسائل داخلی هم توانست‬ ‫تا حدودی به برخــی از نگرانی هایی که برای مردم به وجود‬ ‫اوردند‪ ،‬پاســخ دهد‪ .‬اطرافیان روحانــی هم اعم از دفتری و‬ ‫وزرا به کار خود مشغولند و از نگاهی که صبح تا شب به مردم‬ ‫القا می شــود‪ ،‬برنمی ایند‪ .‬مخالفان بیکارند؛ به همین خاطر‬ ‫همه وقتشــان را صرف تخریب دولت می کننــد‪ .‬مخالفان‬ ‫چــون بیکارند می تواننــد صبح تا‬ ‫شــب مطلب بنویسند و فکر مردم‬ ‫را مخدوش کننــد‪ ».‬این درحالی‬ ‫است که بسیاری از اصالح طلبان‬ ‫از جمله دبیرکل ســابق مشارکت‬ ‫از بــراورده نشــدن وعده ها در‬ ‫پسابرجام سخن گفته بود‪.‬‬ ‫الیاس حضرتی‪ ،‬نماینده‬ ‫مجلس شورای اسالمی گفت‪:‬‬ ‫«ما فکر می کنیــم انتخابات در‬ ‫مرحلهاولباپیروزیقطعیاقای‬ ‫روحانی به پایان می رسد و اصال‬ ‫به دومرحله ای شدن انتخابات‬ ‫فکر نمی کنیــم‪ ،‬اصالح طلبان‬ ‫نگرانی برای برگزاری انتخابات‬ ‫یا مشــارکت مــردم و رای اوری روحانی ندارنــد‪ ،‬فقط نگران‬ ‫کارشکنی هاوبهمزدنبازیتوسطرقب اهستند‪،‬چراکهرقبای‬ ‫ماهروقتاحساسمی کنندنمی توانندرقابتکنندبازیرابهم‬ ‫می زنند‪ ».‬وی البته نگفت که در اخرین رقابت چطور خودش‬ ‫بدونبهمخوردنبازیبهمجلسراهپیداکرد‪.‬‬ ‫ن به جان‬ ‫سعید قاســمی گفت‪« :‬فساد مثل یک ســرطا ‬ ‫نظام افتاده اســت‪ ،‬باید نیروهای انقالب پای کار بیایند و جبهه‬ ‫اصالحاتی تشــکیل بدهیم و مطالبه تغییر را داشــته باشیم‪».‬‬ ‫ســعید قاســمی‪،‬در خصوص علت عدم برخورد با حقوق های‬ ‫نجومی اظهارداشت‪«:‬تاوقتیدولتکسانیکهحقوقنجومی‬ ‫ دریافت کرده انــد را ذخیره نظام و‬ ‫امانتدارمی داندبربرخوردباحقوق‬ ‫نجومی اتفاقی نخواهد افتاد‪».‬‬ ‫وی ادامــه داد‪« :‬اداره مالیات به‬ ‫جای اینکــه روی درامد کم مردم‬ ‫محروم و مظلوم مالیــات ببندد‪،‬‬ ‫بیایدبرایدروغودروغگوییبرخی‬ ‫ازدولتی هامالیاتوضعکند‪».‬‬ ‫جنگ سرد جدید‬ ‫امریکا‪ ،‬دیپلمات های روسی را اخراج کرد؟‬ ‫فاز جدید تنش در روابط واشنگتن‪ -‬مسکو در شرایطی‬ ‫ورق خورد که اوباما تنها چند هفته ای بیشــتر میهمان کاخ‬ ‫سفید نیست‪ .‬این تنش در پی تصمیم تالفی جویانه باراک‬ ‫اوباما بابت تحریم های جدید ضد مسکو و همچنین اخراج‬ ‫‪ 35‬دیپلمات روسی بروز یافته است‪ .‬در این راستا ان گونه‬ ‫که واشــنگتن ادعا کرده اســت این دیپلمات ها طی یک‬ ‫سلسله اقدامات سازمان یافته در مهندسی کردن انتخابات‬ ‫امریکا و همچنین حمالت سایبری و هک کردن سایت های‬ ‫اینترنتی گروه های سیاسی امریکا با هدف پیروزی دونالد ‬ ‫ترامپ نقش داشــتند‪ .‬امریکا همچنین دو مجتمع روسی‬ ‫موجــود در مریلنــد و نیویورک را کــه بــرای فعالیت های‬ ‫اطالعات به کار گرفته می شدند تعطیل می کند‪.‬‬ ‫یــک مســئول امریکایــی در خصــوص اخــراج‬ ‫دیپلمات های روس از امریکا گفت تدابیر ما پاسخی است‬ ‫به تنگناهایی که برای دیپلمات های امریکایی در روســیه‬ ‫ایجاد شده اســت و همچنین دلیل دیگر این تصمیم این‬ ‫بود که فعالیت های دیپلمات های روس با وظیفه ای که بر‬ ‫عهده داشته اند همخوانی نداشته است‪.‬‬ ‫اما درحالــی که امریکا حتی سراشــپز کنســولگری‬ ‫روســیه را هم اخراج کرد و تحریم هــای جدیدی را اعمال‬ ‫کرد‪ ،‬پوتین با وجود توصیه وزارت خارجه کشــورش اقدام‬ ‫متقابل انجام نداد‪.‬‬ ‫او گفت کــه این کشــور در واکنش بــه تحریم های‬ ‫امریکا کسی را از خاک خود اخراج نخواهد کرد‪.‬‬ ‫پوتین همچنین از اینکه اوباما دوره ریاست جمهوری‬ ‫خود را به این شــکل بــه پایان رســاند‪ ،‬ابراز تاســف کرد‪.‬‬ ‫رئیس جمهوری روســیه اعالم کرد مســکو پاســخگویی‬ ‫بــه تحریم های امریــکا را حق خــود می داند و بر اســاس‬ ‫سیاست های ترامپ از خود واکنش نشان خواهد داد‪.‬‬ ‫در طرف دیگر اما دفتر کنتــرل دارایی های خارجی‬ ‫وزارت خزانه داری امریکا ‪ 6‬مقام و ‪ 5‬نهاد و شرکت روسی را‬ ‫به دلیل دست داشتن در «اقدام شرورانه سایبری علیه منافع‬ ‫و امنیت ملی امریکا» تحریم کرد‪.‬‬ ‫دولت اوبامــا مدعی اســت که هکرهای روســی به‬ ‫دستور مقامات دولت این کشور‪ ،‬به ســامانه الکترونیکی‬ ‫انتخابات امریکا حمله کرده اند و به نفع دوست اقای پوتین‪،‬‬ ‫یعنی دونالد ترامپ گام برداشــته اند‪ .‬دولت روسیه بارها از‬ ‫امریکایی ها خواسته مدرک ارائه کنند‪ .‬به دنبال این واقعه‬ ‫توصیهکوهکنبه‬ ‫اصولگرایان‬ ‫نظر فتاح درباره گور خواب ها‬ ‫ایت اللــه مصباح گفت‪:‬‬ ‫«اطاعت از خداوند‪ ،‬سلســله‬ ‫مراتبی دارد که شامل اطاعت‬ ‫از خداونــد‪ ،‬پیامبــر (ص) و‬ ‫اولی االمــر می شــود؛ همان‬ ‫گونــه کــه در زمــان حضرت‬ ‫علــی (ع)‪ ،‬اطاعــت از‬ ‫مالک اشتر در واقع اطاعت از‬ ‫حضرت امیر (ع) و پیامبر (ص) و خداســت‪ ».‬وی ادامه‬ ‫داد‪« :‬اما هیچ روایتی نداریم اطاعت از کســی که با رای‬ ‫اکثریت مردم ســر کار امده‪ ،‬واجــب و در حکم اطاعت از‬ ‫امام (ع) و خداوند است! اری؛ تنها در صورتی که ولی فقیه‬ ‫فردی را منصوب کند‪ ،‬اطاعتش واجب می شود؛ بنابراین‬ ‫امام (ره) فرمود‪ :‬اگر فردی به اتفاق ارا انتخاب شود ولی‬ ‫از ســوی ولی فقیه نصب نشــود‪ ،‬اطاعت از او اطاعت از‬ ‫طاغوت است‪».‬‬ ‫اصولگرایانیککاندیدایناشناسبرای‬ ‫سال ‪ ۹۶‬دارند‬ ‫محمدعلــی پورمختــار‬ ‫در مــورد اینکــه کدامیــک از‬ ‫کاندیداهــای اصولگــرا توان‬ ‫رقابــت بــا روحانــی را دارند‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬روحانی در حال حاضر‬ ‫توانی ندارد و یــک کاندیدای‬ ‫ناشــناس که در اینــده معرفی‬ ‫خواهد شد رای اش از روحانی‬ ‫بیشتر اســت‪ .‬اصولگرایان رســیدن به وحدت و ائتالف‬ ‫را امــری الزم و ضــروری می داننــد‪ .‬ان چیــزی که برای‬ ‫اصولگرایان و انقالبیون اتفاق خواهد افتاد این است که‬ ‫در همان مرحله اول کار تمام می شــود و کسی این تفکر‬ ‫که انتخابات دو مرحله ای شــود را ندارد‪ ،‬دلیلی هم برای‬ ‫دو مرحله ای شدن نیســت‪ .‬امار و اطالعاتی که ما داریم‬ ‫این است؛ انتخابات به نفع جریان انقالب در همان مرحله‬ ‫اول تمام می شود‪» .‬‬ ‫کمپینیکهاحمدتوکلیدرکانال‬ ‫تلگرامی اشبهاشتراکگذاشت‬ ‫کانال منتســب به احمد‬ ‫توکلی از اغاز به کار کمپین « و‬ ‫عموم مردم» به منظور حمایت‬ ‫از شفافیت حقوق های مدیران‬ ‫و جلوگیری از حذف عبارت« و‬ ‫عمــوم مــردم» در مصوبــه‬ ‫مجلس خبــر داد‪.‬هفته پیش‬ ‫ماد ه ای در مجلــس تصویب‬ ‫شد تا حقوق مدیران در سامانه ای در اختیار دستگاه های‬ ‫نظارتی و عموم مردم قــرار گیرد‪ .‬عــده ای از نمایندگان‬ ‫خواســتار حذف عبارت «و عموم مــردم» در این مصوبه‬ ‫هســتند‪ .‬این کانال می نویســد‪« :‬به کمپیــن حمایت از‬ ‫شفافیت حقوق های مدیران و منع حذف عبارت «و عموم‬ ‫مردم» در مصوبه مجلس بپیوندید‪ .‬شــما شهروند گرامی‬ ‫ نیــز می توانید با امضــای ان در این اقدام ملی شــریک‬ ‫باشید‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫ســید پرویز فتاح با تاکید بر اینکه برخــورد با دولت در‬ ‫خصوص موضوع گور خواب های نصیر اباد‪ ،‬سیاســی بود‪،‬‬ ‫گفت‪ :‬شاهد فعالیت های خوب دولت در حوزه اسیب های‬ ‫اجتماعی بودیم‪ .‬وی با قدردانی از رســانه ها به خاطر انتشار‬ ‫این موضــوع گفت‪« :‬برخــی متاســفانه با ایــن موضوع‪،‬‬ ‫تسویه حساب سیاسی کردند‪ ».‬رئیس کمیته امداد در ادامه‬ ‫با تاکید بر اینکه ایــن نهاد درباره جمــع اوری معتادان هیچ‬ ‫وظیفه ای ندارد‪ ،‬گفت‪« :‬امداد‬ ‫می تواندتنها بهخانوادهمعتادان‬ ‫در صورتی کــه نیازمند باشــند‬ ‫کمک کنــد‪ ».‬به گفتــه فتاح‪،‬‬ ‫هم اکنون ‪ 30‬هزار خانواده که‬ ‫سرپرســت معتاد دارنــد تحت‬ ‫حمایت کمیته امداد هستند‪ .‬‬ ‫هیچ روایتی درمورد لزوم اطاعت از‬ ‫منتخبمردمنداریم‬ ‫خبرنامه‬ ‫نایب رئیس جبهه پیروان‬ ‫خط امــام و رهبری بــا تاکید بر‬ ‫لــزوم دریافت مجوز از ســوی‬ ‫جبهه مردمی نیروهای انقالب‬ ‫گفت که تشکل های مختلف‬ ‫اصولگرا اگر عقل و تدبیر داشــته باشند تکروی نمی کنند‪.‬‬ ‫محسن کوهکن اظهار کرد‪« :‬اگر هر تفکر سیاسی در کشور‬ ‫یک حزب داشته باشد شاید به صورت طبیعی راضی نباشد‬ ‫که حزب دیگری همفکر خودش و هم عرض تشکیل شود‪.‬‬ ‫اما وقتی ما در کشــور حزب نداریم به هر میزانی که از این‬ ‫لجنه ها داشته باشیم معنا و مفهومش این است که سازوکار‬ ‫هماهنگ کردن نیروهای مرتبط راحت تر است‪ .‬بنابراین من‬ ‫اصل تشکیل این جبهه را مثبت می دانم‪».‬‬ ‫اوباما پیامی صادر کرد‪ .‬اوباما در این بیانیه گفت اقدام علیه‬ ‫روسیه پاسخی ضروری و مناســب به تالش ها برای ضربه‬ ‫زدن به منافع امریکاست که برخالف رفتار عرف تثبیت شده‬ ‫بین المللــی اســت‪ .‬رئیس جمهــوری امریکا اعــام کرد‬ ‫دیپلمات های این کشور در روسیه طی سال گذشته‪ ،‬میزان‬ ‫غیر قابل پذیرشــی از ازار و اذیت را از سوی سرویس های‬ ‫امنیتی روسیه و پلیس در مسکو تجربه کرده اند‪.‬‬ ‫شاید این اقدام برای رئیس جمهوری چون اوباما که‬ ‫تالش داشت در چارچوب سیاست بازسازی روابط‪ ،‬فصل‬ ‫جدیدی در روابط روســیه و امریکا اغاز کنــد‪ ،‬غیر منتظره‬ ‫بود‪ .‬طبیعی بود که این اقدام اوباما پاسخ مقامات کرملین‬ ‫و در راس همه انها والدیمیر پوتین را در پی داشــته باشــد ‬ ‫اما پوتین سیاســت صبر و انتظار بر مقابله به مثل ر ا ترجیح‬ ‫داد‪ .‬دلیل ترجیح سیاســت صبر و انتظار از ســوی پوتین‬ ‫ناشی از امید به بهبود روابط واشــنگتن و مسکو در دوران ‬ ‫ترامپ است‪ .‬چراک ه ترامپ بارها و به کرات به ویژه در زمان‬ ‫کارزار های رقابتی انتخابات ریاست جمهوری امریکا پوتین‬ ‫را ســتایش کرده و از لزوم بهبود روابط واشــنگتن و مسکو‬ ‫سخن گفته بود‪.‬‬ ‫حال باتوجه به سطح گســترش یافته تنش میان دو‬ ‫ن ترامــپ باید یک‬ ‫کشــور قرا ئن نشــان می دهند که دورا ‬ ‫فرصت طالیی برای بهبود و گرمی روابط باشــد‪ .‬به عبارت‬ ‫دیگر باتوجه به گرایــش و علقه های ترامــپ به والدیمیر‬ ‫پوتین‪ ،‬روابط واشــنگتن‪ -‬مســکو در دوران ترامپ همانند‬ ‫روز های پایانی صدارت اوباما نیســت و نمی توان شــاهد‬ ‫تنــش در روابط بــود‪ .‬این فرضیــه باتوجه بــه کنش های‬ ‫ساختار شکنانه و عبور از برخی خطوط ارزش های امریکایی‬ ‫از سوی ترامپ قوت می گیرد‪ .‬در این راستا انتخاب رکس‬ ‫تیلرســون در مقــام وزیر خارجــه باتوجه بــه گرایش های‬ ‫روســی اش بزرگترین فرصت را برای گرمــی روابط ایجاد‬ ‫می کند‪ .‬شاید تنها دو مشکل در از سر گیری و گرمی روابط‬ ‫بر سر راه ترامپ وجود باشد‪ .‬اولین مشکل همان سیاست‬ ‫سد نفوذ است که همچون سایه ای بر سر ترامپ سنگینی‬ ‫می کند‪ .‬چراک ه ترامپ نمی تواند از چنین اولویت راهبردی‬ ‫که در حکم میراث جنگ ســرد است به اسانی رهایی یابد‪.‬‬ ‫دومین مشــکل هم متوجــه پس لرزه هایی اســت که قرار‬ ‫است از سوی افکار عمومی امریکا بر سر دخالت روسیه در‬ ‫انتخاب ترامپ و مشروعیتش سایه افکند‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪11‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫گزا‬ ‫رش‬ ‫رازهایبابک‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪12‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫روسایدوقوهقضائیهومجریهبایکدیگرمجادلهکردند‬ ‫روســای قوای مجریه و قضاییه بــار دیگر دچار یک‬ ‫اختالف نظر شده اند‪ .‬اختالفی که این بار دامنه ان بزرگتر‬ ‫شــده و چهره های دیگــری از قوه قضاییــه و دولت نیز در‬ ‫رسانه ها به ابراز نظر پرداخته و به نوعی فضای پاسخ گویی‬ ‫متقابل شکل گرفته است‪.‬‬ ‫ماجرا این بار از ســخنرانی حســن روحانی اغاز شده‬ ‫اســت‪ .‬انجا که او مســاله بابک زنجانی را پیش کشیده و‬ ‫انتقاداتی را در این مورد مطرح کرده است‪ .‬روحانی هشتم‬ ‫دی ماه گفته بود‪« :‬از اغاز پرونده‪ ،‬پیشــنهاد دادم به جای‬ ‫اینکه این فرد مستقیما در اختیار قوه قضایی قرار بگیرد‪ ،‬در‬ ‫اختیار وزارت اطالعات قرار گیرد اطالعات شفاف و پرونده‬ ‫پخته شود و بعد در اختیار دســتگاه قضائی قرار بگیرد؛ اما‬ ‫به هرحال این مســاله عملی نشــد‪ .‬به عنوان نماینده ملت‬ ‫ایران و مســئول اجرای قانون اساســی عرض می کنم که‬ ‫در پرونده های مهمی که میلیاردها از اموال عمومی مردم‬ ‫حیف ومیل شده‪ ،‬باید به سواالت مردم پاسخ داده شود و اگر‬ ‫پاسخ داده نشــود‪ ،‬چیزی مهم تر از سه میلیارد دالر و بیش‬ ‫از ده ها میلیارد دالر از دســت داده ایم و ان مســاله اعتماد‬ ‫عمومی مردم و مساله ســرمایه اجتماعی است»‪ .‬روحانی‬ ‫افزود‪« :‬اگر مردم در مبارزه با فساد‪ ،‬جدی باشند‪ ،‬ان وقت‬ ‫سازمان های نظارت و بازرسی حرفه ای ما در سه قوه با امید‬ ‫و قدرت بیشتری این مســیر را ادامه می دهند‪ .‬همه ارکان‬ ‫باید کنار هم قرار بگیریم و با فســاد و انحراف مبارزه کنیم‬ ‫و معیار برای ما اســام و قانون اساسی جمهوری اسالمی‬ ‫باشد‪ .‬چگونه می شود که یک تخلف عظیم و بزرگ حدود‬ ‫سه میلیارد دالر در کشور ایران در دولت قبل اتفاق بیفتد؟‬ ‫این همه دستگاه های نظارتی بودند اما کدام یک نظارتشان‬ ‫قوی نبوده اســت؟ یا قوانین ما اشــکال دارد یا افرادی که‬ ‫مسئولیت نظارت دارند مشکل دارند»‪ .‬او افزود‪« :‬مگر یک‬ ‫نفر خودش به تنهایی می تواند سه میلیارد دالر به جیب بزند؟‬ ‫به کجا وصل بوده است؟ چه کســانی به او کمک کرده اند‬ ‫و شریک هایش چه کســانی بوده اند؟ چگونه نفت‪ ،‬اموال‬ ‫و صدها میلیــون دالر پول در اختیار او قرار گرفته اســت؟‬ ‫دستگاه قضایی رسیدگی کرده و به یک حکمی رسیده است‪،‬‬ ‫من راجع به دستگاه قضایی و حکم ان فرد بحثی ندارم چون‬ ‫این مربوط به دستگاه قضایی است و قاضی بررسی کرده و‬ ‫به یک حکمی رسیده است اما سوال مردم همچنان باقی‬ ‫است‪ .‬حاال اگر یک فردی اعدام شود‪ ،‬پول چه شد؟ پولی‬ ‫که در اختیار این اقا بود کجا رفت؟ چه کسانی موثر بودند‬ ‫و نقش داشتند؟»‬ ‫واکنش قوه قضاییه‬ ‫یک سخن چالش برانگیز که بالفاصله با پاسخ رئیس‬ ‫قوه قضاییه مواجه شد‪ .‬حسن روحانی البته تالش کرد که‬ ‫به مساله صدور حکم متمرکز نشــود‪ .‬استراتژی او این بود‬ ‫که موضوع ریشه دریافت مجوزها و عاقبت پول های بابک‬ ‫زنجانی را به رسانه ها بیاورد‪ .‬اما نوبت به رئیس قوه قضاییه‬ ‫که رســید او چنین گفت‪« :‬طوری القا می شــود که گویی‬ ‫قوه قضائیه در ایــن پرونده‪ ،‬راه خــودش را به تنهایی رفته‬ ‫و از کمک های وزارت اطالعات اســتفاده نکرده است»‪.‬‬ ‫او افزوده‪« :‬گاهی انســان احساس می کند جای شاکی و‬ ‫مشتکی عنه عوض شده اســت! اتفاقا ما شاکی هستیم‪.‬‬ ‫دلیلش این اســت که در ســال ‪ ٩٢‬بابک زنجانی بازداشت‬ ‫شده‪ ،‬در ســال ‪ ٩٤‬اقای رئیس جمهور در جواب نامه وزیر‬ ‫اطالعات مطلبی نوشتند مبنی بر اینکه خوب است پرونده در‬ ‫اختیار وزارت اطالعات قرار بگیرد‪ .‬بنده هم دو‪ ،‬سه روز بعد‬ ‫این نامه را به دادستان ارجاع داده و تاکید کردم که پیشنهاد‬ ‫خوبی است و این کار را انجام بدهید؛ منتها بعد مشخص شد‬ ‫که موانعی وجود دارد که مربوط به دستگاه قضایی نبوده‪،‬‬ ‫بلکه از ناحیه برخی وزارتخانه ها و افراد بوده است»‪ .‬رئیس‬ ‫قوه قضائیه با بیان اینکه ان شــاءالله به موقع درخصوص‬ ‫این موارد توضیحــات الزم ارائه خواهد شــد‪ ،‬گفت‪« :‬در‬ ‫طول ســال ‪ ٩٢‬و ‪ ٩٣‬بیش از ‪ ٤٠ ،٣٠‬جلســه مشترک بین‬ ‫دادســتان‪ ،‬معاون وزیــر اطالعات‪ ،‬ســازمان اطالعات‬ ‫سپاه و بانک مرکزی برگزار شده و دائما موضوعات را رصد‬ ‫می کردند‪ ،‬حــال چگونه ادعا می کنند که همکاری نشــده‬ ‫است؟» رئیس قوه قضائیه با اشاره به علت انتقادش از دولت‬ ‫درخصوص پرونده بابک زنجانی گفت‪« :‬یک مساله بسیار‬ ‫مهم تر وجود دارد و ان‪ ،‬این است که پول هایی که به او به‬ ‫صورت ارز داده شــده‪ ،‬از طریق بانک مرکزی و بانک های‬ ‫خارجــی بوده اســت‪ .‬بررســی و ردیابی این بخــش از کار‬ ‫مربوط به وزارت خارجه است‪ ،‬ما مکررا از ابتدا جلساتی در‬ ‫این زمینه تشکیل دادیم‪ ،‬سه سفر خارجی با حضور نماینده‬ ‫قوه قضائیــه‪ ،‬وزارت خارجه‪ ،‬وزارت اطالعــات و احتماال‬ ‫اطالعات سپاه انجام شد و دوستان به مالزی‪ ،‬تاجیکستان‬ ‫و ترکیه ســفر کردند‪ .‬رد پول هایی که داده شــده در اختیار‬ ‫بانک مرکزی و وزارت خارجه است‪ .‬بررسی و ردیابی این امور‬ ‫دیگر ربطی به قوه قضائیه ندارد‪ .‬اگر پول در مالزی‪ ،‬چین‪،‬‬ ‫تاجیکستان یا ترکیه به ان اقا واگذار شده یا به کسی که او‬ ‫تعیین کرده‪ ،‬دولت به راحتی می تواند از طریق دیپلماسی‬ ‫فعال رد این پول ها را معلوم کند»‪ .‬رئیس قوه قضائیه تاکید‬ ‫کرد‪« :‬ما از اول گفتیم که وزارت خارجه باید پای کار باشد‪.‬‬ ‫باید از دولت های مذکور پیگیری کنند که این پولی که بانک‬ ‫مرکزی ایران به صورت دالر واریز کرده‪ ،‬کجا رفته است؟»‬ ‫اظهاراتی که جنجالی شد‬ ‫و مطرح شــود‪ .‬ما امادگــی داریم هر نــوع اطالعاتی را به‬ ‫دستگاه قضا ارائه کنیم‪».‬‬ ‫مباحثه بر سر شفافیت هزینه ها‬ ‫واکنش جدید روحانی‬ ‫این اظهارات در ادامه با واکنش حسن روحانی مواجه‬ ‫شد‪ .‬او در دیدار با اعضای کمیسیون برنامه وبودجه مجلس‬ ‫گفت‪« :‬در پرونــده بابک زنجانــی و همکارانش که حدود‬ ‫‪ ٢,٧‬میلیارد دالر از بیت المال به یغما رفته ‪ -‬و اکنون با سود‬ ‫متعلقه به بیش از ‪ 3/5‬میلیارد دالر رسیده است‪ -‬حق مردم‬ ‫اســت که بدانند درباره این حجم عظیم از اموال متعلق به‬ ‫مردم چه کســانی و چگونه تصمیــم گرفته اند و این حجم‬ ‫عظیم پول چگونه در اختیار یک فرد قرار گرفته و این اموال‬ ‫االن کجاست؟» او گفت‪« :‬از اغاز کار دولت‪ ،‬وزارت نفت‬ ‫شاکی و پیگیر وصول این مطالبات بوده و وزارت اطالعات‬ ‫پرونده را دنبال کرده است‪ .‬موضع دولت همواره این بوده‬ ‫است که برای تکمیل پرونده رسیدگی‪ ،‬باید متهم در اختیار‬ ‫وزارت اطالعات قرار می گرفت که با کسب همه اطالعات‪،‬‬ ‫پیگیری الزم در همه ابعاد صورت می پذیرفت و زمینه برای‬ ‫اقدام سریع و قاطع قضایی فراهم می شد»‪ .‬رئیس جمهوری‬ ‫عنوان کرد‪« :‬افزایش اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی در‬ ‫کشور‪ ،‬نیازمند همکاری همه قوا و نهادهاست‪ .‬با فرافکنی‬ ‫و بی تدبیری‪ ،‬منافع مردم حراست نمی شود و هر دستگاهی‬ ‫باید در حیطه اختیارات و وظایف خود عمل کند و به افکار‬ ‫عمومی پاسخ دهد‪ .‬قوه قضائیه هم در این زمینه مسئولیت‬ ‫بسیار سنگینی بر دوش دارد و باید پاسخگو باشد‪ .‬الزم است‬ ‫با حفظ ارامش و با همکاری و هماهنگی بیشتر قوا‪ ،‬از موانع‬ ‫و مشکالت عبور کرد و به مسائل اصلی مردم پرداخت»‪ .‬او‬ ‫البته در اظهارنظری صریح تر گفت‪« :‬دولت حاضر اســت‬ ‫با تشکیل ســامانه ای‪ ،‬تمام دخل و خرج و حساب هایش‬ ‫را روشــن کند و درمقابل انتظار اســت قوه قضاییه نیز همه‬ ‫حساب های خود را روشن نماید‪».‬‬ ‫درخواست در مورد برادر روحانی‬ ‫ایــن تحــوالت البتــه همراه شــد بــا اغــاز انتقادها‬ ‫از وضعیــت فریــدون روحانــی‪ .‬از جمله اینکــه ‪ 46‬نفر از‬ ‫نمایندگان در تذکری بــه رئیس جمهور خواســتار برخورد‬ ‫با حســین فریــدون و معرفــی وی بــه قوه قضائیه جهت‬ ‫رسیدگی به اتهاماتش در زمینه مفاسد اقتصادی شدند‪ .‬در‬ ‫اظهارنظری دیگر در این محــور محمد کوثری هم گفت‪:‬‬ ‫«حسین فریدون تخلفاتی دارد و وام های زیادی به افراد‬ ‫مختلف داده که باید سریع تر و تا زمانی که فضا مهیاست‪،‬‬ ‫قوه قضائیه این پرونده را نیز تکمیل و به ان رسیدگی کند تا‬ ‫مردم امیدوار باشند‪ ».‬در اظهارنظری دیگر عباس گودرزی‪،‬‬ ‫نماینده مردم بروجرد در مجلس گفت‪« :‬اگر دولت موافق‬ ‫شــفافیت اســت‪ ،‬اعالم کنند ما موافق شــفافیت در همه‬ ‫دستگاه ها هستیم‪ ،‬ازجمله شفافیت درباره اقدام برادر خود‬ ‫حسین فریدون و عزل مدیران ‪ 4‬بانک‪ .‬اینکه دولت می اید‬ ‫و روی قوه قضائیه دست می گذارد ‪ ،‬این دعوا درست کردن‬ ‫به نفع ملت نیســت و خوراکی برای ضدانقالبی ها درست‬ ‫می کند‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫اما بخش دیگری از اظهــارات رئیس قوه قضائیه که‬ ‫با واکنش رئیس جمهور هم مواجه شــد جایی بود که او در‬ ‫مورد هزینه های نهاد ریاســت جمهوری ســخن گفت‪ .‬او‬ ‫گفته است‪« :‬ما اتفاقا دنبال شفافیت هستیم و می فرمایند‬ ‫مردم باید بدانند پول ها کجا هزینه شده است؟ اتفاقا ما هم‬ ‫دنبال همین هستیم که معلوم شــود که پول ها کجا خرج‬ ‫شده اســت؟ پول های نهاد ریاســت جمهوری کجا خرج‬ ‫می شــود؟ ما حرفی نداریم که هم در قوه قضائیه و هم در‬ ‫نهاد ریاست جمهوری معلوم شود که این تجهیزات بسیار‬ ‫فنی مربوط به امنیتی را بدون اطــاع نیروهای امنیتی به‬ ‫داخل ریاســت جمهوری بردند‪ ،‬با اجازه که بوده است؟ به‬ ‫چه وجهی بوده اســت؟ پولــش از کجا امده اســت؟ عین‬ ‫همین حرف هــا را در قوه قضائیــه هم قبــول داریم و هر‬ ‫انچه در اینجا رخ می دهد در جای دیگر هم اشــکار شود‪.‬‬ ‫منتها حرف های تبلیغاتــی نزنیم‪ ».‬بعد از ایــن اظهارات‬ ‫ی جلیلی به نام حیات طیبه در مطلبی نوشت‪:‬‬ ‫کانال تلگرام ‬ ‫«شــنیده شــده تجهیزات امنیتی که روز گذشــته رئیس‬ ‫قوه قضائیه از ان صحبت به میــان اورد و تاکید کرد که به‬ ‫صورت غیرقانونی وارد نهاد ریاســت جمهوری شده است‪،‬‬ ‫دستگاه های امنیتی و فنی پیشرفته شنود و ضد شنود بوده‬ ‫اســت‪ .‬اخیرا اقای روحانی ساختمان پاســتور را به مقصد‬ ‫کاخ نیاوران ترک کرده که ظاهرا این کوچ پیش انتخاباتی‬ ‫ بی ارتباط با موضــوع اســتقرار تجهیزات فنــی‪ ،‬امنیتی ‪-‬‬ ‫ارتباطی‪ ،‬مخابراتی و شنود و ضد شنود نبوده است‪ ».‬روزنامه‬ ‫وطن امروز هم در مطلبی در این مورد نوشــت‪« :‬اکنون در‬ ‫اســتانه برگزاری انتخابات ریاســت جمهوری برخی اخبار‬ ‫ارائه شده توسط یکی از عالی ترین مقامات قضایی کشور‬ ‫حکایت از بازسازی «ســتاد قیطریه» در ساختمان یکی از‬ ‫مراکز استراتژیک کشور دارد‪ .‬تجهیز مرکز به دستگاه های‬ ‫گرانقیمت متناســب با نیازهای امنیتی یک ستاد عملیات‬ ‫روانی در کنار دعوت به کار مدیر پروژه از گروهی از نزدیکان‬ ‫جریان فتنه و احیای تیم رسانه ای فعال در تحریک مردم‬ ‫به تقابل با حاکمیت‪ ،‬حکایت از در پیش بودن حوادثی مهم‬ ‫و قابل تامل دارد‪ .‬یک گروه شــناخته شده مرتبط با «ستاد‬ ‫قیطریه ‪ »2‬نیز در فضای مجازی اقدام به خرید کانال های‬ ‫تلگرامی پرمخاطب با قیمت های نجومی کرده که باتوجه‬ ‫به ارتباطات قابل توجه بــا «خزانه» منبــع هزینه کرد این‬ ‫ارقام قطعا نیاز به تحقیق و تفحــص دارد‪ ».‬منبع (روزنامه‬ ‫وطن امروز شماره ‪)2066‬‬ ‫در اظهارنظــری دیگــر در ایــن مــورد ســخنگوی‬ ‫قوه قضاییــه هم گفــت‪« :‬مــن از قــول ایرنا شــنیدم که‬ ‫رئیس جمهوری نوشــته اند حســاب های قوه قضائیه باید‬ ‫شــفاف شــود؛ بنابراین من اینجا می گویم به مردم و همه‬ ‫کسانی که دانســته این حرف را می زنند که این حساب ها‬ ‫کامال شفاف است و جمع کثیری از دولتمردان و نمایندگان‬ ‫مجلــس طی بیســت ســاله گذشــته در جریــان موضوع‬ ‫هستند؛ تحلیل من این است که از مدتی پیش یک فشار‬ ‫مضاعفی علیه قوه و برخی نهادها وارد کردند و تا انتخابات‬ ‫ادامه می دهند چراکــه قوه با دانه درشــت ها و اقازاده ها و‬ ‫صاحب منصبان در حال برخورد است‪ .‬شما ببینید هفته های‬ ‫گذشته چه کسانی بازداشت شدند؟ در این چند روز کسانی‬ ‫بازداشــت شــدند که ‪ 600‬میلیارد و ‪ 1000‬میلیــارد بدهی‬ ‫داشتند و متاســفانه من نمی توانم اســم ببرم در حالی که‬ ‫باید به مردم معرفی شوند‪ ،‬خوب‪ ،‬چرا اینها را شفاف سازی‬ ‫نمی کنید؟ چرا بدهــی بانک ها به دولــت و دولت به بانک‬ ‫مرکزی را شــفاف اعالم نمی کنند؟ اینهــا می خواهند قوه‬ ‫را تحت فشار قرار دهند تا دســت از مبارزه با دانه درشت ها‬ ‫برداریم؛ شما اگر ‪ 1000‬ســارق معمولی را بگیرید صدای‬ ‫هیچ کســی در نمی اید ولی وقتی یک بدهکار ‪ 600‬یا یک‬ ‫هزار میلیاردی را می گیرید قضیه فرق می کند‪.‬این فشارها‬ ‫از داخل و خارج بیشــتر خواهد شــد و احتماال تا انتخابات‬ ‫ادامه خواهد داشت‪ .‬خوب؛ شــما گفته اید حاضرید یک‬ ‫سامانه برای دخل و خرج ها راه اندازی کنید؛ خوب بکنید؛ یا‬ ‫دیگری اعالم کرده «حاضریم منابع انتخاباتی مان را شفاف‬ ‫کنیم به شــرط شــفاف کردن دیگری»؛ خب‪ ،‬اگر راست‬ ‫می گویید چرا شــرط می گذارید؟ ان وقت معلوم می شــود‬ ‫پول ها از کجا امده است‪ .‬االن از شما می پرسم‪ :‬برای ستاد‬ ‫انتخاباتی ریاست جمهوری یک نفر چقدر پول الزم است؟‬ ‫قطعا باالتر از ‪ 20‬میلیارد؛ خب‪ ،‬شــما بگویید؛ این پول از‬ ‫کجا امده است؟»‬ ‫خبرنامه‬ ‫این اما همه اظهارات رئیس قوه قضائیه نبود‪ .‬سخنان‬ ‫او که واکنشــی به اظهارات رئیس جمهــور در مورد بابک‬ ‫زنجانــی بود یــک بخش مهمتر هم داشــت‪ .‬انجــا که او‬ ‫مسائلی را درباره ارتباط بابک زنجانی با انتخابات سال ‪92‬‬ ‫بیان کرد‪ .‬ایت الله املی الریجانــی گفت‪« :‬بابک زنجانی‬ ‫گفته است که میلیاردها تومان به انتخابات رئیس جمهور‬ ‫کمک کرده اســت؛ ما ســخنان او را عین واقع نمی دانیم‬ ‫و ایشــان حرف زیاد می زنــد و ادعا زیاد می کنــد واال اگر‬ ‫می خواستیمرسیدگیکنیمبایدهمهکسانیکهمرتبطبودند‬ ‫احضار می کردیم‪ .‬نمی خواستیم حاشیه های فوق متن را باز‬ ‫کنیم و اولین کار بازگرداندن پول مردم بود؛ حاال می فرمایید‬ ‫پشت پرده ها را دنبال کنیم؛ حرفی نداریم؛ تمام کسانی که‬ ‫ایشان در همین رابطه گفته است احضار می کنیم و اگر الزم‬ ‫شد بازداشت می کنیم تا معلوم شود قضیه چه بوده است‪».‬‬ ‫ســخنانی که بالفاصله با واکنش دولتی ها مواجه شد‪ .‬در‬ ‫اظهارنظری در این مورد اکبر ترکان‪ ،‬مشاور رئیس جمهوری‬ ‫گفت‪« :‬اگر منظور این اســت که بابک زنجانی به ســتاد‬ ‫انتخاباتی دکتــر روحانی کمــک کرده‪ ،‬این حــرف دروغ‬ ‫است؛ چون ما در ستاد انتخاباتی حســاب هایمان روشن‬ ‫بود و حسابدار و اداره امور مالی داشتیم و تمام دریافت ها و‬ ‫پرداخت هایمان هم در ستاد انتخاباتی که اقای نعمت زاده‬ ‫رئیس ستاد بود‪ ،‬ثبت شده است و چنین اتفاقی نیفتاد»‪ .‬او‬ ‫ک ترازنامه شفاف در ستاد داشتیم‬ ‫ادامه داده است‪« :‬ما ی ‬ ‫و همان موقع هم اعالم کردیم که اگر اقایان همه موافق‬ ‫هستند‪ ،‬همه کاندیداها اعالم کنند از چه کسانی پول گرفتند‬ ‫و کجاها خرج کردنــد‪ .‬هنوز هم این امادگــی را داریم؛ به‬ ‫شــرطی که همه کاندیداهای ان دوره بیایند و اعالم کنند‬ ‫از چه کسانی پول گرفتند و کجاها خرج کردند؟ افرادی که‬ ‫در ستاد اقای روحانی بودند‪ ،‬االن هم در دسترس هستند؛‬ ‫این افراد امادگی دارند ک ه ترازنامه شان را اعالم کنند که از‬ ‫کجا ها پول گرفتند و کجاها خرج کردند‪ .‬از این شــخص‬ ‫هم هیچ پولی به این ســتاد داده نشده و حساب های ستاد‬ ‫مشخص است»‪.‬‬ ‫تــرکان تصریح کرده اســت‪« :‬ما اعــام کردیم که‬ ‫امادگی داریــم مخارج را اعالم کنیم‪ ،‬به شــرطی که همه‬ ‫کاندیداها این کار را بکنند‪ .‬من ان موقع هم پیشنهاد کردم‬ ‫همه بیایند ترازنامــه منابع و مصارف شــان را اعالم کنند و‬ ‫بگویند از چه کسانی پول گرفتند و کجاها دادند‪ .‬همه منابع‬ ‫در این حساب رفت و همه مصارف هم با چک از ان حساب‬ ‫بیرون امد‪ .‬من پیشــنهاد می کنم مبالغی که بابک زنجانی‬ ‫ادعا کرده پیگیری شــود که در صورت اثبات‪ ،‬هر پولی به‬ ‫هر کسی داده‪ ،‬پس گرفته شود»‪ .‬مشاور رئیس جمهوری‬ ‫با اشــاره به این ســخن رئیس قوه قضائیه که «ما سخنان‬ ‫زنجانی را عین واقعیت نمی دانیم و ایشان حرف زیاد می زنند‬ ‫و ادعا زیاد می کند واال اگر می خواستیم رسیدگی کنیم‪ ،‬باید‬ ‫همه کسانی که مرتبط بودند را احضار می کردیم»‪ ،‬تاکید‬ ‫کرد‪« :‬من پیشنهاد می کنم اقای الریجانی چنین اغماضی‬ ‫نفرمایند و دســتور بفرمایند که بابک زنجانــی بگوید به چه‬ ‫کسانی کمک کرده و بروند پول ها را پس بگیرند‪ .‬این پول ها‬ ‫برای نفت و دولت و ملت است؛ برای بابک زنجانی نیست‬ ‫و به ستاد انتخاباتی هر کسی رفته باید از ان پس بگیرد‪».‬‬ ‫این اظهــارات البته با واکنش ســخنگوی دولت هم‬ ‫روبه رو شد‪« :‬زنجانی هر ادعایی کرده بررسی شود و نتیجه‬ ‫ان اعالم شــود‪« ».‬محمدباقر نوبخت» که برای نشست‬ ‫خبری بــه مجلس امده بــود‪ ،‬در واکنش به ســوالی درباره‬ ‫صحبت های رئیــس قوه قضائیه با موضــوع ادعای بابک‬ ‫زنجانی درباره انتخابات ریاســت جمهوری گفت‪« :‬چنین‬ ‫صحبتــی را نشــنیده ام‪ .‬قوه قضائیــه از اســتقالل کافی‬ ‫برخوردار اســت‪ .‬تقاضای ما این اســت که هر ادعایی را‬ ‫بابک زنجانی مطرح کرده‪ ،‬رسیدگی شود و نتیجه ان اعالم‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪13‬‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫روزانه حجم بســیاری از عکس های خبری به ما می رســد‪ .‬تعداد این عکس ها‬ ‫انقدر زیاد اســت که گاهی به راحتی از کنار ان عبور می کنیم اما شاید بهتر باشد روی‬ ‫بعضی از عکس ها تامل بیشتری داشته باشیم‪ .‬مثلث در این صفحات‪ ،‬هفته را با مرور‬ ‫عکس ها از نو یاداوری می کند‪.‬‬ ‫دیدار دانشجویان بسیجی مدال اور دانشگاه شریف با رهبرانقالب‬ ‫دیدار دکتر والیتی با وزیر امور خارجه سوریه‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪14‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫گفت وگویتلویزیونیروحانی‬ ‫دیدار نوری المالکی با علی الریجانی‬ ‫دیدار عالء الدین بروجردی با بشار اسد در دمشق‬ ‫فرمانده کل سپاه و فرزند شهید‬ ‫مدافع حرم‬ ‫دیدار وزیر امور خارجه سوریه با ظریف‬ ‫ایین نکوداشت شهدای دانشجو‬ ‫مراسم چهلمین روز درگذشت ایت الله موسوی اردبیلی‬ ‫هدیه بابانوئل به معاون روحانی‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫تشییع پیکر ایت الله شرعی در مشهد‬ ‫‪15‬‬ ‫شبکه اجتماعی‬ ‫به ما پیامک بزنید‪:‬‬ ‫‪3000411711‬‬ ‫‪ l‬اقــای روحانــی! شــما بــه فکــر حقوق‬ ‫شــهروندی هســتید اما بــه فکر حقــوق ما‬ ‫کارمندان دولت نیستید !‬ ‫‪ l‬امام راحل تاکید داشــتند کسانی مسئول‬ ‫یا نماینده مجلس بشــوند که طعم تلخ فقر را‬ ‫چشیده باشــند ولی متاســفانه در این دولت‬ ‫و مجلــس با حقوق هــای نجومــی و زندگی‬ ‫اشــرافی بعضــی از مســئوالن و نمایندگان‬ ‫مواجه هســتیم‪ .‬بنابراین طبیعی اســت که‬ ‫مشکالت مردم روی زمین بماند و هر روز که‬ ‫می گذرد بیشتر شود‪.‬‬ ‫‪ l‬در دولت قبلی دکل هــای چند هزار تنی‬ ‫غیب شد‪ ،‬کاش اینهایی که االن داد می زنند‬ ‫ان زمان هم فریاد می زدند‪.‬‬ ‫‪ l‬متولیان محیط زیست کالنشهر تهران‬ ‫برای افراد توانمند و ســرمایه دار تسهیالت‬ ‫ی ترافیک و الوده ســازی‬ ‫ورود به طــرح اصل ‬ ‫هوا را مهیــا می کنند و ما مســتضعفین که با‬ ‫زور به حداقل هــای تامین زندگــی رضایت‬ ‫داده ایم‪ ،‬توان ورود به محدوده را نداریم که‬ ‫به تامین بیشتر معاش زندگی خود برسیم و به‬ ‫ناچار باید خانه نشــین شــویم ؛ این با عدالت‬ ‫سازگاری ندارد‪.‬‬ ‫‪ l‬وقتی در بیشــتر جاها از قصابی گرفته تا‬ ‫مکانیکی‪ ،‬نانوایی و‪ ...‬مشــتریان خاص در‬ ‫اولویت و از خدمات خاص! بهره مند هستند‪،‬‬ ‫باید به بانک هــا این حق را بدهیــد که باجه‬ ‫مشتریان خاص داشته باشند‪...‬‬ ‫‪ l‬صرفا جهت اطالع مســئوالن محترم!‬ ‫لطفا به فکر ما کاســب های معمولی باشید‪.‬‬ ‫من یک کاسب هستم و حدودا ‪ 14‬سال است‬ ‫که کار می کنم‪ .‬حــاال با ایــن وضعیت بازار‬ ‫ بی رونق حتی برای مخارج روزمره مانده ام‪.‬‬ ‫به اینستاگرام مثلث بپیوندید‬ ‫اینســتاگرام هفته نامه مثلث فعال شــده اســت‪ .‬کاربران این شــبکه‬ ‫اجتماعی می توانند با پیوستن به اینستاگرام مثلث تصاویر مربوط به هفته نامه‬ ‫را مشاهده کنند‪.‬‬ ‫کاپوچی؛نمادهمزیستیمسیحیانمشرقزمینب امسلمانان‬ ‫هفته گذشته هیالریون کاپوچی‪ ،‬اسقف تبعیدی از‬ ‫سوی رژیم صهیونیستی در سن ‪ 94‬سالگی در رم‪ ،‬پایتخت‬ ‫ایتالیا درگذشت‪ .‬در همین راســتا حسین جابری انصاری‪،‬‬ ‫معاون عربی و افریقایی وزارت امور خارجه با انتشار پستی‬ ‫در صفحــه اینســتاگرام خود ضمــن طلب امــرزش برای‬ ‫اسقف هیالریون کاپوچی (اســقف اعظم پیشین قدس)‬ ‫بر ایســتادگی وی تا پایان عمر بر ارمان ازادی فلسطین از‬ ‫اشغال صهیونیستی اشاره کرد‪.‬‬ ‫وی نوشــت‪« :‬خداحافظی با پدر کاپوچی‪ :‬اســقف‬ ‫هیالریــون کاپوچی‪ ،‬اســقف اعظــم پیشــین قدس که‬ ‫صهیونیست ها او را در سال ‪1974‬میالدی به اتهام حمایت‬ ‫از مقاومت فلســطین‪ ،‬محاکمه و به ‪9‬سال زندان محکوم‬ ‫کردنــد و پس از ســپری کردن چهار ســال از حبس خود با‬ ‫فشار واتیکان و شــخص پاپ‪ ،‬ازاد اما به ایتالیا تبعید شد؛‬ ‫یکشــنبه دوازدهم دی ماه ‪95‬در تبعید در شــهر رم در نود‬ ‫پاسخبههجمه ها‬ ‫بعد از انتشــار الیحــه بودجه و جزئیــات ان برخی از‬ ‫افراد در شبکه های اجتماعی هجمه بزرگی را علیه دو نهاد‬ ‫فرهنگی که تحت مدیریت دکتر حدادعادل فعالیت می کنند‬ ‫اغاز کردند‪ .‬تا انجا که حتی این مساله موجب پاسخگویی‬ ‫فرهنگستان زبان و ادب فارسی شــد‪ .‬این فرهنگستان در‬ ‫پی انتشار حرف ها و نوشته هایی در فضای مجازی و برخی‬ ‫نشریات درباره بودجه این فرهنگستان‪ ،‬در توضیحاتی در‬ ‫نو ادب‬ ‫این باره‪ ،‬اعالم کرده بود‪« :‬گفته اند فرهنگستان زبا ‬ ‫فارسی در سال‪ 261 ،‬واژه تصویب کرده و برای تصویب هر‬ ‫واژه ‪ 11‬میلیون و ‪ 400‬هزار تومان هزینه کرده است‪ .‬حال‬ ‫مصوب فرهنگستان ساالنه بین سه هزار تا‬ ‫اینکه واژه های ّ‬ ‫چهار هزار واژه است و اگر قرار باشد برای هر واژه این میزان‬ ‫بودجه هزینه شــود‪ ،‬قاعدتا بودجه فرهنگســتان می باید‬ ‫حداقل ‪ 34‬میلیارد و ‪ 200‬میلیون تومان باشد‪ ،‬درحالی که‬ ‫بودجه فرهنگستان در ســال ‪ 95‬معادل ‪ 12‬میلیارد و ‪800‬‬ ‫میلیون تومــان بوده که البته همــه ان نیز تخصیص داده‬ ‫نشده است‪ ».‬بر اساس این اطالعیه‪« ،‬فرهنگستان زبان‬ ‫و ادب فارســی در حال حاضر در پرداخــت حقوق کارکنان‬ ‫خود هم با دشــواری روبه رو است و با وجود صرفه جویی در‬ ‫خرید لوازم و حذف ناهار کارکنان و امثال ان‪ ،‬حتی از خرید‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪ l‬چرا هیچ سازمان و نهاد و مسئولی جلوی‬ ‫تخریب روزافزون جنگل ها را نمی گیرد؟‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫‪16‬‬ ‫لوازم ضروری و مصرفی روزانه نیز بازمانده است‪ .‬بنابراین‬ ‫چنانچه فعالیت های این فرهنگستان با بودجه ان تطبیق‬ ‫و با شــایعات منتشرشده مقایسه شــود‪ ،‬فقط با کمی تامل‬ ‫درخواهیم یافت که واقعیت کار فرهنگستان هیچ رابطه ای‬ ‫با خرید بوئینگ و دلواپسی و مقوالتی از این دست که در ان‬ ‫شایعات طرح شده‪ ،‬ندارد‪».‬‬ ‫عالوه بــر ایــن غالمعلــی حدادعادل که ریاســت‬ ‫فرهنگستان زبان و ادب فارســی و بنیاد سعدی را بر عهده‬ ‫دارد‪ ،‬در گفت وگو با مهر درباره برخی مطالب منتشر شده در‬ ‫مورد بودجه این دو نهاد فرهنگی در شبکه های اجتماعی و‬ ‫فضای مجازی‪ ،‬گفت‪« :‬در مورد بودجه بنیاد ســعدی باید‬ ‫بگویم که این بودجه‪ ،‬به اندازه نیاز زبان فارســی در جهان‬ ‫نیست بلکه به اندازه امکانات کشور است‪».‬‬ ‫وی با بیان اینکه همه تصدیق می کنند که زبان فارسی‬ ‫در دنیا خیلی بیشتر از اینها‪ ،‬باید پشتیبانی شود‪ ،‬تاکید کرد‪:‬‬ ‫«بودجه بنیاد سعدی در هیات امنا معین می شود که ریاست‬ ‫ان با معاون اول رئیس جمهور است و وزرای علوم‪ ،‬اموزش‬ ‫و پرورش‪ ،‬ارشاد‪ ،‬امور خارجه و نیز نماینده سازمان برنامه و‬ ‫بودجه در این هیات امنا‪ ،‬عضویت دارند و انها بعد از اگاهی‬ ‫از برنامه های ما‪ ،‬بودجه بنیاد سعدی را تعیین می کنند‪».‬‬ ‫تقدیر از مردم یزد‬ ‫‪ l‬صحبت های هاشــمی علیــه نیروهای‬ ‫مخلص انقالب اســت‪ .‬از حــاال دارد برای‬ ‫روحانی تبلیغ می کند‪.‬‬ ‫‪ l‬چقدر خوب است همه مسئوالن محترم‬ ‫طبق قانون در حیطه اختیارات و مســئولیت‬ ‫خود اظهارنظــر کنند و جامعــه را دچار تنش‬ ‫نکنند‪.‬‬ ‫و چهار ســالگی جان به جان افرین تســلیم کرد‪ .‬کاپوچی‬ ‫نخستین میهمان خارجی امام خمینی(ره) پس از پیروزی‬ ‫انقالب اسالمی بود و تا پایان عمر بر ارمان ازادی فلسطین‬ ‫از اشغال رژیم صهیونیستی ایستادگی کرد و به عنوان نماد‬ ‫ازادیخواهی و مقاومت و همزیستی مسیحیان مشرق زمین‬ ‫با مسلمانان باقی ماند‪ .‬با بزرگداشــت یاد و خاطره ماندگار‬ ‫کاپوچی‪ ،‬از خداوند متعــال برای او امــرزش و برای ملت‬ ‫فلسطین ازادی و رهایی از اشــغال طلب می کنم‪ .‬حسین‬ ‫جابری انصاری ‪ ،‬معاون عربی و افریقا وزارت امور خارجه‪».‬‬ ‫گفتنی اســت؛ کاپوچی متولد ‪ 1922‬در حلب سوریه بود و‬ ‫در سال ‪ 1965‬به عنوان اسقف کلیسای کاتولیک در شهر‬ ‫قدس منصوب شــد ‪ .‬وی در ســال ‪ 1974‬توسط نظامیان‬ ‫رژیم صهیونیســتی به اتهام حمایت از مقاوت فلســطین‬ ‫و انتقال ســاح برای انها بازداشــت و به ‪ 12‬ســال زندان‬ ‫محکوم شد‪.‬‬ ‫یوسف مقاومت (احمد متوسلیان)‬ ‫از شما جوان ها خیلی راضی ام و‬ ‫خیلی دوستتان دارم‬ ‫بازنشر ســخنان رهبر معظم انقالب خطاب به جوانان‬ ‫در صفحه تلگرام معظم له مورد استقبال کاربران شبکه های‬ ‫اجتماعی قرار گرفته است‪ .‬رهبر انقالب اسالمی در استانه‬ ‫ماهمحرمامسال؛بهصورتجداگانهدرمنازلسهشهیددفاع‬ ‫مقدس حضور یافتند و خانواده انــان را مورد تفقد قرار دادند‪.‬‬ ‫ایشــان در این دیدارها از خانواده معظم شــهدا‪ ،‬خواســتند‬ ‫خاطراتشهداوابعادمختلفرفتاریوشخصیتیانانراثبت‬ ‫و ضبط کنند‪ .‬حضرت ایت الله خامنه ای همچنین خطاب به‬ ‫جوانانحاضردریکیازایندیدارهاگفتند‪«:‬جوان هاثروت‬ ‫کشورهستند‪.‬ازشماجوان ها‪،‬همخیلیراضی ام‪،‬همخیلی‬ ‫دوست تاندارم‪.‬ممکناست[بسیاریاز]جوانانرانشناسم‪،‬‬ ‫اما همین طور دورادور همه تان را دوســت دارم‪ ».‬ایشان در‬ ‫پایانفرمودند‪«:‬خداان شاء اللهشماراعاقبتبه خیرکند‪،‬من‬ ‫راهمعاقبتبخیرکند‪».‬صفحهایشانهمچنینبهمناسبت‬ ‫سالگرددرگذشتشیخمصطفیاسماعیل‪،‬قاریبزرگمصری‬ ‫ خاطره ایمنتشرنشدهازایشانانتشاردادهاست‪.‬‬ ‫رهبرانقالب‪« :‬بنده قبل از انقالب به خانواده مان گفتم‬ ‫که اگر انقالب شــد‪ -‬حاال فکــر انقالب هم به ذهن کســی‬ ‫نمی گذشت‪-‬سهتاکاربرایتانمی کنم‪.‬‬ ‫یکیاینکهمی برم تانسینما‪ .‬‬ ‫یکیاینکهیکتفنگبرایبچه هامی خرم؛تفنگبادی‬ ‫انوقتمعمولشدهبودبچه هامی خریدند ‪.‬بچه هامی گفتند‬ ‫باباتفنگ‪،‬ماهمتعلیقبهمحالکردیم‪.‬‬ ‫یکی هم گفتم می برمتان مصر برای اینکه این قراء را‪،‬‬ ‫مصطفیاسماعیل*راببینید‪.‬‬ ‫انوقتخیلینوار[قران]تویخانهما[بود]‪.‬‬ ‫خانوادهماهمینطورمی گوینداینمصر‪،‬نشد؟سینما‬ ‫همنبردم شان‪،‬البتهخودشانرفتند‪ ».‬‬ ‫شهید زیبا‪ ،‬پولدار‪ ،‬مرد‬ ‫نمایش حل مشکل گورخوابی در چند روز‬ ‫روزنامه صبح نو نوشت‪« :‬دو عضو دولت تدبیر و امید با گورخواب ها‬ ‫عکس یادگاری گرفته اند‪ ،‬چرا؟! اصال چند روزی است که مسئوالن دولتی‬ ‫همه عزم خود را متوجه حل مشکالت گورخواب ها کرده اند‪ ،‬از ان روزی‬ ‫که یک روزنامه دولتی گورخواب ها را کشف کرد تا یک کارگردان معروف‬ ‫ســوژه ای پیدا کرد برای فیلم اینده اش و به رئیس جمهور نامه نوشــت و‬ ‫رئیس جمهور داغ داغ نان را به تنور چسباند و باز از شرمساری سخن گفت و‬ ‫بهزیستیبالفاصلهسوژه هایموردنظررادرکمپترکاعتیادساماندهیکردوسرانجامرئیس دفتررئیس جمهوربههمراهوزیر‬ ‫رفاه و استاندار و چندین تن مقام دولتی به بازدید انها رفتند و به انها وعده وام اشتغال دادند و عکس یادگاری گرفتند و‪ ...‬همه این‬ ‫کارهاهنوزبههفتهنرسیدهوفقطظرفچندروزانجامشدهاست!سرعترسیدگیوحلمشکلواقعاکم نظیرکهنهبلکهبی نظیر‬ ‫است! واقعا بدا به حال منتقدانی که دولت را به دلیل کم کاری و پیرسالی و بی توجهی به مشکالت بیکاری و اعتیاد و اسیب های‬ ‫اجتماعی سرزنش می کنند! بدا به حال انهایی که چشم دیدن توفیقات دولت را ندارند و فکر می کنند این سرعت عمل در حل‬ ‫طرفه العینی سناریو بوده است و نزدیک انتخابات همه چیز بوی بهره برداری سیاسی می دهد!‬ ‫تلخ ترین مشکالت اجتماعی به‬ ‫ْ‬ ‫وقتی شمایی که در برج عاج زندگی می کنی و دغدغه ات این است که خانه چند هزار متری ات را بزرگ تر کنی‪ ،‬بشنوی فقیری‬ ‫شب به خاطر فقرش برود در قبر زندگی کند تا از سرما نجات پیدا کند‪ ،‬خب احتماال بغض گلویت را فشار می دهد و شرمساری در‬ ‫سیمایت اشکار می شود و دستور می دهی مشکل را حل کنند! به همین راحتی‪».‬‬ ‫‪ ...‬ابروداری نیست‪ ،‬عین ابروریزی است‬ ‫روزنامهاعتماددریادداشتی بهموضوعمقاالتتقلبیعلمیپرداخت‬ ‫و نوشت‪:‬هنگامی که چند ماه پیش نشریه معتبر نیچر اعالم کرد که ده ها‬ ‫مقاله از سوی ایرانیان متقلبانه تهیه و در نشریات چاپ شده است‪ ،‬ولوله ای‬ ‫در ایران رخ داد؛ ولوله ای غیرضــرور و دیرهنگام‪ ،‬زیرا برای فهمیدن این‬ ‫ی که در خیابان هم‬ ‫واقعیت نیازی به این گزارش نیچر نداشــتیم‪ ،‬هنگام ‬ ‫تبلیغات برای انجام چنین کاری را می دیدیم‪ ،‬نیــازی به اطالع از گزارش‬ ‫نیچرنبود‪.‬ولیازانجاکهعملبدوخالفاخالق‪،‬برایماوقتیبرجستهومهممی شودکهبیگانهازانمطلعشودوبهاصطالح‬ ‫ابروی مانجلویانانبرود‪،‬بنابرایندیدناشکارسقوطازاداخالقعلمی وپژوهشی‪،‬حساسیتهیچ کسرابرنمی انگیخت‪،‬مگر‬ ‫انکهغربی هاانرابرمالکنندتادستورمقاماتبرایرسیدگیصادرشود‪.‬اگربخواهیمفقطوفقطیکدلیلبرایناتوانی ماندر‬ ‫ی ذکر کنیم‪ ،‬همین مورد کافی است که تاکنون به تنها اتهامی که‬ ‫مبارزه با انواع ناهنجاری ها و فساد و به طور مشخص فساد علم ‬ ‫در این زمینه رسیدگی شــده‪ ،‬گزارش های فرامرزی و غربی در این مورد اســت‪ .‬جالب این است که دبیر کمیته ملی اخالق در‬ ‫پژوهش های علوم پزشکی وزارت بهداشت که هفته گذشته گزارشی را از این تقلب ها ارائه کرد‪ ،‬در بخشی از سخنان خود در‬ ‫خصوص نحوه لو رفتن ماجرا گفت ‪« :‬در نهایت یک نفر که به نظر می رسد از داخل کشــور هم بوده‪ ،‬گزارش این تخلف را به‬ ‫انتشاراتنشریهنیچرمی دهدوماجرایتخلفگستردهبرمالمی شود‪».‬درحقیقتنقطه محوریماجراهمینجاست‪.‬چرااین‬ ‫فرد‪،‬تخلفمذکوررابهاننشریهیابه طورکلییکنهادبرون مرزیدادهاست؟ چرااینفردحتیحاضرنیستخودرامعرفیکند‬ ‫واقایدبیرکمیتهبااحتمالازوجودچنینشخصیدرداخلکشوریادمی کند؟اگرایناتفاقدرغربیایککشورعادیرخداده‬ ‫بود‪،‬ایابازهمگزارش دهندهانرابهنیچرونهادهایمشابهمنعکسمی کردیادرداخلکشورخودشودردرجهاولبهمسئوالن‬ ‫امریانهادمدنیمربوطارجاعمی داد؟ایاخودراباافتخارمعرفیمی کردیاانکههمچناندرگمنامی بهسرمی برد؟اگراینگزارش‬ ‫دریکروزنامهایرانیمنتشرمی شدبهسرانجاممی رسید؟ایاهیچمرجعدولتیوقضاییاقدامموثریمی کرد یاباتخطئهوشکایت‬ ‫متقابل مواجه می شد؟ ایا همین موثر بودن رجوع به چنین نهادهایی ریشه اصلی بروز این تخلفات نیست؟ متاسفانه نگاه ما به‬ ‫خودمان از دریچه چشم دیگران است و قادر نیستیم فارغ از نگاه دیگران به ارزیابی و قضاوت و اصالح کردار خودمان بپردازیم‪.‬‬ ‫سوالی که باالخره اصالح طلبان‬ ‫باید به ان پاسخ دهند‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫دکترمحمدرضاتاجیکدربخشیازمصاحبهخودباروزنامهشرقنکات‬ ‫ی را درباره چالش های راهبردی اصالحات بیان کرده که برشی از ان در‬ ‫مهم ‬ ‫پی می اید‪« :‬اصالح طلبی این نیســت که صرفا در حوزه قدرت وارد بشود؛‬ ‫بلکهبایداصولخودراحفظکند‪،‬الهیاتاصالح طلبیرارعایتکند‪،‬اخالق‬ ‫اصالح طلبی را مراعات کند و بداند که باالخره حیات اصالح طلبی پیش از‬ ‫انکه در پالسی تعریف بشود‪ ،‬در قاعده هرم جامعه و در میان ریزبدنه های جامعه تعریف می شود‪ .‬ما باید در انجا سکنا بگزینیم و از‬ ‫انجا فعالیت های خود را شروع کنیم‪ .‬حرکت های خود را در انجا ساماندهی کنیم و بتوانیم جوان ها و نسل اتی را پرورش بدهیم‪ ،‬نه‬ ‫اینکه صرفا توجه مان به مساله قدرت جلب شود‪ .‬توجه صرف به مساله قدرت‪ ،‬افات خاص خودش را هم دارد و طبیعتا بسیاری را‬ ‫با یک پرسش بزرگ مواجه می کند که ایا اصالح طلبان هم برای رسیدن به قدرت امروز با فالن کس دست نمی دهند! فردا با ان‬ ‫ کس دیگر! ایا باالخره وقتی قدرت و کسب قدرت هدف می شود‪ ،‬این ائتالف ها نمی تواند َاشکال مختلفی بگیرد؟ و طرف مقابل‬ ‫این ائتالف نمی تواند افراد و جریان های مختلفی به اقتضای شرایط باشد؟!» او به فراخ بودن و کسب قدرت در اصالح طلبان‬ ‫انتقاد کرده و می گوید‪« :‬این سوال بزرگی است که ما باید باالخره یک جا حرمت حریم خودمان را حفظ کنیم‪ .‬تا وقتی متولیان‬ ‫اصالح طلبی حرمت حریم خودشان را حفظ می کنند‪ ،‬این حریم حرمت دارد‪ .‬وقتی خود متولیان از ان به راحتی عبور می کنند و‬ ‫اجازه می دهند که این حرمت شکنی انجام بشود یا فضای گفتمانی را ان قدر فراخ می کنند که هر کسی به اقتضای شرایط و برای‬ ‫کسب قدرت می تواند درون ان قرار بگیرد‪ ،‬این طبیعتا یک شکل خاصی از جدایی جریان از اصالت خود تلقی می شود‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫صفحه اینستاگرام «ســپاه ســایبری مدافعان حرم»‬ ‫تصویریازشهیدان«عالنجمه»‪«،‬احمدمشلب»و«مجید‬ ‫قربان خانی» منتشــر کرد‪ .‬این صفحه در معرفــی این افراد‬ ‫نوشت‪«:‬نامشعالنجمهاست؛جوانزیباوخوشتیپیبود‪.‬‬ ‫اماهیچوقتزیبایی اشروواسطه ایبرایگناهدراینستاقرار‬ ‫نداد و هیچ وقت پست نگذاشت و ننوشت منو عشقم یهویی‬ ‫تو پارتی و‪ ...‬راستش رو که بخوای اون زیبایی اش رو فدای‬ ‫حضرتزینب(سالم اللهعلیها)کردورفت‪.‬‬ ‫نامش احمد مشلب اســت‪ .‬از بچه پولدارای لبنان که‬ ‫ماشــین زیر پاش‪ BMW‬بود اما هیچ وقت نرفت با ماشینش‬ ‫دور دور کنه و هر کی که توی راه ازش خوشــش اومد رو سوار‬ ‫کنهوبعدش‪...‬‬ ‫همهروولکردورفتفدایعشقششد‪.‬‬ ‫نامش مجید قربان خانی است‪ .‬از بچه های یافت اباد‬ ‫تهران‪ ،‬معروف بود به مجید یافت اباد‪ ،‬الت بود ولی مرد بود‪،‬‬ ‫نهمثلالتایاالن‪،‬غیرتداشت‪...‬قبلعملیاتدعاکردکه‬ ‫خالکوبیش پاک بشه‪ ،‬اخه دیگه از خالکوبی بدش میومد‪...‬‬ ‫لحظه شهادت دعاش مستجاب شد‪ .‬راستش دستش پودر‬ ‫شدورفت‪.‬دمسهتاشونگرم‪».‬‬ ‫بررسی رسانه ای هفته‬ ‫‪17‬‬ ‫ارزِ ابزاری‬ ‫گفتارها‬ ‫برخی تحلیلگران بر این باورند که تیم اقتصادی حسن روحانی‬ ‫در صدد است که در اســتانه انتخابات برای مهار کامل قیمت ارز وارد‬ ‫عمل شــود و از این اقدام به عنوان امتیازی به نفع خود برای پیروزی‬ ‫در انتخابات استفاده کند‪ .‬در گفتار این شماره تاثیر ارز بر سیاست و‬ ‫انتخابات در ایران را بررسی کرده ایم‪.‬‬ ‫«سیاست» پولی‬ ‫دالرچهنقشیدرانتخابات‪ 96‬دارد؟‬ ‫رضا مجیدزاده‬ ‫پژوهشگر اقتصاد سیاسی‬ ‫‪1‬‬ ‫در واپســین هفتــه پاییز و نخســتین هفتــه دی ماه‬ ‫ســال جاری‪ ،‬نرخ دالر به بیش از ‪ 4000‬هــزار تومان هم‬ ‫رسید و بســیاری از صرافی ها تابلوی خود را بستند‪ .‬ضمن‬ ‫اینکه بســیاری از فروشــگاه ها نیز از فــروش محصول‪،‬‬ ‫خودداری کردند‪ .‬هرچند درباره علل افزایش شــدید نرخ‬ ‫دالر‪ ،‬گمانه زنی های مختلفی وجود داشت‪ ،‬در هفته دوم‬ ‫دی ماه‪ ،‬معاون اول رئیــس جمهور‪ ،‬دســتور تثبیت نرخ‬ ‫دالر در سطح ‪ 3600‬تومان را صادر کرد‪ .‬اما سوال اصلی‬ ‫این اســت که با توجه به نزدیکی به انتخابات ســال ‪،96‬‬ ‫این تحوالت‪ ،‬چه تاثیری روی انتخابات خواهد داشــت؟‬ ‫ایا تثبیت دســتوری نرخ دالر نیز در همین راســتا صورت‬ ‫می پذیرد؟‬ ‫گفتارها‬ ‫‪18‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫دالر و انتخابات‬ ‫ طی دوران دو دولت گذشته‪ ،‬نرخ دالر نزدیک به ‪300‬‬ ‫درصد افزایش ارزش داشت به طوری که تا مرز دالر ‪7000‬‬ ‫تومانی نیز پیش رفت و به یکی از نکات برجسته مطرح در‬ ‫انتقادات حســن روحانی (نامزد وقت ریاســت جمهوری)‬ ‫در جریان کارزار انتخاباتی‪ ،‬تبدیل شــد‪ .‬گرچه در جریان‬ ‫انتخابــات ریاســت جمهوری ســال ‪ ،92‬تحریم هــای‬ ‫بین المللی و حل برنامه هسته ای در محور توجه و گرایش‬ ‫مردم به نامزدها قرار داشت‪ ،‬اما این موضوع مهم‪ ،‬موجب‬ ‫نشــد تا عملکرد اقتصادی ضعیف دولت احمدی نژاد‪ ،‬در‬ ‫کانون توجه رای دهندگان قرار نگیــرد‪ .‬اهمیت نرخ دالر‬ ‫در انتخابات‪ ،‬به جایگاه ان به عنوان یک قیمت کلیدی و‬ ‫بازتابی از شرایط عمومی اقتصادی مربوط می شود چون‬ ‫افزایش های شــدید و تکانه ای نرخ دالر در بــازار ازاد‪ ،‬در‬ ‫کنار سایر عوامل موثر‪ ،‬دال بر تحریک انتظارات به سمت‬ ‫وخامت اوضاع سیاسی یا اقتصادی نیز هست‪ .‬به همین‬ ‫دلیل بود کــه پس از اعالم بــرد دونالد ترامــپ در جریان‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری ایاالت متحده‪ ،‬نرخ دالر در بازار‬ ‫غیررسمی تهران‪ ،‬رو به افزایش گذارد‪.‬‬ ‫زیرا ترامــپ در جریان رقابــت انتخاباتی خود اعالم‬ ‫کرده بود در برجام‪ ،‬بازنگری خواهد کرد‪ .‬از این روی‪ ،‬رابطه‬ ‫بین نرخ دالر و انتخابات‪ ،‬رابطه یک سویه ای نیست؛ یعنی‬ ‫از یک طرف نــرخ دالر به عنوان یک قیمــت کلیدی‪ ،‬در‬ ‫محاسبات مردم برای انتخاب نامزدشان اثر دارد و از طرف‬ ‫دیگر‪ ،‬انتظارات مردم و به خصــوص فعاالن اقتصادی از‬ ‫تحوالت پس ایند اســتقرار دولت جدید‪ ،‬نرخ دالر را تحت‬ ‫تاثیر قرار می دهد‪.‬‬ ‫نرخ دالر و انتخابات ‪96‬‬ ‫از نگاه مردم‪ ،‬نرخ ارز‪ ،‬انعکاســی از قدرت و کارایی‬ ‫دولت هــا در کنترل شــرایط اقتصــادی و توانایی هدایت‬ ‫اقتصاد به ســمت تعادل های مطلوب مردم اســت که اثر‬ ‫ان در کاهش نرخ بیکاری‪ ،‬کنترل و مهار تورم و ثبات رشد‬ ‫اقتصادی خود را نشان می دهد‪ .‬هرچند برجام‪ ،‬فقط برای‬ ‫برنامه هسته ای بود اما دستیابی به ان موجب شده تا وزن‬ ‫خواســته های اقتصادی مردم در انتخــاب رئیس دولت‬ ‫دوازدهم‪ ،‬بسیار بیشتر شود‪ ،‬چرا که خود برجام قرار بود تا‬ ‫سایه تحریم ها را برداشته و موجب برقراری دوباره تعامل‬ ‫با اقتصاد جهانی شــود‪ .‬البته نرخ ارز‪ ،‬در کنار متغیرهای‬ ‫کلیدی دیگری مانند رشد اقتصادی‪ ،‬کنترل تورم‪ ،‬کاهش‬ ‫نرخ بیکاری‪ ،‬افزایــش ســرمایه گذاری خارجی و کاهش‬ ‫نابرابری درامدی مدنظر قرار خواهــد گرفت‪ .‬مردم برایند‬ ‫اثر ایــن متغیرهــا را در افزایش ملموس ســطح رفاه خود‬ ‫می دانند‪ .‬از این روی‪ ،‬ترجمــه دیگر از افزایش نرخ دالر‪،‬‬ ‫کاهش ارزش ریال یا کاهش قدرت خرید ریال هم هست‬ ‫که نزد مردم به کاهش رفاه شــان‪ ،‬تعبیر می شــود‪ .‬گرچه‬ ‫نرخ رشد اقتصادی شش ماهه اول سال جاری‪ ،‬در حدود ‪7‬‬ ‫درصد اعالم شده اما هنوز نرخ بیکاری و نرخ دالر‪ ،‬در سطح‬ ‫مقبولی قرار ندارد‪.‬‬ ‫به این ترتیب‪ ،‬با توجه به فاصلــه اندک تا انتخابات‬ ‫و فاصله بســیار کمتــر تا شــروع تبلیغــات و مناظره های‬ ‫نامزدهای انتخاباتی‪ ،‬انتظار مــی رود که نرخ ارز و به طور‬ ‫کلی شرایط اقتصادی‪ ،‬یکی از محورهای اصلی رقابت ها‬ ‫برای جلب نظر رای دهندگان میانی باشد‪.‬‬ ‫طبق مدل ر ای دهنده میانــی‪ ،‬تحت قاعده اکثریت‬ ‫و ترجیحــات ســازگار ر ای گیــری‪ ،‬رای دهنــده میانی تا‬ ‫حدودی نتایج انتخابات را تعیین خواهد کرد‪ .‬رای دهنده ‬ ‫میانی‪ ،‬فردی اســت که در خصوص مسا یل و موضوعات‬ ‫مطــرح‪ ،‬دارای یــک وضعیــت بینابینی اســت‪ :‬نیمی از‬ ‫ســایر ر ای دهندگان‪ ،‬نســبت به یــک کاالی عمومی‪ ،‬یا‬ ‫میزان وضع مالیات توســط دولــت‪ ،‬ترجیحات قوی تری‬ ‫دارند و نیمــی دیگر‪ ،‬ترجیحات ضعیف تر یــا منفی دارند‪.‬‬ ‫ر ای دهندگان افراطی در هر طــرف طیف‪ ،‬یک موضوع‬ ‫انتخاب میانی را بیشتر از انتخاب موقعیت افراطی طیف‬ ‫دیگ ر ترجیح می دهند و به همین خاطر‪ ،‬انتخاب ر ای دهنده ‬ ‫میانی‪ ،‬مســلط خواهد بود‪ .‬نامزدهای سیاسی برای برنده‬ ‫شــدن خود‪ ،‬مجموعه ای از وضعیت های مختلف را خود‬ ‫اتخــاذ می کنند و بــا انجام ایــن کار‪ ،‬قصد دارنــد تا برای‬ ‫کســب کرســی هدف‪ ،‬به ر ای دهنده میانی در گروه خود‬ ‫گفتارها‬ ‫ی بسیار‬ ‫(احتمالی) انتخاباتی به تحوالت اقتصادی‪ -‬سیاس ‬ ‫شدیدتر می شود‪ .‬به همین خاطر اســت که دولت پس از‬ ‫مشاهده واکنش ها به افزایش شدید ارز که یکی از دالیل‬ ‫اصلی ان‪ ،‬تامین مقداری از کسری بودجه بود‪ ،‬به صورت‬ ‫دستوری‪ ،‬به مهار و کاهش نرخ دالر روی اورد‪ .‬دالالن ارز‬ ‫در تهران‪ ،‬اعالم کرده اند که در هفته های اخیر‪ ،‬هیچ گونه‬ ‫افزایش ناگهانی تقاضا بــرای دالر در بازار به وجود نیامده‬ ‫و این نشــان می دهد احتماال کاهــش ارزش ریال دالیل‬ ‫عمیق تری دارد‪.‬‬ ‫دولت پس از برجــام‪ ،‬امکان فروش نفــت دارد و از‬ ‫قدرت کنترل بــازار دالر‪ ،‬برخوردار اســت‪ .‬امــکان رصد‬ ‫لحظــه ای تحــوالت بازارها نیز مســاله وقفه تشــخیص‬ ‫معضالتی مانند نیــاز به کنتــرل ارز را به شــدت کمرنگ‬ ‫می کند‪ .‬در واقع دولت می توانست بدون درنگ و با هدف‬ ‫جلوگیری از ضربه بیشتر به تولیدکنندگان داخلی‪ ،‬بازار ارز‬ ‫را بسیار زودتر کنترل کند و نیازی به اقدامات دستوری نبود‪.‬‬ ‫اقدامات دستوری‪ ،‬نرخ دالر و انتخابات‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫تحقق برجام‪ ،‬عامــل تخفیف انتظارات‬ ‫ملتهب به ســمت افزایش نرخ دالر و از‬ ‫این روی مهــار موج افزایشــی نرخ دالر‬ ‫و هدایت ان بــه کانالی نزدیــک به نرخ‬ ‫ارز واقعی در ســال ‪ ،92‬یعنــی نرخ دالر‬ ‫‪ 3000‬تومانی بود و اثر پیروزی ترامپ نیز‬ ‫دوامی نداشت‬ ‫گفتارها‬ ‫توسل جویند‪ .‬انها ســعی می کنند به رقیبان خود بر چسب‬ ‫ازادیخواهی شدید یا محافظه کاری شدید و خارج از درک‬ ‫تحوالت سیاسی‪-‬اقتصادی و نیازهای روز بدهند و به این‬ ‫شکل خود را به منطقه اکثریت ارا‪ ،‬نزدیک کنند‪.‬‬ ‫به عبــارت دیگــر‪ ،‬سیاســتمداران همــه هزینه ها و‬ ‫منافــع برنامه های مختلف را به شــکل واقعــی و ان طور‬ ‫که منطق اقتصــادی در تصمیم گیری هــا حکم می کند‪،‬‬ ‫ارزیابی نمی کنند‪ .‬چون صاحب منصبان سیاســی هر چند‬ ‫سال می بایســت به دنبال حمایت رای دهندگان باشند‪ ،‬از‬ ‫برنامه هایی طرفداری می کنند که منافع فوری و اشــکار و‬ ‫هزینه های نامعین و معوق داشته باشند‪ .‬به طور معکوس‬ ‫سیاستمداران پروژه هایی که هزینه های فوری و به راحتی‬ ‫قابل تشخیص دارند اما منافعشان کمتر قابل اندازه گیری‬ ‫بوده و در بلندمدت بسیار زیاد است را رد می کنند‪.‬‬ ‫چنیــن تورش هایی ممکن اســت سیاســتمدار را به‬ ‫سمتی هدایت کند که پروژه های موجه اقتصادی را رد کرده‬ ‫و پروژه هایی را بپذیرند کــه از لحاظ اقتصادی غیر منطقی‬ ‫هستند‪ .‬برای نمونه ممکن است یک طرح پیشنهادی برای‬ ‫لو نقل در مناطق‬ ‫ساخت یا گسترش سیستم های انبوه حم ‬ ‫شهری بزرگ بر اساس تحلیل هزینه – منفعت اقتصادی‪،‬‬ ‫معقول باشد‪.‬‬ ‫اما اگر قرار اســت این پروژه از طریق افزایش فوری‬ ‫در مالیات بر درامد یــا مالیات بر فروش (موارد مشــهود)‬ ‫تامین مالی شود در حالی که منافع ان‪ ،‬فقط چند سال بعد‬ ‫از اتمام پروژه‪ ،‬پدیدار شوند‪ ،‬سیاستمدار ر ای طلب با پروژه‬ ‫مخالفت می کند‪.‬‬ ‫اندازه این مخالفــت می تواند به زمــان باقیمانده تا‬ ‫انتخابات نیز وابسته باشــد‪ .‬بنابراین‪ ،‬در مواردی که زمان‬ ‫اندکی تــا انتخابات باقی مانــده‪ ،‬واکنش های نامزدهای‬ ‫در حافظه تاریخ اقتصادی ایران‪ ،‬موارد پرشــماری‬ ‫وجود دارد که دســتور صادر شــده تا قیمت ها باال نرود یا‬ ‫قیمت ها کنترل شود؛ چنین شیوه مدیریت اقتصادی‪ ،‬اگر‬ ‫با هدف نمایش قدرت در کنترل نابسامانی های خودساخته‬ ‫نباشد‪ ،‬نشانگر عدم درک درســت از منطق اقتصاد و مالیه‬ ‫است‪ .‬در حالی که بانک مرکزی‪ ،‬متولی اصلی کنترل بازار‬ ‫پول و تنظیم سیاست های پولی است‪ ،‬اقدام معاون اول‬ ‫رئیس جمهور در صدور دســتور تثبیت نرخ ارز در ســطح‬ ‫قیمتی معین‪ ،‬شگفت اور است‪.‬‬ ‫قیمت دالر در سال جاری از ‪ 3300‬تومان در ابتدای‬ ‫ســال به حــدود ‪ 3620‬تومــان در روزهای اخیر رســید تا‬ ‫به تنهایی بیــش از ‪ 300‬تومان به قیمت ان افزوده شــده‬ ‫باشــد‪ .‬قیمت ارز در مــرداد مــاه ‪ 92‬و بعــد از تنفیذ حکم‬ ‫ریاســت جمهوری حســن روحانــی‪ ،‬برابــر ‪ 3200‬تومان‬ ‫بود و اکنون پس از صعــود به ســطح ‪ 4000‬تومان‪ ،‬قرار‬ ‫است به ‪ 3600‬تومان برســد‪ .‬در کوتاه مدت‪ ،‬نرخ دالر‪ ،‬از‬ ‫انتظارات و دستکاری های هدفمند‪ ،‬تاثیر می پذیرد اما در‬ ‫بلندمدت‪ ،‬تابع عوامل اقتصادی بنیادین اســت‪ .‬در واقع‬ ‫عوامل تعیین کننده عرضه و تقاضــا برای نرخ ارز و قیمت‬ ‫ان‪ ،‬همانند عوامل تعیین کننده تقاضا و عرضه برای سایر‬ ‫کاالها هستند‪.‬‬ ‫برای نمونه‪ ،‬ممکن است درامد شهروندان افزایش‬ ‫یابد و افراد نه تنها مصرف کاالهای داخلی‪ ،‬بلکه تقاضای‬ ‫کاالهای خارجی را نیــز افزایش دهنــد‪ .‬بنابراین افراد به‬ ‫ارز بیشــتری نیاز پیدا می کنند و افزایــش تقاضای ارز به‬ ‫افزایش نــرخ ارز می انجامد‪ .‬تغییر ســلیقه یــا ترجیحات‬ ‫مصرف کنندگان نیز می تواند تمایــل ان ها برای مصرف‬ ‫کاالهای خارجی را تغییر دهد و تغییر نــرخ ارز را به دنبال‬ ‫داشته باشد‪.‬‬ ‫به همیــن ترتیب‪ ،‬تحریــک انتظارات افــراد درباره ‬ ‫نوســانات اتی نرخ ارز نیز می توانــد روی تقاضا یا عرضه ‬ ‫ارز و به تبع ان‪ ،‬نرخ ارز اثر بگــذارد‪ .‬در اقتصاد ایران‪ ،‬که‬ ‫از یک سیستم نرخ ارز مدیریت شــده برخوردار است‪ ،‬در‬ ‫کوتاه مدت‪ ،‬بانک مرکزی با کنترل میزان تزریق ارز به بازار‪،‬‬ ‫بر نرخ ارز اثر عمده ای می تواند داشــته باشد‪ .‬البته دولت‬ ‫با کنترل میزان فــروش ارز به بانک مرکــزی می تواند در‬ ‫کوتاه مدت عامل نوسان حجم عرضه و در نتیجه‪ ،‬نوسان‬ ‫نرخ ارز شــود اما در بلندمدت‪ ،‬درامدهــای ارزی بر میزان‬ ‫عرضه ارز‪ ،‬کارگر می افتد‪.‬‬ ‫ضمن اینکه بســیاری از مردم به خاطر حفظ ارزش‬ ‫پول خود‪ ،‬دالر نگهــداری می کنند‪ .‬بنابرایــن در اقتصاد‬ ‫ایران‪ ،‬مساله انتظارات به همراه زمینه سوداگرانه مربوط‬ ‫به رانت ناشی از اختالف بین نرخ رســمی ارز و نرخ ان در‬ ‫بازار ازاد نیز از مهم ترین عوامل نوسان نرخ ارز است چون‬ ‫بازیگران بزرگ می توانند از طریق ارسال عالئم انگیزشی‪،‬‬ ‫به دســتکاری انتظارات مربوط به نوســان اتی نرخ ارز یا‬ ‫متغیرهای کلیدی اقتصــادی مانند نرخ تورم بپردازند و در‬ ‫بازار ارز‪ ،‬حباب قیمتی ایجاد کنند‪.‬‬ ‫یا اینکه دولت می تواند برای پوشش کسری بودجه ‬ ‫خود‪ ،‬یا تامیــن مالی فراتــر از قانون بودجه و با ســواری‬ ‫مجانی از عدم استقالل بانک مرکزی‪ ،‬عرض ه ارز را محدود‬ ‫کند و به واســطه افزایش مقطعی نرخ ارز‪ ،‬به تامین مالی‬ ‫سیاســت های خود اقدام کند‪ .‬به ویژه در ساختار اقتصاد‬ ‫سیاســی ایران‪ ،‬دالرهای نفتی ایــن امــکان را به دولت‬ ‫داده اند تا یــک بازیگر بزرگ در بازار ارز باشــد و در مقاطع‬ ‫مختلفی‪ ،‬با عناوین مختلف‪ ،‬نرخ ارز را دســت کاری کند‪.‬‬ ‫افت و خیز اخیر نرخ ارز به دولت کمــک می کند تا بدهی‬ ‫خود را به پیمانکاران و شــرکت ها و دستگاه های مختلف‬ ‫پرداخت کند‪.‬‬ ‫بنابراین تحقــق برجــام‪ ،‬عامل تخفیــف انتظارات‬ ‫ملتهب به سمت افزایش نرخ دالر و از این روی مهار موج‬ ‫افزایشی نرخ دالر و هدایت ان به کانالی نزدیک به نرخ ارز‬ ‫واقعی در سال ‪ ،92‬یعنی نرخ دالر ‪ 3000‬تومانی بود و اثر‬ ‫پیروزی ترامپ نیز دوامی نداشــت زیرا موج دوم افزایش‬ ‫نــرخ ارز در هفتــه اول دی ماه‪ ،‬ناشــی از فشــار تقاضای‬ ‫افزایش یافته نبوده اســت‪ .‬هرچند فدرال رزرو‪ ،‬با افزایش‬ ‫نرخ بهره‪ ،‬زمینه تقویــت دالر در بازارهای جهانی را ایجاد‬ ‫کرده اما ســوال اصلی این اســت که اگر تورم تک رقمی‬ ‫شده اســت‪ ،‬انتظار می رود که نرخ ارز واقعی به سطوحی‬ ‫کمتر از سطوح قبلی‪ ،‬کاهش نشان دهد چون در دوره ای‬ ‫که تورم نزدیــک به ‪ 40‬درصد بوده‪ ،‬دالر به ســطح ‪ 7‬هزار‬ ‫تومان صعود کرده و در سال قبل و اواخر تابستان امسال‬ ‫نیز که نرخ تورم نزدیک به تک رقمی شده‪ ،‬نرخ دالر‪ ،‬ثبات‬ ‫داشته است و از ‪ 3200‬تومان‪ ،‬کمتر نشده است‪ .‬البته این‬ ‫رابطه تناسبی نیست و بر اساس شــرایط اولیه در محاسبه‬ ‫نرخ واقعــی دالر و تورم شــاخص قیمــت مصرف کننده‪،‬‬ ‫تغییر می کند‪.‬‬ ‫البته درست است که کاهش تورم به معنای کاهش‬ ‫قیمت ها نیســت امــا به معنای این اســت کــه در فرمول‬ ‫محاســبه نرخ ارز واقعی‪ ،‬شــاخص قیمت مصرف کننده‬ ‫کوچکتری لحاظ می شود‪.‬‬ ‫افزون بر این‪ ،‬صدور دستور برای کنترل نرخ دالر در‬ ‫قیمتی معین‪ ،‬حرکتی در جهت نمایش کار امدی در کنترل‬ ‫نرخ دالر و کنترل متغیرهای اقتصادی است که می تواند‬ ‫در اذهان مردم‪ ،‬امتیازی مثبت برای دولت ثبت کند‪ .‬از این‬ ‫روی اگر فرضیه تامین کسری بودجه هم درست باشد‪ ،‬هم‬ ‫کسری از جانب افزایش مقطعی نرخ دالر‪ ،‬تامین شده و هم‬ ‫عالمتی مثبت از کارایی صادر شــده است‪ .‬در بلندمدت‪،‬‬ ‫الزم است تا گذشته از تکیه بر انتظارات مثبت برای مهار‬ ‫تورم و نرخ دالر‪ ،‬به دور از سیاســت های دســتوری برای‬ ‫کنترل قیمتی‪ ،‬از توســل به چنین شوک هایی ولو مقطعی‬ ‫اجتناب شود زیرا اثر منفی انها‪ ،‬متوجه بنیه تولیدی است‬ ‫که با توجه به شرایط کنونی حاکم بر تجارت جهانی‪ ،‬امکان‬ ‫جبران بسیار محدودی دارد‪.‬‬ ‫‪19‬‬ ‫گفتارها‬ ‫قیمت ارز به‬ ‫‪5‬هزار تومان می رسد‬ ‫سیاست هایروحانیدراقتصادغلطاست‬ ‫محمد قلی یوسفی‬ ‫گفتارها‬ ‫‪20‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫‪2‬‬ ‫استاد دانشگاه‬ ‫این روزها شاهد نوســانات ارزی در کشور هستیم که‬ ‫تحلیل های بسیاری از سوی اقتصاددانان و مسئوالن کشور‬ ‫به همراه داشته است‪ .‬متاسفانه سیاست های غلط دولت‬ ‫حسن روحانی در داخل ایران فشارهایی بر بخش داخلی و‬ ‫مولد کشور وارد کرده است‪ .‬به طوری که صنایع مولد کشور‬ ‫به قهقرا می رود‪ ،‬مشکالتی مانند خشکسالی و کمبود اب‬ ‫مزید برعلت بوده و اکنون صنعت کشــاورزی کشورمان در‬ ‫مرز نابودی قرار گرفته است‪ .‬به عبارت دیگر سیاست های‬ ‫غلط اقتصادی در کشــور دامنگیر صنایع مولد شده است‪.‬‬ ‫واردات جایگزین تولیدات شــده و دولــت یازدهم به جای‬ ‫حمایت از حوزه های صنعت و کشــاورزی از وارد کنندگان‬ ‫ی که هدف دولت کاهش قیمت ها‬ ‫حمایت می کند و از انجای ‬ ‫در کشــور بوده و تولیدات در بخش های کشاورزی زمانبر‬ ‫است‪ ،‬بر همین اساس دولت یازدهم تمرکزش بر این است‬ ‫که واردات را در حوزه های مختلف گســترش دهد‪ .‬تاکید‬ ‫دولتمردان بر این بود ه که تورم را در کشور کاهش دهند‪.‬‬ ‫اما رویکــرد کنونی دولت فشــارهایی را بــر ارز اورده‬ ‫و باعث افزایش قیمت ارز در روزهای اخیر شــده اســت‪.‬‬ ‫اگرچه دولت پــس از نوســانات ارزی وارد میدان شــده و‬ ‫جلوی باالرفتن روز به روز ان را تا حدودی گرفته است‪ ،‬اما‬ ‫این روند موقتی خواهد بود و روند صعودی قیمت ارز ادامه‬ ‫خواهد داشت‪ .‬در ابتدای امر باید این مساله مشخص شود‬ ‫که دولت بر اساس چه پشــتوانه علمی و کارشناسی قیمت‬ ‫دالر را بر پایه ‪ 3600‬تومان قرار داده است‪ .‬به نظر می رسد‬ ‫دولت بیشتر این اقدام را به دلیل مسائل سیاسی انجام داده‬ ‫است‪ .‬در استانه انتخابات ریاست جمهوری افزایش قیمت‬ ‫دالر تبعات بسیاری به دنبال دارد و مشکالتی را برای دولت‬ ‫ایجاد خواهد کرد‪ .‬اما با مروری بر عملکرد دولت‪ ،‬می توان‬ ‫این نتیجه را دریافت که حسن روحانی در طول چهار دهه‬ ‫گذشته هیچ دستاورد اقتصادی نداشته است‪.‬‬ ‫یکی از نــکات جالب این اســت کســانی کــه ادعا‬ ‫می کنند‪ ،‬بــازار‪ ،‬قیمــت ارز را تعیین می کنــد‪ ،‬چرا اکنون‬ ‫و زمانــی که تنها بیــش از چند مــاه به برگــزاری انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری کشــور باقی نمانده ‪ ،‬بر حرف خود اصرار‬ ‫نمی ورزند‪ .‬برخی تحلیلگران بر این باورند که تیم اقتصادی‬ ‫حسن روحانی در صدد اســت که در استانه انتخابات برای‬ ‫مهار کامل قیمت ارز وارد عمل شود و از این اقدام به عنوان‬ ‫امتیازی به نفع خود برای پیروزی در انتخابات استفاده کند‪،‬‬ ‫در این باره باید بر این نکته تاکید کرد که افزایش قیمت ارز‬ ‫پدیده ای است که از گذشته در ایران وجود داشته و دارد‪.‬‬ ‫همواره قیمــت ارز افزایش می یابد و بعــد دولت به صورت‬ ‫نردبانی مدتی کنترل می کند و بعد رها می کند و این وضعیت‬ ‫اینگونــه پیش می رود‪ .‬البته در این باره مســائل سیاســی‬ ‫ داخلی تاثیر گذار اســت‪ .‬اما باید این نکته را یاداور شد که‬ ‫واقعیت امر انقدر تلخ اســت که اگر چه تالش هایی برای‬ ‫مهار قیمت ارز می شود اما به طور قطع قیمت ارز همچنان‬ ‫افزایش خواهد یافت و من فکر می کنــم در زمان برگزاری‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری ایران ارز به پنــج هزار تومان‬ ‫نیز برسد‪ .‬در چنین شرایطی اکنون سوال اصلی این است‬ ‫که راهکار اصلی برای مهار قیمت ارز چیست ‪ .‬در این باره‬ ‫باید گفت که ارز پولی نیست که در معامالت اقتصادی در‬ ‫داخل کشور از ان استفاده شود‪ ،‬بلکه ارز در تجارت خارجی‬ ‫و دادو ستدهای بین المللی مطرح است‪ .‬زمانی که ما بتوانیم‬ ‫کاالی بیشتری را صادر کرده و در مقابل واردات کمتری به‬ ‫داخل کشور داشته باشیم‪ ،‬در این صورت می توانیم قیمت‬ ‫ارز را در کشور تحت کنترل در اوریم‪.‬‬ ‫اما از انجایی که صادرات ما در ســطح مطلوبی قرار‬ ‫ندارد و از سوی دیگر این نکته باید مدنظر قرار گیرد که برای‬ ‫صادر کردن کاالهایی باید تولید شــود اما بخش تولیدی و‬ ‫مولد ما در وضعیت خوبی قرار ندارد بر همین اساس با وجود‬ ‫چنین شــرایطی چگونه می توانیم انتظار داشته باشیم که‬ ‫قیمت ارز پایین بیاید؟ همچنین باتوجه به کم بودن میزان‬ ‫صادرات میزان عرضه ارز کم است و در مقابل تقاضا برای‬ ‫خرید ان بیشتر اســت به همین دلیل بر اساس نبود توازن‬ ‫میان عرضه و تقاضا قیمت ارز افزایش می یابد‪ .‬همچنین‬ ‫در حال حاضر دولت کمبود بودجه دارد و از این طریق تامین‬ ‫مالی می کند‪.‬‬ ‫در این میــان‪ ،‬اگــر بخواهیم وضعیــت اقتصادی‬ ‫کنونی را بــا اوضــاع اقتصــاد کشــور در دوران انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری سال ‪ 92‬مقایســه بکنیم باید بر این نکته‬ ‫اشاره کنیم که میزان ارز مبادله ای در ان زمان بسیار کمتر‬ ‫بود زیرا در ان دوران دولت پیشین با استفاده از در امدهای‬ ‫نفتی تامین ارز می کرد و دیگر نیازی به افزایش قیمت ارز‬ ‫وجود نداشت اما در این دولت در امدهای نفتی کم است‪،‬‬ ‫به همین دلیل دولت با کمبود بودجه مواجه شده و تالش‬ ‫می کند از راه های مختلف تامین بودجه کند‪.‬‬ ‫به طور کلی اگر بخواهیم سیاست های کلی اقتصادی‬ ‫دولت حســن روحانی را در طول چهار ســال گذشته مورد‬ ‫بررســی قرار دهیم‪ ،‬باید گفت کــه تیم روحانــی در حوزه‬ ‫سیاست خارجی بسیار موفق عمل کرده اما در حوزه سیاست‬ ‫داخلی به خصوص حوزه اقتصادی کشــور بســیار منفی و‬ ‫ناامید عمل کرده است‪ .‬یکی از دالیل بروز شرایط نابسامان‬ ‫اقتصادی کنونی این اســت که مسئوالن اقتصادی کشور‬ ‫ریشــه مشــکالت را به درســتی درک نکرده انــد‪ .‬یکی از‬ ‫اقدامات اشتباه انها دســتکاری در سیاست های پولی بود‬ ‫که به طور مثال نرخ سود بانکی را افزایش دادند و به جای‬ ‫اینکه توجه خود را به صنعت و بخش کشــاورزی معطوف‬ ‫کنند‪ ،‬بر واردات‪ ،‬افزایش تقاضا و تزریــق پول به اقتصاد‬ ‫داخلی متمرکز شدند‪.‬‬ ‫مشکل ما این است که رکود و تورم در کشور به صورت‬ ‫مشــترک وجود دارد‪ .‬در این مقطع دولت برای برون رفت‬ ‫موقت از مشــکل افزایش بی رویه قیمــت ارز بدون انجام‬ ‫کارهای کارشناسی نرخی را برای ارز تعیین کرده است که‬ ‫این اقدام به هیچ وجه مشکلی را حل نخواهد کرد و مردم‪،‬‬ ‫تجار و فعاالن اقتصادی می دانند که اظهارات دولتمردان‬ ‫برای رفع نگرانی ها درباره سیر صعودی قیمت ارز اعتباری‬ ‫ندارد و این اقدام نیز یک راه حل گذراست‪.‬‬ ‫به طــور کلی همــواره اقتصاد یک کشــور در صلح و‬ ‫ارامش اقتصادی شــکوفا می شــود‪ ،‬در اواخر دوره دولت‬ ‫پیشین فشــارهای بین المللی علیه ایران به حدی بود که‬ ‫شرایط در کشــور اســترس زا بود‪ .‬از ســوی دیگر شرایط‬ ‫منطقه ای از جمله بحران ســوریه و عراق گسترش یافت‪.‬‬ ‫حداقل کاری که برجام به عنوان دستاورد دولت روحانی در‬ ‫حوزه سیاست خارجی انجام داد این بود که از هر گونه بروز‬ ‫تنش ناخواسته جلوگیری کرد و مانع از گرفتار شدن ایران‬ ‫در مسائلی شد که به ناحق به این کشور ربط داده می شدند‪.‬‬ ‫اما این نکته را نباید فراموش کرد که برجام تنها حاصل کار‬ ‫دولت روحانی نبود بلکه اجماع داخلــی از ان زمان به این‬ ‫نتیجه رسیده بودند که این سیاست را پیش ببرند‪.‬‬ ‫مالک مردم‪ ،‬تورم است‬ ‫وضعیت اقتصادی در رای اوری دولت ها موثر است‬ ‫البرت بغوزیان‬ ‫‪3‬‬ ‫کارشناس مسائل اقتصادی‬ ‫مهمترین محوریکهمردمبرایسنجشورای دادنبه‬ ‫نامزدهادرانتخاباتریاست جمهوریمدنظرقرارخواهندداد‬ ‫و به صورت مستقیم در ارتباط با ان هستند مباحث اقتصادی‬ ‫است‪ .‬در این راستا نوسانات ارز می تواند یکی از متغیرهای‬ ‫مهم در زمــان انتخابات تلقی شــود‪ .‬به گونه ای کــه فراز و‬ ‫فرودهای ارزی‪ ،‬قبل و حتی حین برگزاری انتخابات می تواند‬ ‫برتصمیم گیریشهروندانتاثیرگذارباشد‪.‬‬ ‫مالک مردم بحث تورم خواهد بود‪ .‬اگر تورم منفی شود‬ ‫یا کاهش پیدا کند می توان ان را به عنوان یک کارنامه مثبت‬ ‫نشان داد‪ .‬زمانی که قیمت ارز تغییر پیدا می کند عده ای از‬ ‫این وضعیت منتفع می شوند و دسته ای دیگر متضرر خواهند‬ ‫شد و از این منظر بی ثباتی نرخ ارز موجب می شود تا قیمت‬ ‫یک سری از کاالها افزایش پیدا کند و در انجاست که تورم‬ ‫نمایان می شــود‪ ،‬حتی قیمت ارز ســیال قلمداد می گردد‪.‬‬ ‫یعنی ممکن است در ابتدای سال قیمت ‪ 3400‬تومان بوده‬ ‫باشد و انتهای سال به رقم ‪ 3900‬رسیده باشد اما در این بین‬ ‫رقم ارز تا ‪ 4200‬یا ‪ 4300‬تومان هم افزایش پیدا کرده باشد‬ ‫که در اینجا نوسانات ارزی می تواند تاثیر زیادی بر موفقیت و‬ ‫جایگاه دولت داشته باشد‪.‬‬ ‫اگر دولت نسبت به نوســانات ارزی بی تفاوت باشد و‬ ‫علت ان را بررسی نکند‪ ،‬هر بار باید شاهد جهش‪ ،‬تغییر نرخ‬ ‫و افزایش قیمت کاالهایی که به دالر وابسته هستند خواهیم‬ ‫بود‪ .‬در اینجا است که شاهد اداره دولت توسط بازارسازان ارز‬ ‫خواهیمبودکهدولترابه دنبالخودمی کشند‪،‬درصورتی که‬ ‫مرجع اصلی ارز در کشور دولت اســت‪ .‬از طرف دیگر نباید‬ ‫هزینه تولید را از قلم بیندازیم‪ .‬به گونــه ای که تغییر نرخ ارز‬ ‫هزینه تولیــد را افزایش می دهد‪ .‬به عنــوان مثال زمانی که‬ ‫هزینه خودرو ‪ 10‬درصد باال می رود‪ ،‬عمده دالیل به ســمت‬ ‫تغییر نرخ ارز ســوق پیدا می کند و همین موضوع به صورت‬ ‫پلکانیبردستمزدکارگروحتیمواداولیهتاثیرمی گذاردواین‬ ‫موضوعات به تدریج می تواند نرخ ارز را تغییر بدهد‪.‬‬ ‫در این میان نمای کلی و برایند نــرخ ارز و تاثیرات ان‬ ‫را در اقشار ســطوح پایین جامعه خواهیم دید‪ .‬از این جهت‬ ‫بیشترین محوری که دستخوش تغییر می شود مواد غذایی‬ ‫خواهد بود‪ .‬چراکه مردم با این موضوع مســتقیما در ارتباط‬ ‫هستند و با رخ دادن تورم و تغییر نرخ ارز همین طیف از مردم‬ ‫جامعه (شهروندانی که در ِ‬ ‫کف جامعه حضور دارند) با مشکل‬ ‫جدی روبه رو می شــوند‪ .‬به هر حــال تورم و تاثیــر ان روی‬ ‫تمامی طیف ها نافذ است‪ .‬یعنی نمی توانیم بگوییم که بحث‬ ‫تورم تنها روی قشر ضعیف تاثیر می گذارد و مابقی طیف ها از‬ ‫انمصونهستندولیبههرجهتضرراصلیراقشرضعیف‬ ‫وکم درامدجامعهمتحملمی شود‪.‬لیکنبایدتوجهداشتکه‬ ‫افزایشنرختورمیانرخارزیکعاملمایوس کنندهبهحساب‬ ‫می ایدوموجبمی شودتاقدرتخریدمردمکاهشپیداکند‪.‬‬ ‫نرختورموافزایشقیمتارزتاحدودیبرگرایشمردم‬ ‫بهنامزدهاتاثیرخواهدداشتامابایددیدکهبرنامهنامزدهادر‬ ‫حوزه اقتصادی چه خواهد بود‪ .‬به طور مشخص باید معین‬ ‫شود که ایا نامزدها قصد دارند با سیاه نمایی از وضعیت ارز و‬ ‫کالموضوعاتاقتصادیبهنفعخودبهرهببرندیااینکهسعی‬ ‫دارند توسط ابزار تحلیلی به میدان بیایند‪ .‬حتی ممکن است‬ ‫نامزدها بههیچکدام از روش های مذکور بسنده نکنند و انها را‬ ‫پینگیرندولیاگربخواهندازانسوءاستفادهکنندمی توانند‬ ‫از ان برای سیاه نمایی استفاده کرده و حتی خالء برنامه های‬ ‫اقتصادی خود را از این طریق توجیــه کنند‪ .‬به گونه ای که‬ ‫مقایسه عملکرد دولت فعلی با دولت های گذشته در این بین‬ ‫می تواند یکی از اســتراتژی های نامزد مورد نظر باشــد و در‬ ‫اینجاست که نقش مردم پس از شنیدن سیاست های کلی‬ ‫عیان می شود‪.‬‬ ‫در انتخابات ســال ‪ 92‬هم اوضاع و احوال ارز مناسب‬ ‫نبود و حتی شــاهد افزایش قیمت ارز بودیم اما نمی توانیم‬ ‫به صورت قطعی بگوییم این موضوع در انتخابات سال ‪92‬‬ ‫تاثیرگذار بوده اســت‪ .‬هرچند که تغییرات نرخ ارز‪ ،‬تورم ‪35‬‬ ‫درصدی و رکود ‪ 6‬درصدی توانسته بود مالک قرار داده شود‬ ‫اما این موارد به صورت قطعی و نافذ در انتخابات سال‪1392‬‬ ‫گفتارها‬ ‫تاثیرنداشتوبیشتربرایتبلیغاتاحزابوطرفیندخیلدر‬ ‫انتخابات مصرف داشت‪ .‬چراکه بعدا مشخص شد که نرخ‬ ‫تورم و رشد منفی چقدر بوده است اما در زمان انتخابات چنین‬ ‫حالتی وجود نداشت‪.‬‬ ‫در حالت فعلی به دلیل شــفاف بــودن امارها ممکن‬ ‫است جریان ها و طیف های مختلف مردم با استناد به همین‬ ‫ارقام و امارها انتخاب نامزد خود را به طور دیگر بررسی کنند و‬ ‫ارای خود را به نفع شــخص دیگر به صندوق بیندازند‪ .‬حتی‬ ‫ممکن است مردم به مقایسه سوابق اقتصادی دولت فعلی با‬ ‫دولت های سابق نپردازند و همین دوره ‪ 4‬ساله را مد نظر قرار‬ ‫بدهند‪ .‬به عبارت دیگر احتمال دارد مردم این مساله را بررسی‬ ‫کنند که ایا دولت فعلی پــس از به روی کار امدن توانســته‬ ‫وضعیت گذشته را تغییر داده و رشد اقتصادی را ارتقا بدهد یا‬ ‫خیر؟ یعنی باید دید که ایا دولت توانسته تورم را کنترل کند و‬ ‫نرخارزرابهبودببخشدیادرمحققکردنایناهدافناموفق‬ ‫عملکرده است؟ بنابراین اگر در مناسبت هایی مانند اربعین‪،‬‬ ‫کریســمس‪ 22 ،‬بهمن‪ ،‬عید نوروز و غیره نــرخ ارز بخواهد‬ ‫تغییر کند‪ ،‬مسلما افزایش قیمت ها و تورم را خواهیم داشت‪.‬‬ ‫بااینوضعیتدرموردتاثیرافزایشنرخارزبرانتخابات‬ ‫‪ 96‬باید بگوییم که مســائل و محورهــای گوناگونی در این‬ ‫راستا وجود دارد که می تواند بر میزان ارا تاثیر مثبت یا منفی‬ ‫بگذارد‪ .‬یکی از انها بحث اختالس ها خواهد بود‪ .‬درســت‬ ‫استکهپرونده هایزیادیدراینراستاازسویدولتکشف‬ ‫شده است اما باید بدانیم که پیگیری و به سرانجام رساندن‬ ‫این پرونده ها می تواند در میزان رای اوری دولت موثر واقع‬ ‫شود که متاسفانه تاکنون خروجی خوبی در این پرونده دیده‬ ‫نشده است‪.‬‬ ‫موضوع دیگر بحث ورشکستگی بانک ها خواهد بود‪.‬‬ ‫چراکه دولت تاکنون در مورد اعمال فشار بر بدهکاران بزرگ‬ ‫برای وصول بدهی و معوقات موفق عمل نکرده اســت‪ .‬در‬ ‫بحث تورم هم وضعیت به همین روال است و حتی نباید تورم‬ ‫یک رقمی هم ثابت بماند‪ .‬اما در بحث بهداشــت توانست‬ ‫خوب کار کند و در مســاله درامدهای مالیاتــی هم تا حدود‬ ‫زیــادی موفق عمل کردند‪ .‬امــا به هر حال بایــد بدانیم که‬ ‫وضعیت فعلی اقتصادی و سیال بودن نرخ ارز به عالوه تورم‬ ‫تا حدودی بر رای اوری دولت ها تاثیر گذار است که البته باید‬ ‫نظر مردم و انتخاب انها را مد نظر قرار داد‪ .‬چراکه مولفه های‬ ‫انتخابی تمام مردم ایران همانند یکدیگر نیست و نگا ه انها‬ ‫تفاوت دارد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫گفتارها‬ ‫‪21‬‬ ‫گفتارها‬ ‫بازگشت به استراتژی تنش صفر؟‬ ‫ترکیه از گذشته خود توبهکرده است‬ ‫دکترافشار سلیمانی‬ ‫سفیر پیشین ایران دراذربایجان‬ ‫گفتارها‬ ‫‪22‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫‪1‬‬ ‫هرچند تکرار حوادث تروریستی در ترکیه از دو سال‬ ‫پیش مجددا اغاز شــد اما این کشور عضو ناتو‪ ،‬همسایه و‬ ‫مسلمان و یکی از ‪ 10‬کشور برتر در صنعت جهانی توریسم‬ ‫در سال گذشــته میالدی به صورت متناوب اماج بیش از‬ ‫‪ 30‬حمله تروریســتی که منجر به کشته شدن حدود ‪450‬‬ ‫نفر و زخمی شــدن چند صد نفر گردید‪ ،‬قــرار گرفت‪ .‬این‬ ‫ی است که نورمان کورتولموش‪ ،‬معاون نخست وزیر‬ ‫درحال ‬ ‫ترکیه یک روز بعد از انفجار یک خودروی انتحاری در شهر‬ ‫غازی انتپ در جنوب شرق این کشــور که منجر به کشته‬ ‫شدن دو افسر پلیس و زخمی شــدن بیست و دو تن دیگر‬ ‫شــده بود اعالم کرد نیروهــای امنیتی این کشــور از ماه‬ ‫ژانویه سال گذشته از ‪ 85‬حادثه تروریستی بالقوه جلوگیری‬ ‫کرده اند که ‪ 49‬مورد ان قرار بوده با اســتفاده از بمب باشد‬ ‫و با احتساب این امار می توان حدس زد که تعداد حوادث‬ ‫احتمالی کشف شــده در طول شــش ماه گذشــته بسیار‬ ‫بیشتر از این تعداد بوده است‪.‬از ترورهای سال گذشته که‬ ‫بگذریم نخستین اقدام تروریستی سال جدید هم در اولین‬ ‫روز از اولین ماه ســال ‪ 2017‬صورت گرفــت و ‪ 39‬نفر را با‬ ‫گلوله فردی که گفته می شود عربی صحبت می کرد به کام‬ ‫مرگ فرو برد و ‪ 69‬نفر را زخمی کرد‪ .‬این در حالی است که‬ ‫در شب سال نوی میالدی ‪ 25‬هزار پلیس‪ ،‬مامور برقراری‬ ‫امنیت در اســتانبول بودند اما سه تروریســت به راحتی با‬ ‫کشــتن پلیس محافظ وارد کلوب شــبانه رینا شــده و این‬ ‫جنایت هولناک را رقم زدند‪.‬‬ ‫روند بحران های اخیر ترکیه‬ ‫اساســا بحران در ترکیه در دســامبر ‪ 2013‬در اواخر‬ ‫دوره نخســت وزیری رجب طیب اردوغان از داخل شروع‬ ‫شــد و منجر به رویارویی عریان اردوغان ‪ -‬گولن گردید‪ ،‬با‬ ‫رودررو قرار گرفتن اردوغان ‪ -‬اسد ادامه یافت و به بحران‬ ‫خارجی تبدیل شد‪.‬‬ ‫در ادامه پس از حوادث کوبانی در سوریه و بروز مجدد‬ ‫اختالف پ‪.‬ک‪.‬ک با اردوغان و کنار گذاشته شدن روند‬ ‫صلح با کردها و همینطور ســقوط جنگنده سوخوی روسی‬ ‫توسط جنگنده اف ‪ 15‬متعلق به ترکیه تشدید شد‪ .‬همچنین‬ ‫پس از کودتای نافرجام ســال گذشته که فتح الله گولن از‬ ‫سوی رفیق ســابق خود رجب طیب اردوغان متهم به امر‬ ‫کودتا شد بحران در ترکیه شدت فزاینده و بی سابقه ای به‬ ‫خود گرفت و وارد مرحله حساس و پیچیده تری گردید‪.‬‬ ‫تا اینکه پــس از بهبود روابط انکارا – مســکو‪ ،‬ترکیه‬ ‫عملیات ســپر فرات در جرابلس سوریه را استارت زد تا هم‬ ‫علیه داعش و هم علیه کردهای مسلح حزب دموکراتیک‬ ‫سوریه موسوم به ی‪.‬پ‪.‬گ‪ .‬عملیات نظامی انجام دهد و‬ ‫از رسیدن انها به غرب رود فرات ممانعت به عمل اورد‪ .‬در‬ ‫شرایطی که این کشــور برای تصرف الباب سوریه تالش‬ ‫می کرد ازادی حلب از دســت مخالفان مسلح بشار اسد و‬ ‫برخی گروه های تروریستی توســط ارتش اسد و متحدان‬ ‫شیعی ایرانی‪ ،‬لبنانی‪ ،‬عراقی‪ ،‬افغانســتانی و پاکستانی و‬ ‫کمک روسیه مسیحی ارتدوکســی خبر خوبی برای ترکیه‬ ‫نبود و ترور سفیر روســیه در انکارا را به دست فتح الشام که‬ ‫از شکســت در حلب عصبانی بودند به دنبال داشت (البته‬ ‫اردوغان عامل ترور سفیر روسیه را وابسته به فتح الله گولن‬ ‫دانست )‪ .‬ازادی حلب و ترور سفیر روسیه مانع از تشکیل‬ ‫نشست ســه جانبه وزرای خارجه ایران‪ ،‬روسیه و ترکیه در‬ ‫مسکو نشد؛ نشســتی که تفاهماتی از جمله عدم اصرار بر‬ ‫کنار رفتن اسد‪ ،‬برقراری اتش بس‪ ،‬تخلیه حلب از مخالفان‬ ‫اســد و تروریســت ها‪ ،‬ارســال کمک های انساندوستانه‬ ‫به ساکنان حلب و تاکید بر حل سیاســی بحران سوریه را‬ ‫به دنبال داشت‪.‬‬ ‫متعاقبا روســیه و ترکیــه بدون حضور ایــران توافق‬ ‫اتش بسی را در ســوریه امضا کردند که مورد تایید شورای‬ ‫امنیت ســازمان ملل نیز قرارگرفت‪ .‬این درحالی است که‬ ‫گفته می شود ترکیه در کنار خروج همه گروه های تروریستی‬ ‫از سوریه بر خروج حزب الله و دیگر حامیان غیرسوری بشار‬ ‫اسد تاکید دارد و بوی همراهی احتمالی روسیه با ترکیه در‬ ‫این راستا به مشــام می رســد‪ .‬همین موضوع درکنار ورود‬ ‫قریب الوقوع دونالد ترامپ به کاخ سفید و احتمال همکاری‬ ‫روسیه و ترکیه با امریکا در ســوریه و نقش اسرائیل در این‬ ‫ماجرا باتوجه به دوستی روسیه‪ ،‬ترکیه و امریکا با این رژیم‬ ‫می تواند زمینه های عدم اعتماد بازیگران به یکدیگر و در‬ ‫نتیجه نقض اتش بس را در سوریه فراهم کند‪.‬‬ ‫هزینه های ترکیه در برخورد با داعش‬ ‫برای دولــت ترکیــه کــه در عرصه هــای داخلی با‬ ‫گفتارها‬ ‫کالم اخر‬ ‫مجموعه رویکردها و عملکردهای سیاست خارجی‬ ‫منطقه ای ترکیه و اقدامات تروریســتی در یک سال اخیر‬ ‫مرتبط با این رویکردها و همچنیــن تنش ها و چالش های‬ ‫داخلی دولت ترکیه بــا پ‪.‬ک‪.‬ک‪ ،‬جماعت گولن و حزب‬ ‫کردگرای دموکراتیک خلق ها‪ ،‬این کشور توریستی را نیز‬ ‫در ردیف یکی از ناامن ترین کشــورهای جهان قرارداده و‬ ‫سبب کاهش سفرهای توریســتی به این کشور و کاهش‬ ‫قابل توجه درامدهای توریستی‪ ،‬کاهش اشتغال و کاهش‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫رشد حوادث تروریستی در ترکیه ناشی از‬ ‫سیاست جاه طلبانه اردوغان بود‬ ‫گفتارها‬ ‫پ‪.‬ک‪.‬ک‪ ،‬جماعت گولــن‪ ،‬حزب دموکراتیک خلق (که‬ ‫بیشتر از سوی کردهای ترکیه حمایت می شود) در نبرد گرم‬ ‫و سرد به سر می برد‪ ،‬با چالش جایگزین کردن نظام ریاستی‬ ‫با سیستم پارلمانی موجود درگیر است و در عرصه خارجی‬ ‫نیز با حضور نظامی در سوریه و عراق بر دامنه بحران های‬ ‫خود افزوده است و از ســوی دیگر اختالفاتی هم با ایران‬ ‫در سوریه و عراق دارد‪ ،‬امضای تفاهم اتش بس با روسیه‬ ‫می تواند برگ برنده ای در بازی های داخلی و خارجی دولت‬ ‫انکارا محسوب شود‪.‬‬ ‫در عین حال برای ترکیه که ظرف چند سال اخیر در‬ ‫بحران ســوریه به ایجاد زمینه های حضور داعش و برخی‬ ‫گروه های تروریستی در سوریه و خرید نفت ارزان از داعش‬ ‫و عدم مبارزه جدی با داعش‪ ،‬متهم بوده است (هرچند که‬ ‫دولت ترکیه چنیــن اتهاماتی را بارها رد کرده اســت) قرار‬ ‫گرفتن در صف مبارزه با داعش و همکاری با ایران و روسیه‬ ‫پس از ازادی حلب و افزایــش احتمال عدم حمایت ترکیه‬ ‫از گروه های مسلح مخالف اســد‪ ،‬هزینه هایی دربردارد؛‬ ‫از جمله این هزینه ها احتمال وقوع حوادث تروریستی به‬ ‫دســت داعش و دیگر گروه های تروریستی که به موازات‬ ‫از دســت دادن مناطــق تحت تصــرف خود بــه عملیات‬ ‫متحرک در عراق‪ ،‬سوریه‪ ،‬ترکیه و کشورهای اروپایی روی‬ ‫اورده اند‪ ،‬است‪.‬‬ ‫کمااینکه مسئولیت کشتن ‪ 39‬نفر از اتباع ترکیه و چند‬ ‫کشور خارجی در کلوب رینا در استانبول در صبح اول ژانویه‬ ‫سال نوی میالدی را داعش برعهده گرفت‪.‬در همین راستا‬ ‫در کنار برخی کارشناســان که ریشه حوادث تروریستی در‬ ‫ترکیه را در نوع رویکرد قبلــی و فعلی انکارا در قبال داعش‬ ‫می دانند‪ ،‬پروفسور دیوید فیلیپس‪ ،‬رئیس دپارتمان حقوق‬ ‫بشر و صلح دانشگاه کلمبیا که پیش تر مشاوری عالی بیل‬ ‫کلینتون‪ ،‬جورج دبلیو بوش و حتی باراک اوباما را بر عهده‬ ‫داشــت طی مصاحبه اخیر خود با صــدای امریکا اذعان‬ ‫می کند که «حوادث به وقوع پیوســته در ترکیه ناشــی از‬ ‫سیاست سکوت دولت ترکیه در برابر رشــد و توسعه گروه‬ ‫داعش بوده و سیاســت های خطاامیز اردوغان در مبارزه‬ ‫علیه حکومت بشار اسد و حمایت از گروه های تندرو علیه‬ ‫وی موجب شد که این گروه ها در ترکیه رشد یافته و یا مورد‬ ‫حمایت قرار گیرند؛ بنابراین حادثه وحشتناک اخیر در ترکیه‬ ‫نتیجه سیاست های ناکار امد اوست‪ .‬دولت ترکیه به جای‬ ‫مبارزه با گروه های رادیکال‪ ،‬امکاناتی را برای انها فراهم‬ ‫اورد و شخص اردوغان در مبارزه با داعش همراهی الزم را‬ ‫در وقت مناسب نشــان نداد و با سیاست های خطا امیزش‬ ‫ترکیه را جوالنگاه تهدیدات تروریست های داعش ساخته‬ ‫است‪».‬‬ ‫از سوی دیگر اعتراف اردوغان‪ ،‬رئیس جمهور ترکیه‬ ‫پس از ترور ‪ 40‬نفر از اتباع این کشــور‪ ،‬عراق‪ ،‬پاکستان‪،‬‬ ‫اســرائیل‪ ،‬هند و لبنــان در ابتدای ســال نو میــادی در‬ ‫کلوب شــبانه رینا در اورتــای کوی اســتانبول نزدیک پل‬ ‫بســفر محل تالقی مناطق اروپایی و اسیایی ترکیه‪ ،‬مبنی‬ ‫براینکه وقوع حوادث تروریســتی در ترکیه جدا از حوادث‬ ‫منطقه نیســت‪ ،‬حاکی از اگاهی وی به چگونگی رویکرد‬ ‫کشورش در قبال تحوالت کشورهای منطقه به ویژه سوریه‬ ‫است‪.‬‬ ‫اردوغان در همین رابطه گفت کشــورش به مبارزه با‬ ‫تروریســم ادامه خواهد داد و اجــازه موفقیت توطئه علیه‬ ‫ترکیــه را نخواهــد داد‪ ،‬وی هدف تروریســت ها را تهدید‬ ‫امنیت مــردم و ایجاد هرج ومــرج با همــکاری مزدوران‬ ‫خود از طریق حمالت وحشیانه خواند و بر ریشه کنی این‬ ‫تهدیدات تاکید کرد‪.‬‬ ‫انچه پرواضح اســت این کــه ترکیه نیز بــه یکی از‬ ‫کشــورهای قربانی تروریســم جهانی تبد یل شده است ؛‬ ‫کشوری که به دلیل داشتن سیســتم الئیک و پایبندی به‬ ‫اصول دموکراتیک منبعث از دیدگاه کمال اتاتورک سال ها‬ ‫بود بدون توجه بــه اقلیت های اتنیکی اعــم از مذهبی و‬ ‫ملی توانســته بود تا حدود زیادی خــود را از بحران های‬ ‫اقلیتی و هویتی دور نگه دارد و تتهــا بحران قومیتی خود‬ ‫ یعنی چالش با کردها را ازطریق پیگیری روند صلح دردوره‬ ‫نخست وزیری اردوغان به نتیجه نسبتا خوبی رسانده بود‪،‬‬ ‫در طول دو سال گذشته به ویژه یک ســال اخیر و در دوره‬ ‫ریاست جمهوری اردوغان شاهد حوادث تروریستی خونین‬ ‫و هراس انگیزی شده است‪.‬‬ ‫حــوادث تروریســتی یــک ســال اخیر به مــوازات‬ ‫ســایر تنش های داخلی برشــمرده شــده‪ ،‬ســبب شده تا‬ ‫ترکیه از نظر امنیتی‪ ،‬سیاســی و اجتماعی دچــار تزلزل و‬ ‫اقتصاد ان صدمــات جبران ناپذیری را متحمل شــود‪ .‬از‬ ‫ســوی دیگر بروز هر حادثه تروریســتی به نوعی ساختار و‬ ‫کیفیت ایفای مســئولیت های سیستم امنیتی‪-‬اطالعاتی‬ ‫و انتظامــی این کشــور را نیز بــا عالمت اســتفهام جدی‬ ‫مواجه ساخته است‪.‬‬ ‫ی که در بررسی تروریسم جهانی نباید‬ ‫نکت ه بسیار مهم ‬ ‫فراموش شود این است که در کنار مسائل ایدئولوژیکی‪،‬‬ ‫ی و قبیله ای‬ ‫رادیکالیسم و افراطی گری های مذهبی‪ ،‬قوم ‬ ‫و‪ ...‬نقش بازیگران منطقــه ای و جهانی که به منافع خود‬ ‫می اندیشند و برای اکثر انها هدف‪ ،‬وسیله ر ا توجیه می کند‬ ‫در فراهم کردن امکانات برای تشکل های تروریستی باید‬ ‫مورد توجه جدی قــرار گیرد و راهــکاری بین المللی برای‬ ‫ممانعــت از حمایت های مادی و معنــوی در نفرت افکنی‬ ‫و ایجاد و تقویت تروریســم جست و جو شــود‪ .‬به موازات‬ ‫اینگونه اقدامات جانبدارانه نهانی از تروریســم‪ ،‬توجه به‬ ‫ بی نقشــی و بی تفاوتی برخی از دولت ها و تســامح انها با‬ ‫تروریسم‪ ،‬زمینه را برای رشــد ان و قربانی شدن انها را در‬ ‫مقطعی دیگر فراهم می کند‪.‬‬ ‫ارزش واحد پول ملی در کنار افت محسوس شاخص های‬ ‫اقتصادی شده است‪.‬‬ ‫درامد توریستی ساالنه ‪ ٢٢‬میلیارد دالری در یک سال‬ ‫اخیر با افت شــدیدی مواجه شــده و به حدود ‪ 17‬میلیارد‬ ‫دالر رسیده است‪ .‬از ســوی دیگر این اتفاقات تروریستی‬ ‫نشــان دهنده نوعی ناامنی و بی ثباتی در این کشور است‬ ‫و همین مســاله امنیت اقتصــادی برای ســرمایه گذاری‬ ‫خارجی را کاهش و هزینه های امنیتی و نظامی را افزایش‬ ‫می دهد‪ .‬در واقع تشدید حوادث تروریستی زیان مضاعف‬ ‫را بر اقتصاد ترکیه وارد می سازد؛ از یک سو موجب کاهش‬ ‫درامدها و از دیگر سو سبب افزایش هزینه ها شده است‪.‬‬ ‫از طــرف دیگــر بــا توقــف پیگیــری رونــد صلح با‬ ‫پ‪.‬ک‪.‬ک‪ ،‬طرح دولت مرکزی را برای توسعه کشاورزی‬ ‫در مناطق کرد نشین جنوب شرقی ترکیه مبنی بر صادرات‬ ‫محصوالت کشاورزی به کشورهای حاشیه خلیج فارس با‬ ‫مشکل جدی روبه رو کرده است‪.‬‬ ‫در عین حال بحران های داخلی و خارجی اشاره شده‬ ‫و ناامنی در ترکیه ســبب پلیسی تر شــدن فضای عمومی‬ ‫جامعه‪ ،‬محدود شــدن فضــای ازادی بیان و رســانه ها و‬ ‫افزایش محدودیت ها و فشــارها از ســوی دولــت ترکیه‬ ‫بر انها شــده که در صورت اســتمرار این محدودیت ها و‬ ‫افزایش فشــارهای اقتصادی می تواند طرح های توسعه‬ ‫تا ســال ‪ 2025‬و روند پیشــرفت کشــور را با کندی مواجه‬ ‫کند‪ .‬همچنین با ادامه چنین رونــدی احتمال بروز بحران‬ ‫مشروعیت و مقبولیت دولت و حزب حاکم عدالت و توسعه‬ ‫افزایش خواهد یافت و در نتیجه بر میزان رای این حزب در‬ ‫انتخابات اتی تاثیر منفی برجای خواهد گذاشت‪.‬‬ ‫دولت ترکیه برای حل بحران داخلی و خارجی موجود‬ ‫و کاهش هزینه و افزایش سود ملی راهی جز گزینش مسیر‬ ‫تنش زدایی درعرصــه داخلی و خارجی نــدارد و تنها اراده‬ ‫سیاسی ملی و همکاری بین المللی خواهد توانست نقطه‬ ‫پایانی بر ابن بحران خانمانسوز باشد‪.‬‬ ‫بازگشت به استراتژی رســاندن مشکالت در داخل‬ ‫و با همســایگان به نقطه صفر از طریق گفت وگو و تعامل‬ ‫ســازنده براســاس احترام و اعتمــاد متقابل بــا بازیگران‬ ‫داخلــی و خارجی حول محــور منافع ملی بر اســاس واقع‬ ‫بینی و منافع مشــترک یگاته راهبرد کم هزینه هر دولتی از‬ ‫جمله ترکیه اســت که با این گونه بحران ها مواجه است و‬ ‫حل بحران های خاورمیانه و غرب اســیا نیز در گرو چنین‬ ‫رویکردی ا ست‪.‬‬ ‫‪23‬‬ ‫گفتارها‬ ‫اردوغان در محاق‬ ‫شرایط به نفع ترکیه و سیاست خارجی حزب عدالت و توسعه پیش نمی رود‬ ‫جواد قربانی اتانی‬ ‫کارشناس مسائل سیاسی‬ ‫گفتارها‬ ‫‪24‬‬ ‫شماره ‪341‬‬ ‫مثلث | شماره‬ ‫‪2‬‬ ‫در هفته‪‎‬ای که گذشت بار دیگر ترکیه و قلب اقتصادی‬ ‫و فرهنگی ان یعنی اســتانبول هدف حمله‪‎‬ای تروریستی‬ ‫قرار گرفت ؛ حمله‪‎‬ای مشابه انچه ابان ماه سال گذشته در‬ ‫پاریس رخ داد؛ مردی مسلح وارد کلوبی شبانه شد و جمعیت‬ ‫را به رگبار بست‪ .‬همین شباهت هم باعث شد که بالفاصله‬ ‫نگاه‪‎‬ها به سمت داعش بچرخد و اعضای این گروه متهم‬ ‫به دست داشتن در این حمله شوند‪ .‬در چند روز گذشته نیز‬ ‫تقریبا تمام تحلیل‪‎‬ها از انگیزه این حمله معطوف به دخالت‬ ‫نظامی ترکیه در شمال سوریه خبر داده است؛ اینکه ترکیه‬ ‫با درگیر شدن مستقیم با داعش در مناطق تحت کنترلش‬ ‫و پس راندن انها به نواحی مرکزی‪‎‬تر ســوریه‪ ،‬موجب شده‬ ‫ این گــروه تالش کنــد در تالفی شکســت‪‎‬های اخیرش‪،‬‬ ‫جبهه‪‎‬های جدیدی را در داخل خاک ترکیه‪ ،‬همچون دیگر‬ ‫موتلفین جنگ علیه داعش‪ ،‬باز کند‪ .‬اما این حمله حداقل‬ ‫دو تفاوت اشکار با ســایر حمله‪‎‬های اعضای گروه داعش‬ ‫یا کســانی که پس از بیعت با خلیفه خودخوانده ان دست‬ ‫به حمله زده‪‎‬اند دار د؛ اول اینکــه مهاجم نه هنگام حمله و‬ ‫نه حین و پس از ان از شعارهای اســامی استفاده نکرده‬ ‫و دوم اینکــه وی چندان رغبتی به مرگ نداشــته اســت؛‬ ‫یعنی پس از هفت دقیقه تیرانــدازی از محل ارتکاب جرم‬ ‫متواری می شــود و پس از ان نیز هیچ تالشــی نکرده که‬ ‫انگیزه خود را به نوعی اعالم کند‪ .‬در چند ســال گذشته در‬ ‫هر جای جهان که حمله‪‎‬ای تروریستی رخ داده که مهاجم‬ ‫صبغه اســام گرای افراطی داشــته‪ ،‬داعــش بالفاصله‬ ‫مسئولیت حمله را بر عهده گرفته است‪ .‬این در حالی است‬ ‫که در خیلی از موارد تا پیش از حمله رابطه‪‎‬ای جدی میان‬ ‫مهاجم و داعش ردیابی نشده است‪ .‬در واقع داعش از این‬ ‫حربه جهت برجســته کردن پروپاگاندای خــود بهره برده‬ ‫تا بتواند خود را نیرومندتر از انچه که هســت نشــان دهد و‬ ‫اینطور وا نمود کند که در سراســر جهان اعضــا یا حداقل‬ ‫ســمپات‪‎‬های فراوانی دارد‪ .‬این همان عاملی اســت که‬ ‫شاید ذهن را به پشت‪‎‬پرده‪‎‬هایی پیچیده‪‎‬تر منحرف کند‪ .‬در‬ ‫اینجا قصدم بر این نیست که سناریویی محیرالعقول برای‬ ‫این حادثه تروریستی بتراشم‪ ،‬اما نگاهی به سابقه سیاسی‬ ‫و امنیتی دولت ترکیه و بخش‪‎‬های تاریک ان‪ ،‬موســوم به‬ ‫دولت نگهبان‪ ،‬این تردیــد را ایجاد می‪‎‬کند که شــاید این‬ ‫حادثه‪ ،‬روایتی دیگر در پشت داشته باشد‪ .‬حداقل تا زمانی‬ ‫که مهاجم دســتگیر نشــده و رابطین و روابطش مشخص‬ ‫نشده است‪ ،‬ذهن متبادر می‪‎‬شــود به تاریخ ترکیه و البته از‬ ‫همه مهم‪‎‬تر پرونده ارگنکون‪ .‬تاریخ ترکیه سرشــار است از‬ ‫اقدامات و توطئه‪‎‬هایی که بخشــی از دولت ترکیه جهت از‬ ‫میدان خارج کردن رقبا در بخش‪‎‬های دیگر در دستورکار قرار‬ ‫دادند و گاه موفق بودند و گاه نیز شکست خوردند‪ .‬در این‬ ‫تاریخ وقایع بسیاری رخ داده که زوایای پنهان ان هیچ‪‎‬گاه‬ ‫اشکار نشده‪‎‬اند‪ ،‬همچون قتل تورگوت اوزال‪ ،‬رئیس‪‎‬جمهور‬ ‫ســابق ترکیه در ‪ 1993‬و همچنین وقایع بسیار دیگری که‬ ‫دست‪‎‬های پشت‪‎‬پرده‪‎‬اش اشکار شده‪‎‬اند‪ ،‬همچون کشتار‬ ‫سیواس‪ .‬پرونده ارگنکون که بسیار اتفاقی نیز گشوده شد‪،‬‬ ‫یعنی در اثر ســانحه رانندگی دو نیروی امنیتــی که همراه‬ ‫با مجرمــی خطرناک در حال ســفر بودنــد‪ ،‬وقایع موحش‬ ‫بسیاری را کالبدشــکافی کرد که از جمله عواقب مستقیم‬ ‫ان‪ ،‬باز شدن دست دولت اردوغان برای حمله‪‎‬ای بی‪‎‬سابقه‬ ‫به سران ارتش و برخی مقامات امنیتی‪ ،‬قضات و شبکه‪‎‬های‬ ‫مافیایی بود که عمال دولت در سایه ترکیه‪ ،‬یا همان دولت‬ ‫نگهبان را شــکل می‪‎‬دادند و پس از حدود ‪ 50‬سال صحنه‬ ‫‪‎‬گردانی وقایع ترکیه از پشــت پرده‪‎‬هایی ضخیــم انها را به‬ ‫پای میز محاکمه کشاندند‪ .‬یاداوری این واقعیت‪‎‬ها به این‬ ‫دلیل نیست که مدعی شویم این واقعه نیز از همان دست‬ ‫است‪ ،‬اما حداقل دولت اردوغان ثابت کرده که با وجود نابود‬ ‫کردن دولت نگهبان‪ ،‬قصد ندارد میراث ان را نیز نابود کند‪.‬‬ ‫یعنی حزب عدالت و توســعه تالش کرده با صحنه‪‎‬گردانی‬ ‫و نمود دادن توطئه‪‎‬های دقیقا تنظیم و از پیش‪ ‎‬چیده‪‎‬شده‬ ‫به صورت خواســت عمومی یا اقدامی خودجوش یا حمله‬ ‫به منافع و امنیت ملی ترکیه‪ ،‬از ان بــه نفع تقویت و تثبیت‬ ‫قدرت حزبی و فردی بهره ببرد‪ .‬انچه در عیان‪‎‬ترین نمودش‬ ‫می‪‎‬توان در شبه کودتای شکست‪‎‬خورده تابستان قبل از ان‬ ‫سراغ گرفت؛ کودتایی که در کمتر از یک ماه به دستگیری‬ ‫و تصفیه ده‪‎‬ها هزار نفر از شهروندان و کارکنان و کارمندان‬ ‫دولت منجر شــد‪ .‬البته نباید از طرف مقابــل یعنی ارتش‪،‬‬ ‫قضات و احزاب سکوالر و ملی‪‎‬گرا نیز غافل شد‪ .‬شاید انها‬ ‫نیز هنوز در تالش باشند از میراث دولت نگهبان برای ضربه‬ ‫زدن به اســتحکام اک‪‎‬پارتی بهره ببرند‪ .‬چنانکه در گذشته‬ ‫برای ســرنگونی دولت اربکان توطئه کردنــد‪ .‬در مجموع‬ ‫جهت اینکه بتوان پی برد که پشت این واقعه چه واقعیتی‬ ‫نهفته است‪ ،‬در حال حاضر تنها می‪‎‬توان به این نگریست‬ ‫که هر طرف چه ســود و زیانــی از ان می‪‎‬برند‪ .‬داعش تنها‬ ‫می‪‎‬تواند مدعی شود که هنوز توان عملیاتی خارج از مناطق‬ ‫تحت تصرفش را دارد به‪‎‬عالوه اینکه شاید با ارتکاب چنین‬ ‫جنایاتی بتواند جو عمومی را علیه دولت ترکیه بســیج کند‬ ‫تا با فشــار اوردن به دولت ان را متقاعد به خروج از سوریه‬ ‫کنند‪ .‬دولت اردوغان می‪‎‬تواند با بهانه قرار دادن این واقعه‬ ‫سیاست‪‎‬های امنیتی و تمدید شــرایط اضطراری را توجیه‬ ‫کند و بر طبل ملی‪‎‬گرایی و همبســتگی ملی بیشتر بکوبد تا‬ ‫اذهان عمومی را برای حمایت بیشتر از دولت و اقداماتش‬ ‫بســیج کند‪ .‬مخالفان دولت‪ ،‬می‪‎‬توانند بــر ناتوانی دولت‬ ‫در تامین امنیت کشــور دســت بگذارند و بر انتقادها از ان‬ ‫بیفزایند و نهایتا اذهــان عمومی را به ســمت تقابل هرچه‬ ‫بیشتر با سیاست‪‎‬های دولتی سوق دهند‪ .‬با این‪‎‬همه باز باید‬ ‫تاکید شود که انچه گفته شد تنها بر شواهد و قرائنی است‬ ‫که تا کنون از این واقعه تروریستی اعالم شده و همچنین‬ ‫رجوع به تاریخ سیاسی ترکیه‪ .‬و البته این احتمال قوی نیز‬ ‫وجود دارد که حتی با یافتن مهاجم نیز چیزی بر اطالعات‬ ‫کنونی ما افزوده نشود‪ ،‬زیرا احتمال انکه پیش از دستگیری‬ ‫ی‬ ‫کشته شود بسیار زیاد است؛ در این‪‎‬صورت برای گمانه‪‎‬زن ‪‎‬‬ ‫در مورد عامل و انگیزه این حمله بایــد منتظر حوادث اتی‬ ‫ترکیه باشــیم‪ .‬یعنی باید صبر کرد و دید که این حادثه چه‬ ‫تاثیری بر روند کلی حوادث در جامعه و سیاست ترکیه خواهد‬ ‫داشت‪ .‬در حال حاضر جامعه ترکیه در شوک و خشم ناشی‬ ‫از این کشتار به سر می‪‎‬برد‪ .‬برخی از اسالمگرایان تندرو نیز‬ ‫نمک بر جراحت تازه سوگواران ریخته و تلویحا از این حمله‬ ‫حمایت کرده‪‎‬اند‪ ،‬چیزی که قطعا بــه نفع دولت اردوغان و‬ ‫حزبش نیست‪ .‬افزایش تدابیر امنیتی نیز بر این نارضایتی‬ ‫خواهد افــزود‪ .‬و تمام اینها در حالی‪ ‎‬اســت کــه اردوغان‬ ‫همچنان در حال تحکیم قدرت شــخصی خود است‪ ،‬چه‬ ‫در هفته گذشته الیحه افزایش اختیارات ریاست‪‎‬جمهوری‬ ‫را از تصویب پارلمان گذراند‪ .‬تمام اینها نشانه‪‎‬هایی از ورود‬ ‫ترکیه به دوره‪‎‬ای جدید است که اگر روند حوادث به‪‎‬گونه‪‎‬ای‬ ‫خردمندانه مدیریت نشود‪ ،‬شاید بار دیگر دولت این کشور‬ ‫را در برابر مردمش قرار دهد‪ ،‬انچه این کشور کم شاهدش‬ ‫نبوده و اوجش اوایل تا اواسط دهه ‪ 1980‬بود‪.‬‬ ‫صدای پاهایکیسینجر‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫روسیه از شــرق اوکراین از دیگر توصیه های کیسینجر به ‬ ‫ترامپ بوده است‪.‬‬ ‫به نظر می رســد برخی از توصیه های کیســینجر به ‬ ‫ترامپ در خصوص روســیه قابلیت عملیاتی شدن نداشته‬ ‫باشــد‪ .‬برخی از این موارد با مقاومت کنگره امریکا و حتی‬ ‫مقامات ارشد حزب جمهوریخواه مواجه خواهد شد‪ .‬با این‬ ‫حال‪ ،‬باید در انتظار نشست و بازتاب توصیه های کیسینجر‬ ‫به ترامپ را در سیاســت خارجی امریکا مشــاهده کرد‪.‬در‬ ‫این خصوص ســوال های زیــادی وجــود دارد ؛ اینکه ایا‬ ‫جمهوریخواهان و دموکرات های حاضر در ایاالت متحده‬ ‫امریکا‪ ،‬مخصوصــا نمایندگان کنگره و ســناتورها با چنین‬ ‫رویکردی همراه خواهند بود یا اینکــه ترامپ ناچار خواهد‬ ‫بود از اختیارات ویژه خود در راســتای بهبود روابط مســکو‬ ‫و و اشــنگتن اســتفاده کند؟ به عبارت بهتر‪ ،‬ایــ ا ترامپ در‬ ‫مسیر بهبود روابط امریکا و روســیه با همراهی سناتورهای‬ ‫سناتور جان مک کین از اعضای شناخته شده کنگره‬ ‫امریکا با سفر به اوکراین‪ ،‬مقامات کی یف را برای دشمنی‬ ‫بیشــتر با روســیه تحریک کرده اســت‪ ،‬اما ایــن رویکرد‬ ‫مک کین و برخی دیگر از سناتورهای حزب جمهوریخواه‪،‬‬ ‫در تعــارض ظاهــری با رویکــر د ترامــپ در قبــال بحران‬ ‫اوکراین قلمــداد می شــود‪ .‬مک کین یکی از ‪ ۲۷‬ســناتور‬ ‫امریکایی اســت که با ارســال نامــه به «دونالــ د ترامپ»‬ ‫رئیس جمهور جدید این کشور‪ ،‬خواستار شدت عمل دولت‬ ‫اتی ایاالت متحده در برابر روسیه شده است‪.‬کلیت نگارش‬ ‫این نامه‪ ،‬نشان دهنده نگرانی برخی جمهوریخواهان نسبت‬ ‫ی ترامپ در قبال مسکو است‪.‬مک کین در‬ ‫به رویکرد ایجاب ‬ ‫سفر اخیر خود به کی یف‪ ،‬در صدد مخابره پیامی مستقیم به ‬ ‫ترامپ بر امده است ؛ اینکه اصالح روابط مسکو و واشنگتن‬ ‫در دوران ریاســت جمهوری ترامپ به ســادگی امکانپذیر‬ ‫نیست‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫هنــری کیســینجر ‪ ۹۳‬ســاله‪ ،‬همچنــان ســعی‬ ‫دارد در سیاســت خارجــی ایــاالت متحده امریــکا نقش‬ ‫منحصر به فــردی را ایفــا کند‪ .‬پیــروزی دونالــد ترامپ و‬ ‫جمهوریخواهان در انتخابات ریاســت جمهوری هشــتم‬ ‫نوامبر امسال بار دیگر وزیر امور خارجه دولت نیکسون را در‬ ‫خصوص باز گشت نرم به کاخ سفید امیدوار ساخته است‪.‬‬ ‫ت ترامپ را مترادف با ایجاد بستری‬ ‫کیسینجر‪ ،‬استقرار دول ‬ ‫ن جاری سازد‪.‬‬ ‫می داند که بتواند تئوری های خود را در بطن ا ‬ ‫«هنری کیسینجر» استراتژیست ارشــد سیاست خارجی‬ ‫ایاالت متحده امریکا و یکی از اصلی ترین مشاوران روسای‬ ‫جمهور جمهوریخواه ایاالت متحده طی سال های متمادی‬ ‫محسوب می شود‪ .‬دکترین دوستونی نیکسون ــ کیسینجر‬ ‫از مهم ترین و معروف ترین دکترین های سیاست خارجی‬ ‫امریکا به شــمار می اید‪ .‬کیســینجر در برهــه زمانی فعلی‬ ‫همچنان در کســوت یک استراتژیست به تجزیه و تحلیل‬ ‫مناســبات بین المللی پرداخته و انها را با اســتراتژی های‬ ‫کالن سیاســت خارجی ایاالت متحده تطبیــق می دهد‪.‬‬ ‫به عبارت بهتر‪ ،‬کیســینجر در این خصوص پیرو رویکردی‬ ‫تطبیقی است‪.‬‬ ‫کیســینجر بارها و در قالب مصاحبه ها و گفت و گوها‬ ‫و نــگارش مقــاالت مختلف‪ ،‬نه تنهــا تاکتیک هــا‪ ،‬بلکه‬ ‫استراتژی های موجود در سیاست خارجی کشورهای غربی‬ ‫را هدف قرار داده و معتقد اســت این اســتراتژی ها دیگر‬ ‫نمی تواند متضمن بقای امریــکا و اروپا در نظام بین الملل‬ ‫باشــد‪ .‬از ایــن رو نگاهی واقع بینانه نســبت بــه اظهارات‬ ‫کیســینجر و رمزگشــایی از ان نشــان می دهد کــه افول‬ ‫قدرت غرب در نظام بین الملل موضوعی است که نه تنها‬ ‫سیاستمداران امریکایی و اروپایی‪ ،‬بلکه استراتژیست هایی‬ ‫که تا دیروز بر ثبات سیاست خارجی کشورهای غربی تاکید‬ ‫داشتند نسبت به ان واقف شده اند‪.‬‬ ‫منابع خبری در غرب مدعی شده اند که طی هفته ها‬ ‫و حتی ماه های گذشــته‪ ،‬هنری کیســینجر مالقات هایی‬ ‫مستمر با دونالد ترامپ داشــته و به وی در خصوص نحوه‬ ‫مواجهه با تحوالت بین المللی مشاوره داده است‪« .‬مهار‬ ‫چیــن» اصلی ترین دغدغه هنری کیســینجر محســوب‬ ‫می شود‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬هنری کیسینجر نسبت به تمایل‬ ‫دونالد ترامپ مبنی بــر ایجاد روابط نزدیک با مســکو اگاه‬ ‫است‪ .‬بنابراین‪ ،‬توصیه اســتراتژیک کیسینجر به ترامپ‬ ‫ترکیبی از این دو گزاره و واقعیت است‪ :‬ایجاد روابط نزدیک‬ ‫با روسیه در راستای مهار پکن‪.‬‬ ‫کیسینجر بر خالف زبیگنیو برژینسکی که رویکردی‬ ‫واقع گرایانه تر نسبت به مســائل جاری در نظام بین الملل‬ ‫دارد‪ ،‬همواره بر ابر قدرت بودن ایاالت متحده امریکا تاکید‬ ‫دارد! این در حالی است که بنابر اعتراف اکثریت قریب به‬ ‫اتفاق تئوریسین ها و سیاستمداران امریکایی‪ ،‬دوران نظام‬ ‫تک قطبی دیگر به سر امده اســت‪.‬یکی از وجوه اشتراک‬ ‫کیسینجر و ترامپ‪ ،‬ســیر انها در همین فضای توهم امیز‬ ‫است؛ فضایی که حول محور ابرقدرت بودن امریکا شکل‬ ‫گرفته است‪.‬‬ ‫هم اکنون کیســینجر به صورتی پررنگ تر به عرصه‬ ‫سیاست خارجی امریکا بازگشته تا در قالب یک تئوریسین‬ ‫گفتارها‬ ‫و استراتژیست سیاست خارجی‪ ،‬تجربیات خود را در اختیار‬ ‫دولت ترامپ قرار دهد‪ .‬رویکــرد خصمانه ترامپ در مقابل‬ ‫پکن(که خــود را در جریان تمــاس تلفنی وی بــا مقامات‬ ‫تایوان نشــان داد) می توانــد بازتابــی از دیدارهای وی با‬ ‫هنری کیسینجر باشــد‪ .‬در هر حال‪ ،‬چنانچه برژینسکی در‬ ‫دوران ریاســت جمهوری اوباما نقش پشت پرده پررنگی در‬ ‫سیاست خارجی امریکا داشت‪ ،‬هم اکنون نوبت به کیسینجر‬ ‫ت ترامپ ایفا کند‪.‬‬ ‫رسیده است تا این نقش افرینی را در دول ‬ ‫چنانچه منابع خبری گزارش داده اند‪ ،‬در خصوص روسیه نیز‬ ‫هنری کیسینجر به ترامپ توصیه هایی کرده است‪ .‬برخی‬ ‫از این اقدامات شامل به رسمیت شناختن تسلط روسیه در‬ ‫جمهوری های سابق شــوروی از جمله اوکراین‪ ،‬بالروس‪،‬‬ ‫گرجستان و قزاقســتان اســت‪ .‬لغو تحریم های روسیه به‬ ‫خاطر بحران اوکراین در ازای خارج شدن نیروهای طرفدار‬ ‫جمهوریخواه مواجه خواهد بود یا اینکه در تقابل با انها قرار‬ ‫خواهد گرفت؟‬ ‫واقعیــت امــر این اســت کــه ترامــپ ماننــد دیگر‬ ‫ی ترسیم‬ ‫روســای جمهور ایاالت متحده امریکا در راســتا ‬ ‫تاکتیک های سیاســت خارجی خود قــدرت مانور زیادی‬ ‫خواهد داشــت اما هــر گاه بخواهد به حوزه اســتراتژی ها‬ ‫و ثوابــت سیاســت خارجــی امریــکا ورود پیــدا کنــد‪ ،‬با‬ ‫مقاومت های سختی مواجه خواهد شد‪ .‬این مقاومت ها از‬ ‫سوی مقامات‪ ،‬سناتورها و شخصیت های سیاسی شناخته‬ ‫شده در هر دو حزب دموکرات و جمهوریخواه صورت خواهد‬ ‫گرفت‪ .‬یکی از ســناتورهای با نفوذ حــزب جمهوریخواه‬ ‫که به شــدت نگران مناســبات اتی دولت ترامپ و روسیه‬ ‫اســت‪ ،‬جان مک کین نامزد انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫سال ‪ 2008‬است‪.‬اخیرا ســناتور جان مک کین در سفری‬ ‫که به کی یف داشــته ‪ ،‬به رهبران اوکراین وعده داد که در‬ ‫صورت تجاوز روسیه به این کشور‪ ،‬امریکا در کنار کی یف‬ ‫خواهد ایستاد‪.‬این در حالی است که به نظر می رسد ادعای‬ ‫ی ترامپ نسبت به بحران اوکراین‬ ‫مک کین با رویکرد احتمال ‬ ‫در تضاد باشد!‬ ‫استراتژیستکهنه کاربه دنبالچیست؟‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫گفتارها‬ ‫‪25‬‬ ‫گفتارها‬ ‫همگرایی در مسیر پسرفت‬ ‫جشن های کریسمس در سایه بحران امنیت در اروپا‬ ‫محمد روشنی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫گفتارها‬ ‫‪26‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫ســال نوی میالدی در ســایه تهدیدات تروریستی و‬ ‫تدابیر شــدید امنیتی اغاز شــد‪ .‬طی روزهای اخیر هزاران‬ ‫نیروی پلیس و ارتش کشــورهای اروپایی در خیابان های‬ ‫شهرهای مشهور اروپا مستقر شده اند‪ .‬این در حالی است‬ ‫که عمال نیروهای امنیتی و پلیس توان تامین امنیت تمامی‬ ‫ نقاط اروپا را ندارند! واقعیت امر این اســت که کشورهای‬ ‫غربی با تروریسم خودساخته ای مواجه هستند که محصول‬ ‫عملکرد انها در حمایت از داعش و گروه های تروریســتی‬ ‫و تکفیری در منطقه اســت‪ .‬تقســیم بندی تروریست ها به‬ ‫تروریست خوب و بد‪ ،‬موضع وقیحانه کشورهای غربی در‬ ‫قبال گروه های تکفیری محسوب می شود‪ .‬بر این اساس‬ ‫زمانی که داعش و النصره و دیگر گروه های تروریستی در‬ ‫خاک جهان اسالم دست به انواع جنایات ممکن می زنند‪،‬‬ ‫مورد حمایت مســتقیم غرب قرار دارند اما زمانی که دامنه‬ ‫عملیــات انها به اروپا گســترش پیــدا می کنــد‪ ،‬تبدیل به‬ ‫«تروریسم بد» می شوند‪ .‬هم اکنون شــهروندان اروپایی‬ ‫بیش از پیش نسبت به رویکرد امنیتی خطرناک دولت ها و‬ ‫محافل رسمی خود نسبت به گروه های تکفیری و تروریستی‬ ‫اگاه شده اند‪.‬‬ ‫بی دلیل نیست که دستگاه های امنیتی و اطالعاتی‬ ‫کشورهای غربی همه روزه از ســوی افکار عمومی اروپا به‬ ‫چالش کشیده می شود‪ .‬چنانچه شبکه های خبری گزارش‬ ‫داده اند‪ ،‬به دلیل نگرانــی از حمالت تروریســتی هزاران‬ ‫نیروی پلیس و ارتش در شهرهای پاریس‪ ،‬برلین‪ ،‬بروکسل‪،‬‬ ‫مادرید‪ ،‬رم و دیگر پایتخت های اروپایی مستقر شده اند تا از‬ ‫شهروندان به ویژه در مکان های پرتردد محافظت کنند‪.‬به‬ ‫عبارت بهتر‪ ،‬اکثر شهرهای کشورهای مختلف اروپایی در‬ ‫التهاب ناشی از بحران های امنیتی به سر می برند‪ .‬حضور‬ ‫حجم انبوه نیروهــای پلیس در شــهرهای مختلف اروپا‪،‬‬ ‫به طور طبیعی این وضعیت را تشدید می کند‪.‬‬ ‫واقعیت امر این اســت که بحران امنیــت در اروپا بار‬ ‫دیگر بر قاره ســبز سایه افکنده اســت‪ .‬صورتبندی بحران‬ ‫امنیت در غرب چندان دشوار نیســت! این روزها اتحادیه‬ ‫اروپا بــه کلکســیون و مجموعــه ای از بحران های مزمن‬ ‫امنیتی‪ ،‬سیاســی و اقتصادی تبدیل شــده اســت‪ .‬وقوع‬ ‫بحران های دامنه دار و گسترده در قاره سبز منجر به ایجاد‬ ‫وضعیتــی نا بســامان در این منطقه شــده اســت‪ .‬به نظر‬ ‫می رســد تز «همگرایی برای پیشــرفت» جای خــود را به‬ ‫انتی تز «همگرایی در مسیر پســرفت» داده است! در این‬ ‫میان‪ ،‬بحران امنیت بیش از دیگر بحران ها در اوپای واحد‬ ‫خودنمایی می کند‪.‬‬ ‫در سایه بحران های امنیتی‪ ،‬نمادهای وحدت اروپای‬ ‫واحد نیز یکی پس از دیگری به چالش کشــیده می شود‪.‬‬ ‫به عنوان مثال‪ ،‬پیمان شــنگن نه تنها این روزها به عنوان‬ ‫نماد اتحاد و همبستگی اروپا مورد شناسایی قرار نمی گیرد‪،‬‬ ‫بلکه به مولفه ای جهت اثبات ناکارامدی امنیتی در مرزهای‬ ‫تو امد راحت تروریســت ها تبدیل‬ ‫اروپا و بســتری برای رف ‬ ‫شده است!‬ ‫بحران امنیت موضوعی است که اروپای واحد امروز‬ ‫ان را به شدت لمس می کند‪ .‬سیاست های امنیتی مشترک‬ ‫در اروپا نه تنهــا منجر به بهبود اوضــاع امنیتی در مرزهای‬ ‫شنگن و دیگر مرزهای اروپایی نشده‪ ،‬بلکه به نقطه اسیب‬ ‫اطالعاتی و امنیتی در این مجموعه تبدیل شده است‪.‬‬ ‫«امنیــت» به عنــوان حداقلی تریــن نیــازی کــه‬ ‫شهروندان اروپایی ان را در زندگی روزمره فردی و اجتماعی‬ ‫خود باید حس کنند‪ ،‬این روزهــا به حلقه مفقوده و معمایی‬ ‫تبدیل شده است که کمتر کسی قدرت تجزیه و تحلیل ان‬ ‫را دارد‪ .‬در این میان سیاست های امنیتی جاری و گذشته‬ ‫در اروپای واحــد در شــکل گیری بحران امنیــت در این‬ ‫مجموعه دخیل بوده است‪ .‬بی تفاوتی سرویس های امنیتی‬ ‫اروپا در قبال تقویت جریان های راست افراطی و فاشیسم‬ ‫نویــن و متعاقبــا حمایت ایــن دســتگاه ها از جریان های‬ ‫تکفیری در منطقه و نظام بین الملل و چراغ سبز نهادهای‬ ‫امنیتی غرب برای حیات بیش از ‪10‬ساله این جریان های‬ ‫افراطــی در داخل خاک اروپــا و در نهایــت حمایت های‬ ‫تسلیحاتی کالن کشــورهایی مانند فرانســه و انگلیس و‬ ‫المان از ر ژیم های دیکتاتوری عربی در منطقه نتیجه ای‬ ‫جز تقویت دو جریــان تکفیری و راســت افراطی در غرب‬ ‫نداشته است‪.‬‬ ‫به عبارت بهتــر‪ ،‬در حوزه بحران هــای امنیتی غرب‬ ‫با ســاختار ناهمگونی مواجه اســت که خــود در ایجاد ان‬ ‫نقش داشــته اســت‪ .‬در این میان ارائه تفاســیر وارونه از‬ ‫موضوع نمی تواند منجر بــه تبرئه اروپای واحد نســبت به‬ ‫سیاســت های امنیتی خود شود‪ .‬انچه مســلم است اینکه‬ ‫در سال ‪ 2016‬میالدی‪ ،‬بحران امنیتی کماکان به عنوان‬ ‫یکی از اصلی ترین بحران های جاری در اتحادیه اروپا خود‬ ‫را عرضه کرد‪ .‬در سال ‪ 2017‬میالدی نیز اروپای واحد ناچار‬ ‫است هزینه های هنگفتی را صرف مواجهه با بحران های‬ ‫امنیتی احتمالی نماید‪.‬‬ ‫موضوع دیگر اینکه ســخنرانی های سران اتحادیه‬ ‫اروپا به مناسبت فرا رسیدن سال نوی میالدی‪ ،‬به مثابه اغاز‬ ‫منازعات رسمی اروپای واحد و دولت جدید ایاالت متحده‬ ‫امریکا تعبیر می شــود‪ .‬انچه مســلم اســت اینکه ســران‬ ‫اتحادیه اروپا و منطقه یورو نسبت به ســر کار امدن دونالد ‬ ‫ترامپ در کاخ سفید دید مثبتی ندارند‪ .‬در جریان رقابت های‬ ‫انتخاباتی هشتم نوامبر‪ ،‬انگال مرکل‪ ،‬فرانسوا اوالند و ترزا‬ ‫می (ســران ترو ئیکای اروپایی) هر ســه خواســتار سر کار‬ ‫ت ترامپ در‬ ‫امدن هیــاری کلینتــون در امریکا و شکســ ‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری بودند‪ .‬با این حــال در نهایت‬ ‫معادلــه به گونــه ای دیگر رقــم خورد! شکســت هیالری‬ ‫کلینتون در انتخابات ریاست جمهوری امریکا سبب شد تا‬ ‫پیش بینی های صورت گرفته درخصوص انتخابات هشتم‬ ‫نوامبر عمال محقق نشود‪...‬‬ ‫حدود ســه هفته دیگــر‪ ،‬دونالــد ترامــپ به عنوان‬ ‫رئیس جمهور جدید امریکا در کاخ ســفید مســتقر خواهد‬ ‫شد‪ .‬از این رو ماه ژانویه ســال ‪ ،2017‬زمان اغاز منازعات‬ ‫رســمی ســران اروپایی و ترامپ خواهد بود‪ .‬این منازعه از‬ ‫اکنون کلید خورده اســت‪ .‬البته اغازگر ایــن منازعه دونالد ‬ ‫ترامپ بوده است‪ ،‬زیرا اظهارات انتخاباتی وی و همچنین‬ ‫برخی موضع گیری های وی در خصوص پیمان های جمعی‬ ‫در نظام بین الملل موجب نارضایتی سران اروپایی گردید‪.‬‬ ‫با این حال سران اروپایی ترجیح داده اند در همین ابتدای‬ ‫ســال ‪ 2017‬واکنش صریح تری نســبت به رئیس جمهور‬ ‫جدید ایاالت متحده امریکا و مواضع وی داشته باشند‪.‬‬ ‫یکــی از این مواضــع مســتقیم و صریح‪ ،‬از ســوی‬ ‫رئیس جمهور فرانسه مطرح شده است‪« .‬فرانسوا اوالند»‬ ‫در نطقی تلویزیونی به مناسبت تحویل سال نوی میالدی‪،‬‬ ‫به «دونال د ترامپ» رئیس جمهور منتخب امریکا هشدار داد‬ ‫که «فرانسه به هیچ فردی یا کشوری اجازه نخواهد داد» که‬ ‫بو هوا را مورد تجدیدنظر قرار دهد‪.‬‬ ‫توافق پاریس درباره ا ‬ ‫خطاب مستقیم وی‪ ،‬به دونال د ترامپ رئیس جمهور امریکا‬ ‫بوده اســت‪ .‬دونالد ترامپ در مواضع خود پس از انتخاب‬ ‫به عنوان رئیس جمهور امریکا تهدید به لغو توافق اب و هوا‬ ‫در پاریس کرده است‪ .‬این توافق در سال ‪ 2015‬میالدی و‬ ‫بین ‪ 125‬کشور به امضا رسید‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫نومحافظه کاریسعودی‬ ‫سیاست جدید ملک سلیمان چه مختصاتی دارد؟‬ ‫عارف بیژن‬ ‫کارشناس مسائل منطق ه ای‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫گفتارها‬ ‫هنگامی که ســلمان بن عبدالعزیز در سال ‪ 2015‬به‬ ‫پادشاهی رسید‪ ،‬معتقد بود که سعودی ها هنوز هم می توانند‬ ‫به عنوان حاکمان بالمنازع منطقه ای در جهان اســام و‬ ‫جهان عرب باقی بمانند‪ .‬بدین ترتیب‪ ،‬کارشناسان عربستان‬ ‫در ایاالت متحده به انتشــار یک «دکترین سلمان» جدید‬ ‫برای خاورمیانه‪ ،‬به منظور مقابله با انچه انها به عنوان یک‬ ‫«دکترین اوباما» شکست خورده می دیدند‪ ،‬اقدام کردند‪.‬‬ ‫بدین صورت‪ ،‬از زمان راه اندازی جنگ در یمن در ماه مارس‬ ‫‪ ،2015‬عربســتان سعودی‪ ،‬سیاســت خارجی جدید خود‬ ‫را برای انتقاد از واشــنگتن اعالم و تبلیغ کرد؛ با وجود این‬ ‫واقعیت است که بسیاری از مواضع تند سعودی ‪ -‬همچون‬ ‫ارسال نیرو به بحرین در سال ‪ 2011‬تا بمب گذاری در یمن‬ ‫در سال ‪ -2015‬توسط امریکا تایید و حتی به انها کمک داده‬ ‫شد‪ .‬در نتیجه‪ ،‬ملک سلمان از قدرت نرم(محافظه کاری)‬ ‫در سنت عربستان که توسط ملک عبدالله با موفقیت های‬ ‫ناچیزی پی ریزی شــده بــود‪ ،‬کناره گیری کــرد‪ .‬دکترین‬ ‫جدید ملک ســلمان‪ ،‬عمدتا طرحی برای برخــورد با ایران‬ ‫و هم پیمانان ان‪ ،‬از بیروت تا صنعا بــود‪ ،‬بدین صورت که‬ ‫دکترین ملک ســلمان بر طرح ریزی نمایش قدرت نظامی‬ ‫در خارج از کشور‪ ،‬از طریق حمایت نظامی به حکومت های‬ ‫در معرض تهدید‪ ،‬حمالت هوایی نظامی یا شــورش هایی‬ ‫که تحت حمایت مالی ان دسته کشــورهایی که در جهان‬ ‫عــرب همپیمانان ایــران تلقی شــد ه یا کمک بــه تقویت‬ ‫دولت های دست نشانده عربستان سعودی‪ ،‬متمرکز شد‪.‬‬ ‫چنانچه عربستان سعودی‪ ،‬در جنگ یمن و رقابت با رقیب‬ ‫خود ایران برای نفوذ در منطقه‪ ،‬اخیــرا پروژه هایی را برای‬ ‫افزایــش ‪ 6/7‬درصدی از بودجه دفاعی در ســال ‪ 2017‬را‬ ‫به ارزش ‪ 50/8‬میلیارد دالر در پیش خواهد داشت‪ .‬اگرچه‬ ‫یک ائتالف به رهبری عربستان سعودی از مداخله نظامی‬ ‫در یمــن در مــارس ‪ 2015‬در حمایت از منصــور هادی و‬ ‫جلوگیری از نفوذ ایران در منطقــه انجام گرفت‪ ،‬اما انتظار‬ ‫می رود که ریاض‪ ،‬به خرید میلیاردها دالر ســاح‪ ،‬به طور‬ ‫عمده از تامین کننده های غربی مانند ایاالت متحده‪ ،‬بریتانیا‬ ‫و فرانســه‪ ،‬برای تقویت نیروهای زمینی‪ ،‬دریایی و هوایی‬ ‫خود در سال های اینده اقدام نماید‪ .‬بنابراین‪ ،‬تغییر مسیر‬ ‫سیاست خارجی ریاض به سمت دیگر کشورهای مسلمان‪،‬‬ ‫از جمله سرمایه گذاری های مشترک نظامی جدید و ائتالف‬ ‫منطقه ای‪ ،‬ابزاری در دنبال کردن رویای عربستان از رهبری‬ ‫جهان اسالم بوده است‪.‬‬ ‫در این بین رقابــت بین عربستان ســعودی و ایران‬ ‫برای برقــراری موازنــه در منطقه باعث شــده جنگ های‬ ‫نیابتی شــکل بگیرد و این بدین معناســت کــه حوزه نفوذ‬ ‫ایران و عربستان دچار پیچیدگی شــده است‪ .‬این بدان‬ ‫خاطر اســت که عربستان ســعودی و ایران رویکرد بسیار‬ ‫متفاوتی به سیاست و منافع در محیط پیرامونی خود دارند‪،‬‬ ‫با این استدالل که عربستان ســعودی یک موضع کامال‬ ‫تهاجمی در سیاســت خارجی خود در منطقه اتخاذ کرده‬ ‫و از نفوذ ایران در منطقه به دلیل صدور انقالب اســامی‬ ‫به کشورهای پیرامونی نگرانی هستند و برای مقابله با این‬ ‫امر به هر کاری دســت می زنند‪ .‬سعودی ها‪ ،‬تنگ نظرانه‬ ‫از جهان اســام‪ ،‬به منظور مهــار تهدید شــیعه (ایران)‬ ‫به عنوان جهان سنی تعریف کرده اند‪ .‬قدرت نرم عربستان‬ ‫سعودی پیش از این‪ ،‬بر دین به عنوان یک ابزار سیاست‬ ‫در جهت ساکت کردن مخاطبان داخلی و جذب مسلمانان‬ ‫در سراسر جهان تکیه داشت‪ .‬شــرایط خاصی از مدرنیته‬ ‫نیز در جــذب گفتمان دینــی وهابیت در میان به حاشــیه‬ ‫رانده شدگان‪ ،‬مسلمانان بدون ریشه و فرهنگ‪ ،‬مهاجران‬ ‫و جمعیت های پراکنده‪ ،‬نقش داشــتند‪ .‬بــا این وجود در‬ ‫جهان پست مدرن سیال که در ان تضادهای دوگانه (زن‬ ‫و مرد‪ ،‬مسلمان و غیر مسلمان‪ ،‬خیر و شر‪ ،‬درست و غلط)‬ ‫به طور فزاینــده مبهم گردیده‪ ،‬مرزهــای وهابیت و تمرکز‬ ‫فرقه ای‪ ،‬سبب ایجاد شکافی در میان اقلیتی از مسلمانان‬ ‫در سراسر جهان شده است‪.‬‬ ‫اما در حال حاضر ملک ســلمان از ایــن ابزارگرایی‪،‬‬ ‫به ســمت یک موقعیــت نظامــی تهاجمی رفتــه‪ ،‬که این‬ ‫اســتراتژی‪ ،‬در جریان چندین دهه انباشــت تســلیحات‬ ‫پیشــرفته که به طور عمده از ایاالت متحده و متحدان ان‬ ‫خریداری شد‪ ،‬توانمند گردید‪ .‬لیکن دکترین ملک سلمان‬ ‫تا رســیدن به نتایج ملموس فاصلــه دارد‪ .‬چنانچه از نظر‬ ‫بحران منطقــه ای می توان گفت‪ ،‬با جنگ هــای رخ داده‬ ‫در ســوریه‪ ،‬یمن و بحرین؛ عربســتان ســعودی دشمنان‬ ‫بیشتری نسبت به دوســتان خود پیدا کرد و با روند پیش رو‬ ‫می توان گفت ایــن ظرفیت را نــدارد که به طور مســتقل‬ ‫عملیاتی انجام دهد و بایستی تحت رهبری ایاالت متحده‬ ‫امریکا سیاســت های خود را در منطقه پیــش ببرد‪ .‬بدین‬ ‫ترتیب‪ ،‬قطعا ریاض به عنوان حاکم سیاســی منطقه برای‬ ‫کشورها قابل پذیرش نیســت‪ .‬همچنین بحران و سیاست‬ ‫داخلی عربســتان نیز مانعی دیگر برای هژمون منطقه ای‬ ‫این کشــور اســت‪ .‬چنانچه سیاست های شــخصی شده‬ ‫و فقدان دوام در سیاســت های اتخاذ شــده در نهادهای‬ ‫منتخب‪ ،‬مشکل داخلی در این کشور است‪ .‬چرا که‪ ،‬رژیم‬ ‫سعودی شــامل بازیگران دولتی متعدد با دیدگاه ها‪ ،‬منافع‬ ‫و شیوه های متضاد و متفاوت اســت‪ .‬بنابراین‪ ،‬پلورالیسم‬ ‫موجود در عربستان‪ ،‬همراه با شخصیت های تصمیم ساز‬ ‫و تصمیم گیر در این کشــور‪ ،‬به سمت یک هژمونی و نظم‬ ‫مطلوب منطقــه ای و طرح ریــزی برای به دســت گرفتن‬ ‫قدرت منطقه ای‪ ،‬هدایت نمی شود‪ .‬همچنین مشکالتی‬ ‫ت و اختالط ثروت های دولتی و‬ ‫چون پنهان کاری‪ ،‬کــدور ‬ ‫خصوصی به ســختی منجر به اعتماد و شفافیت می شود‪.‬‬ ‫اگر یک دکترین جدید بین المللی‪ ،‬گسترش مذهبی‪ ،‬ثروت‬ ‫نفتی عظیم و حمایت هــای بین المللی‪ ،‬رهبری منطقه ای‬ ‫بالمنــازع عربســتان را در برابــر موانعــی از تنگ نظری‪،‬‬ ‫سیاست های شخصی شده و محافظه کاری اجتماعی این‬ ‫کشور‪ ،‬تضمین نکرده باشد‪ ،‬چه خواهد شد؟‬ ‫در ایــن صورت باید گفــت که پشــتیبانی هم جانبه‬ ‫قدرت های غربــی از عربســتان ســعودی به عنوان یک‬ ‫قــدرت منطقه ای‪ ،‬بــرای متقاعد کردن صحــت و اعتبار‬ ‫ایــن توهــم (حاکمیــت عربســتان در منطقــه) در واقع‬ ‫شکست خورده اســت‪ .‬برای جلوگیری از این امر‪ ،‬ریاض‬ ‫به تغییر نظام سیاســی خود‪ ،‬ایجاد اصالحــات جدی از‬ ‫درون در ســنت دینــی خود‪ ،‬کنــار گذاشــتن فرقه گرایی‬ ‫و تنش بین شــیعه و ســنی نیازمند اســت‪ .‬بدیــن ترتیب‬ ‫می توان دریافت که ریــاض از محافظه کاری زمان ملک‬ ‫عبدالله به ســمت در پیش گرفتن سیاســتی تهاجمی اما‬ ‫بــا پیش زمینه ای از موانــع داخلی و منطقــه ای یا حرکت‬ ‫روی خط مشــی ای از نومحافظه کاری سیاسی در حرکت‬ ‫اســت‪ .‬در نتیجه ســه عنصر اصلی برای نظم منطقه ای‬ ‫اســتخراج می شــود‪ :‬اول‪ ،‬با وجود انتظارات بسیاری از‬ ‫ملک ســلمان در جهت دور شــدن از دوران سلف خود و‬ ‫سیاست های انها‪ ،‬در عصر جدید از وی با همه تغییراتش‪،‬‬ ‫شکلی از دوران پیشین باقی مانده است‪ .‬دوم‪ ،‬عربستان‬ ‫ســعودی تصمیمی را در مــورد گزینه های اســتراتژیکی‬ ‫خود اتخاذ کرده است‪ .‬این تصمیم گیری اولویت مطلق‬ ‫را به مقابله با ایران داده اســت‪ .‬این گزینه اســتراتژیک‬ ‫به نظر می رســد برای ســرعت بخشــیدن به بازگشت به‬ ‫ساختار دو گانه نظم منطقه ای اســت و در نهایت؛ سوم‪،‬‬ ‫ایجاد یک تغییــر قابل توجــه در ســاختار و همچنین در‬ ‫ماهیــت هم پیمانان بین المللی عربســتان ســعودی که‬ ‫برجسته ترین شواهد در این زمینه‪ ،‬تغییر در روابط امریکا‬ ‫و عربستان است‪.‬‬ ‫‪27‬‬ ‫فکـر نـو‬ ‫از دریچه ای دیگر‬ ‫ما در این صفحات ســعی خواهیم کرد موضوعــات مختلف را از دریچه‬ ‫علوم انسانی بنگریم و در عین حال به برخی از حوزه ها مانند محیط زیست‪،‬‬ ‫دانشــگاه‪ ،‬حوزه های علمیه‪ ،‬فرهنگ و هنر نگاهی داشــته باشیم‪ .‬در واقع‬ ‫این صفحات‪ ،‬صفحات فکر و ایده و اندیشــه مجله اســت‪ .‬نوعی عقالنیت‬ ‫ارزش مدار برعکس علوم انسانی غربی که ابزارمدار هستند‪.‬‬ ‫در جست وجوی درکی از جهان معاصر‬ ‫بیژن عبدالکریمی از اجتماعی نبودن بی عدالتی می گوید‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫‪28‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫سازمان پرورش افکار و‬ ‫هنرستانهنرپیشگی‬ ‫به تازگی جالل ســتاری‪ ،‬اسطوره شــناس و‬ ‫پژوهشگر برجســته کتاب کوچکی درباره سازمان‬ ‫پرورش و افکار نگاشــته کــه به همت نشــر مرکز‬ ‫منتشر شده است‪ .‬به عقیده ستاری سازمان پرورش‬ ‫افکار که اینه تمام نمای امال حکومت رضاشــاه و‬ ‫مرکز تجمــع ارمان ها و براینــد نهایی فعالیت های‬ ‫فرهنگی بود‪ ،‬ایدئولوژی یکسان ســازی فرهنگی‬ ‫را مدنظر داشت و با نگاهی تمرکزگرا و اقتدارطلبانه‬ ‫به امور و شئونات اجتماعی می نگریست یعنی قائل‬ ‫به اعمال نظر یکجانبه از باال به پایین با زور و اجبار‬ ‫بی توجه به نیازهــای طبقات اجتماعــی بود‪ .‬این‬ ‫اینه پندار با اشوب زمانه تیره شد و سازمان پرورش‬ ‫افــکار در پی حملــه متفقین به ایران و فروپاشــی‬ ‫نظام رضاشــاهی در ‪ ١٣٢٠‬فروریخــت و در نیمه‬ ‫دوم ســال ‪ ١٣٢١‬کانون هدایت افــکار که کارش‬ ‫منحصرا ســخنرانی برای رجال دولتی بود و ظاهرا‬ ‫تا سال ‪ ١٣٢٦‬دوام داشــت‪ ،‬بنیان یافت‪ .‬سازمان‬ ‫پرورش افکار یکی از نهادها و سازمان های دولتی‬ ‫بود که در سال های پایانی پهلوی اول به پیشنهاد‬ ‫احمد متین دفتری‪ ،‬وزیر دادگستری وقت تاسیس‬ ‫شــد‪ .‬متین دفتری در زمینه تاســیس این سازمان‬ ‫می گوید‪« :‬طی شرفیابی که برای عرض گزارش‬ ‫راجع به تحقیقات از مجید اهی (وزیر راه) نصیب‬ ‫من شــد‪ ،‬تبادل نظرهایی صورت گرفــت و از این‬ ‫مشاوره ها‪ ،‬فکر تشکیل ســازمان پرورش افکار در‬ ‫دماغ شاه تولید شد‪ ».‬او در جای دیگری می گوید‪:‬‬ ‫«ابتدا فکر تشکیل سازمان پرورش افکار را در دماغ‬ ‫شاه تولید کردم و این مقدمه ای بود برای تشکیل‬ ‫یک حزب سیاســی مانند حزب خلق ترکیه‪ .‬به این‬ ‫مالحظه بودم که زمینه را بسیار وسیع گرفتم‪ ،‬رادیو‬ ‫را که شاه در ابتدا با ان مخالف بود تاسیس کردیم‪،‬‬ ‫وسایل فنی برای اصالح مطبوعات فراهم و حتی‬ ‫یک مدرسه برای روزنامه نگاری دایر کردیم‪ ،‬از تئاتر‬ ‫و نمایش که مکتب بزرگی بــرای تربیت یک ملت‬ ‫است غفلت نداشتیم و یک مدرسه هم برای اموزش‬ ‫هنرپیشــگان به وجود اوردیم و چون عقیده ام این‬ ‫است که تربیت اجتماعی در کشور باید از فرهنگ‬ ‫سرچشــمه بگیرد‪ ،‬معلمیــن و ســایر فرهنگیان را‬ ‫به این منظور تجهیز کردیم ولی عده ای متملقین‬ ‫گزافه گویی هایی کردند‪».‬‬ ‫بیژن عبدالکریمی اســتاد دانشــگاه ازاد اسالمی در‬ ‫نشست شکاف طبقاتی‪ ،‬عدالت اجتماعی (کارتن خوابی‪،‬‬ ‫گورخوابی و وجدان اجتماعی) که به همت پژوهشگاه علوم‬ ‫انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد‪ ،‬با اشاره به اینکه زیاد‬ ‫رغبتی به صحبت کردن در مورد مسائل اجتماعی نداشته ام‬ ‫و در واقع شاید حرفی برای گفتن نداشته باشم‪ ،‬اما سخنم‬ ‫بیشتر و توضیح و درک نمی دانم است‪ ،‬گفت‪« :‬در کشور ما‬ ‫درک این «نمی دانم» بسیار مهم است‪ ».‬او در ادامه گفت‪:‬‬ ‫«گورخوابی به عنوان نمادی از یکی از دردهای زیادی است‬ ‫که در جان این ملت و کشــور وجود دارد اما سوال من این‬ ‫است که وظیفه ما در قبال این فجایع چیست؟ وظیفه ما در‬ ‫قبال این بی عدالتی ها چیست؟ ایا محکوم کردن اخالقی‬ ‫این امور و تیره بختی ها تنها کاری اســت کــه باید بکنیم و‬ ‫پایان رسالت ماست که توانسته ایم وظیفه مان را به عنوان‬ ‫یک دانشجو‪ ،‬دانشگاهی و‪ ...‬انجام بدهیم یا اینکه وظیفه‬ ‫ســنگین تری بر دوش ما قرار دارد؟» عبدالکریمی با طرح‬ ‫این سوال که ایا این مســاله صرفا یک امر سیاسی است؟‬ ‫گفت‪« :‬ما یک نظام اجتماعی را ســرنگون کرده و انقالب‬ ‫بزرگی کردیم اما چرا این جامعه کماکان روزبه روز ضعیف تر‬ ‫می شــود؟ به اعتقاد من مساله صرفا سیاســی و مدیریتی‬ ‫نیســت‪ .‬ما ســازمان تامین اجتماعی را محکوم می کنیم‬ ‫که چرا وظیفه اش را انجام نمی دهد‪ .‬ســوال من این است‬ ‫که ایا امکان پذیر اســت که ســازمانی مانند سازمان تامین‬ ‫اجتماعی علی االصول بتواند وظیفه اش را انجام بدهد؟ ایا‬ ‫فکر نمی کنید ساده اندیشانه است که ما از تامین اجتماعی‬ ‫بخواهیم این را؟» این استاد دانشــگاه افزود‪« :‬انگار باید‬ ‫مساله را در جای دیگر دید‪ .‬من ابتدا از هر چیزی می خواهم‬ ‫جامعه دانشگاهی را در این بی عدالتی ها محکوم بکنم‪ .‬من‬ ‫می خواهم روشــنفکران را محکوم بکنم‪ .‬سوالم این است‬ ‫که ایا در پس این نگون بختی ها چیزی غیرعادی خودش‬ ‫را اشــکار نمی کند؟ به اعتقــادم در این میــان چیزی حلقه‬ ‫مفقوده اســت که کمتر مورد تامل قرار می گیرد‪ .‬ما با یک‬ ‫شرایط الینحل مواجهیم‪ .‬این اســت که مساله غیرعادی‬ ‫است و اینکه غیرعادی بودن شرایطمان را درک نمی کنیم‪».‬‬ ‫عبدالکریمی گفت‪« :‬معتقــدم بی عدالتی های اجتماعی‪،‬‬ ‫نابرابری هایاجتماعیو‪...‬صرفایکامراجتماعینیستند‪.‬‬ ‫به اعتقاد من بی عدالتی های اجتماعی و همه این مسائل‬ ‫یک امر متافیزیک و انتولوژیک اســت‪ .‬ســوال این است‬ ‫که ایا ما در قبال این تیره بختی هــای اجتماعی می توانیم‬ ‫کاری کنیم؟ پاسخ این است که در شرایط کنونی هیچ کاری‬ ‫نمی توانیم بکنیم و روند تیره گونی های این جامعه روزبه روز‬ ‫افزون تر می شــود‪ ».‬او همچنین گفت‪« :‬امدن من نشان‬ ‫از یک امید دارد و اما این امید در کجاســت؟ به نظر من در‬ ‫جهان کنونی نیاز به فهم جهانی کنونــی داریم‪ .‬انتقادم به‬ ‫جامعه روشنفکری‪ ،‬دانشگاهی و حوزه های علمیه این است‬ ‫که فهم جهان دم دستی نیست‪ .‬ما مدعی هستیم جهان را‬ ‫می شناســیم و حاال می خواهیم توصیه کنیم چه باید کرد‪.‬‬ ‫دغدغه ام این است که ما درکی از جهان معاصر خود نداریم‬ ‫و اصال احساس نیاز نمی کنیم به چنین درکی برسیم و همین‬ ‫عدم احساس نیاز به اعتقاد من پاشنه اشیل همه ماست‪ .‬ما‬ ‫درکی از جهان خودمان نداریم و درکی از این امر نداریم که‬ ‫ما جهان کنونی را نمی شناسیم‪».‬‬ ‫مورخ و جامعه شناس بی ادعا‬ ‫ناصر تکمیل همایون‬ ‫رضا داوری اردکانی در ایین نکوداشت نیم قرن تالش‬ ‫علمی وفرهنگی ناصر تکمیل همایون با اشاره به اینکه من‬ ‫و اقای دکتر تکمیل همایون در فرانســه با هم همکالس‬ ‫بودیم‪ ،‬گفت‪« :‬ما وجوه مشــترکی کم و بیش داشــتیم و‬ ‫ایشان مزیتی که بر همه ما داشت این بود که قران بلد بود و‬ ‫شاید حدود ثلث قران را حفظ بود و همین طور هر دو به علم‬ ‫و سیاست هم عالقه داشتیم‪».‬‬ ‫رئیس فرهنگســتان علــوم و چهره ماندگار فلســفه‬ ‫ایران افزود‪« :‬همچنین هر دو به نهضت ملی شــدن نفت‬ ‫عالقه مند بودیم‪ .‬هرچند ایشان سیاسی تر بود اما من هنوز‬ ‫جرات نزدیک شــدن به سیاســت نکرده بودم‪ .‬البته همه‬ ‫عمر در نظر مشــغول سیاســت بودم و در سیاســت نظری‬ ‫نوشته ام اما در سیاســت عملی وارد نشدم؛ هرچند ایشان‬ ‫هم وارد نشــدند اما به هر حــال از من سیاســی تر بود‪ .‬به‬ ‫همین جهت وقتی در ســال ‪ ۱۳۴۲‬شرایط مقداری سخت‬ ‫شد ایشان همراه بعضی از دوستان دیگرشان از ایران رفتند‬ ‫و مدتی در فرانســه اقامت کردند و در انجا جامعه شناســی‬ ‫خواندند‪ ».‬او با تاکید بر اهمیت تاریخ در علوم انسانی بیان‬ ‫کرد‪« :‬تکمیل همایون از انجایی که به ایران عالقه بسیار‬ ‫داشت‪ ،‬سراغ تاریخ رفت و در فرانسه عالوه بر تحصیل در‬ ‫جامعه شناسی‪ ،‬تاریخ را نیز فراگرفت‪ .‬تحصیل او در رشته‬ ‫جامعه شناسی باعث شد وی با نگاه جامعه شناسانه به تاریخ‬ ‫نگاه کند و این نگاه به تاریخ ایران کمک می کند‪ ».‬داوری‬ ‫با بیان خاطره ای از درس های مشترک با تکمیل همایون‬ ‫افزود‪« :‬همواره پیدا بود کــه دکتر تکمیل همایون بالفعل‬ ‫فاعل بودند و بالقوه دانشــمند و اســتادند و من همیشه از‬ ‫محضر ایشان استفاده می کردم‪».‬‬ ‫داوری با اشاره به برخی ویژگی های اخالقی تکمیل ‬ ‫همایون افــزود‪« :‬وی اهل تظاهر و خودنمایی نیســت و‬ ‫هیچ تظاهر ندارد‪ .‬از طرفی یکی از دالیلی که اســتادان و‬ ‫دانشجویان به وی عالقه مند هستند‪ ،‬این است که او مرد‬ ‫شهرت و قیل و قال نیست‪ .‬این مورخ جامعه شناس کارش‬ ‫را بدون ادعا انجام می دهد و و از تواضعی که اهل علم باید‬ ‫داشته باشند برخوردار است‪».‬‬ ‫دفاع از ازادی های اکادمیک‬ ‫نوذری از ماکس وبر و دانشگاه مدرن می گوید‬ ‫بازافرینی زیبایی‬ ‫درباره نمایش «باغبان مرگ»‬ ‫قندپهلو‬ ‫عالقه رهبر انقالب به یک برنامه تلویزیونی‬ ‫دفاع از ازادی های اکادمیک‬ ‫نوذری از ماکس وبر و دانشگاه مدرن می گوید‬ ‫حســینعلی نوذری‪ ،‬استاد علم سیاســت و پژوهشگر‬ ‫علوم اجتماعی در نشســت ماکس وبر و دانشگاه مدرن که‬ ‫در پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی برگزار شد‪ ،‬با‬ ‫اشاره به مســائلی که وبر در مجموعه اثارش مطرح کرده‪،‬‬ ‫ی را‬ ‫انتقادهای او از نظام دانشگاهی المان را برجسته و نکات ‬ ‫که در این زمینه بیان داشته مطرح کرد‪ .‬نوذری بحث خود‬ ‫را حول دو مقاله اساسی ماکس وبر یعنی «سیاست به مثابه‬ ‫یک رسالت یا پیشه» و «علم به مثابه یک رسالت یا پیشه»‬ ‫متمرکز خواند و گفت‪« :‬مفهــوم ‪ vocation‬در اینجا به هر‬ ‫دو معنای رسالت و پیشه به کار می رود‪ .‬وبر در این مقاالت‬ ‫علم و سیاســت را از معنای رایج دانشــگاهی جدا می کند و‬ ‫انها را از جنبه کارکردی در نظر می گیرد‪ ».‬نوذری به معرفی‬ ‫وبر پرداخت و گفت‪« :‬از دهــه ‪ ١٩٦٠‬به خصوص در حوزه‬ ‫نظریه های اجتماعی شاهد تاثیر دیدگاه های وبر هستیم‪.‬‬ ‫او در کنار دورکیم و مارکس به عنوان اصحاب ثالث بنیانگذار‬ ‫علوم اجتماعی شناخته می شود‪ .‬در حوزه روش شناسی نیز با‬ ‫وجود نقدهای جدی به روش شناسی پوزیتیویستی‪ ،‬بعضی‬ ‫دســتاوردهای این رویکرد از جمله تمایز میــان امر واقع و‬ ‫ارزش (‪ )fact and value‬را با احتیاط می پذیرد‪ .‬او در حوزه‬ ‫کنشاجتماعیدربرابرروش هایتجربه گرایی‪،‬می کوشداز‬ ‫طریق رویکردهایتفسیری وتاویلی بهفهمکنش اجتماعی‬ ‫بپــردازد‪ .‬غایت او نیــز درک معنا و هدف کنــش اجتماعی‬ ‫است‪ ».‬او در ادامه به سه فرایند اساسی مدرنیته در اندیشه‬ ‫وبر یعنی عقالنی شدن‪ ،‬عرفی شدن و افسون زدایی اشاره‬ ‫کرد و گفت‪« :‬درک پدیده های اجتماعی از دید وبر از طریق‬ ‫ایجاد رابطه بین این سه حوزه اســت‪ .‬حتی بحث او درباره‬ ‫ضرورتتحولدانشگاه ها‪،‬بهاینسهبستریازمینه(عقالنی‬ ‫شدن‪ ،‬عرفی شدن و افسون زدایی) قابل طرح است‪ .‬به نظر‬ ‫وبر مدرنیته به مثابه یک کانتکست اساسی با این سه فرایند‬ ‫همراه است‪ .‬البته چنانکه برایان استرنر در کتاب ماکس وبر‬ ‫و اسالم تاکید می کند‪ ،‬وبر در مطالعاتش درباره جوامع شرقی‬ ‫مثل هند و چین و جوامع اسالمی نشان می دهد این جوامع‬ ‫فرایندعقالنیشدنرانهبه معنایغربیبلکهبه معنایخاص‬ ‫تجربه کرده اند‪ .‬البته وبر در این نکته با برخی نظریه پردازان‬ ‫پیش از خودش به خصوص هگل هم عقیده است که فرایند‬ ‫عقالنی شــدن‪ ،‬به لحاظ خاســتگاهی غربی اســت‪ .‬این‬ ‫دیدگاهی است که انتونی گیدنز در کتاب پیامدهای مدرنیته‬ ‫رد می کند‪ .‬گیدنز انجا نشــان می دهد که مدرنیته فرایندی‬ ‫لزوما غربی نیســت و نمی توان عقالنی شــدن را پروژه ای‬ ‫اختصاصا غربی بخوانیم‪ .‬فراینــد مهم دیگر در روند تجدد‬ ‫از دید وبر عرفی شدن اســت‪ .‬از دید وبر مکانیسم هایی که‬ ‫به عرفی شدن انجامیده اند‪ ،‬اجتناب ناپذیر بوده اند‪ .‬فرایند‬ ‫بعدی افسون زدایی است که به معنای زدوده شدن بسیاری‬ ‫از پندارها و باورهایی است که قابلیت های خالقیت یا حتی‬ ‫علم گرایــی را می زدایند‪ .‬وبر این ســه فراینــد را در پیوند با‬ ‫ظهور نظام اقتصادی ســرمایه داری در نظر می گیرد و انها‬ ‫را فرایندهایی تلقی می کند که زمینه تغییر نگرش انسان به‬ ‫جهان را پدید اورده اند‪».‬‬ ‫بازافرینیزیبایی‬ ‫درباره نمایش «باغبان مرگ»‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫واحد پول ملی ایــران اخیرا شــاهد پایین ترین‬ ‫ارزش خود در برابــر دالر امریکا در تاریخ این کشــور‬ ‫اســت؛ در دومین چهارشــنبه دی ماه هر دالر در بازار‬ ‫ایــران به قیمــت ‪ 4١٦٠٠‬ریال عرضه شــده اســت‪.‬‬ ‫وب سایت شبکه خبری «یورو نیوز» اروپا با نگاهی به‬ ‫افت قابل توجه ارزش ریال ایران در برابر دالر امریکا در‬ ‫هفته های گذشته دو دلیل عمده خارجی را برای ان ذکر‬ ‫کرده و این گونه می نویسد‪« :‬یک دلیل عمده تقویت‬ ‫ارزش دالر‪ ،‬افزایــش نرخ بهره در امریکاســت که در‬ ‫روزها و هفته های گذشته ارزش دالر امریکا را در برابر‬ ‫دیگر ارزها در بازار جهانی تقویت کرده و دلیل دیگر به‬ ‫قدرت رسیدن دونالد ترامپ در امریکاست که نگرانی ها‬ ‫درباره اینده توافق هســته ای با ایران را افزایش داده‬ ‫است‪ .‬به نوشــته یورونیوز البته عوامل داخلی چندی‬ ‫نیز در افزایش اخیر ارزش دالر در برابر ریال ایران موثر‬ ‫هستند که از جمله ان ها می توان به افزایش تقاضای‬ ‫خرید داخلی از سوی مسافران و بازرگانان و برخی دیگر‬ ‫از عوامل داخلی اشــاره کرد‪ .‬براســاس این گزارش‪،‬‬ ‫ارزش ریال ایران در یک دهه گذشته در برابر دالر بیش‬ ‫از‪ 45٠‬درصد کاهش داشته و از نرخ برابری‪ ٩٢٠٠‬ریال‬ ‫در برابر هر دالر امریکا در سال ‪ ١٣٨5‬به ‪ 4١٦٠٠‬ریال‬ ‫در برابر هر دالر در روزهای اخیر رسیده است‪ .‬بیشترین‬ ‫کاهش ارزش ریال در سال ‪ )١٣٩١( ٢٠١٢‬و همزمان با‬ ‫اعمال تحریم های نفتی و بانکی امریکا و اتحادیه اروپا‬ ‫علیه فعالیت های هسته ای ایران صورت گرفت و ان‬ ‫هنگامی بود که ارزش ریال ایــران به یک باره نزدیک‬ ‫به ‪ 5٠‬درصــد در برابر ارزهای خارجــی کاهش یافت‪.‬‬ ‫به نوشته این گزارش‪ ،‬از زمان انعقاد توافق هسته ای‬ ‫(برجام) در تابستان سال‪ ٢٠١5‬ایران توانسته تولیدات‬ ‫و صادرات نفت خود را به طور قابل مالحظه ای افزایش‬ ‫دهد و سهم ســابق خود در بازار جهانی نفت را بازیابد‬ ‫و همزمان تهران قراردادهایــی به ارزش ده ها میلیارد‬ ‫دالر برای خرید هواپیماهای مسافربری از دو کمپانی‬ ‫ایرباس فرانســه و بویینگ امریکا منعقد کرده است‪.‬‬ ‫ریال ایران که در ابتدای توافق برجام تقویت شده بود‬ ‫این روزها به پایین ترین ارزش خود در برابر دالر امریکا‬ ‫در طول تاریخ رســیده اســت‪ .‬همچنین نرخ رســمی‬ ‫ بیکاری در ایران افزایش یافته و امارهای رسمی دولت‬ ‫نشان می دهد از ‪ ١٠/٦‬درصد در سال ‪ ٢٠١4‬به ‪١٢/٧‬‬ ‫درصد در ســال جاری میالدی رسیده اســت‪ .‬این در‬ ‫حالی اســت که نرخ بیکاری جوانان حدود ‪ ٢٧‬درصد‬ ‫است‪ .‬با وجود این واقعیت ها اما کارشناسان پیش بینی‬ ‫می کنند که کاهش ارزش ریال در برابر دالر امریکا به‬ ‫نفع برخی صنایع داخلی ایران و افزایش ارزش صادرات‬ ‫انها به بازارهای جهانی خواهد بود‪.‬‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫«باغبان مرگ» نوشته محمد چرمشیر و به کارگردانی‬ ‫اروند دشت ارای‪ ،‬که این شــب ها در تماشاخانه ایرانشهر‬ ‫روی صحنه می رود‪ ،‬نمونه خوب گفت وگونویسی است که‬ ‫می توان ان را برای نمایش نامه نویس های نوقلم سرمشق‬ ‫قرار داد‪ .‬نمایش در یک پرده جمع می شود و برای مخاطب‬ ‫کم حوصله و اسان گیر تربیت شده ایرانی بسیار جذاب است‬ ‫و نمی گذارد فکر تماشاچی منحرف شود‪ .‬به ویژه که تصاویر‬ ‫روی دیــوار از حواس پرتــی مخاطب در ســالن جلو گیری‬ ‫می کند‪ .‬خانم خبرنگار امریکایی (مارین ون هولک) پس‬ ‫از انتظار طوالنی و شاید حق حساب دادن ها موفق شده تا‬ ‫دو هفته پیش از اعدام قاتــل ‪ ۲۵‬زن با او درباره انگیزه اش‬ ‫در زندان با فاصله ای امن مصاحبه کند‪ ،‬اما خبرنگار زن خود‬ ‫را کشــف می کند و قاتل فقط زمانی از کــوره در می رود که‬ ‫گفت وگو به مادر قاتل می کشــد‪ .‬کشف ان دیگری هدف‬ ‫گفت وگو اســت اما دو طرف گفت وگو حــرف می زنند تا از‬ ‫واگوکردن انگیزه خود سر باز بزنند‪ .‬انسان های این نمایش‬ ‫حرف می زنند تا از درون خود ســخن نگوینــد‪ .‬زبان برای‬ ‫پنهان کردن ذهن اســتفاده می شود و فقط وقتی مخاطب‬ ‫یکه می خورد و به او شوک وارد می شود‪ ،‬درون خود را اشکار‬ ‫می کند‪ .‬این کاری اســت که با گفت وگوی چرمشیر انجام‬ ‫می شود و ارنولد قاتل و فروشنده سابق لوازم خانگی و معاشر‬ ‫هر روزه زنان در لحظه شوکه شدن و ازردگی بروز می دهد‪.‬‬ ‫او با قتل هر زن زیبایی می افریند و ان را به مجسمه ای در‬ ‫باغ خود تبدیل می کند و از مقتول خود زنی می سازد که در‬ ‫تمام سال های معاشرت با زنان نیافته بود‪ .‬اتیال پسیانی در‬ ‫نقش ارنولد با چهره بی گناه و لحن ارام و کشیش گونه خود‬ ‫ارام ارام مخاطب را به قلب قاتل می کشاند که هیچ هدفی‬ ‫جز خلق زیبایی با قتل نداشــته اســت‪ .‬زن خبرنگار کشف‬ ‫می کند که هرچند مردی ارام و متمدن و اهل خانواده را در‬ ‫تمام عمر جست وجو می کرده است اما می خواهد مرد خشن‬ ‫و نامتمدن و بدوی را بفهمد ولی در پایان کشف می کند که‬ ‫این تالش برای کشــف به قتل او هم می انجامد یا توهم‬ ‫قتل و مرگ‪ .‬زن و مرد در فرایند کشف یکدیگر‪ ،‬همدیگر را‬ ‫می کشند و باز می افرینند و این بازافرینی می تواند به خلق‬ ‫زیبایی هم بینجامد‪ .‬به هرحال نمی تــوان نمایش را دید و‬ ‫تاثیر فیلم روانی هیچکاک و ســکوت بره هــا را در لحن و‬ ‫گفت وگو‪ ،‬گریم و لبــاس ارنولد ندید کــه این نقطه ضعف‬ ‫نیست‪ ،‬بلکه قدرت عوامل نمایش است‪.‬‬ ‫پیش بینیسرنوشت‬ ‫ریال در برابر دالر‬ ‫‪29‬‬ ‫بنیان گذار سبک جدید در حوزه‬ ‫همایش بزرگداشت ایت الله العظمی میالنی برگزار شد‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫‪30‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫اعتراض به مسکونی شدن‬ ‫چاه اب اشامیدنی‬ ‫مجوز مســکونی شــدن حریم اصلی ترین چاه‬ ‫تامین اب شــرب کازرون صادر شــده؛ تصمیمی که‬ ‫اعتراض گسترده فعاالن اجتماعی و اهالی این شهر را‬ ‫به دنبال داشته است‪ .‬در این مدت کازرونی ها با نوشتن‬ ‫نامه هایی سرگشاده به شــهردار و رئیس شورای شهر‬ ‫و همچنین دادستان کل کشــور خواستار جلوگیری از‬ ‫این اقدام شده اند‪ .‬کمیته تعیین حریم استان حداقل‬ ‫در دو نوبت مخالفت کتبی خود را با کاهش حریم چاه‬ ‫اب از ‪ ٣٠٠‬متر به ‪ ١٧٠‬متر از طریق ابالغ رســمی به‬ ‫شهرداری و شورای شــهر اعالم کرده است‪ .‬سازمان‬ ‫ابفا و رئیس اداره ابفای اســتان فارس نیز در دو نوبت‬ ‫به صورت کتبی خواستار جلوگیری از مسکونی شدن و‬ ‫تغییر کاربری زمین در حریم چاه اب شرب کازرون شده‬ ‫است‪ .‬در موردی دیگر همچنین شورای تامین استان‬ ‫فارس در دو نوبت به صورت کتبی خواســتار جلوگیری‬ ‫از هرگونه تغییر کاربری و ساخت وســاز در حریم های‬ ‫‪٢5‬ســاله اب شرب شهر شــده اســت‪ .‬این چاه های‬ ‫اب که مسکونی شــدن حریمش اعتــراض و نگرانی‬ ‫اهالی کازرون را به دنبال داشته‪ ،‬تنها ذخیره اب شرب‬ ‫شهرستان کازرون است که سفره های زیرزمینی اهکی‬ ‫شمال این شــهر نیز محسوب می شــود و معترضان‬ ‫معتقدند این چاه «از ســوی عده ای مورد تعرض قرار‬ ‫گرفته اســت‪ ».‬مالک جدید زمین موردمناقشــه که‬ ‫در حریم این چاه های اب شــرب قرار دارد‪ ،‬این زمین‬ ‫را با وجود انکه کاربری فضای ســبز داشت در خالل‬ ‫سال های ‪ ٩3-٩4‬خریداری کرده و سپس برای تغییر‬ ‫کاربری ان اقدام کرد‪ .‬در نهایت براســاس جلسه ای‬ ‫که در ابان ماه سال ‪ ٩4‬در فرمانداری کازرون تشکیل‬ ‫شــد پیشــنهاد تغییر حریم چاه ها از ‪ ٣٠٠‬متر به ‪١5٠‬‬ ‫متر مطرح شــده و به مرکز اســتان ارائه می شود‪ ،‬اما‬ ‫کمیته فنی حفاظت از منابع اب استان فارس به دلیل‬ ‫انچه «اهمیت منابع اب طی چند ماه تحقیق و بررسی‬ ‫میدانی از منابع اب» عنوان کرده با پیشــنهاد کاهش‬ ‫حریم به ‪ ١5٠‬متر مخالفت کــرده و این موضوع نیز به‬ ‫ســازمان های ذی ربط ابالغ شــد‪ .‬با این حال کمیته‬ ‫فنی مــاده ‪ 5‬اســتانداری فارس چندی بعــد در تیرماه‬ ‫سال ‪ ٩5‬بدون توجه به تمامی اسناد و نامه نگاری های‬ ‫انجام شــده در جهت مخالفت با تغییر کاربری‪ ،‬تغییر‬ ‫کاربری ملک مــورد نظر را تصویب و نامــه اجرایی در‬ ‫این زمینه را نیز ابــاغ کرد‪ .‬این مصوبه در شــرایطی‬ ‫ابالغ شد که شــهر کازرون فاقد هرگونه شبکه اصلی‬ ‫جمع اوری فاضالب بوده و پروژه تصفیه خانه فاضالب‬ ‫کازرون بیش از هشت سال است با ‪ 5٠‬درصد پیشرفت‬ ‫ی مانــده و امیــد چندانی نیز بــه تکمیل‬ ‫فیزیکــی باق ‬ ‫پروژه ان نیســت‪ .‬این تصمیم جدید و صــدور مجوز‬ ‫مسکونی سازی این منطقه سبب ازادشدن زمین هایی‬ ‫به طول پنج هــزار متر و عرض ‪ ٣٠٠‬متــر معادل ‪1/5‬‬ ‫میلیون مترمربع زمین در حریم ســفره اب این چاه ها‬ ‫خواهد شد که مسکونی شدن انها نه تنها این چاه ها را‬ ‫به خطر خواهد انداخت بلکه خود بر میزان نیاز ابی این‬ ‫شهرستان نیز به مقدار بسیاری اضافه خواهد کرد که‬ ‫در شرایط خشکسالی و بی ابی موجود‪ ،‬مشخص نیست‬ ‫اب موردنیاز انها قرار است از چه منبعی تامین شود‪.‬‬ ‫همایش بزرگداشت مرحوم ایت الله العظمی میالنی‪،‬‬ ‫از بزرگ تریــن مراجــع تقلیــد دوران معاصر‪ ،‬پنجشــنبه‬ ‫نهم دی مــاه در مدرســه امــام کاظــم(ع) قم بــا حضور‬ ‫ایات عظام و اســاتید ســطوح عالی حوزه از جمله مکارم‬ ‫شیرازی‪ ،‬ســبحانی‪ ،‬شــبیری زنجانی‪ ،‬حسینی بوشهری‪،‬‬ ‫مســعود ی خمینی‪ ،‬ری شــهری‪ ،‬علوی بروجــردی‪،‬‬ ‫حجج اسالم شهرستانی‪ ،‬میالنی‪ ،‬حسین فریدون دستیار‬ ‫ویژه رییس جمهور‪ ،‬احمد مسجدجامعی عضو شورای شهر‬ ‫تهران و جمعی از علمای مشهد‪ ،‬اساتید‪ ،‬فضال و طالب‬ ‫حوزه های علمیه برگزار شــد‪ .‬ایت الله جعفر ســبحانی از‬ ‫مراجع تقلید در این همایش گفــت‪« :‬ایت الله میالنی در‬ ‫مدت ‪ ۲۳‬سال تحوالتی ایجاد و خدمات بی نظیری را ارائه‬ ‫و نظام اموزشــی جدیدی را در مدارسی که به سبک جدید‬ ‫بود‪ ،‬ارائه کردند‪.‬‬ ‫مدرسه حقانی نیز مدت بسیاری زیرنظر ایشان اداره‬ ‫می شد که این مدرسه نیز دارای برنامه خاصی بود‪ .‬اعزام‬ ‫مبلغ به خارج و داخــل و نیز تربیت فقیــه از دیگر خدمات‬ ‫ایشــان بود‪ .‬برخی از شــاگردان برجسته ایشــان در این‬ ‫مجلس حضور دارند که ما به وجود چنین شاگردان بزرگی‬ ‫که خــط ایشــان را گرفته اند و تشــیع را به معنــای واقعی‬ ‫تبلیغ می کننــد‪ ،‬افتخــار می کنیــم‪ ».‬او در ادامه گفت‪:‬‬ ‫«فعالیت های مرحوم میالنی همه اش بــرای خدا و احیا‬ ‫و تقویت فرهنگ اســامی بود به طوری که ایشــان برای‬ ‫تقویت دین و پایه های علمی طالب حوزه علمیه عالوه بر‬ ‫تاسیس مدارس متعدد‪ ،‬اعزام مبلغان به اقصی نقاط کشور‬ ‫و حتی به خارج از کشــور‪ ،‬تربیت فقیــه متخلق و مهذب‪،‬‬ ‫تدریس فقه و اصول‪ ،‬مرجعیت و تالیف کتابی درباره ائمه‬ ‫معصومین(ع)‪ ،‬همچنین پاسخگویی به نیازها و تدریس‬ ‫علوم گوناگون را از دیگر خدمات و فعالیت های این عالم‬ ‫پارســا می توان نام بــرد‪ ».‬این مرجع تقلیــد در بخش‬ ‫دیگری از سخنانش‪ ،‬مرحوم میالنی را از استوانه های‬ ‫نهضت امام خمینی(ره) معرفــی کرد و گفت‪ :‬خدمات‬ ‫ایشــان در انقالب برای همه روشــن اســت‪ ،‬نامه ها و‬ ‫سخنرانی هایی که ایشان داشــتند همواره در راستای‬ ‫صدور انقالب بــوده و همواره همراه امام بوده اســت‪،‬‬ ‫از نظر بیان‪ ،‬خدمت و قلم ایشــان حصن اســام بود و‬ ‫اسالم را حفظ کرد و ما موظفیم ایشان را به نسل امروز‬ ‫و فردا معرفی کنیم‪».‬‬ ‫حجت االســام ســید محمد علــی ایــازی دبیر‬ ‫علمی همایش بزرگداشــت ایت الله میالنی نیز گفت‪:‬‬ ‫«همایش بزرگداشت ایت الله العظمی سید محمدهادی‬ ‫میالنی با هــدف انتقال تجربیات میــان فرهیختگان‬ ‫حوزه و دانشــگاه همچنین معرفی اســوه های علمی و‬ ‫اخالقی حوزه بــرای الگو گیری طالب جــوان و همه‬ ‫عالقه مندان برگزار شده است‪ .‬این همایش در راستای‬ ‫جنبه علمی‪ ،‬اندیشــه ها و ارای شــخصیت های بزرگی‬ ‫که در عالم تشیع فعالیت داشته اند و ناشناخته مانده اند‬ ‫و در میــان کتابخانه ها مهجور هســتند‪ ،‬از طریق این‬ ‫همایش ها منتشــر می شود تا اندیشــمندان از این اثار‬ ‫استفاده کنند‪».‬‬ ‫ایت الله رضا اســتادی از اســاتید ســطوح عالی‬ ‫حوزه علمیه قم‪ ،‬حجت االسالم سید فاضل میالنی نوه‬ ‫ایت الله میالنی و حجت االســام مهدوی راد از دیگر‬ ‫سخنرانان این همایش بودند که به بیان گوشه هایی از‬ ‫خصایص شــخصیتی و علمی و زندگی مرحوم ایت الله‬ ‫العظمی میالنی پرداختند‪ .‬در پایان این مراسم‪ ،‬از ‪۲۰‬‬ ‫جلد کتاب منتشر شــده به زبان عربی و ‪ ۶‬جلد کتاب به‬ ‫زبان فارسی رونمایی شد‪.‬‬ ‫قندپهلو‬ ‫عالقه رهبر انقالب به یک برنامه تلویزیونی‬ ‫شــهرام شــکیبا شــاعر و طنزپــرداز دربــاره برنامــه‬ ‫«قندپهلو» و نظر رهبر انقالب دربــاره طنز می گوید‪ .‬او در‬ ‫گفت وگویی با پایگاه اطالع رسانی ‪ KHAMENEI.IR‬درباره‬ ‫ایده شــکل گیری این برنامه تلویزیونی و نظر رهبر معظم‬ ‫انقالب درباره ان می گوید‪« :‬ایده برنامه «قندپهلو» برای‬ ‫من نیست‪ .‬بنده و اقای فیض جزو اخرین نفراتی بودیم که‬ ‫به گروه اضافه شــدیم‪ .‬ایده از مدیر وقت شــبک ه اموزش‪،‬‬ ‫اقای قاســمی بود و این طرح را داشــتند که یک مســابقه ‬ ‫مشاعر ه طنز برگزار شود‪ .‬علی الظاهر این ایده با تهیه کننده‬ ‫مطرح می شــود و اقای رفیــع و این جمع به طــرح چنین‬ ‫مسابقه ای می رســند‪ .‬در حقیقت بنده هم فکر نمی کردم‬ ‫چنین کاری در تلویزیون مورد استقبال قرار بگیرد‪ .‬حتی اگر‬ ‫نگاه کنید‪ ،‬دور اول برنامه‪ ،‬دکور ویژه ای نداشت و همه چیز‬ ‫دورهمی بود‪ .‬ولی خب این اتفاق افتاد و برنام ه قندپهلو ‪14‬‬ ‫روز پخش شد‪ ،‬در شبک ه اموزش که شاید شبک ه پربیننده ای‬ ‫نبــود در ان روزها و زمــان پخــش برنامه هم خیلــی ویژه‬ ‫نبود‪».‬‬ ‫او در ادامه می گوید‪« :‬پس از ان در دیدار شب والدت‬ ‫امام حسن (ع) با اقا بود که ایشــان واکنش نشان دادند به‬ ‫این برنامه‪ .‬اقا در حال راه رفتن بودند و هنگامی که بنده را‬ ‫دیدند‪ ،‬ایســتادند‪ .‬من فکر کردم با دوستان بغل دستی‬ ‫من هســتند‪ .‬اقای میرشــکاک بود‪ ،‬اقای انسانی بود‪،‬‬ ‫حســین جعفریان و رضا برجی بودند‪ .‬چند نفر از رفقای‬ ‫دیگر بودند‪ .‬من فکر کردم حتما مخاطب اقا این بزرگان‬ ‫هستند و با من کاری ندارند‪ .‬اما بعد اقا گفتند که ما برنامه‬ ‫را می بینیم و احسنت به شما‪ .‬حاال شاید لفظ دقیق ایشان‬ ‫را به خاطر نیاورم اما یک کالم مالطفت امیزی و لطفی‬ ‫این چنینی ابراز داشــتند‪ .‬من فهمیدم برنامه دیده شده‬ ‫است‪ .‬اتفاقا ارام ارام دیدیم واکنش ها خیلی جالب است‬ ‫و در جامعه هم مردم دارند می بینند‪».‬‬ ‫شکیبا با بیان اینکه استقبال از «قندپهلو» اتفاق‬ ‫شــیرینی بود که برای من نیز غیرمنتظره بود می گوید‪:‬‬ ‫«این برای من شــیرین اســت وقتی می بینم فردی که‬ ‫جایگاه و پایگاه مذهبی و سیاسی اش باالترین جایگاه و‬ ‫پایگاه زمان است در عصر غیبت‪ ،‬برنامه هایی را که درباره ‬ ‫طنز و شوخ طبعی اســت نگاه می کند و اگر به ان عالقه‬ ‫داشته باشد‪ ،‬ان را منعکس می کند و از کنارش نمی گذرد‪.‬‬ ‫گذشته از انکه ایشان کامال راج ع به موضوع شوخ طبعی‬ ‫نظر دارند‪ .‬اینجاست که مسئوالن باید تکلیف خودشان‬ ‫را بدانند‪».‬‬ ‫مناظره داغ دو مدیرمسئول‬ ‫«متن و حاشیه» میزبان کواکبیان و شریعتمداری‬ ‫برنامه تلویزیونی متن و حاشــیه که از شــبکه سوم‬ ‫سیما پخش می شود هفته گذشته میزبان دو مدیرمسئول‬ ‫بود؛ حسین شــریعتمداری مدیرمسئول روزنامه کیهان و‬ ‫مصطفی کواکبیان مدیرمســئول روزنامه مردمســاالری‬ ‫و البته عضو فراکســیون امید مجلس دهم‪ .‬در بخشــی‬ ‫از این مناظره حســین شــریعتمداری گفت‪« :‬وقتی شما‬ ‫معیشت مردم را در تنگنا قرار دهید یا اقای رئیس جمهور‬ ‫قول داده بود ارزش پــول ملی را باال ببــرد اما امروز دالر‬ ‫به ‪ 4‬هزار تومــان رســیده‪ ،‬بنابراین باید نگران کســانی‬ ‫بود که احیانا به مســئوالن مــا در کانون تصمیم ســاز و‬ ‫سیاست پرداز مشــاوره می دهند‪ ».‬کواکبیان در واکنش‬ ‫به اظهــارات شــریعتمداری مبنی براین کــه دالر ‪ 4‬هزار‬ ‫و ‪ 100‬تومان شــده اســت‪ ،‬گفت‪« :‬یکی از بحث های‬ ‫روان شناســی گران شــدن دالر این اســت که مخالفان‬ ‫برجــام در داخل مرتــب با برجــام مخالفــت می کنند که‬ ‫اگر اینهــا مخالفت نمی کردند دالر گران نمی شــد‪ .‬البته‬ ‫نمی خواهم اســتنادا بگویم حتما این گونه اســت‪ ».‬وی‬ ‫ادامه داد‪« :‬در پایان جنگ تحمیلی دالر ‪ 400‬تومان بود‬ ‫و در پایان دولت اقای هاشمی رفســنجانی دالر به ‪800‬‬ ‫تومان رسید و در پایان دولت اصالحات حدود ‪ 1200‬الی‬ ‫‪ 1300‬تومان بود اما یک دفعه در دولت اقای احمدی نژاد‬ ‫به ‪ 4‬هزار تومان رســید که می گفتند جمشید بسم الله در‬ ‫چهارراه استانبول دالر می فروشد چرا اقای شریعتمداری‬ ‫ان زمان هیچ چیــز نمی گفت؟» شــریعتمداری در مورد‬ ‫افزایش نرخ دالر در دولت های گذشــته گفت‪« :‬این که‬ ‫شما می گویید نرخ دالر در دولت گذشته به ‪ 4‬هزار تومان‬ ‫رســید ادعای غلطی اســت بلکه اوج نرخ دالر در پایان‬ ‫دولت دهم به ‪ 3100‬تومان رسید‪ .‬اما در روز اجرای برجام‬ ‫دالر ‪ 3600‬تومان شــد اما این موضوع مساله ما نیست‪.‬‬ ‫این اقای روحانی بود که می گفــت ما امده ایم که ارزش‬ ‫پول ملی را بــاال ببریم‪ ».‬مدیرمســئول روزنامه کیهان با‬ ‫اشــاره به حقوق های نجومی اظهار داشت‪« :‬چرا درباره‬ ‫حقوق های نجومی و گورخواب ها موضــع نمی گیرید و‬ ‫صدای تان درنمی اید؟» شــریعتمداری مجددا به مساله‬ ‫حقوق های نجومی پرداخت و بیان کرد‪« :‬اقایان نخست‬ ‫می گفتند مجموع حقوق های نجومــی ‪ 2‬میلیارد تومان‬ ‫اســت و شــما می گویید ‪ 50‬میلیــارد تومان اســت‪ .‬من‬ ‫می گویم مجموع حقوق هــای نجومی اصال ‪ 10‬میلیون‬ ‫تومان! بحث مبلغ نیســت بلکه این افراد دست شــان را‬ ‫در جیب ملت کرده اند و به ملت دســتبرد زده اند‪ .‬بنابراین‬ ‫چنین افرادی لیاقت ندارند در چنین جایگاهی بمانند‪».‬‬ ‫مهرداد‬ ‫یک تراژدی ناقص‬ ‫تفسیرصحیفهسجادیه‬ ‫قسمت سی ودوم‪ /‬استاد مهدی قاسمی‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫منــت از جانب خــدا بر‬ ‫انســان نیکوســت اما منت‬ ‫انســان ها بــر یکدیگر یک‬ ‫صفت زشــت اســت؛ چراکه‬ ‫هیچ کس منتی بــر دیگران‬ ‫نــدارد و اگــر کار نیکی برای‬ ‫دیگران انجام می دهد فقط‬ ‫یک وسیله است و از خودش‬ ‫چیزی نــدارد‪ .‬اما خداوند که‬ ‫منشا همه چیز است می تواند‬ ‫بر ما منت بگذارد که من به شما نعمت سنگینی دادم‪.‬‬ ‫پس ایــن معنا را دقــت کردید که اغنــی را به معنای‬ ‫توانگری هم ذکر می کنند‪ .‬پس اغنانا بفضله و اقنانا‬ ‫بمنه‪ ،‬هــم به معنای توانگری اســت و هم به معنای‬ ‫ذخیره ثروت‪ .‬پس خداوند مــا را از فضل خودش از‬ ‫غیر خودش بی نیاز کرد و با منتش بــر ما توانگری و‬ ‫قدرت بخشــید یا ذخایر ما را فراوان قرار داد‪ .‬به این ‬ ‫ترجمه ای که عرض می کنم خوب دقت کنید؛ شاید‬ ‫در برخی ترجمه ها این گونه نباشد‪ .‬نکته دیگری که‬ ‫باید عرض کنم این اســت که اینکه در ایه شــریفه‬ ‫قران در ســوره مبارکه نجم داریم کــه انه هو اغنی و‬ ‫اقنی؛ او خدایی اســت که بی نیاز می کند‪ ،‬توانگری‬ ‫می بخشد و به انســان ذخیره می دهد‪ ،‬خدا خود را با‬ ‫این دو صفت معرفی می کند‪ .‬اینکه امام سجاد(ع)‬ ‫می فرماید واغنانا بفضله و اقنانــا بمنه‪ ،‬یعنی ما ائمه‬ ‫جلوه غنا و قنای پروردگار هســتیم و ظهــور این دو‬ ‫صفت الهی در وجــود ما ائمه اســت‪ .‬در فراز بعدی‬ ‫می فرماید‪« :‬ثم امرنا لیختبر طاعتنــا و نهانا لیبتلی‬ ‫شکرنا» در اینجا اشاره دارد به سنت امتحان و ابتال در‬ ‫عالم خلقت که خداوند عالم و ادم را با سنت های خود‬ ‫اداره می کند‪ .‬یختبر و یبتلی هر دو به معنای ازمایش‬ ‫معنی شــده اند اما تفاوت های ظریفی دارند‪ .‬من در‬ ‫مطالعه این جمله را یادداشــت کــرده ام که خداوند‬ ‫برای ما اهل بیت (ع) دو چیز قرار داد؛ یکی امتحان‬ ‫و یکی ابتال‪.‬‬ ‫ابتال خــودش برای امتحان اســت اما ممکن‬ ‫اســت انســان امتحان بدهد اما مبتال نشود‪ .‬چون‬ ‫امتحانات الهی فقط با سختی نیست و گاهی خداوند‬ ‫با دارا بودن انسان را امتحان می کند‪ .‬برخی هستند‬ ‫که در سختی ها امتحان خیلی خوبی پس می دهند اما‬ ‫وقتی به اقبال و غنا و بهره وری می رسند امتحان بدی‬ ‫می دهند مانند طلحه و زبیر‪.‬‬ ‫انهــا در ســختی ها امتحانــات بســیار خوبی‬ ‫پــس دادند و دربــاره جنگ های صدر اســام برای‬ ‫ما نوشــته اند که انها یک دانه خرما را فقط به اندازه‬ ‫مکیدن و بــه اندازه رفع جوع و گرســنگی اســتفاده‬ ‫می کردند اما همین هــا وقتی باب دنیــا به روی انها‬ ‫باز شــد امتحان بســیار بدی پس دادند؛ به گونه ای‬ ‫ که سبب شد در برابر امیرالمومنین(ع) نیز بایستند‪.‬‬ ‫بنابراین امتحان اعم از ابتالست؛ چراکه ممکن است‬ ‫امتحان همراه با ابتال نباشد و با خوشی و لذت باشد‪.‬‬ ‫کسانی هم هســتند که با فراغت‪ ،‬سالمت و دارایی‬ ‫امتحان می شــوند‪ .‬پس امام سجاد(ع) می خواهند‬ ‫بفرمایند که خداوند برای ما اهل بیت(ع) دو چیز قرار‬ ‫داده است؛ یکی امتحان و دیگری ابتال‪.‬‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫«زیفارس‪ :‬اربات‪ ،‬به ما گزارشــی دقیــق می دهند‪:‬‬ ‫روم به راستی پیروز می شــود و مهرداد جان باخته است‪...‬‬ ‫بدین ســان‪ ،‬شــهریاری که به تنهایی در گذر چهل ســال‬ ‫هر سردار نامدار روم را به خستگی می کشــاند و در شرق‪،‬‬ ‫با ســنجیدن بخــت‪ ،‬انتقام نبرد مشــترک تمام شــاهان را‬ ‫بازمی ســتاند‪ ،‬جان می بازد و پس از خــود‪ ،‬بهر انکه انتقام‬ ‫مرگش ستانده شــود‪ ،‬دو پســر تیره روز به جا می گذارد که‬ ‫با یکدیگر ســر ســازش ندارنــد‪ ».‬خط اصلی نمایشــنامه‬ ‫«مهرداد» از معروف ترین تراژدی های راســین‪ ،‬شــاعر و‬ ‫نمایشنامه نویسفرانسویقرنهفدهم‪،‬درهمینسطرهای‬ ‫نخســت روایت می شــود‪ .‬کتاب «مهرداد» ژان راســین‬ ‫جز ترجمه قاســم صنعــوی‪ ،‬مترجمِ مطرح زبان فرانســه‪،‬‬ ‫مقدمه و یادداشــت هایی دارد درباره ِ‬ ‫خود راســین‪ ،‬زندگی‬ ‫ این تراژدی نویس مطــرح‪ ،‬تحلیل «مهــرداد» و اعالم و‬ ‫توضیحات‪.‬‬ ‫هرانچــه مخاطب بخواهــد درباره راســین بداند‪ ،‬به‬ ‫انتخاب و ترجمه درخور صنعوی در ایــن کتاب جمع امده‬ ‫است‪ .‬صنعوی در مقدمه‪ ،‬از نخستین مواجهه اش با ِ‬ ‫متن‬ ‫«مهرداد» چنین می نویســد‪« :‬نخســتین بار که مترجم با‬ ‫مهرداد (میتریدات) در مقام قهرمان یکی از تراژدی های‬ ‫ژان راســین اشــنایی یافت در جوانی و هنــگام انجام یک‬ ‫تکلیف درســی (اگر حافظه خطا نکند با موضوع زن در اثار‬ ‫راسین) بود‪ .‬ان زمان کمترین فکری به ذهن او راه نیافت‬ ‫که دیار پونت یا پونتوس رابطه تنگاتنگــی با تاریخ دوران‬ ‫هخامنشــی دارد و این شــخصیت راســین‪ ،‬شــهزاده ای‬ ‫ایرانی االصل و شهریاری از دودمان هخامنشی است‪.‬‬ ‫ترجمــه کتــاب یونانیــان و بربرهــا اثــر گران قــدر‬ ‫امیرمهدی بدیع اشنایی هرچه بیشتر با این قهرمان راستین‬ ‫و دلبستگی به او را ســبب شــد و مترجم را به ترجمه اثری‬ ‫که ژان راســین بــه این شــخصیت تاریخــی اختصاص‬ ‫داده اســت برانگیخت‪ ».‬صنعوی ســپس درباره مهرداد‬ ‫و رد و اثــر او بــر تاریخ شــرح می دهد‪ .‬او همچنیــن به دو‬ ‫ِ‬ ‫نقص بزرگ در این تراژدی اشــاره می کنــد‪ ،‬یکی ابتذال و‬ ‫غیرواقعی بودن ماجرا در نظ ِر سانگله و دیگری میل شدید به‬ ‫خودکشی‪.‬‬ ‫راسین می نویســد که در تراژدی پیش رو او با نهایت‬ ‫وفاداری و امانت‪ ،‬تاریــخ را دنبال کرده اســت‪« :‬در واقع‬ ‫ی در زندگی مهرداد نیست که در تراژدی‬ ‫چندان رویداد مهم ‬ ‫من جای خــود را نیافته باشــد‪ ».‬اخر کتاب به «بررســی‬ ‫مهرداد» اختصاص پیدا کرده‪ ،‬نوشته ای از اندره دوران‪ ،‬او‬ ‫ِ‬ ‫اهمیت موضوع مهرداد در تاریخ‪،‬‬ ‫اعالم می کند که با تمام‬ ‫ِ‬ ‫شکوه تراژدی های راسین‪ ،‬اینک کمتر از هر اثر دیگر او‬ ‫و‬ ‫از «مهرداد» بحث می شود‪ ،‬کمتر به صورت کتابی مستقل‬ ‫چاپ می شود‪« ،‬زیرا اثار حماسی و نیز عاشقانه ها دیگر مد‬ ‫روز نیستند و حضور دست وپاگیر انها نمی گذارد که عذاب‬ ‫مهرداد و عظمت ان ارزیابی شوند‪».‬‬ ‫امتحانالهی‬ ‫‪31‬‬ ‫سیاست‬ ‫تصمیمغیرمنتظره؟‬ ‫ایا می توان از حاال به این گزاره فکرکرد که «ممکن است حسن‬ ‫روحانی از حضور در انتخابات سال ‪ 96‬منصرف شود؟» برخی نشانه ها‬ ‫این گزاره را تقویت کرده است‪ .‬سرمایه اجتماعی رئیس جمهور کاسته‬ ‫شده و بازیگران سیاسی حامی او نیز گویا دچار تردید شده اند‪.‬‬ ‫اوالندیسم‬ ‫ایدهمرکزیحسنروحانیبرایادارهکشور‬ ‫باچالشمواجهشدهاست‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫پایگاه اجتماعی رو حانی‬ ‫ضعیف شده است‬ ‫‪32‬‬ ‫انتخابات ‪96‬‬ ‫شبیه سال ‪ 84‬می شود‬ ‫ناصر ایمانی‬ ‫حمید رضا ترقی‬ ‫سیاست‬ ‫‪1‬‬ ‫یک ســال دیرتر به برجام رســید؛ حاال هم که به ان‬ ‫رســیده انچنان ناقص و همراه با اشــکال است که طرف‬ ‫مقابل بارها ان را نقض کرده است‪ .‬حسن روحانی اکنون‬ ‫با یک وضعیت فوق العاده مواجه شده‪ .‬او که در خرداد ‪92‬‬ ‫سیاست داخلی‪ ،‬اقتصاد و سیاست خارجی را به هم گره زد‬ ‫و رقبا را پشت سر گذاشت همه تالشش این بود که با برجام‬ ‫راه خود را در سیاست ورزی ان هم در مقام ریاست جمهوری‬ ‫تا ســال ‪ 1400‬باز نگــه دارد‪ .‬اکنــون اما اوضــاع چنان‬ ‫شده که این ســواالت تعیین کننده پدید امده است‪« :‬ایا‬ ‫می توان گفت ایده مرکزی حسن روحانی شکست خورده و‬ ‫احتمال نیامدن او در انتخابات وجود دارد؟ در واقع برخی‬ ‫می پرســند ممکن اســت که ما با رئیس جمهوری مواجه‬ ‫باشیم که خودش نخواهد برای دور دوم انتخابات ثبت نام‬ ‫کند؟ ایا اوالندیســم پدیده سیاســت ایران خواهد شد؟»‬ ‫باید از انتخابات ‪ 92‬شــروع کنیم‪ .‬از انجا که او به ســطح‬ ‫ریاست جمهوری رسید‪.‬‬ ‫حسن روحانی‬ ‫در حال‬ ‫تصمیم گیری‬ ‫درباره حضور‬ ‫در انتخابات‬ ‫پیش رو‬ ‫است‬ ‫سرمایه های حسن روحانی در انتخابات سال ‪92‬‬ ‫وقتی گفت «من ســرهنگ نیســتم» طبقه متوسط‬ ‫و روشــنفکران را دلخوش به توسعه سیاســی کرد و وقتی‬ ‫خطاب به عابدینی مجری گفت وگوی ویژه خبری توصیه‬ ‫کرد تا بیانیه سعداباد را «سه بار بخواند» و بعد از ان همنوا‬ ‫با دکتر والیتی شد و محصول ان نوع از مذاکرات در دوران‬ ‫احمدی نژاد را فقر و تنگدستی و ایستادن چرخ کارخانجات‬ ‫عنوان کرد اقتصاد و سیاست خارجی را به هم پیوند داد تا‬ ‫مردم و طبقه پایین هم راضی شوند و او را بلد راه بدانند‪.‬‬ ‫حاالهمهبحثبرسرایناستکهحسن‬ ‫روحانی به نســبت بهار ‪ 92‬تــا چه حد از‬ ‫سرمایه اجتماعی و سیاســی برخوردار‬ ‫است و یا پرسش بی پیرایه تر این است‬ ‫کهایاحامیانسیاسیواجتماعیحسن‬ ‫روحانی از گرد او رفتــه و دیگر ان حس‬ ‫«همپیوندی»وجودندارد؟‬ ‫حســن روحانی رئیس جمهور شد‪ .‬او یک سال زمان‬ ‫خواسته بود‪ .‬خیلی زودتر از انچه تصور می شد محمد جواد‬ ‫ظریف و جان کری را به هم رساند‪ .‬دیوار بی اعتمادی میان‬ ‫تهران و واشــنگتن اما انچنان بلند بود که همنشینی های‬ ‫دو وزیر خارجه نمی توانســت در زمانی انــدک ماجرا را به‬ ‫سرانجام برساند‪ .‬روحانی باید زمان بیشتری صبر می کرد؛‬ ‫زمانی طوالنی با مصائب بسیار بیشتر از انچه تصور می کرد‬ ‫انهم بــا منتقدانی ســختگیر و پیگیر‪.‬به تعبیــری او درب‬ ‫ریاست جمهوری اش را از پاشنه سیاست خارجی چرخانده‬ ‫بود؛ گریزی نداشــت تــا بماند و ببینــد ســرانجام کار را‪.‬‬ ‫سرانجام نوش دارو رسید ان هم در اندک زمان باقیمانده تا‬ ‫انتخابات پارلمان دهم‪ .‬موافقان برجام در پارلمان ماندند و‬ ‫نابرجامیان که رقبای سخت رئیس جمهور بودند مهمترین‬ ‫پایگاه انتقاد به او را ترک کردند تــا درمجلس جدید خیال‬ ‫حســن روحانی راحت تر باشــد‪ .‬او حاال با رئیس مجلسی‬ ‫مواجه شده بود که اینچنین می گفت‪« :‬از نظر قانون گرایی‬ ‫دولت اقای روحانی خیلی مقید است‪ .‬شهادت می دهم که‬ ‫کار هیات تطبیق ما کساد است‪ .‬مصوبات هیات دولت که‬ ‫می اید با قانون منطبق است‪ .‬شاید موارد جزئی که اعالم‬ ‫می کنم خالف قانون است یکی دو مورد در ماه باشد حال‬ ‫انکه در دولت قبل موقعی می شــد کــه ‪ 16-17‬مورد را رد‬ ‫می کردیم‪ .‬از نظر ایجــاد ارامش هم تالش اقای روحانی‬ ‫و دولت شــان این بود که ایجاد ارامش کنند و این کمک‬ ‫می کند که ذهن ها روی مساله اصلی کشور متمرکز شود‪».‬‬ ‫شرایط اما اینچنین دلچسب و شیرین برای او نماند‪.‬‬ ‫طرف مقابل برجام را نقض کرد‪ .‬عهد شکنی ها انچنان باال‬ ‫رفت که خود روحانی هم کــه بزرگترین مدافع برجام بود و‬ ‫همیشه مقابل مخالفان ایســتادگی می کرد خود اعتراف‬ ‫کرد که برجام نقض شده و در خواست تشکیل کمیسیون‬ ‫مشترک برجام را مطرح کرد‪ .‬حاال ان بخشی از جامعه که‬ ‫به وعده های او دل خوش کرده اند در یک فضای ابهام به‬ ‫ســر می برند‪ .‬ایده مرکزی روحانی تقریبا شکست خورده و‬ ‫او دیگر نمی تواند بر دال پیشــبرد امور با تکیه بر سیاست‬ ‫خارجی تاکید کند‪.‬‬ ‫حاال همه بحث بر سر این اســت که حسن روحانی‬ ‫به نسبت بهار ‪ 92‬تا چه حد از ســرمایه اجتماعی و سیاسی‬ ‫برخوردار اســت و یا پرســش بی پیرایه تر این است که ایا‬ ‫حامیان سیاسی و اجتماعی حسن روحانی از گرد او رفته و‬ ‫دیگر ان حس «هم پیوندی» وجود ندارد؟ باید به تحلیل‬ ‫شــرایط پیرامونی او در دو ســطح «جامعه» و «بازیگران‬ ‫سیاســت» پرداخت‪ .‬در میان اهل سیاست یک وضعیت‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫مرتضی الویری در یک مصاحبه‬ ‫سه دلیل ارائه می دهد که به‬ ‫موجب انها اصالح طلبان باید در‬ ‫کنار روحانی یک کاندیدای دیگر‬ ‫معرفی کنند‬ ‫سیاست‬ ‫اگر بنابراین باشد که در سطح ســرمایه اجتماعی و‬ ‫سیاسی حسن روحانی صحبت کنیم انوقت باید به گذشته‬ ‫نزدیک بازگردیم‪ ،‬بــه خرداد ‪ .92‬واقعیت این اســت که‬ ‫حســن روحانی وقتی «راضی» بــه کاندیداتوری شــد‪،‬‬ ‫نامزد هیــچ جناحی نبــود‪ .‬اصالح طلبان هــوای دیگری‬ ‫در سر داشــتند و تعداد نامزدهای اصولگرایان هم انقدر‬ ‫زیاد بود که اصــا به روحانــی فکر نمی کردنــد‪ .‬مطرح‬ ‫است که ســید محمد خاتمی در دیداری به روحانی گفته‬ ‫بود اگر بنا بر انتخــاب نامزدی برای تحــت حمایت قرار‬ ‫گرفتن اصالح طلبان باشــد‪ ،‬شــما در انتهای صف قرار‬ ‫دارید‪ .‬هر چه بود از میانه بحث های گعده نشــینان ظهر‬ ‫شــنبه های مجمع تشــخیص که به قول یاســر هاشمی‬ ‫از ان به عنــوان انجمن اســامی مجمع تشــخیص یاد‬ ‫می شود‪ ،‬این حسن روحانی بود که طالیه دار ایجاد دولت‬ ‫وحدت ملی شــد؛ همان چیزی که هاشــمی می خواست‬ ‫و همان چیزی کــه خاتمی به ان تــن داد‪.‬اصالح طلبان‬ ‫در یک معادله سیاسی به این رســیدند که ریسک حضور‬ ‫مستقل باالست‪ ،‬پس به همنشینی هاشمی‪ ،‬همان رقیب‬ ‫سال های نه چندان دور روی اوردند‪ .‬نامزد قرضی گرفتند‬ ‫و بدنه اجتماعی را به عاریت دادند‪ .‬قرار شــان این شد که‬ ‫حمایت کنند تا راه حضورشــان در سیاســت رسمی کشور‬ ‫باز شــود‪ ،‬صندلی هایی از پاســتور به انها برسد و فرصتی‬ ‫یابند برای ترمیم همبســتگی اســیب دیده‪ .‬اما ایا این به‬ ‫ان معناســت که حســن روحانی هیچ بدنــه اجتماعی ای‬ ‫نداشته است؟ مطرح است که حسن روحانی گفته است‬ ‫پیروزی ام در انتخابات را مدیون کســی نیستم (مصاحبه‬ ‫محســن رفیق دوســت با مثلث و نقــل قول او از حســن‬ ‫روحانی) این یعنی او می گوید از کنار حرف ها و تبلیغاتش‬ ‫در انتخابات‪ ،‬رئیس جمهور شده است‪ .‬در سطح دیگری‬ ‫از تحلیل‪ ،‬مســلم اســت که همــه رای روحانــی متعلق‬ ‫بــه اصالح طلبان و بدنــه اجتماعی انها نیســت‪ ،‬هر چند‬ ‫ممکن است بخش قابل توجهی از ان چنین خاستگاهی‬ ‫داشته باشــد‪ .‬حســن روحانی بخش زیادی از رای خود‬ ‫را از گفت وگــوی ویژه خبــری و مناظره هــا دارد‪ .‬با چنین‬ ‫تصویری می تــوان گفت که رای حســن روحانی ترکیبی‬ ‫اســت از بدنه اجتماعی اصالح طلبان‪ ،‬حامیان هاشمی‬ ‫رفسنجانی‪ ،‬طبقه متوسطی که نظرشان درباره محمد باقر‬ ‫قالیباف تغییر کرد و مردم طبقه ضعیفی که با تصور از بین‬ ‫رفتن تحریم ها و ایجاد شــرایط اقتصادی بهتر به او رای‬ ‫دادند‪ .‬در سطح جزئی تر از تحلیل می توان گفت که حسن‬ ‫روحانی رای خود را از سامان اجتماعی ای به دست اورده‬ ‫که اصالح طلبان و هاشــمی رفســنجانی در روزهای اخر‬ ‫برایش ایجاد کردند‪ .‬این شاید منصفانه ترین تحلیلی باشد‬ ‫که بتوان از علت پیروزی حسن روحانی عنوان کرد و البته‬ ‫باید به ان اضافه کرد چند دستگی میان اصولگرایان را‪.‬‬ ‫وضعیت موجود؛ چالش سخت روحانی‬ ‫‪33‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪34‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫سیاست‬ ‫چند وجهی ایجاد شده اســت‪ .‬حاصل جمع این وضعیت‬ ‫با همه دل اشوبه هایش‪ ،‬این است که فعال همه در ظاهر‬ ‫می گویند همچنان از او حمایت می کنند‪ .‬در گوشه و کنار‬ ‫اما حرف های تازه هم شنیده می شود‪ .‬حاال اصالح طلبان‬ ‫در مصاحبه هایشــان از نامزد الترناتیو‪ ،‬نامزد پوششــی و‬ ‫حتی نامزد مستقل ســخن می گویند‪ .‬پای این حرف را به‬ ‫میان کشــیده اند که احتمال رد صالحیــت روحانی وجود‬ ‫دارد‪ .‬در تازه ترین اظهارنظــر در این مورد الیاس حضرتی‬ ‫گفته اســت‪« :‬هنوز در اردوگاه اصالح طلبان هیچ چیزی‬ ‫قطعی نشده‪ ،‬ولی این بحث مطرح است که برای پشتیبانی‬ ‫قوی تر و جدی تر و همچنین برای رعایت احتیاط بیشتر در‬ ‫خصوص اقای روحانی‪ ،‬کاندیــدای دیگری هم به عنوان‬ ‫کاندیدای احتیاطی داشته باشــند‪ .‬در فضای سیاسی که‬ ‫همه احتماالت وجــود دارد و ممکن اســت حتی یک در‬ ‫هزار مشــکالتی در مســیر کاندیدا شــدن روحانی ایجاد‬ ‫شــود‪ ،‬مجموعه به این فکر افتاده که فرد دیگری را برای‬ ‫کاندیدا شــدن در کنار وی قــرار دهد و اگر بــه هر دلیل‪،‬‬ ‫اتفاقی رخ داد‪ ،‬دســت اصالح طلبان خالی نباشــد‪ .‬شاید‬ ‫بار دیگر هم داستان هاشمی تکرار شود! حوادث سیاسی‬ ‫قابــل پیش بینی نیســتند و با اینکه احتمــال رد صالحیت‬ ‫رئیس جمهور مستقر در کشور بی ســابقه است‪ ،‬این یک‬ ‫تدبیر عاقالنه بوده و بهتر است یک نفر با هماهنگی خود‬ ‫روحانی به عنوان الترناتیو معرفی شــود‪ ».‬او در خصوص‬ ‫این احتمال کــه ممکن اســت اصالحات بــا روحانی به‬ ‫توافق نرسیده باشــد و معرفی الترناتیو پوششی برای این‬ ‫موضوع باشــد نیز گفــت‪« :‬تا کنون چنیــن چیزی مطرح‬ ‫نبوده و اصالح طلبــان هماهنگی کامل بــا رئیس جمهور‬ ‫دارند‪ ».‬یا مثال مرتضی الویری در یک مصاحبه سه دلیل‬ ‫ارائه می دهد که به موجب انها اصالح طلبان باید در کنار‬ ‫روحانی یک کاندیدای دیگر معرفی کنند‪ .‬کاندیدایی که‬ ‫البته قرار نیســت با رئیس جمهور رقابــت کند بلکه حضور‬ ‫دارد تا در بزنگاهی دست این جریان سیاسی خالی نماند‪.‬‬ ‫او می گوید‪« :‬ما احتمــال می دهیم که اقای روحانی را در‬ ‫صحنه انتخابات نداشته باشیم‪ ».‬او مدتی بعدتر نیز بحث‬ ‫«الترناتیوهای اصالح طلبان برای روحانی» را نیز مطرح‬ ‫کرد و با اشــاره به گزینه های جایگزین روحانی گفته بود‪:‬‬ ‫«من نمی خواهم چنــدان اســامی افراد را بگویم اما مثال‬ ‫کسی مانند «اقای جهانگیری» تایید صالحیت می شود و‬ ‫می تواند وارد میدان شود‪« .‬اقای عارف» هم همین طور‪.‬‬ ‫زیرا قبال تایید صالحیت شــده و اکنون هــم عضو مجمع‬ ‫تشــخیص مصلحت اســت که مهر تایید رهبری را دارد‪.‬‬ ‫می توان روی افراد دیگری فکر کرد‪ ».‬وی خاطر نشــان‬ ‫کرده است ‪« :‬به هرحال ایشان (روحانی) با شرایط دشواری‬ ‫مواجه است‪ .‬فشارهای مختلفی به ایشان از منابع قدرت‬ ‫وارد می شود که ممکن است این فشارها ایشان را به یک‬ ‫تصمیم گیری دیگر بکشــاند‪ ».‬پس در ســطح بازیگران‬ ‫سیاست نمی توان گفت که حسن روحانی همان وضع سال‬ ‫‪ 92‬را دارد‪ .‬حاال بذر تردید در میان چهره های حامی روحانی‬ ‫ریشه کرده اســت و انها حرف های دیگری می زنند‪ .‬شاید‬ ‫منتظر فرصت عبورند و چشم به نیامدن او دوخته اند‪.‬‬ ‫در واکنش بــه ایــن اظهــارات اصالح طلبــان که‬ ‫از احتمــال ردصالحیت حســن روحانی ســخن به میان‬ ‫اورده اند‪ ،‬دکتر رضا سراج می گوید‪ :‬اولین محفل خبرساز‪،‬‬ ‫ِ‬ ‫پدرخوانده دولت یازدهم اســت‪ .‬این‬ ‫محفل عالیجنــاب‬ ‫محفل با نگرانی از شکســت ایده اصلی و گفتمان دولت‬ ‫برای حل مشکالت کشور و رویگردانی مردم از روحانی‪ ،‬با‬ ‫طرح رد صالحیت روحانی‪ ،‬سعی دارد اسحاق جهانگیری‬ ‫را در طول روحانی وارد چرخــه انتخابات کند تا در صورت‬ ‫تداوم ریزش ارای دولت‪ ،‬به بهانه رد صالحیت‪ ،‬روحانی را‬ ‫از ورود به صحنه انتخابات منع نماید‪ .‬محفل دوم‪ ،‬محفل‬ ‫نانجیبان فتنه گر است‪ .‬از منظر عناصر این محفل‪ ،‬باقی‬ ‫ماندن جنین اصالحات در رحــم اجاره ای دولت‪ ،‬احتمال‬ ‫خفگی و مــرگ ان را افزایش می دهــد‪ .‬از این رو درصدد‬ ‫هستند تا با خبرسازی و جریان ســازی درباره رد صالحیت‬ ‫روحانی‪ ،‬مقدمات عبــور از وی را با تحریــک اجتماعی‪،‬‬ ‫تحمیل هزینه به نظام و افزایش شــانس پیــروزی خود‪،‬‬ ‫فراهم کنند‪ .‬محفل سوم خبرساز‪ ،‬محفل وابسته به دولت‬ ‫اســت‪ .‬در این محفــل‪ ،‬خبرســازی دربــاره رد صالحیت‬ ‫روحانی با هدف مظلوم نمایی برای ایشان‪ ،‬به محاق بردن‬ ‫ناکارامــدی دولت‪ ،‬تحریــک اجتماعــی و تصاحب ارای‬ ‫مخالفین نظام‪ ،‬دنبال می شــود‪ ».‬او البتــه نتیجه گرفته‬ ‫اســت‪« :‬بنابراین خبرســازی درباره رد صالحیت روحانی‪،‬‬ ‫ســناریوی محافل قدرت طلب بــرای خروج از بن بســت‬ ‫روحانی و سرپوش گذاشتن به ادرس غلطی بوده که با نام‬ ‫دولت تدبیر و امید در انتخابات ‪ 92‬به مردم دادند‪».‬‬ ‫اگرچه در ســطح نخســت تحلیل اینگونــه به نظر‬ ‫می رسد که سازمان رای سیاسی حســن روحانی در میان‬ ‫اصالح طلبانه احاطه شــده اما در وجهــی دیگر از تحلیل‬ ‫اصولگرایانی هم بوده اند که یاری رســان او در انتخابات‬ ‫و در طــول صدارتش بوده اند‪ .‬وقتــی علی اکبر والیتی در‬ ‫ان «دقایق سازنده» به جلیلی نقد کرد و تحریم را حاصل‬ ‫دوره مذاکره او دانســت چندان غیر طبیعی نبود که بعد از‬ ‫انتخابات به یکــی از بزرگترین حامیان اســتراتژی اقای‬ ‫رئیس جمهور تبدیل شــود‪ .‬دکتر والیتــی انچنان به یاری‬ ‫حســن روحانی شــتافت که امروز از او به عنــوان یکی از‬ ‫مولفه های پیشبرد برجام یاد می شود‪ .‬در این میان کسان‬ ‫دیگری هم بودند که نه فقط به خاطر توافق هسته ای بلکه‬ ‫به دالیل سیاسی به او کمک کردند‪ .‬انها از دوران محمود‬ ‫احمدی نژاد دلگیر بودند‪ .‬دامنه این طیف به علی الریجانی‬ ‫هم می رسید‪ .‬حاال اما معلوم نیســت انها در انتخابات ‪96‬‬ ‫همان ایده را داشته باشند‪.‬‬ ‫حاال زمان طرح یک ســوال مهمتر است و ان اینکه‬ ‫ایا حســن روحانی همان ســرمایه اجتماعی سال ‪ 92‬را به‬ ‫همراه دارد؟ پاســخ این ســوال بسیار ســخت است انهم‬ ‫برای رئیس جمهوری که تقریبا هیــچ گاه در تمام این چند‬ ‫ســال صدارتش برخالف سلفش نخواســته که در قامت‬ ‫یک عوام گرا ظاهر شود‪ .‬او به جامعه از زاویه ای متفاوت‬ ‫نگاه کرده اســت‪ .‬حســن روحانی برجام را تقریبا از دست‬ ‫داده اســت‪ .‬دولت او نه دولت تغییر کــه دولت ثبات بوده‬ ‫است‪ .‬این ثبات حتما مردم را راضی نخواهد کرد‪ .‬سرمایه‬ ‫اجتماعی او تغییر می خواســت؛ همان چیزی که روحانی‬ ‫ان را محقق نکرد‪.‬‬ ‫در میانه تردید و تصمیم‬ ‫«حسن روحانی برای حضور در انتخابات سال اینده‬ ‫با تردید هایی مواجه شــده اما در نهایــت راضی به حضور‬ ‫در انتخابات شــده است»؛ این ســخنان مسیح مهاجری‬ ‫از نزدیکان هاشــمی رفسنجانی اولین نشــانه هایی است‬ ‫از تردید حســن روحانی‪ .‬تردیــدی که او البتــه گفته رفع‬ ‫شده اما نشانه ها از عمیق تر شدن ان حکایت دارد‪ .‬نکته‬ ‫این اســت که مســاله روحانی بــا بازیگران سیاســی حل‬ ‫نشــده اســت‪ .‬انها هم مثل روحانی دچار تردید شده اند‪.‬‬ ‫شــاید که مثل ســعید حجاریان به او همچون یک رئیس‬ ‫دولت استثنایی ان هم در شرایط استثنایی نگاه کرده اند‪.‬‬ ‫شــرایطی که دیگر به پایان رســیده و حاال باز زمانه رقابت‬ ‫دو جناح فرا رسیده اســت‪ .‬او یک مشکل بزرگتر هم دارد‪.‬‬ ‫به بازیگران سیاســی چندان امیدوار نیست اما نمی تواند‬ ‫از سیاســت به جامعه بازگــردد‪ .‬ســرمایه اجتماعی او هم‬ ‫دچار تردید و حتی ناامیدی شده است‪ .‬ایده مرکزی حسن‬ ‫روحانی نــاکام مانده و او به نیامــدن در انتخابات هم فکر‬ ‫می کند‪ .‬شاید که ما در نیمه دهه ‪ 90‬با پدیده اوالندیسم در‬ ‫سیاست ایران مواجه شویم‪.‬‬ ‫پایگاهاجتماعی‬ ‫رو حانیضعیف‬ ‫شده است‬ ‫گفت وگوی مثلث با ناصر ایمانی‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫اقای روحانی در ایده و طرح مرکزی خودش برای‬ ‫انچه تصور می کرد اگر ســکان هدایت دستگاه‬ ‫اجرایی را به دســت بگیرد در قالــب ان‪ ،‬چطور‬ ‫می خواهد کشور را اداره کند‪ ،‬چقدر موفق بوده‬ ‫و چقدر ناموفق عمل کرده است؟‬ ‫درواقع سوال این است که عملکرد اقای روحانی‬ ‫را چگونه می بینیــد؟ چون اگر بخواهیــم ببینیم چقدر در‬ ‫ایده ای که داشــتند‪ ،‬موفــق بوده اند باید این مســائل را‬ ‫بررسی کنیم‪.‬‬ ‫اقای روحانی در واقع می خواســت از سیاست‬ ‫خارجی یک داروی شفابخشــی به دست بیاورد‬ ‫که تمــام حوزه های دیگــر اعــم از اقتصادی‪،‬‬ ‫اجتماعی و فرهنگی را بتواند بــا ان درمان کند‪،‬‬ ‫ایا در پیاده سازی فکر خود موفق بود؟‬ ‫شما که خودتان پاســخ را دادید! باید به مطالبی‬ ‫کــه ایشــان در انتخابــات مطــرح کردنــد‪ ،‬برگردیم‪ .‬ما‬ ‫نمی توانیم ایده هایی که در ذهن فرد اســت را بخوانیم و‬ ‫سیاست‬ ‫‪2‬‬ ‫ناصر ایمانــی معتقد اســت‪« :‬اصالح طلبان در‬ ‫وضعیت پیچیــده ای گرفتار شــده اند چــون از یک‬ ‫طرف ارای شــکننده روحانی را می بینند از طرف دیگر‬ ‫نمی توانند کنار او نامزد پوششــی بیاورنــد‪ ،‬چون در‬ ‫این صورت معلوم نیست روزهای اخر وقتی به یکی از‬ ‫انها بگویند به نفع دیگری کنار برود چنین تصمیمی را‬ ‫همچون عارف بپذیرند‪ ».‬این تحلیلگر مسائل سیاسی‬ ‫تاکیــد می کند‪« :‬اصالح طلبــان باید با اتوبوســی که‬ ‫راننده ان اقای روحانی است‪ ،‬همراه شوند چه در دره‬ ‫سقوط کنند یا اینکه در جاده ادامه دهند‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫سیاست‬ ‫باید ایده هایی که در تبلیغات و مناظرات انتخاباتی شــان‬ ‫مطرح می کند را مالک قرار دهیم‪ .‬اقای روحانی همانطور‬ ‫که اشاره شد‪ ،‬در مناظرات انتخاباتی عمدتا روی مسائل‬ ‫حل مشــکالت اقتصادی‪ ،‬مســاله تورم و گشایش های‬ ‫‪100‬روزه در اقتصــاد و همین طــور عمدتــا روی مســاله‬ ‫سیاســت خارجی در راس ان مســاله برجام و همین طور‬ ‫حواشی ان مانند اعتبار پاسپورت ایرانی به معنای بازگشت‬ ‫اعتبار ایران در صحنه بین الملل تاکید داشــت‪ .‬در حوزه‬ ‫اقتصاد‪ ،‬موفق شد تورم را طبق برنامه خود کاهش دهد‪.‬‬ ‫البته اقتصاددانان بر ســر این مســاله چالش جدی دارند‬ ‫که کاهش تورم فی نفســه اگر همراه بــا تعدیل و اصالح‬ ‫و بهبــود وضعیت شــاخص های دیگــر اقتصاد نباشــد‪،‬‬ ‫چندان مطلوب نیســت‪ .‬حتــی برخی معتقدنــد که یک‬ ‫مقدار هم مضر اســت‪ .‬یعنی در این وضعیت اقتصادی‪،‬‬ ‫کاهش یافتــن تورم از یــک حــد‪ ،‬منجر به رکود شــدید‬ ‫می شود‪ .‬چه بســا اگر تورم مقداری بیشــتر از ‪ 10‬درصد‬ ‫باشــد ولی بتوانند مســاله رکــود را حل کننــد‪ ،‬مطلوب تر‬ ‫است‪ .‬نظرات اقتصادی در این زمینه وجود دارد‪ .‬به خاطر‬ ‫دارم مقام معظم رهبــری چند بار روی ایــن موضوع تاکید‬ ‫کردند که باید مســاله کاهش تورم طوری نشود که منجر‬ ‫به رکود شــود‪ .‬اقای روحانی در تبلیغات انتخاباتی شــان‬ ‫روی یکی از شاخص های اقتصادی دست گذاشت و ان‬ ‫هم کاهش تورم بود‪ .‬بدون اشاره به مساله رکود‪ ،‬اشتغال‪،‬‬ ‫رشد اقتصادی و غیره‪ .‬در مورد مساله کاهش تورم بحث‬ ‫دیگری هــم در میــان اقتصاددانان وجــود دارد؛ ان هم‬ ‫سبدی اســت که براســاس ان نرخ تورم اعالم می شود‪.‬‬ ‫یعنی عواملــی را در مراکــز دولتی مانند بانــک مرکزی و‬ ‫مرکز امار در ســبد اقتصادی لحاظ می کننــد که برخی از‬ ‫این کاالها‪ ،‬کاالهای واقعی نیســت و تا حــدودی با نیاز‬ ‫جامعه فاصلــه دارد بنابراین این ســبد کاال باید تغییر کند‬ ‫اما از همه اینها که بگذریم شــکی نیست که تورم کاهش‬ ‫پیدا کرد‪ .‬منتها قیمتی که برای کاهش این تورم پرداخت‬ ‫کردیم‪ ،‬منجر به رکود شدید‪ ،‬رشد بیش از دو برابر نقدینگی‬ ‫کشــور‪ ،‬باال رفتن امار بیکاری و مسائلی از این قبیل بود‪.‬‬ ‫درواقع باید بگویم کــه هزینه باالیی بــرای کاهش تورم‬ ‫پرداخته شــد اما به لحــاظ اماری صرف اگر نــگاه کنیم‪،‬‬ ‫کاهش تورم اتفاق افتاد‪ .‬در مورد مساله سیاست خارجی‬ ‫اگر بخواهیم صرف امضای برجــام را مدنظر قرار دهیم‪،‬‬ ‫صرف نظر از نقاط ضعفی که این توافق داشت که می شد‬ ‫بهتر از این باشــد باید توضیحی ارائه دهم کــه در اینجا‬ ‫خلط مبحثی صــورت می گیرد‪ .‬برخی معتقدند اساســا ما‬ ‫بدون هیچ گونه امتیاز دادن باید تمام دســتاوردهایی که‬ ‫جمهوری اسالمی ایران داشت را در مذاکره با کشورهای‬ ‫غربی حفظ می کردیم که طبعا در مذاکرات این رویه شدنی‬ ‫نیست‪ .‬برخی دیگر قبول دارند که باید امتیازاتی بدهیم و‬ ‫دادیم اما می توانستیم بهتر از این امضای قرارداد برجام‬ ‫را برگزار کنیم که با عجله نباشد‪ .‬اگر دقت کرده باشید در‬ ‫روزهای اخــر عجله هایی صورت گرفــت و بعضی خلل و‬ ‫فرج هایی این توافق داشت که باعث شد بعدا امریکایی ها‬ ‫از ان استفاده کنند‪ .‬در واقع باید بهتر از انچه اتفاق افتاد‪،‬‬ ‫قــرارداد را امضا می کردیم‪ .‬اقای روحانــی در این مرحله‬ ‫که قرارداد برجام امضا شــود‪ ،‬وعده خودش را عملی کرد‬ ‫اما ان انتظاراتی که ایشان از برجام داشت‪ ،‬محقق نشد‪.‬‬ ‫یعنی به نظرم تصور ایشان و تیم شان بر این بود که از روز‬ ‫امضای برجــام تمامی تحریم های بانکــی‪ ،‬تحریم های‬ ‫بیمه‪ ،‬تحریم های نفتی و‪ ...‬همه برداشــته می شود و به‬ ‫صورت ناگهانی و انفجاری گشــایش های بســیار مهمی‬ ‫ در اقتصاد کشــور‪ ،‬ســبد خانواده و زندگی عــادی مردم‬ ‫به وجود می اید و همینطور اعتبــار از بین رفته ایرانیان در‬ ‫خارج از کشور باز می گردد و مســاله ایران هراسی به کل‬ ‫منتفی می شود‪ .‬اما این اتفاقات نیفتاد‪ .‬انچه ایشان فکر‬ ‫می کرد در عمل اتفاق نیفتاد‪ .‬یعنی بخشی از تحریم ها که‬ ‫قسمت قابل توجهی از تحریم هاست‪ ،‬پابرجا ماند‪ .‬مانند‬ ‫مســاله بانک ها که یک ســال از امضای برجام می گذرد‬ ‫درحالــی که هیچ کــدام از بانک های درجــه یک و درجه‬ ‫دو و حتی درجه ســه اروپایی و اســیایی حاضر به پذیرش ‬ ‫تراکنش های مالی بانک های ایرانی نیستند‪ .‬این را خیلی‬ ‫محکم بیــان می کنم که در زمینه مســاله بانکی موفقیت‬ ‫جمهوری اســامی بعد از اجرای برجام کمتر از ‪ 5‬درصد‬ ‫است‪ .‬یعنی مســاله این قدر ضعیف اســت و ما هنوز هم‬ ‫برای بازگرداندن نفتی که می فروشیم مانند زمان تحریم‪،‬‬ ‫دچار مشــکل هســتیم‪ .‬از طرف دیگــر ان انتظاراتی که‬ ‫دولت اقای روحانــی میان مردم ایجاد کــرده بود که اگر‬ ‫تحریم ها برداشته شود‪ ،‬چه می شود‪ ،‬انها هم اتفاق نیفتاد‬ ‫و مردم در زندگی ملموس خودشان برجام را حس نکردند‪.‬‬ ‫این حرف یک سال بعد از امضای برجام بیان می شود و نه‬ ‫یک ماه بعد از ان‪ .‬از بین رفتن ایران هراسی هم تا حدود‬ ‫زیادی محقق نشد‪ .‬شما دیدید که نخست وزیر انگلستان‬ ‫در کمال بی پروایی چندی پیش در ســواحل جنوبی ما در‬ ‫کشــور بحرین چه مطالب تندی علیه ایران به زبان راند‪.‬‬ ‫المان ها که همیشــه رابطه خوبی با ایرانی ها داشتند چه‬ ‫قبل و چه بعد از انقالب بعد از برجام‪ ،‬مواضع سیاسی شان‬ ‫نسبت به جمهوری اسالمی ایران تندتر شد‪ .‬اگر مجموع‬ ‫مواضع المان ها را بررسی کنیم درمی یابیم که تندتر شده‬ ‫همانند فرانســوی ها‪ .‬یعنی مســاله ایران هراســی هم تا‬ ‫حدود زیادی هنوز پابرجاســت و در مورد امریکایی ها هم‬ ‫همانطور که می دانید کنگره و سنای این کشور چه مواضع‬ ‫تندی علیه جمهوری اسالمی ایران پس از امضای برجام‬ ‫دارند‪ .‬یعنی در واقع می خواهم بگویم اگر بعد از برجام را‬ ‫با قبل از برجام از جهت مواضع سیاسی کشورهای غربی‬ ‫نگاه کنیم‪ ،‬به اعتقاد من نه تنها شدت حمالت شان علیه‬ ‫ایران کمتر نشــده بلکه شــاید بتوان گفت که بیشتر هم‬ ‫شــد‪ .‬اینها نشان دهنده این است که مشــکل اینها ایران‬ ‫هسته ای نبود‪ .‬شاید اقای روحانی در ابتدا تصور می کرد‬ ‫که اگر خیال کشــورهای غربی از مسائل هسته ای ایران‬ ‫راحت شود‪ ،‬مشکل حل می شــود درحالی که این اتفاق‬ ‫نیفتــاد‪ .‬بنابرایــن در این زمینه هــم فکــر می کنم اقای‬ ‫روحانی در مجموع موفق عمل نکرد‪ .‬یعنی نتوانســت به‬ ‫ایده های خودش برســد‪ .‬اینها مســائل اصلی ایده های‬ ‫اقای روحانی بود که در کنار مسائل فرعی که عنوان کرده‬ ‫بود‪ ،‬مطرح شد‪.‬‬ ‫با توجه بــه اینکه اقــای ترامپ در مــورد برجام‬ ‫نگاه منفی داشــته و در دوره انتقــال قدرت نیز‬ ‫بر ان تاکید کرده ‪ ،‬این مساله قطعا پاشنه اشیل‬ ‫اقــای روحانــی در انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫‪ 96‬خواهد شد‪ .‬اگر این اتفاق بیفتد و تا روز ‪29‬‬ ‫اردیبهشت اقای ترامپ صریح تر در مورد برجام‬ ‫موضع منفی بگیرد‪ ،‬چــه عاقبتی را در انتخابات‬ ‫‪35‬‬ ‫سیاست‬ ‫سیاست‬ ‫‪36‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫می توانیم برای اقای روحانی پیش بینی کنیم‪.‬‬ ‫ایا در میزان رایی که به سبد کاندیداهای رقیب‬ ‫او ریخته می شود تاثیر خواهد داشت؟‬ ‫البته ما امیدوار هســتیم کــه در نظام جمهوری‬ ‫اسالمی ایران‪ ،‬روسای جمهور ما با هر دیدگاه فکری که‬ ‫هستند‪ ،‬به گونه ای حرکت کنند که کمتر متاثر از تحوالت‬ ‫خارجی شوند‪ .‬یعنی هرچقدر بتوانیم عدد نوع تاثیرگذاری‬ ‫تحوالت خارجی بر صحنه سیاســت داخلی خودمان را به‬ ‫صفر نزدیکتر کنیم بهتر اســت‪ .‬بعد از انقالب این اتفاق‬ ‫افتاده بود‪ ،‬یعنی باالخص ســال های اول انقالب نه تنها‬ ‫این تاثیر نبود بلکه امــام (ره) تاکیدی هــم در این زمینه‬ ‫داشتند که ببینید دشــمن چه می خواهد‪ ،‬ما عکس ان را‬ ‫عمل کنیم که این یک سیاســت بود‪ .‬در مورد سال های‬ ‫بعد هم همین رویه تا حدود زیادی ســعی شد دنبال شود‬ ‫که اجــازه ندهیم خارجی هــا بــه نوعــی در انتخابات ما‬ ‫تاثیرگذاری داشته باشــند‪ .‬می دانید بعضی از کشورهای‬ ‫جهان هستند که اساســا حکام انها توســط غرب تعیین‬ ‫می شوند که ان مرحله اوج فضاحتش است‪...‬‬ ‫منظورم این است که مردم ایران چقدر متاثر از‬ ‫این نوع مواضع اقای ترامپ رای خواهند داد؟‬ ‫من امیدوار هستم که این اتفاق نیفتد چون اتفاق‬ ‫ مبارکی برای جمهوری اســامی ایران نیست که مردم در‬ ‫داخل حکومت که در راس ان هستند‪ ،‬از تحوالتی که در‬ ‫خارج از کشــور اتفاق می افتد‪ ،‬تاثیرپذیری داشته باشند‬ ‫اما در عین حال واقعیتی که وجود دارد این است که این‬ ‫مساله بی تاثیر در انتخابات بعدی ما نیست که البته باعث‬ ‫تاسف اســت‪ .‬یعنی اینکه رئیس جمهور بعدی امریکا چه‬ ‫مواضعی داشته باشــد تا حدودی روی سرنوشت سیاسی‬ ‫اقای روحانی هم تاثیر خواهد داشت‪ .‬نمی خواهم بگویم‬ ‫تاثیر تعیین کننــده ولی به هر حــال بی تاثیر نیســت‪ .‬به‬ ‫خاطر اینکه خود اقای روحانی هم در طول دولت شــان تا‬ ‫حدودی سرنوشت دولت شان را به مساله برجام گره زدند‪.‬‬ ‫وقتی کسی سرنوشت دولتش را به مساله ای که کنترل ان‬ ‫تنها در اختیار ما نیست بلکه در اختیار غربی ها هم هست‬ ‫یعنی برجام‪ -‬پیونــد می زند و تاثیرات برجام را در کشــور‬‫بیش از اندازه بزرگنمایی می کنــد‪ ،‬بنابراین به طور طبیعی‬ ‫هم راه را برای اینکه تحوالت خارجی در ان دولت و بقای‬ ‫ان دولت موثر باشد‪ ،‬باز می کند‪ .‬امیدواریم که میزان این‬ ‫مساله حتی االمکان کم باشد‪ ،‬اما نمی توانیم بگوییم که‬ ‫اصال تاثیری ندارد‪.‬‬ ‫به نظــر شــما اینکــه اصالح طلبــان صحبت از‬ ‫الترناتیو و یــک نامزد پوششــی در کنــار اقای‬ ‫روحانــی می کننــد‪ ،‬متاثر از این اســت که ارای‬ ‫ناصر ایمانی با اشاره به برخی چهره های‬ ‫اصالح طلب که برای کاندیداتوری مطرح‬ ‫هستند گفته است‪« :‬اخیرا توجه اصالح طلبان‬ ‫به اقای پزشکیان جلب شد ه در کنار اینکه‬ ‫ساده زیست است و ممکن است که گزینه‬ ‫خوبی باشد‪».‬‬ ‫روحانی را در حال ریــزش می بینند و نمی توانند‬ ‫به ان اتکا کنند یا اینکه می خواهند مدل سال ‪92‬‬ ‫را پیاده کنند و نامزدی را در کنار اقای روحانی تا‬ ‫اخرین لحظه در نظرســنجی ها ارزیابی کنند که‬ ‫کدام یک بیشتر محبوبیت دارد‪ ،‬شاید این بار از‬ ‫اقای روحانی بخواهند به نفع ان نامزد پوششی‬ ‫کنار برود؟‬ ‫واقعیت این است که اصالح طلبان در این زمینه‬ ‫بسیار شرایط دشواری دارند‪ .‬من فکر می کنم در انتخابات‬ ‫اینده برخالف انچه تبلیغ می شود‪ ،‬شرایط اصالح طلبان به‬ ‫مراتب سخت تر و پیچیده تر از شرایط اصولگرایان است‪.‬‬ ‫اصولگرایان در انتخابات بعدی احتماال یک یا چند نفر با‬ ‫اجماع یا بدون اجماع را معرفــی خواهند کرد که این فرد‬ ‫اگر رئیس جمهور شــد‪ ،‬اصولگرایان به منظور خودشان‬ ‫رسیده اند و در غیر این صورت چیزی را از دست نداده اند‪.‬‬ ‫اما اصالح طلبان تــا به االن هزینه بســیار زیــادی روی‬ ‫دولت اقای روحانی کرده اند‪ .‬دولتی که در مجموع دولت‬ ‫موفقی از جهت اداره کشــور و بهبود شرایط کشور از نظر‬ ‫مردم نبوده اســت‪ .‬البته نه اینکه اصال موفق نبوده بلکه‬ ‫در مجموع این طور است‪ .‬ضمن انکه دولت های دوم هر‬ ‫رئیس جمهور شرایط ســخت تری نسبت به دوره اول خود‬ ‫داشتند یعنی چه دولت ســازندگی‪ ،‬چه دولت اصالحات و‬ ‫چه دولت احمدی نژاد در دور اول به خوبی عمل کردند اما‬ ‫در دور دوم معموال با مشــکالت زیاد داخلی و اقتصادی‬ ‫مواجه بودند‪.‬‬ ‫اصالح طلبان در حال حاضر با وضعیت پیچیده ای‬ ‫مواجهند؛ نخســت اینکه واقعا تردید دارند اقای روحانی‬ ‫بتوانــد در انتخابــات اینــده ان مقــدار از ارای مردمــی ‬ ‫که نیــاز دارد را به خــود اختصاص دهــد و رئیس جمهور‬ ‫شــود‪ .‬این تردیدی جدی اســت و نه فقــط اصولگرایان‬ ‫براســاس مالحظــات میدانی و امــاری ایــن را می دانند‬ ‫بلکــه اصالح طلبان بهتــر از انها بر این موضــوع واقفند‬ ‫که پایگاه اجتماعی اقای روحانی نسبت به انتخابات ‪92‬‬ ‫ضعیف تر شــده و این روند هم تا انتخابات بدتر می شود‪.‬‬ ‫بنابراین هراس دارند از اینکه اصــا اقای روحانی بتواند‬ ‫رئیس جمهور شــود‪ .‬نکته دوم بــرای اصالح طلبان این‬ ‫است که اگر هم اقای روحانی بتواند رئیس جمهور شود‪،‬‬ ‫در این صورت باز هم با مشــکل دیگر و بزرگتری مواجهند‬ ‫و ان اینکه اصالح طلبان باید هزینه های این هشت سال‬ ‫دولت را بپذیرند و این هزینه ها برای انها هزینه های کمی‬ ‫نیســت‪ .‬همانطور که اصولگرایان هزینه های سیاســی‬ ‫دولت اول اقای احمدی نژاد را پرداخت کردند اگر نگوییم‬ ‫که دولت دومــش را هم دادنــد‪ .‬ولی قطعــا هزینه های‬ ‫سیاســی اقدامات اقــای احمدی نــژاد در دولــت اولش‬ ‫به پای اصولگرایان نوشــته می شــود‪ ،‬چــه اصولگرایان‬ ‫بپذیرند یا نپذیرند‪ .‬از انجا کــه از ان دولت حمایت کردند‬ ‫باید هزینه هایش را هم بدهند که هنوز هم دارند می دهند‬ ‫و در اینده هم خواهند داد‪ .‬بالطبع هزینه های دولت اقای‬ ‫روحانی را هم اصالح طلبان بایــد بپردازند که هزینه های‬ ‫کمی نیست‪.‬‬ ‫بــه همین دلیــل اســت کــه می خواهنــد نامزد‬ ‫پوششی بیاورند؟‬ ‫بله‪ .‬اشــتباهی که اصالح طلبــان اکنون در این‬ ‫زمینه انجام می دهند این اســت که حمایــت بدون قید و‬ ‫شــرط از اقای روحانی برای دولت اینده می کنند که این‬ ‫حمایت بدون قید و شــرط هزینه های بدون قید و شــرط‬ ‫را هم بر انــان تحمیل می کند و از طــرف دیگر اگر اقای‬ ‫روحانی به هر دلیلی حدنصاب ارا را به دســت نیاورد انها‬ ‫نمی توانند بازی صفر و صدی بکنند که یا همه را بگیرند یا‬ ‫هیچی را‪ .‬مرحوم اقای مهدوی کنی در یکی از انتخابات‬ ‫دربــاره عملکرد اصولگرایــان مطرح کرد کــه «ما امدیم‬ ‫همه اش را بگیرم‪ ،‬همه اش را از دست دادیم»‪ .‬و از انجا‬ ‫که پیروزی اقــای روحانی با تردید جدی مواجه اســت در‬ ‫مورد اصالح طلبان ممکن است همه اش را از دست بدهند‬ ‫که کار عاقالنه ای برای یک جریان سیاسی نیست‪ .‬بهتر‬ ‫این است که الترناتیوهایی داشته باشند تا در صورتی که‬ ‫به هر شــکل در روزهای اخر متوجــه عدم موفقیت اقای‬ ‫روحانی شدند‪ ،‬بتوانند از ان استفاده کنند‪ .‬یا اینکه دو نفر‬ ‫تا اخر در صحنه حضور داشته باشــند که در صورت عدم‬ ‫پیروزی اقای روحانی‪ ،‬نفر دوم پیروز شــود‪ .‬مشــکلی که‬ ‫در این زمینه وجود دارد هم شکســتگی ارای شان است‪.‬‬ ‫یا اینکه یک نفر را در کنار اقــای روحانی قرار دهند که در‬ ‫روزهای اخر مثل داســتان اقای عــارف و روحانی عمل‬ ‫کنند کــه در این صورت مشــکل دیگری دارنــد و ا ن هم‬ ‫اینکــه اقای روحانــی کنار نخواهــد کشــید! یعنی اقای‬ ‫روحانی هم وابســتگی جناحــی خود را بــا اصالح طلبان‬ ‫در حد اقای عــارف نمی بیند که هر وقت انها خواســتند‪،‬‬ ‫کناره گیری کند‪.‬‬ ‫گزینه هــای پوششــی چه کســانی هســتند؟‬ ‫اقای جهانگیری یا پزشــکیان؟ چه کســی از‬ ‫بین انهــا می تواند از شــورای نگهبــان مهر‬ ‫تایید بگیرد؟‬ ‫البته گزینه های مختلفی را اخیرا مطرح می کنند‪.‬‬ ‫ظاهرا ورود اقای جهانگیری به انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫منتفی شده چون ظاهرا سه شرط برای حضور در انتخابات‬ ‫گذاشته بوده که این شــرایط هم عمال قابل تحقق نبوده‬ ‫اســت‪ .‬بنابراین حضور اقــای جهانگیری منتفی اســت‪.‬‬ ‫اخیرا توجه اصالح طلبان به اقای پزشــکیان جلب شــده ‬ ‫در کنار اینکه ساده زیست اســت و ممکن است که گزینه‬ ‫خوبی باشــد‪ .‬برخی دیگر اقای مطهری را مطرح می کنند‬ ‫که در صحنــه ورود پیدا کنــد‪ .‬همانطور که اشــاره کردم‬ ‫اصالح طلبان در این دوره به مراتب وضعیت ســخت تر و‬ ‫پیچیده تری دارند تا اصولگرایان‪.‬‬ ‫به نظر شما خود اقای روحانی ورود پیدا می کند؟‬ ‫چون اقــای عطریانفــر عنوان کــرد «یک اراده‬ ‫سیاســی وجود دارد تــا همان اتفاقــی که برای‬ ‫هاشمی رفسنجانی در ســال ‪ 92‬رقم خورد برای‬ ‫اقای روحانی رقم بزند‪ .‬اگر هم این اتفاق بیفتد‪،‬‬ ‫نامــزد جایگزین مــا اقای عــارف نیســت‪ ».‬به‬ ‫نظر شــما اگر اقای روحانی احتمــال دهد که به‬ ‫سرنوشــت اقای هاشــمی دچار خواهد شد‪ ،‬در‬ ‫عرصه انتخابات ‪ 96‬حضور می یابد؟‬ ‫تقریبــا شــکی نــدارم که اقــای روحانــی تائید‬ ‫صالحیــت خواهــد شــد اگــر منظور ایــن اســت‪ .‬هیچ‬ ‫امکان سنجی حضور روحانی در انتخابات ریاست جمهوری از ‪ 5‬منظر‬ ‫احمد سالک‬ ‫‪3‬‬ ‫نماینده مجلس‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫برای پیش بینــی و ارزیابی حضور یــا عدم حضور اقای‬ ‫روحانیدرانتخاباتسال‪ 96‬الزماستدرابتداچندمنظرمهم‬ ‫و اساسی را مورد بررسی قرار دهیم و پس از ان این موضوع را‬ ‫امکان سنجیکنیم‪.‬درابتدامی بایستشرایطسال‪ 1392‬که‬ ‫منجربهپیروزیاقایروحانیشدرابه طورکاملمروروببینیم‬ ‫کهچهشرایطیدستبهدستهمدادکهمردمبهاینانتخاب‬ ‫رســیدند‪ .‬پس از درک ان عوامل است که می توانیم بگوییم‬ ‫ایا امروز نیز مردم ما همان شرایط را دارند و یا اقای روحانی نیز‬ ‫همانشاخص هارادارندکهدرانتخاباتشرکتکنندیاخیر؟!‬ ‫ان انتخابات نشان می دهد که اقای روحانی چطور بر مسند‬ ‫قدرتنشستوازهمینلحاظبررسیانبسیاراهمیتدارد‪.‬‬ ‫مساله دیگری که باید مورد بررسی قرار گیرد از این قرار‬ ‫استکهبایدببینیماقایروحانیطیچند سالگذشتهمسائل‬ ‫جاریکشورراچگونهاولویت بندیکردندومهم ترازانباچه‬ ‫معیاری به مسائل اولویت داده اند‪ .‬ان چیزی که ما می بینیم‬ ‫طیاینمدتاولویتاصلیدولتمسالهبرجاموبهبودروابط‬ ‫باکشورهایخارجیبودهاستوحاالجایسوالداردکهچه‬ ‫شده اقای روحانی به فکر اشتغال جوانان و به خصوص قشر‬ ‫اسیبدیدهافتاده اندودرکنارانامارهممی دهندکهطیسه‬ ‫سال گذشته افراد فراوانی مشغول به کار شده اند اما واقعیت‬ ‫جامعه چیز دیگری را نشان می دهد‪ .‬جای سوال است که‬ ‫چرا هنوز نتوانسته ایم این رکود نیابتی موجود را حل کنیم‬ ‫درحالیکهدربسیاریازکشورهایدنیاطیسهالیچهار‬ ‫سال اقتصادها از رکود خارج می شوند‪ .‬امروز دولت امار‬ ‫می دهدکهنرختورمرابهزیر‪ 10‬درصدکاهشدادهاست‬ ‫کهبایدبابتاینتالشازدولتتشکرکنیمامادر‬ ‫عینحالبایددیدکهایننرخبهچهقیمتی‬ ‫به دست امده اســت که در پاسخ به ان‬ ‫می بینیمکهایننرخدربرابرعدم خروج‬ ‫ازرکودوخوابیدنهرچهبیشترمراکز‬ ‫تولیدیماحاصلشدهاست‪ .‬منظر‬ ‫سومی کهبایدموردبررسیقرارگیرد‬ ‫عناصر به کار گرفته شــده در این‬ ‫دولتوهماهنگیمیانانهاست‪.‬‬ ‫برای مثال هم اکنون که مجلس‬ ‫شــورای اســامی در بحبوحــه‬ ‫تصویــب برنامه ششــم توســعه‬ ‫است‪ ،‬شــاهد ان هستیم وزیری‬ ‫ت تریبون قرار می گیرد و علیه‬ ‫پش ‬ ‫وزیردیگریصحبتمی کند(مانند‬ ‫درگیری میــان وزارت بهداشــت و‬ ‫وزارت کار بر ســر مســاله بیمه ها) یا‬ ‫اینکهوزیرینسبتبهعملکردسازمان‬ ‫برنامه و بودجه انتقادات جدی ای دارد‪.‬‬ ‫اینقبیلانتقاداتدردلهیاتدولتنشان‬ ‫از یک ضعف مدیریتــی دارد در غیر این‬ ‫صورت بسیاری از مشکالت می بایست‬ ‫لو فصل می شــد‪ .‬از‬ ‫در خود هیــات ح ‬ ‫سوی دیگر این حرکات جزیره ای موجب‬ ‫شدهاستکهمردمسرگردانباشندچنانچه‬ ‫امروز وزارتخانه ای در رابطــه با یک موضوع‬ ‫بخشنامه ای صادر می کند و وزارتخانه دیگری نیز در رابطه با‬ ‫همان موضوع بخشــنامه دیگری صادر می کند که هر کدام‬ ‫از انها اثر وضعی خاص خود را دارد و موجب سرگردانی مردم‬ ‫می شود‪ .‬چهارمین نکته نیز به قضاوت داخل و خارج نسبت‬ ‫بهعملکرددولتمربوطمی شود‪.‬اگرچهماقصدنادیدهگرفتن‬ ‫تالش هایدولترانداریم‪،‬امابایدببینیمکهمردمچهنگاهی‬ ‫به این مســاله دارند‪ .‬امروز شاهد ان هســتیم که بسیاری از‬ ‫مشکالتاقتصادیمانندمسکنمهرواشتغالجوانانبالحل‬ ‫باقیماندهونمی توانبهاسانیمشکالترابردوشدیگران‬ ‫انداخت‪ .‬از طرف دیگر شاهد درگیری در سطح سران قوا نیز‬ ‫می باشیمکهکشیدهشدنانبهسطحرسانه هاصورتخوبی‬ ‫ندارد‪.‬قضاوتمردمیکیازمهم ترینمعیارهاستچراکهاین‬ ‫مردم درحوادث مختلف مانندفتنه‪ 88‬و‪ 78‬نشاندادندکهاز‬ ‫مسئوالنبسیارجلوترند‪.‬امروزمردمازاینکههمانفتنه گرانی‬ ‫که در ســال ‪ 88‬ان حجم خســارت را به بار اوردند و امروز در‬ ‫راس کارها قرار دارند بسیار ناراحت هستند‪ .‬همچنین دولت‬ ‫با گروهی از مذهبی ها و کسانی که نظام برای تربیت انها‪20‬‬ ‫سالزحمتکشیدهبرخوردخوبینداشتهاستوبهراحتیانهارا‬ ‫منزویکردهکهاینموضوعنتیجهاجتماعیخوبیبرایدولت‬ ‫به دنبالنخواهدداشت‪.‬اخریننکتهدرامکان سنجیحضوریا‬ ‫عدمحضوراقایروحانیدرانتخاباتسال‪ 96‬بهبررسیفواید‬ ‫پسابرجام برای جمهوری اسالمی بازمی گردد‪ .‬دولت اعالم‬ ‫کردهکهسیاستمادراینموضوعرسیدنبهوضعیتبرد‪-‬برد‬ ‫بود و قرار نیز بر ان بود که همه تحریم ها به یکباره برداشــته‬ ‫شود‪.‬دولتامارمی دهدکهبیشاز‪ 60‬گروهاقتصادیپس‬ ‫ازبرجامواردایرانشده انداماکسینمی داندکهاین‬ ‫تو امدهای بازرگانــی و اقتصادی چه نتیجه‬ ‫رف ‬ ‫عملی داشته اســت؟! همچنین به زعم دولت‬ ‫فروش نفت تسهیل شــده و این در حالی است‬ ‫که نگرانی اصلی ما پیش از توافق با غربی ها این‬ ‫مسائلنبودهاست‪.‬درجمع بندیاینمسائلواینکه‬ ‫بگوییم ایا امکان عدم ثبت نام اقای روحانی‬ ‫برای انتخابات ریاســت جمهوری سال‬ ‫‪ 96‬وجود دارد یا خیــر باید اذعان کنم‬ ‫که پیش بینی این موضوع کار بسیار‬ ‫مشکلی است‪ .‬از یک سو دوره های‬ ‫ریاست جمهوریدرکشورماهمواره‬ ‫دو دوره ای بوده و از ســوی دیگر‬ ‫با توضیحی که از پیش گذشت‬ ‫شرایط انچنان مساعدی برای‬ ‫انتخابمجدداقایروحانیدر‬ ‫عرصه انتخابات وجود ندارد‪.‬‬ ‫پیش بینی ایــن موضوع کار‬ ‫راحتینیستوسنتدولت ها‬ ‫نشان داده اســت که انها در‬ ‫صورتیکهقصدشرکتمجدد‬ ‫در انتخابات را داشته باشند‪،‬‬ ‫طی چنــد ماه اخــر مصوباتی‬ ‫برای دلگرم کردن مردم دارند‬ ‫کهتابهحالازاینهمنشانه ای‬ ‫نمی بینیم اما این امکان وجود‬ ‫دارد که طی چند مــاه اینده این‬ ‫اتفــاق بیفتــد و مطمئنــا اقای‬ ‫روحانی(و هر شخص دیگری)‬ ‫نســبت به ثبت نام مجدد بی میل‬ ‫نیست‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫دلیلــی وجود ندارد که ایشــان توســط شــورای نگهبان‬ ‫تائید صالحیت نشــود و قطعا تائید صالحیت می شــود‪.‬‬ ‫اصالح طلبان همیشــه در طول ‪ 30‬ســال گذشــته بازی‬ ‫مظلو م نمایــی را در پیــش گرفتنــد کــه کاندیدا ی مــا‬ ‫ رد صالحیت می شود‪ .‬اگر دقت کرده شــود در انتخابات‬ ‫سال گذشته مجلس هم از این اهرم خیلی استفاده کردند‬ ‫که همه کاندیداهایمان ردصالحیت شــد و مجبور شدیم‬ ‫که این لیســت ‪ 30‬نفره را ارائه دهیم‪ .‬این درحالی است‬ ‫که اصال معلوم نیســت اکثریت این لیســت ‪ 30‬نفره چه‬ ‫ســابقه ای داشــتند به گونه ای که االن در مجلس حضور‬ ‫تاثیرگذار و عینی هم ندارند‪ .‬درحالی که همواره در دوران‬ ‫‪ 37‬ســاله پس از انقالب‪ ،‬نمایندگان تهــران‪ ،‬نمایندگان‬ ‫شاخصی بودند‪.‬‬ ‫اگر اقای روحانی در نظرسنجی های معتبر رای‬ ‫خود را پایین تر از حدی که بتواند پیروز شــود‪،‬‬ ‫ارزیابی کند باز هم ورود پیدا می کند؟‬ ‫همانطور که می دانید در ایــران و در امریکا هم‬ ‫اخیرا معلوم شد که همین طور است‪ ،‬نظرسنجی ها خیلی‬ ‫قابل اعتنا نیست‪ .‬اما نظرســنجی هایی که تا االن توسط‬ ‫مراجع رسمی انجام شده‪ ،‬از جمله یکی از وزارتخانه های‬ ‫دولت‪ ،‬نشــان می دهد که اقای روحانــی وضعیت خوبی‬ ‫ندارد و امکان اینکــه در دور اول هم بتوانــد رای بیاورد‪،‬‬ ‫محل تردید اســت‪ .‬ولــی خیلی بــه نظرســنجی ها اعتنا‬ ‫نمی کنیم و عمدتــا باید از برداشــت های میدانی دیدگاه‬ ‫مردم در کل کشــور اســتفاده کنیم‪ .‬مجموع سیاســیون‬ ‫اعم از اصالح طلب و اصولگرا که در سطح کشور فعالیت‬ ‫دارند‪ ،‬می دانند که اقای روحانی وضعیت مناسبی از جهت‬ ‫ارای عمومی ندارد‪.‬‬ ‫ایا این فرض عدم رای اوری‪ ،‬به تصمیم نیامدن‬ ‫اقای روحانی منجر خواهد شد؟‬ ‫تصــور نمی کنم‪ .‬به نظــرم اقــای روحانی قطعا‬ ‫بــرای انتخابات ســال اینــده کاندیدا خواهد شــد‪ .‬حتی‬ ‫برخی اظهارنظرها این اســت کــه اقای روحانــی باید ناز‬ ‫کند و نازش باید خریدار داشــته باشــد‪ ،‬پس این حرف ها‬ ‫برای ایجــاد فضاهای روانــی با هدف جلب نظــر مردم و‬ ‫بحث های تبلیغاتی اســت‪ .‬واقعیت این اســت که اقای‬ ‫روحانی به اعتقاد من خواهد امد و تصور پیروزی هم دارد و‬ ‫اصالح طلبان در یک وضعیت بسیار سختی قرار می گیرند‬ ‫چون حمایت از ایشان هزینه هایی در بردارد ضمن اینکه‬ ‫ تردید در رای اوری او هم دارند‪.‬‬ ‫اگر بخواهند در کنار روحانی هم گزینه دیگری قرار‬ ‫دهند هم محل بحث اســت که چقدر اقــای روحانی او را‬ ‫تحمل کند‪ .‬و اینکه اگر به هر کدام از این دو نفر در روزهای‬ ‫اخر انتخابات پیشــنهاد کناره گیری شــود‪ ،‬بپذیرند یا نه‪،‬‬ ‫این وضعیت شــرایط تصمیم گیری را برای اصالح طلبان‬ ‫پیچیده کرده است درحالی که اصولگرایان چنین مشکلی‬ ‫ندارند‪.‬‬ ‫پس به نظر شما اگر نامزد پوششی را هم بیاورند‬ ‫اصالح طلبان در لحظات اخــر باز هم او را به نفع‬ ‫اقای روحانی کنار خواهند گذاشت؟‬ ‫ببینید! اقای روحانی کنار نخواهد رفت‪.‬‬ ‫در این حال اصالح طلبان چه خواهند کرد؟‬ ‫این مشکلی اســت که االن اصالح طلبان دارند‬ ‫یعنی می دانند که اگر گزینه ای کنار اقای روحانی بگذارند‪،‬‬ ‫اقای روحانی کنار برو نیست بنابراین در این صورت اصال‬ ‫گذاشــتن گزینه چه معنایی دارد؟! و باید با اتوبوســی که‬ ‫راننده ان اقای روحانی اســت‪ ،‬همراه شــوند چــه در دره‬ ‫ســقوط کنند یا اینکه در جاده ادامه دهند‪ .‬مجبورند سوار‬ ‫این اتوبوس شوند‪ .‬اقای روحانی اگر در انتخابات حضور‬ ‫داشــته باشــد که قطعا خواهد داشــت‪ ،‬کنار بــرو به نفع‬ ‫کاندیدای دیگری نخواهد بود‪.‬‬ ‫معمایروحانی‬ ‫سیاست‬ ‫‪37‬‬ ‫سیاست‬ ‫می توان به نامزد شدن ناطق نوری هم فکرکرد‬ ‫گفت وگویمثلثبامحمد جوادحق شناس‬ ‫سیاست‬ ‫‪38‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری ‪ 96‬در پیش اســت‬ ‫و اقــای روحانــی بعد از گذشــت سه ســال ونیم‬ ‫ســکانداری قوه مجریه کشــور امروز عملکردی‬ ‫دارد کــه رقبــای او ان را در بوته نقــد و نظر قرار‬ ‫داده اند‪ ،‬انها معتقدند ایده مرکزی اقای روحانی‬ ‫که در سال ‪ 92‬طرح شد به نتیجه نرسید و اوضاع‬ ‫امــروز و وعده هــای ان روز فاصلــه معنی داری‬ ‫از یکدیگر دارنــد‪ .‬اقای روحانی ســال ‪ 92‬گفت‬ ‫ «برویم با کدخدا صحبت کنیم تا مشــکالت حل‬ ‫شــود‪ ».‬این صحبــت او را بعد از ‪ 4‬ســال چطور‬ ‫ارزیابی می کنید؟ ایا این ایده توانســته ثمره ای‬ ‫را عاید کشــور کند تا براســاس ان اقای روحانی‬ ‫مهر تائیدی روی رویکرد انتخاباتی اش در سال‬ ‫‪ 92‬بزند؟‬ ‫البته اقای روحانی چنین صحبتی نکرده است که‬ ‫شما نقل می کنید‪.‬‬ ‫اما کال اساس کار را بر سیاست خارجی گذاشت‬ ‫و معتقد بود که در ابتدا باید مشــکالت ان حوزه‬ ‫حل شود و بعد دولت معطوف به سیاست داخلی‪،‬‬ ‫اقتصــادی‪ ،‬اجتماعــی و فرهنگــی عمــل کند‪.‬‬ ‫راهبردی که ایشــان برگزید و طی کرد را مناسب‬ ‫ارزیابی می کنید؟‬ ‫ما االن مساله را در این زمان نگاه می کنیم ولی اگر‬ ‫خودمان را در ان مقطع و جایگاه قرار دهیم‪ ،‬به نظرم با انچه‬ ‫بعدا پیش امد و تجربیاتی که داشتیم‪ ،‬هیچ راهی نخواهیم‬ ‫داشت مگر اینکه همین مسیری که اقای روحانی و دولت‬ ‫یازدهم پیش رفت را در پیش بگیریم‪ .‬ما با دنیا به بن بست‬ ‫‪4‬‬ ‫محمدجواد حق شــناس معتقد است‪« :‬روحانی‬ ‫به هیــچ وجه وعــده تغییــر نــداد و اصال رویکــرد او‬ ‫تغییر نبود‪ .‬سابقه اقای روحانی را که نگاه کنید‪ ،‬یک‬ ‫ محافظه کار است‪ ».‬این عضو حزب اعتماد ملی یاداور‬ ‫شد‪« :‬روحانی به شدت زیر نقد گروه های مخالف خود‬ ‫است ولی به نظر من این نقد تا حدودی غیرمنصفانه‬ ‫نسبت به عملکرد دولت و ایشان صورت می گیرد‪.‬‬ ‫رسیده بودیم و باید این بن بست را باز می کردیم‪ .‬البته ممکن‬ ‫است اگر کس دیگری رئیس جمهور بود نتیجه کار ‪ 10‬یا ‪15‬‬ ‫درصد متفاوت می شــد ولی رویکرد کلی و کالن راهبردی‬ ‫ دولت یازدهم همین مسیر بود و جز این راه دیگری نداشت‪.‬‬ ‫من نگاهم نسبت به مسیری که دولت طی کرد اینگونه است‬ ‫که این مسیر انتخاب دولت نبود بلکه مســیر نظام بود که‬ ‫اقای روحانی و وزارت خارجه مجری ان سیاست ها بودند‪.‬‬ ‫اما اصالح طلبان هم به این نقد دارند که ایشــان‬ ‫همه مسائل کشــور را به بحث برجام و مذاکرات‬ ‫هسته ای گره زد و در حوزه های دیگر کمتر تالشی‬ ‫نکرد تا انها را هم در کنار این مذاکرات پیش ببرد‪.‬‬ ‫بایــد دقت کنیم کــه از اقای روحانــی هم همین‬ ‫خواسته شــده بود‪ .‬در ان مقطع‪ ،‬کار ویژه و وضعیت نسبی‬ ‫اقــای روحانی چه بــود؟ ایشــان در مجموعه کســانی که‬ ‫وارد فضای انتخاباتی شدند و اجازه یافتند که انجا بمانند‪،‬‬ ‫مهمتریــن شــاخصه و کارکردش ایــن بود کــه عهده دار‬ ‫مسئولیت پرونده هسته ای شود‪ ،‬او روزی دبیر شورای عالی‬ ‫امنیت ملی بوده و به عنوان چهره ای که سالیان سال در این‬ ‫عرصه کار کرده‪ ،‬ورود داشته است‪ .‬هم روحانی و هم جلیلی‬ ‫و حتی اقای والیتی وضعیت نسبی مشابهی دارند‪ .‬این نشان‬ ‫می دهد وقتی بین ‪ 7‬کاندیدا‪ 3 ،‬نفر از انها در این حوزه سخن‬ ‫می گویند‪ ،‬فضای کشور و نیازی که مردم احساس می کنند‬ ‫و حتی اولویت های نظام سیاســی روی کدام محورها جلو ‬ ‫می رود‪ .‬غیر از این نبوده و به نظرم خواسته ای که هم مردم‬ ‫و هم نظام سیاسی از اقای روحانی داشتند این بود که این‬ ‫لو فصل کند‪ .‬به هر حال اگر اولویت مردم بعضا‬ ‫مشکل را ح ‬ ‫مباحث حل و فصل مسائل شــهری بود شاید شانس اقای‬ ‫قالیباف بیشتر بود یا اگر مباحث انقالبی را مدنظر داشتند‬ ‫شاید پرســابقه ترین فرد ان مجموعه اقای غرضی بود که‬ ‫می توانست رای داشته باشــد و باال بیاید‪ .‬اما می بینیم که‬ ‫اولویت های نظام چه بود و رای اکثریت مردم هم براساس‬ ‫همان به داخل صندوق ها ریخته شد‪.‬‬ ‫به نظر شما اگر عارف هم رای می اورد مجبور بود‬ ‫همین مسیر را بپیماید؟‬ ‫حتی من در ان مقطع احساسم این بود که شانس‬ ‫رای اوری اقای روحانی به خاطر اینکه در ان جایگاه‪ ،‬قدرت‬ ‫هماهنگی و نمایندگی که می توانســت از بخشی از نظام‬ ‫سیاسی داشته باشد یا بخشی از جریان اصولگرایان را پشت‬ ‫سر خود داشته باشد بیشتر بود و این فضا برای اقای عارف‬ ‫مهیا نبود‪ .‬یعنی اقای روحانی در ان مقطع می توانست به‬ ‫خاطر حمایتی که رئیس دولت اصالحات و اقای هاشمی‬ ‫از وی داشتند با ارایی که از طیف اقای ناطق نوری و جریان‬ ‫خردگرای اصولگرا و مجموعه ای کــه الریجانی انها را در‬ ‫مجلس قبل نمایندگی می کرد‪ ،‬می توانســت پشــت ســر‬ ‫خودش داشته باشد‪ .‬طبیعی است از این بابت دارای فرصت‬ ‫بیشتری در مقایسه با اقای عارف بود‪.‬‬ ‫نقطه قوت اقای روحانی همین به نتیجه رساندن‬ ‫برجام بود‪ ،‬امــا اقای ترامــپ در دوران تبلیغات‬ ‫انتخاباتــی و در دوره انتقالــی قدرت نســبت به‬ ‫برجام مواضع منفی جدی اتخاذ کرده است‪ ،‬به‬ ‫نظر شما اقای روحانی چه دستاوردی برای مردم‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫سیاست‬ ‫می تواند عرضه کند که براساس ان رای بگیرد؟‬ ‫کما اینکه در حوزه اقتصادی حتی اصالح طلبان‬ ‫هم نسبت به عملکرد دولت وی انتقاد دارند و در‬ ‫حوزه فرهنگی و اجتماعی هم اگر ضعیف تر نشده‬ ‫باشیم در همان حالت باقی مانده ایم‪ .‬در مجموع‬ ‫با وجودی که اقای روحانی وعده تحول داده بود‬ ‫اما بیشتر ثبات ایجاد کرد‪ ،‬نظر شما چیست؟‬ ‫اقای روحانی به هیچ وجه وعده تغییر نداد و اصال‬ ‫رویکرد او تغییر نبود‪ .‬سابقه اقای روحانی را که نگاه کنید‪،‬‬ ‫عضو یک نهاد مشــخصا محافظــه کار اســت‪ .‬در دوران‬ ‫اقای ریاســت جمهوری اقای هاشــمی و خاتمی‪ ،‬حداقل‬ ‫‪ 16‬سال دبیری شــورای عالی امنیت ملی را عهده دار بود‪،‬‬ ‫بعد از ان هم نمایندگی رهبری را در شورای عالی عهده دار‬ ‫بود‪ .‬یک چنین شخصیتی که دارای چنین سابقه ای است‬ ‫اصوال شــخصیت تحولخواه و خیلی دنبال تغییر نیست و‬ ‫بیشتر دنبال ثبات و استحکام است‪ .‬اتفاقاتی که در دوران‬ ‫احمدی نژاد رقم خــورد جامعه را به شــدت متزلــزل کرد‪.‬‬ ‫جامعه دچار بی اعتمادی و چالش شــده بــود‪ .‬از طرفی با‬ ‫خیلی از کشورهای دنیا و منطقه شاهد درگیری های جدی‬ ‫بودیم‪ .‬بین دولت و قوه مقننه‪ ،‬دولت و قوه قضائیه تنش ها‬ ‫زیاد شد‪ ،‬در چنین شــرایطی اقای روحانی امد تا تمام این‬ ‫اختالالت رفتاری که در دولت احمدی نژاد رخ داده بود را‬ ‫به ثبات برساند‪.‬‬ ‫علی القاعده خود این دولــت به دنبال تغییر نبود‪ .‬اگر‬ ‫نگاه شــود کابینه دولت یازدهم به شدت اکنده از نیروهای‬ ‫مجرب اســت و همه اینها کســانی هســتند کــه تجارب‬ ‫قابل توجهــی در اوضاع مختلف کاری شــان داشــته اند‪.‬‬ ‫سالیان سال سابقه وزارت داشــتند و در عین حال اعضای‬ ‫کابینه یازدهم مرکب از تمام کابینه های قبلی است‪ .‬افرادی‬ ‫از کابینه موسوی‪ ،‬کابینه هاشــمی‪ ،‬کابینه خاتمی و هم از‬ ‫کابینه احمدی نژاد امــروز در دولت اقــای روحانی حاضر‬ ‫هســتند‪ .‬نیروهایی که علی القاعده با طمانینــه و باتجربه‬ ‫هســتند‪ .‬به طوری که این کابینه متهم به کابینه پیرمردها‬ ‫شد که دور هم جمع شده اند‪.‬‬ ‫ن ترامپ‪،‬‬ ‫در کل به نظر شما باتوجه به روی کار امد ‬ ‫اقای روحانی در این حوزه برجام که شاخص ترین‬ ‫دســتاورد دولتش اســت‪ ،‬در انتخابات با چالش‬ ‫مواجه می شود یا خیر؟‬ ‫روحانی به شــدت زیر نقد گروه های مخالف خود‬ ‫است ولی به نظر من این نقد تا حدودی غیرمنصفانه نسبت‬ ‫به عملکرد دولت و ایشــان صورت می گیــرد‪ .‬ما قطعا اگر‬ ‫به فضای ســال ‪ 92‬برگردیم می بینیم تحریم های سنگین‬ ‫سازمان ملل را در کارنامه داشتیم و صادرات نفت مان هم‬ ‫به زیر ‪650‬هزار بشکه در روز رسید و قیمت نفت مان هم به‬ ‫‪ 40‬دالر کاهش یافت‪ ،‬ان وقت امروز منتقدانی که این روند‬ ‫را مطرح می کنند باید پاســخ دهند که اگر در این وضعیت‬ ‫بودند‪ ،‬چه می کردند؟ هرچند ممکن است همه این روند را‬ ‫نفی کنند ولی اگر از انها پرسیده شود که شما چه می کردید یا‬ ‫چه پیشنهادی داشتید انصافا کسی نیست که بگوید راه حل‬ ‫و روند دیگری وجود داشت که ان را مبنای عمل خود قرار‬ ‫می داد‪ .‬به هر حال تنها راهی که قبــا اقای احمدی نژاد‬ ‫در پیش گرفته بــود‪ ،‬روندی بود که اقــای جلیلی در زمان‬ ‫مدیریت پرونده هسته ای نشان داد ‪.‬‬ ‫ باالخره ورود ترامپ و مخالفتش با برجام تاثیری‬ ‫در رای اوری اقای روحانــی در انتخابات ‪ 96‬دارد‬ ‫یا خیر؟‬ ‫من می خواهم بگویم که اصال دنیای سیاســت‬ ‫نتیجه افکار عمومی اســت‪ ،‬نه تنها می خواهم بگویم که‬ ‫اثر می گذارد بلکه می گویم حتی شاید نظیر اتفاقی که در‬ ‫سوریه افتاد یا تحوالت ترکیه یا روندی که ممکن است در‬ ‫روابط ما با عربستان دنبال شود‪ ،‬حوزه های اثرگذاری باشند‬ ‫بنابراین موضوع سوال تنها این مساله نیست دیگر حوادث‬ ‫هم در دنیا هســتند‪ .‬امروز به هر حال کامــا با یک جامعه‬ ‫جهانی روبه رو هستیم که شاید در گذشته چنین روندهایی‬ ‫را در ان مشــاهده نمی کردیم مثال اینکــه هکرهای روس‬ ‫بتوانند روی انتخابات امریکا اثر بگذارند‪ ،‬شــاید کسی به‬ ‫ذهن خود متصور نمی شد ولی می بینیم که امروز مقامات‬ ‫امریکایی و کاخ ســفید نه تنها این را به زبان می اورند بلکه‬ ‫حتی منجر به برخوردی می شود که قبال بی سابقه بوده و طی‬ ‫ان ‪ 35‬دیپلمات روس از امریکا اخراج می شــوند‪ .‬بنابراین‬ ‫اثرات خودش را دارد اما به هر حال باید هر چیزی را در جای‬ ‫خودش تحلیل کرد و به ان به ا داد‪.‬‬ ‫نکته االن نوع نگاه اصالح طلبان به اقای روحانی‬ ‫است‪ ،‬برخی معتقدند حتما باید کنار اقای روحانی‬ ‫نامزد پوششی داشته باشند و برخی دیگر بر تمرکز‬ ‫روی حمایــت از روحانی تاکیــد می کنند‪ .‬همین‬ ‫مساله موجب تحلیل هایی شــده ‪ ،‬مبنی بر اینکه‬ ‫اصالح طلبان متوجه ریــزش رای اقای روحانی‬ ‫شده اند و احتمال شکست او را می دهند که گزینه‬ ‫نامزد پوششــی را مطرح می کنند‪ .‬ایا هنوز بر ان‬ ‫اعتقاد هستید که همه باید با هم هماهنگ باشند‬ ‫و از جمع جدا نشوند‪.‬‬ ‫ به هر حال دنیا‪ ،‬دنیای رقابت است و در این نگاه‬ ‫مشخصا عنوان کردم که این حوزه‪ ،‬حوزه ای نیست که فقط‬ ‫جریان اصالح طلب خودش بازیگر باشد و درواقع این یک‬ ‫بازی جمعی است‪ .‬شما در مقابل یک حرکت طرف مقابل‬ ‫باید واکنش مناسب انجام دهید‪ .‬اگر بخواهم دقیقا مقایسه‬ ‫کنم‪ ،‬مثل سیستم فوتبال است که حریف و شما هر کدام‬ ‫‪ 11‬بازیکن دارید و ســاختاری که می چینیــد علی القاعده‬ ‫یک بخش از ان استراتژی اســت که خود شما دارید و در‬ ‫اختیار شماست‪.‬‬ ‫مثــا ‪ 18‬بازیکــن در نیمکــت دارید و از بین شــان‬ ‫می توانید ‪ 11‬نفر را انتخاب کنید‪ .‬اما یک بخش دیگر هم‬ ‫مربوط به وضعیت حریف است که او چه بازیکنانی در اختیار‬ ‫دارد و با چه روندی می خواهد وارد میدان شــود و در واقع‬ ‫دنبال چه نتیجه ای است و جایگاه حریف و شما در جدول‬ ‫کجاســت؟ نکته دیگر هم توجه به جایگاه داور اســت که‬ ‫نمی توان روی ان قضاوت یا پیش بینی داشت‪ .‬در نتیجه‬ ‫حضور شما باید در این رقابت یک حضور همه جانبه نگر باشد‬ ‫و به همین دلیل فقط روی داشته های خودتان نمی توانید‬ ‫سرمایه گذاری کنید‪ .‬بلکه باید بازی حریف و عملکرد داوری‬ ‫را هم ببینید و احتمال اینکه روز مسابقه بارانی باشد یا نه را‬ ‫هم در نظر بگیرید‪ .‬ضمن اینکه به موقعیت تماشــاگر هم‬ ‫توجه کنید و همه اینها را باید ببینید تا بتوانید استراتژی خود‬ ‫را برای بازی و رسیدن به نتیجه برنامه ریزی کنید‪.‬‬ ‫منظــورم ایــن اســت‪ ،‬نامزدی کــه قرار اســت‬ ‫اصالح طلبــان در کنــار اقای روحانــی به صحنه‬ ‫بیاورنــد هماننــد ســال ‪ 92‬هفتــه اخر مانــده به‬ ‫انتخابات ارزیابی انجــام می دهند تا ببینید نامزد‬ ‫پوششــی موقعیت بهتری دارد یا اقای روحانی و‬ ‫هر کدام که موقعیت بهتری داشــتند در صحنه‬ ‫می ماند یا اینکه نامزد پوششی واقعا کمکی است‬ ‫و می داند که روز اخر قبل از انتخابات باید به نفع‬ ‫اقای روحانی کنار برود؟‬ ‫در فضــای رقابتــی قابــل پیش بینــی نیســت‪.‬‬ ‫علی القاعده بنا و نگاهمان این است و هم منافع ملی و هم‬ ‫مصالح کشور ایجاب می کند که رئیس جمهور یک دوره ای‬ ‫نداشــته باشــیم‪ .‬روال کار هم در جمهوری اســامی هم‬ ‫همین بوده است‪.‬‬ ‫یعنــی در چهــاردوره قبــل از اقــای روحانــی هــم‬ ‫ریاست جمهوری هشت سال بود وچنین روندی را در کشور‬ ‫تجربــه کردیم‪ .‬یعنی هــر رئیس جمهوری که امد هشــت‬ ‫ســال این جایــگاه را در اختیار داشــت‪ .‬در مجموع حرفم‬ ‫این اســت که جریان اصالح طلب علی القاعــده به خاطر‬ ‫محدودیت هایی که دارد و پاسخی که باید به جامعه بدهد‬ ‫نمی تواند به ارای مخاطبانش بی توجه باشد‪ .‬من هم این‬ ‫پرسش را دارم که بنا به هر دلیلی ممکن است اقای روحانی‬ ‫در فضــای انتخاباتــی پیــش رو در فضــای رقابتی حاضر‬ ‫نشود‪ .‬اینکه یا خودش چنین تصمیمی داشته باشد یا اینکه‬ ‫ناخواسته عدم حضور به او تحمیل شود در این صورت این‬ ‫سوال برای جامعه پیش خواهد امد که جناح اصالح طلب‬ ‫چرا به فکر این بخش از ماجرا نبود و چــرا امروز نامزدی را‬ ‫برای اینکه بتواند اهداف و خواســته های مردم را پیگیری‬ ‫و محقق کند در فضای انتخاباتــی ندارد؟ من فکر می کنم‬ ‫اگر امروز درباره این موضوع تدبیر نکنیم‪ ،‬ان روز پاسخی‬ ‫به جامعه مان نخواهیم داشت و بنابراین براساس پاسخی‬ ‫که مطرح کــردم‪ ،‬ما نیازمنــد حضور تعــداد قابل توجهی‬ ‫از نامزدهایــی هســتیم کــه معادلــه رقابــت را بــا جریان‬ ‫مقابل برقــرار کند‪ ،‬ضمن انکه می تواننــد در این اوضاع با‬ ‫قرارگرفتن در فضای تبلیغات به کمک اقای روحانی بیایند‬ ‫و هم اینکــه موازنه تبلیغاتــی و مدیریت افــکار عمومی را‬ ‫برقرار کنند‪.‬‬ ‫این کمکی به خود اقای روحانی است برخالف انچه‬ ‫شــاید برخی فکر کنند که جریان اصالح طلب می خواهد‬ ‫چهره ای را کنار ایشــان بگــذارد می خواهــم بگویم که ما‬ ‫هم از موضع نگاه بلندمدت و هم از موضع دفاع از موازین‬ ‫و ارزش هــای اصالح طلبانه و هم در رابطــه با تعهدی که‬ ‫به مــردم بابت این داســتان دادیم و انتظاری کــه مردم از‬ ‫جریان اصالح طلب دارند‪ ،‬وظیفه سیاسی و اخالقی و نگاه‬ ‫راهبردی مان به ما حکم می کند کــه در کنار اقای روحانی‬ ‫بتوانیم چند نامزد اصالح طلب داشته باشیم‪.‬‬ ‫گزینه هایــی که مطرح می شــود از بیــن اقایان‬ ‫جهانگیری و پزشکیان و عارف است‪.‬‬ ‫اینها گزینه هایی هستند که قبال در موردشان بحث‬ ‫شده یعنی هم اقای عارف و هم اقای جهانگیری‪ .‬حتی از‬ ‫جریان اصولگرا هم روی کســی مثل اقای ناطق به عنوان‬ ‫گزینه ای که در مجموع می تواند روی ان توافق باشد فکر‬ ‫کرد یا حتی چهره هایی که قبال در فضای انتخاباتی حضور‬ ‫داشــتند اما با چهره نو امکان جذب ارا یــا امکان کمک به‬ ‫گزینه اصلی بــرای مدیریت صحنــه رقابــت انتخاباتی را‬ ‫داشته باشند‪.‬‬ ‫مثل چه کسانی؟‬ ‫شاید االن مناســب نباشد که اســمی بیاورم ولی‬ ‫قطعا چهره هایی که بتوانند در این جایگاه حضور داشــته‬ ‫باشند کم نداریم‪.‬‬ ‫ن تائید می شوند؟‬ ‫اقایان مطهری و پزشکیا ‬ ‫به نظرم انها ظرفیت هایــی دارند‪ .‬ظرفیت هایی‬ ‫که این دو چهره دارند بیشتر ظرفیت پارلمانی است و شاید‬ ‫در حوزه اجرایی نیازمند ارائه چهره هایی باشــیم که دارای‬ ‫تجربیات قابل قبول تری در حوزه اجرا باشند‪.‬‬ ‫اینکه اصالح طلبان صحبت از رد صالحیت اقای‬ ‫روحانی می کنند یک نوع مظلوم نمایی نیست؟‬ ‫به نظــرم اصالح طلبان نباید در ایــن مورد خیلی‬ ‫ورود کنند‪ .‬چــون حوزه کامال تخصصی شــورای نگهبان‬ ‫اســت‪ .‬اما این ســوال را دارم که با این روند قبــل از اینکه‬ ‫اقای هاشمی رد صالحیت شود‪ ،‬اگر از ‪ 100‬نفر شخصیت‬ ‫سیاسی می پرسیدیم که چقدر احتمال عدم احراز صالحیت‬ ‫اقــای هاشــمی را می دهید‪ ،‬شــاید پنج نفر پاســخ مثبت‬ ‫نمی دادند‪.‬‬ ‫به نظر شما رای روحانی افزایش یافته یا کاهش؟‬ ‫به هر حال ما احتمال هر دو را داریم‪ .‬در حوزه هایی‬ ‫رویش و در حوزه هایی ریزش داشتیم‪ .‬این را باید از طریق‬ ‫نظرسنجی افکار عمومی انجام داد‪.‬‬ ‫‪39‬‬ ‫سیاست‬ ‫سورپرایز موتلفه‬ ‫مصطفی میرســلیم به عنوان نامــزد نهایی موتلفه بــرای انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری معرفی شــده اســت‪ .‬این که چرا موتلفه به او رسیده‬ ‫و اینکه این حزب با ســابقه و ســنتی جناح راســت با انتخابات ریاســت‬ ‫جمهوری اردیبهشــت ماه ‪ 96‬چگونه مواجه خواهد شــد را در این پرونده‬ ‫بررسی کرده ایم‪.‬‬ ‫گزارشیدربارهاستراتژیموتلفهدرانتخابات‬ ‫محافظه کارانعمل گرا‬ ‫‪1‬‬ ‫این بار از همیشه متفاوت تر شده اند‪ .‬محافظه کاری‬ ‫را به کناری گذاشته و پیش رو تر از سایرین‪ ،‬نامزد انتخاباتی‬ ‫معرفی کرده انــد‪ .‬اتاق های جلساتشــان دیگر ســکوت‬ ‫ســال های قبل را ندارد‪ .‬موتلفــه فصل اخر ســال ‪ 95‬را با‬ ‫معرفی ســید مصطفی میرســلیم به عنوان مصداق نهایی‬ ‫انتخاباتی خود اغاز کرده اســت‪ .‬کنش های سیاسی این‬ ‫یوسنتیانچنانغیر منتظرهشدهکهتحلیلگران‬ ‫حزبقدیم ‬ ‫را با گزاره های مختلفی درباره این تغییر رفتار مواجه کرده‬ ‫اســت‪ .‬حاال مهمترین ســوال ایــن است‪«:‬پشــت پرده‬ ‫تصمیمات اخیر موتلفه چیســت؟ ایا انها امده اند که تا روز‬ ‫اخر نامزدشان را در انتخابات نگه دارند یا اینکه این اقدامات‬ ‫انها تنها تاکتیک های ویژه ای است برای افزایش وزن در‬ ‫ائتالف و تحوالت و پیشروی اصولگرایان؟»‬ ‫سیاست‬ ‫‪40‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫موتلفه در غیاب لیدر معنوی‬ ‫وقتی در مورد موتلفه حرف می زنیم حتما نام حبیب الله‬ ‫عســگراوالدی را هم به خاطر می اوریم ‪ ،‬یک سیاستمدار‬ ‫برجســته که نه تنها بــرای موتلفه ای ها‪ ،‬که بــرای جناح‬ ‫اصولگرا یــک وزنه منحصــر به فرد بــود‪ .‬انجــا که قبای‬ ‫شــیخوخیت بر تن می کــرد و تقریبا همــه حرف هایش را‬ ‫می پذیرفتند‪ .‬او بارها در مورد انتخابات و اینکه اصولگرایان‬ ‫و موتلفه چگونه باید باشند یا اینکه از کجا ضربه می خورند‬ ‫سخن گفته بود‪ .‬او حاال نیست‪ .‬برخی نشانه ها ما را به این‬ ‫گزاره رسانده بود که جوان ها در موتلفه جای پای بیشتری‬ ‫پیدا کرده اند و از این پس موتلفه بســیار کم تر از گذشــته‬ ‫محافظــه کاری می کند‪ .‬به یک معنا گفته می شــد موتلفه‬ ‫یک تشــکل راســت گرا خواهد ماند البته بــدون خاصیت‬ ‫ی از این گزاره به واقعیت پیوست‪.‬‬ ‫محافظه کاری اش‪ .‬نیم ‬ ‫انها در نیمــه دوم دهه ‪ 90‬عملگرا تر از همیشــه شــده اند‬ ‫نکته اما این اســت که همچنان این قدیمی ها هستند که‬ ‫حرف اخر را می زنند‪ .‬همین نکته هاســت که تحلیل وضع‬ ‫پیش رو را مشکل کرده؛ شاید یک راه پیشگویی درباره اینده‬ ‫سیاســت ورزی موتلفه‪ ،‬مرور انچه گذشته باشد‪ .‬می توان‬ ‫رفتار شناســی کرد تا هویت تازه را دریافت‪ .‬از همه مهمتر‬ ‫می توان به این نقطه رسید که موتلفه از اردیبهشت ‪ 96‬چه‬ ‫می خواهد؟‬ ‫نامزدی نیمه کاره؛ رهاورد انتخابات ‪92‬‬ ‫زیاد به عقب باز نمی گردیم؛ در روزهایی که همه برای‬ ‫خداحافظی با محمود احمدی نژاد اماده می شدند‪ ،‬موتلفه‬ ‫با اصولگرایان ســنتی همراه شــد تا پس از معرفی یحیی‬ ‫ال اسحاق مهیای ورود به انتخابات شود‪ .‬معتقد بودند نامزد‬ ‫انها می تواند خروجی ائتالفی باشد که با نام ائتالف بزرگ‬ ‫اصولگرایان‪ ،‬مقابل توافق سه گانه حدادعادل‪ ،‬قالیباف و‬ ‫والیتی ایجاد شده بود‪ .‬نامزد انها در کنار چهار چهره دیگر از‬ ‫سنتی های اصولگرا پیمان بست تا فقط یک نفر راهی رقابت‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری شود‪.‬‬ ‫روز موعود فرا رســید‪ ،‬نتیجه ائتالف مشــخص شد‬ ‫و محمد حســن ابوترابی فــرد از صنــدوق بیــرون امد؛ اما‬ ‫منوچهر متکی به اجماع تمکین نکرد و در انتخابات یازدهم‬ ‫ثبت نام کرد‪ .‬محمدرضا باهنر سکوت دیپلماتیکی داشت‪،‬‬ ‫پورمحمدی هم اعالم کرد ثبت نام نمی کند‪.‬در این میان‪،‬‬ ‫نامزد حزب موتلفه هم سکوت پیشــه کرد؛ سکوتی که در‬ ‫زمان خودش معنی خاصی داشت‪ .‬در همین رابطه منوچهر‬ ‫متکی اعالم کرد‪« :‬طبق نظرسنجی ای که بین مردم انجام‬ ‫گرفته‪ ،‬بنده از بین ائتالف پنج نفره اصولگرایان در صحنه‬ ‫انتخابات حضور خواهم داشــت‪.‬تصمیم ائتالف اکثریت‬ ‫اصولگرایان درباره انتخاب نامزد نهایی این ائتالف برای‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری‪« ،‬حادثه اتفاقیه» است‪».‬اما‬ ‫محمدحســن ابوترابی فرد پس از ثبت نــام در انتخابات در‬ ‫پاسخ به سوالی که شــما خروجی ائتالف پنج گانه شده اید‬ ‫اما بعضی اعضــا می گوینــد می خواهیم ثبت نــام کنیم‪،‬‬ ‫درباره ائتــاف پنج گانــه اصولگرایان گفته بــود‪« :‬دبیر‬ ‫ائتالف و بعضی از اعضــای ان اظهار داشــتند که بنده از‬ ‫ان جمع به عنوان نامزد یازدهمین دوره ریاســت جمهوری‬ ‫بــرای ثبت نــام حاضــر شــوم‪ .‬از طرفــی دیگــر‪ ،‬کانون‬ ‫فارغ التحصیــان هند که در واقع منوچهــر متکی از انجا‬ ‫فارغ التحصیل شده ‪ ،‬در نامه ای به ایات عظام مهدوی کنی‬ ‫و یزدی خواســتند تا رونــد خروجی ائتــاف اکثریت را بار‬ ‫دیگر بررســی کنند‪ ».‬هر چه بود هیچ کــدام از این پنج نفر‬ ‫به انتخابات نرســیدند‪ .‬غیبــت در انتخابــات هزینه بزرگ‬ ‫موتلفه در پی حضور در ائتالف بــود‪ .‬موتلفه ای ها انتظار‬ ‫سیاست‬ ‫دیگری از شــرایط ان دوران داشــتند؛ انها فرصت دوران‬ ‫پسا احمدی نژاد را از دست دادند‪ .‬انها نهایتا به همراه سایر‬ ‫سنتی ها در انتخابات ‪ 92‬از علی اکبر والیتی حمایت کردند‪.‬‬ ‫بازگشت غیرمنتظره‬ ‫چرا میرسلیم؟‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫از وقتی نام ســید مصطفی میرســلیم به عنوان نامزد‬ ‫موتلفه مطرح شده سوال های زیادی هم به میان امده‪ .‬از‬ ‫جمله این سواالت این است که ان جوانگرایی که موتلفه‬ ‫بر ان در چند ماه اخیر تاکید کرده بــود چگونه به این نامزد‬ ‫‪ 71‬ساله رسیده است‪.‬‬ ‫همین چند وقــت پیش بود کــه موتلفــه همزمان با‬ ‫سالگرد درگذشت حبیب الله عسگراوالدی یک بیانیه مهم‬ ‫صادر کرد کــه کلید واژه های مهمی در مــورد جوانگرایی‬ ‫داشت‪ .‬انجا که به نقل از عسگراوالدی نوشته بودند‪ « :‬قرار‬ ‫نیست اصولگرایان تا قیامت مورد اقبال مردم قرار بگیرند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫موتلفه از ‪ 92‬تا امروز روزهای پرفراز و نشــیبی داشته‬ ‫اســت‪.‬مواجهه با دولت حســن روحانی و نسبتی که میان‬ ‫انها و دولــت جدید می بایســت تعریف می شــد شــرایط‬ ‫بســیار متفاوتی را برای موتلفه در مقایســه با دیگر احزاب‬ ‫اصولگرا پدید اورد‪ .‬حساب انها با دیگرانی مثل پایداری ها‪،‬‬ ‫رهپویانی ها و ایثارگرانی ها تفاوت داشت‪ .‬رهبر معنوی انها‬ ‫یعنی مرحوم حبیب الله عســگراوالدی معتقد بود «حسن‬ ‫روحانی خیرالموجودینی بود که مردم به او رای دادند‪ ،‬ضمن‬ ‫انکه همکاری ما با او صمیمانه است‪ ».‬اما تفکرات دیگری‬ ‫هم در موتلفه وجود داشــت که نســبت سیاســی با حسن‬ ‫روحانی را به گونه ای دیگر در ذهن داشــت‪ .‬این وضعیت‬ ‫البته همچنان پابرجاســت و همه نگاه مساوی به وضعیت‬ ‫دوران ندارند‪.‬اکنون اما هر چه هست همه در موتلفه در یک‬ ‫مورد اتفاق نظر دارند ؛ «حضور در انتخابات با معرفی نامزد‬ ‫حزبی»‪ .‬به همین دلیل هم هســت که موتلفه مورد توجه‬ ‫قرار گرفت و کنش های سیاســی اش رصد شد‪ .‬این ماجرا‬ ‫از سخنان اسدالله بادامچیان کلید خورد‪ .‬انجا که او گفته‬ ‫بود‪«:‬همه می پرسند موتلفه در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫اینده چه کار می کند؟ ایا دوباره جمع می شود و یک عده را‬ ‫دور یک میز می نشاند و می گوید اقای فالن و فالن و گروه‬ ‫فالن و فالن بیایید و از بین انهــا یکی را انتخاب کنید؟ نه‬ ‫اینگونه نیست‪ .‬االن مصوبه قطعی شورای مرکزی ما این‬ ‫اســت که موتلفه در انتخابات ریاست جمهوری یک نامزد‬ ‫موتلفه ای مســتقل را به جامعه معرفی کند‪ .‬این سیاســت‬ ‫جدید حزب است‪».‬‬ ‫همزمان با همین اظهارنظرهای اسدالله بادامچیان‬ ‫بود کــه دیگر موتلفه ای هــای نامدار هم ســخنانی درباره‬ ‫نســخه جدید موتلفه مطرح کردند تا دیگر کســی شــک‬ ‫نداشــته باشــد در موتلفه همه در معرفی نامــزد حزبی در‬ ‫انتخابات همنظر هستند‪ .‬چه اینکه حمیدرض ا ترقی در این‬ ‫مورد گفته بود‪ «:‬هشت نامزد حزب موتلفه مشخص شدند و‬ ‫ی اعالم شده نیز مطرح هستند که پس از طی مرحله رد‬ ‫اسام ‬ ‫و تایید یک نفر از میان انها مشخص می شود‪».‬‬ ‫حاال بهترین فرصت برای گمانه زنی در مورد مصادیق‬ ‫موتلفه برای رسانه ها پدید امده بود‪ .‬موتلفه ای های نام اشنا‬ ‫یک به یک در صف نامزد هــای احتمالی قرار می گرفتند‪.‬‬ ‫در خبــری در این مورد حتــی خبرگزاری فــارس از افرادی‬ ‫همچون میرســلیم‪ ،‬ال اســحاق و بادامچیــان به عنوان‬ ‫نامزدهــای احتمالی حزب موتلفه نام بــرد ‪ .‬اما بادامچیان‬ ‫حرف های مهمتری هم زده و گفته بود‪« :‬همه می پرســند‬ ‫موتلفه در انتخابات ریاست جمهوری اینده چه کار می کند؟‬ ‫ایا دوباره جمع می شود و یک عده را دور یک میز می نشاند‬ ‫و می گوید اقای فالن و فــان و گروه فالن و فالن بیایید‬ ‫و از بین انها یکی را انتخاب کنید؟ نه اینگونه نیست‪ .‬االن‬ ‫مصوبه قطعی شــورای مرکزی ما این اســت که موتلفه در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری یک نامزد موتلفه ای مستقل را‬ ‫به جامعه معرفی کند‪ .‬این سیاســت جدید حزب است‪ ».‬و‬ ‫البته او افزوده بود‪ :‬که « تکلیف شرعی االن ما این است‪ .‬نه‬ ‫به عنوان اینکه یک حزب هستیم حتما باید یک نامزد داشته‬ ‫باشیم یا قدرت در دست ما باشد‪ ،‬اگر بحث قدرت باشد که‬ ‫شرک است‪ .‬ما می خواهیم حزب توحیدی خدامحور باشیم‬ ‫نه حزب شرک‪ .‬این خبر قطعی ما اســت که در این دوره از‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری یک نامزد موتلفه ای مستقل را‬ ‫به جامعه معرفی می کنیم‪».‬‬ ‫بادامچیان دربــاره مصداق هم گفته بــود‪ «:‬تا االن‬ ‫حزبی است‪ .‬یک نفر از اعضای حزب را معرفی می کنیم‪.‬‬ ‫این عضو حزب نامزد حزبی موتلفه اســامی در انتخابات‬ ‫است که دیدگاه ها‪ ،‬نظرات و ایده های موتلفه را برای جامعه‬ ‫باز می کند‪ .‬در نهایت هم می بینیم که خط والیت چیست‪،‬‬ ‫ایا باید ان اخر کار یک ائتالف شود و کنار برویم یا بمانیم‪».‬‬ ‫این جمــات اغــاز حرف و حدیث هــا و گمانه های‬ ‫رسانه ای بود‪ .‬حتی برخی منتقدان موتلفه هم با ترفندهای‬ ‫رســانه ای این خط خبری را دنبــال می کردند کــه موتلفه‬ ‫راهش را از اصولگرایان جدا کرده اســت‪.‬بادامچیان بعد‬ ‫از این مصاحبه پرحاشیه و جنجالی یک مصاحبه دیگر هم‬ ‫داشت‪ .‬او تالش کرد تا ماجرای نامزد حزبی را کامال شرح‬ ‫دهد و مبنای بیــان این اظهاراتــش را توضیح دهد‪«:‬اگر‬ ‫فردی در اندازه ریاســت جمهوری نداشتیم‪ ،‬دنبال معرفی‬ ‫نامزد حزبی نبودیم‪ .‬ایا من‪ ،‬اقایان حبیبی یا میرسلیم رجل‬ ‫سیاسی و مذهبی نیستیم؟ یا مدی رو مدبر نیستیم؟ سالمت و‬ ‫پاکی اعضای موتلفه در مسئولیت هایی که در نظام بر عهده‬ ‫گرفته اند‪ ،‬بر همه ثابت شده است‪ .‬ساده زیستی ما با کدام‬ ‫یک از دوستان قابل مقایسه اســت؟ من در یک اپارتمان‬ ‫در جنــوب تهران زندگــی می کنم البته تمکــن خرید یک‬ ‫منزل را دارم ولی وظیفه من ساده زیســتی است‪ .‬از سویی‬ ‫حزب موتلفه با سابقه ‪ 50‬ساله پشتیبان نامزد معرفی شده‬ ‫می شود‪ .‬حزب موتلفه اســامی هم همواره مورد رضایت‬ ‫امام(ره)‪ ،‬محبت رهبری و تاکید علما و مراجع بوده است‪.‬‬ ‫توده مردم همه بــه موتلفه اقبال دارنــد‪ ».‬او در نهایت در‬ ‫مصاحبه ای دیگر پازل انتخاباتــی موتلفه را تکمیل کرد و‬ ‫گفت‪« :‬پس از تعیین کاندیدای حزب موتلفه اسالمی‪ ،‬با‬ ‫دیگر اصولگرایان در معرض کاندیداتوری برای انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری مذاکراتی خواهیم داشت مبنی بر اینکه‬ ‫ایا شــما باتوجه به شــرایط‪ ،‬ضوابط و ارزش های اسالمی‬ ‫خودتان را ارجح‪ ،‬افضل و اصلح از نامزد موتلفه اســامی‬ ‫می دانید یا خیــر‪ .‬اگر دیگر کاندیداهــای اصولگرا به این‬ ‫نتیجه رسیدند که نامزد موتلفه اســامی باتوجه به سوابق‬ ‫و تجربیات یک حزب نیم قرنی رجحــان ویژه ای را دارد‪ ،‬از‬ ‫انها خواهش می کنیم که به نفع او کنار بروند و برای حمایت‬ ‫از او فعال بشــوند‪ ».‬از همه این حرف ها مشخص شد که‬ ‫موتلفه تمام قد پای انتخابات امده است‪ .‬این گمانه زنی ها‬ ‫ادامه داشت تا اینکه یک رسانه اصالح طلب یک خبر مهم‬ ‫در این مورد مخابره کرد‪ .‬اعتماد در این مورد نوشــت‪ « :‬با‬ ‫وجود اینکه شنیده های خبری حاکی از ان بود که اسدالله‬ ‫بادامچیان کاندیدای نهایی حــزب موتلفه برای انتخابات‬ ‫‪ ٩٦‬خواهد بود اما به نظر می رسد به احتمال زیاد مصطفی‬ ‫میرسلیم از سوی حزب موتلفه اسالمی به عنوان کاندیدای‬ ‫این حزب بــه اصولگرایان معرفی خواهد شــد‪ .‬هرچند به‬ ‫گفته بادامچیان بایــد صبر کرد و دید از فینال میرســلیم و‬ ‫بادامچیان کدام یک به عنوان کاندیدای نهایی این حزب‬ ‫خواهند بود‪».‬اخبار ض دو نقیض درباره موتلفه اما در نهایت‬ ‫با مصاحبه دبیرکل این حزب پایان یافت‪ .‬انجا که او گفت‪:‬‬ ‫«سید مصطفی میرسلیم با یک رای قابل توجه و اظهارنظر‬ ‫شــورای مرکزی به عنوان کاندیدای حزب موتلفه اسالمی‬ ‫تعیین شد‪» .‬‬ ‫مفهوم جمهوریت ان است که قدرت دست به دست شود‬ ‫بنابراین ما حضور جد ی در صحنه خواهیم داشت تا حداقل‬ ‫ چهار سال دیگر یا حداکثر ‪ ۸‬سال دیگر با بازسازی سازمان‬ ‫رای خود انشاءالله برگردیم‪».‬‬ ‫موتلفه ای ها با اســتناد به همین بخش از ســخنان‬ ‫حبیب الله عســگراوالدی گفتــه بودند‪«:‬او راه بازگشــت‬ ‫اصولگرایان را بازخوانــی و بازتولید گفتمان خود‪ ،‬پاالیش‬ ‫اصولگرایان پس از ان‪ ،‬ارتقای الگوی تحزب خود بر اساس‬ ‫ارتباطات جدید و عبرت گرفتن از اثار تکثر و در پیش گرفتن‬ ‫وحدت و برنامه ریزی عملی دانســته بود و تاکید داشت که‬ ‫اصولگرایان باید از کادرهای ورزیــده جوان خود رونمایی‬ ‫کنند تا نسل جدید رهبران اصولگرا بتوانند حداقل دو دهه‬ ‫کاروان اصولگرایی را درســت رهبری کنند‪ .‬این ســخنان‬ ‫او پس از سه ســال همچنان تازه و الهام بخش است و رمز‬ ‫کســب اعتماد عمومــی در انتخابات ریاســت جمهوری و‬ ‫شوراهای اسالمی شهر و روستا در سال ‪ ۹۶‬است‪».‬‬ ‫ان رونمایی از نســل جدیــد اما در نهایــت به معرفی‬ ‫مصطفی میرسلیم ختم شد‪ .‬شاید روایت صریح حمید رضا ‬ ‫ترقی درباره پشــت پــرده تغییــرات این حزب که نشــانه ‬ ‫جوانگرایی بود راهگشــای ایــن بحث باشــد‪ .‬او ماجرا را‬ ‫اینگونه روایت می کند؛«مهر ماه سال گذشته فرصتی ایجاد‬ ‫شد که ما بتوانیم جوانگرایی را در مجموعه محقق کنیم و‬ ‫قرار شد هم در سطح دبیرکل و سایر سطوح این کار انجام‬ ‫شود اما چون مصادف شد با انتخابات مجلس دهم شورای‬ ‫اسالمی‪ ،‬شورای مرکزی اقای حبیبی را به عنوان دبیرکل ابقا‬ ‫کردند که بتوانند انتخابات را مدیریت کنند‪ .‬یعنی تغییرات‬ ‫در موتلفه در بسیاری از ســطوح باال نیز تصمیم گیری شد‬ ‫اما به دلیل شــرایطی که عنوان شــد‪ ،‬در ان زمان متوقف‬ ‫شد‪ .‬حتی من نیز در ان زمان خود را برای دبیرکلی کاندیدا‬ ‫کردم اما به دالیلی که فعال نیازی به بازگویی نیست‪ ،‬به نفع‬ ‫اقای حبیبی انصراف دادم‪ .‬طی چند ماه گذشته نیز دبیرکل‬ ‫حزب فرصتی گرفت تا براساس شــرایط کنونی در ساختار‬ ‫حزب تغییراتی ایجاد شود‪ .‬حال اما بعد از پایان انتخابات‬ ‫فرصتی بــرای این تغییرات مهیا شــد تا عمده کار دســت‬ ‫نیروهای جوان باشد‪ .‬ویترین موتلفه‪ ،‬ویترینی قدیمی به‬ ‫نظر می رسد اما درون حزب اغلب نیروهای جوان کارهای‬ ‫اجرایی را انجام می دهند و به ایــن دلیل که بر این باوریم؛‬ ‫قطعا ویترین نیز در جذب نیروها تاثیر بسزایی دارد‪ ،‬تصمیم‬ ‫گرفتیم تغییراتی ایجاد کنیم‪ .‬این تغییرات و ســپردن کار‬ ‫به دســت جوانان در موتلفه را نیز به فال نیک می گیریم و‬ ‫در کنار انها در موتلفه تجربه هــای جدیدی را رقم خواهیم‬ ‫زد‪ ».‬موتلفه البته این روزها عملگرا تر و پیش رو تر شــده با‬ ‫فاصله گذاری معنا دار نســبت به محافظه کاری‪ .‬اما انچه‬ ‫باید رخ نداده؛ انها پروژه جوانگرایی و نسل جدید رهبران را‬ ‫فعال متوقف کرده اند‪ .‬معمای بزرگ این است که موتلفه با‬ ‫معرفی مصطفی میرسلیم برای نامزدی چه برنامه ای برای‬ ‫انتخابات دارد؟ یک گزاره این است که موتلفه این بار امده‬ ‫تا اخر بما ند‪ .‬می گویند انها این احتمال را در نظر دارند که‬ ‫نامزدهای انتخاباتــی اصولگرایان در نهایــت در گردونه‬ ‫رقابت ها مانده و اینکه تنها یک نامزد معرفی شــود شــاید‬ ‫محقق نشــود‪ .‬بنابراین انها می خواهند یک نفر را از میان‬ ‫خود در انتخابات داشته باشند‪ .‬شاید که این یک نفر شانس‬ ‫و اقبالی یافته و رقیب اصلی روحانی شود‪ .‬یک گزاره دیگر‬ ‫این است که موتلفه ای ها میرسلیم را معرفی کرده اند تا در‬ ‫نهایت اگر اصولگرایان به یک نامزد واحد رسیدند بتوانند با‬ ‫وزن باالتری وارد معادالت کناره گیری از انتخابات شوند‪.‬‬ ‫به یک معنا انها می خواهند هزینه کناره گیری را در صورت‬ ‫پیروزی نامزد اصولگرایان در انتخابات در زمان تشــکیل‬ ‫کابینه دریافت کنند‪ .‬هر چه هســت حاال موتلفه ای ها گام‬ ‫مهمی را در سیاست ورزی برداشــته اند‪ .‬انها رخ دیگری از‬ ‫این حزب سنتی را به نمایش گذاشته اند؛ موتلفه متفاوت‪.‬‬ ‫‪41‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪2‬‬ ‫خروج از پشت پرده‬ ‫مصطفی میرسلیم کیست و در کجای سیاست ایران قرار دارد؟‬ ‫مصطفی میرسلیم؛ او اکنون مهمترین چهره موتلفه‬ ‫در انتخابــات پیش رو ســت‪ .‬خــودش می گوید‪ «:‬وقتی‬ ‫اعضای شــورای مرکزی حزب موتلفه اســامی پیشنهاد‬ ‫نامزدی برای انتخابات ‪ ۹۶‬را به بنده دادند‪ ،‬گفتم اگر بحث‬ ‫خدمت کردن مطرح باشــد من امادگی دارم و اال به دنبال‬ ‫قدرت طلبی‪ ،‬شهرت طلبی و مقام پرستی نیستم‪».‬‬ ‫اما مصطفی میرســلیم کیســت و چه کارنامه ای د ر حوزه‬ ‫سیاست دارد؟‬ ‫او ‪ ۱۹‬خــرداد ‪ ۱۳۲۶‬در تهــران به دنیا امده اســت‪.‬‬ ‫تحصیالت متوسطه خود را در ســال ‪ ۱۳۴۴‬در دبیرستان‬ ‫البرز بــه پایــان رســاند و در ســال ‪ ۱۳۴۹‬موفق بــه اخذ‬ ‫فوق لیســانس در رشــته مهندســی مکانیک از دانشگاه‬ ‫پواتیه فرانسه شد‪ .‬به دنبال ان‪ ،‬در سال ‪ ۱۳۵۱‬از «مدرسه‬ ‫عالی نفت و موتور» پاریس تخصص مهندســی در رشته‬ ‫موتورهای درون سوز را کسب کرد‪.‬‬ ‫این سیاستمدار که چهره ای جدی دارد‪ ،‬عضو هیات‬ ‫علمی دانشــگاه امیرکبیر و وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی‬ ‫دولت دوم ایت الله هاشمی رفسنجانی بود‪ .‬وی همچنین‬ ‫موســس و رئیس اولیــن مرکــز تحقیقات موتــور ایران و‬ ‫ناظر عالی طراحی و ساخت اولین موتور پایه گازسوز ‪ -‬موتور‬ ‫ملی ایران ‪ -‬است‪.‬‬ ‫میرســلیم در ســال های ‪ 58‬تا ‪ 61‬معاون سیاســی‬ ‫اجتماعی وزارت کشــور و قائم مقام وزیر بــود که پس از‬ ‫برکناری در ســال ‪ ،61‬سرپرســت نهاد ریاست جمهوری و‬ ‫مشاور عالی رئیس جمهور شد‪.‬‬ ‫میرسلیم تا سال ‪ 68‬در این ســمت اجرایی مشغول‬ ‫بــه کار بــود و از ان پــس در دوره اول ریاســت جمهوری‬ ‫هاشمی رفسنجانی به عنوان مشاور رئیس جمهور در امور‬ ‫تحقیقات انتخاب شد‪ .‬با پایان دوره پنجم ریاست جمهوری‬ ‫و پیروزی دوباره ایت الله هاشمی رفسنجانی در انتخابات‪،‬‬ ‫به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد وارد کابینه وی شد‪ .‬میرسلیم‬ ‫در ســال ‪ 1375‬عضو حقیقی مجمع تشخیص مصلحت‬ ‫نظام شد که تاکنون در این پســت حضور دارد‪ .‬عالوه بر‬ ‫ان وی در سال ‪ 1378‬به عنوان معاون فرهنگی‪ -‬اجتماعی‬ ‫مرکز تحقیقات استراتژیک نیز منصوب شد‪ .‬میرسلیم در‬ ‫سال ‪ 1372‬با ورود به حزب موتلفه اسالمی به عنوان یکی‬ ‫از فعاالن این حزب در جلسات ان شرکت کرد‪.‬‬ ‫وی از اعضای شاخص حزب موتلفه اسالمی است‬ ‫که با استعفای عســگراوالدی از دبیرکلی‪ ،‬سمت ریاست‬ ‫شــورای مرکزی این حــزب را که تــازه ایجاد شــده بود‪،‬‬ ‫عهده دار شــد‪ .‬وی در مجمع عمومی اردیبهشت ماه سال‬ ‫‪ ۱۳۸۸‬با رای اعضای حزب برای مدت ســه سال دیگر به‬ ‫عضویت شورای مرکزی ان درامد و در جلسه شورای مرکزی‬ ‫حزب به سمت ریاست شورای مرکزی انتخاب شد‪.‬‬ ‫ از نکات جالب زندگی سیاسی میرســلیم نامزدی او‬ ‫برای نخست وزیری است‪ 36 .‬سال قبل و در مرداد ‪۱۳۵۹‬‬ ‫اولین رئیس جمهوری ( ابوالحسن بنی صدر) قصد داشت‬ ‫او را به عنوان نخست وزیر معرفی کند اما پس از چند روز که‬ ‫فضای مجلس را مساعد ندید‪ ،‬این پیشنهاد را پس گرفت‪.‬‬ ‫نه که افکار او به بنی صدر نزدیک باشد اما همین که گزینه‬ ‫اصلی حزب جمهوری اســامی نبود بــرای رئیس جمهور‬ ‫کفایت می کرد‪.‬‬ ‫میرسلیم البته در نامه ای رسمی به عنوان نخست وزیر‬ ‫معرفی نشد اما در هفته اول مرداد ‪ ۱۳۵۹‬خبر معرفی او تیتر‬ ‫اول روزنامه ها بود و خود او هم نه تنها تکذیب نمی کرد بلکه‬ ‫با امام و بنی صــدر مالقات کرد و از رایزنــی برای انتخاب‬ ‫وزیران نیز خبر می داد‪ .‬او در ان زمان رئیس شهربانی کل‬ ‫کشور بود و به خاطر سال هایی که در فرانسه اقامت داشت‬ ‫و تحصیل می کرد‪ ،‬با بنی صدر اشنایی داشت؛ هر چند که‬ ‫به لحاظ فکری به حزب جمهوری اسالمی نزدیک بود‪.‬‬ ‫حزب در سال ‪ ۵۸‬قصد داشت دبیرکل خود ‪ -‬ایت الله‬ ‫بهشتی ‪ -‬را برای انتخابات ریاســت جمهوری معرفی کند‬ ‫اما پس از انکه رهبر فقید انقالب‪ ،‬روحانیون را از مناصب‬ ‫اجرایی بر حذر داشــت‪ ،‬کاندیداتوری او منتفی و راه برای‬ ‫ریاست جمهوری بنی صدر هموار شد‪ .‬گزینه بعدی حزب‪،‬‬ ‫جالل الدین فارسی بود‪ .‬او نیز به خاطر افغان تبار بودن از‬ ‫رقابت بازماند‪ .‬از این پس انتخاب بنی صدر چنان محتمل‬ ‫به نظر می رسید که حزب از صرافت حمایت و تبلیغ حسن‬ ‫ابراهیم حبیبی هم افتاد‪ .‬ابوالحســن بنی صــدر با فاصله‬ ‫فراوان با رقیبان به ریاســت جمهوری رسید؛ دو ماه بعد اما‬ ‫انتخابات مجلس را حزب ُبرد و عضو موســس حزب نیز به‬ ‫ریاست مجلس رسید‪.‬‬ ‫از ایــن پس مناقشــه بر ســر انتخاب نخســت وزیر‬ ‫پیش امــد؛ چرا که از یک ســو باید توســط رئیس جمهور‬ ‫معرفی می شد و از ســوی دیگر مجلس به ان رای اعتماد‬ ‫می داد‪ .‬حال انکه چهره نزدیک بــه بنی صدر رای اعتماد‬ ‫نمی گرفت و کاندیداهای مورد نظر حــزب هم مورد قبول‬ ‫رئیس جمهــوری نبودنــد و کار گره خــورد‪ .‬در این میان و‬ ‫در دوم مــرداد ‪ ۱۳۵۹‬بنی صدر ترفندی بــه کار برد‪ .‬او در‬ ‫نامه ای به امام خمینی (ره) از تصمیــم خود برای معرفی‬ ‫حاج سیداحمد خمینی به عنوان نخست وزیر خبر داد؛ چرا‬ ‫که امام در نطق یک هفته قبل خواســتار تشــکیل دولتی‬ ‫انقالبی‪ ،‬مکتبی و جوان شده بود‪.‬برای بنی صدر اولویت‬ ‫این بود که نخست وزیر از حزب نباشد و با سیداحمد به این‬ ‫هدف خود می رسید اما رهبر فقید انقالب در نامه ای بیان‬ ‫که رئیس جمهوری را مخاطب قرار دهد‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬بنا‬ ‫ندارم منسوبان من متصدی این گونه امور شوند‪ ».‬در پی‬ ‫ان بود که بنی صدر به مصطفی میرسلیم رضایت داد و خبر‬ ‫معرفی او تیتر نخست روزنامه ها شــد‪ .‬پس از چند روز اما‬ ‫به ناگاه این گزینه کنار رفت و روند دیگری در پیش گرفته‬ ‫شد که به انتخاب محمد علی رجایی انجامید و بنی صدر با‬ ‫اکراه به ان تن داد و ســرانجام او را به عنوان نخست وزیر‬ ‫معرفی کرد‪.‬‬ ‫نگاه متفاوت به فرهنگ و هنر‬ ‫از نقاط جالــب زندگی میرســلیم نوع مواجهــه او با‬ ‫هنرمندان اســت‪ .‬او که در دولت دوم هاشمی رفسنجانی‬ ‫وزیر ارشاد بود در پایان دولت سازندگی وقتی هنرمندان و‬ ‫نویسندگان‪ ،‬از نامزد اصالح طلبان حمایت می کردند‪ ،‬در‬ ‫مصاحبه ای گفت‪« :‬مشــغله گروه های فرهنگی و هنری‬ ‫در زمینه های کاری خودشان به اندازه ای است که به رغم‬ ‫تالش های زیادشان به سختی می توانند به تمام مسائل‬ ‫هنری و فرهنگــی احاطه یابند چه رســد کــه بخواهند در‬ ‫زمینه های دیگر که برای ان مجوز نگرفته اند و صالحیت‬ ‫ندارند‪ ،‬اظهارنظر کنند‪ .‬یک گروه فرهنگی و علمی نباید با‬ ‫موضع گیری های مقطعی و ناگهانی که برای کسب ارای‬ ‫نامزدها مصرف دارد‪ ،‬خطر شــرمندگی را بپذیرند و خود را‬ ‫از حمایت عــام رئیس جمهوری منتخب محــروم کنند‪».‬‬ ‫از او یک جمله دیگر هم نقل شده است‪.‬گویا از میرسلیم‬ ‫سال ها پیش سوال شــد که اخرین فیلمی که دیده کدام‬ ‫است؟ و او پاسخ داده است‪« :‬خوشــبختانه بعد از وزارت‬ ‫ارشاد دیگر ناگزیر نیستم فیلم تماشا کنم‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪42‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫نامزد منتقد وضع موجود؟‬ ‫این سیاستمدار که چهره ای‬ ‫جدی دارد‪ ،‬عضو هیات علمی‬ ‫ دانشگاه امیرکبیر و وزیر فرهنگ‬ ‫و ارشاد اسالمی دولت دوم‬ ‫هاشمی رفسنجانی بود‪.‬‬ ‫رئیس شــورای مرکــزی حــزب موتلفه اســامی از‬ ‫منتقدان وضعیت فعلی فضای مجازی است‪ .‬او در اجالس‬ ‫دبیران استانی این حزب که اخیرا برگزار شده‪ ،‬گفته است‪:‬‬ ‫«متاسفانه تا امروز قانون اساســی به خوبی اجرا یی نشده‬ ‫است‪ ،‬مثال در یکی از بندهای قانون اساسی بر باالبردن‬ ‫ســطح اگاهی های عمومــی در همه زمینه ها با اســتفاده‬ ‫صحیح از مطبوعات و رســانه های گروهی و وسایل دیگر‬ ‫تاکید شــده اســت؛ اما امروز می بینید که فضای مجازی‬ ‫چه بالیی بر ســر جامعه اورده و چطــور در جهت انحراف‬ ‫اگاهی ها کار می کند‪ .‬یکی از مســائلی کــه در انتخابات‬ ‫‪ ۹۶‬با ان مواجه خواهیم شــد‪ ،‬اســتفاده های نادرســت‪،‬‬ ‫توطئه امیز‪ ،‬یاس افرین و تفرقه افکنانه از فضای مجازی‬ ‫است»‪.‬‬ ‫تعبیــر او از انتخابــات مجلس در تهــران و پیروزی‬ ‫فهرست «امید» هم «لشکرکشــی سیاسی» بوده است‪.‬‬ ‫او با اشــاره به یکی دیگر از بندهای قانون اساســی مبنی‬ ‫سیاست‬ ‫بر مشــارکت عامه مردم برای تعیین سرنوشــت سیاسی‪،‬‬ ‫اقتصادی‪ ،‬فرهنگی و اجتماعی خود‪ ،‬گفته بود‪« :‬باید دید‬ ‫این مشارکت چگونه تحقق یافته است؛ مثال این سوال را از‬ ‫خودمان بپرسیم که در انتخابات سال گذشته مجلس‪ ،‬ایا‬ ‫در تهران مشارکت مردمی صورت گرفت یا یک لشکرکشی‬ ‫سیاســی انجام شــد؟ به عنوان نمونه باید مشخص شود‬ ‫که وقتــی ‪ ۴۰‬درصد مردم تهــران در انتخابات مجلس به‬ ‫گروهی غیر از گروه پیروز رای می دهند‪ ،‬چرا نباید سهمی‬ ‫ در کرسی های مجلس داشــته باشند و از مشارکت محروم‬ ‫بمانند؟ ایــن یعنی هنوز قانون اساســی درباره مشــارکت‬ ‫مردم به درستی فهمیده و اجرا نشده است‪ .‬به دلیل تاخیر‬ ‫در اصالح قانون در ســال ‪ ۹۶‬هم باید شــاهد لشکرکشی‬ ‫سیاسی دیگری در انتخابات شورای شهر تهران باشیم‪».‬‬ ‫اولین اظهارنظر انتخاباتی میرسلیم‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫سیاست‬ ‫سید مصطفی میرسلیم اکنون فعال تر از همیشه شده‬ ‫است‪ .‬او چهره ای رسانه ای به شمار می اید و اظهاراتش‬ ‫در مورد انتخابات و وضع فعلی تیتر رســانه ها شده است‪.‬‬ ‫او درباره معرفی اش برای انتخابــات اینده به عنوان نامزد‬ ‫موتلفه گفته است‪ «:‬وقتی اعضای شورای مرکزی حزب‬ ‫موتلفه اســامی پیشــنهاد نامزدی برای انتخابات ‪ ۹۶‬را‬ ‫به بنده دادند‪ ،‬گفتم اگر بحث خدمت کردن مطرح باشــد‬ ‫من امادگی دارم و اال به دنبال قدرت طلبی‪ ،‬شــهرت طلبی‬ ‫و مقام پرستی نیســتم‪.‬باید کارهای زیادی انجام دهیم تا‬ ‫بتوانیم بگوییم شان انقالب اسالمی را محترم شمرده ایم‪.‬‬ ‫من باتوجه به این مهم پیشنهاد دوستان برای کاندیداتوری‬ ‫را پذیرفته ام‪».‬‬ ‫رئیس شــورای مرکــزی حــزب موتلفه با اشــاره به‬ ‫تجربیــات اجرایی خود‪ ،‬گفته اســت‪« :‬مــن درس های‬ ‫زیــادی را از مرحــوم ایت اللــه مهدوی کنــی گرفته ام‪.‬‬ ‫وقتی ایشــان مســئوالن وزارت کشور و ســپس تصدی‬ ‫نخست وزیری را بعد از شــهید رجایی برعهده گرفت‪ ،‬من‬ ‫شاگردشان بودم و ان مرحوم را یاری می کردم‪.‬من با تمام‬ ‫روســای جمهور از بنی صدر گرفته تا اقای حسن روحانی‬ ‫کار کــرده ام؛ البته این همکاری ها فقــط برای خدمت به‬ ‫نظام بــوده و تاکنون از هیــچ کاری دریغ نکــرده ام‪ .‬من‬ ‫حتی در دولت موقت هم کار کرده ام چراکه دولت موقت‬ ‫در وزارت کشور خود چیزی نداشــت و همه استانداران‪،‬‬ ‫فرمانداران و بخشــداران طاغوتی بودند و از کشــور فرار‬ ‫کرده بودند‪ .‬یعنی در ان مقطع اگر می خواستیم انتخابات‬ ‫و همه پرســی برگزار کنیم‪ ،‬نمی دانستیم با کدام امکانات‬ ‫و نیرویی در وزارت کشــور این مهم را انجــام دهیم‪.‬من‬ ‫به عنــوان ســید مصطفی میرســلیم باید نشــان دهم که‬ ‫می توانم پاســخگوی توقعاتــی که در موتلفه اســامی‬ ‫نســبت به نامزد ریاســت جمهوری وجود دارد باشم‪ .‬من‬ ‫فکر می کنم با اتکا به سوابقی که وجود دارد‪ ،‬تحقق این‬ ‫توقعات میسر خواهد شد‪».‬‬ ‫میرســلیم با بیان اینکه موتلفه اســامی قصد ورود‬ ‫بــه صحنــه انتخابــات ریاســت جمهوری ‪ ۹۶‬را دارد نــه‬ ‫سید مصطفی میرسلیم‪ ،‬گفته است‪« :‬موتلفه اسالمی به‬ ‫بنده ماموریت داده اســت تا اهــداف و راهبردهای تعیین‬ ‫شده حزب را در صحنه انتخابات ریاست جمهوری محقق‬ ‫کنم‪».‬‬ ‫عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام تصریح کرده‬ ‫اســت‪« :‬بارها در دیدارهای رســمی مقام معظم رهبری با‬ ‫کارگزاران نظام به مناسبت عید یا ایام دیگر‪ ،‬ان بزرگواری‬ ‫که پیش از فرمایشــات رهبر انقالب ســخنرانی می کند‪،‬‬ ‫به گونه ای ســخن می گوید کــه انگار خــودش رهبر این‬ ‫مملکت اســت‪ .‬همه اقایان بایــد این مهــم را بدانند که‬ ‫رهنمو د تنها از جانب رهبری صادر می شود و دیگر بزرگان‬ ‫این کشور هم باید خود را ذیل رهبری تعریف کنند‪».‬‬ ‫‪43‬‬ ‫سیاست‬ ‫چرا میرسلیم رامعرفی کردیم؟‬ ‫گفت وگوی مثلث با حسین انواری‬ ‫سیاست‬ ‫‪44‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫حــزب موتلفــه نامــزد خــود را بــرای انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری ســال ‪ 96‬اعالم کرد‪ ،‬بفرمایید‬ ‫اقای میرســلیم چه ســابقه سیاســی داشــته و‬ ‫حضورش در حزب موتلفه چه زمانی بوده است؟‬ ‫میرسلیم بعد از انکه دبیرســتان البرزشان را تمام‬ ‫می کنند به فرانسه می روند و انجا تخصص فنی می گیرند‪.‬‬ ‫بعد بر می گردند و استاد دانشــگاه پلی تکنیک (امیرکبیر)‬ ‫می شــوند که هنوز هم تدریس او در این دانشــگاه ادامه‬ ‫دارد‪ .‬در ابتــدای انقالب هم عضو شــورای مرکزی حزب‬ ‫جمهوری می شود‪.‬‬ ‫قبل از انقالب فعالت سیاسی هم داشتند؟‬ ‫فعالیت سیاسی خارج از کشور داشت‪ ،‬با نیروهای‬ ‫مسلمان خارج از کشور اعم از ایرانی و غیر ایرانی مرتبط بود‬ ‫که حاال در زمان خودش شخص اقای میرسلیم کنفرانس‬ ‫خبری می گــذارد و دربــاره فعالیت هــای ان دوره توضیح‬ ‫می دهد‪ .‬مسئولیت سرپرستی شهربانی های کل کشور را‬ ‫بعد از انقالب عهده دار می شود‪ ،‬ســپس در مقام معاونت‬ ‫وزارت کشــور انتخابــات و همه پرســی را همــان ابتدای‬ ‫انقالب برگزار می کند‪ .‬او بعد ها در مسئولیت های مختلف‬ ‫قرار گرفت‪ .‬وقتی هم که فعالیت حزب جمهوری اسالمی‬ ‫متوقف و حزب موتلفه دوباره احیا شــد به عضویت شورای‬ ‫مرکزی حــزب موتلفه درامــد و االن هم به عنــوان هیات‬ ‫نظارت‪ ،‬عضو ارشد این حزب است‪.‬‬ ‫اوایل انقالب اقای بنی صدر وقتی رئیس جمهور‬ ‫می شود‪ ،‬اقای میرسلیم را برای تصدی مسئولیت‬ ‫نخســت وزیری به مجلس معرفــی می کند‪ ،‬چه‬ ‫‪3‬‬ ‫حســین انــواری‪ ،‬عضو شــورای مرکــزی حزب‬ ‫موتلفه اســامی در گفت وگو با نشریه مثلث از سابقه‬ ‫فعالیــت سیاســی نامــزد مدنظــر این حــزب گفت و‬ ‫نگاه او را به عرصه سیاســی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬اجتماعی و‬ ‫فرهنگی تشریح کرد‪ .‬با وجودی که جامعه ما میرسلیم‬ ‫را شــخصیتی فرهنگــی می داند امــا انــواری معتقد‬ ‫است‪« :‬میرسلیم بیگانه نسبت به مسائل اقتصادی‪،‬‬ ‫فرهنگی‪ ،‬سیاســی و اجتماعی نیست و این مسائل را‬ ‫به خوبی درک می کند و برای انهــا برنامه و حرف دارد‪.‬‬ ‫چون از گذشته ها روی این مباحث کار کرده است‪».‬‬ ‫شــد که این اتفاق افتاد و چرا مجلــس اول به او‬ ‫رای نداد؟‬ ‫شــرایط اول انقالب خاص بود‪ .‬اقای میرســلیم‬ ‫یک نیروی تحصیلکرده‪ ،‬پرتحرک‪ ،‬پا به رکاب و اماده کار‬ ‫محسوب می شد‪ ،‬با لطبع از او برای قبول چنین مسئولیتی‬ ‫دعــوت کردند‪ .‬یاداور می شــوم که اقــای خاتمی هم که‬ ‫رئیس جمهور شد از اقای میرسلیم دعوت کرد تا در کابینه‬ ‫باشد‪ .‬در واقع اقای میرسلیم با گروه های مختلف کار کرده‬ ‫ و این طور نیست که خط کشی داشته باشد و با عده ای کار‬ ‫کند و با عده ای کار نکند‪ .‬هر جا احســاس کرد برای نظام‬ ‫می تواند اقدامی انجام دهد شــانه اش را زیر بار مسئولیت‬ ‫برد‪ .‬امتیاز اقای میرسلیم این است که در هر مسئولیتی نیاز‬ ‫به حضورش باشد و کاری از دستش بر بیاید‪ ،‬دیگر محاسبه‬ ‫نمی کند قبــول این مســئولیت برایش می ارزد یــا خیر‪ ،‬او‬ ‫خود را مسئول و موظف به انجام نقش افرینی در ان حوزه‬ ‫می داند و اســتقبال می کند‪ .‬اقای میرســلیم با مسئولیت‬ ‫دفتر حضرت ایت الله خامنه ای در دوره ریاســت جمهوری‬ ‫را داشت و با اقای هاشمی رفسنجانی کار کرد‪ .‬اینها نشان‬ ‫می دهد اقای میرسلیم شخصیتی است که اعتقاد دارد باید‬ ‫از همه ظرفیت های نظام در اداره امور کشور بهره گرفت و‬ ‫اخیرا هم گفت ما باید از همه ظرفیت هایی که شایستگی‬ ‫خدمتگزاری دارند اســتفاده کنیم‪ .‬اقای میرسلیم قائل به‬ ‫خط کشی و مرزبندی درباره استفاده از نیروهای شایسته‪،‬‬ ‫توانمند‪ ،‬متعهد و دلســوز انقالب نیست و این ایده را قبول‬ ‫ندارد که فقط باید از نیروهای یک جناح سیاسی در مدیریت‬ ‫کشور استفاده کرد‪ .‬این روحیه بسیار ارزشمندی است که‬ ‫به قوم و خویشــی و قبیله گرایی اعتقادی نــدارد‪ .‬مضاف‬ ‫بر اینکه ایشان بسیار ساده زیست اســت و همگان بر این‬ ‫مساله اتفاق نظر دارند‪ .‬اقای میرسلیم قبل و بعد از انقالب‬ ‫خیلی ســاده زندگی کرد و از تجمالت و زیاده خواهی ها به‬ ‫دور است‪ .‬او متدین و قران شناس است‪ .‬موازین اسالمی‬ ‫را خیلی خوب درک می کند و به خوبی از ارزش ها شــناخت‬ ‫دارد‪ .‬چــون از اول انقالب هم وارد صحنه عملیاتی شــد‬ ‫تقریبا شــناخت خواص نســبت بــه او خیلی زیاد اســت ‪.‬‬ ‫گروه هایی هم که با ایشان بیشتر کار کردند نزدیک بودند‬ ‫به طیف دانشگاهیان که انها هم شــناخت خوبی از اقای‬ ‫میرسلیم دارند‪.‬‬ ‫با توجه به اینکه شــما می گویید اقای میرســلیم‬ ‫فردی پرتحرک و فعــال بود چرا مجلــس اول به‬ ‫نخست وزیری او رای اعتماد نداد؟‬ ‫نامزدهــای مختلفــی در ان مقطع بــرای تصدی‬ ‫پست نخســت وزیری به مجلس معرفی شــدند‪ .‬ان اتفاق‬ ‫دالیل خاص خودش را دارد‪ ،‬اینها را خود اقای میرســلیم‬ ‫باید تبیین کند‪.‬‬ ‫کسانی که دهه ‪ 60‬را درک کردند اقای میرسلیم را‬ ‫به عنوان یک مدیر فرهنگی می شناسند‪ ،‬باتوجه‬ ‫به اینکه جنس مشکالت کشور امروز اقتصادی‬ ‫اســت ایا اقــای میرســلیم می تواند خــودش را‬ ‫به جامعــه مخصوصا نســل جوان شــخصیتی‬ ‫اقتصادی معرفی کند؟‬ ‫سیاست‬ ‫ل ‪ 84‬می شود‬ ‫انتخابات ‪ 96‬شبیه سا ‬ ‫گفت وگویمثلث باحمید رضاترقی‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫با اغاز زمستان تحرکات در جریان اصولگرا برای‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری پررنگ تر شد‪ ،‬االن‬ ‫ارایش صحنه به چه صورتی است و اصولگرایان‬ ‫چه اقداماتی را برای ورود به عرصه رقابت سیاسی‬ ‫پیش رو در حال انجام دارند؟‬ ‫بــه نظــر می رســد تشــکل های اصولگــرا مثل‬ ‫جوی هایی که به یک نهر منتهی می شــوند در حال حرکت‬ ‫به سمت یک ائتالف بزرگ هستند‪ .‬در واقع این تشکل ها‬ ‫ضمن انکــه هویت خود را حفــظ می کنند و ســعی دارند با‬ ‫دست پر و دیدگاه های مشخص برای اداره کشور فعالیت‬ ‫خود را دنبال کنند اما حرکت به سمت ائتالف بزرگ در حال‬ ‫تحقق است‪.‬‬ ‫االن نکته این اســت که موتلفه نامزد حزبی خود‬ ‫را معرفی کرده و می خواهد اقای میرســلیم را به‬ ‫صحنه بفرستد‪ ،‬نسبت این اقدام حزب موتلفه با‬ ‫حرکت به سمت ائتالف چگونه تعریف می شود؟‬ ‫تفاوتی با گذشــته ندارد‪ .‬در گذشــته این معرفی‬ ‫درونی و غیر علنی بود و وقتی نتیجه نهایی مشخص می شد‬ ‫نامزد نهایی ائتــاف را اعالم می کردند امــا االن مقداری‬ ‫این فعالیــت علنی تر اســت و نامزدها از طرف تشــکل ها‬ ‫مطرح می شــوند‪ ،‬فعالیت می کنند‪ ،‬دیدگاه های شــان را‬ ‫درون و بیرون تشکیالت خودشان تشریح می کنند تا پایگاه‬ ‫اجتماعی شــان هم مقداری قابل ارزیابی باشد و براساس‬ ‫برنامه ها و پایگاه اجتماعی که دارند در ائتالف مورد ارزیابی‬ ‫و بررسی قرار خواهند گرفت تا نتیجه نهایی مشخص شود‪.‬‬ ‫اما اقای بادامچیان‪ ،‬اقــای حبیبی و اقای انواری‬ ‫سیاست‬ ‫ما برای اداره کشــور به تدبیر نیــاز داریم‪ .‬یکی از‬ ‫مشــکالت حوزه مدیریت ضعف در تدبیر است‪ .‬کسی که‬ ‫رئیس جمهور می شود نیاز نیست متخصص همه امور باشد‬ ‫بلکه باید از متخصصان کشور به نحو احسن استفاده کند‬ ‫به همین منظور شناســایی نیروهای توانمند برای تصدی‬ ‫مسئولیت های مدیریتی حائز اهمیت است‪ .‬به عبارت دیگر‬ ‫رئیس جمهور توانمند باید بتواند از تمام نیروهایی که به درد‬ ‫نظام و رفع مشکالت می خورند به نحو احسن استفاده کند‪.‬‬ ‫اقای میرسلیم بیگانه نسبت به مسائل اقتصادی‪ ،‬فرهنگی‪،‬‬ ‫سیاسی و اجتماعی نیست و این مســائل را به خوبی درک‬ ‫می کند و برای انها برنامه و حرف دارد چون از گذشته ها روی‬ ‫این مباحث کار کرده است؛ مضاف بر اینکه او عضو مجمع‬ ‫تشخیص مصلحت نظام اســت یعنی در جایی حضور دارد‬ ‫که تمام این مسائل به بحث و بررسی و ارائه راهکار گذاشته‬ ‫می شود‪ .‬معضالت اقتصادی‪ ،‬فرهنگی و اجتماعی کشور‬ ‫مثل زنجیری به همدیگر متصل هستند این طور نیست که‬ ‫ما فقط بگوییم مشکالت امروز کشور فقط اقتصادی است‪.‬‬ ‫رسیدگی و سروسامان دادن به حوزه اقتصاد هدف نهایی ما‬ ‫نیست بلکه هدف میانی محســوب می شود منتها اقتصاد‬ ‫نمی گذارد فرهنگ اسالمی رشــد کند و مسائل دیگر نظام‬ ‫سرجایش قرار بگیرد‪ .‬من فکر می کنم اقای میرسلیم در این‬ ‫زمینه توانمندی های بسیار خوبی دارد و یک انسان منضبط‬ ‫و جدی است‪ .‬به نظرم مدیریت موفقی هم در صحنه کارزار‬ ‫امروز خواهد داشــت چون همان مدیریتی است که مقام‬ ‫معظم رهبری تعبیر بــه مدیریت جهــادی فرمودند‪ .‬یعنی‬ ‫ما برای اداره کشــور نیاز به یک ســبک مدیریت جهادی‬ ‫داریم‪ .‬نکته دیگر انکه ما برای اداره کشور نیاز به همدلی‬ ‫و همگرایی مردم داریم‪ .‬مردم ساالری دینی یکی از مبانی‬ ‫ایجاد نظام جمهوری اسالمی اســت که امام خمینی (ره)‬ ‫مبنای ان را گذاشــت‪ .‬ما باید این را خــوب فهم کنیم که‬ ‫جنس حکومت ما مردمساالری است منتها باید هم مسائل‬ ‫دینی را درک کنیم و هم مسائل مردمی را خوب بشناسیم‪.‬‬ ‫مردم قوام سیاست هســتند‪ ،‬ما سیاســت زده می شویم از‬ ‫مردم فاصله می گیریم در صورتی که قوام سیاســت خود‬ ‫مردم هســتند‪ .‬سیاســت عین دیانت اســت و این یکی از‬ ‫اصولی است که شخص حضرت اما م ان را تبیین فرمودند‬ ‫یعنی مردم ساالر و رئیس خودشان هستند‪ .‬همه کارگزاران‬ ‫نظام خدمتگزاران مردم هســتند یعنی مســئولیت به انها‬ ‫داده می شــود که اداره امور مردم را داشته باشند‪ .‬در واقع‬ ‫انها نمایندگان مردم هستند و مردم به انها رای دادند تا فرد‬ ‫منتخب سکاندار اداره امور مملکت و جامعه شود‪ .‬کسی که‬ ‫در سطح ریاست جمهوری قرار می گیرد همانگونه که امام‬ ‫حرکت کرد و مقام معظم رهبری راه ایشان را ادامه دادند و‬ ‫هدایتگری دارند باید روی همگرایی مردم ســرمایه گذاری‬ ‫کند‪ .‬یــک مدیر اگــر بتواند حفــظ و تقویت این ســرمایه‬ ‫اجتماعی را خوب هضم و راهکارهــای انجامش را به طور‬ ‫شایسته تبیین و اجرا کند و براساس ارزش های اسالمی به‬ ‫منصه ظهور برساند‪ ،‬مدیر موفقی خواهد بود‪.‬‬ ‫اقــای میرســلیم االن معتقد بــه چه نــوع مدل‬ ‫اقتصادی است‪ ،‬لیبرال یا چپ؟‬ ‫ ایشان معتقد به اقتصاد اسالمی است‪ .‬به عبارت‬ ‫دیگر هیچ کــدام از مدل های اقتصــادی وارداتی را قبول‬ ‫ندارد و انها را به لحــاظ مبنایی رد می کند چون از اســاس‬ ‫دارای خدشه هســتند‪ .‬تعریف ما از انســان با تعریفی که‬ ‫غرب و شرق می کند تفاوت دارد بنابراین وقتی مبنای نظام‬ ‫اقتصادی ما با مبنای اقتصادی انها تفاوت کند راهبردها و‬ ‫الزاماتش هم متفاوت می شود‪ .‬البته اتخاذ تکنیک مناسب‬ ‫موضوع دیگری است شاید تکنیک خوبی در جهان باشد و‬ ‫ان را به کار بگیریم اما در مبانی از دیگران تقلید نمی کنیم و‬ ‫اقای میرسلیم هم به گرفتن مبانی از دیگران معتقد نیست‬ ‫بلکه باور و اعتقادش بر اقتصاد اسالمی است‪.‬‬ ‫‪45‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪46‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫سیاست‬ ‫گفتند کــه اقای میرســلیم تــا پایــان مناظرات‬ ‫انتخاباتی در صحنه رقابت خواهند ماند؟‬ ‫بله‪ ،‬این در واقع همان مرحله طــرح دیدگاه ها و‬ ‫نقطه نظرات نامزدهاست که تا قبل از تصمیم گیری ائتالف‬ ‫راجع به اینکه چه کســی نامزد نهایی اصولگرایان اســت‬ ‫طبیعتا حضور اقای میرسلیم ادامه خواهد داشت‪ .‬تحلیل ها‬ ‫این است که انتخابات ســال ‪ 96‬دو مرحله ای خواهد بود ؛‬ ‫مرحله اول نامزدها می توانند متکثر باشند و در مرحله دوم‬ ‫ائتالف صورت بگیرد؛ بعضی ها نیز می گویند شاید شرایط‬ ‫به گونه ای باشــد که در مرحله اول بتوان فضای جامعه را‬ ‫به سمتی برد تا نامزد نهایی ائتالف اصولگرایان در همان‬ ‫مرحله اول با رای بیش از ‪ 50‬درصد در انتخابات پیروز شود‪.‬‬ ‫کدام دو راهکار مدنظر قرار می گیرد؟‬ ‫بستگی به شــرایط و فضای انتخاباتی دارد که در‬ ‫کشور به وجود می اید‪ ،‬ان زمان باید تصمیم گیری شود‪.‬‬ ‫ایــن رویکــردی کــه انتخــاب نامــزد نهایــی‬ ‫جریــان اصولگرا به بعــد از مناظــرات انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری موکول شــود تا با نظرسنجی‬ ‫نامزد مقبــول در صحنه بمانــد و بقیه بــه نفع او‬ ‫کنار بروند تجربه ای اســت که میزان موفقیتش‬ ‫در ســال ‪ 84‬و سال ‪ 92‬سنجیده شــد و مشاهده‬ ‫کردیم نامزدها بعد از مناظــرات تلویزیونی عمال‬ ‫قائل به کنار رفتن به نفع یکدیگر نیســتند بلکه‬ ‫می مانند تا شــانس خود را بــرای تصدی جایگاه‬ ‫ریاست جمهوری در روز انتخابات امتحان کنند‪،‬‬ ‫فکر نمی کنید ازموده را ازمودن خطاست؟‬ ‫به هر حال این از جمله مسائلی محسوب می شود‬ ‫که نیازمند تصمیم گیری در ائتالف است‪ ،‬اگر جمع بندی‬ ‫ائتالف این باشــد که قبل از انتخابــات جمع بندی خود را‬ ‫نهایی و اعالم کند طبیعتــا همه باید تبعیــت کنند و به نفع‬ ‫نامزدی که رای اکثریت را با خود دارد کنار بروند ‪ .‬تشخیص‬ ‫ان که کدام نامزد از پایگاه اجتماعــی باالتری برخوردار و‬ ‫امکان رای اوری اش بیشتر است نیاز به کار دارد؛ نمی شود‬ ‫از قبل پیش بینــی کرد که چه کســی زمینــه رای دارد‪ .‬به‬ ‫عبارت دیگر بــدون توجه بــه زمینه اجتماعــی نمی توان‬ ‫روی یک نامزد متمرکز شد اما بعد ببینیم که او رای نیاورد‪.‬‬ ‫این طبیعتــا نیازمند دقت در مقطع خاص خودش اســت‪.‬‬ ‫اگر تعهد و پایبندی به نظر جمع وجود داشــته باشــد قطعا‬ ‫مشکلی پیش نخواهد امد‪ .‬در دوره قبل این مشکل وجود‬ ‫داشت که گرانی نگاه مورد پذیرش و قبول همه نبود بنابراین‬ ‫اختالف نظر بود درباره اینکه به نفع چه کســی کنار بروند؛‬ ‫االن این احتمال که اتفاق نظر وجود داشــته باشد خیلی‬ ‫بیشتر شده است‪.‬‬ ‫شما االن می گویید باید ببینیم تصمیم ائتالف چه‬ ‫می شود؛ در مقابل تصمیم موتلفه ان است که تا‬ ‫پایان مناظرات انتخاباتی اقای میرسلیم در صحنه‬ ‫انتخابات باقی بماند و این رویکرد کار را به هفته‬ ‫اخر مانده به روز انتخابات می کشاند؛ یعنی شما‬ ‫معتقدیداگرائتالفمی خواهدتصمیمی براینوع‬ ‫ورود به انتخابات بگیرد و اعالم کند اصولگرایان‬ ‫یک نامزدی یا چند نامزدی بیایند این کار را باید در‬ ‫هفته اخر انجام دهد؟‬ ‫نکته همین اســت ‪ ،‬چون هنوز معلوم نیســت که‬ ‫ائتالف می خواهد به چه تصمیمی برسد‪.‬‬ ‫یعنی این تصمیم موتلفه امکان دارد با تصمیمی ‬ ‫که ائتالف می گیرد دستخوش تغییر شود؟‬ ‫بله ممکن است دستخوش تغییر شود‪ ،‬یعنی اگر‬ ‫واقعا روند به گونه ای باشد که نامزدی که نهایی می شود از‬ ‫پایگاه اجتماعی الزم و کافی برای حدنصاب برخوردار باشد‬ ‫طبیعتا ممکن اســت نظر تغییر کند ولی االن هیچ کدام از‬ ‫نامزدهایی که مطرح هستن د وضعیت شان به گونه ای نیست‬ ‫‪4‬‬ ‫حمیدرضــا ترقی‪ ،‬عضــو شــورای مرکزی حزب‬ ‫موتلفه اســامی می گوید‪« :‬موتلفه معتقد است عین‬ ‫سال ‪ 84‬به احتمال زیاد انتخابات به دور دوم می کشد‬ ‫و در ان مرحله همه اصولگرایان روی یک نامزد اجماع‬ ‫خواهند کــرد چون هیــچ نامــزدی امــروز در جریان‬ ‫اصولگرایی وجود ندارد که بتواند در مرحله اول بیش از‬ ‫‪ 50‬درصد ارا را به دست اورد‪ .‬بر همین اساس موتلفه‬ ‫می گوید نامزد حزبی اش تا پایان مناظرات انتخاباتی‬ ‫در میدان می ماند‪».‬‬ ‫که بگوییم بیش از حدنصــاب ‪ 50‬درصد رای اوری دارند تا‬ ‫این ائتالف بتواند در مرحله اول تحقق جدی پیدا کند‪.‬‬ ‫یعنــی معتقدید بــه احتمــال زیاد همــان حالت‬ ‫دوم شــکل خواهــد گرفــت کــه اصولگرایــان‬ ‫چندکاندیدایی می اینــد‪ ،‬انتخابات بــه دور دوم‬ ‫کشیده می شود و در ان مرحله همه اصولگرایان‬ ‫روی یک نامزد اجماع خواهند کرد؟‬ ‫بله‪ ،‬عین سال ‪.84‬‬ ‫در واقع براساس همین تحلیل است که موتلفه‬ ‫می گوید نامزدش را تا پایان مناظرات انتخاباتی‬ ‫در صحنه نگه می دارد؟‬ ‫بله‪.‬‬ ‫اقای ترقی! یــک نکته کــه درباره نامــزد حزبی‬ ‫موتلفه مطرح می شود این است که می گویند چرا‬ ‫اقای میرسلیم انتخاب شد؟‬ ‫ما براســاس ارزیابی که در داخــل جامعه داریم‪،‬‬ ‫معتقدیم کسانی که در گذشته مطرح شدند و رای نیاوردند از‬ ‫اقبال مناسبی برای این انتخابات برخوردار نیستند‪ .‬از طرف‬ ‫دیگر نوع کسانی که مطرح شدند چون در معرض انتخاب ها‬ ‫یا در معرض رای بودند تخریب هایی نسبت به انها صورت‬ ‫گرفته و طبیعتا اینهــا در رای مردم تاثیــر دارد اما اگر فرد‬ ‫جدیدی را بخواهیم مطرح کنیم که یک سابقه تخریبی در‬ ‫ذهن مردم از او وجود ندارد و دارای مختصات قابل تخریب‬ ‫هم نیســت همچنین توانمندی های الزم را برای تصدی‬ ‫جایگاهریاست جمهوریبهلحاظتجربی‪،‬علمی‪،‬تخصصی‬ ‫و مبانی فکــری دارد طبیعتــا چنین فردی امتیــاز باالتری‬ ‫می گیرد‪ .‬ما براساس ‪ 60‬شاخصی که برای رئیس جمهور از‬ ‫نظر قانون اساسی و دیدگاه های مقام معظم رهبری وجود‬ ‫دارد گزینه هایمان را مورد بررسی قرار دادیم و اقای میرسلیم‬ ‫از امتیازهای بســیار باالیی برخوردار شــد‪ .‬از طرف دیگر‬ ‫نامزدی را که مــا در این مقطع معرفــی کردیم نامزد حزبی‬ ‫اســت‪ ،‬به این معنا که از تمام ظرفیت هــای حزب موتلفه‬ ‫برخوردار است که بقیه شــخصیت ها چنین شاخصه ای را‬ ‫ندارند یا کمتر دارند‪ .‬این حرکت در سیاست ورزی ایران نو‬ ‫و جدید است که می توان رابطه بین نظام را با فعالیت های‬ ‫ی ترمیم و اصــاح کند‪ .‬ما همیشــه افراد را‬ ‫حزبی مقــدار ‬ ‫براساس شــاخص ها و مختصات خودشــان مورد ارزیابی‬ ‫قرار می دهیم اما در معرفی نامزد حزبی‪ ،‬موتلفه سعی کرد و‬ ‫می کوشد مردم اقای میرسلیم را به عنوان نامزد یک حزب‬ ‫مورد توجه قرار دهند‪ .‬فردی که متکی به خرد جمعی است‬ ‫نه استبداد رای فردی‪ .‬به نظر می رسد این پیشنهاد در امر‬ ‫سیاست ورزی کشور نو و جدید است که اگر مورد دقت قرار‬ ‫بگیرد همه کســانی که به دنبال تقویــت جایگاه تحزب در‬ ‫کشور هستند به ان اقبال می کنند چون با این حرکت انهایی‬ ‫که می خواهند کشور را به سمت دموکراسی و مردم ساالری‬ ‫ببرند بیشــتر باید به این رویکرد حزبی اقبال کنند تا کسانی‬ ‫که فردی وارد انتخابات ریاست جمهوری می شوند و هیچ‬ ‫تشکیالتی پشتوانه انها نیست تا پاسخگوی عملکرد انها‬ ‫باشد‪ .‬چنین کسانی اگر رای بیاورند و تصدی امور اجرایی‬ ‫کشور را به دست گیرند مانند روسای جمهور قبل از خود در‬ ‫قبال عملکردشان پاسخگو نخواهند بود و این روند اشتباه‬ ‫همچنان ادامه خواهد یافت‪ .‬فکر می کنیم این پیشــنهاد‬ ‫با ویژگی هایــی که دارد پیشــنهاد مطلوب تری نســبت به‬ ‫دیگران است‪.‬‬ ‫برخی همان نقدی را که به میرحسین موسوی در‬ ‫سال ‪ 88‬مطرح می کردند و می گفتند او از سال ‪68‬‬ ‫به مدت‪ 20‬سال در جریان امور اجرایی کشور نبود‬ ‫و نمی تواند رئیس جمهور خوبی برای کشور شود‪،‬‬ ‫امروز صحبت های خود را درباره اقای میرســلیم‬ ‫تکرار می کنند و می گویند او در ابتدای دهه هفتاد‬ ‫تا سال ‪ 76‬وزیر فرهنگ و ارشــاد اسالمی دولت‬ ‫هاشــمی بود و بعد از انکه دولت خاتمی ســرکار‬ ‫امد دیگر در حوزه اجرا حضور نداشت و اگر نامزد‬ ‫انتخابات ســال ‪ 96‬شود عمال ‪ 20‬ســال خارج از‬ ‫حوزه مدیریت کالن اجرایی کشــور بوده است‪،‬‬ ‫پاسخ شما چیست؟‬ ‫تفاوت خیلــی زیاد اســت‪ .‬اوال اقای میرســلیم‬ ‫خارج از حوزه مدیریت اجرایی نبوده اســت‪ .‬اقای موسوی‬ ‫یک جلسه هم در مجمع تشخیص مصلحت نظام شرکت‬ ‫نداشــت‪ ،‬در حالی که اقای میرســلیم در مرکــز مطالعات‬ ‫استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام حضور فعال‬ ‫داشت و عضو فعال مجمع تشــخیص مصلحت نظام نیز‬ ‫بود‪ .‬در دانشگاه پرتالش عمل کرد ه و از طراحان موتور ملی‬ ‫محسوب می شود‪ .‬یعنی در فعالیت های علمی‪ ،‬اجرایی و‬ ‫سیاستگذاری برای کالن کشور همواره مشارکت داشته و‬ ‫خود را به روز نگه داشته است‪ .‬او در جلسات شورای مرکزی‬ ‫حزب موتلفه همه را درباره مسائل کشور به روز می کند و این‬ ‫طور نیســت که به دور از فضای اجرایی و مشکالت کشور‬ ‫باشد‪ .‬یک عنصر حزبی فعال طبیعتا با یک فرد غیرحزبی دور‬ ‫از مسائل سیاسی کشور که دنبال نقاشی و این کارها ست‬ ‫خیلی فرق می کند‪ .‬مضاف بر اینکه وقتی اقای میرســلیم‬ ‫در عرصه سیاستگذاری های کالن کشور قرار دارد و فعال‬ ‫در کمیسیون های مربوطه حضور دارد و نظر می دهد خب‬ ‫این کالن نگری خیلی در واقع فــرد را در جایگاه مدیریتی‬ ‫فرای حزبی و جناحی قرار می دهد‪ .‬همه اینها نشان می دهد‬ ‫اقای میرســلیم نه تنها از حوزه اجرا دور نبوده بلکه در متن‬ ‫اجرا بوده و درگیر همه مسائل و طراحی سیاستگذاری های‬ ‫کالن کشــور و در جریان دغدغه های رهبــری قرار دارد‪،‬‬ ‫ضمن انکه پشتوانه حزبی اش هم وجود دارد و هر جا خال ئی‬ ‫باشد پر می کند‪.‬‬ ‫هرچندشمامی گوییداقایمیرسلیمفعالیت هایی‬ ‫در حوزه اجرایی و علمی داشــته اما ان تصویری‬ ‫که در ذهــن عمــوم جامعــه از اقای میرســلیم‬ ‫نقش بســته‪ ،‬یک چهره فرهنگی اســت‪ ،‬امروز‬ ‫دغدغه های اصلی کشــور بنا به اعتراف و اذعان‬ ‫همــه سیاســیون‪ ،‬جناح هــا و حتی خــود دولت‬ ‫موضوعات اقتصادی است‪ .‬چطور اقای میرسلیم‬ ‫می خواهد این مشــکالت را حل بکنــد؟ این ایده‬ ‫وجود دارد کــه یک چهره فرهنگــی در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری سال ‪ 96‬مورد اقبال قرار نخواهد‬ ‫گرفت‪ ،‬همانطور که سال ‪ 92‬با وجود نامزدهایی با‬ ‫ویژگی اجرایی و فرهنگــی‪ ،‬چون موضوع اصلی‬ ‫کشور سیاست خارجی بود مردم به این حوزه نگاه‬ ‫کردند و نامزدهای دیپلمات محور توجه عمومی‬ ‫شدند و در نهایت از بین اقایان روحانی‪ ،‬جلیلی و‬ ‫والیتی‪ ،‬اکثریت به اقای روحانی رای دادند‪ ،‬سال‬ ‫‪ 96‬که موضوع اصلی انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫اقتصاد است اقای میرسلیم می تواند خود را یک‬ ‫چهره اقتصادی نشان دهد؟‬ ‫طبیعتا دیدگاه هایی که در حل مسائل اقتصادی‬ ‫او دارد و نیروهایی که در این حوزه از انها اســتفاده می کند‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫ما براساس ارزیابی که‬ ‫در داخل جامعه داریم‪،‬‬ ‫معتقدیم کسانی که در‬ ‫گذشته مطرح شدند‬ ‫و رای نیاوردند از اقبال‬ ‫مناسبی برای این انتخابات‬ ‫برخوردار نیستند‬ ‫سیاست‬ ‫قطعا کارامدتر از وضعیت فعلی هســتند چون باور ایشان‬ ‫به اقتصاد مقاومتی و ظرفیت های داخلی کشــور یک باور‬ ‫واقعی است‪ ،‬در حالی که دیگران همه اش به دنبال تیم های‬ ‫اقتصادی برون گرا هســتند‪ .‬بر همین اساس معتقدم اگر‬ ‫اقای میرسلیم تیم اقتصادی خود را معرفی و چارچوب نگاه‬ ‫اقتصادی خود را تشریح کند قطعا مورد اقبال عمومی قرار‬ ‫خواهد گرفت‪.‬‬ ‫اقای میرسلیم از سال‪ 76‬تا کنون حضور ملموسی‬ ‫در حوزه اجرایی نداشــت که جامعه به ویژه نسل‬ ‫جوان او را ببیند و با ویژگی ها و دیدگاه هایش َاشنا‬ ‫باشد‪ .‬نامزد حزبی موتلفه درباره اشنایی و ارتباط‬ ‫با نسل جوان چه برنامه ای دارد؟‬ ‫اقای میرسلیم چهره دانشگاهی است که به طور‬ ‫مســتمر در دانشــگاه تدریس می کند و ارتباط مستقیمی‬ ‫ با دانشــجویان و ذهن دانشــگاهیان دارد‪ .‬او توانســت با‬ ‫همراهی جوانان موتور ملی را ثبت کند و به چنین دستاوردی‬ ‫نائل اید‪ .‬در واقع مخترعی است که از همکاری با جوانان‬ ‫بهره برد بنابراین ذهنیت او کامال منطبق بر این نیاز جامعه‬ ‫اســت که باید از نیروهای توانمند جوان در مدیریت کشور‬ ‫استفاده کند‪ .‬معتقدم این دیدگاه اقای میرسلیم مورد اقبال‬ ‫جامعه به ویژه نسل جوان قرار بگیرد‪.‬‬ ‫اقای الریجانی انتخابات ریاست جمهوری سال‬ ‫‪ 84‬نامزد موتلفه بــود و تقریبــا ‪1/5‬میلیون رای‬ ‫اورد‪ ،‬اقای والیتی نیز ســال ‪ 92‬نامزد موتلفه بود‬ ‫و ‪2/5‬میلیون رای کســب کــرد ‪ .‬برخی می گویند‬ ‫پایگاه رای موتلفه نهایتــا همان ‪2/5‬میلیون رای‬ ‫است‪ .‬ایا شما می توانید با ‪2/5‬میلیون رای نامزد‬ ‫خود را راهی پاستور کنید؟‬ ‫مــا در ان ادوار انتخابــات همــواره تابع نظــر‬ ‫ائتالف بودیم‪ .‬نظر خودمان را هیــچ وقت دنبال نکردیم‪.‬‬ ‫پیشــنهادهایی را دادیــم اما نهایتــا انچــه پذیرفتیم نظر‬ ‫جمع بود‪ .‬همیشــه از نظر جمع برای رســیدن به وحدت و‬ ‫انســجام تبعیت کردیم‪ .‬االن هم نیروهای انقالب هستند‬ ‫که تصمیم نهایی را می گیرند‪ .‬نمی شود پایگاه رایی را که‬ ‫نامزد اصولگراهــا در ان ادوار انتخاباتی کســب کردند به‬ ‫حساب حزب موتلفه گذاشــت‪ .‬واقعا اگر می خواست نظر‬ ‫ما اعمال شود باید یاداور شوم در اسفند سال ‪ 75‬یعنی ماه‬ ‫مانده به انتخابات ریاســت جمهوری دوم خرداد ‪ ،76‬کتبا‬ ‫به اقای ناطق نامه زدیم که براساس ارزیابی حزب موتلفه‬ ‫رای نمی اورد‪ .‬ســال ‪ 84‬نیز چنــد ماه مانده بــه انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری وقتی اقای الریجانی از ســفر مازندران‬ ‫برگشــت به او هم اعالم کردیم رای نمی اورد‪ .‬درباره اقای‬ ‫والیتی هم چنین موضعی داشتیم‪ .‬این موارد نشان می دهد‬ ‫که نظر ما با تصمیم جمعی در ان مقطع متفاوت بود‪ ،‬منتها‬ ‫چون تابع ائتالف بودیم از نظر ائتالف حمایت کردیم‪ .‬االن‬ ‫هم معتقدیم انچه نیاز کشور و جامعه است باید پیشنهاد و‬ ‫روی ان کار شود‪ .‬اینکه در انتخابات از کسی حمایت کنیم‬ ‫که دارای پایگاه رای نباشد امکان دارد که همان نتایج ادوار‬ ‫گذشته تکرار شــود بنابراین تکلیف ما درباره ائتالف یک‬ ‫موضوع است و نظری که داشتیم و مطرح کردیم موضوع‬ ‫دیگری است‪ .‬همانطور که گفتم نظرمان در ان دوره ها با‬ ‫تصمیم جمع متفاوت بود‪.‬‬ ‫یعنی شما االن بررســی کردید و اقای میرسلیم‬ ‫امکان رای اوری دارد؟‬ ‫بله اقای میرســلیم بــه اعتقاد ما ظرفیــت این را‬ ‫دارد که بتواند رای مردم را کســب کند‪ .‬به خاطر اینکه اوال‬ ‫تخریب هایی که علیه دیگران شــاهد هستیم نسبت به او‬ ‫قابلیت اجرا شــدن را ندارد‪ .‬از طرفی گفتمانــی که دارد با‬ ‫گفتمان انقالب اسالمی و دغدغه هایش ه م با دغدغه های‬ ‫مردم و نظام کامال منطبق است‪.‬‬ ‫با علم به اینکه امکان رای اوری نامزد خود را زیاد‬ ‫می دانید اگر همان هفته اخر مانده به انتخابات‪،‬‬ ‫جبهه مردمــی نیروهای انقالب اســامی اعالم‬ ‫کند همه نامزدهــا به نفــع نامزد نهایــی ائتالف‬ ‫کنار بروند‪ ،‬ایا موتلفــه از چنین تصمیمی تبعیت‬ ‫می کند؟‬ ‫بله‪ ،‬طبیعتا باید تالش کنیم که این دیدگاه در بین‬ ‫مجموعه نیروهای انقــاب جا بیفتد‪ .‬اگــر تالش کردیم‬ ‫اما نهایتا به جمع بندی رسیدیم که فردی که می خواهد از‬ ‫طرف مجموعه نیروهای انقالب معرفی شود فردی قوی تر‬ ‫و توانمندتر از اقای میرسلیم است‪ ،‬خب به طور طبیعی ما‬ ‫تابع نظر جمع خواهیم بود‪.‬‬ ‫همــه کســانی کــه خــود را در قد و قامــت‬ ‫رئیس جمهوری می بینند یک سوال را باید پاسخ‬ ‫دهند و ان اینکه چرا مردم به اقــای روحانی رای‬ ‫ندهند و بــه انها رای بدهند‪ .‬شــما این ســوال را‬ ‫درباره اقای میرسلیم چگون ه پاسخ می گویید؟‬ ‫این روشن است‪ .‬مردم در این مدت کامال متوجه‬ ‫شــدند دولت اقای روحانی‪ ،‬دولت حرف اســت نه عمل؛‬ ‫اقتصاد مقاومتی‪ ،‬سیاست های اصل ‪ 44‬قانون اساسی و‬ ‫دیگر وعده ها روی زمین ماند‪ .‬مشکل ما در کشور این است‬ ‫که متاسفانه برنامه و سیاســت نداریم‪ .‬مقام معظم رهبری‬ ‫‪ 1300‬بند سیاست را به دولت ها ابالغ کردند بسیاری از این‬ ‫سیاست ها زمین مانده و اجرا نشده است‪.‬‬ ‫از کجا معلــوم اقــای میرســلیم بتواند بــه این‬ ‫سیاست ها جامه عمل بپوشاند؟‬ ‫باید کسی که می اید ادعای اجرا داشته باشد‪ ،‬نه‬ ‫انکه وارد وادی فیلسوفی و حقوقدانی و نظریه پردازی شود‪.‬‬ ‫رئیس جمهور اگر عملگرا بود خوب است اما اگر دنبال اقدام‬ ‫نبود و همه اش خواســت نظریه پردازی و ایدئولوژی بافی‬ ‫کند به جایی نمی رسد چون کار رئیس جمهور اینها نیست‪.‬‬ ‫متاســفانه وقتی افراد در انتخابات ریاســت جمهوری رای‬ ‫می اورند فیلســوف‪ ،‬ایدئولــوگ و نظریه پرداز می شــوند‬ ‫کاری که اصال ربطی به اجرا ندارد‪ .‬اینجا حزب موتلفه باید‬ ‫ضمانت کند نامــزدی که به میدان می اورد به ســمت اجرا‬ ‫برود ؛ حرف نزند بلکه اجرا کند‪.‬‬ ‫مطمئن هســتید که اقای میرسلیم به این سمت‬ ‫می رود؟‬ ‫باید به این ســمت برود چون دستور حزبی است‪.‬‬ ‫وقتی یــک حزب با تمام تشــکیالتش در ســطح کشــور‬ ‫می اید تعهد می دهــد در واقع فــرق می کند با کســی که‬ ‫خودش می خواهد وعده دهد‪ .‬وعده فردی قطعا ضمانت‬ ‫اجرایی اش با وعــده ای که یــک حزب می دهــد تفاوت‬ ‫می کند‪ .‬موتلفــه ابر و و حیثیت ‪ 50‬ســاله اش را می خواهد‬ ‫بگذارد تا نامزدش وارد عرصه اقدام و عمل شود‪ .‬سال ‪95‬‬ ‫به نام «اقتصاد مقاومتی‪ ،‬اقدام و عمل» نامگذاری شــد‪،‬‬ ‫واقعا دولت بگوید در این یک سال چه کاری کرده است که‬ ‫ما چندگام به جلو رفته باشــیم تا فشارهای بین المللی روی‬ ‫ایران تاثیر نگذارد‪.‬‬ ‫سال ‪ 92‬نیز پنج چهره طیف سنتی برای نامزدی‬ ‫در انتخابات ریاســت جمهوری ائتالفی تشکیل‬ ‫دادند اما شــورای نگهبان هیچ کــدام از اقایان‬ ‫ا ل اســحاق‪ ،‬ابوترابی فــرد‪ ،‬متکــی‪ ،‬باهنــر و‬ ‫پورمحمدی را رجل سیاسی و مذهبی تشخیص‬ ‫نداد‪ ،‬فکر می کنید سال ‪ 96‬اقای میرسلیم را رجل‬ ‫سیاسی و مذهبی تشخیص بدهد؟‬ ‫دربــاره انها من چنیــن خبری را تاییــد نمی کنم‪.‬‬ ‫قطعا نظر شــورای نگهبان براســاس سیاســت های کلی‬ ‫انتخابات درباره تعریف رجل سیاسی و مذهبی کامل تر شده‬ ‫اســت‪ .‬معتقدیم همه ویژگی های رجل سیاسی و مذهبی‬ ‫را اقای میرسلیم دارد‪ .‬کســی که در عرصه سیاستگذاری‬ ‫کالن کشور است‪ ،‬مســئولیت اجرایی داشته‪ ،‬وزیر بوده‪،‬‬ ‫رئیس دفتر رئیس جمهور بوده و در کارهای ســطح باالی‬ ‫عرصه سیاســت حضور داشــت رجل سیاســی محسوب‬ ‫می شــود؛ از نظر رجل مذهبی بودن هم در میان نام های‬ ‫مطرح برای نامزدی در انتخابات ریاســت جمهوری‪ ،‬تنها‬ ‫مفسر قران اقای میرســلیم اســت‪ .‬یعنی کارهای دینی و‬ ‫مذهبی اش کامال برای شورای نگهبان محرز و مشخص‬ ‫است که مصداق رجل مذهبی محسوب می شود چون اشنا ‬ ‫به مبانی دینی و مذهبی است‪ .‬از نظر ما ان شاخص هایی که‬ ‫شورای نگهبان برای رجل سیاسی و مذهبی درنظر می گیرد‬ ‫در اقای میرسلیم وجود دارد‪.‬‬ ‫باالخره هر کاندیدایی می خواهد یک برندی را از‬ ‫خودش به نمایش بگذارد‪ ،‬نوع لباس پوشــیدن‬ ‫اقای میرسلیم هم خاص اســت؛ ایا در انتخاب‬ ‫اقای میرسلیم این فاکتور را لحاظ کردید؟‬ ‫اقای میرسلیم تجلی اقتصاد مقاومتی و درون گرا‬ ‫بودن در ُبعد فرهنگی و اقتصادی و عدم تبعیت از مدل های‬ ‫بیگانه است‪ .‬همیشه سعی کرده لباس ایرانی به تن کند‪ .‬در‬ ‫اقتصاد مقاومتی ما همه جلوه هایی که می خواهیم در سبک‬ ‫زندگی داشته باشیم همه در رفتار اقای میرسلیم است‪ .‬او از‬ ‫کلمات خارجی استفاده نمی کند و در سبک زندگی نیز مدل‬ ‫ایرانی را دارد‪ .‬پس ان تجلی تکیه به تمدن و فرهنگ ایرانی‬ ‫و اسالمی است‪ ،‬پس اگر قرار است به سمت یک پیشرفت‬ ‫ایرانی‪-‬اســامی حرکت کنیم بایــد رئیس جمهور هم تبلور‬ ‫همینسبکزندگیباشد‪.‬منفکرمی کنماینجزوبرندهای‬ ‫منحصر به فردی است که اقای میرسلیم دارد‪.‬‬ ‫‪47‬‬ ‫سیاست‬ ‫تصمیم پایداری‬ ‫جبهه پایداری برای انتخابات ‪ 96‬تصمیماتی گرفته اســت‪ .‬انها‬ ‫اگرچه گفته اند که نقدهایی به ســا زو کار وحدت اصولگرایان دارند اما‬ ‫تاکنون اعالم نکرده اند که سعید جلیلی نامزد انها در انتخابات خواهد‬ ‫بود‪ .‬در این پرونده در این مورد بحث کرده ایم‪.‬‬ ‫رفتارشناسیجبههپایداریدراستانهانتخابات‪96‬‬ ‫جلیلیتنها می اید یا با پایداری؟‬ ‫‪1‬‬ ‫اگر بنا باشد درباره جبهه پایداری و نسبتش با انتخابات‬ ‫پیش رو بحث کنیــم و البته مبنا را هم بر ایــن بگذاریم که‬ ‫نشانه های فعلی و موجود را بدون رودربایستی به میان اوریم‬ ‫همین ابتدا باید این را بگوییم کــه پایداری و تصمیمی که‬ ‫خواهد گرفت حتما از مولفه های تاثیر گــذار بر انتخابات‬ ‫اســت‪ .‬به یک معنا اینکه پایداری ها به روند وحدت بخش‬ ‫موجود بپیوندند یا اینکه از همین حاال ساز حرکت مستقل را‬ ‫بزنند‪ ،‬هر کدام گزاره ای است که فضای انتخابات را در حد‬ ‫خودش تحت تاثیر قرار خواهد داد‪ .‬سوال مهم این است‬ ‫که پایداری ها در نهایت چه خواهند کرد و این سخنانی که‬ ‫این روزها مطــرح می کنند و یا به رشــته تحریر در می اورند‬ ‫روایت گر چه چیزی است؟‬ ‫سیاست‬ ‫‪48‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫نسبت پایداری با اصولگرایان در انتخابات ‪96‬‬ ‫انچه رخ داده این اســت که انها الاقل تا امروز روی‬ ‫چندان خوشــی به تحرکات اصولگرایان برای رســیدن به‬ ‫وحدت نشان نداده اند‪.‬‬ ‫برای مثال یکی از افراد رســانه ای جبهه پایداری در‬ ‫مطلبی نوشته است‪« :‬همه تالش های بخشی از دلسوزان‬ ‫و فعاالن جبهه انقالب اسالمی این روزها به این معطوف‬ ‫شــده که چطور برای انتخابات پیش رو مکانیزمی ترتیب‬ ‫بدهند تا از مســیر ان به «کاندیدایی واحد» برسند؛ با این‬ ‫اســتدالل مبنایی که «اگر به کاندیدای واحد رسیدیم‪ ،‬در‬ ‫انتخابات پیروزیــم یا اینکه اگر در ‪ 92‬بــه کاندیدای واحد‬ ‫رســیده بودیم پیروز بودیم‪ ».‬من حداقــل یکی‪ ،‬دو نمونه‬ ‫تاریخی دم دستی سراغ دارم از وحدت حداکثری و مطلق‬ ‫که اتفاقــا نتیجــه اش در انتخابات شکســت حداکثری و‬ ‫مطلق بوده است؛ یکی مربوط می شود به سال ‪ 76‬و وحدت‬ ‫حداکثری روی جناب ناطق و شکست مطلق از سید محمد‬ ‫خاتمی و دیگــری مربوط می شــود به ســال ‪ 94‬و وحدت‬ ‫حداکثری بر فهرســت زرد رنگ جبهه متحد اصولگرایان‪،‬‬ ‫و باز هم شکســت مطلق‪ ،‬ســی بــر هیــچ و حداکثری در‬ ‫تهران!پس مشکل اصلی کجاست!؟ کجای کار می لنگد‬ ‫که این همه ســاز و کار تولید و تحکیم وحدت ثمر و اثرش‬ ‫می شود عکس ان چیزی که برایش طراحی شده است!؟‬ ‫اصال مساله امروز «جریان انقالبی» برای انتخابات پیش‬ ‫رو چیست؟»‬ ‫در ادامه این مطلب امده است‪« :‬فکر می کنم مساله‬ ‫فرم و قالب سیاســت ورزی جریان انقالبی نیســت‪ ،‬بلکه‬ ‫مساله در محتواست‪ ،‬در باور اســت‪ ،‬در ایمان است‪ .‬باور‬ ‫و ایمان به اینکــه «گفتمان انقالب اســامی» می تواند‬ ‫و اتفاقا به بهترین شیوه هم می تواند کشــور را اداره کند و‬ ‫اقبال عموم مردم را به خود جلب کند و دقیقا امروز «جریان‬ ‫انقالبــی» از همین محل ضربــه می خــورد؛ از «تردید»‬ ‫به جــای «باور»! امــروز خیلی ها با محاســبات رایج عالم‬ ‫سیاست‪ ،‬با بررســی های جامعه شناســانه و پیمایش های‬ ‫رنگ و وارنــگ دنبال ان هســتند که خواســت عمومی را‬ ‫کشــف کنند و بعد با هزار جور «زرنگ بازی سیاسی» تنها‬ ‫با یک صورت ریش دار و یقه ای بســته‪ ،‬ان را فریاد بزنند‪،‬‬ ‫شــاید که اقبالی کســب کنند! غافل از انکه خمینی کبیر‪،‬‬ ‫خارج از همه این محاسبات‪ ،‬فقط و فقط با ابزار «باور» به‬ ‫کارامدی گفتمانش اقبال میلیون ها ایرانی که هیچ‪ ،‬اقبال‬ ‫میلیون ها انسان در سراسر دنیا را به خود جلب کرد‪ .‬تعارف‬ ‫نداریم‪ ،‬ایمانمان ضعیف شــده اســت‪ ،‬تردیــد کرده ایم؛‬ ‫وگرنه مردم ایران برای این گفتمان عزیزترین هایشــان را‬ ‫داده اند؛ بدون رنگ و لعاب های رسانه ای و هزار اتاق فکر‬ ‫و طراحی تبلیغاتی و هزار و یک ساز و کار و تشکل و سازمان‬ ‫که بخواهد انقالبی ها را به گزینه ای واحد برساند‪ .‬هر گاه‬ ‫انقالبی ها بــا اراده ای محکم و با ایمان به گفتمانشــان پا‬ ‫در عرصه گذاشــتند‪ ،‬هم به وحدت کلمه می رســند‪ ،‬و هم‬ ‫به توفیــق دنیایی! تردید را کنار بگذاریــد‪ ،‬وحدت حاصل‬ ‫می شود‪ .‬نمونه دم دستی هم چند تایی یادم هست؛ از سوم‬ ‫تیر ‪ 84‬بگیر تا همین انتخابات ‪ 94‬در شــهر مشهد‪ »...‬یا‬ ‫در اظهارنظری جدید و البته مصداقی تر فاطمه الیا‪ ،‬عضو‬ ‫شورای مرکزی جبهه پایداری با بیان اینکه اعالم موجودیت‬ ‫این گــروه (جبهــه مردمی نیروهــای انقالب اســامی)‬ ‫را تبریــک می گویم‪،‬گفته اســت‪« :‬انها کار خودشــان را‬ ‫می کنند ما هم که به عنوان یک تشکل دیگر هستیم‪ ،‬کار‬ ‫خودمان را می کنیم‪ ».‬او در ادامه افزوده است‪« :‬بر اساس‬ ‫تجربیات گذشته نباید اینطور باشد که در استانه انتخابات‬ ‫عده ای دور هم جمع شــوند مجموعــه ای را ایجاد کنند و‬ ‫بگویند ما کاروان وحدت هســتیم درحالیکه ممکن است‬ ‫مجموعه ها و گروه های دیگر اصال اطالع نداشــته باشند‬ ‫و این را بگویند که ما کاروان وحدت هســتیم هرکس به ما‬ ‫بپیوندد جزو طرفداران وحدت اســت و اگر نیاید با وحدت‬ ‫مخالف است‪».‬‬ ‫با این تفاســیر خیلی رک و صریح بایــد گفت یا جبهه‬ ‫پایداری رسما به این نتیجه قطعی رسیده که نمی خواهد وارد‬ ‫ساز و کار وحدت با اصولگرایان شــود یا اینکه هنوز در این‬ ‫رابطه قانع نشده و ممکن است در اینده باتوجه به جامعیت‬ ‫و شــاملیت اکثریتی این ســازو کار وحدت بخــش انها نیز‬ ‫تجدید نظر کرده و به جمع بقیــه بیایند‪ .‬اما برای درک بهتر‬ ‫اینکه پایداری ها در نهایت چــه تصمیمی خواهند گرفت‪،‬‬ ‫باید روند سیاست ورزی انها را در چند ماه اخیر بررسی کرد‪.‬‬ ‫معمای حرف های محرمانه و رسمی‬ ‫پایداری ها البته مدت هاست بحث در مورد انتخابات‬ ‫سال ‪ 96‬را اغاز کرده اند؛ بحث هایی که از میانه انها می شود‬ ‫به خوبی دریافت که چه نگاهی به رقابت اردیبهشت دارند‪.‬‬ ‫نکته مهمی که در مورد پایداری ها تا کنون مطرح بوده این‬ ‫سیاست‬ ‫است که انها همیشه تکلیف را بر نتیجه مقدم دانسته اند‪.‬‬ ‫بر همین مبنا هم بوده کــه گفته اند رای اوری نامزد برای ما‬ ‫مهم نیســت بلکه اصلیت با این اســت که فرد اصلحی در‬ ‫میان باشــد‪ .‬پایداری ها گویا این بار تغییراتی در این ایده‬ ‫داشــته اند‪ .‬بهترین نشــانه ها در این مــورد را می توان از‬ ‫سخنان چندی پیش صادق محصولی مشاهده کرد‪.‬او در‬ ‫ضمن مصاحبه چند بار از احتمال معرفی یک نامزد «جدید»‬ ‫ســخن گفت و البته ادامه داده بود‪ « :‬اصلحی را که یقین‬ ‫داریم رای اور نیست او را معرفی نخواهیم کرد‪».‬‬ ‫تحلیل محتوای این مصاحبه و اظهاراتی از این دست‬ ‫چند نکته مهم را در اختیار ما قرار می دهد‪:‬‬ ‫‪ -۱‬مهمترین بحث این است که وقتی گفته می شود‬ ‫دنبال فرد جدیدی هســتند و ســپس نام افرادی همچون‬ ‫زاهدی‪ ،‬فتاح‪ ،‬ضرغامی یا حتی میرکاظمی به میان می اید‬ ‫پس تا همین جای کار می توان گفت ســعید جلیلی گزینه‬ ‫صد در صدی انها نیست و ممکن اســت فرد دیگری برای‬ ‫انتخابات از سوی انها مد نظر باشد‪.‬‬ ‫‪ -۲‬نکته دیگر این است که انها سر یک بحث قدیمی ‬ ‫را باز کرده اند‪ .‬برای مثال صادق محصولی به صورت واضح‬ ‫گفته اســت‪« :‬اصلحی را که یقین داریم رای اور نیست او‬ ‫را معرفی نخواهیم کرد‪ ».‬این در حالی اســت که ایت الله‬ ‫مصباح پیش تر تاکید ویژه ای روی این جمالت داشــت‪:‬‬ ‫«گاهی باید– فرد اصلح ولو رای اوری نداشته باشد – مطرح‬ ‫شود تا حداقل مشخص شود هنوز بین مردم اعتقاد و ایمان‬ ‫به اسالم و انقالب اسالمی وجود دارد‪ .‬ایا خوب بود از میان‬ ‫کاندیداهای ریاســت جمهوری هیچ کس حرفی از اسالم‬ ‫و انقالب نزند و همه به فکر ارزانی اجناس و رفع تحریم ها‬ ‫باشند؟ ایا نباید از کسی که ولو رای اوری ندارد‪ ،‬اما دغدغه‬ ‫انقالب و اسالم را دارد‪ ،‬حمایت کرد؟»‬ ‫‪ -۳‬وقتی می گوید به سراغ او می رویم نشان از ان دارد‬ ‫که گزینه مشخص شده اجماعی در میان پیشنهاد دهندگان‬ ‫و تصمیم سازان صورت گرفته اما شــاید همچنان ان فرد‬ ‫پاسخ نهایی را نداده است‪.‬‬ ‫انها البتــه از چند ماه پیــش زمزمه هایــی از خروج از‬ ‫ائتالف احتمالی را مطرح کرده بودند‪ .‬چه اینکه محصولی‬ ‫گفته بود‪ «:‬اگر عده ای بدون هماهنگی با دیگران خود را‬ ‫محور قرار داده و ادعای دعوت از دیگران برای کار مشترک‬ ‫داشته باشند مسلما وحدتی شکل نمی گیرد یا عده ای دیگر‬ ‫اگر از قبل روی نامزدی به قطعیت رسیده باشند و بخواهند‬ ‫با مکانیزم دلخواه خودشــان ولو تحت عنــوان ائتالف و‬ ‫وحدت‪ ،‬ان را به دیگران تحمیل کنند مطمئنا نتیجه الزم را‬ ‫نخواهند گرفت‪ ».‬حرف های او از جنس همان حرف های‬ ‫سال ‪ ۹۲‬اســت‪ .‬حاال راحت می توان گفت که پایداری ها‬ ‫استارت زده ؛ بیش فعالی پیشه کرده اند و گوی سبقت را از‬ ‫هم جناحی های خود ربوده اند‪.‬‬ ‫ایده چند نامزدی‬ ‫در این میان دیگرانی هم هستند که سخنانی در نقد‬ ‫رویه جبهه پایداری دارند‪ .‬برای مثــال امیر محبیان گفته‬ ‫است‪« :‬قرار بر این است که اصولگرایان در هیچ شرایطی‬ ‫به پایداری امتیــاز ندهند‪ .‬قطعا اگر به ســمت امتیاز دهی‬ ‫بروند‪ ،‬عمــا جریان اصولگرایــی را به ســمت انحالل و‬ ‫نابودی می برند‪ .‬هــر گروهی کــه در اصولگرایان این کار‬ ‫را بکند‪ ،‬از ســوی جریان کلی اصولگرایی طرد می شــود و‬ ‫در عین حال هیچ ســهمی هم نخواهد داشت‪ .‬ما نباید به‬ ‫کسانی که وحدت شــکن هســتند‪ ،‬امتیاز دهیم‪ .‬این بار با‬ ‫دفعه های قبل فــرق دارد‪ .‬اگر جریــان اصولگرایی در پی‬ ‫این باشــد که برای رســیدن به وحدت باج دهی کند‪ ،‬این‬ ‫روند‪ ،‬محکوم به شکســت اســت‪ .‬جریانــات مختلف هم‬ ‫درمی یابند که برای رسیدن به سهم بیشتر باید وحدت شکنی‬ ‫و طغیان کننــد‪ .‬بنابرایــن اصولگرایان نباید اجــازه چنین‬ ‫کاری را دهند که به عنوان یک روند در جریان اصولگرایی‬ ‫باب شــود‪ .‬باید اصولگرایــان به گونه ای حرکــت کنند که‬ ‫گروه های اصولگرایی متوجه شــوند که اگــر با نظم کلی‬ ‫اصولگرایان همراهی نکنند‪ ،‬ســهمی نخواهند داشت‪».‬‬ ‫در این میان البته یک اظهارنظر مهم هم از سوی ایت الله‬ ‫موحدی کرمانی بیان شــده است؛ ســخنانی سربسته که‬ ‫گالیه ها و هشــدارهایی بــه همــراه دارد‪ .‬انجا کــه او در‬ ‫مصاحبه ای درباره لیست ‪ ۳۰‬نفره تهران اصولگرایان برای‬ ‫انتخابات ‪ ۷‬اسفند گفته است‪« :‬اشکال ان لیست این بود‬ ‫که برخی افرادی که بودند‪ ،‬برای مردم ناشناخته بودند‪ .‬در‬ ‫ان ائتالف افرادی وارد شدند که سهم بیش از حد خواستند؛‬ ‫این یعنی هوای نفس و سقوط‪ ».‬او البته در جای دیگری‬ ‫از این مصاحبه گفته است‪« :‬قصد داریم تا از تمام احزاب‬ ‫و تشــکل های اصولگرا که جمعیت قابــل توجهی دارند‪،‬‬ ‫دعوت کنیم تا مبادا یک گروه بگوید چرا ما غایب بودیم‪ .‬در‬ ‫انتخابات مجلس هم من این را گفتم اما نشنیدند‪ .‬در همان‬ ‫ائتالف ‪ ۲۱‬نفره گفتــم که باید همــه اصولگرایان دعوت‬ ‫شوند‪ ،‬اما نپذیرفتند‪».‬‬ ‫اما اشــاره ایت الله موحدی کرمانی به زیاده خواهی‬ ‫کدام گروه اســت؟ کدام بخش از اصولگرایان اجازه ورود‬ ‫به فرایند وحدت را نیافتند که حاال یکی از دالیل شکســت‬ ‫اصولگرایان بر شمرده می شوند؟ انالیز فهرست انتخاباتی‬ ‫اصولگرایان در مجلس دهم نشان می دهد که سهم جبهه‬ ‫پایداری در این لیست بیش از سایر جریان ها و تشکل های‬ ‫با سابقه اصولگرا بوده است‪ .‬طیف بندی این لیست نشان‬ ‫می دهد که پایداری هــا و افراد متمایل بــه انها نزدیک به‬ ‫‪ 40‬درصد از لیســت را در اختیار داشتند‪ .‬رخدادی که البته‬ ‫با اعتراض شدید ســنتی ها و تشکل های با سابقه اصولگرا‬ ‫مواجه شــد اما انها در نهایت باتوجه به تعهــدی که برای‬ ‫پیروی از فهرست نهایی داشتند اعتراض خود را مسکوت‬ ‫گذاشــتند‪ .‬غالمرضا مصباحی مقدم روایت جالبی دارد از‬ ‫ان برهه‪« :‬حضور جبهه پایداری در ائتالف ترکیب لیست‬ ‫را تحت تاثیر قرار داد و مطمئن بودیم لیست رای نمی اورد‬ ‫اما اصل ائتــاف برای ما مهم بود‪ ».‬نکته دیگر ســخنان‬ ‫ایت الله موحدی کرمانی ان بخش از سخنان اوست که از‬ ‫غیبت برخی جریان های اصولگرا در فرایند تهیه فهرســت‬ ‫نهایی روایت می کند‪ .‬این هم نکته ای اســت که در جای‬ ‫خود نیاز به بررسی دارد‪.‬‬ ‫نامزد جدید یا بازگشت به سال ‪92‬؟‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫هر چه هســت به نظر می رســد که پایداری ها برنامه‬ ‫خاصی برای انتخابات پیش رو دارند‪ .‬به نظر می رسد که انها‬ ‫غیر از سعید جلیلی افراد دیگری را نیز مد نظر دارند‪ .‬انها تا‬ ‫کنون هیچ حمایت شفاف و روشنی را از سعید جلیلی انجام‬ ‫نداده اند‪ .‬باید منتظر ماند و نتیجه را دید‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫مجموع حرف های پایداری ها نشان می دهد که انها‬ ‫یک مدل خاص برای انتخابات پیــش رو دارند‪ .‬می گویند‬ ‫هر طیف و گروهی با نامزد خود به میــدان بیاید و هر کس‬ ‫توانست با روحانی به مرحله دوم برود همگی از او حمایت‬ ‫کنند‪ .‬شفاف ترین تحلیل در این مورد را حسین طال داشت‬ ‫که گفته بود‪« :‬اگر مبنا را بر ایــن بگیریم که اقای روحانی‬ ‫رئیس جمهور مستقر و یک طرف معادله است‪ ،‬فکر می کنم‬ ‫طرف مقابل می تواند وحدت را در عیــن کثرت ایجاد کند‬ ‫و ان «نه به روحانی» اســت بنابراین هر نامزد اصولگرایی‬ ‫که می اید رقیب اصلی اش باید اقای روحانی باشــد‪ ،‬یعنی‬ ‫اقای روحانی را نقد کند و موجب ریزش ارای اقای روحانی‬ ‫شود چون جامعه امادگی پذیرش دارد‪ .‬نهایتا با وحدتی که‬ ‫در عین کثرت اتفاق می افتد‪ ،‬هر که به مرحله دوم رسید‪،‬‬ ‫همه با او وحدت خواهند کرد‪ ،‬حاال قدیمی باشد یا جدید‪».‬‬ ‫حســین طال که این حرف ها را زده اســت یک نکته‬ ‫دیگر را هم به همه یاداوری کرده است‪« :‬بعید می دانم در‬ ‫مرحله اول کل جریان اصولگرایی روی یک کاندیدا تفاهم‬ ‫کنند‪.‬در واقع این فرد نزدیک به جبهه پایداری تالش کرده‬ ‫نسخه «هر کسی کار خود را بکند» را تئوریزه کند‪.‬به بیان‬ ‫دیگر تحلیل پایداری ها این اســت که ضرورتی بر وحدت‬ ‫اصولگرایان روی یک نامزد در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫‪ 29‬اردیبهشــت ‪ 96‬وجــود نــدارد‪ ،‬بلکه بهتر اســت همه‬ ‫گرایش ها نامزد معرفی کنند و نامزدهای اصولگرا عالوه بر‬ ‫طرح دیدگاه های خود در یک نقطه و ان نقد محکم و صریح‬ ‫دولت یازدهم با هم مشترک باشند‪ .‬به ادعای انها این مشی‬ ‫موجب کاهش ارای روحانی زیر نصاب می شود و انتخابات‬ ‫بــه دور دوم می کشــد‪ .‬بالطبع هــر نامزدی کــه گفتمان‬ ‫قوی تری داشت می تواند رقیب روحانی در مرحله دوم باشد‬ ‫و همه اصولگرایان یکپارچه از او حمایت خواهند کرد‪ ».‬اما‬ ‫عباس سلیمی نمین این نوع ورود و مشی انتخاباتی را متاثر‬ ‫از منیت های گروهی می داند و معتقد است‪«:‬رســیدن به‬ ‫قدرت تعارف بردار نیست چون باالخره یک نفر همراه اقای‬ ‫روحانی به دور دوم خواهد رفت‪ ،‬بنابراین هر نامزد اصولگرا‬ ‫می کوشد با نقد رقبای هم سنخ خود ان فردی باشد که به دور‬ ‫دوم راه پیدا می کند‪».‬‬ ‫او که می گوید براســاس شــنیده ها تعداد نامزدهای‬ ‫اصولگرا بیش از انگشتان یک دست است‪ ،‬این را هم تاکید‬ ‫می کند باید نظرات روی یک نفر متمرکز شود تا تشخیص‬ ‫برای هواداران سخت نشود‪ .‬سلیمی نمین تاکید می کند‪:‬‬ ‫«اجرای مدل وحدت در عین کثرت برای انتخابات ســال‬ ‫ن تردید به اصولگرایان ضربــه می زند‪ ،‬چراکه‬ ‫اینده‪ ،‬بــدو ‬ ‫این تنوع سالیق بیشــتر نامزدهای اصولگرا را با هم درگیر‬ ‫خواهد ساخت‪».‬اصولگرایان دیگری هم هستند که مانند‬ ‫سلیمی نمین فکر می کنند‪.‬چنانکه حسین صفار هرندی در‬ ‫اظهارنظری مهم گفته است‪« :‬ســال ‪ 92‬بعضی احساس‬ ‫تکلیف کردند و وارد عرصه انتخابات شدند اما در انتخابات‬ ‫ســال ‪ 96‬باید اصولگرایان با یکدیگر وحــدت پیدا کنند‪.‬‬ ‫گفتمان وحدت غالب شده و مطالبه خروج یک نفر از جبهه‬ ‫متحد اصولگرایی در انتخابات ‪ 96‬وجود دارد‪ .‬این ایده در‬ ‫حال تحقق است‪ ،‬این جبهه باعث می شود هر کسی برای‬ ‫اعالم نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری در سال اینده‬ ‫اقدام نکند و همه بــا تبعیت از مرکزیــت فرماندهی متحد‬ ‫اصولگرایی کشور فرمان بگیرند‪ ».‬در تحولی دیگر ذالنور‬ ‫هم به تایید سخنان حسین صفار هرندی پرداخته و با اشاره‬ ‫به اینکه تعدد کاندیدای اصولگرا در سال ‪ 96‬خطری برای‬ ‫این جریان است‪ ،‬گفته اســت‪« :‬اگر اصولگرایان به یک‬ ‫کاندیدا برسند و انتخاب ان کاندیدا نیز مبتنی بر معیارهایی‬ ‫چون محبوبیت و رای اوری باشــد‪ ،‬قطعا می توانند در این‬ ‫دوره برنده انتخابات شوند‪ ،‬حتی اگر این کاندیدا دست دوم‬ ‫و سوم باشــد‪ .‬در دوره گذشــته عدم محبوبیت و عدم توان‬ ‫رای اوری اقایــان مطــرح نبود‪ ،‬بلکــه رای نیــاوردن انها‬ ‫محصول تفرق و تشتت بود‪ ،‬ممکن است کسی بگوید رای‬ ‫جلیلی و قالیباف با هم ‪12‬میلیون می شد و اگر با هم وحدت‬ ‫می کردید‪ ،‬یکی از این اقایــان رای می اورد‪ ،‬یا بگویند اگر‬ ‫هم وحدت می کردید رای تان کمتر از روحانی بود‪ .‬جواب‬ ‫ما به این افراد این است که متفرق شدن اصولگرایان باعث‬ ‫شــد جمعیتی که به وحدت نگاه می کردند حجت را بر خود‬ ‫تمام کنند که وقتــی اصولگرایان به وحدت نرســیده اند و‬ ‫چند کاندیدا دارند دیگر با اختیار خودمان انتخاب می کنیم‬ ‫و چون اقای روحانی لبــاس روحانیت پوشــیده بودند و از‬ ‫نظر انها بیان وی مالیم اســت‪ ،‬از وی حمایت کردند‪ .‬اگر‬ ‫اصولگرایان یک جبهه می شدند می توانستند حجت باشند‬ ‫و ان رای ســراغ اقای روحانی نرود‪ .‬اگــر وحدت در جبهه‬ ‫اصولگرایی اتفاق بیفتد دیگر کســی از اصولگرایان سراغ‬ ‫اقای روحانی نخواهد رفت‪».‬‬ ‫اعتراض به سبک سنتی ها‬ ‫‪49‬‬ ‫سیاست‬ ‫اقا سعید؛ ارام ارام می اید‬ ‫سعید جلیلی سیاست های حسن روحانی را نقد می کند‬ ‫‪2‬‬ ‫«ایا اینکه فردی با کمترین امکانات و هزینه ها‪ ،‬رایی‬ ‫نزدیکبهکسانیبیاوردکهمیلیاردهاخرجکردند‪،‬تاثیرنیست؟‬ ‫مخصوصااینکهتنهاهمینچندروزکارشدواگرمدتبیشتری‬ ‫باایناخالصوجدیتکارمی شد‪،‬نتیجهکیفیکارنیزباالتر‬ ‫بود‪ .‬پس نمی توان گفت این کارها اثری ندارد و تکلیف از ما‬ ‫ساقط است‪ ،‬و اگر از حاال برای‪ 4‬سال بعد فکر کنیم تاثیر ان‬ ‫چندینبرابرخواهدشد‪».‬اینجمالتایت اللهمصباحیزدی‬ ‫درست چند روز بعد از شکست اصولگرایان در انتخابات سال‬ ‫‪ 92‬بیانشدهاست‪.‬فردیکهاودرباره اشصحبتکردهاست‬ ‫کسینیستجزسعیدجلیلی‪.‬همانفردیکهناگهاندرروز‬ ‫اخرنام نویسینامزدهاواردساختمانوزارتکشورشدوبرای‬ ‫حضور در انتخابات نام خود را ثبت کرد‪ .‬ســعید جلیلی در ان‬ ‫انتخابات نفر سوم شد و بیش از‪ 4‬میلیون رای اورد‪ .‬حاال گویا‬ ‫او مانند ایت الله مصباح از همان زمان یعنی از‪ 4‬سال پیش به‬ ‫اردیبهشت ‪ 96‬فکر کرده و اکنون بنای نامزدی در انتخابات‬ ‫دارد‪ .‬اگر فرض را بر درستی این گزاره یعنی تصمیم او برای‬ ‫نامزدی در انتخابات بگذاریم ان وقت تحلیل رفتارهای اخیر‬ ‫او شــکل دیگری خواهد یافت‪ .‬ســعید جلیلی این روزها به‬ ‫سفرهای استانی می رود‪ ،‬حرف های داغ و جنجالی می زند و‬ ‫ازهمهمهمتراینکهاوتنهاروینقدبرجاممتمرکزنشدهووارد‬ ‫حوزه های اجتماعی و اقتصادی هم شده است‪ .‬ایا او به واقع‬ ‫می خواهدیکیازنامزدهایانتخاباتباشد؟‬ ‫سیاست‬ ‫‪50‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫جلیلی چه نسبتی با اصولگرایان دارد؟‬ ‫اکنون که فرض را بر نامزدی سعید جلیلی گذاشته ایم‬ ‫سوال مهم این است که او چه نسبتی با اصولگرایان در این‬ ‫انتخابات خواهد داشــت و از ســمت دیگر اصولگرایان چه‬ ‫نسبتیبااودرانتخاباتخواهندداشت‪.‬‬ ‫بهترین راه برای فهمیدن این موضوع شــاید رجوع به‬ ‫سخنان خود سعید جلیلی باشد‪ .‬او در تازه ترین اظهارنظرش‬ ‫در مورد ســاز و کار جدیــد اصولگرایان بــرای وحدت گفته‬ ‫است‪« :‬من هم خبر تشکیل این جبهه را از رسانه ها شنیدم‪.‬‬ ‫ان چیزی که اهمیت دارد این است که کسانی که یک نگاه‬ ‫مشــترک مبتنی بر تفکر انقالبی دارند‪ ،‬حتما هم افزایی انها‬ ‫اهمیت دارد‪ .‬هر چقدر این نگاه هم افزا شود‪ ،‬موجب تقویت‬ ‫این نگاه می شود‪ .‬مهمترین اصل در این موضوع این است‬ ‫که«وحدتگفتمانی»ایجادکنیم‪.‬اینکهافرادیدرراستای‬ ‫هم افزایی کار کنند خوب اســت اما بر اساس چه گفتمانی؟‬ ‫شاخص هم در این هم افزایی مقام معظم رهبری هستند؛ ما‬ ‫باید بررسی کنیم به چه میزانی توانسته ایم با این شاخصه ها‬ ‫منطبق باشیم‪ .‬در این چارچوب هر جریان و گروهی‪ ،‬چه ‪۱۰‬‬ ‫نفر چه ‪ ۱۲‬نفر که بتوانند به این هم افزایی کمک کنند‪ ،‬مفید‬ ‫ی مانند جمهوری اســامی از‬ ‫خواهد بود‪ .‬اگر عناوین مهم ‬ ‫محتوا خالی باشد‪ ،‬دشمن با ان مشکلی ندارد‪ .‬تفکر انقالبی‬ ‫یک اسم یا یک تابلو نیست‪ .‬یک «محتو او حقیقت» است؛‬ ‫این تفکــر هم در حصر شــخص‪ ،‬گروه و یا حزبی نیســت و‬ ‫مبنایش باید جذب حداکثری باشــد‪ .‬قرار نیســت «وحدت‬ ‫قبیلگی»باشد‪،‬قرارماایناستکه«وحدتگفتمانی»باشد‪.‬‬ ‫در وحدت گفتمانی مسائلی مانند نسبت با جریان اشرافیت‪،‬‬ ‫عدالت اجتماعی‪ ،‬مبــارزه با امریکا‪ ،‬مقاومت‪ ،‬رســیدگی به‬ ‫محرومان و توزیع عادالنه فرصت ها مورد سوال و بررسی قرار‬ ‫می گیرد‪ .‬اگر نگاه ماشکلی باشد و به محتواتوجه نکنیم‪،‬هر‬ ‫عنوانیبهتنهاییمشکلراحلنخواهدکرد»‪.‬انچیزیکهدر‬ ‫نگاهنخستازاینسخنانبهنظرمی رسدایناستکهاگرچه‬ ‫نقدهایی شاید به این سازوکار وجود داشته باشد اما هرگز ان را‬ ‫نفی نکرده و بر وحدت گفتمانی هم تاکید کرده است‪ .‬پس‬ ‫تا اینجای کار او خود را از اصولگرایان جدا ندانســته و خود را‬ ‫الاقل در گفتمان همراه کرده اســت‪ .‬در میان اصولگرایان‬ ‫اما روایت های مختلفی در مورد او وجود دارد‪ .‬اولین نکته این‬ ‫است که تقریبا اکثریت اصولگرایان او را یک فرد انقالبی و‬ ‫معتقد می دانند که همیشه در دوران مسئولیتش در راه امام و‬ ‫انقالبورهبریبودهاست‪.‬امابحثاصلیکهموجبتفاوت‬ ‫دیدگاه میان چهره ها و جریان های مختلف اصولگرا در مورد‬ ‫او شده جایی اســت که در خصوص حضور او به عنوان یک‬ ‫نامزد بحث می شود‪ .‬موافقین و مخالفین نامزدی او هر یک‬ ‫استدالل های خاص خود را دارند‪ .‬برای مثال احمد توکلی در‬ ‫تازه تریناظهارنظرشگفتهاست‪«:‬معتقدماگراصولگرایان‬ ‫می خواهندبرندهشوندکسیغیرازاقایجلیلیرابایدبهصحنه‬ ‫انتخابات بیاورند‪ ».‬او البتــه پیش تر هم در مصاحبه با هفته‬ ‫نامه مثلث در انتقاد از کاندیداتوری سعید جلیلی در انتخابات‬ ‫‪ ۱۳۹۲‬گفته بود‪(« :‬ایشان) اشــتباه سیاسی بزرگی مرتکب‬ ‫شدند‪...‬اینکارایشانرااشتباهتاریخیمی دانم‪.‬فکرمی کنم‬ ‫مشاوران اقای جلیلی را قانع کردند که وارد صحنه شوند‪...‬‬ ‫اقای جلیلی نه تنها از تجربه کافی برخوردار نبود بلکه تجربه‬ ‫الزم را هم نداشت؛ چرا که سوابق ایشان در مسئولیت های‬ ‫اجرایی نبود و باالترین مســئولیت اجرایی ایشــان در واقع‬ ‫یک کار ستادی بود‪ .‬اقای جلیلی معاون وزیر خارجه بود اما‬ ‫اصال کل وزارت خارجه کار اجرایــی انجام نمی دهد‪ ».‬یا در‬ ‫اظهارنظریدیگرمحمد رضاباهنربهصورتغیر مستقیمنظر‬ ‫خودرادرموردنامزدیمجددسعیدجلیلیاینگونهاعالمکرده‬ ‫است‪« :‬اصولگرایان هنوز به نظر نهایی نرسیده اند امابه طور‬ ‫کلاعتقادمنایناستکاندیداهاییکهقبالبهصحنهامدند‬ ‫و خود را در معرض ازمایش قرار دادند و وضعشان مشخص‬ ‫شده است دیگر نامزدی شان تکرار نشود‪ .‬البته این موضوع‬ ‫در مورد اقای قالیباف فرق می کند‪ .‬میزان رای اقای قالیباف‬ ‫درانتخاباتسال‪ 84‬و‪ 92‬بعدازفردمنتخببودهاست‪.‬بهنظر‬ ‫می رسداقایقالیبافیکیازمصادیقیباشندکهنامزدی شان‬ ‫برای انتخابات ریاســت جمهوری باز هم قابل بررسی است‪.‬‬ ‫اصولگرایاندوشاخصهمهمکارامدیوامکانجلبوجذب‬ ‫ارا را برای معرفی کاندیدای واحد مد نظر دارند‪ .‬اگر کسی هر‬ ‫دویاینپارامترهاراداشتهباشدکاندیداینهاییاصولگرایان‬ ‫خواهدبود‪».‬‬ ‫مخالفان چه می گویند؟‬ ‫برخی مخالفان ســعید جلیلی می گویند حضــور او در‬ ‫انتخابات شاید موجب احیای همان دوقطبی سال ‪ 92‬باشد‬ ‫کهیکبارنتیجهانبهنفعاصولگرایاننبودهاست‪.‬می گویند‬ ‫ممکن اســت موضوع اصلی او برای انتخابات باز هم برجام‬ ‫باشدونقدسیاستخارجیحسنروحانی‪.‬ایشانبراینباورند‬ ‫که شکست روحانی از این زاویه سخت تر است‪ .‬در نوشتاری‬ ‫دراینموردسایتنامه نیوزدرتحلیلینوشتهاست‪«:‬روحانی‬ ‫واصالح طلبانبه شدتعالقه مندندکهجلیلیدوبارهبهصحنه‬ ‫بیاید‪ .‬جریان طرفدار دولت یازدهــم بر این باورند که جلیلی‬ ‫هیچشانسیبرایپیروزینداردوسبدرایاوتنهاهمانچهار‬ ‫میلیونی است که در خرداد ‪ 92‬به او رای دادند‪ ».‬این سایت‬ ‫درادامهنوشتهاست‪«:‬روحانیدرفضایسیاسیکشورنماد‬ ‫گفت وگو و مذاکره است و جلیلی نماد سرسختی در سیاست‬ ‫خارجی‪.‬ایندودرسال‪ 92‬همتجربهیکدو قطبیراداشتند‪.‬‬ ‫درانتخاباتریاست جمهوریسال‪،92‬حسنروحانیتوانست‬ ‫در این فضای دوقطبی با اختالف جلیلی را شکست دهد و به‬ ‫مقامریاست جمهوریبرسد‪».‬‬ ‫سعید جلیلی هم شــاید بر همین مبناست که تغییراتی‬ ‫در شیوه مبازرات انتخاباتی خود داده اســت‪ .‬اگر تا پیش از‬ ‫این تنها می شد نقطه اوج نقدهایش به شــرایط دوران را در‬ ‫اعتراض به برجام و توافق هسته ای دید‪ ،‬حاال این روزها او به‬ ‫جمعمنتقدانوضعیتاقتصادیومعیشتیپیوستهتاتحلیل‬ ‫شودکهاواگربنابرحضوردرانتخاباتداشتهباشدتنهابرمحور‬ ‫برجاممتمرکزنخواهدبود‪.‬‬ ‫او در یکی از سخنرانی هایش با بیان اینکه طبق قانون‬ ‫مسکن حق مردم و کمک به تامین ان وظیفه دولت است‪،‬‬ ‫گفته‪«:‬کسانیکهفکرمی کنندباالگویلیبرالسرمایه داری‬ ‫می توانند مشکل مسکن را حل کنند باید به تاثیر همین الگو‬ ‫در بحران اقتصادی ‪ 2008‬امریکا توجه کنند‪ .‬مسکن محل‬ ‫ارامش خانواده اســت و حل مشــکل اجاره نشینی کمک به‬ ‫تامین ارامش خانواده ها است‪ ».‬جلیلی با بیان اینکه گران‬ ‫شدن مسکن از یک سو هزینه خانواده های بدون مسکن را‬ ‫افزایش می دهد و از دیگر ســو فاصله انها را با خانه دار شدن‬ ‫بیشــتر می کند‪ ،‬افزوده اســت‪« :‬زمانی که مسکن با قیمت‬ ‫مناسببرایمحرومانتولیدمی شودرشداقتصادیوعدالت‬ ‫به صورت همزمان تامین می شــود‪ .‬می توان به طرح های‬ ‫قبل ایراد داشت مشروط به انکه طرح بهتری جانشین شود‬ ‫ولی نمی توان کشــوری را که ســاالنه یک میلیون مسکن‬ ‫جدید نیاز دارد در خالء و بــدون طرح رها کرد‪ .‬ظرفیت تولید‬ ‫مسکن در کشور نه تنها می تواند بخش عمده ای از مشکل‬ ‫مسکن‪ ،‬اشتغال و خروج از رکود را حل کند بلکه این توانایی‬ ‫را دارد که در بســیاری از بازارهای منطقه و دیگر نقاط جهان‬ ‫حضور پررنگ داشته باشد‪ .‬او اظهارات دیگری هم در حوزه‬ ‫اقتصاد در برنامه ها و سخنرانی های دیگرش داشته است‪ .‬او‬ ‫گفته‪«:‬حلمشکلاجاره نشینییعنیکمکبهتامینارامش‬ ‫خانواده ها‪....‬می توانبهطرح هایقبلایرادداشتمشروط‬ ‫به انکه طرح بهتری جانشین شود ولی نمی توان کشوری را‬ ‫کهساالنهیکمیلیونمسکنجدیدنیازدارددرخالءوبدون‬ ‫طرح رها کــرد‪ ....‬صاحبان حقوق های نجومی احســاس‬ ‫کدخدایی دارند و صریحا خود را محق می دانند‪ .‬این فرهنگ‬ ‫کدخدا پذیریاست‪....‬صاحبانحقوق هاینجومی مدیران‬ ‫ارزومند زندگی اشرافی‪ ،‬بهره مندان رانت و انحصار و کاسبان‬ ‫فسادوتبعیض‪،‬نهتنهاازحقوقملتدربرابرسرکشانجهانی‬ ‫دفاع نمی کنند‪ ،‬که جاده صاف کن انها هم خواهند بود‪ ».‬ایا‬ ‫او از سیاست خارجی به اقتصاد شیفت کرده است؟ پاسخ این‬ ‫سوال قطعا منفی است‪ .‬سعید جلیلی در عین اینکه نقدهای‬ ‫خود را به اقتصــاد اورده و اجتماع همچنان بر همان مواضع‬ ‫خوددرموردبرجامهمتاکیدمی کند‪.‬سعیدجلیلیامادرهمین‬ ‫چندهفتهاخیرسخنانتندوتیزیهمدرنقدسیاستخارجی‬ ‫دولت یازدهم و اثرات ان داشته است‪ .‬از جمله اینکه گفته‪:‬‬ ‫«نباید فرجام استخراج نفت از چاه های داخل‪ ،‬حصر در چاله‬ ‫بانک های خارج باشد‪ .‬از اهداف رشد درون زا منفعل کردن‬ ‫جبهه استکبار است‪ .‬استکبار ذاتا از رویش‪ ،‬رشد و پیشرفت‬ ‫ما عصبانی می شود و کسانی که می خواهند دل کدخدا را به‬ ‫دستبیاورندبایدعمالمانعپیشرفتیکملتشوند‪.‬جریانی‬ ‫از یک سو ضعف های دشمن فلج را می پوشاند و از دیگر سو‬ ‫به انکار ظرفیت های بزرگ و ملی می پردازد‪ ».‬او در طعنه ای‬ ‫پر حاشیهوجنجالیگفتهاست‪«:‬امروزدردنیاخورشیدوانرژی‬ ‫خورشیدی یکی از مهمترین منابع انرژی و تولید ثروت است‬ ‫و طبق براوردها‪ ،‬تابش خورشید از منطقه حرمک زاهدان تا‬ ‫شــمال چابهار به لحاظ ظرفیت تولید انرژی خورشــیدی در‬ ‫دنیاکمنظیراستکهمی تواندماراتبدیلبهقطبانرژیاین‬ ‫منطقه بکند‪ .‬بنابراین حیف اســت برویم با برجام «خورشید‬ ‫تابان»ازدنیاطلبکنیمانوقتنسبتبه«خورشیدتابانمردم‬ ‫سیاست‬ ‫سیستانوبلوچستان» بی تفاوتباشیم! بیخودداریمدوردنیا‬ ‫دنبال خورشید می گردیم‪ ،‬خورشید اشتغال و رونق همین جا‬ ‫در سیستان و بلوچستان اســت‪ .‬طبق تحقیقات اروپایی ها‬ ‫بادهای سیســتان‪ ،‬بهترین بادهای دنیا بــرای تولید انرژی‬ ‫است‪.‬اینبادهامی تواندمهم ترینمنبعتولیدبرقوصادرات‬ ‫بهافغانستانوپاکستانباشد‪.‬اینبادهاگنجیاستکهبرباد‬ ‫می رودومهمترینناشکریایناستکهنعمت هایخداباعث‬ ‫زحمت مردم شــود و از این نعمت ها برای اشتغال و اسایش‬ ‫مردم استفاده نکنیم و به فکر امداد کدخدا باشیم‪ .‬بعضی ها‬ ‫گمان می کردند مشــکل اب هم با برجام حل می شود‪ ،‬اگر‬ ‫به فکر حل مشکل اب با دیپلماسی هستید اشتباهی در خانه‬ ‫کدخدا نروید‪ ،‬تعامل و مذاکره با برادران افغان الزم است‪».‬‬ ‫پس او یک بازی چند وجهی را طراحی کرده است که برجام‬ ‫همجزویکیازمحورهایاصلیاناست‪.‬‬ ‫رقابت درون گروهی‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫سیاست‬ ‫اما ایا با امدن سعید جلیلی در انتخابات ما شاهد رقابت‬ ‫او نه فقط با حســن روحانی بلکه با کاندیدا یــا کاندیداهای‬ ‫اصولگرا خواهیم بود؟ در انتخابات ‪ 92‬برای ســعید جلیلی‬ ‫هیچ فرقی نداشــت کــه مقابلش علی اکبر والیتی نشســته‬ ‫یا حســن روحانی‪ .‬او امده بود تا انتخابــات را ببرد پس همه‬ ‫را رقیــب می دید‪ .‬اینچنین هــم بود که انگونه بــه علی اکبر‬ ‫والیتی تاخت و سیاست های دوران او را زیر سوال برد‪ .‬انجا‬ ‫که او در پر بیننده ترین مناظره ســال ‪ 92‬خطاب به دیپلمات‬ ‫کار بلد سیاست خارجی گفت که سیاست های دوران والیتی‬ ‫نقص هایی داشته و گاه به نتیجه هم نرسیده است‪ .‬در همان‬ ‫مناظرهعلیاکبروالیتیبهاوگفت‪«:‬دیپلماسیایننیستکه‬ ‫انسانبرودمقابلکشورهایدیگرخطابهبخواند‪.‬دیپلماسی‬ ‫این نیست که ما در یک طرف بنشینیم و انها در طرف مقابل‬ ‫بنشــینند و ما حرف مشــخصی را بزنیم بدون انکه اقدامات‬ ‫دیگری در خارج از ان انجام دهیم‪ ».‬دکتر والیتی حاال زمان‬ ‫مناسبییافتهبودکهبههمهبگویدسعیدجلیلیچگونهفرصت‬ ‫تعامل با غرب و حل مساله هسته ای را بر باد داده است‪ .‬انجا‬ ‫که او شهادت ســید عباس عراقچی را سند حرف هایش کرد‬ ‫و گفت‪« :‬در اخرین دوری کــه در الماتی اقای دکتر جلیلی‬ ‫داشت‪ ،‬انها پیشــنهادهایی به ایران کردند که بر اساس ان‬ ‫می شــد کارها را مقداری جلو ببریم و ان پیشنهاد این بود که‬ ‫طرف مقابل ‪ 5+1‬گفت غنی سازی ‪ 20‬درصد را متوقف کنید‬ ‫و در کارهای فردو هم مقداری کندی ایجاد شود‪ .‬انها اعالم‬ ‫کردنداینسهتحریمرابر می داریمومادرپاسخگفتیمکهاین‬ ‫کار را می کنیم‪ ،‬شما کل تحریم ها را بردارید‪ ،‬که به شهادت‬ ‫معاونامورخارجهکهدرجلسهبودهاستاینمسائلرامطرح‬ ‫می کنم‪ .‬وقتی طرف مقابل حاضر است چند قدم بردارد‪ ،‬باید‬ ‫ما هم انعطاف داشته باشیم و هنر دیپلماسی این است که از‬ ‫این فرصت ها استفاده کند و اصولگرایی به این معنی است‬ ‫که انعطاف پذیر هم باشد‪ ،‬نباید در داخل کشور طوری وانمود‬ ‫کنیمکهاصولگراهستیموانعطافپذیرنباشیم‪،‬مامصالحملی‬ ‫رادردیپلماسیبایدبه طوربهترتامینکنیم‪،‬بایدازدیپلماسی‬ ‫به نفع مصالح ملی استفاده کنیم‪ ،‬دیپلماسی فقط خشونت و‬ ‫سرسختی نشان دادن نیست‪ ».‬جلیلی هم البته پاسخ هایی‬ ‫برایاینحرفهاداشتوازدیپلماسیمبتنیبرمقاومتسخن‬ ‫می گفت؛ یک مناظره درون جناحی که البته رقیب نفع ان را‬ ‫برد و دو طرف دیگر ناکام شــدند‪ .‬این بار سعید جلیلی برخی‬ ‫سخنان را گفته که شــایعه را تقویت کرده که ممکن است او‬ ‫مانندانتخاباتسال‪ 92‬باهمهرقابتکند‪.‬بهاینجملهاخیراو‬ ‫دقتکنید‪«:‬نگرانینسبتبهکارتن خواب هازمانیمی تواند‬ ‫یو‬ ‫ی و اموال نجوم ‬ ‫درســت باشــد که از حقوق های نجوم ‬ ‫خانه هایمیلیاردی همشرمسارباشید»‪.‬درنتیجه گیریاین‬ ‫نوشتار طرح یک سوال مناسب به نظر می رسد‪« :‬ما با کدام‬ ‫وجه ســعید جلیلی در انتخابات مواجه خواهیم بود؛ جلیلی‬ ‫عدالت خواهیاجلیلیسازش ناپذیر؟»‪.‬‬ ‫‪51‬‬ ‫سیاست‬ ‫رودربایستینداریم‬ ‫گفت وگویمثلثباسیدجوادابطحی‪،‬عضوجبههپایداری‬ ‫سیاست‬ ‫‪52‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫وضعیت اردوگاه اصولگرایــان را چگونه ارزیابی‬ ‫می کنید؟ به نظر شما ایا اصولگرایان به مکانیزم‬ ‫وحدت بخشی رسیدند یا خیر؟‬ ‫داســتان غم انگیز و غصه داری است که از صدر‬ ‫اسالم تا حاال کسانی که پرچم حق را به دوش می کشند از‬ ‫نزدیک لمس کردند و با ان روبه رو بودند‪ .‬همیشــه بعضی‬ ‫ساده اندیشــی ها‪ ،‬نفوذ منافقیــن‪ ،‬فقــدان اینده نگری و‬ ‫غیره باعث شــده که یک شــقاق و اختالفی بین نیروهای‬ ‫حق ایجاد شــود‪ .‬برخی به این حدیث اســتناد می کنند که‬ ‫«ا ِ‬ ‫ِ‬ ‫خت ُ‬ ‫حم ٌه» اما من معتقدم اینجا اختالف علما‪،‬‬ ‫الف ُا َّمتی َر َ‬ ‫زحمت است نه رحمت‪ .‬باالخره اقایان بنشینند و تدبیر کنند‪.‬‬ ‫واقعا مردم ما از جهت گیری های سیاسی‪ ،‬اشرافی گری‪،‬‬ ‫فســاد حاکمی که در خیلی جاها مشــاهده می کنند و قابل‬ ‫توجیه نیست‪ ،‬خســته شدند‪ .‬مردم دوســت دارند کسانی‬ ‫ســر کار بیایند که درد اســتضعاف را چشیده باشــند‪ .‬درد‬ ‫محرومان را بدانند‪ ،‬طعم گرسنه خوابیدن را درک کنند‪ .‬در‬ ‫کل امیدواریــم با حرکتی که بعضی دوســتان انجام دادند‬ ‫شاخص هایی تعیین کنند ‪-‬هرچند به عقیده من شاخص ها‬ ‫مشخص است چون در منشــور اصولگرایی هم بود ‪ -‬اگر‬ ‫به شاخص ها عمل کنند ان شاءالله به نتیجه می رسند‪ .‬در‬ ‫واقع این طور نباشــد که بخواهند خود یا جناح خودشان را‬ ‫مطرح کنند‪ .‬از خودگذشتگی به خرج دهند کسی را که در‬ ‫اجرا قوی است و فهم سیاســی دارد انتخاب کنند نه انکه‬ ‫گزینه انها نیروی سیاســی قوی با قــدرت اجرایی ضعیف‬ ‫باشــد‪ .‬امیدواریم همه روی یک گزینه شایسته‪ ،‬توانمند‪،‬‬ ‫قوی‪ ،‬فهیم و درداشنا به مسائل محرومان توافق کنند‪ .‬با‬ ‫تشکیل جبهه مردمی نیروهای انقالب اسالمی و سفارشی‬ ‫که بزرگان کردند ان شــاء الله به نقطه مشــخص برســند و‬ ‫ان شــاءالله رای حداکثری بیاورند و مشارکت مردم هم در‬ ‫انتخابات زیاد باشد‪ .‬انچه من دغدغه اش را دارم این است‬ ‫‪3‬‬ ‫ســیدجواد ابطحــی‪ ،‬عضو‬ ‫جبهه پایــداری دربــاره تصمیم‬ ‫این مجموعه برای پیوســتن به‬ ‫جبهــه مردمی نیروهــای انقالب‬ ‫اسالمی می گوید‪« :‬من با بعضی‬ ‫از دوســتان صحبت کردم‪ ،‬انها‬ ‫هم نظرشان مساعد است‪ .‬منتها به شرطها و شروطها‬ ‫کــه واقعا اهل شــعار نباشــند بلکه عمــل کنند‪ ،‬چون‬ ‫شک نکنید تفرقه ها و انشقاق ها به نفع اقای روحانی‬ ‫می شود و اتفاقا انها هم همین را می خواهند‪.‬‬ ‫که کســانی که به طور مشخص اپوزیســیون نظام هستند‬ ‫رابطه های عاطفی و مالی با کشــورهای بیگانه و دشــمن‬ ‫اسالم برقرار کردند‪ ،‬انها تبلیغ می کنند و مردم خسته شدند‪.‬‬ ‫رای دادن انها چه فایده ای دارد اما به طرفداران خودشان‬ ‫می گویند بیایید پــای صندوق و رای بدهیــد بعد می بینیم‬ ‫کسانی که تاکنون شناسنامه شان مهر نشده مهر انتخابات‬ ‫می خورند این مساله عجیب و غریبی است که با ان روبه رو‬ ‫هستیم‪ .‬باید همه بفهمند اگر دوســتدار مملکت هستند و‬ ‫می خواهند ملت و کشور از این وضعیت اسفناک رکود نجات‬ ‫یابد ان شاء الله روی فردی متدین‪ ،‬والیی‪ ،‬ارزشی‪ ،‬متعهد‬ ‫و توانمنــد توافق کنند‪ ،‬خودپســندی‪ ،‬خودمحوری را کنار‬ ‫بگذارند و همه نیز تبلیغ او را در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫انجام دهند‪.‬‬ ‫شما خودتان از بنیانگذاران و عضو جبهه پایداری‬ ‫هســتید؛ موضع این جبهه را نســبت به جبهه مردمی‬ ‫ نیروهای انقالب اسالمی چه طور ارزیابی می کنید؟‬ ‫بــا بعضی دوســتان که صحبــت کــردم انها هم‬ ‫نظرشان این است که گفتم‪ .‬انها دنبال این هستند که یک‬ ‫وفاقی انجام شود‪ .‬مسلما جبهه پایداری هم کمک خواهد‬ ‫کرد‪ .‬در مجلس هشــتم هم همین طور بود‪ .‬ما می گفتیم‬ ‫منشور اصولگرایی یک شرایط ایجابی و یک شرایط سلبی‬ ‫دارد هر دو را باید با هم دید‪ .‬نه اینکه یک قســمت و محور‬ ‫را بزرگ کرد و در مقابل یک بخش دیگــر را اصال ندید‪ .‬ما‬ ‫ان زمان هم می گفتیم همه محورهای منشور اصولگرایی‬ ‫را باید با هــم ببینیم‪ .‬ما معتقدیم دوســتان بــه این نتیجه‬ ‫رســیدند و می بینند که رقیب و رقبا چطور کار می کنند و چه‬ ‫اندیشــه ای دارند‪ .‬حتی بعضی ها در نفــی حکومت دینی‬ ‫هســتند و تالش‪ ،‬فعالیت‪ ،‬نوشــتارها‪ ،‬سخنرانی هایشان‬ ‫همین است که می خواهند جامعه را به سمتی سوق دهند‬ ‫که اصال اســاس حکومت دینی را بردارند‪ .‬متاسفانه اینها‬ ‫با ادعاهایی از طرف امام می خواهند به اهداف خود برسند‬ ‫یعنی با طرح این صحبت ها که ما شاگرد امام‪ ،‬پامنبری امام‬ ‫و نزدیک به امام بودیم‪ ،‬شکنجه شــدیم‪ ،‬ریشه و سوابقی‬ ‫در انقالب داریــم‪ ،‬دیدگاه هایی را بیان می کننــد تا به ان‬ ‫اهداف خود برســند‪ .‬من معتقدم انتخابات سال ‪ 96‬برای‬ ‫اصولگرایی یک نقطه عطفی است‪ .‬مردم هم خسته و دلزده‬ ‫شدند‪ ،‬دوست دارند کسی سر کار بیاید که سالم باشد‪ ،‬انها را‬ ‫محرم بداند و برای رفع مشکالت کشور و ملت گام بردارد‪.‬‬ ‫ما توانمندی های داخلی خوبی داریم‪ .‬اقا فرمودند اقتصاد‬ ‫مقاومتی‪ ،‬اما به ان توجه نشد اگر توجه می کردند ما االن‬ ‫این وضعیت را نداشــتیم‪ .‬اگر جلوی اشرافی گری‪ ،‬بخور‬ ‫و بریز و بپاش هــا را می گرفتند وضعیت مــان بهتر بود‪ .‬در‬ ‫مجموع این طور که من با بعضی از دوستان صحبت کردم‬ ‫انها هم نظرشان مساعد است‪ .‬منتها به شرطها و شروطها‬ ‫که واقعا اهل شعار نباشند بلکه عمل کنند‪ .‬کسانی که فقط‬ ‫اهل حرف و شعار هستند و در میدان عمل کم می اورند باید‬ ‫کنار گذاشــت‪ ،‬ما تعارف با کســی نداریم که با این توجیه‬ ‫چون طرف رفیق و دســت ما بود یا در جایی بــا هم فالوده‬ ‫خوردیم نگهش داریم خیر این طور نیست‪ .‬ما باید به فکر‬ ‫اینده اسالم و نظام و مملکت باشیم‪ .‬این را هم ان شاءالله‬ ‫خدا کمک می کند و حل می شود‪.‬‬ ‫نکته همین جاست‪ ،‬یک زمانی که پایداری اعالم‬ ‫موجودیت کرد ‪-‬که البته شــما هم جزو موسسان‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫سیاست‬ ‫ان بودید‪ -‬می گفتیــد ما خالص تریــن نیروهای‬ ‫اصولگرا هستیم و انقالبی تر از ما پیدا نمی شود‪.‬‬ ‫ایا االن که برخی از اعضای جبهه پایداری جلوی‬ ‫جبهه مردمــی نیروهــای انقالب موضــع منفی‬ ‫می گیرند به خاطر ان افکار نیست؟‬ ‫خیر‪ ،‬این حرف ها را ما هیچ وقت نزدیم‪ .‬یک مورد‬ ‫بیاورید که اعضای جبهه پایداری گفته باشند ما خالص ترین‬ ‫و بهترین هستیم‪ .‬هیچ کدام از دوستان ما همچون اقای‬ ‫اقاتهرانی‪ ،‬اقای زارعی و اقای حسینیان تا به حال در این‬ ‫زمینه ادعایی نداشته است بنابراین چنین نسبتی را به جبهه‬ ‫پایداری نمی پذیرم‪.‬‬ ‫اما جبهه پایداری بود که اولین بار از خالص سازی‬ ‫جریــان اصولگرا حــرف زد‪ ،‬در همیــن مصاحبه‬ ‫شما گفتید با کسانی که اهل عمل باشند وحدت‬ ‫می کنید‪ ،‬این طور نیست؟‬ ‫بله‪ ،‬ما همین را می گوییم‪ .‬اگر ان روز به حرف ما‬ ‫عمل کرده بودند اصولگرایان پیروز می شــدند و کار کشور‬ ‫پیش می رفت‪ .‬سوال ما این است که چرا انقالب کردیم؟‬ ‫در وصیت نامه امام امد «رمز پیروزی ادامه انقالب همان‬ ‫رمز پیــروزی انقالب اســت‪ ».‬چطور انقالب پیروز شــد؟‬ ‫همان راه را باید ادامه داد‪ .‬اینکه بعضی در اصول انقالب‬ ‫تجدید نظر کردند و به عافیت طلبی دچار شدند و دنبال نام و‬ ‫نان بودند پذیرفتنی نیست‪ .‬حرف جبهه پایداری بازگشت به‬ ‫ارمان های انقالب اسالمی است‪ .‬اینکه ما ابتدا فراکسیون‬ ‫انقالب اسالمی را در مجلس هشــتم تشکیل دادیم و بعد‬ ‫جبهه پایداری را راه اندازی کردیم‪ ،‬به همین خاطر بود‪ .‬ما‬ ‫می گفتیم بیاییم گفتمان انقالب اسالمی را بازسازی کنیم‪.‬‬ ‫نمی توان دم از اســام زد اما عزمی بــرای عمل به احکام‬ ‫اسالم نداشــت‪ .‬این دغدغه ماســت‪ .‬ما برای چه انقالب‬ ‫کردیم؟ حرف جبهــه پایداری این اســت وگرنه نمی گوید‬ ‫بیشتر از بقیه می فهمد‪ .‬از اول می گفتیم اقایان اگر دغدغه‬ ‫نظام و حفظ ارزش های انقالب را دارند بیایند و کمک کنند‪.‬‬ ‫همان موقع می گفتیم اصال بحث اصولگرا و اصالح طلب‬ ‫نیست باید دید چه کسی به ارزش ها عمل می کند‪ .‬در واقع‬ ‫ما بیشتر دغدغه حفظ ارزش ها را داشتیم و داریم‪.‬‬ ‫اگر ان موقع خالص سازی جریان اصولگرا انجام‬ ‫می شــد‪ ،‬از پایداری هم کســی ریزش می کرد یا‬ ‫خیر؟‬ ‫ممکن بود‪ .‬اشکال نداشت‪ .‬من جزو شورای اولیه‬ ‫پایداری بودم حاال من را کنار گذاشــتند و انتخاب نشــدم‬ ‫به خاطر این مســاله باید قهر می کــردم و می رفتم؟ خیر‪،‬‬ ‫مسئولیت من را برادر دیگری به دوش می کشد‪.‬‬ ‫منظورم خالص سازی نیروهای اصولگرا است‪،‬‬ ‫جبهه پایداری که طــراح و مبدع خالص ســازی‬ ‫اصولگرایان بــود ایا امکان داشــت که پروســه‬ ‫خالص ســازی دامن نیروهای این جبهــه را هم‬ ‫بگیرد؟‬ ‫بله ممکن بود‪ .‬ما عقد اخوت با کســی نبستیم‪ .‬تا‬ ‫دوره ای انسان ها شاید خوب باشــند اما بعد از مدتی بر اثر‬ ‫تمجید و ستایش عده ای از خود بیخود و گمراه می شوند‪.‬‬ ‫حاال چون روزی فرد گمراه شده ادم درستی بوده باید بگوییم‬ ‫همیشــه همین طور می ماند‪ ،‬خیر این طور نیســت‪ .‬مهم‬ ‫حفظ نظام و انقالب است‪.‬‬ ‫االن جبهه مردمی نیروهای انقالب اسالمی هم‬ ‫همین رویکرد را دارد اما جبهه پایداری گفته راهی‬ ‫ی را می رود چرا؟‬ ‫مستقل از جبهه مردم ‬ ‫انچه ما می گوییم فقط شعار دادن نیست بلکه در‬ ‫صحنه عمل است‪ .‬باید ببینیم اقایان هم که این را می گویند‬ ‫ ان شاءالله همه شان هم خوب هســتند‪ -‬در صحنه عمل‬‫نشــان دهند می توانند یا خیر‪ .‬مثال کســی که می گوید در‬ ‫مقابل فساد موضع دارد و از فساد ناراحت است باید عمال در‬ ‫زندگی اش این طور بوده است؟ حرف ما این است‪ .‬باالخره‬ ‫دوستان ما امدند و زحمت کشیدند ادم های خوبی هستند‬ ‫ولی اگر ببینیم اقای ایکس که دم از اصولگرایی و مبارزه با‬ ‫فساد می زند خودش در جرگه فساد بوده ما تعارف با کسی‬ ‫نداریم‪ .‬باید با خدا معامله کرد تا خدا کمک کند‪ .‬امیدواریم‬ ‫با دقت و پافشاری بیشتر روی اصول و پرهیز از طرح شعار به‬ ‫نتیجه مثبتی برسیم و گامی را در جهت احیای احکام اسالم‬ ‫و ظهور حضرت حجت ان شاءالله برداریم‪.‬‬ ‫اگر جبهه پایداری نامزد اصلح خودش را معرفی‬ ‫کند و جبهــه مردمی نیروهای انقــاب هم نامزد‬ ‫خودش را‪ ،‬این اتفاق به نفع اقای روحانی می شود‬ ‫یا به ضررش؟‬ ‫شک نکنیم این تفرقه ها و انشقاق ها به نفع اقای‬ ‫روحانی می شــود‪ ،‬اتفاقا انهــا هم همیــن را می خواهند‪.‬‬ ‫معتقدیم افرادی را از خودشــان امــا در ردای اصولگرایی‬ ‫و انقالبی میــان اصولگرایان نفوذ می دهند‪ .‬اگر شــرایط‬ ‫طوری شود که اصولگرایان کاندیداهای متعدد داشته باشند‬ ‫اما انها با کاندیدای واحد بیایند شــک نکنیم پیروز میدان‬ ‫خواهند بود چون همیشه اتحاد پیروزی می اورد‪.‬‬ ‫‪ 10‬نفــری کــه هیــات موســس جبهــه مردمی‬ ‫ نیروهای انقالب اســامی هســتند مگــر جبهه‬ ‫پایداری ابهامی در گذشته شان می بیند که شرط‬ ‫و شروط برای پیوستن به این مجموعه می گذارد؟‬ ‫خیر‪ ،‬شرط و شــروط نمی گذارد‪ .‬ما موضع رسمی‬ ‫نگرفتیم‪ .‬دوســت داریم اقایــان بتوانند به وظیفه شــان‬ ‫که ایجــاد وحدت اســت جامه عمــل بپوشــانند‪ .‬ما االن‬ ‫نمی خواهیمرویشخصخاصیانگشتبگذاریمدرضمن‬ ‫از نظر اخالقی و اعتقادی مشکل دارد که بخواهیم بدون‬ ‫مدرک کسی را متهم کنیم‪ .‬در هر صورت افراد خوبی هستند‬ ‫که رزومه و گذشته شان نشان می دهد افراد با شخصیت و‬ ‫وفادار به انقالب هســتند‪ ،‬امیدواریم که خدا توفیق شان‬ ‫دهد و کمک شــان کند‪ .‬ما هم ســعی می کنیم ان شاءالله‬ ‫در ایجاد وحدت همراه باشــیم‪ .‬البته بارهــا گفتیم که باید‬ ‫دید محور وحدت چیست و می خواهیم با چه کسی و با چه‬ ‫قیمتی وحدت کنیم؟ من این قدم را رو به جلو می بینم‪ .‬حاال‬ ‫دوستان زحمت کشیدند و امدند ان شاءالله با همدلی و ایثار‬ ‫و از خودگذشــتگی و به دور از خودمحوری‪ ،‬دیکتاتوری و‬ ‫استبداد به رای عمل شــود‪ ،‬ثمره این کار را هم خودشان‬ ‫می بینند‪.‬‬ ‫شــما نظرتــان دربــاره وحــدت در عیــن کثرت‬ ‫چیســت؟ اینکه همه به صحنه بیاینــد البته مثل‬ ‫سال ‪ 92‬نشــود که نامزدهای اصولگرا مقابل هم‬ ‫قرار گرفتند بلکه هدف نقد و نقادی خود را عملکرد‬ ‫دولت یازدهم قرار دهند‪ .‬ایا واقعا پایداری چنین‬ ‫باوری دارد چون این دیدگاه را به پایداری منسوب‬ ‫می کنند؟‬ ‫خیر‪ ،‬ما رسما اعالم موضع نکردیم ولی بیشترین‬ ‫تالش ما همین اســت که اصولگرایان و انقالبیون بیایند‬ ‫نقطه نظراتشان را بگویند و از بین انها براساس شاخص ها و‬ ‫امتیاز بندی هایی که می کنند توانمندترین فرد انتخاب شود‪،‬‬ ‫کســی که باالخره مقبولیت قابل مالحظه ای در رای اوری‬ ‫داشته باشد‪ .‬اینکه یک چهره گمنام را بیاورند خوب است‬ ‫ولی تجربه کردیم نمی تواند رای بیاورد‪.‬‬ ‫اقای الله کرم گفته ما در صورتــی جبهه مردمی‬ ‫ نیروهــای انقــاب را می پذیریم که بــه پایداری‬ ‫بپیوندد‪ ،‬ایا شما منتظرید که انها به شما نزدیک‬ ‫شوند؟‬ ‫خیر‪ ،‬موضــع الله کرم نظر انصار حزب الله اســت‬ ‫کاری بــه جبهه پایداری نــدارد‪ .‬البته ممکن اســت برخی‬ ‫دیدگاه های الله کــرم به جبهه پایداری نزدیک باشــد‪ ،‬اما‬ ‫برخی دیدگاه هایش نیــز مورد نفی جبهه پایداری اســت‪.‬‬ ‫یعنی بعضی دیدگاه هایش را جبهه پایداری نمی پســندد‪.‬‬ ‫اقای الله کرم از نیروهای انقالب و نیروهای خودی است‪.‬‬ ‫جلســه اخیری که ایت الله مصباح به مناســبت‬ ‫‪ 9‬دی ســخنرانی داشــتند اقای رحیمیان رئیس‬ ‫هیات موســس جبهه مردمــی نیروهای انقالب‬ ‫هم حضور داشــت بــه نوعی گویا یــک پالس ها‬ ‫و المان هایــی دارد بــرای جبهه پایداری ارســال‬ ‫می شــود‪ .‬مذاکراتی شکل گرفته اســت‪ ،‬از این‬ ‫مذاکرات چه نتیجه ای حاصل خواهد شد؟‬ ‫امیدوارم به وحــدت حداکثری برســند تا بتوانیم‬ ‫دل ها و افکارمان را به یکدیگر نزدیک کنیم‪.‬‬ ‫ایا رایزنی با ایت الله مصباح انجام می شود‪ ،‬چون‬ ‫اقای ال اسحاق گفت که چنین رایزنی وجود دارد‪.‬‬ ‫اگر خوب بتوانیم تبیین کنیم و ایت الله مصباح به‬ ‫این نتیجه برسد که حرف ما حق است حتما دفاع‬ ‫خواهد کرد‪ .‬با ایــن مقدمه اگــر ایت الله مصباح‬ ‫جبهه مردمــی نیروهای انقــاب را بپذیرد جبهه‬ ‫پایداری تبعیت می کند یا همــان مکانیزم خاص‬ ‫خودش را پیش می برد؟‬ ‫خیر‪ ،‬دیدگاه های ایت الله مصباح برای ما روشن‬ ‫است‪ .‬ان چارچوب بندی فکری تشــکل جبهه پایداری را‬ ‫ایت الله مصباح مشخص کرده و در اساسنامه جبهه پایداری‬ ‫هم هســت و حضرت ایت الله مصباح نیز تاکید می کند که‬ ‫طبق اساسنامه جبهه پایداری عمل شــود‪ .‬اگر اقایان هم‬ ‫صحبت کنند و حضرت ایشان بپذیرند که دیدگاه های شان‬ ‫با چارچوب های تفکر ایشــان نزدیک شده است شاید هم‬ ‫بپذیرند‪ .‬حضرت ایت الله مصباح کســی نیســت که برای‬ ‫خودش مقامی قائل باشد‪ .‬ایشان هم سربازی از سربازان‬ ‫امام زمان(عج) اســت و دغدغه عمل به احکام و ارزش ها‬ ‫و حفظ نظام را دارد‪.‬‬ ‫دیر نشده است؟‬ ‫خیر‪ ،‬دیر نیســت‪ .‬مقام معظم رهبــری هم تاکید‬ ‫دارند فضا زودهنگام انتخاباتی نشود‪.‬‬ ‫چرا پایداری همانند سال گذشته که وارد پروسه‬ ‫ائتالف با اصولگرایان شــد ایــن دوره نیز بدون‬ ‫شرط و شروط وارد نمی شود‪ ،‬ایا تجربه انتخابات‬ ‫مجلــس را زیاد موفــق ندید که ایــن دوره خیلی‬ ‫محتاط عمل می کند؟‬ ‫اشکال کار دوستان این است که به جبهه پایداری‬ ‫به عنوان جبهه سیاسی صرف نگاه می کنند‪ ،‬حال انکه جبهه‬ ‫پایداری دغدغه گفتمان و بازسازی ارزش ها را داشت‪ .‬کدام‬ ‫بانک‪ ،‬بازار و مجلس مان سبقه اسالمی دارد؟ ما والیت فقیه‬ ‫را داریم که از درون اسالم برخاسته است‪ .‬چرا والیت فقیه‬ ‫باید نهادهایی را که رنگ و بوی غربــی دارند به دنبال خود‬ ‫بکشند‪ .‬پارلمان ما که با اموزه های اسالم شکل نمی گیرد‪،‬‬ ‫پارلمان ما یک پدیده غربی است به زور می خواهیم وصلش‬ ‫کنیم خب ما باید اینهــا را اصالح کنیم‪ .‬بــرای انکه نظام‬ ‫اسالمی شکل بگیرد باید شروع کنیم‪ .‬من درباره بانکداری‬ ‫در مجلس همین را گفتم تا چه زمانی می خواهیم به انجام‬ ‫عملیات ربــوی در بانک ها نــگاه کنیم؟ تعــارف نداریم‪.‬‬ ‫باالخره باید اندیشــه ای به کار برد تا ربا را از سیستم بانکی‬ ‫کشور حذف کنیم اما نمی خواهیم‪ .‬من معتقدم نهادهایی‬ ‫را که داریم بازسازی شود و براســاس احکام اسالم شکل‬ ‫بگیرد خیلی به مردم و جامعه کمک خواهد کرد و بســیاری‬ ‫از نگرانی ها نیز در جامعه برطرف می شود‪ .‬البته کار بسیار‬ ‫مشکلی اســت‪ .‬باید همه متفکران و اندیشمندان دلسوز‬ ‫پای کار بیایند و کمک کنند‪ .‬این الیحه برنامه توسعه ای که‬ ‫هم اکنون در مجلس داریم بررسی می کنیم چقدر براساس‬ ‫اموزه های دینی است و نگاه عدالت محور دارد‪ .‬این برنامه‬ ‫برای توسعه راه اهن خوب است اما واقعا برای پیاده سازی‬ ‫ک ُبعدی نگاه می کنیم‪.‬‬ ‫عدالت هم خوب است یا انکه ت ‬ ‫‪53‬‬ ‫سیاست‬ ‫تکلیفاقاسعید‬ ‫سعید جلیلی با برنامه ریزی دقیق‬ ‫وارد عرصه رقابت شده است‬ ‫مسعود ندافان‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫سیاست‬ ‫‪54‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫‪4‬‬ ‫«مــا دو مفهــوم را بایــد بــا هم جلــو ببریــم؛ یکی‬ ‫دولت سازی است و دیگری جامعه سازی‪ ....‬ما ارمان هایی‬ ‫را که تعریف می کنیم‪ ،‬هم در حوزه دولت تعریف می شود و‬ ‫هم در حوزه جامعه‪ .‬جامعه ای که در اســام‏تعریف شده با‬ ‫ان جامعه ای که در غرب تعریف می شود‪ ،‬تفاوت اساسی‬ ‫دارد ‏‪ .‬این موضــوع را برای این گفتم کــه اگر می خواهیم‬ ‫دولت را به دســت بیاوریــم و یا رقابتی در عرصه سیاســت‬ ‫بکنیم‪ ،‬ان رقابت برای‏قدرت نیســت‪ ،‬بلکه برای ان است‬ ‫که از ان ظرفیت برای این کار ویژه ها استفاده کنیم‪.‬‏‪..‬اگر‬ ‫یک عده در حــوزه دولت کار‏را در دســت گرفتند‪ ،‬در حوزه‬ ‫جامعه فضا خالی اســت و از این حیث می تــوان گفت که‬ ‫کار ما دوچندان اســت و نباید منتظر چهار‏سال اینده بود و‬ ‫باید در جامعه کار خود را اغاز کنیم‪ ....‬هدف کسب قدرت‬ ‫نبود که االن بگوییم نباید دیگر کارکنیم‪ ،‬بلکه ظرفیت ها‏را‬ ‫می توان در مباحث مختلفی فعال کرد‪ ...‬اگر ما ‪ ۲۴‬ساعت‬ ‫هم برای این مبنا منســجم کارکنیم و این ظرفیت هایی که‬ ‫در جهت همان اهدافی که در انتخابات می خواستیم ازاد‬ ‫‏کنیم‪ ،‬بازهم وقت کم می اوریم چون نگاه یک نگاه متعالی‬ ‫است و یک نگاه حزبی و جناحی نیست‪ .‬ایرادی که داریم‬ ‫نسبت به‏بعضی از احزاب این است که فقط موقع انتخابات‬ ‫پیدایشان می شــود و این همان نگاه غلطی است که ما به‬ ‫ان ایراد داریم‪».‬‬ ‫اولین روز شکست لبخند سعید جلیلی به مانند روزهای‬ ‫پیشــین بود؛ گویا شکســت انتخاباتی برای او سرنوشتی‬ ‫محتوم و اگاهانه بوده است و بار «تکلیف» از دوش وی بر‬ ‫زمین نهاده شده است اما طرفداران وی مغموم از شکست‬ ‫بودند؛ هرچند برای ســعید جلیلی ناراحتــی انان اهمیتی‬ ‫نداشت و پس از چند روز در حســینیه هنر‪ -‬پاتوق نیروهای‬ ‫نزدیک به وحید جلیلی‪ -‬یارانش جشن «حافظان جمهوریت‬ ‫دینی؛ انتخابات ریاست جمهوری و فرصت های پیش رو»‬ ‫را برگزار کردند‪ .‬ســعید جلیلــی از «کار ما تازه شروع شــده‬ ‫است» و «نباید منتظر چهار‏سال اینده بود» سخن گفت اما‬ ‫گویا کار تازه انتخاباتی وی در زمستان ‪ 95‬اغاز شده است‪.‬‬ ‫سعید جلیلی خرداد ‪ 92‬با زمســتان ‪ 95‬بسیار تفاوت‬ ‫دارد؛ او برخــاف انتخابــات ریاســت جمهوری یازدهم با‬ ‫برنامه ریزی دقیقی وارد میدان رقابت سیاسی شده است؛‬ ‫سه سال قبل او در مستند تبلیغاتی اش اظهار داشت‪« :‬باید‬ ‫بین تیم و باند تعریف مشــخصی صورت گیرد‪ ،‬ما باند را به‬ ‫تیم تعبیر می کنیم درحالی که این طور نیست‪ .‬ظرفیت های‬ ‫زیادی وجود دارد که می تواند ازاد شــود و منشا اثرگذاری‬ ‫باشد اما جزو تیم ما نیست‪ ».‬اما این روزها تیم جوانی پشت‬ ‫سر اوست که گزاره های اعالمی هدف دار از کنایه به ژوله‬ ‫تا حسن روحانی؛ تمرکز بر مشکالت شهرستان ها و انتشار‬ ‫انبوه سخنان وی را بر عهده دارد و حتی برخی از هواداران‬ ‫جوان به نقد «جبهه مردمی» می پردازند‪.‬‬ ‫در شرایط فعلی ســپهر سیاست کشور حسن روحانی‬ ‫و ســعید جلیلی مهم ترین نامزد پیش بینی شــده انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری دوازدهم هستند؛ حســن روحانی تمام‬ ‫قوای خــود را برای «بقا» باوجود عــدم اجرای وعده های‬ ‫خرداد ‪ 92‬بســیج کرده اســت؛ هرچند ضریــب رای منفی‬ ‫اجتماعی‪ ،‬گسست در کابینه و احتمال عبور اصالح طلبان‬ ‫از «رحم اجاره ای» دولت یازدهــم‪ ،‬تردیدهایی را برای او‬ ‫به وجود اورده اســت به نحوی که در اخریــن گفت وگوی‬ ‫تلویزیونــی اش در پاســخ به این ســوال که بــرای دولت‬ ‫دوازدهم کاندیدا می شــوید‪ ،‬اظهار داشت‪ « :‬االن که زود‬ ‫است و تا دولت دوازدهم فرصت زیادی باقی مانده است‪ .‬با‬ ‫خود شما فرصت هایی خواهیم داشت و بنا شد هم قضا کنیم‬ ‫و هم کفاره بدهیم‪ ».‬در میانه «تردیدهای» حسن روحانی؛‬ ‫سعید جلیلی برای ورود به صحنه «اصرار» دارد‪.‬‬ ‫ســعید جلیلی الگوی سیاســت ورزی خــاص خود را‬ ‫دارد؛ او «تکلیف شــخصی» را اصالت می دهد و از منظر‬ ‫الگوی رفتــاری وی ارتباط با مراجع سیاســی اصولگرایان‬ ‫و احزاب و گروه هــای این جریــان اصالت ندارد‪ .‬ســعید‬ ‫جلیلــی در انتخابــات ریاســت جمهوری یازدهم برخالف‬ ‫دیگــر نامزدهای جریــان اصولگرا اقدامی جهت کســب‬ ‫اجــازه از ایت اللــه مهدوی کنــی‪ ،‬رئیس دانشــگاه محل‬ ‫تحصیل دیپلمات جوان‪ ،‬انجام نداد و بیعت سیاســی اش‬ ‫با ایت اللــه مصباح یزدی نیــز پس از عبــور قطعی جریان‬ ‫پایــداری از کامران لنکرانــی صــورت گرفــت‪ .‬دیپلمات‬ ‫جوان احزاب سیاســی را محلی برای مذاکره کسب قدرت‬ ‫به هر قیمتی تلقــی می کند و خود را از انان دور می ســازد؛‬ ‫او حتی با نزدیک تریــن طیف اصولگرایــان به تفکراتش‬ ‫یعنی جبهه پایداری حریم خود را نگه داشــته است‪ .‬سعید‬ ‫جلیلی حتی بــه اولین گام مکانیســم دیرهنــگام وحدت‬ ‫اصولگرایان بــرای انتخابات اتــی با نــام «جبهه مردمی‬ ‫ نیروهای انقالب اسالمی» روی خوش نشان نداد و اعالم‬ ‫داشت‪« :‬خبر ان را از رسانه ها شنیده است‪ ».‬تا مهر تایید‬ ‫دیگری بر گوشه گیری سیاسی اش از هسته تصمیم سازی‬ ‫اصولگرایان باشد و از سوی دیگر با گارد بسته در برابر این‬ ‫اقدام جمعی واکنش نشان داد و اظهار داشت‪« :‬قرار نیست‬ ‫وحدت قبیلگی باشد‪ ،‬وحدت باید گفتمانی باشد و مسائلی‬ ‫چون نسبت با اشرافیت‪ ،‬عدالت اجتماعی‪ ،‬مبارزه با امریکا‪،‬‬ ‫رســیدگی به محرومان و توزیــع عادالنــه فرصت ها مورد‬ ‫بررسی قرارگیرد‪ ».‬که ماحصل ان به منزله تبعیت «همه»‬ ‫از «تکلیف سعید» دیپلمات جوان است‪.‬‬ ‫از ان سو در میدان رقابت سیاسی حضور سعید جلیلی‬ ‫موازنه را به ســود کلیددار فعلی پاســتور ســوق می دهد‪.‬‬ ‫ســعید جلیلی در انتخابات ‪ 92‬مدافع وضع موجود به مردم‬ ‫نشان داده شــد و کاراکتر شــخصیتی او را به احمدی نژاد‬ ‫نزدیک ســاختند؛ همان طور که مردم از یــک مدبر به نام‬ ‫هاشمی ســخن می گفتند‪ ،‬روحانی نقش او را بازی کرد اما‬ ‫در اردیبهشت ‪ 96‬شــاید نقش ها تغییر نکرده باشد؛ یاران‬ ‫«اشــنای» حســن روحانی نوک پیکان پروژه مقصریابی‬ ‫داخلی برای شکســت برجام را به سمت او نشانه می گیرند‬ ‫و ســعید جلیلی جدا از مکانیســم اصولگرایــان‪« ،‬نماد»‬ ‫سیاست ورزی انان می شود‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫گروه های مرجع به اجماع کمک کنند‬ ‫نباید اشتباهات سال ‪ 92‬را تکرار کنیم‬ ‫کمال سجادی‬ ‫‪5‬‬ ‫سخنگوی جبهه پیروان‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫فرامــوش نکنیم که در ســال ‪1394‬‬ ‫و در جریــان انتخابــات مجلس شــورای‬ ‫اســامی این تجربه خوب را داشــتیم که‬ ‫همــه جریان های سیاســی اصولگــرا در‬ ‫یک لیســت و در کنار یکدیگر قرار گرفتند‬ ‫بنابــر این اجمــاع و کنار هم نشســتن امر‬ ‫غیر ممکنی نیست و همین چند ماه قبل ان‬ ‫را لمس کردیم‬ ‫سیاست‬ ‫در سال ‪ 1396‬انتخاباتی پیش رو داریم که از جهات‬ ‫مختلفــی حائز اهمیت اســت و به همین دلیل اســت که‬ ‫گروه های مختلف در دل جریان های سیاسی از هم اکنون‬ ‫کار خــود را اغاز کــرده و حتــی نامزدهایی را نیــز معرفی‬ ‫کرده اند‪ .‬یکی از گروه هایی که بدون شــک نوع فعالیت‬ ‫ان در انتخابات ریاســت جمهوری اینده برای بسیاری (و‬ ‫به خصوص جبهــه اصولگرایان) اهمیت فــراوان دارد‪،‬‬ ‫جبهه پایداری انقالب اسالمی است‪.‬‬ ‫به نظر می رسد اشــتباهاتی که در جریان انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری ســال ‪ 1392‬رخ داد و نامزدهــای‬ ‫اصولگرا با توهم داشــتن ارای قابل توجــه از حضور در‬ ‫انتخابــات منصــرف نشــدند و در نتیجه به تقســیم اراء‬ ‫انجامید‪ ،‬موجب ان می شــود کــه اصولگرایان برای به‬ ‫دست اوردن رای بیشــتر در انتخابات پیش رو و حداقل‬ ‫ایجاد یک رقابت جدی بر ســر یک کاندیدا اتفاق نظر و‬ ‫اجماع داشته باشند‪.‬‬ ‫البته این کار ســختی اســت چرا که بــا یک جریان‬ ‫بزرگ با طیف هــا و ســایق گوناگون روبه رو هســتیم و‬ ‫رســیدن به یک نامزد واحد در یک شرایط ایده ال صورت‬ ‫می پذیرد و البته غیر ممکن نیســت‪ .‬برای رسیدن به این‬ ‫وضع الزم اســت که گروه های مرجع موجود مانند جامعه‬ ‫مدرســین حوزه علمیه قــم و جامعه روحانیــت مبارز(که‬ ‫دارای ساختاری حزبی است) به میدان بیایند و ان اجماع‬ ‫را ایجاد کنند‪.‬‬ ‫از ســوی دیگر اتفاقاتی کــه این روزهــا در عرصه‬ ‫سیاست به وقوع می پیوندد نشــان از اتحاد بیشتر در دل‬ ‫جریان اصولگرا دارد‪ .‬برای مثال اعالم موجودیت جبهه‬ ‫مردمی انقالب اســامی یکی از همان حوادث است که‬ ‫دائما در حال فراگیری هر چه بیشتر است و جبهه پیروان‬ ‫خط امــام و رهبــری نیز در حال بررســی پیوســتن به این‬ ‫موضوع است که این چراغ سبز در میان برخی چهره های‬ ‫سرشناس جبهه پایداری نیز دیده می شود‪.‬‬ ‫در صورت پیوســتن جبهــه پایداری(در کنار ســایر‬ ‫جریان هــای اصولگرا) مرحله نخســت اتحــاد به خوبی‬ ‫محقق می شــود و باید وارد مرحله بعــدی (انتخاب نامزد‬ ‫واحد) بشــویم‪ .‬که در ایــن مرحلــه کار از مرحله قبل هم‬ ‫شــاید ســخت تر باشــد چرا که تا به امروز حدود ‪ 20‬نامزد‬ ‫معرفی شــده اند و احتمال افزایش این تعــداد نیز وجود‬ ‫دارد‪ .‬ایده ال این است که در مرحله دوم به یک کاندیدای‬ ‫واحد برسیم که کار بسیار سخت و مشکلی است‪ .‬متاسفانه‬ ‫در این مرحله است که امکان عدم تمکین برخی نامزدها‬ ‫نســبت به نظر کلیــت جریان وجــود دارد کمــا اینکه در‬ ‫انتخابات سال ‪ 92‬نیز شــاهد این موضوع بودیم‪ .‬در ان‬ ‫مقطع نیز هیچکدام از نامزدها قائل به کناره گیری نبودند‬ ‫و نتیجه انگونه به نفع رقیب رقم خورد‪.‬‬ ‫تصور من این است که تا این مرحله مخالفت خاصی‬ ‫از ســوی جبهه پایداری و مهم تریــن اعضای ان صورت‬ ‫نگرفته است‪ .‬در صورت پیوســتن جبهه پایداری طبیعتا‬ ‫اتحاد خوبی شکل می گیرد که می تواند نوید دهنده اینده‬ ‫روشنی باشد‪.‬‬ ‫در حال حاضــر برخی از افراد سرشــناس این جبهه‬ ‫به پیوســتن در جبهه مردمی انقالب اسالمی ابراز تمایل‬ ‫نشــان داده اند و این موضوع می تواند در پیوســتن همه‬ ‫ی داشته باشد که در غیر این صورت‬ ‫اعضا نقش بسیار مهم ‬ ‫مجددا شاهد تکثر نامزدها و شکســتن اراء خواهیم بود‪.‬‬ ‫به هر صورت جبهه دارای ســاختار خاص خود است و از‬ ‫علمای مورد قبول خــود پیروی می کنــد و تصمیم گیری‬ ‫نهایی در این رابطه نیز بر عهده خودشــان است‪ .‬منطقی‬ ‫این اســت که جبهه پایداری نیز در کنار سایر جریان های‬ ‫اصولگرا به جبهه مردمی بپیوندد تا از انشقاق میان انها و‬ ‫همچنین کاهش ارا جلوگیری شود‪.‬‬ ‫فرامــوش نکنیــم کــه در ســال ‪ 1394‬و در جریان‬ ‫انتخابات مجلس شــورای اســامی این تجربه خوب را‬ ‫داشــتیم که همه جریان های سیاســی اصولگرا در یک‬ ‫لیست و در کنار یکدیگر قرار گرفتند بنابر این اجماع و کنار‬ ‫هم نشستن امر غیر ممکنی نیســت و همین چند ماه قبل‬ ‫ان را لمس کردیم‪.‬‬ ‫این اتحاد نیز حاصل تجربه شکســت اصولگرایان‬ ‫در ســال ‪ 92‬بود که تعدد نامزدها در میــان اصولگرایان‬ ‫به شکســت منتهی شــد‪ .‬در ان دوره تفرقه فراوانی میان‬ ‫کاندیداهای هم خط و هم ربط وجود داشت و در نهایت به‬ ‫سرگردانی مردم ختم شد‪.‬‬ ‫بر اســاس این موارد نمی توان به اینده بدبین بود و‬ ‫باید از تجربه ها استفاده کنیم چرا که تجربه چراغ راه اینده‬ ‫است و باید به خوبی از ان استفاده کنیم‪.‬‬ ‫به هر حال نوع تفســیر جبهــه پایــداری از اصولگرا‬ ‫بودن افراد در گذشــته متفاوت بود و افــراد کمتری را در‬ ‫بر می گرفت اما امروز باتوجه به تجربیات به دســت امده‬ ‫همه معتقدند کــه باید چتــر اصولگرایی را بازتــر کنیم تا‬ ‫افراد بیشــتری ذیل ان قرار گیرند و شــمول ان گسترده‬ ‫شــود‪ .‬به نظرم این افراد‪ ،‬پایداری های ســابق نیستند و‬ ‫تفاوت هایی در ان به وجود امده اســت که امید به وفاق‬ ‫و همدلی را بیشــتر می کند و بر همین اساس می توان به‬ ‫اینده امیدوار بود‪.‬‬ ‫‪55‬‬ ‫تقسیم کار مسکو و واشنگتن‬ ‫بین الملل‬ ‫اولویت ترامپ بیش از انکه سوریه و خاورمیانه باشد قدرت گرفتن چین در منطقه شرق اسیا و به‬ ‫چالشگرفتننظمونظامجهانیتوسطامپراتوریزرداست‪.‬ترامپمی خواهدازطریقتنش زداییبا‬ ‫روسیه تمرکز سیاست خارجی ایاالت متحده را بر کنترل و مهار چین قرار دهد‪ .‬به همین دلیل جهان‬ ‫پس از‪ 20‬ژانویه شاهد تنش های فزاینده میان پکن و واشنگتن خواهد بود و در این چارچوب امریکا‬ ‫ترجیحمی دهدمدیریتبحرانشامرابهدستانپراقتداروالدیمیرپوتینبسپارد‪.‬‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫قزاقامریکایی‬ ‫بین الملل‬ ‫‪56‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫سیاست ترامپ نسبت به سوریه چگونه است؟‬ ‫چرخش به شرق‬ ‫همگرایی روسیه و امریکا در سوریه در‬ ‫دوره ترامپ افزایش می یابد‬ ‫‪1‬‬ ‫ارش فرحزاد‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫نیست اما انچه روشن است این که تجارت بعد از مساله‬ ‫داعش از اولویت های اصلی او خواهد بود‪ .‬حوادث برلین‬ ‫و استانبول قطعا اولویت دوم را تقویت کرده است‪ .‬در این‬ ‫رابطه او بار ها در خالل تبلیغات ریاست جمهوری اش تاکید‬ ‫کرده که می خواهد از مبارزات روس ها و سوری ها با داعش‬ ‫ نهایت بهره را ببرد؛ اما باید توجه داشته باشد که این حرکت‬ ‫می تواند ایران را در خاورمیانه تقویت کند‪.‬تا امروز اولویت‬ ‫روسیه و سوریه در جنگ داخلی داعش نبوده بلکه معارضان‬ ‫سوری بوده اند‪ .‬در واقع تعداد نیروهای بشار اسد در سوریه‬ ‫چیزی حدود ‪ ۲۰‬هزار نفر است و از این رو به نیروهای‬ ‫حزب الله‪،‬ایران به شدت نیاز دارد تا بتواند سرزمین هایش‬ ‫را تحت کنترل خود نگه دارد‪ .‬برای ایران از یک سو و برای‬ ‫ترکیه‪ ،‬سعودی ها‪ ،‬قطری ها و اماراتی ها از سویی دیگر‪،‬‬ ‫جنگ سوریه در ایجاد تعادل قدرت در منطقه نقش حیاتی‬ ‫ایفا می کند‪ .‬پیوستن امریکا به روسیه و بشار اسد شرکای‬ ‫عرب امریکا را عصبانی کرده ‪ .‬مشخص ا ترامپ نمی خواهد‬ ‫شکست داعش در ازای ایجاد قدرتی بد تر از ان در منطقه‬ ‫به دست بیاید‪ .‬او بار ها تاکید کرده خواستار دخالت در روند‬ ‫دولت سازی یا درگیری های بی پایان خاورمیانه نیست‪.‬‬ ‫حتی در صورت اصرار ترامپ به نزدیکی به روسیه در‬ ‫درگیری های سوریه دست کم خواسته امریکا این خواهد‬ ‫بود که والدیمیر پوتین باید از مشارکت با ایران دست بردارد‪.‬‬ ‫ت ترامپ نمی تواند ادعا کند که همزمان با سخت گیری‬ ‫دول ‬ ‫علیه ایران خواستار پیوستن به نیروهای روسیه در سوریه‬ ‫است‪ .‬ترامپ باید بداند که در صورت اتخاذ سیاست های‬ ‫غلط هیچ شانسی برای ترکیه ‪ ،‬سعودی و قطر در اینده‬ ‫سوریه وجود ندارد‪ .‬روابط انها با دولت اوباما خوب نبود‪.‬‬ ‫انها در دولت جدید به دنبال فرصت جدیدی برای خودشان‬ ‫می گردند اما ترامپ باید نشان دهد که تهدیدهای منطقه‬ ‫را می شناسد‪ .‬او به عنوان یک کاسب کار می داند که بدون‬ ‫اهرم فشار هیچ کاری ممکن نیست‪.‬‬ ‫اگر او خواهان خروج پوتین و ایران از سوریه است‬ ‫باید این ادعایش را ثابت کند‪.‬توافق دولت بعدی امریکا با‬ ‫ایران و روسیه برای پایان دادن به بحران سوریه‪ ،‬می تواند‬ ‫اهرم فشاری به ایاالت متحده درخصوص سرنوشت‬ ‫«بشار اسد» رئیس جمهور سوریه بدهد‪.‬با اینکه سیاس ‬ ‫ت‬ ‫ترامپ درباره سرنوشت اسد هنوز معلوم نیست اما اگر ‬ ‫ترامپ بخواهد با روسیه و ایران بر سر سوریه توافق کند‪،‬‬ ‫اهرم فشاری در این زمینه پیدا خواهد کرد‪.‬سوال اول‬ ‫درباره سرنوشت اسد در این دوره است‪ .‬سیاست ترامپ در‬ ‫قبال سوریه هنوز نامشخص است اما انگونه که اسد پس از‬ ‫پیروزی ترامپ در انتخابات امریکا گفته بود‪ ،‬شاید او یک‬ ‫متحد طبیعی برای سوریه در نبرد با تروریسم باشد‪ .‬این‬ ‫مساله ترامپ را در جناح ایران و روسیه برای حفظ کردن‬ ‫دولت اسد قرار می دهد‪...‬این مساله می تواند منجر به‬ ‫توافق امریکا با روسیه و ایران برای پایان دادن به جنگ‬ ‫سوریه باشد‪ .‬اگر چنین شود‪ ،‬نتیجه حفظ دولت اسد‬ ‫خواهد بود‪.‬‬ ‫دردسرهای داخلی‬ ‫اما این همه ماجرا نیست؛ رویکر د ترامپ در مورد رابطه‬ ‫با روسیه‪ ،‬به خصوص در رابطه با سیاست امریکا در جنگ‬ ‫داخلی سوریه به بحثی پرسروصدا تبدیل شده است‪ .‬اما‬ ‫م که انهایی که شرکای امریکا‬ ‫باید حداقل به این توجه کنی ‬ ‫قلمداد می شوند چه نقشی در این درگیری طوالنی داشته اند‬ ‫که به کشته شدن نزدیک به ‪500‬هزار نفر و اواره شدن‬ ‫بیش از ‪10‬میلیون نفر منجر شده است؟در طول مبارزات‬ ‫انتخاباتی‪ ،‬ترامپ حتی با معاونش‪ ،‬مایک پنس‪ ،‬در مورد‬ ‫سوریه درگیری داشت‪ .‬هنگامی که پنس در طول مناظره‬ ‫معاون ها‪ ،‬به ایجاد یک منطقه پرواز ممنوع بر فراز سوریه‬ ‫اشاره کرد ‪ ،‬ترامپ به سرعت ایده او را رد کرد و گفت‪« :‬من‬ ‫و او صحبت در این زمینه نکرده بودیم و من مخالف این کار‬ ‫هستم‪ ».‬اواخر هفته نی ز ترامپ تاکید کرد که «او دیدگاهی‬ ‫مخالف با بسیاری از مردم درباره سوریه دارد» و پیشنهاد کرد‬ ‫که باید حمایت از شورشیان ضداسد برداشته شده و تمرکز‬ ‫روی مبارزه با داعش باشد‪ .‬اعضای تشکیالت سیاست‬ ‫خارجی حزب جمهوریخواه با این حال‪ ،‬مخالف عقب نشینی‬ ‫از وضع موجود هستند‪.‬اخیرا و در یکی از اولین شلیک های‬ ‫م ترامپ زده شد‪ ،‬سناتور‬ ‫اخطار پس از انتخابات که برای تی ‬ ‫جان مک کین هشدار داد که رئیس جمهوری منتخب نباید‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫باراک اوباما تمایل به دیدن سرنگونی رژیم اسد‬ ‫داشت اما هیچ عالقه ای نداشت که افراط گرایان‬ ‫خشونت طلب جای او به قدرت برسند‬ ‫بین الملل‬ ‫در همان روزی که دونالد ترامپ به عنوان‬ ‫رئیس جمهور اینده امریکا انتخاب شد‪ ،‬در سنت پیترزبورگ‬ ‫روسیه لقب افتخاری «قزا ق » را به او دادند‪ .‬در قرون‬ ‫گذشته اعضای اتحادیه های سوارکاران ازاد در روسیه و‬ ‫اوکراین با این لقب یاد می شدند‪ .‬این لقب را گروه محلی‬ ‫«قزاق های پلنگ برفی» ب ه ترامپ داده اند‪ .‬پس از پیروزی ‬ ‫ترامپ بحث های داغی در رابطه با این سوال جریان دارد‬ ‫که ایا این محبوبیت‪ ،‬مناسبات جدیدی را میان روسیه و‬ ‫امریکا ایجاد خواهد کرد که بتواند به برقراری شدن ارامش‬ ‫در مناطق درگیر جنگ در خاور میانه و به خصوص سوریه‬ ‫منجر شود‪ .‬پوتین دالیل خوبی دارد که خواهان همکاری‬ ‫جدی با رئیس جمهور جدید امریکا باشد‪ .‬جنگ در سوریه‬ ‫هزینه زیادی دارد و معلوم نیست این جنگ چه مدتی ادامه‬ ‫می یابد و اینکه ایا در ان کامیابی به دست می اید یا نه‪،‬‬ ‫چون یک پیروزی به معنای تضعیف کامل داعش و سایر‬ ‫گروه های جهادی است‪.‬‬ ‫در ان سو هم اگرچه مقامات ایرانی همواره مواضعی‬ ‫ضد امریکایی داشته اند‪ ،‬با این حال‪ ،‬به نظر می رسد برخی‬ ‫از مسئوالن ایرانی از ریاست جمهوری دونال د ترامپ چندان‬ ‫متعجب و مغموم نیستند‪ .‬به نظر می رسد که انها مانند‬ ‫والدیمیر پوتین از پیروی دونالد ترامپ‪ ،‬رئیس جمهور اتی‬ ‫امریکا استقبال می کنند‪ .‬اولین ازمون بزرگ در رابطه میان‬ ‫رئیس جمهور اتی امریکا و ایران‪ ،‬مساله سوریه و رهبر‬ ‫ت که تا حد زیادی‬ ‫سوریه‪ ،‬بشار اسد و نسبت ان با ایران اس ‬ ‫پیچیده شده است‪ .‬ممکن است ترامپ تصمیم به انعقاد‬ ‫قراردادی با روسیه و ایران بر سر سوریه بگیرد‪ ،‬اما در هر‬ ‫حال اینده اسد در سوریه تا حد زیادی به تصمیم دولت اتی‬ ‫ت ترامپ در مورد‬ ‫امریکا وابسته است‪.‬در حال حاضر‪ ،‬سیاس ‬ ‫سوریه به صورت یک معما باقی مانده است‪.‬‬ ‫اما امید زیادی در دمشق‪ ،‬مسکو و تهران وجود دارد‪.‬‬ ‫در ‪ 14‬نوامبر‪ ،‬برای مثال‪ ،‬اسد گفت ک ه ترامپ ممکن است‬ ‫یک «متحد مناسب» برای مبارزه با تروریسم باشد‪ .‬امید‬ ‫اسد کامال بی اساس نیست ‪ .‬ترامپ نشان داده برای مبارزه‬ ‫با داعش و جبهه مقابل ان یعنی دولت هایی مانند دولت های‬ ‫سوریه و روسیه تمایل دارد اما به نظر می رسد در این معادله‪،‬‬ ‫او اسد را به عنوان دشمن بهتر می بیند‪.‬این ممکن است‬ ‫چشم اندازی برای یک معامله با روسیه و ایران به عنوان‬ ‫راهی برای پایان دادن به جنگ سوریه باشد‪ .‬اگر چنین‬ ‫باشد‪ ،‬این امر می تواند رژیم اسد یا حداقل بخش بزرگی‬ ‫از ان را در قدرت نگه دارد‪ .‬از این رو این مساله تعجب اور‬ ‫است‪ ،‬اما هنوز هم قابل توجه است که ایرانیان با احتیاط‬ ‫بیشتری در مور د ترامپ اظهارنظر می کنند‪ .‬باید به سوریه و‬ ‫عراق به عنوان دو عرصه بسیار مهم که در ان ایاالت متحده‬ ‫ممکن است به موضع ایران و روسیه نزدیک تر شود‪ ،‬اشاره‬ ‫کرد‪ .‬برای بسیاری از گروه های مخالف سوریه‪ ،‬تنها برکناری‬ ‫اسد قابل قبول است‪ .‬برای بسیاری از ایرانیان عکس ان‬ ‫است‪ .‬سرنوشت اسد در دوراهی بین حل و فصل سیاسی‬ ‫و ادامه جنگ در سوریه است‪ .‬ام ا ترامپ باید مواظب باشد‬ ‫که تا چه حد برای پیشبرد اهدافش در برابر روسیه و تهران‬ ‫برش دارد‪.‬‬ ‫ی ترامپ در سیاست خارجی هنوز مشخص‬ ‫اولویت ها ‬ ‫نبرد مشترک علیه داعش‬ ‫امریکا دیگر قدرت تعیین کننده در‬ ‫سوریه نیست‬ ‫گزینه های اقای رئیس جمهور‬ ‫ترامپ اهل ماجراجویی در سوریه‬ ‫نیست‬ ‫‪57‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪58‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫بین الملل‬ ‫به «یک مامور سابق کا‪.‬گ‪.‬ب که کشور خود را در ظلم و‬ ‫ستم فرو برده‪ ،‬مخالفان سیاسی خود را به قتل می رساند‪ ،‬به‬ ‫همسایهخودحملهمی کند‪،‬متحدانامریکاراتهدیدمی کند‬ ‫و برای تضعیف انتخابات امریکا تالش کرده است‪ ،‬اعتماد‬ ‫کند‪ ».‬مک کین اضافه می کند‪« :‬این بهایی غیرقابل قبول‬ ‫برای یک ملت بزرگ است‪ .‬از زمانی که امریکا بزرگترین بوده‬ ‫است ما در کنار مبارزه با استبداد ایستاده ایم‪ .‬این جایی است‬ ‫که باید دوباره بایستیم‪ ».‬افسوس که پیدا کردن کسانی که‬ ‫«با استبداد مبارزه می کنند»‪ ،‬اما مخفیانه متعهد به تحمیل‬ ‫نوعی از ان نیستند‪ ،‬بخشی از مشکل است‪ .‬شواهد فراوانی‬ ‫از افغانستان‪ ،‬عراق و لیبی ـ بدون ذکر جنگ سرد ـ نشان‬ ‫می دهد که مبارزان مشروع ازادی اغلب غیرقابل تشخیص‬ ‫از اوباش‪ ،‬اراذل و شارالتان ها هستند‪ .‬با وجود این سابقه‬ ‫ناراضی کننده‪ ،‬مک کین همچنان خوش بینی کودکانه‬ ‫خود را در توانایی ایاالت متحده برای پیدا کردن «ادم های‬ ‫خوب» و کمک انها برای تغییر شکل سیاسی خارجی از هم‬ ‫گسیخته‪ ،‬حفظ کرده است‪.‬اوباما تمایل به دیدن سرنگونی‬ ‫رژیم اسد داشت اما هیچ عالقه ای نداشت که افراط گرایان‬ ‫خشونت طلب جای او به قدرت برسند تا بار دیگر تجربه ای‬ ‫مشابه با القاعده تکرار شود‪ .‬جای تعجب نیست که تالش‬ ‫رئیس جمهور برای مسلح کردن چند جناح به یک شکست‬ ‫تحقیرامیزمنجرشد‪.‬‬ ‫یکی از دالیل ان این است که ابزارهای موجود برای‬ ‫حفاظت از جناح ضد اسد مورد تایید ایاالت متحده‪ ،‬عمیقا‬ ‫مشکل ساز هستند‪.‬منطقه پرواز ممنوع‪ ،‬برای مثال‪ ،‬ممکن‬ ‫است مانع نابودی کامل گروه هایی خاص شود و ریسک‬ ‫گسترش جنگ را افزایش می دهد‪ .‬از انجا که اتحاد اسد و‬ ‫روسیه گاه و بیگاه از عملیات هوایی استفاده می کنند‪ ،‬ایجاد‬ ‫یک منطقه پرواز ممنوع با برخورد جنگنده ها و خلبان های‬ ‫روسیتهدیدمی شودوهواپیماهاوخلبانانایاالت متحدهدر‬ ‫معرضخطرقرارمی گیرند‪.‬درجلسهشورایروابطخارجیدر‬ ‫ماهگذشته‪،‬چارلیرز‪،‬مدیرعاملاطالعاتملیامریکاگفت‪:‬‬ ‫«نمی توانم بگذارم انها به هواپیماهای امریکایی شلیک‬ ‫کنندوسرنگونشانکنند‪».‬برخیدرکنگرهبهقوه مجریهفشار‬ ‫می اورند و شور و حرارت انها را برای مداخله در سوریه مورد‬ ‫سوالقرارمی دهند‪.‬دراواخرتابستانوپاییز‪،2013‬اعضای‬ ‫کنگرهباتماس هایتلفنیخودخواستارجلوگیریازاقدامات‬ ‫نظامیایاالتمتحدهدرمنطقهبودند‪.‬اوبامانیزهمینپیام ها‬ ‫را دریافت کرد و از خط قرمز اقدام نظامی ایاالت متحده در‬ ‫یک جنگ داخلی عبور نکرد‪ .‬اما دولت اوباما همچنان به‬ ‫سرازیر کردن پول به سمت شورشیان ضد اسد ادامه داد‪.‬‬ ‫از ان زمان افرادی در کنگره برای قطع کمک های مالی در‬ ‫تالشبودندواینبرنامهرابهاصطالح«قطارتجهیزسوریه»‬ ‫می نامیدند‪ 135 .‬رای از جمهوریخواهان و دموکرات ها‬ ‫اقدامات نظامی را در سوریه محدود کرد به رغم وجود‬ ‫مخالفت هایی که رهبران کاخ سفید داشتند‪ .‬منطقی است‬ ‫که باور داشته باشیم محیط بهتری برای تالش های مشابه‬ ‫در دوران پس از انتخابات وجود داشته باشد‪.‬در حال حاضر‪،‬‬ ‫قوانینایاالتمتحدهبارهادولتفدرالراازارائهپشتیبانیبه‬ ‫سازمان های تروریستی منع کرده است اما ایاالت متحده‬ ‫این طور قلمداد می کند که در شرایط موجود مشتریان او‬ ‫می توانند عملیاتی را تحت قوانین کامال متفاوتی اجرا‬ ‫کنند‪ .‬انها با ارسال پول و امکانات به سازمان هایی که‬ ‫بدون حضور امریکا نمی توانستند در شرایط موجود زنده‬ ‫بمانند‪ ،‬به جنگ داخلی دامن زد ه اند‪ .‬به عبارت دیگر‪،‬‬ ‫برخی از کشورها که دریافت کننده کمک های خارجی‬ ‫ایاالت متحده هستند‪ ،‬بودجه سازمان های تروریستی از‬ ‫جمله داعش را تامین می کنند‪ .‬ما حتی ممکن است انها‬ ‫را حامی تروریست بنامیم‪ .‬باید گفت که واقعیت این است‬ ‫که باید انها را از دریافت دالرهای مالیات دهندگان ایاالت‬ ‫متحده منع کنیم‪.‬‬ ‫چرخش به شرق‬ ‫همگرایی روسیه و امریکا در سوریه در دوره ترامپ افزایش می یابد‬ ‫مهدی مطهرنیا‬ ‫‪2‬‬ ‫دکترایاینده پژوهی‬ ‫کمتــر از دو هفته دیگــر دونالــد ترامــپ به عنوان‬ ‫رئیس جمهــوری جدیــد امریکا وارد کاخ ســفید شــده و‬ ‫رســما فعالیتش را اغاز خواهد کرد‪ .‬ترامپ در شــعارهای‬ ‫انتخاباتی اش همواره تاکید زیادی بر حل و فصل مسائل‬ ‫داخلی امریکا داشــته و بحران های منطقه خاورمیانه در‬ ‫نظر وی جایــگاه کم اهمیت تری دارد‪ .‬اما اکنون ســوال‬ ‫اینجاست که به واقع ترامپ چه سیاســت هایی را در قبال‬ ‫مسائل منطقه و خصوصا بحران ســوریه در پیش خواهد‬ ‫گرفــت‪ .‬ترامپ بر ان اســت تا بــا ایجاد یــک همگرایی‬ ‫لو فصل بحران سوریه را در‬ ‫تاکتیکی با مسکو زمینه های ح ‬ ‫سطح قدرت های بزرگ بین المللی فراهم و به گونه ای دو‬ ‫به عالوه چند را به وجود بیاورد‪ .‬بدین طریق سه قدرت دیگر‬ ‫منطقه ای و قدرت هــای اصلی اروپایی بــه همراه امریکا‬ ‫و مســکو در جهت ایجاد یــک فضای معنــادار وارد عمل‬ ‫می شوند و امتیازات موجود در سوریه از لحاظ سیاسی بین‬ ‫دو قدرت بزرگ واشنگتن و مسکو تقسیم و مسائل مربوط‬ ‫به کنشگران پیرامونی به تبع این ارتباط امتیازدهی خواهد‬ ‫شد؛ به عبارت دیگر امروز قلب تپنده نظم اینده بین المللی‬ ‫در سوریه شــکل می گیرد‪ .‬ایاالت متحده امریکا توانسته ‬ ‫در ســوریه زمینه های حضور تمام بازیگــران منطقه ای و‬ ‫فرامنطقه ای را فراهم و اتالف انرژی های ذخیره شده در‬ ‫سه دهه گذشته در منطقه به واسطه باال رفتن قیمت نفت‬ ‫و ورود کشــورهای فرامنطقه ای به خاورمیانه عربی برای‬ ‫گذار از این منطقه به منطقه نوهارتلنــد یعنی خلیج فارس‬ ‫و فالت ایران را فراهــم و جریانات مربوط بــه خاورمیانه‬ ‫را در یک بســتر بین المللی مــورد رهبــری و مدیریت قرار‬ ‫دهد‪.‬امریکا در پی ان اســت که بعدها مدیریت منطقه را‬ ‫از منظر امنیت نســبی به کشــورهای متحد خود سپرده و‬ ‫خود به ســمت اســتراتژی معطوف به خاور دور یا اسیای‬ ‫شرقی تمایل پیدا کند‪ .‬بنابراین باید گفت که امدن ترامپ‬ ‫و تبعات ناشی از ان در بحران ســوریه محور اصلی خود را‬ ‫متوجه نوعی مذاکره معطوف به همگرایی شخصیتی بین ‬ ‫ترامپ و پوتین خواهد کرد که از قبل در کمپین انتخاباتی ‬ ‫ترامپ و زمانی کــه او به عنوان رئیس جمهــور منتخب در‬ ‫رابطه با مســکو موضع گیری کرد شکل و محتوا پذیرفت؛‬ ‫موضع گیری ترامپ در مورد اخراج دیپلمات های روســی‬ ‫از امریکا را باید در همین چارچوب مورد بررسی قرار داد‪.‬‬ ‫حــال باید دید متحــدان امریــکا در این مســیر چه‬ ‫کســانی هســتند؛ مســلما کشــورهای مهم منطقه ای و‬ ‫بین المللی که متحد امریکا هســتند در ایــن زمینه نادیده‬ ‫گرفته نخواهند شد‪ ،‬اما توجه رئیس جمهور جدید امریکا در‬ ‫جهت حل وفصل بحران های خاورمیانه عربی یا هارتلندنو‬ ‫معطوف به همکاری با روسیه و استفاده از پتانسیل ارتباط‬ ‫شــخصی که بین او و پوتین و تیم هایشــان با هم حاصل‬ ‫امده است دنبال خواهد شد‪ .‬در کمپین انتخاباتی ترامپ‬ ‫و سپس در انتخاب عناصر کلیدی کابینه وی در واشنگتن‬ ‫شاهد شکل گیری تیمی بسیار نزدیک به مسکو و از طرف‬ ‫دیگر ضد تهران در واشنگتن هستیم‪.‬‬ ‫اما انچه که می تواند مانع امریکا و مخل برنامه هایش‬ ‫در بحران ســوریه باشــد بیــش از هر چیــز موضع گیری‬ ‫تهران در قبال تحوالت مربوط به ســوریه اســت‪ .‬مسکو‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫انچــه در باب اســد می گوییــم دیگر‬ ‫خود اسد نیست بلکه بشار اسد معرف‬ ‫تالش ایران و روسیه برای حفظ کیان‬ ‫سیاســت و قدرت سیاســی اســت و‬ ‫نمایش ایــن دو قدرت در کالبد اســد‬ ‫تجلی می یابد‬ ‫بین الملل‬ ‫به عنوان متحد تهران در ســوریه و هــردو به عنوان متحد‬ ‫بشار اسد در این منطقه جغرافیایی و خاور میانه وارد عمل‬ ‫شــده اند‪ ،‬این در حالی اســت که نــزد تصمیم گیرندگان‬ ‫حاکم بر تهران‪ ،‬روســیه به عنوان یک دوست استرتژیک‬ ‫در منطقه خاور میانــه و نظام بین الملل بــه افکار عمومی‬ ‫معرفی شده اســت‪ .‬پوتین نیز در چند ســال اخیر تالش‬ ‫داشته با نمایش نزدیکی به تهران زمینه هایی را ایجاد کند‬ ‫تا بتواند با همیاری تهران در ســوریه موفقیت های نسبی‬ ‫خود را کامــل و از طرف دیگر هزینه های نیروی انســانی‬ ‫موجود در ارتباط با سوریه را متوجه ایران کند‪.‬بنابراین در‬ ‫وضعیت فعلــی باید گفت انچه رخ می دهــد متوجه ایجاد‬ ‫یک فضای معنادار در جهت دور کردن مســکو از تهران‬ ‫و ایجاد فضای مناســب بــرای توزیع امتیاز میان روســیه‬ ‫و امریکا در ســوریه اســت‪ .‬به هر تقدیر بایــد پذیرفت که‬ ‫روس ها متحد اســتراتژیک ایــران نیســتند و نمی توانند‬ ‫باشــند؛ روس ها از منظر منطق اســتراتژی بیش از انکه‬ ‫دوست استراتژیک تهران باشند رقیب استراتژیک تهران‬ ‫در بخش انــرژی به ویژه گاز و نفت محســوب می شــوند‪،‬‬ ‫بنابراین در ابعاد سیاســی همگرایی میان تهران و مسکو‬ ‫از منظر اســتراتژیک همگرایی مقطعی براســاس دشمن‬ ‫مشترک اســت که این موضوع نزد تهران‪ ،‬مسکو و حتی‬ ‫واشنگتن دی سی هم عیان است؛ اکنون با امدن ترامپ‬ ‫که فردی پسا نومحافظه کار و معامله گر بین المللی است‬ ‫ایاالت متحده امریکا برای یک معامله بزرگ با روســیه بر‬ ‫ســر خاورمیانه در جغرافیای مرکزی سوریه اماده می شود‬ ‫از ایــن رو مهمترین چالش فراروی امریــکا‪ ،‬نوع عملکرد‬ ‫تهران درمورد ســوریه و درمقابل روســیه خواهد بود ‪ .‬اگر‬ ‫ایران اتحادش را با روســیه حفــظ کند و به انچــه در پرتو‬ ‫همکاری با روسیه به دست می اورد اکتفا کند‪ ،‬این چالش‬ ‫تا حدود زیادی برطرف خواهد شــد‪ ،‬وگرنه شــکاف میان‬ ‫روس ها و ایران در ســوریه می تواند به نفع امریکا از منظر‬ ‫استراتژیک تمام شود چراکه اگر تهران و مسکو همگرایی‬ ‫خود را از دســت بدهند جبهه دفاع از بشار اسد هم ضعیف‬ ‫خواهد شــد ؛ بازی ای که ترامپ و تیم پسامحافظه کار او‬ ‫هم طراحی کرده اند متوجه همین مفهوم است‪ .‬از سوی‬ ‫دیگر ترامپ در شعارهای انتخاباتی اش از مناسب نبودن‬ ‫گزینه نظامی برای برکناری دولت سوریه سخن گفته و در‬ ‫مقابل بیان داشــته که می توان با انجام عملیات نظامی‪،‬‬ ‫گروه تروریستی داعش را در سوریه از بین برد‪ .‬باوجودی‬ ‫که رئیس جمهور منتخب امریکا در شــعارهایش بیشتر بر‬ ‫حل و فصل مســائل داخلی امریکا متمرکز شــده بود‪ ،‬اما‬ ‫اصوال روســای جمهور امریکا در کمپیــن انتخاباتی خود‬ ‫مطالبــی را می گویند کــه در عرصه عمــل در نقطه مقابل‬ ‫ان قــرار می گیرنــد‪ ،‬بســیاری از روســای جمهور امریکا‬ ‫زمانی که معطــوف به حل و فصل مســائل داخلی و تاکید‬ ‫بر سیاســت داخلی کرده اند در نهایت به واســطه گریز از‬ ‫وعده های انتخاباتی کــه داده اند جهت گیری انها متوجه‬ ‫سیاست خارجی شــده و بالعکس‪،‬که نمونه بارز ان اوباما‬ ‫است؛ وی درکمپین انتخاباتی خود در سال ‪ 2008‬در باب‬ ‫افغانســتان‪ ،‬اعراب و زندان گوانتانامو شعارهای زیادی‬ ‫داد اما زمانی که وارد کاخ سفید شد توجه زیادی را معطوف‬ ‫به مســاله انرژی‪ ،‬اشــتغال‪ ،‬گذار از بحــران اقتصادی و‬ ‫هم چنین بیمه و درمان پزشــکی در ایاالت متحده امریکا‬ ‫ کرد و وزرای امور خارجه وی یعنــی کلینتون و کری بودند‬ ‫که به مسائل بین المللی می پرداختند‪ .‬بنابراین نمی توان‬ ‫براســاس انچه در کمپیــن انتخاباتی ترامپ گفته شــده‬ ‫است به شــعارهای او در باب بی اعتنایی به سوریه اعتماد‬ ‫کرد‪ .‬همچنین باید یاداور شــد اگر ترامــپ نتواند در ‪6‬تا‪9‬‬ ‫ماه نخست ریاســت جمهوری اش در صحنه داخلی تغییر‬ ‫ایجاد کند‪ ،‬تحت فشــار افکار عمومی باید حرکت هایی را‬ ‫انجام دهد که بتواند مزیت های به دست امده در انتخابات‬ ‫اخیر را حفظ یا حداقل با خســارات کمتری روبه رو کند که‬ ‫منجر به تشــدید جهت گیری او به سمت سیاست خارجی‬ ‫می شود‪ .‬اسد به عنوان یک ســمبل پیروزی سیاسی برای‬ ‫تهران و مســکو است‪ ،‬اســد به تنهایی حتی قادر به حفظ‬ ‫دمشق در ساختار قدرت سوریه نیست‪ .‬اگر مدافعین حرم‬ ‫ایران و پروازهای صوتی متفاوت مسکو در بمباران داعش‬ ‫نبود ایا اســد در کاخ خود در دمشــق حضور داشت؟! باید‬ ‫پذیرفت انچه در باب اسد می گوییم دیگر خود اسد نیست‬ ‫بلکه بشار اسد معرف تالش ایران و روسیه برای حفظ کیان‬ ‫سیاست و قدرت سیاسی اســت و نمایش این دو قدرت در‬ ‫کالبد اسد تجلی می یابد ‪ .‬موضوع دیگری که در دیپلماسی‬ ‫امریکا در منطقه خاورمیانه اثرگذار است روابط این کشور‬ ‫با ترکیه است‪ .‬ترکیه که تا دو ماه گذشته از متحدان امریکا‬ ‫در بحران ســوریه بود‪ ،‬اکنون تغییر موضــع داده و در تیم‬ ‫پوتین قرار گرفته و اخیرا نیز به توافقی در رابطه با اتش بس‬ ‫در سوریه با روسیه دســت یافته است‪ .‬اما به نظر نمی رسد‬ ‫که این مسائل بدون جلب نظر واشــنگتن باشد و باید دید‬ ‫ترکیه در پشت پرده تا چه اندازه هماهنگ با امریکا حرکت‬ ‫می کند‪ .‬بنابراین باید گفت ترکیه جدای از اردوغان و نوع‬ ‫شــخصیت وی که تــاش دارد نوعثمانی را نــه به جهت‬ ‫اهمیت نوعثمانی بلکه برای قدرت گیری بیشــتر شخص‬ ‫خود در ساختار قدرت ترکیه و تعمیم ان در کلیت خاورمیانه‬ ‫شکل ببخشــد‪ ،‬نزدیک به سیاست های امریکا ست و باید‬ ‫بپذیریم جــدای از این جهت گیری اخالقــی اردوغان در‬ ‫ساختار قدرت ترکیه و حتی دولت اسالمگرای اردوغان در‬ ‫منطقه همواره با سیاست های امریکا به گونه ای موافقت‪،‬‬ ‫هم ســویی و هماهنگی داشته اســت‪ .‬حال نیز نمی توان‬ ‫معادالت منطقه ای را بدون در نظر داشــتن پیوند نانوشته‬ ‫و پیوستگی میان انکارا و واشــنگتن مورد توجه قرار داد‪.‬‬ ‫برای اندازه گرفتن میزان این تاثیر باید از منظر تحقیقات‬ ‫عینی به ان پرداخت اما از منظــر علم اجتماعی باید گفت‬ ‫که نمی توان ایــن معنا را به عنوان یــک واقعیت و فاکتور‬ ‫بســیار مهم در رفتار ترکیه نادیده انگاشت‪ ،‬اما نمی توان‬ ‫همه رفتارهای ترکیه را نیز به خاطر این پیوستگی تعریف‬ ‫و باز تعریف کرد‪ .‬درنهایت در مقایسه سیاست های باراک‬ ‫اوباما و ترامپ در خصوص مســائل منطقه خاورمیانه باید‬ ‫توجه داشــت که اوباما یک نئودموکــرات دارای جایگاه‬ ‫تعریف شــده در حوزه نخبگان امریکا ســت؛ در حالی که ‬ ‫ترامپ یک شوونیسم نژادپرست پسا نومحافظه کار است‪.‬‬ ‫بین این دو از منظر شــخصیتی فاصله بســیار است اما از‬ ‫نظر جایگاه قدرت‪ ،‬هر دو رئیس جمهور امریکا هســتند و‬ ‫روســای جمهور امریکا در ســاختار تعریف شده قدرت در‬ ‫امریکا حرکت می کننــد‪ .‬بنابراین از طریق ســازمان های‬ ‫رســمی و غیررســمی مورد نظارت دقیق قــرار می گیرند و‬ ‫فشار افکار عمومی بر انها وجود دارد‪ .‬تفاوت سیاست های‬ ‫امریــکا در ســوریه در دوران ترامپ تنهــا در نحوه تعامل‬ ‫واشــنگتن با مســکو در جهــت حل و فصــل بحران های‬ ‫منطقه ای خاورمیانه و تشدید فضایی است که قبل از این‬ ‫هم در زمان اوباما شــکل گرفته بود؛ امریکایی ها به هیچ‬ ‫وجه خواهان پیوستن روسیه به اتحادیه اروپا نیستند؛ اما‬ ‫اکنون در ســوریه‪ ،‬امریکایی ها تالش می کنند به روسیه‬ ‫نزدیک و موجب تشــدید اختالفات موجود میان اتحادیه‬ ‫اروپا و مســکو شــوند‪ .‬در حال حاضر همگرایی روســیه و‬ ‫امریکا در شرایطی که امریکا قصد ورود به اسیای جنوب‬ ‫شــرقی را دارد بســیار اهمیت پیدا می کنــد و انچه ترامپ‬ ‫انجام می دهد در واقــع برنامه ریزی اتاق های فکر امنیتی‬ ‫در ایاالت متحده امریکا ست‪.‬‬ ‫‪59‬‬ ‫بین الملل‬ ‫امریکا در مقام تماشاچی بحران شام‬ ‫ترامپ با تداوم حکومت بشار اسد مخالفتی ندارد‬ ‫سعید شکوهی‬ ‫‪3‬‬ ‫عضو هیات علمی دانشگاه عالمه طباطبا یی‬ ‫بزرگترین شکست سیاست پژوهان و دانشمندان روابط‬ ‫بین الملل طی چند دهه اخیر‪ ،‬عدم توانایی انها در پیش بینی‬ ‫فروپاشی اتحاد جماهیر شــوروی بود‪ .‬ماهیت متکثر‪ ،‬پویا‬ ‫و در حال تحــول پدیده هــای اجتماعی (بر خــاف علوم‬ ‫طبیعی)‪ ،‬پیش بینی تحوالت اتی را بسیار سخت می سازد‪.‬‬ ‫عدم پیش بینی وقوع حوادث تروریستی ‪ 11‬سپتامبر‪ ،‬ظهور‬ ‫داعش و‪ ...‬از جمله مواردی از این دست هستند‪ .‬همه اینها‬ ‫در شرایطی است که ما بازیگران سیاسی را موجودیت های‬ ‫عقالیی در نظر بگیریم که رفتارشان قابل پیش بینی است‪.‬‬ ‫حال‪ ،‬اقای دونال د ترامــپ‪ ،‬رئیس جمهور منتخب امریکا‪،‬‬ ‫فردی است که رفتار و طرز تفکرش قابل پیش بینی نیست‬ ‫و عمــا قاعده بــازی در نظــام بین الملل را به هــم ریخته‬ ‫است‪ .‬از این رو رفتار و سیاست خارجی اتی ایاالت متحده‬ ‫برای دانش پژوهان این حوزه همچنان اســرارالود است و‬ ‫پیش بینی اش بس دشوار و بغرنج‪.‬در این نوشتار‪ ،‬سعی بر‬ ‫یترامپنسبتبهسوریه‬ ‫اناستکهسیاستخارجیامریکا ‬ ‫براورد و پیش بینی شــود‪ .‬باتوجه به مطالب پیش تر گفته‪،‬‬ ‫این امر بسیار دشوار است و هرگونه پیش بینی در این رابطه‬ ‫می تواند با درصد خطای باالیی مواجه شود‪ .‬برای کاستن از‬ ‫این درصد خطا و نزدیک شدن به دیدگاهی واقع بینانه تر‪ ،‬در‬ ‫اینجا سعی شده با تکیه بر مصاحبه ها و دیدگاه های شخصی‬ ‫ی ترامپ‪ ،‬براوردی عینی تر از شــرایط به دســت داده و‬ ‫اقا ‬ ‫بتوانیم پیش بینی موثق تری از رفتار اتی امریکا نســبت به‬ ‫ســوریه به دســت دهیم‪ .‬در ادامه به برخی اصول و رئوس‬ ‫ی ترامپ اشــاره کرده و انها را در ارتباط با سوریه‬ ‫دیدگاه ها ‬ ‫مورد تدقیق قرار خواهیم داد‪.‬‬ ‫‪ -1‬اصل «اول‪ :‬امریکا»‬ ‫دونال د ترامپ در کارزارهای انتخاباتی و مصاحبه های‬ ‫متعدد خویش به دفعات متعدد تکرار کرده اســت که اصل‬ ‫اساسی زمامداری را توجه به مسائل داخلی امریکا و بهبود‬ ‫شرایط زیرساختی و معیشتی این کشــور قرار می دهد‪ .‬او‬ ‫با انتقاد از مداخالت گســترده و عمدتا بی نتیجه امریکا در‬ ‫اقصی نقاط دنیا‪ ،‬تمایل خود را به کاستن از این مداخالت‬ ‫و تمرکز بر تقویــت بنیان های داخلی و قدرت ملی کشــور‬ ‫خویش اعالم کرده است‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪60‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫‪ -2‬کاستن از مداخله های نظامی و سیاسی خارجی‬ ‫رئیس جمهور منتخب امریکا با انتقاد از مداخله های‬ ‫گسترده‪ ،‬پرهزینه و بی فایده امریکا طی چند دهه گذشته‪،‬‬ ‫قول داده که از میزان مداخله های نظامی کشــور خود در‬ ‫دیگر نقاط جهــان بکاهد‪ .‬وی اعالم کرده اســت در صدد‬ ‫خواهد بود نیروهای نظامــی امریکایی را از ماموریت های‬ ‫ بی فایده فرابخواند و به کشور خود بازگرداند تا از هزینه های‬ ‫گزاف ایــن ماموریت هــا رهایی یابــد‪ .‬خــروج از عراق و‬ ‫افغانســتان از اولویت های اصلی وی محسوب می شود و‬ ‫انتظار می رود تمایل چندانی به مداخله نظامی در ســوریه‬ ‫نداشته باشد‪.‬‬ ‫‪ -3‬ترجیح رهبران و قدرتمند در خاورمیانه بر‬ ‫وضعیت اشوب ناک‬ ‫ترامــپ در مصاحبــه ای که مــاه نوامبر گذشــته با‬ ‫وال استریت ژورنال انجام دا د و پیش تر از ان در کمپین های‬ ‫انتخاباتــی خویش تکــرار کرده بــود‪ ،‬اعالم کــر د ترجیح‬ ‫می دهد در خاورمیانه شــاهد حکمرانی رهبــران قدرتمند‬ ‫و باشــد تا اینکــه اوضــاع اشــوبناک و اســف بار کنونی را‬ ‫نظاره گر باشد‪ .‬از دید وی‪ ،‬حضور ژنرال السیسی در مصر‪،‬‬ ‫اردوغان در ترکیه و حتی بشــار اسد در ســوریه بر وضعیت‬ ‫هرج و مرج گونه حاکم بر کشــورهایی نظیــر لیبی و عراق‬ ‫ارجحیت دارد‪ .‬وی حتی در مصاحبــه خویش اعالم کرده‬ ‫که ترجیح می داده صدام حســین و معمر قذافی ســر کار‬ ‫می بودند تا شــاهد چنین اوضاع دردناکی در این کشورها‬ ‫نبودیم‪.‬‬ ‫‪ -4‬مخالفت با تغییر رژیم و دولت‪ -‬ملت سازی‬ ‫رئیس جمهور منتخــب امریکا بارهــا مخالفت خود‬ ‫را با سیاســت تغییر رژیم ها و فرایند دولت ملت ســازی در‬ ‫کشــورهای دیگر اعالم کرده و ان را هزینــه زا‪ ،‬ناکارام د و‬ ‫ناقص خوانده که زمینه را برای رشد افراط گرایی و مخالفت‬ ‫با امریکا فراهم می سازد‪ .‬از دید او‪ ،‬چنین سیاستی در عراق‬ ‫و لیبی و افغانستان به فاجعه انجامیده و هزینه زیادی را هم‬ ‫به دولت این کشور تحمیل کرده است‪ .‬این مساله می تواند‬ ‫در مورد سوریه نیز صادق باشد‪.‬‬ ‫‪ -5‬اولویت مبارزه با داعش در سوریه‬ ‫از دید اقای ترامپ‪ ،‬مبارزه با داعش و نابود سازی ان‬ ‫بر هر هدف دیگری در سوریه و عراق ارجیحت دارد‪ .‬وی در‬ ‫مصاحبه خویش گفته است‪« :‬من بشار اسد را نمی شناسم‬ ‫ولی ایــن را می دانم که او در حال مبارزه با داعش اســت و‬ ‫روسیه و ایران هم با داعش مبارزه می کنند‪ ».‬وی در ادامه‬ ‫می گوید‪« :‬هدف من نابودسازی داعش است‪ .‬هر کسی‬ ‫که در این راه تالش می کند‪ ،‬چه روســیه و چه بشــار اسد‪،‬‬ ‫برای ما خوب اســت‪ ».‬او با انتقاد از کمک های امریکا به‬ ‫مخالفان دولت اسد معتقد اســت که «ما در حال کمک به‬ ‫کسانی هستیم که اصال نمی دانیم چه کسی هستند و چه‬ ‫می خواهنــد‪ ».‬از این رو می توان چنیــن نتیجه گرفت که‬ ‫ی ترامپ در سوریه است و از این‬ ‫نابودی داعش هدف اصل ‬ ‫رو‪ ،‬شکست داعش و از بین رفتن تندروها را بر برکناری بشار‬ ‫ت ترجیح می دهد‪.‬‬ ‫اسد از قدر ‬ ‫‪ -6‬همکاری با روسیه‬ ‫دید مثبت ترامپ نسبت به روسیه و رهبر ان‪ ،‬پوتین‪،‬‬ ‫باعث شده اســت گمانه زنی های متعددی در زمینه رابطه ‬ ‫ترامپ و پوتین به وجود اید و حتی روسیه متهم به دستکاری‬ ‫در انتخابات امریــکا به نفع ترامپ شــد‪ .‬دونالــد ترامپ‪،‬‬ ‫رئیس جمهور روســیه را فــردی متفکر و رهبــری قدرتمند‬ ‫لو فصل مسائل‬ ‫می داند و تمایل به همکاری با وی برای ح ‬ ‫مختلف دارد‪ .‬پوتین نیز این عالقه مندی را از خود نشــان‬ ‫داده اســت ‪ .‬ترامپ معتقد است روســیه در سوریه در حال‬ ‫مبارزه با داعش اســت و باید به این کشور در این راه کمک‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫‪ -7‬احاله مسئولیت‬ ‫در ارتباط با ســوریه‪ ،‬هم راســتا با دیدگاهش نسبت‬ ‫به ســایر نقاط جهان‪ ،‬ترامپ معتقد اســت که کشورهای‬ ‫منطقه باید مســئولیت برقــراری صلح و نظم در ســوریه را‬ ‫بر عهده بگیرند‪ .‬از این دیدگاه‪ ،‬امریکا نباید مسئولیت همه‬ ‫رویدادهای دنیا را به عهده داشته باشد و تمام هزینه های‬ ‫ان را پرداخت کند‪ .‬کشورهایی که منافع بیشتری در سوریه‬ ‫دارند بایــد گرد هم امده و به راه حلی دســت پیدا کنند‪ .‬وی‬ ‫معتقد است کشــورهای عربی حاشــیه خلیج فارس باید با‬ ‫همکاری دیگر کشورهای درگیر در این موضوع‪ ،‬به ر اه حلی‬ ‫دست پیدا کنند‪.‬‬ ‫‪ -8‬مذاکره‬ ‫با توجه به پیشــینه شــغلی دونال د ترامــپ‪ ،‬کلیدواژه‬ ‫مذاکره به دفعات متعدد در اظهارات او رخ نمایی می کند‪.‬‬ ‫به عنوان فردی تاجر مسلک‪ ،‬وی به گفت وگو و اقناع سازی‬ ‫طرف مقابــل بیش از کاربــرد زور و قدرت اعتقــاد دارد‪ .‬از‬ ‫این رو‪ ،‬وزیر خارجه منتخب ایشــان هم مذاکره کننده ای‬ ‫حرفــه ای در دنیــای تجارت به شــمار می ایــد ‪ .‬ترامپ به‬ ‫مداخله نظامی و بــه تبع ان‪ ،‬به هزینه های سرســام اور ان‬ ‫اعتقادی نداشته و بر ان اســت که مسائل و مشکالت را با‬ ‫گفت وگو و مذاکره حل کند‪ .‬از این رو پیش بینی می شود در‬ ‫مورد سوریه نیز تمایل به مذاکره داشته باشد‪ ،‬ان هم با نقش‬ ‫پررنگ تر کشوری چون روسیه‪.‬‬ ‫‪ -9‬خاورمیانه؛ منطقه ای ویرانگر‬ ‫رئیس جمهور اتی امریکا دید ویژه ای نسبت به منطقه‬ ‫خاورمیانه دارد و معتقد اســت هر کشــوری در این منطقه‬ ‫مداخله کرده‪ ،‬در باتالق ان فرو رفته و نابودی خویش را رقم‬ ‫زده است‪ .‬وی فروپاشی شــوروی را ناشی از مداخله ان در‬ ‫افغانستان می داند‪ .‬از این رو بر این باور است که با مداخله‬ ‫در منطقه و کشــورهایی چون افغانســتان‪ ،‬عراق‪ ،‬لیبی‪،‬‬ ‫سوریه و‪ ....‬امریکا نیز در همان مســیر به پیش می رود‪.‬‬ ‫مشــخص اســت با چنین اعتقادی‪ ،‬وی اعتقاد به دخالت‬ ‫حداقلی‪ ،‬ان هم در مواقع بسیار اضطراری داشته و به دنبال‬ ‫کاستن از هزینه های امریکا در این بخش از جهان است‪.‬‬ ‫‪ -10‬بازگشت به حوزه نفوذ جنگ سرد‬ ‫برخی از ناظران بر این اعتقاد هستند که دونال د ترامپ‬ ‫در حال تالش برای احیا ی نظام (نانوشــته) تقسیم حوزه‬ ‫نفوذ در دنیاســت و ترجیح می دهد روسیه را یاری کند که با‬ ‫تصور خود به عنوان ابرقدرت جهانی‪ ،‬بخشی از هزینه های‬ ‫مدیریت جهان‪ ،‬ان هم در منطقه اشــوبناک خاورمیانه را‬ ‫بدهد‪ .‬چه بسا همین امر هم ســبب تضعیف هر چه بیشتر‬ ‫روسیه و تحلیل رفتن قدرت نظامی و اقتصادی ان شود‪.‬‬ ‫جمع بندی‬ ‫با توجه به مســتندات و دیدگاه های مطرح شــده‪ ،‬به‬ ‫نظر می رسد که دونال د ترامپ هدف اصلی سیاست خارجی‬ ‫خود در سوریه را نابودی داعش قرار داده است‪ .‬در این راه‪،‬‬ ‫حتی ممکن است با تداوم حکومت بشار اسد نیز مخالفتی‬ ‫نداشته باشــد‪ .‬وی به مداخله نظامی امریکا در این کشور‬ ‫اعتقادی نــدارد و تمایــل دارد که راه حلــی دیپلماتیک و‬ ‫بر اســاس مشــارکت پررنگ کشوری چون روســیه در این‬ ‫زمینه حاصل شود‪.‬‬ ‫او اعتقادی به کمک به مخالفان نظامی بشــار اسد‬ ‫ندارد و قول داده اســت به انها کمکی نکند‪ .‬حتی در زمینه‬ ‫لو فصل مســالمت امیز مســاله ســوریه‬ ‫کمک مالی به ح ‬ ‫نیز چنــدان رغبتی از خود نشــان نداده و اعــام کرده که‬ ‫کشــورهای منطقه و ذی نفع در ســوریه بایــد هزینه های‬ ‫برقراری صلح در این کشور را تامین نمایند‪ .‬می توان چنین‬ ‫گفت کــ ه ترامپ عالقــه دارد رهبری حــل و فصل بحران‬ ‫سوریه را به روسیه سپرده و خود از بیرون نظاره گر ان باشد‪.‬‬ ‫البته بیرون از گود ایســتادن و صدور خطابه های اتشین و‬ ‫هیجان انگیز با وارد شدن به گود خیلی متفاوت است‪ .‬باید‬ ‫سیاســت خارجی واقعی دونال د ترامپ را بعد از درگیر شدن‬ ‫جدی با رویدادهای بین المللی به نظاره نشست‪.‬‬ ‫نبرد مشترک علیه داعش‬ ‫امریکادیگرقدرتتعیین کنندهدرسوریهنیست‬ ‫احمد معنوی‬ ‫‪4‬‬ ‫کارشناس مسائل بین الملل‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫بین الملل‬ ‫دونال د ترامــپ‪ ،‬رئیس جمهور منتخب مــردم امریکا‬ ‫در مبارزات انتخاباتی خــود همواره از سیاســت های این‬ ‫کشــور در منطقه خاورمیانــه انتقاد جدی می کــرد و دلیل‬ ‫ان هم ایــن بود که او فکــر می کرد دشــمن اصلی امریکا‬ ‫تروریســت هایی هســتند که خطرات انها متوجه امریکا و‬ ‫اروپا ســت‪ .‬نظر او این گونه بود که« اگر بشار اسد‪ ،‬روسیه‬ ‫و ایران با تروریســت ها می جنگند من می توانم با انها کنار‬ ‫بیایم‪ ».‬در ابتدای بحث باید گفت اصوال در امریکا دو نظر‬ ‫وجود دارد؛ یک اینکه مسائل اصلی ما همین مساله داخلی‬ ‫ماســت و دیگری اینکه داخل مهم است ولی رهبری ما در‬ ‫جهان مهم تر است چرا که می تواند مشکالت داخلی ما را‬ ‫حل کند‪ ،‬گاهی هم گفته می شــود که فعالیت ما در بیرون‬ ‫برای ما هزینه بر است و نیازی به ان نداریم‪ .‬این تئوری ای‬ ‫بود که ترامپ در تبلیغات به ان توجه می کرد و نگاه ها را از‬ ‫بیرون به داخل متوجه می کرد‪ .‬او می گفت ما شش تریلیون‬ ‫دالر صرف منطقــه کرده ایم در حالی کــه می توانیم با این‬ ‫پول چند بار امریکا را بسازیم‪ .‬در مقابل این تئوری نظرات‬ ‫دیگرانی مثل نظر هنری کیسینجر وجود دارد که می گوید‬ ‫ما با رهبری جهان امکانات به دست می اوریم و برای داخل‬ ‫و مردم خرج می کنیم‪.‬‬ ‫ن ترامپ در وضعیت سوریه‬ ‫از سوی دیگر روی کار امد ‬ ‫و معادالت این کشور نیز تاثیرگذار است‪ .‬در وهله نخست‬ ‫باید توجه داشــت که اکنون دیگر قــدرت تعیین کننده در‬ ‫ســوریه‪ ،‬امریکا و غربی ها نیســتند‪ .‬اگ ر ترامپ بخواهد با‬ ‫وضعیت اشــفته این منطقه مقابله کند باید هزینه سنگینی‬ ‫کرده و نیروی عظیمی را بیاورد که این امر نیز خطر برخورد‬ ‫با روسیه را دارد‪ .‬اما به نظر می رســد ترامپ راه مماشات با‬ ‫روســیه را انتخاب کرد ه تا این هزینه ســنگین و درگیری را‬ ‫نداشــته باشــد‪ .‬بنابراین باید دید تیمی ک ه ترامپ انتخاب‬ ‫می کند چگونه می خواهد این معضــات را مدیریت کند‪.‬‬ ‫ش ترامپ در گفت وگو بــا روزنامۀ نیویورک تایمز‪،‬‬ ‫چندی پی ‬ ‫گفت که امریکا‪ ،‬ناچار اســت کشــمکش ها در ســوریه را‬ ‫لو فصل کند‪ .‬وی در خصوص دیدگاهش دربارۀ چگونگی‬ ‫ح ‬ ‫لو فصل بحران سوریه گفت‪« :‬دیدگاه من در این زمینه‪،‬‬ ‫ح ‬ ‫با دیدگاه همگان متفاوت است‪».‬‬ ‫اکنون ترامپ پس از پیــروزی در انتخابات بازهم بر‬ ‫مواضع قبلی خود تاکید دارد و گفته است که راه حل متفاوتی‬ ‫برای پایان بخشیدن به بحران سوریه دارد‪ .‬این سخنان در‬ ‫حالی منتشر شد که پیش از ان با ایجاد منطقه پرواز ممنوع‬ ‫در ســوریه مخالفت کرده بود و گفته بود شکســت داعش‬ ‫اولویت باالتری نســبت به متقاعد کردن بشــار اسد برای‬ ‫کناره گیری از قدرت دارد و کاخ سفید باید به جای تمرکز بر‬ ‫اسد‪ ،‬بر داعش تمرکز کند‪.‬‬ ‫ی ترامپ از‬ ‫بر این اساس می توان پیش بینی کرد وقت ‬ ‫نگاه متفاوت به مسائل سوریه صحبت می کند در نظر ندارد‬ ‫طبق دســتورکار جمهوریخواهان با ابزار نظامی یا به شیوه‬ ‫دموکرات ها از طریق جنگ نیابتی مساله را خاتمه ببخشد‪.‬‬ ‫از سویی دیگر ترامپ برای بهبود وضعیت اقتصادی‬ ‫امریکا‪ ،‬نیازمند تمرکز بر حوزه داخل و کم کردن مشغله های‬ ‫ن ترامپ باتوجه به هزینه های گزاف‬ ‫خارجی است‪ .‬همچنی ‬ ‫اقتصادی و نظامی حضور روســیه در سوریه‪ ،‬می خواهد با‬ ‫کارت داعش از مسکو و سایر هم پیمانانش امتیاز بگیرد‪.‬‬ ‫اعــام طرح هــای کاهــش هزینه هــای نظامــی‬ ‫امریکا در ناتو‪ ،‬احتمال به رســمیت شناخته شدن انضمام‬ ‫شبه جزیره کریمه به روسیه از ســوی ترامپ و دیدگاه های‬ ‫او درباره امکان عدم تمدید تحریم های غرب علیه مسکو‪،‬‬ ‫سیگنال هایی است که رئیس جمهور جدید ایاالت متحده‬ ‫برای کسب امتیاز از کرملین در سوریه نشان داده است‪.‬‬ ‫باید اذعان کــرد که واقعیــات میدانی در ســوریه و‬ ‫ناتوانی مخالفان در پیشــبرد اهداف شــان در شش سال‬ ‫گذشــته ‪ ،‬ترامپ را به این نتیجه رســاند ه که کنار زدن اسد‬ ‫از طریق مداخله هرگــز عملی نخواهد شــد و این بحران‬ ‫عایدی جز اتــاف منابع برای امریکا نخواهد داشــت‪ .‬در‬ ‫ت ترامپ بر عدم تمرکز بر‬ ‫نتیجه گمان می رود طبق تاکیدا ‬ ‫کنار زدن اسد از قدرت‪ ،‬در مذاکرات صلح اینده شاهد تغییر‬ ‫رویکرد کاخ ســفید در ایجاد جبهه ای مشــترک برای نابود‬ ‫کردن داعش و فراهم کردن فضایی برای حضور مخالفان‬ ‫غیر مسلح و میانه رو در عرصه سیاسی سوریه باشیم‪ .‬به ویژه‬ ‫انکه یکی از رویکردهای ترامپ این است که کشورها باید‬ ‫به هزینه خودشان‪ ،‬مشکالت شان را حل کنند‪.‬‬ ‫از این رو به نظر می رســد دیدگاه احتمالی او در مورد‬ ‫ســوریه با حفظ موقعیت نفوذ واشــنگتن در این کشــور‪،‬‬ ‫سناریوی اصلی اش باشــد‪ .‬ضمن انکه حل بحران سوریه‬ ‫می تواند دستاورد مهمی برای رئیس جمهور جدید به شمار‬ ‫اید که تا پیش از این هیچ ســابقه سیاســی در کارنامه اش‬ ‫دیده نمی شود‪ .‬از سوی دیگر به رغم اینکه دونال د ترامپ در‬ ‫جریان تبلیغات انتخاباتی بارها تاکید کرده بود تمایلی ندارد‬ ‫امریکا را وارد جنگ داخلی سوریه کند و ترجیح می دهد دور‬ ‫از این موضوع قرار بگیرد ‪ ،‬اما ترامپ مشاوران و کابینه ای‬ ‫را برای دولت خود برگزیده که اغلب چهره هایی جنگ طلب‬ ‫هســتند و به نظر نمی رســد بی تفاوت از کنار مساله سوریه‬ ‫بگذرند ‪ .‬ترامپ در جریان رقابت های انتخاباتی از بشار اسد‬ ‫به این دلیل که در حال جنگ با داعش است حمایت کرده‬ ‫بود‪ .‬او گفته بود مطمئن نیســت گروه هایی که در بحران‬ ‫سوریه از سوی امریکا حمایت می شوند قابل اعتماد باشند‪.‬‬ ‫البت ه ترامپ بعد از پیروزی در انتخابات هم عنوان کرده بود‬ ‫احتماال حمایت از گروه های مخالف بشار اسد در سوریه که‬ ‫امریکا انها را میانه رو می خواند‪ ،‬تمام خواهد کرد‪.‬‬ ‫به عقیده بسیاری از تحلیلگران اینده سیاست امریکا‬ ‫نسبت به بحران ســوریه بســتگی به رابطه ترامپ و پوتین‬ ‫خواهد داشــت‪ .‬اگر دونال د ترامپ بخواهد سیاســت های‬ ‫دوران رقابت های تبلیغاتی خود را در قبال سوریه عملیاتی‬ ‫کند فضای چندانی برای تحرک و فعالیت عربستان‪ ،‬ترکیه‬ ‫و قطر برای کمک به تروریست ها وجود نخواهد داشت‪.‬‬ ‫او در ســخنان خود بارها بر حمله نکــردن نظامی به‬ ‫سوریه تاکید کرده است؛ امری که هیالری کلینتون و دولت‬ ‫اوباما نیز بر ان تاکید داشتند و می گفتند حاضر نیستند سرباز‬ ‫به سوریه بفرستند‪ .‬اما این سیاســت به شدت از نظر دونالد ‬ ‫ترامپ مردود بوده و نباید از این پس دنبال شود‪ .‬او در یک‬ ‫برنامه تلویزیونی گفــت‪« :‬حمله نظامی برای ســرنگونی‬ ‫دولت سوریه مناسب نیست اما بدون شک می توان با انجام‬ ‫عملیات نظامی‪ ،‬گروه تروریستی داعش را در سوریه از بین‬ ‫برد‪ .‬به نظر من‪ ،‬باید از جنگیدن با اسد اجتناب کرد‪ ،‬زیرا او‬ ‫در سوریه همه چیز است‪ ».‬ترامپ بارها بر این نکته تاکید‬ ‫کرد که سوریه در اختیار کامل ایران و روسیه است و بنابراین‬ ‫مدعی شد برای حل این بحران امریکا چاره ای جز همکاری‬ ‫با ایران و روسیه ندارد‪.‬‬ ‫بنابرایــن دونالــ د ترامپ چشــم انداز یــک همکاری‬ ‫استراتژیک بین ایران‪ ،‬روســیه و امریکا برای حل بحران‬ ‫ســوریه می دید‪ .‬اگر این سیاســت در دوران حضور او در‬ ‫کاخ سفید هم بخواهد دنبال شــود‪ ،‬می توان به این نتیجه‬ ‫رسید بحران ســوریه در اینده زودتر حل شده و در زیر سایه‬ ‫همکاری های غیرمستقیم این سه دولت بشار اسد نیز بقای‬ ‫بیشتری خواهد داشت‪ .‬وی پس از پیروزی در انتخابات بر‬ ‫موضع قبلی خود تاکیدکرده و به طور ضمنی اولویت نخست‬ ‫خود را در ســوریه مبارزه با داعش و نه سرنگونی بشار اسد‪،‬‬ ‫رئیس جمهوری این کشور اعالم کرد‪ .‬وی در این زمینه به‬ ‫صراحت اظهار داشــته که اگر امریکا قصد حمله به اسد را‬ ‫داشته باشد‪ ،‬سرنوشتش به جنگ با روسیه ختم خواهد شد‪.‬‬ ‫ت ترامپ بر عدم تمرکز بر‬ ‫بنابراین گمان می رود طبق تاکیدا ‬ ‫کنار زدن اسد از قدرت‪ ،‬در مذاکرات صلح اینده شاهد تغییر‬ ‫رویکرد کاخ سفید در ایجاد جبهه ای مشترک برای نابودن‬ ‫کردن داعش و فراهم کردن فضایی برای حضور مخالفان‬ ‫غیر مسلح و میانه رو در عرصه سیاسی سوریه باشیم‪.‬‬ ‫‪61‬‬ ‫بین الملل‬ ‫گزینه هایاقایرئیس جمهور‬ ‫ترامپ اهل ماجراجویی در سوریه نیست‬ ‫علی بیگدلی‬ ‫بین الملل‬ ‫‪62‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫‪5‬‬ ‫کارشناس مسائل امریکا‬ ‫در هفته‪‎‬های گذشــته بحران در ســوریه با دخالت‬ ‫ایران‪ ،‬روســیه و تا حدودی ترکیه اندکی ارام گشــته و با‬ ‫ازادســازی حلب‪ ،‬دولت ســوریه گامی روبه جلو برداشته‬ ‫اســت‪ .‬در این بیــن امریکا به عنــوان یکــی از مخالفان‬ ‫حاکمیت اســد مطرح اســت و باید دید بعــد از ‪ 20‬ژانویه‬ ‫که ترامپ به عنوان رئیس جمهور امریکا وارد کاخ ســفید‬ ‫می‪‎‬شــود‪ ،‬چه تغییــری در رویکردهــا و مواضــع امریکا‬ ‫به وجود می‏ایــد‪ .‬امریکا در زمــان باراک اوبامــا به دلیل‬ ‫شــخصیت غیرنظامی وی‪ ،‬تصمیم به دخــول در بحران‬ ‫سوریه و نظامی گری نداشت اما به علت فشار کشورهای‬ ‫عرب خصوصا عربستان ســعودی و اســرائیل ناچار شد‬ ‫که تا حدی در این مســاله دخالت کند؛ زیرا عربســتان از‬ ‫امریکا به دو دلیــل دلخور بود ؛ اول اجــرای برجام که به‬ ‫ضرر عربستان شده و دیگری بی همتی امریکا در بحران‬ ‫ســوریه‪ .‬به همین علت بود که عربســتان هم به ســمت‬ ‫اسرائیل کشــیده شــد و ســهم امریکا را نیز در بازارهای‬ ‫تجاری در کشــورهای شیخ نشــین خلیج فارس کم کرد‪.‬‬ ‫هم چنین دونالد ترامپ‪ ،‬رئیس جمهور منتخب امریکا نیز‬ ‫در یکی از سخنرانی‪‎‬هایش اعالم کرده که هم تمایلی به‬ ‫سیاست‪‎‬های نظامی گری ندارد هم اینکه جمهوریخواهان‬ ‫نگاهشان به درون امریکا است و هم اکنون امریکا درگیر‬ ‫مشــکالت داخلی زیادی نیز هســت‪ .‬مضاف بــر اینکه‬ ‫اســتراتژی کلی ترامپ بازســازی عظمت امریــکا که در‬ ‫طول ‪ 16‬سال گذشته از بین رفته‪ ،‬اســت و در این راستا ‬ ‫ترامپ بیان داشته که هزینه عملیات نظامی و جنگ های‬ ‫امریکا تاکنون ‪60‬هزار میلیارد دالر بوده است‪ ،‬در حالیکه‬ ‫می توان این پول را در سرمایه گذاری های داخلی به کار‬ ‫گرفت تا با بیکاری مبارزه کنیم‪.‬‬ ‫نظر من هم بر این است ک ه ترامپ تن به ماجراجویی‬ ‫نخواهد داد و حاضر نیســت به خاطر ســوریه وارد جنگ‬ ‫شده‪ ،‬در برابر روسیه بایستد و رابطه اش را با پوتین خراب‬ ‫کند‪ .‬سوریه از یک حادثه نیابتی گذر کرده و تبدیل به یک‬ ‫پدیده بین المللی شــده اســت‪ .‬در واقع بعد از ماجراهای‬ ‫شبه جزیره کریمه و شــرق اوکراین‪ ،‬پوتین که تحت فشار‬ ‫غــرب و تحریم های ســنگین قرار گرفت اکنون ســوریه‬ ‫را در برابر غربی هــا خصوصا امریکا گــروگان گرفته و به‬ ‫این صورت شــرایط را برای امریکا مشــکل کرده است ؛‬ ‫فشــار اعراب از یک ســو و ناتوانی امریکا در حل بحران‬ ‫ســوریه از ســوی دیگر؛ همانگونه که اوباما در دوره دوم‬ ‫ریاست جمهوری اش بیان داشت که امریکا در خاورمیانه‬ ‫سه مشکل دارد‪ ،‬اول مساله هسته ای ایران‪ ،‬دوم بحران‬ ‫سوریه و سوم هم صلح فلسطین و اسرائیل‪ .‬در خصوص‬ ‫ایران پرونده برجام مدنظر بود که تا حدودی توانســت در‬ ‫ان کنشگری موفق از دولت خود به نمایش بگذارد‪ .‬اما در‬ ‫مورد صلح فلســطین باتوجه به اصطکاک رخ داده میان‬ ‫اوباما و نتانیاهو این پرونده بالتکلیف و بدون نتیجه باقی‬ ‫ماند و همین وضعیت را در مورد سوریه مشاهده می کنیم‪.‬‬ ‫به گونه ای که باید بگوییم اســرائیل و عربســتان در مورد‬ ‫رفتار اوبامــا در منطقه و به خصــوص در مواجهه با ایران‬ ‫انتقادهای زیــادی را از او و دولت وی صــورت دادند‪ .‬از‬ ‫طرف دیگر ورود روســیه به منطقه به عنــوان یک قدرت‬ ‫نوظهــور به نوعــی تقابل میان واشــنگتن و مســکو را به‬ ‫نمایش گذاشت‪ .‬سناریوهایی که پوتین در شرق اوکراین‬ ‫و در قبال جزیره کریمه و همچنین در سوریه و حتی لیبی‬ ‫طرح و عملیاتی کرده است‪ ،‬باعث شد تا حدود زیادی از‬ ‫پرستیژ بین المللی ایاالت متحده کاسته شود وامریکا به‬ ‫قدرت دوم جهانی تبدیل شد‪ .‬بنابراین باتوجه به شواهد و‬ ‫دالیل موجود باید گفت که ترامپ خودش را درگیر بحران‬ ‫ســوریه و مقابله با روس ها نخواهد کــرد‪ ،‬در ضمن اینکه‬ ‫پوتین با ترکیه متحد شــده و دهن کجی به اتحادیه اروپا‬ ‫کرد‪ ،‬هم چنین در کنفرانس پاریس و احتماال در اینده در‬ ‫کنفرانس قزاقســتان امریکا را دعوت نخواهد کرد؛ و در‬ ‫واقع پوتین خیلی هوشمندانه در حال بهره برداری از خالء‬ ‫موجود در نقل و انتقال قدرت است و امریکا را هم مجبور‬ ‫کرده که در منازعات بین المللی کنارش باشد‪.‬‬ ‫بنابراین در این مسیر امریکا می بایست تحریم هایی‬ ‫را که علیه روســیه وضع کرده بردارد‪ ،‬موقعیت شبه جزیره‬ ‫کریمه و شــرق اوکراین را به نفع روسیه مشخص کند‪ ،‬از‬ ‫پیشــروی ناتو به ســمت مرزهای روســیه جلوگیری کند‪،‬‬ ‫ســایت های ماهواره ای که در نزدیکی لهســتان و چک‬ ‫تاســیس کردند باید برداشــته شــود و به نوعی با روسیه‬ ‫قدرتمند امــروزی کنار بیاینــد‪ .‬امریــکا در جریان بحران‬ ‫ســوریه‪ ،‬دچار یک نوع دستپاچگی شــده و هم از سوی‬ ‫اتحادیه اروپــا و هم از طریق کشــورهای عــرب منطقه‬ ‫تحت فشــار قرارگرفته اســت‪.‬حمالت هوایی روسیه در‬ ‫کنار حمالت زمینی نیروهای مستشــاری ایران در سوریه‬ ‫و حمایت از بشــار اســد‪ ،‬نشــان داد که این دو کشور در‬ ‫گروگان گیری سوریه در برابر امریکا و اعراب موفق عمل‬ ‫کرده اند‪.‬‬ ‫هم چنین باید گفت که روس ها نیز خیلی به تعهدات‬ ‫خودشــان پایبند نیســتند‪ ،‬زمانی که ترکیــه در مذاکرات‬ ‫مســکو وارد شــد قرار بر این شــد کــه تمامیــت ارضی و‬ ‫حاکمیت ملی سوریه را به رسمیت بشناسند اما دو روز بعد‬ ‫ترکیه تحت فشار عربستان بیان داشت که با وجود اسد در‬ ‫نقل و انتقال قدرت موافقــت نمی کنیم و در فرایند انتقال‬ ‫قدرت اسد نباید هیچ نقشی داشته باشد‪ ،‬در حالی که این‬ ‫مطلب در متن موافقتنامه مسکو نبوده است‪ .‬و گرچه این‬ ‫مطلب خالف میل ایران است اما خالف خواسته روس ها‬ ‫نیست و در اینده نیز اگر تقسیم قدرت صورت بگیرد و اسد‬ ‫برداشته شــود به زیان ایران تمام می شــود‪ .‬در واقع این‬ ‫خواســت پوتین بود که ترکیه داخل بحران سوریه شود تا‬ ‫هم ترکیــه را از اتحادیه اروپا جدا کند‪ ،‬هــم بین ترکیه که‬ ‫دومین قدرت نظامی در ناتو ست و امریکا فاصله بیندازد‪،‬‬ ‫حتی اگر به بهای برکناری بشار اسد تمام شود‪.‬‬ ‫اتش بســی که اخیرا در ســوریه برقرار شــده هم پز‬ ‫سیاسی روس ها بود زیرا از بعضی جهات ترکیه نیز موافق‬ ‫نبود و ایران نیز خواستار ســرکوب تمام نیروهای ضد اسد‬ ‫بود؛ اما اکنــون روس ها در حال مدیریت بحران ســوریه‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫بحرانپیچیده‬ ‫بین الملل‬ ‫روابط نزدیک مسکو و واشنگتن پرونده سوریه را تحت تاثیر قرار خواهد داد‬ ‫مرتضی مکی‬ ‫کارشناس مسائل بین الملل‬ ‫‪6‬‬ ‫بحران ســوریه قطعا در ســال ‪ 2017‬همچون سال‬ ‫گذشــته یکی از کانون های اصلی بحــران در خاورمیانه‬ ‫به عنــوان یکــی از اســتراتژیک ترین مناطــق در جهان‬ ‫خواهد بود‪.‬‬ ‫با توجــه به شــعارهای دونالد ترامــپ رئیس جمهور‬ ‫منتخب امریکا مبنی بر ایجاد روابط نزدیک با مســکو‪ ،‬در‬ ‫کمپین های انتخاباتی اش اکنون بایــد منتظر ماند و دید‬ ‫که سیاســت های وی در کاخ ســفید چه در قبال روسیه و‬ ‫چه در قبال بحران های منطقه ای از جمله بحران ســوریه‬ ‫خواهد بود و به چه شــکل منافع خارجی امریکا را تضمین‬ ‫خواهد کرد‪.‬‬ ‫در همین راستا بشــار اســد رئیس جمهور سوریه به‬ ‫تازگی در گفت وگویی درخصوص انتخاب دونالد ترامپ‪،‬‬ ‫به عنــوان رئیس جمهــور امریــکا خوش بینی خــود را از‬ ‫انتخاب وی در مقایسه با تیم باراک اوباما اعالم کرد اما در‬ ‫عین حال گفت که چون سیاســتی که وی در قبال منطقه‬ ‫اتخاذ خواهدکرد مشخص نیســت‪ ،‬نگاه محتاطانه ای به ‬ ‫ترامپ دارد‪.‬‬ ‫متحدان کلیــدی امریکا در اروپا نگران اســتراتژی ‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫بین الملل‬ ‫ترامپ در قبال سوریه هستند و در این باره هشدار می دهند‪،‬‬ ‫تعهد وی بــرای همــکاری نزدیکتر بــا روســیه به عنوان‬ ‫نزدیک تریــن حامی دمشــق در جهــت نابــودی تهدید‬ ‫تروریست ها در سوریه منجر خواهد شد‪.‬‬ ‫دیپلمات هــای غربی می گویند‪ ،‬پیــام انها به دونالد ‬ ‫ترامپ‪ ،‬رئیس جمهور منتخب امریکا این است که ائتالف‬ ‫میان امریکا و روســیه و به ایــن ترتیب با اســد به منظور‬ ‫نابودی گروه هایی چون داعش نتیجــه معکوس خواهد‬ ‫داشت‪.‬‬ ‫در همین راســتا چندی قبل پــس از نزدیکی انکارا‬ ‫با روسیه و رفع تنش ها با این کشــور پس از ماه ها قطعی‬ ‫روابط به دلیل سقوط جنگنده روسی توسط نیروی هوایی‬ ‫ترکیه در نزدیکی مرز این کشــور و ســوریه‪ ،‬تماس های‬ ‫مستمری میان مقامات ارشد ترکیه‪ ،‬روسیه و ایران برقرار‬ ‫شد و در نهایت انکارا و مسکو با اعالم توافق برای ایجاد‬ ‫اتش بس سراسری در سوریه چشــم انداز مثبتی را برای‬ ‫اینده این کشــور ایجاد کردند‪ ،‬اکنــون باتوجه به تمایل ‬ ‫ترامپ به والدیمیر پوتین همتای روســی اش این مساله‬ ‫مطرح اســت که مواضع ترامپ نسبت به ســوریه به چه‬ ‫شــکل خواهد بود ؛ برخی از تحلیلگران نســبت به پایان‬ ‫بحران ســوریه در ســال ‪ 2017‬به دلیل نزدیکی پوتین و ‬ ‫ترامپ به عنوان رهبران دو ابرقدرت جهان به پایان جنگ‬ ‫سوریه بعد از چندین سال درگیری و کشتار هزاران نفر در‬ ‫این کشــور خوش بین هســتند اما در این باره باید بر این‬ ‫نکته اشاره کرد که در کل نمی توان به این خوشبختی ها‬ ‫چندان امیدوار شد زیرا سیاست خاورمیانه بسیار پیچیده‬ ‫و استراتژیک است و پیش بینی سیاســت امریکا دشوار‬ ‫است و ممکن است واشنگتن در میدان عمل به تعهدات‬ ‫خود پایبند نباشد‪.‬‬ ‫در واقع ســوریه به یک جنگ نیابتــی میان امریکا و‬ ‫متحدانش در یکسو و روسیه و متحدان دیگرش در سوی‬ ‫دیگر تبدیل شده است‪ .‬واشــنگتن در جنگ چندین ساله‬ ‫سوریه تمایلی نداشــته است که به طور مســتقیم حضور‬ ‫مســتقیم داشــته باشــد و متحدان این کشــور در منطقه‬ ‫منافع و سیاست های این کشــور را در منطقه تامین کرده‬ ‫و می کنند‪.‬‬ ‫از میان متحدان این کشــور می توان به عربستان‬ ‫ســعودی و کشــورهای حــوزه خلیج فارس اشــاره کرد‪.‬‬ ‫امریکا در ابتدا در نظر داشت که طرح خاورمیانه بزرگ را‬ ‫که کاندولیزا رایس‪ ،‬وزیر خارجه پیشین امریکا در دوران‬ ‫جورج دبلیو بوش مطرح کرد را اجرا کند و برهمین اساس‬ ‫شاهد اجرای سیاست های ان در منطقه بودیم‪ .‬اما پس‬ ‫از گذشــت چندین ســال و پیچیــده شــدن بحران های‬ ‫منطقــه ای امریکا نتوانســت بــه اهــداف موردنظرش‬ ‫دست یابد‪.‬‬ ‫در واقــع امریکا برای ایجاد بســترهای سیاســی‪،‬‬ ‫اقتصــادی و فرهنگی همســو بــا منافع خــود در منطقه‬ ‫خاورمیانــه بــا هــدف تثبیــت هژمونــی جهانــی خود و‬ ‫بهره منــدی از منابــع انــرژی در ایــن کشــور و موقعیت‬ ‫ژئوپلتیکی برجســته این منطقه‪ ،‬طــرح خاورمیانه بزرگ‬ ‫را مطرح ساخت‪.‬‬ ‫اکنون یکی از سواالت مهم این است که ایا دونالد ‬ ‫ترامپ بر حضور بشــار اســد رئیس جمهوری ســوریه در‬ ‫دوران انتقال قــدرت موافقت خواهد کرد یــا نه‪ .‬در این‬ ‫باره باید گفت که پیش تر دونالــد ترامپ اعالم کرده بود‬ ‫که خطر تروریست ها بیشتر از اسد است‪ .‬شکست گروه‬ ‫تروریســتی داعش نســبت به برکنــاری اســد در اولویت ‬ ‫باالتری قرار دارد اما باید بدانیم که بعد از برسر کار امدن‬ ‫دونالد ترامپ ممکن است واقعیت های خاورمیانه‪ ،‬منافع‬ ‫امریکا و همچنین مواضع متحدان این کشور به خصوص‬ ‫عربستان ســعودی و رژیم صهیونیســتی باعث شود که‬ ‫بر مواضع قبلی ترامــپ غلبه کند ‪ .‬در واقــع در این زمینه‬ ‫متغیرهای مختلفی وجود دارد‪.‬‬ ‫به طور کلی بحران سوریه بحران بسیار پیچیده ای‬ ‫است و خوش بینی های بســیاری در این باره وجود دارد‬ ‫و برخی از تحلیلگران بر این باورند که می توان در سال‬ ‫‪ 2017‬شــاهد حل این بحران بود اما وجــود متغیرهای‬ ‫مختلف منطقــه ای‪ ،‬بین المللی باعث شــده اســت که‬ ‫نتوان چندان دل به این خوش بینی ها بســت‪ .‬باید صبر‬ ‫کرد و دید ترامــپ در میــدان عمل به چه شــکل عمل‬ ‫خواهد کرد زیرا وی نمی تواند از یک سو با منافع روسیه‬ ‫در سوریه همراهی کند و از ســوی دیگر به دنبال تامین‬ ‫مواضــع و منافع کشــورهای عــرب حــوزه خلیج فارس‬ ‫باشد‪ .‬این مواضع به گونه ای نیست که بتوان به صورت‬ ‫یکسان و همزمان پیش برد‪ .‬باید منتظر ماند و مشاهده‬ ‫کرد که در سیاست خارجی دونالد ترامپ اولویت بندی ها‬ ‫به چه شکل است و به چه سمت و ســویی سوق خواهد‬ ‫یافــت‪ .‬همچنین این نکته را باید یاداور شــد که ترامپ‬ ‫هیچ گونه تجربه دیپلماتیکی نداشــته اســت‪ .‬کسی را‬ ‫که به عنوان وزیــر خارجه امریکا انتخــاب کرده‪ ،‬رکس‬ ‫تیلرسون‪ ،‬رئیس شــرکت نفت و گاز «اکســون موبیل»‬ ‫اســت که هیچ گونه ســابقه حضور در سیاســت خارجه‬ ‫نداشته و همین مســاله باعث می شود که خوش بینی ها‬ ‫و بدبینی هایی به وجود اید‪.‬‬ ‫چنیــن فضایی در داخــل امریــکا نیز وجــود دارد‪.‬‬ ‫سیاســتمداران هر دو حزب مهم امریکا نســبت به روابط‬ ‫تیلرســون با روســیه ابراز نگرانی کرده اند‪ .‬وی تمام دوره ‬ ‫حرفه ای خود را در شرکت نفت و گاز اکسون موبیل سپری‬ ‫کرده است‪ .‬عدم تجربه رسمی سیاسی و دولتی وی باعث‬ ‫ تردیدهای جدی در ســنا شــده است‪ .‬تیلرســون در سال‬ ‫‪ ۲۰۱۳‬میالدی نشان دوستی روسیه را از دستان والدیمیر‬ ‫پوتین گرفت و علنا به تحریم های اعمال شده علیه مسکو‬ ‫اعتراض کرد ؛ تحریم هایی که مانع تالش وی برای انعقاد‬ ‫توافقات نفتی بزرگ با روسیه می شد‪.‬‬ ‫در مقابل نیز کرملین از نامزدی تیلرســون استقبال‬ ‫کــرد و وی را به عنــوان فردی بســیار محکم کــه روابط‬ ‫بســیار خوبی بــا پوتین و روس هــا دارد‪ ،‬تحســین کرد‪.‬‬ ‫دونالد ترامپ جمهوریخــواه‪ ،‬چند روز دیگر در ‪ 20‬ژانویه‬ ‫ســکان هدایــت کاخ ســفید را بر عهده خواهــد گرفت و‬ ‫جایگزیــن اوبامای دموکرات خواهد شــد که بر اســاس‬ ‫دیدگاه بســیاری از تحلیلگران‪ ،‬نشانه یک بحران عمیق‬ ‫در نظام ســرمایه داری لیبرال خواهد بــود‪ .‬هرچند اوباما‬ ‫در دوران خود‪ ،‬در مقطعی به دنبال بازســازی مناســبات‬ ‫با روســیه بود اما نه تنها موفق نشــد بلکه روابط مســکو‬ ‫و واشــنگتن را به بدترین حالت خود پس از جنگ ســرد‬ ‫ رســاند‪ .‬بااین حال‪ ،‬اظهارات ترامپ و پوتین در حمایت‬ ‫از یکدیگر‪ ،‬نوید چشــم انداز مســاعدی را بــرای روابط‬ ‫کاخ سفید و کرملین می دهد که می تواند برای بسیاری از‬ ‫بحران ها و چالش های منطقــه ای و بین المللی از جمله‬ ‫بحران سوریه سرنوشت ساز باشد‪.‬‬ ‫‪63‬‬ ‫پروژه مشترک‬ ‫فرهنگ‬ ‫فیلم سینمایی سالم بمبئی‪ ،‬نخستین پروژه مشترک سینمایی میان ایران و هند‪ ،‬در روز‬ ‫اولاکرانشتوانسترکورد‪ 500‬میلیونفروشرابهنامخودثبتکندودرروزهایاکرانششمار‬ ‫قابل توجهی از مخاطبان را به سینما بکشاند‪ .‬با این وجود قریب به اتفاق منتقدان سینمایی‬ ‫موضعی منفی درباره این فیلم اتخاذ کرده اند‪ .‬به هر حال فیلم ســام بمبئی با افت نسبی در‬ ‫روند رو به رشد فروش خود‪ ،‬هنوز هم با استقبال مواجه است و اکران اروپایی خود را هم اغاز کرده‬ ‫است‪ .‬در این پرونده نگاهی به نظرهای متفاوت منتقدان و سازندگان فیلم داریم‪.‬‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫ِ‬ ‫فارسی فیلم هندی‬ ‫فیلم‬ ‫فیلمسالمبمبئیمنتقدانفراوانیدارد‬ ‫‪1‬‬ ‫دوستی به شوخی می گفت که فیلمفارسی ها از بین‬ ‫نمی روند‪ ،‬بلکه از دوره ای به دوره دیگر منتقل می شــوند‪.‬‬ ‫ایــن انتقال دوره ای گاهــی اوقات ویژگی های شــناختی‬ ‫و انحصاری فیلمفارسی را به شــیوه های محدودی تغییر‬ ‫داده است‪ .‬در این گزارش تالش می کنیم با بهره گیری از‬ ‫اموزه های منتقدان ســینمای ایران در طول بیش از چهار‬ ‫دهه اخیر تناسب میان گونه فیلمفارسی و فیلم سالم بمبئی‬ ‫را بررسی کنیم‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪64‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫یک مقدمه‬ ‫بیش از چهل سال است که تعبیر فیلمفارسی توسط‬ ‫دکتر هوشنگ کاووســی از اولین منتقدین سینمای ایران‬ ‫در مجله فردوسی به نوشته های سینمایی کشور وارد شده‬ ‫است ‪.‬پدیده ای که امروز با نام فیلمفارسی می شناسیم‪ ،‬با‬ ‫هر تعریف و تصوری که در ذهنمان به وجود اورده باشــد‪،‬‬ ‫تنها نقطه مشــخص و قابل اتکایی اســت کــه می توانیم‬ ‫بحث های تئوریک مربوط به شــرایط و حوادث سینمایی‬ ‫کشورمان را در حول و حوش ان اغاز کنیم‪.‬‬ ‫فیلمفارســی در اصل‪ ،‬ارجاع دهنده ســینمای عصر‬ ‫پهلوی اســت‪ .‬در ان دوره مجموعه فیلم های ســینمای‬ ‫کشــور که با رویکردی ســطحی نگر و غیراخالقی در پی‬ ‫سرگرم کردن مخاطب و کســب بهره اقتصادی بودند‪ ،‬به‬ ‫فیلمفارسی مشهور شدند‪ .‬این جریان سینمایی در سال های‬ ‫نخستین پس از انقالب منزوی شــ د اما در سال های اخیر‬ ‫دوباره احیا شــده و با شــکل و شــمایلی جدیــد و تا حدی‬ ‫اخالقی تر به فعالیت خودش ادامه می دهد‪ .‬هم از این رو‪،‬‬ ‫برای شــناخت بهتر ســینمای امروز ایران و اسیب شناسی‬ ‫ان الزم است که به بررســی فرمت و ساختار بندی این نوع‬ ‫فیلم ها پرداخت‪ .‬به هر حال بیش از هشــتاد ســال از اغاز‬ ‫سینمای ایران و همزادش فیلمفارسی می گذرد‪ .‬با گذشت‬ ‫سال ها و تغییر و تحوالت گســترده در ایران می توان این‬ ‫سوال را درباره فیلمفارسی مطرح کرد‪ :‬ایا فیلمفارسی هنوز‬ ‫هم زنده است؟ پاسخ به این سوال مثبت است‪ .‬فقط نگاهی‬ ‫گذرا به پوسترهای فیلم های اخیر سینمای تجاری ایران‪،‬‬ ‫خط داستانی انها‪ ،‬بازیگران شان و تماشای یک سکانس‬ ‫از این فیلم ها کافی است که حضور بدترین شکل سینمای‬ ‫فارسی زبان را تایید کند‪.‬‬ ‫فیلمفارسی فقط تغییر چهره داده و در حال تطبیق با‬ ‫شرایط دوران اجتماعی تازه بود‪ .‬خود این مساله می تواند‬ ‫یک بار دیگر نبوغ فیلمفارسی در رنگ عوض کردن و دوام‬ ‫اوردن در شرایط متفاوت را ثابت کند‪.‬‬ ‫عناصر فیلمفارسی‬ ‫روایت فیلم هــا ‪ :‬این اثــار مبتنی بــر تصادف های‬ ‫باورنکردنــی‪ ،‬چرخش هــای داســتانی محیرالعقــول و‬ ‫ســوء تفاهم های اغراق امیزند‪ .‬طنزی دارند که در بهترین‬ ‫حالت ساده لوحانه و در بدترین حالت سخیف و توهین امیز‬ ‫است‪ ،‬در حالی که تعلیق و اضطراب شان بیشتر به کمدی‬ ‫پهلو می زند تا یک هیجان سینمایی حساب شده‪.‬‬ ‫شخصیت ها‪ :‬ادم های این فیلم ها با وجودی که از‬ ‫تیپ های اشنای اجتماعی امده اند معموال در حد همان تیپ‬ ‫می مانند و دروغین تر از انند که به عنوان یک انسان صاحب‬ ‫هویت فردی جدی گرفته شوند‪.‬‬ ‫موقعیت ها ‪ :‬تضاد طبقاتی که با عشق حل می شود‬ ‫و ان نزاع بی پایان ســنت و مدرنیزم که معموال به نفع سنت‬ ‫به سرانجام می رسد‪.‬‬ ‫شکل ساخت فیلم ها ‪ :‬بر اساس کلیشه های موفق و‬ ‫ستاره های محبوب اخرین فیلم یا بازسازی فیلمفارسی های‬ ‫دیگر یا اثار موفق سینمای جهان ‪ ،‬معموال هیچ چیز در انها‬ ‫تازه نیست‪.‬‬ ‫از ســوی دیگر فیلمفارســی از نظر فنی یک جریان‬ ‫بی اعتنا به فن اوری های تازه نبوده و نیست‪ .‬اگر فیلم های‬ ‫اولیه سینمای ایران با دوربین کوکی ‪ 16‬میلی متری ساخته‬ ‫می شــدند‪ ،‬کارگردان همــان فیلم ها وقتی که الزم شــد‬ ‫فیلم های سینمااسکوپ و رنگی و به قول خودشان «وزین»‬ ‫و «شاهکار» هم می ساختند‪.‬‬ ‫امروز تکنولــوژی ویدئو و اســان بــودن تولید فیلم‬ ‫بــا دوربین هــای دیجیتــال بزرگ تریــن موهبــت بــرای‬ ‫فیلمفارسی سازان است‪ .‬دیگر نه در نوبت قرار گرفتن برای‬ ‫در اختیار داشتن یکی از چند دوربین ‪ 35‬میلیمتری موجود‬ ‫در کشور الزم است و نه فرستادن فیلم به البراتوار‪ .‬فیلم ها‬ ‫می توانند به اسانی در منزل تهیه کننده روی یک کامپیوتر‬ ‫تدوین شوند‪.‬‬ ‫راه مواجهه با فیلمفارســی چیســت؟ فیلمفارسی در‬ ‫واقع می تواند کژکارکرد ســینما باشــد‪ .‬البته به این اعتبار‬ ‫که فیلمفارســی متفاوت از ســینمای عامه پســند است و‬ ‫الزاما یکی نیســتند‪ .‬بهترین شــیوه مواجهه با فیلمفارسی‬ ‫حضور فیلمســازان متفاوت ســینمای ایران است که هر‬ ‫فیلم خوبشان می تواند نقشی موثر در تغییر ذائقه تماشاگر‬ ‫داشته باشد‪.‬‬ ‫ژانرشناسی فیلم سالم بمبئی‬ ‫ســام بمبئی یک فیلم عشــقی اســت که برخی از‬ ‫مولفه های این ژانر را در ساختار خود گنجانده است‪ .‬الگوی‬ ‫میهمان بالیوودی‬ ‫درباره اولین پروژه مشترک سینمایی‬ ‫ایران و هند‬ ‫نظر منتقدان برایم مهم نیست‬ ‫ن محمدپور در باره فیلم‬ ‫گفت وگوی چالشی با قربا ‬ ‫«سالم بمبئی»‬ ‫عشق پســر فقیر به دختر ثروتمند تاریخچه ای طوالنی در‬ ‫ســینمای هند و همین ســینمای خودمان دارد‪ .‬هوشنگ‬ ‫کاووســی منتقد باســابقه ســینمای پیش از انقالب برای‬ ‫مجموعه ای از فیلم ها با ســاختار و ویژگی های مشــترک‬ ‫همچون داســتان پردازی عجوالنه‪ ،‬قهرمان ســازی های‬ ‫بی منطق‪ ،‬رقص و اواز کاباره ای بدون ارتباط با داســتان‪،‬‬ ‫نبــود روابــط علــی و معلولــی‪ ،‬عشــق های غیر واقعی‪،‬‬ ‫حادثه پردازی و‪ ...‬که در ســینمای ایران تکرار می شدند‪،‬‬ ‫نام فیلمفارســی را انتخــاب کرد‪ .‬ایــن فیلم هــا عموما با‬ ‫گرته برداری از سینمای هالیوود و هند ساخته می شدند‪ .‬در‬ ‫روایت داستانی این فیلم ها معموال استفاده از چرخش های‬ ‫داســتانی محیرالعقول و ســوء تفاهم هــای اغراق امیز و‬ ‫طنز سطحی و ســاده لوحانه وجود داشت و عنصر تعلیق و‬ ‫اضطرابشان بیشتر به کمدی ناخواســته نزدیک می شد‪.‬‬ ‫شــخصیت های این فیلم ها معموال از تیپ های اشــنای‬ ‫اجتماعی بودند و دم دستی تر از ان بودند که به عنوان یک‬ ‫انسان با هویت فردی شناخته شوند‪ .‬بازیگران در این گونه‬ ‫فیلم ها حتی اگر فقیر بودند لباس های گران می پوشیدند‬ ‫و معموال در داستان های عشــقی به خاطر معشوق کتک‬ ‫می خوردند‪ .‬فیلمفارسی در طول سال های پس از انقالب به‬ ‫شکل های مختلفی دوباره به جریان سینمای ایران بازگشته‬ ‫و در مواقعی‪ ،‬که کم هم نبوده ‪ ،‬با استقبال مخاطبان مواجه‬ ‫شــده اســت‪ .‬در این مطلب به بررســی ویژگی های سالم‬ ‫بمبئی و وجه تشــابهش بــه فیلمفارســی و همچنین علت‬ ‫فروش خوب این فیلم خواهیم پرداخت‪.‬‬ ‫در چند سال اخیر برخی تهیه کنندگان الگوی تازه ای‬ ‫برای جــذب مخاطب و دور زدن سانســور پیــدا کرده اند‪:‬‬ ‫فیلمسازی در کشوری دیگر‪« .‬من ســالوادور نیستم» که‬ ‫تا پیش از اکران فروشــنده‪ ،‬پرفروش ترین فیلم بود‪ ،‬برای‬ ‫رفع مســاله حجاب و ایجاد جذابیت به برزیل رفت‪ ،‬کاری‬ ‫که سالم بمبئی در هندوســتان و با بازیگران هندی انجام‬ ‫داده اســت‪ .‬در حال حاضر وزارت ارشاد اجازه می دهد که‬ ‫این گونه فیلم ها بدون مشکل سانسور اکران شوند و مردم‬ ‫هم گذشتن از خط قرمز ها را دوست دارند‪ .‬بی شک در کنار‬ ‫این مســاله یکی از مهمترین دالیل فروش باالی ســام‬ ‫بمبئی حضور محمدرضا گلزار در فیلم است‪ .‬همان طور که‬ ‫حضور رضا عطاران فروش ســالوادور را تضمین می کرد‪.‬‬ ‫در ادامه به بررســی فیلمنامه ســام بمبئی (اگر فیلمنامه‬ ‫منسجمی وجود داشته باشد) پرداخته می شود‪.‬‬ ‫شخصیت پردازی‬ ‫روایت‬ ‫به مساله فروش فیلم بازگردیم‪ .‬هر فیلمی در سینما‬ ‫ناخواســته یا هدفمند اثری بر بینندگانــش می گذارد‪ .‬اثر‬ ‫نگاه سطحی ســام بمبئی به مفهوم عشق بی شک تاثیر‬ ‫چندان مطلوب بر فضای جامعه و مخاطبان فیلم نخواهد‬ ‫گذاشت‪ .‬پیرامون نگرش فیلمساز دو نظریه قابل بررسی‬ ‫اســت‪ .‬اول انکه فرض کنیم نگاه کارگردان به عشــق و‬ ‫رابطه زن و مرد برخاسته از دل جامعه و شبیه سازی از روابط‬ ‫موجود در جامعه است و فرض دوم انکه این نگاه را حاصل‬ ‫برداشت ناقص سازنده اثر از وضع موجود دانست‪ .‬ارتباط‬ ‫گســترده مخاطب را اگر صرفا به پــای مولفه هایی چون‬ ‫بازیگر محبوب و گــذر از خط قرمزهــا نگذاریم می توان‬ ‫حدس زد که جامعه در یــک معنای عام عالقه نســبی به‬ ‫برداشــت های ســطحی و قابل هضم از مفاهیم پیچیده‬ ‫دارد تا هم نیازهای خــود را رفع کند و هم وقتی برای تفکر‬ ‫به پرســش های بنیادین تلف نکند‪ .‬با این حدس تفاوتی‬ ‫نمی کند کــه کدام فرض درســت اســت‪ ،‬برداشــتی که‬ ‫مخاطب از اثر می کند و راهکاری ک ه کارگردان برای جذب‬ ‫مخاطب و بازگشت سرمایه برگزیده است کامال منفعت دو‬ ‫طرف را در بر می گیرد‪ .‬باید پذیرفت که مساله ریشه ای تر‬ ‫از ان اســت که بتوان امیــدوار بــود پرفروش ترین فیلم‬ ‫ســینمای ایران اثری از اصغر فرهادی باقی بماند‪ .‬تاریخ‬ ‫ثابت کرده است که نگاه ســطحی‪ ،‬مقتدرانه در صف اول‬ ‫جذب مخاطب قرار گرفته‪ ،‬می گیرد و خواهد گرفت‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫واقعیت این است که نه پیچشــی در روایت داستان‬ ‫وجــود دارد و نه گــره ای خلــق می شــود که به واســطه‬ ‫هوشمندی شــخصیت ها یا تالش شــان باز شــود‪ .‬فیلم‬ ‫عمال هیچ داســتان دراماتیکی نــدارد و تمــام توان خود‬ ‫را برای درگیر کــردن مخاطب روی ظاهر شــخصیت ها و‬ ‫فروش‬ ‫فرهنگ‬ ‫در این فیلم شــخصیت ها به واســطه درونیات شان‬ ‫تعریف نمی شوند‪ ،‬بلکه هر انچه از انها می دانیم به شکل‬ ‫ظاهری و ویژگی های ظاهری شــان محدود شــده است‪.‬‬ ‫جالب اســت که موضوع و مضمون اصلی فیلم‪ ،‬عشــق‪،‬‬ ‫یک پدیده درونی اســت اما در این فیلم همه چیز در ظاهر‬ ‫و بیرون اتفاق می افتد‪ .‬کریشــما‪ ،‬با بازی دیا میرزا‪ ،‬پولدار‬ ‫است چون یک ماشین مدل باال سوار می شود‪ .‬از ظاهر و‬ ‫لباس هایش هم کمی از سطح زندگی اش می فهمیم‪ .‬اما در‬ ‫هیچ بخشی از داستان اشاره نمی شود که کریشما خسیس‬ ‫اســت یا ولخرج‪ ،‬مغرور اســت یا دلرحم‪ ،‬عجول است یا‬ ‫صبور‪ ،‬منطقی است یا احساساتی و‪ ...‬فقط می دانیم که او‬ ‫ت و مگر هزاران فیلم با این ویژگی‬ ‫به دنبال عشق حقیقی اس ‬ ‫در ســینمای هند ی ا هالیوود ساخته نشده است؟ چه نگاه یا‬ ‫نگرش تازه ای باعث می شــود که فیلم ارزش تماشا کردن‬ ‫پیدا کند و از ان مهم تر تا این حد با استقبال مواجه شود؟‬ ‫و اما دربــاره علی‪ .‬بــه واســطه رابطه اش بــا مادر و‬ ‫هم خانه ای اش و همچنین نوع شــغلی کــه انتخاب کرده‬ ‫اســت‪ ،‬چیزهای اندکی از او می فهمیم‪ .‬مثــا می دانیم‬ ‫کــه روی پــای خــود ایســتاده و مغــرور اســت‪ .‬مادرش‬ ‫را خیلــی دوســت دارد‪ .‬اعتقــادات مذهبــی دارد اما بین‬ ‫ســنت و مدرنیته گیر کرده است‪ .‬راســتی رفتار مادر علی‬ ‫چقدر بــه واقعیــت نزدیک اســت؟ مادری که به واســطه‬ ‫لحظات کمی که خودش یا صدایش در فیلم حضور دارد‪،‬‬ ‫متوجه عمق مذهبی بودنش شــده ایم اما نســبت به حرف‬ ‫علی که می خواهــد زن هندی بگیرد بیش از حد مشــتاق‬ ‫اســت‪ .‬تفاوت مهمی بین تعریف ویژگی های شخصیتی‬ ‫و شــخصیت پردازی وجــود دارد‪ .‬شــخصیت پردازی بــه‬ ‫ویژگی های شخصیتی ای اطالق می شود که در درام نقش‬ ‫ی می کنند و اثرگذار هستند‪.‬‬ ‫باز ‬ ‫در داســتانی که قرار اســت برای علی رخ دهد (اگر‬ ‫اشنایی با کریشما و ماجراهای بعد از ان را بتوان داستانی‬ ‫دانست)‪ ،‬کدام یک از این ویژگی های عنوان شده بر قصه‬ ‫اثر می گذارد؟ هیچ یک‪ .‬اگر علی از خانواده غیر سنتی بود‬ ‫هم می توانست عاشق کریشما شود و با نامزد او در بیفتد‪.‬‬ ‫انگار مهمترین مســاله همان فقر و عشــق غیر منطقی و‬ ‫ناگهانی پســر و دختر است‪ ،‬یعنی کلیشــه همیشگی این‬ ‫دســته فیلم ها‪ .‬اما این عشــق فقط یک نگاه سطحی به‬ ‫مساله دوست داشتن است چون اساسا شخصیت ویژه ای‬ ‫خلق نشده که بتواند دوست داشته باشد و دوست داشتن‬ ‫را نشــان دهد‪ .‬در این میان چاره ای برای فیلمســاز باقی‬ ‫نمی ماند که در ســکانس های حوصله ســر بر رستوران یا‬ ‫ماشین کریشــما‪ ،‬یکی در میان و به زبان های مختلف به‬ ‫همدیگر بگویند که دوستت دارم تا این عشق اسمانی جلوه‬ ‫بیرونی پیدا کند‪ .‬شخصیت علی در طول داستان هیچ گاه‬ ‫درگیر مشکلی نمی شــود که خودش بتواند ان را حل کند و‬ ‫معجزه ای رخ ندهد تا داستان را جلو ببرد‪ .‬او یا پشت در خانه‬ ‫کریشما زار می زند یا کتک می خورد‪ ،‬همانند کریشما که در‬ ‫نبود علی جز گریه کردن کاری ندارد که بکند تا پس از مدت‬ ‫زیادی زار زدن زیر بــاران ناگهان یادش بیفتد که می تواند‬ ‫شماره معشوق خود را از دانشــگاه بگیرد (چرا پیش از این‬ ‫یادش نیفتاد؟ این فراموشی هم پیامد عشق است؟) تا باز‬ ‫هم یک گره دم دستی در ســاختار درام‪ ،‬مرگ مادر علی‪،‬‬ ‫به واسطه یک تلفن ساده حل بشــود‪ .‬شاید تنها بخشی از‬ ‫داستان که علی مشکل خود را حل می کند‪ ،‬مواجهه اش با‬ ‫نامزد کریشما‪ ،‬همان که به واسطه یک اسلحه شخصیت‬ ‫خبیث اش به مخاطب معرفی می شود‪ ،‬در رستوران محل‬ ‫کار علی است که علی با قدرت کالم خود او را ساکت می کند‬ ‫و در برابر نیروی منفی داستان می ایستد‪« :‬عشق رو نمیشه‬ ‫گدایی کرد چون چیزای با ارزش رو به گدا نمیدن‪ ».‬دیالوگی‬ ‫که خیلی از مخاطبان را ســر ذوق می اورد‪ ،‬همان طور که‬ ‫مشابه این جمله در شبکه های مجازی با الیک های فراوان‬ ‫استقبال می شود‪.‬‬ ‫فضای فیلم و جذابیت ها و موضوع خط قرمزی اش استوار‬ ‫کرده اســت‪ .‬روایت فیلم به گونه ای اســت که مهم ترین‬ ‫بخش های داستان در نام ه یا مونولوگ ها شخصیت ها گفته‬ ‫می شود‪ .‬برای مثال نامه ای که کریشما در انتهای داستان‬ ‫به علی می نویسد‪ ،‬مهمترین گره داســتان را باز می کند و‬ ‫این مبتدیانه ترین و دم دستی ترین شــیوه برای روایت در‬ ‫فیلمنامه است‪.‬‬ ‫انچه در «ســام بمبئی» گم است‪ ،‬خود ذات سینما‬ ‫یعنی روایت کردن یک داستان توسط تصاویر است‪ .‬تقریبا‬ ‫تمامی میزانسن های فیلم (موقعیت قرارگیری شخصیت ها‬ ‫در مقابل دوربین) و همچنین ترکیب بندی قاب ها کلیشه ای‬ ‫و بدون مفهوم است‪ .‬مفهوم کارگردانی در این فیلم به قرار‬ ‫دادن بازیگران (به هر شکلی که شده و راحت تر است) در‬ ‫مقابل دوربیــن و زدن دکمه فیلمبــرداری تقلیل پیدا کرده‬ ‫اســت‪ .‬برای مثال محل قرار گیری دوربین یا شیوه حرکت‬ ‫ان در سکانسی که خانه علی به هم ریخته است و کریشما‬ ‫قرار اســت به زودی به انجا بیایــد (چه دلیلــی بدتر از جا‬ ‫ماندن موبایل) هیچ هیجانی در مخاطب ایجاد نمی کند‪.‬‬ ‫به همین دلیل تدوین گر همانند دیگر قسمت های فیلم با‬ ‫استفاده از موسیقی سعی می کند ریتم و حس و حال فیلم را‬ ‫در بیاورد و هیجانی القا کند‪ .‬نوع کارگردانی در سکانس های‬ ‫خوش گذارنی و تفریــح هم (بیش از نیمــی از فیلم) بنا به‬ ‫الگوی مورد عالقه فیلمساز یعنی فیلمفارسی و فیلم هندی‬ ‫به موزیک ویدئو نزدیک تر است تا سینما‪ .‬هیچکاک جمله‬ ‫معروفی در مورد اهمیت کارگردانی در سینما دارد‪« :‬اگر در‬ ‫فیلمی صدا را حذف کنید باز هم باید بتواند حرفش را بزند‪».‬‬ ‫از این منظر ســام بمبئی یک بازنده تمام عیار است (البته‬ ‫اگر زیرنویس فارســی فیلم را هم به حساب نیاوریم) چون‬ ‫تمام روایت داستانش وابسته به مونولوگ است و تمام حس‬ ‫و حالش وابسته به موسیقی‪.‬‬ ‫‪65‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫نظر منتقدان برایم مهم نیست‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪66‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫نمحمدپور‬ ‫گفت وگویچالشیباقربا ‬ ‫دربارهفیلم«سالمبمبئی»‬ ‫اقای محمد پور! در مورد فیلم شــما اتفاق جالبی‬ ‫افتــاده‪ ،‬در حالی که فیلــم دارد روزهــای اکران‬ ‫موفقــش را می گذراند‪ ،‬تقریبا هیــچ منتقدی با‬ ‫این فیلم موافق نیست‪ .‬همه می گویند این فیلم‬ ‫به قدری با نگاه به گیشه ساخته شده که تقریبا‬ ‫هیچ یک از اصول فیلمسازی در ان رعایت نشده‪.‬‬ ‫برخی می گویند این فیلم نــه از یک قصه یا ایده‬ ‫داســتانی بلکه از یک ایده تجاری برامده است‪.‬‬ ‫نظر شما در این باره چیست؟‬ ‫نه واقعا این طور نیســت‪ .‬واقعیت این است که‬ ‫در فیلم اولی که ســاختم و نامش «زبان مادری» بود یک‬ ‫بازیگر هندی در گــروه بازیگرانم داشــتم که همان موقع‬ ‫به من پیشــنهاد داد در بالیوود فیلم بسازم‪ .‬البته ان موقع‬ ‫جدی نگرفتم‪ .‬زمان گذشت تا اینکه همین بازیگر از یک‬ ‫تهیه کننده هندی دعوت کرد تا در جشــنواره فجر ســال‬ ‫‪ 92‬حضور داشــته باشــد‪ .‬ان زمان با این تهیه کننده چند‬ ‫جلســه مشــترک برگزار کردیم و قضیه کم کم جدی شد‪.‬‬ ‫من همان موقع قصه یک فیلمنامه را نوشته بودم با عنوان‬ ‫«خداحافظ بخارســت» و به زمانی مربوط می شــد که به‬ ‫رومانی رفته بودم‪.‬‬ ‫در حین همین جلسات بود که یاد این قصه افتادم و‬ ‫بستر قصه را از رومانی به هند بردم‪ .‬حدود ‪ 40‬تا ‪ 50‬درصد‬ ‫کار را تغییر دادم و قرار شــد با همان تهیه کننــده وارد فاز‬ ‫اجرایی بشویم‪ .‬اما قراردادی که ان تهیه کننده فرستاد در‬ ‫واقع شــبیه قرارداد ترکمانچای بود‪ .‬قرارهایمان را به هم‬ ‫زدیم و من قبول نکردم با او کار کنــم‪ .‬اما انگیزه عجیب و‬ ‫غریبی برای این کار داشتم‪ .‬از همان موقع اراده کردم که‬ ‫به هر ترتیبی هم که شده «سالم بمبئی» را بسازم‪ .‬از این‬ ‫فیلمنامه ‪ 10‬ورژن نوشتم و هربار تغییراتی می دادم تا کار‬ ‫بهتر و بهتر شود‪.‬‬ ‫بهتر هم می شد؟‬ ‫بله‪ .‬با فیلمنامه نویســان بســیاری صحبت کردم‬ ‫و مشــورت گرفتــم‪ .‬به طور همزمان ســعی می کــردم از‬ ‫بالیوود و کسانی که در انجا کار می کنند اطالعات بگیرم‪.‬‬ ‫دنبــال تهیه کننده هــای جدید می گشــتم‪ .‬در فیس بوک‬ ‫تهیه کننده ای را در هنــد پیدا کردم و از میان کســانی که‬ ‫اصطالحا فرند او بودند به یک اهنگســاز برخوردم‪ ،‬ارتباط‬ ‫گرفتم و شــماره موبایلش را گرفتم و در واتــس اپ با انها‬ ‫صحبت کردم‪.‬‬ ‫از طریق همیــن دوســتان فهمیدم خانمــی به نام‬ ‫مریم زکریا که یک ایرانی اســت در بالیوود موفق اســت‪.‬‬ ‫بــا او صحبت کردم و ایشــان هم مرا به کســی وصل کرد‬ ‫که بســیار کمک حال من بود‪ .‬او کسی نبود جز دکتر علی‬ ‫ایرانی‪ ،‬پزشــک ایرانی ساکن هند که پزشــک بسیاری از‬ ‫چهره های مطرح هندی از جمله شاهرخ خان و‪ ...‬است‪.‬‬ ‫ایشان بسیار ادم بزرگی بودند و مسیر کار ما را تغییر دادند و‬ ‫کار ما را راحت کردند‪.‬‬ ‫بنابراین با بســیاری از تهیه کننده های هندی اشنا‬ ‫شــدم و با انها ارتبــاط گرفتم و اطالعات خواســتم‪ .‬بعد‬ ‫از طریق فیس بــوک باز هم یــک تهیه کننــده دیگر هم‬ ‫پیدا کردم که البتــه اوایل جواب پیغام هایــم را نمی داد‬ ‫تا اینکه به واســطه یکی دیگر از دوســتان که با ایشــان‬ ‫اشنایی داشت‪ ،‬به من پاســخ داد‪ .‬اما قرارداد ایشان هم‬ ‫قابل توجه نبــود و نتوانســتم قبول کنم‪ .‬امــا به هر حال‬ ‫همین تهیه کننده ســرانجام کار پخش فیلم سالم بمبئی‬ ‫را در هند بر عهده گرفت‪ .‬خدا را شــکر با هر کسی که در‬ ‫این پروسه طوالنی مدت اشنا شــدم در یک جایی کمک‬ ‫حالم بــود و کار را پیش می بــرد‪ .‬می خواهــم بگویم در‬ ‫این مدت ســختی های زیادی کشــیدم‪ .‬به هر دری که‬ ‫به ذهنم می رســید زدم و تالش زیادی کردم‪ .‬ســرانجام‬ ‫هم موفق شدم‪ .‬نهایت کار این بود که با کمپانی موشن‬ ‫از کارم راضی هستم‪ .‬البته هر‬ ‫ادمی ممکن است بعضی از‬ ‫کارهایش را دوست داشته باشد‬ ‫و بعضی دیگر را نه‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫همین بود که فضای جدید در فیلم وجود داشت‪ .‬از تهران‬ ‫و اپارتمان بیرون رفته بودیم‪.‬‬ ‫در دو سال گذشته سعی کردم همواره خبرهای فیلم‬ ‫را در راس خبرها نگه دارم‪ .‬بازیگر هندی داشتیم‪ .‬بازیگر‬ ‫معروف ایرانی داشتیم‪ .‬ترانه و موسیقی و‪ ...‬داشتیم‪ .‬همه‬ ‫اینها دالیل فروش و استقبال بود‪.‬‬ ‫و فیلمنامه چطور؟‬ ‫قصه جذاب است‪ ،‬عاشــقانه است و مخاطب را‬ ‫درگیر می کند‪.‬‬ ‫درگیر چه چیزی می کند؟‬ ‫درگیر اتفاقات فیلم‪ .‬شــما باید در سالن باشید و‬ ‫ببینید که مردم چگونه با اتفاق های فیلم می خندند‪ ،‬گریه‬ ‫می کنند‪ .‬این یعنی فیلم ارتباطــش را با مخاطب به خوبی‬ ‫پیش می برد‪ .‬غیر از این است؟‬ ‫امــا خیلــی از مخاطبــان فیلــم شــما کــه ان را‬ ‫دیده انــد‪ ،‬از فیلــم راضــی نیســتند‪ .‬می گویند‬ ‫فیلم مجموعه ای از تصاویر و حرکت ها اســت و‬ ‫قصه خاصی ندارد‪ ،‬پیچیدگی داســتانی ندارد و‬ ‫شخصیت ها تیپیکال هستند‪.‬‬ ‫اتفاقا مخاطبان فیلم را دوســت دارند‪ .‬من بارها‬ ‫در ســینماهای مختلف با مردم فیلم را دیده ام‪ .‬واکنش ها‬ ‫واقعا خوب اســت‪ .‬بعضی از فیلم هــای پرفروش را وقتی‬ ‫می بینید و از ســینما بیرون می ایید متوجه می شــوید که‬ ‫تماشــاچی ها از فیلم راضی نبوده اند‪ .‬عصبانی هســتند‪،‬‬ ‫ناراحتند‪ .‬اما در مورد سالم بمبئی واقعا قضیه فرق می کرد‪.‬‬ ‫مردم خوشحال بودند‪.‬‬ ‫راضی بودند و از ما تشــکر می کردند‪ .‬وقتی نظرات‬ ‫مردم را روی ســایت ها هم می خوانیم می بینیم که تعداد‬ ‫بسیار زیادی از تماشاچی های فیلم از ان راضی بوده اند‪.‬‬ ‫من همانطور کــه گفتم ایــن فیلمنامه را بارها بازنویســی‬ ‫کرده ام‪ 10 ،‬بار فیلمنامه را از نو نوشــتم و تغییرات زیادی‬ ‫در ان اعمال کردم‪ .‬حواسم بود که نتیجه کار هر بار بهتر‬ ‫از قبل بشــود‪ .‬از بعضــی از فیلمنامه نویســان مطرح هم‬ ‫درباره اش مشورت گرفته ام‪.‬‬ ‫منظورتان چه کسانی است؟‬ ‫مثال اقای رویین تن که بسیار به من کمک کرد‪.‬‬ ‫چهار پنج ورژن از فیلمنامه را خواند و مشــورت داد‪ .‬اقای‬ ‫جمال شورجه‪ ،‬اقای حبیب احمدزاده و‪ ...‬بیش از ‪ 10‬نفر‬ ‫بودند که روی کار من مشورت دادند و کمکم کردند‪ .‬البته‬ ‫االن همه اسامی یادم نیست‪.‬‬ ‫خب خیلی زمان از ان موقع گذشته و من هم خاطرم‬ ‫نیست که چه کسانی بودند‪ .‬اما به هر حال منظور من این‬ ‫است که دوستان بسیاری مرا کمک کردند‪ .‬من البته خودم‬ ‫اصالتا فیلمنامه نویس هستم‪ .‬اما برای این کار سعی کردم‬ ‫از دوستانم کمک بگیرم‪.‬‬ ‫اما با این حال تعداد بسیاری از فیلمنامه نویسان‬ ‫و منتقــدان می گویند کــه فیلــم در نهایت یک‬ ‫فیلمفارسی است‪ .‬شما این موضع را قبول دارید؟‬ ‫نه اینطور نیست‪ .‬ببینید من خودم فیلمنامه نویس‬ ‫هستم‪ 40 .‬فیلمنامه نوشته ام و ‪ 20‬تا از انها فیلم شده اند‪.‬‬ ‫کارم را بلدم‪ .‬اینها را باید بگذارید به حساب مسائل دیگر‪.‬‬ ‫در سینمای ایران هر فیلمی که مورد استقبال قرار می گیرد ‪،‬‬ ‫سریع می گویند فیلمفارسی است‪ .‬ما قصه را ساده روایت‬ ‫کردیم‪ .‬همه چیز در فیلم من ســر جایش است‪ .‬هرکسی‬ ‫اگر نقدی دارد بگوید مثال فالن بخش کار درنیامده است‬ ‫تا به او جواب بدهم‪ .‬تمام اتفاق ها در فیلم من از یک رابطه‬ ‫علی منطقی پیروی می کند‪.‬‬ ‫مثال چه اتفاق هایی؟‬ ‫مثــا اینکــه می گویند کــه کارکتر علــی با یک‬ ‫پنچرگیری سریع شیفته و عاشــق می شود اینطور نیست‪.‬‬ ‫دختر روبه رویش اگرچــه از او بزرگتر اســت اما چون چند‬ ‫واحد را نتوانســته پاس کند‪ ،‬با او همکالســی شده‪ .‬پس‬ ‫سابقه اشنایی بین انها وجود داشته و همدیگر را دیده اند‪.‬‬ ‫ضمن اینکه علی هم کار را عار نمی داند و اگر مشکلی‬ ‫پیش بیاید وارد کار می شــود و به دیگری کمک می کند‪.‬‬ ‫علــی در اتاقش عکس دکتر شــریعتی و گانــدی را نصب‬ ‫کرده است‪ .‬اینها به پرداخت شخصیت او کمک می کند‪.‬‬ ‫نمی کند؟ دختر هــم می داند کــه او متفکر اســت و‪....‬‬ ‫حاال بعــد ماجراهای دیگــری اتفاق می افتد کــه علی به‬ ‫بیمارســتان می رود‪ ،‬بعد ماجرای موبایلــش پیش می اید‬ ‫که باعث می شــود دختر را به خانه برساند و‪ ...‬می خواهم‬ ‫بگویم که ایــن اتفاق هــا ارام ارام و در دل فیلم می افتد و‬ ‫یکباره و ناگهانی و بی منطق نیســت‪ .‬وقتی بیننده می اید‬ ‫و فیلم را می بیند و دوســتش دارد دیگر جای این حرف ها‬ ‫باقی نمی مانــد‪ .‬من برای مردم فیلم می ســازم و چیزی را‬ ‫که دوست دارند‪ ،‬می ســازم و برای منتقدان و جشنواره ها‬ ‫کار نمی کنم‪.‬‬ ‫تازه قســت دومش را هــم می خواهید بســازید‬ ‫دیگر‪.‬‬ ‫بله به شــدت پیگیر هستم که ســام بمبئی ‪ 2‬را‬ ‫بســازم‪ .‬اتفاقا همین هفته دارم می روم هنــد که کارهای‬ ‫ســاخت را پیش ببــرم‪ .‬این فیلــم جــواب داده و احتماال‬ ‫مخاطب باز هم استقبال گسترده و بلکه استقبال بیشتری‬ ‫از ان خواهد کرد‪ .‬تجربیات ما برای ساخت فیلم اول حتما‬ ‫ما را کمک می کند که راحت تر و البته ارزانتر از قبل بتوانیم‬ ‫فیلم دوم را هم بسازیم‪.‬‬ ‫فکر نمی کنید کــه در قســمت دوم بخواهید به‬ ‫حرف منتقدان هم توجه کنید‪.‬‬ ‫من عــرض کــردم‪ .‬کار مــن فیلمســازی برای‬ ‫منتقدان و شاد کردن انها نیست‪ .‬تا زمانی که مردم چیزی‬ ‫را دوست داشــته باشــند می توان در همان مورد برایشان‬ ‫فیلم ساخت‪ .‬نقد واقعی این است که مردم استقبال نکنند‪.‬‬ ‫اگر استقبال نکنند فیلم شکست می خورد و تمام‪ .‬اما وقتی‬ ‫فیلم می فروشــد‪ ،‬خوب هم می فروشد دیگر این حرف ها‬ ‫معنایی ندارد‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫پیکچرز اشنا شــدم و انها گوشه ای از کار را قبول کردند‪.‬‬ ‫همزمــان در ایران هــم به دنبال تهیه کننده می گشــتم‪.‬‬ ‫ابتدا با اقای حسن دادخواه قرار بود کار کنیم که پیش تر‬ ‫با ایشــان همکاری داشتم‪ ،‬اما ســرعت کاری ایشان به‬ ‫اندازه ای نبود که بتواند کارهای زیاد ما را پشتیبانی کند‪.‬‬ ‫سرعت ایشان ده بود و سرعت ما صد‪ .‬نمیتوانستیم با هم‬ ‫هماهنگ باشیم‪ .‬بنابراین تقاضا کردم که از کار انصراف‬ ‫بدهند و به دنبال تهیه کننده دیگری گشــتم که بتواند به‬ ‫معنای کامل کلمه مــا را حمایت کند‪ .‬ســرانجام با اقای‬ ‫نوروز بیگی قرارداد بستیم و فیلم را به ثمر رساندیم‪ .‬حاال‬ ‫دیگر فیلمسازی به این سبک و ســیاق را یاد گرفته ایم و‬ ‫چم و خم کار دستمان امده است‪.‬‬ ‫حاال دیگر بلدیم که چطوری با ســینماگران هندی‬ ‫کار کنیم‪ .‬ابتدا انها می گفتند چقدر پول دارید به ما بدهید‬ ‫تا کار را شروع کنیم اما ما اعتماد کافی به انها نداشیم‪ .‬انها‬ ‫هم همینطور‪ .‬من مسیری پر از سنگالخ را طی کردم تا کار‬ ‫به اکران برسد و واقعا خسته شدم‪ .‬پیر شدم‪ .‬سالم بمبئی‬ ‫مرا پیر کرد اما خوشحالم که با استقبال مردم این خستگی‬ ‫از تنم بیرون رفته‪.‬‬ ‫خودتان از نتیجه کار راضی هســتید؟ می دانید‬ ‫که انتقاد از این فیلم خیلی زیاد اســت؛ از جنبه‬ ‫سینمایی و ارزشی‪.‬‬ ‫من این فیلم را خیلی دوست دارم‪ .‬از کارم راضی‬ ‫هســتم‪ .‬البته هر ادمی ممکن اســت بعضی از کارهایش‬ ‫را دوست داشــته باشــد و بعضی دیگر را نه‪ .‬اما من سالم‬ ‫بمبئی را خیلی دوست دارم و فکر می کنم کار خیلی خوبی‬ ‫اســت‪ .‬چون ان را با ذره ذره وجودم ســاختم‪ .‬با تمام دلم‬ ‫فیلم را ساختم‪.‬‬ ‫هر انچه از دل براید الجرم بر دل نشیند‪ .‬خدا را شکر‬ ‫تماشــاچی هم راضی اســت‪ 90 .‬درصد تماشاچی هایی‬ ‫که فیلــم را دیده اند دوســتش دارنــد‪ .‬فیلم مــا صادق و‬ ‫ساده وسالم است‪ .‬شوخی های جنسی و لودگی و‪ ...‬ندارد‪.‬‬ ‫ما یک فیلم عاشقانه محترمانه را ساختیم‪.‬‬ ‫البته منتقدان ســینما با شــما هم نظر نیستند‪.‬‬ ‫تقریبا همه منتقدان با فیلم شما مشکل دارند‪.‬‬ ‫من بــرای منتقدان فیلم نمی ســازم‪ .‬برای مردم‬ ‫فیلم می سازم‪.‬‬ ‫منتقدان هــم البته از اســمان نیامده اند‪ .‬همین‬ ‫مردم هستند با اطالعات و مطالعه بیشتر‪.‬‬ ‫ببینید تجربه نشــان داده که هر فیلمی بیشــتر با‬ ‫استقبال مخاطبان روبه رو شود‪ ،‬بیشتر هم فحش می خورد‪.‬‬ ‫اصال شما کاری سراغ دارید که منتقدان مخالفش نباشند؟‬ ‫مگر النتوری نبود؟ مگر فروشــنده نبود؟ شما هر کاری که‬ ‫انجام بدهی باالخره یک کسی با شما موافق است و یک‬ ‫کسی مخالف است‪ .‬سینمای من سینمای مردمی است‪.‬‬ ‫فیلم هایی که بــاالی ‪ 10‬میلیارد فروختنــد چه فیلم هایی‬ ‫بودند! تعداد زیادی از این فیلم ها تبلیغات جم داشــتند‪.‬‬ ‫ما یک ثانیه هم تبلیغ نکردیم‪ .‬اگــر تبلیغ می کردیم فیلم‬ ‫ما بــاالی ‪ 50‬میلیارد تومــان می فروخت‪ .‬می توانســتیم‬ ‫پنج‪ ،‬شــش میلیون نفر را به سینما بکشــانیم‪ .‬تازه فروش‬ ‫خوب ما در این مــدت در حالی اتفاق افتــاده که در زمان‬ ‫بدی اکران شدیم‪ .‬اول قرار بود عید فطر اکران بشود‪ ،‬بعد‬ ‫گفتند مرداد‪ ،‬بعد شهریور‪ ،‬بعد مهر و‪ ....‬سرانجام گفتند‬ ‫که باید در ‪ 11‬اذر فیلمتان اکران شــود‪.‬اصال زمان خوبی‬ ‫نبود‪ .‬اما ما قبول کردیم و دیدیم که باز هم فیلم موفق بود‪.‬‬ ‫خدا را شاکریم‪.‬‬ ‫فکر می کنید چرا مردم از فیلم استقبال کردند؟‬ ‫مردم دیگــر از ســینمای محصور شــده در این‬ ‫شهر خســته شــده اند‪ .‬فضای جدید می خواهند‪ .‬شادی‬ ‫می خواهنــد‪ .‬فیلم مــا اینها را داشــت‪ .‬مــن معتقدم چند‬ ‫شــاخص مهم باعث شــد که فیلم خوب بفروشــد‪ .‬یکی‬ ‫‪2‬‬ ‫قربان محمدپور ‪،‬کارگردان ‪ 46‬ساله ایرانی است‬ ‫که بیشتر به خاطر نویسندگی برخی از فیلم ها در چند‬ ‫سال اخیر شناخته می شــود‪ .‬بیشتر مخاطبان سینما‬ ‫او را بــا فیلمنامه خروس جنگی به خاطــر می اورند‪ .‬او‬ ‫به طور مشخص در حوزه فیلم های تجاری کار می کند و‬ ‫کارنامه اش این موضوع را تصدیق می کند‪ .‬با او درباره‬ ‫سالم بمبئی صحبت کرده ایم که این بار هم فیلمنامه‬ ‫کار اوست و هم کارگردانی‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪67‬‬ ‫اینفیلمموردقبولمنتقداننیست‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪68‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫گفت وگو با جواد نوروز بیگی‬ ‫پرسشــی که من همواره به عنوان یک دغدغه از‬ ‫تهیه کنندگان سینما پرســیده ام این است که از‬ ‫نظر انان ســینمای ایران در روزگار معاصر در چه‬ ‫تناسبی میان دو مفهوم هنر و صنعت قرار دارد‪.‬‬ ‫از شــما برای ورود به بحث‪ ،‬هم همین پرسش را‬ ‫مطرح می کنم‪.‬‬ ‫بله سوال مهمی اســت‪ .‬به نظر من هم سینمای‬ ‫ایران در روزگار ما واقعا تلفیقی از صنعت و هنر است‪ .‬باتوجه‬ ‫به ساخت بسیاری از فیلم های خوبی که در بخش هنری و‬ ‫اجتماعی‪ ،‬در دنیا جایگاه ویژه ای داریم و تقریبا جایزه ای‬ ‫نمانده که فیلم های ایران فتح نکنند‪ .‬این نشان دهنده فهم‬ ‫باالی فیلمسازان ایرانی است که نام کشورمان را به عنوان‬ ‫یکی از قطب های سینمایی هنری جهان مطرح کرده اند‪.‬‬ ‫خب البته این فیلم ها معموال موفق ترین فیلم های ایرانی‬ ‫در اکران های جهانی هم هستند‪ .‬اما در داخل هم جریان‬ ‫فیلم های تجاری داخلی از قبل بوده و همچنان هم ادامه‬ ‫دارد‪.‬بخشــی از فیلم ها به شــدت با نگاه تجاری ســاخته‬ ‫می شوند و قرار است ســرگرم کننده باشند و خیلی به قواعد‬ ‫هنری و‪ ...‬که ما در ذهن داریم‪ ،‬متعهد نیستند‪ .‬این فیلم ها‬ ‫فیلم های محدوده سرزمینی ماست و در ژانر خود باید بررسی‬ ‫شوند‪ .‬در همه این سال ها هم این فیلم ها همواره تولید شده‬ ‫و اکران هم شــده اند‪ .‬به هر حال این دو گونه سینمایی در‬ ‫کشور ما رشد قابل توجهی داشته اند و باتوجه به این ترکیب‬ ‫نسبتا پیشرو می توانیم بگوییم که سینمای ایران هم از نظر‬ ‫هنری و هم از نظر صنعتی رشد قابل توجهی داشته است‪.‬‬ ‫شــما به عنوان یک تهیه کننده یا ســرمایه گذار‬ ‫وقتی قبول می کنید که فیلمی را بسازید‪ ،‬به کدام‬ ‫یک از این دو بخش بیشتر توجه می کنید؟‬ ‫من البته اولویتم را همیشه اعالم کرده ام که جنس‬ ‫فیلم های هنری وارزشمند را بیشتر می پسندم‪ .‬اگر کارنامه‬ ‫مرا نگاه کنید‪ ،‬می بینید که اولویت من سینمای هنری است‬ ‫و سینمای تجاری مد نظرم نیست‪ .‬اگرهم سینمای تجاری‬ ‫را تجربه کرده ام‪ ،‬سعی کرده ام ارزشی باشد‪ .‬به این معنی‬ ‫‪3‬‬ ‫جواد نوروزبیگی نام اشــنایی در سینمای ایران‬ ‫اســت‪ .‬او در ‪ 10‬ســال گذشــته ‪ 24‬فیلم را به عنوان‬ ‫تهیه کننده‪ ،‬مدیر تولید یا سرمایه گذار‪ ،‬تولید کرده که‬ ‫در نوع خود رکورد قابل توجهی است‪ .‬دامنه فیلم هایی‬ ‫که این سینماگر در تولید انها نقش داشته گونه های‬ ‫متفاوتی را در خود جا می دهد‪ .‬از فیلم های پرســه در‬ ‫مه‪ ،‬سیزده ‪ 59‬و اعترافات ذهن خطرناک من بگیرید‬ ‫تا فیلم هایی مثل طبقه حساس‪ ،‬سالم بمبئی و‪ ...‬با او‬ ‫درباره فیلم اخرش ســام بمبئی گفت وگوی انتقادی‬ ‫کوتاهی داشته ایم که از نظر می گذرانید‪.‬‬ ‫که ارزش های اخالقی جامعه را در ان لحاظ کنم‪ .‬درواقع‬ ‫تجاری بودن یک فیلــم و هدف قرار دادن گیشــه‪ ،‬به هر‬ ‫قیمتی برای من مطرح نبوده است‪ .‬سعی نکرده ام که فیلمم‬ ‫صرفا تجاری باشد و به هر قیمتی از بازار سود بگیرم‪ .‬سعی‬ ‫کرده ام که فیلم هایم را خانواده ها در کنار هم بتوانند ببینند‪.‬‬ ‫البته همه اثار من هم تجاری نیستند‪ .‬برخی فیلم هایی که‬ ‫ساختم هنری بودند و در گیشــه فروش نداشتند‪ ،‬اما برخی‬ ‫فیلم های تجاری هم ســاخته ام که در جشنواره ها مطرح‬ ‫نبوده اند‪.‬‬ ‫با این مختصاتی کــه از کار خودتان ارائه کردید‪،‬‬ ‫می خواهم بدانم که فیلم اخرتان‪ ،‬ســام بمبئی‬ ‫در کجای کارنامه کاری شــما قرار می گیرد؟ یک‬ ‫حرکت رو به جلو است یا عقب؟‬ ‫این فیلم هم جزو فیلم های تجاری است و مشترک‬ ‫اســت‪ .‬اصوال همین مشــترک بودن من را مجاب کرد که‬ ‫قبول کنم این فیلم را بسازم‪ .‬به هر حال مناسبات مشترک‬ ‫زیادی با هند وسینمای این کشــور داریم و من هم تالش‬ ‫کردم در این فیلم این اتفاق مشترک به نحو احسن بیفتد‪.‬‬ ‫از طرفی درباره هنــد خیلی تحقیق کرده بــودم‪ .‬زبان این‬ ‫کشور در دوره هایی فارسی بوده و همین االن هم سیصد‪،‬‬ ‫چهارصد کلمه رایج فارســی در زبانشــان وجود دارد‪ .‬این‬ ‫کشــور ‪ 400‬میلیون مســلمان دارد و تعداد بســیار زیادی‬ ‫شــیعه در ان زندگــی می کنند‪ .‬خب همه این شــاخصه ها‬ ‫نشــان می داد که ما می توانســتیم نزدیک بشویم و حرف‬ ‫بزنیم‪ .‬هدف من این بود که مناســبات ســینمایی بین دو‬ ‫کشور شکل بگیرد‪ .‬حاال ما به عنوان بخش خصوصی این‬ ‫کار را کردیم تا د ِر این باغ باز شــود و دولــت هم ورود کند‪.‬‬ ‫اصوال نه فقــط هند‪ ،‬بلکه در هــر جایی که بتــوان از زبان‬ ‫مشترک فرهنگی اســتفاده کرد‪ ،‬باید مناسبات سینمایی را‬ ‫هم گسترش داد‪ .‬با این اوصاف من می دانستم که سینمای‬ ‫هند به شدت تجاری است و این را هم می دانستم که کار ما‬ ‫هم خواه ناخواه این الگو را خواهد داشت‪ .‬بر همین اساس‬ ‫همان اول به کارگردان گفتم از هجو گویی و شوخی بی خود‬ ‫در کار استفاده نکند! گفتم قصه را در سالمت کامل تعریف‬ ‫کن؛ طوری نباشد که دختری در کنار پدرش نتواند فیلم را‬ ‫ببیند‪ .‬دیالوگی در فیلم نباشد که خود من نتوانم ان را ببینم و‬ ‫باعث شود خجالت بکشم‪ .‬ما حداقل این المان ها را رعایت‬ ‫کردیم‪ .‬این خواسته من بود و خیلی تالش کردم تا از این‬ ‫خط قرمز عبور نکنیم‪ .‬از زمانــی که من پذیرفتم درگیر این‬ ‫کار شوم‪ ،‬پنج تا شــش ماه روی فیلمنامه انرژی گذاشتیم‬ ‫و کار کردیم‪ .‬فیلمنامه پتانسیل همه این موارد را داشت و‬ ‫این ظرفیت بود که شــوخی ها و رفتارهایی در کار باشد که‬ ‫شاید مردم را هم بخنداند‪ ،‬اما خارج از اصول و قواعد کاری‬ ‫من بود‪ .‬اما من همه را کم کردم تا فیلم سالم باشد‪ .‬طبیعتا‬ ‫این سینما درامدزا اســت وبه قصد پولسازی کار می کند اما‬ ‫روش ما این نبوده که به هر قیمتی مخاطب را به مشــتری‬ ‫تبدیل کنیم‪ .‬ما می خواستیم با نمایش یک فیلم سالم‪ ،‬روی‬ ‫ساخت فیم های تجاری سالم فرهنگسازی کنیم‪.‬‬ ‫اما منتقدان برعکس نظر شما می گویند که فیلم‬ ‫صرفا به جیب مخاطب نگاه کــرده و چیزی برای‬ ‫گفتن ندارد‪ .‬انها معتقدند که تماشاگران فیلم در‬ ‫یک سیر نزولی‪ ،‬از ابتدا تا انتهای فیلم رضایتشان‬ ‫از فیلم کم می شود‪.‬‬ ‫نه من موافق این نظر نیســتم‪ .‬خیلی از اکران ها‬ ‫را با مردم دیده ام و چنین برداشــتی هم نکــرده ام‪ .‬اصوال‬ ‫همه فیلم هایم را با مردم و چندین بار در سینماهای مختلف‬ ‫می بینم‪ .‬فیلمی داشــته ام که مردم نتوانســته اند یک ربع‬ ‫هم تحملش کنندو این برای من خیلی سخت بوده و ازارم‬ ‫داده است‪ .‬من ســی بار با مردم ســام بمبئی را دیده ام و‬ ‫یک نفر را ندیدم که در نیمه های فیلم ســالن را ترک کند‪.‬‬ ‫مردم بیکار نیستند که دو ساعت بنشینند روی صندلی سالن‬ ‫سینما و فیلمی که دوست ندارند را نگاه کنند‪ .‬می پذیرم که‬ ‫این فیلم مورد قبول منتقدان نیست‪ .‬اما مخاطب پسند که‬ ‫هست‪ .‬گیشــه دارد همین را می گوید‪ .‬انهم صرفا با تبلیغ‬ ‫دهان به دهان تماشاگران‪ ،‬ما نه تیزری داریم‪ ،‬نه تبلیغی‬ ‫در ماهواره ها داریم و نه‪ ...‬این نشــان می دهد که فروش‬ ‫باالی فیلم نتیجه رضایت مخاطب است‪ .‬کامنت های مردم‬ ‫را در سایت ها ببینید! نهایتا چهار تا پنج درصد منفی است‪.‬‬ ‫مخاطب راضی است‪ .‬ما اخیرا چند بیلبورد را به تبلیغ فیلم‬ ‫اختصاص دادیم که اگر نمی دادیم بهتر می شد‪ .‬پوسترها‬ ‫و طرح ها را ببینید‪ .‬انقدر حذف و اصالح شد که چیزی نماند‬ ‫برود روی پوستر‪ .‬البته ما هم اعتراضی نداریم‪ .‬می خواهم‬ ‫بگویم این بحث که مخاطب از نظر منتقدان با مردم ارتباط‬ ‫برقرار نکرده با واقعیت جور در نمی اید‪.‬‬ ‫البته چنین فیلم هایی در ســالی که ســال رونق‬ ‫سینماست‪ ،‬ممکن اســت اعتماد مخاطبان را به‬ ‫سینما از بین ببرد‪ .‬منظورم کیفیت ساخت است‪.‬‬ ‫ایا نباید در سینمای تجاری هم استانداردهایمان‬ ‫را باال ببریم و فیلم تجاری خوب بسازیم؟‬ ‫من موافقم که اســتانداردهای سینمای تجاری‬ ‫باید تغییر کند‪ .‬ســینمای ما باید مدلی ترکیبی از فیلم های‬ ‫خوب هنــری و فیلم های خــوب تجاری باشــد و این جزو‬ ‫سیاســت های کاری ما هم هســت‪ .‬درباره فــروش خوب‬ ‫فرهنگ‬ ‫فیلم های امســال باید بگویم که عمدتا فیلم های تجاری‬ ‫بوده اند که خوب فروخته اند‪ .‬البته برای مثال ابد و یک روز‬ ‫و فروشــنده هم خوب فروخته اند که فیلم های درخشــانی‬ ‫هستند‪ .‬اما بسیاری از فیلم های پرفروش بازاری و تجاری‬ ‫بوده اند‪ .‬البته من قبول دارم و تاکید داریم بر این مساله که‬ ‫استاندارد ســینمای تجاری ما باید باال برود‪ .‬درستش هم‬ ‫همین است‪ .‬ما هم به لحاظ حرفه ای و هم به لحاظ اخالقی‬ ‫باید سینمای خیلی وزین و شرافتمندی داشته باشیم‪ .‬من‬ ‫معتقدم فیلم سالم بمبئی شرافتمند است‪ .‬من این فیلم را‬ ‫در هند ساختم‪ .‬بسیاری از کشــورهای خارجی هم اکران‬ ‫می شود‪ .‬اما از بسیاری از شــوخی های خاص و رفتارهای‬ ‫خاص در ان پرهیز کردم‪ .‬این یکی از همان استانداردهایی‬ ‫اســت که باید در ســینمای تجاری ما باشــد‪ .‬من شخصا‬ ‫تحقیقاتم را در این باره شــروع کرده ام و می خواهم سطح‬ ‫کیفی سینمای تجاری را به اندازه توان خودم باال ببرم‪.‬‬ ‫با سالم بمبئی ‪2‬؟‬ ‫اتفاقا نکته خوبی است‪ .‬نه! اصال دلیلش همین‬ ‫بوده که تا حاال درباره سالم بمبئی ‪ 2‬حرفی نزده ام‪ .‬این فیلم‬ ‫هم بخواهد ادامه دهنده یک باشــد که دیگر به من نیازی‬ ‫ندارد اما اگر بخواهد استانداردهای سینمای تجاری را باال‬ ‫ببرد من موافقش هستم‪ .‬اما در غیر این صورت نه! واقعیت‬ ‫این اســت که من کارم را کرده ام و دیگــر حتی پولش هم‬ ‫وسوسه ام نمی کند‪ .‬حاال دیگر من به چیزی بیشتر از سالم‬ ‫بمبئی نیاز دارم‪ .‬به همین مناســبت اســت که تا زمانی که‬ ‫این استانداردها را درباره سالم بمبئی ‪ 2‬به دست نیاوریم‪،‬‬ ‫تاکیدی روی ان ندارم‪.‬‬ ‫البتــه در خبر هــا امده که قــرار اســت در همین‬ ‫روزهای اینده کلید بخورد؟‬ ‫باالخره کارگردان حق دارد‪ ،‬دربــاره کارهایی که‬ ‫ممکن اســت در اینده انجام بدهد‪ ،‬ســخن بگوید شــاید‬ ‫مناســبت هایی وجود دارد یا صحبت هایی شده یا‪ ....‬ولی‬ ‫اگر قرار اســت من نوروز بیگی به این پرسش درباره سالم‬ ‫بمبئی ‪ 2‬پاسخ بدهم‪ ،‬حرفم همان است که گفتم‪.‬‬ ‫راســتی درباره ماجرای جنجالی بلیت ‪ 300‬هزار‬ ‫تومانی اکران خصوصی فیلم چیزی ناگفته باقی‬ ‫مانده است؟‬ ‫واقعیت این است که در این باره زیاد حرف زده ام‬ ‫اما چند نکته را باید اینجا بگویم که به نظرم مهم هســتند‪.‬‬ ‫یکی اینکــه نمی خواهــم از تصمیم جمعی خــودم را کنار‬ ‫بکشــم‪ .‬من هم بودم و شــاید طی یک ماه بررسی به این‬ ‫نتیجه رســیدم که چنین کاری انجام بدهم‪ .‬خیلی ها را در‬ ‫جریان قرار دادم‪ .‬قــرار بود امتیازات زیــادی به مخاطب‬ ‫بدهیم و بازیگران هندی را دعوت کنیم و‪ ...‬مشاوره گرفتم‬ ‫از کســانی که ایا می توان بخشــی از هزینه ها را با اضافه‬ ‫کردن رقم بلیت برگردانیم؟ ما در کل ‪ 600‬صندلی داشتیم‬ ‫که مجموعــا ‪ 180‬میلیون تومان بــرای ما درامــد ایجاد‬ ‫می کرد‪ .‬همانطور که می بینید در مقابل هزینه هایی که برای‬ ‫فیلم شد و خدماتی که برای میهمانان ارائه می کردیم رقم‬ ‫چندان باالیی نیســت‪ .‬درواقع نامش بزرگ بود‪ ،‬درامدش‬ ‫بزرگ نبود‪.‬‬ ‫به هر حال من به شــخصه مطمئن بودم که سالن پر‬ ‫می شــود و جمعیت زیادی هم بدون بلیت می مانند‪ .‬اینها‬ ‫را بررســی کردیم اما این اتفاق برای سینما ثقیل بود‪ .‬قرار‬ ‫بود پذیرایی شود‪ ،‬شام بود و‪ ...‬در این میان یک موردش‬ ‫هم فیلم بود‪ .‬اما خیلی ها اعتــراض کردند که برای اکران‬ ‫یک فیلم دارنــد ‪ 300‬هزار تومان از ملــت پول می گیرند‪.‬‬ ‫به هر حال واکنش ها زیاد بود‪ .‬من هم عذرخواهی کردم و‬ ‫اکران افتتاحیه را به سینما کوروش منتقل کردم‪ .‬دیدید چه‬ ‫یک نگرانی به حال سینما‬ ‫سالم بمبئی فیلمی تجاری است اما اینده را تهدید می کند‬ ‫مهدی رحمتی‬ ‫منتقد‬ ‫‪4‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫فیلم به سینما می روند نظری مانند نظر من نداشته باشند‪.‬‬ ‫چون این موضوع یک شکست برای کلیت سینما خواهد‬ ‫بود‪ .‬مخاطب را سرخورده خواهد کرد‪ .‬این نگرانی بی دلیل‬ ‫نیست‪ .‬االن حدود ‪ 16‬ســال از حضور محمدرضا گلزار در‬ ‫ســینمای ایران با «ســام و نرگس» می گذرد و او با بیست‬ ‫فیلمی که طی این سال ها روی پرده داشته‪ ،‬توانسته اغلب‬ ‫در گیشه فروش خوبی را برای اغلب انها رقم بزند‪ .‬یکی از‬ ‫موفق ترین فیلم های کارنامه او هم «اتش بس ‪ »۱‬بود که‬ ‫ی که در‬ ‫در سال ‪ ۸۵‬بیش از یک میلیارد تومان فروخت‪ .‬رقم ‬ ‫ان مقطع برای خود یک رکورد خوب بود‪ .‬پس از ان هم او با‬ ‫«توفیق اجباری»‪« ،‬دموکراسی تو روز روشن» و «شیش و‬ ‫ی پرفروش را روی پرده‬ ‫بش» تقریبا هر دو سال یکبار‪ ،‬فیلم ‬ ‫داشت‪« .‬شیش و بش» با بازی او که سال ‪ ۸۹‬اکران شد‪،‬‬ ‫دو میلیارد و دویست میلیون تومان فروخت و ششمین فیلم‬ ‫پر فروش ان سال بود‪ .‬از ان پس اما اقتدار نسبی گلزار در‬ ‫گیشه از میان رفت‪.‬‬ ‫اما فیلم اخر او با عنــوان «تو و من» همه امیدها را نا‬ ‫امید کرد‪ .‬همچنان که برخی فیلم های عطاران نیز فروش‬ ‫خوبی در گیشه نداشتند‪ .‬این یعنی مخاطب های سینمای‬ ‫ما دارند اعتمادشان را به سوپر استارها از دست می دهند‪.‬‬ ‫شاید اگر ســام بمبئی در هند نمی گذشت و بازیگر هندی‬ ‫نداشــت‪ ،‬هرگز چنین فروش خوبی را هم تجربه نمی کرد‪.‬‬ ‫نگرانی همین است که متاسفانه سینمای ما ممکن است‬ ‫جذابیت های خودبســنده اش را از دســت بدهد و مجبور‬ ‫شــود برای پرکردن ضعف های تکنیکی و فنــی فیلم‪ ،‬به‬ ‫بازیگــران خارجی و رنــگ و لعاب تهی از معنــا تن بدهد‪.‬‬ ‫نکته الزم و حیاتی ان اســیت که تا دیر نشده در سالی که‬ ‫اتفاق های خوبی برای اقتصاد سینما افتاده است‪ ،‬جلوی‬ ‫روند بی اعتمادی مخاطب به ســینما را بگیریم‪ .‬این روند‬ ‫ممکن اســت ســینما را از درون دچار تالطم کنــد و همه‬ ‫امیدواری ها را به یاس تبدیل کند‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫در یکی از نقدهایی که در همین یکی‪ ،‬دو هفته درباره‬ ‫فیلم سالم بمبئی نوشته شده بود‪ ،‬نویسنده تاکید می کرد که‬ ‫این فیلم توانسته بخش های فراموش شده صنعت سینما‬ ‫را دوباره زنده کند و از این حیــث فیلم اخر قربان محمدپور‬ ‫یک اتفاق مهم در ســینمای این روزهای ایران است‪ .‬من‬ ‫با خواندن این نقد با خــودم فکر کردم که ایــا می توان از‬ ‫این زاویه فیلم را دید و دوباره بررسی کرد؟ بار دیگر فیلم را‬ ‫در سینما تماشا کردم‪ .‬این بار با اهالی خانواده و دوستان‪.‬‬ ‫سعی کردم مخاطبی باشم که از فیلم لذت می برد‪ .‬واقعیت‬ ‫ان اســت که اگرچه تند و تیزی قبل را درباره فیلم نداشتم‬ ‫اما باز هم به نظرم دیدن این فیلم لذت بخش نبود‪ .‬چینش‬ ‫رویدادها‪ ،‬توالی دیالوگ ها و فضاسازی های فیلم نمی تواند‬ ‫ان را به عنوان یک اثر مســتقل به مخاطــب عرضه کند‪.‬‬ ‫فیلم سالم بمبئی در واقع تکه های حسی جدا از هم است‬ ‫که چیزی برای پیوند دادنشــان وجود ندارد‪ .‬در واقع رشته‬ ‫تسبیحی نیست تا دانه های تسبیح این فیلم را به هم پیوند‬ ‫بزند‪ .‬افزون بر این معتقدم که خروجی حســی فیلم ‪ -‬حتی‬ ‫باتوجه به قرابت های بسیار فرهنگی میان جامعه ایرانی و‬ ‫هندی ‪ -‬نه ایرانی است و نه هندی! انگار که فیلم استفاده‬ ‫توریستی از نشــان های فرهنگی دو کشــور برده و در یک‬ ‫فضای پارادایمیک غربی قصه را پیش می برد‪ .‬به هر حال‬ ‫ســوای این مباحث که ممکن اســت مخالفان و موافقان‬ ‫بسیاری داشته باشــد‪ ،‬به نظر می رسد که ســام بمبئی تا‬ ‫حدودی توانسته مخاطبانشان را راضی کند‪ .‬این موضوع‬ ‫هم می تواند امیدبخش باشد و هم نگران کننده‪.‬‬ ‫امیدبخشی از این جهت است که به هر حال مخاطبان‬ ‫ذائقه های گوناگونی دارند و باید به همه این ذائقه ها پاسخ‬ ‫داد‪ .‬این اتفاق به گســترش چرخش اقتصادی بازار سینما‬ ‫کمک می کند‪ .‬ســینمای ایران امســال چیــزی در حدود‬ ‫‪ 130‬تا ‪ 140‬میلیارد تومان فروش داشــته که پیش از این‬ ‫خوشبین ترین سینماگران ایرانی خوابش را هم نمی دیدند‪.‬‬ ‫بخش مهمی از ایــن حجم پول کــه وارد چرخه اقتصادی‬ ‫سینما شده از جیب مخاطبانی است که سینما برایشان صرفا‬ ‫تفریح است نه چیزی بیشــتر‪ .‬باید به این مخاطب احترام‬ ‫گذاشت و حضور او را تکریم کرد‪ .‬برای این مخاطبان من‬ ‫سالوادور نیستم و سالم بمبئی چندین میلیارد تومان ارزش‬ ‫دارد و این موضوع هم برای ســینما مهم اســت‪ .‬اما نباید‬ ‫فراموش کرد که در همین بازار هم فروشنده توانست رکورد‬ ‫پرفروش ترین ها را بشــکند‪ .‬کمتر کسی می توند ادعا کند‬ ‫که مخاطبان فیلم فروشــنده همان مخاطبان فیلم سالم‬ ‫بمبئی یا سالوادور هستند‪ .‬فروشنده و سالوادور در مجموع‬ ‫نزدیک به ‪ 30‬میلیارد تومان فروش داشــته اند‪ .‬این یعنی‬ ‫مخاطبان سینمای ایران در هر ژانر و گونه ای اقتصاد این‬ ‫هنر را شکوفا کرده اند‪.‬‬ ‫اگر سالم بمبئی بتواند مخاطبان جدیدی را به سینما‬ ‫بکشاند یا برخی از مخاطبان قهر کرده را به سینما برگرداند‬ ‫اهمیتش کمتر از شاهکارهای سینمایی نیست‪ .‬به هر حال‬ ‫من به عنوان یک مخاطب جدی ســینما نتوانســتم از این‬ ‫فیلم لذت ببرم‪ ،‬امیدوارم مخاطبانی که با هدف دیدن این‬ ‫جمعیت زیادی بود! ما واقعا توان کنترل ان همه جمعیت را‬ ‫نداشتیم‪ .‬االن هم خدا رو شکر می کنم که تلفات ندادیم‪.‬‬ ‫باالخره مردم مشتاق سینما هســتند و دوست دارند بیایند و‬ ‫فیلم را ببیند‪.‬‬ ‫این اواخر هم حاشیه های بســیار زیادی درباره‬ ‫نظر اقای مجیدی درباره فیلم و‪ ...‬وجود داشت‪.‬‬ ‫در این باره دقیقا چه اتفاقاتی افتاد؟‬ ‫ببینید من این فیلم را به خیلی از دوســتان نشــان‬ ‫دادم‪ .‬از وزیر و کمیسیون فرهنگی تا دوستان نزدیکم و‪...‬‬ ‫اما یک نفر از میان انان برای من خیلی اهمیت باالیی داشت‬ ‫که اگر می گفت فیلم را بگذار کنار‪ ،‬کنارش می گذاشــتم‪.‬‬ ‫منظورم اقای مجیدی است‪ .‬من همین چیزی را که به شما‬ ‫گفتم برای یک خبرنگاری تعریف کردم‪ .‬اما ان خبرنگار رفته‬ ‫گفته که مجیدی رقص سالم بمبئی را تایید کرده است‪ .‬من‬ ‫واقعا غصه خوردم‪ .‬من کی چنیــن چیزی گفتم؟ من اصال‬ ‫گفتم که اقای مجیدی به این فیلم عالقمند نبود‪ .‬ایشــان‬ ‫برگشت به من گفت که شما در این فیلم بههدفتان رسیده اید‬ ‫و کار که می خواستید را انجام داده اید اما این فیلم در حوزه‬ ‫عالقه مندی من نیست‪.‬‬ ‫گفتند که یک فیلم تجاری اســت اما فیلم را دوســت‬ ‫نداشــت‪ .‬اما روایتی که از قول من در برخی رســانه ها نقل‬ ‫شــد ‪ ،‬خیلی ســنگین و نگران کننده بود‪ .‬هزاران هزار فیلم‬ ‫ســام بمبئی‪ ،‬به اندازه یک تار موی اقای مجیدی و بقیه‬ ‫فیلمسازانمطرحمانمی شود‪.‬بارهاگفتندکهاینفیلمرکورد‬ ‫افتتاحیه را شکسته و‪ ...‬اما من حتی یک بار به خودم اجازه‬ ‫ندادم که اسم عزیز دلم اقای فرهادی را ببرم‪ .‬رکوردهای انها‬ ‫چیزهای دیگری است‪ .‬رکورد که فقط گیشه نیست‪ .‬من بعد‬ ‫از این اتفاق دیگر تصمیم گرفته بودم هرگز مصاحبه نکنم‪.‬‬ ‫امیدوارم این اتفاق ها دیگر نیفتد‪.‬‬ ‫‪69‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫قصه ناقص است‬ ‫گفت وگوی مثلث با محمد تقی فهیم درباره «سالم بمبئی»‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪70‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫اقای فهیم ! فیلم ســام بمبئی به دنبال فیلم من‬ ‫ســالوادور نیســتم‪ ،‬دومین اثر مشترک سینمای‬ ‫ایران با یک کشــور خارجی دیگر است که امسال‬ ‫روی پرده رفته و البته استقبال بسیاری از انها شده‬ ‫است‪ .‬این در حالی اســت که بسیاری از منتقدان‬ ‫اعتقاد دارند هر دوی این فیلم هــا به لحاظ ارزش‬ ‫هنری اثاری بی رمق و متکی بر چهره هستند‪ .‬شما‬ ‫دلیلایناستقبالرا چهمی دانید ؟‬ ‫این حرف درســتی اســت‪ .‬اســتقبال عمومی از‬ ‫این فیلم ها نه به خاطر فیلم بودن انهــا بلکه صرفا به دلیل‬ ‫جذابیت های برخی بازیگران و کنجاوی مخاطب نسبت به‬ ‫چگونگی به ثمر رساندن پروژه های مشترک سینمایی است‪.‬‬ ‫البته نباید حضور چهره ها و استفاده از سلبریتی ها را به عنوان‬ ‫یک نکته منفی در فیلم ها ذکر کرد اما وقتی که خود فیلم از‬ ‫نظر ارزش های هنری ‪ ،‬پرداخت داســتانی‪ ،‬کارگردانی و‪...‬‬ ‫اثر قابل توجهی نباشد‪ ،‬این موضوع می تواند به عنوان یک‬ ‫شاخص منفی در نقد فیلم مطرح شــود‪ .‬فیلم من سالوادور‬ ‫نیســتم متکی بر حضور رضا عطاران و یک بازیکن مطرح‬ ‫لاستکههمکاریایندودریکاثر‪،‬کنجکاوی‬ ‫فوتبالبرزی ‬ ‫مخاطبرابرمی انگیزد‪.‬همچنیندرفیلمسالمبمبئیهمبه‬ ‫همین شکل‪ ،‬حضور بازیگران ایرانی در یک کشور دیگر و‬ ‫همکاری بازیگران هند در این فیلم می تواند برای مخاطب‬ ‫کنجکاو ‪،‬جذابباشد‪.‬تنهادراینحدمی تواندربارهاین گونه‬ ‫فیلم ها اظهارنظر کرد‪ .‬وگرنه سینما و فیلم به معنای واقعی‬ ‫کلمهدر انهاوجودندارد‪.‬بهویژهدرموردسالمبمبئیوضعیت‬ ‫بغرنج است‪ .‬هیچ بخشی از این فیلم نتوانسته چنان که باید‬ ‫و شاید از فیلتر ســینما بودن عبور کند‪ .‬من بارها گفته ام که‬ ‫این فیلم دست کم گرفتن مخاطب است‪ .‬البته در ادامه باید‬ ‫بگویم اصوال دست کم گرفتن سینما ســت‪ .‬هیچ وجهی از‬ ‫این فیلم در مقایسه با اثاری که در بیش از دو دهه اخیر خلق‬ ‫ی است‬ ‫شــده اند‪ ،‬هماهنگی ندارد‪ .‬یعنی سالم بمبئی فیلم ‬ ‫که انگار در تاریخ جامانده و از بیست سال پیش به این سو را‬ ‫تجربهنکرده‪.‬‬ ‫منظورتان از بیســت سال گذشته دقیقا چیست؟‬ ‫‪5‬‬ ‫محمدتقی فهیم‪ ،‬منتقد با ســابقه سینما ست که‬ ‫پیش از این در همین صفحات‪ ،‬نقدها و گفت وگوهای‬ ‫متعددی از وی خوانده ایــد‪ .‬گفت وگوی کوتــاه زیر با‬ ‫او درباره فیلم ســام بمبئی در واقع یک نقد تند و تیز‬ ‫علیــه فیلم اســت‪ .‬فهیم ضمــن اینکــه تجاری بودن‬ ‫فیلم را می پذیرد و معتقد اســت که فیلم توانسته قشر‬ ‫کم شــماری از مخاطبانش را راضی کند اما می گوید که‬ ‫فیلم مشترک ایران و هند‪ ،‬حتی در مقایسه با اثار تجاری‬ ‫مشــابه خود و به ویژه فیلمفارســی ها‪ ،‬در حد یک فیلم‬ ‫درجه دو یا درجه سه است‪.‬‬ ‫یعنی اینکه فیلم به لحاظ روایت داســتانی به روز‬ ‫نیست یا استفاده از تکنولوژی های نوین و‪...‬؟‬ ‫از هــر لحاظ‪ .‬عــرض کــردم‪ .‬در هیچ بخشــی‬ ‫نمی توان ایــن فیلم را یــک فیلم محصــول ‪ 2017‬در نظر‬ ‫گرفت‪ .‬حتی در مقایسه با اســتانداردهای سینمای بدنه در‬ ‫ایران و هند نیز این فیلم‪ ،‬حرفی برای گفتن ندارد‪ .‬با این حال‬ ‫همان طورکهگفتم جذابیت بازیگران‪ ،‬مشترک بودنپروژه و‬ ‫برخی رنگ و لعاب های تصویری بخشی از اقشار مخاطبان‬ ‫سینماراراضینگهمی دارد‪.‬امادرمقاممقایسهمی توانگفت‬ ‫کهبسیاریازفیلم هایتلویزیونی ‪،‬فیلم های‪ lowlevel‬توزیع‬ ‫خانگیو‪...‬نیزازسالمبمبئیبهسینماوارزش هایسینمایی‬ ‫وفادارتر هستند‪ .‬شاید با کمی ســختگیری بتوان گفت که‬ ‫حتیاگربه عنوانیکفیلمفارسیبهسالمبمبئینگاهکنیم‪،‬‬ ‫ باز هم با یک فیلمفارسی درجه دو و سه طرف هستیم نه یک‬ ‫فیلمفارسیخوبوشسته رفته‪.‬‬ ‫با این حال فروش نزدیک به‪ 10‬میلیارد تومانی این‬ ‫فیلم در گیشه و رکورد شــکنی ان در روز افتتاحیه‬ ‫قابلتوجهاست‪.‬‬ ‫بله‪ ،‬قابل توجه اســت‪ .‬ان هم به همان دلیلی که‬ ‫به شــما گفتم‪ .‬این فیلم برای مخاطب کنجــکاوی ایجاد‬ ‫می کند‪ .‬اما ب ه محضی که مخاطب وارد سینما شد و فیلم را‬ ‫دید‪ ،‬انتظارهایش بر اورد ه نمی شــود‪ .‬قشر بسیار محدودی‬ ‫از سینماروها ممکن است از این فیلم رضایت داشته باشند‪.‬‬ ‫حتی ایــن نگرانی به وجــود می اید که چنیــن فیلم هایی به‬ ‫اعتمادمخاطبانسینمابهفیلم هایاینچنینلطمهبزند‪.‬این‬ ‫می تواند در دراز مدت به ضرر سینما باشد‪ .‬اگرچه به قول شما‬ ‫فروش‪10‬میلیاردتومانیدرکوتاه مدتبهنفعسینمایماست‬ ‫اما نباید فراموش کرد این رشــد نوپا که در سینمای ما اتفاق‬ ‫افتاده متزلزل است و ممکن است به سادگی موجب شود که‬ ‫اعتماد مخاطب از دست برود‪.‬‬ ‫دقیقا چه نکاتــی از فیلم ان را بــه یک اثر ضعیف‬ ‫تبدیل کــرده ؟ منظورم این اســت که بــه صورتی‬ ‫جزئی تردربارهوجوهمختلففیلمبحثکنیم‪.‬‬ ‫ برای مثال در شخصیت پردازی ضعف اساسی این‬ ‫است که کاراکترها تیپیکال هستند‪ .‬حتی بازی بازیگران هم‬ ‫نتوانسته لعاب خوبی روی این تیپ ها بکشد‪ .‬حتی بسیاری‬ ‫از شــخصیت ها را به ســادگی می توان از فیلم حذف کرد‪.‬‬ ‫اتفاقی نمی افتد‪ .‬قصه ناقص اســت و هیچ منطق روایی در‬ ‫روند داستان به چشم نمی خورد‪ .‬برخی از شخصیت ها صرفا‬ ‫ بااتکابهنامبازیگروبانگاهبهگیشهدرقصهتعبیهشده اند‪.‬‬ ‫برایمثالحضوربنیامیندراینفیلمهیچکارکردیجز‬ ‫استفاده تبلیغاتی از شهرت وی ندارد و او یک مهره اضافه در‬ ‫ساختارفیلمنامهاست‪.‬همچنیندرفیلممشخصنمی شود‬ ‫که چرا دختر ثروتمند هندی‪ ،‬عاشق پسر فقیر ایرانی می شود‬ ‫وحاضرمی شودبهنامزدپولداروصاحبقدرتخودشپشت‬ ‫کند‪.‬ماجرایعاطفیدخترپولدارهندیوپسرفقیرایرانیدر‬ ‫این فیلم می توانست بستر مناسبی برای پرداختن به مسائل‬ ‫اجتماعی‪ ،‬سیاســی و فرهنگی باشــد‪ .‬تفاوت های ناشی از‬ ‫ بی عدالتیوفاصلهطبقاتیوهمچنیننزدیکیفرهنگیبین‬ ‫دوکشوریکمسالهقابلطرحدراینفیلمبودکهمی توانست‬ ‫انراازیکفیلمصرفاتجاریفراترببر داماحتیاینحداقل ها‬ ‫همدرمحتوایفیلمدیدهنمی شود‪.‬‬ ‫اگر بخواهیم روی خالء ه ا و حفره های داســتان فیلم‬ ‫متمرکز شویم‪ ،‬می توان صدها نکته و مورد دیگر را به همین‬ ‫ترتیببیانکرد‪.‬دربازنماییحسیفیلمهمبزرگنماییبهحدی‬ ‫استکهکاررااگزجرهمی کند‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫موج سواری فیلمفارسی ها در بازار سینما‬ ‫انتقاد رضا درستکار از تولید فیلم های گیشه پسند‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫فیلم خوب و ارزشمندی تولید می شود‪ ،‬دامنه مخالفت ها با‬ ‫ان تا حدی پیش می رود که ارزش هــای هنری ان نادیده‬ ‫انگاشته می شوند‪ .‬این سینما خب نمی تواند جریان سازی‬ ‫کند‪ .‬وقتی این اتفاق در چند مــورد روی می دهد‪ ،‬طبیعی‬ ‫اســت که راه برای فیلم هایی باز می شــود که فاقد هرگونه‬ ‫ساخت و ارزش حرفه ای هستند‪ .‬به این فیلم ها در امریکا‬ ‫اصطالح ا ترش مووی گفته می شود‪ ،‬یعنی فیلم اشغال! به‬ ‫نظر من اصطالح درستی است‪ .‬چون این فیلم ها به اعتبار‬ ‫و رونق سینما لطمه می زنند‪.‬‬ ‫شما منظورتان این اســت که فضا برای ساخت‬ ‫چنیــن فیلم هایــی مهیا ســت و بــرای ســاخت‬ ‫فیلم های ارزشمند نه؟‬ ‫دقیقا‪ .‬اتفاقا خیلی جالب است این گونه فیلم های‬ ‫کم ارزش یا بی ارزش با کمترین میزان احتیاط در خط قرمزها‬ ‫ورود می کنند‪ .‬کسی هم کاری با انها ندارد‪ .‬ببینید که چه قدر‬ ‫با این فیلم ها برخورد شده؟ وقتی فیلم خوبی ساخته می شود‬ ‫هرکسی از جانب خودش فیلم را نقد می کند اما تقریبا همه‬ ‫درباره این فیلم های نازل سکوت می کنند‪ .‬این فیلم‪‎‬ها و در‬ ‫نمونه های بارزشان اثاری مثل اس و پاس و مشکل گیتی‬ ‫و‪ ...‬دارند به روابط مســتهجن می پردازند و حجاب را هم‬ ‫فرهنگ‬ ‫اقای درســتکار ! بی مقدمه می خواهم بپرسم که‬ ‫به نظر شما چرا فیلمی مثل سالم بمبئی پرفروش‬ ‫است؟‬ ‫البته مــن این ســوال را می توا نم به نــوع دیگری‬ ‫مطرح کنم‪ .‬مثال این گونه که ایا هنوز فیلمفارسی در گیشه‬ ‫جواب می دهد ؟ علی الظاهر بر اساس انچه می بینیم‪ ،‬باید‬ ‫بگویم بله ‪ ،‬جواب می دهد‪ .‬اما اینکه چرا هنوز این نوع سینما‬ ‫جواب می دهد به نظر بحث مفصلــی می طلبد‪ .‬مراجعه به‬ ‫این نوع سینمای شل و وارفته که فاقد ساختار هنری است‬ ‫و بر اساس هیجانات ناشی از پاسخ به خواست نازل برخی‬ ‫از تماشاگران تولید می شــود‪ ،‬مبتنی بر چند عامل است‪.‬‬ ‫مهمترین عامل به نظرم این اســت که متاســفانه در یک‬ ‫برگشــت تاریخی ما داریم اتفاق های دهه ‪ 50‬را در سینما‬ ‫تکرار می کنیم‪ .‬واقعیت این اســت که برخی از فیلم های‬ ‫مانند قیصــر‪ ،‬گاو‪ ،‬گوزن ها و‪ ...‬فضای ســینما را عوض‬ ‫کردند و باعث شدند جو اســتقبال عمومی از سینما توسعه‬ ‫پیدا کند‪ .‬اما بهره این فضای مناسب را نه همین فیلم هایی‬ ‫که باعــث و بانــی اش بودند بلکــه فیلم های کابــاره ای و‬ ‫کاله مخملی و‪ ...‬بردند‪ .‬همین اتفاق هم موجب شــد که‬ ‫سینمای ما در ان سال ها ورشکست شود‪ .‬اال ن هم به نوعی‬ ‫همین اتفاق دارد می افتد‪ .‬در حالی که فیلم های شسته رفته‬ ‫و مطرح ســینمای ما در چند ســال اخیر زمینه های رونق و‬ ‫استقبال از سینما را فراهم کردند‪ ،‬باز هم می بینیم که بهره‬ ‫این فضای خوب را نه کارگردان ها و فیلم های مطرح بلکه‬ ‫فیلم های شل و وارفته می برند‪.‬‬ ‫چگونــه ایــن اتفــاق رخ می دهــد؟ منظورتــان‬ ‫این اســت که ســینماگران مطرح‪ ،‬فیلم خوب‬ ‫نمی ســازند و تماشــاگران مجبــور می شــوند‬ ‫فیلم های بازار را انتخاب کنند؟‬ ‫این همه ماجرا نیست‪ ،‬بخشی از ان و مزید بر علت‬ ‫است اما ایراد بزرگ تاریخی ما همین است‪ .‬متاسفانه وقتی‬ ‫‪6‬‬ ‫رضا درســتکار منتقد صریح اللهجه ای است‪ .‬او‬ ‫در این گفت وگو با ادبیاتی گزنده تولید فیلم هایی را که‬ ‫صرفا به قصد فروش در گیشــه ســاخته می شوند‪ ،‬به‬ ‫نقد می کشد‪ .‬او معتقد است که فضای سینمای ایران‬ ‫با توجه به تولید برخی از اثار ارزشمند در سال های اخیر‬ ‫فضای مناســبی اســت و پای مخاطبان را به سینما باز‬ ‫کرده اما سود اصلی استقبال از سینما به جیب کسانی‬ ‫می رود که با ســوار شــدن بر این موج‪ ،‬فیلم های نازل‬ ‫تولید می کنند‪.‬‬ ‫رعایت نمی‪‎‬کنند و‪ ...‬باز هم کســی جلودارشــان نیست‪.‬‬ ‫منظورم فروبســته کردن قوانین نیست‪ .‬منظورم این است‬ ‫که فضا نابرابر است‪ .‬اثاری که ارزشمند هستند‪ ،‬به حاشیه‬ ‫می روند و اثار بی ارزش گل می کنند‪.‬‬ ‫البتــه نکته مهم این اســت که معموال در ســال اخر‬ ‫دولت ها سرکیسه باز می شود‪ .‬امسال هم که سال اخر دولت‬ ‫است‪ ،‬تعداد این فیلم ها باال رفته‪ .‬در همه دولت ها در سال‬ ‫اخر چنین اتفاق هایی می افتد و بیشتر از همه در چهار سال‬ ‫دولت نهم و به ویژه سال اخر این دولت چنین اتفاق هایی‬ ‫افتاد‪ .‬من معتقدم مشکل اصلی این فیلم ها فرهنگی است‪.‬‬ ‫مشکل این است که خرید فرهنگی را بی ارزش می کند‪ .‬شما‬ ‫نگاه کنید تهیه کننده ها و کارگردان های ما در این فیلم ها‬ ‫ماشــین های انچنانی زیر پای کاراکترهای می گذارند ‪ ،‬در‬ ‫خانه های انچنانی قصه هایشان را روایت می کنند و‪ ...‬اما‬ ‫در مقابل قصه را وا می نهند ‪ ،‬معنــا را وا می نهند ‪ ،‬عین یک‬ ‫تابلوی تو خالی‪.‬‬ ‫تماشاگر چرا استقبال می کند؟‬ ‫خب تماشــاگر این رنگ و لعاب را دوســت دارد‪.‬‬ ‫جذابیت دارد‪ .‬اما تــا کی؟ تا کجا؟ همین اســت که دیگر‬ ‫این سینما قابل اعتماد نیست‪ .‬بنابراین تماشاگر هم خسته‬ ‫می شود‪ .‬سینما فقط رنگ و لعاب نیست‪ .‬اما همان طور که‬ ‫گفتم برخی در فضای مساعد سینما موج سواری می کنند‪ .‬و‬ ‫اتفاقا همین موج سواری ها کل سینما را ورشکست می کند‬ ‫و به زمین می کشاند‪ .‬ضمن اینکه تماشاگران که یک توده‬ ‫واحد نیستند‪ .‬سالیق مختلفی وجود دارد‪ .‬بخشی از سینما‬ ‫انتظار چندانی ندارند‪ .‬خواســت انها از سینما نازل است و‬ ‫این فیلم ها هم تا یک جایی جواب می دهند‪ .‬اما این قشر‬ ‫که می گویم جامعه عاملیت دار سینما نیستند‪ .‬سینما تفریح‬ ‫طبقه متوسط است‪ .‬طبقه متوسط عمدتا تحصیلکرده است‬ ‫و بخش کم شماری از ان می تواند با این انتظارات حداقلی‬ ‫بلیت فیلم ها را بخرد‪.‬‬ ‫‪71‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪7‬‬ ‫اواخر سال ‪ 92‬بود که خبر ساخت یک پروژه مشترک‬ ‫سینمایی میان ایران و هند رســانه ای شد‪ .‬البته خبری که‬ ‫ی را تصویر می کرد که بسیار‬ ‫در ان زمان منتشــر شــد فیلم ‬ ‫متفاوت با چیزی اســت که امروز در سینماهای ایران روی‬ ‫پرده رفته است‪ .‬ان زمان در خبرها امده بود که محمدرضا‬ ‫گلــزار بازیگر ایرانی‪ ،‬در کنــار امیتا باچــان جلوی دوربین‬ ‫خواهد رفت اما در نهایت این اتفاق نیفتاد و کست فیلم به‬ ‫شیوه قابل توجهی تغییر کرد‪ .‬این خبر با انتشار تصویری در‬ ‫صفحه اینستاگرام گلزار به شکل گسترده تری در رسانه ها‬ ‫انتشار یافت تا اینکه پس از گذراندن دوران نسبتا طوالنی‬ ‫پیش تولید‪ ،‬نهایتا در دی ماه سال گذشته خبر رسید دولت‬ ‫هند مجوز ســاخت اولین پروژه مشــترک ســینمایی ایران‬ ‫و هند را صادر کرده اســت‪ .‬به هر حــال به رغم پیش تولید‬ ‫طوالنی‪ ،‬مراحل تولید و فیلمبــرداری این فیلم کوتاه بود و‬ ‫اواخر اسفندماه همان سال به پایان رسید‪ .‬تدوین فیلم هم ‬ ‫حدود یک و نیم ماه زمان برد تا اینکــه خبر احتمال اکران‬ ‫فیلم در مــاه رمضان همزمان با خبر پایــان تدوین فیلم در‬ ‫رسانه های منتشر شد‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪72‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫داستان فیلم‬ ‫علی (محمدرضــا گلزار) پســر جوانی اســت که در‬ ‫هندوستان به همراه دوســتش (بنیامین بهادری) در رشته‬ ‫پزشــکی تحصیل می کند‪ .‬همکالسی علی‪ ،‬دختر جوانی‬ ‫به نام کاریشما (دیا میرزا) اســت که یک بار به طور اتفاقی‬ ‫ماشینش سر راه خراب شده و علی ماشین او را تعمیر می کند‬ ‫و همین مســاله باعث صمیمیت انها می شود‪ .‬این فیلم با‬ ‫مقدمه ای اغاز می شــود که طی ان پزشــک جوان توسط‬ ‫دوست قدیمی اش متوجه موضوعی شده و به هندوستان‬ ‫باز می گردد و سپس کل مدت زمان فیلم در یک فلش بک‬ ‫از دید شخصیت اصلی داستان روایت می شود‪.‬‬ ‫درباره کارگردان‬ ‫قربان محمدپــور ‪ 44‬ســاله و الهیجانی اســت ‪ .‬او‬ ‫در دانشــگاه هنــر کارگردانی ســینما خوانــده و در کانون‬ ‫فیلمنامه نویســان هم عضویــت دارد‪ .‬محمدپور از ســال‬ ‫میهمانبالیوودی‬ ‫درباره اولین پروژه مشترک سینمایی ایران و هند‬ ‫‪ 89‬فیلمسازی را به صورت مستقل شــروع کرده و تا کنون‬ ‫چهار فیلم ســاخته که ســام بمبئی اخرین انهاست‪ .‬این‬ ‫کارگردان که به نوشتن فیلمنامه های نزدیک به فیلمفارسی‬ ‫در ایران شــهرت دارد‪ ،‬کارهای نسبتا پرفروشی هم نوشته‬ ‫است‪ .‬او با نوشتن ســناریوی فیلم خروس جنگی توانست‬ ‫مخاطبان زیادی برای این فیلم جلــب کند‪ .‬با این همه در‬ ‫کارگردانی تا پیش از ســام بمبئی او تجربه موفقی هم در‬ ‫گیشه نداشته است‪.‬‬ ‫عوامل‬ ‫کارگردان‪ ،‬نویســنده‪ :‬قربان محمدپور‪ ،‬تهیه کننده‪:‬‬ ‫جواد نوروزبیگی‪ ،‬طراح صحنه و لباس‪ :‬مجید میرفخرایی‪،‬‬ ‫مدیــر فیلمبــرداری‪ :‬حســن پویــا‪ ،‬فیلمبــردار‪ :‬مهرداد‬ ‫سلیم خانی‪ ،‬مدیر صدابرداری‪ :‬طاهر پیشوایی‪ ،‬صداگذار‪:‬‬ ‫علیرضا علویان‪ ،‬جلوه های ویژه بصری‪ :‬امیررضا معتمدی‪،‬‬ ‫تدوین‪ :‬ســهراب خســروی‪ ،‬طراح چهره پــرداز‪ :‬کامران‬ ‫خلج‪ ،‬اهنگساز‪ :‬دلشاد شــابیر شیخ‪ ،‬دســتیار اول و مدیر‬ ‫برنامه ریزی‪ :‬علیرضا شمس شریفی‪ ،‬هماهنگ کننده ایران‬ ‫و هند‪ :‬بهروز چاهل‪ ،‬مشاور پروژه‪ :‬فاطمه قدیری نژادیان‪،‬‬ ‫مشاور تهیه کننده‪ :‬علی ایرانی‪ ،‬دستیار یک صحنه و لباس‪:‬‬ ‫ثنا نوروزبیگی‪ ،‬منشــی صحنه‪ :‬ســاناز هرندی‪ ،‬عکاس‪:‬‬ ‫ایران انتظام‪ ،‬بازیگران ایرانی‪ :‬محمد رضا گلزار‪ ،‬بنیامین‬ ‫بهادری‪ ،‬شایلی محمودی‪ ،‬بهروز چاهل‪ ،‬بازیگران هندی‪:‬‬ ‫دیا میرزا‪ ،‬گلشن گرور ‪ ،‬پونام هیلون‪ ،‬دالیپ تاهل و سمران‬ ‫مشریکوتی‪.‬‬ ‫حواشی فیلم‬ ‫بنیامین بهادری و همســرش شایلی محمودی برای‬ ‫اولین بار در کنار یکدیگر در فیلم «سالم بمبئی» به ایفای‬ ‫نقش پرداخته اند‪.‬‬ ‫پیش از این قرار بود مراســم افتتاحیه فیلم سینمایی‬ ‫«سالم بمبئی» به کارگردانی قربان محمدپور با بلیت های‬ ‫‪ ۳۰۰‬هــزار تومانی در برج میالد برگزار شــود کــه به دنبال‬ ‫انتقادهــای گســترده رســانه ها‪ ،‬عوامــل ایــن فیلــم در‬ ‫اطالعیه ای از لغو این برنامه خبر داده اند‪.‬‬ ‫قربان محمدپور دربــاره حضور بنیامیــن بهادری در‬ ‫فیلم «سالم بمبئی» گفت‪« :‬من بنیامین بهادری را به این‬ ‫علت انتخاب نکردم که نقش خواننــده را در این فیلم ایفا‬ ‫کند زیرا گذشته سینمای ایران نشان داده که وقتی بسیاری‬ ‫از خوانندگان مطرح می ایند و نقش یــک خواننده را بازی‬ ‫می کنند‪،‬انفیلممعموالباشکستمواجهمی شود‪.‬بنیامین‬ ‫بهادری در این فیلم ایفاگر نقش یک دانشــجوی پزشکی‬ ‫است که من تصور می کنم سپردن این نقش به او می تواند‬ ‫در موفقیت مسیر فیلم هم تاثیرگذار باشد‪ .‬البته همان طور‬ ‫که گفتم که او در فیلم نه به صورت زنده بلکه روی تیتراژ و‬ ‫یک کلیپ تصویری در قالب خواننده‪ ،‬دو اثر را اجرا کرده که‬ ‫امیدوارم این تجربه مانند بقیه فیلم ها نشود‪».‬‬ ‫جواد نوروزبیگــی در نشســت خبری فیلم «ســام‬ ‫بمبئی» درباره عدم حضور بنیامین بهادری در این نشست‬ ‫گفت‪« :‬به بنیامین بهادری نیز از قبل اطالع داده بودیم و‬ ‫امیدوار بودیم که در این مراسم حضور داشته باشد و به این‬ ‫فیلم اهمیت دهد‪ ،‬البته وی یک خواننده است و نمی توان‬ ‫از وی چنین توقعی داشت‪».‬‬ ‫البته قربان محمدپور در نشست خبری فیلم «سالم‬ ‫بمبئی» درباره عدم حضور بنیامین بهادری در این نشست‬ ‫گفت‪« :‬درباره غیبت محمدرضا گلزار باید بگویم که او واقعا‬ ‫در ترافیک مانده است‪ .‬او از جمله بازیگران همراه در این‬ ‫پروژه بو د اما راجع به غیبت بنیامین بهادری نمی توانم نظری‬ ‫بدهم چرا که هیچ شناختی از این خواننده ندارم‪».‬‬ ‫قربان محمدپور درباره کلیپ های رقص و اواز در فیلم‬ ‫«سالم بمبئی» گفت‪« :‬همان طور که می دانید سینمای‬ ‫هند بدون خواننده و رقــص برای مخاطــب معنایی ندارد‬ ‫اما به دلیل اینکه ما نمی توانســتیم در فیلم ایرانی رقص و‬ ‫اواز داشته باشــیم‪ ،‬بنابراین با طراحی چهار کلیپ فضایی‬ ‫را به وجود اوردیم تا ضمن اســتفاده از صدای خوانندگان‬ ‫بین المللی چون اری جیت سینگ‪ ،‬سونو نیگا م شبیر کمار‪،‬‬ ‫حال و هوای اثار هندی را هم حفظ کنیم‪».‬‬ ‫به گفته عوامل‪ ،‬نســخه فیلم «ســام بمبئی‪ » :‬در‬ ‫ایران و هند یکسان است و زمان هر دو ‪ ۱۰۴‬دقیقه در نظر‬ ‫گرفته شده است‪.‬‬ ‫جواد نوروزبیگی دربــاره هزینه تولید این فیلم گفت‪:‬‬ ‫ت اما‬ ‫«عرف هزینه تولید فیلم در ایران ‪ ۲‬میلیارد تومان اس ‬ ‫«ســام بمبئی» در خارج از ایران ساخته شده است و باید‬ ‫برای ان هزینه چهار برابری در نظر بگیرد‪.‬‬ ‫زبان «سالم بمبئی» نیز به صورت انگلیسی در نظر‬ ‫گرفته شــده اســت و تنها زمانی که بازیگران ایرانی با هم‬ ‫صحبت می کنند از زبان ایرانی اســتفاده شده است‪ .‬فیلم‬ ‫دارای زیرنویس فارسی است‪.‬‬ ‫اکران و فروش‬ ‫فیلم «ســام بمبئــی» در دهــم اذر مــاه روی پرده‬ ‫ســینماهای ایران رفــت و با فــروش فوق العــاده بیش از‬ ‫‪ 500‬میلیون تومان رکورد روز افتتاح ســینما های ایران را‬ ‫شکست‪.‬‬ ‫از ان روز تا کنون فروش فیلم سالم بمبئی به استانه‬ ‫‪ 9‬میلیارد تومان رســیده اســت‪ .‬کمپانی موشــن پیکچر‪،‬‬ ‫تهیه کننده بالیوودی «سالم بمبئی»‪ ،‬قرار است این فیلم‬ ‫را در سه هزار سینمای هند به نمایش دراورد‪ .‬همچنین قرار‬ ‫است «سالم بمبئی» در پاکستان‪ ،‬بنگالدش‪ ،‬سریالنکا‪،‬‬ ‫امریکا‪ ،‬کانادا‪ ،‬اســترالیا‪ ،‬انگلستان‪ ،‬المان‪ ،‬سوئد‪ ،‬نروژ‪،‬‬ ‫دانمارک‪ ،‬هلند و کشورهای عربی اکران عمومی شود‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫ماراتنضعف هایسینمایی‬ ‫تنها نقطه قوت سالم بمبئی ان است که نماینده ایران در جشنواره های خارجی نیست‬ ‫سینا مشایخی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪8‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫سینمای هند سال های بســیاری در ایران بینندگان‬ ‫پروپاقرصی داشــت‪ .‬فن های فیلم های هندی به ویژه در‬ ‫دو‪ ،‬سه دهه گذشته چنان پرشمار بودند که گاهی اوقات‬ ‫کاراکترهای مشــهور ســینمای هند در ایران شــناخته تر‬ ‫از کاراکترهای فیلم هــای ایرانی بودند‪ .‬با این پشــتوانه‬ ‫ی مشترک‬ ‫اجتماعی ‪ -‬عاطفی‪ ،‬بدیهی است که ساخت فیلم ‬ ‫میان ایران و هند فی نفســه و بدون هیچ ضمیمه دیگری‬ ‫می تواند پای مخاطب را به سینما باز کند‪ .‬نیز بدیهی است‬ ‫که خاستگاه ایده ساخت این فیلم پیش و بیش از هر چیز‬ ‫مشترک بودن این پروژه است‪ .‬چه بسا قصه‪ ،‬روایت و‪ ...‬در‬ ‫اولویت های سوم و چهارم هم نبوده باشد‪.‬‬ ‫به هر حال فیلم ســام بمبئی در سینمای ایران یک‬ ‫مورد منحصربه فرد است‪ .‬همکاری با سینمای هند و تولید‬ ‫یک فیلم سینمایی مشترک و افزون بر این مورد‪ ،‬استفاده‬ ‫از بازیگرانی چون محمدرضا گلزار و بنیامین بهادری کافی‬ ‫است تا فیلم در کانون توجه مخاطبان سینمای بدنه و حتی‬ ‫سینمای مستقل قرار بگیرد‪.‬‬ ‫با این مقدمــات حاال کارنامه قربــان محمد پور را اگر‬ ‫بررسی کنیم در می یابیم که فیلم کامال کاالیی شده است‪.‬‬ ‫از این رو به نظر من نمی توان نقد سینمایی به معنای معمول‬ ‫درباره این اثر نوشــت‪ .‬باتوجه به صرفا کاالیی شــدن فیلم‬ ‫سالم بمبئی‪ ،‬بیشتر از هر چیز می توان از گذرگاه نظریه های‬ ‫اقتصادی و مناسبات عرضه و تقاضا این اثر را بررسی کرد‪.‬‬ ‫با این همه از انجا که چنین فیلمی ســانس های سینمایی‬ ‫پر ترافیک را به خــود اختصاص داده ناچاریــم تا با ادبیات‬ ‫نقد ســینمایی دربــاره ان صحبت کنیم‪ .‬در هــر صورت در‬ ‫مواجهه با فیلمی مانند سالم بمبئی که حتی قبل از نمایش‬ ‫به شکل های متفاوتی هدف و انتظارات خود را نمایان کرده‬ ‫است‪ ،‬ضروری نیست حرف هایی زده شود که خود فیلمساز‬ ‫و‪ ...‬هم به خوبی انها را می دانند‪ .‬اصوال مشــخص اســت‬ ‫که مخاطبان چنین فیلمی با انتظارات مشخصی به سینما‬ ‫می روند و نوعــی توافق ناگفته در این رابطه شــکل گرفته‬ ‫اســت‪ .‬بنابراین ســام بمبئی قرار اســت در تمام ابعادش‬ ‫یک فیلم تجاری باشد و البته سینمای تجاری فرمول های‬ ‫خاص خود را دارد‪ .‬اینکــه فیلم چه فرمول هایــی را به کار‬ ‫گرفته و چقدر در عملی کردنشــان موفق بوده در ادامه ذکر‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫یکی از مهمترین عناصر برای کســب فروش بیشتر‬ ‫در بازار‪ ،‬دور زدن برخــی هنجارهای اجتماعــی و قانونی‬ ‫به طرق مختلف اســت‪ .‬در روزگار ما بسیاری از فیلم های‬ ‫بازاری ســعی می کنند تا بــا تغییر لوکیشــن و بیرون بردن‬ ‫فضای فیلم از کشــور به این هدف دســت پیدا کنند‪ .‬در‬ ‫این حالت خروج از کشــور امکانات بیشــتری برای ایجاد‬ ‫تغییر در اختیار فیلمساز می گذارد از جمله دور زدن حجاب‬ ‫که مهمترین و معموال مورد توجه تریــن وجه ماجرا برای‬ ‫چنین فیلم هایی اســت‪ .‬این در حالی است که در صورت‬ ‫استفاده مناســب از این امکان ویژگی های بصری کشور‬ ‫دوم و میــزان حضــور شــخصیت ها و فرهنــگ و حال و‬ ‫هوای ان در فیلم می تواند ســودمند باشد و جذابیت های‬ ‫جدی تــری را ایجاد کنــد‪ .‬در این زمینه البتــه نمی توانیم‬ ‫ســام بمبئی را موفــق بدانیم زیــرا فیلــم از ویژگی های‬ ‫بصری هندوستان چندان بهره نمی برد‪ ،‬غیر از چند نمای‬ ‫کنار ســاحل که می توانســت هر جای دیگری هم باشد و‬ ‫نماهایی از ساختمان دانشکده پزشکی‪ ،‬باقی سکانس ها‬ ‫یا داخلی اســت یا در مکان هایی فیلم برداری شده اند که‬ ‫خصوصیات بصــری منحصربه فردی در خــود ندارند‪ .‬اما‬ ‫سیســتم حمل ونقل هندوســتان به خوبی در فیلم مطرح‬ ‫می شود و بخش طنز فیلم به ویژه ریکشاها (تاکسی های‬ ‫موتوری) است‪.‬‬ ‫افزون بر مواردی که تا کنــون گفتم‪ ،‬برای فیلمی با‬ ‫اهداف تجاری و گسترش بازار‪ ،‬یکی از مهم ترین مولفه ها‬ ‫قدرت قصه گویی و همراه کردن مخاطب با فضاهای حسی‬ ‫اســت که در این چارچوب با اولویت قرار دادن جذابیت و‬ ‫سرگرمی تعریف می شود‪ .‬چنین تعریفی به معنای پذیرش‬ ‫ بی منطق بودن داســتان نیســت‪ .‬منظــور از ان واکاوی‬ ‫انگیزه های شخصیتی و تامل کردن روی حوادث از چنین‬ ‫فیلمــی انتظار نمی رود‪ .‬امــا نقطه گذاری های درســت و‬ ‫منطق رویدادها به عنوان عناصر تعیین کننده ارزش داستان‬ ‫باقی می مانند‪ .‬باید گفت داســتان گویی ســام بمبئی با‬ ‫تکیه بر حداقل ها انجام شــده اســت‪ .‬هیچ تالشی برای‬ ‫ایجاد پی رنگی تازه و خالقانه دیده نمی شود‪ .‬ضمن اینکه‬ ‫اکثر لحظات خنده دار فیلم هم پیرامون شوخی های زبانی‬ ‫شکل می گیرد‪ .‬به طور کل نمی توان ارزش چندانی برای‬ ‫عناصر کمدی فیلم قائل شد‪.‬‬ ‫ســکانس های پایانی فیلم هــم ماراتن ضعف های‬ ‫فیلم را کامل می کند‪ .‬کشــتن شــخصیت های داستانی‬ ‫برای خلــق بــار دراماتیــک مضاعــف همیشــه یکی از‬ ‫دم دست ترین راه های ممکن است‪ .‬خلق درام از اتفاقات‬ ‫ناگهانی و گل درشت نســبت به جزئیات زندگی کار بسیار‬ ‫راحت تری اســت و در درصد باالیــی از اثار‪ ،‬ایــن اتفاق‬ ‫ناگهانی جایگاهی بســیار بی ربط به درام کلی فیلم دارد‪.‬‬ ‫نکته قابل توجه هم زمانی اکران این فیلم با دو اثر مدعی‬ ‫ســینمای ماســت؛ به نام های «نیمه شــب اتفاق افتاد»‬ ‫و «نفس» کــه اتفاقا هــر دو در پایان به چنین شــگردی‬ ‫روی می اورند‪ .‬مرگ شــخصیت اصلــی در نفس بهترین‬ ‫انتخاب نبوده‪ ،‬بااین حال تناســب حداقلی ای را می توان‬ ‫در ان یافــت‪ .‬ولی در مــورد فیلم دیگر هم ایــن انتخاب‬ ‫بسیار بی ربط و دم دســتی انجام شده اســت‪ .‬به طور کل‬ ‫وقتی این اثار مدعی بیان رئالیســتی و اجتماعی دســت‬ ‫به دامن چنین شــگردی می شــوند به فیلمــی که هدفی‬ ‫جز ســرگرم کردن مخاطب در ســر ندارد نمی توان خرده‬ ‫گرفت‪ .‬سالم بمبئی در میان اثار تجاری ما‪ ،‬اتفاق ناگواری‬ ‫نیســت و با کمی اغماض می توان ارزیابــی مثبتی از ان‬ ‫داشــت اما ســینمای ایران هنوز راه زیادی تا رســیدن به‬ ‫فرمول های صحیح ســرگرمی در پیش دارد‪ .‬سالم بمبئی‬ ‫در ســالی که شــاهد رونق دوباره ســینما بودیم می تواند‬ ‫یک نقطه شروع باشد‪.‬‬ ‫خالصه بایــد بگویم تنهــا نقطه قوتی کــه این فیلم‬ ‫دارد همان است که خوشبختانه به جشنواره های خارجی‬ ‫نمی رود که نماینده سینمای ایران باشد‪.‬‬ ‫‪73‬‬ ‫جنگ دو جریان‬ ‫فوتبال ایــران درگیر یکــی از جنجالی تریــن اتفاقات چندســال اخیر خود‬ ‫شده است‪ .‬انجا که کی روش ملی پوشان پرســپولیس را بعد از اعتراض برانکو‬ ‫ایوانکوویچ از اردوی تیــم ملی در دبی اخراج کرد‪ .‬البتــه برانکو نیز از خجالت او‬ ‫درامد‪ .‬به نظر می رســد دعوای برانکو ‪ -‬کی روش رویارویی دو مربی نیســت بلکه‬ ‫جنگ دو جریان است‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫دیپورت‬ ‫اختالفمیان کی روش و برانکو بهاوج رسید‬ ‫‪1‬‬ ‫برانکو – کی روش؛ دوگانه ای که به احتمال فراوان در‬ ‫مورد نزاع سخت شان بیش از اینها خواهیم شنید‪ .‬دوگانه ای‬ ‫که یکی سرمربیگری پرســپولیس را بر عهده دارد و دیگری‬ ‫سرمربیگری تیم ملی‪ .‬اما در این بین نکته مهم دیگری هم‬ ‫هست؛کی روشاساسانمی تواندبهبرانکوهمان طورینگاه‬ ‫کند که به دیگر مربیان ایرانی‪ .‬چه اقای ایوان اصلی ترین‬ ‫الترناتیو سرمربی پرتغالی تیم ملی است‪ .‬بنابراین اختالف‬ ‫میان این دو مربی ریشــه ای تر از ان است که بتوان با چند‬ ‫لو فصل کرد‪.‬‬ ‫جلسه تشریفاتی ان را ح ‬ ‫ورزش‬ ‫‪74‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫اختالف تازه‬ ‫اختالف میان برانکو و کی روش موضوع تازه ای نیست‬ ‫و انها طی یکی دو ســال اخیر بنا به دالیــل مختلف مقابل‬ ‫یکدیگر جبهه گرفته انــد‪ .‬اما اخیرا یک بــار دیگر برگزاری‬ ‫اردوی تیم ملی فوتبال‪ ،‬بهانه ای شــد که اختالفات نهفته‬ ‫مربیان عیان شود‪ .‬اتفاقی که چندین بار پیش از این رخ داد‬ ‫و کار به جاهای باریک هم کشیده شد‪ .‬کارلوس کی روش و‬ ‫برانکونشانداده اندکههردوجاه طلبی هایخاصخودشان‬ ‫رادارند‪.‬هردوباتجربه‪،‬بادانشوسیاستمدارهستندوهمین‬ ‫موضوع باعث شــده‪ ،‬نگرانی ها درباره این درگیری بیش از‬ ‫سایر اختالف ها و دعواها باشد‪.‬‬ ‫دعوای کــی روش و برانکو امــا تمامی نــدارد‪ .‬بعد از‬ ‫اختالف شدید این دو و بیانیه هایی که چندی پیش علیه هم‬ ‫صادر کردند‪ ،‬اوضاع به طور موقت ارام شد؛ به نظر رسید همه‬ ‫چیز تمام شده؛ نوعی صلح مسلح در دستورکار قرار گرفت اما‬ ‫وقتی هفته گذشته مربی کروات به اردوی تیم ملی در دبی‬ ‫ایراد گرفت و بر طبل مخالفت کوبید‪ ،‬معلوم شد که دعوا و‬ ‫کشمکش بین این دو تمام نشده بلکه از زمانی به زمان دیگر‬ ‫موکول شده است‪.‬‬ ‫کی روش از وقتی به ایــران امده بارها با برخی مربیان‬ ‫ایرانی وارد کارزار رسانه ای شده و اختالف های شدیدی با‬ ‫انها پیدا کرده است‪ .‬شاید در بیشتر موارد‪ ،‬حق با کی روش‬ ‫بوده و انتقاد مربیان داخلــی وارد نبوده اما مواردی هم بوده‬ ‫که مرد پرتغالی اشکارا خالف قاعده رفتار کرده و حرف مربی‬ ‫ایرانی بحق بوده است‪.‬‬ ‫نکته جالب توجه در این زمینــه وجود اختالف و دعوا‬ ‫بین کی روش با مربیان سابق تیم ملی است؛ امیر قلعه نویی‪،‬‬ ‫محمد مایلی کهن و حاال برانکو ایوانکوویچ‪ .‬هر یک از این‬ ‫نام ها در مقطعی با کی روش دچار اختالف شده اند‪ .‬به این ها‬ ‫نام مانوئل ژوزه‪ ،‬هموطن کی روش را هم باید اضافه کرد که‬ ‫شاید شدیدترین و دامنه دارترین دعوا و درگیری را کی روش‬ ‫با او داشت‪ .‬ماجرای جدید اما ابعاد فراوانی پیدا کرده است‪،‬‬ ‫کی روش در مقابــل انتقاد برانکو‪ 7 ،‬بازیکن پرســپولیس را‬ ‫دیپورت کرد تا جنگ این بار کامال علنی شود‪.‬‬ ‫سابقه درگیری های کی روش‬ ‫ماجرا این اســت که فوتبــال ایــران در برخی اصول‬ ‫حرفه ای از اســتانداردهای جهانی به شــدت عقب است‪.‬‬ ‫تیم های فوتبال ایرانی از جمله تیم ملی زمین تمرین مناسبی‬ ‫ندارند‪ ،‬در واقع هرگز نداشته اند‪ .‬لباس های تیم ملی و برخی‬ ‫باشــگاه ها بی کیفیت و دور از استاندارد جهانی بوده است‪.‬‬ ‫حمایت از تیم ملی نیم بند و در مــواردی کامال ناقص بوده‬ ‫است‪ .‬فدراسیون فوتبال ایران توانایی هماهنگی یک دیدار‬ ‫دوستانه با تیم های معتبر را نداشته و فعال هم گویا ندارد‪.‬‬ ‫تمام این موارد و مواردی از این دســت‪ ،‬باعث شد که‬ ‫کی روش کم کم دچار تردید و بعد دچار هراس شود که مبادا‬ ‫نتواند تیم ملی را به هدفی که دارد برساند‪ .‬اگر تیم ملی موفق‬ ‫نمی شدبهجام جهانی‪ ۲۰۱۴‬صعودکند‪،‬کارکی روشهمان‬ ‫جا تمام می شد بنابراین مربی پرتغالی حتی برای تداوم کار‬ ‫خودش و نه فقط برای خوشحالی مردم ایران‪ ،‬تمام تالشش‬ ‫مربی متفاوت‬ ‫برانکو عملکرد خوبی در پرسپولیس‬ ‫داشته است‬ ‫را کرد تا شرایط نسبتا مناسبی برای تیم ملی فراهم کند‪.‬‬ ‫او در این راه با خیلی ها دعوا کــرد‪ .‬درگیری دامنه دار‬ ‫و طوالنی کی روش با اســدی‪ ،‬دبیرکل فدراسیون فوتبال و‬ ‫س ترابیــان از نمونه دعواهایی بود کــه کی روش برای‬ ‫عبا ‬ ‫بهبود شــرایط تیم ملی واردش شــد‪ .‬در ادامه هم درگیری‬ ‫رسانه ای شدید کی روش با علی کفاشیان کار را تا حد استعفا‬ ‫یا برکناری او پیش برد‪.‬‬ ‫از طــرف دیگــر امــا‪ ،‬برنامه ریــزی ســازمان لیگ و‬ ‫فدراسیون فوتبال برای تیم ملی و لیگ برتر‪ ،‬صدای مربیان‬ ‫رادراورد‪.‬باشگاه هابارهادربارهاینکهبرنامهلیگخوبنیست‬ ‫و مدام دچار وقفه و تعطیلی می شود لب به اعتراض گشودند‬ ‫و هر بار یک جواب شــنیدند‪« :‬برنامه از ابتدای ســال داده‬ ‫شده و باشگاه ها ان را تایید کرده اند‪ ».‬با این حال برانکو در‬ ‫تازه ترین واکنش خود نسبت به این موضوع تاکید کرد که او‬ ‫را به جلسه سازمان لیگ دعوت کردند در حالی که قرار نبود‬ ‫وی درباره برنامه لیگ برتر اظهارنظری کند چون برنامه ریزی‬ ‫قبلی صورت گرفته بود!‬ ‫بازخوانی ادعای دو مربی‬ ‫را به جان این فوتبال بکشد‪ ،‬اقدامی که بیشتر بوی لجبازی‬ ‫می داد تا جوابی مستدل به پرسش سرمربی پرسپولیس که‬ ‫خواسته بود او را درباره برگزاری اردوی دبی قانع کنند‪ .‬اینجا‬ ‫هیچ کس به فکر قانع کردن نبود چرا که تیغی که در دســت‬ ‫داشت مانع واقع بینی می شد‪.‬‬ ‫حاال یکــی می گوید برانکــو برنده این بازی اســت و‬ ‫دیگر کی روش را برنده می داند‪ .‬یکی تیغ سرمربی پرتغالی‬ ‫تیم ملــی را ُبرنده تر می داند و دیگری تیغ ســرمربی کروات‬ ‫پرسپولیس را؛ ما هم فقط بلدیم برای انها «هورا» بکشیم‪.‬‬ ‫ما فقط بلدیم برای انها ســوت و جیغ و دســت بزنیم‪ .‬فکر‬ ‫می کنیم در سینما نشسته ایم و فیلم قیصر مسعود کیمیایی‬ ‫را می بینیم و منتظریم ببینیم کدام یک از پا در می اید‪ .‬دریغ‬ ‫که این دعوا برنده ندارد‪ ،‬اما بازنده چرا؛ یک بازنده بزرگ به‬ ‫نام فوتبال ایران‪».‬‬ ‫سوءاستفاده سعودی ها از اختالف برانکو‬ ‫و کی روش‬ ‫هفته گذشته در حالی که خیلی ها اعتقاد داشتند دود‬ ‫اختالفات کی روش و برانکو به چشــم فوتبال ایران خواهد‬ ‫رفت‪ ،‬این رسانه های عربستانی بودند که از اختالف پیش‬ ‫امده میان دو مربی شــاغل در فوتبال ایران سوءاســتفاده‬ ‫کردند‪.‬یکرسانهعربستانیبااشارهبهاختالفنظرکارلوس‬ ‫کی روش و برانکو ایوانکوویچ مدعی شــد باشــگاه الهالل‬ ‫باعث بحران در فوتبال ایران می شود‪.‬‬ ‫روزنامه الریاض عربستان با انتخاب تیتر الهالل باعث‬ ‫بحران در فوتبال ایران می شــود‪ ،‬نوشته اســت‪« :‬برانکو‬ ‫ایوانکوویچ‪ ،‬سرمربی کروات تیم پرسپولیس حمله اتشینی‬ ‫متوجه کارلوس کی روش همتای خــود در تیم ملی فوتبال‬ ‫ایران به خاطر عدم همکاری اش با باشگاه ها کرده است‪».‬‬ ‫این رسانه عربســتانی ســپس به نقل از سرمربی تیم‬ ‫پرسپولیس نوشت‪« :‬اگر تیم پرسپولیس از مرحله گروهی‬ ‫لیگ قهرمانان اســیا صعود نکند‪ ،‬کی روش مقصر است‪.‬‬ ‫الهالل عربستان اصلی ترین حریف پرسپولیس است و ما‬ ‫خودمان را مهیــای رقابت با این تیم می کنیــم اما کارلوس‬ ‫کی روش به من احترام نگذاشــت و بازیکنانــم را به اردوی‬ ‫تیم ملی برد‪ .‬ایــن همکاری بایــد دو طرفه باشــد و او فقط‬ ‫تیم ملی را انتخاب می کند‪».‬‬ ‫روزنامــه الریــاض در ادامــه صحبت هــای برانکــو‬ ‫ایوانکوویچ به نقل از رسانه های ایرانی نوشته است‪« :‬تیم‬ ‫تحت هدایتش در حال تمرین و بازی تدارکاتی پیش از بازی‬ ‫حساسباالهاللعربستاناست‪،‬اماسرمربیتیم ملیایران‬ ‫بازیکنان کلیدی پرسپولیس را به اردوی امارات فرا خواند و‬ ‫در نتیجه سازماندهی و هماهنگی در تیمش جهت بازی برابر‬ ‫حریف عربستانی وجود نخواهد داشت‪».‬‬ ‫تیم می توانستند نامه ای بنویسند و بگویند که ما با این برنامه‬ ‫مشــکل داریم‪ ».‬وی ادام ه داد‪« :‬مــا برنامه ریزی داریم و‬ ‫شــما خودتان بهتر می دانید که کارلوس کی روش انســان‬ ‫بزرگواری اســت‪ .‬این نیست که بین دو ســرمربی کل کلی‬ ‫باشد‪ .‬پرسپولیس گفته است‪ ،‬گرفتار می شود و ضرر اینده‬ ‫خود را می بیند‪ ،‬کی روش هم بازیکنــان را تحویل داد‪ .‬اگر‬ ‫انها طبق نامه ای به سازمان لیگ تمام این حرف ها و حتی‬ ‫تندتر به ما می گفتند مشکلی نداشت‪ .‬اگر کسی اعتراضی‬ ‫دارد به ما مفصل بگوید‪ .‬ما باید طوری برنامه ریزی کنیم که‬ ‫هیچ تیمی ضرر نکند و بتوانیم بهترین برنامه را برای تمامی‬ ‫ تیم ها داشته باشیم‪».‬‬ ‫رئیس فدراسیون فوتبال اضافه کرد‪« :‬با تصمیمی که‬ ‫کارلوس کی روش اتخاذ کرد‪ ،‬بازیکنان پرسپولیس اردوی‬ ‫تیم ملی را ترک کرده و به ایران باز گشــتند تا نتایج احتمالی‬ ‫اینده پرسپولیس گردن خودشان باشد‪».‬‬ ‫او افزود‪« :‬مســلما هر کســی مســیر خودش را طی‬ ‫می کند‪ ،‬اما برخی از مصاحبه ها و تیترها در فضای رســانه‬ ‫درست نیســت‪ .‬این مســاله خیلی مهم بود که من امروز از‬ ‫سرپرست باشگاه پرسپولیس خواستم تا به این جا بیاید و با‬ ‫هم صحبت کنیم‪ .‬خیلی محترمانه حرف هایم را به او زدم‪.‬‬ ‫فدراســیون فوتبال جدا به دنبال حل این مساله است‪ .‬این‬ ‫موضوع یک بار برای همیشــه حل شــود‪ .‬نمی شود که هر‬ ‫زمانی که اردو برگزار می شود اعتراضی وجود داشته باشد‪ .‬از‬ ‫زمان کفاشیان این اتفاقات بوده و یک روز باید حل شود‪».‬‬ ‫رئیس فدراســیون فوتبال ادامــه داد‪« :‬من حتی به‬ ‫کارلوس کی روش گفتم که ملی پوشــان پرســپولیس را به‬ ‫ایران نفرســت‪ ،‬اما او این تصمیم را انجام داد‪ .‬ما در اسفند‬ ‫مسیری بسیار سخت پیش رویمان اســت و باید یک راه را‬ ‫انتخاب کنیم‪».‬‬ ‫او اضافه کرد‪« :‬باید ببینیم مشکل از کجا شروع شده‬ ‫است و باید این موضوع را مدیریت کنیم‪ .‬خیلی ها می گفتند‬ ‫چرا فدراســیون فوتبال در قبال این اتفاق موضعی نگرفت‬ ‫اما ما صبر کردیم تا اقای طاهــری هم بیایند و صحبت ها و‬ ‫نظرات او را بشنویم‪».‬‬ ‫تاج گفت‪« :‬اگــر همین االن جلســه ای برگزار کنیم‬ ‫و برنامه لیگ را به باشگاه ها بدهیم‪ ،‬شــک ندارم همه این‬ ‫برنامه را تایید می کنند‪ .‬اگرچه شاید یکی دو بازی را جابه جا‬ ‫کنیم اما این برنامه تایید می شود‪ .‬یک برنامه را سازمان لیگ‬ ‫جانبداری تاج از کی روش‬ ‫مهدی تاج باالخره بعد از‬ ‫فشارهای رسانه ای مجبور شد‬ ‫درباره دعوای کی روش و برانکو‬ ‫واکنش نشان دهد‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫همه منتظر بودند تا مهدی تاج درباره دعوای کی روش‬ ‫و برانکو اظهارنظر کند‪ .‬ســکوت او باعث شــد تا رســانه ها‬ ‫وی را مورد انتقــاد قرار دهند‪ .‬او باالخره بعد از ‪ 24‬ســاعت‪،‬‬ ‫چهارشــنبه هفته گذشــته در نشســت با خبرنگاران گفت‪:‬‬ ‫ی تیم ها را طبق یک طبقه بندی‬ ‫«ما باید بتوانیم برنامه بــاز ‬ ‫مناسب نظم بدهیم‪ .‬ما هم مســابقات لیگ قهرمانان اسیا‬ ‫و هم مقدماتی جام جهانی و لیگ را در پیش رو داریم‪ .‬باید‬ ‫برنامه ریزیکنیمکهبتوانیمدرهیچکدامازانهالطمهنبینیم‪.‬‬ ‫برنامه ای که اعالم شد نواقصی داشت اما باشگاه و سرمربی‬ ‫ورزش‬ ‫برانکو می گوید اگر تیمش قهرمان لیگ برتر نشــود‪،‬‬ ‫تقصیر کی روش اســت! کی روش قبال بارهــا گفته که اگر‬ ‫تیم ملی به جــام جهانی صعود نکند‪ ،‬مقصرش باشــگاه ها‬ ‫هســتند‪ .‬فدراســیون فوتبال بیانیه می دهد که کسی نباید‬ ‫دیگری را مقصر شکســت اتی اش بداند‪ .‬اما فدراســیون‬ ‫نمی داند که بهترین راه خراب کردن چیزی‪ ،‬بد دفاع کردن‬ ‫از ان اســت؛ یعنی دقیقا کاری که بیانیه های فدراسیون با‬ ‫تیم ملی انجام می دهد‪ .‬در بیشتر درگیری های کی روش با‬ ‫مربیان لیگ برتری‪ ،‬رئیس و مدیران رده باالی فدراسیون‬ ‫ساکت بوده اند و در عوض مدیران پایین دستی بیانی ه صادر‬ ‫کرده انــد‪ .‬مدیران باشــگاه ها نیز به ایــن موضوعات ورود‬ ‫نکرده اند و اجازه داده اند که دعواها دامنه بیشتری پیدا کند‪.‬‬ ‫نه در دعوای کی روش با ژوزه‪ ،‬نه درگیری او با مایلی کهن‪،‬‬ ‫نه جنگ رسانه ای سرمربی تیم ملی با قلعه نویی و نه حاال که‬ ‫نزاع کی روش با برانکو شکل گرفته اســت‪ ،‬مدیران عامل‬ ‫باشگاه هایی مانند پرسپولیس یا مدیران فدراسیون فوتبال‪،‬‬ ‫نقش پررنگی ایفا نکردند و بیشتر این دعواها خود به خود و با‬ ‫گذشت زمان و البته ایجاد اسیب هایی به بدنه فوتبال کشور‪،‬‬ ‫به پایان رسیده است‪.‬‬ ‫با این حال بسیاری از رسانه ها معتقدند مدیران فوتبال‬ ‫ایران هرگز نتوانســته اند ســرمربی تیم ملی را کنترل کنند‬ ‫و او را طــوری مدیریت کنند که اســیب رفتارهایش متوجه‬ ‫فوتبال باشگاهی نشود‪ .‬خبرگزاری تسنیم در این باره نوشت‪:‬‬ ‫«فدراسیون فوتبال پیش از هر چیزی باید پاسخگوی این‬ ‫مساله باشد که چرا به برگزاری اردوی تیم ملی در اماراتی که‬ ‫حتی حاضر نیست از بازی دوستانه ما میزبانی کند‪ ،‬رضایت‬ ‫داده است‪ .‬سوالی که در این چند وقت بارها پرسیده شده و‬ ‫تاج ترجیح داده سکوت کند‪ .‬این سوال به تنهایی حسابی‬ ‫جای بحث دارد و پس از ان این ســوال باید پرســیده شود‬ ‫اردوی تیم ملی در تقویمی که وجود نداشــت چرا گنجانده‬ ‫شد و چرا در این خصوص تعاملی صورت نگرفت؟ چرا تا روز‬ ‫اخر‪ ،‬برگزاری یا عدم برگزاری اردو مشــخص نبود تا برانکو‬ ‫منتظر قطعی شدن اردو باشــد و در قامت یک منتقد جدی‬ ‫قد علم کند‪ .‬پس از ان فدراسیون فوتبال چرا پاسخ روشن و‬ ‫قانع کننده ای نتوانست به سرمربی پرسپولیس بدهد تا این‬ ‫بار کی روش با بازگرداندن ملی پوشان پرسپولیس تیغ خود‬ ‫شوک سرمربی‬ ‫بحران جدید‬ ‫چگونه پدید امده است؟‬ ‫تعیین تکلیف اماراتی ها‬ ‫برای تیم ملی‬ ‫چرا فدراسیون بازی های‬ ‫دیپلماتیک را می بازد؟‬ ‫‪75‬‬ ‫ورزش‬ ‫و فدراسیون به باشــگاه ها ارائه کردند‪ .‬از نظر ما باشگاه ها‬ ‫هم مثل تیم ملی هستند‪ ».‬تاج گفت‪« :‬فدراسیون خودش‬ ‫وظایفش را می داند و انجام می دهد‪ .‬در جلسه ای که برنامه‬ ‫را دادیم‪ ،‬به طاهری گفتم اگــر اعتراضی دارید بگویید‪ .‬در‬ ‫ضمن ما همه به دنبال دیدار با مراکش هستیم‪ .‬همچنین ما‬ ‫به اندازه کافی بازیکن داریم که اردو برگزار شود‪».‬‬ ‫وی ادامه داد‪« :‬همین االن که برنامه ســازمان لیگ‬ ‫اعالم شده از مربیان و مدیران باشگاه ها می خواهم بیایند‬ ‫و برنامه ای که به نظرشان مناسب می اید را پیشنهاد دهند‪.‬‬ ‫من از سازمان لیگ خواسته ام که بارها و بارها از باشگاه ها‬ ‫بخواهد برنامه مناسب شان را ارائه دهند‪».‬‬ ‫به نظر می رسد مهدی تاج با این اظهارات خیلی روشن‬ ‫موضع خود را اعالم کرده است؛ او طرف کی روش را گرفته‬ ‫چون به خوبی می داند صعود تیم ملــی به جام جهانی تا چه‬ ‫حد می تواند ضامن بقای خود او و همراهانش در فدراسیون‬ ‫فوتبال باشد‪ .‬از سویی دیگر بعید به نظر می رسد که او فشار‬ ‫این جنجــال را به طور کامــل از روی دوش خود برداشــته‬ ‫باشد؛ چه بعید نیست ســرمربی جنجالی تیم ملی به زودی‬ ‫با بیانیــه ای دور جدیــدی از چالش و جنجــال را اغاز کند‪.‬‬ ‫تجربه نشــان داده که فدراســیون فوتبال نمی تواند مقابل‬ ‫بیانیه نویسی های کی روش بایستد‪ .‬با این حساب اگر ظرف‬ ‫همین روزها کی روش فاز تازه ای از نزاع را علیه برانکو اغاز‬ ‫کرد نباید تعجب کنیم‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪76‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫اخراج یا جنگ روانی با مربیان تیم ملی‬ ‫وقتیمهدیتاجدرنشستخبری اشبهکنایهمی گفت‬ ‫کی روش ملی پوشــان پرســپولیس را به ایــران برگرداند تا‬ ‫مصدومنشوندشایدنمی دانستکهسرمربیتیم ملیمربیان‬ ‫ایرانی را هم از اردوی تیم ملی اخراج کرده است‪ .‬به خصوص‬ ‫اینکه خبر بازگشت مربیان ایرانی را سایت خبرانالین منتشر‬ ‫می کرد؛ سایتی که رابطه نزدیکی با کی روش دارد و همواره‬ ‫یکی از حامیان ســرمربی تیم ملــی بوده اســت‪ .‬اما حدود‬ ‫‪ 2‬ساعت بعد از انتشــار خبر جدایی مربیان ایرانی از اردوی‬ ‫تیم ملی با تصمیم کارلوس کی روش‪ ،‬دستیاران ایرانی وی‬ ‫اقدام به تکذیب این خبر کرده اند‪.‬‬ ‫پس از انکــه مهدی تاج در گفت وگو بــا خبرنگاران‪،‬‬ ‫موضوع بازگشت مربیان ایرانی تیم ملی و مترجم کی روش‬ ‫را تکذیب کرد‪ ،‬اعضای کادرفنی تیم ملی در گفت وگوهای‬ ‫مختلف با خبرنگاران اعالم کردند در حال حاضر در دبی و در‬ ‫باشگاه ایرانیان به سر می برند‪ .‬به گفته انها امروز کی روش‬ ‫به انها مرخصی داده و به اصطالح در شاپینگ تایم هستند‪.‬‬ ‫وب سایت خبرانالین خبر بازگشت دستیاران ایرانی‬ ‫کی روش به تهران را منتشــر کرده بود‪ .‬بعید است که خبر‬ ‫اولیه درست نباشد‪ .‬همچنین مدت زمان طوالنی انتشار این‬ ‫خبر‪ ،‬گستردگی ان و عدم تکذیب خبر از سوی فدراسیون‬ ‫و البته مدیررسانه ای تیم ملی نشان می دهد اتفاقی در این‬ ‫باره رخ داده امــا احتماال با ورود افــرادی مثل مهدی تاج‬ ‫یا محمدرضا ســاکت این مساله شــکل دیگری پیدا کرده‬ ‫است‪ .‬به هر حال با بازگشــت مربیان ایرانی به اردو فضای‬ ‫ملتهب افراد تیم ملی اندکی بهبود خواهد یافت مگر انکه‬ ‫دوباره اتفاق جدیدی رخ بدهد‪ .‬فدراسیون فوتبال که رئیس‬ ‫ان امروز از رسانه ها گله های جدی داشت‪ ،‬امیدوار است‬ ‫مساله رخ داده بین کی روش و برانکو با صلح به پایان برسد‪.‬‬ ‫با این حال دو اتفاق باعث شــده تــا تیم ملی به متن‬ ‫حاشیه رانده شود‪ .‬اول اینکه کی روش بالفاصله در واکنش‬ ‫به اعتراض برانکو بازیکنان پرسپولیس را از اردوی تیم ملی‬ ‫اخراج کرد و دومین اتفاق اینکه مربیان ایرانی تیم ملی را نیز‬ ‫با فاصله زمانی از اردوی تیم ملی کنار گذاشت‪ .‬اما به نظر‬ ‫می رسد بعد از واکنش قابل پیش بینی تاج که از این مربی‬ ‫تمام قد حمایت کرد او نظرش را تغییر داده و مربیان ایرانی‬ ‫را در اردو نگه داشته است‪.‬‬ ‫مربیمتفاوت‬ ‫برانکو عملکرد خوبی در پرسپولیس داشته است‬ ‫علیرضا کردی‬ ‫روزنامه نگار ورزشی‬ ‫‪2‬‬ ‫پرسپولیس نسبت به سال گذشته از نظر نتیجه گیری‬ ‫بسیار خوب عمل کرده و با کســب هفتاد درصد از امتیازات‬ ‫ممکن‪ ،‬نه تنها به مقــام قهرمانی نیم فصل رســیده‪ ،‬بلکه‬ ‫یکی از شانس های اصلی قهرمانی لیگ برتر نیز محسوب‬ ‫می شــود‪ .‬هر چند تیم برانکو برای رسیدن به قهرمانی یک‬ ‫رقیب جدی به نام تراکتورســازی دارد؛ رقیبی که نشان داده‬ ‫تا اخرین لحظه ها نیز برای رسیدن به پیروزی می جنگد‪ .‬اما‬ ‫برگردیم به برانکو؛ پرسپولیس همانند فصل پیش همچنان‬ ‫خوب و رو به جلو بازی می کند و اکثر هواداران و پیشکسوتان‬ ‫این تیم نیز از نحوه بازی این تیم رضایت دارند‪ .‬هرچند برخی‬ ‫معتقدند تیــم برانکو بردهای اقتصادی به دســت می اورد‪.‬‬ ‫یعنی برد با کمترین گل زده‪ .‬اما با این حال انها بازی هایشان‬ ‫را با برد پشت سر گذاشته اند‪ .‬برانکو تا اینجا با عملکرد خوبی‬ ‫که در پرســپولیس داشــته‪ ،‬به خوبی ثابت کرده شایستگی‬ ‫نشستنروینیمکتتیمیمانندپرسپولیسراداردامااینتنها‬ ‫نتایج و نحوه خوب بازی پرسپولیس نیست که نشان دهنده‬ ‫شایستگیمردکرواتبرایسرمربیگریدرپرسپولیساست‪.‬‬ ‫موارد متعدد دیگری هم وجود دارد که از لحاظ اهمیت برای‬ ‫سنجیدن توانایی یک مربی‪ ،‬شــاخص های بسیار مهمی‬ ‫ هستند‪ .‬سرمربی باتجربه سرخپوشان در برنامه نود با اشاره به‬ ‫میزان تحصیالت خود به نکته ای اشاره کرد که شاید تا االن‬ ‫خیلی کمتر از حد معمول به ان پرداخته شده است‪ .‬برانکو‬ ‫در گفت وگو با عادل فردوسی پور با اشاره به مدرک تحصیلی‬ ‫خود در رشته مربیگری فوتبال گفت‪« :‬درحال حاضر مربی ‬ ‫فعالی در جهــان وجود ندارد که تحصیالتــش باالتر از من‬ ‫باشد‪ ».‬برانکو با طرح این موضوع در برنامه نود به مخاطبان‬ ‫تلویزیونیاینبرنامهپربینندهوبه طورکلیجامعهفوتبالثابت‬ ‫کردنهتنهاعلمکافیبرایصحبتدرموردشرایطروزفوتبال‬ ‫رادارد‪،‬بلکهقصدداشتبگویدانتقاداوازبرنامه هایسرمربی‬ ‫تیم ملی که خودش جزو مربیان علم گرا در فوتبال دنیاست‪،‬‬ ‫ بی پایه و اساس نبوده است‪ .‬در واقع برانکو پروفسور بودنش‬ ‫را به رخ کشید‪.‬مدیران باشگاه پرسپولیس سال گذشته طی‬ ‫ی قرارداد برانکو را برای دو سال دیگر و تا انتهای فصل‬ ‫اقدام ‬ ‫اینده تمدید کردند اما همین مدیــران فقط با در نظر گرفتن‬ ‫عملکرد که رفتار و شخصیت فردی مانند برانکو را به خوبی‬ ‫نشانمی دهدقطعابهایننتیجهخواهندرسیدکهبرایتمدید‬ ‫دوباره قرارداد این مربی کروات اقدام کنند تا پرســپولیس و‬ ‫فوتبال ایران مدت زمان بیشتری از حضور یک مربی بزرگ‬ ‫مانندبرانکوایوانکوویچمنتفعشود‪.‬درمثبتبودنشخصیت‬ ‫برانکو همین بس که به رغم همه حاشیه ها و جنجال هایی‬ ‫که در فوتبال ایران به یک رســم تبدیل شده‪ ،‬به جدی ترین‬ ‫رقیب خود یعنی امیر قلعه نویی احترام می گذارد و سرمربی‬ ‫ تراکتورسازی تبریز را رفیق خود می نامد‪.‬‬ ‫بحران ادامه خواهد داشت‬ ‫چرا کی روش بازیکنان پرسپولیس را قربانی کرد؟‬ ‫حجت شفیعی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪3‬‬ ‫ســاده انگارانه اســت اگر با شــناختی کــه از اخالق‬ ‫کی روش داریم‪ ،‬تصور شــود که انتقادات برانکو را منطقی‬ ‫دیده و خواسته با برگرداندن بازیکنان پرسپولیس به ایران‪،‬‬ ‫جبران مافات کرده باشــد‪ .‬مطمئنا این اقدام کی روش یک‬ ‫عکس العمل و چه بســا انتقامی از ســوی کســی است که‬ ‫ســابق بر این نشــان داده در برابر انتقادات‪ ،‬موضعی نرم و‬ ‫انعطاف پذیر ندارد‪ .‬او که تا به حــال در برابر انتقادات اقدام‬ ‫به صدور بیانیه هایــی با لحن تند و بی پــروا می کرد‪ ،‬این بار‬ ‫ی زد که باید حسرت خورد که کاش‬ ‫متاسفانه دست به اقدام ‬ ‫یکیازهمانبیانیه هایمعروفخودراصادرمی کرد!چراکه‬ ‫با صدور بیانیه ها او جواب منتقد خود را می داد اما در جواب‬ ‫منتقد خود به مقابله نه با یک فرد که با یک باشگاه پرداخت‬ ‫و بازیکنانــی را قربانی عصبانیت خود از انتقادات ســرمربی‬ ‫پرسپولیسکردکهدراینموضوعنقشیندارند‪.‬درسال های‬ ‫اخیر بارها از قاطعیت کی روش در مخالفت با بی نظمی ها و‬ ‫بازیکن ساالری تمجید شده است‪ .‬مثال بارز ان سیدمهدی‬ ‫رحمتی اســت که پس از اعالم خداحافظــی قهرامیزش از‬ ‫تیم ملی دیگر توســط کی روش دعوت نشــد و حتی پس از‬ ‫جام جهانی به رغم گفته این مربی در مصاحبه تلویزیونی اش‬ ‫که بوی مصالحه می داد‪ ،‬بــاز هم این دروازه بــان راهی به‬ ‫تیم ملی نیافت‪ .‬اما موضوع اخراج بازیکنان پرســپولیس از‬ ‫اردوی تیم ملی از جنس موضوع اخراج رحمتی نیســت‪ .‬در‬ ‫موضوع بازیکنان پرســپولیس‪ ،‬این بازیکنان بی انضباطی‬ ‫خاصی مرتکب نشده اند بلکه قربانی انتقاد برانکو به عنوان‬ ‫سرمربی انها در باشگاهشان شــده اند‪ .‬به عبارتی کی روش‬ ‫برای مقابله با منتقد سرســخت این روزهای خود دســت به‬ ‫اقدامی زده که قربانی ان بی گناهانی از جنس بازیکنان بودند‬ ‫تا به عبارتی بتوان این اقدام کی روش را یک انتقام شخصی‬ ‫و نه یک اقدام اصولی در جهت حفظ منافع تیم ملی دانست‪.‬‬ ‫با شناختی که از کی روش در دست است‪ ،‬باید منتظر بحرانی‬ ‫دررابطهبینباشگاهپرسپولیسوتیم ملیبود؛چراکهمطمئنا‬ ‫اگرایناختالفحلنشود‪،‬دراردویبعدیتیم ملیبازیکنان‬ ‫پرسپولیسدعوتنمی شوند‪.‬شکینیستکهدراینموضوع‬ ‫همتیم ملیوهمپرسپولیسزیانخواهنددیدوچهبسازیان‬ ‫ان برای پرســپولیس که در کورس قهرمانی لیگ قرار دارد‬ ‫بیشتر هم باشــد‪ .‬در وضعیت فعلی‪ ،‬بازیکنان پرسپولیس با‬ ‫تشویش و اســترس از دســت دادن تیم ملی مواجه هستند‬ ‫و این موضوع بر عملکرد انها موثر اســت‪ .‬ضمن اینکه اگر‬ ‫بدبینانه قضاوت شود‪ ،‬اعتماد شاگردان ملی پوش برانکو به‬ ‫این مربی کاهش می یابد و انها او را مقصر عدم دعوت شدن‬ ‫خود به تیم ملی خواهند دید و این عدم اعتماد تاثیر خود را بر‬ ‫عملکرد فنی تیم خواهد گذاشت‪ .‬به نفع طرفین است تا این‬ ‫اختالفخیلیزودوقبلازاینکهکهنهشود‪،‬بهنوعیحلشود‬ ‫تا تیم ملی و پرسپولیس متضرر نشــوند‪ .‬ادامه این اختالف‬ ‫وجه ه کارلوس کی روش را به عنوان مربی حرفه ای به یک‬ ‫مربی کینه ای و انتقادناپذیر تنزل می دهد که به دلیل انتقاد‬ ‫یک مربی‪ ،‬یک باشگاه را قربانی می کند‪ .‬هوادار پرسپولیس‬ ‫می تواند تحت تاثیــر این اقدام کی روش تصــور کند که او‬ ‫برای انتقام از برانکو‪ ،‬می خواهد شــاگردان او را در مقابلش‬ ‫قرار دهد‪ .‬متاسفانه در این مورد سابق ه اختالف کی روش و ‬ ‫مانوئل ژوزه‪ ،‬سرمربی سابق پرسپولیس و مصاحب ه این مربی‬ ‫درموردتحریکشاگردانشدراردویتیم ملیبرایمخالفت‬ ‫بااو‪،‬موجوداستواینمسالهبهشکل گیریجوبدبینیعلیه‬ ‫کی روش دامن می زند‪.‬‬ ‫منبع‪ :‬ورزش سه‬ ‫شوک سرمربی‬ ‫بحران جدید چگونه پدید امده است؟‬ ‫احسان احمدیان‬ ‫روزنامه نگار ورزشی‬ ‫‪4‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫اما در ایــران به یکباره چند بازی به صورت فشــرده و‬ ‫بدون دادن مهلت الزم برای تحلیل بــازی و تمرین برای‬ ‫اتخاذ تاکتیک های جدید و موثر به مربیان‪ ،‬برگزار می شود‬ ‫و سپس برای مدتی بیشتر از مدت زمانی که تیم ها در جریان‬ ‫بازی ها قرار گرفته اند‪ ،‬لیگ تعطیل می شود‪ .‬در این شرایط‬ ‫بزرگترین مربیان دنیا نیز درمانده می شوند که چگونه بدن‬ ‫بازیکنان خود و هماهنگی بین انها را از لحاظ فنی و ذهنی‬ ‫در مدت تعطیالت‪ ،‬در شرایط قبل از تعطیلی بازی ها حفظ‬ ‫کنند‪ .‬همین می شــود که بعد از تعطیالت بازی ها کم گل‬ ‫شده و کیفیت انها کاهش می یابد‪.‬‬ ‫این یک تفکر عقب افتاده و جهان سومی اســت اگر‬ ‫همانند مدیران فدراسیون معتقد بود که تعطیلی لیگ ارزش‬ ‫نتیجه گرفتن تیم ملی را دارد‪ .‬این تفکری باری به هرجهت‬ ‫گونه است که اینده را مدنظر ندارد و همه چیز را در روزمرگی‬ ‫و نتیجه گرفتــن تیم ملــی خالصــه می کند‪ .‬در ایــران تا‬ ‫توانسته اند لیگ را ضعیف نگه داشته اند؛ با تعطیلی های‬ ‫زیاد‪ ،‬با فشــردگی بازی ها‪ ،‬با انتصاب مدیــران ضعیف در‬ ‫باشــگاه ها‪ ،‬با برگزاری بازیها در روزها و ساعات نامناسب‪،‬‬ ‫باتوجه نکردن به وضعیت سخت افزاری ان و‪ ...‬وضعیت‬ ‫تیم ملی ایران شبیه ان بدنسازی است که برای سریع نتیجه‬ ‫گرفتن‪ ،‬انواع داروهای مضــر را به بدن خود وارد می کند و‬ ‫با ضرر رســاندن به بدن خود‪ ،‬در مــدت کوتاهی عضالت‬ ‫خود را زیبــا می کند‪ .‬اما ایــن ظاهر بدن اوســت که برای‬ ‫مدت کوتاهی زیبا می شــود‪ ،‬داخل بدنــش‪ ،‬این اعضای‬ ‫حیاتی مانند قلب هست که اســیب دیده و نامنظم می تپد‬ ‫و در بلندمدت اثرش را روی همان ظاهر نشــان می دهد‪.‬‬ ‫ظاهری که به زودی به شــرایط بدتر از قبــل باز می گردد‪.‬‬ ‫موفقیت اصلی بــرای یک مدیر در فوتبــال ایران‪ ،‬گرفتن‬ ‫حق پخش تلویزیونــی و در حالت کلی تر ســودمند کردن‬ ‫جریان باشگاه داری است‪ .‬تا زمانی که این فرهنگ در بین‬ ‫مدیران‪،‬رســانه ها و مردم نهادینه نشــود‪ ،‬امیدی به بهبود‬ ‫اوضاع فوتبال این مرزوبوم نیست‪.‬‬ ‫اگر جای برانکو و کی روش عوض می شــد‪،‬با توجه‬ ‫به اخالقیــات او پیش بینی واکنش او بــه تعطیالت لیگ‬ ‫چندان کار سختی نبود‪ .‬او با استناد به قوانین فیفا و قواعد‬ ‫حرفه ای دنیای فوتبــال‪ ،‬اردوی تیم ملی را نابجا و بدموقع‬ ‫می دانست و حتی ممکن بود اجازه حضور ملی پوشان را در‬ ‫اردوی تیم ملی ندهد‪ .‬مشکل اینست‬ ‫که کی روش در حال حاضر بر اساس‬ ‫منافع شخصی اش عمل می کند‪ .‬او به‬ ‫دلیل تسلطی که بر مدیران پیدا کرده‬ ‫قادر است بی توجه به منافع باشگاه ها‬ ‫و ســختی ها و مصائــب مربیــان‬ ‫باشــگاهی در مواجهه بــه تعطیالت‬ ‫بیش از حد لیــگ‪ ،‬روزهــای زیادی‬ ‫ملی پوشان را در اختیار داشته باشد‪،‬‬ ‫چرا که او بــه خودش فکــر می کند‪.‬‬ ‫او ترجیح می دهد روزهای بیشــتری‬ ‫ملی پوشان را در اختیار داشته باشد تا‬ ‫شانس موفقیت خود را افزایش دهد‪.‬‬ ‫در حالی که یک مربی ملی باید بتواند‬ ‫همانند همه مربیان دنیا در مدت زمان‬ ‫قانونی تیمش را اماده کند‪ .‬اگر فقط‬ ‫تیم ملــی و موفقیــت ان مدنظر بود‬ ‫انگاه می شد حتی لیگ را هم تعطیل‬ ‫کرد یا همچون سال ‪ 76‬و در بحبوحه‬ ‫جام جهانی بدون ملی پوشــان ان را‬ ‫برگزار کرد‪.‬اما فوتبــال فقط تیم ملی‬ ‫نیســت و تنها کارکرد لیگ نیز معرفی‬ ‫و شناسایی اســتعدادهای برتر برای‬ ‫حضور در تیم ملی هم نیســت‪ .‬لیگ‬ ‫فوتبال در حال حاضر در همه کشورها قبل از انکه پدیده ای‬ ‫ورزشی باشد‪ ،‬پدیده ای اجتماعی است که کارکردی فراتر‬ ‫از ورزش دارد‪ .‬مهمترین کارکرد لیگ در کشورهای صاحب‬ ‫فوتبال و حرفه ای‪ ،‬ایجاد بازاری از سرگرمی و هیجان برای‬ ‫مردم اســت‪ .‬مردمی که حاضرند برای تماشای بازی های‬ ‫لیگ پول پرداخت کنند‪ .‬شور اجتماعی و سرگرمی عمومی‬ ‫که برگزاری لیگ به وجود می اورد وبه تبع ان ایجاد بازاری‬ ‫که در ان عالوه بر ایجاد اشتغال‪ ،‬منجر به باال رفتن تولید‬ ‫ناخالص ملی و گردش پول و ســرمایه می شود‪ ،‬مهمترین‬ ‫هدف برگزاری لیگ است‪ .‬اما در ایران این اهداف قربانی‬ ‫هدفی دیگر به نام موفقیت تیم ملی می شود‪ .‬در حالی که‬ ‫اصوال برگزاری منظم لیگ نباید منافاتی با موفقیت تیم های‬ ‫ملی داشته باشد‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫«من با کی روش جنگ سرد ندارم و به حال او غبطه‬ ‫می خورم‪ .‬به همه ما نشــان داده اســت که چطور باید کار‬ ‫کنیم‪ .‬دمش گرم! او سمبل و الگوی من است‪».‬‬ ‫این ســخن طعنه امیز برانکو حرف هــای زیادی در‬ ‫خود دارد‪ .‬برانکویی که بیشتر به عنوان یک مربی جنتلمن‬ ‫شناخته می شــود به جایی رســیده که ادعا می کند باید در‬ ‫ایران به شــیوه کی روش رفتار کــرد‪ .‬در ایرانی که مدیران‬ ‫فدراسیون مرعوب مربی منصوب خود هستند و برنامه لیگ‬ ‫را بدون مشــورت و اعمال نظر باشــگاه ها با نظر او تنظیم‬ ‫می کنند‪ .‬مربــی ای که می توانــد با دادن بیانیــه مدیران‬ ‫باالدستی خود را تهدید کند و به این شیوه منویات منطقی‬ ‫و غیرمنطقی خود را اجرایی کند‪ .‬این جمله برانکو بیش از‬ ‫انکه طعنه ای به کی روش باشد نقدی به مدیریت و مدیران‬ ‫فوتبال ایران است‪.‬‬ ‫در ســال های حضور کی روش در فوتبال ایران‪ ،‬این‬ ‫مربی چنان واکنش و رفتاری در برابر انتقادات نشان داده که‬ ‫هرکس که کوچکترین انتقادی از برنامه های او داشته باشد‬ ‫با عباراتی نظیر دشمن تیم ملی و‪ ...‬از‬ ‫سوی او مواجه می شود و سعی می کند‬ ‫انها را مقابل مــردم قرار دهد‪ .‬فضای‬ ‫رســانه ای حامی او نیز با دنبال کردن‬ ‫منش کی روش‪ ،‬منتقــدان کی روش‬ ‫را افرادی بی سواد‪ ،‬سنتی و یا مغرض‬ ‫جلــوه می دهنــد و ســعی می کنند با‬ ‫یر وش به‬ ‫تشــبیه کردن منتقــدان ک ‬ ‫یکی از مربیان همیشه منتقد‪ ،‬هزینه‬ ‫انتقاد کردن از کــی روش را افزایش‬ ‫دهند‪ .‬در چنین شرایطی کمتر مربی‬ ‫ایرانــی جــرات انتقــاد از برنامه های‬ ‫کــی روش را دارد و بایــد برانکو بود تا‬ ‫بتوان دو کلمه به صورت منطقی و نه‬ ‫با برچســب زنی و وارد کردن اتهامات‬ ‫رایجی که کی روش هم‪ ،‬نظیر مربیان‬ ‫ایرانی در جدال هــای کالمی خود از‬ ‫ان اســتفاده می کنــد‪ ،‬از برنامه های‬ ‫تیم ملی انتقاد کــرد‪ .‬برانکو به عنوان‬ ‫شخصیتی موجه که نشان داده اهل‬ ‫شــلوغ کاری و هیاهو نیســت‪ ،‬سعی‬ ‫کرده است با منطق خود‪ ،‬از برگزاری‬ ‫اردوی تیم ملــی در چنین شــرایطی‬ ‫انتقاد کند‪ .‬هرچند که بــا انتقادات او‬ ‫زمان به عقب بازنمی گردد و همچنان اردوی تیم ملی برگزار‬ ‫می شــود اما شــاید بتوان از بروز چنین اتفاقاتــی در اینده‬ ‫جلوگیری کرد‪.‬‬ ‫تنها در ایران می شــود هفت بازیکن یک باشــگاه را‬ ‫در روزهایی که جز فیفادی نیســتند به اردوی بلندمدت برد‬ ‫و وقتی سرمربی باشگاه به این موضوع معترض می شود‪،‬‬ ‫کمیته انضباطــی او را احضار می کند! طبــق قوانین فیفا‬ ‫باشــگاه های لیگ برتری می توانند بــه اردوی تیم ملی در‬ ‫امارات معترض شوند‪ .‬همان طور که تیم ملی نمی تواند در‬ ‫این زمان از لژیونرهای خود بهره مند شود‪ ،‬به همان طریق‬ ‫نیز قانونا قادر به مجبور کردن بازیکنان داخلی برای حضور‬ ‫در اردو نیســت‪ .‬طبق قوانین فیفا‪ ،‬بازیکن نیروی انسانی‬ ‫باشــگاه اســت و تحت قــرارداد ان قــرار دارد‪ .‬فیفا برای‬ ‫جلوگیری از روندی که در ان باشگاه ها از حضور بازیکنان‬ ‫خــود در تیم ملــی جلوگیری کننــد‪ ،‬روزهایــی را به عنوان‬ ‫فیفادی مشــخص و مصوب کرده که بازیکنــان تیم ملی‬ ‫باید ‪ 72‬ساعت قبل از بازی های ملی در این روزها در اختیار‬ ‫تیم های ملی قرار گیرد‪ .‬یکی از مشــکالت باشــگاه ها در‬ ‫اروپا زیاد بودن تعداد این روزها از نظر ان هاست و همواره‬ ‫بحث هایی راجع به کم کردن بازی های ملی بین باشگاه ها‬ ‫و فیفا در جریان است‪.‬‬ ‫در ایران اما این فدراســیون است که صاحب اختیار‬ ‫ملی پوشــان محســوب می شــود‪ .‬کی روش که با عنوان‬ ‫یک مربی حرفه ای که ســابقه کار در لیگ جزیــره را دارد‬ ‫با دستمزدی نجومی نسبت به دســتمزد مربیان شاغل در‬ ‫تیم های ملی دنیا‪ ،‬به ایران امده و با بهره گیری از بی قانونی‬ ‫حاکم بر رابطه بین باشگاه ها و تیم ملی هر وقت که صالح‬ ‫بداند‪ ،‬لیگ را تعطیل می کند‪ .‬او در حالی دست به این اقدام‬ ‫می زند که در هیچ کشور دیگری حتی در کشورهای اسیایی‬ ‫قادر به این نیست که لیگ را چند بار در سال و هر بار به مدت‬ ‫چند هفته تعطیل کند به گونه ای که تعداد روزهای برگزاری‬ ‫لیگ به صورت منظم کمتــر از تعداد روزهــای تعطیلی و‬ ‫وقفه های ان باشد!‬ ‫ورزش‬ ‫‪77‬‬ ‫ورزش‬ ‫چرافدراسیونبازی هایدیپلماتیکرامی بازد؟‬ ‫تعیین تکلیف اماراتی ها برای تیم ملی‬ ‫ایــن اولین بار نیســت کــه فوتبــال ایران بــه دلیل‬ ‫ط بین المللی بازی های‬ ‫عدم کفایت مدیرانش در عرصه رواب ‬ ‫بیرون از زمین را به راحتی می بازد‪ .‬اتفاقات یک سال اخیر‬ ‫نشان داده که فدراســیون فوتبال اساسا یا فاقد دیپلماسی‬ ‫در موضوعات مهم فوتبال در اســیا اســت یا دست کم ان‬ ‫قدر نفــوذ ندارد کــه بتوانــد بدیهی ترین حقوق خــود را از‬ ‫کنفدراسیون فوتبال اســیا مطالبه کند‪ .‬این در حالی است‬ ‫که بازی های دوســتانه تیم ملی فوتبال ایران به بهانه های‬ ‫عجیب و غریب لغو می شــود و با نشــانه های ضعیفی که‬ ‫فدراسیون فوتبال تا کنون نشــان داده‪ ،‬احتماال این رویه‬ ‫ادامه خواهد داشت‪ .‬واضح است که در فدراسیون فوتبال‬ ‫ضعف دیپلماســی وجود دارد اما اراده ای برای حل بحران‬ ‫یا وجود نــدارد یا ظرفیت مســئوالنی کــه در این بخش به‬ ‫کار گرفته شده اند در حدی نیست که بتوانند مناقشه میان‬ ‫فوتبال ایران و برخی از کشورهای عربی را حل کنند‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪78‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫از دست دادن کرسی های مهم‬ ‫کمتر از دو ماه پیش بود که با لغو انتخابات شــورای‬ ‫فیفا در اسیا با البی قطری ها‪ ،‬علی کفاشیان حضور در فیفا‬ ‫و کسب یک کرسی قدرتمند را از دست داد و عمال فوتبال‬ ‫ایران یک بار دیگر از عرب ها رودســت خورد ؛ این بار اما با‬ ‫مدیریت فردی غیر از کفاشیان‪ .‬وقتی کنفدراسیون فوتبال‬ ‫اســیا به منظور انتخاب نمایندگان این قاره در شورای فیفا‬ ‫تشکیل جلســه داد‪ ،‬اما با اعتراض ‪ 42‬نماینده فدراسیون‬ ‫عضو از ‪ 44‬نماینده حاضر در این کنگره‪ ،‬انتخابات اعضای‬ ‫اسیایی شــورای فیفا از دســتور جلسه خارج شــد‪ ،‬تقریبا‬ ‫خیلی ها می دانستند که ایران بار دیگر در عرصه البی های‬ ‫خود با دیگر کشورهای اسیایی در موضع ضعف قرار گرفته‬ ‫اســت‪ .‬برای انتخابات فیفا‪ ،‬علی کفاشــیان‪ ،‬نایب رئیس‬ ‫فدراســیون فوتبال ایران هم نامزد بود و باتوجه به انتخاب‬ ‫دو نفر از میان ســه نماینده‪ ،‬کفاشــیان از شــانس باالیی‬ ‫برای عضویت در فیفا برخوردار بود‪ ،‬اما با البی سعودی ها‬ ‫همه چیــز برای فوتبال ایران از دســت رفت تا با بازگشــت‬ ‫قریب الوقــوع رقیب قطــری به جمــع کاندیداها شــانس‬ ‫کفاشیان برای عضویت در فیفا نیز به حداقل برسد‪.‬‬ ‫نکتــه قابــل توجــه در این موضــوع البی ســنگین‬ ‫قطری ها بود و البته موضع فدراســیون فوتبال ایران که در‬ ‫بدترین حالت ممکن قرار گرفته بود‪ .‬فیفا سعود المهندی‪،‬‬ ‫نایب رئیس فدراسیون فوتبال قطر را پس از تحقیق درباره‬ ‫فساد در فوتبال از فهرست نامزدها حذف کرده بود و ما حتی‬ ‫از این موقعیت هم نتوانستیم به خوبی بهره ببریم‪ .‬انجا که‬ ‫فیفا توپ را برای تاج و همراهانش روی نقطه پنالتی کاشته‬ ‫بود اما تاج‪ ،‬کفاشیان و دیگر مسئوالن ذیربط این موقعیت‬ ‫را به راحتی از دست دادند تا در نهایت المهندی قدرتش را‬ ‫در حضور جیانی اینفانتینو به رخ فیفا کشید و مانع از برگزاری‬ ‫انتخاباتی شد که اعراب در ان کاندیدا نداشتند‪.‬این اتفاق‬ ‫در حالی برای چندمین بار در قاره اســیا رخ مــی داد که در‬ ‫سال های گذشته عمال کشــورهای عربی حرف نخست را‬ ‫درباره تصمیمات فوتبالی این قاره می زدند و کشوری مانند‬ ‫ایران به عنوان تیم نخست فوتبال اسیا کمترین نقش را در‬ ‫دیپلماسی فوتبالی قاره کهن داشته است‪.‬‬ ‫سواالت بی پاسخ‬ ‫چرا فدراسیون فوتبال ایران این قدر در مباحث اجرایی‬ ‫فوتبال اسیا ضعیف است؟ چرا کنترل همه چیز فوتبال اسیا‬ ‫در اختیار کشورهای عربی است و ما همیشه تنها نظاره گر‬ ‫تصمیمات اعراب برای فوتبال اسیا هستیم؟‬ ‫شــاید انتخابات مهرماه در صورت برگزاری بهترین‬ ‫فرصت برای کســب کرســی از ســوی ایران در فیفا بود‪،‬‬ ‫اما با سهل انگاری مسئوالن فدراســیون فوتبال کار برای‬ ‫کفاشیان و فوتبال ایران جهت حضور در فیفا دست نیافتنی‬ ‫شــد‪ .‬دیگر چه فرقی می کرد کــه خبرگزاری هــا از اتفاق‬ ‫حیرت انگیز ان روز پرده بردارند؛ «علی کفاشیان‪ ،‬مهدی‬ ‫تاج و علیرضا اسدی نیز پس از رای منفی اعضای کنگره‪،‬‬ ‫به برگزاری انتخابات شورای فیفا رای منفی دادند‪».‬‬ ‫شکست فدراسیون کفاشیان‬ ‫شکســت مقابل البی برخی عرب هــا و به خصوص‬ ‫سعودی ها از دوره ریاست کفاشیان شــروع شد و تا کنون‬ ‫ادامه داشته است؛ قبل تر از انتخابات مهرماه که کفاشیان‬ ‫قرار بود نماینده فدراسیون تاج باشــد‪ ،‬فدراسیون فوتبال‬ ‫ایران عمال در رقابت با عربســتان و اعراب همیشه بازنده‬ ‫بود‪ .‬فدراســیون علی کفاشیان سال گذشــته در موضوع‬ ‫میزبانی بازی های نمایندگان ایران در لیگ قهرمانان اسیا‬ ‫شکست سنگینی از ســعودی ها خورد‪ .‬در این سال ها کم‬ ‫نداریم مثال هایی دیگر از چالــش فوتبالی ایران با اعراب‬ ‫که در نهایت انها رقیب همیشــه پیروز میدان بوده اند‪ .‬در‬ ‫سایر ورزش ها نیز مثال هایی از این دست وجود دارد‪ .‬نمونه‬ ‫ان اتفاقــات تلخی بود که در پاراالمپیــک ‪ 2016‬رخ داد‪.‬‬ ‫اتفاقاتی که پیرامون حک شدن واژه خلیج همیشه فارس‬ ‫روی البسه ورزشکاران ایرانی و نام کاروان ایران رخ داد در‬ ‫نهایت نیز کاروان ایران به اخراج از دهکده بازی ها تهدید‬ ‫شد و ما هم مجبور به پذیرش فرمان سعودی ها شدیم‪.‬‬ ‫همه این مثال ها‪ ،‬مصداق مشــت نمونه ای از خروار‬ ‫است که در طی این ســال ها به رغم قوی ظاهر شدن سر‬ ‫دادن شعار برای غلبه ورزشی بر اعراب‪ ،‬اما عمال انها دست‬ ‫باال را داشــته اند‪ .‬لغو انتخابات شــورای فیفا نمونه اشکار‬ ‫دیگری از قدرت تصمیم گیری اعراب در فوتبال اسیا بود اما‬ ‫همان روز هم بسیاری از رسانه ها ادامه دار شدن این ناکامی‬ ‫ را پیش بینی می کردند‪ .‬چرا فدراسیون فوتبال ایران با این‬ ‫همه مشکل و رنج در پیشبرد برنامه ها و سیاست هایش در‬ ‫میان اعراب مواجه اســت؟ این در حالی است که فوتبال‬ ‫ایران هر چقدر کارنامه قدرتمندی در اســیا دارد‪ ،‬متاسفانه‬ ‫به همین اندازه در حوزه دیپلماســی ورزشــی ضعف دارد و‬ ‫تاکنون بارها نیز تاوان این ضعف را پرداخته است‪.‬‬ ‫لغو دوستانه مراکش!‬ ‫اردوی غیرضروری در امارات‬ ‫فدراسیون به منافع ملی فکر می کند؟‬ ‫با همه این اوصاف در موضوع برپایی اردوی تیم ملی‬ ‫در امــارات این پرســش مطرح اســت که ایا فدراســیون‬ ‫فوتبال در برگزاری اردوهای تیم ملی به منافع ملی هم فکر‬ ‫می کند؟ به نظر می رسد بخش مدیریتی فدراسیون فوتبال‬ ‫این بــار در تعیین مــکان اردوی تیم ملی دچار اشــتباهی‬ ‫استراتژیک شده است ؛ اشتباهی که به دلیل غیرضروری‬ ‫بودن مــکان انتخاب شــده و هم چنین به هم پیوســتگی‬ ‫تبعات و دخالت های میزبان در برنامه ریزی های فدراسیون‬ ‫غیر قابل توجیه و جبران می نماید‪ .‬امید است که فدراسیون‬ ‫فوتبال در ادامه و در ســایر تصمیماتش بــه تمام مولفه ها‬ ‫پیرامون ان تصمیم توجه کند تا اسیبی به جایگاه و اقتدار‬ ‫ایران و فوتبال ایرانی وارد نشود‪.‬‬ ‫وقتی عراق از ما پیشی می گیرد!‬ ‫بر خالف مقامات فوتبال ایران‪ ،‬این مقامات فوتبال‬ ‫عراق بودند کــه به نوعی درس مذاکره و پافشــاری و ثبات‬ ‫در عقیده دادند و پــس از توهین یکــی از مقامات فوتبال‬ ‫عربستان در رسانه های این کشور به فوتبال عراق و ملتش‪،‬‬ ‫چنان معترض شــدند که پافشــاری انها در نهایت تسلیم‬ ‫عربستان را در پی داشــت‪ ،‬خبرنگار و کارشناس مربوط به‬ ‫انتشار خبر اخراج شــد و مقامات فوتبال عربستان از تمام‬ ‫کســانی که مورد تاکید عراق بودنــد‪ ،‬عذرخواهی کردند‪.‬‬ ‫‪ AFC‬به عربســتان هشــدار داد و حتی کار به فیفا و دادگاه‬ ‫‪ CAS‬نیز کشیده شد‪ .‬اصرار چندباره عراقی ها برای بازی در‬ ‫ایران نشــان می دهد که به رغم اشوب های داخلی در این‬ ‫کشور و برخالف ایران‪ ،‬مســئوالن فوتبال عراق با وحدت‬ ‫و همدلی و در کنار ســایر ارگان های ورزشی خود هم چنان‬ ‫از خواسته های مشروع شان دفاع می کنند‪ ،‬نکته ای که در‬ ‫مناقشه فوتبالی ایران و عربستان هیچ توجهی به ان نشد و‬ ‫در حد چند اظهارنظر سطحی و بدوین استراتژی مسئوالن‬ ‫فوتبال ایران‪ ،‬در نهایت مجبور به پذیرش نظر سعودی ها‬ ‫شدیم‪ .‬همچنان دیپلماسی ضعیف مدیران فوتبال ایران در‬ ‫قبال گستاخی ها و تندروی های طرف سعودی ادامه دارد‬ ‫و هر از چند گاهی فقط به ارسال یک نامه یا مصاحبه بسنده‬ ‫می شود‪ .‬این در شرایطی اســت که انتظار اهالی ورزش و‬ ‫فوتبالدوستان از مسئوالن فدراسیون فوتبال و وزارت ورزش‬ ‫اقدامی فوری و اساسی است نه پافشاری بر مواضع ضعیف‬ ‫که جز منزوی تر کردن فوتبال ایــران فایده دیگری همراه‬ ‫نخواهد داشت‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫برگزاری اردوی ضروری اما بی اثر تیم ملی فوتبال در‬ ‫امارات متحده عربی حــرف و حدیث هایی ایجاد کرده که‬ ‫ی ان باشد‪.‬‬ ‫فدراسیون فوتبال باید پاسخگو ‬ ‫تیم ملی فوتبال ایران برای برگزاری اردوی تدارکاتی‬ ‫راهی امارات متحده عربی شده است ؛ اردویی که از همان‬ ‫اغاز با حرف و حدیث همراه شد‪ .‬نخستین ایراد اساسی به‬ ‫این اردو از سوی سرمربی پرســپولیس مطرح شد‪ .‬برانکو‬ ‫ایوانکوویچ در مصاحبه ای توفانی به کی روش‪ ،‬ســازمان‬ ‫لیگ و فدراسیون فوتبال تاخت‪ ،‬اما اکنون فارغ از مسائل‬ ‫و اختالفات مربیان بر ســر چرایی برگزاری اردو‪ ،‬پرســش‬ ‫این اســت که ایا برگزاری اردوی تیم ملی در کشور امارات‬ ‫صحیح بوده یا خیر؟‬ ‫در برگــزاری اصل اردوی تیم ملی حرفی نیســت‪ ،‬به‬ ‫هر حال تیم ملی ایران خود را برای دور برگشت دیدارهای‬ ‫انتخابی جام جهانی ‪ 2018‬اماده می کند و برگزاری اردوی‬ ‫تدارکاتی برای هماهنگ تر شدن بازیکنان با یکدیگر بسیار‬ ‫ضروری است‪ .‬کی روش هم به عنوان یک مربی حرفه ای‬ ‫تشخیص داده که در این مقطع از سال‪ ،‬تیم ملی به اردو نیاز‬ ‫دارد‪ ،‬همان گونه که ســایر رقبای ایران هم اکنون در اردو‬ ‫به سر می برند‪ .‬اما اکنون پرسش اصلی پیرامون شرایط و‬ ‫مکان برگزاری این اردو اســت که باید فدراســیون فوتبال‬ ‫درباره ان پاسخگو باشد‪.‬‬ ‫تیم ملی فوتبــال به جــز اردو‪ ،‬به انجــام بازی های‬ ‫تدارکاتی هم نیاز دارد‪ .‬قرار بود تیم ملی ایران در امارات با‬ ‫ساحل عاج یا مراکش دیدار کند اما هر دو بازی لغو شدند تا‬ ‫این سوال مطرح شود که با لغو بازی تدارکاتی‪ ،‬چرا تیم ملی‬ ‫به امارات رفت؟ ایا نمی شد اردوی تیم ملی در ایران و مثال‬ ‫در جزیره کیش برگزار شود؟‬ ‫نکته بســیار مهم این اســت کــه امارات از اســاس‬ ‫با جمهوری اســامی ایران مشــکل دارد و بارهــا در امور‬ ‫فوتبالی ایران نیز کارشکنی کرده است‪ .‬نمونه بارزش اینکه‬ ‫هرگاه عربستان سعودی علیه ایران موضع گرفته‪ ،‬برادران‬ ‫اماراتی اش همواره کنارشان قرار گرفته اند و چشم بسته ان‬ ‫مواضع را تکرار کرده اند‪.‬‬ ‫فراموش نکنیم که بازی تدارکاتی تیم ملی با مراکش‬ ‫در امارات نیــز به دلیــل دخالت های اشــکار اماراتی ها و‬ ‫تعیین تکلیف درباره تماشــاگران دیدار دوســتانه تیم ملی‬ ‫ایران لغو شد‪ .‬ایا فدراســیون ایران نتیجه گیری دیگری از‬ ‫مواضع ضد ایرانی امارات دارد؟‬ ‫دعوای سیاسی بین دو کشور به عنوان مانع برگزاری‬ ‫اردوهای ورزشــی در امارات وقتی پررنگ تر می شــود که‬ ‫بدانیم وزارت امور خارجــه نیز بارهــا در تذکرهایی مکرر‪،‬‬ ‫تیم های ایرانی را از برگزاری اردوی غیرضروری در امارات‬ ‫بازداشت ه است‪.‬‬ ‫اکنون باید از مهدی تــاج به عنوان رئیــس باتجربه‬ ‫فدراســیون فوتبال پرســید که چرا با وجود اطالع قبلی از‬ ‫لغو بازی تدارکاتی تیم ملی در امارات و به رغم هشدارهای‬ ‫وزارت امور خارجه‪ ،‬بایــد چنین اردویی در امــارات برگزار‬ ‫شــود؟ واقعیت این اســت‪ ،‬تاج گلی که این روزها فوتبال‬ ‫ایران برای اماراتی ها می فرستد در اینده به منزوی تر شدن‬ ‫فوتبال ایران منجر خواهد شد‪ .‬دشمنی اماراتی ها با فوتبال‬ ‫ایران روز به روز بیشــتر می شود و شــاید این خلیفه نشین‬ ‫کوچک کرانه خلیج فــارس نتواند و جــرات نکند در عرصه‬ ‫ملی و سیاســی با ایــران درافتد اما تا جایی کــه می تواند‪،‬‬ ‫ضعف اقتدار سیاسی اش را در روابط فوتبالی بر ایران دیکته‬ ‫می کند و متاسفانه ما نیز بدون توجه به تحقیرهای صورت‬ ‫گرفته‪ ،‬همیشه فراموشکار می شویم و با لبخند فوتبال ایران‬ ‫را در موضع ضعف قرار می دهیم‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫تا چند روز دیگر مسابقات لیگ قهرمانان اسیا ‪2017‬‬ ‫اغاز خواهد شد و باز هم حتما سعودی ها ماجرای تکراری‬ ‫عدم حضور در ایــران را تکرار خواهند کرد اما ســوال این‬ ‫است که ایا سیاســت اجرایی فوتبال ایران در این موضوع‬ ‫تغییر کرده یا اندیشــه ای برای تغییر وضــع موجود انجام‬ ‫شده است؟‬ ‫هنوز مشــخص نیســت که این ضعــف تاریخی که‬ ‫در ســال های اخیر به ضرر ایران هم تمام شــده چه زمانی‬ ‫بر طرف خواهد شد‪ .‬بدون شک کشــوری در عرصه های‬ ‫ورزشــی موفق خواهد بود که عالوه بر پتانسیل ورزشی از‬ ‫دیپلماسی قدرتمندی نیز برخوردار باشد‪.‬‬ ‫این در حالی است که هفته گذشته فدراسیون فوتبال‬ ‫مراکش رسما اعالم کرد که بازی تیم ملی این کشور با ایران‬ ‫که قرار بود در امارات برگزار شود‪ ،‬لغو شده است‪ .‬این خبر در‬ ‫حالی ضعف فدراسیون فوتبال را اشکار می کرد که مدیران‬ ‫فوتبال برای لغو نشــدن این مســابقه تــاش می کردند‪.‬‬ ‫تالشــی که در نهایت به نقطه خوبی هم منجر نشــد‪ .‬ولی‬ ‫مسئوالن اماراتی به خاطر انچ ه «ترس از تجمع تماشاگران‬ ‫ایرانی» عنوان شده بود‪ ،‬از برگزاری این مسابقه طفره رفتند‪.‬‬ ‫ایا باتوجه به شــیطنت هایی که به خصوص طی یک‬ ‫سال اخیر از سوی عربستان و همراهانش علیه فوتبال ایران‬ ‫وجود داشته مسئوالن فدراســیون فوتبال نباید در این باره‬ ‫حتی درصدی را کنار می گذاشتند که امارات نیز مثل دیگر‬ ‫کشورهای عربی می تواند در زمین عربستانی ها علیه فوتبال‬ ‫ایران بازی کند؟ ایا این احتمال سختی بود؟ نمی ارزید که‬ ‫در این باره دوراندیشــی صورت بگیرد؟ به خصوص اینکه‬ ‫اماراتی ها اساســا تصمیم داشــتند اردوی تیم ملی فوتبال‬ ‫کشــورمان را لغو کنند و اجازه ندهند که تیــم کی روش در‬ ‫باشگاه ایرانیان دوبی اردوی اماده سازی خود را برگزار کند‪.‬‬ ‫فدراسیون فوتبال کشورمان قصد دارد دلیل لغو این بازی را‬ ‫به فیفا گزارش دهد‪ .‬برخی معتقدند این گزارش شاید تبعات‬ ‫منفی را برای فدراسیون فوتبال امارات به همراه داشته باشد‬ ‫و غرامت لغو این بازی به فدراسیون فوتبال پرداخت شود‪.‬‬ ‫ایا این کافی است؟ مثال روشــنی در این خصوص وجود‬ ‫دارد؛ فدراســیون فوتبال ما به مثابه همــان افرادی عمل‬ ‫می کند که خود را به عمد در معرض تصادف قرار می دهند‬ ‫تا خسارت بگیرند‪ .‬شاید مدیران فدراسیون فوتبال در پاسخ‬ ‫بگویند اصل را بر برائت اماراتی ها گذاشته اند و هرگز تصور‬ ‫نمی کردند که امارات با موضوع نخ نما شده «ترس از تجمع‬ ‫هواداران ایرانی» بازی دوستانه ایران – مراکش را لغو کند‪،‬‬ ‫اما این عذر‪ ،‬بدتر از گناه اســت‪ .‬مگر همین فدراســیون‬ ‫فوتبال و جناب اقای دبیرکل ان که همواره ادعای دلسوزی‬ ‫برای منافع فوتبال ملی را یدک می کشد‪ ،‬تصور می کردند‬ ‫که پس از مناقشه سخت سیاسی میان ایران و عربستان‪،‬‬ ‫فدراســیون فوتبال این کشــور به یکبــاره تلخکامی های‬ ‫سیاسی را به زمین ورزش بکشد؟ پاســخ روشن است‪ .‬نه‪.‬‬ ‫هرگز تصور نمی کردند‪ .‬اما بعد از اینکــه متوجه این حربه‬ ‫شــدند هم بســیار منفعل عمل کردنــد و هرگز نتوانســتند‬ ‫کنفدراسیون فوتبال اسیا را مجاب کنند که سعودی ها تا چه‬ ‫حد در این زمینه زشت و زننده بازی کرده اند‪.‬‬ ‫گفته می شود فیفا که متوجه اتخاذ تصمیم سیاسی‬ ‫عربستانی ها شــده اســت قصد دارد اواخر این ماه جلسه‬ ‫میانجیگری بین مدیران فدراســیون فوتبال دو کشــور را‬ ‫برگزار کند و در نهایت از انها بخواهد که مشکالت سیاسی‬ ‫را وارد فوتبال نکنند‪ .‬اما هیچ نشانه روشنی نمی بینیم که در‬ ‫ان جلسه مهم هم برنده بیرون بیاییم‪ .‬دست کم با بضاعت‬ ‫بسیار اندکی که نزد رایزن های فوتبال ایران وجود دارد دل‬ ‫خوش کردن به متقاعد کردن فیفا کار بیهوده ای اســت‪.‬‬ ‫فراموش نکنیــم که این روزها در میانه بحران ســختی که‬ ‫برای تیم ملی و تیم های باشگاهی حاضر در لیگ قهرمانان‬ ‫اسیا به وجود امده اســت‪ ،‬فوتبال ما مدیری قوی ندارد که‬ ‫با خیال راحت به ســرمربی تیم ملی و مســئوالن تیم های‬ ‫باشــگاهی حاضر در لیگ قهرمانــان اســیا بگوییم؛ این‬ ‫مناقشــه خیلی زود حل خواهد شــد‪ .‬نه‪ .‬با این رویه هرگز‬ ‫برنده نیستیم‪.‬‬ ‫تذکر مهم وزارت خارجه‬ ‫ورزش‬ ‫‪79‬‬ ‫وسوسه اژدها‬ ‫دیدار‬ ‫‪80‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫چرا چینی ها در فوتبال سرمایه گذاری می کنند؟‬ ‫انهــا رویاهای بزرگی در ســر دارنــد ؛ رویاهایی که از‬ ‫اسکار و کارلوس ته وز باالتر هستند‪ ،‬حتی خبر های رسمی‬ ‫حاکی از ان است که در حالی که کریستیانو رونالدو به تازگی‬ ‫قرارداد خود را با رئال مادرید تا سال ‪ 2021‬تمدید کرده اما‬ ‫خبرگزاری شینهوا مدعی شد این بازیکن و همچنین لیونل‬ ‫مسی‪ ،‬ستاره ارژانتینی بارسا به یکی از تیم های سوپر لیگ‬ ‫چین خواهند پیوست‪.‬هم مسی و هم رونالدو این پیشنهاد‬ ‫را تایید کردنــد ‪ .‬خورخه مندس‪ ،‬مدیــر برنامه های رونالدو‬ ‫مدعی شد که پیشنهادی ‪ 300‬میلیون یورویی به رئال برای‬ ‫رونالدو ارائه شــده و همچنین حقوق ‪ 100‬میلیون یورویی‬ ‫در سال‪ .‬او گفت‪«:‬یک پیشــنهاد ‪ 300‬میلیون یورویی به‬ ‫رئال مادرید و همچنین پیشــنهاد حقوق ‪ 100‬میلیون یورو‬ ‫در سال از چین رسیده اســت‪ .‬ولی پول همه چیز نیست‪.‬‬ ‫رئال زندگی رونالدو ست‪ ».‬شــبکه تلویزیونی اسکای هم‬ ‫در گزارشی عنوان کرد لیونل مســی با پیشنهادی نجومی‬ ‫ از سوی تیم «هبای فورچون» لیگ حرفه ای چین مواجه‬ ‫شده است‪.‬برهمین اساس در صورتی که وی شرایط ارائه‬ ‫شده را قبول کند‪ ،‬ساالنه ‪ ۱۰۰‬میلیون یورو دستمزد خالص‬ ‫خواهد داشت‪ .‬از انجایی که تیم چینی خواهان همکاری‬ ‫به مدت پنج سال با وی شده‪ ،‬این حقوق خالص برای مسی‬ ‫به ‪ ۵۰۰‬میلیون یورو بالغ خواهد شــد‪.‬یعنی رویاهای لیگ‬ ‫متمول تمامی ندارد و انها می خواهند همچنان پیش بروند‪.‬‬ ‫انها هر روز در راس خبرهای فوتبال هستند و پیروزی های‬ ‫عجیبی هم به دست می اورند‪ ،‬به عنوان مثال در اخرین برد‬ ‫خود توانستند اکسل ویتسل‪ ،‬هافبک بلژیکی زنیت را توسط‬ ‫باشــگاه تیانجین کوانجیان چین صید کنند‪ ،‬می دانید چه‬ ‫چیزی عجیب است؟ ویتسل بین باشگاهی مثل یوونتوس‬ ‫و لیگ چیــن دومی را انتخــاب کرد‪ ،‬خــودش در این باره‬ ‫می گوید‪ «:‬تصمیم بسیار ســختی بود زیرا در یک سو تیم‬ ‫بزرگی مثل یوونتوس قرار داشت و در دیگر سو پیشنهادی‬ ‫مهم برای خانواده ام که نتوانستم رد کنم‪ ».‬واقعا هم سخت‬ ‫بود که ساالنه ‪ 18‬میلیون یورو حقوق را کسی رد کند!‬ ‫مردان فوتبــال اروپا کم کم دارنــ د خطر لیگ چین را‬ ‫حس می کنند ‪ .‬انها در ازای صادرات جنس های نامرغوب ‬ ‫دارنــد مرغوب تریــن بازیکنان جهــان را به فوتبــال خود‬ ‫می اورند که اتفاق کمی نیســت ‪ .‬بی دلیل نیســت مربیان‬ ‫اروپایی از این می ترســند که کم کم کار به جایی برسد که‬ ‫همه برای لیگ چین وسوسه شوند و فوتبال اروپا از ستاره‬ ‫خالی شــود‪ ،‬به عنوان مثال انتونیو کونته‪ ،‬سرمربی چلسی‬ ‫می گوید‪ «:‬بازار فوتبال چین بــرای فوتبال دنیا خطرناک‬ ‫است و یک تهدید برای همه باشگاه ها محسوب می شود‪».‬‬ ‫یا ارسن ونگر‪ ،‬سرمربی ارسنال اعتقاد دارد‪ «:‬قدرت مالی‬ ‫باالی باشــگاه های چینــی می تواند برای فوتبــال اروپا و‬ ‫لیگ برتــر نگران کننده باشــد‪ .‬انها به شــدت روی فوتبال‬ ‫ســرمایه گذاری کرده اند و در اینده ایــن موضوع می تواند‬ ‫برای لیگ برتر تبدیل به یک معضل شود‪».‬‬ ‫یورگن کلوپ‪ ،‬ســرمربی لیورپول هم معتقد است که‬ ‫لیگ چین برای فوتبال مناسب نیست و تنها با پول می توانند‬ ‫بازیکنان را به انجا ببرند‪ «:‬اگر بازیکنــی تصمیم بگیرد به‬ ‫انجا برود‪ ،‬یک بخش متفاوت از دوران حرفه ای را تجربه‬ ‫خواهد کرد‪ .‬فکر می کنم در حال حاضــر انجا لیگی برای‬ ‫فوتبال بازی کردن نیست و تنها راه بردن بازیکنان به انجا‪،‬‬ ‫پول های هنگفت اســت‪ .‬در تمام لیگ هــای بزرگ اروپا‪،‬‬ ‫شما می توانید پول به دست بیاورید و قطعا برای زندگی تان‬ ‫کافی خواهد بود‪».‬‬ ‫‪ 21‬برابر‬ ‫فوتبال چین در مســیر پیشرفت و توســعه قرار دارد‪.‬‬ ‫اسکار ‪ ۲۵‬ساله به میزبانی مدیران ارشد دولت چین وارد این‬ ‫کشور شد‪ .‬این بازیکن ‪ ۶۰‬میلیونی گرانقیمت ترین خرید‬ ‫تاریخ فوتبال چین است‪ .‬در واقع باشگاه شانگهای ‪SIPG‬‬ ‫با پرداخت این مبلغ رکورد هالک کــه با مبلغ ‪55/8‬میلیون‬ ‫یورو توسط همین باشگاه خریده شده بود را شکست‪.‬فصل‬ ‫گذشته لیگ چین برای خرید بازیکنان ‪ ۴۳۶،۴‬میلیون یورو‬ ‫هزینه کرد و انتظار می رود چینی ها امسال رکورد را بشکنند‪.‬‬ ‫تا کنون ‪ ۹۱،۸‬میلیون یــورو هزینه کرده اند که به اســکار‬ ‫باید بازیکنا نی نظیر تــه وز (شــانگهای‪ ۱۰،۵ ،‬میلیون)‪،‬‬ ‫کیونگ وون (تیانجین‪ ،)۱۰،۵ ،‬احمدوف (‪ ،SIPG‬هفت‬ ‫میلیون)‪ ،‬اورسو (گوانگژو‪ )۲،۸ ،‬را اضافه کرد‪ .‬لیگ چین‬ ‫در ماه مارس یعنی دو ماه دیگر اغاز می شــود‪ .‬ارزش لیگ‬ ‫چین در ‪10‬ســال اخیر از ‪ ۱۷‬به ‪ ۳۶۰‬میلیون یورو افزایش‬ ‫یافته؛ یعنی ‪ ۲۱‬برابر شده است‪.‬‬ ‫چرا فوتبال؟‬ ‫رشــد اقتصادی کشور چین طی ســال های گذشته‬ ‫به بیشــترین میزان خود رسید و این مســاله باعث شد تا از‬ ‫تولید تا خدمات وضعیت اقتصادی این کشــور بهبود پیدا‬ ‫کند‪ .‬فوتبال نیز به عنوان یک سرگرمی در بخش سرویس‬ ‫جای می گیــرد که برای کشــورش که به تازگــی به ثروت‬ ‫هنگفتی رسیده و توانسته همتایان غربی خود را شگفت زده‬ ‫کند‪ ،‬ورزش محلی است که می تواند با ان بیش از گذشته‬ ‫خودش را به دنیا نشــان دهد و بازیکنان نامدارخارجی را به‬ ‫خدمت بگیرد تا رشد اقتصادی خود را به رخ بکشند‪ .‬میشل‬ ‫پتی‪ ،‬اســتاد اقتصاد دانشــگاه پرکینگ می گوید‪« :‬مردم‬ ‫چین از کیفیت به شدت پایین فوتبالشان افسردگی گرفته‬ ‫بودند و فســاد در فوتبال‪ ،‬به این موضوع دامن زده بود‪ .‬به‬ ‫نظر می رســید حتی امدن بازیکنان بزرگ هم کمکی نکند‬ ‫اما این گونه نبود‪ ».‬در چین همه چیــز زود تغییر می کند‪.‬‬ ‫از تکنولوژی و تولید گرفته تا فوتبال‪ .‬به اعتقاد انها فوتبال‬ ‫اینه تغییــرات جهانی اســت و رقابت برای جــذب بهترین‬ ‫بازیکنان و مربیان می تواند همه را شــگفت زده کند‪ .‬البته‬ ‫این اســتدالل بیراه نیســت‪ .‬وقتی ســال ‪ 1990‬را به یاد‬ ‫می اوریم که ماشین ها‪ ،‬غذاها و سرمایه گذاری ها در ایتالیا‬ ‫به باالترین میزان خود رســید‪ ،‬بهتریــن بازیکنان فوتبال‬ ‫جهان وارد کشور چکمه ای شدند‪ .‬یا زمانی که روسیه رشد‬ ‫اقتصادی را تجربه کرد‪ ،‬باشگاه هایی چون چلسی به وسیله‬ ‫انها خریداری شــد و در ادامه با ثروتمند شــدن روس ها از‬ ‫فروش نفت‪ ،‬باشگاه های این کشور پذیرای نام های بزرگ‬ ‫دنیای فوتبال شدند‪ .‬حاال چین خودش را در همین مسیر‬ ‫قرار داده و می خواهــد تجربه جدیدی در فوتبال داشــته‬ ‫باشــد‪ِ « .‬بن بلوم» نویسنده ورزشــی تلگراف معتقد است‬ ‫که این اقدام چین بخشــی از پروپاگاندا و سرمایه گذاری‬ ‫دولت ان جهت ایجاد عالقه بــه فوتبال در میان مردم این‬ ‫کشور است‪ .‬باتوجه به تغییر سبک زندگی مردم چین و رواج‬ ‫فســت فود و بحران چاقی‪ ،‬دولتمردان چین در عین جلب‬ ‫توجه رسانه های غربی‪ ،‬عالقه مندند که این ایجاد موج در‬ ‫ِ‬ ‫فوتبال‬ ‫رسانه های اروپایی را به عنوان شکلی از قدرتمندی‬ ‫چین به مردم کشور خود القا کنند‪.‬‬ ‫ارزوهای اینده‬ ‫شــگفت اورترین چیزی که می تــوان از فوتبال این‬ ‫روزهای چین شــنید‪ ،‬قرارداد حق پخش لیگ فوتبال این‬ ‫کشور است‪ .‬در حالی که به گزارش فوربس طی سال های‬ ‫‪ 2014‬و ‪ 2015‬مبلغ این قرارداد بــه ترتیب ‪ 8‬و ‪ 13‬میلیون‬ ‫دالر بود‪ ،‬در سال ‪ 2016‬این مبلغ به ‪ 200‬میلیون دالر رسید‬ ‫و به گزارش گاردین برای ‪ 5‬سال اینده قرارداد ‪ 1/3‬میلیارد‬ ‫دالری به امضا رسیده است ؛ مبلغی که لیگ برتر به زحمت‬ ‫می تواند بــا ان رقابت کند‪ .‬این مبالغ پرده از راز ســفرهای‬ ‫تیم های بــزرگ اروپایی به چیــن طی یک دهه گذشــته‬ ‫برمی دارد‪ .‬لیگ چین در مسیر گسترش و پیشرفت قرار دارد‬ ‫البته تالش دارد تا بازیکنان خود را به ستاره هایی بین المللی‬ ‫تبدیل کند‪ .‬چندی پیش به دستور رئیس جمهور این کشور‬ ‫‪ 20‬هزار مدرسه فوتبال تا ســال اینده احداث خواهد شد تا‬ ‫رویاها و ارزوهای این رئیس جمهور فوتبال دوســت خیلی‬ ‫زودتر از انچه تصور می شود‪ ،‬عملی شود ؛ ارزوهایی که به‬ ‫میزبانی جام جهانی ‪ 2026‬ختم می شود‪.‬‬ ‫به باغ همسفران‬ ‫دعوت توحیدی‬ ‫روایتی از نامه امام خمینی(ره) به گورباچف‬ ‫زندگی شهید احمدباقری‬ ‫کتاب «دعوت توحیدی» که روایتــی از ابعاد مختلف نامه مهــم و تاریخی حضرت‬ ‫امام (ره) به گورباچف‪،‬اخرین رهبر اتحاد جماهیر شــوروی است به چاپ رسید‪.‬این کتاب‬ ‫ی تالیف شده‬ ‫در قالب «دانستنی های انقالب اسالمی برای جوانان» توسط علی الله سلیم ‬ ‫است‪ .‬در مقدمه کتاب امده است‪« :‬در زمستان سال ‪ 1367‬و پس از خاتمه جنگ تحمیلی‬ ‫و در دورانی که اتحاد جماهیر شــوروی‪ ،‬که یکی از مهمترین همســایگان ایران به شــمار‬ ‫می رفت‪ ،‬با عواقب ناشی از مقایسه سوسیالیسم و امپریالیسم دست به گریبان بود‪ ،‬حضرت‬ ‫امام خمینی (ره) طی نامه ای تاریخی و با ژرف نگری منبعــث از روح الهی خود‪ ،‬گورباچف‬ ‫رهبر اتحاد جماهیر شوروی را برای برون رفت از مشکالت کمونیسم و جلوگیری از سقوط به‬ ‫ِ‬ ‫دامن تهی امپریالیسم به اسالم دعوت کرد و از خطر فروپاشی انذار داد‪».‬در این کتاب به‬ ‫روایت این حادثه بسیار مهم‪ ،‬که جنبه ای اساسی از صدور انقالب اسالمی به دنیا بوده‪ ،‬از‬ ‫لسان نمایندگان حضرت امام یعنی ایت الله جوادی املی‪ ،‬دکتر محمدجواد الریجانی و خانم‬ ‫مرضیه حدیده چی (دباغ) سعی شده خواننده با وضعیت ان روز شوروی و ابعاد مهم نامه امام‬ ‫خمینی (ره) و پاسخ گورباچف اشنا شده و تاثیر ان اتفاق را بر جهان مورد بررسی قرار دهد‪.‬‬ ‫کتاب «دعوت توحیدی» به موضوعاتی همچون شرایط و زمینه های ارسال نامه تاریخی‪،‬‬ ‫اوضاع شوروی در دوره گورباچف‪ ،‬زمینه های تدوین و صدور نامه‪ ،‬متن کامل نامه تاریخی‬ ‫حضرت امام خمینی (ره) به گورباچف‪ ،‬واکنش و پاسخ گورباچف‪ ،‬حاشیه های سفر به مسکو‪،‬‬ ‫روایت محمدجواد الریجانی از سفر به مســکو‪ ،‬مرضیه حدیده چی(دباغ)؛ سفیر انقالبی‪،‬‬ ‫بازتاب نامه امام در میان مســلمانان جمهوری اذربایجان‪ ،‬بازتاب نامه امام خمینی(ره) در‬ ‫میان اندیشمندان روس‪ ،‬اهمیت تاریخی نامه امام خمینی (ره) به گورباچف‪ ،‬پایان اتحاد‬ ‫جماهیر شوروی و مرور پیشینه اتحاد جماهیر شوروی می پردازد‪.‬‬ ‫کتاب «بــه باغ همســفران» روایتی متفــاوت و خواندنی از زندگی پرفراز و نشــیب‪،‬‬ ‫بی ریا و پرتالش شهید احمدباقری است که پس از پیروزی انقالب اسالمی به ندای پیر و‬ ‫مراد خود‪ ،‬امام خمینی(ره) گوش سپرد و مناطق محروم و حساس سیستان و بلوچستان را‬ ‫برای خدمت برگزید و پس از عضویت در سپاه اصفهان به زاهدان هجرت کرد‪ .‬هجرتی که‬ ‫ثمرات فراوانی برای مردم بلوچ داشت و نام احمد باقری را در منطقه برای همیشه جاودانه‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫فعالیت وی در سپاه زاهدان از مرداد ماه ‪ 58‬اغاز و در سال ‪ 60‬فرماندهی عملیات سپاه‬ ‫ایرانشــهر را بر عهده گرفت و با روحیه جهادی و همچنین شــناختی که از منطقه و مسائل‬ ‫ان پیدا کرده بود برای اولین بار‪ ،‬به ایجاد و تشــکیل بسیج عشایر در منطقه و ایجاد هسته‬ ‫مرکزی شبکه اطالعات که اکثر اعضای ان را مردم بومی و عشایر منطقه تشکیل می دادند‪،‬‬ ‫پرداخــت‪ .‬وی باتوجه به موقعیــت جغرافیایی منطقه سیســتان و بلوچســتان و همچنین‬ ‫مشکالت مردم با همکاری عشایر بلوچ منطقه برای مقابله با اشرار و قاچاقچیان پایگاه های‬ ‫مختلف عملیاتی ایجاد کرد و ضربات مهلکی به فعالیت های اشرار وارد کرد‪.‬‬ ‫حاج احمد باقری که سال ها همراه خانواده خود در سیستان زندگی بسیار ساده ای را‬ ‫می گذراند از سال ‪ 65‬تا زمان شهادتش فرمانده یگان دریایی چابهار را برعهده گرفت و به‬ ‫منظور ارتقای سطح دانش نظامی جوانان به ایجاد کانون های فکری و فرهنگی پرداخت‪.‬‬ ‫باقری به منظور کسب امادگی های الزم در منطقه دریایی به برگزاری انجام مانور های ابی‬ ‫خاکی اقدام کرد و امنیت دریایی را با اســتفاده از قایق های تندرو و همچنین بهره گیری از‬ ‫امکانات عشایر منطقه از قبیل قایق ها و لنج ها برقرار کرد اما روح بلند احمد باقری کالبد دنیا‬ ‫را تاب نیاورد و در هشتم فروردین ماه ‪ 1367‬به فیض رفیع شهادت رسید‪.‬‬ ‫بدون السفیر‬ ‫تعطیلی یک روزنامه مهم لبنانی‬ ‫حنظلــه بــرای اخرین بــار روی جلــد رفــت‪ ،‬یکی از‬ ‫معروف تریــن شــخصیت های کارتونــی جهان‪ ،‬پســرکی‬ ‫فلسطینی که از پشت سر دستش را حلقه کرده و اتفاقات را‬ ‫می نگرد؛ همان پســرکی که پس از خالقش ناجی علی هم‬ ‫هنوزمظهرمقاومتمردمفلسطینمحسوبمی شود‪.‬حنظله‬ ‫برای اخرین بار کنار یک قلم شکسته و کبوتر ازادی روی جلد‬ ‫روزنامه الســفیر رفت‪ .‬این تنها یک معنا داشــت‪ ،‬سرانجام‬ ‫روزنامه الســفیر تعطیل و اخرین نسخه ان با شماره ‪13552‬‬ ‫منتشرشد‪،‬روزنامهالسفیرلبناندرصفحهنخستشمارهاخر‬ ‫خود سرمقاله ای با تیتر «ملت بدون السفیر» منتشر کرد‪ .‬در‬ ‫این سرمقاله نوشته شده است‪« :‬اقتصاد لبنان وضع خوبی‬ ‫ندارد و سیاست ان نیز این چنین اســت‪ .‬بازتاب و تاثیر این‬ ‫وضعیت را می توان در مطبوعات مشاهده کرد‪ .‬این در حالی‬ ‫است که تالل سلمان‪ ،‬سردبیر روزنامه السفیر چندی پیش‬ ‫خبر از تعطیلی این روزنامه داده و علــت ان را کاهش درامد‬ ‫مطبوعات و مشکالت سیاسی لبنان دانسته بود‪ .‬به رغم انکه‬ ‫لبنان از خشونتی که در سال های اخیر منطقه را دربرگرفته تا‬ ‫حدی مصون مانده است اما تاثیرات اقتصادی و سیاسی ان‬ ‫برکشورکوچکلبنانکهمیزبانبالغبریکمیلیونپناهجوی‬ ‫سوریاست‪،‬مشخصبودهواینمطبوعاتلبنانراکهزمانی‬ ‫پویایی زیادی داشتند‪ ،‬تحت تاثیر قرار داده است‪ ».‬روزنامه‬ ‫السفیر لبنان که گفته شــده به حزب الله لبنان نزدیک است‬ ‫در سال ‪ ۱۹۷۴‬با شــعار «یک صدا برای کسانی که صدایی‬ ‫ندارند»تاسیسشد‪.‬السفیردراخرینشمارهخودکلکسیونی‬ ‫از تاریخ پرفراز و نشیب و پر از شکســت و موفقیت هایش را‬ ‫که ملت های منطقــه و عرب زبان و به ویژه لبنان‪ ،‬ســوریه و‬ ‫فلسطین با ان زندگی کرده اند‪ ،‬منتشر ساخته است‪ .‬السفیر‬ ‫در این شماره تولیدات به یادماندنی خود به ویژه مصاحبه با‬ ‫حضرت امام خمینی (ره) بنیانگذار جمهوری اسالمی ایران‪،‬‬ ‫مرحومحافظاسدرئیس جمهوریسابقسوریه‪،‬مرحومیاسر‬ ‫عرفات‪ ،‬مرحوم محمد حسنین هیکل و همچنین مصاحبه‬ ‫معروف با سید حســن نصرالله دبیرکل حزب اللــه را در کنار‬ ‫ده ها مصاحبه و گزارش دیگر چاپ و منتشر کرده است‪ .‬در‬ ‫این شــماره شــخصیت ها و روزنامه نگاران از جمله «سلیم‬ ‫الحص» نخست وزیر اسبق لبنان از دوران لبنان با السفیر و‬ ‫بدون السفیر نوشته اند‪ .‬اولین شــماره روزنامه السفیر در ‪26‬‬ ‫مارس ســال ‪ 1974‬منتشر شد و در این ســال ها موفق شده‬ ‫شهرت زیادی در کشــورهای عربی و اسالمی کسب کند و‬ ‫در طول چهار دهه فعالیت سردبیران و روزنامه نگاران ان به‬ ‫شهرتقابلتوجهیدرصحنهرسانه هایعربدستیافتند‪.‬‬ ‫همچنین‪،‬السفیرتنهاروزنامهلبنانیاستکهدرجریانحمله‬ ‫رژیم صهیونیستیبهلبناندرسال‪ 1982‬حتییکروزتعطیل‬ ‫نشــد و با وجود محاصره توزیع ان به صــورت محدود ادامه‬ ‫یافت و در خیابان های پایتخت حضور خود را حفظ کرد‪« .‬به‬ ‫همتخمینیشاهدربه درشده»عبارتیفارسی‪،‬کهدرصفحه‬ ‫نخست الســفیر در روز پیروزی انقالب اسالمی ایران نقش‬ ‫بست‪ .‬همراهی طالل سلمان با حضرت امام خمینی (ره) از‬ ‫پاریس تا تهران و مصاحبه او با بنیانگذار جمهوری اسالمی‬ ‫ایران درکارنامه این روزنامه نگار معروف قرار دارد‪.‬‬ ‫پیشخوان جهانی‬ ‫ویژه نامه‬ ‫‪ 70‬سالگی‬ ‫اشپیگل‬ ‫اوالند درعراق‬ ‫سوژه لوموند‬ ‫نیوزویک‬ ‫نقش علم در‬ ‫اینده بشر را‬ ‫سوژه کرده‬ ‫است‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪81‬‬ ‫بازار‬ ‫حمایت و حضور موسسه اعتباری کوثر‬ ‫در ششمین همایش بانکداری الکترونیک‬ ‫و نظام های پرداخت‬ ‫بازار‬ ‫‪82‬‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫ششــمین همایش ســاالنه بانکــداری الکترونیک‬ ‫و نظام هــای پرداخــت (بازافرینــی نظام بانکــی در عصر‬ ‫ارتباطات نوین) با حضور دکترطیب نیا وزیر اقتصاد‪ ،‬دکتر‬ ‫دیواندری رئیس پژوهشــکده پولی و بانکی‪ ،‬دکتر ســیف‬ ‫رئیس کل بانک مرکــزی و مدیران عامــل و فعالین نظام‬ ‫بانکی برگزار شد‪.‬‬ ‫در این همایش محمدرضا جهانی رئیس هیات مدیره‪،‬‬ ‫جواد فهیمی پور قائم مقام مدیرعامل‪ ،‬مدیران و کارشناسان‬ ‫حوزه مرکزی و مدیریت شعب استان تهران موسسه اعتباری‬ ‫کوثر شرکت کردند‪.‬‬ ‫قرائت بیانیه افتتاحیه ششمین همایش ساالنه‬ ‫بانکداری الکترونیک و نظام های پرداخت توسط دکتر‬ ‫دیواندری‪ ،‬رئیس پژوهشکده پولی و بانکی‬ ‫دکتر علی دیواندری‪ ،‬رئیس پژوهشکده پولی و بانکی‬ ‫بانک مرکزی بــا قرائت بیانیه افتتاحیه ششــمین همایش‬ ‫ساالنه بانکداری الکترونیک و نظام های پرداخت گفت‪:‬‬ ‫«ابعاد سیاســتی و نهادی؛ نقش و جایگاه شــبکه بانکی؛‬ ‫زیر ســاخت های فناوری اطالعات؛ الزامات بین المللی و‬ ‫مدل های نوظهور از محورهای ششمین همایش ساالنه‬ ‫بانکداری الکترونیک و نظام های پرداخت است که در این‬ ‫همایش بررسی خواهند شد‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬در بخــش ابعاد سیاســتی و نهادی در‬ ‫این همایش به موضوعات نقــش و جایگاه بانک مرکزی‪،‬‬ ‫نظام اطالعاتــی بانک ها‪ ،‬قوانیــن و مقــررات مورد نیاز‪،‬‬ ‫بازمهندسی نظام پرداخت و بانکداری الکترونیک کشور و‬ ‫استاندارد سازی فرایندهای بانکی پرداخته خواهد شد‪».‬‬ ‫دکتر علی طیب نیا‪ ،‬وزیر امــور اقتصادی و دارایی در‬ ‫این همایش گفت‪« :‬مقاوم ســازی اقتصاد کشــور در گرو‬ ‫با ثبات ســازی نظام بانکی اســت‪ .‬رکن اصلــی اصالح در‬ ‫نظام بانکی به کارگیری فن اوری های نوین و شفاف سازی‬ ‫اطالعات مالی است‪».‬‬ ‫طیب نیا با اشاره به رشــد ‪ 7/4‬اقتصادی کشور اظهار‬ ‫کرد‪« :‬عملکرد اقتصادی طی ســال جاری نشــان از رشد‬ ‫ی بخش ها و نرخ تورم تک رقمی دارد‪».‬‬ ‫اقتصاد در تمام ‬ ‫وی تصریح کرد‪« :‬اگــر عملکرد اقتصادی کشــور‬ ‫صادر کنندگان نفت را با ایران مقایسه کنیم‪ ،‬شاهد توفیق‬ ‫ملت ایران و دولت با وجود تحریم هــا و تنگناهای جهانی‬ ‫هستیم‪ .‬اعتالی ایران اســامی و اینده روشن ان در گرو‬ ‫استفاده بهینه از پتانســیل ها‪ ،‬همدلی و همزبانی و دوری‬ ‫جستن از حاشیه هاست‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬دولت یازدهم از ابتدای فعالیت اصالح‬ ‫نظام بانکی را در دســتورکار قرار داده اســت‪ .‬حجم باالی‬ ‫بدهی های دولت به نظام بانکی سبب ایجاد بازار بدهی شد‪.‬‬ ‫مشکل دیون دولت حجم باالی ان نیست بلکه نابسامانی‬ ‫بودن ان است‪».‬‬ ‫دکتر طیب نیا در پایان ســخنان خود گفت‪« :‬انتظار‬ ‫می رود سیاست پولی منســجم تر از گذشــته پیاده سازی‬ ‫گــردد‪ .‬همچنیــن افزایش ســرمایه بانک ها در راســتای‬ ‫ارتقای قدرت تســهیالت دهی نظام بانکی در دســتورکار‬ ‫دولت قرار دارد‪».‬‬ ‫ولی الله ســیف رئیس کل بانک مرکــزی‪ :‬به عنوان‬ ‫ســخنران بعدی همایش گفت‪« :‬گســترش شمول مالی‬ ‫سبب کاهش فقر می گردد‪».‬‬ ‫سیف افزود‪« :‬یکپارچه سازی زیر ساخت های نظام‬ ‫بانکی از اولویت های اصلی بانک مرکزی است‪».‬‬ ‫وی در بخــش بعدی ســخنان خــود تصریــح کرد‪:‬‬ ‫«توسعه سامانه شــاپرک و چکاوک و ایجاد ســامانه نماد‬ ‫و نهاب و طــرح کارت اعتباری مرابحــه از جمله اقدامات‬ ‫بنیادین بانک مرکزی در نظام بانکی است‪».‬‬ ‫دکتر سیف بیان داشــت‪« :‬سیســتم بانکی نیازمند‬ ‫توســعه فعالیت هــای خود متناســب بــا اســتانداردهای‬ ‫بین المللــی در راســتای افزایش جذابیــت خدمات مالی‬ ‫هستند‪».‬‬ ‫دکتر محمــود واعظــی وزیــر ارتباطــات و فنــاوری‬ ‫اطالعات با اشــاره به توســعه خدمــات نویــن در جهان‬ ‫گفت‪« :‬الزمه دولت الکترونیــک در گرو تحقق بانکداری‬ ‫الکترونیک اســت‪ ».‬وی افــزود‪« :‬دولت تدبیــر و امید با‬ ‫رویکرد توســعه ای با وجود تحریم ها و فضای پســا برجام‬ ‫توانسته است به رشد اقتصادی متوازن دست یابد‪».‬‬ ‫واعظی با اشــاره به ضریب نفوذ اینترنــت در جهان‬ ‫تشــریح کرد‪« :‬تعداد کاربران اینترنــت از ‪ 3.5‬میلیارد نفر‬ ‫گذشته و تعداد اســتفاده کنندگان از تلفن همراه در جهان‬ ‫هفت میلیارد نفر اســت‪ .‬ما باید به استقبال تحوالت جدید‬ ‫جهانی به خصوص در نظام بانکی گام برداریم‪».‬‬ ‫وزیــر ارتباطــات و فنــاوری اطالعات خاطر نشــان‬ ‫ساخت‪« :‬امروز در جهان با نسل سوم و چهارم تلفن همراه‬ ‫مواجه هستیم‪ .‬به زودی نسل پنجم تلفن همراه نیز عرضه‬ ‫خواهدشد‪ ».‬وی بیان کرد‪« :‬هم اکنون در‪700‬شهر ایران‬ ‫تلفن همراه نسل سوم و ‪ 350‬شهر نسل چهارم تلفن همراه‬ ‫را داریم‪».‬‬ ‫جواد فهیمی پور قائم مقام مدیرعامل از غرفه موسسه‬ ‫اعتباری کوثر که در حاشــیه در ششــمین همایش ساالنه‬ ‫بانکــداری الکترونیک ونظام های پرداخت برپا شــده بود‬ ‫بازدیــد کرد‪.‬خاطر نشــان ســاخت‪« :‬ششــمین همایش‬ ‫بانکــداری الکترونیــک و نظام هــای پرداخت بــا رویکرد‬ ‫بازافرینی نظام بانکی در عصر ارتباطات نوین فرصتی برای‬ ‫معرفی و ارائه فناوری های نوین نظام بانکی کشور است‪».‬‬ ‫قاسم شیرکوند‪ ،‬مدیر شعب اســتان تهران با تشریح‬ ‫خدمات الکترونیک موسســه اعتباری کوثر در ‪ ۹۰‬شــعبه‬ ‫استان تهران گفت‪« :‬توســعه بانکداری الکترونیک برای‬ ‫ما یک ضرورت است‪».‬‬ ‫شیرکوند افزود‪« :‬خدمات الکترونیک کوثر در اینده بر‬ ‫مبنای ارائه خدمات بر بستر موبایل بانک در راستای شعار‬ ‫«اینده در دستان من است» ارائه خواهد شد‪».‬‬ ‫وی اظهار داشت‪« :‬با این رویکرد در دومین جشنواره‬ ‫رشــد‪ ،‬یادگیری و موفقیت هــای پایدار توانســتیم عنوان‬ ‫نخست را در دو بخش تعداد تراکنش ها و کاربران خدمات‬ ‫الکترونیک موسسه کسب کنیم‪».‬‬ ‫انتصابجانشینمعاونت‬ ‫ارزی و سرپرست اداره کل‬ ‫طرح و توسعه بانک دی‬ ‫بازار‬ ‫جانشین معاونت امور بین الملل و ارزی و سرپرست اداره کل طرح و توسعه طی مراسمی‬ ‫ معرفی شدند‪.‬‬ ‫به گزارش اداره کل روابط عمومی بانک دی‪ ،‬در این مراسم علیرضا عاطفی فر ضمن تقدیر‬ ‫و تشکر از زحمات مسعود قرائتی‪ ،‬معاون پیشین امور بین الملل و ارزی‪ ،‬سید مجید خلق دوست‬ ‫را به عنوان جانشین این معاونت معرفی کرد‪.‬‬ ‫سرپرست بانک دی با اشــاره به اقدامات خوب صورت گرفته در حوزه ارزی طی سه سال‬ ‫اخیر اظهار کرد‪« :‬بانک دی در قیاس با بانک های دیگر فعالیت های ارزی خوبی در حوزه افتتاح‬ ‫ال سی داشته که مرهون تالش های معاون اسبق و همکاران این حوزه است‪».‬‬ ‫وی در ادامه ابراز امیدواری کرد همکار جدید معارفه شده با استعانت از درگاه الهی بتواند‬ ‫ادامه دهنده موفقیت های این حوزه باشد‪ .‬خلق دوست‪ ،‬در سوابق خود همکاری در بانک ملی و‬ ‫ریاست چندین شعبه بانک ملی در خارج از کشور و همچنین مدیرعامل صرافی صنعت و معدن‬ ‫را داراست‪.‬‬ ‫عاطفی فر همچنین ضمن تقدیر و تشکر از دکتر عظیم نوید تهرانی که در سه سال فعالیت‬ ‫خود در بانک دی پایه گذاری مفاهیمی چون تعالی سازمانی‪ ،‬مدیریت کیفیت و استقرار نظامات‬ ‫و سیستم های مختلف بر اساس اســتانداردها در معاونت طرح و توسعه بودند‪ ،‬سرکار خانم اذر‬ ‫محصصی را که شناخت الزم از مسائل ارزی‪ ،‬بازرسی و هم چنین تدوین بخشنامه ها را داراست‬ ‫به عنوان سرپرست اداره کل جدید طرح و توسعه بانک دی معرفی کرد‪.‬‬ ‫محصصی از مدیران با تجربه سیستم بانکی است که در دوسال گذشته به عنوان مشاور‬ ‫هیات مدیره بانک دی خدمت می کرد‪.‬‬ ‫مشارکتگروهیفرصت‬ ‫طالیی ثامن در بازار رقابت‬ ‫وحدت رویه ضامن موفقیت‬ ‫و رشد ثامن‬ ‫سرپرست مدیریت شعب کرمان اظهار‬ ‫داشــت‪« :‬مشــارکت گروهــی و بهره گیری‬ ‫از خرد جمعــی فرصت طالئی بــرای تبدیل‬ ‫طرح ها و پیشــنهادات به دســتورالعمل ها و‬ ‫برنامه های اینده ثامن در بــازار رقابت بانکی‬ ‫است‪».‬‬ ‫عبدالحسین قوامی با اشاره به مراحل‬ ‫تصمیم گیــری ســازمان گفــت‪« :‬هدف ما‬ ‫پیشــبرد اهــداف ســازمان و دســتیابی بــه‬ ‫موفقیت های بیشتر در شرایط فعلی حاکم بر‬ ‫بازار مالی و پولی است‪ ».‬وی در ادامه توجه‬ ‫به نیروهای جوان را یک اصل دانست و افزود‪« :‬نظرات و پیشنهادات جوانان مستعد ثامن که‬ ‫به صورت علمی و اصولی مطرح می شود ما را در پیشبرد اهداف ابالغی یاری می کند‪ ».‬قوامی‬ ‫ با بیان اینکه دوایر ســتادی به عنوان بازوی پرتوان سرپرستی باعث سریعتر شدن روند کارها‬ ‫می شوند‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬کارکنان ســتاد به منظور هم افزایی بیشتر در شبکه باید از نیرو های‬ ‫صف حمایت کرده و به حل مشکالت انان بپردازند‪».‬‬ ‫وی در پایان افزود‪« :‬همکاران باید موسسه را متعلق به خود بدانند و برای اینده موسسه‬ ‫و خود تالش مستمر و پیگیر داشته باشند‪».‬‬ ‫سرپرســت مدیریــت شــعب گیــان‬ ‫موسســه اعتبــاری ثامن پیش نیــاز کاهش‬ ‫موفقیت و رشــد ثامن در زمینه جذب منابع‪،‬‬ ‫پرداخــت تســهیالت و وصــول مطالبات را‬ ‫وحدت رویه و همکاری کارکنان در قالب یک‬ ‫تیم عنوان کرد‪.‬‬ ‫داود نظری کویشــاهی‪ ،‬در جلســه‬ ‫روسای شعب سرپرستی گیالن با بررسی امار‬ ‫عملکردی شعب در بخش مطالبات و تقدیر‬ ‫از شــعب موفق از روسای شــعب خواست با‬ ‫اهداف ثامن همگام و همراه باشند‪.‬‬ ‫نظری دســتیابی به موفقیت در بخش مطالبات را شــامل جلوگیری از ایجاد و کاهش‬ ‫مطالبات عنوان کرد و افزود‪« :‬شــعب باید با برنامه ریزی و اراده جمعی به کاهش مطالبات و‬ ‫بهبود جایگاه استان در شبکه اقدام کنند‪».‬‬ ‫وی در انتهــا از روســای شــعب خواســت بــا نظــارت و کنتــرل مســتمر اســناد‬ ‫روزانــه‪ ،‬اعتبار ســنجی درســت‪ ،‬تکمیــل پرونده هــای تســهیالتی بــر مبنــای ضوابــط و‬ ‫دســتورالعمل ها‪ ،‬کنتــرل مــوارد امنیتی و نظــارت بــر کارکنان شــعب را در دســتورکار قرار‬ ‫دهند‪.‬‬ ‫ضرورت بهره گیری از بازاریابی اقلیمی از سوی روسای شعب‬ ‫مثلث | شماره ‪341‬‬ ‫بازار‬ ‫سرپرست مدیریت شعب مازندران موسســه اعتباری ثامن نقش روسای شعب در پیشبرد‬ ‫اهداف ثامن را تعیین کننده دانست و بر ضرورت بهره گیری از بازاریابی اقلیمی تاکید کرد‪.‬‬ ‫قربان اصغری اقمشهدی تمرکز و انگیزه را در انجام صحیح و متعهدانه وظایف سازمانی‬ ‫بسیار موثر دانست و روسای شعب را به ایجاد فضایی مناسب و صمیمانه برای همکاران دعوت‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫اصغری با اشــاره به ظرفیت های باالی اســتان مازنــدران افزود‪« :‬بایــد از ظرفیت ها و‬ ‫فرصت ها حداکثر بهره برداری را کرد تا اهداف ثامن محقق شود‪».‬‬ ‫معاون سرپرستی مدیریت شعب مازندران دالیل ایجاد مطالبات را به ایجاد مطالبات قبل‬ ‫و بعد از اعطای تسهیالت تقسیم بندی کرد و گفت‪« :‬رعایت نشدن دستورالعمل های سازمان‪،‬‬ ‫نبود اعتبار سنجی دقیق‪ ،‬نقصان فرم های تسهیالتی و هویتی‪ ،‬اخذ نکردن وثایق در چارچوب‬ ‫قوانین‪ ،‬پیگیر نبودن به موقع و اطالع رسانی نکردن مناسب به ضامنین دالیل ایجاد مطالبات‬ ‫قبل و پس از اعطای تسهیالت است‪».‬‬ ‫وی با بیان اینکه از محل پرداخت تســهیالت باید ســود موسســه تضمین شود‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«پرداخت تسهیالت کارشناسی شده موجب جلوگیری از مطالبات معوق و سوداوری موسسه‬ ‫است‪».‬‬ ‫عارف اســامی‪ ،‬دیگر معــاون سرپرســتی مدیریت شــعب مازندران پیرامــون اهمیت‬ ‫تصمیم گیری و نقش ان در مدیریت شعب گفت‪« :‬شناسایی مشکالت‪ ،‬برنامه ریزی برای رفع‬ ‫ان و تصمیم گیری به موقع در تحقق اهداف ضروری است‪».‬‬ ‫‪83‬‬ ‫برای مشاهده اخرین اخبار نهاد کتابخانههای عمومی کشور میتوانید توسط گوشی تلفنهمراه خود از رمزینهها عکس بگیرید‬ ‫‪ ::‬لبخند کاغذی ‪::‬‬ ‫‪ ::‬کتابخوان دی ‪::‬‬ ‫طرح از سرگی ریابوکون ‪ /‬اوکراین‬ ‫نقشه نقش بر اب‬ ‫گرداورنده پایگاه اطالعرسانی دفتر حفظ و نشر اثار حضرت ایت اهلل العظمی خامنهای (مد ظله العالی)‪ /‬انتشارات انقالب اسالمی ‪ 248 /‬صفحه‬ ‫ایـن کتاب‪ ،‬مشـتمل بـر فرازهـای مهمـی از رهنمودهای‬ ‫رهبـر ّ‬ ‫معظـم انقـاب اسـامی‪ ،‬در طـول سـالهای ‪88‬‬ ‫و ‪ ،89‬پیرامـون فتنـه سـال ‪ 88‬اسـت‪ .‬کتـاب بـا توجـه به‬ ‫محتـوای محـوری سـخنان ّ‬ ‫معظم له‪ ،‬در پنـج فصل با این‬ ‫عناویـن تدوین شـده اسـت‪:‬‬ ‫دهمیـن انتخابات ریاسـت جمهوری؛ مواضـع رهبری پس‬ ‫از انتخابـات تـا نمـاز جمعـه ‪ 22‬خـرداد؛ حـوادث پـس از‬ ‫انتخابـات؛ کسـب بصیـرت و جنـگ نرم‪.‬‬ ‫اهمیت انتخابات‬ ‫فصل نخسـت کتاب به بررسـی و تحلیل ّ‬ ‫در نظـام اسـامی‪ ،‬تـاش دشـمنان برای سـرد و تعطیل یا‬ ‫بدنـام و مخدوش کـردن انتخابات‪ ،‬وظایف جداگانه مـردم و نامزدها در‬ ‫انتخابـات‪ ،‬نکاتـی در اسیبشناسـی انتخابـات و برخـی پیشبینیهای‬ ‫رهبـر ّ‬ ‫معظـم در خصـوص حضـور پرشـور مـردم در انتخابـات پرداخته‬ ‫اسـت‪ .‬فصـل دوم بـه ذکر برخـی از مهمتریـن مواضع رهبـر انقاب از‬ ‫مفصلترین‬ ‫پـس از انتخابـات تا نماز جمعـه ‪ 29‬خرداد اختصـاص دارد‪ّ .‬‬ ‫فصـل این کتاب‪ ،‬فصل سـ ّوم ان اسـت کـه در عناوین‬ ‫متعـ ّددی به بررسـی حوادث پـس از انتخابـات پرداخته‬ ‫اسـت‪ .‬در فصـل چهـارم ایـن اثـر بـا عنـوان «کسـب‬ ‫بصیـرت»‪ ،‬عـاوه بـر تشـریح معنـا‪ ،‬ابعـاد و سـطوح‬ ‫اهمیـت ان‪ ،‬مصادیـق ایـن‬ ‫بصیـرت و نیـز ضـرورت و ّ‬ ‫مفهـوم مهـم در منظومـه بیانـات رهبر ّ‬ ‫معظـم انقاب‬ ‫پیرامـون فتنـه ‪ 88‬تبیین و تحلیل شـده اسـت‪ .‬الزامات‬ ‫کسـب بصیرت‪ ،‬نتایـج فقدان بصیـرت و وظیفه خواص‬ ‫در ایجـاد بصیـرت در خـود و دیگـران‪ ،‬از دیگر‬ ‫موضوعات مورد بررسـی در این فصل هسـتند‪.‬‬ ‫اهمیت جنـگ نرم‪،‬‬ ‫همچنیـن موضوعـات دیگـری چـون ّ‬ ‫معنـا و منشـا جنگ نـرم‪ ،‬هدف دشـمن از جنگ نرم‪ ،‬خطـوط اصلی در‬ ‫جنـگ نـرم‪ ،‬راههای مقابلـه با جنگ نرم دشـمن‪ ،‬نقش افسـران جوان‬ ‫جنـگ نرم (دانشـجویان)‪ ،‬نقـش اسـاتید در فرماندهـی جبههی جنگ‬ ‫نرم و‪ ...‬بررسـی شـده است‪.‬‬ ‫نمایی از کتابخانه عمومی شهید چمران شهر تهران‬ ‫کو کتابخانه‬ ‫ی‬ ‫شهید چم‬ ‫قدیم نصر‪ ،‬یکی از کتاب ران واقع در‬ ‫تهران ا ی و پر رفت و ا خانههای‬ ‫به ‪ ۵‬ست‪ .‬این کتاب مد شهر‬ ‫هزار ع ‪ ۴‬سال قدمت و خانه نزدیک‬ ‫پس از ضو دارد‪ 1۵ .‬حدود ‪۲‬‬ ‫انجام تعمیرات مرداد ‪9۵‬‬ ‫بهرهبرداری رسی اساسی به‬ ‫د‪.‬‬ ‫‪telegram.me/iranplir‬‬ ‫‪p.r@iranpl.ir‬‬ ‫‪instagram.com/iranpl.ir‬‬ ‫‪aparat.com/iranpl.ir‬‬ ‫‪www.iranpl.ir‬‬