ماهنامه مثلث شماره 343

‫حملهبهشرق‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال هشتم‪ /‬شماره سیصد و چهل و سه‪ 2 /‬بهمن ‪ 88 / 1395‬صفحه ‪ 6000/‬تومان‬ ‫ترامپ برای چین‬ ‫خط و نشانکشید‬ ‫رقبایاصالحطلب‬ ‫روحانی‬ ‫از اسـحاق جهانگیری‪ ،‬مسعود پزشـکیان‪ ،‬محمدرضا‬ ‫عـارف‪ ،‬حسـن قاضـیزاده هاشـمی و صادق خـرازی به‬ ‫عنوان رقبای احتمالی روحانـی در میان اصالحطلبان‬ ‫نـام برده می شـود‬ ‫جهانگیری ونجفی‬ ‫گزینههایپوششی‬ ‫ما هستند‬ ‫گفتوگوی مثلث‬ ‫با محمدعطریانفر‬ ‫روحانی به مجمعتشخیص‬ ‫برود و نامزد نشود‬ ‫پیشنهاد حسن بیادی‬ ‫به رئیسجمهور‬ ‫عدولاز‬ ‫جنگسرد‬ ‫ایا عربستان برای ایران‬ ‫پیامفرستادهاست؟‬ ‫تئوری‬ ‫جزیرههایمستقل‬ ‫ایا ممکن است اصالحطلبان از‬ ‫اعتدالیون مستقل شوند؟‬ ‫فلشهابهسمت‬ ‫ناطق نوری است‬ ‫مثلث بررسی می کند؛‬ ‫چه کسی میتواند‬ ‫جانشین هاشمی‬ ‫در ائتالف شود؟‬ ‫برای مشاهده اخرین اخبار نهاد کتابخانههای عمومی کشور میتوانید توسط گوشی تلفنهمراه خود از رمزینهها عکس بگیرید‬ ‫‪ ::‬لبخند کاغذی ‪::‬‬ ‫‪ ::‬کتابخوان دی ‪::‬‬ ‫طرح از الهام خلیلی مهر‬ ‫کیش پارسایان (دروس استاد ایتاهلل مجتبی تهرانی)‬ ‫تدوین زیر نظر علیاکبر رشاد ‪ /‬انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسالمی ‪ ۲۰۸ /‬صفحه‬ ‫ایشـان در کام تشـنه طالبـان سـلوک الـی اهلل‬ ‫ریختـه میشـود‪.‬‬ ‫مباحـث کتاب مشـتمل بر سـه بخـش ایمان‪،‬‬ ‫صفـات مومنـان و پیـام پارسـایی اسـت؛ در‬ ‫بخـش نخسـت مهمتریـن مسـائل ایمـان‬ ‫همچـون‪ :‬ماهیـت‪ ،‬مراتـب‪ ،‬عوامـل کاهـش‬ ‫و افزایـش و اثـار فـردی و اجتماعـی ایمـان‬ ‫بررسـی شـده اسـت‪ .‬در بخـش دوم‪ ،‬صفـات‬ ‫و حـاالت مومنـان بـه اسـتناد ایـات و روایات‬ ‫بررسـی و طبقهبنـدی شـده اسـت‪ .‬در نهایت‬ ‫در بخـش سـوم بـه شـرح و تفسـیر خطبـه‬ ‫ه ّمـام اختصـاص یافتـه اسـت کـه‬ ‫در حقیقـت شـرحی بـر بیـان‬ ‫امیرالمومنین علیه السـالم در توصیف‬ ‫ویژگیهـای متقیـن اسـت‪.‬‬ ‫مرحـوم ایت اهلل مجتبـی تهرانی از جمله بزرگانی‬ ‫بودنـد کـه ارتبـاط نزدیکـی بـا عموم مـردم و به‬ ‫ویـژه جوانان داشـتند‪ .‬ایـن مطلب در کنـار درجه‬ ‫بـاالی علمـی که حاصل سـالها خوشـهچینی از‬ ‫دریـای معرفـت بزرگانی چـون امام خمینـی(ره)‪،‬‬ ‫عالمـه طباطبایـی‪ ،‬ایـتاهلل بروجردی و‪ ...‬اسـت‬ ‫باعـث شـده تا اثار ایشـان در عین عمـق و دقت‬ ‫علمـی‪ ،‬از زبانـی سـاده و قابـل فهم بـرای عموم‬ ‫برخوردار باشـد‪.‬‬ ‫ایـن کتـاب که بـه عنـوان مدخلی بـرای ورود به‬ ‫بحثهـای اخالقی محسـوب میشـود‪ ،‬برگرفته‬ ‫شـده از برخـی از سلسـله مباحـث اخالقـی و‬ ‫معرفتـی حـاج اقـا مجتبـی اسـت‪ .‬امیـزهای از‬ ‫اخـالق نبـوی و عرفـان علـوی کـه بـا ایـات و روایـات‬ ‫امیختـه و بـه براهیـن عقلـی نیـز مزیـن شـده و از جویبـار لسـان‬ ‫نمایی از کتابخانه مرکزی تبریز‬ ‫کتا‬ ‫‪ 335‬بخانه م‬ ‫رکزی تب‬ ‫مردم ‪ 1‬به همت خیری ریز در سال‬ ‫ت‬ ‫ّ ن‬ ‫های فر اسیس شد‪ .‬ساز و همکاری‬ ‫این ک هنگی یونسکو د مان فعالیت‬ ‫ر‬ ‫ت‬ ‫امانت ابخانه را به عنوا سال ‪1344‬‬ ‫استف دار یونسکو شنا ن کتابخانه‬ ‫یونسک اده از کتاب ها خت و حق‬ ‫و را به این کتاب ی انتشارات‬ ‫خانه‬ ‫اعطاء کرد‪.‬‬ ‫‪telegram.me/iranplir‬‬ ‫‪p.r@iranpl.ir‬‬ ‫‪instagram.com/iranpl.ir‬‬ ‫‪aparat.com/iranpl.ir‬‬ ‫‪www.iranpl.ir‬‬ ‫جلد‬ ‫د‬ ‫و‬ ‫م‬ ‫تئوریجزیره هایمستقل‬ ‫ایاممکناستاصالح طلبانازاعتدالیونمستقلشوند؟‬ ‫حلمشکالتمسلمینباوحدتکلمه‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫گرچــه این مصیبــت برای مــا ناگوار و‬ ‫سنگین بود‪ ،‬لکن ما باید در مقابل مصیبتها و‬ ‫مشکالت مقاوم باشیم و با مقاومت ان‏شاءال ّل ‏ه‬ ‫مشــکالت را رفــع کنیــم‪ .‬و مــن از خداوند‬ ‫می‏خواهم که برای ما حس مقاومت عنایت‬ ‫کند و همین طور برای برادران ما در فلسطین‬ ‫و در لبنــان؛ با همــۀ مصیبتهایی کــه مواجه‬ ‫هستند‪ ،‬امیدواریم که با مقاومتی که اقایان‬ ‫دارند و ابوعمار دارد به مشکالت فایق بشوند‬ ‫و امور مسلمین ان‏شاءال ّل ‏ه اصالح بشود‪.‬‬ ‫سالم و تحیت من را به ابوعمار برسانید و‬ ‫از قول من به ایشان بگویید که مشکالت شما‬ ‫مشکالت ماست؛ چنانکه مشکالت ما مشکالت شماست‪.‬‬ ‫و مســلمین باید ید واحده باشــند بر ضد همۀ ســتمگران‪.‬‬ ‫و امیدوارم که بــا وحدت کلمه بین ما و شــما که بحمدال ّل ‏ه‬ ‫مسلم و‬ ‫حاصل اســت و با وحدت کلمه بین سایر قشرهای ْ‬ ‫خصوص ًا دولتهای اسالمی‪ ،‬موجب بشود که گرفتاریهای‬ ‫ما و گرفتاریهای شما و گرفتاری سایر مسلمین رفع بشود‪.‬‬ ‫ما می‏دانیم و مســلمین هــم‪ ،‬بلکه مهــم دولتهای‬ ‫اسالمی هم‪ ،‬همه می‏دانند که انچه به ما می‏رسد و رسیده‬ ‫است از دو مشکل است‪ :‬یکی مشکلۀ بین خود دولتهاست‪،‬‬ ‫که مع‏االسف تا کنون نتوانسته‏اند این مشکل را حل بکنند‬ ‫و ان مشکل؛ اختالفات بین خودشان است و انکه می‏دانند‬ ‫منشا همۀ گرفتاریهای مســلمین این اختالفات است و ما‬ ‫هم بیش از قریب به بیست سال اســت که در این موضوع‬ ‫‪10- 17‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫عینک بزنید‬ ‫خوشحالی روی باند‬ ‫بازگشت به احمدی نژاد؟‬ ‫نمایش ارامش‬ ‫‪18- 23‬‬ ‫گفتارها‬ ‫هم تغییر هم تداوم‬ ‫دیدن جهان از نگاه دونال د ترامپ‬ ‫دموکراسی تغییریافته‬ ‫‪28- 39‬‬ ‫سیاست‬ ‫مردان اردیبهشت‬ ‫رقبای اصالح طلب روحانی‬ ‫اصالح طلبان روحانی را‬ ‫جانشین هاشمی نمی دانند‬ ‫الترناتیو‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫مثلث؛هفتهنامه ایخبری‪،‬تحلیلیاستکهسعیداردروایتیمنصفانهوعادالنه‬ ‫از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشــاره ای است به سه ضلع استقالل‪،‬‬ ‫ازادی و جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی‪ ،‬چارچوبش‬ ‫اسالم‪ ،‬انقالب‪ ،‬امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گســترش و سیادت اسالم خواهی در‬ ‫سراسر جهان و عزت مسلمانان‪ ،‬توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم‬ ‫شریف ایران و رونق گرفتن عدالت‪ .‬مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب‬ ‫و ایستادگی در برابر مقابالن گفتمانی و عملی نظام و سیاق و مشرب مان نجابت‬ ‫قلم و روزنامه نگاری مومنانه و تالش در جهت رونق گرفتن سنت گفت وگو میان‬ ‫فرهیختگانونخبگانکشوراست‪.‬امیدواریمکهدرروایت مانصادق‪،‬برمرام مان‬ ‫مستمر و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪ ،‬بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب‬ ‫و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫دبیرتحریریه‪ :‬مصطفیصادقی‬ ‫سیاست‪ :‬مصطفی صادقی (دبیر)‪ -‬علی حاجی ناصری‪ -‬امیدکرمانی ها‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫بین الملل ‪ :‬سعیده سادات فهری (دبیر)‬ ‫اقتصاد ‪ :‬محمدمهدی صدرزاده (دبیر)‬ ‫دیدار‪ :‬افشین خماند(دبیر)‬ ‫ورزش‪ :‬مهدی ربوشه (دبیر)‬ ‫جامعه شناسی و فکرنو‪ :‬علی حاجی ناصری (دبیر)‬ ‫فرهنگ‪ :‬شایان ربیعی (دبیر)‬ ‫بازار‪ :‬محمد شکراللهی (دبیر)‬ ‫مشاور هنری ‪ :‬نیما ملک نیازی ‬ ‫ِهی سفارش کردیم‪ِ ،‬هی گفتیم‪،‬‬ ‫نوشتیم‪ ،‬دعوت کردیم سران دولتها را بر این اتحاد‪،‬‬ ‫لکن مع‏االسف تا کنون حاصل نشده است‪ .‬و مشکل دوم؛‬ ‫مشکل دولتها با ملتهاســت که دولتها با ملتها طوری رفتار‬ ‫کردند که ملتها پشــتیبان انها نیستند‪ .‬مشکالتی که برای‬ ‫دولتها پیدا می‏شود و باید به دست ملتها این مشکالت رفع‬ ‫بشود‪ ،‬برای تفاهمی که بین انها نیست‪.‬‬ ‫اگر ملتها دامن نزننــد به مشــکالت دولتها؛ الاقل‬ ‫بی‏تفاوت هســتند‪ .‬و من این مطلب را شاید کرار ًا گفتم که‬ ‫خوب است دولتها از دولت سابق ما و دولت فعلی ما عبرت‬ ‫بگیرند‪.‬‬ ‫دولت سابق در رژیم طاغوتی اگر مشکلی برای ان پیدا‬ ‫می‏شد‪ ،‬ملت یا بر مشکالت او می‏افزود و یا بی‏تفاوت بود و‬ ‫االن دولت ما به اعتبار اینکه دولت اسالمی است و‬ ‫بنای اینکه به ملت ســتم بکند ندارد‪ ،‬مشکالت او را‬ ‫ملت رفع می‏کند‪.‬‬ ‫شــما دیدید که مشــکل بزرگــی بــرای ما در‬ ‫کردستان پیدا شد و به مجرد اینکه اعالم شد که یک‬ ‫همچو مشکلی اســت از تمام ایران ملت پشتیبانی‬ ‫کردند و بنــای حرکت به طرف کردســتان برای رفع‬ ‫غائله داشتند که ما به واسطۀ اینکه به زحمت نیفتند‬ ‫و مطمئن بودیم کــه قوای انتظامــی می‏تواند حل‬ ‫بکند‪ ،‬از انها خواهش کردیم که صبر داشته باشند‪.‬‬ ‫و من می‏دانم که هر روزی که برای ما مشــکلی پیدا‬ ‫بشود‪ ،‬ملت ما در رفع ان کوشش خواهند کرد و اعالم‬ ‫موافقتشان را با ما کردند‪.‬‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫و افشین جم‬ ‫پردازش تصاویر‪ :‬هومن سلیمیان‬ ‫عکس‪ :‬امیر طالیی کیوان‪ -‬عدنان جعفری و محمد برنو‬ ‫ویرایش‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی و نرگس حاجیلو‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمدرضا پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬محمد شکراللهی‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلیاجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬علیرضا اسدالهی‪ -‬علی اکبر پیمانی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتر دارابی ‪ -‬دکتر ایت اله ابراهیمی‪ -‬حسین محمد پورزرندی‬ ‫مهندس صدوقی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی‪ -‬محمدابراهیم محمد پورزرندی‬ ‫علیرضا حسن زاده ‪ -‬دکتر عیسی رضایی ‪ -‬سید حمید خالقی ‪ -‬هادی انباردار‬ ‫‪40- 49‬‬ ‫بین الملل‬ ‫راه میانبر‬ ‫ریاض عقب نشینی کرده است‬ ‫حمله به شرق‬ ‫تنش بیشتر‬ ‫علیه سینمای رسمی‬ ‫هفتگانه عماری‬ ‫اطالعات فیلم مستند باید عمیق باشد نه عمومی‬ ‫‪50-63‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫فیلم مظلومان‬ ‫‪64-71‬‬ ‫ورزش‬ ‫دقیقا در کجای کار به کی روش حق می دهم؟‬ ‫با کی روش به کجا می رویم؟‬ ‫یکی کی روش را مهار کند‬ ‫قبل از کی روش هم به جام جهانی رفته ایم‬ ‫طراح جلد‪ :‬مصطفی مرادی‬ ‫حملهبهشرق‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال هشتم‪ /‬شماره سیصد و چهل و سه‪ 2 /‬بهمن ‪ 88 / 1395‬صفحه ‪ 6000/‬تومان‬ ‫ترامپ برای چین‬ ‫خط و نشانکشید‬ ‫رقبایاصالحطلب‬ ‫روحانی‬ ‫از اسـحاق جهانگیری‪ ،‬مسعود پزشـکیان‪ ،‬محمدرضا‬ ‫عـارف‪ ،‬حسـن قاضـیزاده هاشـمی و صادق خـرازی به‬ ‫عنوان رقبای احتمالی روحانـی در میان اصالحطلبان‬ ‫نـام برده می شـود‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912-8505848 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز ‪ -‬پردازش تصویر رایان‬ ‫توزیع‪ :‬نشر گستر امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید عباسپور(توانیر)‪ ،‬خیابان نظامی گنجوی‪ ،‬کوچه پناه‪،‬‬ ‫پالک ‪19‬‬ ‫تلفن ‪88198280 :‬‬ ‫جهانگیری ونجفی‬ ‫گزینههایپوششی‬ ‫ما هستند‬ ‫گفتوگوی مثلث‬ ‫با محمدعطریانفر‬ ‫روحانی به مجمعتشخیص‬ ‫برود و نامزد نشود‬ ‫پیشنهاد حسن بیادی‬ ‫به رئیسجمهور‬ ‫عدولاز‬ ‫جنگسرد‬ ‫ایا عربستان برای ایران‬ ‫پیامفرستادهاست؟‬ ‫تئوری‬ ‫جزیرههایمستقل‬ ‫ایا ممکن است اصالحطلبان از‬ ‫اعتدالیون مستقل شوند؟‬ ‫فلشهابهسمت‬ ‫ناطق نوری است‬ ‫مثلث بررسی می کند؛‬ ‫چه کسی میتواند‬ ‫جانشین هاشمی‬ ‫در ائتالف شود؟‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫تکرار یک تاکتیک‬ ‫خبرنامه‬ ‫حسن روحانی واکنش های تازه ای به سخنان منتقدانش‬ ‫داشته اســت‪ .‬او در اخرین نشســت خبری خود کنایه هایی‬ ‫به منتقدانش زد و تالش کرد انهــا را به نادیدن موفقیت های‬ ‫دولت متهم کند‪.‬‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫عینکبزنید!‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪10‬‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫مواجههجدیدروحانیبامنتقدان‬ ‫«به انهایی که می گویند در کشــور رکود وجود دارد و‬ ‫می گویند ما چیزی در راســتای رونق اقتصادی نمی بینیم‬ ‫می گویم که عینکی برای خود تهیه کنیــد یا خود را درمان‬ ‫کنید‪ .‬حداقل بروید و وضعیت صنعت را در ســال گذشته و‬ ‫ازجمله در ذوب اهن ببینید و با امروز مقایســه کنید»؛ این‬ ‫یکی از مهمترین جمالت نشســت خبری حســن روحانی‬ ‫بوده کــه ضمن ان تالش کــرده نوع جدیــدی از مواجهه‬ ‫با منتقدانــش را ان هم در اســتانه شــکل گیری معادالت‬ ‫انتخاباتی شــکل دهد‪ .‬او در عین نشست خبری چند بار به‬ ‫منتقدانش طعنه زد و همچنین تالش فراوانی کرد که وضع‬ ‫کشور را مناسب جلوه دهد‪ .‬رئیس جمهور در ادامه نشست‬ ‫خبری خود به خرید ایرباس هم اشــاره کرد‪ .‬موضوعی که‬ ‫مدت هاست اعتراضاتی را از سوی مخالفان دولت به همراه‬ ‫داشت به خوبی از سوی حسن روحانی پاسخ می گیرد‪ .‬او با‬ ‫این پرسش که چه اشکال دارد مردم ما یک هواپیمای سالم‬ ‫و تمیز سوار شــوند؟ خطاب به مخالفان می گوید‪« :‬انگار‬ ‫برخی می خواهند هواپیمای کهنه سوار شوند خب کهنه اش‬ ‫را هم داریم‪ ،‬انها سوار شوند»‪ .‬روحانی در ادامه به ارزوی‬ ‫برهم خوردن برجام از سوی مخالفان اشــاره و تاکید کرد‪:‬‬ ‫«بعضی ها شــب که می خوابند منتظرند صبح برجام به هم‬ ‫بخورد‪ .‬این خواب ها چه خاصیتی دارد؟ هی هر روز مقاله‬ ‫می نویسند که پایه برجام سست شده است‪ .‬عده ای در طول‬ ‫این ده‪ ،‬بیست ســال بوده اند که هر چه پیش بینی کرده اند‬ ‫بر عکس شده ولی باز هم پیش بینی می کنند و من نمی دانم‬ ‫این پیش بینی ها چه خاصیتی دارد اما به هر حال در برجام‬ ‫حواس مان باید جمع باشــد و جمع خواهد بود و بهتر است‬ ‫به جای این بحث ها از فضای ایجاد شده استفاده کنیم»‪.‬‬ ‫صداوسیمااخرینمخاطب دیگرحسنروحانی درنخستین‬ ‫سالگرد اجرای برجام بود‪ .‬او با گالیه از اتفاقی که در پخش‬ ‫سخنان او از سوی رسانه ملی صورت می گیرد‪ ،‬به سخنرانی‬ ‫خود که طی ان گفته بود‪« :‬اگر امریکایی ها تمدید ‪ ISA‬را‬ ‫بالاثر نکنند این نقض فاحش برجام اســت» اشاره کرد و‬ ‫گفت‪« :‬صدا و ســیما چون می خواهد وقت بینندگان تلف‬ ‫نشــود دائما ســخنان مرا خالصه کرده و فقط این بخش‬ ‫اخرش را پخش کرد‪ ».‬روحانی در پاســخ به این سوال که‬ ‫اگر ترامپ تصمیم بگیرد درباره برجــام مجدد مذاکره کند‬ ‫واکنش شــما چیســت؟ عنوان کرد‪« :‬بعید می دانم اقای ‬ ‫ترامپ در مقام عمل وقتی وارد کاخ ســفید شــود‪ ،‬اتفاقی‬ ‫بیفتد چون این توافق دوجانبه نیســت؛ مذاکره مجدد که‬ ‫اصال معنا ندارد؛ مذاکرات مقدمه ای برای توافقی بوده و‬ ‫سال ها طول کشیده؛ از سال ‪ ٨٢‬شــروع شده و مذاکرات‬ ‫مختلف در این دولت هم حدود ‪ 2/5‬سال به طول انجامیده‬ ‫که بر سر بندبند و کلمه کلمه توافق بحث شده است؛ مثل‬ ‫اینکه کسی بگوید پیراهنی که داریم می خواهیم تبدیل به‬ ‫پنبه کنیم و دوباره ریسندگی شــود و از ابتدا خیاط بدوزد»‪.‬‬ ‫رئیس جمهــور در ادامه نشســت خبری خود در پاســخ به‬ ‫خبرنگاری که گفت چرا تحریم های ‪ ISA‬اعمال شد‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«مقصود ما از انچه که در برجام امده تحریم های هسته ای‬ ‫است و راجع به بقیه تحریم ها مذاکره نکردیم‪ .‬تحریم های‬ ‫هسته ای هم با اجرایی شــدن برجام در بخش های دولتی‬ ‫تقریبا اجرا شده است‪ .‬در مسائل بانکی بخشی از امور حل‬ ‫شده و بخشــی هنوز حل نشــده که عمدتا به غیر از برجام‬ ‫مربوط است‪ .‬پس تحریم ها برداشته شده اما اینکه امریکا‬ ‫بدعهدی کرده درست است‪ ISA.‬تحریم جدید نیست و اجرا‬ ‫هم نشده بلکه تمدید یک تحریم اســت که البته اگر اجرا‬ ‫می شد از نظر ما نقض برجام است»‪ .‬روحانی افزود‪« :‬برجام‬ ‫چیزی نیست که یکی که انتخاب شده بگوید از ان خوشم‬ ‫نمی اید‪ .‬این برای امریکا خیر است و انها نمی فهمند‪ .‬برجام‬ ‫فضای جدیدی در دنیا ایجاد کرده که به ضرر کسی نیست‪.‬‬ ‫رئیس جمهور منتخب امریکا هم فعال اینگونه اســت ولی‬ ‫برجام چیزی نیست که دولت یا کسی به راحتی ان را زیر پا‬ ‫بگذارد‪ .‬ما باید تدبیرمان را به کار ببندیم‪».‬‬ ‫در مورد ســخنان رئیس جمهور بایــد گفت‪،‬یکی از‬ ‫عالئم و نشانه های رشــد اقصادی‪ ،‬ایجاد کردن اشتغال‬ ‫اســت‪ ،‬هرچند در این زمینــه اعــداد و ارقامی هم مطرح‬ ‫می شود (مانند اینکه به ازای هر یک درصد رشد باید حدود‬ ‫‪ 100‬هزار شــغل ایجاد شــود و‪ )...‬اما نکته ای که در این‬ ‫میان قابل اشاره اســت‪ ،‬این است که اصل ایجاد اشتغال‬ ‫در پی رشد پایدار اقتصادی قابل کتمان نیست‪.‬‬ ‫در همین زمینه نظر کارشناســان نشان دهنده و موید‬ ‫فقدان اشــتغال زایی این رشد اقتصادی اســت‪ ،‬چنانچه‬ ‫حجت الله عبدالملکی اقتصاددان در واکنش به اظهارات‬ ‫اقتصادی رئیس جمهور به نســیم انالین گفــت‪« :‬واقعا‬ ‫نمی دانم درباره اظهارات اقای روحانی در حوزه اقتصاد چه‬ ‫بگویم‪ .‬خالص اشــتغالی که در دولت یازدهم ایجاد شده‬ ‫یعنی تابستان ‪ 92‬تا تابستان ‪ 95‬که امارش موجود است‪،‬‬ ‫کل اشتغالی که افزایش یافته حدود ‪ 900‬هزار شغل است‪.‬‬ ‫یعنی عدد واقعی زیر یک میلیون اســت که متوسط ان به‬ ‫ازای هر سال حدود ‪ 300‬هزار نفر می شود‪».‬‬ ‫این استاد اقتصاد دانشــگاه ادامه داد‪« :‬البته اقای‬ ‫رئیس جمهور عالقه مند هستند که امارها را در واقع یک در‬ ‫میان اعالم کنند‪ .‬اقای رئیس جمهور امارهای دنیا را بررسی‬ ‫و بعد صحبت کنند‪ .‬اصوال در همین یک ســال اخیری که‬ ‫ایشــان می فرمایند بنا بر امارهای رســمی مرکز امار ایران‬ ‫نرخ بیکاری ‪ 7/1‬افزایش یافته اســت‪ .‬مگــر اینکه اقای‬ ‫رئیس جمهور گزارش مرکز امار ایران را تکذیب کنند که ما‬ ‫این تکذیبیه را از ایشان خواهیم پذیرفت‪».‬‬ ‫بازگشت به‬ ‫احمدی نژاد؟‬ ‫اختالف بر سر توزیع کنسرو‬ ‫خوشحالی روی باند‬ ‫ایرباس به تهران رسید‪ ،‬اخوندی به استیضاح‬ ‫گزار‬ ‫ش‬ ‫اول‬ ‫‪1‬‬ ‫اولین ایرباس خریداری شده هفته گذشته وارد خطوط‬ ‫هواپیمایی ایران شــد‪ .‬خبری که بیش از مــردم‪ ،‬دولتی ها را‬ ‫خوشحال کرد تا خوشامدگویی بزرگی با حضور مقامات دولتی‬ ‫برای این هواپیما برگزار کنند‪ .‬حضــور غیرمتعارف علی اکبر‬ ‫صالحی‪ ،‬رئیس ســازمان انــرژی اتمی در مراســم تحویل‬ ‫هواپیمای ایربــاس و در اغوش کشــیدن صمیمانه «برژی‬ ‫فابریس» مدیرعامل اجرایی شرکت فرانسوی ایرباس از دیگر‬ ‫حواشیاینجشنبودکهدرچندروزاخیراینذوق زدگی هاتنها‬ ‫برای تحویل یک هواپیما‪ ،‬مورد انتقاد رسانه ها قرار گرفت‪.‬‬ ‫قیمت ‪ ۲۰۰‬هواپیمایی که به ایران فروختند چند؟‬ ‫قائم مقام وزیر راه در امور بین الملل با بیان اینکه قرارداد‬ ‫خرید ‪ ۲۰‬فروند ‪ ATR‬برای هما نهایی شــد‪ ،‬گفت‪« :‬کل رقم‬ ‫قرارداد خرید ‪ ۲۰۰‬هواپیما بــرای ایران ایــر ‪ ۱۸‬میلیارد دالر‬ ‫است‪».‬اصغرفخریه کاشاندرتشریحاخرینجزئیاتقرارداد‬ ‫خریدهواپیماتوسطایران ایرومذاکراتباکمپانی هایسازنده‬ ‫هواپیما اظهار داشت‪« :‬نمایندگان کمپانی ایتالیایی ‪ ATR‬در‬ ‫تهران بودند که مذاکرات انجام شد‪».‬وی ادامه داد‪« :‬قرارداد‬ ‫خریدهواپیماهای‪ ATR‬برایایران ایرنهاییشدهوامادهامضا‬ ‫است‪ ».‬قائم مقام وزیر راه در امور بین الملل با بیان اینکه مقرر‬ ‫شد ایران ایر ‪ ۲۰‬فروند هواپیمای ‪ ATR‬خریداری کند‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«در حال حاضر این قرارداد مراحل اخــذ مجوزهای داخلی‬ ‫هما را طی می کند‪ ».‬فخریه کاشــان اظهار داشــت‪« :‬رقم‬ ‫قرارداد ایران ایر با کمپانی ‪ ATR‬بــرای تحویل این ‪ ۲۰‬فروند‬ ‫هواپیما‪ ،‬از نظر مالی ‪ ۴۰۰‬میلیون دالر اســت‪».‬وی با اشاره‬ ‫به اینکه تا پایان سال دو فروند ایرباس دیگر از سوی کمپانی‬ ‫ایرباس تحویل ایران ایر می شود‪ ،‬اظهار داشت‪« :‬همچنین‬ ‫قرارداد ایران ایر با کمپانی بوئینگ نیز به امضا رسید و نهایی‬ ‫شد‪ ».‬قائم مقام وزیر راه در امور بین الملل در مورد رقم قرارداد‬ ‫خرید ‪ ۲۰۰‬فروند هواپیما برای ایران ایر با ‪ ۳‬کمپانی ایرباس‪،‬‬ ‫‪2‬‬ ‫تصاویری که از جلســه تحویل هواپیمای جدید به‬ ‫ایران منتشر شد‪ ،‬قبل از اینکه هر ایرانی را خوشحال کند‬ ‫تا حدودی شکل هایی از تحقیر ملی را به همراه داشت‪.‬‬ ‫ث‬ ‫‪ l‬جدال با چه کسی؟‬ ‫بوئینگ و ‪ ATR‬و ابهامات ارقام مالــی این قرارداد گفت‪« :‬در‬ ‫همه جای دنیا قرارداد خرید هواپیما محرمانه است اما بدانید‬ ‫کل رقم قرارداد هما با این ســه کمپانی هواپیماساز کمتر از‬ ‫‪ ۱۸‬میلیارد دالر است‪ ».‬وی همچنین ضمن انتقاد از برخی از‬ ‫رسانه ها مبنی بر ادعای ممنوع الخروج بودن هواپیما‪ ،‬توضیح‬ ‫دادکهدرصنعتهوایی‪،‬چیزیبه عنوانممنوع الخروجبودن‬ ‫معنا ندارد و متاسفانه دقت و صراحت در اطالع رسانی از سوی‬ ‫برخی انجام نمی شود‪ ».‬وی اظهار داشت‪« :‬قطعا بیان چنین‬ ‫مواردی با استقبال شرکت های تامین مالی خرید هواپیما در‬ ‫تناقضاستومنطقینیست‪».‬‬ ‫ایرباس هم به داد اخوندی نرسید‬ ‫احمد علیرضــا بیگی یکی از اســتیضاح کنندگان وزیر‬ ‫راه و شهرســازی ذوق زدگی مســئوالن از واردات هواپیما را‬ ‫ی خالف منافع ملی خواند و گفــت‪« :‬واردات هواپیما‬ ‫اقدام ‬ ‫اتفاق بدی نیســت اما اگر برایند یک دولت را در واردات یک‬ ‫هواپیما خالصه کنیم زیبنده نیست‪ ».‬نماینده مردم تبریز در‬ ‫مجلس ادامه داد‪« :‬مشابه این کار را در دوران تحریم‪ ،‬بخش‬ ‫خصوصی انجام داد و با سختی توانست هواپیماهایی را وارد‬ ‫کشور کند‪ .‬در تبریز یک ایرالین راه اندازی شد و هواپیماهای‬ ‫ایربــاس و ام دی وارد کردیــم‪ .‬در ابتــدای کار ایــن ایرالین‬ ‫یک هواپیمای ملکی و دو هواپیمای اســتیجاری داشت اما‬ ‫در سال ‪ ۹۱‬توانســت ظرفیت خود را به ‪ ۱۲‬فروند ارتقا دهد‪.‬‬ ‫برگزاری جشــن برای واردات هواپیما توســط وزیــر در حد و‬ ‫قواره یک دولت نیســت‪ .‬واردات هواپیما را مثبت می دانیم‬ ‫اما ذوق زدگی برای این اقدام را خیر‪ ».‬وی گفت‪« :‬وارادت‬ ‫ایرباس‪ ،‬اســتیضاح اخوندی را منتفی نمی کند‪ .‬اســتیضاح‬ ‫ی نیست‪ .‬استیضاح کنندگان در مقام‬ ‫اخوندی سیاسی و قوم ‬ ‫پاسخ خواستن از مسئوالنی هستند که باید در مقابل مجلس‬ ‫پاسخگوباشند‪».‬‬ ‫بعد از مدت ها تحریم سرانجام با حاشیه های فراوان یک‬ ‫فروند هواپیما را بــه ایران تحویل دادنــد‪ .‬وزیر مربوطه‬ ‫ان چنان با شوق و ذوق بغل دستی های ایرانی و خارجی‬ ‫خود را در اغوش می کشید که گویی همین لحظه در اوج‬ ‫ذوق زدگی است و ممکن اســت از این حجم خوشحالی‬ ‫تاب نیاورد‪ .‬ســوال این است که ایا در شــان ماست که‬ ‫برای تحویل یــک هواپیما این همه از خــود ذوق زدگی‬ ‫نشان دهیم؟‬ ‫«تندروی همیشه بد اســت‪ .‬از اول انقالب‬ ‫تا امروز هــم هر جا تنــدروی کرده ایم بــه انقالب‬ ‫ضربه زده ایم‪ .‬از طوالنی کردن تســخیر ســفارت‬ ‫امریکا بگیرید تــا قتل های زنجیــره ای و توقیف‬ ‫همزمان چندیــن روزنامه و ممانعــت از اظهارنظر‬ ‫منتقدان و احکام ســنگین قضایی برای منتقدان‬ ‫سیاسی و تحریک دشمن برای وضع تحریم های‬ ‫اقتصادی و تالش برای اجرا نشدن برجام از طریق‬ ‫«موشک پرانی» و ایجاد بهانه های حقوق بشری‬ ‫برای دشــمن و هر معترضی را فتنه گــر خواندن‪،‬‬ ‫همه اینها بــه انقالب مــا ضربه زده اســت‪ .‬اینها‬ ‫انقالبی گری نیســت‪ ،‬اقداماتی اســت که از روی‬ ‫کم عقلــی یا هواهای نفســانی و کســب قدرت به‬ ‫هر وسیله ممکن اســت‪».‬درباره این سخنان چند‬ ‫نکته قابل توجه اســت‪ .‬اول اینکــه علی مطهری‬ ‫در اصالحیه ای که منتشــر کرده تــاش کرده به‬ ‫تصحیح این اظهاراتش بپردازد اما انچه درنهایت‬ ‫حاصل شده همچنان دچار همان اشکاالت ماهوی‬ ‫اولیه است‪.‬‬ ‫دوم اینکــه این اولیــن بار نیســت که چنین‬ ‫ســخنانی از زبــان یکــی از چهره های سیاســی‬ ‫متمایل به یکــی از تفکرهــای موجود در کشــور‬ ‫شــنیده می شــود‪ .‬پیش تر نیز کســانی مانند او به‬ ‫اشــتباه‪ ،‬حرف های اینچنیــن را بیــان کرده اند‪.‬‬ ‫چنان که وقتی در ابتدای امسال سخنانی در مورد‬ ‫قدرت موشکی ایران بیان شــده بود‪ ،‬رهبر معظم‬ ‫انقالب فرمودند‪«:‬اینکه بگویند فردای دنیا‪ ،‬فردای‬ ‫مذاکره است‪ ،‬دنیای موشک نیست این اگر از روی‬ ‫نااگاهی گفته شود که نااگاهی است؛ اما اگر از روی‬ ‫اگاهی باشد خیانت است‪ .‬اگر نظام اسالمی دنبال‬ ‫فناوری و مذاکره باشــد‪ ،‬اما قدرت دفاعی نداشته‬ ‫باشد مقابل هرکشور فزرتی که تهدید کند باید عقب‬ ‫نشینی کند‪».‬‬ ‫سوما؛ واقعا معلوم نیست این برجام تا چد حد‬ ‫برای برخی جریان ها مهم و خاص است که حاضرند‬ ‫هر چیزی حتی قدرت نظامی کشــور را نیز به پای‬ ‫معادالتش بیاورند‪ .‬علی مطهری در اصالحیه خود‬ ‫اورده اســت‪« :‬اگر در حال عبور از گردنه ســخت‬ ‫ماه های اول اجرای برجام هستیم این قدرت نمایی‬ ‫را با ان جمله منقوش روی موشــک به بعد موکول‬ ‫کنیم‪ ،‬همچنان که در ســال های گذشته بهتر بود‬ ‫مســاله هولوکاســت‪-‬که معتقدیم با هدف اشغال‬ ‫فلسطین بزرگنمایی شده‪ -‬به شکل دیگری و در جای‬ ‫خود مطرح می شد‪ ».‬سوال این است که در همین‬ ‫ماه های اولیه اجرای برجام چه عوایدی برای کشور‬ ‫حاصل شــده اســت که ما باید اینچنین از ماهیت‬ ‫انقالبی خود عدول کنیم‪ .‬ایا جز این بوده که بارها‬ ‫برجام از سمت طرف مقابل نقض شده است؟‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫علی گنجی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫ن‬ ‫ظر‬ ‫مثل‬ ‫خبرنامه‬ ‫ذوق زدگی‬ ‫انتقاد کیهان از علی مطهری‬ ‫‪11‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪1‬‬ ‫بازگشت به احمدی نژاد؟‬ ‫همــواره بــا نزدیــک شــدن بــه ایــام انتخابــات‬ ‫ریاســت جمهوری‪ ،‬موضوع اســتفاده از توجه به مناطق‬ ‫محروم برای جلب نظر انها از طریق توزیع اقالمی خاص‬ ‫مطرح بوده است‪.‬‬ ‫در همین رابطه هفته گذشــته اخباری مبنی بر توزیع‬ ‫کنســرو در جنوب ایــران توســط دولت به گوش رســید‪.‬‬ ‫خبرگزاری فــارس در این بــاره معتقد بود کــه این طرحی‬ ‫اســت که «اتاق فکر انتخاباتی» دولــت ان را اجرا کرده‬ ‫است و نوشت‪« :‬اخبار رســیده حاکی از ان است که اتاق‬ ‫فکر انتخاباتی تشــکیل شــده در دولــت‪ ،‬پیرامون جذب‬ ‫رای محرومین و اقشار ضعیف جامعه طراحی خاصی را در‬ ‫قالب «طرح توانمند سازی اقشار اســیب پذیر جامعه» در‬ ‫‪2‬‬ ‫اختالف بر سر‬ ‫توزیعکنسرو‬ ‫هفته گذشــته در گزارشی که از ســایت های خبری‬ ‫منتشر شــد‪ ،‬به توزیع کنســرو های ماهی توسط ارگان ها‬ ‫دولتی در بخشی از خوزستان اشاره شده بود‪ .‬این موضوع‬ ‫بازتاب زیادی داشت‪ .‬خصوصا اینکه به اعتقاد بسیاری این‬ ‫مساله ارتباط مستقیم با انتخابات پیش رو خواهد داشت‪.‬‬ ‫پیش تر و در ســال ‪ 88‬بحث اختصاص ســهام عدالت به‬ ‫همه ایرانیــان و همچنین توزیع ســیب زمینی در مناطقی‬ ‫از کشــور دولت وقت را با این چالش روبــه رو کرده بود که‬ ‫به دنبال خریدن رای مردم اســت‪ .‬این انتقادی بود که از‬ ‫سوی اصالح طلبان به دولت احمدی نژاد وارد شده بود‪ .‬اما‬ ‫حاال همین موضوع دستمایه ای شده برای انتقاد از دولت‪.‬‬ ‫نکته این اســت که ایا این اقدامات از ســر صدق و‬ ‫حمایت از محرومان انجام می شود؟ در صورتی که این طور‬ ‫است‪ ،‬چرا پیش از این شاهد چنین اقداماتی نبودیم؟ دولت‬ ‫روحانــی در ماه های اولیــه اغاز به کارش طرح ســبدکاال‬ ‫را اجرا کرد کــه در دو مقطع به همه ایرانیان دو ســبدکاال‬ ‫اختصاص داد‪ .‬موضوعی که حاشیه های زیادی داشت‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫هیچ رابطه ای بین برجام و امور دفاعی‬ ‫کشور وجود ندارد‬ ‫‪12‬‬ ‫دستورکار قرار داده است‪».‬‬ ‫فارس خبر داد که در راســتای این طرح قرار اســت‬ ‫تا رســیدن به ایام انتخابات ریاســت جمهوری از ســوی‬ ‫برخــی نهادهای دولتــی نظیر هالل احمر‪ ،‬میان اقشــار‬ ‫حاشیه نشــین و ضعیــف اســتان های مختلف کشــور‪،‬‬ ‫سبدهای کاال و بســته های غذایی نظیر کنسرو ماهی تن‬ ‫توزیع شود‪.‬‬ ‫در فاز اول این طرح از چندی پیش به صورت نمونه‬ ‫و محدود اجرایی شــده‪ ،‬حدود ‪ 20‬میلیون کنسرو ماهی‬ ‫تن در اســتان های خوزســتان و چهارمحــال بختیاری‬ ‫میان اقشار حاشیه نشــین توزیع شده است که این اقدام‬ ‫اعتراض فریدون حسنوند‪ ،‬نماینده مردم اندیمشک را نیز‬ ‫درپی داشت‪ .‬نکته قابل تامل اینکه بر اساس گفته های‬ ‫یکی از نمایندگان استان خوزســتان‪ 20 ،‬میلیون کنسرو‬ ‫مذکور برای توزیع در مراسم اربعین در اختیار هالل احمر‬ ‫قرار گرفته بوده اما ضمن عــدم توزیع در ایام اربعین‪ ،‬در‬ ‫جهــت بهره برداری هــای انتخاباتی مورد اســتفاده قرار‬ ‫گرفته است‪.‬‬ ‫اتاق فکر طراح این پروژه معتقد است که توزیع اقالم‬ ‫غذایی و ســبد کاال حتی اگر موجب انتقادات رســانه ای‬ ‫شــود‪ ،‬در کالن در ایــام انتخابــات رای طبقــه محروم و‬ ‫ بی بضاعت جامعه را برای دولت به ارمغان خواهد اورد‪.‬‬ ‫نکتــه قابل تامل این اســت کــه یکــی از انتقادات‬ ‫اصلی برخــی منتقدان دولت قبل‪ ،‬توزیع ســیب زمینی در‬ ‫ایام انتخابــات میان مردم و اقشــار کم درامــد جامعه بود‬ ‫اما ظاهرا دولت فعلی و مشــاوران ان نیــز در حال حاضر‬ ‫این روش را بهترین راهکار بــرای جذب رای در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری ‪ 96‬می دانند‪.‬‬ ‫ســخنگوی ارشــد نیروهای مســلح گفت‪« :‬ممکن‬ ‫است فرد یا افرادی هم باشــند که از روی جهل به موضوع‬ ‫ یا هر مســاله دیگری‪ ،‬موافق تقویت بنیه دفاعی کشور از‬ ‫جمله ارتقای سیستم های موشکی نباشند که حساب انها‬ ‫از ملت جداست‪ ».‬سردار جزایری گفت‪« :‬هیچ رابطه ای‬ ‫بین برجام و امور دفاعی کشــور وجود ندارد و اصوال مساله‬ ‫دفــاع در مذاکرات هســته ای‬ ‫جایی نداشته و مسئوالن کشور‬ ‫و اعضــای تیــم مذاکره کننده‬ ‫به این مساله توجه داشته و به‬ ‫طرف هــای مقابل نیــز تفهیم‬ ‫شــده بود‪ » .‬فارس این خبر را‬ ‫منتشر کرد‪.‬‬ ‫اما این روند قطــع و تا امروز نشــانه ای از ان دیده نشــد‪.‬‬ ‫درحالی که بارها و بارها در کنفرانس های خبری اعالم شد‬ ‫دولت برای حمایت از طبقه محروم طرح های مهمی را در‬ ‫دست دارد‪ .‬از انجا که پس از سبد کاال که در روزهای اول‬ ‫دولت شــاهد ان بودیم تا امروز که ماه های پایانی دولت‬ ‫یازدهم را ســپری می کنیم شــاهد کمک هــای دولت به‬ ‫مناطق محروم نبودیم‪ ،‬این ذهنیت در مردم ایجاد می شود‬ ‫که نیت این موضوع می تواند چیزی غیر از تاثیرگذاری بر‬ ‫انتخابات باشد؟‬ ‫سید رازی نوری‪ ،‬نماینده مردم شوش گفته‪« :‬وقتی‬ ‫من در مــورد هدف از انجــام این کار را از مســئوالن جویا‬ ‫شدم‪ ،‬انها توانمندســازی اقشــار محروم را دلیل این کار‬ ‫عنوان کردند‪ ».‬بــه گفته این نماینده مجلــس باتوجه به‬ ‫در پیش بــودن انتخابــات ریاســت جمهوری‪ ،‬انجام این‬ ‫کارها ممکن است جای شبهه داشــته باشد‪ ،‬اما ما بنا را بر‬ ‫این می گذاریم که ان شاءالله می خواهند اقشار ضعیف و‬ ‫اســیب پذیر را توانمند کنند‪ .‬می تــوان در یک کالم گفت‬ ‫کاش دولت ها زودتر به فکر مردم محروم بیفتند‪.‬‬ ‫برای انتخابات‪ ۹۶‬طراحی فتنه کرده اند‬ ‫انتقادکیهانازعلیمطهری‬ ‫حجت االســام حیــدر‬ ‫ مصلحــی گفــت‪« :‬یکــی‬ ‫از مباحثــی کــه دشــمنان‬ ‫در بررسی ها ی شــان بــه‬ ‫ان رســید ه اند و توســط‬ ‫جاسوسان شان ان را پیگیری‬ ‫می کنند‪ ،‬رفع نقایص شــان در‬ ‫جریان فتنه ‪ 88‬است‪ .‬این گونه‬ ‫می گویند که باید در سال ‪ 96‬طبقه متوسط به پایین جامعه‬ ‫را به کف خیابان بکشانیم چرا که در سال ‪ 88‬طبقه متوسط‬ ‫به باال در وسط میدان بودند‪ .‬می توان گفت مردم به کسی‬ ‫رای می دهند که بیش تر به دنبال حل مشکالت انها باشد‪.‬‬ ‫اما دشــمن با طراحی های خود می خواهد کاری کند که ما‬ ‫فرد منتخب را به اشتباه انتخاب کنیم‪».‬‬ ‫تو شنودشنوشت‪«:‬علیمطهری‬ ‫کیهاندرستونگف ‬ ‫می گوید ازمایش موشــکی کم عقلی اســت‪ .‬این اظهارات‬ ‫در حالی اســت که اوال درک درســت اقای مطهــری از عقل‬ ‫محل تردیداست؛چهاینکهمثالویپیشازاینگفت«برای‬ ‫بررسی تصویب برجام‪ 20 ،‬دقیقه هم زیاد بود»‪ .‬در حالی که‬ ‫خریدن یک جفت کفش یا یک دســت لبــاس حداقل یک‬ ‫ســاعت زمان می برد‪ ،‬ایا نشانه‬ ‫عقلاستکهدربارهتوافقیناظر‬ ‫سرنوشت ‪15-20‬ســاله کشــور‬ ‫گفته شود «‪ 20‬دقیقه هم برای‬ ‫بررسیانزیادبود»؟!طبعابااین‬ ‫سطحازعقلوشعورطبیعیهم‬ ‫هستکهتقویتقدرتبازدارنده‬ ‫نظامی‪،‬کم عقلیخواندهشود‪».‬‬ ‫نمایش ارامش‬ ‫شلیک ضد هوایی ها در تهران‬ ‫شــلیک مجدد ســامانه های پدافندی در تهران به‬ ‫یک پرنده بدون سرنشین ناشناس در روز دوشنبه‪ ،‬باز هم‬ ‫ماجرای فرهنگ استفاده از این وسایل پرنده را زنده کرد و‬ ‫نشان داد‪ ،‬به علت فقدان ضوابط ورود‪ ،‬خرید و استفاده از‬ ‫این وسایل‪ ،‬چنین پرنده هایی که می توانند نقش مفیدی در‬ ‫توسعه تکنولوژی در جامعه داشته باشند‪ ،‬قربانی بی توجهی‬ ‫برخی مالکان می شوند‪ .‬این حادثه در تهران برای دومین‬ ‫بار اتفاق افتاد‪ .‬در مرتبه اول اعالم شد که پرنده مورد هدف‬ ‫متعلق به یکی از بخش های سازمان صداوسیما بود‪ .‬این‬ ‫بار نیز یک روز بعد مالک پهپاد مشخص شد و برای ادعای‬ ‫توضیحات فراخوانده شــد‪ .‬همین مســاله موجب شد تا‬ ‫بحث مربوط به کنترل و اداره این پرنده های الکترونیکی‬ ‫در جامعه باز شود‪.‬‬ ‫پرند ه هــای بــدون سرنشــین در چند دهــه اخیر‬ ‫نه فقــط صحنــه میدا ن های نبــرد و بلکه حتــی زندگی‬ ‫مردم عادی را نیز دســتخوش تغییــرات فراوان کرده‬ ‫است‪ .‬تا شــاید یک دهه پیش‪ ،‬این وســایل عمدتا در‬ ‫رده ابزار نظامی قرار داشــته و با هزینه هــای باال تنها‬ ‫در اختیار نیروهای مســلح کشورهای جهان و کاربران‬ ‫دولتــی بودند امــا اکنــون به وســایلی پر اســتفاده از‬ ‫حوزه هــای مختلف اقتصــادی‪ ،‬فرهنگــی و اجتماعی‬ ‫تبدیل شد ه اند‪.‬‬ ‫مســاله مهــم دربــاره کوادکوپترهــا این اســت که‬ ‫مانند یک بالگرد یا یک هواپیما عمــود پرواز می توانند به‬ ‫صورت عمــودی از روی زمین بلند شــده و نیازی به مکان‬ ‫خاصی برای به پرواز در امدن یا فرود ندارد و در عین حال‬ ‫امکان کنتــرل و حرکت ان نیز راحت تــر و بهتر از بالگرد و‬ ‫هواپیماهای بدون سرنشین است‪.‬‬ ‫ایران نیز از حدود دو سال پیش به صورت ناگهانی‬ ‫با حجم زیادی از کوادکوپترها در بازار مواجه شــده که‬ ‫عمدتا ســاخت کشــور چین بوده و با قیمت های نســبتا‬ ‫پایین و بــدون هیچ نظارتــی به فروش می رســند‪ .‬این‬ ‫وســایل اما می تواننــد فجایعی بســیار بزرگتــر حتی در‬ ‫حد یک مشــکل جهانی را رقم بزنند‪ .‬تصور کنید همین‬ ‫وسیله پرنده یاد شــده که در باال به ان اشاره شد باتوجه‬ ‫به اندازه کوچک خــود در حالی که مــواد منفجره روی‬ ‫ان نصب شده است مثال داخل یک ستون خنک کننده‬ ‫نیروگاه اتمی‪ ،‬بخشــی از تاسیســات تخلیه اب در یک‬ ‫هاشمی مجمع‬ ‫اضداد بود‬ ‫توضیحمحمدهاشمیدربارهالویری‬ ‫فرمانــده نیــروی زمینی‬ ‫گفت‪« :‬فرمانده معظم کل قوا‬ ‫دو دستور صریح بیان فرمودند ؛‬ ‫بهبــود معیشــت کارکنــان و‬ ‫ارتقا ی توان رزمی ‪ .‬ماموریت‬ ‫اول بنــده بهبــود وضعیــت‬ ‫معیشــت کارکنان خواهد بود‪،‬‬ ‫چون روحیه بســیار مهم است‬ ‫و از ابــزار و تجهیــزات بــدون روحیه نمی تــوان به خوبی‬ ‫استفاده کرد‪».‬‬ ‫حیدری افزود‪« :‬حفــظ کرامت و حرمت انســان ها‬ ‫بخشی از معیشــت اســت ‪ .‬باید امکانات موجود به خوبی‬ ‫بین همه تقسیم شــود و این طور نباشد که فقط عده ای از‬ ‫ان استفاده کنند‪ .‬هرکس احساس کرد عدالت نسبت به او‬ ‫رعایت نشده است‪ ،‬به هر شکل ممکن پیامش را به گوش‬ ‫من برساند و قول می دهم بررسی کنم و اگر حقی داشت‪،‬‬ ‫به او بازگردانم‪».‬‬ ‫انتقادسخنگویسپاه‬ ‫از اظهارات یک نماینده‬ ‫در پی اظهارات اخیر یکی‬ ‫از نمایندگان مجلس شــورای‬ ‫اسالمی پیرامون رزمایش های‬ ‫موشــکی و به کارگیری لفظی‬ ‫نســنجیده در این خصــوص‪،‬‬ ‫سردار رمضان شریف‪ ،‬مسئول‬ ‫روابط عمومــی کل ســپاه‬ ‫گفــت‪« :‬هر از گاهــی عناصر‬ ‫غرب گرای سست روحیه که درک و فهم درستی از فضای‬ ‫امنیت ملی و الزامات بازدارندگی کشور در مقابل تهدیدات‬ ‫بیگانــگان و نیز اقتــدار‪ ،‬عزت و ســربلندی ملــت ایران‬ ‫ندارند‪ ،‬بــه عمد یا ناخــود اگاه‪ ،‬پژواک صدای دشــمنان‬ ‫می شوند‪».‬‬ ‫وی به کارگیری تعابیر موهن در مذمت رشد و توسعه‬ ‫قدرت بازدارندگی موشکی را امری ناپسند دانست و تصریح‬ ‫کرد‪« :‬این گونه افــراد باید بدانند در پیشــگاه ملت ایران‬ ‫تحقیر می شوند‪».‬‬ ‫بیانیهکریبرای‬ ‫یک سالگیبرجام‬ ‫جان کــری به مناســبت‬ ‫یــک ســالگی اجــرای برجام‬ ‫بیانیه ای منتشــر کرد و در ان‬ ‫با تکیه بــر ادعاهــای غرب و‬ ‫امریکا علیه برنامه هســته ای‬ ‫گذشته کشورمان گفت‪« :‬یک‬ ‫ســال پس از اجرای برجام ما‬ ‫این توافق تاریخــی را یاداور‬ ‫می شویم که مانع از دستیابی ایران به تسلیحات هسته ای‬ ‫شــد و قدرت دیپلماســی اصولــی‪ ،‬پایــدار و چند جانبه را‬ ‫برای رســیدگی به چالش های بزرگ بین المللی به نمایش‬ ‫گذاشــت‪ ».‬کری ادامه داد‪« :‬هیچ تردیدی وجود ندارد‬ ‫که توافق کارامد اســت و تمام طرف ها بــه تعهدات خود‬ ‫عمل می کنند‪ .‬امریــکا و متحدان مان نیز به طور کامل به‬ ‫تعهدات خود برای رفع تحریم های مرتبط هسته ای عمل‬ ‫کرده اند‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫رئیس دفتر هاشــمی تاکید کرد که مرتضی الویری‬ ‫بر اساس قراردادی که با مجمع دارد‪ ،‬کماکان در خدمت‬ ‫مجمع تشــخیص مصلحت نظام است‪ .‬محمد هاشمی با‬ ‫نادرست خواندن اخبار برخی رسانه ها مبنی بر اینکه مرتضی‬ ‫الویری در مرکز تحقیقات اســتراتژیک مجمع تشخیص‬ ‫مصلحت نظام هیچ مســئولیتی به عهــده ندارند‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«بعد از بازنشســتگی‪ ،‬مجمع تشــخیص مصلحت نظام‬ ‫برای تداوم همــکاری با اقای‬ ‫الویری قــرارداد امضا کرد و به‬ ‫موجب این قرار داد ایشان در‬ ‫حال حاضــر در خدمت مجمع‬ ‫تشــخیص مصلحت نظــام‬ ‫بــوده و بــا مجمع همــکاری‬ ‫دارند‪».‬‬ ‫دو دستور رهبری‬ ‫به فرمانده نیروی زمینی ارتش‬ ‫خبرنامه‬ ‫مســیح مهاجــری‪،‬‬ ‫مدیرمسئول روزنامه جمهوری‬ ‫اســامی گفــت‪« :‬ایت اللــه‬ ‫هاشــمی مجمع اضــداد بود‪،‬‬ ‫یعنی از یک طــرف مجاهدی‬ ‫بی نظیــر بــود و از طــرف دیگــر قلــب بســیار مهربان و‬ ‫رئوفی داشــت‪ .‬من بارها خودم شــاهد بودم که ایشــان‬ ‫توهین کننــدگان به خود را بخشــید و با اغوش بــاز از انها‬ ‫استقبال کرد‪.‬‬ ‫عده ای تــاش کردند بــا ظلــم و ازار و اذیتی که به‬ ‫ایشان روا می داشتند‪ ،‬ایت الله هاشــمی را از انقالب جدا‬ ‫کنند ولی برجستگی وجود ایشان این بود که انقالب را از‬ ‫جان خودش می دانست‪».‬‬ ‫سد‪ ،‬هواپیمایی بزرگ در حال اماده شدن برای پرواز یا‬ ‫فرود و یا هر هدف دیگری نزدیک شود و نوعی از حمله‬ ‫انتحاری را صورت دهد‪.‬‬ ‫در ایــن میان شــاید بــرای برخی این ســوال پیش‬ ‫بیاید که اصوال در برابر این مســاله چه باید کرد‪ .‬در ادامه‬ ‫به برخی از اعمال انجام شــده در برخی از کشورهای دنیا‬ ‫اشاره می شود‪.‬‬ ‫اتحادیه اروپا منطقه پرواز ممنوع ایجاد کرده است‪.‬‬ ‫امریکا توانسته هویت دارندگان پهپاد را ثبت و ضبط کند‪.‬‬ ‫انگلیس ممنوعیت های فراوان را ایجاد کرده اســت‪ .‬در‬ ‫هلن د حمله به پهپادهای مزاحم صورت می گیرد‪ .‬چین الزام‬ ‫به ثبت پرنده های بدون سرنشین کرده است‪ .‬ژاپن نیز پرواز‬ ‫را فقط در منطقه در دیدرس مجاز دانسته‪.‬‬ ‫البتــه باید ایــن نکتــه را نیز یاداور شــد کــه کاربرد‬ ‫غیرنظامی پهپادها در مقایســه با کاربردهای نظامی این‬ ‫فن اوری‪ ،‬بازار بسیار گســترده تری دارد و باید اذعان کرد‬ ‫که پتانسیل این بازارها بســیار عظیم و تا حد بسیار زیادی‬ ‫دســت نخورده باقــی مانده اســت‪ .‬اکنون گــردش مالی‬ ‫بازار جهانی پهپادها‪ ،‬بیش از ‪ ۲‬میلیــارد دالر تخمین زده‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫متاسفانه به رغم توسعه استفاده صحیح یا نادرست از‬ ‫این وسایل در کشورمان‪ ،‬هنوز نهاد یا سازمان متولی این‬ ‫موضوع در ایران از طرف مسئوالن معرفی نشده و همین‬ ‫امر موجب شــده تا ابتدا و انتهای بازار این پهپادها‪ ،‬یعنی‬ ‫از هویت وارد کننده و ثبت شناسنامه هر یک از پرنده های‬ ‫بدون سرنشین در سیستم نظارتی دولتی تا هویت خریدار‪،‬‬ ‫بی سامان باشد و کسی در قبال اتفاقات احتمالی پاسخگو‬ ‫نباشد‪.‬‬ ‫پرواز پهپادها در حریم فرودگاه های کشــور‪ ،‬نقض‬ ‫حریــم خصوصــی زندگــی شــهروندان و سوءاســتفاده‬ ‫گروه هایی چون شکارچیان و قاچاقچیان از این وسایل‪،‬‬ ‫می تواند تهدیدهای مهمی باشــد که کم کم اثر خود را در‬ ‫کشورمان نشان دهد‪.‬‬ ‫برای ســامان دهی ایــن حــوزه مولفه هایــی چون‬ ‫فرایندهای فکری‪ ،‬قوانیــن و مقررات‪ ،‬ایجاد اشــتغال‪،‬‬ ‫اموزش نیروی انســانی و غیــره الزم و ضروری هســتند‪،‬‬ ‫بنابراین هرچه زودتر باید نهادهایی مانند شــورای امنیت‬ ‫کشور یا مجلس دست به کار شوند‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪13‬‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫روزانه حجم بســیاری از عکس های خبری به ما می رســد‪ .‬تعداد این عکس ها‬ ‫انقدر زیاد اســت که گاهی به راحتی از کنار ان عبور می کنیم اما شاید بهتر باشد روی‬ ‫بعضی از عکس ها تامل بیشتری داشته باشیم‪ .‬مثلث در این صفحات‪ ،‬هفته را با مرور‬ ‫عکس ها از نو یاداوری می کند‪.‬‬ ‫حاج قاسم سلیمانی در مراسم غبارروبی حرم امام رضا(ع)‬ ‫دیدار نخست وزیر سوریه با والیتی‬ ‫دیدار رئیس مجلس‬ ‫با خانواده شهدای مدافع حرم در قم‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪14‬‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫سفر وزیر دفاع به شهرکرد‬ ‫دیدار ظریف و موگرینی در حاشیه اجالس داووس‬ ‫قالیباف در اتوبوس گردشگری دوطبقه‬ ‫مراسم ترحیم علی شریعتمداری‬ ‫عیادت از حجت االسالم محسن قرائتی‬ ‫رانندگی روحانی با یک خودرو خاص‬ ‫نشست خبری دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام‬ ‫مراسم ختم پدر حمیدرضا اصفی‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪15‬‬ ‫شبکه اجتماعی‬ ‫به ما پیامک بزنید‪:‬‬ ‫‪3000411711‬‬ ‫‪ l‬ان کســانی کــه از خریــد هواپیمای‬ ‫خارجــی ذوق زده می شــوند‪ ،‬از جوانان‬ ‫متخصص و متعهد کشــورمان که پهپاد‬ ‫ساخته اند شرمنده نیستند؟‬ ‫‪ l‬به وزیــر راه عرض می کنم شــاید با‬ ‫ورود یک هواپیما به کشور قلیلی از اقشار‬ ‫برخوردار مردم خوشــحال شدند ولی اگر‬ ‫طی این قریب ‪ 4‬ســال کمر همت بســته‬ ‫بودید تا مســکن مهر را تحویل واجدین‬ ‫شرایط دهید‪ ،‬هزاران نفر اظهار رضایت و‬ ‫خشنودی می کردند‪.‬‬ ‫‪ l‬پدر و مادرها به فکر دختر و پسرهای‬ ‫دم بخت باشید! این قدر سخت نگیرید‪.‬‬ ‫ازدواج یک امر مقدس است اما ارام ارام‬ ‫چیزی به نام ازدواج باقی نمی ماند!‬ ‫‪ l‬سیاست اقتصاد دولت یازدهم فقط‬ ‫افزایش نرخ مالیات و انرژی است‪.‬‬ ‫‪ l‬کشاورزان شمال سه بار در سال های‬ ‫‪ 92 ،86‬و ‪ 95‬با سرمازدگی خسارت زیادی‬ ‫را متحمل شدند ولی متاسفانه کشاورزی‬ ‫که رکن اول اقتصاد هر کشــوری است و‬ ‫اگر رونق نداشته باشد کل کشور متضرر‬ ‫می شود‪ ،‬مورد حمایت واقع نشد‪.‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪ l‬اقــای روحانــی «در مذاکــرات‬ ‫انتخاباتی فرمودند ان قدر رونق اقتصادی‬ ‫ایجاد می کننــد که این ‪ 45‬هــزار تومان‬ ‫یارانــه اصال دیده نشــود‪ .‬می خواســتم‬ ‫بگویم خدا خیرشان بدهد که ان قدر رونق‬ ‫اقتصادی هســت که این ‪ 45‬هزار تومان‬ ‫واقعا بی ارزش شده و دردی را دوا نمی کند‬ ‫با این همه گرانی و بیکاری!‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪ l‬انهــا کــه بــه وزارت مســکن ایــراد‬ ‫می گیرنــد خبر دارند که ده هــا هزار واحد‬ ‫مسکونی مهر بدون اینکه متقاضی داشته‬ ‫باشد ساخته شده و کسی حاضر نیست انها‬ ‫را تحویل بگیرد؟ ‬ ‫به اینستاگرام مثلث بپیوندید‬ ‫اینســتاگرام هفته نامه مثلث فعال شــده اســت‪ .‬کاربران این شــبکه‬ ‫اجتماعی می توانند با پیوستن به اینستاگرام مثلث تصاویر مربوط به هفته نامه‬ ‫را مشاهده کنند‪.‬‬ ‫واکنشفضایمجازیبهحذفیکفیلمازجشنواره‬ ‫فیلــم ســینمایی «امپراتــور‬ ‫جهنم» ســاخته پرویز شیخ طادی و‬ ‫تهیه کنندگــی محمد خزاعــی که به‬ ‫نقد عملکرد حکام ال سعود و فلسفه و‬ ‫چگونگی به وجود امدن گروه داعش‬ ‫و دیگــر گروه های تنــدرو و رادیکال‬ ‫در اروپــا و امریــکا می پــردازد با کج‬ ‫سلیقگی مسئوالن ســی و پنجمین‬ ‫دوره جشــنواره فیلم فجــر از ورود به‬ ‫بخش ســودای ســیمرغ (مسابقه)‬ ‫حذف شــد و میان فیلم های بخش‬ ‫چشم انداز قرار گرفت‪.‬‬ ‫تهیه کننده فیلم سینمایی امپراتور جهنم در اعتراض‬ ‫به این اتفاق از حضور در جشــنواره امســال انصراف داد تا‬ ‫عمال جشنواره فجر ‪ 35‬به لطف مسئوالن سینمایی از وجود‬ ‫فیلمی استراتژیک خالی شــود‪ .‬اما کنارگذاشتن این فیلم‬ ‫ضدوهابی ان هم از جشــنواره ای که به برکت و نام انقالب‬ ‫اســامی شــکل گرفته بود‪ ،‬واکنش های شــدیدی را در‬ ‫شبکه های اجتماعی در پی داشت‪.‬‬ ‫در ادامه تعدادی از واکنش های کاربران شبکه های‬ ‫اجتماعی تلگرام‪ ،‬توئیتر و اینستاگرام به کنار گذاشته شدن‬ ‫این فیلم ضدوهابی از جشنواره را مشاهده می کنید‪:‬‬ ‫* عاقبت برگزاری جشــنواره در دوران «دیپلماســی‬ ‫التماس» همینه! شاید دوز «عشــقوالنه» فیلم کم بوده‪.‬‬ ‫الاقل اسم جشنواره را عوض کنید‪.‬‬ ‫*‏اینایی که جشنواره فجر میذارن و امپراتور جهنم رو‬ ‫حذف میان همونایی هستن که ‪13‬ابان و ‪ 16‬اذر میذارن و‬ ‫مرگ بر امریکا رو حذف میکنن‪.‬‬ ‫* عجیب نیست که دولت صاحب دیپلماسی التماس‬ ‫مقابل امیر کویت‪ ،‬امپراتور جهنم را از جشــنواره فجر کنار‬ ‫بگذارد!‬ ‫*‏جشنواره فجر از اونجایی که امپراتور جهنم که فیلم‬ ‫ضدسعودیه اون رو حذف میکنن‪.‬‬ ‫* متاسفانه فیلم ضد سعودی امپراتور جهنم به بخش‬ ‫رقابتی جشــنواره فجر راه نیافت‪ ،‬جشــنواره فجر را بیش از‬ ‫پیش اشغال کردند‪.‬‬ ‫* فکــر کنیــد مثــا اگــر‬ ‫امپراتورجهنم میومد از شــاه سعودی‬ ‫تمجیــد می کــرد شــاید جایــزه هــم‬ ‫می گرفت!‬ ‫* حاتمی کیا درســت گفت‪ :‬چرا‬ ‫اسم جشنواره رو «فجر» میذارید؟‬ ‫* چــه همزمــان شــده کشــتار‬ ‫وحشــیانه در بحرین توسط ال سعود و‬ ‫حذف امپراتورجهنم‪.‬‬ ‫* اســم جشــنواره رو به جشنواره‬ ‫«منورفکران» تغییر بدین خب!‬ ‫*این همه هزینه می شــه به اســم ملت بعد یه عده به‬ ‫اصطالح روشنفکر به اســم ارزش ها شبکه مافیایی درست‬ ‫می کنن ضد انقالب و ارزش های انقالبی‪ ،‬به مردم ســبک‬ ‫زندگی و خوراک فکری میدن و پول انقالبو به جیب می زنن!‬ ‫منم اپوزیسیون بودم تو ایران راحت تر کار می کردم!‬ ‫*االن هالیوودتبدیلشدهبهدستراستسیاست های‬ ‫امریکا و هر کاری میخان بکنن قبلش با هالیوود جاده اش‬ ‫رو صاف میکنن اما حاال که یه نفری حاضر شــده تو ایران‬ ‫همچین ریسکی بکنه بالیی به ســرش اوردن که بدبخت‬ ‫انصراف داد ‪.‬‬ ‫* اقای شــیخ طادی عزیز وقتی فیلم های سیاه نما و‬ ‫سرخوشی مثل‪ ...‬وجود دارد چه نیازی به فیلم هایی است‬ ‫که دشمنان را رســوا می نماید‪ .‬فیلم های امپراتوری جهنم‬ ‫یا یتیم خانه ایران و امثالهم خشونت دارد و برای روح لطیف‬ ‫طرفداران غرب مناسب نیست‪ .‬شــما نمی بینید فیلم های‬ ‫ هالیودی چقدر باعث انبساط و ارامش روحند؟! اگر دیدید‬ ‫انها بر ضد ما فیلم تهیه می کنند ما باید اخالق داشته باشیم‬ ‫و مقابله به مثل نکنیم‪.‬‬ ‫* از ماست که بر ماست‪ .‬هیات داوران محتر م ترس و‬ ‫محافظه کاری امثال شما هم می تواند باعث تقویت داعش‬ ‫شود‪.‬میگیدنه؟همینکهبفهمندبهاندازهیکاپسیلونهم‬ ‫در م ا ترس و محافظه کاری هســت حداقل به همون اندازه‬ ‫جرات پیدا می کنند و روحیه شون تقویت میشه‪ .‬می بینید که‬ ‫کمک کردن به داعش اینجوری هم ممکنه‪ .‬ضمنا مخاطبم‬ ‫افرادیه که سهوا این جور خطاها رو مرتکب میشن‪.‬‬ ‫حاج قاسم در حرم رضوی‬ ‫‪ l‬وقتی تولیــدات داخلی با پایین ترین‬ ‫کیفیت و باالترین قیمت عرضه می شود‪،‬‬ ‫من مصرف کننده چه اجبار و اصراری دارم‬ ‫که از ان حمایت و استفاده کنم؟‬ ‫درخواست زاکانی از روحانی‬ ‫واکنش کاربران‬ ‫به شلیک ضد هوایی‬ ‫«امنیت یعنی فیلم ضد هوایی بذاریم اینســتا و بگیم‬ ‫من و ضدهوایی یهویی!»‬ ‫کاربران فضای مجازی با نظرات خود نسبت به لحظه‬ ‫تیراندازی سامانه پدافندی قرارگاه پدافند هوایی ارتش به‬ ‫پهپاد ناشناس در اسمان تهران واکنش نشان دادند‪.‬‬ ‫چندی پیــش یک پهپــاد در محدوده پــرواز ممنوع‬ ‫تهران‪ ،‬مورد اصابت پدافند هوایی قرار گرفت‪.‬‬ ‫کاربران فضای مجازی با نظرات خود نسبت به لحظه‬ ‫تیراندازی سامانه پدافندی قرارگاه پدافند هوایی ارتش به‬ ‫این پهپاد در اسمان تهران واکنش نشان دادند‪.‬‬ ‫*امنیــت خیلی چیــز پیچیده ای نیســت‪ .‬همین که‬ ‫توی خیابون مردم همزمان با شــلیک ضد هوایی‪ ،‬با خنده‬ ‫و شوخی پهپاد رو به هم نشون میدن‪ ،‬یعنی حس امنیت‪.‬‬ ‫*امنیت یعنی با شلوارک بری رو پشت بوم ضد هوایی‬ ‫تماشــا کنی‪ ...‬بعدشم فوری فیلمشــو بذاری اینستا «منو‬ ‫ضدهوایی یهویی‪»...‬‬ ‫*با ضد هوایی ادم می زدند ســالگردش همین هفته‬ ‫پیش بود‪ .‬کربالی ‪ ۴‬و ‪ ۵‬رو میگم‪ ،‬برای اینکه ما در امنیت‬ ‫برای سی سال صدای ضدهوایی را نشنویم افتخارکنیم‪.‬‬ ‫*امنیت یعنی اینکه دو دقیقه بعد شلیک ضد هوایی‪،‬‬ ‫براش جوک بسازیم‪.‬‬ ‫*صدای شــلیک امروز صدایی نا اشــنا بــرای من و‬ ‫هم نسل های من‪ ،‬برشــی چند ثانیه ای از زندگی چند سال‬ ‫اخیر مردم سوریه و عراق‪.‬‬ ‫*امنیت یعنی صدای ضد هوایی بــرای مردم تهران‬ ‫عجیب و غریب باشد‪.‬‬ ‫*صدای شــلیک در تهران مــردم را برای تماشــا به‬ ‫خیابان کشــاند اما‪ ...‬زمانی بود که همیــن صدا همه را از‬ ‫ ترس به زیر زمین می کشاند‪...‬‬ ‫*اعتماد به نیروهای امنیتی کشــور این قدر باالست‬ ‫که مردم با خیال راحت از شــلیک ضد هوایی فیلمبرداری‬ ‫می کنن و میگن بزن بزن‪.‬‬ ‫نقشه شوم امریکایی ها‬ ‫برای سردار سلیمانی‬ ‫عباس حاجی نجاری در جوان نوشــت‪« :‬مروری بر تاریخ ‪38‬ســاله بعد‬ ‫از انقالب اسالمی و دشــمنی ای که دشــمنان در همه ابعاد علیه مردم ایران‬ ‫روا داشته اند‪ ،‬بیانگر این اســت که در تمام ادوار تاریخی‪ ،‬بهانه های دشمنان‬ ‫برای تحمیل جنگ‪ ،‬ترور‪ ،‬تحریم و‪ ...‬بهانه سازی هایی بوده است که داخل‬ ‫گروهک ها و پادوهای داخلی دشــمن برای انها ایجاد می کرده اند که شــاید‬ ‫مصداق اخیر ان را بتوانیم نقش منافقین در ســال های اخیر در مستندسازی‬ ‫اتهامات حقوق بشــری علیه ایران یا ادعای انحــراف فعالیت های صلح امیز‬ ‫هسته ای بدانیم‪ .‬جالب ان اســت که منافقین این ماموریت را در دوران جنگ‬ ‫با گرادادنبهدشمنبعثیبرایاصالحدقتهدفموشک هایشدرهدف گیریمراکزحساسدرتهرانانجاممی دادند‪.‬اماادعای‬ ‫مطهریدرمورداینکهشلیکموشک هابرایاینصورتمی گرفتکهبرجاماجرایینشود‪،‬ناجوانمردانه ترینقضاوتدرحقحافظان‬ ‫حریمدفاعوامنیتکشوراستکهباتالش هاومجاهدت هایخوددرنیروهایمسلح‪،‬اوالتوانستندتهدیدهایمتعد دگستردهدشمنان‬ ‫ی باشند تا تیم مذاکره کننده هسته ای بتواند با‬ ‫را دفع و انها را از پیگیری تهدید نظامی علیه ایران منصرف کنند و ثانیا پشتوانه محکم ‬ ‫اقتداردرمیزمذاکراتازحقوقایراندفاعکندکهالبتهاگردراینمسیرهمکاستی هاییدیدهمی شودکهاجرایبرجامبابدعهدی های‬ ‫طرف امریکایی مکرر نقض می شود‪ ،‬تنها و تنها به دلیل اعتماد کاذبی بود که تیم مذاکره کننده به طرف امریکا داشت و اکنون مردم‬ ‫بایدتاوانانرادرادامهتحریم هابه رغمتعطیلیوتعلیقبیشترفعالیت هایهسته ایبدهند‪.‬امادرموردبهره گیریازواژه هایینظیر‬ ‫کم عقلی‪،‬هواینفسو‪...‬نسبتبهجان برکفانسپاهاسالمتوسطفردیکهمنتسببهبیتیشریفبودهوجایگاهیبهاینمهمی را‬ ‫اشغالکردهاست‪،‬بایدتاسفخورد‪،‬اگرچهمسئولیتنهادهایذی ربطدردفاعازحریمامنیتواقتدارکشوردرجایخودباقیاست‪».‬‬ ‫واکنشکیهانبهتصدیکتابخانهملیتوسطمسجدجامعی‬ ‫کیهان نوشــت‪« :‬درحالی که طی هفته های اخیر شایعاتی درباره احتمال‬ ‫حضور یکی از وزرای ارشاد دولت مدعی اصالحات به عنوان رئیس کتابخانه ملی‬ ‫شنیدهمی شد‪،‬احمدمسجدجامعیبااستعفاازشورایاسالمیشهرتهران‪،‬رسیدن‬ ‫بهریاستکتابخانهملیراقطعیتبخشید‪.‬ازابتدایشروعفعالیتدولتیازدهم‪،‬‬ ‫افراطی ها همواره در پی این بودند که مســجدجامعی نیــز در این دولت صاحب‬ ‫پست و مقام شود! رسانه های زنجیره ای در روزهای پس از انتخابات سال ‪ ۹۲‬از‬ ‫مسجدجامعیبه عنوانگزینهاصلیوزارتفرهنگوارشاداسالمییادمی کردند‪.‬‬ ‫حتی پس از استعفای علی جنتی از وزارت ارشاد نیز همین رسانه ها بار دیگر تنور‬ ‫شایعه رسیدن مسجدجامعی به این وزارتخانه را داغ کردند اما باز هم نشد! تا اینکه باالخره پس از حدود چهار سال فضاسازی رسانه ای‪،‬‬ ‫دولتحسنروحانیپذیرفتکهبهمسجدجامعیسمتبدهد؛البتهاینسهم دهی‪،‬ازحدکتابخانهملیبیشترنشد!نکتهقابلتاملاین‬ ‫استکهمسجدجامعیطیهفتسالگذشته‪،‬هموارهدرنقشپادویسیدمحمدخاتمینقش افرینیکردهاست‪.‬ویطیسال هایی‬ ‫کهخاتمیبه عنوانیکیازسرانفتنهسال‪ ۸۸‬ممنوع التصویربود‪،‬تالشداشتتازمینهرابرایحضورویدرمحافلمختلف‪،‬ازجمله‬ ‫مراکزفرهنگیوتماشاخانه هایتئاترفراهمکند‪.‬وزیرارشاددولتاصالحاتهمچنینچندیپیشدرتشییعجنازهیکیازفراماسون های‬ ‫وابسته به دربار پهلوی حضور یافته بود‪ .‬با این اوصاف به نظر می رسد که با حضور مسجدجامعی در کتابخانه ملی‪ ،‬باید انتظار داشت که‬ ‫یخودراازدستبدهدوبیشتربهتشکیالتیسیاسیوجناحیتبدیلخواهدشد‪.‬گفتنیاستمتاسفانه‬ ‫ایننهاد‪،‬کاربردفرهنگیوعلم ‬ ‫تصالحی امیری(وزیرفعلیارشاد)نیزهمینرویهراپیشگرفتهبودتاانجاکهبراییکبهاییمراسم‬ ‫کتابخان هملیپیش ترودرزمانریاس ‬ ‫تجلیل گرفتند و سند شناسایی مخدوش او را روی جلد نشریه کتابخانه ملی نهادند‪ .‬همچنین برخی اخبار حاکی از وجود برخی تخلفات‬ ‫قانونیدرمدتزمانحضورمسجدجامعیدرشورایشهراستوعلتانتقالاوبهکتابخانهملیراهمینتخلفاتعنوانمی کنند‪».‬‬ ‫چراغسبزوزارتارتباطاتبهگوشی هایقاچاق‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫جام جم درباره طرح رجیستری گزارش داده است ‪« :‬از ابتدای امسال قرار‬ ‫بودطرحرجیستریگوشی هایتلفنهمراهباهدفمقابلهباقاچاقاجراشوداما‬ ‫درحالیکهتمامدستگاه هایمسئولدراینبارهازامادگیبرایاجرایاینطرح‬ ‫خبر می دهند‪ ،‬وزیر ارتباطات از به تعویق افتادن ان تا تیرماه ‪ 96‬خبر داد که در‬ ‫استانهپایاندولتیازدهموتشکیلدولتجدیداست‪ .‬اظهاراتمسئوالنستاد‬ ‫مبارزه با قاچاق کاال و ارز هم نشان می دهد کوتاهی در اجرای طرح رجیستری‬ ‫تلفنهمراه‪،‬متوجهوزارتارتباطاتوفناوریاطالعاتاستواینمسالهسبب‬ ‫شده همچنان بیش از‪ 90‬درصد بازار موبایل کشور در اختیار قاچاقچیان بماند و‬ ‫دولت ساالنه هزار میلیارد تومان زیان کند‪ 30.‬اردیبهشت امسال معاون اول رئیس جمهور در دستوری با تاکید بر اینکه باید در اسرع‬ ‫وقتنسبتبهجلوگیریازوارداتقاچاقگوشیتلفنهمراهاقدامشود‪،‬خواستارتشکیلکارگروهیمتشکلازوزارتخانه هایارتباطات‬ ‫وفناوریاطالعات‪،‬صنعت‪،‬معدنوتجارت‪،‬اطالعات‪،‬ستادمبارزهباقاچاقکاالوارزوگمرکجمهوریاسالمیایرانشد‪ .‬ایندر‬ ‫حالیاستکهسرپرستمعاونتبازرگانیوزارتصنعت‪،‬معدنوتجارتهماعالمکردکهاینوزارتخانهامادگیاجرایطرحرجیستری‬ ‫تلفن های همراه را دارد و تنها منتظر اعالم امادگی وزارت ارتباطات و فناوری اطالعات است‪ ».‬جام جم در ادامه می نویسد‪« :‬دولت‬ ‫سه سال است که شعار اجرای این قانون را می دهد اما همچنان به چند ماه بعد موکول می شود و در تیرماه هم اجرا نخواهد شد‪ .‬قاسم‬ ‫خورشیدیسخنگویستادمرکزیمبارزهباقاچاقکاالدرپاسخبهاینپرسشکهدالیلتاخیروتعویقچندبارهاجرایاینطرحچیست‪،‬‬ ‫بیانکردتاخیرفعلیازسویوزارتارتباطاتوسازمانتنظیممقرراتموردگالیهماستوازاینوزارتخانهانتظاراجرایهرچهسریع تر‬ ‫اینطرحبرایرسیدنبهشکلنهاییخودراداریم‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫واکنش کاربران ایرانی به این سخنان چه خواهد بود؟‬ ‫پیروزی های کامل و گسترده جبهه مقاومت در عراق و‬ ‫سوریه بر تروریست ها‪ ،‬خاری در چشم هم پیمانان و حامیان‬ ‫داعش شده است‪ .‬ایران اسالمی که در جنگ علیه داعش‬ ‫جزو پیشگامان و حامیان اصلی مردم مظلوم عراق به شمار‬ ‫می اید‪ ،‬نیروهای زبده خود را برای نابودی کامل داعش به‬ ‫صورت کامال داوطلبانه راهی جبهه های مقاومت می کند‪.‬‬ ‫قاسم سلیمانی‪ ،‬سردار رشید ایران اسالمی نیز با فرماندهی‬ ‫و مشــاوره قدرتمندانه خود نقش زیادی در این پیروزی ها‬ ‫داشته و بارها از سوی دولتمردان عراقی مورد تمجید قرار‬ ‫گرفته است‪.‬‬ ‫حضور موثــر این ســردار ایرانــی بــرای دولتمردان‬ ‫امریکایی خوشایند نیســت‪ .‬در همین راستا مایکل روبین‪،‬‬ ‫پژوهشگرموسسهامریکنانترپرایزکهدرزمینهدفاعازاصول‬ ‫وبهبودنهادهایازادیامریکاییوسرمایه داریدموکراتیک‬ ‫دولت محــدود‪ ،‬بنگاه های خصوصی‪ ،‬ازادی و مســئولیت‬ ‫فردی‪ ،‬سیاست های دفاعی و خارجی هوشــیارانه و موثر‪،‬‬ ‫مسئولیت پذیریسیاسی‪،‬ومباحثهازادفعالیتزیادیدارد‪،‬از‬ ‫دولتجدیدامریکاخواستهتاسردارقاسمسلیمانیرابربایند‪.‬‬ ‫ارزویی که امریکایی ها باید ان را به گور ببرند‪.‬‬ ‫قضاوتاشتباهمطهری‬ ‫بررسیرسانه ایهفته‬ ‫‪17‬‬ ‫سابقه یک رابطه‬ ‫گفتارها‬ ‫هاشمی رفسنجانی در سال های نه چندان دور هدف مشترک‬ ‫حمالت اصالح طلبانی بود که در راس قدرت قرار داشتند‪ .‬انها گویا‬ ‫ان سال ها را فراموش کرده اند که این روزها این چنین درباره هاشمی‬ ‫حرف می زنند‪ .‬تاریخ این رابطه را بررسی کرده ایم‪.‬‬ ‫حمله از چپ‬ ‫چهکسانیدستبهتخریبهاشمیرفسنجانیزدند؟‬ ‫گفتارها‬ ‫‪18‬‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫مرتضی مشایخ‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪ 19‬دی ماه سال ‪ 1395‬در دل خود ابستن حادثه ای‬ ‫بود که نمی توان به سادگی از کنار ان عبور کرد‪ .‬از ساعاتی‬ ‫نزدیک بــه اذان مغــرب ناگهــان خبری در شــبکه های‬ ‫اجتماعی دســت به دســت شــد که همگان را به شگفتی‬ ‫واداشــته بود و همگان منتظر بودند تا صحت و سقم خبر‬ ‫هر چه زودتر به تایید مراجع رسمی برسد‪.‬‬ ‫خبر ایست قلبی و احتمال فوت حجت االسالم اکبر‬ ‫هاشمی رفسنجانی‪ ،‬سیاستمدار کهنه کار و ‪ 82‬ساله ایرانی‬ ‫همان خبری بود که کسی نمی توانست به همین سادگی‬ ‫از کنار ان بگذرد‪ .‬رفته رفته و با نزدیک شــدن به ســاعات‬ ‫فرا رســیدن شــب‪ ،‬خبر ایســت کامل قلبی و فوت رئیس‬ ‫مجمع تشخیص مصلحت نظام به طور رسمی روی خروجی‬ ‫خبرگزاری ها و رسانه ملی قرار گرفت و بدین ترتیب یکی از‬ ‫مهم ترین شخصیت های تاریخ معاصر کشور جان به جان‬ ‫افرین تسلیم کرد‪.‬‬ ‫سخن گفتن از فردی که از عنفوان جوانی و از سال‬ ‫‪ 1337‬زندگی سیاســی خود را با مبارزه و بــه جان خریدن‬ ‫همه مرارت ها اغاز کرده است‪ ،‬کار اسانی نیست و بررسی‬ ‫کارنامه او فرصت مطــول و مفصلی را می طلبد که شــاید‬ ‫ده ها جلد کتاب یارای ان را داشته باشند‪.‬‬ ‫بنابراین بر ان شــدیم در فرصت کوتاه این ســیاهه‬ ‫بخشــی از حیات و کنش های سیاســی این شخصیت را‬ ‫مورد بررســی قرار دهیم و روزهایی را به یاد اوریم که یکی‬ ‫از جریان های سیاســی انتقادات ســخت و تندی را روانه‬ ‫گفتارها‬ ‫عملکرد سیاسی شیخ مصلحت کرد و بعدها همین جریان‬ ‫ی خود را نیز اکبر هاشمی رفسنجانی یافت‪.‬‬ ‫بزرگترین حام ‬ ‫پایان دولت سازندگی و اغاز انتقادات گسترده‬ ‫به رئیس دولت‬ ‫حجت االسالم اکبر هاشمی رفســنجانی در دوره ای‬ ‫از تاریخ این کشور ســکانداری امور اجرایی را پذیرفت که‬ ‫از ســویی امام عظیم الشــان از میان امت خود پرگشوده‬ ‫بود و از سوی دیگر خرابه های جنگی ‪ 8‬ســاله به دولت او‬ ‫به ارث رسید‪.‬‬ ‫در همان دوره سیاست هایی اقتصادی از سوی دولت‬ ‫هاشــمی مورد اســتفاده قرار گرفت که در نظر بسیاری از‬ ‫دلسوزان نظام محل تامل فراوان داشت اما بنا به شرایطی‬ ‫که رئیس فقید ان دولت از ان باخبر است‪ ،‬اجرایی کردن‬ ‫ان سیاســت ها ادامه یافت و منجر به حوادثی شد که این‬ ‫حوادث در انتخابات ســال ‪ 76‬مورد استفاده جریان رقیب‬ ‫راست های ســنتی قرار گرفته و پیروزی کاندیدای مجمع‬ ‫روحانیون مبارز را در پی داشت‪.‬‬ ‫اما با وجود این پیــروزی‪ ،‬مجلس پنجم همچنان در‬ ‫دست جریان رقیب دولت اصالحات قرار داشت و همگان‬ ‫چشم انتظار ان بودند که در سال ‪ 78‬و در جریان انتخابات‬ ‫مجلس ششم چه اتفاقی می افتد‪.‬‬ ‫انتخابات مجلس ششم؛ نخستین رویارویی‬ ‫اصالح طلبان با شیخ مصلحت‬ ‫اصالح طلبان که می خواستند از راهی مانع از حضور‬ ‫هاشمی رفســنجانی در مجلس شورای اســامی شوند‪،‬‬ ‫این بار دســت به دامن یکی از فعال تریــن روزنامه نگاران‬ ‫خود شــدند و با کمک دولتی به اکبر گنجی و انتشار کتاب‬ ‫«عالیجناب سرخ پوش» به سرعت تخریب خود افزودند‪.‬‬ ‫این کتاب با همکاری «شورای فرهنگ عمومی» در‬ ‫سال ‪ 1378‬و در حالی که ریاست شورا را وزیر ارشاد وقت‪،‬‬ ‫عطاءالله مهاجرانی بر عهده داشت‪ ،‬به صورت گسترده در‬ ‫کشور منتشر شــد و طی کمتر از دو سال ‪155‬هزار نسخه‬ ‫از این کتاب با مجوز وزارت ارشاد مهاجرانی در کل کشور‬ ‫توزیع شد و به چاپ بیست و هفتم رسید‪.‬‬ ‫ایــن کتــاب مجموعــه ای از یادداشــت ها و‬ ‫مصاحبه هــای اکبر گنجــی در نقــد دولــت و شــخص‬ ‫هاشمی رفسنجانی و برخی موضوعات دیگر بود که پیش تر‬ ‫به صورت مقاالتــی جداگانه در روزنامه هــای زنجیره ای‬ ‫دوم خردادی منتشر شده بود‪.‬‬ ‫عالیجناب سرخ پوش‪ ،‬قبل از انتشار کتاب‪ ،‬به عنوان‬ ‫یادداشــتی توســط اکبر گنجی در ‪ 29‬دی مــاه ‪ 1378‬در‬ ‫روزنامه صبــح امروز‪ -‬به مدیر مســئولی ســعید حجاریان‪-‬‬ ‫منتشر شــد‪ .‬گنجی در این مقاله تالش می کند هاشمی را‬ ‫مسبب اصلی ادامه جنگ پس از فتح خرمشهر معرفی کند و‬ ‫خون صدها هزار شهید و هزاران معلول را به گردن هاشمی‬ ‫بیندازد‪ ،‬اما مهم ترین موضوعی که در مقاله گنجی بحث‬ ‫می شود‪ ،‬بحث قتل های زنجیره ای است‪.‬‬ ‫گنجی یاداور می شــود که اقای هاشــمی در رابطه‬ ‫با قتل های زنجیره ای گفته اســت‪«:‬در دوره مســئولیت‬ ‫اینجانب‪ ،‬وزارت اطالعات تمیزترین دوره را داشته است؛‬ ‫وزارت اطالعات در دوره من خیلی تصفیه و از خیلی چیزها‬ ‫پاک شد‪».‬‬ ‫گنجی دربــاره ایــن ادعا می نویســد‪« :‬ایــن مدعا‬ ‫به هیچ وجه با واقعیت انطباق ندارد‪ .‬در دوران هشت ساله‬ ‫صدارت اقــای هاشــمی حــدود هشــتاد تن به وســیله‬ ‫محفل های اطالعاتی و به علل سیاسی به قتل رسیده اند‬ ‫که معروف ترین انها قتل ســعیدی ســیرجانی‪ ،‬مهندس‬ ‫برازنده‪ ،‬میرعالیی‪ ،‬تفضلــی و‪ ...‬بودند‪ .‬از طرف دیگر‪،‬‬ ‫حادثه ربــودن فرج ســرکوهی و بــه دره انداختن اتوبوس‬ ‫حامل نویســندگان در همان دوره روی داد‪ .‬بازداشت ‪23‬‬ ‫تن از نیروهای ملی‪-‬مذهبی‪ ،‬مهندس علی صالح ابادی‪،‬‬ ‫عالیجناب سرخ پوش‪ ،‬قبل‬ ‫از انتشار کتاب‪ ،‬به عنوان‬ ‫یادداشتی توسط اکبر گنجی‬ ‫در ‪ 29‬دی ماه ‪ 1378‬در روزنامه‬ ‫صبح امروز‪ -‬به مدیر مسئولی‬ ‫سعید حجاریان‪ -‬منتشر شد‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫اصالح طلبان دوران سازندگی‬ ‫هاشمی را زیر سوال می بردند‬ ‫انتشار «عالیجناب سرخ پوش» ضربه نهایی‬ ‫اصالح طلبان بر پیکره هاشمی رفسنجانی‬ ‫گفتارها‬ ‫زمســتان ســال ‪ 78‬بــود کــه حجت االســام‬ ‫هاشمی رفســنجانی تصمیــم گرفت که پس از دوســال‬ ‫استراحت کاری(البته منهای مسئولیت مجمع تشخیص‬ ‫مصلحت نظام) مجددا به خانه ملت بازگردد تا برنامه های‬ ‫خود را پیش برد اما چپ نو که با به دســت اوردن ریاســت‬ ‫قوه مجریه به تازگی یــارای اجرای منویات خــود را یافته‬ ‫بود‪ ،‬هیچ عالقه ای به حضور جدی هاشمی رفسنجانی در‬ ‫عرصه سیاست و به خصوص در راس یکی از نظارتی ترین‬ ‫نهادهای ساختار سیاســی جمهوری اسالمی نداشت و به‬ ‫همین دلیل از ابتدای گرم شــدن تنــور انتخابات مجلس‬ ‫ششم لکوموتیو تخریب علیه هاشمی را روشن کرد‪.‬‬ ‫در همین راستا بود که یکی از اعضای حزب مشارکت‬ ‫در شماره ‪1‬دی ســال ‪ 1378‬روزنامه بیان مطلبی با عنوان‬ ‫«فساد دولت هاشمی صدر و ذیل یک سیستم را پاره پاره‬ ‫می کند» در نقد هاشمی نگاشت‪:‬‬ ‫«هاشمی در دوران ریاست جمهوری اش‪ ،‬سیاستی‬ ‫پیش گرفت که هرکس هرکاری می تواند بکند‪ ،‬انجام دهد‪.‬‬ ‫به تمام وزارتخانه ها و ادارات گفتند که خودتان تولید درامد‬ ‫کنید و این یکــی از مهمترین ضربه هایی بــود که در این‬ ‫ســال ها به نظام مملکتی وارد شــد‪ .‬هیچ جای دنیا اجازه‬ ‫نمی دهند کــه وزارت اطالعــات ان وارد روابط اقتصادی‬ ‫بشود؛ به خاطر اینکه بنیاد اطالعات را هم به هم می ریزد‪.‬‬ ‫کسی که در موضع وزارت اطالعات است و منبع اطالعاتی‬ ‫دارد‪ ،‬نمی تواند وارد کارها و معــادالت اقتصادی خرید و‬ ‫فروش کارخانه بشود‪ .‬تقریبا تمام جاهای دیگر که بودجه‬ ‫الزم داشــتند‪ ،‬مثل وزارت اطالعات و نیروهای انتظامی‪،‬‬ ‫اقای هاشــمی یک راهی باز گذاشــتند که همه اینها وارد‬ ‫شوند و اسم ان را گذاشــته بودند خودکفایی و افتخار هم‬ ‫می کردند‪ .‬مثال وزیر سابق اطالعات می گفت که ما اصال‬ ‫از دولت بودجه ای نمی خواهیم‪ .‬خب بودجه نخواستید‪،‬‬ ‫نتیجه اش این وضعی اســت که فســاد صدر و ذیل یک‬ ‫سیستم را ممکن است پاره پاره کند‪».‬‬ ‫این تنها نمونــه تند اصالح طلبان به سیاســت های‬ ‫هاشــمی نبود بلکــه یکی پــس از دیگــری تخریب های‬ ‫گوناگون نصیب دولــت قبل و رئیس ان می شــد؛ عباس‬ ‫عبدی‪ ،‬عضو شورای مرکزی حزب مشارکت نیز که دست‬ ‫بر قضا در دولت هاشمی نیز مســئولیت داشت‪ ،‬در همان‬ ‫دوران در نقد دو لت می نویســد‪« :‬هاشــمی باید نسبت به‬ ‫شــرایط فرهنگی‪ ،‬اموزش عالی‪ ،‬فساد اداری‪ ،‬فسادهای‬ ‫مالی شــدید‪ ،‬خصوصا وضعیت فراوان اطالعات و دیگر‬ ‫مسائل در دوره ریاست جمهوری خویش پاسخگو باشد‪».‬‬ ‫قطــار اعضای حــزب مشــارکت بود کــه یکی پس‬ ‫از دیگری نقدهــای تنــد و تیز خــود را روانــه دولت قبل‬ ‫می کردند و مجتبــی بدیعی‪ ،‬دیگر عضو شــورای مرکزی‬ ‫حزب مشارکت‪ ،‬هاشمی را عامل تمام گرفتاری ها معرفی‬ ‫کرده و می گوید‪« :‬هاشمی کسی نیست که به این سادگی‬ ‫حیات سیاسی اش را از دست بدهد‪ .‬هاشمی عامل تمامی ‬ ‫گرفتاری هــای اقتصــادی‪ ،‬اجتماعی و فرهنگی کشــور‬ ‫است‪ .‬هاشمی یک فاجعه است‪».‬‬ ‫عبــاس عبدی کــه در کنــار اکبــر گنجــی از جمله‬ ‫طالیــه داران تخریب دولت هاشــمی و شــخص رئیس‬ ‫دولت بودند در جای دیگری درباره فضای سیاســی حاکم‬ ‫در دوره هاشمی می نویســد‪« :‬در دوران هاشمی‪ ،‬کسانی‬ ‫تحت پیگرد قانونی قرار گرفتند‪ .‬حال چه از نظر سیاسی‪،‬‬ ‫چه از نظر اقتصادی که مخالف ایشان بودند و هیچ کس از‬ ‫منسوبین ایشان مورد پیگرد قرار نگرفتند و اگر هم گرفتند‪،‬‬ ‫بعد از دوران ریاست جمهوری ایشان بود‪».‬‬ ‫دامنه منتقــدان هاشمی رفســنجانی روز بــه روز رو‬ ‫به تزایــد بــود و اعضای مجمــع روحانیون نیــز به کمک‬ ‫جبهه مشــارکت امدند تا جریــان انتقــاد و تخریب دامنه‬ ‫بیشــتری بیابد‪ .‬علی اکبر محتشــمی از شــخصیت های‬ ‫اصالح طلــب و عضو شــورای مرکزی مجمــع روحانیون‬ ‫درباره خصوصیات اقای هاشــمی چنیــن اظهار می دارد‪:‬‬ ‫«از نظر ما هاشمی رفسنجانی با ناطق نوری تفاوتی ندارد؛‬ ‫زیرا اتخاذ مواضع غیرشــفاف در قبال اصالحات فرقی با‬ ‫مخالفت ندارد‪».‬‬ ‫شدت انتقاد به هاشمی رفسنجانی در دو جهت افقی‬ ‫و عمودی چنان افزایش یافت که برخــی از افراد کلیدی‬ ‫اصالح طلبان به صورت کلی عمر سیاسی او را پایان یافته‬ ‫تلقی کردند و بــه تعبیر محمد قوچانی «تئوریســین های‬ ‫چپ ـ که معموال بــه الیه های جوانتر و نوگــرای ان تعلق‬ ‫دارند ـ طی یک ســال اخیر‪ ،‬بســیار تالش کرده اند که به‬ ‫الیه های ارتودکس خود بقبوالنند که عمر سیاسی هاشمی‬ ‫رفسنجانی به پایان رسیده اســت‪ .‬انها می گفتند هاشمی‬ ‫این اســتاد برجســته چانه زنی در ســطوح فوقانی قدرت‪،‬‬ ‫دیگر نمی تواند از هنر دیپلماسی پنهان خود استفاده کند‪.‬‬ ‫چون نه تنهــا محافظه کاران در عمق قــدرت نفوذ کرده و‬ ‫رایزنی های او را برنمی تابند‪ ،‬بلکــه در گذر جامعه ایران از‬ ‫ساخت های خویشاوندی در قدرت (الیگارشی) و جایگزین‬ ‫ســنت های مردم ســاالرانه (دموکراتیک) تاریخ مصرف‬ ‫شیوه های ریش سفیدانه به پایان رسیده است‪».‬‬ ‫‪19‬‬ ‫گفتارها‬ ‫‪20‬‬ ‫شائبه تقلب در انتخابات مجلس ششم‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫گفتارها‬ ‫مهنــدس ابراهیم زاده‪ ،‬مهنــدس عباس عبــدی و‪ ...‬در‬ ‫تمیزترین دوره وزارت اطالعات روی داد‪».‬‬ ‫ایــن کتــاب شــامل ‪ 48‬یادداشــت و مصاحبــه و‬ ‫شــش ضمیمه اســت کــه بیشــتر مقــاالت ان‪ ،‬بــه نقد‬ ‫هاشمی رفســنجانی و بقیــه نیز به موضوعــات دیگری از‬ ‫جمله استیضاح عبدالله نوری می پردازد‪ .‬بازه زمانی انتشار‬ ‫این یادداشت ها همگی مربوط به دوره انتخابات مجلس‬ ‫ششــم و به منظور تخریب یا به قول گنجی «از اسمان به‬ ‫زمین دراوردن هاشمی» نوشته شده است‪.‬‬ ‫گنجی در اذرمــاه ‪ 1378‬در مصاحبه بــا روزنامه اریا‬ ‫درباره فضای امنیتی دوره هاشــمی می گوید‪« :‬در دوران‬ ‫ماقبل دوم خرداد امکان اینکه حتی یک پرســش در مورد‬ ‫وزارت اطالعــات یــا نیروهــای نظامــی و امنیتی مطرح‬ ‫شود‪ ،‬وجود نداشت‪ .‬خوف و هراسی که در دوران وزارت‬ ‫اطالعــات فالحیان در جامعه ایجاد شــد‪ ،‬کســی جرات‬ ‫نمی کرد حتی در مجلس ســوالی درباره وزارت اطالعات‬ ‫مطرح کند‪».‬‬ ‫گنجی درباره انتقادناپذیری هاشــمی در مقاله ای‬ ‫بــا عنــوان «روشــنفکران و عالیجنــاب ســرخ پوش»‬ ‫می نویســد‪« :‬اقای هاشــمی در دهه اول انقالب پس‬ ‫از حضــرت امــام و در دهــه دوم انقالب پــس از مقام‬ ‫رهبری نیرومندترین مرد نظام جمهوری اسالمی ایران‬ ‫بود‪ .‬عالیجناب ســرخ پوش می خواهد تا در دهه ســوم‬ ‫انقــاب همچنــان قدرتمند باقــی بماند و برای بســط‬ ‫قدرت د ر صدد تصاحب همزمان کرسی ریاست مجلس‬ ‫و ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام است تا از این‬ ‫طریق به عضویت بسیاری از دیگر نهادها و ارگان های‬ ‫تصمیم گیــر اصلی نظام دراید‪ ،‬ولی متاســفانه ایشــان‬ ‫حاضر بــه پاســخگویی به پرســش های شــهروندان و‬ ‫روزنامه نگاران نیست‪ .‬قدرت غیرپاسخگو برای هر ملتی‬ ‫مضر و خطرناک اســت‪ .‬قدرت نامحدود با پروژه توسعه‬ ‫سیاسی تعارض بنیادین دارد‪ .‬اقای هاشمی و کارگزاران‬ ‫اینک که به پایگاه اجتماعی و مشروعیت دوم خردادیان‬ ‫نیاز دارند‪ ،‬هیچ گونه انتقادی را از ایشــان برنمی تابند‪.‬‬ ‫اگر ایشان بر کرسی ریاســت مجلس تکیه زند‪ ،‬با چنین‬ ‫شخصی چه نوع رابطه ای می توان برقرار کرد؟»‬ ‫اکبر گنجی که هاشمی را «عالیجناب سرخ پوش»‬ ‫و مســئول قتل های زنجیــره ای لقب داده بــود‪ ،‬درباره‬ ‫وی نوشــت‪« :‬کارشناســان اقتصــادی‪ ،‬دو کارکرد مهم‬ ‫برای سیاســت تعدیل اقتصادی در نظــر می گیرند‪ .‬اول‬ ‫تخصیص بهینه منابع‪ ،‬دوم حــذف رانت‪ .‬این دو کارکرد‬ ‫مهم سیاســت تعدیــل به دلیل شــخصیت هاشــمی در‬ ‫ایران به وقوع نپیوســت‪ .‬اقای هاشمی به طور جدی در‬ ‫تخصیص منابع دخالت می کرد و منابع را ان طور که خود‬ ‫می پسندید و تشخیص می داد توزیع می کرد‪ .‬در دو دهه‬ ‫گذشــته بر اثر رانت جویی‪ ،‬طبقه جدیــدی در جمهوری‬ ‫اسالمی شکل گرفته اســت‪ .‬این طبقه نوکیسه در فرایند‬ ‫خصوصی ســازی با خرید تقریبا بســیاری از منابع ملی به‬ ‫ثروت های باداورده دســت یافت‪ .‬در دوران ســازندگی‬ ‫حتی به دســتگاه های غیراقتصادی و امنیتی اجازه داده‬ ‫شد با فعالیت های اقتصادی نیازهای مالی خود را تامین‬ ‫نمایند‪ .‬در پرتو چنان مجوزی‪ ،‬فسادهای کالن به وجود‬ ‫امد و خط ترانزیــت مواد مخدر با هــدف ثروت اندوزی و‬ ‫تخریب غربیان فعال شد‪».‬‬ ‫اصالح طلبان که در ان مقطــع تاریخی همه تالش‬ ‫خود را برای سرشکســته شــدن هر چه بیشــتر هاشــمی‬ ‫به کار بردند‪ ،‬حتــی از ایجاد اختالل در جریــان برگزاری‬ ‫انتخابات نیز فروگذار نشــدند و حتی صفات زننده ای را به‬ ‫هاشمی رفسنجانی نسبت دادند‪.‬‬ ‫محسن هاشــمی به عنــوان پســر ارشــد مرحــوم‬ ‫هاشمی رفســنجانی در بیــان حــال و هــوای ان روزها و‬ ‫اقدامــات اصالح طلبان در مصاحبه بــا روزنامه بهار گفته‬ ‫اســت‪« :‬نمی توان خیلی از مســائل را واضح مطرح کرد‬ ‫چون باعث کــدورت اصالح طلبان می شــود پس از دوم‬ ‫خرداد گروهی کــه اصالح طلب نام گرفتــه و قدرت را در‬ ‫دست گرفته بودند‪ ،‬سریع مغرور شده و همین غرور باعث‬ ‫شد به سمت افراط بروند‪».‬‬ ‫وی در بخــش دیگــری از این مصاحبــه به موضوع‬ ‫تقلب در انتخابات مجلس ششــم از سوی اصالح طلبان‬ ‫پرداخت و گفت‪« :‬ایشــان در ان انتخابات بیســتم شد‪،‬‬ ‫اگر صندوق هــا را باز می کردیم شــاید انتخابــات تهران‬ ‫باطل می شد‪ .‬کتابی هست به نام «انصراف» که حاج اقا‬ ‫دالیل انصرافشان را از انتخابات مجلس ششم نوشته اند‪.‬‬ ‫ان موقع مسئول انتخابات فهرست را می خواند ولی اسم‬ ‫ایشــان را نمی خواند‪ .‬من مدام تماس گرفتم و گفتم چرا‬ ‫نمی خوانید گفت ما هنوز به رای ایت الله هاشــمی شــک‬ ‫داریم‪ ،‬بعد شکایت شد و یک بساطی راه انداختند که اگر‬ ‫یادتان باشد کاریکاتور «اقاسی» را کشیدند‪ .‬من ان موقع‬ ‫رئیس دفتر حاج اقا بودم‪ ،‬به شورای نگهبان شکایت شد‪.‬‬ ‫برخی از صندوق ها را باز کردند و هر صندوقی که باز می شد‬ ‫ارای ان مخدوش بود و باطل اعالم می شد‪ .‬تا ‪ 30‬درصد‬ ‫بازشماری شد و حاج اقا بیستم شد‪ ،‬بعد گفتند دیگر ادامه‬ ‫ندهید چــون مجبور می شــوند انتخابات تهــران را باطل‬ ‫کنند‪ .‬وقتی از ‪ 30‬به ‪ 20‬رسیدند دیدند انتخابات در تهران‬ ‫مخدوش است‪ .‬افراطی های اصالح طلبان و اجرایی های‬ ‫انها تقلب کرده بودند‪».‬‬ ‫انتخابات سال ‪ 84‬و ازمایش نخستین‬ ‫«رحم اجاره ای»‬ ‫با نزدیک شــدن به روزهای پایانی دولت اصالحات‬ ‫در ســال ‪ ،84‬کمتــر کســی تصور می کــرد کــه یکی از‬ ‫سرســخت ترین منتقــدان جریان اصالح طلب به پســت‬ ‫ریاست جمهوری نزدیک شــود اما با نزدیک شدن به ایام‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری نهم‪ ،‬احســاس خطر برای از‬ ‫دست رفتن قدرت از کف اصالح طلبان رو به فزونی بود‪.‬‬ ‫اصالح طلبان کــه در دور اول انتخابات «مصطفی‬ ‫معین» را به عنــوان کاندیدای مد نظر خــود معرفی کرده‬ ‫بودند‪ ،‬در رویارویی با شکســت مرحلــه اول ناگهان همه‬ ‫انتقادات طی ‪ 8‬ســال گذشــته را به فراموشــی سپردند و‬ ‫شورای هماهنگی دوم خرداد در تیر ‪ 84‬به امید فرار از ورطه‬ ‫شکست سیاسی اینگونه بیانیه می دهد‪«:‬جبهه اصالحات‬ ‫برای مقابلــه با تحجر و واپســگرایی دینــی‪ ،‬جلوگیری از‬ ‫انسداد سیاسی‪ ،‬تحقق حقوق مدنی و ازاد های سیاسی و‬ ‫اجتماعی و پرهیز از تنــش در روابط بین المللی‪ ،‬در مرحله‬ ‫دوم انتخابات از هاشمی رفسنجانی حمایت می کند‪».‬‬ ‫این شــیفت عملگرایانه اصالح طلبــان حتی از دید‬ ‫اعضای ستاد هاشمی در سال ‪ 84‬نیز پنهان نماند و محسن‬ ‫هاشــمی با انکار حمایت اصالح طلبــان در مرحله دوم از‬ ‫اقای هاشمی می گوید‪:‬‬ ‫«[انتقال ســتاد نامزدهــای اصالح طلب به ســتاد‬ ‫ هاشمی] همه الکی بود‪ .‬هیچ نیرویی نفرستادند؛ تبلیغاتی‬ ‫هم به ان صورت در کار نبود‪ .‬مصاحبــه هم که می کردند‬ ‫این را جا می انداختند که ما هم هاشــمی را قبول نداریم‪.‬‬ ‫شــعار بد و بدتر را مطرح کردند که ریزش بسیار زیادی در‬ ‫رای ایجاد کرد‪».‬‬ ‫و این بود تاریخچه ای کوتــاه از نحوه تالقی و پیوند‬ ‫جریــان اصالح طلــب به رئیــس فقید مجمع تشــخیص‬ ‫مصلحت نظام که انچنان هم جالــب نمی نماید و باید دید‬ ‫که در روزهــای اینده می خواهند از حاصــل این پیوند چه‬ ‫بهره برداری کنند‪.‬‬ ‫همتغییر‬ ‫هم تداوم‬ ‫اولویت های ترامپ در عرصه‬ ‫سیاست خارجی چه خواهد بود‬ ‫احمد معنوی‬ ‫کارشناس مسائل بین الملل‬ ‫‪1‬‬ ‫همان گونه کــه تمامی دنیا شــاهد بودنــد روی کار‬ ‫امدن دونالــد ترامپ در امریکا‪ ،‬برای ناظران‪ ،‬رســانه ها‪ ،‬‬ ‫سیاســتمداران‪ ،‬احزاب‪ ،‬حکومت ها و حتی مردم و ارکان‬ ‫قدرت در امریکا غافلگیرکننده بود‪ .‬این غافلگیری به حدی‬ ‫بود که تحلیلگران از ان به زلزله و شــوک با پس لرزه های‬ ‫فــراوان و بی اعتمادی و تردید یاد کردنــد؛ اما به رغم این‬ ‫شوک بزرگ باید گفت اکنون انچه رخ داده‪ ،‬حداقل بایستی‬ ‫اغاز و سرفصل جدیدی از سیاست ورزی در محیط داخلی و‬ ‫خارجی ایاالت متحده باشد‪.‬‬ ‫مطابق رویه های قبلی این بار هم اتفاق مشابهی در‬ ‫کاخ سفید رخ می دهد و براســاس ان‪ ،‬صبح روز ‪ 21‬ژانویه‬ ‫سال ‪ 2017‬میالدی رئیس جمهور منتخب امریکا با ادای‬ ‫سوگند وارد کاخ ســفید خواهد شــد تا فعالیت و کار خود را‬ ‫رسما اغاز کند‪ .‬بنابراین بر ان شدیم تا در اعوان این اتفاق‬ ‫مهم به بررسی اولین اهداف و اولویت های دونالد ترامپ‬ ‫در لحظات اغازین ریاســتش بپردازیم‪ .‬در همین راســتا‬ ‫پر واضح است که طبیعتا باتوجه به شعارهای منحصر بفرد‬ ‫گفتارها‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫گفتارها‬ ‫او در طول رقابــت انتخاباتی‪ ،‬اگر بخواهــد به وعده های‬ ‫انتخاباتی اش عمل کند‪ ،‬روزهای بسیار پرمشغله ای را در‬ ‫پیش خواهد داشت‪.‬‬ ‫با نگاهی گــذرا به ایــن وعده ها اگــر منطق اصلی ‬ ‫ترامــپ در مواضــع داخلــی و خارجــی را موردتوجه قرار‬ ‫دهیم‪ ،‬پیامدهای رویکرد و سیاســت های احتمالی دوره‬ ‫ریاست ترامپ در محیط داخلی و خارجی‪ ،‬بهتر شناسایی‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫در ایــن چارچــوب باید گفــت دونالــد ترامــپ ذاتا‬ ‫فردی اســت که از منظر سیاســت و امنیت به مولفه های‬ ‫اقتصادی امریکا نــگاه نمی کند و عموما راهــکار عبور از‬ ‫بحران اقتصادی امریکا را در نگاه اقتصادی به سیاست و‬ ‫امنیت می داند‪ .‬او وقتی در مورد اقلیت ها‪ ،‬اســام گراها‪،‬‬ ‫مکزیکی ها و فســاد در سیســتم حکومتی امریکا سخن‬ ‫می گوید‪ ،‬راه حل را در حذف هزینه های سربار اقتصادی و‬ ‫بدون توجه به پیامدهای انها می داند و زمانی که در تعامل‬ ‫با دیگر کشــورهای جهــان و پیمان هــای دو و چندجانبه‬ ‫حرف می زند حاضر نیست هزینه امنیت سازی و همکاری با‬ ‫دیگر شرکای خود را به عهده بگیرد‪.‬بنابراین وقتی امریکا‬ ‫میلیاردها دالر در سال کسری بودجه دارد و چند سال قبل‬ ‫برای نوســازی و بهسازی سیســتم نظامی و در یک تدبیر‬ ‫دو حزبی‪ ،‬کاهش هزینه های ‪ 80‬میلیاردی ســاالنه برای‬ ‫وزارت دفاع و بخش های نظامی در نظر گرفته می شــود‪،‬‬ ‫بدیهی است که اولین تدبیر برای بهبود اوضاع اقتصادی‬ ‫از نگاه او این اســت که هزینه های گوناگون باید کاهش‬ ‫یابند‪.‬‬ ‫بــا ایــن مقدمــه می تــوان دوره چهارســاله‬ ‫ریاست جمهوری ترامپ را از چند جهت فصل جدید نامید‬ ‫چرا که نه تنها فرد جدیدی وارد کاخ سفید امریکا می شود‪،‬‬ ‫بلکه در سیاست های گذشــته نیز تغییرات بسیاری ظهور‬ ‫و بروز خواهد کرد کــه باید ان را فصل جدیــد مدیریت در‬ ‫کاخ سفید نامید‪ .‬در همین راســتا مهم ترین اولویت های‬ ‫خارجی و داخلی ترامــپ را در روزهــای اغازین فعالیتش‬ ‫می توان بدین صورت بیان کرد‪.‬‬ ‫در حوزه سیاســت خارجی احتماال ترامپ مواردی را‬ ‫در تنظیم روابط خارجی جدید امریکا دنبال خواهد کرد که‬ ‫عبارتند از‪ :‬ساختن دیوار امنیتی مرزی با مکزیک‪ ،‬تغییر در‬ ‫روابط سرد مسکو ـ واشنگتن و گفت وگو با پوتین برای حل‬ ‫مشــکالت و تنظیم روابط جدید‪ ،‬فشار بر چین برای تغییر‬ ‫سیاست های تجاری ان در صادرات کاال به امریکا و فروش‬ ‫محصوالت خود در این کشور و تغییر تعرفه های تجاری و‬ ‫ی ترامپ‪ ،‬همچنین‬ ‫تنظیم قواعد جدید روابط دوجانبه تجار ‬ ‫او فشار بر چین در دریای چین و اختالف های مرزی در این‬ ‫ناحیه و به خصوص موضوع حساس امنیتی ـ نظامی چین و‬ ‫تایوان را در تبیین نگاه خود دارد‪.‬‬ ‫از محورهای مهم دیگر‪ ،‬چگونگــی نگاه و مدیریت ‬ ‫ترامپ نسبت به توافقنامه برجام است‪ .‬او همواره مواضع‬ ‫تندی در قبال برجام و توافق هسته ای ‪ 5+1‬با ایران داشته ‬ ‫به طوری که در دوره رقابت های انتخاباتی گفته بود بعد از‬ ‫انتخاب ان را پاره خواهم کرد‪ .‬اما اکنون در استانه ورود به‬ ‫کاخ سفید معتقد است که ضمن قبول این تعهد که امریکا‬ ‫ان را با دیگر همپیمانان امضاء کرده است‪ ،‬بازبینی مجدد‬ ‫و ارزیابی در چگونگی اجرای ان را در دستورکار قرار خواهد‬ ‫داد‪ .‬بنابرایــن در حال حاضر بعید اســت ترامــپ برجام را‬ ‫لغو کند‪ .‬ضمن اینکــه مجموعــه اظهارنظرهای مقامات‬ ‫امریکایی بر ایــن موضوع داللت دارد کــه رئیس جمهور‬ ‫جدید امریکا به رغم همــه جاروجنجالی که با ســخنانش‬ ‫علیه توافق هســته ای به پا کرد به هیچ عنوان قصد ندارد‬ ‫زیر توافق بزند‪.‬‬ ‫ن ترامپ به صورت جدی شعار نابودی داعش‬ ‫همچنی ‬ ‫و گروه النصره را می دهد که در مالقات او با پوتین از موارد‬ ‫گفت وگوی جدی انها خواهد بود‪ .‬بنابراین به نظر می رسد‬ ‫بحران عراق و سوریه در صورت همگونی سیاسی پوتین ـ ‬ ‫ترامپ به مرحله پایانی خواهد رسید‪.‬اگرچه‪ ،‬تا خاورمیانه‬ ‫دارای ثبات امنیتی و صلح پایدار‪ ،‬همچنان فاصله خواهد‬ ‫بود‪ ،‬به هر صــورت در فصل جدید کاخ ســفید با مدیریت ‬ ‫ترامپ نشــانه های تغییر و ارائه سیاست های جدید درباره‬ ‫خاورمیانه دیده می شــود‪.‬رئیس جمهوری منتخب امریکا‬ ‫به احتمال قوی یکی از اســتراتژی عمده اش در سیاست‬ ‫خارجــی‪ ،‬منحصر به نابود ســاختن داعــش خواهد بود و‬ ‫مشکالت بغرنج ریز و درشت دیگر در خاورمیانه و در سایر‬ ‫نقاط جهــان‪ ،‬در اولویت هــای بعدی قــرار دارند‪.‬به نظر‬ ‫می رسد دولت ترامپ روی تنظیم مجدد روابط با دو کشور‬ ‫روســیه و چین کار خواهد کرد‪ ،‬چرا که ترامپ به دفعات بر‬ ‫این موضعش تاکید کرده اســت که می خواهــد با پوتین‬ ‫تشریک مساعی داشته باشد‪.‬‬ ‫در مورد چین هم دولت ترامــپ ترجیح خواهد داد با‬ ‫پکن بر سر موضوعات اقتصادی همچون تجارت تعامل‬ ‫داشته باشد ‪ .‬ترامپ در نظر دارد به محض به دست گرفتن‬ ‫قدرت‪ ،‬چین را یک دســتکاری کننده در واحد پول معرفی‬ ‫کند‪ .‬بدیهی است که این اقدا م ترامپ به ظن قوی تنش ها‬ ‫میان دو کشــور را به اوج خود برســاند و شــاید شاهد اغاز‬ ‫جنگ لفظی بین مقامات چین و امریکا باشیم به خصوص‬ ‫که اخیرا چین در پاسخ به تماس ترامپ با مقامات تایوان‬ ‫صریحا اعالم کرده کــه چین واحد قابل مذاکــره نبوده و‬ ‫هشدار جدی به امریکا داده است؛ کاری که می تواند دست ‬ ‫ترامپ را به خصوص باتوجه بــه حجم مبادالت اقتصادی‬ ‫دو کشور در روزهای اغازین ریاستش در تنگنا قرار دهد‪.‬‬ ‫اما از ســوی دیگر در سیاســت داخلــی‪ ،‬مهمترین‬ ‫ت ترامپ که قول داده است بالفاصله پس از ورود به‬ ‫اولوی ‬ ‫کاخ سفید انجام خواهد داد‪ ،‬تغییر برنامه تامین بیمه های‬ ‫درمانی و اجتماعی اوباما ســت که به بیمه بهداشتی اوباما ‬ ‫شهرت دارد‪ .‬برنامه دیگر او‪ ،‬زنده سازی مجدد کارخانه ها‬ ‫و صنایع داخلی در امریکاست و نجات تجارت ها و بنگاه ها‬ ‫که با شعار مبارزه با رشد بیکاری پیگیری خواهد شد‪.‬‬ ‫دونالد ترامپ گفته اســت که قصد دارد به بررســی‬ ‫قدرتمند مســاله مهاجرت بپــردازد‪ .‬او اعتقــاد دارد که ما‬ ‫می خواهیم به مرزها بپردازیــم و همچنین قصد داریم به‬ ‫شکلی جامع و قدرتمند مساله بهداشت و درمان را بررسی‬ ‫کنیم و همچنین به مســاله ایجاد اشــتغال و اشــتغالزایی‬ ‫فراگیر خواهیم پرداخت‪.‬به این ترتیب به نظر می رسد او در‬ ‫مسائل داخلی مهاجرت‪ ،‬بهداشت و درمان و اشتغال زایی‬ ‫را اولویت خود قرار بدهد‪.‬‬ ‫ی ترامپ‬ ‫همچنین طبق برنامه های تنظیم شده از سو ‬ ‫در حوزه سیاســت داخلی به نظر می رســد که او در اولین‬ ‫روز کاری به عنوان رئیس جمهور و براســاس رویکرد های‬ ‫اعالمی خودش در برنامه صد روزه به ســرعت شش اقدام‬ ‫زیر را برای پاک کردن واشنگتن از فساد و تبانی های ویژه‬ ‫انجام دهد‪:‬‬ ‫‪ -۱‬یک اصالحیه قانونی برای اعمال محدودیت دوره‬ ‫برای تمامی اعضای کنگره؛‬ ‫‪ -۲‬استخدام ثابت برای تمامی کارگران فدرال برای‬ ‫کاهش نیروهای کار فدرال از طریق معافیت ارتش‪ ،‬ایمنی‬ ‫عمومی و بهداشت عمومی؛‬ ‫‪ -۳‬التزام برای هر قانون فدرال‪ ،‬دو قانون فعلی باید‬ ‫حذف شوند؛‬ ‫‪ -۴‬مقامات کاخ ســفید و کنگــره بعد از پایــان دوره‬ ‫خدمت به مدت پنج ســال از ورود به حــوزه البی گری منع‬ ‫شوند؛‬ ‫‪ -۵‬ممنوعیت دائمی برای مقامات کاخ سفید از البی‬ ‫کردن به نفع کشورهای خارجی؛‬ ‫‪ -۶‬ممنوعیــت کامل برای البی هــای خارجی جهت‬ ‫تامین هزینه های انتخابات امریکا؛‬ ‫‪21‬‬ ‫گفتارها‬ ‫عصر تاجر‬ ‫دوران ریاست جمهوری ترامپ چگونه خواهد بود‬ ‫مهدی مطهرنیا‬ ‫کارشناس مسائل بین الملل‬ ‫گفتارها‬ ‫‪22‬‬ ‫‪343‬‬ ‫شماره ‪322‬‬ ‫مثلث | شماره‬ ‫‪2‬‬ ‫جمعــه ‪ 20‬ژانویــه دونالد ترامــپ اولیــن روز کاری‬ ‫خود را به عنــوان رئیس جمهور ایاالت متحــده امریکا در‬ ‫کاخ ســفید اغاز می کند‪ .‬از این رو برانیم تا چشم اندازی از‬ ‫اقدامات احتمالی رئیس جمهور امریکا با در نظر داشــتن‬ ‫اولویت هــا و چالش های پیش رویش و نیز مســائلی که از‬ ‫دوره باراک اوباما برای وی به جا مانده‪ ،‬ارائه دهیم ‪ .‬ترامپ‬ ‫در دوره ای از دوران گذار ایاالت متحده امریکا به نظم نوین‬ ‫جهانی به کاخ سفید راه پیدا می کند که نئودموکراتی چون‬ ‫اوباما با وجود هجمه های بسیار از سوی حزب مخالف وی‬ ‫و حزب متبوع ترامپ توانســته به نوعی به تاسیس احیای‬ ‫قدرت و توان ایاالت متحده امریکا پس از بحران اقتصادی‬ ‫سال ‪ 2008‬براید‪ .‬پس از ســال ‪ 2001‬و واقعه ‪ 11‬سپتامبر‬ ‫شاهد شکل گیری تالش نومحافظه کاران امریکایی برای‬ ‫پیاده کردن نظریه هژمونی بسیط و تسلط یکجانبه امریکا‬ ‫بر نظم اینده بین المللی بودیــم‪ .‬تالش های بوش دوم در‬ ‫دو دوره ریاســت جمهوری موجب شد در ســال ‪ 2006‬و ‪7‬‬ ‫میالدی‪ ،‬یعنی در اواسط دوره دوم حاکمیت بوش بر کاخ‬ ‫ســفید‪ ،‬چهره ایاالت متحده امریکا کامال نــزد بازیگران‬ ‫بین الملل و افکار عمومی مخدوش شود‪ .‬اما اوباما چهره‬ ‫ مخدوش شده و اثار اقتصادی ناشــی از حضور امریکا در‬ ‫جنگ خاورمیانه را با حضور نســبی ترمیم کرد ‪ .‬او توانست‬ ‫با انتقال بحران به کشورهای دیگر به ویژه اتحادیه اروپا و‬ ‫اسیا زمینه های خروج امریکا از بحران اقتصادی را فراهم‬ ‫اورد‪ .‬زمانی که اوباما وارد کاخ ســفید شــد میزان بیکاری و‬ ‫تورم بســیار باال بود؛ اکنون بحران ها ارام تر شده است اما‬ ‫به صورت بنیادی حل نشــده ‪ ،‬بنابراین ترامپ باید اقتصاد‬ ‫ایاالت متحده امریکا را به دوران قدرت خود در ده ه ‪1970‬‬ ‫تا سال ‪ 2000‬بازگرداند‪ .‬همانگونه ک ه ترامپ به ملت امریکا‬ ‫وعده داده اســت که به احیای چهره قدرتمندان ه امریکا در‬ ‫وجه اقتصادی در داخل کشور همت گمارد‪ .‬بنابراین از این‬ ‫جهت این یکی از چالش های فــراروی وی به عنوان یک‬ ‫تاجر سیاستمدار است‪ .‬از طرف دیگر او به بحران مهاجرین‬ ‫اشاره داشته و معتقد است مهاجرت ها برای امنیت امریکا‬ ‫خطرنــاک و مهاجرپذیــری و سیاســت های چندفرهنگی‬ ‫در دولــت امریــکا را مخالف با قــدرت و امنیــت و جایگاه‬ ‫قدرتمندانه امریکا در نظام بین الملل می داند‪ .‬شعارهایی‬ ‫چون کشیدن دیوار میان مکزیک و ایاالت متحده امریکا‪،‬‬ ‫نقد سیاســت های مهاجرپذیــر المان و دیگر کشــورهای‬ ‫اروپا یا تالش برای فضاســازی جهت گریز از این وضعیت‬ ‫در ایاالت متحده امریکا در بــاب مهاجرت پذیری تا حدود‬ ‫زیادی چالش دوم در عرصه سیاســت داخلی محســوب‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫مســاله دیگر بحران انرژی اســت‪ .‬اوباما توانســت‬ ‫ســازمان انرژی های پــاک را فعــال کند‪ ،‬از ســوی دیگر‬ ‫نیاز امریکا را به نفــت خاورمیانه به نزدیک صفر برســاند و‬ ‫چشــم انداز امریکا در دوران اوباما که در ســال ‪ 2020‬به‬ ‫یک صادر کننده نفت به جای وارد کننــده در جهان تبدیل‬ ‫شــود‪ ،‬تاحدود زیادی محقق شــد‪ .‬بنابراین بحران انرژی‬ ‫و مدیریت اینده انرژی نیز یکــی از چالش های پیش روی‬ ‫وی خواهد بود‪.‬‬ ‫از طــرف دیگر او وعــده داد ه که چهــره قدرتمندانه ‬ ‫امریکا را در افکار عمومی جهان در سطح توده ها و نخبگان‬ ‫احیا کند و به عنــوان ناجی ایاالت متحــده امریکا در قرن‬ ‫‪ 21‬میالدی بار دیگر چهره ای ســوپرمن گونه از امریکا را‬ ‫به جهانیان بــه نمایش بگذارد‪ .‬بنابراین اگــر او نتواند این‬ ‫اقتــدار و عظمــت را در ایاالت متحده امریــکا احیا کند به‬ ‫سرعت درگیر چالش های بنیادی با افکار عمومی در درون‬ ‫امریکا خواهد شد‪ .‬همچنین در عرص ه سیاست خارجی وی‬ ‫با بحران همگرایی با اروپا روبه رو ســت‪ .‬وی این مساله که‬ ‫امریکا رهبری امنیتی جهان را پذیرفته را مدیون اوباما ست‬ ‫که توانســت در چارچوب قــدرت هوشــمندتر امریکایی‬ ‫زمینه ها ی رهبری امنیتی امریکا را در ســطح جهان فراهم‬ ‫ن ترامپ باید از ایــن زمینه اســتفاده کرده و به‬ ‫کند ‪ .‬اکنــو ‬ ‫تحکیم جایگاه رهبری امنیتی امریــکا در جهان نایل اید‪.‬‬ ‫از این رو او در پی ان است که مسائل و مشکالت خود را با‬ ‫مسکو تعدیل کند و نوعی گرایش به مسکو و پوتین از خود‬ ‫نشــان می دهد تا بتواند با ایجاد همگرایی بین واشنگتن و‬ ‫مســکو زمینه های حل و فصل بحران های خاورمیانه را با‬ ‫هزینه های کمتر حاصل و دیگر بازیگران را از متن به حاشیه‬ ‫براند‪ .‬اکنون او این تالش را از خود نشان داده است اما ایا‬ ‫خواهد توانست با چنین بازی میان مسکو و واشنگتن دیگر‬ ‫بازیگران منطقه ای را به حداقل امتیازات دلخوش نماید!‬ ‫ی ترامپ یک‬ ‫بنابراین همین مساله در بحران سوریه نیز برا ‬ ‫چالش خواهد بود چرا که او تالش دارد با نزدیک شدن به‬ ‫دولت روسیه‪ ،‬بحران ســوریه را با مرکزیت امریکا و روسیه‬ ‫حل کند و همان مدل ‪5+1‬در ارتباط با تهران را به گونه ای‬ ‫دیگر و مقتدرانه تر در برابر روســیه بازی کنــد و امتیازهای‬ ‫بیشتری را میان مسکو و واشنگتن تقسیم و دیگر کنشگران‬ ‫را از امتیازات کمتری برخوردار نماید‪ .‬چالشی که در اینجا‬ ‫وجود دارد مخالفت پایتخت هایــی مانند تهران‪ ،‬ریاض و‬ ‫انکارا با خط مشی ایاالت متحده امریکا هر کدام به طریقی و‬ ‫براساس منافع ملی تعریف شد ه کشور خودشان خواهد بود‪.‬‬ ‫چالش دیگر بــاال بردن قدرت اقتصــادی امریکا در‬ ‫نظام اینده بین الملل با مهار اقتصادی چین است‪ .‬ترامپ‬ ‫در این زمینه خالقیت هایی را از خود بروز داده‪ .‬اکنون که‬ ‫او در ارتباط با فشــار بر صنایع ملی امریکا بازگرداندن مرکز‬ ‫ثقل های تولید خود از خارج امریکا به درون امریکا را مانند‬ ‫صنایع اتومبیل دنبال می کند تا حدود زیادی می تواند برای‬ ‫رقبای امریکا هزینه اور باشد‪ ،‬اما از طرف دیگر برای امریکا‬ ‫خطرناک می شــود‪ ،‬چرا کــه در این وضعیــت هزینه های ‬ ‫تولیدات امریکایی باالتر رفته و ســرمایه گذاری در ارتباط‬ ‫لو انفعاالت و نقل مکان‬ ‫با تولید داخلی را باتوجه به این فع ‬ ‫مرکز ثقل تولیــد از خارج امریکا بــا کارگــر ارزان و بازار در‬ ‫دســترس محو می کنــد‪ .‬در عرص ه سیاســت خارجی رکن‬ ‫سوم ان اســت که امریکا هم اکنون در یک وضعیت واگرا‬ ‫با کشورهای اروپایی است‪ .‬نقدهای او بر سران کشورهای‬ ‫اروپایی از جمله فرانســه‪ ،‬المان و حتــی انگلیس امروز پر‬ ‫ن ترامپ در کاخ سفید‬ ‫س رو صدا شده و نوعی نگرانی از امد ‬ ‫بر کل اروپا هم ســایه افکنده اســت‪ .‬او اگر بتواند تالش‬ ‫خود را به گونه ای مدیریت کند که ایــن پایتخت ها نه تنها‬ ‫با واشنگتن همگرا و همسو عمل کنند بلکه بتواند از انها به‬ ‫دریافت هزینه های باالی رهبــری امنیتی جهان نایل اید‪،‬‬ ‫خواه ناخواه موفق خواهد بود‪ .‬رسیدن به این میزان موفقیت‬ ‫که او بتواند از هم پیمانان دیگر خود در رهبری امنیتی جهان‬ ‫استفاده های متفاوت و به ویژه مالی داشته باشد تا حدودی‬ ‫می توانیم بگوییــم چالش دیگر فرا روی اوســت‪ .‬بنابراین‬ ‫همگرایی با متحدان و به ویژه اتحادیه اروپا در جهت گرفتن‬ ‫هزینه های امنیتی جهان نکته قابل توجهی است که باید در‬ ‫ارتباط با سوریه‪ ،‬یمن و بحرین موضع گیری هایی منطبق‬ ‫با شــعارهای پوپولیســتی که در ارتباط با سیاست خارج و‬ ‫داخلی امریکا بیان کرده است‪ ،‬عرضه بدارد و اگر او نتواند‬ ‫در این زمینه موفق باشد به سرعت افکار عمومی امریکا از‬ ‫او باز خواهد گشت و باتوجه به ضعف دستیابی او به پست‬ ‫ریاست جمهوری در نبرد کارت های الکترال و با رای کمتر‬ ‫از هیالری کلینتون‪ ،‬تــا حدود زیادی می توانــد برای او و‬ ‫ حیثیتش خدشه دار کننده باشد و زمینه های انتخاب او را در‬ ‫دور بعدی ریاست جمهوری مانند بوش اول مخدوش کند‪.‬‬ ‫ترامپ که حدودا یک ماه گذشته در مصاحبه ای که‬ ‫در باب برنامه هایش در ‪ 100‬روز نخست ریاست جمهوری‬ ‫داشته است از خروج از معاهداتی چون «تی پی پی » سخن‬ ‫رانده اســت‪ .‬بنابراین در خصوص اینکه ایا به این حرفش‬ ‫عمل می کنــد و در صورت عمل چه پیامدهــا و عواقبی در‬ ‫انتظــار دولت و ملت امریکا ســت باید گفت کــه او اکنون‬ ‫رئیس جمهور امریکا ســت و بــه تبع این جایــگاه در عمل‬ ‫رهبری ایاالت متحده امریکا را به عهده دارد؛ رئیس جمهور‬ ‫نسبت به روسای دیگر قوا در ایاالت متحده امریکا جایگاه‬ ‫تعریف شــده و باالتــری را به خــود اختصــاص می دهد‪.‬‬ ‫بنابراین می توانیم بگوییم او در دوران ریاســت جمهوری‬ ‫خود قدرت خارج شــدن از بعضی پیمان هــای بین المللی‬ ‫را داراســت‪ .‬اما هزینه های این خروج را بایــد به گونه ای‬ ‫مدیریت کنــد که موجب ضعــف امریکا در ســازمان های‬ ‫بین المللی نشــود‪ .‬همین معنا را در ارتباط بــا برجام به کار‬ ‫برده و از ساقط کردن برجام ســخن می گوید‪ .‬تنها همین‬ ‫یک گزاره نشان می دهد که شــعارهای پوپولیستی و فاقد‬ ‫وجاهت عقالنــی و خردورزی سیاســی ترامــپ به حدی‬ ‫اشکار اســت که به جای رئیس جمهور ایران معاون وزیر‬ ‫خارجه پاســخی قاطعانه بــه وی می دهد و این مســاله از‬ ‫منظر دیپلماتیک شــان ایاالت متحده امریکا را در جهان‬ ‫پایین مــی اورد و ارام ارام افکار عمومــی امریکا بر خالف‬ ‫او وارد عمل خواهد شد‪ .‬بنابراین باید بدانیم عملکردهای‬ ‫پوپولیستی برای روسای جمهوری که عوام فریبانه بر پست‬ ‫رئیس جمهوری تکیه می زنند کار اسانی است‪ ،‬اما عمل به‬ ‫انها حماقت و در نهایت برای ملت های کشورها هزینه اور‬ ‫خواهد بــود‪ .‬بنابراین انچه ترامــپ در ارتباط بــا خروج از‬ ‫معاهدات بین المللی می گوید یک شعار پوپولیستی است‬ ‫که توسط کنشگری مانن د ترامپ امکان پذیر است اما تبعات‬ ‫و هزینه های ان بسیار باالست‪.‬‬ ‫د ترامپ‬ ‫دیدن جهان از نگاه دونال ‬ ‫گفتارها‬ ‫بررسی سیاست خارجی اینده امریکا در دور ه ترامپ‬ ‫سیدمجتبی جالل زاده‬ ‫کارشناس بین الملل‬ ‫‪3‬‬ ‫بیســتم ژانویه (‪ 1‬بهمن ) ترامــپ در حالی وارد کاخ‬ ‫ریاســت جمهوری امریکا می شود و بر مســند قدرت تکیه‬ ‫می زند که عالوه بر مخالف های درونی در ایاالت متحده‪،‬‬ ‫صحنه بین الملل نیز روی ارام و خوشــی ب ه ترامپ نشــان‬ ‫نداده اســت‪ .‬چالش هــای پیــش روی رئیس جمهور تازه‬ ‫امریــکا‪ ،‬حکایت از روزهــای پر فراز و نشــیب اینده دارد‪.‬‬ ‫«امریکا در درجه اول» شعاری است که در ماه های اخیر‬ ‫ورد زبــان چهــل و پنجمیــن رئیس جمهوری این کشــور‬ ‫بوده است‪ .‬این شــعار بیانگر ان است که سیاست خارجی‬ ‫رئیس جمهوری جدید چگونه خواهــد بود و دیدگاه های‬ ‫ی ترامپ به چه سمت و سویی سوق‬ ‫سیاست خارج ‬ ‫پیدا می کند‪ .‬اما این نکته را نبایستی از خاطر برد‬ ‫که دانستن اینکه سیاست خارجی دونال د ترامپ‬ ‫به چه چیز شباهت خواهد داشت دشوار است‪.‬‬ ‫رئیس جمهوری جدید جزئیــات نیات خود را نه‬ ‫در اســناد مکتوب و نه در ســخنرانی هایش‬ ‫بیان نکرده اســت‪ .‬چنــد مصاحبه‬ ‫یا اظهاراتی در طــول کارزار‬ ‫انتخاباتی و اخیرا‪ ،‬گزینش‬ ‫اعضای دستگاه مدیریتی‬ ‫او امــکان می دهــد کــه‬ ‫بتــوان موضــوع را کمی‬ ‫روشــن تر دیــد‪ .‬در این‬ ‫جســتار طی دو محور به‬ ‫بررســی سیاست خارجی‬ ‫احتمالــی امریکا در دوره ‬ ‫ترامپ می پردازم‪:‬‬ ‫‪ )1‬روسیه و‬ ‫خاورمیانه‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫‪ )2‬اروپا و چین‬ ‫در مدت کارزار انتخاباتی‪ ،‬ترامــپ چینی ها را متهم‬ ‫گفتارها‬ ‫جنگ ایاالت متحده‬ ‫علیه داعش درحدی وسیع‬ ‫به عنــوان یــک مشــکل‬ ‫سیاست داخلی دیده می شود‪.‬‬ ‫قاطعیــت در از بین بــردن ان‬ ‫تا حــد زیادی ناشــی از هــراس از‬ ‫حمالت در خــاک امریکا و در وجه‬ ‫عام خصومتی اســت که «اســام‬ ‫رادیــکال» برمی انگیــزد‪ .‬ترامپ‬ ‫اعالم کرده که این نبــرد کج دار و‬ ‫مریز نخواهد بــود‪ :‬همه امکاناتی‬ ‫که ارتــش در اختیــار دارد صرف‬ ‫این مبارزه بیرحمانــه و نابود کننده‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫اگــر دونالــد ترامــپ بهبود‬ ‫روابط با چین را بــر مبنای اقتصاد‬ ‫دنبال می کند این امــر را در قبال‬ ‫روســیه بر مبنای اقتــدار پیگیری‬ ‫می کند و معتقد است باتوجه روابط‬ ‫واشنگتن ـ مســکو که بر سر برخی‬ ‫موضوعــات از جمله بحران اوکراین و ســوریه تیره شــده‬ ‫اســت‪ ،‬می توان از موضع قدرت و براساس منافع مشترک‬ ‫خصوصا مبارزه با داعــش در روابط بهبود حاصل کرد‪ .‬وی‬ ‫در این خصوص اظهار داشت‪« :‬امریکا از اینکه دشمنان‬ ‫قدیمی تبدیل به دوست شــوند و دوستان قدیمی تبدیل به‬ ‫هم پیمان‪ ،‬استقبال می کند‪ .‬امریکا باید «از موضع قدرت»‬ ‫از تنش های خود با روســیه بکاهد و به «چرخه هراس اور‬ ‫خصومت پایان دهد» و بر مبنای منافع مشترک‪ ،‬با مساله‬ ‫ظهور اســام گرایان افراطی که نگرانی انها هم اســت‪،‬‬ ‫مقابله کند‪».‬‬ ‫با انکه این رودررویی به طــور خاص به ارتش مربوط‬ ‫می شود‪ ،‬کاربردهای دیپلماتیک مهمی نیز در بر دارد‪ .‬در‬ ‫درجه اول‪ ،‬باید دانست واشــنگتن از چه کسانی می تواند‬ ‫درخواست کند که در از بین بردن داعش مشارکت داشته‬ ‫باشند‪ .‬در این چارچوب است که تصور ترامپ برای اتحاد‬ ‫ممکن با والدیمیر پوتین شــکل می گیرد‪ .‬او در ‪ ٢5‬ژوئیه‬ ‫‪ ٢٠١6‬هنگام یک دیدار عمومی در کارولینای شمالی‬ ‫این پرسش را مطرح کرد‪« :‬ایا متحد شدن با روسیه‬ ‫برای از بین بــردن داعش فوق العاده نیســت؟» او‬ ‫همچنیــن در دومین مناظــره تلویزیونی با هیالری‬ ‫کلینتون در ‪ ٩‬اکتبر ‪ ٢٠١6‬پیشــنهاد کرد که روابط با‬ ‫دمشق از سر گرفته شود‪.‬‬ ‫در عوض‪ ،‬رئیس جمهوری های روسیه و‬ ‫سوریه می توانند از امتیازهایی برخوردار‬ ‫شوند‪ :‬برای رئیس جمهوری روسیه‪،‬‬ ‫این امتیاز شناســایی عملــی الحاق‬ ‫کریمه به روســیه و لغو تحریم های‬ ‫مربوط به ان و برای بشــار اسد قطع‬ ‫هرگونه کمک به شورشــیانی است‬ ‫که علیه رژیم او می جنگند‪.‬‬ ‫بــه احتمــال قــوی‪ ،‬ترامپ‬ ‫خواهد کوشــید ترتیباتی از همین‬ ‫نوع نیز بــا دیگر کنشــگران عمده‬ ‫منطقه داشته باشد‪ .‬به عنوان نمونه‬ ‫می توان یک توافق سریع با رجب‬ ‫طیــب اردوغــان (رئیس جمهوری‬ ‫ترکیــه) را تصور کــرد که فشــار بر‬ ‫داعــش را در برابر کاهــش حمایت‬ ‫امریکا از پیشمرگه های کرد در سوریه‬ ‫تشــدید کند‪ .‬این در حالی است که در‬ ‫حال حاضر کردهای سوریه کارامدترین‬ ‫نیروی زمینی در تهاجم علیه تروریست ها‬ ‫هســتند‪ .‬اردوغــان یکــی از نخســتین‬ ‫روسای حکومتی بود که پیروزی ترامپ را‬ ‫تبریک گفت و هر دو اعالم کردند که علیه‬ ‫«تروریسم» به همکاری گسترده ای دست‬ ‫خواهند زد‪ .‬این نیز محتمل است ک ه ترامپ‬ ‫روند اســترداد فتح الله گولن‪ ،‬شــخصیت‬ ‫مذهبی ای که انکارا او را مســئول کودتای‬ ‫ژوییه ‪ ٢٠١6‬می داند به ترکیه را تسهیل کند‪.‬‬ ‫در مقابل‪ ،‬روابط واشــنگتن با عربســتان‬ ‫سعودی می تواند با تشــدید تهاجم علیه داعش‬ ‫دچار تنش شود‪ .‬رهبران داعش‪ ،‬مانند عربستان‬ ‫ســعودی ســ ّنی هســتند و بیشــتر قربانیان اینده‬ ‫بمباران هــا علیه مواضع این ســازمان نیز ســنی‬ ‫خواهند بــود‪ .‬در عین حــال‪ ،‬بخــش بزرگی از‬ ‫نیروهایی که در میدان نبرد علیه داعش حضور دارند‪ ،‬اعم‬ ‫از شبه نظامیان تحت حمایت ایران در عراق‪ ،‬یا علوی های‬ ‫متحد با ایران در سوریه شیعه هستند‪ .‬از دید ریاض‪ ،‬پیروزی‬ ‫این ها و بقای رژیم بشار اســد معنایی جز پیروزی ایران که‬ ‫رقیب اصلی اش در منطقه خلیج فارس است ندارد‪.‬‬ ‫احتمال وخامــت روابط اتــی بیــن ایاالت متحده و‬ ‫عربستان سعودی از این رو زیاد است ک ه ترامپ اصرار دارد‬ ‫برای حفاظت از این کشــور بهایی ســنگین دریافت کند‪.‬‬ ‫او در یکی از ســخنان موجز مردم شناســانه خود که در ان‬ ‫استاد است در ‪ ١6‬دسامبر گفت‪« :‬کشورهای خلیج فارس‬ ‫چیزی جز پول ندارند‪ .‬ما پول نداریم و ‪ ٢٠‬هزار میلیارد دالر‬ ‫هم بدهی داریم‪ »...‬تلخ کامی عربســتان سعودی الزاما‬ ‫به معنای کامروایی ایران نیست‪ ،‬که قاعدتا باید از راه یابی ‬ ‫ترامپ به کاخ سفید بسیار بیمناک باشد‪ .‬در واقع ‪ ،‬ترامپ در‬ ‫تمام مدت کارزار انتخاباتی خود‪ ،‬توافق هسته ای با تهران‬ ‫موسوم به «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) را «بدترین‬ ‫توافق تاریخ» توصیف کرده و وعــده داد که ان را «برهم‬ ‫ی ترامپ)‪ ،‬دشــمن‬ ‫زند»‪ .‬ژنــرال فلین (مشــاور امنیت م ّل ‬ ‫اشتی ناپذیر ایران است و بی تردید بر رئیس جمهوری فشار‬ ‫خواهد اورد که به وعده خود عمل کند‪ .‬با این حال‪ ،‬اولویت‬ ‫از بین بردن ســریع داعش می تواند بر اراده تحریم ایران‬ ‫پیشــی گیرد‪ .‬افزون بر این‪ ،‬این توافق را فرانسه‪ ،‬المان‪،‬‬ ‫انگلستان‪ ،‬چین و روســیه نیز امضا کرده اند و هیچ تمایلی‬ ‫برای برهم زدن ان ابراز نکرده اند‪.‬‬ ‫این احتمال هست که روابط بین واشنگتن و مسکو از‬ ‫ی ترامپ بهبود‬ ‫نخستین روزهای اغاز به کار دستگاه مدیریت ‬ ‫یابد‪ .‬درواقع‪ ،‬رئیس جمهوری جدید بارها والدیمیر پوتین را‬ ‫تحسین و پیشنهاد کرده که برای ترمیم روابط دوجانبه وخیم‬ ‫کنونی با او دیدار کند‪ .‬پس از یــک گفت وگوی تلفنی بین‬ ‫این دو‪ ،‬کرملین اعالم کرد که انها درمورد «عادی ســازی‬ ‫روابط و ادامه همکاری ســازنده درمورد مسائل گوناگون»‬ ‫به توافق رسیده اند‪.‬‬ ‫گزینش تیلرسون به عنوان وزیر امور خارجه‪ ،‬تا حدی‬ ‫می تواند ناشی از روابط خوبی باشد که او از دیرباز با مسکو‬ ‫برقرارکرده و مشــارکتی که شــرکت نفتی تحت اداره اش با‬ ‫موسسات روسی عامل در قطب شــمال و جزیره ساخالین‬ ‫داشته است‪ .‬با این حال‪ ،‬پیش بینی یک ماه عسل پردوام‬ ‫در روابط بین امریکا و روســیه امری دور از احتیاط خواهد‬ ‫بود‪ .‬دغدغه اصلــی رئیس جمهوری جدیــد تعمیم منافع‬ ‫ایاالت متحده است و در ذهن او هرگونه توافقی که بتواند به‬ ‫موقعیت برتر امریکا لطمه بزند بی مورد خواهد بود‪.‬‬ ‫عالوه برایــن ‪ ،‬ترامپ مصمم اســت ارتش را تقویت‬ ‫کند‪ ،‬در حالی که تنها بودجه نیروی زمینــی امریکا دوبرابر‬ ‫همه هزینه های نظامی روســیه اســت‪ .‬چنین قصدی به‬ ‫هیچ وجه خوشــایند پوتین نخواهد بود و بــا انکه برخی از‬ ‫پیشــنهادهای رئیس جمهوری اینده ایاالت متحده‪ ،‬مانند‬ ‫تقویت نیــروی دریایی به نظر می اید که علیه چین باشــد‪،‬‬ ‫برنامه های دیگری حاوی هشــدار به روسیه است‪ .‬به ویژه‬ ‫مدرن ســازی ناوگان بمباران کننده هــای راهبردی و خرید‬ ‫«اخرین مدل های موشک های تدافعی»‪ .‬چنین اقداماتی‬ ‫در وهلــه اول مســکو را نگــران می کند زیرا روســیه برای‬ ‫بازدارندگی غرب از هرگونه اقدام نظامی علیه خود تنها روی‬ ‫سالح های هسته ای خویش حساب می کند‪.‬‬ ‫‪23‬‬ ‫گفتارها‬ ‫‪24‬‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫گفتارها‬ ‫کرد که اقدامات بازرگانــی غیرمنصفانه ای به زیان ایاالت‬ ‫متحده انجام می دهند و با ســاخت یک پایــگاه نظامی در‬ ‫دریای جنوبی چین به باراک اوباما توهین کرده اند‪ .‬ازاین‬ ‫رو‪ ،‬ساکن جدید کاخ ســفید فکر می کند که روابط با پکن‬ ‫می باید پر تنش تر شــود‪ .‬ایا ایــن روابــط می تواند به یک‬ ‫درگیری مســلحانه بینجامد؟ او در پاسخ این پرسش که ایا‬ ‫برای راندن چینی ها از موضع شان در دریای جنوبی چین به‬ ‫زور متوسل خواهد شد‪ ،‬پاسخ داد‪« :‬شاید‪ ...‬اما ما قدرت‬ ‫اقتصادی بزرگی در برابر چین داریــم و ان قدرت بازرگانی‬ ‫است»‪ .‬او بدون انکه وارد جزئیات شــود گفت که ترجیح‬ ‫می دهد از حقوق گمرکی و دیگر اهرم های بازرگانی استفاده‬ ‫کند‪ .‬تلفن کردنش به تســای اینگ ون (رئیس جمهوری‬ ‫تایوان) که برای نخســتین بار بین یــک رئیس جمهوری‬ ‫یا رئیس جمهــوری منتخب و یــک رهبر تایــوان از زمان‬ ‫قطع روابــط دیپلماتیک بــا جزیره تایوان در ســال ‪١٩٧٩‬‬ ‫است – را شاید بتوان در همین جهت تعبیر کرد‪« :‬تهدید به‬ ‫تشدید روابط به منظور فراخواندن پکن به پذیرش برخی از‬ ‫درخواست ها‪».‬‬ ‫درعین حال‪ ،‬ب ر ترامپ پوشیده نیست که درمورد برخی‬ ‫از مسائل اساسی‪ ،‬نیاز به همراهی رهبران چین دارد‪ .‬به ویژه‬ ‫در مورد کره شمالی که یکی از مسائل عاجل امنیتی است و‬ ‫او باید به محض شروع به کار با ان رودررو شود‪ .‬کره شمالی‬ ‫با انکه از نظر بین المللی بسیار منزوی است‪ ،‬به نظر می رسد‬ ‫که رهبران ان موفق شــده اند زرادخانه اتمی خود را به راه‬ ‫انداخته و موشک های بالیستیک قادر به هدف گیری ژاپن‬ ‫یا قلمرو امریکا در اقیانوس ارام هســتند‪ .‬چینی ها‪ ،‬که به‬ ‫نظر می رسد از فروپاشی رژیم کیم جونگ اون هراس دارند‬ ‫(زیرا می تواند موجب سرازیر شدن سیل صدها هزار پناهنده‬ ‫کره شمالی به سمت شــمال و یکپارچه شــدن کره تحت‬ ‫سرپرستی امریکایی ها شود)‪ ،‬درحال حاضر به طور قاطع‬ ‫از او حمایت مادی می کنند‪ .‬ترامپ با انکه امیدوار اســت‬ ‫بتواند پیونگ یانگ را به منجمد کردن برنامه هسته ای اش‬ ‫وادارد‪ ،‬نیازمند این است که چین میزان بازرگانی خود را با‬ ‫کره شمالی کاهش دهد‪.‬‬ ‫روشــی که به نظر می ایــد رئیس جمهــوری منتخب‬ ‫برای رابطه بــا اروپا و ناتو در نظر دارد‪ ،‬اشــکارا فاصله بین‬ ‫برداشــت او و اســافش را نشــان می دهــد‪ .‬در حالی که‬ ‫رئیس جمهوری های پیشین پیمان اتالنتیک شمالی (ناتو)‬ ‫را سنگ زیربنای سیاست امنیتی امریکا و اروپا را به عنوان‬ ‫یک سنگر نظم لیبرال می دانستند ‪ ،‬ترامپ از این برداشت رو‬ ‫برمی گرداند‪ .‬از دید او‪ ،‬ناتو ناکارامدی خود را در مهم ترین‬ ‫جنگ زمانه یعنی جنگ علیه «تروریسم اسالم رادیکال»‬ ‫نشان داده اســت و اروپا‪ ،‬به عنوان یک واحد سیاسی‪ ،‬به‬ ‫نظر او فاقد توانایی عملی برای دفاع از منافع حیاتی ایاالت‬ ‫متحده است‪ .‬از این رو سزاوار توجهی کمتر از قدرت هایی‬ ‫مانند روســیه و چین اســت که در «بازی بــزرگ» جهانی‬ ‫فعال تر هســتند‪ .‬به نظر می اید که عالقه مســتاجر جدید‬ ‫کاخ سفید به دو مورد خاص محدود می شود‪ :‬وادارساختن‬ ‫اعضای اتحادیه به مشارکت مالی بیشتر در دفاع مشترک‬ ‫و درخواست اینکه انها بیش از پیش در جنگ علیه داعش‬ ‫درگیر شوند‪.‬‬ ‫مسائل دیگر‪ ،‬مانند دفاع از «جبهه شرقی» اروپا علیه‬ ‫ی ترامپ مواجه است‬ ‫یک حمله احتمالی روسیه با بی تفاوت ‬ ‫و به نظر می رسد که او فکر می کند اروپا در عرصه جهانی تنها‬ ‫یک کانون تنش درجه دوم اســت‪ .‬از این رو‪ ،‬او درصورتی‬ ‫احســاس نگرانی خواهد کرد که منافع اساســی اش مورد‬ ‫تهدید قرارگیرد‪ .‬این امر‪ ،‬به طور قاطع به خوبی شیوه رفتار‬ ‫رئیس جمهوری اتی را توضیح می دهد‪« .‬امریکا در درجه‬ ‫اول» و همه کشورهای دیگر بر مبنای یک معیار سنجیده‬ ‫می شوند‪ :‬ایا در تحقق هدف های اساسی امریکا برگ برنده‬ ‫یا مانع اند؟‬ ‫ترامپ از توافق هسته ای ناراضی است!‬ ‫ادامه بازی زیگزاگی دولت امریکا در قبال برجام‬ ‫مجید وحیدزاده‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫اخیرا مقامــات امریکایی مواضع ضــد و نقیضی در‬ ‫خصوص برجام و نحوه و میزان پایبندی به توافق هسته ای‬ ‫مطرح می کنند‪ .‬از یک ســو تیلرســون وزیــر امورخارجه‬ ‫پیشنهادی ترامپ از بازنگری برجام ســخن می گوید و در‬ ‫مقابل‪ ،‬جیمز ماتیس وزیر دفاع پیشــنهادی رئیس جمهور‬ ‫جدید امریکا بر لزوم تعهد پذیری کشــورش در قبال برجام‬ ‫تاکید می کند! فراتر از این موارد‪ ،‬مواضع اخیر دونال د ترامپ‬ ‫در خصوص توافق هسته ای‪ ،‬نشان می دهد که دیدگاه های‬ ‫خوشــبینانه اخیر مبنی بر اینکه دولت جدید امریکا برجام را‬ ‫اجرا خواهد کرد‪ ،‬محلی از اعراب ندارد!‬ ‫ترامپ با اعالم نارضایتی از توافق هسته ای ایران‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬فکر می کنم یکی از بدترین توافق هایی است که‬ ‫تاکنون حاصل شده است‪ ،‬اما نمی خواهم بگویم که قصد‬ ‫دارم با این توافق چه کار کنم!»‬ ‫«بوریس جانسون» وزیر امور خارجه انگلستان‪ ،‬نیز‬ ‫ک ترامپ به قلب اروپا‬ ‫شلی ‬ ‫مناسبات بروکسل‪-‬واشنگتن به کدام سو می رود؟‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫اظهــارات جنجــال بر انگیز اخیــر دونالــد ترامپ‪،‬‬ ‫رئیس جمهور منتخب ایاالت متحــده امریکا در خصوص‬ ‫مســائل جاری در اتحادیه اروپا شوک سختی را به مقامات‬ ‫این مجموعه وارد ســاخته است‪ .‬سیاســتمداران اروپایی‬ ‫انتظار داشتند ت ا ترامپ حداقل پس از پیروزی در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری امریکا‪ ،‬مواضع ضد اروپایی خود را مانند‬ ‫دیگر مواضع خود تغییر دهد امــا گویا رئیس جمهور جدید‬ ‫ایاالت متحده دل خوشی از قاره سبز ندارد!‬ ‫حمایت همه جانبه اتحادیه اروپا از ریاست جمهوری‬ ‫هیالری کلینتون و اظهارات ســلبی افرادی مانند مرکل‪،‬‬ ‫اوالند و دیگر سیاســتمداران اروپایــی در دوران مبارزات‬ ‫ی ترامپ در شکل گیری و تبلور این مساله بی تاثیر‬ ‫انتخابات ‬ ‫نبوده است‪ .‬رئیس جمهور منتخب امریکا در اولین مصاحبه‬ ‫با نشریه انگلیسی تایمز‪ ،‬سیاست های انگال مرکل را به باد‬ ‫انتقاد گرفت و تاکید کرد که همــه باالخره از اتحادیه اروپا‬ ‫خارج می شــوند‪ .‬دونال د ترامپ رای شــهروندان انگلیسی‬ ‫نسبت به خروج از اتحادیه اروپا را هوشمندانه دانسته است‪.‬‬ ‫وی همچنین بار دیگر سیاست های مهاجرتی انگال مرکل‬ ‫صدر اعظم المان را به باد انتقاد گرفته است‪ .‬بدون شک‬ ‫اظهارات اخیر رئیس جمهور منتخب ایاالت متحده امریکا‬ ‫چراغ سبزی به گروه های ملی گرا و راست افراطی در اروپا‬ ‫محسوب می شــود‪ .‬عمال ترامپ در قالب این اظهارات‪،‬‬ ‫بار دیگر حمایت خــود را از ملی گرایان اروپا و کســانی که‬ ‫سودای بازگشــت اروپا به دوران قبل از تشــکیل اتحادیه‬ ‫اروپا را دارنــد اعالم کرده اســت‪ .‬در جریــان رقابت های‬ ‫انتخاباتی ســال ‪ 2016‬در ایاالت متحــده امریکا ‪ ،‬ترامپ‬ ‫با حمایت گســترده ای از ســوی ملی گرایان اروپا رو به رو‬ ‫بود‪ .‬مارین لوپــن‪ ،‬رهبر جبهه ملی فرانســه که هم اکنون‬ ‫از اصلی ترین گزینه های ورود بــه کاخ الیزه (در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری سال ‪ )2017‬محسوب می شود به همراه‬ ‫بسیاری از راســتگرایان افراطی در سرتاسر اروپا خواستار‬ ‫پیروزی ترامپ در انتخابات و اســتقرار وی در کاخ ســفید‬ ‫بودند‪ .‬ایــن رابطه کامال دو طرفه اســت! ملی گرایان قاره‬ ‫سبز و حتی برخی اســتقالل طلبان در کشورهای مختلف‬ ‫اروپایی مــورد حمایت خاص دونال د ترامپ و تیم سیاســی‬ ‫همراه وی قــرار دارند‪ .‬انچه مســلم اســت اینکــه دونالد ‬ ‫ترامپ در سال ‪ 2017‬میالدی حمایت خود را از گروه های‬ ‫ملی گــرا در اروپا بــه صورتــی علنی تر بیــان خواهد کرد‪.‬‬ ‫مصاحبه اخیر رئیس جمهور منتخب امریکا با نشریه تایمز‬ ‫نشان دهنده همین مساله است‪ .‬ترامپ در برهه زمانی فعلی‬ ‫که بحران های اقتصادی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬مهاجرتی‪ ،‬امنیتی و‬ ‫سیاسی در اتحادیه اروپا در حال افزایش است‪ ،‬ابایی از ابراز‬ ‫حمایت خود از ملی گرایان اروپا نــدارد‪ .‬این خود می تواند‬ ‫مناسبات ایاالت متحده امریکا و اتحادیه اروپا را وارد فازی‬ ‫بحرانی کند‪ .‬هم اکنون گروه های راست و چپ میانه در اروپا‬ ‫گفتارها‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫قدرت را در دســت دارند‪ .‬احزاب و گروههایی که به کلیت‬ ‫سیاســت «حفظ اروپای واحد» پایبند هستند‪ .‬با این حال ‬ ‫ترامپ عمال در مقابل این سیاســت و رویکرد اعالم جنگ‬ ‫کرده است! بدیهی اســت که محصول این رفتار ترامپ‪،‬‬ ‫بروز چالش های جدی میان دولت جدید امریکا و متحدان‬ ‫اروپایی ان است‪ .‬این روند با اعالم حمایت رسمی ترامپ از‬ ‫مارین لوپن در انتخابات ریاست جمهوری فرانسه به نقطه‬ ‫اوج خود خواهد رســید‪ .‬رویارویی امریکا و اروپای واحد در‬ ‫ســال ‪ 2017‬میالدی‪ ،‬مولد تغییراتی اساسی در مناسبات‬ ‫قاره سبز و واشــنگتن خواهد بود‪ .‬ترامپ به خوبی می داند‬ ‫که اگر مارین لوپن در انتخابات ریاســت جمهوری فرانسه‬ ‫به پیروزی برسد و جنبش ضد اروپایی ‪ 5‬ستاره در ایتالیا نیز‬ ‫بتواند قدرت را در ســال ‪ 2017‬قبضه کند‪ ،‬اروپا به ســمت‬ ‫فروپاشی حرکت خواهد کرد‪ .‬از این ر و ترامپ و تیم سیاسی‬ ‫همراه وی نهایت تالش خود را برای پیروزی راســتگرایان‬ ‫افراطی در دو کشور فرانسه و ایتالیا به کار خواهند گرفت‪.‬‬ ‫این در حالی است که انگلیس نیز به واسطه برگزیت عمال‬ ‫دیگر قطعــه ای از پازل اروپای واحــد نخواهد بود‪ .‬حذف‬ ‫انگلیس‪ ،‬ایتالیا و فرانســه از قاموس سیاسی اروپای واحد‬ ‫و تعریف انها در مجرای ملی گرایی‪ ،‬هدف خاصی اســت‬ ‫که تیم سیاســت خارجی جدید ایاالت متحده ان را دنبال‬ ‫می کند‪ .‬مصاحبه اخیر ترامپ با نشــریه انگلیســی تایمز‬ ‫نوعی اعالم رسمی جنگ به اروپای واحد است‪ .‬ترامپ در‬ ‫این مصاحبه‪ ،‬ارزوی خود مبنی بر فروپاشــی اتحادیه اروپا‬ ‫و خروج همه اعضــای این مجموعه را بیان کرده اســت‪.‬‬ ‫برخی سیاســتمداران اروپایی از جملــه انگال مرکل‪ ،‬صدر‬ ‫اعظم المان در صددند در اینده ای نزدیک با رئیس جمهور‬ ‫ایاالت متحده دیدار و گفت وگو کنند‪ .‬اگرچه این دیدارها‬ ‫ی ترامپ‬ ‫می تواند تا حدودی شتاب حمالت گفتاری و ظاهر ‬ ‫به اروپای واحــد را کاهش دهد اما از کلیــت ان جلوگیری‬ ‫نخواهد کرد‪ .‬موضوعــی که مقامات اروپایی را به شــدت‬ ‫نگران ســاخته اســت‪ .‬در نهایت اینکه ترامپ هم اکنون‬ ‫در صدد است تا تحوالت امسال (ســال ‪ )2017‬در اروپا را‬ ‫مطابق میل خود مدیریت و هدایــت نماید‪ ،‬به گونه ای که‬ ‫گروه ها و جریان های راست میانه عمال جایی در معادالت‬ ‫سیاسی و اقتصادی اروپا نداشته باشند و تمایل به بازگشت‬ ‫به دوران قبل از تشکیل اتحادیه اروپا به خواسته ای عمومی‬ ‫در میان شــهرندان اروپایی تبدیل شــود‪ .‬بی دلیل نبود که‬ ‫افرادی مانند انگال مرکل صدر اعظم المان‪ ،‬فرانسو اوالند‬ ‫و دیگر مقامات اروپایی خواهان پیروزی هیالری کلینتون‬ ‫نامزد حزب دموکرات در انتخابات هشتم نوامبر سال ‪2016‬‬ ‫ی ترامــپ در خصوص ناتــو‪ ،‬موضوع‬ ‫بودنــد‪ .‬موضع گیر ‬ ‫دیگری اســت که در این برهه زمانی قابل تامل است! وی‬ ‫ائتالف نظامی ناتو را منسوخ و قدیمی ارزیابی کرده است‪.‬‬ ‫این در حالی است که ینس استولتنبرگ‪ ،‬دبیرکل ناتو بارها‬ ‫در صدد ان بر امده است تا نسبت به عدم تقابل دولت جدید‬ ‫امریکا با ناتو به دیگران اطمینان دهد‪ .‬در هر صورت‪ ،‬این‬ ‫ت ترامپ واکنش های همراه با نگرانی و تند مقامات‬ ‫اظهارا ‬ ‫و سیاستمداران اروپایی را به دنبال داشته است‪.‬نگرانی ها‬ ‫درباره وخامت اوضاع در مناســبات اروپا و امریکا در سایه‬ ‫ی ترامپ در بین اروپاییان به شدت افزایش‬ ‫ریاست جمهور ‬ ‫ت ترامپ‪ ،‬باز‬ ‫پیدا کرده اســت‪ .‬مرکل در واکنش به اظهارا ‬ ‫بودن و پذیرش رقابت را برای تکامل انسانیت بهتر دانست‬ ‫تا از بین بردن رقابت ها‪ .‬وی در اظهارنظر دیگری از اروییان‬ ‫خواســته بود تحت تاثیر انتقادات تن د ترامــپ قرار نگیرند‬ ‫و اعالم کرد که اروپاییان خود سرنوشت شــان را در دست‬ ‫دارند‪« .‬وولفگانگ شایبله»‪ ،‬وزیر اقتصاد المان هم اروپا‬ ‫ی ترامپ بر امریکا‬ ‫را باتوجه به در پیش بودن ریاست جمهور ‬ ‫در استانه چالش های بزرگی ارزیابی کرد و تاکید کرد که ما‬ ‫باید خود را اماده کنیم‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫از لزوم حفظ توافق هسته ای ایران سخن گفت‪ .‬البته‪ ،‬وی‬ ‫که برای حضور در جمع وزرای امور خارجه اتحادیه اروپا در‬ ‫بروکسل به سر می برد‪ ،‬در این باره مدعی شد برجام توافقی‬ ‫دشــوار و بحث برانگیز است اما مانع از دســتیابی ایران به‬ ‫فناوری هسته ای شد که بدون حصول این توافق نصیبش‬ ‫می شد‪ .‬جانسون تاکید کرد‪« :‬از نگاه انگلستان این توافق‬ ‫ارزشمند است و ما خواهان تداوم ان هستیم‪».‬‬ ‫جای بســی تامل دارد کــه وزیر امــور خارجه دولت‬ ‫انگلیس برجــام را بحث برانگیز خوانــده و ترامپ نیز ان را‬ ‫توافقی بد می داند! انچه مســلم اســت اینکه باید مراقب‬ ‫توطئه های همزمــان واشــنگتن و لندن در قبــال توافق‬ ‫هسته ای ماند‪ .‬ســوال اصلی اینجاســت که چرا تا کنون‬ ‫مقامات انگلیســی برجام را توافقی بحث برانگیز نخوانده‬ ‫بودند؟! ایا نباید این نکته از ســوی دســتگاه دیپلماسی و‬ ‫سیاست خارجی کشــورمان مورد رصد و مداقه قرار گیرد؟‬ ‫انتظار می رسد وزارت امور خارجه‪ ،‬کاردار انگلیس را بابت‬ ‫اظهــارات اخیر بوریس جانســون‪ ،‬وزیر امــور خارجه این‬ ‫کشــور در خصوص برجام احضار کند‪.‬نکتــه بعدی اینکه‬ ‫مطابق اخبار شنیده شده‪ ،‬در جریان برگزاری نشست مشترک‬ ‫اخیر در برجام‪ ،‬کشورهای اروپایی نیز اقدام ایاالت متحده‬ ‫امریکا مبنی بر تمدید قانون ایســا را مصداق نقض برجام‬ ‫ندانسته اند‪ .‬بدیهی است مقامات اروپایی نسبت به مقوالت‬ ‫حقوقی در نظام بین الملل رویکردی کامال سیاسی و ابزاری‬ ‫دارند‪ .‬این قاعده شــامل حال برجام نیز می شــود‪ .‬در این‬ ‫میان‪ ،‬باید بیش از همه بازیگــران اروپایی‪ ،‬مراقب رفتار و‬ ‫گفتار مقامات انگلیسی بود‪ .‬بوریس جانسون با اظهارات‬ ‫اخیر خود نشان داد که وی نیز مانند پیشینیان خود همان‬ ‫سیاســت مکارانه و چندگانه را در قبال تحوالت بین المللی‬ ‫دنبــال می کند‪ .‬بــرای انگلیس نیــز دقیقا ماننــد امریکا‪،‬‬ ‫قرار دادها و معاهدات بین المللــی‪ ،‬هر چند هم که محکم‬ ‫باشند از اصالتی برخوردار نیستند‪ .‬حال در این میان تکلیف‬ ‫برجام به عنوان توافقی که دارای نواقض و روزنه های نفوذ‬ ‫(به لحاظ حقوقی و اجرایی) است مشخص است!‬ ‫ت ترامپ در خصوص‬ ‫انچه مسلم است اینکه اظهارا ‬ ‫اینکه وی نمی گوید با برجام چه برخوردی خواهد کرد‪ ،‬از یک‬ ‫سو ناشی از سردرگمی وی در قبال توافق هسته ای با ایران‬ ‫و از ســوی دیگر‪ ،‬نشــان دهنده عدم پایبندی وی با توافقی‬ ‫مشترکاست‪.‬توافقمشترکیکهمیانایرانواعضای‪5+1‬‬ ‫انجام گرفته و به تایید شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز‬ ‫رسیده است‪ .‬در چنین شرایطی بسیار ساده انگارانه است که‬ ‫بااستنادبهسخنانبرخیازاعضایکابین هترامپمانندجیمز‬ ‫ماتیس وزیر دفاع این کشــور‪ ،‬واشنگتن را بازیگری متعهد‬ ‫(حتی نسبت به کلیت برجام) معرفی نماییم‪ .‬در برهه فعلی‪،‬‬ ‫کشورمان باید بازی مشترک و جنگ روانی مشترک شیاطین‬ ‫(امریکا و انگلیس) در قبال برجام را رصد کرده و با واکنشی‬ ‫هوشمندانه و قاطعانه اجازه ادامه ان را به طرف مقابل ندهد‪.‬‬ ‫در اینجا دوباره الزم به تاکید اســت که دستگاه دیپلماسی و‬ ‫سیاست خارجی کشورمان باید مراقب بازی چندگانه دولت ‬ ‫ترامپ در قبال توافق هســته ای باشــد‪ .‬چندی پیش‪ ،‬ولید‬ ‫فارس مشــاو ر ترامپ نیز در اظهارنظری تاکید کرده بود که‬ ‫دولت جدید امریکا مایل است بار دیگر در خصوص برجام و‬ ‫بخش هایی از ان مذاکره کند! از سوی دیگر‪ ،‬منابع خبری از‬ ‫ت ترامپ برای وضع تحریم های جدید علیه ایران‬ ‫تالش دول ‬ ‫به بهانه هایی از جمله مسائل موشــکی‪ ،‬حقوق بشر و‪....‬‬ ‫خبر داده اند‪ .‬ترامپ سعی دارد در عین اینکه به عنوان ناقض‬ ‫برجام شناخته نشود‪ ،‬تحریم های جدیدی را علیه ایران وضع‬ ‫کند و البته تحریم های قبلی امریکا علیــه ایران را نیز حفظ‬ ‫ی ترامپ‪،‬‬ ‫کند‪ .‬بدیهی اســت که در دوران ریاســت جمهور ‬ ‫بدعهدی های ایاالت متحده امریکا در قبال مسائلی مانند‬ ‫مراودات بانکی با کشــورمان و‪ ...‬ادامه پیــدا خواهد کرد‪.‬‬ ‫یکدست بودن کاخ سفید‪ ،‬مجلس نمایندگان و سنا نیز این‬ ‫روند را تسریع خواهد کرد‪ .‬از این رو تحریم های جدید امریکا‬ ‫علیه کشورمان در راه است‪.‬‬ ‫اظهــارات وزرای دفاع و امــور خارجه پیشــنهادی ‬ ‫ترامپ‪ ،‬نه تنها نباید در میان مسئوالن دستگاه دیپلماسی‬ ‫و سیاست خارجی ما حس خوشبینی ایجاد کند‪ ،‬بلکه باید‬ ‫گارد انها را نسبت به بدعهدی های احتمالی ایاالت متحده‬ ‫امریکا محکم تــر کند‪ .‬در ماورای اظهــارات تناقض امیز‬ ‫جیمــز ماتیــس و تیلرســون‪ ،‬می تواند نقطه اشکار ســاز‬ ‫بازی زیگراگــی دولت ترامــپ در قبال توافق هســته ای‬ ‫با ایران باشــد‪ .‬در ضمن‪ ،‬نباید مســاله وضع تحریم های‬ ‫جدید غیر هســته ای علیه کشــورمان را نیز در برهه زمانی‬ ‫فعلــی نادیــده انگاشــت‪ .‬اتفاقی کــه ممکن اســت در‬ ‫اینده ای نه چندان دور و با همــکاری دولت و کنگره جدید‬ ‫ایاالت متحــده امریــکا رخ دهد‪ .‬در هر حــال‪ ،‬باید اصل‬ ‫مهمی بــه نــام ابطال پذیری برجــام در محاســبات ما در‬ ‫خصوص توافق هســته ای میان ایران و اعضای ‪ 5+1‬در‬ ‫نظر گرفته می شــد‪ .‬همچنین این اصل باید هم اکنون در‬ ‫سیاست خارجی و سیاست ما در قبال برجام در نظر گرفته‬ ‫شود‪ .‬در این میان‪ ،‬دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی‬ ‫کشورمان باید در قبال نقض احتمالی برجام از سوی دولت‬ ‫جدید امریکا اماده شــود‪ .‬این امادگی ســبب می شــود تا‬ ‫در صورت نقض برجام از ســوی دولت ترامپ‪ ،‬پاســخی‬ ‫مناســب‪ ،‬قاطعانه و ســخت به طرف مقابل داده شود‪ .‬در‬ ‫عین حال‪ ،‬بازی زیگزاگــی ترامپ در قبال برجــام باید به‬ ‫صورت جامع از سوی دستگاه دیپلماسی مورد توجه و رصد‬ ‫قرار گیرد و واکنش مناسب نسبت به ان اتخاذ شود‪.‬‬ ‫‪25‬‬ ‫گفتارها‬ ‫دموکراسیتغییریافته‬ ‫الگوی مشارکت مردم دچار دگرگونی شده است‬ ‫شراره عبدالحسین زاده‬ ‫دانشجوی دکترای علوم سیاسی‬ ‫گفتارها‬ ‫‪26‬‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫بازار سیاســی دهه هاســت (به طور ملموس از دهه‬ ‫‪ 60‬میالدی) که دستخوش تغییرات اساسی شده است‪.‬‬ ‫از جمله این تغییرات اینکــه عضویت در احزاب یا حمایت‬ ‫رسمی‪ ،‬از لحاظ تعداد و ســطح فعالیت و همچنین قدرت‬ ‫نقش احزاب یعنی وابســتگی طوالنی مدت در یک حزب‬ ‫و پاییندی به ان از نسل های گذشته کاهش یافته است‪.‬‬ ‫عالوه بر این مشــارکت در سیاست های ســنتی همراه با‬ ‫کاهش میزان مشــارکت در انتخابــات (رای دادن) تنزل‬ ‫یافته اســت‪ .‬همزمان با افزایش ریــزش رای دهندگان و‬ ‫تغییر گرایش مردم از یک حزب به حزب دیگر در انتخابات‬ ‫مختلف‪ ،‬رفتار انان نسبت به گذشته کمتر قابل پیش بینی‬ ‫شده اســت‪ .‬شــمار رای دهندگان مســتقل‪ -‬که رای انها‬ ‫بر اساس مسائلی جدای وابستگی به حزبی خاص است‪-‬‬ ‫افزایش یافتــه و این نشــان دهنده این اســت کــه ما بار‬ ‫دیگر شــاهد اوج رای گیری متنی بر ارزش ها هستیم‪ .‬در‬ ‫کنار این عوامل باید دسترســی رای دهندگان بیشتری به‬ ‫اطالعات سیاسی را در نظر داشت‪ .‬اینترنت و شبکه های‬ ‫اجتماعی بــه مهمترین منابع دریافت اطالعات سیاســی‬ ‫تبدیل شده اند‪ .‬تعدد و ماهیت خروجی رسانه های جمعی‬ ‫و رقابت های انتخاباتی توسعه یافته‪ ،‬تجاری تر و رقابتی تر‬ ‫شــده و رای دهندگان از کاندیدا انتظار پاسخگویی دارند‪،‬‬ ‫در حالی کــه انتقاد خود را نســبت به انان بیــان می کنند‪.‬‬ ‫این موارد نشــان می دهد که به منظور افزایش مشــارکت‬ ‫سیاســی و جلب مشــارکت مردم در فعالیت های حزبی و‬ ‫انتخاباتی سیاســت نیز نیازمند بازاریابی است‪ .‬نرخ پایین‬ ‫مشــارکت در انتخابــات اخیر ریاســت جمهــوری امریکا‬ ‫اعالم کرد که بی میلی شــهروندان به مســا ئل سیاسی تا‬ ‫حدی نتیجه انتظــارات جدید و ابزار اطالعاتی اســت که‬ ‫حد و مرز های گذشــته را در قضاوت مردم نسبت به دولت‬ ‫تغییر داده اســت‪ .‬روی هم رفته تغییرات زیادی رخ داده‬ ‫که باعث به وجود امدن یک محیط سیاســی جدید شــده‬ ‫اســت‪ .‬این تغییرات نه تنها بــر نگــرش و و ارزیابی مردم‬ ‫نسبت به سیاستمداران تاثیر گذاشــته‪ ،‬بلکه رفتار انها در‬ ‫رای گیــری و انتخابات را هم کمتر قابــل پیش بینی کرده‬ ‫اســت‪ .‬الگوهای قدیمی تر رفتار رای دهی از انجایی که‬ ‫بــر شــالوده های اجتماعی ماننــد هویت حزبــی یا قومی‬ ‫تاکیــد دارند‪ ،‬نســبت به گذشــته توضیح کمتــری درباره‬ ‫نتایج انتخابــات در اختیار مــا قرار می دهــد‪ .‬البته بدون‬ ‫شــک رای دهندگانی هم وجود دارند که بر اساس تعلق و‬ ‫پیوندشــان به حزب خاص در انتخابات شرکت می کنند‪.‬‬ ‫ضمن اینکه چون فضای دســتیابی به اطالعات سیاسی‬ ‫نیز تسهیل شده است و احزاب نیز برای جلب عموم مردم‬ ‫به عنوان مصرف کننده سیاســی به مطالعات بازار سیاسی‬ ‫می پردازند‪ .‬بازاریابی سیاسی و انچه در این رشته به عنوان‬ ‫مصرف کننده سیاســی می نامیم صرفا در مورد چگونگی‬ ‫رای دادن مردم نیســت‪ ،‬بلکــه ماهیت نگــرش کلی انها‬ ‫نسبت به سیاست و سیاســتمداران را نیز شامل می شود‪.‬‬ ‫خواسته های مردم‪ ،‬چگونگی سهیم بودن انها در سیاست‪،‬‬ ‫چگونگی انتظار پاسخگویی به مردم و در صورت لزوم زیر‬ ‫سوال بردن سیاســتمداران‪ ،‬چگونگی مشورت گرفتن از‬ ‫مردم و توزیع قــدرت و تعیین او لویت هــا و‪ ...‬همه را در‬ ‫بر می گیرد‪ .‬بازاریابی سیاســی به سیاستمداران در انجام‬ ‫تحقیق یا جمع اوری اطالعات مربوط به بازار سیاسی برای‬ ‫شــناخت هر چه بهتر نیازمندی های رای دهندگان کمک‬ ‫می کند‪ .‬این اطالعات می تواند بــرای طراحی مبارزه های‬ ‫انتخاباتی‪ ،‬شناســایی هواداران‪ ،‬مخالفان‪ ،‬رای دهندگان‬ ‫مستقل‪ ،‬مشارکت کنندگان و غیر فعالین سیاسی و همچنین‬ ‫برقراری مجدد رابطه دولــت و مردم بــه کار رود‪ .‬بازاریابی‬ ‫می تواند ابــزاری در اختیار احــزاب و دولت قــرار دهد تا از‬ ‫طریق ان حرف مردم را بهتر بشــنوند و همیــن امر به نوبه‬ ‫خود می تواند باعــث ارتقا و بهبود سیاســتگذاری و اجرای‬ ‫دموکراسی شود‪ .‬سیاستمداران همیشه از ابزارهای مختلف‬ ‫برای شناخت موضع مردم نسبت به خود و سیاست هایشان‬ ‫ استفاده کرده ان د که در حال حاضر نظرسنجی ها و گروه های‬ ‫کانونی جــزو بهترین ابزارهــای موجود به شــمار می روند‪.‬‬ ‫اگر چه گروه های کانونی و تحقیق درباره بازار صرفا ابزاری‬ ‫برای مبارزات انتخاباتی نیســت اما می توان گفت بخشی‬ ‫از دموکراسی ســازی‪ ،‬بخشــی از یــک گفتمــان ضروری‬ ‫بین سیاســتمداران و مــردم و نیز بخشــی از رویکرد جدید‬ ‫نسبت به سیاست است‪ .‬از طرف دیگر رفتار مصرف کننده‬ ‫می تواند در بررسی رفتار نخبگان سیاســی نیز مفید باشد‪.‬‬ ‫شــهروندان مصرف کننده به روش های مختلف می توانند‬ ‫به مســئولیت پذیری دولت کمک کنند‪ .‬همیــن امر باعث‬ ‫می شود دولت و احزاب بیشتر پاسخگوی اقدامات و ادعای‬ ‫خود باشند‪ .‬همچنین می تواند باعث ترغیب رهبران سیاسی‬ ‫شــود تا در روابط خود با مردم تجدید نظر کننــد‪ .‬این روزها‬ ‫ی ترغیب مردم به سیاست و‬ ‫شیوه های سنتی سیاســی برا ‬ ‫مشارکت و روند دموکراسی سازی تغییر کرده است‪ .‬درست‬ ‫مانند اینکه دولت ها‪ ،‬الگوهای رای دهی‪ ،‬مبارزات انتخاباتی‬ ‫و احزاب تغییر کرده اند‪ ،‬دموکراســی نیز دچار تغییر شــده‬ ‫اســت‪ .‬مصرف کنندگان سیاســی خواهان ان هستند که‬ ‫تصمیمات زندگی شــان را خود اتخاذ کنند‪ .‬رای دهندگان‬ ‫خواهان دریافت خدمات اشکارتر و سریع تر هستند‪ .‬جامعه‬ ‫دیگر پذیرای سیاســتمدارانی نیست که با شعار «ما صالح‬ ‫شــما را بهتر می دانیم» فعالیت می کنند‪ .‬بازاریابی سیاسی‬ ‫شامل همه مواردی اســت که یک کاندیدا و سیاستمدار‪،‬‬ ‫حزب و جریان های سیاسی و دولت به منظور شناخت بازار‬ ‫و مصرف کننده سیاسی‪ ،‬بقای خود و توسعه سیاسی و روند‬ ‫دموکراسی باید ان را مورد توجه قرار دهند‪.‬‬ ‫ترکیه گرفتاردر‬ ‫دام بحران سوریه‬ ‫همایون بشارت‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫از حدود ده ســال پیش‪ ،‬سیاســت منطقه ای ترکیه‬ ‫دچار تالطم و تغییر جهت بوده اســت‪ .‬اکنــون‪ ،‬انکارا در‬ ‫بحران سوریه گرفتار شده و در منگنه بین مطالبات کردها‬ ‫و سوء قصدهای سازمان حکومت اسالمی (داعش) گیر‬ ‫افتاده است‪.‬‬ ‫در ‪ ١٩‬دسامبر ‪ ،٢٠١6‬در اســتانه گشایش نشست‬ ‫ترکیه‪ ،‬روســیه ایران درباره ســوریه‪ ،‬یک پلیس ترک‪،‬‬ ‫«اندره یی کارلوف» ســفیر روســیه را به قتل رساند‪ .‬او‬ ‫درحالی که پیکر ســوراخ شــده بر اثر ‪ ٩‬گلوله دیپلمات‬ ‫روس جلــوی پایش افتــاده بــود‪ ،‬رو به دوربیــن فریاد‬ ‫می کشــید و شــعارهای جهادگرا و ملی گرا به زبان های‬ ‫عربی و ترکــی درباره حلب ســر مــی داد‪ .‬بی تردید این‬ ‫ادم کشی در شکل گیری اوضاع و احوال اتحادها نقشی‬ ‫مهم خواهد داشــت و این درحالی است که نشست سه‬ ‫جانبــه تایید می کرد که روســیه کنشــگر اصلی در خاور‬ ‫نزدیک اســت و اراده اش بر دیگر مدعیان نقش رهبری‬ ‫در منطقــه تحمیل می شــود‪ .‬ایــران هم بــه نوبه خود‬ ‫به عنوان قــدرت با ثبات شــیعی از منافع خــود نیز دفاع‬ ‫می کند و به ویژه با سیاســت حمایــت از علوی ها ظاهر‬ ‫شــده اســت‪ .‬اما ترکیه ناگزیر از تغییر سیاست خارجی‬ ‫خود شــده و به رغم خواســت خود برای چندمین بار در‬ ‫باتالق خاور نزدیک‪ ،‬که قطعا شناخت خیلی بدی از ان‬ ‫دارد‪ ،‬گیر افتاده است‪.‬‬ ‫تاکنــون هرگز سیاســت خارجی ترکیه دســتخوش‬ ‫دورانی چنین بی ثبات و خطرناک نبوده است‪ .‬خطرناک‬ ‫بــرای ترکیــه و مــردم ان کــه در دام افتاده انــد‪ .‬مانند‬ ‫خرگوشی که در برابر نورافکن های یک خودرو در شرف‬ ‫له شدن است‪ ،‬دائما در برابر نورافکن های همه رسانه ها‬ ‫قرارگرفته اســت‪ .‬همچنیــن‪ ،‬خطرناک بــرای منطقه و‬ ‫حتی برای سراســر اروپا‪ .‬بی گمان این وضعیت ناشــی‬ ‫از هرج و مرج حاکم بر خاور نزدیک اســت اما سیاســت‬ ‫سســت و ناســالم داخلی و خارجی انکارا نیز در ان نقش‬ ‫دارد‪ .‬مســاله تنها این نیست که ترکیه انتخاب های بدی‬ ‫کرده و تصمیم های بدی گرفته – امری که در سیاســت‬ ‫خارجی رایج اســت ‪ -‬بلکه بیشتر این اســت که انتخابش‬ ‫روشــن نبوده و تصویری از یک حکومت ورشکسته را به‬ ‫نمایش گذاشته که نه شریک های تاریخی و نه متحدان‬ ‫مقطعی اش نمی توانند به ان اطمینان کنند‪.‬‬ ‫دیپلماســی انــکارا در مســیر فاصلــه گرفتــن از‬ ‫شریک های پیشــین خود‪ ،‬حرکات بســیاری در جهت‬ ‫رواوردن به ســوی کشــورهای خلیج فــارس و به ویژه‬ ‫قطر انجــام داده تا وضعیــت نظامی خــود را در خاور‬ ‫نزدیک تقویت کند و نیز سرمایه عرب ها را جلب کند تا‬ ‫بتواند جایگزین ســرمایه های غربی ای شود که در اثر‬ ‫ بی ثباتی سیاسی‪ ،‬خشونت های قومی – مذهبی و حتی‬ ‫فقدان تضمین درمورد اموال منقول و غیرمنقول دچار‬ ‫هراس شده و پا پس می کشند‪ .‬در دســامبر سال های‬ ‫‪ ٢٠١4‬و ‪ ،٢٠١5‬ترکیــه و قطــر توافقــی نظامی امضا‬ ‫کردند که به ترکیه اجازه استقرار یک پایگاه نظامی در‬ ‫قطر می دهد‪ .‬از زمان «بهــار عربی» به نظر می اید که‬ ‫انها درمورد تحمیل سیاســت های خود بــه اتفاق نظر‬ ‫رســید ه اند‪ .‬ترکیه این کار را توســط ارتــش و گفتمان‬ ‫گفتارها‬ ‫سنی و قطر از راه دالرهای نفتی و مداخله جویی انجام‬ ‫می دهند‪.‬‬ ‫برای روشن تر دیدن کمی به عقب برگردیم‪ .‬در سال‬ ‫‪ ،١٩٩٨‬پیش از به قدرت رســیدن حزب عدالت و توســعه‬ ‫(‪ )AKP‬و درگذشت حافظ اســد‪ ،‬روابط ترکیه و سوریه پس‬ ‫از اخــراج عبدالله اوجاالن‪ ،‬رهبرتاریخــی کردهای ترکیه‬ ‫توسط دمشق‪ ،‬گرم شــده بود‪ .‬حزب عدالت و توسعه پس‬ ‫از به قدرت رسیدن در سال ‪ ،٢٠٠٢‬سیاستی نو و اراده گرا در‬ ‫خاور نزدیک درپیش گرفت‪ .‬این سیاست به ویژه زیرتاثیر‬ ‫احمد داود اوغلو بود که ابتدا مشاور ویژه سیاست خارجی‬ ‫رجب طیب اردوغان نخست وزیر وقت بود و سپس از سال‬ ‫‪ ٢٠٠٩‬به سمت وزیرامور خارجه (و نخست وزیر در فاصله‬ ‫ســال های ‪ ٢٠١4‬و ‪ )٢٠١6‬منصوب شــد‪ .‬نه تنها روادید‬ ‫سفر به دو کشور لغو و توافق های بازرگانی متعددی امضا‬ ‫شــد‪ ،‬بلکه اردوغان روابط خصوصی گرمی با بشار اسد و‬ ‫خانواده اش برقــرار کرد‪ ،‬تا حدی که تعطیــات خود را با‬ ‫انها می گذراند‪.‬‬ ‫توهم های ازدست رفته‬ ‫از ســال ‪ ٢٠١١‬انکارا به یک چرخش راهبردی ‪١٨٠‬‬ ‫درجه ای دســت زد و این کار را با بیان سخنانی علیه رژیم‬ ‫اسد در ســوریه اغاز کرد‪ .‬فکر این کار برای اسالم گرایان‬ ‫تــرک اغوا کننده بــود‪ :‬برقــراری دولت هایی که توســط‬ ‫اخوان المسلمین اداره شوند و در سراسر خاور نزدیک رهبر‬ ‫منطقه ای و حتــی جهانی ان خود اردوغان باشــد‪ .‬نوعی‬ ‫خالفت سیاسی – مذهبی که تنها درصورت نادیده گرفتن‬ ‫کامل تحــرکات داخلــی و خارجــی منطقه می توانســت‬ ‫تصور پذیر باشــد‪ .‬ایــن رویــا خیلــی زود در تالطم های‬ ‫مدیترانه شــرقی نقش براب شــد‪ .‬در تونس‪« ،‬النهضه»‬ ‫در انتخابات شکســت خورد و کنار گذاشته شــد‪ .‬لیبی به‬ ‫صورت حیاط خلوت سازمان حکومت اسالمی (داعش)‬ ‫درامد و در مصر‪ ،‬کودتای نظامی با برکناری محمد مرسی‪،‬‬ ‫رئیس جمهوری رویای اردوغان را برباد داد‪.‬‬ ‫تنها ســوریه باقی می ماند که زیر ســلطه بعثی های‬ ‫وابســته به اقلیت مذهبی علوی بود و در ان یک گفتمان‬ ‫هویتی ســنی می توانســت طرفدار داشته باشــد‪ .‬به این‬ ‫ترتیب‪ ،‬بــا نادیده گرفتــن کامل منافع دیگــر قدرت های‬ ‫منطقه ای مانند ایران و روســیه‪ ،‬انکارا بــه میان باتالقی‬ ‫دشــواری افرین پریــد‪ .‬ابتدا بــه حمایت از اپوزیســیون‬ ‫سوریه و برای مدتی‪ ،‬داعش پرداخت و این کار‪ ،‬مستقیم‬ ‫یا غیرمســتقیم‪ ،‬با اســتفاده از محموله های پرسود نفت‬ ‫تصفیه نشــده ای بود که از چاه ها تحت کنترل جهادگران‬ ‫استخراج می شد‪.‬‬ ‫دلیل های مداخله روسیه در سوریه‬ ‫خطاهای دیپلماتیک‬ ‫این چنین بود که انکارا به خاطر اشتهای زیادش در‬ ‫سوریه به دام افتاد‪ .‬از یک سو‪ ،‬خواستار سقوط رژیم بشار‬ ‫اسد و از سوی دیگر‪ ،‬مانع شدن از پیروزی کردهای شمال‬ ‫ســوریه و ایجاد مانع بر ســرراه پیروزی کامل داعش (زیر‬ ‫فشار غرب و روسیه) که بنابر تعریف غیرقابل اجراست‪.‬‬ ‫درحال حاضر ســه نیروی نوظهور داخلی در سوریه‬ ‫وجود دارد؛ یک ‪ -‬رژیم بشــار اســد‪ .‬پس از درنظرگرفتن‬ ‫ان به عنوان بهترین متحــد خود به مــدت نزدیک به ‪١٠‬‬ ‫سال‪ ،‬انکارا به مدت ‪ 4‬ســال تغییر جهت داد و هدف خود‬ ‫را «نمازگزاری در مســجد بنی امیه» (‪ )4‬قرارداد‪ .‬در سال‬ ‫‪ ،٢٠١6‬انــکارا به بقای رژیــم بعثی ســوریه رضایت داد و‬ ‫تجدید روابط با ســوریه را پذیرفت‪ .‬اردوغان‪ ،‬بنا به عادت‬ ‫خود‪ ،‬هنگامی که اســد را دشــمن تلقی می کرد تلفظ نام‬ ‫او را تغییــر داده بــود‪ .‬اما‪ ،‬پس از ماه عســل با دمشــق‪،‬‬ ‫رئیس جمهوری – و در نتیجه هیات دولت و همه مطبوعات‬ ‫تحت کنترل – او را «‪ »Esad‬می نامیدنــد‪ .‬پس از انکه او‬ ‫به صورت دشمن درامد‪ ،‬نامش به «‪ »Essed‬تغییر یافت‪.‬‬ ‫امروز او باز «‪ »Esad‬نامیده می شــود و این نشان از مورد‬ ‫محبت قرارگرفتن او دارد‪...‬‬ ‫دو ‪ -‬ســازمان حکومت اســامی (داعــش)‪ :‬انکارا‬ ‫ابتدا به طــور فعــال و غیرفعال (شــبه نظامیــان داعش‬ ‫در بیمارســتان های ترکیه درمــان می شــدند) از داعش‬ ‫حمایت کرد‪ .‬درپی سوء قصدهایی که ابتدا مسئولیت انها‬ ‫پذیرفته نمی شــد‪ ،‬در ترکیه و به خاطر فشــار غرب‪ ،‬ترکیه‬ ‫ناگزیر به مقابله با داعش شــد و به ناچــار ابتدا منحصرا از‬ ‫زبان رئیس جمهوری و درپی ان در سراســر کشــور ان را‬ ‫«داعش» نامیدند که اجازه می داد لغت «اســامی» در‬ ‫نام سازمان برجسته نشود‪.‬‬ ‫ســه‪ :‬کردهای یکان های حمایت خلق(‪ :)YPG‬در‬ ‫معیار خصومت تغذیه شده توسط انکارا‪ ،‬کردها بلندترین‬ ‫جایــگاه را دارنــد‪ .‬در توافق ناپایــدار با روســیه پذیرش‬ ‫مشروعیت رژیم اسد در عوض اجازه حمله به کردها به این‬ ‫قصد است که به هرقیمت از ایجاد یک منطقه مستقل در‬ ‫شمال سوریه جلوگیری شود‪.‬‬ ‫حزب اتحاد دموکراتیک (‪ )PYD‬به عنوان نزدیک به‬ ‫حزب کارگران کرد ترکیه (‪ )PKK‬درنظر گرفته می شود که‬ ‫جنگ با ان پس از پنج سال گفت وگو و درپی پیروزی حزب‬ ‫کردی دموکراتیــک خلق هــا (‪ )HDP‬در انتخابات ژوئن‬ ‫‪ ،٢٠١5‬از سر گرفته شــد‪ .‬اردوغان‪ ،‬به شیوه ای غیرقابل‬ ‫ی از حروف مخفف ‪ YPG‬را به ترکی (‪ )Ye‬و نیمی‬ ‫درک‪ ،‬نیم ‬ ‫ دیگر را به انگلیســی ‪ P‬و ‪ G‬تلفظ می کند تا شاید بر حمایت‬ ‫امریکا از ان تاکید کند‪.‬‬ ‫چند برابر شدن سوء قصدها‬ ‫‪ )١‬این نفت تصفیه نشــده بیش از دو ســال توسط کامیون‬ ‫به ترکیه حمل می شــد‪ .‬تصاویــر ماهواره ای‪ ،‬منتشرشــده‬ ‫توسط مقامات روســیه برای وارد کردن فشار بر ترکیه‪ ،‬گواه‬ ‫این امر اســت‪ .‬به نظر می اید که رژیم ترکیــه در عوض این‬ ‫نفت به مخالفان رژیم ســوریه – ازجمله داعش – کمک های‬ ‫لجستیک و نظامی کرده اســت که چاپ مدارک ان به زندانی‬ ‫شدن و تبعید و حتی قصد قتل جان دوندار‪ ،‬سردبیر روزنامه‬ ‫جمهوریت منجر شد‪ .‬از ســوی دیگر وجود ارتباط هایی بین‬ ‫برات البایراک‪ ،‬داماد اردوغان و وزیر نیرو در دسامبر ‪ ٢٠16‬و‬ ‫«پاور ترانس» شرکتی که حمل نفت داعش به ترکیه را انجام‬ ‫مــی داد در نوامبر ‪ ٢٠16‬توســط ویکی لیکــس در «براتس‬ ‫باکس» افشا شد که در ترکیه قابل دسترسی نیست‪ .‬داعش‬ ‫مدتی طوالنی مســئولیت ســوء قصدهای خــود در ترکیه را‬ ‫نمی پذیرفت و نخســت وزیر وقت ترکیه‪ ،‬احمــد داوداوغلو‬ ‫این ســازمان تروریســتی را «چند جوان ســنی خشمگین»‬ ‫توصیف می کرد‪.‬‬ ‫‪ NDLR)٢‬ســازمان بین دولتی منطقه ای اســیا‪ ،‬ایجاد شده‬ ‫در ســال ‪ ٢٠٠١‬که اعضای ان روســیه‪ ،‬چین‪ ،‬قزاقســتان‪،‬‬ ‫قرقیزستان‪ ،‬تاجیکستان و ازبکســتان (اعضای موسس)‬ ‫هستند و هند و پاکستان نیز به انها پیوسته اند‪.‬‬ ‫‪ )٣‬بنابر «گزارش گروه ســوفان» در تابســتان ‪ ٢٠١6‬حدود‬ ‫‪ ٣٠‬هزارتــن جنگجوی خارجــی در صف داعــش بوده اند که‬ ‫نزدیک به ‪ ٣‬هزارتن از انان از روســیه (و حــدود ‪ ٢5٠٠‬تن از‬ ‫ترکیه) بوده اند‪.‬‬ ‫‪ )4‬به عبارت دیگر‪ ،‬اشــغال دمشق توســط ترکیه‪ ،‬اظهارات‬ ‫اردوغان در ‪.٢٠١٢‬‬ ‫‪« )5‬حــزب دموکراتیــک خلق ها»(‪ )HDP‬ائتالفی اســت که‬ ‫لکوموتیو ان جنبش سیاســی کرد است ولی زیر لوای خود‪،‬‬ ‫دموکــرات لیبرال ها‪ ،‬هــواداران محیط زیســت و نیز جامعه‬ ‫مدنی را گرد هم اورده اســت‪ .‬این حزب درحال حاضر به طور‬ ‫مداوم توسط قدرت حاکم در مظان اتهام است و صدها تن‬ ‫از نمایندگان ملی و محلــی‪ ،‬از جمله دو رئیــس ان در زندان‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫‪« )6‬بازهــای ازادی کردســتان» بــه نظــر برخــی یکــی از‬ ‫زیرشــاخه های «حزب کارگران کرد ترکیه» (‪ )PKK‬است که‬ ‫برای انجام سوء قصد در مناطق شــهری ایجاد شده است‪.‬‬ ‫به عکس‪ ،‬برخی دیگر ان را یک گروه مخالف «حزب کارگران‬ ‫کرد ترکیه» می دانند که این حزب را به بی عملی متهم می کند‪.‬‬ ‫گروهی نیز معتقدنــد کــه پیوندهایی بین «بازهــای ازادی‬ ‫کردســتان» و ســرویس های مخفی ترکیه وجود دارد که از‬ ‫ان برای مســموم کردن فضای بین کردها و ترک ها استفاده‬ ‫می کنند تا به حزب عدالت و توســعه امــکان دهند در قدرت‬ ‫بماند و بر شکاف های هویتی موج سواری کند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫به نظر می اید که انکارا هم در سوریه و هم در داخل‬ ‫ترکیه بــه خاطر سیاســتی ان چنان بی ثبات کــه به ندرت‬ ‫می توان در گزینه های سیاســی نظیر ان را سراغ کرد‪ ،‬در‬ ‫دامی پیچیده افتاده است‪ .‬از ژوئن سال ‪ ،٢٠١5‬هنگامی‬ ‫ که انتخابات موجب ازدســت رفتن قــدرت حزب عدالت‬ ‫و توسعه شــد (و درنتیجه ابطال گردید) تاکنون ‪ ٣4‬مورد‬ ‫ســوء قصد رخ داده اســت‪ .‬این ســوء قصدها بــه «حزب‬ ‫پی نوشت ها‬ ‫گفتارها‬ ‫به موازات این امر‪ ،‬از ســال ‪ ٢٠١١‬و به ویژه از زمان‬ ‫کودتای ژوئــن ‪ ،٢٠١6‬ترکیه بیش از پیــش در گردابی از‬ ‫خشــونت و اقتدارگرایی افتــاد و با دور شــدن از اتحادیه‬ ‫اروپا بــه جســت وجوی اتحادهای نو در شــرق پرداخت‪.‬‬ ‫«سازمان همکاری شانگهای» (‪ )OCS‬که روسیه و چین‬ ‫بران چیرگی دارند به عنوان جایگزین درنظر گرفته شد‪ .‬اما‬ ‫درست همین روسیه جای خالی دیپلماسی امریکا و اروپا در‬ ‫سوریه را به دو دلیل اساسی پرکرد که یکی ناشی از اوضاع‬ ‫و احوال و دیگری ساختاری بود‪.‬‬ ‫مداخله روسیه در ســوریه در درجه اول پاسخگوی‬ ‫دغدغه هــای فوری ان اســت‪ .‬داعش شــمار زیــادی از‬ ‫جنگجویان چچن را یارگیری می کند و برای مســکو‪ ،‬این‬ ‫فرصتی رویایی اســت که انها را «به طور مشروع» و بدون‬ ‫انکه از واکنش غرب بیم داشته باشــد‪ ،‬از بین ببرد‪ .‬شمار‬ ‫زیــادی از هواپیماهای شــکاری روس دهکده پیشــین‬ ‫ترکمن ها در شمال سوریه‪ ،‬که از ساکنان اصلی خالی شده‬ ‫و به تصرف چچن ها درامده را بمبــاران کرده اند‪ .‬یکی از‬ ‫این هواپیماها‪ ،‬ســوخوی سو‪ ٢4-‬ام توســط دو فروند اف‬ ‫‪ ١6‬نیروی هوایی ترکیه در ‪ ٢4‬نوامبر ‪ ،٢٠١5‬به دســتاویز‬ ‫تجاوز به حریم هوایی ترکیه ساقط شد‪ .‬این رویداد به طور‬ ‫قابل مالحظه ای روابط روســیه و ترکیه را دچار تنش کرد‬ ‫و به حکومت ترکیه که کامال فاقد چشــم اندازی از منطقه‬ ‫بود‪ ،‬فهماند که دیگر باید در مســاله ســوریه‪ ،‬روسیه را به‬ ‫حساب اورد‪.‬‬ ‫کارگران کرد ترکیه» (‪« ،)PKK‬بازهای ازادی کردستان»‬ ‫(‪« ،)TAK‬داعش» یا سازمان منتســب به فتح الله گولن‪،‬‬ ‫متحد پیشــین حزب عدالت و توسعه تا سال ‪ ٢٠١٣‬نسبت‬ ‫داده شده است‪ .‬به این ترتیب‪ ،‬قتل اندره یی کارلوف سفیر‬ ‫روســیه در ‪ ١٩‬دســامبر در قلب انکارا به حساب هواداران‬ ‫گولن گذاشته شد‪ .‬واقعیت این است که قاتل که در محل‬ ‫کشــته شــد (در حالی که به نظر ناظران می توانست زنده‬ ‫دستگیر شود) یک پلیس صاحب منصب و عضو دستگاه‬ ‫حکومت ترکیه بوده است‪.‬‬ ‫بــا انکه درحــال حاضــر مســکو و انکارا بــه خاطر‬ ‫همگرایی منافع شان در سوریه‪ ،‬در مورد این قتل به دیده‬ ‫اغماض می نگرند‪ ،‬تردیدی نیســت که ایــن امر در میان‬ ‫مدت عوارضــی خواهد داشــت و بهــای ان را همچنان‬ ‫مردم ترکیه خواهنــد پرداخت که با گیر افتــادن در تغییر‬ ‫خشونت امیز دیپلماســی حزب عدالت و توسعه و گفتمان‬ ‫هویتــی ان که عــاری از هرگونه عقالنیت اســت‪ ،‬گرفتار‬ ‫شده اند‪.‬‬ ‫‪27‬‬ ‫فکـر نـو‬ ‫از دریچه ای دیگر‬ ‫ما در این صفحات ســعی خواهیم کرد موضوعــات مختلف را از دریچه‬ ‫علوم انسانی بنگریم و در عین حال به برخی از حوزه ها مانند محیط زیست‪،‬‬ ‫دانشــگاه‪ ،‬حوزه های علمیه‪ ،‬فرهنگ و هنر نگاهی داشــته باشیم‪ .‬در واقع‬ ‫این صفحات‪ ،‬صفحات فکر و ایده و اندیشــه مجله اســت‪ .‬نوعی عقالنیت‬ ‫ارزش مدار برعکس علوم انسانی غربی که ابزارمدار هستند‪.‬‬ ‫وداع با خالق مدرنیته سیال‬ ‫زیگموند باومن در ‪ ٩١‬سالگی درگذشت‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫‪28‬‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫روایتی تازه از عربستان‬ ‫کتاب «عربستان ســعودی‪ ،‬مردم‪ ،‬گذشته‪،‬‬ ‫مذهب‪ ،‬فاصله طبقاتی و اینده» در بررســی ساختار‬ ‫حکومت عربســتان و تشــریح تفکر و زندگی مردم‬ ‫عربستان سعودی و اینده ای که ممکن است برای‬ ‫انها رقم زده شــود‪ ،‬در پانزده فصل تنظیم شــده که‬ ‫عنوان برخی سرفصل های ان عبارتند از «شکننده‬ ‫و اســیب پذیر»‪« ،‬مهارت هــای ال ســعود بــرای‬ ‫بقا»‪« ،‬هزارتــوی اجتماعی»‪« ،‬زنــان و تناقضات‬ ‫اجتماعی»‪« ،‬رانده شدگان»‪« ،‬بیم و امید» و «پایان‬ ‫بازی»‪ .‬کارن الیوت هاوس‪ ،‬روزنامه نگار و ســردبیر‬ ‫سابق وال اســتریت ژورنال و عضو ارشد اندیشکده‬ ‫علوم و امور بین الملل بلفر که سابقه استادی دانشگاه‬ ‫ هاروارد را در کارنامه خود دارد‪ ،‬این کتاب را به رشته‬ ‫تحریر دراورده است‪ .‬او با ابراز شگفتی از ناشناخته‬ ‫ماندنعربستانمی نویسد‪«:‬شگفتاینکهعربستان‬ ‫سعودی به طرز عجیبی ناشــناس باقی مانده است‪.‬‬ ‫گرچه سرنوشت و اینده این کشــور برای دنیا بسیار‬ ‫مهم اســت‪ ،‬اما دنیــا ان قدر درگیر حفــظ وضعیت‬ ‫موجود اســت که گویا صحبت کردن در این رابطه‬ ‫ممکن اســت سرنوشــت شــومی را برای وضعیت‬ ‫پایدار کنونی رقم بزند‪ .‬بنابراین گرچه بروز ناارامی ها‬ ‫در خاورمیانه و ســرنگونی رژیم های کوچک توجه‬ ‫جهانیان را در ســال ‪ ٢٠١١‬بــه خود جلــب کرد اما‬ ‫عربســتان ســعودی تا حدود زیادی نادیده گرفته‬ ‫شد‪ .‬در واقع باراک اوباما در ســخنرانی مهم اواخر‬ ‫بهارش دربــاره خاورمیانه‪ ،‬هرگز نامی از عربســتان‬ ‫نبرد‪« ».‬شکننده و اسیب پذیر» عنوان فصل نخست‬ ‫است و اشاره به دموکراسی در عربستان دارد‪ .‬فصل‬ ‫دوم «مهارت های ال ســعود برای بقــا» را در خود‬ ‫جای داده که به بررسی نوع برخورد ال سعود با مردم‬ ‫جامعه پرداخته و بــه برخی خصیصه های انها توجه‬ ‫کرده اســت‪« .‬اســام‪ ،‬دین برتر و دســتخوش»‬ ‫عنوان فصل ســوم است که در تشــریح رفتار مردم‬ ‫عربستان در خارج از مرزهای ان است‪ .‬فصل چهارم‬ ‫با نــام «هزارتــوی اجتماعی» نگاهی بــه وضعیت‬ ‫اجتماعی مــردم عربســتان دارد کــه در ان درباره‬ ‫ویژگی خانه هــای مــردم اطالعاتــی را پیش روی‬ ‫مخاطب قرار می دهد‪« .‬زنان و خطوط گسست» در‬ ‫فصل پنجم گنجانده شده است‪ .‬مولف معتقد است‬ ‫میان اختالفاتی که در جامعه ســعودی وجود دارد‪،‬‬ ‫هیچ کدام به اندازه وضعیت‪ ،‬نقش و اینده زنان مورد‬ ‫جدال و چالش برانگیز نیست‪.‬‬ ‫زیگموند باومن یکــی از مهم ترین جامعه شناســان‬ ‫دهه هــای اخیر اروپــا در نخســتین روزهای ســال ‪۲۰۱۷‬‬ ‫میالدی در خانه اش‪ ،‬در شهر لیدز انگلستان‪ ،‬از دنیا رفت‪.‬‬ ‫شهرت باومن بیشتر به خاطر ابداع نظریه «مدرنیته سیال»‬ ‫بود‪ .‬او از منتقدان جدی مصرف گرایی و جهانی سازی بود؛‬ ‫دو مقوله ای که به زعم او امکان گــذار از مدرنیته به جهان‬ ‫پســت مدرن را فراهم کردنــد‪ .‬زندگی شــخصی باومن نیز‬ ‫مواجهه مستقیمی بود با جنایات قرن بیستم؛ از هولوکاست‬ ‫تا اوارگــی و پناه جویی‪ ،‬از شــرکت در جنــگ دوم جهانی و‬ ‫سرویس های امنیتی‪ -‬نظامی شوروی تا تجربه استالینیسم‪.‬‬ ‫این تجربیــات مقوالتی چــون زندگی مــدرن‪ ،‬مهاجرت‪ ،‬‬ ‫ترس‪ ،‬مرگ و عشق را نیز به دغدغه اصلی اثارش بدل کرد‪.‬‬ ‫باومن از خالل همه این مسائل کوشید به این پرسش پاسخ‬ ‫دهد که چگونه انســان می تواند بــا تصمیم های اخالقی‬ ‫زندگی شــرافتمندانه ای داشته باشد؟ مســیر تفکر باومن‬ ‫دســتخوش تغییــرات قابل توجهی بــود؛ او به عنوان یک‬ ‫متفکر دست چپی مارکسیستی ساختارگرا به حساب می امد‪،‬‬ ‫در دهه ‪ ١٩٧٠‬از این رویکرد فاصله گرفت و از نیمه دوم دهه‬ ‫‪ ١٩٨٠‬تمایالتی به تفکر پست مدرن پیدا کرد و سایه ان بر‬ ‫عمده اثار دهه ‪ ١٩٩٠‬او افتاد‪ .‬با اغاز قرن جدید‪ ،‬نسبت به‬ ‫اندیشــه پســت مدرن نگاه انتقادی یافت و این نگاه تا اخر‬ ‫عمر با او بود‪ .‬باومن با وجود نــگاه انتقادی اش‪ ،‬همچنان‬ ‫رهایی را درون تناقضات پست مدرنیته می جست‪ .‬او در این‬ ‫سال ها قبل از دهه ‪ ١٩٩٠‬به یکی از صاحب نظران مشهور‬ ‫جامعه شناســی هرمنوتیکی‪ ،‬نظریه انتقادی‪ ،‬مارکسیسم‬ ‫هگلی‪ ،‬وجوه یوتوپیایی کمونیسم و از دهه ‪ ١٩٩٠‬به یکی از‬ ‫چهره های مشهور جنبش ضدجهانی سازی بدل شد‪ .‬او در‬ ‫اثار خود متاثر از اندیشه های فوکو‪ ،‬لوی‪-‬استروس‪ ،‬فروید‪،‬‬ ‫ادورنو‪،‬مکتبفرانکفورتولویناسبود‪.‬باومنبیشازپنجاه‬ ‫جلد کتاب نوشت؛ مدرنیته و پست مدرنیته‪ ،‬مصرف گرایی‪،‬‬ ‫جهانی ســازی و اخالق‪ .‬فعالیت جامعه شناختی او تالشی‬ ‫اصیل و مســتقل بود چراکه در پی شــناخت ســاخت های‬ ‫کلی و برطرف کــردن فاصله میان فهم جامعه شــناختی و‬ ‫عمل اجتماعی یا به عبــارت دیگر میان مطالعــه زندگی و‬ ‫خود زیســتن بود‪ .‬باومن از اولین تا اخریــن کتابش خود را‬ ‫یک سوسیالیســت می دانســت و با وجود انتقاداتی که به‬ ‫مارکسیسم داشت‪ ،‬ان را مطلقا رد نکرد‪ .‬مسیر کتاب شناسی‬ ‫باومن نشان می دهد که چگونه او از مارکسیستی ساختارگرا‬ ‫به شارح پســت مدرنیته و منتقد نظم جهانی‪ ،‬جهانی سازی‬ ‫و مصرف گرایی بــدل می شــود و از او متفکــر «اخالق»‬ ‫می ســازد‪ .‬از میانه دهــه ‪ ١٩٩٠‬باومن ماحصــل کارهای‬ ‫قبلی اش را در بررسی مسائل روز جامعه غربی به کار گرفت‬ ‫و نظریه «مدرنیته ســیال» را مطرح کرد‪ .‬او با بررسی پیوند‬ ‫جامعه غربی و مصرف گرایی به این نتیجه رسید که در نیمه‬ ‫دوم قرن بیســتم تغییر پارادایمی از «جامعــه تولیدی» به‬ ‫«جامعه مصرفی» اتفاق افتاده است‪ .‬او این تغییر پارادایم را‬ ‫از «مدرنیته جامد» به «مدرنیته سیال» (جامعه پست مدرن)‬ ‫تعریف کرد‪ .‬زیگموند باومن در ایران نیز متفکری شناخته ‬ ‫شده اســت‪ .‬تاکنون برخی اثار او به فارسی ترجمه شده که‬ ‫می توان به «اشــارت های پست مدرنیته)‪« ،‬عشق سیال‪:‬‬ ‫در باب ناپایداری پیوندهای انســانی» و «جامعه شناســی‬ ‫کاربردی در زندگی روزمره» اشاره کرد‪.‬‬ ‫انتقاد از مباحث نظری غیرکاربردی‬ ‫حجت االسالم محسن قرائتی‬ ‫حجت االسالم محسن قرائتی در نامه ای به مسئوالن‬ ‫فرهنگی‪ ،‬حوزه ها و دانشگاه ها نوشت‪« :‬شاید بتوان گفت‬ ‫یکــی از مهم ترین عوامل مشــکالت امروز ان اســت که‬ ‫بخش مهمی از درس های حوزه و دانشگاه‪ ،‬مباحث نظری‬ ‫یا محفوظات یا اطالعات غیرکاربردی اســت‪ ».‬او نوشته‬ ‫است‪« :‬انقالبی باید بشود که در ان خاک این باغچه عوض‬ ‫گردد‪ .‬به تمام کتاب ها و درس ها نگاه کاربردی شود‪ ،‬نمره ها‬ ‫و مدارک‪ ،‬بر اســاس مهارت ها ارائه گردد‪ .‬امروز اموزش و‬ ‫پرورش ما دیپلم تربیت می کند اما چند درصد از انان نوعی‬ ‫مهارت دارند که بعد از دیپلم وارد بازار کار شــوند‪ ،‬به کسب‬ ‫و مهارتی برســند‪ ،‬ازدواج کنند‪ ،‬منتظر استخدام نباشند‪ ،‬از‬ ‫دولت توقع نداشته باشند و به خاطر انکه از تحصیالتش کام‬ ‫گرفته اند ‪ ،‬به نظام عالقمند و از نظر روحیه جوانی بانشــاط‬ ‫باشند؟» قرائتی ادامه می دهد‪« :‬امروز اکثر تحصیلکردگان‬ ‫خاک اموزش و پــرورش‪ ،‬بی مهــارت‪ ،‬بی درامــد‪ ،‬بیکار‪،‬‬ ‫بی نشــاط‪ ،‬بدبین‪ ،‬پرتوقع‪ ،‬و کار را ننگ می دانند‪ .‬ایا نباید‬ ‫این خاک عوض شــود؟ امــروز بســیاری از خروجی های‬ ‫دانشگاه ها نیز جز محفوظات و مدرک‪ ،‬هیچ مهارتی ندارند‬ ‫و مدرک برای انها مانع کار است و جوانانی هستند پرتوقع و‬ ‫مطالبه گر و کسانی که بدون هیچ گونه تولیدی مصرف گرا‬ ‫و منتظر استخدام و کار دولتی هستند و حتی حاضر نیستند‬ ‫مهارت های پــدر خود را فرا بگیرند‪ ».‬اســتاد حــوزه درباره‬ ‫وضعیت حوزه نوشت‪« :‬حوزه های علمیه نیز این گونه است‪.‬‬ ‫باید برای طالب به نحوی برنامه ریزی شود که هر طلبه ای‬ ‫یک یا چند مهارت تبلیغی داشته باشند‪ .‬هر طلبه باید ان گونه‬ ‫تدریس کند که عوام بفهمد و خواص بپسندد‪ .‬ان گونه باشد‬ ‫که از درون خود‪ ،‬بتواند جلسات و کالس هایی را بدون تامین‬ ‫اعتبار و وابســتگی ایجاد کند‪ ،‬تمام روحانیون به خصوص‬ ‫روحانیون جوان باید شــیوه های جذب نســل نو را در حوزه‬ ‫فراگیرند‪ .‬شــیوه های دعوت به نماز‪ ،‬شــیو ه سبک زندگی‬ ‫درست‪ ،‬شیوه بیان تفسیر قران و روایات‪ ،‬استفاده از تاریخ و‬ ‫مثال و داستان و هنر‪ ،‬هر کدام مهارتی است‪».‬‬ ‫به سبک نقاشی استاد‬ ‫مدل یک روحانی امروزی‬ ‫پخش مستند کمال الملک در تلویزیون‬ ‫کتابی تازه درباره امام موسی صدر‬ ‫موج می اید‬ ‫یک خبرگزاری رفع توقیف می شود‬ ‫به دانشگاه امیدی نیست‬ ‫انتقاد از کمرنگ شمردن علوم انسانی در جامعه‬ ‫ششــمین دوره جایــزه دکتــر فتح اللــه مجتبایــی‬ ‫بــه پایان نامه هــای دکترا در حــوزه زبان و ادب فارســی و‬ ‫ادیان و عرفان در مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار شد‪ .‬در‬ ‫مراسم امســال موضوع غالب نگرانی حاضران از وضعیت‬ ‫نگران کننده دانشگاه ها بود‪ .‬باقر صدری نیا‪ ،‬استاد دانشگاه‬ ‫تبریز در این نشست به مصائب علوم انسانی در ایران اشاره‬ ‫کرد و گفت‪« :‬سنگ بنای کار از اغاز کج بنا نهاده شد؛ یعنی‬ ‫از همان روزگاری که ایران بعد از جنگ های طوالنی مدت‬ ‫از امپراتوری روســیه شکســت خورد و کارگزاران حکومت‬ ‫درصدد اسیب شناســی برامدند و به این نتیجه رسیدند که‬ ‫ما باید علوم جدید را فرا بگیریم‪ ،‬جایی برای علوم انســانی‬ ‫در نظر گرفته نشد و متوجه نشدند که مشکل بنیادی ایران‬ ‫علوم انسانی است‪ .‬ایشان گمان بردند با علوم تجربی و فنی‬ ‫و مهندسی و اعزام دانشجو به خارج می توان کار فروبسته‬ ‫ایران را گشود‪ .‬علوم انســانی از همان ابتدای رویارویی ما‬ ‫با تمدن جدید مغفول ماند و به حاشــیه رفــت‪ ».‬او با بیان‬ ‫اینکه در دوره قاجار و پهلوی و بعد نیــز ان تلقی ادامه پیدا‬ ‫کرد‪ ،‬ادامه داد‪« :‬ما علوم انســانی را جدی نگرفتیم و این‬ ‫را به ناخوداگاه مردم کشــاندیم که گویی علوم انســانی‪،‬‬ ‫علم به حســاب نمی اید‪ .‬نتیجه فاجعه ای اســت که امروز‬ ‫گریبانگیر ان هســتیم‪ ».‬فتح الله مجتبایی استاد برجسته‬ ‫فلسفه‪ ،‬ادیان و عرفان نیز در این نشست گفت‪« :‬متاسفانه‬ ‫به دانشــگاه ها امیدی نیســت‪ .‬من خودم ‪ ٧٠‬سال در این‬ ‫دانشــگاه ها اعم از ایران و خارج از ایران بــوده ام و با انها‬ ‫سروکار داشــته ام‪ .‬امروز باید اشــخاص و افراد خودشان‬ ‫دانشگاه شوند‪ .‬امروز کمیت بر کیفیت در دانشگاه های ما‬ ‫غلبه کرده است‪ ».‬مجتبایی با ابراز تاسف از اینکه روسای‬ ‫دانشگاه های ما غالبا پزشک یا مهندس بوده اند و از علوم‬ ‫انسانی خبر نداشته اند‪ ،‬ادامه داد‪« :‬در علوم انسانی گاهی‬ ‫الزم می شود یک رســاله برای یک نســخه خطی ده سال‬ ‫معطل بماند‪ ،‬زیرا اگر نسخه خطی را نبیند یا به کتابخانه ای‬ ‫که ان نسخه خطی در ان است‪ ،‬دسترسی پیدا نکند‪ ،‬کارش‬ ‫ناقص می ماند‪ .‬این نکته را در دانشگاه های ما و کسانی که‬ ‫برنامه های دانشــگاهی ما را می نویسند‪ ،‬نمی دانند‪ ».‬این‬ ‫استاد فلسفه یاداور شد‪« :‬باید برای علوم انسانی مخصوصا‬ ‫تاریخ و زبان و ادبیات فارسی این قاعده را برداشت و برای‬ ‫رســاله زمان قرار نداد‪ .‬این فشــردگی زمان باعث می شود‬ ‫رساله های دکترا که در این زمینه ها نوشته می شود‪ ،‬ناقص‬ ‫بماند زیرا گاهی نویســنده به کتاب یا نسخه ای خطی نیاز‬ ‫دارد و تنگی زمان مجال این کار را به او نمی دهد و رساله ها‬ ‫ناتمام می ماند‪».‬‬ ‫شکسپیر معاصر ما‬ ‫درباره کتابی که دیر ترجمه شد‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫زمان زیادی از حضور بیــژن زنگنه‪ ،‬وزیر نفت در‬ ‫صحن علنی مجلس و پاســخ گویی به چرایی تاکید بر‬ ‫افزایش خوراک پتروشــیمی ها خطاب به محمدرضا‬ ‫نعمت زاده‪ ،‬وزیر صنعت نمی گذرد که گفته بود‪« :‬من‬ ‫مسئول بخش پتروشیمی هســتم و وزیر صنعت طبق‬ ‫قانون هیچ مســئولیتی در ایــن بخش نــدارد‪ .‬اینکه‬ ‫اقای نعمت زاده زمانی مدیرعامل پتروشــیمی بوده و‬ ‫االن دوست دارد در امور مربوط به پتروشیمی دخالت‬ ‫کند‪ ،‬بحث دیگری است‪ ،‬ایشــان مسئولیتی ندارد‪».‬‬ ‫اما نعمت زاده باز هم با نوشتن نامه ای خطاب به یکی‬ ‫دیگر از اعضای کابینه یازدهم‪ ،‬وارد فاز حمایت شد و‬ ‫از علی طیب نیا وزیر اقتصاد خواســت «ضمن تثبیت‬ ‫قیمت فروش داخلی تمامی مواد پتروشیمی در بورس‬ ‫کاال‪ ،‬از هرگونه افزایش قیمت خودداری شود‪ ».‬گویا‬ ‫نعمت زاده به دنبال خواسته پیشــین خود برای خروج‬ ‫پتروشــیمی ها از بورس کاال اســت؛ خواســته ای که‬ ‫این بار بــا رنگ ولعاب افزایش نــرخ ارز برای چندمین‬ ‫بار مطرح می شود‪ .‬در نامه اخیر نعمت زاده به طیب نیا‬ ‫امده است‪« :‬احتراما باتوجه به نرخ ارز طی هفته های‬ ‫اخیر و به تبع ان افزایش قیمت فروش مواد پتروشیمی ‬ ‫در بورس کاال به اســتحضار می رســاند قیمت برخی‬ ‫محصوالت مهم و پرمصرف پتروشــیمی در هفته اول‬ ‫اذرماه در مقایســه با هفته اول ابان ماه سال جاری از‬ ‫جمله پلی پروپیلن گرید نســاجی‪ ،‬پلی اتیلن ترفتاالت‬ ‫گرید بطری‪ ،‬تولوئین دی ایزوســیانات‪ ،‬پلی بوتادین‬ ‫رابر و بنــزن‪ ،‬بــه ترتیــب ‪ ٢٩ ،٢٤ ،١٧ ،٩‬و ‪ ٤٥‬درصد‬ ‫افزایــش یافته که به تبــع ان موجــب افزایش قیمت‬ ‫تمام شــده محصوالت صنایع پایین دستی پتروشیمی‬ ‫نیز گردیده است‪ .‬بنابراین باتوجه به گستردگی مصرف‬ ‫مواد پتروشیمی در صنایع مختلف و به منظور جلوگیری‬ ‫از افزایش قیمت تمام شده این صنایع‪ ،‬دستور فرمایید‬ ‫تدبیری اتخاذ شــود تا ضمــن تثبیــت قیمت فروش‬ ‫داخلــی تمامی مــواد پتروشــیمی در بــورس کاال‪ ،‬از‬ ‫هرگونه افزایش قیمت خودداری شود‪ ».‬کارشناسان‬ ‫معتقدند وزیر صنعــت طالب خروج پتروشــیمی ها از‬ ‫بورس کاال برای خروج از رقابتی شدن قیمت خوراک‬ ‫پتروشیمی هاست‪ .‬محمدباقر نوبخت در نشست خبری‬ ‫در پاسخ به پرسش خبرنگاری مبنی بر موافقت دولت با‬ ‫نظرات وزیر صنعت برای خروج پتروشیمی ها از بورس‬ ‫کاال‪ ،‬با کنایــه گفته بود‪« :‬این از مواردی نیســت که‬ ‫دولت در خصوص ان اظهارنظر کند یا اظهارنظر کرده‬ ‫باشد‪ .‬این تحلیل های کارشناسی وزیر محترم صنعت‪،‬‬ ‫معدن و تجارت است‪».‬‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫«ایــن کتــاب بســیار دیر ترجمــه شــده اســت‪.‬‬ ‫می توانســت در همان روزهــای اوج تاثیرگــذاری اش بر‬ ‫کارگردانانی چون پیتر بروک‪ ،‬پیتر هــال و الک گینس به‬ ‫فارسی ترجمه شود تا ریشه های روند معاصرسازی در اثار‬ ‫ایــن کارگردانان با وضوح بیشــتری درک شــود‪ .‬از طرف‬ ‫دیگر‪ ،‬کتاب همچنان معاصر ماست؛ زیرا توضیح دهنده‬ ‫همان دلهــره‪ ،‬حساســیت‪ ،‬اضطراب و خشــونتی در اثار‬ ‫شکسپیر است که در هوای امروز استنشاق می کنیم‪ ».‬یان‬ ‫کات‪ ،‬چنان که مترجمِ «شکسپیر معاصر ما» می نویسد‪،‬‬ ‫کتاب خــود را خطاب به کســانی نوشــته کــه «مکبث»‬ ‫شکسپیر‪ ،‬کیفیت کابوس وار ســازوکار ارعاب را برایشان‬ ‫تداعی می کند و به انان نشان می دهد چگونه انکه سازوکار‬ ‫تاریخ را به حرکت درمی اورد‪ ،‬خــود زیر چرخ دنده های ان‬ ‫له می شــود‪ .‬چنین مخاطبانــی هنگام خوانــدن یا دیدن‬ ‫اثری از شکســپیر به جای غرق شــدن در اوهام رمانتیک‬ ‫یا جزئی نگری در مسائل عصر رنســانس‪ ،‬خود را رویاروی‬ ‫وقایعی خواهند یافت کــه در عین ارتباط بــا زمینه ای که‬ ‫در ان خلــق شــده اند‪ ،‬معاصر مــا نیز هســتند؛ این یعنی‬ ‫ِ‬ ‫معاصربودن شکســپیر‪ .‬کتاب کات‪ ،‬جز پیشگفتار‬ ‫همان‬ ‫مترجم و مقدمه از دو بخش تشــکیل شده‪« :‬تراژدی ها»‬ ‫و «کمدی ها» و این تقسیم بندی شــاید تنها بخش نگاه‬ ‫کالسیک کات به اثار شکســپیر باشد و باقی هرچه هست‬ ‫نگاهی بی بدیــل و یکه اســت‪ .‬هر یک از ایــن بخش ها‬ ‫چنانکه از عنوان شــان برمی اید به تراژدی ها‪ ،‬از هملت و‬ ‫مکبث تا اتللو و لیرشاه و کمدی های شکسپیر می پردازد‪.‬‬ ‫سه پیوســت نیز با عنوان «شکســپیر بی رحم و واقعی»‪،‬‬ ‫«دفتر یادداشــت یک شکسپیرشــناس» و «شکســپیر‬ ‫و جهان» دارد‪ .‬مقاله نخســت مربوط اســت بــه اجرای‬ ‫نمایش «تیتوس اندرا نیکــوس» به کارگردانی پیتر بروک‬ ‫که در ورشــو اجــرا شــده‪ .‬مقالــه «دفتر یادداشــت یک‬ ‫شکسپیرشــناس» به اجرای پیتر هال از «ریچارد ســوم»‬ ‫می پردازد و بخش اخر کتاب‪ ،‬جدولی است در دو ستون؛‬ ‫یکی وقایع مهم جهان از سال ‪ ١٤٧٥‬تا ‪ ١٦٤٩‬را برشمرده و‬ ‫دیگری اتفاقات مهم در انگلستان را در این فاصله فهرست‬ ‫کرده است‪ .‬کات شکسپیر را جدا از شخصیت و نیت خالق‬ ‫ان می خواند و باور دار د تراژدی های قدیم برای مردم قرن‬ ‫بیستم و بعد از ان حامل معنایی است که نزد مردم معاصر‬ ‫انها دور از ذهن تلقی می شد‪.‬‬ ‫گرانی ارز بهانه ای برای‬ ‫طرح دوباره خواسته‬ ‫قدیمی شد‬ ‫‪29‬‬ ‫مدل یک روحانی امروزی‬ ‫کتابی تازه درباره امام موسی صدر‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫‪30‬‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫ایران منهای جنگل‬ ‫روزانه ‪ ۴۰‬هزار هکتار از جنگل های شــمال‬ ‫مورد تخریــب کمی و کیفــی قرار می گیــرد؛ این‬ ‫اماری اســت که رئیس یک مجموعــه تحقیقاتی‬ ‫در حوزه منابع طبیعی ارائه داده است‪ .‬البته امارها‬ ‫دربــاره تخریب جنــگل از این هم بدتر و ســیاه تر‬ ‫اســت‪ .‬رئیس انجمن جنگل بانی ایران می گوید‪:‬‬ ‫«پیش بینی می کنیم شــاید در ‪ ۳۰‬ســال اینده در‬ ‫شمال کشور هیچ جنگلی نبینید‪ ».‬هادی کیادلیری‬ ‫استاد دانشــگاه و رئیس انجمن جنگل بانی ایران‬ ‫با اشــاره به نابودی کامل جنگل های شمال تا ‪۳۰‬‬ ‫ســال اینده می گویــد‪« :‬این موضــوع را به لحاظ‬ ‫بصری هم می شود دید‪ .‬شاهد این مدعا هم مرگ‬ ‫و میر دسته جمعی درختان اســت‪ ».‬او می گوید‪:‬‬ ‫«عوامل تخریب در کشــور ما غیرطبیعی اســت و‬ ‫از سوی دیگر اکوسیستم ما بسیار شکننده است؛‬ ‫‪ ۹۳‬درصد کشــور خشــک و نیمه خشــک است و‬ ‫کمتر از هفت درصد جنگل داریم و از این امار تنها‬ ‫یک درصد جنگل های شمال اســت‪ ».‬این استاد‬ ‫دانشــگاه ادامه می دهد‪« :‬جنگل هــای زاگرس‬ ‫به نوعی نابود شده و جنگل های شمال هم در حال‬ ‫نابود شدن است‪ ».‬کیادلیری به مرگ ‪ ۴۰‬میلیون‬ ‫درخت کهنســال اشــاره می کند و می گوید‪« :‬در‬ ‫شمال براساس یک امار در سه چهار سال اخیر ‪۴۰‬‬ ‫میلیون اصله درخت‪ ۳۰۰‬ساله خشک شده و جنگل‬ ‫در حال فروپاشی اســت‪ .‬االن الگوی اشفتگی ها‬ ‫عوض شده است‪ .‬وقتی الگوی اشفتگی ها عوض‬ ‫می شود بسیار هشداردهنده است‪ .‬اتش سوزی ها‬ ‫به شــدت افزایش یافته و در زاگرس دو تا سه برابر‬ ‫شــده اســت‪ ».‬درباره عوامل تخریب جنگل های‬ ‫شــمال مســائل بســیاری را مطــرح کرده اند که‬ ‫مهمتریــن ان عدم نظــارت کافی بر توســعه بوده‬ ‫اســت‪ .‬کیادلیری با اشــاره به مهمتریــن عوامل‬ ‫تخریب در جنگل هــا را این گونه شــرح می دهد‪:‬‬ ‫«اولین بحث ساختاری است‪ .‬منابع طبیعی با این‬ ‫عظمت که ‪ ۸۳‬درصد کشــور منابع طبیعی اســت‬ ‫زیرمجموعــه یک وزارتخانه اســت‪ .‬این خود گام‬ ‫اول تخریب اســت‪ ».‬رئیس انجمــن جنگل بانی‬ ‫ایران اضافه می کند‪« :‬بخشی از تخریب جنگل در‬ ‫زاگرس‪ ،‬کشاورزی است‪ .‬بعد بحث فرهنگی است؛‬ ‫توسعه باید در بســتر فرهنگی جامعه ایجاد شود‪.‬‬ ‫وقتی دولت هزار هزار کامیون درخت قطع می کند‬ ‫نمی توانید به مــردم بگویید از درخــت محافظت‬ ‫کنند‪ ».‬او به عوامل دیگر اشاره می کند و می گوید‪:‬‬ ‫«بحث بعدی بســتر قانونی است‪ .‬چارچوب هایی‬ ‫که در مجلس تصویب می شود خالف جهت توسعه‬ ‫است‪ .‬نمایندگان به جای دید ملی‪ ،‬نگاه منطقه ای‬ ‫دارند‪ .‬به خاطر منافع منطقه کل کشور را تحت تاثیر‬ ‫قرار می دهند‪ ».‬اوضاع در جنگل های کشور بسیار‬ ‫نگران کننده اســت‪ .‬نمی تــوان امارهــا را نادیده‬ ‫گرفت؛ امارهایی که بســیار هشداردهنده هستند‪.‬‬ ‫رئیس انجمن جنگل بانی ایــران می گوید‪« :‬عدم‬ ‫درک صحیح ما از توسعه ما را به بیراهه برده و فقط‬ ‫اکوسیستم را نابود کرده که یکی از دالیل نابودی‬ ‫جنگل های شــمال اســت؛ تکه تکه کردن باعث‬ ‫نابودی اکوسیستم شده است‪.‬‬ ‫ایین رونمایی از کتاب «بررسی ســیره اخالقی امام‬ ‫موسی صدر» نوشــته مهدی علمی دانشــور بیست وسوم‬ ‫دی ماه با حضور ایت الله علیرضــا اعرافی مدیر حوزه های‬ ‫علمیــه‪ ،‬ایت الله محســن اراکی دبیــرکل مجتمع تقریب‬ ‫مذاهباسالمی‪،‬حجت االسالمرضامختاریمدیرموسسه‬ ‫کتاب شناســی شــیعه و سید حســین اخوان علوی رئیس‬ ‫پارک علم و فناوری اســتان قم و نویسنده کتاب در موسسه‬ ‫امام خمینی(ره) برگزار شد‪ .‬ایت الله اعرافی امام جمعه قم و‬ ‫مدیر حوزه های علمیه در این ایین گفت‪« :‬دیدگاه های امام‬ ‫موسی صدر دقیقا همان دیدگاه های امام خمینی(ره) است؛‬ ‫چراکه تمدنی بودن اسالم و شمول و جامعیت اندیشه ناب‬ ‫اسالمی‪ ،‬حقیقتی نهفته در درون قران و معارف دینی اسالم‬ ‫است اما متاسفانه به دالیل گوناگون انحرافی در این اندیشه‬ ‫پدید امد‪ ».‬وی افزود‪« :‬نگاه جامع و کامل و نگاه تمدنی به‬ ‫اسالم در اندیشه امام موسی صدر موج می زند و این همان‬ ‫چیزی است که در انقالب اسالمی و اندیشه امام راحل(ره)‬ ‫به بهترین وجه تفسیر و تجلی پیدا کرد‪ ».‬مدیر حوزه های‬ ‫علمیه ادامه داد‪« :‬بســیاری از انســان های تحصیلکرده‪،‬‬ ‫تنها محیط پیرامون خود را می بینند و کمتر کسی را می توان‬ ‫یافت که مانند امام موسی صدر جهان و معادالت سیاسی‪،‬‬ ‫اجتماعی و اقتصادی اش را تشــخیص دهــد‪ ».‬ایت الله‬ ‫اعرافی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به تیزبینی‬ ‫امام موسی صدر در تحلیل رویدادهای جهان اسالم گفت‪:‬‬ ‫«امام موسی صدر هر چند در قم متولد شد و بخش اعظمی از‬ ‫تحصیالتش را در این شهر گذراند‪ ،‬اما نگاهی بلند‪ ،‬فراملی‬ ‫و فرامنطقه ای داشت و اشنا به معادالت اجتماعی‪ ،‬سیاسی‬ ‫و فکری جهان بود و حرکت وی در لبنان و خاورمیانه نشانگر‬ ‫این مساله است‪ ».‬ایت الله محسن اراکی دبیرکل مجمع‬ ‫تقریب مذاهب اســامی یکی دیگر از ســخنرانان این‬ ‫مراسم بود‪ .‬او در بخشی از سخنان خود گفت‪« :‬تحقق‬ ‫وحدتیکیازارمان هایاصلیواصیلامامموسیصدر‬ ‫بود‪ .‬ایشان در تحقق وحدت اسالمی نقش چشمگیری‬ ‫داشت و در راستای تشریح مولفه های وحدت برای مردم‬ ‫تالش بســیار کرد‪ ».‬اراکی اضافه کــرد‪« :‬تعابیری که‬ ‫توسط مردم مذاهب مختلف به ویژه مسیحیان لبنان در‬ ‫مورد امام موسی صدر شده و در کتاب های مختلف درج‬ ‫شده‪ ،‬غیرقابل تصور است‪ .‬سخنرانی ها‪ ،‬مقاالت و دیگر‬ ‫نوشته هایامامصدرنشانمی دهدکهایشاننه تنهایک‬ ‫فقیه و فیلســوف بوده بلکه در دیگر حوزه های مختلف‬ ‫فکری از جمله جامعه شناســی‪ ،‬صاحــب نظریه و تفکر‬ ‫خاص است‪ ».‬حجت االسالم مختاری‪ ،‬مدیر موسسه‬ ‫کتاب شناسی شیعه نیز دیگر ســخنران این مراسم بود‪.‬‬ ‫او در بخشی از ســخنان خود با اشــاره به اهمیت و لزوم‬ ‫تبیین دیدگاه های امام موسی صدر در حوزه های اخالق‬ ‫و تربیت‪ ،‬گفت‪« :‬امروزه نیازمند درس اموختن از روش‪،‬‬ ‫سیره و سلوک امام موسی صدر هستیم‪».‬‬ ‫به سبک نقاشی استاد‬ ‫پخش مستند کمال الملک در تلویزیون‬ ‫مســتند «کمال الملک» ســاخته کاوه بهرامی مقدم‬ ‫مخاطبان تلویزیون را با ابعاد گوناگون زندگی این شخصیت‬ ‫مهم هنر معاصر ایران اشــنا می کنــد‪ .‬کاوه بهرامی مقدم‪،‬‬ ‫کارگردانمستند«کمال الملک»کهبامجموعهسینماحقیقت‬ ‫برای اولین بار از شبکه مستند سیما روی انتن می رود‪ ،‬درباره‬ ‫اینمستندتوضیحداد‪«:‬مستند«کمال الملک»زندگیواثار‬ ‫محمد غفاری‪ ،‬از مشهورترین و بانفوذترین شخصیت های‬ ‫هنر معاصر ایران و خدماتی را که به ســرزمین مان داشــته‬ ‫است به تصویر می کشد‪ .‬در این مستند همچنین به تاسیس‬ ‫مدرسه ای که کمال الملک به ان همت گماشت و بعدها به‬ ‫وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی کنونی تبدیل شد‪ ،‬اشاره شده‬ ‫است‪ ».‬او گفت‪« :‬این مستند مخاطبان را با ابعاد سیاسی‪،‬‬ ‫اجتماعی و خانوادگی زندگی کمال الملک اشنا می کند و من‬ ‫برایساختشبسیارسختیکشیدم‪.‬پیداکردنلوکیشن های‬ ‫متعددفیلموبستگانکمال الملکبسیارزمان بربود‪.‬سازمان‬ ‫میراثفرهنگیکهمتولیفرهنگاینمرزوبوماست‪،‬نه تنها‬ ‫در انجام این کار فرهنگی به من کمکی نکرد‪ ،‬بلکه با نگاهی‬ ‫کاســب کارانه‪ ،‬ورود من به کاخ گلســتان و‪ ...‬را با مشــکل‬ ‫مواجه کرد‪ ».‬این مستندســاز تصریح کرد‪« :‬کمال الملک‬ ‫اولینهنرمندیاستکهباراه اندازیمرکزصنایعمستظرفه‪،‬‬ ‫اموزشهنریودانشگاهیراپایه ریزیکرد؛مرکزیکهسنگ‬ ‫بنای وزارت فرهنگ امروز ما است‪ .‬او با این حرکت ارزشمند‪،‬‬ ‫دستاوردهای هنری این سرزمین را در دامان خود پرورش‬ ‫داد و با به کارگیری اموزه های غربی‪ ،‬هنر نقاشــی ایران را‬ ‫تکاملبخشید‪».‬‬ ‫بهرامی مقدم ادامه داد‪« :‬جالب اینکه او در بسیاری‬ ‫ازتصمیم گیری هایاجتماعیوسیاسیزمانخودحضور‬ ‫داشــت‪ .‬هنرمندی که زمانی در تشــکیالت پادشــاهی‬ ‫زندگی می کرد‪ ،‬در دوران تبعید و در زندگی درویشــی خود‬ ‫به پناه اول نیازمندان تبدیل شــده بود و تنــور خانه او هم‬ ‫برای سفره خودش و هم برای ســفره دیگران داغ بود‪».‬‬ ‫او درباره ویژگی های این مستند گفت‪« :‬ساختار این فیلم‬ ‫مثل خود سبک نقاشــی کمال الملک ساده و کالسیک‬ ‫است‪.‬دربخش هایابتداییفیلمکهبیشتراطالع رسانی‬ ‫می شود‪ ،‬از شــیوه ساده و کالسیک اســتفاده کردم؛ اما‬ ‫در بخش های بعدی تالش کــردم در کنار مصاحبه ها از‬ ‫فرم ها و نمادهای متناسب با موضوع هم استفاده کنم‪».‬‬ ‫از عوامل این مســتند می تــوان به محمدرضــا تیموری‬ ‫تصویربردار‪ ،‬هامونبهرامی مقدمدستیارکارگردانوکاوه‬ ‫بهارمی مقدم نویســنده‪ ،‬محقق و کارگردان اشــاره کرد‪.‬‬ ‫تهیه کننده این مستند مرکز گســترش سینمای مستند و‬ ‫تجربیاست‪«.‬کمال الملک»شنبه‪ 25‬دیماهبرایاولین‬ ‫باردرمجموعه«سینماحقیقت»ازشبکهمستندسیماروی‬ ‫انتنرفتو‪ 26‬دیماهنیزبازپخششد‪.‬‬ ‫موج می اید‬ ‫یک خبرگزاری رفع توقیف می شود‬ ‫هفته گذشــته ســخنگوی هیات منصفه مطبوعات‬ ‫اســتان تهران اعــام کرد که خبرگــزاری مــوج در دادگاه‬ ‫مطبوعاتبااکثریتارامستحقتخفیفدانستهشدهاست‪.‬‬ ‫علی اکبر کســائیان‪ ،‬ســخنگوی هیات منصفه مطبوعات‬ ‫درباره جلســه دادگاه مطبوعات گفت‪« :‬دادگاه مطبوعات‬ ‫با حضور اعضای هیات منصفه مطبوعات در شــعبه شش‬ ‫دادگاه کیفری یک استان تهران به ریاست قاضی شقاقی‬ ‫و برای رســیدگی به اتهامات مدیران مسئول دو خبرگزاری‬ ‫موج و مهر برگزار شــد‪ ».‬او اتهام مدیر مســئول خبرگزاری‬ ‫مهر را نشــر اکاذیب و افشــای مطالب دادگاه عنوان کرد و‬ ‫گفت‪« :‬اعضای هیــات منصفه مطبوعات بــا اکثریت ارا‬ ‫این خبرگزاری را مجرم نشــناخت‪ ».‬کسائیان با بیان اینکه‬ ‫خبرگــزاری موج دو متهم داشــت که یکی مدیرمســئول و‬ ‫دیگری خبرنگار این خبرگزاری بود‪ ،‬اظهار داشت‪« :‬اتهامات‬ ‫هر دوی اینها پخش شایعات و نقل مطالب غیرواقع بود که‬ ‫با اکثریــت ارای اعضای هیات منصفــه مطبوعات مجرم‬ ‫شناخته نشدند‪ ».‬او ادامه داد‪« :‬اتهام افترا و تهمت نسبت‬ ‫به مقامات و نهادها هم برای این خبرگزاری بررسی شد که‬ ‫اعضای هیات منصفه مدیرمسئول خبرگزاری موج را با این‬ ‫عنوان اتهامی‪ ،‬مجرم شناختند‪ ».‬سخنگوی هیات منصفه‬ ‫مطبوعات تصریح کرد‪« :‬ضمنا هیات منصفه استان تهران‬ ‫خبرگزاری موج را مســتحق تخفیف دانســت‪ ».‬کسائیان‬ ‫در پاسخ به این ســوال که ایا با این تصمیم اعضای هیات‬ ‫منصفه مطبوعات خبرگزاری موج رفع فیلتر می شــود یا نه‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬با توجه به اینکه این خبرگزاری را مستحق تخفیف‬ ‫دانستیم و از انجایی که قاضی از نظر اعضای هیات منصفه‬ ‫معموال بهره می برد‪ ،‬احتماال این خبرگــزاری به زودی رفع‬ ‫فیلتر می شود‪ ».‬کساییان در این گفت وگو به نام متهمین‬ ‫اشــاره ای نکرد‪ .‬خبرگزاری مــوج ســاعت ‪ 4‬بعدازظهر ‪14‬‬ ‫شهریور ماه امســال با شکایات ســازمان های دولتی فیلتر‬ ‫شد‪ .‬سردبیر خبرگزاری موج اعالم کرده بود که تیکتی روی‬ ‫سیستم تیکتیگ پارس انالین که میزبانی ما را عهده دارد‬ ‫امده با این مضمون که «دبیرخانه کارگروه تعیین مصادیق‬ ‫محتوای مجرمانه‪ ،‬نشانی ‪ mojnews.ir‬بر اساس ماده ‪۲۳‬‬ ‫قانون جرایم رایانه ای مســدود اعالم می گردد‪ ».‬او ادامه‬ ‫داد‪« :‬در تماس های مکرری که داشتیم هنوز علتی اعالم‬ ‫نشده اســت‪ .‬طی تماس های تلفنی به ما اعالم کردند که‬ ‫«همین که به شــما گفته شده بر این اســاس فیلتر شدید‪،‬‬ ‫لطف کرده ایم و باید به دادسرا مراجعه کنید تا علت را متوجه‬ ‫شوید‪ ».‬ســردبیر موج خاطرنشــان کرد‪« :‬حدس می زنم‬ ‫به خاطر خبری که درباره تعزیرات کار کردیم این اتفاق افتاد؛‬ ‫چند بار هم تحت فشار قرار گرفتیم که خبر را از روی سایت‬ ‫برداریم اما این کار را نکردیم‪».‬‬ ‫شام زیر درختان بلوط‬ ‫اینه دوجلدی داستان کوتاه فرانسه‬ ‫تفسیرصحیفهسجادیه‬ ‫بخشسی وچهارم‪/‬استادمهدیقاسمی‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫اولینفلسفهامتحاناین‬ ‫استکهجوهروجودیانسان‬ ‫مشــخص شــود‪ .‬دوم اینکه‬ ‫استعداد نهفته ادمی بروز یابد‬ ‫و سوم اینکه انســان زندگی را‬ ‫جدیبگیرد‪.‬ریچاردکارلسون‪،‬‬ ‫روانشــناس امریکایی کتابی‬ ‫تحت عنوان«چگونهمی توان‬ ‫زندگیرااسانگرفت»نگاشته‬ ‫اســت که کتاب ارزشــمندی‬ ‫اســت‪ .‬اگر بتوان ان را با ایات و روایــات تطبیق داد باید‬ ‫عرض کنم که بســیاری از انها در اسالم بیان شده است‪.‬‬ ‫یکیازفصل هایصدگانهاینکتابایناستکهزندگی‬ ‫سراسرامتحانوازمایشاست‪.‬عبارتجالبیدراینکتاب‬ ‫امدهاستکهمی گوید‪«:‬امتحانبرایاناستکهانسان‬ ‫زندگی را جدی بگیــرد‪ ».‬اگر معلم بــه دانش اموز بگوید‬ ‫که از امتحان خبری نیســت‪ ،‬می خواهی درس بخوان و‬ ‫می خواهی نخــوان‪ ،‬دانش امــوز درس خواندن را جدی‬ ‫نمی گیرد‪ .‬اما اگر معالســت که بگوید امتحان می گیرم‬ ‫و مانند دوران مدرســه ما که هر پنج شنبه دروس هفتگی‬ ‫را امتحان می گرفتند باشــد‪ ،‬دانش امــوز درس را جدی‬ ‫می گیرد‪ .‬یک نکته مهم این اســت که اگر دانش اموز یا‬ ‫دانشجوییامتحانندهدرشدوارتقانمی یابد؛رشدوارتقا‬ ‫درسایهامتحاناست‪.‬دررابطهباخداوندوکماالتانسان‬ ‫نیزهمین گونهاست‪.‬مااگربخواهیمبهکمالورشدوارتقا‬ ‫برسیم در سایه امتحانات اســت که به چنین مقامی نائل‬ ‫می شویم‪ .‬بنابراین شــاید یک فلسفه امتحان نیز ارتقای‬ ‫معنویورشدانساناست‪.‬منفقطعبارتیازاقایمطهری‬ ‫دیدم که بحث رشد اســامی دارد‪ .‬خداوند در قران ایاتی‬ ‫دارد و در روایات نیز بیان شده است که رشد موضوع بسیار‬ ‫مهمی است‪ .‬خداوند زمانی که می خواهد درباره نمرود در‬ ‫مقابلحضرتابراهیمسخنبگویدمی فرمایدکهاوانسان‬ ‫رشیدی نیست؛ مراد از رشــید بودن رشد عقلی و فکری و‬ ‫روحی و اعتقادی است‪ .‬می فرماید رشد و ترقی انسان در‬ ‫ســایه امتحانات و ابتالئات الهی است‪ .‬فلسفه بال را سه‬ ‫چیزذکرکرده اند‪،‬انالبالءللظالمادبوللمومنامتحان‬ ‫و لالولیاء درجه؛ بال برای انســان های ظالم جنبه تربیت‬ ‫دارد‪.‬امامسجاد(ع)درنخستینفرازدعایابوحمزهثمالی‬ ‫می فرمایدالهیالتودبنیبعقوبتک؛خدایامنراباعقوبت‬ ‫و بال تادیب نکن بلکه با لطف و محبتت تادیب کن‪ .‬بال‬ ‫برای انســان های مومن امتحان است و برای اولیای‬ ‫الهی مانند امام حســین(ع)‪ ،‬حضــرت ابراهیم و ائمه‬ ‫معصومین علیهم الســام درجه اســت‪« .‬و اذا ابتلی‬ ‫ابراهیم ربه بکلمات فاتمهن قــال انی جاعلک للناس‬ ‫امامــا»؛ حضرت ابراهیــم(ع) را مبتال کردنــد تا به او‬ ‫مقام امامت دادند‪ .‬می خواهند به او درجه بدهند‪ ،‬او را‬ ‫امتحان می کنند و به او بال می دهند‪ .‬این روایت که از‬ ‫امیرالمومنین(ع) نقل شده است سه وجه بال را در دنیا‬ ‫بیان می کند‪« .‬ثم امرنا لیختبر طاعتنا»؛ به ما امر کرد‬ ‫که اطاعت ما را بیازماید که ما چقدر امر خداوند را جدی‬ ‫می گیریم‪« .‬و نهانا لیبتلی شکرنا»؛ ما را از معصیت و‬ ‫نافرمانی خــود نهی کرد تا ما را مبتلی کند و مشــخص‬ ‫شود چقدر شاکر هستیم‪ .‬پس دو مساله در اینجا وجود‬ ‫دارد؛ طاعتنا و شکرنا؛ ما چگونه او را اطاعت می کنیم و‬ ‫چگونه شکر نعمت هایش را به جا می اوریم‪.‬‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫قرن نوزدهم را می توان قرنی نامید که شالوده جهان‬ ‫جدید در ان قرن پی ریخته شــد‪ .‬ماندگارترین تاثیرها از‬ ‫قرن نوزدهم از فرانســه ای امده که اندکــی پیش از اغاز‬ ‫ســده انقالب را تجربه کرد و اندکی بعد از اتمام ان درگیر‬ ‫جنگی خونین اما بی ســرانجام چون جنــگ جهانی اول‬ ‫شد‪ .‬در چنین فضایی و در بستر تغییرات ناشی از انقالب‬ ‫فرانســه اســت که هنر و ادبیات فرانسه دســتاوردهایی‬ ‫بی نظیر خلق می کند و به یکی از پربارترین دوره ها تبدیل‬ ‫می شود‪ .‬در این دوره داســتان کوتاه به عنوان شاخه ای‬ ‫از ادبیات قواعد و ســاختار خود را پیدا می کند‪ .‬داستان‬ ‫کوتاه در ایــن دوران تبدیل به نوعی از ادبیات می شــود‬ ‫کــه از لطیفه هــای پنداموز گذشــته فاصلــه می گیرد و‬ ‫تبدیل می شــود به ژانری کــه در کنار شــعر و رمان برای‬ ‫خود جایگاهی ویژه می یابــد‪ .‬هر چند تاریــخ پیدایش و‬ ‫شکل گیری داستان کوتاه را در فرانسه به قرن شانزدهم‬ ‫نیز می رســانند اما بی گمان ترجمه ســروانتس به فرانسه‬ ‫تاثیر بســیاری بــر داستان نویســی فرانســه می گذارد و‬ ‫زمینه های مــادی و اجتماعــی برامده از انقــاب برای‬ ‫اولین بار داستان نویســان فرانســه را به ســمت داستان‬ ‫کوتاه سوق می دهد‪ .‬این گونه ادبی در قرن نوزدهم چنان‬ ‫فراگیر می شــود که رمان نویســان بزرگ ان دوران چون‬ ‫استاندال‪ ،‬بالزاک و زوال نیز می کوشند در این گونه اثاری‬ ‫بنویسند تا کار به انجایی کشیده می شود که نویسندگانی‬ ‫چون موپاســان تنها به داســتان کوتاه نویســی شــهره‬ ‫می شوند و تنها داســتان کوتاه می نویسند‪ .‬کتاب «شام‬ ‫زیر درختان بلوط» که با گزینش و ترجمه قاســم صنعوی‬ ‫منتشر شده مجموعه ای دو جلدی است برای شناساندن‬ ‫این دوره و این گونه از داستان نویســی در فرانسه‪ .‬البته‬ ‫این کتاب تنها به قرن نوزدهم فرانســه محدود نمی ماند‬ ‫و اثاری از نویسندگان فرانســوی تا نیمه اول قرن بیستم‬ ‫را دربر می گیرد‪ .‬صنعــوی در این اثر دوجلدی خود بیش‬ ‫از پنجاه نویســنده فرانســه را معرفی کرده و از هرکدام از‬ ‫انها یک یا چند اثر کوتاه ترجمه کرده اســت‪« .‬شــام زیر‬ ‫درختان بلوط» با اســتاندال اغاز می شــود؛ نویسنده ای‬ ‫که نویســندگی اش را بــا نام مســتعار اغاز کــرد و همین‬ ‫مساله کوچک تا شــورش ها و انقالب های دورانش کار‬ ‫نویســندگی اش را به شــدت تحت تاثیر قرار داد‪ .‬بدیهی‬ ‫است پس از استاندال‪ ،‬صنعوی به ســراغ بالزاک برود‪.‬‬ ‫بالزاک نویسنده ای است که او را اینه فرانسه دوران خود‬ ‫می دانند‪ .‬لیست ادیبان و نویســندگان فرانسوی پس از‬ ‫انقالب فرانسه تا نیمه اول قرن بیستم لیستی بلندباالست‬ ‫که شامل برخی از بزرگ ترین نویسندگان معاصر فرانسه‬ ‫اســت؛ نام هایی چون امیل زوال‪ ،‬مارســل امه‪ ،‬ویکتور‬ ‫هوگو و گی دوموپاســان نویسندگانی هســتند که برامده‬ ‫از سنت پس از انقالب فرانسه رشد کرده و در همان هوا‬ ‫قلم زده اند‪.‬‬ ‫فلسفهامتحان‬ ‫‪31‬‬ ‫سیاست‬ ‫معادالت جدید‬ ‫انتخابات نزدیک می شود‪ ،‬چهره های جدید هم از راه می رسند‪.‬‬ ‫حسن روحانی با رقبای تازه ای مواجه خواهد شد‪ ،‬نه فقط از جناح رقیب‬ ‫بلکه از سمت حامیانش‪ .‬در پرونده این هفته این مساله را مورد توجه‬ ‫قرار داده ایم‪.‬‬ ‫مرداناردیبهشت‬ ‫چهکسانیرقیبروحانی‬ ‫درانتخابات‪ 96‬خواهندبود؟‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫جهانگیری و نجفی‬ ‫گزینه هایپوششی‬ ‫ماهستند‬ ‫‪32‬‬ ‫اصالح طلبان نامزد معرفی‬ ‫می کنند که از روحانی‬ ‫امتیازبگیرند‬ ‫محمد عطریانفر‬ ‫محمد سعید احدیان‬ ‫‪1‬‬ ‫یــک خبــر مهــم ایــن روزهــا در محافل سیاســی‬ ‫سینه به سینه نقل می شــود‪ .‬یک خبر که هنوز رنگ و بوی‬ ‫رســمی نگرفته امــا تعداد راویان ان شــاید موجب شــده‬ ‫بر احتمال درســتی ان افزوده باشــد‪ .‬روایت این اســت‪:‬‬ ‫«هاشمی رفســنجانی در اخریــن جلســه ای که داشــته‬ ‫انتقاداتی جدی از حســن روحانی را مطرح کرده‪ ،‬نســبت‬ ‫به نوع و ضعــف تعامالت او با حاکمیــت اعتراض کرده و‬ ‫البته گفته که این نوع از دولت داری ممکن است به ضرر‬ ‫کشور باشد»‪ .‬محســن رضایی که دبیر مجمع تشخیص‬ ‫مصلحت نظام اســت وقتی با ســواالت خبرنگاران دراین‬ ‫مورد مواجه شده اینگونه پاســخ داده است‪« :‬روز یکشنبه‬ ‫(روز درگذشت ایت الله هاشمی ‪ 19‬دی) ما خدمت ایشان‬ ‫بودیم و بحث های مهمی صورت گرفت که محرمانه است‬ ‫اما جمع بندی ما ایــن بود که اگر بخواهیــم کار بزرگی در‬ ‫کشــور انجام دهیم همه باید با یکدیگر و با سیاست های‬ ‫کلی که رهبری ابالغ کرده اند همراه باشــیم تا پشــتیبانی‬ ‫مردم و مقام معظم رهبری را نیز داشــته باشیم‪ ».‬اگر این‬ ‫خبر صحت داشته باشد ایا می توان همین ابتدای مطلب‬ ‫این گزاره سوالی را مطرح کرد که‪« :‬ایا هاشمی رفسنجانی‬ ‫هم در زمره کســانی قرار گرفته بوده که به عبور از روحانی‬ ‫فکر می کنند؟»‬ ‫خبرهایی از جلسات محرمانه جماران‬ ‫نکته ایــن اســت که قبــل از درگذشــت هاشــمی‬ ‫رفســنجانی‪ ،‬خبرهای دیگــری هم در ایــن رابطه مطرح‬ ‫شــده بود‪ .‬از جمله اینکــه می گفتند هاشمی رفســنجانی‬ ‫می گویند حسن روحانی در جماران یک‬ ‫جلسه مشترک با هاشــمی رفسنجانی‬ ‫داشته اســت‪ .‬جلســه ای که ضمن ان‬ ‫هاشمی رفسنجانی به حســن روحانی‬ ‫گفته است که بهتر است قبول کند فرد‬ ‫یا افراد دیگری هم به همراه او به صورت‬ ‫پوششــی نامزد انتخابات شــوند تا انها‬ ‫بتوانند قدرت مانور بیشــتری داشــته‬ ‫باشند‬ ‫پنج جلســه محرمانه با محمد رضا عارف داشــته اســت‪.‬‬ ‫جلســاتی که بر مبنای ان این شــایعه را به وجود اورده بود‬ ‫که محمد رضا عارف گفته است‪« :‬یا من را خردادی کنید‬ ‫و یا اردیبهشتی»‪ .‬به یک معنا او گویا گفته بوده که یا برای‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری نامزد مورد حمایت ائتالف باشد‬ ‫و یا برای انتخابات هیات رئیسه خرداد ماه‪.‬‬ ‫شــرایط سیاســی برای حســن‬ ‫روحانی از جانب حامیانش تغییر‬ ‫کرده است‬ ‫اقاصادق کاندیدا می شود؟‬ ‫در خبر دیگری هم امده اســت که صادق خرازی بنا‬ ‫دارد نامزد انتخابات ریاست جمهوری اردیبهشت ماه شود‪.‬‬ ‫برخی می گویند جلساتی هم در این مورد تشکیل اما صادق‬ ‫خرازی فعال این قضیه را تکذیب کرده است‪.‬‬ ‫روحانی مخالفت کرد‬ ‫اما در جمــاران خبرهای دیگری هم بوده اســت‪.‬‬ ‫از جمله اینکه می گویند حســن روحانی در جماران یک‬ ‫جلســه مشــترک با هاشمی رفســنجانی داشــته است‪.‬‬ ‫جلســه ای که ضمن ان هاشــمی رفســنجانی به حسن‬ ‫روحانی گفته اســت کــه بهتر اســت قبول کنــد فرد یا‬ ‫افراد دیگری هم به همراه او به صورت پوششــی نامزد‬ ‫انتخابات شــوند تــا انها بتواننــد قدرت مانور بیشــتری‬ ‫داشــته باشــند‪ .‬این پیشــنهاد البته با مخالفت حســن‬ ‫روحانی مواجه می شود‪.‬‬ ‫راز ناهار کاری اقای وزیر‬ ‫ان گونه که وزیر بهداشــت روایت کرده او در اخرین‬ ‫روز از حیات هاشمی رفســنجانی‪ ،‬در یک ناهار کاری با او‬ ‫حضور داشته و حرف های مهمی هم در این جلسه مطرح‬ ‫شده است‪ .‬هفته گذشته اما خبر قابل توجهی در مورد این‬ ‫نشست کاری مطرح شد‪ .‬برخی کانال های تلگرامی نوشتند‬ ‫که براساس شــنیده ها‪ ،‬مرحوم هاشــمی پیش از فوت از‬ ‫سیاست‬ ‫دکتر هاشمی وزیر بهداشــت دعوت کرده و ناهار را با هم‬ ‫صرف کرده اند و در این نشســت مرحوم ایت الله هاشمی‬ ‫خطاب به وزیر اعالم می کند شرایط سیاسی به سود دولت‬ ‫و اقای روحانی نیســت و بنابراین نیاز به گزینه جایگزینی‬ ‫برای اقای روحانی وجود دارد تا در صورت تداوم شــرایط‬ ‫به زیان دولت‪ ،‬شــما را به عنوان نامزد ریاســت جمهوری‬ ‫معرفی کنیم‪.‬‬ ‫قاضی زاده هاشمی‪ ،‬وزیر بهداشــت البته بالفاصله‬ ‫بعد از انتشــار این خبر ضمن تکذیب این شــایعات گفته‬ ‫است‪ :‬متاســفم از اینکه در کشــورم هر دروغ و تهمتی به‬ ‫جز عده ای خاص رواج پیدا کرده و بدون برخورد در رسانه‬ ‫منتشر می شود‪ .‬مرکز روابط عمومی و اطالع رسانی وزارت‬ ‫بهداشــت‪ ،‬درمان و اموزش پزشــکی هم بعد از ان اعالم‬ ‫کرد مطلبی که در گروه ها و شبکه های اجتماعی با عنوان‬ ‫«اخرین وصیت سیاســی ایت الله هاشــمی رفسنجانی»‬ ‫منتشر شده‪ ،‬از اساس کذب است‪ .‬در ادامه این تکذیبیه‬ ‫امده بــود‪ :‬در اخرین دیــدار وزیر بهداشــت بــا ایت الله‬ ‫هاشمی رفســنجانی در ســاعات اخر عمر ایشــان‪ ،‬چنین‬ ‫صحبتی درخصوص انتخابات ریاست جمهوری ‪ ۹۶‬مطرح‬ ‫نشده است‪.‬‬ ‫اما قاضی زاده هاشــمی همیشــه از ســوی بخشی‬ ‫از اصالح طلبــان مورد نقــد بوده اســت‪ .‬بخشــی که بر‬ ‫این بــاور هســتند اقدامات قاضــی زاده بــرای انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری اســت‪ .‬به عنوان مثــال روزنامه ارمان‬ ‫بــا انتشــار کاریکاتور وزیر بهداشــت در صفحه نخســت‬ ‫خود‪ ،‬قاضــی زاده را به سیاســی کاری و برنامه ریزی برای‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری ســال ‪ 96‬متهم کرد و نوشته‬ ‫بود‪« :‬قاضی زاده هاشمی می خواهد رئیس جمهور شود؛‬ ‫تکذیب شود یا نشود اما برخی مراودات و روش های خبری‬ ‫شــدن برخی اقدامات وی این شــائبه را به ذهــن متبادر‬ ‫می کند که نکند هدفــی باالتر از وظایــف وزارتی مدنظر‬ ‫دارد‪ .‬چه ان زمان که موضع سیاســی خود را در ابهام قرار‬ ‫می دهد‪ ،‬چه زمانی که می داند برای بهتر دیده شــدن چه‬ ‫باید کرد و به کجا باید رفت! بد نیست در این زمینه نگاهی‬ ‫به عملکردهای یکی از رقبای روحانی در انتخابات گذشته‬ ‫ریاســت جمهوری بیندازیم‪ .‬او با اقدامات خــود در دوره‬ ‫مدیریتش سعی کرد ضمن خدمت رسانی‪ ،‬از این اقدامات‬ ‫بهره بــرداری تبلیغاتی و سیاســی الزم را هم بکنــد اما به‬ ‫هر دلیل نتیجــه مثبت و قابل انتظــاری نگرفت و حتی در‬ ‫شهری که او این خدمات را ارائه داد میزان رایش نسبت به‬ ‫کاندیداهای مطرح دیگر پایین تر بود‪ .‬حال اگر قاضی زاده‬ ‫هاشــمی به رغم میل باطنی خودش از ســوی دوستان یا‬ ‫مشــاوران در این مســیر (کاندیداتوری) حرکت کند باید‬ ‫تجربیات کاندیــدای شکســت خورده را مرور کند شــاید‬ ‫محبوبیت امروز او در ان زمان پاســخی معکوس دهد‪».‬‬ ‫جهانگیری می اید؟‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫می گویند هاشمی رفسنجانی پنج جلسه محرمانه با‬ ‫محمد رضا عارف داشته است‬ ‫سیاست‬ ‫یک خبر دیگر هم در این مورد وجــود دارد‪ .‬یکی از‬ ‫نمایندگان مجلس پیش از این گفتــه بود‪« :‬در این روزها‬ ‫معاون اول رئیس جمهور(جهانگیری) بــه افراد مختلف‬ ‫مراجعه می کنــد و می گوید که روحانی امیــد ندارد و دچار‬ ‫ تردید شــده اســت تا به نوعی خود او بتوانــد وارد عرصه‬ ‫شود‪ ».‬بعد از ان هم گفته شد که حسن روحانی در دیداری‬ ‫با اســحاق جهانگیری از دیدار هــای انتخاباتی او گالیه‬ ‫کرده و گفته اســت که بنا دارد شــخصا نامــزد انتخابات‬ ‫باشد‪».‬‬ ‫حاال ســوال این اســت که ایا اســحاق جهانگیری‬ ‫انگونه کــه برخی خبرهــای دیگر هم روایــت می کنند در‬ ‫نهایت نامزد انتخابات خواهد شد؟‬ ‫‪33‬‬ ‫سیاست‬ ‫برخی اخبــار حکایــت از ان دارد که قاضی زاده هاشــمی‬ ‫ چندان بی رغبت نیست که نامزد انتخابات ‪ 96‬باشد‪.‬‬ ‫اقای دکتر نامزد می شود؟‬ ‫«برخی برای نامزد شدنم در انتخابات ‪ ۹۶‬حرف هایی‬ ‫به من می زنند»‪ ،‬این واکنش مســعود پزشــکیان است به‬ ‫خبرهایی که در مورد نامزدی او منتشــر شده است‪.‬گفته‬ ‫می شود حتی او ســتاد های انتخاباتی اش را هم تشکیل‬ ‫داده است‪ .‬اما مسعود پزشکیان کیست؟‬ ‫مســعود پزشــکیان‪ ،‬متولد ‪ 1333‬در شــهر مهاباد‪،‬‬ ‫دوران مدرسه و هنرستان را در شــهرهای مهاباد و ارومیه‬ ‫گذراند و سپس در رشته پزشکی شهر تبریز قبول شد‪ .‬پس‬ ‫از انقالب مسعود پزشکیان به تاســیس انجمن اسالمی‬ ‫دانشجویان دانشــکده پزشــکی تبریز پرداخت‪ .‬در سال‬ ‫‪ ،1373‬از طــرف علیرضا مرندی‪ ،‬وزیر وقت بهداشــت و‬ ‫درمان دولت هاشــمی رفســنجانی‪ ،‬به ریاســت دانشگاه‬ ‫علوم پزشــکی تبریز منصوب شد و تا ســال ‪ 1379‬در ان‬ ‫دانشــگاه ماند‪ .‬فرهادی وزیر بهداشــت و درمان در دوره‬ ‫اول ریاســت جمهوری خاتمــی‪ ،‬در اواخــر دوران وزارت‬ ‫خود از پزشــکیان دعوت کرد که به عنوان معاون سالمت‬ ‫به تهران برود‪.‬به این ترتیب پزشــکیان عازم تهران شــد‬ ‫و شــش ماه معاونت سالمت وزارت بهداشــت را بر عهده‬ ‫داشت‪ .‬نهایتا در دور دوم ریاست جمهوری خاتمی‪ ،‬برای‬ ‫تصدی مقام وزارت بهداشت به مجلس معرفی شد و رای‬ ‫اعتماد گرفت‪ ».‬بعد از دوران وزارت پزشکیان در مجلس‬ ‫نهم و دهم نماینده تبریز بوده است‪ .‬او اکنون نایب رئیس‬ ‫مجلس است‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪34‬‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫حامیان نامزد پوششی در اکثریت‬ ‫ایده نامزد پوششی گویا غیر از هاشمی رفسنجانی‪،‬‬ ‫طرفداران دیگری هم داشــته اســت‪ .‬از جملــه مرتضی‬ ‫الویری‪ ،‬مشــاور نزدیک به هاشمی رفســنجانی در زمان‬ ‫حیاتش که درباره ضــرروت معرفی نامزد پوششــی گفته‬ ‫اســت‪« :‬به ســه دلیل ما احتمال می دادیــم و می دهیم‬ ‫که اقای روحانی را در صحنه انتخابات نداشــته باشــیم‪.‬‬ ‫اول انکه خودش نیایــد‪ ،‬مثال به او گفته شــود امدنت به‬ ‫مصلحت نیست یا فشارها انقدر زیاد شود که او بگوید من‬ ‫نیستم‪ .‬کروبی می گفت فکر می کنی ما نمی دانیم خاتمی‬ ‫رای نمــی اورد؟ ما یقین داریم‪ .‬می گفــت تو که روبه روی‬ ‫من نشســته ای‪ ،‬اگر کســی بگوید این الویری نیســت‪،‬‬ ‫اصغرزاده اســت من هم می گویم خاتمــی رای می اورد‪.‬‬ ‫می خواست به تعبیر خودش مثال لری بزند که من شیرفهم‬ ‫شوم‪ .‬دلیل دوم اینکه ما در مورد تصمیم شورای نگهبان‬ ‫نمی توانیم براورد روشــنی داشته باشیم‪ ،‬وقتی چهار سال‬ ‫پیش می بینیــم اقای هاشــمی رفســنجانی ردصالحیت‬ ‫می شود می توانیم احتمال دهیم با دالیلی که اصال برای‬ ‫ما روشن نیست و نخواهد شــد صالحیت اقای روحانی را‬ ‫هم زیر سوال ببرند‪ .‬پس باتوجه به عملکرد گذشته شورای‬ ‫نگهبان این اتفاق محتمل است‪ .‬مســاله سوم این است‬ ‫که بنا به دلیلی که االن قابل محاسبه نیست ممکن است‬ ‫فضای کلی جامعه به ضرر اقــای روحانی تغییر کند‪ .‬ما به‬ ‫کرات در کشورهای جهان ســوم این اتفاق را دیدیم و نه‬ ‫تنها در کشورهای جهان سوم ‪ ،‬بلکه حاال امریکا هم جلوی‬ ‫چشم ماست‪ .‬در کشور ما هم ممکن است در ان روز های‬ ‫اخر ناگهان یک شایعه معادالت را به هم بزند و ارای اقشار‬ ‫فرودست را به طرف خاصی متمایل کند‪.‬به این سه دلیل‬ ‫هست که دوستان ما به صورت جدی به فکر مطرح کردن‬ ‫افرادی هســتند که این افراد‪ ،‬نه در عرض اقای روحانی‪،‬‬ ‫بلکه در طول ایشان مطرح می شوند‪ .‬به عبارت دیگر اینها‬ ‫مطرح نمی شوند که با اقای روحانی رقابت کنند و ارای او را‬ ‫بشکنند‪ .‬بلکه مطرح می شوند که اگر یکی از سه عاملی که‬ ‫اشاره کردم اتفاق افتاد دست ما خالی نباشد‪».‬‬ ‫در میانه تصمیم گیری درباره روحانی‬ ‫درباره حسن روحانی حرف و حدیث در اصالح طلبان‬ ‫زیاد اســت‪ .‬برخی می گوینــد اصالح طلبان نبایــد زیر بار‬ ‫حمایت از او در ســال ‪ 96‬بروند‪ .‬برخــی می گویند نباید در‬ ‫مورد حسن روحانی ریسک کرد‪ .‬برخی هم می گویند باید‬ ‫فقط از او حمایت کــرد‪ .‬محمدرضا تاجیــک در این مورد‬ ‫گفته است‪« :‬برای من بسیار عجیب است که برخی افراد‬ ‫چگونه به خود اجازه می دهند به صورت علنی عنوان کنند‬ ‫که جریان اصالحات در انتخابات اینده قرار اســت از چه‬ ‫کسی حمایت کند و هنوز هیچ اتفاقی رخ نداده استراتژی‬ ‫جریان اصالحات در انتخابات ریاســت جمهوری اینده را‬ ‫برای رســانه ها تئوریزه می کنند‪ .‬برای من هنوز مشخص‬ ‫نیست این نگاه مســتبدانه و توتالیتر چگونه در بین برخی‬ ‫شخصیت های اصالح طلب شکل گرفته که به خود اجازه‬ ‫می دهند به نام نامی جریان اصالحات ســخن بگویند‪ .‬ما‬ ‫باید اجازه بدهیم پنجره ای جدید در جریان اصالح طلبی باز‬ ‫شود و نسیمی تازه به این جریان وزیدن کند‪».‬‬ ‫همین چندی پیش شــرق از تاجیک پرســیده بود‪:‬‬ ‫«در فضای رسانه ای تا به حال از قول اصالح طلبان بر این‬ ‫موضوع تاکید شده که همچنان در ســال ‪ 96‬هم از اقای‬ ‫روحانی حمایــت خواهند کرد‪ .‬حتی برخــی از تحلیلگران‬ ‫معتقدند که انتخابــات ‪ 96‬با همه این اتفاقات و اســیبی‬ ‫که بدنــه اجتماعی از ماجراهــای اخیر خورده اســت‪ ،‬به‬ ‫دلیل اینکه راه دیگری ندارد‪ ،‬مثل اینکه فقط یک ماشین‬ ‫برای عبور داشته باشــد‪ ،‬مجددا اقای روحانی را انتخاب‬ ‫خواهد کرد‪ ،‬این چه اندازه به واقعیت نزدیک اســت؟ ایا‬ ‫درباره الترناتیوهای اقای روحانی به طور جدی در جریان‬ ‫اصالح طلبی بحث شــده اســت یــا نــه؟» و تاجیک هم‬ ‫جمالت کوتاهی که در گفت وگو با ارمان امروز بیان کرده‬ ‫را اینگونه بسط داد‪:‬‬ ‫«بلــه؛ می شــنوم و می خوانــم کــه برخــی بــه نام‬ ‫نامی کلیــت و تمامیت اصالح طلبی از حــاال تجویزهایی‬ ‫می کنند‪ ،‬من چنین صالحیتی را نــه برای خودم و نه برای‬ ‫دوســتانی که از این موضع ســخن می گویند‪ ،‬نمی بینم؛‬ ‫باید ببینیم عقل جمعی در فضــای اصالح طلبی چه حکم‬ ‫می کنــد‪ .‬در نهایت باالخــره نخبــگان اصالح طلبی کنار‬ ‫هم می نشــینند به جمع بنــدی می رســند و ان جمع بندی‬ ‫را به عنــوان اراده جریــان اصالح طلبــی در اینده مطرح‬ ‫می کننــد‪ .‬می دانــم در جریــان اصالح طلبــی‪ ،‬خیلی ها‬ ‫هســتند که به گزینه های دیگری می اندیشــند و خیلی ها‬ ‫هستند که از شــرایط کنونی عبور کرده اند؛ اما ایا تصمیم‬ ‫و تجویز انها عقالیی اســت؟ من درباره هیچ کدام از اینها‬ ‫صحبت نمی کنم؛ زیرا استدالل های الزم را نه شنید ه ام و‬ ‫نه ارائه کرده ام؛ اما باید در مواجهه عقول و استدالل ها‪،‬‬ ‫ما به اســتدالل برتر برســیم و در نهایت همه به قواعد ان‬ ‫تن بدهیم‪ ،‬هرچند برخی از ما از ان دل خوشــی نداشــته‬ ‫باشــیم یا چندان نپســندیم؛ اما به هرحال به عنوان عقل‬ ‫جمعی باید پذیــرای ان باشــیم‪ .‬هنوز ان اتفــاق نیفتاده‬ ‫است؛ بنابراین اگر برخی از افراد جایی صحبت می کنند‪،‬‬ ‫من دوستانه از انها می خواهم یا تاکید کنند که اظهارنظر‬ ‫شــخصی می کنند‪ ،‬یا اینکه باالخره به شــکلی ســخنان‬ ‫خودشــان را توجیه کنند کــه بدنه اصالح طلبــی متوجه‬ ‫شــود‪ ،‬اینها چنین اقتدار‪ ،‬مقبولیت و منزلتــی دارند که به‬ ‫نام تمامی اصالح طلبان سخن بگویند؛ بنابراین این فضا‬ ‫وجود دارد و ناظر به روزهای اتی است‪ .‬ما به زمان احتیاج‬ ‫داریم تا درباره اینکه چه فضایی باید ایجاد شود و چه کسی‬ ‫باید کاندیدای اصالح طلبان شود‪ ،‬تصمیم بگیریم و ببینیم‬ ‫ما می خواهیــم با چه برگی بــازی کنیم؛ ایــن هنوز کامال‬ ‫مشخص نشده است‪».‬‬ ‫در اظهارنظــری دیگــر عطریانفــر گفتــه اســت‪:‬‬ ‫«اصالح طلبانی که اقای روحانی را گزینه اول و اخر اعالم‬ ‫کرده اند‪ ،‬نظر شخصی خود را مطرح نکرده اند‪ ،‬بلکه نوعا‬ ‫اظهــارات انها معطوف بــه جمع بندی جبهــه اصالحات‬ ‫اســت‪ ،‬جبهه ای که رهبــران اصالحات نیــز در میانه ان‬ ‫نقش تمام کننده و تعیین کننده ای دارند‪ ».‬احمد شــیرزاد‬ ‫هم در مقاله ای در روزنامه ارمان امروز در این باره نوشــته‬ ‫بود‪« :‬معتقــدم طرح چنین مســاله ای (نامزد پوششــی)‬ ‫انحرافی است و به هر دلیلی که مطرح شده یا کج سلیقگی‬ ‫اســت یا به نوعی خدایی نکرده غرضــی در مطرح کردن‬ ‫چنین موضوعی وجود دارد‪».‬فیض ا‪ ...‬عرب سرخی نیز‬ ‫دیگر فعال ســتادی اصالح طلبی بود که بحث کاندیدای‬ ‫پوششــی را به باد انتقاد گرفت‪ .‬او در مصاحبــه با روزنامه‬ ‫الکترونیکی امید ایرانیان طــی اظهاراتی گفت‪« :‬معرفی‬ ‫کاندیدای پوششی ممکن است مشکالتی را ایجاد کند‪.‬‬ ‫کسانی که این بحث را مطرح کردند‪ ،‬دغدغه هایی داشتند‬ ‫که واقعی هم است اما به نظرم این مســاله ای نیست که‬ ‫ما ان را بخواهیم در ســطح عمومی مطــرح کنیم و حتی‬ ‫برایش کار تبلیغاتــی انجام دهیم‪ .‬این دغدغــه را باید در‬ ‫سطح تصمیم گیران جبهه حل و فصل کرد‪ .‬بنابراین من به‬ ‫دوستان همراه دولت توصیه می کنم از تبلیغاتی کردن این‬ ‫بحث بپرهیزند‪ .‬چون بحث از یک دغدغه است‪».‬عبدی‬ ‫درباره بحث حمایت تام یا مشروط اصالح طلبان از روحانی‬ ‫به اعتماد گفته اســت‪ :‬اصالح طلبان گمــان می کنند که‬ ‫چاره ای جز حمایــت از روحانی ندارنــد‪ ،‬در حالی که باید‬ ‫نگاه شــان را به نحوی اصالح کنند که ایــن گزینه را نه از‬ ‫روی ناچــاری که ان را انتخــاب خود بدانند! او در پاســخ‬ ‫به این ســوال که چرا اصالح طلبان یکپارچــه از روحانی‬ ‫حمایت می کنند‪ ،‬تصریح می کند‪ :‬چــرا نکنند؟ دنبال چه‬ ‫چیزی هستند که ممکن باشد و بتوانند ان را از طریق دیگر‬ ‫تامین کنند؟ عبــدی همچنین درباره بحــث «کاندیدای‬ ‫پوششی و الترناتیو روحانی» یا به قول تاجیک «کارت های‬ ‫اصالح طلبــان» نیز در پاســخ به خبرنگار اعتمــاد اینطور‬ ‫می گویــد که‪« :‬چنیــن پرسشــی در حال حاضــر بیهوده‬ ‫است‪ ،‬اهدافی را که روحانی در حال حاضر تامین می کند‪،‬‬ ‫حتی باالتر از ســقف امکانات اصالح طلبان است‪ .‬باالتر‬ ‫از ســقفی که خودشــان بتوانند تامین کننــد‪ .‬طرح چنین‬ ‫پرســش هایی ناشــی از فقدان تحلیل و برنامه روشن نزد‬ ‫برخی از اصالح طلبان اســت‪ .‬در ادامه همین مناقشات‪،‬‬ ‫«محمد هاشــمی» بــرادر هاشــمی و از کارگزارانی های‬ ‫قدیمی نیز به صحنه امــد در بخشــی از گفت وگوی خود‬ ‫با خبرگــزاری ایلنا دربــاره هر دو موضوع ســخن گفت‪ .‬او‬ ‫در اشــاره به بحث کاندیدای پوششی و در پاســخ به ایلنا‬ ‫تصریح کرد‪« :‬اگر اصالح طلبان چنین موضوعی را مطرح‬ ‫می کنند و می گویند در کنار روحانی گزینه های دیگری باید‬ ‫داشته باشیم به این دلیل است که اگر بر فرض یک درصد‬ ‫صالحیت روحانی تایید نشــد افراد دیگری وجود داشــته‬ ‫باشــند‪ ،‬که در صورت تایید نیازی نیســت در کارزار رقابت‬ ‫نامزد دیگری حضور داشته باشند‪ .‬باید به یاد داشته باشیم‬ ‫از طرفی انتخاب گزینه دیگر در کنار روحانی باعث ریزش‬ ‫رای او می شــود؛ زیرا هر شــخصی که وارد میدان رقابت‬ ‫می شود برای خود میزانی رای دارد که می تواند ارای نامزذ‬ ‫اصلی را کاهش دهد‪ .‬درون جناح اصالح طلب بعضا اگر‬ ‫چنین مسائلی مطرح می شود عمدتا توسط اشخاص گفته‬ ‫می شــود‪ .‬ما نمی بینیم در شــورای اصالح طلبان یا یکی‬ ‫از احزاب ان چنین مطالبی مطرح شــود‪ ،‬عموما این نوع‬ ‫حرف ها از سوی شخص گفته می شود‪ ».‬او همچنین در‬ ‫تامیا مشروط و شاید در کنایه به‬ ‫اشــاره به ماجرای حمایت ّ‬ ‫تاجیک! در ادامه صحبت هایش تصریح کرد‪« :‬نباید این‬ ‫توقع را داشت هر جریانی که از او(روحانی) حمایت می کند‬ ‫حتما باید جایی در کابینه داشته باشد‪».‬‬ ‫رقبای اصالح طلب روحانی‬ ‫سیاست‬ ‫تغییر راهبرد؛ گزینه های پوششی جریان اصالحات به رقبای روحانی بدل گشتند‬ ‫مسعود ندافان‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫روایت انتخابات اردیبهشــت ‪ 96‬اغاز شــده اســت؛‬ ‫ســتادهای انتخاباتی مقدمــات رقابت نفس گیــر را مهیا‬ ‫کرده اند؛ در زمســتان‪ ،‬بهار سیاست ورزی برای کلید داری‬ ‫پاستور فرا رسیده اســت‪ .‬در میان اصولگرایان‪ ،‬هر روز بر‬ ‫صف «احســاس تکلیف» افزوده می شــود گویا از تجربه‬ ‫شکست خرداد ‪ 92‬درس اموزی نکرده اند‪ .‬ان سوی سپهر‬ ‫سیاسی نیروهای سیاســی ائتالف ‪ 92‬قرار دارند؛ انان در‬ ‫سوگ هاشمی رفسنجانی‪ ،‬کنشگر راهبردی ائتالف‪ ،‬دچار‬ ‫خالء مدیریت و بحران جانشینی شده اند‪.‬‬ ‫برخی اخبار از تغییرات جدی در ماه های اتی در صحنه‬ ‫سیاسی کشور حکایت می کنند؛ زمزمه های از تردید حضور‬ ‫حســن روحانی برای انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم‬ ‫و حضــور نامزد های اصالحات در قالــب تاکتیک «گزینه‬ ‫پوششی» جدی شده است‪ .‬در این نوشتار به صورت موجز‬ ‫به بررسی این رخداد در صحنه سیاسی کشور می پردازیم‪.‬‬ ‫می دانند و همچنان پس از سه ســال منازع سیاسی میان‬ ‫اصالح طلبان با دولت یازدهم بر ســر «بدنــه اجتماعی»‬ ‫اســت؛ اصالح طلبــان «ســازمان رای» هجده میلیونی‬ ‫حسن روحانی را سرمایه اجتماعی اختصاصی خود قلمداد‬ ‫می کنند و از «توهم» سازمان رای مستقل برای بی نیازی‬ ‫از اصالح طلبان ســخن می گوینــد و به کلیددار پاســتور‬ ‫هشــدارهای جدی عدم حضور مجــدد در پاســتور برای‬ ‫چهار ســال اینده می دهند؛ هرچند این هشدارها از جنس‬ ‫«ســهم خواهی» اســت ولی برای دولتی با شاخصه های‬ ‫گفتاردرمانی مشکالتی نگران کننده است‪.‬‬ ‫چنین شرایطی باعث شده است که شرایط «تردید»‬ ‫بــرای حضــور در انتخابــات در افــکار سیاســی حســن‬ ‫روحانی پدیدار شــود‪ .‬حجت االســام مســیح مهاجری‪،‬‬ ‫سال به دست امده است از بین می رود و مفاسد اقتصادی‬ ‫بیشتر از گذشته ایجاد خواهد شد که خطر بزرگی برای کشور‬ ‫محسوب می شود‪ ...‬ایشان مقداری دچار تردید بودند؛ ولی‬ ‫به این نتیجه رسیده اند که حضور داشته باشند‪ ».‬روند تردید‬ ‫برای حضور حتی در گفت وگوی ویژه تلویزیونی نیز استمرار‬ ‫یافت به نحوی که حســن روحانی در ‪ 13‬دی در پاســخ به‬ ‫مجری صدا و ســیما که می پرســد ایا کاندیدای انتخابات‬ ‫اینده می شــوید‪ ،‬گفت‪« :‬هنوز فرصت زیــادی تا ان زمان‬ ‫باقی مانده است‪».‬‬ ‫پس از فوت هاشمی رفسنجانی به عنوان پدرمعنوی‬ ‫دولت یازدهم تردیدها برای حضور حسن روحانی افزایش‬ ‫یافت‪.‬عبداللــه ناصری از اعضــای ســازمان مجاهدین‬ ‫انقالب اسالمی عدم حضور حسن روحانی را «پایان دادن‬ ‫استمرار تردید حضور روحانی‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫مدیرمســئول روزنامه جمهوری اسالمی‪ ،‬از نزدیکان مورد‬ ‫وثوق هاشمی رفســنجانی و حســن روحانی اســت‪ .‬او در‬ ‫گفت وگویی پرده از تردید حضور حسن روحانی در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری دوازدهم برداشت و اظهار داشت‪« :‬اخیرا‬ ‫به ایشان گفتم شــما کار درســتی کردید که امدید و االن‬ ‫واجب اســت که ادامه دهید و باید بمانید؛ اگر نمانید همه‬ ‫تالش چهار ســال شــما از بین می رود‪ .‬می دانید که اقای‬ ‫روحانــی در دوران جنگ یکی از مســئوالن اصلی بود و از‬ ‫همه تار و پود و مســائل ان اگاهی دارد‪ .‬ایشان یک سال‬ ‫پس از شــروع ریاست جمهوری شــان به من گفتند هشت‬ ‫سال دوران احمدی نژاد سه برابر هشت سال دوران جنگ‬ ‫به مملکت ضربه زده است‪ .‬اقای روحانی دقیق است و امار‬ ‫در اختیار اوست‪ .‬این حرف او شعاری نیست‪ .‬حال درست‬ ‫کردن چنیــن مملکتی با این خصوصیات بســیار ســخت‬ ‫است‪ ...‬اگر اقای روحانی کاندیدا نشوند و باتوجه به اینکه‬ ‫شخص خاصی را هم برای کاندیداتوری مد نظر نداریم که‬ ‫قدرت مقابله با رقبا را داشته باشد؛ بنابراین هر انچه در چهار‬ ‫به حیات سیاسی» دانست و خواهان تکرار «راه هاشمی»‬ ‫برای پیروزی در انتخابات اتی شد و در همین راستا اظهار‬ ‫داشت‪« :‬اقای روحانی شخصیت هوشمند سیاسی است؛‬ ‫ی هاشمی‪ ،‬اقای روحانی باید با اعتماد‬ ‫اتفاقا با ارتحال اقا ‬ ‫به نفس کامل ایســتادگی روی پاهای خودش را به جامعه‬ ‫نشــان دهد و حتما نامزد انتخابات ریاست جمهوری سال‬ ‫‪ 96‬شود و مطمئنا رای هم خواهد اورد‪ ،‬ممکن است جریان‬ ‫رقیب یعنی اصولگرایــان رادیکال بــرای او برنامه هایی را‬ ‫طراحی کرده باشــند تا بخواهند انتخابات را دو مرحله ای‬ ‫کنند یا رایش را کاهش دهند اما عدم حضور اقای روحانی‬ ‫در صحنه انتخابات سال ‪ 96‬به منزله پایان دادن به حیات‬ ‫سیاسی خودش است‪ .‬حتما اقای روحانی حتی اگر اقای‬ ‫هاشمی در قید حیات بود‪ ،‬می توانست مشروط به اینکه با‬ ‫تیم منسجم کارامد کار کند‪ ،‬مطالبات مردم را پاسخ دهد و‬ ‫در اینده حیات سیاســی موثرتری داشته باشد بنابراین نبود‬ ‫اقای هاشمی یک کاتالیزوری باید برای اقای روحانی تلقی‬ ‫شود که به طور جدی تر اســتین باال بزند و در انتخابات ‪96‬‬ ‫سیاست‬ ‫دولــت یازدهــم خواهــان ان اســت کــه در بســتر‬ ‫«گفتاردرمانی» به مشــکالت مردم بنگرند؛ گفتاردرمانی‬ ‫در ســاختار دولتــی دارای مولفه هــای خاص اســت که‬ ‫‪ .1‬حل مشکالت اساسی را به اینده – مانند دوران پسابرجام‪-‬‬ ‫وعده می دهد و در شرایط فعلی اقدام قابل توجهی انجام‬ ‫نمی دهــد ‪ .2‬وضعیت پیشــین را «اســتثنایی» توصیف‬ ‫می کند و شرایط صدارت سیاسی خود را «نرمالیزاسیون»‬ ‫تلقی می کند و بر این باورند که افکار عمومی شاهد شیفت‬ ‫اقدامات مدبرانه دولتی در سطح مختلف هستند ‪ .3‬مقصر‬ ‫مشکالت کشور را دولت پیشــین و منتقدان فعلی معرفی‬ ‫می کنند و بــرای حل ان راهکار ارائــه نمی کنند‪ .‬به همین‬ ‫خاطر دولت یازدهم «گفتاردرمانی» را بــر «کار درمانی»‬ ‫با پروژه های «جنگ روانی» در کشــور که بــه «دوقطبی‬ ‫اجتماعــی» منجر می گــردد؛ ترجیح می دهد زیرا شــاهد‬ ‫فرســایش ســرمایه اجتماعی خود پس از دوران نامناسب‬ ‫پســابرجام و فیش های حقوقی هستند؛ هراس انان اقبال‬ ‫ســازمان رای مبتنی بر نگرش اقتصادی به قطب مخالف‬ ‫خود است زیرا حســن روحانی پس از برجام در گفت وگو با‬ ‫مردم اظهار داشت‪« :‬در این راستا یکی از وعده های دولت‬ ‫این بود که سانتریفیوژ بچرخد اما زندگی مردم هم بچرخد‬ ‫و چرخش ســانتریفیوژها زمانی برای ما ارزشمند است که‬ ‫چرخ اقتصاد هم در چرخش باشــد و این کار و این هدف را‬ ‫امروز از ماه ها‪ ،‬هفته ها و روزهای قبل نزدیک تر می بینیم‪».‬‬ ‫اما در دوران پســابرجام‪ ،‬مردم نیز مانند مســئوالن دولتی‬ ‫دســتاورد «تقریبا هیچ» ان را به طور کامل درک کرده اند و‬ ‫به همین خاطر دولت یازدهم سعی می کند که سازمان رای‬ ‫«اقتصادی» پیشــین خود را به سازمان رای «اجتماعی»‬ ‫بدل سازد و دلواپسی دولت «حفظ» و «گسترش» پایگاه‬ ‫رای خود در الیه های مختلف اجتماعی اســت و در همین‬ ‫راستا به بزرگنمایی لغو کنســرت ها در مشهد‪ ،‬فیلتر فضای‬ ‫مجازی و‪ ...‬اقدام می کند‪ .‬زیستار سیاسی دولت یازدهم‬ ‫نشان داده است که «دولت وام دار» است؛ اصالح طلبان‬ ‫مهم تریــن مولفه پیروزی حســن روحانی در خــرداد ‪ 92‬را‬ ‫حضور ســرمایه اجتماعی انان در پــای صندوق های رای‬ ‫‪35‬‬ ‫سیاست‬ ‫حضور پیدا کند و بــا تیم منســجم تر و مقتدرتری کارهای‬ ‫ناتمام خودش را تمام کند‪».‬‬ ‫گزینه پوششی یا اصلی‬ ‫اولین بار محمدجواد حق شناس از اعضای شورای‬ ‫مرکزی اعتمــاد ملی به بهانه حضور پرشــمار نامزدهای‬ ‫اصولگرایــان از تاکتیــک «گزینه پوششــی» رونمایی‬ ‫کرد؛ وی در همین راســتا اظهار داشــت‪« :‬اگر جریان‬ ‫همراه دولت تشــخیص دهد که گذاشتن برخی نامزدها‬ ‫در کنــار روحانی این شــرایط را فراهــم می کند که یک‬ ‫حلقــه حفاظتی بــرای ایجاد یک فرصــت برابر و توازن‬ ‫حول روحانی تشــکیل شــود‪ ،‬احتمــال ان وجود دارد‬ ‫و نه تنهــا می تواند بــه کمــک روحانی بیایــد و خطری‬ ‫برای مجموعه نیســت‪ ،‬بلکه برای پیشــگیری حوادث‬ ‫غیر مترقبــه ای در ســناریوهای مختلــف از جمله عدم‬ ‫تایید احتمالی شورای نگهبان می تواند کارساز باشد‪».‬‬ ‫اما روایت صریــح را محمدصادق جــوادی حصار بیان‬ ‫داشــت؛ او بهانه «ردصالحیت» را بــرای حضور گزینه‬ ‫اصالحــات در رقابت سیاســی بیان داشــت؛ بهانه ای‬ ‫که امکان پذیر نیســت و در همین راســتا گفت‪« :‬برای‬ ‫انتخاب یک شــخصیت رای اور بیــش از هرچیز اجماع‬ ‫افــراد مختلف بر ســر کاندیدای احتمالی مهم اســت‪.‬‬ ‫معرفی یک شــخصیت برای جایگزینی روحانی چندان‬ ‫مهم نیست‪ ،‬مهم این است که اصالح طلبان بتوانند از‬ ‫یک فرد در صورت رد صالحیت روحانــی حمایت جامع‬ ‫کنند‪ .‬اگر بخواهیم شخصیتی را معرفی کنیم که اجماع‬ ‫بر سر ان صورت گیرد‪ ،‬دســت جناح اصالح طلب خالی‬ ‫نیست و این امکان برای گزینه های مختلفی وجود دارد‬ ‫که هم ظرفیت جذب رای مردم را دارند و هم می توانند‬ ‫گروه های مختلف را در جریــان اصالحات قانع کنند که‬ ‫پتانسیل اداره کشور و پیشــبرد اهداف اصالح طلبان را‬ ‫دارند‪ .‬اصالح طلبان باید شــرایط را بررســی کنند‪ ،‬اگر‬ ‫در شــرایطی قرار گرفتیم که مجبور بودیــم بنابه دلیلی‬ ‫در نبود روحانــی کاندیدایی معرفی کنیم‪ ،‬دســت خالی‬ ‫نباشیم‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪36‬‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫عارف‪ ،‬قاضی زاده یا پزشکیان‬ ‫بار دیگــر مرد «ســاکت» و «کتــوم» اصالحات در‬ ‫راس نهاد تصمیم ســاز انتخاباتــی اردوگاه چپ نشــینان‬ ‫سیاســت کشــور قرار گرفته اســت‪ ،‬حتی اگــر محوریت‬ ‫کارگزاران سازندگی را خدشه دار ســازد‪ .‬محمدرضا عارف‬ ‫پس از مرقومه دستور در خرداد ‪ 92‬و شکست در برابر علی‬ ‫الریجانی گالیه دارد؛ گالیه او مبنی بر ناکارامدی «هویت‬ ‫اصالح طلبانه» در تصمیم سازهای ائتالف ‪ 92‬است و مانع‬ ‫اصلی ان را هاشمی رفســنجانی می داند و حــاال با فقدان‬ ‫حیاتی او فرصــت برای بروز هویــت اصالح طلبانه مدنظر‬ ‫وی مهیا شده است‪.‬‬ ‫گزینه بعدی قاضــی زاده اســت؛ او اخرین میهمان‬ ‫هاشمی رفسنجانی بوده اســت؛ از جزییات اخرین جلسه‬ ‫هاشمی رفسنجانی با قاضی زاده خبری مخابره نشده است‪.‬‬ ‫قاضی زاده با ســفر به شــهرهای محروم و طرح ســامت‬ ‫محبوبیت مناســبی میان قشــر ضعیف جامعه که از دولت‬ ‫یازدهم ناراحت هستند؛ پیدا کند‪ .‬شاید قاضی زاده اخرین‬ ‫پیشنهاد ان یار سفر کرده باشد‪.‬‬ ‫گزینــه بعــدی از دل پارلمــان اســت؛ مــردی از‬ ‫تبار اذربایجــان؛ پارلمانتاریســتی بــه نام پزشــکیان‪ .‬او‬ ‫اصالح طلبی اســت کــه از مطالباتش پــس از انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری دهم کوتاه نیامده است؛ بنابراین دارای‬ ‫هویت اصالح طلبانه سرخورده در عصر اعتدال است و از‬ ‫سوی دیگر سازمان رای تضمین شده در میان استان های‬ ‫اذری زبان دارد‪.‬‬ ‫جهانگیری و نجفی گزینه های پوششی ما هستند‬ ‫گفت وگوی مثلث با محمد عطریانفر‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫اقای هاشــمی فــوت کــرد و جــای او در عرصه‬ ‫سیاســی کشــور امروز خالی اســت‪ .‬یک سری‬ ‫تحلیل های مختلفی در مــورد تغییرات معادالت‬ ‫و ارایش صحنه مطرح می شود‪ .‬برخی معتقدند‬ ‫که اقای هاشمی محوری بود که هم در حاکمیت‬ ‫رایزنــی و عرصه را بــرای فعالیت هــای باز جناح‬ ‫اصالحات و اعتــدال فراهــم می کــرد و اگر هم‬ ‫تندروی در جناح اصالحات و اعتدال می خواست‬ ‫شکل بگیرد‪ ،‬می توانست ان را کنترل کند‪ .‬بعد از‬ ‫اقای هاشمی وضعیت ائتالفی که سال ‪ 92‬شکل‬ ‫گرفت‪ ،‬به چه صورت درمی اید؟‬ ‫ظرفیتــی کــه جناب اقــای هاشمی رفســنجانی‬ ‫در دورانی که در قید حیــات بودند‪ ،‬داشــتند‪ ،‬عمدتا یک‬ ‫ظرفیت پرتوانی بود که چون خودشــان از شخصیت های‬ ‫موسس نظام جمهوری اســامی بودند‪ ،‬یک باور قطعی و‬ ‫اراده اهنینی داشتند که با چه مکانیزمی می توان مجموعه‬ ‫ظرفیت های سیاســی نظــام را در مســیر اهــداف ملی و‬ ‫منافع ملی هدایت کرد‪ .‬این ظرفیت بــزرگ در مقاطعی با‬ ‫مقاومت هایی از ناحیه تندروی های چپ و راســت مواجه‬ ‫بود و در مقاطعی هم اقای هاشــمی توفیقاتی داشتند و در‬ ‫مقاطعی هم مورد حذف قرار گرفتند‪ .‬ولی خوشبختانه بعد‬ ‫از دولت جناب اقای خاتمی‪ ،‬نیروهایی که در جریان چپ‬ ‫اصالحات در حق اقای هاشمی رفســنجانی‪ ،‬تکلیف ملی‬ ‫خودشــان را خوب ایفا نکردند و در حق ایشان نامرادی ها‬ ‫و ناروایی هایی به وجود اوردنــد‪ ،‬به یک جمع بندی قطعی‬ ‫رسیدند که این حق اقای هاشــمی نبود که نظریه معتدل‬ ‫ایشــان را زیر پــا بگذارند و از کنــارش عبور کننــد بنابراین‬ ‫به ســرعت به ســمت این رفتند که روابط خودشــان را به‬ ‫این نظریه کــه مهمتر از خــود اقای هاشمی رفســنجانی‬ ‫بود‪ ،‬ســازگار کنند و روابــط فیمابین جریــان اصالحات و‬ ‫اقای هاشــمی روزبه روز به سمت بهبود و بهینه شدن پیش‬ ‫رفت‪ .‬امروز ما در وضعیتــی قرار داریم کــه ان نظریات و‬ ‫دیدگاه هایی که اقای هاشمی در حوزه مدیریت معتدل و به‬ ‫دور از هرگونه افراط و تندروی داشــت در درون اصالحات‬ ‫تبدیل به یــک وضعیت نهــادی و درواقع نهادینه شــود‪.‬‬ ‫بنابراین باورم این است که با عدم حضور اقای هاشمی که‬ ‫متاسفانه امروز در میان ما نیســتند و زود ما را ترک کردند‪،‬‬ ‫این نظریه که اقای هاشــمی روی ان پافشاری می کردند‪،‬‬ ‫پابرجاست و با عدم حضور اقای هاشــمی ان نظریه رنگ‬ ‫نمی بازد و ماندگار خواهد شد و اصالحات ان پایبندی جدی‬ ‫خودش را هم نشان داده و هم باور دارد و هم ان اراده را در‬ ‫جهت تحققش به کار خواهد گرفت‪ .‬از این جهت وضعیتی‬ ‫که ما برای انتخابات ســال ‪ 96‬خواهیم داشــت‪ ،‬به لحاظ‬ ‫ســرفصل های عمومی سیاست ورزی شــباهت تام و تمام‬ ‫با ســال ‪ 92‬خواهد داشــت و تغییر عمده ای با رفتن اقای‬ ‫هاشمی در این عرصه به وجود نخواهد امد‪.‬‬ ‫برخی ائتالفی که سال‪ 92‬بین اعتدال و اصالحات‬ ‫ایجاد شــد را یکی می دانند یعنــی تفکیکی بین‬ ‫اعتدال و اصالحات نمی توان قائل شــد‪ .‬به نظر‬ ‫شما واقعا فقط نام های شان متفاوت است و در‬ ‫مجموع یک جناح سیاســی هســتند یا به لحاظ‬ ‫محتوایی واقعا ائتالفی بین اعتدال و اصالحات‬ ‫رخ داد؟‬ ‫محمد عطریانفر‪ ،‬عضو ارشــد حــزب کارگزاران‬ ‫ســازندگی در نظر گرفتن نامزد پوششی برای روحانی‬ ‫را هوشــیاری جریان اصالحات می داند و معتقد است‬ ‫نجفی و جهانگیری بهتریــن گزینه ها برای ایفای این‬ ‫نقش هستند‪.‬‬ ‫بارها و بارها این نظریه ابراز شده که اصالح طلبی‬ ‫یک نظریه سیاسی است اما اعتدالگرایی یک مشی و یک‬ ‫روند و یک رفتار است و مبنای نظری به معنای کالسیک و‬ ‫فلسفه سیاسی ندارد‪ .‬اعتدال مشی ای هست که جزو ذات‬ ‫اصالح طلبی هســت‪ .‬فی الواقع انچــه رخ داده جماعتی‬ ‫از دوستانی اســت که دارای نظریه ازادیخواهی بوده اند و‬ ‫دموکراسی را قبول داشتند و مردمساالری را می فهمیدند‪،‬‬ ‫نظام جمهوری را بر پایه والیت فقیه بر اســاس قرائتی که‬ ‫حضرت امام(ره)داشتند و رهبری هم بر ان تاکید داشتند‪،‬‬ ‫باور و التــزام دارند و به هــر حال ظرفیتــی بودند که حول‬ ‫محور اقای روحانی در قالب حزب اعتدال و توسعه فعالیت‬ ‫می کردند‪ .‬فی الواقع اینها جماعتی بودند که شباهت زیادی‬ ‫با اندیشه کارگزاران داشــتند که خود کارگزاران هم صفت‬ ‫حقیقی و یک نظریه مستقل جدای از اصالح طلبی نداشت‪،‬‬ ‫بلکه نظریات سیاســی اش اصالح طلبانــه و رویکردش‪،‬‬ ‫یک رویکرد تکنوکراتی بوده اســت‪ .‬انچه االن پیش روی‬ ‫خودمان داریم این اســت که بر بستر اصالح طلبی تمامی‬ ‫ نظریه های اعتدالــی که از رفتارهای تنــد افراطی فاصله‬ ‫گرفته اند ذیل اندیشــه اصالح طلبی قابــل تعریف و قابل‬ ‫تجمیع و قابل همراهی و همدلی بــرای تحقق یک پروژه‬ ‫سیاسی هستند‪ .‬عالوه بر این داستان در سال ‪ 92‬انچه که‬ ‫از ناحیه اصالح طلبان شاهد بودیم این بود در یک بازی و‬ ‫رقابت حذفی به اقای روحانی رســیدند‪ .‬چراکه امکان پیدا‬ ‫نکردند که نیروی اختصاصی خودشان را در صحنه بیاورند‬ ‫و اقای عارف هم ضمن اینکه بخشــی از اصالح طلبان را‬ ‫نمایندگی می کرد‪ ،‬به دلیل اینکه دارای جامعیت و شهرت‬ ‫و قابلیتی برای اینکه به قدرت سیاســی برســد و یک توان‬ ‫عملیاتی برای پیروزی قطعی داشــته باشــد‪ ،‬نبود‪ ،‬به نفع‬ ‫اقــای روحانی خارج شــد‪ .‬بنابراین اقــای روحانی در یک‬ ‫شرایط خاصی نماینده و کاندیدای اصالح طلبان شد‪ .‬اما‬ ‫امروز با اقای روحانی ای مواجه هستیم که تجربه سه سال‬ ‫و نیم مدیریــت را دارد و توفیقاتی هم داشــته و باور عموم‬ ‫اصالح طلبان به عنوان یک نظریه جمعی این است که االن‬ ‫اقای روحانی را فوق تصورات خودشان ارزیابی می کنند‪.‬‬ ‫طبعا در چنین وضعیتی اقای روحانی به طور قطعی‪ ،‬نامزد و‬ ‫نماینده اینده انتخابات ریاست جمهوری نزد اصالح طلبان‬ ‫هست‪ .‬از این جهت هیچ فاصله و فراغ و دوئیتی و دوگانگی‬ ‫بین جماعت دوســتان ما که از نیروهای نزدیکتر به اقای‬ ‫روحانی بودند و با تیمی که تحت عنوان اصالحات ایشان را‬ ‫همراهی می کردند‪ ،‬به وجود نخواهد امد‪ .‬روی این حرف‬ ‫تو گو می شود و کسانی که‬ ‫بیش از یک سال اســت که گف ‬ ‫در حوزه فعالیت های سیاســی نقشی دارند در قالب احزاب‬ ‫و غیراحزاب و شخصیت های موثر‪ ،‬این نظر را باز و تبیین‬ ‫و استدالل کردند و در شــرایط فعلی‪ ،‬امروز اصالح طلبان‬ ‫افتخار می کنند که نامزد انتخاباتی شان اقای روحانی باشد‪.‬‬ ‫نکتــه دیگــری کــه وجــود دارد اینکــه خیلی از‬ ‫اصالح طلبان اقای روحانــی را یک اصالح طلب‬ ‫نمی داننــد و او را عضــو ســابق یا فعلــی جامعه‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫سیاست‬ ‫روحانیــت مبــارز می داننــد امــا شــما می گویید‬ ‫اصالح طلبــان امــروز اقــای روحانــی را فراتر از‬ ‫تصورات خودشان می بییند و نگاه اصالح طلبی‬ ‫هم بــه او دارند‪ .‬باتوجــه به اینکــه باالخره اقای‬ ‫هاشــمی یک ســری از انتقادهایی که بــه اقای‬ ‫روحانی در سه ســال و نیــم عمر دولــت یازدهم‬ ‫وارد بود‪ ،‬مدیریت می کرد‪ ،‬فکــر می کنید از این‬ ‫به بعد همــان مدیریت انجام می شــود و ایا خود‬ ‫اصالح طلبان این مدیریــت را انجام می دهند یا‬ ‫اینکه انتقادات نســبت به اقای روحانی علنی تر‬ ‫می شود؟‬ ‫هر مدیری کــه مدیریت می کند بــه مثابه امالی‬ ‫نانوشــته ای اســت که غلط نــدارد‪ .‬طبیعی اســت وقتی‬ ‫رئیس جمهوری کابینه ای را تشــکیل می دهد و همکارانی‬ ‫را انتخاب می کند‪ ،‬در عملکــرد و فعالیت های روزمره انها‬ ‫ممکن است خطا و اشکال و ضعف هم باشد که این ضعف‬ ‫می تواند ناشــی از عملکرد خود فرد باشد یا ناشی از شرایط‬ ‫سیاسی ان سازمان دولتی باشــد که از گذشته (دوره اقای‬ ‫احمدی نژاد) بر او تحمیل شده اســت‪ .‬این جنبه ها خیلی‬ ‫نمی تواند منشا اختالف و دوئیت و دوگانگی باشد اما نکته‬ ‫مهمتر اینکه اصالح طلبان و اصالح طلبی مقوله ای است‬ ‫که باید بین شان فرق قائل شــد‪ .‬اصالح طلبی وجه ذاتی‬ ‫دارد‪ .‬عنصری که خودش را اصالح طلــب تلقی می کند‪،‬‬ ‫به صرف تلقی کفایــت نمی کند و باید رفتارش با اندیشــه‬ ‫اصالح طلبی احراز شود‪ .‬در یک معنای روشن تر در قالب‬ ‫یک مثال عنوان می کنم؛ اگر یک حوزه جمعیتی را داشته‬ ‫باشــید و این حوزه جمعیتی یک حوزه محــدود ‪ 5‬هزار نفر‬ ‫باشــند‪ ،‬به صرف اینکه باالی ســر این فضای جغرافیایی‬ ‫جمعیتی بنویسید فالن شــهر اما انجا شهر نمی شود چون‬ ‫باید مناسباتی در درون این قلمرو جمعیتی جریان پیدا کند‬ ‫که ماهیت شهر بدانجا دهد‪ .‬اینکه کسی را بگوییم که مثال‬ ‫این طرف خودش را اصالح طلب می داند ولی رویکردش‬ ‫اصالح طلبانه نباشد‪ ،‬از نظر اندیشــه اصالح طلبی مردود‬ ‫است و درســت عکس این داســتان هم صادق است‪ .‬به‬ ‫این معنا که اگر شخصی ولو با سابقه و پیشینه ای که عضو‬ ‫یک نهاد دیگری بوده باشد که نامش هم جامعه روحانیت‬ ‫مبارز بوده باشــد یا در درون مجموعه دیگری فعالیت های‬ ‫دیگری هم داشــته‪ ،‬امروز اگــر عملکردش در دســتگاه‬ ‫فکری اصالح طلبانه و اصالح طلبی‪ ،‬اصالح طلبانه باشد‪،‬‬ ‫رفتار او اصالح طلبانه اســت‪ .‬فی الواقع نــگاه ما فرایندی‬ ‫است و ساختاری نیســت‪ .‬به چه دلیل ما به این جمع بندی‬ ‫رســیدیم که مصلحــت ملــی و مصلحــت اصالح طلبی‬ ‫ماســت که اقای روحانی نامزد ما شود و اقای عارف به نفع‬ ‫ایشــان از صحنه خارج شــود؟ به دلیل همیــن توفیقاتی‬ ‫است که فرایندی به داســتان نگاه می کردیم‪ .‬مگر اقای‬ ‫هاشمی رفســنجانی تحت این عناوین کلی اصالح طلب‬ ‫بــود؟ اقــای هاشمی رفســنجانی‪ ،‬از هــر اصالح طلبی‪،‬‬ ‫اصالح طلب تر بود ولــی هیچ گاه عنــوان اصالح طلبی را‬ ‫یدک نمی کشید و فراتر از این جایگاه می ایستاد‪ .‬در اینجا‬ ‫باید بگویم اقــای روحانی هم به رغم اینکــه در دوره ای در‬ ‫جامعه روحانیت مبارز بوده اســت و زمانی شاید عضو حزب‬ ‫جمهوری اسالمی بوده‪ ،‬امروز رفتار و اقدامات و نوع نگاه‬ ‫و جهت گیری و شیوه مدیریت او به گونه ای است که بسیار‬ ‫در مقام و در رتبه عالی قرار می گیرد و از منظر اصالح طلبی‬ ‫قابل دفاع است‪ .‬این رفتار‪ ،‬رفتار اصالح طلبانه است‪.‬‬ ‫فکر می کنید در نبود اقای هاشــمی‪ ،‬انتقادها به‬ ‫اقای روحانی بیشتر شود؟‬ ‫اقای هاشــمی که ماموریت خاصی نداشــتند تا‬ ‫انتقاداتی را به اقــای روحانی منتقل کننــد‪ .‬اصال اینطور‬ ‫نیســت‪ .‬این تصور تا حدودی تصور غیرواقع است‪ .‬اقای‬ ‫روحانی به هر حال تالش می کند و دولتی تشــکیل داده و‬ ‫عملکرد دولتش هم در برخی از حوزه ها محل ایراد هست‬ ‫و ایرادها و اعتراض ها هم از منظر افکار عمومی و از ناحیه‬ ‫نخبگان سیاســی ما و نحله های فکــری مختلف که ذیل‬ ‫اصالح طلبی هستند‪ ،‬به ایشــان منتقل می شود‪ .‬دست بر‬ ‫قضا باید بگویم که اقای هاشمی خیلی در زمان حیات شان‬ ‫در مقــام نقد اقای روحانــی نبودند‪ .‬عمدتا اقای هاشــمی‬ ‫رفسنجانی برخی از توصیه ها را در شیوه های مدیریتی بهتر‬ ‫به اقای روحانی متذکر می شــدند اما اینکه بنشینند و یک‬ ‫جدول نقدی داشته باشند‪ ،‬این طور نبوده است‪ .‬روند همان‬ ‫روند گذشته اســت و هیچ عارضه ای را از این جهت بر سر‬ ‫راه اقای روحانی نمی بینیم‪ .‬اگر نقدی بر عملکردها باشد‪،‬‬ ‫دوســتان و ارتباطات گســترده ای وجود دارد که می توان‬ ‫اینها را به اطالع ایشــان رساند و ایشــان هم نسبت به رفع‬ ‫مواردی که خودش تشــخیص می دهــد‪ ،‬اهتمام خواهد‬ ‫داشت‪ .‬لکن انچه خیلی باید از منظر واقع بینی مورد توجه‬ ‫قرار گیرد اینکه طبیعی است کسانی که خارج از دولت نقد‬ ‫می کنند‪ ،‬این نقد باید در ظرفیت خود دولت برای کســانی‬ ‫که دست شــان از نزدیــک در اتش فعالیت هــای اجرایی‬ ‫دولت هست‪ ،‬تبدیل به ان بشود‪ .‬در واقع در ان پاالیشگاه‬ ‫تبدیل شــود تا این نقد محک بخورد و واقع بینانه شود‪ .‬در‬ ‫رابطه بــا برخی از مســائل در حوزه مدیریت های اســتانی‬ ‫به خاطر دارم کــه برخی این نقد را داشــته اند ولی وقتی از‬ ‫حوزه واقع بینانه نگاه می کردند‪ ،‬می دیدند که وزیر کشــور‬ ‫یا مدیری که باید در استان ها فعالیت کند‪ ،‬به صرف اینکه‬ ‫اقای وزیر کشور یا اقای روحانی می تواند تصمیم بگیرد‪،‬‬ ‫مساله حل شدنی نبود‪ .‬نمایندگانی از مجلس و امام جمعه‪،‬‬ ‫حوزه هــای روحانی و نهادهای نظامی هســتند که معموال‬ ‫عالقه مند مداخله و اظهارنظر و دخالت در سرنوشــت یک‬ ‫مدیر بوده اند که می خواســت در یک منطقــه عمل کند‪.‬‬ ‫طبیعی است دولت و مشخصا وزارت کشــور‪ ،‬به تناسب و‬ ‫باتوجه به چنین ظرفیت هایی باید مناسب ترین و بهینه ترین‬ ‫رفتار و انتخاب را پیش روی خودش قرار می داد‪ .‬بنابراین‬ ‫این نقدها هم باید در بوته واقعیت گرایی محک زده شود‪.‬‬ ‫از این جهت فکر می کنــم انچه مورد توجه شماســت که‬ ‫در غیاب اقای هاشمی رفســنجانی ایا نقد و اشکاالتی که‬ ‫احتماال در دولت هست‪ ،‬به ایشان منتقل خواهد شد‪ ،‬قطعا‬ ‫خواهد شد کما اینکه در گذشــته هم از همین کانال ها به‬ ‫ایشان منتقل می شد‪.‬‬ ‫بهنظرشماگزینهمعرفینامزدپوششیکهمطرح‬ ‫می شــود تا در کنار اقای روحانی به صحنه بیاید‬ ‫چه علتی می تواند داشــته باشــد‪ ،‬البته خودتان‬ ‫هم در مصاحبه ای مطرح کردید اگر هم این نامزد‬ ‫پوششی قرار باشد بیاید‪ ،‬اقای عارف نخواهد بود‪.‬‬ ‫این احتمال چقدر جدی تر اســت؟ اقای عباس‬ ‫‪37‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪38‬‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫سیاست‬ ‫عبدی اخیرا گفته که فصل استقالل اصالح طلبان‬ ‫فرا رسیده است‪ .‬یعنی اصالح طلبان می خواهند‬ ‫به نحوی از اقای روحانی فاصله بگیرند؟‬ ‫جزئیات اظهاراتی که جناب اقای عبدی داشته اند‬ ‫را نمی دانم چون خودم این مصاحبه را ندیده ام‪ .‬باید ببینیم‬ ‫انچه مدنظر ایشان بوده‪ ،‬چیست‪ .‬اما تا انجا که بنده مطلع‬ ‫هستم‪ ،‬شــخص اقای مهندس عبدی هم برای انتخابات‬ ‫‪ 96‬قائل به حمایت مستقیم اصالح طلبان از شخص اقای‬ ‫روحانی هستند‪ .‬حاال تعبیر استقالل براساس چه مفهومی‬ ‫ از نظر ایشان مطرح شــده را نمی دانم و باید از خود ایشان‬ ‫دقیق تر پرســید‪ .‬اما در رابطه با موضوعی که تحت عنوان‬ ‫پلن ‪ 2‬مطرح اســت‪ ،‬باید بگویم انچه جمع بندی ماســت‪،‬‬ ‫رئیس جمهور مســتقر ما واجد صالحیت هست یعنی اگر‬ ‫ایشــان فاقد صالحیت بوده باشــد‪ ،‬ادامه خدمت ایشان‬ ‫مشــروع و قانونی نیســت‪ .‬چنانچه در انتخابات پیش رو‪،‬‬ ‫اقای روحانی کاندیدا شــوند‪ ،‬علی القاعــده به لحاظ تائید‬ ‫صالحیت نباید مشــکلی وجود داشته باشــد‪ .‬چراکه بارها‬ ‫گفته ام رئیس جمهور مستقر در سه وضعیت ممکن است از‬ ‫ادامه خدمت محروم شود؛ نخست اینکه مدیریت اجرایی‬ ‫و عملکرد دولت به گونه ای باشــد که پرونده های سنگین‬ ‫تخلفات قضایی برای شان تشکیل شود و دستگاه قضایی‬ ‫در دیوان عالی به صالحیت تــداوم خدمت رئیس جمهور‬ ‫ تردید کند و ایشان را در محکمه‪ ،‬محکوم کند و پیامد این‬ ‫محکومیت‪ ،‬مراتب را به اطالع مقام معظم رهبری برساند‬ ‫و اگر رهبری تنفیذشان را برداشــتند‪ ،‬عمال رئیس جمهور‬ ‫خلع ید می شود‪ .‬عالوه بر اینکه ممکن است کفایت سیاسی‬ ‫یک رئیس جمهور محل بحث باشد که یک بار این تجربه را‬ ‫در گذشته و اوایل انقالب داشتیم که اقای بنی صدر به دلیل‬ ‫ بی کفایتی سیاسی‪ ،‬توسط پارلمان حذف شد و مدیریتش‬ ‫محل تردید قرار گرفت و امــام در مقطعی که در قید حیات‬ ‫بودند‪ ،‬این عدم کفایت را تنفیذ کردند‪ .‬تصور ســوم نیز ان‬ ‫است که توصیه رهبری این باشــد که رئیس جمهور برای‬ ‫یک دوره دیگر خودش را کاندیدا نکند و قطعا ما از این سه‬ ‫وضعیت خارج نیستیم‪ .‬تا انجا که بنده مطلع هستم‪ ،‬طبیعی‬ ‫است که مقام معظم رهبری این حق مشروع و قانونی یک‬ ‫رئیس جمهور مستقر را دریغ نخواهند داشت کمااینکه در‬ ‫قضیه اخیر اقای احمدی نژاد به وی امــری نکردند‪ ،‬بلکه‬ ‫توصیه کردند که مصلحت شما نیست که مجددا بخواهید‬ ‫خودتان را کاندیــدا و نامزد انتخاباتی کنیــد‪ .‬از این جهت‬ ‫باور من این اســت که رهبری قائل به قانونمداری هستند‬ ‫و قانون را مبنــای حرکــت می دانند و اگرچــه در مقاطعی‬ ‫که ضرورت تشــخیص دهند‪ ،‬اعمال والیت می کنند ولی‬ ‫االن چنیــن مقطعی پیش روی ما نیســت و چنین تصوری‬ ‫نداریــم‪ .‬در موقعیت فعلی هــم رئیس جمهور مســتقر نه‬ ‫مشکل قضایی و نه مشکل کفایت سیاسی دارد‪ .‬این اقای‬ ‫رئیس جمهور علی القاعده در رقابت ها شرکت خواهد کرد‬ ‫و براســاس پیش بینی که ما می کنیم‪ ،‬پیروز میدان خواهد‬ ‫شد اما به هر دلیل که احتمالش یک در هزار یا یک درصد‬ ‫هم باشد اما طبق قاعده عقالیی احتمال ضعیف‪ ،‬محتمل‬ ‫قوی که یک نظریه کامال پذیرفته و مشــروعی است‪ ،‬که‬ ‫اگر یک احتمــال ضعیفی وجود داشــته باشــد اما نتیجه‬ ‫احتمال که می شود محتمل یک بار سنگینی داشته باشد‪،‬‬ ‫ما برای همان احتمال بسیار ضعیف هم باید برنامه داشته‬ ‫باشیم‪ .‬این هست که تحت عنوان پلن ‪ 2‬از ان نام می بریم‬ ‫و می گوییم کسی دیگر هم در کنار اقای روحانی باید مطرح‬ ‫باشــد‪ .‬حداقل ان چیزی کــه به ذهن می اید‪ ،‬این اســت‬ ‫که خدای ناخواســته یک وقت به لحاظ سالمتی و تداوم‬ ‫حیات‪ ،‬رئیس جمهوری که در پیش رو داریم و بخواهد در‬ ‫رقابت شرکت کند‪ ،‬مشــکلی پیدا کند و اصال دچار بیماری‬ ‫ســختی شــود و نتواند ادامه دهد‪ .‬در چنین وضعیتی باید‬ ‫حتما و حتما کسانی که مخاطبین و همراهان اقای روحانی‬ ‫هستند‪ ،‬در چنین شرایطی احتمال ضعیف هم برنامه داشته‬ ‫باشند‪ .‬از این جهت می گویند شخصیت دیگری هم باید در‬ ‫کنار ایشان مطرح باشد که چنانچه خدای ناخواسته اتفاق‬ ‫ناگواری رخ داد‪ ،‬امکان جایگزینی داشته باشیم‪.‬‬ ‫نامزد پوششــی تا کجا خواهد بــود؟ تا هفته اخر‬ ‫انتخابات همراه اقای روحانی خواهد بود؟‬ ‫ضمن اینکــه عالوه بر کلیاتی کــه عنوان کردم‪،‬‬ ‫به هر حال مــا به لحاظ نهادهای قانونی‪ ،‬شــورای محترم‬ ‫نگهبان را در مقام و مرجعیتی به رســمیت می شناسیم که‬ ‫باید روی صالحیت ها اظهارنظر کند‪ .‬چه کسی فکر می کرد‬ ‫شورای نگهبان صالحیت اقای هاشمی رفسنجانی که از هر‬ ‫دولتمردی ذیصالح تر بود را از حضور در انتخابات باز دارد؟!‬ ‫مگر نبود؟ این اراده عملیاتی شد و شورای نگهبان ایشان‬ ‫را از نامــزدی در انتخابات ریاســت جمهوری محروم کرد‪.‬‬ ‫این احتمال را نبایــد خیلی دور از ذهن دیــد چراکه تجربه‬ ‫تلخ گذشته را در مورد اقای هاشمی رفسنجانی دیدیم‪ .‬از‬ ‫این جهت اســت که پس ما باید حتما هوشیار باشیم و این‬ ‫هوشیاری حسن است و این حسن هم ُحسن گروهی نیست‬ ‫بلکه ُحسن ملی است‪ .‬به این معنا که گروه های سیاسی با‬ ‫هم رقابت می کنند باید جوانب فعالیت خودشان را به شدت‬ ‫و با دقت پیش ببرند کــه مبادا دچار تحــوالت ناگواری در‬ ‫روابط فعالیت های سیاســی و طرفداران خودشان بشوند‪.‬‬ ‫اما نکته ای که اشــاره کردید‪ ،‬منطق حضور یک نامزد پلن‬ ‫‪ 2‬یا برنامه ‪ ،B‬منطقا انچه می توانیم روی ان توافق داشته‬ ‫باشیم‪ ،‬حضور ان فرد تا مرحله تبلیغات انتخاباتی است‪.‬‬ ‫یعنی تا پایــان مرحله تبلیغــات انتخابات یا قبل‬ ‫از ان؟‬ ‫ببینید! عمده ترین بخش‪ ،‬بخش تائید صالحیت‬ ‫و حضور اقای روحانی در عرصه رقابت هاســت‪ .‬وقتی رقم‬ ‫خورد و شــورای نگهبان تائیــد کــرد‪ ،‬علی القاعده حضور‬ ‫شــخصیت ثانونی یا در سایه‪ ،‬بی معناســت‪ .‬از این جهت‬ ‫به نظر می رســد که دیگــر ضرورتــی بر تــداوم حضور در‬ ‫فعالیت های نخواهد داشت‪ .‬اقای عارف هم این کار را کرد‬ ‫و تا روزهای اخر هم بود و نهایتا مبنای توصیه اقای خاتمی‬ ‫را متوجه شد‪ .‬مبنای این توصیه خروج از صحنه رقابت‪ ،‬به‬ ‫مفهوم انتقال ارای طرفدار اقای عــارف یا اصالح طلبان‬ ‫طرفدار اقای عارف به نفع روحانی بود‪ .‬از این حیث‪ ،‬چنین‬ ‫وضعیتی هم می تواند به نفع شــخصیت سایه ای که از ان‬ ‫نام می بریم‪ ،‬رخ دهد‪.‬‬ ‫البته همانطور که در انتخابات مجلس هم دیدیم‪،‬‬ ‫شــورای نگهبان انتخابات را در حــوزه انتخابیه‬ ‫اصفهان تائیــد کرد و بعد مدارکی به دســت اورد‬ ‫که نامــزد منتخب را رد صالحیت کــرد! پس این‬ ‫نامزد پوششــی به لحاظ عقالنی و تجربه ای که‬ ‫در مجلس هم کسب شــد نباید تا همان روزهای‬ ‫نزدیک به انتخابات بماند یا ایــن اتفاق در حوزه‬ ‫ریاست جمهوری نمی افتد؟‬ ‫انچه نسبت به احدی از نمایندگان مجلس‪ ،‬نماینده‬ ‫اصفهان و خانم مینو خالقی رخ داد‪ ،‬یک اتفاق شاذ و نادر‬ ‫بود که بسیاری از نظریه پردازان حقوقی نسبت به عملکرد‬ ‫شورای نگهبان نقد داشتند‪ .‬جمع بندی شان هم این بود که‬ ‫کسی که رای مردم را می گیرد دیگر وظیفه دخالت و اعمال‬ ‫عدم احراز صالحیت از شورای نگهبان سلب خواهد شد‪.‬‬ ‫خود مجلس می تواند در مرحله تائید اعتبارنامه اقدام کند و‬ ‫این محل بحث بود‪ .‬کمااینکه نمایندگان هم در تدارک این‬ ‫بوده اند که اصالحیه ای برای این قضیه بزنند‪ .‬اما در رابطه‬ ‫با رئیس جمهور اصال این اتفاق نمی افتد و معنا ندارد‪ .‬لکن‬ ‫من به عنوان یک امر ممتنع و یک امر حقوقی بارها این نکته‬ ‫را مطرح کرده ام که فرض بفرمایید شورای محترم نگهبان‪،‬‬ ‫در فروردین ماه که صالحیت ها را بررسی می کند‪ ،‬صالحیت‬ ‫رئیس جمهوری که ثبت نام کرده و سر کار است را برای بار‬ ‫دوم لغو کند‪ .‬رد صالحیت رئیس جمهور مســتقر به مفهوم‬ ‫این است که ادامه خدمت ان رئیس جمهور تا شهریور ماه‬ ‫که باید دولت جدید را تشکیل بدهد‪ ،‬غیرقانونی و نامشروع‬ ‫است‪ .‬مفهوم این قضیه این اســت که این رئیس جمهور‬ ‫باید از ادامه خدمت باز داشــته و شورای ریاست جمهوری‬ ‫تشکیل بشــود‪ .‬اصال این یک امر غیرقابل قبولی است و‬ ‫اصال نظام سیاسی ایران این امر را نه پیش بینی کرده و نه به‬ ‫رسمیت می شناسد‪ .‬بارها گفته ام اگر رئیس جمهور مستقر‬ ‫بخواهد از ادامه خدمتش متوقف شود‪ ،‬حتما یا باید کفایت‬ ‫سیاسی اش محل ایراد قرار بگیرد که در همان لحظه هم یا‬ ‫باید انتخابات برگزار شود یا شورای ریاست جمهور کشور را‬ ‫اداره کند و یا بحث قضایی که بدان اشاره کردم که دیوان‬ ‫عالی کشــور باید در این قضیه مداخله کنــد‪ .‬این اتفاقات‬ ‫صورت نخواهد گرفت‪ .‬مفهــوم خروجی این بحث ها این‬ ‫خواهد شــد که رئیس جمهوری که صالحیتش احراز شده‬ ‫و االن برای اداره کشــور ماموریــت دارد و مادامی که این‬ ‫موقعیت اجرایی برای او به رســمیت شــناخته شده‪ ،‬پس‬ ‫صالحیتش باقی است و این بقای صالحیت رئیس جمهور‬ ‫تکلیف را از شورای نگهبان ساقط خواهد کرد که بخواهد‬ ‫بررسی صالحیت را انجام دهد چون صالحیت حاصل است‬ ‫و تحصیل حاصل هم یک امر غیرمنطقی است‪ .‬به چه دلیل‬ ‫شورای نگهبان نسبت به کسی که صالحیتش استمرار دارد‬ ‫و ان فرد باقی بر صالحیت است را مجددا بخواهد بررسی‬ ‫کند؟ ایــن برخوردها و اظهارنظرهایی که توســط برخی از‬ ‫حضرات می شود‪ ،‬ناشی از جهت گیری های سیاسی خاص‬ ‫انهاست که چون با رئیس جمهور مرزبندی دارند و مشکالت‬ ‫خطی به لحاظ گروهی دارند چنین حرف هایی می زنند که‬ ‫ته دل مردم را خالی کننــد‪ .‬دغدغه هایی را به وجود بیاورند‬ ‫و حساســیت هایی را به نفع تفکر خودشــان دامن بزنند که‬ ‫به نظرم نه مصلحت ملی اســت و نه مصلحت چنین مرجع‬ ‫عالیقدری کــه در نهاد قانونــی ما برایش ایــن همه اعتبار‬ ‫قائل شده ایم‪.‬‬ ‫نقش نامزد پلن ‪ 2‬را چه کسی می تواند بهتر ایفا‬ ‫کند‪ .‬برخی معتقدند که دوباره اقای عارف حضور‬ ‫یابد و این نقــش را ایفا کند و برخی هــم از اقای‬ ‫پزشــکیان نایب رئیس مجلس شورای اسالمی‬ ‫و اقای قاضی زاده وزیر بهداشت نام می برند‪.‬‬ ‫ببینیــد! همه ایــن عزیزان ادم هایی هســتند که‬ ‫می توانند صاحب صالحیت باشــند اما اگــر ‪ 10‬نفری که‬ ‫می توانند واجد چنین نقشی باشند و بخواهیم یک ارزیابی‬ ‫واقع بینانه و به اصطالح غربی ها ‪(avilabal‬قابل دسترس)‬ ‫پیدا کنیم‪ ،‬مناســب تر از اقایان جهانگیــری و نجفی پیدا‬ ‫نخواهیم کرد‪ .‬ایــن دو بزرگوار هم هــر دو این صالحیت‬ ‫و کفایت را دارند امــا اقای جهانگیری بــه اعتبار اینکه در‬ ‫موقعیت معاون اول و در مسائل به روز هستند و فی الواقع‬ ‫ماموریت هــای بســیار مهمــی را از طریق دولــت دنبال‬ ‫می کنند‪ ،‬حتی نســبت بــه اقای نجفــی در اولویــت قرار‬ ‫می گیرند‪ .‬به خصوص که شــخصا بنده از عالقه مندان و‬ ‫مدافعین دکتر نجفی هم هستم‪ ،‬او دچار یک بیماری قلبی‬ ‫اســت که حتی برای وزارت و معاونت ریاســت جمهوری‬ ‫هم پزشــک معالج او را از قبول مســئولیت بازداشــت‪ .‬از‬ ‫این جهت اســت که ما اقای جهانگیــری را در این پلن ‪B‬‬ ‫تقدم می بخشــیم‪ .‬در رابطه با اقای عارف هم که ایشان‬ ‫در مجلس وارد شــده اند بایــد بگویم که ماموریت بســیار‬ ‫مهمی دارند‪ .‬این ماموریت مهم حتما حیف است و جفاست‬ ‫که بخواهند مجلس را رها کرده و در این عرصه ایفای نقش‬ ‫بکنند‪ .‬چنین وضعیتی را برای اقای عارف متصور نیستیم‬ ‫و به احتمــال زیاد خود ایشــان هم روی این مســاله هیچ‬ ‫تمرکز و توجهی نــدارد و عالقه دارد کــه همین ماموریت‬ ‫را به عنوان رئیس فراکســیون اصالح طلبــان و معتدلین‬ ‫مجلس ادامه دهد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫اصالح طلبان نامزد معرفی می کنندکه از روحانی امتیاز بگیرند‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫محمد ســعید احدیــان‪ ،‬مدیر مســئول روزنامــه‬ ‫خراســان معتقد اســت‪« :‬اصالح طلبان کنار روحانی‬ ‫نامزد پوششی می اورند تا از او امتیاز بگیرند و بعد نامزد‬ ‫پوششی را کنار خواهند برد چون عقالنیت حکم می کند‬ ‫که رای خود را دو قسمت نکنند‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫کهحتیدرانتخاباتریاست جمهوری‪88‬اقایموسویباالترین‬ ‫رایرااوردو درمجلسهمهمین طور‪،‬پسهروقتکهاینها‬ ‫مشارکتداشــتندوحضورمردمدرپایصندوق هایرایباال‬ ‫رفتاینهاپیروزندکمااینکهدراسفند‪ 94‬برایانتخاباتمجلس‬ ‫نیزمشارکتباالیشهرتهرانباالترازمشارکتدرپایینشهر‬ ‫یاستورقابتجدی‬ ‫تهرانبود‪.‬پساینلقمهچربونرمومهم ‬ ‫است‪،‬بنابراینانجاباهمائتالفمی کنندوکسیالزماستبین‬ ‫اینهاراجمعکندکهاگراقایهاشمیبود‪،‬امکانایناتفاقمیسر‬ ‫می شد‪.‬امااالنبه سادگینمی توانندازایناختالفدربیایند‪.‬‬ ‫یعنیشــمامعتقدیدکــهائتــاف‪ 92‬درانتخابات‬ ‫ریاســت جمهورهمچنانپشتســرروحانیقرار‬ ‫می گیرندامادرشورااحتماالدولیستدارند‪.‬‬ ‫مننمی گویمکهازانائتالفدوتالیستدرمی اید‪،‬‬ ‫بلکهبهنظرمچالشجدیاســت‪.‬اینکهبهدوتالیست‬ ‫خواهدرسیدیانخواهدرسید‪،‬بحثدوماستولیقطعا‬ ‫انجاچالش هایجدیخواهندداشــتواحتمالاینکه‬ ‫نتوانندبهلیستواحدبرسند‪،‬جدیاست‪.‬‬ ‫اما شــما گفتید ائتالفی که بین جریان کارگزاران و‬ ‫حامی دولت با اصالح طلبان هست‪ ،‬همچنان روی‬ ‫اقایروحانینظردارندامــاعده ایازاصالح طلبان‬ ‫صحبت از نامزد پوششــی می کنند‪ .‬ایــن را چطور‬ ‫ارزیابیمی کنید؟‬ ‫مسالهنامزدپوششیایناســتکهروندنزولیاقای‬ ‫روحانی در نظرسنجی ها به شدت زیاد است‪ .‬مفهوم دیگرش‬ ‫ایناستکهاحتمالاینکهدرایندهبهاینجمع بندیبرسندکه‬ ‫بایدگزینهدیگریجایگزیناقایروحانیکنندنهبه خاطراینکه‬ ‫کسیشبیهاقایهاشمینیست‪،‬بلکهبهاینخاطرکهشکست‬ ‫اقای روحانی ممکن اســت حتمی شــود‪ ،‬بنابراین دنبال این‬ ‫می روندکهیکگزینهالترناتیوداشتهباشندکهاگردیدندشرایط‬ ‫خیلیبحرانیشد‪،‬بتوانندگزینهدومرابهمیدانبیاورند‪.‬دومین‬ ‫قضیههمامتیازگیریاست‪.‬باالخرهنمی خواهندراحتبااقای‬ ‫روحانیتعاملکنندوبعدبهچالشبخورند‪.‬مخصوصااینکهبعد‬ ‫ازانتخاباتدیگرنیازاقایروحانیبهاصالح طلبانکممی شودو‬ ‫طبیعتااگرتا کنونباانهاهمراهیخوبنداشتهکهانهاهمناراضی‬ ‫هستندومعتقدندکههمراهیخوبینداشته‪،‬بعدابدترهمخواهد‬ ‫شد‪.‬بنابراینمی خواهندکهدراینقضیهامتیازبیشتریبگیرند‪.‬‬ ‫فکرمی کنیدواقعانامزدمستقلبیاورند؟چوناقای‬ ‫عبدیدرمطلبیعنوانکردهکهامروزفصلاستقالل‬ ‫اصالح طلباناست‪.‬‬ ‫بله‪،‬مناحتمالزیادمی دهمکهاصالح طلباننامزد‬ ‫مستقلرامعرفیکردهوبیاورند‪.‬امانگهداشتنشراتااخرکار‬ ‫چندانجدینمی بینند‪.‬اوردنشوکنارروحانیگذاشــتنشو‬ ‫امتیازگرفتنازاقایروحانیراجدیواحتمالشرازیادمی دانم‬ ‫اما عقالنیت سیاســی ایجاب می کند که اصالح طلبان رای‬ ‫خودرادوتانکنندکهشکست شانراجدی ترمی کند‪.‬چوناگر‬ ‫اصالح طلبانگزینه هایدومراهمبیاورندممکناستگزینه ای‬ ‫مثلاقایعارفهمدرکنارانهاگذاشتهشود‪،‬درحالیکهگزینه‬ ‫اصالح طلباناقایعارفنخواهدبود‪.‬‬ ‫چرانخواهدبود؟‬ ‫چوندردرونجمعاصالحاترویاقایعارفچندان‬ ‫اجماع خیلی خوبی وجود ندارد‪ .‬کارنامه ایشــان را در مجلس‬ ‫کارنامهموفقینمی دانندوبرخیاصالاقایروحانیوعارفرا‬ ‫خیلیازجنساصالح طلبینمی دانندودالیلشبیهاینکهممکن‬ ‫استایشانخیلیخودشرادرمسیراصالح طلبیتعریفنکند‬ ‫وبخواهدمسیرمستقلیراطیکندباعثمی شودکهاقایعارف‬ ‫نتواند گزینه نهایی اصالح طلبان باشد و طبیعتا اگر بخواهند‬ ‫گزینهدیگریمعرفیکنندانگزینهشخصدیگریجزاقای‬ ‫عارفازسویاصالح طلبانخواهدبود‪.‬فکرمی کنمافرادی‬ ‫دراصالحاتهســتندکهمعتقدندمانبایدخودمــانرابااقای‬ ‫روحانیپیوندبزنیم‪.‬انهاعمومانگاه هایبلندمدت تربرجریان‬ ‫اصالحاتدارند‪.‬ولیســرجمعجریاناصالحاتکهبهاقای‬ ‫خاتمیختممی شودمعتقداستبرنده شدندرانتخاباتخودش‬ ‫موضوعیتدارد‪.‬ان قدرموضوعیتداردکهبتوانندرویکردهای‬ ‫اصالح طلبانه شان را به انتخابات‪ 1400‬موکول کنند و االن با‬ ‫دولتفعلیکناربیایند‪.‬‬ ‫یعنیشمامعتقدیدکهاگریکگزینهبیاورند‪،‬اقای‬ ‫عارفبهصورتخودسرواردمیدانمی شود؟‬ ‫نگفتم حتما می شــود بلکــهگفتم احتمــال اینکه‬ ‫گزینه هایدیگرهماضافهشوند‪،‬زیادمی شود‪.‬‬ ‫یعنیاتفاقیکهدرسال‪ 84‬افتاد؟‬ ‫بله‪،‬دقیقا‪.‬‬ ‫فکرمی کنیدگزینه هاییکهاصالح طلبانمی توانند‬ ‫کنارروحانیقراردهندکهراحتهمبتوانندانهارااز‬ ‫صحنهکنارببرند‪،‬چهکسانیباشند؟‬ ‫فکرنکرده ام‪.‬‬ ‫برخی از اقای قاضی زاده هاشمی‪ ،‬وزیر بهداشت‬ ‫نام می برند‪.‬‬ ‫نــه‪،‬اگراقایقاضی زادههاشــمیبیایــد‪،‬خودش‬ ‫می ایدواصالح طلباناورانخواهنداورد‪.‬چوناصالح طلبان‬ ‫بایدگزینه ایرابیاورندکهرنگوبویاصالح طلبی اشپررنگ‬ ‫باشدتابتواندجریانانهاراقانعکندوحرف هاوباورهایارزشی‬ ‫اصالح طلبانراپیشببرد‪.‬اقایقاضی زادههاشمیانگزینه‬ ‫انتیپیانهانیست‪.‬گزینه اینیستکهخودشرابه طورکامل‬ ‫درجریاناصالحاتتعریفکند‪.‬‬ ‫امامقبولهست‪.‬‬ ‫بله‪،‬احتمالرای اوردناقایقاضی زادهپاییننیست‬ ‫بلکه باالست‪ .‬محبوبیت مردمی ایشــان خوب است و اعتبار‬ ‫خوبیداردوکارنامهقابلدفاعیدارد‪.‬شایدوزارتبهداشتجزو‬ ‫بخش هاییازدولتفعلیاستکهکارنامهخوبیداشتهباشد‪.‬‬ ‫اقایپزشکیانچطور؟‬ ‫اطالعیازاینموضوعندارمامابعضانام شانرامطرح‬ ‫می کنندولینظریدرمورداینکهچقدرجدیباشد‪،‬ندارم‪.‬‬ ‫درچهحالتیاصالح طلبانازاقایروحانیبیشــتر‬ ‫می توانندامتیازبگیرند؛بااقایپزشکیانیاازاقای‬ ‫قاضی زاده؟‬ ‫به نظــر مــن تعامل بــا اقــای قاضی زاده توســط‬ ‫اصالح طلباناصالامکان پذیرنیست‪.‬اقایقاضی زادهاصال‬ ‫خــودشرادردروناصالحاتتعریفنمی کندکهبخواهددر‬ ‫اینبازیورودکند‪.‬‬ ‫پساصالح طلبانچگونهمی تواننداینامتیازگیری‬ ‫راداشتهباشند؟‬ ‫بایدیکنفردیگررابرایاینکارپیداکنند‪.‬شایداقای‬ ‫پزشکیان!‬ ‫یعنیکالقضیهاقایجهانگیریمنتفیاست‪.‬‬ ‫بهنظرمی رسدمنتفیباشدچوناقایجهانگیریدر‬ ‫دروندولتاست‪.‬بهنظرنمی رســدکهحاضرشودخودشرا‬ ‫رقیباقایروحانیتعریفکند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫درگذشتایت اللههاشمیهمانندشوکیدرعرصه‬ ‫سیاسیبه خصوصائتالفیکهسال‪92‬شکلگرفت‪،‬‬ ‫بود‪.‬بهنظرشماوضعیتاصالح طلبانبعدازفوت‬ ‫اقایهاشــمیبهچهصورتدرمی ایدوائتالفیکه‬ ‫شکلگرفتدستخوشتغییرخواهدشدیاخیر؟‬ ‫اگربخواهیمانائتالفرامشابهائتالفیکهسال‪92‬‬ ‫بداناشارهکردید‪،‬نگاهکنیمپاسخممنفیاست‪.‬بهنظرمنرفتن‬ ‫اقایهاشمیحداقلتاثیراصلیبرائتالفیاعدمائتالفدر‬ ‫انتخاباتریاست جمهورینخواهدداشت‪.‬اماتاثیراتدیگری‬ ‫خواهدداشتکهاحتماالمهمترینانانتخاباتشورایشهر‬ ‫تهراناست‪.‬بدینصورتکهاگرماجریاناصالحاتواعتدال‬ ‫واینطیفراکالبهدوبخشکلیتقسیمکنیمکهالبتهذیلهر‬ ‫کدامازاینبخش هاطیف هایمختلــفداریم‪.‬امااگربهدو‬ ‫بخشکلیتقسیمکنیمیکطیفرااصالح طلبانمی نامیم‬ ‫کهدرذیلخوداصالح طلبانرادیکال‪،‬اصالح طلبانانقالبی‬ ‫و اصالح طلبان وسط مرز این دو گروه هم هست و طیف دوم‬ ‫را کارگزاران‪ ،‬دولتــی و اعتدالی و نزدیکانبــه این جریان نام‬ ‫بگذاریم‪،‬اقایهاشمیحلقهوصلبینایندوگروهبود‪.‬یعنی‬ ‫موتوررابههمدیگرجمعمی کردومراقبدیدگاه هایمشترک‬ ‫بینشانبودومی توانستبیناختالفات شانریش سفیدی‬ ‫کند‪ .‬اما االن این حلقه وجود ندارد و جایگزینی هم نمی تواند‬ ‫پیداکندکهاینکاررابتواندانجامدهد‪.‬درواقعهیچشخصیتی‬ ‫جایگزینایشاننمی تواندباشدکههماصالح طلبانبتوانندبه‬ ‫دلیلجایگاهشاورابپذیرندوهمازاینطرفکارگزارانودولت‬ ‫وغیره‪.‬ازطرفدیگرشخصیتاقایروحانیراهمبه عنوانیک‬ ‫بازیگرجدیبایدموردتوجهقراردهیم‪.‬اقایروحانیدرگذشته‬ ‫همخیلیخودراخیلیبهصورتجدیذیلاقایهاشمیتعریف‬ ‫نمی کرد‪.‬قطعااالنحاضرنیستندمجموعه ایباشندکهکسی‬ ‫باالدستایشانباشد‪.‬یعنیغیرازاقایهاشمیهیچ کسدیگر‬ ‫رویاقایروحانینمی تواندبه عنوانکسیکهرئیس جمهور‬ ‫مستقراستویکتعریفشخصیتیبرایخودشداردووزنی‬ ‫برای خودش قائل است‪ ،‬تاثیرگذار باشــد‪ .‬اقای روحانی هم‬ ‫این گونه نیست که خودش بتواند این نقش در جایگاه را بازی‬ ‫کند‪.‬چوناصالح طلبانبااومواضعجدیدارند‪.‬امااتفاقیکه‬ ‫درانتخاباتریاست جمهوریمی افتداینکه ان قدرعقالنیتدر‬ ‫جریاناصالحاتباالهستکهبداندبرایرئیس جمهورمستقر‬ ‫نمی تواندرقیبجدیبتراشدوبرایاوائتالفنکندوازاوحمایت‬ ‫نکند‪.‬چوناگرائتالفوحمایتنکند‪،‬قطعاانتخاباتراازدست‬ ‫خواهدداد‪.‬اینعقالنیتهمجایگزینانریش سفیدیمی شود‬ ‫یعنیضرورتیدرانماجراندارد‪.‬مگراینکهاقایروحانی ان قدر‬ ‫شرایطشبدشودکهبه طورطبیعیشکستشمحتملباشدویک‬ ‫نفرجایگزینشود‪.‬امادرانتخاباتشورایشهرتهرانموضوع‬ ‫فرقمی کند‪.‬اوالاهمیتانتخاباتشورایشهرتهرانخیلی‬ ‫باالست‪.‬بهدلیلاینکهدرامدمالیوهزینهامکاناتبزرگمالی‬ ‫حدودچندده هزارمیلیاردتومانپولقابلحملوانتقالاست‬ ‫وارزشزیادیدارد‪.‬دوممقدمهانتخابات‪ 1400‬استوچون‬ ‫مقدمه انتخابات‪ 1400‬اســت‪ ،‬یعنی انتخابات‪ 1400‬کامال‬ ‫متاثرازشهرداریتهرانخواهدبود‪.‬پساینماجراهمبرای‬ ‫کارگزارانی هاوهمبرایاصالح طلبانخیلیمهماستکهبتوانند‬ ‫شورایشهرتهرانومشخصاشهرداری اشرادراختیاربگیرند‪.‬‬ ‫اینچیزینیستکهبتوانندبهراحتیبهطرفمقابلخودواگذار‬ ‫کنند‪.‬هیچ کدامراضینمی شوندکهبهسادگیاینرابهطرف‬ ‫مقابلتحویلدهند‪.‬مخصوصااینکهاحساس شانکهبهنظر‬ ‫همدرستمی رسدایناستکهمی توانندشورایشهرتهران‬ ‫راب هراحتیببرند‪.‬یعنیچونقاطبهفضایتهرانبهنحویاست‬ ‫گفت وگو با محمد سعید احدیان‬ ‫‪39‬‬ ‫سیاست‬ ‫به جای هاشمی‬ ‫ســوالی که این روزها ذهن سیاســتمداران و تحلیل گران را به‬ ‫خود مشغول کرده این اســت که بعد از فوت هاشمی رفسنجانی چه‬ ‫کسی جایگزین او در معادالت سیاســی خواهد شد‪ .‬به نظر می رسد‬ ‫شانس ناطق نوری بیش از بقیه باشد‪ .‬در پرونده این هفته این مساله‬ ‫را بررسی کرده ایم‪.‬‬ ‫تئوری جزیره های مستقل‬ ‫سیاست‬ ‫‪40‬‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫ایاممکناستاصالح طلبانازاعتدالیونمستقلشوند؟‬ ‫سیاست‬ ‫‪1‬‬ ‫این اولین بار اســت که یک انتخابــات در جمهوری‬ ‫اسالمی بدون هاشمی رفســنجانی برگزار می شود‪ .‬همین‬ ‫جا می شــود جای خالی او در معادالت سیاسی را به خوبی‬ ‫دریافت‪ .‬او که در طول دوران سیاست ورزی بعد از انقالب‬ ‫جایگاه خاص خود را داشــته‪ ،‬حاال نبودش‪ ،‬خال ئی ایجاد‬ ‫کرده در همان جایی که او در ســال های اخیر گرانیگاه ان‬ ‫بوده اســت‪ .‬اکنون ســواالت مهمی به وجود امده است؛‬ ‫«در نبود هاشمی رفســنجانی تکلیف ائتالف پدید امده از‬ ‫سال ‪ 92‬تا کنون چه خواهد بود؟ چه کسی می تواند از میان‬ ‫گزینه های موجود جایگزین و الترناتیو هاشمی رفسنجانی‬ ‫باشــد؟ ایا اصالح طلبــان راه خــود را از اعتدالگرایان جدا‬ ‫خواهند کرد؟»‬ ‫پاسخ این سواالت ان هنگام مهمتر جلوه می کند که‬ ‫تقابل دیدگاه هــا را در ائتالف می توان به خوبی مشــاهده‬ ‫کرد‪ .‬انجا که عباس عبدی می گوید‪« :‬فصل «استقالل»‬ ‫اصالح طلبــان اســت» و بعــد از ان دیگرانــی همچــون‬ ‫غال محسین کرباســچی از ضرورت تداوم ائتالف سخن‬ ‫می گویند‪ .‬انچه رخ داده این اســت‪« :‬بال چپ و راســت‬ ‫ائتالف میل به جدایی دارند‪».‬‬ ‫چرا استقالل؟‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫ایا بعد از هاشمی رفسنجانی‬ ‫اعتدال گرایان نسبت خود را با‬ ‫اصالح طلبان حفظ خواهند کرد؟‬ ‫سیاست‬ ‫اول از همــه ایــن عباس عبدی اســت کــه در میانه‬ ‫اظهارنظرها در مورد سرنوشت ائتالف این گونه سخن گفته‬ ‫است‪« :‬مشکلی که چندین بار با دوستان اصالح طلب و در‬ ‫گفت وگوهای عمومی و مطبوعاتی مطرح کردم همین بود‬ ‫که اصالح طلبان باید نقش مســتقلی از هر نیروی دیگری‬ ‫برای خود تعریف کنند نه انکه به امید این و ان باشند‪ .‬این‬ ‫وابستگی ها کمکی به حل مشکالت ایران نمی کند‪ .‬االن‬ ‫هم به نظرم مشــکلی نخواهد داشت‪ .‬این تصور اشتباهی‬ ‫بود کــه از اقای هاشــمی داشــتند ولی اکنون که ایشــان‬ ‫درگذشته اند بهتر می توانند در راه استقالل و روی پای خود‬ ‫ایستادن فکر کنند‪ .‬به نظرم در صورتی که رفتار درستی پیشه‬ ‫کنند‪ ،‬فوت اقای هاشمی هیچ مشکلی برای ادامه حضور یا‬ ‫حتی فعال تر شــدن انان نخواهد داشت‪» .‬عبدی در جای‬ ‫دیگری از نوشته خود اورده است‪« :‬بازی اصالح طلبان دو‬ ‫رکن اصلی دارد؛ اول التزام به سیاست های اصالح طلبانه‪،‬‬ ‫دوم وضعیت موازنه قوای نیروهای اجتماعی و سیاســی‪.‬‬ ‫درگذشــت اقای هاشــمی از یک ســو بر رکن دوم اثرگذار‬ ‫اســت‪ .‬اگر اصالح طلبان نتوانند مجموعه ظرفیت بالقوه‬ ‫سیاســی را از ا ن خود کنند‪ ،‬طبعا موازنه قوا بیش از گذشته‬ ‫به ضررشان خواهد شــد‪ .‬از ســوی دیگر بر شــیوه و ابزار‬ ‫اصالح طلبی که تعامل و گفت وگو باشــد اثر منفی خواهد‬ ‫گذاشت زیرا بخشی از ظرفیت این شیوه که اقای هاشمی‬ ‫بود از میان رفته اســت‪ .‬بنابراین در اولویت انان اســت که‬ ‫این ظرفیت را به نحوی بازسازی کنند‪ ».‬او البته در این نوع‬ ‫از تفکرش تنها نیست‪ .‬چند روز قبل از ان نیز روزنامه شرق‬ ‫در مطلبی تالش کرده بود ســطح تاثیر گذاری هاشمی در‬ ‫ائتالف را پایین اورده تا جدال ها بر ســر جانشینی هاشمی‬ ‫در این مساله را کاهش دهد‪ .‬شــرق نوشته بود‪« :‬در اینکه‬ ‫هاشمی رفسنجانی چهره ای تاثیرگذار بود و ‪ -‬اگر زنده بود‪-‬‬ ‫می ماند ‪ ،‬تردیدی نیســت‪ ،‬اما این تاثیرگذاری ‪ -‬مخصوصا‬ ‫در دهه اخر عمرش‪ -‬به پشتوانه قدرت سیاسی اش نبود‪ .‬در‬ ‫سال های اخیر هاشمی‪ ،‬بدون اینکه جایگاه رسمی اش را از‬ ‫دست بدهد‪ ،‬رفته رفته از جایگاه واقعی و وزنش در سیاست‬ ‫رسمی کاســته شــده و وزن و اعتبار اجتماعی اش افزایش‬ ‫یافته بود‪ .‬گویی از سیاســت رســمی به سیاست اجتماعی‬ ‫کوچ کرده بود‪ .‬با وجود فرازونشیب های دهه اخیر‪ ،‬افسانه‬ ‫نقش و قدرت هاشمی در سیاست رسمی‪ ،‬هیچ گاه کم رنگ‬ ‫نشد و پس از مرگ نیز این افســانه زنده است‪ ،‬درحالی که‬ ‫هاشمی از ســال ها پیش در سیاست رسمی حضور موثری‬ ‫نداشت‪ .‬تاثیر او بر سیاست رســمی نیز از پایگاه اجتماعی‬ ‫و بیرون از دایره سیاست رسمی بود‪ ،‬چنان که در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری ســال ‪ ۹۲‬موثر بود‪ .‬رابطه اصالح طلبان‬ ‫با این افســانه به گونه ای دیگر است‪ .‬بخش های بزرگی از‬ ‫اصالح طلبان نیز ان را باور داشتند و دارند‪ .‬نشانه های این‬ ‫باور از البه الی سخنان دیروز و امروز انان پیداست‪ .‬اغلب‬ ‫انان دو نوع فقدان را خلط کرده اند‪ .‬هاشمی رفسنجانی برای‬ ‫اصالح طلبان و نیروهای میانه رو در سیاست رسمی بیشتر‬ ‫تکیه گاهی عاطفی بود تا قدرتی واقعی‪ .‬نشانه ای بود که به‬ ‫انان اعتماد به نفس می داد‪ .‬حاال که او رفته است‪ ،‬منتظرند‬ ‫بیفتند‪ ،‬اما نمی افتند‪ .‬مدتی طول خواهد کشــید تا دریابند‬ ‫که حضور هاشمی در کنارشــان حضوری روانی و عاطفی‬ ‫بود‪ .‬فقدان هاشمی برای انان فقدان تکیه گاهی عاطفی‬ ‫اســت و نه فقدان بازیگری در سیاست رســمی‪ .‬در عرصه‬ ‫سیاســت رســمی از مدت ها پیش کاری از دست هاشمی‬ ‫ساخته نبو د اما این به معنی این نیست که بی تاثیر بود‪ .‬تاثیر‬ ‫او پس از مرگ هم می تواند به شــکلی ادامه داشته باشد‪.‬‬ ‫اصالح طلبان و نیروهای میانه رو می توانند از فقدان او در‬ ‫فضای عمومی‪ ،‬قدرتی نمادین بسازند که جای پایشان را در‬ ‫قدرت رسمی محکم کند‪ .‬فقدان هاشمی شاید در سیاست‬ ‫رسمی به زیان اصالح طلبان باش د اما در سیاست اجتماعی‬ ‫(انتخاباتی) پشتوانه ای عاطفی برای حمایت مردمی از انان‬ ‫شکل داده است‪ .‬این پشتوانه عاطفی تا مدت ها می تواند‬ ‫عمل کند‪ ،‬می تواند کمک کند تا سرمایه اجتماعی هاشمی‬ ‫به فرد یا افرادی شبیه او منتقل شود‪ ».‬در مقابل این تفکر‬ ‫اما افراد دیگری هم هســتند مثل غالمحسین کرباسچی‬ ‫که این گونه روایت می کنند‪« :‬نزدیکــی نیروهای میانه رو‬ ‫و اصالح طلبان نیازمنــد حرکت و تالش دو طرف اســت‪.‬‬ ‫نباید توقع داشــته باشــیم که نیروهای معتدل اصولگرا به‬ ‫سمت ما گامی به پیش بگذارند و اصالح طلبان همچنان از‬ ‫خواسته های خود پا پس نکشند‪ .‬ما باید به اصالح طلبی و‬ ‫اصولگرایی نگاهی فراتر داشته باشیم‪ .‬نگاه فراتر همان طور‬ ‫که بارها اقای هاشــمی اشــاره کرده بود‪ ،‬نگاه بــه منافع و‬ ‫مصالح کشــور اســت‪ .‬رمز توجه و عالقه مردم به ایت الله‬ ‫هاشمی نیز همین مساله بوده اســت‪ .‬اگر نگاه اعتدالی و‬ ‫همراه با دلسوزی برای مردم و مصالح کشور بین نیروهای‬ ‫اصالح طلــب و نیروهــای معتــدل اصولگرا حاکم باشــد‬ ‫می توان در انتخابــات اتی و دیگر ادوار انتخاباتی شــاهد‬ ‫نزدیکی جریان ها به هم بــود‪ .‬با وجــود اختالفاتی که در‬ ‫گذشته بین دو جریان سیاسی وجود داشت‪ ،‬امروز زمینه و‬ ‫ظرفیت بین دو جریان برای همکاری و پیشــبرد منافع ملی‬ ‫وجود دارد‪ ».‬به یک معنا اکنون یک نگاه درون اصالحات‬ ‫این است که هاشمی رفسنجانی دیگر نباید سایه اش روی‬ ‫اصالحات باشد و از این منظر ادامه این ائتالف به این معنا‬ ‫که فردی غیر اصالح طلب قیمومــت پذیرفته و انها زیر بار‬ ‫روند‪ ،‬امری بی معناست‪ .‬در چنین تفکری اساسا بحث درباره‬ ‫اینکه چه کسی جایگزین هاشمی خواهد شد بی معناست‪.‬‬ ‫عبداللــه ناصری‪ ،‬عضو شــورای مشــورتی اصالح طلبان‬ ‫بر این باور اســت که هرگــز نباید به دنبال جانشــینی برای‬ ‫ایت الله هاشمی رفسنجانی باشــیم ‪ .‬او شخصیت و زندگی‬ ‫سیاسی و اجتماعی خاص خود را داشت‪ .‬ناصری‪ ،‬ایت الله‬ ‫را انســانی تحول یافته در دوران هــای مختلف جمهوری‬ ‫اســامی به خصوص از ســال ‪ 84‬به بعد می داند‪ .‬عبدالله‬ ‫ناصری برخالف تحلیلگران سیاســی که عرصه سیاست‬ ‫پس از هاشمی رفسنجانی را چالشــی برای اصالح طلبان‬ ‫و اعتدالیون حامی او می دانند‪ ،‬بر این باور اســت که جای‬ ‫خالی او برای تمامی ملت خالــی خواهد ماند و قضیه فراتر‬ ‫از مســائل جناحی اســت‪ .‬با این حال او تاکید کرد که نبود‬ ‫هاشمی رفسنجانی‪ ،‬بیش از اصالح طلبان‪ ،‬نگرانی اصلی‬ ‫اصولگرایان معتدل است‪ .‬در چنین شرایطی و برای کاهش‬ ‫نگرانی در جایگاه های سیاســی‪ ،‬ناصــری اعتقاد دارد که‬ ‫شخصیت ها ی نزدیکتر به ارا و اندیشــه های او‪ ،‬حتی اگر‬ ‫قدرت سیاسی الزم را نداشته باشند‪ ،‬باید وارد صحنه سیاسی‬ ‫شوند‪ .‬تفکری دیگر هم هست که می گوید این جایگاه یک‬ ‫پوزیشــن عاطفی بود و بر این مبنا اساســا کسی نمی تواند‬ ‫جای هاشــمی را گرفته و البته بر مبنای ایــن نوع نگاه هم‬ ‫چون این کارویژه هاشمی این گونه تصویر می شود‪ ،‬نیازی‬ ‫هم به جایگزینی او نیست‪ .‬در این میان اما تفکری دیگری‬ ‫هم هست که به صورت مطلق می گوید باید حتما جایگزین‬ ‫هاشــمی را یافت‪ .‬در اینجای بحــث دو دیــدگاه به وجود‬ ‫می اید؛ برخی می گویند باید این نقیصه را با شورای رهبری‬ ‫در ائتالف بر طرف کرد‪ .‬از جمله این افراد صادق زیباکالم‬ ‫اســت‪ .‬او گفته‪ « :‬اقایان سید حســن خمینــی‪ ،‬علی اکبر‬ ‫ناطق نوری و عبدالله نوری به درجاتی می توانند این نقش‬ ‫را بازی کننــد‪ .‬به عالوه‪ ،‬مجموعه اینهــا به صورت جمعی‬ ‫بهتر می توانند نقش اقای هاشمی رفسنجانی را ایفا کنند‪.‬‬ ‫خوب اســت که مجموعه ای تحت عنوان شورای رهبری‬ ‫اصالح طلبان تشکیل شود که تعدادی از روحانیونی که نام‬ ‫بردم به عالوه افراد و شــخصیت های دیگر اصالح طلبی‬ ‫چون ســعید حجاریان‪ ،‬مصطفــی تاج زاده‪ ،‬بهــزاد نبوی‪،‬‬ ‫محمدرضاخاتمی‪،‬غالمحسینکرباسچی‪،‬حسینمرعشی‬ ‫و تعدادی از نمایندگان مجلس به صورت یک رهبری دسته‬ ‫جمعی خال ء اقای هاشمی رفسنجانی را پر کنند‪ » .‬او ادامه‬ ‫داده که از شــخصیت های سیاســی موثر اقایان حســین‬ ‫مرعشی‪ ،‬محمدرضا خاتمی‪ ،‬بهزاد نبوی و دیگر چهره هایی‬ ‫هستند که می توانند تا حدود زیادی در بلندمدت نقش اقای‬ ‫هاشــمی را در کنار هم یا منفرد بازی کنند‪ .‬برخی دیگر هم‬ ‫می گویند باید یک فرد با خصیصه کاریزماتیک این جایگاه‬ ‫را تصاحــب کند‪ .‬انها کــه این ســخن را می گویند بیش از‬ ‫همه روی ســه نفر اتفاق نظر دارند‪« :‬ناطق نوری‪ ،‬حســن‬ ‫روحانی و سید حسن خمینی»‪ .‬با این حال انتخاب جانشین‬ ‫هاشمی ممکن است روند معمول را طی نکند و به استقالل‬ ‫اصالح طلبــان بیانجامــد‪ .‬ممکــن اســت حکومت های‬ ‫جزیره ای درون ائتالف شکل بگیرد و به جای یک نفر‪ ،‬چند‬ ‫نفر وارد موضوع شوند‪.‬‬ ‫‪41‬‬ ‫سیاست‬ ‫فلش ها به سمت ناطق نوری است‬ ‫مثلث بررسی می کند؛ چه کسی می تواند جانشین هاشمی در ائتالف شود؟‬ ‫مسعود ندافان‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫سیاست‬ ‫‪42‬‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪ 19‬دی ‪ 1395‬غــروب افتــاب سیاســت ورزی‬ ‫مردی از تبار کیاســت و فراســت بود‪ .‬هاشمی رفسنجانی‬ ‫سیاستمداری حرفه ای بود؛ سیاستمداری عمل گرا که با‬ ‫این نگرش در ادوار تاریخی تاکتیک های متفاوتی را اتخاذ‬ ‫کرده است؛ دوســتان و منتقدان او در دهه های مختلف‬ ‫تغییر جایگاه داده اند‪ .‬در شــرایط فعلی جریان اصالحات‬ ‫و حامیان دولت یازدهم در ســوگ مهم ترین سیاستمدار‬ ‫ائتالف انتخابات ‪ 92‬هســتند؛ فقدان کنشگری راهبردی‬ ‫کــه راوی اغاز تحوالت جدی ولی نامشــخص در ســپهر‬ ‫سیاست کشور است‪.‬‬ ‫اوج روند سیاســت ورزی هاشــمی در ســال ‪ 92‬رقم‬ ‫خورد؛ ان هنگامی کــه محمود احمدی نــژاد با مرخصی‬ ‫ســاعتی‪ ،‬دســت رحیم مشــایی در وزارت کشــور را‬ ‫به عنوان جانشــینش باال بــرد‪ ،‬پیرمردی با بنــز ابی رنگ‬ ‫معروفــش ســاعت ‪ 17:30‬پــای در وزارت کشــور نهاد‪.‬‬ ‫هاشمی رفســنجانی بار دیگر خواهان ردای ریاست بود‪.‬‬ ‫رحیم مشایی و هاشمی رفسنجانی در عدم احراز صالحیت‬ ‫مشــترک بودند اما هاشــمی مرد کهنه کار سیاســت بود؛‬ ‫او نزدیک ترین فرد بــه خود را روانــه کارزار انتخابات کرد‬ ‫و اصالح طلبــان را مجبــور بــه تمکین دســتورش کرد‪.‬‬ ‫میان جــدال درون گروهی اصولگرایان‪ ،‬حســن روحانی‬ ‫ردای ریاســت جمهوری بر تن کرد تا هاشمی رفسنجانی‪،‬‬ ‫«رئیس جمهور ســاز» گــردد؛ هاشمی رفســنجانی پس‬ ‫از انتخابــات ریاســت جمهوری دهــم نقشــی کاریزمــا‬ ‫میــان حامیــان نامــزد شکســت خورده ایفــا می کــرد‬ ‫و حــاال در ‪ 24‬خــرداد ‪ 92‬کار را تمــام کرد و پــس از ان‪،‬‬ ‫هنگامــی که حســن روحانی نیــاز به حضورش داشــت؛‬ ‫تمام عیــار از او حمایــت می کــرد‪ .‬او با خاطــره دونفره از‬ ‫امام خمینی (ره) ســخن از ابدی نبودن دشمنی با امریکا‬ ‫می گفت و از ســوی دیگر هنگامه کــه تالش های پنهان‬ ‫برای پروژه برجام منطقه ای اغازشده بود با برتری گفتمان‬ ‫بر موشک مقدمه سازی برای ان را اغاز کرد‪.‬‬ ‫هاشمی رفســنجانی در اخرین مرحله سیاست ورزی‬ ‫به رهبری کاریزماتیک برای حامیــان اصالحات و دولت‬ ‫یازدهم بدل گشــته بــود؛ عمــر جنبــش کاریزماتیک او‬ ‫«روتینه» نشد ولی مرگ به ان پایان داد؛ فرایند جانشینی‬ ‫ایشــان به تعبیر وبری که حامل سنت جدید بعد از هاشمی‬ ‫چگونه رقم می خورد؟ مساله «جانشــینی» از منظر وبر به‬ ‫یکی از شش راه حل صورت می گیرد‪.‬‬ ‫‪ )1‬تعیین جانشین به وسیله فرد اصلی‪:‬‬ ‫هاشمی رفسنجانی فردی عمل گرا و خودمرکزپندار‬ ‫بــود‪ .‬بــا همیــن نگــرش مدعــی عدم تغییر در ســاحت‬ ‫سیاست ورزی اش بود و اظهار می داشت که «اگر می بینید‬ ‫بعضی ها که قبال با من موافق نبودند و حاال همراه شده اند‬ ‫من عوض نشده ام‪ ،‬بلکه انها عوض شده اند‪ ».‬و «این ها‬ ‫عوض شــدند و من عوض نشــدم‪ .‬یعنی نظر انها نســبت‬ ‫به ما عوض شــده اســت‪ .‬تفکرات من مال ‪ ۵۰‬سال قبل‬ ‫است و هنوز محفوظ است‪ ،‬منتها متناسب با زمان اصالح‬ ‫می شود‪ ».‬این در حالی است که رسول منتجب نیا از جناح‬ ‫اصالحات‪ ،‬حسین فدایی از اصولگرایان و حتی محمدعلی‬ ‫بشارتی مشــاور سیاســی وی‪ ،‬راوی «تغییر» سیاسی او‬ ‫بودند‪ ،‬بنابراین هاشمی رفسنجانی با این روحیات‪ ،‬هیچ گاه‬ ‫جانشین برای خود معرفی نکرد‪.‬‬ ‫‪ )2‬واگذاری نقش به فرزند‬ ‫پســران اکبر هاشمی رفســنجانی برخــاف دیگر‬ ‫خانواده های روحانی‪ ،‬راه پدر در کسوت لباس روحانیت را‬ ‫ادامه ندادند؛ از سوی دیگر انان در فضای سیاسی کشور‬ ‫با نقش های متفاوت بروز و ظهور داشــتند؛ محســن پسر‬ ‫بزرگ تر نماد نگاه توســعه مدارانه پدر بود‪ .‬او تالش های‬ ‫بسیاری برای پیروزی در برابر محمدباقر قالیباف در شورای‬ ‫شهر تهران انجام داد ولی الهه راستگو مانع از حضور او در‬ ‫بهشت شد‪ .‬مهدی هاشمی برخالف برادر بزرگ تر‪ ،‬برای‬ ‫پدرش هزینه ساز بوده اســت‪ ،‬محکومیت های قضایی او‬ ‫شایعه های دهه ‪ 70‬نسبت به خانواده هاشمی رفسنجانی‬ ‫در عرصــه عمومــی را شــکل جدیــدی داد‪ .‬دختــران‬ ‫هاشمی رفســنجانی نیز مانند پســران فاقــد ویژگی های‬ ‫جانشینی هســتند؛ فاطمه و فائزه هاشمی فراتر از شورای‬ ‫مرکزی احــزاب حامــی پــدر نقش افرینــی چارچوب مند‬ ‫سیاسی نداشــته اند؛ فائزه هاشــمی از خواهر بزرگ ترش‬ ‫کنش های رادیکال بیشتر انجام می دهد؛ او در تشییع پیکر‬ ‫سیاست‬ ‫بر سیاســت ورزی حرفه ای متناســب بر کنش معطوف به‬ ‫هدف برتری دارد‪.‬‬ ‫برخی از تحلیلگران جریــان اصالحات معتقدند که‬ ‫دوران پساهاشــمی باید به صورت «شــورایی» مدیریت‬ ‫شــود؛ در همین راســتا صادق زیباکالم اظهار داشــت‪:‬‬ ‫«رئیــس دولت اصالحــات‪ ،‬اقایان سید حســن خمینی‪،‬‬ ‫علی اکبر ناطق نوری و عبدالله نوری به درجاتی می توانند‬ ‫این نقش را بازی کنند‪ .‬به عالوه‪ ،‬مجموعه اینها به صورت‬ ‫جمعی بهتــر می توانند نقــش اقای هاشمی رفســنجانی‬ ‫را ایفــا کنند‪ .‬خوب اســت که مجموعــه ای تحت عنوان‬ ‫شورای رهبری اصالح طلبان تشکیل شود که تعدادی از‬ ‫روحانیونی که نــام بردم به عالوه افراد و شــخصیت های‬ ‫دیگــر اصالح طلبی چــون ســعید حجاریــان‪ ،‬مصطفی‬ ‫تاج زاده‪ ،‬بهــزاد نبوی‪ ،‬محمدرضا خاتمی‪ ،‬غالمحســین‬ ‫کرباســچی‪ ،‬حســین مرعشــی و تعــدادی از نمایندگان‬ ‫مجلس به صورت یــک رهبری دســته جمعی خالء اقای‬ ‫هاشمی رفسنجانی را پر کنند‪».‬‬ ‫این تئوری با وجود سطح افراد و اهداف مختلف انان‬ ‫در طیف جریــان اصالحات و حامیان دولــت امکان پذیر‬ ‫نیست و با تجربه شــورای های قبلی در جریان اصالحات‬ ‫مسلما فرجام شورای رهبری به واگرایی ختم خواهد شد‪.‬‬ ‫‪ )5‬ظهور فرد کاریزماتیک دیگر‬ ‫پدرش همانند خرداد هفت سال قبل عالمت پیروزی را در‬ ‫خیابان های تهران نشان می داد‪.‬‬ ‫‪ )3‬تعیین جانشین به وسیله جمعی از‬ ‫سرامدان جنبش‬ ‫این روزهــا نــام عبدالله نــوری هم بــه گزینه های‬ ‫جانشــینی هاشمی رفســنجانی اضافه شده اســت؛ گویا‬ ‫جدال بــرای جانشــینی به «بحران» بدل گشــته اســت‬ ‫که فــردی ماننــد عبدالله نــوری که خواهــان اصالحات‬ ‫ساختاری در کشور است؛ به میان صف نامزدهای کسوت‬ ‫«هاشــمی دو» امده اســت‪ .‬شــرایط سیاســت ورزی در‬ ‫ســرامدان ائتــاف انتخابــات ‪ 92‬به گونه ای اســت که‬ ‫چپ گرایان برای «بقا» و راست گرایان برای حذف رقیب‬ ‫تن به ائتالف داده اند‪ .‬ائتالفی عمل گرایانه توانایی تعیین‬ ‫جانشــین برای تبعیتی مســتمر را ندارد؛ ائتالف ماحصل‬ ‫مدیریت هاشمی رفسنجانی بود و سرامدان ائتالف توانایی‬ ‫تجمع منافع برای هدایت شدن از سوی یک نفر را ندارند‪.‬‬ ‫‪ )4‬جذب در نهادها و سازمان ها‬ ‫سیاســت ایرانی مختصات خاصــی دارد؛ ایرانیان‪،‬‬ ‫مردم پیگیر سیاست هستند ولی از سیاست ورزی حرفه ای‬ ‫هراس دارند؛ عضویت در احزاب سیاســی مذموم اســت‬ ‫و مستقل بودن شــعار ممدوح‪ .‬ســنتی پایدار است که به‬ ‫سیاســتمداران دل می بندند و به احزاب و ســازمان های‬ ‫سیاسی پشت پا می زنند‪ .‬در شــرایط بدیع سیاست ایرانی‬ ‫الهامات به صورت «اسطوره سازی» استمرار پیدا می کند؛‬ ‫در شرایطی که شاهد غلبه احساسات بر عقالنیت در کشور‬ ‫هستیم به نحوی که موج ان منتقدان سیاسی پروپاقرص‬ ‫هاشمی رفســنجانی را به راویان مناقب وی بدل ســاخته‬ ‫اســت‪ .‬بهترین راهکار در این سطح برتری جویی حامیان‬ ‫«راه هاشمی» اســت‪ .‬عبارت جذابی متناسب با فرهنگ‬ ‫بزرگداشــت ایرانیان نســبت به فوت شــدگان‪ ،‬که مسلما‬ ‫در انتخابات ریاســت جمهوری دوازدهم استفاده فراوان‬ ‫خواهد شــد‪ .‬هرچند این نحوه جانشــینی برای سیاســت‬ ‫ایرانی زودگذر و ناپایدار است‪.‬‬ ‫ناطق نوری؛ تکرار هاشمی‬ ‫تکرار هاشــمی یعنــی هنــر «دیپلماســی پنهان»‬ ‫با حاکمیــت؛ فــن ائتالف ســازی از هــر دو جریان های‬ ‫سیاســی و فراســت هدایت کنشــگران رقیب‪ .‬در شرایط‬ ‫فعلی به نظر می رســد از نظر جناح مقابل حجت االســام‬ ‫ناطق نوری بهترین فرد برای تکرار هاشــمی و ظهور یک‬ ‫رهبر کاریزماتیک دیگر باشــد‪ .‬احترام و نفوذ شــخصیت‬ ‫ناطق نوری در بدنه راســت ســنتی همچنان وجود دارد و‬ ‫از ســوی دیگر او‪ ،‬هنر جداســازی انان را از اصولگرایان‬ ‫تحول خواه و جریان پایداری نیز در خود می بیند و قدرت ان‬ ‫را دارد که چپ رادیکال را با گفتاردرمانی نسبت به مطالبات‬ ‫سیاست داخلی ساکت نماید‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫سیاســت ایرانی مختصات خاصی دارد؛‬ ‫ایرانیان‪ ،‬مردم پیگیر سیاســت هستند‬ ‫ولی از سیاســت ورزی حرفــه ای هراس‬ ‫دارند؛ عضویت در احزاب سیاسی مذموم‬ ‫اســت و مســتقل بودن شــعار ممدوح‪.‬‬ ‫سنتی پایدار است که به سیاستمداران‬ ‫دل می بندند و به احزاب و ســازمان های‬ ‫سیاسی پشت پا می زنند‬ ‫‪ )6‬ادامه الهامات فرد اصلی به نحوی از انحا‬ ‫سیاست‬ ‫در تجربه جریان اصالحات‪ ،‬نهادسازی برای افزایش‬ ‫قدرت تشکیالتی و انسجام سازمانی متناسب با رخدادهای‬ ‫انتخابات شــکل گرفته اســت؛ تجربه شــورای مشورتی‬ ‫رئیس دولت اصالحــات‪ ،‬شــورای هماهنگی اصالحات‬ ‫و شورای عالی سیاســت گذاری اصالحات نمونه هایی از‬ ‫تالش های این جریان برای برتری خردجمعی بر تصمیم‬ ‫فردی بوده است؛ هرچند مرقومه دســتوری رئیس دولت‬ ‫اصالحات در انتخابات ‪ 92‬به محمدرضا عارف و همچنین‬ ‫دستور حضور نیروهای اصولگرا همسو با دولت در لیست‬ ‫امید در انتخابات مجلس شــورای اســامی دهم نشــان‬ ‫داد که همچنان سیاســت ورزی ســنتی در مقطع حساس‬ ‫«هاشمی دو» ایفای نقشی جانکاه است؛ اما جدال‬ ‫سختی میان بازماندگان رقم خورده است‪ .‬به روایت حامیان‬ ‫هاشمی رفسنجانی‪ ،‬حسن روحانی «درس اموخته مکتب‬ ‫ایت الله هاشمی» است و «انگشتر تدبیر و سیاست ورزی‬ ‫در عالم سیاســت ایران را از اکبر هاشمی بهرمانی به ارث‬ ‫برده اســت‪ ».‬بنابراین بایــد همانند انتخابــات ‪ 92‬نقش‬ ‫هاشمی را بازی کند‪ .‬ایده رهبری حسن روحانی بر ائتالف‬ ‫انتخابات ‪ 92‬عــاوه بر حمایــت حامیان دولــت و حزب‬ ‫کارگــزاران ســازندگی حتی بــرای رادیکال هــای جریان‬ ‫اصالحات هــم جذاب اســت‪« .‬مصطفی تــاج زاده» در‬ ‫حمایت از حسن روحانی بر ائتالف ‪ 92‬اظهار داشت‪« :‬به‬ ‫نظر من طبیعی ترین فرد برای ریاست مجمع‪ ،‬اقای روحانی‬ ‫اســت‪ .‬چراکه به عنوان رئیس جمهور که شــورای عالی‬ ‫امنیت ملی را اداره می کند‪ ،‬می تواند مجمع تشخیص را هم‬ ‫اداره کند‪ .‬اقای هاشمی استثنا بود که می توانست روسای‬ ‫سه قوه زیر نظرش باشند‪ .‬اما در درون اصالحات و جامعه ما‬ ‫نگرانی چندانی نداریم چون هنوز حضور بزرگان این جریان‬ ‫کامال ارامش بخش است و اصالحات را می تواند هدایت‬ ‫کند‪ .‬به عالوه باوجــود اقای روحانــی می توانیم ائتالف‬ ‫اصالحات و اعتدال را حفظ کنیم‪ ».‬هرچند رادیکال های‬ ‫اصالحات روحانی را برای «بقا» می خواهند و در فرصت‬ ‫مناسب «رحم اجاره ای» کنار گذاشته خواهد شد‪.‬‬ ‫اما طیــف دیگــر از جریــان اصالحــات و برخی از‬ ‫اصولگرایــان حاضــر در ائتــاف ‪ 92‬خواهــان مرکزیت‬ ‫حجت االســام ناطق نوری هســتند‪ .‬جریان اصولگرای‬ ‫حاضــر در ائتــاف ‪ 92‬خاســتگاه سیاســی ناطق نوری و‬ ‫همچنین با خصلت های محافظه کاری خاص این طیف‪،‬‬ ‫ناطق نوری نسبت به حسن روحانی به حاکمیت نزدیک تر‬ ‫است و در شرایط خاص امکان حذف انان متصور نخواهد‬ ‫بود‪ .‬اما طیفی از اصالح طلبان روحانی را فردی «سودای‬ ‫قدرت» تلقــی می کنند که ســهم انــان را از صدارتش بر‬ ‫پاســتور نخواهد داد‪ .‬در همین راستا حسن رسولی‪ ،‬عضو‬ ‫هیات مدیره بنیاد امید ایرانیان و بنیاد باران اظهار داشــت‬ ‫«به طــور طبیعی اگر در پاســخ بــه این ســوال براییم که‬ ‫پس از رحلت ایت الله ها شــمی؛ اشــبه الناس به ایت الله‬ ‫هاشمی کیســت‪ ،‬بدون شــک ناطق نوری است‪ .‬هرچند‬ ‫او در ســال های گذشــته بارها اعالم کرده است که قصد‬ ‫ورود به هیچ انتخاباتی را نداشــته و سودای قدرت در سر‬ ‫نمی پروراند‪».‬‬ ‫از ســوی دیگر ناطق نوری در شــب هفتم درگذشت‬ ‫هاشمی رفســنجانی‪ ،‬خیز خود را برای رهبری ائتالف ‪92‬‬ ‫نشان داد و در نطقی عجیب هاشمی رفسنجانی را مصداق‬ ‫تعدادی از ایات قران! و مظلومی از تبار شــهید بهشــتی‬ ‫معرفی کــرد و همچنین «هاشــمی رکن این نظــام» و نه‬ ‫«اپوزیســیون» دانست و در ســخنانی در مقام «لیدری»‬ ‫برای جریان هــای فعال کشــور اظهار داشــت‪« :‬من از‬ ‫برادران و خواهران ایرانــی ام به عنوان یک طلبه کوچک‬ ‫خواهش می کنم از چپ و راست تا اصالح طلب‪ ،‬اصولگرا‬ ‫و اعتدال گرا این اجتماعی که کردید را همچنان داشــته‬ ‫باشــید و این اجتماع با تفکــرات‪ ،‬عقیده هــا و گروه های‬ ‫متفاوت منافات ندارد‪ .‬در مشترکات با هم باشید و درجایی‬ ‫که اختالف نظــر وجود دارد بنشــیند و اختالفــات را حل‬ ‫کنید‪ .‬اگر هم قانع نشــدید‪ ،‬تهمت نزنید‪ .‬همه باید از این‬ ‫وحدت به وجود امده استفاده کنیم و قدر انقالب و رهبری‬ ‫را بدانیم‪ .‬ان هم در این منطقه که دور مان اتش است اما‬ ‫ایران یک کشور امن به حساب می اید که این معلول وجود‬ ‫مردم ایران و رهبر هوشمند و اگاهی است‪ .‬به همین دلیل‬ ‫همه باید یک ید واحده بشوید و بایستید‪».‬‬ ‫‪43‬‬ ‫سیاست‬ ‫تنهایتنها‬ ‫ایا حسن روحانی می تواند جانشین هاشمی رفسنجانی شود؟‬ ‫‪3‬‬ ‫حســن روحانی در موقعیت بســیار پیچیده ای قرار‬ ‫گرفته است‪ .‬او بزرگترین حامی خود را از دست داده است‪،‬‬ ‫ان هم درســت در شــرایطی که تنها چند ماه بــه برگزاری‬ ‫انتخابات باقی مانده بود‪ .‬هاشمی رفسنجانی برای حسن‬ ‫روحانی چند ویژگــی و کار کرد مهم داشــت‪ .‬اول از همه‬ ‫این هاشمی رفســنجانی بود که در میانه وضعیت عجیب‬ ‫و غریب انتخاباتی در سال ‪ 92‬سرمایه اجتماعی خود را به‬ ‫سمت او شــیفت داد و یکباره باعث رشد حسن روحانی در‬ ‫نظرسنجی ها شد‪.‬‬ ‫او همیشــه در طول دوران صدارت حســن روحانی‬ ‫از حامیان او بوده‪ .‬حمایت هایی کــه گاهی با واکنش تند‬ ‫مخالفان رئیس جمهور هم مواجه می شــد‪ .‬ایــن اما تنها‬ ‫کارکرد هاشــمی نبود‪ .‬او در تمام این مــدت تالش کرد تا‬ ‫اضالع ائتالف ‪ 92‬همچنــان بر محور حمایت از حســن‬ ‫روحانی باقی بمانند‪ .‬رایزنی های پشــت پرده و گعده های‬ ‫پی در پی‪.‬‬ ‫نقــش ویــژه ای کــه حتــی از دیــدگاه تحلیلگران‬ ‫بین المللی هم دور نمانده بود‪ .‬چه اینکه پایگاه امریکایی‬ ‫دیلی بیست در مطلبی در این مورد نوشته است‪« :‬اکنون‬ ‫فقدان هاشــمی موجب فضای خالی بــرای ایجاد توازن‬ ‫قدرت بین گروه های اصولگرا و اعتدالگرایان خواهد شد‬ ‫و اولین کسی که از این فقدان ضربه خواهد خورد‪ ،‬دولت‬ ‫اصالح طلب اقای روحانی خواهد بــود‪ .‬در حال حاضر با‬ ‫درگذشت اقای هاشمی‪ ،‬چهره سیاسی که بتوان جایگزین‬ ‫وی کرد‪ ،‬وجود نــدارد و اقای روحانی مجبور اســت برای‬ ‫انتخابات هم با تندرو های اصالح طلب و هم اصولگرایانی‬ ‫که در تیم خود دارد‪ ،‬مبارزه کند‪ .‬با وجود تمامی این موارد‪،‬‬ ‫با درگذشت اقای هاشــمی‪ ،‬فرصتی مناســب برای اقای‬ ‫روحانی بوجود امده اســت و اکنــون رئیس جمهور ایران‬ ‫می تواند از زیر سایه رفسنجانی خارج شده و به خوبی جای‬ ‫وی را پر کند‪.‬‬ ‫حال زمان ان رسیده است که اقای روحانی ازمایش‬ ‫بزرگی را در انتخابــات اینده در برابــر اصولگرایان بدهد‪.‬‬ ‫ماموریــت اقای روحانــی خیلی ســخت تر از اینها خواهد‬ ‫بود زیرا وی باید نه تنها باید از میراث سیاســی رفسنجانی‬ ‫حفاظت کنــد بلکه او بایــد از فراموش شــدن و کنار رفتن‬ ‫ائتالف هاشــمی جلوگیری کند‪ .‬اقای روحانی در حقیقت‬ ‫هیچ پیروزی بزرگی را در کارنامه دوره اول خود نداشــته و‬ ‫او کامال زیر سایه اقای رفسنجانی بوده است‪ .‬به هر حال‬ ‫با فوت اقای هاشمی‪ ،‬سیاســت ایران وارد عصر جدیدی‬ ‫خواهد شد‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪44‬‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫دوران پسا هاشمی‬ ‫هر چه هست حاال دوران بدون هاشمی برای حسن‬ ‫روحانی اغاز شــده اســت‪ .‬او در زمانه نامناسبی بزرگترین‬ ‫حامی خود را از دســت داد‪ .‬او اکنون با دو مســاله مواجه‬ ‫است‪ .‬اول اینکه او قطعا به صورت طبیعی می خواهد نامزد‬ ‫انتخابات باشد‪ .‬پس باید این دوره سخت را بدون هاشمی‬ ‫ســپری کند‪ .‬رایزنی ها و معامالت با گروه ها و جریان ها را‬ ‫اغاز کند‪ ،‬امتیاز بدهــد و امتیاز بگیرد‪ .‬مســاله دوم اما در‬ ‫سطح باالتری مطرح است‪.‬‬ ‫او می خواهد جای هاشمی را در سطح ایران داشته‬ ‫باشد‪ .‬یک باالنسر که رسانه های حامی دولت این مساله‬ ‫را بیش از انچه انتظار می رود پمپاژ می کنند‪ .‬از جمله سایت‬ ‫عصر ایران این گونه نوشته است‪« :‬جایگاه «ریش سفیدی‬ ‫و بزرگی جریان اصالح و اعتدال» بود‪ ،‬به ویژه در شرایطی‬ ‫که برخی رهبران این جریان‪ ،‬با محدودیت های متعددی‬ ‫مواجه بودند و هستند‪.‬‬ ‫هــر چنــد کســی نمی تــوان بــه لحــاظ تاریخی و‬ ‫شــخصیتی‪ ،‬جایگزین ایت الله اکبر هاشمی رفســنجانی‬ ‫شود ولی اتیه اندیشی حکم می کند نزدیک ترین شخص به‬ ‫لحاظ منش و تفکر‪ ،‬راه او را ادامه دهد و اصحاب اصالح و‬ ‫اعتدال نیز با او همراه شوند‪ ،‬چه انکه طی مسیر پرسنگالخ‬ ‫و ناهموار پیش رو‪ ،‬بدون داشــتن مرجعی کــه همه به او‬ ‫اعتماد کنند و در مــوارد اختالف‪ ،‬به خاطــر مصالح ملی‬ ‫نظر او را مقدم بر خویش دارند‪ ،‬اگر ناممکن نباشد‪ ،‬بسیار‬ ‫دشوار و پرهزینه خواهد بود‪.‬‬ ‫مــروری بــر شــخصیت های نزدیــک بــه مرحوم‬ ‫ایت الله هاشــمی‪ ،‬جــای تردید باقــی نمی گــذارد که‬ ‫شــبیه ترین شــخص بــه او از لحــاظ طــرز تفکــر و‬ ‫رویکردهــای سیاســی و مدیریتی‪ ،‬کســی نیســت جز‬ ‫«حســن روحانی»‪ ،‬هم او که یار ســالیان دراز هاشمی‬ ‫بود و زمانی که شورای نگهبان‪ ،‬ایت الله را از حضور در‬ ‫عرصه انتخابات محروم کرد‪ ،‬هاشمی در معرفی روحانی‬ ‫به جای خود لحظــه ای تردید نکرد و تمام قد پشــت او‬ ‫ایســتاد و این حمایت را تا اخرین روز حیاتش ادامه داد‬ ‫‪.‬هر چند ایت الله هاشــمی‪ ،‬شــخصیت بی بدیلی بود اما‬ ‫از منظر عملگرایی سیاســی‪ ،‬باید روحانــی را جایگزین‬ ‫او دانســت و تمام قد پشت او ایســتاد؛ روح ایت الله نیز‬ ‫از این عقلگرایی و واقع بینی دوســتدارانش حتما شــاد‬ ‫خواهد شد‪».‬‬ ‫به یک معنا انچــه رخ داده این اســت که حامیان‬ ‫رئیس دولت می خواهنــد تا همه گــرم روزهای فقدان‬ ‫هاشــمی هســتند‪ ،‬او را بهترین گزینه بــرای جایگزینی‬ ‫معرفی کنند‪ .‬ایــن خصوصیت را از ایــن جهت پر رنگ‬ ‫می کنند کــه مدعی هســتند او می توانــد همچون وجه‬ ‫اشــتراک اعتدالیون و اصالح طلبان باشــد‪ .‬گواه این‬ ‫ادعا را هم نوع ترکیب دولتش عنوان می کنند‪ .‬از جانب‬ ‫دیگر انها معتقدند که خواسته هاشمی هم این بوده که‬ ‫روحانی بماند و در ســطح باالی سیاســت ورزی حضور‬ ‫داشته باشد‪.‬‬ ‫کرباســچی در این زمینه می گوید‪« :‬اقای هاشمی‬ ‫بارها گفته بود که اقای روحانی باید در انتخابات دور دوم‬ ‫ریاست جمهوری شرکت کند‪ .‬هنوز اقای روحانی شخصا در‬ ‫این زمینه چیزی اعالم نکرده است‪ .‬حضور اقای روحانی‬ ‫در انتخابات ‪ ٩6‬مورد نظر اقای هاشمی بود‪ .‬امید است که‬ ‫شرایط به گونه ای باشد که اقای روحانی تصمیم به حضور‬ ‫در انتخابات اتی بگیــرد‪ .‬نیروهای مختلفــی که همراه و‬ ‫همگام ایت الله هاشمی در انتخابات سال ‪ ٩٢‬بودند‪ ،‬امروز‬ ‫هم معتقد هستند که روش این دولت و برنامه های ان باید‬ ‫ادامه پیدا کند‪».‬‬ ‫یا مثال مصطفی معیــن در اظهارنظــری می گوید‪:‬‬ ‫«از جملــه شــخصیت هایی که نامشــان برده می شــود‪،‬‬ ‫اقای روحانی به نظرم برجسته تر هستند‪ .‬خاستگاه ایشان‬ ‫اصولگرایی است که نگاهی اصالح طلبانه دارند و سوابق‬ ‫کاری گوناگونی داشته اند‪ .‬حضور ایشان باعث همگرایی‬ ‫و همبستگی است‪ .‬هر چند ایشان همه ابعاد اقای هاشمی‬ ‫را کمتر دارند اما نگاه و مشی سیاسی انها یکسان است‪».‬‬ ‫این در حالی است که برخی چهره های اصالح طلب‬ ‫نظــر دیگــری دارنــد‪ .‬از جمله اینکــه حســین کمالی در‬ ‫مصاحبــه ای گفته اســت‪« :‬حســن روحانــی باتوجه به‬ ‫رای اوریــش در ســال ‪ 92‬و اعتماد مردم بــه او‪ ،‬می تواند‬ ‫نقش مهمــی در ایجاد وفاق ملی داشــته باشــد‪ .‬اما من‬ ‫فکر نمی کنم کــه روحانی بتواند به صــورت تمام و کمال‬ ‫جایگزین کاملی برای ایت الله هاشمی رفسنجانی باشد‪.‬‬ ‫وضعیت در مورد اقای ناطق نوری هم همین گونه اســت‪.‬‬ ‫در ضمن ناطق نوری و حســن روحانی هیچ گاه خودشان‬ ‫را اصالح طلب ندانســته اند و نمی توانیم بگوییم که مثال‬ ‫این دو نفر می توانند خالء وجهــه اصالح طلبانه ایت الله‬ ‫هاشمی را پر کنند‪.‬‬ ‫گرچه هــر دو چهره هایی اعتدالی هســتند اما قطعا‬ ‫پیدا کردن جایگزین برای هاشمی سخت خواهد بود‪ .‬من‬ ‫سال ها با ایشان از نزدیک کار کردم و مشاور او بودم‪ .‬صبر‬ ‫و تحمل او در کار و ارتباطات گسترده ای که او با گروه های‬ ‫مختلف از گروه های سیاسی و دانشجویی گرفته تا ورزشی‬ ‫و فرهنگی داشت‪ ،‬مثال زدنی بود‪.‬‬ ‫او نسبت به خیلی از مســائل صبر پیشه کرد و همین‬ ‫صبوری او باعث اعتماد بیشــتر مردم به او شــد‪ .‬بنابراین‬ ‫کسانی مانند حسن روحانی اگر می خواهند جایگزینی برای‬ ‫رهبریت معنوی جریان اعتدال باشــند‪ ،‬باید صبر و تحمل‬ ‫بیشتری داشته باشند‪».‬‬ ‫یا در اظهارنظری دیگر‪ ،‬ناصر ایمانی گفته اســت‪:‬‬ ‫«هر چند که حســن روحانی هم هســت‪ ،‬قابلیــت اعتماد‬ ‫او برای اصالح طلبان در حد هاشــمی نیســت و نخواهد‬ ‫بود‪ .‬به همین علــت‪ ،‬معتقدم که پس از رحلــت ایت الله‬ ‫هاشمی رفســنجانی مشکل سیاســی برای اصالح طلبان‬ ‫پدیدار خواهد شد‪.‬‬ ‫انها شخصی مانند او ندارند و بعید هم است که بتوانند‬ ‫این نقش را بازســازی کننــد‪ ،‬چون این نقــش انحصاری‬ ‫در دســتان هاشمی رفســنجانی بــود‪ ».‬به نظر می رســد‬ ‫حســن روحانی برای اینکه جایگزین هاشمی رفسنجانی‬ ‫شــود چندان راه ســاده ای ندارد‪ .‬او مخالفــان قدری در‬ ‫جبهه اصالحات دارد؛ همان ها که مدت هاســت نجوای‬ ‫عبــور از روحانــی را ســر داده اند‪ .‬خیلــی قبل تــر از انکه‬ ‫هاشمی رفسنجانی از دنیا برود‪.‬‬ ‫روحانی و سید حسن خمینی‬ ‫ماموریتجدید‬ ‫ایا سیدحسن خمینی گزینه‬ ‫اصالح طلبان برای خبرگان است؟‬ ‫‪4‬‬ ‫در چنــد روز اخیــر هــر وقــت دربــاره فقــدان‬ ‫هاشمی رفسنجانی بحث شده و پای این سوال باز شده که‬ ‫چه کســی می تواند جایگزین او در ائتالف اصالح طلبان‬ ‫و اصولگرایان باشــد‪ ،‬نام سید حســن خمینی هم در زمره‬ ‫گمانه زنی ها قرار گرفته است‪.‬‬ ‫او که در این چند سال اخیر به صورت ملموسی تحت‬ ‫حمایت هاشمی رفسنجانی بوده‪ ،‬البته در جریان انتخابات‬ ‫خبرگان نتوانست مجوز ورود به رقابت را دریافت کند‪ .‬او از‬ ‫ان زمان تاکنون بیشــتر مورد حمایت رسانه ای و تبلیغاتی‬ ‫اصالح طلبان قرار گرفته است‪ .‬برخی از اصالح طلبان که‬ ‫البته تعداد انان چندان زیاد نیست‪ ،‬به این باور رسیده اند که‬ ‫او می تواند جایگزین خوبی برای هاشمی رفسنجانی برای‬ ‫هدایت ائتالف اصالح طلبان و اصولگرایان باشد‪.‬‬ ‫بازگشت به سیاست؟‬ ‫نامزد خبرگان؟‬ ‫موانع بزرگ مقابل سید حسن خمینی‬ ‫نکته اما این است که سید حسن خمینی با مشکالت‬ ‫مهمی هم رو به رو است‪ .‬اوال به نظر می رسد او نیز شخصا‬ ‫باتوجه به اتفاقاتی که در ســال گذشــته بــرای عدم تایید‬ ‫صالحیتش رخ داد تمایل چندانی برای نامزدی در انتخابات‬ ‫خبــرگان نــدارد‪ .‬دوم اینکه در میــان اعتــدال گرایان او‬ ‫چندان جایگاهی ان هم از نظر شیخوخیت ندارد‪ .‬در میان‬ ‫اصالح طلبان نیز اینگونه نیست که او مورد اقبال همه باشد‪.‬‬ ‫به نظر او نمی تواند به صورت فردی کســی باشد که بتواند‬ ‫نقش سیاسی هاشمی رفسنجانی را ایفا کند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫برخی اصالح طلبان در چنــد روز اخیر زمزمه نامزدی‬ ‫سید حسن خمینی برای انتخابات خبرگان از حوزه انتخابیه‬ ‫تهران را مطرح کرده اند‪ .‬طبق مــاده ‪ 79‬ایین نامه اجرایی‬ ‫قانون انتخابات مجلــس خبرگان‪ ،‬باید در اســتان تهران‬ ‫انتخابات میانــدوره ای برگزار شــود تا نماینــده جایگزین‬ ‫هاشمی انتخاب شود‪ .‬سایت انصاف نیوز که از رسانه های‬ ‫اصالح طلبان اســت در مطلبی در این مورد نوشته است‪:‬‬ ‫«پس از درگذشت هاشــمی رفســنجانی که در انتخابات‬ ‫مجلــس خبــرگان از تهــران رای اول را اورده بــود‪ ،‬حاال‬ ‫درخواست ها از سیدحســن خمینی برای جایگزینی او در‬ ‫حال شکل گرفتن است‪ ».‬به گزارش خبرنگار انصاف نیوز‪،‬‬ ‫در روزهای گذشــته زمزمه های دعوت از حجت االســام‬ ‫والمســلمین سیدحســن خمینی برای کاندیداتــوری در‬ ‫انتخابات میــان دوره ای مجلس خبرگان در اردیبهشــت‬ ‫ماه سال اینده‪ ،‬شنیده می شود‪.‬به نظر می رسد سیدحسن‬ ‫خمینی‪ ،‬استاد سطح عالی حوزه و نوه امام خمینی در صورت‬ ‫کاندیداتوری‪ ،‬شاخص ترین گزینه حامیان مرحوم ایت الله‬ ‫هاشمی رفسنجانی خواهد بود‪».‬‬ ‫این خبر البته با واکنش هایی هم مواجه شده است‪.‬‬ ‫برخی معتقدند حســن خمینی بعد از ورود به خبرگان است‬ ‫که می تواند وزنه ای بیشــتر یافته تا برای تبدیل شــدن به‬ ‫جایگزین هاشــمی قــدرت و موقعیت بیشــتری پیدا کند‪.‬‬ ‫از جمله این افراد صادق زیباکالم اســت‪ .‬او گفته‪«:‬فکر‬ ‫می کنم که اصالح طلبان در شرایط فعلی باید با تمام وجود‬ ‫به کسانی مثل ناطق نوری و سید حسن خمینی تکلیف کنند‬ ‫تا برای انتخابات خبرگان بایســتند‪ .‬اقای ناطق نوری پس‬ ‫از انچه که در مراسم ترحیم ایت الله هاشمی گفتند‪ ،‬باید با‬ ‫جدیت وارد انتخابات خبرگان شود و همین طور سید حسن‬ ‫خمینی را نیز نباید نادیده گرفت‪.‬اینکه افرادی مثل ناطق‬ ‫نوری و سیدحسن خمینی کنار بکشند‪ ،‬کمک به جناح رقیب‬ ‫اســت‪ .‬قطعا اگر اقای ناطق نوری و سید حسن خمینی به‬ ‫خبرگان بروند‪،‬می تواننــد جای خالی ایت الله هاشــمی را‬ ‫بگیرند برای همین از شخص روحانی گرفته تا همه مردم‬ ‫باید از کســانی مثل ناطق نــوری بخواهند تــا وارد عرصه‬ ‫انتخابات شوند و یا از سید حسن خمینی بخواهند تادوباره‬ ‫برای خبرگان ثبت نام کند‪».‬‬ ‫زیباکالم درباره اینکه ایابه صالح است تا سیدحسن‬ ‫خمینی که بیش از این وارد عرصه خبرگان شده بود ولی به‬ ‫دالیلی صالحیتش احراز نشد دوباره پای به میدان بگذارد‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬اینطور نیســت که اگر اقای ناطق نوری به عرصه‬ ‫خبرگان بیاید کفایــت می کند و دیگر به وجود سیدحســن‬ ‫خمینی نیاز نیســت‪ .‬ما در مجلس خبرگان به سیدحســن‬ ‫خمینی بیشتر از اقای ناطق نوری احتیاج داریم و به ناطق‬ ‫نوری بیشتر از سیدحســن خمینی‪ .‬جامعه به هر دوی این‬ ‫نفرات نیــاز دارد‪ .‬هرچند اقای ناطق نــوری درحال حاضر‬ ‫به نوعی پیشکسوت و شیخوخیت دارند ولی مطمئنا برای‬ ‫سیدحسن خمینی هم این شیخوخیت در اینده پیش خواهد‬ ‫امد‪».‬زیباکالم در پاسخ به اینکه اصالح طلبان برای خبرگان‬ ‫بیشتر باید برای یکی دو نفر از مصادیق که حضورشان در‬ ‫انتخابات نامعلوم است تمرکز کنند یا می بایست یک برنامه‬ ‫ویژه برای خبرگان و نفراتی متفاوت در چنته داشته باشند؟‬ ‫پاسخ داد‪« :‬برنامه ریزی مدون اصالح طلبان برای خبرگان‬ ‫جدای از اینکه چهره هایی مثل سید حسن خمینی و یا ناطق‬ ‫نوری وارد عرصه شوند‪ ،‬نیست‪ .‬شما هر برنامه ای که برای‬ ‫مجلس خبرگان تدوین کنید فصل اول ان این است که چه‬ ‫چهره هایی را وارد مجلس خبــرگان کنیم و چه چهره هایی‬ ‫بهتر از ناطق نوری و سید حسن خمینی‪».‬‬ ‫اما در اظهاراتی متفــاوت‪ ،‬محمــد عطریانفر عضو‬ ‫حزب کارگزاران در این مورد گفته است‪ «:‬تصور نمی کنم‬ ‫سید حســن اقای خمینی کاندیدای میان دو ره ای خبرگان‬ ‫شــوند بنابراین در ان مقطع ورود ایشــان به توصیه اقای‬ ‫هاشــمی رفســنجانی بود اما متاســفانه شــورای نگهبان‬ ‫صالحیــت ایشــان را تاییــد نکــرد و به طور طبیعــی فکر‬ ‫نمی کنــم چنین انگیــزه ای در او وجود داشــته باشــد که‬ ‫بــه انتخابات مجلــس خبــرگان ورود کنند‪ .‬اگــر برگزاری‬ ‫انتخابات میان دوره ای خبرگان تهران همزمان با انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری قطعی شود؛ حتما اصالح طلبان باتوجه به‬ ‫اینکه سیاست کلی انها مشارکت فعال در انتخابات است‪،‬‬ ‫گزینه ای معرفی می کنند‪».‬‬ ‫در اظهارنظــری دیگر در این مــورد ناصر قوامی هم‬ ‫گفته اســت‪« :‬باید ایت الله بجنوردی و حاج سیدحســن‬ ‫خمینــی به طور مجــدد بــرای انتخابات خبــرگان ثبت نام‬ ‫کنند و در صحنه حاضر شــوند‪ .‬اگر ایــن دو دوباره ثبت نام‬ ‫کنند و شــانس و اجازه ورود به انتخابات را داشــته باشــند‬ ‫می توان امید به پرکردن فقدان ایت الله هاشمی در خبرگان‬ ‫داشــت‪ .‬طبیعی اســت این دو در صــورت کاندیداتوری‬ ‫دوباره درکنار حســن روحانی می توانند وزنه سنگینی برای‬ ‫انتخابات خبرگان باشــند‪ .‬امــا اگر حاج حســن خمینی و‬ ‫ایت الله بجنوردی دوباره صالحیت شان تایید نشود و یا در‬ ‫انتخابات شرکت نکنند عمال اصالح طلبان گزینه دیگری‬ ‫نخواهند داشت تا از طریق او جایگاه هاشمی را پر کنند‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫سید حســن خمینی فرزنــد بزرگ مرحوم ســید احمد‬ ‫خمینی‪ ،‬متولد سال ‪ 1351‬در شهر قم است‪ .‬ایشان با دختر‬ ‫ایت الله سید محمد موسوی بجنوردی ازدواج کرده است که‬ ‫حاصل این ازدواج ‪ ۳‬فرزند با نام های احمد‪ ،‬نرگس و فرشته‬ ‫است‪.‬سید حسن خمینی دو برادر دیگر نیز دارد‪ .‬یاسر و علی‬ ‫دیگر فرزندان سید احمد خمینی هستند‪ .‬سید یاسر خمینی‪،‬‬ ‫برعکس برادران دیگر خود کمتر رســانه ای اســت اما در‬ ‫عین سکوت رسانه ای‪ ،‬او سیاسی تر از برادران دیگر خود‬ ‫است‪ .‬سید یاسر‪ ،‬با سیده حورا صدر‪ ،‬دختر سید محمد صدر‬ ‫معاون کمال خرازی‪ ،‬وزیر امور خارجه در دولت سید محمد‬‫خاتمی‪ -‬ازدواج کرده اســت‪ .‬ســید محمد صدر‪ ،‬پسرخاله‬ ‫فاطمه طباطبایی‪ ،‬مادر سید یاســر خمینی و زهره صادقی‬ ‫همســر محمد خاتمی‪ -‬و در واقع خواهرزاده امام موسی‬‫صدر و ایت الله سید محمدباقر صدر است‪.‬‬ ‫هفته گذشته حسن روحانی یک عکس معنا دار روی‬ ‫صفحه شخصی خود در اینستاگرام قرار داد‪ .‬در این عکس‬ ‫در حالی که هاشمی رفســنجانی به جلو حرکت می کرد‪ ،‬در‬ ‫پشت سر حسن روحانی و سید حسن خمینی در حال حرکت‬ ‫به سمت یکدیگر برای دست دادن بودند‪ .‬برخی معتقدند‬ ‫معنای انتخاب این عکس این بوده که حسن روحانی نشان‬ ‫دهد برای ائتالف سیاسی به حسن خمینی نزدیکی بیشتری‬ ‫دارد تا ناطق نوری‪.‬‬ ‫کســان دیگری هم هســتند که معتقدنــد باتوجه به‬ ‫نزدیکی سید حســن خمینی به حســن روحانی او در حال‬ ‫تالش برای جلــب توجه دیگر اصالح طلبان به اوســت تا‬ ‫فرد مورد نظر و مقبول خــودش را به جای برخــی دیگر از‬ ‫اصالح طلبان که ممکن اســت نظر مساعدی نسبت به او‬ ‫نداشته باشند را به جمع تصمیم گیران نهایی بیاورد‪.‬‬ ‫این اقدام در شرایطی صورت می پذیرد که اظهاراتی‬ ‫از این قبیل که بهروز نعمتی بیان کرده مورد توجه رسانه ها‬ ‫قرار گرفته اســت‪ «:‬از نظر شخصیت ســازی هر کدام از‬ ‫اقایان ناطق نوری‪ ،‬حســن روحانی‪ ،‬حسن خمینی و حتی‬ ‫علی الریجانی دارای پتانسیل خوبی هســتند و می توانند‬ ‫بخشی از فقدان ایت الله هاشــمی را جبران کنند‪ .‬البته ما‬ ‫معتقدیم که یک گروه که متشکل از اقایان ناطق‪ ،‬روحانی‪،‬‬ ‫حسن خمینی و الریجانی هســتند می توانند جای ایت الله‬ ‫هاشمی را پرکنند و اینکه انتظار داشته باشیم که هر کدام از‬ ‫این اقایان به تنهایی این جایگاه را پر کنند‪ ،‬سخت است‪.‬‬ ‫در واقع گروه شیخوخیت می تواند بسیاری از مسائل را حل‬ ‫کند و اقایان در قالب همان گروه شــیخوخیت باید جریان‬ ‫اعتدالی را هدایت کرده و به جلو ببرند‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪45‬‬ ‫سیاست‬ ‫ایا ناطق نوری جایگزین هاشمی رفسنجانی می شود؟‬ ‫‪5‬‬ ‫«از ســالن بیرون نروید چیزهایی را خواهم گفت که‬ ‫اگر نشنوید از دستتان خواهد رفت‪ ».‬این پیش مقدمه یک‬ ‫سخنرانی داغ و جنجالی از علی اکبر ناطق نوری در مراسم‬ ‫درگذشت هاشمی رفسنجانی بود‪ .‬فردی که این روزها برخی‬ ‫اصالح طلبان و اعتدالیون معتقدند می تواند بهترین گزینه‬ ‫برای جایگزینی هاشمی رفســنجانی در معادالت سیاسی‬ ‫باشد‪ .‬می گیوند او روابطش با اصالح طلبان بهتر از گذشته‬ ‫اســت و اعتدالیون نیز بــا او قرابت هایی دارنــد‪ .‬از جمله‬ ‫اینکه می گویند ناطق نوری روابط بسیار خوبی هم با حسن‬ ‫روحانی دارد‪ .‬بر همین اســاس اســت که اصرار می کنند‬ ‫به جای هدایتگر جمعی باید به ســراغ یک فرد و خصوصا‬ ‫ناطق نوری رفت‪ .‬اینجا دو ســوال به وجود می اید‪« :‬اول‬ ‫اینکه ایا ناطق نوری شخصا حاضر است در چنین جایگاهی‬ ‫قرار گیرد و دوم اینکه ایا اعضای ائتالف این نقش را برای‬ ‫او قبول خواهند کرد؟»‬ ‫پاسخ های همیشه منفی‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫«من به عنــوان فردی کــه بنیه دارم‪ ،‬نشــاط دارم‪،‬‬ ‫حوصلــه کار تشــکیالتی دارم‪ ،‬نــه افراطی هســتم و نه‬ ‫تفریطی‪ ،‬خیلی ها از اصولگرا و اصالح طلب های‪ ،‬راست‬ ‫راست و چپ چپ را هم قبول دارم و انها نیز نزد من می ایند‬ ‫دلیل اینکه حاضر نیســتم وارد میدان شــوم این است که‬ ‫قاعده بازی را نمی دانیم‪ .‬تضادها در کشور باید حل شود‪،‬‬ ‫دموکراســی بدون ابزار امکان پذیر نیست‪ .‬بعد از انقالب‬ ‫بهترین حزب‪ ،‬حزب جمهوری اســامی اســت که هرچه‬ ‫داریم از انجاســت‪ .‬حزبی که با نظر امام تشــکیل شــد و‬ ‫بهترین شخصیت ها همچون رهبرمعظم انقالب اسالمی‪،‬‬ ‫مرحوم بهشتی‪ ،‬هاشمی رفسنجانی و موسوی اردبیلی در‬ ‫راس ان بودند‪ .‬بعدها به تشــخیص امام راحل و به دلیل‬ ‫عدم سازگاری با ساختار حکومتی فتیله اش پایین کشیده‬ ‫شــد‪.‬ما قاعده بازی را بلد نیستیم‪ ،‬کشــوری که ‪ 37‬سال‬ ‫حکومــت جمهوری اســامی دارد نباید این گونه باشــد‪،‬‬ ‫دکتر روحانی سه وزیر را که در مجلس قبلی رد شده بودند‪،‬‬ ‫پیشنهاد می کند و انها در این مجلس رای می اورند! چنین‬ ‫‪46‬‬ ‫الترناتیو‬ ‫چیزی بار را به منزل نمی رساند‪ .‬باید در همه کارها به خبره‬ ‫ان کار مراجعه و از او ســوال کرد‪ .‬خبــره می تواند خبره را‬ ‫انتخاب کند و معنی حزب همین اســت‪ .‬بنابراین شورای‬ ‫مرکزی یک حزب کارشناس مسائل حزبی است که بدنه و‬ ‫عامه مردم در مسائل انتخابات باید به ان مراجعه کنند و او‬ ‫بتواند پاسخگو باشد که متاسفانه نوعا احزاب ما این گونه‬ ‫نیستند‪ .‬بنابراین باید به این ســمت حرکت کنیم تا بتوانیم‬ ‫خبره کار ریاســت جمهوری یا مجلس را بــه جامعه معرفی‬ ‫کنیم‪».‬ایــن اخرین اظهارنظر ناطق نــوری و البته یکی از‬ ‫مهمترین انها در چند سال اخیر است‪ .‬او که همین چندی‬ ‫پیش و البته قبل از فوت هاشمی رفسنجانی این سخنان را‬ ‫بیان کرده است در واقع تالش کرده که چند نکته را یاداوری‬ ‫کند؛ یکم‪ ،‬همــه ان حرف ها کــه مبنایش بازنشســتگی‬ ‫سیاسی اوست را تکذیب کرده اســت‪ .‬دوم‪ ،‬از امد و شد ها‬ ‫به دفتر و اتــاق کارش روایت کرده و اینکــه همچنان فرد‬ ‫مورد وثوق عقال و تصمیم سازان هر دو جناح است و سوم‪،‬‬ ‫حرف مهمش را هــم در یک جمله مطرح کــرده؛ انجا که‬ ‫دلیل دوری اش از کار تشکیالتی را بیان کرده‪ .‬او در واقع‬ ‫دلگیری اش از اتفاقــات دوران را‪ ،‬اینکه رفقا و رقبا چگونه‬ ‫بر خالف رســم سیاســت ورزی با او رفتار کرده اند را مبنای‬ ‫عملش در این چند سال قرار داده است‪.‬‬ ‫همین جا یک ســوال مهم رخ نمایی می کند؛ «چرا‬ ‫ناطق نوری نمی خواهد مجری باشد و به اتاق سیاستگذاری‬ ‫رفته است؟» باید به رسم و رســوم او مراجعه کنیم‪ .‬او چند‬ ‫سال است در این باره ســخن می گوید؛ جان کالمش این‬ ‫اســت‪« :‬در دنیا سیاســیون باید عمر سیاســی برای خود‬ ‫تعریف کنند‪ ،‬کهنه کارهای سیاسی باید به اتاق فکر بروند‪».‬‬ ‫او ایــده اش را اینگونه شــرح می دهد؛ «بعــد از پایان کار‬ ‫سیاسی‪ ،‬باید کار به نسل های جدید سپرده شود‪ .‬کادرسازی‬ ‫یعنی اینکه به جوانان فرصت بدهیم‪ .‬در دنیا رجال سیاسی‬ ‫بعد از اتمام مدت خدمت خود در اتاق های فکر حضور دارند‬ ‫و تجربه خــود را در اختیار جوانان مبتکــر قرار می دهند‪».‬‬ ‫اینکه او بخواهد سنت شکنی کرده و به سیاست ان هم در‬ ‫این ساعت از تاریخ بازگردد بسیار جای تامل دارد‪.‬‬ ‫زاویه دوم؛ او را می پذیرند؟‬ ‫نکتــه مهم این اســت کــه فــارغ از نظــر علی اکبر‬ ‫ناطق نوری‪ ،‬اینکه اعضای ائتالف در مورد او چگونه فکر‬ ‫می کنند نیز مهم است‪ .‬بهتر اســت در این مورد به صورت‬ ‫بخش بخش ســخن گفته شــود‪ .‬اول از همه باید در مورد‬ ‫حســن روحانی حرف زد‪ .‬در عین اینکــه می گویند این دو‬ ‫فرد روابط بســیار خوبی با هم دارند اما برخــی خبرها هم از‬ ‫گالیه های موجود روایت می کند‪ .‬به نظر می رســد حسن‬ ‫روحانی چندان تمایلی نداشــته باشــد حاال که هاشــمی‬ ‫رفسنجانی نیست زیر ســایه ناطق نوری قرار گیرد‪ .‬در وجه‬ ‫دیگر تحلیل باید به اصالح طلبان اشاره کرد‪ .‬در اینجا هم‬ ‫به نظر می رسد دیگر این گرایش وجود ندارد که فردی غیر از‬ ‫جناح اصالح طلب فرمان هدایت را بر عهده گیرد و انها نیز‬ ‫زیر سایه بودن را بپذیرند‪ .‬اینجا می توان به سخنان عباس‬ ‫عبدی هم توجه کرد‪« :‬مشــکلی که چندین بار با دوستان‬ ‫اصالح طلب و نیز در گفت وگوهــای عمومی و مطبوعاتی‬ ‫مطرح کردم همین بود که اصالح طلبان باید نقش مستقلی‬ ‫از هر نیروی دیگری برای خود تعریف کنند نه انکه به امید‬ ‫این و ان باشند‪ .‬این وابستگی ها کمکی به حل مشکالت‬ ‫ایران نمی کند‪ .‬االن هم به نظرم مشکلی نخواهد داشت‪.‬‬ ‫این تصور اشــتباهی بود که از اقای هاشــمی داشتند ولی‬ ‫اکنون که ایشان درگذشته اند بهتر می توانند در راه استقالل‬ ‫و روی پای خود ایستادن فکر کنند‪ .‬به نظرم در صورتی که‬ ‫رفتار درستی پیشه کنند‪ ،‬فوت اقای هاشمی هیچ مشکلی‬ ‫برای ادامه حضــور یا حتی فعال تر شــدن انــان نخواهد‬ ‫داشت‪ ».‬این سخنان عبدی البته بروز یک دیدگاه مهم در‬ ‫بخش قابل توجهی از اصالح طلبان است‪ .‬انها نمی خواهند‬ ‫که به رقبای سیاسی خود امتیاز بدهند‪ .‬کف امتیازدهی انان‬ ‫خرداد ‪ 92‬بوده است‪.‬‬ ‫دربخــش دیگــری کــه اعتدالگرایان هســتند هم‬ ‫زاویه هایی در برخی بخش ها دیده می شــود‪ .‬ناطق نوری‬ ‫شاید انگونه که قبال هم گفته بود ترجیح دهد در سایه قرار‬ ‫داشــته باشــد یا اینکه در نهایت در اضالع ائتالف حضور‬ ‫داشته باشد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫اصالح طلبان روحانی را جانشین هاشمی نمی دانند‬ ‫گفت وگو با ناصر ایمانی درباره جایگزین هاشمی‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫باقی بــود‪ ،‬به نحوی کــه می توان گفــت دیگر نفوذش‬ ‫بین جریان سیاسی خیلی کم شــده بود‪ .‬نه تنها نفوذش‬ ‫کم شــده بود بلکه برخی دیگر خیلی تمایل نداشــتند به‬ ‫اقای هاشــمی نزدیک شــوند به خاطر اینکه انتقاداتی‬ ‫را بر اقــای هاشــمی وارد می دانســتند و از طرف دیگر‬ ‫هم اقای هاشــمی روز به روز خــودش را در جبهه مقابل‬ ‫وارد می کرد‪ .‬بنابرایــن در جناح ارزشــگرا میزان نفوذ و‬ ‫تاثیرشــان خیلی محدود شــده بود‪ .‬در حد اینکه دیگر‬ ‫قابــل محاســبه به لحــاظ تاثیرگــذاری نبــود‪ .‬در جناح‬ ‫سیاست‬ ‫اقای هاشــمی فوت کرد‪ ،‬سوال اینجاست که‬ ‫واقعا نقــش او در عرصه سیاســی کشــور چه بود؟‬ ‫برخی بزرگنمایی می کنند و می گویند اقای هاشــمی‬ ‫معادالت صحنه سیاســت کشــور و ارایــش میدان‬ ‫رقابت ها را می چید اما یــک تحلیلی هم وجود دارد و‬ ‫حتــی اصالح طلبان نیز ان را می گویند که هاشــمی‬ ‫اخیر فقط یک پــدر معنوی و عاطفی بــرای جریان‬ ‫اصالحات و اعتدال بود‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫معتقدم باید این ســال های اخیر را مالک قرار‬ ‫دهیم‪ .‬نقش اقای هاشمی یک زمانی در صحنه سیاسی‬ ‫ایران بســیار پررنگ بود‪ .‬شــاید پررنگ تریــن نقش را‬ ‫داشــت که در مروز زمان شــامل تغییر و تحوالتی شد‪.‬‬ ‫در چند ســال اخیر‪ ،‬میزان نفوذ و تاثیرگذاری اش روی‬ ‫جناح ارزشی اصولگرا خیلی محدود شده بود‪ .‬فقط یک‬ ‫مقدار روابط عاطفی باقی مانده و نقش سیاسی شــان نه‬ ‫اینکه از بین رفته بود ولی خیلی محدود شده بود و فقط‬ ‫در حد برخی از روحانیون و هم لباسی ها تاثیرگذاری اش‬ ‫‪6‬‬ ‫ناصــر ایمانــی تحلیلگــر‬ ‫مسائل سیاســی معتقد است‪:‬‬ ‫«روحانی بــرای اصالح طلبان‬ ‫قرار اســت رقیب را شکســت‬ ‫دهــد‪ .‬ایــن طــور نیســت که‬ ‫اصالح طلبــان بخواهنــد برای‬ ‫او جایگاه اصالح طلبــی تعریف کننــد و او را به عنوان‬ ‫جانشین اقای هاشمی بپذیرند‪».‬‬ ‫اصالح طلب‪ ،‬ایشــان عمده نقشــی که بــازی می کرد‪،‬‬ ‫نقش حلقه واســطه بین جریان اصالح طلب و مجموعه‬ ‫نظام بود‪ .‬عمدتا به اعتقاد من این نقش را بازی می کرد؛‬ ‫نقش کاتالیزور و متعاد ل کننده و ریش ســفید و بازکننده‬ ‫گره هــا در مواقــع خاص بــرای جنــاح اصالح طلب در‬ ‫اولویت بعدی قــرار می گرفت تا ارتباطی که ایشــان با‬ ‫بدنــه و مجموعه نظام به خاطر سوابق شــان داشــتند‪.‬‬ ‫بیشــتر این نقش را برای اصالح طلبان بازی می کرد که‬ ‫با رحلت ایشان دیگر باید دنبال افرادی بگردند و کسانی‬ ‫را پیدا کنند که اوال حاضر بــه همکاری کامل مثل اقای‬ ‫هاشــمی با اصالح طلبان بشــوند و بعد بتوانند ان نقش‬ ‫را بازی کنند‪.‬‬ ‫به نظر شــما چه کســی می تواند ایــن نقش را‬ ‫بازی کند؟ برخی معتقدنــد اقای ناطق و برخی‬ ‫دیگر می گویند اقای روحانی‪.‬‬ ‫تقریبا هیچ کدام از ایــن دو اقایان میزان تاثیر‬ ‫و نفوذی را که اقای هاشــمی در مجموعه نظام داشت‬ ‫ندارند‪ .‬ضمن اینکه این دو نفر هم محل بحث هستند‪.‬‬ ‫اقای ناطــق قاعدتــا فردی نیســتند کــه به عنوان یک‬ ‫چهره اصالح طلب تلقی شــوند‪ .‬اقــای ناطق تالش بر‬ ‫‪47‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪48‬‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫سیاست‬ ‫همــکاری با اصالح طلبــان برای متعادل کــردن انها و‬ ‫گرفتــن لبه های تیــز اصالح طلبان را داشــته و در این‬ ‫چند ســال گذشــته بر خود چنین رســالتی را احســاس‬ ‫می کرد که ارتباط خودش را با اصالح طلبان قطع نکند‪.‬‬ ‫همچنان که ارتباط خودش را با اصولگرایان قطع نکرد‪.‬‬ ‫ولــی اینکه اقــای ناطق بخواهــد رســما به عنوان یک‬ ‫اصالح طلب تلقی شــود و رســالتی حس کند که چنین‬ ‫کاری بکند‪ ،‬وجود ندارد‪ .‬اقای هاشمی جایگاه شخصی‬ ‫داشــت و ربطــی بــه مســئولیت و عنــوان حقوقی اش‬ ‫نداشــت‪ .‬اقای ناطق هم تا حدودی جایگاه شــخصی‬ ‫دارد و این نقش به واســطه جایگاه حقوقی اش نیســت‬ ‫اما اقای روحانی به عنوان جایگاه حقوقی اش یک سری‬ ‫تاثیرگــذاری دارد چــون جریــان اصالح طلــب اقــای‬ ‫روحانــی را به لحاظ جایگاه شــخصی اساســا به عنوان‬ ‫یک اصالح طلب نمی داند کــه بخواهد چنین جایگاهی‬ ‫برایــش قائــل باشــد‪ .‬جریان اصالح طلب ســه ســال‬ ‫است که صرفا از وجود اقای روحانی اســتفاده می کند‬ ‫برای گــذر از این مرحلــه و نــه اینکه اقــای روحانی را‬ ‫اصالح طلب بداند‪ .‬شــاید اقــای روحانی هم بــا تعبیر‬ ‫خاص اصالح طلبان خودش را یک اصالح طلب نداند‪.‬‬ ‫بنابراین اقای روحانی و اقای ناطق با همین مالحظاتی‬ ‫که عنــوان کردم‪ ،‬شــاید بتواننــد بخشــی از وظایف و‬ ‫کاری را که اقای هاشــمی انجــام می داد دنبــال کنند‬ ‫ولی واقع مطلب این اســت که پر کردن این خالء برای‬ ‫اصالح طلبان مشکل است‪.‬‬ ‫اقای نعمتی یکی از نزدیکان اقای الریجانی‪،‬‬ ‫ایــده ای را مطــرح کرد که شــورایی متشــکل‬ ‫از اقایــان روحانــی‪ ،‬والیتــی‪ ،‬الریجانــی و‬ ‫ناطق تشــکیل شــود تا این شــورا بتواند مدل‬ ‫سیاست ورزی اقای هاشــمی را دنبال کند‪ .‬به‬ ‫نظر شما چنین تقسیم کاری شدنی هست؟‬ ‫چنین چیزی شــدنی نیســت که ایــن افراد به‬ ‫خاطر اینکه جای اقای هاشــمی را برای اصالح طلبان‬ ‫بگیرند! دور هم جمع شــوند‪ .‬مســلما‪ ،‬اقای الریجانی‬ ‫با اینکه فاصله ای با اصولگرایــان گرفته‪ ،‬ولی خودش‬ ‫را هیچ وقــت یک اصالح طلــب نمی دانــد‪ .‬همین طور‬ ‫این مســاله در مــورد اقای ناطــق هم صــدق می کند‪.‬‬ ‫اقای والیتی هم که هنوز خــود را در دایره اصولگرایان‬ ‫می داند‪ .‬اینکه اینها بخواهند حلقه ای شوند برای اینکه‬ ‫اصالح طلبان از این طریــق رابطه خودشــان را برقرار‬ ‫کنند‪ ،‬امکان خارجــی ندارد‪ .‬این حــرف به نظرم کامال‬ ‫نپخته است!‬ ‫در واقع این شورا تشکیل شود تا ائتالف سال‬ ‫‪ 92‬که بین اعتدالیون و اصالحات و یک سری‬ ‫چهره های اصولگرا شکل گرفت برقرار بماند‪.‬‬ ‫کدام ائتالف؟ ائتالفی سال ‪ 92‬صورت نگرفت‪.‬‬ ‫امــا می گوینــد ان زمــان ائتــاف اصالحات و‬ ‫اعتدال شکل گرفت‪.‬‬ ‫نه‪ ،‬اینها همه بازی با اســامی اســت‪ .‬ما اصال‬ ‫چیزی به نــام اعتدال نداریم و همــه اینها را در مجموع‬ ‫جریان اصالح طلب می نامیم‪ .‬البته هــر دولتی بر خود‬ ‫نامی می گذارد ولــی اینکه بگوییم واقعا این اســم یک‬ ‫مفهوم ایدئولوژیک دارد یا یــک مبانی راهبردی از نظر‬ ‫روش های مشی سیاسی‪ ،‬چنین چیزی نیست‪ .‬اعتدال‬ ‫وجود خارجی ندارد و تنها یک اســم اســت‪ .‬مثل اینکه‬ ‫یک دولت نام خــودش را دولت ســازندگی گذاشــت‪،‬‬ ‫این هم فقط یک اســم و مفهوم است و واقعیت بیرونی‬ ‫ندارد‪ .‬به قول اقای جالیی پور اعتدال اســم تقیه شده‬ ‫اصالحات است که این تعبیر درست هم هست‪ .‬اعتدال‬ ‫همان اســم اصالحات اســت منتها می خواســتند تقیه‬ ‫کنند‪ ،‬گفتند اعتدال‪.‬‬ ‫اگر اقای هاشــمی زنده بودند شــاید برای‬ ‫انتخابــات ‪ 96‬محتاطانه تر با اقای روحانی‬ ‫رفتــار می کردند ولــی االن بــا رحلت اقای‬ ‫هاشــمی به دلیل ان کمبود‪ ،‬ارتباط شــان‬ ‫بیشــتر شــده اســت‪ .‬اینکه زمانش تا کی‬ ‫هســت که بخواهند با اقای روحانی باشند‬ ‫را نمی دانم‪ .‬شاید ‪ 96‬و شاید هم ‪1400‬‬ ‫سیدحســن اقای خمینی چقدر می تواند نقش‬ ‫باالنسر را ایفا کند؟‬ ‫کســی می تواند این نقش را ایفــا کند که خیلی‬ ‫نتوان به او عنوان اصالح طلبی کامل داد‪ .‬اقای هاشمی‬ ‫به عنوان یــک اصالح طلب نبود‪ ،‬اقای هاشــمی‪ ،‬اقای‬ ‫هاشــمی بود؛ منتهــا در این ســال های اخیــر همکاری‬ ‫بیشــتری با جریان اصالح طلــب می کرد‪ .‬امــا نامش را‬ ‫نمی توانســتند به عنوان یکی از لیدرهای اصالح طلبان‬ ‫بگذارنــد‪ .‬اقــای هاشــمی‪ ،‬اقای هاشــمی بــود‪ .‬اقای‬ ‫سیدحســن خمینی االن دیگر یک اصالح طلب است و‬ ‫کســی هم که نامش اصالح طلب باشــد و این برند روی‬ ‫او بخورد دیگــر نمی تواند ان جایگاه ارتباطی را داشــته‬ ‫باشــد‪ .‬چون کســی می تواند در ایــن جایــگاه ارتباطی‬ ‫باشــد که مقــداری چهــره اش فراجناحی باشــد‪ .‬یعنی‬ ‫جناح های دیگر هم نه به طــور کامل ولی تقریبی قبولش‬ ‫داشته باشــند‪ .‬به خاطر ســوابق و جایگاهش و به خاطر‬ ‫هر دلیلــی اقــای سیدحســن خمینی کامال یــک چهره‬ ‫اصالح طلب اســت و االن بــا اینکه به نظرم شــخصیت‬ ‫ایشان خیلی باالتر از این بود هم به خاطر نسب و هم به‬ ‫خاطر شخصیت خودشان‪ ،‬جایگاهشــان خیلی باالتر از‬ ‫این بود که بخواهند در قالب های جناحی تعریف شــوند‬ ‫ولی متاسفانه این اتفاق افتاد و ایشان االن کامال جناحی‬ ‫هســتند و این امکان را ندارد که به عنــوان حلقه اتصال‬ ‫جریان اصالحات و مجموعه نظام در مواقع بحران باشند‬ ‫یا بتوانند تاثیرگذاری قطعــی روی جناح اصالح طلب در‬ ‫مواقع بحرانی داشــته و اصالح طلبان از ایشــان حرف‬ ‫شنوی داشته باشند‪.‬‬ ‫به تعبیــری که شــما می گویید یعنــی نه اقای‬ ‫ناطق‪ ،‬نــه اقای روحانی و نه سیدحســن اقای‬ ‫خمینی و نه اقــای الریجانــی هیچ کدام خالء‬ ‫اقای هاشــمی را پر نخواهند کرد‪ ،‬پس در این‬ ‫صورت اصالح طلبان ضربه شــدیدی خواهند‬ ‫خورد‪.‬‬ ‫البتــه شــدید بــودن ضربــه را نمی دانــم و‬ ‫نمی خواهم تعبیر شدید را به کار ببرم ولی به هر حال یک‬ ‫اسیب اســت‪ .‬شــما نگاه کنید وقتی اقای مهدوی کنی‬ ‫از دنیا رفتند‪ ،‬یــک خالئی بــرای اصولگرایان به وجود‬ ‫اورد درحالی که هیچ کس هم نمی توانست جای ایشان‬ ‫را پر کنــد و نکرد‪ .‬عیــن همین موضوع در مــورد اقای‬ ‫هاشمی اســت‪ .‬یعنی این اســیب را جناح اصولگرا هم‬ ‫خورد و بعد از ان هم مرحوم اقای عســگراوالدی‪ .‬اینها‬ ‫شــخصیت هایی هســتند که بدیل شان به ســختی پیدا‬ ‫می شود یا زمان زیادی می طلبد تا بدیلش پیدا شود‪.‬‬ ‫برخی می گویند وقتی زمان ریاســت جمهوری‬ ‫اقای روحانی چه در ســال ‪ 96‬یا در سال ‪1400‬‬ ‫تمام شود‪ ،‬ایشان می تواند بدیل اقای هاشمی‬ ‫شــود‪ .‬چون فرصــت بیشــتری دارد و نماینده‬ ‫رهبری در شــورای عالی امنیت ملی بوده و هم‬ ‫حمایــت اصالح طلبــان را در یک دوره پشــت‬ ‫ســر خود داشــته و هم یــک چهــره اصولگرا‬ ‫شناخته می شــده که هنوز یک سری ارتباطات‬ ‫با شخصیت ها و جریان های اصولگرا دارد‪.‬‬ ‫اقــای روحانــی اصال هیــچ زمانــی نمی تواند‬ ‫به جایگاه هاشــمی برســد‪ .‬حتی تا ســالیان ســال هم‬ ‫نمی تواند‪ .‬چون اقای هاشــمی یک عقبه ‪ 60 ،50‬ساله‬ ‫داشتند‪ .‬اما اقای روحانی چنین عقبه ای را در قبل و بعد‬ ‫از انقالب نداشته اســت‪ .‬نکته بعد اینکه اقای روحانی‬ ‫به کل تمام پل های پشت ســر خود در جناح اصولگرا را‬ ‫خراب کــرد و االن در واقع اصال هیــچ ارتباطی با جناح‬ ‫اصولگرا وجود نــدارد و همین طور بــا بخش های دیگر‬ ‫نظام‪ .‬در نظــر بگیرید که ایشــان دیگــر رئیس جمهور‬ ‫نباشــد‪ ،‬چگونه می تواند به افراد داخل نظام دسترســی‬ ‫پیدا کند؟ تقریبا امکان ناپذیر است‪ .‬ضمن اینکه مشکل‬ ‫دیگری هم وجود دارد و ان اینکــه اصالح طلبان اقای‬ ‫روحانی را به عنوان یک اصالح طلــب نمی دانند‪ .‬یعنی‬ ‫مشکل دوطرفه است‪ ،‬ضمن اینکه تصور می کنم اقای‬ ‫روحانی هم خودش را یک اصالح طلب به معنای خاص‬ ‫کلمه نمی داند‪.‬‬ ‫با این توضیح‪ ،‬فصل استقالل اصالح طلبان از‬ ‫اقای روحانی فرا رسیده است؟‬ ‫شــاید هنوز ایــن فصل فرا نرســیده باشــد و با‬ ‫رحلت اقای هاشمی ارتباط شان بیشتر شده باشد‪ .‬یعنی‬ ‫اگر اقای هاشمی زنده بودند شــاید برای انتخابات ‪96‬‬ ‫محتاطانه تر با اقای روحانی رفتــار می کردند ولی االن‬ ‫با رحلت اقای هاشــمی به دلیل ان کمبود‪ ،‬ارتباط شان‬ ‫بیشــتر شــده اســت‪ .‬اینکه زمانــش تا کی هســت که‬ ‫بخواهند با اقای روحانی باشــند را نمی دانم‪ .‬شــاید ‪96‬‬ ‫و شاید هم ‪ !1400‬اما همواره به نظرم به اقای روحانی‬ ‫به این چشــم نگاه می کردند و االن هم نــگاه می کنند‪.‬‬ ‫درست مانند مثالی که چندی پیش زدم‪.‬‬ ‫اقای روحانی و اقای ناطق شاید بتوانند‬ ‫بخشی از وظایف و کاری را که اقای هاشمی‬ ‫انجام می داد دنبال کنند ولی واقع مطلب‬ ‫این است که پر کردن این خالء برای‬ ‫اصالح طلبان مشکل است‬ ‫روحانی به مجمع تشخیص برود و نامزد نشود‬ ‫جایگاهمجمعتشخیصمصلحتنظامدرساختار‬ ‫سیاسی نظام ما چه اهمیت و کارکردهای مهمی ‬ ‫دارد؟‬ ‫در ابتدا ضمن عرض تســلیت ایشــان که ضایعه‬ ‫جبران ناپذیری برای کشــورمان بود باید ایــن را بگویم که‬ ‫فقدان افرادی چون شهید بهشتی‪ ،‬شهید مطهری‪ ،‬شهید‬ ‫مفتح‪ ،‬مرحوم موسوی اردبیلی‪ ،‬مرحوم هاشمی رفسنجانی‬ ‫و‪ ...‬مســاله ای اســت که به نظرم قابل جبران و جایگزین‬ ‫نیست‪ .‬جای خالی این افراد را واقعا کسی نمی تواند پر کند‪.‬‬ ‫حتی به نظرم برخی از افرادی که در حلقــه اول یاران امام‬ ‫خمینی(ره) بودند و امروز در قید حیات هستند نیز نمی توان‬ ‫برای انها جایگزینی پیدا کرد‪ .‬چرا که انان در خط اصیل امام‬ ‫خمینی(ره) بودند که در همان راه شهید شدند‪ .‬بنابراین اقای‬ ‫هاشمی هم همین وضعیت را داشــتند‪ ،‬بنابراین امیدوارم‬ ‫کسی که جایگزین ایشــان می شــود‪ ،‬یک عالم وارسته و‬ ‫جامع االطراف و انقالبی و رزمنده ای معتدل باشد که بتواند‬ ‫این مسند مهم که یکی از ستون های اصلی سیاست نویسی‬ ‫و نظارت بر قانونگذاری و مشاور امین رهبری است را اداره‬ ‫کند‪ .‬گذشته از این موارد‪ ،‬مجمع تشخیص مصلحت نظام‬ ‫قرار است در مواقع اضطراری اقدام به تصمیم گیری کند‪.‬‬ ‫همچنین این نهاد مهم ترین بازوی مشورتی رهبری معظم‬ ‫اســت‪ .‬همان طور که می دانید در مواردی که بین دولت یا‬ ‫مجلس با شورای نگهبان اختالفی ایجاد شود و به تعبیری‬ ‫میان دو قوه و یک نهاد نظارتی مهم که به تطبیق مصوبات‬ ‫با شرع مقدس و قانون اساســی می پردازد‪ ،‬اختالف پیش‬ ‫می اید‪ ،‬مجمع تشــخیص مصلحت فصل الخطاب برای‬ ‫تاییدقرارمی گیرد‪.‬ضمنانکهاینمجمعبهکارمهمدیگری‬ ‫چون رصد کردن و تصویب سیاست های کالن و چشم انداز‬ ‫نظام هم می پردازد که همه این موارد نشان از اهمیت مجمع‬ ‫تشخیص مصلحت دارد‪.‬‬ ‫ابوالقاسم رئوفیان‬ ‫دبیرکل حزب ایران زمین‬ ‫‪8‬‬ ‫پیشنهاد حسن بیادی به رئیس جمهور‬ ‫‪7‬‬ ‫پــس از ارتحــال ایت اللــه هاشمی رفســنجانی‬ ‫یکی از مواردی که در مرکز توجه بســیاری از رسانه ها‬ ‫قرار گرفته اســت‪ ،‬جایگزین ایشــان در پســت ها و‬ ‫مقام ها و مناصب مختلفی اســت کــه مهم ترین انها‬ ‫ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام است‪ .‬حسن‬ ‫بیادی‪ ،‬دبیرکل جمعیت ابادگران جوان ایران اسالمی‬ ‫در گفت وگــو بــا مثلــث از اهمیت مجمع تشــخیص‬ ‫مصلحت نظام در ساختار سیاسی جمهوری اسالمی‬ ‫و جایگزین های احتمالی ریاست مجمع گفته است که‬ ‫متن ان را در ادامه می خوانید‪.‬‬ ‫به نظر شــما حضــور اقــای هاشــمی در مجمع‬ ‫تشخیص مصلحت به این رکن نظام اهمیت داد‬ ‫یا اصل این نهاد با اهمیت و مهم است؟‬ ‫مطمئنا از انجایی که این ســاختار مهم بود‪ ،‬اقای‬ ‫هاشــمی در راس ان قرار گرفت و از سویی باید بگوییم که‬ ‫حضور اقای هاشــمی هم به مجمع شــانیت داد چرا که در‬ ‫این نهاد افراد مختلف و تراز اولی از ســران قوا تا منتصبین‬ ‫ّ‬ ‫رهبرمعظم انقالب در ان حضور دارند‪ .‬بنابراین در می یابیم‬ ‫که جایگاه مجمع تشخیص‪ ،‬جایگاه بسیار مهمی است که‬ ‫حتی شاید به تعبیری فراتر از قوا باشد‪ .‬کسی هم که در راس‬ ‫ان منصوب می شود باید بین قوا دارای اعتبار و شخصیتی‬ ‫واال داشته باشد‪ .‬این اعتبار باال نیز تنها به ان جایگاه نیست‪،‬‬ ‫بلکه شــخصا باید صاحب ان اعتبار باشــد‪ .‬به عبارتی باید‬ ‫شخصی در حد سران قوا در راس ان قرار بگیرد‪.‬‬ ‫وقتــی نگاهی بــه ترکیــب مجمــع می اندازیم‪،‬‬ ‫د ر می یابیــم کــه شــاخص ترین افــراد همــه‬ ‫جریان های سیاسی در ان حضور دارند و تا به حال‬ ‫سیاست‬ ‫مرحوم ایت الله هاشمی رفسنجانی در ان ریاست‬ ‫می کرد‪ .‬به نظر شما از میان اعضای موجود کدام‬ ‫فرد می تواند جایگزین اقای هاشــمی شود و این‬ ‫فرد به کدام جریان سیاسی نزدیک تر خواهد بود؟‬ ‫افراد حاضر در مجمع جدای از گرایشات فکری و‬ ‫سیاسی که ممکن است داشته باشــند‪ ،‬افرادی خیرخواه و‬ ‫امین هستند و نمی توان به شکل جریانی سیاسی به ترکیب‬ ‫محترمین مجمع تشخیص نگاه کرد‪ .‬در انجا اساسا کسی‬ ‫اجازه اقدام و تصمیــم جریانی ندارد بلکــه منافع انقالب و‬ ‫اقتدار و تعالی نظام اســامی مطرح و اصل است و کسانی‬ ‫هم که در ان مجمع مسئولیت و حضور دارند چنین روحیه ای‬ ‫باید داشــته باشــند‪.‬باالخره در انجا قرار اســت فی مابین‬ ‫اختالفات ارجاعى تصمیمات مصلحتی صورت گیرد و در‬ ‫صورت لزوم مشورت هایی به رهبری داده شود و با این نگاه‬ ‫است که نیاز به مشاورانی امین و کارشناس و با تدبیر داریم‪.‬‬ ‫میان افــراد حاضر در مجمــع چه کســی به این‬ ‫خصوصیات نزدیک تر است؟‬ ‫به نظــر من اقایــان حجت االســام ناطق نوری و‬ ‫ایت اللهمحمد یزدیمی تواننداینکارراانجامدهند‪.‬همچنین‬ ‫شخصی مانند اقای روحانی نیز مناســب این کار می باشند‪،‬‬ ‫بنابراینبندهغیرازاینسهنفرکسیرامناسبنمی بینم‪.‬‬ ‫احتمال می دهید اقای روحانی ریاست جمهوری را‬ ‫رها کنند و به مجمع تشخیص بیایند؟‬ ‫تصمیم با مقام معظم رهبری است‪ ،‬نه ایشان‪.‬‬ ‫حاال اگر چنین پیشنهادی به ایشان شود به نظر‬ ‫شما چه واکنشی نشان می دهد؟‬ ‫به نظرم اگر اقای روحانی قبول کند رئیس مجمع‬ ‫تشخیص مصلحت شود و ریاســت جمهوری را رها کنند‪ ،‬با‬ ‫این تصمیم عاقالنه انتخابات پر شــور و حالی در سال ‪٩6‬‬ ‫شکل خواهد گرفت‪.‬‬ ‫اصالح طلبان و دوره پساهاشمی‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫سیاست‬ ‫فقدان اقای هاشمی مســاله ای نیست که به همین‬ ‫سادگی قابل جبران باشد و کســی به کیاست ایشان کمتر‬ ‫در کشور یافت می شــود‪ .‬اما انچه روند حاکمه در جریان‬ ‫اصالح طلب نشان گر است نشان می دهد که این جریان‬ ‫خود را باز می یابد‪.‬‬ ‫البته من به شخصه معتقدم اقای هاشمی رفسنجانی‬ ‫را باید فردی فراجناحی بدانیم که نمی تــوان او را تنها در‬ ‫یک جریان سیاسی خالصه کرد‪ .‬من هاشمی را به عنوان‬ ‫ایده پرداز در عرصه سیاســت ورزی می شناســم که دراین‬ ‫عرصه هم باپختگی تمام ایده پــردازی می کرد و هم خط‬ ‫مشــی تعیین می کــرد و امــروز خطبه ها‪ ،‬ســخنرانی ها‪،‬‬ ‫مصاحبه ها و تحلیل ها می تواند «هاشمی ملفظ» و چراغ‬ ‫راه باشد‪ .‬فوت ناگهانی این سیاستمدار بزرگ و مدیر مدبر‬ ‫شوکی بود که به کلیت جامعه وارد شد و حتی اصولگرایان‬ ‫نیز از این موضوع مستثنی نیستند‪ .‬نوع نگاه اقای هاشمی‬ ‫به اداره کشور‪ ،‬استحکام روابط ما با دنیا‪ ،‬استکبارستیزی‪،‬‬ ‫صبر و بردباری او نســبت به مشــکالت به طــوری بود که‬ ‫معتدلین اصولگرا و اصالح طلب می توانســتند با ایشــان‬ ‫همراهی کنند‪.‬‬ ‫اما اینکه در دوران پسا هاشــمی چه در ارایشی بین‬ ‫جریان های سیاسی‪ ،‬اینده سیاســی کشور و به خصوص‬ ‫انتخابات به وجود خواهد امد‪ ،‬ســوال درســتی است که‬ ‫باید به دقت به ان پاسخ داد و اصالح طلب ها از این بابت‬ ‫نگرانی بیشتری دارند‪.‬‬ ‫به خصوص ان دسته از اصالح طلبانی که در اینجا‬ ‫مطرح اســت که معتدل بوده و از عقالی انها به حساب‬ ‫می ایند‪ .‬حتی باید اذعان داشــت کــه گروهی از جریان‬ ‫اصالح طلب مــورد پذیــرش نظام هســتند و بــه اصول‬ ‫نیــز پایبند می باشــند‪ .‬این گــروه از اصالح طلبــان باید‬ ‫نگرانی هایی در رابطه با وضعیت کشور‪ ،‬اوضاع منطقه‪،‬‬ ‫اقتضائات فعلی‪ ،‬روی کار امــدن ترامپ در راس هیات‬ ‫حاکمه ایاالت متحده و‪ ...‬نگرانی هایی داشــته باشــند‬ ‫که همه این موارد دوران پساهاشــمی را برای این گروه‬ ‫سخت تر می کند‪.‬‬ ‫از این جهت به عقالی جریان اصالح طلب خوشبین‬ ‫هستم که به دور از افراط و تفریط و تعصب بتوانند مبتنی بر‬ ‫حسن تدبیر در رابطه با اداره کشور و تعامل با دنیا و اتخاذ‬ ‫مشی در دیپلماسی فعال‪ ،‬هم قبل از انتخابات را مهندسی‬ ‫کنند و در صورت پیــروزی در انتخابات نیز کشــور را اداره‬ ‫کنند‪ .‬به هر صورت امروز فقدان اقای هاشــمی خسارتی‬ ‫برای نظام اســت اما رهبری داهیانه مقام معظم رهبری و‬ ‫تدبیر عقالنیت دو جناح سیاسی‪ ،‬ما را امیدوار می کند که‬ ‫به بهترین شکل انتخابات ریاســت جمهوری دوازدهم را‬ ‫برگزار کنیم‪.‬‬ ‫من به عنوان یک فعال سیاســی اصولگرا با انگیزه‬ ‫اصالح طلبانه‪ ،‬معتقــدم که یکی از لــوازم اصولگرایی‬ ‫همان نــگاه اصالح طلبانه اســت‪ .‬باالخره در مســائل‬ ‫مختلف داخلی و خارجــی باید اصالحاتی صورت گیرد‪.‬‬ ‫اما انچه باید هرچه زودتر اتفاق ببفتد اینســت که برای‬ ‫برگــزاری یــک انتخابات پرشــور جریان های سیاســی‬ ‫خــود را بازیابند‪ .‬به ویــژه جریان اصالحــات که خود را‬ ‫بازمی یابــد‪ .‬در انتخابــات دوازدهم ریاســت جمهوری‬ ‫نیز بــه فردی نیــاز داریم تا مســائلی چون نــرخ باالی‬ ‫بیکاری‪ ،‬رکود در اقتصاد‪ ،‬معیشت مردم‪ ،‬گرانی و‪ ...‬را‬ ‫ســامان دهی کند‪ .‬البته دولت فعلی در کنترل نرخ تورم‬ ‫موفقیت هایی داشته است اما الزم است تا نگاه بهتری‬ ‫نســبت به اقتصاد به وجود بیاید تا مشــکالت اساســی‬ ‫کشــور حل شــود تا درنهایت مردم به پیروزی شــیرینی‬ ‫دســت پیدا کنند‪ .‬به هــر صورت فقدان اقای هاشــمی‬ ‫شوک و خسارتی بزرگ برای همه کشور بود و امروز باید‬ ‫با محوریت مقام معظم رهبری وحدت میان خود را حفظ‬ ‫کنیم تا در انتخابات پیش رو نیز رفتار سیاسی خوبی را از‬ ‫خود نشان دهیم‪.‬‬ ‫‪49‬‬ ‫عدول از جنگ سرد ؟‬ ‫بین الملل‬ ‫دو رویداد مهم در هفته گذشته دوباره روابط ایران و عربستان را در مرکز توجهات بین المللی و‬ ‫منطقه ایقرارداد‪.‬ازیکطرفروزنامهرای الیومخبردادکهکویتپیامیراازطرفکشورهایشورای‬ ‫همکاریخلیجفارسوبه خصوصعربستانبهایرانمنتقلکردهاستوازطرفدیگرابراهیم جعفری‬ ‫وزیر خارجهعراقدرحیندیدارازتهرانخبرازمیانجیگریبغدادمیانایرانوعربستانداد‪.‬بااینحال‬ ‫بیشتر کارشناساننسبتبهتنش زداییمیانتهرانوریاضبدبینهستند‪.‬‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫راه میانبر‬ ‫ایا میانجیگری برای بهبود روابط تهران‪-‬ریاض جواب می دهد؟‬ ‫اختالف های چندبعدی‬ ‫محمد خواجوئی‬ ‫بین الملل‬ ‫‪50‬‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫‪1‬‬ ‫تحلیلگر مسائل خاورمیانه‬ ‫ابراهیم الجعفری‪ ،‬وزیر امــور خارجه عراق به تازگی‬ ‫و در جریان دیــدارش از تهران‪ ،‬از تالش کشــورش برای‬ ‫میانجیگری میان ایران و عربستان خبر داد و گفت که این‬ ‫اقدامات از ســال گذشته اغاز شــده و او پیام هایی را میان‬ ‫ دوکشور رد و بدل کرده است‪.‬‬ ‫البتــه الجعفری تاکید کــرد که این پیام هــا نه کتبی‬ ‫بلکه شــفاهی بوده است‪ .‬پرسش اینجاســت که ریشه ها‬ ‫و موضوعــات اختالفــی ایران و عربســتان چیســت؟ ایا‬ ‫تالش های عــراق خواهــد توانســت تنش هــا در روابط‬ ‫ دو کشــور را کم کنــد؟ ایــا اساســا میانجیگــری راه حل‬ ‫کارامــد و موثــری در این زمینــه خواهد بود؟ و ســرانجام‬ ‫اینکــه حــل اختالف هــای تهــران و ریــاض درگــرو‬ ‫چیست؟‬ ‫روابــط ایــران و عربســتان وضعیت عادی نــدارد و‬ ‫اختالف انها بر ســر یک یا دو موضوع نیست که بتوان ان‬ ‫را به اسانی حل کرد‪ .‬از ســوی دیگر بیشتر موارد اختالفی‬ ‫میان تهران و ریاض نه در حوزه روابــط دوجانبه که درباره‬ ‫سیاست های منطقه ای انهاســت‪ .‬اختالف های تهران و‬ ‫ریاض چندبعدی و در هم تنیده است‪.‬‬ ‫گرچه ایران و عربســتان به دالیــل مختلف از جمله‬ ‫رقابت های ژئوپلتیک‪ ،‬سیاسی و فرهنگی همواره رقیب هم‬ ‫در منطقه بوده اند اما سال ها این رقابت شکل کنترل شده ای‬ ‫داشت و در ســطوحی نیز افزون بر روابط معمول دوجانبه‪،‬‬ ‫همکاری های منطقه ای بین انهــا در جریان بود‪ .‬تهران و‬ ‫ریاض در سال های نه چندان دورگذشته قرارداد امنیتی با‬ ‫هم امضا کرده بودند‪.‬‬ ‫اما از حدود شش ســال پیش و با وقوع انقالب های‬ ‫عربی که چهره سیاسی و ترتیبات امنیتی منطقه را به کلی‬ ‫برهم زد‪ ،‬روابط ایران و عربســتان نیز دستخوش دگرگونی‬ ‫بنیادین و روز به روز متشنج تر شد‪.‬‬ ‫عربستان سعودی روابط دیپلماتیک خود با ایران را در‬ ‫پی حمله به سفارتخانه و کنسولگری اش در تهران و مشهد‬ ‫به طور کامل قطع کرد‪ .‬این در حالی اســت که ایران حمله‬ ‫به این اماکن را که از ســوی معترضان به اعدام شیخ نمر‪،‬‬ ‫روحانی سعودی صورت گرفت‪ ،‬محکوم کرده بود‪.‬‬ ‫چند ماه پیش از ان نیــز فاجعه منا کــه در ان صدها‬ ‫حاجــی ایرانی بر اثر ازدحام جمعیت کشــته شــدند عامل‬ ‫دیگری در متشــنج شــدن روابط ایران و عربســتان شد‪.‬‬ ‫مقام های ایرانی‪ ،‬عربســتان را به بی کفایتــی در اداره حج‬ ‫متهــم و از اینکــه ســعودی ها از این حادثــه عذرخواهی‬ ‫نکردند‪ ،‬به شدت انتقاد کردند‪.‬‬ ‫پیش از ان نیــز تعرض نیروهای پلیس ســعودی به‬ ‫ دونوجوان ایرانی در فرودگاه جده باعث اعتراض ایران و نیز‬ ‫متوقف شدن اعزام ایرانیان به حج عمره شد‪.‬‬ ‫اما اینها ریشــه های اصلی تنــش در روابط دو طرف‬ ‫نبوده و شــاید می تــوان انها را معلــول یا انعــکاس دیگر‬ ‫اختالف های ایران و عربستان قلمداد کرد‪.‬‬ ‫جدی ترین موضــوع اختالفی ســال های اخیر‪ ،‬به‬ ‫مساله سوریه برمی گردد‪ .‬ایران مدافع دولت سوریه است و‬ ‫ی مخالفان ان‪ .‬هر دو طرف در سال های‬ ‫عربستان نیز حام ‬ ‫اخیر تمام تالش خود را برای ضربــه زدن به موضع طرف‬ ‫ترفند دیپلماتیک‬ ‫ریاض می خواهد از انزوای منطقه ای‬ ‫خارج شود‬ ‫حمله به شرق‬ ‫روابط پکن و واشنگتن در عصر ترامپ‬ ‫چگونه خواهد بود؟‬ ‫زدن انصارالله نرســیده است‪ ،‬به شــدت مورد انتقاد ایران‬ ‫قرار گرفته است‪.‬‬ ‫عراق نیز حوزه دیگر اختالف ایران و عربستان است‪.‬‬ ‫به طورکلی سعودی ها معتقدند ایران پس از سقوط صدام‬ ‫حسین به مهمترین بازیگر مداخله گر در امور عراق تبدیل‬ ‫شده است‪ .‬این انتقادها در یک ســال اخیر و به ویژه پس‬ ‫از نقش افرینی ایران در جنــگ علیه داعش افزایش یافته‬ ‫است‪ .‬سعودی ها مدعی اند ایران با حمایت از تشکیل بسیج‬ ‫مردمی در عراق (الحشد الشعبی) درصدد تحکیم موقعیت‬ ‫شــیعیان در عراق بوده اســت‪ .‬حــال انکه در ازادســازی‬ ‫شهرهای عراق از دست داعش طوایف مختلف عراقی در‬ ‫کنار ارتش این کشور سهیم بوده اند‪.‬‬ ‫توافق هســته ای ایــران و گــروه ‪ 5+1‬نیــز یکی از‬ ‫موضوعات بحث برانگیز بین ایران و عربستان بوده است‪.‬‬ ‫گرچه ایران این توافق را در راستای ثبات و امنیت منطقه ای‬ ‫می داند اما سعودی ها با انتقاد از غرب مدعی اند که توافق‬ ‫هسته ای‪ ،‬فشــار علیه ایران را کاهش داده و امکان انچه‬ ‫مداخله ایــران در مســائل منطقه ای می خواننــد‪ ،‬فراهم‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫میانجیگری های بی حاصل‬ ‫عالوه بر انتقال پیام ها‪ ،‬خود ارائه دهنده پیشنهادهایی برای‬ ‫حل اختالف هاست‪.‬‬ ‫مسیر پیش رو‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫اما از زمانی که ملک سلمان زمام امور را در عربستان‬ ‫برعهــده گرفتــه و درکنــار او چهره هایی چــون «محمد‬ ‫بن ســلمان» و «عادل الجبیر» درکانون تصمیم گیری در‬ ‫این کشور قرار گرفته اند‪ ،‬سیاست عربستان با فاصله گرفتن‬ ‫از رویکرد سنتی محافظه کاری اش‪ ،‬به سمت رویکردهای‬ ‫تهاجمی حرکت کرد‪ .‬حمله به یمن و قطــع روابط با ایران‬ ‫از مظاهر اصلی سیاست جدید ریاض است‪ .‬این در حالی‬ ‫اســت که دولت ایران به ویژه پس از به رســیدن به توافق‬ ‫هسته ای با غرب به دنبال ان بود که روابط خود با کشورهای‬ ‫منطقه و در صدر انها عربستان را بهبود بخشد‪.‬‬ ‫به نظر می رســد سیاســت تهاجمی اخیر عربســتان‬ ‫بیــش از هرچیز واکنشــی بــه ناکامی های این کشــور در‬ ‫عرصه رقابت های منطقه ای در سال های اخیر بوده است‪.‬‬ ‫نگاهی به تحوالت چند سال اخیر در منطقه به ویژه پس از‬ ‫انقالب های عربی نشان می دهد که سعودی ها در بسیاری‬ ‫از روندها‪ ،‬به رغم هزینه های گســترده‪ ،‬نتوانســتند برنامه‬ ‫خود را پیش ببرند‪ .‬رفع تنش ایران و غرب و امضای توافق‬ ‫هسته ای که فرصتی برای حضور قدرتمند ایران در عرصه‬ ‫منطقه ای را فراهم کرده است‪ ،‬تحکیم موقعیت دولت بشار‬ ‫اسد و افزایش موقعیت ایران و روســیه در بحران سوریه‪،‬‬ ‫نزدیک تر شــدن روابــط ایــران و دولت عــراق و تضعیف‬ ‫موقعیت همپیمانان عربســتان در یمن درکنار رخدادهای‬ ‫دیگر از جمله ناکامی های عربســتان بوده اســت‪ .‬به نظر‬ ‫می رســد راه حلی که حاکمان جدید ســعودی برای جبران‬ ‫ایــن ناکامی ها پیــش گرفته اند‪ ،‬سیاســت تنش افرینی و‬ ‫خلق بحران است‪ .‬به عبارت دیگر سعودی ها می پندارند‪،‬‬ ‫ایجاد بحران هــای جدید شــاید فرصــت و میدانی برای‬ ‫تحرک سعودی ها برای جبران ناکامی ها و بهبود موقعیت‬ ‫منطقه ای عربستان فراهم کند‪.‬‬ ‫بخشی از این سیاســت‪ ،‬متوجه ایران است‪ .‬بر این‬ ‫اساس عربستان به دنبال ان است که با تشدید تنش‪ ،‬ایران‬ ‫را وادار به واکنــش کند و در چنین شــرایطی بتواند ارایش‬ ‫قدرت جدید در منطقه را ســامان دهد‪ .‬تاکنون سیاســت‬ ‫ایران‪ ،‬خویشتنداری و پرهیز از ورود به بازی طراحی شده از‬ ‫سوی عربستان بوده است‪ .‬علی شمخانی چندی پیش در‬ ‫اظهارنظری که در برهه کنونی هوشمندانه به نظر می رسد‬ ‫گفت که ایران نه تنها در پی ســقوط ال سعود نیست‪ ،‬بلکه‬ ‫مایل به مهار تالش ها برای ســرنگونی حکومت عربستان‬ ‫است‪ .‬او تاکید کرد که ســقوط ال سعود هیچ گاه به معنای‬ ‫جایگزینی یک حکومت مطلوب نخواهد بود‪.‬‬ ‫بنابراین به نظر می رسد تا زمانی که سعودی ها منطق‬ ‫لو فصل‬ ‫صفر یا صد خود را کنار نزنند نمی توان امیدی به ح ‬ ‫اختالف ها داشــت و هیچ نوع میانجیگری نیــز به نتیجه‬ ‫نخواهد رســید‪ .‬در عین حال حل اختالف ها هم به یکباره‬ ‫امکان پذیر نیست‪ .‬وجود برخی اشتراک ها از جمله اجماع‬ ‫گروه های همســوی ایــران و عربســتان در لبنان بر ســر‬ ‫ریاســت جمهوری میشــل عون یا برخی توافق ها از جمله‬ ‫در اجالس اوپک می تواند نقطه شــروعی درکاهش تنش‬ ‫باشد‪ .‬اما همه اینها منوط به اراده سیاسی برای پایان دادن‬ ‫به وضع کنونی است‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مقابل در سوریه کرده اند‪ .‬سوریه را به دلیل موقعیت حساس‬ ‫جغرافیایی و سیاسی اش می توان گرانیگاه امنیت و قدرت‬ ‫در منطقه خاورمیانه دانســت‪ .‬تهران و ریاض می پندارند‬ ‫که برنده منازعه ســوریه‪ ،‬برنده معادالت کالن امنیتی در‬ ‫منطقه است‪.‬‬ ‫عربستان از زمان اغاز بحران در سوریه تالش کرد که‬ ‫در نهایت این کشور که ســال ها در جبهه سیاسی ایران در‬ ‫منطقه قرار داشته را از ان جدا کند و رشته قدرت ایران را که‬ ‫شامل عراق و سوریه و لبنان است‪ ،‬پاره کند‪.‬‬ ‫یمن موضوع اختالفی دیگر است‪ .‬از زمانی که گروه‬ ‫انصارالله توانست دولت عبدربه منصور هادی را کنار بزند‪،‬‬ ‫یمن به موضوع تنش دیگری در روابط تهران و ریاض تبدیل‬ ‫شد‪ .‬عربستان سعودی‪ ،‬یمن را حیاط خلوت خود می داند و‬ ‫ایران را متهم به بی ثبات کردن یمن می کند‪ .‬البته تاکنون‬ ‫هیچ نشانه و مدرکی دال بر حضور موثر ایران در یمن ارائه‬ ‫نشده است و به نظر می رسد سعودی ها در این زمینه نوعی‬ ‫فرافکنی می کنند و بیش از توجه به زمینه های اصلی بحران‬ ‫در یمن‪ ،‬به برجسته ســازی نقش ایران می پردازند‪ .‬حمله‬ ‫ســعودی ها به یمن نیز که تاکنون هزاران کشته و زخمی‬ ‫ در پی داشــته و در عین حال به هدف اصلی اش یعنی کنار‬ ‫ابراهیم الجعفری‪ ،‬وزیر امور خارجه عراق در حالی از‬ ‫تالش کشــورش برای میانجیگری بین ایران و عربستان‬ ‫سخن گفت ه که پیش از این کشورهای دیگر نیز تالش هایی‬ ‫در این زمینه داشته اند‪.‬‬ ‫المــان از جملــه این کشــورها بوده اســت؛ فرانک‬ ‫والتر اشــتاین مایر‪ ،‬وزیر امور خارجه المان ســال گذشته‬ ‫با ســفر به تهران و ریاض و رایزنی بــا مقام های دو طرف‬ ‫تالش هایی در این زمینه انجــام داد اما عمال تالش های‬ ‫وی راه به جایی نبرد‪.‬‬ ‫گفته می شود نواز شریف‪ ،‬نخست وزیر پاکستان نیز‬ ‫تالش هایی در این زمینه داشته است اما ان نیز بی حاصل‬ ‫بود‪ .‬تالش های مشابهی نیز از سوی کویت و عمان برای‬ ‫وســاطت انجام شــده اما همچون موارد دیگر سرنوشت‬ ‫روشنی نداشته است‪.‬‬ ‫بعید به نظر می رسد تالش های اخیر عراق سرنوشتی‬ ‫متفاوت از موارد قبل داشته باشد‪ .‬وزن عراق از نظر سیاسی‬ ‫در مقایسه با کشــورهای دیگری که تالش مشابهی برای‬ ‫میانجیگری داشــته اند نه تنها باالتر نیســت که پایین تر‬ ‫اســت‪ .‬یکی از لوازم اصلی طرف میانجــی در هر نزاعی‪،‬‬ ‫داشــتن روابط متوازن با هر دو طرف نزاع و پذیرش اعتبار‬ ‫ان کشور نزد هر دوطرف است‪ .‬عراق روابط نسبتا پرتنشی‬ ‫را با عربستان داشته است‪.‬‬ ‫عربستان حتی درباره اظهارات الجعفری درخصوص‬ ‫میانجیگــری بین ایران و عربســتان واکنش نشــان داد‪.‬‬ ‫ثامر السبهان که سفیر اخراجی عربســتان در عراق است‬ ‫و به تازگــی به عنوان وزیر مشــاور امور حــوزه خلیج فارس‬ ‫عربستان منصوب شده گفت‪« :‬ما درباره وجود پیام هایی‬ ‫حاوی میانجی گری میان ریاض و تهران اطالعی نداریم و‬ ‫عربستان برای ارتباط با ایران نیاز به واسطه ندارد‪».‬‬ ‫بــه نظر می رســد ابراهیــم الجعفــری کمــی درباره‬ ‫نقش افرینی عراق در نــزاع بین ایران و عربســتان اغراق‬ ‫کرده است‪ .‬شواهد گویاست که او تنها حامل چند پیام بوده‬ ‫ و این با میانجیگری بســیار متفاوت است‪ .‬طرف میانجی‬ ‫رویایی تمام عیار‬ ‫دوره تنش در روابط پکن و‬ ‫واشنگتن اغاز می شود‬ ‫‪51‬‬ ‫بین الملل‬ ‫ترفنددیپلماتیک‬ ‫ریاض می خواهد از انزوای منطقه ای خارج شود‬ ‫حسن هانی زاده‬ ‫کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫بین الملل‬ ‫‪52‬‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫‪2‬‬ ‫با توجه به شکست عربستان در یمن‪ ،‬سوریه و عراق‬ ‫و همچنین گســترش اختالفات میان این کشور با مصر و‬ ‫ترکیه به نظر می رسد که ریاض به شــدت در طول ماه های‬ ‫اخیر در انزوای منطقه ای و بین المللی قرار گرفته اســت‪.‬‬ ‫نگرانی های عربستان نسبت به تغییراتی که در امریکا روی‬ ‫داده و پیروزی دونال د ترامپ‪ ،‬رئیس جمهور منتخب امریکا‬ ‫در انتخابات ریاســت جمهوری موجب شــد ه که عربستان‬ ‫به شدت نسبت به اینده خود احســاس نگرانی کند ‪ .‬ترامپ‬ ‫که در گذشته شریک اقتصادی عربستان بود‪ ،‬تهدید کرده‬ ‫اســت که سیاســت های خود را نسبت به عربســتان تغییر‬ ‫ت اقتصادی خود بارها با‬ ‫خواهد داد زیرا او در دوران فعالیــ ‬ ‫رژیم عربستان سعودی دچار اختالفات شدیدی شده بود‪.‬‬ ‫از این رو عربســتان برای برون رفت از انزوای سیاسی خود‬ ‫ناچار شده تا سیگنال های مثبتی برای بازتعریف روابط خود‬ ‫با ایران به سوی تهران ارســال کند‪ .‬هر چند به نظر می رسد‬ ‫ ریاض ممکن است به صورت تاکتیکی تالش داشته باشد‬ ‫تا به ایران نزدیک شــود اما برایند گزارش‬ ‫رســانه های عربی نشــان می دهد که این‬ ‫کشور به شدت از موضع ضعف تالش دارد‬ ‫تا خود را به ایران نزدیک کند‪ .‬در این میان‬ ‫از کشورهایی چون کویت و عراق به عنوان‬ ‫میانجیگر حل مشــکالت تهران و ریاض‬ ‫نام برده شده است‪ .‬من معتقدم که ممکن‬ ‫استکویتبه عنوانعضوشورایهمکاری‬ ‫خلیج فــارس د ر ترمیــم مناســبات ایران و‬ ‫عربستان نقش میانجی ایفا کند‪ ،‬اما به نظر‬ ‫نمی رســد باتوجه به اختالفاتی که عراق با‬ ‫عربستان دارد بتواند در این خصوص ایفای‬ ‫نقش کند‪ .‬چرا که کویت گزینه مورد قبول‬ ‫عربستان است و این کشور مناسبات خوبی‬ ‫نیز با ایران دارد‪.‬‬ ‫هفتــه گذشــته شــاهد بودیــم کــه‬ ‫ابراهیم جعفری‪ ،‬وزیر امــور خارجه عراق‪،‬‬ ‫از میانجیگری این کشور در روابط ایران و‬ ‫عربستان خبر داد و گفت‪« :‬این اقدامات از‬ ‫سال گذشته ادامه دارد و من پیام هایی میان‬ ‫دو کشــور رد وبدل کرده ام‪ ».‬او تاکید کرد که عراق تالش‬ ‫می کند روابط دو کشور بهبود یابد‪.‬‬ ‫دراینرابطهبه نظرمنممکناستتلقی هاییازسوی‬ ‫دولتعراقبرایایفاینقشمیانجیمیانایرانوعربستان‬ ‫وجود داشته باشد اما عربستان ســعودی به دلیل اختالف‬ ‫اساســی با دولت حیدر العبادی مایل نیســت که این کشور‬ ‫نقش میانجی با ایران ایفا کند‪.‬‬ ‫همچنین از نگاه ایران نیز کویت گزینه مناســب تری‬ ‫برای میانجیگری اســت‪ .‬زیــرا به دلیل انکــه کویت عضو‬ ‫شورای همکاری خلیج فارس اســت و روابط گسترده ای در‬ ‫مقایســه با عراق با عربســتان دارد بنابراین بیشتر می تواند‬ ‫در این رابطه ایفای نقش کند‪ .‬در گذشــته نیز کویت نقشی‬ ‫در این خصوص به عهده داشــت و موفق هم بوده اســت‪.‬‬ ‫بعد از حادثه کشــتار حجاج ایرانی در سال ‪ 1366‬کویت در‬ ‫راســتای بهبود روابط ایران و عربستان ایفای نقش کرد که‬ ‫موفق هم شد‪.‬‬ ‫از سوی دیگر باید مدنظر داشت که اختالفات ایران‬ ‫و عربستان‪ ،‬اختالفاتی ریشه ای و اساسی است و دو کشور‬ ‫هیچ گاه با اطمینان خاطر سیاســی در برقراری مناســبات‬ ‫پایدار با یکدیگر خوشــبین نبوده اند‪ .‬عربستان سعودی با‬ ‫بهره گیری از رسانه های گسترده خود و همچنین دالرهای‬ ‫نفتی تالش می کند تا نقش مثبت ایران را در حل مناقشات‬ ‫منطقه ای محدود کند‪ .‬همچنین نگاه طایفه ای عربستان‬ ‫نسبت به ایران و همسویی ریاض با تل اویو موجب شده که‬ ‫رژیم سعودی سیاســتی مغایر با منافع ملی ایران اتخاذ کند‬ ‫اما به هر حال عربستان سعودی هرگاه در حوزه منطقه ای و‬ ‫بین المللیباچالشجدیمواجهشدهبهسمتایرانمتمایل‬ ‫می شود‪ .‬اکنون عربستان سعودی در یمن‪ ،‬سوریه و عراق‬ ‫با شکست های سیاســی و نظامی مواجه شــده و بنابراین‬ ‫سعی دارد تا از ظرفیت ایران برای خروج از انزوای سیاسی‬ ‫استفاده کند‪.‬‬ ‫این احتمال وجود دارد که عربســتان سعودی برای‬ ‫مدتی کوتاه و بــه صورت تاکتیکــی روابط خــود را به طور‬ ‫مشروط با ایران بهبود ببخشــد اما ایران نباید ساده لوحانه‬ ‫نسبت به حسن نیت عربستان اطمینان داشته باشد‪ .‬ریاض‬ ‫هیچ گاه نســبت به ایران نظر مساعدی نداشــته و هرگاه با‬ ‫چالش سیاســی و امنیتی مواجه شــده جریان سازی علیه‬ ‫ایران را کاهش داده است اما پس از خروج از انزوا بار دیگر‬ ‫به سیاســت های تخریبی خود علیه ایران ادامه می دهد‪.‬‬ ‫بنابراین جمهوری اســامی ایران نبایــد از موضع پایین با‬ ‫عربستان وارد تعامل شود و باید برای برقراری روابط پایدار با‬ ‫این کشور پیش شرط هایی قرار دهد‪.‬‬ ‫مســاله برجام نیز از دیگر مســائلی بود که منجر شد‬ ‫عربســتان خود را در موضع ضعف ببیند‪ .‬همچنانکه شاهد‬ ‫بودیم عربســتان به همراه رژیم صهیونیســتی تالش های‬ ‫بســیاری کردند تا این مذاکرات به نتیجه نرسد‪ .‬درواقع در‬ ‫خاورمیانه عربســتان و اسرائیل بازیگران پیشــرو در زمینه‬ ‫مقابله و تحدید نفوذ ایران هســتند‪ .‬در ایــن بین باتوجه به‬ ‫ی ترامپ در مــورد نقض برجــام‪ ،‬ریاض‬ ‫موضع گیری هــا ‬ ‫امیدوار اســت بتواند از این راه فشارها را برکشورمان شدت‬ ‫ببخشد‪ .‬در این فضا ال ســعود تالش دارد با حل مشکالت‬ ‫داخلی شــورای همکاری خلیج فارس‪ ،‬جبهه ضد ایرانی را‬ ‫تقویت کنــد‪ .‬اما پادشــاهی عمان و کویت نشــان داده اند‬ ‫تمایل دارند سیاســت های جداگانــه ای را پیش بگیرند‪ .‬با‬ ‫این حال قطر‪ ،‬بحریــن و امارات متحده عربــی کماکان با‬ ‫عربستان همسو هســتند و پیش بینی می شو د رویکردهای‬ ‫تقابل جویانه عربی با ایجاد جای پایی در خلیج فارس برای‬ ‫اسرائیل شدت گیرد‪.‬‬ ‫در ادامه ارسال برخی سیگنال ها از سوی ریاض برای‬ ‫تهران‪ ،‬چندی پیش شاهد بودیم که عربستان سعودی در‬ ‫یک اقدام شگفت انگیز و ناگهانی مدعی شده که از ایران‬ ‫برای شرکت در نشست مربوط به چگونگی برگزاری مناسک‬ ‫حج در جده دعوت به عمل اورده اســت‪ .‬این نشســت قرار‬ ‫است در جده با حضور کشورهای اسالمی برای تهیه راهبرد‬ ‫مناسک حج تمتع تشکیل شود‪.‬‬ ‫البتــه وزارت خارجــه و نهادهای مربوطــه در ایران‬ ‫دریافت دعوتنامه از سوی عربســتان را تکذیب کرده اند و‬ ‫این امر نشان می دهد که عربستان با انتشار چنین مطالبی‬ ‫در صدد جریان ســازی جدیدی علیه ایران برامده اســت‪.‬‬ ‫روابط ایران و عربســتان نزدیک به یک ســال است قطع‬ ‫شده و این کشور در طول این مدت همه ابزارهای سیاسی‪،‬‬ ‫رسانه ای و مالی را برای انزوای سیاسی ایران به کار گرفت‪.‬‬ ‫دشــمنی عربســتان با ایــران از ابتدای پیــروزی انقالب‬ ‫اسالمی کامال اشکار شــده و این رژیم به دلیل وحشت از‬ ‫ادبیات انسان ساز انقالب اسالمی همواره تالش داشته تا‬ ‫از نفوذ معنوی ایران در جهان اسالم جلوگیری کند‪ .‬کشتار‬ ‫وحشــیانه حجاج ایرانی در کنار حرم امن‬ ‫الهی در ســال ‪ ،۱۳۶۶‬حوادث منا‪ ،‬اعدام‬ ‫دردنــاک ایت الله شــیخ نمر النمر‪ ،‬کمک‬ ‫مالی گسترده عربستان به رژیم صدام در‬ ‫جنگ تحمیلی‪ ،‬کشتار مردم بی گناه یمن‬ ‫و نقش تخریبی این کشور در عراق‪ ،‬سوریه‬ ‫و لبنان بخشی از سیاســت های تهاجمی‬ ‫ رژیم عربستان علیه ایران تلقی می شود‪.‬‬ ‫از ســوی دیگر رژیــم عربســتان با‬ ‫داشتن یکصد شبکه ماهواره ای و گردش‬ ‫مالی ساالنه ‪ ۱۰‬میلیارد دالر در حوزه رسانه‬ ‫تالش دارد تا اسرائیل را دوست ملت های‬ ‫اســامی و عربی و ایران را دشمن اعراب‬ ‫قلمــداد کند‪ .‬همــکاری اشــکار ریاض و‬ ‫تل اویو و رفت وامدهــای مقامات دو رژیم‬ ‫شــرایطی را فراهم کرده که ننگ برقراری‬ ‫رابطــه با رژیم اســرائیل بــرای ملت های‬ ‫اســامی و عربــی از بیــن بــرود‪ .‬اکنون‬ ‫عربســتان ســعودی در اســتانه برگزاری‬ ‫مناســک حج تمتع با ترفند جدیدی سعی‬ ‫دارد تا توپ را در زمین ایران پرتاب کند‪.‬‬ ‫اگر چه برخی از شخصیت های ایرانی اعالم کرده اند‬ ‫که این ادعا یک حربه سیاســی جدیدی از سوی عربستان‬ ‫علیه ایران به شمار می رود‪ ،‬اما ایران باید هوشمندانه پاسخ‬ ‫عربستان را بدهد‪ .‬برخورد احساسی با سیاست های پیچیده‬ ‫عربســتان ممکن اســت این بهانه را به ریــاض بدهد که‬ ‫جریان سازی ها را علیه ایران تشدید کند‪ .‬بنابراین دستگاه‬ ‫دیپلماسی جمهوری اسالمی باید در این شرایط حساس و در‬ ‫راستای گرفتن بهانه از دست ریاض وارد عمل شود و با دقت‬ ‫و هوشمندی باال موضع کامال متناسب با منافع ملی اتخاذ‬ ‫کند‪ .‬وزارت خارجه باید با یــک تحرک دیپلماتیک در حوزه‬ ‫جهان اسال م ترفند جدید عربستان را افشا کرده و مانع از این‬ ‫شود که این رژیم از مساله حج برای دستیابی به اهداف خود‬ ‫بهره برداری کند‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫ریاضعقب نشینیکردهاست‬ ‫گفت وگوی مثلث با جعفر قنادباشی‬ ‫‪3‬‬ ‫جعفر قنادباشی‪ ،‬کارشناس مســائل خاورمیانه‬ ‫در گفت وگو با مثلث به بررســی مباحث مطرح شــده‬ ‫دربــاره میانجیگری عــراق و کویت در روابــط ایران‬ ‫و عربســتان پرداخــت و گفت کــه با وجــود برخی از‬ ‫اظهارات تند مقامات عربستان به ویژه سخنان اخیر‬ ‫عادل الجبیر وزیر امورخارجه این کشور اکنون شاهد‬ ‫ارسال برخی پالس ها و ســیگنال های مثبت از سوی‬ ‫ریاض به سمت تهران هســتیم و عربستان از برخی‬ ‫از مواضع قبلی اش عقب نشینی کرده است‪ .‬به گفته‬ ‫قنادباشــی تعدیل مواضــع ریاض در مــواردی چون‬ ‫تعدیل مواضع در مسائل داخلی لبنان‪ ،‬تعدیل غیر علنی‬ ‫مواضع در موضوعات مربوط به سوریه و همچنین در‬ ‫سیاســت گذاری های مرتبط با برگزاری مناســک حج‬ ‫قابل مشاهده است‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫‪ -8‬کوشــش های محرمانه و ســری برای تحریکات‬ ‫قومی و مذهبی در برخی از استان های مرزی‬ ‫‪ -9‬تالش هــای متعــدد بــرای وقــوع حرکت هــای‬ ‫خرابکارانه و ایجاد ناامنی در ایران‬ ‫‪-10‬حمایــت علنی از گروهــک تروریســتی و معاند‬ ‫منافقین‬ ‫درنهایت اینکه چه بحران ها و مشــکالت مهمی‬ ‫ اکنون بین تهران و ریاض وجود دارد؟‬ ‫همانگونه که در فهرســت مورد اشــاره در ســوال‬ ‫قبلــی گفته شــد‪ ،‬مهمتریــن مشــکل در روابــط تهران و‬ ‫ریاض‪ ،‬سیاســت ها و همچنین اقدامات بســیار خصمانه‬ ‫رژیم این کشــور علیه ایران است که بخشــی از ان‪ ،‬جنبه‬ ‫مداخله جویانــه دارد‪ .‬عالوه بر این شــاهدیم که حکومت‬ ‫سعودی کوشید ه تا با اعطای کمک های بالعوض دالری به‬ ‫برخی از کشورها در جهان اسالم‪ ،‬ائتالفی را علیه کشورمان‬ ‫به وجود بیــاورد که باوجود شکســت این نــوع تالش ها‪،‬‬ ‫اقداماتش را همچنان در این باره‪ ،‬ادامه می دهد‪ .‬همسویی‬ ‫با سیاست های اشــغالگرانه رژیم صهیونیستی و کوشش‬ ‫برای ترغیب قدرت های غربی جهت خصومت ورزی علیه‬ ‫ایران‪ ،‬از جمله دیگر مشکل افرینی هایی است که حکومت‬ ‫ریاض در مسیر عادی سازی روابط دو کشور‪ ،‬بدان مبادرت‬ ‫می کند‪ .‬البته برخی ماهیت کنونی حکومت ریاض را مشکل‬ ‫اصلی می دانند که ســخن گفتن از ان‪ ،‬فرصت بیشتری را‬ ‫طلب می کند‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫اخیرا اخباری منتشر شــده مبنی بر اینکه کویت‬ ‫و عراق به عنوان میانجیگــر بهبود روابط تهران‬ ‫و ریــاض اقداماتی انجــام داده اند‪ .‬ایــن اخبار‬ ‫تاچه حد صحت دارد و چرا عراق و کویت واسطه‬ ‫و میانجیگــر بهبــود روابــط ایران و عربســتان‬ ‫شده اند؟‬ ‫ابتدا باید به این نکته اشاره کرد که اگرچه برخی از‬ ‫مطبوعات کویتی یا دیگر رسانه های منطقه ای از موضوع‬ ‫میانجیگری عراق‪ ،‬کویت و همچنین برخی دیگر از کشورها‬ ‫جهت بهبودی روابط دو کشــور ایران و عربستان‪ ،‬سخن‬ ‫گفته اند‪ ،‬ولیکن هنوز در سطوح رسمی‪ ،‬چنین موضوعی به‬ ‫صورت جد ی مطرح نشده و همچنان در ردیف احتماالت‬ ‫رســانه ای و مطبوعاتی باقی مانده اســت‪ .‬بــا این حال در‬ ‫خصوص این موضــوع که به چه علت بــرای میانجیگری‬ ‫احتمالی بین تهران و ریاض‪ ،‬نام کویــت و عراق به میان‬ ‫امده‪ ،‬مطالبی وجــود دارد که می توان به ان اشــاره کرد‪:‬‬ ‫اول انکه عراق و کویت از جمله همسایگان دو کشور ایران‬ ‫و عربستان محسوب می شــوند و صرفنظر از تفاوت های‬ ‫متعددی که دارند‪ ،‬از ادامه تنش در روابط ریاض و تهران‬ ‫خشنود نیستند‪ .‬زیرا مسائل پیرامونی این تنش و مقتضیات‬ ‫ناشــی از ان‪ ،‬مقامات کویتی و عراقی را ناگزیر می سازد تا‬ ‫پیوســته مالحظات ویژه ای را در روابط ایران و عربســتان‬ ‫رعایت کنند؛ به ویــژه ان که‪ ،‬این روابط به ســوی تنش و‬ ‫تشنج بیشتر ســوق پیدا کند‪ .‬البته مقامات عراقی به علت‬ ‫حمایت عربستان از گروه های تکفیری‪ ،‬کاهش تنش بین‬ ‫ریاض و تهران را زمینه ای برای توقف این نوع حمایت ها‬ ‫می داننــد‪ .‬مقامــات کویتی هــم در چارچــوب روابط بین‬ ‫کشورهای شــورای همکاری خلیج فارس و همانند برخی‬ ‫دیگر از اعضا‪ ،‬عالقه مند نیستند که به طور کامل در صف‬ ‫عربســتان قرارگیرند‪ .‬البته عالوه برهمسایگی‪ ،‬الزامات‬ ‫مربوط به عضویت در اتحادیه عرب و عضویت در اوپک نیز‬ ‫زمینه های دیگری برای میانجیگری های احتمالی کویت و‬ ‫عراق محسوب می شوند‪.‬‬ ‫ایــا ایــن دو کشــور ظرفیت هــای الزم بــرای‬ ‫میانجیگری را دارند؟‬ ‫ظرفیت های الزم برای میانجیگری زمانی به وجود‬ ‫می اید که کویت یا عراق با هر دو کشور ایران و عربستان‪،‬‬ ‫مناسبات دوستانه و صادقانه ای داشته باشند و هیچ تنش‬ ‫تعیین کننده ای در روابط دوجانبه‏شان با دولت های ریاض‬ ‫و تهران وجود نداشته باشد‪ .‬این موضوعی است که نه تنها‬ ‫هنوز به طورکامل تحقق نیافته‪ ،‬بلکه در مسیر دستیابی به‬ ‫ان موانعی وجود دارد‪ .‬چنانکه می‪‎‬توان به بی اعتمادی‪‎‬های‬ ‫موجود در روابط عراق و عربســتان اشــاره کرد یا برخی از‬ ‫همسویی‪‎‬های کویت با عربستان را نیز مانعی در راه تحقق‬ ‫ظرفیت‪‎‬های الزم بــرای این میانجیگری دانســت‪ .‬البته‬ ‫این در حالی اســت که مقامــات کویتــی در عرصه عمل‬ ‫دل خوشی از مقامات سعودی ندارند و اختالفاتشان بر سر‬ ‫نحوه عملیات جنگی در یمن و برخــی رقابت‪‎‬های موجود‬ ‫در شــورای همکاری خلیج فارس‪ ،‬مانع از ان است که انها‬ ‫خواستار قرار گرفتن عربستان در وضعیتی عادی باشند‪.‬‬ ‫می‪‎‬توان گفت عربســتان در برهــه فعلی پالس‬ ‫مثبت برای ایران فرستاده و به نوعی مواضعش‬ ‫را در قبال تهران تعدیل کرده است؟‬ ‫در این خصوص می توان گفت که با وجود برخی‬ ‫از اظهارات تند مقامات عربســتان به ویژه ســخنان اخیر‬ ‫عادل الجبیــر‪ ،‬وزیر امورخارجه این کشــور (کــه در واقع‬ ‫تکراری از مواضع گستاخانه گذشته اش محسوب می شد)‪،‬‬ ‫جواب این سوال مثبت اســت و این به معنای ان است که‬ ‫عربستان با پالس ها و سیگنال های مختلفی‪ ،‬عقب نشینی‬ ‫از برخــی از مواضع قبلی اش را اعالم کرده اســت‪ .‬این در‬ ‫حالی است که این نوع تعدیل مواضع‪ ،‬جنبه کلی تری دارد؛‬ ‫چنانکه نشانه های ان را می توان در تعدیل مواضع ریاض در‬ ‫مسائل داخلی لبنان‪ ،‬تعدیل غیر علنی مواضع در موضوعات‬ ‫مربوط به سوریه و همچنین در سیاست گذاری های مرتبط‬ ‫با برگزاری مناســک حج مشــاهده کرد‪ .‬البته چنین تعدیل‬ ‫مواضعــی از چندیــن عامل مهــم و راهبردی سرچشــمه‬ ‫می گیرد که در مجموع می توان از ان به عنوان شکست ها و‬ ‫ناکامی های سیاسی‪ ،‬نظامی و اقتصادی حکومت سعودی‬ ‫یاد کرد‪ .‬این عوامل‪ ،‬بخشی در شکست های مداخله جویانه‬ ‫در سه کشــور عراق‪ ،‬سوریه و لبنان دســته بندی می شود‪.‬‬ ‫دسته دیگر از این عوامل راهبردی‪ ،‬مربوط به سیاست های‬ ‫جنگی عربستان دریمنوشکستتالش هایسیاسیبرای‬ ‫برپایی ائتالف ضد یمنی و افتضاحات نظامی به بار امده در‬ ‫این کشور است و دسته ســوم هم کاهش درامدها و انواع‬ ‫مشکالت پردامنه نشئت گرفته از ان است که به افزایش‬ ‫بسیار شدید نارضایتی در داخل عربستان انجامیده و فضای‬ ‫شکننده ای را در داخل این کشــور ایجاد کرده است‪ .‬البته‬ ‫عامل مهم دیگری که مقامات ســعودی را واداشــته تا از‬ ‫تندروی هایشان در سیاست خارجی دست بردارند‪ ،‬مربوط‬ ‫ب ترامپ در روابطشان‬ ‫به فضای نامطمئنی است که با انتخا ‬ ‫با واشــنگتن پدید امده است و انها را واداشــته تا برخی از‬ ‫پل هایی که در روابطشــان بــا برخی از کشــورها تخریب‬ ‫کرده اند‪ ،‬مجددا ترمیم نمایند‪ .‬و باالخره نشانه دیگری که‬ ‫بیانگر روشنتر عقب نشینی مقامات سعودی از مواضع شان‬ ‫است‪ ،‬از خبرهای غیررسمی در خصوص برکناری احتمالی‬ ‫عادل الجبیر و به ویژه محدود شــدن تحــرکات قبلی وی‪،‬‬ ‫فهمیده می شود‪.‬‬ ‫اینده روابط دو کشور با این بحث میانجیگری به‬ ‫چه سمتی خواهد رفت؟‬ ‫اینده روابط ایران و عربستان به چگونگی مواضع‬ ‫مقامات ریاض بســتگی دارد که تا چه اندازه حاضر باشند‬ ‫از خصومت ورزی های قبلی خود که فهرســتی طوالنی را‬ ‫تشکیل می دهد‪ ،‬دست بردارند‪ .‬مروری بر فهرست زیر که‬ ‫کارنامه عربستان در عرصه مناســباتش با ایران محسوب‬ ‫می شود‪ ،‬کافی است تا مســیری که مقامات ریاض برای‬ ‫عادی ســازی روابطشــان با تهــران بایــد از ان باز گردند‪،‬‬ ‫مشخص کند‪:‬‬ ‫‪ -1‬اتهام زنی هــای مکرر علیه ایــران و معرفی ایران‬ ‫به عنوان عامل اصلی نا امنی های منطقه‬ ‫‪ -2‬خط و نشان کشیدن جنگی برای ایران‬ ‫‪ -3‬ترغیب‪ ،‬تطمیــع و وادارکردن کشــورهای عضو‬ ‫سازمان همکاری های اسالمی به قطع رابطه با ایران‬ ‫‪ -4‬ترغیــب‪ ،‬تطمیــع و وادارکــردن کشــورهای‬ ‫عضواتحادیه عرب به قطع رابطه با ایران‬ ‫‪ -5‬تالش های بی ثمر برای تشکیل ائتالفی نظامی‬ ‫مرکب از ‪ 37‬کشور اسالمی علیه ایران‬ ‫‪ -6‬اتخــاذ مواضــع خصمانه ســفرای عربســتان در‬ ‫کشورهای اسالمی علیه ایران‬ ‫‪ -7‬قرار دادن نــام حزب الله لبنان به عنــوان یکی از‬ ‫متحدین منطقه ای ایران در فهرست گروه های تروریستی‬ ‫‪53‬‬ ‫البی‬ ‫واگرایی میان ایران و عربستان مانع از به ثمر نشستن میانجیگری می شود‬ ‫کامران کرمی‬ ‫‪4‬‬ ‫پژوهشگر مسائل خلیج فارس‬ ‫در بحبوحه تنش ها میان ایران و عربستان سعودی‪،‬‬ ‫قائــم مقــام وزارت خارجه کویت از ارســال پیام شــورای‬ ‫همکاری خلیج فــارس خطاب به تهــران در اینده نزدیک‬ ‫خبــر داد‪« .‬خالدجارالله» طــی اظهاراتی در مــورد زمان‬ ‫اعــزام نماینده شــورای همــکاری خلیج فارس بــه ایران‬ ‫گفت‪« :‬تماس های ما بــا برادران ایرانی بــا هدف تعیین‬ ‫موعد مناســب برای طرفین جهت تقدیم ایــن پیام ادامه‬ ‫دارد و کویت مســئولیت انتقال این پیام به مقامات ایرانی‬ ‫را برعهده دارد‪ ».‬پیش از این جارالله در حاشــیه اجالس‬ ‫ســران شــورای همکاری خلیج فارس در منامه گفته بود‪:‬‬ ‫«مسئولیت انتقال پیام این شورا به ایران‪ ،‬به کویت واگذار‬ ‫شــده و کویت عمال تماس با تهران جهت تشریح دیدگاه‬ ‫و نقطه نظرات کشورهای عضو شــورای همکاری در مورد‬ ‫انجام گفت وگوهای فیمابین را اغاز کرده است‪».‬‬ ‫طرح چهار سوال‬ ‫بــا توجه به ایــن موضــوع که برخــی انرا ســیگنال‬ ‫غیر مستقیم ریاض به تهران می دانند‪ ،‬چند پرسش مطرح‬ ‫شده است‪ :‬اول؛ هدف این پیام در فضای کنونی که روند‬ ‫تحــوالت منجر به برتری نســبی ایران در برابر عربســتان‬ ‫سعودی شده است‪ ،‬به چه معناست؟ دوم؛ اهداف احتمالی‬ ‫ریاض از ارسال این پیام چیست؟ سوم؛ محورها و مفاد این‬ ‫پیام حول چه محورهایی خواهد بود؟ و چهارم؛ در زمانی که‬ ‫معاون وزیر خارجه کویت از افتتاح مرکز ناتو درکویت خبر‬ ‫داده و از ان استقبال کرده است‪ ،‬ایا می توان به موثر بودن‬ ‫این گفت وگوها امید داشت؟‬ ‫اختالف در نوع نگاه و مواجهه با تهران‬ ‫‪54‬‬ ‫تمایل به مدیریت اشوب‬ ‫با توجه به برخی شــواهد‪ ،‬محتمل به نظر نمی رســد‬ ‫که فضای کنونی منطقه که به برتری های میدانی نســبی‬ ‫ایران و متحدان ان در ســه حوزه اصلی عراق‪ ،‬ســوریه و‬ ‫یمن منجر شده است‪ ،‬عربســتان حاضر به مصالحه باشد‬ ‫که نوعی پذیرش شرایط موجود است‪ .‬بنابراین در صورت‬ ‫مســامحه می توان گفت که این پیام بیشتر امتداد همان‬ ‫خط فکــری و همچنین باز نگه داشــتن برخی کانال های‬ ‫تماس برای شرایط اضطرار و کاستن از سطح تنش است‬ ‫که در این میان ســعودی ها هم بی میل نیستند که قدری‬ ‫از ســطح اشــوب کنونی بکاهند و در این فضا که پیشقدم‬ ‫شدن برای گفت وگو و حل و فصل اختالفات دوجانبه و نه‬ ‫منطقه ای با ایران دشوار اســت‪ ،‬این پیام را از طریق یک‬ ‫واسطه انتقال دهند‪.‬‬ ‫مفاد و محتوای پیام ارسالی‬ ‫اگرچه به نظــر می رســد که لوالهــای این پیــام بر‬ ‫محورهــای کلی ای چــون تاکید بــر روابط همســایگی‪،‬‬ ‫احترام به تمامیت ارضی‪ ،‬مبارزه بــا افراط گرایی و امنیت‬ ‫منطقه ای می چرخد و خوشــبینانه اســت کــه حاوی یک‬ ‫ابتکار از سوی اعضای شــورا برای حل و فصل اختالفات‬ ‫موجود با تهران باشد‪.‬‬ ‫عدم تمایل عربستان به ایفای نقش میانجی ها‬ ‫در دو ســال اخیر شــاهد شکســت ابتکار قطر برای‬ ‫مدیریت مجمع گفت وگوهای منطقه ای بودیم که از سوی‬ ‫وزیر خارجه ایران اعالم شــده بــود‪ .‬تحلیلگران معتقدند‬ ‫که عربستان چندان تمایلی به ایفای نقش از سوی دیگر‬ ‫بازیگران شــورای همــکاری خلیج فارس نــدارد و اگر در‬ ‫مقطع کنونی نیز این پیامی که قرار اســت از سوی کویت‬ ‫به ایران انتقال داده شود‪ ،‬نقش عربستان پررنگ نبوده و‬ ‫بدون هماهنگی با ســعودی صورت گرفته باشد‪ ،‬قطعا راه‬ ‫به جایی نخواهد برد‪.‬‬ ‫به خصوص که مقامات سعودی بارها تاکید کرده اند‬ ‫که نیاز به واسطه شــخص یا کشــوری ندارند‪ .‬در همین‬ ‫ارتباط روز دوشنبه ثامر السبهان مشــاور ملک سلمان در‬ ‫امور کشــورهای خلیج فارس بــا رد میانجیگــری ابراهیم‬ ‫الجعفری‪ ،‬وزیر خارجه عراق که گفته بود پیام های شفاهی‬ ‫میان تهران و ریاض را ر دو بدل کرده است‪ ،‬عمال نشان داد‬ ‫که عربستان در موضوع مربوط به حل و فصل اختالفات با‬ ‫ایران خود را نیازمن د وساطت کسی نمی داند‪.‬‬ ‫گفت وگو در روندگسترش ناتو‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫بین الملل‬ ‫در پاسخ به این پرسش ها‪ ،‬ابتدا باید بین نگاه و رویکرد‬ ‫عمان و کویــت در قبال ایــران با دیگر اعضای شــورای‬ ‫همکاری خلیج فارس تفاوت قائل شــد‪ .‬امیر نشین کویت‬ ‫و سلطان نشین عمان همواره معتقد به اتخاذ یک رویکرد‬ ‫متوازن در ارتباط با ایران بوده و بر این اعتقادند که تعامل‬ ‫با تهران می تواند برکاستن از حجم تنش ها موثر باشد و بر‬ ‫توسعه همکاری ها مفید واقع شــود‪ .‬بنابراین نکته کلیدی‬ ‫در این موضوع این اســت که باید دید این اظهارات مقام‬ ‫کویتی همان خط فکری و تمایل همیشگی کویت به انجام‬ ‫گفت وگو با ایران است که در سال های اخیر توانسته منجر‬ ‫به ظرفیت های بازیگری این کشــور در شورای همکاری‬ ‫خلیج فارس شود‪ ،‬یا ماموریت جدیدی است که به نیابت از‬ ‫اعضای شورای همکاری به خصوص عربستان در مقطع‬ ‫کنونی صورت گرفته است؟‬ ‫پادشاه عربستان در مقطع‬ ‫کنونی حاضر به مصالحه با ایران‬ ‫نخواهد بود‬ ‫از ســوی دیگر توجه به نکته دیگر در این خصوص‬ ‫نشان می دهد که موانع جدیدی بر سر راه این گفت وگوها‬ ‫خودنمایی می کند‪ .‬استقبال شورای همکاری خلیج فارس‬ ‫از گســترش همکاری هــای امنیتی بــا امریــکا و بریتانیا‬ ‫در چارچوب گســترش ناتو که در اظهــارات خالد جارالله‬ ‫قائم مقام وزیر خارجه کویت تاکید و اســتقبال شــده بود‪،‬‬ ‫تهدیدی علیه امنیت ایران و مانعی دیگر از موانع رسیدن‬ ‫به یک نظم مشارکتی و امنیت کنسرتی در دو سوی ساحل‬ ‫خلیج فارس است‪.‬‬ ‫دالیل انجماد روابط‬ ‫به دالیل مختلف که در سطوح دوجانبه‪ ،‬منطقه ای و‬ ‫بین المللی نقش افرینی می کنند‪ ،‬روابط ایران و عربستان‬ ‫ســعودی متشــنج تر و پیچیده تر از ان اســت کــه بتوان‬ ‫وساطت بازیگران کوچک همچون کویت و عراق در روند‬ ‫ان را موثر دانست‪.‬‬ ‫دوجانبه‬ ‫در ســطح دوجانبه مشــکالتی چون فهــم مبتنی بر‬ ‫تهدید ایران در ادراک مقامات ســعودی‪ ،‬نبود تماس ها و‬ ‫کانال های ارتباطی‪ ،‬فقدان همپوشــانی های اقتصادی‬ ‫و همچنین به حاشــیه رفتن حلقه متمایل بــه گفت وگو در‬ ‫ســطوح رهبری عربســتان از مهمترین دالیــل انجماد و‬ ‫سردی و تنش موجود است‪.‬‬ ‫منطقه ای‬ ‫در ســطح منطقه ای به عنوان مشــکل اصلی و حاد‬ ‫در روابط دو بازیگر می توان به متغیرهای چهارگانه اشاره‬ ‫کــرد‪« :‬برتری های نســبی میدانی ایــران و متحدان ان‬ ‫درکانون های بحــران‪ ،‬یارگیری های سیاســی و نظامی‬ ‫ عربستان علیه ایران‪ ،‬عدم حل و فصل بحران های موجود‬ ‫که زمینه را برای تداوم تنش فراهــم می کند و پیوندهای‬ ‫همگرایانه در سطوح امنیتی با اسرائیل از جمله متغیرهای‬ ‫منفی تاثیرگذار در فرایندهای معطوف به مذاکره است‪».‬‬ ‫بین المللی‬ ‫در سطح بین المللی هم می توان به مهمترین متغیر‬ ‫یعنی روی کار امــدن دونالد ترامپ اشــاره کــرد‪ .‬باتوجه‬ ‫به ابهام موجــود در مواضــع ترامپ به دلیــل رویکردها و‬ ‫گفتارهای متناقض‪ ،‬کابینه جنگی در حال ارایش و کنگره‬ ‫در اختیــار جمهوریخواهــان‪ ،‬تصــور غیرواقع بینانــه ای‬ ‫است که شاهد تداوم سیاســت های دوران اوباما و برخی‬ ‫رویکردهــای نــرم او در برخورد بــا ایران باشــیم‪ .‬در این‬ ‫فضــا به نظر می رســد کــه باتوجه بــه برخی نشــانه های‬ ‫موجود‪ ،‬مجددا عربســتان نقش خود را در روابط با امریکا‬ ‫و در روند رویکرد و نگاه جمهوریخواهان بازخواهد یافت‪،‬‬ ‫به خصوص که تمرکز عربستان‪ ،‬اسرائیل و امریکا از برجام‬ ‫معطوف به نقش منطقه ای ایران شده است‪.‬‬ ‫چشم انداز‬ ‫رمزگشــایی از پیام شــورای همکاری خلیج فارس به‬ ‫ایران اگرچه اقدامی رو به جلو در شرایط اشوب منطقه ای‬ ‫به شــمار می رود‪ ،‬اما نباید چندان به اثربخشی ان امیدوار‬ ‫بود‪ .‬مشــکالتی که در ســطوح مختلف در روابط ایران و‬ ‫عربســتان نقش افرینی می کند‪ ،‬باعث دشواری در ترسیم‬ ‫نقطه شــروع گفت وگوها میان ایران و شــورای همکاری‬ ‫خلیج فارس خواهد شــد که باتوجه به طیــف موضوعات‬ ‫اختالفی میان طرفین بخصوص ایران و عربســتان؛ قدر‬ ‫مسلم‪ ،‬مانع نتیجه بخشی در فرایندهای مذاکراتی است‪.‬‬ ‫بنابراین موفقیت ایــن پیام در وهلــه اول منوط به نرمش‬ ‫عربســتان و کوتاه امدن از برخی اولویت های خود است‬ ‫و از سوی دیگر بستگی به میزان استقبال ایران دارد‪.‬‬ ‫خط و نشان ترامپ برای پکن‬ ‫بین الملل‬ ‫ترامپدراولین روزهایپسازانتخابشبه عنوانچهل وپنجمینرئیس جمهوریایاالتمتحده امریکا‬ ‫علیه چین شمشیر را از رو بست‪ .‬او از طریق تماس تلفنی با رئیس جمهور تایوان به سنت حدود سه دهه ای‬ ‫در روابط واشــنگتن و پکن پشــت پا زد‪ .‬در همین حال تیلرســون وزیر خارجه ترامپ نیــز در اظهارنظری‬ ‫جنجال برانگیز خواستار عدم دسترســی چین به جزایرش در دریای چین جنوبی شد‪ .‬از همین رو برخی‬ ‫کارشناسانازاحتمالشدت گرفتنمیانایندوغولروابطبین المللدرعصرترامپخبرمیدهند‪.‬‬ ‫حمله به شرق‬ ‫روابط پکن و واشنگتن در عصر ترامپ چگونه خواهد بود؟‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫کمتر از ‪ 24‬ساعت پس از انکه رکس تیلرسون‪ ،‬نامزد‬ ‫دونالد ترامپ برای وزارت خارجــه امریکا در اولین حضور‬ ‫خود در جلســه کمیته روابط خارجی ســنا درباره مســدود‬ ‫کردن جزایر دریای چین جنوبی سخن گفت‪ ،‬سرمقاله ای‬ ‫بســیار کوبنده در روزنامه گلوبال تایمز چین منتشــر شــد‬ ‫که در ان رئیس ســابق شرکت اکســون موبیل را به انجام‬ ‫اقدامــات تحریک امیز متهم کــرد‪ .‬این روزنامــه به وزیر‬ ‫خارجه پیشنهادی ترامپ توصیه کرده است؛ «تیلرسون‬ ‫بین الملل‬ ‫‪1‬‬ ‫ارش فرحزاد‬ ‫تحلیلگر مسائل خاورمیانه‬ ‫بهتر است که استراتژی های اتمی خود را قدرتمندتر سازد‬ ‫اگر که می خواهد یک قدرت هسته ای را از مناطق تحت‬ ‫کنترلش بیرون کند‪».‬‬ ‫با این حــال با وجــود اینکه ایــن روزنامــه دولتی‬ ‫محسوب می شود ضرورتا سیاســت های دولتی را بازنشر‬ ‫نمی کند‪ .‬پیش از ایــن وزیر امور خارجــه چین در اولین‬ ‫واکنش خود نسبت به نظرات تیلرسون بر ضرورت احترام‬ ‫و همکاری متقابــل با امریکا تاکید کــرده بود‪ .‬لوکان لو‪،‬‬ ‫ســخنگوی وزارت خارجه چین در کنفرانــس خبری خود‬ ‫با اشــاره به این روابط عنوان کرده بود‪« :‬روابط میان دو‬ ‫کشور امریکا و چین براســاس عدم تقابل‪ ،‬عدم درگیری‪،‬‬ ‫منافع دوجانبه و همکاری های برد ‪ -‬برد پایه گذاری شده‬ ‫اســت‪ ».‬دریای غنی چین جنوبی که ساالنه محل تردد‬ ‫تجارتــی معادل پنــج تریلیون دالر اســت‪ ،‬همواره یکی‬ ‫از منابع تنش و درگیــری در منطقه بوده اســت‪ .‬با وجود‬ ‫ادعاهای برخی کشورها از جمله فیلیپین و ویتنام درباره‬ ‫مالکیت بخشــی از این دریــا چین تاکنــون هفت جزیره‬ ‫مصنوعی را بر تپه های این دریا ساخته و به نظر می رسد‬ ‫که انها را به فرودگاه های نظامی و سالح های ضدهوایی‬ ‫مجهز کرده اســت‪ .‬دولت باراک اوباما گشــت زنی های‬ ‫دریایی و هوایی دوره ای را در این دریــا انجام می داد تا‬ ‫بتواند از حق گشــت زنی ازادانه در دریــای چین جنوبی‬ ‫‪55‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بین الملل‬ ‫‪56‬‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫به نحوی دفاع کند‪ .‬این گشت زنی ها موجب خشم پکن‬ ‫شــد و اخیرا ناوهای جنگی چینی یــک زیردریایی بدون‬ ‫سرنشین متعلق به نیروهای دریایی امریکا را تحت کنترل‬ ‫خــود دراورده بود‪.‬در حــال حاضر تالش برای مســدود‬ ‫کردن جزایــر مصنوعی چینــی در این دریــا گامی مهم‬ ‫محسوب می شود که واشنگتن هرگز از ان به عنوان یک‬ ‫گزینه یاد نکرده بود‪ .‬امریکا هیچ قدرت برجسته ای برای‬ ‫تســلط بر دریای چین جنوبی ندارد‪ .‬تیلرسون بهتر است‬ ‫که روی اســتراتژی های قدرت هسته ای کار کند اگر که‬ ‫می خواهد یک قدرت هســته ای بزرگ را از مناطق تحت‬ ‫کنترل خود خارج کند‪ .‬اگر تیــم دیپلماتیک ترامپ قصد‬ ‫دارند اینده روابط چین و امریکا را این چنین شــکل دهند‬ ‫بهتر است که هر دو طرف برای یک درگیری نظامی اماده‬ ‫شــوند‪ .‬چین اراده و قدرت کافی را دارد تا اطمینان یابد‬ ‫سیاســت تحریک امیز ترامپ و تیلرسون موفق نخواهد‬ ‫شد‪ ،‬مگر اینکه واشــنگتن قصد داشته باشــد در دریای‬ ‫چین جنوبی یک جنگ تمام عیار بــه راه بیندازد‪ .‬هرگونه‬ ‫رویکرد دیگری برای جلوگیری از دسترسی چین به جزایر‬ ‫مذکور در دریــای چین جنوبی احمقانــه خواهد بود‪ .‬این‬ ‫امیدواری نزد چینی ها وجود دارد که تیلرســون همکاری‬ ‫ســازنده تری را با چین انتخاب کند و ســخنان ســنگین‬ ‫اخیرش تنها تالشــی برای بــه دســت اوردن دل کمیته‬ ‫روابط خارجه سنا بوده باشد‪.‬‬ ‫تیلرسون در ســخنرانی تایید خود پکن را متهم کرد‬ ‫که ادعا می کنــد بخش هایی را که قانونا برای این کشــور‬ ‫نیســت‪ ،‬در اختیار خود دارد‪.‬وی همچنین ساخت جزایر‬ ‫مصنوعی از ســوی پکن در دریای چین جنوبی را با الحاق‬ ‫کریمه به روســیه در ســال ‪ 2014‬مقایســه کرد؛ اقدامی ‬ ‫که منجر به اعمال تحریم های شــدید از ســوی امریکا و‬ ‫اتحادیه اروپا علیه مســکو شــد‪ .‬تیلرســون در بخشی از‬ ‫اظهاراتش در کمیته روابط خارجی ســنا گفت‪« :‬شما قرار‬ ‫است به چین پیامی روشن بدهید که ســاخت جزایر را در‬ ‫دریای چین جنوبی متوقف کند و پس از ان دسترسی چین‬ ‫به این جزایر دیگر ممکن نخواهد بــود‪ ».‬روزنامه گلوبال‬ ‫تایمز پس از ان منتشر کرد که در یک روزنامه چینی دیگر‬ ‫که در امریکا منتشر می شود نوشته ای منتشر شده بود که‬ ‫شدیدا از تیلرسون انتقاد و وی را به دشمنی اشکار در قبال‬ ‫چین متهم می کرد‪.‬‬ ‫در این نوشته امده بود‪« :‬تا جایی که شاهد بوده ایم‬ ‫قرار اســت دوره ای از تقابل های ویرانگــر را میان چین‬ ‫و امریــکا ببینیم‪ .‬بــا این همــه امریکا چگونــه می تواند‬ ‫دسترســی چین به مناطق خودش را ممنوع کند در حالی‬ ‫که واکنش مشروع و دفاعی پس از ان را برنمی تابد؟ «با‬ ‫این حال برخی معتقدند که تیلرســون در این ســخنرانی‬ ‫ترامپ در تماس تلفنی‬ ‫با رئیس جمهور تایوان اغازکننده‬ ‫تنش با پکن بود‬ ‫اخیر خود دچار اشــتباه شده اســت‪.‬یکی از تحلیلگران‬ ‫موسســه مطالعات اســتراتژیک هم می گوید‪« :‬مسدود‬ ‫کردن دسترسی چین به جزایر مصنوعی اش می تواند یک‬ ‫جنگ مســلحانه را به راه بیندازد‪ ».‬مارک فیتز پاتریک‪،‬‬ ‫معتقد است که احتماال تیلرسون چنین منظوری نداشته‬ ‫است و پاسخ رســمی و نه چندان خشــن دولت چین این‬ ‫فرصــت را بــه او داده تا درصــدد اصالح ســخنان خود‬ ‫براید‪ .‬با این حال اما نامزد ترامــپ برای وزارت دفاع نیز‬ ‫در جلســه تاییدیه خود اقدامات نظامــی چین در دریای‬ ‫چین جنوبی را تهدیدی برای نظم جهانی خواند‪ ».‬ژنرال‬ ‫جیمز ماتیس‪ ،‬وزیر دفاع دولت ترامپ در پاسخ به سوالی‬ ‫درباره اظهارات اخیر تیلرســون تاکید کــرد که امریکا به‬ ‫یک رویکرد دولتی یکپارچه نیاز دارد تا از استراتژی های‬ ‫ناهماهنگ یــا ناقص جلوگیــری کند امــا وی بر اهمیت‬ ‫ازادی تبادالت و پــرورش متحــدان امریــکا در منطقه‬ ‫جنوب شرق اسیا تاکید و عنوان کرد‪« :‬مساله اصلی این‬ ‫است که اب بین المللی هســتند و ما باید درباره چگونگی‬ ‫برخورد با این مســاله براســاس قوانینی که طی سال ها‬ ‫برای رفاه تمامی کشــورها و نه فقط ما ایجاد شــده اند‪،‬‬ ‫تصمیم گیری کنیم‪».‬‬ ‫خط و نشان پکن برای تیلرسون‬ ‫ماجرا امــا فقط بــه دولتمــردا ن ترامــپ محدود‬ ‫نمی شــود‪ .‬شــیپور جنگ با اژدها را ترامــپ در دوران‬ ‫تبلیغــات انتخاباتــی نواخــت‪ .‬پــس از پیــروزی او در‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری هم تمــام مواضع همانطور‬ ‫که ترامپ وعــده داده بود تکرار شــد‪ .‬دونالــد ترامپ‬ ‫انگونه که پیش بینی می شــد و پیش از این در مبارزات‬ ‫انتخاباتــی اش بارهــا گفته بــود‪ ،‬خیال نــدارد در برابر‬ ‫بزرگ ترین رقیــب اقتصــادی امریکا و البتــه بزرگترین‬ ‫طلبکار امریــکا یعنــی چین کوتــاه بیایــد؛ او از همین‬ ‫حاال روی بزرگ ترین نقطه ضعــف چینی ها یعنی تایوان‬ ‫دست گذاشته است‪ .‬ترامپ چند روز پس از گفت وگوی‬ ‫تلفنی اش با تســای اینــگ‪-‬ون‪ ،‬رئیس جمهور تایوان‪،‬‬ ‫این بار در مصاحبه با شــبکه تلویزیونــی فاکس نیوز بار‬ ‫دیگر ماجرای چیــن و تایوان را پیش کشــید و زلزله ای‬ ‫در پکن به پا کرد‪ .‬رئیس جمهــور منتخب امریکا گفت‪:‬‬ ‫«من سیاســت چیــن واحــد را کامــا درک می کنم اما‬ ‫دلیلی نمی بینم که پیش از توافق با چین بر ســر مسائل‬ ‫دیگر از جملــه تجارت‪ ،‬به این سیاســت پایبند بمانم‪».‬‬ ‫این ســخنان واکنــش تنــد پکــن را به دنبال داشــت‪.‬‬ ‫وزارت خارجه چین اعالم کرد نسبت به سخنان و رویکرد‬ ‫دونالد ترامــپ در قبال مســاله چین و تایوان «بســیار‬ ‫نگران» است‪.‬‬ ‫پکن اعــام کرد سیاســت «چین واحد»‪ ،‬اســاس‬ ‫رابطه چیــن و امریکاســت و «بدون ان‪ ،‬روابــط دوجانبه‬ ‫هیچ معنایی ندارد»‪.‬پکن‪ ،‬تایوان را بخشی از خاک خود‬ ‫می داند و تایوانی ها در مقابل‪ ،‬ادعاهای استقالل طلبانه‬ ‫دارند‪ .‬امریکا طی چهار دهه گذشــته سیاست چین واحد‬ ‫را اتخاذ و روابط رســمی خود را با تایوان قطع کرده است؛‬ ‫هرچند روابط غیررسمی دوطرف ادامه داشته و واشنگتن‬ ‫تامین کننده اصلی ســاح تایوان به شــمار مــی رود‪ .‬در‬ ‫سال‪ 1949‬در پی جنگ داخلی چین‪ ،‬کمونیست ها با کنار‬ ‫زدن حزب ناسیونالیســت چین‪ ،‬قدرت را به دست گرفتند‪.‬‬ ‫ناسیونالیســت ها به تایــوان رفتند و در انجــا حکومتی به‬ ‫راه انداختنــد‪ .‬انها خــود را دولت در تبعید می دانســتند و‬ ‫معتقد بودند دولت مشروع ســرزمین اصلی چین هستند‪.‬‬ ‫از ان زمان تنش میان دوطرف وجود داشته است‪ .‬دولت‬ ‫چین‪ ،‬تایوان را بخشی از سرزمین اصلی می داند و امکان‬ ‫استقالل به ان نداده است‪.‬‬ ‫امریکا در ســال‪ 1979‬تصمیم گرفت در چارچوب‬ ‫سیاست «چین واحد»‪ ،‬دولت مستقر در پکن را به عنوان‬ ‫دولت قانونی چین به رسمیت بشناسد و روابط رسمی اش‬ ‫با تایوان را قطع کند‪.‬ماجرای اخیر از انجا شــروع شد که‬ ‫تسای اینگ‪-‬ون در تماســی تلفنی با ترامپ‪ ،‬انتخاب او‬ ‫به ریاست جمهوری را تبریک گفت و ترامپ هم پاسخ او‬ ‫را داد‪.‬این نخستین گفت وگوی مســتقیم رئیس جمهور‬ ‫تایوان با مقام عالی رتبــه دولت امریکا بــود و با واکنش‬ ‫منفی پکن روبه رو شد‪ .‬دونالد ترامپ در پاسخ به انتقادها‬ ‫گفت‪« :‬من نمی خواهــم چین برای مــن تعیین تکلیف‬ ‫کند؛ این تماس با من گرفته شد و خیلی هم دلپذیر بود‪.‬‬ ‫چرا باید یک کشــور دیگر به من بگوید کــه می توانم به‬ ‫تماسی پاسخ بدهم یا خیر؟» اما چرا ترامپ روی یکی از‬ ‫مهم ترین دغدغه های سیاســی و امنیتی چینی ها دست‬ ‫گذاشــته اســت؟ او طی مبــارزات انتخاباتــی اش بارها‬ ‫سیاست دولت باراک اوباما در قبال چین را زیر سوال برد‬ ‫و گفت درصورتی که به قدرت برســد‪ ،‬در روابط امریکا با‬ ‫چین تجدیدنظر خواهد کرد‪ .‬او حتی مخالفتش با توافق‬ ‫اب و هوایی پاریس در مورد کنترل گازهای گلخانه ای را‬ ‫از دریچه سیاســت های چین می بیند‪ .‬ترامپ بارها گفته‬ ‫که این توافق‪ ،‬کار چینی هاســت تا مانع رشــد صنعتی و‬ ‫اقتصادی امریکا شوند‪ .‬اولین بار جان بولتون که اکنون‬ ‫یکی از گزینه های اصلی ترامپ برای پست وزارت خارجه‬ ‫اســت‪ ،‬گفته بود رئیس جمهور بعدی امریکا باید در برابر‬ ‫چین از اهرم تایوان استفاده کند‪ .‬بولتون در مصاحبه ای‬ ‫با روزنامه وال استریت ژورنال پیشنهاد داده بود که دولت‬ ‫جدید امریکا روابــط دیپلماتیکش را با تایوان به تدریج از‬ ‫ســربگیرد و از ان به عنوان اهرم فشار علیه پکن استفاده‬ ‫کند‪ .‬به نظر می رسد ترامپ اکنون برای به زانو در اوردن‬ ‫چین یــا حداقــل با هــدف مهار این کشــور‪ ،‬بــه همین‬ ‫راه می رود‪.‬دونالــد ترامپ دســت کم در ســه مورد منتقد‬ ‫سیاســت های پکن در قبال واشنگتن اســت‪ .‬قبل از هر‬ ‫چیز‪ ،‬مساله اقتصاد است‪ .‬ترامپ بارها گفته که چینی ها‬ ‫به عمد ارزش واحد پولی شــان یعنی یوان را دســتکاری‬ ‫می کنند تا قیمــت تمام شــده کاالهای صادراتی شــان‬ ‫ارزان تر شــود‪ .‬پکن همچنین روی کاالهای وارداتی از‬ ‫امریکا تعرفه های ســنگین بســته تا مانع واردات از این‬ ‫کشور شود‪.‬‬ ‫همین مساله باعث شــده میزان صادرات امریکا به‬ ‫چین نســبت به وارداتش از این کشور‪ ،‬حدود ‪367‬میلیارد‬ ‫دالر کمتر باشــد؛ موضوعی که یکی از محورهای اصلی‬ ‫ض ترامپ نسبت به چین بوده است ‪ .‬ترامپ خواستار‬ ‫اعترا ‬ ‫اعمال تعرفه ‪45‬درصدی روی کاالهای چینی واردشــده‬ ‫به امریکاســت‪ .‬کارشناســان اقتصادی معتقدند که این‬ ‫به معنای جنــگ اقتصادی میــان امریــکا و چین خواهد‬ ‫بود‪.‬مساله دوم مساله سالح های هســته ای کره شمالی‬ ‫و خطری اســت که بــه گفته ترامپ از ســوی این کشــور‬ ‫واشــنگتن را تهدید می کند‪ .‬دونالد ترامــپ به فاکس نیوز‬ ‫گفت‪« :‬چین به مــا در برابر کره شــمالی کمک نمی کند‪.‬‬ ‫ما با تسلیحات کره شمالی روبه رو هستیم و چین می تواند‬ ‫این مشــکل را حل کند ولی اصال به ما کمک نمی کند‪».‬‬ ‫اما مشکل ســوم ترامپ با چینی ها بر سر اقدامات پکن در‬ ‫دریای جنوبی چین است‪.‬‬ ‫چین طی دو سال گذشته در جزیره های مورد مناقشه‬ ‫در اب هــای این منطقه‪ ،‬اقــدام به ساخت وســاز و ایجاد‬ ‫پایگاه نظامی کرده است‪ .‬دریای جنوبی چین مسیر اصلی‬ ‫کشــتیرانی در شــرق و جنوب شرق اسیاســت و اقدامات‬ ‫چین با اعتراض شــدید امریکایی ها روبه رو شــده است‪.‬‬ ‫به نظر می رســد ایجاد تنش در روابط پکن و واشــنگتن از‬ ‫ســوی ترامپ حتی پیش از ورود او به کاخ سفید تازه اول‬ ‫ماجراست؛ ماجرایی که دو قدرت برتر اقتصادی جهان را‬ ‫رو در روی هم قرار خواهد داد‪.‬‬ ‫پروپاگاندایترامپ‬ ‫رئیس جمهور جدید امریکا وارد تنش جدی با چین نخواهد شد‬ ‫مرتضی مکی‬ ‫کارشناس مسائل بین الملل‬ ‫‪2‬‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫ برایند و ســعی کردند که روابط نزدیکی بــا چینی ها برقرار‬ ‫کنند‪ .‬چینی ها نیز از این فرصت استفاده کردند و توانستند‬ ‫رفته رفته بازارهای امریکا و حتی اروپا را تسخیر کنند و بدین‬ ‫شکل با گذشت سال ها پکن توانســت با استفاده از اهرم‬ ‫اقتصادی خود اهداف سیاسی و امنیتی خود را پیش ببرد‪ .‬بر‬ ‫همین اساس تصور نمی شو د که دونال د ترامپ بخواهد این‬ ‫لفاظی های اخیری را که علیه چین بیان می کن د پس از ورود‬ ‫به کاخ ســفید به عنوان رئیس جمهور جدیــد امریکا عملی‬ ‫کند زیرا ایــن رویکرد می تواند خطرات احتمالی بســیاری‬ ‫برای امنیت ملی امریکا و منافع این کشور به همراه بیاورد‪.‬‬ ‫در واقع باتوجه به اینکه دو کشور انقدر منافع سیاسی‬ ‫و اقتصادی مشــترک در حوزه هــای مختلف بــا یکدیگر‬ ‫دارنــد‪ ،‬هم برای چیــن و هم بــرای امریــکا هر گونه بروز‬ ‫تنش در صحنه عمل می تواند هزینه باالیی داشــته باشد‪.‬‬ ‫در عین حال امریکایی ها باید تــاش کنند که تراز تجاری‬ ‫نامتعــادل خود را در قبــال چین تصحیح کــرده و از حالت‬ ‫منفی به حالت مثبت برسانند‪ .‬در همین راستا امریکایی ها‬ ‫باید سیاست های داخلی خود را در حوزه اقتصاد و تجارت‬ ‫تقویت کنند‪.‬‬ ‫بــر همین اســاس دونال د ترامــپ همانگونــه که در‬ ‫کمپین های انتخاباتی در انتخابات ریاست جمهوری اخیر‬ ‫اعالم کرد‪ ،‬تالش خواهــد کرد که بیــش از اینکه نگاه به‬ ‫بیرون داشــته باشد‪ ،‬توجه به مســائل داخل کشور داشته‬ ‫باشــد‪ .‬ترامپ بر این باور اســت که چینی ها توانســته اند‬ ‫بسیاری از فرصت های اشتغال را در داخل امریکا تصاحب‬ ‫کرده و بسیاری از ســرمایه های این کشور را به سمت خود‬ ‫جذب کنند‪.‬‬ ‫همچنین در عرصه بین المللی نیز متحدان امریکا در‬ ‫شرق اسیا‪ ،‬همواره پایگاه های نفوذ واشنگتن در این منطقه‬ ‫بوده ان د و واشــنگتن در بیشتر این کشــورها پایگاه نظامی‬ ‫دارد‪ .‬اما هر گونه تنش جدی در این منطقه به خصوص در‬ ‫دریای چین جنوبی می تواند برای همه کشورهای این حوزه‬ ‫زیانبار بوده و تاثیرات گسترده ای بر امنیت ملی این کشورها‬ ‫داشته باشد‪ .‬حتی متحدان امریکا که به چین به عنوان یک‬ ‫تهدید بالقوه می نگرند اما باز هم می خواهند تنش ها میان‬ ‫امریکا و چیــن در حداقل ترین ســطح‬ ‫ممکن در ایــن منطقه مناقشــه برانگیز‬ ‫قرار گیرد‪.‬‬ ‫بــا این حــال بــا وجــود اعتراض‬ ‫کشــورهای حوزه دریای چیــن جنوبی‬ ‫مانند فیلیپین‪ ،‬چین تاکنون هفت جزیره‬ ‫مصنوعی را بر تپه های این دریا ساخته و‬ ‫به نظر می رسد که انها را به فرودگاه های‬ ‫نظامی و ســاح های ضدهوایی مجهز‬ ‫کرده است‪ .‬دریای غنی چین جنوبی که‬ ‫ســاالنه محل تردد تجارتی معادل پنج ‬ ‫تریلیون دالر است‪ ،‬همواره یکی از منابع‬ ‫تنش و درگیری در منطقه بوده است‪.‬‬ ‫در همین راســتا بــه تازگی رکس‬ ‫تیلرســون‪ ،‬نامــزد دونالد ترامــپ برای‬ ‫وزارت خارجــه امریــکا درباره مســدود‬ ‫کردن جزایر دریای چین جنوبی ســخن‬ ‫گفت‪ .‬پس از این اظهارات‪ ،‬سرمقاله ای‬ ‫بســیار کوبنده در روزنامــه گلوبال تایمز‬ ‫چین منتشر شد که در ان وی را به انجام‬ ‫اقدامــات تحریک امیز متهــم کرد‪ .‬در‬ ‫گذشته نیز دولت باراک اوباما در دوران‬ ‫خدمتش گشت زنی های دریایی و هوایی‬ ‫دوره ای را در این دریا انجــام می داد تا‬ ‫بتواند از حق گشت زنی ازادانه در دریای‬ ‫چین جنوبی بــه نحوی دفــاع کند‪ .‬این‬ ‫گشت زنی ها موجب خشم پکن شد و اخیرا ناوهای جنگی‬ ‫چینی یک زیردریایی بدون سرنشــین متعلق به نیروهای‬ ‫دریایی امریکا را تحــت کنترل خــود دراورده بود و همین‬ ‫اتفاقــات روز به روز بر تنش هــای میان دو کشــور افزوده‬ ‫بود‪ .‬اما تالش برای مســدود کردن جزایر مصنوعی چینی‬ ‫در این دریا که از سوی دولت ترامپ گامی مهم محسوب‬ ‫می شود تاکنون واشنگتن هرگز از ان به عنوان یک گزینه‬ ‫یاد نکرده بود‪.‬‬ ‫اما با وجود همه این تنش های فزاینده و لفاظی های‬ ‫کوبنده از ســوی هر دو طرف‪ ،‬به نظر نمی رســد باتوجه به‬ ‫شــرایط ناارام حاکم بر عرصه بین المللــی‪ ،‬پکن و امریکا‬ ‫بخواهند وارد یک رویارویی جدی علیه یکدیگر شــوند که‬ ‫منافع ملی یکدیگر را به خطر اندازند‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫باراک اوباما پــس از اینکه دکترین سیاســی خود را‬ ‫پس از بر سر کار امدن در مســند ریاست جمهوری امریکا‬ ‫مطرح کــرد‪ ،‬توجه خــود را از خاورمیانه به ســمت شــرق‬ ‫اســیا معطوف کرده بود ؛ قدرت هایی که هــم رقیب و هم‬ ‫شریک امریکا هستند‪ .‬در این سال ها امریکایی ها تالش‬ ‫کردند که یــک صف ارایی نظامی‪ -‬سیاســی‪ ،‬اقتصادی و‬ ‫امنیتی جدیدی را در برابر چین ایجاد کنند و توافقنامه های‬ ‫دو جانبه و چندجانبه در حوزه های مختلف با شــرکای خود‬ ‫در منطقه ایجاد کنند‪ .‬پس از هشت سال ریاست جمهوری‬ ‫اوباما‪ ،‬دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب امریکا باتوجه‬ ‫به اینکه هیچ گونه ســابقه سیاســی ندارد‪ ،‬این موضوع را‬ ‫مطرح کرد که باید با پکن در راســتای منافع ملی کشــور‪،‬‬ ‫به صورت جدی تــر و قاطع تری برخورد‬ ‫شود‪ .‬در همین راســتا پس از پیروزی‬ ‫در انتخابــات با رئیس جمهــور تایوان‬ ‫در تماس تلفنــی گفت وگو کــرد و این‬ ‫مســاله خشــم چینی ها را برانگیخت‪.‬‬ ‫این در حالی است که واشنگتن از زمان‬ ‫به رســمیت شــناختن پکن در ‪،۱۹۷۹‬‬ ‫تنها روابط رســمی بــا تایــوان را حفظ‬ ‫کرده بــود و در مقابل چیــن‪ ،‬تایوان را‬ ‫یک استان شورشی کشــورش در نظر‬ ‫می گیرد‪ .‬پس از این اتفاق تیم ترامپ‬ ‫اعــام کردند کــه بســیار محتاطانه و‬ ‫هوشــیارانه تر رفتار پکــن را تحت نظر‬ ‫خواهند داشت‪ .‬هنوز مشخص نیست‬ ‫که سیاســت تقابلی که ترامپ در طول‬ ‫کمپین انتخاباتی اش و پس از پیروزی‬ ‫در انتخابات علیه پکن بیان کرده را پس‬ ‫از مراسم تحلیف در ‪ 20‬ژانویه و تحویل‬ ‫رسمی ریاســت جمهوری باز هم ادامه‬ ‫خواهد داد یا نه‪.‬‬ ‫به هرحال چین هم شریک و هم‬ ‫رقیب جدی امریکا به خصوص در حوزه‬ ‫تجارت و اقتصاد بوده و اکنون نیز این‬ ‫روند ادامه دارد‪ .‬چینی ها توانسته اند در‬ ‫طول سالیان گذشته بیشــتر بازارهای‬ ‫امریکایــی را تحــت اختیار خــود قرار‬ ‫س ترامپ به راحتــی نمی تواند این‬ ‫دهند‪ .‬بــر همین اســا ‬ ‫همکاری های میان دو کشور را به پایان برساند‪ .‬به هر حال‬ ‫چینی ها نیز ابزار و اهرم های قدرتمندی برای تحت فشــار‬ ‫قــرار دادن امریکا به خصوص در حــوزه اقتصادی دارند و‬ ‫می توانند در صورت احساس هر گونه خطری علیه خود از‬ ‫این اهرم ها استفاده کنند‪.‬‬ ‫یکــی از تنش هــای اخیر میــان واشــنگتن و پکن‬ ‫اظهارات اخیر دونالــد ترامپ درباره سیاســت چین واحد‬ ‫اســت‪ .‬او پس از توئیت جنجالی اش علیه این سیاســت‬ ‫در مصاحب ه اخیرش با روزنامه وال اســتریت ژورنال گفت‪:‬‬ ‫«همه چیز قابل مذاکره است‪ ،‬از جمله چین واحد‪».‬‬ ‫در این بــاره در ابتدا بایــد به این نکته اشــاره کرد که‬ ‫چینی ها در چند حوزه نقطه ضعف دارند ؛ از جمله در وضعیت‬ ‫حقوق بشــر در این کشــور‪ ،‬اختالفات ارضی این کشور با‬ ‫کشورهای شرق اسیا به خصوص کشورهای حوزه دریای‬ ‫چین جنوبی و در نهایت مســاله تایوان‪ .‬هر موقع غربی ها‬ ‫به خصوص امریکایی ها بخواهند در مســاله ای فشــاری‬ ‫علیه چین بیاورن د یا زمانی که بخواهند مواضع این کشــور‬ ‫را درباره مساله ای منعطف تر کنند‪ ،‬از این اهرم های فشار‬ ‫استفاده می کنند‪.‬‬ ‫مســاله تایوان هم یکی از نکات کلیــدی در این باره‬ ‫اســت‪ .‬بعد از جنگ جهانی دوم واشنگتن روابط نزدیکی با‬ ‫تایوان برقرار کرد و عمال با حمایت های گســترده امریکا‪،‬‬ ‫تایوان توانســت بــه یکــی از قدرت های بــزرگ در حوزه‬ ‫اقتصادی در شرق اسیا تبدیل شــود‪ .‬پس از سال ‪1971‬‬ ‫که ریچارد نیکسون ســی وهفتمین رئیس جمهور امریکا‬ ‫سیاست چین واحد را پذیرفت‪ ،‬مساله تایوان در حاشیه قرار‬ ‫گرفت‪ .‬در این دوران امریکایی ها تالش کردند باتوجه به‬ ‫رویکرد برخاسته از دوران جنگ سرد در برابر اتحاد جماهیر‬ ‫شــوروی‪ ،‬درصدد ایجاد شــکاف میان این کشور و پکن‬ ‫بین الملل‬ ‫‪57‬‬ ‫بین الملل‬ ‫تنش بیشتر‬ ‫چین د ر راهبرد سیاست خارجی ترامپ در اولویت قرار دارد‬ ‫طهمورث غالمی‬ ‫بین الملل‬ ‫‪58‬‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫‪3‬‬ ‫دکترای روابط بین الملل‬ ‫طی ســالیان گذشــته شــاهد تغییــر در اســتراتژی‬ ‫کالن ایاالت متحــده و تمرکز فزاینده این کشــور بر منطقه‬ ‫اســیا پاســیفیک بوده ایم‪ .‬تمرکز بر این منطقــه در دوران‬ ‫ریاســت جمهوری باراک اوباما تحت عنوان محور اسیایی‬ ‫ یا توازن مجدد مطرح بوده اســت‪ .‬این امر ناشی از اهمیت‬ ‫یافتــن فزاینده این منطقه در محاســبات سیاســت خارجی‬ ‫امریکا بوده است‪ .‬در پاییز‪ ،2011‬دولت اوباما اعالم کرد که‬ ‫به دنبال گســترش و افزایش نقش ایاالت متحده در منطقه‬ ‫اسیا پاســیفیک است و مرکز ثقل سیاســت خارجی‪ ،‬امنیت‬ ‫ملی و منافع اقتصادی ایاالت متحده در حال تغییر به سمت‬ ‫اسیاست‪.‬بنیان و پیش برنده های این تغییر استراتژیک در‬ ‫سیاست خارجی ایاالت متحده عبارتند از‪:‬‬ ‫ ارزیابی رئالیســتی از محیط بین المللی و ظهور چین‬‫که البته یــک محیــط بین المللی خوش خیم اســت که به‬ ‫ایاالت متحده اجازه می دهد تا مسئولیت هایش را در برخی‬ ‫نقاط جهان کنار گذاشته و اسیا را اولویت خود سازد‪.‬‬ ‫ دومین بنیان محور اسیایی این ایده رئالیستی است‬‫که دولت ها با محاسبات هزینه فایده در سیاست خارجی خود‬ ‫عمل می کنند‪ .‬ایاالت متحده با جنگ سال‪ 2003‬در عراق و‬ ‫افغانستان بدون نوید بخشی مثبت این کشور به دنبال تغییر‬ ‫جهان بینیاست‪.‬‬ ‫ سومین بنیان تغییر استراتژی‪ ،‬مفهوم خویشتنداری و‬‫حفظ قدرت برای مقابله با چالشگران اینده است‪.‬‬ ‫محور اســیایی ایاالت متحده امریکا برپایه چند اصل‬ ‫اساسی استوار بود ه که در ادامه بهشرح مختصر انهاپرداخته‬ ‫می شود؛‬ ‫تقویت سیستم اتحادی‪ :‬متحدین امریکا در منطقه‬ ‫شاملژاپن‪،‬کره جنوبی‪،‬استرالیا‪،‬فیلیپینوتایلندهستند‪.‬در‬ ‫این خصوص سیاســت دولت اوباما بر پایه سه اصل استوار‬ ‫بوده است‪ :‬الف) حفظ اجماع سیاسی در خصوص اهداف ‬ ‫محــوری اتحادها؛ ب) تضمیــن منعطف بــودن اتحادها‬ ‫به گونه ای کــه می توانند به طــور موفقیت امیز چالش های‬ ‫جدیدرادردستورکارقراردهندوازفرصت هااستفادهکنند؛ج)‬ ‫تضمین اینکه قابلیت های دفاعی و زیرساخت های ارتباطی‬ ‫این اتحادها هم در ســطح مادی و هم در ســطح عملیاتی‬ ‫قابلیت بازدارندگی در برابر تهدیدات ناشی از بازیگران دولتی‬ ‫و همچنین بازیگران غیر دولتی را دارا ست‪.‬‬ ‫ب) تقویت روابط با شرکای در حال ظهور‪ :‬گسترش‬ ‫همکاری هــا با کشــورهایی چون چیــن‪ ،‬هنــد‪ ،‬اندونزی‪،‬‬ ‫سنگاپور‪ ،‬نیوزیلند‪ ،‬مالزی‪ ،‬مغولستان‪ ،‬ویتنا م و برونئی نیز در‬ ‫دستورکار دولت اوباما قرار داشته است‪.‬‬ ‫ج)تقویتهمکاری هایچندجانبهونهادی‪:‬رویکرد‬ ‫ایاالت متحده در دوره اوباما تقویت رویکرد چندجانبه گرایانه‬ ‫به منظور تضمین همراهی کشــورهای منطقه بــا امریکا و‬ ‫تضمینحضورخوددرمنطقهاست‪.‬نمونهاینامررامی توان‬ ‫در گشودن ماموریت جدید امریکا در ا‪.‬سه‪.‬ان در جاکارتا‪،‬‬ ‫امضای موافقتنامه مودت و همکاری با ا‪.‬ســه‪.‬ان‪ ،‬تالش‬ ‫جهت راه اندازی تی پی پی و‪...‬بوده است‪.‬‬ ‫د) افزایش حضور نظامی‪ :‬سه مشخصه رویکرد دولت‬ ‫اوباما در برگیرنده توزیع گســترده تر نیروها (تقویت حضور در‬ ‫مناطق جنوبی)‪ ،‬انعطاف فزاینده (به جای تکیه بر پایگاه های‬ ‫دائمی ) و افزایش قابلیت های شرکا (از طریق مکانیسم های‬ ‫کمک امنیتــی منعطــف و همکاری های ضدتروریســتی‪،‬‬ ‫ضد قاچاق و عملیات های ضد شورش و مانورهای مشترک)‬ ‫است‪ .‬سیاست خارجی اوباما در اسیا پاسیفیک در دستیابی به‬ ‫اهداف اعالمی این کشور به دالیل مختلف همچون تداوم‬ ‫بحران هادرخاورمیانه یامخالفت هایداخلیوهمچنینتغییر‬ ‫رویکردبرخیبازیگراناینمنطقهبادشواری هاییمواجهبوده‪،‬‬ ‫به گونه ای که برخی تحلیلگران یا سیاستمداران به شکست‬ ‫سیاست های وی اشاره می کنند‪ ،‬اما با وجود این دشواری ها‪،‬‬ ‫اهمیت ان را نمی توان نادیده گرفت‪ .‬از ســوی دیگر دونالد ‬ ‫ترامپ‪،‬رئیس جمهوریمنتخبامریکادرطولدورانمبارزات‬ ‫انتخاباتی و هم در بعد از پیروزی مسائلی را در ارتباط با ماهیت‬ ‫سیاســت خارجی خود در قبال منطقه اسیا پاسیفیک مطرح‬ ‫کرد که نشــان از اهمیت چین در سیاست خارجی او ست‪ .‬در‬ ‫گفته های وی می توان به مسائل زیر اشاره کرد‪:‬‬ ‫الف) تداوم اتحادها‪ :‬هرچن د ترامپ در ایام تبلیغات‬ ‫انتخاباتی‪ ،‬گفت که حاضر به پرداخت هزینه های حمایت از‬ ‫متحدین این کشور نیست و انها باید خود هزینه های خود را‬ ‫پرداختکنندامابعدازپیروزیدردیدارباشینزو اب هوگفت وگو‬ ‫بارهبرانکره جنوبی‪،‬استرالیاوفیلیپیناعالمکردکهبه دنبال‬ ‫خاتمه بخشــیدن به نظام اتحادیه ایاالت متحده در اســیا‬ ‫نیست و خواهان تداوم و حتی تقویت ان است‪.‬‬ ‫ب) تجارت با چیــن‪ :‬از نــگاه ترامــپ‪ ،‬چینی ها از‬ ‫فرصت های اقتصادی که امریکا فراهم کرده (مانند تجارت‬ ‫ازاد)بهره برداریمی کنندواینبهضررامریکاست‪.‬بهاعتقاد‬ ‫او‪ ،‬چین مشاغل امریکایی ها را دزدیده و خواهان بازگشت‬ ‫شــرکت های امریکایی به خاک این کشــور است ‪ .‬ترامپ‬ ‫همچنین خواهان افزایش تعرفه کاالهای ورودی از چین‬ ‫تا ‪ 45‬درصد بوده اســت‪( .‬البته مایکل فلین‪ ،‬مشــاور ارشد ‬ ‫ترامپ که از ژاپن دیدار کرد اعالم داشت که واشنگتن تاکید‬ ‫دیپلماتیکخودبراتحادنظامیباژاپنراتغییرنخواهدداد‪).‬‬ ‫د) مســاله تایوان ‪ :‬ترامپ بعد از پیروزی و در تماسی‬ ‫تلفنی با رئیس جمهور تایوان که بعد از ‪ 39‬ســال میان یک‬ ‫مقام تایوانی و امریکایی صورت گرفت‪ ،‬اظهار داشــت که‬ ‫امریکا خود را متعهد به سیاست چین واحد نمی داند‪.‬‬ ‫ه) ضدیت با توافق محیط زیست پاریس به‬ ‫خاطر چین‪ :‬ترامپ گرمایش زمیــن را حق های‬ ‫چینیخواندهودولتاوبامارابهسببپیوستنبه‬ ‫ان مورد نقد قرار داده است‪ .‬می توان گفت‬ ‫ک ه ترامپ یکی از رویکردهای‬ ‫احتمالی ذیل در قبال چین را در پیش خواهد گرفت؛‬ ‫ادامه اولویت اسیاپاسیفیک در سیاست خارجی‪:‬‬ ‫محوریت اسیاپاســیفیک به بحثی اساســی هم در محافل‬ ‫اکادمیک و هم در میان سیاستمداران امریکایی تبدیل شده‬ ‫است‪ .‬به نظر می رسد توجه فزاینده به این منطقه همچنان‬ ‫ی ترامپ باشد‪ .‬اگرچه‬ ‫در دستورکار سیاست خارجی امریکا ‬ ‫بحران در سایر مناطق ممکن است از پیگیری تمام و کمال‬ ‫این سیاست جلوگیری نماید‪ ،‬اما حتی بیان سمبلیک ان نیز‬ ‫می تواند در پیگیری اهداف این کشور نقش افرین باشد‪.‬‬ ‫حفظ و تقویت سیستم اتحادی ایاالت متحده در‬ ‫اسیا‪ :‬اگرچ ه ترامپ از متحدین خواسته تا سهم خویش در‬ ‫اتحــاد را افزایش دهند‪ ،‬اما در این خصــوص باید به نکاتی‬ ‫اشاره کرد‪:‬‬ ‫اول اینکه‪ ،‬بحث ضرورت تقســیم هزینه ها درگذشته‬ ‫نیز مطرح بوده است و امری صرفا مربوط ب ه ترامپ نیست‪.‬‬ ‫دوم اینکه‪ ،‬روابط امریکا با متحدین این کشــورگرچه‬ ‫اتحاد نامتقارن بوده است‪ ،‬اما سهم و مشارکت انها همواره‬ ‫به صورت تدریجــی افزایــش یافته اســت‪ .‬بــرای مثال‪،‬‬ ‫کره جنوبی اکنون‪ 50‬درصد هزینه های غیرپرسنلی مربوط به‬ ‫پایگاه های امریکا را پرداخت می کند‪.‬‬ ‫سوم اینکه‪ ،‬حتی پیگیری شعارهای تبلیغاتی ترامپ‬ ‫مبنی بر تقویت درونی امریکا و ایجاد اشتغال مستلزم تداوم‬ ‫روابط با متحدین این کشور است‪.‬‬ ‫انچــه می توان احتمــال داد این اســت کــه در دوره ‬ ‫ترامپ با موافقت متحدیــن با افزایش ســهم متحدین در‬ ‫اتحادهای خویش با ایاالت متحده‪ ،‬نظام اتحادی امریکا در‬ ‫اسیاپاسیفیکادامهپیداکند‪.‬‬ ‫تداوم حضــور نظامی در اسیاپاســیفیک ‪ :‬ترامپ‬ ‫اعالم کرده است که به دنبال افزایش ارتش ایاالت متحده‬ ‫در بخش های مختلف است‪ .‬افزایش توانمندی ها به ویژه‬ ‫در بستر اسیاپاسیفیک که چین در ان در حال مدرنیزاسیون‬ ‫نظامی خود است ‪ ،‬اهمیت دارد‪ .‬از طرفی دیگر وعد ه ترامپ‬ ‫مبنی بر ساخت ناوگان نیروی دریایی ایاالت متحده و حضور‬ ‫در دریای چین جنوبی و چین شرقی یکی از عالئم هدف قرار‬ ‫دادن منافع حیاتی چین است‪.‬‬ ‫رویایی تمام عیار‬ ‫دوره تنش در روابط پکن و واشنگتن اغاز می شود‬ ‫امیرعلی ابوالفتح‬ ‫کارشناس مسائل امریکا‬ ‫‪4‬‬ ‫در شرایطی که دونالد ترامپ رئیس جمهوری جدید‬ ‫امریــکا از روز جمعــه ‪ 20‬ژانویــه به طور رســمی فعالیت‬ ‫خود را به عنوان رئیــس دولت اغاز کرد‪ ،‬به نظر می رســد‬ ‫اصلی ترین دغدغــه دونالد ترامپ‪ ،‬تعامل با کشــورهای‬ ‫جهانی به خصوص جمهوری خلق چین باشد‪.‬‬ ‫باتوجه به اینکــه دونالد ترامپ پیــش از پیروزی در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری امریکا یک سرمایه دار و تاجر‬ ‫سرشــناس در عرصه تجارت بوده اســت‪ ،‬به همین دلیل‬ ‫بیش از همه به روابط امریــکا به عنوان قدرت اول با چین‬ ‫به عنوان قــدرت دوم اقتصاد جهانی از زاویه مناســبات و‬ ‫تعامالت تجاری نگاه می کند‪.‬‬ ‫او نیز همانند بســیاری از فعاالن تجاری بر این باور‬ ‫است که در این رابطه در نهایت چینی ها سود می برند زیرا‬ ‫بازار مصرف امریکا را تقریبا قبضه کرده و با فروش اجناس‬ ‫و محصوالت ارزان قیمت خود منبع درامد وسیعی به دست‬ ‫اورده اند و اکنــون کارگران چینی با دســتمزد کم به جای‬ ‫کارگران امریکایی مشغول به کار هستند‪.‬‬ ‫بر اساس این واقعیت ه ا ترامپ خود را متعهد می داند‬ ‫که اکنون پس از بر ســرکار امدن به عنوان رئیس جمهور‬ ‫امریکا‪ ،‬چین را وادار کند که این روند نابرابر و نامتعادل را‬ ‫تغییر دهد و با استفاده از اهرم هایی پکن را مجبور می کند‬ ‫که متعادل تر رفتار کند‪ .‬همچنین حتی اگر دونالد ترامپ‬ ‫چنین دغدغه ای نداشته باشد بلکه مشــاوران و اعضای‬ ‫حزب جمهوریخواه امریکا این دغدغه را دارند‪ .‬انها بر این‬ ‫باورند که چین در حال گسترش توان سیاسی و نظامی خود‬ ‫در منطقه شرق اسیا است و اگر اکنون جلوی این نفوذ رو به‬ ‫گسترش چین گرفته نشود‪ ،‬در نهایت میان دو قدرت بزرگ‬ ‫دو سوی پاسفیک مناقشه بسیار جدی درخواهد گرفت که‬ ‫برای منافع هر دو کشور بسیار خطرزا ست‪ .‬بر همین اساس‬ ‫مسائلی مانند جزایر مصنوعی پکن در دریای چین جنوبی‪،‬‬ ‫اینده ثبات در شبه جزیره تایوان و نقش چین در شرق اسیا‬ ‫مطرح می شود‪.‬‬ ‫به تازگی دونالد ترامپ در پیامی در توئیتر‪ ،‬سیاست‬ ‫چین واحد را به عنوان مبنای روابط امریکا با چین به چالش‬ ‫کشاند که واکنش شــدیدی را از ســوی مقامات چینی به‬ ‫همراه داشــت‪ .‬همچنیــن ترامپ در مصاحبــه اخیر خود‬ ‫با روزنامه وال اســتریت ژورنال گفته بود کــه همه چیز را‬ ‫می توان با مذاکره حل و فصل کرد حتی سیاســت «چین‬ ‫واحد» را‪.‬‬ ‫وزارت خارجه چین نیز در واکنش به این صحبت ها‪،‬‬ ‫این سیاســت را تغییرناپذیر اعالم کــرد‪ .‬همچنین دولت‬ ‫پکن بابت مکالمه تلفنی میان ترامــپ و رئیس جمهوری‬ ‫تایوان در دوم دســامبر ‪ 2016‬به شــدت خشمگین شد و‬ ‫به ان واکنش نشــان داد‪ .‬این درحالی است که از ابتدای‬ ‫دهه ‪ 1980‬میالدی تمام دولت هــای امریکا چه از حزب‬ ‫جمهوریخواه و چه از حزب دموکرات و حتی رئیس جمهور‬ ‫تندمزاج و تهاجمی مانند رونالد ریگان بر سیاست چین واحد‬ ‫تاکید داشتند و همواره در مناسبات خود تایوان را به عنوان‬ ‫بخشی از چین تلقی می کردند‪.‬‬ ‫اما به نظر می رســد که ترامپ تمایل نــدارد به این‬ ‫رویکــرد دیرینه پایبند باشــد‪ .‬اما این مســاله بــرای چین‬ ‫بسیار حیاتی اســت و به تمامیت ارضی این کشور مربوط‬ ‫می شود و اگر دولت ترامپ قصد داشــته باشد که در این‬ ‫باره تجدید نظر بکند و روابط سیاســی و اقتصادی خود را‬ ‫با تایوان گسترش دهد‪ ،‬باتوجه به شــرایط بین المللی به‬ ‫نظر می رســد این اقدامات با واکنش های جدی از سوی‬ ‫پکن همراه باشد‪.‬‬ ‫از ســوی دیگر پکن در منطقه دریــای چین جنوبی‬ ‫به دنبال اعمال حاکمیت اســت‪ ،‬زیرا ایــن منطقه از نظر‬ ‫تجــاری از اهمیــت باالیی برخــوردار اســت‪ .‬در همین‬ ‫راستا عالوه بر ساخت جزایر مصنوعی در این منطقه‬ ‫مناقشه امیز تاسیســات نظامی نیز مســتقر کرده‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫بین الملل‬ ‫است که این مساله نگرانی هایی را برای امریکا و همچنین‬ ‫کشــورهای حوزه دریای چین جنوبــی از جملــه ویتنام و‬ ‫فیلیپین ایجاد کرده است‪.‬‬ ‫اما ایــا اینکه دونالــد ترامپ درباره این مســاله فراتر‬ ‫از لفاظی ها‪ ،‬صــدور بیانیه ها و یادداشــت ها رفتار کرده و‬ ‫قدمی بردارد و نیرویی در منطقه مســتقر کرده و مانع تردد‬ ‫ناوگان دریایی و هوایی چین در این منطقه جنجالی شود‪،‬‬ ‫مشخص نیســت اما این مساله زمینه ســاز یک رویارویی‬ ‫نظامی در چین شود‪.‬‬ ‫البته در این باره باید بر این نکته تاکید کرد که اگر چه‬ ‫امریکا از نظر توان نظامی در سطح اول در جهان قرار دارد‬ ‫اما بیشترین بدهی را به چین دارد بر همین اساس هر گونه‬ ‫اقدام نظامی‪ ،‬اقدامی فضایی را ایجاد خواهد کرد که این‬ ‫فضا تنها بر پکن تاثیر گذار نخواهد بود بلکه هر دو کشور از‬ ‫ان متضرر خواهند شد‪.‬‬ ‫همچنین این نکته را نباید از یاد برد که دونالد ترامپ‬ ‫انســان غیرقابل پیش بینی اســت و نمی توان دانست که‬ ‫در اینده دونالد ترامپ چه رویکــردی در عرصه بین المللی‬ ‫و منطقه ای اتخاذ خواهد کرد زیرا همــواره وی اظهارات‬ ‫متناقضی را بیان کرده و بر همین اســاس نمی توان اینده‬ ‫پکن و واشنگتن را پیش بینی کرد‪.‬‬ ‫باید مدتــی صبر کرد تا مشــاهده کرد پــس از اینکه‬ ‫دولت دونالــد ترامپ بر ســر کار بیاید و پس از اشــنایی با‬ ‫محیط اطراف‪ ،‬سیاســت ورزی های خود را چگونه اعمال‬ ‫خواهد کرد‪.‬‬ ‫احتماال بــرای دولت دونالــد ترامــپ اولویت های‬ ‫مهمتری به خصوص مسائل داخلی از جمله اقتصاد وجود‬ ‫دارد و ابتدا به ان مســائل خواهد پرداخت‪ .‬در نهایت زود‬ ‫اســت اعالم کنیم که ایا تحــوالت در روابط واشــنگتن و‬ ‫پکن به مسائل امنیتی کشیده خواهد شد یا نه‪ .‬اما به طور‬ ‫کلی اگر چه امیدواری هایی وجود دارد که دولت ترامپ از‬ ‫لفاظی ها علیه چین جلوتر نرود اما خیلی جای خوش بینی‬ ‫در این بــاره نیســت و اگر رویارویــی صورت نگیــرد‪ ،‬دوره‬ ‫تنش زایی در تاریــخ روابط پکن‪ -‬واشــنگتن از تعرفه های‬ ‫تجاری و مسائل اقتصادی اغاز می شود و تا مسائل امنیتی‬ ‫و بین المللی کشیده می شــود‪ .‬همچنین باید بر این نکته‬ ‫اشــاره کرد که بر اساس سیاست کالســیک ممکن است‬ ‫کشوری برای مقابله با کشور مقابل با کشورهای پیرامون‬ ‫روابط حسنه برقرار می کند‪.‬‬ ‫در مســاله امریکا و چین تنها کشــوری که در حوزه‬ ‫شرق اسیا توان رویارویی و مقابله با چین در اکثر حوزه های‬ ‫مختلف دارد‪ ،‬ژاپن است‪ .‬اما به نظر می رسد که در دوران ‬ ‫ترامپ روابط با متحدان امریکا در شرق اسیا نیز به چالش‬ ‫کشیده می شود و این مســاله کامال مشهود است‪ ،‬به طور‬ ‫نمونه ترامپ در شــعارهای انتخاباتــی اش اعالم کرد که‬ ‫می خواهد از پیمان تجارت ازاد پایسیفیک کناره گیری کند‬ ‫که چنین اقدامی از منظر ژاپنی ها خوشایند نیست و از سوی‬ ‫دیگر باتوجه به اظهارات تند رودریگو دوترته‪ ،‬رئیس جمهور‬ ‫فیلیپین علیه امریکا‪ ،‬اینده روابط واشنگتن‪-‬مانیل در سایه‬ ‫قرار گرفته است‪ .‬در مجموع به نظر می رسد که کشورهای‬ ‫شرق اسیا چنان وزنه سنگینی نیستند که بتوانند در مقایسه‬ ‫با چین برای امریکا قرار بگیرند‪.‬‬ ‫البته ایــن نکته را باید خاطر نشــان کرد کــه باتوجه‬ ‫به رویکرد کنونــی دونالد ترامپ به نظر می رســد که روابط‬ ‫امریکا نه تنها با حوزه شرق اســیا بلکه با اروپا نیز زیر سایه‬ ‫قرار خواهــد گرفت و اگــر بخواهد وعده خــود را مبنی بر‬ ‫ایجاد روابــط نزدیک با روســیه محقق کــرده و در نهایت‬ ‫تحریم هایش را علیه مســکو لغو کند‪ ،‬قطعا در این صورت‬ ‫اروپایی ها ناخرســند خواهند شــد و در مقابل کشــورهای‬ ‫اروپایی نیز یک سیاست واحد را علیه دونالد ترامپ اتخاذ‬ ‫خواهند کرد‪.‬‬ ‫‪59‬‬ ‫بین الملل‬ ‫صبوریاستراتژیکپکن‬ ‫بین الملل‬ ‫‪60‬‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫شریعتی نیا در گفت وگو با مثلث مطرح کرد‬ ‫ارزیابی شما درخصوص موضع گیری های دولت‬ ‫جدید امریکا مانند شخص دونالد ترامپ و رکس‬ ‫تیلرسون درباره چین چیست؟‬ ‫در ابتدا باید تاکید کنم کــه دونالد ترامپ و تیم او‬ ‫در ابتدای راه دولتمداری هســتند و هنوز زود است عنوان‬ ‫دولت را بــر انها اطالق کــرد و از رفتارشــان نتایج کالن‬ ‫گرفت‪ .‬اما موضــع انتخاباتــی ترامپ و ترامــپ منتخب‬ ‫به عنوان رئیس جمهور اشــکارا نســبت به چین خصمانه‬ ‫بوده است‪ .‬البته او کشــورهای مختلف و حتی اروپایی ها‬ ‫را نیز از ادبیات تند خود بی بهره نگذاشــته است‪ .‬بنابراین‬ ‫ارزیابی اولیه این است که او بیش از باراک اوباما یا بوش‬ ‫پسر با چین تندی کرده و وعده اقدامات خصمانه متعددی‬ ‫از سخت گیری های تجاری تا تجدید نظر در مورد سیاست‬ ‫چین واحــد را داده اســت‪ .‬البته در عمل‪ ،‬رفتــار او قدری‬ ‫پیچیده تر بوده اســت‪ .‬ســفیری را در چین منصوب کرده‬ ‫که چینی ها او را دوســت قدیمی خود توصیــف کرده اند‪،‬‬ ‫در عین حال به برخــی از سرســخت ترین منتقدین چین‬ ‫پســت های مهمی در حوزه اقتصاد و تجارت داده است‪.‬‬ ‫بنابراین از نشانه های اولیه بر می اید که چین احتماال یکی‬ ‫از مهمترین حوزه های تغییر در سیاست خارجی امریکا در‬ ‫دوره جدید باشد‪.‬‬ ‫با توجه به این موضع گیری ها چه چشــم اندازی‬ ‫را بــرای روابط پکن‪-‬واشــنگتن در اینده متصور‬ ‫هستید؟‬ ‫هنوز بــرای ســخن گفتــن در مورد چشــم انداز‬ ‫پیچیده ترین رابطه دوجانبه سیاست بین الملل خیلی زود‬ ‫است‪ .‬چشم انداز را زمانی می توان ترسیم کرد که حداقل‬ ‫داده های الزم وجود داشته باشد‪ .‬در وضعیت کنونی تنها‬ ‫می توان حدس هایی زد‪ ،‬حدس هایی که ممکن است به‬ ‫سرعت ابطال شوند‪.‬‬ ‫ایا ممکن اســت در دوره ترامپ شــاهد تشــدید‬ ‫نگاه به شرق و یا محدودیت چین در شرق اسیا‬ ‫باشیم؟‬ ‫ترامپ یکی از عجیب ترین روسای جمهور امریکا‬ ‫در دهه های اخیر اســت‪ .‬او رئیس جمهور حزبی نیست و‬ ‫هیچ تجربه ای در امور سیاســی نــدارد‪ .‬به عالوه بهره ای‬ ‫از روشنفکری یا ایدئولوژی نبرده اســت‪ .‬رفتار او در دوره‬ ‫‪5‬‬ ‫محســن شــریعتی نیا‪،‬‬ ‫استاد دانشگاه شهید بهشتی‬ ‫و کارشــناس مســائل چین در‬ ‫گفت وگو با «هفته نامه مثلث»‬ ‫بــا در نظــر گرفتــن ســخنان‬ ‫دونالــد ترامپ و وزیــر خارجه‬ ‫احتمالی اش علیه چین درباره چشــم انداز روابط پکن‬ ‫و واشنگتن گفت که هنوز برای ســخن گفتن در مورد‬ ‫چشــم انداز پیچیده تریــن رابطه دوجانبه سیاســت‬ ‫بین الملل خیلی زود است‪ .‬به گفته شریعتی نیا‪ ،‬ارزیابی‬ ‫اولیه این است که او بیش از باراک اوباما یا بوش پسر‬ ‫با چین تندی کرده و وعده اقدامات خصمانه متعددی از‬ ‫سخت گیری هایتجاریتاتجدیدنظردرموردسیاست‬ ‫چین واحد را داده اســت‪ .‬البته در عمل‪ ،‬رفتار او قدری‬ ‫پیچیده تر بوده است‪ .‬سفیری را در چین منصوب کرده‬ ‫که چینی ها او را دوست قدیمی خود توصیف کرده اند‪،‬‬ ‫در عین حال به برخی از سرسخت ترین منتقدین چین‬ ‫پست های مهمی در حوزه اقتصاد و تجارت داده است‪.‬‬ ‫بنابراین از نشــانه های اولیه بر می اید که چین احتماال‬ ‫یکی از مهمترین حوزه های تغییر در سیاست خارجی‬ ‫امریکا در دوره جدید باشــد‪ .‬این کارشــناس در رابطه‬ ‫با واکنش چین به تشــدید تنش های احتمالی امریکا‬ ‫نســبت به این کشــور نیز گفت که چین واکنش های‬ ‫چندگانه ای را بروز داده اســت‪ .‬نخســت انکه صبوری‬ ‫اســتراتژیک را در پیش گرفتــه و در گفتــار در مقابل‬ ‫ی ترامپ خویشــتنداری نشــان داده اســت‪.‬‬ ‫تندی ها ‬ ‫دیگر انکه کوشیده کانال هایی برای ارتباط مستقیم با ‬ ‫ترامپپیداکند‪.‬کیسینجروجکما(سرمایه دارمشهور‬ ‫چینی) از جمله این کانال ها هستند‪.‬‬ ‫پس از انتخابــات نیز مشــحون از تناقض اســت‪ .‬انچه‬ ‫اکنون تا حدی روشن است انکه اولویت او مسائل داخلی‬ ‫و نه خارجی اســت‪ .‬اما اینکه او در سیاست خارجی سنت‬ ‫پیشــینیان را تداوم خواهد داد یا گسســتی در این ســنت‬ ‫ایجاد خواهد کرد تقریبا بر هیچ یک از پژوهندگان سیاست‬ ‫بین الملل اشکار نیست‪.‬‬ ‫به طور کلی چه دســتورکارهای احتمالی از جانب‬ ‫دولت جدید واشنگتن در قبال چین و این منطقه‬ ‫دنبال خواهد شد؟‬ ‫انچه بــر مبنای ســخنان او می تــوان گفت انکه‬ ‫تجــارت و تایــوان اولویت هــای کلیدی انــد‪ .‬ترامــپ و‬ ‫اطرافیانش به شدت از روابط تجاری دو کشور ناراضی اند‪.‬‬ ‫او حتی در مبارزات انتخاباتی چیــن را به تجاوز تجاری به‬ ‫امریکا متهم کرد‪.‬‬ ‫در مــورد تایــوان نیــز پــس از ‪ 50‬ســال او اولیــن‬ ‫رئیس جمهور امریکاســت که سیاســت چین واحــد را به‬ ‫چالش کشیده و مهمترین خط قرمز در روابط دوجانبه را در‬ ‫لفظ زیرپا گذاشته است‪.‬‬ ‫مهمترین چالش هایی که در مقطع فعلی بین دو‬ ‫کشور وجود دارد چیست؟‬ ‫دو کشور در حوزه های بسیار وســیعی با یکدیگر‬ ‫همــکاری دارنــد و در حوزه هــای رو بــه افزایشــی رقیب‬ ‫یکدیگرند‪ .‬حجم تجارت روزانه میان دو کشور نزدیک به ‪2‬‬ ‫میلیارد دالر است‪ 125 .‬مکانیسم همکاری و رایزنی منظم‬ ‫میان دو دولت وجــود دارد‪ .‬حدود ‪ 304‬هزار دانســجوی‬ ‫چینی در امریکا درس می خواننــد‪ 1/8 .‬میلیون چینی در‬ ‫سال به امریکا سفر می کنند و ‪ 50‬هزار شرکت امریکایی در‬ ‫چین در حال فعالیت هستند‪.‬‬ ‫در حوزه چالش هــا‪ ،‬چین تنها کشــوری اســت که‬ ‫از قابلیت الزم بــرای جایگزینی امریکا و تبدیل شــدن به‬ ‫ابرقدرت برخوردار است‪ .‬دریای چین جنوبی‪ ،‬حقوق بشر‪،‬‬ ‫تجارت‪ ،‬تایوان‪ ،‬دریای چین شــرقی و حکمرانی جهانی‬ ‫احتماال حوزه های مهم چالش خواهند بود‪.‬‬ ‫واکنش چیــن به تشــدید تنش هــای احتمالی‬ ‫امریکا نسبت به این کشور چه خواهد بود؟‬ ‫چین واکنش های چندگانه ای را بروز داده است‪.‬‬ ‫نخســت انکه صبوری اســتراتژیک را در پیش گرفته و در‬ ‫ی ترامپ خویشتنداری نشان داده‬ ‫گفتار در مقابل تندی ها ‬ ‫است‪ .‬دیگر انکه کوشیده کانال هایی برای ارتباط مستقیم‬ ‫با ترامپ پیدا کند‪.‬‬ ‫کیســینجر و جک ما (سرمایه دار مشــهور چینی) از‬ ‫جمله این کانال ها هســتند‪ .‬افزون بر این برخی رسانه ها‬ ‫مدعی اند که دولــت چین پکیجی برای برخــورد و تالفی‬ ‫اقدامات احتمالی ترامپ اماده کرده است‪.‬‬ ‫درباره عمار‬ ‫فرهنگ‬ ‫جشنواره فیلم عمار هفتمین دوره خود را پشت سر گذاشت تا فیلم های پرتعدادی از این دوره‬ ‫نیز تقدیر شوند‪ ،‬فانوس ببرند و جایزه ویژه هیات داوران بگیرند‪ .‬در این دوره بیشتر از هرچیز فیلم های‬ ‫مســتند پرچم دار بودند و بیشــتر توجه مخاطبان را به خود جلب کردند‪ .‬بخش های موضوعی این‬ ‫جشنواره به روال سال های گذشته برندگان خود را معرفی کرد تا امسال موضوع حجاب‪ ،‬جنگ نرم‪،‬‬ ‫مدافعانحرم‪،‬فتنه‪ 88‬و‪...‬فیلم هایبرتراینحوزه هاراازدیگرانتمییزبدهند‪.‬دراینپروندهنگاهی‬ ‫به فیلم های برگزیده این جشنواره در بخش های مختلف و مروری بر هفت اثر شاخص این جشنواره‬ ‫خواهیم داشت کهبا بیشترین استقبالمخاطبانمواجهشده اند‪.‬‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫علیه سینمای رسمی‬ ‫جشنواره عمار چگونه سال هفتم خود را به پایان رساند؟‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪62‬‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫‪1‬‬ ‫هفتمین جشنواره مردمی فیلم عمار عصر روز هفدهم‬ ‫دی ماه در فرهنگسرای بهمن به اختتامیه رسید و فیلم های‬ ‫برگزیده این جشنواره معرفی شدند‪.‬‬ ‫این جشــنواره در هفت دوره خود توانســته استقبال‬ ‫بسیاری از جانب فیلمسازان جوان در مناطق مختلف کشور‬ ‫جلب کند و در هفت دوره اخیر خود روز به روز گسترده تر شده‬ ‫است‪ .‬این جشنواره نوعی ســینمای ضد سینمای روتین و‬ ‫رسمی را ترویج می کند و عمال جریان اپوزیسیون سینمای‬ ‫رسمی ایران به حساب می اید‪.‬جشنواره فیلم عمار عالوه بر‬ ‫انتخاب فیلم ها و اثار برتر ارســالی به جشنواره بخش هایی‬ ‫موضوعی نیز دارد‪ .‬در واقع همزمــان با انتخاب فیلم های‬ ‫برتر‪ ،‬بخــش موضوعی جشــنواره نیز به اثــار برتری که در‬ ‫موضوع هایموردتاکیدجشنوارهدستاوردهایقابل توجهی‬ ‫داشته باشند‪ ،‬جوایزی را اهدا خواهد کرد‪ .‬اما این همه ماجرا‬ ‫نیست‪ .‬جشنواره عمار سال به سال رویکرد بین المللی خود‬ ‫را نیز تقویت کرده اســت‪ .‬همزمان با برگزاری این جشنواره‬ ‫نمایــش عمومی فیلم هــای منتخب جشــنواره در مناطق‬ ‫مختلفی از کشــور و البته خارج از کشــور نیز در دستورکار‬ ‫برگزارکنندگان جشــنواره عمار است‪ .‬امســال به مدت سه‬ ‫روز فیلم های جشنواره در غزه به نمایش درامد‪ .‬فیلم های‬ ‫شکارچی شنبه‪ ،‬انتراکت‪ ،‬مورچه و سلیمان‪ ،‬علمک‪ ،‬تنهای‬ ‫تنهای تنها‪ ،‬ولد‪ ،‬بیت‪ ،‬قناری‪ ،‬مشتی اسماعیل‪ ،‬زمین بازی‬ ‫ما‪ ،‬اهل سنت ایران و شــکار طبس مجموعه اثار سینمای‬ ‫انقالب و جشــنواره عمار بودند که در طــول ‪ ۳‬روز برگزاری‬ ‫جشنواره عمار در فلسطین به روی پرده رفته اند‪.‬‬ ‫هفتمین دوره جشــنواره مردمی فیلم عمار‪ ،‬همچون‬ ‫سال های گذشته در ایام بزرگداشــت حماسه مردمی «نه‬ ‫دی»‪ ،‬از ‪ ۸‬تا ‪ ۱۷‬دی ماه برگزار شــد و عالقه مندان فرصت‬ ‫داشــتند اثاز خود را در بخش های «فیلــم»‪« ،‬فیلمنامه»‬ ‫و «نقد‪ ،‬مقاله و پژوهش های ســینمایی» تــا ‪ ۳۰‬ابان و در‬ ‫بخش هــای «فیلم مــا»‪« ،‬تولیدات رادیویــی»‪« ،‬اقالم‬ ‫تبلیغی» و «لوح نگار» تــا ‪ ۱۰‬اذر ثبت نام و حداکثر پنج روز‬ ‫پس از ان‪ ،‬اثرشان را به دبیرخانه تحویل دهند‪.‬‬ ‫همچنین به عالوه جوایز درنظر گرفته شده جشنواره‪،‬‬ ‫ســتاد امر به معروف و نهی از منکر به پنج فیلمساز برگزیده‬ ‫هفتمینجشنوارهعماربارویکردفریضهواجبامربهمعروف‬ ‫و نهی از منکر جوایز ویژه ای اهدا کرد‪ .‬این ستاد به ترتیب‬ ‫چهار سکه تمام بهار ازادی برای نفر اول‪ ،‬سه سکه برای نفر‬ ‫دوم‪ ،‬دو سکه برای نفر سوم و یک سکه برای نفرات چهارم و‬ ‫پنجم برگزیده به عنوان جوایز ویژه در نظر گرفته بود‪.‬‬ ‫ســتاد اقامه نماز نیز به ســه اثر برگزیده با موضوعیت‬ ‫نقش نماز در پیشگیری از فحشا و منکر‪ ،‬به ترتیب ‪ ۱۵ ،۲۰‬و‬ ‫‪ ۱۰‬میلیون ریال به همراه لوح تقدیر اهدا کرد‪.‬‬ ‫همچنین مرکز اسناد انقالب اسالمی برای اثر منتخب‬ ‫با موضوع تاریخ معاصر کشور و فتنه‪ ۸۸‬در هفتمین جشنواره‬ ‫مردمی فیلم عمار‪ ،‬یک سکه تمام بهار ازادی درنظر گرفت‪.‬‬ ‫به هر حال در ایــن گزارش اثار برگزیده جشــنواره که‬ ‫به صورت نهایی در مراســم اختتامیه اعالم شــدند را مرور‬ ‫خواهیم کرد‪.‬‬ ‫تولیدات رادیویی‬ ‫هیات داوران بخش «تولیدات رادیویی» ضمن تقدیر‬ ‫از اثــر «روز خبرنگار» به تهیه کنندگــی «مینا نیکانیک» و‬ ‫«شوره زار شیرین» به تهیه کنندگی «ارزو باللی دهکردی»‬ ‫لوح افتخار این بخش را به اثر «ســنگ زیرین اسیاب» به‬ ‫تهیه کنندگی «وداد واقفی» به علت «کشف سوژه جذاب»‬ ‫و «قندوز ‪ ۲۰‬نوامبر» به تهیه کنندگی «بهرام نوری» به علت‬ ‫«پرداخت موجز و هنرمندانه از حقوق بشر امریکایی» اهدا‬ ‫کرد‪ .‬همچنین هیات داوران بخــش رادیویی فانوس این‬ ‫بخش را به نمایشنامه «اغازی بر یک پایان» به تهیه کنندگی‬ ‫«سهیال خدادادی» اهدا کرد‪.‬‬ ‫بخش پویانمایی‬ ‫هیات داوران بخش «پویانمایی» ضمن تقدیر از اثر‬ ‫«بیشه» به کارگردانی «مجتبی خیری» به دلیل نگاه ویژه‬ ‫به مخاطب کودک و اثر «عالمه طبرســی» بــه کارگردانی‬ ‫«روح الله ســعادتمند» به دلیــل پرداخت بــه زندگی علما‬ ‫و توجه بــه موضوع مرگ‪ ،‬لــوح تقدیر این بخــش را به اثر‬ ‫«بابانوئل‪ »۲‬به کارگردانی «حمید حقانی» و اثر «کابوس»‬ ‫به کارگردانــی «محمدرضا خردمندان» بــه دلیل توجه به‬ ‫موضوع اقتصاد مقاومتی و مصــرف کاالی داخلی تقدیم‬ ‫کرد و همچنین فانوس این بخــش را به اثر «جنگ جهانی‬ ‫سوم» به کارگردانی «عبداالمیر سبیعی» تقدیم کرد‪ .‬هیات‬ ‫داورانبخش«پویانمایی»لوحتقدیربخشموشنگرافیک‬ ‫را به اثر «انتخاب با خودمونه» به کارگردانی «علی محمد‬ ‫خانیکی و مجتبی احسانی» تقدیم کرد‪.‬‬ ‫بخش جنگ نرم‬ ‫جایزهویژهاینبخشبن هایویژهخریدپوشاکایرانی‬ ‫است که به برگزیدگان سه بخش اهدا می شود و جایزه ویژه‬ ‫مرگ بر امریکا از دیگر جوایز این بخش است‪ .‬هیات داوران‬ ‫ضمن تقدیر از اثار «قرارداد ‪۱۸‬ژو ئن» و «ساحره سوزان»‬ ‫لوحافتخاراینبخشرابهقصه«فیلواالغ»مهدینقویان‬ ‫و «رویای ایرانی» مصطفــی ایرانی و «متولــد کالیفرنیا»‬ ‫فیلم مظلومان‬ ‫گفت وگوی مثلث با حجت عدالت پناه‬ ‫کارگردان فیلم مستند «داد»‬ ‫هفتگانه عماری‬ ‫معرفی برخی از فیلم های تقدیر شده‬ ‫جشنواره فیلم عمار‬ ‫علیرضا بوالی اهد ا کردند‪ .‬فانوس این بخش به اثر «جزیره‬ ‫فارسی» اثر سیدمحمدعلی صدری نیا رسید‪.‬‬ ‫جایزه ویژه این بخش به اثر «شب نامه» به کارگردانی‬ ‫سید مهدی کرباسی‪ ،‬جایزه موزاییک مرگ بر امریکا هم به‬ ‫او تقدیم شــد‪.‬علی صدری نیا در این مراســم جایزه خود را‬ ‫تقدیم به کسانی کرد که در جزیره فارسی امریکایی ها را سال‬ ‫گذشته به ذلت کشاندند‪.‬‬ ‫بخش مستند داستانی کوتاه‬ ‫هیات داوران در بخش «مســتند داســتانی کوتاه»‬ ‫ضمــن تقدیــر از اثرهــای «قابلمــه» و «جیــب کت» به‬ ‫کارگردانی «حســین دارابی»‪« ،‬زخم کهنه» به کارگردانی‬ ‫« مرتضی مصاحب نیا»‪« ،‬ســرباز» بــه کارگردانی «علی‬ ‫کیــوان «‪« ،‬مامان بــازی» بــه کارگردانــی « محمد فرج‬ ‫صالحی» لــوح افتخار ایــن بخــش را به اثــر «تیهو» به‬ ‫کارگردانی «سید صدرالدین فردوسی» اهدا کرد‪.‬‬ ‫همچنین هیات داوران لوح افتخار جلوه های ویژه را به‬ ‫«محمد حسن فالح» برای اثر «فضای مجازی» و فانوس‬ ‫این بخش را به اثر «دوئل» به کارگردانی «سید محمدرضا‬ ‫خردمندان» تقدیم کرد‪.‬‬ ‫درضمن هیات داور ان جایزه ویژه این بخش را به اثر‬ ‫«روزی روزگاری در شرق» به کارگردانی «حامد بذرافکن»‬ ‫اهدا کرد‪.‬‬ ‫بخش مستند داستانی نیمه بلند‬ ‫هیاتداوراندربخش«داستانینیمهبلند»نیزضمن‬ ‫تقدیر از اثرهای «‪ »made in U.S.A‬به کارگردانی «مرتضی‬ ‫راوش «‪« ،‬تــراس» بــه کارگردانــی « محمد علیــزاده»‪،‬‬ ‫«نیســتان» به کارگردانــی «ابراهیم ایــرج زاد»‪« ،‬حذف‬ ‫کامل» به کارگردانی «محمد علی رخشانی (هاشمزهی)»‪،‬‬ ‫«باز هم ســاک ســفرت را خودم می بندم» بــه کارگردانی‬ ‫«مسعود دهنوی» لوح افتخار این بخش را به اثرهای «از‬ ‫تبار حبیب» بــه دلیل نوع روایت بــه کارگردانی «مصطفی‬ ‫کوچکی» و «چین اخر» به کارگردانی «سعید حسن پور»‬ ‫اهد ا کرد‪ .‬همچنین هیــات داوران فانوس این بخش را به‬ ‫اثر «ســام» به کارگردانی «محمد رضا حاجی غالمی» و‬ ‫جایزه ویژه این بخش را به اثر «روزهای بارانی» به کارگردانی‬ ‫«عبدالله عزیزی» اهدا کرد‪.‬‬ ‫برگزیدگان بخش فیلم داستانی بلند‬ ‫هیات داوران بخش «مدافعان حــرم» ضمن تقدیر‬ ‫از اثر «جوانه هــا» به کارگردانی «علیرضا باغشــنی» و اثر‬ ‫«مادرانه» به کارگردانی «ساســان فالح فــر»‪ ،‬لوح تقدیر‬ ‫این بخش را به اثر «نبرد پالمیرا» به کارگردانی «ساســان‬ ‫فال ح فر» و همچنین اثر «فرمانده» به کارگردانی «هادی‬ ‫نعمت اللهی» اهدا کرد‪ .‬همچنین هیات داوران فانوس این‬ ‫بخش را نیز به اثر «پل» به کارگردانی «امیر حسین نوروزی»‬ ‫ و جایزه ویــژه این بخش را بــه اثر «اهنگر» بــه کارگردانی‬ ‫«محمد مهدی خالقی» اهــدا کرد‪.‬درضمن هیات داو را ن‬ ‫جایزه ویژه تصویر برداری را به «گروه رسانه ای فاطمیون»به‬ ‫دلیل حضور مستمر و موثر در میدان های نبرد به گونه ای که‬ ‫در بســیاری از تولیدات تصاویر این گروه مورد بهره برداری‬ ‫قرار گرفته تقدیم کرد‪.‬‬ ‫بخش سبک زندگی‬ ‫هیات داوران بخش «سبک زندگی» ضمن تقدیر از‬ ‫اثر «اشتیاق» به کارگردانی اقای «میثم کریمی» به دلیل‬ ‫انتخاب ســوژه لوح افتخار این بخش را به اثر «داشــتن و‬ ‫نداشــتن» به کارگردانی «مرجان اســماعیلی» اهدا کرد‪.‬‬ ‫همچنین هیات داوران فانوس این بخش را به اثر «‪ ۱۲‬نفر»‬ ‫به کارگردانی «عباس صالح مدرسه ای» اهدا کرد‪.‬‬ ‫منتخبان بخش اقتصاد مقاومتی‬ ‫هیــات داوران بخــش «اقتصــاد مقاومتی» ضمن‬ ‫تقدیر از اثر «وقتی گفتند نمی شود» به کارگردانی «فاطمه‬ ‫مرزبــان» به دلیــل پرداخت مناســب به موضــوع اقتصاد‬ ‫مقاومتی‪ ،‬لوح افتخار این بخش را به اثر «حراج بزرگ» به‬ ‫کارگردانی «ارش انیسی» و اثر «غزال ایرانی» به کارگردانی‬ ‫«وحید فرجی» اهدا کرد‪ .‬همچنین هیات داوران فانوس‬ ‫این بخش را به اثر «‪ ۴۴‬نفر» به کارگردانی «امیر مهریزدان»‬ ‫اهدا کرد‪.‬‬ ‫بخش ویژه پاسداشت زنان حجاب‬ ‫تاریخ فرهنگی اجتماعی انقالب و دفاع مقدس‬ ‫هیــات داوران بخــش «تاریخ فرهنگــی اجتماعی‬ ‫انقالب و دفاع مقدس» ضمن تقدیر از اثر «جهاد در مدار‬ ‫جاده» به کارگردانی «هاشم مسعودی» و اثر «مجنون» به‬ ‫کارگردانی «سید مصطفی سید الحسینی» لوح تقدیر این‬ ‫بخش را به اثر «چریک پیر» به کارگردانی «محمد مهدی‬ ‫رحیمی» و اثر «جام در افساید» به کارگردانی اقای «فرهاد‬ ‫درودگر» اهدا کرد‪.‬‬ ‫همچنیــن هیــات داوران فانــوس ایــن بخــش را‬ ‫به اثــر «گــردان قاطریزه» بــه کارگردانی «ســید مجتبی‬ ‫خیام الحســینی» و دیگر فانوس این بخش به اثر «خوشه‬ ‫انار» به کارگردانی «علی پور طالبی وراعون» تقدیم کرد‪.‬‬ ‫ملت قهرمان‬ ‫هیات داوران بخش «ملت قهرمــان» ضمن تقدیر‬ ‫از اثر «بانوی ایرانی» به کارگردانی «زهرا شاهین فر»‪ ،‬اثر‬ ‫«خاک تشــنه» به کارگردانی «محمد علی شعبانی» و اثر‬ ‫«داســتان اینده» به کارگردانی «محمد حبیبی منصور»‪،‬‬ ‫لوح تقدیر ایــن بخش را بــه اثر «حیــدر» بــه کارگردانی‬ ‫«ســید محمد رضا حســینی» و اثر «یک خانم محترم» به‬ ‫کارگردانی «مریم السادات مومن زاده» تقدیم کرد‪.‬‬ ‫ی فیلم عمار‬ ‫همچنین هیات داوران جشــنواره مردم ‬ ‫س ایــن بخش را به اثر «خیر النســاء» بــه کارگردانی‬ ‫فانو ‬ ‫«علیرضا باغشنی» اهدا کرد‪.‬‬ ‫نقد درون گفتمانی‬ ‫هیات داوران بخش «نقــد درون گفتمانی» ضمن‬ ‫تقدیر از اثر «عنبر سیلین» به کارگردانی «مسعود کارگر»‬ ‫و اثر «فرشته ها در راهند…» به کارگردانی «سید مجتبی‬ ‫خیام الحســینی‪ ،‬لــوح تقدیــر این بخــش را به ســه اثر‬ ‫«فراموش شــده ها» به کارگردانی «میکائیــل دیانی»‪،‬‬ ‫«دوربیــن مخفی» بــه کارگردانی «علی شــیرزادیان» و‬ ‫«مرثیــه ای برای یک رویــا» به کارگردانــی «صدرا علی‬ ‫بک» تقدیم کرد‪.‬‬ ‫همچنین هیات داوران فانوس ایــن بخش را به دو‬ ‫اثر «راه غریب» به کارگردانی «علیرضا کاظمیان بابلی»‬ ‫و «من ســیالب و کلوارم» به کارگردانی «ســید مســعود‬ ‫پرهیزگاری» اهدا کرد‪ .‬گفتنی است هیات داور ان جایزه‬ ‫ویژه این بخش را نیز به اثــر «داد» به کارگردانی «حجت‬ ‫عدالت پناه» تقدیم کرد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫بخش ویژه پاسداشت زنان حجاب به مناسبت هفدهم‬ ‫دی ماه فاجعه گوهرشــاد در زمان رژیم رضاشاه برگزار شد‪.‬‬ ‫عبدخدایی از مبارزان علیه رژیم پهلــوی که مادرش هم از‬ ‫شهدای فاجعه گوهر شاد بود‪ ،‬طی ســخنانی گفت‪« :‬من‬ ‫قدیمی تریــن زندانــی سیاســی مذهبی ایران هســتم‪ .‬در‬ ‫اعتراض به پیمان نظامی سنتو به زندان رفتم‪».‬‬ ‫وی گفت‪« :‬پدر من از کسانی بوده که با متحدالشکل‬ ‫شــدن مخالف بوده و نشــریه ای هــم در این باره منتشــر‬ ‫می کرد‪ .‬وی هم دوره شــیخ محمد خیابانی بوده است‪ .‬پدر‬ ‫منمی گفتکهماکشوریکثیرالقومهستیم‪.‬اقواممختلف‬ ‫داریم که اینجا زندگی می کنند این اقوام طی ســالیان دراز‬ ‫ســنت هایی پیدا کردند و لباس هایشــان با شرایط مختلف‬ ‫اتفاق نظر دارد‪ .‬رضاخان از همه خواست یک شکل بپوشند‪.‬‬ ‫ک شــکل‬ ‫رضاخان مثل اتاتورک به مردم تحمیل کرد که ی ‬ ‫بپوشند‪ .‬بنابراین پدر من به مشهد تبعید شد‪».‬عبد خدایی در‬ ‫پایان خاطرنشان کرد‪« :‬پاســبان ها به قدری بی رحم بودند‬ ‫که در جایی هم که پست شان نبود چادر از سر می کشیدند‪.‬‬ ‫مادرم یک روز به حمام می رود و پاســبان حمله می کند که‬ ‫چادرش را بردارد و پای مادرم به پاشــنه درب همســایه گیر‬ ‫می کند و با اینکه باردار بوده فرزند سقط می کند و بعد از چند‬ ‫روز از دنیا می رود‪».‬‬ ‫هیات داوران بخــش «تاریخ انقــاب و فتنه ‪»۸۸‬‬ ‫ضمن تقدیــر از اثر « پایان غرور» بــه کارگردانی «محمد‬ ‫مهدی خالقــی» و اثر «جمهوریــت در جمعه بــازار» به‬ ‫کارگردانی «سحر دانشور» و اثر «هزار و یکمین سنگر» به‬ ‫ی « امیرحسین نوروزی» و همچنین اثر «داستان‬ ‫کارگردان ‬ ‫یک پایان» به کارگردانی «علیرضا خوشنویس» لوح تقدیر‬ ‫این بخش را به اثر «تولد دوباره یــک رویا» به کارگردانی‬ ‫«حجت اللــه نیکی ملکــی» و «نیمــه شــب ‪ ۲۴‬اوریل»‬ ‫به کارگردانی جــواد موگویی اهدا کــرد‪ .‬همچنین هیات‬ ‫داوران فانوس این بخش را به اثر «شــورش در شهر» به‬ ‫کارگردانی «علیرضا بوالی» و دیگر فانوس این بخش را به‬ ‫اثر «تحریم شکنان» به کارگردانی «عماد الدین قانعی»‬ ‫تقدیم کردند‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫هیات داوران در بخش «داستانی بلند» لوح افتخار‬ ‫فیلمنامهرابه«محمدنیکدل»براینویسندگیاثر«ترمینال‬ ‫غرب» تقدیم کرد و لوح افتخار بازیگری را به «هوشــنگ‬ ‫توکلی» و «یوسف مرادیان» برای بازی در فیلم «ترمینال‬ ‫غرب» و در پایان هیات داوران فانوس این بخش را به اثر‬ ‫«ترمینال غرب» به کارگردانــی «قربانعلی طاهرفر» اهدا‬ ‫ کرد‪.‬هیــات داوران بخش «بیداری اســامی و وحدت»‬ ‫ضمن تقدیر از اثر « از ِ‬ ‫خون ُجون (شیخ ابراهیم زاکزاکی)»‬ ‫به کارگردانی «مجتبی رضوانی»‪ ،‬لوح تقدیر این بخش را به‬ ‫اثر «الالیی بر فراز کوه های برف گیر» به کارگردانی «حسن‬ ‫قهرمانی» تقدیم کرد‪.‬‬ ‫همچنیــن هیــات داوران فانوس این بخــش به اثر‬ ‫«بومرنگ» به کارگردانی «محسن نقی زاده» و جایزه ویژه‬ ‫این بخش را به اثر «خاطرات نارنجی» به کارگردانی «وحید‬ ‫فرجی»اهدا کرد‪.‬‬ ‫برگزیدگان مدافعان حرم‬ ‫تاریخ انقالب و فتنه ‪۸۸‬‬ ‫‪63‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫هفتگانهعماری‬ ‫معرفی برخی از فیلم های تقدیر شده جشنواره فیلم عمار‬ ‫‪2‬‬ ‫در این گزارش به صورتی اجمالی برخی از مهمترین‬ ‫فیلم های به نمایش درامده در جشــنواره هفتم فیلم عمار‬ ‫را مرور خواهیــم کرد‪ .‬همچنــان که خواهیــد دید عمده‬ ‫فیلم های معرفی شــده جوایز اصلی یا ویــژه بخش های‬ ‫مختلف جشنواره را از دست رقبا ی خود ربوده اند‪ .‬هماهنگ‬ ‫با هفتمین دوره فیلم عمار در این گــزارش نیز هفت فیلم‬ ‫مورد توجه روزنامه نگاران و تماشاگران را معرفی خواهیم‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪64‬‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫ی «ترمینال غرب»‬ ‫فیلم داستان ‬ ‫تله فیلــم ترمینال غــرب‪ ،‬بــه کارگردانــی قربانعلی‬ ‫طاهری‪ ،‬فیلمی داستانی و انتقادی پیرامون انتخابات‪،۹۲‬‬ ‫مذاکرات هسته ای و پیامدهای ان است‪ .‬قصه این فیلم‬ ‫زندگی امید‪ ،‬دانشــجوی جوانــی را روایــت می کند که از‬ ‫طرفی درگیر بورسیه خواهرش است و از سوی دیگر‪ ،‬روی‬ ‫پروژه ای با موضوع تحقیقات هسته ای کار می کند‪.‬‬ ‫«ترمینال غرب» فیلم داســتانی ‪ 75‬دقیقه ای است‬ ‫و سه نسل از بازیگران سینمای ایران در ان حضور دارند‪:‬‬ ‫محسن افشــانی‪ ،‬متین ستوده‪ ،‬یوســف مرادیان‪ ،‬سیما‬ ‫خضرابادی‪ ،‬میرطاهر مظلومی‪ ،‬حبیب دهقان نسب‪ ،‬علی‬ ‫سلیمانی‪ ،‬حشــمت ارمیده‪ ،‬مینا جعفرزاده‪ ،‬ثریا قاسمی‪،‬‬ ‫چنگیز جلیلوند و هوشنگ توکلی‪.‬‬ ‫این فیلم را محمد نیک دل نوشته و حامد بامروت نژاد‬ ‫تهیه کنندگی کرده است‪« .‬ترمینال غرب » از مهمترین و‬ ‫محبوب ترین فیلم های جشنواره امسال بود که با استقبال‬ ‫گســترده مخاطبان و منتقدان روبه رو شد‪ .‬همچنین این‬ ‫فیلم توانست در بخش فیلم داستانی بلند‪ ،‬ضمن دریافت‬ ‫لوح افتخار به خاطر فیلمنامه‪ ،‬فانونس جشــنواره را برای‬ ‫بهترین فیلم داستانی بلند هفتمین جشنواره عمار دریافت‬ ‫کند‪.‬‬ ‫به گفته کارگردان این فیلم « هنگام تولید‪ ،‬فشــاری‬ ‫برای توقف بوجود نیامد اما موضع گیری های بعد از اکران‬ ‫تاثیری در ادامه راه ندارد؛ بنده فرد جناحی نیستم و انقالب‬ ‫اسالمی بستری بوجود اورده که اجازه نقد همه تفکرات را‬ ‫داشته باشم‪».‬‬ ‫فیلم کوتاه «سالم»‬ ‫فیلم داســتانی «ســام» به کارگردانی محمدرضا‬ ‫حاجی غالمــی و تهیه کننــده جبرائیــل نجفی و حســین‬ ‫اسدی زاده‪ ،‬داستان یکی از سنت های فرهنگی ایرانی را‬ ‫روایت می کند‪ .‬این فیلم به موضوع پخش نذری شــله زرد‬ ‫پرداخته و در میان هسته داستانی ان به موضوع مدافعان‬ ‫حرم می پردازد‪ .‬سوژه «سالم» کودکی است که برای سالم‬ ‫بازگشتن پدرش از نبرد ســوریه نذر می کند و در حین ادای‬ ‫نذر خود مسائل و مشکالتی را تجربه می کند‪ .‬این فیلم با‬ ‫سکانس پختن شله زرد نذری و ورود کودک (فرزند رزمنده‬ ‫مدافع حرم) به خانه شــروع می شــود‪ .‬او کــه از ظاهرش‬ ‫پیداست از مدرســه می اید با حالتی عصبی بدون توجه به‬ ‫حاضران در حیاط خانه به اتاقش مــی رود و لباس عوض‬ ‫می کند‪ .‬به توصیه مادر‪ ،‬عمه اش به سراغ او می رود و با او‬ ‫همکالم می شود‪ .‬متوجه می شویم که دلتنگی بابت نبودن‬ ‫پدر باعث شکایت او شــده‪ .‬عمه توضیح می دهد که اینها‬ ‫همه جمع شدند که برای سالمتی پدرت کمک کنند و‪....‬‬ ‫فیلمنامه اولیه این فیلم را جلیل امیری نوشته و بنا به گفته‬ ‫مسئوالن سازنده ان در نهایت قرار بر ان شده تا با بازنویسی‬ ‫فیلمنامه‪ ،‬موضوع مدافعان حرم نیز در ان گنجانده شود‪.‬‬ ‫برهمین اساس اکرم صادقی به عنوان بازنویس فیلمنامه‬ ‫در این پروژه شرکت می کند‪ .‬بازنویسی فیلمنامه به صورت‬ ‫فشــرده و در دوهفته انجام شــد و ســایر مراحــل تولید و‬ ‫فیلمبرداری و تدوین ان نیز در بازه زمانی یک ماهه به انجام‬ ‫رسید‪ .‬قرار است فیلم «ســام» برای جشنواره های فیلم‬ ‫کودک و «رشد» نیز ارسال شود‪.‬‬ ‫اما مهمتــر از اینها اســتقبال گســترده مخاطبان و‬ ‫منتقــدان و داوران عمار از این فیلم اســت‪ .‬فیلم ســام‬ ‫توانســت فانوس بهترین فیلم بخش مستند نیمه بلند را از‬ ‫داوران عمار دریافت کند‪.‬‬ ‫مستند نیمه بلند اهل سنت ایران‬ ‫مستند اهل سنت ایران‪ ،‬فیلمی به کارگردانی محمد‬ ‫اسالم زاده و تهیه کنندگی ســلیم غفوری است‪ .‬این فیلم‬ ‫یک سفر ‪ ۷۰‬روزه و با ســفر به بیش از ‪ ۱۱‬استان کشور به‬ ‫طول انجامید‪ ،‬در واقع می توان ان را یک مستند جاده ای‬ ‫نامید‪ .‬مســتند «اهل ســنت ایــران» درصــدد نمایاندن‬ ‫وضعیت واقعی پیــروان مذاهب چهارگانه در کشــورمان‬ ‫است که در این بین به بررسی زندگی و موقعیت اجتماعی‪،‬‬ ‫فرهنگی و اقتصادی مردم اهل ســنت که در کشــورمان‬ ‫زندگی می کننــد می پردازد‪« .‬احمــد مصطفی» تحلیلگر‬ ‫مسائل سیاسی و اهل کشور مصر راوی این مستند است؛‬ ‫او با هــدف پژوهش درباره موقعیــت اجتماعی مردم اهل‬ ‫سنت در ایران‪ ،‬به کشورمان سفر کرده و طی پژوهش های‬ ‫خود در استان هایی که اهل ســنت در انها زندگی می کنند‬ ‫بــه گفت وگو با علمــا‪ ،‬شــخصیت های تاثیرگــذار و مهم‬ ‫و مردم اهل ســنت کشــورمان می پردازد‪ .‬تولیــد فیلم با‬ ‫زیر نویس فارسی باعث شده که حتی برخی فکر کنند این‬ ‫فیلم تولید یک کارگردان در داخل کشور نیست‪ .‬به گفته‬ ‫کارگردان ؛ برای موسیقی هایی که باید در کار استفاده شود‬ ‫بر موسیقی های محلی مردم ســاکن این مناطق استفاده‬ ‫شده کما اینکه یکی از نوازندگان اثر در خالل این مستند‬ ‫از میان ما رفته است‪.‬‬ ‫مستند اهل ســنت ایران با بیش از دو میلیون بازدید‬ ‫در یوتیوب یک مستند نیمه بلند ‪۶۰‬دقیقه است که در ابتدا‬ ‫قرار بود در ‪ ۶‬قسمت ‪۳۰‬دقیقه ای تولید شود ولی در نهایت‬ ‫تصمیم گرفته شــد به یک ساعت رســیده و تبدیل به یک‬ ‫فرهنگ‬ ‫فیلم مســتند منحصربه فرد شــود‪ .‬فیلم مستند اهل سنت‬ ‫ایران از فیلم های منتخب جشــنواره برای اکران در خارج‬ ‫از مرزهای کشــور بود‪ .‬این فیلم در مدت سه روز برگزاری‬ ‫جشنواره در فلســطین در غزه روی پرده رفت و با استقبال‬ ‫قابل توجه مخاطبان در این منطقه مواجه شد‪.‬‬ ‫مستند نیمه بلند شب نامه‬ ‫انیمیشن موشک ایرانی‬ ‫مستند بلند داد‬ ‫مســتند «داد» یــک فیلــم دادخواهانه بــه همت‬ ‫مستند دوربین مخفی‬ ‫مســتند کوتاه «این یــک دوربین مخفی نیســت»‬ ‫دیگر ساخته موسسه سفیر فیلم اســت که با موضوع نقد‬ ‫درون گفتمانی(نقد ناکارامدی دستگاه ها) به کارگردانی و‬ ‫تهیه کنندگی علی شیرزادیان ساخته شده‪ .‬او در جشنواره‬ ‫هفتم فیلــم عمار شــرکت کرده بــود‪ .‬این مســتند که در‬ ‫مدت زمان ‪ ۵‬دقیقه ســاخته شده‪ ،‬واکنش دولت به قانون‬ ‫ضد ایرانی لغو روادید و نامه جان کری را دستمایه موضوعی‬ ‫خود قرار داده اســت‪ .‬بر این اساس این مستند در دقایقی‬ ‫کوتاه در قالبی مشــابه دوربین مخفی‪ ،‬طنزامیز بودن این‬ ‫واکنش را به مخاطب خود نشــان می دهد‪ .‬این مستند در‬ ‫بخش نقد درون گفتمانی توانســت نگاه داوران را به خود‬ ‫جلب کند و در این بخش مورد تقدیر قرار بگیرد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫یکی از اثار این جشنواره انیمیشــن و موشن گرافی‬ ‫«موشــک ایرانی» به کارگردانی ایمان یونســی و حسن‬ ‫اســدی خانوکی است‪ .‬ایمان یونســی یکی از کارگردانان‬ ‫این اثر پیش از این نیز سابقه کارگردانی پویانمایی داشته‬ ‫است‪ .‬در کارنامه او «نبرد در نهر جاسم»‪« ،‬ختم فتنه» و‬ ‫«تولد یک رویا» به چشم می خورد‪ .‬همچنین وی با «تولد‬ ‫یک رویا» در دوره گذشــته جشــنواره عمار‪ ،‬لــوح افتخار‬ ‫بخش پویانمایی را کسب کرد‪.‬‬ ‫مجموعــه انیمیشــن موشــک ایرانی یــک کار ‪۱۰‬‬ ‫قسمتی‪ ،‬دو بعدی و فریم فریم که به شکل طنز است و به‬ ‫معرفی توانمندی های موشــکی ایران و قابلیت هایی که‬ ‫این سیســتم دارد پرداخته و تحقیقات‪ ،‬نگارش و ساخت‬ ‫ان یک ســال زمان برد ه است‪ .‬کار انیمیشــن و داستانی‬ ‫و مخاطــب ان کــودک و نوجوان ‪ ۸‬تا ‪ ۱۴‬ســال اســت‪.‬‬ ‫محوریت کار درباره چند پهپاد از کشــورهای گوناگون به‬ ‫ویژه ‪ ۵‬کشور ابرقدرت است که با قالب های گوناگون و در‬ ‫هر قســمت تالش دارند وارد ایران شوند اما موشک های‬ ‫ایرانی جلوی انها را می گیرند‪ .‬در هر قسمت سه دقیقه ای‬ ‫یکی از پهپادهای دشمن مثل ‪ RQ170‬و موشک ایرانی با‬ ‫قابلیتشان معرفی می شوند‪.‬‬ ‫نکته جالب توجه درباره موشــک ایرانی ان است که‬ ‫در ان هزینه زیادی نســبت به کارهای تولید شــده دیگر‬ ‫صرف نشــده اســت؛ حدودا ‪ ۲۵‬میلیون‪ .‬برای کاری ‪۳۵‬‬ ‫دقیقه ای اگر دقیقــه ای یک میلیون در نظر گرفته شــود‬ ‫باید ‪ ۳۵‬میلیون پرداخته شود در حالی که این کار دو بعدی‬ ‫و فریم فریم باید دقیقــه ای دومیلیون و پانصد باشــد که‬ ‫پایین ترین قیمت اســت‪ .‬این مجموعه اگرچه نتوانست‬ ‫جایزه ای بگیرد اما یکی از اثار قابل توجه و اســتقبال شده‬ ‫جشنواره بود که رویکرد تحقیقاتی قابل توجهی داشت‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫شــب نامه مســتندی محققانــه دربــاره رویدادهای‬ ‫تاریخ معاصر به کارگردانی ســید مهدی کرباســی اســت‬ ‫که به موضوعاتی چالش برانگیز می پردازد‪ .‬ســیدمهدی ‬ ‫کرباسی پیش از این کارگردانی اثار مستند دیگری همچون‬ ‫«فاکتور صوری»‪« ،‬ضلع شــرقی وال استریت» و «کاله‬ ‫انگلیسی» را در کارنامه داشته است‪.‬‬ ‫این مستند ‪ ۱۰۰‬دقیقه ای پرده از جاسوسی نوین در‬ ‫حوزه کارافرینی کشــور برمی دارد‪« .‬شــب نامه»‪ ،‬روایتى‬ ‫اســت از پشــت پرده اتفاقات شش ماه افشــاگرى کانال‬ ‫تلگرامى به همین نام فعالیت خود شبکه جاسوسی که در‬ ‫بین کارافرینان کشور نفوذ کرده را اشکار می کند‪.‬‬ ‫در طی این شــش ماه چندیــن هزار نفــر از فعاالن‬ ‫اکوسیســتم اســتارت اپى کشــور به طور مداوم محتوای‬ ‫منتشر شده در کانال «شــب نامه» را پیگیری می کردند و‬ ‫با ادمین این کانال «عرشــیا کاظم زاده» به طور مســتمر‬ ‫مکالمه می کردند‪ ،‬درحالی که از تولید مستند «شب نامه»‬ ‫باخبر نبودند‪ .‬حجم تحقیقات انجام شــده برای مســتند‬ ‫شــب نامه به اندازه ای بوده کــه گویا ســازندگان ان ابتدا‬ ‫قصد داشته باشند برای نمایش ان‪ ،‬مجموعه برنامه های‬ ‫تلویزیونــی اختصاصــی تدوین کننــد‪ .‬به هر حــال این‬ ‫مجموعه که در نهایت در قالب یک مستند سینمایی عرضه‬ ‫شده یکی از اثار ارائ ه شده به جشنواره عمار بود که از قضا با‬ ‫استقبال نیز مواجه شد‪.‬‬ ‫به گفته کارگردان این اثر‪« ،‬ایده ای که مطرح شــد‬ ‫یک مقداری روی ان کارکردیم و به یــک فیلمنامه اولیه‬ ‫رسیدیم که ان فیلمنامه اول شــاید تطابقش با چیزی که‬ ‫شــما االن در مستند شــب نامه می بینید شــاید ‪ ۴۰‬درصد‬ ‫باشــد‪ » .‬یکی از بخش های قابل توجه این فیلم مصاحبه‬ ‫با سیامک نمازی است که مورد توجه بسیاری از بینندگان‬ ‫فیلم در جشنواره قرار گرفته بود‪ .‬این مستند توانست جایزه‬ ‫ویژه بخش جنگ نرم را به خود اختصاص دهد‪.‬‬ ‫مدرســه ســینمایی عمار و با همراهی جنبــش عدالتخواه‬ ‫دانشــجویی و همچنیــن بــا نویســندگی و کارگردانــی‬ ‫حجت اللــه عدالت پناه اســت‪ .‬داســتان فیلــم بدینگونه‬ ‫است که تعدادی از دانشجویان عدالتخواه به همراه یک‬ ‫مستند ســاز پیگیر برخوردهای امنیتــی و قضایی ناروایی‬ ‫که با اعتراضات صنفی مختلف در ســال های اخیر شــده‬ ‫از جمله اعتراض رانندگان در بندر عباس و شــاق خوردن‬ ‫کارگران معتــرض معــدن اق دره می شــوند و در پی حل‬ ‫کردن معادله ســه مجهولی جمهوریت‪ ،‬امنیت و عدالت‬ ‫هستند‪  .‬عدالت پناه‪ ،‬کارگردان فیلم درباره ان گفته است‪:‬‬ ‫«بحث عدالت خواهی از دیرباز دغدغه من بوده است و من‬ ‫در جنبش دانشجویی عدالت خواهی که در سال ‪ ۸۲‬شکل‬ ‫گرفت حضور فعالی داشتم‪.‬‬ ‫بنابراین برایم جای ســوال بود که چــرا هر جایی که‬ ‫معلمان‪ ،‬پرســتاران‪ ،‬کارگــران و راننــدگان تجمع صنفی‬ ‫می کنند با انان برخورد قهری می شود! برایم خیلی سخت‬ ‫بود که چرا ما هنــوز به عدالت واقعی نرســیده ایم‪ .‬ببینیم‬ ‫حرف حســاب این جماعت چیســت‪ .‬انها فقط خواستار‬ ‫اجرای قانون هســتند و بس‪ .‬بنابراین امیدوارم فیلم داد‪،‬‬ ‫داد واقعی مظلومان باشــد‪ .‬فیلم «داد» توانســت جایزه‬ ‫ویژه هیات داوران را در بخش نقد درون گفتمانی به خود‬ ‫اختصاص دهد‪.‬‬ ‫‪65‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫اطالعات فیلم مستند‬ ‫باید عمیق باشد نه عمومی‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪66‬‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫گفت وگوی مثلث با سید مهدی کرباسی ‪،‬کارگردان فیلم شب نامه‬ ‫اقای کرباسی شما فیلمســاز جوانی هستید که‬ ‫کار اخرتان در جشــنواره فیلم عمار دیده شــد و‬ ‫مورد تقدیر هم قرار گرفت‪ .‬نکته مهم درباره این‬ ‫فیلم‪ ،‬کار تحقیقاتی گســترده ای بود که به نظر‬ ‫می رسید برای ساخت فیلم انجام داده اید‪ .‬ابتدا‬ ‫می خواستم درباره روند پژوهش ها سئوال کنم‪.‬‬ ‫چون به هر حال کار تحقیقاتی قابل قبولی از اب‬ ‫درامده است‪.‬‬ ‫البته این نظر لطف شماســت‪ ،‬اما شــاید دلیلش‬ ‫این اســت که ما کار تحقیقاتی روی فیلممــان را از خیلی‬ ‫وقت پیش شــروع کردیم‪ .‬در واقع تحقیقــات ما مبتنی بر‬ ‫تحقیقات قدیمی تر بود و این یعنی از زمانی بیش از دو سالی‬ ‫که تا کنون خودمان کار کرده ایم‪ ،‬تحقیقات دنباله داشته‬ ‫است‪ .‬ما به صورتی خیلی گسترده دنبال این بودیم که ببینیم‬ ‫راه های دشمن برای نفوذ از چه طریقی است‪ .‬کدام راه ها‬ ‫اطمینان بیشتری برای دشــمن ایجاد می کند‪ .‬همان طور‬ ‫که خودتان هــم می توانید حدس بزنیــد‪ ،‬همین موضوع‬ ‫باعث می شــد تا ما کار شــبانه روزی در بخــش تحقیقات‬ ‫انجام بدهیم‪ .‬کارهایی که به سختی می توانستیم انها را به‬ ‫نتیجه برسانیم‪ .‬قرار ما این نبود که صرفا یک فیلم بسازیم‬ ‫و کارمان را تمام کنیم‪ .‬قرار ما این بود که فیلمی بســازیم‬ ‫که واقعا روشنگر باشــد و کمترین حد ممکن از اطالعات‬ ‫ان را بتوان در گستره اطالعات عمومی دسته بندی کرد‪.‬‬ ‫البته ما در گذشــته کارهایی را در حوزه فیلم انجام داده ایم‬ ‫که بی ارتباط بــا این فیلم نبود‪ .‬اما شــخصا می خواســتم‬ ‫‪3‬‬ ‫سید مهدی کرباسی فیلمســاز جوانی است که‬ ‫امسال با فیلم مســتند نیمه بلند «شب نامه» توانست‬ ‫نظر هیــات داوران را در جشــنواره هفتــم فیلم عمار‬ ‫کســب کند‪ .‬او پیش از این تجربه ســاخت چند فیلم‬ ‫مســتند از جمله «فاکتور صــوری»‪« ،‬ضلع شــرقی‬ ‫وال استریت» و «کاله انگلیسی» را در کارنامه داشته‬ ‫است‪ .‬او در این گفت وگو به شــیوه پژوهش در فیلم‬ ‫مســتند شــب نامه و رویکرد تحقیقاتی در ســینمای‬ ‫مستند جوان می پردازد‪.‬‬ ‫عمیق تر و تخصصی به موضوع بپــردازم‪ .‬بنابراین فیلم ما‬ ‫یک فیلم سرگرم کننده یا حتی مستندی مبتنی بر اطالعات‬ ‫عمومی نیست‪ .‬بخش زیادی از کار تحقیقاتی ما مبتنی بر‬ ‫مشورت گرفتن و مصاحبه با کارشناسان مختلف گذشت‪.‬‬ ‫در نشست هایی که در این فضا برگزار می شد شرکت کردیم‬ ‫و سعی کردیم تجربیاتی کسب کنیم‪.‬‬ ‫گویا حجم کارها انقدر زیاد بوده که پیش از اینکه‬ ‫بخواهید فیلم بسازید‪ ،‬تصمیم گرفته اید کانالی‬ ‫برای انتشار اطالعات به دست امده درست کنید‪.‬‬ ‫داستان از چه قرار بود؟‬ ‫بله همین طور است‪ .‬حجم محتوایی که جمع اوری‬ ‫شده بود‪ ،‬خیلی زیاد بود‪ .‬وقتی همه این حجم از اطالعات‬ ‫را کنار هــم می دیدیم تصــور می کردیم کــه در یک فیلم‬ ‫ســینمایی بلند یا نیمه بلنــد نمی توان بیانــش کرد‪ .‬همین‬ ‫موضوع بود که ســرانجام به ایده کانال شب نامه رسیدم‪.‬‬ ‫واقعیتش این اســت که باید چنیــن کاری هم می کردیم‪.‬‬ ‫چون حجم محتوایی که بچه ها اماده کرده بودند خیلی زیاد‬ ‫بود‪ ،‬اما سرانجام به فیلمنامه رسیدیم‪.‬‬ ‫در فیلم شما اطالعات قابل توجهی ارائه می شود‬ ‫که برخی از انها تا حاال توسط رسانه های جمعی‬ ‫چندان که باید و شــاید مورد توجه قــرار نگرفته‬ ‫است‪ .‬می خواهم بدانم شــیوه دسترسی به این‬ ‫اطالعات یا کشــف انها در فرایند تحقیق چگونه‬ ‫بود؟ چون حاشیه های بسیاری برای فیلم ایجاد‬ ‫شد‪.‬‬ ‫ببینید از هر شیوه ای که ارزش علمی داشته باشد‬ ‫ما استفاده کردیم تا اطالعات مختلف را جمع اوری کنیم‪ .‬از‬ ‫سرچ های اینترنتی ساده تا مصاحبه با کارشناسان و تحقیق‬ ‫کتابخانه ای و‪ ....‬من یک چیزی صادقانه به شما بگویم‪.‬‬ ‫بعد از اینکه فیلم ما پخش شد‪ ،‬حاشیه های زیادی گریبان‬ ‫ما را گرفت‪ .‬ما یک اشــاره کوچکی به یکی از سایت های‬ ‫خرید مجازی در یک بخشی از فیلم داشتیم‪ .‬در یک بخشی‬ ‫از مستند نوشته می شود که مثال سهام شرکت فالن توسط‬ ‫یک شرکت سوئدی خرید شده است‪.‬‬ ‫مالک این شــرکت چه کســی اســت؟ همان سایت‬ ‫خرید اینترنتی مشهور و‪ ....‬بعد از انتشار این فیلم خیلی ها‬ ‫گفتند مالک فالن سایت خرید اینترنتی که ما اسم بردیم‪ ،‬‬ ‫جاسوس است و‪ ....‬من همان روز بعد از رونمایی این فیلم‬ ‫در اولین نشست خبری گفتم ابدا ما همچین حرفی نزدیم‬ ‫کماکان هم این حــرف را می زنم که مــا نگفتیم که فالن‬ ‫شخص جاســوس اســت‪ .‬اصال ما مرجع تشــخیص این‬ ‫موضوع نیســتیم‪ .‬نکته ای که وجود دارد این است که ما‬ ‫امدیم در این فضا یک هشداری را بیان کردیم‪.‬‬ ‫این موضوع واکنشــی هــم در میان مســئوالن‬ ‫داشت؟ به این معنی که انها هم تاثیری را که باید‬ ‫می گرفتند‪ ،‬از فیلم گرفتند؟‬ ‫بله به نظــرم این اتفــاق افتاده اســت‪ .‬البته کار‬ ‫سینمای مستند همین است‪ .‬همانطور که قبال گفتم سینما‬ ‫باید اختصاصی به یک موضــوع بپــردازد و ان را واکاوی‬ ‫کند تا ســرانجام نتیجه کار یک فیلم به درد بخور باشد که‬ ‫بتوان از ان اســتنتاج علمی و دقیق کرد‪ .‬فیلم های مستند‬ ‫توصیفی چنین کارامدی ندارند‪ .‬البتــه همانطور که گفتم‬ ‫نکته این اســت که بدانیم فیلم ها فقط می توانند هشــدار‬ ‫بدهند و شاخک ها را حساس کنند‪ .‬اینکه ما بر اساس فالن‬ ‫نکته گفته شده در فیلم بخواهیم کسی را متهم کنیم یا‪...‬‬ ‫درست نیست‪.‬‬ ‫اصوال کار سینما این نیســت‪ .‬کار سینما صرفا طرح‬ ‫مســاله و طرح دغدغه اســت‪ .‬چه بســا با وجود تمام کار‬ ‫تحقیقاتی که انجــام گرفته انچه در فیلم مــورد توجه قرار‬ ‫گرفته‪ ،‬گمراه کننده باشــد‪ .‬این موضوع به ســازندگان اثر‬ ‫ارتبــاط دارد‪ .‬اگر کســی منصفانــه و مبتنی بــر اطالعات‬ ‫دقیق فیلم مستند بسازد هرگز از مسیر درست کار منحرف‬ ‫نمی شود‪.‬‬ ‫گفته شــده که گویا قرار است بخش های بعدی‬ ‫این فیلم هم ساخته شود‪ .‬در واقع به نظر می رسد‬ ‫که ایده ســریالی شــدن این فیلم با لحاظ برخی‬ ‫تغییرات محقق شود‪ .‬درست است؟‬ ‫من اطالعی ندارم و فکر نکنم به این زودی چنین‬ ‫تصمیمی گرفته شود‪ .‬البته این را از قول خودم می گویم‪.‬‬ ‫چون صاحب اصلی فیلم تهیه کننده است و می تواند ان را‬ ‫ادامه بدهد یا خیر‪ .‬اما من شــخصا فکر نمی کنم در اینده‬ ‫نزدیک بتوانم ان را ادامه بدهم‪ .‬گرچــه خب اگر با لحاظ‬ ‫ان تغییرات فیلم ساخته شود‪ ،‬به نظر می رسد که کار خوبی‬ ‫خواهد بود‪ .‬به هر حال ســینمای ما احتیاج به مستندهای‬ ‫دقیــق و پژوهشــی دارد‪ .‬چــه کاری بهتــر از اینکه چنین‬ ‫کارهایی بیشتر شوند و البته بهتر‪.‬‬ ‫فیلممظلومان‬ ‫فرهنگ‬ ‫گفت وگوی مثلث با حجت عدالت پناه‪ ،‬کارگردان فیلم مستند «داد»‬ ‫و به درستی و در شــان جمهوری اسالمی و ارزش های‬ ‫انقالب اســامی با کســانی که به وضعیت صنفی خود‬ ‫اعتراض دارند برخورد کنند‪ .‬باید ببینیم حرف حســاب‬ ‫این جماعت چیســت‪ .‬انها فقط خواستار اجرای قانون‬ ‫هســتند و بس‪ .‬بنابراین امیدوارم فیلم داد‪ ،‬داد واقعی‬ ‫مظلومان باشد‪.‬‬ ‫من واقعا تاســف می خورم که در بســیاری از موارد‬ ‫به جای انکه با عامالن فســادها برخورد شــود‪ ،‬با کسانی‬ ‫برخورد می شــود که خواهان اجرای قوانیــن صنفی خود‬ ‫در شغل هایشان هســتند‪ .‬این برخوردها در حالی صورت‬ ‫می گیرد که افکار عمومی با پدیده ای بــا نام حقوق های‬ ‫نجومی مواجه اســت‪ ،‬ولی در عمل برخوردی با خاطیان‬ ‫دیگر هم گفتم این کار برای من یک مستند معمولی مثل‬ ‫کارهای دیگر نیســت‪ .‬تالشــم این بود که در این مستند‬ ‫از قران کریــم الگو برداری کنم‪ .‬یعنی از مســیر انصاف و‬ ‫عدالت خارج نشوم‪ .‬اصوال فیلمی که درباره عدالتخواهی‬ ‫ســاخته می شــود باید خیلــی ظریــف کاری هــا را در ان‬ ‫رعایت کرد‪ .‬حساســیت زیادی داشتیم که از مسیر اصلی‬ ‫خارج نشویم‪.‬‬ ‫در فرم به معنای چینش تصاویر و ســیر روایت سعی‬ ‫کردم قدم به قدم با واقعیت و برنامه پژوهشــی که داشتیم‬ ‫پیش برویم‪ .‬به یاری خدا فکر کنم این اتفاق افتاده است‪.‬‬ ‫خوشبختانه جشنواره عمار محمل خوبی برای ارائه چنین‬ ‫اثاری است و انشاءلله در اینده هم این روند تقویت شود‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫امیدوارم این اتفاق افتاده باشــد‪ .‬نشانه هایی‬ ‫که ما بعد از اکران فیلم دیدیم ‪ ،‬نشانه های خوبی بود‪.‬‬ ‫بسیاری از کارشناســان از جمله اقای طالب زاده هم از‬ ‫کار ما تعریــف و تمجید کردند‪ .‬ایــن خیلی حس خوبی‬ ‫داشــت که توانســته ایم به نتیجه ای کــه می خواهیم‬ ‫برســیم‪ .‬هدف ما این بود و البته این اســت که ســعی‬ ‫کنیم مســئوالن را مجــاب کنیــم که در کنــار اصالح‬ ‫رویه هایی همچون حقو ق هــای نجومی و‪ ...‬با متانت‬ ‫نام حجت عدالت پناه را‬ ‫احتماال بــا مجموعه مســتند‬ ‫کــه فروردین ماه ســال جاری‬ ‫از شــبکه دوم ســیما پخش‬ ‫شــد به خاطر بیاورید‪ .‬او چند‬ ‫سالی اســت که مستند سازی‬ ‫را شــروع کرده و امســال نیز با فیلم مستند اجتماعی‬ ‫«داد» در جشــنواره مردمی فیلم عمار حضور داشته‬ ‫اســت‪ .‬او در این گفت وگو بیش از انکــه درباره فیلم‬ ‫سخن بگوید‪ ،‬درباره نتایج و اهدافی حرف می زند که‬ ‫معتقد است فیلم به دنبال تحقق انها ست‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫اقــای عدالت پنــاه‪ ،‬نام شــما بــا مجموعه های‬ ‫مستندی که عمدتا در دسته بندی های موضوعی‬ ‫از جمله کارهای ارزشی و مقاومتی هستند‪ ،‬گره‬ ‫خورده است ‪ .‬اوایل امســال بود که مجموعه ای‬ ‫با موضوعیت مدافعان حرم به کارگردانی شما از‬ ‫تلویزیون روی انتن رفت و اخیرا هم در جشنواره‬ ‫مردمی فیلم عمار کاری از شــما با عنوان «داد»‬ ‫مورد توجه داوران قرار گرفــت‪ ،‬لطفا در این باره‬ ‫اگر نکته ای هست برای شــروع گفت وگو بیان‬ ‫کنید‪.‬‬ ‫خب بحث هــای متفاوتی وجــود دارد‪ .‬نکته اول‬ ‫این است که من شــخصا به موضوع مدافعان حرم ارادت‬ ‫قلبی دارم و هرچه در توان داشــه باشم در این راه فروگذار‬ ‫نخواهم کرد‪ .‬این خواســت قلبی من اســت و اگر کاری‬ ‫کرده ام در این باره سعی کرده ام در کنار توجه به الگوهای‬ ‫صحیح کار تصویری‪ ،‬حس عاطفی و فضای حسی خودم را‬ ‫هم در این باره به اثری که ساخته شده پیوند بزنم‪ .‬اما درباره‬ ‫جشــنواره فیلم عمار باید بگویم که کاری که ســاختیم در‬ ‫واقع با همت مدرسه سینمایی عمار تولید شد و خوشبختانه‬ ‫مورد توجه داوران هم قرار گرفت‪ .‬در این کار سعی کردیم ‬ ‫منصفانه و به دور از نگاه خاص سیاسی و جناحی به مباحثی‬ ‫بپردازیم که امروز در کشور ما وجود دارد و باید مورد توجه‬ ‫قرار بگیرند‪.‬‬ ‫نقطه اغاز کار کجا بود؟‬ ‫نقطه اغاز کار یــک دوگانه ای بود کــه ذهن ما را‬ ‫به خود مشــغول کرده بود‪ .‬از یک ســو مساله حقوق های‬ ‫نجومی مطرح بــود کــه روح و روان مردم مــا را ازار داد‪.‬‬ ‫حقوق های چند ده میلیونی که برخی از مسئوالن دریافت‬ ‫می کردنــد در کنــار بی بضاعتی و فقر شــدید بســیاری از‬ ‫کارگران صنف های مختلف یــک وجه غم انگیز را تداعی‬ ‫می کرد که می توانست الگوی موضوعی خوبی برای تولید‬ ‫یک مستند باشد‪.‬‬ ‫اتفاق هایی که در چند ســال اخیر ما بــا انها مواجه‬ ‫بودیم عمدتا نوعی شــکل گیری بی عدالتــی را در جامعه‬ ‫نشــان می داد‪ .‬خب همانطور کــه بارها گفتــه ام‪ ،‬بحث‬ ‫عدالت خواهی از دیرباز دغدغه مــن بوده و من در جنبش‬ ‫دانشــجویی عدالت خواهی که در ســال ‪ 82‬شکل گرفت‬ ‫حضور فعالی داشتم‪ .‬این در حالی است که انقالب ما هم‬ ‫از اساس با هدف گسترش عدالت و روحیه عدالتخواهی‬ ‫در کشــور و در جهان شــکل گرفتــه اســت‪ .‬از همین رو‬ ‫برای من دغدغه شــده بود که چرا هر جایــی که کارگران‬ ‫تجمعی می کنند که صد در صد صنفی و شغلی است با انها‬ ‫برخوردهایی می شود که شایســته نیست و سوال بر انگیز‬ ‫است‪.‬این موضوع ممکن اســت چنین چیزی را در ذهن‬ ‫مردم ایجاد کند که در کشور ما هنوز بی عدالتی وجود دارد‪.‬‬ ‫این خیلی دردناک اســت‪ .‬نباید به ســادگی از کنار چنین‬ ‫موضع مهمی رد شد‪ .‬شروع کار ما با همین جرقه سوزاننده‬ ‫بود‪ .‬این دغدغه همواره در ذهن من بود و مدام مرا بر ان‬ ‫می داشت که در این باره کاری انجام دهم که خوشبختانه‬ ‫با همت مدرســه عمار و لطف بسیاری از دوستان سرانجام‬ ‫«داد» به مرحله تولید و اکران رســید‪ .‬در این کار همه ما‬ ‫تالش کردیم کــه نتیجه نهایی قابل دفــاع و البته اثرگذار‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫فکر می کنید این اتفاق افتاده است ‪ ،‬یعنی اینکه‬ ‫با دیدن این فیلــم اثری که باید و شــاید محقق‬ ‫می شود؟‬ ‫‪4‬‬ ‫انجام نمی شود و ما معتقدیم این مســائل جفا به انقالب‬ ‫اسالمی است‪.‬‬ ‫شــما به رســانه های دیگر هــم در بازنمایی این‬ ‫موضــوع انتقــاد کرده اید‪ .‬چــرا فکــر می کنید‬ ‫رسانه ها کمتر به این موضوع توجه کرده اند ؟‬ ‫ببینیــد دفــاع از مظلومان یک رســالت اســت‪.‬‬ ‫کارگران بی پناه در مناطق مختلف کشور از تکاب گرفته تا‬ ‫بندرعباس و تهران و‪ ...‬مظلوم ترین اقشار جامعه هستند‪.‬‬ ‫رســانه ها باید این رســالت خــود را به نحو احســن انجام‬ ‫می دادند‪ ،‬اما متاسفانه کم کاری شد ه و این رسانه ها در کار‬ ‫خود در این موضوع ضعف داشته اند‪.‬‬ ‫فرم روایی کار شــما نــه در روایت متنــی که در‬ ‫پرداخت تصویری هم به شدت رئال است و انگار‬ ‫خواسته اید تا دوربین از میان موضوع و مخاطب‬ ‫برداشــته شــود‪ .‬گویا انچه در فیلــم می بینیم‬ ‫ســهمی اشــتراکی از تجربه کارگردان و تجربه‬ ‫مخاطب است‪ .‬درست است؟‬ ‫امیــدوارم این طور باشــد‪ .‬من هم تمام تالشــم‬ ‫این بود که ســعی کنم موضوع به صورتــی واقعی و بدون‬ ‫هیچ گونه جهت گیری بیان شــود‪ .‬تمام تالش ما این بود‬ ‫که از ســاحت واقعیت و انصاف خارج نشویم‪ .‬یک جای‬ ‫‪67‬‬ ‫معرکه‬ ‫جدال کی روش با برانکو وارد فاز تازه ای شــده اســت‪ .‬دعــوای کی روش با‬ ‫مخالفانش به خصوص برانکو ایوانکوویچ از حواشی اردوی تیم ملی در دوبی اوج‬ ‫گرفت‪ ،‬اما در ادامه کی روش از رویارویی با ســرمربی پرســپولیس و به خصوص‬ ‫هواداران این تیم فرار کرده و توپ را به زمین فدراسیون فوتبال انداخته است‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫محافظه کارکالسیک‬ ‫مهدیتاجدرمقابلحمالتشدیدکی روش‬ ‫بهفدراسیونتاکنونسکوتکردهاست‬ ‫ورزش‬ ‫‪68‬‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫‪1‬‬ ‫فقط یک مربی از جنس کی روش اســت که می تواند‬ ‫تا هفته ها به تیتر یک رســانه ها تبدیل شــود‪ .‬هر روز علیه‬ ‫مخالفانــش بیانیه صادر کنــد و همچنان جنــگ روانی به‬ ‫راه بیندازد اما در عین حال اطمینان داشته باشد که بروز هر‬ ‫برخورد یا کنایه ای از ســوی او واکنش متقابل فدراســیون‬ ‫فوتبال را باعث نخواهد شد‪ .‬دعوای کی روش با مخالفانش‬ ‫به خصوص برانکو ایوانکوویچ از حواشــی اردوی تیم ملی‬ ‫در دوبی اوج گرفــت‪ ،‬اما در ادامه کــی روش از رویارویی با‬ ‫سرمربی پرســپولیس و به خصوص هواداران این تیم فرار‬ ‫کرده و توپ را به زمین فدراســیون فوتبال انداخته اســت؛‬ ‫جایی که بــرای به چالش کشــیدن مهدی تاج و مســلک‬ ‫محافظه کارانــه اش حتما نباید کارلــوس مانوئل کی روش‬ ‫باشــی‪ .‬فقط کافی اســت بدانی که دســت فدراسیون زیر‬ ‫سنگی است که پایت را روی ان گذاشته ای‪ .‬همین‪.‬‬ ‫واکنش نخست کی روش به رد استعفایش‬ ‫پس از اینکه فدراسیون با استعفای کی روش مخالفت‬ ‫کرد این مربی در بیانیه ای اورد‪:‬‬ ‫دوستان عزیز‬ ‫در پی درخواست اســتعفایی که پیش از این داشتم‪،‬‬ ‫این بیانیه رسمی را به استحضار می رسانم‪:‬‬ ‫‪ – ۱‬در پی اتفاقات و درگیری هایی که در مورد تیم ملی‬ ‫– از جمله درباره اردوی دوبی‪ -‬پیش امد بنده در تاریخ ششم‬ ‫ژانویه اســتعفای خود از سمت ســرمربی تیم ملی ایران را‬ ‫تقدیم رئیس فدراســیون فوتبال کردم‪ ،‬بــدون هیچ گونه‬ ‫درخواست مالی یا غرامت خواهی‪.‬‬ ‫‪– ۲‬اینتصمیمبارضایترئیس‪،‬اقایتاج‪،‬اتخاذشد‪.‬‬ ‫چرا که ایشان اعتراف کردند که نه شــرایط الزم و نه قدرت‬ ‫اجرا و فراهــم اوردن امکانات الزم برای فاز ســوم برنامه از‬ ‫پیش تصویب شــده تدارکاتی در راه جام جهانی را به دالیل‬ ‫مختلف و به طور ویژه به دلیل مخالفت های سیستماتیک‬ ‫اقای برانکو ایوانکوویچ ندارند‪.‬‬ ‫‪ – ۳‬با در نظر گرفتن اینکه شــرایط الزم برای فاز سوم‬ ‫برنامه از پیش تعیین شده امادگی تیم ملی‪ ،‬مهیا نیست من‬ ‫نگرانی جدی و حرفه ای خود را بابت اینده تیم ملی و موفقیت‬ ‫در مسیر انتخابی جام جهانی ابراز کردم‪.‬‬ ‫‪ -۴‬بعــد از ارائــه اســتعفایم‪ ،‬حــاال من نامه رســمی‬ ‫فدراسیون مبنی بر رد درخواســت استعفای خود را دریافت‬ ‫کرده ام‪.‬‬ ‫‪-۵‬تنهااستنباطمنازاینتصمیمرئیسوهیات رئیسه‬ ‫فدراســیون این اســت که این تصمیم مهر تاییدی است‬ ‫بر اطمینان و اعتمادی که به تعهد و تخصص شــخصی و‬ ‫حرفه ای من و خدمت صادقانه و تمام و کمال من به تیم ملی‬ ‫وجود دارد‪ .‬بابت این موضوع سپاســگزاری فروتنانه خود را‬ ‫ابراز می کنم و ان را نشانه ای برای مسئولیت های بیشتری‬ ‫که بر دوش من قرار دارد می دانم‪.‬‬ ‫‪ – ۶‬با این وجود‪ ،‬می خواهم به صراحت اعالم کنم که‬ ‫این فاز سوم برنامه از پیش تعیین شده امادگی‪ ،‬که تیم ملی‬ ‫ایران را به صدر رسانده و اعتبار و شهرت تیم ملی را در سراسر‬ ‫جهان افزایش داده‪ ،‬در این مقطع باتوجه به مخالفت های‬ ‫مســتمر و سیســتماتیک اقای برانکو و دیگــر چهره های‬ ‫ورزشی‪ ،‬تمام شده تلقی می شود‪.‬‬ ‫‪ – ۷‬از حــاال به بعد‪ ،‬بر خالف دیگــر رقیبان که به طور‬ ‫مداوم برای رســیدن به جام جهانــی کار می کنند‪ ،‬تیم ملی‬ ‫با کی روش به کجا می رویم؟‬ ‫درباره بیانیه های متعدد یک مربی‬ ‫عصبانی‬ ‫ایران برای بــازی و تمرین فقــط محدود بــه روزهای فیفا‬ ‫و قوانیــن و اســتانداردهای فیفــا خواهد شــد تــا رضایت‬ ‫توصیه کنندگان محترم به تیم ملی ایران جلب شود‪.‬‬ ‫‪ – ۸‬این برنامه محدود به روزهای فیفا به هیچ وجه مورد‬ ‫حمایت من نیست بلکه با مخالفت و عدم رضایت من صورت‬ ‫می گیرد‪ .‬بر این باورم که این برنامه غیرمسئوالنه موقعیت‬ ‫تیم ملی ایران در انتخابی جام جهانی را به خطر می اندازد‪.‬‬ ‫‪ – ۹‬در نهایــت‪ ،‬اجازه دهیــد به صراحــت بگویم که‬ ‫بی شــک این برنامه جدید در راه امادگی جام جهانی نتیجه‬ ‫یک تصیم یکجانبه از سوی فدراســیون فوتبال‪ ،‬رئیس و‬ ‫هیات رئیسه ان است و در نتیجه مسئولیت تمام و کمال ان‬ ‫بر عهده انهاست‪.‬‬ ‫اما این بیانیه ادامه دار بود‪ .‬یــک روز بعد از این بیانیه‬ ‫لحن کی روش اما تندتر هم شــد‪ .‬کی روش با مقایسه بین‬ ‫شرایط ایران‪ ،‬چین و ازبکســتان و تاکید بر تاسفش از لغو‬ ‫سومین مرحله برنامه تدارکاتی حرف هایی را تکرار کرده که‬ ‫پیش از این هم از او شــنیده بودیم ؛ حرف هایی که قاعدتا‬ ‫باید واکنش برانگیز باشد اما تا امروز که چنین نبوده است‪.‬‬ ‫این بیانیه با یک نقل قول یونانی اغاز شــد و به پایان‬ ‫رسید؛‬ ‫اگر تا ســر حد انتظاراتمــان اوج نگیریم‪ ،‬به ســطح‬ ‫تمرینمان سقوط می کنیم‪.‬‬ ‫دوستان عزیز‪،‬‬ ‫جالب نیســت؟ فدراســیون فوتبال ایــران در چنین‬ ‫مقطعی به دلیل مخالفت های سازمان یافته و دائمی اقای‬ ‫برانکو و سایر مســئوالن ورزشــی‪ ،‬با تصمیمی یک طرفه‬ ‫اقدام به خاتمه سومین برنامه اماده سازی تیم ملی می کند‪.‬‬ ‫این درحالی اســت که حریف سرســخت ما چین‪ ،‬در حال‬ ‫اماده سازی است و با کرواسی بازی داشت‪.‬‬ ‫باورتان می شــود؟ فدراســیون فوتبال ایران مجبور‬ ‫می شــود که برنامــه تایید شــده اش را که خــارج از تقویم‬ ‫فیفاست‪ ،‬خاتمه دهد‪ ،‬در حالی که هدف اصلی ما ادامه کار‬ ‫و امادگی برای اینده اســت‪ .‬چین که حریف بعدی ماست‪،‬‬ ‫در مقابل تیم کشور اقای برانکو به میدان می رود! در همان‬ ‫مقطعی که ایشــان اقدام بــه مخالفت با برنامــه ما کردند‪،‬‬ ‫تیم ملی کشور خودشان در حال کمک به چین برای امادگی‬ ‫هر چه بهتر برای مقابله با ایران بود‪ .‬فوق العاده ا ست! اقای‬ ‫برانکو و فدراسیون ایران در این مورد چه برای گفتن دارند؟‬ ‫دوســتان عزیز‪ ،‬حقیقــت واضح اســت‪ .‬حریفان ما‬ ‫برنامه های حرفــه ای برای امادگی شــان در نظر گرفته اند‬ ‫تا به جام جهانی ‪ 2018‬روســیه صعود کنند اما فدراســیون‬ ‫فوتبال ایــران تصمیمی بر خــاف این راســتا گرفته اند و‬ ‫مانند گروگان هایی در دســتان مربی کارکشته کروات قرار‬ ‫گرفته اند‪.‬‬ ‫اما یــک حکیم یونانی گفته اســت‪« :‬اگر تا ســر حد‬ ‫انتظاراتمــان اوج نگیریم‪ ،‬به ســطح تمرینی مان ســقوط‬ ‫می کنیم‪».‬‬ ‫کی روش می خواهد برود؟‬ ‫کی روش در این مصاحبه لحن خود را تندتر هم کرد و با‬ ‫حسود خواندن سرمربی پرسپولیس‪ ،‬عده ای در فدراسیون‬ ‫را محکوم کرد که قصــد دارند برانکو را ســرمربی تیم ملی‬ ‫کنند‪ .‬وی همچنین فدراسیون فوتبال ایران را فاقد توانایی‬ ‫برای فراهم کردن امکانات مــورد نیاز برای صعود تیم ملی‬ ‫اعالم کرد‪.‬‬ ‫این گفت وگو در شــرایطی منتشــر شــد که سرمربی‬ ‫تیم ملی در بازگشــت به ایران با اســتقبال مواجه شد‪ .‬او در‬ ‫حالی از دبی به تهران امد که محمدرضا ســاکت‪ ،‬مسئول‬ ‫حراست فدراســیون و چند کارمند دیگر به استقبالش رفته‬ ‫بودند تا کی روش حس نکند از حمایت الزم به دور است‪ .‬با‬ ‫این حال این مصاحبه نشــان می دهد که مواضع کی روش‬ ‫با فوتبال ایران فعال همان اســتعفای کتبی و شــفاهی دو‬ ‫هفته پیش است و او به هر دلیلی روی این موضع پافشاری‬ ‫می کند؛ اینکه فدراسیون فوتبال باالخره سرمربی پرتغالی را‬ ‫مجاب به ماندن می کند و ایران با او دو بازی فروردین ماه را‬ ‫انجام می دهد یا نه هنوز قطعی نیست اما به نظر مذاکرات با‬ ‫کی روش فعال ادامه دار خواهد بــود تا در نهایت یک نقطه‬ ‫ثبات‪ ،‬بحران فعلی را به طور موقت فروبنشاند‪.‬‬ ‫اعتراض پرسپولیس به فدراسیون فوتبال‬ ‫بعد از جلسه هیات مدیره پرسپولیس اعالم شد باشگاه‬ ‫پرسپولیس به سبب اظهارات اخیر سرمربی تیم ملی نامه ای‬ ‫به فدراسیون نوشته و در این باره توضیحاتی خواسته است‪.‬‬ ‫در شــرایطی که تصور می شــد جنگ بین این دو مربی به‬ ‫پایان رســیده کارلوس کی روش در گفت وگوی تازه دوباره‬ ‫حرف های قبلی خود علیه برانکو را تکــرار کرد تا اعتراض‬ ‫هواداران پرسپولیس را باعث شود‪ .‬هفته گذشته رسانه های‬ ‫اجتماعیهوادارپرسپولیسبااعتراضبهمصاحبهکی روش‬ ‫از مصاحبه اخیر او ابراز ناراحتی کردند‪.‬‬ ‫در همیــن راســتا باشــگاه پرســپولیس نامــه ای به‬ ‫فدراســیون فوتبال نوشــت و بابت این مصاحبــه جدید از‬ ‫مدیران فدراسیون توضیح خواست‪.‬‬ ‫فدراسیون ازبکستان پیگیر استعفای کی روش!‬ ‫واکنش فدراسیون فوتبال نسبت به کی روش‬ ‫پسازجنگوجدال هایفراوانامافدراسیونفوتبال‬ ‫همان کاری را انجــام داد که همه پیش بینــی می کردند‪.‬‬ ‫رفتاری منفعالنه و سکوت؛ ان هم در قبال مربی تندمزاجی‬ ‫که از همین حاال هشدار داده اگر تیم ملی به جام جهانی نرود‬ ‫ابدا خودش مقصر نیست‪ .‬با این حال فدراسیون فوتبال بار‬ ‫دیگر تاکید کرد با اســتعفای ســرمربی تیم ملی تحت هیچ‬ ‫شرایطی موافقت نخواهد کرد‪.‬‬ ‫در پی اتفاقات یکی‪ ،‬دو هفته گذشته پیرامون اردوی‬ ‫اماده ســازی تیم ملی در امــارات و انتقاداتی کــه از جانب‬ ‫مربیان باشــگاهی به خصوص برانکــو ایوانکوویچ صورت‬ ‫گرفت کارلوس کی روش با پایان دادن به اردوی ملی پوشان‬ ‫از سمت خود استعفا داد تا برای سومین بار در این چند سال‬ ‫این گونه به تیم ملی و طرفدارانش شوک وارد کند‪.‬‬ ‫علی کفاشــیان‪ ،‬نایب رئیس اول فدراسیون با تاکید‬ ‫بر اینکه تحت هیچ شــرایطی با استعفای سرمربی پرتغالی‬ ‫موافقت نمی شــود‪ ،‬گفت‪« :‬ما در هیات رئیسه فدراسیون‬ ‫به هیچ وجه موافق استعفای کی روش نیستیم و خواهش‬ ‫کردیم که او به کارش ادامه بدهد و باید نازش را هم بخریم!» ‬ ‫کفاشیان که خود بانی حضور کارلوس در ایران شد صراحتا‬ ‫اعالم کرد برای ماندن این مربی هرگاه الزم باشد ناز او را نیز‬ ‫خواهند خرید تا به این ترتیب حســاب کار دست منتقدان‬ ‫کی روش بیاید‪.‬‬ ‫اما واکنش فدراسیون نسبت به مخالفان کی روش نیز‬ ‫در نوع خود دردناک و قابل تامل است‪ .‬انجا که مهدی تاج‬ ‫به جای پاسخ منطقی دادن به انتقادهای امیر حاج رضایی‬ ‫که این روزها یکی از مخالفان کی روش محسوب می شود‬ ‫تهمت را برگزید و با اشاره به کدها و نشانه هایی غیر مستقیم‬ ‫حاج رضایی را متهم به فساد مالی کرد! واکنشی باور نکردنی‬ ‫ان هم از ســوی فدراســیونی که تا جایی که توانسته برابر‬ ‫اتهام های زننده کی روش نســبت به مخالفانش ســکوت‬ ‫پیشه کرده است‪ .‬این واکنش فدراسیون اما بی پاسخ نماند‪.‬‬ ‫پیشکســوت فوتبــال کشــورمان در واکنــش بــه‬ ‫تهمت های رئیــس فدراســیون فوتبــال دو خط شــعر از‬ ‫خواجوی کرمانی برای مهدی تاج پیامک فرستاد‪.‬‬ ‫امیــر حاج رضایی در خصوص اینکه چرا فدراســیون‬ ‫فوتبــال در قبــال اختــاف کارلــوس کــی روش و برانکو‬ ‫ایوانکوویچ‪ ،‬ســرمربی پرســپولیس را به کمیته انضباطی‬ ‫احضارکرد‪،‬امادربرابرسرمربیتیم ملیواکنشینشاننداد‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬بهتر است طرفین ماجرا در این رابطه توضیح دهند‪.‬‬ ‫اگر قرار باشد برای یک نفر طور دیگری رفتار کنند‪ ،‬اما طرف‬ ‫دیگر از محبت های فدراسیون برخوردار باشد‪ ،‬بی عدالتی‬ ‫اســت‪ .‬بی عدالتی هم در فوتبال بیداد می کند‪ .‬بهتر است‬ ‫از فدراسیون بپرســید که چرا دوگانه رفتار کرده و طرفین را‬ ‫به یک اندازه استیضاح نمی کند‪ .‬این رفتار هم مانند خیلی‬ ‫چیزهای دیگر در فوتبال ما درست نیست‪».‬‬ ‫وی در مورد بیانیه های اخیر سرمربی پرتغالی تیم ملی‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫اما این پایان جنجال چند هفته ای کی روش نیست‪.‬‬ ‫در حالی که فدراسیون فوتبال واکنش منفعالنه ای نسبت‬ ‫به بیانیه های اخیر کی روش داشته‪ ،‬این فدراسیون فوتبال‬ ‫ازبکســتان اســت که در روزهایی که صدور بیانیه توســط‬ ‫سرمربی تیم ملی به یک عادت تبدیل شده به شدت پیگیر‬ ‫اخبار اختالفات اخیر این مربی با فدراسیون و باشگاه های‬ ‫ایرانی است‪.‬‬ ‫ازبکستان به عنوان یکی از رقیبان اصلی تیم ملی در‬ ‫گروه‪ A‬مقدماتیجام جهانی‪ 2018‬درقارهاسیابه شدتاخبار‬ ‫و حاشیه های اطراف ایران را پیگیری می کند به خصوص‬ ‫در ماجراهای اخیر میان ســرمربی تیم ملی و باشگاه های‬ ‫لیگ برتر بر سر برنامه های اماده سازی تیم ملی که منجر به‬ ‫استعفای دوباره کارلوس کی روش شد‪.‬‬ ‫در شرایطی که در یکی‪ ،‬دو هفته گذشته خبر استعفای‬ ‫کارلوس و بیانیه های متوالی او به سوژه اول اردوی تیم ملی‬ ‫ایران تبدیل شد سایت فدراسیون فوتبال ازبکستان از اغاز‬ ‫این اتفاقات به صورت عجیبی تمام اخبار کارلوس کی روش‬ ‫و فدراسیون فوتبال ایران را پوشش داد و در تحلیل هایی از‬ ‫اوضاع بحرانی در اردوی رقیــب اصلی خود در راه صعود به‬ ‫جام جهانی خبر داد‪ .‬اخرین اقدام سایت فدراسیون فوتبال‬ ‫ازبکستان منتشــر کردن بیانیه ‪ 9‬بندی کی روش پیرامون‬ ‫اختالفاتش با برانکو ایوانکوویچ و روسای فدراسیون فوتبال‬ ‫ایرانوهمچنینتصمیمبهاستعفایشدرصفحهاولبودکه‬ ‫نشان می داد ازبک ها امیدوار به ادامه این بحران و ناارامی ‬ ‫در اردوی تیم ملی ایران صدرنشــین گــروه ‪ A‬در مقدماتی‬ ‫جام جهانیهستندبلکهدردوربرگشتگوی سبقتراازرقیب‬ ‫اصلی خود ربوده و راهی روسیه شوند‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫گفت وگوی کارلوس کی روش با وب سایت ساکرنت‬ ‫اما بخش دیگری از جنگ روانی کی روش علیه برانکو بود؛‬ ‫هم علیه این مربی کروات و هم علیه همه انهایی که به قول‬ ‫خودش قصد دارنــد این مربی کروات را جانشــینش کنند‪.‬‬ ‫مصاحبه تند کی روش از این پس اتش بس توصیه شده از‬ ‫سوی مدیران به وی و سرمربی پرسپولیس است‪.‬‬ ‫دقیقا در کجای کار به کی روش حق می دهم؟‬ ‫نقدی بر برخورد دوگانه ما با سرمربی تیم ملی ‬ ‫یکی کی روش را مهار کند‬ ‫همه باید از این شرایط بترسند‬ ‫‪69‬‬ ‫ورزش‬ ‫کشورمانخاطرنشانکرد‪«:‬اهالیفوتبالمرتبازکی روش‬ ‫انتقاد کردند‪ ،‬ولی چه ســودی داشته اســت؟ کی روش در‬ ‫بیانیه اخیر خود گفته که اگر شکست بخوریم‪ ،‬فدراسیون‬ ‫فوتبالوهیات رئیسهمقصرهستند‪.‬اومرتبتاکتیک هایش‬ ‫را با تاکتیک های جدید سوئیچ می کند‪ .‬کی روش از شرایط‬ ‫نابســامان فوتبال مان اســتفاده کرده و مرتب بیانیه صادر‬ ‫می کند‪ .‬مسئولیت فنی برعهده سرمربی تیم ملی است‪ ،‬اما‬ ‫کی روش با بیانیه های خود توپ را به زمین رقبا می فرستد‪.‬‬ ‫او منتظر است که خدای ناکرده در صورت ناکامی تیم ملی‬ ‫بگوید فالن تاریخ گفته بودم که شکست بخوریم مقصر چه‬ ‫کسانی هستند‪».‬‬ ‫پیشکســوت فوتبال کشــورمان در مــورد اینکه چرا‬ ‫فدراسیون فوتبال برخوردی با کی روش نمی کند‪ ،‬تصریح‬ ‫کرد‪« :‬تنش ایجاد شــده به زیان فوتبال ملی است‪ .‬دیگر‬ ‫عالقه مندنیستمصحبتکنم‪،‬چونهرحرفیرا‪ 10‬بارتکرار‬ ‫نمی کنند‪ .‬کی روش گفته بود در اتش او و برانکو ســرمربی‬ ‫پرسپولیس می ســوزد‪ ،‬در صورتی که نه شما می سوزید نه‬ ‫برانکو‪ ،‬بلکه فوتبال ما در اتش می سوزد‪ .‬شما دستمزدتان‬ ‫را می گیرید و فردا روزی می روید و ما می مانیم و این فوتبال‬ ‫زخم خورده‪».‬‬ ‫حاج رضایی در واکنش بــه اظهارات مهدی تاج مبنی‬ ‫بر اینکه «کسی از کی روش انتقاد کرده که پول های الوده‬ ‫به خانه اش برده است» و ظاهرا منظور رئیس فدراسیون او‬ ‫بوده‪ ،‬گفت‪« :‬پس از اظهارت تاج‪ ،‬به ایشــان دو خط شعر‬ ‫خواجوی کرمانی پیامک کردم و والســام‪ .‬جای تاســف‬ ‫دارد که اگر یــک منتقد به غلط هم انتقــاد کند‪ ،‬با تهمت و‬ ‫افترا پاســخش را بدهند‪ .‬حقارت فوتبال ما اینجا مشخص‬ ‫می شــود‪ 72 .‬ســال از ســنم می گذرد‪ ،‬اگر اباد باشــم که‬ ‫هستم‪ ،‬کسی نمی تواند تخریبم کند و اگر اباد نباشم‪ ،‬کسی‬ ‫نمی تواند ابادم کند‪».‬‬ ‫مربی پیشین تیم ملی افزود‪« :‬ما طور دیگری تریبت‬ ‫شدیم‪ .‬چیزی که تاج گفته کامال بی اهمیت و نشان دهنده‬ ‫ضعف اوست‪ .‬با تهمت نمی توان کاری را پیش برد‪ .‬ایشان‬ ‫فکر کرده که می تواند این گونه پاســخ بدهد‪ .‬این مســاله‬ ‫نشان می دهد که سطح اگاهی او محدود است‪».‬‬ ‫واکنش تاج به بیانیه های تند کی روش‬ ‫ســکوت و محافظــه کاری؛ ایــن واکنش امــا قابل‬ ‫پیش بینی بود‪ .‬تاج طبق معمول ســعی دارد صورت مساله‬ ‫را پاک کنــد و بگوید هیچ اختالفی وجود نــدارد‪ .‬این رفتار‬ ‫رئیس فدراسیون فوتبال بسیار تعجب برانگیز است‪ .‬رئیس‬ ‫فدراســیون فوتبال با تاکید بر اینکه به دنبال ایجاد ارامش‬ ‫در فوتبال اســت‪ ،‬گفته که از این پس با شــدت و حدت با‬ ‫هر رفتار و برخــوردی که باعــث ایجاد تنــش و التهاب در‬ ‫میان هواداران فوتبال شــود برخورد خواهد کرد اما نامی از‬ ‫کی روش نبرده است‪.‬‬ ‫مهدی تاج درباره بیانیه اخیر کارلوس کی روش گفت‪:‬‬ ‫«واقعیت این اســت که نقطه نظرات مــان را به کی روش‬ ‫اعالم کرده ایم و حتما هم در اولین جلسه ای که با او برگزار‬ ‫می کنیم‪ ،‬در مورد جزئیات این موضــوع صحبت خواهیم‬ ‫کرد‪».‬او ادامه داد‪« :‬فدراســیون فوتبال از این پس تعهد‬ ‫دارد که با هر گونه رفتــار غیر حرفه ای کــه باعث تضعیف‬ ‫فوتبال شود برخورد کند‪ .‬قطعا جلوی رفتارهای غیر حرفه ای‬ ‫را خواهیم گرفت‪».‬‬ ‫با کی روش به کجا می رویم؟‬ ‫علیرضا کردی‬ ‫روزنامه نگار ورزشی‬ ‫ورزش‬ ‫‪70‬‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫‪2‬‬ ‫درباره بیانیه های متعدد یک مربی عصبانی‬ ‫بیانیه جدید ســرمربی تیم فوتبال ایران نکات جالب‬ ‫توجهی را به همراه دارد که بررســی انها می تواند به کشف‬ ‫هدف کی روش از انتشار این بیانیه کمک کند‪.‬‬ ‫یادداشــت جدید کارلوس کی روش در حالی منتشر‬ ‫شــد که مدیران فوتبال امیــدوار بودند از تنــش میان او و‬ ‫اهالی فوتبال ایران کاسته شود اما به نظر می رسد کی روش‬ ‫همچنان بر مواضع خود پا فشاری دارد‪.‬‬ ‫این بیانیه چند نکته جالب توجه در دل خود جای داده‬ ‫که بررسی انها اهمیت زیادی دارد‪:‬‬ ‫نکته اول‪ :‬سرمربی تیم ملی فوتبال ایران در بیانیه‬ ‫جدید خود به این موضوع اشــاره کرده که با لغو اردوها‪،‬‬ ‫مسئولیت نتیجه نگرفتن احتمالی تیم ملی فوتبال ایران‬ ‫با فدراســیون فوتبال و مســئوالن ان اســت و سرمربی‬ ‫تیم ملــی هیچ مســئولیتی در قبــال ان نــدارد‪ .‬صحبتی‬ ‫شبیه انچه برانکو پس از برگزاری اردوی تیم ملی بر زبان‬ ‫اورد و بیش از انکه اســتدالل منطقی داشته باشد‪ ،‬بوی‬ ‫لجبازی می دهد‪.‬‬ ‫نکتــه دوم‪ :‬موضوعی که کــی روش بــه ان تاکید‬ ‫دارد‪ ،‬لغو برنامه ها‪ ،‬نیمه کاره ماندن یک اردوی پیش بینی‬ ‫نشــده انهم برای هفت بازیکن اســت‪ .‬تیم ملی باید سوم‬ ‫فروردین مــاه در دوحــه برابر تیم ملــی قطر قــرار بگیرد و‬ ‫بر اســاس برنامه از پیش اعالم شــده باتوجه بــه برگزاری‬ ‫فشرده بازی های لیگ و جام باشگاه های اسیا در ‪ 23‬و ‪24‬‬ ‫اسفندماه‪ ،‬تیم ملی برنامه طوالنی مدتی پیش از این نیز در‬ ‫دستورکار خود نداشت و قرار بود اردوی تیم ملی از ‪ 27‬اسفند‬ ‫اغاز شود که هنوز این شانس وجود دارد و در ان زمان کسی‬ ‫بابت اردو به کی روش انتقادی نخواهد کرد‪.‬‬ ‫نکته ســوم‪ :‬در حالیکه حریفان تیم ملی با برگزاری‬ ‫اردوهای کوتاه مــدت مطابق بــا تقویم فیفــا برابر ایران‬ ‫قرار می گرفتند‪ ،‬شــاگردان کی روش برای هر بازی زمان‬ ‫زیــادی در اختیــار داشــتند‪.‬حاال اگر ســرمربی تیم ملی‬ ‫تصمیم داشته باشد تا پیش از برگزاری بازی با قطر اردویی‬ ‫مطابــق برنامه فیفــا برگزار کند‪ ،‬در شــرایطی مســاوی با‬ ‫دیگر حریفان بــه میدان خواهد رفت و کــی روش ازمونی‬ ‫جدید را تجربه خواهد کرد‪ .‬ســرمربی تیم ملی در این‬ ‫بیانیه در بنــد شــماره ‪ 7‬اورده اســت؛ «از حاال به‬ ‫بعد‪ ،‬برخالف ســایر تیم هایی که برای رسیدن به‬ ‫جام جهانی تــاش می کنند‪ ،‬تیم ملــی ایران به‬ ‫تمرین و بازی در تاریخ ها‪ ،‬استانداردها و ضوابط‬ ‫فیفا محدود است‪ » .‬این صحبت او در حالی بیان‬ ‫می شود که تیم هایی مانند کره جنوبی که همواره‬ ‫فوتبــال ایران خــود را با ان مقایســه‬ ‫کرده یا ژاپــن و اســترالیا که در‬ ‫ســطح قاره ســطحی متفاوت‬ ‫از دیگــران دارنــد بر خالف‬ ‫تیم ملی فوتبال ایران همواره‬ ‫در چارچوب تقویم فیفا گام‬ ‫برداشته اند‪.‬‬ ‫نکتــه چهــارم‪:‬‬ ‫اســتعفای کــی روش‬ ‫پذیرفتــه نشــده و اقای‬ ‫وی تاکید کرد‪« :‬یکی از وظایف فدراســیون فوتبال‬ ‫حمایت از تمامی ارکان فوتبال اســت ولی مسلما تیم ملی‬ ‫اولویت منطقی ما محسوب می شود‪».‬‬ ‫رئیس فدراسیون فوتبال اظهار کرد‪« :‬در حال حاضر‬ ‫هیچ اختالفی بین باشگاه ها و فدراسیون فوتبال و مجموعه‬ ‫تیم ملی نیســت‪ .‬فدراســیون فوتبال متعهد است که تمام‬ ‫اردوهای برنامه ریزی تیم ملی را که مدیران باشگاه ها بر سر‬ ‫ان با هم توافق داشــته اند را به مرحله اجرا بگذارند‪ .‬در این‬ ‫خصوص هیچ بحثی وجود ندارد و حتما فدراسیون فوتبال‬ ‫طبق برنامه ریزی انجام شده برنامه های تنظیم شده تیم ملی‬ ‫را مطابق برنامه انجام شده پیش خواهد برد‪».‬‬ ‫تاج با اشــاره به افزایش بیانیه ها در فضای فوتبال که‬ ‫باعث ایجاد تنش می شود تاکید کرد‪« :‬ما متعهد هستیم که‬ ‫فوتبال را با ارامش اداره کنیم‪ .‬تاکنون به موضوع بیانیه ها‬ ‫و اختالف نظرها ورود نکرده ایم امــا از این پس به صورت‬ ‫جدی به این موضوع ورود خواهیــم کرد و اجازه نمی دهیم‬ ‫که افراد در هر رده و مقامی با شــایعه و بیانیه هواداران را از‬ ‫فوتبالدلسردکنند‪.‬جلویاینرفتارراازهردوطرفخواهیم‬ ‫گرفت‪».‬رئیس فدراســیون فوتبال همچنین در پاســخ به‬ ‫سوالی درباره اینکه گفته شده کارلوس کی روش استعفای‬ ‫کتبی بدون امضا به فدراســیون ارائه کرده اســت‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«کی روش استعفای مکتوب امضا شده به فدراسیون داده‬ ‫است و مباحث اخیر در مورد این موضوع صحت ندارد‪».‬‬ ‫باید دید بــازی کی روش با فدراســیون فوتبال تا کجا‬ ‫ادامه دارد و البته رئیس محافظه کار فدراسیون فوتبال چه‬ ‫زمانی قرار است وعده خود یعنی ایجاد ارامش در فوتبال را‬ ‫محقق کند؟‬ ‫سرمربی کارش را در ایران ادامه می دهد‪ .‬سرمربی تیم ملی‬ ‫ایران خوشــحال اســت که به دلیل «اعتمــاد و اطمینان‬ ‫از تعهد شــخصی و حرفــه ای و مهارت» یــا «صداقت و‬ ‫تعهد کامــل» با این اســتعفا مخالفت شــده‪ .‬این شــبیه‬ ‫پیش بینی های بعد از اعالم خبر اخرین استعفاست ؛ اینکه‬ ‫در ایران کسی این تهدید به کناره گیری را جدی نگرفت‪.‬‬ ‫نکتــه پنجم‪ :‬با وجود ســکوت برانکــو ایوانکوویچ‬ ‫کی روش در سومین حمله متوالی علیه سرمربی پرسپولیس‬ ‫حرف می زند‪ .‬ما انقدر بدبین نیســتیم که فکــر کنیم این‬ ‫حربه ای بــرای به هــم زدن تمرکز و زیر فشــار گذاشــتن‬ ‫برانکوست‪ ،‬اما دیگران چطور؟ هواداران پرسپولیس فعال‬ ‫روزبه روز بیشتر علیه تیم ملی و کی روش موضع می گیرند‪.‬‬ ‫نکته ششم‪ :‬کی روش اشــاره نکرده که تا کی کنار‬ ‫فوتبال ایران و مشــکالت حل نشــده اش خواهــد ماند‪.‬‬ ‫فوتبالی که همچنان بالشــک دور جدیــد بازی های‬ ‫مقدماتی را با مشــکل زمین‪ ،‬اتوبوس‪ ،‬دســتمزد‬ ‫و‪ ...‬اغاز می کند امــا هدایت تیم ملــی ان نیز‬ ‫وسوسه ای غیرقابل چشم پوشی است‪.‬‬ ‫نکته هفتــم‪ :‬تیم ملی ایــران با هدایت‬ ‫فوق العــاده کــی روش خــود را بــه شــرایط‬ ‫صدرنشــینی در دوررفــت مرحلــه مقدماتــی‬ ‫جام جهانی رســانده اســت‪ .‬امــا بیانیه‬ ‫اخیر ناامیدمان می کند چرا که‬ ‫سلب مسئولیت از نتایج اینده‬ ‫نکته ای ا ســت بی ســابقه‬ ‫در بین همــه مربیان ملی‬ ‫جهان‪ .‬بــا کــی روش به‬ ‫کجا خواهیم رفت؟ شاید‬ ‫این سوال را باید مدیران‬ ‫فوتبــال پاســخ بدهند نه‬ ‫خود کی روش‪.‬‬ ‫دقیقا درکجایکار بهکی روش حق می دهم؟‬ ‫نقدی بر برخورد دوگانه ما با سرمربی تیم ملی ‬ ‫جالل چراغپور‬ ‫‪3‬‬ ‫کارشناس فوتبال‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫نمی خواهم بگویم سبک کی روش به روز است یا از تعریف و‬ ‫تمجیدهایی که پایه ندارد استفاده کنم اما با اطمینان به شما‬ ‫می گویمکهکی روشبهتیم ملیماسبکبازیداد‪.‬اینمربی‬ ‫به تیم ملی ما استایل داد‪ .‬چیزی که نداشتیم‪ .‬نه با بالژویچ‪،‬‬ ‫نهبامربیانایرانیونهباهمیناقایبرانکوتیم ملیمااستایل‬ ‫نداشت‪ .‬اما با کی روش دارد‪ .‬چون او به تیمش سبک بازی‬ ‫اموخت‪ .‬از این گذشــته تیم ملی را به جام جهانی برد‪ .‬اینکه‬ ‫از جام جهانی با یک امتیاز برگشــت یک بحث است و اینکه‬ ‫در جام جهانی چگونه دیده شدیم هم یک بحث دیگر‪ .‬ما به‬ ‫ارژانتینباختیماماانباختهمه مانراخوشحالکرد‪.‬چون‬ ‫تیم ملی ما بسیار حرفه ای و فنی ظاهر شد‪ .‬االن هم عالقه‬ ‫داردتیم ملیرابرایدومینباربهجام جهانیببرد‪.‬کافیاست‬ ‫از قطر و سوریه و چین بهتر باشیم اما فوتبال بازی اشتباهات‬ ‫است‪ .‬بازی روانی است و نیاز به تفکر دارد‪ .‬این فوتبال این‬ ‫روزها به گواردیوال رحــم نمی کند‪ .‬همان طور که به خیلی از‬ ‫مربیان بزرگ دنیا رحم نکرده و روی نامهربانش را نشان داده‬ ‫است‪.‬اینلبهتیغراکی روشبهخوبیدیدهاست‪.‬می داندکه‬ ‫ممکناستابرویحرفه ای اشبهمخاطرهبیفتد‪.‬بنابراینما‬ ‫درموردکی روشتاجاییکهبهمسائلفنیاومربوطمی شود‬ ‫به خوبی می دانیم که او به فوتبال ایران خدمت کرده است‪.‬‬ ‫اوسبکدفاعوحملهرابرایفوتبالایرانتعریفکردهاست‪.‬‬ ‫تیم ملی را جوان کرده است‪ .‬چند نسل از بازیکنان با کیفیت‬ ‫را به فوتبال ایران معرفی و کشف کرده است‪ .‬بازیکنانی که‬ ‫شایداگرمربیدیگریبهجایکی روشاصالانهارانمی دید‪.‬‬ ‫این قدر این ندیدن و کشــف نکردن ادامــه پیدا می کرد که‬ ‫این بازیکنان سن فوتبالی شان می گذشــت و هیچ وقت به‬ ‫تیم ملیراهنمی یافتند‪.‬پسکی روشستاره هایخوبیبرای‬ ‫تیم ملی فوتبال ما ساخت‪ .‬او تیمی ســاخته که با کمترین‬ ‫ضربه خطرناک ترین تیم اسیا ســت‪ .‬البته از تیم کی روش‬ ‫خطرناک تر هم داشــته ایم اما تیم ملی ما بسیار حرفه ای و‬ ‫زیرکبازیمی کند‪ .‬باهمهاینهامشکلمابارفتارهایاو ست‪.‬‬ ‫باید این واقعیت را بپذیریم که ایشــان از زمان جوانی شان‬ ‫عصبانی بودند‪ .‬انگیختگی بیش از حد داشــتند‪ .‬از همان‬ ‫سال ها که در منچستر کنار فرگوســن بود تا کنون‪ .‬خیلی از‬ ‫مواقع رفتارهایی نشــان داده که ما با خودمان گفتیم کاش‬ ‫مربی که نشــان ســرمربیگری تیم ملی مملکت من را روی‬ ‫ســینه اش دارد‪ ،‬چنین حرکاتی از خود نشــان ندهد ‪ ،‬با داور‬ ‫درگیر نشود‪ ،‬با حریف درگیر نشود‪ .‬یقه اش را ان طور باز نکند‬ ‫و زنجیر طال از گردنش اویزان نکند‪ .‬اما به نظر من برخورد ما‬ ‫باکی روشدراینزمینهسلیقه ایاست‪.‬ممکناستعده ای‬ ‫این رفتارها را جور دیگری نگاه کنند‪ .‬مثال بگویند کی روش‬ ‫اگر بــا مربی حریف یا داور درگیر می شــود‬ ‫اتفاقا تعصبش نســبت به تیم ملی را نشان‬ ‫می دهــد و کار خوبی هم انجــام می دهد‪.‬‬ ‫می بینید؟تفاوتدرسلیقه هاکارماراسخت‬ ‫می کند‪ .‬اما در مورد بیانیه اخیر کی روش که‬ ‫گفتهاستاگرتیم ملیبهجام جهانیصعود‬ ‫نکند‪ ،‬فدراسیون فوتبال مقصر است‪ .‬من‬ ‫این حرف را غیرمنطقــی نمی دانم‪ .‬ما یک‬ ‫مغز اســتخدام کرده ایم و بــه او گفته ایم‬ ‫تیم ملی ما را به جام جهانی ببر‪ .‬او هم برنامه‬ ‫عملــی اش را بــرای انجام این کار نشــان‬ ‫داده اســت‪ .‬یعنی هم داشته های خودش‬ ‫را در نظر گرفته و هم داشــته های تیم ملی‬ ‫ایران را‪ .‬بنابراین خواســته هایش را مطرح‬ ‫کرده است‪ .‬وقتی در شــروع راه برنامه این‬ ‫مربی را تایید کرده ایم و به او قول همکاری‬ ‫داده ایم حاال نمی توانیــم در میانه راه زیر‬ ‫قول و قرارمان بزنیم و بگوییم تو باید بخشی‬ ‫از فرمولت را نادیده بگیری‪ .‬چون اگر با او‬ ‫چنین برخوردی کنیم بالطبع او نیز حق دارد‬ ‫در دفاع از خودش و حیثیت حرفه ای اش بگوید مســئولیت‬ ‫صعود نکردن تیم ملی با خودتان‪ .‬مثل این اســت که دکتر‬ ‫به شما بگوید چربی برای گلودرد شما اصال خوب نیست و تا‬ ‫‪ 10‬روز نباید غذاهای چرب بخورید اما شما بگویید من از روز‬ ‫ششم غذاهای چرب مصرف می کنم اما در عین حال توقع‬ ‫دارید که نسخه ان دکتر درد گلوی شما را متوقف کند؛ واضح‬ ‫است که نمی توانیم غیرمنطقی برخورد کنیم‪ .‬چون دکتر هم‬ ‫به ما خواهد گفت مسئولیت خوب نشدن تان با خودتان‪ .‬در‬ ‫پایان مایلم بگویم که با کی روش کمی نامهربان شده ایم‪.‬‬ ‫انگار تاریخ بــرای ما مرتب تکرار می شــود‪ .‬مربی که هفت‬ ‫سال او را به بت افکار عمومی تبدیل کرده ایم را می خواهیم‬ ‫بشکنیم‪ .‬نه بت شــدنش کار درســتی بود و نه برخوردی که‬ ‫امروز با او داریم‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫برای تحلیــل اتفاقات اخیــر باید به ســه ایتم خاص‬ ‫باید توجه کنیــم؛ فاکتور اول تیم ملی ‪ .‬بــه نظر من همه ما‬ ‫می پذیریم که تیم ملی بر هــر مورد یا موضــوع دیگری در‬ ‫فوتبال ایران برتری دارد‪ .‬مساله دوم باشگاه ها ست که البته‬ ‫باید بگویم مسابقات باشگاهی با اهداف خاصی در تمام دنیا‬ ‫برگزار می شــود؛ به عنوان مثال مــردم از طریق این فوتبال‬ ‫اوقات فراغت خودشان را ســپری می کنند و رسانه ها نیز در‬ ‫این باره مطالب و نقدهایی منتشر می کنند و در درجه بعدی‬ ‫باید این فوتبال را اساسا صنعت مدرن بنامیم که به طور کلی‬ ‫فضای اقتصادی خاصی حول این قضیه به وجود می اید‪.‬‬ ‫اما ایتم سوم؛ فدراسیون فوتبال‪ .‬جایی که قرار است میان‬ ‫باشــگاه ها و تیم ملی نقش میانجی را بازی کند‪ .‬یعنی میانه‬ ‫میدان را بگیرد و اجازه ندهد که حاشــیه ها به فوتبال ایران‬ ‫اسیب برساند‪ .‬این روزها که انتقاد از کی روش شدت گرفته‬ ‫استنبایداحساساتیبرخوردکنیم‪.‬نبایدباخودمانفکرکنیم‬ ‫چون حاال تب ضد کی روش در جامعه بــاال رفته ما هم باید‬ ‫سهمی دراینحاشیه هاداشتهباشیم‪.‬بهعقیدهمنمی توانیم‬ ‫سرمربیتیم ملیرانقدکنیمامابهشرطانکهبدانیمکی روش‬ ‫را برای چه می خواهیم؟ انچه امروز باعث‬ ‫شدهخیلی هانسبتبهکی روشناامیدشوند‬ ‫این است که احســاس می کنند او حیثیت‬ ‫ملیمارادرنظرنمی گیرد‪.‬مامی خواهیمبه‬ ‫جام جهانی برویم که احساس غرور کنیم‪.‬‬ ‫می خواهیم باور کنیم که یک ســر و گردن‬ ‫از اسیا باالتر رفته ایم و همان تیم خطرناکی‬ ‫هستیمکههمهازمامی ترسند‪.‬می خواهیم‬ ‫بهخودمانوتیم ملیوفراترازاینهابهملیت‬ ‫خودمان افتخار کنیم‪ .‬حال انکه یک مربی‬ ‫عصبانی خیلی راحت بــا بیانیه هایش به ما‬ ‫نشــانه های دیگری می دهد‪ ،‬ما را نگران‬ ‫می کنــد‪ .‬مــدام بزرگ بودنش را همــراه با‬ ‫اشفتگی اوضاع فوتبال ما به رخ می کشد‪.‬‬ ‫بنابراین مــا دچار تردید می شــویم‪ .‬اما من‬ ‫به شخصه در همین شــرایط هم به خودم‬ ‫اجازه نمی دهم که نسخه رفتن کی روش از‬ ‫تیم ملی را بپیچم و بگویم او باید از تیم ملی‬ ‫برود‪ .‬یادمان نرود کــه وقتی تیم ملی ما به‬ ‫میدان می رود در واقع این هویت ما ســت‬ ‫که خود را در مستطیل سبز به دنیا نشان می دهد‪ .‬اگر خوب‬ ‫باشیم ‪ ،‬اگر با کیفیت باشیم ‪ ،‬اگر با اخالق باشیم ؛ همه این‬ ‫اگرها نشان می دهد که تیم ملی چقدر اهمیت دارد‪ .‬باخت‬ ‫این تیم باخت بیش از ‪ 70‬میلیون ایرانی است و پیروزی اش‬ ‫غرور ملی‪ .‬از سویی دیگر باشگاه ها خوراک هفتگی مردم را‬ ‫تعیینمی کنند‪.‬مردمباتیم هایمحبوب شانشادوغمگین‬ ‫می شــوند و زندگی می کنند‪ .‬بنابراین مــا می دانیم که مردم‬ ‫هم تیم ملی را دوســت دارند هم باشــگاه مورد عالقه شان‬ ‫را‪ .‬نمی توانند یکــی را انتخاب کنند‪ .‬به همیــن اندازه باید‬ ‫به فدراســیون فوتبال حق بدهیم که تنها یک طرف ماجرا‬ ‫را انتخاب نکند‪ .‬من از همه انهایی کــه این روزها تنها یک‬ ‫طرف قضیه را نگاه می کنند خواهش می کنم که با خودشان‬ ‫خلوت کنند و بعد صادقانه به این سوال فکر کنند که اگر به‬ ‫جای فدراســیون فوتبال بودند کدام طرف قضیه را حمایت‬ ‫می کردند؟ اگر صرفا از تیم ملی حمایت کنم‪ ،‬باشگاهی که‬ ‫صدر جدول است و برای رســیدن به قهرمانی خیلی زحمت‬ ‫کشــیده اســت‪ ،‬متضرر می شــود و اگر تنها به باشگاه فکر‬ ‫کنم‪ ،‬تکلیف پاســخگویی ام به یک ملت که دوســت دارند‬ ‫تیم ملی شان را در جام جهانی ببینند چه خواهد شد؟ نمی شود‬ ‫صرفا به یک طرف ماجرا نگاه کرد‪ .‬اگر من رئیس فداسیون‬ ‫فوتبال بودم قطعا به خــودم اجازه نمی دادم به دلیل فشــار‬ ‫هواداران یک تیم‪ ،‬تیم ملی را نادیده بگیرم اما رفتار کی روش‬ ‫چه می شود؟ این سوالی است که داستان فدراسیون فوتبال‬ ‫ما و کی روش را پیچیده تر کرده است‪ .‬یعنی ما باید بنشینیم‬ ‫و دربــاره رفتار فــردی کــی روش بحث کنیــم‪ .‬بپذیریم که‬ ‫شخصیت فنی او را باید از شــخصیت غیرفنی او جدا کنیم‪.‬‬ ‫کی روش ‪ 7‬سال اســت که در فوتبال ایران است‪ .‬او بالطبع‬ ‫احساس سهم می کند‪ .‬احساس می کند برای فوتبال ایران‬ ‫کاری انجام داده که باید قدرش را بدانیــم‪ .‬به نظر من او در‬ ‫‪ 7‬ســال اخیر از لحاظ فنی کاری با تیم ملی انجــام داده که‬ ‫حتی باشگاه های ما هم از سبک او تاثیر گرفته اند‪ .‬به عنوان‬ ‫مثال قهرمان لیگ سال گذشته فوتبال ایران یعنی استقالل‬ ‫خوزســتان از لحاظ فنی شباهت های بســیاری به تیم ملی‬ ‫داشت‪ .‬می خواهم بگویم کی روش اتفاقا به عقیده موافقان‬ ‫و مخالفانش چیزهایــی را از لحاظ فنی بــه تیم ملی اضافه‬ ‫کرده است‪ .‬نمی خواهم بگویم فوتبال تیم ملی مدرن است‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪71‬‬ ‫ورزش‬ ‫احسان احمدیان‬ ‫روزنامه نگار ورزشی‬ ‫یکیکی روش را مهارکند‬ ‫همه باید از این شرایط بترسند‬ ‫‪4‬‬ ‫تیم ملی فوتبال ایران درحالی بایــد فروردین با قطر‬ ‫دیدار کنــد که مرد پرتغالــی با صدور بیانیه های ســریالی‬ ‫ارامش را از خــودش و فوتبال گرفتــه و ظاهرا قصد کوتاه‬ ‫امدن هم ندارد‪ .‬بیایید ببینیم کارلوس کی روش ســرمربی‬ ‫تیم ملی ایران بدون بحث و دعوا با فدراســیون و برانکو و‬ ‫بدون استعفا دادن چه می گوید و حرف حسابش چیست؟‬ ‫او می گوید‪« :‬چین‪ ،‬مقابل تیم ملی کرواســی بازی کرده‬ ‫است‪ .‬همان زمانی که اردوی تمرینی تیم ملی ایران به هم‬ ‫ریخت‪ ،‬کرواســی به چین کمک کرد تا برای بازی مقابل‬ ‫ایران و برنده شدن در این بازی بهتر اماده شود‪ .‬فوق العاده‬ ‫اســت! حرفه ای گری رقبای ما موضوع جدیدی برای ما‬ ‫نیســت‪ .‬چین پیش از این مقابل ایســلند هــم بازی کرده‬ ‫است‪ .‬در همین زمان‪ ،‬یعنی خارج از تقویم فیفا‪ ،‬ازبکستان‬ ‫مقابل گرجستان و ارمنستان به میدان خواهد رفت‪ .‬قطر‬ ‫هم انجــام یک بازی دوســتانه مقابل مولــداوی را اعالم‬ ‫کرده اســت‪ .‬اما در ایران مقامات ورزشی ما قدرت به اجرا‬ ‫دراوردن فاز سوم برنامه امادگی تیم ملی در راه جام جهانی‬ ‫را ندارند‪ .‬واقعیت کامال روشن است‪ .‬رقبای ما یک برنامه‬ ‫حرفه ای را برای امادگی خــود در راه رقابت های انتخابی‬ ‫جام جهانی ‪ ۲۰۱۸‬انتخاب کرده اند اما فدراســیون ایران‬ ‫تصمیم گرفت در مسیر مخالف این راه قدم بردارد‪ ».‬برای‬ ‫ورود به عرصه ملی شاید باید درســت تر نگاه کنیم‪ ،‬بدون‬ ‫توجه به حاشیه ها و هیاهوها و دعواهای موجود‪.‬‬ ‫اشــتباهات در تصمیم های ما انجا رقم می خورد که‬ ‫می رویم وسط گود و خودمان جزو طرفین دعوا می شویم‬ ‫و یک طرف را می گیریم و حاضر هم نیســتیم حرف های‬ ‫طرف مقابل را بشنویم اما اگر بتوانیم روزی هیاهو را مثل‬ ‫برفک های تلویزیون هــای قدیمی حــذف کنیم و اصل‬ ‫تصویر را ببینیم شاید بهتر بتوانیم تصمیم سازی کنیم‪.‬‬ ‫م ترســیده بود ؛ پیش‬ ‫این ســرمربی یک بــار دیگر ه ‬ ‫از بازی با سوریه در ان ورزشــگاه عجیب و باران جادویی ‪.‬‬ ‫ن ترس و ان صــورت اصالح نکــرده را دیدیم که‬ ‫نتیجــه ا ‬ ‫تیم ملی مقابل ضعیف ترین تیم گروه متوقف شد در حالیکه‬ ‫بزرگان گروه را از پیش پا برداشته بود‪ .‬ان روزها اردوی تایلند‬ ‫کی روش به دلیل فوت پادشاه ان کشور لغو شده بود و نتیجه‬ ‫را دیدیم‪ .‬حاال دوباره کی روش نگران است‪ ،‬بیانیه می دهد‪،‬‬ ‫اماده ســازی تیمش را مقایســه می کند‪ ،‬در این مقایســه‬ ‫شکسترامی بیند‪.‬اردویارمنستانشراازبینرفتهمی بیند‪،‬‬ ‫اردوی تایلند را هــم ایضــا‪ ،‬اردوی اماراتــش را هم به جز‬ ‫اعصاب خرابی بدون دستا ورد می بیند‪ .‬بازی با عراقش را لغو‬ ‫شده می بیند و همینطور بازی با مراکش را‪ .‬کی روش ترسیده‬ ‫ و ما وقتی کی روش می ترسد باید بترسیم چون او یک مربی‬ ‫بین المللی اســت و می داند هیچ تیمی در دنیا با به خدمت‬ ‫گرفتن یک مربــی نمی تواند موفق شــود‪ ،‬بلکه موفقیت‬ ‫مجموعه ای اســت از امکانــات‪ ،‬برنامه ریــزی‪ ،‬تحقیق و‬ ‫مطالعه و تالش و البته حمایــت از یکدیگر‪ .‬کی روش حاال‬ ‫تقریبا همه این عوامل را روی هوا می بیند و مقایســه اش با‬ ‫دیگر حریفان را درک می کند‪ .‬او قصد داشت در این شش‬ ‫ماه و ان ســه اردوی لغو شــده موج ســوم تیم ملی ایران را‬ ‫با جوانترها برای جام جهانی بســازد امــا همه برنامه هایش‬ ‫روی هوا رفت و حاال باید حتی نگران بازی با قطر هم باشد‪،‬‬ ‫همینطور چین و کره و‪ ...‬فوتبال یک مجموعه است‪ ،‬یک‬ ‫زندگی است باید برای رشد در ان همه جانبه کوشید و برای‬ ‫موفقیت صرف استخدام یک کی روش کافی نیست‪ .‬با این‬ ‫حال این مرد پرتغالی خودش هم تیم ملی را به خطر انداخته‬ ‫است‪ .‬او یا در ایران نیست یا هر وقت هم که هست مشغول‬ ‫مصاحبه علیه دیگران و صادر کردن بیانیه است‪ .‬درحالی‬ ‫که برانکو ســکوت کرده و نمی خواهد ماجرای درگیری ها‬ ‫و مشــاجره ها را ادامه دهد‪ ،‬کی روش قصد ندارد این ماجرا‬ ‫را خاتمه دهد و مدام بیانیه صادر می کند‪ .‬بیشــتر از همه او‬ ‫وضعیت تیم ملی را به خطر انداخته است‪ .‬مشخص نیست‬ ‫با این وضعیت ایا تمرکز کی روش معطوف به تیم ملی است‬ ‫یا گزینه های جایگزینش؟‬ ‫قبل از کی روش هم به جام جهانی رفته ایم‬ ‫نگاه از باال به پایین کی روش نسبت به فوتبال ایران دردناک است‬ ‫مهدی پاشازاده‬ ‫ورزش‬ ‫‪72‬‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫‪5‬‬ ‫مربی فوتبال‬ ‫منتقــدان کــی روش دو دســته اند‪ .‬موافقانــش و‬ ‫مخالفانش‪ ،‬اما متاسفانه هر دو گروه هم نقد های مثبت و‬ ‫منفی خود را با افراط و تفریط بیان می کنند و من کمتر نقد‬ ‫منصفانه از ســوی هر دو گروه دیــده ام‪ .‬انهایی که موافق‬ ‫کی روش انــد مطالبی را در راســتای حمایــت از او مطرح‬ ‫می کنند که اغراق امیز است و مخالفانش نیز بعضا مغرضانه‬ ‫عملکرد او را به نقد می گذارند‪ .‬من دوســت دارم که جانب‬ ‫انصاف و عدالت را برای نقد کردن کی روش در نظر بگیریم‪.‬‬ ‫من کی روش را از لحاظ فنی بسیار قبول دارم و معتقدم‬ ‫که یکی از با کالس تریــن و صاحب ســبک ترین مربیان‬ ‫دنیاست که حضور او روی نیمکت تیم ملی ایران به این تیم‬ ‫شخصیت داد‪ ،‬اما کی روش ایراداتی هم دارد‪ .‬معتقدم که‬ ‫او از همه پتانســیلش برای اعتالی فوتبال ایران استفاده‬ ‫نکرد‪ .‬کی روش ذائقه فوتبال ایران را شــناخت و بر اساس‬ ‫ان گام برداشــت‪ .‬او متوجه شــد که در فوتبال ایران همه‬ ‫چیز به نتیجه ختم می شــود‪ ،‬بنابراین همین راه را انتخاب‬ ‫کرد اما مــن هم معتقدم که کــی روش نتیجه هم نگرفت‪.‬‬ ‫چون نتایجی که ما با کی روش در جام جهانی و جام ملت ها‬ ‫گرفتیم‪ ،‬قبل از کی روش هم می گرفتیم‪ .‬چه با مربی ایرانی‬ ‫و چه با مربی خارجی‪ .‬پس کی روش نتیجه هم نگرفت‪.‬‬ ‫با همــه اینها من موافــق ادامه همــکاری کی روش‬ ‫با فوتبال ایران هســتم اما مشــروط به اینکه او دیدگاهش‬ ‫را نســبت بــه اهالی فوتبــال ایــران عــوض و در برخی از‬ ‫عملکردهایش نیز تغییراتی ایجاد کند‪.‬‬ ‫یکی از بزرگ تریــن نقد هایی که به کــی روش دارم‬ ‫این اســت که او فوتبال ایــران را زیادی از بــاال به پایین‬ ‫نگاه می کند‪ .‬کی روش فکر می کند در ایران فقط خودش‬ ‫فوتبال را بلد است و فوتبال را می فهمد‪ .‬نگاه از باال به پایین‬ ‫کی روش نسبت به فوتبال ایران دردناک است‪ .‬البته بعضی‬ ‫از اطرافیان کی روش هم به او مشاوره های غلط می دهند‬ ‫و یک ســری جبهه گیری مربیان وطنی علیــه او نیز باعث‬ ‫شده تا دیدگاه او نســبت به فوتبال ایران خراب تر شود اما‬ ‫کی روش برخورد خوبی بــا اهالی فوتبال ایران به خصوص‬ ‫جامعه مربیان ندارد‪ .‬باالخره یــک روز کی روش می رود و‬ ‫من و امثال من برای همیشه در این فوتبال باقی می مانیم‪.‬‬ ‫برای همیــن قطعا ما دلســوز تر از کی روش بــرای فوتبال‬ ‫خودمان هســتیم‪ .‬پس کی روش نباید از بــاال به پایین به‬ ‫مربیان ایران نگاه کند‪.‬‬ ‫کــی روش بایــد بدانــد کــه در ایــن مملکــت هــم‬ ‫فوتبالیست هایی بودند و هستند که برای خودشان جایگاه‬ ‫بین المللــی داشــته و دارنــد و در فوتبــال اروپــا چهــره‬ ‫شناخته شده ای هســتند‪ .‬ما فوتبالیست های خیلی زیادی‬ ‫ت دارند؛ منظورم افرادی مثل‬ ‫داشتیم که در اروپا هم شهر ‬ ‫علی دایی‪ ،‬وحید هاشــمیان‪ ،‬مهدوی کیا‪ ،‬خداداد‪ ،‬کریم‬ ‫باقری و‪ ...‬است‪ .‬پس کی روش نباید از موضع غیرمنطقی‬ ‫به فوتبال و اهالی ان نگاه کند‪.‬‬ ‫موفقیت یک مربی در گرو عملکرد اوست و اینکه چه‬ ‫هدفگذاری کرده باشد و تا چه حد به ان هدفش برسد‪ .‬من‬ ‫فکر می کنم که کی روش در این مدتی که در ایران حضور‬ ‫داشته‪ ،‬مربی موفقی نبوده چون هیچ چیز تازه ای به فوتبال‬ ‫ما اضافه نکرده است‪ .‬اگر فوتبال ایران را به دو بخش قبل‬ ‫از کی روش و بعد از کی روش تقســیم کنیم می بینیم که ما‬ ‫بعد از کی روش نه بهتر از قبل از کــی روش بازی می کنیم‬ ‫و نه بهتر نتیجه می گیریم‪ .‬اضافه کردن دو بازیکن جدید‬ ‫مثال دژاگه و ســردار ازمون در یک بازه زمانی ‪ ۴‬ساله برای‬ ‫مربی ای مثل کی روش اصال امار خوبی تلقی نمی شــود‪.‬‬ ‫مثال شــما فکر می کنید اگر بیگ زاده و منتظری مصدوم‬ ‫نمی شدند و صادقی هم انقدر از شــرایط ارمانی دور نبود‪،‬‬ ‫کی روش یک درصد به پورعلی گنجی بازی می داد؟ اصال‬ ‫همین که این بازیکن را که یک هافبک تخصصی اســت‬ ‫می اورد در پســت دفاع میانی بازی می دهــد یعنی با جبر‪،‬‬ ‫دست به این کار زده نه با اختیار یا همین سردار ازمون که ‬ ‫کاش او را در جام جهانی بازی می داد‪ .‬ما در گذشته مربیانی‬ ‫در سطح تیم ملی داشتیم که بعد از خودشان یک نسل خوب‬ ‫فوتبالی از خود به یادگار گذاشته باشند ‪ ،‬از جمله مایلی کهن‬ ‫و البته برانکو‪ .‬ضمن اینکه مثال برانکو در طول سال هایی‬ ‫که در فوتبال ایران به عنوان سرمربی تیم ملی حضور داشت‬ ‫الاقل از مربیان خوب ایرانی در کنارش استفاده کرد‪ .‬یکی‬ ‫از اثار حضــور برانکو در فوتبال ایــران حداقل همین االن‬ ‫حضور یک ســرمربی موفق مثل حســین فرکی در فوتبال‬ ‫ایران اســت که خودش همیــن االن می تواند یک گزینه‬ ‫خوب برای تیم ملی هم باشد‪.‬‬ ‫به دنبال مهتاب‬ ‫رزمنده ای که رهبر انقالب‪ ،‬او را‬ ‫‪74‬‬ ‫«ســام بر شــهید زنــده دفاع مقــدس‪ ،‬اقــای علی‬ ‫خوش لفظ عزیز و سپاس از نویسنده خوش ذوق و خوش قلم‬ ‫اقایحمیحسام‪».‬دردیداراخیرچندنویسندهبارهبرمعظم‬ ‫انقالب ایشان برای کتاب یکی از این نویسندگان مطلبی را‬ ‫نگاشتند‪،‬کتابیبهنام«وقتیمهتابگمشد»‪،‬روایتزندگی‬ ‫رزمنده ای که حضرت ایت الله خامنه ای در یادداشــت خود‬ ‫او را شــهید زنده نامیدند‪ .‬این اثــر در بردارنده خاطرات علی‬ ‫خوش لفظ‪،‬همرزماحمدمتوسلیاناست‪.‬نویسندهدرایناثر‬ ‫به فراز و فرودهای زندگی خوش لفظ و رابطه او با شهدا که با‬ ‫انهاعقداخوتبستهبود‪،‬می پردازد‪.‬ازاینمنظرکتابحاضر‬ ‫روایتیعاطفیوانسانیازخاطراتیداردکهشهیدخوش لفظ‬ ‫از همراهان و دوستان شــهیدش روایت می کند که از جمله‬ ‫این شهدا‪ ،‬شهید علی محمدی است‪ .‬در البه الی خاطرات‬ ‫وی‪،‬روایت هاینابوناگفته ایازهمرزمانشدیدهمی شود‬ ‫که بخشــی از ان به جاودان یاد احمد متوسلیان اختصاص‬ ‫دارد‪« .‬وقتی مهتاب گم شــد» روایت رزمنده ای است که از‬ ‫دوستان شهیدش جا می ماند و دلیل ان را هم در شهره شدن‬ ‫ می داند‪ ،‬از این رو تمام تالش خــود را به کار می بندد‬ ‫ی به رزمندگان خدمــت کند‪.‬علی خوش‬ ‫تا در گمنام ‬ ‫لفظ‪ ،‬قصه های پرفراز و نشیبی از اغاز جنگ تحمیلی‬ ‫دارد‪ ،‬وقتــی پیش حاج احمد متوســلیان در مریوان‬ ‫می رود‪،‬تنهایکنوجوان‪ 15‬سالهبودهاستودرفتح‬ ‫خرمشهر همراه حاج احمد به عنوان نیروی اطالعات‬ ‫و عملیات برای شناسایی جاده اهواز _ خرمشهر بوده‬ ‫اســت‪ .‬علی خوش لفظ در عملیات های دیگر نظیر‬ ‫عملیاترمضان‪،‬مسلم بن عقیل‪،‬والفجر‪،5‬کربالی‬ ‫‪ 4‬وکربالی‪ 5‬حضورداشتهاستکهنهایتادرعملیات‬ ‫کربالی‪ 5‬تیر به نخاع وی خورده و به شــدت مجروح‬ ‫می شود که االن هم بعد از ‪ 25‬ســال از این واقعه‪ ،‬از‬ ‫اینمجروحیترنجبردهومکررادربیمارستاناست‪.‬‬ ‫ســردار حمید حسام که نویســنده کتاب است‬ ‫درباره علت نام گذاری عنوان این کتاب گفته است‪:‬‬ ‫«انتخاب عنوان این اثر به ایــن مهم بر می گردد که‬ ‫در شب های تاریک انها باید کار شناســایی را انجام‬ ‫می دادند‪.‬یکشبمهتابییکیازدوستانیکهخیلیبهاقای‬ ‫خوش لفظنزدیکبود‪،‬شهید«علیمحمدی»بود‪.‬وقتیکه‬ ‫مهتاب باال می اید در میدان مین توسط دشمن دیده و شهید‬ ‫می شودوعلیخوش لفظنمی تواندپیکرشهیدعلیمحمدی‬ ‫راازجلویعراقی هاازمیدانمینخارجکند‪.‬همزمانمهتاب‬ ‫وجودی اقای خوش لفظ که قهرمان قصه ماســت‪ ،‬همان‬ ‫شهید علی محمدی است که با دمیدن مهتاب گم می شود و‬ ‫از این جهت تا پایان جنگ یک احساس گمشده ای در وجود‬ ‫خوش لفظ وجود دارد که باید به شکلی این فرد را پیدا کند‪ .‬در‬ ‫اینراستاحوادث هایمتعددیمشابههمینحادثهبرایاقای‬ ‫خوش لفظ پیش می اید که به ناچار شاهد شهادت رزمندگان‬ ‫دیگریهممی شود‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫دیدار‬ ‫شهید زنده خواندند‬ ‫روایت قزوه‬ ‫علیرضا قزوه‪ ،‬درباره دیدار شــاعران و نویســندگان و‬ ‫داســتان تقریظ بر کتاب «وقتی مهتاب گم شد» این گونه‬ ‫روایت می کند‪« :‬جانبــاز دالور علی خوش لفــظ هم با حال‬ ‫نه چندان خوش و با عوارض شــیمیایی و بدنی پر از زخم به‬ ‫همراه حمید حسام عزیز و سرکار خانم ضرابی زاده‪ ،‬نویسنده‬ ‫دختر شــینا از همــدان امده بودنــد‪ .‬من و مرتضــی امیری‬ ‫اسفندقه‪ ،‬دوســت شاعرم درســت روبه روی حضرت اقا و در‬ ‫کنار جناب خوش لفظ و حسام نشســته بودیم‪ .‬شب خوب و‬ ‫پر خاطره ایبود‪.‬نمازمغربوعشاراکهباحضرتاقاخواندیم‬ ‫اقا دربارهکتاب خاطرات اقایخوش لفظ صحبت های بسیار‬ ‫خوبی کردند‪ .‬تمام کتاب را حضرت اقا خوانده بودند و برای‬ ‫ما کلی از زیبایی این کتاب و زاللــی ادم هایش حرف زدند‪.‬‬ ‫بعد که خانم ضرابی زاده کتابش را به اقا هدیه کردند و درباره‬ ‫کتاب تازه شان که موضوعش شهید چیت ساز بود‪ ،‬صحبت‬ ‫کوتاهی کردند‪ ،‬حضرت اقا کلی راجع به شــهید چیت ســاز‬ ‫برایمانحرفزدندوروبهجنابخوش لفظگفتندکهدرکتاب‬ ‫شما هم به این شــهید خوب پرداخته شده‪ .‬حضرت اقا چند‬ ‫جمله ایهمبهدرخواستخانمضرابی زادهبرایشاننوشتند‪.‬‬ ‫اقای خوش لفظ هم کتابشان را خدمت اقا بردند و این نوشته‬ ‫را همان شب حضرت اقا نوشتند به همراه یک چفیه و تسبیح‬ ‫که گفتند تسبیح را به همســرتان بدهید و این دفعه با خانم و‬ ‫بر کتاب «وقتی مهتاب گم شد» دوباره سر زبان ها افتاده هم‬ ‫گفته است‪« :‬عصر پنجشنبه ‪16‬دی با تعدادی از اهالی قلم‬ ‫خدمت ایشان رسیدیم‪ .‬رهبر معظم انقالب وارد شدند و پس‬ ‫از در اغوش گرفتن اقای خوش لفظ گفتند‪« :‬خاطرات شما را‬ ‫خواندم‪.‬خیلیخواندنیبود‪.‬خیلیروانوجذابنوشتهشدهو‬ ‫در عین داشتن شکل داستانی‪ ،‬واقعی است‪ ».‬سپس ایشان‬ ‫سراغ من را گرفتند و فرمودند‪« :‬خیلی خوب بود؛ مقدمه این‬ ‫کتاب خودش یک کتاب اســت‪ ».‬وقتی جلسه رسمی شد‪،‬‬ ‫حضرت اقا خواندن کتاب را به همــه توصیه کردند و خطاب‬ ‫به اقای خوش لفــظ فرمودند‪« :‬حال تان چطور اســت اقای‬ ‫خوش معنا‪،‬اقایخوش رفیق‪،‬اقایخوش زخم؟»خوش لفظ‬ ‫بهواسطهحضوردرعملیات هایوالفجر‪ 2‬و‪،5‬سومار‪،‬مسلم‪،‬‬ ‫رمضان‪ ،‬ثارالله‪ ،‬کربالی‪ 4‬و‪ ،5‬مرصاد و‪ ...‬بارها مجروح شد‬ ‫و در طول جنگ‪ ،‬دو برادرش به فیض شهادت رسیدند‪ .‬با این‬ ‫حال‪ ،‬هرگز کوتاه نیامد و همیشه در خط مقدم حضور داشت‪.‬‬ ‫خوش معنا‪،‬خوش رفیق‪،‬خوش زخموخوش مرامازویژگی های‬ ‫جانبازخوش لفظاستکهرهبرمعظمانقالبهمدردیداراخیر‬ ‫بهاینتعابیربرایجانباز‪70‬درصددفاع مقدساشــاره‬ ‫کردند‪».‬حسامدربارهویژگی هایوقتیمهتابگمشد‬ ‫هممی گوید‪«:‬بااینکهراویماجراهاجانبازخوش لفظ‬ ‫اســتاماکتابرامی تواناینه ایدانستکهدیگران‬ ‫را نشــان می دهد و به نظرم تذکره الشهدای بسیاری از‬ ‫شهیدان تاریخ معاصر اســت‪ .‬گفت وگو با خوش لفظ‬ ‫‪ 7‬ماهوکارنگارش‪ 8‬ماهطولکشید‪.‬یکیازویژگی های‬ ‫«وقتیمهتابگمشد»مستندنگاریاست؛خوش لفظ‬ ‫همیشهدوربینبه دستداشــتوازبسیاریرویدادها‬ ‫عکسمی انداختکهدرکتابازعکس هاومستندات‬ ‫بهرهبرده ام‪».‬‬ ‫روایت خانم ضرابی زاده‬ ‫فرزندان تان بیایید‪ .‬بعد هم به امیری رو کردند و گفتند از دل‬ ‫این کتاب اگر خوب بخوانید ده تا غزل خوب بیرون می اید‪.‬‬ ‫جنابخوش لفظباتقریظوچفیهوتسبیححضرتاقابرگشته‬ ‫بود کنار ما و روی صندلی نشست و تمام وجودش پر از شور و‬ ‫شعفبود‪.‬بعدچشمانمافتادبهسهتاانگشتریکهدردستاقا‬ ‫بودوزومشدرویانگشتردرنجفنقره ایکهدردستاقابود‪.‬‬ ‫بعد به انگشتان دست خوش لفظ نگاه کردم که تیر و ترکش‬ ‫بیشتر انگشتان دو دستش را برده بود و فقط یکی دو انگشت‬ ‫سالمداشت‪.‬بعدارامبهخوش لفظگفتمبروازاقاانگشترهم‬ ‫بگیر‪.‬خیلیارامدرگوشمگفتدیگرخجالتمی کشم‪،‬اینبار‬ ‫کمیبلندترکلمهانگشتررابهتعمدگفتمومنتظرعکس العمل‬ ‫حضرت اقا شدم‪ .‬ایشان بالفاصله انگشتری را که من رصد‬ ‫کرده بــودم از دست شــان دراوردند و رو به علــی اقا کردند و‬ ‫فرمودندبیابگیر‪»...‬‬ ‫روایت حسام‬ ‫حمید حسام از نویسندگان خوشنام ادبیات دفاع مقدس‬ ‫استکهنامشاینروزهابهواسطهتقریظرهبرمعظمانقالب‬ ‫در روایت قزوه از دیدار نویسندگان و شاعران با‬ ‫رهبر انقالب از یادداشــت ایشان بر یک کتاب دیگر‬ ‫همصحبتشدهاست‪،‬کتابیبهنامگلستانیازدهم‪،‬‬ ‫از خانم ضرابی زاده‪ ،‬نویســنده این کتــاب درباره ان‬ ‫می گوید‪« :‬وقتی حمید حسام داشت راجع به کتاب «وقتی‬ ‫مهتابگمشد»صحبتمی کرد‪،‬مقاممعظمرهبریفرمودند‬ ‫کهدراینکتابشخصیتیبه نام«علیچیت سازیان»حضور‬ ‫دارد که اقای خوش لفظ در ابتــدا که به جبهه می ایند‪ ،‬با وی‬ ‫رابطه خوبی ندارند اما کم کم این رابطه دوســتانه می شود‪.‬‬ ‫اظهار عالقه کردند که راجع به شهید چیت سازیان نیز کتابی‬ ‫را بخوانند‪ .‬دوستان حاضر گفتند که اخیرا کتابی در رابطه با‬ ‫اینشهیدنوشتهشدهاست‪.‬منتقریباجزونفراتاخریبودم‬ ‫که در این جلسه درباره کارهای جدیدم با رهبر معظم انقالب‬ ‫صحبتکردم‪.‬بهایشانعرضکردمکهکتابجدیدمنراجع‬ ‫به شهید چیت سازیان است که با عنوان «گلستان یازدهم»‬ ‫منتشر شده است‪ .‬رهبر معظم انقالب فرمودند که حتما این‬ ‫کتاب را می خوانند‪ .‬من برای ان جلسه دو جلد از «گلستان‬ ‫یازدهم» را به همراه برده بودم تا یکــی را تقدیم مقام معظم‬ ‫رهبریکنموبرایجلددیگرازایشانبخواهمکهیادداشتیبر‬ ‫کتاببنویسند‪.‬ایشاندرهمانجلسهمتنکوتاهیرانوشتند‪:‬‬ ‫«رحمت و سالم خدا بر شهید عزیز علی چیت سازیان و درود‬ ‫برهمسرانشهیدوسپاسازنویسندهمتعهداینکتاب‪.‬‬ ‫روایت حاج احمد‬ ‫فیلم ایستاده در غبار به شبکه خانگی رسید‬ ‫فیلم ســینمایی «ایســتاده در غبار» بــه کارگردانی‬ ‫محمدحسین مهدویان و تهیه کنندگی حبیب الله والی نژاد‬ ‫در سازمان هنری رســانه ای اوج تولید شده و پس از اکران‬ ‫گســترده‪ ،‬وارد نمایــش خانگــی و پخش اینترنتی شــد‪.‬‬ ‫عالقه منــدان بــرای خرید اینترنتــی به صــورت قانونی و‬ ‫حالل این فیلم سینمایی‪ ،‬می توانند به فروشگاه اینترنتی‬ ‫ســینمامارکت ‪ http://cinemamarket.ir‬مراجعه کنند‪.‬‬ ‫نسخه نمایش خانگی فیلم ســینمایی «ایستاده در غبار»‬ ‫به همراه تیزر مسابقه عکاســی با فیلم «ایستاده در غبار»‬ ‫و همینطور فیلم کوتاه بســیار جذاب پشــت صحنه از روند‬ ‫ساخت فیلم و همینطور عکس های صحنه و پشت صحنه‬ ‫است‪ .‬سریال «اخرین روزهای زمســتان» و در ادامه ان‬ ‫فیلم «ایســتاده در غبار» فصل جدیــدی را از بیان تاریخ‬ ‫معاصر در سینما و تلویزیون ایران به وجود اورد‪ .‬اتفاقی که‬ ‫اقبال مردم و منتقدین را به همراه داشــت‪ .‬فیلم «ایستاده‬ ‫در غبار» سال گذشته به عنوان بهترین فیلم جشنواره فجر‬ ‫برگزیده شد تا نگاه ها بیش از پیش به سوی محمدحسین‬ ‫مهدویان فیلمساز جوان و با استعداد سینمای ایران خیره‬ ‫شود‪ .‬فیلمسازی که پس از سال ها با خلق ایده های ناب پا‬ ‫به سینمای دفاع مقدس و انقالب گذاشته است‪.‬‬ ‫«ایســتاده در غبــار» زندگی حاج احمد متوســلیان‪،‬‬ ‫فرمانده جاویداالثر سر لشــکر محمد رســول الله (ص) از‬ ‫دوران کودکی تا ســال های حضور در جبهه های جنگ و‬ ‫مفقود شدنش را روایت می کند‪ .‬این فیلم محصول سازمان‬ ‫هنری و رسانه ای اوج است‪ .‬در «ایستاده در غبار» از صدای‬ ‫بسیاری از شــهیدان که از زمان جنگ به جا مانده استفاده‬ ‫شده است‪.‬فیلم «ایســتاده در غبار» در دو بخش سودای‬ ‫ســیمرغ و نگاه اول ســی و چهارمین جشــنواره فیلم فجر‬ ‫حضور داشت‪ .‬این فیلم جایزه ویژه هیات داوران بخش نگاه‬ ‫نو و سیمرغ بلورین بهترین فیلم‪ ،‬بهترین طراحی صحنه و‬ ‫لباس و بهترین جلوه میدانی را کسب کرد و در بخش های‬ ‫بهتریــن فیلمنامه‪ ،‬بهتریــن کارگردان‪ ،‬بهتریــن تدوین‪،‬‬ ‫بهترین صدا و بهترین چهره پردازی نامزد دریافت سیمرغ‬ ‫بلورین جشنواره فجر بود‪ .‬محمدرضا مهدویان که در اولین‬ ‫کارخود زندگی شهید حسن باقری برای کار در سریالی به نام‬ ‫اخرین زمستان انتخاب کرده بود‪ ،‬دلیل انتخاب زندگی حاج‬ ‫احمد متوسلیان برای اولین کار سینمایی خود را این گونه‬ ‫توصیف می کند‪« :‬حاج احمد متوسلیان شخصیت متفاوتی‬ ‫نسبت به انچه ما از فرماندهان جنگ می شناسیم داشت‪.‬‬ ‫متوســلیان‪ ،‬مردی با ویژگی های شــخصیتی خاصی بود‬ ‫که معموال ما عادت نداریم در فرماندهان جنگ ببینیم‪ .‬او‬ ‫شخصیت متفاوت و جذابی داشت‪ .‬ضمن اینکه متوسلیان‬ ‫سرنوشت عجیبی پیدا کرد که خود این سرنوشت عجیب و‬ ‫مبهم نیز به لحاظ داستانی جذاب بود‪».‬‬ ‫مجیــد مجیدی در ایــن فیلم در یادداشــتی خطاب‬ ‫به حســین مهدویان نوشــت‪« :‬خالصانه بگویم برایت از‬ ‫صمیم قلبم شــادمانم و البتــه نگران‪ .‬شــادمانم چون به‬ ‫خوبی و تمام قد توانســته ای غبار فراموشــی را از ســاحت‬ ‫اسطوره های بی بدیل ســرزمینم برداری‪ .‬مردان بزرگی که‬ ‫زندگی شان تماشایی اســت و تو چقدر خوب و صادق این‬ ‫زندگی را به تماشا نشســته ای‪ .‬زندگی و تالش مردانی که‬ ‫هرگز نخواسته اند به چشم بیایند و دیده شوند اما به خواست‬ ‫و اراده پروردگار فداکاری هاشان تماشایی تر شده است‪».‬‬ ‫درباره حاج احمد‬ ‫حاج احمد متوسلیان در خانواده ای مومن و مذهبی‬ ‫اهل یزد در یکی از محالت جنوب شهر تهران به دنیا امد‪.‬‬ ‫دوران تحصیل ابتدایی را در دبســتان اسالمی مصطفوی‬ ‫به پایان رســاند و ضمن تحصیل‪ ،‬به پدرش که در بازار به‬ ‫شغل شیرینی فروشی اشتغال داشت‪ ،‬کمک می کرد‪ .‬پس‬ ‫از پایان دوره ابتدایی‪ ،‬وارد هنرستان صنعتی شد و در سال‬ ‫‪ ۵۱‬دیپلم گرفت‪ .‬سپس به خدمت سربازی اعزام شد و در‬ ‫شــیراز دوره تخصصی تانک را گذراند و پــس از ان برای‬ ‫ادامه خدمت به ســرپل ذهاب رفت‪ .‬در ســال ‪ ۵۶‬در رشته‬ ‫مهندسی الکترونیک دانشگاه علم و صنعت ایران پذیرفته‬ ‫شد‪ .‬متوســلیان در دوران خدمت ســربازی‪ ،‬فعالیت های‬ ‫مذهبی و سیاسی داشــت و مخالفت خود را با رژیم پهلوی‬ ‫بیان می کرد‪ .‬پس از پایان دوره ســربازی‪ ،‬در یک شرکت‬ ‫تاسیساتی خصوصی اســتخدام شــد و بعد از چند ماه‪ ،‬به‬ ‫خرم اباد منتقل شــد و فعالیت های سیاسی‪ -‬تبلیغی خود را‬ ‫ادامه داد‪ .‬تا اینکه سال ‪ ۵۴‬توسط ساواک دستگیر و روانه‬ ‫زندان شد و پنج ماه در زندان فلک االفالک خرم اباد در یک‬ ‫ســلول انفرادی زندانی بود‪ .‬پس اینکه از زندان ازاد شــد‪،‬‬ ‫در قیام های خونین قم و تبریز در ســال ‪ ،۱۳۵۶‬نقش رابط‬ ‫و هماهنگ کننــده تظاهرات را در محــات جنوبی تهران‬ ‫به عهده داشت‪ .‬با پیروزی انقالب اسالمی ایران و پس از‬ ‫ایجاد سپاه پاسداران انقالب اسالمی به این ارگان پیوست‪.‬‬ ‫او در اواخر ســال ‪ 57‬و ســالهای ‪ 58‬و ‪ 59‬نقش زیادی در‬ ‫ارام کردن مناطق ناارام کردســتان داشــت و شــهرهایی‬ ‫که تحت تصرف نیروهای ضدانقالب بــود را ازاد کرد‪ .‬در‬ ‫دی ماه ‪ ۶۰‬عملیات محمد رســول الله از دو محور مریوان‬ ‫و پاوه روی منطقه خرمال توســط او و محمدابراهیم همت‬ ‫رهبری شــد که این عملیات ســنگ بنای تاسیس تیپ ‪۲۷‬‬ ‫محمدرسول الله(ص) به شمار می رود‪.‬‬ ‫همچنین در شب ‪ ۱۰‬اردیبهشت ماه سال ‪ ۶۱‬عملیات‬ ‫بیت المقدس بــه فرماندهی احمــد متوســلیان از منطقه‬ ‫دارخوین به ســمت جاده اهواز – خرمشــهر اغاز شد که به‬ ‫ازادسازی خرمشــهر انجامید‪ .‬او اواخر خرداد سال ‪ ۶۱‬در‬ ‫ماموریتی به همراه یــک هیات عالی رتبــه دیپلماتیک از‬ ‫مسئوالن سیاسی‪ -‬نظامی ایران راهی سوریه شد تا راه های‬ ‫کمک به مردم لبنان را بررســی کند‪ ،‬اما در ‪ ۱۴‬تیر و هنگام‬ ‫ورود به لبنان و زمانی که ســوار اتومبیــل هیات نمایندگی‬ ‫دیپلماتیــک ایران بــود‪ ،‬ربوده شــد و هنوز هــم خبری از‬ ‫سرنوشت او نیست‪.‬‬ ‫پیشخوان مجازی‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫دیدار‬ ‫کودکی مهران مدیری‬ ‫عیادت از جانباز مدافع حرم‬ ‫سردار ازمون روی جلد مجله ‪AFC‬‬ ‫‪75‬‬ ‫راز های هیوال‬ ‫زالتان ابراهیموویچ در ‪ 35‬سالگی می درخشد‬ ‫«فتح انگلستان برای من ســه ماه طول کشید‪»...‬‬ ‫زالتان این جملــه را در یکی از اخریــن مصاحبه های خود‬ ‫گفته بود‪ .‬او هربــار که در مقابل خبرنگاران می نشــیند‪ ،‬با‬ ‫ادبیات خاص خود‪ ،‬ان قدر تیتر خوب به مطبوعات می دهد‬ ‫که انتخاب یکی از انها برای خبرنگار ســخت می شود اما‬ ‫همه هنر زالتان فقط در انتخاب کلمات خوب نیســت‪ ،‬او‬ ‫در زمین فوتبال هم هنوز یکی از برترین های جهان است؛‬ ‫یکی از انها که می تواند تعادل ها را برهم بریزد‪ ،‬در همین‬ ‫بازی بزرگ مقابل لیورپول؛ شــاگردان مورینیو تا شکست‬ ‫فاصله زیادی نداشــتند اما باز هم این زالتان بود که بازی‬ ‫را به تعادل رســاند‪ .‬چند قدم به عقب‪ ،‬چرخش سر محدود‬ ‫و یــک گل تماشــایی؛ زالتــان ابراهیموویچ بــا زدن گل‬ ‫تساوی منچستریونایتد مقابل لیورپول‪ ،‬بار دیگر نشان داد‬ ‫که تصمیم ژوزه مورینیو برای به خدمت گرفتنش اشــتباه‬ ‫نبوده است‪.‬‬ ‫وقتــی زالتــان در پایان فصل گذشــته اعــام کرد‬ ‫قراردادش با پاری ســن ژرمن را تمدید نمی کند‪ ،‬بســیاری‬ ‫تصور کردند که او راهی لیگ امریکا یا یکی از کشورهای‬ ‫حوزه خلیج فارس یا حتی چین خواهد شد اما او در انتخابی‬ ‫بلندپروازانه‪ ،‬تصمیم گرفت به منچستریونایتد برود‪.‬رفتن به‬ ‫لیگ پرفشاری مانند لیگ برتر در ‪ 35‬سالگی یک ریسک به‬ ‫تمام معنا بود اما او این ریسک را پذیرفت ان هم به گونه ای‬ ‫که حاال با پیشــنهاد تازه ای مواجه شــده است‪ ،‬بر اساس‬ ‫ادعای نشریه «سان»‪ ،‬زالتان ابراهیموویچ که این فصل‬ ‫یکی از بازیکنان کلیدی منچســتریونایتد بــوده و ‪ 19‬گل‬ ‫هم برای ایــن تیم در رقابت های مختلف به ثمر رســانده‪،‬‬ ‫قراردادش به مدت دو سال با شیاطین سرخ تمدید می شود‬ ‫و تا سال ‪ 2019‬در اولدترافورد ماندنی خواهد بود‪.‬‬ ‫به این ترتیــب اگر این تمدید قــرارداد صورت بگیرد‬ ‫زالتان تا ‪ 37‬سالگی در منچستریونایتد ماندنی خواهد شد‪.‬‬ ‫منچستریونایتد همین حاال هم می تواند بند تمدید قرارداد‬ ‫یک ساله زالتان را فعال کند‪ ،‬اما سران این باشگاه به دنبال‬ ‫حفظ او برای دو سال دیگر هستند‪.‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪76‬‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫یک پدیده فیزیکی‬ ‫اینکه شما بتوانید در سن ‪ 35‬سالگی تمام بازی های‬ ‫تیمتان را از ابتدا اغاز کنید‪ ،‬قطعا شایسته این خواهید بود‬ ‫که مورینیو به شــما لقب شــگفت انگیز را بدهد‪ .‬لقبی که‬ ‫می توانــد راز موفقیت های ابراهیموویــچ را در کنار نیروی‬ ‫شــگفت انگیزش برمال کند‪ .‬او یک پدیده فیزیکی اســت‬ ‫که مورینیــو می تواند با دادن زمان اســتراحت بیشــتر در‬ ‫تعطیالت بازی های ملی‪ ،‬وی را به خوبــی همراهی کند‪.‬‬ ‫در دوران اماده ســازی پیش فصــل این مهاجم ســوئدی‬ ‫توانســت کارکنان مجموعه تمرینی منچســتر را به خاطر‬ ‫قدرتی که از خود نشــان داد‪ ،‬شــگفت زده کند‪ .‬او بیش از‬ ‫زمان تعیین شده با فیزیوتراپ تیم داریو فورت کار می کند؛‬ ‫کســی که از پاری ســن ژرمن با زالتان با اودترافورد امده و‬ ‫پیش از ان نیز در میالن ایــن مهاجم را همراهی می کرد‪.‬‬ ‫زالتان پیش از چندین بــار در مصاحبه هایش عنوان کرده‬ ‫بود که یک پزشک یا فیزیوتراپ باید در میان صمیمی ترین‬ ‫دوستانش داشته باشد و حاال این دوست صمیمی اگرچه‬ ‫از یونایتد حقوق می گیرد‪ ،‬اما هیــچ گاه روی نیمکت کنار‬ ‫مورینیو نمی نشیند‪ .‬مورینیو دست زالتان را در این موضوع‬ ‫باز گذاشته است‪ .‬در دوران پیش فصل هم این فورت بود‬ ‫که زالتان را از نظر فیزیکی برای رقابت های سنگین لیگ‬ ‫برتر اماده کرد‪ .‬انها روی یک رژیم غذایی خاص روزانه کار‬ ‫می کردند تا در هفته های باقی مانده به شــروع لیگ او به‬ ‫امادگی فیزیکی مورد نظرش دست پیدا کند‪ .‬ابراهیموویچ‬ ‫در ‪ 5‬ســال گذشــته تمام تمرکــزش را روی باالبردن توان‬ ‫بدنی اش گذاشــته و به همین دلیل است که هیچ گاه او را‬ ‫در میدان خسته نمی بینیم و هرگز خسته کننده نبوده است‪.‬‬ ‫خودش درباره توان بدنی اش می گوید‪« :‬حس خوبی دارم‪.‬‬ ‫حس می کنم امادگی کاملی دارم‪ .‬مورینیو از زمان شــروع‬ ‫فصل برنامه خوبی را برایم ترتیب داده است‪ .‬او از نقطه نظر‬ ‫فیزیکی من را به گونه ای سازگار کرده که بتوانم در هر بازی‬ ‫به میدان بروم‪ .‬او مستحق گرفتن مزد این زحماتش است‪.‬‬ ‫ترکیب بین تمرین‪ ،‬ریکاوری و بازی کردن را متفاوت انجام‬ ‫می دهم و او این برنامه ریزی را برایم انجام داده اســت‪ .‬به‬ ‫همین دلیل است که می توانم مدت زمان زیادی روی فرم‬ ‫ایده ال باشم‪ .‬بدن من یک بدن معمولی نیست‪ .‬شبیه بدن‬ ‫یک هیوالست‪ .‬همیشه درگیر می شود و همیشه هم اماده ام‬ ‫و به همین دلیل است که من خودم را یک هیوال می بینم‪».‬‬ ‫یک الگو‬ ‫زالتان ابراهیموویچ برای بازیکنان منچستر یونایتد‪،‬‬ ‫یک الگو است‪ ،‬بازیکنانی که کنار دست او بازی می کنند‪،‬‬ ‫اذعان دارند کــه از حضور کنار این ســتاره فوتبال جهان‪،‬‬ ‫لذت می برند و هر لحظه از ایــن حضور یک کالس درس‬ ‫است‪« :‬شیوه بازی زالتان و ذهنیت او و رفتار حرفه ایش‪،‬‬ ‫برای بازیکنان جوان فوق العاده گرانبهاست‪ .‬تالش ما این‬ ‫اســت که از او چیزهایی فراگیریم و بهتر شویم‪ .‬زالتان و‬ ‫رونی بازیکنان بزرگی هستند که می توانند الگوی خیلی ها‬ ‫باشــند‪ .‬بازی کردن به عنوان مهاجم نــوک کمی متفاوت‬ ‫اســت زیرا شــما به خودتان وابسته هســتید و شخصیت‬ ‫و توانایی مدافعینی که مقابل شــما قرار می گیرند بســیار‬ ‫مهم اســت‪ .‬ولی حضور زالتان کمک زیادی به من کرده‬ ‫اســت‪ .‬او درباره خیلی چیزها با من صحبت می کند و باید‬ ‫به حرف هایش گوش داد زیرا او یکی از بهترین مهاجمان‬ ‫بوده و جام های زیادی کســب کرده اســت‪ .‬گوش دادن‬ ‫به حرف ها و توصیه هایش موضوع بســیار مهمی اســت‪.‬‬ ‫موضوع فقط قدرت بدنی او نیست بلکه جایگیری های او‬ ‫دقیقا درســت اســت و باید این موارد را از او یاد گرفت و به‬ ‫کار گرفت‪».‬‬ ‫لینگار دیگر بازیکن جوان منچســتر هم در این باره‬ ‫می گوید‪« :‬او یک گلزن مادرزاد است‪ .‬می توانید ببینید که‬ ‫او چقدر خوب گل می زند‪ .‬بازی کردن در کنار او فوق العاده‬ ‫است زیرا او جابه جایی های فوق العاده ای دارد و پیدا کردن‬ ‫او راحت است‪».‬‬ ‫انــدر هــررا‪ ،‬هافبــک اســپانیایی تیــم فوتبــال‬ ‫منچستر یونایتد هم با تمجید از عملکرد زالتان ابراهیموویچ‬ ‫می گویــد‪« :‬اگر یک بازی را تماشــا کنید و ســن زالتان را‬ ‫ندانید‪ ،‬ممکن است فکر کنید او ‪ 28‬یا ‪ 29‬ساله است‪ .‬این‬ ‫موضوع باعث شده بازیکنان دیگر هم تالش خود را بیشتر‬ ‫کنند و در مجموع تیم از این بابت سود می برد‪ .‬ابراهیموویچ‬ ‫واقعا یک الگو برای من و سایر بازیکنان است و همه سعی‬ ‫می کنیم در طول تمرینات و هنگام بازی از او تاثیر بگیریم‬ ‫و این موضوع نشــان می دهد که از چه شــخصیت بزرگی‬ ‫برخوردار است‪».‬‬ ‫انتونی مارســیال‪ ،‬مهاجم منچســتریونایتد‪ ،‬معتقد‬ ‫است حضور زالتان ابراهیموویچ در منچستریونایتد‪ ،‬برای‬ ‫بازیکنان جوان این تیم بســیار ســودمند بوده است‪« :‬او‬ ‫بازیکنی درجه یک است و ما تنها می توانیم از بودن در کنار‬ ‫او‪ ،‬بازی کــردن و تمرین کردن بــا او‪ ،‬چیزهای زیادی یاد‬ ‫بگیریم؛ از کارهایی که او اکنون انجام می دهد و کارهایی‬ ‫که در گذشته انجام داده است‪.‬به رغم سن باالیش‪ ،‬زالتان‬ ‫کمک زیادی به تیم ما کرد‪ .‬او کارهای زیادی برای ما انجام‬ ‫می دهد‪ .‬فقط باید امیدوار باشیم که این فرم خوب او ادامه‬ ‫داشته باشد زیرا به ما کمک می کند تا در جدول صعود کنیم‬ ‫و به هدف مان برسیم‪».‬‬ ‫زالتان هم از این جایگاه بســیار خوشــحال اســت‬ ‫و در ایــن بــاره می گوید‪« :‬من ســعی می کنم بــا گلزنی و‬ ‫انتقال تجربیاتم‪ ،‬به هر شــکل ممکن بــه بازیکنانی مثل‬ ‫مارسیال و راشــفورد کمک کنم‪ .‬من معتقدم گل زدن من‬ ‫نیز می تواند به انهــا کمک کند اما مــن عالقه مندم به هر‬ ‫طریقی تجربیاتــم را در اختیــار انها قــرار دهم‪.‬مارکوس‬ ‫راشفورد یک اســتعداد جوان اســت که در اغاز راه است و‬ ‫من به پایان دوران حرفه ای خود نزدیک شده ام‪ .‬در جریان‬ ‫بــازی عالقه مندم در زمــان مالکیت توپ یا بــدون توپ‪،‬‬ ‫با فــداکاری و برقراری ارتباط دوســتانه در زمیــن به دیگر‬ ‫بازیکنان کمک کنم‪ .‬این موضوع بخشی از فوتبال است و‬ ‫من نیز برای کامل بودن‪ ،‬عالقه به انجام ان و همکاری با‬ ‫دیگر بازیکنانم دارم‪».‬‬ ‫مهرنجون‬ ‫خاطرات خودنوشت یک رزمنده‬ ‫«مهرنجون» رمانی به قلم محمد محمودی نورابادی است که خاطرات خود نوشت وی‬ ‫از دوران جنگ تحمیلی عراق علیه ایران را در بردارد‪ .‬نورابادی که در ان زمان‪ ،‬نوجوانی اش‬ ‫را سپری می کرد‪ ،‬خاطرات خود را از هنگامی اغاز می کند که فکر فرار از مدرسه برای رفتن به‬ ‫جبهه در ذهنش شکل می گیرد‪ .‬این موضوع در واقع دغدغ ه بیشتر نوجوانان سال های جنگ‬ ‫تحمیلی است‪.‬در ضمن روایت های داســتان گونه و نوجوانانه از جنگ تحمیلی‪ ،‬جغرافیا و‬ ‫فضای جبهه نیز به خوبی تصویر شــده است‪ .‬همچنین نویســنده در بیان خاطرات روزهای‬ ‫ی را به کار می گیرد و برای هر‬ ‫جبهه‪ ،‬عملیات ها و شهادت همرزمانش زبانی ســاده و صمیم ‬ ‫بخش عنوان هایی چون فکر فرار‪ ،‬ســفرنامه‪ ،‬اعزام‪ ،‬اغاز دلتنگــی‪ ،‬توهین‪ ،‬مجنون های‬ ‫دیگر‪ ،‬اردوگاه‪ ،‬نامه‪ ،‬وصیت نامه‪ ،‬دو برادر‪ ،‬اولین شهدا و شلیک را برگزیده است‪.‬در بخشی‬ ‫با عنوان «بوی شهر» از صفحه ‪ 36‬کتاب می خوانیم‪« :‬بوی میوه ها و غذاهای شهر نوراباد‬ ‫اشتهایم را چند برابر کرد‪ .‬پیشنهاد دادم اول یک نانوایی پیدا کنیم‪ .‬اما ذاکر اصرار داشت که‬ ‫باید تا بازار تعطیل نشده‪ ،‬جعل رو نوشت شناسنامه ها را یکسره کنیم تا صبح فردا لنگ نمانیم‪.‬‬ ‫پیشنهادش مقبول افتاد‪ .‬به اتفاق رفتیم تا در عکاس فارس‪ ،‬کار را تمام کنیم‪ .‬عکاسی درست‬ ‫نبش یک پاساژ سرپوشیده واقع شده بود‪ .‬قبل از همه‪ ،‬نعمت از رونوشت دستکاری شده اش‬ ‫رونوشت دیگری گرفت‪ .‬همه به شاهکار صادق نگاه کردیم‪ .‬اصال کسی متوجه نمی شد‪ .‬ما‬ ‫هم رونوشت گرفتیم و از عکاسی بیرون امدیم تا در جای خلوتی رونوشت ها را دستکار کرده‪،‬‬ ‫دوباره برگردیم و رونوشت بیریم‪ .‬این کار وقت زیادی از ما گرفت‪ .‬درست موقع اذان مغرب بود‬ ‫که در عکاسی جمع شدیم و دوباره از رونوشت های دستکاری شده رونوشت گرفتیم‪ .‬کارمان‬ ‫که تمام شد‪ ،‬با خوشحالی پشت سر ذاکر راه افتادیم تا خود را به یک نانوایی برسانیم‪»....‬‬ ‫نخست وزیر وابسته‬ ‫داعش و سعید اقاخانی‬ ‫اخرین اخبار از پایتخت ‪5‬‬ ‫به جرات می توان ادعا کرد سریال پایتخت تنها سریال‬ ‫ادامه دار صداوسیما در سال های اخیر است که همچنان‬ ‫مخاطبان خودش را دارد و انهــا که در ماه مبارک رمضان یا‬ ‫تعطیالت نوروز به تماشای فصل های بعدی اش نشسته اند‬ ‫از کاهش کیفیت ســریال‪ ،‬نبودن ســوژه جذاب و کمدی‬ ‫بودن بســیاری از فضاهای شــکل گرفته در این مجموعه‬ ‫گله نکرده اند‪ .‬سریال پایتخت به کارگردانی سیروس مقدم‬ ‫از نوروز ‪ ۱۳۹۰‬از شبکه یک ســیما پخش شد و فصل های‬ ‫بعدی ان به ترتیــب در ایام نورو ز ســال ‪ ،۱۳۹۲‬نوروز ‪ ٩٣‬و‬ ‫رمضان ‪ ۱۳۹۴‬پخش شــد‪ .‬بعد از اتمــام فصل چهارم این‬ ‫سریال سیروس مقدم و محســن تنابنده در اظهارنظرهایی‬ ‫جداگانه گفته بودند مخاطبان شبکه یک دیگر نباید منتظر‬ ‫ادامه این سریال باشند‪ .‬برای انهایی که ‪ ٤‬فصل گذشته را با‬ ‫عالقه زیادی پیگیری می کردند‪ ،‬خبر ناراحت کننده ای بود‪.‬‬ ‫درخواست ها و پیگیری های مسئوالن تلویزیون از یک سو و‬ ‫فاصله ایجادشده از اتمام فصل چهارم ت ا سال ‪ ٩٥‬باعث شد‬ ‫عوامل مجموعه باالخره به این نتیجه برســند که پایتخت‬ ‫هنوز هم جا برای کار کردن دارد‪ .‬حاال چند ماهی است خبر‬ ‫رسیده مقدم و تیم همراهش در پایتخت در تدارک ساخت‬ ‫کتاب خاطرات علی امینی‬ ‫«علی امینی» با نام اصلی «دکتر علی امینی مجدی» از سیاستمداران وابسته به غرب‬ ‫بود که از اردیبهشت ‪ 1340‬تا تیرماه ‪ 1341‬بر صندلی نخست وزیری ایران نشست‪.‬‬ ‫کتاب «خاطرات علی امینی» به کوشش یعقوب توکلی بیشتر شبیه خاطراتی هستند‬ ‫که «علی امینی» در ســال ‪ 71‬در خارج از کشور به زبان فارســی و در قالب ‪ 16‬مقاله منتشر‬ ‫کرد‪ .‬پس از انتشار این مقاله ها‪ ،‬علی امینی در پاسخ به برخی ســواالت مطرح شده درباره‬ ‫خاطراتش با دست اندرکاران مجموعه تاریخ شفاهی دانشگاه ها روارد گفت وگو کرد که نتیجه‬ ‫این گفت وگوها کتاب مذکور شــد‪ .‬نکته قابل توجه این یادداشت ها در محافظه کاری او در‬ ‫بازنمایی خاطرات است‪ .‬توکلی درباره خاطرات علی امینی می گوید‪«« :‬علی امینی مدعی‬ ‫بود که خاطراتش را در ایران نوشــته‪ ،‬اما به ان دسترســی ندارد‪ .‬بنابراین در لندن اقدام به‬ ‫نگارش خاطراتش کرد‪ .‬در واقع‪ ،‬کارش نوعی تاریخ نگاری تلویحی و توجیهی است‪ .‬اغلب‬ ‫سیاستمداران در نگارش خاطرات خودشان بخش هایی از زندگی شان را به اصطالح بازسازی‬ ‫و نقش های اصلی و منفی خود را توجیه می کنند و این اتفاق در خاطرات علی امینی نیز رخ‬ ‫دادهاست‪».‬همچنیننویسندهکتابدربخشدیگریازمقدمهخودمی نویسد ؛«علیامینی‬ ‫نماینده و نماد نسلی است که راه گشای نفوذ تمام عیار امریکا در ساختار اجتماعی‪ ،‬سیاسی‪،‬‬ ‫اقتصادیوفرهنگیایرانبودهاست‪.‬هرگاهخطریمنافعامریکاراتهدیدمی کرد‪،‬چهره هایی‬ ‫همچون امینی پا پیش می گذاشتند و در تامین اهداف انها صمیمانه می کوشیدند‪ ».‬در این‬ ‫ب که از وی به چاپ رسیده‪ ،‬بدون تغییر تنظیم شــده و توضیحات و برخی از اطالعاتی‬ ‫کتا ‬ ‫که وی در خاطراتش مورد توجــه قرار نداده ماننــد ارتباط با امریکا و دخالت این کشــور در‬ ‫نخست وزیری اش‪ ،‬در مقدمه‪ ،‬پاورقی و داخل کروشه اضافه شده اند‪.‬‬ ‫فصل پنجم ایــن مجموعه خاطره انگیز هســتند‪ .‬حمایت‬ ‫مالی سازمان سینمایی اوج باعث شده تا این مجموعه برای‬ ‫حضوری قدرتمند اماده شود‪ .‬سیدعلی حمیدی‪ ،‬قائم مقام‬ ‫مرکز امور نمایشی ســیما درباره ســری جدید «پایتخت»‬ ‫گفــت‪« :‬در حال حاضر ســریال «پایتخــت ‪ »۵‬در مرحله‬ ‫پیش تولید است و عوامل لوکیشــن های سریال را بازبینی‬ ‫می کنند‪« .‬در فیلمنامه سریال درباره لوکیشن های خارجی از‬ ‫اتن و قبرس یاد شده است‪ ،‬اما شاید کشورهای دیگری مثل‬ ‫سوریه هم در قصه باشد که ممکن است بازسازی شود‪ .‬این‬ ‫ســریال فضایی کامال کمدی دارد و ما با همکاری سازمان‬ ‫اوج ان را تولیــد می کنیم تا کاری ماندگار ســاخته شــود‪.‬‬ ‫«پایتخت ‪ »۵‬نگاهی هم به مباحث روز از جمله جنگ های‬ ‫داعش دارد‪».‬‬ ‫سریال «پایتخت‪ »5‬برای ماه مبارک رمضان سال ‪96‬‬ ‫تولید خواهد شــد‪ .‬الهام غفوری‪ ،‬تهیه کننده سریال درباره‬ ‫بازیگران این قســمت و همچنین سری پنجم گفته است‪:‬‬ ‫«قرارداد اکثر بازیگران اصلی ســریال بســته شده و سعید‬ ‫اقاخانی و بهرام افشاری نیز برای ایفای یکی از نقش های‬ ‫اصلی ســریال با قصه ای جدید به ما اضافه شــده اســت‪.‬‬ ‫فصل پنجــم «پایتخت» فضای خاص و متفاوتی نســبت‬ ‫به چند فصل قبلی دارد و بدیهی است کار ما در پیش تولید‬ ‫سخت تر از همیشه باشد‪ .‬محسن تنابنده مشغول سیناپس‬ ‫اولیه و نگارش سریال است و به زودی عوامل پشت دوربین‬ ‫نیز مشــخص و با عقد قرارداد به ما اضافه خواهند شد‪ .‬در‬ ‫فصل جدید با همراهی و پشتیبانی سازمان فرهنگی‪ -‬هنری‬ ‫اوج بر ان هستیم‪ ،‬مجددا ســریال «پایتخت» را جذاب و‬ ‫مورد پسند مخاطب تولید کنیم‪ .‬به هر حال این مجموعه در‬ ‫سال های اخیر توقع بینندگان تلویزیون را باال برده و بدیهی‬ ‫اســت که تیم تهیه و تولید‪ ،‬ســیروس مقدم (کارگردان) و‬ ‫محسن تنابنده (طراح و نویسنده سریال) با وسواس و توجه‬ ‫ویژه ای روی جز به جز ســریال به دنبال خلق یک ســریال‬ ‫ماندگار دیگر برای تلویزیون باشیم‪ .‬تمام بازیگران اصلی‬ ‫فصل های قبل به جز مهران احمدی (در نقش بهبود) با ما‬ ‫همراه هستند و بدیهی است با پیشرفت قصه چند بازیگر نیز‬ ‫به ما اضافه خواهند شد‪».‬‬ ‫پیشخوان جهانی‬ ‫جلد تایم برای‬ ‫ورود ترامپ به‬ ‫کاخ سفید‬ ‫جلد نیویورکر‬ ‫برای ورود‬ ‫ترامپ به کاخ‬ ‫سفید‬ ‫یادگیری در‬ ‫طول عمر؛ تیتر‬ ‫اکونومیست‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪77‬‬ ‫بازار‬ ‫بازار‬ ‫‪78‬‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫نخستین نمایشگاه توانمندی های صنعت حمل و نقل‬ ‫با حمایت بانک انصار نخســتین نمایشــگاه توانمندی های صنعت حمل و نقل شــهری‬ ‫ایران برپا شد‪.‬‬ ‫باحمایت و مشارکت بانک انصار نخستین نمایشــگاه توانمندی های صنعت حمل ونقل‬ ‫کشور برپاشــد و ده ها شــرکت و واحد تولیدی حمل و نقل عمومی و شــهری داخلی و خارجی‬ ‫فرصت یافتند از ‪ 14‬دی ماه به مدت چهار روز در محل دائمی نمایشگاه های بین المللی شهر‬ ‫افتاب تهران به عرضه و ارائه جدیدترین تولیدات و توانمندی های خود در حوزه های مختلف‬ ‫صنعت حمل و نقل شــهری بپردازند و با اخرین پیشــرفت ها وفناوری های روز این حوزه و نیز‬ ‫قابلیت ها و توانمندی های بانک انصار در حوزه بانکداری نوین اشنا شوند‪.‬‬ ‫به گزارش اداره کل روابط عمومی وتبلیغات‪ ،‬این نمایشگاه با محوریت اقتصاد مقاومتی‬ ‫و اهداف استفاده از فناوری های روز دنیا در حمل و نقل شهری‪ ،‬کاهش الودگی هوا و مصرف‬ ‫سوخت و بهبود محیط زیست‪ ،‬رقابت پذیری تولیدات ملی و توسعه صادرات غیرنفتی‪ ،‬اشنایی‬ ‫با الگوهای موفق جهانی در عرصه حمل و نقل مســافر و فراهم کــردن زمینه های الزم برای‬ ‫سرمایه گذاری شرکت های داخلی و خارجی در کالنشهر ها برگزار شده و در ان انواع خودروها‬ ‫و وسایل حمل و نقل عمومی‪ ،‬وسایل نقلیه برقی و هیبریدی و فناوری های الکترونیک صنعت‬ ‫خودروسازی به نمایش گذاشته شد‪.‬‬ ‫بنابرگــزارش مذکــور‪ ،‬در این نمایشــگاه‪ ،‬بانــک انصــار به عنــوان حامی اصلی حضور‬ ‫داشــت و بــا پرپایــی غرفــه‬ ‫محصــوالت وخدمــات خود‬ ‫در زمینــه پرداخــت خُ ــرد در‬ ‫حوزه های حمل ونقل شهری‬ ‫(اتوبوس‪ ،‬تاکسی‪ ،‬پارکبان)‪،‬‬ ‫پرداخت صدقات الکترونیک‪،‬‬ ‫پرداخت هزینه مجموعه های‬ ‫ورزشــی وتفریحی‪ ،‬پرداخت‬ ‫الکترونیکی عوارض بزرگراهی‬ ‫و همچنین سامانه های کنترل‬ ‫ونظارت هوشمند ناوگان توجه‬ ‫بسیاری از بازدیدکنندگان را به‬ ‫خدمات خود جلب کرد‪.‬‬ ‫در ایــن نمایشــگاه‬ ‫کــه اقــای خالقــی مدیرکل‬ ‫روابط عمومــی و تبلیغــات‪،‬‬ ‫اقــای مجاهــدی معــاون‬ ‫بانکــداری‪ ،‬اقــای چمــک‬ ‫معــاون برنامه ریزی و هدایــت راهبردی واقای دکتر مدرســی مدیرعامل شــرکت ســامانه‬ ‫الکترونیک انصار نیز حضور داشتند‪ ،‬برخی از مشتریان محصوالت و خدمات بانک انصار در‬ ‫این حوزه از جمله شرکت واحد اتوبوســرانی اصفهان‪ ،‬سازمان حمل و نقل بار و ترافیک یزد‪،‬‬ ‫سازمان اتوبوسرانی ساوه وسازمان اتوبوسرانی بناب که از خدمات هوشمند کارت شهروندی‬ ‫بانک انصار استفاده می کنند‪ ،‬غرفه های خود را مزین به تجهیزات الکترونیکی بانک انصار‬ ‫(تجهیزات ‪ AFC، AVL‬و پیشــخوان بانکی انصار) کرده و به معرفی تجربیات موفق خود در‬ ‫همکاری با بانک انصار پرداختند‪.‬‬ ‫همچنین شرکت لیزینگ انصار نیز در نمایشــگاه حضور داشته و طرح ها‪ ،‬محصوالت‬ ‫و خدمات خود در زمینه فروش انواع خودرو ســبک و ســنگین را توســط کارشناســان خود‬ ‫برای بازدیدکنندگان تشــریح کرد‪.‬گزارش مذکــور می افزاید که بانک انصــار در حوزه ارائه‬ ‫خدمات کارت شهروندی پیشگام بوده و با تجربه ای بیش از ‪ 10‬سال در این حوزه از برترین‬ ‫مجموعه های فعال در خدمات کارت شهروندی به شمارمی اید‪.‬‬ ‫حضــور مســئوالن و مدیــران ســازمان شــهرداری ها ودهیاری های کشــور‪ ،‬اتحادیه‬ ‫اتوبوســرانی های شــهری و اتحادیه ســازمان های حمل ونقــل همگانی کشــور و همچنین‬ ‫میهمانان برجســته وشاخص نمایشــگاه در غرفه بانک انصار و اظهار خرســندی از اقدامات‬ ‫سازنده بانک در این حوزه از نکات برجسته و شاخص این نمایشگاه بود‪ .‬شایان ذکر است که در‬ ‫اختتامیه نخستین نمایشگاه‬ ‫توانمند ی هــای صنعــت‬ ‫حمل ونقل شــهری کشــور با‬ ‫حضــور جمعــی از مدیــران‬ ‫ســازمان های اتوبوســرانی‬ ‫کشــور و جمعی از مســئوالن‬ ‫شهرســتان ها‪ ،‬مدیرعامــل‬ ‫اتحادیــه اتوبوســرانی های‬ ‫شــهری کشــور از حامیان و‬ ‫مشــارکت کنندگان در برپایی‬ ‫این نمایشــگاه قدردانی کرد‬ ‫و در پایــان دســت اندرکاران‬ ‫اجرایی نمایشــگاه با اهدای‬ ‫لــوح تقدیــر و یادبــود بانک‬ ‫انصــار را بــه دلیــل حضــور‬ ‫برجســته و موثــر در ایــن‬ ‫عرصــه مــورد قدردانــی‬ ‫قرار دادند‪.‬‬ ‫بازار‬ ‫کسب نشان‬ ‫مسئولیت اجتماعی‬ ‫بانک انصار نشان مسئولیت اجتماعی‬ ‫سیزدهمین کنفرانس بین المللی روابط عمومی‬ ‫را به دست اورد‬ ‫بانک انصار براساس پیشرفت های چشمگیر در انجام وظایف و مسئولیت های اجتماعی‬ ‫و فرهنگی که ناشی از راهبردکلیدی ارائه خدمات جامعه محور همراه با اولویت منافع ملی است‪،‬‬ ‫موفق شد در سیزدهمین کنفرانس بین المللی روابط عمومی که در مرکز همایش های بین المللی‬ ‫المپیک برگزارشد‪ ،‬نشان ویژه مسئولیت اجتماعی این کنفرانس را به دست اورد‪.‬‬ ‫بــه گــزارش اداره کل روابط عمومی و تبلیغــات‪ ،‬برمبنای شــاخص های ارزیابی صورت‬ ‫گرفته‪ ،‬این نشــان به بنگاه ها و موسســاتی تعلق می گیرد کــه درقبال تاثیــرات و پیامدهای‬ ‫تصمیمات و فعالیت های خود برجامعه ومحیط زیست‪ ،‬به طور شفاف و متکی به اصول اخالقی‬ ‫احساس مسئولیت می کنند‪ .‬همچنین‪ ،‬مشــارکت در توســعه پایدار‪ ،‬در نظر گرفتن انتظارات‬ ‫ذینفعان سازمان‪ ،‬تطابق با قوانین و ســازگاری با هنجارهای اجتماعی‪ ،‬یکپارچگی مسئولیت‬ ‫اجتماعی در سراسر سازمان و استفاده از ان در روابط خود با دیگران معیارهایی است که نشان‬ ‫مسئولیت اجتماعی را دارای اهمیت مضاعف می کند‪.‬‬ ‫ســیدحمیدخالقی‪ ،‬مدیرکل روابط عمومی و تبلیغات بانک انصار پس از اعالم این خبر‪،‬‬ ‫ضمن تاکید بر محوریت مســئولیت اجتماعی در بانک انصار در حوزه هــای راهبردی‪ ،‬به ویژه‬ ‫موضوعات مهم وکلیدی نظیر اقتصادمقاومتی و محیط زیســت‪ ،‬گفت‪« :‬تمامی تصمیمات‬ ‫واقدامات بانک انصار مبتنی بر اولویت مســئولیت های اجتماعی است و این بانک همواره در‬ ‫اجرای قوانین و مصوبات ابالغی از مراجع حاکمیتی به سود منافع عمومی و مساعدت به پیشبرد‬ ‫امور اجتماعی و فرهنگی پیشتاز بوده است‪».‬‬ ‫مدیرکل روابط عمومی و تبلیغات همچنین در خصوص برخی از اقداماتی که بانک انصار‬ ‫را موفق به دریافت نشان مسئولیت اجتماعی از سیزدهمین کنفرانس بین المللی روابط عمومی‬ ‫ســاخته اســت‪ ،‬افزود‪« :‬این بانک از طریق اجرای برنامه های متنوع و متعــدد در حوزه های‬ ‫مختلف اجتماعی ازجمله‪ ،‬توسعه فعالیت های مربوط به قرض الحسنه‪ ،‬ایفای نقش راهبردی‬ ‫در حوزه اقتصاد مقاومتی‪ ،‬طرح حاتم و تســهیل ازدواج جوانان‪ ،‬کمک بــه ازادی زندانیان و‬ ‫کمک به خانواده های زندانیان‪ ،‬تجهیز بیمارستان ها‪ ،‬امور خیریه و نیکوکاری‪ ،‬ساخت مدارس‬ ‫و مراکز بهداشتی در استان های سراسر کشــور و کمک به بازسازی و توسعه عتبات عالیات به‬ ‫مسئولیت های اجتماعی و فرهنگی خود جامه عمل پوشانده است‪».‬‬ ‫برگزاری‬ ‫مجامعاستانی‬ ‫موسسه اعتباری کوثر‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫بازار‬ ‫مجامع استان های خوزســتان‪ ،‬زنجان‪ ،‬کرمانشاه‪،‬‬ ‫ســمنان‪ ،‬فــارس‪ ،‬هرمــزگان‪ ،‬چهارمحــال و بختیاری و‬ ‫اذربایجان شرقی با محوریت بررســی عملکرد سال ‪ 94‬و‬ ‫نیمه نخست سال جاری با حضور جواد فهیمی پور قائم مقام‬ ‫مدیرعامل‪ ،‬معاونــان و مدیران حوزه مرکــزی و مدیران و‬ ‫کارشناسان استان ها در محل سالن جلسات ساختمان حوزه‬ ‫مرکزی موسسه اعتباری کوثر برگزار شد‪.‬‬ ‫به گزارش روابط عمومی موسســه اعتبــاری کوثر‪،‬‬ ‫جواد فهیمی پور قام مقام مدیرعامل به عنوان رئیس مجمع‬ ‫با اشاره به سومین سال تشکیل مجامع استانی و برگزاری‬ ‫همه مجامع استان ها تا پایان سال جاری گفت‪« :‬در شرایط‬ ‫اقتصادی فعلی کشــور باید با تــاش مضاعف در وصول‬ ‫مطالبات تالش کرد و در زمان ارائه تســهیالت با دریافت‬ ‫وثایق الزم و اعتبار ســنجی های مناســب از معوق شــدن‬ ‫اقساط جلوگیری کرد‪».‬‬ ‫عضو هیات مدیره موسســه اعتباری کوثر با اشاره به‬ ‫سهم کارکنان در رشد و تعالی کوثر افزود‪« :‬کارکنان موسسه‬ ‫در هر سطحی که باشند باید برای تعالی کوثر تالش کنند و‬ ‫موسسه را از ان خود بدانند‪».‬‬ ‫وی با اشاره به اهمیت مباحث کنترلی و نظارتی در همه‬ ‫سطوح سازمانی کوثر اظهار داشــت‪« :‬در مباحث کنترل‬ ‫نظارتی باید به صورتی برنامه ریزی کرد که ارزیابی و مباحث‬ ‫کنترل نظارتی به طور مستمر انجام شود‪».‬‬ ‫قائم مقام مدیرعامل موسســه اعتبــاری کوثر تاکید‬ ‫کرد‪« :‬رعایت ضوابط و دســتورالعمل های ابالغی‪ ،‬دقت‬ ‫بر مباحــث کنترل نظارتــی‪ ،‬اعتبار ســنجی های دقیق در‬ ‫زمان افتتاح حســاب و پیگیری جهت وصــول مطالبات از‬ ‫مهمترین ابزارهایی اســت که بر اجرا و کنترل فرایندهای‬ ‫مالی تاکید دارد‪».‬‬ ‫فهیمی پور خاطرنشان ساخت‪« :‬تا پایان سال جاری‬ ‫تمام جلسات مجامع استان ها برگزار خواهد شد‪ .‬همچنین‬ ‫پس از برگزاری مجامع‪ ،‬استان ها در پنج سطح خیلی خوب‬ ‫تا ضعیف ارزیابی می شوند‪».‬‬ ‫‪79‬‬ ‫بازار‬ ‫بازار‬ ‫‪80‬‬ ‫مثلث | شماره ‪343‬‬ ‫همایش مدیران و معاونان موسسه‬ ‫اعتباری ثامن برگزار شد‬ ‫مدیرعامل موسسه اعتباری ثامن در همایش مدیران‬ ‫ثامن گفت‪« :‬باید با استفاده از توان پرسنل نرخ مطالبات‬ ‫ی کرد‪».‬‬ ‫غیرجاری را تک رقم ‬ ‫به گزارش روابط عمومی موسســه اعتبــاری ثامن‪،‬‬ ‫محمدابراهیم پورزرندی با تشــریح این مطلب که موسسه‬ ‫در شرایطی قرار دارد که نیاز به تالش و همتی بیشتر دارد‪،‬‬ ‫اظهار داشت‪« :‬باید با برنامه ریزی به گونه ای باشد که بتوان‬ ‫از مسیر پیش روی عبور کرده و به هدف اولیه که اخذ مجوز‬ ‫بانک مرکزیوتبدیلبهموسسهاست‪،‬رسیدوبرایگام های‬ ‫بعدی و بزرگتر از امروز برنامه ریزی کرد‪».‬‬ ‫مدیرعامل موسســه اعتباری ثامن بــا تاکید بر اینکه‬ ‫مجموعه ستاد و مدیران تمام تالش خود را برای پشتیبانی‬ ‫صف به کار باید می بندد افزود‪« :‬همزمان با افزایش کیفیت‬ ‫خدمات باید به سرعت ارائه خدمات توجه شود‪».‬‬ ‫وی به تغییرات مدیران استان ها اشاره داشت و گفت‪:‬‬ ‫«بنده در کمیته انتصابات هیچ نقشی نداشته ام و این کمیته‬ ‫بهصورتمستقلو بااستقاللکاملوبر مبنایکارشناسیو‬ ‫باتوجه به اصول حاکمیت شرکتی انتخاب های خود را انجام‬ ‫داده است و برای هیچ فردی در این کمیته و این مرحله از‬ ‫فعالیت ها و تغییرات صورت گرفته توصیه نداشتم‪ .‬به کار‬ ‫کمیته انتصابات و کار کارشناسی انان در ارزیابی و معرفی‬ ‫مدیران اعتقاد دارم‪».‬‬ ‫مدیرعامل موسســه اعتباری ثامن بــه اولویت های‬ ‫معرفی مدیران جدید هم اشاره داشت و تصریح کرد‪« :‬در‬ ‫معرفی مدیران جدید در موسسه اولویت بر این اساس بود‬ ‫که از همکاران خود موسسه استفاده شــود که اگر در این‬ ‫بین شرایط مهیا نبود از همکاران شبکه بانکی در بیرون از‬ ‫موسسه هم دعوت به همکاری شود‪».‬‬ ‫مدیرعامل موسسه اعتباری ثامن خطاب به مدیران‬ ‫استان ها گفت‪« :‬با همکاران شعب و روسای شعب به طور‬ ‫مستمر ارتباط داشته و جلساتی را برای ارتباط بیشتر داشته‬ ‫باشــید و در عین حال بازدیدهای دوره ای هم در دستورکار‬ ‫قرار گیرد‪ .‬همچنین با شرح وظایف جدید که به زودی ابالغ‬ ‫می شود اختیارات مدیران استان ها افزایش می یابد‪».‬‬ ‫به گفته وی‪ ،‬با ســاختار جدید بســتری مناسب برای‬ ‫فعالیت های موسسه به حســاب می اید که انتظار می رود‬ ‫با این شرایط بتواند رشــد و تعالی موسسه شتاب بیشتری‬ ‫بگیرد‪.‬‬ ‫این مقام مسئول اشاره به امارهای نقدینگی بازار پول‬ ‫داشت و افزود‪« :‬وضعیت نقدینگی باید مدیریت شده و به‬ ‫سمت و سویی هدایت شود که بتوان از ان باالترین میزان‬ ‫بهره وری و استفاده را داشت‪».‬‬ ‫مدیرعامل موسسه اعتباری ثامن به سپرده نزد بانک‬ ‫مرکزی برای اخذ مجوز اشاره داشت و عنوان کرد‪« :‬به زودی‬ ‫باقی این سپرده هم واریز می شود و مراحل نهایی اخذ مجوز‬ ‫هم به اتمام می رسد‪».‬‬ ‫پورزرندی اعتماد را شرط اصلی یک موسسه دانست و‬ ‫یاداور شد‪« :‬میزان شفافیت و شفاف سازی باید به گونه ای‬ ‫باشدکهمردمومشتریانبهمجموعهاعتمادداشتهباشند‪».‬‬ ‫مدیرعامل موسسه اعتباری ثامن به شورای راهبردی‬ ‫موسســه اشــاره کرد و گفت‪« :‬محورهای این شورا اینده‬ ‫مجموعه را بررسی و ترسیم می کند‪».‬‬ ‫وی با تاکید بر اینکه بایســتی بانکداری الکترونیکی‬ ‫را با شــتاب بیشــتری پیش برد افزود‪« :‬در حــوزه فناوری‬ ‫اطالعات موسسه رشد خوبی را داشته اســت و در این بین‬ ‫اموزش به همکاران و مشتریان را نباید از یاد برد و باید برای‬ ‫ی داشت‪».‬‬ ‫ان برنامه ریزی دقیق و منظم ‬ ‫پورزرندی به طبقه بندی مشاغل و فعالیت های معاونت‬ ‫طرح و برنامه هم اشاره داشت و اظهار داشت‪« :‬برای رشد‬ ‫همکاران برنامه ریزی خوبی صورت گرفته است که به زودی‬ ‫شاهد ان خواهیم بود‪».‬‬ ‫وی خاطر نشان کرد‪« :‬مدیران باید تالشی مضاعف‬ ‫داشتهباشندتابه جایگاهواقعیخوددرشبکهبانکیبرسیم‪».‬‬ ‫قائم مقام مدیرعامل موسسه اعتباری ثامن هم در این‬ ‫همایش به مولفه های تاثیرگذار در موفقیت مدیران پرداخت‬ ‫و در تشریح این مولفه ها گفت‪« :‬تمامی مولفه هایی که نام‬ ‫برده می شود تنها در شرایطی است که بتوان احساس امنیت‬ ‫در کارکنان را فراهم کرد که این امر را بایــد با تالش در کار‬ ‫توسط مدیران و توجه به فراهم شدن محیط ارام و بروز رفتار‬ ‫باثبات و ترغیب انها به نظر دادن فراهم می شود‪».‬‬ ‫محمود مردانی بــا تاکید بر اینکه افزایش مشــارکت‬ ‫کارکنــان و روحیه مشــارکتی از مواردی اســت کــه باید در‬ ‫فعالیت هــای مدیــران مد نظر قــرار گیرد اظهار داشــت‪:‬‬ ‫«شــناخت خوب و مطلوب دیدگاه و توانایی های کارکنان‬ ‫باید به خوبی بررسی شود‪».‬‬ ‫وی افــزود‪« :‬از کارکنــان بخواهیم به چشــم انداز و‬ ‫ارزش های موسســه توجه جدی داشته باشــند و در کانون‬ ‫فعالیت خویش قرار دهند‪».‬‬ ‫قائم مقام مدیرعامل موسسه اعتباری ثامن با بیان این‬ ‫مطلبکهایجادمحیط دوستانهوارزشیبرایتولیدفکروراه‬ ‫حل توسط کارکنان را باید نهادینه کرد‪ ،‬گفت‪« :‬ایجاد محیط‬ ‫چالشیبرایتفکرسازمانیوبهچالشکشیدنونقدهمنباید‬ ‫مورد غفلت واقع شود‪».‬‬ ‫وی درخصوص ارتباط با همکاران و اطالع رسانی در‬ ‫بین همکاران موسسه خاطرنشان شــد‪« :‬باید تالش شود‬ ‫اخبار دقیق‪ ،‬کامل‪ ،‬صریح و صادقانه به کارمند منتقل شود و‬ ‫این یکی از مولفه های یک مدیر است‪».‬‬ ‫معاون امور شعب موسســه اعتباری ثامن هم در این‬ ‫همایش ضمن تاکید بر رعایت نظم و انضباط در سخنان خود‬ ‫توصیه ها و انتظارات از مدیران را بیان کرد و گفت‪« :‬بازرسی‬ ‫از شعب را در دستورکار قرار داده و ضمن اینکه این بازرسی ها‬ ‫انجام می شــود گزارش ها به دقت تهیه شده تا بتوان نتایج‬ ‫خوبی را از ان داشت‪».‬‬ ‫عبدالکریم قوامی فر خطاب به مدیران جدید معرفی‬ ‫شده اظهار داشــت‪« :‬شما به ســازمانی دعوت شده اید که‬ ‫مهارت‪ ،‬صداقت‪ ،‬اخالق‪ ،‬سلوک و دانایی در ان از اهمیت‬ ‫ویژه ای برخوردار است‪».‬‬ ‫وی اضافه کرد‪« :‬در سیســتم بانکــی‪ ،‬نظم جایگاه‬ ‫نخســت را دارد و اگــر به این نکتــه توجه کنیــد باید توجه‬ ‫داشته باشــید که به طور قطع در اینده شــغلی خود‪ ،‬موفق‬ ‫خواهید بود‪ ».‬قوامی فر در ادامه سخنان خود با بیان اینکه‬ ‫مشــتریان عزیز ترین افراد برای موسســه هســتند‪ ،‬توجه‬ ‫به مشــتری مداری و احترام به مشــتری و رفتــار صادقانه‬ ‫و دلســوزانه با انان را امــری ضروری خواند و خاطر نشــان‬ ‫کرد‪« :‬همین عوامل باعث شــده که موسسه ثامن یکی از‬ ‫مجوعه های برتر در حوزه پولی و مالی کشور و نظام بانکی‬ ‫مطرح باشد‪».‬‬ ‫ویتصریحکرد‪«:‬درفضایرقابتیکنونیبایدباقدرت‬ ‫و سرعت بیشتر حرکت کنیم و گام به گام به موفقیت هایمان‬ ‫بیفزاییم‪ ».‬مشــاور عالی مدیرعامل موسسه اعتباری ثامن‬ ‫هم در این مراســم به بیان بازافرینی کسب و کار پرداخت و‬ ‫اظهار داشت‪« :‬ســتاد و صف موفق ستاد و صفی است که‬ ‫اندیشــه های خالق‪ ،‬در ان حاکم باشد زیرا خالقیت سبب‬ ‫می شود سازمان به طرف رشد و کمال حرکت کند‪».‬‬ ‫مشاور عالی مدیرعامل موسسه اعتباری ثامن افزود‪:‬‬ ‫«در موسسه ثامن یک بازار رقابتی ایجاد کرده ایم که در این‬ ‫بازار همکارانی که بیشتر تالش کنند و تجربه بیشتری کسب‬ ‫کنند‪ ،‬سریعتر پیشرفت خواهند کرد‪».‬‬ ‫فتحعلی خوشــبین به بررسی مشــکالت و تنگناهای‬ ‫موجود در بازار پرداخت و خواســتار توجــه بیش از پیش به‬ ‫بهره وری و رشد موسسه شد‪ .‬وی در بخشی از سخنان خود‬ ‫به ساعت کاری هم اشاره داشت و افزود‪« :‬نباید خود را به یک‬ ‫ساعت کاری خاص محدود کرد‪ ».‬خوشبین خاطرنشان شد‪:‬‬ ‫«روحیه همکاری و همفکری در زمانی افزایش خواهد یافت‬ ‫که همه برای رسیدن به یک هدف تالش کنیم‪ ،‬پس از همه‬ ‫مدیران انتظار این تالش را داریم‪».‬‬ ‫همچنین مدیر امور شعب اســتان خراسان رضوی به‬ ‫نمایندگی از استان ها گزارشی را ارائه دادند که در این گزارش‬ ‫پیشنهادات و نقدهایی هم بود‪.‬‬ ‫معاون طرح و برنامه موسســه اعتباری ثامن با تاکید‬ ‫بر اینکه این معاونت برای رشــد همه همکاران در مدیریت‬ ‫ســازمان و روش ها برنامه ریزی هایی را داشته است گفت‪:‬‬ ‫«برای حوزه هایی همانند بانکــداری الکترونیک و تحقیق‬ ‫و پژوهش برنامه های مدونی را داریم که به زودی در شبکه‬ ‫ابالغ می شود‪».‬امیر بیات ترک با بیان این مطلب که عصر‬ ‫امروزی را عصر فرامدرن نامیده اند‪ ،‬گفت‪« :‬عصر امروزی‬ ‫دارای ویژگی تغییر مداوم و پیچیدگی ساختارهاســت‪ ،‬در‬ ‫چنین شرایطی تنها مدیرانی می توانند با موفقیت عمل کنند‬ ‫که اطالعات مناســب و به روز و جامعی را از نحوه عملکرد‬ ‫سازمان خود داشته و تصمیمات درست و به موقعی را برای‬ ‫بهبود مداوم سازمان خود‪ ،‬متناسب با تغییرات موجود اتخاذ‬ ‫کنند‪ ».‬همچنین فرتوک زاده‪ ،‬مشاور مدیرعامل هم در این‬ ‫همایش سخنرانی در خصوص خلق ارزش برای موسسه و‬ ‫مشتریان بیان داشتند‪.‬‬ ‫وی در خصوص ایده ها و خلق ارزش گفت‪« :‬فضای‬ ‫تحقیق و نواوری هرچه بیشــتر در ســازمان گســترش باید‬ ‫داشته باشــد و این فضا باید رشــد و نتایج خود را در شعب و‬ ‫امارها نشان دهد‪».‬‬ ‫وی اضافه کرد‪« :‬امروزه باتوجه به رقابتی بودن محیط‬ ‫و بهبود فناوری که در فرایندهــای تحویل خدمات صورت‬ ‫گرفته اســت‪ ،‬در صنعت بانکــداری تمرکز اســتراتژیک از‬ ‫مقوله های قیمت و جنبه هــای فنی بــه جنبه های کیفیت‬ ‫خدمات و رضایت مشتری تغییر پیدا کرده است‪».‬‬ ‫در این همایش تعدادی از معاونان و مدیران ستادی و‬ ‫سرپرستی خراسان رضوی مطالبی را ایراد کردند‪.‬‬ ‫برای مشاهده اخرین اخبار نهاد کتابخانههای عمومی کشور میتوانید توسط گوشی تلفنهمراه خود از رمزینهها عکس بگیرید‬ ‫‪ ::‬لبخند کاغذی ‪::‬‬ ‫‪ ::‬کتابخوان اذر ‪::‬‬ ‫محمدحسین ‪/‬اکبری‬ ‫اثر طرح‬ ‫صربستان‬ ‫بوبیساازتودوروویچ‬ ‫نوازش‬ ‫ترانههای‬ ‫کوچکخان‬ ‫میرزا‬ ‫رحماندوست‬ ‫شاعر‪:‬مصطفی‬ ‫صفحات‪ 95 :‬صفحه‬ ‫مدرسه ‪ /‬تعداد‬ ‫عصمت گیویان ‪ /‬انتشارات‬ ‫انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان‬ ‫از این گونه توصیفات عبارت است از‪:‬‬ ‫میـرزا کوچـک‪ ،‬بزرگمـردی در دوران معاصـر اسـت‪.‬‬ ‫‪ 36‬صفحه‬ ‫«حرکـت او یـک حرکـت ویـژه بـود‪ ،‬صبغـه مردمـی‬ ‫روحانـی شـهیدی کـه الگویـی بـرای زندگـی انقالبی‬ ‫و نجابتـی کـه در کارش داشـت کمنظیـر و در دوران‬ ‫امـروز مـا‪ ،‬اسـوه وطنپرسـتی‪ ،‬عزتطلبی و مسـلمانی‬ ‫هـدف و ادبی��ات‬ ‫ک��ودکان‬ ‫رحماندوس��ت‬ ‫«الف‬ ‫سنی‬ ‫گروه‬ ‫اس��ت‪ ،‬برای‬ ‫کودکان‬ ‫ش��اد و زیبای‬ ‫اسـالم و‬ ‫مبنای‬ ‫رفتارش بـر‬ ‫نظیـر بـود؛‬ ‫معاصـرش بی‬ ‫ب��رای در راه‬ ‫سـتیز بـود‪.‬‬ ‫مصطف��یمبـارزی استکبار‬ ‫ظلـم سـتیز و‬ ‫چه��رهای‬ ‫اعتقـاداتمنتشر‬ ‫شد‪.‬حرکتش هم صد در صد اسـالمی‬ ‫دینی بود‪،‬‬ ‫ش��ناخته در این مسـیر‬ ‫فروگـذار نکـرد و‬ ‫ک��ودکانکوششـی‬ ‫از بـذل هیـچ‬ ‫مملکت‬ ‫اسـتقالل‬ ‫و‬ ‫بود‬ ‫سـتیز‬ ‫در‬ ‫اجنبی‬ ‫با‬ ‫بود‪،‬‬ ‫ایرانی‬ ‫و‬ ‫با‬ ‫که‬ ‫مردمـی‬ ‫چرا‬ ‫کـه‬ ‫این‬ ‫کـرد‪.‬‬ ‫نثار‬ ‫نیـز‬ ‫را‬ ‫خـود اس��ت‪ .‬کمتر کودکی را‬ ‫جـانش��ده‬ ‫ش��عرهایی اموزن��ده که ک��ه بازتاب‬ ‫را میخواسـت حفـظ کنـد و یـک نمونه مینیاتـوری از‬ ‫او اشـنا بودنـد بـا وجود ان همه سـختی و رنـج‪ ،‬حاضر‬ ‫نشنیده‬ ‫خـودنامرا اودر را‬ ‫چیزکه‬ ‫شناس��یم‬ ‫درباره‬ ‫جوشان‬ ‫اسـالمی وگرم و‬ ‫نظامعواطف‬ ‫والدینمحدوده‬ ‫اسـالمی را در‬ ‫جمهوری‬ ‫میـرزا کوچکخان‬ ‫اختیار‬ ‫میتـا همه‬ ‫شـدند‬ ‫ش��عری از او‬ ‫قـرارباش��د‬ ‫کودکبه وجـود‬ ‫خـودش‬ ‫اورد‪».‬بیان میکند‪ .‬در این‬ ‫اس��ت را‬ ‫نخوان��دهکـرد و چگونه‬ ‫میـرزا چـرا قیـام‬ ‫دهنـد وو ایـن کـه‬ ‫جاری قلمی‬ ‫حالیمفیـد با‬ ‫مختصر و‬ ‫همانصورت‬ ‫کتاب بـه‬ ‫نوازش شکسـت خـورد‪ ،‬از‬ ‫نهایـت چگونـه‬ ‫مجموعه و در‬ ‫باشد‪.‬موفـق شـد‬ ‫در ابتـدا‬ ‫ترانه های‬ ‫است‬ ‫حس و‬ ‫ایـنشعرها‬ ‫مهمتریـن مسـائل مطـرح در تاریـخ معاصـر ایـن سـرزمین اسـت روان و جـذاب روایـت داسـتانگونهای از تاریـخ زندگـی و تحوالت‬ ‫تران��ه از‬ ‫کـهش��امل‬ ‫جاری‬ ‫الالیی‬ ‫تاریخ‬ ‫دارد‪.‬دردر‬ ‫ش��اعر کنونی بـرای نوجوانان و میـرزا کوچکخـان که‬ ‫ها از میرزا‬ ‫مهـم‬ ‫هـمدر‪ 3‬نامه‬ ‫تمامکتـاب‬ ‫پایـان‬ ‫خصوصایندر شـرایط‬ ‫‪16‬ان به‬ ‫اشـنایی با‬ ‫نماید‪ .‬توصیفـات رهبر ّ‬ ‫زبانیمیساده‬ ‫که با‬ ‫جوانـاناشنا‬ ‫نام‬ ‫شـده که‬ ‫نوشـته اسـت‬ ‫دیگران‬ ‫معظم کـه در اواخـر نهضـت خود‬ ‫ضـروری‬ ‫اس��تبـوم‬ ‫ایـن مرز و‬ ‫اشعار‬ ‫ذکراین‬ ‫خوانش‬ ‫بی شک‬ ‫بوده بهاست‪.‬‬ ‫بوده‬ ‫قـزاق‬ ‫قشـون‬ ‫سـرکرده‬ ‫به‬ ‫خطـاب‬ ‫کـه‬ ‫نامـه‬ ‫اخریـن‬ ‫مطالعـه‬ ‫این‬ ‫بر‬ ‫ـدی‬ ‫ی‬ ‫مو‬ ‫میرزا‬ ‫شـخصیت‬ ‫خصوص‬ ‫در‬ ‫نیـز‬ ‫اسـالمی‬ ‫انقـالب‬ ‫ّ‬ ‫و بیاالیش همراه با نقاشیهای‬ ‫هم ب��رای والدین و هم برای کودکان‬ ‫اسـت‪ ،‬حقیقتـ ًا خواندنی و عبرتاموز اسـت‪.‬‬ ‫مدعاست‪.‬‬ ‫چشمنواز که نمایانگر لحظههای‬ ‫دلنشین است‪.‬‬ ‫زنجانگلستان‬ ‫استان‬ ‫نمایی از کتابخانه امیرکبیر شهر کردکوی در‬ ‫کتابخانه خیرساز سیدافضل موسوی در استان‬ ‫ّ‬ ‫این ک‬ ‫تابخانه‬ ‫زمینی بکتهابمخان در سال‬ ‫سا‬ ‫ه‬ ‫ح‬ ‫ع‬ ‫تو‪6‬می ا ‪ 92‬و در‬ ‫م‬ ‫کت ترمربکعردکلکنوی م هزامریر ک‬ ‫گ دزنریساشل ‪ 7‬و ب‪0‬ی‪0‬ر‪5‬‬ ‫اب ش‬ ‫استگلوستخانههر‪2‬ستهازانرکورد‪2‬ک‪6‬و د‪4 .‬زی‪3‬رب‪1‬نادیر‬ ‫رسیندسخ ش اهنریتوارسی‪95‬سبهشد ‪7‬یماتز ارمسترباعن‬ ‫هزار ایجلند کته اسه کت‪.‬تاایبنداکرتد‪.‬اببخخ بههرهوبر‪1‬دا‪1‬ر‪5‬ی‪22‬‬ ‫خیکرتاب دا اربدخاون بهزنریگزتباری‪ 51‬انهش‪0‬ک‪0‬و‪2‬دک‬ ‫در دوشساز اکوسدتاکن وزندوجانیرو ن ک‪5‬ت‪2‬ابنخسانخهه‬ ‫ن اسیت‪.‬کتابدار‬ ‫یفت کار‬ ‫ی فعال‬ ‫یت می کند‬ ‫‪telegram.me/iranplir‬‬ ‫‪p.r@iranpl.ir‬‬ ‫‪instagram.com/iranpl.ir‬‬ ‫‪aparat.com/iranpl.ir‬‬ ‫‪www.iranpl.ir‬‬