ماهنامه مثلث شماره 345

‫قطعارتباط با کدخدا‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال هشتم‪ /‬شماره سیصد و چهل و پنج ‪ 16 /‬بهمن ‪ 88 / 1395‬صفحه ‪ 6000/‬تومان‬ ‫عملکرد ترامپ تئوری «نگاه به غرب»‬ ‫دولت را دچارمشکل میکند‬ ‫ترامپ‬ ‫هیتلر‬ ‫است؟‬ ‫یادداشتها وگفتوگوهایی‬ ‫درباره ظهور فاشیسم امریکایی‬ ‫سایهگورباچف‬ ‫ایا دونالد ترامپ‪ ،‬امریکا را‬ ‫به سرنوشت شوروی دچار میکند؟‬ ‫شاه پایگاه طبقاتی نداشت‬ ‫طبقات اجتماعی ایران در سال ‪57‬‬ ‫چه شرایطی داشتند؟‬ ‫نخست وزیر ورزش‬ ‫محمدرضا داورزنی جایگزین‬ ‫نصرالله سجادی شد‬ ‫برای مشاهده اخرین اخبار نهاد کتابخانههای عمومی کشور میتوانید توسط گوشی تلفنهمراه خود از رمزینهها عکس بگیرید‬ ‫‪ ::‬لبخند کاغذی ‪::‬‬ ‫‪ ::‬کتابخوان دی ‪::‬‬ ‫طرح از الهام خلیلی مهر‬ ‫کیش پارسایان (دروس استاد ایتاهلل مجتبی تهرانی)‬ ‫تدوین زیر نظر علیاکبر رشاد ‪ /‬انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسالمی ‪ ۲۰۸ /‬صفحه‬ ‫ایشـان در کام تشـنه طالبـان سـلوک الـی اهلل‬ ‫ریختـه میشـود‪.‬‬ ‫مباحـث کتاب مشـتمل بر سـه بخـش ایمان‪،‬‬ ‫صفـات مومنـان و پیـام پارسـایی اسـت؛ در‬ ‫بخـش نخسـت مهمتریـن مسـائل ایمـان‬ ‫همچـون‪ :‬ماهیـت‪ ،‬مراتـب‪ ،‬عوامـل کاهـش‬ ‫و افزایـش و اثـار فـردی و اجتماعـی ایمـان‬ ‫بررسـی شـده اسـت‪ .‬در بخـش دوم‪ ،‬صفـات‬ ‫و حـاالت مومنـان بـه اسـتناد ایـات و روایات‬ ‫بررسـی و طبقهبنـدی شـده اسـت‪ .‬در نهایت‬ ‫در بخـش سـوم بـه شـرح و تفسـیر خطبـه‬ ‫ه ّمـام اختصـاص یافتـه اسـت کـه‬ ‫در حقیقـت شـرحی بـر بیـان‬ ‫امیرالمومنین علیه السـالم در توصیف‬ ‫ویژگیهـای متقیـن اسـت‪.‬‬ ‫مرحـوم ایت اهلل مجتبـی تهرانی از جمله بزرگانی‬ ‫بودنـد کـه ارتبـاط نزدیکـی بـا عموم مـردم و به‬ ‫ویـژه جوانان داشـتند‪ .‬ایـن مطلب در کنـار درجه‬ ‫بـاالی علمـی که حاصل سـالها خوشـهچینی از‬ ‫دریـای معرفـت بزرگانی چـون امام خمینـی(ره)‪،‬‬ ‫عالمـه طباطبایـی‪ ،‬ایـتاهلل بروجردی و‪ ...‬اسـت‬ ‫باعـث شـده تا اثار ایشـان در عین عمـق و دقت‬ ‫علمـی‪ ،‬از زبانـی سـاده و قابـل فهم بـرای عموم‬ ‫برخوردار باشـد‪.‬‬ ‫ایـن کتـاب که بـه عنـوان مدخلی بـرای ورود به‬ ‫بحثهـای اخالقی محسـوب میشـود‪ ،‬برگرفته‬ ‫شـده از برخـی از سلسـله مباحـث اخالقـی و‬ ‫معرفتـی حـاج اقـا مجتبـی اسـت‪ .‬امیـزهای از‬ ‫اخـالق نبـوی و عرفـان علـوی کـه بـا ایـات و روایـات‬ ‫امیختـه و بـه براهیـن عقلـی نیـز مزیـن شـده و از جویبـار لسـان‬ ‫نمایی از کتابخانه مرکزی تبریز‬ ‫کتا‬ ‫‪ 335‬بخانه م‬ ‫رکزی تب‬ ‫مردم ‪ 1‬به همت خیری ریز در سال‬ ‫ت‬ ‫ّ ن‬ ‫های فر اسیس شد‪ .‬ساز و همکاری‬ ‫این ک هنگی یونسکو د مان فعالیت‬ ‫ر‬ ‫ت‬ ‫امانت ابخانه را به عنوا سال ‪1344‬‬ ‫استف دار یونسکو شنا ن کتابخانه‬ ‫یونسک اده از کتاب ها خت و حق‬ ‫و را به این کتاب ی انتشارات‬ ‫خانه‬ ‫اعطاء کرد‪.‬‬ ‫‪telegram.me/iranplir‬‬ ‫‪p.r@iranpl.ir‬‬ ‫‪instagram.com/iranpl.ir‬‬ ‫‪aparat.com/iranpl.ir‬‬ ‫‪www.iranpl.ir‬‬ ‫جلد‬ ‫د‬ ‫و‬ ‫م‬ ‫شاه رابطه بین جامعه با دولت را به هم زد‬ ‫اشتباهاستراتژیکشاهدربرخوردبااقشارچهبود؟ ‬ ‫رمزپیروزیانقالباسالمی‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫‪ 22‬بهمن مبارک باد‬ ‫من از اینکه اقایان از راه دور امدند برای‬ ‫تفقد از ما و ملت ما تشکر می‏کنم‪ .‬ملت ما قبل‬ ‫از اینکه نهضتشــان انســانی باشد‪ ،‬اسالمی‬ ‫است و انسانی‪ .‬همان انســانیتی که اسالم‬ ‫برای او شان قائل است‪ .‬ما به قدرت طبیعی بر‬ ‫این مشاکل و بر این مصیبتهایی که وارد شده‬ ‫است فائق نیامده‏ایم؛ برای اینکه قدرت ما به‬ ‫طبیعت یک قدرت بسیار ناچیزی بود در‬ ‫َح َسب‬ ‫ْ‬ ‫مقابل قدرتهای بسیار بزرگ مثل قدرت امریکا‬ ‫و قدرت شاه ســابق‪ ،‬با ان ابزاری که اینها در‬ ‫دست داشتند‪ .‬ما به اینها که غلبه کردیم‪ ،‬ملت‬ ‫ما که در این نهضت پیروز شد‪ ،‬این فقط برای‬ ‫اتکال به خدا بود‪ .‬در ملت ما یک تحولی حاصل شد که ان‬ ‫تحول سابقه نداشــت؛ ان تحول اینطور بود که شهادت را‬ ‫برای خودشان فوز عظیم می‏دانســتند‪ .‬جوانهای ما االن‬ ‫هم پیش من می‏ایند‪ ،‬بعضی از انها‪ ،‬و می‏گویند که شــما‬ ‫دعا کنید که ما شهید بشویم! این رم ِز پیروزی بود که همان‬ ‫اسالم مســلمین با این رمز پیش بردند‪،‬‬ ‫طوری که در صدر‬ ‫ْ‬ ‫ملت ما هم با این رمز پیش برد؛ و با این رمز است که ملتها‬ ‫می‏توانند پیش ببرند‪.‬‬ ‫راه ازادی ملتها‬ ‫شماها منتظر این نباشــید که دولتهای شما برای شما‬ ‫کار بکنند‪ .‬من دولتهای عربی را بیش از پانزده ســال است‬ ‫که نصیحت کردم که با هم متحد بشوند و «قدس» را نجات‬ ‫بدهند‪ ،‬و هیچ ابد ًا در انها اثر نکرد؛ برای اینکه در فکر‬ ‫‪10- 17‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫ادرس غلط‬ ‫پالسکو در صحن علنی مجلس‬ ‫دیوار ویزای امریکایی‬ ‫روزجهانی حجاب‬ ‫‪18- 21‬‬ ‫گفتارها‬ ‫ائتالف علیه پرزیدنت‬ ‫به اوت زدی اقای فرهادی‬ ‫نیرنگ جدید‬ ‫واشنگتن غیر قابل اعتماد است‪...‬‬ ‫‪26- 33‬‬ ‫سیاست‬ ‫قطع ارتباط با کدخدا‬ ‫تدبیر درتردید‬ ‫سیاست خارجی‪ ،‬سه سال بعد!‬ ‫به دولت واقع بین احتیاج داریم‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫مثلث؛هفتهنامه ایخبری‪،‬تحلیلیاستکهسعیداردروایتیمنصفانهوعادالنه‬ ‫از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشــاره ای است به سه ضلع استقالل‪،‬‬ ‫ازادی و جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی‪ ،‬چارچوبش‬ ‫اسالم‪ ،‬انقالب‪ ،‬امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گســترش و سیادت اسالم خواهی در‬ ‫سراسر جهان و عزت مسلمانان‪ ،‬توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم‬ ‫شریف ایران و رونق گرفتن عدالت‪ .‬مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب‬ ‫و ایستادگی در برابر مقابالن گفتمانی و عملی نظام و سیاق و مشرب مان نجابت‬ ‫قلم و روزنامه نگاری مومنانه و تالش در جهت رونق گرفتن سنت گفت وگو میان‬ ‫فرهیختگانونخبگانکشوراست‪.‬امیدواریمکهدرروایت مانصادق‪،‬برمرام مان‬ ‫مستمر و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪ ،‬بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب‬ ‫و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫دبیرتحریریه‪ :‬مصطفیصادقی‬ ‫سیاست‪ :‬مصطفی صادقی (دبیر)‪ -‬علی حاجی ناصری‪ -‬امیدکرمانی ها‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫بین الملل ‪ :‬سعیده سادات فهری (دبیر)‬ ‫اقتصاد ‪ :‬محمدمهدی صدرزاده (دبیر)‬ ‫دیدار‪ :‬افشین خماند(دبیر)‬ ‫ورزش‪ :‬مهدی ربوشه (دبیر)‬ ‫جامعه شناسی و فکرنو‪ :‬علی حاجی ناصری (دبیر)‬ ‫فرهنگ‪ :‬شایان ربیعی (دبیر)‬ ‫بازار‪ :‬محمد شکراللهی (دبیر)‬ ‫ی ‬ ‫مشاور هنری ‪ :‬نیما ملک نیاز ‬ ‫این مســائل نیســتند‪ .‬انها اگر صحبتی هم از این مسائل‬ ‫بکنند‪ ،‬همان صحبتهایی اســت که شاه ســابق ما راجع به‬ ‫پیشــرفتها می‏کرد و راجع به «تمدن بزرگ» می‏کرد! اینها‬ ‫هیچ یک به فکر امتها نیستند؛ امتها خودشان باید به فکر‬ ‫خودشان باشند‪ .‬اگر ما بنا بود که بنشینیم تا برای ما دولتها‬ ‫کار بکنند‪ ،‬حاال باز همان عقب‏ماندگی را داشتیم و باز شاه‬ ‫قوت ایمان که در شَ ْعب‬ ‫سابق بر ما حکومت می‏کرد‪ .‬ما به ّ‬ ‫قوت ایمان با این ابرقدرتها مخالفت‬ ‫ما حاصل شــد ـ با ان ّ‬ ‫کردیم و بحمدال ّل ‏ه پیروز شدیم و دست انها را کوتاه کردیم‪.‬‬ ‫شما اگر بخواهید به مشــکالت خودتان پیروز بشوید‪ ،‬اگر‬ ‫بخواهید قدس را نجات بدهید‪ ،‬اگر بخواهید فلســطین را‬ ‫نجات بدهید‪ ،‬اگــر بخواهید مصر را نجات بدهید و ســایر‬ ‫ممالک عربی را نجات بدهید از دست این عمال‪ ،‬از دست‬ ‫اجانب‪ ،‬ملتها باید قیام بکنند؛ باید ملتهــا این کار را انجام‬ ‫بدهند؛ ننشینند که دولتها بر این مسائل وارد بشوند‪.‬‬ ‫انها روی مسائلی که برای خودشان صرفه دارد عمل‬ ‫می‏کنند‪.‬‬ ‫«شهادت»‪ :‬رمز پیروزی‬ ‫ملتها باید قیام کنند؛ و ملتها باید «رمز» را بفهمند‬ ‫که رمز پیروزی این است که «شهادت» را ارزو بکنند و‬ ‫به حیات‪ ،‬حیات مادی‪ ،‬دنیایی‪ ،‬حیوانی‪ ،‬ارزش قائل‬ ‫نباشند‪ .‬این رمز است که ملتها را می‏تواند پیش ببرد‪،‬‬ ‫این رمزی است که قران اورده است و ملتهای عرب‬ ‫را‪ ،‬در صورتی که در کمال ضعف بودند‪ ،‬بر دولتهای‬ ‫بزرگ سلطه داد‪ .‬قران انسان ســاخت؛ یک انسان‬ ‫الهی ساخت که با ان قدرت الهی پیشبرد کرد‪ ،‬و کمتر‬ ‫از نیم قرن بر امپراتوریها غلبه کرد‪.‬‬ ‫شاه رابطه بین جامعه با دولت را به هم زد‬ ‫شاه پایگاه طبقاتی نداشت‬ ‫سه ضلعی روحانی‪ ،‬بازاری و دانشجو‬ ‫‪34- 39‬‬ ‫تاریخ‬ ‫امام نگاه طبقاتی نداشت‬ ‫‪40-51‬‬ ‫بینالملل‬ ‫ظهور ناسیونالیسم امریکایی‬ ‫فاشیسم امریکایی‬ ‫افول هژمونی‬ ‫روزهای پر اشوب‬ ‫جشنواره نه چندان داغ‬ ‫تابستان داغ در زمستان سرد‬ ‫فضای فیلم های فرهادی در فیلم من نیست‬ ‫‪52-67‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫لو یکم یوسف اباد‬ ‫خیابان چه ‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫و افشین جم‬ ‫پردازش تصاویر‪ :‬هومن سلیمیان‬ ‫عکس‪ :‬امیر طالیی کیوان‪ -‬عدنان جعفری و محمد برنو‬ ‫ویرایش‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی و نرگس حاجیلو‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمدرضا پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬محمد شکراللهی‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلیاجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬علیرضا اسدالهی‪ -‬علی اکبر پیمانی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتر دارابی ‪ -‬دکتر ایت اله ابراهیمی‪ -‬حسین محمد پورزرندی‬ ‫مهندس صدوقی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی‪ -‬محمدابراهیم محمد پورزرندی‬ ‫امیر اشتیانی عراقی ‪ -‬علیرضا حسن زاده ‪ -‬دکتر عیسی رضایی ‪ -‬سید حمید خالقی‬ ‫هادی انباردار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912-8505848 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز ‪ -‬پردازش تصویر رایان‬ ‫توزیع‪ :‬نشر گستر امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید عباسپور(توانیر)‪ ،‬خیابان نظامی گنجوی‪ ،‬کوچه پناه‪،‬‬ ‫پالک ‪19‬‬ ‫تلفن ‪88198280 :‬‬ ‫طراح جلد‪ :‬مصطفی مرادی‬ ‫قطعارتباط با کدخدا‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال هشتم‪ /‬شماره سیصد و چهل و پنج ‪ 16 /‬بهمن ‪ 88 / 1395‬صفحه ‪ 6000/‬تومان‬ ‫عملکرد ترامپ تئوری «نگاه به غرب»‬ ‫دولت را دچارمشکل میکند‬ ‫ترامپ‬ ‫هیتلر‬ ‫است؟‬ ‫یادداشتها وگفتوگوهایی‬ ‫درباره ظهور فاشیسم امریکایی‬ ‫سایهگورباچف‬ ‫ایا دونالد ترامپ‪ ،‬امریکا را‬ ‫به سرنوشت شوروی دچار میکند؟‬ ‫شاه پایگاه طبقاتی نداشت‬ ‫طبقات اجتماعی ایران در سال ‪57‬‬ ‫چه شرایطی داشتند؟‬ ‫نخست وزیر ورزش‬ ‫محمدرضا داورزنی جایگزین‬ ‫نصرالله سجادی شد‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫بدرقه تاریخی‬ ‫خبرنامه‬ ‫مــردم تهــران هفته گذشــته در یک مراســم باشــکوه شــهدای‬ ‫اتش نشان را تشــییع کردند‪ .‬این مراســم در مصلی و بهشت زهرا(س)‬ ‫برگزار شــد‪ .‬در خبرنامه این شــماره عالوه بر این موضــوع به ماجرای‬ ‫دستور ترامپ برای ایجاد محدودیت برای برخی کشورها از جمله ایران‬ ‫در مورد ورود به خاک امریکا نیز پرداخته ایم‪.‬‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫شهرگریست‬ ‫مردم اتش نشان هایقهرمانرابدرقهکردند‬ ‫مردم بــرای قهرمانان خود ســنگ تمام گذاشــتند‪.‬‬ ‫شــهیدان راه خدمت هفته گذشــته بــر دوش مردمی که‬ ‫همیشه قدرشناسی شان را به نمایش گذاشته اند‪ ،‬به سوی‬ ‫خانه ابدی شان بدرقه شدند؛ یک مراسم باشکوه و در شان‬ ‫اتش نشانان قهرمان‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪10‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫روز متفاوت تهران‬ ‫مراسم تشییع اتش نشانان شــهید که پیش از این‪،‬‬ ‫پنجشنبه ششــم بهمن ماه تعیین شــده بود‪ ،‬با پیدا شدن‬ ‫پیکرهای ‪ 10‬شــهید دیگر‪ ،‬به روزهای بعد موکول شــد تا‬ ‫همه ‪ 16‬اتش نشان در یک روز واحد و در مراسمی باشکوه‬ ‫تشییع شوند‪ .‬با این وجود‪ ،‬زمان تشییع در ازدحام شایعات‬ ‫و تکذیب و تایید ها‪ ،‬یک روز مانده به زمان برگزاری مراسم‪،‬‬ ‫به یک صبح کاری شلوغ وسط هفته موکول شد و خیلی ها‬ ‫فرصت حضور را بــر اثر ترافیک چند ســاعته خیابان های‬ ‫منتهی به مصلی را از دســت دادند‪ .‬مراسم بدرقه شهدای‬ ‫اتش نشان‪ ،‬در ساعت ‪ 8‬و نیم صبح برنامه ریزی شده بود‪ ،‬با‬ ‫این حال‪ ،‬خیل جمعیت عزادار‪ ،‬حتی پیش از امدن خانواده‬ ‫شــهدا و جلوتر از مســئوالن‪ ،‬در شبســتان اصلی مصلی‪،‬‬ ‫حاضر شــدند تا جمعیت زیادی در ســاعت ‪ 8‬صبح‪ ،‬پشت‬ ‫درهای اصلی منتظر بمانند‪ .‬پیــش از ورود مردم به داخل‬ ‫مصلی‪ ،‬ایســتگاه های صلواتی هم با تقدیم گالیل های‬ ‫سفید به مردم عزادار خیر مقدم می گفتند تا تصاویر زیباتری‬ ‫از بدرقه باشکوه شهدا به ثبت برسد‪ .‬مراسم در حدود ساعت‬ ‫‪ 8‬و نیم‪ ،‬با پخش ایاتی از کالم الله مجید با صدای اســتاد‬ ‫قصری زاده شروع شد و تا نزدیکی های ساعت ‪ 9‬صبح ادامه‬ ‫یافت‪ .‬در این زمان‪ ،‬حیاط مصلی مملو از جمعیت شــده و‬ ‫جای زیادی بــرای در راه مانده ها نبــود‪ .‬در راه مانده هایی‬ ‫که بنا به گفته پلیس راهور در ترافیک سنگین خیابان های‬ ‫بهشتی‪ ،‬بزرگراه رسالت‪ ،‬مطهری‪ ،‬ســهروردی و شریعتی‬ ‫مانده بودند‪ .‬ساعت ‪ 9‬و ‪30‬صبح‪ ،‬پیام رهبر معظم انقالب‬ ‫در تجلیل از فداکاری شهدای اتش نشان قرائت شد‪ .‬در این‬ ‫ الرحیم‬ ‫ الرحمن ّ‬ ‫پیام امده بود‪« :‬بسم الله ّ‬ ‫اکنون پس از شب ها و روزهای تلخ نگرانی و کاوش‪،‬‬ ‫نوبت ان اســت کــه یــاد فــداکاری باشــکوه و مظلومانه‬ ‫اتش نشانان مومن و شجاع ملت ایران ثبت و بزرگ داشته‬ ‫شود و مردانی را که حقا باید قهرمانان کم ا ّدعا و بااخالص‬ ‫نامیده شــوند‪ ،‬همگان بشناســند و درس انان را در خاطر‬ ‫نگه دارند‪.‬‬ ‫این جوانمردان برای نجات جــان و مال هم میهنان‬ ‫خود‪ ،‬با شهامتی شــگفت انگیز به درون اتش و اوار رفتند‬ ‫و جان خــود را در خطر نهادنــد و خود را فــدا کردند‪ .‬انان‬ ‫یک بار دیگر خاطــرات فداکاری های دوران دفاع مقدس‬ ‫را زنده کردند و نشــان دادند که ایرانی مومن انجا که پای‬ ‫خطرپذیری برای ادای وظیفه در میان است عزمی راسخ و‬ ‫تجسم می بخشد و در راه خدا متاع‬ ‫شجاعتی مثال زدنی را ّ‬ ‫جان را بی چند و چون عرضه می کند‪ .‬خانواده های داغدار و‬ ‫همه ملت ایران به این عزم و شهامت برخاسته از ایمان ببالند‬ ‫و صاحبنظران‪ ،‬این پدیده را در تحلیل ها و محاسبات خود‬ ‫درباره ایران و ایرانی مومن به حســاب اورند‪ .‬این حادثه از‬ ‫سویی غم انگیز و از سوئی افتخارامیز است‪ .‬اینها شهیدان‬ ‫راه خدمت دشوار و انجام وظیفه پرخطرند و هرگز فراموش‬ ‫نخواهند شد‪ ،‬ان شاءالله‪.‬‬ ‫اینجانب در غــم ان عزیزان و دیگــر جان باختگان‬ ‫حادثه پالسکو با خانواده ها و بازماندگان انان شریکم و از‬ ‫خداوند متعال برای انان رحمت الهــی و برای اینان صبر و‬ ‫اجر مسالت می کنم‪.‬‬ ‫همچنیــن از دســتگاه ها و افــرادی کــه در این ده‬ ‫شبانه روز تلخ با همه توان برای نجات جان اتش نشانان و‬ ‫گرفتارشدگان‪ ،‬کوه سنگینی از کار و تالش و همت و نگرانی‬ ‫را بر دوش کشیدند و با همکاری و صمیمیت‪ ،‬کاری بزرگ‬ ‫را به پایان رساندند‪ ،‬تشــکر می کنم و پاداش الهی را برای‬ ‫انان می طلبم‪ .‬سیدعلی خامنه ای ‪ ۱۰ -‬بهمن ماه ‪»۱۳۹۵‬‬ ‫بعد از ان اهنگ مداحی به صــدای بلند بلندگوهای‬ ‫مصلی‪ ،‬اضافه شــد تا پس از سینه زنی و نوحه خوانی‪ ،‬نماز‬ ‫میت بر پیکر مطهر ‪ 16‬اتش نشــان شهید اقامه شود‪ .‬نماز‬ ‫شهدا در ساعت ‪ 10‬صبح به امامت ایت الله امامی کاشانی‬ ‫و پس از اعالم نام هر شــهید و ذکر «الله اکبر» اقامه شد‪.‬‬ ‫در این زمان همه جمعیت رو به قبله‪ ،‬ایستاده و جز صدای‬ ‫هق هق ارام خانواده هــا‪ ،‬هیچ صدای دیگــری به گوش‬ ‫نمی رسید‪ .‬پس از اقامه نماز‪ ،‬سیل جمعیت در میان ازدحام‬ ‫و شلوغی ها به حیاط مصلی رسید تا از پشت بلندگوها‪ ،‬نوید‬ ‫امدن پیکر شهدا داده شــود‪ .‬مردم که در این زمان خود را‬ ‫برای زیر دســت گرفتن تابوت شــهدا‪ ،‬اماده کرده بودند‪،‬‬ ‫یکباره متوجه شدند که باید از درب جنوبی مصلی به سمت‬ ‫خیابان مفتح حرکت کرده و از دور شاهد خودرو حامل پیکر‬ ‫شهدا باشند‪ .‬سرازیر شدن جمعیت به سمت درهای جنوبی‪،‬‬ ‫البته باعث کندی حرکت خودروها شــده و خیلی ها را برای‬ ‫بیرون امدن از مصلی گیج کرده بــود‪ .‬تعداد زیاد ماموران‬ ‫ی و پلیس های راهــور در داخل و خــارج مصلی و‬ ‫انتظامــ ‬ ‫به ویژه در طول مسیر تا حدودی گره گشای ازدحام غیر قابل‬ ‫وصف مردم بود‪ .‬مردم حین حرکت به سمت خیابان مفتح‪،‬‬ ‫با شعارهای «یا حســین» و «الاله االالله» شهدا را بدرقه‬ ‫می کردند‪ .‬در میان مــردم‪ ،‬چهره های سیاســی و مطرح‬ ‫کشور نیز به چشم می خورد‪.‬‬ ‫ایت الله گلپایگانــی رئیس دفتر رهبر معظم انقالب‪،‬‬ ‫معاون اول رئیس جمهوری‪ ،‬وزرای بهداشت‪ ،‬اطالعات‪،‬‬ ‫کشور‪ ،‬دادگســتری‪ ،‬الریجانی ها‪ ،‬رئیس مجلس و رئیس‬ ‫قوه قضاییه‪ ،‬دادســتان تهران‪ ،‬ســفیر ســوریه‪ ،‬جانشین‬ ‫فرمانده کل ارتش و جمعی از فرماندهان نیروهای نظامی‪،‬‬ ‫تعدادی از نمایندگان مجلس‪ ،‬شــهردار تهران و اعضای‬ ‫شورای شهر نیز از بدرقه کنندگان شهدا در این مراسم بودند‪.‬‬ ‫در طول مسیر بالگردهای راهور و ناجا‪ ،‬پیکر مطهر شهدا‬ ‫را گلباران می کردند‪ .‬پیکر شــهدا پس از خیابان مفتح‪ ،‬به‬ ‫ســمت میدان هفت تیر رفت‪ .‬در طول این مســیر‪ ،‬تعداد‬ ‫زیادی از مردم به استقبال شهدا امده بودند تا اخرین وداع‬ ‫را در همین خیابان های شــلوغ تهران به تصویر بکشــند‪.‬‬ ‫پیکر شــهدا اما از میدان هفت تیر از طریــق خودروهای‬ ‫اورژانس به بهشــت زهرا(س) قطعه ‪( 50‬شــهدای حرم)‬ ‫منتقل شــد تا اخریــن تصویــر قهرمانان مــردم در همین‬ ‫میدان ثبت شــود‪ .‬تعداد بی شماری از شــهروندان نیز در‬ ‫قطعه ‪ 50‬چشم انتظار شهدای اتش نشان بودند تا در بدرقه‬ ‫نهایی‪ ،‬خانواده هایشان را همراهی کنند‪ .‬از میان ‪ 16‬شهید‬ ‫اتش نشان‪ ،‬ســه پیکر را برای خاکســپاری به زادگاهشان‬ ‫فرستادند‪.‬خانواده اتش نشان شهید علی امینی شمع شب‬ ‫تولد و وداعش را با هم افروختند؛ یکشنبه سالروز تولد این‬ ‫اتش نشان شهید در حادثه پالسکو بود‪.‬‬ ‫روز متفاوت تهران‬ ‫مراســم یادبود شــهدای اتش نشــان و تعــدادی از‬ ‫جانباختگان حادثه پالسکو چهارشنبه در مدرسه عالی شهید‬ ‫مطهری با حضور رئیس جمهور برگزار شد‪.‬‬ ‫حجت االسالم والمســلمین محمــدی گلپایگانــی‬ ‫مسئول دفتر مقام معظم رهبری‪ ،‬سردار دهقان وزیر دفاع‪،‬‬ ‫علوی وزیــر اطالعات‪ ،‬علی اکبر صالحی رئیس ســازمان‬ ‫انرژی اتمی‪ ،‬ســردار کاظمینــی‪ ،‬مجید انصــاری معاون‬ ‫حقوقی رئیس جمهور‪ ،‬ایت الله امامی کاشــانی‪ ،‬شهیدی‬ ‫رئیس بنیاد شــهید‪ ،‬محمدباقر قالیباف شــهردار تهران و‬ ‫مهدی چمران رئیس شورای شهر‪ ،‬سردار اشتری‪ ،‬هاشمی‬ ‫استاندار تهران‪ ،‬سعیدی کیا‪ ،‬احمد جنتی‪ ،‬عارف و جمعی‬ ‫از مســئوالن کشــوری و لشــکری اعم از اعضای شورای‬ ‫شهر‪ ،‬معاونان شهردار تهران‪ ،‬جمعی از نمایندگان مجلس‬ ‫شورای اســامی‪ ،‬امدادگران هالل احمر و‪ ...‬نیز در این‬ ‫مراسم حضور داشتند‪.‬‬ ‫مراسم یادبود شــهدای اتش نشــان با مداحی اغاز‬ ‫شد و مسئوالن کشوری و لشــکری در این مراسم با قرائت‬ ‫فاتحه ای با خانواده های شهدا همدردی کردند‪.‬‬ ‫پالسکو ازمونی برای شهر‬ ‫اعتراض غیرقانونی‬ ‫ادرس غلط‬ ‫چه کسی فرمان ممنوعیت سفر ایرانی ها را صادرکرد؟‬ ‫گزار‬ ‫ش‬ ‫اول‬ ‫‪1‬‬ ‫ث‬ ‫از ورود به امریکا منع خواهند شد‪ .‬پیش نویس قانون مذکور‬ ‫اشارهمی کندکهوزارت خارجهووزارتامنیتداخلیمی توانند‬ ‫کشورهای دیگری را نیز به فهرست هفت کشور فعلی اضافه‬ ‫کنند اما انها همچنین می توانند بر اساس وضعیت هر فردی‬ ‫به صورت مجزا و فارغ از قرار داشــتن نام کشــورش در این‬ ‫فهرست‪،‬دربارهویتصمیم گیریکنند‪.‬افزونبرمواردفوق‪،‬‬ ‫فرمان مذکور ورود پناهجویان بــه امریکا را نیز به مدت‪120‬‬ ‫روز به حال تعلیق درمی اورد‪ .‬طی ایــن مدت‪ ،‬وزارت خارجه‬ ‫باید مقررات پذیــرش پناهجویان را بازنگری کند‪ .‬کســانی‬ ‫که پیش از این درخواســت پناهندگی کرده اند نیز بررســی‬ ‫درخواست هایشانمتوقفشدهوپسازوضعمقرراتجدید‪،‬‬ ‫از سر گرفته خواهد شد‪ .‬پذیرش پناهجو از سوریه نیز تا زمان‬ ‫صترامپبهکلیمتوقفمی شود‪.‬نکتهاساسی‬ ‫تصمیمشخ ‬ ‫اما این است که حامیان دولت و البته شخص رئیس جمهور‬ ‫به گونه ای این ماجرا را اعالم کرده اند که این مساله صرفا به‬ ‫تصمیمشخص ‬ ‫یترامپباز می گردد‪.‬امامشاو رترامپدرامور‬ ‫خارجهومبارزهباتروریسمگفتهاستکهطرحممنوعیتسفر‬ ‫شهروندانایرانیوششکشوردیگربهامریکادردولتباراک‬ ‫اوباما تهیه شده و اکنون دولت دونال د ترامپ در حال اجرای‬ ‫اناست‪.‬ولیدفارسدرمصاحبهباخبرگزاریاسپوتنیکگفته‬ ‫استکهفهرستهفتکشوریکهشهروندان شانازسفربه‬ ‫امریکا منع شده اند در زمان دولت باراک اوباما تهیه شده بود و‬ ‫دولت دونال د ترامپ اکنون در حال اجرایی ساختن ان است‪.‬‬ ‫ویافزودهاست‪«:‬فهرستممنوعیتشهروندانهفتکشور‬ ‫ت ترامپ در حال اجرای ان‬ ‫در زمان اوباما تهیه شــد اما دول ‬ ‫است و این طرح را برای اجرایی شدن به وزارت امنیت داخلی‬ ‫ارائه کرده است‪».‬‬ ‫میراث باراک‬ ‫‪ l‬برجام بی فرجام‬ ‫با وجــود گذشــت حدود یک ســال‬ ‫و نیم از امضــای توافق هســته ای میان‬ ‫ایــران و اعضــای ‪ ،5+1‬شــاهد انعکاس‬ ‫ملموس این توافق بر زندگی شــهروندان‬ ‫و خصوصا اقشار فقیر نیســتیم‪ .‬به عبارت‬ ‫بهتر‪ ،‬امارهای داده شــده توســط دولت‬ ‫در خصــوص افزایش میزان اشــتغال در‬ ‫کشور و همچنین مناسب بودن نرخ تورم‪،‬‬ ‫با معــادالت عینــی و جــاری در جامعه ما‬ ‫همخوانی ندارد‪ .‬این عــدم همخوانی به‬ ‫اندازه ای ملموس اســت کــه حتی برخی‬ ‫طرفداران دولت یازدهم نیز نســبت به ان‬ ‫اذعان دارند‪ .‬بــه نظر می رســد پرداختن‬ ‫بــه مســائل حاشــیه ای و عــدم تمرکز بر‬ ‫دغدغه های اساسی کشور‪ ،‬در شکل گیری‬ ‫روند فعلی تاثیرگذار بوده است‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫ترامپرئیس جمهورعجیبوغریبیاست‪.‬اواصالقابل‬ ‫پیش بینینیستواینمسالهرامی توانازفرمان هاوتحرکات‬ ‫اومتوجهشد‪.‬اواخیرافرمانیراصادرکردهکهایرانی هاهممانند‬ ‫اتباع چند کشــور دیگر از ورود به امریکا بازداشته می شوند‪ .‬در‬ ‫واکنشبهایناقدا مترامپ‪،‬یکجریانسیاسیدرایرانتالش‬ ‫کرده است که این مساله را به بی تجربگی دونال د ترامپ نسبت‬ ‫دهد‪.‬نکتهاماایناستکهاینفرمانرئیس جمهورجدیدامریکا‬ ‫میراثی اســت که از باراک اوباما برای دولت جدید باقی مانده‬ ‫است‪.‬یکمسالهمهمکهتوجهبهانمی تواندعمقاشتباهات‬ ‫راهبردیوتاکتیکیجریانغربگرادرایرانرانمایانسازد‪.‬‬ ‫در شــرایطی کــه دونالــد ترامــپ‬ ‫از همیــن ابتــدای دوران ریاســت‬ ‫جمهــوری اش اقدامــات ضــد ایرانی را‬ ‫کلید زده اســت اینجا در تهران نشانه ای‬ ‫چندان جدی بــرای مواجهه بــا او دیده‬ ‫نمی شــود‪ .‬انچــه فعال مشــاهده شــده‬ ‫کنایه هــای طنــز الــود رئیس جمهــور‬ ‫کشورمان است که در واکنش به ترامپ‬ ‫مطرح شــده اســت‪ .‬این در حالی است‬ ‫که کشــور همســایه یعنی عراق قانونی‬ ‫را تصویب کرده که بر اســاس ان با این‬ ‫فرمان ترامپ مقابله به مثل خواهد شــد‪.‬‬ ‫عجیب است که در ایران نه در مجلس و‬ ‫نه در دولت جز چند حرف و شعار‪ ،‬طرحی‬ ‫جدی دیده نشده است‪ .‬اما مساله ویزا و‬ ‫محدودیت هــای پیش امــده برای ورود‬ ‫بــه خاک امریــکا تنهــا مســاله مواجهه ‬ ‫ترامپ بــا ایــران نیســت‪ .‬در تازه ترین‬ ‫واکنــش‪ ،‬ســخنگوی کاخ ســفید گفته‬ ‫اســت‪« :‬ترامــپ در مخالفت بــا توافق‬ ‫هســته ای ایران بسیار بســیار ثابت قدم‬ ‫بوده اســت و هر اقدامی را برای امن تر‬ ‫کردن و قدرتمندتر کــردن امریکا انجام‬ ‫خواهد داد‪ ».‬با این تفاسیر‪ ،‬جای سوال‬ ‫اینجاســت که این محافظه کاری از کجا‬ ‫و بر اســاس چه مصلحتی شــکل گرفته‬ ‫اســت؟ بهترین راه برای مواجهه با این‬ ‫اقدامــات رئیس جمهــور جدیــد ایاالت‬ ‫متحده‪ ،‬واکنش از موضع باالست‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪2‬‬ ‫ن‬ ‫ظر‬ ‫مثل‬ ‫‪ l‬اقدام متقابل‬ ‫دونال د ترامپ‪ ،‬رئیس جمهور امریکا‪ ،‬هفته گذشــته با‬ ‫صدور فرمانی‪ ،‬ورود به امریکا را برای اتباع هفت کشــور‪ ،‬از‬ ‫جمله ایران به حال تعلیق دراورد؛ موضوعی که به سرعت در‬ ‫مرکزتوجهرسانه هایبین المللیقرارگرفت‪.‬‬ ‫پایگاه اینترنتی «هیل» از جمله مطبوعاتی اســت که‬ ‫به این موضوع پرداخته و اشــاره می کند‪ ،‬این فرمان جدید‪،‬‬ ‫«محافظتازملتدربرابرحمالتتروریستیاتباعخارجی»‬ ‫نام دارد و بر اساس ان‪ ،‬ورود اتباع چند کشور به خاک امریکا‪،‬‬ ‫فعالممنوعمی شود‪.‬اینکشورهاشاملعراق‪،‬سوریه‪،‬ایران‪،‬‬ ‫سودان‪ ،‬لیبی‪ ،‬سومالی و یمن هستند‪ .‬در توضیح درباره این‬ ‫فرمان ‪،‬ترامپمدعیشدهکهصدورانبهمعنایممنوعکردن‬ ‫ورود مسلمانان به خاک امریکا نیست‪ .‬وی گفته‪« :‬اما اینها‬ ‫کشــورهایی با حجم قابل توجه تروریسم بوده و کشورهایی‬ ‫هستند که مردم شان می خواهند بیایند و برای ما مشکالت‬ ‫فراوانی ایجاد کنند‪ .‬کشور ما خودش به اندازه کافی مشکل‬ ‫دارد‪.»...‬ویگفتهبرخیافرادیکهبهامریکامی روند‪،‬دارای‬ ‫«نیاتی» هستند و وی تمایلی ندارد به این افراد اجازه ورود به‬ ‫امریکارابدهد‪.‬اینفرمان‪،‬وزارتامنیتداخلی‪،‬وزارت خارجه‬ ‫ومدیراطالعاتملیرامامورمی کندتالیستاطالعاتمورد‬ ‫نیاز برای سنجش نیات هر فردی که قصد ورود به امریکا دارد‬ ‫راتهیهکنند‪.‬درواقع‪،‬اینلیستمشتملبراطالعاتیخواهد‬ ‫بود که کشــور مادر باید درباره تبعه خود در اختیار امریکا قرار‬ ‫دهد‪ .‬بر اساس این فرمان‪ ،‬از دولت هایی که در حال حاضر‬ ‫چنین اطالعاتی را در اختیار امریکا قرار نمی دهد‪ ،‬خواسته‬ ‫می شود در شــصت روز از ابالغ این موضوع‪ ،‬همکاری خود‬ ‫را اغاز کنند؛ در غیر این صورت‪ ،‬اتباع این کشــورها تا زمانی‬ ‫که دولت هایشان ارائه اطالعات را مورد پذیرش قرار ندهند‪،‬‬ ‫علی گنجی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫دیوار ویزای امریکایی‬ ‫‪11‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫پالسکو در صحن علنی مجلس‬ ‫گزارش قالیباف به نمایندگان‬ ‫‪1‬‬ ‫شهردار تهران بعد از انکه کار اواربرداری پالسکو را‬ ‫به اتمام رساند و مراسم باشکوه تدفین شهدای اتش نشان‬ ‫را برگــزار کرد‪ ،‬بــه مجلــس رفت تــا در صحــن علنی به‬ ‫نمایندگان توضیحاتی را ارائه کند‪ .‬محمدباقر قالیباف در‬ ‫ارائه گزارشــی پیرامون ابعاد حادثه پالسکو تهران ضمن‬ ‫تسلیت شــهادت شهدای اتش نشــان‪ ،‬گفت‪« :‬حوادثی‬ ‫که غالبــا اتفاق می افتــد‪ ،‬دارای دو بعد عامل انســانی یا‬ ‫اشکاالت ســاختاری اســت که باید به موضوع اشکاالت‬ ‫ساختاری رسیدگی شود‪».‬‬ ‫شهردار تهران اشکاالت ساختاری در مدیریت بحران‬ ‫را از مرحلــه قانون گذاری‪ ،‬اجرا و نظــارت و به خصوص در‬ ‫بخش قوانین دانست و گفت‪« :‬ابهام و تورم قوانین و تنظیم‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪12‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫‪2‬‬ ‫نبودن مسئولیت ها نیز جزو اشکاالت ساختاری است که باید‬ ‫در مدیریت بحران به انها توجه شود‪».‬‬ ‫وی تصریح کرد‪« :‬از سال‪ 92‬تاکنون سازمان مدیریت‬ ‫بحران دارای اشکاالت قانونی است‪».‬‬ ‫شهردار تهران با اشاره به ابعاد حادثه پالسکو گفت‪:‬‬ ‫«قبــل از حادثه پالســکو ما به عنــوان شــهرداری تهران‬ ‫وظیفه داشتیم که کار پیشگیری انجام دهیم و در مدیریت‬ ‫بحران به دلیل اینکه شهرداری تهران تنها شهری است که‬ ‫مدیریت بحران بر عهده شــهردار تهران است‪ ،‬مهمترین‬ ‫سازماندهی ها از بعد ســاخت مکانی برای امکان مختلف‬ ‫تهران انجام شده است‪».‬‬ ‫شــهردار تهران با بیان اینکه مشــکالت پالســکو و‬ ‫عالءالدین را شــخصا دنبال کرده ام‪ ،‬گفت‪ :‬برخی خطرها‬ ‫بالفعلهستند‪،‬به طورمثالدرساختمانپالسکومااخطارها‬ ‫را داده بودیم و اموزش هایی را نیز برای پیشگیری انجام داده‬ ‫بودیم اما تنها در کالس های اموزشی ما ‪ 17‬نفر شرکت کرده‬ ‫بودند‪ ».‬شهردار تهران با اشاره به اینکه در حادثه پالسکو‬ ‫مشکل تجهیزات نداشــتیم‪ ،‬گفت‪« :‬این را قبول دارم که‬ ‫در حادثه پالسکو مشکل تجهیزات نداشــتیم اما اگر این‬ ‫اتفاق در ‪ 5‬ساختمان اتفاق می افتاد قطعا تجهیزات جواب‬ ‫نمی داد‪».‬‬ ‫قالیباف دربــاره اینکه گفته می شــود بایــد در حادثه‬ ‫پالســکو از هلی کوپتر اســتفاده می شــد‪ ،‬تصریــح کرد‪:‬‬ ‫«در امدادرســانی در حادثه پالســکو امــکان به کارگیری‬ ‫هلی کوپترهاوجودنداشتودرعملکردمیدانینیزمشخص‬ ‫است که یک بار اتش مهار شــده و بار دیگر شعله ور شده و‬ ‫نیروهای امدادی نیز تا طبقه دهم به ســاختمان نفوذ کرده‬ ‫بودند‪».‬قالیبافگزارشخودراارئهکردونمایندگاننسبتبه‬ ‫ان انتقاداتی را وارد کردند‪ .‬او همچنین در این جلسه فیلمی‬ ‫ از این اتفاق در صحن علنی پخش کرد‪.‬‬ ‫پالسکو‬ ‫ازمونی برای شهر‬ ‫به جرات می توان گفت پالسکو یکی از عمیق ترین‬ ‫فاجعه هایی بود که پیــش روی میلیون ها چشــم در ایران‬ ‫به وقوع پیوســت‪ .‬اتفاقی که زنگ خطر بزرگی را به صدا در‬ ‫اورد که قالیباف تالش کرد در جلســه رسیدگی به موضوع‬ ‫پالسکو در صحن علنی مجلس به ان بپردازد‪ .‬اگرچه برخی‬ ‫از نمایندگان تالش می کردند موضوع را به ســمت و سوی‬ ‫جناحی و سیاسی علیه شهردار تهران ببرند اما قالیباف نیت‬ ‫دیگری داشــت‪ .‬او می خواســت به مجلس نشان دهد که‬ ‫خطرهای بزرگی شهر را تهدید می کند و مدیریت بحران در‬ ‫کالنشهر تهران مسال ه بسیاری مهمی است‪.‬‬ ‫قالیباف با اشاره به حضور خود در جلسه ‪ 7‬اردیبهشت‬ ‫سال ‪ 93‬شورای شهر توضیح داد که در ان جلسه گفته بود‬ ‫قوانین به درستی اجرا نمی شود و اشــکاالتی وجود دارد و‬ ‫برخی مســئولیت ها امروز در هم پیچیده شده است‪ .‬اشاره‬ ‫قالیباف به همان جلســه ای اســت که فیلم ان در روزهای‬ ‫نخســتین فاجعه در فضای مجازی پخش شد‪ .‬او توضیح‬ ‫داد‪ 32« :‬دقیقه قبل از ریزش ســاختمان نیز اعالم تخلیه‬ ‫ساختمان شده بود که نشان از تخلیه سریع ساختمان دارد‪.‬‬ ‫و درصورتی که ساختمان بدون تلفات ریزش می کرد هیچ‬ ‫کس به مدیریت شهری ایرادی وارد نمی کرد‪».‬‬ ‫شهردار تهران با اشــاره به شهادت ‪ 16‬اتش نشان در‬ ‫حادثه پالسکو تصریح کرد‪« :‬اتش نشانانی که به شهادت‬ ‫رسیده اند از پله های ســاختمان در حال پایین امدن بودند‬ ‫تا فردی در ســاختمان باقی نمانده باشد که یکباره پله های‬ ‫طبقات فرو می ریزد‪».‬ساختمان های تهران‪ ،‬مسیل های‬ ‫رودخانــه ای‪ ،‬پل ها و مراکز تجاری موضوعاتی اســت که‬ ‫خطر بزرگی در انها وجود دارد‪ ».‬قالیباف سعی کرد توضیح‬ ‫دهد که در تهران چه کارهایی برای دوری از فاجعه در این‬ ‫زمینه ها انجام شده است‪ .‬او به مقاومت سازی پل ها در برابر‬ ‫خطر زلزله و ساخت مسیل های رودخانه و بهسازی انها برای‬ ‫جلوگیری از خطر سیل اشاره کرد اما کسی به ان توجه نکرد‪.‬‬ ‫ایانمایندگانومسئوالنواقعابهخطرهایبزرگیکهپایتخت‬ ‫را تهدید می کند‪ ،‬واقف هستند؟‬ ‫واکنشجالبپزشکیان‬ ‫ب هترامپ‬ ‫احمدی نژاد‬ ‫و دستور کمک به لبنان‬ ‫یکفوریت‬ ‫نایب رئیس اول مجلس شــورای اســامی گفت‪:‬‬ ‫«لغو ویزای امریکا باید تلنگری برای ما باشــد و بار دیگر‬ ‫به داشته های خودمان نگاه و انها را تقویت کنیم‪ .‬اصال‬ ‫این خود ما ایرانیان هســتیم که به انجــا نمی رویم‪ .‬این‬ ‫اقدام نشانه پوچ بودن شعارهای حقوق بشری این کشور‬ ‫اســت‪ .‬ما ایرانیان باید خود را‬ ‫باال ببریم و توانمندی هایمان‬ ‫را ان قــدر قــوی کنیــم که از‬ ‫هر انچه انان هســتند بی نیاز‬ ‫شــویم‪ ،‬ولی اگــر در ضعف و‬ ‫ناتوانی بمانیــم و در نیاز غرق‬ ‫شویم برای ما مشــکل ایجاد‬ ‫می شود‪».‬‬ ‫مظاهریدربارهکمک های‬ ‫ایران به لبنان گفت‪« :‬در دولت‬ ‫قبل اقای احمدی نــژاد به من‬ ‫دستور داد که از اعتبارات بانک‬ ‫مرکزی ‪ 50‬میلیون دالر به لبنان‬ ‫کمــک کنم که مــن گفتم این‬ ‫کار فقــط با مصوبــه مجلس یا‬ ‫دستوررهبریممکناستوبعد‬ ‫گفتند کمک نکن ولی‪ 50‬میلیون دالر در بانک مرکزی لبنان‬ ‫سپرده گذاری کن که باز هم گفتم به دلیل انکه بانک مرکزی‬ ‫لبنان اعتبار الزم برای بازپرداخت سپرده را ندارد نمی شود‪،‬‬ ‫ایــن کار را نمی کنم که بعــد از من کردنــد‪ ».‬این موضوع‬ ‫ش بقایی را به دنبال داشت‪.‬‬ ‫واکن ‬ ‫نامگــذاری یکــی از خیابان هــای تهــران به نام‬ ‫ایت اللــه هاشمی رفســنجانی در سیصدوبیســت و‬ ‫چهارمین جلســه رسمی شورای اســامی شهر تهران‬ ‫بــه تصویب رســید و تــا کنون ســه خیابان بــرای این‬ ‫نامگذاری پیشــنهاد شــد‪ .‬خیابان انقــاب حدفاصل‬ ‫میدان امام حســین(ع) تــا میدان انقالب اســامی‪،‬‬ ‫خیابــان رســالت محــدوده‬ ‫مصــای تهــران تــا میدان‬ ‫رســالت و بلوار کشــاورز سه‬ ‫گزینه ای بودند که برای این‬ ‫منظور پیشــنهاد داده شــد‪.‬‬ ‫شــورای شــهر هنوز در مورد‬ ‫این موضوع تصمیــم نهایی‬ ‫را نگرفته است‪.‬‬ ‫اعتراضغیرقانونی‬ ‫ازمایش موشکی ایران با واکنش امریکا مواجه شد‬ ‫درحالی کــ ه ترامپ تازه بر صندلی ریاســت جمهوری‬ ‫نشسته بود و قانون منع ورود ایرانیان را به خاک امریکا وضع‬ ‫کرده بود‪ ،‬شــورای امنیت سازمان ملل خواســتار برگزاری‬ ‫جلسه ای برای بررسی ماجرای یک ازمایش موشکی ایران‬ ‫شد‪ .‬این درحالی بود که سخنگوی فدریکا موگرینی‪ ،‬مسئول‬ ‫سیاست خارجی اتحادیه اروپا در گفت وگو با خبرنگاران در‬ ‫بروکسل در پاسخ به سوالی درباره ادعای یک مقام امریکایی‬ ‫مبنی بر انجام یک ازمایش موشــکی جدید در ایران گفت‪:‬‬ ‫«توافق هسته ای سال ‪ 2015‬با قدرت های جهانی شامل‬ ‫برنامه موشکی بالستیک ایران نمی شود‪ ،‬بنابراین ازمایشات‬ ‫ان نقض این توافق نیست‪».‬وی ادامه داد‪« :‬این شورای‬ ‫امنیت است که باید درباره اینکه قطعنامه ‪ 2231‬نقض شده‬ ‫اســت یا نه‪ ،‬تصمیم گیری کند‪».‬بر اســاس این گزارش‪،‬‬ ‫شــبکه فاکس نیوز دوشــنبه ‪ 11‬بهمن به نقل از یک مقام‬ ‫امریکاییادعاکردکهایرانیک شنبهیکموشکبالستیک‬ ‫دور برد ازمایش کرده که در یک سامانه موشکی در نزدیکی‬ ‫شهر سمنان واقع در شرق ایران انجام شده است‪.‬‬ ‫شورای امنیت ســازمان ملل نیز به درخواست امریکا‬ ‫سه شنبه در یک نشست این موضوع را مورد بررسی قرار داد‪.‬‬ ‫نیکی هیلی‪ ،‬نماینده امریکا در ســازمان ملل در این‬ ‫نشست‪ ،‬ازمایش موشکی در ایران را مطلقا غیرقابل قبول‬ ‫خواند و مدعی شــد‪« :‬این ازمایش نقــض قطعنامه ‪۲۲۳۱‬‬ ‫شواری امنیت است که در سال ‪ ۲۰۱۵‬به تایید رسیده و امضا‬ ‫شده است‪ ».‬هیلی همچنین مدعی شد که چنین موشکی‬ ‫قابلیت حمل سالح هســته ای را دارد‪.‬وی با ادعای اینکه‬ ‫ازمایش موشکی ایران تهدید ایجاد کرده‪ ،‬افزود‪« :‬ما قوی‬ ‫خواهیم بود و اقدام خواهیم کرد و هر انچه برای محافظت‬ ‫از شهروندان امریکا الزم باشد را انجام خواهیم داد‪».‬این‬ ‫ادعاها در حالی مطرح می شود که محمد جواد ظریف‪ ،‬وزیر‬ ‫امور خارجه کشــورمان در واکنش به ادعای انجام ازمایش‬ ‫یک موشک بالستیک جدید در ایران که از سوی امریکا و‬ ‫شورای امنیت اعالم شده اســت‪ ،‬گفت‪« :‬دولت امریکا در‬ ‫زمان مذاکرات و در چارچوب برجام به طور رسمی اعالم کرده‬ ‫است که موضوع موشک جزئی از برجام نیست‪».‬وی گفت‪:‬‬ ‫«در قطعنامه ‪ 2231‬عبارتی درباره موشک بالستیک است‬ ‫که ایران موضع خود را در همان زمان تصویب قطعنامه در‬ ‫ان مورد اعالم کرد‪».‬ظریف ادامه داد‪« :‬در قطعنامه ‪2231‬‬ ‫ک بالستیکی اشاره شده است که برای قابلیت حمل‬ ‫به موش ‬ ‫سالح هسته ای طراحی شده است و این نوع موشک ها نباید‬ ‫مورد ازمایش قرار گیرند‪ .‬ما همــان موقع هم اعالم کردیم‬ ‫موشک های ما با قابلیت حمل سالح نیستند و برای حمل‬ ‫کالهک های متعارف طراحی و ساخته می شوند‪».‬‬ ‫وی تاکید کرد‪« :‬ایران به عنوان کشوری که بیشترین‬ ‫هزینه را از تروریسم بین المللی و تجاوز کشورهای خارجی‬ ‫پرداخت کرده است و سابقه تاریکی از نحوه عملکرد جامعه‬ ‫بین الملل در تجاوز هشت ساله عراق به ایران در ذهن دارد‪،‬‬ ‫دفاع از خود را به اجازه طرف هــای دیگر موکول نمی کند‪.‬‬ ‫این در حالی اســت که جمهوری اســامی ایران هیچ گاه‬ ‫علیه کشور دیگری از سالح استفاده نکرده است‪ ،‬مگر در‬ ‫دفاع از خود‪ .‬ما هیچ وقت اغازگر جنگ نبوده ایم اما در مقابل‬ ‫حمالت کشورهای خارجی با شجاعت و به اتکای مردم از‬ ‫خود دفاع می کنیم‪ ».‬بهرام قاســمی‪ ،‬سخنگوی دستگاه‬ ‫دیپلماســی کشــورمان نیز بدون ورود بــه موضوع صحت‬ ‫و ماهیت اخبار منتشــر شــده‪ ،‬بر موضع اصولی جمهوری‬ ‫اســامی ایران تاکید کرد و گفت‪« :‬انجام هرگونه ازمایش‬ ‫ک بالســتیک توســط جمهوری اســامی ایران‪ ،‬در‬ ‫موش ‬ ‫تطابق کامل با حقوق مسلم و تعهدات بین المللی جمهوری‬ ‫اسالمی ایران اســت‪».‬وی گفت‪« :‬برنامه های موشکی‬ ‫جمهوری اسالمی ایران‪ ،‬صرفا ماهیت دفاعی داشته و هیچ‬ ‫یک از موشک های بالستیک ایران «برای برخوردار بودن‬ ‫از قابلیت حمل سالح هسته ای طراحی نشده اند» و بنابراین‬ ‫درحوزهصالحیتقطعنامه‪ ۲۲۳۱‬قرارنمی گیرند‪.‬ازمایشات‬ ‫موشکی حق ذاتی و مسلم جمهوری اسالمی ایران در دفاع‬ ‫از امنیت و منافع ملی خود بوده و اعالم نظر در مورد انها خارج‬ ‫از صالحیت هر کشور یا نهاد بین المللی است‪».‬‬ ‫با این حال یک روز بعد وزیر دفاع در ســخنانی انجام‬ ‫ازمایش موشکی را تایید کرد‪ .‬دهقان گفت‪« :‬انچه مطرح‬ ‫شده در خصوص تست موشکی‪ ،‬هیچ مغایرتی با برجام ندارد‬ ‫و با قطعنامه ‪ 2231‬نیز مغایرت نداشته است‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬این برنامــه در خصوص روال برنامه های‬ ‫ما بوده‪ .‬تست اخیر در راســتای برنامه های مان بوده و اجازه‬ ‫دخالت هیچ بیگانه ای را در امــور دفاعی مان را نمی دهیم‪.‬‬ ‫همواره گفته ایم که هیچ گاه از توســعه و تقویت بنیه دفاعی‬ ‫خودماندرجهتدفاعازمنافعخودمانغافلنخواهیمشدو‬ ‫در این مسیر هم به اجازه هیچ کسی نیاز نداریم و عالوه بر ان‬ ‫اجازهدخالتبههیچکسیدراینزمینهرانخواهیمداد‪».‬‬ ‫نامهفریدون‬ ‫بهنمایندگانمجلس‬ ‫هشدارصریحیکمرجعتقلیدب هترامپ‬ ‫دولت اصالحات علم الهدی را یک فرد‬ ‫ک می دانست!‬ ‫اکادمی ‬ ‫احمــد علم الهــدی‬ ‫گفــت‪« :‬در ســال ‪ 76‬وقتــی‬ ‫دولــت اصالحــات در ایــن‬ ‫کشــور ســرکار امــد‪ ،‬بــه من‬ ‫گفتند «اکادمیک ترین اخوند‬ ‫هســتی چــرا که نــه تنهــا در‬ ‫دانشــگاه فعالیت کردی بلکه‬ ‫دانشــگاه تاســیس کردی اما‬ ‫با موضع گیری سیاســی شــخصیت اکادمیــک‪ ،‬خودت‬ ‫را از بین بردی که بنــده گفتم من نوکــر در خانه اربابم»‪،‬‬ ‫نوکری که یک روز اقتضا می کند دانشــگاه بسازیم‪ ،‬یک‬ ‫روز اقتضا می کند در برابر جریانات سیاســی ســینه چاک‬ ‫کرده و بایســتیم‪ ».‬او ادامــه داد‪« :‬در این راســتا تا مرز‬ ‫باالتر از کشته شدن یعنی از دست دادن ابرو و حیثیت نیز‬ ‫می ایستیم چرا که ما از خود حیثیتی نداریم و ابرو و حیثیت‬ ‫خود را از اقا گرفته ایم‪».‬‬ ‫ازمون بزرگ روحانی چیست؟‬ ‫حســین مرعشــی یکی‬ ‫از نزدیکان ایت الله هاشــمی‬ ‫اظهــار داشــت‪« :‬فقــدان‬ ‫ایت الله هاشــمی وظیفه اقای‬ ‫روحانــی را در انتخابــات اینده‬ ‫بیشتر کرده است‪ .‬بدون شک‬ ‫فقدان ایت الله هاشــمی یک‬ ‫ازمون بزرگ برای اقای روحانی‬ ‫در انتخابات اینده اســت‪ .‬اقــای روحانی بایــد از فرصت‬ ‫انتخابــات اینده به خوبی بهــره ببرد تا جریــان تحولخواه‬ ‫ایران را به اهداف خــود نزدیک کند‪ .‬اقــای روحانی اگر‬ ‫خود در صحنه حضور داشــته باشــند یا اگر قصد داشــته‬ ‫باشند صحنه انتخابات را مدیریت کنند باید این نکته را در‬ ‫نظر داشته باشند که در شرایط کنونی بسیاری از امید ها به‬ ‫سمت ایشان است‪ .‬در شرایط کنونی اقای روحانی نقش‬ ‫دوگانه ای را در فضای سیاسی برعهده دارند‪».‬‬ ‫روایتی از اسکورت‬ ‫هواپیمایحاملریگی‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫امیرســرتیپ محمــد‬ ‫محمــودی گفتــه‪« :‬ان‬ ‫هواپیمایــی کــه در پوشــش‬ ‫هواپیمای مســافربری حامل‬ ‫نظامیان امریکایی بود چگونه‬ ‫در فرودگاه بندرعباس وادار به‬ ‫فرود شد؟ ان هواپیما که حامل‬ ‫ریگی جنایتکار بود‪ ،‬چه کسی‬ ‫ان را نشــاند؟ اغلب مردم در خواب بودند‪ ،‬چون ساعت ‪2‬‬ ‫و نیم بامداد بود که جنگنده هــای ما رفتند و ان هواپیمای‬ ‫مســافربری را که از فضای جمهوری اسالمی ایران عبور‬ ‫می کرد اســکورت کرده و با قدرت تمام نشاندند‪ ،‬ان هم با‬ ‫شلیک هایی که انجام شــد‪ ».‬امیر محمودی در پاسخ به‬ ‫ســوالی مبنی بر اینکه‪ ،‬هواپیمای حامل ریگی با شــلیک‬ ‫جنگنده های ارتش تســلیم شــد و فرود امد؟ عنوان کرد‪:‬‬ ‫«بلــه‪ ،‬خلبان هواپیمــای حامل ریگی باتوجــه به جدیت‬ ‫خلبانان جنگنده ما به اجبار به زمین نشست‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫رنجبرزادهعضوهیات رئیسه‬ ‫مجلــس گفتــه‪« :‬حســین‬ ‫فریدون‪ ،‬برادر رئیس جمهور به‬ ‫رئیس مجلس نامه ای را ارسال‬ ‫کرده است‪ .‬فریدون در نامه به‬ ‫اقای الریجانی از وی خواسته‬ ‫که متــن نامــه اش در صحن‬ ‫پارلمان قرائت شود‪ .‬قرائت این‬ ‫نامه در صحن مجلس به بعد از بررسی مستندات نمایندگان‬ ‫در این باره موکول شده است‪ ».‬پیش تر نمایندگان با انتشار‬ ‫نامه ای سرگشــاده از حسن روحانی خواســته بودند برای‬ ‫پایان دادن به شایعات بیشتر خودش به موضوع اتهامات‬ ‫مطرح شده علیه حسین فریدون رسیدگی کند‪.‬‬ ‫ایت اللهنوری همدانیدردیدارجمعیازپرسنلحفاظت‬ ‫اطالعات نیــروی انتظامی خطاب بــه رئیس جمهور امریکا‬ ‫گفت‪«:‬اخیرا ترامپبهارتشکشورشاماده باشدادهاست؛‬ ‫ماراازچهمی ترسانید؟مردممافرزندجهادوشهادتهستند؛‬ ‫اگر رهبری معظم انقالب اشــاره کنند‪ ،‬میلیون ها مســلمان‬ ‫برای جانفشانی در راه اسالم اماده هستند‪ ».‬این مرجع تقلید‬ ‫همچنین به ســخنان نخســت وزیر انگلیس واکنش نشان‬ ‫داد و تاکید کرد‪« :‬برای ما خیلی‬ ‫بد اســت که یک زن از انگلیس‬ ‫بیایــد در یکــی از کشــورهای‬ ‫حاشیهخلیج فارسعلیهماحرف‬ ‫بزند؛ باید ان قدر قوی باشیم که‬ ‫کسیجراتنکندعلیهمامطلبی‬ ‫بگوید‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪13‬‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪14‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫حضور رهبر انقالب در مرقد مطهر امام راحل و گلزار شهدا‬ ‫روزانه حجم بســیاری از عکس های خبری به ما می رســد‪ .‬تعداد این عکس ها‬ ‫انقدر زیاد اســت که گاهی به راحتی از کنار ان عبور می کنیم اما شاید بهتر باشد روی‬ ‫بعضی از عکس ها تامل بیشتری داشته باشیم‪ .‬مثلث در این صفحات‪ ،‬هفته را با مرور‬ ‫عکس ها از نو یاداوری می کند‪.‬‬ ‫قالیباف و روحانی در مراسم ترحیم شهدای پالسکو‬ ‫دومین جشنواره دانش و پژوهش امام علی (ع)‬ ‫دیدار عراقچی با علما‬ ‫دیدار وزرای دفاع ایران و ارمنستان‬ ‫نشست خبری رئیس هیئت موسس دانشگاه ازاد‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫رونمایی از اثار سردار شهید حسن باقری‬ ‫‪15‬‬ ‫شبکه اجتماعی‬ ‫به اینستاگرام مثلث بپیوندید‬ ‫اینســتاگرام هفته نامه مثلث فعال شــده اســت‪ .‬کاربران این شــبکه‬ ‫اجتماعی می توانند با پیوستن به اینستاگرام مثلث تصاویر مربوط به هفته نامه‬ ‫را مشاهده کنند‪.‬‬ ‫دیوارویزایامریکایی‬ ‫به ما پیامک بزنید‪:‬‬ ‫‪3000411711‬‬ ‫‪ l‬خدمات شرکت پست جالبه! کارت ملی هوشمند‬ ‫ن ظرف یک هفته از پســت تحویل‬ ‫رو پیامک می زن ‬ ‫بگیرید! در دنیا بــرای وقت مــردم ارزش قائل اند و‬ ‫مشــکل ترافیک رو حــل می کنند ولــی خدمات ما‬ ‫جالبه!‬ ‫‪ l‬دســتگاه قضایــی بایــد هر چــه ســریع تر بــه‬ ‫هتاکی هــای ســعید قاســمی دربــاره ایت اللــه‬ ‫هاشمی رفسنجانی رسیدگی کند‪.‬‬ ‫‪ l‬جانباز ‪ 70‬درصد از مشــهد هســتم‪ .‬خواســتم‬ ‫از خانم ترانه علیدوســتی هنرمند خوب کشــورمان‬ ‫تشکر کنم‪ .‬همیشــه حرکت های ارزشی مورد تایید‬ ‫ماست‪ .‬خانم علیدوستی با این پیام ثابت کرد اسکار‬ ‫اخر دنیا نیست‪.‬‬ ‫‪ l‬هر موقع که ترامپ را می بینم یاد بچه ننه های از‬ ‫خود راضی لوس و ترسوی متکبری می افتم که مدام‬ ‫در رفاه و اسایش بوده اند‪.‬‬ ‫‪ l‬ترامپ چه امضای خرچنگ قورباغه ای دارد!‬ ‫‪ l‬حاال که ترامپ شمشیر علیه ایران را از رو بسته‬ ‫چرا ما ایرانی ها این کار را نکنیم؟ به جای دست روی‬ ‫دست گذاشتن‪ ،‬همه سفر به امریکا را تحریم و حتی‬ ‫ایرانی های ســاکن امریکا به ویــژه متخصصان به‬ ‫خاطر منافع ملی‪ ،‬امریکا را ترک کنند ت ا ترامپ بفهمد‬ ‫با چه ملتی طرف است‪ .‬این همه تحقیر برای چه؟‬ ‫‪ l‬باالخره تکلیف حقوق های نجومی چه شد؟ ایا‬ ‫پول های ناحقی که از بیت المال برداشت شده بود به‬ ‫خزانه برگشت؟ چرا اطالع رسانی نمی شود؟‬ ‫‪16‬‬ ‫امریکا بدون رتوش‬ ‫همچنین کاربران ایرانی نیز در فضای مجازی تالش‬ ‫یک عکس تاریخی‬ ‫‪ l‬جنایت های انگلیس علیه مــردم ایران در طول‬ ‫تاریخ قربانیان زیادی داشــته اســت‪ ،‬به تازگی هم‬ ‫اظهــارات ضدایرانی نخســت وزیر انگلیس رنگ و‬ ‫لعابی تازه به خصومت روباه پیر با ایران اسالمی داده‬ ‫است و فیلم تاریخی یتیم خانه ایران گویای جنایت ها‬ ‫و کشتار بی صدای میلیون ها ایرانی توسط انگلیس‬ ‫است‪ .‬چرا مسئوالن در رفتارشان با این روباه خبیث‬ ‫تجدیدنظر نمی کنند؟‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪ l‬جناب اقــای رئیس جمهور! مردم هنوز پاســخ‬ ‫گستاخی های نخســت وزیر انگلیس را از زبان شما‬ ‫نشنیده اند! لطفا این همه خود را مقید به مالحظات‬ ‫دیپلماتیک نکنید و مقابله به مثل کنید‪.‬‬ ‫دونالد ترامپ همان گونه که در رقابت های انتخاباتی‬ ‫وعده داده بود طرحی را امضا کرد و ایران را در کنار شــش‬ ‫کشور دیگر در فهرست کشورهایی قرار داد که شهروندانش‬ ‫حق ورود به امریکا را ندارند‪ .‬امضای این طرح اعتراض هایی‬ ‫را در سراسر جهان در پی داشــت‪ .‬به دنبال این طرح ترانه‬ ‫علیدوســتی که به عنوان بازیگر فیلم فروشــنده قرار بود به‬ ‫امریکا ســفر کند‪ ،‬د ر صفحه‬ ‫شــخصی خود اعــام کرد‬ ‫که به امریکا سفر نمی کند و‬ ‫به این طرح اعتــراض کرد‪.‬‬ ‫اقدام او مورد توجه بســیاری‬ ‫از مردم و حتی سیاستمداران‬ ‫قرار گرفــت‪ .‬علی الریجانی‬ ‫در مجلس اقدام او را ستود و‬ ‫مردم در شبکه های اجتماعی‬ ‫از او حمایت کردند‪ .‬به دنبال‬ ‫ان اصغــر فرهــادی نیــز با‬ ‫نوشتن نامه ای سرگشاده از رفتن به امریکا اعالم انصراف‬ ‫کرد‪ .‬اگرچه برخی به او اعتراض کردند که بعد از اجرای این‬ ‫قانون اساسا امکان ورود او به امریکا فراهم نبود‪ .‬به دنبال‬ ‫اجرایی شــدن فرمان ترامــپ دو مهاجر عراقــی در امریکا‬ ‫بازداشت شدند‪.‬‬ ‫گروهی از مردم معترض نی ز شــنبه خــارج از فرودگاه‬ ‫جان اف کندی نیویــورک تجمع کردند تا بــه این تصمیم‬ ‫اعتراض کنند‪.‬‬ ‫این دســته از تظاهرات کنندگان دست نوشــته هایی‬ ‫داشــتند که روی انها نوشــته شــده بود «مهاجران خوش‬ ‫امدید» و «ممنوعیت نه‪ ،‬دیوار نه»‪ .‬بر اساس این گزارش‪،‬‬ ‫دو تبعه عراق اوایل شــنبه هنگام ورود به فرودگاه نیویورک‬ ‫بازداشت شــدند‪ .‬وکالی مهاجرتی این دو عراقی شکایتی‬ ‫را تقدیم دادگاه نیویورک کرده اند و خواستار ازادی موکالن‬ ‫خودشدند‪.‬شنیدهشدکهمقاماتامریکاییازمردمخواستند‬ ‫تا فیس بوک انها را چک کنند تا به عقاید انها پی ببرند‪.‬‬ ‫‪ l‬امریکا ورود ایرانیان بــه امریکا را ممنوع اعالم‬ ‫کرده اســت‪ .‬از دولت و دولتمــردان انتظار واکنش‬ ‫نداریم‪ .‬حداقل مجلــس و نمایندگان عکس العمل‬ ‫مناسب از خودشــان نشــان بدهند و اقدام خبیثانه‬ ‫امریکایی ها را بدون جواب نگذارند‪.‬‬ ‫کردند با هشــتگ «امریــکا بدون روتوش» چهــره واقعی‬ ‫دولتمردان امریکا را نشان دهند‪ .‬بیشتر این واکنش ها را در‬ ‫توئیتر شاهد بودیم که فضایی جهانی است‪ .‬در زیر برخی از‬ ‫واکنش ها را مشاهده می کنید‪:‬‬ ‫* فوری‪ :‬یک عددگرین کارت معتبر امریکا‪ .‬فروشی‬ ‫یا معاوضه با شارژ ایرانســل! ‪#‬دیپلماسی_ذلت ‪# /‬امریکا_‬ ‫بدون_روتوش‬ ‫*‪#‬امریکا_بــدون_‬ ‫روتوش دقیقا همین شکلی‬ ‫اســت که امــروز می بینید‪ .‬‬ ‫ترامپ ممنوعیــت را از فضا‬ ‫نیــاورد‪ ،‬بلکه بر پایــه قانون‬ ‫اوباما محدودیت ویزا اعمال‬ ‫شده‪.‬‬ ‫* یــه ســوال شــرعی‬ ‫داشــتم‪ :‬من خیلــی اتفاقی‬ ‫چهره امریــکا رو دیدم‪ ،‬اونم‬ ‫بدون روتــوش! ایا نماز وحشــت بر من واجبــه؟ ‪#‬امریکا_‬ ‫بدون_روتوش‬ ‫* ‪ 22‬بهمن امسال؛ اونایی که عشق امریکا هستند و‬ ‫روشنفکران عزیز هم تشریف بیاورند و مرگ بر امریکا بگن‪.‬‬ ‫* ‪#‬امریکا_بدون_روتــوش یعنی ‪ 38‬ســال پیش‪8 ،‬‬ ‫ل هایزر امریکایی به ایران بیاد و برای جلوگیری از‬ ‫بهمن ژنرا ‬ ‫پیروزی انقالب‪ ،‬دستور قتل عام مردم رو بده‪.‬‬ ‫* مار پوســت خــود را واگذارد امــا خوی خــود را نه!‬ ‫‪#‬امریکا_بدون_روتوش‬ ‫*از دیروز تا حاال زیباکالم عکس ترامپ رو چسبونده‬ ‫روی صفحه دارت ولی با این دارت اهنربایی ها میزنه‪ .‬سوزنی‬ ‫دلش نمی یاد‪# .‬امریکا_بدون_روتوش‬ ‫همچنیناحسانخواجه امیریخوانندهپاپکشورمان‬ ‫دراینستاگرامخودپستیمنتشرکردوازپایانکنسرت هایش‬ ‫در تور امریکا و کانادا خبر داد ‪ ،‬کــه واکنش زیادی به دنبال‬ ‫داشت‪ .‬فالوور های او برایش نوشتند‪:‬‬ ‫*احسان جان! فعال با امریکا خداحافظی کن تا پایان‬ ‫رئیس جمهوری ترامپ‪ /.‬شانس اوردی ویزات اوکی شد ‪/‬‬ ‫پرواز به امریکا و بر عکس لغو شد‪.‬باید با اتوبوس بیای ‪.‬‬ ‫توصیه ضرغامی به رئیس جمهور‬ ‫تشییع پیکر اتش نشان ها‬ ‫پیکر مطهر شهدای اتش نشان قبل از مراسم تشییع‬ ‫برای وداع با خانواده ها در معراج شهدا گردهم جمع شدند‪.‬‬ ‫یک شب قبل از تشییع کســی در معراج شهدا ارام نداشت‪.‬‬ ‫خانواده شــهدای جان فشــان برای اخرین بار پیکر شهید‬ ‫خود را در اغوش گرفتند‪ .‬اتش نشانان قهرمان ثابت کردند‬ ‫راه شهدا و امام شهدا همچنان مسیر اصلی انقالب است‪.‬‬ ‫این شــهدا به همه نشــان دادند هستند کســانی که برای‬ ‫نجات هم وطنان جان خــود را به خطر انداختــه و به جنگ‬ ‫دلبستگی های دنیوی بشــتابند‪.‬همچنین در معراج شهدا‬ ‫تصویری به ثبت رسید که اتش به دل کاربران فضای مجازی‬ ‫انداخت‪ .‬مردم در اینســتاگرام خود با بازنشــر این تصویر از‬ ‫خداوند متعال صبری جاودان برای بازماندگان و خانواده این‬ ‫شهدامسئلتکردند‪.‬مراسماصلیتشییعشهدایاتش نشان‬ ‫نیز صبح دوشــنبه از مصالی تهران اغاز و پیکر ‪ 13‬شــهید‬ ‫اتش نشاندرقطعه‪ 50‬بهشتزهرا(س)بهخاکسپردهشد‪.‬‬ ‫در جریان این تشییع مردم زیادی از تهران و حتی شهرهای‬ ‫اطرافدرانشرکتکردند‪.‬کاربرانشبکه هایاجتماعینیز‬ ‫نکات برجسته این اتفاق را در فضای مجازی منتشر کردند‪.‬‬ ‫در مراسم تشییع پیکر شهدا‪ ،‬اتش نشان ها باز هم جان یک‬ ‫شهروند را نجات دادند‪ .‬شخصی که بدون توجه به هشدارها‬ ‫از کامیون انتقال پیکر شهدای اتش نشان باال رفته بود‪ ،‬به‬ ‫ناگهان سقوط کرد و از ناحیه پا مصدوم شد‪ .‬این مرد جوان‬ ‫با اقدام به موقع اتش نشانان حاضر در صحنه از مرگ حتمی‬ ‫ نجاتیافتوبارسیدنامبوالنسبهبیمارستانانتقالیافت‪.‬‬ ‫روزجهانی حجاب‬ ‫مرعشی‪ :‬وظایف هاشمی به رهبری منتقل شود‬ ‫حســین مرعشــی در مصاحبه با روزنامه ارمان گفت درخواست‬ ‫این است که مسئولیت های مدنی و سیاسی هاشمی رفسنجانی از این‬ ‫پس به حوزه رهبری نظام منتقل شــود و رهبری در صورت صالحدید‬ ‫در این زمینــه تدبیر الزم را اتخاذ کنــد‪ .‬به گفته او در شــرایط کنونی‬ ‫بخشــی از گروه های اصالح طلب تقاضا دارند که پس از درگذشــت‬ ‫هاشمی رفســنجانی ارتباط ایــن گروه ها به صورت مســتقیم با رهبر‬ ‫جمهوری اسالمی برقرار شــود‪.‬وی گفت‪«:‬در مرحله اول ما منتظر‬ ‫خواهیم ماند تا نظر مقام معظم رهبری را در ایــن زمینه ببینیم و پس‬ ‫تا لله هاشــمی سبب پاره شدن اتصال‬ ‫از تدبیر ایشــان اهداف دیگر خود را دنبال خواهیم کرد‪ .‬نباید اجازه داد خال ء ای ‬ ‫تا لله‬ ‫برخی گروه ها با نظام سیاسی شود‪.‬به نظر من شخصیت هایی مانند رئیس دولت اصالحات‪ ،‬ا قای ناطق نوری‪ ،‬ای ‬ ‫سید حسن خمینی و اقای روحانی و حتی اقای والیتی می توانند بخشی از این وظیفه را برعهده بگیرند و همچنان گروه های‬ ‫سیاسی را برای فعالیت سیاسی در درون نظام دلگرم کنند‪ .‬این مساله نیز در مرحله اول به تدابیر مقام معظم رهبری و از‬ ‫تا لله هاشمی‬ ‫سوی دیگر به نقش افرینی این افراد بستگی دارد‪».‬او در پاسخ به این سوال که‪« :‬از نظر شما جایگزین ای ‬ ‫در مجمع تشخیص مصلحت نظام باید دارای چه ویژگی هایی باشد؟» گفت ‪« :‬مجمع تشخیص مصلحت نظام یک نهاد‬ ‫حکومتی است که با درایت ایت الل ه هاشمی دو وظیفه را با هم انجام می داد‪ .‬ایت الله هاشمی از یک سو وظایف حکومتی‬ ‫را در مجمع انجام می دادند و از سوی دیگر به صورت غیررسمی نقطه اتصال گروه های سیاسی به نظام بودند‪ .‬اگر هدف‬ ‫نظام سیاسی این باشد که گروه های سیاســی به صورت حداکثری در زیر چتر نظام حضور داشته باشند‪ ،‬یا رهبر معظم‬ ‫ی خواهند کرد یا اینکه موضوع بین افرادی تقسیم می شود‪».‬‬ ‫انقالب شخصا اقدام ‬ ‫یک ادعا علیه یک وزیر‬ ‫روزنامه قانون در گزارشــی با عنوان «افشــاگری بی ســابقه علیه‬ ‫نعمت زاده» با اشــاره به اینکه احمد توکلی طی نامــه ای به جهانگیری‪،‬‬ ‫خواستارعزلوزیرصنعتشد‪،‬نوشت‪«:‬روزگذشتهاحمدتوکلیدرنامه ای‬ ‫بهاسحاقجهانگیری‪،‬معاوناولرئیس جمهورنسبتبهمواضعفسادزای‬ ‫وزیر صنعت هشــدار داد و اتهامات بســیاری را متوجه وزیر صنعت کرد و‬ ‫خواستارعزلویشد‪.‬به طوریکهدربخشپایانینامه‪،‬وزیرصنعتراوزیر‬ ‫میلیاردر ویژه خوار که نه تنها به ابروی دولت بلکه به ابروی حکومت ضربه‬ ‫زده است‪ ،‬معرفی می کند و می گوید‪« :‬بانک جهانی فساد را چنین تعریف‬ ‫می کند‪«،‬استفادهازقدرتعمومیبرایمقاصدخصوصی»‪.‬بااینتعریفروشن‪،‬اگرکاراقاینعمت زادهفسادنیست‪،‬پس‬ ‫چیست؟اگربعضیروش هایاورافسادزاواورادارایسوابقفسادپروربخوانیم‪،‬گزافگفته ایم؟شماسیاستمدارکارکشته ای‬ ‫هستید و معنای این رفتارها برای تان اشکار است‪ .‬مردم درشگفتند که چرا دولت از چنین عنصری حمایت می کند‪ .‬دیده بان‬ ‫شفافیتوعدالتمصرانهازجنابعالیمی خواهدکهرئیس جمهورمحترمرابهعزلوزیرمیلیاردرویژه خوارکهنه تنهابهابروی‬ ‫دولت بلکه به ابروی حکومت ضربه زده است‪ ،‬راضی بفرمایید‪ ».‬اتهاماتی که احمد توکلی به وزیر صنعت وارد کرده است‪،‬‬ ‫اتهاماتبسیارسنگینیاستوبه طورقطعایشانبرایاثباتانچه گفتهاستبایداسنادومدارککافیومحکمی ارائهکند‪.‬‬ ‫اعالم انزجار از فتنه گران؛ اولین شرط بازگشت‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫روزنامه کیهان با استناد به سخنان ســخنگوی کارگزاران که گفته‬ ‫بود‪« :‬در شرایط کنونی رهبر معظم انقالب تنها شخصیتی هستند که از‬ ‫نسلیاراننزدیکحضرتامام(ره)هستند‪،‬درنتیجهاگرتادیروزایت الله‬ ‫هاشمیبهنیابتازنظامبابرخیازگروه هایسیاسیدرارتباطبودوحلقه‬ ‫اتصالاینگروه هابهنظامسیاسیتلقیمی شد‪،‬امروزتنهاشخصیتیکه‬ ‫می توانداینخالءراپرکندرهبریانقالباست‪،‬بههمیندلیلدرخواست‬ ‫ایناستکهمسئولیت هایمدنیوسیاسیایت اللههاشمیازاینپسبه‬ ‫حوزهرهبرینظاممنتقلشودومقاممعظمرهبریدرصورتصالحدیددر‬ ‫اینزمینهتدبیرالزمرااتخاذکنند‪.‬درشرایطکنونیبخشیازگروه هایسیاسیتقاضادارندکهپسازرحلتایت اللههاشمی‬ ‫ارتباط این گروه ها به صورت مســتقیم با مقام معظم رهبری برقرار شود‪ ».‬نوشــت‪« :‬درباره این اظهارات باید گفت که اوال‬ ‫رهبرمعظمانقالبهمه طیف هاوگروه هایسیاسیرابهشرطوفاداریبهاسالموانقالب‪،‬نظامجمهوریاسالمی‪،‬دعوت‬ ‫به حقانیت و حضور در صحنه کرده اند و به عنوان مثال حتی به تصریح اقای محمدحسن رحیمیان بر تداوم فعالیت مجمع‬ ‫روحانیونپسازرحلتحضرتامام(ره)اصرارداشتند‪.‬ازاینزاویهطبیعیاستکهگروه هاوطیف هابرایماندندرخدمت‬ ‫نظامورهبریمعظمانقالبنیازبهواسطهندارند‪».‬کیهاندرستوناخبارویژهخودادامهمی دهد‪«:‬نصایحمشفقانهرهبرحکیم‬ ‫انقالب به سران برخی از این گروه ها مبنی بر جدا کردن مسیر خود از گروه های ضد انقالب‪ ،‬متاسفانه موثر واقع نشد و سران‬ ‫فتنهبهایفاینقشدربازیوپروژهجنگنیابتیدشمنادامهدادندتابههزیمتوسرشکستگیافتادند‪.‬بنابراینصورتمساله‬ ‫روشن است؛ جرم بزرگی در حد فساد فی االرض و فتنه گری و وطن فروشی واقع شده که عامالن ان باید هم مجازات شوند‪،‬‬ ‫همبهبیانشریفامیرمومنان(ع)طبقعدالت‪،‬ابتدابایدعلیهخودحکمبدهندوعذرخواهیکنند‪.‬انهاییهمکهمعتقدنددر‬ ‫انخیانتنقشوسهمنداشته اند‪،‬بایدازمجرمانومفسداناعالمبیزاریوبرائتکنند‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫پنج سال پیش بانوی مسلمانی در نیویورک تصمیم‬ ‫گرفت از زنان سراسر دنیا دعوت کند تا یک روز حجاب را‬ ‫تجربه کنند و از حس زندگی در امریکا با حجاب اســامی‬ ‫بگویند‪ .‬نظمــه خان که خــود اهل بنگالدش اســت و از‬ ‫کودکی در امریــکا زندگی کرده به خاطر داشــتن حجاب‬ ‫روزهای سختی را پشت سر گذاشــته و به این فکر افتاده‬ ‫تا به هر شــکلی که می تواند به زنان مســلمان و محجبه‬ ‫کمک کند‪ .‬او می گوید می خواست با این کار نوع نگاه ها‬ ‫به بانوان محجبه را تغییر دهد و نگاه های کلیشه ای به انها‬ ‫را بشــکند‪ .‬به عقیده او تجربه حجاب حتی برای یک روز‬ ‫دید زنان را باز می کند و باعث می شود از روی ظاهر درباره‬ ‫کســی قضاوت نکنند‪ .‬از ان زمان تا کنــون این حرکت در‬ ‫سراسر جهان گسترش یافته و از امریکا تا فیلیپین و ایرلند‪،‬‬ ‫زنان در روز اول فوریه ســعی می کنند یک روز روسری سر‬ ‫کنند‪ .‬امروز به لطــف این جنبش‪ ،‬وب ســایت روز جهانی‬ ‫حجاب راه اندازی شــده‪ ،‬در فیس بــوک صفحه ای به ان‬ ‫اختصاص یافته و در شــبکه های اجتماعی هشتگ هایی‬ ‫مثل ‪ WorldHijabDay#‬و ‪ #4HijabIstand‬برای حمایت‬ ‫از ان ایجاد شده است‪ .‬اما امسال روز جهانی حجاب حال‬ ‫و هوای دیگری به خود گرفته اســت‪ .‬بانــوان محجبه در‬ ‫شــهر فونیکس ایالت اریزونا تصمیم دارند مراسم این روز‬ ‫را متفاوت از همیشه برگزار کنند‪ .‬زنانی از ادیان مختلف در‬ ‫حالی در اول فوریه روسری به سر می کنند که تنها چند روز‬ ‫از فرمان اجرایی دونالد ترامپ می گذرد‪.‬‬ ‫بررسی رسانه ای هفته‬ ‫‪17‬‬ ‫ترامپ خطرناک‬ ‫گفتارها‬ ‫رئیس جمهــور جدید ایاالت متحــده مخالفــان فراوانی پیدا‬ ‫کرده‪ ،‬هم داخل امریکا و هم در سراسر دنیا‪ .‬او در داخل کشورش با‬ ‫ناارامی های گسترده مواجه شده است‪ .‬در گفتار این شماره به این‬ ‫مساله توجه کرده ایم‪.‬‬ ‫ائتالفعلیهپرزیدنت‬ ‫لترامپ‬ ‫صفاراییکبوترهای زخمی مقاب ‬ ‫گفتارها‬ ‫‪18‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫مجید دین محمدی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫نارضایتی دموکرات ها از حضور دونال د ترامپ در راس‬ ‫معادالت سیاســی و اجرایی ایاالت متحده امریکا به نقطه‬ ‫اوج خود رسیده است‪.‬‬ ‫این نارضایتی متعاقب اقدامات اخیر ترامپ از جمله‬ ‫ی بین المللی مانن د ترانس پاســیفیک‬ ‫بر هم زدن پیمان ها ‬ ‫و‪ ....‬تشدید شده است‪ .‬با این حال‪ ،‬دموکرات ها خود در‬ ‫ایجاد شرایط فعلی مقصر هستند‪.‬‬ ‫بدیهی اســت اگر دموکرات ها در جریان رقابت های‬ ‫درون حزبی خود‪ ،‬با البی گری های غیر قانونی زمینه پیروزی‬ ‫هیالری کلینتون را فراهم نمی کردند و برنی سندرز به عنوان‬ ‫نامزد نهایی حزب دموکرات بر گزیده می شد‪ ،‬در ان صورت‬ ‫شانس پیروزی دموکرات ها در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫امریکا بسیار باال بود‪ .‬با این حال خودخواهی و البی گری‬ ‫خاندان کلینتون ها و خیانت سران حزب دموکرات‪ ،‬منجر به‬ ‫رقم خوردن شرایط فعلی شد‪.‬‬ ‫در هر حــال‪ ،‬دموکرات ها که اتفاقــا اقلیت مجلس‬ ‫نمایندگان و سنا را در اختیار دارند‪ ،‬سعی دارند از توان اندک‬ ‫خود جهت مقابله ب ا ترامپ اســتفاده کننــد‪ ،‬هر چند قدرت‬ ‫مانور انها در برابر رئیس جمهور جنجالی ایاالت متحده بسیار‬ ‫محدود است‪ .‬در چنین شرایطی دموکرات ها در صددند با‬ ‫جلب حمایت جمهوریخواهان ســنتی (که بسیاری از انها‬ ‫مخالف ترامپ هســتند)‪ ،‬ائتالفی را علیــه رئیس جمهور‬ ‫امریکا شــکل داده و وی را در حوزه اجرا و سیاست محدود‬ ‫نمایند‪.‬‬ ‫در این خصــوص تحلیل هایی در فضای رســانه ای‬ ‫غرب منتشر شده است؛ تحلیل هایی که در صدد سنجش‬ ‫نســبت میان دموکرات ها و دولت ترامپ طی چهار ســال‬ ‫اینده است‪.‬دانیل مک کارتی در مقاله ای در سایت تحلیلی‬ ‫نشــنال اینترســت‪ ،‬به تالش های دموکرات ها و برخی از‬ ‫جمهوریخواهان بــرای تضعیف ترامــپ و نهایت خلع او‬ ‫پرداخته است‪.‬‬ ‫وی در ایــن خصــوص معتقــد اســت‪« :‬اوبامــا‬ ‫رئیس جمهور چندان موفقــی نبود‪ .‬امــا حامیانش اصرار‬ ‫دارند که او نباید بخاطر شکست هایش سرزنش شود‪ .‬انها‬ ‫می گویند او از روز اول با ابستراکســیون جمهوریخواهان‬ ‫مواجه بود‪ ،‬رقبایش جوانمرانه بازی نکردند و مشروعیت او‬ ‫را زیرسوال بردند و در سطحی عمیق تر‪ ،‬حتی ادعا کردند او‬ ‫به طور مخفیانه یک کنیایی یا اندونزیایی و در هر صورت‪،‬‬ ‫یک مسلمان است‪».‬‬ ‫واقعیت امر این اســت که مطابــق انچه مک کارتی‬ ‫می نویســد‪ ،‬دموکرات ها در وهله اول در صددند هجمه ها‬ ‫علیه اوباما را در دوران ریاست جمهوری وی ناجوانمردانه‬ ‫ارزیابی کنند‪.‬‬ ‫این در حالی اســت که در دوران ریاســت جمهوری‬ ‫اوباما‪ ،‬ســخت ترین فشــارهای اقتصادی و نظامی علیه‬ ‫کشــورهای منطقه صورت گرفت‪ .‬تشکیل داعش توسط‬ ‫دولت دموکرات اوباما و خونریزی های گســترده این گروه‬ ‫متوحش تروریستی در عراق و ســوریه و منطقه موضوعی‬ ‫نیست که بتوان به سادگی از کنار ان عبور کرد‪ .‬باید تاکید‬ ‫کرد نه تنها اوباما رئیس جمهوری قابل دفاعی نبوده ‪ ،‬بلکه‬ ‫حامی اصلی گروه های تروریســتی طی هشت سال اخیر‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫در هر حال‪ ،‬شــهروندان امریکایی در حوزه سیاست‬ ‫داخلی نیز دید مثبتی نسبت به سیاست های اوباما نداشته اند‬ ‫حاشیه های نامه جنجالی فرهادی درباره اسکار‬ ‫صالح زبانگهر‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫اصغــر فرهــادی‪ ،‬کارگــردان صاحبنام و اســکاری‬ ‫ســینمای ایران در یک ماه اخیر دو بار نامه نوشــته است‪.‬‬ ‫یک بار نامه به رئیس جمهوری درباره گزارشــی که یکی از‬ ‫روزنامه ها درباره موضوع «گورخوابی» نوشــت و دیگری‬ ‫نامه ای که برای انصراف از شــرکت در مراســم اسکار در‬ ‫رسانه ها منتشر کرد‪.‬‬ ‫هــر دو نامــه بــا حواشــی و واکنش هایــی مواجــه‬ ‫شــدند‪ .‬نامه نخســت او ضمن اینکــه از رئیس جمهور به‬ ‫صورت تلویحی و شفاهی پاســخ گرفت اما از سوی برخی‬ ‫هم صنف های فرهادی مــورد انتقاد قرار گرفــت‪ .‬اما این‬ ‫موضوع چندان مورد توجه قرار نگرفــت تا اینکه فرهادی‬ ‫در هفته گذشته با انتشار نامه دوم و انصرافش از حضور در‬ ‫مراسم اسکار‪ ،‬واکنش های متعددی گرفت‪.‬‬ ‫نامه فرهــادی از دو نظر قابل بررســی اســت؛ یکی‬ ‫واکنش ها و بازتاب هــای جهانی بــه انصرافش و دیگری‬ ‫موضع گیری های داخلی نسبت به برخی از جزئیات منتشر‬ ‫شده در نامه‪.‬‬ ‫در بخش نخســت‪ ،‬معلوم اســت که قریب به اتفاق‬ ‫رسانه های معتبر جهان در کنار بسیاری از نهادهای فرهنگی‬ ‫معتبر جهان از انصراف فرهادی به واســطه اعمال قانون‬ ‫جدید ممنوعیت حضور ایرانی ها در امریکا شــوکه شدند و‬ ‫در حمایت از او گزارش ها و یادداشت های متعددی منتشر‬ ‫کردند‪ .‬این موضوع هزینه های حوزه افکار عمومی را درباره‬ ‫تصمیم جنجالی رئیس جمهور امریکا در قانون جدید بیشتر‬ ‫کرد و دامنه اعتراض ها به این قانون را گسترش داد‪.‬‬ ‫گرچه به نظر می رســید که فرهادی دوست نداشت‬ ‫از رفتن به اسکار انصراف بدهد و معلوم بود که می خواهد‬ ‫با وجود وضــع چنین قانونی بــرای دومین بــار روی فرش‬ ‫قرمز اسکار برود‪ .‬این را او در نامه اش هم به صورتی قابل‬ ‫توجه مورد تاکید قرار داده است‪ .‬به هر حال واکنش ترانه‬ ‫علیدوستی و تحریم اسکار توســط او موقعیتی ایجاد کرد‬ ‫که اصغر فرهادی نیز می بایســت واکنش صریحی به این‬ ‫موضوع نشــان می داد‪ .‬در واقع نامه انصرافی او یک جور‬ ‫توفیق اجباری به شمار می امد‪ .‬اما این تنها بخش نخست‬ ‫ماجرا بود‪.‬‬ ‫بخش دوم موضوع که حاشیه های بسیاری برانگیخته‬ ‫است‪ ،‬به جزئیات نگاشته شــده در نامه مربوط است‪ .‬انجا‬ ‫که گویا فرهادی اعتراض خود بــه منتقدان داخلی اش را‬ ‫در نامه اش بازتاب داده اســت‪ .‬تاکید مــداوم فرهادی بر‬ ‫انتقاد از تندروها در نامه نه چندان بلندش‪ ،‬نشــان می دهد‬ ‫که او بیش از هر چیز سعی داشته تا در این نامه یک بیانیه‬ ‫سیاسی منتشر کند‪ .‬بســیاری از منتقدان داخلی این نامه‪،‬‬ ‫معتقدند که نیازی نبود تا فرهادی در نامه اش به تکرار‪ ،‬این‬ ‫همه از تندروی داخلی بنویســد و ارزش و اعتبار نامه اش را‬ ‫دســتخوش این موضع گیری های سیاسی کند‪ .‬فرهادی‬ ‫در حالی تندروی داخلی و خارجی را در نامه اش همطراز با‬ ‫یکدیگر قرار داده که هیچ گاه در ایران کســی مانع حضور‬ ‫اتباع امریکایی نشده و چنین قانونی نیز هرگز تصویب نشده‬ ‫اســت‪ .‬واکنش تند و تیز فرهادی به مخالفان داخلی اش‬ ‫در حالی که انــان را با امثال کســانی چون ترامپ و کابینه‬ ‫او مقایسه کرده‪ ،‬شــائبه های بســیاری می تواند به دنبال‬ ‫داشته باشد‪.‬‬ ‫اینکــه او در این نامه بیش از انکه خواســته باشــد‬ ‫تصمیم عجیب دولت ترامپ را مــورد انتقاد قرار بدهد‪ ،‬به‬ ‫منتقدان داخلــی اش اعتراض کرده جــای تعجب دارد‪.‬‬ ‫به «در» گفتن با این هدف که «دیوار» بشــنود‪ ،‬رویکرد‬ ‫اصلی این نامه اســت‪ .‬واقعا پذیرفتنی نیســت که در یک‬ ‫نامه با این همــه بازتاب جهانــی به یکبــاره تصمیم های‬ ‫عجیب و غریب و توهین امیز دولت امریکایی را هم جنس‬ ‫و همطراز با برخی از منتقدان داخلی اقای فرهادی جلوه‬ ‫داد‪ .‬انصاف هم خوب چیزی است که یک کارگردان در حد‬ ‫و اندازه های فرهادی که مدعی سینمای اخالق گراست‬ ‫به ان توجه کند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫گفتارها‬ ‫زیرا در ایــن صورت باید بــه نامزد مورد حمایــت وی یعنی‬ ‫هیالری کلینتون رای می دادند‪.‬‬ ‫ص ترامپ‬ ‫یکی از مواردی کــه دموکرات ها در خصو ‬ ‫و به چالــش کشــیدن وی ســرمایه گذاری زیــادی روی‬ ‫ان کرده انــد‪ ،‬مخالفــت عــده ای از جمهوریخواهــان با‬ ‫رئیس جمهور جدید امریکاســت‪ .‬به عنــوان مثال نماینده‬ ‫جمهوریخواه‪ ،‬جان ِلویس‪ ،‬اوایل این ماه اظهار داشــت‪:‬‬ ‫« ترامپ یک رئیس جمهور مشروع نیســت‪ ،‬زیرا روس ها‬ ‫به او کمک کردند انتخاب شــود و روس ها به خراب کردن‬ ‫کمپین هیالری کلینتون یاری رســاندند‪ ».‬او چیزی را که‬ ‫صدها نفر از چپگرایان و کارشناسان طی هفته ها در توییتر‬ ‫می نوشتند جلوی دوربین گفت‪.‬‬ ‫بنابراین‪ ،‬یکی از محمل هایی که دموکرات ها جهت‬ ‫ی ترامپ روی ان حساب‬ ‫به چالش کشیدن ریاست جمهور ‬ ‫ویژه ای باز کرده اند‪ ،‬موضع روسیه است‪ .‬حمایت روسیه از‬ ‫ریاست جمهوری ترامپ و اتفاق نظر دموکرات ها و بخش‬ ‫اعظمی از جمهوریخواهان سنتی بر ســر لزوم ایستادگی‬ ‫در برابر نزدیکی احتمالی ترامپ به روســیه‪ ،‬وجه مشترک‬ ‫حامیان و مخالفان رئیس جمهور جدید امریکا محســوب‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫هم اکنون اصلی ترین هــدف دموکرات ها‪ ،‬پیروزی‬ ‫در انتخابات میاندوره ای مجلس نمایندگان و سنا در سال‬ ‫‪ 2018‬میالدی اســت‪ .‬در این صــورت‪ ،‬دموکرات ها قادر‬ ‫خواهند بود ترامپ را به شــدت محدود سازند‪ .‬مک کارتی‬ ‫در این خصوص معتقد اســت‪« :‬دموکرات ها‪ ،‬اگر بتوانند‬ ‫دوباره در مجلس نمایندگان و ســنا اکثریت را کسب کنند‪،‬‬ ‫به دنبال راهی برای اتهــام وارد کردن بــه ترامپ خواهند‬ ‫بود‪ .‬همچنین تالش هایی در راه است برای تحت تعقیب‬ ‫قضایی قرار دادن ترامپ با استفاده از ماده های مربوط به‬ ‫دســتمزد [رئیس جمهور] در قانون اساسی و با اتکا به این‬ ‫منطق که رئیس جمهور با تجارت هایی که انجام می دهد‪ ،‬از‬ ‫مشتریان خارجی دستمزد دریافت می کند‪ .‬این اقدامات از‬ ‫جنس همان حمالتی هستند که علیه مشروعیت او صورت‬ ‫می گیرند ؛ اگر ترامپ مشروع نیست‪ ،‬پس با هر وسیله ای‬ ‫می توان او را به زیر کشید‪».‬‬ ‫در نهایت اینکه طی دو ســال اینده(تا زمان برگزاری‬ ‫انتخابات میان دوره ای کنگره) شاهد هم پیمانی احتمالی‬ ‫دموکرات هــا و مخالفــان جمهوریخوا ه ترامــپ در کنگره‬ ‫برای محدود کردن وی خواهیم بود‪ .‬با این حال در صورت‬ ‫پیــروزی دموکرات هــا در انتخابات میاندوره ای و کســب‬ ‫اکثریت‪ ،‬انها به صورتی علنی تر و مســتقیم تر در راستای‬ ‫مها ر ترامپ وارد عمل خواهند شد‪ .‬هر انداز ه ترامپ به سوی‬ ‫ساختار شکنی(مقابله با ساختار موجود) در امریکا پیش رود‪،‬‬ ‫این هم پیمانی میان دموکرات ها و جمهوریخواهان سنتی‬ ‫محکم تر خواهد شد‪.‬‬ ‫در نهایــت اینکه انتخابات ریاســت جمهوری ســال‬ ‫‪ ،2016‬نقطه اشکارساز نارضایتی اکثر شهروندان امریکایی‬ ‫از ساختار سیاســی حاکم بر امریکا بود‪ .‬در این انتخابات‪،‬‬ ‫دموکرات ها نه تنها کاخ ســفید را به ترامپ واگذار کردند‪،‬‬ ‫بلکه در انتخابــات کنگره نیز از رقبــای جمهوریخواه خود‬ ‫شکســت خوردند‪ .‬بدیهی اســت کــه دموکرات ها جهت‬ ‫بازگشت به قدرت‪ ،‬مسیر سختی پیش رو خواهند داشت‪.‬‬ ‫اگر انها در رقابت های انتخابات میــان دوره ای کنگره در‬ ‫سال ‪ 2018‬نتوانند بر رقبای جمهوریخواه خود پیروز شوند‪،‬‬ ‫در ان صورت امکان واگذاری دوباره کاخ ســفید ب ه ترامپ‬ ‫در ســال ‪ 2020‬محتمل خواهد بود‪ .‬برخی محافل خبری‬ ‫در امریکا نیز از خیز برخی سیاســتمداران دموکرات برای‬ ‫شرکت در انتخابات ریاست جمهوری ‪ 2020‬خبر داده اند‪.‬‬ ‫با این حال فعال دموکرات ها در شوک ناشی از شکست در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری سال ‪ 2016‬و اثار حضو ر ترامپ‬ ‫و مایک پنس در کاخ سفید به سر می برند‪.‬‬ ‫به اوت زدی اقای فرهادی!‬ ‫گفتارها‬ ‫‪19‬‬ ‫گفتارها‬ ‫نیرنگجدید‬ ‫هدف از هجمه علیه برنامه موشکی ایران چیست؟‬ ‫گفتارها‬ ‫‪20‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫رضا محمدمراد‬ ‫کارشناس مسائل بین الملل‬ ‫هجمــه گســترده علیــه برنامــه موشــکی ســپاه‬ ‫پاســداران‪ ،‬ترفندی از سوی محافل سیاســی و رسانه ای‬ ‫رژیم صهیونیســتی و ســعودی ها بــرای تغییــر دیــدگاه‬ ‫رئیس جمهور امریــکا از توجه به مســائل داخلی به ایران‬ ‫است‪.‬‬ ‫هــدف از هجمــه علیــه برنامــه موشــکی ایــران‬ ‫چیســت؟ نزدیک بــه دو هفتــه از فعالیت رســمی دونالد‬ ‫ ترامپ‪ ،‬رئیس جمهــور امریکا می گذرد‪ .‬او در شــعارهای‬ ‫انتخاباتی اش بر تمرکز به بازســازی امریکا تاکید داشــت‬ ‫و از همین رو بســیاری از تحلیلگران سیاســی با اشــاره به‬ ‫همین شــعارها از انــزوای خودخواســته امریــکا در دوره‬ ‫ریاست جمهوری ترامپ خبر می دادند اما گویا این شعارها‬ ‫چندان برای البی های صهیونیســتی و سعودی خوشایند‬ ‫نبوده و انها در تالشند با فضاسازی های ضد ایرانی‪ ،‬تمرکز‬ ‫ ترامپ را از مسائل داخلی به سوی ایران جلب نمایند‪.‬‬ ‫پیش تر این محافل موفق شده بودند با دروغ و نیرنگ‬ ‫برنامه صلح امیز هســته ای ایــران را به عنــوان تهدیدی‬ ‫بین المللی مطرح و فشارها را بر کشــور تحمیل نمایند اما‬ ‫اکنون دیگر این تهدید ســاختگی وجود ندارد اما تمرکز بر‬ ‫برنامه موشکی یکی از گزینه هایی است که انها همچنان‬ ‫ســعی می کنند با هجمه علیه ان به هدف خود نائل شوند‪.‬‬ ‫به همین دلیــل این روزها هجمه گســترده ای علیه برنامه‬ ‫موشکی ایران اغاز شــده که بهانه ان هم ادعای ازمایش‬ ‫یک موشــک میان برد توســط ســپاه پاســداران انقالب‬ ‫اسالمی در اســتان سمنان اســت‪ .‬اما نکته اینجاست که‬ ‫رژیم صهیونیستی و ســعودی ها بدون امریکا قادر نیستند‬ ‫طرح های ویرانگر خود را در منطقه دنبال نمایند و به حمایت‬ ‫و مداخله امریکا نیاز دارند‪ ،‬بنابراین انها همه تالش خود را‬ ‫می کنند از فضای ضد ایرانی حاکم بر دولت امریکا که پس‬ ‫از انقالب اســامی این سابقه وجود دارد اســتفاده کنند و‬ ‫دولت ترامپ را هم به رویارویی با ایران بکشانند‪.‬‬ ‫در حال حاضر عربســتان در باتالق یمــن فرورفته و‬ ‫اخیرا هم یک ناوچه این کشور در دریای سرخ هدف حمله‬ ‫موشکی ارتش یمن قرار گرفت‪ .‬در سوریه هم که ارتش با‬ ‫ازادسازی حلب به یک پیروزی راهبردی دست یافت و محور‬ ‫مقاومت تقویت شد و در مذاکرات استانه هم پروسه سیاسی‬ ‫برای پایان بحران بدون اشاره به سرنوشت بشار اسد‪ ،‬تمام‬ ‫رویاهای اســرائیل را بر باد داد و اینجاست که این دو رژیم‬ ‫همسو تنها راه فرار از شکست های منطقه ای را در به میدان‬ ‫ت ترامپ دیدند‪.‬‬ ‫اوردن دول ‬ ‫این گمانه از این زاویه قابل توجه اســت که چند روز‬ ‫پیش یک فروند ناوچه عربستان در دریای سرخ هدف حمله‬ ‫موشکی ارتش یمن قرار گرفت و غرق شد و حاال که دو روز‬ ‫از این حادثه گذشته است یکباره هم زمان با ادعای ازمایش‬ ‫موشکی ایران‪ ،‬این ادعا از سوی شبکه های سعودی چون‬ ‫العربیه مطرح می شود که حمله به ناوچه سعودی انتحاری‬ ‫بوده و ایران نیز در ان دخالت داشــته است‪ .‬العربیه برای‬ ‫ایجاد پیوند میان برنامه موشــکی ایــران و حمله به ناوچه‬ ‫عربستان نیز این ادعا را مطرح می کند که حوثی ها در ایران‬ ‫امــوزش دیده اند و از ایران تســلیحات موشــکی دریافت‬ ‫می کنند‪ .‬از ســوی فاکس نیوز نیز این ادعا مطرح می شود‬ ‫که هدف این حمله انتحاری یک کشتی امریکایی بوده نه‬ ‫ناوچه سعودی و در ادامه هم فاکس نیوز به نقل از یکی از‬ ‫مقامات‪ ،‬ادامه می دهد که کســانی که در این حمله دست‬ ‫داشــتند‪ ،‬یا فکر می کردند عامل انتحاری در حال حمله به‬ ‫یک ناو جنگی امریکاســت‪ ،‬یا اینکه این حمله «تمرین»‬ ‫برای حمله مشابه به ناو امریکایی «یو اس اس کول» بود‪.‬‬ ‫در ادامه هم برای القای این ادعا که حوثی ها پیش از این‬ ‫هم در حمله به کشتی های امریکایی دست داشته اند ادعا‬ ‫می شــود این حمله نزدیک تنگه باب المندب (که دریای‬ ‫سرخ را به خلیج عدن متصل می کند) و در همان منطقه ای‬ ‫رخ داد که ناوهای جنگی نیروی دریایــی امریکا ماه اکتبر‬ ‫هدف حمله موشکی قرار گرفتند‪ .‬یک ناوشکن امریکایی‪،‬‬ ‫موشک هایی را که به سمت ناوهای امریکایی حمله شده‬ ‫بود‪ ،‬با موشک ‪ 2-SM‬منهدم کرد‪.‬‬ ‫ناوشکن امریکایی «یو اس اس نیتز» نیز سیزدهم‬ ‫اکتبر با شلیک موشک های تاماهاک به تاسیسات راداری‬ ‫حوثی ها در یمن‪ ،‬حمله موشــکی این گروه را تالفی کرد‪.‬‬ ‫این در حالی است که در ان مقطع حوثی ها هر گونه حمله به‬ ‫کشتی های امریکایی را تکذیب و ان را سناریوی سعودی ها‬ ‫برای باز کردن پای امریکا به معرکه ارزیابی کرده بودند‪.‬‬ ‫با فراهم شــدن چنین فضاســازی اســت که امریکا‬ ‫هم وارد معرکه شده و برگزاری نشســت اضطراری شورای‬ ‫امنیت را برای بررســی ازمایش موشــکی ایران خواســتار‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫این امریکا‪ ،‬همان امریکاست‬ ‫در این خصوص بازی واشــنگتن و متحدانش بسیار‬ ‫پیچیده اســت‪ .‬حتی انها در مواردی حاضر هستند پوسته‬ ‫ظاهری اصول سیاســت خارجی کشــورهای مخالف انها‬ ‫حفظ شود اما هسته درونی ان را نرم و منعطف می کنند‪ .‬حتی‬ ‫انها بر دیالوگ هایی که در داخل کشور و میان طرفداران و‬ ‫مخالفانشــان در این خصوص صورت می گیرد نیز نظارت‬ ‫کرده و دست به شــکل دهی گفتمانی می زنند که پذیرای‬ ‫تزیینی و ویترینی کردن استراتژی ها و از درون تهی کردن‬ ‫انها باشد‪.‬‬ ‫در حوزه سیاســت امنیتی نیز امریکا و متحدان ان به‬ ‫صورت موازی و همزمان از چند جبهه وارد عمل می شوند تا‬ ‫پروسه نفوذ خود را در این حوزه شکل دهند‪.‬‬ ‫در زرادخانه های رژیم اشــغالگر قدس) هر یک با بایکوت‬ ‫خبری و تحلیلی مواجه می شوند‪.‬‬ ‫بدیهی اســت که در چنین وضعیتی‪ ،‬تنها راه بستن‬ ‫نفوذ دشــمنان‪ ،‬اصرار بر توانایی های امنیتی کشــور‪ ،‬از‬ ‫جمله توانایی های موشــکی و دفاعی ارزنده ای است که‬ ‫به همت فرزنــدان این مرز و بوم حاصل شــده و هر یک از‬ ‫انها‪ ،‬روزنه نفوذ غرب در معادالت امنیتی ‪ -‬دفاعی کشور را‬ ‫می بندد‪.‬‬ ‫در نهایت اینکــه در برهه زمانی فعلــی‪ ،‬باید به رصد‬ ‫دقیق و هوشــمندانه بــازی رئیس جمهور جدیــد امریکا و‬ ‫کاخ سفید پرداخت و گارد بسته و بسیار محکمی را در برابر‬ ‫دشمن قسم خورده نظام و ملت ایران اتخاذ کرد‪...‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫اقدامات اخیــر دونالد ترامــپ‪ ،‬رئیس جمهور جدید‬ ‫ایاالت متحده امریکا در تقابل با ملت ایران‪ ،‬بار دیگر پرده‬ ‫از چهره واشنگتن برداشته است‪ .‬این اقدام ترامپ‪ ،‬نقطه‬ ‫اشــکار ســاز تاریخ مصرف نگاه ایجابی و خوش بینانه به‬ ‫دشمن است؛ دشــمن قســم خورده ای که تنها هدف ان‬ ‫ضربه زدن به نظام و ملت ایران است‪...‬‬ ‫در سال ‪ 2003‬میالدی و زمانی که جورج واکر بوش ‪،‬‬ ‫رئیس جمهور ایاالت متحده امریکا بدون جلب نظر شورای‬ ‫امنیت سازمان ملل متحد به کشور عراق حمله کرد‪ ،‬نقض‬ ‫قوانین بین المللی توسط امریکا به اندازه ای محرز بود که‬ ‫حتی نومحافظه کاران افراطی مانند جان بولتن و ایروینگ‬ ‫کریستل و پل ولفویتس نیز قدرت توجیه ان را نداشتند‪.‬‬ ‫بــا این حــال جــورج بوش بــا همــکاری تونــی بلر‬ ‫نخســت وزیر ســابق انگلیس یکــی از بزرگتریــن فجایع‬ ‫بین المللی در دنیا را افریدند‪ .‬در اینجا محرز ترین قواعد و‬ ‫قوانین حقوقی نتوانســت خوی درندگی نومحافظه کاران‬ ‫امریکایی را مهار کند‪.‬انچه امروزه در افغانستان و عراق و در‬ ‫قبال نقض پیمان های امنیتی واشنگتن‪-‬کابل و واشنگتن‬ ‫ بغداد رخ می دهد نیز نمایانگر عدم تعهد پذیری واشنگتن‬‫در قبال عهدنامه ها‪ ،‬پیمان ها‪ ،‬قرار دادها و اسناد و قوانین‬ ‫بین المللی است‪.‬‬ ‫یکی از اصلی ترین مفاد توافقنامه امنیتی واشنگتن ‪-‬‬ ‫بغداد‪ ،‬احترام به تمامیت ارضی و ملی عراق توسط امریکا‬ ‫بود‪ ،‬اما هم اکنون نمایندگان کنگره و حتی برخی مقامات‬ ‫دولت اوبامــا مانند بایــدن‪ ،‬تز تجزیه عراق به ســه بخش‬ ‫شیعه نشین‪ ،‬کرد نشین و سنی نشین را در قالب یک راهبرد‬ ‫اشــکار دنبال می کنند! در افغانســتان نیز پس از ســر کار‬ ‫امدن دولت جدید و اعتماد مشترک اشرف غنی و عبدالله‬ ‫عبدالله به طرف امریکایی شاهد امضای توافقنامه امنیتی‬ ‫واشنگتن ‪-‬کابل بودیم‪ .‬هم اکنون‪ ،‬در حالی که هنوز جوهر‬ ‫امضای توافقنامه خشک نشده است‪ ،‬نمایندگان پارلمان‬ ‫افغانســتان نســبت به نقض این توافقنامه توسط امریکا‬ ‫(به واســطه بی تعهدی واشــنگتن در قبــال تامین امنیت‬ ‫مناطق خاص در افغانســتان) معترض بوده و خواستار لغو‬ ‫پیمان مذکور هستند‪.‬‬ ‫بدعهدی ایاالت متحــده امریکا در قبــال ایران نیز‬ ‫مسبوق به سابقه است‪ .‬در سال ‪ 1981‬و در بیانیه الجزایر‪،‬‬ ‫واشنگتن متعهد شد در قبال ازادی گروگان های امریکایی‬ ‫در امــور داخلــی ایــران مداخلــه نکــرده و مجازات های‬ ‫اقتصادی و تجاری را لغو و دارایی های مسدود شده ایران‬ ‫را ازاد کند‪ .‬این در حالی است که واشنگتن به هیچ یک از‬ ‫تعهدات خود عمل نکرد و حتی در دوران هشت سال دفاع‬ ‫ی نظامی صدام‬ ‫مقدس نیــز در کســوت اصلی ترین حامــ ‬ ‫قرار گرفت‪.‬‬ ‫در جریان امضای برجام توسط اعضای ‪ 5+1‬و اجرایی‬ ‫شدن ان نیز شاهد کار شکنی های دولت اوباما و خصوصا‬ ‫وزارت خزانه داری امریــکا بودیم‪ .‬هم اکنون دونال د ترامپ‬ ‫نیز به عنوان رئیس جمهور جدید ایاالت متحده امریکا‪ ،‬راه‬ ‫سلف خود را طی می کند‪.‬‬ ‫ایا ایــن رخدادها نبایــد طرفداران مــراوده با امریکا‬ ‫را کمی به فکر وادار ســازد؟ ایا اســتراتژی تبدیل دشــمن‬ ‫به دوســت اساســا می تواند در قبال ایاالت متحده امریکا‬ ‫مصداق و کاربرد داشته باشد؟پاسخ این سوال کامال منفی‬ ‫گفتارها‬ ‫است‪ .‬نگاه خوش بینانه نسبت به دشــمن قسم خورده ای‬ ‫که خواستار نابودی انقالب اسالمی ایران است‪ ،‬خطایی‬ ‫سخت با عواقبی خطرناک محسوب می شود‪.‬‬ ‫در حــوزه سیاســت خارجــی و خصوصــا در دوران‬ ‫پســا برجام‪ ،‬دشــمن در صدد اســت ضمن دفرمه کردن‬ ‫اســتراتژی ها و ثوابت بازی مــا در قبال منطقــه و جهان‪،‬‬ ‫استراتژی های جدیدی را جایگزین انها نماید‪ .‬نخستین گام‬ ‫دشمنان نظام در این مسیر‪ ،‬قابل معامله جلوه دادن اصول‬ ‫کالن سیاست خارجی کشور است‪ .‬به عبارت بهتر‪ ،‬ایاالت‬ ‫متحده امریکا و دیگر دشمنان نظام در وهله نخست‪ ،‬ثوابت‬ ‫و اصول سیاست خارجی کشــورمان (که انها نیز منبعث از‬ ‫ارمان های انقالب اسالمی هســتند) را به تاکتیک هایی‬ ‫قابل انعطاف تقلیل می دهند و پس از شکســتن پوســته‬ ‫و هسته ســخت این اصول‪ ،‬انها را بر اســاس اهداف خود‬ ‫انعطاف پذیر می سازند‪.‬‬ ‫در وهله اول‪ ،‬واشنگتن در صدد ساده سازی معادالت‬ ‫امنیتی جهان اســام و انکار تحرکاتی اســت که خود در‬ ‫جهت تحقق منطقه ناامن صورت می دهد‪ .‬بر این اساس‪،‬‬ ‫غرب به جای انکــه ماهیت واقعــی خود به عنــوان مولد‬ ‫بحران تروریسم در منطقه را جلوه گر سازد‪ ،‬در قالب حالل‬ ‫بحران های امنیتی منطقه جلوه گر می شود‪.‬‬ ‫در این معادله غرب هیچ گاه به حمایت های پشــت‬ ‫پرده و اشــکار خود از رژیم صهیونیســتی‪ ،‬داعش و برخی‬ ‫کشورهای عربی منطقه نظیر عربستان سعودی در جهت‬ ‫ناامن سازی جهان اسالم اشــاره ای نکرده و صرفا تصویر‬ ‫وارونه و کاریکاتوری خود را در این خصوص به خورد افکار‬ ‫عمومی جهان می دهد‪ .‬رسانه های غربی نیز در این روند به‬ ‫مثابه یک کاتالیزور در معادله ای شیمیایی عمل می کنند تا‬ ‫هر چه سریع تر اقناع ساختگی افکار عمومی منطقه و جهان‬ ‫را در این خصوص شکل دهند‪.‬‬ ‫در چنیــن وضعیتی‪ ،‬حتــی حمایت های مســتقیم‬ ‫امریکا از رژیم صهیونیستی و سکوت این کشور و نهادهای‬ ‫ظاهرا بین المللــی مانند اژانس بین المللــی انرژی اتمی و‬ ‫ســازمان ملل متحد در قبال فعالیت هــای ضد امنیتی این‬ ‫رژیم نامشروع (مانند وجود سالح های هسته ای ممنوعه‬ ‫ترامپ چهره واضح تری از ایاالت متحده را نمایان کرده است‬ ‫سعید سبحانی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫گفتارها‬ ‫‪21‬‬ ‫فکـر نـو‬ ‫از دریچه ای دیگر‬ ‫ما در این صفحات ســعی خواهیم کرد موضوعــات مختلف را از دریچه‬ ‫علوم انسانی بنگریم و در عین حال به برخی از حوزه ها مانند محیط زیست‪،‬‬ ‫دانشــگاه‪ ،‬حوزه های علمیه‪ ،‬فرهنگ و هنر نگاهی داشــته باشیم‪ .‬در واقع‬ ‫این صفحات‪ ،‬صفحات فکر و ایده و اندیشــه مجله اســت‪ .‬نوعی عقالنیت‬ ‫ارزش مدار برعکس علوم انسانی غربی که ابزارمدار هستند‪.‬‬ ‫شیوه های دیدن‬ ‫نسبت هنر و جامعه شناسی چیست؟‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫‪22‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫نیکسون‪ ،‬کیسینجر و شاه‬ ‫پــس از ســقوط شــاه‪ ،‬انگشــت اتهــام‬ ‫جمهوریخواهان و دموکرات ها در امریکا به ســوی‬ ‫یکدیگر نشــانه رفته بود که «چه کســی ایران را از‬ ‫دســت داد؟» جمهوریخواهان‪ ،‬کارتر را مســئول‬ ‫سقوط شاه می دانستند و دموکرات ها نیز نیکسون‬ ‫و کیسینجر را محکوم می کردند‪.‬‬ ‫برخی روایت های تاریخی‪ ،‬تــا حدود زیادی‬ ‫قصور دولت های امریکا را مســئول ســقوط شــاه‬ ‫می دانند که شــاید بزرگ ترین عقب نشینی سیاست‬ ‫خارجی امریکا در خالل جنگ سرد باشد‪.‬‬ ‫درباره ســقوط ســلطنت پهلــوی کتاب های‬ ‫بسیاری به فارســی و زبان های اروپایی نوشته شده‬ ‫که نشــر کتاب پارســه به تازگی یکی از ایــن اثار را‬ ‫منتشر کرده است‪« :‬نیکسون‪ ،‬کیسینجر و شاه»؛‬ ‫اثر رهام الوندی‪ .‬محــور اصلی این کتاب مخالفت‬ ‫با این نظریه اســت که شــاه صرفا وکالت امریکا را‬ ‫برعهده داشت‪.‬‬ ‫کتاب حاضر سه رویداد تاریخی را که موجب‬ ‫ظهور و سقوط شراکت نیکسون‪ ،‬کیسینجر و پهلوی‬ ‫شده اند‪ ،‬به نمایش می گذارد‪ .‬این حوادث عالوه بر‬ ‫ ترسیم دینامیسم روابط شاه با نیکسون و کیسینجر‬ ‫در تشریح روند جنگ ســرد‪ ،‬فراتر از مرزهای ایران‬ ‫نیز حائزاهمیت است‪.‬‬ ‫هریک از این ســه رویــداد موضــوع یکی از‬ ‫فصول کتاب اســت‪ .‬فصــل اول به بحــث درباره‬ ‫سرچشمه های روابط ایران و امریکا در دوران جنگ‬ ‫جهانــی دوم و بحــران اذربایجان در ســال ‪١٩٤٦‬‬ ‫می پردازد‪ .‬فصل دوم به خیزش ایران از یک دولت‬ ‫فرودست به شــریک ایاالت متحده و سپس اعالم‬ ‫خروج انگلستان از منطقه خلیج فارس در سال ‪١٩٦٨‬‬ ‫تا پایان نخستین دوره ریاست جمهوری نیکسون در‬ ‫‪ ١٩٧٢‬می پردازد‪.‬‬ ‫در قلب این شراکت‪ ،‬دوستی شخص ریچارد‬ ‫نیکسون و محمدرضا پهلوی قرار دارد‪ .‬فصل سوم‬ ‫به اوج روابــط ایاالت متحــده و ایران و مشــارکت‬ ‫نیکسون و کیسینجر پرداخته که معطوف به دیدار‬ ‫انهــا در ماه مــه از ایران اســت‪ .‬فصل چهــارم نیز‬ ‫در جریان افول مشــارکت ایــران و ایاالت متحده‬ ‫پس از ماجرای واترگیت و اســتعفای نیکســون از‬ ‫ریاست جمهوری‪ ،‬به شکســت مذاکرات بین شاه و‬ ‫دولت جرالد فورد از ‪ ١٩٧٤‬تــا ‪ ١٩٧٦‬و نیز صادرات‬ ‫هسته ای امریکا به ایران می پردازد‪.‬‬ ‫جامعه شناسی هنر دانشــی میان رشته ای است که به‬ ‫رابطه هنر و جامعه می پردازد‪ .‬فیلسوفان هنر کوشیده اند هنر‬ ‫را از منظر هنرمند‪ ،‬هنر و مخاطب بررســی کنند و به پرسش‬ ‫کلی چیستی هنر پاسخ دهند‪ .‬در مقابل جامعه شناسی علمی‬ ‫ت‬ ‫ کمیت گراست که به مطالع ه جامعه و افراد می پردازد و نسب ‬ ‫انها با یکدیگر‪ ،‬با جامعه‪ ،‬نهادها و ساختارهای اجتماعی را‬ ‫بررسی می کند‪ .‬جامعه شناســی هنر در محل تالقی این دو‬ ‫رشته شکل می گیرد و به همه این مسائل (هنرمند‪ ،‬زمینه و‬ ‫فرم اثر‪ ،‬مخاطب اثر هنری) می پردازد‪ .‬جامعه شناسی هنر‬ ‫اغلبتحلیل هاییمناقشه برانگیزارائهمی کند؛تحلیل هایی‬ ‫ که تعالیم رایج و اندیشــه های عرفی همگان را به پرســش‬ ‫می کشــد‪ .‬همچنین جامعه شناســی هنر منتقد ایده هایی‬ ‫است که در دانشــگاه و جهان هنر و در زندگی روزمره درباره‬ ‫هنر رایج است‪ .‬در نظر جامعه شناســان هنر‪ ،‬بدون توجه به‬ ‫فرم های هنری و نحــوه کارکرد انها در جامعــه‪ ،‬توان های‬ ‫انتقادی جامعه شناســان نیز تحلیل می رود‪ .‬هســت ه اصلی‬ ‫برنامه پژوهشی جامعه شناسی هنر این گزاره است که تاریخ‬ ‫هنر«تاریختحولدرون ذاتیسبک هایهنرینیست»بلکه‬ ‫داستان کشمکش گروه ها و گفتارها بر سر هویت بخشی به‬ ‫برخی اثار و دریغ داشتن این هویت از برخی دیگر است‪ .‬این‬ ‫کشمکش ها همواره در چارچوب یک قلمرو رخ می دهند و‬ ‫شکل دهند ه همان جهان هنری هســتند که چیزی به اسم‬ ‫هنر و فردی به نام هنرمند انجا خلق می شود‪ .‬افرینش هنری‬ ‫و پویایی اجتماعی عمیقا درهم تنیده اند و درک روشمند این‬ ‫درهم بافتگی تا حدودی دشوار اســت‪ .‬ازاین رو تاکنون اثار‬ ‫بسیاری در توضیح این دشواری نوشته و منتشر شده است‪.‬‬ ‫کتاب «جامعه شناسی هنر‪ :‬شیوه های دیدن» یکی از این‬ ‫اثاراستکهبه تازگیازسوینشرنیبهفارسی ترجمهومنتشر‬ ‫شده است‪ .‬این کتاب با مقاالتی نظری و پژوهشی می کوشد‬ ‫ارای نظریه پردازان این حوزه را بررســی کند و سپس با ارائه ‬ ‫چند کار تحقیقاتی درخصوص موضوعات متنوع این حوزه‬ ‫ از موسیقی‪ ،‬اپرا و سینما تا نقاشی و معماری ‪ -‬نمونه هایی از‬‫شیو ه انجام مطالع ه تجربی و نتایج انها را در اختیار خواننده‬ ‫قراردهد‪.‬کتابجامعه شناسیهنربهپرسش هاییمی پردازد‬ ‫که مشخصا در زمینه جامعه شناسی هنر مطرح می شود؛ هنر‬ ‫چیست؟ هنرمند کیست؟ چه چیزی هنر هست و چه چیز نه؟‬ ‫چه کسیتعیینمی کندکههنرچههستوچهنیست؟جوامع‬ ‫گوناگونچگونهباهنربرخوردمی کنند؟بهچهشیوه هاییاثار‬ ‫هنریتولیدوچگونهتوزیعمی شوندوچگونهمخاطبانانهارا‬ ‫می فهمند؟ چگونه هنر و جامعه به هم گره خورده اند؟ چگونه‬ ‫سرشت جامعه بر سرشــت هنر تاثیر می گذارد؟ چگونه هنر‬ ‫روابط اجتماعی را تحت تاثیر قرار می دهد؟ فرم های هنری‬ ‫و فرم های قــدرت اجتماعی چه ارتباطی بــا یکدیگر دارند؟‬ ‫مقاالتمختلفکتاب‪،‬درتالشبرایفهممعنایاجتماعی‬ ‫هنر‪ ،‬پاسخ های متفاوتی به این پرســش ها می دهند‪ .‬این‬ ‫کتاب به انحــای مختلف رابطه جامعه شناســی و مطالعات‬ ‫فرهنگی را بررسی می کند و نشان می دهد اگر به نقش هنر در‬ ‫جامعهبیندیشیممی توانیمبفهمیمجامعهچگونهکارمی کند‪.‬‬ ‫علوم انسانی جزیره ای در ایران‬ ‫داریوشرحمانیان‬ ‫به تازگی گروهــی تحت عنوان «فرهنــگ‪ ،‬تاریخ و‬ ‫پژوهش های میان رشته ای» در پژوهشگاه فرهنگ‪ ،‬هنر‬ ‫و ارتباطات شــکل گرفته و داریوش رحمانیان‪ ،‬اســتادیار‬ ‫تاریخ دانشگاه تهران نیز به عنوان مدیر این گروه انتخاب‬ ‫شده است‪ .‬او گفت‪« :‬از گذشته بنده به همراه تعدادی از‬ ‫همکارانم یک حلقه مطالعاتی داشــتیم که در پژوهشکده‬ ‫تاریخ اســام فعالیت می کردیم‪ .‬به واســطه همکار بودن‬ ‫با اساتید و رئیس پژوهشــگاه فرهنگ‪ ،‬هنر و ارتباطات در‬ ‫دانشگاه تهران به پژوهشگاه پیشــنهاد دادیم که گروهی‬ ‫با نام «فرهنگ‪ ،‬تاریــخ و پژوهش های میان رشــته ای»‬ ‫تشکیل شود‪ ،‬ریاست پژوهشگاه هم استقبال کرد و بدین‬ ‫ترتیب قرار شد ما فعالیت خودمان را اغاز کنیم‪ ».‬رحمانیان‬ ‫ادامه داد‪« :‬دغدغه اصلی و اولویت این گروه‪ ،‬مسائل روز‬ ‫ایران با رویکرد میان رشته ای و تاریخی است؛ ضمن اینکه‬ ‫به عقیده ما درون تک رشــته های دانشــگاهی نمی توان‬ ‫مسائل را مطرح کرد‪ .‬درست اســت که هرکدام از رشته ها‬ ‫توانایی تخصصی خوبی دارند‪ .‬همین رشته ها اگر با هم و‬ ‫در کنار یکدیگر باشند هم افزایی خوبی صورت می گیرد اما‬ ‫در ایران متاسفانه پژوهش های میان رشته ای علوم انسانی‬ ‫بســیار عقب است و رشــته های دانشــگاهی ما به صورت‬ ‫جزیره ای هســتند و همکاری ندارند‪ .‬مثال ممکن است در‬ ‫دپارتمان تاریخ رســاله ای درباره ادبیات نوشــته شود ولی‬ ‫هیچ ارتباطی با اساتید دپارتمان ادبیات برقرار نمی شود‪».‬‬ ‫اســتادیار تاریخ دانشــگاه تهران ادامــه داد‪« :‬همکاری‬ ‫گروه های علوم انســانی با یکدیگر بســیار ضعیف است؛‬ ‫به همین دلیل قصد گروه ما این اســت کــه فعالیت های‬ ‫میان رشــته ای را ترویج و دانش موجود در سطح جهان را‬ ‫شناســایی و اقتباس کند نه صرفا تقلید‪ ».‬رحمانیان درباره‬ ‫برنامه های این گروه اظهار داشت‪« :‬برگزاری نشست های‬ ‫گروهی‪ ،‬سخنرانی های تک نفره‪ ،‬همایش های یک روزه‬ ‫با موضوعات میان رشته ای‪ ،‬برگزاری جلسات نقد کتاب و‬ ‫معرفی چهره های برتر فرهنگی‪ ،‬فکری و تاریخی از جمله‬ ‫برنامه های این گروه در پژوهشگاه فرهنگ‪ ،‬هنر و ارتباطات‬ ‫اســت‪ .‬هچنین دو نشســت با عنوان «رمــان اجتماعی و‬ ‫تاریــخ» و «تاریخ مردم» تا پایان امســال در پژوهشــگاه‬ ‫برگزار می شود‪».‬‬ ‫وقت خواب‬ ‫نزاع مشروطه و مشروعه‬ ‫تیم «رادیو هفت» از تلویزیون به فضای‬ ‫مجازی کوچ کرد‬ ‫خطای مخالفان‬ ‫هم اندیشی انسان‪ ،‬جامعه و تاریخ در نگاه شریعتی‬ ‫هم اندیشی انسان‪ ،‬جامعه و تاریخ در نگاه شریعتی در‬ ‫سالن حکمت پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی‬ ‫به همت مدیریت همکاری های بین المللی این پژوهشگاه‬ ‫با همکاری انجمن جامعه شناسی ایران برگزار شد‪ .‬در این‬ ‫هم اندیشی شــماری از اســتادان علوم اجتماعی و علوم‬ ‫انسانی همچون احسان شریعتی‪ ،‬محمدامین قانعی راد‪،‬‬ ‫بیــژن عبدالکریمی‪ ،‬ســید جواد میری‪ ،‬حســن محدثی‪،‬‬ ‫ی ســخنرانی کردند‪ .‬این‬ ‫رحیم محمــدی و ایدین ابراهیم ‬ ‫هم اندیشــی با ســخنان جواد میری‪ ،‬دبیر علمی همایش‬ ‫اغاز شد‪ .‬او در ابتدا به دالیل برگزاری این جلسه اشاره کرد و‬ ‫گفت‪« :‬برگزاری این همایش اینجا و اکنون دو علت عمده‬ ‫دارد؛ نخســت اینکه بحث های زیادی درباره جایگاه دکتر‬ ‫شریعتی در علوم انسانی ارائه می شود‪ .‬به خصوص در برخی‬ ‫نشریات بحث هایی مطرح می شود با این عنوان که شریعتی‬ ‫متفکر نبوده و در حوزه علوم انســانی اندیشه ای نداشته و‬ ‫زمان او گذشته و ظرفیت گفتمان شریعتی به پایان رسیده‬ ‫است‪ .‬این مباحث را باید در کنار اینکه جامعه اکادمیک ما‬ ‫هنوز از گفتمان شریعتی به مثابه یک اندیشمند جدی بهره‬ ‫نگرفته اســت‪ ،‬در نظر گرفت‪ ».‬بیژن عبدالکریمی نیز در‬ ‫این نشست بحث خود را با اشاره به اینکه روزگار ما با روزگار‬ ‫شریعتی تفاوت های بنیادین دارد‪ ،‬اغاز کرد و با بیان اینکه‬ ‫نمی گویم دوران شــریعتی به پایان رسیده است‪ ،‬در ادامه‬ ‫با اشاره به ناکارامدی دانشــگاه در جامعه ما‪ ،‬ان را منحط‬ ‫خواند و گفت‪« :‬انحطاط تنها به جامعه و قدرت اختصاص‬ ‫ندارد‪ .‬دانشــگاه و جریان روشــنفکری ما منحط است‪ .‬ما‬ ‫قدرت خوانش متن را از دســت داده ایم‪ .‬بــه همین دلیل‬ ‫نمی توانیم نسبت به متن گشوده باشــیم و ان را به سخن‬ ‫در اوریم‪ .‬معنای متن چیزی نیســت که در گذشته مانده و‬ ‫ما باید برگردیم و ان را بیابیم‪ .‬با هر خوانش تازه ای از متن‪،‬‬ ‫معنای تازه ای از متن زاده می شود‪ .‬معنا با هر خوانشی خلق‬ ‫می شود‪ .‬متعجبم که برخی به من می گویند تو شریعتی را‬ ‫تحریف می کنی! چنین نیست‪ .‬من براساس افق معنایی و‬ ‫تاریخی خودم اجازه می دهم شریعتی با من سخن بگوید‪».‬‬ ‫عبدالکریمی با اشاره به خوانش های متعددی که از شریعتی‬ ‫تاکنون شــده گفت‪« :‬قریب به اتفاق خوانش هایی که از‬ ‫شــریعتی شــده‪ ،‬یا خوانش از او در افق گذشته یا خوانش‬ ‫در افق حال است‪ .‬متاسفانه امروز شریعتی بوی نا گرفته و‬ ‫متعلق به گذشته شده است‪ .‬این کینه البته قابل فهم است‪،‬‬ ‫اما قابل تایید نیســت‪ .‬دوستداران شــریعتی نیز به قامت‬ ‫شریعتی نبودند‪».‬‬ ‫ِ‬ ‫کیانیانکارگردان‬ ‫پدر و پسر با «حرفه ای ها» روی سن می روند‬ ‫پرفروش شد‬ ‫ت ترامپ‬ ‫خطر تصمیما ‬ ‫درکمین اوپک‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫انتخابات اخیر ایاالت متحده امریکا جامعه جهانی را‬ ‫در شوک فرو برد؛ شوکی که ناشی از سیاست های غیرقابل‬ ‫پیش بینی دونالد ترامپ‪ ،‬رئیس جمهــوری ایاالت متحده‬ ‫است‪.‬تحلیلگرانبهپشتوانهتجربهتاریخیمی گویندحزب‬ ‫ی ازدیاد‬ ‫جمهوریخواه قرابت بیشــتری به نفت دارد و حام ‬ ‫برداشت نفت و رونق این صنعت اســت اما دموکرات ها از‬ ‫انرژی هاینواستقبالمی کنند‪.‬بههمیندلیلصنعتنفت‬ ‫در دوران روی کار امدن جمهوریخواهان رشد قابل توجهی‬ ‫را تجربه کرده اســت‪ .‬روند تحوالت بازار نفــت جهانی در‬ ‫حدود چهار سال اخیر نشــان می دهد انچه حال این بازار‬ ‫را ناخوش کرده مازاد عرضه نفت در بــازار و کاهش تقاضا‬ ‫برای این سوخت فسیلی اســت‪ .‬در نتیجه کاهش قیمت‬ ‫نفت‪ ،‬سرمایه گذاری در این صنعت نیز به طور قابل توجهی‬ ‫کم شد‪ .‬با کاهش بهای نفت‪ ،‬هزینه تولید شیل اویل (نفت‬ ‫صخره ای) صرف نداشت‪ ،‬در نتیجه تولید شیل هم رو به‬ ‫کاهش گذاشت‪ .‬در نتیجه دکل های حفاری امریکا یکی‬ ‫پس از دیگری از فعالیت بازایســتادند‪ .‬بــا روی کار امدن‬ ‫حزب جمهوریخواه در امریکا جان تــازه ای به این صنعت‬ ‫دمیده شده و فعالیت شــرکت های نفتی و در نهایت ازدیاد‬ ‫برداشتنفتافزایشیافتهاست‪.‬شنیدنچنینخبریبرای‬ ‫اوپکی ها که به شــدت به دنبال کاهش عرضه نفت در بازار‬ ‫هستند‪ ،‬ناخوشایند است؛ از این رو به دنبال توافق ماه اکتبر‬ ‫در نخستین ماه ‪ ٢٠١٧‬دورهم جمع شدند تا خطر افزایش‬ ‫تولید نفت امریکا را گوشزد کنند‪ .‬اوپکی ها برای نجات بازار‬ ‫نفت و افزایش قیمت ها تصمیم به کاهش تولید گرفتند؛‬ ‫تصمیمی کهبایدظرفشش ماهنخستسالجاریمیالدی‬ ‫اجرایی شود‪ .‬نخستین بازتاب از تصمیم اوپک به افزایش‬ ‫ب ترامپ پیش بینی ها‬ ‫نســبی قیمت ها انجامید‪ .‬اما انتخا ‬ ‫را به هم ریخت‪ .‬یکی از شعارهای انتخاباتی دونالد ترامپ‬ ‫کاهشوابستگیامریکابهوارداتنفتخاموتحققرویای‬ ‫استقالل انرژی این کشور بوده اســت‪ .‬تحقق این هدف‬ ‫صرفا در گروی باال ماندن قیمت نفت خام و جذاب شــدن‬ ‫فرایند سرمایه گذاری برای شرکت های بزرگ نفتی امریکا‬ ‫برایافزایشظرفیتتولیدنفتبه ویژهشیلاویل هاخواهد‬ ‫بود‪ .‬درحالی ک ه ترامپ عزم خود را برای ازدیاد برداشت نفت‬ ‫به بهانه کاهش وابستگی به واردات نفت جزم کرده است‪،‬‬ ‫این ســوی کره خاکی اوپکی بر ســر کاهش یک میلیون‬ ‫و ‪٢٠٠‬هزار بشــکه و غیراوپکی ها بر سر کاهش ‪٦٠٠‬هزار‬ ‫بشکه نفت توافق کرده اند‪ .‬براساس توافق مقدماتی (‪٢٨‬‬ ‫سپتامبر‪ ،‬هفتم مهرماه) الجزیره‪ ،‬باید سطح تولید اوپک به‬ ‫‪ ٣٢‬میلیون و ‪ ٥٠٠‬هزار تا ‪ ٣٣‬میلیون بشکه در روز محدود‬ ‫شود‪.‬اینتوافقمقدماتیالبتهدروینقطعیشد‪.‬اعضای‬ ‫اوپک و سه عضو غیراوپکی توافق کردند که به مدت شش‬ ‫ماه از اول ســال ‪ ٢٠١٧‬میالدی روزانه یک میلیون و ‪٢٠٠‬‬ ‫هزاربشکهازسطحتولیدخودبکاهندومجموعسقفتولید‬ ‫رابه‪ ٣٢‬میلیونو‪ ٥٠٠‬هزاربشکهدرروزبرسانند‪.‬‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫رضــا کیانیــان کــه از نیمــه دوم بهمــن نمایــش‬ ‫«حرفه ای ها» را روی ســن برده‪ ،‬ســاخت موسیقی این‬ ‫نمایش را به پسرش‪ ،‬علی کیانیان‪ ،‬سپرد‪ .‬در اجرای این‬ ‫اثر نمایشی‪ ،‬علی کیانیان که دانش اموخته رشته موسیقی‬ ‫است‪ ،‬ساخت موســیقی و طراحی صدا را برعهده دارد‪ .‬او‬ ‫پیش از این به عنوان اهنگســاز با چند گروه نمایشی دیگر‬ ‫همکاری داشــته اســت‪ .‬متن این نمایش نوشته دوشان‬ ‫کواچویچ و موضــوع ان درباره فروپاشــی کمونیســم در‬ ‫اروپای شرقی و پیامدهای ان اســت و رویکردی کمدی‪،‬‬ ‫اجتماعی دارد‪ .‬دوشــان کواچویچ یکی از مشــهورترین‬ ‫هنرمندان تئاتر اهل یوگسالوی است که فیلمنامه مشهور‬ ‫«زیر زمین» را برای امیر کاســتاریکا نوشــت و این فیلم‬ ‫در جشــنواره فیلم کن در ســال ‪ ١٩٩٥‬توانست نخل طال‬ ‫را دریافت کنــد‪ .‬تاکنون اجراهای متفاوتی از نمایشــنامه‬ ‫«حرفه ای هــا» در امریــکا روی صحنه رفته اســت‪ .‬این‬ ‫نمایشنامه نخستین بار در سال ‪ ١٩٩١‬با ترجمه «باب دور‬ ‫دیویس» از زبان صربی به انگلیسی در برکلی روی صحنه‬ ‫رفت و سپس در ســال ‪ ۱۹۹۲‬در لندن‪ ۱۹۹٤ ،‬در نیویورک‬ ‫و در ســال ‪ ۱۹۹۵‬در اف برادوی اجرا شــد و بعد از گذشت‬ ‫چند سال‪ ،‬کمپانی «رابرت ردفورد» مقدمات ساخت فیلم‬ ‫«حرفه ای ها» را بر اساس ان فراهم کرد‪ .‬رضا کیانیان در‬ ‫نخستین تجربه کارگردانی خود در کنار هنرمندان حرفه ای‬ ‫با گروهی از هنرمندان جوان نیز همکاری می کند‪ .‬در کنار‬ ‫رضا کیانیان‪ ،‬هدایت هاشــمی و بهاره رهنما که بازیگران‬ ‫نمایش «حرفه ای ها» هســتند و گروهــی از جوانان نیز‬ ‫حضور دارند‪ .‬متن این نمایش نوشــته دوشــان کواچویچ‬ ‫است و موضوع ان فروپاشی کمونیســم در اروپای شرقی‬ ‫و پیامدهــای ان اســت و رویکــردی کمــدی‪ -‬اجتماعی‬ ‫دارد‪ .‬نمایش «حرفه ای ها» با طراحــی و کارگردانی رضا‬ ‫کیانیان بــه صحنــه مــی رود و تهیه کننــده ان نور الدین‬ ‫حیدری ماهر است‪ .‬کیانیان سال ‪ ٨٣‬در همین نمایش که با‬ ‫نام «حرفه ای ها‪ ،‬یک کمدی غمگین» به کارگردانی بابک‬ ‫محمدی اجرا شــد‪ ،‬بازی کرد که ان اجرا براساس نسخه‬ ‫ ترجمه شده المانی در فرهنگسرای نیاوران و تاالر قشقایی‬ ‫مجموعه تئاتر شهر روی ســن رفت و احمد ساعتچیان و‬ ‫مریم ســعادت دیگر بازیگران ان بودند اما کیانیان برای‬ ‫اجرای دوباره این نمایشنامه‪ ،‬خوانش دیگری از متن دارد‬ ‫که با خوانش المانی ان متفاوت اســت‪ .‬درحال حاضر نیز‬ ‫با پیوستن تعدادی از هنرمندان جوان به این گروه‪ ،‬انجام‬ ‫اموری مانند طراحی پوستر‪ ،‬نورپردازی و ساخت موسیقی‬ ‫و صدا بــه این جوانان واگذار شــده اســت‪ .‬داود امیری‪،‬‬ ‫فیلمبردار و نورپرداز سینما‪ ،‬نیز به عنوان نورپرداز با اجرای‬ ‫این نمایش همکاری دارد‪ .‬او این نمایش نامه را با ترجمه‬ ‫ایرج امامــی و از روی ترجمــه انگلیســی و ترجمه ای که‬ ‫در اف برادوی اجرا شــده‪ ،‬از نیمه دوم بهمن ماه در سالن‬ ‫«پالیز» اجرا می کند‪.‬‬ ‫رونق ‪ 1984‬در ‪2017‬‬ ‫رمان مشهور جورج اورول در امریکا‬ ‫‪23‬‬ ‫نزاع مشروطه و مشروعه‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫‪24‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫اهواز بی نفس شد‬ ‫وقوع گرد و غبار اهواز از روز پنجشنبه ‪ 7‬بهمن‪،‬‬ ‫موضوعی است که بخش عمده اخبار محیط زیست‬ ‫در هفته گذشته را به خود اختصاص داد؛ پدیده ای‬ ‫ که منجر به تعطیلــی مدارس اهواز شــد و به خاطر‬ ‫قطعی برق‪ ،‬ادارات این شــهر را به تعطیلی کشاند‪.‬‬ ‫این پدیده سبب شــد حتی نفس کشیدن برای مردم‬ ‫ســخت باشــد و نتوانند برای گذران زندگــی خود از‬ ‫خانه بیرون بیایند‪ .‬ضیاءالدین شعاعی‪ ،‬مدیر طرح‬ ‫ملی مقابله با گرد و غبار با اشــاره به اینکه در منطقه‬ ‫خوزســتان دو منشــا داخلــی و خارجی گــرد و غبار‬ ‫وجــود دارد‪ ،‬گفت‪« :‬در فصــل زمســتان و عمدتا‬ ‫در ماه هــای بهمن و اواســط اســفند پدیــده ای در‬ ‫جنوب کشــور رخ می دهد که طی ان جهــت باد از‬ ‫سمت عربســتان می شــود که اصطالحا می گوییم‬ ‫جهت باد «جنوبی» شــده اســت و چون شدت این‬ ‫باد باالست باعث خیزش گرد و غبار در جنوب ایران‬ ‫به ویژه اهــواز می شــود‪ .‬بنابراین در زمســتان این‬ ‫پتانســیل وجود دارد که با تغییر جهت باد از شــمال‬ ‫غرب به جنوب‪ ،‬پدیده «بادهای جنوبی» رخ دهد‪.‬‬ ‫در اســتان خوزســتان به خاطر کمبود بــارش و نبود‬ ‫رطوبت کافی خاک با افزایش سرعت وزش باد گرد‬ ‫و غبار اتفاق می افتد‪ ».‬مدیر طرح ملی مقابله با گرد‬ ‫و غبار گفت‪« :‬به طــور کلی وقوع بادهــای جنوبی‬ ‫در زمســتان در اهواز محتمــل اســت و از انجا که‬ ‫شرایط بارشــی این منطقه مطلوب نیست‪ ،‬احتمال‬ ‫وقوع گرد و غبارهای این چنینــی وجود دارد‪ .‬در روز‬ ‫پنجشــنبه بعد از ســاعت ‪ 8‬صبح غلظت گرد و غبار‬ ‫به ‪ 200‬میکروگرم نیز نمی رســید اما تا ســه ساعت‬ ‫بعــد‪ ،‬غلظت گرد و غبــار به طور ناگهانــی به ‪8000‬‬ ‫میکروگرم رســید و همه منطقه الوده بــه گرد و غبار‬ ‫شد‪ ».‬شعاعی در مورد وضعیت پیش بینی گرد و غبار‬ ‫در اهواز‪ ،‬با بیان اینکه هفته گذشــته بارش خفیفی‬ ‫در این منطقه اتفــاق افتاد‪ ،‬ادامه داد‪« :‬براســاس‬ ‫پیش بینی های سازمان هواشناسی این گرد و غبار در‬ ‫استان خوزستان امروز هم تداوم داشت و حتی قرار‬ ‫بود یک توده گرد و غباری در عربستان شکل بگیرد‬ ‫اما به شدت گرد و غبار پنجشــنبه نبود‪ ».‬او با تاکید‬ ‫بر اینکه احتمال وقوع باد جنوبــی و در نتیجه پدیده‬ ‫گرد و غبار تا اواسط اســفندماه در اهواز وجود دارد‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬منشــا گرد و غبارها در این منطقه شناسایی‬ ‫و برنامه عمل انها تدوین شــده است‪ .‬برای مقابله با‬ ‫منشا گرد و غبار در خوزســتان برای اراضی در حدود‬ ‫‪ 150‬هزار هکتار اعتباراتی نزدیک بــه ‪ 4.5‬میلیارد‬ ‫تومان احتیاج داریم‪ .‬تاکنون دولت عنایت ویژه ای به‬ ‫مساله گرد و غبار خوزستان داشته و تامین اعتباراتی‬ ‫نیز صورت گرفته اما باتوجه به وســعت منشــا گرد و‬ ‫غبارها اعتبارات کافی نیســت‪ ».‬شــعاعی با اشاره‬ ‫به اینکه شــرایط جوی‪ ،‬کمبود بارش و کمبود منابع‬ ‫اب منطقــه را دچار این بحران کــرده‪ ،‬گفت‪« :‬باید‬ ‫به ســمت ارائه اموزش های الزم به مــردم برویم تا‬ ‫اسیب پذیری انها کاهش یابد‪ .‬توصیه های ایمنی به‬ ‫مردم ارائه می شود اما شرایط نباید به شکلی باشد که‬ ‫زندگی روزمره انها فلج شود و نتوانند در محیط کار و‬ ‫کسب شان حضور داشته باشند‪».‬‬ ‫نشست «حکومت دینی در برابر پرسش های اخوند‬ ‫خراسانی» برگزار شــد‪ .‬در این نشســت علی اکبر ثبوت‪،‬‬ ‫اســتاد دانشــگاه با بیان اینکه عرصه عمل و نظــر را باید‬ ‫تفکیک کــرد و حق هرکــدام را جداگانه ادعا کــرد‪ ،‬بیان‬ ‫داشت‪« :‬در مرحله نخست باید نظر اخوند خراسانی درباره‬ ‫حدود والیت فقها در حکومت‪ ،‬قضا و‪ ...‬روشن شود ولی‬ ‫اینکه حکومت طبقه روحانی چه تبعاتی می تواند داشــته‬ ‫باشد بحث ثانویه است‪ .‬پرسش این است که نظر مرحوم‬ ‫اخونــد درباره والیت مطلقــه معصومان(ع) چیســت؟ ایا‬ ‫مرحوم اخوند بــرای معصوم(ع) اعتقاد بــه والیت مطلقه‬ ‫دارد یا خیر؟»‬ ‫حجت االســام حمید پارســانیا در پاســخ با اشاره‬ ‫به مبانــی فقهــی حکومــت در اســام اظهار داشــت‪:‬‬ ‫«نزاعی که در زمان مشــروطه میان مشــروطه خواهان‬ ‫و مشــروعه خواهان وجود داشــته بــر ســر والیت فقیه‬ ‫نبوده اســت؛ یعنی ناظر بر این نبوده کــه عده ای بگویند‬ ‫والیت فقیــه می خواهیم و عده ای بگوینــد نمی خواهیم‬ ‫بلکه دعــوا بر ســر مصداق بوده اســت‪ ».‬اســتاد حوزه‬ ‫و دانشــگاه یــاداور شــد‪« :‬در ان زمان همه احســاس‬ ‫می کردنــد والیت فقیــه را نمی توانند اجرا کننــد نه اینکه‬ ‫به لحــاظ فقهــی نســبت بــه امــام معصــوم(ع) و فقیه‬ ‫اعتقاد مشــترکی نداشــتند‪ .‬اینها در عصر غیبت بخشی‬ ‫از اعمــال والیــت را متعلــق بــه فقیــه می دانســتند اما‬ ‫قابل اجرا نمی دانســتند‪ .‬نتیجه این می شــد که در برابر‬ ‫حاکمیت هایی که عادالنه و شــرعی نبودند وظیفه های‬ ‫مختلفی مانند جان دادن‪ ،‬سکوت کردن و‪ ...‬داشتند‪».‬‬ ‫وی اضافه کــرد‪« :‬فقهای مــا به لحاظ فقهــی توجه به‬ ‫اصــل والیت فقیه داشــتند ولی به لحــاظ کتابت حق‬ ‫اظهار نداشتند‪ .‬یعنی بحث والیت فقیه در کتب فقهی‬ ‫نمی توانســت مطرح شــود ولی نوع بیان کتابت ان را‬ ‫نشان می داد‪ .‬عمال نیز تا جایی که امکان داشت میان‬ ‫شیعیان اعمال می کردند‪ ».‬پارسانیا خاطرنشان کرد‪:‬‬ ‫«درون مشــروطه طرفین نزاع هیچ کدام خودشــان‬ ‫را توانمنــد اینکه والیت فقیه را در ســطح جامعه پیاده‬ ‫کنند نمی دیدند ولی همه می دانستند حکومت مشروع‬ ‫در عصــر غیبت‪ ،‬والیت فقیه اســت‪ .‬بــه همین دلیل‬ ‫احکامی را بیان می کنند تا تصرفاتی را داشــته باشند‬ ‫بدون اجرای والیت فقیه‪ .‬نزاعی که در مشروطه وجود‬ ‫دارد این بود که اکنون که حاکمیت شــرعی نداریم‪،‬‬ ‫بهترین نوع برخــورد با حاکمیت موجود چیســت؟ در‬ ‫نزاع طرفینی ان زمان این موضــوع مطرح بود که در‬ ‫حال حاضر نمی توان والیت فقیه را اجرایی کرد‪».‬‬ ‫در ادامــه‪ ،‬ثبوت ابــراز عقیده کــرد‪« :‬مرحوم‬ ‫اخوند اعتقــاد به حکومت اســامی در عصر غیبت و‬ ‫اعتقاد به اینکه ممکن است حکومت شرعی تشکیل‬ ‫شود نداشــت‪ .‬از قول مرحوم اخوند نقل کرده اند که‬ ‫او گفت از هنگامی که امام حسن(ع) مجبور به صلح‬ ‫شــدند تا ظهور حضرت حجت(عج)‪ ،‬هیچ حکومت‬ ‫شــرعی برپا نخواهد شد‪ ».‬پارســانیا در پاسخ گفت‪:‬‬ ‫«در مشــروطه دربــاره اصل تشــکیل والیــت فقها‬ ‫مخالفتی نداشــتند بلکه درباره اجرا و مصادیق حرف‬ ‫داشتند‪ .‬اخوند خراســانی والیت فقیه را قبول داشته‬ ‫ولی درباره امکان اجرا شــدن یا نشــدن ان اختالف‬ ‫داشت‪».‬‬ ‫پایان یک معما‬ ‫سریال تاریخی خبرساز به پایان رسید‬ ‫چهار شنبه گذشته اخرین قسمت از سریال «معمای‬ ‫شاه» از شبکه یک ســیما پخش شد‪ .‬مجموعه تلویزیونی‬ ‫«معمای شــاه» ‪ ۱۳‬بهمن ماه پس از پخش نود و پنجمین‬ ‫به پایان رســید‪ .‬مجموعــه تلویزیونی «معمای شــاه» به‬ ‫کارگردانی محمدرضــا ورزی و تهیه کنندگــی علی لدنی‪،‬‬ ‫محصول گروه فیلم و ســریال شــبکه یک سیماســت که‬ ‫داستان زندگی محمدرضا پهلوی را از زمان بازگشت وی از‬ ‫سوئیس در سال ‪ ۱۳۱۵‬تا زمان مرگ او به تصویر می کشد‪.‬‬ ‫در قســمت های پایانی این ســریال چهره های بسیاری از‬ ‫مبارزان انقالبی و چهره های شناخته شده نمایش داده که‬ ‫بازتاب های متفاوتی در میان مخاطبان داشت‪ .‬از جمله این‬ ‫چهره ها می توان به چهره امــام خمینی‪ ،‬حضرت ایت الله‬ ‫خامنه ای‪،‬ایت اللههاشمی رفسنجانی‪،‬ایت اللهسید محمود‬ ‫طالقانی‪ ،‬ایت الله مرتضی مطهری و دکتر علی شــریعتی‬ ‫اشاره کرد‪ .‬در برخی قسمت ها نیز تصاویری از خوانندگان‬ ‫قبل از انقالب پخش شد که داستان حضور ابراهیم حامدی‬ ‫در این ســریال برجســته ترین انها بود‪ .‬این مجموعه که‬ ‫بیش از ‪ ۷۰۰‬لوکیشن دارد که در ان ‪ ۱۶۰۰‬بازیگر اصلی و‬ ‫فرعی ایفای نقش کرده اند‪ ،‬روایتگر ماجراهای سیاســی‪،‬‬ ‫فرهنگی‪ ،‬اقتصادی و اجتماعی در دوره ســلطنت رضاشاه‬ ‫و محمدرضا در دوران پهلوی بود که در ‪ ۹۵‬قسمت تولید و‬ ‫پخش شد‪ .‬درباره نحوه ساخت و روایت تاریخی ارائه شده‬ ‫در این ســریال نظرات متفاوتی بیان شــد کــه یکی از‬ ‫مهم ترین انها از ســوی حجت االسالم شهاب مرادی‪،‬‬ ‫واعظ مشهور تهران در رســانه ها منتشر شد‪ .‬او از نحوه‬ ‫نمایش شخصیت محمدرضا پهلوی در این سریال انتقاد‬ ‫کرد و اظهار داشت‪« :‬دیالوگ های این سریال باورپذیر و‬ ‫برای مخاطب قابل پذیرش نیست‪ .‬ایا کسی باور می کند‬ ‫شاه ضعیف و همجنس باز بوده اســت؟ این پدرسوخته‬ ‫اتفاقا قوی بود و همه دنیا پشــت سرش بودند و عظمت‬ ‫امام این بود که چنین فردی را شکســت داد‪ .‬کســی با‬ ‫دیدن این سریال درباره بد بودن شاه قانع می شود؟ چرا‬ ‫چنین پولی باید صرف چنین سریال بی تاثیری شود؟»‬ ‫پس از اتمام سریال «معمای شاه»‪ ،‬مجموعه تلویزیونی‬ ‫«پایان نمایش» به کارگردانی مرحــوم بهمن زرین پور‬ ‫و تهیه کنندگی رضــا انصاریان از جمعــه ‪ ۱۵‬بهمن ماه‬ ‫ساعت ‪ ۲۲:۱۵‬راهی انتن شبکه یک سیما شده است‪.‬‬ ‫این سریال‪ ،‬داستان زندگی پســر جوانی به نام حامد را‬ ‫در سال های ‪ ۱۳۴۱‬تا ‪ ۱۳۵۱‬روایت می کند که به دلیل‬ ‫مبارزات سیاســی‪ ،‬به زندان منتقل شــده اســت‪ .‬امین‬ ‫زندگانی‪ ،‬سهیال رضوی‪ ،‬مینا جعفرزاده‪ ،‬سولماز غنی‪،‬‬ ‫شهرام عبدلی‪ ،‬فریبا متخصص‪ ،‬شمسی فضل اللهی‪،‬‬ ‫ســیامک اطلســی‪ ،‬نیکو خردمند و محمــود عزیزی از‬ ‫بازیگران این مجموعه تلویزیونی هستند‪.‬‬ ‫وقت خواب‬ ‫تیم «رادیو هفت» از تلویزیون به فضای مجازی کوچ کرد‬ ‫تیم برنامه ســازی که پیش از این بــا «رادیو هفت»‬ ‫شناخته شــده بود‪ ،‬پس از تجربه ای نه چندان دلچسب از‬ ‫اخرین برنامه تلویزیونی خود‪ ،‬قرار اســت به زودی با برنامه‬ ‫«وقت خــواب» در فضای مجــازی با مخاطبــان روبه رو‬ ‫شوند‪ .‬محمد صوفی یکی از کارگردان های برنامه با اعالم‬ ‫پخش برنامه «وقت خواب» در فضای مجازی‪ ،‬با اشاره به‬ ‫خداحافظی تیم «رادیو هفــت» از تلویزیون درباره حضور‬ ‫تیم رادیو هفــت در فضای مجازی و اینکــه چگونه به این‬ ‫تصمیم رســیده اند؟ اظهار داشــت‪« :‬پس از پایان برنام ه‬ ‫«صد برگ» با مجموعه ای از پیشنهادها در فضای مجازی‬ ‫روبه رو شدیم و در نهایت با مسئوالن سایت ویدانما مذاکره‬ ‫کردیم‪ .‬در این سایت فرم جدیدی طراحی شده که به لحاظ‬ ‫تکنولوژی از برنامه های حال حاضر شبکه های مجازی یک‬ ‫نسل جلوتر است‪.‬‬ ‫سپس به برنامه «وقت خواب» رسیدیم؛ برنامه ای که‬ ‫در ادامه فعالیت های چندین ساله تیم ما بوده که نگاه اصلی‬ ‫در ان ارامش است اما با شــرایط فضای اینترنت مطابقت‬ ‫دارد‪ ».‬صوفی با بیان اینکه برنامه «وقت خواب» بر حضور‬ ‫ی تکیه دارد‪ ،‬توضیح داد‪« :‬این برنامه ‪ ۲۰‬دقیقه زمان‬ ‫مجر ‬ ‫دارد و برای فضای مجازی زمان مناسبی است‪.‬‬ ‫موسیقی‪ ،‬متن های عاشــقانه و نگاهی به ادبیات و‬ ‫شعر در این برنامه دیده خواهد شد‪ ».‬او پخش برنامه «وقت‬ ‫خواب» در فضای مجــازی را از ‪ ۱۶‬بهمن مــاه اعالم کرد‬ ‫و گفت‪« :‬این برنامه هر شب ســاعت ‪ ۲۲‬و هفت روز هفته‬ ‫در دست مخاطبان قرار خواهد گرفت و اجرای این برنامه‬ ‫برعهده احسان کرمی‪ ،‬فریدون محرابی‪ ،‬مهدی پاکدل‪،‬‬ ‫شاهین شرافتی‪ ،‬سعید مبشری و منصور ضابطیان خواهد‬ ‫بود‪ .‬تهیه کنندگی این برنامه هم برعهده جالل شمســیان‬ ‫اســت‪ ».‬این کارگردان درباره پخش اینترنتــی این برنامه‬ ‫یاداور شــد‪« :‬برنامه «وقت خواب» هیــچ هزینه ای برای‬ ‫مخاطبان ندارد و کیفیتــی که در پخش ایــن برنامه ارائه‬ ‫خواهد شد اگر سرعت اینترنت مخاطبان باال باشد‪ ،‬این گونه‬ ‫اســت که به شــکل فول اچ دی برنامه را دریافــت خواهند‬ ‫کرد‪ ».‬منصور ضابطیان و محمد صوفی پیش از این قرار بود‬ ‫با یک برنامه جدید با نام «رادیو شب» در شبکه «شما» روی‬ ‫انتن بروند که امکان ساخت ان فراهم نشد‪.‬‬ ‫رونق ‪ 1984‬در ‪2017‬‬ ‫رمان مشهور جورج اورول در امریکا پرفروش شد‬ ‫تفسیرصحیفهسجادیه‬ ‫بخشسی وپنجم‪/‬استادمهدیقاسمی‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫شــکر با نهی چه نسبتی‬ ‫دارد ؟ «امرنــا» بــا «طاعت»‬ ‫تناســب دارد اما نهانا با شکرنا‬ ‫چه تناسبی دارد؟ تناسبش در‬ ‫این است که امام صادق(ع)‬ ‫در روایتی می فرمایند‪« :‬شکر‬ ‫النعمــه اجتنــاب المحارم»؛‬ ‫شــکر نعمــت این اســت که‬ ‫انســان نهی الهــی (معاصی‬ ‫الهی) و حرام را انجام ندهد‪.‬‬ ‫ی که با چشــمم حرام نمی بینم‪ ،‬با گوشــم حرام‬ ‫من زمان ‬ ‫نمی شنوم و با زبانم حرام نمی گویم‪ ،‬شکر نعمت چشم و‬ ‫گوش و زبان را به جا می اورم‪ .‬این تناســب بسیار مهمی‬ ‫ اســت که میان «نهانا» و «شــکر» که امام سجاد(ع)‬ ‫در صحیفــه ســجادیه بیــان فرموده انــد وجــود دارد و‬ ‫امام صــادق(ع) با این روایت مســاله را حــل می کند‪».‬‬ ‫امام سجاد(ع) در ادامه می فرمایند‪« :‬و رکبنا متون زجره»؛‬ ‫زجر به معنای نهی و منهی اســت‪ .‬رکبنا یعنی ما مرتکب‬ ‫شدیم که از باب استعاره و تشــبیه و کنایه است‪ .‬یعنی ما‬ ‫در مسیر نهی الهی گام برداشتیم‪ .‬مراد از «متون» روی‬ ‫زمین است‪« .‬فخالفنا عن طریق امره»؛ ما از طریق امر‬ ‫او مخالفت کردیم و مرتکب نهی او شدیم‪« .‬فلم یبتدرنا‬ ‫بعقوبته»؛ یبتــدر از همان کلمه مبــادرت می اید‪ .‬یعنی‬ ‫خداوند تبارک و تعالی وقتی ما مرتکب نهی شدیم‪ ،‬عجله‬ ‫نکرد و نسبت به عقوبت ما مبادرت نورزید‪« .‬و لم یعاجلنا‬ ‫بنقمته»؛ نقمت در برابر نعمت الهی و بال و عقوبت الهی‬ ‫اســت؛ خداوند در عقوبت مــا تعجیل نکــرد‪« .‬بل تانانا‬ ‫برحمتهتکرما»؛تانیبه معنایتاملکردنوشتابنکردن‬ ‫و عجله نکردن اســت‪ .‬خداوند از باب کرم خودش بر ما‪،‬‬ ‫به ما مهلت داد و تعجیل نکرد‪« .‬و انتظر مراجعتنا برافته‬ ‫حلما»؛ از روی حلم به وسیله رافتش – که می گویند شدت‬ ‫رحمت است – منتظر ماند که ما از راه مرتکب شدن نهی‬ ‫او و مخالفت با امر او بازگردیم و مطیع او بشــویم‪ .‬بحثی‬ ‫وجود دارد که این حرف ها نســبت به معصوم چه معنایی‬ ‫دارد؟ اینکه امام ســجاد(ع) می فرماید ما اهل بیت(ع)‬ ‫از امرش سرپیچی کردیم و مرتکب نهی او شدیم‪ ،‬به چه‬ ‫معناست؟ مثل همان نسبت گناه دادن به خود و استغفار‬ ‫کردن از سوی معصومین ‪ -‬علیهم السالم ‪ -‬است‪ .‬ممکن‬ ‫اســت این عبارات برای ما جنبه اموزشی داشته باشد که‬ ‫مردم نهی الهی را مرتکب می شوند‪ .‬پس ما این مساله را‬ ‫درباره امام سجاد(ع) و ائمه معصومین نقل نمی کنیم و ان‬ ‫را اموزه ای تربیتی برای خودمان می دانیم که غیرمعصوم‬ ‫هستیم و مرتکب نهی الهی و نافرمانی خداوند می شویم‪.‬‬ ‫اما خداوند از باب لطف و رحمتــش در عقوبت ما بندگان‬ ‫تعجیل نمی کند‪ .‬یکی از سنت های الهی که در قران ذکر‬ ‫شده‪ ،‬سنت ملهت دادن است؛ حداقل در دو جای قران‬ ‫این مساله بیان شــده که اگر خداوند به صرف معصیت‬ ‫و نافرمانی انســان‪ ،‬او را مواخذه می کرد‪ ،‬هیچ کس روی‬ ‫زمین نمی ماند‪ .‬چه بسا بقای نسل و ماندن ما روی زمین‬ ‫و در این عالم‪ ،‬یک جهتش همین سنت امهال است‪ .‬ما‬ ‫دروغ می گوییم‪ ،‬خیانت می کنیم و هزار و یک گناه دیگر‬ ‫انجام می دهیم اما زود مواخذه نمی شویم و خداوند به ما‬ ‫مهلت می دهد‪ .‬ایاتی که در این بــاره در قران کریم ذکر‬ ‫شده یکی در سوره مبارکه نحل ایه ‪ ۶۱‬است و دیگری در‬ ‫ایه ‪ ۴۵‬سوره مبارکه فاطر است‪».‬‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫پــس از صحبت هــای «کلیــن کانــوی» دربــاره‬ ‫ســخنرانی مراســم تحلیف دونالد ترامپ‪ ،‬فــروش رمان‬ ‫ضدارمان شهری «‪ »۱۹۸۴‬نوشــته جورج اورول افزایش‬ ‫چشــمگیری پیدا کرد‪ .‬گاردین نوشــته اســت که «کلین‬ ‫کانوی» مشــاور رســانه ای دونالد ترامپ پس از مراســم‬ ‫تحلیــف رئیس جمهــور جدیــد امریــکا در مصاحبه خود‬ ‫اصطالحاتی از کتاب «‪ »۱۹۸۴‬نوشــته جــورج اورول را‬ ‫بیان کــرد‪ .‬همین امر موجــب افزایش اســتقبال مردم از‬ ‫این کتاب شده است‪ .‬کتاب «‪ »۱۹۸۴‬پس از این اتفاق‪،‬‬ ‫در رتبه ششم فهرســت پرفروش ترین کتاب های امازون‬ ‫قرار گرفت‪ .‬کانوی در مصاحبه خود از اصطالحاتی مانند‬ ‫«واقعیت های جایگزین» و «تفکر دوگانه» که هریک در‬ ‫کتاب اورول معنی خاصی دارند‪ ،‬استفاده کرد‪.‬‬ ‫نویســنده مزرعه حیوانات در رمان «‪ »۱۹۸۴‬واژه‬ ‫«تفکر دوگانــه» را این گونه معنا کرده اســت‪« :‬توانایی‬ ‫داشــتن دو بــاور متضاد در ذهــن به صــورت همزمان و‬ ‫پذیرش هر دوی انها‪ ».‬با اســتقبال فراوان مردم از این‬ ‫رمان‪ ،‬انتشــارات «پنگوئن» در امریکا ‪ ۷۵‬هزار نســخه‬ ‫جدیــد از این کتــاب را تجدید چــاپ می کنــد‪ .‬افزایش‬ ‫ســفارش این کتاب از اخر هفته پیش شــروع شــده و به‬ ‫افزایش ‪ ۹۵۰۰‬درصدی رســیده است‪ .‬اســتفاده مشاور‬ ‫ ترامپ از واژه های کتاب اورول که درباره یک حکومتی‬ ‫اســتبدادی نوشــته شــده‪ ،‬بارها و بارها در شــبکه های‬ ‫اجتماعی بازنشر داده شــد و این زن به تایید این مطالب‬ ‫متهم شــد‪ .‬در روزهای اخیر سفارش کتاب «‪ »۱۹۸۴‬در‬ ‫خارج از مرزهای امریکا نیز افزایش پیدا کرده‪ .‬رشد این‬ ‫امار در انگلستان ‪ ۲۰‬درصد گزارش شده است‪ .‬البته ناشر‬ ‫انگلیسی گفته است این کتاب هنوز پرفروش است و سال‬ ‫پیش صد هزار نســخه از ان در کشورهای انگلیسی زبان‬ ‫فروخته شد‪.‬‬ ‫«‪ »۱۹۸۴‬یکــی از تاثیرگذارتریــن رمان های قرن‬ ‫بیستم به شــمار می اید‪ .‬اولین نســخه از این کتاب در دو‬ ‫جلد قرمز و ســبز در تیراژ ‪ ۲۵‬هزار نسخه در سال ‪ ۱۹۴۹‬به‬ ‫چاپ رسید که نسخه قرمزرنگ ان بســیار کمیاب است‪.‬‬ ‫«‪ »۱۹۸۴‬تاکنون دو بار در هالیوود مورد اقتباس سینمایی‬ ‫قرار گرفته است‪.‬‬ ‫معروف ترین اقتباس ان در سال ‪ ۱۹۵۶‬به کارگردانی‬ ‫«مایکل ردفورد» ساخته شد که در جشنوار ه فیلم استانبول‬ ‫جایز ه بهترین فیلم را کسب کرد و در جشنوار ه «وایادولید»‬ ‫اسپانیا جایزه بهترین بازیگر مرد را برای «جان هارت» به‬ ‫همراه اورد‪.‬‬ ‫از زمان به قدرت رسیدن ترامپ‪ ،‬فروش کتاب هایی‬ ‫از این دست به شــدت افزایش یافته است‪ .‬رمان «دنیای‬ ‫قشنگ نو» نوشته الدوس هاکسلی و «مردی در قلعه باال»‬ ‫به قلم فیلیــپ کی‪ .‬دیک از دیگر کتاب هایی هســتند که‬ ‫طی این مدت مورد توجه بیشتر مخاطبان قرار گرفته اند‪.‬‬ ‫نسبت شکر و نهی‬ ‫‪25‬‬ ‫سیاست‬ ‫رویای از دست رفته‬ ‫دونالد ترامپ شرایط تازه ای را برای حسن روحانی در ایران پدید اورده‬ ‫است‪ .‬سیاست های ضدایرانی او ایده مرکزی حسن روحانی را زیر سوال برده‬ ‫و حاال در استانه انتخابات ریاست جمهوری این مساله مورد توجه قرار گرفته‬ ‫که سرنوشت حسن روحانی با شرایط جدید چگونه خواهد شد؟‬ ‫عملکردترامپتئوری«نگاهبهغرب»دولترادچارمشکلمی کند‬ ‫سیاست‬ ‫‪26‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫قطع ارتباط با کدخدا‬ ‫‪1‬‬ ‫حســن روحانی در موقعیت منحصر به فردی قرار‬ ‫گرفتــه؛ مولفه های زیــادی تغییر کرده اســت‪ .‬از همه‬ ‫مهمتر ایده مرکزی او شکست خورده‪ .‬در ایاالت متحده‬ ‫فردی بر ســر کار امده که تمام تالش هــا و برنامه های‬ ‫حسن روحانی را با تزلزل مواجه کرده است‪ .‬حاال سوال‬ ‫مهم این است که این مولفه های جدید چه سرنوشتی را‬ ‫برای حسن روحانی رقم خواهد زد؟ ایا او با این تغییرات‬ ‫مهم تبدیل بــه رئیس جمهور یک دوره ای خواهد شــد‬ ‫یا نــه‪ ،‬او برنامه های تــازه ای برای عبور و گــذار از این‬ ‫وضعیت در سر دارد؟‬ ‫نتایج چندین ماه مذاکره‬ ‫با امریکا در سطح وزرای‬ ‫خارجه حاال زیر سوال‬ ‫رفته است‬ ‫رویای از دست رفته‬ ‫حسن روحانی از همان زمان که تصمیم به نامزدی‬ ‫در انتخابــات ریاســت جمهوری گرفــت یــک ایده در‬ ‫ذهن داشــت؛ او بر مبنای اید ه ای که به ان رسیده بود‬ ‫می گفت‪« :‬هنر این اســت کــه ما تهدید را به اســیب و‬ ‫اســیب را به فرصت تبدیــل کنیم‪ ،‬از ایــن رو مذاکره با‬ ‫امریکا امکان پذیر و شــدنی اســت اما ســخت اســت‪،‬‬ ‫هرچند بنده معتقدم مذاکره با امریکا راحت تر از مذاکره‬ ‫با اروپاست چرا که اروپایی ها به دنبال اقا اجازه از امریکا‬ ‫هســتند‪ .‬از این رو دولت اینده باید بتواند رابطه ایران و‬ ‫امریکا را از حالت تخاصم به مرحله تنش که یک مرحله‬ ‫پایین تر است برساند‪ ».‬وی اضافه کرد‪« :‬امریکایی ها‬ ‫کدخدای ده هســتند‪ ،‬با کدخدا بســتن راحت تر است و‬ ‫حاال که رهبر انقالب در سخنان اول فروردین امسال راه‬ ‫مذاکره را باز گذاشــتند دولت بعد با رعایت خطوط قرمز‬ ‫اگر بنا بر انتقاد از رابطه با امریکا باشــد‬ ‫حتما رقبای حسن روحانی در این زمینه‬ ‫از او حرف های بیشتری خواهند داشت‪.‬‬ ‫اواگربخواهدسکوتکندهمراهچندان‬ ‫ســاده ای ندارد و نمی تواند به سادگی از‬ ‫کنار این ماجرا رد شــود‪ .‬به نظر می رسد‬ ‫ایده مرکزی روحانی شکست خورده و او‬ ‫روزهای سختی در پیش خواهد داشت‪.‬‬ ‫روحانیریسکبزرگیداشت‪.‬حاصلاین‬ ‫ریسکبهنفعاونبود‬ ‫هستند‪ ،‬در عین حال در صد قابل توجهی از همین گروه‬ ‫‪ 10-20‬د ر صدی مخالــف بهبود روابــط‪ ،‬موافقت خود‬ ‫را با حذف شــعار مرگ بر امریکا از نمــاز جمعه و مجامع‬ ‫عمومی اعــام کرده اند‪ ».‬این ادعا البتــه هرگز با ارائه‬ ‫امار رسمی مواجه نشد‪.‬‬ ‫او البتــه در این ایــده اش تنها نبــود‪ .‬برخی دیگر‬ ‫کــه ماننــد او راه و کلیــد مواجهه بــا شــرایط دوران را‬ ‫مذاکــره با امریکا می دانســتند‪ ،‬پیوســته او را تشــویق‬ ‫به حرکت در ایــن مســیر می کردند‪ .‬چــه اینکه صادق‬ ‫زیبا کالم در نامه ای به او نوشــته بــود‪« :‬همان طور که‬ ‫مســبوق هســتند میهن عزیزمان با مشــکالت گسترده‬ ‫و عمیقی روبه روســت‪ ....‬دســت کم ‪19‬میلیــون نفر‬ ‫از مــردم ایــران بــا رای دادن به شــما خواهــان تغییر‬ ‫در سیاســت خارجی مــان و تعامل بــا دنیا هســتند‪ .‬اما‬ ‫برخــی از مســئوالن همچنان خواهــان اســتمرار این‬ ‫سیاســت می باشــند‪ .‬بنــده تصــور می کنــم کــه اصل‬ ‫‪ 59‬قانون اساســی مان کــه تصمیم گیری در خصوص‬ ‫مسائل مهم را از طریق مراجعه به همه پرسی پیش بینی‬ ‫کرده راه برون رفت از این دوگانگی است‪ .‬منطقی ترین‬ ‫راه ان اســت که از مردم ایران نظرخواهی شــود که ایا‬ ‫خواهان دشمنی با امریکا هستند یا نه؟ اگر اکثریت رای‬ ‫دادند که کماکان خواهان اســتمرار دشــمنی با امریکا‬ ‫هستند‪ ،‬در ان صورت حضرتعالی هم در همین مسیر با‬ ‫جدیت گام بردارید‪ .‬اگر هــم برعکس اکثریت خواهان‬ ‫توقف دشــمنی با غرب و امریکا و تعامل با دنیا شــدند‪،‬‬ ‫در ان صورت مسئوالن به رای مردم احترام گذارند‪».‬‬ ‫نگاهی به اظهارنظرهــا بعد از این ســفر هم نقاط‬ ‫دیگری را روشن می کند‪ .‬حسن روحانی در ‪ 28‬شهریور‬ ‫‪ 93‬در گفت وگو با شبکه تلویزیونی ان بی سی گفته بود‪:‬‬ ‫«به هر حال این عدم رابطه و شــرایط ایران و امریکا تا‬ ‫قیامت که نخواهد بود‪ .‬به هر حال زمانی در یک شرایط‬ ‫مناســبی در دوره این دولت یا دولت بعدی یا بعد از ان‪،‬‬ ‫مساله ایران و امریکا حل خواهد شد‪».‬‬ ‫در اظهارنظــری مرتبــط بــا ایــن ماجــرا‪،‬‬ ‫هاشمی رفســنجانی بالفاصله بعد از توافــق ژنو در پنج‬ ‫اذر ‪ 92‬در گفتگــو بــا فایننشــال تایمز در پاســخ به این‬ ‫ســوال که «اینکه می گویید توافق ژنو خط شکنی بود‪،‬‬ ‫در واقع منظورتان شکســتن ســاختار تحریم ها بوده یا‬ ‫صحبت کردن با امریکایی ها؟» اعالم کرده بود‪« :‬یک‬ ‫قســمتش همین جا بود‪ .‬چون مذاکره با امریکا یک تابو‬ ‫بود و این تابو اســان نمی شکســت و بــدون امریکا هم‬ ‫نمی شد این کار پیش برود‪».‬‬ ‫اصرار به یک رابطه‬ ‫حسن روحانی اما از کنار توافق هسته ای یک هدف‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫بعید است ظریف بتواند با تیلرسون هم‬ ‫اینچنین پیاده روی کند‬ ‫سیاست‬ ‫می تواند این رابطه را برقرار کند‪ ».‬روحانی این سخنان‬ ‫را یک ماه قبــل از انکه در انتخابات پیروز شــود مطرح‬ ‫کرده بود‪ .‬سخنانی بســیار مهم که مد ت ها محل بحث‬ ‫بود و نقدهای زیادی بر ان وارد شد‪ .‬او البته چند روز بعد‬ ‫از ان گفته بود‪« :‬در حــال حاضر‪ ،‬رابطه ایران و امریکا‬ ‫خصمانه اســت‪ .‬امریکا به هر بهانه ای به ایران فشــار‬ ‫می اورد و در این رابطه کشــورهای دیگر را هم تشویق‬ ‫می کند‪ .‬ادامه این رونــد برای ایران‪ ،‬امریــکا و منطقه‬ ‫مسیر درســتی نیســت‪ .‬ما باید این تخاصم را به تدریج‬ ‫مهار کنیم و ان را به رابطه تنش امیز کاهش دهیم و بعد‬ ‫به ســوی کاهش تنش حرکت کنیم‪ .‬مقام معظم رهبری‬ ‫در این شرایط حساس به رغم اعالم عدم امیدواری‪ ،‬این‬ ‫راه را باز کردند تا تبلیغات دشمن درباره مخالفت ایران با‬ ‫مذاکره خنثی شود‪ .‬در واقع این حرکت باعث شد تا بهانه‬ ‫از دست امریکا گرفته شود و به افکار عمومی دنیا اعالم‬ ‫شود راه برای مذاکره با رعایت خطوط قرمز باز است‪».‬‬ ‫او به مناظره های انتخاباتی که رســید راه پیروزی‬ ‫را در همــان ایده خــود دیــد و همه چیز را به سیاســت‬ ‫خارجی الصاق کرد‪ .‬وعده داد که از سیاســت خارجی‪،‬‬ ‫به اقتصاد‪ ،‬فرهنگ و سیاســت می رســد‪ .‬طبقه بورژوا‪،‬‬ ‫متوســط و محــروم را دلخــوش به یــک توافــق کرد‪.‬‬ ‫اکثریت به وی اعتماد کردند و این گونه حســن روحانی‬ ‫رئیس جمهور شد‪.‬‬ ‫چند ماه بعد به ایاالت متحده ســفر کــرد و یکباره‬ ‫یک تابوشــکنی عجیب رخ داد‪ .‬برای اولیــن بار بعد از‬ ‫پیروزی انقالب روســای جمهور ایران و ایاالت متحده‬ ‫بــا یکدیگر گفت و گو کردند‪ .‬همه شــگفت زده شــدند‪.‬‬ ‫مولفه ها تغییر کرد‪ .‬حســن روحانی کلیــدش را در قفل‬ ‫سیاســت خارجی چرخانده بود‪ ،‬ان هم با این محتوا که‬ ‫اول باید از امریکا شــروع کرد‪ .‬حاصل ان گفت وگو این‬ ‫شد که وزرای خارجه دو کشــور یک تابو شکنی دیگر را‬ ‫پایه ریــزی کنند؛ مذاکرات مشــترک برای حــل پرونده‬ ‫هسته ای‪.‬‬ ‫موج مخالفت هــا که بــاال گرفت حســن روحانی‬ ‫رئیس جمهور ایران بعد از بازگشت از سازمان ملل گفت‬ ‫دولت درباره رابطه بــا امریکا نظرســنجی خواهد کرد‪.‬‬ ‫حســن روحانی در این مورد گفت‪« :‬از دو دستگاه مهم‬ ‫نظرســنجی خواســته ام نظر مردم را بگیرند که با حرکت‬ ‫دولت در سفر به امریکا و مذاکره موافق هستند یا نه؟ و‬ ‫مخالفین چند درصد هستند؟» اندکی بعد از ان‪ ،‬نوبخت‬ ‫سخنگوی دولت از اغاز این نظر سنجی با دستور روحانی‬ ‫خبر داد‪ .‬کار تا انجا پیش رفت که رسانه های نزدیک به‬ ‫دولت مدعی شــدند‪« :‬نتایج اولیه این نظرسنجی نشان‬ ‫می دهد که اکثر مــردم خواهــان تغییر در نــوع روابط‬ ‫ایران و امریکا هســتند‪ .‬در نتایج اولیه این نظرســنجی‬ ‫‪ 80‬تا ‪ 90‬درصــد مردم‪ ،‬خواهــان تغییر در نــوع روابط‬ ‫این دو کشــور هســتند و ‪ 10‬تا ‪ 20‬درصــد از مخاطبان‬ ‫این نظر ســنجی مخالف تغییر در رابطــه ایران و امریکا‬ ‫سیاست‬ ‫‪27‬‬ ‫سیاست‬ ‫مهمتر را دنبال می کــرد‪ .‬او یک بــار در ایتالیا به صورت‬ ‫صریح و روشــن گفته بــود‪« :‬امکان رابطــه بدون تنش‬ ‫بین ایران و امریکا وجــود دارد و کلید ان در واشــنگتن‬ ‫اســت‪ ،‬اگر این کلیــد در تهران بــود‪ ،‬من حتمــا از ان‬ ‫اســتفاده می کردم‪ ».‬چند روز بعــد او در گفت وگو با چند‬ ‫رسانه فرانســوی درباره احتمال برقراری روابط با امریکا‬ ‫گفتــه بود‪« :‬طی ‪ 37‬ســال گذشــته اختالفــات زیادی‬ ‫بین ایران و امریکا انباشه شــده و بسیار مشکل است که‬ ‫همه این اختالفــات در یک زمان کوتاه برطرف شــود‪.‬‬ ‫هنگام گفت وگو با باراک اوبامــا رئیس جمهوری امریکا‪،‬‬ ‫به او گفتم که ما خواهان کاســتن از تنش های فیمابین‬ ‫هستیم و این طور به نظر می رســد که این تنش ها کاسته‬ ‫شــده اند‪ .‬پس از برگزاری انتخابات در ایــران و امریکا‪،‬‬ ‫تالش ها در این زمینه افزایش خواهد یافت‪ .‬باید تصریح‬ ‫کنم که بین دو کشــور ایــران و امریــکا اختالفات ابدی‬ ‫نبــوده و ما تالش می کنیــم که روزی به ایــن اختالفات‬ ‫برای همیشــه پایان دهیم‪ ».‬روحانــی در تایید این ادعا‬ ‫گفته است‪« :‬اساســا مذاکرات هسته ای ما به خاطر این‬ ‫بود که شــرایط جدیدی را در روابط بین الملــل و منطقه‬ ‫به وجود بیاوریم‪ .‬توافق هسته ای یکی از فرازهای بزرگ‬ ‫در سیاست خارجی و دیپلماسی جهان است‪ ...‬ما دنبال‬ ‫توافق هسته ای نبودیم که مشکل هسته ای را حل کنیم‪،‬‬ ‫البته می خواســتیم که مشکل هســته ای هم حل شود‪.‬‬ ‫دنبال مذاکره بودیم برای ایجاد فضای جدید در منطقه و‬ ‫جهان‪ .‬این فضاست که برای ما اهمیت دارد‪ ».‬یک روز‬ ‫بعد از توافق لوزان نیز رئیس جمهور در ‪ 14‬فروردین ‪94‬‬ ‫در ســخنانی خطاب به مردم که تصویر ان از شــبکه خبر‬ ‫ســیما به طور زنده پخش شــد‪ ،‬اظهار داشت‪« :‬بحث ما‬ ‫فقط هسته ای نیســت‪ ،‬این نیست که ما امروز موضوعی‬ ‫به نام هسته ای داریم و می خواهیم با دنیا مذاکره کنیم و‬ ‫این موضوع تمام شــود‪ ،‬این «پله اول» برای رسیدن به‬ ‫بام تعامل سازنده با جهان اســت‪ ».‬یک هفته بعد حمید‬ ‫ابوطالبی‪ ،‬معاون سیاســی دفتر رئیس جمهور در مطلبی‬ ‫که در رســانه های دولتی منتشر کرد‪ ،‬نوشــت‪« :‬به نظر‬ ‫من ارزش اغــاز تعامل ایران و امریــکا‪ ،‬بیش از موضوع‬ ‫هسته ای است؛ ان را اسان از دست ندهیم‪ ».‬در ابتدای‬ ‫اردیبهشت ماه ســال جاری نیز روحانی در مراسم بیست‬ ‫و ششــمین جشــنواره ملی امتنان از جامعــه کار و تولید‬ ‫اعالم کرد‪« :‬بعضی فکر می کننــد در ماجرای مذاکرات‬ ‫هســته ای‪ ،‬دولت تنها دنبال این است که یک معضل به‬ ‫نام پرونده هسته ای را حل کند‪ .‬پرونده هسته ای و حل ان‬ ‫اولین گام برای حل معضالت اساسی است‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪28‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫شکست دموکرات ها؛ خبر بد برای روحانی‬ ‫«بــه نظــر مــن ایــن توافــق یکــی از بدتریــن‬ ‫توافق هایی اســت که تاکنون منعقد شــده اســت‪ .‬من‬ ‫فکر می کنم که این توافق یکی از ابلهانه ترین توافقاتی‬ ‫است که تاکنون دید ه ام که بر اســاس ان ‪ 150‬میلیارد‬ ‫دالر به چنین کشــوری می دهید و یــک میلیارد و ‪700‬‬ ‫میلیــون دالر نیز پول نقد به ان می دهیــد‪ .‬ایا تا به حال‬ ‫یکصــد میلیــون دالر را به شــکل اســکناس های ‪100‬‬ ‫دالری یک جــا دیده اید؟ یــک میلیــارد و ‪ 700‬میلیون‬ ‫دالر پــول نقد زیاد اســت‪ .‬این پــول با هواپیمــا منتقل‬ ‫شــد‪ .‬این پول با چندین هواپیما منتقل شد‪ .‬وای! یک‬ ‫میلیارد و ‪ 700‬میلیون دالر! من نمی فهمم! فکر می کنم‬ ‫این پول در حســاب های بانک های ســوئیس است‪».‬‬ ‫این جملــه دونالد ترامپ‪ ،‬کســی که بعــد اوباما به کاخ‬ ‫رسیده اســت‪ ،‬ایده مرکزی حســن روحانی را با چالش و‬ ‫بحران ویران کننده ای مواجه کرده اســت‪ .‬راهی که او‬ ‫انتخاب کرده بود حاال در ماه های اخر دوران ریاســت‬ ‫جمهوری اش به بن بست رسیده است‪.‬‬ ‫حاال مهمترین مســاله این اســت که‬ ‫حسن روحانی با شرایط جدید چگونه‬ ‫مواجه خواهد شد؟ ایا او به این نتیجه‬ ‫می رســد که باید دســت عوض کرده‬ ‫و از زاویــه دیگــری وارد انتخابــات‬ ‫ریاســت جمهوری ســال اینده شود؟‬ ‫ایا دونالد ترامپ با ازبین بردن میراث‬ ‫مشــترک اوبامــا و روحانــی‪ ،‬موجــب‬ ‫تغییــر نگرش هــا و نگاه هــا در مورد‬ ‫رئیس جمهور مستقر خواهد شد؟‬ ‫مولفه زیادی تغییر کرده است‪ .‬کار به جایی رسیده‬ ‫که روحانی هــم ارام ارام تبدیل به منتقــد دونالد ترامپ‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫او در نشســت خبــری اش بــا رســانه ها گفتــه‬ ‫است‪«:‬برجام این نیست که کســی جایی انتخاب شود‬ ‫بگوید من خوشم نمی اید‪ .‬رئیس جمهور منتخب امریکا‬ ‫نمی تواند خوشــش نیاید‪ .‬امریکایی ها بدقلق هستند و‬ ‫بدعهدی کردند اما نســبت به اینده خوشبینم‪«.‬عســی‬ ‫ان تکرهوا شــیئا و هو خیر لکم» قران می گوید ا ی بسا‬ ‫از چیزی خوشــت نمی اید درحالی که به نفع شماســت‪.‬‬ ‫برجــام بــرای امریکا خیــر اســت حــاال رئیس جمهور‬ ‫منتخــب امریــکا متوجه نیســت‪ .‬ایــن مســیر را ادامه‬ ‫می دهیم باید تدبیرمــان را به کار بگیریــم‪ .‬برجام تمام‬ ‫شده و در شورای امنیت سازمان ملل تایید شده و به سند‬ ‫بین المللی درامده و توافقی چند جانبه است و معنا ندارد‬ ‫در خصوص ان بگوییم می خواهیــم مذاکره کنیم‪ ».‬یا‬ ‫در اظهارنظری دیگر‪ ،‬او گفته است‪« :‬لغو ویزای دیگر‬ ‫ملت ها اقدام تازه کارهای عرصه سیاست است و دروغ‬ ‫بودن ادعای مخالفت با دولت و حمایت از مردم ایران‪،‬‬ ‫با مصوبه جدید دولت امریکا اثبات شد‪ .‬دوران استفاده‬ ‫از دیوار برای فاصله انداختن بین ملت ها گذشته است؛‬ ‫امروز عصر ارتباطات است‪».‬‬ ‫حسن روحانی نگران است‬ ‫اینکــه حســن روحانــی بــا شــرایط منحصــر به‬ ‫فــردی مواجه شــده مســاله ای اســت که حتــی مورد‬ ‫توجه رســانه های خارجی نیز قرار گرفته اســت‪ .‬نشریه‬ ‫امریکایی «نشنال اینترســت» در گزارشی به سرنوشت‬ ‫احتمالــی برجــام در دوران ریاســت جمهوری «دونالد ‬ ‫ترامپ» اشاره کرده و نوشته اســت‪« :‬حسن روحانی ‪،‬‬ ‫رئیس جمهوری ایران به وضوح نگران است که ترامپ‬ ‫به توصیه پرســر و صداترین مخالفان توافق هســته ای‬ ‫ایران و ‪( 5+1‬امریکا‪ ،‬انگلیس‪ ،‬فرانســه‪ ،‬روسیه‪ ،‬چین‬ ‫بعالوه المان) گوش فرا دهد و برجــام را پاره کند‪.‬طبق‬ ‫این گزارش‪ ،‬روحانی طی ســخنرانی در رسانه های ملی‬ ‫ایران استدالل کرد که برجام در قطعنامه شورای امنیت‬ ‫ســازمان ملل مدون شــده که به مفهوم ان است برای‬ ‫اعمال تغییر یا از بین بــردن برجام‪ ،‬نیاز به تصویب یک‬ ‫قطعنامه جدید اســت‪ ».‬نشنال اینترست با اشاره به این‬ ‫اظهــارات روحانی نوشــت‪ ،‬به طور قطــع‪ ،‬چنین چیزی‬ ‫صحت ندارد‪ .‬طبق برجام‪ ،‬امریکا می تواند با جلوگیری‬ ‫از لغو تحریم های تــازه علیه ایران در شــورای امنیت‪،‬‬ ‫به طور یکجانبه و موثر برجام را از بین ببرد که همین امر‬ ‫به طور قطع ایــران را وادار می کند که بازرســان اژانس‬ ‫بین المللی انرژی اتمی (‪ )IAEA‬را از کشــور خود بیرون‬ ‫کند‪ .‬ایــن نشــریه امریکایی ســپس در توضیــح اینکه‬ ‫ایا ترامپ واقعــا در عمل‪ ،‬به دنبال از بیــن بردن توافق‬ ‫هسته ای ایران و ‪ 5+1‬است یا خیر‪ ،‬نوشت که پی بردن‬ ‫به نیات ترامپ در همین ابتدا یک کار احمقانه اســت‪.‬‬ ‫او یک ایده پردازی نیست که با مجموعه ثابتی از باورها‬ ‫در زمینه سیاست خارجی به کاخ ســفید امده باشد‪.‬طبق‬ ‫این گــزارش‪ ،‬ترامپ ظاهــرا به جهان به عنــوان دنباله‬ ‫تجارت امالک و مستغالت نگاه می کند که در ان هیچ‬ ‫دوســت دائمی وجود ندارد‪ ،‬هیچ دشــمن دائمی وجود‬ ‫ندارد و به طــور قطع هیــچ توافق دائمی وجــود ندارد‪.‬‬ ‫نشنال اینترست ادامه داد ‪ ،‬ترامپ در خصوص موضوع‬ ‫توافق هسته ای ایران‪ ،‬کال اشفته و به هم ریخته است‪،‬‬ ‫در وهلــه اول برجــام را فاجعه بــار و بدتریــن توافق در‬ ‫تاریخچه زمین دانســت تنها به این دلیل که بعدا بگوید‬ ‫که احتماال توافق هســته ای ایران را پاره نمی کند زیرا‬ ‫واشنگتن‪ ،‬موظف اســت به تعهداتی که اشکارا متعهد‬ ‫شــده اســت‪ ،‬پایبند باشــد‪ .‬این گزارش نوشت‪ ،‬ترامپ‬ ‫ســپس در ســخنرانی خود در «ایپک» اعــام کرد که‬ ‫اولویت اول وی‪ ،‬از بین بردن توافــق فاجعه بار با ایران‬ ‫اســت و دقایقی بعد در تناقض با انچه گفته بود‪ ،‬ادامه‬ ‫داد‪ ،‬طوری حکمرانی می کند که ایران حتی کوچکترین‬ ‫فرصتی برای تقلب نداشته باشد‪.‬‬ ‫روزهای سخت روحانی‬ ‫یــک روزنامــه اماراتــی هــم در یادداشــتی به قلم‬ ‫«فرانسیس متثیو» تحلیلگر ارشد این روزنامه و متخصص‬ ‫در امور سیاســت خارجی امارات و منطقه درباره سرنوشت‬ ‫«حســن روحانی» رئیس جمهور ایــران در موفقیت او در‬ ‫مسیر پر از دســت انداز انتخابات ریاست جمهوری نوشته‬ ‫است‪« :‬حسن روحانی در ماه مه سال ‪ 2017‬و در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری با وضعیت بسیار دشواری مواجه می شود‪.‬‬ ‫این در حالی اســت که او انتظار داشت سوار بر موج تغییر‬ ‫وضعیــت اقتصادی (ناشــی از توافق اتمی) شــود اما در‬ ‫عوض او با ظهور مجدد اصولگرایان مواجه می شــود‪.‬بر‬ ‫این اساس‪ ،‬روحانی تمامی اینده سیاسی خود را بر مزایای‬ ‫اقتصادی حاصل از توافق اتمی بنا نهاد اما این چشم انداز‬ ‫با امتناع بانک های بین المللی در همکاری با ایران که در‬ ‫واقع هیچ موردی نیز صورت نگرفته و ورود حتمی «دونالد ‬ ‫ترامپ» رئیس جمهــور منتخب امریکا به کاخ ســفید که‬ ‫اعالم کــرده بود توافــق را باطــل می کنــد‪ ،‬از بین رفته‬ ‫اســت‪ .‬راهبرد روحانی بر پایه این برداشــت استوار بود‬ ‫که خاتمه تحریم ها ســیل شــرکت های خارجی مشتاق‬ ‫تجارت با ایران تولید کننده نفت که بیش از سه دهه است‬ ‫ســرمایه گذاری در ان صورت نگرفته را وارد این کشــور‬ ‫می کند اما این امر به وقوع نپیوســت‪.‬دلیل نخســت نیز‬ ‫این است که تنها تحریم های بابت برنامه های اتمی این‬ ‫کشور لغو شــده اند و هنوز تحریم های قدیمی تر بسیاری‬ ‫پا برجا هســتند و برخی انها به روزهای نخســت پیروزی‬ ‫انقالب ایران ماجرای گروگانگیــری ‪ 444‬روزه اعضای‬ ‫ســفارت امریکا در تهران بر می گردند‪ .‬ایــن تحریم ها و‬ ‫موارد دیگر مرتبط با انچه حمایت این کشور از گروه های‬ ‫خرابکار نامیده می شوند‪ ،‬در جای خود باقی مانده اند‪».‬‬ ‫نویسنده به مورد دوم اشاره کرده و می نویسد‪« :‬در وهله‬ ‫دوم بانک های بین المللی به شــدت مشکوک به واکنش‬ ‫بلند مدت امریکا در داد و ســتد با ایران هستند‪ .‬برخی از‬ ‫بزرگترین بانک های جهانی بابت ساز و کار قبلی پذیرفته‬ ‫شده جهانی بابت جریمه های سنگین مقام های بانکداری‬ ‫امریکا خشمگین شدند‪ .‬انها به مشــتریان خود گفته اند‬ ‫که در صورت تعامل بــا ایران باید بانکــداران دیگری را‬ ‫بیابند‪».‬‬ ‫فرصت ویژه برای رقبا‬ ‫امــا در تحلیلــی دیگــر‪ ،‬خبرگــزاری «رویترز» در‬ ‫گزارشــی با اشــاره به اظهارات ترامپ کــه گفته بود در‬ ‫سیاست‬ ‫صورت رئیس جمهور شــدن‪ ،‬توافق هســته ای ایران با‬ ‫‪ 5+1‬را اجرا نخواهدکرد‪ ،‬نوشته است‪« :‬موضع سخت‬ ‫او در مقایســه با پیشــنهاد شــاخه زیتون رئیس جمهور‬ ‫اوباما بــه تهــران‪ ،‬می توانــد در خدمت منافــع «جناح‬ ‫مقابل» باشــد‪ ».‬رویترز به نقل از دو مقام ارشــد ایرانی‬ ‫که نامــی از انها نبــرد‪ ،‬ادامه داد‪« :‬اگــر ترامپ موضع‬ ‫خصمانه ای علیــه ایران اتخاذ کنــد‪ ،‬رقبای روحانی در‬ ‫ایران قدرت خواهنــد گرفت‪ ...‬پیــروزی ترامپ انها را‬ ‫متحد خواهدکرد که به معنی فشــار سیاســی بیشــتر در‬ ‫داخــل و سیاســت منطقــه ای تهاجمی خواهــد بود‪».‬‬ ‫نویسنده این گزارش با اشاره به درخواست «محمدجواد‬ ‫ظریف» وزیر امــور خارجه ایران از ترامپ بــرای پایبند‬ ‫ماندن به توافــق هســته ای‪ ،‬احتمال داد کــه جایگاه‬ ‫«حســن روحانــی» رئیس جمهــور تضعیف می شــود‪،‬‬ ‫زیرا از هم اکنــون پیام داده که نتایــج انتخابات امریکا‬ ‫بر سیاســت های ایــران تاثیر نگذاشــته و امــکان نفی‬ ‫شدن توافق هسته ای از سوی یک دولت وجود ندارد‪.‬‬ ‫رویترز با بیان اینکه ناتوانی روحانــی در بهبود وضعیت‬ ‫اقتصــادی به رغم برداشــته شــدن تحریم هــا‪ ،‬باعث‬ ‫انتقادات گسترده از وی شــده‪ ،‬به نقل از یکی از ان دو‬ ‫مقام ایرانی افزود‪« :‬بسیاری از ایرانیان و دولت‪ ،‬توافق‬ ‫هســته ای را تنها راه خروج ایران از انــزوای اقتصادی‬ ‫می داننــد‪ .‬گمان نمی کنــم ترامپ توافق هســته ای را‬ ‫پاره کند‪».‬یــک مقام ارشــد در وزارت اقتصــاد به این‬ ‫خبرگزاری انگلیســی گفته اســت‪« :‬با پیروزی ترامپ‪،‬‬ ‫حتی شــرکت های اروپایی نیز برای ســرمایه گذاری در‬ ‫ایران بی رغبت خواهند شــد‪ ...‬در بهتریــن حالت‪ ،‬انها‬ ‫سیاســت صبرکــردن و نظاره کــردن نتیجــه را در پیش‬ ‫خواهند گرفــت‪ ...‬این به اعتبار روحانــی و برنامه های‬ ‫اقتصــادی اش ضربــه خواهــد زد‪ ».‬رویترز بــه نقل از‬ ‫یک تاجر ایرانی‪ ،‬نوشــته اســت‪« :‬با پیــروزی ترامپ‪،‬‬ ‫شــرکت های خارجی بزرگ و حتی متوســط‪ ،‬بانک ها و‬ ‫دیگر ســرمایه گذاران محتاط تر خواهند بود تا در ایران‬ ‫ســرمایه گذاری کنند‪ ...‬این دقیقا زمانــی که به جذب‬ ‫ســرمایه گذاران خارجی امید داشــتیم‪ ،‬بــه اقتصاد ما‬ ‫ضربه خواهــد زد‪ ».‬رویتــرز در ادامه تصریــح کرد اگر‬ ‫شــرکت های غربی تصمیم بگیرند خــود را از ایران دور‬ ‫نگه دارند‪ ،‬تهــران می تواند برای کمــک اقتصادی به‬ ‫سپاه روی اورد‪.‬‬ ‫معمای بزرگ؛ روحانی چه خواهد کرد؟‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫سیاست‬ ‫حاال مهمترین مساله این است که حسن روحانی‬ ‫با شــرایط جدید چگونه مواجه خواهد شد؟ ایا او به این‬ ‫نتیجه می رســد که باید دســت عوض کــرده و از زاویه‬ ‫دیگــری وارد انتخابات ریاســت جمهوری ســال اینده‬ ‫شــود؟ ایا دونالد ترامپ با ازبین بردن میراث مشــترک‬ ‫اوبامــا و روحانی‪ ،‬موجــب تغییر نگرش هــا و نگاه ها در‬ ‫مورد رئیس جمهور مستقر خواهد شد و البته راه را برای‬ ‫پیروزی فرد دیگری هموار خواهد کرد؟‬ ‫به نظر می رســد حســن روحانی و مشــاورانش به‬ ‫این عقیده رســیده اند که دیگر دفاع از رابطه با امریکا و‬ ‫تالش در این مورد بی فایده اســت‪ .‬نکته اما این است‬ ‫که درباره اینده هنوز تصمیم مشــخصی گرفته نشــده؛‬ ‫یک نوع سرگردانی و اشــفتگی دیده می شود‪.‬اگر بنا بر‬ ‫انتقاد از رابطه با امریکا باشد حتما رقبای حسن روحانی‬ ‫در این زمینه از او حرف های بیشــتری خواهند داشت‪.‬‬ ‫او اگر بخواهد سکوت کند هم راه چندان ساده ای ندارد‬ ‫و نمی تواند به ســادگی از کنار این ماجرا رد شود‪ .‬به نظر‬ ‫می رسد ایده مرکزی روحانی شکست خورده و او روزهای‬ ‫سختی در پیش خواهد داشــت‪ .‬روحانی ریسک بزرگی‬ ‫داشت‪ .‬حاصل این ریسک به نفع او نبود‪.‬‬ ‫‪29‬‬ ‫سیاست‬ ‫مردم به فرد دیگری رای دهند‬ ‫سیاست‬ ‫‪30‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫گفت وگوی مثلث با فواد ایزدی‬ ‫از زمانی ک ه ترامپ به کاخ ســفید راه یافت‪ ،‬قصد‬ ‫داشته خیلی سریع به وعده های انتخاباتی خود‬ ‫جامه عمل بپوشــاند‪ .‬او که روزی در کوران رقابت‬ ‫با هیالری کلینتــون گفت وقتــی رئیس جمهور‬ ‫شود برجام را پاره می کند حال که سکان هدایت و‬ ‫رهبری امریکا را به دست گرفته ورود شهروندان‬ ‫هفت کشور از جمله ایران به امریکا را ممنوع اعالم‬ ‫کرد‪ ،‬به نظر شما روابط تهران‪ -‬واشنگتن در چهار‬ ‫سال اینده چه حالتی پیدا می کند؟‬ ‫روابــط ایــران و امریکا بعــد از پیــروزی انقالب‬ ‫اسالمی هیچ گاه خوب نبوده و این روابط بد در دور ه ترامپ‬ ‫نیز ادامه پیدا می کنــد‪ ،‬منتها اینکه چقدر بدتر می شــود‬ ‫نمی دانیم چون سیاست دولت جدید واشنگتن هنوز تبیین‬ ‫نشده و برخی اختالف نظرها در تیم ترامپ هم وجود دارد‬ ‫بنابراین در بین دیدگاه های مختلف حاضر در دولت جدید‬ ‫باید دید ترامپ به کدام سمت ســوق پیدا می کند و کنگره‬ ‫در برابــر ترامپ و دولــت او چه موضعی خواهد داشــت‪.‬‬ ‫انچه االن می توان درباره اش صحبت کرد این اســت که‬ ‫کنگره تحریم هایی علیه ایران را در دست بررسی دارد که‬ ‫پیش بینی می شود بخش قابل مالحظه ای از ان طرح های‬ ‫تحریمی بــه تصویب برســد‪ .‬اگر موضع ترامپ ســکوت‬ ‫باشد بالطبع کنگره فعالیت های ضدایرانی خود را افزایش‬ ‫می دهد‪ .‬نکته دیگر اســتفاده از ظرفیت هــای برجام در‬ ‫حوزه های نظارتی است که قطعا مورد استفاده امریکایی ها‬ ‫قرار می گیرد تا فشــارها به ایران را بیشتر کنند اما اینکه به‬ ‫غیر از اینها چــه کارهای دیگری ممکن اســت در قبال ما‬ ‫انجام دهند؟ معتقدم باید دید سیاست دولت ترامپ نسبت‬ ‫به ایران چطور طراحی می شود‪.‬‬ ‫اقای روحانی وقتی کاندیدای ریاســت جمهوری‬ ‫سال ‪ 92‬بود گفت ما باید برویم با کدخدا صحبت‬ ‫کنیم‪ .‬بر همین اساس وقتی پیروز شد و سکان‬ ‫هدایت دولت را به دست گرفت در اولین سفر به‬ ‫نیویورک با اوباما تلفنی صحبت کرد‪ ،‬وزیر خارجه‬ ‫او و دولت امریکا دیدارهای متعدد و فراوانی با هم‬ ‫داشتندحتیاقایظریفدرحاشیهمجمععمومی‬ ‫ســازمان ملل متحد با اوباما دســت داد‪ ،‬در واقع‬ ‫راهبرداقایروحانیاینبودکهبابهبودوضعیتدر‬ ‫حوزه سیاست خارجی‪ ،‬اوضاع اقتصادی را بهبود‬ ‫ببخشد و به تبع مطلوب شدن اوضاع اقتصادی‪،‬‬ ‫شــرایط اجتماعی و فرهنگی جامعه نیز به سمت‬ ‫مناســبی اصالح شــود‪ ،‬االن ک ه ترامــپ در حال‬ ‫اجرای وعده های ضد ایرانی خود اســت ایا نگاه‬ ‫اقای روحانی به امریکا تغییری کرده است؟‬ ‫اقــای روحانی متاســفانه درباره امریکا سیاســت‬ ‫درســتی نداشــت‪ ،‬نتیجــه اش هــم همیــن برجام شــد‪.‬‬ ‫امریکایی ها در مذاکرات هســته ای از ما امتیازات زیادی‬ ‫گرفتند اما امتیازهای جــدی ندادند‪ .‬در واقــع برنامه های‬ ‫هسته ای ما نیز متوقف شد اما فشــارها نیز افزایش یافت‪.‬‬ ‫یک زمانی سوال این است که چرا امریکا با ما دشمن است؟‬ ‫جواب می دهیم چون این دشمنی دالیل زیادی دارد اما یک‬ ‫سوال هم این است که چرا دشــمنی امریکا با ایران بعد از‬ ‫اجرای برجام بیشتر شد؟ وقتی کسی از طرف مقابلش امتیاز‬ ‫می گیرد طبیعتا راضی باید شود و فشار خود را بر او کمتر کند‬ ‫اما فشــار امریکا بر ایران بعد از اجرای برجام کمتر نشد که‬ ‫هیچ‪ ،‬بلکه افزایش هم یافت‪ .‬این هم علتش به بدعهدی‬ ‫طرف مقابل و سیاســت خارجی غلط دولت ما بر می گردد‪.‬‬ ‫‪2‬‬ ‫فواد ایزدی‪ ،‬کارشــناس مسائل سیاست خارجی‬ ‫معتقد است‪« :‬در براب ر ترامپ امید است که مردم ایران‬ ‫به شــخص دیگری جز روحانی برای ریاست جمهوری‬ ‫رای دهند چــون روحانی نــه درک صحیحــی از طرف‬ ‫مقابل دارد و نــه در حوزه طراحی درســت عمل خواهد‬ ‫کرد و این مساله مشــکالتی را برای او و کشور به وجود‬ ‫خواهد اورد‪».‬‬ ‫دولت اقای روحانی در حین مذاکرات‪ ،‬امضای برجام و بعد‬ ‫از اجرای برجام تصمیماتی گرفت که صحیح نبود و نتیجه‬ ‫ان شد که امروز مشکل داریم و دیگر چیزی در دست ما برای‬ ‫فروختن نیست و همه را فروختیم‪.‬‬ ‫به نظر می رســد اقــای روحانی انتظار نداشــت‬ ‫شخصی مثل ترامپ رئیس جمهور امریکا شود‪،‬‬ ‫بلکه فکر می کرد هیالری کلینتون بر این صندلی‬ ‫ع ترامپ‬ ‫تکیــه بزند‪ .‬اخیرا یــک نقدی بــه مواض ‬ ‫مطرح کرد با این مضمون که «دوره دیوارکشی دور‬ ‫کشور تمام شده اســت»‪ .‬به نظر شما نگاه اقای‬ ‫روحانی به امریکا بعد از ریاست جمهوری ترامپ‬ ‫تغییر کرده است یا خیر؟‬ ‫قطعا در حوزه سیاست خارجی به ویژه درباره امریکا‬ ‫ما باید تغییر رویکرد داشته باشــیم‪ .‬نگاه اقای روحانی این‬ ‫بود که ما بــه امریکا امتیاز می دهیم و بعــد راه تعامل را با او‬ ‫باز می کنیم و به تدریج دیوار بی اعتمادی میان دو کشــور‬ ‫کم ارتفاع تر می شود متنها طرف مقابل چنین راهی را نرفت‪.‬‬ ‫پس حاال وقتی نتیجه کار روشن شــد اصالح رویه در حوزه‬ ‫سیاست خارجی به نفع دولت اقای روحانی است‪ .‬متاسفانه‬ ‫اقای روحانی همه تخم مرغ های خودش را در سبد امریکا‬ ‫گذاشته بود و نتیجه نگرفت و حاال باید تغییر رویه دهد البته‬ ‫این کار خیلی سختی است‪.‬‬ ‫نحوه اصالح رویه در حوزه سیاست خارجی ایران‬ ‫به چه صورت خواهد بود‪ ،‬ایا اقای روحانی به سوی‬ ‫اقدام متقابل خواهد رفت یعنی هر کاری ک ه ترامپ‬ ‫ضد ایران انجام داد بدل ان را اقای روحانی بزند یا‬ ‫انکه به این سمت می رود تا به مردم جهان بگوید ‬ ‫ترامپ یک شخصیت غیرعادی و غیرنرمال است‬ ‫اما من عاقل و منطقی هستم؟‬ ‫نگاهی که ما به واقعیت برجــام داریم حقیقت ان‬ ‫است که اقای روحانی ندارد و به نظر می اید که بازنگری در‬ ‫حوزه سیاســت خارجی در جهت همان اشتباهات گذشته‬ ‫است چون تاکتیک زیادی در اختیار اقای روحانی نیست‪.‬‬ ‫معتقدم ادامه حرکت در ان مســیر هم او و هم کشــور را با‬ ‫محدودیت مواجه می کند‪.‬‬ ‫اصالح رویه دولت در حوزه سیاست خارجی چطور‬ ‫باید انجام شود؟ ایا منظورتان مقابله به مثل است؟‬ ‫خیر‪ ،‬اول باید درک صحیحی از طرف مقابل داشت‬ ‫و ان اینکــه امریکایی ها حاضر به تعامل با ایران نیســتند‪.‬‬ ‫ن ترامپ هنوز افرادی در دولت هستند‬ ‫متاسفانه با وجود امد ‬ ‫که این را بــاور ندارند و متوجــه قضیه نشــدند‪ .‬در واقع در‬ ‫شــناخت امریکا دولت ضعف های جدی دارد‪ .‬در حالیکه‬ ‫دیگر باید همه متوجه شــده باشــند امریکا دشمن ماست‪،‬‬ ‫می بینیم همچنان برخی در دولت می خواهند با امریکا منافع‬ ‫مشترک تعریف کنند‪ .‬در واقع می خواهند در حوزه های دیگر‬ ‫هم امتیاز بدهند‪ .‬هنوز دارند اقدامات ناقض برجام از سوی‬ ‫امریکایی ها را توجیه کنند‪ .‬در حالیکه نقض را نباید توجیه‬ ‫کرد و در حوزه قدرت کشور نباید امتیاز داد‪.‬‬ ‫امد ‬ ‫ن ترامپ و ادامه یافتن ادبیات ضد ایرانی او در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری ایران نیز نشانه هایش‬ ‫دیده خواهد شــد؟ ایا مردم می سنجند و نامزدی‬ ‫بهتر برای مقابلــه ب ا ترامــپ بر می گزینند یا انکه‬ ‫همچنان به روحانــی رای می دهنــد تا نقش یک‬ ‫ادم عاقل و منطقی در مقابل یک ادم دیوانه را نزد‬ ‫افکارعمومی جهــان بازی کند؟ بــه عبارت دیگر‬ ‫ی ترامــپ در ایران‬ ‫مردم چــه نگاهی به ما بــه ازا ‬ ‫خواهند داشت؟‬ ‫اینکــه مردم چــه طــور رای دهند چند مــاه دیگر‬ ‫مشــخص می شــود‪ .‬باتوجه به اینکه فردی مانند ترامپ‬ ‫رئیس جمهور امریکاســت‪ ،‬رئیس جمهور ایــران هم باید‬ ‫درک صحیحی از طرف مقابل داشــته باشد و هم بر اساس‬ ‫این درک‪ ،‬طراحی درســتی در مقابل ادمی انجام دهد که‬ ‫از ســنت های معمول و مرســوم در روابط بین الملل تبعیت‬ ‫نمی کنــد‪ .‬باتوجه به چندســال رئیس جمهور بــودن اقای‬ ‫روحانی‪ ،‬معتقدم او کسی نیست که بتواند این کار را انجام‬ ‫دهد چون هم درک صحیحی از طرف مقابل ندارد و هم در‬ ‫حوزه طراحی مشکالتی را برای خود و کشور ایجاد خواهد‬ ‫کرد‪ .‬پس در براب ر ترامپ امید است که مردم شخص دیگری‬ ‫را برای ریاست جمهوری در ایران انتخاب کنند‪.‬‬ ‫ان فــردی که مــردم انتخاب می کننــد می تواند‬ ‫سیاست خارجی کشور را به سمت نگاه به شرق یا‬ ‫نگاه به غرب منهای امریکا ببرد؟‬ ‫هم نگاه به شــرق و هم نگاه به غرب غلط اســت‪.‬‬ ‫نگاه به منافع ملی اصالت دارد‪ .‬باتوجه به اینکه امریکایی ها‬ ‫و غربی ها هیــچ گاه روی خوش به ما نشــان ندادند اما چرا‬ ‫هنوز در بیــن نخبگان ما یک نوع شــیفتگی به غرب وجود‬ ‫دارد مساله ای است که روانشناسان باید به این سوال پاسخ‬ ‫دهند‪.‬اینوضعیتموجودکشوربودونگاهشیفتگیبهغرب‬ ‫مشــکالتی برای ما به وجود اورده اســت حال انکه نه باید‬ ‫شیفته غرب و نه شیفته شرق شد بلکه براساس منافع ملی‬ ‫عمل کرد‪ .‬طرف مقابل را شناخت‪ ،‬طراحی درست انجام داد‬ ‫و فرصت هایی را برای کشور ایجاد کرد‪.‬‬ ‫اصال نگاه به غرب منهای امریکا معنی دارد؟‬ ‫کشــورهای اروپایــی تحت نفوذ امریکا همیشــه‬ ‫هستند با وجودی که دولت های قبلی هم سعی کردند تا بین‬ ‫اروپا و امریکا شکاف ایجاد کنند اما عمال نتوانستند موفق به‬ ‫این کار شوند‪ .‬پس تجربیات گذشته باید درس به ما بدهد‪.‬‬ ‫معتقدمافرادیبایدحوزهسیاستخارجیکشورراسکانداری‬ ‫کنند که از تجربیات گذشته درس می گیرند و کمبود هوش‬ ‫ندارند‪ .‬متاسفانه سیاست خارجی کشور در سه‪ ،‬چهار سال‬ ‫گذشته‪ ،‬خوب عمل نکرده است‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫تدبیردرتردید‬ ‫ت ترامپ‬ ‫واکاوی واکنش حسن روحانی به اقداما ‬ ‫مسعود ندافان‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪3‬‬ ‫عصــر ترامــپ اغــاز شــد؛ روایتــی از رویدادهای‬ ‫شــگفت اور ‪ .‬ترامپ مرد اول کاخ سفید‪ ،‬در همین روزهای‬ ‫اول صدارتــش‪ ،‬چهره واقعی امریکا را به جهانیان نشــان‬ ‫داد تا همه دستاوردهای قدرت نرم این کشور به یغما برود؛‬ ‫جهان با طغیان فردی شورشگر مواجه شده است‪.‬‬ ‫سیاستمداران ایرانی پاستورنشــین‪ ،‬چندماه قبل در‬ ‫چشم انداز رخدادهای انتخاباتی امریکا‪،‬حضور اولین زن در‬ ‫کسوت ریاست جمهوری «کدخدا» را پیش بینی می کردند؛‬ ‫انان گام بعدی خود را با استفاده از خطوط ارتباطی پیشین‪،‬‬ ‫دریافت «بسته های تشویقی اقتصادی» پسابرجامی برای‬ ‫مانور پیروزی در انتخابات اردیبهشت تعریف کرده بودند‪.‬‬ ‫حضور ترامپ در کاخ ســفید برای پاستورنشین ها اهمیت‬ ‫فوق العاده ای دارد؛ خطوط ارتباطی پیشین با سران امریکا‬ ‫از بین رفته است و از ســوی دیگر فردی در منصب ریاست‬ ‫کاخ سفید نشسته که سیاه مشــق او روایت جدال و جدل با‬ ‫ایرانیان است‪.‬‬ ‫این روزهــا مصائب حســن روحانی افزایــش یافته‬ ‫اســت؛ از یک ســو اردوگاه اصولگرایان برای دست یابی‬ ‫به وحدت در حال شــکل دادن مکانیســم دقیق است و از‬ ‫ســوی دیگر اصالح طلبان گزینه های پوششــی خود را به‬ ‫گزینه های اصلی در اردیبهشت ‪ 96‬بدل ساخته اند و سوگ‬ ‫تمام عیــار وی با درگذشــت مهم ترین پشــتیبان او‪ ،‬اقای‬ ‫هاشمی رفسنجانی‪ ،‬رقم خورده است و در سطح خارجی نیز ‬ ‫ی به همگرایی رسیده اند و از «تاثیرات مخرب‬ ‫ترامپ و ترزا م ‬ ‫ایران بر خاورمیانه» روایت می کنند‪ .‬حال این سوال مطرح‬ ‫می شــود که حســن روحانی با عص ر ترامپ چگونه برخورد‬ ‫می کند؟ ایا حضور ترامپ به منزله اختالل در ایده حســن‬ ‫روحانی که «مذاکره» را کلید حل «مشــکالت» کشــور‬ ‫می دانست؛ خواهد شد؟‬ ‫اولین واکنش؛ نمایش خونسرد‬ ‫هماورد اول؛ روایت از چهره واقعی امریکا‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫ت ترامپ با دولت یازدهم با محوریت‬ ‫اولین هماورد دول ‬ ‫عدم صدور ویزا برای ایرانیان اغاز شد؛ نظارت بر مهاجرت‬ ‫به امریکا از مهمترین وعده هــای انتخاباتی دونال د ترامپ‬ ‫بود‪ .‬دونالد ترامپ در نخســتین مصاحبه خود از زمانی که‬ ‫قدرت را به دســت گرفته در ارتباط با سیاستی که در زمینه‬ ‫جلوگیری از ورود ایرانیان و شــش کشور مســلمان دیگر‬ ‫در پیش گرفته است‪ ،‬به شــبکه «ای بی سی» گفت قصد‬ ‫دارد از وقوع یک حادثه ‪ 11‬ســپتامبر دیگر جلوگیری کند‪.‬‬ ‫او در توجیه این دستور خود ادبیات زشت و توهین امیزی را‬ ‫درباره مردم ایران و اتباع شش کشور اسالمی دیگر به کار‬ ‫برد و مدعی شــد متقاضیان روادید برای ورود به امریکا از‬ ‫این هفت کشور «نیات پلیدی» دارند و در اصل انها داعش‬ ‫هستند‪ .‬ترامپ در این باره گفت‪« :‬افرادی که وارد امریکا‬ ‫می شوند در بسیاری از موارد و در برخی موارد‪ ،‬نیات پلیدی‬ ‫دارند‪ .‬من چنین چیزی را نمی خواهم‪ .‬انها داعش هستند و‬ ‫با ادعای جعلی می ایند‪ .‬من چنین چیزی را نمی خواهم» ‪.‬‬ ‫ترامپ ادامه داد‪« :‬ما قرار اســت بررسی های شدیدی در‬ ‫تمام موارد داشته باشیم‪ .‬منظورم این است که بررسی های‬ ‫شــدیدی داریم و اگر فکر کنیم حتی یک شانس کوچک‬ ‫برای ایجاد مشــکل (در خاک امریکا) وجود داشته باشد‪،‬‬ ‫اجازه ورود به این افراد را نمی دهیم‪».‬‬ ‫حسن روحانی در برابر اولین هماورد با دولت ترامپ‬ ‫از «تازه کاری» رئیس جمهور امریکا سخن گفت؛ او مانند‬ ‫دلواپسان از «دو رویی» امریکایی ها گالیه کرد و انان را‬ ‫افرادی مهاجم به حقوق ملت ها دانست و در همین راستا‬ ‫اظهار داشــت‪« :‬دولتمردان و مســئوالن امریکا سال ها‬ ‫شــعار می دادند که ما با دولت ایران مخالف هستیم‪ ،‬اما‬ ‫دوست مردم این کشوریم‪ ،‬اما امروز به وضوح پرده از این‬ ‫دو رویی‪ ،‬برداشته شــده و کسانی که شعارشــان در دنیا‪،‬‬ ‫عدم تبعیض است‪ ،‬دست به این اقدام غلط که اساس ان‬ ‫برمبنای تبعیض انسان ها و زیرپا گذاشتن حقوق انهاست‪،‬‬ ‫می زنند‪ .‬امریکایی ها‪ ،‬همواره بــر اینکه به تعهدات خود‬ ‫پایبند هستند‪ ،‬شــعار می دهند‪ ،‬اما امروز انها تمام اصول‬ ‫و تعهدات بین المللی را زیرپا گذاشته اند‪ .‬چون این ادم‪،‬‬ ‫ادم خاصی است پرده دورویی را برداشت و انچه را که در‬ ‫دل دارند به نمایش گذاشــت‪ .‬اقداماتی کــه صرفا علیه‬ ‫تعدادی از هموطنان عزیز ماست و یا مسلمانان و کسانی‬ ‫از کشــورهای دیگر اســت‪ .‬اینها می گفتند بــه تعهدات‬ ‫وفا داریم چطور ســفارتخانه شــما ویزا صــادر کرده و در‬ ‫گذرنامــه زده و امضا کرده حال می گوییــد من ان را قبول‬ ‫ندارم و حق نداری به کشــور من ســفر کنــی! اینها تمام‬ ‫اصول و تعهدات بین المللــی را زیر پا گذاشــته اند‪ .‬دنیا‬ ‫دنیای ارتباطات است‪ .‬جهان‪ ،‬جهان اتصال افکار مردم‬ ‫جهان است‪ .‬دوران اینکه بخواهیم از دیوار برای فاصله‬ ‫بین کشورها و بین ملت ها استفاده کنیم‪ ،‬خیلی وقت است‬ ‫که سپری شده است‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫ناگوارترین رخــداد در انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫امریــکا‪ ،‬حضور مخالف برجــام بود؛ حســن روحانی همه‬ ‫ماهیت وجــودی دولت خــود را بر حفظ و دستاوردســازی‬ ‫از برجام قرار داده اســت‪ .‬حضو ر ترامپ بــه مثابه حمله به‬ ‫شاکله دولت یازدهم بود‪ .‬حسن روحانی در اولین واکنش‬ ‫به حضور مخالف برجام در کاخ سفید از عدم تغییر در الگوی‬ ‫سیاســت ورزی ایران روایت کرد؛ او همچنان از کلیدواژه‬ ‫«تعامل سازنده با جهان» استفاده کرد‪.‬‬ ‫کلیــددار پاســتور در اولین واکنش اظهار داشــت‪:‬‬ ‫«موقعیت امریــکا در جامعه بین المللــی و افکار عمومی‬ ‫جهان به دلیل سیاســت های غلط تضعیف شده و شکاف‬ ‫بیشتر با جامعه جهانی و اروپا به این موقعیت‪ ،‬بیشتر ضربه‬ ‫خواهــد زد‪ .‬نتیجه انتخابــات امریکا‪ ،‬نشــان التهابات و‬ ‫عدم ثبات داخلی امریکا مدت ها باقی خواهد ماند و زمان‬ ‫زیادی می برد که این اختالفات و مشــکالت داخلی حل‬ ‫ شود‪ .‬عزت و اســتقالل ایران در این است که مواضع ما‬ ‫فقط از خواست و اراده مردم ایران اثر می پذیرد و با تغییرات‬ ‫در دولت های خارجــی تغییر نمی کند؛ نتیجــه انتخابات‬ ‫امریکا‪ ،‬اثری در سیاســت های جمهوری اسالمی ایران‬ ‫ندارد‪ .‬امــروز دیگر امریکا بــه هیچ وجه بیش از گذشــته‬ ‫توانایی اســتفاده از ایران هراســی و ایجاد اجماع جهانی‬ ‫علیه ایران را ندارد‪ .‬سیاست ایران در تعامل سازنده با جهان‬ ‫و شکسته شدن تحریم های هســته ای‪ ،‬روابط اقتصادی‬ ‫ایران با همه کشورها را یک مسیر رو به رشد و برگشت ناپذیر‬ ‫قرار داده است‪ .‬هوشمندی ایران در توافق هسته ای این‬ ‫بود که برجام را نه به عنوان توافق با یک کشور یا یک دولت‬ ‫بلکه به عنوان یک قطعنامه شــورای امنیت سازمان ملل‬ ‫تثبیت کرد که با تصمیم یک دولت قابل تغییر نیست‪».‬‬ ‫تصمیم در تردید‬ ‫در شرایط فعلی حســن روحانی برای مواجهه با عص ر‬ ‫ترامپ چگونــه رفتــار خواهد کــرد؟ عص ر ترامــپ دوران‬ ‫رخدادهای غیر قابل پیش بینی و رفتارهای تهاجمی است‪،‬‬ ‫در حالی که دولت روحانــی‪ ،‬دولتی محافظه کار و عمل گرا‬ ‫خود را نشان داده است؛ در این شرایط دولت برای استمرار‬ ‫حضورش در پاستور‪ ،‬اســتفاده از «جنگ روانی» را مدنظر‬ ‫قرار خواهــد داد‪« .‬گفتار درمانی» همــواره بر «اقدام» در‬ ‫دولت یازده م ترجیح داده شده است‪.‬‬ ‫‪ .1‬حسن روحانی هسته اصلی تفکر خود در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری پیشین را بر «مذاکره» با «کدخدا» برای‬ ‫حل مشــکالت اقتصادی بنا نهاده است؛ تمدید تحریم ها‬ ‫در واپسین روزهای ریاســت اوباما بر کاخ ســفید و دستور‬ ‫اخیر ترامپ در میان افکارعمومی بازخورد مناسبی نداشته‬ ‫است؛ حسن روحانی برجام را روایتی برد ‪ -‬برد تلقی می کند‬ ‫در حالی که پسابرجام برای مردم دستاوردی «تقریبا هیچ»‬ ‫داشته است؛ در این شرایط به نظر می رسد که حسن روحانی‬ ‫واکنش های خود را بــرای رخدادهای اتی در یک ســطح‬ ‫دسته بندی نمی کند؛ عدم صدور ویزا برای ایرانیان به منزله‬ ‫فشــار به طبقه ای است که مهم ترین ســازمان رای حسن‬ ‫روحانی تلقی می شــود بنابراین واکنش جدی به این زمینه‬ ‫نشــان خواهد داد ولی هراس دارد که نــوع واکنش وی به‬ ‫سبک منتقدان دولت تلقی شود؛ به همین خاطر او کلید واژه‬ ‫«تعامل با جهانیان» را رها نمی کند و برای ایجاد «دیگری»‬ ‫با رقیب داخلی‪ ،‬انان را افرادی معرفی می کند که خواهان‬ ‫حصارکشی بر مرزهای کشور هســتند و همچنین خواهان‬ ‫ایجاد کانال ارتباطی دیگر است؛ او مقصد خود را اتحادیه‬ ‫اروپا می داند‪.‬‬ ‫‪ .2‬گام بعــدی دولت یازدهــم برای فــرار از پذیرش‬ ‫شکست در حل مشکالت معیشتی مردم‪« ،‬مقصرسازی»‬ ‫برای عدم اجرای مناسب برجام اســت؛ دولت نوک پیکان‬ ‫انتقادات خود را در اردیبهشت سال اتی به سوی گروه های‬ ‫سیاسی رقیب و نهادهای انقالبی خواهد گرفت‪.‬‬ ‫‪ .3‬راهبرد دیگر دولت یازدهم‪ ،‬اســتفاده از ســخنان‬ ‫جنگ طلبانه ترامپ اســت؛ انان پیش از این پروژه شیفت‬ ‫گفتمانی دســتاورد برجام از «اقتصاد» به «امنیت» را اغاز‬ ‫کرده بودند و حاال با حضو ر ترامپ «ماجراجو» بستر را برای‬ ‫هراس عمومی مساعد می بینند ولی عدم واکنش جدی به‬ ‫اقدامات گستاخانه پیشین مسئوالن کشورهای غربی باعث‬ ‫شده که انان نماد «عزت ملی» در برابر «گستاخی» کشور‬ ‫خارجی در افکارعمومی نباشند‪.‬‬ ‫‪ .4‬راهبرد دیگر دولت یازدهم برای بدل سازی تهدید ‬ ‫ت ترامپ با منتقدان‬ ‫ترامپ به فرصت؛ یکسان سازی اقداما ‬ ‫داخلی با گزاره «تندرو» است‪ .‬دولت یازدهم با جنگ روانی‬ ‫حضور دو طیف تندرو بر کاخ سفید و پاستور را نماد «فاجعه»‬ ‫تبیین خواهد کرد‪.‬‬ ‫‪.5‬ازمنظرپاستورنشینان‪،‬تالشبرایانعقاد«برجام»‬ ‫و اســتمرار فعالیت ازاد در «فضای مجازی» دستاوردهای‬ ‫دولت یازدهم محسوب می شــود؛ هرچند انان معتقدند که‬ ‫برجــام را نمی توان به عنــوان وعده نهایی دولــت به مردم‬ ‫معرفی کرد بنابراین در راستای ان باید موردی مانند «فضای‬ ‫مجازی» بدون «فیلتر» برای دسترسی«ازاد» و همچنین‬ ‫«ازادی بیان» را دســتاورد دولت یازدهم معرفی کنند‪ .‬این‬ ‫درحالی است که دوگانه جامعه ایرانی گسل فقیر ‪ -‬غنی است‬ ‫و بهره گیــری از گزاره های شــورانگیز ازادی بخش دوران‬ ‫اصالحات ختم به رخدادی از جنس سوم تیر خواهد شد‪.‬‬ ‫‪31‬‬ ‫سیاست‬ ‫سیاست خارجی‪ ،‬سه سال بعد!‬ ‫نگاهی به سیاست خارجی دولت یازدهم و جایگاه امریکا در ان‬ ‫سیدمجتبی جالل زاده‬ ‫کارشناس روابط بین الملل‬ ‫‪4‬‬ ‫شعار «نه شــرقی نه غربی» به عنوان دکترین اصلی‬ ‫سیاست خارجی جمهوری اسالمی ایران به شمار می اید‪.‬‬ ‫این مفهوم به معنای نفی رابطه و گســترش همکاری های‬ ‫منطقه ای و بین المللی بر اســاس اصل احتــرام متقابل و‬ ‫برابری حاکمیت دولت ها نیســت؛ بلکه صرفــا نفی کننده‬ ‫ســلطه پذیری و بی ارادگی در برابر قدرت های امپریالستی‬ ‫شرقی و غربی است‪ .‬بر همین اساس ایجاد روابط سازنده‬ ‫سیاســی بین جمهوری اسالمی ایران و ســایر کشورهای‬ ‫دنیا امری مســبوق به ســابقه و همواره در جریان به شــمار‬ ‫می اید که در طول تاریخ پس از پیروزی انقالب اسالمی‪،‬‬ ‫با فرا زو نشیب ها و تغییراتی تاکتیکی و تکنیکی همراه بوده‬ ‫اســت‪ .‬اما در این بین امریکا جایگاهی خــاص را به خود‬ ‫تخصیص داده اســت‪ .‬خاص بودن این جایــگاه الزاما به‬ ‫معنای سودمند بودن یا سهل بودن برقراری ارتباط نیست؛‬ ‫بلکه دقیقــا برعکس ان منظور اســت‪ .‬روابــط جمهوری‬ ‫اسالمی ایران و ایاالت متحده امریکا در بستر تاریخ سی و‬ ‫نه ساله گذشته همواره بر پایه تنش و دشمنی استوار بوده که‬ ‫موجب گردیده عالوه بر ایجاد حساسیت در برقراری رابطه‪،‬‬ ‫نوعی نگاه سلبی پذیرفته شده به ان نیز مورد قبول عام قرار‬ ‫گیــرد‪ .‬رهبر معظم انقالب‪ ،‬اگرچه اوال نســبت به برقراری‬ ‫روابط عادالنه و دوســتانه و ثانیا گســترش روابط مبتنی بر‬ ‫احترام متقابل و عزت ملی با کشورهای دنیا رویکردی مثبت‬ ‫داشــته اند و ان را نفی نکرده اند اما در مورد امریکا اســتثنا‬ ‫قائل می شوند و ان را ناشدنی و مضر می دانند‪ .‬این رویکرد‬ ‫نه حاصل سلیقه شخصی و نوعی نگاه خاص است‪ ،‬بلکه‬ ‫برامده از عینتی تاریخی است‪ .‬طی دوران گذشته‪ ،‬برقراری‬ ‫روابط دیپلماتیک با امریکا محتاطانه بررســی و گاهی هم‬ ‫عملیاتی شده اســت‪ .‬شــاهد مثال هایی که گاها تکذیب‬ ‫شده یا به واسطه محرمانه بودن فرای زمان انجام‪ ،‬اشکار‬ ‫شده اند‪ .‬به هر تقدیر این روابط پرتنش و ادبیات غیردوستانه‬ ‫به دولت یازدهم رســیده اســت‪ .‬در این جســتار به بررسی‬ ‫سیاست خارجی دولت یازدهم و دستاورد ان در قبال امریکا‬ ‫می پردازیم تا با نگاهی عین ُرســته به مفاهیم ذهن ُرسته‬ ‫حاکم بر ادبیات میان ایران و امریکا بپردازیم‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪32‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫مطلوبیت سیاست خارجی برای روحانی‬ ‫مفهوم سیاســت خارجی در بســتر تحــوالت روابط‬ ‫بین الملل طی سال های گذشــته‪ ،‬تغییراتی داشته است‪.‬‬ ‫اگرچه همچنان برخی از وجوه و تعاریف گذشته خود را حفظ‬ ‫کرده اما از منظر اکادمیک و حتی در بررسی های محیطی‪،‬‬ ‫کارایی و مطلوبیت ان دســت خوش تغییراتی شده است‪.‬‬ ‫یکی از این موارد‪ ،‬سیاست خارجی خوب را سیاستی می داند‬ ‫که اورده اقتصادی داشته باشــد؛ به این معنا که محصول‬ ‫سیاست خارجی خوب‪ ،‬بایستی نمودی اقتصادی بیابد و این‬ ‫وجه کارکرد‪ ،‬از سایر وجوه پررنگ تر بنماید و حتی بسیاری‬ ‫از اقتصاددانان بر این باورند که تجارت خارجی‪ ،‬مهم ترین‬ ‫عامل توسعه اقتصادی است‪.‬‬ ‫بــر همیــن اســاس از انگیزه هــای روحانــی برای‬ ‫برجسته سازی وجه خارجی دولت یا همان کنش در سطح‬ ‫بین الملل به واســطه ِاعمال سیاســت خارجی به دو دلیل‬ ‫عمده می توان اشاره کرد‪ :‬نخست‪ ،‬زدودن چهره امنیتی از‬ ‫ایران با حل پرونده هسته ای و دوم‪ ،‬ایجاد رونق اقتصادی‬ ‫با جلب ســرمایه خارجی‪ .‬از همین ســو‪ ،‬ظریف و زنگنه به‬ ‫چهره های کلیدی کابینه روحانی تبدیل شدند و گفت وگوی‬ ‫میان ایران و امریکا راه حلی برای اشــتی با دنیا تعبیر شد‪.‬‬ ‫برای باز شدن این موضوع‪ ،‬نیاز است به واکاوی و شناخت‬ ‫بافت موقعیتی و زمانی چند سال اخیر و ویژگی های رابطه‬ ‫با امریکا اشاره شود‪.‬‬ ‫نظم جهانی و سودمندی امریکا‬ ‫یکی از واقعیت هــای روابــط بین الملــل در دوران‬ ‫کنونــی‪ ،‬در حال گــذار بــودن ان از نظم گذشــته (نظام‬ ‫دو قطبی) به نظم جدید (احتماال تک‪ -‬چند قطبی) است‪ .‬از‬ ‫ویژگی های «دوران گذار» می توان به ‪.1‬عدم پایداری و‬ ‫دوام دوستی ها و همکاری های میان دولت ها و ‪.2‬فرصت‬ ‫امتیازگیــری از قدرت های بزرگ‪ ،‬اشــاره کــرد‪ .‬بر همین‬ ‫اساس اوال اتحاد شکل نمی گیرد و هرانچه هست بایستی‬ ‫در قالب ائتــاف میــان دولت ها پدیــد اید و دیگــر انکه‬ ‫کشــورها می توانند در کنار ائتالف ســازی با نزدیک شدن‬ ‫به قدرت های بزرگ‪ ،‬برای خود کسب امتیاز نمایند‪ .‬به نظر‬ ‫می رسد دولت روحانی نیز در ابتدا قصد چنین کاری را داشته‬ ‫است‪ .‬یعنی اوال در کنار رابطه حســنه با قدرت های شرقی‬ ‫(چین و روسیه) به قدرت های غربی نیز نزدیک شود‪ .‬این‬ ‫امر خود به تنهایی دو دستاورد دارد‪.1 :‬کسب امتیاز و بهره‬ ‫بردن از مزیت هــای اقتصادی و تکنولوژیــک و ‪.2‬ایجاد‬ ‫توازن میان قدرت های شرقی و غربی که نتیجه ان به طور‬ ‫هم زمان دو هدف حذف ســلطه خارجی و ارتقای ســطح‬ ‫قدرت داخلی و منطقه ای را موجب می شود‪.‬‬ ‫ایجاد توازن یا بازیگری در قالب سیاســت همکاری‬ ‫موجب مهار زیاده خواهی های دوطرف می گردد‪ .‬در این‬ ‫معنا‪ ،‬دولــت یازدهم در پــی ان بود تا با نزدیکــی به غرب‬ ‫بتواند شــرق را در موضعــی فعال تر برای حصــول منافع‬ ‫ایران قرار دهد؛ رســیدن بــه منافع بیشــتر و حمایت های‬ ‫سیاســی از طریق نشــان دادن دشــمنی کــه می تواند با‬ ‫ایران رابطه دشــمنی گذشــته را نداشته باشــد و محیطی‬ ‫تعاملی را پدید اورد‪ .‬پــس امریکا به عنوان بــزرگ بازیگر‬ ‫قدرت های بزرگ غربی می توانســت گزینه مناسبی برای‬ ‫جلب حمایت دیگر قدرت های غربی باشد‪ .‬بر همین اساس‬ ‫یکی از اولویت های سیاست خارجی دولت یازدهم‪ ،‬مذاکره‬ ‫مستقیم با این کشور بود‪ .‬اما فاکتور اصلی که به واسطه دو‬ ‫موضوع فوق نادیده گرفته شد‪« ،‬جنس روابط» میان ایران‬ ‫و امریکاست‪ .‬روابط میان این دو کشــور‪ ،‬صرفا قطع و در‬ ‫فضای نبود روابط دیپلماتیک نیست؛ بلکه تعریف «دشمن‬ ‫اصلی» هر یک از طرفین در ادبیات سیاسی از طرف مقابل‬ ‫است‪ .‬اما چرا این اصل نادیده انگاشته شد؟ دو دلیل عمده‬ ‫را می توان برشمرد‪ .1:‬ریاســت جمهوری اوباما‪ .‬واقعیت‬ ‫امر نشــان داد که دوران ریاســت جمهوری اوباما فرصت‬ ‫مناسبی را برای گفت وگو‪ ،‬پدید اورده است‪ .‬انچه از سیاست‬ ‫خارجی اوباما هویدا شــده بود‪ ،‬تعامل‪ ،‬بین الملل گرایی‪،‬‬ ‫چندجانبه گرایی و مورد اهمیت قرار گرفتن ســازمان های‬ ‫بین المللی بود‪ .‬بر پایه همین اصول بود که اوباما توانسته‬ ‫بود پیش از ان برای اعمــال تحریم های ظالمانه‪ ،‬اجماع‬ ‫جهانی را به دست اورد‪ .‬پس اکنون از همان ویژگی ها برای‬ ‫برون رفت از فضای تحمیل شده برای غلبه بر ان می توان‬ ‫بهره جســت‪ .‬اوباما و حزب دموکرات که بر مســند قدرت‬ ‫بودند‪ ،‬تاکید بر گفت وگو و دیپلماســی داشتند‪ ،‬هرچند که‬ ‫ادبیات قلدرمابانه خود را هرگز کنار نگذاشتند و هر از گاهی‬ ‫زبان به تهدید نظامی نیز می گشــودند امــا وجه غالب ان‬ ‫دوران‪ ،‬خبر از توانایی تعامل و گفت وگو می داد‪.‬‬ ‫‪ .2‬بسته شدن پرونده هســته ای‪ .‬در این مورد ایران‬ ‫به این نتیجه رسیده بود اگر پرونده هسته ای را حل و فصل‬ ‫نماید می تواند اوال از خود چهره ای صلح طلب که قائل به‬ ‫گفتگو و دیپلماسی است نشان دهد و ثانیا می تواند نشان‬ ‫دهد که همکاری میان ایران و امریــکا موثر و امکان پذیر‬ ‫اســت‪ .‬پس چه در نگاه ســازه انگارانه‪ ،‬کــه دغدغه های‬ ‫مشترک و راه حل انتخاب شــده مشترک که ناشی از نوعی‬ ‫تفاهم برخاســته از هنجارهای بین المللی مشــترک است‬ ‫تســری میان کارکردی‪ ،‬حل پرونده‬ ‫و چه بر اســاس اصل‬ ‫ّ‬ ‫هسته ای‪ ،‬عالوه بر مختومه کردن یکی از گرانیگاه های‬ ‫درگیری میان ایران و امریکا‪ ،‬نتوانست فتح بابی شود برای‬ ‫حل و فصل سایر اختالفات و شروع راهی جدید در مناسبات‬ ‫دو کشور را پدید اورد‪.‬‬ ‫با این وجود در زمان اوباما هم نشــد از فضای مثبت‬ ‫ایجاد شــده برای ایجاد ذهنیتی جدید بهره گرفت‪ .‬به رغم‬ ‫مختومه شــدن پرونده هســته ای ایران‪ ،‬قالب همکاری و‬ ‫تنش زدایی بین دو کشــور شــکل نگرفت و روح اعتماد به‬ ‫روابط دوجانبه بازنگشت‪.‬‬ ‫امریکای اکنون و ترامپ‬ ‫انتخاب ترامپ در منصب ریاست جمهوری امریکا‪،‬‬ ‫به مثابه شــوکی بزرگ‪ ،‬نه تنها برای ایــران بلکه برای دنیا‬ ‫ش ترامپ در قبال برجام درســت در‬ ‫رقم خورده اســت‪ .‬کن ‬ ‫مســیر عکس گذشــته اســت و رویه او‪ ،‬بر خالف اوباما و‬ ‫ت ترامپ موجب‬ ‫ان چــه از او گفته شــد‪ ،‬می نماید‪ .‬ادبیــا ‬ ‫اثرگذاری مستقیم بر جریان های داخلی ایران نیز می شود‪.‬‬ ‫جریان هایی که خود در واکنش بــه کنش های او‪ ،‬دوگونه‬ ‫رفتار را ترســیم می کنند که تداوم ان می تواند اشکارترین‬ ‫تاثیرش را بر انتخابات ریاست جمهوری سال اینده بگذارد‪.‬‬ ‫دولت روحانی تا کنون کوشیده به عنوان بازیگری خردمند‬ ‫در ســپهر بین الملــل به ایفــای نقــش بپــردازد و در برابر‬ ‫ی ترامپ‪ ،‬رفتاری عاقالنه بروز دهد‪ .‬اما اینکه ایا‬ ‫دیوانگی ها ‬ ‫این رویه می تواند مثمرثمر باشد و عالوه بر تحکیم موقعیت‬ ‫منطقه ای و بین المللی ایران‪ ،‬از برجــام نیز حمایت کند و‬ ‫موجبتحکیموضعیتداخلیدولتهمشود‪،‬بسیارسخت‬ ‫به نظر می رسد و شاید با سخت تر شدن تداوم عقل گرایی‬ ‫و صلح طلبی در مقابل دیوانگــی و جنگ طلبی‪ ،‬همراهی‬ ‫افکار عمومی در درون کشور را در پی نداشته باشد‪ .‬به رغم‬ ‫انکه روند سیاست های تند ترامپ به نظر نمی رسد چندان‬ ‫پایدار و برقرار بماند اما می تواند در کوتاه مدت اینده سیاسی‬ ‫کنش گران داخلی ایران را تحت الشعاع خود قرار دهد‪.‬‬ ‫‪1395/11/13‬‬ ‫به دولت واقع بین احتیاج داریم‬ ‫گفت وگوی مثلث با ابوالفضل ظهره وند‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫وضعیت روســیه را قبل و بعــد از ورود به تحوالت روســیه‬ ‫ببینیم‪ .‬اصال کال معادالت تغییر کرده اســت‪ ،‬روسیه ای‬ ‫که تا دیــروز پایه اصلی توزیــع موقعیت ناتــو در اروپا بود‬ ‫امروز دستخوش تغییر شده و اتفاقاتی دارد شکل می گیرد‬ ‫بنابراین من می گویم قدرت مفهوم بسیار بسیار قابل لمس‬ ‫و قابل فهمی در تعامل با قدرت های بیرونی است‪ .‬ادبیات‬ ‫دولت یازدهم به هیچ عنوان کارکرد ندارد و نخواهد داشت‬ ‫چون با نوعی توهم همراه اســت‪ .‬اگــر بخواهیم در این‬ ‫شــرایط که ترامپ و تیمش ایران را به عنــوان یک تهدید‬ ‫معتبر می شناســند و دارند روی ان سرمایه گذاری می کنند‬ ‫باید دولتی در ایران ســرکار بیاید که واقع بین باشد‪ ،‬طرف‬ ‫مقابل را خوب بشناســد و ظرفیت های ملی را شناسایی و‬ ‫ساماندهی کند و بر این پایه به ســوی پیگیری منافع ملی‬ ‫برود چون بازدارندگی یک اصل اساسی است‪.‬‬ ‫اقای روحانی تاکنون از خود این چهره را نشان‬ ‫داده که باید تعامل کرد و رفت با کدخدا صحبت‬ ‫کرد‪ ،‬در واقع یک چهره نــرم را از خود در حوزه‬ ‫سیاســت خارجی به نمایش گذاشــته اســت‪،‬‬ ‫ایــا می توانــد تغییر اســتراتژی بدهــد و دنبال‬ ‫بازدارندگی برود؟‬ ‫خیر‪ ،‬اقای روحانــی انچه را تا االن نشــان داده‬ ‫متکی و برخاسته از نوع تفکر و رویکرد او است‪ ،‬یعنی یک‬ ‫بازی نبــوده‪ ،‬ظرفیت فکــری‪ ،‬روحی و نــوع جهان بینی و‬ ‫برداشــتش از موقعیت های بین المللی همین است‪ .‬این‬ ‫تیم و این دولت یک دولت متوهم در حوزه داخلی و بیرونی‬ ‫است‪ .‬دولت یازدهم نتوانسته واقعیت های صحنه را ببیند‬ ‫و خود را در موضع مدیریت این واقعیت ها قرار دهد‪ .‬حاال‬ ‫امریکایی ها هیچ‪ ،‬همین ادبیاتــی را که اخیرا وزیر خارجه‬ ‫فرانسه به کار برد مشاهده کنیم‪ ،‬مسیری که تا االن دولت‬ ‫یازدهم پیش رفته‪ ،‬در واقع واگذاری ظرفیت ها بوده است‪.‬‬ ‫این رویکردی نیســت که غرب را متقاعــد و مهار کند‪ .‬هر‬ ‫قدمی که به پس گذاشته شود طرف مقابل دو گام به پیش‬ ‫می اید‪ .‬خانم موگرینی هم که با دولت یازدهم نوعی نرمش‬ ‫را نشــان می دهد در موضوع برنامه موشکی ایران همسو‬ ‫با اقای ترامپ موضع گیری کرد‪ .‬ایــران در هر حال برای‬ ‫بلوک غرب یک تهدید پارادیمی است‪ .‬حاال نوع توصیه ای‬ ‫که برای مهار این تهدید مطرح می شود امریکایی ها روی‬ ‫یک پایه و اروپایی ها روی یک پایه دیگر قرار دارند‪ .‬وگرنه‬ ‫تهدید نمایی ایران قطعی است‪ .‬باید برای این مساله نسخه‬ ‫پیچید و راه حل پیدا کرد تا منافع ملی ما تامین شود‪ .‬البته‬ ‫دوباره یاداور می شوم با رویکرد دولت یازدهم در این حوزه‬ ‫جواب نخواهیم گرفت این دولت ناتوان اســت که بتواند‬ ‫یک وضعیتی را برای تحقق منافع ملی حداکثری به وجود‬ ‫بیاورد‪ .‬همیشه از ظرفیت ها کاهش می دهد و رفع مشکل‬ ‫را در داخل جست وجو می کند‪.‬‬ ‫اقای روحانی در انتخابات ریاســت جمهوری ســال‬ ‫‪ 96‬می تواند بگوید «ای مردم ایران و ای مردم جهان یک‬ ‫رئیس جمهور غیرنرمال و دیوانه ای در امریکاســت و من‬ ‫می خواهم در مقابــل او با یک رویکــرد منطقی و عاقالنه‬ ‫پیش بروم»؛ به نظر شما این حرف را مردم از اقای روحانی‬ ‫می پذیرند؟ اگر ما وضعیت را برای مــردم خودمان خوب‬ ‫تبیین کنیم و بگوییم که امروز روابط و مناسبات بین المللی‬ ‫را مردم شکل نمی دهند‪ ،‬کانون های قدرت شکل می دهند‬ ‫و کانون های قدرت هم خودشــان را دارند امروز با همین‬ ‫فرد پوپولیســت افراطی در امریکا تنظیم می کنند‪ .‬ســفر‬ ‫نخســت وزیر انگلیس به امریکا و نوع ادبیاتــی که به کار‬ ‫گرفت چه طور بود؟ بقیه سران کشــورهای اروپایی هم با‬ ‫وجود غرزدن های علنی اما در صف ســفر به واشــنگتن و‬ ‫دیدار با ترامپ هســتند واال مردم در غرب مسلوب االراده‬ ‫هســتند‪ .‬اوالند به عنوان یک جریان چپ با مردمی که به‬ ‫او رای دادند چطور رفتار کرد؟ بقیه هم همین طور هستند‬ ‫بنابراین اقای روحانی اگر قرار باشد به عنوان رجل سیاسی‬ ‫عمل کند بایــد این را در برنامه های خود نشــان دهد که با‬ ‫قدرت ها ارتباط پیدا می کند‪ .‬انشا نویسی و انشا خواندن در‬ ‫میان افکار عمومی فایده ندارد چون جواب نمی دهد‪ .‬دنیا‬ ‫دنیای پوزیتویستم است ‪ .‬حاال می گویند ترامپ نامتعادل‬ ‫است‪ ،‬اوباما که متعادل و هماهنگ با دولت یازدهم بود‪.‬‬ ‫همین ممنوعیت ورود تبعه ‪ 7‬کشور به امریکا را خود اوباما‬ ‫پیشــنهاد داده بود‪ .‬تمدید ای ســا در دوره اوباما رخ داد‪.‬‬ ‫ی ترامپ را‬ ‫متاسفانه ما غرب را نشناختیم و االن هم اگر اقا ‬ ‫می بینیم نباید او را به عنوان یک پدیده فردی دید‪ .‬اساسا‬ ‫غرب امروز با مشکل عدم قطعیت مواجه است و در رفع و‬ ‫رجوع این وضعیت ناگزیر هستند که شخصیتی مث ‬ ‫ل ترامپ‬ ‫بیاید تا شاید بتواند مسائل را به نوعی رفع ورجوع کند‪.‬‬ ‫به نظر شــما در ایران هم کســی غیــر از اقای‬ ‫روحانــی بــرای ریاســت جمهوری دوره اینــده‬ ‫انتخاب خواهد شد؟‬ ‫اگر قرار باشد ایران از وضعیت رکود در بیاید و مردم‬ ‫از یک رفاه و ارامش مالی بیشتری برخوردار شوند‪ ،‬دولت‬ ‫یازدهم ناتوان از بروز ظرفیت های بایســته برای این کار‬ ‫اســت و این وضعیت ایران را در منطقه و جهان سخت تر‬ ‫می کند‪ .‬در واقع این دولــت با منافع ملــی‪ ،‬امنیت ملی و‬ ‫فرایندهایی که اینها در ان تولید می شوند کامال نااشناست‪.‬‬ ‫ما دیگــر نمی توانیم یک دوگانگی را در حاکمیت داشــته‬ ‫باشیم‪ .‬بخشــی یک طور عمل کند و بخشــی طور دیگر‪.‬‬ ‫دولت ما بایــد در تراز مطالبات رهبــری و در قالب ظرفیت‬ ‫ملت بزرگ ایــران عمل کنــد‪ .‬من چنیــن خصیصه ای را‬ ‫در دولت یازدهم نمی بینم‪ .‬چه طور می شــود دولتی ‪3/5‬‬ ‫سال وقتش را ســر یک موضوع واهی به بطالت بگذراند؟‬ ‫بخواهیم و نخواهیم بخشی از اراده ملی خود را با امضای‬ ‫برجام واگذار کردیم‪ .‬واقعا هنوز تعریف مشخصی از برجام‬ ‫نداریم کــه در تاریخ ایران به عنوان یک نقطه ســیاه ثبت‬ ‫شد‪ .‬حاال تکرار این دولت در دوره اینده می خواهد چه کار‬ ‫کند؟ من نمی دانم‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫شما قبل از انتخابات ریاســت جمهوری امریکا‬ ‫پیش بینی کرده بودید که ترامپ برنده رقابت با‬ ‫کلینتون خواهد بود و او اســت که به کاخ سفید‬ ‫مــی رود‪ ،‬حــاال ترامــپ رئیس جمهور اســت و‬ ‫تالش می کنــد بــه وعده هــای انتخاباتی خود‬ ‫جامه عمل بپوشــاند؛ به نظر شــما متاثر از این‬ ‫اتفاق معادالت انتخابات ریاســت جمهوری در‬ ‫ایران نیز تغییر خواهد کرد یا خیر؟‬ ‫خیلی ها ترامــپ را هندوانه در بســته می خوانند‬ ‫اما من تصور می کنم همیــن صدایی کــه از او در می اید‬ ‫مشخص می کند موضوع از چه قرار است و چه برنامه هایی‬ ‫دارد‪ .‬معتقــدم ترامپ یک پدیده شــخصی نیســت بلکه‬ ‫تصمیم کانون های قدرت این بود که ترامپ رئیس جمهور‬ ‫امریکا شود‪ .‬در واقع ترامپ یک الزام ساختاری است برای‬ ‫ن‬ ‫انکه از فروپاشی ایاالت متحده امریکا جلوگیری کند‪ .‬م ‬ ‫ترامپ را خیلی شبیه یلتســین دوره اتحاد جماهیر شوروی‬ ‫می بینم که شاید بتواند از یکسری اتفاقات جلوگیری کند‪.‬‬ ‫یلتســین بعد از گورباچف ســرکار امد و کار اصالحاتی که‬ ‫گورباچف کلید زده بود را تمام کرد‪ .‬اما اینکه رئیس جمهور‬ ‫شــدن ترامپ چه تاثیری بر انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫ایران می گذارد‪ ،‬باید اول اتفاقات در اروپا را ببینیم‪ .‬االن‬ ‫خیلی تحوالتی که در اروپا شــکل می گیرد مثل انتخابات‬ ‫در فرانســه و هلند و المان همه به نوعی متاثر از پیدایش‬ ‫اقای ترامپ هســتند‪ ،‬به تبع این پدیده تاثیرات خودش را‬ ‫بر انتخابات ایران خواهد گذاشــت‪ .‬مــا االن هم در حوزه‬ ‫برجام این تغییــرات را مشــاهده می کنیم‪ .‬قطعا مســاله‬ ‫معتبرســازی تهدید ایران حتما در دستور کار ترامپ است‬ ‫و در همین ابتدای کار او نشــانه هایش را داریم مشــاهده‬ ‫می کنیم؛ تصمیمی کــه او درباره دادن ویــزا به ایرانی ها‬ ‫گرفت و مانوری که در حوزه خلیج فارس با فرانسه و انگلیس‬ ‫می دهد و افتتاح دفتر ناتو در کویــت‪ ،‬اینها همه اتفاقاتی‬ ‫است که در دستورکار قرار دارد‪ .‬در موضوع انتخابات ایران‬ ‫نیز معتقدم تاکنون ترامپ اثر خود را گذاشته است‪ ،‬چون‬ ‫سناریوهایی که بخشی از انها برجام بود و شکل گرفت در‬ ‫واقع ســرمایه گذاری دولت یازدهم روی دموکرات ها بود‪.‬‬ ‫االن این ســرمایه گذاری از دست رفته اســت‪ .‬به عبارت‬ ‫دیگر ‪ 3/5‬سال برنامه این دولت از دست رفته است و ظرف‬ ‫چند ماه اینده یکسری اقدامات برای رفع رکود و بیکاری به‬ ‫نظر من افاقــه نمی کند و نمی تواند شــرایط ایران را برای‬ ‫طیف خودخوانده میانــه رو در دوازدهمین دوره انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری مساعد کند‪.‬‬ ‫به نظر شما ما به ازای ترامپ در ایران باید کسی‬ ‫باشد که ادبیات تقابلی را در پیش گیرد یا تکرار‬ ‫روحانی باید باشد؟ یعنی مردم ایران چه نگاهی‬ ‫به این قضیه دارند؟‬ ‫از ترامــپ به عنــوان نومحافظه کار پوپولیســت‬ ‫یاد می کننــد‪ .‬یعنــی شــعارهای پوپولیســتی امــا منش‬ ‫محافظه کارانه‪ .‬معتقدم برخورد با یــک پدیده بیرونی که‬ ‫می تواند تهدید باشــد یا تعریف یکسری فرصت ها بر پایه‬ ‫دولت یازدهم هیــچ خروجی نخواهد داشــت‪ .‬غرب و در‬ ‫راســش امریکا بر پایه واقع گرایی قدرت محور هســتند‪.‬‬ ‫تنها قدرت متوازن در این فضا می توانــد جواب دهد‪ .‬در‬ ‫واقع بازدارندگی یک مفهوم پایدار در این معادله است‪ .‬یا‬ ‫باید به سمت بازدارندگی و وضعیت هژمون رفت یا تسلیم‬ ‫شد‪ .‬اصال مفاهیمی همچون اعتمادسازی و تعامل جواب‬ ‫نمی دهد‪ .‬اینهــا ادبیاتی رمانتیک و بدون کاربرد اســت‪.‬‬ ‫‪5‬‬ ‫ابوالفضل ظهره وند معتقد است‪« :‬در این شرایط‬ ‫که ترامپ و تیمش ایران را به عنوان یک تهدید معتبر‬ ‫می شناسند و دارند روی ان سرمایه گذاری می کنند باید‬ ‫دولتی در ایران ســرکار بیاید که واقع بین باشد‪ ،‬طرف‬ ‫مقابل را خوب بشناسد و ظرفیت های ملی را شناسایی و‬ ‫ساماندهی کند و بر این پایه به سوی پیگیری منافع ملی‬ ‫برود که این کار از اقای روحانی بر نمی اید‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪33‬‬ ‫درباره یک انقالب‬ ‫تاری ‬ ‫خسیاسی‬ ‫ساختار طبقاتی و قشــربندی اجتماعی ایران هموار ه یاری مجموعه ای از روابط اقتدارگرایانه‬ ‫سیاسی و نظامی و با به کارگیری ابزارهای نظامی و کارامد‪ ،‬روابط اقشار و طبقات را شکل داده و سبب‬ ‫بروز تعارضاتی در روابط بین طبقات و اقشار جامعه با دستگاه حکومتی می شد‪ .‬همین تعارض موجود‬ ‫بین ساختار اجتماعی با ساختار سیاسی حاکم را می توان از عوامل تعیین کننده سقوط نظام پادشاهی‬ ‫و رژیم محمد رضا شــاه دانست‪ .‬پرواضح است که انقالب اســامی‪ ،‬حاصل فعال شدن گروه های‬ ‫شهری‪ ،‬طبقه متوسط و حداکثر حاشیه نشینان شهری بود‪.‬‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫اشتباه استراتژیک شاه در برخورد با اقشار چه بود؟ ‬ ‫شاه رابطه بین جامعه با دولت را به هم زد‬ ‫داود رضایی چراتی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫تاریخ‬ ‫‪34‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫‪1‬‬ ‫رابطــه میان جامعه و دولت به ریشــه های اجتماعی‬ ‫توزیع قدرت سیاســی و نقش طبقات اجتماعی در ساخت‬ ‫قدرت سیاسی بســتگی دارد‪ .‬رابطه دولت – ملت رابطه ای‬ ‫مســتقیم و تابعی از‪ ...‬در وضعیت سیاســی جامعه ارام و‬ ‫با ثبات رابطه دولت – ملت مسالمت امیز است اما در وضعیت‬ ‫سیاســی جامعه ناارام محصول کشمکش و درگیری میان‬ ‫طبقات اجتماعی و ساخت قدرت سیاسی است که می تواند‬ ‫به درگیری‪ ،‬تغییرات سیاســی‪ ،‬جنبش هــای اجتماعی یا‬ ‫انقالب منجر شود‪.‬‬ ‫اساسا مهمترین شاخصه هر انقالب‪ ،‬میزان حضور‬ ‫طبقات اجتماعی و نیز گســتردگی میزان حضور انهاست‪.‬‬ ‫هرچه تنــوع اجتماعــی گروه های حاضــر در یک انقالب‬ ‫بیشتر باشد‪ ،‬گستره تحوالت اجتماعی و به تبع ان تحوالت‬ ‫سیاسی ان بیشــتر خواهد بود‪ .‬از ســوی دیگر‪ ،‬چیزی که‬ ‫موجب تمایز یک انقالب از دیگر تحوالت اجتماعی نظیر‬ ‫جنبش هایاجتماعیمی شود‪،‬همینمیزاندخالتطبقات‬ ‫یا اقشــار اجتماعی اســت‪ .‬یکی از مهم تریــن زمینه های‬ ‫شــناخت انقالب اســامی ایران‪ ،‬درک گروه ها و اقشاری‬ ‫است که در سال ‪ 1357‬به جریان انقالب پیوستند و زمینه‬ ‫ایجاد ان را فراهم اوردند‪ .‬از گروه های اجتماعی فعال که‬ ‫نقش بارز در پیروزی انقالب اسالمی داشت‪ ،‬طبقه متوسط‬ ‫است‪ .‬گستره انقالب اسالمی بیشتر در مراکز مهمِ شهری‬ ‫بود که بیش از همه در سیاســت های نوسازانه پهلوی دوم‬ ‫مورد اقبال قرار گرفته بودند‪ .‬بنابراین شناخت طبقه متوسط‬ ‫شهری که دارای خاستگاه های فکری و اجتماعی شهری‬ ‫جدید بــود را می توان بــه دو بخش قدیم و جدید تقســیم‬ ‫کرد ‪ .‬با اتحادی شــگفت انگیز ِ‬ ‫میان این دو گروه‪ ،‬اقشــار‬ ‫مختلف مــردم وارد انقالب شــده و ان را به عنوان راه حل‬ ‫مشکالت سیاسی و اجتماعی پی گرفتند‪ .‬محمدرضا شاه‬ ‫در ‪ 37‬سال سلطنت خود‪ ،‬سیاســت های مختلفی را علیه‬ ‫طبقات و گروه های موجود در جامعــه اتخاذ کرد که منجر‬ ‫به نارضایتی انان و وقوع انقالب اسالمی ایران شد‪ .‬دوران‬ ‫سلطنت محمدرضا شــاه را می توان به چهار مقطع زمانی‬ ‫تقسیم کرد‪ :‬الف‪( 1320-1332 :‬فضای کم قدرتی شاه)؛‬ ‫ب‪( 1332-1342 :‬سرکوب نیروها و طبقات)؛ ج‪-1356 :‬‬ ‫‪( 1342‬انقالب سفید و ضرورت توجه به نیروها و طبقات)‬ ‫و د‪(1357-1356 :‬فضای باز سیاسی‪-‬سقوط رژیم شاه)‪.‬‬ ‫کودتای ‪ 28‬مرداد ‪ 1332‬و استقالل خواهی مردمی‪،‬‬ ‫زمینه اســتحکام پایه های قدرت شــاه را فراهم کرد‪ .‬شاه‬ ‫با جلب حمایت امریــکا و انگلیس ساختار شــکننده رابطه‬ ‫دولت – ملت (طبقات اجتماعی – ســاخت سیاسی حاکم)‬ ‫را به کلی بر هــم زد‪ .‬مهمترین عامل‪ ،‬احســاس بی نیازی‬ ‫شاه پایگاه طبقاتی نداشت‬ ‫گفت وگو با دکتر خسرو بهمنی قاجار‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫«مانیفست کمونیست» ‪ 1848‬تعریفی ســاده از کارگران‬ ‫ســاده یا پرولتاریا ارائه می کند‪ .‬مقصــود از پرولتاریا طبقه‬ ‫کارگران‪ ،‬مزدور جدیدی است که مالک هیچ وسیله تولیدی‬ ‫نیست و نیروی کار خود را برای تامین زندگی می فروشد‪.‬‬ ‫ در میان این دو دســته‪ ،‬طبقه متوســط قرار می گیرد‬ ‫که به لحاظ اقتصادی می تواند درامدهایی داشته باشد که‬ ‫عالوه بر مخارج معیشتی صرف ارتقای فرهنگی و فکری او‬ ‫شود‪ .‬طبقه متوسط‪ ،‬به لحاظ معیشتی شامل افراد معتدلی‬ ‫می شــود که در کارهای فرهنگی مشغول هســتند‪ ،‬مانند‬ ‫معلمان‪ ،‬دانشــگاهیان یا کارمندان اداری یا ممکن است‬ ‫در مشــاغل ازاد فعال باشــند‪ .‬هنرمندان و اهالی فرهنگ‬ ‫هم عمدتا در زمره این طبقه قرار می گیرند‪ .‬طبقه متوســط‬ ‫جدید در ایران همزمان با شــروع غرب گرایــی رژیم و اغاز‬ ‫مدرنیته‪ ،‬توسعه ارتش‪ ،‬شکل گیری نظام اداری‪ ،‬استخدام‬ ‫کارمندان‪ ،‬شکل گیری و گســترش دانشگاه ها‪ ،‬گسترش‬ ‫شهرنشینی‪ ،‬نوســازی صنعتی و‪ ...‬شــکل گرفت‪ .‬طبقه‬ ‫متوســط یا همان خرده بورژوا ها هر چند خود را با سیاســت‬ ‫نوسازی شاه همراه کرده و مشارکت سیاسی بیشتر را مطالبه‬ ‫کردن د اما سعی داشــتند با رهبری روحانیون و دنباله روی از‬ ‫بازار به ایفای نقش موثر در سیاســت و اقتصاد بپردازدند‪.‬‬ ‫محمد رضا شاه به اجبار و زور جامعه را از بستر سنتی به سوی‬ ‫مدرنیته ســوق داد که پیامد این نوسازی شاه در حوزه های‬ ‫اقتصادی و اجتماعی نارضایتی عمومی در این قشر را نیز‬ ‫افزایش داد‪ .‬کنترل بر طبقه متوســط و اجرای اصالحات‬ ‫با هــدف بهبود معیشــت پاییــن جامعه باعث فقر بیشــتر‬ ‫روستا ییان شد‪.‬‬ ‫ابراهامیان در کتاب «ایران بین دو انقالب»‪ ،‬علت‬ ‫وقوع انقالب اســامی ایران را پیامدهای نوسازی شاه در‬ ‫حوزه اقتصادی‪-‬اجتماعی می داند‪ .‬از این منظر‪ ،‬گسترش‬ ‫طبقه متوسط جدید و طبقه کارگر صنعتی در نتیجه نوسازی‬ ‫و عدم نوسازی سیاسی‪ ،‬موجب فرسودگی حلقه پیونددهنده‬ ‫حکومــت و ســاختار اجتماعــی‪ ،‬مسدود شــدن راه های‬ ‫ارتباطی میان نظام سیاســی و مردم و افزایش شکاف بین‬ ‫گروه های حاکم و نیروهــای اجتماعی مــدرن گردید‪ .‬به‬ ‫این ترتیب‪ ،‬در سال ‪ ،1356‬شکاف میان نظام اقتصادی‪-‬‬ ‫اجتماعی توسعه یافته و نظام سیاسی توسعه نیافته ان چنان‬ ‫عریض بود که تنها یک بحران اقتصادی می توانست کل‬ ‫رژیم را متالشی ســازد‪ .‬شاه از رویارویی مســتقیم با بازار و‬ ‫خرده بورژوا ها پرهیز می کرد اما با کنترل سیاسی شدید طبقه‬ ‫متوسط سعی داشت بازار را تحت کنترل خود داشته باشد‪.‬‬ ‫بدیهی است که نوسازی در زمینه های اقتصادی‪ ،‬صنعتی‬ ‫و حتی اجتماعی مدنظر شاه باعث تعارضی در کارکرد طبقه‬ ‫اجتماعی شــد‪ .‬تعارض از این منظر که اقتدار گرایی شاه‪،‬‬ ‫انعطاف پذیری در برابر این نیروه ها را بر نمی تابید و شکاف‬ ‫سیاسی میان دولت – ملت را بیشتر کرد‪.‬‬ ‫در ادامــه بــه چند نکتــه اساســی (عالوه بــر موارد‬ ‫پیش گفته) که زمینه های فروریختن رابطه دولت – ملت در‬ ‫عصر پهلوی را رقم زد اشاره می شود‪:‬‬ ‫اول‪ :‬تقویت ارتش برای تثبیت قدرت مطلقه و ظهور‬ ‫دیوانســاالری با ســرکوب نهادهای مردم محــور و از کار‬ ‫انداختن پارلمان و قوه مجریه و ایجاد اســتبداد حکومتی‬ ‫خودساخته‪.‬‬ ‫دوم‪ :‬اجرای برنامه اصالحات ارضی توسط امینی به‬ ‫بهانه انجام یک سری برنامه های اصالحی با حمایت امریکا‬ ‫با هدف کاهش قدرت مالکان بــزرگ و حمایت از طبقات‬ ‫پایین جامعه و ســپس تصویب الیحه انجمن های ایالتی‬ ‫و والیتی در سال ‪ 1341‬و اعالم مخالفت امام خمینی(ره)‬ ‫و روحانیون و گسترش مخالفت ها و نارضایتی ها در اقشار‬ ‫مختلف جامعه رابطه دولت‪ -‬ملت را تیره تر کرد‪.‬‬ ‫سوم‪ :‬سیاســت تضعیف بورژوازی ملی که با رهبری‬ ‫مصدق شروع ش د و همچنین سیاست محو خرده بورژوازی‬ ‫سنتی از سوی حکومت فاصله دولت – ملت را افزایش داد‪.‬‬ ‫چهارم‪ :‬سانســور شــدید مطبوعات توســط دولت‬ ‫شریف امامی باعث تسریع و گسترش حرکت های مخالف‬ ‫یو‬ ‫با رژیم شاه شد‪ .‬انحصار سیاسی‪ ،‬کنترل مشارکت سیاس ‬ ‫شاه مداری از زمینه های بروز فاصله میان دولت – ملت بود‪.‬‬ ‫همراهــی طبقــه پایین با طبقه متوســط ســنتی که‬ ‫روحانیون و بازاریان را نیز شامل می شود‪ ،‬ائتالف وسیعی‬ ‫در این دو طبقه ایجــاد کرد که در شــکل گیری اجتماعی‬ ‫انقالب اســامی بســیار موثر بود‪ .‬طبقات و اقشــاری که‬ ‫از لحــاظ ایدئولــوژی دارای تفاوت های بســیار زیادی با‬ ‫یکدیگرند ولی از دید قشربندی اجتماعی دارای پیوندهای‬ ‫بسیار نزدیک اند‪.‬‬ ‫در طبقه متوســط جدید افرادی م ّلی گــرا‪ ،‬مذهبی و‬ ‫مارکسیســت هم حضور دارند که از لحاظ سیاســی دارای‬ ‫تفاوت های بسیاری بودند‪ ،‬ولی بر سر یک مساله بنیادین‬ ‫با یکدیگــر توافق داشــتند و ان اینکه «شــاه باید برود‪».‬‬ ‫مهم ترین خصلت انقالبی در گروه های نامتجانس انقالب‬ ‫اسالمی ان بود که همگی انها در عین اینکه سیاست های‬ ‫نوسازی شاه را قبول نداشتند‪ ،‬پس از انکه راه اصالح را بر‬ ‫خود بسته دیدند با گسترش فکر انقالبی و ایجاد گفتمانی‬ ‫فراگیر که در ان «نبودن شــاه بر ســر قدرت» اصلی ترین‬ ‫گزینه بود‪ ،‬توانســتند به ائتالفی فراگیر و نانوشته برسند‪.‬‬ ‫بنابرایــن انقالب اســامی ایران حاصل ایجــاد گفتمانی‬ ‫فراگیر بر مبنای عدم مشــروعیت نظام سلطنت و ائتالف‬ ‫فراگیر طبقه های متوسط جدید و سنتی در ان روزگار بود که‬ ‫نتیجه شکاف میان دولت – ملت بود‪.‬‬ ‫به طور کلی‪ ،‬طبقات اجتماعی عصر پهلوی دوم تحت‬ ‫تاثیر سیاســت های رژیم بوده و اســتقالل چندانی از خود‬ ‫نداشتند‪ .‬در دوره محمدرضا شــاه‪ ،‬سیاست های دولت در‬ ‫قبال طبقه باال‪ ،‬طبقۀ متوســط سنتی‪ ،‬طبقه متوسط جدید‬ ‫و طبقۀ پایین هیــچ گاه به یک پایــگاه اجتماعی مطمئنی‬ ‫برای رژیم تبدیل نشدند‪ .‬بحران طبقات اجتماعی در فرایند‬ ‫طبقه سازی از مشخصات جامعه سیاسی دوران محمدرضا‬ ‫شاه بود ‪ ،‬به طوری که حتی طبقات وابســته به دولت نیز از‬ ‫حداقل قدرت سیاسی برخوردار بودند‪.‬‬ ‫ساختار طبقاتی و قشربندی اجتماعی ایران هموار ه به‬ ‫یاری مجموعه ای از روابط اقتدارگرایانه سیاسی و نظامی و با‬ ‫به کارگیری ابزارهای نظامی و کارامد‪ ،‬روابط اقشار و طبقات‬ ‫را شکل داده و سبب بروز تعارضاتی در روابط بین طبقات و‬ ‫اقشار جامعه با دســتگاه حکومتی می شد‪ .‬همین تعارض‬ ‫موجود بین ســاختار اجتماعی با ســاختار سیاسی حاکم را‬ ‫می توان از عوامل تعیین کننده سقوط نظام پادشاهی و رژیم‬ ‫محمد رضا شاه دانست‪ .‬پرواضح است که انقالب اسالمی‪،‬‬ ‫حاصل فعال شــدن گروه های شــهری‪ ،‬طبقه متوســط و‬ ‫حداکثر حاشیه نشــینان شــهری بود‪ .‬پیشــگامان ان نیز‬ ‫عمدتا طبقه متوسط شهری مثل بازاریان‪ ،‬تحصیلکردگان‪،‬‬ ‫معلمان یا کارکنان اداری مثــل کارکنان صنعت نفت بودند‬ ‫که می توان گفت اساسا ایدئولوژی انقالب بر انها استوار‬ ‫شده بود‪.‬‬ ‫تاریخ‬ ‫محمدرضا شــاه از حمایت جامعه و مردم و تقویت سیاست‬ ‫ســرکوب علیه انها (طبقات متوســط و پایین) بدون توجه‬ ‫به عواقبی که این اقشار برای پدرش رقم زدند و هیچ گاه با‬ ‫سیاست های ترقی خواهی وی همراه نشدند و سیاست های‬ ‫دین ستیز و مدرن گرایی وی از جمله مساله کشف حجاب‬ ‫و جمهوریخواهی رضا خان را به ذیل فرســتادند ‪ ،‬بود‪ .‬این‬ ‫رویکرد شاه معادالت و همگرایی نسبی و نیم بن د میان اقشار‬ ‫ِ‬ ‫طغیان گاه و بی گاه هرکدام از‬ ‫با دولت را برهم زد و ســبب‬ ‫طبقات اجتماعی در عصر پهلوی شــد‪ .‬قبل از پرداختن به‬ ‫نتایج تئوری «احساس بی نیازی محمدرضا شاه از حمایت‬ ‫جامعه و مردم» و برخورد هــای واگرایانه طبقات اجتماعی‬ ‫مختلف فعال در حوزه سیاســت ایران بهتر اســت تعریفی‬ ‫مختصر درباره طبقات اجتماعی ارائه شود‪ .‬افراد از لحاظ‬ ‫حرفه‪ ،‬احراز حیثیــت‪ ،‬نفوذ‪ ،‬قــدرت و موقعیت اجتماعی‬ ‫از یکدیگر متمایز می شــوند و در سازمان ها و فعالیت های‬ ‫گروهی کارکردهای گوناگونی را به ظهور می رسانند‪ .‬بروز‬ ‫این کارکردها موقعیت اجتماعی افــراد را تعیین می کند و‬ ‫بر اســاس تمایز نقش ها و کارکردهای اجتماعی‪ ،‬تفکیک‬ ‫اجتماعی صورت می پذیرد‪ .‬قشربندی اجتماعی نوعی ویژه‬ ‫از تفکیک اجتماعی به شــمار می رود‪ .‬طبقه یکی از انواع‬ ‫قشربندی اجتماعی است‪.‬‬ ‫جامعه شناسان‪،‬طبقاتاجتماعیرابهسهدستهاصلی‬ ‫باال‪ ،‬پایین و متوسط تقسیم می کنن د که فراز و فرود هر کدام‬ ‫از انها (طبقاتی که از حمایت یا عدم حمایت شاه برخوردار‬ ‫بودند) در دوره پهلوی نقش موثری را در سقوط شاه رقم زد‪.‬‬ ‫ طبقات باال‪ ،‬جمعیت بســیار محدود صاحب سرمایه‬ ‫و سرمایه دارهای وابسته به دولت هستند که از توان و بنیه‬ ‫اقتصادی باالیی برخوردارند و دغدغه های انها نیز بیشــتر‬ ‫اقتصادی است‪ .‬شاهان گذشــته ایران از شاهان قاجار و‬ ‫پهلوی با اعطای امتیازات زیاد نفت بــه امریکا و انگلیس‬ ‫ساخت اقتصادی کشــور را دگرگون کردند و با از بین رفتن‬ ‫زمینه های فعالیت سرمایه داخلی‪ ،‬فعالیت بورژوازی افزایش‬ ‫یافت‪ .‬عقب ماندگی کشور رشد مثبت را طی کرد و حکومت‬ ‫پهلوی هم در تغییر پدیده بورژوازی در ایران تالشی نکرد و‬ ‫بورژوازی بزرگ دامنگیر کشور شده و جایگزین طبقه زمیندار‬ ‫شد و منابع غنی کشور را در اختیار گرفت‪ .‬به طوری که ‪45‬‬ ‫خانواده بزرگ ‪ 85‬درصد سرمایه کشور را در اختیار داشتند‪ .‬با‬ ‫رشد نجومی قیمت نفت‪ ،‬رشد اقتصادی حکومت پهلوی نیز‬ ‫سیر صعودی گرفت و همان گونه که گفته شد در این دوره‬ ‫قدرت بورژوازی مدرن و صنعتی شکل گرفت که با حمایت‬ ‫محمد رضا شاه نیز همراه بود‪ .‬سهم خاندان پهلوی از طریق‬ ‫بنیاد پهلوی تامین می شد‪ .‬سرمایه گذاری های کالن توسط‬ ‫بورژوا ها‪ ،‬زمینه ائتالف میان انها و خانواده سلطنتی را بیش‬ ‫از پیش فراهم کرد و بدین ترتیب منابع و ثروت میان بورژوا ها‬ ‫توزیع و رفته رفته رسوخ انها در تاروپود سلطنت برای کسب‬ ‫درامد بیشتر‪ ،‬فاصله اقتصادی دولت – ملت را افزایش داد‪.‬‬ ‫طبقــات پایین ‪ ،‬کشــاورزان‪ ،‬روســتائیان و کارگران‬ ‫(پرولتاریــا) فاقــد ســرمایه های کالن هســتند و معموال‬ ‫درامدی در حد معاش و گاهی زیر خط فقر دارند‪ .‬این دسته‬ ‫افرادی هستند که عمدتا به فعالیت های یدی مثل کارهای‬ ‫کشاورزی یا خدماتی مشغول هستند‪ .‬سیاست پیش گفته‬ ‫شاه در فراهم کردن زمینه های فعالیت گسترده بورژوا ها و‬ ‫سپس به اجرا گذاردن قانون اصالحات ارضی موجب شد‬ ‫تا کشاورزان و روستا ییان زمین های خود را از دست داده و‬ ‫ناگزیر به مهاجرت به حاشیه شهرها شوند‪ .‬مارکس در کتاب‬ ‫سه ضلع روحانی‪ ،‬بازاری و دانشجو‬ ‫صورت بندی اقشار در پیروزی انقالب‬ ‫امام نگاه طبقاتی نداشت‬ ‫جامعه؛ یک جبهه واحد علیه حکومت‬ ‫‪35‬‬ ‫تاریخ سیاسی‬ ‫گفت وگو با دکتر خسرو بهمنی قاجار‬ ‫تاریخ‬ ‫‪36‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫شاه پایگاه طبقاتی نداشت‬ ‫به عقیده شما نقش اقشار اجتماعی در تحوالت‬ ‫معاصر ایران و انقالب اسالمی را چگونه می توان‬ ‫بررسی کرد؟‬ ‫در ابتدا باید گفــت که واژه طبقــات یک مفهوم‬ ‫مارکسیســتی و واژه ای وارداتی اســت و نمی تــوان ان را‬ ‫منطبق بــا جامعه ایران دانســت و در مــورد ان به کار برد؛‬ ‫بنابراین بهتر اســت از واژه اقشار اســتفاده کنیم‪ .‬مفهوم‬ ‫قشر کشاورز و کارگران صنعتی ســاده را شامل می شد که‬ ‫اغلب در روستاها و شهر های کوچک یا اطراف شهر ها ی‬ ‫بزرگ مانند تهران ســاکن بودند‪ .‬انهایی که در شهر های‬ ‫کوچک زندگی می کردنــد‪ ،‬نقش مســتقیم و اولیه ای در‬ ‫مناسبات سیاسی و انقالب نداشتند؛ انها حتی در دهه ‪40‬‬ ‫با انجام اصالحات ارضی‪ ،‬طرفــدار حکومت پهلوی هم‬ ‫شــده بودند و متنفذین محلی از وجود انها برای حمایت از‬ ‫دولت و سرکوب انقالبیون اســتفاده می کردند ‪ .‬به عنوان‬ ‫مثال شهر خوی را می توان نام برد‪ .‬کارگران ماهر و انهایی‬ ‫که وارد تشکل های کارگری می شدند‪ ،‬نقش پررنگ تری‬ ‫در انقالب اسالمی داشتند‪ .‬به ویژه نقش صنعت نفتی ها‬ ‫خیلی پررنگ و ممتاز بود‪ .‬چیزی که کمر رژیم را شکست‪،‬‬ ‫تحصن و اعتصاب شرکت نفت بود‪.‬‬ ‫خرده ســرمایه دارها و خرده کســبه ها و بازاری های‬ ‫جزء کــه در بــازار تهــران و بازارهای شهرســتان ها فعال‬ ‫بودند‪ ،‬رویکرد ضد پهلوی داشــتند‪ .‬اگــر به گزارش های‬ ‫سفیر فرانســه درباره سیاســت های اقتصادی دکتر داور‪،‬‬ ‫وزیــر مالیه‪ ،‬رضا شــاه دقت کنیــم متوجه می شــویم که‬ ‫حکومت پهلوی از همان ابتدا ســعی داشــت که اقتصاد‬ ‫‪2‬‬ ‫تا کنون تقســیم بندی های مختلفــی از طبقات‬ ‫اجتماعیدرایرانصورتگرفتهاست‪.‬یکتقسیم بندی‬ ‫بر اســاس دیدگاه و میزان درامد و ثروت است و طبقات‬ ‫اجتماعیرابهطبقاتباال‪،‬متوسطوپایینتقسیمبندی‬ ‫می کند و تقســیم بندی جریان های چپ و مارکسیست‬ ‫اســت‪ .‬در تقســیم بندی دیگر طبقات براســاس نوع‬ ‫مشاغل به طبقه سنتی و مدرن دسته بندی می شوند‪ .‬از‬ ‫دوره مشروطه به تدریج اموزش مدرن و نهاد سازی های‬ ‫مختلف در ایران شــکل می گیــرد؛ موسســات مدرن‬ ‫به وجود می ایــد و کم کم بخش های مــدرن جامعه هم‬ ‫شکل می گیرد که به ایفای نقش در جامعه می پردازند‪.‬‬ ‫نهادسازی هایی در این دوران صورت گرفت و مدارس‪،‬‬ ‫دانشــگاه ها‪ ،‬کارخانه ها‪ ،‬دســتگاه قضایی و‪ ...‬سنتی‬ ‫به وجود امدند و کم کم اندیشه غرب وارد جامعه ما شد‪.‬‬ ‫روشــنفکران از طریق تجار و افرادی که به کشور های‬ ‫غربی رفت و امد داشــتند اندیشــه غــرب را وارد ایران‬ ‫کردنــد و رفته رفته نقش اقشــار مختلف در سیاســت‬ ‫ایران پررنگ تر و تعیین کننده تر می شود و این طبقه ها‬ ‫به تناسب در تحوالت ایران نقش افرینی می کنند و هر‬ ‫کدام هم به اشکال مختلف تحت تاثیر عوامل مختلف‬ ‫فراگیرشده‪،‬گسترشپیداکرده یااینکهسرکوبشدند‪.‬‬ ‫به واسطه حضور موثر یا کمرنگ هر کدام از این طبقات‪،‬‬ ‫گفت وگویی با دکتر بهمنی قاجار مدرس دانشگاه انجام‬ ‫شدهکهبهبررسیفرازوفروداینطبقاتونقش افرینی‬ ‫انهابه ویژهدرپیروزیانقالباسالمیمی پردازد‪.‬‬ ‫خرد ایران یا همــان خرده بورژوازی و ســرمایه داران خرد‬ ‫و کسانی که کسبه جزء و پیشــه وران بودند را از بین ببرد‪.‬‬ ‫چون انها در جنبش مشــروطه هم نقش داشــتند و دارای‬ ‫رویکــردی ازادی خواهانــه بودند و ریشــه های متعلق به‬ ‫سنت داشتند؛ درست است که ریشه های سنتی هم داشتند‬ ‫ولی جنبه نوگرایی و جنبه ترقی خواهی هم داشتند‪ .‬ضمن‬ ‫انکه میانه انها با روشنفکران هم میانه مثبتی بود‪ .‬از زمان‬ ‫ن و قبل از سقوط قاجاریه‪ ،‬میانه بازار‬ ‫نخست وزیری رضاخا ‬ ‫و حکومت رضا خان خوب نبود‪ .‬بازاری ها نقش اصلی را در‬ ‫شکســت ماجرای جمهوریخواهی رضاخان داشــتند‪ .‬در‬ ‫حالی که رضا خان تمام تمهیدات را برای ایجاد جمهوری‬ ‫مصنوعی خود ایجــاد کرده بود؛ این بازاریان هســتند که‬ ‫مخالفت جدی می کنند‪.‬‬ ‫این مخالفت ها ادامه داشت تا زمان سقوط قاجاریه‬ ‫که می بینیــم بازاریان همچنــان رویکرد منفی نســبت به‬ ‫رضا خان دارند‪ .‬این تضاد بین رضا شاه و بازاریان همچنان‬ ‫در دوران حکومتش وجود داشت تا اینکه رضا شاه در پی‬ ‫نابودی بازاریان بر می اید‪ .‬حتی وابســته ســفارت فرانسه‬ ‫نقل می کند که ما به دکتر داور‪ ،‬وزیر مالیه شــاه گفتیم که‬ ‫اگر شــما این سیاســت های اقتصادی که الهام گرفته از‬ ‫المان و ایتالیاســت را به اجرا بگذارید‪ ،‬طبقه خرده کاسب‬ ‫نابود خواهنــد شــد! و داور گفته که به جهنــم! یعنی این‬ ‫رویکرد ستیزه جویانه نسبت به بازار همواره وجود داشت‪.‬‬ ‫همین رویکرد در دهه ‪ 1320‬بعد از سقوط رضا شاه نیز بین‬ ‫مذهبیون بود‪.‬‬ ‫البته افرادی مانند ایت الله کاشانی بین بازاریان نفوذ‬ ‫تاریخ سیاسی‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫یک عده روشــنفکران برانداز بودند‬ ‫که اصــوال با رژیم شــاه و نظام ســلطنت‬ ‫دشــمن بودنــد‪ .‬عقایــد چپی داشــتند و‬ ‫درصدد بودند که از رژیم اهریمن ســازی‬ ‫کنند و به هر نوعــی که می توانســتند به‬ ‫ان ضربه بزنند و باعث ســقوط ان شوند‪،‬‬ ‫مانند احمد شاملوها‬ ‫تاریخ‬ ‫داشتند و از طرف دیگر ملی ها هم در میان بازاری ها نفوذ‬ ‫داشتند؛ دکتر شمشیری که از طرفدارن دکتر مصدق بوده‬ ‫یک رکن بازار محسوب می شد‪.‬‬ ‫در واقع این رابطه مثبت هیچ زمانی برقرار نشد؟‬ ‫بله؛ در نهایت این بازار به پایگاه مخالفت با رژیم‬ ‫پهلوی تبدیل می شــود‪ .‬امــا چون محمد رضــا ان قدرت‬ ‫پدرش را نداشــت و چون کمونیســت ها بر اوضاع مسلط‬ ‫بودند و بازاری ها هم عالقه به ســرمایه و مالکیت و ثبات‬ ‫داشتند‪ ،‬مشاهده می کنیم که محمدرضا هم طرفدارانی را‬ ‫در بازار برای خودش دســت و پا می کند‪ .‬ولی کم کم نفوذ‬ ‫محمدرضا شاه هم در میان ان کسبه جزء و خرده کاسب ها‬ ‫و بازاری هــا ضعیف و ضعیف تر می شــود‪ .‬یک مرحله ‪28‬‬ ‫مرداد است که شاه با مصدق مقابله می کند به خاطر همان‬ ‫تجار و کسبه ای که گرایش های ملی و مصدقی داشتند ‪.‬‬ ‫و یک مرحله هم ‪ 15‬خرداد‪ 4 2‬است که اقشار سنتی ا ز بازار‬ ‫شــاه وقتی می بینند که شــاه در برابر مرجعیت و روحانیت‬ ‫ایستادگی می کند‪ ،‬از شاه دل می کنند‪.‬‬ ‫این مخالفت های عیان و پنهــان رژیم و بازار تا‬ ‫وقوع انقالب اسالمی ادامه پیدا کرد‪...‬‬ ‫البته در استانه انقالب یک تحول دیگر هم اتفاق‬ ‫می افتد و ان تشــکیل حزب رستاخیز اســت که مصادف‬ ‫می شود با افزایش قیمت نفت و بعد هم افزایش تزریق پول‬ ‫به بازار توسط رژیم و در استانه نیمه دوم دهه پنجاه شاهد‬ ‫تورم شدید هســتیم‪ .‬وقتی تورم به وجود می اید‪ ،‬حکومت‬ ‫شــاه تقصیر ان را برگردن بازار می اندازد‪ .‬سپس در درون‬ ‫حزب رستاخیز کمیته هایی تشکیل می شود که ماموریت‬ ‫انها مبارزه با گرانفروشی بود و این کمیته ها تالش می کنند‬ ‫تا با بازار مقابله کنند؛ که این قضیه خشم بیشتر بازاری ها‬ ‫را بر می انگیزد‪.‬‬ ‫دانشجویان و محصلین که عضو کمیته های مبارزه‬ ‫با گرانفروشــی حزب رســتاخیز بودند‪ ،‬به بازار هــا رفته و‬ ‫بازاری هــا را مورد پرس و جــو و مواخذه قــرار می دهند که‬ ‫چرا قیمت ها را افزایش داده اند! امــا واقعیت وقوع تورم‪،‬‬ ‫به خاطر تزریق پول دولــت به جامعه بود کــه بالطبع تورم‬ ‫هم طبیعی بود‪ .‬رژیم می خواســت عامدانه تورم را متوجه‬ ‫بازار کند‪ .‬اینجاســت که دشــمنی بین بازار و شاه شدید تر‬ ‫می شود؛ بنابراین در سال ‪ 57‬بازار را یک رکن می بینیم که‬ ‫از انقالب حمایت می کنــد‪ .‬البته در کنار ان کالن تاجر ها‬ ‫و کالن ســرمایه دارها همواره رابطه حسنه ای با حکومت‬ ‫داشتند و از شــاه حمایت می کردند و مناســبات نزدیک و‬ ‫حسنه ای با شــاه داشــتند و البته انها هم دنباله رو هایی در‬ ‫بازار داشتند ‪.‬‬ ‫یعنی اینکه شاهد یک گروه طرفدار شاه در میان‬ ‫بازاری ها هستیم؟‬ ‫بله‪ ،‬همین گونه اســت ‪ .‬ایــن بازاریــان طرفدار‬ ‫شــاه دنباله رو هــای همــان کالن ســرمایه داران بودند‪.‬‬ ‫اما یک گرایش جــدی و قابل توجهی در میــان بازاریان‬ ‫علیه شــاه وجود داشــت که تاثیرگــذار بود‪ .‬نکتــه دیگر‬ ‫تحصیل کرده هــای شــهری بودنــد‪ .‬کارمنــدان دولت و‬ ‫دانشجویان که احساس می کنند از طرف رژیم تماما نادیده‬ ‫گرفته می شوند‪.‬‬ ‫انها مطالبات و خواســته هایی داشتند و سهم گیری‬ ‫بیشــتری از دولــت و حضــور در فضــای سیاســی برای‬ ‫ازادی های سیاســی و اجتماعــی را طلــب می کردند که‬ ‫از ســوی رژیم توجهی نمی شــد‪ .‬این نارضایتی هــا را در‬ ‫موســیقی ها‪ ،‬ترانه هــا و ســروده های دهه ‪ 50‬مشــاهده‬ ‫می کنیم که به اشکال مختلف می خواهد مخالفت خود را‬ ‫با جو موجود‪ -‬که جوی یخبندان و تلخ و گزنده است ‪ -‬نشان‬ ‫بدهند‪ .‬قشر متوسط شــهری یعنی قشر تحصیل کرده ها‪،‬‬ ‫دانشــجویان و کارمندان دولت‪ ،‬پزشکان و وکال احساس‬ ‫می کردند از طرف شاه نادیده گرفته شدند و اگر تسهیالت‬ ‫مالی هم برای انها فراهم می شد‪ ،‬در مقابل ان جو اختناق‬ ‫برای انها شــیرینی و گوارایی الزم را نداشت‪ .‬بنابراین این‬ ‫قشر هم به یک گروه ناراضی عمده تبدیل شد‪.‬‬ ‫این قشر شامل روشنفکران هم می شد؟‬ ‫روشنفکران متمایز تر از اینها هستند که در ادامه‬ ‫توضیح می دهم‪ .‬یک قشــر دیگر مدیــران دولتی بودند‪.‬‬ ‫مدیران متوســط دولتــی شــامل مدیــران کل‪ ،‬برخی از‬ ‫نمایندگان مجلس‪ ،‬افســران پا یین تر از ســرتیپ‪ ،‬شامل‬ ‫درجــه داران (ارتــش و شــهربانی)‪ ،‬در جــوی به شــدت‬ ‫کنترل شده بودند و احساس می کردند که شایسته ساالری‬ ‫رعایت نمی شود ‪ .‬انها به شدت تحت نظر نهادهای امنیتی‬ ‫و اطالعاتی بودنــد؛ بنابرایــن انگیزه الزم بــرای دفاع از‬ ‫شــاه را نداشــتند و نارضایتی های عمیقــی از عدم وجود‬ ‫شایسته ســاالری در حکومت داشــتند و فکر می کردند با‬ ‫اینکه شایســتگی الزم را دارند اما ترفیع پیــدا نمی کنند؛‬ ‫چون رابطه و پیوند الزم با حکومت را ندارند؛ این مســاله‬ ‫در مورد مدیران متوسط دولتی هم صدق می کرد؛ ضمن‬ ‫ت امنیت و‬ ‫اینکه زندگی شان تحت کنترل ساواک قرار دا ش ‬ ‫اسایش از چشم تیز بین ماموران امنیتی ندا شتند که دیدیم‬ ‫ همین ها هم بعد از انقالب با انقالب همکاری کردند‪ .‬مانند‬ ‫امرای ارتش جمهوری اسالمی که از دل همین ها بیرون‬ ‫می ایند و بعضی سرهنگ های دوره شاه که بعد از انقالب‬ ‫به سرتیپی می رسند‪.‬‬ ‫یک قشــر دیگر رجال دولت پهلوی بودنــد‪ .‬وزراء‪،‬‬ ‫ســناتورها‪ ،‬ســفرا و غیره‪ .‬در بین اینها نیــز گرایش های‬ ‫ناراضی به شدت وجود داشت‪ .‬مثال دکتر فریدون ادمیت‪،‬‬ ‫مورخ نامدار‪ ،‬که سفیر شاه در دهلی بود‪ .‬مخالف شاه بود؛‬ ‫به طوری که ســفیر امریکا در دهلی‪ ،‬بعدهــا که خاطرات‬ ‫خود را می نویســد‪ ،‬می گوید‪« :‬جای تعجب دارد که سفیر‬ ‫شاه در دهلی ا پوزیسیون رژیم اســت و دوست دارد رژیم‬ ‫شاه ساقط شود‪ » .‬حتی کسانی که پس از انقالب هم مورد‬ ‫برخورد قرار گرفتند مثال اگر به خاطرات داریوش همایون‬ ‫مراجعه شود می بینیم که می گوید‪« :‬دکتر منوچهر ازمون‪،‬‬ ‫وزیرکار شاه‪ ،‬به شدت عالقه مند به سقوط رژیم شاه بود‪».‬‬ ‫منوچهر ازمون با اینکه در دوره ازهاری زندانی شــد‪،‬‬ ‫اما با عالقه اخبــار مربوط بــه پیروزی هــای انقالبیون و‬ ‫شکست رژیم شــاه و فرار شــاه را تعقیب می کرد‪ .‬این فرد‬ ‫باتوجه به گرایشات چپی که از قبل داشت‪ ،‬طرفدار سقوط‬ ‫رژیم شاه بود‪.‬‬ ‫بنابراین حتی در بین رجال ارشد و بلندپایه رژیم شاه‬ ‫مخالفت با رژیــم را می بینیم‪ ،‬به خصوص اینکه عده ای از‬ ‫سردمداران رژیم شاه متوجه این واقعه عظیم در حال وقوع‬ ‫در جامعه و ابعاد بزرگ این انقالب نیستند‪ .‬فکر می کردند‬ ‫مثال این اعتراضات‪ ،‬صورتی از تغییر دولت اســت‪ .‬مثال‬ ‫دولت هویدا رفت و دولــت اموزگار امده شــریف امامی و‬ ‫بختیار و حاال هم بازرگان می اید‪ .‬در همین سطح موضوع‬ ‫اعتراضــات را ارزیابی کردنــد‪ .‬فکر کردنــد خیلی تفاوت‬ ‫نخواهد داشت‪.‬‬ ‫ البته این هوشــمندی بنیانگذار جمهوری اسالمی‬ ‫ایران را می رساند که فردی مثل مهندس بازرگان را انتخاب‬ ‫می کند که با انها ارتباط و پیوند و حشــر و نشــر داشــت و‬ ‫دوره ای در حد رجال در رژیم شــاه محسوب می شد‪ .‬رژیم‬ ‫شاه ابعاد و پیامدهای بعدی این اعتراضات را درک نکرد‪.‬‬ ‫در مجموع بازاری ها‪ ،‬روشــنفکران و روحانی ها هر سه با‬ ‫محمدرضا شاه مشــکل دارند‪ .‬محمد رضا شاه هم در این‬ ‫دوران سعی کرد پایگاه هایی برای خودش درست کند‪ .‬او‬ ‫می خواست روشنفکر حکومتی‪ ،‬روحانی حکومتی‪ ،‬بازاری‬ ‫حکومتی و سرمایه دار حکومتی بسازد ولی از انجا که همه‬ ‫بد نام می شدند و انگ های بدی به انها زده می شد چراکه‬ ‫در بین انها افراد مسن هم بودند‪ ،‬موفق نشد‪ .‬هر چند این‬ ‫قشرها می خواســتند عنوان کنند که همکاری با حکومت‬ ‫همکاری با استبداد نیســت‪ .‬اما انگ همکاری با حکومت‬ ‫حتی اگــر همکاری هم نبوده باشــد ‪ ،‬یک نوع همســویی‬ ‫تلقی می شده است‪ .‬البته برخی ها با این حربه اندکی موفق‬ ‫هم بودند که موضوع سر منافع ملی و کارامد سازی دولت‬ ‫است اما ان قدر این انگ شــدید بود که هر کسی در برابر‬ ‫ان می ایستاده اعم از روشنفکر انقالبی‪ ،‬روحانی انقالبی ‪،‬‬ ‫بازاری انقالبی یا سرمایه دار انقالبی یک پرستیژی در برابر‬ ‫حکومت نصیبش می شد‪.‬‬ ‫ما با جامعه ای مواجــه بودیم که اقشــار مختلف به‬ ‫نوعی از حاکمیت بیزار بودند؛ حاکمیتی که پایگاه طبقاتی‬ ‫نداشت‪ .‬در صورتی که همیشه در ایران حکومت ها پایگاه‬ ‫طبقاتی داشــتند‪ .‬و این فقدان پایــگاه طبقاتی حکومت‬ ‫پهلوی در ایران باالخــره به انقالب ‪ 1357‬منجر شــد‪ .‬با‬ ‫پیروزی انقالب اســامی بقایای زمین داران هم که بعضا‬ ‫توانســته بودند به یک نوعی خودشــان را با رژیم پهلوی‬ ‫ســازگار کنند به کل از بین رفت و با انقالب اســامی میخ‬ ‫اخر هم بر تابوت انها زده شــد‪ .‬قشر روشــنفکر چند دسته‬ ‫می شوند و با انقالب اســامی بعضا دچار مشکل هستند‬ ‫و بعدا طرفــدار حکومت می شــوند‪ .‬انهایی کــه طرفدار‬ ‫حکومت اسالمی هستند مانند جریان های ملی مذهبی ها‬ ‫و نهضت ازادی یک نوع تداوم حیات پیدا می کنند و بعد ها‬ ‫جناح چپ و اصالح طلب را به وجود می اورند‪ .‬قشر بازاری‬ ‫هم در واقع چند دسته شــده و راست جمهوری اسالمی را‬ ‫تشــکیل می دهند و بعدا بیشــتر به جناح اصولگرا معروف‬ ‫می شوند‪ .‬قشر روحانیت هم جناح مختلفی از ان به وجود‬ ‫می اید و بعضی به جناح راست و برخی به جناح چپ متمایل‬ ‫می شوند‪.‬‬ ‫نقش روشنفکران اعم از روشــنفکران برانداز‪،‬‬ ‫روشــنفکران مســلمان‪ ،‬روشــنفکران ملــی و‬ ‫مشــروطه خواه‪ ،‬روشــنفکران طرفدار حکومت‬ ‫شاه و غیره چگونه قابل بررسی است؟‬ ‫ قشر دیگر روشنفکران هستند که چند گروه بودند‪.‬‬ ‫یک عده روشنفکران برانداز بودند که اصوال با رژیم شاه و‬ ‫نظام سلطنت دشمن بودند‪ .‬عقاید چپی داشتند و درصدد‬ ‫بودند کــه از رژیم اهریمن ســازی کنند و به هــر نوعی که‬ ‫می توانســتند به ان ضربه بزنند و باعث ســقوط ان شوند‪.‬‬ ‫مانند احمد شاملوها‪.‬‬ ‫گروه دیگر روشنفکران مسلمان بودند؛ مانند مرحوم‬ ‫مهندس بازرگان‪ ،‬مرحوم ایت الله طالقانی و غیره در زمره‬ ‫این گروه از روشــنفکران مســلمان هســتند که رویکرد و‬ ‫خط مشــی ابتدایی انها اصالح طلبانه بود؛ جمله مشهور‬ ‫مهندس بــازرگان را به یــاد بیاورید کــه در دادگاه نظامی‬ ‫گفت‪« :‬ما اخرین گروهی هستیم که با شما داریم با زبان‬ ‫منطق حــرف می زنیم‪ ».‬ایــن گروه منظورشــان اصالح‬ ‫امور و نه ســقوط رژیم بود‪ .‬روحانیــت و در درجه اول انها‬ ‫امام خمینی(ره) در ســخنرانی هایی که در سال های ‪ 41‬و‬ ‫‪ 42‬انجام می دهند‪ ،‬بلکه موضــع نصیحت گرانه و امر به‬ ‫معروف و نهی از منکر دارند‪ .‬منتها اینها در ســال های ‪56‬‬ ‫و ‪ 57‬به این نتیجه رســیدند که قطعا باید بســاط رژیم شاه‬ ‫برچیده شــود‪ .‬انها در خالی کردن پایه های عقیدتی رژیم‬ ‫و در مبارزه ایدئولوژیک با ارمان شاهنشــاهی که از طرف‬ ‫‪37‬‬ ‫تاریخ‬ ‫‪38‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫تاریخ سیاسی‬ ‫حکومت شاه تبلیغ می شد‪ ،‬سهم بزرگی داشتند‪.‬‬ ‫یک عده دیگر روشــنفکران ملی و مشــروطه خواه‬ ‫بودند ماننــد مرحوم دکتــر صدیقی‪ ،‬دکتر شــایگان که از‬ ‫باورمندان مصــدق و مهمتر از ان باورمندان مشــروطیت‬ ‫به شــمار می رفتند و تصورشــان این بود که با سقوط نظام‬ ‫مشروطه ممکن است ایران هم سقوط کند و اسیب های‬ ‫جبران ناپذیــری ببینــد؛ بنابراین باید به هر شــکل ممکن‬ ‫نظام مشروطه را حفظ کرد منتها به نوعی که اصالح شود‬ ‫و شــاه هم دیگر خودکامه و دیکتاتور نباشد و مردم هم به‬ ‫حق حاکمیت ملی شان که سال های متمادی رنج بردند‪،‬‬ ‫برســند‪ .‬نماد بارز ان هم دکتر صدیقی اســت که حتی در‬ ‫دوره ای هم حاضر می شود با شاه برای تشکیل کابینه وارد‬ ‫مذاکره بشــود‪ .‬دکتر بختیار نیز در زمره اینهاست که دچار‬ ‫یک نوع جاه طلبی هایی شــده و به خوبی هم نمی توانست‬ ‫این قشــر را نمایندگی کند؛ بنابراین می بینیــم که بختیار‬ ‫کامال منزوی می شــود و شکســت بدی هــم می خورد و‬ ‫حمایتی از او صــورت نمی گیرد‪ .‬حتی همین قشــر هم از‬ ‫او حمایت نمی کند چراکه شــخصیت کالنی در این قشر‬ ‫به حســاب نمی امد و در واقع نمی توانســت نماینده خوبی‬ ‫برای این قشر باشد‪.‬‬ ‫یک عده از روشنفکران طرفدار حکومت شاه بودند ‪،‬‬ ‫مانند داریــوش همایون؛ اینهــا از حلقه های نزدیک فرح‬ ‫پهلوی بودند‪ .‬این روشنفکران ســال ها تالش می کردند‬ ‫که رژیم پهلوی را دارای سمت و سو های روشنفکرانه کنند‬ ‫ولی در عمل مشاهده می شود که برنامه های انها وضعیت‬ ‫را بدتر می کند و موجب می شود که اقشار سنتی جامعه هم‬ ‫از رژیم ازرده و منزجر شوند‪ .‬یک قشر هم مذهبیون سنتی‬ ‫بودند‪ .‬همه روحانیون نه؛ روحانیون انقالبی و روحانیون‬ ‫تحولخواه که می توان انها را در زمره قشر روشنفکر‪ ،‬مانند‬ ‫روشنفکران مسلمان قرار داد ‪ .‬وقتی صحبت از قشر سنتی‬ ‫می شود‪ ،‬انها در این قشــر هم بودند‪ .‬قشر سنتی مذهبی‬ ‫قشر نزدیک به انجمن حجتی ه و مراجع سنتی مانند ایت الله‬ ‫خویی‪ ،‬ایت الله شــریعتمداری و کســانی کــه با تحوالت‬ ‫انقالبی در جامعه مخالف بودند‪ ،‬ولی بسیار متدین بودند‪.‬‬ ‫منظور اینکه این قشــر در میان اقشــاری مانند بازاری ها‪،‬‬ ‫کارمندان دولت‪ ،‬دانشجویا ‬ ‫ن و مدیران دولتی نیز هستند؛‬ ‫اما به صورت متمایز هم می شود انها را بررسی کرد به دلیل‬ ‫اینکــه انها جز و جریــان روشــنفکری نبودند‪ ،‬بلکه قشــر‬ ‫ســنت گرای جامعه بودند‪ .‬اینها در سال ‪ 32‬بیشتر طرفدار‬ ‫شاه بودند و فکر می کردند که سقوط شاه و استقالل دکتر‬ ‫مصدق می توانــد منجر بــه جمهــوری و در نتیجه باعث‬ ‫تحرک بیشتر کمونیست ها شــود‪ .‬اما در فاصله بین ‪ 32‬تا‬ ‫‪ 57‬ان چنان ان قشر روشنفکر نزدیک به شاه تندروی هایی‬ ‫ضد قشر سنتی داشتند‪ ،‬که حداقل در سال ‪ 57‬انگیزه ای‬ ‫برای حمایت از شاه نداشتند‪ .‬ضمن اینکه طبیعتا از ترویج‬ ‫و تحکیم دیانت در جامعه و اسالمخواهی مردم استقبال‬ ‫می کردند ولی از ان جنبه محافظه کارانه شــان که دوست‬ ‫داشتند وضعیت ثابت باشــد ازرده خاطر شدند اما به خاطر‬ ‫اقدامات سنت شــکنانه و بدعت گرایانه حکومت پهلوی‪،‬‬ ‫دیگر جنبــه محافظه کارانه شــان به انها حکــم نمی کرد‬ ‫که حمایت چندانــی از حکومت پهلوی بکننــد و به نوعی‬ ‫همراهی با انقالب کردند‪.‬‬ ‫این اقشــار چگونه به اجماع رسیدند؟ ایا نتیجه‬ ‫رویکرد شاه در تشدید فشار های سیاسی بود یا‬ ‫عوامل دیگری دخالت داشت؟‬ ‫نارضایتــی عمومی و عمــده ای که بوده باعث شــد‬ ‫که طیف زیادی از این اقشــار به این نتیجه برسند که شاه‬ ‫باید برود و دوم اینکه گروه هایی بی تفاوت شوند و از رژیم‬ ‫شــاه دفاع نکنند‪ .‬در واقع یک اکثریتی بــوده که طرفدار‬ ‫سقوط شاه بودن د و اقلیتی که حداقل از حکومت شاه بدش‬ ‫نمی امد ‪.‬‬ ‫سه ضلعی روحانی‪ ،‬بازاری و دانشجو‬ ‫صورت بندی اقشار در پیروزی انقالب‬ ‫علی اکبر رنجبر کرمانی‬ ‫فعال دانشجویی قبل و بعد از انقالب‬ ‫‪3‬‬ ‫در هر انقالب و تحول بزرگ اجتماعی گروه‪ ،‬طبقه‪،‬‬ ‫یا قشر خاصی از جامعه در ان انقالب نقش پیشتاز یا اصلی‬ ‫را ایفا می کنند‪ .‬این بدان معنا نیســت که کلیت جامعه در‬ ‫انقالب نقش ندارد و انقالب برامــده از کنش یک گروه یا‬ ‫طبقه است‪ .‬بلکه فقط بدان معناســت که گاه یک طبقه یا‬ ‫گروه جرقه اولیه یــک انقالب بزرگ را می زنــد و دامنه ان‬ ‫را به همه جامعه می کشــاند‪ .‬از این منظــر انقالب و نقش‬ ‫طبقات و اقشار موضوع علم جامعه شناسی می شود‪ .‬اما اگر‬ ‫فارغ از این موضوع که علــل و عواملی که موجب انقالب‬ ‫می شود چیست و چرا این یا ان گروه در انقالب نقش اصلی‬ ‫و اولی را بازی می کند‪ ،‬سوال این باشد که در فالن انقالب‬ ‫مشخص‪ ،‬مثال انقالب کبیر فرانســه یا انقالب بلشویکی‬ ‫اکتبر یا انقالب کبیر اســامی ایران‪ ،‬چه گروه ها و اقشار‬ ‫و طبقاتی نقش داشته اند چنین سوالی موضوع علم تاریخ‬ ‫است‪.‬‬ ‫بر اساس اسناد و مدارک و شواهد و داده های قطعی‬ ‫و مس ّلم‪ ،‬تحوالت بزرگ سیاسی و اجتماعی ایران‪ ،‬از زمان‬ ‫جنگ های ایران و روس‪ ،‬همواره و مســتقیما تحت تاثیر‬ ‫مذهب و طبعا کنش متولیان مذهب یعنی قشــر روحانیت‬ ‫بوده اســت‪ .‬این البته برخالف نظریه پردازی های مدرن‬ ‫است که در سیاست و تحوالت تاریخی برای مذهب نقش‬ ‫قائل نیست‪ .‬در غرب البته همین طور بوده است اما در ایران‬ ‫قضیه کامال برعکس است و از قضا هرچه به دوران کنونی‬ ‫نزدیک تر می شــویم نقش مذهب و روحانیت را پررنگ تر‬ ‫می بینیم‪ .‬مقاومــت در برابر تجــاوز روســیه (دولت کافر‬ ‫خارج از داراالسالم) به خاک ایران(داراالیمان)‪ ،‬اگرچه‬ ‫با شکست روبه رو شــد؛ مخالفت با قراردادها و امتیازهای‬ ‫اســتعماری‪ ،‬نظیر امتیاز رویتر؛ قیام تنباکو که زمینه ســاز‬ ‫انقالب مشــروطیت شــد؛ انقــاب عظیم مشــروطیت؛‬ ‫مخالفت با سلطنت استبدادی وابســته به بیگانه پهلوی؛‬ ‫نهضت عظیم ملی شــدن نفــت؛ قیام پانزده خــرداد‪ ،‬که‬ ‫زمینه ســاز انقالب اسالمی ‪ 57‬شــد و ســرانجام انقالب‬ ‫اســامی ایران در سال ‪ 57‬و تاســیس جمهوری اسالمی‬ ‫فرازها و قله های تحوالت بزرگ اجتماعی ایران اســت که‬ ‫نقش اصلی و اولی روحانیت و مذهب در تمامی انها مسلم‬ ‫است‪ .‬روحانیت در قضیه حمله روســیه به ایران و قرارداد‬ ‫تنباکو و مخالفت با انحصارها و امتیاز اســتعماری قاعده و‬ ‫اصل مهم «نفی سبیل» را در نظر داشت‪ .‬این اصل ماخوذ‬ ‫از ایه شریفه قران مجید است که می فرماید «و لن یجعل‬ ‫الله للکافرین علی المومنین ســبیال» یعنی خداوند برای‬ ‫کافران تســلطی بر مومنان قرار نداده اســت‪ .‬در نهضت‬ ‫مشــروطیت و حرکت های پس از ان‪ ،‬مبنای کار روحانیت‬ ‫مخالفت با ظلم دولت و حکام و بســط عــدل و داد بوده و‬ ‫در انقالب اســامی روحانیت با برداشت گام بزرگ اجرای‬ ‫احکام دین و تاســیس دولت اســامی را هدف قرار داده‬ ‫است‪ .‬به طور خالصه تمام حرکت های سیاسی و اجتماعی‬ ‫بزرگان دین در این دو قرن اخیر با ســه اصل و قاعده نفی‬ ‫ســبیل‪ ،‬بســط عدالت‪ ،‬اجرای حکم دین و تشکیل دولت‬ ‫اسالمی قابل تعریف و تبیین است‪.‬‬ ‫اما نقش روحانیت نقش رهبری بوده اســت‪ .‬حرکت‬ ‫اجتماعی و سیاسی و انقالب و نهضت فقط با وجود رهبری‬ ‫و با وجود عقیه یا توســل به این یا ان اصل و قاعده محقق‬ ‫نمی شود‪ .‬نهضت و انقالب از مقوله کنش است و کنشگر‬ ‫می خواهد‪ .‬در تمام تحوالت اجتماعی ایران از جنگ های‬ ‫ایــران و روس تا امروز نخســتین کنشــگران سیاســی و‬ ‫اجتماعی یا بــه عبارت دیگــر نخســتین اجابت کنندگان‬ ‫دعوت و رهبری روحانیت‪ ،‬بازاریان و کسبه بوده اند‪ .‬نقش‬ ‫مهم و اولی و پیشگامی بازار و کسبه در تحوالت سیاسی و‬ ‫اجتماعی در نهضت تنباکو‪ ،‬انقالب مشروطیت‪ ،‬مخالفت‬ ‫با قراردادهای استعماری‪ ،‬مخالفت با دولت های استبدادی‬ ‫و دست نشانده پهلوی‪ ،‬نهضت ملی شــدن صنعت نفت و‬ ‫انقالب کبیر اسالمی اساسا غیرقابل انکار است‪ .‬این نقش‬ ‫ان چنان پررنگ و مهم بوده که مرحوم مهندس بازرگان در‬ ‫مصاحبه با خبرنــگار بلژیکی در اوایل ســال ‪ 57‬به اهمیت‬ ‫بازار و نقش ان در تحوالت تاریخی ایران اشاره کرد‪ .‬اساسا‬ ‫بازار تا زمان انقالب اسالمی چنان اهمیتی داشت که اگر‬ ‫بازاریــان تعطیل می کردند فورا خبر بســته شــدن بازار در‬ ‫امام نگاه طبقاتی نداشت‬ ‫جامعه؛ یک جبهه واحد علیه پهلوی‬ ‫احمد ساجدی‬ ‫محقق و پژوهشگر‬ ‫‪4‬‬ ‫هر انقالبی با ســه ویژگی متمایز شــناخته می شود‪.‬‬ ‫نقش رهبری‪ ،‬نقش مردم شــرکت کننده در انقالب و سوم‬ ‫رویکرد تفکر حاکم بر انقالب که سمت و سو و هدف ان را‬ ‫مشخص می کند‪ .‬با مطالعه دقیق انقالب اسالمی و بررسی‬ ‫این مولفه ها می توان به تفاوت عمیق ان با سایر انقالب ها‬ ‫پی برد و در واقع این ســه عنصر در کنــار یکدیگر نهضت‬ ‫امام خمینی را از ســایر نهضت ها متمایز می ســازد‪ .‬گرچه‬ ‫محوریت بحث ما مردم و طبقات اجتماعی شرکت کننده در‬ ‫انقالب اسالمی است‪ ،‬اما بررسی این بخش از بحث باتوجه‬ ‫به دو عنصر اصلی دیگر یعنی رهبــری و ارمان ها و اهداف‬ ‫انقالب اسالمی ثمر بخش تر خواهد شد‪.‬‬ ‫در دوران پهلوی جامعه ما تقریبا به سه دسته تقسیم‬ ‫می شد‪ :‬دسته اول که از نظر تعداد در اقلیت بودند و شامل‬ ‫حکومتگــران‪ ،‬دولتمردان یا ســرمایه داران برخــوردار از‬ ‫حمایــت حکومت بودند‪ ،‬می شــود‪ .‬دســته دوم کســانی‬ ‫بودند که بر عکــس دســته اول از نظر تعــداد در اکثریت‬ ‫بودند ولــی درامدهــای کالن نداشــتند و در حــد معاش‬ ‫روزمره زندگی می کردنــد و قدرت پس انداز انهــا کم بود و‬ ‫بسیاری از انها را فقیر و در حد خط فقر می شناسیم؛ شهری‬ ‫یا روســتایی فرقی ندارد‪ .‬اتفاقا باتوجه بــه اینکه در قضیه‬ ‫توســعه کاذب شهر نشــینی در دوره پهلوی فکری به حال‬ ‫انبوه مهاجرت کنندگان از روســتاها به شــهرها نشده بود‪،‬‬ ‫حتی پدیده توسعه شهری هم به نوعی در پایین اوردن توان‬ ‫مالی مردم هم نقش داشت‪ .‬دسته ســوم بین دو طبقه یاد‬ ‫شــده (طبقات فقیر و غنی) جای دارند‪ .‬این دسته کسانی‬ ‫هستند که درامدی مشخص دارند؛ مانند کارمند‪ ،‬روحانی‪،‬‬ ‫معلم‪ ،‬دانشگاهی‪ ،‬کســبه‪ ،‬دانشجو و غیره که چون تقریبا‬ ‫تاریخ سیاسی‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫تامین بودند فکر و فرهنگ شان بهتر کار می کرد‪ .‬انقالب‬ ‫اسالمی در ابتدا در دل همین طبقه شکل گرفت‪ .‬به عبارت‬ ‫دیگر طبقه حاکــم به دلیل اینکه متضــرر انقالب بودند در‬ ‫برابر انقالب قرار داشت و از دو طبقه دیگر ان که فهم و درک‬ ‫بهتریداشتیعنیطبقهمتوسط‪،‬زودترباانقالبهماهنگ‬ ‫شد و توان طبقه فقیر جامعه را با خودش همراه کرد‪ .‬طبقه‬ ‫فقیر جامعه روســتائیان‪ ،‬انهایی که کشاورزی و دامپروری‬ ‫خود را به خاطر اصالحات ارضی از دســت دادند و فقیر تر‬ ‫شدند یا به شهرها کوچ کردند و به مشاغل کاذب و کم درامد‬ ‫متوسل شــدند یا به خیل بیکاران پیوســتند‪ ،‬همه اینها نیز‬ ‫انگیزه برای پیوستن انقالب اسالمی را داشتند و خیلی زود‬ ‫به طبقه متوسط پیوستند و کاروان انقالب را تشکیل دادند‪.‬‬ ‫در این یادداشت تاکید بر این است که این انقالب حاصل‬ ‫فعال شدن گروه های شــهری‪ ،‬طبقه متوســط و حداکثر‬ ‫حاشیه نشینان شــهری بود‪ .‬در حقیقت پیشگامان انقالب‬ ‫عمدتا طبقه متوسط شــهری مثل بازاریان‪ ،‬دانشجویان‪،‬‬ ‫روحانیون‪ ،‬معلمان یا کارکنان اداری بود‪ .‬زمانی هم که طبقه‬ ‫متوسط به حرکت درامد‪ ،‬فعالیت های جدی تری نیز صورت‬ ‫گرفت و اقشار پایین تر را هم با خود همراه کرد و در نهایت‬ ‫انقالب را رقم زده و به پیروزی رساند‪ .‬بنابراین حرکت طبقه‬ ‫متوسط در انقالب و پیوستن طبقه فقیر به انها‪ ،‬موج بزرگی‬ ‫را به وجود اورد که پیروزی در ان باورکردنی و پذیرفتنی بود‪.‬‬ ‫به عقیده نگارنده نکته ای که قضاوت را کامل تر می کند این‬ ‫است که انقالب ما از رهبری ممتازی برخوردار بود که قصد‬ ‫نداشت یک یا دو طبقه را در برابر طبقه دیگری قرار بدهد و‬ ‫از این رهگذر انقالب به پیروزی برســد؛ بلکه امام خمینی‪،‬‬ ‫جامعه را یک جبهه واحد می دید علیه حکومت‪ .‬امام از این‬ ‫جبهه واحد به عنوان «ملت» یا «اقشار مختلف مردم» یاد‬ ‫می کرد‪ .‬هیچ گاه در بیانیه ها و اطالعیه های امام نمی دیدیم‬ ‫که یک قشــر خاص را مخاطب قرار بدهنــد‪ .‬از منظر امام‬ ‫حتی ارتشــی ها هم بخشی از مردم محســوب می شدند‪.‬‬ ‫وزارتخانه های دولتی بخشی از جامعه بودند‪ .‬امام تعرض‬ ‫به هیچ سرمایه داری را که وابسته به طبقه اول و طیف حاکم‬ ‫بودند را جایز نمی شــمردند‪ .‬امام به جز خاندان سلطنتی‪،‬‬ ‫بقیه را جزو پیکر جامعه می دانستند و راه را برای نجات انها‬ ‫باز گذاشــتند و می گفتند نمایندگان مجلس استعفا بدهند‬ ‫یعنی اگر اســتعفا بدهند جزئی از مردم به حساب می امدند‬ ‫و می فرمودند ارتش به مــردم بپیوندد؛ امام هیچ گاه ارتش‬ ‫را محکوم نکرد‪ .‬از نظر امام‪ ،‬انقالب اســامی در حقیقت‬ ‫رویارویی همه مردم صرف نظر از طبقه و سرمایه و تعلقات‬ ‫انها در برابر سلطنت بود‪ .‬ایشان در گرداوری احاد اجتماعی‬ ‫موفق بود‪ ،‬برای اینکه انقالب را دارای ایدئولوژی و تفکر‬ ‫اسالمی می دانست‪ .‬همانگونه که پیش تر گفته شد انقالب‬ ‫ما از ســه ویژگی رهبری‪ ،‬مردم و تفکر حاکم برخوردار بود؛‬ ‫در تفســیر ویژگی ســوم باید گفت که این تفکر چیزی بود‬ ‫که هر کس وابســته به هر طبقه اجتماعــی‪ ،‬چه فقیر‪ ،‬چه‬ ‫طبقه متوســط و چه حتی ثروتمند‪ ،‬ان را قبول دارند‪ .‬یعنی‬ ‫راز پیروزی انقالب فقط این نیست که چون مجموع طیف‬ ‫متوسط و فقیر جامعه علیه شــاه قیام کردند‪ ،‬از طیف اول‬ ‫یعنی طبقه حاکم بیشــتر بود‪ ،‬پس انقالب پیروز می شــد‪.‬‬ ‫بلکه مهمتر و باالتر و صحیح تر این است که بگوییم تفکر‬ ‫اسالمی حاکم بر انقالب و هدف اســامی انقالب از نظر‬ ‫هیچ کس در کشــور حتی اکثــر افراد طبقــه اول محکوم‬ ‫و مــردود نبود‪.‬برای شــکل گیری انقالب وجــود اکثریت‬ ‫ناراضی یک انگیزه نیرومند است ولی این اکثریت در پرتو‬ ‫تفکر اســامی و مدیریت خاصی که امام خمینی در پیش‬ ‫گرفته بود‪ ،‬بهتر جمع می شــدند و ما هر زمان که بخواهیم‬ ‫درباره نقش طبقات مختلف اجتماعی در انقالب بحث کنیم‬ ‫باید توجه داشته باشــیم که رهبری انقالب هیچ گاه با نگاه‬ ‫طبقه بندی به انقالب نمی نگریست‪.‬‬ ‫تاریخ‬ ‫داخل و خارج به شکل وسیعی منعکس می شد‪ .‬زندان های‬ ‫سیاسی زمان سلطنت استبدادی پهلوی هیچ گاه از بازاریان‬ ‫مبارز سرشــناس و حتی کســبه معمولی خالی نبوده است‪.‬‬ ‫متاسفانه پس از پیروزی انقالب اسالمی با رواج دیدگاه های‬ ‫چپ زده در میان بعضی از اقشار نااگاه جوان و روشنفکر و‬ ‫برداشت های سطحی و کودکانه و چپ روانه درباره بازار و‬ ‫بازاریان و به ویژه برداشت های سطحی حاکی از بیسوادی‬ ‫و بی اطالعی و غرض ورزی مسئوالن دولتی در فاصله پاییز‬ ‫سال ‪ 60‬تا خرداد سال ‪ ،68‬بازار ســنتی ایران که پیوندی‬ ‫عمیق با دین و رهبران دینی داشــت مورد بی توجهی قرار‬ ‫گرفت و حتی برنامه ریزی کرده بودند که این نهاد بزرگ و‬ ‫موثر سیاسی و اجتماعی و اقتصادی را از میان بردارند‪ .‬در‬ ‫این میان البته باید بر حســن فهم و نگاه تیزبین و هوش و‬ ‫اگاهی رهبر معظم فعلی و رئیس جمهور ان دوران افرین‬ ‫گفت که ایشان در رابطه با موضوعی که بدان اشارت رفت‬ ‫در میان مســئوالن ان دوران اســتثنا بودند‪ .‬مورخان نیز‬ ‫تحت تاثیر همان علل و عواملی که یاد کردیم نقش اولی‬ ‫و اصلی این قشــر اجتماعی را در بوته فراموشی و غفلت و‬ ‫حتی انکار گذاشــتند‪ .‬بنابراین در کتاب های تاریخی که‬ ‫مورخان پس از انقالب نوشته اند به نقش بسیار مهم بازار و‬ ‫کسبه یا اصال پرداخته نشده یا کما هو حقه پرداخته نشده‬ ‫اســت‪ .‬پس از بازاریان‪ ،‬قشــر مهم دیگری که در کنش‬ ‫سیاسی و اجتماعی که منجر و منتهی به انقالب اسالمی‬ ‫شد نقش داشتند‪ ،‬دانشجویان بودند‪ .‬از اوایل دهه پنجاه‬ ‫دانشــگاه های ایــران یکــی از جدی تریــن عرصه های‬ ‫مبارزانی و اگاهی بخشــی بر ضد رژیم وابســته ســلطنتی‬ ‫پهلوی بوده است‪.‬‬ ‫در همین برهــه از تاریخ ایران اســت کــه به همت‬ ‫روحانیون اگاه و باسواد نظیر شــهیدان مطهری و باهنر و‬ ‫بهشــتی و امثال انان و نیز روشــنفکران دینی و مبارز نظیر‬ ‫مرحوم بــازرگان و شــریعتی و امثالهم‪ ،‬تعالیم سیاســی و‬ ‫اجتماعی و اقتصادی اسالم تبیین و عرضه شد و عقیده و‬ ‫ایدئولوژی غیردینی و ضددینی و چپ‪ ،‬که تا پیش از این بر‬ ‫عرصه دانشگاه و بر ذهن جوانان تحصیلکرده بی چون و چرا‬ ‫سلطه داشت‪ ،‬به حاشیه رانده شد‪.‬‬ ‫دانشجویان انقالبی و مسلمان در دانشگاه ها زمام و‬ ‫مهار مبارزات دانشجویی را در دست گرفتند و میدان عمل و‬ ‫کنش سیاسی و اجتماعی خود را حتی به بیرون از دانشگاه‬ ‫نیز کشاندند‪ .‬در بسیاری از مساجد و کتابخانه های مساجد‬ ‫دانشجویان معتقد و مسلمان بودند که وظیفه اگاهی بخشی‬ ‫به دانش اموزان و جوانان و سازماندهی انان برای مبارزات را‬ ‫بر عهده داشتند‪ .‬این حقیقتی مس ّلم است که بخش بزرگی‬ ‫از زندانیان سیاســی زمان شــاه را همین جوانان متدین و‬ ‫مسلمان دانشگاهی تشــکیل می دادند‪ .‬روحانی‪ ،‬بازاری‪،‬‬ ‫دانشــجو؛ ایا جامعه ایران فقط از همین سه قشر تشکیل‬ ‫شده است؟ مسلما خیر‪ .‬انقالب کبیر اسالمی‪ ،‬شاید تنها‬ ‫تحول بزرگ سیاســی اجتماعی تاریخ بشــری باشد که در‬ ‫ان همه اقشار و طبقات جامعه شــرکت داشته و حامی ان‬ ‫بوده اند‪.‬‬ ‫همه مــردم از کارمند و کارگر و کشــاورز و کاســب و‬ ‫زن و مرد پیر و جوان بــا پایگاه های اقتصــادی و طبقاتی‬ ‫متفاوت در این انقالب حضور فعال داشته اند‪ .‬اما موضوع‬ ‫این یادداشت پرداختن به اولین قشــرهایی بود که در این‬ ‫انقالب نقش پیشتاز و اولی داشتند‪ .‬در هر انقالبی عده ای‬ ‫پیشتاز هستند و با مبارزه سرســختانه و پیگیرانه انان است‬ ‫که بقیه مردم کم کم به صف انقالب می پیوندند‪ .‬به عقیده‬ ‫نویسنده‪ ،‬پس از روحانیت‪ ،‬که جایگاه رهبری و فرماندهی‬ ‫داشته است‪ ،‬بیشــترین ســهم در تداوم و تعمیق مبارزه با‬ ‫رژیم اســتبدادی پهلوی از ِ‬ ‫ان دو قشر و گروهی(بازاریان‪،‬‬ ‫دانشجویان) است که یاد کردیم‪.‬‬ ‫‪39‬‬ ‫ترامپ هیتلر است؟‬ ‫بین الملل‬ ‫ایا ترامپ‪ ،‬چهره ادولف هیتلر را مجددا زنده خواهد کرد و ایا با روی کار امدن ترامپ‪ ،‬شاهد فاشیسم‬ ‫امریکایی خواهیم بود؟ اینها سواالتی است که این روزها و به دنبال پیگیری سیاست های نژادپرستانه و‬ ‫افراطی از ســوی رئیس جمهوری جدید ایاالت متحده امریکا از ذهن بسیاری عبور می کند‪ .‬اما در واقع‬ ‫ترامپ نماد نشانه هایی از «ناسیونالیسم امریکایی» است؛ ناسیونالیسم امریکایی با بنیادگرایی مسیحی و‬ ‫محافظه کاری نیز پیوند دارد‪ .‬همچنین جهان امروز با جهان ‪ 1920‬و ‪ 1930‬کامال متفاوت است و بنابراین‬ ‫افراد و رهبرانی که ظهور پیدا می کنند ضرورتا نمونه مشابه دوران گذشته نخواهند بود‪.‬‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫ظهورناسیونالیسمامریکایی‬ ‫ایا دونالد ترامپ می تواند هیتلر جهان جدید باشد؟‬ ‫بین الملل‬ ‫‪40‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫ابراهیم متقی‬ ‫‪1‬‬ ‫استاد دانشگاه تهران‬ ‫به قدرت رســیدن ترامپ منجر به شــوک سیاسی و‬ ‫بین المللی قابل توجهی در امریکا‪ ،‬اروپا‪ ،‬اســیای شرقی‬ ‫و حتی امریکای التین شــد‪ .‬برخــی از تحلیلگران تالش‬ ‫دارند تا الگوی رفتاری ترامپ را براســاس توســعه گرایی‬ ‫هیتلر تبیین نمایند‪ .‬واقعیت ان اســت که هیتلر توانست‬ ‫زمینه های الزم برای نقش یابی موقعیت المان در فضای‬ ‫گذار از موازنــه منطقــه ای و بین المللی را فراهم ســازد‪.‬‬ ‫بهره گیری از مفاهیم و تعابیری مشــابه سیاســت خارجی‬ ‫هیتلر توسط دونالد ترامپ‪ ،‬این ذهنیت را به وجود اورد ک ه‬ ‫ترامپ می تواند زمینه های الزم برای شــکل گیری جنگ‬ ‫جدید جهانی را امکان پذیر سازد‪.‬‬ ‫عــاوه بر چنیــن تحلیلــی‪ ،‬برخــی از رســانه های‬ ‫بین المللی به این موضوع اشاره دارند ک ه ترامپ در دیدار با‬ ‫فرماندهان نظامی امریکا به این موضوع اشاره داشته که‬ ‫انان باید برای نقش یابی در جنگ گســترده فرامنطقه ای‬ ‫در قالب جنگ تمام عیار از امادگی الزم برخوردار باشــند‪.‬‬ ‫بیان چنیــن رویکــردی را می تــوان به عنوان بخشــی از‬ ‫انگاره ترامپ در ارتباط با سیاست جهانی دانست‪ .‬اگرچ ه‬ ‫ترامپ تالش دارد تا تغییراتی را در ساختار راهبردی نظام‬ ‫بین الملل ایجاد کند‪ ،‬اما واقعیت هــای نظام جهانی میل‬ ‫به تعادل دارد‪.‬‬ ‫تعــادل را می تــوان به عنوان بخشــی از سیاســت‬ ‫بین الملل دانســت کــه انعــکاس نشــانه هایی از قدرت‬ ‫نســبی‪ ،‬امنیت نسبی و ایدئولوژی نســبی است‪ .‬براساس‬ ‫چنین ادراکی اســت که می توان جهان اینده را براساس‬ ‫نشــانه هایی از همکاری‪ ،‬رقابت و منازعه محدود تحلیل‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫روندی که به موجب ان ناسیونالیسم امریکایی بیش‬ ‫از انکه قدرت خــود را برای رویارویی در سیاســت جهانی‬ ‫تنظیم کند‪ ،‬تالش خواهد داشــت تا زمینه های الزم برای‬ ‫فاشیسم‬ ‫در عصر نئولیبرالیسم‬ ‫گ جدید با جهان زمان هیتلر‬ ‫جن ‬ ‫تفاوت دارد‬ ‫ترامپ نمی تواند‬ ‫جنگ جهانی سوم را راه بیندازد‬ ‫استاد دانشگاه االباما‬ ‫درگفت وگو با مثلث‬ ‫چندجانبه گرایی منطقــه ای و بین المللی را شــکل دهد‪.‬‬ ‫در این مجموعه تالش می شــود تا گزینه هــای احتمالی‬ ‫مربوط به سیاســت خارجی و امنیتی ترامپ تبیین شــود‪.‬‬ ‫روندهایــی که طیــف گســترده ای از الگوهــای رفتاری‬ ‫شــامل موازنه گرایی‪ ،‬چندجانبه گرایــی و منازعه گرایی را‬ ‫دربرمی گیرد‪.‬‬ ‫‪ .1‬انگاره ناسیونالیسم امریکایی و اینده ترامپ‬ ‫در سیاست جهانی‬ ‫دومیــن روایتی کــه می تــوان از سیاســت خارجی‬ ‫دونالد ترامپ به عمل اورد براســاس روندهایی اســت که‬ ‫ایاالت متحده در دهه ‪ 1950‬در دوران ریاســت جمهوری‬ ‫ایزنهــاور و همچنیــن در دهــه ‪ 1980‬و در زمــان‬ ‫ریاست جمهوری رونالد ریگان حاصل شده است‪ .‬ریگان‬ ‫و ایزنهاور به ســازوکارهای همکاری موثــر با قدرت های‬ ‫جهانی تاکید داشته در حالی که از الگوهای مقابله جویانه‬ ‫و محدودکننده بازیگران منطقه ای در حوزه های مختلف‬ ‫جغرافیایی بهره گرفته اند‪.‬‬ ‫ظهور ترامپ با قالب های نهادی و ساختاری امریکا‬ ‫هماهنگــی چندانــی نداشــت‪ .‬گروه هــای محافظه کار‬ ‫امریکایی نیز ترامپ و اندیشــه اش را انعکاس ناکارامدی‬ ‫ساختار حزبی و فرایندهای انتخاباتی می دانند‪ .‬به همین‬ ‫دلیل اســت که ترامپ با طیف گســترده ای از مخالفینی‬ ‫روبه روســت که بخش قابل توجه انان را محافظه کاران‪،‬‬ ‫دموکرات ها و لیبرال ها تشــکیل می دهنــد‪ .‬در دوره های‬ ‫انتخاباتی گذشته‪ ،‬عموما گروه های محافظه کار در برابر‬ ‫گروه های اجتماعی دموکرات صف ارایی می کردند‪.‬‬ ‫در انتخابــات نوامبــر ‪ 2016‬می توان نشــانه هایی‬ ‫از رویارویــی نخبگان حــزب جمهوریخــواه و گروه های‬ ‫محافظه کار را ب ا ترامپ مشاهده کرد‪ .‬چنین فرایندی نشان‬ ‫می دهد که ترامــپ دارای مخالفین جــدی در حوزه های‬ ‫مختلف اجتماعی‪ ،‬سیاســی و حزبی اســت‪ .‬همان گونه ‬ ‫که ترامپ دارای پایگاه اجتماعی متنوع و فراگیر اســت‪،‬‬ ‫مخالفین متنوعی را نیز فراروی خود خواهد داشت‪ .‬شاید‬ ‫بتوان ظهور ترامپ را نشانه ای از انحطاط در هویت حزبی‬ ‫و نسلی در امریکا دانست ؛ هویتی که تحت تاثیر موج های‬ ‫نخبه گرایانه شکل گرفته و تالش دارد تا از فردی حمایت‬ ‫کند که با ساختار نخبه گرا و محافظه کار امریکا هماهنگی‬ ‫چندانی ندارد‪.‬‬ ‫پدیــده ترامــپ نشــان داد کــه نیروهای سیاســی‬ ‫جدید در قــرن ‪ 21‬می تواننــد از فضای حاشــیه وارد روند‬ ‫رقابت های سیاســی شــوند‪ .‬جســارت‪ ،‬اعتمادبه نفس‪،‬‬ ‫تحرک و انگیزه کنش در شرایط رقابتی را می توان به عنوان‬ ‫زیرساخت های ظهور پدیده ای همانند ترامپ در جامعه و‬ ‫ساختار سیاسی ایاالت متحده دانست‪ .‬واقعیت ان است‬ ‫ک ه ترامپ از تیزهوشی الزم برای نقش یابی سیاسی و جلب‬ ‫افکار عمومی برخوردار اســت‪ .‬به دلیل تیزهوشی سیاسی‬ ‫اســت که ترامپ از ژانرهای متفاوتی برای تبیین رویکرد‬ ‫خود بهره می گیرد‪ .‬طبعا چنین افــرادی دارای مخالفینی‬ ‫در درون حزب و ساختار اجتماعی امریکا خواهند بود‪.‬‬ ‫‪ .3‬رویکرد مبتنی بر تداوم همکاری های‬ ‫چندجانبه ترامپ در محیط منطقه ای‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫محیــط منطقــه ای خاورمیانه و اســیای شــرقی با‬ ‫نشــانه هایی از بحران همراه اســت‪ .‬دونالد ترامپ در ‪30‬‬ ‫ژانویه ‪ 2017‬توانست توافق منطقه ای با پادشاه عربستان‬ ‫در ارتباط با چگونگی ایجاد منطقه امن در ســوریه و یمن‬ ‫را فراهم سازد‪ .‬چنین رویکردی نشان می دهد که بخشی‬ ‫از الگوهای سیاســت خارجــی و منطقه ای بــاراک اوباما‬ ‫می توانــد مشــابهت های الگویی و کارکردی با سیاســت‬ ‫ی ترامپ داشته باشد ؛ اگرچه الگوی تحلیل‬ ‫خارجی و امنیت ‬ ‫بســیاری از کارشناســان سیاســی نســبت به رفتار ترامپ‬ ‫متفاوت با چنین روایتی بوده است‪.‬‬ ‫پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫امریکا به عنوان «شــوک انتخاباتی» و «زلزله سیاســی»‬ ‫سال ‪ 2016‬محســوب می شود‪ .‬بســیاری از رســانه ها و‬ ‫تحلیلگران تــاش دارند تا نشــان دهند ترامــپ الگوی‬ ‫جدیدی از رفتار سیاســی و سیاســتگذاری راهبردی را در‬ ‫دســتورکار قرار خواهد داد‪ .‬واقعیت های سیاســتگذاری‬ ‫راهبردی بیانگر ان است که تغییر در روسای جمهور امریکا‬ ‫تاثیر چندانی بر روندهای سیاســت خارجی ایاالت متحده‬ ‫به جا نمی گذارد‪ .‬تغییرات بیــش از انکه ماهیت راهبردی‬ ‫داشته باشد‪ ،‬براساس نشانه هایی از ســلیقه سیاسی و در‬ ‫چارچوب قواعد ساختاری تعریف و اجرا می شود‪.‬‬ ‫در نگرش تــداوم و تغییر سیاســت خارجــی امریکا‬ ‫الگــوی رفتاری ترامــپ معطوف به سیاســت حفظ وضع‬ ‫موجود خواهد بــود‪ .‬بر مبنــای چنین نگرشــی‪ ،‬برخی از‬ ‫موضوعات سیاســت خارجــی و راهبردی امریــکا که در‬ ‫دوران بــاراک اوباما شــکل گرفته‪ ،‬بــا جهت گیری های‬ ‫نسبتا مشــابهی ادامه خواهد یافت‪ .‬علت چنین وضعیتی‬ ‫را می توان ناشــی از الگوهای سیاستگذاری بوروکراتیک‬ ‫در ساختار سیاسی امریکا دانست‪ .‬اصلی ترین موضوعات‬ ‫سیاســت خارجی باراک اوباما که به دوران ترامپ منتقل‬ ‫شده را می توان در ارتباط با «بحران اوکراین و شبه جزیره‬ ‫کریمــه»‪« ،‬برنامه جامع اقدام مشــترک» و «حل بحران‬ ‫سوریه» دانست‪.‬‬ ‫در راستای سیاست موازنه منطقه ای‪ ،‬باراک اوباما از‬ ‫سیاست کنش مرحله ای برای اداره بحران های منطقه ای‬ ‫بهــره گرفته اســت‪ .‬الگــوی «سیاســتگذاری راهبردی‬ ‫بوروکراتیــک» بیانگــر ان اســت که روندهای سیاســت‬ ‫خارجی کشورهای توســعه یافته بیش از انکه تحت تاثیر‬ ‫روسای جمهور قرار گیرد‪ ،‬براساس ضرورت های ساختاری‬ ‫و تاثیرگــذاری اتاق هــای فکــر حاصل می شــود‪ .‬علت‬ ‫شکل گیری چنین فرایندی را می توان در نهادهای نسبتا‬ ‫باثبات جســت وجو کرد که هرگونه رفتار سیاسی و الگوی‬ ‫امنیتی را براســاس ضرورت های سیاستگذاری راهبردی‬ ‫امکان پذیر می سازد‪.‬‬ ‫روندهای تداوم و تغییر در سیاســت خارجی ترامپ‬ ‫را می توان براســاس الگــوی کنش بوروکراتیــک تبیین‬ ‫کرد‪ .‬موضوعات راهبردی به عنــوان یکی از دغدغه های‬ ‫اصلی برنامه ریزان و مدیران اجرایی محســوب می شود‪ .‬‬ ‫ترامپ نیز تالش خواهد داشت تا موضوع قدرت و امنیت‬ ‫را به عنوان محور اصلی سیاســت خارجی امریکا پیگیری‬ ‫نماید‪ .‬چنین وضعیتی را می توان ناشی از پیچیدگی های‬ ‫ساختار بوروکراتیک در امریکا دانست‪ .‬عناصر اصلی رفتار‬ ‫سازمانی و ساختار بوروکراتیک در سیاستگذاری راهبردی‬ ‫به عنوان بخشی از واقعیت رفتار روسای جمهور امریکا از‬ ‫جمل ه ترامپ خواهد بود‪.‬‬ ‫ســازمان های سیاســی و گروه هــای تخصصی از‬ ‫قابلیت زیــادی برای تاثیرگــذاری بر روندهای سیاســت‬ ‫خارجی و سیاستگذاری راهبردی ایاالت متحده در دوران‬ ‫دونالد ترامپ برخوردارند‪ .‬بخشــی از کانال های ارتباطی‬ ‫روسای جمهور امریکا را مقامات اجرایی تشکیل می دهند‪.‬‬ ‫در ساختار سیاسی که مبتنی بر سیاستگذاری بوروکراتیک‬ ‫اســت‪ ،‬حتی وزیر نمی تواند تصمیمــات یکجانبه اتخاذ‬ ‫بین الملل‬ ‫اندیشه ناسیونالیسم امریکایی را می توان انعکاسی‬ ‫از رویکــرد مبتنی بــر ناسیونالیســم اروپایی دانســت که‬ ‫زمینه های شــکل گیری جنگ جهانی اول را به وجود اورد‬ ‫ یا اینکه چنین نشــانه هایی می تواند بــا الگوهای رفتاری‬ ‫کشورهایی همانند المان‪ ،‬ایتالیا و بلغارستان دوران جنگ‬ ‫جهانی دوم همانندسازی داشته باشد‪ .‬چنین الگوهایی را‬ ‫می توان به عنوان بخشی از واقعیت های رفتاری سیاست‬ ‫جهان دانست که تحت تاثیر روندهای سیاست خارجی و‬ ‫امنیتی ترامپ قرار می گیرد‪.‬‬ ‫براســاس انگاره ناسیونالیســم امریکایــی‪ ،‬ترامپ‬ ‫می تواند زمینه هــای الزم برای تغییر در سیاســت جهان‬ ‫براساس نشانه هایی از هژمونی و سلطه جهانی را به وجود‬ ‫اورد‪ .‬چنین انــگاره ای‪ ،‬روایت قدرت و برتــری را بازتولید‬ ‫می کند‪.‬‬ ‫برخی از تحلیلگران موضوعات منطقه ای و راهبردی‬ ‫به ایــن موضوع اشــاره دارند کــه ‪ 21‬ژانویــه ‪ 2017‬یعنی‬ ‫اول بهمن مــاه ‪ 1395‬را می توان به عنــوان نقطه عطفی‬ ‫در روند کنش سیاسی و سیاســت خارجی امریکا نسبت به‬ ‫جهان غرب‪ ،‬جهان اسالم‪ ،‬چین و روسیه دانست‪ .‬چنین‬ ‫رویکردی با واکنش گروه های ساختارگرا روبه رو گردیده‪،‬‬ ‫به گونــه ای کــه چنیــن نظریه پردازانی بر نشــانه هایی از‬ ‫تــداوم راهبــردی و تغییــرات تاکتیکی رفتار سیاســی و‬ ‫سیاســت خارجی ترامپ نســبت به جهان اســام‪ ،‬غرب‬ ‫اســیا و ســایر کشــورهای موثــر در سیاســت بین الملل‬ ‫اشاره دارند‪.‬‬ ‫واقعیــت ان اســت که ترامــپ نماد نشــانه هایی از‬ ‫«ناسیونالیسم امریکایی» است‪ .‬ناسیونالیسم امریکایی‬ ‫با بنیادگرایی مسیحی و محافظه کاری نیز پیوند دارد‪ .‬هر‬ ‫یک از انگاره های یادشــده می تواند بر روندهای سیاست‬ ‫خارجی امریکا در برخورد با جهان اسالم و غرب اسیا تاثیر‬ ‫به جا بگذارد‪ .‬ناسیونالیســم امریکایی دارای نشانه هایی‬ ‫از اسالم ستیزی‪ ،‬بیگانه ستیزی و برتری جویی است‪ .‬هر‬ ‫یک از مولفه های یادشــده می تواند تاثیر قابل توجهی بر‬ ‫روندهای سیاســت خارجی امریــکا در دوران ترامپ به جا‬ ‫گذارد‪.‬‬ ‫مبانی اندیشه ترامپ را می توان براساس پیوندی از‬ ‫عمل گرایی اقتصادی‪ ،‬پوپولیسم اجتماعی‪ ،‬محافظه کاری‬ ‫سیاسی و تحرک ژئوپلتیکی دانست‪ .‬هر یک از مولفه های‬ ‫یادشده زمینه های الزم برای مقابله گرایی گسترده ت ر ترامپ‬ ‫در برخورد با کشــورهای انقالبی و گروه های اسالمی در‬ ‫غرب اسیا را اجتناب ناپذیر می سازد‪ .‬بنابراین اندیشه برتری‬ ‫امریکا می تواند در فضای الگوی سیاسی و راهبردی دونالد ‬ ‫ترامپ انعکاس داشته باشــد‪ .‬چنین روندهایی بخشی از‬ ‫واقعیت های سیاســت خارجی امریکا در اینده نسبتا مبهم‬ ‫تلقی می شود‪.‬‬ ‫ی ترامپ‬ ‫‪ .2‬انگاره محافظه کاری و موازنه راهبرد ‬ ‫در سیاست جهانی‬ ‫فاشیسم امریکایی‬ ‫ع ترامپ برای جهان‬ ‫مواض ‬ ‫خطرناک است‬ ‫‪41‬‬ ‫بین الملل‬ ‫نماید‪ .‬وزیر بخشی از فرایند تصمیم گیری و سیاستگذاری‬ ‫خواهد بود‪ .‬ماهیت و میــزان اختیــارات رئیس جمهور و‬ ‫وزرای کلیــدی هماننــد وزیر خارجــه‪ ،‬وزیر دفــاع و وزیر‬ ‫خزانه داری تابعی از قواعد سازمانی است‪.‬‬ ‫در چنین ساختارهایی هرگونه تصمیم گیری ماهیت‬ ‫سلســله مراتبی معکــوس دارد‪ .‬یعنــی اینکــه روندهای‬ ‫تصمیم ســازی از پاییــن بــه باال شــکل گرفتــه و منتقل‬ ‫می شود‪ .‬در چنین مدل هایی می توان نشانه هایی از روند‬ ‫«توســعه ســازمانی» و «چانه زنی راهبردی» را مشخص‬ ‫کرد‪ .‬طبیعی اســت که دونالــد ترامپ به دلیــل موقعیت‬ ‫اقتصادی و جایگاهی کــه در حوزه سیاســی امریکا پیدا‬ ‫کرده‪ ،‬در زمره افرادی محســوب می شود که قابلیت الزم‬ ‫برای چانه زنی راهبردی را دار د‪ .‬چانه زنی راهبردی می تواند‬ ‫زمینه های الزم برای پذیرش و تغییر در الگوهای رفتاری را‬ ‫ی ترامپ‬ ‫به وجود اورد‪ .‬نشانه های موجود در ادبیات سیاس ‬ ‫بیانگر ان اســت که نامبرده به عنوان رئیس جمهور اینده‬ ‫امریکا از «سیاســت عقب گرد» به مفهوم نادیده گرفتن‬ ‫الگوهای رفتاری باراک اوباما بهره نمی گیرد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪42‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫نتیجه گیری‬ ‫واقعیت های سیاســت خارجــی امریــکا در دورا ‬ ‫ن‬ ‫ترامپ با نشانه هایی از ابهام راهبردی همراه است‪ .‬اگرچه ‬ ‫ترامپ تالش دارد تا از ســازوکارهای قدرت محدودکننده‬ ‫سایر بازیگران اســتفاده کند‪ ،‬اما گام اول کنش سیاسی و‬ ‫بین المللی خود را در ارتباط با کشــورهای خاورمیانه قرار‬ ‫داده است‪ .‬چنین الگویی می تواند زمینه های همکاری و‬ ‫مشارکت امریکا و برخی از قدرت های بزرگ جهانی همانند‬ ‫روسیه‪ ،‬انگلستان‪ ،‬المان و فرانسه را در ارتباط با سیاست‬ ‫جهانی به وجود اورد‪.‬‬ ‫واکنش گروه های اجتماعــی و نخبگان بین المللی‬ ‫نســبت بــه سیاســت های تهاجمــی ترامــپ به گونه ای‬ ‫اجتناب ناپذیر تاثیر خود را در تعادل الگویی رفتار سیاست‬ ‫خارجی و امنیتی ترامپ به جا می گذارد‪.‬‬ ‫یکی از موضوعات اساســی سیاست خارجی ترامپ‬ ‫را می تــوان تعامل با روســیه بــرای مقابله بــا گروه های‬ ‫تکفیری ازجمله داعش دانست‪ .‬باراک اوباما تالش کرد تا‬ ‫زمینه های الزم برای پذیرش جبهه النصره را به وجود اورد‪.‬‬ ‫در برخی از عملیــات نظامی امریکا علیــه داعش‪ ،‬زمینه‬ ‫برای همکاری های تاکتیکی امریکا بــا نیروهایی همانند‬ ‫جبهه النصره مشاهده می شود‪.‬‬ ‫طبعا تغییر در روندهای تاکتیکی‪ ،‬نظامی و عملیاتی‬ ‫امریکا در کوتاه مدت محدود است‪ .‬در حالی که می توان‬ ‫نشــانه هایی از تغییر بنیادین نســبت به سیاســت خارجی‬ ‫امریکا در فضای منطقه ای را مشــاهده کرد‪ .‬شاید بتوان‬ ‫ســوریه را در زمره نقطه عطف تغییر در الگــوی راهبردی‬ ‫دونالد ترامپ در مقایســه با باراک اوباما دانســت‪ .‬ترامپ‬ ‫در رفتــار راهبردی و چگونگی انتخــاب کارگزاران امنیتی‬ ‫نشان داد که همکاری با چین و روسیه در مورد اختالفات‬ ‫منطقه ای ادامه خواهد یافت‪.‬‬ ‫اختالفات منطقــه ای امریــکا با روســیه در دوران‬ ‫ریاســت جمهوری باراک اوبامــا افزایش یافتــه و ترامپ‬ ‫تالش دارد تا جلوه هایی از اعتمادسازی در روابط با روسیه‬ ‫را ایجاد نماید‪ .‬اگر نیکســون و کیســینجر در دهه ‪1970‬‬ ‫تالش داشــتند تا زمینه ارتقا ی چین بــرای موازنه اتحاد‬ ‫جماهیر شــوروی رابه وجود اورند‪ ،‬هم اکنون ترامپ و تیم‬ ‫محافظه کاری در سیاســت خارجی حــزب جمهوریخواه‬ ‫تالش دارند تا زمینه های الزم برای محدودسازی چین از‬ ‫طریق روسیه را فراهم اورند‪.‬‬ ‫در چنین فرایندی طبیعی است که امریکا و روسیه از‬ ‫الگوی موازنه راهبردی برای کنترل سیاست جهانی بهره‬ ‫خواهند گرفت‪.‬‬ ‫فاشیسم در عصر نئولیبرالیسم‬ ‫جهانجدیدباجهانزمانهیتلرتفاوتدارد‬ ‫امیرعلی ابوالفتح‬ ‫‪2‬‬ ‫کارشناس مسائل امریکا‬ ‫از زمان ورود دونال د ترامپ به کاخ سفید دو هفته بیشتر‬ ‫نمی گذرد‪ ،‬اگرچه او در این مدت چند اقدام جنجالی انجام‬ ‫داده که بخشی از انها‪ ،‬وعده های انتخاباتی بوده اما خیلی‬ ‫نمی توان بر اســاس عملکرد ‪ 13-14‬روزه یک چشم انداز‬ ‫کلی داشت و سیاست های او را قضاوت کرد‪ .‬به خصوص‬ ‫در مسائل سیاست خارجی هنوز تیم او شکل نگرفته است؛‬ ‫اصلی ترین مسئول در حوزه دیپلماسی و سیاست خارجی‪،‬‬ ‫وزیر خارجه است که هنوز سنا در مورد ان اعالم نظر نکرده‬ ‫و وزارت خارجه امریکا با کفیل اداره می شود‪ .‬بنابراین کمی‬ ‫باید تحمل کرد تا زمان ســپری شــود و فضای تبلیغاتی و‬ ‫جنجال های انتخاباتی فروکش کند تا چشــم انداز بهتری‬ ‫ت ترامپ در تالش است‬ ‫ایجاد شــود‪ .‬اما انچه مسلم اســ ‬ ‫اگر نه همه وعده هایش اما الاقل چند وعده جنجالی خود‬ ‫که بیــن هوادارانش طرفــدار دارد را به صــورت نمادین و‬ ‫نمایشی به مرحله اجرا بگذارد و با صدور فرمان های اجرایی‬ ‫عزم خود را نشان دهد‪ .‬اما برای بررسی این مساله که این‬ ‫فرمان های اجرایی تا چه اندازه عملیاتی شوند و در تبدیل به‬ ‫مقررات بلندمدت در قالب قوانین خود را نشان دهند‪ ،‬یک‬ ‫مقدار باید زمان داد‪.‬‬ ‫همچنین بعــد از انکه فرمــان ممنوعیــت ورود تبعه‬ ‫‪ 7‬کشــور مســلمان به خاک امریکا امضا شد‪ ،‬درون حزب‬ ‫جمهوریخواهــان انتقاداتــی را به دنبــال داشــت‪ .‬جان‬ ‫مک کین و لیندسی گراهام که دو جمهوریخواه سرشناس‬ ‫کنگره امریکا محسوب می شــوند‪ ،‬بیانیه ای صادر کرده و‬ ‫از این رفتــا ر ترامپ انتقاد کردند‪ .‬همچنین انها خواســتار‬ ‫ح ترامپ شدند‪.‬‬ ‫تجدیدنظر در این طر ‬ ‫بنابراین دونالد ترامپ در واکنش به این انتقادات در‬ ‫توئیت خود و در بیانیه ای پاسخ داده که این افراد به جای‬ ‫انکه جنگ جهانی ســوم راه بیندازند بــه معضل مهاجرت‬ ‫غیرقانونی‪ ،‬امنیت مرزها و مقابله با تروریسم بپردازند‪.‬‬ ‫بایــد توجــه داشــت کــه دو گــروه داخــل حــزب‬ ‫جمهوریخــواه وجــود دارد؛ یک گروه معتقد اســت ادامه‬ ‫تنش ها بین امریکا و روســیه که در زمان اوباما به اوج خود‬ ‫رســیده بود‪ ،‬جهان را به ســمت جنگ جهانی ســوم سوق‬ ‫خواهد داد و برای پیشــگیری از این وضعیــت باید روابط‬ ‫میان مسکو و واشنگتن بهبود پیدا کند‪ .‬اصلی ترین حامی‬ ‫ این تفکر نیز شخص ترامپ اســت‪ .‬اما گروه دیگر داخل‬ ‫حزب جمهوریخواهان معتقد هستند که رابطه با روسیه در‬ ‫شرایط فعلی با رفتارهایی که والدیمیر پوتین دارد‪ ،‬امکانپذیر‬ ‫نیست و امریکا باید به سیاست خصمانه خود همچنان ادامه‬ ‫دهد‪ .‬سردمدار این نگاه میان جمهوریخواهان نیز بیشتر‬ ‫جان مک کین است و این مساله از این باب مطرح است‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫بین الملل‬ ‫اصل و اســاس و شــاکله فکری ترامپ و حامیانش‬ ‫درون جامعه امریکا ضدیت با فرایند جهانی شــدن است‪.‬‬ ‫باید در نظر گرفت که اقتصاد سرمایه داری و لیبرالیسم وارد‬ ‫عصری شده است که به ان نئولیبرالیسم گفته می شود‪ .‬از‬ ‫جمله پیامدهای این مساله نیز جهانی شدن‪ ،‬برداشته شدن‬ ‫مرزها‪ ،‬انتقال ازادانه ســرمایه‪ ،‬همکاری های منطقه ای‪،‬‬ ‫تشکیل ائتالف های بزرگ در عرصه اقتصادی‪ ،‬بلوک های‬ ‫تجاری‪ ،‬یا در عرصه سیاسی تشکیل اتحادیه های امنیتی‬ ‫و حتی در مســائل اجتماعی پذیرش پناهجویان و اوارگان‬ ‫از جملــه ویژگی های ایــن دوران نئولیبرالیســتی جهانی‬ ‫شــده قلمداد می شــود‪ .‬در حالی که تفکراتی که در قالب‬ ‫ی ترامپ شاهد ان هســتیم و در اروپا نیز خود‬ ‫سیاســت ها ‬ ‫را به شــکل برگزیت و قدرت گرفتن احزاب راست و راست‬ ‫افراطی نشــان داده اســت‪ ،‬همه بر این محور هستند که‬ ‫جهانی شدن تبعات ویرانگری دارد‪ ،‬کشورها باید به درون‬ ‫بازگردند و تقویت اقتصاد ملی را در دستورکار قرار دهند‪ ،‬از‬ ‫مرزهایشان حراست کنند‪ ،‬اجازه ورود پناهجویان را ندهند‬ ‫و وارد پیمان های اقتصادی بزرگ نشوند‪ .‬در نهایت نوعی‬ ‫ناسیونالیســم جایگزین بین الملل گرایی و جهانی شــدن‬ ‫می شود‪ .‬در این فضا بسیاری از اقداماتی که ترامپ انجام‬ ‫داده قابل درک و پیش بینی اســت که او چه مســیری را در‬ ‫اینده طی خواهد کرد‪ .‬هر چیزی کــه تقویت اقتصاد ملی‬ ‫امریــکا را فراهم کند‪ ،‬هــر چیزی که باعــث تامین امنیت‬ ‫درونی خاک امریکا شــود و هر انچ ه باعث شود بار سنگین‬ ‫سیاســت خارجی کاهش پیــدا کند در دولــ ‬ ‫ت ترامپ قابل‬ ‫تصور اســت‪ ،‬مگر انکه حوادث غیرمنتظــره ای رخ دهد و‬ ‫این فرایند را دچار تغییر کند‪ .‬یعنی سیاســت ســبک کردن‬ ‫بار سیاســت خارجی زمانی ادامه خواهد داشت که جهان‬ ‫با یک بحران بین المللی مواجه نشــود و ایاالت متحده را‬ ‫مجبور نکند به رغم میــل باطنی اش تعهــدات بزرگتری را ‬ ‫بر عهده بگیــرد‪ .‬اما در شــرایط فعلی به نظر می رســد که‬ ‫سیاســت حمایت گرایانــه چــه در عرصه اقتصــادی‪ ،‬چه‬ ‫اجتماعــی و چه فرهنگــی در پیش خواهد بــود‪ .‬در چنین‬ ‫صورتی اگر این رفتار از ســوی قدرت هــای بزرگ جهانی‬ ‫دنبال شــود‪ ،‬اصطکاک ها و تنش هایی را به همراه خواهد‬ ‫داشــت‪ .‬زیرا در غیاب روحیه همکاری های جمعی‪ ،‬غلبه‬ ‫تفکرات ملی گرایانه خودمحورانه ســبب می شــود که هر‬ ‫کشــوری منافع ملی خاص خود را دنبال کند و امکان بروز‬ ‫تنش و شدت گرفتن رقابت ها افزایش پیدا می کند و جهان‬ ‫را به ســمت نوعی اشــوب ســوق خواهد داد‪ .‬در عرصه‬ ‫اقتصادی اگر بلوک های تجاری برداشته نشود و کشورها‬ ‫بخواهند منافع خود را دنبال کنند‪ ،‬این مساله ممکن است‬ ‫به جنگ های تجاری منجر شود‪ .‬در مساله پناهجویان اگر‬ ‫کشــورها مرزهایشــان را ببندند و اجازه ورود پناهجویان را‬ ‫ندهند‪ ،‬جهان با بحران های انسانی بزرگی مواجه می شود‬ ‫که در ان حقوق بشر نادیده گرفته خواهد شد‪.‬‬ ‫در عرصه سیاســی امنیتی نیز اگر قرار باشد مشارکت‬ ‫جمعی صورت نگیرد می تواند کشورها را رودرروی هم قرار‬ ‫دهد و جنگ های بزرگ‪ ،‬متوسط و حتی نیابتی را در گوشه و‬ ‫کنار جهان افزایش دهد‪.‬‬ ‫این تصویر کلی اســت که می تــوان از دول ‬ ‫ت ترامپ‬ ‫و ظهور نوعی ناسیونالیسم شبه فاشیســتی در جهان ارائه‬ ‫داد‪ .‬اما اینکه تصور کنیم دونالــ د ترامپ مانند هیتلر و یک‬ ‫فاشیست است تصور صحیحی نیست‪ .‬چون جهان کنونی‬ ‫با جهان ‪ 1920‬و ‪ 1930‬کامال متفاوت است ‪ ،‬بنابراین افراد‬ ‫و رهبرانی که ظهور پیدا می کنند ضرورتا نمونه مشابه دوران‬ ‫گذشــته نخواهند بود‪ .‬اما روحیه ملی گرایی خیلی تقویت‬ ‫می شود‪ .‬این را نیز باید درنظر گرفت که چون جهان فرایند‬ ‫نئولیبرالیســتی را طی کرده و بازگشــت به گذشته نیز یک‬ ‫مقدار غیرممکن به نظر می رسد‪ ،‬باوجودی که تالش هایی‬ ‫صورت می گیرد و اراده هایی وجود دارد اما اینکه بتوان در‬ ‫قرن ‪ 21‬مرزها را بست‪ ،‬کنترل کرد و جلوی انتقال سرمایه را‬ ‫گرفت خیلی راحت نیست‪ .‬بنابراین شاید چنین طرح هایی‬ ‫تنها برای پاســخ به مطالبــات درونی جوامــع در حد حرف‬ ‫باقی بماند‪ .‬در مســاله محقق شــدن این طرح ها شــک و‬ ‫شبهه هایی وجود دارد زیرا اقتصاد ان چنان به هم تنیده شده‬ ‫و جهان ان قدر کوچک شــده که در پیش گرفتن سیاست‬ ‫حمایت گرایانه نیز به اســانی امکانپذیر نیســت و چه بســا‬ ‫تاثیرات مخرب تری برجای بگذارد‪.‬‬ ‫از منظ ر ترامپ‪ ،‬امریکا در شرایطی قرار دارد که با خطر‬ ‫کمبود منابع مالی مواجه است و نمی تواند با عنوان یک خیر‬ ‫جهانی عمل کند و هروقت مشــکلی به وجود امد‪ ،‬امریکا‬ ‫دست کمک به سوی دیگران دراز کند ‪ .‬ترامپ معتقد است‬ ‫که اگر امریکا به کمک غیر وابسته باشد‪ ،‬این کشور از درون‬ ‫فرسوده خواهد شــد و توان رقابتی خود را از دست خواهد‬ ‫داد‪ .‬این نوع نگاه ناسیونالیستی که سرنوشت انتخابات در‬ ‫ی ترامپ را به دنبال داشــت‪ ،‬باعث‬ ‫امریکا را رقم زد و پیروز ‬ ‫شده ترامپ این رویکرد ناسیونالیستی را دنبال کند‪ .‬بنابراین‪،‬‬ ‫ی ترامپ در مناظره ها‪،‬‬ ‫قابل انتظار بود که پس از صحبت ها ‬ ‫در سخنرانی بسیار مهم خود در افتتاحیه ریاست جمهوری‬ ‫دوباره بر این قسم از دیدگاه های خود تاکید کند‪ .‬اما اینکه‬ ‫تا چه اندازه این سیاســت ها ‬ ‫ی ترامپ محقق شــود‪ ،‬جای‬ ‫شک و تردید اســت‪ .‬برخی از شواهد نشانگر این است که‬ ‫روند جهانی و جهانی شدن به گونه ای طی شده که امکان‬ ‫بازگشت به گذشته را دشوار می کند‪ .‬یعنی اینکه با اتفاقاتی‬ ‫که طی دو یا ســه دهه گذشــته رخ داده و با نهادینه شدن‬ ‫جهانی شدن در عرصه های مختلف اقتصادی‪ ،‬اجتماعی‪،‬‬ ‫فرهنگی‪ ،‬سیاســی و‪ ...‬زمینه برای ظهور و بروز و به ویژه‬ ‫دیدگاه هــای ناسیونالیســتی ملی گرایانــه وجــود ندارد‪،‬‬ ‫مگر اینکه یک بازیگر بخواهد با اســتفاده از شــیوه های‬ ‫غیر دموکراتیک و خشن نظیر بهره گیری از قدرت نظامی‪،‬‬ ‫این ملی گرایی خود را به کرسی بنشاند‪ .‬به همین دلیل است‬ ‫که بسیاری از افراد در امریکا و عرصه بین المللی نسبت به‬ ‫سیاست های ترامپ اظهار نگرانی کرده اند‪ .‬همین اواخر‬ ‫بود که پاپ فرانســیس گفت که رفتارهــای ضدعادت در‬ ‫دوران بحران ها‪ ،‬منجر به ظهور هیتلرهای جدید می شود‪.‬‬ ‫ت اما در‬ ‫البته نمی شود گفت ک ه ترامپ یک هیتلر جدید اس ‬ ‫پس ذهن اینکه اول امریکا باشد‪ ،‬قطعا تنش ها و درگیری ها‬ ‫با دیگر بازیگران و حتی مردم در عرصه بین المللی را ایجاد‬ ‫می کند‪ ،‬به خصوص اینکه این فرایند ناسیونالیسم در دیگر‬ ‫مناطق دنیا ظهور یابد‪.‬‬ ‫ی ترامپ با اشخاصی چون‬ ‫در مقایســه سیاســت ها ‬ ‫هیتلر باید گفت که جنگ های قرن بیستمی با جنگ های‬ ‫قرن بیســت و یکمی کامال متفاوت است‪ .‬همان گونه که‬ ‫ال‬ ‫جنگ های قرن بیســتم با جنگ های قــرن نوزدهم کام ‬ ‫متفاوت بود‪ .‬امــا اینکه جنگ های قرن بیســتمی در قرن‬ ‫بیســت و یکم رخ نمی دهد بــه این معنا نیســت که اصوال‬ ‫جنگی رخ نمی دهد‪ .‬امروز جنگ های ســایبری به شــدت‬ ‫میان قدرت های بزرگ در این حوزه در جریان است؛ اعمال‬ ‫تحریم ها به عنوان یکی از ابزارهای جنگ های قرن بیست‬ ‫ل شمول ان گسترش پیدا می کند؛‬ ‫و یکمی است که هر سا ‬ ‫جنگ های اطالعاتی نیز به همین شــکل است‪ .‬بنابراین‬ ‫این مساله که هواپیمایی پرواز نمی کند‪ ،‬بمبی فرو نمی ریزد‬ ‫یا انفجــاری رخ نمی دهد به این معنا نیســت که جنگی در‬ ‫جریان نیست بلکه ماهیت جنگ تغییر کرده است‪ .‬من به‬ ‫شخصه معتقدم جنگ قرن بیســتمی با جنگ سال ‪2003‬‬ ‫پایان یافت‪.‬‬ ‫از ان زمان دیگر امریکایی هــا وارد جنگ های قرن‬ ‫بیستمی با ویژگی های ارتش های بزرگ‪ ،‬نمایش عمومی‬ ‫خشونت‪ ،‬تجهیزات بزرگ و پرهزینه تسلیحاتی و هزینه ها‬ ‫و تلفات انسانی باال نخواهند شد‪ .‬جنگ های قرن بیست و‬ ‫یکمی در قالب جنگ های سایبری یا تحریم های اقتصادی‬ ‫عملیاتی می شود‪ .‬در این خصوص تحریم های اقتصادی‬ ‫امریکا علیه ایران و روسیه یا روسیه علیه امریکا‪ ،‬اروپا علیه‬ ‫روسیه و بالعکس قابل ذکر است‪ .‬همچنین رقابت اقتصادی‬ ‫که بین چین و امریکا وجود دارد‪ ،‬از جمله مظاهر قرن ‪21‬‬ ‫است‪ .‬بنابراین ن ه ترامپ و نه دولت کنونی امریکا عزم ورود‬ ‫به جنگ های قرن بیستم را دارد و نه توان ان را و نه ضرورتی‬ ‫ پیش روی خود می بیند که گام در این مسیر بگذارد‪ .‬اما حتما‬ ‫در عرصه جنگ های قرن بیست و یکمی سرمایه گذاری ها و‬ ‫فعالیت ها بیشتر می شود و موارد گسترده تری را در بر خواهد‬ ‫گرفت‪ .‬همچنین کشــورهای بیشــتری نیز وارد این حوزه‬ ‫خواهند شد‪.‬‬ ‫از ســوی دیگر باید توجه داشــت که پیروزی ترامپ‬ ‫یا پیروزی جریان ملی گرا در امریــکا و حتی هر جای دیگر‬ ‫عرصــه بین الملل‪ ،‬بــرای جمهوری اســامی ایران‪ ،‬هم‬ ‫می تواند تهدید باشد و هم می تواند فرصت قلمداد گردد‪.‬‬ ‫این یک فرصت اســت؛ از این جهت که توجه بیشــتر به‬ ‫مســائل داخلی و ضعف داخلــی امریکا توســط ترامپ و‬ ‫حضور کمتــر در عرصه بین المللی‪ ،‬برای کشــورهایی که‬ ‫موجودیت خود را در ضدیت با امریکا تعریف کرده اند‪ ،‬یک‬ ‫فرصت اســت‪ .‬این فرصت در رقابت و خصومت با امریکا‬ ‫به ایران یک فضا و فرصت تنفس می دهد‪ .‬به جای اینکه‬ ‫امریکایی ها به فعالیت های ایران در غرب اســیا بپردازند‪،‬‬ ‫ممکن اســت در این نوع نگاه‪ ،‬بیشــتر معطوف به داخل‬ ‫امریکا باشد‪ .‬این برای کشــورهایی که از یکجانبه گرایی‬ ‫و مداخله گرایی امریکا در دهه هــای اخیر ناراضی بودند‪،‬‬ ‫فرصت خوبی اســت‪ .‬اما این رویکرد امریــکا یک تهدید‬ ‫است؛ زیرا این نوع نگاه به عرصه بین المللی‪ ،‬باعث نوعی‬ ‫پشــت پا زدن به منش ها و رفتارهــای بین المللی گرایانه و‬ ‫تن دادن به خواســت دیگران و صرف نظر کــردن از یک‬ ‫سری منافع مشترک خواهد شد‪ .‬این یعنی یکجانبه گرایی‬ ‫امریکایــی‪ .‬اگر چه جمهوری اســامی ایــران‪ ،‬هیچ گاه‬ ‫راضی به حضور امریکا در منطقه نبوده و همیشــه سیاست‬ ‫ایران خروج امریکا از منطقه بوده اســت امــا در یک دوره‬ ‫انتقالی از زمانی که امریکا به عنوان قدرت هژمون منطقه‬ ‫بوده است و تا زمانی که امریکا نظم جدیدی در غرب اسیا‬ ‫ شکل دهد‪ ،‬خالء ناشــی از کاهش حضور امریکا به عنوان‬ ‫قدرت هژمون در منطقه باید توسط بازیگران منطقه ای پر‬ ‫شود که ممکن است این بازیگران وارد رقابت ها و منازعات‬ ‫خونین با یکدیگر شوند‪ .‬مثال اگر نظم امریکایی غرب اسیا‬ ‫در دهه های گذشته تمام مناســبات را در چارچوب حضور‬ ‫امریکا تعریف می کرد‪ ،‬در زمان این کاهش حضور‪ ،‬ممکن‬ ‫است ایران با عربســتان‪ ،‬ترکیه با ایران‪ ،‬ایران با اسرائیل‬ ‫و‪ ...‬در منطقــه وارد منازعه با یکدیگر شــوند تا این خالء‬ ‫قدرت را پر کنند و بنابراین یک دوره هرج و مرج ممکن است‬ ‫در این دوران در منطقه رقم بخــورد‪ .‬از این رو به دنبال این‬ ‫کاهش نقش افرینی امریکا در منطقه غرب اسیا‪ ،‬سرنوشت‬ ‫منطقه را ان قدرتی رقم خواهد زد که از یک منازعه بزرگ‪،‬‬ ‫پیروزمندانه خارج شده است‪.‬‬ ‫این خالء قــدرت و کاهش حضــور امریکا در منطقه‬ ‫می تواند یــک تهدید و خطر باشــد و به این معنا باشــد که‬ ‫ضرورتا کاهش حضور امریکا در منطقه به معنای افزایش‬ ‫صلح و ثبات در عرصه بین المللی نیست‪ .‬این کاهش حضور‬ ‫می تواند حتی نا امنی ها را افزایش دهد‪ .‬این بحث می تواند‬ ‫در ســطح کل نظام بین الملل نیــز رخ دهد و بــه هر حال‬ ‫گفته شــده که بحران ها همواره در زمان انتقال سیستمی‬ ‫ به سیســتم دیگــر رخ می نماینــد‪ .‬اگر امریــکا در فضای‬ ‫ناسیونالیستی که جهان را در بر گرفته بخواهد حرکت کند‪،‬‬ ‫نظم قرن بیستمی تغییر خواهد کرد و نظمی قرن بیست و‬ ‫یکمی مستقر خواهد شــد که می تواند تبعات و خطرهای‬ ‫بسیاری را برای همه کشــورها از جمله جمهوری اسالمی‬ ‫ایران در بر داشته باشد‪.‬‬ ‫‪43‬‬ ‫ترامپ نمی تواند جنگ جهانی سوم را راه بیندازد‬ ‫‪44‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫استاد دانشگاه االباما در گفت وگو با مثلث‬ ‫دکتر انتصار ! باتوجه به اعتراضات گسترده چه در‬ ‫سطح مردم امریکا و جهان و چه از سوی مقامات‬ ‫کشــورهای مختلــف و ســازمان های بین المللی‬ ‫نسبت به تصمیمات اخیر ترامپ علیه مسلمانان‬ ‫و پناهجویان‪ ،‬ارزیابی شما از سیاست های دونال د‬ ‫ترامپدرعرصهبین المللیچیست؟‬ ‫تصمیمــات اتخاذ شــده از ســوی دونالــ د ترامپ‬ ‫رئیس جمهور جدید امریکا پس از تحویل رســمی پســت‬ ‫ریاســت جمهوری در مراســم تحلیــف ‪ 20‬ژانویــه‪ ،‬چه در‬ ‫موضوعات داخلی و چه در مســائل خارجی نشان می دهد‬ ‫که نه خود او و نه تیمش کسانی نیستند که شایستگی اداره‬ ‫کشور بزرگی مانند امریکا را داشته باشــند؛ در همین راستا‬ ‫وی درباره فرمان مهاجرتی اخیرش مبنی بر ممنوعیت ورود‬ ‫مسافرانی از هفت کشور مســلمان از جمله ایران به امریکا‬ ‫با هیچ کدام از ســازمان های مربوطه در این کشور و افراد‬ ‫کارشناس مشــاوره نکرده که بداند عواقب این اقدام به چه‬ ‫شــکل خواهد بود و یکباره تصمیم به صدور چنین فرمانی‬ ‫گرفته اســت‪ .‬این اقدامــات خطرناک اســت‪ .‬زمانی ک ه‬ ‫ترامپ به عنوان یک شهروند معمولی تاجر بود‪ ،‬تصمیمات‬ ‫اشتباه وی تاثیری بر سطح جامعه امریکا نداشت اما اکنون‬ ‫رئیس جمهور این کشــور شــده اســت و هر گونه اشتباهی‬ ‫عواقبش می تواند فراگیر باشــد و بر زندگــی تک تک افراد‬ ‫جامعه تاثیر بگــذارد‪ .‬در حالیکه کشــورهای اروپایی حتی‬ ‫متحدان امریکا از این فرمان اخی ر ترامپ انتقاد کرده اند اما‬ ‫متاسفانه کشورهای حوزه خلیج فارس و جهان اسالم مانند‬ ‫عربستان سعودی واکنشی نشــان نداده و سکوت کردند‪.‬‬ ‫این مســاله خجالت اور اســت‪ .‬حتی در تماس تلفنی اخیر‬ ‫دونال د ترامپ و ملک سلمان بن عبدالعزیز‪ ،‬پادشاه عربستان‬ ‫ســعودی کوچکترین اشاره ای به این مســاله نشده است‪.‬‬ ‫ی ترامــپ این تلقی را‬ ‫این گونه رفتار کشــورهای عربی برا ‬ ‫ایجاد می کند که انها نه تنها معترض این تصمیم نیســتند‬ ‫بلکه راضی نیز هستند‪ .‬البته کامال مشخص است که دولت‬ ‫عربستان با هر تصمیمی علیه ایران موافق است‪.‬‬ ‫هم چنین این نکته را باید مــورد توجه قرار داد که از‬ ‫ابتدا مخاطب مورد نظر دونالــد ترامپ مهاجران در امریکا‬ ‫نبودند بلکه طرف خطاب وی‪ ،‬یک فرد امریکایی است که‬ ‫در دهه پنجاه خود قرار دارد‪ .‬وی در سال های اخیر اوضاع‬ ‫اقتصادی اش وخیم تر شده و هیچ امیدی به اینده ندارد‪ .‬‬ ‫ترامپ در پاســخ به ســوال فردی که می پرسد چرا اوضاع‬ ‫زندگی وی بهبود نمی یابد‪ ،‬اعالم کرد که مهاجران با ورود‬ ‫‪3‬‬ ‫دونال دترامپبر خالفبرخی‬ ‫پیش بینی های خوشبینانه‪ ،‬از‬ ‫همــان روز اغاز رســمی دوره‬ ‫ریاست جمهوری اش به دنبال‬ ‫محقق ســاختن وعده هایش‬ ‫اســت کــه فرمــان مهاجرتی‬ ‫اخیر وی علیه هفت کشــور مســلمان و تصمیم برای‬ ‫دیوار کشــی در مرز مکزیک و امریکا در همین راستا‬ ‫قرار دارد‪ .‬اکنون همگان با نگرانــی و ترس به ترامپ‬ ‫و رویاهای بلندپروزانــه و خطرناک او نــگاه می کنند‪.‬‬ ‫در ایــن میان نــادر انتصــار‪ ،‬رئیس دانشــکده علوم‬ ‫سیاســی دانشــگاه االبامای امریکا بر این باور است‬ ‫که ترامپ تنها به فکر خود ترامپ است و دیگر هیچ‪.‬‬ ‫او در مقایسه سیاست های ترامپ و هیتلر تاکید کرد‬ ‫که سیاســت های ترامپ تنها بر مبنای نژاد و تبعیض‬ ‫نیســت اما مبنای اصلی رویکرد نازیسم هیتلر بر پایه‬ ‫نژاد بود؛ بر همین اســاس این مقایســه را به طور کل‬ ‫نمی توان قبول کرد و نمی توان ترامــپ را هیتلر دوم‬ ‫نامید‪ .‬مشروح این گفت وگو را در ادامه می خوانید‪.‬‬ ‫خود به این کشور‪ ،‬فرصت های شغلی‪ ،‬کاری و تحصیلی‬ ‫و در کل اینده روشن را از دســتان امریکایی ها گرفته اند‪.‬‬ ‫در واقع این گونه جواب های ســاده در کشوری که دارای‬ ‫بحران اجتماعی و فکری است‪ ،‬به سادگی و به طور طبیعی‬ ‫طرفدار جذب می کند‪ .‬به طور مثال زمانی که ادولف هیتلر‬ ‫بر سر کار امد‪ ،‬وضعیت اقتصادی در المان بسیار بد بود‪.‬‬ ‫در ابتدا هیتلر در میان مردم المان یک درصد هم طرفدار‬ ‫نداشــت‪ ،‬اما با اقدامات و ســخنرانی های پوپولیســتی و‬ ‫دست راستی خود توانست طرفدارانی را برای خود به دست‬ ‫اورد‪ .‬اگر نگاهی به شعار دونالد ترامپ با عنوان «اولویت‬ ‫اول با امریکا »‪ ،‬بیندازیم‪ ،‬متوجه می شــویم که این شعار‬ ‫برای افرادی که در وضعیت اقتصادی خوبی قرار نداشته‬ ‫ یا از جایگاه اجتماعی خوبی برخوردار نیســتند‪ ،‬تاثیرگذار‬ ‫و مهم است‪.‬‬ ‫با توجه به اظهارات شما‪ ،‬پس از صدور دستورات‬ ‫جنجالی از ســوی دونال د ترامپ مبنی بر منع ورود‬ ‫پناهجویان و مسلمانان هفت کشــور به امریکا و‬ ‫کشیدن دیوار میان این کشور و مکزیک‪ ،‬برخی‬ ‫تحلیلگران نگرانی خود را از شباهت سیاست های‬ ‫تبعیض امیز و نژادپرستانه دونال د ترامپ با مواضع‬ ‫ادولف هیتلر رهبر نازی های المان اعالم کرده اند‪،‬‬ ‫ارزیابی شما در این باره چیست؟‬ ‫در یک محدوده ای این مقایسه تا حدودی درست‬ ‫است اما شــباهت های اندک موجود میان رویکر د ترامپ و‬ ‫ن ترامپ‬ ‫هیتلر عمیق نبوده و بلکه سطحی است‪ .‬طرفدارا ‬ ‫کسانی هستند که تمایالت بســیار افراطی‪ ،‬نژاد پرستانه و‬ ‫حتی فاشیســتی دارند اما زمان هیتلر و برنامه وی با برنامه ‬ ‫ترامپ متفاوت است‪ .‬سیاســت های ترامپ تنها بر مبنای‬ ‫نژاد و تبعیض نیست اما مبنای اصلی رویکرد نازیسم هیتلر‬ ‫بر پایه نژاد بود؛ بر همین اســاس این مقایسه را به طور کل‬ ‫نمی توان قبول کرد و نمی توان ترامپ را هیتلر دوم نامید‪.‬‬ ‫در واقع تنها دغدغ ه ترامپ این اســت که چگونه جیبش را‬ ‫ی ترامپ مهم بوده‪،‬‬ ‫از پول پر کند و به عبارت دیگر انچ ه برا ‬ ‫خو د ترامپ است‪.‬‬ ‫با در نظر گرفتن سیاســت ها و مواضع افراطی و‬ ‫سطحی رئیس جمهوری تازه کار امریکا ایا ممکن‬ ‫اســت طی ســال های اینده شــاهد بروز و ظهور‬ ‫جنگ های جدید در ســطح جهان یــا حتی جنگ‬ ‫جهانیسومباشیم؟‬ ‫با توجه به سیاســت هایی که دونال د ترامپ از زمان‬ ‫ورود به کاخ ســفید اتخاذ کرده ‪ ،‬این سیاســت ها بر اساس‬ ‫برنامه ریزی ها و فکر عمیق و کارهای کارشناسی اتخاذ نشده‬ ‫است؛اینسیاست ها‪،‬سیاست هایبسیارخطرناکیخواهند‬ ‫بود اما نمی توان گفت که این سیاست های خطرناک دنیا را‬ ‫به سمت جنگ جهانی سوم سوق خواهد داد‪ .‬طرف مقابل ‬ ‫ترامپ چه کســی در جهان اســت که این توانایی را داشته‬ ‫باشــد که بتواند جنگ جهانی ســوم را به گستردگی جنگ‬ ‫جهانی دوم بــه راه اندازد؟ در حال حاضر چنیــن فردی را در‬ ‫جهان نداریم‪ .‬گرچه کشورهای اروپایی درباره سیاست ها و‬ ‫رویکرد دونال د ترامپ انتقادهایی مطــرح کرده اند اما باز هم‬ ‫ت ترامپ هستند‪ .‬حتی روســیه نیز در کنار دونال د ترامپ‬ ‫پش ‬ ‫است‪ .‬به تازگی دونال د ترامپ تماس تلفنی با والدیمیر پوتین‬ ‫داشته است که نشان از روابط گرم دو کشور دست کم نسبت‬ ‫به دوره ریاست جمهوری باراک اوباما رئیس جمهور پیشین‬ ‫امریکا دارد‪ .‬البته احتمــال وقوع جنگ های محلی یا میان‬ ‫دو کشور وجود دارد‪.‬‬ ‫بر اساس اظهارات اخی ر ترامپ علیه پکن‪ ،‬برخی‬ ‫مترامپبرایبرپایی‬ ‫تحلیلگرانبراینباورندکهتی ‬ ‫یک درگیری نظامی با چین اماده می شود اما برخی‬ ‫نیز معتقدند با وجود تنش های اخیر‪ ،‬روابط میان‬ ‫امریکا و چین براساس عدم تقابل‪ ،‬عدم درگیری‪،‬‬ ‫منافع دوجانبه و همکاری های برد‪-‬برد پایه گذاری‬ ‫شده است‪ ،‬ارزیابی شما دراین باره چیست؟‬ ‫اگ ر ترامپ بر ادامه و تعمیق تنش های اخیر با پکن‬ ‫پافشــاری کند احتمال وقوع درگیری میان دو کشور وجود‬ ‫دارد اما رئیس جمهور امریکا چنیــن کاری نمی کند‪ .‬درواقع‬ ‫اظهارات اخی ر ترامــپ علیه چین مبنی بر زیر ســوال بردن‬ ‫« سیاست چین واحد » و تالش برای کاهش نفوذ اقتصادی‬ ‫چین در امریکا چندان جنبه عملیاتی نداشــته و بیشتر جنبه‬ ‫تبلیغاتی دارد‪ .‬یکی از بزرگترین فرصت های درامدزایی برای‬ ‫ی ترامپ در سراســر امریکا توسط مسافران چینی‬ ‫هتل ها ‬ ‫ایجاد می شود که وارد این کشور می شوند‪ .‬اقتصاد امریکا‬ ‫چنان با اقتصاد چین ادغام شده است که دو کشور بدون وارد‬ ‫ی علیه دیگری‬ ‫کردن زیان و ضرر به خود نمی تواننــد اقدام ‬ ‫در میدان عمل انجام دهند‪ .‬چیــن و امریکا اکنون همانند‬ ‫دو فردی هستند که هر دو در یک طرف خیابان ایستاده و به‬ ‫یکدیگر بد وبیراه می گویند و منتظر هستند که دیگران انها‬ ‫را از یکدیگر جدا کنند‪ ،‬امــا وارد دعوای فیزیکی با یکدیگر‬ ‫نمی شوند‪.‬‬ ‫فاشیسمامریکایی‬ ‫ع ترامپ برای جهان خطرناک است‬ ‫مواض ‬ ‫علی بیگدلی‬ ‫کارشناس مسائل امریکا‬ ‫‪4‬‬ ‫می دهند اما با یاداورشــدن نزدیکی میان والدیمیر پوتین‬ ‫و دونالد ترامپ رهبران روسیه و امریکا به خودی خود این‬ ‫احتمال رد می شود‪ .‬ترامپ همواره پوتین را ستایش کرده و‬ ‫در مقابل‪ ،‬باراک اوباما را به دلیل اتخاذ نکردن رفتاری شبیه‬ ‫پوتین در قبال مسائل منطقه ای و بین المللی مورد سرزنش‬ ‫قــرار داده اســت‪ .‬وی براین باور اســت که بــه دلیل نبود‬ ‫شجاعت در اوباما در مدیریت مسائل جهان پرستیژ امریکا‬ ‫دچار خدشه شده اســت‪ .‬بر همین اساس در کمپین های‬ ‫انتخاباتی خود وعده داده که پرستیژ اسیب دیده امریکا در‬ ‫جهان ر ا ترمیم کند‪ .‬از طرف دیگ ر ترامپ بارها اعالم کرده ‬ ‫که دیگر امریکا برای کشورهای دیگر سینه چاک نکرده و‬ ‫خود را در خطر نخواهد انداخت‪ .‬هم چنین وی از روز اول‬ ‫به مردم امریکا به خصوص توده های طبقه پایین جامعه از‬ ‫جمله کارگران قول داده است که مشکالت داخلی امریکا‬ ‫از جمله مسائل اقتصادی را حل کند‪ .‬برهمین اساس انقدر‬ ‫چالش در داخل این کشور وجود دارد که شاید این فرصت‬ ‫برایش ایجاد نشود که بخواهد در عرصه بین المللی فضای‬ ‫تنش زا و امکان بروز جنگ را فراهم کند‪.‬‬ ‫در حال حاضر رواب ‬ ‫ط ترامپ و پوتین در ســطح خوبی‬ ‫قرار دارد و به تازگــی در گفت وگوی تلفنی درباره مســائل‬ ‫مختلف منطقه ای و بین المللی با یکدگیر تبادل نظر کردند‬ ‫و دو طرف قرار گذاشــتند که در اینده نزدیــک در دیداری‬ ‫دو جانبه رودررو با یکدیگر دیدار و گفت وگو کنند‪.‬‬ ‫اما در حوزه چین و امریکا فضای حاکم کنونی کمی‬ ‫متشنج تر است‪ .‬در همین راســتا باتوجه به چالش های به‬ ‫وجود امده در ماه های اخیر زمینه برخورد میان دو کشــور‬ ‫تا حدودی ایجاد شده اســت‪ .‬این تنش ها دو دلیل دارد؛‬ ‫یکی مساله اقتصادی است‪ .‬چین ســاالنه به ارزش ‪750‬‬ ‫میلیارد دالر کاال به امریکا صادر می کند و در مقابل ترامپ‬ ‫اعالم کرده که کشورش می تواند این کاالها را تولید کرده و‬ ‫دیگر پولی به پکن ندهد‪ .‬دلیل دوم ساخت جزایر مصنوعی‬ ‫از ســوی پکن در دریای چین جنوبی و استقرار تاسیسات‬ ‫نظامی در این جزایر است که این مساله نگرانی و نارضایتی‬ ‫امریکا را به همراه داشته است‪.‬‬ ‫در همین راســتا دونالد ترامپ در گفت وگویی اعالم‬ ‫کرد که در این باره امریــکا می تواند تا حد برخورد نظامی با‬ ‫پکن پیش برود که این مساله بســیار خطرناک است‪ .‬اما‬ ‫ن ترامپ و پوتین و روابط‬ ‫به طور کلی باتوجه به نزدیکی میا ‬ ‫گسترده مسکو با پکن بعید به نظر می رسد که در این حوزه‬ ‫نیز دو کشور پا را فراتر از لفاظی ها علیه یکدیگر بگذارند و‬ ‫جنگی علیه پکن و واشنگتن رخ دهد‪.‬‬ ‫ســو م‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫بین الملل‬ ‫پس از بر سر کار امدن دونالد ترامپ‪ ،‬رئیس جمهور‬ ‫جدیــد امریــکا در ‪ 20‬ژانویــه‪ ،‬او دســتورات جنجالی در‬ ‫حوزه های مختلف صادر کرد که این اقدامات با اعتراضات‬ ‫گســترده مردم چه در داخل و چه در خارج از امریکا همراه‬ ‫ل ترامپ با اعمال محدودیت های مهاجرتی‬ ‫بود‪ .‬چندی قب ‬ ‫ورود مسافران از ایران و شش کشور مسلمان دیگر را برای‬ ‫‪ ۹۰‬روز محدود کرد که پیش بینی می شــود این قوانین بر‬ ‫وضعیت نیم میلیون تــن از شــهروندان امریکایی دارای‬ ‫گرین کارت تاثیر بگذارد‪ .‬به طور کلی اگر بخواهیم مواضع‬ ‫تند و جنجالی دونال د ترامپ را مــورد کنکاش قرار دهیم در‬ ‫درجه اول باید به این نکته اشاره کرد که رئیس جمهور جدید‬ ‫امریکا عضو گروه تندگــرای تی پارتی حزب جمهوریخواه‬ ‫است؛ بخشی از تی پارتی ها وابسته به یک گروه خشن به‬ ‫نام کوکالکس کالن ها هســتند که در امریکا نفوذ باالیی‬ ‫دارند و تعداد انها بســیار زیاد اســت‪ .‬انهــا به خصوص در‬ ‫شمال امریکا حضور پر رنگی دارند‪ .‬همه انها در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری در نهم نوامبر از سایه بیرون در امده و رای‬ ‫دادند و دونال د ترامپ را به مسند ریاست جمهوری رساندند‪.‬‬ ‫این افراد دو ویژگی دارند‪ ،‬اول اینکه به شــدت ضد بیگانه‬ ‫هســتند و ویژگی دوم انها این اســت که خود خواه بوده و‬ ‫امریکایی بودن خود را می ستایند‪ .‬این مساله همواره باعث‬ ‫بروز چالش بزرگی در امریکا شده است‪ .‬هم چنین این افراد‬ ‫روابط سازمان یافته ای با البی های یهودی در امریکا دارند‪،‬‬ ‫در همین راستا روابط ترامپ با یهودی های افراطی بسیار‬ ‫گسترده شده اســت‪ .‬داماد وی نیز یهودی است‪ .‬ترامپ‬ ‫در گفت وگوی اخیر خود با بنیامین نتانیاهو‪ ،‬نخســت وزیر‬ ‫اســرائیل اعالم کرد که انها شهرک سازی ها را ادامه دهند‬ ‫و امریکا از ایــن روند حمایت خواهد کــرد‪ .‬از این پس نیز‬ ‫باید منتظر اقدامات خشن تر و پوپولیستی تر از سوی دول ‬ ‫ت‬ ‫ترامپ در طــول چهار ســال اینده ریاســت جمهوری اش‬ ‫باشیم‪.‬‬ ‫اما نگرانی دنیای غرب از این اســت که این احتمال‬ ‫وجود دارد که مارین لوپن‪ ،‬رهبر جناح ناسیونالیســت های‬ ‫راست افراطی فرانسه موسوم به «جبهه ملی» در انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری پیش روی این کشــور بتواند به پیروزی‬ ‫رســیده و رئیس جمهور این کشور شــود‪ .‬وی به تازگی در‬ ‫مصاحبه ای اعالم کرد که مثلث راســت گرای انها شکل‬ ‫می گیرد که این مساله می تواند عواقب گسترده ای برای‬ ‫جهان در پیش داشته باشد‪.‬‬ ‫از ســوی دیگر باید به این مســاله توجه کــرد که از‬ ‫نظر تیم ترامپ این اقدامات اخیر پیش پــا افتاده و ناچیز‬ ‫اســت‪ ،‬اما این اقدامات نظم جهان را بر هم زده و بسیاری‬ ‫از دوســتان امریکا را ناراضی و حتی دلخور کرده اســت‪.‬‬ ‫به گونه ای که فرانســوا اوالند‪ ،‬رئیس جمهور فرانســه در‬ ‫نشستی به تازگی اعالم کرد که اگر دونال د ترامپ بخواهد‬ ‫این سیاست های خود را ادامه دهد‪ ،‬اتحادیه اروپا ناچار‬ ‫خواهد شــد در مواضع و سیاســت های خــود در عرصه‬ ‫بین المللــی از واشــنگتن فاصله بگیــرد‪ .‬هم چنین انگال‬ ‫مرکل‪ ،‬صدر اعظم المان نیز در اظهاراتی مشابه نسبت به‬ ‫اینده روابط امریکا و اروپا هشــدار داد‪ .‬اکنون این‬ ‫سیاست ها و فرمان های اخی ر ترامپ مبنی بر منع‬ ‫ورود شــهروندان هفت کشور مسلمان از جمله‬ ‫ایران واکنش ها و مشکالت بســیاری را در سراسر جهان‬ ‫ایجاد کرده است‪ .‬از ســوی دیگر گفت وگوی تلفنی اخیر‬ ‫دونالد ترامپ با پادشاه عربســتان در بردارنده نکته مهمی‬ ‫ است؛ زیرا وی در دوران کمپین های انتخاباتی اش اعالم‬ ‫کرده بود که دیگر از شیخ نشــین ها حمایت نخواهد کرد و‬ ‫اگر حمایتی از انها شــود‪ ،‬باید هزینه ان را بپردازند‪ .‬اما به‬ ‫نظر می رســد این تماس تلفنی به توصیه اســرائیل انجام‬ ‫گرفته اســت‪ .‬اکنون روابط اسرائیل با کشــورهای حوزه‬ ‫خلیج فارس بسیار گسترده شده است؛ بر همین اساس این‬ ‫تماس تلفنی دونال د ترامپ با پادشــاه عربستان سعودی با‬ ‫هدف نزدیکی دو کشور‪ ،‬نشــان می دهد که در طول چهار‬ ‫سال اینده باید شــاهد رفتارهای غیر متعارف و متناقض از‬ ‫سوی کاخ سفید باشیم‪.‬‬ ‫در این میــان برخی برایــن باورند کــه دونال د ترامپ‬ ‫با سیاســت های راســت افراطی اش همانند ادولف هیتلر‬ ‫رهبر نازی هــا عمل می کنــد؛ در ایــن باره بایــد گفت که ‬ ‫ترامپ و طرفداران وی شدیدا ناسیونالیست هستند و انها‬ ‫ناسیونالیسم تهاجمی از منظر بیگانه ستیزی و اقداماتش‬ ‫علیه مسلمانان را در پیش گرفته اند‪ .‬افرادی مانند ترامپ‬ ‫چنان به یهودیان نزدیک شــده اند که دنباله رو مسیحیت‬ ‫صهیونیسم شــده اند؛ عقاید و مواضع این افراد هم برای‬ ‫جامعه امریکا و هم برای جهان بســیار خطرناک است‪ .‬بر‬ ‫همین اساس امیدواریم که نهادهای دیگر در امریکا مانند‬ ‫دادگاه فدرال جلوی این اقدامــات تبعیض امیز را بگیرد و‬ ‫سیاست های او را تا حدودی مهار و کنترل کند‪.‬‬ ‫امــا به طــور کلــی هیتلر یــک ایدئولــوژی بــه نام‬ ‫نازیســم داشــت که یک منظومه فکری را به وجود اورده‬ ‫بود‪ ،‬امــا ترامپ و حامیانــش اینگونه نیســتند البته برخی‬ ‫از سیاســت های راســت افراطی انهــا تا حدودی شــبیه‬ ‫فاشیسم بوده و از مطرح شدن این شــباهت ابایی ندارند‪.‬‬ ‫اما به طورکلی نمی توان به طــور کامل از هر منظری عقاید ‬ ‫ترامپ را شبیه عقاید و مواضع هیتلر تلقی کرد‪.‬‬ ‫هم چنین برخی از تحلیلگران با رصد سیاســت های‬ ‫جنجالی دونال د ترامپ خبــر از احتمال وقوع جنگ جهانی‬ ‫بین الملل‬ ‫‪45‬‬ ‫سایه گورباچف‬ ‫بین الملل‬ ‫ی ترامپ باعث‬ ‫ی ترامپ باعث تضعیف امریکا می شود؟ قطعا در کوتاه مدت سیاست ها ‬ ‫ایا سیاست ها ‬ ‫تضعیف امریکا در سرتاسر جهان خواهد شد‪ .‬در اروپا هیبت و حیثیت امریکا زیر سوال رفته و کشوری که‬ ‫امنیت اروپا را برای‪ 70‬سال فراهم کرده بود اکنون عقب نشینی کرده و خود منتقد این نقش برادر بزرگتر شده‬ ‫ت ترامپ چه می خواهد بکند و انطور که در شعارهای انتخاباتی اش‬ ‫است‪ .‬در خاورمیانه هنوز معلوم نیس ‬ ‫گفته ایا می خواهد صحنه را به روسیه واگذار کند؟ در این پرونده در این مورد بحث کرده ایم‪.‬‬ ‫اعتبار واشنگتن زیر سوال‬ ‫بین الملل‬ ‫‪46‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫امریکا گرفتار در باتالق های رئیس جمهور جدید‬ ‫بین الملل‬ ‫دکتر عبدالرضا فرجی راد‬ ‫استاد دانشگاه‬ ‫‪1‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫بین الملل‬ ‫با گذشت دو هفته از ورود دونال د ترامپ رئیس جمهور‬ ‫امریکا به کاخ ســفید شــاهد ایجاد تغییراتی در سیاســت‬ ‫داخلی امریکا و نیــز مواضع جدیــد ایاالت متحده امریکا‬ ‫در حوزه بین الملل هســتیم‪ .‬بنابراین اگر بخواهیم بررسی‬ ‫در سیاســت ها و اصالحات اخی ر ترامپ در عرصه داخلی و‬ ‫جهانی بکنیم باید گفت که در حال حاضر نمی توان ارزیابی‬ ‫ی ترامپ چه در حوزه داخلی و چه در‬ ‫دقیقی از سیاســت ها ‬ ‫عرصه بین الملل باتوجه به فرامینی که هر روز صادر می شود‬ ‫داشت و نتیجه گیری در مورد شکست و موفقیت وی انجام‬ ‫داد‪ .‬اما اگر واقع بین باشیم تجربه نشان داده است که این‬ ‫فرامین که از روی احساســات‪ ،‬بی تدبیری و مشاوره های‬ ‫نامناسب اتخاذ می شــود‪ ،‬ممکن اســت در کوتاه مدت با‬ ‫موفقیت همراه شود اما در دراز مدت ایاالت متحده امریکا‬ ‫را با مشــکالت متعددی روبه رو خواهد ساخت‪ .‬به عنوان‬ ‫نمونه این فرمان ها در درجه اول به اعتبار امریکا در جهان‬ ‫صدمه زده که اعتبار ملی نیز از جایگاه باالیی برای ملت ها‬ ‫برخوردار اســت؛ زمانی که با افرادی که ویزا یا گرین کارت‬ ‫دارند یا پناهنده و مهاجر هســتند برخورد نامناســبی انجام‬ ‫می گیرد و ممانعت از ورود انهــا صورت می گیرد و از طرف‬ ‫دیگر متحدین امریکا ماننــد کانادا‪ ،‬اســترالیا و بعضی از‬ ‫کشــورهای اروپایی مانند بریتانیا و فرانســه نسبت به این‬ ‫فرمان موضع گیری می کنند درواقع از اعتبار امریکا کاسته‬ ‫می شــود و بر اعتبار کشــوری مثل فرانســه کــه خواهان‬ ‫افزایش دوبرابری ویزا به ایرانیان اســت‪ ،‬افزوده می شود‪.‬‬ ‫بنابراین اگر تصمیمی نسنجیده و ناپخته اتخاذ شود منجر‬ ‫به صدمه زدن به حیثیت و هویت ملی یک کشــور می شود‬ ‫به ویژه کشــوری مانند ایاالت متحده امریکا که خودش را‬ ‫سردمدار یک کشور دموکراتیک در دنیا می داند‪ .‬عالوه بر‬ ‫این در مورد مســائل دیگر مانند مسائل اقتصادی و خروج‬ ‫امریکا از قرارداد تجاری پاســیفیک‪ ،‬منجــر به نارضایتی‬ ‫ی ترامپ‬ ‫متحدین امریکا در شرق شد‪ .‬فرامین و صحبت ها ‬ ‫در رابطه بــا از هم پاشــیدگی اتحادیه اروپــا؛ اتحادیه ای‬ ‫که دنیا روی ان حســاب می کند و کشــورهای اروپایی از‬ ‫ســال ‪ 1958‬در اتحادیه ذغال و فوالد زحمت کشــیدند تا‬ ‫اتحادیه اروپا به جایگاه فعلی دست یابد‪ .‬در واقع بر عکس‬ ‫رئیس جمهورهای پیشــین امریکا که همگی به حفظ این‬ ‫اتحاد کمک می کردند و کشــورهای دیگــر را نیز تقویت‬ ‫و تشــویق می کردند که بــه این اتحادیــه بپوندند ‪ ،‬ترامپ‬ ‫درصــدد متزلزل ســاختن متحدین خود برامده اســت که‬ ‫مســلما اثار ســوء و منفی بر امریکا باقی خواهد گذاشت و‬ ‫به احتمال قوی اگر این رونــد ادامه پیدا کند کنگره امریکا‬ ‫و جمهوریخواهــان باتوجه به مخالفت هایــی که کرده اند‬ ‫ل ترامپ انجام‬ ‫اولین حرکت مقاومتی خودشــان را در مقاب ‬ ‫خواهند داد و اگر با لجبازی از ســو ‬ ‫ی ترامپ مواجهه شوند‬ ‫امکان دارد به «ایمپیچمنت» یا محاکمه پارلمانی ترامپ‬ ‫در سال های بعدی روی اورند‪.‬حال باتوجه به سیاست های‬ ‫ی ترامپ که ممکن است منجر به تضعیف‬ ‫اتخاذ شده از سو ‬ ‫قدرت امریکا شود برخی وی را گورباچف غرب برشمرده اند‬ ‫که منجر به فروپاشــی اتحاد جماهیر شــوروی سابق شد‪.‬‬ ‫اما بایــد گفت که گورباچف در نظر داشــت در ســاختاری‬ ‫دیکتاتوری‪ ،‬فضای سیاسی اقتصادی بازی را ایجاد کند اما‬ ‫طبیعتا در ساختار دیکتاتوری‪ ،‬ابتکار و حرکت های نو منجر‬ ‫به شل شــدن پی و بن مایه ساختار شــده و در این صورت‬ ‫کنترل از دست وی خارج می شود‪ .‬در رژیم شاه نیز ساختار‬ ‫دیکتاتوری بــود‪ ،‬مردم با هدایت رهبری ســاختار را در هم‬ ‫ی که ســاختار دموکراتیک نیست و‬ ‫شکستند؛ بنابراین زمان ‬ ‫دیکتاتوری کمونیستی اســت با باز کردن فضا در شرایطی‬ ‫که مردم نیز از وضع موجود و نظام ناراضی هستند‪ ،‬سرعت‬ ‫حرکت و انرژی ازاد شده مردم مانند طوفانی همه چیز را از‬ ‫پیش رو برمی دارد و ساختار فرو می ریزد‪ .‬اما ساختار امریکا‬ ‫نسبتا دموکراتیک اســت و در این فضا یک فرد می خواهد‬ ‫دیکتاتورمابانــه عمل کند و در کوتاه مــدت تلنگرهایی نیز‬ ‫می تواند ایجاد کند‪ ،‬اما چون ساختار دموکراتیک سازوکار‬ ‫محکمی دارد بدنه ان اســتوار خواهد ماند‪ .‬ترامپ نیز در‬ ‫مدت زمان کوتاهی حداکثر یک تا دو ســال‪ ،‬می تواند در‬ ‫یک ساختار نســبتا دموکراتیک دیکتاتور مابانه عمل کند‪،‬‬ ‫اما به مرور توسط نهادها و مجتمع های دموکراتیک مانند‬ ‫کنگره‪ ،‬رسانه ها و ســنا جلویش گرفته می شود‪ ،‬همانگونه‬ ‫که االن نیز مشــاهده می کنیــد باتوجه به اینکــه بیش از‬ ‫‪ 10‬روز از ریاست ترامپ نگذشته بســیاری از فرمان هایی‬ ‫کــه وی صــادر کــرده مــورد مخالفــت بســیاری حتــی‬ ‫جمهوریخواهان قرار گرفته است که اگر این روند ادامه پیدا‬ ‫کند طبیعتا مخالفت ها بیشتر شده و نظمی ک ه ترامپ درصدد‬ ‫به وجود اوردنش است با شکست مواجه می شود‪ .‬بنابراین به‬ ‫ن ترامپ را با گورباچف مقایسه کرد‪ ،‬زیرا‬ ‫هیچ وجه نمی توا ‬ ‫گورباچف انرژی را ایجاد کرد برای ازاد شــدن‪ ،‬در حالیک ه‬ ‫ترامپ انرژی را ایجاد می کند که در مقابل ان مقاومت ایجاد‬ ‫می شود‪ .‬در همین راستا این سوال در ذهن شکل می گیرد‬ ‫که ایا ترامپ منجر به تضعیف قدرت امریکا می شــود و به‬ ‫گفته برخی کارشناســان شــیب افول امریــکا در دوره وی‬ ‫افزایش می یابد؟در این خصــوص باید بیان کرد که گرچ ه‬ ‫ترامپ با شــعار افزایش قدرت امریکا روی کار امده است‪،‬‬ ‫اما مواضعی که اتخاذ می کند بــه تضعیف ایاالت متحده‬ ‫امریکا در کوتاه مدت منجر می شود‪ .‬اما نهادهای مختلفی‬ ‫در امریکا هســتند که قدرت را کنتــرل می کنند که یکی از‬ ‫سازوکارها مردم هســتند‪ .‬همانگونه که در سرتاسر امریکا‬ ‫مقاومت می شود و با حکم یک قاضی فرمان رئیس جمهور‬ ‫نقض می شود و حیثیت رئیس جمهور در میان مردم کشور‬ ‫و در عرصه بین الملل خدشه دار می شود‪ .‬بنابراین نمی توان‬ ‫گفت با امدن ترامــپ افول امریکا ســرعت می گیرد‪ .‬اگر‬ ‫نهادهایی که در امریکا هستند احساس کنند امریکا به این‬ ‫مرحله می رسد در مقابل وی ایستادگی می کنند‪ .‬ام ا ترامپ‬ ‫برای نهادهای تصمیم گیر در امریکا مشــکلی را به وجود‬ ‫اورده است؛ وی توانسته با حرف ها و وعده هایش گروهی‬ ‫از مردم امریکا را که از نظر اشتغال یا فقر در فشار هستند یا‬ ‫گروهی را که سواد کمتری دارند و از مسائل حقوق بشری‬ ‫کمتر مطلع هســتند و تعامل کمی هم بــا نژادها و مذاهب‬ ‫مختلف دارند را تحریک کرده و با خود همراه کرده است‪.‬‬ ‫اما این مردم هم تــا یک مدتی به ترامــپ اعتماد می کنند‬ ‫و اگر وی نتواند در زندگی انها تغییــری به وجود بیاورد انها‬ ‫نیز به ترامپ پشــت می کنند‪ .‬ترامپ اعتبار امریکا را برای‬ ‫کوتاه مدت از بین می برد‪ ،‬متحدین امریکا را در جهان کم‬ ‫کرده و تزلزل در میان متحدین ایجاد می کند ‪ .‬ترامپ با این‬ ‫عملکرد ممکن است موجب پیش امدن جنگ کوتاه مدت‬ ‫در خاورمیانه و خلیج فارس یا در درجه دوم در شرق دور در‬ ‫پا ســفیک شــود‪ .‬اما در دراز مدت رفتار وی ادامه نخواهد‬ ‫یافت و بنابراین در قدرت امریــکا نیز اگر تضعیفی رخ دهد‬ ‫کوتاه مدت بوده ‪.‬‬ ‫‪47‬‬ ‫بین الملل‬ ‫منتظر ترامپ خطرناک تر باشیم‬ ‫بین الملل‬ ‫‪48‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫مطهرنیا درگفت وگو با مثلث‬ ‫دکتر مطهرنیــا! اخیــرا بعضی کارشناســان به‬ ‫مقایســه میان ترامپ با گورباچــف پرداخته اند‬ ‫و برنامه هــای اصالحاتــی وی را هم ســو بــا‬ ‫سیاست های گورباچف شمرده اند‪.‬در این راستا‬ ‫ایا می توان گفت ترامپ‪ ،‬گورباچف امریکاست؟‬ ‫اساســا مقایســه ترامپ بــا گورباچف مقایســه‬ ‫ای اســت مع الفارق؛ گورباچف یک سیاستمدار برجسته‬ ‫در حزب کمونیست اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی‬ ‫بود که در رده های نخستین این حزب تجربه های سیاسی‬ ‫زیــادی اندوخته بود و شــوروی ســابق یک نظام بســته‬ ‫کمونیســتی بود که در ان نقش رهبران و اثرگذاری انها بر ‬ ‫ساخت ســاختار قدرت از ویژگی خاصی برخوردار بود ‪ .‬به‬ ‫عبارت دیگر این ساخت ســاختار قدرت بود که تحت تاثیر‬ ‫کاریزمای رهبران قــرار می گرفت‪ ،‬از لنین به اســتالین و‬ ‫از اســتالین به‪ ...‬اگر نیــک بنگریم هر کــدام از رهبران‬ ‫کمونیست شوروی که سر کار امدند محیط حرکت شوروی‬ ‫سوسیالیســتی را با لغزش های فراوانی روبه رو ساختند که‬ ‫گورباچف میراث دار این لغزش ها در اتحاد جماهیر شوروی‬ ‫سوسیالیســتی بود‪ .‬از طرف دیگر شــخصیت گورباچف‬ ‫با شخصیت ترامپ قابل مقایسه نیســت ‪ .‬گورباچف یک‬ ‫متخصص کشاورزی برجسته بود که بیش از انکه در حوزه‬ ‫تخصصی خود کار کرده باشد در حیطه سیاست تجربه های‬ ‫گرانبهایی اندوخته بود‪ ،‬از مراحــل گوناگونی گذر کرده و‬ ‫در اتحاد جماهیر شــوروی که الیگارشی بسیار سختی بود‬ ‫توانســته بود به اوج قدرت برســد‪ .‬در حالیکه ترامپ یک‬ ‫بیزینس من شومن امریکایی است که در پرتو ازادی های‬ ‫ناشی از دموکراسی امریکایی توانست رئیس جمهور امریکا‬ ‫شود و ساختار قدرت در ایاالت متحده امریکا را به طورکامل‬ ‫زیر سوال برد و انگشت در چشمان دموکراسی امریکا کرد‬ ‫و اکنون خود رئیس جمهور ایاالت متحده امریکا ست‪ .‬این‬ ‫در حالی اســت که اگر گورباچف تخطی از موازین حزبی‬ ‫‪2‬‬ ‫دکتر مهــدی مطهرنیا‪،‬‬ ‫دکتــرای ایند ه پژوهــی و‬ ‫کارشناسمسائلبین المللدر‬ ‫گفت وگویی با هفته نامه مثلث‬ ‫در باب مواضــع و اصالحات‬ ‫ ترامپ رئیس جمهور امریکا‪،‬‬ ‫به بررسی تطبیقی شخصیت و سیاست های ترامپ با‬ ‫گورباچف رهبر پیشین اتحاد جماهیر شوروی پرداخت‬ ‫و اذعان داشــت که مقایســه این دو اساســا نگرشی‬ ‫انحرافی در مســیر حرکت امریکا ست‪ .‬به زعم وی در‬ ‫راســتای مواضع جدید اتخاذ شــده از سوی ترامپ و‬ ‫واکنش ها و مقاومت های ملــی و فراملی که علیه وی‬ ‫صورت می گیــرد‪ ،‬باید در انتظــار ترامپی خطرناک تر‬ ‫از قبل بود‪.‬‬ ‫انجام مــی داد‪ ،‬بی تردید مــورد هجوم حزب و الیگارشــی‬ ‫حزبی قرار می گرفــت همانگونه که بعدهــا علیه او تاخته‬ ‫شــد و وی را از محل اعراب خارج کــرد‪ .‬اکنون ترامپ در‬ ‫متن معنادار دموکراســی امریکایی بر ضد تمام ژنرال های‬ ‫حزب جمهوریخواه ایاالت متحد امریکا سخن می گوید‪،‬‬ ‫ علیه تمام ساختارهای قدرت در امریکا وارد عمل می شود‬ ‫اما چون او رئیس جمهور امریکا اســت فرمان وی را حتی‬ ‫قضات دیوان قضا ئیه دولت فدرال هم نمی توانند به طور‬ ‫کامل نقــض کنند‪ .‬بنابرایــن باید بگویم که او در ســاختار‬ ‫قدرت از منظر شخصیت سیاســی و حتی رفتارهای فردی‬ ‫بــا گورباچف کامال متفاوت اســت و تطبیــق گورباچف با ‬ ‫ترامپ یک جهت گیری سیاســت گرایانه تقلیل گراست‪.‬‬ ‫ایاالت متحده امریکا یعنــی جغرافیای پنجــاه ایالتی که‬ ‫امریکا را شــکل می دهنــد در حالیکه امریکا یــک کاور یا‬ ‫پوشــش برای نظام ســرمایه داری لیبرال جهان است که‬ ‫هر از گاهی مانند بارباپاپا خود را عوض می کند و به واسطه‬ ‫نیازهای موجود در عرصه ملی و بین المللی به بازتعریف خود‬ ‫می پردازد که ترامپ ناشی از همین مساله در ایاالت متحده‬ ‫امریکا سر کار امده اســت ‪ .‬او ادامه اوباما ست به این معنا‬ ‫که اوباما بعد از بوش دوم یا بوش پســر که ایاالت متحده‬ ‫امریکا را دچار نوعی اضمحالل قــدرت نرم کرد به احیای‬ ‫قدرت نرم امریکا پرداخت و اکنون با تکیه بر ســتون های‬ ‫قدرت نرمی که اوباما فراهم کــرده دیوانه ای چون ترامپ‬ ‫می خواهد ستون قدرت سخت امریکا را استحکام بخشد‬ ‫و ســقف قدرت ارمانی و ایده ال امریکا را روی ان پوشش‬ ‫دهد‪ .‬از این منظر مقایســه ترامپ بــا گورباچف یک نوع‬ ‫نگرش انحرافی در مســیر حرکت امریکا بــرای بازتعریف‬ ‫هژمونی خــود در جهان اســت و این اشــتباه می تواند در‬ ‫محاسبات تصمیم گیران و تصمیم سازان در ایران موجب‬ ‫ایجاد اختالل شود‪ .‬بنابراین باید گفت که اساسا نمی توان ‬ ‫ترامپ را گورباچــف دانســت و امریکا را اتحــاد جماهیر‬ ‫شــوروی و سوسیالیســتی منظور کرد ‪ .‬امریــکا می تواند‬ ‫انگلستان باشد و افول بریتانیا را شاهد باشیم به گونه ای که‬ ‫گفته می شد افتاب در مستعمرات بریتانیا غروب نمی کند و‬ ‫اکنون می توانیم بگوییم قدرت برتر ایاالت متحده امریکا‬ ‫به هژمونی امریکا در جهان افول نماید‪ ،‬یعنی انچه تحت‬ ‫عنوان هژمونی ایاالت متحده امریکا گفته می شود ادامه‬ ‫هژمونی همان بریتانیای کبیر و هژمونــی بریتانیای کبیر‬ ‫ادامه هژمونی قدرت هایی چون اســپانیا و پرتغال و قبل از‬ ‫ان امپرا توری رم و یونان باستان است‪.‬‬ ‫یکی از سیاســت های افراطی و نژادپرستانه ای‬ ‫کــه ترامــپ در نخســتین روزهــای ورودش به‬ ‫کاخ سفید دنبال کرد‪ ،‬بحث طرح ممنوعیت ورود‬ ‫اتباع هفت کشــور از جمله ایران به مدت ‪ 90‬روز‬ ‫به امریکا ست‪ .‬این طرح رئیس جمهوری جدید‬ ‫ایاالت متحــده را چطــور ارزیابــی می کنید و چه‬ ‫پیامدهایی در پی خواهد داشت؟‬ ‫ترامپ یک خودشــیفته سیاســی اســت که در‬ ‫عین نبــود منطــق و ذهنیت علمــی از محیط سیاســت‪،‬‬ ‫فاقد تجربه سیاسی نیز هســت‪ .‬بنابراین او به عنوان یک‬ ‫پست نومحافظه کار امریکایی بســیار خطرناک است‪ ،‬او‬ ‫کنشگر نیســت بلکه بازیگری اســت که بازی چرخانان و‬ ‫کنشگران اصلی سیاسی پشــت پرده امریکا در نهادهای‬ ‫امنیتی معطوف به قدرت های تســلیحاتی و تراست های‬ ‫اســلحه جهانی او را حمایت می کننــد‪ .‬از این رو باید گفت‬ ‫این پســت نومحافظــه کار کــه چکیده شوونیســت های‬ ‫امریکایی‪ ،‬بنیادگرایان مســیحی ‪-‬یهودی‪ ،‬رادیکالیســم‬ ‫نظامی و در نهایت باالتر از اینها نژادپرستی امریکایی است ‬ ‫در واقع نژادپرســتان قدیمی امریکا را در کالبد مدرن خود‬ ‫نشان می دهند‪ ،‬رفتارهایی از خود بروز می دهد و فرامینی‬ ‫صادر می کند که درمسیر چنین شــخصیتی قرار دارد و نه‬ ‫در مســیر منافع ملی و امنیت ملی امریکا‪ .‬این نوع رفتارها‬ ‫رفتارهایی اســت که د رچارچــوب نوعی توتالیتاریســم یا‬ ‫تمامیت خواهی فردی خود را در اول هــر قرنی به نمایش‬ ‫می گذارد و در دو قرن اخیر به ظاهر شــدیدتر از گذشــته‬ ‫به واسطه رشــد فناوری های ارتباطی نمود بیشتری دارد‪.‬‬ ‫در اغاز قرن بیستم میالدی ما شاهد ظهور هیتلر در المان‬ ‫هستیم که به رشد باالی اقتصادی رسیده و توانسته است‬ ‫از بحران اقتصادی عظیم سال ‪ 1929‬بیرون بیاید و اکنون‬ ‫در امریکا شاهد ظهو ر ترامپی هستیم که از بن مایه گذار از‬ ‫بحران اقتصادی سال ‪ 2008‬میالدی به میان امده است‪.‬‬ ‫بنابراین او را می توان یک پوپولیست یا عوام فریب به تمام‬ ‫معنا دانســت نه یک توده گرا چرا که به جای انکه به فهم‬ ‫و دانایی توده ها احترام بگذارد تــاش می کند بر نادانی و‬ ‫عواطف و احساسات عوام ســوار شود و با شعارهایی مبنی‬ ‫بر امریکای بزرگ و پرقدرت و ســلطه امریکا بر کل جهان‬ ‫زمینه هــای اعمال نظرات فــردی خــود را در جهت منافع‬ ‫افول هژمونی‬ ‫جدال نهادهای تصمیم گیر و رئیس جمهور امریکا‬ ‫سید علی خرم‬ ‫‪2‬‬ ‫استاددانشگاه‪-‬حقوقبین الملل‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫اغاز ریاســت جمهوری دونالد ترامپ از قضــا با اغاز‬ ‫اعتراضات و تظاهرات خیابانی در تمام شهرهای امریکا و‬ ‫بیش از ‪ 60‬کشور جهان همزمان شده؛ روندی که تابه حال‬ ‫تاریخ امریــکا و تاریخ جهان بــه خود ندیده اســت‪ .‬هیچ‬ ‫رئیس جمهوری نه در یک کشــور جهان سومی و به مراتب‬ ‫نه در توســعه یافته ترین کشــور جهان قادر نیســت با این‬ ‫افق‪ ،‬کار خود را برای چهار سال شروع نماید‪ .‬از هنر دونالد ‬ ‫ترامپ همین بس که همه طرفداران محیط زیست‪ ،‬همه‬ ‫طرفداران حقوق زنان‪ ،‬همه طرفداران تجارت ازاد‪ ،‬همه‬ ‫طرفداران حقوق بشر‪ ،‬همه طرفداران عدم تبعیض نژادی‪،‬‬ ‫همه طرفداران ادیان و به ویژه مسلمانان و همه طرفداران‬ ‫صلح و دوســتی بین ا لملــل را در گردهمایی هایی دور هم‬ ‫ی‬ ‫در سرتاســر جهان جمع کرد تا از روز دوم ریاست جمهور ‬ ‫ترامپ‪ ،‬نشان دهند چگونه نه تنها مردم امریکا بلکه بخش‬ ‫زیادی از مردم جهان با این سیاست ها مخالفند‪.‬‬ ‫ترامپ نه خــودش فکر می کرد کــه رئیس جمهور‬ ‫ شــود و نه جامعه امریــکا چنین پیش بینــی ای می کرد؛‬ ‫به همیــن خاطر ترامپ با دســت باز هر چه خواســت در‬ ‫دوران مبارزات انتخابی گفت و شعار های گنده‪ ،‬توخالی‬ ‫و عوام فریبانــه زیــادی داد‪ .‬او بنا به دالیلــی که اکنون‬ ‫مجال بحث انان نیست‪ ،‬در درون جامعه امریکا توانست‬ ‫بــر ســر کار بیاید‪ .‬مردمــی کــه از عملیات تروریســتی‬ ‫داعــش در اروپــا و امریــکا وحشــت زده شــده بودند‪،‬‬ ‫برخی دیگــر که از بر ســر کار امدن یــک رئیس جمهور‬ ‫سیاهپوســت در امریــکا احســاس حقــارت می کردند‪،‬‬ ‫ثروتمندانی که از مالیات های اوباما بــه نفع ‪ 40‬میلیون‬ ‫تهی دســت امریکایــی ناراضــی بودند و انهایــی که در‬ ‫اثر رکود اقتصادی جهان‪ ،‬شــغل خود را از دســت داده‬ ‫بودند‪ ،‬دســت به دســت هم دادند و دونالــد ترامپ را به‬ ‫ریاســت جمهوری رســاندند‪ .‬اکثر انــان در همین مدت‬ ‫کوتاه نســبت به حمایت از ترامپ دچار تردید شــده اند‪.‬‬ ‫حتی نماینــدگان مهم و معــروف جمهوریخواه یکی بعد‬ ‫از دیگری به تدریج علیه ترامپ موضعگیری می کنند‪.‬‬ ‫دونال د ترامپ رئیس جمهور پوپولیســت امریکا که بر‬ ‫هیچ کدام از ابعاد بحران های سیاسی بین المللی احاطه ای‬ ‫ندارد‪ ،‬اقدام به طرح شــعارهای عوام فریبانه کرده که قادر‬ ‫نیســت انها را پیاده کند و یا اگر قادر هم باشــد‪ ،‬برخالف‬ ‫منافع امنیت ملی امریکا عمل خواهــد کرد‪ .‬به طور مثال‪،‬‬ ‫توافق هســته ای حاصل تــاش همه جانبــه دیپلماتیک‬ ‫دولــت اوباما بود ‪ .‬دونالــ د ترامپ به عنــوان رئیس جمهور‬ ‫منتخب امریکا در کمال ناپختگی و بی اطالعی ابتدا به موج‬ ‫جمهوریخواهان تندرو دامن زد ولی هر روز که از تماس او‬ ‫با دستگاه دیپلماسی امریکا و جهان می گذرد‪ ،‬متوجه ابعاد‬ ‫عمیق توافق هسته ای می شود‪.‬‬ ‫اکنون به این سوال می توان پاسخ داد که ایا ترامپ‬ ‫همان گورباچف شوروی سابق اســت که باعث سرنگونی‬ ‫امریکا می شــود؟ پاســخ از هر جهت منفی و این مقایسه‬ ‫مع الفار ق اســت‪ .‬گورباچــف در داخل شــوروی محبوب‬ ‫بود در حالی که ترامپ نشــان داده چقدر در داخل امریکا‬ ‫مخالف دارد و خود امریکایی ها دارند به حساب او می رسند‪.‬‬ ‫گورباچف تا قبل از فروپاشی شوروی‪ ،‬در خارج مورد احترام‬ ‫اکثر رهبران جهان بود و تنها بعد از فروپاشی این سرزمین‬ ‫وسیع‪ ،‬باب انتقاد به سوی او گشــودند؛ در حالیکه ترامپ‬ ‫به همان انــدازه داخل امریکا‪ ،‬در خــارج و به ویژه در میان‬ ‫متحدین امریکا مورد انتقاد واقع شــده اســت‪ .‬از ســوی‬ ‫دیگر‪ ،‬ساختار امریکا قابل مقایسه با ساختار شوروی سابق‬ ‫نیست؛ شوروی یک کشور کمونیستی و غیر دموکراتیک بود‬ ‫که وابســته به اراده و تصمیم رهبران کرملین قرار داشت‪،‬‬ ‫درحالیکه امریکا یک کشور نســبتا دموکراتیک است که‬ ‫توسط ارگان های مختلف و نخبگان اداره می شود و نظرات‬ ‫مخالف اجازه بروز و ظهور دارند‪.‬‬ ‫در عین حــال باید بدانیم ک ه ترامــپ فردی غیر قابل‬ ‫پیش بینی اســت‪ ،‬نمی توان روی دوســتی یا دشــمنی او‬ ‫حســاب باز کرد و امید بســتن به اینکه ممکن است درگیر‬ ‫مسائل داخلی یا خارجی نظیر روســیه یا سوری ه یا اسرائیل‬ ‫شــود و ایران نفس راحتی بکشــد‪ ،‬چندان واقعی نیست‪.‬‬ ‫چون که منافع و نقش ایران در منطقه به ترتیبی اســت که‬ ‫خواه ناخواه با امریــکا در خاورمیانه تضــاد منافع به وجود‬ ‫می اید و طرفین نمی توانند از دست یکدیگر رهایی داشته‬ ‫باشند ‪.‬‬ ‫مساله قابل بررسی دیگر این است که ایا سیاست های ‬ ‫ترامپ باعث تضعیف امریکا می شود؟ قطعا در کوتاه مدت‬ ‫ی ترامپ باعث تضعیف امریکا در سرتاسر جهان‬ ‫سیاست ها ‬ ‫خواهد شد‪ .‬در اروپا هیبت و حیثیت امریکا زیر سوال رفته‬ ‫و کشوری که امنیت اروپا را برای ‪ 70‬سال فراهم کرده بود‬ ‫اکنون عقب نشینی کرده و خود منتقد این نقش برادر بزرگتر‬ ‫ت ترامپ چه‬ ‫شــده اســت‪ .‬در خاورمیانه هنوز معلوم نیســ ‬ ‫می خواهد بکند و انطور که در شعارهای انتخاباتی اش گفته‬ ‫ایا می خواهد صحنه را به روسیه واگذار کند؟ البته بعید است‬ ‫کارگزاران امریکایی به ترامپ اجــازه ترک صحنه را بدهند‬ ‫چون منافع امریکا چنین اجازه ای را نمی دهد‪ .‬ترامپ برای‬ ‫حمایت از اسرائیل که حاضر شده دســتور انتقال سفارت‬ ‫امریکا از تل اویو به بیت المقدس شرقی را بدهد‪ ،‬مجبور به‬ ‫حضور در خاورمیانه و دفاع از اسرائیل است‪ .‬بنا براین بعید‬ ‫است که سیاست های عجوالن ه ترامپ تا انجا که به منافع و‬ ‫امنیت ملی امریکا مربوط می شود‪ ،‬امکان پیاده شدن پیدا‬ ‫کند‪ .‬در نهایت حکومت ترامپ یا در حین چهار سال اینده‬ ‫به طور دموکراتیک برکنار می شــود یا در پایان چهار سال‪،‬‬ ‫رئیس جمهوری جدیدی در امریکا بر سر کار خواهد امد تا‬ ‫ث ترامپ را از صحنه امریکا پاک کرده و کار را در مسیر‬ ‫میرا ‬ ‫خود قرار دهد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫گروهی فراهم اورد‪ .‬او در پی ایجــاد حزبی مجزا از حزب‬ ‫جمهوریخواه و ان سوتر از دو حزب متمرکز در امریکا و فراتر‬ ‫از احزاب سه گانه ای است که در کنار این دو حزب در امریکا‬ ‫قرار دارند‪ .‬از ایــن رو او در این چارچوب می خواهد به یک‬ ‫رهبر جدید امریکایی تبدیل شود که ساختار جدیدی مبتنی‬ ‫فره شخصی را مورد توجه قرار دهد و این در دموکراسی‬ ‫بر ّ‬ ‫امریکایی نمی تواند موفق شــود‪ .‬او اکنون با حضور خود‬ ‫در کاخ ســفید و قبل از حضــورش منفورتریــن کاندیدای‬ ‫ریاست جمهوری برای نشستن در پست ریاست جمهوری‬ ‫در اولین روز و مراســم تحلیف خود اســت و نظرسنجی ها‬ ‫نشــان می دهد در تاریخ ایاالت متحده امریکا ورود چنین‬ ‫فردی با این میزان تنفر مردمی به کاخ سفید کم نظیر است‪.‬‬ ‫از طرف دیگر در روز ورود او نیمــی از جامعه مهم امریکا‬ ‫یعنی زنان علیه او سازماندهی می شوند و اکنون که او یک‬ ‫دستور شخصی در ارتباط با ورود مهاجمان هفت کشور را‬ ‫مطرح کرده است‪ ،‬شاهد ایجاد یک فضای مقاومت در برابر ‬ ‫ترامپ در نهادهای رسمی و غیررسمی هستیم‪ .‬پیامدهای‬ ‫این معنا نه تنها در حوزه رســمی و تقابل احزاب سیاسی در‬ ‫امریکا بلکه جامعه مدنی امریــکا در وضعیت فراملی دیده‬ ‫می شــود‪ ،‬قضات دیوان فــدرال امریکا‪ ،‬دادســتان های‬ ‫ایالتی و هم چنین نمایندگان مجلسی که برحسب اتفاق ب ا‬ ‫ترامپ هم حزب هستند‪ ،‬نشان دهنده مقاومت سازمان های‬ ‫رســمی در برابــر او و همچنیــن موضع گیــری نهادهای‬ ‫فراملی چون گوگل‪ ،‬اپل‪ ،‬مدیران برجســته شــرکت های‬ ‫متفاوت در جهان‪ ،‬دهن کجی های نظــری و حتی عملی‬ ‫ علیه او و موضع گیری های رهبران جهــان از جمله مرکل‬ ‫و نخســت وزیر کانادا همگی نشــان می دهد کــه ترامپ‬ ‫یک وصله ناجور بر دموکراسی امریکا و بر نظام بین الملل‬ ‫و جامعه ملی امریکا ســت و ایــن موضع گیــری ترامپ را‬ ‫می تواند خراب تر کند چون‪ ،‬او برای گریز از این وضعیت‬ ‫یا باید سر تعظیم بر این همه فشار و خواست فرو بیاورد و از‬ ‫مواضع خود عدول کند که براساس روانشناسی شخصیتی‬ ‫او این امر تا حدود زیادی غیرقابل پیش بینی است یا اینکه‬ ‫باید برای گریــز از وضعیت موجود زمینه پــرور ایجاد یک‬ ‫حادثه بزرگ در نظام بین الملل شود که همگی امریکایی ها‬ ‫را به رغــم مخالفت با وی مجبــور به پشــتیبانی او در یک‬ ‫مقطع زمانی خاص نماید‪ .‬بنابراین هرچه می گذرد ترامپ‬ ‫خطرناک تر می شود‪.‬‬ ‫اخیرا برخــی کارشناســان بیان کرده انــد که در‬ ‫دوره ترامپ شــیب افول قدرت امریکا شدیدتر‬ ‫شده و باتوجه به سیاست هایی که وی در عرصه‬ ‫داخلی و خارجی اتخــاذ می کند ایا می توان گفت‬ ‫که سیاســت های وی منجر بــه تضعیف قدرت‬ ‫ایاالت متحده می شود؟‬ ‫سیاســت های ترامپ موجب تضعیــف امریکا‬ ‫نخواهد شــد‪ ،‬بلکه موجب تضعیف دموکراسی امریکایی‬ ‫خواهد شــد‪ .‬انچه ترامــپ امــروز در پی ان اســت اتفاقا‬ ‫نه دموکراســی امریکایــی و ارزش های برخاســته از این‬ ‫دموکراســی‪ ،‬بلکــه تحکیــم قــدرت امریکا در گســتره‬ ‫فرا اروپایــی و در درون اســیای مرکزی و خاوری اســت‪.‬‬ ‫بنابراین شخصی مانند ترامپ در حوزه تراست های قدرت‬ ‫ایاالت متحــده امریکا می توانــد زمینه بــروز و ظهور پیدا‬ ‫کند‪ .‬بنابراین در عین حالی کــه ترامپ یک بازیگر بی مایه‬ ‫اســت‪ ،‬اما فردی اســت که می توانــد در وضعیت حاضر‬ ‫به عنوان یک بازیگر فعال در حوزه کنشگری و برنامه ریزی‬ ‫تراست های قدرت در امریکا کار کند‪ .‬من بر این باورم که‬ ‫پشــت حرکت های ترامپ یک اتاق فکر قوی معطوف به‬ ‫احیای قدرت مسلط امریکا در نوهارت لند و هارت لند اولیا‬ ‫یعنی در خلیج فارس تا فالت ایران و اســیای شرقی وجود‬ ‫دارد و انها بازیگری غیر قابل پیش بینی مانند ترامپ را برای‬ ‫چنین سناریویی الزم داشتند‪.‬‬ ‫‪49‬‬ ‫بین الملل‬ ‫تضعیف سیاست خارجی امریکا‬ ‫ترامپ‪،‬گورباچفامریکامی شود؟‬ ‫طهمورث غالمی‬ ‫بین الملل‬ ‫‪50‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫‪4‬‬ ‫کارشناس مسائل امریکا‬ ‫سیاســت های دونالد ترامــپ در دو حــوزه داخلی و‬ ‫خارجی قابل بررســی است؛ در سیاســت های داخلی هیچ‬ ‫رئیس جمهــوری در امریــکا موفق نمی شــود بــه تنهایی‬ ‫سیاســت هایی که خواســت و برنامــه اش اســت و در ایام‬ ‫انتخابات اعالم کرده ‪ ،‬پیش ببرد‪ .‬چون امریکا یک کشور‬ ‫تکثرگرا ستواینخصلتکثرت گراییباعثمی شود صداها‬ ‫و نگاه های مختلف در این کشــور وجود داشــته باشد‪ .‬هر‬ ‫ی می توانند خود‬ ‫کدام از این نگاه ها و صداها به لحاظ قانون ‬ ‫رامطرحکنندودرنتیجهدرمقابلسیاست هایرئیس جمهور‬ ‫بایستند‪ .‬البته این مساله فقط محدود ب ه ترامپ نبوده است؛‬ ‫به عنوان مثال باراک اوباما طرح بیمه درمانی را ارائه کرده‬ ‫بود یا در ســال ‪ 2009‬برنامه کمک به بنگاه های اقتصادی‬ ‫را دنبال می کرد که در حال ورشکستی بود‪ .‬همچنین طرح‬ ‫بســتن زندان گوانتانامو یا طرح ورود مهاجــران به داخل‬ ‫ی اوباما مطرح‬ ‫امریکا نیز در سال‪ 2008‬در شعارهای انتخابات ‬ ‫شده بود‪ .‬اما وقتی او به قدرت رسید‪ ،‬حزب رقیب یعنی حزب‬ ‫جمهوریخواه برای ان بخش از شعارهای اوباما که مخالف‬ ‫عقاید و ارزش های خود می دانست چالش ایجاد کرد‪.‬‬ ‫ترامپ هم امروز این وضعیت را دارد یعنی برنامه هایی‬ ‫که در ایام تبلیغات انتخاباتی مطرح کــرده امروز با موانعی‬ ‫مواجه است‪ .‬از جمله شــعارهای ترامپ می توا ‬ ‫ن به موارد‬ ‫زیر اشــاره کرد؛ طرح مهاجــرت‪ ،‬مقابله با منع اســلحه در‬ ‫امریکا‪ ،‬بی توجهی به قوانین محیط زیســتی و جلوگیری از‬ ‫سرمایه گذاری سرمایه داران و کارخانه داران امریکایی در‬ ‫کشــورهای دیگر با این هدف که سرمایه گذاریشان داخل‬ ‫کشور انجام و منجر به تولید اشتغال شــود‪ .‬شعارهایی که ‬ ‫ترامــپ مطرح کــرده در درجه نخســت بــا مخالفت حزب‬ ‫دموکرات مواجه شــده اســت‪ .‬حزب دموکراتی که حداقل‬ ‫‪ 48‬کرسی از ‪ 100‬کرسی مجلس ســنا را دارد و اگر بخواهد‬ ‫ی ترامپ به شــدت چالش‬ ‫می تواند در مســیر سیاســت ها ‬ ‫ایجاد کند؛ همچنانکه پیش تر جمهوریخواهان برای اوباما‬ ‫چالش ایجاد کرده بودند‪ .‬در کنار کنگره‪ ،‬رسانه های امریکا‬ ‫هستند که طبق قانون از ازادی زیادی برخوردارند به گونه ای‬ ‫که قانون نمی تواند رسانه ای را در امریکا تعطیل کند‪ .‬حتی‬ ‫شاهد هستیم که رسانه های اصلی امریکا مانند سی ان ان‪،‬‬ ‫نیویورک تایمزوواشنگتن پستکهارگانحزبجمهوریخواه‬ ‫اســت ‪ ،‬ترامپ را به عنوان رئیس جمهور امریکا به ســخره‬ ‫می گیرند و سیاست های او را نقد می کنند‪.‬‬ ‫ایــن رســانه ها در کنــار چالش ایجــاد کــردن برای‬ ‫ی ترامپ‪ ،‬باعث جریان سازی در افکار عمومی‬ ‫سیاست ها ‬ ‫امریکا نیز می شــوند؛ یعنی با تاثیری که بــر جامعه و ذهن‬ ‫امریکا باقی می گذارند‪ ،‬قادرند افــکار عمومی را در مقابل‬ ‫سیاست های رئیس جمهور با خود همراه کنند‪.‬‬ ‫در کنار نقش حزب دموکرات‪ ،‬کنگره‪ ،‬رسانه ها و افکار‬ ‫عمومی امریکا بایــد گفت که خود حــزب جمهوریخواه یا‬ ‫حداقل بخش بزرگــی از این حزب با عمده سیاســت های ‬ ‫ترامپموافقنیستومی توان دترامپراباچالشمواجهکند‪ .‬‬ ‫ترامپ برای موفقیت در پیشبرد برنامه های خود مجبور است‬ ‫با کنگره امریکا همکاری و همراهی داشــته باشد‪ .‬در کنار‬ ‫این عوامل باید به قوه قضائیه امریکا اشاره کرد که می تواند‬ ‫ت ترامپ که انها را نقض قانون و خالف قانون‬ ‫علیه تصمیما ‬ ‫اساسی امریکا می داند‪ ،‬رای بدهد‪.‬‬ ‫مجموعه این محدودیت ها ســبب شد ه ک ه ترامپ در‬ ‫همین بحث سیاست مهاجرت در روزهای گذشته به شکل‬ ‫مداوم عقب نشینی داشــته باشد‪ .‬تاثیر منفی سیاست های‬ ‫ی ترامپ می تواند این باشــد که شــکاف در امریکا را‬ ‫داخل ‬ ‫بیشترکند‪.‬رونالدریگانمعتقدبودکهامریکاکشورمهاجران‬ ‫است و این حرف درستی است‪ .‬موضع گیری علیه بخشی‬ ‫از مهاجران می تواند انســجام اجتماعی موجود در امریکا‬ ‫که یک سرمایه مهم محسوب می شود را با مخاطره مواجه‬ ‫کند‪ .‬در بحث سیاست داخلی‪ ،‬درواقع انچه ترامپ در چند‬ ‫روز گذشته نشان داده این است که اگر این اقدامات ادامه‬ ‫پیدا کند می تواند منجر به تضعیف جایگاه امریکا در عرصه‬ ‫بین المللی شود؛ مشــخصا به دو مثال در رابطه با روسیه و‬ ‫چین اشــاره می کنم‪ .‬از ابتدای قرن بیست و یکم بسیاری‬ ‫از سیاســتمداران امریکایــی و نظریه پردازان این کشــور‬ ‫معتقد بودند تهدید اصلی بــرای جایگا ه امریکا دولت چین‬ ‫است‪ .‬به همین دلیل امریکا تالش کرده روابط این کشور‬ ‫را با دولت های شرق اسیا توســعه و گسترش دهد‪ .‬در دوره‬ ‫ت چرخش به شرق مطرح شد یعنی‬ ‫اوباما حتی بحث سیاس ‬ ‫اینکه امریکا می بایست عمده تمرکز و توجه خود را به شرق‬ ‫اســیا معطوف کند تا بتواند چین را مهار کنــد‪ .‬بی توجهی ‬ ‫ترامپ به اتحادهای دوجانبــه و چندجانبه ای که امریکا در‬ ‫شرق اسیا دارد‪ ،‬می تواند این فرصت را در اختیار چین قرار‬ ‫دهد که به عنوان یک قدرت برتر منطقه ای در شــرق اسیا‬ ‫ظهور یابد و نفــوذ امریکا در این منطقــه را با چالش مواجه‬ ‫کند‪ .‬همچنین خروج امریکا از «تی پی پی» یا همان توافق‬ ‫تجاری ترانس‪-‬پاســیفیک سبب شد که اســترالیا و ژاپن از‬ ‫چین دعوت کنند تا عضو این پیمان شــود‪ .‬تحوالتی نظیر‬ ‫این می تواند جایگاه چین را در عرصه تجارت جهانی بسیار‬ ‫تقویت کند‪ .‬به گونه ای که رئیس جمهور این کشــور اعالم‬ ‫کرد اگر امریکا از سیاست حمایت از تجارت ازاد عقب نشینی‬ ‫کند‪ ،‬چین قهرمان حمایت از تجارت ازاد خواهد شد‪ .‬امریکا‬ ‫اگر تجارت ازاد را رها کند‪ ،‬دیگر قادر نیست کاالهای تولید‬ ‫امریکا‪ ،‬خدمات و ســرمایه های این کشــور را به راحتی به‬ ‫کشــورهای دیگر انتقال دهد‪ .‬مثال دوم در رابطه با روسیه‬ ‫است؛ انچه باعث شد امریکا بتواند در دوران جنگ سرد بر‬ ‫شوروی غالب شود‪ ،‬وجود ناتو و همراهی کشورهای اروپایی‬ ‫ی ترامپ به ناتو و اتحادیه اروپا و تالش برای‬ ‫بود‪ .‬بی توجه ‬ ‫برداشتن تحریم های موجود علیه روسیه صرفا سبب تقویت‬ ‫بیشترجایگاهروسیهخواهدشد‪.‬اینبدانمعناستکهظهور‬ ‫چین در کنار قدرت گرفتن روسیه می تواند وضع موجود در‬ ‫نظام بین الملل که به سود امریکاست را با چالش مواجه کند‪.‬‬ ‫البته باید به این نکته اشاره داشت که نهادهایی مانند ارتش و‬ ‫کنگره نسبت به تضعیف جایگاه امریکا در عرصه بین المللی‬ ‫حســاس هســتند و اگر تصور کننــد تداوم سیاســت های ‬ ‫ترامپ منجر به تضعیف جایگاه امریکا می شــود در مقابل‬ ‫سیاست های رئیس جمهور مقاومت خواهند کرد‪.‬‬ ‫در ایــن بیــن باوجودی کــه برخی‪ ،‬سیاســت های ‬ ‫ترامپ را با گورباچف مقایسه می کنند و متصورند که شاید‬ ‫امریکا نیز در نهایت دچار افول قدرت شود‪ ،‬اما باید گفت‬ ‫که وضعیت امریکا نســبت به وضعیت شــوروی در زمان‬ ‫گورباچف کامال متفاوت است‪ .‬شوروی زمان گورباچف از‬ ‫یک نظام اقتصادی بسیار ناکار امد رنج می برد‪ .‬همچنین در‬ ‫عرصه سیاسی صرفا با توسل به زور توانسته بود کشورهای‬ ‫عضو اتحاد جماهیر شــوروی را در کنار هــم قرار دهد‪ .‬در‬ ‫واقع شوروی تا زمان گورباچف در مقابل انجام اصالحات‬ ‫مقاومت کرده بود و به همین دلیل سیاست های اصالحی‬ ‫گورباچف منجر به فروپاشــی شــوروی شــد‪ .‬اما وضعیت‬ ‫امریکا بدین ســان نیســت‪ .‬ایاالت متحده امریکا از یک‬ ‫نظام سیاســی و اقتصادی بســیار کارامد برخوردار است‪.‬‬ ‫به گونه ای کــه باتوجه به میــزان جمعیتی کــه دارد هنوز‬ ‫جایــگاه اول را از حیث قدرت سیاســی و ثروت اقتصادی‬ ‫دارد‪ .‬بنابراین می توان گفت که ظرفیت این کشــور برای‬ ‫پذیرش اصالحات جدید بسیار باالتر از شوروی است‪ .‬در‬ ‫نهایت باید توجه داشت که شرایط داخلی منجر به فروپاشی‬ ‫شد و امریکا چنین شرایطی ندارد‪ ،‬بنابراین نمی توان این‬ ‫دو موضوع را با یکدیگر مقایســه کرد‪ .‬صرفا ممکن است‬ ‫سیاست خارجی امریکا منجر به تضعیف جایگاه این کشور‬ ‫شود و نه سیاست داخلی ان‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫روزهای پراشوب‬ ‫موضع گیری های جهانی علیه سیاست های ترامپ ادامه دارد‬ ‫مرتضی مکی‬ ‫‪5‬‬ ‫کارشناس مسائل امریکا‬ ‫هندوانه سربســته ای که همه تحلیل هــا درباره او به‬ ‫زمان به دست گرفتن قدرت موکول شده بو د باز شده است‪ .‬‬ ‫ترامپ در طول مبارزات انتخاباتی اش ان چنان شــعارهای‬ ‫ساختار شکنانه ای می داد که بسیاری از تحلیلگران سیاسی‬ ‫تحققانهاراسخت یاغیر ممکنمی دانستند‪.‬کشیدندیوار‬ ‫در مرز با مکزیک‪ ،‬کنترل بیشتر بر ورود مهاجران‪ ،‬مخالفت‬ ‫با توافقنامه های تجارت ازاد ترانس پاسیفیک و نفتا؛ پیمان‬ ‫ی و باشــگاه بیکاران خواندن‪ ،‬نزدیکی‬ ‫ناتو را پیمانی قدیم ‬ ‫به روسیه و شــعارهای تبلیغاتی دیگر که همه تابو شکنی و‬ ‫ضد هنجارهای داخلی امریکا و روند تحوالت در عرصه نظام‬ ‫بین الملل اســت‪ .‬به همین دلیل صا حب نظران به سختی‬ ‫حاضر به ارائه تحلیلی درباره چهل و پنجمین رئیس جمهور‬ ‫تاجرپیشه امریکا بودند‪ .‬دونالد ترامپ در دو هفته ای که از‬ ‫به قدرت رسیدنش گذشته است ‪ ،‬دستوراتی داده است که‬ ‫موجی از نگرانی‪ ،‬خشم و اعتراض در داخل و خارج از امریکا‬ ‫ایجاد کرده اســت‪ .‬رئیس جمهور تاجر پیشه امریکا درست‬ ‫یک روز بعد از مراسم تحلیف با تجمع اعتراض امیز پانصد‬ ‫هزار زن امریکایی در مقابل کاخ سفید مواجه شد‪.‬‬ ‫اولین دســتور او خروج از پیمان تجــارت ازا د ترانس‬ ‫پاســیفیک بود ؛ پیمانی که ‪ 12‬کشــور دو ســوی اقیانوس‬ ‫ ارام دربــاره ان مذاکــرات طوالنی و پیچیده ای داشــتند‪.‬‬ ‫هدف امریکا از ایــن پیمان نیــز مهار چیــن در کنار دیگر‬ ‫توافقنامه های سیاســی و امنیتی دو جانبــه و چند جانبه ای‬ ‫بود که امریکا با کشــورهای شــرق اســیا با هدف محصور‬ ‫و محدود کــردن افزایش قدرت روز افــزون چین به امضاء‬ ‫رســانده بود‪ .‬این اقدام ترامپ موجب نگرانی هم پیمانان‬ ‫امریکا در امریکای التین و شرق اســیا شد‪ .‬دو مین اقدام ‬ ‫ترامپ ممنوعیت ورود تمامی اتباع هفت کشور خاورمیانه و‬ ‫شمال و شاخ افریقا به خاک امریکا بود‪ .‬این مصوبه ان دسته‬ ‫از مهاجرتباره ا را نیــز در برمی گرفت که گرین کارت امریکا‬ ‫دارند‪ .‬اتباع جمهوری اسالمی ایران نیز جزو این هفت کشور‬ ‫هستند‪ .‬نکته قابل توجه اینجا است که اتباع هیچ یک از این‬ ‫هفت کشــور در هیچ کدام از اقدامات تروریستی در امریکا‬ ‫دست نداشته اند‪ .‬همین نکته نشان می دهد که متغیرهای‬ ‫دیگری غیر از بهانه مقابله با تهدیدات تروریستی در دستور ‬ ‫ترامپ برای ممنوعیت ورود اتباع این هفت کشور به امریکا‬ ‫نقش داشته است‪.‬‬ ‫مخالفت با پیمــان تغییرات اب و هــوا یکی دیگر از‬ ‫سیاست های ساختار شــکنانه امریکا در عرصه بین المللی‬ ‫اســت‪ .‬اظهــارات ترامپ دربــاره پیمــان ناتــو و موضوع‬ ‫تجدید نظر در روابط با روســیه در عمل رویکردی بر خالف‬ ‫سیاست های اســتراتژیک و امنیتــی چنــد دهه گذشــته‬ ‫امریکا ســت‪ .‬رویکرد مقابله جویانه و محدود کردن روسیه‬ ‫در مرزهایش با گسترش چتر امنیتی ناتو راهبرد استراتژیک‬ ‫امریکا در اروپا و حوزه نفوذ روســیه بوده اســت‪ .‬اظهارات‬ ‫و رویکــرد چهل و پنجمیــن رئیس جمهور امریــکا در قبال‬ ‫پیمان های تجارت ازاد و پیمان امنیتی ناتو موجب نگرانی‬ ‫متحدان استراتژیک چند دهه گذشته امریکا در اروپا شده‬ ‫ع ترامپ از برگزیت و حمایت از احزاب راســت‬ ‫اســت‪ .‬دفا ‬ ‫افراطی اروپا نشان می دهد رئیس جمهوری امریکا منتظر‬ ‫فروپاشی اتحادیه اروپا ســت‪ .‬دونالد تاسک رئیس شورای‬ ‫اروپا در واکنش به اقدامات و اظهارات رئیس جمهور جدید‬ ‫امریکا گفت‪« :‬دونال د ترامپ در بحبوحه تهدیداتی که این‬ ‫قاره را در معرض خطر قرار داده اســت‪ ،‬به روســیه و چین‬ ‫پیوسته ‪ ،‬بنابراین از اروپایی ها خواست تا با اتحاد یکدیگر از‬ ‫تفوق قدرت ها در سه قاره جلوگیری کنند‪ ».‬رئیس شورای‬ ‫اروپا پیش از اجالس سران اتحادیه اروپا در نامه ای به انها‬ ‫نوشت‪« :‬اروپا با بزرگ ترین چالش خود در‪ ۶۰‬سال اخیر اعم‬ ‫از چین قاطع و روسیه متخاصم علیه همسایگانشان‪ ،‬مواجه‬ ‫است‪ ».‬وی تصریح کرد‪« :‬همه اینها به همراه دولت جدید‬ ‫امریکا و سیاست هایش نشانه های نگران کننده ای هستند‬ ‫که اینده ما را به شدت غیرقابل پیش بینی کرده اند‪».‬‬ ‫حال این سوال مطرح است با این شعارهای ترامپ چه‬ ‫اینده ای در انتظار امریکا و سرنوشت جهان است؟‬ ‫برخی این مساله را مطرح کردند که ترامپ با شعار اول‬ ‫امریکا و امریکایی در واقع ایاالت متحده را به سمت انزوا و‬ ‫حاشیه می برد و او را با میخائیل گورباچف مقایسه کرده که‬ ‫امریکا را همچون شوروی زمان گورباچف به شکل دیگری‬ ‫رو به افول می برد‪ .‬هنــوز ارائه تحلیلــی واقع بینانه در این‬ ‫زمینه زود اســت‪ .‬اعتراضات و مخالفت های کم سابقه در‬ ‫امریکا در حال شکل گرفتن علیه ســاکن جدید کاخ سفید‬ ‫در امریکا ست‪ .‬حتی سرپرســت وزارت دادگستری امریکا‬ ‫حاضر به پذیرش فرامین دونالد ترامپ نیســت و از مقامش‬ ‫برکنار می شــود‪ .‬در خــارج از امریــکا نیز به نظر نمی رســد‬ ‫رئیس جمهور ساختار شــکن امریکا با زور و تهدید هر انچه‬ ‫ حتی با اولویــت اول امریکا و امریکایــی می خواهد بتواند‬ ‫تحقق بخشد‪ .‬ریچارد هاس‪ ،‬رئیس شورای روابط خارجی‬ ‫امریکا در یادداشتی درباره اقدامات و اظهارات دونال د ترامپ‬ ‫نوشته است‪« :‬در دنیای جهانی شده‪ ،‬سیستم عامل جهانی‬ ‫فعلی‪ ،‬که تنها بر احترام به حق حاکمیت استوار است به طور‬ ‫فزاینده ایناکافیبهنظرمی اید‪.‬چیزهایاندکیمحلیباقی‬ ‫مانده است‪ .‬تقریبا درباره همه کس و همه چیز از توریست‪،‬‬ ‫تروریســت و مهاجرت تا ایمیل‪ ،‬بیماری ها‪ ،‬دالر و گازهای‬ ‫گلخانه ای می توانید جهانی شدن را مالحظه کنید‪ .‬نتیجه‬ ‫این اســت که ان چه در یک کشــور اتفــاق می افتد دیگر‬ ‫تنها نگرانی ان کشور محسوب نمی شــود‪ .‬واقعیت امروز‬ ‫جهان‪ ،‬به روزرسانی ضروری سیستم عامل جهانی را نشان‬ ‫می دهد که بر اساس «تعهد مستقل» است‪ .‬به این شکل‬ ‫که کشورهای مستقل نه تنها حقوق بلکه وظایفی در قبال‬ ‫دیگران دارند‪».‬‬ ‫ریچــارد هــاس در ادامــه بــه نکتــه مهمی اشــاره‬ ‫می کند‪ «.‬تبیین مفهموم تعهدات مستقل به عنوان ستونی‬ ‫در نظم بین المللی‪ ،‬نیاز به دهه ها مشــاوره و مذاکره حتی‬ ‫پس از پذیرش ان دارد تا راه تاثیرگذاری ان هموار شود‪ .‬این‬ ‫پروسه باید توسط کشورها به طور داوطلبانه صورت پذیرد و‬ ‫هیچ گونه راهی برای تحمیل باال به پایین ان وجود ندارد‪.‬‬ ‫ایجاد توافق بر ســر تعهدات مســتقل دولت ها و چگونی‬ ‫اعمال انها در واقع بسیار دشوار خواهد بود‪».‬‬ ‫رئیس شــورای روابط خارجی امریکا معتقد اســت‪:‬‬ ‫«مســائل پیچیده تر می شــود وقتــی که دکتریــن دولت‬ ‫رئیس جمهور امریکا‪ ،‬دونالد ترامپ «اول امریکا» باشد‪».‬‬ ‫این دکترین کامال در تناقض با چیزی اســت که تا به حال‬ ‫از ان گفته شده اســت‪ .‬اگر این رویکرد امریکا باقی بماند‬ ‫باید دیــد که ایا دیگــر قدرت های جهان توان فشــار برای‬ ‫فراهم کردن شــرایط و ســاز و کارها را دارند یــا باید منتظر‬ ‫جانشــین ترامپ بمانیم‪ .‬موضع گیری هــا در نقاط مختلف‬ ‫جهان به سیاســت های ترامپ و اعتراضات داخلی امریکا‬ ‫نشــان می دهد که روزهای پر اشــوبی در داخــل امریکا و‬ ‫تنش های بزرگی در عرصه نظام بین الملل میان قدرت های‬ ‫بزرگ و منطقه ای شکل خواهد گرفت‪..‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪51‬‬ ‫جشنواره سی و پنجم‬ ‫فرهنگ‬ ‫جشــنواره فیلــم فجــر در حالــی از ابتــدای هفته گذشــته اغاز شــده اســت که هم‬ ‫کارگردا ن های نام اشنا اثار خود را به روی پرده نقره ای اورد ه اند و هم کارگردا ن های فیلم‬ ‫اولی به امید کسب سیمرغ پای به رقابت گذاشــته اند‪ .‬در این پرونده جشنواره سی و پنجم‬ ‫فیلم فجر ار مرور کرد ه ایم‪.‬‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫جشنواره نه چندان داغ‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪52‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫رقابت ‪ 55‬اثر سینمایی در جشنواره سی و پنجم‬ ‫فصل نرگس‪ ،‬روایت سه اپیزودی‬ ‫قصه امید‬ ‫ســی و پنجمین دوره جشــنواره فیلــم فجــر پس از‬ ‫کش و قوس هــای فراوان‪ ،‬ســرانجام طبــق اعالم قبلی‬ ‫راس ساعت ‪ 19‬شــنبه نهم بهمن ماه در سالن اصلی مرکز‬ ‫همایش های برج میالد تهران افتتاح شد‪ .‬در این دوره از‬ ‫جشنواره ‪ 33‬فیلم در بخش ســودای سیمرغ‪11 ،‬فیلم در‬ ‫بخش چشم انداز ســینمای ایران و ‪11‬فیلم مستند نیز در‬ ‫بخش سینما حقیقت به نمایش درمی ایند‪ .‬این جشنواره از‬ ‫یکشنبه با اکران نخستین فیلم ها اغاز شد و تا پنجشنبه ‪21‬‬ ‫بهمن ماه در جریان خواهد بود‪.‬‬ ‫همچون ســال گذشــته دبیر این دوره از جشــنواره‬ ‫نیز محمد حیدری اســت و فیلم های بخش های مختلف‬ ‫جشــنواره در ســالن برج میالد به عنوان کاخ رسانه های‬ ‫گروهی جشنواره‪ ،‬پردیس ســینمایی ملت‪ ،‬به عنوان کاخ‬ ‫مردمی جشــنواره و پردیس های ســینمایی دیگر در شهر‬ ‫تهران بــه عنوان ســینماهای مردمی روی پــرده خواهند‬ ‫رفت‪ .‬امسال در یک اتفاق قابل توجه فیلم های جشنواره‬ ‫به صورت منتخب در سینماهای همه مراکز استان ها نیز‬ ‫اکران می شوند‪ .‬اکران شهرستانی با پنج روز تاخیر فیلم ها‬ ‫از روز شانزدهم اغاز شده است‪.‬‬ ‫بهروز غریب پور کارگردان صاحب نام تئاتر عروسکی‬ ‫ایران‪ ،‬مدیر کاخ اصلی جشــنواره در بــرج میالد و مجید‬ ‫مظفری بازیگر ســینما نیز مدیر کاخ مردمی جشــنواره در‬ ‫پردیس ملت اســت‪ .‬در این دوره نیز مهتــاب کرامتی به‬ ‫عنوان مشاور دبیر جشنواره در این رویداد سینمایی حاضر‬ ‫است‪ .‬هیات انتخاب جشنواره فیلم فجر ‪ 35‬برای انتخاب‬ ‫فیلم های حاضر در بخش اصلی و چشــم انداز ســینمای‬ ‫ایران شامل سیدضیاء هاشــمی تهیه کننده‪ ،‬عضو پیشین‬ ‫شــورای پروانه نمایش؛ نرگس ابیار‪ ،‬نویسنده‪ ،‬فیلم ساز؛‬ ‫جمال امید‪ ،‬فیلمنامه نویس‪ ،‬روزنامه نــگار؛ عماد افروغ‪،‬‬ ‫جامعه شناس‪ ،‬مدرس‪ ،‬عضو شورای پروانه نمایش؛ حسین‬ ‫کرمی‪ ،‬مدیــر فرهنگی و عضو شــورای پروانــه نمایش؛‬ ‫محمدعلی حســین نژاد‪ ،‬جامعه شــناس‪ ،‬زبان شــناس‪،‬‬ ‫تهیه کننده و حجت االسالم ســیدطاها مرقاتی‪ ،‬مدرس‪،‬‬ ‫مدیر فرهنگی و عضو شورای پروانه نمایش بود‪.‬‬ ‫همچنین حبیب احمدزاده‪ ،‬محمد تهامی نژاد‪ ،‬فرشاد‬ ‫فرشته حکمت‪ ،‬لقمان خالدی و ســام کالنتری فیلم های‬ ‫بخش مستند را انتخاب کردند‪ .‬امسال محمدرضا هنرمند‪،‬‬ ‫رویا نونهالی‪ ،‬شهرام اســدی‪ ،‬محمدمهدی دادگو‪ ،‬اکبر‬ ‫نبوی‪ ،‬محمدرضا تخت کشیان و ایرج رامین فر کار داوری‬ ‫‪ 33‬فیلم بخش سودای سیمرغ ســی و پنجمین جشنواره‬ ‫فیلم فجــر را برعهده دارنــد‪ .‬همچنیــن منوچهر طیاب‪،‬‬ ‫روبرت صافاریان‪ ،‬مهــدی باقری‪ ،‬محمدعلی فارســی و‬ ‫رامین حیدری فاروقی نیز بخش مستند جشنواره را داوری‬ ‫می کنند‪.‬‬ ‫درباره فیلم های حاضر در جشنواره‬ ‫روی خط میانه‬ ‫خانه ای در خیابان چهل و یکم‬ ‫یک فیلم متوسط قابل قبول است‬ ‫بود که از میان ‪ ۱۱‬فیلم اولی ســه فیلم به بخش ســودای‬ ‫ســیمرغ رســیدند و اتفاقا از میان انها «ابــد و یک روز»‬ ‫موفق ترین اثر سال گذشته در جشــنواره فجر بود‪ .‬با این‬ ‫حال امسال و با حذف بخش نگاه نو طبق قانون جشنواره‬ ‫ســی و پنجم حداکثر ‪ ۳۳‬فیلم در بخش ســودای سیمرغ‬ ‫به نمایــش درمی اید که به احتمال فــراوان باز هم ترکیب‬ ‫‪ ۲۲‬به ‪ ۱۱‬رعایت خواهد شــد و عمال فرق چندانی با سال‬ ‫گذشته نخواهد داشت‪ .‬مگر انکه امسال اثار فیلمسازان‬ ‫در یکی از دو بخش نسبت به بخش دیگر بهتر باشد که در‬ ‫ان صورت کار هیات انتخاب سخت و البته حاشیه های ان‬ ‫بیشتر خواهد بود‪.‬‬ ‫روال اکران فیلم ها‬ ‫پس از حواشــی متعددی که درباره فروش اینترنتی‬ ‫بلیت ها به وجود امد و قرار شد که نهایتا بلیت ها به صورت‬ ‫حضوری و در پردیس ســینمایی ملت به دست مخاطبان‬ ‫برسد‪ ،‬حاشیه دیگری گریبانگیر جشــنواره شد‪ .‬در واقع با‬ ‫توجه به ناهماهنگی های متعددی که ایجاد شــد‪ ،‬برنامه‬ ‫اکران سینماهای میزبان جشنواره فجر خیلی دیر به دست‬ ‫خریداران بلیت رســید‪ .‬عصر شــنبه در حالی که قرار بود‬ ‫کمتر از ‪ 24‬ساعت دیگر اکران های روز نخست انجام شود‬ ‫تازه برنامه های اکران پردیس ها منتشر شد‪ .‬این موضوع‬ ‫برنامه ریزی برای حضور در ســینماها را بــرای مخاطبان‬ ‫جشنواره دشوار و غیرقابل برنامه ریزی کرد‪.‬‬ ‫به هر حال همان طور که از پیش مشخص شده بود ‪،‬‬ ‫فیلم های چهل و چهارگانه جشــنواره در قالب چهار گروه‬ ‫یازده تایی اکران شدند‪ .‬به این معنی که هر سری بلیت ‪11‬‬ ‫فیلم را شامل می شد که به تناوب شامل فیلم های بخش‬ ‫اصلی و بخش چشم انداز بود‪.‬‬ ‫درخواست دبیر جشنواره از مهمانان‬ ‫محمد حیدری‪ ،‬دبیر ســی و پنجمین جشنواره فیلم‬ ‫فجر در نشســت خبری این رویــداد که چهــار روز قبل از‬ ‫برگــزاری افتتاحیه برگزار شــد‪ ،‬نکات قابــل توجهی بیان‬ ‫کرد و در پاسخ به پرســش یکی از خبرنگاران درباره نحوه‬ ‫پوشــش بازیگران و هنرمندان از مهمانان خواســت تا با‬ ‫لباس رســمی وارد ســالن های نمایش فیلم شــوند‪ .‬وی‬ ‫گفت‪« :‬در همه ایین هایی که در دنیا برگزار می شود همه‬ ‫با لباس رسمی حضور پیدا می کنند‪ .‬این مساله اگر در این‬ ‫جشــنواره جا افتد می توان به همکاری شورای مد و لباس‬ ‫وزارت ارشاد نیز فکر کرد‪ .‬من از همه دوستان می خواهم‬ ‫که در مراسم های جشنواره فیلم فجر با لباس رسمی ورود‬ ‫پیدا کنند‪».‬‬ ‫افتتاحیه‬ ‫همچنان که گفته شد مراسم افتتاحیه سی و پنجمین‬ ‫جشــنواره فیلم فجر ســاعت ‪ 19‬شــنبه نهم بهمن ماه در‬ ‫برج میالد برگزار شــد‪ .‬اغاز مراســم با نمایــش فتوکلیپی‬ ‫از رشــادت های اتش نشــانان در حادثــه پالســکو‪ ،‬بــه‬ ‫گرامیداشت شهدای این واقعه اختصاص یافت‪ .‬در بخش‬ ‫دیگری از این کلیپ‪ ،‬اشــاره ای هم به شــهدای مرزبان‬ ‫نیروی انتظامی شد و از خانواده شهید مرزبان «کنعانی»‬ ‫تقدیر شــد‪ .‬همچنین از امیر مهدیان یکی از اتش نشانان‬ ‫مصدوم واقعه پالسکو در حالی تقدیر شد که به درخواست‬ ‫او و به احترام تمامی جان باختگان این حادثه‪ ،‬همه حضار‬ ‫ایستادند اما دست نزدند؛ گرچه این سکوت پس از دقایقی‬ ‫شکسته شد و در قدردانی از زحمات تمامی اتش نشانان‪،‬‬ ‫هنرمندان و هنردوســتان دقایقی به تشویق پرداختند‪ .‬در‬ ‫افتتاحیه بزرگداشــت چهره های مجرب سینمای ایران به‬ ‫ترتیب «محمد کاســبی»‪« ،‬غالمرضا موسوی»‪« ،‬تورج‬ ‫منصوری» و «فرهاد توحیدی» با عوامــل برگزار کننده و‬ ‫دیگر چهره های سینمایی کشــور برگزار شد‪ .‬البته مراسم‬ ‫تقدیر از منصوری و توحیدی در بخش پایانی مراسم برگزار‬ ‫شد‪ .‬به روال سال گذشته تقدیر شدگان به همراه اعضای‬ ‫خانواده روی صحنه می امدند‪.‬‬ ‫سیانور هم سیمرغ گرفت‬ ‫در ادامه مراسم به اهدای جوایز بخش اقالم تبلیغی‬ ‫اختصاص داشــت که با پخــش کلیپــی کاندیداهای ان‬ ‫معرفی شــدند ‪ .‬داوران این بخش ژیال ایپکچی‪ ،‬حسین‬ ‫جعفریان‪ ،‬جواد جاللی‪ ،‬بهروز شــعیبی و ســاعد مشکی‬ ‫بودند‪ .‬برای اهدای جوایز جواد جاللی‪ ،‬محمد حیدری و‬ ‫با تقدیر از مســعود رفیع زاده به خاطر فیلم النتوری‪،‬‬ ‫ســیمرغ بهترین تیزر به «روح الله موحــدی» بابت فیلم‬ ‫سیانور اهدا شد‪ .‬موحدی پس از دریافت جایزه خود گفت‪:‬‬ ‫«با تشکر از سیدمحمود رضوی‪ ،‬از گروه «سیانور» برای‬ ‫همه سیمرغ هایی که نگرفتند تشکر می کنم و این سیمرغ‬ ‫را به همه گروه تقدیم می کنم‪ ».‬در ادامه ســیمرغ بلورین‬ ‫بخش پوســتر‪ ،‬به طاها ذاکر طراح پوستر فیلم باران های‬ ‫موســمی اهدا شــد‪ .‬این هنرمند در ســخنرانی عجیب و‬ ‫کوتاه گفت‪« :‬معتقدم که این جوایز نیستند که به ما اعتبار‬ ‫می دهند بلکه این ما هستیم که به جوایز اعتبار می دهیم‬ ‫و من می خواهم به سیمرغ فجر اعتبار بدهم و سیمرغم را‬ ‫تقدیم کنم به کیانوش عیاری به خاطر فیلم کاناپه!» ضمن‬ ‫تقدیر از مونا ســرتوه برای فیلم اروند و ایران انتظام برای‬ ‫فیلم تابو‪ ،‬ســیمرغ بلورین بخش عکس فیلم اهدا شد به‬ ‫مریم تخت کشیان عکاس فیلم نیم رخ ها‪ .‬در ادامه مراسم‬ ‫علیرضا قربانی قطعاتی را اجرا کرد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫امسال محمدرضا هنرمند‪ ،‬رویا نونهالی‪،‬‬ ‫شــهرام اســدی‪ ،‬محمدمهدی دادگو‪،‬‬ ‫اکبر نبــوی‪ ،‬محمدرضا تخت کشــیان و‬ ‫ایرج رامین فر کار داوری ‪ 33‬فیلم بخش‬ ‫سودای سیمرغ سی و پنجمین جشنواره‬ ‫فیلم فجــر را برعهده دارنــد‪ .‬همچنین‬ ‫منوچهــر طیــاب‪ ،‬روبــرت صافاریــان‪،‬‬ ‫مهــدی باقــری‪ ،‬محمدعلــی فارســی و‬ ‫رامین حیدری فاروقی نیز بخش مستند‬ ‫جشنواره را داوری می کنند‬ ‫در ادامه همیــن بحث حیدری توضیــح داد‪« :‬برج‬ ‫میالد مکان تخصصــی برای دیــدن فیلم بــرای اهالی‬ ‫رسانه‪ ،‬منتقدان و صاحبان فیلم است‪ .‬دوره های گذشته‬ ‫نقد مطرح می شــد که حضور ادم ها زیاد است‪ ،‬به همین‬ ‫دلیل تصمیم گرفته شده است که فرش قرمز در برج میالد‬ ‫برگزار نشود و معرفی فیلم ها در پردیس ملت انجام می شود‬ ‫و عکاســان در هر دو کاخ می توانند عکاسی کنند‪ .‬امسال‬ ‫بخشــی از ظرفیت ها به پردیس ملت منتقل شد تا بار برج‬ ‫میالد در طول جشنواره کم شود‪ .‬البته ما امسال یک سالن‬ ‫هم در چارسو در نظر گرفته ایم‪».‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫امسال بیش از ‪ 90‬فیلم خواستار حضور در جشنواره‬ ‫بودند که ســرانجام از میان انها ‪ 33‬اثر موفق به حضور در‬ ‫بخش سودای سیمرغ شــدند‪ .‬از میان این فیلم ها‪ ،‬فیلم‬ ‫اولی ها برای سومین سال پیاپی جضور پررنگی داشته اند‬ ‫و امسال حدود ‪ 40‬کارگردان فیلم اولی خواستار حضور در‬ ‫جشنواره بودند و از ان سو نیز بسیاری از کارگردانان با تجربه‬ ‫در ســودای ســیمرغ فیلم هایشــان را به دبیرخانه عرضه‬ ‫کردند‪ .‬ســال گذشــته تعداد حضور فیلم ها در دو بخش‬ ‫«سودای ســیمرغ» و «نگاه نو» به ترتیب ‪ ۲۲‬و ‪ ۱۱‬فیلم‬ ‫سه به اضافه یک‬ ‫تحلیل فیلم خانه ای در خیابان‬ ‫لو یکم» از سه منظر‬ ‫«چه ‬ ‫‪53‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪54‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫خانه دیگری‬ ‫ایتالیا‪،‬ایتالیا‬ ‫فیلم «خانه دیگری» به کارگردانی بهنوش صادقی اواخر تابستان سال گذشته در تهران‬ ‫مقابل دوربین رفت و حتی صحبت هایی مبنی بر حضور ان در جشنواره سی و چهارم فیلم فجر‬ ‫مطرح شــد که به دلیل عدم دریافت پروانه نمایش فیلم در نهایت نتوانســت در این فستیوال‬ ‫حضور یابد اما امسال به جشنواره رسید‪.‬‬ ‫قصه فیلم‪ :‬این فیلم با مضمونی اجتماعی داســتان زندگی مرجان را روایت می کند که‬ ‫ بای د ظرف ‪ ۱۰‬روز‪ ،‬پولی را برای پدرش تهیه کند‪ .‬او طی این مسیر با موانعی روبه رو می شود که‬ ‫زندگی زناشویی اش را نیز تحت الشعاع قرار می دهد‪.‬‬ ‫بازیگران‪ :‬لیال زارع‪ ،‬پژمان بازغی‪ ،‬ناصر هاشمی‪ ،‬مهنوش صادقی‪ ،‬علیرضا جعفری‪،‬‬ ‫گوهر خیراندیش و‪...‬‬ ‫نقد فیلــم‪ :‬فیلم به عنــوان اثر یک فیلــم اولی قابل دفاع اســت اما مشــکالت جدی‬ ‫تدویــن دارد‪ .‬بهنوش صادقی ســعی کرده تا فیلمی ســاده و خطی بســازد و شــاید به همین‬ ‫دلیل اســت که فیلــم ریتــم مناســبی نــدارد و در برخی از ســکانس‏ها تماشــاگر را خســته‬ ‫می‏کنــد‪ .‬البته گویا صادقی ســعی کرده با تمــام کردن فیلم ســر ‪ 92‬دقیقه‪ ،‬از انباشــت این‬ ‫خســتگی بکاهد‪ .‬بازی‏ها به نســبت خــوب اســت و ضمن کمک بــه فضای حســی فیلم‪،‬‬ ‫توانســته تا شــخصیت‏های نه چندان پرداخت شــده در فیلمنامــه را باورپذیر کند‪ .‬ســوای‬ ‫این موضــوع گویــا پرداختــن بــه مشــکالت اجتماعــی و مســتند نشــان دادن ان مدینه‬ ‫فاضله قریب بــه اتفاق فیلــم‏ اولی‏هاســت‪ .‬این رویکرد ســینمای مــا را دچار رکــود خواهد‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫فیلم سینمایى «ایتالیا‪ ،‬ایتالیا» نخستین ساخته سینمایى کاوه صباغ زاده به تهیه کنندگی‬ ‫مهدی صباغ زاده است‪ .‬کاوه صباغ زاده که ســال ها سابقه دستیار کارگردانى داشته نخستین‬ ‫ساخته اش را در ژانر کمدی‪ ،‬فانتزی و موزیکال ساخته است‪ .‬فیلمنامه «ایتالیا‪ ،‬ایتالیا» اقتباسی‬ ‫از داستانی نوشته جومپا الهیری است‪ .‬براى نخستین بار است که در ایران داستانى از جومپا‬ ‫الهیرى اقتباس مى شود‪.‬‬ ‫قصه فیلم‪ :‬قصه این فیلم درباره مشکالت یک زوج جوان است که یکی در حال ساخت‬ ‫فیلم اولش است و دیگری درصدد نوشتن کتاب جدیدش‪ .‬شخصیت مرد عاشق زبان و فرهنگ‬ ‫ایتالیایی اســت‪ .‬زندگی انها پس از مرگ نوزادشــان در شــکم مادر وارد فضای تلخ و سیاهی‬ ‫می‏شود که مشکالت جدی برای انها ایجاد می‏کند‪.‬‬ ‫بازیگران‪ :‬حامد کمیلی‪ ،‬ســارا بهرامی‪ ،‬فرید سجادی حسینی‪ ،‬رضا سخایی‪ ،‬همایون‬ ‫ارشادی‪ ،‬جهانگیر میرشکاری و‪...‬‬ ‫نقد فیلم‪ :‬ایتالیا‪ ،‬ایتالیا یک فیلم موزیکال است‪ .‬با ریتمی خسته کننده و فیلمنامه‏ای که‬ ‫نمی‏تواند برای مخاطب جدی سینما جذابیتی داشته باشد‪ .‬دکوپاژ و قاب بندی این فیلم عمدتا‬ ‫برگرفته از برخی فیلم‏های معتبر سینما است‪ .‬بسیاری از رویدادهای داستانی مبتنی بر منطق‬ ‫روایی نیست و شخصیت‏های داستان در حد تیپ باقی مانده‏اند‪ .‬معلوم است که باتوجه به کثرت‬ ‫نام‏های افراد واقعی و ارجاع‏های متعدد به برندهای تجاری مختلف‪،‬‏ ایتالیا‪ ،‬ایتالیا به قصد فتح‬ ‫گیشه و بازاریابی از طریق رپرتاژ تولید شده اســت‪ .‬با این حال در برخی پالن‏ها فیلم لحظات‬ ‫خوب و اثربخشی دارد‪.‬‬ ‫ِاو (خانه)‬ ‫ازاد به قید شرط‬ ‫فیلم سینمایی ِ‬ ‫«او» (خانه) اولین فیلم بلند سینمایی اصغر یوسفی نژاد است‪ .‬فیلمی که‬ ‫در سکوت خبری و با بازیگران و عوامل بومی تبریز ســاخته شد و به عنوان نماینده گروه «هنر‬ ‫و تجربه» در بخش سودای سیمرغ سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر به نمایش در امد‪ .‬این‬ ‫فیلم در مقایسه با سایر فیلم‏هایی که در روز اول نخست اکران شــدند‪،‬‏یک فیلم نیمه بلند به‬ ‫شمار می اید‪ِ .‬او ‪ 77‬دقیقه است‪.‬‬ ‫قصه فیلم ‪ :‬او روایت بازماندگان یک فرد درگذشته است که برای میراث باقیمانده از او با‬ ‫یکدیگر رقابت می‏کنند‪ .‬محور اصلی قصه این فیلم «خانه» متوفی است‪ .‬برنامه‏ها و نقشه‏های‬ ‫بازماندگان با علنی شدن وصیت نامه متوفی با چالش‏های جدی مواجه می‏شود‪.‬‬ ‫بازیگران‪ :‬محدثه حیرت‪ ،‬رامین ریاضی‪ ،‬غالمرضا باقری‪ ،‬صدیقه دریانی‪ ،‬ســیروس‬ ‫مصطفی و‪...‬‬ ‫نقد فیلم‪ :‬فیلم به عنوان یک فیلم اولی‪ ،‬یک اثر قابل قبول و به نسبت خوب است‪ .‬با این‬ ‫حال به سیاق بیشتر فیلم‏اولی‏ها در این فیلم نیز افراط در بازنمایی حسی و پرداخت فضای حسی‬ ‫فیلم زیاد است‪ .‬تاکید بر نماهای بسته در دکوپاژ‪ ،‬سیاهی در قاب بندی و گریه در بازی‏ها فیلم را‬ ‫ازاردهنده کرده است‪ .‬همچنین تاکید کارگردان بر دوربین روی دست با نماهای متعدد پالن‪/‬‬ ‫سکانس (بدون کات) ضمن اینکه خط حسی و درام کار را حفظ کرده‪ ،‬به ریتم کار تا حدودی‬ ‫لطمه زده است‪ .‬ســکانس پایانی فیلم‪ ،‬در واقع ناجی کل فیلم است و اگزجره بودن بازی‏ها و‬ ‫برخی دیالوگ‏ها را در ابتدا و میانه فیلم توجیه می‏کند‪.‬‬ ‫فیلم سینمایی «ازاد به قید شرط» به کارگردانی حسین شهابی است که به گفته او شش‬ ‫ماه پیش تولید را پشت سر گذاشته است‪ .‬طوالنی شدن پروســه پیش تولید به این دلیل بوده‬ ‫که انتخاب بازیگران برای نقش ها برای سازندگان زمانبر شده است‪ .‬این فیلم هم ‪ 110‬دقیقه‬ ‫زمان دارد‪.‬‬ ‫قصه فیلم‪ :‬این فیلم درباره ازادی مشــروط یک زندانی پس از ‪ 10‬سال است‪ .‬او با ازاد‬ ‫شدن از زندان و برگشــتن به زندگی معمولی درمی‏یابد که مشکالت بسیاری گریبانگیر زندگی‬ ‫همسر سابق و دخترش شده است‪ .‬بنابراین تالش می‏کند تا با پیدا کردن کار و کسب به وضعیت‬ ‫زندگی‏اش سامان بدهد و دختر و همسر سابقش را از مشکالتشان برهاند‪.‬‬ ‫بازیگران‪ :‬امیر جعفری‪ ،‬لیال اوتادی‪ ،‬شقایق فراهانی‪ ،‬دیبا زاهدی‪ ،‬امیر دالوری‪ ،‬رامین‬ ‫راستاد‪ ،‬شکرخدا گودرزی‪ ،‬امیر دژاکام‪ ،‬سیامک احصایی و‪...‬‬ ‫نقد فیلم‪ :‬حسین شهابی کارگردان با سابقه‏ای است و جوایز قابل توجهی هم در سینما‬ ‫دارد‪ .‬او در فیلم اخرش می‏خواسته بسیاری از مسائل را بیان کند‪ .‬اما نتیجه کار واقعا قابل دفاع‬ ‫نیست‪ .‬حتی بازی بازیگران صاحبنام این فیل ‏م هم چنگی به دل نمی‏زند‪ .‬همه بازیگران خودشان‬ ‫را تکرار کرده اند‪ .‬ریتم فیلم بسیار کش‏دار و ایستا است و دیالوگ‏های شعاری و گره‏افکنی‏های‬ ‫باورناپذیر ضعف‏های فیلم را تکمیل می‏کند‪ .‬قهرمان پروری و گرایش به تراژدی ساختن از قصه‬ ‫نتوانسته چنان که باید و شاید در فیلم برجسته شود‪ .‬ازاد به قید شرط تقریبا همه چیزش را فدای‬ ‫شعارهای فیلم کرده است‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫چراغ هایناتمام‬ ‫سهیال‪ ،‬شماره ‪17‬‬ ‫فیلم چراغ های ناتمام‪ ،‬اولین فیلم داستانی بلند مصطفی سلطانی به نویسندگی محسن‬ ‫جسور و تهیه کنندگی مجتبی امینی و مجید اسماعیلی است که در بخش سودای سیمرغ سی‬ ‫و پنجمین جشــنواره فیلم فجر حضور دارد‪ .‬به گفته ســلطانی‪ ،‬این فیلم حاصل دوازده سال‬ ‫تجربه سینمایی او است‪ .‬این کارگردان در اولین فیلمش که ‪ 85‬دقیقه است‪ ،‬به سراغ سینمای‬ ‫دفاع مقدس رفته‪.‬‬ ‫قصه فیلم‪ :‬جالل نویسند ه است و می خواهد حرف دلش را بنویسد‪ .‬نه بازاری نویس است‬ ‫نه سفارش می گیرد‪ .‬با هیچ ناشری بیش از چند روز دوام نمی اورد‪ .‬دست اخر یک کار ارزشی به‬ ‫او پیشنهاد می شود و او برای نوشتن این کار وارد فضای متفاوتی می شود‪.‬‬ ‫بازیگران‪ :‬مجید صالحی ‪ ،‬شقایق فراهانی‪ ،‬داریوش ارجمند‪ ،‬علیرضا استادی‪ ،‬حسین‬ ‫مهری و‪...‬‬ ‫نقدفیلم‪:‬فیلمنتوانستهدربازنماییرویدادهاوارزش هاییکهانرادستمایهمحتواقرارداده‬ ‫موفق باشد‪ .‬برخی ضعف های اساسی و ابتدایی فیلم همچون کادربندی‪ ،‬نور پردازی و طراحی‬ ‫صحنه باعث شده تا چراغ های ناتمام در حد یک تله فیلم ضعیف جلوه کند‪ .‬این فیلم مثل برخی‬ ‫دیگر از رقبایش در جشنواره‪ ،‬قصه را فدای خلق یک شخصیت کرده اما شخصیت هم پرداخت‬ ‫نشدهاست‪.‬درواقعکارگردانسعیکردهباانتخابمجیدصالحیبه عنوانبازیگراصلیبازیقابل‬ ‫توجهاودرفیلم«استراحتمطلق»راتکرارکنداماباتوجهبهشخصیت پردازیناکاملکاراکتردر‬ ‫فیلمنامهایناتفاقنیفتادهاست‪.‬ضمناینکهمجیدصالحینیزباتوجهبهمشخصه هاییهمچون‬ ‫صدا‪،‬حرکتبدنوفرمتبازیگریدرایننقشموفقیتزیادینداشتهاست‪.‬‬ ‫فیلم سینمایی «سهیال‪ ،‬شــماره‪ »17‬اولین ساخته ســینمایی محمود غفاری است که‬ ‫تهیه کنندگی ان را سیدامیر سیدزاده بر عهده دارد‪ .‬نام قبلی این فیلم «سهیال» بود که همزمان‬ ‫با تدوین نهایی ‪ ،‬تغییر نام داد‪ .‬مضمون فیلم اجتماعی است و ازدواج افراد میانسال را دستمایه‬ ‫قصه قرار داده است‪ .‬فیلم اول محمود غفاری ‪ 77‬دقیقه است‪.‬‬ ‫قصه فیلم‪ :‬ســهیال دختری ‪ 40‬ســاله اســت که هنوز ازدواج نکرده و برای ایجاد ثبات‬ ‫در زندگی اش تصمیم به ازدواج می گیرد‪ .‬او به یک موسســه همسریابی مراجعه می کند و در‬ ‫حاشیه حضور در این موسسه به مرور زندگی اش می پردازد‪ .‬او در این میان با پسر سی ساله ای‬ ‫اشنا می شود و‪...‬‬ ‫بازیگران‪ :‬زهرا داوودنژاد‪ ،‬بابک حمیدیان‪ ،‬مهرداد صدیقیان‪ ،‬احسان امانی و‪...‬‬ ‫نقد فیلــم‪ :‬ریتم خــوب فیلم یکی از نقــاط قوت ان اســت‪ .‬غیر از ســکانس هایی که‬ ‫مبتنی بر دیالوگ های طوالنی است‪ ،‬فیلم خوش ریتم و روان اســت‪ .‬بازی زهرا داوودنژاد در‬ ‫فیلم از نقاط قوت دیگر فیلم اســت‪ .‬اســتفاده خوب از بازی های فرمی در برخی سکانس ها‬ ‫اگرچه بی شــباهت به فیلــم «کپی برابــر اصل» نیســت اما بــه جذابیت فیلم کمــک کرده‬ ‫اســت‪ .‬گرچه به نظر می رســد در برخی از لحظات فیلم تاکید زیاد از حد بــر موضوع فضای‬ ‫فیلــم را از واقع گرایی درام خــارج ســاخته و ان را به یک فیلــم کمدی تبدیل کرده اســت‪.‬‬ ‫ضمن اینکه به نظر می رســد قصــه فیلم ایــراد جــدی دارد و پایان بندی ان به نوعی از ســر‬ ‫وا کردنــی از اب درامده و نســخه اثربخشــی بــرای حل معضلی کــه مطرح می کنــد‪ ،‬ارائه‬ ‫نکرده است‪.‬‬ ‫دعوتنامه‬ ‫تابستان داغ‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫دعوتنامه ششمین فیلم به کارگردانی مهرداد فرید است‪ .‬کارگردان این فیلم تهیه کنندگی‬ ‫کار خودش را بر عهده داشته و فیلمنامه اش را هم به کمک حمید چمنی نوشته است‪ .‬این فیلم‬ ‫سه اپیزودی‪ ،‬تم مذهبی دارد و ‪ 83‬دقیقه است‪.‬‬ ‫قصه فیلم‪ :‬فیلــم روایت مردی به نام ذبیح اســت که به خاطر نیاز به پــول برای درمان‬ ‫بیماری پسرش‪ ،‬دست به دزدی می زند‪ .‬او ســرانجام به واسطه یکی از قربانیان دزدی هایش‬ ‫بخشیده می شود و با گره خوردن سه داستان فیلم در ســکانس پایانی‪ ،‬هزینه درمان بیماری‬ ‫پسرش تامین می شود‪.‬‬ ‫بازیگران‪ :‬حمیدرضا اذرنگ‪ ،‬میترا حجار‪ ،‬شقایق فراهانی‪ ،‬بهزاد جعفری و‪...‬‬ ‫نقد فیلم‪ :‬دعوتنامه در واقع یک تله فیلم است‪ .‬دکوپاژ نه تنها نتوانسته برخی از بازی های‬ ‫بازیگران فیلــم را به خوبی نمایش دهد‪ ،‬بلکه باعث شــده تا یک وجه کمدی ‪ ،‬اغراق شــده و‬ ‫نامناسب از بازی ها در تصویر بازنمایی شود‪ .‬این در حالی است که فیلم اصوال کمدی نیست‪.‬‬ ‫دیالوگ نویسی ها نامناسب و نامانوس است و قاب بندی تصویر به نحوی بسیار ابتدایی انجام‬ ‫شده است‪ .‬این در حالی است که دکوپاژ به سبک سریال های تلویزیونی دهه هفتاد‪ ،‬با کمترین‬ ‫تغییر در کادر و زاویه صرفا یک صحنه تئاتری را تصویر برداری کرده اســت‪ .‬فیلم صرف نظر‬ ‫از مباحث فنی به لحاظ محتوایی امید بخش اســت اما دفاع بد از ارزش های انسانی و دینی‪،‬‬ ‫نمی تواند نکته ارزشمندی در کارنامه کارگردانش باشد‪ .‬ایرادهای تدوین بیش از ان است که‬ ‫بتوان درباره اش چیزی نوشت یا گفت‪.‬‬ ‫فیلم تابستان داغ را می توان چهارمین اثر ســینمایی ابراهیم ایرج زاد نامید‪ .‬این فیلم را‬ ‫پیام کریمی نوشته و جوادنوروز بیگی تهیه کرده است‪ .‬این نخستین فیلم بلند سینمایی ایرج زاد‬ ‫است‪ .‬او در این فیلم در ســکانس های متعددی به فیلم های «درباره الی»‪« ،‬ابد و یک روز»‬ ‫و فیلم های دیگری از این دست‪ ،‬به لحاظ دکوپاژ و میزانســن ارجاع داده است‪ .‬تابستان داغ‬ ‫‪ 84‬دقیقه است‪.‬‬ ‫قصه فیلم‪ :‬درباره زن جوانی است که با دختر بچه شش ساله اش دور از شوهرش زندگی ‬ ‫می کند‪ .‬او برای تامین مخارج زندگی مربی مهدکودک یک بیمارســتان می شــود‪ .‬نگهداری‬ ‫کودک یک زوج پزشک برای او مشکالتی جدی ایجاد می کند‪.‬‬ ‫بازیگران‪ :‬علی مصفا‪ ،‬پریناز ایزدیار‪ ،‬مینا ساداتی‪ ،‬صاب ر ابر‪ ،‬لیلی فرهادپور و‪...‬‬ ‫نقد فیلم‪ :‬فیلم به عنوان یــک فیلم اولی‪ ،‬اثــری قابل توجه و اثرگذار اســت‪ .‬از حیث‬ ‫میزانسن و دکوپاژ بسیار به فیلم های فرهادی شباهت دارد‪ .‬ریتم فیلم به خوبی در زمان نسبتا‬ ‫کوتاه ‪ 80‬دقیقه ای حفظ شــده و بازی بازیگران خردســال ان به خوبی از اب درامده اســت‪.‬‬ ‫سکانس پایانی فیلم از حجم سیاهی قصه می کاهد و از این نظر بیش از اثار فرهادی یا فیلمی ‬ ‫چون «ابد و یک روز» امیدبخش اســت‪ .‬به این معنی که سیاهی و ســیاه نمایی در فیلم مورد‬ ‫تاکید قرار نگرفته است‪ .‬بخشش و نگاه به اینده پیرنگ اصلی قصه است‪ .‬عالوه بر بازیگران‬ ‫خردسال‪ ،‬بازیگران مطرح فیلم از جمله علی مصفا و مینا ســاداتی بازی خوبی ارائه کرده اند‪.‬‬ ‫ایزدیار و ابر نیز تقریبا کارشان به تکرار رسیده است‪.‬‬ ‫‪55‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪56‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫ماجان‬ ‫دریاچه ماهی‬ ‫فیلم اول رحمان سیفی ازاد که امسال در حوالی احمداباد مستوفی تهران تصویربرداری‬ ‫شده اســت در بخش چشــم انداز ســینمای ایران اســت‪ .‬فیلمنامه را لیال الریجانی نوشته و‬ ‫محمدمهدی عسگرپور تهیه کننده ان است‪ .‬فیلم سیفی ازاد ‪ 100‬دقیقه است‪.‬‬ ‫قصه فیلم‪ :‬درباره یک زن و شــوهر اســت که درباره فرزند خود‪ ،‬شــیوه مواجهه با او و‬ ‫مناســبات والدین و فرزند دچار چالش های متعددی در زندگی می شــوند و این موضوع تمام‬ ‫زندگی شان را تحت تاثیر قرار می دهد‪.‬‬ ‫بازیگران‪:‬مهتابکرامتی‪،‬سیماتیرانداز‪،‬فرهاداصالنی‪،‬بابکانصاری‪،‬بهنوشبختیاری‪.‬‬ ‫نقد فیلم‪ :‬سیفی ازاد در فیلم اول داستانی اش نتوانسته خوانش درستی از ژانر ملودرام‬ ‫ارائه بدهــد‪ .‬همچنان که پیش از این تاکیــد کردیم‪ ،‬فیلم اولی ها معموال در برجســته کردن‬ ‫فضای حســی فیلم افراط می کننــد و همین موضوع رشــته ارتباطی مخاطب با فیلــم را پاره‬ ‫می کند‪ .‬شخصیت های فیلم شکل نگرفته اند و عنصر موسیقی در فیلم در برخی از سکانس ها‪،‬‬ ‫ماجان را به مجموعه ای از نماهنگ ها تبدیل کرده است‪ .‬گویا تصوری که کارگردانان ایرانی‬ ‫و به ویژه نسل جوان از ملودرام دارند‪ ،‬تصور کاملی نیســت‪ .‬با وجودی که برخی از فیلم های‬ ‫ابراهیم حاتمی کیا نمونه های خوب و کاملی از ملودرام ایرانی هستند و ارشیو نسبتا موفقی از‬ ‫ملودرام های ایرانی در سینمای چند دهه اخیر وجود دارد اما فیلمسازان جوان در فیلم های خود‬ ‫نتوانسته اند ژانر ملودرام را به خوبی نمایندگی کنند‪ .‬ماجان غیر از چند بازی نسبتا خوب و چند‬ ‫سکانس متوسط‪ ،‬اتفاق مهم دیگری ندارد و این امیدوارکننده نیست‪.‬‬ ‫مریم دوستی در نخســتین فیلم خود به سراغ ســوژه ای درباره دفاع مقدس رفته است‪.‬‬ ‫فیلمنامه این فیلم را مصطفی رستگاری نوشته و سعید سعدی تهیه اش کرده است‪ .‬این فیلم‬ ‫در بخش چشم انداز سینمای ایران اکران شده و مدت زمانش ‪ 84‬دقیقه است‪.‬‬ ‫قصه فیلم‪ :‬روایت زندگی دو خانواده است که در یک نقطه به اشتراک می رسند‪ .‬در واقع‬ ‫یکی از رزمندگان دوران جنگ با کشف و شهودی که دارد‪ ،‬موجبات اکتشات پیکر شهدای یکی‬ ‫از عملیات های دوران دفاع مقدس را فراهم می کند و‪....‬‬ ‫بازیگران‪ :‬ستاره اسکندری‪ ،‬الله اسکندری‪ ،‬حسن نجاریان‪ ،‬رهام تدریسی‪ ،‬نادر فالح‪،‬‬ ‫علی دهکردی و‪...‬‬ ‫نقد فیلم‪ :‬دریاچه ماهی با بازی های کلیشــه ای بازیگران شناخته شده اش‪ ،‬نتوانسته‬ ‫چنان که باید و شاید برای مخاطب جذابیتی ایجاد کند‪ .‬این در حالی است که فیلمنامه ضعیف‬ ‫و بدون گره افکنی داستانی ضعف های متعدد فیلم در کارگردانی را تکمیل می کند‪ .‬در برخی از‬ ‫سکانس ها کارگردان تالش کرده تا با بیرون رفتن از فضای اپارتمانی و استفاده از جلوه های‬ ‫ویژه‪ ،‬جلوه ای سور رئالیســتی به فیلم بدهد که در مقیاس یک فیلم اولی‪ ،‬نتیجه کار بد نشده‬ ‫است اما در کلیت اثر به لحاظ الگوهای سینمایی‪ ،‬فیلم ارزش قابل توجهی ندارد‪ .‬دیالوگ های‬ ‫کلیشه ای و موقعیت های تکراری موجود در فیلم اسیب جدی به ان زده و جذابیت قصه برای‬ ‫پیگیری از سوی مخاطب را کاهش داده است‪ .‬به نظر نمی رسد که این فیلم در اکران عمومی‬ ‫هم بتواند حداقل های فروش را به ثبت برساند‪.‬‬ ‫ویالیی ها‬ ‫نگار‬ ‫نخستین فیلم داستانی بلند منیر قیدی در مقیاس یک فیلم اولی نسبتا قابل قبول است‪.‬‬ ‫سوژه بکری دارد و فیلمنامه اش را منیر قیدی با همراهی ارسالن امیری نوشته و تهیه کننده اش‬ ‫سعید ملکان است‪ .‬نکته جالب درباره فیلم ان است که فیلمنام ه ان ‪ 10‬سال پیش نوشته شده‬ ‫است‪ .‬ویالیی ها ‪ 95‬دقیقه است‪.‬‬ ‫قصه فیلم‪ :‬ویالیی ها درباره زندگی زنانی است که در یک منطقه مسکونی‪ -‬بیمارستانی‬ ‫ی می کنند‪ .‬این فیلم روایت دگرگونی همسر یک رزمنده است که قصد‬ ‫در شهر اندیمشک زندگ ‬ ‫دارد با فرزندانش از کشور خارج شود اما سرانجام منقلب می شود و‪...‬‬ ‫بازیگران‪ :‬طناز طباطبایی‪ ،‬پریناز ایزدیار‪ ،‬اناهیتا افشــار‪ ،‬علی شادمان‪ ،‬ثریا قاسمی و‬ ‫صابر ابر‪.‬‬ ‫نقد فیلم‪ :‬ویالیی ها باتوجه به استاندارد پایین جشنواره امسال یک فیلم متوسط است‪.‬‬ ‫همچون بسیاری دیگر از فیلم اولی ها مبتنی بر برانگیختن احساســات تماشاگر است و در این‬ ‫زمینهزیاده رویمی کند‪.‬بازی هایبازیگرانروانوخوباست‪.‬برخیسکانس هایفیلمازجمله‬ ‫صحنهبمباراندرعیناینکهپالنپناهگاهخوبکارشدهاست‪،‬باور پذیرنیست‪.‬زیرابمباران هادر‬ ‫شرایطیکهبه شدتنزدیکوویرانگراستهیچگونهتلفاتیندارد‪.‬امابرخیسکانس هاهمچون‬ ‫سکانس رختشورخانه بیمارستان با نورپردازی مناسب ‪ ،‬حرکت درست دوربین و طراحی کم نظیر‬ ‫صحنه در حد استانداردهای جهانی است‪ .‬فیلم ادعای بزرگی ندارد اما در ابعادی که برای خود‬ ‫تعریفکردهیکفیلمنسبتاموفقاستوازامیدهایجشنوارهبرایبهدست اوردنسیمرغاست‪.‬‬ ‫این نخستین بار است که فیلمی زنانه در این ابعاد درباره دفاع مقدس نوشته و کار شده است‪.‬‬ ‫نگار ‪،‬چهارمینفیلمرامبدجواندرمقامکارگرداناست‪.‬دراینفیلمنگارجواهریان‪،‬همسر‬ ‫رامبد جوان نقش اصلی را برعهده دارد‪ .‬فیلمنامه نگار را احسان گودرزی نوشته و جوان همزمان‬ ‫با کارگردانی‪ ،‬فیلم خودش را هم تهیه کنندگی کرده است‪ .‬مدت زمان فیلم‪ 90‬دقیقه است‪.‬‬ ‫قصه فیلم‪ :‬نگار دختری از یک خانواده مرفه است که ســعی دارد ماجرای قتل پدرش‬ ‫را دریابد‪ .‬او در این مسیر با خطرات متعددی مواجه می شود و ســرانجام انتقام قتل پدرش را‬ ‫می گیرد‪.‬‬ ‫بازیگران‪ :‬نگار جواهریان‪ ،‬محمدرضا فروتن‪ ،‬مانی حقیقی‪ ،‬اتیال پســیانی‪ ،‬افســانه‬ ‫بایگان و‪...‬‬ ‫نقد فیلم‪ :‬نگار یک ســینمایی پرتحرک با ژانر جنایی است که در برخی از سکانس ها به‬ ‫خوبی توانسته خودش را به سینما نزدیک کند‪ .‬با این حال گنگ بودن ایده مرکزی فیلمنامه‪،‬‬ ‫ضعف اصلی ان اســت‪ .‬در واقع موضوع بــرای مخاطب نه مطرح می شــود و نه اهمیت پیدا‬ ‫می کند‪ .‬در فیلم نگار رگه هایی از گرایش کارگردان به ســینمای تارانتینو و اسکورسیزی دیده‬ ‫می شــود اما در مجموع نمی تواند در مخاطب ســمپاتی ایجاد کند‪ .‬به هر حال نگار یک فیلم‬ ‫پر ادعا اما کم بهره از قصه گویی و روایت پردازی اســت‪ .‬پرداختن به فضا ســازی با کات های‬ ‫ســریع و امبیانس فراوان برای مخاطب ازار دهنده می شــود‪ .‬هر چه به پایان فیلم نزدیک تر‬ ‫می شویم ‪ ،‬توخالی بودن فیلم بیشــتر به چشــم می اید‪ .‬با این حال نباید از نظر دور داشت که‬ ‫منهای ضعف های اساسی فیلمنامه و برخی اشــکاالت کارگردانی‪ ،‬فیلم از نظر تدوین‪ ،‬نور‪،‬‬ ‫ ریتم و تا حدودی بازیگری ارزشمند است‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫کوپال‬ ‫اباجان‬ ‫کوپال اولین فیلم بلند ســینمایی کاظم مالیی اســت که پیش از ان اثار کوتاه متفاوتی‬ ‫همچون «لطفا از خط قرمز فاصله بگیرید»‪« ،‬منها» و «دیلیت» را ساخته و در جشنواره های‬ ‫داخلی و خارجی متعددی حضور موفق داشته است‪ .‬فیلمنامه این فیلم را خود مالیی نوشته و‬ ‫مدت زمان ان ‪ 99‬دقیقه است‪ .‬این فیلم در بخش اصلی سودای سیمرغ قرار دارد‪.‬‬ ‫قصه فیلم‪ :‬کوپال روایتگر قص ه یک شکارچی و تاکسیدرمیست به نام دکتر احمد کوپال‬ ‫است که روز اخر سال با یک چالش جدی در زندگی اش مواجه می شود‪.‬‬ ‫بازیگران‪ :‬لون هفتوان‪ ،‬نازنین فراهانی‪ ،‬پوریا رحیمی سام‪ ،‬حسین شمس ابادی‪ ،‬وهان‬ ‫سلیم زاده‪ ،‬مجتبی علیزاده‪ ،‬حسین غایبی و…‬ ‫نقد فیلم‪ :‬فیلم کوپال باتوجه به ســوابق کارگردانش در فیلم کوتاه‪ ،‬در مقایسه با سایر‬ ‫فیلم اولی های جشنواره فیلم متوسطی است‪ .‬کارگردانی فیلم از نظر ریتم و قاب بندی مناسب‬ ‫است و ایراد جدی ندارد‪ .‬اما در قصه همچون قریب به اتفاق فیلم های سینمای ایران‪ ،‬کوپال‬ ‫هم لنگ می زند‪ .‬مخصوصا در شخصیت پردازی های فیلم با ایراد جدی مواجه است‪ .‬فیلم در‬ ‫نهایت شبیه به تیزر شده است‪ .‬کارگردان کوپال را می توان «تاکسی فیلمیست» دانست که‬ ‫بدن فیلم را تهی از انچه بوده‪ ،‬کرده است و به جای ان‪ ،‬پالستیک فشرده و مصنوعی را به روی‬ ‫پرده سینما می دوزد به جای انکه با ظرافت پوست فیلم را اراســته کند و نظم دهد‪ .‬به هرحال‬ ‫کوپال یک فیلم چند بخشی است‪ .‬شاید بهترین توصیف برای کم و کیف فیلم ‪ ،‬موج سینوسی‬ ‫باشد؛ سکانس های خوب و تعداد زیادی سکانس بد و متوسط‪.‬‬ ‫اباجان را هاتف علیمردانی ســاخته و همزمان فیلمنامه و تهیه کنندگی فیلم نیز برعهده‬ ‫کارگردان بوده است‪ .‬این فیلم در بخش رقابتی سودای سیمرغ حضور دارد‪ .‬علیمردانی سابقه‬ ‫ســاخت فیلم هایی همچون «به خاطر پونه»‪« ،‬مردن به وقت شــهریور»‪« ،‬کوچه بینام» و‬ ‫«هفت ماهگی» را در کارنامه دارد که همه این فیلم ها در بخش رقابتی ســودای ســیمرغ در‬ ‫دوره های مختلف فجر شرکت داشته اند‪.‬‬ ‫قصه فیلم‪ :‬روایــت خانواده اى که در دهه شــصت در شــهر زنجان زندگــى مى کنند‪.‬‬ ‫خانواده اى که جنگ و فضاى ان سال ها تاثیر زیادى روى زندگی شان مى گذارد‪.‬‬ ‫بازیگران‪ :‬فاطمه معتمداریا‪ ،‬سعید اقاخانی‪ ،‬حمیدرضا اذرنگ‪ ،‬شبنم مقدمی‪ ،‬محمود‬ ‫نظرعلیان‪ ،‬فریبا متخصص‪ ،‬ماهان نصیری ندا‪ ،‬محمدرضا غفاری‪.‬‬ ‫نقد فیلــم‪ :‬در این فیلم نکته برجســته بــازی روان و اثر گــذار فاطمه معتمداریاســت‬ ‫که به ســیاق کارنامه او‪ ،‬نقش یک مادر را ایفا می کنــد و در این نقش گویا بــه نوعی اجتهاد‬ ‫رســیده اســت و البته ناگفته نماند که پس از ســال ها بازی در این گونه نقش ها او در برخی از‬ ‫لحظات به تکرار نقش هایش رسیده اســت‪ .‬به هرحال فیلم اباجان همچون سایر فیلم های‬ ‫علیمردانی همچنان یک فیلم متوسط اســت‪ .‬با کارگردانی و سیر روایی یکنواخت و قصه ای‬ ‫که اگرچه ضعف های اساســی فیلمنامه ای ندارد اما چندان هم تازه و منحصربه فرد نیســت‪.‬‬ ‫با این حال فضای حســی فیلم به عنوان یک نقطه قــوت‪ ،‬می تواند مخاطــب را درگیر قصه‬ ‫کند‪.‬‬ ‫ِفراری‬ ‫سوفی و دیوانه‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫علیرضا داوودنژاد‪ ،‬یکی از کارگردانان مطرح و قدیمی ایران است که امسال با فیلم فراری‬ ‫که بیستمین اثر بلند سینمایی اش حساب می شــود‪ ،‬در بخش سودای سیمرغ جشنواره فیلم‬ ‫فجر حضور دارد‪ .‬استارت فیلمبرداری این فیلم‪ ،‬در پاییز سال ‪ ۹۴‬زده شد و به دلیل مشکالت‬ ‫فنی مختلف‪ ،‬فیلم به جشنواره فیلم فجر سال گذشته نرسید‪ .‬فیلمنامه را کامبوزیا پرتوی نوشته‬ ‫و تهیه کننده فیلم هم جهانگیر کوثری است‪ .‬این فیلم ‪ 98‬دقیقه است‪.‬‬ ‫قصه فیلم‪ :‬گلنــار برای رســیدن به هدف خود در حالی که ‪ ۱۸‬ســال بیشــتر نــدارد با‬ ‫واقعیت های امروز روبه رو می شــود‪ .‬او به تهران می اید تا با ماشین فراری ‪ ۸‬میلیاردی عکس‬ ‫یادگاری بگیرد‪.‬‬ ‫بازیگران‪ :‬محســن تنابنده ‪ ،‬تــرالن پروانه‪ ،‬سحردولتشــاهی‪ ،‬ســیامک صفری‪ ،‬رضا‬ ‫داوودنژاد و با حضور رضا کیانیان و سیما تیرانداز‪.‬‬ ‫نقد فیلم‪ِ :‬فراری یک فیلم اجتماعی است که همچون سایر فیلم های داوودنژاد با رویکرد‬ ‫اسیب شناسی جامعه و قشرهای مختلف و عوامل خودشیفتگی کاذب و عدم تناسب زندگی بین‬ ‫طیف های متفاوت ساخته شده‪ .‬فیلمنامه این فیلم کشش خوبی دارد و تجربه داوونژاد برای‬ ‫ساخت چنین فیلم هایی توانسته از فیلمنامه خوب پرتوی یک اثر سینمایی نسبتا خوب تولید‬ ‫کند‪ .‬بازی ها روان است و ریتم فیلم با روال نسبتا خوبی تا انتها حفظ می شود‪ .‬شخصیت پردازی‬ ‫کار از استانداردهای جشنواره باالتر است‪ .‬به نظر می رسد که این فیلم در بسیاری از بخش ها از‬ ‫جمله تصویر برداری‪ ،‬کارگردانی‪ ،‬بازیگری و فیلمنامه از رقبای جدی تصاحب سیمرغ سی وپنجم‬ ‫جشنواره باشد‪.‬‬ ‫مهدی کرم پور بعد از پنج سال فاصله که از اخرین کارش «پل چوبی» می گذرد با یک درام‬ ‫عاشقانه دوباره به سینما بازگشته است‪ .‬فیلم سینمایی «سوفی و دیوانه» پنجمین و اخرین اثر‬ ‫بلند سینمایی مهدی کرم پور در بخش سودای سیمرغ جشــنواره فجر امسال راه یافته است‪.‬‬ ‫فیلمنامه را هم خود کرم پور نوشته است‪.‬‬ ‫«ســوفی و دیوانه» درامی عاشــقانه و متفاوت اســت که فیلمنامه ان توســط مهدی‬ ‫سجاده چی و مهدی کرم پور پس از چندین بار بازنویسی به نگارش درامده است‪ .‬این فیلم ‪94‬‬ ‫دقیقه است‪.‬‬ ‫قصه فیلم‪ :‬این فیلم یک داســتان عاشــقانه را روایت می کند که دو طرف این عشق با‬ ‫ماجراهای متعددی در راه رسیدن به وصال مواجه می شوند‪.‬‬ ‫بازیگران‪ :‬امیر جعفــری‪ ،‬به افرید غفاریان‪ ،‬الهه حصارى‪ ،‬ســیامک صفری‪ ،‬ســعید‬ ‫امیرسلیمانی و محمدرضا شریفی نیاو‬ ‫نقد فیلم‪ :‬مهدی کرم پور درام ساز است و در این فیلم ســعی کرده روایتی عاشقانه را با‬ ‫طمانینه بیشتری دستمایه فیلم کند‪ .‬در این کار ناموفق هم نبوده است‪ .‬به نظر می رسد که در‬ ‫کنار فیلمنامه قابل قبول فیلم‪ ،‬بازی های روان بازیگران به ویژه امیر جعفری در این فیلم نگاه‬ ‫و توجه داوران جشــنواره را به خود جلب کند‪ .‬با این حال شــخصیت پردازی ها باز هم در فیلم‬ ‫کامل نیست و در برخی از سکانس ها این موضوع بیشتر به چشم می اید‪ .‬افزون بر این به نظر‬ ‫می رسد که سوژه متفاوت فیلم سوفی و دیوانه ان را از دیگر عاشقانه های موجود در سینمای‬ ‫ایران متمایز کند‪.‬‬ ‫‪57‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫قصه امید‬ ‫فصل نرگس‪ ،‬روایت سه اپیزودی‬ ‫محمد مجیدی‬ ‫منتقد سینما‬ ‫با شروع فیلم‪ ،‬روایت سه داســتان مجزا را می بینیم‬ ‫که در ســکانس های جداگانــه ای به هم شــانه می زنند‪.‬‬ ‫تا اواســط فیلم تصور می کنید با داســتانی مانند سه گانه‬ ‫«ابی‪ ،‬ســفید‪ ،‬قرمز» کیشلوفســکی رو به رو هستید‪ .‬اما‬ ‫با جلو رفتن داستان این تصور‪ ،‬غلط از اب در می اید و در‬ ‫اخر فیلم می بینید که این ســه خط داستانی با قلب و روح‬ ‫به هم پیوسته اند‪ .‬شــما در این فیلم چیدمانی از تصاویر‬ ‫را می بینید که رفته رفته بــه عنصری قدرتمند برای روایت‬ ‫داســتانی جذاب‪ ،‬منجر می شــوند و تا اخر فیلم شــما را‬ ‫همراه می کنند‪ .‬یکی از جذابیت هــای فیلم‪ ،‬روایت های‬ ‫جداگانه و جذاب هر یک از شخصیت های اصلی داستان‬ ‫اســت‪ .‬در این فیلم روی زیبای انسانیت را می بینید که به‬ ‫اشکال مختلف بروز می کند‪ ،‬از کمک به هم نوع تا تشکر‬ ‫و دفاع از کار خیر؛ ســه خط داستانی که سرنوشت انها در‬ ‫لحظه های مختلف فیلم به هم می رسند و در سکانس های‬ ‫پایانی لحظات حساس‪ ،‬پایان بندی زیبایی را رقم می زنند‪.‬‬ ‫روابط شخصیت ها ابتدا‪ ،‬با کلنجار و دعوا شروع می شود و‬ ‫در ادامه داستان می بینیم که این شخصیت ها رفته رفته‬ ‫وجه انسان دوستی و عشــق به هم نوع را نشان می دهند‪.‬‬ ‫در اخر فیلم‪ ،‬به نقطه اتصال این شــخصیت ها می رسیم‬ ‫خانه سیاه است‬ ‫درباره فیلمی متفاوت و تلخ‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪58‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫امیر شاملویی‬ ‫منتقد سینما‬ ‫خانه دومین اثر بلند ســینمایی اصغر یوســفی نژاد‬ ‫اســت که در طول فیلم بیننده نااشــنا با زبان اذری‪ ،‬باید‬ ‫روی زیرنویس فارســی تمرکز کند‪ .‬با ایــن حال «خانه»‬ ‫را می توان جزو فیلم هایی در جشــنواره امســال دانست‬ ‫که با وجود اشکاالتی که دارند به نسبت بهتر از بسیاری‬ ‫فیلم هــای دیگــر از کار درامده انــد‪ .‬قصه فیلــم جایی‬ ‫شروع می شود که دختری از راه می رسد و روی بازگشت‬ ‫جنازه پدر خود به خانه پافشاری می کند‪ .‬متوفی وصیت‬ ‫کرده که جســد وی پس از مــرگ‪ ،‬در اختیار دانشــکده‬ ‫پزشــکی قرار گیرد اما دخترش که بعد مشخص می شود‬ ‫مدت هاســت با پدرش مشــکل داشته شــدیدا مخالف‬ ‫این کار اســت‪ .‬در طول فیلم کاراکترهای مختلفی وارد‬ ‫خانه شــده و تالش می کنند تا «سایه» شخصیت اصلی‬ ‫داســتان و دختر متوفی را مجــاب کنند کــه به وصیت‬ ‫پدرش عمل کند‪.‬‬ ‫اســتفاده زیاد از دوربین روی دست‪ ،‬فضای تاریک‬ ‫با حضور مــرگ و گریه هــای این فیلم در کنــار زیرنویس‬ ‫فارســی کار را اندک اندک تا جایی پیش می برد که بیننده‬ ‫به نوعی خســتگی دچار شــود اما نکته پایانی فیلم ناجی‬ ‫داستان می شــود و پایان بندی نسبتا مناســبی برای این‬ ‫فیلم می سازد‪.‬‬ ‫خانه‪ ،‬محور این فیلم است و از نخست می توان دید‬ ‫که المان هایی وجود دارد که فردگرایی لجام گســیخته و‬ ‫از بین رفتن نمادهای دینی و معنوی را نشــان می دهند‪.‬‬ ‫از جســت وجو برای یافتن قــران در خانه و پیــدا نکردن‬ ‫ان گرفتــه تا فــردی که بــرای خریــدن خرما مــی رود و‬ ‫بر نمی گردد‪ ،‬ســرباز کالنتری که برای منافع خود باالی‬ ‫سر متوفی حاضر می شــود‪ ،‬مسئول فرســتادن جسد به‬ ‫که بزرگترین وجه انســانی بشــر نمایش داده می شــود؛‬ ‫انســانی که با مرگ خود جانــی تازه به دیگران بخشــیده‬ ‫است‪ .‬اعتراف شــخصیت های اصلی فیلم به خطاهای‬ ‫گذشــته خود و صداقت با دیگر شــخصیت ها و مهمتر از‬ ‫همه خودشان‪ ،‬چشم نواز است‪ .‬شخصیت بازیگر مشهور‬ ‫و مغرور (امیر اقایی) فیلم که ذات واقعی خود را به بیننده‬ ‫نشــان می دهــد و اعتراف یکتــا ناصر به عاشــقی کردن‬ ‫نوجوانانه‪ ،‬نشــان از واقعی ســازی این شــخصیت ها در‬ ‫سکانس های پایانی دارد‪.‬‬ ‫توجه بــه جزئیات حســاس در فیلــم و روایات های‬ ‫جداگانه باعث شده فیلمی با داســتانی قدرتمند و منطق‬ ‫روایی صحیح را مشــاهده کنیم‪ .‬ریتم تنــد و بازی خوب‬ ‫بازیگران از دیگر محاســن این فیلم اســت‪ .‬بازی زیبای‬ ‫یکتا ناصر و لهجه ایــن بازیگر توانا جلــوه زیبایی به این‬ ‫فیلم داده اســت‪ .‬فیلم ریتم خود را تا اخــر حفظ می کند‬ ‫و از رونــد نمی افتــد‪ .‬در دقایــق پایانی گره داســتان باز‬ ‫می شــود و بیننده در بهت و حیرت می ماند‪ .‬هنر درخشان‬ ‫کارگردان با سه سکانس چند دقیقه ای در اخر فیلم جلوه‬ ‫می کند‪ .‬خط اصلی داســتان ها به یک نقطه می رســد و‬ ‫پایان شــگفت انگیز بــرای قصه رقم می خــورد‪ .‬این نوع‬ ‫روایت ها برای ذهن جســتجو گر بیننده قابل توجه است‪.‬‬ ‫ســختی روایت این گونه قصه ها در شرایطی که سینمای‬ ‫امروز ما به شدت دچار ضعف فیلمنامه و همین طور روایت‬ ‫قصه است‪ ،‬پدیدار می شود‪ .‬نکته قابل توجه در این فیلم‬ ‫حفظ منطق روایی فیلم است که بارها می توانست از دایره‬ ‫منطق خارج شود و به بیراهه رود‪ .‬کارگردان با هوشمندی‬ ‫خالءهای داســتان را پر می کند و چارچوب فیلم را حفظ‬ ‫می کند‪.‬‬ ‫البته اســم این فیلم به خوبی روایت یا قصه یا هیچ‬ ‫بخشــی از این کار نیســت‪ .‬دلیل انتخاب نــام این فیلم‬ ‫بر بیننــده پنهان نیســت ولــی انتخاب این اســم‪ ،‬نوعی‬ ‫کج ســلیقگی کارگردان را نشــان می دهد که نتوانســته‬ ‫اســت زیبایی و قدرت ایــن فیلــم را به درســتی ادا کند‪.‬‬ ‫در پایان باید یاداور شــد کــه خط اصلی داســتان فصل‬ ‫نرگــس‪ ،‬از فیلــم «‪ 21‬گــرم» گرفته شــده اســت که با‬ ‫ایرانیزه شــدن ان به تصویر کشیده می شــود‪ .‬البته این‬ ‫ایرانیزه شــدن بــه خوبی پیاده شــده و کارگــردان به دام‬ ‫کپی کاری نیفتاده اســت و فصل نرگس تنهــا «وامدار»‬ ‫فیلم زیبای ‪ 21‬گرم است‪.‬‬ ‫دانشــگاه علوم پزشــکی و روحانی جوانی که به از دست‬ ‫رفتن و کم شدن توکل اشاره می کند‪.‬‬ ‫مجید یا پسر خواهر فرد فوت شــده که در چند سال‬ ‫اخیر پرســتاری او را می کرده اســت نیز از شخصیت های‬ ‫اصلی این فیلم است‪ .‬مجید که پیشتر عاشق سایه بوده‪،‬‬ ‫اکنون با عکس های سایه زندگی می کند و در لحظه ای در‬ ‫گفت وگو با سایه این مساله را مطرح می کند‪ .‬اما این مساله‬ ‫در فیلم چندان باز نمی شود‪.‬‬ ‫دختر که گویی در شش سال گذشته حتی به پدرش‬ ‫سر هم نزده ان چنان پای جنازه پدرش اشک می ریزد که‬ ‫فامیل از دیدن این همه تاثر و جدیت بر ســر نگهداشتن‬ ‫جنازه پدر متحیر می شــوند‪ .‬با راضی نشدن دختر تنها راه‬ ‫این است که از شــوهر وی برای راضی کردنش استفاده‬ ‫کنند‪.‬‬ ‫البته بســیاری معتقدند زبــان اذری و مطرح شــدن‬ ‫این فیلم در فهرســت جشــنواره ممکن اســت راه را برای‬ ‫فعالیت هنری سایر شهرها و انگیزه بیشتر انان باز کند و از‬ ‫پتانسیل های موجود در شهرهای کوچک نیز استفاده شود‪.‬‬ ‫با این وصف نکته جالب دیگر اینکه یوســفی به سرنوشت‬ ‫عیاری و خانه به سرنوشت فیلم کیانوش عیاری دچار نشد و‬ ‫البته این خود جای شکر دارد‪.‬‬ ‫تابستان داغ در زمستان سرد‬ ‫وقتی کارگردانی خوب‪ ،‬فیلمنامه متوسط را تقویت می کند‬ ‫محمد مجیدی‬ ‫منتقد سینما‬ ‫فیلــم ســینمایی «تابســتان داغ» اولیــن تجربــه‬ ‫کارگردانی ابراهیم ایرج زاد اســت که در مقیاس یک فیلم‬ ‫اولی می توان ان را یک فیلم خوب دانست‪ .‬به هرحال این‬ ‫فیلم را از دو منظر می توان بررسی کرد؛ یکی محتوا و قصه‬ ‫و دیگری فرم و کارگردانی‪.‬‬ ‫در مرحله نخست به محتوا و قصه فیلم می پردازیم‪.‬‬ ‫برای این منظور طبیعتا به فیلمنامــه توجه خواهیم کرد‪.‬‬ ‫پیش از هــر چیز باید گفت که قصه اصلی فیلم تابســتان‬ ‫داغ‪ ،‬درباره زندگی مشترک است‪ .‬تنش های خانوادگی‪،‬‬ ‫عدم تناســب رفتارها و ذهنیت های زوج ها و دردسرهایی‬ ‫که این موضــوع در زندگی ایجــاد می کنــد‪ .‬کانون این‬ ‫دردســرها در فیلم تابســتان داغ حضور کودکان است و‬ ‫گره اصلی داستان که با تاخیر بسیار زیاد ایجاد می شود‪،‬‬ ‫مرگ کودک یک زوج اســت که بر ســر ماندن یا رفتن از‬ ‫تهران اختالف نظــر دارند‪ .‬فیلمنامه این فیلم بر اســاس‬ ‫همان چارچوبی است که فیلم جدایی نادر از سیمین اصغر‬ ‫فرهادی دارد‪ .‬در واقــع تقابل های دوتایــی در این فیلم‬ ‫میان دو خانواده از دو طبقه اقتصادی ‪-‬اجتماعی متفاوت‬ ‫است‪ .‬با این تفاوت که در این فیلم شخصیت های اصلی‬ ‫داستان به اندازه شــخصیت های فیلم جدایی خودمحور‬ ‫و دروغگو نیســتند‪ .‬ضمن اینکه پایان بنــدی فیلم نیز به‬ ‫سیاهی نمی رود و امیدبخشی بیشــتری دارد‪ .‬با این حال‬ ‫پرداخت شخصیت ها باتوجه به کنشی که از انها می بینیم‬ ‫همخوان نیست‪ .‬شخصیت اول قصه با بازی پریناز ایزد یار‬ ‫که همســر خانواده فقیر اســت‪ ،‬وجــوه متناقضی دارد‪.‬‬ ‫در عین قانون مــداری‪ ،‬اخالق مداری و راســتگویی این‬ ‫شخصیت و به ویژه با وجود اینکه او بسیار نگران اعضای‬ ‫خانواده و به ویژه دخترش است‪ ،‬به سادگی می تواند یک‬ ‫شب تا صبح دخترش را در خانه تنها بگذارد و این در حالی‬ ‫است که هیچ ضرورتی برای این کار وجود ندارد‪ .‬نکته این‬ ‫است که او صرفا به خاطر دخترش جدا از همسرش زندگی‬ ‫می کند و طبیعتا با این زمینه‪ ،‬نمی توان قبول کرد که او به‬ ‫خاطر یک حادثه نه چندان ضروری‪ ،‬کودکش را در خانه‬ ‫تنها بگذارد تا گره اصلی قصه به این واسطه ایجاد شود‪.‬‬ ‫گره افکنی های موازی قصه نیز چندان کشش دراماتیکی‬ ‫ندارند که روایت قصــه را با پیچیدگی هــا و ظرافت های‬ ‫داستانی همراه کنند‪.‬‬ ‫اما در بخــش کارگردانی‪ ،‬فیلم نکات قوت بســیاری‬ ‫دارد‪ .‬البته نباید فرامــوش کرد که همان انــدازه فیلمنامه‬ ‫متکی بر اســلوب جدایی نادر از ســیمین بود‪ ،‬کارگردانی‬ ‫و به ویژه قاب بندی پالن ها شــبیه به فیلم «درباره الی» و‬ ‫همچنین فیلم «ابد و یک روز» است‪ .‬با این حال انچه در‬ ‫نهایت روی پرده رفته اســت‪ ،‬به لحاظ ریتم‪ ،‬دکوپاژ و‪...‬‬ ‫قابل قبــول و فراتر از تصوری اســت که دیگــر فیلم های‬ ‫فرهنگ‬ ‫امسال از فیلم اولی ها ایجاد کرده اند‪ .‬گرچه که به رغم این‬ ‫قوت‪ ،‬همچنان شباهت کار به فیلم های یاد شده ازاردهنده‬ ‫است و از ارزش نهایی فیلم می کاهد‪ .‬تابستان داغ غیر از‬ ‫این موضوع در پرداخت فضای حسی برخی از سکانس ها‬ ‫در حد یک فیلم بسیار خوب است‪ .‬سکانس مربوط به پیدا‬ ‫کردن جسد کودک خردســال و واکنش های کاراکترها به‬ ‫این موضع جذابیت کافــی برای پیگیری ادامه داســتان‬ ‫ایجاد می کند‪.‬‬ ‫در مورد بازی بازیگران فیلــم هم نکات قابل توجهی‬ ‫وجود دارد‪ .‬نخســت انکــه علی مصفــا و مینا ســاداتی و‬ ‫همچنین بازیگران خرد ســال فیلم به خوبی توانسته اند از‬ ‫عهده نقش هایشان بربیایند اما در مقابل به نظر می رسد که‬ ‫پریناز ایزدیار و صابر ابر همچنان مشغول تکرار نقش های‬ ‫قبلی خود هســتند‪ .‬تم هیســتریک بازی صابــر ابر و لحن‬ ‫خاص و یکسان ادای دیالوگ ها در چند سال اخیر همواره‬ ‫بازی های او را شبیه کرده است‪ .‬ضمن اینکه پریناز ایزد یار‬ ‫نیز به نظر می رســد که هنوز از بازی در فیلــم ابد و یک روز‬ ‫فاصله نگرفته و همان کاراکتر را به فیلم تابســتان داغ نیز‬ ‫تسری داده است‪.‬‬ ‫به هر حال در مقایســه با فیلم هایی کــه در چهار روز‬ ‫نخســت جشــنواره در برج میــاد روی پرده رفته اســت‪،‬‬ ‫تابســتان داغ یــک موهبــت اســت‪ .‬فیلمی اســت که از‬ ‫نیمه دوم ریتم بســیار خوبی دارد و مخاطــب را درگیر قصه‬ ‫می کنــد‪ .‬پایان بنــدی فیلم نیــز پایان بنــدی قابل قبولی‬ ‫اســت‪ .‬اگرچه دل کندن از اتفاقــی که افتاده دشــوار به‬ ‫نظر می رســد اما تاکید فیلم بر ســاختن اینده موج ســیاه‬ ‫موجود در فیلم را می کاهد‪ .‬بعید نیســت کــه این فیلم در‬ ‫اکران عمومی بتواند رقم های بســیار باالیــی از فروش را‬ ‫تجربه کند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪59‬‬ ‫شروع متوسط رو به باال‬ ‫‪60‬‬ ‫فضایفیلمهایفرهادی‬ ‫در فیلم من نیست‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫فرهنگ‬ ‫لو یکم» نخستین فیلمی است که حمیدرضا قربانی ساخته است‪.‬‬ ‫«خانه ای در خیابان چه ‬ ‫این فیلم در جشنواره سی و چهارم فیلم فجر‪ ،‬نتوانست وارد رقابت اصلی شود و در بخش نگاه نو هم‬ ‫دستاوردی برای سازندگانش نداشت‪ .‬با این حال برخی از منتقدان فیلم نقدهای مثبتی درباره ان‬ ‫نوشتند‪ .‬اولین فیلم قربانی که با تهیه کنندگی سیدمحمود رضوی روی پرده رفت‪ ،‬توانست در فصل‬ ‫نیمه جان اکران زمستانی‪ ،‬موفقیت نسبی کسب کند و در هفته نخست اکران بیش از ‪ 100‬میلیون‬ ‫تومان فروش رفت‪ .‬در پرونده این هفته به نقد و بررسی این فیلم می پردازیم‪.‬‬ ‫گفت وگوباحمیدرضاقربانی‬ ‫لو یکم»‬ ‫کارگردان «خانه ایدرخیابانچه ‬ ‫فرهادی فقط یک بار فیلمنامه را‬ ‫خواند و نظرش را گفت‪ ،‬تولید فیلم‬ ‫من همزمان شده بود با تولید فیلم‬ ‫فروشنده و مکان اینکه وی بتواند در‬ ‫کار من تاثیری داشته باشد‪ ،‬اصوال‬ ‫فراهم نبود‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫شمارویاینموضوعتاکیدداریدکهمی خواستید‬ ‫امضــای خودتان پــای کار باشــد و کار متعلق به‬ ‫خودتان باشــد‪ .‬اما گویا اقای فرهادی هم درباره‬ ‫این کار به شما مشورت داده و احیانا نظراتی درباره‬ ‫کار داشته اند‪ .‬این موضوع در تعلق کامل فیلم به‬ ‫شما خللی ایجاد نمی کند؟‬ ‫اقای فرهادی فقط یکی‪ ،‬دو بار فیلمنامه را خواندند‬ ‫و نظرشان را گفتند‪ .‬تولید فیلم من همزمان شده بود با تولید‬ ‫فیلم فروشــنده و امکان اینکه ایشــان بتواند درباره کار من‬ ‫تاثیری داشــته باشــد‪ ،‬اصوال فراهم نبود‪ .‬ایشان هر موقع‬ ‫کاری را شــروع می کنند‪ ،‬خیلی سخت می شــود از فضای‬ ‫کاری دورشان کرد و در مورد یک فضای دیگر ازشان کمک‬ ‫گرفت‪ .‬اصوال این زیاده خواهی است اگر در این شرایط از‬ ‫ایشان بخواهم که مثال فالن گره فیلمنامه ما را باز کند یا‪...‬‬ ‫همان یکی‪ ،‬دو باری که فیلمنامه را خواندند ‪ ،‬نظراتی به من‬ ‫دادند و دیگر هیچ حضور مستقیمی در فیلم نداشتند‪ .‬به هر‬ ‫حال به جز برخی موارد که سابق بر این از ایشان اموخته ام‬ ‫مثل اجرای جزئیات در فیلم یا تمرین ها یا رسیدن به نقش‬ ‫بازیگران و انتخاب بازیگران و‪ ...‬که درس های کارگردانی‬ ‫است و از اقای فرهادی یاد گرفته ام‪ ،‬به طور کلی در فیلم‪،‬‬ ‫فضای روحی و روانی من به عنــوان کارگردان جریان دارد‪.‬‬ ‫هرکسیهمکهفیلمرادیدهاستبهاینموضوعاذعاندارد‪.‬‬ ‫به این معنی که فضای فیلم های اقای فرهادی در خانه ای‬ ‫در خیابان چهل و یکم وجود ندارد‪.‬‬ ‫برخی از منتقدان اعتقاد دارند که فیلم ریتم کندی‬ ‫دارد و این شــیوه دکوپاژ تناســب با داستانی که‬ ‫قرار است روایت شود‪ ،‬ندارد‪ .‬منظورم تنش اولیه‬ ‫شــروع فیلم اســت که در ادامه با ریتم کند فیلم‬ ‫افت می کند‪.‬‬ ‫در این باره بایــد بگویم که فکر می کنــم بیننده ما‬ ‫و منتقدان به تنش در فیلم ها عــادت کرده اند‪ .‬یک مقدار‬ ‫فضاهای پر تنش و ســیاه و تلخ در فیلم های ما زیاد شده و‬ ‫انگار همه کاراکترها سهم قابل توجهی از استرس و التهاب‬ ‫و هیجان دارنــد‪ .‬این یــک روال معمولی در ســینمای ما‬ ‫شده‪ ،‬به گونه ای که خیلی ها ممکن است فکر کنند اساس‬ ‫هم بر همین است‪ .‬من اما تالشــم این بود که روی رابطه‬ ‫ادم ها و کاراکترها کار کنم‪ .‬ببینید در این فیلم اتفاقی برای‬ ‫یک خانواده می افتد که قبل از ان همــه اعضای خانواده‬ ‫همدیگر را عاشقانه دوست داشته اند‪ .‬ما به لحاظ درکی که‬ ‫ازشخصیتکاراکترهاپیدامی کنیمدرمی یابیمکهرفتارانها‬ ‫یکرفتارپیچیدهپرهیاهونبوده‪،‬در می یابیمکهشخصیت ها‬ ‫اساسا ارام و ساکن هستند‪ .‬البته ممکن است همین سکون‬ ‫موجود در کاراکترها باعث شده باشد که برخی منتقدان فکر‬ ‫کنند ریتم کار کند است‪ .‬با این همه باتوجه به شناختی که‬ ‫من از این کاراکترها داشــتم و پرداختی که روی انها کردم‬ ‫به این فضا رسیدم‪.‬‬ ‫یعنی اینکه در دکوپاژ به این موضوع رسیدید؟‬ ‫نهبهاینمعنی‪.‬درواقعدردکوپاژسعینکردمچیزی‬ ‫را برجسته تر از انچه هست نشــان دهم‪ .‬سعی کردم عمده‬ ‫توجهم را روی بازنمایی شخصیت های فیلم بگذارم‪ .‬اصرار‬ ‫داشتم روابط بین ادم ها را درست و بر اساس انچه در تناسب‬ ‫قصه است تنظیم کنم‪ .‬البته من خودم این انتقاد را می پذیرم‬ ‫که برای درک بیشتر این کاراکترها بهتر بود که مثال دو روز‬ ‫زودتر از انچه شروع فیلم اســت‪ ،‬قصه را شروع می کردیم‪.‬‬ ‫یعنی به جای انکه کار را از دعوای ان دو کاراکتر شروع کنم‪،‬‬ ‫دو روز به عقب برمی گشتم‪.‬‬ ‫بله‪،‬اتفاقاسوالقبلیمنهمبهاینموضوعارتباط‬ ‫داشــت‪ .‬اینکه فیلم انگار با تنــش و ریتم تندی‬ ‫شروع می شــود و یکباره از ریتم می افتد‪ .‬برخی‬ ‫می گویند فیلم اولش شبیه کارهای تارانتینو است‬ ‫و ادامه اش شبیه کارهای تارکوفسکی!‬ ‫اگر به قبل از شــروع فیلم برگردم ایــن موضوع را‬ ‫که گفتم رعایت می کــردم‪ .‬حتما قصــه را از دو روز قبل از‬ ‫درگیری ابتدای فیلم شــروع می کردم‪ .‬امــا باز هم معتقدم‬ ‫که موضوع اصلی این انتقاد به ریتم فیلم مربوط نیســت‪،‬‬ ‫بلکه به شــخصیت ها برمی گردد که تنش روانی موجود در‬ ‫کاراکترهای بیشتر فیلم های امروزی را ندارند و این تصور را‬ ‫ایجاد می کنند که ریتم فیلم کند است‪.‬‬ ‫در مورد جشنواره نظرتان چه بود؟ به هر حال شما‬ ‫فیلم کامل را ارائه نکردید و موفق نشدید در بخش‬ ‫اصلی حضور داشته باشید‪ ،‬در جریان مسابقه هم‬ ‫که البته همه جوایز را یک فیلم به تنهایی برد و‪...‬‬ ‫بله‪ ،‬پارسال ما یک نســخه کوتاه ‪ 45‬دقیقه ای به‬ ‫جشــنواره دادیم که ناقص بود‪ .‬هیات انتخاب هم طبیعتا‬ ‫از روی نســخه ای که در دست داشــتند نظر دادند‪ .‬نسخه‬ ‫ما ناقص بود و بســیاری از ســکانس ها را به صورت نوشته‬ ‫و مکتوب به هیات انتخاب دادیم‪ .‬ایــن طبیعی بود که در‬ ‫فرصت یادشده‪ ،‬انها گزینه های بهتری داشتند و ما به بخش‬ ‫اصلی نرسیدیم‪ .‬اما در بخش فیلم اولی ها فیلم ما نمایش‬ ‫داده شد و کاندیدای بهترین فیلم هم شــدیم‪ .‬به هر حال‬ ‫رقبای قدرتمندی داشتیم‪ ،‬ایستاده در غبار‪ ،‬من‪ ،‬ابد و یک‬ ‫روز‪ ،‬الک قرمز‪ ،‬متولد ‪ ،65‬برادرم خسرو و‪ ...‬همه در همان‬ ‫سال اکران و داوری شدند‪ .‬سال خیلی سختی بود‪.‬‬ ‫البته فیلم شما در مقایسه با سایر فیلم اولی ها یک‬ ‫امتیاز ویژه دارد‪ .‬اینکه فیلم گوشه داری نیست‪.‬‬ ‫احیانا ذوق زدگی نــدارد‪ .‬چون به هــر حال عمده‬ ‫فیلــم اولی ها به واســطه کم تجربگــی در برخی‬ ‫فرهنگ‬ ‫فیلــم ســاختن پــس از ‪ 25‬ســال ســابقه‬ ‫دســتیاری کارگردانی و دســتیاری تدوین اتفاق‬ ‫منحصربه فردی اســت‪ .‬ورودتان به سینما باید‬ ‫داستان جالبی داشته باشد‪ ،‬بد نیست برای شروع‬ ‫گفت وگو از همین جا شروع کنیم‪ .‬موافقید؟‬ ‫چرا که نــه! واقعیت این اســت که من در رشــته‬ ‫ارتباطات اجتماعی درســی به اســم ارتباطــات تصویری‬ ‫داشتیم که خانم پوران درخشنده استادش بود‪ .‬یادم هست‬ ‫که در یکی از کالس هایی که با ایشان داشتیم‪ ،‬عکسی را‬ ‫به عنوان کار کالسی به ایشان دادم‪ .‬عکس درباره معضالت‬ ‫اجتماعی بود‪ .‬ایشــان هم اخــر کالس من را خواســت و‬ ‫گفت به ســینما عالقه مندی؟ اطالعاتی درباره اش داری؟‬ ‫من هم به تناســب شــناختی که ان زمان از سینما داشتم و‬ ‫عالقه زیادی که سال ها با من بود پاسخ دادم‪ .‬همین اتفاق‬ ‫موجب شد تا پایم به سینما باز شــود‪ .‬در واقع ایشان مرا به‬ ‫یک پروژه ســینمایی معرفی کرد و در همان پروژه به عنوان‬ ‫دستیار دوم کارگردان مشــغول به کار شدم‪ .‬پس از ان هم‬ ‫به صورت مســتمر در این حوزه کار کــردم‪ .‬خالصه با تمام‬ ‫توانی که داشتم به سینما وارد شدم و طی سال های بسیار‪،‬‬ ‫با کارگردان هــای بزرگی هم کار کردم‪ .‬امــا همان طور که‬ ‫گفتید همه کارهای من در حوزه کارگردانی نبود‪ .‬زمانی که‬ ‫سریال هفت سنگ را کار می کردیم با مهدی رجائیان اشنا‬ ‫شدم و دستیار تدوین بودم‪ .‬از همان زمان به بعد هم تدوین‬ ‫می کردم‪ ،‬هم دستیاری کارگردانی‪ .‬اصال یکی از عواملی که‬ ‫باعث شد دیر فیلم بسازم وسواسی است که تدوین باعثش‬ ‫شد‪ .‬تدوین مرتبا با قوه خالقه ادم سر و کار دارد و این موضوع‬ ‫می تواند ضمن تقویت خالقیت تدوین‪ ،‬میزان حساسیت و‬ ‫وسواس فکری اش برای ساخت اثر را هم بیشتر کند‪.‬‬ ‫چه شد که بعد از این همه دستیار کارگردان بودن‬ ‫این فیلم را ســاختید؟ چه چیزی در «خانه ای در‬ ‫خیابان چهل و یکم» بود که وسواس ها را کناری‬ ‫نهاده و شــما را مجاب به فیلم ساختن بعد از این‬ ‫همه مدت کرد؟‬ ‫پیش از هر چیز باید این را بگویم که این طور نبود که‬ ‫مدینهفاضله ایبرایساختفیلمدرذهنمباشدکهسرانجام‬ ‫با خانه ای در خیابان چهل و یکم به سرانجام و‪ ...‬ماجرا این‬ ‫است که خودم احســاس می کردم هنوز برای ساخت فیلم‬ ‫زود است‪ .‬چون احســاس می کردم باید پخته تر می شدم‬ ‫و همه جوانب کار را دریافته باشــم‪ .‬اما شاید مهمتر از همه‬ ‫اینها حضورم در کار درباره الی باشــد‪ .‬سر این کار احساس‬ ‫کردم که باید بیشتر به اطرافم و همه انچه در فضای فیلمم‬ ‫اتفاق می افتد واقف باشم‪ .‬در واقع این فیلم یک وقفه برای‬ ‫من ایجاد کرد که بیشتر فکر کنم و بیشتر ببینم‪ .‬چه بسا اگر‬ ‫ســر کار اقای فرهادی نمی رفتم و شگرد کارگردانی ایشان‬ ‫را نمی دیدم‪ ،‬همــان موقع فیلمم را می ســاختم‪ .‬موضوع‬ ‫جالب این است که بعد از این کار‪ ،‬ســر فیلم جدایی نادر از‬ ‫سیمین هم که بودیم‪ ،‬احساس کردم بیشــتر و بیشتر باید‬ ‫روی جزئیاتی که در فیلم وجود دارد دقت کنم‪ .‬این موضوع‬ ‫باعث شد تا دیرتر به فکر فیلم ساختن بیفتم‪ .‬زمانی که واقعا‬ ‫خواستم فیلم بسازم زمانی بود که یک قصه مرا جذب کرد و‬ ‫کششی ایجاد کرد که رغبت ساختنش را در من شکل داد‪.‬‬ ‫این قصه با همــه قصه های دیگری که شــنیده بودم برای‬ ‫من تفاوت داشــت‪ .‬قصه های دیگر بــا روحیات من خیلی‬ ‫سازگاری نداشــتند اما این قصه در درامش پیچیدگی هایی‬ ‫داشت که با اخالق و روحیات من سازگار بود‪ .‬هم درام قصه‬ ‫و هم کاراکترهایش‪ .‬این جرقه ای بود که بتوانم در فیلم اولم‬ ‫ی که تمام جوانب و زوایای‬ ‫فیلم خودم را بسازم‪ ،‬یعنی فیلم ‬ ‫جزئی اش متعلق به من اســت‪ .‬فیلمی که به لحاظ فضای‬ ‫حسی به خود من که کارگردانش هستم نزدیک است‪ .‬این‬ ‫موضوعات می توانست تکیه گاهی باشــد که بتوانم قصه‬ ‫را روایت کنم‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫حمیدرضا قربانی از سال ‪ 70‬به واسطه یک اتفاق‬ ‫که در جریان گفت وگو درباره اش خواهید خواند‪ -‬وارد‬‫ســینما شــده و نزدیک به ‪ 25‬سال اســت که دستیار‬ ‫کارگردان های مختلفی در تولیــد فیلم های متعددی‬ ‫بوده اســت‪ .‬او همچنین تدوین گر است و تجربیات‬ ‫متعــددی در ایــن زمینــه دارد‪ .‬قربانــی در فیلم های‬ ‫«درباره الــی» و «جدایی نادر از ســیمین» دســتیار‬ ‫اصغر فرهادی بــوده و تدویــن فیلم هایــی همچون‬ ‫«هم نفــس»‪« ،‬دهلیــز»‪« ،‬دلبری» و ســریال های‬ ‫«خواب و بیــدار»‪« ،‬هفت ســین» و «نفس گرم» را‬ ‫تجربه کرده است‪ .‬او بعد از ســاخت فیلم تلویزیونی‬ ‫«ســه ماهی» کــه در جشــنواره های یاس‪ ،‬شــهر‪،‬‬ ‫جشنواره اسیاپاســیفیک ‪ ،ABU‬داکا و… مورد توجه‬ ‫قــرار گرفت‪ ،‬نخســتین گام را در عرصه فیلمســازی‬ ‫حرفه ای برداشــت و بــا فیلــم «خانــه ای در خیابان‬ ‫چهل ویکم» در بخش نگاه نو جشــنواره فجر حضور‬ ‫داشت‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪61‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫از ســکانس ها کارشــان اگزجره می شود‪ .‬تمایل‬ ‫به اســتفاده از همه توانمندی ها در همه پالن ها‬ ‫دارند و‪ ...‬با این حال فیلم شما یک حالت میانه و‬ ‫محتاطانه دارد‪.‬‬ ‫من می گویم که شــرایط روحی و روانی ادم ها است‬ ‫که فیلم را پیش می برد‪ .‬برای همین است که می گویم دنبال‬ ‫فرم های عجیب و غریب نبودم‪ .‬خواستم یک قصه ساده را‬ ‫روایت کنم‪ .‬این به روحیات و ذهنیات ادم ها مربوط اســت‪.‬‬ ‫اگر اینفیلمرا برای مثال درسن‪ 28‬سالگی می ساختم شاید‬ ‫فضای فیلمم پرتنش تر می شد‪ .‬اما هر چه پیش تر می روید‪،‬‬ ‫اقتضایسنوسالممکناستکمیدرساختوبافتفیلم‬ ‫اثربگذارد‪،‬کما اینکهدرفیلممنهماینتاثیرراداشته‪.‬هومن‬ ‫بهمنش وقتی فیلمنامه را می خواند گفت که این ادم ها چرا‬ ‫سر همدیگر داد نمی زنند؟ چرا ان قدر ارام و دوست داشتنی‬ ‫هستند؟می گفتاینهاانگارخودتوهستند‪.‬البتهبهمنلطف‬ ‫داشت‪ .‬اما ویژگی های خلق و خویی هر ادمی در فیلمش هم‬ ‫ورود می کند‪ .‬اما من چیزی اگر غیر از این می ساختم‪ ،‬یعنی‬ ‫از خودم عبور کرده بودم‪ .‬با این همه از این به بعد با تجربیاتی‬ ‫که دارم سعی می کنم که بیشتر حواسم به مخاطب باشد و با‬ ‫روانشناسیرفتارمخاطبحیندیدنفیلموبررسیبازخوردها‪،‬‬ ‫فیلم بعدی ام را دقیق تر و کامل تر بسازم‪ .‬نکته این است که‬ ‫شماوقتیواردجریانفیلمسازیمی شویدمی فهمیدکهگیشه‬ ‫بخشمهمیازسینماست‪.‬‬ ‫درباره فروش فیلم تا امروز چه نظری دارید‪ .‬راضی‬ ‫هستید؟‬ ‫خدا را شــکر بد نبوده و باتوجه به فصل بد اکران‪،‬‬ ‫خوب بــوده اســت‪ .‬در ‪ 10‬روز اول‪ ،‬فــروش ‪ 300‬میلیون‬ ‫تومانی را رد کردیم و این به نظرم خوب اســت‪ .‬به هر حال‬ ‫فصل‪ ،‬فصل جشــنواره اســت و زمان خوبی بــرای اکران‬ ‫فیلمنیست‪.‬‬ ‫فیلم بعدی را کی کلید می زنید؟‬ ‫حدودا ســال دیگر‪ .‬البته االن خــودم را درگیر این‬ ‫کار نمی کنم‪ .‬در واقع به خودم اجــازه نمی دهم که وارد کار‬ ‫شوم تا همه بازخوردهای این فیلم را بگیرم و بررسی کنم و در‬ ‫کار بعدی رعایتشان کنم‪ .‬تمام تالشم این است که فیلمم‬ ‫را با تماشــاچی ها ببینم تا در فیلم بعدی بیشتر به مخاطب‬ ‫نزدیک شوم‪.‬‬ ‫به همیــن ســبک و ســیاق فیلــم بعــدی را هم‬ ‫می سازید؟‬ ‫بله‪ ،‬باز هم فیلم خودم را می ســازم اما طبیعتا این‬ ‫بار خواست مخاطب خیلی در کار دخیل خواهد بود‪ .‬با این‬ ‫وجود کاراکترها در نهایت به روحیات خودم نزدیک می شوند‬ ‫و ممکن است فضای غیرمتعارفی هم داشته باشد‪ .‬فعال باید‬ ‫بررسی کنم و ببینم بازخوردها چگونه است‪.‬‬ ‫لو یکم یوسف اباد‬ ‫خیابان چه ‬ ‫گزارشی درباره اولین فیلم حمیدرضا قربانی‬ ‫‪2‬‬ ‫اواخر ابان ماه ســال ‪ 94‬بود که خبر رسید فیلم اول‬ ‫حمیدرضا قربانی ‪ ،‬دستیار کارگردان مشهور سینمای ایران‬ ‫کلید خورده و قرار است با تسریع در فرایند تولید به جشنواره‬ ‫سی و چهارم فجر برسد‪.‬‬ ‫این فیلم اواسط دی ماه همان سال به صداگذاری‬ ‫رسید و اگرچه نسخه کاملی از ان به جشنواره ارائه نشد اما‬ ‫برای حضور در بخش نگاه نو مورد قبول هیات داوران قرار‬ ‫گرفت‪« .‬خانه ای در خیابان چهل و یکم» نخستین فیلم‬ ‫حمیدرضا قربانی اســت که بیش از دو دهه در ســینمای‬ ‫ایران تجربه دستیار کارگردانی دارد‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪62‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫خالصه داستان فیلم‬ ‫ویژگی های خلق و خویی هر ادمی در فیلمش هم‬ ‫ورود می کند‪ .‬این ویژگی ها با گذر زمان و باال رفتن‬ ‫سن و‪ ...‬تغییر می کنند‪ .‬برای مثال سعید روستایی‬ ‫در سن ‪ 26‬سالگی فیلم اولش را می سازد خب به هر‬ ‫حال به واسطه چند فیلم کوتاهی که دارد جسارت‬ ‫به خرج می دهد و بولدوزر وار فیلم را پیش می برد و‬ ‫فیلم هم نبض بیننده را به دست می گیرد‬ ‫دعواى دو برادر‪ ،‬بحرانى را در خانواده ایجاد می کند‪.‬‬ ‫مــادر این خانــواده و دو عروســش که در ســه طبقه یک‬ ‫خانه زندگى می کنند ســعى می کنند هرکدام به تنهایى بار‬ ‫مشــکالت پیش امده در زندگی شــان را به دوش کشند‪.‬‬ ‫ســکانس اغازین پر تنش فیلم با دعوای دو برادر در مغازه‬ ‫شــروع شــده و بدون نشــان دادن صحنه قتل و با ایجاد‬ ‫حسی از بحران با صحنه دویدن و نگرانی مادر‪ ،‬به مراسم‬ ‫سوگواری مرتضی قطع می شود‪.‬‬ ‫جایی که مخاطب با همســر مرتضی‪ ،‬فروغ با بازی‬ ‫«مهناز افشار» و فرزند او ســعید اشنا می شود و همچنین‬ ‫همســر محســن به نام حمیده که در برزخــی کابوس وار‬ ‫گیر افتاده اســت‪ .‬با فرار محسن از صحنه جرم برای همه‬ ‫مسجل می شود که او قاتل است و به عمد دست به ارتکاب‬ ‫جرم زده‪.‬‬ ‫وضع همه بحرانی اســت و در این میــان حال مادر‬ ‫خانواده شــکوه خانم بدتر از همه اســت‪ .‬چراکه یکی از‬ ‫پسرانش به قتل رسیده و دیگری که قاتل است فراری شده‬ ‫و او را با خانواده اش تنها گذاشته است‪.‬‬ ‫با بازگشــت محســن و معرفی اش به کالنتری وی‬ ‫به زندان می افتــد و حاال تصمیم گیری بــرای قصاص یا‬ ‫بخشش محســن بر عهده مادر بینوا اســت که هنوز داغ‬ ‫پسرش را دارد و همچنین سعید ‪ ۱۲‬ساله که باید تا رسیدن‬ ‫به سن قانونی صبر کند‪.‬‬ ‫این اشفتگی موجب از هم پاشیدگی شیرازه خانواده‬ ‫شده و هر دو خانواده که اســیبی جدی دیده اند به دالیلی‬ ‫برای رهایی خــود از این موقعیت و تضمینــی ناچیز برای‬ ‫زندگی و اینده فرزندانشان تصمیم می گیرند از ساختمان‬ ‫خانوادگی که هر ســه خانواده در ان ساکن هستند بروند؛‬ ‫خانــه ای کــه در خیابان چهــل و یکم واقع اســت و همه‬ ‫تنش ها از انجا اغاز شده‪.‬‬ ‫اما محسن که از عمل خود پشیمان است و می داند‬ ‫تنها باید مورد عفو پسر برادرش قرار بگیرد مصر است تا او را‬ ‫دیده و با برادرزاده اش حرف بزند‪ ،‬اما خواست او و مادرش‬ ‫چیز دیگری است و می خواهد تا از محسن و خانواده اش‬ ‫فرهنگ‬ ‫جشنواره نگاه بسیاری از عکاسان را به خود جلب کرد‪ .‬این‬ ‫فیلم در نهمین روز جشنواره به نمایش درامد‪.‬‬ ‫اظهارنظر عوامل و چهره ها درباره فیلم‬ ‫دور باشند‪ ،‬انتهای فیلم در ادامه همین تنش میان خانواده‬ ‫و خانه پدری به پایان می رسد‪.‬‬ ‫عوامل فیلم‬ ‫کارگــردان‪ :‬حمیدرضــا قربانــی‪ ،‬نویســنده‪ :‬ازیتا‬ ‫ایرایی بر اســاس طرحی از حمیدرضا قربانی‪ ،‬تهیه کننده‪:‬‬ ‫ســید محمود رضوی‪ ،‬مدیر فیلمبرداری‪ :‬هومن بهمنش‪،‬‬ ‫مشــاور تهیه‪ :‬محمدصادق اذیــن‪ ،‬مدیرتولیــد‪ :‬محمد‬ ‫یمینی‪ ،‬طراح صحنه ولباس‪ :‬شــیوا رشیدیان‪ ،‬صدابردار‪:‬‬ ‫ساســان نخعی‪ ،‬طراح چهره پردازی‪ :‬مهــرداد میرکیانی‪،‬‬ ‫تدوین‪ :‬مریم نراقی‪ ،‬صداگذار‪ :‬بهمن اردالن‪ ،‬موسیقی‪:‬‬ ‫ســتار اورکی‪ ،‬دســتیار اول کارگردان‪ :‬پوپــک مظفری‪،‬‬ ‫برنامه ریز‪ :‬یاسر قارونی‪ ،‬مشاور رســانه ای‪ :‬بیتا موسوی‪،‬‬ ‫مدیرتدارکات‪ :‬مهرداد مهرپویان‪ ،‬منشــی صحنه‪ :‬حمیرا‬ ‫نعمت اله‪ ،‬عکاس‪ :‬ایران انتظام‪.‬‬ ‫بازیگران‪ :‬مهناز افشار‪ ،‬علی مصفا‪ ،‬سهیال رضوی‪،‬‬ ‫ســارا بهرامــی‪ ،‬ارش مجیــدی‪ ،‬علیرضا کمالــی‪ ،‬مانی‬ ‫رحمانی‪ ،‬مانیــا علیجانی‪ ،‬علیرضا نیکــدل‪ ،‬بهناز نادری‪،‬‬ ‫بهزاد داوری‪ ،‬جمشــید صفــری‪ ،‬مجید رحمتــی‪ ،‬بابک‬ ‫جعفریه‪ ،‬سارا نجفی و علی سخن گو‪.‬‬ ‫حمید رضا قربانی بعد از ‪ 25‬ســال ســابقه دستیاری‬ ‫کارگردانی در این فیلم برای نخستین بار کارگردانی سینما‬ ‫را تجربه کرده است‪.‬‬ ‫ابتدا نام این فیلم «خانه یحیی» بود که به «خانه ای‬ ‫در خیابان چهل و یکم» تغییر نام داد‪.‬‬ ‫قصه این فیلم برگرفته از یک داستان واقعی است‪.‬‬ ‫مهناز افشار همزمان با پیشــنهاد بازی در این فیلم‪،‬‬ ‫برای حضور در فیلم ابد و یک روز و فیلم ربوده شده پیشنهاد‬ ‫بازی داشته اســت اما باتوجه به تم موضوعی فیلم ترجیح‬ ‫لو یکم بازی کند‪ .‬او پس از‬ ‫داده در خانه ای در خیابان چه ‬ ‫موفقیت های متعدد فیلم ابد و یک روز در جشــنواره های‬ ‫مختلف داخلی اعالم کــرد از اینکه ســهمی در این فیلم‬ ‫ندارد ‪ ،‬متاسف است‪.‬‬ ‫این فیلم قرار بود در سال ‪ 93‬ساخته شود اما به دلیل‬ ‫مشکالت مالی با یک سال تاخیر و در سال ‪ 94‬تولید شد‪.‬‬ ‫کمپانی سازنده این فیلم موسسه سیمای مهر است‬ ‫و فیلم در منطقه یوسف اباد تهران که نزدیک دفتر اصلی‬ ‫سیمای مهر است‪ ،‬فیلمبرداری شد‪.‬‬ ‫همزمان بــا حضور فیلم در جشــنواره فجر خبرهایی‬ ‫منتشــر شــده بود که حاکی از تاثیرگذاری اصغر فرهادی‬ ‫در روند تولید فیلم بود‪ ،‬اما این خبرها از ســوی کارگردان‬ ‫و تهیه کننده فیلم در گفت وگوهایی کــه در همین پرونده‬ ‫خواهید خواند‪ ،‬تکذیب شد‪.‬‬ ‫اکران و فروش‬ ‫خانه ای در خیابان چهل و یکــم اواخر دی ماه روی‬ ‫پرده رفت‪ .‬این فیلم در گروه سینمایی کوروش اکران شد و‬ ‫با وجودی که در زمان نامناسبی اکران شده بود‪ ،‬توانست ‬ ‫ تا روز دهم اکران به طور میانگین روزانه ‪ 30‬میلیون تومان‬ ‫فروش داشته باشد‪.‬‬ ‫اکران این فیلم در جشنواره باعث شد تا‬ ‫ن که ساخته‬ ‫اصغر فرهادی برای نمایش ا ‬ ‫دستیار خودش بود به جشنواره فجر‬ ‫بیاید‪ .‬حضور فرهادی در این جشنواره‬ ‫نگاه بسیاری از عکاسان را به خود جلب‬ ‫کرد‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫این فیلم در ســی و چهارمین دوره جشنواره فجر در‬ ‫بخش نگاه نو شرکت کرد و توانست در بخش فیلم اول ها‬ ‫نامزد بهترین فیلم شــود اما با این وجــود جایزه ای از این‬ ‫دوره از جشنواره کسب نکرد‪ .‬اکران این فیلم در جشنواره‬ ‫باعث شد تا اصغر فرهادی برای نمایش انکه ساخته دستیار‬ ‫خودش بود به جشنواره فجر بیاید‪ .‬حضور فرهادی در این‬ ‫حواشی‬ ‫فرهنگ‬ ‫حضور در جشنواره فجر‬ ‫اصغر فرهادی‪ :‬خانــه ای در خیابــان چهل و یکم‬ ‫فیلمی خوب‪ ،‬شــریف‪ ،‬ســاده و بدون تکلف بــود و ان را‬ ‫دوست داشتم‪ .‬کارگردان این فیلم اینده کاری خیلی خوبی‬ ‫می تواند داشته باشد چون فیلمش فراتر از یک فیلم اول‬ ‫بود‪ .‬حداقل شباهت این فیلم با کارهای من این است که‬ ‫کارگردان خانه ای در خیابان چهل و یکم دستیار من بوده‬ ‫و دوست خوب من است‪.‬فیلم او یک فیلم انسانی است‪،‬‬ ‫البته این یک اصطالح کلیشه ای شده است ولی همچنان‬ ‫می شــود روی ان دقت کرد چون قبل از اینکه تماشــاگر‬ ‫قضاوتی کند‪ ،‬فیلمســاز قضاوت نمی کنــد و در واقع این‬ ‫امکان را به تماشاگر می دهد‪.‬‬ ‫علی مصفــا بازیگــر فیلم‪ :‬بــرای مــن نکته مهم‬ ‫جذابیت ســناریو و نقش اســت و مهم تر از ان خود اقای‬ ‫قربانی بود که بســیار بزرگوار و متواضع اســت و در کارش‬ ‫نگاه و دقت خاصی دارد‪ .‬سخت است کسی بپذیرد چطور‬ ‫می تواند برادرش را کشته باشد‪ ،‬در این فیلم ترس داشتم‬ ‫که نسبت به این اتفاق چه واکنش هایی باید نشان دهم‪،‬‬ ‫چــون این نگرانــی را هم داشــتم که از عهــده این نقش‬ ‫برنیایم‪ ،‬اما با استراتژی و نگاهی که کارگردان داشت این‬ ‫ ترس ها برطرف شــد و من جرات کردم تا بتوانم این نقش‬ ‫را بازی کنم‪.‬‬ ‫مهناز افشــار‪ ،‬بازیگــر فیلم‪ :‬اولین بار اســت که‬ ‫به عنوان یک مخاطب تحــت تاثیر یک فیلم قرار گرفتم‪.‬‬ ‫البته این صحبت ها به هیــچ وجه مبنی بــر تعریف از این‬ ‫کار و اصــرار بر خوب بودن ان نیســت‪ ،‬بلکــه تنها حالت‬ ‫روحی ام پس از دیدن فیلم اســت‪ .‬امیــدوارم مخاطبان‬ ‫از دیدن ان لذت ببرند ولی این فیلــم واقعا روی من تاثیر‬ ‫شگرفی داشت‪.‬‬ ‫ازیتا ایرایی‪ ،‬نویســنده فیلم‪ :‬اولیــن واکنش من به‬ ‫طرح قربانی منفی بود‪ ،‬چون به نظرم این تم بارها ساخته‬ ‫شده اما بعد از مدتی احساسم این بود که موقعیت جدیدی‬ ‫می توان خلق کرد که این مســاله را به درســتی حل کند و‬ ‫برای همین کار برای من جذاب شــد و با داستان کلنجار‬ ‫رفتم تا به این فیلمنامه رســیدم‪ .‬حدود یک ماه برای این‬ ‫فیلم پایان نداشــتم و این به کابوس من تبدیل شده بود؛‬ ‫طرح هایی داشتم که مثال محســن به برمی گشت زندان‬ ‫اما دوســت نداشــتم‪ ،‬که پس از مدتی این جرقه به ذهن‬ ‫من خطور کرد که باید عمــو و برادرزاده بــا هم برخوردی‬ ‫داشته باشند تا خشم پسر دیده شــود و این پایان بندی را‬ ‫پر و بال دادم‪.‬‬ ‫دبــورا یانــگ‪ ،‬منتقد هالیــوود ریپورتــر‪« :‬فیلم‬ ‫«خانه ای در خیابان چهل و یکم» به کارگردانی حمید رضا‬ ‫قربانی داستان فروپاشــی خانواده ای از طبقه متوسط در‬ ‫تهران اســت که در ان برادری‪ ،‬برادر خود را به سبب یک‬ ‫چک برگشتی می کشــد‪ .‬درامی که به ارامی شروع شده و‬ ‫رفته رفته فضای روانشناســانه و اخالقی پیچیده ای پیدا‬ ‫می کند‪.‬‬ ‫هر چند موقعیت هــای درام در فیلمنامه ازیتا ایرایی‬ ‫ازاردهنده است‪ ،‬اما اهمیت انها در طوالنی مدت مشخص‬ ‫می شود و در قسمت دوم فیلم این گره ها و کشمکش ها‪،‬‬ ‫فیلــم را در جایگاهــی باالتر از یــک درام معمولــی قرار‬ ‫می دهند‪.‬‬ ‫بازیگران زبده زن این فیلــم هم امتیاز دیگری برای‬ ‫ان هســتند‪ .‬اختالف اولیه بین محســن (علی مصفا که‬ ‫نقش «شوهر» را در فیلم «گذشته» اصغر فرهادی بازی‬ ‫می کند) و بــرادرش مرتضی در بلورفروشــی واقع در مرکز‬ ‫شهر بر سر چک در می گیرد‪ ....‬همانند معضالت اخالقی‬ ‫در درام های فرهادی‪ ،‬در این فیلم‪ ،‬زن دو برادر در مقابل‬ ‫هم تظاهر به تالش برای منافع بچه هایشــان می کنند در‬ ‫حالی که واضح است برای منافع خود می جنگند‪ .‬تنها فرد‬ ‫بزرگوار‪ ،‬مادر خانواده است که با بازی خوب رضوی ابهت‬ ‫قابل توجهی پیدا کرده است‪.‬‬ ‫در حالیکه این بازی «من برای فرزندم از هیچ کاری‬ ‫دریغ نمی کنم» همچنان بین عروس ها ادامه دارد‪ ،‬مادر‬ ‫با ماســکی بر چهره مانند یک تراژدی یونانــی بی طرفانه‬ ‫شــاهد اتفاقات اســت‪ .‬تمامی بازیگران به خوبی هدایت‬ ‫شــده اند‪ ،‬هرچند مصفا تســلیم یک نقش مکمل منفعل‬ ‫شده است‪».‬‬ ‫‪63‬‬ ‫شکستدر گیشه‬ ‫رویکرد ما را عوض نمی کند‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪64‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫گفت وگوباسیدمحمودرضوی‪،‬تهیه کنندهفیلم‬ ‫لو یکم‬ ‫خانه ایدرخیابانچه ‬ ‫اقای رضوی! شما را با تهیه کنندگی فیلم اولی ها‬ ‫می شناســند‪ .‬برخــی به شــما می گوینــد حامی ‬ ‫سینمای جوان ایرانی‪ .‬منظورشان حمایتی است‬ ‫ل یا فیلم های‬ ‫که در چند سال اخیر از فیلم های او ‬ ‫کارگردانــان جوان داشــته اید‪ .‬نظرتــان در این‬ ‫باره چیســت؟ اصوال چرا چنین رویکردی دارید‬ ‫و فضای کار کردن با کارگردانان جوان چه ابعاد‪،‬‬ ‫مزایا یا احیانا مخاطراتی دارد؟‬ ‫درباره بخش اول پرسش شــما باید بگویم که نه!‬ ‫واقعیتش این اســت که مــن اینطور فکــر نمی کنم‪ .‬این‬ ‫یک جور بــزرگ کردن نابجای ادم هاســت‪ .‬بــه هر حال‬ ‫من چند فیلم را با کســانی کار کرده ام که به لحاظ سنی با‬ ‫انها قرابت داشــته ام‪ .‬به این معنی که همســن بوده ایم و‬ ‫به همین دلیــل احیانا درک و دریافــت نزدیک تری به هم‬ ‫داشــته ایم‪ .‬تجارب ما به یک اندازه بــوده و این موضوع‬ ‫یک کار مشترک را تســهیل می کند‪ .‬ما هم نسل بوده ایم‬ ‫و تفاوت نســلی چندانی بین ما وجود نداشــته اســت‪ .‬در‬ ‫غیر این صورت خب موقعیت ها و شــرایط متفاوتی ایجاد‬ ‫می شود که اگرچه ان هم مزایای خودش را دارد اما کمی‬ ‫نزدیک کردن نگاه و فضای حسی و ذهنی که طرفین دارند‬ ‫کمی دشــوار می شــود‪ .‬به هر حال من ترجیح می دهم تا‬ ‫جایی که ممکن اســت با هم سن وســال های خودم کار‬ ‫کنم‪ .‬شــاید گفتن این نکته به پاســخ دادن ســوال شما‬ ‫کمک کند که من از ابتدا که وارد کار سینما شدم در حوزه‬ ‫تهیه کنندگی کار کردم‪ .‬ان موقع مــن تجربیات خوبی از‬ ‫اقای عســگرپور در بســیاری از تخصص های سینمایی‬ ‫از جمله فیلمنامه و بحث تهیه کنندگــی و‪ ...‬اموختم‪ .‬اما‬ ‫‪3‬‬ ‫سیدمحمود رضوی نام اشنایی در سینمای ایران‬ ‫است‪ .‬او کارش را با سرمایه گذاری و اجرای طرح یکی‬ ‫از فیلم های مطرح و موفق سینمای ایران؛ درباره الی‬ ‫اغاز کرده و در مدتی کوتاه اثار قابل توجهی را به مرحله‬ ‫تولید و اکران رسانده است‪ .‬رضوی در گفت وگوی زیر‬ ‫درباره روند تولید فیلم خانه ای در خیابان چهل و یکم‬ ‫توضیحاتی ارائــه داده و بیــش از ان درباره فرایندی‬ ‫سخن گفته که به عنوان تهیه کننده در سینمای ایران‬ ‫شکل داده و تجربه می کند‪.‬‬ ‫شــاید مهمترین نکته ای که از ایشــان یاد گرفتم این بود‬ ‫که تهیه کننده ای که از نســل جدید امده بهتر است با هم‬ ‫نسل های خودش کار کند‪ .‬زاویه دید مشترک یا دست کم‬ ‫اشتراک بیشــتر در فهم رویدادهای جهان پیرامون برای‬ ‫افراد هم سن وسال و هم نسل بیشتر ممکن است تا برای‬ ‫افرادی که تفاوت نسلی دارند‪ .‬من در طول این مدت سعی‬ ‫کرده ام با کســانی که به زعم خودم قابلیت فیلمساز خوب‬ ‫شــدن را دارند‪ ،‬کار کنم‪ .‬البته قاعدتا ترکیب دو نســل هم‬ ‫می تواند نتایج خوب و اثربخشــی به همراه داشــته باشد‪.‬‬ ‫اما نکته اینجاست که هم نســل بودن و البته جوان بودن‬ ‫قدرت ریسک و بهتر بگویم ظرفیت پذیرش ریسک را باال‬ ‫می برد‪ .‬وقتی ریسک پذیری در مجموعه یک کار افزایش‬ ‫پیدا می کند یک نوع فضای جدیدی بر کار حاکم می شود‬ ‫که می تواند در باز کردن راه های تازه روایت های سینمایی‬ ‫پیشــبرنده باشــد ؛ این یعنی احتمال باز شــدن یک پنجره‬ ‫جدید در سینما‪.‬‬ ‫با این مقدمات کار بــا اقای قربانــی چگونه اغاز‬ ‫شد؟ البته قبال با ایشان در چند کار دیگر همکاری‬ ‫داشــته و احیانا شــناخت کافی هم از کارشــان‬ ‫داشته اید‪.‬‬ ‫اقای قربانی قبال سال ها دســتیاری کرده و خب‬ ‫تجربه قابل توجهی در این کار دارد‪ .‬ایشان در کار درباره‬ ‫الی با ما همــکاری می کرد و شــناخت کافی از کارشــان‬ ‫داشتم‪ .‬بعد از ان هم در کار «سه ماهی» همکاری داشتیم‬ ‫و ایشان این فیلم را ساختند که در جشــنواره های متعدد‬ ‫فیلم های وید ئویی مورد توجــه قرار گرفت‪ .‬جوایز زیادی‬ ‫هم گرفت‪ .‬از جمله در جشنواره فیلم های وید ئویی یاس‪،‬‬ ‫فیلم شهر‪ ،‬اســیا پاسیفیک و‪ ...‬در دو ســه سال گذشته‬ ‫هم ارتباط ما خوب نزدیک تر از قبل شده و همکاری های‬ ‫بیشــتری هم داشــته ایم‪ .‬بعد از این اتفاق ها روزی اقای‬ ‫قربانی طرحی را برای ساخت فیلم بلند ارئه کردند‪ .‬به نظرم‬ ‫طرح خوبی بود و می شد فیلم خوبی هم از دل ان ساخت‪.‬‬ ‫این بود که قبول کردیم با هــم کار کنیم‪ .‬کار پیش رفت و‬ ‫فیلم خانه ای در خیابان چهل و یکم سرانجام ساخته شد‪.‬‬ ‫در مورد حضور اقای فرهــادی در این فیلم زیاد‬ ‫بحث شده‪ ،‬برخی می گویند این فیلم با مشاوره‬ ‫ایشــان ســاخته شــده و برخی دیگر می گویند‬ ‫که کارگردان در سایه بوده اســت‪ .‬قضیه از چه‬ ‫قرار بود؟‬ ‫نه به هیچ وجه‪ .‬اصوال قــرار نبود با اقای فرهادی‬ ‫کار کنیم و ایشــان هم در این کار دخالتی نداشتند‪ .‬اینکه‬ ‫اقای قربانی قبال دستیار ایشان بوده و طبیعتا ممکن است‬ ‫راهنمایی هایی از ایشــان گرفته باشند دلیل نمی شود که‬ ‫بگوییم اقای فرهادی در ایــن کار دخیل بوده اند‪ .‬ضمن‬ ‫اینکه در زمان ساخت فیلم‪ ،‬اقای فرهادی مشغول تولید‬ ‫فروشنده بودند و طبیعتا زمانی برای همکاری در این پروزه‬ ‫نداشــتند‪ .‬از این نظر کل این بحث منتفی اســت‪ .‬ضمن‬ ‫اینکه اگر ایشــان در فیلم اثر مستقیمی داشــتند حتما در‬ ‫تیتراژ اعــام می کردیم‪ .‬همانطور کــه گفتم چون اقای‬ ‫قربانی پیش از این در دو کار دستیار اقای فرهادی بوده و‬ ‫این فیلم هم نخستین فیلم مستقل خودشان است‪ ،‬چنین‬ ‫حرف و حدیث هایی وجود دارد‪ .‬به هر حال بار دیگر تاکید‬ ‫می کنم که اقای فرهادی در این کار حضور نداشته اند‪.‬‬ ‫در دو ســه ســال گذشــته فیلم هایی که شــما‬ ‫ساخته اید عمدتا با استقبال منتقدان روبه رو شده‬ ‫است‪ .‬منظورم فیلم هایی است که با کارگردانان‬ ‫جــوان کار کرده اید‪ ،‬امــا این فیلم هــا عمدتا در‬ ‫جشــنواره ها چندان که باید و شاید دیده نشدند‬ ‫و در اکران هم در فصل های مناســبی روی پرده‬ ‫نرفتند‪ .‬در این باره چه نظری دارید ؟ همانطور که‬ ‫گفتم همه این اتفاق ها در حالی افتاد که بسیاری‬ ‫از منتقدان نظرات مثبت و متعادلی درباره فیلم ها‬ ‫داشته اند‪.‬‬ ‫بله البته ایــن اتفاق ها افتاده اســت‪ .‬برای مثال‬ ‫سر ســاخت فیلم ماجرای نیمروز باتوجه به اینکه سیانور‬ ‫نتوانسته بود ســرمایه اولیه اش را به دســت بیاورد مجبور‬ ‫شــدیم از چند ســازمان مرتبط کمک بگیریم‪ .‬البته فیلم‬ ‫را خودمان شــروع کردیم اما باتوجه به اتفاقاتی که برای‬ ‫سیانور افتاد تصمیم گرفتم از ســازمان سینمایی فارابی‪،‬‬ ‫حوزه هنری و موسســه تصویر شــهر کمک بگیــرم تا به‬ ‫صورت مشــترک و چهارگانه فیلم را تولیــد کنیم‪ .‬طبیعتا‬ ‫عدم بازگشت سرمایه قدرت ریسک را کاهش می دهد‪ .‬با‬ ‫این وجود ما فیلم را ادامه دادیم و ســاختیم‪ .‬اما خب این‬ ‫موضوع را نمی توان به جشــنواره ها ربط داد‪ .‬بســیاری از‬ ‫فیلم هایی هم که کاندیدا بودند فروش خوبی نداشــتند‪.‬‬ ‫نظر داوران هم محدود اســت‪ .‬باالخره یــک گروه پنج یا‬ ‫هفت نفره و جمع بندی نظر انان مبتنی بر یک نوع ســلیقه‬ ‫اســت‪ .‬الزاما نمی تواند نظر مخاطبــان را نمایندگی کند‪.‬‬ ‫خانه ای در خیابان چهل و یکم یک فیلم متوسط قابل قبول است‬ ‫سینا مشایخی‬ ‫منتقد سینما‬ ‫‪4‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫خانــه ای در خیابــان چهل و یکــم از اســاس فیلم‬ ‫متوســطی اســت‪ .‬نه چنان خوب اســت که بتوان گفت‬ ‫به عنوان فیلم اول کارگردانش‪ ،‬شاهکار است و نه چندان‬ ‫ضعیف اســت که ان را –بازهم ‪ -‬به عنوان یک فیلم اول‪،‬‬ ‫ناتمام و ناقص خواند‪ .‬قصه فیلم هم در درونمایه و پیرنگ‬ ‫و هم در جزئیاتی مانند شخصیت پردازی و دیالوگ نویسی‬ ‫و‪ ...‬کامال مشابه اثار فرهادی اســت و در همان پارادایم‬ ‫قابل بررســی اســت‪ .‬در واقع می توان این گونه گفت که‬ ‫حمیدرضا قربانی در این فیلم ســعی کرده تا همه انچه از‬ ‫اصغر فرهــادی اموخته در قالب خــودش ارائه کند‪ .‬بازی‬ ‫بازیگران – که البتــه موقعیت هــای منحصربه فردی هم‬ ‫ندارد‪ -‬به نسبت روان و معمولی است‪ .‬مهناز افشار همچنان‬ ‫خودش را تکرار می کند و علی مصفا هم همچنین‪ .‬با این‬ ‫حال بازی گرفتن از بازیگران جوان تر به نسبت موفق بوده‬ ‫است‪ .‬نکته مثبتی که درباره ژانر فیلم می توان گفت‪ ،‬دقت‬ ‫کارگردان در نگه داشتن فیلم در درام است‪ .‬شاید اگر هر‬ ‫کارگردان دیگری بــود‪ ،‬فیلم اولش با چنیــن قصه ای به‬ ‫یک ملودرام شبیه می شد اما قربانی از این حیث توانسته‬ ‫فیلم را نجات بدهد و قصه اش را ‪-‬کجــدار و مریز ‪ -‬روایت‬ ‫کند‪ .‬بــا این وجود فیلم یکدســت نیســت‪ .‬موقعیت فیلم‬ ‫به لحاظ منطق داســتانی موقعیت متزلــزل و چندگانه ای‬ ‫است‪ .‬ریتم در فیلم به خوبی حفظ نشده و به نظر می رسد‬ ‫که همخوانی و مچ بودن موقعیت های منطقی قصه با فرم‬ ‫کار درست از اب در نیامده است‪ .‬اگر بخواهیم نگاهی به‬ ‫ســوابق کاری قربانی داشته باشیم‪ ،‬شــاید این گونه فیلم‬ ‫ســاختن چندان هم دور از ذهن نبوده اســت‪ .‬کســی که‬ ‫بعد از ســال های طوالنی تجربه دســتیاری کارگردان در‬ ‫فیلم های مختلف و با کارگردان های مختلف الجهت‪ ،‬در‬ ‫معرض سبک های متعدد فیلمسازی بوده و در این شرایط‬ ‫کار کرده‪ ،‬طبیعی است که در فیلم اولش مجمع الجزایری‬ ‫از رویکردهای مختلف را تجربــه کند‪ .‬با این حال گرایش‬ ‫به شــیوه فیلمســازی فرهادی در این فیلم غالب اســت‪.‬‬ ‫سوای این موضوع‪ ،‬می توان به چند شاخصه مهم در فیلم‬ ‫خانه ای در خیابان چهل و یکم اشاره کرد‪ .‬این فیلم به رغم‬ ‫بســیاری از همقطارهایش شــتابزده و گوشــه دار نیست‪.‬‬ ‫به بیان دیگر‪ ،‬فیلمســازانی که فیلم سینمایی اول شان را‬ ‫تجربه می کنند معموال درک کاملی از خروجی کار ندارند و‬ ‫معموال برخی زیاده روی ها در کارهایشــان دیده می شود‪.‬‬ ‫برای مثال در فیلم «ابد و یک روز» تاکید بر سیاهی فیلم نه‬ ‫الزاما خواست حرفه ای کارگردان بلکه یک جور «از دست‬ ‫در رفتن خروجی کار» است‪ .‬یا در «فیلم ایستاده در غبار»‬ ‫الگوهای باز مانده از مستندسازی کار کارگردان را سخت‬ ‫کرده و باعث شــده تا تاکید زیاده از حدی بر مستندنمایی‬ ‫یک فیلم داســتانی داشــته باشــد‪ .‬در فیلــم قربانی این‬ ‫اتفاق ها نمی افتد‪ .‬او به واســطه تجربــه طوالنی مدت و‬ ‫بیش از ‪ 20‬ســاله ای که دارد‪ ،‬درک نســبتا خوبــی درباره‬ ‫خروجی کار دارد‪ .‬می داند کجــای کار نباید افراط بورزد و‬ ‫کجا نباید کوتاهی کند‪ .‬اما با این همه گویی در حفظ ریتم‬ ‫و تناســب ان با محتوا همچنان موفق نیست‪ .‬نکته دیگر‬ ‫درباره فیلم دیالوگ نویســی ان اســت‪ .‬ضمن اینکه بهتر‬ ‫است اشاره کنم که دیالوگ نویسی فیلم هم بی شباهت به‬ ‫اثار فرهادی نیســت اما نکته مهمی که در دیالوگ نویسی‬ ‫وجود دارد‪ ،‬تخلیه بار معنایی جمالت است‪ .‬دیالوگ ها در‬ ‫این فیلم بیشترین کمک را به فهم موقعیت های دراماتیک‬ ‫می رسانند‪ .‬انها فرافکنانه‪ ،‬چند معنایی و قابل فهم هستند‪.‬‬ ‫البته نباید از نظر دور داشــت که برخــی دیالوگ ها در این‬ ‫زمینه شباهت بسیاری با هم دارند و این موضوع در برخی‬ ‫از ســکانس ها درک تفاوت شــخصیت ها و تفکیک میان‬ ‫انها را خدشــه دار می کند‪ .‬تدوین کار همتراز با کارگردانی‬ ‫است‪ .‬متوسط اســت و در یک موج سینوســی قرار دارد‪.‬‬ ‫فرازهای خوبی دارد و البته در برخی جاها هم حرفی برای‬ ‫گفتن ندارد‪ .‬با تمام انچه گفته شد به نظر می رسد که فیلم‬ ‫اول قربانی بتواند نمره قبولی بگیرد‪ .‬فیلم‪ ،‬جا افتاده است‪.‬‬ ‫هیجان زده نیســت و می توانــد قصــه اش را روایت کند‪.‬‬ ‫روایت قصه مهمترین کار یک فیلم اســت‪ .‬ســینما پیش‬ ‫از هر چیز یک ابزار ســرگرمی اســت‪ ،‬بنابراین باید بتواند‬ ‫که تماشــاچی را به داخل فیلم ببرد و مدام چشم هایش را‬ ‫باز نگه دارد‪ .‬اگرچه ریتم کند فیلم باعث شــده تا بتوان با‬ ‫ندیدن بخش هایی از کار‪ ،‬باز هــم در روند قصه باقی مان د‬ ‫اما فهم جزئیــات و ابعاد قصه در این فیلم ممکن اســت‪.‬‬ ‫شاید بهتر است که قربانی مدتی از تلویزیون دست بردارد‪.‬‬ ‫از سریال و تله فیلم و سریال دیدن دست بکشد و فیلم های‬ ‫مینی مــال بیشــتری ببیند تا ایــن نقیصــه کارش برطرف‬ ‫شود‪ .‬می گویند کارگردان اول جایز الخطاست‪ .‬پس شاید‬ ‫بتوان از نقص های فیلم اول به سادگی گذشت‪ .‬این فیلم‬ ‫بعدی اســت که می تواند توانمندی ها و ناتوانی های یک‬ ‫کارگــردان را نمایش دهد‪ .‬پس نــه روی ضعف های فیلم‬ ‫اول باید تمرکز کرد نه روی قوت هایــش‪ .‬کما اینکه اثری‬ ‫نسبتا خوب و مهمی مانند ابد و یک رو ز هیچ تضمینی برای‬ ‫موفقیت کار بعدی سعید روستایی نیست‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫خیلی از فیلم ها ممکن است اصوال به چشم داوران نیاید‬ ‫اما خوب بفروشــند و‪ ...‬انچه مهم اســت این اســت که‬ ‫فیلمی بتواند نظر مساعد مخاطبان را جلب کند‪ .‬مناسبات و‬ ‫معادالت بازار سینما چندان که معموال به نظر می اید همسو‬ ‫با معادالت و مناسبات جشنواره ها و به ویژه جشنواره فیلم‬ ‫فجر نیست‪ .‬این ها دو رویکرد مجزا و منفک دارند که البته‬ ‫ممکن است اشتراکاتی هم داشته باشــند‪ .‬خالصه انکه‬ ‫قاطبه مردم هســتند که بازار فروش را هدایت می کنند نه‬ ‫الزاما جوایز جشنواره ها و‪...‬‬ ‫با ایــن اوضــاع رویکردی که شــما به شــخصه‬ ‫به عنوان تهیه کننده در سینما دارید ممکن است‬ ‫عوض شــود؟ منظورم این اســت که باتوجه به‬ ‫شــرایط پیش رو و موقعیت های فروش و‪ ...‬ایا‬ ‫امکان دارد که مســیر کاری تــان را عوض کنید‬ ‫و برای مثــال فیلم هایی بســازید که بخشــی از‬ ‫درامدهای به دســت نیامده دیگر فیلم هایتان را‬ ‫جبران کنند؟‬ ‫نــه ‪ ،‬نــه‪ .‬همیــن رویکــرد را خواهیم داشــت‪.‬‬ ‫سلیقه سازی یک نوع سینمای خانوادگی و اخالقی جای‬ ‫خود را بــاز می کند‪ .‬البته ایــن فرایند دراز اهنگ اســت و‬ ‫نباید تصور کنیم که در زمان کوتاهی به سرانجام می رسد‪.‬‬ ‫هم طوالنی مدت است و هم اینکه ممکن است قربانیان‬ ‫بسیاری داشته باشد‪ .‬به این معنی که تا فرایند سلیقه سازی‬ ‫و جا افتادن این فرمت فیلمسازی شــکل بگیرد و روند کار‬ ‫روی غلتک بیفتد‪ ،‬بســیاری از فیلم هایی که همسو با این‬ ‫جریان تولید می شــوند‪ ،‬ممکن اســت در بازار شکســت‬ ‫بخورند‪ .‬مــا هم اکنــون در دوران گذار هســتیم و چنین‬ ‫اتفاقاتی احتماال باز هم تکرار خواهد شد‪ .‬با این همه هدف‬ ‫ما این است که بتوانیم صدا و پنجره تازه ای در فیلمسازی‬ ‫معاصر ایــران ایجــاد کنیم‪ .‬انجا کــه بتوان بــه خوبی از‬ ‫ســینمای خانوادگی‪ ،‬ســینمای سالم و ســینمای پیشرو‬ ‫حرف زد‪ .‬البته ســهم قابل توجهی از فیلم های سینمایی‬ ‫هم هستند که صرفا برای گذران اوقات فراغت و به قصد‬ ‫سرگرمی ســاخته می شوند و هدفشان گیشــه است‪ .‬این‬ ‫فیلم ها که اصطالحا بیگ پروداکشن ندارند و با فرمت های‬ ‫ویدئویی و تلویزیونی تولید می شوند در یک مسیر مشخص‬ ‫هم گام برنمی دارند‪ .‬اما خب مسیری که سینما برای یافتن‬ ‫یک راه جدید باید طی کند مسیر دیگری است که غایتمند‬ ‫است و هدف خاصی را دنبال می کند‪.‬‬ ‫نظرتان درباره جشنواره سی وپنجم چیست؟ به‬ ‫هر حال شما در این جشنواره فیلم دارید و احیانا‬ ‫حضور فعالــی هم خواهیــد داشــت‪ .‬باتوجه به‬ ‫سوابق دوره های گذشته و حواشی امسال فکر‬ ‫می کنید جشنواره چطور گزار شود؟‬ ‫واقعیتــش این اســت کــه من دربــاره جشــنواره‬ ‫صاحب نظر نیســتم‪ .‬ضمــن اینکه هنوز هــم اتفاق خاصی‬ ‫نیفتاده و فیلم ها را ندیده ام‪ .‬امیدوارم جشنواره خوبی برگزار‬ ‫شود‪ .‬اما با این همه شاید الزم باشد این را بگویم که جشنواره‬ ‫فیلم فجر همانطور که از اســمش هم برمی اید یک جشــن‬ ‫است‪ .‬در واقع بیشتر جشن است تا یک رویداد رقابتی‪ .‬از این‬ ‫نظر با خیلی از رویدادهای هنری و رقابتی دنیا مانند اســکار‬ ‫و جشنواره های سینمایی دیگر که ساز و کارشان برایند یک‬ ‫نظر جمعی است‪ ،‬متفاوت اســت‪ .‬به همین دلیل هم نباید‬ ‫جنبه های رقابتی ان را بیش از انچه هســت‪ ،‬جدی بگیریم‪.‬‬ ‫من معتقدم که این جشــنواره بیشــتر یک نوع گرامیداشت‬ ‫سینما است‪ .‬تعیین کننده نیســت و عاملیت زیادی در روند‬ ‫فیلمسازی کشــور ندارد‪ .‬اما به هر حال اتفاق خوبی است و‬ ‫اینکه برگزار می شود و تب و تاب سینما را در مدت مشخصی‬ ‫افزایشمی دهد‪،‬مثبتواثربخشاست‪.‬بااینحالهمانطور‬ ‫که گفتم جشنواره هنوز شروع نشده و فیلمی هم اکران نشده‬ ‫است‪ .‬ما هم منتظر می مانیم تا ببینیم چه می شود‪.‬‬ ‫روی خط میانه‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪65‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫سه به اضافه یک‬ ‫لو یکم» از سه منظر‬ ‫تحلیل فیلم خانه ای در خیابان «چه ‬ ‫محمد اشنا‬ ‫منتقد‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪66‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫‪5‬‬ ‫لو یکم» اولیــن فیلم بلند‬ ‫«خانه ای در خیابــان چه ‬ ‫سینمایی حمیدرضا قربانی است که سابقه دستیاری اصغر‬ ‫فرهادی را داشته و بســیاری از الگوهای مشهور سینمای‬ ‫فرهــادی را نیز در فیلمــش رعایت کرده اســت‪ .‬البته این‬ ‫کارگردان پیش از ان نیز یک فیلم وید ئویی موفق به نام «سه‬ ‫ماهی» ساخته که جوایز متعددی در جشنواره های داخلی‬ ‫و خارجی به دست اورده است‪ .‬البته به نظر می رسد که این‬ ‫فیلم وید ئویی بیشتر یک بهانه برای کسب تجربه کارگردانی‬ ‫بوده اســت تا باتوجه به ان قربانی بتوانــد مجوز کارگردانی‬ ‫برای ساختن فیلم بلند را بگیرد‪.‬‬ ‫درباره سبک فیلمسازی‪ :‬فیلم اول این کارگردان‪،‬‬ ‫هم به لحاظ قصه‪‎‬ای که روایت می کند فیلم ساده ای است‬ ‫ی کــه کارگردان بــرای روایت این قصه‬ ‫و هم به لحاظ فرم ‬ ‫برگزیده است‪ .‬پیچیدگی های معمول فیلم های سینمایی‬ ‫امروزین را نــدارد‪ .‬روایــت فیلم به لحاظ منطق داســتانی‬ ‫روایت قابل قبول و محکمی اســت‪ .‬روابــط علی و معلولی‬ ‫با جزئی نگری و دقت خوبی لحاظ شــده اســت و اســلوب‬ ‫واقع گرای قصه از این نظر به خوبی رعایت شده است‪ .‬اما‬ ‫این موضوع برای نجــات یک فیلم در گیشــه ابزار حیاتی‬ ‫نیست‪ .‬نکته این اســت که فرم کار چندان فرم قابل قبولی‬ ‫نیست‪ .‬اما چرا؟ به نظر می رســد که باتوجه به انتخاب یک‬ ‫موضوع خاص که در بافت گفتمانی جهان معاصر تعریف‬ ‫می شود ‪ ،‬شــیوه پرداخت ان نیز باید متناسب با فرمت های‬ ‫امروزین روایت باشد‪ .‬اصرار بر واقع گرایی ان هم در داستانی‬ ‫که به صورت خطی و با محتمل ترین خطوط موازی داستانی‬ ‫پیش مــی رود ‪ ،‬برای مخاطب امروز ســینما ممکن اســت‬ ‫کسل کننده باشد‪ .‬دلیلش این است که سبک روایی در فرم‬ ‫همگون با موضوع انتخاب شده نیست‪ .‬در اغلب فیلم های‬ ‫عباس کیارســتمی موضوعی که دســتمایه محتوای فیلم‬ ‫است‪ ،‬ســاده و کامال کالســیک اســت‪ .‬از این نظر شیوه‬ ‫روایت فیلم های مســتندگونه او نیز به خوبی می تواند قصه‬ ‫را پشــتیبانی کند‪ .‬اما قصه فیلم خانه ای در خیابان چهل و‬ ‫یکم ‪ ،‬اگرچه ساده و تقریبا خطی است اما کالسیک نیست و‬ ‫کامال متکی به برساخت های اجتماعی است؛ دوگانه میان‬ ‫الزامات قانونی و الزامات روابط خانوادگی‪ .‬اصوال این شیوه‬ ‫قصه گویی و بهتر است بگویم این شیوه روایت‪ ،‬همان است‬ ‫که دستمایه فیلمســازی فرهادی اســت ‪ .‬در «خانه ای در‬ ‫خیابان چهل و یکم» مثل بســیاری از فیلم های فرهادی‪،‬‬ ‫قضاوت تم اصلی فیلم است که دو وجه پیدا می کند‪ ،‬یک‬ ‫وجه حقوقی و قانونی که مبتنی بر قراردادهای اجتماعی و‬ ‫برساخت های اجتماعی است و یک وجه عاطفی ‪ -‬احساسی‬ ‫که مبتنی بر روابط خانوادگی و طبیعت بشری است‪ .‬وقتی‬ ‫مخاطب خــود را در جایگاه شــخصیت های مختلف فیلم‬ ‫می گذارد تصمیم گیری برایش دشــوار می شــود و ممکن‬ ‫استدرطولفیلمبارهانظرشتغییرکند‪.‬برایمثالدرفیلم‬ ‫قربانی‪ ،‬گاه ممکن است با سعید و فروغ همذات پنداری کند‬ ‫و گاه خود را جای حمیده بگذارد و احساس کند او بدبخت تر‬ ‫است؛ گاه برای برادر به قتل رســیده دل بسوزاند و گاه فکر‬ ‫کند این اتفاق ممکن بود برعکس شود و ان وقت چه؟ این‬ ‫یعنی موضوع فیلم کالسیک نیســت‪ .‬روایت این موضوع‬ ‫نمی تواند واقع گرایی خطی باشد زیرا در این صورت حوصله‬ ‫مخاطب را ســر می برد‪ .‬به هر حال شــاید بتوان گفت که‬ ‫مهمترین ویژگی «خانه ای در خیابان چهل و یکم » به لحاظ‬ ‫داستانی ‪،‬پتانسیلباالییاستکهمی توانددستفیلمسازرا‬ ‫در به تصویر کشاندنش باز کند‪ .‬این اتفاق به نوعی در بخش‬ ‫اول فیلم که با نماهای کوتاه و تحرک در ترکیب بندی همراه‬ ‫است و موقعیت داستانی پرتنشی را نشان می دهد‪ ،‬به خوبی‬ ‫محقق شده است اما هرچه از سکا نس های ابتدایی فیلم به‬ ‫جلو حرکت می کنیم گویی کار بیشتر دچار وسواس و تعلل در‬ ‫فرم می شود و اصطالحا فیلم از نفس می افتد‪.‬‬ ‫درباره شــخصیت پردازی‪ :‬شــخصیت پردازی کار‬ ‫هم در قصه و هم در کارگردانی چندان که باید و شاید موفق‬ ‫نیست‪.‬البتهدربرخیازسکانس هادوربینمکث هایدرستی‬ ‫روی کاراکترها دارد و در برخی از مواقع هم قصه و دیالوگ ها‬ ‫توانسته اند از پس کارشان به خوبی بربیایند‪ .‬اما نقص های‬ ‫قابل توجهی هم وجود دارد‪ .‬در این میان شــخصیت های‬ ‫این فیلم‪ ،‬البته کاراکتر مادر که سهیال رضوی ان را به خوبی‬ ‫بازی کرده است‪ ،‬موفقیت قابل توجهی دارد‪ .‬این شخصیت‬ ‫به واسطهتاکیدفیلمنامه‪،‬کانونی ترازبقیهاستوبازیمناسب‬ ‫بازیگر‪ ،‬قدرت شــخصیت پردازی را کامل می کند‪ .‬در واقع‬ ‫بخش مهمی از ایجاد فضای حسی کار بر عهده این کاراکتر‬ ‫است و پنجره ارتباط مخاطب با فیلم از طریق او باز می شود‪.‬‬ ‫مادر هسته اصلی خانواده اســت و روابط دیگر شخصیت ها‬ ‫حول محور او شــکل می گیرد و تعریف می شود‪« .‬شکوه»‬ ‫برخالف بسیاری از مادرهای سینمای ایران یکسره مبتنی بر‬ ‫احساساتنیستومنطقیرفتارمی کندواینمنطقی بودنش‬ ‫باتوجهبهپرداختخوبداستانی‪،‬ازمنطقکاربیروننمی زند‪.‬‬ ‫دیگرشخصیت هایفیلمبهنحویشخصیت پردازیشده اند‬ ‫که گویی‪ ،‬در بستر طبقاتی خود نمی نشینند‪ .‬شغل ادم ها تا‬ ‫حدودی زیادی می تواند خصوصیــات خلق و خویی و حتی‬ ‫نحوه گفتارانهارامعرفیکندامامثالشخصیتمحسن(علی‬ ‫مصفا) در فیلم‪ ،‬بیشتر یاداور مردی روشنفکر و تحصیلکرده‬ ‫است و با طبقه و شغل او فاصله دارد‪ .‬همچنین نوع واکنش‬ ‫سرد و درونی فروغ (مهناز افشار) نسبت به قتل همسرش ان‬ ‫هم به دست برادرش‪ ،‬خصوصا حاال که پسر نوجوانش دچار‬ ‫روان پریشی شده است‪ ،‬متناسب با موقعیتش نیست و حتی‬ ‫اگر او را درونگرا در نظر بگیریم‪ ،‬این واکنش ها می توانستند‬ ‫تندتروپررنگ ترباشند‪.‬‬ ‫بازی هــا‪ :‬بازی هــا مجموعــا خــوب اســت‪ .‬البته‬ ‫موقعیت های داستانی چندان منحصربه فرد و نو نیست که‬ ‫بتوان بازی بازیگران را به خوبی در ان محک زد اما هر انچه‬ ‫هســت ‪ ،‬به نظر می رســد که بازی های روان و بسیار خوبی‬ ‫در این فیلم انجام شده است‪ .‬سه بازیگر اصلی فیلم یعنی‬ ‫علی مصفا‪ ،‬مهناز افشار و ســهیال رضوی به خوبی از عهده‬ ‫نقش های خود برامده اند‪ .‬بازیگــران فرعی و کاراکترهای‬ ‫حاشیه ای نیز به خوبی در متن قصه جا گرفته اند و تقریبا هیچ‬ ‫بازی بدی در فیلم وجود ندارد‪ .‬درباره کار بازیگران هم نباید‬ ‫از دکوپاژ خوب کارگردان غافل شد‪ .‬قاب بندی دوربین و قطع‬ ‫تصویر در بسیاری از سکانس ها بازی خوب بازیگران را کامل‬ ‫می کند‪ .‬در واقع دوربین به خوبی توانســته از عهده نشان‬ ‫دادن بازی بازیگران بربیاید و این احتماال ناشــی از تجربه‬ ‫بسیار باالی قربانی در دستیاری و تدوین است‪.‬‬ ‫نکته اخر‪:‬فیلم خانه ای در خیابان چهل و یکم فیلمی‬ ‫ اســت که در حد و اندازه های یک فیلم قابل قبول اســت‪.‬‬ ‫ضعف هایی هم دارد اما در سطح و اندازه خودش فیلم روان‬ ‫و قابل تحملی است‪ .‬ازار دهنده نیست و هیچ چیزی در فیلم‬ ‫وجود ندارد که بتواند تماشاگر را چنان خسته کند که سالن را‬ ‫ترک کند‪ .‬در مقام پیش بینی می توان گفت که فیلم بعدی‬ ‫قربانی احتماال فرصت بسیار خوبی برای بازنمایاندن قدرت‬ ‫این کارگردان در سینما باشد‪ .‬این فیلم را با همه نکات خوبی‬ ‫که دارد می توانیم بهانه ای برای باز شــدن یخ فیلمســازی‬ ‫قربانی در نظر بگیریم‪.‬‬ ‫از فدراسیون به وزارت‬ ‫زمانی که رئیس جمهور سلطانی فر را برای گرفتن رای اعتماد به مجلس معرفی کرد‬ ‫یکی از مدیرانی که در کنار سلطانی فر دیده می شد محمدرضا داورزنی بود‪.‬اگر چه دوست‬ ‫رئیس فدراسیون والیبال در ان مقطع وزیر ورزش نشد اما اتفاقات چند سال اخیر به سمت‬ ‫و سویی رفت که داورزنی باالخره خود را به وزارت ورزش رساند تا از این پس در پست مهم‬ ‫معاونت قهرمانی و حرفه ای وزارت ورزش همکاری با سلطانی فر را تجربه کند‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫نخست وزیر ورزش‬ ‫محمدرضا داورزنی یکی از مهم ترین‬ ‫سمت های ورزش کشور را در اختیار گرفت‬ ‫ورزش‬ ‫‪68‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫‪1‬‬ ‫اتفاقی کــه خیلی هــا پیش بینی می کردنــد در دوره‬ ‫مدیریت محمود گودرزی در وزارت ورزش رخ دهد اما وزیر‬ ‫وقت ان را شایعه می خواند‪ ،‬در دوره مدیریت سلطانی فر به‬ ‫واقعیت تبدیل شد؛ سجادی کنار رفت و داورزنی جای او را‬ ‫گرفت‪ .‬کنار گذاشتن نصرالله ســجادی از سمت معاونت‬ ‫ورزش قهرمانی و حرفه ای در حالی رخ داد که سلطانی فر در‬ ‫نخستین روزهای حضورش در وزارت ورزش هر گونه تغییری‬ ‫در حوزه معاونت های وزارت ورزش را رد کــرده بود‪ .‬با این‬ ‫حال مسعود سلطانی فر در حکمی با تقدیر از زحمات دکتر‬ ‫ نصرالله ســجادی‪ ،‬محمدرضا داورزنی را به عنوان معاون‬ ‫جدید ورزش قهرمانی و حرفه ای منصوب کرد‪.‬‬ ‫از اولین روزهای حضور سلطانی فر در وزارت ورزش‪،‬‬ ‫این موضوع مطرح بود که قرار اســت تغییراتی وســیع در‬ ‫ســطح وزارتخانه اتفاق بیفتد‪ .‬اما با رفتن رباب شــهریان‬ ‫از معاونــت بانــوان‪ ،‬تغییــر فقط بــه این بخــش خالصه‬ ‫شــد‪ ،‬تا هفته گذشــته که حکــم محمد رضــا داورزنی در‬ ‫معاونت قهرمانی وزارت ورزش صادر شد و این حکم یعنی‬ ‫خداحافظی نصرالله ســجادی بعد از ســه ســال‪ .‬معاونی‬ ‫که گزینه وزارت ورزش بود اما بعــد از اینکه از مجلس رای‬ ‫اعتماد نگرفت‪ ،‬در معاونت قهرمانی ماند تا هفته گذشــته‬ ‫که به نوعی حکم برکناری اش را از وزیر ورزش گرفت‪ .‬اینکه‬ ‫چرا وزیر ورزش به این جمع بندی رســیده‪ ،‬نیاز به بررســی‬ ‫بیشتر دارد اما روزی که حکم ماموریت سجادی در وزارت‬ ‫ورزش برای یک ســال دیگر تمدید شد‪ ،‬این طور برداشت‬ ‫شــد که تغییر معاونت قهرمانی عقب افتاده است؛ اگرچه‬ ‫حاال همین موضوع تمدید ماموریت سوال برانگیز است که‬ ‫چرا اگر قرار به جدایی سجادی از وزارت ورزش بوده‪ ،‬حکم‬ ‫ماموریتش تمدید شد؟‬ ‫امــا روشــن اســت کــه نفــر اول ورزش کشــور در‬ ‫بررسی های خود به این نتیجه رسید که باید در این معاونت‬ ‫که مهمترین معاونت وزارت ورزش است‪ ،‬تغییر ایجاد کند‬ ‫ی که گزین ه او برای جایگزینی‬ ‫و در بین چند رئیس فدراسیون ‬ ‫سجادی بودند‪ ،‬قرعه به نام رئیس فدراسیون والیبال افتاد‬ ‫تا حکم معاونت با امضای وزیر ورزش برایش صادر شود و‬ ‫حاال این سوال دغدغه عالقه مندان به والیبال باشد که چه‬ ‫کسی قرار است جای او به فدراسیون والیبال برود؟ سوالی‬ ‫که حتی در وزارت ورزش هم هنوز پاســخ روشنی درباره ان‬ ‫وجود ندارد و البته مسئوالن به بیان این جمله اکتفا می کنند‬ ‫که قرار است داورزنی به عنوان سرپرست کارش را ادامه دهد‬ ‫تا تصمیم تازه ای گرفته شود‪.‬‬ ‫داورزنی کیست؟‬ ‫دکتر داورزنی در چهار اســتان کردســتان‪ ،‬سمنان‪،‬‬ ‫کرمانشاه و خراسان به عنوان مدیرکل تربیت بدنی فعالیت‬ ‫داشته اســت ‪ .‬مدیرکل هماهنگی امور استان ها و مشاور‬ ‫رئیس ســازمان‪ ،‬رئیس فدراسیون ســوارکاری و چوگان‪،‬‬ ‫مدیرعامل موسســه فرهنگی ورزش صنام با کسب عنوان‬ ‫قهرمانی باشــگاه های اسیا دررشــته والیبال و بسکتبال‪،‬‬ ‫عضویت در هیات مدیره بســیج ورزش کشور‪ ،‬مدیرعامل‬ ‫موسســه فرهنگی ورزش پیکان‪ ،‬قائم مقــام تربیت بدنی‬ ‫سپاه‪ ،‬مسئول اموزش های رزمی رزمندگان اسالم‪ ،‬مسئول‬ ‫تربیت بدنی سپاه کشوری و تاسیس دانشکده تربیت بدنی‬ ‫دانشگاه امام حسین (ع) بخشی از سوابق مدیریتی معاون‬ ‫جدید ورزش قهرمانی و حرفــه ای وزارت ورزش و جوانان‬ ‫است‪.‬‬ ‫محمدرضا داورزنی از سال ‪ 1385‬رئیس فدراسیون‬ ‫والیبال اســت و عضو هیات رئیسه کنفدراســیون والیبال‬ ‫اسیا و عضو دپارتمان لیگ جهانی است‪ .‬در زمان ریاست‬ ‫وی تیم ملی والیبال مردان ایران بعد از ‪ ۵۲‬سال به المپیک‬ ‫راه یافت‪ .‬همچنین صعود به لیگ جهانی والیبال و عملکرد‬ ‫خوب در این بازی ها طی چند ســال متوالی موجب صعود‬ ‫ایران به رتبه هفتم رده بندی والیبال دنیا شده است‪.‬‬ ‫کوچ داورزنی از فدراسیون والیبال هم می تواند خوب‬ ‫باشد و هم بد ؛ خوب برای ورزش ایران که یک مدیر قوی‬ ‫راهی وزارتخانه شده و می تواند با برنامه های راهبردی در‬ ‫توسعه و پیشــرفت ورزش تاثیرگذار باشــد‪ ،‬بد از ان جهت‬ ‫چه کسانی تا کنون پست معاونت‬ ‫فنی و قهرمانی را در ورزش بر عهده‬ ‫داشته اند؟‬ ‫مسئولیت کلیدی‬ ‫که والیبال با اشــفتگی و بالتکلیفی مواجه خواهد شــد‪.‬‬ ‫والیبال که با سرعت خوبی رو به جلو در حرکت است شاید با‬ ‫این تغییرات ترمز ان کشیده شود و ایستی در این مقطع از‬ ‫زمان داشته باشد‪ .‬شاید هم با سرعت کندتری به روند خود‬ ‫ادامه دهد اما تا امدن رئیس جدید و در دست گرفتن زمام‬ ‫کار‪ ،‬والیبال از این بالتکلیفی اســیب خواهــد دید‪ ،‬البته‬ ‫فدراسیون نشــین ها اعتقاد دارند ان قــدر در والیبال بنیان‬ ‫کار قوی بوده که بــدون داورزنی هم می شــود برنامه ها را‬ ‫پیش برد‪ .‬والیبال با همان دســت فرمان داورزنی رو به جلو‬ ‫حرکت خواهد کرد تا رئیس جدیــد انتخاب و برنامه هایش‬ ‫را عملی کند‪.‬‬ ‫مدیری که دوشغله شد‬ ‫کارنامه قابل قبولی از خود به جای گذاشــت و نماد مدیری‬ ‫شد که پله پله تجربه کسب کرد و باال امد‪ ،‬احتماال تا وزیر‬ ‫ورزش یا رئیس کمیته ملی المپیک هم باال خواهد رفت‪.‬‬ ‫مدیری که برنامه دارد و حرفه ای اســت و این را به همگان‬ ‫ثابت کرده‪ ،‬خریدار زیــاد دارد و به قول معروف روی هوا او‬ ‫را خواهند برد‪ ،‬حاال در ورزش ما مدیرانی از جنس داورزنی‬ ‫کم یافت می شود برای همین است که او در سال های اخیر‬ ‫بسیار بیشــتر از تصور بولد شد و به چشــم امد‪ .‬وقتی مدیر‬ ‫پرورش نداده ایم و با قحطی مدیر حرفه ای در ورزش مواجه‬ ‫هستیم یکی که می درخشد اسمش ورد زبان می شود و همه‬ ‫از او یاد می کنند و می گوینــد ای کاش مثل داورزنی ده ها‬ ‫مدیر داشــتیم‪ ،‬ان زمان ورزش ما ســیر اب می شد و دیگر‬ ‫دغدغه ای نداشتیم‪.‬‬ ‫سجادی به کمیته المپ‍یک می رود؟‬ ‫شــاید مهم ترین معاونتی که با حضور ســلطانی فر‬ ‫دســتخوش تغییرات شــد‪ ،‬همین معاونت کلیدی ورزش‬ ‫حرفه ای قهرمانی باشد‪ .‬پیش تر پیش بینی می شد با روی‬ ‫کار امدن سلطانی فر یکی از معاونت هایی که دستخوش‬ ‫تغییر شود معاونت ورزش حرفه ای قهرمانی خواهد بود و‬ ‫اگرچه نصرالله ســجادی از افراد مورد تایید دولت است و‬ ‫در دستگاه تصمیم ساز دولت طرفداران جدی دارد تا انجا‬ ‫که بعد از عدم رای اعتماد مجلس به وی به عنوان سومین‬ ‫وزیر پیشنهادی دولت‪ ،‬کلیدی ترین معاونت وزارت ورزش‬ ‫و جوانان را در اختیار گرفــت و در اغلب امور و تصمیمات‬ ‫مهم وزارت ورزش در دوره گودرزی نقش کلیدی ایفا کرد‬ ‫تا جایی که در برخی از مــوارد نقش او حتی از گودرزی نیز‬ ‫پررنگ تر بود‪ .‬با این وجود چالش های فراوان میان وزارت‬ ‫ورزش و جوانان و کمیته ملی المپیک در دوره اخیر سبب‬ ‫شد تا دولت به طور جدی در اندیشه تغییرات در دیگر نهاد‬ ‫کلیدی و تصمیم ساز ورزش باشــد‪ .‬سجادی که به عنوان‬ ‫جدی ترین گزینــه ریاســت کمیته ملــی المپیک مطرح‬ ‫است‪ ،‬باتوجه به اقتدار و البته مقبولیت وی امیدواریم دیگر‬ ‫شاهد اختالفات و چالش های اخیر نباشیم‪ .‬از همین رو در‬ ‫چند ماه اخیر زمزمه کنار رفتن ســجادی از معاونت ورزش‬ ‫قهرمانی و جانشــینی محمدرضا داورزنی مطرح شده بود‬ ‫تا باالخره نهم بهمن ماه ســلطانی فر در حکمی داورزنی‪،‬‬ ‫رئیــس فدراســیون والیبال را به ســمت معاونــت ورزش‬ ‫حرفه ای و قهرمانی انتخاب کرد‪.‬‬ ‫برنامه های داورزنی‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫«برنامه من این اســت کــه اوال تعریفی از ســاختار‬ ‫فدراسیون ها داشته باشیم و ببینیم موانع اجرای برنامه ها‬ ‫کجاســت و انها را رفع کنیم‪ ،‬موضــوع دوم بحث اقتصاد‬ ‫ورزش است که یکی از عوامل رشد و بالندگی فدراسیون ها و‬ ‫ورزش است‪ .‬باید ببینیم ظرفیت اقتصادی کشور و ظرفیتی‬ ‫که خود فدراسیون ها می توانند استفاده کنند چقدر است و‬ ‫اینکه چقدر از این ظرفیت ها استفاده شــده و تا چه اندازه‬ ‫می توان از ان استفاده کرد‪.‬موضوع سوم بحث نظام جامع‬ ‫باشگاهداری است که ســال ها پیش مطرح شد و کماکان‬ ‫مغفول واقع شــده اســت که این موضوع نیازمند توجهی‬ ‫بیشــتر اســت و در دســتورکار من قرار دارد‪ ».‬محمدرضا‬ ‫داورزنــی برنامه هایش را اینگونه تشــریح کرد‪ .‬مدیری که‬ ‫حاال قصد دارد فدراســیون والیبال و معاونــت قهرمانی و‬ ‫حرفه ای وزارت ورزش را همزمان اداره کند‪.‬‬ ‫داورزنی ادامه داد‪« :‬مدل مدیریتی دکتر سلطانی فر‬ ‫اساسا ایســتا و مدیریت وضع موجود نیست بلکه مدیریت‬ ‫توسعه‪ ،‬پیشرفت‪ ،‬تحرک و پویایی بیشتر است‪ ،‬طبیعتا از‬ ‫من هم همین انتظار را دارند‪ ».‬داورزنــی تاکید کرد‪« :‬در‬ ‫حوزه اجرا و تحقق برنامه ها در فدراســیون ها‪ ،‬مشکالتی‬ ‫داریم که بخشــی از ان به قوانین دســت و پا گیر و بخش‬ ‫دیگری از ان به دولتی تر کردن فدراسیون ها بر می گردد که‬ ‫برخی از امور را در فدراسیون ها کندتر کرده است‪ .‬دیدگاه‬ ‫من این است که به این بخش کمک کنم و اگر جایی نیاز به‬ ‫اصالح قانون یا نیاز به مصوبه جدیدی وجود دارد‪ ،‬ورود و‬ ‫اقدام موثر کنیم و حرکت به سمت این باشد که فدراسیون ها‬ ‫در روند اجرای برنامه هایشــان بتوانند با فراغ بال بیشتری‬ ‫حرکت کنند‪».‬‬ ‫وی اظهار امیدواری کرد در یک افق چهار ساله بتوان‬ ‫در المپیک ‪ ۲۰۲۰‬به اهداف حوزه ورزش قهرمانی رســید‬ ‫و تصریح کرد‪« :‬به زودی اهداف ترســیم شده را در دیوار‬ ‫دفترم نصب و خودم را ملزم خواهم کرد با کمک دوســتان‬ ‫به اهداف ترســیم شــده‪ ،‬چه در موضوع ارتقــا ی جایگاه‬ ‫در میادیــن بین المللی‪ ،‬چــه در تحقق اقتصــاد مقاومتی‬ ‫و چــه در حوزه اقتصــاد ورزش کشــور با اســتفاده از همه‬ ‫ظرفیت هابرسیم‪،‬ضمناینکهباز تعریفساختارتشکیالتی‬ ‫فدراسیون ها را نیز در دستورکار قرار داده ام‪».‬‬ ‫داورزنی همچنین در خصوص سرنوشت فدراسیون‬ ‫والیبال گفت‪« :‬طبیعتا نخواهیم گذاشت این نهالی که در‬ ‫فدراسیون والیبال کاشته شــده و زحمات زیادی نیز برای‬ ‫ان چه در دوران مدیریت بنده و چه قبل از ان کشیده شده‬ ‫است‪ ،‬اسیب ببیند‪ ».‬وی عنوان کرد‪« :‬خوشبختانه مسیر‬ ‫والیبال کامال تعریف شــده و همه رده ها کار خودشــان را‬ ‫به خوبی انجام می دهند و ســاختار فدراســیون به گونه ای‬ ‫اســت که قائل به شخص نیســت و ما نیز در مدت قانونی‬ ‫که در اختیار داریم تکلیف مسئول جدید فدراسیون را هم‬ ‫مشــخص خواهیم کرد‪ ،‬تا ان زمان ســعی می کنیم هیچ‬ ‫لطمه ای ب ه کار فدراسیون وارد نشود‪».‬‬ ‫داورزنی با اشاره به مسئولیت هایی که در فدراسیون‬ ‫جهانی و اســیایی والیبال دارد‪ ،‬گفت‪« :‬ســعی می کنیم‪،‬‬ ‫در مواقعی که الزم است ورود کنیم و از حق والیبال ایران‬ ‫دفاع کنیم و امیدوارم مســیری که والیبال با زحمت زیادی‬ ‫طی کرده و به جایگاه خوبی رســیده را بتوانیم با حمایت و‬ ‫دقت بیشــتری پیش ببریم‪ ».‬محمدرضا داورزنی در پایان‬ ‫گفت‪« :‬باتوجه به مسئولیت هایی که در گذشته داشته ام‪،‬‬ ‫انتظاراتی که دوستان از من دارند در این پست قطعا بیشتر‬ ‫خواهد بود و من هم تالش می کنم که تمامی اســتراتژی‬ ‫و سیاســت هایی که وزیر محترم دارند دنبــال کنم و برای‬ ‫بهتر کردن وضعیت موجود و تحقق اهداف و ارمان ها در‬ ‫حوزه ورزش قهرمانی این ماموریت را به نحو احسن انجام‬ ‫دهم‪ ».‬به نظر می رسد داورزنی که خود بیش از سایر روسای‬ ‫فدراسیون های ورزشی به علم گرایی و ضرورت برنامه محور‬ ‫بودن فدراســیون ها توجه داشــت حاال بهتــر از هرکس‬ ‫دیگری این ضرورت را احساس کند که حضور همزمانش‬ ‫در وزارت ورزش و جوانان و فدراسیون والیبال امر چندان‬ ‫حرفه ای محســوب نمی شــود و مشــکالتی را بــه وجود‬ ‫خواهد اورد‪ .‬همچنان که پیش از این نیز برخی مدیران در‬ ‫معاونت های وزارت ورزش همزمان ریاســت فدراسیون یا‬ ‫باشگاه های مهمی را بر عهده داشتند و نتوانستند انتظارات‬ ‫را براورده کنند‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫اینکه هنوز ســرمربی تیم ملی انتخاب نشــده و باید‬ ‫برنامه هــای تیم ملی روتین شــود‪ ،‬از جملــه دغدغه های‬ ‫والیبالی هاست و دیروز بحث بر سر انتخاب سرپرست بود‬ ‫و زمزمه هایی مبنی بــر اینکه محمود افشاردوســت‪ ،‬دبیر‬ ‫فدراسیون یا ضیایی به عنوان سرپرست فدراسیون والیبال‬ ‫انتخاب می شوند و این فدراســیون توسط یک سرپرست‬ ‫اداره خواهد شد به گوش می رسد اما محمدرضا داورزنی در‬ ‫گفت وگویی کوتاه در این خصوص گفته اســت‪« :‬فعال در‬ ‫هر دو سنگر خدمت می کنم‪».‬‬ ‫اینکه داورزنی با وجود پست جدید حواسش به والیبال‬ ‫هم خواهد بود‪ ،‬خبر خوبی است‪ ،‬البته او حاال مدیر دوشغله‬ ‫به حســاب می اید‪ .‬به هر حــال این جابه جایــی می تواند‬ ‫همچون زلزله ای در فدراســیون والیبال باشــد و باید دید‬ ‫رشــته ای که به ســکوهای المپیک ‪ 2020‬می اندیشید با‬ ‫این تغییر و تحوالت به کجا خواهد رفت‪ .‬بدون شــک باید‬ ‫کسی رئیس فدراسیون والیبال شود که به این رشته اشراف‬ ‫کامل داشته و بتواند راه داورزنی را ادامه دهد همان گونه که‬ ‫داورزنی راه یزدانی خرم را ادامــه داد‪ .‬اگر والیبال با همین‬ ‫دست فرمان داورزنی پیش رود‪ ،‬جای نگرانی نخواهد بود‬ ‫و می توان همچنان به اینده این رشــته خوشــبین بود‪ .‬در‬ ‫والیبال یک اتفاق خوب افتــاد و از معدود اتفاقاتی بود که‬ ‫در کشور ما مدیر الیقی رفت و مدیر الیق دیگری به جایش‬ ‫امد‪ .‬همه چیز از زمان مدیریت یزدانی خرم شــروع شد‪ .‬او‬ ‫والیبالی نبود اما مدیر شایســته ای بود و در اســتعدادیابی‬ ‫اقدامات مناسبی انجام داد‪ .‬پس از او داورزنی ثابت کرد که‬ ‫در مدیریت تواناست‪ .‬فدراسیونی قوی چید و به عنوان دبیر‪،‬‬ ‫محمود افشار دوست را اورد که البته خود یکی از نخبه های‬ ‫والیبال ایران است و به رغم جوانی مدیری توانا نیز هست‪.‬‬ ‫حاال مهم اســت که چه کســی جایگزیــن داورزنی‬ ‫می شود و می تواند راه دو مدیر قبلی را ادامه دهد یا خیر؟‬ ‫اما داورزنی چه ویژگی هایی دارد؟ رئیس فدراسیون‬ ‫والیبــال و معــاون جدیــد وزیــر ورزش بی شــک یکی از‬ ‫موفق ترین مدیران یک دهه گذشــته ورزش ایران است‪.‬‬ ‫داورزنی مدیر کاربلدی است‪ .‬او اگر هدفی را بر گزیند‪ ،‬تمام‬ ‫جوانب ان را در نظر می گیرد‪ .‬توانایی های خود و مجموعه‬ ‫تحت مدیریتــش را به خوبی می شناســد‪ .‬بر اســاس این‬ ‫توانایی ها برنامه ریزی می کند و وارد عمل می شود‪ .‬تجربه‬ ‫نشان داده که می شود به حرف های داورزنی اعتماد کرد‪.‬‬ ‫او نقشه راه را به خوبی می داند ‪ .‬مدیری که پله پله باال امد ‪.‬‬ ‫او از گذشته تا امروز موفق بوده چه زمانی که به عنوان مدیر‬ ‫در اســتان های مختلف کشــور در خدمت ورزش بود‪ ،‬چه‬ ‫به عنوان مدیرعامل باشگاه و چه به عنوان رئیس فدراسیون‬ ‫مهندسی ورزش در تابستان ‪96‬‬ ‫دلیل برکناری سجادی و جایگزینی‬ ‫داورزنی چیست؟‬ ‫تو گوی مثلث با مصطفی‬ ‫گف ‬ ‫کارخانه‬ ‫داورزنی از عهده اش بر می اید‬ ‫‪69‬‬ ‫ورزش‬ ‫مسئولیتکلیدی‬ ‫چه کسانی تا کنون پست معاونت فنی و قهرمانی را در ورزش بر عهده داشته اند؟‬ ‫‪2‬‬ ‫مهم ترین معاونانی که تا کنون در سازمان تربیت بدنی‬ ‫یا وزارت ورزش و جوانان فعالیت داشــته اند چه کســانی‬ ‫هســتند؟ معاونت قهرمانی و حرفه ای تا چه حد می تواند‬ ‫موجب تغییر در وضع کلی ورزش کشور شود یا اینکه تا چه‬ ‫حد می تواند به وزیر ورزش کمــک کند که برنامه هایش را‬ ‫بهتر پیش ببرد‪ .‬مهم ترین نفراتی که تا کنون این پســت‬ ‫مهم را داشته اند چه کسانی هستند؟ ســعید فائقی‪ ،‬علی‬ ‫کفاشــیان‪ ،‬حمیــد ســجادی‪ ،‬نصرالله ســجادی و حاال‬ ‫محمد رضا داورزنی‪ .‬اینها مهم ترین نفراتی هستند که در‬ ‫این پســت مهم کنار مدیران ورزش کشــور قرار گرفتند و‬ ‫هر کدام برای پیشبرد اهداف شان از نقشه راهی متفاوت‬ ‫بهره بردند‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪70‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫علی کفاشیان‬ ‫علــی کفاشــیان متولــد ‪ ۱۳۳۳‬شهرســتان نائین‪.‬‬ ‫دارای مدرک لیســانس اقتصاد از دانشگاه شهید بهشتی‬ ‫و فوق لیســانس تجارت بین الملل از دانشــگاه ماستریخ‬ ‫هلند است‪.‬‬ ‫کفاشــیان طــی ســال های ‪ 1355‬تــا ‪ 1359‬عضو‬ ‫تیم ملی دوومیدانی ایران در رشته های ‪ 100‬متر و ‪ 400‬متر‬ ‫با مانع و ‪ 110‬متر با مانع بود‪ .‬کفاشیان مدتی رکورددار دوی‬ ‫‪ 110‬متر با مانع ایران بود‪.‬‬ ‫معــاون ورزشــی و امور فدراســیون های ســازمان‬ ‫تربیت بدنــی بــه مــدت ســه ســاال‪ ،‬رئیــس شــورای ‪‪‬‬ ‫برون مرزی‪ ،‬رئیس ستاد مسابقات دهه مبارک فجر‪ ،‬عضو‬ ‫شــورای راهبری ورزش‪ ،‬رئیــس مجامع ورزشــی تمامی ‬ ‫فدراسیون های ورزشــی به مدت سه ســال‪ ،‬رئیس ستاد‬ ‫‬‪‪ ۲۰۰۴‬اتن و دوحه قطر‪ ،‬رئیس نظارت بر عملکرد بازی های‬ ‫ستاد اولین دوره مسابقات داخل ســالن دوومیدانی اسیا‬ ‫البته وی مدیر اداره نظارت ارز بانــک مرکزی‪ ،‬مدیر اداره‬ ‫سیاســت ها و مقررات بانک مرکزی‪ ،‬عضو کمیسیون ارز‬ ‫بانک مرکزی و عضو شورای خرید کاالهای اساسی کشور‬ ‫هم بوده است‪.‬‬ ‫اگرچه اهالی فوتبال کفاشــیان را با لقب مرد خندان‬ ‫می شناســند اما این تنها نقابی بر ذهن پیچیده و حسابگر‬ ‫این مدیر اهل شهر نائین است‪ .‬کفاشیان که یک قهرمان‬ ‫ســابق دو و میدانی اســت و بعد از حضور در پســت های‬ ‫اجرایــی فدراســیون دو و میدانی در ســمت های مهمی‬ ‫ مثــل معاونت ســازمان تربیت بدنی و دبیــری کمیته ملی‬ ‫المپیک فعالیت کرده اســت‪ ،‬زمانی در بین اهالی فوتبال‬ ‫چهره شــد که روزنامه های ورزشــی در اوایل دهه ‪ 80‬نام‬ ‫وی را به سرنوشــت پرســپولیس‪ ،‬تیم امید‪ ،‬تیم ملی و‪...‬‬ ‫گره زده بودند‪.‬‬ ‫کفاشیان که در سمت خود در ســازمان تربیت بدنی‬ ‫وظیفه برگزاری مجامع را برعهده داشــت و ســپس برای‬ ‫برنامه ریزی حضور ایران در المپیک به کمیته ملی المپیک‬ ‫مهاجرت کــرد‪ ،‬ســپس در یــک تصمیم گیــری عجیب‬ ‫به عنوان فرد نزدیک به رئیس بعدی ســازمان تربیت بدنی‬ ‫در دولت احمدی نــژاد به عنوان یکــی از دو گزینه اصلی‬ ‫وارد انتخابات فدراسیون فوتبال شد تا زیرنظر اقای رئیس‬ ‫کار خود را اغاز کند‪ .‬اما ‪ 4‬سال زمان برای وی کافی بود تا‬ ‫به مرور خود را از زیر سایه بلند دولت خارج کند و به عنوان‬ ‫چهره ای مســتقل در انتخابات بعدی حمایت رســانه ها را‬ ‫به دنبال خود داشته باشد‪ .‬وی فردی سازشکار و بی خیال‬ ‫(در ظاهر) نشــان داده و در انتخاب هــا و موضع گیری ها‬ ‫کمتر به سمت مطلوب گرایش داشــته است‪ .‬با این حال‬ ‫حضور او در فدراسیون فوتبال موفقیت هایی را نیز در پی‬ ‫داشت‪ .‬از جمله صعود به جام جهانی و حضور فردی به نام‬ ‫کارلوس کی روش؛ اگرچه خود کی روش با اعتراض های‬ ‫همیشــگی یکــی از منتقدین علی کفاشــیان به حســاب‬ ‫می اید‪.‬‬ ‫رئیس فدراسیون فوتبال با سابقه اداره چندین مجمع‬ ‫انتخاباتی و البته سرپرستی هفت فدراسیون مختلف یکی‬ ‫از اشــناترین ها به امور انتخاباتی در ورزش ایران به شمار‬ ‫می اید‪.‬‬ ‫نصراهلل سجادی‬ ‫نصرالله ســجادی در ســال ‪ ۱۳۳۰‬به دنیــا امد‪ .‬او‬ ‫کارشناسی تربیت بدنی خود را در ســال ‪ ۱۳۵۶‬از دانشگاه‬ ‫تربیت معلم‪ ،‬کارشناسی ارشــد مدیریــت و برنامه ریزی در‬ ‫ورزش را در سال ‪ ۱۳۶۸‬از دانشگاه تربیت مدرس‪ ،‬دکترای‬ ‫مدیریت و برنامه ریزی در ورزش را سال ‪ ۱۳۸۲‬از دانشگاه‬ ‫تهران کسب کرد و با عنوان دانشیار دانشکده تربیت بدنی‬ ‫و علوم ورزشی دانشگاه تهران به فعالیت خود ادامه داد‪.‬‬ ‫در ســال ‪ ۱۳۶۰‬با ابالغ محمدجواد باهنر‪ ،‬مدیرکل‬ ‫تربیت بدنــی وزارت امــوزش و پــرورش شــد‪ .‬ریاســت‬ ‫فدراسیون فوتبال‪ ،‬قائم مقام سازمان تربیت بدنی‪ ،‬دبیرکلی‬ ‫کمیته ملی المپیک و معاون تربیت بدنی و تندرستی وزیر‬ ‫اموزش و پرورش از دیگر سوابق مدیریتی وی بوده است‪.‬‬ ‫ســجادی همچنین در بازی های المپیک ‪ ۱۹۸۸‬سئول‪،‬‬ ‫‪ ۱۹۹۶‬اتالنتا‪ ۲۰۰۴،‬اتن و ‪ ۲۰۰۸‬پکن سرپرست کاروان‬ ‫ورزش‬ ‫معــاون ورزش قهرمانــی و حرفــه ای در ایــن وزارتخانه‬ ‫منصوب شــد اما در تاریــخ ‪ ۹‬بهمن ‪ ۹۵‬به دلیل داشــتن‬ ‫تابعیت مضاعف(کانادا)از سمت خود عزل شد‪.‬‬ ‫حمید سجادی‬ ‫محمدرضا داورزنی رئیس با سابقه ورزش ایران پس‬ ‫از ‪ ۱۱‬سال ریاست بر فدراســیون والیبال به عنوان یکی از‬ ‫ســه فدراســیون تاثیرگذار ورزش ایران در اولین روزهای‬ ‫سال ‪ ۲۰۱۷‬با حکم وزیر ورزش و جوانان جانشین نصرالله‬ ‫ســجادی‪ ،‬معاون ورزش قهرمانی این وزارتخانه شــد تا‬ ‫کلیدی ترین ســمت ورزش ایران پس از ســلطانی فر را بر‬ ‫عهده بگیرد‪.‬‬ ‫داورزنــی با بهره گیــری از تجربه ‪ ۳۶‬ســال ســابقه‬ ‫مدیریتی می تواند به پیشبرد اهداف ورزشی ایران در حوزه‬ ‫قهرمانی کمک کند اما نکته قابل تامل اینجاست چرا وزیر‬ ‫ورزش و جوانان حکــم به برکناری محمد رضــا داورزنی از‬ ‫سمت ریاســت فدراســیون والیبال را صادر نکرده و حتی‬ ‫اعالم شــده وی تا زمان برگــزاری مجمــع انتخاباتی این‬ ‫فدراسیون به عنوان رئیس به کار خود ادامه خواهد داد‪.‬‬ ‫معاونــت ورزش قهرمانــی وزارت ورزش و جوانــان‬ ‫مهم ترین معاونت در این وزارتخانه محســوب می شود و‬ ‫به طور قطع اگر داورزنی بخواهد به درستی از عهده انجام‬ ‫تکالیف و مسئولیت هایش در این سمت حیاتی و اثرگذار و‬ ‫البته وقت گیر براید الزم است زمان زیادی را صرف انجام‬ ‫وظایفش در سمت جدید کند‪ ،‬در غیر این صورت نمی تواند‬ ‫در انجام ماموریت هایش توفیق چندانی مطابق با توقعات‬ ‫ورزشکاران و مردم ورزش دوست ایران به دست بیاورد‪.‬‬ ‫اما بر خــاف انتظــارات‪ ،‬داورزنی پس از به دســت‬ ‫گرفتن پست معاونت ورزش قهرمانی‪ ،‬قرار است تا برگزاری‬ ‫مجمــع انتخاباتی فدراســیون والیبال همچنان ریاســت‬ ‫فدراسیون والیبال را نیز بر عهده داشته باشد‪.‬‬ ‫بر همگان این نکته محرز است که حضور همزمان‬ ‫داورزنی در وزارت ورزش و فدراسیون والیبال باعث ضربه‬ ‫به هر دو سمت خواهد شد‪.‬‬ ‫در کنار اینهــا داورزنی به عنوان عضو هیات رئیســه‬ ‫کنفدراسیون والیبال اســیا و عضو دپارتمان لیگ جهانی‬ ‫و عضویت در هیات رئیســه فدراســیون جهانــی والیبال‬ ‫به عنوان عضو دپارتمان مالی ‪ FIVB‬نیز مشغول به فعالیت‬ ‫است‪.‬‬ ‫بــدون شــک فدراســیون والیبــال ایــران در‬ ‫کنــار فدراســیون های فوتبــال و کشــتی اثرگذارتریــن‬ ‫فدراســیون های ورزشــی ایران محسوب می شــوند که‬ ‫نگاه خیل عظیم مــردم ایران به دنبــال موفقیت های این‬ ‫رشــته اســت‪ .‬ریاســت داورزنی بر فدراســیون والیبال با‬ ‫موفقیت های چشــمگیر والیبال ایــران در لیگ جهانی و‬ ‫صعود به المپیک ‪ ۲۰۱۶‬پس از ‪ ۵۲‬ســال همــراه بود اما‬ ‫والیبال ایران این روزها درگیر مســائل مختلفی همچون‬ ‫سرانجام انتخاب سرمربی تیم ملی‪ ،‬حواشی زیاد در لیگ‬ ‫والیبال‪ ،‬رشــد روز افزون بازیکن ســاالری در این رشــته‬ ‫و‪ ...‬مواجه است و بدون شک محمدرضا داورزنی ‪۲۰۱۷‬‬ ‫نمی تواند در عین معاون قهرمانی وزیر ورزش بودن از پس‬ ‫انجام مسئولیت هایش در فدراسیون والیبال نیز با تمرکز و‬ ‫به خوبی گذشته بربیاید‪.‬‬ ‫بهتر است همان گونه که وزیر ورزش و جوانان پس‬ ‫از به خدمت گرفتن فریبا محمدیان رئیس سابق فدراسیون‬ ‫اسکیت به عنوان معاون ورزش بانوان بالفاصله حکم به‬ ‫برکناری او از این فدراســیون داد‪ ،‬به اندازه اسکیت برای‬ ‫والیبال نیز اهمیت قائل شود و فرد جدیدی که بتواند تمام‬ ‫وقت در اختیار فدراسیون والیبال باشد را معرفی کند تا این‬ ‫رشته پرطرفدار بیش از این اسیر حواشی مختلف نشود‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫بدون شــک فدراســیون والیبال ایران‬ ‫در کنــار فدراســیون های فوتبــال و کشــتی‬ ‫اثرگذارترین فدراســیون های ورزشی ایران‬ ‫محسوب می شــوند که نگاه خیل عظیم مردم‬ ‫ایران به دنبال موفقیت های این رشته است‬ ‫محمدرضا داورزنی‬ ‫ورزش‬ ‫ورزشــی جمهوری اســامی ایران بــود‪ .‬وی در پنج دوره‬ ‫بازی های اســیایی عهده دار سرپرســتی کاروان ورزشی‬ ‫ایران بوده و ســابقه عضویت در شورای المپیک اسیا را از‬ ‫سال ‪ ۱۳۷۰‬به مدت ‪ ۲۰‬سال داشته و از سال ‪ ۱۳۷۳‬مدرس‬ ‫المپیک سولیداریتی کمیته بین المللی المپیک است‪ .‬او را‬ ‫مرد تکرار ناپذیر مدیریت ورزشی ایران می نامند‪.‬‬ ‫مدیرکل تربیت بدنی در وزارت امــوزش و پرورش به‬ ‫مدت ‪ ۵۲‬ماه‪ .‬رئیس فدراسیون فوتبال به مدت یک سال‪.‬‬ ‫دبیرکلی کمیته ملی المپیک به مدت ‪ ۴‬سال‪.‬عضو شورای‬ ‫عالی ورزش در سازمان تربیت بدنی به مدت ‪ ۸‬سال‪.‬معاون‬ ‫وزیر اموزش و پرورش به مدت ‪ ۴‬ســال‪.‬رئیس فدراسیون‬ ‫فوتبال در سازمان تربیت بدنی به مدت ‪ ۱۶‬ماه‪.‬عضو کمیته‬ ‫مالی در شورای المپیک اسیا به مدت بیش از ‪ ۲۰‬سال‪ .‬این‬ ‫کارنامه به خوبی نشان می دهد که نصرالله سجادی تا چه‬ ‫حد دست نیافتنی اســت؛ مدیری که البته گفته می شد با‬ ‫گودرزی رابطه چندان خوبی نداشت اما گودرزی با او کنار‬ ‫امد و از او بهره برد‪ .‬سلطانی فر اما او را کنار زد‪.‬‬ ‫اما سیر حضور سجادی در متن مدیریت ورزش کشور‬ ‫به خصوص در ســال های اخیر جالب توجه اســت‪ .‬بعد از‬ ‫اینکه مسعود ســلطانی فر و رضا صالحی امیری نتوانستند‬ ‫از مجلس رای اعتمــاد بگیرند‪ ،‬حســن روحانی‪ ،‬نصرالله‬ ‫سجادی را به عنوان ســومین وزیر پیشنهادی در ‪ ۱۲‬ابان‬ ‫‪ ۱۳۹۲‬به مجلس معرفی کــرد‪ .‬او موفق به گرفتن اعتماد‬ ‫از مجلس شورای اسالمی نشد و سومین وزیر پیشنهادی‬ ‫وزارت ورزش و جوانان نیز از راهیابی به کابینه بازماند‪.‬‬ ‫در ‪ ۲۸‬مهر ‪ ۱۳۹۵‬و بعد از استعفای محمود گودرزی‪،‬‬ ‫وزیر ورزش و جوانان‪ ،‬حســن روحانــی‪ ،‬رئیس جمهوری‬ ‫طی حکمــی نصراللــه ســجادی را به عنوان سرپرســت‬ ‫وزارت ورزش و جوانان منصوب کرد‪.‬ســجادی با اغاز کار‬ ‫دولت یازدهم در ‪ ۷‬مهر ‪ ،۱۳۹۲‬طی حکمی از ســوی رضا‬ ‫صالحی امیری‪ ،‬سرپرست وزارت ورزش و جوانان به عنوان‬ ‫سید حمید ســجادی هزاوه‪ ،‬دونده ســابق دوهای‬ ‫استقامت و مدیر ورزشی ایرانی ا ست‪ .‬سجادی موفقترین‬ ‫دونده اســتقامتی تاریخ ایران محســوب می شــود که در‬ ‫دوران فعالیت خود رکورد تقریبا تمامی رشته های دوهای‬ ‫نیمه استقامت و استقامت ایران را در اختیار داشت‪ .‬از این‬ ‫میان رکوردهای ایران در ‪ ۳۰۰۰‬متــر بامانع‪ ۵۰۰۰ ،‬متر و‬ ‫‪ ۱۰۰۰۰‬متر و دوهای داخل سالن ‪ ۱۵۰۰‬متر و ‪ ۳۰۰۰‬متر‬ ‫همچنان به نام حمید سجادی ثبت شده است‪.‬‬ ‫رشته تخصصی حمید سجادی ‪ ۳۰۰۰‬متر بامانع بود‬ ‫وی در این رشته یک بار مدال طالی قهرمانی اسیا‪ ،‬چهار‬ ‫بار مدال برنز قهرمانی اسیا و یک مدال نقره در بازی های‬ ‫اســیایی ‪ ۱۹۹۸‬بانکوک را کســب کرد‪ .‬مدال نقره وی در‬ ‫بازی های اســیایی بانکوک در حالی به دست امد که وی‬ ‫در اواســط مســابقه هنگام پرش از روی یکی از موانع به‬ ‫زمین افتــاده بود اما در ادامه توانســت عقب ماندگی خود‬ ‫را جبران کند‪.‬‬ ‫سجادی در المپیک ‪ ۱۹۹۲‬بارســلون و در المپیک‬ ‫‪ ۱۹۹۶‬اتالنتا نماینده د وو میدانی ایران بود‪ .‬او دارای درجه‬ ‫دکترا در رشته برنامه ریزی در تربیت بدنی و نیز عضو هیات‬ ‫علمی دانشگاه ازاد اسالمی است‪.‬‬ ‫در کارنامه مدیریتی ســجادی عضویت در شــورای‬ ‫عالی سیاست گذاری ورزش سیما‪ ،‬ریاست هیات مدیره و‬ ‫مدیرعاملی موسســه ورزش و تفریحات سالم منطقه ازاد‬ ‫کیش‪ ،‬معاون فرهنگی ‪ -‬ورزشی شرکت ورزشی شهر سالم‬ ‫شهرداری تهران‪ ،‬مسئول پروژه سیاست های کالن ورزش‬ ‫کشــور در کمیته خاص بانوان ‪ -‬جوانان مجمع تشخیص‬ ‫مصلحت نظام‪ ،‬عضویت در شــورای علمی گروه جوانان‬ ‫و تربیت بدنی دفتر مطالعــات فرهنگی مرکز پژوهش های‬ ‫مجلس شورای اسالمی‪ ،‬مشاور ورزشی شهرداری منطقه‬ ‫‪ ،7‬مدیریــت طــرح و تامیــن برنامه های شــبکه رادیویی‬ ‫ورزش‪ ،‬مجری و کارشــناس برنامه های ورزشــی‪ ،‬انجام‬ ‫امور مشــاوره و کارشناســی ورزش در نهادهــای دولتی و‬ ‫خصوصی‪ ،‬مدیریت باشگاه ورزشی شرکت صنایع هوایی‬ ‫ایران‪ ،‬مســئولیت هیات دو و میدانی بنیاد شــهید و هیات‬ ‫دوومیدانی باشگاه پاس تهران و ســرمربیگری تیم های‬ ‫د وو میدانی نوجوانان و جوانان ایران و‪ ...‬دیده می شود‪.‬‬ ‫سجادی تا پیش از انتصاب به عنوان معاونت سازمان‬ ‫تربیت بدنی مدیرعامل و عضو هیات مدیره شرکت فرهنگی‬ ‫ ورزشــی ســایپا بود‪ .‬او از تاریخ اول خرداد ماه سال ‪87‬‬‫به این ســمت برگزیده شــد و توانست باشگاه ســایپا را در‬ ‫رشته های مختلف ورزشــی فعال کند‪ .‬وی از سال ‪2010‬‬ ‫تاکنون به عنــوان نایب رئیس کمیته ‪ CIGEPS‬موسســه‬ ‫یونسکو (کمیته تربیت بدنی بین دولت ها) فعالیت دارد‪.‬‬ ‫او در اواخــر خــرداد ‪ ۱۳۹۰‬از ســوی محمــود‬ ‫احمدی نژاد به عنــوان وزیر پیشــنهادی ورزش و جوانان‬ ‫برای کسب رای اعتماد به مجلس شورای اسالمی معرفی‬ ‫شد‪ ،‬اما با ‪ ۱۳۷‬رای مخالف نتوانست رای اعتماد مجلس را‬ ‫کسب کند‪ .‬برخی نمایندگان مجلس عواملی چون بحران‬ ‫وزارت خارجه و نیــز لجبــازی را در رای عدم اعتماد به وی‬ ‫موثر دانستند‪.‬‬ ‫‪71‬‬ ‫ورزش‬ ‫داورزنی از عهده اش بر می اید‬ ‫تو گوی مثلث با مصطفی کارخانه‬ ‫گف ‬ ‫ورزش‬ ‫‪72‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫اقــای داورزنــی بــه وزارت ورزش رفته انــد و‬ ‫جایگزین اقای سجادی شــده اند‪ .‬نظرتان درباره این‬ ‫اتفاق چیست؟‬ ‫خب اقای سجادی خیلی زحمت کشید و از مدیران‬ ‫شایســته ورزش کشورمان اســت‪ .‬اما موضوعی که مایلم‬ ‫درباره اقای داورزنی بگویم این اســت که ایشــان یکی از‬ ‫معدود مدیران ورزش کشورمان هستند که اکثر سمت های‬ ‫مدیریتــی در ورزش را تجربــه کرده انــد‪ .‬بنابرایــن از نظر‬ ‫تجربه چیزی کم ندارند و یکی از مدیران شایســته ورزش‬ ‫کشورمان محسوب می شوند‪ .‬مدیرعاملی باشگاه‪ ،‬مدیرکلی‬ ‫تربیت بدنی اســتان یا رئیس فدراسیونی‪ ،‬ایشان همه این‬ ‫ســمت ها را تجربه کرده و به خوبی اوضاع ورزش کشور را‬ ‫می شناسند‪.‬‬ ‫ی قابل قبول است ؛ موافقید؟‬ ‫کارنامه اقای داورزن ‬ ‫بله‪ .‬کامال‪ .‬وقتی به کارنامه اقــای داورزنی نگاه‬ ‫می کنیم متوجه می شویم که در جایگاه های مختلف موفق‬ ‫بوده اســت‪ .‬قطعا وزیر ورزش نیــز قابلیت های خاصی در‬ ‫ایشان دیده که سمت مهم معاونت قهرمانی وزارت ورزش‬ ‫را به ایشان پرده است‪.‬اما با همه اینها من امیدوارم که به‬ ‫والیبال لطمه ای وارد نشود‪ .‬همه ما والیبال را دوست داریم‬ ‫و البته می دانیم که طی سال های اخیر والیبال در بین مردم‬ ‫به یک رشته محبوب تبدیل شده است‪ .‬والیبال ایران امروز‬ ‫جهانی است و مردم از ما انتظارات باالیی دارند ؛ انتظاراتی‬ ‫که محصول موفقیت های والیبال است‪.‬‬ ‫فکــر می کنید بــا در نظــر گرفتن ایــن موضوع‬ ‫انتخاب ســمت معاونت قهرمانی وزارت ورزش‬ ‫کمی عجیب نیست؟‬ ‫نه‪ .‬چون تردید نــدارم که اقــای داورزنی و دیگر‬ ‫مدیران ورزش کشور به خوبی این حساسیت را درک می کنند‬ ‫و به خوبی متوجــه ظرافت هــای کار در عرصه های باالتر‬ ‫مدیریتی در ورزش کشور هستند‪.‬‬ ‫شــما فکر می کنید حضــور همزمان ایشــان در‬ ‫والیبال و وزارت ورزش مشکل ساز نخواهد شد؟‬ ‫من نمی دانم که با حضور همزمان اقای داورزنی‬ ‫در والیبال و وزارت ورزش‪ ،‬ایشان تا چه حد می تواند با دقت‬ ‫و کیفیت به حرکت خود ادامــه دهد اما این یک امر بدیهی‬ ‫است که بخش مهمی از وقت ایشــان نه تنها صرف یک‬ ‫‪3‬‬ ‫مصطفــی کارخانه‪ ،‬یکی‬ ‫از مربیــان با ســابقه والیبــال‬ ‫ایران درباره حضــور داورزنی‬ ‫در وزارت ورزش حرف هــای‬ ‫جالبــی را مطــرح می کنــد‪.‬‬ ‫او معتقــد اســت کــه اگر چه‬ ‫معاونــت قهرمانــی و حرفه ای وزارت ورزش ســمتی‬ ‫اســت که داورزنی از عهــده اش برمی اید امــا اهالی‬ ‫والیبال همچنان دغدغه هایی دارنــد که مبادا والیبال‬ ‫ایران در نبود داورزنی شکســت ها یــا ناکامی هایی را‬ ‫متحمل شــود ؛ جایی کــه رئیس یکــی از موفق ترین‬ ‫فدراســیون های ورزشــی بــه وزارت ورزش رفتــه‬ ‫اســت‪ .‬متن گفت وگوی مثلث با مصطفــی کارخانه را‬ ‫می خوانید‪.‬‬ ‫فدراســیون بلکه باید صرف امور بیش از ‪ ۳۰‬فدراســیون‬ ‫ورزشی شود‪ .‬با همه اینها امیدوارم که به والیبال لطمه ای‬ ‫وارد نشــود‪ .‬البته خود اقای داورزنی تاکیــد کرده که فعال‬ ‫فدراســیون والیبال را هــم اداره خواهد کرد کــه به نظرم‬ ‫شدنی است‪.‬‬ ‫به نظر می رسد اقای داورزنی برای این تصمیم به‬ ‫پشتوانه هایی نیز دلگرم است‪ .‬موافقید؟‬ ‫بله‪ .‬قطعا همین طور اســت‪ .‬معتقدم حضور یک‬ ‫نایب رئیس و دبیر خوب و با کیفیت در فدراســیون والیبال‬ ‫باعث شــده تا اقای داورزنی با خیال راحــت در مورد ادامه‬ ‫فعالیتش در والیبال به عنوان سرپرست فدراسیون صحبت‬ ‫کند‪ .‬از این گذشته در فدراســیون والیبال کارها بر مبنای‬ ‫منطق و چارچــوب حرفه ای اســت و معتقــدم همه طبق‬ ‫برنامــه ای که از قبل تعیین شــده بــه فعالیت خــود ادامه‬ ‫می دهند‪ .‬بنابراین فکر نمی کنم در نبود اقای داورزنی یا بهتر‬ ‫بگویم در نبود دائمی اقای داورزنی مشــکل خاصی برای‬ ‫فدراسیون والیبال به وجود بیاید‪.‬‬ ‫اهالی والیبال اما نگران هســتند که این رشــته‬ ‫پرطرفدار لطمه ببیند‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫قطعا دغدغه هایی وجود دارد‪ .‬امــا به عقیده من‬ ‫در این مورد به خصوص نمی توانیــم از همین حاال انتظار‬ ‫داشته باشــیم که اقای داورزنی یکی از این دو را انتخاب‬ ‫کند‪ .‬یعنی ایشان را ملزم کنیم که بین فدراسیون والیبال و‬ ‫وزارت ورزش یکی را انتخاب کند‪ .‬اینکه ایشان تاکید کرده‬ ‫تا اطالع ثانوی خودش فدراسیون والیبال را اداره می کند‬ ‫به این دلیل است که او بهتر از هر فرد دیگری شرایط فعلی‬ ‫والیبال را می داند‪ .‬به خوبی متوجه اســت که این والیبال‬ ‫در شــرایط فعلی نباید با مدیریت دیگری بــه کارش ادامه‬ ‫دهد‪ .‬قطعا برنامه ریزی کرده اســت‪ .‬اقــای داورزنی مدیر‬ ‫باهوشی است‪.‬‬ ‫ بی تجربه هم نیســت‪ .‬ما به عنوان اعضای خانواده‬ ‫والیبال تنها می توانیم ارزو کنیم که مشکلی به وجود نیاید‪.‬‬ ‫اقای داورزنــی می داند که چه انتخاب ســختی داشــته‪.‬‬ ‫اطمینان دارم که از اینجا مانده و از انجا رانده نخواهد شد‪.‬‬ ‫به هر حال این تصمیمی است که مدیران ورزش کشورمان‬ ‫گرفته اند‪ .‬رئیــس یکــی از موفق ترین فدراســیون های‬ ‫ورزشی را به وزارت ورزش برده اند تا از تجربیاتش استفاده‬ ‫کنند‪ .‬ما نیز فقط باید امیدوار باشیم که به والیبال کشورمان‬ ‫لطمه ای وارد نشود‪.‬‬ ‫در مقطعــی بحــث حضــور اقــای داورزنــی در‬ ‫فدراســیون فوتبــال هم مطــرح شــد‪ .‬نظرتان‬ ‫چیست؟‬ ‫حیف بود ک ه اقای داورزنی به فدراســیون فوتبال‬ ‫برود‪ .‬به نظرم ایــن جایگاهی که به دســت اورده اند قابل‬ ‫مقایسه با فدراسیون فوتبال نیست‪.‬‬ ‫از چه نظر؟‬ ‫خب طبیعتــا در فدراســیون فوتبال ایشــان باید‬ ‫بیشــترین وقت خــودش را صرف مســائل حاشــیه ای و‬ ‫جنجال هایی می کرد که همه از ان خبر داریم‪ .‬با شناختی‬ ‫که از اقای داورزنی داریم او معموال به حاشــیه و جنجال یا‬ ‫مدیریت کردن در فدراسیون هایی که چنین اوضاعی دارند‬ ‫عالقه ای ندارد‪.‬‬ ‫وزیر ورزش چگونه می تواند بهترین اســتفاده‬ ‫ممکن را از حضور اقای داورزنی در وزارت ورزش‬ ‫داشته باشد؟‬ ‫ایشان برنامه محور هســتند‪ .‬به نظرم وزیر ورزش‬ ‫باید از تجربه و برنامه محور بودن اقــای داورزنی به خوبی‬ ‫اســتفاده کند‪ .‬اگــر از ظرفیت ایشــان به خوبی اســتفاده‬ ‫شــود قطعا شــرایط برای یکی از مهم ترین معاونت های‬ ‫وزارت ورزش متفاوت خواهد بود و اوضاع بهتری را شاهد‬ ‫خواهیم بود‪.‬‬ ‫فکر می کنید بهتر است در شرایط فعلی داورزنی‬ ‫ والیبال را اداره کند یا فرد دیگری اداره فدراسیون‬ ‫را بر عهده بگیرد؟‬ ‫من فکر نمی کنم در شرایط فعلی فرد دیگری جز‬ ‫اقای داورزنی بتواند از عهده اداره فدراسیون والیبال براید‪.‬‬ ‫چون خود اقای داورزنی اشــراف کامل بــه والیبال و این‬ ‫فدراســیون دارد و به نظرم بهتر از هر فرد دیگری می تواند‬ ‫این فدراسیون را اداره کند‪ .‬بنابراین در پاسخ به سوال شما‬ ‫باید بگویم خود اقای داورزنی در حال حاضر بهترین گزینه‬ ‫برای اداره فدراسیون والیبال است‪.‬‬ ‫صحبت پایانی؟‬ ‫حضور اقای داورزنی در وزارت ورزش اتفاق خوبی‬ ‫اســت و من فکر می کنم که ما شــاهد برنامه ریزی بهتری‬ ‫برای فدراســیون های ورزشــی خواهیم بود‪ .‬امیدوارم در‬ ‫سایه تعامل و همدلی دیگر مدیران ورزش کشور با ایشان‬ ‫شــاهد اعتالی ورزش کشور باشــیم‪ .‬چون معتقدم امروز‬ ‫ورزش کشور بیش از هر چیز دیگری نیازمند همدلی و تالش‬ ‫مضاعف اســت تا بتوانیم اســتعدادها یمان در رشته های‬ ‫مختلف ورزشی را تبدیل به سرمایه های پایدار کنیم و بیش‬ ‫از گذشته به موفقیت ها و افتخارات مان ببالیم‪.‬‬ ‫مهندسی ورزش در تابستان ‪96‬‬ ‫ورزش‬ ‫دلیل برکناری سجادی و جایگزینی داورزنی چیست؟‬ ‫مرتضی برکتی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪4‬‬ ‫محمد رضا داورزنی ‪ 3‬سال دیرتر از روزی که قرار بود‬ ‫معاون ورزشی وزیر ورزش و جوانان شود روی این صند لی‬ ‫نشست‪ .‬مثل خود اقای سلطانی فر‪ ،‬وزیر ورزش که سه سال‬ ‫بعد از اینکه توسط مجلس گذشته رای اعتماد نگرفت‪ ،‬در‬ ‫مجلس جدید روی این صندلی نشست‪ .‬در ان روزها کسی‬ ‫که همیشه همراه سلطانی فر در جلسات البی رای اعتماد‬ ‫شرکت می کرد‪ ،‬داورزنی بود‪ .‬مدیر موفق فدراسیون والیبال‬ ‫که تیمــش در جام جهانی و لیگ جهانی درخشــیده بود و‬ ‫به عنوان یک مدل مدیریتی موفق در ورزش کشور تبدیل‬ ‫شده بود و با فدراسیونی مثل فوتبال که در ان سال ها ناکام‬ ‫بود‪ ،‬مقایسه می شد‪.‬‬ ‫داورزنی را می توان یک مدیر خودســاخته ورزشــی‬ ‫دانست‪ .‬او که از سپاه پاسداران به ورزش امده بود‪ ،‬پس از‬ ‫اینکه در دوره هاشــمی طبا از برخی از کادرهای سپاه برای‬ ‫مدیریت ورزش دعوت شــدند‪ ،‬او در ذیل سردار درخشان‬ ‫که معاون استانی‪ ،‬حقوقی و مجلس سازمان وقت ورزش‬ ‫بود به عنــوان مدیرکل اســتان های ســازمان تربیت بدنی‬ ‫منصوب شد‪.‬‬ ‫دفتر او در طبقه سوم ساختمان سئول یک دفتر ساده‬ ‫و کوچک بود اما او کــه مدیریت ورزش اســتانی را تجربه‬ ‫کرده بود این کار برایش خیلی مســاله ای نبود و چالشــی‬ ‫به وجود نمــی اورد‪ .‬داورزنی اما زمانی اســم در کرد که به‬ ‫جای محمد رضا یزدانی خرم به فدراســیون والیبال رفت‪.‬‬ ‫یزدانی خرم در والیبال امپرا توری ‪ 17‬ساله ای را بنا گذاشته‬ ‫که این ورزش را در ایران متحول کرده بود؛ نشستن به جای‬ ‫او با موفقیت هایی بزرگ می توانست به پاشنه اشیل مدیر‬ ‫بعدی تبدیل شود‪ .‬اما داورزنی با فضایی که در والیبال ایجاد‬ ‫کرد از این مساله سربلند بیرون امد و به قدری موفق شد که‬ ‫از میراث یزدانی خرم نیز ارزش افزوده بیشــتری داشــت‪.‬‬ ‫ل اســتراتژی داورزنی در والیبــال در بزنگاه هایی‬ ‫با این حا ‬ ‫موفق عمــل نکــرد و در همین اواخــر با بازیکن ســازی و‬ ‫گروه بندی هایی که در تیم ملی والیبال به وجود امده بود‪،‬‬ ‫موفقیت های گذشته را با چالش مواجه کرد‪.‬‬ ‫داورزنی به جایی رفته که می توان ان را ستاد مدیریتی‬ ‫ورزش کشــور نامید ؛ جایی که در دوران نصرالله سجادی‬ ‫درهایش بسته بود و با مدیریت خاص و غیر شفاف سجادی‬ ‫برای ورود بــه ان باید چراغ قــوه ای بــزرگ را همراه خود‬ ‫می بردی‪.‬‬ ‫سجادی با کمیته المپیک در جنگی سر د قرار داشت‬ ‫که به گفته بســیاری چشــم داشــتن او به صندلی ریاست‬ ‫کمیته المپیک دلیل این امر بود‪ .‬بــا این حال داورزنی نیز‬ ‫این چنین است‪.‬‬ ‫او در انتخابات گذشــته کمیته المپیک نیز ناکام بود‬ ‫و نتوانســت به ســاختمان مجاور وزارت ورزش ورود پیدا‬ ‫کنند‪ .‬پس به نظر می رســد که این جنگ سرد از سجادی‬ ‫به داورزنی به ارث برســد و او نیز امادگــی کامل برای این‬ ‫کار را دارد‪.‬‬ ‫داورزنی گرچه به صندلی معاونت ورزش تکیه زده اما‬ ‫هنوز سایه اش بر والیبال وجود دارد‪ .‬او به عنوان سرپرست‬ ‫روی کار است تا میراثی که گرانبهاســت را به فرد دیگری‬ ‫که نزدیک اوســت برســاند‪ .‬حضور او در معاونت ورزشی‬ ‫می تواند یک سرمایه گذاری بلند مدت برایش باشد چه انکه‬ ‫وی مدیری است که از ریاست اداره تا ریاست فدراسیون و‬ ‫مدیرکلی استان را در طول این سال ها پیموده تا به عنوان‬ ‫فردی مطرح باشــد کــه الیه هــای مختلــف مدیریتی را‬ ‫تجربه کرده‪ ،‬از این رو وی مدیر خلق الســاعه ای نیست و‬ ‫سال هاست در ورزش حضور دارد‪.‬‬ ‫داورزنی البته تا انتخابات ریاست جمهوری که رئیس‬ ‫جدید و وزیر جدید ورزش مشــخص می شــوند – که البته‬ ‫ممکن اســت همین افرادی که روی کار هستند باشند‪ -‬در‬ ‫معاونت ورزشــی می ماند و والیبــال را نیز بــرای خود نگه‬ ‫داشــته‪ ،‬با این حال امدن او را مانند امدن سلطانی فر باید‬ ‫تحلیل کرد‪ .‬قرار نیست اتفاق خاصی رخ دهد‪ ،‬همان طور‬ ‫که با رفتن گودرزی و امدن سلطانی فر وضعیت جدید ورزش‬ ‫تغییری نکرده‪ ...‬او نیز صندلی مدیریتی ستاد ورزش کشور‬ ‫را برای روزی نگه داشــته که قرار است مهندسی و جراحی‬ ‫بزرگی در ورزش رخ دهد و این مساله تا میانه تابستان طول‬ ‫می کشد‪ .‬در این مدت ‪ ،‬داورزنی هم رئیس والیبال است و‬ ‫هم معاون ورزشی‪.‬‬ ‫او باید جذبه خود را باال ببرد‬ ‫داورزنی با هوش و برنامه محور است‬ ‫علی شاکری‬ ‫‪5‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫نظر وی کار می کنند برنامه ریزی و هــدف تعیین می کند‪.‬‬ ‫البته من فکر می کنم روحیــه ارامی کــه او دارد در وزارت‬ ‫ورزش به او کمــک می کند که در فضــای بهتری اهداف‬ ‫ورزش‬ ‫محمدرضا داورزنی در زمره مدیرانی است که به تدریج‬ ‫در ورزش رشــد کرد و به قول معروف باال رفتن از نردبان را‬ ‫چند پله یکی طی نکرد‪ .‬حضور اولیه در تربیت بدنی سپاه و‬ ‫بعد مدیریت کردن اداره کل چند استان از‬ ‫جمله خراسان رضوی‪ ،‬سمنان و کردستان‬ ‫ورود او را بــه مراحل باالتــر مدیریتی در‬ ‫سازمان تربیت بدنی موجب شد‪.‬‬ ‫حضور دو ساله اش هم در باشگاهی‬ ‫بزرگ چون صنام و مدیریت کوتاه مدتش‬ ‫در پیکان او را با زوایای بیشتری از ورزش‬ ‫اشنا کرد و حضور در ســمت های اجرایی‬ ‫مثل معاونت امور اســتان های ســازمان‬ ‫تربیت بدنی و فدراسیون های سوارکاری و‬ ‫چوگان او را ابدیده تر کرد تا در فدراسیون‬ ‫والیبال راه اغاز شده از سوی یزدانی خرم را‬ ‫با فراهم بودن امکانات زیرساختی به خوبی‬ ‫به شرایط باالتری سوق دهد‪.‬‬ ‫داورزنــی در مجمــوع مدیــری‬ ‫برنامه محور بــا روحیاتی معتدل و بســیار‬ ‫با هوش اســت و خوب می داند که در مســیرهای مختلف‬ ‫حرکت از چه ابزارهایی باید استفاده کند‪.‬‬ ‫او حاال در مــرز پختگی مدیریتی بســر می بــرد و با‬ ‫کاریزمای قوی تر از قبل باید به مســئولیت جدیدش نگاه‬ ‫کند‪ .‬داورزنی به نظر من مدیر باهوشی است‪ .‬چون نشان‬ ‫داده که زیرمجموعه خودش را خیلی خوب می شناســد و‬ ‫خیلی خوب می تواند از ظرفیت های انها استفاده کند‪.‬‬ ‫اساســا به نظر من یکــی از مشــخصه های داورزنی‬ ‫همین مورد است‪ .‬یعنی توانمندی های زیر مجموعه اش‬ ‫را شناسایی می کند و بعد برای هر یک از این افراد که تحت‬ ‫خودش را پیش ببرد اما با این حال توصیه می کنم که خود‬ ‫را از لحاظ روحی مهیای روزهای ســخت تری کند‪ .‬پست‬ ‫معاونت وزارت ورزش بســیار جایگاه مهم و پر مشــغله ای‬ ‫است و داورزنی به خوبی می داند که در وزارت ورزش شرایط‬ ‫برای کار کردن خیلی سخت تر از فدراسیون والیبال است‪.‬‬ ‫باتوجه به اینکه وی الفبای بین المللی ارتباط را به خوبی یاد‬ ‫گرفته‪ ،‬معتقدم که در پست جدید هم می تواند موفق باشد‪.‬‬ ‫داورزنی طی ســال های اخیر نشــان داده‬ ‫که به خوبی می تواند با مجامع بین المللی‬ ‫ارتباط برقرار کند‪ .‬بنابراین به عنوان معاون‬ ‫وزیر ورزش نیــز می تواند ایــن ارتباطات‬ ‫را گســترش دهد و این امر مهمی اســت‪.‬‬ ‫در مجموع معتقدم او به بلــوغ کافی برای‬ ‫رســیدن به پســت معاونت وزارت ورزش‬ ‫رسیده اســت اما نکته ای که مایلم درباره‬ ‫روحیه داورزنی بگویم این است که او باید‬ ‫در پســت جدید با قاطعیت بیشتری عمل‬ ‫کنــد‪ .‬کاریزماتیک برخورد کنــد و با جذبه‬ ‫بیشتری سراغ حل مشکالت ورزش کشور‬ ‫برود‪ .‬او روزهای پرمشغله ای در پیش دارد‪.‬‬ ‫با روحیه خیلی ارام یا محافظه کارانه ای که‬ ‫داورزنی در فدراسیون والیبال داشت به طور‬ ‫حتم کارها به خوبــی و در فضایــی توام با‬ ‫ارامش پیش می رفت اما در وزارت ورزش او ناگزیر است که‬ ‫با روحیه تازه و متفاوتی مشکالت ورزش کشور را در گستره‬ ‫یک کشور حل کند‪.‬‬ ‫‪73‬‬ ‫ان روزهای عزیز‬ ‫خاطرات سردار عزیز جعفری‬ ‫از روزهای انقالب‬ ‫در روزهای انقــاب همه مردم ایران شــریک بودند‬ ‫و همه کســانی که در ان روزگار حضور داشــتند‪ ،‬خاطرات‬ ‫ی از ان روزها دارند‪،‬روایت ان روزها بخشــی مهم از‬ ‫مهمــ ‬ ‫تاریخ شفاهی ماست‪ .‬کتاب «کالک های خاکی» نوشته‬ ‫گلعلی بابایی و حسین بهزاد از جمله اثار حوزه خاطرات است‬ ‫که از سوی انتشارات سوره مهر به چاپ رسیده است‪ .‬این‬ ‫اثر خاطرات ســردار عزیز جعفری‪ ،‬فرمانده ســپاه را روایت‬ ‫می کند‪ .‬راوی در ایــن اثر که جلد نخســت خاطرات او به‬ ‫شــمار می اید‪ ،‬عمده خاطرات پیش از انقــاب و حوادث‬ ‫ابتدای انقالب و جنگ را روایت می کند‪ .‬کتاب از توصیفی‬ ‫با خانواده راوی از زبان او اغاز می شــود‪ ،‬ســپس در ادامه‬ ‫ورود او به دانشــگاه اغاز می شود و سپس در ادامه ‪ ،‬تالش‬ ‫دانشــجویان خط امام و مردم برای به ثمر نشستن انقالب‬ ‫اسالمی روایت شده است‪ .‬یکی از نقاط قوت این کتاب‪،‬‬ ‫بیان جزئیــات حوادث مختلــف مانند درج یــک مقاله در‬ ‫روزنامه و واکنش مردمی به ان و‪ ...‬است که نشان دهنده‬ ‫اشراف راوی بر ارزش این خاطرات است‪.‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪74‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫ورود امام (ره)‬ ‫یکی از بخش های خواندنی کتاب‪ ،‬روز ‪ 12‬بهمن ماه‪،‬‬ ‫دغدغه مردم بــرای ورود امام(ره) به ایــران و تالش برای‬ ‫محافظت از ایشان است‪ ....‬این روایت را به نقل از کتاب‬ ‫می خوانیم‪« :‬سرانجام‪ ،‬دولت غیر قانونی شاهپور بختیار‬ ‫در مقابل صالبت انقالبی توده های محروم به زانو درامد‪ .‬از‬ ‫طریق دوستانمان‪ ،‬در کمیته استقبال مردمی‪ ،‬مطلع شدیم‬ ‫قرار اســت حضرت امام روز ‪ 12‬بهمن ماه ‪ 1357‬به تهران‬ ‫مراجعت کنند‪.‬گرگ و میش غــروب ‪ 11‬بهمن ماه ‪،1357‬‬ ‫گروه بیست نفره ما دوباره در منزل من جمع شدیم‪ .‬سحرگاه‬ ‫‪ 12‬بهمن ماه‪ ،1357‬قبل از اذان صبح‪ ،‬راه افتادیم به سمت‬ ‫بهشــت زهرا(س)‪ .‬چنان که قبال هم اشاره کردم‪ ،‬وظیفۀ‬ ‫گروه حفاظت از جایگاه سخنرانی امام در بهشت زهرا(س)‬ ‫بود‪ .‬در مکانی نزدیک جایگاه مستقر شدیم‪.‬‬ ‫سوز سرمای زمســتانی ســحرگاه‪ ،‬ان هم در بیابانی‬ ‫درندشت‪ ،‬مثل شــاق بر بدنمان می نشست؛ اما‪ ،‬ان قدر‬ ‫تشــنه دیدار امــام بودیــم که هیچ ســرمایی را احســاس‬ ‫نمی کردیم‪ .‬نماز صبح را همانجا خواندیم‪ .‬با روشن شدن‬ ‫هوا س ِر پست های خودمان مستقر شدیم و منتظر ماندیم‬ ‫تا امام تشریف بیاورند‪ .‬هم زمان‪ ،‬گروه گروه مردم مشتاق‪،‬‬ ‫به عشق دیدار امام و شنیدن صحبت های ایشان‪ ،‬اطراف‬ ‫جایگاه مستقر شدند‪.‬‬ ‫هیجان و التهاب ناشــی از انتظار مانع ان می شد که‬ ‫گذر زمان را احساس کنیم‪ .‬هنگامی که هلی کوپتر ترابری‬ ‫‪ 214.S.T‬حامل امام خمینی در حال فرود امدن در نزدیکی‬ ‫جایگاه برای پیاده کردن ایشان بود‪ ،‬ابراز احساسات مردم‬ ‫به اوج رسید‪.‬جایی که من پست می دادم با محل استقرار و‬ ‫سخنرانی امام حدود هشتاد متر فاصله داشت‪ .‬از انجا کامال‬ ‫می توانستم افراد داخل جایگاه را ببینم‪.‬‬ ‫اقایان صدوقی‪ ،‬مطهری‪ ،‬مفتح و ناطق نوری از افراد‬ ‫حاضر در جایگاه بودند‪ .‬بعــد از جلوس امام خمینی(ره) در‬ ‫جایگاه‪ ،‬ایت الله صدوقی بیشتر از بقیه افراد مردم را به نظم‬ ‫و ارامش دعوت می کرد‪ .‬ایشــان با لهجۀ شیرین یزدی از‬ ‫مردم می خواست س ِر جای خودشان بنشینند تا امام هر چه‬ ‫زودتر بتواند سخنرانی اش را شروع کند‪ .‬بعد از صحبت های‬ ‫اقای صدوقی‪ ،‬اقایان مفتح و مطهری هم پشت میکروفن‪،‬‬ ‫خطاب به انبوه جماعت‪ ،‬تذکراتی دادند و بعد سخنرانی امام‬ ‫شروع شد‪»...‬‬ ‫سخنرانی امام‬ ‫هرچند تحلیل های فرمانده ســپاه در بیان خاطرات‬ ‫کمتر به چشــم می خورد و این خود یکی از نقاط قوت اثار‬ ‫در حوزه تاریخ شفاهی محسوب می شــود‪ ،‬اما موضع وی‬ ‫در قبال حوادث مختلف نیز خالی از لطف نیســت‪ .‬سردار‬ ‫جعفــری در ادامــه این خاطــرات‪ ،‬به ســخنرانی تاریخی‬ ‫امــام(ره) می پردازد و فضــای کلی جامعه را پــس از ورود‬ ‫امام به کشــور توصیف می کند‪« :‬ســخنرانی اتشین امام‬ ‫خمینــی(ره) در بهشــت زهرا(س) و کنار مزار شــهیدان‬ ‫انقــاب‪ ،‬به خصــوص انجا که فرمــود‪ ...« :‬مــن دولت‬ ‫ِ‬ ‫دولت‬ ‫تعیین می کنم‪ .‬من توی دهن این دولت می زنم‪».‬‬ ‫غیر قانونی شــاهپور بختیار را چنان در منگنــه قرار داد که‬ ‫قدرت تصمیم گیری از او و حامیانش به کلی ســلب شــد‪.‬‬ ‫برعکس‪ ،‬در جبهه انقالب‪ ،‬با استقرار امام خمینی در مدرسه‬ ‫علوی تهران و ســازمان دهی دقیق تر نیروهای انقالبی‪،‬‬ ‫روال امور در مسیر بهتری قرار گرفت‪».‬‬ ‫فرمان امام‬ ‫روایت ســردار عزیر جعفــری از روزهــای انقالب به‬ ‫مراحل حساس می رســد‪ ،‬از روزهایی که انقالب به استانه‬ ‫پیروزی رسیده بود‪ ،‬در این بخش از خاطرات می خوانیم‪:‬‬ ‫«چند روز به همین منوال گذشت تا اینکه فرمانداری نظامی‬ ‫تهران و حومه روز یک شنبه‪ 21 ،‬بهمن ماه ‪ ،1357‬با صدور‬ ‫اعالمیه ای‪ ،‬که در ســاعت ‪ 2‬بعدازظهر از اخبار سراسری‬ ‫رادیو پخش شد ‪ ،‬مقررات منع عبور و مرور را به جای ‪ 9‬شب‬ ‫تا ‪ 5‬صبح‪ ،‬از ‪ 4:30‬بعد از ظهــر تا ‪ 5‬بامداد اعالم کرد‪ .‬این‬ ‫مانــور غیر منتظره بقایای رژیم ســلطنتی‪ ،‬کــه از ان بوی‬ ‫توطئه ای شــوم به مشام می رســید‪ ،‬خیلی زود و به فاصله‬ ‫کمتر از یک ســاعت از زمان پخش ان خبر به وسیله امام‬ ‫خمینی بی اثر شد‪.‬‬ ‫ســاعت ‪ 4‬بعد از ظهر همان روز خبردار شدیم امام‪ ،‬با‬ ‫انتشار اعالمیه ای خطاب به اهالی پایتخت‪ ،‬اوال حکومت‬ ‫نظامی را غیر قانونی اعالم کرده و ثانیا از مردم خواسته به‬ ‫جای نشســتن در منازلشــان به خیابان ها بریزند و مقررات‬ ‫منع امد و شــد را نادیده بگیرند‪.‬حوالی غروب روز یکشنبه‪،‬‬ ‫‪ 21‬بهمن ماه‪ ،‬بعد از صدور اعالمیه امام خمینی‪ ،‬با خودم‬ ‫گفتم با این فرمــان امام دیگر ماندن در دانشــگاه و منزل‬ ‫حرام اســت و باید مثل بقیه مردم کف خیابان ها باشــم‪ .‬با‬ ‫چند نفر از رفقای دانشــجو مشورت کردم‪ .‬انها هم‪ ،‬ضمن‬ ‫تایید حرف هــای من ‪ ،‬گفتند‪« :‬این اطالعیــه فرمانداری‬ ‫نظامی بوی خیر نمی دهد‪ .‬بعد از سرنگونی رژیم و دستیابی‬ ‫انقالبیون به اســناد ســاواک‪ ،‬ماهیت واقعــی این حرکت‬ ‫مشکوک رژیم در ان روز برمال شد‪».‬‬ ‫پیروزی امام‬ ‫و باالخره انقالب بــه ان روز عزیز می رســد‪ ،‬روز ‪22‬‬ ‫بهمن مــاه‪ ،‬روز پیــروزی‪ ،‬بخشــی از روایــت کاک های‬ ‫خاکی را ایــن گونه اورده اســت‪...« :‬حوالــی بعدازظهر‬ ‫روز دوشــنبه‪ 22 ،‬بهمن مــاه ‪ ،1357‬از اخرین بازداشــتی‬ ‫بداقبالی که به جمع ما ملحق شــد وضعیت بیرون را جویا‬ ‫شدیم‪ .‬او گفت‪« :‬نگران نباشــید‪ .‬کار این ها تمام است‪.‬‬ ‫کل رژیم در حال سرنگونی اســت‪ ».‬ساعت ‪ 5‬بعد از ظهر‪،‬‬ ‫هر چه نگهبان ها را صدا زدیــم هیچ کس جوابمان را نداد‪.‬‬ ‫فهمیدیم همــه زندانبان های ما از انجا فــرار کرده اند و ما‬ ‫مانده ایم و خودمان و الغیر! ناچار با همان دست های بسته‬ ‫شروع کردیم به شکستن در سلول‪ .‬با دردسر بسیار باالخره‬ ‫موفق شدیم از بازداشتگا ه خارج شویم‪ .‬حین جست وجوی‬ ‫ساختمان‪ ،‬تعدادی اسلحه پیدا کردیم و به همان تفنگ ها‬ ‫مسلح شدیم‪.‬‬ ‫در گوشــه و کنار پادگان هنــوز نظامیانــی بودند که‬ ‫مقاومــت می کردنــد‪ .‬تعــدادی هــم‪ ،‬گیج و ســردرگم‪ ،‬‬ ‫نمی دانستند چه کاری باید انجام بدهند‪ .‬همه ان نظامی ها‬ ‫را که حدود صد نفر می شدند‪ ،‬یک جا جمع کردیم و به انها‬ ‫گفتیم‪« :‬چرا بیهوده دارید مقاومت می کنید؟ فرماندهان‬ ‫کله گنده شــما فرار کرده اند‪ .‬شــما هم بهتر است به مردم‬ ‫ملحق بشوید‪ ».‬بعد از یک ساعت صحبت‪ ،‬انها کوتاه امدند‬ ‫و سالحشان را زمین گذاشتند و تسلیم شدند‪ .‬در این فاصله‬ ‫تعدادی جوان مسلح انقالبی به داخل پادگان رخنه کردند‪.‬‬ ‫ما‪ ،‬وقتی دیدیم نظامی ها تسلیم شده اند‪ ،‬به جوان هایی که‬ ‫داخل پادگان امده بودند‪ ،‬گفتیم‪« :‬این نظامی ها داوطلبانه‬ ‫تسلیم شده اند‪ .‬شما با انها کاری نداشته باشید‪».‬‬ ‫خیلی دوست داشتم بدانم خارج از محوطه بسته ان‬ ‫پادگان چه خبر اســت‪ .‬برای همین سریع از پادگان بیرون‬ ‫زدم و با مشــاهده اولین تاکســی‪ ،‬که از انجا رد می شد‪ ،‬به‬ ‫رانند ه گفتــم‪« :‬اقا‪ ،‬میدان ‪ 24‬اســفند؟» راننده تاکســی‬ ‫بی درنگ گفت‪« :‬بپر باال داش!» با اسلحه ای که همراهم‬ ‫بود سوار تاکســی شــدم‪ .‬از راننده پرســیدم‪« :‬چه خبر از‬ ‫شــهر؟» شــنگول و ســرحال جواب داد‪« :‬همه چیز تمام‬ ‫شده‪ .‬ممددماغ رفت َب ِر ِ‬ ‫دست کورش و داریوش جونش!»‬ ‫حال و هوای خیابان های پایتخت هم همین واقعیت‬ ‫را نشان می داد‪ .‬مردم‪ ،‬از زن و مرد و پیر و جوان‪ ،‬خوشحال‬ ‫و سرمست‪ ،‬مسلح و غیر مســلح‪ ،‬مشغول جشن و پایکوبی‬ ‫بودند‪»...‬‬ ‫فیلم نمرود را بسازید‬ ‫پیشنهاد شهاب حسینی ب ه هالیوود‬ ‫نترامپ»دربارهمنعصدور‬ ‫درادامهواکنش هابه«فرما ‬ ‫ویزا برای شهروندان هفت کشــور از جمله ایران یکی دیگر‬ ‫از عوامل اصلی فیلم «فروشــنده» ب ه هالیوود پیشنهاد داد‬ ‫تا باتوجه به اقدامات رئیس جمهــوری جدید امریکا‪ ،‬دوباره‬ ‫ساخت فیلمی درباره پادشــاهی به نام نمرود را در دستورکار‬ ‫خود قرار دهند‪ .‬شهاب حسینی‪ ،‬برنده جایزه بهترین بازیگر‬ ‫جشنوارهکنپسازواکنش ترانهعلیدوستیواصغرفرهادی‬ ‫نسبت به اعمال محدودیت برای سفر اتباع ایرانی به امریکا و‬ ‫تحریم مراسم اسکار‪ ،‬یادداشتی را منتشر کرد‪ .‬در بخشی از‬ ‫یادداشتی که این بازیگر در صفحه اینستاگرام خود منتشر‬ ‫کرده‪ ،‬امده است‪« :‬این اواخر نظرات و مواضع اختیار شده‬ ‫توسط رئیس جمهور ایاالت متحده «دونال د ترامپ» یاداور‬ ‫روزگاری سیاه و نه چندان دور در دهه های ‪ 30‬و ‪ 40‬میالدی‬ ‫و ظهور ادولف هیتلر است که تبعات فاجعه امیز ان تا قرن ها‬ ‫بعــد از این از حافظه جهان پاک نخواهد شــد‪ .‬سرنوشــت‬ ‫ی تک سو نگران‪ ،‬متکبران و خونخواران تاریخ همواره‬ ‫تمام ‬ ‫چون ایینه در برابر انسان هاســت‪ ،‬خصوصا در معرض دید‬ ‫کســانی چون دونال د ترامپ و موافقان شان تا شاید چراغی‬ ‫باشد از گذشته برای گذر به سوی اینده‪ .‬به عنوان یک بازیگر‬ ‫و کارگردان سینما به هالیوود پیشنهاد می کنم دوباره ساخت‬ ‫فیلمی درباره پادشاهی به نام نمرود را در دستورکار خود قرار‬ ‫دهد؛ پادشــاهی کهن که داعیه خدایی داشت و سرانجام‬ ‫توسط یک پشه از پای درامد‪».‬‬ ‫پیــش از این نیــ ز ترانــه علیدوســتی‪ ،‬بازیگــر فیلم‬ ‫«فروشــنده»‪ ،‬یکی از پنج نامزد نهایــی فیلم های خارجی‬ ‫در اســکار‪ ،‬از حضورنیافتــن خود در مراســم اســکار خبر‬ ‫داده بود‪ .‬علیدوســتی تصمیم خود را برای تحریم مراســم‬ ‫اسکار در صفحه توئیتر خود با نوشتن این جمله علنی کرد‪:‬‬ ‫ی ترامپ عملی‬ ‫«تصمیم منع صدور ویزا برای ایرانی ها از سو ‬ ‫نژادپرستانه است و این طرح‪ ،‬چه این رویداد فرهنگی را دربر‬ ‫بگیرد و چه نگیرد‪ ،‬من به نشــانه اعتراض در مراسم اسکار‬ ‫‪ ٢٠١٧‬شــرکت نخواهم کرد‪ ».‬این بازیگر ایرانی همچنین‬ ‫در گفت وگویی که روزنامــه نیویورک تایمز از طریق ایمیل با‬ ‫او انجام داد‪ ،‬اعالم کــرد‪« :‬تصمیم گرفتم حتی اگر بتوانم‬ ‫موفق به دریافت ویزا شوم‪ ،‬در این مراسم شرکت نکنم‪ ،‬چون‬ ‫اینمسالهعمیقامردمعادیکشورمراازرده خاطرمی کندکه‬ ‫از حق قانونی خود برای دیدار با فرزندانشان در خارج از کشور‬ ‫یا ادامه تحصیل محروم شوند‪ .‬برای من قابل قبول نیست به‬ ‫دولتیاحترامبگذارمکهبهمردمکشورماحترامنمی گذارد‪».‬‬ ‫علی الریجانی‪ ،‬رئیس مجلس هــم در نطق پیش از‬ ‫دستور بدون اینکه نامی از ترانه علیدوستی بیاورد‪ ،‬تصمیم‬ ‫اخیرش در تحریم اسکار را ســتود و گفت‪« :‬موضع هنرمند‬ ‫گرامی مادرتحریمحضوردرجشنوارههنریامریکانمونه ای‬ ‫از غیرت ملی ملت ایران اســت‪ .‬دولت امریــکا باید از این‬ ‫نمونه درس بگیرد که در مقابل یک ملت بزرگ‪ ،‬ریشــه دار و‬ ‫متمدن قرار دارد و اینگونــه اقدامات عجوالنه و نارس بیش‬ ‫از انکه قدرت انها را نشان دهد‪ ،‬هراس و ضعف انها را هویدا‬ ‫می کند‪ .‬وانگهی فلش مبارزه با تروریست را برمال می کند که‬ ‫عملی مکارانه است وگرنه بعید است انان ندانند مصدر اصلی‬ ‫تروریست کجاست‪».‬‬ ‫اصغر فرهادی هــم در نامــه ای جداگانــه که برخی‬ ‫جمله های ان نیاز به نقد جــدی دارد‪ ،‬از عدم حضور خود در‬ ‫مراسم اسکار خبر داد‪.‬‬ ‫واکنش اسکاری ها‬ ‫ی علوم و هنرهای سینمایی که تا مدت ها درباره‬ ‫اکادم ‬ ‫دستو ر ترامپ ســکوت کرده بود‪ ،‬در واکنش به عدم حضور‬ ‫عوامل فروشــنده در مراســم اســکار بیانیه ای صادر کرد‪.‬‬ ‫ی طی بیانیه ای گفت‪« :‬اکادمی فارغ از‬ ‫ســخنگوی اکادم ‬ ‫تفاوت هایملیتیودینیهموارهدستاوردهنریفیلمسازانی‬ ‫که در جســت وجوی پیمودن مرزها بوده و به دنبال صحبت‬ ‫با مخاطب جهانی هستند را می ستاید‪ .‬به عنوان کسانی که‬ ‫خود را حامی فیلمســازان و حقوق انسانی تمام مردم جهان‬ ‫می دانیم‪ ،‬حقیقتا این خبر که «اصغر فرهادی»‪ ،‬کارگردان‬ ‫ایرانی برنده اســکار فیلــم «جدایی» و دیگــر عوامل فیلم‬ ‫نامزد اسکار «فروشنده» احتماال به خاطر دین و ملیت شان‬ ‫نمی توانند به امریکا وارد شوند‪ ،‬برای ما فوق العاده دردناک‬ ‫و ازار دهنده بود‪».‬‬ ‫س ترامپ به فرهادی‬ ‫پا ‬ ‫حواشــی پیرامون حضور نداشــتن اصغر فرهادی در‬ ‫مراسماسکار‪ 2017‬موجبشدفیلم«فروشنده»درنخستین‬ ‫هفتهنمایش‪،‬تنهادرسهسینمایامریکابهفروشیبالغبر‪70‬‬ ‫هزار دالر دست یابد که با متوسط فروش بالغ بر ‪ 23‬هزار دالر‬ ‫در هر سینما‪ ،‬فروش بســیار خوبی برای این فیلم محسوب‬ ‫می شود‪ ،‬این در حالی است که فیلم برنده اسکار «جدایی»‬ ‫در نخســتین هفته نمایش در امریکا ‪ 59‬هزار دالر فروخته‬ ‫بود‪ .‬اما «فروشنده» که برنده دو جایزه از جشنواره کن است‪،‬‬ ‫بهترین عملکرد را در سینماهای فرانســه داشته است و به‬ ‫فروش چشمگیر بیش از یک میلیون و هشتصد و چهل هزار‬ ‫دالر رسیده است‪ .‬کمپانی «ممنتو» توزیع فیلم «فروشنده»‬ ‫را در فرانســه و «کوهن مدیا گروپ» توزیع ایــن فیلم را در‬ ‫امریکا بر عهده دارد‪ .‬پس از فرانســه‪ ،‬تاکنون کشور ایتالیا‬ ‫بهترین بازار فیلم «فروشنده» بوده که نزدیک به ‪ 648‬هزار‬ ‫دالر برای این فیلم فروخته است‪ .‬یونان با فروش بیش از‪91‬‬ ‫هزاردالر‪،‬هلندبا‪ 77‬هزاردالر‪،‬کلمبیابابیشاز‪ 48‬هزاردالرو‬ ‫سینماهایکشورپرتغالبافروشیبالغبر‪ 23/5‬هزاردالردیگر‬ ‫بازارهای خارجی «فروشنده» بوده است‪ .‬فیلم برنده اسکار‬ ‫«جدایینادرازسیمین»توانستدرنهایتبهفروشنزدیک‬ ‫به ‪ 20‬میلیون دالر (‪ 19.998.55‬هزار دالر) در کشــورهای‬ ‫خارجی دســت باید و باید منتظر ماند و دید ایا «فروشــنده»‬ ‫می تواند این رکورد را جا به جا کند یا خیر؟‬ ‫پیشخوان مجازی‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫دیدار‬ ‫وقتی عطاران شاگرد ممتاز بود‬ ‫پاسخ هافبک تراکتور به یک اتهام‬ ‫علی دایی دو میلیونی شد‬ ‫‪75‬‬ ‫بازگشت به‬ ‫بوندس لیگا‬ ‫دیدار‬ ‫‪76‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫اشکان دژاگه به وولفسبورگ پیوست‬ ‫دوربیــن روی یک پرچم مثلثی ســبز رنــگ که روی‬ ‫ان حرف ‪ W‬نقش بســته بود‪ ،‬چرخید و کمی عقب رفت تا‬ ‫اشکان دژاگه را در تصویر ببینیم که پیراهنی به رنگ سیاه‬ ‫برتن کرده و لبخند می زند‪ .‬این فیلم کوتاه چند ثانیه ای شاید‬ ‫بزرگترین اتفاق فوتبال ایران را در پنجــره نقل و انتقاالت‬ ‫زمستانی رقم می زد‪ ،‬شاید انتقال کریم انصاری فرد به تیم‬ ‫بزرگی مثل المپیاکوس در نــوع خودش اتفاقی قابل تامل‬ ‫بود اما حضور اشکان در وولفسبورگ از ان اتفاق هایی بود‬ ‫که شگفت زده می کند‪ .‬بازگشت اشکان به بوندس لیگا ان‬ ‫هم در سال جام جهانی همه را خوشحال می کند‪ ،‬از جمله‬ ‫کارلوس کی روش‪ ،‬سرمربی تیم ملی ایران را‪...‬‬ ‫اشکان شاید اخرین نفر از نسلی بود که بوندس لیگا را‬ ‫برای بیننده های ایرانی جذاب می کرد‪ ،‬ان روزگاری که پس‬ ‫از درخشش علی دایی‪ ،‬کریم باقری و حتی خداداد عزیزی‪،‬‬ ‫لیــگ المان را بــا مهــدی مهدوی کیا و وحی د هاشــمیان‬ ‫جذاب تر از همیشــه می دیدیم‪ .‬در این بین بازیکنانی هم‬ ‫بودند که در المان رشــد یافته بودند اما رگ و ریشه ایرانی‬ ‫داشــتند‪ .‬ســر اغاز این ماجرا با فریدون زنــدی رقم خورد‬ ‫اما در همــان زمان یک نام دیگر هم بــود که خیلی جذاب‬ ‫بود؛ بازیکنی به نام اشــکان دژاگه در کنار جروم بواتنگ‪،‬‬ ‫مانوئل نویر‪ ،‬مسوت اوزیل و خیلی دیگر از بازیکنان بزرگ‬ ‫این روزهای تیم ملی المان‪ ،‬در رده های ســنی پایه المان‬ ‫بازی می کرد و اتفاقا ســتاره ان تیم بود‪ .‬او در سال ‪۲۰۰۹‬‬ ‫با پیراهن شــماره ‪ ۹‬در بازی های زیر ‪ ۲۱‬ســال اروپا همراه‬ ‫با مانوئل نویر‪ ،‬ســام ‬ ‫ی خدیرا و مســعود اوزیل برای المان‬ ‫بازی کرد و به قهرمانی رســید‪ .‬دژاگه در این دوره یک گل‬ ‫به ثمر رساند‪.‬‬ ‫داستان اشکان و بوندس لیگا خیلی زود شروع شد‪ .‬او‬ ‫در هرتابرلین اولین بازی خود در بوندس لیگا را در حالی که‬ ‫تنها ‪ 18‬سالش بود در برابر بوخوم انجام داد‪ .‬همین بازی او‬ ‫را تبدیل به جوان ترین بازیکن تاریخ این باشــگاه پایتخت‬ ‫المان کرد که در بوندس لیگا بازی کرده اســت‪ ،‬اشــکان‬ ‫سه سال در هرتا ماند و ســپس یکی از رویایی ترین دوران‬ ‫خود را با انتقال به وولفسبورگ شــروع کرد‪ .‬دژاگه در سال‬ ‫‪ 2007‬با عقد قراردادی به عنــوان بازیکن ازاد از هرتابرلین‬ ‫راهی وولفسبورگ شد تا دوران درخشانی را در این تیم اغاز‬ ‫کند‪ .‬دژاگه در مدت زمان حضــور در این تیم‪ ،‬اولین و تنها‬ ‫قهرمانی خود در بوندس لیگا را با ســبزهای المانی تجربه‬ ‫کرد تا تجربه درخشــانی با این تیم در کارنامه او ثبت شود‪.‬‬ ‫اشکان بخشی از ان تیم رویایی ماگات بود‪ .‬وقتی ماگات‬ ‫به انگلستان رفت و سرمربیگری تیم فوالم را برعهده گرفت‪،‬‬ ‫اشکان را با خود به انگلستان برد تا او تجربه بازی در لیگ‬ ‫برتر انگلستان را هم پیدا کند‪ .‬اشکان در فوالم هم خوش‬ ‫می درخشید تا قانون بازیکن اسیایی باعث شود تا اشکان‬ ‫به باشــگاه العربی ان هم با قیمتی اعجاب انگیز بپیوندد و‬ ‫این باشگاه او را به خدمت بگیرد‪ .‬هر چه قدر این قرارداد از‬ ‫نظر مالی خوب بود اما از نظر فنی هیچ چیزی برای اشکان‬ ‫نداشت‪ .‬او در کنار زوال نه درخشــش خاصی در لیگ قطر‬ ‫داشت و نه توانست به این کار خیلی کمک کند و درخشش‬ ‫خود را برای تیم ملــی ایران منحصر کــرد‪ .‬در ابتدای این‬ ‫فصل هم که به کل او را در لیســت مازاد گذاشتند‪ .‬او یک‬ ‫نیم فصل بیرون نشســت‪ .‬انها نه توانایی اخراج اشکان را‬ ‫داشتند و نه می توانستند قرارداد او را فسخ کنند‪ .‬این کش و‬ ‫قوس مدت ها ادامه داشت تا اینکه اشکان خبر خوب را داد؛‬ ‫بازگشت به بوندس لیگا‪ ،‬بازگشت به وولفسبورگ‪ ،‬بازگشت‬ ‫به سرزمین گرگ ها‪...‬‬ ‫روایت بازگشت‬ ‫وولفســبورگ که فصل گذشــته در لیــگ قهرمانان‬ ‫اروپا نیز حضور داشــت‪ ،‬در ابتدای فصــل نقل و انتقاالت‬ ‫زمستانی دراکسلر‪ ،‬ستاره ملی پوش خود را از دست داد و به‬ ‫نظر می رسد دژاگه به عنوان جانشین این بازیکن از سوی‬ ‫والریان اسماعیل‪ ،‬جذب شده باشــد‪ .‬هر چند هنوز درباره‬ ‫رقم قرارداد این بازیکن رقم دقیقی اعالم نشــده اما سایت‬ ‫ ترانسفر مارکت ارزش این بازیکن را ‪2/3‬میلیون یورو اعالم‬ ‫کرده اســت‪ .‬ماریو گومز مهاجم تیم ملی المان‪ ،‬ریکاردو‬ ‫رودریگز دفاع چپ تیم ملی سوئیس‪ ،‬لوییز گوستاوو برزیلی‬ ‫که سابقه بر تن کردن پیراهن تیم ملی برزیل و باشگاه بایرن‬ ‫را در کارنامه خود دارد در کنار بالژیکوسفکی‪ ،‬ارنولد و چند‬ ‫بازیکن نامدار دیگر ســتاره های این تیــم رده چهاردهمی‬ ‫ بوندس لیگا به شمار می روند‪.‬‬ ‫بازگشــت اشــکان به جمع یاران ســابقش بازتاب‬ ‫گســترده ای در مطبوعات کشور المان داشت‪ .‬به عنوان‬ ‫مثال هفته نامه کیکر در این باره نوشــت‪« :‬وولفسبورگ‬ ‫دژاگــه را بازگرداند‪ .‬وولفســبورگ یکبار دیگر دســتی بر‬ ‫نقل و انتقاالت برد‪ .‬اشــکان دژاگــه از العربی دوحه به‬ ‫جمع نیدرزاکســنی ها بازگشــت‪ .‬همان تیمــی که او در‬ ‫ســال های ‪ ۲۰۰۷‬تا ‪ ۲۰۱۲‬برایش بازی کرد‪ .‬این ستاره‬ ‫‪ ۳۰‬ســاله ایرانی در تیم بوندس لیگایــی‪ ،‬پنجمین خرید‬ ‫نقل و انتقاالت ژانویه (زمســتانی) محسوب می شود‪ .‬او‬ ‫قراردادی تا پایان فصل امضا کرد که البته تبصره تمدید‬ ‫یک فصل دیگر را نیز دارد‪ ».‬سایت ‪ sport de‬عنوان کرد‬ ‫اشکان دژاگه با امضای قرارداد با وولفسبورگ‪ ،‬بازگشتش‬ ‫را اعالم کرد تا شگفتی در نقل و انتقاالت بوندس لیگا رقم‬ ‫بخورد‪ .‬درست همانند نظر روزنامه بیلد که از این بازگشت‬ ‫به عنوان یک شــگفتی یــاد کرد و نوشــت‪« :‬شــگفتی‬ ‫بوندس لیگایــی! دژاگــه بــه وولفســبورگ بازگشــت‪».‬‬ ‫خانه‬ ‫اشــکان دژاگه بیشــتر از هر کســی از این بازگشت‬ ‫خوشحال است‪ .‬او که رابطه خوبی با هواداران وولفسبورگ‬ ‫دارد‪ ،‬دربــاره قرارداد تازه خود گفته اســت‪« :‬از بازگشــت‬ ‫مجدد به وولفسبورگ خوشــحالم‪ .‬می خواهم بار دیگر در‬ ‫بوندس لیگا به میدان بروم‪ .‬در حال حاضر تیم در شــرایط‬ ‫ســختی اســت‪ .‬می خواهم به تیم کمک کنم تــا هر چه‬ ‫سریع تر شرایط خودمان را بهتر کنیم‪ .‬بخشی از این باشگاه‬ ‫بودن باعث افتخار است‪ .‬می خواهم جواب اعتماد سران‬ ‫و مربی باشگاه را بدهم‪ .‬همیشه فکر بازگشت در ذهن من‬ ‫بود‪ .‬وولفسبورگ برای من بســیار ارزشمند است‪ .‬همیشه‬ ‫رابطه خوبی با هواداران داشــتم و امیدوارم انها پشــت ما‬ ‫باشــند‪ .‬در این بازه تیم به حمایت هواداران نیاز دارد‪ .‬من‬ ‫اماده بازی کردن در بوند ســلیگا هســتم‪ .‬تمام تمرکزم در‬ ‫حال حاضر روی تمرینات است‪ .‬در شرایط کنونی‪ ،‬تک تک‬ ‫بازی ها برای باشگاه مهم است‪ .‬ما باید برای فرار از سقوط‬ ‫بجنگیم‪».‬‬ ‫والرین اســماعیل‪ ،‬ســرمربی وولفســبورگ که پس‬ ‫از نتایج ضعیــف دیتر هکینگ هدایــت گرگ ها را برعهده‬ ‫گرفت‪ ،‬درباره اشکان دژاگه‪ ،‬ستاره تازه وارد تیمش گفت‪:‬‬ ‫«خوشــحال هستم که اشــکان به جمع ما پیوســت‪ .‬او با‬ ‫توانایی و تجربه باالیی که دارد‪ ،‬می تواند به تیم مان کمک‬ ‫کند‪ .‬خود او بایــد بخواهد که از توانایــی و مهارت هایش‬ ‫بهترین اســتفاده را بکند اما من معتقدم که اشکان خیلی‬ ‫زود می تواند خودش را با شرایط وفق دهد چراکه او با اراده‬ ‫اســت و ذهنیت باالیی دارد‪ .‬برایم اشــکار بود که او دقیقا‬ ‫بازیکنی اســت که نیاز داریم؛ بازیکنی که به وولفسبورگ‬ ‫تعصب داشته باشد‪».‬‬ ‫تردیدهای اسماعیل درباره امادگی دژاگه خیلی زود‬ ‫برطرف شد پس از انکه اشــکان خیلی زود در تمرین تیم‬ ‫تازه اش شرکت کرد‪ .‬سرمربی وولفســبورگ گفت‪« :‬ما در‬ ‫تمرین چهارچشمی او را زیر نظر داشتیم‪ .‬واضح است که‬ ‫هنوز به ریتم بازی بوندس لیگا نرســیده ولی این مدت را به‬ ‫خوردن و خوابیدن نگارنده‪».‬‬ ‫جــدا از بحث های فنــی‪ ،‬هــواداران از ایــن انتقال‬ ‫هیجان زده هســتند‪ .‬او یکی از اعضای تیمی است که در‬ ‫سال ‪ ۲۰۰۹‬قهرمان بوندس لیگا شد‪ .‬یک روز بعد از انتقال‬ ‫اشــکان‪ ،‬بخش بازاریابی باشــگاه تیشــرت هایی با لقب‬ ‫اشکان «اش» اماده کرده و به قیمت ده یورو به هواداران‬ ‫فروخته می شود‪ .‬در اولین تمرین اشکان‪ ،‬هواداران حضور‬ ‫چشمگیری داشتند‪.‬‬ ‫انقالب رنگ ها‬ ‫خاطرات شفاهی یک هنرمند از انقالب‬ ‫کتاب «انقــاب رنگ ها» که بــه خاطرات شــفاهی علیرضا خالقی‪ ،‬هنرمنــد و نقاش‬ ‫پیشکسوت انقالب اسالمی می پردازد‪ ،‬اولین کتاب تاریخ شفاهی در حوزه هنرهای تجسمی‬ ‫ انقالب اسالمی محسوب می شود‪« .‬انقالب رنگ ها» در سه فصل به فعالیت های علیرضا‬ ‫خالقی در زمینه خطاطی‪ ،‬نقاشــی و تصویربرداری در دوران انقــاب و دفاع مقدس در حزب‬ ‫جمهوریاسالمیوتبلیغاتجنگمی پردازد‪.‬اثربهیادماندنیخالقیتصویریبزرگازحضرت‬ ‫امامخمینی(ره)استکهدرراهپیمایی هایمردممشهددرسال‪ 57‬پیشاپیشجمعیتحرکت‬ ‫دادهمی شد‪.‬رهبرانقالبدراینخصوصمی گویند‪«:‬عکسبزرگیازامامساختهشدهبودکه‬ ‫طولش‪ 16-17‬متربودوبههمینتناسبعرضداشت‪...‬دوستانمی گفتنداینمثلعالمت‬ ‫مخصوص بنی اسرائیل است که در هر جنگی این را با خودشان می بردند پیروز می شدند‪ .‬ان‬ ‫روزهم‪9-‬دی‪-‬کهاینعکسبزرگراباخودمانحملمی کردیمدل هایمانقرصبودکهامروز‬ ‫همحادثه ایپیشنمی اید‪».‬کتاب«انقالبرنگ ها»مجموعهکاملیازاثارتجسمی علیرضا‬ ‫خالقیرادربخشپوسترهاونقاشی هابرایعالقه منداننمایشمی دهد‪.‬دربخشضمائمنیز‬ ‫مصطفیگودرزی‪،‬استاددانشگاهوعضوپیوستهفرهنگستانهنردرمقاله ایتحلیلیبهموضوع‬ ‫یدربرابرهنرغرب زدهمی پردازد‪.‬علیرضاخالقی‪،‬دربارهاینکتابمی گوید‪:‬‬ ‫هنرانقالبومردم ‬ ‫«به فرموده رهبر انقالب اسالمی‪ ،‬انقالب ها بدون همراهی هنر ماندگار نخواهد بود‪ ،‬بنابراین‬ ‫مابایدهرهنریکهخداوندبهماعنایتکردهاسترادرمسیرانقالببهکارببریمزیرااینکاربرد‬ ‫هنردرمسیرانقالبجزوکارهایبا اهمیتیاستکههنرمندانجاممی دهد‪.‬باگذشتبیشاز‪۳۰‬‬ ‫سالازعمرانقالباسالمیاکنونتنهاراهانتقالمطالبواطالعاتدورانانقالباسالمیبه‬ ‫جوانان‪،‬همیناثاربهجاماندهازاندورانمتمایزاست‪».‬‬ ‫شب ظلمانی‬ ‫ت های پادشاهی‬ ‫بیانات رهبر معظم انقالب درباره حکوم ‬ ‫کتــاب «شــب ظلمانــی شاهنشــاهی» مجموعــه ای اســت دربردارنــد ه بیانــات‬ ‫حضرت ایت الله العظمی خامنه ایدرباره حکومت هایپادشاهیدرایرانکهتوسطانتشارات‬ ‫انقالباسالمیمنتشرشدهاست‪«.‬شبظلمانیشاهنشاهی»درپنجفصلباعناوینتفاوت‬ ‫والیت و سلطنت در اسالم‪ ،‬مفاسد سلطنت دو هزار و ‪ 500‬ساله‪ ،‬مفاسد دوران قاجار‪ ،‬مفاسد‬ ‫مشترکدورانقاجاروپهلویومفاسددورانپهلویصورتبندیشدهاست‪.‬مردودبودنحکومت‬ ‫پادشاهیدراسالم‪،‬تعریفامامتوسلطنتازدیدگاهاسالم‪،‬تبیینچگونگیازبینرفتنع ّزت‬ ‫م ّلت ایران زیر بار سلطه پادشاهان‪ ،‬نابودی دانش در کشور بر اثر استبداد پادشاهان‪ ،‬بروز فکر‬ ‫انحرافی«جداییدینازسیاست»درسالطینمستبدقاجار‪،‬نفوذسیاسیوفرهنگیانگلیس‬ ‫تحولدرکشور‪،‬هیچ کاره‬ ‫بهکشوردردورهقاجاریه‪،‬ایجادوابستگیغلطقاجاربهغرببهاسم ّ‬ ‫بودنمردم‪،‬وانقطاعکاملحکومتقاجاروپهلویازمردمتحقیرفرهنگم ّلی‪ ،‬ترویجفرهنگ‬ ‫«ما نمی توانیم» و به خطر افتادن زبان فارسی در دوران سالطین قاجار و پهلوی‪ ،‬عادت دادن‬ ‫مردمبهمصرفکاالهایخارجیدررژیمپهلوی‪،‬تبیینمسالهکشفحجاب وترویجبی حجابی‬ ‫به عنوان اولین سوغات پهلوی از غرب‪ ،‬وابسته کردن اقتصاد به نفت و متزلزل شدن پایه های‬ ‫کشاورزیدردورانپهلویونابودیمجلسونهادهایمردمی درهماندورانازجملهمهم ترین‬ ‫مباحثی است که این اثر به بررسی انها پرداخته است‪ .‬در بخشی از این کتاب می خوانیم‪« :‬ما‬ ‫با همه شاه ها بدیم‪ .‬شاه بد است‪ .‬اصال شاه نمی تواند خوب باشد‪ .‬ملوکیت بد است‪ .‬ملوکیت‬ ‫به معنای مالکیت است‪ .‬ان کسی که خودش را َملک می نامد‪ ،‬یعنی پادشاه مالکیتی نسبت به‬ ‫مردموبهاصطالحرعیتخودشبرایخودقائلاست‪.‬دراسالماصالملوکیتمردوداست‪...‬‬ ‫خالفتووالیت‪،‬نقطهمقابلملوکیتاست‪».‬‬ ‫شاعرشهرگریز‬ ‫مراسم تجلیل از خسرو احتشامی برگزار شد‬ ‫سی و سومین ایین «شب شــاعر» پاسداشت استاد‬ ‫خسرو احتشــامی هونه گانی‪ ،‬برگزار شد‪.‬در این مراسم که‬ ‫از ساعت ‪ ۱۵‬در نخلستان ســازمان اوج اغاز شد‪ ،‬از تالش‬ ‫ادبی و هنری اســتاد خســرو احتشــامی هونه گانی تجلیل‬ ‫شد‪ .‬در این مراسم سیدعلی موســوی گرمارودی‪ ،‬حسین‬ ‫اهی‪ ،‬محمد علی بهمنی‪ ،‬حسین اسرافیلی‪ ،‬علیرضا قزوه‪،‬‬ ‫اسماعیل امینی‪ ،‬سعید بیابانکی‪ ،‬رضا اسماعیلی‪ ،‬مصطفی‬ ‫محدثی خراسانی‪ ،‬ابراهیم اسماعیلی اراضی‪ ،‬علی محمد‬ ‫مودب و علی داودی حضور داشتند‪.‬‬ ‫رضــا اســماعیلی‪ ،‬شــاعر معاصر درباره شــخصیت‬ ‫ادبی خسرو احتشامی گفت‪« :‬غزل های رنگین و با ارزش‬ ‫احتشــامی مانند مینیاتورهای ایرانی و شاهکارهای استاد‬ ‫فرشچیان اســت‪ ،‬ظرافت و ظرفیت هنر ایرانی را به منصه‬ ‫ظهور می رســاند و تبلور هنر ایرانی و سبک زندگی ایرانی و‬ ‫اسالمی است‪ .‬بســیاری از شــعرای امروز مرهون ادبیات‬ ‫استاد احتشامی هســتند و از اشــعار وی تاثیرهای زیادی‬ ‫پذیرفته اند‪ .‬او شاگرد مکتب حافظ و صائب است و در غزل‬ ‫بسیار بلندقامت و بلند اوازه است‪ ».‬مرتضی امیری اسفندقه‪،‬‬ ‫شاعر دیگر حاضر در این مراســم در پاسداشت مقام ادبی‬ ‫احتشامی گفت‪« :‬باید درباره کسی سخن بگویم که شعر او‬ ‫از ‪ 19‬سالگی دســت مرا گرفته و با خود همراه کرده‪ ،‬ادمی‬ ‫ که اشــعارش را خانواده من نیز حفظ هستند و برخی اشعار‬ ‫او در میان جامعه مشــهور و معروف اســت‪ .‬چه ســعادتی‬ ‫باالتر از اینکه شعر در الیه های مختلف بدنه اجتماع نفوذ‬ ‫کند‪ ،‬کما اینکه شاهد این هستیم که برخی اشعار احتشامی‬ ‫ اینچنین اســت‪ ».‬در ادامه این مراســم اســتاد سید علی‬ ‫موســوی گرمارودی با قرائت مقاله ای‪ ،‬در میان شــاعران‬ ‫فارسی سه دســته را متمایز از یکدیگر قلمداد کرد و گفت‪:‬‬ ‫«دسته اول معناگرایان هستند که شعر ابزاری برای ابالغ‬ ‫معانی مد نظرشان بوده‪ ،‬دسته دوم شاعرانی که تنها به فرم‬ ‫و قالب برای بیان دل بسته بودند و دسته سوم شاعرانی که‬ ‫معنا را با الفاظ فاخر بیان کرده اند‪ .‬احتشامی از دسته سوم‬ ‫اســت؛ یعنی از شاعرانی که شــعر به سراغشان می اید‪ ،‬نه‬ ‫اینکه انها به ســراغ شــعر بروند‪ ،‬همانند ان چیزی که ما در‬ ‫حافظ می بینیم‪ ».‬خسرو احتشامی در مراسم پاسداشتش‬ ‫گفت‪« :‬من یک شاعر شهر گریزم‪ ،‬افرادی که با غزل های‬ ‫من روبه رو می شوند‪ ،‬فضای روســتایی را می بینند چون از‬ ‫کودکی با اسب‪ ،‬تیر و تفنگ بزرگ شــدم و اینها در ذهنیت‬ ‫من جای دارد‪ .‬خاندان من حدود ‪ 500‬ســال پیش باتوجه‬ ‫به اســناد خانوادگی که ایرج افشــار انها را بررسی کرد‪ ،‬به‬ ‫اصفهان امدند‪ ،‬در میان اسناد فرمان شاه عباس با مهر دیده‬ ‫می شود که برای پدران من فرستاده است‪».‬‬ ‫احتشامی با بیان اینکه نگاه های شاعرانه از کودکی‬ ‫اغاز می شــود‪ ،‬افزود‪« :‬در خانواده ای بزرگ شدم که این‬ ‫مسائل در ان بود‪ .‬شب های زمستان در کنار خانواده مثنوی‬ ‫و نظامی می خواندیم و من در محیطی بزرگ شدم که زندگی‬ ‫ایلی و روستایی صورت می گرفت و به رسومات پایبند بودیم‪.‬‬ ‫به درس دل نمی دادم اما با استادان بزرگی هم دوره بودم‪.‬‬ ‫ارام ارام با اســتادان بزرگ اشنا شــدم و به راه ادامه دادم‪.‬‬ ‫سربازی رفتم‪ ،‬بعد از ان چند سال راهی هند شدم‪ .‬حدود ‪7‬‬ ‫ماه به کارگردانی پرداختم و در نهایت در جواهر لعل ساکن‬ ‫شدم‪ .‬پس از مدتی برگشتم و ازدواج کردم‪ .‬فارغ التحصیل‬ ‫تاریخ هستم اما در رشته فلســفه در مقطع کارشناسی ارشد‬ ‫درس را رها کردم اما جوانان باید شعر را جدی بگیرند‪».‬‬ ‫پیشخوان جهانی‬ ‫شرکت های‬ ‫محلی از نگاه‬ ‫اکونومیست‬ ‫هجوم ستاره ها‬ ‫به لیگ فرانسه‬ ‫از نگاه فرانس‬ ‫فوتبال‬ ‫اغاز یک‬ ‫مقاومت تیتر‬ ‫اصلی تایم‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪77‬‬ ‫بازار‬ ‫بیانیه بانک انصار به مناسبت‬ ‫دهه مبارک فجرانقالب اسالمی‬ ‫بانک انصار در بیانیه ای با تاکید بــر لزوم پایبندی به‬ ‫مبانی انقالب اسالمی و التزام عملی به والیت مطلق ه فقیه؛‬ ‫پیروی تمام عیار از رهبرحکیم و فرزانه انقالب اســامی را‬ ‫ضامن حفظ عزت کشور و بقای عظمت ملت ایران دانست‪.‬‬ ‫بــه گــزارش اداره کل روابط عمومــی و تبلیغات‪ ،‬در‬ ‫بخشی از بیانیه بانک انصار که به مناسبت سی وهشتمین‬ ‫سالگرد پیروزی انقالب اسالمی منتشر شده‪ ،‬امده است‪:‬‬ ‫«سی وهشــتمین ســالگرد طلوع فجر انقالب اســامی‬ ‫یاداور حماسه شکوهمند ظفرافرینانی است که با زعامت‬ ‫بزرگ اسوه پرهیزگاری و شــجاعت‪ ،‬حضرت امام روح الله‬ ‫موســوی خمینی(ره)‪ ،‬تمــدن نویــن اســامی مبتنی بر‬ ‫والیت بصیرت افرین فقیه را در عصر بی ایمانی بنا کردند و‬ ‫نویدبخش اینده ای درخشان شــدند که در ان‪ ،‬طاغوتیان‬ ‫و حکومت های ستمکار‪ ،‬یکی پس از دیگری به زباله دان‬ ‫تاریخ سپرده می شوند‪».‬‬ ‫این بیانیه با اشاره به جایگاه تاریخی انقالب اسالمی‬ ‫و نقش ان در تغییر معادالت متعارف جهانی افزوده است‪:‬‬ ‫«بهمن ماه ســال‪ 1357‬تبلور یکــی از بزرگترین تحوالت‬ ‫تاریخ اسالم و بلکه جامعه بشری است که در سایه والیت‬ ‫امــام و وحــدت و خودباوری ملتــی نســتوه و انقالبی‪ ،‬به‬ ‫منصه ظهور رسید و این پیام را به گوش جهانیان رساند که‬ ‫پیروزی حق بر باطل تنها منوط به اراده بزرگمردانی است که‬ ‫زنجیرهای اسارت مدرن را از دست وپای خویش گسسته اند‬ ‫و برای برپایی حکومت عدل و خداپرستی به ایمان و صفای‬ ‫باطن خود همراه با الهــام از گنجینه هــای معنوی و الهی‬ ‫تکیه می کنند‪».‬‬ ‫در این پیام تصریح شده اســت‪« :‬سی وهشت سال‬ ‫از حماسه تاریخ ســاز وبی بدیل پیروزی انقالب شکوهمند‬ ‫اسالمی ایران گذشته است و اکنون گفتمان سلطه ستیز‪،‬‬ ‫بیداری بخش وحق محور ان با عبور از مرزهای جغرافیایی‬ ‫و ایدئولوژیــک ســرمایه داری و کمونیســم و اهتزاز پرچم‬ ‫انقالب اسالمی در فراسوی سرزمین های اسالمی‪ ،‬قلوب‬ ‫بســیاری از ملل جهان در اقصی نقاط گیتی را به تســخیر‬ ‫دراورده و بشریت شیفته و تشنه عدالت را اماده ظهور مهدی‬ ‫موعود حضــرت بقیه الله االعظم روحــی وارواح العالمین‬ ‫له الفداه ساخته است‪».‬‬ ‫این بیانیه ماندگاری انقالب اسالمی و پیش روندگی‬ ‫نظام و ملت ایران در محیط پرفتنه و اشوب امروز را مرهون‬ ‫روحیــه انقالبی گری و مقاومــت و استکبارســتیزی جبهه‬ ‫انقالب قلمداد و خاطرنشان کرده است‪« :‬درخشش امروز‬ ‫ایران اســامی در عرصه های مختلف سیاســی‪ ،‬علمی‪،‬‬ ‫فرهنگــی‪ ،‬دفاعــی و اقتصــادی مدیون راهبــری قاطع و‬ ‫حکیمانه مقام عظمای والیت و رهبری‪ ،‬فداکاری رزمندگان‪،‬‬ ‫جانبازان و شهیدان و هوشمندی ملت بصیر و شجاعی است‬ ‫که طی سی و هشت سال سلحشورانه پای انقالب و صالبت‬ ‫و اقتدار نظام مقدس اســامی ایران ایســتاده و ایثارگرانه‬ ‫پرتوافکنی انوار روشنی بخش ان را تا دورترین نقاط جهان‬ ‫پهناور سبب شده است‪».‬‬ ‫در پایــان ایــن بیانیــه بــا تبریــک ایام اللــه‬ ‫فجرانقالب اسالمی بر تکریم و تعظیم مقام شامخ شهیدان‬ ‫انقالب اســامی و عرصه های دفاع مقدس از نظام و امت‬ ‫اسالمی تاکید شده اســت‪« :‬بانک انصار به عنوان یکی از‬ ‫پیشتازان حوزه بانکداری کشور در عرصه اقتصادمقاومتی‬ ‫در سالگرد پیروزی انقالب اسالمی به ملت ایران اطمینان‬ ‫می دهد که منظومه فکری امام و رهبری را نقشــه راه خود‬ ‫در این مسیر مبارک دانســته و در نیل به بانک تراز انقالب‬ ‫اسالمی از هیچ تالشی فروگذار نخواهد بود‪».‬‬ ‫هولدینگ دی بر اساس اطالعات سال مالی ‪ 1392‬با ‪270‬‬ ‫درصد رشد فروش بیشترین میزان رشد را در بین ‪ 100‬شرکت‬ ‫برتر کشور به خود اختصاص داد‪.‬‬ ‫به این ترتیب در سال نخست حضور در جمع برترین ها‬ ‫با قرار گرفتن در رتبه ‪ 63‬جدول ‪ 100‬شرکت برتر ایران ‪56‬‬ ‫پله صعود را تجربه کرد‪.‬‬ ‫ادامه صعود در سال ‪94‬‬ ‫بازار‬ ‫‪78‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫بانک دی در جمع برترین شرکت های‬ ‫ایرانی با ‪ 82‬پله ارتقا در ‪ 4‬سال‬ ‫انتشار گزارش ‪ 100‬شرکت برتر ایران و بررسی سابقه‬ ‫چهار ساله ان نشــان می دهد که بانک دی در مسیر رو به‬ ‫رشــد قرار دارد و به صدر شــرکت های برتر کشور نزدیک‬ ‫می شــود‪ .‬به گــزارش اداره روابــط عمومــی بانک دی‪،‬‬ ‫نوزدهمین همایــش رتبه بندی شــرکت های برتــر ایران‬ ‫امســال در حالی به معرفــی بنگاه های بــزرگ اقتصادی‬ ‫کشور پرداخت که بار دیگر نام بانک دی به عنوان یکی از‬ ‫شرکت های پیشرو در صدر این جدول قرار داشت‪.‬‬ ‫بانک دی که هفتمین سال فعالیت خود را به عنوان‬ ‫یک بانک خصوصی پشت ســر می گذارد اینک توانسته‬ ‫با جلب اعتماد مشتریان ســهامداران و حضور فعاالنه در‬ ‫اقتصاد کشور در رتبه سی و هفتم جدول شرکت های برتر و‬ ‫بزرگ ایران قرار بگیرد‪.‬‬ ‫نخستین حضور در بین ‪ 100‬شرکت برتر‬ ‫مــرور عملکــرد بانک دی طی چهار ســال گذشــته‬ ‫حکایت از رشدی موزون و متعالی دارد به طوری که هر ساله‬ ‫بیش از ‪ 10‬پله صعود را در جدول ‪ 100‬شــرکت برتر تجربه‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫این بانک در هفدهمین همایش رتبه بندی که بهمن‬ ‫‪ 93‬برگزار شد برای نخســتین بار ضمن ورود به جمع ‪100‬‬ ‫شرکت برتر ایران حائز رتبه اول به لحاظ رشد فروش نیز شد‪.‬‬ ‫بانک دی در ادامه روند رو به رشد خود عملکرد مناسبی‬ ‫در رتبه بندی شــرکت های برتر کشور در ســال ‪ 94‬به جای‬ ‫گذاشــت و با ‪ 15‬رتبه ارتقــا در جایگاه ‪ 51‬این لیســت قرار‬ ‫گرفت‪ .‬در این ســال بانک دی عالوه بر ارتقــای جایگاه‬ ‫خود در جمع برترها به افتخار دیگــری نائل امد و به عنوان‬ ‫یکی از ‪ 10‬شــرکت پیشرو ایران معرفی شــد‪ .‬معیار اصلی‬ ‫انتخاب شرکت ها در این بخش تغییر رتبه فروش در فهرست‬ ‫صدشرکت برتر طی چهار سال اخیر است‪.‬‬ ‫باز هم ارتقای جایگاه در سال ‪95‬‬ ‫اما ادامه توفیق هــای بانک در گزارش ســال جاری‬ ‫شــرکت های برتر نیز نشــان داده شــد و این بانک موفق‬ ‫شــد ضمن ارتقای جایگاه خود به میزان ‪ 14‬پله و رســیدن‬ ‫به جایگاه ســی و هفتمین شــرکت برتر ایران‪ ،‬همچنان در‬ ‫لیست ‪ 10‬شرکت پیشرو کشور قرار بگیرد‪ .‬سازمان مدیریت‬ ‫صنعتی طی ‪ 19‬ســال متوالی نتایج رتبه بندی ‪ 500‬شرکت‬ ‫برتر ایران را در همایش شــرکت های برتر ایران بر اســاس‬ ‫اطالعات مالی ســال قبل اعالم می کند‪ .‬در گزینش ‪100‬‬ ‫شــرکت برتر ایران‪ ،‬معیار فروش مبنای انتخــاب قرار دارد‬ ‫که پس از گزینش و رتبه بندی شرکت ها بر اساس شاخص‬ ‫«میزان فروش» این شرکت ها بر پایه شاخص های دیگری‬ ‫چون اندازه و رشد شرکت‪ ،‬سوداوری و عملکرد‪ ،‬صادرات‪،‬‬ ‫نقدینگی‪ ،‬بدهی و بازار نیز مقایسه و رتبه بندی می شوند‪.‬‬ ‫بازار‬ ‫کوثر امادگی تبدیل شدن‬ ‫به بانک را دارد‬ ‫دکترعیسی رضایی در ائین تکریم و معارفه مدیریت شعب خراسان رضوی موسسه گفت‪:‬‬ ‫ی می داریم یاد بنیانگذار جمهوری اســامی ایران حضرت امام خمینی(ره) و یادگاران‬ ‫«گرام ‬ ‫ایشــان‪ ،‬شــهدا‪ ،‬ایثارگران و به ویژه اتشنشــان های فداکار حادثه پالســکو را و همه به خوبی‬ ‫می دانیم که پایداری این نظام و انقالب به برکت خون پاک شهدا و مجاهدت ایثارگران است‪».‬‬ ‫مدیرعامل موسســه اعتباری کوثر افزود‪« :‬این موسســه در هجدهم بهمن ماه سال ‪۸۹‬‬ ‫تاسیس شــد و نامش مزین به نام قرانی کوثر و حضرت فاطمه زهرا(س) است‪ ،‬نفس و وجود‬ ‫تمامی شیعیان به برکت وجود مبارک حضرت فاطمه زهرا(س) است‪».‬‬ ‫نایب رئیس هیات مدیره موسسه اعتباری کوثر با بیان اینکه در استانه اغاز ششمین سال‬ ‫فعالیت این موسسه هستیم و در سطح کشور‪ ۳۵۱‬شعبه این موسسه در امر خدمت رسانی به مردم‬ ‫فعال است‪ ،‬اظهار داشت‪« :‬راه اندازی یک مجموعه کار ساده ای نیست و به لطف امام رضا(ع)‬ ‫تاکنون در فعالیت های خود موفق عمل کرده ایم و با شتاب خوبی پیش رفته ایم و امیدواریم این‬ ‫خدمت رضایت بخش تداوم یابد‪ ».‬دکتر رضایی تصریح کرد‪« :‬تجهیز منابع هزینه های زیادی‬ ‫دارد و نباید به هر شکلی و به هر قیمتی در شهر‪ ،‬استان و کشور امام رضا(ع) خدمت کنیم‪ ،‬باید با‬ ‫وجود همه کم وکاستی ها حرمت این نان مقدس حفظ شود‪ ».‬وی تاکید کرد‪« :‬تکریم مشتریان‪،‬‬ ‫اخالق و شئونات اسالمی‪ ،‬باالبردن ضریب نفوذ مشــتریان با دستگاه ‪،psp‬خدمت بی منت و‬ ‫مداومت در رعایت قوانین‪ ،‬مقررات و مطالبات را یک تکلیف می دانیم‪».‬مدیر پژوهشی منتخب‬ ‫نظام بانکی کشور از امادگی تبدیل شــدن این موسســه به بانک خبر داد و گفت‪« :‬در صورت‬ ‫موافقت بانک مرکزی امادگی تبدیل شدن به بانکی بزرگ را داریم‪ ».‬محمدعلی جهانشاهی‪،‬‬ ‫سرپرست سابق شعب خراسان رضوی اظهار داشــت‪« :‬خدمت در موسسه ای که مزین به نام‬ ‫مبارک حضرت فاطمه زهرا(س) است و ان هم در همجواری امام رضا(ع) افتخاری بزرگ بود‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬خدمت در موسسه ای که مزین ب ه نام مبارک حضرت فاطمه زهرا(س) است‬ ‫و ان هم در همجواری امام رضا(ع) افتخاری بزرگ اســت‪ ۱۹ .‬شعبه موسسه اعتباری کوثر در‬ ‫استان فعال است و ‪ ۹۷‬درصد اهداف و برنامه های پیش بینی شده تحقق یافته است‪».‬‬ ‫سرپرست سابق موسسه اعتباری کوثر خراسان رضوی درباره مهمترین اقدامات صورت‬ ‫گرفته در دوره مدیریتی خود‪ ،‬بیان کرد‪« :‬استفاده از تجربه بازنشستگان بانکی‪ ،‬تجهیز شعب‬ ‫موسسه‪ ،‬افتتاح شعبه سبزوار در سال ‪ ۹۴‬و خدمتگزاری به زائران پیاده امام رضا(ع) در ایام پایانی‬ ‫ماه صفر از جمله خدمات شاخص ارائه شده در دوره مدیریتی سه ساله ام بود‪».‬‬ ‫محمدرحیم گلبداغی‪ ،‬مدیر جدید موسسه اعتباری کوثر خراسان رضوی‪ ،‬اظهار داشت‪:‬‬ ‫«افتخار خدمت در شهر و استان امام رضا(ع) را دارم و باید بگویم که ما تنها نیازمند سپرده مردم‬ ‫نیستیم‪ ،‬بلکه ما نیازمند ارائه خدمت شایسته و صادقانه به انها هستیم‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬یکی از افتخارات ما خدمت به بازنشســتگان اســت‪ ،‬گروهی که ‪ ۱۲‬درصد‬ ‫جامعه هدف کشور و ‪ ۱۰‬درصد جامعه هدف استان هستند‪».‬‬ ‫سرپرست جدید موسســه اعتباری کوثر خراســان رضوی با بیان اینکه سیستم بانکداری‬ ‫الکترونیک در این موسســه جاری و فعال اســت‪ ،‬خاطرنشان کرد‪« :‬ان شــاالله ارائه خدمات‬ ‫الکترونیکی با شتاب بیشتر تداوم پیدا می کند و نظارت های ویژه در این موسسه به طور مستمر‬ ‫انجام می شود‪ .‬امیدواریم که خادم خوبی برای ساکنان خراسان رضوی باشیم‪».‬‬ ‫این گزارش می افزاید؛ نشست صمیمی دکتر عیسی رضایی مدیرعامل موسسه و کارکنان‬ ‫شعب استان خراسان رضوی با حضور احد علی بخشی مشاور مدیرعامل‪ ،‬عبدالله فتاحی معاون‬ ‫بازاریابی و امور مشتریان‪ ،‬محمود همت ابادی معاون پشتیبانی و مهندسی و جعفر ربیعی مدیر‬ ‫حقوقی نیز در حاشیه این مراسم برگزار شد‪.‬‬ ‫کوثر موفق به دریافت تندیس و تقدیر نامه دوستاره ملی تعالی‬ ‫اموزش و توسعه شد‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫بازار‬ ‫چهارمین کنفرانس ملی اموزش و توسعه سرمایه های‬ ‫انسانی با حضور مدیران ارشد سازمان ها‪ ،‬نهادهای دولتی‬ ‫و خصوصی‪ ،‬سیدهادی هاشمی معاون توسعه و مدیریت‬ ‫سرمایه های انســانی‪ ،‬سید مقصود خراســانی مدیرعامل‬ ‫شرکت پاک افرینان‪ ،‬مهدی عزتی جانشین معاونت توسعه‬ ‫و مدیریت سرمایه های انسانی‪ ،‬ازاده محمدی مدیر روابط‬ ‫عمومی و تبلیغات و کارشناسان اموزش موسسه اعتباری‬ ‫کوثر برگزار شد‪.‬‬ ‫به گزارش روابط عمومی موسســه اعتباری کوثر؛ در‬ ‫مراســم تقدیر از برترین های حوزه اموزش و توســعه منابع‬ ‫انســانی کشــور‪ ،‬مدیریت اموزش موسســه اعتباری کوثر‬ ‫توانست در میان بسیاری از سازمان ها‪ ،‬بانک ها و نهادهای‬ ‫دولتی و خصوصی در ســطح کشور بدرخشــد و باتوجه به‬ ‫ارزیابی های به عمل امده بر مبنای مدل تعالی اموزش و نظر‬ ‫به اقدامات موثری که در حوزه اموزش و توسعه توسط این‬ ‫موسسه انجام شده‪ ،‬تقدیر نامه دوســتاره جایزه ملی تعالی‬ ‫اموزش و توسعه به موسسه اعتباری کوثر تعلق گرفت‪.‬‬ ‫بر اســاس این گزارش؛ به پاس قدردانــی از اهتمام‬ ‫مشارکت در جایزه برترین تجارب اموزشی و توسعه کارکنان‬ ‫ســال ‪ 1395‬با عنوان تجربه برتر «طراحی‪ ،‬تولید‪ ،‬اجرا و‬ ‫پایش مســتمر اموزش و یادگیری مجازی» تندیس و لوح‬ ‫برتر کنفرانس به موسسه اعتباری کوثر تقدیم شد‪ .‬همچنین‬ ‫در بخش مقاالت سه مقاله مدیریت اموزش کوثر با عنوان‬ ‫مدیریت اســتعداد روســای شــعب‪ ،‬نیاز ســنجی مبتنی بر‬ ‫شایستگی و یادگیری الکترونیکی کارکنان بدو خدمت سال‬ ‫‪ 95‬با انتخاب هیات داوران برگزیده شدند‪.‬‬ ‫این گزارش می افزاید‪« :‬اهداف چهارمین کنفرانس‬ ‫ملی اموزش و توسعه ســرمایه های انســانی‪ ،‬ایجاد بستر‬ ‫مناســب برای ارائــه اخرین تازه هــا و یافته هــای علمی‪،‬‬ ‫پژوهشــی و تجربی‪ ،‬ارائــه نتایج حاصل از اجــرای فرایند‬ ‫اعطای جایزه ملی تعالی اموزش و توســعه به سازمان ها و‬ ‫شرکت های برتر است‪».‬‬ ‫خاطر نشــان می ســازد‪« :‬چهارمیــن کنفرانس ملی‬ ‫اموزش و توسعه سرمایه انسانی توســط انجمن اموزش و‬ ‫توسعه منابع انسانی با همکاری مراکز دانشگاهی‪ ،‬صنعتی‬ ‫و اداری کشور در مرکز همایش های بین المللی رازی برگزار‬ ‫شــد‪ .‬مهم ترین ویژگی و تفاوت چهارمیــن کنفرانس ملی‬ ‫اموزش و توسعه سرمایه انسانی با سایر کنفرانس های حوزه‬ ‫اموزش در کشور‪ ،‬توجه بر حوزه های نوین اموزش و تمرکز‬ ‫بر ابزارها و مکانیسم های استقرار فرایند مدیریت یادگیری‬ ‫در واحدهای اموزش و توسعه کشور بود‪».‬‬ ‫‪79‬‬ ‫بازار‬ ‫از سوی شرکت ثامن ارتباط عصر صورت گرفت‪:‬‬ ‫کسب رتبه نخست کشوری در هشت شاخص شورای عالی انفورماتیک‬ ‫شرکت ثامن ارتباط عصر در هشــت شاخص اصلی‬ ‫شــورای عالی انفورماتیک کشــور رتبه نخست کشوری را‬ ‫از ان خود کرد‪.‬‬ ‫به گزارش روابط عمومی موسســه اعتبــاری ثامن؛‬ ‫شــرکت ثامن ارتبــاط عصــر از شــرکت های زیرمجموعه‬ ‫موسســه اعتباری ثامن که در سال گذشته موفق به کسب‬ ‫رتبه نخست در سه شاخه از شورای عالی انفورماتیک ایران‬ ‫شده بود در ســال جاری با جهشــی بلند توانست در هشت‬ ‫شــاخص اصلی امنیت فضای تولید و تبــادل اطالعات‪،‬‬ ‫شــبکه داده های رایانه ای و مخابراتی‪ ،‬ارائه و پشــتیبانی‬ ‫ســخت افزاری ‪ ،Main Frame‬ارائه و پشتیبانی بسته های‬ ‫نرم افــزاری یا بســته های نرم افزاری حامل محتــوا‪ ،‬ارائه‬ ‫و پشــتیبانی نرم افزارهــای پایه‪ ،‬سیســتم و ابزارها‪ ،‬تولید‬ ‫و پشــتیبانی نرم افزارهای سفارش مشــتری‪ ،‬تولید و ارائه‬ ‫رایانه های غیر ‪ Main Frame‬و تولید و ارائه دســتگاه های‬ ‫جانبی رتبه نخست کشوری را از ان خود کند‪.‬‬ ‫بر اســاس اعالم شــورای عالی انفورماتیــک ایران‬ ‫گواهــی رتبه بنــدی و احــراز صالحیــت شــرکت های‬ ‫انفورماتیکی که هرساله از رتبه یک تا هفت صادر می شود‪،‬‬ ‫با اســتناد ائین نامه رتبه بندی و احراز صالحیت شرکت ها‬ ‫توسط دبیرخانه شــورای عالی انفورماتیک کشور صادر و‬ ‫بر اساس ان شــرکت های واجد شــرایط باتوجه به اخرین‬ ‫وضعیت به لحاظ مالی‪ ،‬فنی و نیروی انســانی و امتیازات‬ ‫کسب شده در هر یک از زمینه ها حائز کسب رتبه می شوند‬ ‫بازار‬ ‫‪80‬‬ ‫مثلث | شماره ‪345‬‬ ‫برنامه ریزی و تقسیم کار مناسب بین‬ ‫کارکنان ضروری است‬ ‫سرپرست مدیریت شعب استان خراسان جنوبی گفت‪« :‬تحقق اهداف مطالباتی از طریق کنترل مطالبات بیش از ‪180‬‬ ‫روز ممکن می شود‪».‬‬ ‫اشکان بذرافشان در جلسه روسای شعب و دوایر سرپرستی با بیان اینکه دستیابی به اهداف تعیین شده در بخش مطالبات با‬ ‫ایجاد انگیزه در بین کارکنان ممکن است‪ ،‬افزود‪« :‬با مرور بخشنامه ها و دستورالعمل ها و تجزیه و تحلیل ان می توان به افزایش‬ ‫میزان تسلط و ارتقای سطح اگاهی نسبت به خدمات و محصوالت موسسه را دوچندان کرد‪».‬‬ ‫بذرافشان به روســای شــعب تاکید کرد‪« :‬اموزش و افزایش ســطح اگاهی کارکنان با ارزیابی موثر دوره های اموزشی و‬ ‫بازخوانی بخشنامه ها و اموزش بانکداری الکترونیک و خدمات نوین میسر می شود‪».‬‬ ‫وی برنامه ریزی مستمر دایره پیگیری و وصول مطالبات‪ ،‬مذاکره حضوری به منظور تعیین تکلیف برخی پرونده ها و تقسیم‬ ‫کار مناسب بین کارکنان را ضروری دانست‪.‬‬ ‫حسین سلمانی مقدم‪ ،‬معاون سرپرستی خراسان جنوبی بر نبود مطالبات در یک سازمان مالی تاکید داشت و تصریح کرد‪:‬‬ ‫«با تالش‪ ،‬پشتکار‪ ،‬احساس مسئولیت همراه با ایجاد نظام پاداش می توان شاهد کاهش امار مطالبات شد‪».‬‬ ‫که باالترین رتبه ان یک است که امکان عقد قراردادهای‬ ‫نامحدود با ســقف مجاز ریالی نامحدود برای عقد قرارداد‬ ‫با کارفرمایان دولتی را به شــرکت های دارای رتبه نخست‬ ‫ارائه می دهد‪.‬‬ ‫شــرکت ثامن ارتبــاط عصــر به عنوان تنها شــرکت‬ ‫ارائه کننده خدمات و راهکارهــای جامع فناوری اطالعات‬ ‫بانکــی و ســازمانی در صنعت بانکــداری ایــران و دارای‬ ‫بزرگ ترین خانــواده نرم افزاری و ســخت افزاری کشــور‬ ‫در ســال‪ 1385‬باهدف نهادینه کــردن رویکردهای نوین‬ ‫در راســتای ارتقای کیفیــت خدمات فنــاوری اطالعات‬ ‫بانکــی و ســازمانی پا بــه عرصــه ارائــه خدمــات نهاده‬ ‫است‪.‬‬ ‫تدوین سازوکار‬ ‫مطلوب برای‬ ‫دستیابی به اهداف‬ ‫سرپرســت مدیریت شــعب کرمان گفت‪« :‬با فراهم‬ ‫کردن سازوکارهای مطلوب‪ ،‬برنامه ریزی و پیاده سازی برنامه‬ ‫عملیاتی به کارگیری راهکارهای مشتری مداری و پیروی از‬ ‫اصول بازاریابی‪ ،‬عالوه بر ارتقای سطح رضایت و وفاداری‬ ‫مشتریان اهداف پیش بینی شده محقق می شود‪».‬‬ ‫عبدالحسین قوامی تقسیم کار و تقویت کار تیمی را‬ ‫پیش شرط نظم و انضباط اداری اعالم کرد و ان را موثر در به‬ ‫نتیجه رسیدن برنامه های مدون و اهداف موسسه دانست‪.‬‬ ‫وی با تاکیــد بر اهمیت کنترل و نظارت خاطرنشــان‬ ‫کرد‪« :‬برگــزاری دوره های اموزشــی و برگزاری جلســات‬ ‫توجیهی بخشنامه ها در شــعب به صورت منظم از اهمیت‬ ‫باالیی برخوردار اســت و در بعد نظارتی دقت شود کارکنان‬ ‫در پســت های مختلف وظایف خــود را به درســتی انجام‬ ‫دهند‪».‬‬ ‫قوامی با تاکید بر تالش مضاعف همکاران روزهای‬ ‫پایانی سال از روسای شعب خواســت‪« :‬با نظارت و توجه‬ ‫به نیروی انسانی‪ ،‬افزایش سطح مهارت کارکنان‪ ،‬اموزش‬ ‫مناسب‪ ،‬جذب منابع‪ ،‬افزایش پرداخت تسهیالت و کاهش‬ ‫مطالبات در دستورکارکنان قرار داده شود‪».‬‬