ماهنامه مثلث شماره 351
ماهنامه مثلث شماره 351
ماهنامه مثلث شماره 351
دیوانه عاقل
چرا امریکا به سوریه حمله کرد؟
هفتهنامهخبری،تحلیلی /سال هشتم /شماره سیصد و پنجاه و یک 28 /فروردین 84 / 1396صفحه 6000/تومان
دو نامزد انقالبیون
برای طبقه متوسط و طبقه پایین
نامزدی قالیباف و رئیسی چه معنایی برای روحانی دارد؟
شورش
محمود احمدی نژاد با وجود
نهی رهبری نامزد شد
سایه هاشمی
نامزدی محمد هاشمی
نشانه دلخوری اطرافیان ایتالله
از دولت روحانی است
نامزد پوششی واقعی
معاون اول رئیس جمهور ،رقیب رئیس جمهور شد
ضدفساد
علیرضا زاکانی میتواند
در مناظرهها روحانی را به
چالش بکشد
مرد اخالص وتقوا
چرا سعید جلیلی
نامزد انتخابات نشد؟
زومشرکتدرانتخابات
هفته نامه سیاسی ،فرهنگی با رویکرد خبری ،تحلیلی
صاحب امتیاز و مدیر مسئول :مصطفی اجورلو
سردبیر :سعید اجورلو
انچه که بایــد همه به ان توجه داشــته
باشیم این است که امروز اکثر حکومتها با ما
بد میباشند ،پس ما هم باید همه با هم متحد
و خوب باشیم .اگر بنا باشــد که بازارها همراه
جمهوری اسالمینباشند ،جمهوری شکست
میخورد .امــروز ما احتیاج به اتحــاد داریم.
امروز باید همه با هم باشیم ،اگر چنین نباشیم
ما را از بین خواهند برد .همه قدرتها احساس
کردهاند که اسالم برایشان ضرر دارد ،و بعضی
از انها صراحت ًا میگویند که با این اسالمیکه
در دنیا ما مطــرح کردهایــم مخالفاند .انها
اسالمیمانند اسالم سعودیها را میخواهند.
منافقین هم میگویند اسالمی که دست ببرد اسالم نیست،
با اینکــه در قران صراحت ًا امده اســت .البته گرانی هســت،
کمبود هســت ،و بیشــترین صدمه اش به کارمندان دولت
میخورد ،ولی باید تحمل کرد .اگر امروز گلههایمان به بازار،
مجلس و دولت کشیده شــود و این گلهها به اختالف تبدیل
گردد ،همه مان مســئول هســتیم .اگر امروز اسالم سیلی
بخورد ،دیگر سربلندنمیکند .به خاطر اسالم باید مقداری از
ناراحتیهایمان را کنار بگذاریم.
امروز مسئله مهم ،مسئله انتخابات است .به انتخابات
توجه داشته باشید .در اول مشروطه اصناف بازار هم وکالیی
داشــتند ،انتخابات تااندازهای دســت مردم بود .بعد کم کم
انهایی که فاســد بودند کار را طوری کردند تــا متدینین را از
مجلس کنار گذاردند .انها هم مقاومت نکردند و کنار رفتند.
10- 17
خبرنامه
ناگفته های 11روز
رفراندوم قانون اساسی ترکیه
شکاف در استانبول
تیر خالص جهانگیری به روحانی
18- 23
گفتارها
چرا ترزا می به ریاض سفر کرد؟
خاورمیانه از نگاه نامزدهای انتخابات فرانسه
ترامپ در استکهلم به دنبال چیست؟
چشم امید ترکیه به دونال د ترامپ
28- 39
سیاست
در میانه مستضعفان و ارزشگراها
رقیب در طبقه متوسط
مرد اخالص و تقوا
تک دوره ای؟
تحریریه:
مثلث؛هفتهنامه ایخبری،تحلیلیاستکهسعیداردروایتیمنصفانهوعادالنه
از واقعیت ها ارائه دهد .نامش تمثیل و اشــاره ای است به سه ضلع استقالل،
ازادی و جمهوری اسالمی .مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی ،چارچوبش
اسالم ،انقالب ،امام و رهبری ،ارمانش گســترش و سیادت اسالم خواهی در
سراسر جهان و عزت مسلمانان ،توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم
شریف ایران و رونق گرفتن عدالت .مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب
و ایستادگی در برابر مقابالن گفتمانی و عملی نظام و سیاق و مشرب مان نجابت
قلم و روزنامه نگاری مومنانه و تالش در جهت رونق گرفتن سنت گفت وگو میان
فرهیختگانونخبگانکشوراست.امیدواریمکهدرروایت مانصادق،برمرام مان
مستمر و دائم ،بر چارچوب مان مستقر ،بر ارمان مان مومن ،بر مرزهایمان مراقب
و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم.
دبیرتحریریه :مصطفیصادقی
سیاست :مصطفی صادقی (دبیر) -علی حاجی ناصری -امیدکرمانی ها
حنیف غفاری
بین الملل :سعیده سادات فهری (دبیر)
اقتصاد :محمدمهدی صدرزاده (دبیر)
دیدار :افشین خماند(دبیر)
ورزش :مهدی ربوشه (دبیر)
جامعه شناسی و فکرنو :علی حاجی ناصری (دبیر)
فرهنگ :شایان ربیعی (دبیر)
بازار :محمد شکراللهی (دبیر)
مشاور هنری :نیما ملک نیازی
بعد دیدید که مجلــس را چه کردند ،هر کاری که خواســتند
انجام دادند .اگر در مجلس اینده یک قدم عقب نشینی کنیم،
در اینده نزدیک ما را کنار خواهند گذاشت .باید قهر نکنیم و
کوشــش کنیم تا بازار هم خودش برای انتخابات اشخاصی
را معرفی کند .ما نباید مقلد کسی باشیم که هر چه را عدهای
تشــخیص دادند همان را عمل کنیم ،بلکه باید کام ً
ال توجه
کنیم که مث ً
ال در تهران چه کسانی لیاقت دارند که هم مسائل
روز را بفهمند و هم متدین باشــند و هم برای اسالم کار کنند،
اشــخاصی را انتخاب کنیم که از هر جهت صالح باشند .اگر
کسان دیگری هم اشخاص صالحی داشتند به انها رای دهید
وا ّ
ال نه .بازار اختیارش دست خودش است ،انچه بینی و بین
ال ّله[]2تشخیص میدهد ان را انتخاب کند .اگر در انتخابات
مســامحه کنیم مطمئن باشــید که از راه مجلس به ما لطمه
میزنند .باید دانســت مســلمان بودن تنها فایدهای
ندارد ،باید جمهوری اســامیرا قبول داشته باشد و
از مســائل روز اطالع داشته باشد .ســعی کنید مثل
مرحوم مدرس را انتخاب کنید ـ البته مثل مدرس که
به این زودیها پیدا نمیشود ،شاید احادی مثل مدرس
باشند ـ کســانی را که انتخاب میکنید باید مسائل را
تشــخیص دهند ،نه از افرادی باشند که اگر روس یا
امریکایاقدرتدیگریتشریزدبترسند،بایدبایستندو
مقابله کنند .شما بازارها را بیدار کنید تا در تهران و سایر
جاها اشخاص خوبی را به مجلس بیاورند ،تا مجلس
اینده ما از مجلس فعلی بهتر باشد .البته مجلس فعلی
هم خوب است .انشــاءال ّل ه موفق باشید .امیدوارم
سربازی برای اسالم باشید.
40- 49
بین الملل
نمایش نمادین
حنا بندان سیاسی اعراب
ی ترامپ
خطای راهبرد
منطق سود -هزینه
50-63
فرهنگ
یک چپ گرا به جای یک محاظه کار
به هر حال امیدواریم
خوب ،بد ،زشت
حیدریان گرافی
64-71
ورزش
تلخی یک چیپ
وضعیت سفید در لیگ قهرمانان اسیا
درباره حیرت انگیزهای خوزستان
وقتی طارمی گفت :هیس!
گرافیک و صفحه ارایی :فاطمه قنائی -علی اجورلو
و افشین جم
پردازش تصاویر :هومن سلیمیان
عکس :امیر طالیی کیوان -عدنان جعفری و محمد برنو
ویرایش :ژیال شاکری -امیر عزیزی و نرگس حاجیلو
حروفچینی :داود حشمتی
مدیر مالی :محمدرضا پالیزدار
سازمان اگهی ها :محمد شکراللهی
بازرگانی و بازاریابی :محمدعلیاجورلو
امور اداری :علیرضا اسدالهی -علی اکبر پیمانی
انفورماتیک :شهرام زحمتی
ناظر چاپ :بابک اسکندرنیا
با تشکر از :دکتر دارابی -دکتر ایت اله ابراهیمی -حسین محمد پورزرندی
مهندس صدوقی -حسین مجاهدی -حاج اقاتوکلی -محمدابراهیم محمد پورزرندی
امیر اشتیانی عراقی -علیرضا حسن زاده -دکتر عیسی رضایی -سید حمید خالقی
هادی انباردار
طراح جلد :مصطفی مرادی
دیوانه عاقل
هفتهنامهخبری،تحلیلی /سال هشتم /شماره سیصد و پنجاه و یک 28 /فروردین 84 / 1396صفحه 6000/تومان
دو نامزد انقالبیون
برای طبقه متوسط و طبقه پایین
نامزدی قالیباف و رئیسی چه معنایی برای روحانی دارد؟
سازمان اگهی ها :تلفن0912-8505848 :
چاپ :هنر سرزمین سبز -پردازش تصویر رایان
توزیع :نشر گستر امروز
نشانی :تهران ،خیابان شهید عباسپور(توانیر) ،خیابان نظامی گنجوی ،کوچه پناه،
پالک 19
تلفن 88198207 :
چرا امریکا به سوریه حمله کرد؟
شورش
محمود احمدی نژاد با وجود
نهی رهبری نامزد شد
سایه هاشمی
نامزدی محمد هاشمی
نشانه دلخوری اطرافیان ایتالله
از دولت روحانی است
نامزد پوششی واقعی
معاون اول رئیس جمهور ،رقیب رئیس جمهور شد
ضدفساد
علیرضا زاکانی میتواند
در مناظرهها روحانی را به
چالش بکشد
مرد اخالص وتقوا
چرا سعید جلیلی
نامزد انتخابات نشد؟
شماره پیامک3000411711 :
درباره یک رفراندوم
خبرنامه
رفراندوم پیش رو ،قانون اساســی ترکیه را از سیســتم پارلمانی به
سیستم ریاست جمهوری تغییر خواهد داد .سمت نخست وزیری لغو
خواهد شد و رئیس جمهور که به صورت مستقیم با ارای مردمی انتخاب
می شود ریاســت قدرت اجرایی و همچنین ریاســت دولت را بر عهده
خواهد داشت.
تی
تر
یک
ناگفته های 11روز
خبرنامه
6
مثلث | شماره 351
روایتایت اللهیزدیازخانه نشینیاحمدی نژاد
وقتــی محمــود احمدی نــژاد برخــاف توصیه ها
در ســاختمان وزارت کشــور حاضــر شــد و در انتخابات
ریاســت جمهوری ثبت نام کرد شــاید خیلی ها بــه یاد ان
روزهایی حضورش در دولــت دهــم افتادند،روزهایی که
به عنوان خاطره ای تلخ ،می تواند بدلی برای این روزهای او
باشد.در فروردین و اردیبهشت سال 90بود که بر سر اصرار
به برکنــاری حیدر مصلحی وزیر اطالعــات وقت ،محمود
احمدی نژاد به خانه رفــت و 11روز در محــل کار و هیات
دولت حاضر نشد ،در ان زمان بسیاری از بزرگان پادر میانی
کردند که یکی از انها ایت الله یزدی بود که امروز به عنوان
یکی از فقهای شورای نگهبان باید در مورد تایید صالحیت
احمدی نژاد تصمیم بگیــرد .روزنامه جمهوری اســامی
اخیرا متن ســخنرانی شــش ســال پیش ایت الله یزدی را
مجداد بازنشر کرده است .ایت الله یزدی صحبت هایش را
با شرح ماجرا شروع می کند «:یک نامه ای که شخص رهبر
معظم انقالب می نویســند و به اصطالح برای اینکه پیک
هم نداند که این نامه مضمونش چیست و چگونه هست و
اینها ،توی یک پاکتی می گذارند و خودشــان پشت پاکت
را می نویسند و چسب می کنند ،پشت پاکت را می نویسند و
می دهند یک اقایی ،اقای وحید نامی که در دفترشان هست
و می گویند ببرید بدهید به دســت اقــای احمدی نژاد این
نامه را .که می اورند ،پایان یکی از جلسات دولت بوده که
ایشان می گوید چیست؟ و ان پیک می گوید من نمی دانم،
اقا دادند و گفتند اینکه خودم بدهم تحویل شــما.همانجا
باز می کند ،وقتی باز می کند ،می گوید اینکه دیگر گذشته
است و این را ما اعالم کردیم و گذشته است و اینها»...
ایت الله یزدی در ادامه به این موضوع اشاره می کنند
که احمدی نژاد می خواست سرپرستی وزارت اطالعات را
برعهده بگیرد اما رهبری به او گوشــزد می کنند که مطابق
قانون اساسی برای سرپرستی نیاز به شرط اجتهاد نیاز است
که احمدی نژاد ان را دارا نیست ،این ماجرا به خانه نشینی
رئیس جمهور منتهی شد.ماجرا در شورای نگهبان مطرح
می شــود و ایت الله یزدی دیــدار احمدی نژاد بــا ایت الله
جنتی را این گونه روایت می کنــد«« :احمدی نژاد در کل
یک سری گالیه از رئیس قوه و رئیس مجلس و مدیران و
دفتر اقا و مثال یکی دو تا جزیی هم از حضرت اقا که مثال
حمایت نمی کنند و هر وقت بحث حمایت می شود از مجلس
حمایت می کنند ،از قوه قضاییه حمایــت می کنند و از من
حمایت نمی کنند! از این حرف ها .درحالی که ما شــنیدیم
در ان گفت وگو هم حتی صحبتش شــده ،اقــا فرمودند او
گفته که نظام اگر نتواند مــن را تحمل بکند! اقا هم گفتند
که اگر نظام مســئولش من هســتم که من تحمل کردم و
شما را این دو – سه ساله تحمل کردم! چطور می گویید که
تحمل نمی کنند؟»
پس از ان نوبت به دیدار خود ایت یزدی با احمدی نژاد
می رســد ،ایت الله یزدی ابتدا بــا چند روایــت تاریخی از
اختــاف رئیس جمهورهای قبلی با حضــرت امام خمینی
فضا را ارام کند و سپس حرف اصلی را پیش می کشد...«:
او دارد گوش می کند و من همین طوری صحبت می کردم تا
حدود نیم ساعت صحبت کردم .خیلی با مقدمات و احترام
و محبت و اینها دوباره شروع کرد :که مجلس همیشه با من
درگیری داشته اســت و درگیری دارد و به اصطالح رعایت
نمی کند .قوه قضائیه چطور و حاال مثال که می خواســت
ی را یک قاضی را گذاشتند بعد
بزند مثال پرونده اقای رحیم
ان قاضی گفته هیچی ندارد و قاضی را عوض کردند و یک
قاضی دیگر را گذاشــتند و او هم گفته هیچی ندارد عوض
کردند و در عین حال هی می گویند اقای رحیمی پرونده اش
فســاد اقتصادی دارد ،چطوره؟ او معاون اول من هست.
ان معاون اول قبلی من را که برداشتند و ما هیچی نگفتیم،
خودش هم هیچی نگفت .بعد گفتم که گالیه ها را شنیدم،
شــما ان راه حل به اصطالح رفع نگرانی را بگو....یواش
یواش هوا خیلی تاریک شــد و تو حیاط نشسته بودیم و دو
نفری هم بودیم و دیگر ،چایــی اورد و خیلی احترام کرد و
خیلی محبت کرد و اینها .خالصه اخرش ایشان به من گفت
که :شما نگران نباشید ،من خودم با اقا صحبت می کنم و
موضوع را حل می کنیم و گفتم چه جــوری حل می کنید؟
یعنی چه؟ یعنی چه جوری حل می کنید ،چون این خیلی ها
را اشــاره می کردم .گفت حاال باالخره منتهی می شود که
ایشان استعفا بکند و یک نفر دیگر را معرفی می کند و یک
جوری کنار می ایم با خود اقا حل می کنیم و کنار می اییم و
شما نگران نباشید و!...من دیگر واقعا مایوس شدم از این
حرف ها و می دیدم که خیلی به جایی نمی رسد .گفتم خیلی
خوب ،بلند شــدم و خداحافظی کردم و خیلی احترام کرد و
در ماشین امد همراه من ،ولی بعد دیدیم که نه ظاهرا هیچ
تغییری و هیچ احساس عوض شدنی ندیدم و همان روش
ادامه پیدا کرد».
درپایان هــم ایت اللــه یــزدی تحلیل خــود را ارائه
می دهد« :ساده اندیشی است که اگر شما مثال فکر کنید
اتفاقا پیش امد ،این جورها نیست ،عرض کنم که چه جور
تعبیر بکنم که به قــول امروزی ها ،این یک پروژه اســت،
این یک برنامه هســت ،هدف اصلی از این برنامه مســاله
انتخابات اینده کشور هست ،عالی ترین ابزاری که در دست
اینها هست وزارت اطالعات هســت .با وزارت اطالعات
برای پرونده درســت کردن در مورد موافقــت و مخالفت،
برای کسانی که نمونه ها هم داریم که رفتند با اینها صحبت
کردند ،که اگر حاضر باشی با ما بیایی چنان و چنین ،مثال
کمک می کنم و چــه می کنم ،ایــن قبیل حرف هــا هم با
بعضی ها قبال زده اند و گفتند دنبال مســاله انتخابات اینده
کشور هستند و حقیقت این اســت که اینها می خواهند بعد
از دور اینده در کشور در قدرت وجود داشته باشند و تفکری
که خودشان دارند به نوعی این تفکر را پیاده کنند و از امروز
شــروع کردند و خوشــبختانه رهبر معظم انقــاب به قول
بعضی ها نقطه اصلی را پیدا کردند و در ان نقطه اصلی دست
گذاشــتند.به دلیل حرف هایی که ادم از مشایی و دیگران
که در یک باند هستند شنیدیم ،بنابراین ان طرف قضیه در
تحلیل اگر بخواهیم بحث بکنیم ،ان طرف قضیه واقعا یک
پروژه هست و یک طرحی است که با این ترتیب می خواهند
جلو بروند و کاری بکنند که بتوانند رهبری را تضعیف بکنند،
این طرف هم مقام معظم رهبری خوشــبختانه ایســتادند
و به اســتحکام فرمودند که من کوتاه هم نمی ایم و این را
شنیدم که من در این مســاله کوتاه نمی ایم .ایستاده ام و
کوتاه نمی ایم».
رفراندوم قانون اساسی ترکیه
خط و نشان پیونگ یانگ
تیر خالص جهانگیری به روحانی
باران غم
سیل شمال غرب ،کشور را عزادارکرد
«حادثه سیل در استان های اذربایجان شرقی و غربی
و کردستان و اردبیل که به جان باختن تعدادی از هم میهنان
عزیز و خســارت های ســنگین مالی انجامیــد ،حادثه ای
دردناک و مصیبت بار اســت .اینجانب با تاثــر و اندوه ،به
داغــداران و مصیبــت زدگان عرض تســلیت و همدردی
می کنم و صبــر و ارامش قلبــی انان را از خداوند مســالت
می نمایم و رحمت و مغفرت برای جان باختگان می طلبم.
وظیفه فوری مســئوالن ذیربط ،کمک به اســیب دیدگان
و کاستن از رنج و اندوه انان اســت .الزم است هیچ تاخیر
و سســتی در ادای این وظیفه نشــود .و امیدوارم خداوند
لطف و تفضل و کمک خود را شامل حال مصیبت دیدگان و
کمک کاران فرماید ».رهبر معظم انقالب با این پیام فرمان
رسیدگی به وضعیت اسیب دیدگان سیل دلخراشی را دادند
که بخشی از کشــور را فرا گرفت و تمام کشــور را عزا دار و
سیاه پوش کرد.
وقتی که باد شروع به وزیدن کرد ،هیچ کس باورش
نمی شــد که این بادها در درون خود یک عــزای عمومی
را حمل می کننــد ،وزش توفانی شــدید به ســرعت حدود
150کیلومتر در برخی شهرهای اســتان اردبیل همچون
مشگین شهر در روز جمعه اغاز شد .توفان گرچه خساراتی
همچون شکســته شــدن درختــان و خســاراتی جزئی به
تاسیسات شهری را به دنبال داشت ،اما حادثه زمانی تبدیل
به یک بحران شد که باران های سهمگین و سیل اسا شروع
به بارش کردند.
بارش های ســنگین اذربایجان غربی کــه به جاری
شدن سیلی ویرانگر در این استان منجر شد ،ساعاتی بعد
به اذربایجان شرقی و پس از ان به کردستان رسید و فاجعه
سیاه و تلخی را رقم زد؛ فاجعه ای که پا را از تخریب پل ها و
جاده ها فراتر گذاشت و براساس اخرین امار به جان باختن
حدود 30نفر و مفقود شــدن بیش از ده نفــر در اذربایجان
شــرقی و فوت پنج نفر درکردســتان منجر شــد.در همان
زمان موجب طغیان رودخانه های گدار و باراندوز در مسیر
اشنویه و پیرانشهر و ترکیدگی پل گلستانه و سوسن اباد در
منطقه مرگور بخش ســیلوانای ارومیه و تخریب بســیاری
از تاسیســات راهداری در اســتان اذربایجان غربی شــد.
به گونه ای که ســه پل در جاده های اســتان شامل پل سه
دهنه 15متری محور راژان ـ زیوه ،پل چهار دهنه ده متری
روســتای گلســتانه و یک پل نیز در محور سیلوانا تخریب
شده است .همچنین پل هاشــم اباد در روستای هاشم اباد
منطقه مرگور ارومیه که تنها راه ارتباطی با مرکز استان بوده
نیز به صورت کامل تخریب شــده و راه ارتباطی 36روستا
قطع شده است.
سیل در اذربایجان شرقی گرچه با وارد کردن خسارات
جانی و مالی سنگین ،شهرستان های عجب شیر و اذرشهر
را عزادار کرد ،اما ســایر مناطق این اســتان را هم به لحاظ
خسارات مادی بی نصیب نگذاشت .عجب شیر در بین تمام
مناطقمذکوربیشترینخسارتجانیومالیراتاکنونداشته
است .شهرستان عجب شــیر با حدود 85هزار نفر جمعیت
در 98کیلومتری جنــوب غربی تبریز در اذربایجان شــرقی
اســت .در مجموع خســاراتی که سیل به روســتاهای این
شهرستان وارد کرد ،شامل 980راس دام تلف شده ،تخریب
صددرصــدی 15خانــه و تخریــب 50درصــدی 15خانه
مسکونی است .شــاید یکی از تلخ ترین حادثه در شهر اذر
شهر رخ داد ،بر اساس اعالم شاهدان عینی بیش از 5خودرو
با سرنشینانش در حال تماشای سیل بودند که به یکباره موج
دیگری از ســیل انها را غافلگیر کرده و با خود برد .هولناکی
این حادثه طبیعی را می شد در تصاویر و کلیپ های کوتاهی
که به سرعت در فضای مجازی منتشر شد ،مشاهده کرد.
حادثه درکردســتان هم بــه همین دلخراشــی بود.
بارش باران و رانش زمین در استان کردستان هم 5قربانی
گرفت .یک کشته در سیالب رودخانه بانه و ٤کشته هم در
یکی از پارک های شهر سقز در اثر رانش زمین باعث شد تا
این استان کردنشین از تلخی بارش های سیل اسای بهاری
بی نصیب نباشــد .به گفته علی اکبر مقامات ،حجم خاک
ناشی از رانش و ریزش به حدی بود که بعد از پنج ساعت و
نیم تیم های امداد و نجات توانســتند چهار فوت شده این
حادثه در سقز را از زیر خاک بیرون بکشند.
پس از این حادثه رئیس جمهور هیاتی را به ریاســت
حمیــد چیت چیان ،وزیــر نیرو مامــور کرد که بــا حضور و
سرکشی دراستان های اذربایجان غربی و شرقی و اردبیل
(با همراهی معاونت های وزارت کشور و بهداشت و درمان
و جمعیت هالل احمر) ،به روند امدادرسانی به سیل زدگان
رســیدگی و اقدامات انجام شــده را گــزارش دهند.البته
اسحاق جهانگیری ،معاون اول رئیس جمهور نیز در تماس
تلفنی با استانداران مناطق یاد شده در جریان ابعاد خسارات
جانی و مالی ناشی از سیل و همچنین روند اقدامات امدادی
و کمک رسانی قرار گرفته و بر بســیج همه امکانات برای
کمک فوری و رسیدگی کامل به سیل زدگان در این استان
تاکید کرد.
اذربایجان و کردســتان روزهای تلخی را پشــت سر
می گذارند ،باران های بهاری به همان اندازه که می توانند
زندگی افرین و حیات بخش باشــند ،به همــان اندازه هم
وقتی تبدیل به سیالب شوند حادثه هایی دراین اندازه تلخ
را رقم بزنند اما مردم اذربایجان خوب می دانند که حاال همه
ایران همراه انها عزادار هستند و با انها همدرد ...این روزها
چشم های بسیاری نمناک است ،غمی برخاسته از بارانی که
در درون خود غم را به زمین می فرستادند.
مثلث | شماره 351
خبرنامه
7
خبرنامه
1
رفراندوم
قانون اساسی ترکیه
شهروندان ترکیه در ۱۶اوریل ( ۲۷فروردین) به پای
صندوق های رای رفتند تا اعالم کنند ایا موافق تغییر قانون
اساســی و اعطای قدرت بیشــتر به رجب طیب اردوغان،
رئیس جمهور این کشور هستند یا نه.
رفراندوم پیش رو ،قانون اساســی ترکیه را از سیستم
پارلمانی به سیســتم ریاســت جمهوری تغییر خواهد داد.
سمت نخســت وزیری لغو خواهد شد و رئیس جمهور که به
صورت مســتقیم با ارای مردمی انتخاب می شــود ریاست
قدرت اجرایی و همچنین ریاســت دولت را بر عهده خواهد
داشت .رئیس جمهور در پی این تغییر قدرت هایی از جمله
تنظیم بودجه ها ،انتصاب ها و یا اخراج وزرای دولت و قضات
و صدور احکام در برخی از حوزه ها را به دست خواهد اورد.
صابر کرامت
خبرنگار
همچنین با تصویب این تغییرات ،رئیس جمهور مجوز ادامه
وابستگی اش به حزب سیاسی در دوران ریاست جمهوری را
نیز به دست می اورد .در حال حاضر رئیس جمهور ترکیه باید
روابط سیاسی خود را با حزبش قطع کرده و به عنوان یک فرد
بیطرف در جایگاه ریاست جمهوری قرار گیرد.
به طور خالصه رئیس جمهور تحت تغییرات پیشنهاد
شــده ،قدرت بســیاری به دســت خواهد اورد و رای مثبت
در این رفراندوم به معنــای رای به رجب طیــب اردوغان،
رئیس جمهور کنونی اســت که بعد از کودتای ۱۵ژوئیه در
سال ۲۰۱۶توانست جایگاه خود را تقویت کرده و تغییرات
رادیکال خود را اعمال کند.
بدون شک حامیان اردوغان و حزب عدالت و توسعه
به دنبال جذب ارای اری هســتند .انها این تغییرات قانون
اساســی را برای ایجاد تســهیل امور در دولــت ترکیه الزم
می داننــد و بر ایــن باورند که ایــن تغییرات دولــت را قادر
می سازد که مطالبات به وجود امده در فضای کنونی سیاسی
را راحت تر پاسخ دهد.
در مقابــل دو حزب سیاســی بــزرگ ترکیــه مخالف
جدی رفراندوم هســتند کــه در این باره می تــوان به حزب
مردم جمهوریخــواه و حزب دموکراتیــک خلق ها طرفدار
کردهای ترکیه اشاره کرد .گروه های حقوق بشری و طرفدار
دموکراســی نیز خواهان جلب رای نه (هاییر) در رفراندوم
پیش رو هستند .انها بر این باورند که تغییرات قانون اساسی
به اردوغان اجازه خواهد داد که همانند یک دیکتاتور رفتار
کند .اگر این تغییرات تصویب شــود این اجازه به اردوغان
داده می شــود که دو دوره به عنوان رئیس جمهور در قدرت
باقی بماند .انتخابــات بعدی ترکیه در ســال ۲۰۱۹برگزار
می شود و در چنین حالتی اردوغان تا سال ۲۰۲۹بر سر کار
خواهد بود.
شکاف در
استانبول
خبرنامه
8
مثلث | شماره 351
2
رفراندوم پیش روی ترکیه شکاف های عمیقی را چه
در داخــل و چه در خارج از این کشــور ایجاد کرده اســت.
یکی از نکات جالب در این باره موضع حمایتی حزب جنبش
ملی گرای ترکیه در حمایت از تغییرات قانون اساسی است.
این در حالی اســت که این حــزب به طور ســنتی مخالف
ایده اجرای سیســتم ریاســت جمهوری در ترکیه اســت.
شایعاتی مطرح شده که به دولت باغچلی ،رهبر حزب جنبش
ملی گرای ترکیه وعده داده شده است که در صورت پیروزی
اک پارتی ها (حزب حاکم عدالت و توســعه) و حامیان انها
در رفراندوم پیش رو ،سمت معاون رئیس جمهوری به وی
داده شود.
در پاسخ به این سوال که ایا رای اری به تغییرات قانون
اساسی به معنای مرگ دموکراسی ترکیه است باید گفت که
پاسخ به این سوال بستگی به این مساله دارد که از چه کسی
این ســوال را بپرســیم .این تغییرات برخی نظارت ها را نیز
اعمال می کند .به طور نمونــه پارلمان می تواند تصمیمات
اتخاذ شــده توســط ریاســت جمهوری را در برخی حوزه ها
باطل کند و یا تحقیقاتی را اغاز کرده و حتی با رای دو ســوم
ارا ،رئیس جمهور را اســتیضاح کنــد .در حال حاضر تحت
سیســتم کنونی نیز دولت اردوغان دموکراســی در ترکیه را
زیرسوال برده است.
بسیاری از سیاستمداران و روزنامه نگاران اپوزیسیون
در زندان به سر برده و یا سرکوب شــده اند .در همین راستا
اردوغان ۲۷۰۰قاضی را پس از کودتای نافرجام در تابستان
گذشــته اخراج کرد .بر همین اساس بســیار دشوار است
که تصور کنیم ترکیه بــا تصویب تغییرات قانون اساســی
دموکراتیک تر شود ،زیرا این تغییرات قدرت های بیشتری
به رئیس جمهور کنونی خواهد داد.
در حال حاضر روند پیوســتن ترکیه بــه اتحادیه اروپا
رو به مرگ است .اگر خواســته اردوغان در رفراندوم پیش
رو پیروز شــود منتقدان وی مطمئن خواهند شــد که دیگر
اســتانداردهای دموکراتیک مــورد نیاز برای پیوســتن به
اتحادیه اروپا احیا نخواهد شد.
واکنش تند جبهه پایداری به
کاندیداتوریاحمدی نژاد
مساجدبهمحلحمایتنامزدها
تبدیلنشود
یاوه سرایی هایجدیدمقامنظامی
امارات علیه ایران
جبهه پایداری با انتشار بیانیه ای نسبت به کاندیداتوری
محموداحمدی نژادواکنشنشانداد.دربخشیازاینبیانیه
امدهاست«:عدمتوجهبهتوصیهداهیانهرهبرمعظمانقالببه
برخیکاندیداهاوتحذیرانانازورودبهفضایانتخاباتیدرهمین
چارچوبقابلارزیابیاستچ راکهانهاباسیاسیکاریتالشدارند
افکارعمومیرادچارسردرگمی والتهابوتفرقهنمایند.جبهه
پایداریضمــنمخالفتصریح
بااینگونهاقدامــات،ازاینافراد
می خواهدکهتادیرنشدهتوصیه
رهبریانقالبرانصب العینخود
قــراردادهوخــودراتحتخیمه
والیت قرار دهند کــه در غیر این
صورتدچارخسرانمبیندردنیا
واخرتخواهندشد.
ســید احمد خاتمی درباره
حریــم مســاجد هشــدار داد و
گفت« :حریم مقدس مساجد و
هیات های مختلف باید همواره
ازگــردوغبارهــایمقطعیدور
باشــد ».وی ادامــه داد« :بهره
گیریازساحتمســاجدوتکایا
برایفعالیت هایجناحیوگروهیموجبدورشــدنمردمو
جوانانازاینمکان هایمقدسمی شود».ویبهنقشمنابرو
سخنرانی هادرهدایتمردمدرجامعهاسالمیاشارهکردواظهار
داشت«:منابربایدهموارههمراهباکالموحی،مداحی،اخالقو
سیاستباشدومسائلسیاسیکهدرسطحمساجدبیانمی شود
نبایدسیاست،حزبیوگروهیباشدومساجدبهمحلحمایت
کاندیداهاتبدیلنشود» .
«ضاحیخلفان»معاونپلیسدوبیکههرازچندگاهی
علیه ایران سخن پراکنی می کند ،این بار در قامت حمایت از
کردهای منطقه و طرح تجزیه طلبی برامد.به نوشــته وبگاه
«ارانیوز» ،ضاحی خلفان با گالیه از مقام های ایران خطاب
به ضد انقالب های کرد گفت« :شــما اعالم استقالل کنید
و من اولین شخصی هستم که استقالل شــما را به رسمیت
می شناسم».
وی در ادامــه یــاوه
ســرایی های خــود گفــت:
«اســتقالل کردســتان قدرت
و شــتاب جدیــدی بــه منطقه
می بخشد.ایجادکشورکردستان
مســتقل ضرورتــی تاریخــی
است».
خط و نشان پیونگ یانگ
امکان حمله پیشــگیرانه امریکا و پاســخ موشکی-
هســته ای کره شــمالی بعید نیســت ،ولی خطــر واقعی
تاسیسات هسته ای و شیمیایی کره جنوبی است که جان
۲۵میلیون جمعیت ان را تهدید می کند.
روزنامه اینترنتی «گازیتا.رو» در تحلیلی می نویسد:
کره شــمالی تهدیــد کرده اســت کــه در صــورت اقدام
تحریک امیزی از سوی امریکا نخستین اهداف موشکی
خود را تاسیســات نظامی ایاالت متحــده در کره جنوبی و
ژاپن انتخاب کرده و بعد هــم می تواند ناو هواپیمابر اتمی
« » Carl Vinsonنیروی دریایی امریکا را هدف قرار دهد.
البتــه امریکایی ها هم قادر هســتند تهدیــد حدود 1000
موشــک کره شــمالی را خنثی کنند .خطر واقعی از سوی
توپخانه معمولی کره شــمالی اســت که می تواند ر اکتور
هســته ای و صنایع شــیمیایی در کره جنوبی را هدف قرار
دهد .پاسخ کره شمالی شامل حمالت ناگهانی پیشگیرانه
در زمین ،دریا و هــوا خواهد بود .مقامــات پیونگ یانگ
از پایگاه های نظامــی امریکا در شــهرهای مختلف کره
جنوبی و حتی کاخ ریاست جمهوری کره جنوبی ،به عنوان
اهداف احتمالی خــود نام برده اند .انهــا همچنین یاداور
شده اند که موشک های کره شمالی حتی قادرند به پایگاه
نظامی امریکا در خاک ژاپــن و حتی خاک ایاالت متحده
نیز برسند.
در حــال حاضــر کره شــمالی دارای موشــک های
بالســتیک با طول برد متوســط از نوع «نودون» ،اسکاد
و «موسودان» اســت که برد پرواز انها بیشتر از 300الی
500کیلومتر نیست .البته اخرین نمونه موشک «نودون»
می تواند اهدافــی در فاصله 1000الــی 2000کیلومتر
را هم هدف قــرار دهد.یک مقــام نظامی-دیپلماتیک در
سئول توضیح داده است که کره شمالی فقط حدود 1000
موشک در اختیار دارد که مجهز به کالهک های متعارف
با قدرت انفجار باال هستند ،ولی اکثر انها تهدیدی جدی
برای امنیت کره جنوبی محسوب می شوند.
واسیلی کاشین کارشناس ارشــد موسسه شرق دور
در اکادمی علوم روســیه یاداور شــده اســت که بر اساس
ارزیابی های مختلف ،کره شمالی همچنین دارای 10الی
20کالهک هسته ای است .هنوز مشخص نیست که رژیم
کیم جون اونگ موفق شده است کالهک های هسته ای
برای موشک های بالستیک با برد متوســط خود بسازد یا
خیر .در ماه سپتامبر سال 2016این کشور اعالم کرد که
متخصصان فناوری های هسته ای میهنی این مساله را حل
کرده اند ،ولی منابع مستقل و قابل اطمینان این موضوع را
مورد تایید قرار نداده اند.
به گفته ایــن کارشــناس ،در صورت بــروز درگیری
نظامی در شبه جزیره کره ،صحبت بر سر شلیک همزمان
حداقل دهها موشــک بالستیک کره شــمالی است ،ولی
احتمال شلیک موشــک دارای کالهک هسته ای بسیار
کم است .البته پرتاب این موشک ها نیز می توانند از سوی
ناوشکن های کره جنوبی و نیروی دریایی امریکا که دارای
توان دفاع ضد موشکی هستند ،خنثی شوند .کشتی های
امریکایی با کمک سیستم کنترل چند منظوره اطالعاتی
هدایتی «ایجینس» این وظیفــه را انجام دهند .عالوهبر این ناوشــکن های ناوگان دریایی -نظامی ژاپن هم که
دارای توان دفاع ضد موشکی هستند ،می توانند به کمک
امریکایی ها بیایند.
و باالخــره در خاک کره جنوبی ،ســه ســامانه دفاع
ضدموشکی «تاد» مســتقر اســت که به منظور حفاظت
از مراکز سیاســی و نظامی مهم این کشــور درنظر گرفته
شــده اند و می توانند به طور موثر با موشک های بالستیک
با بــرد متوســط مقابله کننــد .موشــک های تــاد دارای
کالهک های جنبشی هســتند که اهداف خود را از طریق
برخورد مســتقیم منهــدم می کنند.کره جنوبــی و امریکا
عالوه بر سیســتم های دفاع ضد موشکی تاد و پاتریوت،
دارای سیستم چند الیه ای دفاعی هستند که امکان فا ئق
امدن کامل بر همه موشک های شلیک شده کره شمالی
را خواهند داشت.
پیش از این شــبکه تلویزیونی ان بی سی نیوز به نقل
از یک مقام بلندپایه اطالعاتی امریکا خبر داد که ایاالت
متحده امادگی حمله پیشــگیرانه به کره شــمالی را دارد،
اگر رهبران این کشــور دالیل کافی برای ان پیدا کنند که
کره شــمالی قصد انجام ازمایش سالح هسته ای دیگری
را دارد .احتمال انجام این ازمایش حتی برای همین اخر
هفته (یعنی شنبه یا یکشــنبه) پیش بینی شده بود .چرا که
15اوریل ،صدوپنجاهمین سالگرد تولید کیم ایل سونگ
موسس دولت کره شمالی است.
وزارت امــور خارجه کره شــمالی بعــد از این تهدید
امریکا اعــام کــرد که این کشــور هــر زمان که ســتاد
فرماندهی کل نیروهای مســلح دســتور بدهــد ،اقدام به
ازمایش هسته ای خواهد کرد.
ادعایشکایتمتقابلاحمدی نژادو
قوه قضائیهازیکدیگر
تهدیداحمدی نژادی ها
توسطمعاونروحانی
واکنش سازمان نظام پزشکی به حواشی
فوتعارفلرستانی
بعــد از خبــر درگذشــت
یکی از بازیگــران طنز و مطرح
شــدن موضوع قصور پزشکی
اطالعیــه ای صــادر شــد که
در ان امــده بــود« :مرحــوم
لرســتانی به درمانــگاه یکی از
بیمارســتان های پایتخــت به
دلیل سکسکه شــدید مراجعه
کرده کــه اقدامات الزم جهت رفع مشــکل ایشــان انجام
شده است.
ایشان پس از مراجعه به بیمارســتان با حال عمومی
مساعد مرخص می شود و در پرونده ایشان نیز ذکر شده که
در صورت بدتر شــدن وضعیت حتما به بیمارستان مراجعه
شود .داروهایی که برای ایشــان تجویز شده سبب سکته
مرحوملرستانینشدهاست.تاکنوندرسازماننظامپزشکی
شکایتی از جانب خانواده مرحوم لرستانی ثبت نشده است».
جزئیاتی از دیدار و گفت وگوی
دو روحانی اصالح طلب با رهبر انقالب
بعــد از انتشــار اخبــاری
مبنی بــر دیــدار دو تــن از
اصال ح طلبــان بــا رهبــری،
حجت االســام رهامی درباره
جز ئیات دیــدار او و منتجب نیا
با رهبر انقالب گفت« :در این
دیدار درباره موضوعات مهمی
از جمله رفــع حصر و انتخابات
گفت وگو کردیم ».حجت االسالم محسن رهامی ،درباره
جزییات دیدارشان با مقام معظم رهبری گفت« :در ادامه
دیدارهای گذشته مان روز چهارشنبه هفته گذشته به همراه
اقــای منتجب نیا به دیــدار مقام معظم رهبــری رفتیم».
او ادامــه داد« :در این دیــدار دربــاره موضوعات مهمی
صحبت کردیم ».رهامی انتشار مشروح این دیدار را به بعد
از ثبت نام انتخابات ریاســت جمهوری موکول کرد و البته
خودش نیز در انتخابات ثبت نام کرد.
انتقادشدیدمکارم
ازروندثبت نامانتخابات
مثلث | شماره 351
ایت اللــه ناصــر مــکارم
شیرازیبااشارهبهاینکهبیانیه ای
دربــارهوضعثبت نــامانتخابات
ریاســت جمهوریصــادرکردم
که اســباب نگرانی است اظهار
داشت«:اینکهجوانشانزدهساله
و پیرزن ازکارافتاده برای ثبت نام
در انتخابات اقدام کرده اند مایه
ابروریزیاست».مرجعتقلیدشیعیانباانتقادازبی تفاوتییا
خرسندیبرخیمسئوالنازاینروندافزود«:برخیمسئوالن
یکهایناقدام
ازانبه عنوانشورانتخاباتیادمی کننددرحال
ابروریزی اســت که در دنیا این اقدام را مسخره می کنند ».او
گفته« :می گویند در قانون اساسی قید وشرطی نگذاشته اند
درحالی که پیشــنهاد می دهم شــورای نگهبان در این کار با
شجاعتدرتفسیرقانوناساسیراهفقهیراطیکنند؛چرادر
تفسیرقانوناساسیاینکارنمی شود؟»
خبرنامه
محمــود احمدی نــژاد
از دادســتان کل کشــور بــه
دادگاه ویژه روحانیت شــکایت
کرد .وکیل او بــه صحبت های
دادستانکلکشوراشارهکردکه
در بخشی از ان بدون نام بردن
از احمدی نــژاد او را به «دمل»
تشبیه کرده بود که برای برخورد نیاز است صبر شود تا رسیده
شود.
او گفته« :باتوجه بــه اینکه اظهارات دادســتان کل
کشــور ،مصداق توهین ،تهدیــد و سوءاســتفاده از مقام و
موقعیت شغلی انهم در فضای حساس انتخاباتی محسوب
می شود بنابراین علیه دادستان کل کشور در دادسرای ویژه
روحانیتطرحشکایتخواهیمکرد».
حجت االسالممجیدانصاریگفته«:همهمی دانندکه
باتوجهبهدرامدافسانه ایبیشاز ۷۰۰میلیارددالریچهکاریبا
کشورکردویکدولتبدهکارباتورمافسارگسیخته ۴۴درصدی،
رکودمنهای6/7درصدیوروابطبهمریختهبادنیاوتحریم های
فزایندهتحمیلشدهراتحویلداد.مهم ترازهمهبهمریختن
بنیان هایاخالقیکشــورازمهم تریندســتاوردهایدولت
احمدی نژاد بود .معاون حقوقی
رئیس جمهورخاطرنشــانکرد:
«حاالاقــایاحمدی نژادباهمه
چیزهاییکهبرایدولت هایاینده
بهارثگذاشتهاستفرارروبهجلو
می کندچوندرجریانانتخابات
حتما در مناظره ها گوشه هایی از
عملکرداوبرمالخواهدشد».
خبرنامه
9
شبکه اجتماعی
به ما پیامک بزنید:
3000411711
lجنایــت تروریســت ها در ســوریه وقتــی که
کودکان و زنان در حال خروج از دو روســتای در
محاصره بودند اوج بی رحمی را نشــان می دهد و
در عین حال بی توجهی نهادهای حقوق بشــری
عالم را .موشک های امریکایی االن کجا هستند؟
وضعیــت ثبت نام هــا در انتخابــات
l
ریاســت جمهوری به یک نمایش مسخره تبدیل
شــده که صــدای همــه را دراورده .مگــر رجال
سیاســی معنا ندارد که یــک بچه مــی رود برای
ثبت نام؟
lاین هم رســم جدید بود که امســال برخی از
کاندیداها برای خودشــان هــوادار بردند مقابل
وزارت کشور
lاقــای دکتر روحانــی من یک بازنشســته ناجا
هستم از چهار سال قبل یک میلیون و 600هزار
تومان می گیرم چرا می گویید حقوق دو برابر شد؟
انصاف داشــته باشید! به شــما رای دادم باز هم
رای می دهم.
lتو را به خدا این قدر روحانــی ،روحانی نکنید.
این در این چهار سال چقدر حقوق بازنشستگان
تامین اجتماعی را افزایش داده؟ فقط حقوق های
نجومی مدیــران را زیــاد کرده .بهتر بود ایشــان
کاندیدا نشود.
lاین چه حرفی اســت که بعضی افراد می زنند
که اگر طرح های نیمه تمــام دولت قبل نبود این
دولت چیزی بــرای افتتاح نداشــت .خب از این
توجیه غلط این اســتنباط را هم می شود کرد که
اگر طرح های نیمه تمام دولت هفتم و هشتم هم
نبود ،دولــت اقای احمدی نژاد هــم چیزی برای
افتتاح نداشت.
10
اینســتاگرام هفته نامه مثلث فعال شــده اســت .کاربران این شــبکه
اجتماعی می توانند با پیوستن به اینستاگرام مثلث تصاویر مربوط به هفته نامه
را مشاهده کنند.
تیرخالصجهانگیریبهروحانی
بحث حضور کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری
داغ ترین موضوع فضــای مجازی در هفته گذشــته بود.
از امدن رئیســی تا امــدن جهانگیری .اگرچه مشــخص
بود که رئیســی وارد انتخابات
می شــود اما ثبت نام او بازتاب
وسیعی داشــت .قالیباف هم
بعــد دعو ت هایــی کــه از او
شــد ســرانجام ثبت نــام کرد.
امــا شگفتی ســاز ایــن دور از
ثبت نام ها اسحاق جهانگیری
و ســعید جلیلی بودند .جلیلی
بــا تحلیلی کــه داشــت وارد
انتخابــات نشــد .حضــور یــا
عدم حضــور او در انتخابات به
بحث مهمی در فضای مجازی
تبدیل شــده بود .عالوه بر او
بذرپاش نیــز در اخرین دقایق
به وزارت کشــور رفــت و ابتدا
پشــت در ماند .اما با این حال
به داخل وزارت کشور راه پیدا
کرد امــا ثبت نام نکــرد .او که
قصد داشــت کنفرانس خبری
برای این موضوع برگزار کند،
با عدم تمایل خبرنگاران مواجه
شد .از سوی دیگر اســحاق جهانگیری در اخرین دقایق
وارد انتخابات شد .لحظات پایانی ثبت نام انتخابات فضای
مجازی غوغای حضور و یا عدم حضور او را داشت.
ســرانجام جهانگیری به عنوان معــاون اول دولت
در انتخابــات ثبت نام کرد .پــس از ثبت نام او بحث های
فراوانــی در فضای مجــازی در گرفت .محمــد ایمانی،
نویســنده روزنامه کیهــان در مطلبی به این مناســبت در
صفحه تلگرامی خود نوشــت« :در هیچ جــای دنیا پیدا
نمی کنیــد که یــک رئیس جمهور برای نوبــت دوم نامزد
انتخابــات شــود و بــه فاصله یــک روز ،معــاون اول او
هم ثبت نام کند .بــه فاصله 24ســاعت از ثبت نام اقای
روحانی ،اقــای جهانگیری اعــام نامزدی کــرد .از دو
حال خارج نیســت؛ و هر دو احتمال یک معنــا را متبادر
می کند -1 .معاون اول روحانی ،رویــه او را قبول ندارد و
ناکارامد می شمارد و می خواهد با وی رقابت کند -2 .برای
حمایت از اقای روحانی امده
چون یقین کرده و باور دارد که
روحانی ناتوان از دفاع نسبت
به کارنامه خویش اســت .هر
کــدام از دو احتمال باشــد،
نزدیک ترین مقــام دولتی به
روحانی ،در توانایی های وی
به طــور جــدی #شــک کرده
و #تردیــد دارد .جهانگیــری
هیچ اورده ای ندارد جز اظهار
بی اعتمادی به روحانی و نابود
کردن اعتبار وی».
همیــن چنــد روز پیش
خانــم اذر منصــوری ،عضــو
مرکزیــت حــزب اتحــاد ملت
(جایگزین حزب مشارکت) به
«خردادنیوز» گفت که «طرح
نامــزد پوششــی به مســخره
گرفتن افکارعمومی اســت.
گفته شده نامزد پوششی فردی
است که قرار است نامزد اصلی
را حمایت کند .این مفهوم به این معناست که نامزد اصلی
ما بــه تنهایی توان رقابــت در عرصه انتخابــات را ندارد و
در برخی موارد دچار ضعف اســت و ما افــرادی را مطرح
می کنیم که بتوانند این نامزد را در ایــن موارد یاری کنند.
چنین اقدامی در وهله اول به معنــی تضعیف نامزد اصلی
است .یعنی اینکه ما به افکارعمومی و مردم می گوییم که
نامزد اصلی ما ضعیف است .مساله دوم ان است که ما با
نامزد پوششــی ،پایگاه اجتماعی و رای دهندگان نزدیک
به خود را دچار تردید و سردرگمی و ابهام می کنیم .به نظر
من طرح نامزد پوششی به ســخره گرفتن و حتی به نوعی
توهین به افکار عمومی است .نامزد پوششی بیشتر نوعی
تهدید است».
جهانگیری بعد از ثبت نام :باهم هستیم
lدر ســالروز تولد حضرت علی(ع) امام ادب و
مهربانی اقای رئیس جمهور بــا حالت عصبانیت
لقب ماشین دودی به مردم منتقد دولت داد .البته
ملت ایران صبور است اما ممکن است جواب این
توهین ها را در انتخابات ریاست جمهوری به گونه
دیگری بدهد.
مثلث | شماره 351
خبرنامه
lاقــای احمدی نژاد این چه دیدگاهی اســت
که شــما و جناحتان دارد؟ ایا حضور شما به مثابه
مشکل تراشی برای کشور نیست؟
به اینستاگرام مثلث بپیوندید
lمردم باید کســی را برای ریاســت جمهوری
انتخــاب کنند کــه در عمل مطیع والیــت بوده و
زخارف دنیــا در نزدش بــی ارزش باشــد ،چنین
مســئولی می تواند تخصص خود را در خدمت به
مردم به کار گیرد و کشور پیشرفت کند.
تقدیر محسن رضایی از ماجرای نیم روز
کمدی ثبت نام انتخابات
در چنــد دوره اخیــر و خصوصــا در انتخابــات
ریاست جمهوری افراد زیاد و عجیبی برای ثبت نام به وزارت
کشــور می روند .انها تمایل شــدیدی به خودنمایی دارند.
حضوررسانه هایمختلفدرمقابلوزارتکشورنیزاینفضا
را برای انها فراهم می کند تا خودشان را به نمایش بگذارند.
برخی از انها به سوژه های خبری و مردمی تبدیل می شوند.
در این دوره هم از این دست پدیده ها به وفور دیده شد .ابتدا
در فضای مجــازی افراد انها را به تمســخر می گرفتند .اما
رفته رفته کار به تحلیل رفتار های این افراد رسید .از طرف
دیگر لــزوم تغییر قانــون انتخابات نیز از طرف مســئوالن
گوشزد شد چرا که وضع موجود در ثبت نام ها به سخره گرفته
شده بود .در همین رابطه پرویز امینی ذیل عنوان «کمدی
ثبت نام انتخابات» نوشت« :یه وجه نشانه شناسان ه تراژدی
کمدی ثبت نام انتخابات ریاســت جمهوری که ماشــااللهدوره به دوره نیز رنگارنگ تر میشه و این بار پدیده هایی مثل
کودک سه ساله و ثبت نام خانوادگی هم داشته ،اینه که همه
دوست دارن دیده بشــن .مخصوصا در این حد باشکوه! و
رایگان! که البته نسبت به وجوه دیگه این پدیده خیلی بدم
نیست .یک وجه دیگه اش اینه که مردم با خودشون میگن
که اگه کشورداری اینه که این اقایون انجام میدن ،پس ما
هم می تونیم! این وجه یه کم قابل تامله! یعنی مشــکل از
اینها نیســت یا الاقل بخش عمده ش از جانب دولتمردا و
نحوه دولتمردی اونهاســت که همه رو برای رئیس جمهور
شدن وسوسه کرده .وجه سوم این تراژدی -کمدی اینه که یه
جور بازکرد «اعتراض» نیز به نوع کشورداری دولتمرداست.
ثبت نام بچه سه ســاله به عنوان نماد ناتوانی کامل در اداره
پیچیده کشور می تونه این پیام رو به اداره کننده های جامعه
بده که مردم درباره اونا چه قضاوتــی دارن .این مورد دیگه
واقعا خیلی خیلی قابل تامله!»
وعده روحانی
اینهووهادلسوزترند!
حسینشریعتمداریدرواکنشبهاظهاراترئیس جمهوردرموقع
ثبت نامدریادداشتینوشت«:تعجب اوراستکهاقایدکترروحانی«از
دست داده» هایدولتخویشرا«دستاورد»!معرفیمی کنند؟!می توان
تشبیهاقایروحانیکه«هووهاییکهبارهابهقصدکشتناینفرزند،یعنی
برجامتصمیمگرفتهبودندنمی توانندسرپرستخوبیبرایانباشند»رابه
اینصورتنیزمطرحکردواناینکهبرجامبرایدولتشبیهکودکیاستکهعده ایازاوبرایمظلوم نماییوجلب ترحمعابران
درسرچهارراه هااستفادهمی کنند.اینکودکانمعموالاجاره ایهستندوبرایکسیکهاورادراغوشگرفته،جانوسالمت
کودککمتریناهمیتیندارد،بلکهبرایاومبالغیکهبااینمظلوم نماییازعابراندریافتمی کند،حائز اهمیتاست.روحانی
چندروزقبلودرجشنهسته اینیزبرجامرابهابرباران زاتشبیهکردهوگفتهبودند؛«بارانرحمتبرجامبرمردمنازلشدهاست»!
کهبهتربودمی فرمودندابربرجامراباامتیازاتفراوانیکهدادیم،بارورکردیمولیبهجایاسمانایراندراسمانامریکاباریده
است! چرخ نزدیک به 20هزار سانتریفیوژ می چرخید ولی دولت شما بیش از 12هزار سانتریفیوژ را از چرخش انداخت .فقط
یکدستگاهسانتریفیوژ IR8دراختیارداریمکهساختاننیزبهدولتکنونیربطیندارد.یکعدد IR8درحالیکهحداقلتا
9سالدیگراجازهتولید 164عددرانداریم،چهدستاوردیاست؟درکدامعرصهاقتصادیازرکودفاصلهگرفته ایم؟تعطیلی
نزدیک به 60درصد کارخانه ها و مراکز تولید؟! بیکار شدن انبوهی از کارگران؟! رکود فاجعه امیز در بخش مسکن؟! و...؟!
رئیس جمهورکشورماناز«ایجاداشتغال»دردولتخودیادکرده اندکهمخدوشبودناینادعانیزمانندبقیهمواردنیازیبه
لخویشازدستداده اندوچهانانکه
شرحوتوضیحنداردوکافیاستبهخیلبیکاران،چهانهاکهدراثررکودفاجعه بارشغ
درپیاشتغالهستند،توجهشود».
اصرارزنگنهبرزیرسوالبردندستاوردهای
شرکت هایایرانی
روزنامهجواننوشتهاست «:باافتتاحپنجفازپارس جنوبیطیهفته
جاری ،میزان تولید ایــران و قطر از بزرگ ترین میــدان گازی جهان برابر
خواهدشد.البتهاینکهبرابریمیزانتولیدازاینمیدانمنطقیاستیاخیر
موضوعیاستکهبایدویژگی هایمخزنیرادرنظرداشتبه طوریکهروی
نتردیدبهضررقطری هاست.یک سوممخزن
کاغذاینبرابریتولیدبدو
پارسجنوبیدرمحدودهاب هایایراناستو دو سومدیگردراب هایقطروازسویدیگر،شیباینمیدانگازیبهسوی
دوحه استکه نشان دهنده مهاجرتگاز از بخش ایران به بخشقطر است .اما بههرحال میزانتولید این دوکشورازپارس
جنوبیبهبرابرینزدیکشدهاستکهبی شکیکافتخاراست،البتهدولتیازدهمدربرخوردبااینموضوعدردوگانگیبزرگی
فرو رفته ولی ترجیح داده در ایام انتخابات به دفاع از سرمایه گذاری در پارس جنوبی و اقدامات انجام شده طی یک دهه اخیر
یاینپروژه هاتوسطشرکت هایایرانیبهثمرنشستهاستکه
بپردازدودرنهایتهمهموفقیت هارابهنامخودتمامکند.تمام
وزیرنفتاعتقادچندانیبهانهانداردورسمااعالممی کندشرکت هایایرانیدرحوزهپارس جنوبیعملکردضعیفیراازخودبه
جایگذاشته اند.تاکیداورویدوپارامترزماناجراوهزینه اجراطیچهارسالگذشتهبهاینمعنابرداشتشدهاستکهایرانی ها
نا توانهستندوتازمانیکهشرکت هایخارجیبهایراننیایند،اینگونهکارکردننتیجه ایجزاتالفمنابعندارد.زنگنهبارهاو
درموقعیت هایمختلفطیاینچندسالبرایفرارازپاسخگوییبهمقایسهبخشیوابتداییمیانقیمتاجرایفازهایپارس
جنوبیدردورنخستوزارتخودودولتگذشتهپرداختهوباعددسازی هایفوق العادهوشگفت انگیزاینگونهالقاکردهاست
که در اواخر دهه ۷۰شمسی هر پروژه را با ۲میلیارد دالر به پایان رسانده ولی در دولت گذشته این رقم سه برابر شده است بدون
انکهبخواهداشاره ایبهافزایشقیمتنفت،فوالد،اجارهدکل هایحفاری،مهندسی،طراحی،دستمزدو...داشتهباشد».
بحراناماریدردولتیازدهم
مثلث | شماره 351
روزنامه اصالح طلبی در گزار شــی درباره رشــد اقتصادی نوشــته
است :رشد اقتصادی ٩ماهه سال ١٣٩5براســاس اعالم بانک مرکزی
11/6درصــد و طبق مرکــز امــار 7/2درصد اســت .تفاوت حــدود٤/٤
درصدی رشد اقتصادی این دو نهاد نشان از نوعی بحران اماری در کشور
اســت .اظهارات رئیس جمهور درباره کاهش شــیب تورم خودکفایی در
گندم و تحــوالت در زمینه انرژی ،تولیــد نفت و گاز ،صــادرات نفت خام
و اقداماتی در زمینه بهبود حمل ونقل دریایی و ایجاد ســدها و نیروگاه های جدید که به زعم ایشــان اسباب پشت سرگذاردن
عقب ماندگی های اقتصادی شــده اســت ،واقعا تا چه حد در ادراک جامعه مورد تایید قرار می گیرد؟ این ســوالی است که
احاد جامعه باتوجه به وضعیت اقتصادی خود از نظر معیشــت ،مســکن ،بهداشــت ،امــوزش و بیمه از خود می پرســند.
رشــد اقتصادی بنا بر اظهار بانک مرکزی ،در٩ماهه ابتدای ســال 95/11درصد بوده است .رشــد 11/6درصدی یک رشد
فوق العاده باالست که کشورهای با اقتصاد نوظهور نظیر چین ،کره جنوبی ،هند ،ترکیه ،برزیل ،مکزیک و دیگر کشورها را
با رشدهای دورقمی در زمره اقتصادهای نوظهور قرار داد ،اما ایا رشــد 11/6درصدی در کشور ما واقعا پاسخگوی اشتغال،
افزایش درامد طبقه متوســط ،حقوق بگیران ،کارگران و همین طور حل ســایر معضالت و مشــکالت اقتصادی انان بوده
است؟ قدر مسلم ان اســت که برای ورود به رونق اقتصادی و خروج از رکود نیازمند رشــدهای اقتصادی هشت درصد به باال
هســتیم ،اما تدقیق در کم وکیف رشــد اقتصادی 11/6درصدی در٩ماهه ابتدای سال ٩5به اســتناد گزارش بانک مرکزی
نشــان می دهد ١٠درصد ان تنها ناشــی از درامدهای نفتی پــس از برجام و رفــع تحریم های نفتی بوده و رشــد اقتصادی
0/9درصدیدربخش هایغیرنفتیایجادشدهاست؛بهنحوی کهبخشصنعتدرمدتمذکورازرشدینزدیکبهصفردرصد
برخورداربوده،بخشخدماتفقط 2/4درصدرشدداشتهوبخشمعدنوساختمانبه عنواندوبخشاقتصادیمهموعمده
کشورازرشدمنفیبرخورداربوده اند».
خبرنامه
ماجرای وعــده صد روزه روحانی و واکنشــی که او در
کنفرانس خبری هفته گذشته به ان داشت همچنان سوژه
خبری و دستمایه مطالب فعاالن فضای مجازی است .انها
به تغییر موضع روحانی تاکید کرده و او را مورد نقد قرار دادند.
کار به جایی رســید که حتی قالیباف هم در کنفرانس خبری
بعد از ثبت نام به این موضوع اشــاره کــرد .محمدصرفی،
نویسنده و روزنامه نگار در این باره نوشت« :اقای روحانی با
انکار وعده حل مشکالت و ایجاد تحول اقتصادی در 100
روز ،گفت سخنان خود را به خوبی به یاد دارد و وعده ایشان
این بوده است که پس از 100روز بگویند و گزارش بدهند چه
کرده اند ....عین عبارت اقای روحانی در تبلیغات انتخاباتی
سال 92از این قرار است؛ «در برنامه مدون من ،عالوه بر
برنامه برای حل مشکالت اقتصادی ،اجتماعی ،سیاست
داخلی ،سیاست خارجی و امور فرهنگی ،برنامه کوتاه مدت
یک ماهه و 100روزه وجود دارد .ما می توانیم در یک زمان
کوتاه ،تحول اقتصادی در کشــور به وجود اوریم...من،
دولتراستگویانتشکیلخواهمداد» .اقایروحانیهمان
ســال و در جای دیگری شــبیه همین عبارات فوق را تکرار
کرده ...وقتی هم که خبرنگار خواست عین جمالت ایشان
را بخواند ،اطرافیان اجازه ندادند و خود ایشان نیز با لحنی
خاصگفتندمقاله تانراخواندیدواستفادهکردیمومیدانیم
چه می خواهید بگویید .عده ای هــم که گویا از اصل برای
همین کار ردیف شده بودند در اقدامی زشت و غیراخالقی
شروع به کف زدن و خندیدن کردند!...وقتی با خبرنگاران
و مقابل دوربین ها چنین برخوردهایی می شود ،مردم چطور
و اصال چرا باید نمایش هایی مثل «حقوق شــهروندی» را
جدی بگیرند و برای ان تره خرد کنند؟!»
بررسیرسانه ایهفته
11
معمای عثمانی
گفتارها
برای درک انتظارات ترکیه از دستگاه مدیریتی جدید امریکا ،باید
به بررسی دالیل خیلی وخیم شدن روابط این دو کشور که تا مرز قطع
رابطه پیش رفت پرداخت .رجب طیب اردوغان ،بــا انکه مورد اعتماد
باراک اوباما بود ،به تدریج مغضوب متحد امریکایی خود شد.
حمایتتمام عیارانگلیسازتروریسم
چرا ترزامی بهریاضسفرکرد؟
گفتارها
12
مثلث | شماره 351
حسین یاری
روزنامه نگار
سفراخیرنخست وزیرانگلیسبهریاضازابعادمختلفی
قابلتاملاست.ویدراینسفرباردیگراتهاماتضدایرانی
خود را مطرح کرد .تــرزا می در گفت وگو با روزنامه ســعودی
الریاض اظهار داشــت« :لندن و ریاض منافع مشــترکی در
رابطهباهمکاریدرزمینهمبارزهباتروریسمدارند!ایرانعامل
بی ثباتیدرمنطقهاستوبایدبرایمقابلهبااینکشوربهاقدام
دســته جمعی روی اورد! فعالیت های ایــران عامل بی ثباتی
در منطقه اســت و مقابله با اقدامات خصمانه ایران در لبنان،
عراق ،یمن و ســوریه یا در منطقه خلیج فارس مستلزم اقدام
دستهجمعیاست»...
در خصوص سف ر ترزا می به ریاض و ادعاها و اظهارات
وی در خصوص ایــران ،الزم اســت نکاتــی را مدنظر قرار
دهیم« :نخســت اینکه لندن و ریاض هر دو از اصلی ترین
بازندگان تحوالت منطقه محسوب می شوند .وجه مشترک
عربستان سعودی و انگلیس،سرمایه گذاریامنیتیونظامی
انها روی گروه های تروریستی مانند داعش و جبهه النصره در
سوریه و عراق اســت .از این رو شکست گروه های تکفیری
در سوریه و عراق برای حامیان انگلیسی و سعودی انها بسیار
گران تمام شده اســت .از این رو یکی از نقاط اتصال لندن و
ریاض در برهه زمانی فعلی ،گروه های تروریستی و تکفیری
مانند داعش و النصره و وضعیت سخت انها در سوریه و عراق
ی و ملک سلمان از ایران نیز
است .عصبانیت و خشــم ترزا م
ریشه در همین مســاله دارد .هر اندازه گروه های تکفیری در
منطقهباشکستوناکامی بیشتریمواجهمی شوند،برمیزان
نارضایتیوخشممقاماتانگلیسیوسعودیعلیهایرانافزوده
می شــود .نکته دوم در خصوص ســف ر ترزا می به عربستان
سعودی ،به مراودات نظامی و تسلیحاتی لندن -ریاض باز
می گردد.طیسال هایاخیرانگلیسازاصلی ترینشرکای
تســلیحاتی ریاض محســوب گردیده و در راستای تقویت
توان نظامی ال سعود (در راستای سرکوب مردم بیگناه یمن
و بحرین) از هیچ کوششی دریغ نمی کند .همچنین یکی از
ی و مقامات سعودی ،بررسی
ی ترزا م
اصلی ترین دغدغه ها
راه های انتقال سالح های انگلیسی به گروه های تکفیری
و تروریســتی در عراق و ســوریه اســت .از این رو ،ترزا می
ســعی کرده اســت ضمن افزایش میزان فروش و صادرات
ســاح های مرگبار انگلیس به عربســتان سعودی و کسب
منافع ان ،راهکارهای تزریق بیشتر بحران امنیت در منطقه
و جهان اســام را با همتایان ســعودی خود مورد بررسی و
تبادل نظر قرار دهد .ریاض و لندن هــر دو بر این باورند که
تحقق امنیت در غرب اسیا به سود انها نبوده و منجر به انزوا
و کاهش قدرت مانور عربستان و انگلیس در منطقه خواهد
شد .تحقق امنیت در غرب اسیا ،سبب خواهد شد تا بهانه ای
برای حضور انگلیس در منطقه (از جمله پایگ اه های دریایی
این کشور در خلیج فارس) وجود نداشته باشد .همچنین در
چنین شرایطی صادرات تسلیحاتی انگلیس به کشورهای
عربی حــوزه خلیج فارس کاهــش خواهد یافــت .در چنین
شرایطی ،حفظ و استمرار و تشدید بحران امنیت در منطقه،
از مهم ترین محورهــای رایزنی ترزا می و ملک ســلمان در
جریان سفر نخســت وزیر انگلیس به ریاض بوده است .در
نهایت اینکه بازی ال سعود در زمین لندن ،هزینه ها و تبعات
سختی برای عربســتان پیش رو خواهد داشــت .در دوران
حکومت صدام حسین نیز وی در زمین ایاالت متحده امریکا
و انگلیس بازی کرد اما فرجام ایــن بازی ،چیزی جز نابودی
صدام به دست خود لندن و واشــنگتن نبود! اظهارات ضد
ایرانی نخســت وزیر انگلیس ،در راستای جلب توجه سران
ســعودی و افزایش ضریب اطمینان ریاض به انگلیس (در
راستای همکاری های مشــترک منطقه ای) است .این در
حالی اســت که نتیجه اعتماد به بــازی انگلیس در منطقه،
چیزی جز شکست و نابودی نخواهد بود .حقیقتی که سران
سعودیزمانینسبتبهاناگاهخواهندشدکهبسیاردیرشده
است .درست در شهریور ماه سال گذشته ،گزارش سازمان
ملل متحد در خصوص اســتفاده عربســتان از سالح های
انگلیس در کشتار مردن بی گناه و مظلوم یمن منتشر شد .با
این حال مقامات انگلیسی بر ادامه ارسال سالح به ال سعود
اصرارورزیدند.به دنبالگزارشاخیرسازمانمللمتحدمبنی
براستفادهعربستانازتسلیحاتساختانگلیسدرحملهبه
اهداف غیرنظامی در یمن از جمله بیمارستان ها ،نمایندگان
پارلمانانگلیسبرایپایاندادنبهصدوراسلحهبهعربستان
به شدت تحت فشــار قرار گرفتند .در انگلیس درباره فروش
تسلیحاتبهعربستانونقشلندندرجنگیمناختالفنظر
وجودداشت؛اختالفنظریکهدربرههزمانیفعلینیزبهقوت
خود باقی است .بوریس جانسون ،وزیر خارجۀ انگلیس ،در
جلسه پارلمانگفته بود فروش سالح به عربستان سعودی
می تواند ادامه یابد چرا که هیچ شواهد قطعی مبنی بر اینکه
مقررات بین المللی درباره حقوق بشــر نقض شــده است،
وجود ندارد!
انچهمسلماستاینکهانگلیسنه تنهادرتجهیزداعشو
دیگرگروه هایتکفیریوتروریستیدرمنطقه،بلکهدرکشتار
مردمیمننیزبهصورتمستقیمشریکاست.دستترزامی
نخست وزیرفعلیودیویدکامرون،نخست وزیرقبلیانگلیس
و همراهان انها به خون هزاران کودک یمنی اغشــته است.
بدیهی است که مقامات انگلیسی باید به عنوان جنایتکاران
جنگیدریمنموردمحاکمهوبازخواستومجازاتقرارگیرند.
لندنازسوییمدعیاستمیلیون هاپونددرقالبکمک های
انسان دوستانهبهیمناعطاکردهاستاماازسوییدیگریکی
ازبزرگترینفروشندگانتسلیحاتبهعربستاناست.اینخود
نشان دهندهاوجسیاست هایموذیانهانگلیسدریمناست.
گزارش هاحاکیاستانگلیساززماناغازحمالتعربستان
سعودی به یمن در فروردین ســال 1394تا شهریور ماه سال
گذشته،حدود 3میلیاردپوندمجوزفروشسالحبهعربستان
سعودی صادر کرده است .به راســتی این موضوع چگونه از
سوی سازمان های رسمی مدعی حقوق بشر از جمله کمیته
حقوق بشر سازمان ملل متحد قابل توجیه و تفسیر است؟ بر
اساس امار رسمی کمپین مبارزه با تجارت سالح ،عربستان
سعودی بزرگترین خریدار تسلیحات انگلیس است و از سال
2010تجهیزاتیبهارزشششمیلیاردو 700میلیونپونداز
اینکشوردریافتکردهاست.بااستنادبهچنیناماروارقامی
است که نســبت به نقش خونین انگلیس در تحوالت منطقه
اگاهخواهیمشد.
خاورمیانه از نگاه نامزدهای انتخابات فرانسه
گفتارها
بررسی تاثیر پیروزی احتمالی هر کدام از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری فرانسه بر منطقه خاورمیانه
علی دبیری مهر
روزنامه نگار
با اینکــه تنها چند روز بــه انتخابات هشــتمین رئیس
جهموری پنجم فرانســه باقی مانــده ولی هنــوز نمی توان
کاندیدایی را به طور قطع پیروز انتخابات دانست و وضعیت تا
اندازهزیادیدر هاله ایابهامقراردارد.حتیوضعیتبعضیاز
کاندیداهایانتخاباتنیزبهنوعینامشخصاستودوچهره
اصلیانتخابات،یعنیفرانسوافیوننامزدجمهوریخواهانو
مارین لوپن نامزد جبهه ملی (راست افراطی) در مظان اتهام
مالی «مشاغل ساختگی» قرار دارند و این در حالی است که
خانم لوپن عالوه بر اتهام اول با اتهام دیگر «انتشار تصاویر
خشن»درحسابکاربریتوئیترخودنیزروبه رواست.فارغاز
اینکه کاندیداهای اصلی انتخابات ریاست جمهوری فرانسه
تا روز انتخابات استعفا داده یا مجبور به کناره گیری شوند به
بررسی برنامه و مشی سیاســی نامزدهای انتخابات فرانسه
دربــاره خاورمیانه و تاثیر پیروزی احتمالــی انها بر خاورمیانه
خواهیمپرداخت:
.1امانوئل َمکرون
بدون شــک ،مکرون پدیده انتخابات فرانســه و این
روزها شــانس اول پیروزی در انتخابات در نظر سنجی های
فرانسه است .مکرون 39ساله می تواند به کاندیدایی تبدیل
شــود که به هیچ کدام از دو حــزب اصلی سوسیالیســت و
جمهوریخواه وابستگینداردوباشعارراهسوموتشکیلحزب
روبهجلو(یاحرکتبهجلو)توانستهاستبرایخودطرفدارن
بســیاری مهیا کند .رشــد مکرون در فضای سیاسی فرانسه
به قدری ســریع اتفاق افتاده که هنوز در مورد ارا و عقاید وی
اطالعات چندانی در دست نیســت و خود مکرون نیز کمتر
عالقه ای به مصاحبه های رســانه ای داشت و بعد از کاندیدا
شــدن در انتخابات نیز تا مدت زیــادی از اعالم برنامه های
خود ،خودداری کــرده بود .ولــی درباره مکــرون می توان
گفت که به شــدت طرفــدار اتحادیه اروپا و حفــظ و تقویت
ان است.
درموردارتباطویباروسیهنیزتاکنونیکمورددرگیری
درکمپینانتخاباتیویدرموردانتشارخبرهایجعلیتوسط
کانال راشا تودی و اژانس خبری اسپوتنیک رسانه ای شده و
در مورد مهاجران و مسلمان می توان به سفر وی به الجزایر
اشاره کرد؛ جایی که مکرون اشغال الجزایر توسط فرانسه و
رفتارفرانسویاندراندورانرارفتاریوحشیانهوجنایتعلیه
بشــریت عنوان کرده بود که جنجال های زیادی در فرانسه
برانگیختهبود.
.2مارین لوپن
.3فرانسوا فیون
فرانسوا فیون نامزد جمهوریخواهان و مارین
لوپن نامزد جبهه ملی (راست افراطی) در مظان
اتهام مالی «مشاغل ساختگی» قرار دارند و این
در حالی است که خانم لوپن عالوه بر اتهام اول
با اتهام دیگر «انتشار تصاویر خشن» در حساب
کاربری توئیتر خود نیز روبه رو است
مثلث | شماره 351
باتضعیفحزبسوسیالیستدرسال هایاخیرمتعاقب
ی میانه روی های
تالطمات زمامداری فرانسوا اوالند ،بسیار
راست را برنده انتخابات امسال دانسته و در این میان فیون به
دلیلپایبندیبهارزش هایکاتولیکتوانستهبودنظربسیاری
ازمحافظه کارانفرانسویرابهخودجلبکند؛گفتهمی شود
عزت ،شرافت و احترام مفاهیم سنتی ای هستند که در ناحیه
روســتایی ای که فیون از ان برخاســته ارزش های اساسی
محســوب می شــوند و او می تواند بخش های محافظه کار
کاتولیک را که در دهه های گذشــته اســیب دیده اند با خود
همراه کرده کند و او از منطقه ای برخاسته که در برابر ارزش ها
و قوانین ســکوالر مقاومت کرده و برنامه وی تاکنون ســبب
احیایحسغروروافتخاردرمیانفرانسوی هایمحافظه کار
شده است .فیون با به رخ کشیدن ویژگی های مسیحی اش
در مبارزات انتخاباتی از مشکل اسالم در فرانسه سخن رانده
ب اخیرش با عنوان «درباره چیرگی بر توتالیتاریسم
و در کتا
اسالمی»گفتهاستدشمن،توتالیتاریسموتمامیت خواهی
اسالمی است و می خواهد با توسل به ناسیونالیسم و روایت
ملی از تاریخ فرانســه با اســام گرایی مبــارزه ایدئولوژیک
کند .در مورد خاورمیانه هم سیاست او سازش و همسویی با
ساختارها و قدرت هایی است که اسالمیســم سنی را به هر
قیمتیمهارکنند.
گفتارها
جنجالی ترین کاندیدای انتخابات ریاســت جمهوری
فرانسه و شــانس دوم برای انتخابات در نظرسنجی روزهای
اخیر ،برعکس شخصیت مرموز و دورن گرای اقای مکرون
بسیاراهلحاشیهومصاحبهوابرازصریحاعتقادخوداست.
لوپن روی خوشی به امریکا نشــان نمی دهد و اعتقاد
دارد که امریکا ،اتحادیه اروپا را تحت سیطره خود قرار داده
است (البته خانم لوپن تنها رهبر سیاسی در فرانسه بود که از
پیروزی ترامپ در انتخابات امریکا ابراز خشــنودی کرد) و از
سویی نسبت به دیگر احزاب فرانســوی اشتیاق کمتری در
رابطه با اسرائیل دارند و خواهان برخورد با اسرائیل همچون
سایرکشورهایجهانهستند(فرانسهقوانینسختگیرانه ای
دررابطهبایهودستیزیداردمانندقانونگسو).
لوپن از تحسین کنندگان شــخصیت والدیمیر پوتین
اســت و او را یک وطن پرســت متعهد به ارزش های جامعه
روسی می داند و ارتباط خوب با روسیه را جز و واجبات جهان
امروز می شــمارد و این عالقه از طرف روس ها نیز بی پاسخ
نمانده است؛ در حالی که هیچ بانک فرانسوی به دلیل سابقه
و خط مشــی جبهه ملی حاضر به اعطــای وام به خانم لوپن
برای ورود به کارزار انتخابات نبود ،این یک بانک روسی بود
که مبلغ 9میلیون دالر به ستاد انتخاباتی خانم لوپن وام داد و
مبالغدیگرینیزبهصورتکمکوقرضازبانک هایروسی
به ستاد خانم لوپن واریز شده است .جبهه ملی به مخالفت با
مهاجرینمسلمانبهفرانسهازشمالوغربافریقاوخاورمیانه
مشهوراستوزمانیخواهانبازگشتانهابهکشورهای شان
شــده بود ولی با جایگزینی خانم لوپن به جای پدر بر مســند
ریاست حزب جبهه ملی ،سیاست مهاجرستیزانه این حزب
کمی نرم تر شــده و از نظر خانم لوپن هر کســی که شهروند
فرانسه شــده جز دســته خودی ها ،فارغ از رنگ و دین قرار
می گیرد .در میان نامزدهای انتخابات فرانسه ،لوپن در مورد
سوریه مواضع صریحی دارد و اعتقاد دارد که بشار اسد یگانه
راه صحیح و تنها گزینه مناسب برای مبارزه با داعش است و
کمک فرانسه به مخالفان میانه رو دولت اسد موجب تقویت
تروریست ها و افراطی های اســامی در این کشور و منطقه
خاورمیانهشدهاست.درماه هایاخیرچندتنازاعضایجبهه
ملیدرپارلمانفرانسهباسفربهسوریهبااسددیدارداشته اند.
خانم لوپن با تکیه بر اسالم هراسی و حوادث سال های اخیر
فرانسه و حمالت تروریستی که توســط مسلمانان افراطی
و غالبا توســط داعش صورت گرفت (حوادث تئاتر بتکالن
پاریس،حملهنیسونشریهشارلیابدو)توانستهارایزیادی
به ســمت خود جلب کند و تا به امروز شــانس دوم انتخابات
باشد ولی همین سیاســت های افراطی گری و ملی گرایانه
شدید خانم لوپن مانند شمشیر دو لبه عمل می کند و در دوم
انتخابات ریاســت جمهوری عده ای زیادی از ترس نیفتادن
فرانسه به دســت افراطیون به رقیب وی فارغ از جناح بندی
رای خواهند داد.
او معتقد است که دولت اسالمی (داعش) می خواهد
یک الگوی اجتماعی را بر جامعه فرانسه تحمیل کند .هدف
اناضمحاللفردیتوهمینطورازبینبردنمسیحیاندر
خاورمیانه است .این اندیشه و عامالن ان برای نسل زدایی
اراده کافی دارند ،باتوجه به دغدغه ای که با ظهور بنیادگرایی
اســامی وجود دارد برخی وسوســه می شــوند که به ازادی
مذهبی حمله کننــد .از زمان حمله در نیس برخی خواســتار
ممنوعیت همه نمادهای دینی در فضای عمومی شده اند و
این در حالی است که فیون باور دارد احترام به همه ادیان باید
حفظ شود و انها در استفاده از نمادهای خود ازاد باشند .فیون
معتقد است ولی باید به انها فشــار اورد که قوانین فرانسه را
به طورکاملبپذیرندوباتوجهبهمشکلانتگراسیوندرجامعه
فرانســه ،پایبندی و اجرای قوانین مدنی فرانسه برای همه
ادیانواقلیت هاضروریاست.فرانسوافیوندرموردمسائل
خاورمیانه به این نکته اشــاره می کند که ما به اندازه کافی در
مبارزه نظامی نبوده ایم .فراتر از همه ،به صورت غیرموثر و بد
این موضوع را مدیریت کرده ایم ،چرا که توجه نکرده ایم که
وجوداتحادهاضروریهستند.فیونباانتقادازسیاست های
فرانسوااوالنددرقبالروسیهبهاینموضوعاشارهمی کندکه:
این سیاست ها مسکو را به تشــدید مواضع ،انزوا و اقدامات
ملی گرایانهوامی دارد.روسیهپهناورترینکشورجهانویک
کشورهسته ایاستونبایداینگونهباانرفتارشود.
فیونکهعالقهشخصیخودرانسبتبهفرهنگوتاریخ
روســیه پنهان نمی کند خواهان ائتالف با روسیه در مبارزه با
داعش است و معتقد است سیاستی که فرانسه در طول چهار
ســال اخیر در قبال ســوریه در پیش گرفته ،شکست خورده
و باعث تشدید جنگ داخلی در این کشــور شده است .این
سیاست باید تغییر کند و فرانسه برای حل بحران سوریه باید
گفت وگوباروسیهوایرانرادر دستورکارقراردهد.
به هر حال فیون در مورد ســوریه و اسد معتقد است
که اولویت فوری و حیاتی از بین بردن داعش است اما باید
واقع بین باشــیم که اکنون تنها نیروی زمینی در دسترس
ارتش سوریه است .چهار ســال از زمانی که غربی ها باور
داشتند که بشار اسد ســقوط می کند گذشته و واقعیت ان
اســت که او در قدرت باقی مانده اســت .پیش شرط قرار
دادن لزوم کناره گیری او از قــدرت برای یافتن هرگونه راه
حلی یک اشــتباه بود .اگر ما خود را در این موضع گرفتار
نمی کردیــم می توانســتیم کاری موثر را زودتــر از این ها
انجام دهیم.
13
گفتارها
ترامپ در استکهلم به دنبال چیست؟
گفتارها
14
مثلث | شماره 351
استقبال کاخ سفید از حوادث تروریستی سوئد
جامعه ســوئد در التهاب ناشــی از حادثه تروریستی
اخیر در اســتکهلم قرار دارد .در این حادثه 4 ،نفر کشــته
و 12نفر زخمی شــده اند .در این خصوص یــک تبعه 39
ساله ازبک توسط پلیس سوئد دستگیر شده است ،فردی
که گفته می شود با گروه تروریســتی – تکفیری داعش در
ارتباط بوده است.
به راستی امروز در ســوئد چه می گذرد؟ درگیر شدن
یکی از کشــورهای مرفه دنیــا با بحران هــای امنیتی ،به
ســود چه بازیگرانی اســت؟ ایــا می توان افزایش ســطح
هشدارهای امنیتی در اســتکهلم ،یوته بری(گوتنبرگ)،
مالمو و حتی شهرهایی دانشــجویی مانند اومئو و اوپساال
را موضوعی ساده قلمداد کرد؟ چرا بحران های امنیتی در
سوئد از زمان سرکار امدن دونالد ترامپ در ایاالت متحده
امریکا تشدید شده اســت؟ میان جنجال سازی های اخیر
ترامپ در خصوص وضعیت امنیتی ســوئد ومتعاقبا وقوع
حوادث تروریســتی و خرابکارانه در این کشور چه ارتباطی
وجود دارد؟
چندی پیش ،دونال د ترامپ در یکی از مواضع جنجالی
خود ،از وجود بحران های امنیتی در سوئد سخن به میان
اورد .رئیس جمهور امریکا مدعی وقوع حادثه ای تروریستی
در سوئد شــده بود ،حادثه ای که اساســا به وقوع نپیوسته
بود .این اظهارات منجر به نارضایتی و تعجب شهروندان
سوئدی و سیاستمداران این کشور شــد .ترامپ بعدها نه
تنها اظهارات خود را تکذیب نکرد ،بلکه مدعی شد که منبع
اظهاراتش ،گزارش شبکه فاکس نیوز در خصوص وضعیت
خطرناک مهاجرین در کشور سوئد بوده است!
ترامپ حتی در اظهارات بعدی خود مدعی شــد که
شهروندان ســوئدی به خوبی اظهارات وی (در خصوص
وجود بحران امنیت در این کشور) را متوجه می شوند!
ت ترامپ ،شاهد شورش
درست دو روز پس از اظهارا
خودجوش! عــده ای در منطقــه رینکه بی واقــع درحومه
استکهلم بودیم .در جریان این شورش خیابانی ،ده خودرو
به اتش کشیده شــد و به اماکن عمومی و مغازه ها خسارت
وارد شد .هنوز جامعه سوئد از شوک حادثه رینکه بی خارج
نشده بود که شاهد وقوع اتش ســوزی در مرکز پناهجویان
شــهر ونشــبوی(در 80کیلومتری یوته بری) بودیم .این
حادثه منجر به زخمی شدن 15تن از پناهجویان شد.
سرانجام ،حادثه تروریســتی شوک اور اخیر در سوئد
به وقوع پیوســت و یک راننده کامیون ،به صورت عامدانه
عده ای از شــهروندان ســوئدی را در مرکز شهر استکهلم
زیر گرفت .به این وســیله ،می توان «ســخنان جنجالی
ترامپ» را سراغازی بر سریال بحران های امنیتی در سوئد
دانســت .بحرانی که دونال د ترامپ و همراهانش در دولت
امریکا از ان استقبال می کنند.
اصلی ترین دلیل اســتقبال ترامپ از وقوع حمالت
تروریســتی در ســوئد و ایجاد چالش هــای امنیتی مزمن
و پایــدار در این کشــور اروپایــی ،چند فرهنگــی بودن و
مهاجر پذیر بودن جامعه ســوئد است .اساس ا ترامپ وجود
کشــورهای مهاجرپذیر و چند فرهنگــی در اتحادیه اروپا
را بر نمی تابد .از ســال 2015میــادی ،زمانی که بحران
مهاجرت در اروپا تشــدید شــد ،ســوئد روند مهاجرپذیری
خود را ادامه داد .این موضوع ،خشــم ترامــپ از جامعه و
دولت سوئد را بیش ازپیش تقویت کرده است .از این رو هر
اقدامی که در راستای مواجهه با روند جاری در جامعه سوئد
ل ترامپ و همراهانش درکاخ سفید
انجام شود مورد استقبا
قرار می گیرد.
در این میان ،اساســا اهمیتــی برای ترامــپ ندارد
که کدام جریــان (تکفیری ها یا طرفداران جریان راســت
افراطی) مولد خشونت در سوئد باشند ،بلکه انچه برای وی
اهمیت دارد ،دفرمه شدن شرایط جاری در سوئد از طریق
وقوع بحران های امنیتی در این کشــور اســت .ترامپ از
اینکه جریان های ملی گرا و ضد مهاجرت و ضد اســام در
اروپا و سوئد قدرت گرفته و شهروندان را علیه ساختار چند
فرهنگی تحریک کنند به شدت استقبال می کند.
هــم اکنــون میــان جریان هــای راســت افراطی و
ملی گرا در اروپا و جریان حاکم بر کاخ ســفید قرابت فکری
و سیاسی زیادی ایجاد شده است .این قاعده در خصوص
جریان راست افراطی ســوئد (حزب دموکرات) به رهبری
جیمی اکسون و همراهانش نیز صدق می کند .بدون شک
از این پس ،دیالکتیک و منازعه میــان گروه های طرفدار
مهاجرت و ضد مهاجرت ،با محوریت جریان راست افراطی
سوئد در این کشور شدت بیشتری خواهد گرفت .این همان
چیزی است ک ه ترامپ در استکهلم و دیگر شهرهای سوئد
به دنبال ان است.از این ر و ترامپ رفتار خطرناک و در عین
حال هدفمندی را درقبال سوئد در پیش گرفته است.
همان گونه که تاکید شد ،ترامپ از هر اقدامی در اروپا
که منجر به افزایش وزن گروه های راست افراطی و ملی گرا و
در مقابل ،تضعیف جریان های سنتی شود استقبال می کند.
این قاعده در خصوص ســوئد نیز صادق اســت« .جیمی
اکســون» و همراهانش در جریان راســت افراطی ســوئد
(حزب دموکرات) از جمله احزابی هســتند که مورد حمایت
غیر مســتقیم دونال د ترامپ و دولتمردان فعلی کاخ ســفید
قرار دارند .هر بار حادثه ای امنیتی در کشــورهای اروپایی
رخ می دهد ،جریان های راســت افراطــی از ان به عنوان
دســتمایه ای برای تحریک افکار عمومــی ضد مهاجرین
و مخصوصا مسلمانان اســتفاده می کنند .درحال حاضر،
جریان راســت افراطی ســوئد نیز ســعی دارد از بحران به
وجود امده در راستای تقویت موقعیت سیاسی و اجتماعی
خود استفاده کند .در این معادله پیچیده ،جان شهروندان
ی ترامپ ندارد! او نه تنها از حادثه
بیگناه اساسا اهمیتی برا
تروریستی سوئد احســاس ناراحتی نمی کند ،بلکه ان را به
مثابهسکویپرتابیبرایگروه هایمنادیمخالفتباجامعه
چندفرهنگیاینکشور،ازجملهناسیونالیست ها،نئونازی ها
و طرفداران جریان راست افراطی می بیند.
در نهایــت اینک ه ترامپ بــازی خطرناکــی را در قبال
سوئد اغاز کرده است .در این خصوص الزم است مقامات
ســوئدی مواضــع قاطعانــه ای را در برابر ایــاالت متحده
امریکا اتخاذ کنند .انچه مســلم اســت اینکه در اینده نیز
ت ترامپ از رشــد و تقویت جریان هــای افراطی در
حمایــ
سرتاســر اروپا و متعاقبا کشور ســوئد ادامه خواهد یافت.
در این صــورت ،بحران های امنیتی اروپا تشــدید خواهد
شــد .رفتارهای ضد امنیتی ترامپ در قبال اروپای واحد و
مخصوصا کشور سوئد ،اثار ســختی خواهد داشت .یکی
از مهم ترین راهکارها برای مهار این هزینه ها ،پیشگیری
ی ترامــپ در حمایت از گروه های افراطی
از ادامه رفتارها
است؛ موضوعی که باید در دستورکار سیاستمداران اروپایی
قرار بگیرد.
د ترامپ
چشم امید ترکیه به دونال
گفتارها
د ترامپ
ادامه اختالف ها بین دو کشور با روی کار امدن دونال
مهرداد غفوری مقدم
روزنامه نگار
استرداد گولن
با کودتای نافرجام ژوییه ٢٠١6مانند یک فتنه ملی
واقعی برخورد شد .بنابر گفتمان رســمی ،که رسانه های
مجاز برطبل ان کوبیدند ،کوشش شد همه مردم را به این
باور وادارند که فتح لله گولن عامل کودتا بوده است .درجه
دخالت او در کودتا هرچه که باشد – که غیر قابل انکار ولی
نه چندان موثر که قدرت رسمی ادعا می کند است ،-این
یک واقعیت است که گولن و شبکه او سال ها است که در
کار قدرت حاکم دخالت می کننــد و قطعا یک منبع ایجاد
بی ثباتی هســتند .در نظر انکارا ،اســترداد گولن توسط
ایاالت متحده امری بدیهی اســت .بــرای اوباما ،قانون
ارجحیت داشــت و فقــدان مدرک برای عــدم انجام این
کار کافی بود .در مورد دســتگاه مدیریتــی جدید امریکا،
این امکان وجود دارد که رفتار نسبت به معترض تبعیدی
عوض شود ولی این امر درحد اســترداد او که در هر حال
دستگاه قضایی امریکا با ان مخالفت خواهد کرد ،نخواهد
بود .ازســوی دیگر ،نفی جنبش گولن و کاهش اقدامات
او علیه قدرت حاکــم در ترکیه از خاک امریــکا می تواند
یک گزینه برای دونالد ترامپ باشــد .این کار فقط ازروی
انتقام جویــی و بــه خاطر اینکــه جنبش گولــن در کارزار
انتخاباتی ریاســت جمهوری امریکا از هیالری کلینتون
حمایــت کــرده بــود نخواهد بــود .چنیــن کاری موجب
خشنودی و تسلی اردوغان می شود.
بحران سوریه
درمورد پرونده ســوریه ،اختالف نظرها ،اشتی ناپذیر
به نظر می اید .برای غــرب و در درجه اول ایاالت متحده،
ازبین بردن داعش در سوریه مستلزم تقویت همکاری بین
وزنه روسیه
مثلث | شماره 351
به نظر می اید که دســتگاه مدیریتی جدید امریکا از
وضعیت نابســامان موجود و گزینه های ناگوار ناشی از ان
اگاه باشــد .برای نشــان دادن تفاوت خود و دور زدن مانع
ترامپ می تواند دست به یک بسیج موازی بزند که دشوار
اســت اما غیرممکن نیســت :کنار هم قــراردادن ترکیه و
کردها در مبارزه علیــه داعش .در این صــورت ،از کردها
بدون انکه به انها اولویت داده شــود پشــتیبانی می شود و
همین کار نیز در مــورد نیروهای ســوریه ای مورد حمایت
ترکیه انجام می شــود و بر این مجموعه نیز مشارکت ترکیه
در بمباران هوایی علیه تروریست ها افزوده می گردد .این
ســناریو ،که به خاطر بدگمانی متقابل بین ترکیه و کردها،
بلندپروازانه است ،وابســته به رفتار روســیه نیز هست که
اکنون به صورت بازیگر عمده در سوریه
درامده است .مسکو ،برخالف هرگونه
انتظار ،وزنــه ای تعیین کننده در روابط
ترکیه -امریکا است.
رئیس جمهوری روسیه ،با دیدن
اینکه ترکیه دچار انزوا شــده و توســط
متحــدان «ناتــو»ی خــود در باتالق
ســوریه رها شــده ،در دیدار ١٠مارس
خود در مسکو با اردوغان ،ترکیه را ستود
و برای ان در جست وجوی راه حل برای
بحران سوریه جایگاهی احترام برانگیز
قائل شد .حتی اگر ترامپ تنش زدایی
را در روابط با انکارا برگزیند و به همکاری
مجدد با ان بپردازد ،اطمینانی نیست که
روسیه بگذارد چنین کاری انجام شود.
اهرم هایی ازجمله اقتصادی که مسکو
در ترکیه در اختیار دارد ،به خصوص در
زمینه خنثی سازی نقش نیروهای کرد در
ترکیب اینده سوریه برای منافع حیاتی
ترکیه دارای اهمیت اســت .ایا روسیه
می تواند نقش میانجی را در اختالفات
بین ترکیه و ایاالت متحده بازی کند؟
گفتارها
راهیابی دونالد ترامپ به کاخ سفید با استقبال انکارا
روبه رو شــد .روابط بین ترکیه و ایاالت متحــده در دوران
ریاست جمهوری باراک اوباما به طور جدی وخیم شده بود.
با این حال ،احتمال کمی وجود دارد که واشنگتن مواضع
خود در مورد پرونده ســوریه (به خصوص حمایت خویش
از کردهــا) را تغییر دهد یــا در مورد خودداری از اســترداد
فتح الله گولن که در پنسیلوانیا در تبعید به سر می برد و متهم
به ســازماندهی کودتای نافرجام ١5ژوییه ٢٠١6اســت،
تجدیدنظر کند.
برای درک انتظارات ترکیه از دستگاه مدیریتی جدید
امریکا ،باید به بررسی دالیل خیلی وخیم شدن روابط این
دو کشــور که تا مرز قطع رابطه پیش رفت پرداخت .رجب
طیب اردوغان ،بــا انکه مــورد اعتماد بــاراک اوباما بود،
به تدریج مغضوب متحد امریکایی خود شد.
در ژوییــه ،٢٠١٣هنگامــی کــه اردوغــان هنــوز
نخســت وزیر بود ،جنبش اعتراضی مردمــی «گزی» را
به شیوه ای اشکارا شدید سرکوب کرد که این امر موجب
انتقاد واشــنگتن شــد .به موازات این امــر ،اختالفات
ترکیه و امریکا در بحران ســوریه نیز عمیق تر شــد .پس
از کودتای نافرجام ١5ژوییه ،٢٠١6وضع بدتر هم شد.
ترکیه که منزوی شــده و در بحران ســوریه فرورفته بود،
مســئولیت بخشــی از این وضعیت را به انفعــال جامعه
بین المللی نســبت می داد .در عرصــه داخلی ،اردوغان
خود را مانند برادر اعتقادی اش -محمد مرســی در مصر-
در معرض تهدید می دید .او دهان رســانه ها را بســت و
دســتگاه حکومتــی را از عوامل «گولن خائــن» تصفیه
کرد! ازادی ،فردی یا جمعی ،به نام مبارزه علیه نیروهای
عامل بی ثباتی که تروریســم و «دشــمنان ملت» هستند
ســیر قهقرایی یافــت .از ان زمــان ،ایاالت متحده ،به
دالیل متفاوت سیاســی – قضایی درخواست های ترکیه
را ناشــنیده گرفته و رژیم ترکیه را به سخت شدن مواضع
متهم می کند و نگرانی غرب را دلیلی
برای رد درخواست اســترداد فتح الله
گولن عنوان می نماید.
ولی ،شــدیدترین اختالف بین
ترکیه و امریکا درمورد پرونده ســوریه
و به خاطر منافع متفاوت انان اســت.
در سوریه ،ترکیه به طور هم زمان علیه
ســه جبهه می جنگد :بشار اسد ،حزب
کارگران کرد ترکیه و داعش ،درحالی که
بــرای ایاالت متحــده و همچنیــن
کشورهای عضو «ناتو» تنها اولویت،
ازبین بردن مطلق تروریسمی است که
توسط داعش تغذیه می شــود .با این
مواضع اشــتی ناپذیر ،انــکارا امیدوار
بود که با اســتقبال از انتخــاب دونالد
ترامپ اوضاع تغییر یابد .شــخصیت
رئیس جمهوری جدید امریکا هم برای
اردوغان یک پشــت گرمی اســت .او
در این شــخصیت عوام گرا و بدگمان
نسبت به رسانه ها که اهمیت کمی برای
حقوق و ازادی ها قائل نیست ،همتایی
را می یابد که قطعا کســی نخواهد بود
که وخامت وضعیت دموکراسی در ترکیه را به چالش بگیرد.
این وضعیتی اســت که اردوغان به راحتــی می تواند با ان
کنار بیاید با این شــرط که ترکیه بتواند در پرونده کردها در
سوریه و مســاله گولن به رضایت دســت یابد .با این حال،
هیچ اطمینانی در این مورد هم نیست.
شــبه نظامیان کرد «واحدهای مدافع خلق» اســت که از
اغاز از انها حمایت کرده ولی به نظر انکارا این یک سازمان
تروریستی وابسته به «حزب اتحاد دموکراتیک» است که
پیوندهایی با حزب کارگران کرد ترکیه دارد .حزب اخیر در
فهرست سازمان های تروریستی ایاالت متحده ،اتحادیه
اروپا ،کانادا و شــماری دیگر از کشــورها و البته ترکیه قرار
دارد .انکارا ارزومند این است که بتواند از دستگاه مدیریتی
جدید امریکا قطع حمایت از شــبه نظامیان کرد را به دست
اورد و امریــکا به همراه ترکیه از مقاومت ضد بشــار اســد،
به ویژه برای بازپس گیری شهر رقه حمایت کند.
این خواستی بسیار غیرواقع بینانه است زیرا به مفهوم
رها کردن شــبه نظامیان کردی اســت کــه در عرصه نبرد
بسیار کارامد هستند و به ایاالت متحده امکان می دهند که
از فرستادن ســربازان خود به عرصه درگیری ها خودداری
کند .با این همه انکارا این موضوع را رد می کند و می گوید
که موفقیت های یگان های مدافع خلق به خاطر پشتیبانی
هوایی از این واحدها بوده است .از سوی دیگر ،برای انکارا
اتحاد امریکا با شبه نظامیان کرد مشکل دیگری هم ایجاد
می کند و ان جنگی جدید بین کردها و عرب ها در مناطقی
است که از داعش بازپس گرفته می شود.
15
فکـر نـو
جامعه شناسی
16
مثلث | شماره 351
حقوق مسئولیت بین المللی
جورجــو اگامبــن ،فیلســوف ایتالیایی،
اعتقــاد داشــت «زور» و قوه قاهره اســت که
«قانون» را به قانون بدل می کند .بســیاری از
حقوقدانان نیز به دیدگاه مشــابهی باور دارند.
به اعتقــاد ایــن عــده ،وجــود مفهومی به نام
«ضمانت اجرا» باعث می شود قواعد حقوقی
از قواعــد اخالقــی تفکیک شــوند .به همین
دلیل ،حوزه «مسئولیت» یکی از بنیادی ترین
و کاربردی تریــن حوزه ها در هــر نظم حقوقی
به شــمار می اید .حوزه مســئولیت بین المللی
در نظم حقوق بین الملل نیــز چنین جایگاهی
دارد .در این حوزه است که مشخص می شود
دولت ها چه زمانی مرتکــب تخلف بین المللی
شده اند و چگونه می توان با انها برخورد کرد .تا
پیش از این در زبان فارسی ،کتابی که مفصال
به حقــوق مســئولیت بین المللــی اختصاص
داشته باشد ،منتشر نشده بود و در نتیجه حوزه
مطالعات دانشــگاهی در ایــران در این زمینه
عموما به بررســی اســناد بین المللی همچون
پیش نویــس کمیســیون حقــوق بین الملــل
(رکن فرعــی مجمــع عمومی ســازمان ملل)
محدود بــود .انتشــارات قلم ســنگلج یکی از
مهم ترین کتاب های جهان در حوزه مسئولیت
بین المللــی را روانه بــازار کتاب کرده اســت.
علیرضا ابراهیم گل ،استادیار دانشگاه تهران
به همراه سیامک کریمی ،حسن خسروشاهی
و پریســا روشــنفکر ،کتاب «حقوق مسئولیت
بین المللــی» را که در ســال ٢٠١٣از ســوی
انتشــارات اکســفورد منتشــر شــده بــود ،به
فارسی ترجمه کرده اند .نویســنده این کتاب،
جیمز کرافورد ،حقوقدان استرالیایی و قاضی
کنونی دادگاه الهه ،به واسطه سال ها مطالعه و
پژوهش در زمینه مسئولیت بین المللی دولت ها
شهرت فراوانی پیدا کرده است .کتاب «حقوق
مســئولیت بین المللی» در هر بخشــی ،مملو
از نظریه های مســئولیت ،رویه هــای دولتی،
رویه هــای قضایی و اصــول مربوطــه حقوق
بین الملل اســت .جیمــز کرافــورد ،همه این
ظرفیت هــا را بــه کار گرفته تا بتوانــد از عهده
توضیــح دقیق و روشــن مبانــی و قواعد نظام
مســئولیت بین المللــی براید .نویســنده ،این
کتاب را با توضیحی مبســوط درباره چارچوب
و تاریخچــه مفهومی مســئولیت بین المللــی
اغاز می کند .او این کار مهم را از البه الی اثار
حقوقدانان متقدم نظیر ویتوریا ،ســوارز ،ژان
ُبدن و گروسیوس شروع ،با توضیح عقاید و اثار
حقوقدانان قرن نوزدهمی و بیستمی همچون
هفتر ،انزیلوتی و تریپل پیش بــرده تا نهایتا به
کار کمیسیون حقوق بین الملل در دوره معاصر
می رسد.
از دریچه ای دیگر
ما در این صفحات ســعی خواهیم کرد موضوعــات مختلف را از دریچه
علوم انسانی بنگریم و در عین حال به برخی از حوزه ها مانند محیط زیست،
دانشــگاه ،حوزه های علمیه ،فرهنگ و هنر نگاهی داشــته باشیم .در واقع
این صفحات ،صفحات فکر و ایده و اندیشــه مجله اســت .نوعی عقالنیت
ارزش مدار برعکس علوم انسانی غربی که ابزارمدار هستند.
ایینه تفکرات پسارنسانس
ریشه های تفکرات اسپینوزا درکجاست؟
ریشــه های تفکر فلسفی اســپینوزا را باید در چند جا
جست وجو کرد .نخست ان جنبش و جهش همه سویه ای
که از سده شانزدهم میالدی به بعد روی هم در زمینه های
گوناگون دانش و معرفت انســانی پدید امده بود .ســپس
ســنت تفکر پس از رنســانس ،به ویژه چهره درخشان ان
یعنی جوردانــو برونو کــه در تکویــن تفکر اســپینوزا بس
تاثیر داشته اســت .همچنین گرایش نوافالطونی دوران
رنسانس .در واپســین مرحله سنت فلسفی اسکوالستیک
در شکل بخشیدن به اندیشه فلسفی وی موثر بوده اند .اما
مهم ترین سرچشم ه بی واسطه تفکر فلسفی اسپینوزا را باید
در دکارت یافت .اســپینوزا بی ان که در فلسفه پیرو دکارت
باشد ،شیوه و روش پرداختن به فلســفه را از وی فراگرفته
بود .با این حال ،در برابر اصول تفکر دکارتی موضع گیری
انتقادی داشت .یکی از نخستین نوشــته های او در سال
١66٣باعنوان نفی اصول فلســفی دکارت منتشر شد .در
میان مهم ترین نوشته های اسپینوزا کتابی هست با عنوان
رساله کوتاه درباره خدا ،انسان و خوشبختی او که در سال
١66٠منتشر شــد .ما در این نوشــته می توانیم نخستین
جنبه های مشخص و تعیین کننده فلسفه اسپینوزا را بیابیم.
دومین نوشته مهمی که وی در دوران زندگانی اش منتشر
کرد و از لحاظ پژوهش هــای او در زمینه شــناخت دارای
اهمیت بسیار است کتابی است با عنوان «رساله ای درباره
تصحیح عقل» که شکل کنونی ان در ١66١یا در نخستین
نیمــه ١66٢پدید امده بود .گذشــته از این ها ،اســپینوزا
ســال هایی از زندگی خود را در کار اثر مهم و بنیادی خود با
عنوان اخالق صرف کرد که ســرانجام شکل کامل ان در
ل ١6٧5اماده چاپ شــد و همزمان با ان ،اسپینوزا به
ســا
نوشته مهم دیگری می پرداخت زیر عنوان «رساله الهیاتی
سیاســی» که در ســال ١6٧٠با یک نام ساختگی انتشاریافت .انتشار این نوشته از جبهه های گوناگون توفانی بر
ضد اسپینوزا برانگیخت .به ویژه نگهبانان ایین کلیسا وی
را کافر و بی خدا خواندند .در جبهه نمایندگان تفکر سیاسی
نیز با این نوشته مخالفت شد .به دنبال این رویداد ،اسپینوزا
از بیم انکه بار دیگر هدف همان حمله ها قرار گیرد از انتشار
کتاب «اخالق» خودداری کرد .ایــن کتاب پس از مرگ
اسپینوزا در سال ١6٧٨در شمار اثار باقی مانده او به وسیله
شاگردان و دوستانش منتشر شد .اسپینوزا نیز مانند دکارت
و دیگر اندیشــمندان ان دوران عقل گــرا بود .دانش های
طبیعی و گسترش روزافزون انها در اندیشه او اثری ماندنی و
تعیین کننده گذارده بود .در این میان به ویژه ریاضیات پیش
از همه در راهبری و شکل بخشیدن به تفکر اسپینوزا تاثیر
داشته است .او دلبستگی فراوان به هندسه نشان می دهد،
بدان حد که تفکر فلسفی او را می توان تفکر هندسی نامید.
از سوی دیگر وی دنبال کننده سنت تفکر سده هفدهم بود،
از این رو گرایش وی به متافیزیک نیز اشکار است .سومین
عنصر که در عین حــال مهم ترین عامــل در تکوین تفکر
فلسفی اسپینوزا به شمار می رود ،شرایط ویژه دوران زندگی
او در هلند بود .روی هم می توان گفت که اندیشه فلسفی
اسپینوزا از یک ســو منعکس کننده و نوسازنده میراث تفکر
پس از رنســانس و نیز دنبال کننده گســترش تفکر در سده
هفدهم و از سوی دیگر بازتاب دگرگونی ها و پیشرفت های
شرایط عینی اجتماعی و سیاسی ان دوران بوده است.
واقعیت گرایی در نهج البالغه
محمدمهدیجعفری
محمدمهــدی جعفری ،اســتاد دانشــگاه شــیراز و
نهج البالغه پــژوه که ســال های زیادی را صــرف پژوهش
در نهج البالغه کــرده ،دربــاره این کتاب ارزشــمند گفت:
«امامعلی(ع)ازنظرسخنوریبه زعمدوستانودشمنانش،
انسان بی نظیری بود و این ســخنوری تصنعی نبوده بلکه از
نتراوشمی کردهومطالبیکهبیانمی کردنتیجه
درونایشا
تجارب وی از اجتماعش بوده است و اطالعات و اگاهی که
از قران و رسول و طبیعت به دست می اورد را در اختیار دیگران
قرار می داد ».استاد دانشگاه شیراز با بیان اینکه نهج البالغه
ینیستکهدانشمندانبتوانندازاندر
کتابتخصصیعلم
زمینه علمی و علوم انسانی استفاده کنند ،گفت« :سخنان
امام علی(ع) درباره همه ابعاد وجودی انســان است از این
جهتمامی توانیمبه طورموضوعیوگزینشیدرحوزهعلوم
انسانی و علوم طبیعی از این کتاب استفاده کنیم ».جعفری
با اشاره به امتیاز نهج البالغه بر دیگر کتاب های علوم انسانی
گفت«:امامعلی(ع)درهمهموضوعاتترکیبیازاعتقادات
اخالق ،انسانیت ،مدیریت و توسعه پایدار را با یکدیگر اورده
اســت؛ یعنی اقتصاد را در لفافه ای از اعتقــادات و اخالق
بازگو می کند .یعنی اقتصاد از سیاست جدا نیست و مسائل
اجتماعی جدا از اعتقادات و اخالق نیســت ».وی افزود:
«امام علی(ع) همه این مطالب را با یکدیگر عرضه می کند
برای اینکه مانند قران و ســخنان پیامبر همه ابعاد وجودی
انســان را به طور هماهنگ رشــد بدهد نه اینکه فقط انسان
اقتصادی بسازد که همه تالشش برای پیشرفت اقتصادی
باشــد اما از ابعاد دیگر وجودی و جنبه های اجتماعی عقب
بماند .امــام علی(ع) اگــر از مدیریت ســخن می گوید به
اعتقادات و اخالق و انسانیت می پردازد تا مدیر باتوجه به
ابعاد وجودی مدیریت کند ».جعفری در پایان با اشــاره به
اینکه نهج البالغه را می توان ِ
کتاب انسان دانست ،گفت:
«انســان گرایی و واقعیت شناسی در سراســر نهج البالغه
وجود دارد .امام هر انچه بیــان کرده در نتیجه تجربیاتش
در اجتماع بوده و از این جهت به انســان بعد از قران بسیار
توجه کرده است ،بنابراین امام علی(ع) به واقعیت انسان
پرداخته است».
تفقه
جدید
منافقین روی پرده
به بهانه اکران نوروزی ماجرای نیمروز
اسالم سیاسی نیازمند کتاب
تاریخ اندیشه سیاسی اسالم فاقد منابع مدون است
فرج الله علی قنبری ،عضو هیات علمی پژوهشــکده
علوم سیاســی و مدیــر همکاری های علمــی -بین المللی
پژوهشــگاه علوم انســانی و مطالعات فرهنگی در نشست
«هم اندیشیونقدوبررسیکتابخواجهنظام الملکطوسی
و تداوم فرهنگی ایران ،نگاهی انتقادی به روایت سیدجواد
طباطبایی» که به همت پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات
فرهنگی با همکاری انجمن جامعه شناسی ایران برگزار شد،
با بیان اینکه ما مسلمانان کتاب مدونی درباره تاریخ اندیشه
سیاسی نداریم گفت« :انچه به زبان فارسی دراین باره منتشر
شده بیشتر اثار اقتباسی از کتاب ها و تحقیقات مستشرقین
بوده است .کتاب خواجه نظام الملک نیز چیزی جز ترجمان
فارسیبرداشت هاوالقائاتشرق شناساننیست».ویادامه
داد«:یکیازایراداتاساسیاینکتابعدم وجودمستندات
بهاینمباحثاستوبه طورمثالمباحثیکهدرفصلنخست
کتاب درباره نظام الملک یا در فصل دوم درباره اندیشه ایران
شهری بیان می شود هیچ کدام ارجاعی ندارد .از این رو ایده
و اندیشــه ایرانشــهری که در ایران طرح شــده از ِ
ان گیب
اســت اما کتاب از نظر روش مند و علمی بودن قابل بررسی
اســت ».علی قنبری با اشاره به مباحث مطرح شــده درباره
اندرزنامه نویسیازسویگیبگفت«:اینایران شناسدرباره
خواجه نظام الملکمی گویدکههدفشحلکردندوگانگی
میان اسالم و واقعیت سیاسی است .بعدها همیلتون شاگرد
وی همین اندیشه را تکرار می کند و اساسا بنیانگذار اندیشه
ایرانشهری،گیباستچراکهاواعتقاددارداندرزنامه نویسی
ترکیبی از اندیشه زرتشتی و ساسانیان است و جالب است که
طباطبایی در کتاب خود به این استنادات ارجاعی نمی دهد و
ن صداقت علمی او را بررسی کرد ».این
از این منظر می توا
استاد دانشگاه افزود« :کتاب سیدجواد طباطبایی به سوانح
زندگی خواجه نظام ،اندیشه ایرانشــهری ،تداوم فرهنگی
ایرانو...می پردازدامااگرتبارشناسیاندرزنامه نویسیکنیم
سواالت بسیاری برای ما مطرح می شــود از جمله اینکه ایا
می توانمنبعاندرزنامه نویسیراایرانیاندانست».ویادامه
داد«:به نظرمی ایدبهکتابسیاست نامهخواجهنظام الملک
پس از مرگ او یادداشــت هایی اضافه شده ،چراکه فصول
این کتاب با یکدیگر هارمونی نداشــته و هم وزن نیســتند.
یکی دیگر از مشکالت این کتاب این است که خواجه نظام
تمام مســائل منفی تاریخ مانند کشته شدن کندری و حسن
صباح را افسانه می داند و از همین جا افول اندیشه سیاسی
را می توان در کار او مشــاهده کرد .از این رو بحث هایی که
در رابطه با افول و زوال اندیشه می شود بحث های جدیدی
نیستند و مستشــرقین حداقل ۱۰۰ســال قبل از طباطبایی
ان را مطرح کرده اند ».علی قنبری یاداور شــد« :ما نسبت
به اندرزنویسی و سیاست نامه نویســی نیازمند یک بازنگری
هستیموالگوگرفتنازسنتخودمانمی تواندراهگشاباشد.
اگر این بازنگری بشود اندیشــه زوال اندیشه ای قابل تامل
می شود .به نظرم کتاب طباطبایی ترجمه ای جز نوشته های
مستشرقین نیست و در این زمینه اگر ایرادی بگیریم درواقع
بهمستشرقیناست».
سینما علیه منافقین
به بهانه اکران نوروزی ماجرای نیمروز
چرا بانک های خارجی
نیامدند؟
مثلث | شماره 351
اولیــن نشســت کمیســیون ســرمایه گذاری
اتاق ایران در ســال جدید به بررســی عوامــل موثر بر
سرمایه گذاری از منظر مجامع بین المللی و راهکارهای
جــذب ســرمایه گذار خارجــی بعــد از رفــع تحریم ها
اختصاص داشــت .در نخســتین نشســت کمیسیون
ســرمایه گذاری اتاق ایران در سال ،۹۶عوامل موثر بر
سرمایه گذاری از منظر مجامع بین المللی و راهکارهای
جذب ســرمایه گذار خارجی بعد از رفــع تحریم ها مورد
بررســی قرار گرفت .در این نشست ســید رضا نخلی،
گــزارش عوامل موثــر بر ســرمایه گذاری در ایــران از
منظر مجامع بین المللی را ارائه کــرد و گفت« :امنیت
سرمایه گذاری به تمامی حوزه های سیاسی ،اقتصادی،
فرهنگی و اجتماعی وابســته اســت .امار و اطالعات
ســازمان های جهانــی در مــورد اقتصاد ایران بســیار
دقیق تر از تحلیل ها و امارهای داخلی است که شرایط
را برای جــذب ســرمایه های خارجی دشــوار و خروج
سرمایه از کشــور را اســان کرده اســت .امارها نشان
می دهــد رتبه ایــران از نظــر شــاخص ازادی اقتصاد
در ســال ۱۵۱ ،۲۰۰۷بود کــه تا ســال ۲۰۱۶به ۱۷۱
رسید و امسال به ۱۵۵رسیده اســت؛ این نشان دهنده
اقدامات مثبت دولت برای رســیدن به ثبات اقتصادی
اســت ».ابوالفضل عباســی ،کارشــناس کمیسیون،
راهکارهای جذب ســرمایه گذاری خارجــی را برگزاری
نشست های چندجانبه ،انعقاد قراردادهای بین المللی،
توجه بــه بخش هــای اســتراتژیک ،بهبــود قوانین و
مقررات ،مدیریت کمــک های خارجــی ،همکاری با
سازمان های بین المللی ،انتشار پروفایل سرمایه گذاری
کشور ،سیاســت ارزی باثبات ،ایجاد نهادهای مرتبط
با سرمایه گذاری خارجی برای پاسخگویی به سواالت و
تسهیل سرمایه گذاری و همچنین مدیریت کمک های
خارجی دانســت .همچنیــن فریال مســتوفی ،رئیس
کمیســیون ســرمایه گذاری ،رفع نشــدن مشــکالت
بانکی ناشی از تحریم ها را بر تمامی مسائل اقتصادی،
تاثیرگذار دانست و گفت« :غیر از چندین بانک کوچک و
متوسط ،هیچ بانک بزرگ بین المللی با ایران کار را شروع
نکرده است .بسترهای الزم برای شناسایی بخش های
اســتراتژیک فراهم نشــده و باید برنامــه اولویت بندی
سرمایه گذاری تدوین شود و با تغییر دولت ها انجام این
برنامه مختل نشــود ».او با اشــاره به نامه رئیس جمهور
و درخواســت از بخــش خصوصــی پیرامــون موضوع
«تقسیم کار ملی برای جهش در تولید داخلی و افزایش
اشــتغال» گفت« :کمیســیون های تخصصــی اتاق
ایران در پاسخبهدرخواستریاست جمهوری،برنامه های
مختلفیراارائهمی دهندکهکمیسیونسرمایه گذاریهم
برنامه های الزم در جهت جذب سرمایه گذاران خارجی را
به هیات رئیسه اتاق منتقل خواهد کرد».
جامعه شناسی
پرداختن به منافقین یکی از ســوژه هایی اســت که
در این ســال ها در حوزه ســینما به ان توجه زیادی شــده
اســت .در همین دو یا سه ســال فیلم های «امکان مینا»
و « ســیانور» از جمل ه فیلم هایی هستند که به این موضوع
توجه داشــته اند .تازه ترین فیلمی که این روزها روی پرده
است فیلم محمدحسین مهدویان یعنی «ماجرای نیمروز»
است .این فیلم دومین ساخته این فیلمساز است .اما توجه
کارگردان ها به منافقین و فعالیت های انها در ایران به دهه
60برمی گردد .در همان ســال ها فیلمسازانی بودند که در
اثارشان به این موضوع غیرمستقیم یا مستقیم توجه کردند.
شاید یکی از نخستین فیلم هایی که به این موضوع پرداخت
فیلم «توهم» ســعید حاجی میری بود .این فیلم درباره دو
تن از اعضای «سازمان منافقین» اســت که در یک خانه
تیمی پناه گرفته اند .یکی از انها نســبت به مواضع فکری
وسیاسی سازمان تردید دارد ،اما دیگری همچنان بر ادامه
راه راسخ است .ان دو به دنبال حادثه ای خیال می کنند که
به محاصره نیروی انتظامی گرفتار شده اند و تالش می کنند
اسناد درون سازمانی را بسوزانند و با این نیروها مقابله کنند.
در این کشاکش ان که نسبت به ســازمان در تردید است،
می گریزد و دیگری دوست رابط خود را که وارد خانه شده به
اشتباه از پا درمی اورد .این فیلم در سال ١٣6٤ساخته شد.
«بایکوت» محســن مخملباف هم از فیلم هایی است که
به شکل غیرمستقیم به فعالیت منافقین پرداخته است .این
فیلم هم در سال 6٤ساخته شد که داستانش درباره جوانی
به نام واله معصومی عضو یک گروه مارکسیستی است که
علیه رژیم شــاه فعالیت می کند و در نهایت توسط ساواک
دستگیر می شود .اشنایی با یک زن و شوهر مبارز سیاسی
مســلمان و برخوردهای هم حزبی هایش بیــرون از زندان
باعث می شود که واله نسبت به ایدئولوژی خود دچار تردید
شود .در نهایت ،او اعدام می شود و اعضای حزب از او یک
قهرمان حزبی می ســازند .مخملباف در ایــن فیلم احزاب
سیاسی دوره پهلوی و فعالیت های شان را بررسی می کند.
حضور مجید مجیــدی ،کارگردان مطرح ســینمای ایران
به عنــوان بازیگر در ایــن فیلم یکی از نــکات جالب توجه
است .در کنار مجیدی ،محمد کاسبی و زهره سرمدی نیز
در فیلم مخملباف ایفای نقش کردند« .دستنوشته ها» به
کارگردانی مهرزاد مینویی فیلم دیگری است که با موضوع
سازمان منافقین ساخته شده است.
برج سکوت
رمان بدون نصیحت
17
جدال در نیاوران
جامعه شناسی
18
مثلث | شماره 351
کاخ پهلوی را کدام نهاد تصاحب می کند؟
ســازمان میراث فرهنگــی می گوید مالکیت
مجموعه کاخ هــا برای این نهاد اســت ،نــه بنیاد
مستضعفان .معاون سازمان میراث فرهنگی تاکید
کرده است مالکیت سازمان میراث فرهنگی ،صنایع
دســتی و گردشــگری بر کاخ موزه های ســعداباد
و نیــاوران قانونــی اســت .محمدحســن طالبیان
گفته است« :کاخ موزه های ســعداباد و نیاوران در
دوران پهلوی به وزارت دربار تعلق داشته و با هزینه
بیت المال احداث شده ،بنابراین جزو اموال خاندان
پهلوی به حســاب نمی اید و جزو بیت المال است و
به اســتناد فرمان حضرت امام خمینــی (ره) مورخ
١٣اســفند ماه ،5٧مالکیت ایــن دو کاخ برعهده
دولت است».
او یاداور شــد« :براســاس ماده یک الیحه
قانونی مصوب شورای انقالب به تاریخ ٢٣فروردین
،5٩تمامی کاخ هــا ازجملــه نیاوران و ســعداباد با
محوطه و تاسیسات انها برای ایجاد موزه در اختیار
وزارت فرهنــگ و اموزش عالی وقــت قرار گرفت.
ضمن اینکه براســاس ماده ۲همیــن الیحه تمام
اشــیای عتیقه برای حفظ و نگهــداری در موزه ها
تحویــل وزارت فرهنگ و اموزش عالی (ســازمان
میراث فرهنگی) می شــود و از سال ۱۳۵۹تاکنون
تمامی مجموعه موزه های موصــوف در حال ارائه
خدمات به عموم است ».طالبیان افزود« :براساس
بند ۵مصوبــه هیات وزیــران مــورخ ٢اذر ماه 6٠
متضمن قانون تشکیل ســازمان میراث فرهنگی،
کاخ های نیــاوران و ســعداباد یکــی از واحدهای
تابعه این سازمان اســت ».طالبیان اظهار داشت:
«ســازمان میراث فرهنگی به لحاظ قانونی خود را
ملزم به حفاظت و صیانــت از ایــن دو اثر تاریخی
می داندوباتوجهبهظرفیتفرهنگیایندوکاخ موزه
و همچنیــن باتوجه به اینکه ســعداباد و نیاوران دو
پهنه سبز تهران محسوب می شوند و باید حفاظت
و نگهداری از این دو مجموعه در اختیار ســازمان
میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری واگذار
شــود ».او یــاداور شــد« :در تمام دنیــا مدیریت
کاخ موزه ها برعهده سازمان های تخصصی است».
معاونسازمانمیراثفرهنگیگفت«:نگاهسازمان
میراث فرهنگی به مجموعــه موزه ها و کاخ موزه ها
نه تنهانگاهاقتصادینیست،بلکهیکنگاهفرهنگی
اســت که در حقیقت منافع ملــی را در بر می گیرد و
مطمئن هستم بنیاد مســتضعفان در این موضوع
پراهمیت ،منافع ملــی را مدنظر قــرار می دهد».
مالکیت دو کاخ ســعداباد و نیــاوران همواره محل
مناقشــه میان بنیاد مستضعفان و ســازمان میراث
فرهنگی بوده اما در تازه ترین اتفــاق دادگاه بدوی
رای به نفع بنیاد مستضعفان و مالکیت ان بر این دو
کاخ داده است .بنیاد مستضعفان و سازمان میراث
فرهنگی چند سالی است که بر ســر مالکیت بر دو
کاخ سعداباد و نیاوران مناقشه دارند .خبرگزاری مهر
چندی پیش نوشــت« :اصل دعوا بر سر تقاضای
دولت مبنی بر اصالح سند مالکیت سعداباد و برخی
دیگر از مجموعه ها اتفاق افتاده است.
پیش اجالسی ه «اصول فقه ،ساختار جدید با توسعه
گستره» با حضور طالب و اندیشمندان دینی در پژوهشگاه
فرهنگ و اندیشه اسالمی برگزار شد .ایت الله علیدوست
مباحث خود را در این نشســت با موضــوع «طرح اصول
فقه ،ســاختار جدید با توسعه گســتره» مطرح کرد .او در
این نشست بیان کرد« :بنده معتقدم ابتدا ساختار موجود
اصول فقه باید تغییر کند و دارای محور شــود .پس از ان
باید مسائل و مباحثی بر اصول فقه افزوده شود؛ البته این
لزوما به معنای افزایش حجم ان نیست؛ منظورم این است
فردی که استنباط می کند با تسلط بر همه انچه در اصول
فقه موجود است ،در حین استنباط به حلقه های مفقوده ای
برخورد می کند که باید اصول ان را حل کند ».استاد حوزه
علمیه قم یاداور شد« :در بحث ساختار اصول فقه ،به نظرم
ساختار موجود ،محور معینی ندارد؛ به خصوص که کتاب
«کفایه االصول» به عنوان دارنده نقش اساسی ،محوری
ندارد که بتوانیم مباحث اصول را بر اساس ان ساماندهی
کنیم ،بنابراین ابتدا الزم است محور اصول فقه را پیدا کرده
و سپس بر اســاس ان ،مباحث را طبقه بندی کنیم؛ کاری
که در نظریه جدید ارائه شده است ».ایت الله علیدوست
اظهار داشت« :نظریه بنده سه ساحت دارد :ساحت اول:
تعیین محور به عنــوان موضوع یا غرض؛ ســاحت دوم:
پرداختن به اشارات ناکافی یا ناتمام و لزوم گفت وگوهای
جدید و تمام کــردن بحث های بــزرگان در همین اصول
موجود؛ ساحت ســوم :پرداختن به مطالبی که در اصول
فقه بسیار کم دامنه مطرح شده و باید به ان افزوده شود».
او خاطرنشان کرد« :در تعیین محور ،اصول فقه در خدمت
تفقه جدید
فقه اســت و فقه دانش کشــف شــریعت اســت .پس
محور اصول فقه باید کشف شــریعت باشد .در ساحت
دوم ،اصول فقه مــا مباحث زیادی را مطــرح کرده اما
نتوانسته این مباحث را خوب باز کند ».علیدوست ادامه
داد« :ســاحت بعدی لزوم گفت وگوهای جدید است.
نخستین بحثی که در این مساله به ان می پردازیم بحث
مصلحت است .بنده الزامی به این عنوان نمی بینم؛ از
این رو می گویم منبع واره .منبع واره ها ســندیت ندارند؛
ولی ممکن است کارایی های دیگری در نظام استنباط
داشته باشــند ».اســتاد حوزه علمیه قم گفت« :بحث
دیگر بنای عقالســت که به نظر من ان قــدر این بحث
مختصر اســت که باید ان را ملحق کرد به مباحثی که
مفصل بحث شده است ».او خاطرنشان کرد« :بحث
بعدی مقاصد اســت .مهم نیســت در نهایت ما به چه
دیدگاهی برسیم؛ مهم این است که ما در اصول فقه به
این مسائل توجه نماییم و دراین باره بحث کنیم؛ حتی
اگر به این نکته ناصحیح برسیم که مقاصد هیچ نقشی
در استنباط ندارد؛ نه ســندی؛ نه ابزاری و نه تفسیری.
مساله دیگری که باید وارد ســاحت اصول فقه بشود،
بحث روش شناسی اجتهاد اســت ».علیدوست یاداور
شــد« :از جمله مواردی که باید به مســائل اصول فقه
افزوده شود ،بحث شئون بیان کنندگان شریعت است.
محور بعد بحــث از مدارک و اســناد کشــف و مباحث
پیرامون ان اســت که در همین جا بحث تعارض اسناد
مطرح می شــود .محور ســوم بحث شــک و نبود سند
کشف شریعت و اصول عملیه است».
عصر صدر
مائوریلو از اندیشه های شهید اقتصاددان می گوید
برنامه «عصــر» هفته گذشــته با
حضــور رافائل مائوریلو ،اسالم شــناس
و صدرپــژوه ایتالیایــی به شــهیدصدر و
گســتره بین المللی اثار و اندیشه های او
اختصاص یافت .رافائل مائوریلو در این
قسمت از برنامه تلویزیونی عصر که درباره
شخصیت شهید ایت الله سید محمدباقر
صدر برگزار شــد به ابعاد بین المللی این
شخصیت کم نظیر پرداخت .این برنامه
پنجشنبه ساعت ٢٢از شبکه افق و جمعه
ساعت ١۴:۴۵از شبکه یک سیما پخش
شــد .رافائل مائوریلو ،اسالم شــناس و صدرپژوه معاصر
ایتالیایی ،مــورخ و متخصص در زمینه اســام شــیعی،
روابط و جغرافیای سیاســی معاصر اســت .او غیر از زبان
مادری (ایتالیایی) به زبان های فارسی ،عربی ،انگلیسی،
اسپانیایی و فرانسه تســط دارد .او دو دهه در زمینه اسالم
شیعی و به طور ویژه خاندان صدر پژوهش و تحقیق کرده و
اکنون با تمرکز بیشتر درباره بانوان خاندان صدر به پژوهش
می پــردازد .در ســال ۲۰۱۳جایزه کتاب ســال جمهوری
اســامی ایران در بخــش بین الملل در زمینــه مطالعات
اســامی را برای کتاب «ســادات در تاریخ معاصر :مورد
خاندان های صاحب نفوذ دینی شیعه ساکن نجف اشرف»
دریافــت کرد .او بیــش از شــصت مقاله علمــی در زمینه
اسالم شناسی و مطالعات بین الملل به رشته تحریر دراورده
که برخی از انها عبارت اند از« :قدر و
منزلت شــجره نامه و تدبیر ازدواج در
میان اهل البیت :مورد خاندان صدر
در زمــان معاصر» در کتــاب دانش
شجره نامه در میان مسلمانان :فهم
گذشته؛ شجره نامه و علم در جوامع
اســامی :فهم گذشــته ،انتشارات
دانشگاه ادینبرگ« .ابعاد کشف نشده
مراکز قدرت اســام شــیعی :زنان
علوی خاندان صــدر در لبنان ،عراق
و ایران» مجلــه مطالعات معاصر در
اسیای جنوبی و خاورمیانه« .مطالعات شیعه و انقالب
اســامی ایران :ادعای بازگشــت اســام بــه اصالت
تاریخی خویش» مجله :نقد و بررسی امور خارجه ایران.
«بازتعریفی در مرکز و پیرامون در اسالم :زنان علوی در
خاندان صدر به عنوان مرکزهای قــدرت غیرمتمرکز در
خاور نزدیک» سخنران مدعو کنفرانس مرکز و پیرامون
در جهان اســام :مرجعیت دینی ســنتی غیرمتمرکز؛
فطر؛« .۲۰۱۴نیمه دیگر رســالت» امنــه بنت الهدی
الصدر ،وکیل محمد باقر صدر؛ گذشته و حال مرجعیت
دینی زنان در اسالم شیعی؛ مرکز مطالعات دینی دانشگاه
پرینســتون« .ایجاد تجددگرایی اســامی به دســت
خاندان صــدر :زندگی زنان ســادات» ســومین کنگره
جهانی مطالعات خاورمیانه؛ بارسلونا ،اسپانیا.
انتخابات در شهرافتاب
نامزدهای ریاست جمهوری به نمایشگاه کتاب می روند
با نزدیک شدن به زمان برگزاری
سی امین نمایشــگاه بین المللی کتاب
تهران ،هر روز جز ئیات بیشتری درباره
برنامه های این دوره از این رویداد منتشر
می شود .براساس تازه ترین خبرهایی که
از سوی ســتاد امور رســانه ای و خبری
سی امین نمایشــگاه بین المللی کتاب
تهران منتشر شده ،عناوین کارگاه های
اموزشــی این دوره از نمایشــگاه و نیز
جز ئیاتی درباره پاتوق هــای ان اعالم
شــد .چندی پیش نیــز نکاتــی درباره
برنامه های حضور کاندیداهای ریاست جمهوری از سوی
قائم مقام نمایشــگاه اعالم شــد .قرار اســت در سی امین
نمایشــگاه بین المللی کتاب ،کارگاه هایــی با موضوعاتی
ماننــد «مهارت های نگارش کتــاب و راهکارهای کاهش
سرقت علمی و ادبی»« ،ویرایش در صنعت نشر»« ،ارزیابی
کتاب پیش از انتشــار»« ،نقش مواد و چاپ در بازار نشــر
و فلســفه برای کــودکان» و ...برپا شــود .برگــزاری این
کارگاه ها از سوی شــورای برنامه ریزی کمیته فعالیت های
علمی فرهنگــی ســی امین نمایشــگاه بین المللی کتاب
تهران مصوب شــده اســت .چنــدی پیش امیرمســعود
شــهرام نیا قائم مقام نمایشــگاه بین المللــی کتاب تهران
درباره حضور کاندیداهای ریاســت جمهوری در نمایشگاه
کتاب توضیح داد که هنوز چینش کاندیداها نهایی نشــده
و حضور انها در نمایشگاه کتاب مســتلزم تایید صالحیت
کاندیداهاست و شرایط حضور کاندیداها
و اعالم برنامه های شــان در نمایشــگاه
کتاب به زودی اعالم می شــود .او بر این
نکته تاکید کرد که نمایشگاه کتاب امسال
انتخابات را جدی می گیرد و فرصت هایی
را بــرای معرفی کاندیداها به شــکلی که
مغایرتی با قانون انتخابات کشور نداشته
باشد؛ ایجاد می کند .شهرام نیا از تشکیل
کارگروهی توسط شــورای سیاستگذاری
نمایشــگاه کتاب خبر داد کــه باتوجه به
قوانین کشور ،ایین نامه ضوابط و شرایط
حضور کاندیداها و اعالم برنامه های شان را در نمایشگاه،
تدوین کرده است که این ایین نامه در نخستین جلسه اتی
شورای سیاستگذاری بررسی و تصویب می شود و مالکی
برای چگونگی حضور کاندیداهــا و برنامه های انتخاباتی
در نمایشگاه کتاب خواهد بود که در چارچوب ان ،امکان
حضور کاندیداها و برگزاری جلسات پرسش و پاسخ و مناظره
در فضای نمایشــگاه درنظر گرفته شده اســت .شهرام نیا
با بیان اینکه ضمن اینکه هنوز اســامی میهمانان خارجی
نمایشگاه نیز نهایی نشده است ،به این موضوع هم اشاره
کرد که امســال در بخــش میهمانان خارجی نمایشــگاه
برنامه ریزی جدیدی با نام «بورسیه نمایشگاه کتاب تهران»
تدارک دید ه شده است .سی امین دوره نمایشگاه بین المللی
کتاب تهران از ۱۳تا ۲۳اردیبهشــت امسال در مجموعه
نمایشگاهی «شهر افتاب» برگزار می شود.
برج سکوت
بخش چهلم /استاد مهدی قاسمی
یعه ِا َلی َمغ ِْف َر ِت ِه»؛
« َو َذ ِر َ
مغفــرت را به معنــای امرزش
می گیریــم امــا در واقع یک
نــوع پوشــش اســت .اینکه
می گوییــم خداونــد گناهان
انسان را مشمول مغفرت خود
قرار دهد ،اعراب به ســپر هم
اغفرهمی گویند؛چراکهانسان
رامی پوشاند.یعنیخداوندگناه
ما را بپوشاند که رسوایی به بار
نیاورد .الزمه ان پوشــش این امرزش هم هست از این رو
مغفرترابهامرزشمعنامی کنندامامعنایدقیقلغوی اش
به معنای امرزش نیســت بلکه به معنای پوشاندن است؛
خداوندگناهرا می پوشاندچراکه به واسطهپوشاندنگناه،
انسانشخصیتپیدامی کندوابرویشحفظمی شودَ « .و
َطرِیقا ِا َلی َج َّن ِت ِه»؛حمدیکهمارادرمسیربهشتقراردهد.
ببینیداینحمدچقدرعمیقاستَ «.وخَ ِفیرا ِم ْنن َِق َم ِت ِه»؛
خفیربه معنایحمایتوپناهگاهاستونقمتهمانتقامو
بالی الهی است .یعنی حمدی که ما را در پناه تو قرار دهد
تا از کیفر و انتقامت در امان باشیم .حمد می تواند سپری
برای انسان باشــد که کیفر و انتقام الهی به انسان نرسد.
« َو َا ْمنا ِم ْن َغ َض ِب ِه»؛ حمدی که امانی از خشــم پروردگار
اع ِت ِه»؛ ظهیر به معنای پشتیبان
باشدَ « .و َظهِ یرا َع َلی َط َ
اســت .یعنی حمدی که پشــتیبانی برای طاعت خداوند
اجزا َع ْن َم ْع ِص ِ
باشــدَ « .و َح ِ
یت ِه»؛ حمدی که مانع شود از
نافرمانی ما نســبت به خداوند متعالَ « .و َع ْونا َع َلی ت َْا ِد ِ
یه
َح ِق ِّه َو َو َظ ِائ ِف ِه»؛ می فرماید حمدی که کمک کار ما باشد
درادایحقپروردگارووظایفالهی.اولینحقپروردگار،
حق معرفت است؛ «اللهم عرفنی نفسک ».دومین حق
پروردگارحقبندگیوعبادتاست؛«الماعهدالیکمیابنی
ادمانالتعبدواالشیطانانهلکمعدومبینواناعبدونی
هذا صراط مستقیم ».سوم حق اطاعت است؛ «اطیعوا
الله».چهارمحقشکراست؛«واشکرواله».این هاهمه
حقوقپروردگاراست.امامسجاد(ع)می فرمایدخدایامن
توراحمدیمی کنمکهمراموفقبداردحقوحقوقتوراادا
کنموحمدیکهوظایفمرادرمقابلتوانجامبدهم.یکیاز
اهدافوغایتوارزوهاییکههمهاولیایالهیدارنداین
است که تکلیف شان را انجام بدهند .یکی از اسبابی که
انسان را در این مسیر قرار می دهد ،حمد پروردگار است.
ممکناستواووظائفه،واوعطفتفسیرباشد؛بهاینمعنا
کهحقهمانانجاموظیفهاست.کسیکهبندگیخداوند
واطاعتپروردگاررامی کنددرحالانجاموظایفشاست.
دَاء ِم ْن َا ْو ِل ِ
الس َع ِ
یائ ِه»؛ستایشیکهمن
َ
«ح ْمدان َْس َعدُ ِب ِه ِفی ُّ
رادرجمعدوستانسعادتمندتوقراردهد.یکمعنایاولیا،
دوستانخداونداستواگرازریشه«ولی»باشدبهمعنای
قربباشداولیایخدایعنیمقرباندرگاهخدا.می فرماید:
«اال ان اولیاء الله ال خوفا علیهم و ال هم یحزنون ».و در
ادامه می فرماید« :الذین امنــوا و کانوا یتقون ».اولیای
خداوندکسانیهستندکهازنظراعتقادیایماندارندواز
نظرعملیدائماتقوامی ورزند.یعنیاولیایخداونددرهمه
موقعیت ها و در همه موارد تقوا را رعایت می کنند؛ این ها
اولیایخداهستند.راهپیوستنبهجمعاولیایخدابازاست
وانحصارینیست.سلمان،ابوذر،عمارومالک اشترولی
خدابودندامااین هاانسان هایعادیبودندکهدراثرایمان
وتقوابهایندرجهرسیدند.
مثلث | شماره 351
ضعیف ترین و در معرض اسیب ترین طبقه
اجتماع؛ معتــادان را روایــت می کند که از
چند منظر قابل توجه است .نخستین مساله
نوع مواجهــه راوی با پدیده اعتیاد اســت.
رمــان در این زمینه همانند یک اثر مســتند
اما معتقد به قواعد درام داســتانی به درون
تمامی ساختارهای زیســتی که یک عضو
اجتماع را بــه پدیده اعتیاد ســوق می دهد
سرک می کشــد؛ از جمع های دانشجویی
تا طبقه های اجتماعــی ضعیف اقتصادی
و در معرض اســیب که می توانند مخاطب این پدیده شوم
باشند در این نگاه هوشــمندانه و ظریف فراموش نشده اند و
ترکیبیازهمهانهادرقالبروایتداستانیبکریپیشچشم
مخاطب به صف کشیده می شوند .این مساله اما به شکلی
اتفاق می افتد که مخاطب به هیــچ روی حس نمی کند که
در حال نصیحت شــدن یا مواجهه با یک رخداد دراماتیک
اســت .حرکت دقیق و ظریف مخاطب بر لبــه تیغ روایت از
پدیده ای که درباره ان اظهارنظرهای زیادی شکل گرفته نیز
از هنرمندی های این رمان اســت .نویسنده در حالی دست
به روایت از پدیده اعتیاد در بستر زیستی چند انسان زده که
این داستان با شروع بســیار جذاب ،فالش بک های دقیق
و صحنه های تکان دهنده متعدد خود ،ساعت ها مخاطبش
را در جای خود میخکوب کرده و به دنبال کردن شرح زندگی
راوی تشویق می کند.
تفسیرصحیفهسجادیه
جامعه شناسی
ادبیاتداستانیدرتمامی سال های
خود در دنیا رسالت بازنمایی وجوه زندگی
انسانبرایاورابرعهدهداشتهاست.رمان
برای بســیاری نه یک شــرح داستان واره
خیال انگیــز ،که طرحی مکتــوب از یک
زندگی به شــمار مــی رود و جای جای ان
می تواند برای مخاطبان الهام بخش ادامه
واصالحمسیرزندگیباشد.درایرانوپس
از ظهور داستان نویســی مــدرن در عصر
مشروطه ،داستان و رمان بیش از هرچیز
انعکاس دهنده بغض ها و فریادهای فروخفته سیاسی طبقه
م به دســت بوده است .در ســال های پس از
روشنفکر و قل
پیروزی انقالب اسالمی اما رمان توانست در وجوه دیگری از
کنش اجتماعی پیرامون خود وارد شده و به جایگاهی جدی
برای بازنمایی اسیب های اجتماعی در ایران نیز مبدل شود.
اجتماعی نویسی به یکی از ژانرهای محبوب ادبیات در ایران
مبدل شد و در کنار ان گونه های مختلفی از این نوع نوشتن
اعم از داستان های شــهری اپارتمانی تا رمان های عشقی
اجتماعی ظهور کرد و با استقبال قابل توجهی نیز مواجه شد.
بااینحالپرداختداستانیجدیومستحکمبهاسیب های
اجتماعی زندگــی مدرن از جملــه اعتیاد کمتــر موردتوجه
نویسندگان ایرانی قرار گرفته است .انتشارات کتاب نیستان
به تازگی رمان ســه جلدی «برج ســکوت» را منتشــر کرده
اســت .این رمان روایتی از ســاختارهای زیستی بخشی از
رمان بدون نصیحت
حق معرفت
19
سیاست
قلب سیاست در
خیابان دکتر فاطمی
سیاست
20
مثلث | شماره 351
حجم زیاد ثبت نام ها موجب انتقاد جامعه شد
نامزدهای اردیبهشت
انتخابات ریاســت جمهوری بــا پایان مهلت ثبت نــام داوطلبان
نامزدی در انتخابات وارد فاز جدی تری شد .حاال همه نگاه ها به شورای
نگهبان دوخته شده است .چه کســانی در لیست نهایی نامزدها قرار
خواهند گرفت؟
1
تمام شــد؛ پنج روز مهم ،پرحاشــیه و تعیین کننده.
داوطلبان نامــزدی در انتخابات ریاســت جمهوری راهی
ساختمان وزارت کشور شدند و ثبت نام کردند .حاال همه
نگاه ها به شورای نگهبان دوخته شــده تا ببینند در نهایت
کدام چهره ها راهی انتخابات خواهند شــد .نکته اما این
است که در این 5روز اتفاقات جالبی در ستاد انتخابات رخ
داد .همه امده بودند از هر قشر و جنسی .مهم نبود کت و
شلوار داشته باشی ،یا لباس محلی .فقیر باشی یا ثروتمند،
زن باشی یا مرد ،با سواد باشی یا بی ســواد ،کودک باشی
یا پیرمرد 90ســاله .قانون وجود نداشــت؛ همه امدند به
همین سادگی.
نامزد ها امدند
میرسلیم؛ چهره روز اول
امــا در اولیــن ســاعت ثبت نــام انتخابــات
ریاســت جمهوری دوازدهم یک زن نیــز جهت ثبت نام در
ستاد انتخابات حضور پیدا کرد.
از جمله نکات جالب دیگر ســاعت اول ثبت نام های
امروز حضور فردی بود که حتی کفش نیز به پا نداشت و با
دمپایی برای ثبت نام جهت رئیس جمهور شــدن به وزارت
کشــور مراجعه و علت را بزرگ بودن پای خود بیان کرد و
در حالی که می گفت نگهبان یک کارخانه کاشی ســازی
است از قصدش برای شــنا با ترامپ رئیس جمهور امریکا
در اقیانوس هند برای خبرنگاران حاضر سخن می گفت.
حدود ساعت 10صبح اولین روز ثبت نام کاندیداهای
ریاســت جمهوری مصطفی میرســلیم کاندیــدای حزب
موتلفه اســامی به همراه جمعــی از هــواداران خود در
علیرضــا زاکانــی پــس از ثبت نــام
در دوازدهمیــن دوره انتخابــات
ریاســت جمهوری در جمــع خبرنگاران
با بیان اینکه در انقالب اســامی ســال
۵۷پرونده اســتبداد بسته و در سال بعد
از ان در تســخیر النه جاسوسی پرونده
اســتکبار بسته شد ،خاطرنشــان کرد:
«امروز ایران نیازمند ســومین انقالبی
استکهبرمبنایمکتبامام (ره)ساخته
شود » .وی با تاکید بر اینکه ما استقالل
سیاسیوفرهنگیخودراکسبخواهیم
کرد،ادامهداد«:امروزجمهوریاسالمی
ایران دچار فاصله ای معنی دار از انقالب
اسالمیشدهاست».
کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری را داشتند.
در این میان جوان 25ســاله ای که لیــدر تیم های
فوتبــال از جملــه تیــم تراکتورســازی بــود کاندیــدای
ریاست جمهوری شــد .او گفت که عاشق امیرقلعه نویی و
محمود احمدی نژاد است و حاضر است به نفع حمید بقایی
کنار بکشد.حضور بانوان نیز در ستاد انتخابات کشور جهت
ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری قابل توجه بود ،یکی
از انها انگال مرکل را مثال زد وگفت که چرا ما نتوانیم چنین
زنی در مناصب بلند پایه کشــور داشته باشــیم .دبیر ستاد
انتخابات کشــور گفت« :در روز اول ثبت نام از داوطلبان
انتخابــات ریاســت جمهوری ۱۲۶نفر ثبت نــام کردند».
علی پور علی مطلــق در پایــان روز اول ثبت نام داوطلبان
انتخابات ریاست جمهوری در این باره افزود« :از این ۱۲۶
نفر ،شــش نفر خانم و ۱۲۰نفر مرد هســتند .جوان ترین
فرد ثبت نام کننده ۱۸سال و مســن ترین فرد هم ۷۹سال
دارد ».وی ادامه داد« :بیشــترین میانگین سنی ثبت نام
کنندگان بین ۴۶تا ۵۰ســال اســت .همچنین ۱۸ایثارگر
نیز امروز ثبت نــام کرده اند ».پورعلــی مطلق گفت« :در
میان ثبت نام کنندگان ۸نفر دارای مــدرک زیر دیپلم۳۰ ،
نفر مدرک دیپلم ۵ ،نفر مدرک فــوق دیپلم ۲۹ ،نفر مدرک
لیسانس ۳۵ ،نفر مدرک فوق لیسانس ۱۲ ،نفر مدرک دکترا
دارند و ۷نفر هم تحصیالت حوزوی دارند».
احمدی نژاد؛ شوک روز دوم
روز دوم ثبت نام این مسعود زریبافان بود که به عنوان
نخســتین چهره سیاسی به ســتاد انتخابات وزارت کشور
رفت .مســعود زریبافان معاون احمدی نژاد پس از اعالم
کاندیداتــور و ثبت نــام در انتخابــات دوازدهمیــن دوره
ریاست جمهوری در ستاد انتخابات کشور با تاکید بر اینکه
در نظام جمهوری اسالمی از لحاظ ساختار و قوانین هیچ
کمبودی وجود نــدارد ،اظهار کرد« :عــدم اجرای دقیق
قوانیــن باعث ایجاد مشــکالت مختلف در جامعه شــده
اســت ».وی توزیع ناعادالنه منابع و وجــود رانت را علت
بسیاری از مشکالت از جمله مشکالت اقتصادی و بیکاری
عنوان کــرد و گفت« :برای رفع فقر و بیــکاری تنها اقدام
الزم ،توزیع عادالنه منابع و مبارزه با پدیده شــوم فســاد و
تبعیض است.برای حل مشکل فساد ،جمهوریت نظام باید
انگونه که هست در انتخابات و با انتخاب مسئوالن واجد
شرایط و الیق تحقق پیدا کند .اگر مسئوالن مردمی باشند
و با دردها و مشکالت مردم اشنا بوده و دلسوزی و پاکدستی
و مبارزه با رانــت و فســاد از ویژگی های انها باشــد ،همه
مشکالت کشــور برطرف خواهد شــد ».این کاندیدای
انتخابات ریاســت جمهوری با بیان اینکه قول می دهم در
دولت خود مصونیت سیاســی و قضائی مدیران را بردارم،
درباره ویژگی های دولت خود اظهار کرد« :من معتقدم که
مثلث | شماره 351
یکی از پدیده های این
انتخابات حضور گسترده
برای ثبت نام بود
سیاست
حالی که لباس کارگران را به تن داشت،به ستاد انتخابات
کشــور مراجعه و ثبت نام کرد ،می تــوان او را اولین و تنها
گزینه احتمالی شــناخته شــده برای ثبت نام در انتخابات
ریاســت جمهوری دوازدهم در روز اول به حســاب اورد.
مصطفی میرسلیم داوطلب انتخابات ریاست جمهوری بعد
از ثبت نام برای کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری
در جمع خبرنگاران گفت« :حق برخورداری از شغل ،تامین
اجتماعی و خدمات بهداشــتی و مسکن مناسب در قانون
اساسی قید شده اما معطل مانده است».
وی با بیان اینک ه «من امده ام تا قدر خدمات معلمان،
پزشکان و پرســتاران و اصناف ارج نهاده شود» ،افزود:
«من لباس کار و تالش به تن کرده ام تا بــه یاد زمانی که
موتور ملی را به تولید انبوه رساندم چرخ تولید را نیز از رکود
دراورم .من با کوله باری از تجربه در وزارت فرهنگ ،وزارت
ورزش و جوانــان و مجمع تشــخیص مصلحت به صحنه
امده ام ».میرسلیم گفت« :من نیامده ام تا حقوق نجومی
بگیرم .من امده ام تا حقوق معطل مانده شما را بگیرم چون
حق گرفتنی است».
وی درباره جبهه مردمی نیروهای انقالب نیز گفت:
«جمنا بعد از اعالم حضور من تشــکیل شــد .مــا با جمنا
مذاکره کردیــم و قرار شــد مخالفتی نکنیــم .موتلفه مرا
نامزد کرده کــه بمانم .بیش از ۶۰درصد مردم ان شــاالله
در انتخابات شرکت خواهند کرد .ائتالف به معنای ادغام
نیست .ما با جمنا ائتالف داریم موتلفه یک کاندیدا دارد و
ان من هستم .بادامچیان ثبت نام نمی کند».
این داوطلب انتخابات ریاســت جمهوری ،با انتقاد
از عملکرد روحانی گفت کــه رقیب اصلی او رئیس جمهور
فعلی است .از حواشی دیگر ثبت نام کاندیداها در اولین روز
حضور افرادی با کراوات برای کاندیداتوری در انتخابات
ریاست جمهوری بود.
روز اول ثبت نام ها یک کارشــناس ارشد تربیت بدنی
فاقد شغل نیز در انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام و هدف
خود را حل مشکل بیکاری و تورم اعالم کرد و گفت که در
صورت انتخاب به مردم 300هزار تومان یارانه خواهد داد.
او همچنین درخواست کرد که بین کاندیداها تبعیض
قائل نشــوند .از حواشــی جالب دیگر روز اول ثبت نام ها
حضور «حســن و حســین» دوقلوهایی بودنــد که قصد
سیاست
21
سیاست
22
مثلث | شماره 351
سیاست
در گذشــته و دولت های مختلف خدمات زیادی به کشور
شده اســت و این دولت ها محاســن و معایبی داشته اند.
در همین زمینــه من مصمم هســتم که تمامی محاســن
دولت های گذشته را مورد اســتفاده قرار دهم و مشکالت
انها را برطرف کنم .به عنوان رئیس دولت کارامدی تالش
خواهم کرد که دولت یازده 1+را تشکیل دهم».
وحدت اتفاق بســیار خوبی اســت اما اینکه عده ای
بنشینند و با یکدیگر توافق کنند و برای مردم تعیین تکلیف
نمایند به معنای دموکراسی نیست .اینکه دو جناح هر کدام
یک نفــر را معرفی کنند موجب محدودیــت انتخاب های
مردم می شود و حق انتخاب را از انها سلب می کند.
وی با تاکید بر اینکه در انتخابات پیش رو تا پایان کار
ایستاده ام و انصراف نمی دهم ادامه داد« :من کاندیدای
در سایه هیچ کسی نیستم و شخصیتی مستقل دارم».
اما حتما پدیده این روز از ثبت نام محمود احمدی نژاد
است .او به همراه حمید بقایی به ســتاد انتخابات رفت و
ثبت نام کرد .حمید بقایــی پیش از ثبت نــام گفت« :اگر
رد صالحیت شوم در هر شــرایطی قول می دهم به قانون
تمکین کنم».
بقایی پس از ثبت نام در دوازدهمین دوره انتخابات
ریاست جمهوری تاکید کرد که حل مشکالت اقتصادی،
اجتماعی و سیاسی در دستورکار وی خواهد بود.
حمید بقایی در جمع خبرنگاران ستاد انتخابات کشور
با بیان اینکه خدا را شاکرم که امروز دراینجا حضور دارم و
خود را برای پذیرش مسئولیت بزرگ اماده کرده ام ،اظهار
کرد« :ایران ســرزمینی بزرگ و ســرزمین مردمان بزرگ و
تاریخی کهن است».
اما در ساعات اولیه دومین روز ثبت نام ها یک جوان
۱۹ساله برای رئیس جمهور شدن وارد وزارت کشور شد و
گفت که امروز بدون اطالع دادن به خانواده اش ثبت نام
کرده و معتقد اســت کــه رئیس جمهــور تنها بایــد مطیع
رهبری باشد.
یک جــوان متولــد ۱۳۶۸هم که هنوز دانشــجوی
مقطع کارشناسی اســت پس از ثبت نام گفت که از حسن
روحانی در کابینه خود استفاده نخواهد کرد.
در حالی که برخی رســانه ها خبر ثبت نام مشــایی در
انتخابات را منتشــر کردند ،او کاندیدا نشــد .مرد بیکاری
که به گفته خودش مشکالت اقتصادی فراوانی داشت،
ســه تن از اهالی خوزســتان که با لباس عربی امده بودند
و جمعی از بانوان بعد از احمدی نــژاد برای رئیس جمهور
شدن ثبت نام کردند.
پورمختــار نماینده بهــار و کبودراهنــگ در مجلس
شــورای اســامی و ثروتی نماینده ســه دوره مجلس نیز
به ســتاد انتخابات امدند تا شــاید بتوانند مســیر خود را از
بهارستان به پاستور تغییر دهند.
ســید احمــد کاشــانی ،پســر ایت الله کاشــانی که
نمایندگــی دور اول و دوم مجلــس را در کارنامــه دارد نیز
امروز امد تا بلکه رئیس جمهور شود.
ثبت نام بازیگران و شخصیت های هنری در انتخابات
شوراهای اسالمی شــهر و روستا حاشــیه های زیادی به
همراه داشت ،عصر این روز نیز ســیروس میمنت بازیگر
تلویزیون و سینما عزم ریاست جمهوری کرد که مورد توجه
رسانه ها قرار گرفت.
ستاد انتخابات کشــور در روز دوم ثبت نام انتخابات
ریاســت جمهوری همچنین میزبان چند استاد دانشگاه،
یک مربی یوگا ،یک داوطلب ١٨ساله ،یک طراح لباس،
یک جوان بسیجی و ...برای نام نویسی بود.
ثبت نام یک نماینده مجلس برای انتخابات
ریاست جمهوری
«محمدعلی پورمختار» نماینده بهار و کبودراهنگ
برادر مرحــوم ایت الله هاشــمی پس از
ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری
اظهار کــرد« :مــن باتوجه بــه ارمان و
اندیشــه مرحوم هاشــمی کــه اعتالی
ایران ،رفاه و اسایش برای مردم است،
بر ان شــدم از این طریــق در حد توان
خود،ارمان هایایشانراپیگیریکنم».
در مجلس هم برای ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری
به ستاد انتخابات کشــور رفت .پورمختار ضمن حضور در
ستاد انتخابات تاکید کرد که برای نام نویسی در انتخابات
ریاست جمهوری نیازی به کناره گیری از نمایندگی مجلس
نیست.
اما رئیس ستاد انتخابات کشور گفت« :تا پایان روز
دوم ثبت نام داوطلبان انتخابات ریاست جمهوری ۲۸۷نفر
ثبت نام کرده اند».
علی اصغر احمــدی در گفت وگویی اظهار کرد« :از
این تعداد ۲۷۴نفر مرد و ۱۳نفر زن هستند».
وی با بیان اینکــه ۴۰نفــر دارای ســابقه ایثارگری
هســتند ،اظهار کرد« :هفتاد نفر از این افــراد نیز دارای
مدرک فوق لیسانس هستند .همچنین بیشترین میانگین
سنی ثبت نام کنندگان بین ۴۶تا ۵۰سال است که چهل نفر
در این میانگین سنی ثبت نام کرده اند».
احمدی در پایان خاطر نشان کرد« :امروز ۱۶۳نفر
برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری مراجعه کردند
که اطالعات 161نفر از انها ثبت شد».
روز سوم؛ از غرضی تا هاشمی طبا
در اولین ســاعات به جز مصطفی هاشمی طبا چهره
مشــهور دیگری در میان داوطلبان ریاســت جمهوری به
چشــم نمی خورد .مصطفی هاشــمی طبا پس از ثبت نام
در دوازدهمین دوره انتخابات ریاســت جمهوری در جمع
خبرنگاران مستقر در ستاد انتخابات کشور به بیان اهداف
و برنامه های خود برای کاندیداتوری در انتخابات پرداخت
و گفت« :گرچه اقای روحانی اقدامات موثر وعاقالنه ای
در راه رســیدن جمهوری اســامی به اهداف خود انجام
داده اند ،اما فکر می کنــم که امروز بایــد در اولویت های
جمهوری اسالمی ایران تجدید نظر شود».
وی نخســتین اولویت دولت خود را حفظ ســرزمین
ایران عنوان و خاطر نشــان کرد« :نخســتین اولویت من
ن ایران و اصالح کشاورزی در این راستا است.
حفظ سرزمی
رسیدگی به مردم محروم و سپس ایجاد شغل در زمینه های
مختلف از جمله اولویت های دیگر من در دولت دوازدهم
خواهد بود.
باید سازوکارهای کسب و کار از جمله اصالح قانون
بانکی ،تسهیل در امر تولید ،عدم اصالت پول در بانک ها
و همچنین کاهش سود بانکی در دســتورکار دولت بعدی
قرار بگیرد.
بسیار متاسف هستم از اینکه برخی افراد با دستاویز
قرار دادن کلمه مردم نســبت به بقای جمهوری اسالمی
تشکیک می کنند .متاسفانه امروز برخی که حتی در داخل
نظام نیز قرار دارند خود را به عنوان اپوزیســیون جمهوری
اســامی مطرح می کنند و خدماتی که این نظام به مردم
ارائه کرده اســت را نادیده می گیرند .امیــدوارم اگر مردم
اعتماد کردند بتوانــم در زمینه اولویت هــای خود حرکت
کنم .معتقدم کــه برنامه های من با سیاســت های دولت
و همچنین حرکت هــای فداکارانه از ســوی مردم تحقق
خواهد یافت».
هاشــمی طبا درادامه نشســت خبری خود در وزارت
کشور در پاســخ به پرسشــی مبنی بر اینکه در صورتی که
صالحیت جنابعالی مورد تایید قرار بگیرد به نفع فرد دیگری
کناره گیری خواهید کــرد ،اظهار کرد« :مــن به نفع هیچ
فردی کناره گیری نخواهم کرد».
وی در پاسخ به این پرسش که ایا شورای هماهنگی
اصالح طلبــان با شــما صحبت هایــی دربــاره ثبت نام در
انتخابات ریاســت جمهوری به عنوان کاندیدایی در سایه
برای حمایت از اقای روحانی انجام داده اســت نیز تاکید
کرد« :مــن با هیچ یــک از تشــکل های اصالح طلب در
این زمینه مذاکره یا مشــورتی انجام نداده ام ».وی شعار
دولت خود را حفظ ســرزمین ایــران عنوان کــرد و درباره
رنگ انتخاباتی خود گفــت« :بیرنگی رنگ انتخاباتی من
خواهد بود».
در این روز افراد بی نام و نشان و بعضا عجیب بیشتری
در ستاد انتخابات کشور حضور پیدا کردند؛ فردی روحانی
با 5زن و 18فرزند قصد کاندیداتوری داشــت و می گفت
که در صورت رئیس جمهور شدن نیازی به محافظ ندارد.
خانم 54ساله ای نیز وارد وزارت کشور شد و گفت که قصد
رئیس جمهور شدن ندارد ،اهداف دیگری دارد و می خواهد
حرمت خانم ها حفظ شود.
محمد غرضــی هم که بــرای ثبت نــام در انتخابات
ریاســت جمهوری بــه وزارت کشــور امده اســت در جمع
خبرنگاران با اشاره به سابقه مسئولیت خود در وزارت نیرو،
نفت و مخابرات در ســا ل های اولیه انقــاب اظهار کرد:
«من کتاب تبار شناسی دولت ،رنج های ملت را نوشته ام و
در این کتاب مطرح کرده ام که چگونه حکومت و مردم باید
به هم نزدیک شوند .برای رســیدن به این اهدف من اگر
رئیس جمهور شدم استان های بزرگ کشور مثل اصفهان،
سیستان و بلوچستان ،فارس و خوزستان را تقسیم می کنم
و استان تهران را هم به پنج استان تقسیم می کنم از سویی
استانداران را به انتخاب مردم معرفی می کنم.من دو سال
پیش گفته ام که نیروی سیاســی را نباید با دســتور اداری
بیرون کرد .اگر این اتفاق بیفتد نیروی سیاسی پشت پرده
رفته و هزینه کشــور را باال می برد .احمدی نژاد خودش را
مادر نظام می داند .تحلیل من این است که او فکر می کند
نظام از بین رفته است و به سرعت جایگزینی پیدا می کند.
می خواهد خودش را به عنوان جایگزین معرفی کند .او دارد
دشــمنان داخلی و خارجی نظام را به خود متوجه می کند.
باید وزن سیاسی احمدی مشخص شود و اگر او را با دستور
سیاسی بیرون کنیم او 15ســال دیگر دوباره باز می گردد
که این برای کشــور خطرناک اســت ».او مدعی اســت
همه کشور با او هستند .غرضی همچنین در پاسخ به این
پرسش که مهمترین رقیب خود را چه کسی می دانید اظهار
کرد« :من هرگز با کســی رقابت نمی کنم بلکه بر اســاس
وظیفه خود می گویم «السابقون فی الخیرات» .روحانی
هزینه های کشور را خیلی باال برده است و اکنون نمی تواند
با شعار های گذشته رای بیاورد .زیرا موقعیت 96متفاوت
از 92اســت و درخواســت ها هم تغییر کرده است ».وی
در خصوص برجام نیز خاطر نشــان کــرد« :برجام نتیجه
اقتدار سیاســی ملت و تعامل با اروپا بودکه پایدار اســت.
امریکا بیشــتر به ما محتاج بــود تا ما به انهــا .ترامپ هم
اول گفت برجام را پــاره می کند اما اکنون ترســیده از این
غلط ها بکند».
هوشنگ امیراحمدی ،مشهور به دالل رابطه ایران
و امریکا نیز امد تا رئیس جمهور شــود ،او در سال 1392
کاندیدا بود و رد صالحیت شد.
پیش از ظهــر فــردی بــا پالکاردهایی وارد ســتاد
انتخابات شــد که روی ان نوشــته بود« :با تیشه امده ام
برای قطع ریشــه فســاد» و «دولت من انقالبی مبتنی بر
قانــون و مطیع رهبــری ».او امد تا با این شــعارها شــاید
رئیس جمهور شود.
سیاست
حدود ســاعت چهار بعــد ازظهر نیز چند شــخصیت
شناخته شده تر وارد ستاد انتخابات شدند که فضای وزارت
کشور تغییر کرد.
هاشــم بطحایی گلپایگانی ،عضــو مجلس خبرگان
رهبری امد و عزم ریاست جمهوری کرد .نشست خبری او
به دلیل شوخی های مکرر با خبرنگاران فضای متفاوتی در
ستاد انتخابات ایجاد کرد.
از دیگــر افراد حاضــر در ســتاد انتخابات ،حســن
سبحانی استاد اقتصاد دانشــگاه تهران و نماینده پیشین
مجلس بــود که امد و بــرای انتخابات ریاســت جمهوری
ثبت نام کرد.حســن ســبحانی به خبرنگاران گفت« :نیاز
امروز کشور تشکیل دولتی اســت که ادعای حل معجزه
وار مشکالت عدیده مردم را نداشته باشد .به دالیل معینی
دوره توســعه یافتن کشــور ما طوالنی شــده است .برای
جبران این عقب ماندگی ملت باید انجام کارهای سختی
را متحمل شــوند و حداقل به یک دهه تالش و کوشــش
نفس گیــر ملت نیاز اســت تا جامعــه وارد مرحله توســعه
یافتگی شود».
اقتضای ایران تشــکیل دولتی اســت کــه ادعای
حل معجزه وار مشــکالت عدیده مردم را نداشــته باشد و
مشکالت اصلی کشور را بشناسد.
سبحانی افزود« :ما به دولتی نیازمندیم که شجاعانه
به ملت بگوید برای طی کردن این دوره به رنج و فداکاری
ملت نیاز مند اســت .من به تشــکیل چنین دولتی ترغیب
دارم».
از حاشیه های قابل توجه دیگر که عصر این روز مورد
توجه عکاسان و خبرنگاران بود ،ورود دهه هشتادی ها به
عرصه کاندیداتوری انتخابات ریاست جمهوری بود ،پسر
12ساله ای با شناسنامه و به همراه پدر خود برای نام نویسی
در انتخابات به محل وزارت کشور امد.
دبیــر ســتاد انتخابــات کشــور در پایان روز ســوم
ثبت نام داوطلبان کاندیداتوری ریاست جمهوری دوازدهم
نیز گفت« :تا پایان ســومین روز ثبت نام هــا ۶۳۸ ،نفر در
انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کرده اند».
علــی پورعلــی مطلــق در ایــن بــاره اظهــار کرد:
امــروز (ســومین روز ثبت نــام) ۳۳۷نفــر در انتخابــات
ریاست جمهوری ثبت نام کردند.
روز چهارم؛ رئیسی و روحانی امدند
مثلث | شماره 351
حسن روحانی روز جمعه در
انتخابات ثبت نام کرد
سیاست
چهارمین روز ثبت نام کاندیداهای ریاست جمهوری
با انتظار برای ورود سیاسیون به محل ثبت نام اغاز شد و با
ثبت نام روحانی و رئیسی پایان یافت.
در ســاعات اولیه صبح و حوالی ســاعت ،9مهدی
کلهر مشــاور محمود احمدی نژاد به وزارت کشور رفت و
کاندیدای ریاست جمهوری دوازدهم شد و توجه عکاسان
و خبرنگاران رســانه های داخلی و خارجی را به خود جلب
کرد .کلهر تاکیــد کرد که بــرای ثبت نــام در انتخابات با
احمدی نژاد هماهنگ نکرده اســت .مهدی کلهر پس از
ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری در جمع خبرنگاران،
اظهار کرد« :من از ســال ۸۹از احمدی نژاد جدا شــدم و
کاندیدای او نیستم ،هرچند زمانی که با احمدی نژاد همکار
بودم ،ما دو نفر مکمل هم بودیم ».وی در پاســخ به این
سوال که نظر شما در مورد ثبت نام احمدی نژاد در انتخابات
چیست ،تصریح کرد« :از خود او بپرسید ،این مساله من
نیســت».کلهر همچنین در پاســخ به این پرسش که اگر
به هر دلیلی تایید صالحیت نشــدید چه واکنشی خواهید
داشت ،پاسخ داد« :خیلی خوشحال می شوم چون باری
از دوش من برداشته می شود».
وی در ادامه در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه
ایا احمدی نژاد و بقایی را رقیب خود می دانید ،اظهار کرد:
«به هیچ وجه این دو را رقیب خــود نمی دانم ».در ادامه
خبرنگاری درباره گرایش سیاســی کلهر پرســید که او در
پاسخ گفت« :من بسیاری از دیدگاه های اصالح طلبان و
اصولگرایان را قبول دارم و به معنای واقعی اصولگرا هستم
ولی اصالح طلب هستم .اصولگرا نمی تواند به اصالحات
فکر نکنــد ».وی دربــاره شــکل ظاهری خــود و تفاوت
ظاهری اش با سایر سیاستمداران ایران ،خاطرنشان کرد:
«من از اول انقالب ظاهر خود را عوض نکرده ام و همیشه
ظاهرم همین گونه بوده است».
کلهر در بخــش ابتدایی ســخنان خود نیز با اشــاره
به ســخنان رهبری در خصــوص ورود جریــان انقالبی و
غیرانقالبی ،تصریح کرد« :نبایــد یک گروه کوچک خود
را انقالبی بنامنــد و بقیه مردم را غیرانقالبی .این تقســیم
غیرواقعی و گام زدن در زمین دشمن است».
انقالب اســامی ایــران ســه شــعار محوری یعنی
استقالل ،ازادی و جمهوری اســامی دارد و هر کسی به
فکر ازادی شهروندان و دنبال اســتقالل یا مردم ساالری
دینی باشد او انقالبی است .من خواهش می کنم عده ای
عرصه انقــاب را محــدود نکنند ».حضــور یک فالفل
فروش که می گفت حامی حسن روحانی است ،یک خانم
دبیر که می گفت بــرای دفاع از حقــوق فرهنگیان امده و
حضور نوجوانی با لباس بختیــاری و یکی از معاونان بیمه
ایران نیز از حاشیه های ســاعات اولیه ثبت نام کاندیداها
بود.یاری دبیرکل سازمان دفاع از منافع ملی ایران با شعار
دولت نجات نیز وارد ســتاد انتخابات شــد .این در حالی
بود که وی مدت زیادی با حــدود ٢٠تن از هواداران خود
در خیابان جلوی درب ورودی ســتاد انتخابات با در دست
داشــتن پالکاردهایی ایســتاده بود و نهایتا بــا رها کردن
کبوترهای سفید توسط هواداران ،برای کاندیداتوری وارد
وزارت کشور شــد .حوالی ظهر و همزمان با پررنگ شدن
زمزمه های حضور حسن روحانی و ابراهیم رئیسی در ستاد
انتخابات کشــور جهت ثبت نام ،بر حجم تجمع کنندگان
مقابل وزارت کشور افزوده شــد و از ورود بسیاری از مردم
عادی که خواهان کاندیداتــوری بودند جلوگیری به عمل
می امد ،البته بسیاری از این تجمع کنندگان را طرفداران
کاندیداها تشــکیل می دادند .البته ظهر ســتاد انتخابات
چهره های نسبتا شناخته شــده تری را به خود دید ،حسن
نوروزی به عنوان دومین نماینده مجلس به وزارت کشــور
امــد و کاندیــدای ریاســت جمهوری شــد .در همین روز
مصطفــی کواکبیــان بــرای کاندیداتــوری در انتخابات
ریاست جمهوری وارد وزارت کشور شد .نماینده تهران در
مجلس شورای اســامی و دبیرکل حزب مردم ساالری با
حضور در ستاد انتخابات کشور برای شرکت در انتخابات
ریاســت جمهوری پیش رو اعالم امادگــی کرد .مصطفی
کواکبیان گفت« :بعید می دانم احمدی نژاد و بقایی تایید
صالحیت شــوند اما با امدن احمدی نژاد انگیزه ام تقویت
شد که بیایم ».دبیرکل حزب مردم ساالری و نماینده مردم
تهران در مجلس دهم پس از ثبت نام در دوازدهمین دوره
انتخابات ریاســت جمهوری در جمع خبرنگارن مستقر در
ستاد انتخابات کشــور گفت« :حضور احمدی نژاد برای
داوطلبی انتخابــات دوازدهمین دوره ریاســت جمهوری
انگیزه مرا تقویت کــرد که بیایم .می دانــم احمدی نژاد و
بقایی تایید صالحیت نمی شوند ».کواکبیان درباره اینکه
ایا به نفع روحانی یا فــردی دیگر کنار می رود ،اظهار کرد:
«فعال قرار شده تا اخر بایستیم ».نماینده مردم تهران در
مجلس همچنین در پاسخ به اینکه ایا کاندیدای پوششی
کسی هستید؟ گفت« :به قیافه من نمی خورد که کاندیدای
پوششی باشم ».فومنی دبیر حزب مردمی اصالحات نیز
با شعار دولت نشــاط و غرویان مدرس حوزه علمیه با شعار
علم ،عقالنیت و اخــاق نیز عزم کاندیداتــوری کردند و
به ســتاد انتخابات امدند .غرویان گفت که حاضر اســت
به نفع حســن روحانی کنار بــرود .اعظم طالقانــی فرزند
ایت الله طالقانی که نمی توانســت به درســتی راه برود ،با
واکر به محل ثبت نام امد اما هنــوز تصمیم نگرفته بود که
ثبت نام کند ولی در نهایت برای کاندیداتوری نام نویســی
کرد .حوالی ســاعت ۱۶بود که حســن روحانی وارد ستاد
انتخابات کشور شد و با حضور تعداد زیادی از خبرنگاران
و عکاسان برای کاندیداتوری در انتخابات دوازهم ثبت نام
کرد و پس از ان نشســت خبری خود را برگزار کرد.این در
حالی بود که دقایقی قبل از روحانی ،علیرضا زاکانی یکی از
کاندیداهای جمنا وارد ستاد انتخابات شده بود ،اما حضور
روحانی ،حضور زاکانی را تحت الشعاع قرار داد به گونه ای
که تنها چند خبرنگار در نشست خبری زاکانی حاضر بودند
و در دقایق پایانی صحبت های زاکانی بود که خبرنگاران
و عکاسان برای پوشش نشست روحانی وارد سالن شدند
و ازدحام زیاد باعث شــد ،نشســت زاکانی کمی با مشکل
مواجه شــود .علیرضا زاکانی با حضور در ستاد انتخابات
کشور در جمع خبرنگاران در پاســخ به این سوال که ایا به
نفع کســی کناره گیری می کند ،گفت« :ما ان شــاءالله تا
اخر می ایستیم».
وی که با شــعار «دولت اقدام و اصــاح» به وزارت
کشور امد ،افزود« :جمنا به هر جمع بندی برسد ان شاءالله
همه باید با وحدت نظر ان را تایید و دنبال کنیم».
23
سیاست
24
مثلث | شماره 351
سیاست
زاکانــی از پاســخ دادن بــه ســواالتی در خصوص
کاندیداتوری محمود احمدی نژاد نیز خودداری کرد.
علیرضا زاکانی پس از ثبت نــام در دوازدهمین دوره
انتخابات ریاست جمهوری در جمع خبرنگاران با بیان اینکه
در انقالب اسالمی سال ۵۷پرونده استبداد بسته و در سال
بعد از ان در تسخیر النه جاسوســی پرونده استکبار بسته
شد ،خاطرنشان کرد« :امروز ایران نیازمند سومین انقالبی
است که بر مبنای مکتب امام (ره) ســاخته شود » .وی با
تاکید بر اینکه ما استقالل سیاسی و فرهنگی خود را کسب
خواهیم کرد ،ادامه داد« :امروز جمهوری اسالمی ایران
دچار فاصله ای معنی دار از انقالب اسالمی شده است».
زاکانی اقتصــاد را فوریت امروز کشــور عنوان کرد
و گفت« :پیروزی در این جنــگ تمام عیار نیازمند همتی
باال ،روحیه ای رزمنده ،نشاط و بهره مندی از فرهیختگی
و اتکا به برنامه منسجم و حرکت جمعی در محور مدیران
اندیشمند است تا بتواند این مســیر را تا قله های افتخار
طی کند .امروز کشور از نظر اقتصادی در مرز بحران قرار
گرفته اســت و دولت مدعی است که شــرایط ارام است
اما این ادعا یا از ســر ندانستن و جهل نســبت به اموری
است که در جامعه می گذرد یا از سر سیاسی کاری است.
سیاسی کاری و بیان نظرات نادرست و اغواگرایی نسبت
به افکار عمومی اســت .چنانچه طرح این ادعا عامدانه
صورت بگیرد خیانت و اگر که جاهالنه مطرح شود نشان
از بی صالحیتــی برای ادامه کار اســت .اقتصــاد امروز
دچار تنگناهای جدی اســت .من در این راســتا معتقدم
که می تــوان با اتــکای صددرصدی بــه توانمندی های
داخــل مشــکالت موجــود را برطــرف کرد».زاکانی با
تاکید بر اینکه اقتصاد کشــور در صورتــی بهبود می یابد
که به داخل توجه شــود به اولویت های خود برای دولت
اینده اشاره و اظهار کرد« :معیشت ،اشتغال ،سالمت و
مسکن از جمله اولویت های کاری من در دولت دوازدهم
خواهد بود.باید در جامعه ازادی را پاس بداریم و بر محور
نخبگان و خبــرگان جامعه الگوســازی کنیــم .راه پیش
روی ما ســخت اما کامال طی شــدنی اســت ».دقایقی
پس از خروج روحانی از ســتاد انتخابات ،مادر شهیدان
محمدی با قرانی که در دســت داشــت وارد ســتاد شد و
اعالم شد که رئیسی به ســتاد خواهد امد که دقایقی بعد
از ان رئیســی با تعداد زیادی از افرادی که او را همراهی
می کردند وارد ستاد شــد و ابتدا مادر شهیدان محمدی
او را از زیر قران رد کرد و ســپس در حالی که همراهانش
شعار «صل علی محمد بوی بهشتی امد» سر می دادند،
به محل ثبت نام رفت و پس از ان در نشســت خبری بعد
از ثبت نام حاضر شد که این نشست باتوجه به سواالت،
بیش از حد طول کشــید و حتی تا بعد از ســاعت 18که
درب های ســتاد انتخابات بســته شــد ،ادامه داشــت.
منصور کبکانیان ،مســعود میرکاظمی ،نــادر طالب زاده
و فرهاد رهبر از جمله کســانی بودند که رئیســی را برای
ثبت نام همراهی کردنــد ،این در حالی بــود که روحانی
بدون حضور هیچ یک از اطرافیانــش و تنها با چند نفر از
کارکنان نهاد ریاست جمهوری به محل ثبت نام امده بود.
رئیس ستاد انتخابات کشــور در مصاحبه ای گفت« :در
چهار روز ثبت نام از داوطلبان انتخابات ریاست جمهوری
۱۰۴۵نفر ثبت نام کرده انــد ».علی اصغر احمدی ادامه
داد« :جوان ترین فرد ۱۸سال و مسن ترین فرد ۹۲سال
ســن دارد ».احمدی تصریح کرد« :امروز به عنوان روز
چهارم ثبت نام ۴۰۵نفر به ستاد انتخابات کشور امدند».
شوک های روز اخر
اخریــن روز ثبت نــام دوازدهمیــن دوره انتخابــات
ریاســت جمهوری روز بســیار هیجان برانگیزی بود .حتی
می توان گفــت تا اخریــن دقایق مهلت ثبت نــام انچنان
رئیــس ســتاد انتخابــات کشــور
هم چنیــن در پایــان زمــان رســمی
ثبت نــام داوطلبــان اعــام کــرد که
مجمــوع ثبت نــام شــد ه ها بــرای
حضــور در دوازدهمیــن انتخابــات
ریاست جمهوری ۱۶۳۶رسید
خبرها در مورد اشخاص باقیمانده زیاد و ضد و نقیض بود
که همه را مشغول خود کرده بود .در دقایق ابتدایی صادق
خلیلیان وزیر جهادکشاورزی دولت دهم با حضور در ستاد
انتخابات ثبت نام کرد .خلیلیان در جمع خبرنگاران اظهار
کــرد« :باتوجه به اینکه در شــرایط اقتصــادی نامطلوبی
هستیم به دلیل ســمت اجرایی که داشــتم به این نتیجه
رســیدم که در دوازدهمیــن انتخابات ریاســت جمهوری
ثبت نام کنم.خلیلیان متولد ســال ۱۳۳۸و دارای دکترای
اقتصاد کشاورزی است».
حمیدرضا حاجی بابایی که یکی از کاندیداهای جمنا
اســت هم یکی دیگر از وزرای دولت احمدی نژاد بود که
صبح این روز نام نویسی کرد.
حمیدرضــا حاجی بابایــی ،پــس از ثبت نــام در
دوازدهمیــن دوره انتخابــات ریاســت جمهوری در جمع
خبرنگاران ناکارامدی برنامه ها و نادیــده گرفتن مردم در
مدیریت اجرایی کشور را دو حلقه مفقوده در کشور عنوان
کرد و گفت« :مــردم با تمــام قدرت در صحنــه مدیریت
فرهنگ و اقتصاد کشور حضور ندارند ،این در حالی است
که مدیریت کشور حتما باید مردمی شود .در همین راستا
نیز من نام دولت خــود را «دولت کارامــد و مردمی» قرار
دادم».
وی با تاکید بر اینکه «باید برای ایجاد رقابت در کشور
حلقه مدیریت ها عمومی شــود» خاطرنشان کرد« :مردم
باید در جریان همه امور قرار بگیرند و مســئوالن نظام نیز
باید حتما در خانه شیشه ای حضور داشته باشند.
باید در صحنه بین الملل به عنوان کشــوری قدرتمند
ضمن تعامل براســاس عزت ،حکمت و مصلحت ،تعامل
دو جانبه و چند جانبه داشته باشــد .همه کسانی که دارای
قدرت کار هستند باید وارد شوند و تالش کنند.
من نه تنها سیاه و سفید نمی بینم بلکه برای انسان ها
براساس شاخص های انســانی ،دینی و ملی احترام قائل
هســتم .جمنا در اطالعیه خود بیان کرد که به ۵کاندیدا
رسیده است و هر ۵کاندیدا ،کاندیداهای اصلی هستند.
هر کس که بتواند بعد از مناظره ها اراء اول را داشته باشد،
قطعا باید بماند و مورد حمایت واقع شــود .حضور ۵نفر از
ســوی جمنا برای توجه به اراء مردم و تنوع برای انتخاب
انهاست.چنانچه دولت یازدهم را دولتی موافق می دیدم
کــه می تواند موانع اقتصــادی موجود در کشــور از جمله
اشتغال را حل کند ،قطعا ان را تایید و به او کمک می کردم
اما امروز خیلی روشن است که دولت در دستیابی به اهداف
خود موفق نشده است.معتقدم که می شود به جای ۷۰۰
هزار شغل در کشور با ۷۷۰هزار میلیارد تومان تا مرز یک و
نیم میلیون شغل ساالنه ایجاد کرد.
با روند فعلی نرخ 12/6دهم درصدی بیکاری ممکن
اســت افزایش یابد .همچنین باتوجه بــه تزریق ۴۰هزار
میلیارد تومان صکــوک و اوراق در پایان ســال ۹۵امروز
تورم دو رقمی شده و رشد تورم طی دو ماه اینده پیش روی
ما خواهد بود».
وی همچنین در پاســخ به پرسشــی دربــاره توصیه
رهبری بــه احمدی نژاد دربــاره عدم حضــور در انتخابات
تاکید کرد« :مالک و معیار در کشور سخن رهبری است».
این نماینده مجلس در پایان با اشــاره به برنامه های
خود برای فرهنگیان خاطرنشــان کرد« :جایگاه اموزش
و پرورش امــروز جایگاهی نیســت که بتواند مشــکالت
اقتصادی ،فرهنگی و اجتماعی جامعه را پاســخگو باشد.
در همیــن راســتا باتوجه به سیاســت هایی کــه در دولت
دوازدهم خواهیم داشت اموزش و پرورش باید دولت محور
شــود».حضور چند نفر با لباس های محلی و البته خانمی
که ادعا می کرد مردهای تنبل را از صحنه سیاســت حذف
می کند از نکات جالب توجه تا این لحظه ثبت نام ها بود.
یک مرد کرمانی که در دوره های قبلی مدعی می شد
قالیباف است و از رقبای قالیباف به حساب می اید هم امروز
برای چندمین بار ثبت نام کرد.
محمد باقر قالیباف ،مهرداد بذرپاش و سعید جلیلی از
جمله مهم ترین چهره هایی بودند که امروز احتمال حضور
انها در وزارت کشور جهت ثبت نام می رفت .ظهر این روز
به دلیل ازدحام جمعیت در ســتاد انتخابات کشــور ،افراد
داوطلب رئیس جمهور شدن در سالن باالی محل ثبت نام
در انتظار نشستند تا شماره انها اعالم شود.
سخنگوی شورای نگهبان هم ضمن بازدید از ستاد
انتخابات کشــور در واکنش به حضور جمعیــت زیادی از
مردم در وزارت کشور برای رئیس جمهور شدن تاکید کرد
که صالحیت بسیاری از این افراد احراز نخواهد شد.
پیش از ظهر این روز محمد هاشــمی بــرادر مرحوم
ایت الله هاشمی هم ثبت نام کرد .ابتدا فردی به نمایندگی
از محمد هاشمی رفســنجانی با حضور در ستاد انتخابات
کشور به نمایندگی از محمد هاشــمی اقدامات الزم را در
جهت ثبت نام وی در انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم
انجام داد کــه به دلیل لزوم حضور محمد هاشــمی جهت
تکمیل این مراحل ثبت نام وی انجام نشــد که پس از ان
برادر رئیس فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام با حضور
در ستاد انتخابات جهت ثبت نام اقدام کرد.
برادر مرحــوم ایت الله هاشــمی پــس از ثبت نام در
انتخابات ریاســت جمهوری اظهار کرد« :مــن باتوجه به
ارمان و اندیشه مرحوم هاشــمی که اعتالی ایران ،رفاه و
اسایش برای مردم است ،بر ان شدم از این طریق در حد
توان خود ،ارمان های ایشان را پیگیری کنم».
وی در ادامــه در پاســخ به این پرســش کــه ایا این
تصمیم شما فردی بوده یا تصمیم جمعی خانواده مرحوم
هاشمی بوده اســت ،اظهار کرد« :این تصمیم ،تصمیم
جمعی خانواده ایشان است».
هاشمی همچنین در پاســخ به این پرسش که ایا به
نفع روحانی کنار خواهید رفت؟ تصریح کرد« :این حرف ها
برای کناره گیری زود است».
این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام همچنین
در پاسخ به پرســش دیگری در این خصوص که ایا شما با
اصالح طلبان هم مشورت کرده اید؟ گفت« :با برخی افراد
در این زمینه صحبت کرده ام کــه نمی خواهم نامی از انها
ببرم .من هم مشورت داشته ام و هم به من تکلیف شده که
در انتخابات حضور داشته باشم ،زیرا صحنه های انتخابات
بسیار حساس است و به من تکلیف شد که در صحنه حضور
داشته باشــم ».وی با تاکید بر اینکه در انتخابات مستقل
است افزود« :ضرورت هایی وجود داشته که من کاندیدا
شوم از جمله توصیه های مرحوم هاشمی .نظر ایشان این
بود که باتوجه به صحنه رقابت ها حتما الزم است بیشتر از
یک نفر در صحنه حضور داشــته باشد و من بر این اساس
وارد انتخابات شدم».
خبرنگاری در ادامه از هاشمی پرسید که نظر شما در
مورد ثبت نام احمدی نژاد در انتخابات چیست؟ که وی در
پاسخ گفت« :این مساله با حوزه مقام معظم رهبری مرتبط
می شــود که از ماه گذشــته نقل قول هایی در مورد جلسه
احمدی نژاد با رهبری مطرح شده است و نمی توانم در این
سیاست
مثلث | شماره 351
جوان ترین فرد ۱۸سال و مسن ترین فرد
۹۲سال سن دارد
سیاست
زمینه خیلی اظهارنظر کنم».
رئیس اسبق صد ا و سیما همچنین در پاسخ به سوال
خبرنگاری در خصوص عملکرد صدا و ســیما در پوشــش
انتخابات گفت« :رسانه ملی باید به صورت ملی عمل کند
و گرایش سیاسی نداشــته باشــد .مرحوم امام هم بر این
اعتقاد بود که گرایش های سیاســی مدیران صدا و ســیما
نباید در اداره این رسانه دخیل شــود .من معتقدم مدیران
صدا و ســیما باید گرایش سیاســی خود را کنار بگذارند و
طبق قانون عمل کنند ».وی در پایان درباره اولویت های
دولت احتمالی وی نیز تصریح کرد« :قانون و برنامه ششم
توســعه اولویت ها را مشــخص کرده و من هم بر اســاس
همین اولویت ها عمل خواهم کرد».
محمد مهــدی زاهــدی ،نماینده مجلس شــورای
اسالمی و حسن بیادی ،محسن رهامی از فعاالن سیاسی
هم در این روز برای انتخابات ثبت نام کردند .بیادی پس
از ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری در جمع خبرنگاران
درباره اقدامــات اخیر احمدی نژاد اظهــار کرد« :عده ای
پشــت ســر احمدی نژاد دری وری می گفتنــد ،اما پس از
اینکه رای اورد در دولتش مسئولیت گرفتند اما من به خاطر
یکسری نابسامانی ها از وی جدا شدم .من از وی انتقاداتی
دارم اما رفاقتم با او سر جای خود است».
وی در پاســخ بــه ایــن پرســش کــه در حمایت از
احمدی نــژاد پشــیمان نیســتید؟ گفت« :من پشــیمان
نیستم؛ انهایی باید پشیمان باشــند که مسیر احمدی نژاد
را به انحراف بردند .من به موقع کنار کشیدم و با وی هنوز
ارتباط دارم و او را با عنوان کســی کــه در جامعه می تواند
تاثیر بگذارد قبول دارم».
بیادی در پاســخ به این پرســش که منظور شــما از
انهایی که مســیر احمدی نژاد را به انحراف برده اند جمنا
است؟ گفت« :بله منظورم همان ها هستند ۵ .نفر را کنار
هم گذاشتند و بعد به من گفتند نظرت چیست که من گفتم
قالیباف از همه بهتر است .خوشــبختانه پشت پرده جمنا
هم که رو شد».
وی بــا بیان اینکــه ظلم اســت که بگویــم دیگران
از قالیبــاف بهتر هســتند ،خاطر نشــان کــرد« :البته من
انتقاداتی در اداره شهر به قالیباف دارم ،اما فقط ۲۰درصد
با قالیباف فاصله دارم ،وی در مدیریت شهر تهران تالش
زیادی کرده اســت ».این فعال سیاســی در پاسخ به این
پرسش که ایا به نفع قالیباف کنار می روید ،گفت« :نامزدی
من در انتخابات جدی اســت ،اما هنــوز تصمیم نگرفتم
به نفع قالیباف کنار بــروم ».وی همچنین با انتقاد از روند
ثبت نام انتخابات ریاست جمهوری خواســتار این شد که
نظام در این زمینه اصالح شود.
محمدمهدی زاهدی هم درباره چرایی حضور مستقل
در انتخابــات ریاســت جمهوری اظهار کرد« :مــن را در
انتخابات جمنا شــرکت نداده اند و یکی از گالیه های من
همین موضوع است».
وزیر علوم دولت نهم ،پس از ثبت نام در دوازدهمین
دوره انتخابات ریاست جمهوری در جمع خبرنگاران با بیان
اینکه امده ام تا پیام تغییر و تحول را بــه مردم نوید دهم،
اظهار کرد« :امده ام بگویم که تغییر در نگرش ها و نگاه ها
و همچنین رفتارها و باورها را دنبال می کنم».
وی با انتقــاد از وضعیــت موجود در کشــور گفت:
«ایران کشوری ثروتمند و قوی است که با برخی مشکالت
مواجه اســت .در هر زمینه براســاس اسیب شناسی هایی
که انجام داده ام معتقدم راهی جــز تغییر و تحول نداریم
و راه حل موجود روی کار امدن دولتی شفاف ،پاکدست،
قانون محور و معتقد به خرد جمعی و شایسته ساالر و برامده
از مردم است ».زاهدی با بیان اینکه دولت تغییر و تحول را
تشکیل خواهم داد ،تاکید کرد« :می توانیم در سایه اقتدار
جمهوری اسالمی ایران با دنیا به صورت عزتمندانه زیر چتر
اقتدار تعامل کنیم».
ایــن دواطلــب کاندیداتــوری انتخابــات
ریاســت جمهوری در ادامه در پاسخ به پرسشــی مبنی بر
اینکه اتاق فکر دولت های نهم و دهم همچنان تشــکیل
می شود و حضور جنابعالی براساس تصمیم این اتاق فکر
اســت ،اظهار کرد« :من از اتاق فکر دولــت نهم و دهم
اطالعی ندارم».
وی همچنین در پاســخ به پرسشــی دربــاره نحوه
ســاز و کار جبهــه مردمــی نیروهــای انقــاب و چرایی
حضور به عنوان کاندیدای مســتقل از جمنا گفت« :من
در انتخابات جمنا شــرکت داده نشــده ام و ایــن یکی از
گالیه های من است ».وزیر علوم دولت نهم همچنین در
پاسخ به پرسش ایسنا درباره ارزیابی از حضور احمدی نژاد
در رقابت های انتخاباتی اظهار کرد« :مقام معظم رهبری
در توصیه ای که به وزرات کشور داشتند ،تاکید کردند که
مهمترین مساله ما در انتخابات پیش رو این است که شاهد
حضور گســترده مردم باشــیم .در همین زمینــه امیدوارم
حضور اقای احمدی نژاد باتوجه به جمالتی که قبال رهبری
داشتند فقط بخاطر این مساله باشد که در انتخابات شوری
ایجاد کند تا مردم بیشتری بیایند».
ی هم در جمع خبرنگاران اظهار داشت:
محسن رهام
«سال هاست که من یک اصالح طلب هستم و امروز نیز
که برای حضور در انتخابات امده ام قرار نیست کاندیدای
پوششی باشم».
وی در پاســخ به این پرســش که ایا بــرای ثبت نام
در انتخابات با کســی مشــورت داشــته اید ،خاطر نشان
کرد« :بــرای حضــور در انتخابــات با اعضا و مســئوالن
شورای عالی سیاستگذاری مشــورت کرده ام .همچنین
به تعدادی از نمایندگان ادوار و مدیران نیز با اقای خاتمی
دیداری داشــته اند و روز یکشنبه پیام ایشــان را به دست
من رســاندند ».رهامی با اشــاره به دیدار خــود با رهبری
این دیدار را با تصمیم خود برای حضور خود در انتخابات
بی تاثیر ندانســت .وی در پاســخ بــه این پرســش که ایا
کاندیدای پوششــی بــرای اقای روحانی هســتید؟ تاکید
کرد« :من امده ام که رئیس جمهور شــوم و قانون را اجرا
کنم .من کاندیدای پوششــی هیچ فردی نیســتم ».این
فعال سیاسی در پایان گفت« :ممکن است تا پایان ساعت
ثبت نام چهره های شاخص دیگری از اصالح طلبان اعالم
کاندیداتوری کنند».
ســاعات پایانــی ثبت نــام از داوطلبــان انتخابات
ریاست جمهوری ساعات پرالتهابی بود .تا ساعت 17:30
همه خبرنگاران منتظر ورود چهره های سیاســی بودند که
هنوز وارد ستاد انتخابات نشده بودند ،تا اینکه محمد باقر
قالیباف شهردار تهران که در 12سال گذشته نشان داده
دغدغه زیادی برای رئیس جمهور شدن دارد ،نیم ساعت
مانده تا پایــان زمان ثبت نام وارد ســتاد انتخابات شــد و
ثبت نام خود را انجام داد.
دقایقی بعد هم اسحاق جهانگیری به ستاد انتخابات
کشــور امد و ثبت نام کرد .این دو پس از انجام ثبت نام در
جمع خبرنگاران حاضر شدند اما قالیباف به سخنرانی اکتفا
کرد و بی اعتنا به اصرار خبرنگاران برای ســوال پرسیدن،
سالن را ترک کرد ،اما جهانگیری تاکید کرد به همان مدت
که ســخنرانی کنم به همــان مدت هم پاســخ خبرنگاران
را خواهم داد .در بین صحبت هــای جهانگیری و پس از
ساعت ،18مهرداد بذرپاش هم وارد ستاد انتخابات شد.
دبیر ســتاد انتخابات کشــور گفت که نمایندگان بذرپاش
پیش از ساعت 18به ستاد انتخابات کشــور امده بودند،
بنابراین ثبت نــام بذرپاش قانونی اســت.هر چند بذرپاش
در لحظه اخر از ثبت نام انصراف داد و گفت به نفع جریان
انقالبی ثبت نام نمی کند .ســعید جلیلی هم برای ثبت نام
انتخابات به ستاد انتخابات کشور نیامد.
قدرتعلی حشــمتیان ،رئیــس دوره ای خانه احزاب
هم در اخرین لحظات ثبت نام کرد.رئیس ستاد انتخابات
کشور هم چنین در پایان زمان رســمی ثبت نام داوطلبان
اعالم کرد کــه مجموع ثبت نام شــده ها بــرای حضور در
دوازدهمین انتخابات ریاست جمهوری ۱۶۳۶رسید.
احمدی در جمع خبرنگاران مستقر در ستاد انتخابات
کشور ضمن اعالم این خبر گفت« :از این تعداد ۱۳۷نفر
خانم و ۱۴۹۹نفر اقا هستند .جوان ترین ثبت نام کننده ۱۸
سال و مسن ترین ۹۲سال دارد».
وی افــزود« :از مجموع ثبت نام کننــدگان ۱۳۷نفر
سابقه ایثارگری داشــته و فراوانی سنی زیر ۳۰سال۲۳۶ ،
نفر است ».رئیس ســتاد انتخابات کشــور تصریح کرد:
«امروز در پنجمین و اخرین روز ثبت نــام کاندیداها ۵۹۰
نفر نام نویسی کردند».
احمدی یــاداور شــد« :در دوره گذشــته انتخابات
ریاســت جمهوری ۶۸۶نفر داوطلب داشــتیم که در این
دوره ۹۵۶نفر بیشتر شده است و ما خوشحالیم که بخشی
از جامعه احساس مسئولیت کردند».
وی در پایان تاکید کرد« :هشتم اردیبهشت ماه نظر
شورای نگهبان در خصوص کاندیداهای ریاست جمهوری
اعالم می شود و تبلیغات به مدت بیســت روز ازاد است و
همه عزیزان و طرفدارانشان خواهش می کنیم که قانون
را رعایت کنند».
25
سیاست
در میانه مستضعفان و ارزش گراها
سیاست
26
مثلث | شماره 351
2
ســیدابراهیم رئیســی؛ در زمان انــدک باقیمانده تا
انتخابــات و در حالی که تــا چند ماه پیش چنــدان گمان
نمی رفت که برنامه ای برای انتخابات ریاســت جمهوری
داشــته باشــد ،ناگهان در معادالت سیاســی این رقابت
بســیار مهم حضور پیدا کرد .پوشش ســخنان و اقدامات
او که افزایش یافت برخی این گمانــه را مطرح کردند که
او احتمــاال برنامه ای بــرای انتخابات ریاســت جمهوری
در ذهنش دارد .در میان اصولگرایــان هم به عنوان یک
ثبت نام سیدابراهیم رئیسی چه معنایی دارد؟
گزینه مقبول به شمار امد .همین هم بود که در انتخابات
مجمع عمومی اول نام او جزو گزینه ها به رای گذاشته شد
و درهمان انتخابات به نفر اول منتخب تبدیل شد.
او در مجمع عمومی دوم جبهه مردمی هم به عنوان
نامزد نخست برگزیده شد.رئیسی البته از غایبین نشست روز
پنج شنبه بود .او در پیامی به این نشست نوشت« :برگزاری
دومیــن مجمع ملــی جبهه نیروهــای انقالب اســامی
گامی ارزنده در راستای وحدت و انسجام نیروهای انقالبی
اســت .قصد اینجانب حضور در جمع باشــکوه نیروهای
انقالب اســامی در دومین مجمع ملی بــود اما به لحاظ
حادثه غیرمترقبه زلزله اســتان خراســان ضرورت دارد در
کنار مــردم متدین این دیار باشــم ،بنابراین بدین وســیله
مراتب تشکر خود را از حسن اعتماد اعضای محترم جبهه
مردمی نیروهای انقالب اسالمی اعالم کرده و ارزو می کنم
در اولین فرصــت به توفیق زیارت دوســتان انقالبی نائل
ایــم ».در همین حال یک رخداد دیگر هــم در همان روز
سیاست
حضور در وزارت کشور
اما در حالی که جبهه مردمی اعــام کرد که 5نامزد
نهایــی این جبهــه می تواننــد برای نام نویســی به ســتاد
انتخابات کشور بروند ابراهیم رئیســی در ستاد انتخابات
حاضر شد و برای نامزدی ثبت نام کرد.
او بعد از نام نویسی درجمع خبرنگاران حاضر شد .او
گفت« :رای مردم در نظام ما تشریفاتی نیست و سرنوشت
کشــور را رقم می زند .از افتخارات نظام اســامی ما این
اســت که تمامی اجزای نظام با رای مردم رقم می خورد.
مراجعه به ارای مردم اســاس نظام را تشــکیل می دهد.
مردم ما فرصتــی دارند در هر انتخابات بــرای بازنگری به
انچه برگزیده اند و برای اینده کشور تصمیم بگیرند .کشور
ما بعد از گذشت قریب به چهار دهه ،دولت های مختلفی
به خــود دیده و هرکــدام اقدامــات خوبی انجــام دادند و
گام هایی در جهت پیشرفت کشــور برداشته شده که باید
اقدامات خوب همه دولتمردان را ارج نهاد ،لیکن به رغم
همه این تالش ها ،وضعیت کشــور در شرایطی است که
مردم سوال می کنند که چرا بیکاری هست؟ و نگران رونق
کسب و کار هســتند .روستاییان ،شهرنشــینان ،نخبگان
و صاحب نظران صحبت شان ان اســت که با همه ذخایر
و منابع عظیم انســانی و نیروهای جوان مبتکر و نواور ایا
در شان ملت ما است که شخص بیکاری شرمنده خانواده
خود شود؟ اما راه برون رفت از این شرایط چیست؟ می توان
در مدیریتی فرای جناح ها و دسته جات سیاسی این کار را
انجام داد و به اعتالی کشور و اســتفاده از نیروی کارامد
سیاســی فکر کرد .امروز وضعیت در شــرایطی است که
حتما تغییر ان هست و گام اول ان تحول در نظام مدیریتی
اســت اما به ان معنا نیســت که تالش دولتمردان تالش
ارزشمندی نباشــد بلکه به معنای اصالح رویکردهاست.
می توانیم شــرایط اقتصادی را به وجود اوریم که از تولید
حمایت کــرده ،افزایش بهره وری داشــته باشــیم که در
تکانه های ایام ،کشور را دچار اســیب نکند و این ،امکان
مثلث | شماره 351
تولیت استان قدس رضوی
شعار دولت خود را نیز ،شعار
«کرامت و کار» اعالم کرد.
سیاست
پیرامون ابراهیم رئیســی پدید امد .در پی انتشار اخباری
از همایش جبهــه مردمی نیروهای انقــاب در خصوص
برنامه انتخاباتی رئیســی ،یک منبع اگاه در دفتر او اعالم
کرد« :حجت االســام والمســلمین رئیســی سخنگویی
برای اعالم نامزدی انتخاباتی در همایش امروز نداشــتند
و صرفا در پیامی شــفاهی به چندین نفر از اعضای حاضر
در همایش امروز ،از حســن ظن برادران انقالبی تشــکر
و قدردانی و اظهــار امیدواری کردند که بــه زودی توفیق
زیارت انان میسر شود .حجت االسالم رئیسی ضمن ارج
نهادن به اتحاد ،انسجام و همدلی همه نیروهای انقالبی و
احترام به تالش های گروه ها و جریان های سیاسی در این
زمینه تصمیم نهایی درباره حضور در انتخابات را مســتقال
اخذ کرده اند و در وقت مقتضی بی واسطه با مردم در میان
خواهند گذاشت».
هر چه بود ابراهیم رئیســی روز دوشنبه در مسجدی
در تهران حضور یافت و در حالی که انتظار می رفت اعالم
کاندیداتوری کند ترجیح داد ســکوت کــرده و حرف های
دیگری مطرح کند .او در این نشست گفت« :سید ابراهیم
رئیسی تولیت استان قدس رضوی در نخستین سخنرانی
پس از اعالم نامزدی برای انتخابات ریاست جمهوری در
مسجد حوری در یکی از محالت جنوب شهر تهران ضمن
تبریک به مناســبت ایام ماه رجب گفت« :مــاه رجب ماه
عبادت پروردگان متعال و اوج بندگــی به محضر حضرت
حق است .بنده در این مجلس و این مسجد به دعوت امام
جماعت و برای ســیزده رجب و روز والدت موالی متقیان
امده ام و بحث دیگری ج ز موضوع بسیار مهم امیرالمومنین
نخواهم داشت ».مسائل دیگر را در زمان های دیگر هم
می شود بیان کرد .بنابراین با احترامی که به همه می گذارم
مطلب و عرض بنده حول محور شخصیت علی(ع) خواهد
بود و ان شــاء الله در فرصت های بعدی ســخنانی خواهم
داشت».
او نهایتــا در روز 20فروردیــن در یــک بیانیه اعالم
حضور خود در انتخابات را اعــام کرد .در این بیانیه امده
بود« :اینجانب به پشتوانه بیش از دو دهه تجربه مدیریتی
در ســطح کالن همچنین تعامل و نظارت بر ساختارهای
مختلف ملی و رویارویی مستقیم با مفاسد و نواقص موجود
در ســازمان ها و دســتگاه های مختلف اجرایی ،نسبت به
ریشه های مسائل کشــور و گرفتاری های مردم اگاهی و
اشــراف یافته ام و عمیقا معتقدم این وضعیت قابل تغییر
است و به مدد الهی امکان بازگشت تحرک ،نشاط و رونق
به زندگی مردم وجود دارد.
ایران اســامی بن_بســت ندارد و کلید واقعی حل
مشکالت حضور و اراده همه ما مردم برای تحول جدی در
مدیریت اجرایی کشور است و گام اول در ایجاد این تغییر،
تشکیل دولتی توانمند و اگاه است که برای خدمت به مردم
و بازگرداندن کرامت به انان و مبارزه با تبعیض فقر و فساد
شب از روز نشناسد .با انکه اکنون بیش از یک سال است
ماموریت خدمــت به #مســتضعفان و محرومان،زائران و
مجاوران اســتان قدس رضوی را وجهه همــت خود قرار
داده و این توفیــق عظیــم را غیر قابل قیاس بــا هر مقام
مادی و معنــوی دیگــر می دانم ،امــا مالحظــه رنج ها و
گالیه مندی های مردم و دعوت وســیع اقشــار مختلف و
نخبگان از این خادم خود برای حضور در عرصه انتخابات،
راه هر گونــه عافیت طلبی و ترجیح عالیق شــخصی را به
روی اینجانب بسته است.
اکنون با شناخت دقیق از ظرفیت های عظیم انسانی
و مدیریتی کشور و در پی دعوت های پر شمار و محبت امیز
علما ی گرانقدر ،اقشار مختلف مردم و نخبگان و جوانان
دلسوز ،مسئولیت دینی ملی و انقالبی خود را حضور در این
صحنه یافته ام .هر چند تا کنون و طی سه دهه گذشته هیچ
عزمی برای دستیابی به قدرت نداشته ام».
رئیسی در پاســخ به پرسشی در خصوص
برنامه خود در حوزه سیاســت خارجی نیز
گفت« :عزت و مصلحت ایجاب می کند تا
باهمهنیروهاتعاملداشتهباشیمکهنگاهبه
تجربیات دیگران را نیز مورد توجه داریم و
نزاودرون نگرخواهدبودوقطعا
برنامهمابرو
ارتباطاتاقتصادیواجتماعیوجوددارد».
دارد اتفاق بیفتد ».رئیســی تاکید کرد« :از انجایی که از
وضعیت مطلع هستم و ســابقه سه دهه مدیریت و دو دهه
مدیریت کالن در کشور داشته ام اسیب ها را می شناسم و
می توان بسیاری از ساختارها را ایجاد کرد .من با مسئولیت
تولیت اســتان قدس رضوی که افتخار عظیمی بود که با
حکم مقام معظم رهبــری به من داده شــد ،در این مدت
تمام تالش خــود را برای خدمت به زائرین و مســتمندان
کردم».تولیت اســتان قدس رضــوی در خصوص نحوه
کاندیداتوری خود در انتخابات نیــز گفت« :در این مدت
از ناحیه مردم و گروه های مختلف دعوت زیادی شــد .در
حالی که پیش از ان ،ان چه بر زبانــم بود امتناع از ورود به
عرصه انتخابات بود چراکه مســئولیتی که اکنون دارم با
هیچ مســئولیتی قابل قیاس نیســت و در پنهان و اشکار
گفتم که بنای دریافت این مسئولیت را ندارم اما احتجاج ها
و دیدن مشــکالت مردم و درخواســت هایی که از جانب
اقشار مختلف و فرهیختگان وجود داشت ،حجت را بر من
تمام کرد .باتوجه به توانمندی کــه وجود دارد و باتوجه به
ادوار مختلف مدیریتی و نظارتــی ،به نظرم می توان همه
نیروهایی که دل در گر و انقالب و نظام دارند ،این وضعیت
را تغییر داد که به نفع ان کســانی اســت که امروز مشکل
و گره ای دارند و با حضور مردم بســیاری از این قفل ها باز
خواهد شد ».رئیسی با تاکید بر اینکه حضور مردم می تواند
نقش افرینی کند تصریح کرد« :در این قضیه مالک رای
و نظر مردم است و توصیه می کنم برای شناخت و دریافت
اطالعات در این قضیه به منابع معتبر رجوع کنند ،چر اکه
گاهی در این معرفی ســخنانی مطرح می شود که به نظر
می رسد با برخی اغراض همراه است .بنابراین معرفی باید
واقعی باشد ».رئیسی در پاســخ به پرسشی مبنی بر اینکه
چه تیم اقتصادی را روی کار می اورد؟ اظهار کرد« :کشور
فرهیختگانی دارد که از اقتصاد ،علم ،دانش ،عمل و اجرا
برخوردار هســتند که در این قضیه تصمیــم من به جناح و
حزبی نیســت ،چرا که با کمک صاحب نظــران می توان
گام های موثری برداشت که من برنامه اقتصادی دارم که
متعاقبا به شما و به واسطه شما به اطالع می رسد ».او در
ادامه در خصوص رابطه خود با جبهــه مردمی انقالب نیز
گفت« :جمعی از دلسوزان انقالب اسالمی گرد هم امدند
که وحدت برقرار باشد که کار انها نیز قابل احترام است.در
نشست اول این جبهه اسم من هم مطرح شده بود در حالی
که هنوز اعالم امادگی نکرده بودم که من از همین تریبون
از همه انها تشکر می کنم اما من حتما کاندیدای همه مردم
ایران و دلسوزان انقالب اسالمی و کسانی که دلشان برای
اعتالی کشور می تپد ،هســتم .من از مردم ،با مردم و در
مردم خواهم بود» .
27
سیاست
تولیت استان قدس رضوی شــعار دولت خود را نیز،
شعار «کرامت و کار» اعالم کرد.
وی همچنین در خصوص رســیدگی بــه محرومان
و انتشــار تصاویری از انها نیز اظهار کرد« :ماموریت من
در اســتان قدس کمک به مســتمندان بــوده و خودم در
این رابطــه از ابتدا تالش کردم .از وقتــی هم که تصمیم
به کاندیداتــوری گرفتم ،کار جــاری انجام می شــود اما
بعضی از اقدامات که ممکن است احیانا شائبه انتخاباتی
بودن داشــته باشــد را انجــام ندادنــد و انجــام نخواهند
داد».
رئیسی در پاسخ به پرسشــی در خصوص برنامه خود
در حوزه سیاســت خارجی نیز گفت« :عــزت و مصلحت
ایجاب می کنــد تا با همــه نیروها تعامل داشــته باشــیم
که نگاه بــه تجربیات دیگــران را نیز مورد توجــه داریم و
برنامه ما برون زا و درون نگر خواهد بــود و قطعا ارتباطات
اقتصادی و اجتماعــی وجود دارد».رئیســی تاکید کرد:
«تعامل با غرب حتما در برنامــه کاری خواهد بود به جز با
اسرائیل که رژیم غاصب است ،با رعایت اصل عزت با همه
کشورها تعامل خواهیم داشت ».این کاندیدای انتخابات
ریاســت جمهوری در خصوص برنامه خود در زمینه حقوق
شهروندی نیز بیان کرد« :حقوق شهروندی چندبار نوشته
شده ،بس است نوشتن حقوق شهروندی .مگر ما نوشتن
کم داریــم؟ امروز میــدان اجرای حقوق شــهروندی و نه
انشا نویسی ان».
گمانه زنی درباره کابینه
سیاست
28
مثلث | شماره 351
اما همزمــان با این تحــوالت بازار اخبار و شــایعات
درباره کابینه احتمالی ابراهیم رئیســی در فضای مجازی
داغ شده است.
در همیــن راســتا و به دنبــال اعــام کاندیداتوری
حجت االســام ابراهیــم رئیســی در انتخابــات
ریاســت جمهوری ،کانال تلگرامی «رئیسی بیا» با انتشار
تصویری از کابنیه پیشنهادی رئیســی نوشت«:وقت ان
است که کارامد ترین افراد گردهم ایند و با روحیه انقالبی
برای سربلندی و کرامت ِ
ایران عزیز کار کنند».
در تصویر منتشرشــده افــرادی همچــون قالیباف
در قامت معاون اول ،ذوالقدر در ســمت وزارت کشــور،
مصلحی در جایگاه وزیر اطالعات دیده می شــود .دیگر
اعضای جبهه مردمی چون حاجی بابایی ،زاهدی ،رستم
قاسمی ،بذرپاش و...نیز هریک ســمتی را دراین کابینه
پیشنهادی عهده دار شده اند.
به دنبــال ان نظرســنجی درباره کابینه پیشــنهادی
دراین کانال تلگرامی قرار داده شده بود تا امکان رای دادن
کاربران به وزرای پیشنهادی فراهم شود.
این اقدام امــا بــا تاییــد و تکذیبیه هایــی در دیگر
کانال های مربوط به هواداران تولیت استان قدس روبه رو
شــد ،انچنان کــه کمپین هــواداری ایت الله رئیســی در
مطلبی نوشت؛ «با توجه به شایعه سازی برخی کانال های
تلگرامی مبنی بر اعالم کابینه پیشنهادی ایت الله رئیسی،
ضمن #تکذیــب این خبــر و محکــوم کردن این شــلوغ
کاری هــای رســانه ای ،از همــه جریان هــای مردمــی و
رســانه های خودجوش می خواهیم تا از دامن زدن به این
دســت حرکت های #حاشیه_ســاز خودداری کنند و اخبار
مربوط به انتخابات را تنها از رســانه های رســمی ایشــان
پیگیری نمایند».
انتشــار این مطلب به ســرعت بــا واکنــش کانال
«رئیســی بیا»روبــه رو شــد تــا بــار دیگــر تاکیــد کنند
اسامی اورده شده در این تصویر کابینه پیشنهادی هستند
نه نهایی؛ «در پی انتشار تکذیبیه هایی متعدد در کانال ها
و شبکه های اجتماعی بر کابینه پیشنهادی مردمی کانال
#رئیسی_بیا باید از کسانی که تکذیب کردند پرسید :چه
چیزی تکذیب شــد؟ ایــن تکذیبیه ها نشــان از بی دقتی
ادمین های محتــرم کانال هاســت!! چراکــه ،ما هرگز
نگفتیم ایــن کابینه نهایی اقای رئیســی اســت و هم در
تصویر و هم ذیل ان نوشته شده کابینه پیشنهادی مردم!
اما عده ای که برای خودشــان ســهمی قائل هستند ،از
اینطور اقدامات مردمی هراس دارند و به سرعت تخریب
می کنند و برچسب بزنند!
َصر ِمن ِ
تح قریب»ما
ن
«
است.
پیروزی نزدیک
الله و َف ٌ
ُ
تا اخر ایستاده ایم»...
بازتاب های بین المللی
گاردین :با امدن رئیســی ،مســیر روحانی دشــوار
می شود
روزنامه گاردین در اظهارنظری در این مورد نوشت:
«ابراهیــم رئیســی ،روحانــی اصولگــرا وارد رقابت های
ریاســت جمهوری ایران شــد.پس از اعــام حضور یک
روحانی قدرتمند در انتخابات ریاست جمهوری ایران برای
به چالش کشیدن حسن روحانی ،رئیس جمهور ،ایران خود
را برای فصل داغ انتخاباتی اماده می کند.
از ســوی دیگر انتظار می رود ،اصالح طلبان که در
سال های اخیر در حاشیه بودند از روحانی حمایت کنند».
رویترز :رئیسی ،چالش واقعی برای روحانی
رویتــرز هــم در واکنشــی در ایــن مــورد نوشــت:
«ابراهیم رئیسی روز یکشــنبه اعالم کرد که در انتخابات
ریاســت جمهوری ایران شــرکت خواهد کــرد و اقدامات
اقتصــادی حســن روحانــی ،رئیس جمهــور میانــه رو و
سیاســت های وی در تنش زدایــی بــا غرب را بــه چالش
خواهد کشید.
تحلیلگران بر این باور هستند که دادستان کل سابق
در تالش اســت تا به لطف حمایتی کــه در اختیار دارد در
میان رای دهندگان ایرانی شــناخته شــود و بتواند چالش
واقعی برای حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری
ایجاد کند».
انتخابات پیچیده
3
سید ابراهیم رئیسی ،روحانی ایرانی در سال ۱۳۳۹در
محله نوغان مشهد مقدس متولد شد.
سیدابراهیم رئیسی تولیت اســتان قدس رضوی در
سال 1339در محله نوغان مشهد مقدس متولد شد .وی
تحصیالت مقدماتی را در حوزه علمیه مشهد شروع کرد و
پس از چند سال در 15ســالگی راهی حوزه علمیه قم شد
و تحصیالت حوزوی خود را تا سطح چهار فقه و اصول در
مدرسه حقانی ادامه داد .رئیسی همچنین دارای دکترای
فقه و حقوق خصوصی از دانشگاه شهید مطهری است.
رئیســی پس از پایان تحصیالت ابتدایی در مدرسه
جوادیه ،وارد عرصــه طلبگی و دروس حوزوی شــد .ابتدا
وارد مدرسه نواب شــد و مدت کوتاهی در انجا به تحصیل
پرداخت و ســپس برای گذراندن مقدمات شامل ادبیات،
منطق ،معانی و بیان به مدرسه علمیه ایت الله موسوی نژاد
رفت .اغتنام رئیسی از فضای علمی قم ،تنها به فراگیری
فقه و اصول محدود نماند و او در کنار دروس فقهی ،شرح
منظومه و فلسفه را نزد ایت الله احمد بهشتی و دوره شناخت
را محضر ایت الله شهید مرتضی مطهری تلمذ کرد و درس
نهج البالغه را نزد ایت الله نوری همدانی گذراند.
رئیسی 17اسفند ماه 94با حکم رهبر معظم انقالب
تولیت استان قدس رضوی شد.
مسئولیت ها در یک نگاه
گوشه ای از فعالیت های اموزشی وی به شمار می رود.
پس از پیروزی انقالب اسالمی ،مرحوم شهید بهشتی
که از نگرش عمیق حکومتی و تشکیالتی برخوردار بود ،بر
ان شد تا با هدف کادرسازی برای تامین نیازهای مدیریتی
نظام ،یک دوره اموزشی برای 70نفر از طالب قم که انها
را برای سپردن مســئولیت های مختلف در کشور مناسب
دیده بود ،برگزار کند.
رئیســی یکی از این طالب برگزیده بود .در این دوره
فشــرده که عمدتا در مدرسه عالی شــهید مطهری برگزار
می شد ،شهید ایت الله بهشتی ،حضرت ایت الله خامنه ای و
سایرین از جمله مرحوم شهید حسن ایت ،ایت الله موسوی
اردبیلی و ...به صورت هفتگی به تدریس می پرداختند.
رئیسی همزمان در دانشگاه های متعدد کشور از جمله
دانشگاه امام صادق (ع) و دانشگاه شهید بهشتی به تدریس
دروس تخصصی فقه قضا و فقه اقتصاد در مقطع کارشناسی
ارشد و دکتر ا پرداخته است.
ســطح چهــار فقــه و اصــول از حــوزه علمیــه قم،
فوق لیســانس حقوق بین الملل خصوصی ،دکترای فقه و
مبانی حقوق با گرایش حقوق خصوصی از دانشگاه شهید
مطهری و تدریس متون فقهی ســطح عالــی و قواعد فقه
قضاء و فقه اقتصاد در حوزه های علمیه تهران و دانشگاه ها
ی رئیسی است.
از جمله ابعاد علم
ورود حجت االسالم رئیسی به عرصه مدیریت قضایی
از ســال 1359و با حضور در جایگاه دادیاری شهرســتان
کرج اغاز شد .اما هنوز چند ماهی از این دوره نگذشته بود
که با حکم دادستان کل انقالب ،شهید ایت الله قدوسی،
دادستان کرج شد .ســال 64اغاز مدیریت قضائی رئیسی
ل عهده دار سمت
در تهران بود چراکه رئیسی در همین سا
جانشینی دادستان انقالب تهران شد.
با گذشت سه سال از این تاریخ و در سال ،1367مورد
توجه ویژه حضرت امام خمینی (ره) قرار گرفت و احکام ویژه
ی برای رسیدگی به مشکالت قضایی
( 1و 2و )3و مستقیم
در برخی استان ها از جمله لرســتان ،کرمانشاه و سمنان را
مستقل از ساختار قوه قضائیه ،از بنیانگذار انقالب اسالمی
دریافت کرد .بعد از ان هم حضرت امام خمینی (ره) چندین
پرونده مهم را برای تصمیم قضایی به وی محول کردند.
بعد از رحلت حضرت امام (ره) و اغاز زعامت حضرت
ایت الله خامنه ای ،حجت االسالم رئیسی با حکم ایت الله
یزدی رئیس وقت قوه قضائیه ،به ســمت دادستان تهران
منصوب شد و از سال 1368تا 1373به مدت پنج سال این
مسئولیت را برعهده داشــت .پس از ان و از سال 1373به
ریاست سازمان بازرسی کل کشور منصوب شد و این سمت
را تا سال 1383عهده دار بود.
رئیسی از سال 1383تا سال ،1393به مدت 10سال
معاون اول قوه قضائیه و از ســال 1393تا سال 1395نیز
دادستان کل کشور بودند .همچنین وی از سال 1391تا
کنون با حکم مقام معظم رهبری به عنوان دادستان کل ویژه
روحانیت و در نهایت با رحلت ایت الله واعظ طبسی به عنوان
تولیت استان قدس رضوی منصوب شد.
فعالیت های علمی
مثلث | شماره 351
تولیت استان قدس رضوی در حال حاضر در روزهای
شنبه ،سه شنبه و چهارشنبه هر هفته در مدرسه نواب درس
خارج فقه تدریس می کند.
البته تدریس متون فقهی ســطح عالــی ،قواعد فقه
قضاء و فقه اقتصاد در حوزه های علمیه تهران و دانشگاه ها
سیاست
ســایت خبــری لوبــاگ در این بــاره می نویســد:
«اصولگرایان تا چند هفته گذشته فاقد نامزدی بودند که
در انتخابات اتی ریاست جمهوری ایران در 29اردیبهشت
حضور داشته باشــد ،اصولگرایان نام چند کاندیدا را برای
حضور در این انتخابات بر ســر زبان اوردند ،افرادی چون
ســعید جلیلی ،مذاکره کننده ســابق هســته ای در دولت
احمدی نژاد و محمدباقر قالیباف شــهردار تهران کســی
که در انتخابات های سال های 2005و 2013نیز حضور
داشــت و حتی افرادی که کمتر شــناخته شــده هستند.
نبود نام های بزرگ در لیســت انتخابات اصولگرایان این
گمانه زنی را ایجاد کرد که رئیس جمهــور کنونی ایران بار
دیگر در انتخابات پیروز خواهد شد.
این گمانه زنــی همچنان قوت دارد و ممکن اســت
حسن روحانی بار دیگر در انتخابات پیروز شود اما سناریوی
انتخابات ریاســت جمهوری ایران با ورود ابراهیم رئیسی
تولیت استان قدس رضوی به عرصه رقابت های انتخاباتی
پیچیده تر شده است.
عالوه بر ان رئیسی اصولگرایان را در این انتخابات
نمایندگی نمی کند و به عنوان نامزد مستقل در این رقابت ها
حضور پیدا کرده است ،رئیسی اصولگراتر از حسن روحانی
اصالح طلب است .انچه بسیار اهمیت دارد این است که
کاندیداتوری رئیسی در این انتخابات سوال های جدی را
درباره مسیر سیاست های داخلی و خارجی ایران در صورت
ریاست جمهوری این فرد ایجاد کرده است.
ورود رئیســی به عرصه انتخابات ریاســت جمهوری
ایران چشم انداز پیروزی مجدد روحانی در این انتخابات را
زیر سوال برده است ».این گزارش در ادامه ادعا می کند:
«اگر رئیســی از پیروزی خود در ایــن انتخابات اطمینان
نداشــت وارد این رقابت ها نمی شــد به ویژه انکه تاکنون
بارها اعالم کرده بود کــه هیچ تمایلی بــرای ورود به این
رقابت ها ندارد».
بی بی سی هم در ادامه با تالش برای منصرف کردن
ایت الله رئیسی از حضور در انتخابات می نویسد« :با این
همه ،خود را در معرض رای مردم قرار دادن و شــرکت در
رقابت های انتخاباتی ،به ویژه وقتی رئیس جمهوری وقت
خود یکی از رقبا است چندان هم ساده و بی خطر نیست و
با پیچیدگی های بسیار همراه اســت؛ به ویژه برای کسی
مثل ابراهیم رئیســی که نه قبال هرگز با رای مردم انتخاب
شده و نه برای رسیدن به رهبری به رای مستقیم مردم نیاز
دارد».
بی بی سی در ادامه با اشــاره به قطعی شدن نامزدی
افزود« :وقتی بــرای اولین بــار جمنا از ابراهیم رئیســی
به عنوان یکی از نامزدهای خود نام برد ،نزدیکانش گفتند
که او نامزد نخواهد شــد .خود او هم 18اســفندماه سال
گذشــته تاکید کرد که نامزد انتخابات نخواهد شد ،اما به
نظر می رسد در یک ماه گذشــته اتفاقات دیگری رخ داده
و یا نزدیک شــدن به زمان ثبت نام موجب شده که حاال از
قطعی شدن نامزدی وی ســخن برود.پیش از این ،هیچ
یــک از نامزدهای ریاســت جمهوری در چنیــن وضعیتی
قرار نداشــتند ،حتی اکبر هاشمی رفسنجانی که اکنون به
نظر می رسد مرگش ،نتایج خود را در این انتخابات اشکار
خواهد کرد .به همین دلیل ،بازار تحلیل و حدس وگمان ها
داغ شده همان طور که انتظار می رود تنور انتخابات چنین
شود».
در مسیر پاستور
سیاست
29
سیاست
رقیبدرطبقهمتوسط
سیاست
30
مثلث | شماره 351
نامزدیمحمدباقرقالیبافچهمعنایی
برایحسنروحانیدارد؟
سیاست
4
محمد باقر قالیباف ،خیلی صریح و تند حرف هایش
را زد .تند تر از انچه که تصور می شــد؛ او مستقیما حسن
روحانــی را مورد خطــاب قــرار داد و ضعف هایــش را به
رخش کشــید .انهم نه در یک ســخنرانی معمولی بلکه
لحظات اندکی بعد از ثبت نام در ســتاد انتخابات کشور.
محمدباقرقالیباف بعــد از ثبت نــام در دوازدهمین دوره
انتخابات ریاست جمهوری در نشست خبری با خبرنگاران
گفت« :اگر اقای روحانــی میان مردم بودنــد ،به جای
اینکه با «امارهای کاغذی» از وضعیت خوب اقتصادی
ســخن بگویند ،با گوش های خود می شــنیدند که مردم
می پرسند« :چقدر شعار!؟ چقدر وعده!؟ و چقدر حرف!؟
اقای روحانی از بهتر شدن وضعیت اقتصادی می گویند،
اما اگر ایشــان پــای خــود را از درون اتاق شــان بیرون
بگذارند و میان مردم بروند ،از واقعیت های ملموس َدرون
جامعــه ،تصویر دقیق تری پیدا می کننــد .وضع موجود،
نتیجه حاکم شــدن مدیریتی است که برداشت دقیقی از
واقعیت های اجرایی کشور نداشته و ندارد ،بنابراین برای
کســب رای ،وعده 100روزه می دهد و بعد از چهار سال
حرف و بی عملــی ،مجبور به بی صداقتی می شــود و ان
وعده را انکار می کند ».وی گفت« :پاسخ من به دغدغه
شما این است که قالیباف این حرف ها را می زند شما او را
می شناسید می توانید به او اعتماد کنید چون وسط میدان
عمل بوده است و برنامه علمیاتی و متکی بر ظرفیت های
بزرگ داخلی دارد .تیمی توانمنــد و پرانرژی با ترکیبی از
جوانی و تجربه و روحیه جهادی را مســئول امور اجرایی
می کند ».شهردار تهران گفت« :می گوید قالیباف حرف
بزن ،حرفی بزن کــه بتوانی عمل کنی .ســابقه قالیباف
نشان داده که همیشه متعهد به وعده هایش بوده است.
امروز 26فروردین 1396مــن محمدباقر قالیباف متعهد
می شــوم و با توکل خدا و به پشتوانه شــما دولت مردم را
تشکیل دهم و در یک دوره 4ســاله با انقالبی اقتصادی
درامد کشــور را به 2/5برابر افزایش دهــم .پنج میلیون
شــغل ایجاد کنم .نظام مالیاتی را به نفع 96درصد مردم
تغییر دهم .از همه مهمتــر برنامه مــدون و دقیق برای
حل مشــکالت فوری اقشــار کم درامــد اجــرا کنم .به
عمل کار براید به ســخنرانی نیســت ».قالیباف با عرض
تسلیت به خاطر ســیل اذربایجان شرقی گفت« :در یک
فرصت مناســب در کنفرانس خبری مطالبی که مورد نظر
خبرنگاران اســت در خدمت انها خواهم بود .امروز فقط
چند نکتــه ای را عرض می کنــم ».وی افــزود« :مردم
شریف ایران اردیبشــهت 96زمانی برای انتخاب واقعی
اســت چون تصمیم مهمی برای امــروز و اینده فرزندان
خود بگیریم .یــا رئیس جمهور فعلی همین وضع را ادامه
می دهد یا وضــع موجود تغییر ی می کنــد ».وی افزود:
«برای کسب رای وعده 100روزه می دهد اما بعد از چهار
ســال .من نگفتم نتیجه همین بی عملــی و بی صداقتی
اســت .اقای روحانــی از بهتر شــدن وضــع اقتصادی
می گوید :اگر از اتــاق خود بیرون بــرود از واقعیت های
جامعه تصویر دقیق تری پیدا می کند .و روشن می شود که
فقط چهار درصد جامعه از وضع موجود رضایت دارند».
وی گفت« :اقشــار مختلف از اینکه کارگاه های مختلف
به دالیل مختلف تعطیل یا کاهش نیرو می دهند نگرانند.
پدران برای انکه از عهده مخارج خانواده برایند ساعت ها
کار می کنند».
مثلث | شماره 351
اولین بار وقتی زمزمه نامزدی او مطرح شد ،مرتضی
طالیی دربــاره گمانه هایی که پیرامون نامــزدی قالیباف
مطرح بود گفت« :نکته ای را بگویم که مربوط به اخرین
دیدارم با ایشان است .از ایشان ســوال کردم که ایا شما
واقعا قصــدی برای شــرکت در انتخابات دارید؟ ایشــان
سیاست
روایت نامزدی برای بار سوم
در پاســخ گفت که من چنیــن قصدی نــدارم و تصمیمی
نگرفته ام .این عینا ســخن کسی اســت که در مظان این
است که می خواهد از بهشت به پاستور برود .البته بعضی
اوقات برخی رفتارها از جانب دوستان و گروه های سیاسی
مصداق دوســتی خاله خرسه اســت ،اینجاست که برخی
چون دوســت دارند اقــای قالیباف رئیس جمهور شــود و
مشکالت کشــور حل شــود ،نوعی حرف می زنند و رفتار
می کنند که جامعه احســاس کند اقای قالیباف می خواهد
به پاســتور برود ،از ان ســو گروه های سیاســی رقیب هم
این موضوع را تبدیل به فرصت یا فشار و تخریب می کنند
برای زیر سوال بردن خدمات شهرداری .این شکل طرح
موضوع برای اقای قالیباف اورده ای که ندارد هیچ ،بلکه
ریزش هم دارد».
اما در مقابل نماینده مجلس هم اســتانی اش گفته
بود« :سال دیگر در همین زمان در خبرهایتان می نویسید
«رئیس جمهور قالیباف» و دلیلش هم اجماع اصولگرایان
است که به زودی خبرش را می شنوید».
اما همه این حرف و حدیث ها پیرامون او از سخنانش
در روز دانشــجو نشــات گرفت؛ انجا که او گفــت« :نفر
می فرستند پیش من می گویند فالنی تو بیا بگو در انتخابات
شرکت نمی کنم ،در این شرایط از تو حمایت هم می کنیم،
این بحث ها هم جمع می شود و اینقدر هم فشار نمی اورند.
من هم گفتم من یک مجاهد و خدمتگزار هستم و به این
افتخار می کنم .ما انقــاب کردیم که همیــن زد و بندها
اتفاق نیفتد و فضای باز سیاســی وجود داشــته باشد؛ هر
چقدر شــما تخریب کنید ،مــا محکم تر ایســتاده ایم .در
این مورد اخیر هم جــز بحث های سیاســی موضوع چیز
دیگری نیست ».این ســخنان محمد باقر قالیباف نشان
از ان داشــت که برخی جریان ها نســبت به نامزدی او در
انتخابات به جهت جایگاه او در نظر سنجی ها نگران شده
بودند .اگر چه برخی اعالم کرده اند این پیام از سوی برخی
جریان های اصولگرا به قالیباف فرستاده شده اما حقیقت
ماجرا این اســت که از نوع تحرکات تخریبی چند ماه اخیر
می توان فهمید این اصالح طلبان هستند که پیک خود را
روانه دفتر شهردار تهران کرده اند .محمد باقر قالیباف اما
در روز داغ دانشــگاه ها حرف های مهم تری هم زد .انجا
که گفت« :اگر امروز انتقادها وجود دارد برای این اســت
که ما میز مذاکــره را میز مبارزه فــرض نکردیم و امدیم به
انها اطمینان کردیم .در شــرایطی که مقام معظم رهبری
در چند سال قبل از برجام طی سخنانی در مشهد فرمودند
اگر امریکایی ها با دستکش مخملی هم سراغ شما امدند،
زیر این دستکش مخملی دست چدنی دارند .انها در تاریخ
نشان داده اند که صداقت نداشته و دنبال کمک به کسی
نیستند بلکه دنبال منافع خودشان می روند .نتیجه را امروز
می بینیم که نه چرخ هسته ای و نه چرخ زندگی نمی چرخد؛
این بابت خوش باوری به امریکا است .این هم ساده لوحی
است که اب و نان و زندگی مردم و اقتصاد و الودگی هوا و
همه چیز را به برجام گره بزنیم .اگر این کار را انجام دهیم
معلوم اســت که الفبای حکومت داری را بلد نیستیم و دنیا
و استکبار را نشــناخته ایم».این سخنان نشان می داد که
قالیباف روی نقطه قوت دولت روحانی یعنی برجام دســت
گذاشته و دقیقا از همین جا رقابت با او را اغاز کرده است.
این پیامی به جریان های اصولگرا می تواند باشد که محمد
باقر قالیباف هم مانند بســیاری از چهره های اصولگرا در
مورد برجام نقد داشته و در صورت حضور در انتخابات این
مساله را بیان خواهد کرد.نکته دیگر در مورد قالیباف این
است که چهره های مهمی از اصولگرایان به او چراغ سبز
نشان داده اند.
از جملــه اینکــه محمد رضا باهنــر او را به ســعید
جلیلی ترجیــح داده و در موردش گفتــه« :اصولگرایان
هنوز به نظر نهایی نرســیدند امابه طــور کل اعتقاد من
31
سیاست
سیاست
32
مثلث | شماره 351
این اســت کاندیداهایی که قبال به صحنه امدند و خود
را در معرض ازمایش قرار دادند و وضعشــان مشخص
شده است دیگر نامزد ی شــان تکرار نشــود .البته این
موضوع در مــورد اقای قالیبــاف فرق می کنــد .میزان
رای اقای قالیباف در انتخابات سال 84و 92بعد از فرد
منتخب بوده است .به نظر می رســد اقای قالیباف یکی
از مصادیقی باشــند که نامزد ی شــان بــرای انتخابات
ریاست جمهوری باز هم قابل بررسی است .اصولگرایان
دو شــاخصه مهم کارامدی و امکان جلب و جذب ارا را
برای معرفی کاندیدای واحد مد نظر دارند .اگر کســی
هر دوی این پارامترها را داشته باشــد کاندیدای نهایی
اصولگرایان خواهد بود».
این وســط اما یــک نکته مهــم پیش امــد .برخی
اطرافیــان او ســخنانی گفتند کــه احتمــال انصراف او
را شــا یع کرده اســت .قربانــزاده از افراد نزدیــک به او
گفت«:قالیبــاف بــرای کاندیداتــوری در انتخابــات
مذاکره اى با این جبهه نداشته اســت و اعضاى جبهه و
نیروهاى منتخب براســاس لطف ،عالقــه و اعتقاد خود
نام وی را مطرح کردند .بــه نظر بنده قالیباف قصدى هم
براى حضور در انتخابات ریاســت جمهورى ندارد و منش
و روش وی همیشه بر حمایت از هر حرکتى بوده و هست
که براى کمک به مردم و حل مشکالت انها صورت گیرد
و بر این اســاس نیز در اینــده عمل خواهد کــرد ».یا در
تحولی دیگر سید محمود رضوی نیز گفت« :شنیده های
من از عدم کاندیداتوری محمد باقر قالیباف در انتخابات
ســال 96حکایت می کنــد ».ایا او به واقــع از حضور در
انتخابات منصرف شــده اســت؟ حسین ســبحانی نیا از
چهره های اصولگرا پیش تر یک جمله مهم در مورد شرط
قالیباف بــرای نامزدی در انتخابات مطــرح کرده و گفته
بود« :من شــنیده ام که اقای قالیباف مطــرح کردند در
صورتی وارد عرصه می شــوم که مجموعــه اصولگرایان
برای کاندیداتوری ام اتفاق نظر داشــته باشــند و ایشان
می خواهند وفــاق جمعی بــرای کاندیداتوری اش وجود
داشته باشــد که البته منطقی هم همین است .اگر مثل
دور گذشــته کاندیداهــای اصولگرایــی متعدد باشــند
فایده ای ندارد و ارا پراکنده می شــود بنابراین باید منتظر
باشیم .البته به نظر می رســد رای نیاوردن اقای قالیباف
در دو دوره نیز به دلیل همین نبود اتفاق نظر بوده است».
محمدباقر قالیباف انتقادات
تندی را خطاب به حسن روحانی
مطرح کرد.
اما یک روز مانــده به پایان ثبــت نام ها،
صدها نفر از مردم با تجمع در مجمتع فرهنگی
سرچشمه تهران خواستار حضور محمدباقر
قالیباف در صحنه انتخابات ریاست جمهوری
ســال ۱۳۹۶شــدند .مجتمــع فرهنگــی
«سرچشــمه» ســاعاتی قبل میزبــان تجمع
مردمی دعــوت از محمدباقــر قالیبــاف برای
ثبت نام و اعالم امادگی برای کاندیداتوری در
انتخابات ریاســت جمهوری سال 1396بود.
در این تجمع که با عنــوان «مدافعان ایران»
برگزار شده بود صدها نفر از مردم با در دست
داشــتن پالکاردهایــی با مضمــون دعوت از
محمدباقر قالیباف در این مجتمع حضور یافته
و با قرائــت بیانیه ای خواســتار حضور وی در
انتخابات ریاست جمهوری سال 1396شدند.
او یک روز قبل از نشست جبهه مردمی اما اظهاراتی
را مطرح کرد که اگــر چه در ابتــدا به نظر امــده او با این
سخنانش کناره گیری کرده اما توضیحات تکمیلی نشان
داد که او همچنان در عرصه باقی خواهد ماند.
قالیباف در این ســخنانش گفته بــود« :بنده هیچ
درخواســتی برای نامــزدی نداشــته و نــدارم .وضعیت
اقتصــادی و اجتماعــی کشــور در شــرایط بحرانی قرار
دارد و تردیــدی وجود ندارد که شــرایط فعلــی در نتیجه
ســوءمدیریت و ناکارامدی دولت فعلی اســت .بنابراین
برای هــر فرد دلســوزی تالش بــرای جایگزیــن کردن
رئیس جمهوری مناســب به جــای رئیس جمهور فعلی در
29اردیبهشت ضرورتی انکارناپذیر برای مردم است .این
هدف راهبردی و مهم به دست نخواهد امد ،مگر با به کار
گرفتن همــه ظرفیت های مردمی و دلســوزان انقالب و
کشــور و اجماع بر ســر کاندیدایی که صالحیت ،قابلیت
و مقبولیت داشــته باشــد .امروز جامعه ما به همگرایی و
نگرشــی فراتر از مالحظات حزبی و گروهــی نیاز دارد.
خوشــبختانه ضرورت همگرایی به یــک مطالبه عمومی
تبدیل شده است و من هم از همه تالش هایی که توسط
نیروهای مردمی انقالب انجام شده است تشکر می کنم.
در ضمــن همانطور که طــی نامه ای اعالم کــردم هیچ
درخواستی برای نامزدی نداشته و ندارم ولی تمام تالشم
را در جهت کمک به پیروزی گزینه مطلوب در انتخابات
ریاســت جمهوری به کار خواهــم گرفــت .معتقدم همه
کسانی که به دنبال نجات کشور از بحران های اقتصادی
و اجتماعی هستند باید با اتحاد و یکپارچگی برای تحقق
هدف رفع بحران مدیریت کالن کشور ،کارامدی و تغییر
دولت فعلی تالش کنند ».بعد از انتشــار این ســخنان،
اگر برخی رســانه ها برداشــت کردند که او انصراف داده
اســت اما ســخنگوی جبهه مردمی گفت« :بیانیه اقای
قالیباف بنابر انصراف نیست بلکه تاکید کرده بود که بنده
هیچ گاه خــود را نامزد نکرده ام که این هم نکته درســتی
اســت .پیشــنهاد کاندیداتوری از ســوی اقای قالیباف
نبود بلکه از سوی کســانی بود که او را به مجمع عمومی
معرفی کردنــد و در انجــا رای اورد ».همچنین در ادامه
اظهارنظر هــا در مورد این ســخنان ،مهــدی محمدی،
عضو هیات رئیسه این جبهه در پاســخ به پرسشی درباره
بیانیه اخیــر محمدباقر قالیبــاف با تاکید بــر اینکه متن
بیانیه روشــن اســت ،گفت« :اقای قالیبــاف گفته من
درخواستی برای کاندیداتوری ندارم و این حرف درستی
است .هیچ کدام از این اقایان درخواست کاندیدا شدن
نداشته اند و این بدنه نیروهای انقالبی بودند که نام انها
را مطرح کردند .بگذارید صریح بگویم؛ نه اقای قالیباف
و نه هیچ کدام دیگر از اقایانی که مــردم رنج دیده به انها
امید بســته اند حق ندارنــد چنین تصمیمی را بــه تنهایی
بگیرند و نخواهند گرفــت .بدنه نیروهای انقالبی امیدها
بســته اند که این بار همه ظرفیت ها بــرای عبور از وضع
اســف بار کنونی تجمیع خواهند شد و اقای قالیباف یکی
از مهم ترین این ظرفیت هاســت .من مطمئن هستم که
مقصود اقای قالیباف درســت فهمیده نشــده و وضعیت
نهایی فاصله ای عمیق با ان چیزی خواهد داشت که در
ظاهر به نظر می رسد».
دعوت مردم از قالبیاف برای حضور در انتخابات96
اما یــک روز مانده بــه پایان ثبت نام هــا ،صدها نفر
از مردم بــا تجمــع در مجمتع فرهنگی سرچشــمه تهران
خواســتار حضور محمدباقر قالیبــاف در صحنه انتخابات
ریاست جمهوری سال ۱۳۹۶شدند.
مجتمــع فرهنگــی «سرچشــمه» ســاعاتی قبــل
میزبان تجمع مردمی دعــوت از محمدباقر قالیباف برای
ثبت نام و اعالم امادگی بــرای کاندیداتوری در انتخابات
ریاست جمهوری سال 1396بود.
در این تجمع که با عنــوان «مدافعان ایران» برگزار
شده بود صدها نفر از مردم با در دست داشتن پالکاردهایی
با مضمون دعــوت از محمدباقر قالیبــاف در این مجتمع
حضور یافتــه و با قرائت بیانیه ای خواســتار حضور وی در
انتخابات ریاست جمهوری سال 1396شدند.
در این مراسم برخی شرکت کنندگان از استان هایی
غیر از تهران نیز حضور داشــتند .برخــی از انها در خالل
ســخنرانی ها و برنامه ها به نقد وضعیت موجود در استان
محل زندگی خود پرداخته و خواستار حضور قالیباف برای
تغییر در جریان مدیریت کشور بودند.
حجت االسالم قاســمیان به عنوان سخنران اصلی
این برنامــه در بخشــی از ســخنان خود اظهار داشــت:
«قالیباف به خاطر مردم و ایران باید بیاید».
وی در ادامــه افزود« :عــده اى به دنبــال دوقطبى
سازى هاى کاذب هستند در حالى که نیاز مردم و کشور ما
این دوقطبى سازى ها نیســت .نیاز مردم ما اشتغال و کار
است .قالیباف در کارَ ،مرد ،کارامد ،متعهد و توانمند است.
قالیباف ،این اختیار را ندارد که نیاید .ایشان به خاطر مردم
و ایران باید بیاید».
رقابت قالیبــاف با روحانی بیشــتر متمرکــز بر طبقه
متوسط و طبقه متوسط مایل به پایین خواهد بود.
سیاست
مرد اخالص و تقوا
چراسعیدجلیلی درانتخاباتثبت نامنکرد؟
مصطفی صادقی
دبیر تحریریه
5
مثلث | شماره 351
روایت دو انتخابات
«ســعید جلیلــی شــبیه ترین فــرد به خــودش در
سیاست
«سعید جلیلی در انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام
نکرد»؛ ایــن حتما یکی از مهمتریــن خبرهای مربوط به
انتخابات ریاســت جمهوری اردیبهشــت ماه است .او به
ســتاد انتخابات نیامد ان هم در شــرایطی که تا لحظات
اخر خبرهایی در مورد احتمال نامزدی اش مطرح بود .او
که یکی از با برنامه ترین نامزدهای احتمالی انتخابات به
شمار می امد ،برای وحدت نیروهای انقالب از حضور در
عرصه رقابت خودداری کرد.
سیاســت ایران اســت؛ یک پدیــده منحصر بــه فرد که
همیشــه هواداران پا به رکاب دارد» .همــه چیز به بهار
92بازمی گردد.چندان غیر منتظره وعجیب نبود شــیفت
سعید جلیلی از عالم سیاســت خارجی به دنیای سیاست
داخلی .یک اتفاق معمولی و قابل حدس برای روزهایی
که ســعید جلیلی دیگر قرار نبود دبیر شورای عالی امنیت
ملی باشــد .وقتی بــه وزارت کشــور رفت تــا همزمان با
هاشمی رفســنجانی در انتخابات ریاست جمهوری ثبت
نام کند گفتند امده است تا «صحنه انتخابات سال »84
را بازافرینی کند .وقتی قرار شد که هاشمی در «صحنه»
باقی نماند یک جانشــینی ساده رخ داد ،روحانی به جای
هاشمی نشســت و جلیلی یک دو قطبی ساخت که البته
ضلع مقابلــش یک عضو دیگــر هم داشــت؛ دکتر علی
اکبــر والیتی .همــه چیز هــم در چند دقیقــه و در همان
مناظره معروف سال 92اتفاق افتاد؛ انهم درست زمانی
که حرف های والیتی تمام شــده بــود و نوبت برای طرح
پرسش به سعید جلیلی رسید .شــاید کسی فکر نمی کرد
که ســعید جلیلی حتی برای علی اکبــر والیتی هم متنی
اماده کرده باشــد .برای اولین بار سطح مجادله در حوزه
سیاســت خارجی بســیار باال رفت .او سیاست های وزیر
اســبق امور خارجه را نقد کرد و تالشــش را کــرد تا به او
و البته همه کســانی کــه ان مناظره را دنبــال می کردند
بگوید حاصل جمــع دوران وزارت والیتی انچنان هم که
می گویند مثبت نبوده است.ان مباحثه البته به مجادله ای
طوالنی در سیاست خارجی ایران و سیاست داخلی ایران
تبدیل شد و هنوز که هنوز است ادامه دارد .یک مجادله
تعیین کننده که صحنه سیاست ایران را تحت تاثیر خود
قرار داده است.
در ان ســال وقتی او بنای نامزدی داشــت نگاه ها
به قم دوخته شــد ،به اینکــه ایت الله مصبــاح یزدی چه
33
سیاست
34
مثلث | شماره 351
حــاال ســعید جلیلــی اگــر چــه در انتخابات
اردیبهشــت ماه حضــور نخواهد داشــت اما
حتما یکی از ظرفیت های خوب و راهشگا برای
اصولگرایانی اســت که برای رقابتی ســخت
اماده می شوند .سعید جلیلی روز شنبه درس
بزرگی به بســیاری از چهره های سیاسی داد؛
او به راستی سیاست را از زاویه درستی دنبال
می کند .بدون مبالغه بگوییــم«:او فداکاری
کرد ».اقاسعید جلیلی نشان داد مرد اخالص
و تقواست
نظری در این مورد دارد« .برخی از افــرادی که کاندیدا
شدند من به انها ارادت دارم و انها نور چشم من محسوب
می شوند اما برای این کار مناسب نیستند ولیبینی وبین
الله شــهادت می دهم که روی زمین و زیر این اســمان
کســی اصلح از اقای لنکرانی نمی شناســم ».وقتی این
اظهارات ایت الله مصباح در سال 92منتشر شد خیلی ها
تفســیر کردند که منظور از «برخی افراد» ســعید جلیلی
بوده و ایت الله در واقع با این ســخنان حــرف اخرش را
زده تا کسانی که در میان پایداری ها همچنان می گفتند
جلیلــی بهتــر از لنکرانی اســت بــه اعتراضشــان پایان
دهند .اما وقتی مسجل شــد که لنکرانی نمی تواند نامزد
انتخابات باشــد و نامه انصرافش هم منتشر شد؛ مصباح
یزدی جانب حامیان جلیلــی در پایداری را گرفت و گفت
که «بعد از انصراف اقای لنکرانی تشخیص دادیم اصلح
اقای جلیلی اســت» .ان انتخابات تمام شــد اما ســعید
جلیلی پیروز ان رقابت نبود .ایت الله مصباح یزدی اما به
فاصله چند روز بعد از ان شکست حرف های مهمی زد .او
گفت «:یا اینکه فردی با کمتریــن امکانات و هزینه ها،
رایی نزدیک به کسانی بیاورد که میلیاردها خرج کردند،
تاثیر نیست؟ مخصوصا اینکه تنها همین چند روز کار شد
و اگر مدت بیشتری با این اخالص و جدیت کار می شد،
نتیجه کیفی کار نیــز باالتر بود .پس نمی توان گفت این
کارها اثری ندارد و تکلیف از ما ساقط است ،و اگر از حاال
برای 4ســال بعد فکر کنیم تاثیر ان چندین برابر خواهد
شد».همین گونه هم شد .سعید جلیلی از همان زمان فاز
جدیدی را در سیاست ورزی خود اغاز کرد.
البته ســعید جلیلی همیشــه مخالفانی هم داشــته
اســت .احمد توکلی در اظهارنظری گفته بود« :معتقدم
اگــر اصولگرایان می خواهند برنده شــوند کســی غیر از
اقای جلیلی را باید به صحنه انتخابات بیاورند ».او البته
پیش تر هــم در یک مصاحبه بــا انتقــاد از کاندیداتوری
ســعید جلیلی در انتخابات ۱۳۹۲گفته بود(« :ایشــان)
اشتباه سیاســی بزرگی مرتکب شــدند ...این کار ایشان
را اشــتباه تاریخی می دانم .فکر می کنم مشاوران اقای
جلیلی را قانع کردند که وارد صحنه شوند ....اقای جلیلی
نه تنها از تجربه کافی برخوردار نبــود بلکه تجربه الزم را
هم نداشت؛ چرا که ســوابق ایشان در مســئولیت های
اجرایــی نبــود و باالترین مســئولیت اجرایی ایشــان در
واقع یــک کار ســتادی بود .اقــای جلیلی معــاون وزیر
خارجه بود اما اصــا کل وزارت خارجه کار اجرایی انجام
نمی دهد ».یا حتی محمد رضا باهنر هم نقدی به حضور
او داشت .بعد از ان اما در چند ماه اخیر که بحث ائتالف
اصولگرایان مطرح شد سعید جلیلی دغدغه هایی داشت.
او در اظهارنظــری گفته بود« :من هم خبر تشــکیل این
جبهه را از رســانه ها شــنیدم .ان چیزی که اهمیت دارد
این است که کسانی که یک نگاه مشترک مبتنی بر تفکر
انقالبــی دارند ،حتمــا هم افزایی انها اهمیــت دارد .هر
چقدر این نــگاه هم افزا شــود ،موجب تقویــت این نگاه
می شــود .مهمتریــن اصل در ایــن موضوع این اســت
که «وحدت گفتمانــی» ایجاد کنیم .اینکــه افرادی در
راســتای هم افزایی کار کنند خوب اســت اما بر اســاس
چه گفتمانی؟ شــاخص هــم در ایــن هم افزایــی مقام
معظم رهبری هستند؛ ما باید بررســی کنیم به چه میزانی
توانســته ایم با این شــاخصه ها منطبق باشــیم .در این
چارچوب هر جریان و گروهی ،چه ۱۰نفر چه ۱۲نفر که
بتوانند به این هم افزایی کمک کننــد ،مفید خواهد بود.
اگر عناوین مهمی مانند جمهوری اسالمی از محتوا خالی
باشد ،دشمن با ان مشکلی ندارد .تفکر انقالبی یک اسم
و یا یک تابلو نیســت .یــک «محتوا و حقیقت» اســت؛
این تفکر هم در حصر شــخص ،گروه و یا حزبی نیست و
مبنایش باید جذب حداکثری باشد .قرار نیست «وحدت
قبیلگی» باشد ،قرار ما این است که «وحدت گفتمانی»
باشد .در وحدت گفتمانی مســائلی مانند نسبت با جریان
اشرافیت ،عدالت اجتماعی ،مبارزه با امریکا ،مقاومت،
رســیدگی به محرومان و توزیع عادالنــه فرصت ها مورد
ســوال و بررســی قرار می گیرد .اگر نگاه ما شکلی باشد
و به محتوا توجه نکنیم ،هر عنوانی به تنهایی مشــکل را
حل نخواهد کرد».
او امــا اگر چه شــاید در جلســات خصوصی نکاتی
را به عنــوان دغدغه هایش در مــورد اصولگرایان مطرح
می کرد اما هرگز در عرصــه عمومی به تخریب و یا اظهار
نظری که هزینه داشته باشــد اقدام نکرد .او در لحظات
اخر در حالی که گفته می شد در انتخابات ثبت نام خواهد
کرد به ستاد انتخابات نرفت اما بیانیه ای صادر کرد.
در ایــن بیانیه امــده بــود« :اینجانب با تشــکر از
همه هموطنــان و چهره های خدوم و دلســوز مخصوصا
جوانان پرشــور و باورمند انقالبی که در ماه های گذشته
با نظر لطــف ،این بــرادر خود را بــه حضــور در فراینده
انتخابات رباســت جمهوری دعوت کردند اعالم می کنم
با تمرکــز ویژه بــر «موضوعیــت» انتخابــات و نه صرفا
طریقیت ان برای کســب قدرت ،در ایــن فرایند فعاالنه
حضور خواهــم داشــت و از هم اکنون به ســهم خود از
همه نیروهای انقالب دعــوت می کنم با تمام توان برای
شــکوفایی ظرفیت انتخابات در مســیر بازیابی مســائل
اصلی کشــور و راه حل های مبتنی بــر منظومه معرفتی-
ارمانی انقالب اســامی در صحنه باشــند .خداوندا! تو
خود شاهدی ان چه از ناحیه ما صورت گرفت ،نه رقابتی
برای تصاحب قدرت ،و نه تالشی برای فزونی ثروت بود؛
بلکه می خواهیم نشانه های دین تو را اشکار و اصالح را
در سرزمین های تو برقرار سازیم تا بندگان مظلوم تو ایمن
گردند و حدود الهی برپا شود».
در ادامــه ایــن بیانیــه امده بــود« :امــروز وظیفه
جریان انقالبی اســت تا راه حل های تفکر انقالبی را در
عرصه هــای مهمی چون فرهنگ ،سیاســت ،اقتصاد به
ویژه در موضوعات مهمی چون تولید ،اشتغال ،مسکن،
صنعت ،کشــاورزی ،بانکداری و ....به شکل برنامه ای
قابل تحقــق و باورپذیر به مــردم ارائه کند .باید نشــان
داد ســاختار اجرایی -اداری کشــور ،چه ایرادهایی دارد
و چگونه می تواند در خدمت مردم قرار گیرد .باید نشــان
داد چگونه می تــوان با تبعیض ،فقر ،فســاد مبارزه کرد.
سعی ما ان بود که این راه حل ها را بیابیم و به مردم ارائه
کنیم .حضور مستمر در روستاها و شهرهای استان های
مختلف و برگزاری جلســات مباحثه دانشجویی در ده ها
دانشــگاه کشــور تالشــی نه برای دعوت به خــود بلکه
وظیفه ای برای اثبــات و تبیین کارامــدی تفکر انقالبی
فارغ از هر شخص و چهره و گروه و جناح بود .وظیفه ای
که همچنان اصلی ترین دستورکار همه دلسوزان انقالب
و عالقه مندان به پیشرفت کشور است .اینک در استانه
فرصت مبارک انتخابات بر تمام عالقه مندان به گفتمان
انقالب اســامی اســت تا با حرکتی فراگیر و هماهنگ
حقیقت کارامد و گره گشــای تفکر انقالبــی را تبیین و در
باور عمومی مستحکم کنند و اجازه ندهند افرادی با زاویه
گرفتن از والیت و شاخص هایی که مقام معظم رهبری در
این ســال ها مکرر بر ان تاکید فرموده اند ،گرایش هایی
به اهمال و ناکارامدی ،خودباختگــی و محافظه کاری و
انحراف را به جامعه تحمیل و در عزم انقالبی مردم تردید
ایجاد کنند».هر چه هســت حاال سعید جلیلی اگر چه در
انتخابات اردیبهشت ماه حضور نخواهد داشت اما حتما
یکی از ظرفیت های خوب و راهشگا برای اصولگرایانی
است که برای رقابتی سخت اماده می شوند .سعید جلیلی
روز شــنبه درس بزرگی به بســیاری از چهره های سیاسی
داد؛ او به راستی سیاست را از زاویه درستی دنبال می کند.
بدون مبالغه بگوییم«:او فداکاری کرد ».اقاسعید جلیلی
نشان داد مرد اخالص و تقواست.
سعید جلیلی اگرچه که برنامه های مفصلی برای
حوزه های مختلف امده کرده بود برای وحدت
نیروهای انقالب کناره گیری کرد
سیاست
تک دوره ای؟
مثلث | شماره 351
سیاست
حسنروحانیهنگامثبت نام
گفتکهبرایایرانمی اید
35
6
سیاست
فضا سخت تر از ان اســت که تصور می کرد .حسن
روحانی باید رقابتی مشکل را در اردیبهشت ماه تجربه کند.
شــاید همین هم موجب شــده که حال و روز این روزهای
او اینگونه متفاوت شــده اســت .او به وزارت کشور امد و
داوطلب نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری شد؛ انهم
در روزی که ابراهیم رئیســی ســاعاتی بعد از او وارد ستاد
انتخابات شــد و محمد باقــر قالیباف هم فــردای ان روز
ثبت نام کرد.
ایا ممکن است حســن روحانی اولین رئیس جمهور
تک دوره ای ایران باشد؟
تک و تنها در وزارتخانه
سیاست
36
مثلث | شماره 351
از صبح جمعــه این خبــر در بین خبرنــگاران پیچید
که حســن روحانی نامزد انتخابات خواهد شد .او وقتی به
وزارت کشور امد هیچ کدام از افراد کابینه و ستاد خود را به
همراه نداشت.
او وقتی نام نویسی کرد دو انگشــت خود را جوهری
کرده و به خبرنــگارن و عکاســان نشــان داد .او که برای
حضور در جمع خبرنگاران به ســالن وزارت کشــور رفت؛
در ســخنرانی خود حرف هایی را مطرح کرد کــه انالیز انها
حتما صحنــه روشــن تری از معادالت ذهنــی او برای این
انتخابات را در بر داشــته باشــد .او باز برجام را بزرگ کرد و
گفت« :کسانی که قصد کشتن برجام را داشتند نمی توانند
سرپرست خوبی برایش باشند هووهای برجام که تصمیم به
کشتن این فرزند و نوزاد را داشتند نمی توانند سرپرست خوبی
برای ان باشــند ».او گفت« :یکی از اهــداف ما در دولت
یازدهم تعامل با جهان بود و در پیچیده ترین پرونده تاریخی
توانستیم با قدرت های جهانی به توافق برسیم و از امروز به
بعد حفظ برجام یکی از مهمترین مسائل سیاسی ،داخلی و
اقتصادی ایران خواهد بود.
هووهایی که بارها به قصد کشــتن ایــن فرزند یعنی
برجام تصمیم گرفته بودند نمی توانند سرپرست خوبی برای
ان باشند .بلکه همانهایی که تمام تالش شبانه روزی خود
را برای این توافق کردند باید مســیر را تا اخرین قدم ادامه
دهند .انچه در ســال ۹۲وعده دادیم که چرخ سانتریفیوژ
بچرخــد ،می بینید کــه مدرن ترین ســانتریفیوژ یعنی IR۸
می چرخــد و چرخ اقتصاد هــم می چرخد چرا کــه امروز از
سال های پیش اقتصادمان بیشتر در حرکت است و دلیل
ان رشد اقتصادی در سال گذشته است .خدا را سپاسگزارم
که به این حقیر توفیق داد که خود را در معرض اعتماد ملت
ایران قرار دهم و اعالم امادگی کنم که بار مسئولیت سنگین
از صبح جمعه این خبر در بین
خبرنگاران پیچید که حسن
روحانی نامزد انتخابات خواهد
شد .او وقتی به وزارت کشور امد
هیچ کدام از افراد کابینه و ستاد
خود را به همراه نداشت.
اجرایی کشور را در صورت قبول ملت ایران به عهده بگیرم.
در ســال ۹۲انچه به مردم عزیز ایــران در انتخابات اعالم
کردیم نجات اقتصاد ایران ،احیای اخالق و تعامل سازنده
با جهان بود .امروز بسیار خوشــحالم که در هر سه زمینه با
حمایت و کمک مردم قدم های قابل توجهی برداشته شده
است .در بخش نجات اقتصاد ایران ما از رکود تورمی فاصله
گرفته ایم و از رشد منفی ۷به رشد باالی ۷درصد رسیده ایم و
از تورم ۴۰درصد به ۷درصد در اسفند سال گذشته رسیدیم.
در اشتغال خالص که در سال های اخر قبل از دولت یازدهم
کمتر از ۱۰هزار نفر بود به اشتغال خالص باالی ۶۳۰هزار
نفر در سال گذشته رسیده ایم .در هرسه مورد رکوردی برای
۲۵ســال گذشــته تاریخ اقتصاد ایران اتفاق افتاد .ما در
اقتصاد پیشــرفت های قابل توجهی داشتیم و خوشحالم
بگویم هفته دیگر شــاهد افتتاح بزرگترین سرمایه گذاری
اقتصادی تاریخ ایران خواهیم بود و در عسلویه ۲۰میلیارد
دالر طرح را افتتاح می کنیم که سابقه نداشته است .احیای
اخالق با حقوق شــهروندی ،شفاف ســازی و ازادســازی
گردش اطالعات امکان پذیر است و دولت یازدهم تا اخرین
روز این مساله را دنبال می کند و اگر در دولت اینده مسئولیت
داشته باشیم همین مسیر ادامه می یابد».
روحانــی البته حرف هایــی هم در مــورد نگاهش به
دولت اینده زدو گفت «:در دولت دوازدهم هدف ما ایران
پیشرفته و پیشرو اســت .ایران پیشــرفته و پیشرو همان
مدلی است که در سند چشــم انداز ۲۰ساله مشخص شده
که به دست ایت الله هاشــمی رفسنجانی و تایید و امضای
مقام معظم رهبری به مســئوالن ابالغ شــد .متاسفانه در
ســال های قبل از دولت یازدهم در مســیر ان چشــم انداز
حرکت چشــم گیری صورت نگرفت .اما امروز در مسیر ان
چشم انداز یکی از عوامل تعامل ســازنده با جهان و رشد ۸
درصد اســت که برای اولین بار در تاریخ ایران بعد از ابالغ
سند چشم انداز در سال ۸۴تحقق یافته و ادامه می یابد .با
اقداماتی که انجام شد ســایه جنگ از کشور کنار رفته و ما
اکنون شاهد امنیت کم نظیر در خاورمیانه اشفته هستیم که
این مسیر ادامه می یابد .حقوق ملت ایران تامین و تثبیت
شده است و این مســیر ادامه می یابد ،عزت ایران یکی از
اهداف بلندی بود که تداوم می یابد .مــا در بازار نفت پس
از غیبت از سال ،۹۰دوباره حضور یافته ایم .این به معنای
عزت ملت ایران اســت .در گندم خودکفا شده ایم ،امسال
هم چنین است .اکنون یک بار دیگر پرچم کشورمان روی
کشــتی های خودمان در اهتزاز اســت و دیگر پرچم یک
جزیره کوچک بر کشتی های ما نیست ،این به معنای عزت
ملت ایران است .پول ایران در دولت یازدهم دارای ثبات
در برابر پوند و یورو بود .ریال در برابر دالر ثبات بیشتری حتی
نسبت به پوند و یورو داشته است .در پیشرفت کمی علمی
در جهان اول شدیم .این به معنای عزت ملت ایران است.
ما واردکننده گازوییل بوده ایم ،امروز صادرکننده ان هستیم
و از اواسط امســال صادرکننده بنزین خواهیم بود .این به
معنای عزت ملت ایران است که این راه را ادامه می دهیم.
در زمینه انرژی و نفت و گاز پیشرفت کرده ایم .از هفته اینده
برداشــت گاز ما در پارس جنوبی از قطر پیشی می گیرد».
روحانی البته به سیاســت داخلی هم پرداخت و گفت«:با
تعامل میان احزاب ،گروه ها و اقوام ارامش در کشور ایجاد
شده که این مسیر ادامه می یابد .ملت در نیمه راه نمی ماند
و راه را ادامه می دهد .ما از نیمه راه بازنمی گردیم .گسترش
ازادی با قدرت بیشتر باید ادامه یابد .دانشگاه ها و جوانان
ما باید احســاس نشاط بیشــتری کنند .دولت برای حضور
جوانان در مدیریت سطح باال در ســال ۹۳تصمیم گرفت
۲هزار جوان نخبه را در کنار مدیران ارشــد استخدام کند.
اکنون ازمون های استخدامی ۱۰۰۰نفر برگزار شده و ۲۰۰
نفر هم کار خود را شــروع کرده اند .ما باید سن مدیریت را
پایین بیاوریم و شرایط را برای حضور جوانان ،زنان ،اقوام
و مذاهب فراهم کنیم .در شرایط فعلی مساله توسعه پایدار
و اشــتغالزا که هم موجب پیشــرفت اقتصادی شود و هم
به محیط زیست اســیب نرســاند از اولویت های ما است.
ما باید کاری کنیم که هم پیشــرفت کنیم و هم معضالت
محیط زیســت کم شــود .کاهش اســیب های اجتماعی
از قبیل فقر ،بیــکاری ،طــاق ،اعتیاد و اجــرای حقوق
شــهروندی از اهداف ماســت .به ملت اعالم می کنم که
همه باید دوباره بیاییم .من امروز دوباره امدم برای ایران.
دوباره امدم برای اسالم ،امدم برای ازادی و ارامش بیشتر
و امنیت گسترده تر و پیشرفت بیشتر این سرزمین .همه باید
دوباره بیایند برای اسالم اعتدالی ،اسالم رحمت و انقالب
عقالنی و اخالقی مان .در کنار هم بایستیم و ایران را با هم
بسازیم .از همه ایرانیان هم می خواهم دوباره بیایند برای
اسالم و ایران».
بازتاب های خارجی ثبت نام روحانی
فایننشــال تایمز در گزارشــی درباره ثبت نام روحانی
نوشت« :حســن روحانی رئیس جمهور اعتدالگرای ایران
روز جمعه حضــور خود در انتخابات ریاســت جمهوری را با
حضور در وزارت کشور و ثبت نام ،تایید کرد .او در انتخاباتی
حاضر خواهد شد که چندین مخالف سرشناس او مقابل او
صف ارایی کرده اند .روحانی پس از ثبت نام در انتخابات از
عملکرد اقتصادی خود و بزرگترین دستاورد خود یعنی برجام
دفاع کرد.اصالح طلبان معتقدند توافق هسته ای که منجر
به لغو بسیاری از تحریم ها شد ،باعث حضور سرمایه های
خارجی در ایران و تعامل مجدد تهران با جهان می شــود.
اما اصولگرایان در مقابل بر این باورند که برجام موفق نشده
است ارمغانی برای مردم به بار اورد .انها همچنین از روابط
گرم تر با اروپا انتقاد می کنند .از سوی دیگر ،انتقادات مکرر
دونالد ترامپ از برجام باعث تقویت اصولگرایان شده است.
در انتخابات ،اصالح طلبان و اعتدال گرایان می گویند
که انتخابات امســال پیچیده شده اســت .چهره هایی که
تاکنون نشان داده اند که عزم جدی برای رقابت با روحانی
دارنــد ابراهیم رئیســی و محمــود احمدی نژاد هســتند.
تحلیلگــران در مورد تاییــد صالحیت احمدی نــژاد تردید
دارند».
«خبرگزاری فرانسه» با اشــاره به «برجام» به عنوان
دســتاورد مهم دولت روحانــی ،خبر کاندیداتــوری وی را
منتشر کرد.
این خبرگزاری با اشــاره به برقراری رکــود در اقتصاد
ایران ،اعالم کرد« :روحانی با انتقاد هــای زیادی رو به رو
شده و رقابت دشوار تری نسبت به دوره قبل پیش رو خواهد
داشت».
خبرگزاری فرانسه همچنین به توافق ایران با غرب و
پایان یافتن بسیاری از تحریم های بین المللی علیه ایران،
اشاره کرد.
«دیلی میل» خبر نامزدی روحانی را با اشاره به شرایط
اقتصادی ایران منتشر کرد.
این پایگاه خبری به نرخ بیکاری ۱۲درصدی کشور،
ازاد نشدن پول های بلوکه شده در خارج از ایران و مواردی
دیگر اشاره کرد.
دیلی میل اعالم کرد « :باوجود تمام این ناکامی ها،
دســتاورد های دیگر روحانی به گونه ای بوده است که وی
همچنان هواداران بسیاری دارد».
«خبرگزاری رویترز» خبــر کاندیداتــوری روحانی را
با اشــاره به تعداد افرادی کــه تاکنون ثبت نــام کرده اند،
منتشر کرد.
رویترز اعــام کرد« :تاکنــون بیــش از ۸۶۰نفر در
انتخابات ریاست جمهوری ایران ثبت نام کردند که پس از
پایان مهلت ثبت نام ها ،شــورای نگهبان صالحیت افراد
متقاضی را بررسی می کند».
سیاست
ِ
پوششی واقعی
نامزد
معاون اول رئیس جمهور ،رقیب رئیس جمهور شد
7
همه چیز از اخرین دقایق ســاعت کاری کارمندان
وزارت کشــور در ســتاد انتخابات قطعی شــد .خبر امد
که جهانگیری در راه وزارت کشــور اســت و بــرای ثبت
مثلث | شماره 351
روز عجیب خیابان دکتر فاطمی
سیاست
مثلث از اولین رســانه هایی بوده که از سال گذشته
خبر داده بود اســحاق جهانگیری نامزد انتخابات خواهد
شد .همین هم شد؛ او در اخرین دقایق داوطلب نامزدی
در رقابت اردیبهشت ماه شــد .حاال حسن روحانی دیگر
تنها نامــزد اصالح طلبان و حامیان دولت نیســت .او در
کنار خود اسحاق جهانگیری را می بیند که وارد انتخابات
شــده و البته حرف و حدیث هــای زیادی هم بــه همراه
داشته است.
نام می اید .ایــن خبر چند بار تایید و تکذیب شــد و اما در
نهایت تصویر او توســط خبرنگاران مخابره شــد تا دیگر
شــکی نماند که او نامزد این انتخابات است .یک رسانه
اصالح طلب قبل از اینکه جهانگیری به وزارت کشور برود
خبری را منتشــر کرد که نشــانه هایی از احتمال نامزدی
جهانگیری داشت.
در این خبر امده بود« :صبح امروز کمالی ،مرعشی
و موســوی الری با روحانی دیدار و خواستار کاندیداتوری
جهانگیری به عنوان نامزد پوششــی در کنار روحانی شده
بودند».
اما جهانگیری که به میان خبرنگاران امد توضیحات
بیشتری در مورد این اعالم نامزدی داد .او با تاکید بر اینکه
برنامه من و اقای روحانی اختالف چندانی با هم نخواهند
داشت اظهار کرد« :ما با اقای روحانی در کنار هم و مکمل
یکدیگر هســتیم و ایشــان برای بنده شــخصیت عزیز و
بزرگواری است».
ایــن داوطلــب کاندیداتــوری انتخابــات
ریاســت جمهوری خاطر نشــان کرد« :برای اینکه کشور
به نقطه مطلوب برســد ،مســائل اقتصادی جایگاه بسیار
ویژه ای خواهد داشت .تسلط بر وضعیت اقتصادی کشور
چالش هــای پیش رو و اتخــاذ راهکارهای مناســب برای
مقابله با چالش هــا که در راس همه انها مســاله بیکاری،
محیط زیســت و اب اســت نیازمنــد برنامه هــای دقیقی
است».
وی ادامه داد« :انچه امروز بیش از هر چیز برای
مقابله با مشــکالت و برو ن رفت از چالش ها نیاز اســت
37
سیاست
سیاست
38
مثلث | شماره 351
انســجام ،وحدت ،یکپارچگی و حضور همه جریان ها و
شــخصیت ها و گروه های سیاسی در صحنه است .فکر
می کنم با شرایطی که به وجود امده این امکان به وجود
امده که ایران بتواند با انســجام و وحدت خط تعامل با
دنیا را به صورت جد ی تر دنبال کند و مســائل منطقه را
به طور جدی در دســتورکار خود قرار دهد و همچنین به
مســائل اقتصادی و سیاسی داخلی کشــور به طور ویژه
بپردازد».
جهانگیری در ادامه نشســت خبری خود در وزارت
کشــور در پاســخ به پرسشــی مبنی بر اینکه چه شد که
برای حضــور در انتخابــات ریاســت جمهوری تصمیم
گرفتیــد؟ گفــت« :تصمیم گیری دشــواری بــرای من
بود .مــن در مقاطع دیگری تصمیم گرفتــم که کاندیدا
شــوم .در همین راســتا تا جلوی وزارت کشور هم امدم
امــا منصرف شــدم .در انتخابــات پیش رو هــم اصرار
دوســتان ،احزاب و شــخصیت های اصالح طلب و هم
رایزنی هــا و مذاکرات کــه باید با شــخصیت های دیگر
انجام می دادم از جمله عوامــل مهمی بودند که من در
انتخابات ثبت نام کردم.
همه تصمیم گیری های من در این زمینه به صورت
فشرده و در یکی ،دو ســاعت بعد از ظهر امروز انجام شد.
تفاوت انچه دولت یازدهــم تحویل گرفته و انچه امروز در
اختیار ملت قرار داده است از زمین تا اسمان است .یکی
از انگیزه های من برای کاندیداتــوری این خواهد بود که
یک بار دیگر برای ملــت همه ابعاد مختلف را مشــخص
کنم که دولت در زمینه اقتصاد ،مســائل سیاست داخلی و
اختالفات داخلی ،مسائل بین المللی و مسائل فرهنگی و
از همه بدتر بحثی که در زمینه فساد وجود دارد چه چیزی
را تحویل گرفت».
وی با بیان اینکــه فکر نمی کنم در هیــچ مقطعی از
تاریخ بعد از انقالب بین معاون اول و رئیس جمهور رابطه
صمیمانه جــدی مانند رابطه مــن و اقــای روحانی وجود
نداشت ،خاطر نشان کرد« :من اقای روحانی را شخصیتی
بســیار عزیز ،ارزشــمند و خوش فکر و با برنامه و صاحب
اندیشــه می دانم و ایشــان نیز به من عالقه دارند و درباره
مسائل کاری ســاعت ها دو نفری با هم صحبت می کنیم.
به نظر من اقای روحانی جایگاه خود را در انتخابات خواهد
همه چیز از اخرین دقایق ســاعت کاری
کارمنــدان وزارت کشــور در ســتاد انتخابات
قطعی شــد .خبر امد کــه جهانگیــری در راه
وزارت کشــور اســت و برای ثبت نام می اید.
این خبر چند بــار تایید و تکذیب شــد و اما در
نهایت تصویر او توسط خبرنگاران مخابره شد
تا دیگر شــکی نماند که او نامزد این انتخابات
اســت .یک رســانه اصالح طلب قبل از اینکه
جهانگیری بــه وزارت کشــور بــرود خبری را
منتشر کرد که نشــانه هایی از احتمال نامزدی
جهانگیری داشت
داشت .من نیز از برنامه هایی که گفتم حتما دفاع خواهم
کرد .در انتخابات ها افراد ،ائتالف ها و گروه ها برنامه های
خود را اعالم می کنند و انهایی که با یکدیگر هم خو باشند
یک مسیر را انتخاب می کنند».
جهانگیری در ادامه درباره برخی بداخالقی هایی
که علیه دولــت مطرح می شــود تاکید کــرد« :به همه
توصیه می کنم؛ دنیا ،پســت ها و قدرت به قدری ارزش
ندارد کــه ارزش های انســانی را زیــر پا بگذارنــد بلکه
اخــاق و اخالق مــداری بایــد مهم ترین دســتاورد ما
باشد و قطعا هیچ ســرمایه ای بزرگ تر از اخال ق مداری
نخواهد بود .تــاش خواهیم کرد کــه در عین حال که
نقد خود را نســبت به برنامه های رقبا مطرح می کنیم ،از
خدا می خواهیم که به ما کمک کند تا از خطوط اخالق
خارج نشــویم ».این کاندیدای انتخابــات دوازدهمین
دوره ریاست جمهوری در ادامه به پاسخ به پرسشی درباره
اینکه ایا به نفع اقــای روحانی کناره گیــری خواهید کرد،
اظهار کــرد« :من با اقــای روحانی در کنار هــم و مکمل
هم هســتیم و اقای روحانی برای من شــخصیت عزیز و
بزرگواری است».
وی همچنین در پاســخ به پرســش دیگــری درباره
چالش پیش روی دولت دوازدهم با بیان اینکه بیکاری ابر
چالش پیش روی جمهوری اسالمی است ،بر لزوم توجه به
موضوع اشتغال زایی و لزوم فعالیت بخش های خصوصی
و اقدام دولت در تامین امنیت و ثبات الزم برای این بخش
تاکید کرد.
گویا ظهر شنبه بحث مفصلی در این مورد مطرح می شود و حسن
روحانی در نهایت راضی به نامزدی اسحاق جهانگیری می شود.
برخی معتقدند او یک کاراکتر ضربه گیر را ایفا خواهد کرد برخی
دیگر هم می گویند شاید شرایطی پیش بیاید که او بماند تا اخر.
جهانگیری همچنین در پاســخ به پرسش دیگری
مبنی بــر اینکه ایــا دلیــل حضــور جنابعالــی در عرصه
انتخابات این اســت که احتمال می دهید اقای روحانی
رد صالحیــت شــوند اظهــار کــرد« :من به هیــچ وجه
احتمــال رد صالحیــت روحانی را نمی دهــم ،چرا که او
شــخصیت بزرگی اســت و حتمــا در انتخابــات حضور
خواهند داشــت .بنده نیز وظیفه دارم برنامه ها را انطور
که مطلع می شــوم اعالم کنم ».وی در ادامه در پاسخ
به پرسشی مبنی بر اینکه ایا ایت الله هاشمی رفسنجانی
موافق حضور نامزد درسایه در کنار اقای روحانی بودند
گفــت« :هر جریــان سیاســی زمانــی کــه وارد عرصه
انتخابات می شود ممکن است با دو یا سه نفر ورود پیدا
کند و در نهایت به یک نفر برسند .در جریان اصولگرایی
فکر می کنم ده برابر جریان مخالف کاندیدا شــد ه اند و
ممکن اســت از طرف مقابل ایشــان نیز یکی دو نفر به
صحنه بیایند».
جهانگیری در پاسخ به پرسشــی مبنی بر اینکه ایا در
دولت دوازدهم ماننــد دولت یازدهم از حضور مســئوالن
دولت قبل نیز استفاده خواهید کرد اظهار کرد« :در دولت
یازدهم اصرار داشتیم که افراد صرفا به دلیل کار کردن با
دولت دهم نباید حذف شوند .وزرا نیز با همین پیش زمینه
حرکت کردند ما نیز از این تصمیم پشیمان نیستیم و فکر
می کنیم که باید کار انسان ها ارزیابی شود .قطعا در دولت
اینده نیز این گونه خواهد بود که هر کســی با هر گرایش
سیاسی در دولت حضور داشته باشد».
وی در پاســخ به پرسشــی مبنی بر اینکه در صورتی
که جنابعالی یــا اقای روحانی رئیس جمهور شــوید باز هم
در کنار یکدیگر خواهید ماند گفت« :برنامه های ما خیلی
اختالف نخواهد داشت و اقای روحانی شخصیت بزرگ و
مورد احترام اصالحات و اعتــدال و کاندیدای اصلی این
دو جریان اســت .بنده نیز برنامه های خود را در انتخابات
اعالم خواهم کرد».
وی در پایان در پاســخ به این پرسش که چنانچه در
نظرسنجی ها از اقای روحانی در رتبه باالتری قرار گرفتید
باز هــم در رقابت ها حضــور خواهید داشــت تاکید کرد:
«اقای روحانی شخصیت اصلی جریان اصالح طلب است
و در انتخابات باتوجه به حرکتی که پیش بیاید در زمان الزم
تصمیم گیری های الزم را انجام خواهیم داد.
گفتنی است نامزدی اســحاق جهانگیری در حالی
صورت گرفته اســت که پیش تــر چهره هــای متعددی
از اصالح طلبان خواســتار حضــور یک نامزد پوششــی
شــده بودند .مرتضــی الویــری در این مــورد گفته بود:
«من نمی خواهم چندان اســامی افراد را بگویم اما مثال
کســی مانند اقای جهانگیری تایید صالحیت می شــود
و می تواند وارد میدان شــود ».محمــد عطریانفر عضو
ارشــد حزب کارگزاران ســازندگی هــم در گفت وگویی با
اشــاره به انتخابات پیش رو در نظر گرفتن نامزد پوششی
برای روحانــی را هوشــیاری جریان اصالحــات عنوان
کرد و اظهار داشــته بود« :نجفــی و جهانگیری بهترین
گزینه ها برای ایفای این نقش هستند؛ البته بنده شخصا
از عالقه منــدان و مدافعان اقای نجفی هم هســتم ،او
دچار یک بیماری قلبی اســت کــه حتی بــرای وزارت و
معاونت ریاســت جمهوری هم پزشک معالج او را از قبول
مســئولیت باز داشــت .از این رو ما اقــای جهانگیری را
تقدم می بخشیم ».با این همه خبرها حکایت از مخالفت
روحانی با نامزدی فردی دیگر داشــت .گویا ظهر شــنبه
بحث مفصلی در این مورد مطرح می شود و حسن روحانی
در نهایت راضی به نامزدی اسحاق جهانگیری می شود.
برخی معتقدند او یــک کاراکتر ضربه گیــر را ایفا خواهد
کرد برخی دیگر هم می گویند شــاید شرایطی پیش بیاید
که او بماند تا اخر.
40
سیاست
مثلث | شماره 351
سیاست
سیاست
مثلث | شماره 351
محموداحمدی نژادباوجودنهیرهبری
نامزدانتخاباتشد
سیاست
شورش
41
سیاست
علی گنجی
خبرنگار
8
او خیــال می کند همــه را فریب داده اســت .گفته
بود نمی اید؛ نوشــته بود نامزد نمی شــود حتی این را هم
تاکید کرده بود که از کســی حمایت هــم نخواهد کرد.
همه اما می دانستند او ناگهان می اید؛ همه می دانستند
این گفتن ها یک خط انحرافی دیگر اســت .می دانستند
فریب تازه ای در راه است .همه درســت فهمیده بودند؛
احمدی نژاد امد؛ با بقایی و بدون مشایی.
می شــد حدس زد کــه او می اید وقتی که مشــایی
گفت« :انچه از بیانات مقام معظم رهبری دریافت کردیم
این است که دکتر احمدی نژاد فقط به عنوان نامزد حضور
نداشته باشــد.اگر از بیانات مقام معظم رهبری دریافت
می کردیم که دکتر احمدی نژاد کال حضور نداشــته باشد
هیچ فعالیتی راشــروع نمی کردیم ».برخالف انچه قبال
می گفتند« :وقتی برای اقای احمدی نژاد سیاست ورزی
یک امــر ممتنع تصویر شــده و باتوجه به منعــی که رهبر
انقالب در مورد کاندیداتوری اقــای احمدی نژاد مطرح
کردنــد ،موضوع تنهــا بــه روز انتخابات
محدود نیست ،بلکه کل فرایند انتخابات
را در بر می گیرد.بنابراین چه کاندیداتوری
خــود اقــای احمدی نــژاد ،چــه معرفی
یک کاندیــدا از طرف خود ایشــان و چه
حمایــت یک کاندیــدا از طرف ایشــان،
همه مســائل ،شــامل همین منع است و
مشــمول همان د و قطبی شــدن فضای
انتخاباتی می شود .اقای احمد ی نژاد از
هــر کاندیدایی حمایت کنــد ،همین ظن
وجود دارد که ایشــان در حــال دو قطبی
کردن فضــا و صحنــه انتخابات اســت.
اقــای احمدی نــژاد یــک رای دارنــد و
یــک رای را در روز انتخابــات به صندوق
می اندازند ،هیــچ کاندیدایی را به صحنه
معرفــی نمی کننــد و از هیــچ کاندیدایی
نیز حمایــت نمی کننــد ،چرا کــه حضور
انتخاباتــی ایشــان به مصلحت دانســته
نشــده اســت.منع ورود برای ایــن دوره
همه چیــز را در نظر می گیــرد ،انتخابات
شورای شهر و ریاســت جمهوری یک دو قلوی انتخاباتی
اســت و احمدی نژاد وارد عرصه رقابتی شــورای شــهر
هم نمی شود( ».سخنان پیشــین داوری) او حاال نامزد
انتخابات شده؛ برخالف انچه گفته بود.
سیاست
42
مثلث | شماره 351
تمرد؛ نکته ای مهم درباره یک نامزدی
5مهــر ۹۵بود کــه به دنبــال برخــی صحبت های
مطر ح شــده در محافــل سیاســی کــه مقا م معظــم
رهبری ،محمود احمدی نــژاد را از حضــور در انتخابات
ریاست جمهوری نهی کرده اند ،حضرت ایت الله خامنه ای
در درس خــارج فقه خود بــا تایید این موضــوع ،ان هم
پشت بلندگو اعالم کردند که بنا به مالحظه کشور و ایجاد
نشــدن فضای دوقطبی در انتخابات چنین توصیه ای را
فرموده اند.
در بخشــی از بیانات رهبر معظم انقالب دراین باره
امده بود« :خب بله ،یک نفری ،یــک اقایی امده پیش
من ،من هــم به مالحظه صالح حال خود ان شــخص و
صالح حال کشور به ایشان گفتم که شما در فالن قضیه
شــرکت نکنید .نگفتیم هم شــرکت نکنید ،گفتیم صالح
نمی دانیم ما شما شــرکت کنید .این را گفتیم .خب یک
چیز عادی است .انسان بایستی ان چیزی را که می بیند و
می فهمد و فکر می کند که به نفع برادر مومن اش است به
او بگوید دیگر .ما هم اوضاع کشور را خب ،غالبا بیشتر از
اغلب افراد اشنا هستیم .ادم ها هم ،به خصوص ادم هایی
که صدها جلسه با ما نشســتند و برخاستند بیشتر و بهتر از
دیگران می شناســیم .با مالحظه حال مخاطب و اوضاع
کشور به یک اقایی انسان توصیه می کند که اقا شما اگر
توی این مقوله وارد شــدید این دو قطبی در کشور ایجاد
می شــود .دو قطبی در کشور مضر اســت به حال کشور.
من صالح نمی دانم شما وارد بشوید .بله ،این چیز خیلی
مهمی که نیست .این یک چیز خیلی طبیعی است ،خیلی
ســاده اســت .بله ،ما این توصیه را به یکی از اقایان ،به
یکی از برادران کردیم .خب حاال این مایه اختالف بشود
بین برادران مومن ،یکی بگوید فالنی گفته ،یکی بگوید
نگفته ،یکی بگوید چرا پشت بلندگو نگفته؟ خب حاال این
هم پشت بلندگو.
خب شــما برادر مومــن من هســتی .یــک چیز را
مصلحت شما می دانم ،می گویم به شــما .این اشکالی
که ندارد ظاهرا .چیز خوبی است .الزم هم هست شرعا.
لمومنین» یا
الزم هم هســت خیرخواهی« .ال ّنصیحــه ِل ُ
ِ
ِ
المومنین» یا «الئمه المومنین» در همه صور.
«ل
الخوه ُ
این یک چیز خوبی است دیگر .انسان باید نصحیت کند.
نصحیت یعنی خیرخواهی .من به جنابعالی که مثال اقای
اشیخ عبدالعالی اسمتان است من باب مثال عالقه مندم.
می دانم شــما اگر وارد این مقوله شدی به ضررت است.
به ضرر کشــور هم هســت .به شــما می گویم وارد نشو.
نمی گویم هم وارد نشــو .امر و نهی نیست .حاال بعضی
گفتند اقا دســتور دادنــد ،امر کردند ،نــه ،گفتیم صالح
نمی دانیم .من صالح نمی دانم .این چیز خوبی اســت.
این چیز بدی نیست» .
درست فردای انتشــار این بیانات یعنی ششم مهر
،۹۵محمود احمدی نــژاد در نامه ای که بــه مقام معظم
رهبری نوشت اعالم کرد که در عمل به منویات معظم له،
برنامه ای بــرای حضور در عرصه رقابت هــای انتخاباتی
سال اینده ندارد .در این نامه امده بود:
«همان گونه که مســتحضر هستید در دیدار مورخ
نهم شهریورماه ســال جاری ،اینجانب برنامه های تبیین
انقالب در سراســر کشــور را تشــریح کردم ،پس از ان
حضرت عالی توصیه فرمودید کــه در این دوره مصلحت
نیســت بنده در انتخابات شــرکت نمایــم و اینجانب نیز
تبعیت خود را اعالم کردم.
ضمن تشــکر از بیانات مهم حضرت عالی در جلسه
درس خارج فقه مورخ پنجم مهرماه جاری ،به استحضار
می رســانم که در عمل به منویات رهبر بزرگوار انقالب،
برنامه ای بــرای حضور در عرصه رقابت هــای انتخاباتی
سال اینده ندارم.
به لطف خداوند متعال و با افتخار همواره به عنوان
سرباز کوچک انقالب و خادم مردم باقی خواهم ماند».
با اعــام این خبــر و نامه به نظر می رســید تکلیف
احمدی نــژاد برای انتخابات ۹۶روشــن شــده اســت و
کاندیدای ریاست جمهوری نخواهد بود .او در اطالعیه
۲۳بهمن ۹۵خود هم اعالم کرد از هیــچ فرد یا گروهی
در انتخابات حمایت نخواهد کرد .در بخشی از این نامه
امده بود:
«در رد برخــی شــایعات مبنی بر حمایــت اینجانب
از کاندیدای خاص در انتخابات ســال اینــده و پیرو نامه
مــورخ 95/7/6اینجانب به حضور مقــام معظم رهبری،
متواضعانه به اســتحضار می رســاند؛ -۱اینجانب عضو
هیچ جناح و حزب و گروهی نیستم و خود را تنها قطره ای
از اقیانوس زالل ملت ایران و خادم انان می شمارم و این
امر را یک افتخار ابدی می دانم -۲ .از هیچ فرد یا جناح و
حزب و گروهی حمایت نکرده و نخواهم کرد .این موضع
قطعی و غیرقابل تغییر اینجانب اســت.
-۳ممکن اســت برخی افراد یا جریانات
و جناح هــا بــه خاطــر منافــع گروهی،
اخبار و شــایعاتی تحت عنــوان حمایت
از شــخص خاصی به نقــل از اینجانب
منتشــر نماید .صریحا اعالم می نمایم
که این نوع شــایعات و اخبــار حتی اگر
از زبان نزدیکان اینجانب باشد ،خالف
واقع اســت و قویا تکذیب می شــود .با
ارزوی طــول عمر مقــام معظم رهبری،
از خداوند منان دوام ســعادت ،عزت و
موفقیــت ملت ایــران را تحــت عنایات
خاص امام عصر (عج) مسالت دارم».
اما درســت یک هفته بعــد از این
اطالعیه ،حمید بقایــی یار غار و معاون
اجرایــی احمدی نــژاد بــرای حضور در
انتخابات اعالم امادگی کرد تا تناقضات
احمد ی نژاد از همین جا مجــددا بعد از
چهار سال اغاز شود چرا که احمدی نژاد
تمام قــد به میــدان امد و بــه حمایت از
بقایی پرداخت .اســفندیار رحیم مشــایی هم ضلع سوم
این مثلث شــد تا تالش بهاری ها برای رسیدن مجدد به
پاســتور اغاز شــود .البته حمایت احمدی نژاد برخالف
بیانیه قبلی او توجیهی از طرف او پیدا کرد و انهم این بود
که احمدی نژاد مدعی شــد از کاندیداتوری بقایی مطلع
نبوده و بیانیه اش را قبــل از اعــام کاندیداتوری بقایی
منتشــر کرده و طبعا بعد از حضور بقایی شــرایط متفاوت
شده است.
با این وجود احمدی نــژاد در ۱۶فروردین ۹۶یک
نشســت خبری برگزار کــرد و با نشــاندن بقایــی در کنار
خود ،دوبــاره حمایت قطعی خــود از او را به رســانه ها و
مردم گوشــزد کرد .اما نکتــه جالب این نشســت خبری
تاکیــد چندبــاره احمدی نــژاد بر ایــن موضوع بــود که
خــودش برنامه ای بــرای حضــور در انتخابــات ندارد.
او در این نشســت خبری گفــت« :من برنامــه ای برای
ریاســت جمهوری ندارم .بنــده از اقای بقایــی به عنوان
نامزد اصلح حمایت خواهم کرد .فرمودید که مقام معظم
رهبری به بنــده توصیه کردند کــه نیا تا دوقطبی نشــود
بعد فرمودید که االن دوقطبی شــده اســت و از افرادی
اســم بردید .ورود مــا انتخابــات را دو قطبــی می کند یا
سه قطبی!؟» -خبرنگار :سه قطبی - .احمدی نژاد :یعنی
شما می گویید من هم بیایم؟ -خبرنگار :بله!
سیاست
احمدی نژاد :من االن هم امــده ام دیگر !...منبه فکر شــما هم هســتم .هم کســانی که کف می زنند و
هم کســانی که معتــرض به کــف زدن هســتند .به فکر
همه هستم! ما همه یک ملتیم .باید با هم زندگی کنیم.
همه با هم متفاوتیم .دو نفر درون ملت نیســتند که عین
هم باشــند .غیر از من و اقای مشــایی و اقای بقایی! از
شــما تشــکر می کنم اما مــن برنامه ای بــرای انتخابات
ریاست جمهوری ندارم و از برادر عزیزم حمایت می کنم.
ثبت نام کرد؛ همین!
مثلث | شماره 351
سیاست
وقتی بــرای همراهــی بــا حمیــد بقایی به ســتاد
انتخابات وزارت کشور رفته وقتی مراحل ثبت نام در حال
انجام بود ناگهان دســت در جیب خود برد شناسنامه اش
را بیرون اورد و رفت ثبت نام کرد .عکاســان و خبرنگاران
بهــت زده به او نــگاه می کردنــد .خنده بر لب داشــت و
نگاه پر ابهــام خبرنگاران را اینگونه پاســخ داد« :رهبری
به من توصیــه کردند کــه در انتخابات کاندیدا نشــوم،
ولی به معنای عدم مشارکت نیســت.بعضی ها می گویند
این توصیــه نهی کامل اســت امــا انچه رهبــری گفتند
یک توصیه اســت! صیانت از حــق و بیت المال مردم و
مســئولیت هایی که مردم بر دوش ما می گذارند همواره
سرلوحه کار اقای بقایی بوده و هست .در عین حال یکی
از امتیازات ایشان این است که اقای بقایی سند روشن و
زنده ســامت دولت قبل است.ایشان هفت ماه و نیم در
زندان بود کــه نمی خواهم تکرار کنم با چه شــرایطی اما
حتی یک مورد سوءاستفاده و تخلف در مورد او به اثبات
نرسید .در حالی که تحت سخت ترین شرایط به سر برد و
روز اول بازداشت ایشان من اعالم کردم که از پاکدستی
او حمایت می کنم.نهایتا به همه معلوم شد که این فرزند
کوچک ملت فردی پاک اســت و کســانی که مسئولیت
سیل تهمت ها را به دولت قبل داشتند با زدن نامه به اقای
بقایی و انتشــار ان از زدن همه تهمت ها و افتراها به طور
رســمی عذرخواهی کردند که این عذرخواهی در مراجع
قضایی نیز ثبت شــد.امیدوارم انتخــاب ملت ایران مثل
همیشــه بهتریــن و کامل ترین انتخــاب و اغاز تحوالت
مثبت در اداره کشــور و زندگی مردم باشد .مطمئنا بنده با
همه توانم در خدمت اقای بقایی خواهم بود و در واقع در
زندگی بنده و امثال بنده و اقای مشایی و بقایی فدای یک
لحظه ســرافرازی ملت ایران اســت.من به عنوان خادم
ملت برای همه شــناخته شده هســتم و تمام زندگی من،
اقای بقایی و اقای مشــایی توســط نهادها و رسانه های
گوناگــون داخلی و خارجــی و دســتگاه های اطالعاتی
بارها شــخم زده و زندگی مان را در معرض دید بشریت و
ملت ایران قرار دادیم .در عین حال در دوران گوناگون
فرصــت خدمتگزاری بــه مردم را داشــته ایم .بــاور من
این است که امروز در زیســت اجتماعی در شرایطی که
الیق ان هســتیم قرار نداریم و نیازمند عزم ملی و تالش
خستگی ناپذیر برای جایگاه ویژه خود هستیم».
این اعالم نامزدی اما با واکنش منفی اصولگرایان
مواجه شــد .مهدی فضائلــی هم که برای نخســتین بار
ماجرای نهی احمدی نژاد را از امدن به صحنه انتخابات
رسانه ای کرد ،در یادداشتی که گفته ان را چند روز پیش
نوشته؛ اما بعد از اعالم نامزدی احمدی نژاد منتشر کرده،
اورده اســت :در اظهارات رهبر انقالب اسالمی که من
نامش را «نهی صریح» امــا محترمانه اقای احمدی نژاد
از ورود به انتخابات می گذارم ،یک دلیل روشن تر از بقیه
اســت و ان هم اینکه « ...شــما اگر در ایــن مقوله وارد
شدید ،این دوقطبی در کشــور ایجاد می شود .دوقطبی
در کشور مضر است».
مهدی کوچک زاده و از حامیان سابق وی با انتشار
مطلبی در صفحه شخصی خود در اینستاگرام درخصوص
کاندیداتوری احمدی نژاد نوشــت« :حجت من در تمام
سال هایی که در برابر سیل تهمت ها و توهین ها از سوی
فتنه گران نابکار و حسودان بدسگال ،از شما دفاع کردم
این باور بود که شــما را به اســام ناب محمدی ،اسالم
پابرهنگان و مســتضعفان ،پایبند می دانســتم و شــما را
ســرباز این جبهه می انگاشــتم ولی با حرکــت امروزتان
(ثبت نام بــرای انتخابــات ریاســت جمهوری) برخالف
صالحدیــد امام محرومــان و مســتضعفان و مجاهدان
این باور شکســته شد! شــما به اندازه همه ظلم هایی که
دیدید ظلم کردیــد! اخرین توصیه ام به خودم و به شــما
پناه بردن به خدای قادر متعال از شر وسواسان خناس و
خود شیفتگی است ».محمدتقی رهبر هم در گفت وگویی
اظهار داشــت :ما انتظارمــان این بود کــه احمدی نژاد
پس از اینکه گفت من ســرباز والیتم و وارد نمی شوم ،به
عهدش وفادار بماند.
بهتر این بود که احمدی نژاد ایــن کار را نمی کرد،
شورای نگهبان باید براســاس ضوابط پرونده کاندیداها
را بررســی کند .خوف این را دارم که ایــن اقدام منجر به
یک شکاف و فتنه داخلی شــود .خوب بود اقایان متانت
به خــرج می دادند و صــرف نظر می کردند کــه نکردند.
این کاندیداتوری به صالح نظام و کشور نیست و خالف
منویات رهبر معظم انقالب است ،هر عاقلی می فهمد که
ایشان نظر مساعدی نسبت به کاندیداتوری احمدی نژاد
نداشتند .رهبر در پاسخ به ســوالی در مورد رد صالحیت
احمدی نژاد گفت« :این تصمیم با شورای نگهبان است.
البته برای احمدی نژاد محرز شد که «اقا» تمایلی ندارند
و حتی پیش بینی یک دو قطبی را می دادند .احمدی نژاد
باید التزام خــود به رهبر معظم انقالب را نشــان می داد.
عباس ســلیمی نمین هم در اظهارنظری گفت« :معتقدم
این اقدام اقای احمدی نژاد از سر استیصال است .یعنی
اقای احمدی نژاد احســاس می کند ،اگــر اصولگرایان
در انتخابات ریاســت جمهوری پیروز شوند و هشت سال
امور اداری کشور را به دست بگیرند ،دیگر شانسی برای
بازگشت به قدرت نخواهد داشت .این برداشت و تحلیل
او موجب شــد تالش جــدی کند تــا یکــی از اطرافیان
خودش را به صحنه بیــاورد اما از انجا کــه هیچ کدام از
افراد دارای جایگاه نزد افکارعمومی با او همراه نشــدند
یک نوع درهم ریختگی را برای اقــای احمدی نژاد رقم
زد تا انجاکــه به ایــن جمع بندی رســید که خــودش به
ســتاد انتخابات کشــور برود و برای رقابت سیاســی 29
اردیبهشــت ثبت نام کند.کاندیداتــوری احمدی نژاد در
دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری یک انتحار
سیاســی تلقی می شــود چون از این به بعد هیچ کسی به
او اعتمــاد نخواهد کــرد .اقای احمدی نــژاد به صورت
مکتوب خطــاب به رهبری نوشــت که «از توصیه شــما
تبعیت می کنــم و در انتخابــات ریاســت جمهوری نامزد
نخواهم شد» ،اما روز چهارشــنبه 23فروردین وقتی در
انتخابات ریاســت جمهوری ثبت نام کرد ،در واقع حرف
مکتوب خــودش را نقض کرد و این بــا نقض یک حرف
شــفاهی فرق می کند.به نظر من اگر ادم هایی هم بودند
که از روی سادگی سیاسی احساس می کردند می توانند
با اقای احمدی نژاد کار کنند ،از امروز به بعد دیگر همان
افراد به اقای احمدی نژاد اعتماد نخواهند کرد .خدا نکند
یک نفر با دست خودش موقعیتی که دارد را از بین ببرد.
اقای احمدی نژاد مصداق چنین کسی است که به خاطر
غرور و ارتباطاتی که در حلقه اطرافیان خود به وجود اورد،
با دست خودش عامل از بین بردن سرمایه ای شد که ملت
در اختیارش قرار داده بودند .شاید اگر ان زمانی که رهبر
معظم انقالب در ابتدای دولت دهم به او نوشتند «برخی
اطرافیانت موجب خواهند شد به شما ضربه بخورد» اقای
احمدی نژاد به ان توصیه دلســوزانه گوش می داد امروز
نه تنها هویتی را که ملت بــه او داده بودند از بین نمی برد
بلکه می توانســت یک نیــروی موثر و فعال سیاســی در
صحنه باقی بماند اما به نظر من اقای احمدی نژاد خودش
را به طــور کامل نابود کــرد ».امیرمحبیــان پیش از این
پیش بینی کرده بود« :فکر می کنم احمدی نژاد با موتور
روشن شــده فعلی اش (اگــر نیمه راه خاموشــش نکنند)
فرصتی به رئیســی برای خودنمایی نخواهد داد .پدیده
این دوره انتخابات بر حسب وضعیت کنونی احمدی نژاد
اســت ....با شــناختی که از او دارم ،او در هــر هفته تا
انتخابات یک فیل خبری هوا خواهد کرد .او گردوخاکی
به پا خواهد کرد که رئیســی در ان دیده نشود .فراموش
نکنید که در هر بــازی دوقطبی که رخ دهد و احمدی نژاد
در میدان باشد ،حتما یک قطب اوســت .این انتخابات
با حضور تیم احمدی نژاد به فیلمی اکشن تبدیل شده که
نمی دانم در پایان کمدی خواهد شد یا تراژدی!»...
اما اصالح طلبــان هم به این ماجرا واکنش نشــان
دادند .ســعید حجاریان گفت« :منع اقــای احمدی نژاد
بــرای حضورنیافتــن در انتخابــات از جانــب رهبــری
منصوص العله بود .رهبری در گفتاری کــه در این زمینه
داشتند علت را بیان کردند و ان این بود که امدن او باعث
دوقطبی شــدن انتخابات می شود؛ اکنون با حضور اقای
رئیسی عمال فضا دوقطبی شــده است .فی الواقع امدن
احمدی نژاد فضا را از دوقطبی بــودن خارج می کند.من
گمان دارم کــه هم اقــای احمدی نژاد و هــم بقایی هر
دو ردصالحیت خواهند شــد .احمدی نــژاد نیرویی دارد
که روز اخــر ثبت نام خواهد کرد و قصــد دارد نقش اقای
هاشــمی در انتخابات ٩٢را ایفا کند؛ یعنــی بگوید من را
43
سیاست
سیاست
44
مثلث | شماره 351
رد کردید؛ اما رای من برای فالن اقاست .بین اطرافیان
ایشان تنها فردی که می تواند از شــورای نگهبان اجازه
عبور بگیرد ،اقای ثمره هاشمی است و احتمال می دهم
این گــروه چنین نقشــه و برنامه ای در ســر می پرورانند.
اصولگرایــان در این دوره همه تالش شــان را کردند که
اشتقاقی میان شان به وجود نیاید ،بااین حال عمال به چند
دسته تقسیم شدند .این امر به واسطه نبود کار تشکیالتی
منسجم و درازمدت میان این طیف اتفاق افتاد و با اینکه
همه انان هم پیاله هستند ،اما بر سر تقسیم کیک منازعه
دارند و معلوم نیســت تا کی این افتراق میان شان ادامه
خواهد داشــت ».عباس عبــدی هم گفــت« :به نظرم
اقــای احمدی نژاد به ســیم اخــر زده اســت و به صورت
انتحاری عمــل می کند؛ مانند داعشــی هایی که بمب به
خودشــان می بندند و خود را منفجر می کنند .او هشــت
ســال مملکت را همین طــور ویران کرد و مرز شــجاعت
و نادانی را زایل کرده اســت .بدتریــن جمله اش همان
اســت که گفت تعهــد اخالقــی دادم که نیایــم .کاش
اخالق را به مذبــح نبرده بودند و می گفــت تعهد اجباری
دادم .ایــن در حالی اســت که احمدی نــژاد هیچ چیزی
جز حمایت نظام نداشــت که بخواهد بــه ان تکیه کند.
تجربه احمدی نــژاد یک بار دیگر از ســوی اصولگرایان
به نحــو دیگری در حال تکرار اســت .مقصــر این وضع
احمدی نژاد نیست ،حامیان اصولگرای او هستند که در
برابر اقدامات خالف قانونش سکوت کردند و به گروگان
اعمال احمدی نــژاد درامدنــد».در اظهارنظــری دیگر
غالمحســین کرباســچی هم گفت« :باتوجه به توصیه
رهبری مبنی بــر مصلحت نبودن حضــور احمدی نژاد در
انتخابــات این دوره ،ادعایی را که در ششــم مهر ســال
گذشته در نامه ای عنوان کرده بودند ،خود رد کرده و این
رفتاری خالف نظر رهبری محســوب می شود و می توان
برداشــت ها را از این کار عناد با نظام و رهبری دانســت.
این موضوع ان قدر اهمیت ندارد کــه بخواهد درباره ان
صحبت شــود ،ضمن انکه موضوع تایید یا رد صالحیت
به نظر و بررسی های شورای نگهبان بستگی دارد و مرجع
عالی رســیدگی به صالحیت ها شــورای نگهبان است.
استراتژی ای که اقای احمدی نژاد و اطرافیان او دارند،
صرفا جنبه ترفند تبلیغاتی دارد تا بتوانند در ذهن ها بمانند
تا بر خود مســجل کنند که ممکن اســت کســانی به انها
توجه کنند و بنده معتقدم چنیــن رفتارهایی نتیجه عملی
نخواهد داشــت ».روزنامه اعتماد چهار ســناریو در این
مورد داشت.
در بخشــی از مطلب روزنامــه اصالح طلب اعتماد
امده بود« :احمدی نژاد در تمام ســال های اخیر نشــان
می توان نام این اقدام
احمدی نژاد را شورش گذاشت
داده اســت کــه ساختارشــکنی را دوســت دارد .فرقی
ندارد که نــوع این ساختارشــکنی یک خانه نشــینی ١١
روزه ای باشــد که تمام سیاســتمداران وقت ان را واقعی
می دانند و خــود او غیرواقعی .حتی فرقــی ندارد که این
ساختارشــکنی تمســخر ٢٩٠نماینده مجلــس وقت در
جلســه ســوال از رئیس جمهور باشــد یا نه .احمدی نژاد
همیشه ساختارشکنی را دوست داشــته است .اگر به او
گفتند مشایی معاون اولش نباشــد ،تمام تالشش را کرد
تا او در همین پست باشــد .اگر به او هشدار داده شد که
سعید مرتضوی را به عنوان رئیس سازمان تامین اجتماعی
انتخاب نکند او را نگه داشــت و حتــی در زمانی که وزیر
کارش را بــه دلیل مرتضوی اســتیضاح کردند به جلســه
استیضاح با ســی دی که خودش ان را افشاگری از برادر
رئیس قوه مقننه می دانست ،رفت .به او گفتند با مشایی
رابطه نداشته باشد و او در تمام این سال ها مشایی را نفر
دوم تشــکیالت خودش دانســت .حاال به او گفته شده
بود که کاندیدای انتخابات ریاســت جمهوری دوازدهم
نشــود .اگر همه ان را یــک «نهی» می دانســتند او اما
این را تنها یک «توصیه» می دانســت .همین هم شــد
که دیروز نه تنها معاون سابقش را برای ثبت نام تا وزارت
کشــور همراهی کرد که خودش هــم وارد گود انتخابات
شــود .اما چرا احمدی نژاد ساختارشکنی را دوست دارد؟
همه برنامه های او نشــان می دهد کــه نمی خواهد تنها
یک «رئیس دولت سابق» باشد و نمی خواهد که به این
راحتی ها فراموش شود .این تالش برای فراموش نشدن
را از همان فردای پایان دولتش نشان داد .از همان جایی
که برای خودش سخنرانی های هفتگی ترتیب می داد یا
انکه سفرهای اســتانی می رفت .ابتدای کار مبهم حرف
می زد همان «بهار» و «بازخوانی خط امام» اما تنها کاری
که در این میان نشــد بازخوانی خط امام بــود .بازخوانی
خط امام از همــان روزهای ابتدایــی برنامه ریزی ای بود
برای رســیدن به همیــن روز .بهــاری که انهــا دنبالش
بودند همیــن بهاری بــود که ســکانس اصلــی نمایش
احمدی نژادی ها بــود برای انکه تنها یــک رئیس دولت
نباشــد .احمدی نژادی ها برای اینــده برنامه های مهمی
دارند که شــاید در ان این ساختارشــکنی ها به کارشــان
بیاید ».جبهه پایداری هم بیانیه ای داشــت و در بخشی
از ان اورده بود« :از جمله تهدیداتــی که اکنون متوجه
فضای انتخابات در کشور شده اســت ،حضور جریاناتی
با التقــاط گفتمانی اســت برخی از انهــا همانند گفتمان
دولت فعلی اســت که این نوع تفکرشــان موجب شــده
دولت به جــای اســتفاده از توانایی های داخلی کشــور
جهت حل مشکالت اقتصادی و معیشتی مردم ،با عمل
به الگو های وارداتــی و التقاطی ،در جهت جلب رضایت
کدخدا باشــند وبرخی دیگر هم به دنبــال چند پاره کردن
جامعه و ایجاد تشتت و تفرقه در صفوف مردم هستند و ما
هردوی این جریانات را همانند جریانات فتنه و انحراف،
بمثابه دو لبه یک قیچــی می دانیم.عدم توجه به توصیه
داهیانه رهبر معظم انقالب بــه برخی کاندیداها و تحذیر
انان از ورود بــه فضــای انتخاباتی در همیــن چارچوب
قابل ارزیابی اســت ،چرا که انها با سیاســی کاری تالش
دارند افکار عمومی را دچار ســردرگمی و التهاب و تفرقه
نمایند .جبهه پایداری ضمن مخالفــت صریح با اینگونه
اقدامات ،از این افراد می خواهد که تا دیر نشده توصیه
رهبری انقالب را نصب العین خود قــرار داده و همچون
ملت شــریف و والیتمدار ایران ،با عمل به رهنمودهای
مقام معظم رهبری ،خود را تحت خیمه والیت قرار دهند
که در غیر این صورت دچار خسران مبین در دنیا و اخرت
خواهند شد».
هر چه هست می توان نام این اقدام احمدی نژاد را
شورش گذاشت.
احمدی نژادتمام
شده؛ همین !
احمدی نژاد اول از همه علیه خودش
شورش کرده است
مصطفی صادقی
9
دبیر تحریریه
مســاله جدی تر از ان شــده که تصورش می رفت.
بی قرارتر از همیشه به میدان امده؛ با یک نوع بیش فعالی
منحصر بــه خودش در حملــه همه جانبه و بــا تمام توان.
شبیه ســازی ها بی فایــده اســت امــا ،نــه ایــن محمود،
همان احمدی نــژاد نیمه دهه 80اســت و نــه دوره دوره
کاپشن پوشی ،حرف های انچنانی و بازی با افکار عمومی
اســت .محمود احمدی نژاد هم باهوش تر از ان است که
این مولفه ها را نداند .او امده اما نه برای انتخابات و رسیدن
سیاست
به پاستور .این میهمان ناخوانده اهداف مهمتری با تاریخ
مصرف بیشتر از 29اردیبهشت دارد .باید در این مورد بحث
کرد و البته اینکه اصولگرایان با او که دردسر سازی ان هم
با سطح بسیار باال برایشان ایجاد کرده چه خواهند کرد.
بازگشت محمود
مثلث | شماره 351
سیاست
همه عادت کرده بودند بعد از خرداد 92او را بی صدا در
کادر های دوربین ها ان هم با سلیقه عکاسان خبری ببینند
و مدتی هم بود که او دوست داشت در کادر سلفی بگیران
کوچه ها و خیابان ها باشد .تا انجا که می شد به او به راحتی
لقب مرد ســلفی های سیاســی ایران را داد .این اخری ها
سخنرانی هم می کرد .سربسته از ایده ال هایش،از دنیای
داخل ذهنش می گفت و گاهی هم چیزهایی را که ان چند
نفر برایش درباره انســان گرایی زمزمه کرده بودند مشــق
می کرد .ناگهان اما هم سفرهایش هفته به هفته شد و هم
حرف هایش رنگ و بوی امدن به خود گرفت .برای مشورت
که رفت البد بنا داشت جلوتر از همه مجوز امدنش را بگیرد.
برخی هم می گویند او اگر حتی ذره ای گمان می برد با نهی
مواجه خواهد شد هرگز درخواست دیدار نمی کرد .این نهی
باز او را به کادر عکاسان خبری بازگرداند و همانی شد که بعد
از خرداد 92شده بود .دیگر شکی نبود که او مجالی برای
حضور در رقابت اردیبهشت نخواهد داشت .این را خودش
هم گفته بود .ان تیم همراهش هم همیــن را می گفتند.
گفتند این نهی نه تنها شامل انتخابات ریاست جمهوری که
شورای شهر را هم در بر می گیرد و احمدی نژاد حتی از هیچ
فردی و جریانی در انتخابات حمایت نخواهد کرد .خودش
هم همین را نوشت امضا کرد و تاریخ زد.همین هم بود که
اصولگرایان او را تبدیل شــده به یک خاطره دانســتند .در
میانه مباحثات و مجادالت انتخاباتی اما او به یکباره ظهور
کرد .این بار او با خود یک نامزد اورد؛ به جای خود و به نام
خود .چیزی شبیه انچه در بهار 92رخ داده بود .با او درخت
کاشت ،با او شعر خواند و با او به سفر رفت .باز هم کسی او
و ظهورش را جدی نگرفت .نکته اما این بود که او به یکباره
تند تر از همیشه شد؛ یک ضد سیستم تمام عیار شده است.
حاال دیگر باید محمود احمدی نــژاد را جدی گرفت .ایا او
خطری برای اصالح طلبان و حسن ر وحانی است؟ به نظر
نمی رسد اینچنین باشد.
برخی می گویند او امده اســت تا علیه سیستم باشد،
علیه ساختارهای قدرت رســمی؛ همان ها که به یکباره او
را تنها گذاشــتند .همان ها که بزرگترین منتقد او شده اند.
به این حرف هــای او دقت کنید «:شــرایط چهارماه پیش
برای ان زمان و در پاســخ به ســواالت ان مقطع بود /االن
شرایط فرق کرده اســت .خیلی وقت ها نمی شد مستقیم
حرف زد ۴ .ماه پیش می خواســتند یک عده را بیاورند و به
اســم ما قالب کنند /من خودم فعال و البتــه فعال در مقوله
انتخابات مســتقیم وارد نمی شــوم ٬ولی بقیه دوستان که
منعی ندارند /به من گفتند تو خودت نباش ولی رایت را بیاور
پشت سر ما باشــد ،گفتم اصال از این خبر ها نیست.اقای
بقایی انسان مومن ،پاک ،والیی و خط امامی است /اینکه
رهبری عزیز فرمودند تو کاندیدا نشو معنی اش این نیست
که من نسبت به انقالب و وضعیت کشور بی تفاوت باشم و
سکوت کنم / .سکوت کنم که کشور را دو دستی بدهند به
امریکا؟! سکوت کنم تا مردم را له کنند؟! /همه حق دارند
نامزد انتخابات شــوند و کســی نباید بگوید چه کسی بیاید
چه کســی نیاید /انها که مدعی دموکراســی بودند امروز از
حذف رقیب ســخن می گویند ! به فضــل الهی ،به وقتش
سیلی های پی در پی خواهد امد .خیال می کنند ملت مرده
اســت و کســی پیدا نمی شــود جواب اینها را بدهد؟ /چه
کسی تو را اینقدر پر رو کرده که راجع به ملت ایران این طور
حرف می زنی؟ انگار به دیوار سفت نخوردی».یا مثال این
سخنان او را ببینید که چگونه با نهاد شورای نگهبان مواجه
شده و نحوه برگزاری انتخابات 92را زیر سوال برده و البته
برای این روزهای خود رسالتی عجیب و غریب تعریف کرده
است «:صیانت از حقوق عمومی و مراقبت از حرکت کشور
در مسیر صحیح ،وظیفه ای همگانی است و بر این اساس
وظیفه خویش می دانم که مراقبت نمایم تا اشتباهات سال
1392یعنی حذف برخی انســان های صالح از رقابت های
انتخابات ریاســت جمهوری تکرار نشود ،اشــتباهاتی که
عمال دایره انتخاب مردم را محدود ســاخت و کشــور را از
حرکت در مسیر پیشرفت برای ســال ها به عقب انداخت.
اینجانب مصمم هســتم با اســتعانت از پــروردگار متعال،
وظایف سیاســی و اجتماعی خود را در قبال مردم و کشور
عزیزم به گونه ای انجام دهم که مردم اطمینان یابند ،افراد
صالح از دایره انتخاب انان کنار گذاشــته نخواهند شد».
کسان معدودی که به اشتباه می گفتند محمود احمدی نژاد
همچنان یکــی از ظرفیت هــای اصولگرایی اســت حاال
دیگر حجتی برایشــان باقی نمانده که او مقابلشــان قرار
گرفته نه در کنارشــان .اینچنین اســت که اسفندیار رحیم
مشایی به رئیس دولت اصالحات نامه می نویسد و فاصله
جریــان محمــود احمدی نژاد بــا اصولگرایــان را اینگونه
شرح می دهد« :متاسفانه بخشــی از برادران و خواهران
اصولگرای ما ،هرگز حاضر نشــدند چشــم بر این حقیقت
بگشایند ،مردم جناب اقای دکتر احمدی نژاد را نه به عنوان
مظهر اصولگرایی بلکه برای انجام تغییرات بیشتر و اعمال
جدی تر اصالحات مورد نظر ،مناسب تر تشخیص دادند».
اری ! محمود احمدی نژاد نه نبرد با اصالح طلبان و حامیان
دولت بلکه در حقیقت نبردی با ســاختارهای قدرت را اغاز
کرده است .او یک پروژه گران و پرهزینه را کلید زده که در
فاز نخســت تالش می کند از جذب سرمایه اجتماعی اش
توسط اصولگرایان جلوگیری کند و البته با این حرف هایی
که می زند مثــا می خواهد اجازه دیده شــدن نامزد نهایی
اصولگرایی را هم ندهد.
محمــود احمدی نــژاد امــا یــک شکســت خورده
تمام عیار است .او که روزگاری حامیان سر سخت در میان
اصولگرایان داشت حاال حتی نزدیکترین افراد خود را نیز
از دست داده است .احمدی نژاد خیلی زودتر از انچه تصور
می شــدبه پایان راه رسیده است .او شــاید همچنان برای
اسفندیار رحیم مشایی به کار اید اما او برای خیلی ها دیگر
تمام شده است .برای کســانی که همه نگاه شان به مقام
معظم رهبری دوخته اند و خواست ایشــان برایشان از هر
چیز دیگری پر اهمیت تر است؛ حتی اگر ان خواست تنها
یک توصیه باشد .این شورش محمود احمدی نژاد شاید در
ظاهر علیه سیستم به نظر اید اما حتما او اول از همه علیه
خود شورش کرده است .علیه ان احمدی نژادی که برای
خیلی ها یک اسطوره بود .او تمام شده؛ همین !
45
سیاست
پشت پرده یک نامزدی
احمدی نژاد نباید تحت تاثیر قرار می گرفت
محمدتقی رهبر
10
عضو جامعه روحانیت مبارز تهران
سیاست
46
مثلث | شماره 351
ساختار ثبت نام نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری
باید اصالح و درســت شــود .اینکه نزدیک 1400نفر در
انتخابــات ثبت نام کننــد و این همه وقت و نیــرو از وزارت
کشور و شورای نگهبان گرفته شــود اصال به صالح نظام
جمهوری اسالمی ایران نیست .امروز شاهد هستیم که در
ســایت ها ،کانال های تلگرامی و صحفه های اینستاگرام
نوع ثبت نام نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری به جوک
شبیه شده است .این برای کشور وهن و توهین محسوب
می شــود ،اقایان که در مســند کارند با نگاه به این مسائل
فکری بــرای اصالح روند ثبت نــام نامزدهــای انتخابات
ریاست جمهوری کنند.
نکته دیگری که زمان ثبت نام نامزدها شــاهد بودیم
این بود که اقای احمدی نژاد برخــاف تصور همگان در
دوازدهمین دوره انتخابات ریاســت جمهوری ثبت نام کرد
اما او بهتر بود به توصیه رهبر معظم انقالب عمل می کرد.
گرچه اقای احمدی نژاد اســتنباطش این بود که حضرت
اقــا او را از نامــزدی در انتخابات ریاســت جمهوری نهی
نکردند امــا از گفت وگوها و صحبت ها که از جلســه دیدار
اقای احمدی نژاد بــا رهبر معظم انقالب مطرح شــد پیدا
بود که نظر ولی امر مسلمین درباره کاندیداتوری او مساعد
نیست ،بنابراین جا داشــت اقای احمدی نژاد این موضوع
را دقــت می کرد و تحــت تاثیر برخــی القائــات پیرامونی
قرار نمی گرفت کــه بیاید در انتخابات ریاســت جمهوری
29اردیبهشــت 96ثبت نام کند .در واقع انتظار داشــتیم
همان طور که گفت «من ســرباز والیتم» همین مشــی را
ادامه مــی داد اما حاال متاســفانه ایــن کار را نکرد و طبق
قانون تشــخیص احــراز صالحیت نامزدهــای انتخابات
ریاســت جمهوری با شــورای نگهبان و انتخاب نامزد نیز
بر عهده ملت است.
در مجمــوع بهتــر ،صحیــح ،منطقــی و مناســب
شــخصیت خود اقای احمدی نژاد این بود که طبق حرفی
که زد ،نمی امد و به ان حرف خود پایبند می بود.
بعضی می گویند اقای احمدی نژاد چه ردصالحیت
شــود چه تایید صالحیت شــود ســبد رای اصولگرایان را
تحت تاثیر قــرار می دهد .به ایــن معنا که تایید شــود از
ســبد رای اصولگرایان بر می دارد و اگر ردصالحیت شود
ســبد رای اقای روحانی را تقویت می کند .من هم معتقدم
قطعا تحرکات انتخاباتی اقــای احمدی نژاد روی فضای
رای اصولگرایــی قطعا تاثیر دارد .البتــه بعضی حدس ها
و پیش بینی هــا را خیلی نمی خواهم جلو جلــو القا کنم که
این طور می شــود اما به هر حال از دو حالت خارج نیست،
یا اقــای احمدی نــژاد تایید صالحیت می شــود یــا انکه
ردصالحیت خواهد شد .اگر تایید صالحیت نشود نگران
این هســتم که یک بازتابی داشــته باشــد .باالخره اقای
احمدی نژاد یک عده و افــراد و عقبه سیاســی دارد .اگر
هم تایید صالحیت بشود معلوم نیســت انتخابات به کجا
برسد .من نگران این هستم که خدای نخواسته تشنجی
یک تحلیل دیگر نیز ان اســت که اقای
احمدی نــژاد همزمان با اقــای بقایی در
انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کرد
تا شورای نگهبان را برای تایید صالحیت
خود یا بقایی تحت فشــار بگذارد اما من
نمی دانم او می خواهد شورای نگهبان را
تحت تاثیر قرار دهد یا خیر
در جامعه پیرو این مســائل به وجود بیاید .البته امیدواریم
که پیش نیاید.
در مجموع بهتر است مساله را طبیعی تلقی کنیم .اگر
فردای بررسی صالحیت ها مشخص شد که او تایید شده،
باالخره صندوق رایی است و اکثریت مردم به هر کس رای
داد او رئیس جمهور می شــود چون برخــی می گویند بهتر
اســت اقای احمدی نژاد تایید صالحیت شود چون حاال
که اصولگرایان او را حمایت نمی کنند دیگر وزن سال 88
را ندارد که 25میلیون رای بیاورد اگر بیاید با واقعیت های
صحنه و وزن سیاسی خودش مواجه می شود و این حرف
غیرمنطقی نیســت .باالخره امروز اقای احمدی نژاد با ان
روزش فرق می کند .کما اینکه دور اول ریاســت جمهوری
بــا دور دوم ریاســت جمهوری اش تفاوت داشــت .همه
در دور اول ریاســت جمهوری از حرکت هایــش حمایــت
کردند و اقای احمدی نژاد رای باالیی اورد اما در دور دوم
ریاســت جمهوری مقداری بعضی عوامــل پیرامونی اش
مثل مشایی ها و 11روز خانه نشــینی و دورکاری اش روی
وضعیت او تاثیر گذاشــت بنابراین نمی توان گفت همان
وضعی که اقای احمدی نژاد ســال 84و ســال 88داشت
همان وضع امروز باقی اســت .این خاطره هــا باالخره در
افکار و اذهان مردم اســت بنابراین اگر اقای احمدی نژاد
تایید صالحیت شود مردم بصیر هستند و باتوجه به سوابق
و عملکردها رای می دهند ،در واقع چشــم بســته تصمیم
نمی گیرند .معتقدم شرایط امروز با ان روزها متفاوت شده
است .در واقع ما نمی خواهیم کسی را تخریب کنیم ولی
در حافظه ملت همــه خاطره ها و عملکرد هــا وجود دارد.
مردم بصیر همه کارهای افــراد را در نظر دارند .همانطور
کــه از دولت فعلی ،دولــت اصالحات و دولت ســازندگی
مسائلی را در نظر دارند و براســاس همان ها عملکردها را
قضاوت می کنند.
نکتــه دیگر انکــه مرز بنــدی اصولگرایان بــا اقای
احمدی نــژاد امروز برای اکثریت مردم شــفاف و روشــن
است .شــاید عده ای خاص هنوز در عمق قضایا نیستند و
گونه ای دیگر فکر کنند اما تصور من این است که اکثریت
جامعه متوجه مساله هستند و می دانند شرایط فرق کرده و
دیگر قضاوت اصولگرایــان درباره اقای احمدی نژاد مثل
گذشته نیست و نمی شود .کشور ایران 80میلیون جمعیت
دارد و از این جمعیت نزدیــک 50میلیون واجد رای دهی
هســتند .گرچه شــاید این واقعیت از نگاه عده ای پنهان
باشــد ولی باالخره عملکرد همه دولت ها پیش روی مردم
اســت طبیعتا امدن اقای احمدی نژاد نیز یــک رایی دارد
اما رایی که برای رسیدن به ریاســت جمهوری کافی باشد
قطعا چنین نیست.
یک تحلیل دیگر نیز ان است که اقای احمدی نژاد
همزمان با اقــای بقایــی در انتخابات ریاســت جمهوری
ثبت نام کرد تا شــورای نگهبــان را بــرای تایید صالحیت
خود یا بقایــی تحت فشــار بگذارد امــا مــن نمی دانم او
می خواهد شورای نگهبان را تحت تاثیر قرار دهد یا خیر.
قانون اساسی جایگاه شــورای نگهبان را مشخص کرده
اســت .به فرض انکه اقای احمدی نژاد بخواهد فشاری
بیاورد ،شــورای نگهبــان بایــد کار خــودش را بکند فرق
نمی کند .اعضای شــورای نگهبان انچــه مصلحت نظام
جمهوری اســامی ایران اســت بین خود و خدا با در نظر
گرفتن خون های پاک شهدا بررسی صالحیت نامزدهای
انتخابــات ریاســت جمهوری را انجام می دهنــد و درباره
صالحیت نامزدها تصمیم می گیرند.
سیاست
احمدی نژاد دنبال چالش است
دل خوشی از احمدی نژاد نداریم
سیدمحمد غروی
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
11
مثلث | شماره 351
سیاست
اقای احمدی نژاد روز چهارشــنبه همراه اقای بقایی
به ســتاد انتخابات کشــور رفت و برای دوازدهمین دوره
انتخابات ریاســت جمهوری ثبت نام کرد ،ایــن کار از نظر
من اقدام بسیار عجیبی بود .شــاید تا این حد را پیش بینی
نمی کردیم کــه او ورود به انتخابات پیــدا کند .نامزدی او
در انتخابــات ریاســت جمهوری یکی دیگــر از خطاهای
استراتژیکش محسوب می شود چراکه مقام معظم رهبری
بنا به مصالح نظام و خود اقای احمدی نژاد تاکید کردند او
نامزد انتخابات ریاست جمهوری نشود .از این جهت نفس
ورود احمدی نژاد به انتخابــات میزان و وضعیت تبعیت او
را نشان داد که چقدر است .از طرفی االن به طور جد این
ایده را تقویت کرد که در جریان فتنه او نیز در پازل دشمن
قرار گرفت چراکه دوقطبی شــدن جامعه را به وجود اورد.
هر چند که بســیاری از افــراد نمی خواســتند این حقیقت
را قبول کننــد ،در حالیکه مناظره های او و ســخنرانی اش
بعــد از انتخابــات همه در مســیر دوقطبی ســازی جامعه
قرار داشــت و این حقیقت را تایید می کرد که احمدی نژاد
خواسته و ناخواسته در پازل دشمن قرار گرفته است .روز
چهارشــنبه 23فروردین نه تنها احمدی نــژاد در انتخابات
ریاست جمهوری ثبت نام کرد بلکه همفکرش هم ثبت نام
کرد تا قــدرت چانه زنی شــان را نســبت به نظــام تقویت
کنند .جــا دارد مســئوالن قضایی که بــرای مصالح نظام
خویشتنداری کردند این دفعه به طور جدی وارد عمل شوند
و نقش شان را برای صیانت از قوانین و بیت المال و دیگر
مسائل ایفا کنند .باالخره این فرد این وضعیت را دارد و به
راحتی متقاعد نمی شــود چون خودش را ذی حق می داند
بنابراین الزم است واقعیت برای او و دیگران ثابت شود که
اسیب هایش به نظام در دوران ریاست جمهوری چه مقدار
بوده است .باالخره او با ثبت نامش وضعیت تصمیم گیری
مسئوالن رده باالی کشور را سخت می کند .در کل نادیده
گرفتن توصیه رهبری اقدام نادرســتی بــود به جای اینکه
استقبال کند گرچه چنین اتفاقی در گذشته هم افتاد اما در
مجموع کاندیداتوری احمدی نژاد بازی عجیبی بود که به
هیچ عنوان قابل توجیه نیست.
همان طور که گفتم اقای احمدی نژاد سعی دارد قدرت
چانه زنی اش را با نظام تقویت کنــد چون اینکه همراه اقای
بقایی در انتخابات ریاســت جمهوری اســم نوشت در واقع
هدفش این بود که اگر بقایی نباشد خودش در صحنه باشد
یا اگر خودش نبود حتما بقایی باشد یا انکه هر دو در صحنه
بمانند .به عبارت بهتر احمدی نژاد ثبت نامکردتا ردصالحیت
همزمــان او و بقایی از صحنه انتخابات ریاســت جمهوری
دشوار شود .در واقع احمدی نژاد ثبت نام کرد تا برای شورای
نگهبان چالش ایجاد کند ،می خواســت شورای نگهبان را
تحتفشارقراردهد.معتقدماینکارنادرستنهبهمصلحت
نظام و نه بــه مصلحت خودش بود .بهتر بــود اصال به این
صحنه ورود پیدا نمی کرد.
برخــی معتقدنــد بقایــی پوشــش احمد ی نــژاد
برای حضور در صحنه انتخابــات ریاســت جمهوری بــود.
همچنین دیدگاه دیگری اســت که می گویــد احمدی نژاد
پوشش بقایی برای تایید صالحیت است ،به نظر من هر دو
حالت محتمل است چون هر دو اگر تایید صالحیت شوند
یک حالت اســت و اگر تایید صالحیت نشــوند طور دیگر؛
بقایــی رد صالحیت شــود و احمدی نژاد بمانــد که اتفاقی
نیفتاده چون بقایی به تنهایی کســی نیست ،اگر هم بقایی
تایید صالحیت شــود و احمدی نژاد تایید نشود ان وقت به
مثابه احمدی نژاد خواهد بــود بنابراین ترفند عجیبی زدند.
اگر مصالح نظــام را در نظر می گرفتند ایــن کارها را انجام
نمی دادند.
حاال این سوال مطرح می شود که احمدی نژاد موفق
می شود شورای نگهبان را تحت تاثیر قرار دهد؟ چون دیدیم
که شورای نگهبان دوره گذشته اقای هاشمی را ردصالحیت
کرد ،کسی که انقالب را فرزند خودش می دانست .در پاسخ
به این ســوال باید بگویم من به ردصالحیت اقای هاشمی
کاری ندارم که درســت بــود یا خیر .برخی ادعــا می کردند
که اقای هاشمی توان اداره کشــور را به لحاظ داشتن سن
باال نداشــت بنابراین باید از این مصداق فاکتور گرفت اما
تعارف ندارد ،این حالتی که پیش امده یک امتحانی برای
شــورای نگهبان اســت .اگر اقای احمدی نــژاد بخواهد
شــورای نگهبان را متقاعد کند که بعید به نظر می رسد این
اسیب جدی برای شورای نگهبان است چون مساله به این
راحتی تمام نمی شود .وقتی مقام معظم رهبری به درستی
توصیه کردند کار درست ان بود که اقای احمدی نژاد برای
انتخابات ریاســت جمهوری ثبت نام نمی کرد .حاال فوقش
کســی می خواهد حمایت کند ،انجام دهد امــا این کار او
جوانب مختلفی دارد که اسیب به نظام می زند.
برخــی تحلیلگــران معتقدند احمدی نژاد با ســرعت
تمام می رود که بین خود و نظام دو قطبی ایجاد کند اما من
نمی دانم او چه فکری دارد چون ما نمی توانیم نیت خوانی
کنیم اما در مجموع کار او می تواند چنین پیامدی هم داشته
باشد یعنی یک طرف او و یک طرف شورای نگهبان و نظام
قرار گیرد ،معنایش این است که اگر موفق شود نظام را به
چالش کشیده اســت .البته صرف دوقطبی شدن فضا هم
نیست .فرض شود فضای جامعه دوقطبی نشود اما این نحو
ورود عمال به چالش کشیدن نظام محسوب می شود .زبانی
که از احمدی نژاد سراغ دارم و پوپولیسمی که دارد می توانم
بگویم خیلی رندانه به مساله ورود پیدا کرده است .دائم دم از
امام و انقالب و شهدا و مردم می زند.
درباره اینکــه علما چه واکنشــی به این اقــدام اقای
احمدی نژاد نشان خواهند داد هم بگویم ،نمی دانم اگر همه
ما به میدان بیاییم چه اثاری دارد .حقیقت ان است که علما
هیچ گاه دل خوشی از احمدی نژاد نداشتند.
47
48
سیاست
مثلث | شماره 351
تصویرنگاری
مثلث | شماره 351
سیاست
49
50
سیاست
مثلث | شماره 351
تصویرنگاری
مثلث | شماره 351
سیاست
51
پیام ترامپ به مسکو
بین الملل
حمله اخیر امریکا به مواضع ارتش سوریه ،تحوالت در این کشور را وارد فاز جدیدی کرده است.
اقدام دولت ترامپ در حمله به پایگاه نظامی الشعیرات در حمص سوریه تفاسیر مختلفی را به دنبال
داشته و بیش از هرچیز بیانگر ان است که برخالف تحلیل های رایج ،ترامپ همسو با مواضع مسکو
حرکتنمیکند.همچنینبعدازاینحملهوتغییراولویتواشنگتنازمبارزهباداعشبهبرکناریبشار
اسد،رئیسجمهوریسوریه،اکنوناینپرسشمطرحاستکهایندهتحوالتدرسوریهبهچهسمتی
خواهدرفتوایاایناقدام،بحرانسوریهراپیچیدهترازقبلخواهدکرد؟
تی
تر
یک
دیوانۀ عاقل
بین الملل
52
مثلث | شماره 351
چرا امریکا به سوریه حمله کرد؟
حنا بندان سیاسی اعراب
پیدا و نهان حمله موشکی
امریکا به سوریه
سمانه سعادت
1
روزنامه نگار
در نخســتین ســاعات روز جمعــه 18فروردیــن
(7اوریل )۵۹موشک از 2ناوشکن جنگی امریکا در دریای
مدیترانه به سوی پایگاه هوایی «الشعیرات» سوریه پرتاب
شــد .به گفته مقام های امریکایی این حمله واکنشــی بود
به بمباران شــیمیایی شهرک «خان شــیخون» در استان
ادلب که بنا بر ادعای ایاالت متحده ،توســط دولت «بشار
اسد» در روز سه شنبه ۴اوریل انجام شد« .دونال د ترامپ»
رئیس جمهوری امریکا گفت که شــخصا دستور این حمله
را صادر کرده اســت .به گفته او این حمله هوایی به منظور
دفاع از منافع ملی امریکا انجام شده است .مقام های سوری
اعالم کردند که در جریان این حمله موشکی شش نفر کشته
شدند .فرماندار حمص تعداد مجروحان این حمله را هفت
نفر اعالم کرده است.
شش سال جنگ تمام عیار
نخســتین شــعله های جنگ در ســوریه ،از پانزدهم
مارس 2011در شهر «درعا» مرکز استانی به همین نام،به
فاصله 85کیلومتری جنوب دمشق و مرز مشترک با اردن و با
اعتراض هایی به دولت دمشق زبانه کشید.
شــاید در ابتدای کار کمتر کسی تصور می کرد که ان
ناارامی و اشوب ها به جنگی تمام عیار و بحرانی در این حد از
پیچیدگی تبدیل شود .جنگی که دخالت برخی قدرت های
بین المللی و کشورهای منطقه در ان موجب سرازیر شدن
تروریست ها به سوریه شد .تروریست ها در ادامه از نارضایتی
مردم بعضی شــهرها بــه نفع خــود بهره برداری کــرده و با
موج سواری روی ان ،اتش فتنه ای را در سوریه روشن کردند
کهتنهانتیجهانکشتارواوارهشدنمردم بی دفاعاینکشور
بود .در ســوریه بارها با توافق طرف های درگیر در بحران،
اتش بسی اجرایی شد اما با متهم شدن طرف های درگیر به
نقض گسترده اتش بس خشــونت ها عمیق تر از گذشته از
سر گرفته شده است .شش سال جنگ در سوریه ،ویرانی
زیر ساخت های این کشور ،کشــته و اواره شدن بسیاری از
غیر نظامیان ،افزایش شمار مهاجران سوری و نیز ناامن تر
شدنمنطقهرابه دنبالداشتهاست«.استفاندی میستورا»
فرســتاده ویژه ســازمان ملل متحد در امور ســوریه ،شمار
قربانیان این جنگ را حدود 400هزار نفر اعالم کرده است.
حال به نظر می رسد بحران ســوریه پس از هجوم موشکی
امریکا به مرحله پرالتهابی رسیده و روند مذاکرات سیاسی و
حتی فرایند مبارزه با تروریسم را تحت تاثیر قرار داده است.
تالش برای برقراری توازن
دومین شهر مهم ســوریه که بیش از چهار سال در تصرف
تروریست های مسلح بود ،طی عملیاتی که از تیرماه سال
جاری کلید خورد ،در نهایت پس از نبردی سرنوشت ساز در
اخرین روزهای اذر ماه ازاد شــد .حلب نقطه اتکای حضور
تروریست های مخالف دولت اسد در سوریه بود .به عقیده
تحلیلگران پیــروزی در نبــرد حلب ،بحران ســوریه را وارد
فضای جدیدی کرد .گویا کشورهای مخالف دولت قانونی
دمشقودرراسانهاامریکا،بااقداماتیمانندحملهموشکی
اخیر ،در تالش برای بازیابی حیثیت از دســت رفته خود در
این ماه های اخیر هستند.
ی ترامپ
ی و ابهام در سیاست خاورمیانه ا
سردرگم
حدود چهار ســال پیش ،در زمان ریاست جمهوری
دولت دموکرات «باراک اوباما» حرف و سخن از مداخله
نظامی ایاالت متحده در سوریه بر سر زبان ها افتاد .اگرچه
در ان زمــان اوبا ما از چنیــن اقدامی پرهیز کــرد اما رفتار
ترامپ در ان زمان قابل توجه است .دونالد ترامپ هشدار
داد که امریکا باید از حمله نظامی و انتقام جویانه خودداری
کند .او در توئیترش نوشت« :االن وقت ان است که اوباما
بر کشور خودمان تمرکز کند؛ بر اشتغال ،خدمات درمانی
و همه مشــکالت دیگری که داریم .ســوریه را فراموش
کنید و عزت را به امریکا برگردانید ».ترامپ با تاکید روی
همین نکته توانست در کارزارهای انتخاباتی پیروز شود.
او از سیاست خارجی مداخله گرایانه دموکرات ها و بعضی
از همقطاران جمهوریخواهش انتقاد می کرد .طنز ماجرا
این جاست که همین یک هفته پیش «رکس تیلرسون»،
وزیر خارجه امریکا ،ظاهرا همین نــگاه را دنبال می کرد.
او درخواســت های برکناری بشار اســد ،رئیس جمهوری
سوریه از قدرت را بی اهمیت جلوه داد و گفت که نقش اقای
اسد را ،مردم ســوریه تعیین خواهند کرد .حال این اقدام
چرخشی عمده در سیاست های پیشین اقای ترامپ است
و انتظارها از عملکردش در سیاســت خارجی را هم تغییر
داده اســت .البته هفته های پیش تر نیز ،رئیس جمهوری
امریکا بــا مطرح کردن ایــده ایجاد منطقــه امن در خاک
سوریه ،نشــان داد که از سیاست مشــخص و روشنی در
قبال خاورمیانه و بحران های ان کــه در صدر انها بحران
پیچیده و چند الیه سوریه قرار دارد ،برخوردار نیست .ایده
ایجاد منطقه امن در سوریه که رئیس جمهوری تازه امریکا
ان را مطرح ســاخت ،به دلیل ابهام های فــراوان نه تنها
از قابلیت اجرا فرســنگ ها فاصله دارد و تاثیری بر تامین
امنیت سوری ها نخواهد داشت ،بلکه ممکن است گرهی
بر گره های کور بحران سوریه بیفزاید.
پیامدهای احتمالی
اقــدام نســنجیده امریــکا بــه ســرعت بــا واکنش و
موضع گیری های متفاوت مواجه شد .ایران بدون درنگ این
اقدامرامحکومکرد.حضرتایت اللهخامنه ای،رهبرانقالب
اینتجاوزرا«خطاییراهبردی»دانستندکهبهتقویتداعش
و گروه های مشــابه منجر می شود و هشــدار دادند که خطر
این گروه ها در اینده گریبان امریکایی هــا را خواهد گرفت.
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران حمله موشکی امریکا به
یگفت:
پایگاههواییسوریهراشدیدامحکومکرد.بهرامقاسم
«ما ضمن محکومیت شدید هرگونه اقدام نظامی یکجانبه و
حمالت موشکی به پایگاه هوایی الشعیرات در سوریه توسط
ناوهای امریکایی ،معتقدیم اینگونه اقدامات به بهانه حمله
شیمیایی مشکوک در خان شیخون در ادلب که زمان بندی،
ِ
منتفعین از ان کامال در پرده ای از ابهام قرار دارد ،به
عاملین و
تقویتتروریست هایروبهزوالوپیچیدگیاوضاعدرسوریه
ومنطقهخواهدافزود».والدیمیرپوتینرئیس جمهورروسیه
نیز اقدام امریکا در حمله بهسوریهرا«تعرض علیهیککشور
مستقل» و «نقض قوانین بین المللی» دانست« .دمیتری
پِسکوف» ســخنگوی پوتین گفته والدیمیر پوتین ،معتقد
است که امریکا با «بهانه های واهی» دست به این حمله زده
است.دولتروسیهپیشترگفتهبودکهعاملحملهشیمیایی
بهشهرخان شیخونشورشیانسوریههستندونهدولتاسد.
رئیسکمیسیونسیاستخارجیمجلسروسیهنیزگفتهحمله
امریکااحتماالنقطهپایانهمکاریروسیهباامریکادرسوریه
خواهد بود« .کنستانتین کوساشف» در صفحه فیس بوکش
نوشتهکهائتالفضدتروریسمامریکاوروسیه«پیشازتولدبه
پایانرسید».درمقابل،اسرائیل،عربستانسعودی،بریتانیا
و ترکیه ،از حمله موشــکی امریکا به فــرودگاه نظامی دولت
سوریه در حمص پشتیبانی کرده اند« .نومان کورتولموس»
معاون نخست وزیر ترکیه ،این اقدام را یک پیشرفت مهم و
پرمعنا دانسته و خواهان ادامه ان شده تا به گفته او بشار اسد
دیگرنتواندبهمردمشصدمهواردکند.عربستانسعودینیز
تصمی م ترامپ برای حمله به سوریه را «تصمیمی شجاعانه»
خواندهاست.
چشم انداز غبارگرفته صلح در سوریه
بدون شک طرف های درگیر در سوریه باید به این نکته
توجه داشته باشند که راه رسیدن به یک سوریه با ثبات ،تنها
در چارچوب یک فرایند سیاســی امکان پذیر است که اگر
جز این بود در شش سالی که از اغاز این ناارامی ها گذشته
است ،می بایست شاهد دســتاوردی غیر از کشتار و ویرانی
می بودیم .بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که این اقدام
واشنگتن نمادین بوده تا غبار نشسته بر پرستیژ و حضور خود
ی ترامپ به وجود امد را
در منطقه که بعد از ریاســت جمهور
پاک کنند .این نمایش واشــنگتن به نوعی افزایش قدرت
چانه زنی در برابر قدرت های منطقه ای و جهانی مانند ایران
یا حتی روسیه است تا این کشورها از عدم حضور همیشگی
ایاالت متحده ایمن نباشند .ادامه این جنگ خانمان برانداز
و در کل گزینــه نظامی ،نتیجه ای جز غرق شــدن بیشــتر
سوریه در ورطه ناامنی و افزایش خشــونت و قوی تر شدن
گروه های تروریســتی در منطقه نخواهد داشت .به عبارت
بهتر ناکامی پروســه سیاســی ،مســاوی با فعالیت بیشتر
گروه های تروریستی اســت که نتیجه ان گســترش ابعاد
فاجعه انسانی این بحران است.
مثلث | شماره 351
بدون شــک ورود امریکا به خاکی مانند ســوریه که
بیش از 6سال است پنجه در پنجه تروریست های تکفیری
به مبارزه می پردازد ،به راســخ تر شــدن عزم انهــا در ادامه
این مســیر منتهی می شــود .بشار اســد ،رئیس جمهوری
این کشــور گفت« :تجاوز امریــکا اراده ما را بــرای درهم
کوبیدن تروریست ها بیشتر کرده اســت ».عالوه بر اینها
گویی این حمله به نزدیک تر شــدن بیــش از پیش ایران و
روسیه و موضع گیری های همســان انها منجر شده است.
به خصوص پس از بر ســر زبــان افتادن برخی شــایعات از
ط ترامپ با مسکو و نگرانی از نادیده گرفته شدن
نزدیکی رواب
منافع تهران.
موضع گیری ها
بین الملل
این اقدام عجوالنه و شتابزده از سوی ایاالت متحده
را می توان تالش این کشور برای ایجاد توازن قوا و کاستن
از تــوان نیروهای دولتی ســوریه و حامیــان دولت قانونی
دمشــق دانســت .اگرچه در ابتدای یورش تروریست ها به
خاک سوریه ،قسمت های مهم و وســیعی از خاک سوریه
به اشغال انها درامد اما از یک ســال و نیم گذشته در سایه
حمایت های مستشاری ایران و ورود نظامی قدرتمند روسیه
به تحوالت میدانی ســوریه کفه ترازو به نفع دولت دمشــق
سنگین تر شد و مناطق مهمی همچون حمص ،حماه ،درعا
و پالمیرا به دست نیروهای سوری بازپس گرفته شد .حلب،
ی ترامپ
پیام ضدروس
ایا روسیه و امریکا پشت پرده مذاکره
خواهند کرد؟
منطق سود -هزینه
رفتارهای واشنگتن مبتنی بر
منطق سود-هزینه است
53
بین الملل
ایران در همین مدت اندک پس از ورود او به کاخ سفید ،این
حمله نوعی هشدار نیز محسوب می گردد.
اما از جنبه های داخلی باتوجه به ناکامی های داخلی
ترامپ در اجرای فرمان توقف صدور ویزا برای اتباع شش
کشور من جمله ایران که با مخالفت قضات برخی ایالت های
امریکا مواجه شد ،عدم برخورداری از رای کافی در کنگره
برای جایگزینی طرح بیم ه ترامپ به جای بیمه موســوم به
«اوباماکــر» ،بالتکلیف ماندن پروژه کشــیدن دیوار بین
مرز امریکا و مکزیک به دلیل مخالفــت مکزیک و هزینه
21میلیارد دالری این طرح ،عقب نشینی ترامپ از مواضع
خود در برابر ناتو ،شرق دور و خاورمیانه« ،حمله امریکا به
سوریه» همه این تحوالت را تحت الشعاع قرار داده است؛
بنابراین چنین به نظر می رسد که ترامپ تاحدود زیادی در
این مقطع به اهداف خود از این حمله نائل شــده اســت.
هرچند ادامه این روند با ابهامات زیادی مواجه است.
در حمله شیمیایی سوریه چه کسانی مقصرند؟
پیدا و نهان حمله موشکی امریکا به سوریه
حنا بندان سیاسی اعراب
افشار سلیمانی
2
سفیر پیشین ایران
در جمهوری اذربایجان
هرچند حمله موشکی امریکا به دستور دونال د ترامپ،
رئیس جمهــور ماجراجــوی این کشــور به پایــگاه هوایی
الشعیرات دولت ســوریه در منطقه حمص این کشور را در
ف ترامپ می توان
نقطه مقابل سیاســت باراک اوباما ســل
ارزیابی کرد ،اما به منظور بررسی چشم انداز چنین اقدامی
باید موضوع را از جنبه های مختلف داخلی و خارجی مورد
بررسی قرار داد و بر اساس مولفه های موثر درونداد و برونداد
نسبت به ارائه احتماالت پیش رو گمانه زنی کرد.
بین الملل
54
مثلث | شماره 351
حمله امریکا به سوریه در چه شرایطی رخ داد؟
برای بررسی حمله موشکی امریکا به سوریه نخست
باید به این نکته توجه کرد که این تهاجم موشــکی در چه
شــرایطی رخ داد .باید توجه داشته باشیم که فرمان حمله
ترامپ به سوریه در شرایطی صادر و عملیاتی شد که پادشاه
اردن از طرف اعراب مخالف ســوریه درســت در لحظات
تصمیم گیری در کنار دونالد ترامپ بــود؛ ژنرال کودتاچی
السیســی ،رئیس جمهور مصر هم برای اطمینان یافتن از
وعده هایی که هنوز روشن نیســت ،پیش از ملک عبدالله
به دیدار ترامپ رفته بود .از ان ســو نخســت وزیر بریتانیا
چند ساعت قبل در حال بازدید از عربستان ،ثروتمندترین
دشمن بشــار اســد و بزرگترین نگران نفوذ ایران در سوریه
بود .به عبارت ساده تر ،یک مراســم حنا بندان سیاسی در
کشورهای عربی در جریان بود .اینکه ایا این حمله می تواند
یک پروژه کوتاه مدت روانی برای خوشنودی اعراب باشد یا
خیر ،هنوز معلوم نیست .حال اگر این طور است ،فایده این
خوشنودی برای امریکا و شریک مهم اش بریتانیا چیست؟
در این خصوص می توان به فواید اقتصادی و تجاری اش
بیشتر فکر کرد.
همچنین همزمان با اصابت موشک های تام هاوک
به اهداف خود در پایگاه الشعیرات سوریه ،رئیس جمهور
چین با همتای امریکایی خود در فلوریــدا دیدار و مذاکره
کرد و اخیــرا نیز کره شــمالی به رغم تاکیــد قطعنامه های
شورای امنیت ســازمان ملل متحد موشک های بالستیک
اتمی خود را بــار دیگر ازمایش کرد .بــا در نظر گرفتن این
مســائل ،از جهات بیرونی بیشــتر به علل حمله امریکا به
ســوریه پی خواهیم برد .این تحوالت پیشــا حمله نشــان
ال ترامپ با رهبران کشورهای عربی سفر
می دهد که احتما
کرده به امریکا درخصوص این حمله گفت وگوهایی داشته
اســت و از طرفی نیز با این اقدام خواسته است پیام هایی
حاوی هشدار تلویحی به چین و کره شمالی داده باشد .از
طرف دیگر از انجا که ترامپ و تیمش متهم به هماهنگی
با روســیه برای کمک به پیــروزی اش از طریق تخریب و
تضعیف هیالری کلینتون توسط سرویس امنیتی و عناصر
رسانه ای و متخصصین حک مجازی بود که به احتمال زیاد
از صحت بیشتری برخوردار است ،حمله امریکا می تواند تا
حدودی این تردید را تخفیف دهد .چرا که حمله امریکا به
سوریه به نحوی حمله به منافع روسیه نیز تلقی می گردد .از
جانب دیگر باتوجه به مواضع تن د ترامپ و ترامپیست ها علیه
باتوجه به اهدافی که اشاره شد این احتمال که حمله
به محل اســتقرار مواد شــیمیایی در ســوریه با هماهنگی
پنهانی امریکا و مخالفان اسد حتی تروریست های مستقر
در سوریه صورت گرفته باشــد یا بدون اطالع امریکا یک
تصفیه حساب از سوی سنی های ارتش اسد علیه علویان
بعثی بوده باشد ،وجود دارد .خاصه اینکه مرور نقشه های
اطراف دمشق نشــان می دهد که دولت بشــار اسد در ان
مناطق تقریبا امن و بدون درگیری ،اصال نیازی به پیروزی
نداشت ،پس دلیلی برای حمله شیمیایی نیز قاعدتا نبوده
است .بنابراین عقالنی به نظر نمی رسد که دولت دمشق تا
ی کرده و دســت به چنین اقدامی زده باشد؛
این اندازه خام
همچنین حتی اگر بشار اسد تصمیم به این کار گرفته بود،
دولت های تهران و مسکو به دمشــق اجازه یک حرکت از
پیش باخته را نمی دادند که اعتبــار انها هم مورد خطر قرار
گیرد .چراکه حمله شــیمیایی به زیان دولت اسد ،ایران،
روسیه و کشته شدگان این حادثه تلخ و محکوم تمام شده
و همه مخالفــان داخلی و خارجی اســد و داعــش و دیگر
گروه های تروریستی از ان به نفع خود بهره برداری کردند.
باید توجه داشت در همه جنگ های نظامی ،استفاده
از سالح های میکروبی و گاز اعصاب وقتی صورت می گیرد
که حمله کننده احساس کند شرایط بازی به ضرر اوست .اما
دولت دمشق در ان منطقه گرفتار این مساله نبود .ایا این را
کارشناسان و نظامیان امریکایی نمی دانستند؟
از سوی دیگر روند سریع ازادسازی 16روستا در حومه
حماه از سوی ارتش ســوریه چند روز قبل از حمله موشکی
امریکا به سوریه تاثیرات مخربی بر مخالفان مسلح داخلی
و حامیان پشت پرده انها داشته است؛ بنابراین انها به دنبال
برون رفتی از ایــن اوضاع نابســامان و توقف فعالیت های
ارتش ســوریه بودند .حمله شــیمیایی که بــا هزینه خون
تعدادی از انســان های بی گناه در استان ادلب رقم خورد،
باعث کند شدن دامنه حمالت بی امان ارتش سوریه شد.
این در حالی بود که عالوه بر پیشــروی گسترده نیروهای
زمینی ،نیروی هوایی سوریه و روسیه نیز حمالت سنگینی
را بر مناطق تحت نفوذ گروه های تروریستی در ادلب انجام
می دادند .به عنوان مثال هواپیماهای روسی پیش از حمله
امریکا به ســوریه بالغ بر 200حمله هوایی در شــهر ادلب
انجام داده بودند که در نتیجه ان بسیاری از مراکز گروه های
تروریستی منهدم شده بود.
ازانجا که نه روسیه ،نه ســوریه و تاحدودی نه ایران
از حمله امریکا به ســوریه شگفت زده نشــدند و هیچ افسر
رده باالیی کشته نشد و تنها چند سرباز اسیب دیدند یا کشته
شــدند و 6هواپیمای تقریبا از رده خارج 23-MiGســوری
بمباران و نابود شدند ،این حمله بیشــتر شبیه سناریویی از
پیش تعیین شده به نظر می رسد .هرچند چنین احتمالی از
بین الملل
مسئولیت روسیه به عنوان کشوری که مسئولیت جمع اوری
و خروج مواد شیمیایی از سوریه را برعهده داشت و مسئولیت
بشار اسد که رئیس جمهور این کشور است ،کم نمی کند.
البته امریکا ،اروپا ،اعراب و ترکیه جملگی ادعا کرده اند که
ارتش اسد این حمله شیمیایی را انجام داده و حمله امریکا
به ســوریه را مورد تایید قرارداده اند .این درحالی ا ست که
اکثر دموکرات های کنگره امریکا صــدور فرمان حمله به
سوریه از سوی ترامپ را برخالف قانون اساسی این کشور
دانســته اند و برخی از انها مخالف چنین حمله ای هستند.
البته چنین حمله ای برخالف قوانین بین الملل بوده و بدون
مجوز شــورای امنیت ســازمان ملل متحد صورت گرفته
اســت .نباید فراموش کرد که ترامپ پیــش از پیروزی در
توئیتی مشهور خطاب به باراک اوباما نوشته بود« :دوباره
به این رهبر خیلی کودن امریکا توصیه می کنم به ســوریه
حمله نکنــد!» اگرچه برای بســیاری از تحلیلگــران این
قابل پیش بینی بود که اگر دونالد ترامــپ در 100روز اول
زمامداری اش به موفقیت های داخلی نرســد ،حتما با یک
حمله به سوریه ،یک ریکاوری انجام خواهد داد.
واکنش روسیه
با این وجود ادامــه دار بودن این حمالت بســتگی
به شــرایط موجود پس از این اقــدام دارد .در حال حاضر
پیش بینی نمی شــود که این چنین حمالتی تداوم داشته
باشد .به هرحال این موضوع نشــان داد که امریکایی ها
قصد دارند از این پس در صورت نیــاز از این نوع اقدامات
همان گونه کــه در عراق ،یمــن ،لیبی و ســومالی انجام
می دهند علیه دولت بشــار اســد نیز انجام دهند .بنابراین
ان را می توان هشــداری به روســیه و ایران دانســت و از
سوی دیگر فرصتی را فراهم می کند که ترکیه و شورشیان
از این فرصت استفاده کنند تا فشــارها را علیه دولت بشار
اســد افزایش دهند .هزینه حمله موشکی به سوریه بدون
توجه به اینکه کدام کشور ان را پرداخت کرده باشد بیشتر
از خســارت وارده به تجهیزات سوری در پایگاه الشعیرات
شده است.
امریــکا هــم مداخله گر اســت ،هم پول بیشــتری
پرداخت کرده اســت .پس باید به دنبال اهداف مهمتری
از این تهاجم نمایشــی امریکا بود .به نظر می رســد هدف
ترامپ از حمله به سوریه شروع جنگی بزرگ با سوریه و حتی
در این مقطع تغییر رژیم بشار اسد نبوده و این اقدام با هدف
انحراف افکار عمومی از عدم موفقیت های داخلی اخیر او
و دادن پیام به روسیه ،ایران ،کره شمالی و چین به درجات
مختلف بوده است .به نظر می رسد پیام واشنگتن به چین،
همراهی با امریکا در مسائل تجاری و بحران کره شمالی،
پیامش به روسیه قانع شدن به ســهم خودش و عدم تکرار
داســتان کریمه و همراهی با امریکا در سوریه ،پیامش به
ایران هماهنگی با امریکا در سوریه و منطقه و خلیج فارس و
پیامش به کره شمالی عقب نشینی از ازمایشات سالح های
ی است.
هسته ا
کالم اخر
مثلث | شماره 351
قدر مسلم می توان گفت حمالت مقطعی امریکا به
مواضع دولت سوریه هیچ کمکی به حل بحران در روسیه
و پایان دادن جنگ داخلی در این کشور نخواهد کرد و اگر
امریکا و ســایر بازیگران اعم از مخالفان و طرفداران بشار
اســد علیه داعش و ســایر گروه های تروریستی در سوریه
که 60درصد خاک این کشــور را تحت اشغال خود دارند،
متحد نشوند و همزمان همه طرف ها به مذاکرات سیاسی
حل بحران ان گونه که پس از ازادی حلب اســتارت ان را
در استانه زدند ،ادامه ندهند ،حل بحران سوریه و برقراری
صلح و امنیت در این کشــور از چشم انداز روشنی برخوردار
نخواهد بود.
شــرایط پدید امده پس از حملــه امریکا به ســوریه
احتماالت زیر را به ذهن متبادر می کند:
احتمال تکرار حمله مشابه از سوی امریکا به صورتمقطعی و به بهانه های مختلف
کاهش احتمال حمله تمام عیار امریکا به سوریه کاهش احتمال عدم رویارویی روســیه با امریکا درصورت تکرار حمله امریکا به سوریه و هر کشور دیگر
افزایش احتمال مصالحه امریکا و روسیه در سوریهو تنها شدن ایران
افزایش احتمــال مواضــع دولت و کنگــره امریکاعلیه ایران
افزایش احتمال تحریم های ایران از سوی امریکا بهبهانه های تولید موشک های بالستیک ،حمایت از دولت
سوریه ،حزب الله لبنان و حوثی های یمن
افزایش احتمال تقویت اتحاد علیه بشــار اســد بهرهبری امریکا ،اعراب ،ترکیه و جذب روسیه به این ائتالف
افزایش احتمــال تقویت ائتالف ضدایران توســطامریکا ،اعراب ،اسرائیل و ترکیه و تالش برای همراه کردن
اروپا با این روند.
بین الملل
هرچند پــس از حمله موشــکی امریکا به ســوریه،
روســیه ضمن اعــام مخالفــت با ایــن اقــدام ،تمامی
توافقــات و همکاری هــای نظامــی خــود با امریــکا در
ســوریه را به حالت تعلیــق دراورد اما ایــن حداقل کاری
بود کــه روســیه می توانســت در واکنش به ایــن جریان
انجام دهد .ایــن در حالی بود کــه امریکا بــه منطقه ای
حمله کرد کــه کامال تحــت حاکمیت و پوشــش نظامی
روسیه قرار داشــت و قطع همکاری ها و انتشار یک بیانیه
محکومیــت را می تــوان کمتریــن کار ممکن از ســوی
روســیه در واکنش به ایــن حملــه نظامی قلمــداد کرد.
روسیه در حال حاضر مسئولیت پوشــش و امنیت هوایی
مناطق تحت کنتــرل دولت ســوریه را برعهــده دارد .در
حال حاضر روسیه ســامانه های ضد موشکی اس 300-و
اس 400-خود را در خاک سوریه مستقر کرده است اما در
عمل از ان استفاده نکردند یا به دلیل ناکارامدی احتمالی
این سیســتم های دفاعی در برابر موشک های بالستیک
کروز تام هاوک امریکایی امکان استفاده از انها میسر نشد.
در صورتی که کامال از اقدام نظامی و عملیاتی امریکا در
ی جنگنده های خود را از
خاک سوریه اطالع داشتند و تمام
این پایگاه خارج کرده بودند .بنابراین این سخن دیمیتری
مدودوف ،نخست وزیر روسیه که اعالم کرد حمله امریکا
یک اینچ تــا اغاز درگیری با روســیه فاصله داشــت را باید
یک بلوف تلقی کرد( .پس از شــلیک حدود 60موشــک
تام هاوک که گفته می شود هزینه انها بالغ بر 180میلیون
ال ترامپ فاکتور ان را به ریاض و دوحه
دالر می شود و احتما
و ابوظبی ارسال خواهد کرد) .مسکو پیش تر نیز در جنگ
کوزوو ،افغانستان ،عراق و لیبی که ناتو و امریکا علیه این
کشــورها اقدام نظامی کردند ،هیچ واکنش عملی از خود
نشــان نداد و پس از این هم در شــرایطی که پایگاه های
موشکی ناتو در خارج نزدیک روسیه در لهستان و رومانی
و کشــورهای بالتیک مستقرند ،واکنشــی نشان نخواهد
داد و تمامی تحرکات مســکو صرفا دور داشــتن امریکا و
متحدانش از منطقه مشترک المنافع است.
روس ها برای نشان دادن عملکرد سامانه های دفاعی
اس 300-و اس ،400-انها را مجانی در سوریه مستقر کرده
بودند .به ویژه اینکه هندی ها به عنوان اخرین مشتری های
خوش اقبال این سیستم ،باعث شده بودند دیگر کشورهای
منطقه هوس زیادی برای برخورداری از ان داشته باشند.
اگر این سیستم ها در صورت بهره برداری از انها در حمالت
امریکا به سوریه عملکرد درســتی از خود نشان نمی دادند
به نفع چه کســی بود؟ بدیهی ا ســت که به نفع امریکا و به
زیان روسیه تمام می شد .حتی اگر این فرض را بپذیریم که
روس ها با تمام تعهدی که به دفاع هوایی از سوریه به بشار
اسد داده بودند به عمد سامانه های دفاعی خود را خاموش
کرده اند ،باز این بی اعتمادی بزرگی برای هم پیمانان دولت
پوتین به وجود می اورد که در صورت بحران چقدر احتمال
دارد دولت مســکو بر خالف قول هایش عمل کند؟ هر دو
حالت پوتین را تا اینجا بازنده می کند.
البته هدف اصلی دولت پوتین بــرای قرار دادن این
سامانه ها دفاع از سوریه نبود ،بلکه نشان دادن یک کاتالوگ
واقعی از عملکرد این سامانه بود تا بتواند ان را به کشورهای
بیشــتری بفروشــد .حال معادله ساده شــد .احتماال 60
موشک Tomahawkامریکایی به راحتی از این سامانه های
روســی عبور کردند! البته این یک معنی مشــخص دارد و
نشــان داد داســتان حفظ امنیت هوایی ســوریه از طریق
استفاده از این سامانه های موشکی روسی ،برای مقابله با
ارتش امریکا بیشتر به یک شوخی شبیه است.
درهمین حال گفته می شــود ســوری ها نیز با اطالع
روس ها بخش عمده ای از جنگنده ها و ادوات نظامی خود
را پیش از حمله امریکا از پایگاه الشــعیرات خارج کرده اند
که در صورت صحت ،احتمال نمایشی و ابزاری بودن این
حمله امریکا بیشتر تقویت می شود؛ البته اینکه ایا روس ها
به ایران نیز خبر داده اند این حمله صورت خواهد گرفت یا
نه ،محل تردید است و تاکنون هیچ مقام ایرانی و روسی در
این رابطه سخنی نگفته است.
به نظر می رســد محکومیت و تعلیــق همکاری ها با
امریکا از سوی روسیه در راســتای حفظ وجهه بین المللی
مســکو صورت گرفته اســت که با این حمله وجهه امریکا
تا حــدود زیادی خدشــه دار شــد .چراکه ایــن حمله یک
دهن کجی از ســوی امریکا به قدرت نظامی روســیه بوده
است که در حال حاضر بزرگترین رقیب تسلیحاتی امریکا
در منطقه محسوب می شود ،برای فروش سالح با امریکا
هماهنگی نمی کند و به تقسیم بندی ســهم بازار از فروش
اسلحه اعتقادی ندارد.
در حال حاضر روس ها خود را یــک ابر قدرت حامی
جدی دولت بشار اســد می دانند و سوریه برای پوتین یک
لوگو در منطقه به حساب می اید .اما امریکا با نادیده گرفتن
این موضوع به منطقه ای حمله کرد که تحت پوشش کامل
روسیه قرار داشــت؛ طبق عرف معمول باید اقدام متقابل
نســبت به حمله امریکا صــورت می گرفت اما روســیه ای
که بودجــه نظامی ســاالنه اش یک دهــم بودجه نظامی
امریکاست و کل بودجه ساالنه روسیه تنها با بودجه نظامی
امریــکا برابری می کنــد و از جهات امنیتــی ،اقتصادی و
سیاسی اش با چالش های زیادی دست وپنجه نرم می کند،
به نظر نمی رســد که توان اقدام متقابل را داشــته باشد و
حداکثر می تواند یک یا چندبار بار دیگر شــروع به بمباران
مواضــع مخالفین کند؛ کــه عمال ان را نمی توان پاســخ
متناسب با این اقدام امریکا دانست .پس می توان گفت که
واشنگتن ضربه جدی به حیثیت روسیه در سوریه زده است
و ان را می تــوان یک تحول جدی در سیاســت های کاخ
سفید در قبال سوریه دانســت و هرگونه واکنشی می تواند
عکس العمل ها و اقدامات جدید امریکا را به همراه داشته
باشد و سرنوشت دولت سوریه را نیز با ابهام بیشتری روبه رو
کند .تجربه جنگ سرد نشان داده است که دو طرف بسیار
مراقب ان هســتند که چنین اتفاقی رخ ندهــد .باتوجه به
معیارهای نظامی ،اقتصادی و سیاسی ،روسیه یک قدرت
منطقه ای محسوب می شد اما پوتین همواره سعی داشته
تا روسیه را به عنوان یک ابرقدرت جهانی نشان دهد ،حاال
این اقدام ترامپ موجب شــده تا این مســاله را با چالشی
جدی مواجه کند و باید دید که روســیه حداکثر واکنشــی
که می تواند نسبت به این اقدام نظامی امریکا انجام دهد
چیست؟
چشم انداز بحران سوریه
55
بین الملل
ایا روسیه و امریکا پشت پرده مذاکره خواهند کرد؟
پیام ضدروسی
احمد معنوی
56
مثلث | شماره 351
3
کارشناسمسائلژئوپلیتیک
چند روز گذشــته خبرگزاری ها و رســانه های جمعی
خبر حمله موشکی امریکا به سوریه را مخابره کردند .انها
اعالم کردند که امریکا در این عملیات ۵۹فروند موشک
توماهوک و کــروز را از دو ناو خــود در دریــای مدیترانه،
به ســمت پایگاه هوایــی الشــعیرات در اســتان حمص
سوریه شــلیک کرد .این پایگاه ،یکی از پایگاه های مهم
دفاع هوایی ارتش ســوریه اســت که در عملیات هوایی
علیه مســلحین مورد اســتفاده قــرار می گرفــت .دونالد
ترامپ در پیام خود ،دالیل و انگیزه هــای امریکا از انجام
این عملیات را یک ضربــه نظامی محدود و در راســتای
امنیت ملی و حیاتی امریکا دانست و مدعی شد« :سوریه
بی تردید از سالح شیمیایی استفاده کرده و
تالش های سال های گذشته برای اصالح
بشار اســد با شکســت مواجه شده است؛
بحــران اوارگان پیچیده تر شــده و امنیت
امریکا و دوســتان ان را مــورد تهدید قرار
داده است».
به هرحال ایــن اقدام با هــر انگیزه
و هدفی که انجام شــده باشــد ،می تواند
اثرات موثری را بر صحنه تحوالت سیاسی
و میدانی در ســوریه برجای بگذارد ضمن
اینکه حمله اخیر امریکا بــه پایگاه هوایی
ســوریه بر روابط مســکو و واشــنگتن نیز
موثــر خواهد بــود .حملــه امریکایی ها را
می توان یک نقطه عطف به حســاب اورد
از این جهت کــه امریکایی ها اشــکارا به
جنگ ارتش سوریه امده اند .این حمله در
عین حال یک پیام روشن به روس ها بود و
همان طور که مشاهده شد ،مسکو چندان
در مقام حمایت از سوریه برنیامد و فقط به
محکومیت لفظی بسنده کرد .امریکایی ها
معتقد بودند در دولت قبل هر بار که حمله
شیمیایی در ســوریه صورت می گرفت ،به
این بهانه که خلع ســاح شیمیایی در این
کشور صورت گرفته از حمله به نظام سوریه
خودداری کردند؛ اما امروز در واشــنگتن
ادعا می کننــد که با وجــود خلع ســاح شــیمیایی ،این
تسلیحات در سوریه وجود دارد.
همچنین این عملیات دارای نکات حائز اهمیتی به
شرح زیر است؛ این حمله نخستین حمله نظامی مستقیم
امریکا به یک پایگاه نظامی ارتش سوریه با اعالم رسمی
است که در نوع خود مهم اســت و می تواند نشان از تغییر
سیاســت امریکا و دارای پیامدهای خاص خود نیز باشد.
با حمله اخیر امریکا به ســوریه ،دوســتان واشــنگتن در
منطقه جان تازه ای یافتند و دشمنان امریکا نیز با واقعیت
امریکای جدید ترامپ و سیاســت های متفاوت واشنگتن
با دوره 8ســاله دولت بــاراک اوباما مواجه شــدند .با این
حمله ائتالف مخالفان حکومت بشار اسد در منطقه جان
تازه ای می گیرد .از سال 2014بدین سو و به ویژه از زمان
ورود روسیه به کارزار نظامی در سوریه ،ائتالف مخالفان
حکومت ســوریه در منطقه در حاشــیه قرار گرفته و ابتکار
عمل در جنگ داخلی سوریه در دست روسیه و ایران قرار
داشــت .این در حالی اســت که انجام این حمله نظامی
امریکا تا حدودی به لحاظ روانی در بازسازی توان ائتالف
مخالفان حکومت ســوریه موثر خواهد بــود و در صورت
تداوم می تواند ابتکار عمل را از دست دولت روسیه خارج
کرده و توازن موجود در عرصه بحران ســوریه را به سمت
نیروهای مخالف حکومت سوریه بچرخاند.
نکته مهم تر این اســت که بــا وجودی کــه به نظر
نمی رســد دونالد ترامپ به دنبال گشودن یک جبهه جدید
از نبرد نظامی بــرای نیروهــای امریکایــی در خاورمیانه
باشــد ،اما در مورد بحران ســوریه هر گونه اقــدام نظامی
بیشــتر امریکا در این محیط جغرافیایی ،این کشــور را با
دولت روسیه سرشــاخ کرده و واشنگتن را رودرروی مسکو
قرار خواهد داد .پرواضح است که باتوجه به نقش کنونی
روسیه در بحران ســوریه ،دولت ترامپ پیش از گسترش
بیشــتر اقدامات نظامی مســتقیم علیه حکومت سوریه،
خود را با هیمنه ارتش روسیه در پهنه سوریه مواجه خواهد
دید و از این رو ادامه اقدامات نظامی یکجانبه امریکا علیه
حکومت ســوریه در واقع صف ارایی نظامی مستقیم این
کشور علیه روســیه خواهد بود ،اقدامی که به نظر می رسد
مورد خواســت دولت جدید امریکا نیســت و دولت جدید
امریکا بــرای اجتنــاب از رویارویی با روســیه ،در صورت
داشتن طرح هایی برای مداخالت مستقیم بیشتر در سوریه
باید مسائل را پشــت میز مذاکره با مسکو حل کند .عالوه
بر موارد مذکور حمله امریکا دارای نشانه های دیگری نیز
هســت به این صورت که مهمترین دلیل ،فاصله گذاری
بین خود و روسیه اســت .ترامپ و بخشــی از نزدیکان او
متهم به این هستند که ادم روس ها هستند .ترامپ با این
حمله به حوزه منافع روسیه ،در صدد اثبات استقالل خود
از روسیه است .ترامپ در صدد ارسال این پیام به مخالفین
امریکا در جهان است که من در حوزه نظامی عملگرا و اهل
تصمیم در کمترین زمان ممکن هستم.
در ســوی دیگر و در جبهه دوســتان امریکا نیز باید
حمله موشکی امریکا به سوریه را حاوی پیام های مهمی به
اسرائیل ،ترکیه ،عربستان سعودی و تروریست ها دانست
که باعث خرسندی انها شده است .پیام اول این حمله به
اسرائیل است؛ تل اویو از گذشــته خواستار حمله امریکا
به ســوریه بود و هم اکنــون از انجام این حمله موشــکی
کامال خرسند اســت .دومین پیام این حمله به گروه های
تروریســتی اســت که طی ان تروریســت ها متوجه شوند
امریکا ،هواپیماهایی که انها را هــدف قرار می دهد مورد
حمله قرار داده است .سومین پیام این حمله به عربستان
سعودی و ترکیه است که از موضع گیری های اخیر دولت
امریکا در زمینه بقای اسد در قدرت ناراحت بوده و خواستار
دخالت مستقیم امریکا در سوریه در راستای سرنگونی اسد
بودند .امــا در مقابل این اقدام امریکا ،ســرگئی الوروف
در کنفرانــس مطبوعاتی خــود تصریح کرد کــه از امریکا
درخصوص حمالت در سوریه توضیح خواهیم خواست.
وی حمالت امریکا به سوریه را یاداور حمله غرب به عراق
بدون کسب موافقت سازمان ملل دانسته که نقض اشکار
و گســترده قوانین بین المللی بود .او معتقد اســت اقدام
امریکا در ســوریه به روابط بین مســکو و
واشنگتن زیان می رساند و مسکو برداشت
و نتیجه گیری هــای خــود را در روابــط با
واشــنگتن در ســایه ایــن حملــه خواهد
داشت .بنابراین باید گفت ،هرگونه اقدام
بعدی امریکا در مورد سوریه تا حد زیادی
به وضعیت و نگاه روســیه بســتگی دارد.
حمله مســتقیم نظامی امریکا به ســوریه
یک هفته پیش از سفر رکس تیلرسون به
مسکو و دیدار با سرگئی الوروف و مقامات
دیگر روسیه صورت گرفته است .متعاقب
این عملیات ،روسیه توافق خود با امریکا
برای جلوگیــری از برخوردهای هوایی در
اسمان سوریه را لغو کرد و ان را به اطالع
واشنگتن رســاند .قطعا در حمله موشکی
به ســوریه ،دیدار قریب الوقوع تیلرسون
از مســکو مد نظر مقامات امریکایی بوده
است.اما سوال اینجاست که ایا این حمله
را باید به عنوان اقدامی صریح برای نشان
دادن رویکرد جدی دونالد ترامپ با هدف
متوقف ساختن حمایت های روسیه از اسد
در نظر اورد؟ یا انکه امریکا می خواهد از
این حمله به عنوان یک اهرم دیپلماتیک
بر روسیه ،هم در مورد سوریه و هم در مورد
اروپای شرقی استفاده کند؟ در این مورد
هم نباید صرفا اقدامات تاکتیکی را در نظر داشت بلکه باید
تبعات و اثرات استراتژیک ان را نیز در نظر اورد.
با این اوصــاف می تــوان فهمید که دیگــر ایاالت
متحده قادر به ان نیســت کــه موضوع ســوریه را جدا از
مجموعه روابط خود با روسیه نگاه دارد .نه تنها در خصوص
منطقه خاورمیانه ،بلکه در سایر نقاط جهان به ویژه اروپا.
تا پیش از این ،برای ترامپ و امریــکا مقدور بود که نقش
روسیه در سوریه را از مرکز و کانون روابط میان این کشور
و روســیه دور نگاه دارند .امــا اکنون این مســاله به یک
موضوع کانونی تبدیل شــده و همچنین مخاطراتی برای
اینده همکاری امریکا و روسیه در مورد تروریسم و داعش
به همراه خواهد داشت .ضمن اینکه اقدام نظامی امریکا
باعث می شود تا روسیه حضور پررنگتری در سوریه داشته
و زمینه تقویت هر چه بیشتر همکاری های ایران و روسیه
در سوریه را فراهم اورد.
بین الملل
ی ترامپ
خطای راهبرد
ی برای مبارزه با اسد در سوریه ندارد
امریکا اهرم
نصرت اهلل تاجیک
سفیر پیشین جمهوری اسالمی ایران در اردن
4
مثلث | شماره 351
بین الملل
پسازکشتهومجروحشدنتعدادیازمردموکودکان
سوری با مواد شــیمیایی در «خان شیخون» ســوریه در روز
سه شنبهچهارماوریلوانعکاساندررسانه هایغربی،امریکا
در یک اقدام یکجانبه و بدون مجوز سازمان های منطقه ای
و جهانی در صبح روز جمعه هفتم اوریل با شلیک ۵۹موشک
تاماهاکازدریایمدیترانه،پایگاههواییالشعیراتدرحمص
راهدفقرارداد.امریکایی هامدعیشده اندکهجنگنده های
ارتش سوریه با به پرواز در امدن از پایگاه هوایی الشعیرات به
«خانشیخون»حملهکرده اندواینحملهموشکیدرتالفی
اینحملهشیمیاییانجامشدهاست.همچنینارتشامریکا
اعالم کرد کــه هدف از این حمالت ،باند و مخازن ســوخت
فرودگاهوهمچنینجنگنده هایموجوددراشیانه هایفرودگاه
نظامیالشعیراتبودهاست.
به نظر می رســد که حمله موشــکی امریکا به سوریه با
اهداف خاصی صــورت گرفته و در راســتای همان اهداف
می توان گفت کــه این حمله مقطعی اســت .اگر بخواهیم
شفاف تربیانکنیم،امریکاسیاستوراهبردروشنومشخصی
درسوریهنداردودرصورتی کهبخواهددردرازمدتوبهصورت
دائمی این سیاســت ها و عملکردها را که به طــور زیگزاگی
یا مقطعی اتخــاذ می کند ،به کار گیــرد متحمل هزینه های
سنگینیمی شود.به عنوانمثالدرحمله هاینظامیعالوه
برتجهیزاتهواییوموشکباراننیازبهمداخلهنیرویزمینی
ن ترامپ از وضعیت
هم داریم ،اما باتوجه به انتقادهای پیشی
سربازانامریکاییدرعراقوافغانستان،ویاکنوننمی تواند
ازنیروینظامیزمینی اشبهرهبردهواینحملههواییراتداوم
بخشیده و دستاورد نظامی و سیاسی داشــته باشد .بنابراین
بهتراستابتدادررابطهبادالیلایناقدا مترامپتوضیحاتی
ارائهشود.اگربخواهیمبهصورتپروسه ایپیشرویم،باید
گزینه هایزیررابهترتیببیانکرد؛
-1حملهموشکیامریکااقدامعاقالنه،شفاف،منطقیو
صرفادرارتباطباکاربردموادشیمیایینیست،زیراهمدرعرصه
سیاسی و مذاکرات صلح و هم صحنه زمینی دولت سوریه در
عموممناطقموفقبودهمانگونهکهدولتامریکاهماذعان
داشتکهرفتنبشاراسداولویتواشنگتندرسوریهنیست.
-2بنابراین دولت و حکومت ســوریه دلیلی برای حمله
شــیمیایی نداشــتند .اما در هر صورت اگر هر دولتی حمله
شــیمیایی انجام دهد و یا اینکــه طبق ادعاهــای موجود به
زرادخانهمخالفینحملهکردهباشد،کاربردسالحشیمیاییعلیه
شهروندانقابلدفاعنیستوبههیچعنوانوجاهتبین المللی
ندارد،درهمینراستادولتایرانهماعالمکردکهبایدهیات
بی طرفحقیقت یاببهاینموضوعرسیدگیکند.
-3از طرف دیگر باتوجه به پیشــینه و ضوابط روی کار
نترامپ،بایستیدرارتباطباویوتحرکاتشعاقالنهواز
امد
پیشتعیینشدهعملکنیم.
-4طبق شــواه د ترامپ فردی غیرقابل کنترل است و
اعمال و رفتارهایش یکجانبه گرایــی در صحنه بین الملل را
تشدید می کند .به عنوان مثال شــاید بتوان گفت که یکی از
تترویج
تبعاتحملهموشکیامریکابهپایگاههواییالشعیرا
این رفتار از جانب کشورهای دیگر به عنوان پلیس بین الملل
در مقام نظارت ،قضاوت ،جریمه و تنبیه کردن است .بر این
اساس باید گفت یکی از دالیل این اقدا م ترامپ نشان دادن
قاطعیت و تثبیت موقعیت خودش در مقابل روســیه و حفظ
موقعیتواشنگتندرمنطقهویارگیریبود.همانگونهکهبعد
ازاینحمله،اروپاایناقدامرابهنوعیتاییدکردوب هترامپدر
رابطهباایجاداجماعبین المللیحولکارهایشکمککرد .از
سوی دیگر در خصوص پیامدهای حمله موشکی امریکا به
سوریه می توان گفت که این اقدام موجب تقویت تروریسم
درمنطقهمی شودزیراپایگاهالشعیراتبرایمبارزهباپایگاه ها
ومواضعگروه هایشورشیمسلحویاتروریستیبودهاستو
اینفکررابهذهنمتبادرمی کندکهامریکادرپیتقویتمواضع
گروه هایمخالفوتروریست هااست.همچنینشاهدیمکه
سردرگمی زیادی بر سیاست خارجی امریکا و مسئوالن ان در
تترامپحاکماست.یعنیاگرچهاخیراامریکامواضعش
دول
رانسبتبهبحرانسوریهکهحذفوسرکوبداعشبودتغییر
داده و طبق گفته نیکی هیلی ســفیر امریکا در سازمان ملل
اولویتامریکابرکناریبشاراسداست،امااوالاینگونهمواضع
نشانازناپختگیودرگیریداخلیانهابایکدیگراستوثانیا
اگراولویتامریکاقبلازمبارزهوسرنگونیداعشبرکناریاسد
باشد ،اقدامی غیر راهبردی و خطایی استراتژیک در منطقه
است و تبعات بسیاری برای امریکا و اروپا خواهد داشت .زیرا
امریکا اهرمی برای مبارزه با اســد در سوریه ندارد و در صحنه
نظامیهمتنهاحملههواییوبمبارانهواییکفایتنمی کند.
بنابرایناگرامریکا وترامپدرپیاینهدفباشندواینعمل
شــکل بگیرد خطای راهبردی دولت امریکا خواهد بود .اما
در راستای حمله موشکی امریکا به سوریه باید گفت که این
اقدامات وجاهت قانونی و بین المللی نــدارد و به عقیده من
حرکتی نمادین است .زیرا باند فرودگاه پایگاه الشعیرات یک
روزبعدازموشکبارانعملیاتیشدهاستوطبقاخباریکهدر
57
بین الملل
58
مثلث | شماره 351
بین الملل
رسانه هاومراکزمطالعاتیدرزکردهاستابتداروسیهوسپس
سوریهازاینعملیاتخبرداروهواپیماهایروسیوسوریاز
صحنهموشکباراندورشده اندوتعدادیازموشک هانیزبه
پایگاهاصابتنکردندکهممکناستدراثرفعالیت هایدفاع
الکترونیک پایگاه بوده باشد .بنابراین خسارت یا ناچیز بوده
و یا به هواپیماهایی وارده شده که احتماال امکان جابه جایی
نداشــتند .در نتیجه به نظر بند ه ترامپ حرکتی نمادین برای
یارگیری،تقویتمواضعخودشدرصحنهبین المللی،ایجاد
توازنباروسیهومشخصاشخصپوتینوایفاینقشپلیسی
درروابطبین المللانجامدادهکهایناقداممقطعیاستوبه
نوعی خطای راهبردی در عملکر دترامپ محسوب می شود.
از تبعات ایــن اقدام بهم ریختگی بیشــتر چهره ژئوپلیتیکی
خاورمیانه،ازبینرفتنتوازن ،بی ثباتیبیشتراوضاعسیاسی-
اجتماعیخاورمیانهودگرگونکردنصحنهروابطبین المللیو
به نوعی از بین رفتن فلسفه وجودی سازمان های بین المللی
تخصصیوعمومیاستکهطبیعتادامنهوپیامدهایاینگونه
اقدامات یکجانبه به اروپا و امریکا هم سرازیر خواهد شد .در
اینخصوصایرانبه عنوانتنهاکشوریکهازابتدادرارتباطبا
صحنهسوریهدرمقابلخواسته هاوانتظارتنابجاوناحقدیگر
کشورها در خصوص دولت حاکم بر سوریه ایستادگی کرد تا
صحنهبین المللیعرصهزورازمایینباشدوانتخابحکومت ها
انتخاب مردم باشــد ،باید دیدگاه و استراتژی سیاسی اش به
سمت حقوق بشر باشد .در واقع ایران باید حامی مردم سوریه
باشد چون ســوریه صحنه جنگ های نیابتی است اما مردم
سوریهدراینجریانبایدکمترینلطمهراببینند.بنابراینایران
باید تا جایی که می تواند از تکرار این وقایع جلوگیری کند .در
ثانیبهوسیلهتیمحقیقت یابریشههایاینواقعهمشخصو
خشکاندهشود.اکنونبههمانمیزانکهدولتسوریهدرحمله
شیمیایی مورد ظن است سایر کشورها خصوصا کشورهای
دخیلدراینوضعیتکنونیسوریهنیز،همبهصورتاصلیو
هملجستیکیمظنونهستند.بنابراینبهفرضاینکهفرضیه
روس هاوسوری هاکهسالح هایشیمیاییدراختیارمخالفین
بودهودراثرحملههواییانجامشدهتاییدشود،ایرانبایددریابد
کهچهکشورهاییدراینامردخیلبودندوچهاهدافیرادنبال
می کنند.چنانکهطبقاخباررسیدهازرسانه ها،ترکیهلجستیک
چنینمحموله ایرافراهمکردهوداخلسوریهفرستادهاست
ایران باید هــم از طریق مجامع بین المللی و هم فشــارهای
منطقه ایریشهایناقداماتراازبینببرد.البتهیکدغدغهدر
ایرانوجودداردکهامکانتوافقروسیهبرسرمنافعشباغرب
نصورتسوریهوبه دنبالان
وامریکارامطرحمی کندکهدرای
ایران را در این برهه تنها بگذارد .به هر جهت این موضوع که
روسیهوامریکادرموردهرمسالهایمی توانندبهتفاهمبرسند
کامالمحتملاستکهاینقضیهدررابطهبامسالهسوریههم
مصداقپیدامی کند.اماایرانبه عنوانبازیگراینصحنهباید
نقشوسهمخودشراحفظکندوشعاریکهازابتدادرراستای
تعییندولتسوریهتوسطمردمشدادرامحققکند.بنابراین
ایران نبایدهیچبرنامه ریزیبر اساسرابطهیامریکاوروسیه
داشتهباشدوبایستیبرپایهتحققاهدافومنافعیکهدرطول
این 5سالدرصحنهسوریهسرمایه گذاریکردهاست،عمل
کند.درواقعبحرانسوریهبسیارپیچیدهوسختشدهومیزان
اننیزازدرجهباالییبرخورداراست.زیرادراینکشوربیشاز
100گروهدرحالمبارزهبادولتهستند،تمامی همسایگاناین
کشوردروضعیتاضطراریقراردارند،ازطرفدیگرسهکشور
قدرتمند منطقه ،مبارزه با دولت سوریه را از طریق جنگجویان
یوجود
وارداتیحمایتمالیمی کنند.بنابراینصحن هپیچیده ا
داردکهاگرجمهوریاسالمیایرانبتواندباکمککشورهای
دیگرونمایندگانسازمانمللتمامی یبازیگرانرادوریکمیز
بنشاند،یکالگویرفتاریجدیدازسیاستخارجیایراننشان
می دهدکهتعیینتکلیفحکومتسوریهبامردمشاستتاهر
چهسریعتربهاالممردمسوریهپایاندادهشودوثباتوامنیت
دراینکشوربرقرارگردد.انشاءالله!
سود -هزینه
رفتارهای واشنگتن مبتنی بر کدام منطق است
دکتر افشین زرگر
5
عضوهیاتعلمی دانشگاهازادواحدکرج
پس از ماه ها رجز خوانی(قبــل از انتخابات و پس از
انتخابات) باالخره دولت ترامپ تیر خود را از چله کمان رها
کرد تا در سوریه فرود اید .پایگاه هوایی الشریعات به بهانه
اینکه بمباران شیمایی خان شــیخون از ان پایگاه هدایت
شده ،مورد حمله موشکی توسط دو ناو جنگی امریکا قرار
گرفت و خســارات مادی و غیرمادی زیادی به سوریه وارد
ن توجیه که هرگونه
شد .متحدان ان خصوصا روسیه نیز با ای
مقابله می توانســت احتمال وقوع جنگی بزرگ را افزایش
دهد ،واکنش عملی از خود نشان ندادند .بنابر برخی نظرات
ایاالت متحده از قبل روسیه را در جریان این حمله موشکی
قرار داده و ترک پایگاه توسط نیروهای روسی خود می تواند
گواهی بر این مدعا باشــد .در صورتی که این امر واقعیت
داشته باشــد ،عدم واکنش جدی توسط روسیه و نیز مطلع
نساختن احتمالی ارتش سوریه ،رفتارهای روسیه را دوباره
زیر سوال می برد.
اما ایاالت متحده چرا چنین اقدامی را انجام داد و چه
اهدافی را دنبال می کند؟ این سوالی است که طی روزهای
پس از حمله موشــکی ایــاالت متحده توجه بســیاری از
تحلیلگران را به خود واداشته است .بدون تردید پرتاب ۵۹
موشک کروز هزینه سنگینی برای ایاالت متحده داشته و بر
مبنای منطق سود-هزینه ،دولت ترامپ باید سود به مراتب
بیشتری را در نظر داشته باشد تا تن به چنین هزینه ای بدهد.
واقعیت ان است که مدت هاست خیلی از تحلیلگران و حتی
مردم عادی جهان منتظر چنین اقدامات غافل گیرکننده ای
ت ترامپ هستند .ماه ها رجزخوانی و حرف های
از سوی دول
تند ،خیلی ها را بر ان داشــته که منتظــر تغییرات بزرگ در
سیاست خارجی ایاالت متحده باشــند .قبل از انتخابات،
بارها ترامپ به اوباما و نیز جنــاح دموکرات این انتقاد مهم
را وارد می کرد که سیاست نادرســتی نسبت به خاورمیانه و
خصوصا سوریه اتخاذ کرده و عمال زمینه ساز شکل گیری و
گسترش گروه های تروریستی مانند داعش شده اند .طبیعتا
ترامپ خود را قهرمان مبارزه با تروریســم و حل بسیاری از
مشــکالت ایاالت متحده و جهان معرفی کرده و مترصد
فرصتی برای تحقق شــعارهایش نشــان می داد .پس از
پیروزی در انتخابات ،ترامپ سریعا اقداماتی را در راستای
تحقق برخی شعارهایش انجام داد ،البته ابتدا برنامه هایی
را در اولویت قرار داد که هزینه ک م تری برایش داشته باشند.
ایجاد محدودیت برای ورود شــهروندان برخی کشــورها
همچون ایران می توانست برایش کم هزینه تر باشد ،زیرا
هم بر موج ملی گرایی جدید برانگیخته شده سوار می شد و
راست افراطی را در امریکا و اروپا با خود همراه تر می کرد و
هم به کشورهای متخاصم با امریکا خط و نشان می کشید تا
حواس شان در برخورد با امریکا جمع تر باشد .اما به نظر این
سیاست موفقیت چندانی نداشت و با اوج گرفتن مخالفت ها
در خود امریکا و خارج از ان به تدریــج از چنین موضعی تا
حدود زیادی کوتاه امد ،ولی فشــار را بر کشــورهایی مانند
ایران حفظ کرد .پس از این سیاست نسبتا ناموفق ،دولت
بین الملل
مثلث | شماره 351
بین الملل
ترامپ دوباره با یک اتهام کهنه روبه رو شــد :روابط پنهانی
خوب ترامپ و نزدیکانش با روســیه .ایــن انتقاد به تدریج
ت ترامپ را در چند وقت اخیر
جدیت یافته و پایه های قــدر
تضعیف کرده است .دولت ترامپ بایســتی ثابت می کرد
که چنین اتهاماتی به هیچ وجه صحت ندارند تا احســاس
خطری که برای خیلی از متنفذین و مردم امریکا ایجاد شده
است رفع گردد .هزینه رودررویی مســتقیم با روسیه برای
دولت ترامپ عقالنی نبود ،خصوصا برای رئیس جمهوری
که به خوبی با رمز و راز تجارت و ثروت اندوزی اشناست .او
دوباره گزینه ای را دنبال می کند که کم هزینه تر باشد ،اما باید
به هرحال به روسیه شاخ و شانه بکشد تا منتقدین داخلی اش
دســت از این اتهام زنی ها به او و اطرافیانــش بردارند .چه
فرصتی بهتر از ســوریه ،هم افکار عمومی جهانی نسبت
به واقعه دردناک خان شــیخون جریحه دار شــده است و
هم کینه کهنه ای نسبت به حکومت اسد در میان متحدین
منطقه ای اش وجود دارد و هرگونه ضربه ای بدان می تواند
مورد پذیرش افکار عمومی جهان و متحدان منطقه ای اش
قرار گیرد .به جز ان روســیه به عنوان رقیب ســنتی ایاالت
متحده مدت هاست که در سوریه جوالن می دهد و ایاالت
متحده و متحدان غربی اش عمال مجبــور به پذیرش این
ترک تازی روسیه شده اند و نتوانسته اند واکنش جدی بدان
نشان دهند .در چنین شرایطی است که حمله موشکی به
سوریه را باید مورد تحلیل قرار داد .به اختصار می توان این
اقدام نظامی را در چند مورد به اختصار تحلیل کرد:
.۱حمله موشــکی به ســوریه و هرگونه اقدام در این
سطح یا فراتر از ان ،امری عجیب یا غافل گیرکننده از سوی
ایاالت متحده خصوصا در دور ه ترامپ قلمداد نمی شــود.
امریکا مدعی برخورداری از جایگاه اول در سیاست جهانی
است و به همین دلیل با چنین اقداماتی نشان می دهد که
می تواند در جهت تامین منافع خود با جدیت وارد عمل شود.
به همین دلیل بود که ترامپ پس از حمله موشکی جلوی
دوربین ها امد و صراحتا بیان کرد که این اقدام در راستای
حراست از امنیت ملی ایاالت متحده انجام گرفته است و در
واقع صراحتا تاکید داشت کشورش می تواند هر انکه اراده
کند وارد عمل شود.
.۲بــر مبنــای نظریه هــای خردگــرا ،دولت هــا در
رفتارهای شــان عقالیی عمل کرده و همواره با محاســبه
منطقی به دنبال بیشترین ســود و کم ترین هزینه خواهند
بود .به نظر چنین منطقی حتی برای دولت ترامپ بیشــتر
واقعیت داشته باشد ،بدین گونه که تجارت پیشگی و اشنا
بودن به منطــق بازی هــای اقتصادی ،موجب می شــود
دولت ترامپ کم هزینه ترین گزینه ها را اتخاذ کند .امریکا
امادگی رودررویی مستقیم با روسیه را ندارد ،پس در سطح
محدود در قلمر و کشور مورد حمایت او اقدام نظامی نیابتی
را انجام می دهد .حمله موشکی به پایگاه هوایی الشریعات،
بی تردید می تواند اخطاری برای سوریه و مدافعینش باشد
اما نمی تواند ارتش سوریه را کامال زمین گیر سازد.
.۳حمله موشــکی در ادوار مختلف توســط ایاالت
متحده برای هدف قرار دادن برخی کشورها مورد استفاده
قرار گرفته و بیشتر نقش هشداردهنده را ایفا می کند .به نظر
می رســد در حال حاضر نیز فراتر از اینکــه ایاالت متحده
اهداف راهبــردی را دنبال کنــد ،با این نمایــش قدرت به
ســوریه و متحدان ان هشــدار می دهد که ایاالت متحده
امادگی برخوردهای جدی تــر را دارد .البته چنین نمایش
قدرتی می تواند اعتماد و اطمینان متحدان منطقه ای اش
را نیز افزایش دهد.
. ۴مدت هاست که متحدان منطقه ای امریکا نسبت
به عدم واکنش جدی و موثر ایاالت متحده در مورد سوریه
ناراضی بوده و خواستار ایفای نقش جدی توسط این کشور
هستند .حمله موشکی به سوریه با استقبال و پذیرش ترکیه،
عربستان سعودی ،اسرائیل و دیگر کشورهای عربی منطقه
قرار گرفت و این خود گواهی است بر این مدعا که ایاالت
متحده در عص ر ترامپ تالش دارد ولو با اقدامات محدود و
نمایشی در جهت جلب نظر انها عمل کند.
.۵امریکا در مــورد ایران و نقــش منطقه ای اش در
کشورهایی مانند سوریه(حداقل در شرایط کنونی) نارضایتی
ت ترامپ می خواهد نشان دهد که دیگر شرایط
داشته و دول
نه جنگ و نه صلــح را تحمل نمی کند .حمله موشــکی به
سوریه می تواند هشداری برای متحدان ان خصوصا ایران
ت ترامپ هرگونه برخورد نظامی با ایران
هم باشد .برای دول
بســیار پرهزینه خواهد بود ،بنابراین در این زمینه نیز اقدام
کم هزینه تر را دنبال خواهد کرد .اول ،فشار روانی از طریق
زیرســوال بردن برجام یا اتخاذ سیاست های تنبیهی مانند
ایجاد محدودیت برای ورود اتباع ایرانی و ســپس ،اسیب
زدن به منافع ان در منطقه و نقاط حساســی مانند سوریه،
عراق و لبنان .حمله موشکی به سوریه نه تنها موجب جلب
نظر متحدان منطقه ای امریکا مانند عربستان سعودی در
رقابت با ایران است ،بلکه می تواند تالشی برای برهم زدن
موازنه به ضرر ایران و به سود کشورهای مقابل ایران باشد.
.۶ایاالت متحده با مســاله جدی دیگری در جنوب
شرق اسیا یعنی کره شــمالی و اقدامات تحریک کننده ان
ت ترامپ بر مبنای همان منطق سود-
نیز مواجه است .دول
هزینه ،هرگز نمی تواند در منطقه حساس و شکننده جنوب
شرق اسیا از نیروی نظامی بهره گیرد .هرگونه اقدام نظامی
احتمالی در مقابل کره شــمالی ،می تواند زمینه ساز منازعه
گسترده ای در جنوب شرق اسیا باشد که کشورهایی مانند
چین نیز بی اعتنا نخواهند ماند .حمله موشکی به سوریه در
اوج تنش افرینی کره شمالی و گفت وگوهای چین و ایاالت
متحده انجام می گیرد کــه می تواند هشــداری برای کره
شمالی و احتماال حامیان ان باشد.
.۷دولت ترامپ مدت هاست که از سوی جناح رقیب
مهم به داشتن ارتباطات پنهانی با روسیه است و حتی هنوز
هم خبر دســتکاری انتخابات توسط روســیه به نف ع ترامپ
شنیده می شــود .اخیرا چنین انتقاداتی جدی تر از گذشته
مطرح شده و ترامپ را واداشته که در مقابل روسیه به اتخاذ
مواضع محکم تری مبادرت کند .به نظر حمله موشــکی به
سوریه و هشدارهای بعدی ان با روســیه و دیگر متحدان
بشار اسد برای پایان دادن به حمایت های شان ،می تواند
تاکتیکی برای خنثی ســاختن انتقادات داخلی و افزایش
حمایت افکار عمومی نیز باشد.
.۸به نظــر نمی رســد ایاالت متحــده از ایــن حمله
موشکی ،اهداف راهبردی بزرگی را دنبال کند و بیشتر جنبه
پرستیژی و اعتباربخشی برای نقش جهانی ایاالت متحده
دارد .ترامپ پس از این حمله موشــکی ،متحدان خود در
غرب را دعوت می کند تا در مبارزه با حکومت سوریه و پایان
دادن به بحران سوریه به ایاالت متحده بپیوندند .در واقع
ترامپ تالش دارد بــا یک اقدام کم هزینــه ،ضمن اعاده
اعتبار ایاالت متحده دوباره متحــدان غربی و هم پیمانان
منطقه ای اش را در کنار خود و نزدیک تر از قبل قرار دهد.
امریکا برای تامین منافع خود حتــی می تواند در جایی که
روسیه در ان ترک تازی می کند ماشــین نظامی اش را وارد
صحنه کند و این امر ضمن اعاده اعتبار و پرســتیژ جهانی
ان ،می توانــد بــرای متحدانش نیز اعتماد بخش باشــد.
نهایتا به نظر می رسد حمله موشکی به سوریه اغازی برای
حرکت های جدی تر ایاالت متحده در بقیه دوره زمامداری
ترامپ باشد .اما برخالف بسیاری از تحلیل ها که ترامپ را
رئیس جمهوری دیوانه معرفی می کننــد که هر ان ممکن
است رفتارهایی عجیب و غریب از خود نمایش دهد ،به نظر
من در چارچوب دستگاه سیاســت گذاری خارجی ایاالت
متحده حتی بیش از گذشــته باید شــاهد رفتارهای مبتنی
بر منطق سود-هزینه باشــیم ،رفتارهایی که به نظر امکان
توافق امریکا با رقبای خود مانند روســیه را در موضوعاتی
مانند سوریه افزایش می دهد.
59
بین الملل
پیام به روسیه
تاماهاک های امریکایی در سوریه
عبدالرسول دیوساالر
پژوهشگر مرکز تحقیقات استراتژیک خاورمیانه
بین الملل
60
مثلث | شماره 351
6
تصمیماتغافلگیرانهدونال دترامپاینبارکارشناسان
سیاســی و امنیت بین الملــل را غافلگیر کــرد .در حالیکه
هنوز موج هیجانات ناشــی از تصمیمات نامتعارف ترامپ
در سیاســت داخلی امریکا فروکش نکرده اســت ،تهاجم
موشــکی به پایــگاه هوایی ارتش ســوریه بــه بهانه نقش
دولت اسد در حمله شیمیایی اخیر ،بسیاری از کارشناسان
سیاست بین الملل را متعجب ساخت .بسیاری از کارشناسان
امریکایی بــا حمایــت از این اقــدام ،ان را تالشــی برای
بازیافتن نقش امنیتی تضعیف شــده امریکا در خاورمیانه و
در راستای دفاع از حقوق بشر دانستند ،اگرچه برخی دیگر
ص ترامپ
ان را تصمیمی احساسی و ناشی از شخصیت خا
ارزیابی کردند .برخی دیگر نیز این اقــدام را برای منحرف
ی ترامپ
کردن افکار عمومی از اغاز پرچالش ریاست جمهور
و تالشی جهت کسب یک موفقیت فوری دانستند که بتواند
تا حدودی بحران های فعلی در کاخ سفید را کمرنگ سازد و
حمایت های جدیدی برای دولت جلب کند.
اگرچه هر یک از موارد فوق می تواند در رسیدن دونالد
ترامپ به تصمیم حمله موشــکی به پایگاه هوایی ســوریه
نقش افرین بوده باشد اما به نظر می رسد ،انگیزه هایی فراتر
از این عوامــل در اتخاذ چنین تصمیمی موثر بوده اســت.
ی ترامپ که نظامیان باتجربه ای همچون متیس
تیم امنیت
و مک مســتر در ان حضور دارند به دنبال این هدف اساسی
هستندکهباردیگربتوانندازابزارهاینظامیدراختیارامریکا
برای ایجاد فرصت های سیاســی جدیــد و افزایش قدرت
امنیتی امریکا در ســطح بین المللی استفاده کنند .همواره
انتقاد این گروه از نظامیان و کارشناســان امنیتی به دولت
اوباما این بود که وی نتوانست از قدرت تجمیع شده فراوانی
که در نیروی نظامی امریکا وجود دارد حداکثر بهره برداری
را نماید .در حالیکه روســیه روز به روز بیشتر از توان نظامی
خود به عنوان یک ابزار سیاســی بــرای ایجاد فرصت های
جدید استفاده می کند ،امریکا به با وجود ظرفیت های بیشتر
اما به دلیل سیاست های اوباما در این رقابت به شدت عقب
مانده است .این انتقاد مهمی به رویکرد امنیتی اوباما بود که
اکنون بازبینی در ان مورد توجه است .به این ترتیب یکی از
ی ترامپ بازگرداندن قدرت نظامی
اهداف اولیه کابینه امنیت
به جایگاه منحصر به فردش در سیاست خارجی امریکایی
یترامپ
است.مطابقاینمنطقاستراتژیکنمایشموشک
تالشی بود برای استفاده از قدرت نظامی جهت کسب یک
مزیت و فرصت جدید سیاسی در مذاکرات با روسیه و ایجاد
موازنه قوای جدید.
فرود تاماهاک های امریکایی در سوریه ،بیش از انکه
عالمتی از یک مانور تاکتیکی باشد ،نشانه ای از یک تغییر
اســتراتژیک در رویکردهای امریکایی به سیاست و امنیت
ی ترامپ است .به نظر می رسد این
در دور ه ریاست جمهور
جهت گیری جدید که همچنان در حال تکمیل است ،منبع
و الهام بخش طیف جدیدی از اســتراتژی های امنیت ملی
در امریکا باشد .این چرخش در رویکرد امریکایی به امنیت
بین الملل در عصر ترامپ ،اگرچه از منظر منافع ملی امریکا
مبتنی بر اصل حداکثرکردن اثربخشــی عناصر قدرت ملی
استومی تواندفرصت هایاقتصادی،سیاسیوهژمونیک
جدیدی را پیش روی امریکا قرار دهد اما به ویژه در خصوص
مساله سوریه با چند محدودیت جدی مواجه است.
اولین محدودیت این است که گرایش دوباره امریکا
به استفاده فعال از ابزارهای نظامی برای ایجاد فرصت های
سیاسی جدید ،در حالیکه روسیه نیز اکنون از مدل مشابهی
استفاده می کند ،امکان برخورد جدی منافع روسیه و امریکا
را دوچنــدان می کند .حداقــل از پــس از 2014و به دنبال
موفقیت برنامه های مدرن ســازی نیروهای مسلح روسیه،
سیاست امنیتی روسیه به وضوح چرخش مشابهی را تجربه
کرده است .به این معنی ،نیروهای نظامی در روسیه ،اکنون
بهمهمترینعنصرسازندهفرصت هایسیاسیمبدلشده اند
و این نقشی نیست که روس ها به راحتی حاضر به از دست
دادن ان باشند .در این شــرایط به کارگیری شیوه مشابهی
توســط امریکایی ها به افزایش ظرفیت های بروز خشونت
منجر می شــود .برخورد منافع امنیتی روســیه و امریکا در
حالیکه هر دو از اسلوب مشابهی برای افزایش ازادی عمل
سیاســی خود تبعیت می کنند به ویژه در صحنه سوریه ،به
شکاف بیشتر میان این دو تعبیر خواهد شد.
دومین عامل محدودیت زا در رویکرد جدید امریکایی
این است که انتخاب های نظامی امریکا در سوریه به شدت
محدودند .محدودیت عمل نظامی امریکا در سوریه سبب
می شــود ،فرصت های سیاســی جدیدی که دولت امریکا
از طریــق ابزار نظامی به دنبال ان اســت چنــدان فراوان و
نویدبخش نباشــد .بخش مهمی از این محدودیت دولت
امریــکا ،به دلیــل مخاطرات جدی اســت که به واســطه
بحرانی شدن شبه جزیره کره در حال ظهور هستند و این امر
امکان نقش افرینی مستقیم امریکا در دو بحران همزمان
در خاورمیانه و شرق دور را دشــوار می سازد .از طرف دیگر
گسیل نیروهای بیشتر به خاورمیانه و ورود به یک درگیری
ی ترامپ
تمام عیار در ســوریه در تضاد با سیاســت انتخابات
اســت .همچنین هرگونه اقدام نظامی وســیع تر در سوریه
ضمن اینکه خطــر برخورد مســتقیم با نیروهای روســیه و
گسترش خارج از کنترل درگیری ها را تشدید می کند ،سبب
می شــود فرصت های بازیگری فعال تر ایران و روســیه در
منطقهبیشترشود.اینوضعیتامکاناثربخشیاینرویکرد
جدید امریکایی را محدود می کند.
محدودیت ســوم رویکرد جدید امریکایی در ســوریه
این است که روس ها به واسطه حجم عظیم سرمایه گذاری
در ســوریه و پنداشــت نبرد ســوریه به عنوان یک فرصت
استراتژیک برای بازگشــتی غرورافرین به مناسبات امنیتی
جهانی به راحتــی حاضر بــه عقب نشــینی از مواضع خود
نیستند.درحقیقتحملهموشکیاخیر،تالشیبرایاعمال
بازدارندگی در مقابل روسیه و ایران محسوب می شود تا به
این بازیگران این پیغام کلیدی منتقل شود که رویکرد جدید
امریکایی در حداکثر سازی استفاده از ظرفیت های نظامی،
می تواند هزینه ادامه عملیات این دو کشور در سوریه را باال
ببرد .به ایــن امید که چنین افزایش هزینه ای شــاید بتواند
روسیه و ایران را برای گفت وگوی سیاسی و دستیابی به یک
توافق سیاسی تحت فشــار بگذارد .اما واقعیت این است
که حمله موشــکی برخالف پنداشــت استراتژیست های
امریکایی چندان بر هزینه ها و ریسک های کنونی روسیه و
ایران در سوریه نمی افزاید به همین دلیل اثربخشی چندانی
هم نخواهد داشت.
اما به نظر این گفته رکس تیلرسون که حمله موشکی
به سوریه حاوی یک پیام برای روسیه و ایران است صحیح
به نظر برسد .پیامی که حکایت از یک رویکرد و جهت گیری
اســتراتژیک جدید در اندیشــه امنیتی امریــکا دارد .این
پیام عبارتســت از تقویت ابــزار نظامی به عنــوان یک ابزار
استراتژیک در ســاخت فرصت های سیاســی جدید برای
امریکا .ایــن جهت گیری جدید منبــع و الهام بخش طیف
جدیدی از اســتراتژی های امنیت ملی در امریکا می تواند
باشد که حائز تفاوت های بنیادین با رویکرد اوباما هستند.
به این ترتیب اقدام اخیر بیش از انکه یک تصمیم احساسی
ص ترامپ باشد ،حاصل یک رویکرد استراتژیک جدید
شخ
به رابطه سیاســی-نظامی در امریکا ســت .این پیام باید در
ایران شنیده شود.
داستان یک تغییر
فرهنگ
تغییر حجت الله ایوبی از ریاست سازمان سینمایی ،دور از انتظار نبود و از همان زمان
که وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی ،محمدمهدی حیدریان را به عنوان مشاورش منصوب کرد
و گروهی از سینماگران به جای پیگیری امورشان در سازمان سینمایی به دفتر مشاور وزیر
رفتند ،مشــخص بود این وضعیت چندان دوام نخواهد اورد و مدیریت در ســایه دیر یا زود
منتهی به تغییرات خواهد شد .در این پرونده این تغییر و تحوالت را بررسی کرده ایم.
ت
یتر
ا
و
ل
یکچپ گرابه جاییکمحاظه کار
چرا ایوبی از معاونت سینمایی رفت؟
فرهنگ
62
مثلث | شماره 351
1
ابتدا تغییر وزیر ارشاد و سپس تغییر معاون سینمایی!
دولت خانه تکانی دم انتخابات را قبل از تحویل سال انجام
داد تا از خــودش در مقابل انتقادهای بی شــمار هنرمندان
اعاده حیثیت کند و حمایت این قشر را که در انتخابات دور
گذشتهریاست جمهوریودریکی،دوسالنخستدولت،از
مهمترین حامیان ان بودند ،دوباره به دست بیاورد.
البته برخی از رسانه ها این تغییر را به برگزاری جشنواره
پرحاشــیه «فجر» ربط می دهند .انها معتقدند انتقادها به
نحوه داوری در این دوره که باعث شد خود وزیر وارد ماجرا
شود و برخی از جوایز را تغییر دهد و همین طور دعوایی که
ایوبی در برنامه تلویزیونی «هفت» داشت ،وزیر را ناچار کرد
در کم تر از چهــار ماه مانده به پایان دولت یازدهم ،دســت
به چنین اقدامی بزنــد .این تحلیل رســانه ها اگرچه دور از
ذهن نیست و واقعیت دارد اما نمی تواند علت غایی و نهایی
تحوالت وزارت ارشاد باشــد .نکته این اســت که روحانی
و دولتش قصد ندارند در شــرایطی که وضعیت اقتصادی
نفس مردم را گرفته است ،البی قوی هنرمندان پشتشان
را خالی کنــد .برای همین هم چهــره ای را به عنوان رئیس
سازمان ســینمایی به کار دعوت کرده اند که ضمن تجربه
داشتن در امور اجرایی حوزه فرهنگ و هنر ،قرابت گفتمانی
بیشتری با طیف اصالح طلبی دارد و احتماال بتواند حمایت
حداکثری اقشار ســینماگر جامعه را جلب کند .به هر حال
برکناری ایوبی از معاونت سینمایی ،چند جهت ع ّلی دیگر نیز
داشت .اختالف او با علی جنتی در ماه های اخر وزارت وی،
حاشیه های جشنواره سی و پنجم فیلم فجر و اختالفاتش
با وزیــر جدید؛ صالحــی امیــری از مهمتریــن علت های
برکناری وی بود .اما به هر حال ایوبی در دوران مسئولیتش
اتفاق های قابل توجهی را در سپهر سینمایی کشور رقم زد.
بازخوانی عملکرد سه ساله ایوبی
در سازمان سینمایی
با برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در سال ،1392
تغییر دولــت و هیــات ان ،تحول و عــزل و نصب هایی در
وزارتخانه ها و حوزه های مختلف رخ داد و علی جنتی پس
از انتصاب به مقام عالی وزارت فرهنگ و ارشــاد اسالمی،
حجت الله ایوبــی را به عنوان معاون خود در مقام ریاســت
معاونت سینمایی این وزارتخانه منصوب کرد .تصمیمات
ایوبی از ابتدای انتصاب و فعالیت در معاونت سینمایی وزارت
فرهنگ و ارشاد اسالمی تا روزهای پایانی سال 95از سوی
اهالی و منتقدان سینما ،اصحاب رسانه و مردم عالقه مند به
حوزه فرهنگ و هنر کشور ،مورد تحسین ،انتقاد ،هجمه،
اتهام و ...واقع شد .مهمترین عملکردهای مثبت ارزیابی
شــده ایوبی را در جدولی که می بینید مــرور خواهیم کرد.
(جدول روبه رو)
انتقادها به ایوبی
رسانه ها و منتقدان ســینمایی قابل توجهی در طول
مدت مدیریت ایوبی منتقد عملکــرد وی بودند .انتقادها از
این رئیس سینمایی هم طراز با تحســین ها ادامه دار بود و
پایانی نداشــت .نقطه اوج انتقادها در زمان برگزاری دوره
سی و پنجم جشنواره فیلم فجر بود .جمعیت بسیار زیادی
از ســینماگران مدیریت ایوبی را در برگزاری جشنواره به باد
انتقاد گرفتند و این انتقادها در برنامه هفت که از شبکه سوم
سیما پخش می شد ،تبلور عینی یافت .طیف منتقدان ایوبی
از علی معلم تا مسعود فراســتی و از بهروز افخمی تا سعید
قطبی زاده و از مسعود کیمیایی تا علیرضا رئیسیان را شامل
می شــد .عمده انتقادها به ایوبی معطوف به حاشــیه های
برگزاریجشنواره ها،توقیفبرخیفیلم ها،تغییراتدربرخی
پست های مدیریتی و انتصاب برخی از افراد در سمت های
مهم سینمایی و جشنواره فجر و ...بود .نارضایتی از عملکرد
ایوبی در سال و ماه اخر مسئولیتش انقدر باال گرفت که روند
برکناری وی از میز سازمان سینمایی به باور برخی از رسانه ها
انی و ناگهانی قلمداد می شد.
شــاید بتوان مهمتریــن ســرفصل های انتقادها به
عملکرد ایوبی را در ســازمان ســینمایی بر اساس فهرست
زیر دســته بندی کــرد .این فهرســت با بررســی نقدهای
ســینماگران از ایوبی در طول دو سال گذشــته تهیه شده
اســت .پرتکرار ترین نقدها بــه صــورت موضوعی بدون
اولویت بندی عبارتند از :تک صدایی ســازمان سینمایی در
دوران ایوبی و انتصاب های حاشیه ســاز ،ضعف شــورای
صنفی نمایش ،قدرت پایین رایزنی برای رفع مشکل اکران
فیلم ها ،کم توجهی به سینمای استراتژیک ،تجاری شدن
ســینما و فاصله گرفتن از ســینمای هنری ،بی توجهی به
مشــکالت مالی ســینماگران ،الگوی مدیریتی و اهداف
تشکیل مدرسه ملی سینما و...
ایوبی روی ریل تغییر
تغییر حجت الله ایوبی از ریاســت سازمان سینمایی،
دور از انتظار نبود و از همان زمان که وزیر فرهنگ و ارشــاد
اســامی ،محمدمهدی حیدریان را به عنوان مشــاورش
منصوب کــرد و گروهی از ســینماگران به جــای پیگیری
به هر حال امیدواریم
حیدریان زمان کافی
برای تحول اساسی ندارد
خوب ،بد ،زشت
چرا ایوبی نه بهترین بود
نه بدترین؟
امورشان در سازمان سینمایی به دفتر مشــاور وزیر رفتند،
مشــخص بود این وضعیت چنــدان دوام نخواهــد اورد و
مدیریت در سایه دیر یا زود منتهی به تغییرات خواهد شد.
ایوبی اما در ماه های اخیر مدارا کــرد و این وضعیت
منجر بــه اوج گیری تنش ها نشــد .تنش ها میــان ایوبی و
مقامات ارشــد وزارت فرهنگ و ارشــاد اســامی ظاهرا از
برخی روش های مدیریتی در برخی حوزه ها نظیر مدرســه
ملی سینما اغاز شده ،ولی باتوجه به ترجیح طرفین ماجرا ـ
صالحی امیری و ایوبی -به ســکوت و استمرار این سکوت
با حکم انتصاب امروز صالحــی امیری برای ایوبی ،بعید به
نظر می رسد جزئیات بیشتری از اختالف درباره شیوه های
مدیریتی مشخص شود.
همین رویداد نشان می دهد که تغییر ایوبی چندان به
برگزاریجشنوارهمربوطنمی شود.اماسویدیگراینتغییر،
انتصاب حیدریان است .شخصیتی که قرابت های بسیاری
با اصالح طلبان دارد و احیانا قرار است تا با انتصاب او جامعه
سینمایی معترض و منتقد به مدیریت فرهنگی دولت ،دست
از اعتراض ها و انتقادهــا بــردارد و حامی انتخاباتی دولت
باشد .ایوبی درباره تغییرات سازمان گفته بود« :وزیر جدید
با نگاهی جدید امده و تغییر طبیعی است ،اما ان چه را باعث
این اتفاق شد باید بگذارید تا در کتاب « 1262روز در شماره
4کمال الملک» روایت کنم.به قول شمس تبریزی« ،هنوز
اهلیت گفتن نیست .»....خالصه ما امدیم به قول شمس
موضوع
بازگشایی خانه
سینما
بازار داغ
انتصابات
علنی کردن
اعضای شورای
پروانه ساخت و
نمایش
دیجیتال کردن
سیستم نمایش
سینماها
جداسازی
بخش ملی و
بین الملل فیلم
فجر
راه اندازی
سینمای مستقل
هنر و تجربه
فصل تغییرات سازمان سینمایی
محمدمهدی حیدریان که در اولین برنام ه ســینمایی
پس از انتصابــش در ســازمان ســینمایی در نمایش فیلم
«ویالیی ها» حاضر شده بود ،در پاســخ به سوالی مبنی بر
اینکه چه زمانی تغییراتی در مدیران ســازمان سینمایی رخ
خواهد داد؟ اظهار کرد« :ما باید با بررسی های الزم ببینیم
که اگر جابه جایی یا تغییر نیاز دارد این کار را انجام بدهیم اما
قاعدتااگرقرار باشدتغییررخ بدهد بعد از عید است ومااز این
فرصتتعطیالتاستفادهکردهوبرنامه هارانهاییمی کنیم.
البتهخیلینگراناینموضوعنیستیمچرا کههدفهمهاین
است که برنامه های متناسبی که منفعت مشترک همه در ان
هست را اجرا کنیم و بر این اساس به اتفاق نظر می رسیم و
اگر الزم باشــد ،تغییری انجام می شود ».با توجه به همین
اظهارنظر حیدریان معلوم اســت که زمان تغییر در سازمان
سینمایی و معاونت ها و ارگان های دیگرش اغاز شده است.
اما نخستین تغییرها در کجا خواهد بود؟
محمد مهدی حیدریان رئیس سازمان سینمایی عصر
روز سه شــنبه ۱۵فروردین مــاه در حالی انجمن ســینمای
جوانان ایران را به عنوان اولین زیرمجموعه اش برای بازدید
انتخاب کرد که برخی شنیده ها از تغییر و تحول مدیریتی در
جزئیات
نتیجه
پس از گذشت یک و نیم سال از تعطیلی خانه سینما ،سرانجام درهای
این تشکل صنفی همزمان با روز ملی سینما با حضور جمع زیادی از اهالی
سینما به روی سینماگران باز شد.
ایوبی تقریبا همه مدیران سینمایی تحت مدیریتش را تغییر داد و یکی
از حاشی ه برانگیزترین این تغییرها انتصاب محمد حیدری به عنوان دبیر
جشنواره فیلم فجر برای دو سال پیاپی بود.
اگرچه اکثریت قریب به اتفاق سینماگران ،با ابراز رضایت از بازگشایی خانه سینما،
این اتفاق را پایانی بر مشکالت اصناف سینمایی عنوان می کردند؛ اما پس از مدتی
اختالف و طعنه ،جای خود را به دوستی ،کمک و اتحاد داد و برخی سینماگران
خواستار حذف سازمان سینمایی شدند.
بخشی از انتصاب های ایوبی با انتقادهای متعدد و شدیدی از سوی سینماگران
مواجه شد .انتصاب یک چهره تئاتری به دبیری جشنواره فیلم فجر یکی از انها بود.
پیش از این ترکیب اعضای شورای پروانه ساخت و نمایش در دوره های
مختلف مدیریت سینمایی علنی اعالم نمی شد.
تغییرات ساالنه و چینش اعضای این شورا با گمانه زنی هایی از سوی رسانه ها همراه
بود .گفته می شد که ایوبی قصد دارد همه را راضی کند.
یکی از وعده های حجت الله ایوبی که تحقق یافت ،ادامه راه دیجیتالی
کردن سینماهای کشور و اتمام این پروژه بود .این اتفاق به طور جدی و
گسترده از سال 92اغاز شد.
این تصمیم با استقبال قریب به اتفاق سینماگران مواجه شد.
با این تصمیم که برای نخستین بار در سال 94اجرایی شد ،جشنواره بین
المللی فیلم فجر منفک و در اردیبهشت ماه برگزار شد .جشنواره ملی فجر
ن های کشور برگزار شد.
هم در استان ها و شهرستا
فروردین سال 1393با حکم حجت الله ایوبی ،امیرحسین علم الهدی
به سمت مدیراجرایی ودبیرشورای سیاستگذاری سینمای هنر و تجربه
منصوب شد .در 25شهریور ماه و با نمایش فیلم «یک اتفاق ساده» شروع
به کار کرد .این گروه سینمایی در اولین دوره شش ماهه خود 850میلیون
تومان فروش کرد.
مجید مجیدی ،مجتبی راعی ،ناصر تقوایی ،یونس شکرخواه ،لیال
حاتمی ،محمدباقر قهرمانی ،مجید شیخ انصاری و رمضانعلی حیدری
خلیلی به عنوان شخصیت حقوقی و سرپرست بنیاد سینمایی فارابی به
عنوان هیات امنای مدرسه ملی سینمای ایران منصوب شدند.
در دوران مدیریت سه ساله او و طبق سیاست جدید مدیریت سینمایی،
فیلمسازان جوان فرصت بهتری برای ظهور و بروز پیدا کرده اند و این
موضوع در انتخاب و اهدای جوایز جشنواره های مختلف ،به خوبی
مشخص بود.
گروهی از اهالی سینما از جمله فیلمسازان و منتقدان و حتی اهالی رسانه ،با این
جداسازی موافق و عده ای مخالف بودند .عدم استقبال مخاطبان و حتی سینماگران،
سالن های خالی نمایش دهنده اثار سینمایی خارجی و افت کیفی جشنواره از جمله
نکاتی بود که در اولین سال به چشم می خورد.
در سال 1394و به بهانه یکساله شدن گروه هنر و تجربه ،اهالی سینما از جمله
هوشنگ گلمکانی عملکرد این گروه سینمایی را مثبت قلمداد کردند .در نتیجه
پیگیری ها و مذاکرات ،گروه هنر و تجربه در جشنواره سی و سوم و سی و چهارم فیلم
فجر بخشی مجزا به خود اختصاص داد
بنا بر عقیده عده ای از سینما گران ،مدرسه ملی سینما همچنان بالتکلیف مانده و
فعالیت رسمی خود را اغاز نکرده است.
این تصمیم اگرچه با استقبال سینماگران مواجه بود اما در سیو چهارمین دوره فیلم
فجر با اهدای 9جایزه به یک فیلم اولی انتقادات بسیاری را به دنبال داشت.
مثلث | شماره 351
جوان گرایی
و توجه به
فیلمسازان
جوان
«اتشیانداختیمورفتیم،انکهسوخت،سوخت.»....البته
این حرف برای بنده زیاد است ،ولی چون امد ،گفتم».
این انجمن حکایت داشتند .به گزارش سیدصادق موسوی
رئیس دفترحجت اللهایوبیدرریاستاینسازماندرابتدای
زمستان سال قبل بدون توجه به رزومه وی نقدهای مختلفی
را موجب شــده بود و همین بود که بعــد از حضور حیدریان
بسیاری از تغییر مدیریت در این سازمان خبر دادند .حیدریان
اما در بازدید از انجمن ســینمای جوانان ایران بدون اشاره
به برنامه های احتمالی برای تغییر گفــت« :دلیل انتخاب
سینمایجوانانبه عنواناولینموسسهبرایبازدیدایناست
که نگاه من زیرساختی است و باید از جایی شروع می کردم
که با زیرساخت های سینمای ایران ســر و کار دارد .اساسا
دلیل تاسیس سینمای جوانان در سال ۶۴با همه ابعادی که
در ان زمان برایش متصور بودیم و توســعه ای که االن پیدا
کرده همین بوده که به زیر ساخت های سینمای ایران کمک
کند ».حیدریانادامهداد«:بهمیزانیکهتکنولوژیپیشرفت
کردهوفیلمسازیتسهیلشدهوبهمیزانیکهجواندرکشور
ما زیاد شده است ،سینمای جوانان هم نیازمند بازنگری بوده
و هست .فرهنگ و استفاده از محصوالت فرهنگی توسعه
پیدا کرده و الجرم نقش سینمای جوانان هم نیاز به باز تعریف
دارد ».به هر حال به نظر می رسد که حیدریان امده تا همه
چیز را بر وفق نظر ســینماگران تغییر دهد .تغییرها حتما در
استراتژیک ترینوپرمخاطب ترینارگان هاوزیرمجموعه ها
صورت خواهــد گرفت .حاال باید منتظر مانــد و دید که این
تغییرها در چه زمانی سلسله خواهند گشود.
فرهنگ
راه اندازی
مدرسه ملی
سینما
رئیس سابق
حجت الله ایوبی
در فالش بک
63
فرهنگ
به هر حالامیدواریم
حیدریان زمان کافی برای تحول اساسی ندارد
اکبر نبوی
2
کارشناس و منتقد سینما
فرهنگ
64
مثلث | شماره 351
سازمان سینمایی از بدو شکل گیری اش ،حاشیه های
بسیاری داشــت .تعطیل کردن خانه سینما و شکل گیری
سازمان سینمایی ،نارضایتی ســینماگران و برنامه های نه
چندان مناســب و مثبت ارزیابی شــده اقای شــمقدری در
دوران مسئولیتشان در این سازمان همه و همه حاشیه های
این نهاد سینمایی را روزافزون کرد.
اتفاق هایی در این دوره افتاد که یاداوری انها ممکن
اســت ازاردهنده باشــد اما به هر حال این اتفاق ها افتاد و
ادامه هم پیدا کرد .متاســفانه اوضاع سینما روز به روز هم
بدتر می شد و شــکاف بزرگی میان بخش مدیریتی سینما
و هنرمندان ایجاد شــد .چنان که بسیاری از سینماگران با
سازمان سینمایی قهر کردند ،برخی دیگر فیلم نساختند و
مردم هم متوجه این موضوع شدند و ضریب رشد استقبال
از فیلم هــا هم چندان کــه انتظار می رفت ،نبــود یا اگر در
دوره های بسیار کوتاهی به واسطه یکی ،دو فیلم استقبال
وجود داشــت ،با پایــان اکــران ان فیلم ها ،اســتقبال از
ســینما هم فروکش می کرد .خالصه انکه اقای شمقدری
و سازمان ســینمایی در دوره ایشان نتوانســتند چندان که
باید و شاید اعتماد و خوشــبینی اهالی سینما را جلب کنند.
گروه بندی هــا و جناح بندی هایی در خانواده بزرگ ســینما
ایران ایجاد شــد که واقعــی نبود و ضربه هــای بزرگی هم
به سالمت و انســجام سینمای کشــورمان زد .به هر حال
ایــن دوره تمــام شــد و در دوره ای که اقای ایوبی پشــت
میز ریاست ســازمان نشســت ،با ضرباهنگ مناسبی این
نقص ها رو به افول گذاشت و ســازمان سینمایی توانست
در مــدت زمــان کوتاهی دوبــاره اعتمــاد ســینماگران را
جلب کنــد .بازگشــایی خانه ســینما اتفــاق مهمی بود که
به ســرعت انجام شــد و امید زیادی در میان ســینماگران
ایجاد کرد.
مقایســه دوره پیــش از اقــای ایوبی با دوره ایشــان
می تواند قضاوت نســبتا منطقی و درســتی درباره کارنامه
اقای ایوبــی ایجاد کنــد .در دوره اقای ایوبــی چند اتفاق
مهم افتاد .اولین اتفاق بازگشــت نوعی از ارامش ،اعتماد
و احترام به خانواده ســینما بــود .از طرف دیگــر وقتی به
تولیدات ســینمای ایران نگاه می کنیم متوجه می شــویم
معدل اثار تولید شده در طول سه ســال اخیر وضع بهتری
پیدا کرده است و سینما گام های خوبی برای ارتقای درک
و بینش خود برداشــته اســت .این اتفاق ها را در چند جنبه
می توان ارزیابی کرد .دیجیتالی شدن سینما ،ایجاد گروه
هنر و تجربه ،جوان گرایی و بازکردن راه های نو برای توسعه
سینما! نتیجه چه شد؟ نتیجه این بود که سال گذشته سینما
توانســت در یک روند شــگفتی اور فروش ســاالنه را ارتقا
بدهد .امســال هم در اکران نوروزی همین اتفاق افتاده و
این نشان می دهد که ســینما در حال توسعه است .به این
معنی که می خواهم بگویم در دوره اقای ایوبی سینما چند
قدم به صنعتی شدن نزدیک شد .البته نمی خواهم بگویم
کسری و نقصی در این دوره نبوده است .اما به عنوان کسی
که این تحوالت را از نزدیک رصد کرده ام می گویم که حجم
تغییرات و تحوالت مثبت در دوره ایشان بسیار باال بود و این
شایسته تقدیر است.
وقتی بخواهیم از دوره اقای ایوبی معدل بگیریم در
مجموع نظر من مثبت اســت .نمونه اش همین جشنواره
امسال و جشنواره سال گذشــته بود .البته درباره جشنواره
امسال و حتی ســال گذشــته هم حرف و حدیث زیاد بود.
نمی توان از کنار انتقادها گذشــت .اما چــه نوع انتقادی؟
انتقاد بایــد بتواند تحلیــل واقعی از یک مســاله ارائه کند
و ضعف و ایراد را نشــان بدهد .پس منظــورم هر انتقادی
نیست .خالصه اینکه در جشنواره فیلم فجر امسال تعداد
فیلم های خوب و متوســط کم نبودنــد ،البته فیلم ضعیف
هم داشــتیم مثل همه ســال هایی که اینطور فیلم ها هم
در جشنواره حضور دارند .اما حجم تعداد فیلم های خوب
امســال به نظر قابل توجه است .در جشــنواره امسال هم
فیلم های اجتماعی ،هم فیلم های مربوط به حوزه فرهنگی
به عالوه چند اثر کمدی داشتیم .سینمای ایران از کمبود
و فقر اثار کمدی رنج می برد و گرایش به ساخت اثار کمدی
موضوع قابل توجهی اســت و امیدوارم سال های بعد هم
این روند رو به رشد و مثبت ادامه پیدا کند .دلیل دیگر برای
ی به شخصیت
ارزیابی مثبت من از دوره مدیریت اقای ایوب
و منش فرهنگی مربوط اســت .این ســه شــاخصه باعث
می شود اگر بخواهیم منصفانه ارزیابی کنیم حتی با وجود
اشکاالت من به کارنامه کاری و حرفه ای ایشان ،من نمره
مثبت می دهم.
اما در مــورد دوره جدید هم یک نکتــه اصلی وجود
دارد .همه دوستان از اقای حیدریان استقبال کرده اند و
این هم بحق است .اما انتظارها از ایشان خیلی باال رفته
است .ممکن است این در ادامه روند مناسب و درستی را
پیش نکشــد .ایشــان در مجموع جزو گروهی از مدیران
ســینمایی کشــور اســت که نقش مهم و موثــری در نوع
شکل گیری ســینمای پس از انقالب داشــته اند .اصوال
سینمای بعد از انقالب کشــور ما به نوعی وامدار حضور و
فعالیت ایشان است .اقای حیدریان کارنامه ای در گذشته
دارد که قابل توجه اســت .ضمن اینکه دو سال و نیم هم
در دوره اقای مســجدجامعی معــاون ســینمایی بوده از
طرف دیگر در تلویزیون هم مسئولیت داشته است .یعنی
هم فضای ســینما را می شناســند و هم فضای تلویزیون
را .تجربه کافی و وافی هم در ســمت های اجرایی دارند
و خالصه اینکه بگویم محرم ســینما هســتند .همه اینها
شــرایطی فراهم می کند که توقعات ما را از ایشان خیلی
افزایش می دهــد و این قضیه به نظرم ســختی کار اقای
حیدریان در این دوره اســت .البته من حتمــا این نکته را
در ذهن خودم دارم که اقای حیدریان برای اعمال تدبیر
و اقدام در زمینه برخی از سیاســت های بنیادی ،اصولی
و پیش برنــده برای ســینما خیلی زمــان نــدارد .بنابراین
بســیاری از انتظارها ممکن اســت چنان که باید وشــاید
پاسخ نگیرند.
به هر حال تا چندی دیگر انتخابات ریاست جمهوری
برگزار می شود ،به تجربه هم ثابت شده انتخابات ایران مثل
سیبی است که در اسمان پرتاب می شود و تا به زمین برسد
هزاران چرخ می خورد .با فرض اینکه در دور بعد هم اقای
روحانی رای بیاورند و اقای صالحی امیری هم وزیر ارشاد
باشند ،در این شرایط اقای حیدریان می تواند برنامه ریزی
کند و مبتنی بر مسیر امده در طول این سی و اندی سال که
از شکل گیری ســینمای پس از انقالب می گذرد ضعف ها
را برطرف کند ،نقاط قوت را محکم تــر نماید و اقتضائات
زمان چه داخلی و اقتضائات بین المللی سینمای ایران را در
سیاست گذاری هایش در نظر بگیرد و اهنگ رشد سینمای
ایران را سرعت ببخشد.
فرهنگ
تاکتیکانتخاباتی
اهالی درباره تغییرات چه می گویند؟
3
مثلث | شماره 351
انها که گفتند اری!
رسول صدرعاملی ،کارگردان سینما :ارزیابی من
فرهنگ
تقریبا هیچ کســی تردید نــدارد که تغییــر ایوبی در
ماه های پایانــی دولت و در اســتانه برگــزاری انتخابات
نمی تواند خالی از شائبه های انتخاباتی باشد .جایگزین
شدن محمدمهدی حیدریان نیز شــائبه انتخاباتی بودن
این تغییر را تقویت کرده است .با این حال افزون بر این
مســاله می توان رویکردهای صنفی را نیز بررســی کرد.
در این گزارش موضــع ســینماگران را دربــاره تغییرات
اخیر سازمان ســینمایی در باالترین سطح بررسی و مرور
می کنیم .در این اظهارنظرها همچنــان که خواهید دید
اســتقبال از مدیریت جدید بســیار قابل توجه اســت اما
انچه که پنهان نمانده انتظارهایی اســت که سینماگران
از حیدریان دارند .این انتظارها بار مسئولیت مدیر جدید
را بیشــتر خواهد کرد .به هر حال در گزارشی که خواهید
خواند تعدادی از ســینماگران موافق حضــور حیدریان
هســتند و تغییر در مدیریت سازمان ســینمایی را باتوجه
به حضــور حیدریــان مهم و روبــه جلو تفســیر کرده اند.
برخی دیگر امــا محتاطانه تــر برخورد کردنــد و بیش از
انکه ســوابق ســینمایی حیدریان را در کانون توجه قرار
بدهند ،نیازهای ســینما و تحوالت امروزی را مورد توجه
قرار دادند.
درباره مدیریت اقای حیدریان در سازمانی سینمایی مثبت
اســت .ایشــان در شــروع مدیریت خود ،کامال با برنامه
امدنــد .در تمام زمینه هــا از جمله ســاخت مجتمع های
ســینمایی و زمینه هــای مختلــف تولیــد و پخــش و...
پیگیری های بسیار کردند تا برنامه ها به نتیجه برسد و به
درستی پایه ریزی شود.
ســیروس الونــد ،کارگــردان ســینما :مــا از
محمدمهدی حیدریان ســابقه خوبی در ذهن داریم .در
دورانی که او مشغول به کار بود ،ســینمای ما مشکالت
فعلی را نداشت .سینمای ایران این روزها اگرچه در خارج
از کشور سربلند است اما در داخل گرفتاری های بسیاری
دارد .مساله بعدی این است که تسهیالتی که به عنوان
وام داده می شــود باید به فیلمنامه ها و موضوعات شــان
تعلق بگیرد نه به ادم ها .بعد از 35ســال ادم ها همچنان
با اسم هایشان کمک هزینه می گیرند نه با اثارشان و این
بساط باید برچیده شود.
سیدمحمود رضوی ،تهیه کننده سینما :حضور
اقای حیدریان در راس سازمان سینمایی را بیشتر باید به
ســینماگران تبریک گفت تا خود ایشان .مدیر با تجربه،
خالق ،دین دار و به شدت به روز.
مصطفــی کیایی ،کارگــردان ســینما :همه چیز
به عملکرد مدیران بســتگی دارد .برخــی مدیران برای
بلندمدت فکر و برنامه ریزی می کنند اما فکر می کنم یک
دوره مدیریتی چهار ســاله برای فعالیت کم نیست و باید
دید در انتها چه عملکرد و خروجی داشــته است .در کل
فکر می کنم ،چون حیدریان با ســینما اشنایی دارد و در
بطن ســینما بوده ،انتخاب او اتفاقــات خوبی را به دنبال
خواهد داشت.
ابوالحســن داودی ،کارگــردان ســینما :از دوره
مدیریت حیدریان خاطره خوبی دارم و البته شخصا خیلی
خاطرات بدی از ایوبی هم ندارم .ایوبی در یک دوره ای
که ما به حداقــل چیزهایی که بــه انها قناعــت کردیم،
ســعی کرد فضــای محترمانــه ای را برای ســینماگران
به وجود بیــاورد و اگــر فکر کنیــم اشــتباهاتی کرده که
البته زیاد هم نیســت این فضای محترمانــه باز هم قابل
تقدیر اســت .ایوبی در فضایی که کمتر کســی به کسی
احترام می گذاشــت( ،البته نه اینکه بقیه مدیران احترام
نمی گذارنــد) اما او این احترام را بیشــتر مورد اســتفاده
قرار داد .امیــدوارم حیدریــان در پیشــبرد کارها موفق
باشند و ســنت های خوبی که گذاشته شده را حفظ کنند و
ســنت های بد دوره های قبل نیز برای رسیدن به اهداف
مثبت به کمکش بیاید .در کل حیدریان مدیر خوبی است
و فکر می کنم اتفاقات خوبی را برای سینما رقم بزند.
یداللــه صمــدی ،کارگــردان ســینما :خیلــی
خوشحالم که حیدریان به عنوان رئیس سازمان سینمایی
منصوب شــد زیرا وی فرد کار بلدی اســت .از حیدریان
اقدامات خوبی از لحاظ فرهنگی و سینمایی از ان دوران
به جــای مانده و صنعت ســینما وضعیت خوبی داشــت.
امیدوارم اتفاقات درخشــانی در دوره حیدریــان بیفتد و
اهالی سینما به طور قطع پشتیبان او خواهند بود.
مسعود اطیابی ،کارگردان سینما :در ابتدا باید یاد
65
فرهنگ
66
مثلث | شماره 351
فرهنگ
بگیریم منصف باشیم و نقد و بررسی عملکرد مدیری را در
یک جمله زیر ســوال نبریم ،چــون پرداختن به موضوع
مهم این چنینــی در یک جمله کافی نیســت .باالخره هر
مدیری که امده نقاط ضعف و قوتی داشــته و حجت الله
ایوبی از این قاعده مستثنا نیست اما به محض اینکه بوی
رفتن مدیری به مشــام می رسد نقاط ضعف و مشکالتش
را به میان اوریم و با امدن مدیری جدید هنوز دست به کار
نشده تعریف و تمجید خوشایند نیست .حیدریان یکی از
بهترین مدیران فرهنگی_ سینمایی است و اهالی سینما
خاطــرات خوبــی از او دارند،حیدریان شــناخت کافی و
وافی نسبت به مسائل سینما دارد و تک تک اهالی ان را
به خوبی می شناســد،این از محاسن انتخاب جدید است
و اگر از ابتدا این اتفاق رخ می داد با مشــکالت کمتری
در سینماروبه رو بودیم .حیدریان به خاطر شناخت کاملی
که از سینما دارد یک سرمایه است چرا که سال ها فعالیت
در ســینما او را خبره کــرده ،کامال به نیازهــای فرهنگی
واقف است و فردی انقالبی نیز به شمار می اید .امیدوارم
عملکرد ایوبی و یا هر مدیر دیگری با رفتنشــان منصفانه
مورد بررسی و تحلیل قرار بگیرد.
محســن علی اکبــری ،تهیه کننــده ســینما:
حیدریان چه ان زمان که در ســیما فیلم و شبکه جام جم
بود و چه بعد که در امور سمعی و بصری معاونت سینمایی
مشغول به کار شد نشــان داد با مدیری طرف هستیم که
شرایط ســینمای ایران را به خوبی می شناسد .متاسفانه
جناب ایوبی اطالعی از شــرایط داخلی سینما نداشتند و
ــمت قرار گرفتند بارها
ما از روز اولی که ایشان در این ِس َ
و بارها نگرانی خود را اعــام کردیم و گفتیم این انتخاب
هم به ضرر ایوبی و هم به ضرر سینمای کشور خواهد بود.
امیدواریم حضور محمدمهدی حیدریان مرهمی باشد بر
زخم های ســینمای ایران .قطعا او خــود بیش از همه ما
بر اوضاع اگاه اســت و ما هر چه بگوییم مصداق زیره به
کرمان بردن است اما قطعا یکی از خواسته های ما توجه
به سینمای ملی و ارزشــی و بها دادن به فیلم هایی است
که به مباحث مورد نیاز جامعــه ایرانی بپردازند .عالوه بر
حمایت از چنیــن اثاری چه در حوزه تولیــد و چه در حوزه
اکران ،حفــظ حرمت پیشکســوتان نیز مســاله دیگری
است که در طول دوران مدیریت حجت الله ایوبی مغفول
مانده است.
سیروس تسلیمی ،تهیه کننده سینما :انتخاب
حیدریان از همه جهات بهترین گزینه بود و این انتخاب
به شکل هوشــمندانه ای صورت گرفت .اقای حیدریان
در ســال های 58-59که ما در ارشاد دست اندرکار بودیم
در تمام مراحل حضور داشتند و به نوعی می توانم بگویم
او ســیف الله داد دوم اســت .البته امیدوارم کــه بعد از
انتخابات هــم مدیران کارامــد تغییر نکننــد ،به هر حال
مشــکل اصلی ســینمای این روزهای ما مســاله اکران
فیلم هاست .خیلی از فیلم ها رنگ پرده بر خود نمی بینند
و خیلــی از انها هم با رانت اکران می شــوند .بخش مهم
دیگری که به نظرم باید به ان رسیدگی شود هم در زمینه
تولید است که باید ســر و ســامان بگیرد .فیلمنامه های
زیادی می ایند و می روند ،اگر ساخته شوند ممکن است
اکران نشــوند و برخی هم انقدر ضعیف هستند که سینما
را نابود می کنند .به نظرم این موضوع باید ســر و سامان
بگیرد و اقدامات کارشناسی تری روی ان صورت بگیرد.
علیرضا رضاداد ،کارگردان و کارشناس سینما:
به نظــرم فرصت حضــور اقــای مهنــدس حیدریان در
سینمای کشــور ،فرصت بســیار مغتنمی اســت و باید از
حضور ایشان ،سینمای کشور بســیار بهره برداری بکند.
علیرضا رضاداد که از ۲۰ســال پیــش در دوره مدیریت
محمدمهدی حیدریان در ســیمافیلم و ســپس در زمان
مدیریت وی در سینما به عنوان مدیرعامل فارابی فعالیت
داشته است و به تعبیری یار مدیر جدید سازمان سینمایی
شناخته شده اســت .بسیاری از مشــکالتی که شاهدیم
برای امروز و دیروز ســینما نیست و بخشی از انها به ذات
سینما در کشــوری مثل ما ،با همه پیچیدگی ها و با همه
توســعه یافتگی هایش برمی گردد و بــه همین جهت این
شــرایط نیازمند یک مدیر توانمند ،مجرب و باســابقه ای
بوده و هســت .البته من می دانم اقای حیدریان ،بسیار
پرهیز می کرد از اینکه مستقیم درگیر مسائل سینما بشود
و باز ترجیح می دادند که در مقام مشاور عالی وزیر بتواند
به ســینما کمک کنند ولی االن که در این مسئولیت قرار
گرفتند ،گمان می کنم برای ســینما یــک فرصت خوبی
است و ان شاء الله بتواند هم در این دولت و هم در دولت
اتی قدم هــای خیلی محکمــی در راســتای هدف های
خیلی بزرگــی که مطمئن هســتم در برنامه های ایشــان
هست ،بردارد.
را به رغم شایستگی های فرهنگی اش دچار چالش کرد.
علی اکبر ثقفی ،کارگردان و کارشــناس سینما:
حیدریــان از مدیــران قدیمــی سینماســت و بــا فضای
سینمای چند سال پیش اشنایی بیشتری دارد .سینمای ما
با گذشته تفاوت های بسیاری کرده و نیازها و مشکالتش
نیز تغییر کرده اســت .امروز ســاخت و مختصات سینما
بســیار متفاوت از دهه های 60و 70و حتی 80است .با
این حال از این نظر که حیدریان حضوری نســبتا دائمی
در سینما داشــته امیدواریم بتواند برای سینمای معاصر
امروز هم مدیریت درست و کارامدی داشته باشد.
محسن محسنی نســب ،کارگردان ســینما :از
یک جهت خوشــحالیم که حیدریان به عنوان عضوی از
اهالی سینما برای این سمت انتصاب شدند و فکر می کنم
اتفاقات خوبی رقم بخورد .از سویی ایوبی هم با صداقت
کار کرد اما چون مشاوران خوبی نداشت درگیر مشکالت
شــد .امیــدوارم بودجه ای که برای ســازمان ســینمایی
در نظر گرفته می شــود را به بخش ســخت افزاری تعلق
دهند و به طور عادالنه و یکســان به افراد فعال سینمایی
تعلق گیرد .اگر بخش خصوصی ســرمایه گذاری ،برای
نظارت و بودجه ســینمایی صرف مسائل سخت افزاری و
سالن سازی شود اتفاقات خوبی در ســینما خواهد افتاد.
یکــی از این اتفاقــات مهــم باالرفتن تعداد ســالن ها و
تضمین بازگشت ســرمایه و اعتماد و حضور هرچه بیشتر
سرمایه گذار به سینماســت .بحث دیگر عدم تخصیص
بودجه های کالن در تولید اثار به اصطالح فاخر اســت.
فیلم هایــی کــه نمونــه ان را در ادوار مختلــف داریم و
ماندگاری و تاثیرگذاری از انها دیده نشــده اســت و این
عدالت نیست.
مجیــد مظفری ،بازیگــر ســینما :محمد مهدی
حیدریان باید به فکر یک اساســنامه درســت و بلندمدت
حافظ منافع اهالی ســینما باشد .در سینما یک اساسنامه
بلندمدت درســتی کــه حافظ منافع اهالی ســینما باشــد
نداریم و وقتی چنین چیزی وجــود ندارد با تغییر هر مدیر
شرایط نباید ســلیقه ای عوض شــود و تبعات ان متوجه
هنرمندان شود.
رضا درســتکار ،منتقد ســینما :امیــدوارم اقای
حیدریان به یاد داشته باشد که ما سینماگران ،منتقدان و
اهالی رسانه همیشه با خاطره خوش از شادروان سیف الله
داد یاد می کنیم .زیرا ســیف الله داد مردی بود که برای
سینما خوب فکر می کرد و خوب می خواست و خوب بلد
بود اجرا کند .همه برای ســینما خــوب می خواهند ولی
این مهم است که چه کسی می تواند خوب اجرا کند.
ابوالحسن داودی :از دوره مدیریت
حیدریان خاطره خوبی دارم و البته
شخصا خیلی خاطرات بدی از ایوبی
هم ندارم .ایوبی در یک دوره ای که ما
به حداقل چیزهایی که به انها قناعت
کردیم ،سعی کرد فضای محترمانه ای را
برای سینماگران به وجود بیاورد
سیدمحمود رضوی ،تهیه کننده
سینما :حضور اقای حیدریان در
راس سازمان سینمایی را بیشتر
باید به سینماگران تبریک گفت تا
خود ایشان .مدیر با تجربه ،خالق،
دین دار و به شدت به روز
نظرهای متفاوت
خســرو نقیبی ،منتقد ســینما :ســال اول و دوم
دولت ،سال های ناثباتی و سیاست های دولت قبل بود.
اما به نظرم در جشــنواره گذشــته یعنی ســی و چهارم که
اکران امسال را شــکل داد ۱2-۱3 ،فیلم موفق داشتیم
که حاصل تثبیت دولت برای سرمایه گذاران بود و همین
میزان دیده شــدن و فروش فیلم ها ،دیگــران را به طمع
انداخت تا بلیت ها را گران کنند! جشنواره امسال حاصل
سیاست های سال چهارم دولت است که به تعبیر دقیق تر
خود اقای ایوبی گفتند «اتشــی انداختــم و رفتم» یعنی
همه چیز سوخت! من واقعا دلیل اســتقبال سینماگران
از اقای حیدریــان را نمی فهمم ،ما یــک دوره مدیریت
ایشــان را دیدیم .ان دوره امدند تا فضا را بســته تر کنند
تا از ان گشــایش سیاســی بگذریم .و فکــر می کنم در
فرصت باقیمانده نیز شاهد تنگ شدن بیشتر فضا باشیم!
به نظرم شــبکه نمایش خانگی شــبکه اصلی عرضه اثار
سینمایی شود.
مســعود ردایــی ،تهیه کننده ســینما :باتوجه به
ســوابق جناب اقای حیدریان در ســینما و تلویزیون بعد
از پیروزی انقالب اســامی ،این انتخاب را باید مبارک و
میمون دانست اما از نظر نباید دور داشت که از سال های
دهــه 60و 70عبــور کرده ایــم و نیازهــا و دغدغه های
فرهنگی اجتماعی کشــور با ان ســال ها متفاوت است و
نمی شود ان مدیریت حتی درخشان را به این دهه تسری
داد .اکنون ســازمان ســینمایی نیاز به فکر جدید دارد و
این موضوعی اســت که رئیس سابق ســازمان سینمایی
فرهنگ
خوب ،بد ،زشت
چرا ایوبی نه بهترین بود نه بدترین؟
محمد اشنا
4
منتقد سینما و روزنامه نگار
مثلث | شماره 351
فرهنگ
حجت الله ایوبی مرد ارام و شعرخوان و اثرگذاری بود.
اتفاق های خوبی را هم در سپهر سینمایی کشور رقم زد اما
نمی توان مدافع همه دوران مســئولیتش بود .او سینما را
از ورطه ای که اقای شــمقدری و دوستانشــان تا سال 92
درست کرده بودند ،نجات داد اما خودش هم با تک صدایی
در دوران مســئولیتش بحران هــای تــازه ای ایجاد کرد.
سینمای ارزشی و سینمای اســتراتژیک در این دوره رشد
چندانی نداشــت و عمدتا با بی مهری داوران جشــنواره ها
روبه رو شد .این در حالی بود که همین سینما در زمان اکران
با اســتقبال مردم مواجه می شد .شــاید بتوان گفت پاشنه
اشیل دوران ایوبی جشــنواره فجر بود .جشنواره ای که از
اعتبار همیشــگی اش افتاد و به یک دورهمی تبدیل شد.
نارضایتی قریب به اتفاق سینماگران از جشنواره فیلم فجر
به ویژه در دوره های ســی و چهارم و سی وپنجم ،مصداق
بارز مدیریت ناکارامد بر این جشــنواره در دور ایوبی است.
اقای ایوبی اگرچه به لحاظ شخصیتی محبوبیت داشت و
کارهای قابل توجه و مهمی را هم موجب شد اما متاسفانه
در ویترین سینمایی کشور یعنی در جشنواره فجر نتوانست
کارنامه خوبش را ،خوب نــگاه دارد .انتصاب دبیران ثابت
برای جشنواره در دو دوره متوالی باتوجه به ضعف های بسیار
این جشنواره در همین دوره ها ،نوک تیز پیکان انتقادها را
به ســمت ایوبی هدایت کرد تا اینکه کار به روی انتن زنده
تلویزیون هم کشــیده شــد و ایوبی علنــا در یک وضعیت
ناخواســته و نامطلوب قرار گرفت .زمان زیــادی از پایان
جشنواره فجر نگذشــت که برکناری نه چندان احترام امیز
ایوبی از میز ریاست ســازمان ســینمایی رقم خورد .به هر
حال نباید ایوبــی را کامال نفی و نقد کــرد و نباید کامال هم
او را تمجید و تقدیر کرد .به عنــوان یک نقد باید بگویم که
مهمترین مشکل ایوبی خیرخواه ،سینمایی نبودنش بود.
او اگرچه با جوان گرایی در سینما ،اینده سینمای کشورمان
را با امیدهای بیشتری تقویت کرد اما در برخی از بخش ها با
همین جوان گرایی موجب بروز مشکالتی شد .مهمترینش
سپردن سکان مدیریت جشنواره فجر به یک چهره تئاتری
بود .ســال 94وقتی برای نخســتین بار نام محمد حیدری
به عنوان دبیر جشــنواره فیلم فجر مطرح شد ،کمتر کسی
از روزنامه نگاران سینمایی او را می شناخت .ایوبی در سال
ن اش
اینده نیز او را به ســمت دبیری گماشت و بازهم هما
و همان کاسه تکرار شــد تا پرحاشیه ترین رویداد سینمایی
کشور را در همین دوره از جشنواره فجر تجربه کنیم.
اما این همه ماجرا نبود .رئیس سابق سازمان سینمایی
گمان می کرد هر کس به او نقد وارد می کند ،یا از شمقدری
دستور گرفته یا طرفدار شمقدری است .در حالی که امروز
منتقدان جدی سیاســت های فعلی ســازمان سینمایی در
دوران ریاست شــمقدری نیز نقد های جدی به عملکرد او
داشته و همچنان دارند.
عملکــرد ایوبی در برخــی حوزه ها ان قــدر عجیب و
غریب بود که نیــازی به حاشیه ســازی برنامه ریزی شــده
نداشت .اینکه هیات عراقی که میهمان او بوده اند را بدون
هیچتوجیهیبهپشتصحنهفیلمفرمانارابردهکهفیلمش
را نمی توان نمایش داد یا حکم حکومتی که برای ساخت
فیلم کاهانی داده و شــورای پروانه نمایش مجوز اکران به
ان نمی داد و یا حتــی افتادن در جــدال رو در رو با مدیران
قبلی سازمان سینمایی در حالی که انبوهی از نقد ها به خود او
وجود داشت بخش مهمی از عملکرد خاص ایوبی در دوران
مسئولیتش به حساب می امد.
نکته دیگر این اســت کــه در دوران اقــای ایوبی و
باتوجه به جوانگرایی در ســینما که البته بــه نوبه خود کار
بســیار ارزشــمندی بود اما صدای انتقاد و گالیه بسیاری
از بازیگران و هنرمندان ســینمایی در همین زمان شــنیده
شد .گالیه پیشکسوت های ســینما از وضعیت نامناسبی
که دارند و از حمایت هایی که انتظار داشــتند دولت از انها
داشته باشد و نشــده بود ،جنبه دیگر ضعف های مدیریت
ایوبی را روشن کرد.
خوب :به هر حال شاید بتوان گفت که تحوالت ایوبی
در سینما یعنی دیجیتالی کردن سینماها ،ایجاد گروه هنر و
تجربه برای اکران فیلم های جوانان ،بازگشایی خانه سینما
و ...از مهمترین عملکردهای مثبت و خوب ایوبی بود که
می توان او را به خاطر این عملکرد تشویق کرد .انجام این
کارها توانست اعتماد سینماگران را به دولت افزایش دهد و
بسیاری از مخاطبان را با سینما اشتی بدهد .همین موضوع
هم باعث شد تا فروش ســینما در یک سال گذشته به نحو
چشــمگیری افزایش پیدا کند و سینمای ایران چند قدم به
سینمای صنعتی -تجاری نزدیک تر شود .این رخداد حتما
مهمترین اثر مدیریت ایوبی بر سپهر سینمایی بود.
بد :حتما باید از جشــنواره فیلم فجر یاد کنیم .اصرار
ایوبی بر مدیریــت ثابت ،دفــاع از عملکرد بد جشــنواره و
نارضایتی قریب به اتفاق سینماگران .از این بدتر هم گوش
ندادن به انتقادها بود .ایوبی اگرچه کارنامه قابل قبولی دارد
اما نباید از انصاف دور شــد و تک صدایی را نادیده گرفت.
برگزاری جشــنواره فجر واقعا قابل دفاع نبود و دســت کم
بایست که ایوبی از این شیوه برگزاری عذرخواهی می کرد.
زشــت :اما کم توجهی ســازمان ســینمایی به بیمه
هنرمندان ،بازنشســتگان و ...و همچنیــن کم توجهی به
وضعیت برخی از بازیگران قدیمی ســینما و ســینماگران
پیشکســوت موجــب بــروز ناراحتی هایــی شــد کــه دل
دوستداران سینما را شکست.
67
فرهنگ
5
خداحافظیغیرمنتظره
فرهنگ
68
مثلث | شماره 351
حجت ال ّله ایوبی 54ســال ســن دارد و کالردشتی
است .او در دوره کارشناسی در دانشگاه امام صادق(ع)،
معارف اســامی و علوم سیاســی خوانــده و تحصیالت
تکمیلی اش را در دانشــگاه شــماره دو لیون فرانســه در
رشته علوم سیاسی ادامه داده و دانشــنامه دکترا دریافت
کرده است.
ایوبی ســال های گذشته ریاست دانشــکده معارف
اسالمی و علوم سیاسی دانشگاه امام صادق(ع) ،مدیرکل
اموزش دانشــگاه امام صادق(ع) ،مدیرکل پژوهش های
سیاسی ســازمان صدا و ســیما ،رایزن فرهنگی جمهوری
اسالمی ایران در فرانسه ،معاونت اجتماعی وزارت کشور
و معاونت فرهنگی و اجتماعی سازمان بازرسی کل کشور
را عهده دار بوده اســت .او از ســال ۱۳۸۸رئیس موسسه
فرهنگی سازمان اکو بوده و دوشنبه 4شهریور ۱۳۹۲طی
حکمی از سوی علی جنتی ،وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی
به عنوان رئیس سازمان سینمایی انتخاب و جایگزین جواد
شــمقدری شــد .ایوبی تا کنون پنج کتاب منتشر کرده که
غیر از یکی به نام «سیاست گذاری فرهنگی در فرانسه»،
باقی کتاب ها در حوزه سیاسی و در مورد مشارکت سیاسی
و تحزب هستند.
او در همان روزهای نخست مسئولیتش در سازمان
سینمایی برای بازگشــایی خانه ســینما و بازگشت امید به
جامعه سینماگران تالش کرد و البته انتظارهای این جامعه
را از سازمان باال برد اما در برخی موارد نتوانست انتظارها را
براورده کند و موجب بروز انتقادهای بسیاری به این سازمان
شد .ایوبی در دو سال گذشته انتقادهای متعددی در حوزه
عملکردی اش داشته است .او همواره ســعی کرده تا در
کارهایش بی حاشیه باشــد اما این خواسته او تنها در مقام
خواســته باقی مانده و همواره حواشــی متعددی از جمله
مباحث مربــوط به اکران برخی فیلم هــا ،ممنوع الفعالیت
شدن برخی فیلمسازان ،پرونده پزشکی عباس کیارستمی
و ...وجود داشته است.
او در روز نخســت تصــدی مســئولیتش گفته بود:
«می خواهیم تمام حرف های نشنیده را بشنویم و سپس با
حجت الله ایوبی چگونه مدیری بود؟
اتکا به خرد جمعی و با کمک از نظر بزرگان صنعت سینمای
ایران ،درباره مسائل تصمیم بگیریم .بنده سراپا گوشم و
همه حرف های نشنیده را با عشق و عالقه خواهم شنید.
ما امده ایم که به سینماگران کمک کنیم .بنده بر این باور
هستم که حد ســینمای ما نیســت که این همه مشکل و
حاشیه داشته باشد .واقعا این حاشیه ها در حد قد و قواره و
سطح سینمایی ایران نیست».
این رئیس سازمان ســینمایی در دوران مسئولیتش
چند اتفاق مهم را در حوزه سینما رقم زد؛ دیجیتالی کردن
سینماها ،جوان گرایی ،توســعه بازارهای سینمایی ،جدا
شــدن جشــنواره ملی فیلم فجر از جشــنواره بین المللی،
بازگشایی خانه سینما و...
با استعفای علی جنتی از وزارت ارشاد در پاییز سال
گذشته و تصدی این وزارتخانه از سوی سیدرضا صالحی
کم کــم زمینه های خــروج ایوبی از مســئولیت ســازمان
سینمایی هم فراهم شد .با ورود محمد مهدی حیدریان به
وزارت ارشاد به عنوان مشاور عالی وزیر ،دور از ذهن نبود
که این مشاور ارام ارام معاونت سینمایی را در دست بگیرد.
به هر حال حاشیه های تمام نشــدنی جشنواره فیلم
فجــر در دوره ســی و پنجــم ،کار را برای ایوبی دشــوار و
پرهزینه کرد تــا جایی که حضور ایوبــی در برنامه هفت در
زمانی که جشنواره ســی وپنجم فیلم فجر در جریان بود،
حواشــی بســیار متعددی برای او ایجاد کرد .گفت وگوی
جنجالی او با بهروز افخمی به توصیه های متقابل به استعفا
کشیده شــد .او همچنین در واکنش به توصیه افخمی به
اســتعفا گفت« :اســتعفای من به خودم و رئیس فهیمم
مربوط است».
زمان زیادی طول نکشــید که ناگهان خبر استعفای
ایوبی از ریاستش بر سازمان ســینمایی در رسانه ها منتشر
شــد؛ خبری که روزهای پایانی ســال 95را تحــت تاثیر
خودش قرار داد .البته این خبر در روز انتشارش قطعی نبود
و صحت و سقمش را هیچ کس تایید و تکذیب نکرد .اما روز
بعدش با موضع گیری صریح ایوبی تکذیب شد .با تکذیب
ایوبی هم دیری نپایید که خبر عزلش به رســانه ها رســید.
معلوم شــد که احتماال اختالف ایوبی با وزیــر باال گرفته
است .شیوه انتشــار خبر عزل ایوبی شــیوه احترام امیزی
نبود .به هر حال در همان روز انتشار خبر عزل ایوبی ،اعالم
شــد که محمد مهدی حیدریان به عنوان جانشین او روی
صندلی ریاســت سازمان ســینمایی خواهد نشست .البته
زمان زیادی نگذشــت که ایوبی حکم مشاور وزیر گرفت.
حکمی که نباید به کام ایوبی چندان هم مزه کرده باشــد.
به هر حال ایوبی در متن تبریکش بــه حیدریان این گونه
نوشت« :با سالم .انتصاب شــما را به سمت معاون وزیر
و رئیس ســازمان ســینمایی تبریک می گویم .خدمت به
ســینمای پرافتخار ایران توفیقی بزرگ و فرصتی بی بدیل
اســت .در انجام این رســالت خطیر بســان همــه اهالی
ســینما همراه تان هســتیم .امیدوارم با درایت و تدبیرتان
جوانه های امید نورسته در عرصه سینما روز به روز شکوفا
و شکوفاتر شود .موفقیت روزافزون تان را از خداوند بزرگ
خواستارم».
نظر وزیر درباره تغییر رئیس سازمان سینمایی
رضا صالحی امیری ،وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی
در جمع خبرنگاران و در پاسخ به سوال خبرنگار در خصوص
برکناری حجت الله ایوبی ،رئیس ســابق سازمان سینمایی
اظهار داشت« :حجت الله ایوبی برکنار نشد و ما با ایشان
همکاری خواهیم داشت و از تجاربشان استفاده خواهیم
کرد».
وی ادامه داد« :ما در وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی
گردش مدیریت داریم ولی ریزش نداریم و مبنای عمل ما
در وزارتخانه خالقیت ،نــواوری و به کارگیری تجربه های
تخصصی در زمینه های مختلف است .اقای حیدریان از
افراد توانمند در حوزه سینما و مشاور عالی من بودند که از
امروز رسما رئیس سازمان سینمایی خواهد بود».
وزیر فرهنگ و ارشــاد اســامی تاکید کرد« :اقای
ایوبی هم از مدیران با ســابقه فرهنگی کشــور هستند که
از این پس هم با من همــکاری خواهند کرد و از تجربیات
ایشان استفاده می کنم».
فرهنگ
هیات امنای موزه ملی قران کریم فعالیت داشته است.
وی در سال های اخیر به عنوان معاون فرهنگی وزیر
کار نقش فعالــی در ارتباط این وزارتخانه و ســینماگران و
همچنین اصناف سینمایی خانه سینما داشت .همچنین با
امدن سیدرضا صالحی امیری وی به عنوان مشاور منصوب
شد و در تولید فیلم ســینمایی محمد رســول الله(ص) به
کارگردانــی مجید مجیــدی به عنــوان مدیر پــروژه نقش
داشت .حیدریان پیش از انتصاب به عنوان رئیس سازمان
سینمایی ،به عنوان مشاور عالی وزیر ارشاد فعالیت می کرد.
او در واقع از روز بیستم اذر ماه سال گذشته به عنوان مشاور
عالی سیدرضا صالحی حکم گرفت تا ارام ارام زمینه های
ورودش به سازمان سینمایی فراهم شود.
به هر حال امروز حیدریان رئیس ســازمان سینمایی
است و از مشاور وزیر به معاون او «تغییر میز» داده است.
حیدریان همانطور که گفته شد با سینما بیگانه نیست .او در
مجموعه کالن «محمد رســول الله» (ص) به کارگردانی
مجید مجیدی مدیریت پروژه را بر عهده داشت .همچنین
در دو فیلم «عشق طاهر» به کارگردانی محمدعلی نجفی
و «دیپلمات» به کارگردانی داریوش فرهنگ مشــارکت و
همکاری داشته است.
مواضع کالن حیدریان درباره سینما
حیدریانگرافی
6
رودررو با رئیس جدید سازمان سینمایی
مثلث | شماره 351
فرهنگ
محمدمهــدی حیدریان امســال پنجــاه و هفتمین
ســال زندگی اش را اغاز خواهد کرد .او تحصیالت دوران
متوسطه و لیسانسش را سرگرم ریاضیات بوده است .دیپلم
ریاضی دارد و لیسانس طراحی جامدات از دانشگاه خواجه
نصیر طوسی.
این دانشجوی ریاضی دوست اما به سینما نیز عالقه
داشــت و دوره هــای عمومــی و تخصصی فیلمســازی و
فیلمبرداری حرفه ای سینما را نیز طی کرده است .عالقه او
به سینما بیشتر از عالقه اش به ریاضیات بود .حیدریان بر
حسب همین عالقه اش به سینما عمده فعالیت های اجرای
و کاری خود را در این حوزه متمرکز کرد تا به عنوان یک چهره
فرهنگی شناخته شود.
طــی نزدیک به 40ســالی کــه از پیــروزی انقالب
اسالمی می گذرد ،حیدریان از دور و نزدیک در بسیاری از
بخش های سینما حضور داشته است.
بعد از پیروزی انقالب اســامی و درحالیکه سینماها
وضعیت خوبی نداشــتند؛ گروهــی از نیروهــای انقالبی
همچون سیدمحمد بهشتی ،فخرالدین انوار ،محمدعلی
نجفی ،محمدمهدی حیدریان ،مصطفی هاشــمی طباء،
مهدی کلهر ،علیرضا شــجاع نوری و عبدالله اسفندیاری
به توصیه ایت الله بهشــتی با تشــکیل موسسه ای تحت
عنوان «ایت فیلم» به ساخت فیلم های انقالبی – اسالمی
مثل «جنگ اطهر» و بازسازی و نوسازی سینمای انقالب
پرداختند.
حیدریــان در تاســیس مراکز مهمی همچــون خانه
سینما نقش پررنگی داشت .خانه سینما سال ۱۳۶۸و پس
از مصوبه مجلس مبنی بر اختصــاص ٪۲از درامد فروش
سینما جهت بهبود وضعیت رفاهی و صنفی شاغالن سینما
تاسیس شد .سه ســال بعد هیات موســس خانه سینما با
حضور مدیران دولتی راه اندازی شد.
فخرالدین انوار (معاون سینمایی وقت وزارت ارشاد)،
سیدمحمدبهشتی(مدیرعاملوقتبنیادسینماییفارابی)و
محمدمهدی حیدریان (مدیرکل نظارت و ارزشیابی) اولین
اعضای هیات مدیره انتخابی خانه سینما بودند که در سال
۱۳۷۲با حضور ۱۹صنف مختلف انتخاب شدند .همچنین
ازادســازی ویدئو در زمان وی از دیگر اتفاقات مهم دوران
مدیریتی وی است.
حیدریــان کــه از دوســتان نزدیــک ســیدمحمد
بهشتی اســت؛ در ســمت های دیگری همچون مدیرکل
همکاری هــای ســمعی بصــری وزارت فرهنگ و ارشــاد
اســامی ،مدیرکل نظارت و ارزشــیابی امور ســینمایی و
سمعی و بصری وزارت فرهنگ و ارشــاد اسالمی به مدت
11سال (در دوران وزارت خاتمی و الریجانی) ،نخستین
مدیرعاملسیمافیلمبهمدتششسال،مدیرشبکهجهانی
جام جــم ،معاون وزیر فرهنگ و ارشــاد اســامی در امور
سینمایی و سمعی و بصری (در زمان وزارت مسجدجامعی)،
رئیس گروه تخصصی ســینما در فرهنگستان هنر ،معاون
ریاست فرهنگستان هنر (در حوزه موسیقی ،تئاتر و ادبیات
نمایشــی ،ســینما و چندرســانه ای) ،رئیس هیات امنای
انجمن ســینمای جوانان ،بنیاد ســینمایی فارابی و عضو
شورای ارزشیابی مشــاغل هنری ،عضو شورای فرهنگ و
صنعت وزارت صنایع و معادن ،عضو شورای عالی معماری
و شهرســازی ،عضو هیات امنای موسسه نمایشگاه های
فرهنگی ،عضو هیات امنا و هیات مدیره موسســه توسعه
فرهنگ و هنــر ،عضو هیات امنــا و هیات مدیر موسســه
توســعه فرهنگ و هنر ،عضو هیات امنــا صندوق حمایت
از هنرمندان ،عضو شــورای برنامه ریزی و طــرح و برنامه
کودک و نوجوان در صدا و سیما ،عضو هیات مدیر موسسه
افرینش های هنری (استان قدس رضوی) ،عضو شورای
فرهنگ و هنر سازمان زیباســازی شهرداری تهران و عضو
حیدریان همانطور کــه گفته اســت به دنبال تحول
سیستمی در سازمان سینمایی است .اما اینکه در ماه های
پایانی عمر دولت یازدهم که همه چیز تحت تاثیر انتخابات
قرار می گیــرد ،می توان از تحول سیســتمی صحبت کرد
یا خیر خود مساله دیگری اســت .به هر حال رئیس جدید
ســازمان ســینمایی در اولین اظهارنظر خود گفته است:
«سینما قابل مقایســه با دیگر بخش های فرهنگی کشور
ی مراحل اموزش ،تولید ،عرضه ،بازار فروش
نیست و تمام
فیلم و تکنولوژی همه باهم باید رو به پیشرفت باشند و این
حلقه های مختلف باید متوازن باشند».
رئیس سازمان سینمایی افزود« :نهضت راه اندازی
تامین و تولید محتوای فرهنگــی و تصویری با تخصیص
امکانــات مختلف مــادی در اقصــی نقاط کشــور ممکن
می شــود و اگر در برنامه جدید ســازمان به ســمت تعادل
فرهنگی پیش برویــم ،دیگر همه چیــز در تهران خالصه
نمی شــود .وقتی ما می توانیــم ۱۷۰فیلم ســینمایی را در
طول یک سال تولید کنیم با وجود نزدیک به ۷۰۰کارگردان
رسیدن به افق های معین شده ،دور از ذهن نیست».
حیدریان گفت« :اگر به سینما نگاه سیستمی داشته
باشــیم یعنی همه را در یک مجموعه به حساب اوریم که
هدفی مشخص دارد می توانیم عالوه بر اشباع بازار داخلی
در بازار خارجی نیز تاثیر گذار باشــیم و بر همین اساس در
تولیدات فرهنگی باید ســهم خودمان را از بازار به دســت
اوریم».
او افزود« :تمامی اجزا در سازمان سینمایی به معنی
واقعی کلمه باید با یکدیگر تعامل و یک هدف مشــترک را
دنبال کنند و برای محقق شــدن این موضوع همه دســت
اندرکاران باید از اهداف سازمان سینمایی مطلع باشند».
او گفت« :سیاست ها در حوزه های مختلف فرهنگی
و سینمایی باید باهم نوشته شــود تا همه در تصمیم گیری
شریک باشند و سینما را از خود بدانند .همچنین باید سازمان
نظام هنری تشکیل شود ،مانند سازمان نظام رسانه ای که
در دست اقدام و دستورکار مجلس است».
به هر حال محمد مهدی حیدریان شخصی باسابقه از
حیث مدیریت است و همین نکته موجب می شود تا اهالی
سینما شناخت خوبی از او داشته باشند .شناخت اهالی سینما
از حیدریان موجب می شود تا با مرور اتفاقات و تصمیمات
اتخاذشده از ســوی او ،نقاط قوت و ضعف حیدریان را به
یاداورند».
69
شانس صعود
اگر چه ۴نماینده فوتبال کشورمان در لیگ قهرمانان اسیا شانس صعود از
مرحله گروهی را دارند اما در این بین ابی پوشان پایتخت نشان داده اند که برای
کسب موفقیت در اسیا انگیزه بیشــتری دارند .البته نمی توان از کنار درخشش
استقالل خوزستان هم به راحتی عبور کرد؛ انجا که با کمترین بضاعت مالی موفق
شده اند در اسیا ابرومندانه از شان خودشان و فوتبال ایران دفاع کنند.
ورزش
تی
تر
یک
تلخییکچیپ
پرسپولیسشانسکمیبرای
صعود از گروه خود دارد
ورزش
70
مثلث | شماره 351
1
لیگ قهرمانان اسیا اگر چه طی سال های اخیر برای
نمایندگان فوتبال ایران خوش یمن نبوده و ما در این تورنمنت
موفقیتی کسب نکرده ایم ،اما با این حال چه کسی است که
از موفقیت نســبی یا صعود به مرحله حذفی لیگ قهرمانان
اسیا خشنود نشــود .پرسپولیس ،اســتقالل ،ذوب اهن و
استقالل خوزستان چهار نماینده فوتبال ایران در لیگ اسیا
این روزها در شــرایطی لیگ برتر فوتبال ایران را پشت سر
می گذارند که در لیگ قهرمانان اسیا شــرایط متفاوت و به
مراتب سخت تری را تجربه می کنند.
شــرایط جدولی گروه چهارم اکنون به شــدت به ضرر
پرســپولیس اســت و این تیم کار دشــواری بــرای صعود
پیش روی خــود می بیند .باتوجه به دیدارهــای باقیمانده،
سرخپوشان باید برای حفظ شانس صعود خود نیاز به برتری
در دو جدال اتی خود برابر الهالل عربستان و الوحده امارات
خواهند داشــت .با این حال انها کار ساده ای برای رسیدن
به این هدف خود نخواهند داشــت و باید امیــدوار به نتایج
شکل گیری شــرایط دیگر رقبای خود نیز داشته باشند .در
ادامه نگاهی به مصائب سرخپوشــان برای صعــود از این
مرحله خواهیم انداخت.
کار سخت سرخ ها
کار پرسپولیس انجایی ســخت تر می شود که بدانیم
دریافت اخطار از سوی سیدجالل حسینی و سروش رفیعی
باعث شده تا پرسپولیس در جدال بعدی و حساس خود برابر
الهالل عربستان این دو بازیکن تاثیرگذار خود را در اختیار
نداشته باشد.غیبت سیدجالل حســینی مطمئنا بزرگترین
چالش برای برانکو ایوانکوویچ خواهد بود که جانشینی برای
این بازیکن در لیســت خود در اختیار ندارد و باید بار دیگر با
تغییر پست بازیکنانش این خالء را بپوشاند.
حسین ماهینی نزدیک ترین گزینه برای جانشینی این
بازیکن محسوب می شود تا کاپیتان دوم بار دیگر جانشین
شماره 4در قلب دفاعی شود .ماهینی که در این فصل بارها
با تغییر پست و البته تغییر عملکرد مواجه شده در دیدار برابر
الریان در سمت چپ قرار گرفت و توانست روز خوبی را پشت
سر بگذارد .این جابه جایی در بازی با الهالل عربستان البته
باعث خواهد شد تا محسن ربیع خواه بار دیگر با اضافه شدن
به ترکیب اصلی در ســمت چــپ دفاعی قــرار گیرد .غیبت
سروش اما با بازگشت احتمالیفرشاد احمدزاده تغییر چندانی
در روند این تیم نخواهد داشــت و شــماره 10پرســپولیس
باتوجه به هماهنگی بیشــتر با عناصر میانی این تیم و البته
در اختیــار تیم بــودن می تواند خــاء بازیکن فانتزیســت
سرخپوشان در جدال برابر الهالل را بپوشاند.
با این حال برخی از نیمکت خالی پرسپولیس صحبت
می کنند .نیمکت خالی پرسپولیس اتفاقی بود که رفته رفته
در طول فصل با جدایی ساســان انصــاری ،انتونی گولچ،
امید عالیشــاه ،شــهاب زاهــدی ،محمد رحمتــی ،احمد
نوراللهی ،الکســی پل یانســکی و والدیمیر پریمیوف رقم
خورد ؛ هشــت بازیکنی که با جدایی شــان از این تیم تنها با
جذب سامان نریمان جهان و سروش رفیعی پوشانده شد.
برانکو ایوانکوویچ در جدال برابر الریان قطر نیز چوب همین
نیمکت خالی تیمش را خورد و در شرایطی که بازیکنان این
تیم نیاز به شوک برای تغییر در جریان بازی داشتند مهره ای
قابل اتکا برای این اتفاق در لیست خود نمی دید .نگاهی به
لیست ذخیر ه پرسپولیس برابر الریان قطر بیندازیم :بوژیدار
رادوشــوویچ و ابوالفضل درویش وند (دروازه بان) ،شهاب
کرمی (هافبک دفاعی) ،محســن ربیع خواه (دفاع چپ و
هافبک دفاعی) ،احســان علوان زاده و حمید طاهرخانی
(هافبک میانی) ،حامد اقایی (مدافع میانی).
شما اگر جای برانکو ایوانکوویچ بودید کدام بازیکن
را بــرای تغییر جریان بــازی بــه میــدان فرامی خواندید؟
سرمربی کروات سرخپوشان اما امیدوار به بازگشت سامان
نریمان جهان و فرشــاد احمــدزاده از مصدومیت و جبران
خالء سیدجالل حسینی و سروش رفیعی است .اتفاقی که
در جدال برابر الهالل عربستان هم دست او را بعد از شروع
بازی بسته نگه خواهد داشت.
همچنین عملکرد پرسپولیس در این فصل در خارج
از خانه و در لیگ برتر موفقیت امیز بوده است اما انها هرگاه
نیاز به کسب نتیجه مناسب داشته اند از ان محروم بوده اند؛
مهمترین شکست این فصل سرخپوشان در خارج از خانه
برابر قشقایی شیراز در جام حذفی بوده که با شکست و حذف
انها به پایان رسیده است .پرسپولیس در لیگ قهرمانان این
فصل هم سه بازی خارج از خانه برگزار کرده که حاصل ان
وضعیت سفید در لیگ قهرمانان اسیا
مدیران فوتبال قدر ظرفیت ها را
می دانند؟
یک شکست تلخ و سنگین برابر الریان قطر و یک تساوی
برابر الهالل (مسقط عمان) و الوحده امارات در ابوظبی بوده
است.انهااینباربایدبرابرالهاللدرمسقطعماندیدارکنند.
نکته مهم در دیدارهای داخلی سرخپوشــان این است که
سه شکست ثبت شد ه سرخپوشان در این فصل هم مربوط
به دیدارهای خارج از خانه انها بــرای صنعت نفت ابادان،
استقالل تهران و ذوب اهن اصفهان بوده است .انها اکنون
باید با الهالل در دیدار خارج از خانه جدال کنند ؛ تیمی که با
8امتیاز در صدر جدول حضور دارد و نمی خواهد سرنوشت
صعود خود را بــه دیدار پایانی برابر تیــم مدعی الریان قطر
بسپارد.
بزرگتریــن و از مصائــب پایانی برانکــو ایوانکوویچ و
ی خواهد داشت؛
پرسپولیس ارتباط ویژه ای به مهدی طارم
برترین گلزن پرسپولیس با 3گل در لیگ قهرمانان و 14گل
در لیگ برتر اگر در روز بد خود قرار داشــته باشد باتوجه به
متکی بودن انها به گلزنی پرسپولیس مطمئنا تمام معادالت
صعود برهم خواهد خورد .طارمی البته در صورتی که مدعی
کســب عنوان اقای گلی و کســب عنوان مرد سال اسیا در
ســال 2017باشــد باید توان خود را با فراموشــی اتفاقات
دیدار الریان برای صعود این تیم به کار گیرد تا جای رقابت
داشته باشد .او اکنون باتوجه به عملکرد خود در تیم ملی و
پرسپولیس بزرگترین شانس فوتبال ایران برای کسب عنوان
مرد سال اسیا را در اختیار دارد مگر اینکه همچنان بخواهد
فرصت سوزی کند و شانس را از خود دور کند.
شرایط صعود برای پرسپولیس
الریان با 10امتیاز صدرنشــین خواهد شــد و پرســپولیس
بــا 8امتیــاز در رده دوم حاضر خواهد شــد .در این صورت
پرســپولیس در صورت برد برابر الوحده قطعا صعود خواهد
کرد.
شرایط قابل توجه تیم منصوریان
وضعیت ذوب و استقالل خوزستان
ذوب اهن دیگر نماینده فوتبال ایران در لیگ قهرمانان
اسیا نیز تا اینجای کار موفق عمل کرده است .ذوب اهن با
دو گل محمدزاده و تبریزی موفق شد بنیادکار ازبکستان را
شکستدهدوتبدیلبهنخستینتیمایرانیشودکهدرهفته
چهارم لیگ قهرمانان به پیروزی می رسد.
ذوب اهن در سه بازی ابتدایی لیگ قهرمانان اسیا 4
امتیاز گرفت تا در رده سوم گروه Bقرار گیرد .انها به مصاف
بنیادکار ازبکستان رفتند و موفق شدند با دو گل زودهنگام
در ابتدای هر دو نیمه که با ضربات ســر از جناح راست نیز
به ثمر رســید ،در مقابل تک گل بنیادکار با نتیجه 2بر یک
به پیروزی برسند تا با کسب هفتمین امتیاز شانس بیشتری
برای صعود به مرحله دوم داشته باشند .این در حالی است
که استقاللی های خوزستان در صورت پیروزی برابر الفتح
به طور قطع به مرحله بعد لیگ اسیا صعود می کنند.
استقالل خوزستان به رغم شکســت برابر لخویا ،در
رده دوم جدول باقی ماندند و همچنان برای صعود امیدوار
هستند .استقالل خوزستان در صورت پیروزی در بازی برابر
الفتح عربســتان که در قطر برگزار می شود ،به طور قطع به
مرحله بعد صعود می کند.
به نظر می رسد هر چهار نماینده فوتبال ایران در لیگ
قهرمانان اسیا شانس صعود به مرحله بعدی را دارند اما اینکه
کدامیک موفق خواهند شــد موضوعی اســت که از حاال
نمی توان راجع به ان با اطمینان صحبت کرد .به خصوص
پرسپولیس که نشــان داده تا چه حد می تواند دچار نوسان
شود.
مثلث | شماره 351
تیــم علیرضــا منصوریــان در لیگ قهرمانان اســیا
شــرایط قابل توجهی را پشــت ســر می گذارد .خود او در
مصاحبه هایش تاکید می کند که به دنبال رسیدن به فینال
لیگ قهرمانان اسیا است اما ایا این رویا محقق خواهد شد؟
منصوریان می گوید« :امیدوارم شرایطی به وجود بیاید که
بتوانیم ستاره ســوم را روی پیراهن بیاوریم و هواداران را
سر بلند کنیم».
صحبت های منصوریان در چند ماه گذشــته نشــان
می دهد که عزم او برای حضور موفق در رقابت های اسیایی
جزم شده و او می خواهد با صعود از مرحله گروهی و با تقویت
استقالل در ســال اینده ،گام بلندی برای موفقیت در اسیا
بردارد .منصوریان بارها در صحبت های خود به این موضوع
اشــاره کرده و با مثبت ارزیابی کردن شــرایط اســتقالل از
نظر بازیکن و امکانات و مســیر این تیم در مسابقات لیگ
قهرمانان اسیا امیدوار است بتواند با بازیکنانی که در اختیار
دارد ،دست به تاریخ سازی بزند و کاری جاودانه برای ابی ها
انجام بدهد.
استقالل بعد از دو هفته صدرنشینی در لیگ قهرمانان
اسیا بعد از تساوی ارزشمند برابر لوکوموتیو و پیروزی االهلی
برابر التعاون صدر جدول را به این تیم اماراتی تحویل داد.
االهلی امارات با کسب 7امتیاز از چهار بازی و تقاضل گل
مثبت یک صدرنشین است و شاگردان منصوریان در پایان
روز چهارم مســابقات با 4بازی 2 ،برد ،یک مســاوی و یک
باخت و تفاضل گل مثبــت 4در رده دوم جدول قرار دارند و
دلیل این موضــوع به قوانین AFCباز می گردد .بر اســاس
دستور العملی که در اختیار تیم ها پیش از شروع مسابقات
قرار گرفته ،در صورتی که دو تیم امتیازات برابر داشته باشند،
نتیجه رو در رو مالک انتخاب تیم باالتر در جدول است و به
همین دلیل استقاللی ها باتوجه به شکست دو بر یک برابر
االهلی با وجود تفاضل گل بهتر نســبت به این تیم ،در رده
دوم قرار دارند.
به این ترتیب تا پایان هفته چهارم مسابقات ،استقالل
به دلیل شکســت در بازی رو در رو برابر االهلــی در رده دوم
قرار دارد .التعاون عربســتان نیز که تفاضل گل پایین تری
نســبت به لوکوموتیو دارد باتوجه به همین قانون و پیروزی
برابر نماینده ازبکستان در رده سوم گروه قرار گرفته است.
شاگردان منصوریان در دقایق پایانی دیدار با لوکوموتیو یک
امتیاز با ارزشمند به دست اوردند تا در کنار نتیجه االهلی برابر
التعاون وضعیت گروه به بهترین شکل برای استقاللی ها
رقم بخورد .ابی پوشان که روز پنجم مسابقات در تهران به
مصاف االهلی خواهند رفت ،این شــانس را دارند تا با یک
برد یک بر صفر ،پیش چشم هواداران خود صعود به عنوان
تیم صدرنشــین را یک هفته پیش از اتمام مسابقات جشن
بگیرند .استقالل و االهلی هم اکنون با 7امتیاز صدرنشین
گروه هستند و لوکوموتیو و التعاون نیز با 4امتیاز در رده های
بعدی قرار دارند.
استقالل اگر بتواند با نتیجه یک بر صفر برابر االهلی
در امارات پیروز شود 10،امتیازی می شود و صعودش نهایی
می شود؛ اما نکته جالب توجه درباره این نتیجه این است که
ابی ها در صورت کسب این برد ،نســبت به حریف اماراتی
خود در دیدارهای رو در رو نتیجه بهتری کسب کرده اند تا در
صورتی که هفته اخر مسابقات حتی استقالل برابر التعاون
شکســت بخورد نیز ،در صورت هم امتیازی با االهلی رتبه
بهتری داشته باشند.
همچنیــن لوکوموتیــو اگر بتوانــد دو بازی خــود را با
پیروزی پشت سر بگذ ا رد ،می تواند به امتیاز 10دست پیدا
کند اما انها نیز به دلیل نتیجه رو در رو پایین تر از اســتقالل
قرار می گیرند.
ابی ها تنهــا در یک صورت بــا برد یک بــر صفر برابر
االهلی صدرنشــین گروه نمی شــوند که التعاون روز پنجم
لوکوموتیو را شکست دهد و در روز پایانی نیز با نتیجه ای بهتر
از سه بر صفر استقالل را از پیش رو بردارد که این موضوع
باتوجه به نتایج دو تیم دور از دســترس به نظر می رســد تا
ابی ها شرایطی استثنایی برای صعود از گروه خود به عنوان
صدرنشین داشته باشند.
ابی پوشان بعد از صعود از این مرحله به مصاف یکی از
سه تیم ذوب اهن ،االهلی عربستان و العین امارات خواهند
رفت و به گفته منصوریان پیش از ســفر با عبور استقالل از
این مرحله ،ابی ها می توانند سال خوبی را خلق کنند.
هر چند باتوجــه به حضــور بازیکنان نامــداری مانند
اسکار ،هالک،کاروالیووغیرهدرتیم هایچینیوستاره های
نامدار در تیم های غرب اســیا دســت یابی بــه این عنوان
برای استقالل دور از دســترس به نظر می رسد اما سرمربی
اســتقالل که با نفت حضور موفق در مســابقات اسیایی را
تجربه کرده ،امیدوار اســت بتواند به این مهم دســت پیدا
کند و به همین دلیل بارها در صحبت های خود به ان اشاره
کرده است.
ورزش
پرســپولیس اکنون بــا کســب 5امتیاز در رده ســوم
جدول بعد از الهالل صدرنشــین و الریــان رتبه دومی قرار
دارد .انها الهالل عربستان را پیش روی خود می بینند و به
فرض پیروزی محتمل الریان برابر الوحده در هفته پنجم،
شــاگردان الدروپ با کســب 10امتیاز صدرنشین خواهند
شد .پرسپولیس در صورت تساوی با الهالل با کسب شش
امتیاز باز هم در رده ســوم قرار خواهد گرفت و در روز پایانی
باید چشم انتظار شکست این تیم برابر الریان قطر بنشیند.
الریانی که صعودش با این تســاوی قطعی شده و نیازی به
پیروزی نخواهد داشت.
در صورت پیــروزی الریان قطر برابــر الوحده امارات
( 10امتیازی شــدن الریان) و شکســت پرســپولیس برابر
الهالل عربستان ( 11امتیازی شدن الهالل) کار این گروه
به پایان خواهد رسید و الریان و الهالل بدون توجه به نتایج
هفته پایانی به مرحله بعدی صعود خواهند کرد .در صورت
تساوی الریان قطر مقابل الوحده و تساوی پرسپولیس برابر
الهالل؛ نماینده عربستان 9امتیازی خواهد شد ،الریان با 8
امتیاز دوم و پرسپولیس 6امتیازی خواهد شد و جنگ صعود
بستگی به پیروزی شاگردان برانکو ایوانکوویچ برابر الوحده
خواهد داشت و انها البته باید امیدوار باشند که الهالل در روز
پایانی الریان را شکست دهد تا کار به بازی مستقیم نکشد.
در صورت تســاوی الهالل و الریان و پیروزی پرســپولیس
برابر الوحده نیز نماینده ایران حذف شده محسوب خواهد
شد چرا که در بازی مستقیم الریان یک پیروزی به نام خود
ثبت کرده است.
در صورت پیروزی الریان برابر الوحده امارات و پیروزی
پرسپولیس برابر الهالل عربســتان ،این نماینده عربستان
اســت که در روز پایانی باید برای صعود الریان را از پیش رو
بردارد .در صــورت رقم خوردن این نتایــج در هفته پنجم،
درباره حیرت انگیزهای خوزستان
به احترام کدام نماینده فوتبال ایران
تمام قد بایستیم؟
در دفاع از مهدی طارمی
انتقام از این پسر بوشهری را
فراموش کنید
71
ورزش
وضعیت سفید در لیگ قهرمانان اسیا
مدیران فوتبال قدر ظرفیت ها را می دانند؟
احسان احمدیان
روزنامه نگار ورزشی
ورزش
72
مثلث | شماره 351
2
سال گذشــته یکی از موضوعات مهم فوتبال ایران
قهر تماشــاگران بود .هواداران اســتقالل و پرسپولیس
بــا تیم های محبوب خــود به نوعــی قهر کــرده بودند .به
ورزشــگاه ها نمی رفتند و بســیاری از بازی های این دو تیم
در ورزشــگاه خالی برگزار می شــد و یا در بهترین شــرایط
ممکن تعــداد خیلی کمی بــه اســتادیوم ازادی می رفتند
تا بازی های پرســپولیس و اســتقالل را تماشــا کنند .اما
امسال در لیگ قهرمانالن اسیا و البته در لیگ برتر شرایط
کمی فرق کرد .به نظرم این اتفاقی اســت کــه باید به ان
خوشبین باشیم و از کنار ان ســاده عبور نکنیم .انجا که با
بسته شدن پرونده هفته چهارم رقابت های لیگ قهرمانان
اسیا رکورد پرتماشــاگرترین بازی های این فصل همچنان
به نام ایرانی ها خــورد .میزبانی اســتقالل از لکوموتیو در
اخرین روزهای سال 95باعث شد تا رکورد پرتماشاگرترین
بازی های این فصل در اختیار باشــگاه پرطرفدار پایتخت
قرار بگیرد و اســتقاللی ها گوی ســبقت را از باشگاه چینی
بربایند .اگر چه پیش بینی این بود کــه طرفداران این تیم
اســتقبالی در حــد و اندازه های بــازی پلی اف برابر الســد
داشته باشند.
در شرایطی که استقالل با رکورد قابل توجهی در هفته
سوم لیگ قهرمانان توانست رکورد حضور تماشاگر در این
فصل را به نام خود ثبت کند مصاف پرسپولیس با الریان این
رکورد را شکست تا سرخپوشان پایتخت گوی سبقت از رقیب
دیرینه را با استقبال باالتری بربایند .این رکورد در شرایطی
از سوی پرسپولیسی ها به ثبت رســید که گران شدن بلیت
بازی با الریان تاثیر فراوانی در پر نشدن سکوهای ورزشگاه
ازادی داشت اما با این وجود پرسپولیسی ها باز هم توانستند
در بازگشــت به لیگ قهرمانان خود را مدعی اصلی کسب
عنوان پرتماشاگرترین تیم قاره معرفی کنند.
ایســتادن دو تیم مطــرح پایتخــت در رده های اول
و دوم پرتماشــاگرترین بازی هــای لیگ قهرمانان اســیا
باعــث داغ تر شــدن رقابــت پرســپولیس و اســتقالل در
رقابت های اسیایی خواهد شد ،چون هنوز یک بازی دیگر
این دو تیم مقابل رقبای اماراتی در ورزشــگاه ازادی باقی
مانده که می تواند تعداد تماشاگر بیشــتری را به ورزشگاه
بکشــاند به خصوص جدال اســتقالل با االهلــی امارات
در هفته پنجم که بوی صدرنشــینی و قطعی شــدن صعود
را می دهد.
امــا بــا نگاهــی بــه امارهــای ثبت شــده از ســوی
کنفدراسیون فوتبال اسیا می توان گفت این بار باشگاه های
چینی گــوی ســبقت از ژاپنی هــا و کــره ای هــا را ربوده و
رقبای جــدی اســتقالل و پرســپولیس در کســب عنوان
پرتماشاگرترین تیم های قاره شده اند .از جیانگسو سونینگ
گرفته که در این هفته بیش از ۴۰هزار نفر را به ورزشــگاه
کشاند تا گوانگ ژو اوگراند با 38هزار تماشاگر و شانگهای با
34هزار نفر رده های بعدی جدول پرتماشاگرترین بازی های
این فصل را به خود اختصاص داده اند.
اما نیمه خالی لیوان را نمی توان ندید .چه با گذشت
چهار دیدار ابتدایــی مرحله گروهی و با وجــود نتایج قابل
قبول تیم های ایرانی به نظر می رسد همچنان فوتبال ایران
نمی تواند پیشرفتی در جایگاه خود داشته باشد.
با گذشت چهار روز از مســابقات مرحله گروهی لیگ
قهرمانان ،نمایندگان فوتبال ایــران وضعیت خوبی برای
صعود از گروه دارند و از لحاظ نتیجه گیری بعد از قطری ها
در رده دوم قرار دارند .با این وجود به نظر می رسد همچنان
نتایج فوتبــال ایران برای ارتقــا در جدول رده بندی اســیا
کافی نیســت .دو نماینده قطر با گذشــت 4بازی از شروع
مســابقات موفق به کســب 63درصد امتیاز ها شــده اند و
از این لحاظ بهترین عملکرد را دارند 4 .برد 3 ،مســاوی و
یک شکســت مجموع عملکرد دو تیم الریــان و لخویا در
دور گروهی مسابقات است .بعد از قطر نمایندگان ایران با
کسب 54درصد امتیازات در رده دوم قرار دارند .عربستان
با 52درصد ،امارات با 31درصد و ازبکستان با 17درصد در
رده های بعدی قرار می گیرند.
این در حالی اســت که 4نماینده فوتبــال ایران با به
ثمر رســاندن 22گل بیشــترین گل زده را در اختیار دارند
اما اگر مالک را میانگیــن گل هــای زده در نظر بگیریم،
باز هم تیم های قطری با میانگــی 1/9گل زده در هر بازی
صدرنشــین هســتند .البته قطری ها تنهــا 14گل به ثمر
رســاندند و پس از ایران نمایندگان عربســتان با 21گل،
امارات 19گل و ازبکســتان 6گل ،در رده های بعدی قرار
می گیرند .چهارنماینده ایــران و دو نماینده قطر با دریافت
میانگین یک گل در هر بازی بهترین خط دفاع در غرب اسیا
را از ان خود کرده اند.نمایندگان عربستان در 16مسابقه 19
گل دریافت کرده اند و سهم اماراتی 26گل است.همچنین
دو نماینده ازبکستان نیز با دریافت 12گل شرایط مناسبی
ندارند .طبــق اخرین رده بنــدی فوتبال اســیا ،لیگ های
امارات ،عربستان و قطر از لیگ ایران امتیاز بیشتری برای
دریافت نماینده کسب کردند .هر چند اماراتی ها در این دور
از مسابقات نتایج خوبی کسب نکردند اما عملکرد درخشان
انها در دوره های گذشــته در کنار امکانات سخت افزاری
و تراز مالی مثبت این لیگ را مانند عربستان دست نیافتنی
کرده اســت تا همچنان این دو لیگ ســهمیه 1+3داشته
باشند .نمایندگان قطر که رقیب در دسترس ایران هستند نیز
با وجود حضور دو نماینده نتایج خوبی کسب کردند و به نظر
من هر دو تیم الریان و لخویا می توانند راهی مرحله حذفی
شــوند .اتفاقی که به نفع ما نیســت و به این دلیل فوتبال
ایران برای کسب سهمیه 2+2در سال اینده کار دشواری
خواهد داشت.
با توجــه بــه نتایج به دســت امــده در هفتــه چهارم
رقابت های لیگ قهرمانان اســیا اکنون ســه تیــم ایرانی
فرصــت ان را دارند تا بــا پیــروزی در دیدار اتــی ،صعود
زودهنگام خود را به مرحله بعدی رقابت ها جشــن بگیرند.
تیم های اســتقالل و ذوب اهن که در دیــدار خانگی خود
باید به مصاف تیم های االهلــی و العین بروند با پیروزی در
این مسابقات می توانند صعود خود را قطعی کنند .استقالل
خوزستان نیز که در زمین بیطرف به دیدار الفتح خواهد رفت
می تواند با کسب پیروزی کار بزرگ خود را تکمیل کرده و در
فاصله یک هفته تا پایان رقابت هــا صعود خود را به مرحله
بعدی مســجل کند.در بین نماینده هــای ایرانی حاضر در
این رقابت ها تنها پرسپولیس وضعیت مطلوبی را پشت سر
نمی گذارد و برای صعود به دور بعد رقابت ها باید هر دو دیدار
باقیمانده خود را با پیروزی پشــت سر بگذارد .گفتنی است
در روزهایی که تیم ملی کشــورمان می تواند زودتر از سایر
رقبا به جام جهانی 2018صعود کرد ه و جشن زودهنگامی را
برپا کند ،حضور پر قدرت تیم های ایرانی در لیگ قهرمانان
اسیا و صعود زودتر از موعد این تیم ها به دور بعد نیز می تواند
روزهای خوب فوتبال ایران را تکمیــل و جایگاه مان را در
سطح فوتبال اسیا پررنگ تر کند .معتقدم فوتبال ایران در
شرایط مناسبی برای پیشــرفت قرار گرفته ،به شرطی که
مدیران فوتبــال بتوانند از ظرفیت هایی کــه به وجود امده
است به خوبی بهره ببرند.
استقالل می تواند االهلی را شکست دهد
پرسپولیس در اسیا ضعیف ظاهر شده است
هومن افاضلی
3
مربی فوتبال
بهتر است از امار دو تیم پرسپولیس و استقالل شروع
کنیم .پرسپولیس با کسب تنها ۵امتیاز در بین ۴تیم ایرانی
در اسیا کمترین امتیاز را گرفته اســت تا از این حیث دارای
ضعیف ترین عملکــرد اســیایی در این چهار هفته باشــد.
همچنینپرسپولیسبادریافتششگلخوردهضعیف ترین
خط دفاعی را در لیگ قهرمانان اسیا در بین چهار تیم ایرانی
دارد و تنها تیم ایرانی اســت که تفاضل گلش منفی اســت.
همهاینامارهانشانمی دهدپرسپولیستاپایانهفتهچهارم
ضعیف ترین تیم ایرانی حاضر در این رقابت ها بوده اســت.
در حالی پرســپولیس ضعیف ترین تیم ایرانی در اسیا بود که
می توان گفت رقیب سنتی این تیم بهترین عملکرد را در بین
۴تیم ایرانی در اسیا داشته اســت .البته استقالل هم مثل
استقالل خوزستان و ذوب اهن ۷امتیاز گرفته است .اما این
تیم با زدن ۷گل دارای بهترین خط حمله است و با خوردن۴
گل در کنار استقالل خوزستان بهترین خط دفاعی را دارد و
تفاضل گل این تیم مثبت ۴است که دارای بهترین عملکرد
از این حیث است .استقالل تهران تنها تیم ایرانی است که
امتیازش با تیم نخست گروه برابر است و حتی تفاضل گلش
هم از صدرنشین فعلی بهتر است و تنها به خاطر لحاظ کردن
نتیجهبازیمستقیموباتوجهبهشکستاینتیمبرابراالهلی
درجایگاهدومقرارگرفتهاست.
البته من امیدوار بودم که پرســپولیس در تهران برابر
الریان قطر به یک پیروزی خوب دست پیدا کند .انها شروع
خوبیداشتندومی توانستنددردقایقابتداییبهگلدستپیدا
کنند که با بدشانسی و تا حدودی هم بی دقتی موقعیت های
پرســپولیس به هدر رفــت .تیم برانکــو ۲۰دقیقــه ابتدایی
حاکم میدان بود و شــرایط خوبی برای گل زدن داشت اما از
موقعیت هایشان استفاده نکردند و حتی مهدی طارمی یک
پنالتیسرنوشتسازراازدستداد.
در ان شرایط حســاس طارمی باید عملکرد بهتری از
خود نشــان می داد .اگرچه شانس گل شــدن ضربه پنالتی
۵۰-۵۰اســت اما مهاجم پرســپولیس می توانســت ضربه
بهتری بزند .اگر ان توپ به گل تبدیل می شــد شاید شرایط
به کلی تغییر می کرد و پرسپولیس می توانست شکست دور
رفت برابر الریان را جبران کند .پرسپولیس نتوانسته در لیگ
قهرمانان عملکرد قابل قبولی داشته باشد و نتایج مورد نظر را
تا کنون کسب نکرده است .پرسپولیس صعودش به دور بعد
سخت شده اســت و اگر این تیم نتواند الهالل عربستان را
شکست دهد باید منتظر اما و اگرها در فوتبال باشد .در مورد
ذوب اهن باید بگویم که انها اگر چه هنوز به شرایط ایده ال
در لیگ قهرمانان نرسیده اما پیروزی اش در مقابل پاختاکور
ازبکستان تا حدودی وضعیتش را بهبود بخشید و امید دارد تا
ورزش
در دیدارهای باقیمانده نتیجه شایسته ای را کسب کرده و به
دوربعدصعودکند.ابی هایخوزستاننیزباتمامی مشکالتی
کهداشتندنتیجهقابلقبولیدرلیگقهرمانانبدستاوردند
و اگر مشکالت مالی انها برطرف شود انها می توانند تمرکز
بیشتری روی بازیهای بین المللی خود داشته باشند .انها در
بازی هایدوررفتعملکردبهتریداشتندامااینتیمباوجود
باخت به لخویا می تواند همچنــان یکی از امیدهای صعود
به دور بعد باشد .البته مشــکالت مالی و غیرمالی استقالل
خوزستانزیاداستاماوقتیبحثملیپیشمی ایدبازیکنان
این تیم از جانشــان مایه می گذارند.درباره دیدار استقالل
تهران برابر لکوموتیو ازبکستان نیز باید عرض کنم اگرچه
استقالل زود گل خورد اما بازیکنان این تیم حمالت زیادی
را روی دروازه لوکومتیو داشــتند و توانستند در دقایق پایانی
به یک تساوی با ارزش دســت پیدا کنند .اگر ضربه دقایق
پایانی کاوه رضایی بــه جای تیر دروازه به گل می نشســت
مطمئنا صعود استقالل به دور بعد قطعی بود و دیگر نگرانی
برای این تیم وجود نداشت .معتقدم استقالل توانست یک
امتیازحساسرادرتاشکندبدستبیاورد.ابیپوشاندرلیگ
قهرمانان به مراتب بهتر از لیگ برتر ظاهر شدند و توانستند
نتایج قابل قبولی کسب کنند .البته ابی پوشان باید در دیدار
بعدی به مصــاف االهلی امارات برونــد و معتقدم باتوجه به
میزبانی استقالل ،این تیم می تواند با حمایت هوادارانش
امتیاز الزم این بازی را کسب کند .به نظرم استقالل می تواند
برنده این بازی باشد .انها می توانند در بازی بعد مقابل االهلی
امارات در تهران یک پیروزی دلچســب را بدست اورده و به
دور بعد لیگ قهرمانان صعود کنند .با همه اینها امیدوارم ۴
تیم ایرانی حاضر در لیگ قهرمانان بــه دور بعد صعود کنند
و با موفقیت در دور بعد از اعتبار فوتبال ایران دفاع کنند.
دربارهحیرت انگیزهایخوزستان
به احترام کدام نماینده فوتبال ایران تمامقد بایستیم؟
مهدی ربوشه
4
دبیرگروه ورزش
مثلث | شماره 351
قرار گرفتن در بدترین شرایط مالی هم انگیزه شان را برای
موفقیت در اســیا از دست نداده اند .شــاید به همین دلیل
است که مســئوالن این تیم و مهم تر از این افراد مدیران
استان خوزســتان باید برای ایجاد تغییر در وضعیت مالی
این تیم تدابیر تازه ای بیندیشــند تا بیش از این فشار مالی
باعث به هم ریختگی در تیم سیروس پورموسوی نشود.
ورزش
در بین نمایندگان فوتبال ایران در لیگ قهرمانان اسیا
باید برای استقالل خوزستان احترام ویژه ای قائل شویم.
انها در لیگ اسیا حیرت انگیز ظاهر شده اند.
انها در مقایسه امکانات مالی با تیم های همگروه شان
در لیگ اسیا عمال حرفی برای گفتن ندارند اما مثل تیم های
بزرگ اسیا ظاهر شده اند ؛ پرتالش و شکست ناپذیر .بهتر
است یک مثال بزنم تا ماجرا روشن شــود .الفتح همگروه
استقالل خوزستان است .انها هواپیمای اختصاصی دارند
و فقط هزینه چند بازیکــن این تیم ،به انــدازه کل بودجه
باشگاه اســتقالل خوزستان اســت ،اما این تیم در مقابل
شجاعت کادر فنی و بازیکنان استقالل خوزستان چاره ای
جز تسلیم نداشت و شکست خورد.
استقالل خوزســتان در بازی های اخیر خود در لیگ
قهرمانان اسیا نشــان داده که می توان با دست خالی هم
بزرگی کرد و همانگونه که ســال قبل در لیگ برتر دست به
شاهکار زد ،در مسابقات لیگ قهرمانان اسیا نیز می تواند
حرف های زیادی برای گفتن داشته باشد.
استقالل خوزســتان تاکنون با سه حریف متمول که
از بازیکنان خارجی بســیار گران قیمت و همچنین مربیان
شــاخص برخوردار بوده اند ،بازی داشــته و توانسته که با
هفت امتیاز صدرنشین گروه دوم باشد .باید بگویم استقالل
خوزســتان برابر لخویا اگر کمی خوش شــانس بود و دقت
بیشتری داشت ،می توانست هر سه امتیاز بازی را از ان خود
کند.باید بپذیریم که هم کار تیمی و هم برنامه ریزی مربیان
برای این تیم و تالش فوق العاده بازیکنان استقالل و تمام
انچه تاکنون برای این تیم در این رقابت ها اتفاق افتاده ،در
حد بسیار خوب بوده است .روشن است که یک تیم فوتبال
پس از فاز امادگی جسمی و تاکتیکی باید از نظر ذهنی نیز
اماده باشــد و باید بگویم کادر فنی استقالل در این بخش
هیچ کوتاهی نداشته اســت .این تیم تمام مشکالت را به
جان خریده و به درســتی کار خود را هم در لیگ برتر و هم
در اسیا انجام داده است ولی اگر انتظار داریم همین روند
خوب تداوم داشته باشد ،امادگی ذهنی و روحی بازیکنان
نیز تاثیرگذار اســت و یک بازیکن نباید مشــکل معیشتی
داشته باشــد .البته باشگاه اســتقالل خوزستان در بخش
امادگی ذهنی بازیکنان به خوبی کار نکرده است اما به هر
حال استقالل خوزستان توانایی ادامه همین روند خوب در
اسیا را دارد و این را هم نشان داده است و به نظرم با اقتدار
به مرحله بعد صعود می کند.
استقالل خوزســتان خود را به عنوان یک تیم ممتاز
نشــان داده و به نظرم تا این جای کار نیــز عملکردش در
اســیا از دیگر نمایندگان ایران باتوجه به نتایج ،نوع بازی و
انگیزه ای که دارد ،بهتر بوده است.
انها بر خالف ســال گذشــته که در لیگ برتر موفق
عمل کردنــد و جام قهرمانی را با ویســی باالی ســر بردند
امسال نتوانستند کاری از پیش ببرند و حاال در میانه جدول
جا خوش کرده اند .اســتقاللی های خوزســتان بر خالف
دیگر نمایندگان فوتبال کشورمان در لیگ قهرمانان اسیا با
73
ورزش
گزار
ش ویژه
وقتی طارمی گفت :هیس!
ورزش
74
مثلث | شماره 351
گزارش ویژه درباره یک مهاجم خبرساز
واکنش مهدی طارمی به شــعارهای تنــد طرفداران
پرســپولیس در پایان بازی الریان ؛ این واکنش چیزی نبود
جز یک رابطه نامطمئن .انجا که مهاجم محبوب ناگهان به
چهره مغضوب هواداران تبدیل شد و با یک واکنش نسبت
به رفتار لحظه ای هواداران واکنش منفی نشــان داد.اما
بهتر است کمی به عقب برگردیم.
ابتدای فصل بود که کمپین هایی برای تمدید قرارداد
با مهدی طارمی که موفق شده بود عنوان اقای گلی لیگ
پانزدهــم را به خــود اختصاص دهد شــکل گیــرد و حتی
پای طرفدار متمول این باشــگاه نیز به میان کشــیده شد
تا هواداران پرســپولیس با کامنت های خود زیر پســت او
خواهان تالش برای تمدید قرارداد این بازیکن باشــند .با
ی که برای سفری تفریحی راهی ترکیه
این حال مهدی طارم
شــده بود در اتفاقی عجیب پای میز مذاکره با ریزه اســپور
نشســت و قراردادش را با انها به امضا رساند .هرچند عمر
این قرارداد به 10روز نیز نکشید و اقای گل سرخ ها هوای
بازگشت به فوتبال ایران به ســرش زد و بار دیگر در تهران
افتابی شــد و پای میز مذاکره با علی اکبر طاهری نشست
و با قبول شــروط باشــگاه قراردادش را امضا کرد.طارمی
بنا به تصمیم برانکــو ایوانکوویچ روزهــای ابتدایی فصل
را روی نیمکت نشســت تا در دیدار اول ایــن تیم تنها 13
دقیقه فرصت نصیبش شــود و گلی برای او حاصل نشود.
بازی دوم تیم در فصل شانزدهم هم برای طارمی فرصتی
25دقیقه ای به همراه داشت تا او تنها به دلیل تمارضی که
به ادعای کارشناسان پنالتی تشخیص داده شد یک کارت
زرد نصیبش شود .بازی سوم برابر گسترش فوالد در تبریز نیز
20دقیقه بیشــتر نصیب طارمی نکرد تا او همچنان در فقر
گلزنی روزهایش را سپری کند.هفته چهارم استارت گلزنی
مهدی طارمی در فصل جدید بود ؛ جایی که او در اولین بازی
فیکس فصل خود موفق شد گلی حساس برابر صبای قم به
ثمر برساند .گلی به قیمت سه امتیاز برای سرخپوشان .اما
در بازگشــت تیم ملی از دو دیدار مرحله مقدماتی انتخابی
جام جهانی او براب ر تراکتورسازی ناموفق در گلزنی بود .این
روند در بازی هفته ششم لیگ برتر برابر استقالل نیز تکرار
شد تا او ناکام برابر رقیب سنتی باشد؛ یکی از سه تیمی که
در این فصل از طارمی گلی دریافت نکرده است.شکستن
رکورد شکست ناپذیری سپاهان برابر پرسپولیس در اصفهان
اتفاقی بود که با دبــل مهدی طارمی رقم خــورد .او بعد از
این بازی بــرای دو دیدار تیم ملی راهی اردوی شــاگردان
کارلوس کی روش شد و البته برای کره شمالی و ازبکستان
در گلزنی ناکام بود و در بازگشت برابر نفت تهران در ترکیب
تیمش قرار گرفت و توانست باز هم یکی از گلزنان تیمش
لقب گیرد.یک وقفه 90دقیقه ای در جدال برابر استقالل
خوزســتان و بار دیگر گلزنــی در ترکیب پرســپولیس برابر
صنعت نفت ابادان؛ او بار دیگر به ترکیب تیم ملی بازگشت و
دو گل برابر گینه پاپوا ثبت کرد .در نهایت بازی برابر سوریه
بار دیگر برای او گلی ملی در کارنامه نداشــت تا این اتفاق
در بازی رفت دو تیــم برابر پیکان تهران نیــز رقم بخورد تا
او برخالف فصل گذشــته در گلزنی در استادیوم شهدای
قدس ناکام بماند.بازی برابر ماشین سازی نیز با ناکامی او
در گلزنی همراه بود تا انها نیز یکی از تیم هایی لقب بگیرند
که از اقای گل فعلی لیگ گلی دریافت نکرده باشند .بازی
با پدیده و باز هم ایفای نقش گلزنی برای پرســپولیس و در
نهایت تقابل با ذوب اهن در اصفهان که با عدم گلزنی اش
انها را به ســومین تیمی تبدیل کرد که در این فصل گلی از
ی دریافت نکرده اند.استارت روزهای پر از گل طارمی
طارم
از جدال برابر سیاه جامگان اغاز شد؛ او در این دیدار تک گل
پرســپولیس در نیمه دوم را به نام خود کرد و در بازی بعدی
برابر سایپا نیز توانست گل سه امتیازی تیمش را ثبت کند.
طارمی در بازی برابر فوالد خوزستان به رغم نمایش مطلوبی
که داشت و بدشانسی در ثبت گل قیچی برگردان نتوانست
گلی به نام خود کند ،اما جدال دو هفته بعدی پرســپولیس
برابــر نماینــدگان تبریزی بــا دو گل براب ر تراکتورســازی و
گســترش فوالد برای او همراه بود.فرصت ســوزی طارمی
برابر استقالل و از دست رفتن شــانس گلزنی مقابل رقیب
دیرینه در دربی باعث شد تا او در بازی بعدی با انگیزه جبران
موفق شود دو پنالتی برای سرخپوشان برابر سپاهان کسب
کند و یک گل به سبک سوارز و مســی به نام او شود و البته
زردپوشان اصفهانی بعد از مدت ها در دو بازی رفت و برگشت
با درخشش او شکســت را بپذیرند .جدال برابر الهالل بار
ی برای گلزنی بود تا او خود را
دیگر روز ناکامی مهدی طارم
مهیای جدال با الوحده امارات در روز غیبت رامین رضاییان
و علی علیپور کند.
یک کامبک فوق العاده از ســوی او در دقایق پایانی
باعث شد تا سرخپوشــان از شکســت دو بر یک به برد سه
بر دو دســت یابند ؛ جایی کــه هواداران پرســپولیس به او
لقب ناجی و ســتاره دادند .بازگشت به تهران و حضور برابر
نفت تهران در روزی که شــش مهره برانکو ایوانکوویچ به
دلیل محرومیــت و مصدومیت غایب بودنــد .دیداری که
این بار هم با درخشــش طارمی و گلزنی و برد پرســپولیس
خاتمه یافت .استقالل خوزستان نیز نتوانست برابر توپخانه
او تاب بیاورد تا مجبور به قبول شکســت شود .دیدار برابر
الریان قطر هم جایی بــود که طارمی توانســت در دقایق
ابتدایی تیمــش را پیش بینــدازد اما در نهایت ســرخ ها با
شکســت دوحه را ترک کردند .اما طارمی با سه گل زده در
رقابت های لیگ قهرمانان در صــدر جدول گلزنان حضور
یافت تا مورد تمجید AFCنیز قرار بگیرد.غیرقابل مهار بودن
طارمی در این هفته ها به کمک کارلوس کی روش نیز امد تا
او از دو جدال سال جدید تیم ملی در انتخابی جام جهانی با
گل های او به شش امتیاز دست یابد و شانس اول صعود به
روسیه لقب گیرند ؛ گل هایی برابر چین و قطر با طعم امتیاز
و صعود به جام جهانی .شماره 9جنوبی پرسپولیس که عمر
دوران شهرت او به کمتر از سه سال می رسد و در این دوران
موفق شده رکوردهای پرسپولیس را از ان خود کند و در جمع
برترین گلزنان ســرخ قرار گیرد در دیدار برابر صنعت نفت
نیز گل نزد تا انها با شکست ابادان را ترک کنند و البته برابر
پیکان توانست جبران مافات کرده تا پرسپولیس بار دیگر
به یک برد شیرین دست یابد.
اما بــا این حــال طارمی در بــازی برابــر الریان قطر
هم فرصت از دســت داد .درست مثل ســه فصل گذشته
حضورش در پرسپولیس و درســت مثل خیلی از مهاجمان
نامــدار دنیا .طارمــی اما بیشــترین موقعیت گلزنــی را در
ترکیب پرسپولیس از ان خود کرده و در طول دو سال اخیر
بیــش از 70درصد گل های پرســپولیس با نــام او عجین
بوده؛ چه از پاس گل او و چه پنالتی اش و البته گل .با این
حال تماشاگران خشمگین پرســپولیس که رویای صعود
خود از رقابت های لیگ قهرمانــان را در خطر می دیدند با
چشم پوشــی از غریو شــادی که در طول دو ســال اخیر با
گل های او رقم خورده اعتراضات خود را اغشته به توهین
ی کرده و حتی از صفحه مجازی او نگذشتند.
کالم
طارمی در این فصل برترین امار را به خود اختصاص
ی در صدرنشینی و البته قهرمانی
داده که مطمئنا نقش مهم
این تیــم بعد از 10ســال به شــمار مــی رود .همانطور که
گل های او در فصل گذشته نیز این تیم را در استانه کسب
قهرمانی و بهترین شرایط فصول اخیرش و فاصله گرفتن از
منطقه سقوط قرار داده بود.اگرچه بی مسئولیتی لحظه ای
طارمی در بازی الریان قابل نقد و مستوجب تنبیه است اما
رفتار تعداد زیادی از طرفداران پرسپولیس بعد از بازی مقابل
الریان قابل درک نیست؛ فحاشی به یکی از بهترین های
سال و یکی از مهمترین ســرمایه های باشگاه .چیزی که
نشان می دهد فرهنگ هواداری و قدردانی در ایران هنوز به
رشد مناسب نرسیده است .از این منظر هیس دادن طارمی
به این شعار تا حدودی قابل درک است.
ورزش
افسانه ای
به نام بوفون
س هفته
عک
بی تردید بوفون یکی از بهترین بازیکنان هفته گذشته
لیگ قهرمانان اروپــا بود .انجا که مقابــل خطرناک ترین
مهاجمان بارســا موفق شــد دروازه یووه را بسته نگه دارد.
در اواسط نیمه اول و در حالی که یووه با گل دیباال از بارسا
پیش بود ،مســی با یک پاس عمقی بی نظیر ،اینیستا را با
بوفون تک به تک کرد .ضربه نرم و کات دار کاپیتان بارسا
می رفت که به گل تبدیل شود؛ ولی بوفون با دست چپ خود
توپ را منحرف کرد تا خطر از بیخ گوش بیانکونری ها گذر
کند .ضربه کرنر نیز برای بارسا ســودی به همراه نداشت.
درســت دقایقی پس از این واکنش بود که یووه گل دوم را
هم زد تا در شــرایطی که بازی می توانست 1 -1باشد ،همه
چیز برعکس شود.
در نهایت این بازی ســخت با شکست سنگین بارسا
همراه شــد تا تیم انریکه با ســه گل بــه اســپانیا برگردد.
اگرچه بیانکونری ها موفق شدند با 3گل بارسا را در تورین
مغلوب کنند اما بوفون به تیمش باتوجه به بازی بارسا برابر
پی اس جی هشــدار می دهــد .بوفون می گویــد« :باید با
نگاهی مثبت به سمت دیدار برگشت برویم .پیروزی دیشب
چ ترسی از بارسا نداریم و قادریم کیفیت
نشان داد که ما هی
خود را به نمایش بگذاریم».
ایا بوفون امسال می تواند همراه با یووه جام قهرمانی
لیگ قهرمانان اروپا را باالی سر ببرد؟
در دفاع از مهدی طارمی
انتقام از این پسر بوشهری را فراموش کنید
علیرضا کردی
روزنامه نگار ورزشی
مثلث | شماره 351
ورزش
اگر مهدی طارمی هســتید و پنالتی چیــپ را مقابل
الریان و جلوی چشم شصت هزار نفر بیرون زده اید ،اینجا
هم یک انتخاب ازادانــه کنید و یکــی ،دو روزی توییتر و
اینســتاگرام و تلگرام را بی خیال شــوید .امــا اگر یکی از
میلیون ها نفری هســتید که شمشیر کشــیده اید تا انتقام
امتیازهای خانگی از دست رفته را از پسر بوشهری بگیرید،
این متن را تا اخر بخوانید.
ضربه پنالتــی بدنام تر از ان اســت که اینجا اســم
ســتاره هایی را ردیــف کنیــم کــه از دســتش داده اند.
بازیکنانی به مراتب مشــهور تر از طارمی ،در میادینی به
مراتب مهم تر ،پنالتی هایی بــه مراتب بدتر زده اند .نکته
اما در لحظه انگیزش و لحظه تصمیم است .بازیکنی که
در تالش برای گل زدن ،با خطای حریف ناکام می شود
این انگیــزه و طبعا حــق را دارد که تالش خــود را ،این
بار با فراغت بیشــتر ادامه بدهد و با امتیــازی که داور به
او می دهد ،چشــم در چشــم دروازه بان توپ را به سمت
دروازه هفت متری بزند .لحظــه تصمیم اما هیچ ارتباطی
به فراغت و اســودگی لحظه انگیزش نــدارد .اینجا پای
انتظارات هوادار ،جو سنگین ورزشگاه ،خستگی جسمی
و روحی ،دروازه بان باانگیزه حریــف و همچنین امیال و
ارزوهای یک پسر 24ساله بوشــهری در میان است که
می خواهــد «تصمیم» بگیــرد و «انتخاب» کند .پســر
ِ
«نود» یک گل ساده با
کله شــقی که دوســت دارد روی
ِ
«صد» یک گل زیبــا و روحیه بخش قمــار کند .و خب؛
باختن همیشه بخشی از قمار است.
ماهیت پیچیــده ضربــه پنالتی چیزی نیســت که
بشود در همین چند خط به بحثش گذاشت و فلسفه اش
را کاوید .اما محض یــاداوری و برای همین حاال هم که
شده ،می شــود از مفهوم ازادی و پنالتی چیپ حرف زد.
گره زدن ارزش یک انتخاب به نتیجه ای که از ان حاصل
می شود ،برداشــتی دم دستی و سیاه وســفید است .اگر
چیپ طارمی گل می شــد ،هیوالی اضطراب کشته شده
بود و ما لذتی بیشتر از یک پنالتی ساده برده بودیم .این
ِ
لذت مضاعــف خیلی هم دســت خودمان نبــود و ماجرا
به ریســک و هیجان و ادرنالین ربط پیــدا می کرد .حاال
اما ،وقتــی طارمی انتخاب دشــوار را به انتخاب ســاده
ترجیح داده و در تالش بــرای ایجاد لذت افزوده تر برای
ما و (طبعا خــودش) ناکام مانــده ،حمله بــه او حمله به
ازادی فرد در انتخاب هم محســوب می شــود .بگذریم
از اینکه مــا را رفقــای نیمه راهی جلوه می دهــد که تنها
برای تقســیم غنائم پیروزی امده ایم و با اندوه شکســت
کارمان نیست.
انتونیــن پاننکا ،بازیکن چکســلواکی و پــدر پنالتی
چیپ ،اولین بازیکــن تاریخ فوتبال بود کــه در یک بازی
مهم دست به این ریسک زد و در فینال یورو ۱۹۷۶مقابل
المان غربی پنالتی اش را با یک ضربه نرم به وسط دروازه،
گل کرد .اگر ان پنالتی گل نشــده بود ،شــاید ما امروز به
متون و منابع محکم تری درباره مسئولیت پذیری در فوتبال
دسترسی داشتیم.
شــاید هم مدت ها طول می کشــید اما شک نداریم
که یــک بازیکن تخــس دیگر پیدا می شــد و اســمش را
با چنیــن حرکتــی جاودانه می کــرد .چرا؟ چــون فوتبال
بازی لذت اســت و همیشــه یک نفــر هم ان وســط پیدا
می شــود که لذت صــد را با دل خوشــکنک نــود عوض
نکنــد .مارادونــا ،زیــدان ،رونالدینیو ،مســی .می بینید
کــه فوتبال و مــا چقــدر مدیون ایــن جنــس از بازیکنان
هستیم؟!
حاال اگــر قــرار اســت خشــم مان از طارمــی ما را
به نتیجــه ای برســاند ،باید شمشــیرها را غــاف کنیم و
از مســئولیت پذیری حــرف بزنیــم .مســئولیت و ازادی
جدایی ناپذیرند و این انتخاب ارادی اســت که راه را برای
بروز نبوغ بشر باز می کند .یادمان باشد که بارها ،با همین
انتخاب های او در زدن تــوپ ،جایگیری ،کندن از دفاع،
پاس ،هد یا شوت به اوج لذت رسیده ایم و او هم فراموش
نکند که هر انتخاب ازادانه ای لذت و مســئولیت را با هم
دارد.
75
پیکار با کاریکاتور
دیدار
76
مثلث | شماره 351
سید مسعود شجاعی
چهره سال هنر انقالب شد
مراســم اختتامیه هفته هنر انقالب برگزار شد و طی
ان «سید مســعود شــجاعی طباطبایی» از میــان ۵نامزد
نهایی به عنوان چهره هنر انقالب در سال ۹۵شناخته شد.
لوح تقدیر و تندیس زرین این هنرمند را احمدرضا درویش،
محســن مومنی شــریف رئیس و محمد حمزه زاده معاون
ســینمایی حوزه هنری اهدا کردند .محسن مومنی شریف
در ســخنانی دربــاره دالیل انتخــاب این هنرمنــد گفت:
«جشنواره کاریکاتور هولوکاست در شرایط ویژه ای برگزار
شد .از جهتی نشان دهنده این بود که ادبیات و هنر ما بعد
بین المللی پیدا کرده اســت .از طرف دیگر ســه وزیر امور
خارجه کشــورهای مختلف و سازمان یونســکو به ما فشار
اوردند که این جشنواره برگزار نشــود؛ این جشنواره برگزار
شد و از طرف برخی رسانه ها چندان دیده نشد .رهبر معظم
انقالب که از این کار حمایت کردند .مقام معظم رهبری به
اقای شجاعی فرمودند که اقای شجاعی حسابی مشغول به
کوبیدن و رفتن به جلو هستید .هر چه انها را عصبانی کرد ما
را خوشحال تر کرد .در این راه پافشاری کردید و صبوری به
خرج دادید تا در این زمینه به موفقیت رسیدید».
ت تریبون رفت و
شجاعی پس از دریافت تندیس پش
گفت «:خود را در جایگاهی نمی بینم که این جایزه شامل
حال من شــود .بزرگان زیادی در عرصه های مختلف هنر
هستند که باید این جایزه را دریافت کنند .جشنواره یک کار
جمعی بود.ماه پیش در لبنان یــک کالس و کارگاه برگزار
کردم .در جایی به نام مزار شــهدای مدافع حرم با شهیدی
اشنا شــدم که 13ســال در زندان های رژیم صهیونیستی
اسیر بود و پس از ازادی به دفاع از حرم حضرت زینب (س)
پرداخته و در نهایت شهید می شود .نکته جالب نامه های
دختر او بود که بر ســر مزار این شــهید دیده می شــد .این
جایگاه و جایزه را بــه خانواده این شــهید و دختر او زینب،
تقدیم می کنم».
حجت االسالم و المسلمین ســید مهدی خاموشی،
رئیس سازمان تبلیغات اسالمی در سخنانی در این مراسم
گفت« :انقالب اســامی ایران نتیجه حرکت حق جویان
تاریخ بوده است .انهایی که انقالب را درک کرده یا نکرده
و در مســیر ارمان های انقالب حرکت می کنند ،در واقع به
حیات طیبه موعود قران کریم دل بســته اند .امروز بعد از
گذشت چند دهه از انقالب اسالمی اثار ظلم ستیزی انهایی
را که با اهل بیت(ع) مخالفت داشــته اند ،شاهد هستیم.
امــروزه مقاومت ها و دســتاوردهای انقالب اســامی به
جهانیان ثابت شده اســت .محیط پیرامونی و جغرافیایی
منطقه خاورمیانه داللت می کند که چطور انقالب اسالمی
ایران قلوب مردم جهان را به خود جذب کرده است».
در ادامــه این مراســم از خانــواده زنده یاد «ســعید
کشــن فالح» مدرس تئاتــر« ،علیرضا قــزوه»« ،حبیب
ایل بیگی» و «مجتبی رحماندوست» ،از خانواده زنده یاد
«حمید سبزواری» پدر شــعر انقالب و با حضور «علیرضا
معینی بخش»« ،محمدحسین نیرومند» و «ناصر فیض»
و از خانواده زنده یاد «احمد عزیزی» تجلیل شد.
درباره چهره سال
سید مسعود شــجاعی طباطبایی در ســال 1342در
شــهر تهران دیده به جهــان گشــود.وی فارغ التحصیل
کارشناسی رشته نقاشی از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه
تهران و کارشناسی ارشد رشته گرافیک از دانشگاه تربیت
مدرس است .شــجاعی طباطبایی ســردبیر مجله کیهان
کاریکاتور و سردبیر مجله بین المللی ایران کارتون ،مدیر
خانه کاریکاتور ایران ،عضو هیات داوران چند نمایشــگاه
ملی و بین المللی ،مدرس دانشگاه و همچنین مسئول واحد
کاریکاتور حوزه هنری اســت اما علت انتخاب شجاعی دو
کمپین است .در پی انتشار اثر توهین امیز به ساحت مقدس
پیامبر اسالم(ص) در نشریه شــارلی ابدو ،دومین مسابقه
بین المللی کاریکاتور ازادی بیان از ســوی موسســه راه،
انجمن هنرهای تجسمی انقالب و دفاع مقدس و موسسه
رسانه ای اوج با موضوع هولوکاست به دبیری سیدمسعود
شجاعی طباطبایی برگزار شد.
پس از اعــام فراخوان دومین مســابقه بین المللی
«هولوکاســت» ،هنرمندان 50کشــور با 845اثر در این
رویداد هنری شرکت کردند که با واکنش شدیدی از سوی
رژیم صهیونیستی مواجه شد؛ طوری که این رژیم از دبیرکل
سازمان ملل خواست تا مســابقه کاریکاتور هولوکاست را
محکوم کند.همزمان با روز نکبت دومین دوره نمایشــگاه
کاریکاتور «هولوکاســت» در حوزه هنری برپا شد؛ در این
نمایشــگاه 100اثر کارتــون و 50اثر کاریکاتــور چهره با
محوریت نتانیاهو به نمایش گذاشــته شــد .سیدمســعود
شجاعی طباطبایی در گفت وگویی اعالم کرد« :طی تماس
تلفنی از سوی دفتر حضرت اقا به بنده گفته شد که ایشان
فرموده اند این کار عالی است».
دربــاره چهــره ســال انقــاب در ســال 95گفتــه
شده«:شجاعی از ان دسته از هنرمندانی است که هنگام
دفاع مقدس در سنگر حاضر شد و وظیفه الهی خود را انجام
داد و امروز نیز به عنوان رزمنده حضور دارد و در عرصه جبهه
جنگ نرم علــم داری می کنــد و با هنرش اقــدام به صدور
انقالب می کند.
شجاعی طباطبایی یک رزمنده است و می داند که در
چه سنگری و با چه ســاحی بجنگد .شجاعی هنگامی که
12طرح توهین امیز نسبت به پیامبر اکرم(ص) منتشر شد،
احساس تکلیف می کند و وارد عرصه می شود و مسابقه ای
برگزار می کند که از همان نخست مورد اعتراض مستکبران
قرار می گیرد ،یا وقتی ماجرای شــارلی ابــدو رخ می دهد،
وارد میدان می شود و رژیم صهیونیســتی تمام البی گری
را به کار می بندد که جلــوی دومین مســابقه را بگیرد ولی
به لطف الهی این مســابقه برگزار می شــود و تاثیر خودش
را نیز می گــذارد و رهبر انقــاب نیز از کار ایشــان تجلیل
می کنند».
ماجرای یک تقدیم
سید مسعود شجاعی جایزه اش را به چه کسی تقدیم
کرد؟شهید فادی محمد احمد الجزار مشــهور به ابوزینب
در ســال 1972میالدی در شــهر بیروت دیــده به جهان
گشــود .والدین او از اوارگان فلســطینی بودنــد که هنگام
اشغال فلسطین شهر عکا را به سمت لبنان ترک کرده بودند
و در اردوگاه فلسطینی نشــین برج البراجنه بیروت ســاکن
شدند .فادی با وجود اینکه فلسطین را ندیده بود ،همیشه
ارمان ازادی این کشــور را در سر داشــت و به همین دلیل
در همان سنین جوانی با پیوستن به گروه های مقاومت در
عملیات های ضدصهیونیستی در جنوب لبنان شرکت کرد.
سال 1991در یکی از همین عملیات ها فادی الجزار پس
از اینکه دو تن از همرزمانش به شــهادت رسیدند و مهمات
خود او نیز به پایان رســید ،به اســارت ســربازان اسرائیلی
درامد.شــهید فادی در زندان های رژیم صهیونیســتی در
کنار اسرای حزب الله زندگی می کرد .رفتار و صحبت های
اسرای حزب الله سبب گرایش شهید فادی الجزار به مکتب
اهل بیت(ع) شد و این شهید پس از گذشت مدتی از اسارت
شیعه شد .او پس از گذشت 12سال اسارت در سال 2004
در تبادل اسرا از زندان های اســرائیل ازاد می شود .شهید
ابوزینب پس از ازادی از اسارت هم ارمان ازادی فلسطین
و مبارزه با صهیونیســت ها را در دل داشت .به همین سبب
ســاح را کنار نگذاشت و در شــاخه نظامی حزب الله لبنان
فعالیت کرد تا اینکه جــزو فرماندهان حزب الله شــد .این
شهید پس از بروز ناارامی ها در ســوریه و تهدید گروه های
تکفیریبهتخریبحرمحضرتزینب(س)باوجودمخالفت
فرماندهان حزب الله ،تقاضای اعزام به خطوط مقدم جنگ
را کرد .فرماندهان حزب الله با وجود مخالفت اولیه شان به
دلیل اصرار شــهید ابوزینب با تفاضای او موافقت کردند و
این شهید مدتی را به عنوان مدافع حرم حضرت زینب(س)
خدمت کرد .پس از انکه گروه های تکفیری دست از حمله
به روستاهای شیعه نشین برنداشتند ،حزب الله تصمیم به
پاکسازی شهر القصیر از گروه های تکفیری گرفت و شهید
فادی جزار به عنوان یکی از فرماندهان حمله به این شــهر
انتخاب شد .شــهید ابوزینب در روز 19می ســال 2013و
در اولین روز عملیات ازادســازی شهر القصیر پس از اینکه
توانســت به همراه نیروهای تحت فرمانش بخش زیادی
از این شهر را از لوث تکفیری ها پاکســازی کند ،به ضرب
گلوله انها به شهادت رسید .پیکر شهید فادی الجزار ملقب
به ابوزینب در روز 20می ســال 2013با حضور نمایندگان
مجلس لبنان ،مقامات ارشد حزب الله و اقشار مختلف مردم
در منطقه ضاحیه بیروت تشییع شد و سپس در گلزار شهدای
حزب الله در جنوب بیروت به خاک سپرده شد.
انسان 250ساله
کتابی که رکورد 250هزار نسخه را شکست
کتاب «انسان 250ساله» در ششمین سال انتشار از
مرز 250هزار نسخه گذشت .این کتاب پس از گذشت شش
سال از انتشــار در نوبت چاپ شــصت و چهارم به شمارگان
250هزار نسخه دست پیدا کرد« .انسان 250ساله» شامل
سخنرانی ها و مطالب دســتنویس مقام معظم رهبری درباره
زندگی سیاســی ـ مبارزاتی ائمه (علیهم الســام) ،از پیش
از انقالب تا سال 1389اســت .عنوان کتاب عینا برگرفته
از کالم منور مقام معظم رهبری و بیانگر نوع نگاه ایشان به
زندگی سیاســی مبارزاتی ائمه (علیهم السالم)
اســت .علت ایــن نامگــذاری روی زندگی ائمه
(علیهم الســام) ،در مقدمه کتــاب به تفصیل
از بیانات ایشان اورده شــده است .بیانات مهم
و مبســوط مقام معظم رهبری در دومین کنگره
جهانی امام رضا علیه الســام -مــرداد - 1365
درباره عنصر جهاد و مبارزه سیاسی در زندگی ائمه
علیهم الســام و طرح عنوان کلیدی «انســان
250ســاله» که تصویرگــر حرکــت یکپارچه و
پیوســته ائمه به ســوی مقصدی واحد اســت،
بهانه ای شد تا نویســندگان کتاب با جمع اوری
بیانات ایشــان دربــاره زندگی ائمــه معصومین
که حول ایــن محــور متعالــی ایراد شــده اند،
مجموعه ای منظم و هدف دار را گرداوری کنند
که محصول جمع اوری بیانات معظم لهِ ،
کتاب
«انسان 250ساله» شده اســت .در قسمتی از
کتاب از قول رهبری انقالب اسالمی می خوانیم:
«این فکر برای بنده در ســال 1350و در دوران
محنت بــار یک امتحــان و ابتالی دشــوار پیدا
شــد .اگر چه قبل از ان به ائمه (علیهم السالم)
به صورت مبــارزان بزرگــی کــه در راه اعتالی
کلمه توحید و اســتقرار حکومت الهی فداکاری
می کردند ،توجه داشــتم؛ اما نکته ای که در ان
برهه ناگهان برای من روشــن شــد ،این بود که
زندگی این بزرگواران ،به رغم تفاوت ظاهری در
مجموع یک حرکت مستمر و طوالنی است؛ که
از سال دهم ،یازدهم هجرت شــروع می شود و
دویست و پنجاه سال ادامه پیدا می کند و به سال
دویست و شصت -که سال شروع غیبت صغری
اســت -در زندگی ائمه (علیهم السالم) خاتمه
پیدا می کند».
پس از مقدمه باال در مورد معنی و مفهوم عبارت انسان
250ســاله باید بگویم که حضرت ایت الله خامنه ای عقیده
دارند که اگر ما قصد مطالعه سیره و روش امامان بزرگوارمان
را داشته باشیم ،اینکه بیاییم و دوران زندگانی هریک از انان
را جداگانه بررسی کنیم ،به خطا رفته ایم و با این روش به اصل
مطلب پی نبرده ایم .بلکه باید با این فرض و ذهنیت شروع به
مطالعه کنیم که ایشان را بصورت یک انسانی در نظر بگیریم
که 250سال عمر کرده است و در طول زندگانی خود ،گاهی
جهاد با شمشیر ،گاهی هجرت ،گاهی صلح و ...کرده است:
«این بزرگواران یک واحدند ،یک شخصیتند .شک نمی شود
کرد که هدف و جهت انان یکی است .پس ما به جای اینکه
بیاییم زندگی امام حسن مجتبی علیه السالم را جدا و زندگی
امام حســین علیه الســام را جدا و زندگی امام سجاد را جدا
تحلیل کنیم -تا احیانا در دام این اشتباه خطرناک بیفتیم که
سیره این سه اما به خاطر اختالف ظاهری با هم متعارض و
مخالفند -باید یک انســانی را فرض کنیم که 250سال عمر
کرده و در سال یازدهم هجرت قدم در یک راهی گذاشته و تا
سال 260هجری این راه طی کرده»...
این کتاب شــامل 17فصل اســت که نحــوه چینش
عناویــن فصل ها ،به صــورت ترتیب تاریخــی زندگی ائمه
(علیهم السالم) ،از دوران پیامبر اعظم(صلی الله علی هو اله)
تا دوره امام جواد ،امام هادی و امام عسکری (علیه السالم)
اســت که بیانات مقام معظم رهبــری درباره این ســه امام
بزرگوار در یک فصل ارائه شــده است .محتوای این کتاب
به دنبال انتقال مفهومــی متعالی از مســیر و مقصد زندگی
مجاهدانه ائمه (علیهم الســام) اســت و از ایــن رو بیش
از انکه یــک کتاب تاریخــی ِصرف باشــد ،یک
فراتحلیل تاریخی است؛ که به جای شرح و تفصیل
وقایع زندگــی ائمه ،نگاهی کل گرا بــه زندگی هر
یک از معصومیــن باتوجه به بســتر تاریخی دوره
مربوطه و در راستای مقصود واحدی که همه این
بزرگواران دنبال می کردند ،ارائه می دهد .بنابراین
اشنایی هر چه بیشــتر خوانندگان محترم با تاریخ
زندگی ائمه ،تنفس در فضای انسان 250ساله را
دلنشــین تر می کند .فصل ششم مربوط به زندگی
امام حسین (علیه السالم) است .در صفحه 145
این کتاب هدف قیام حضرت اباعبدالله الحسین
(علیه السالم) را این چنین بیان می کند:
«اگر این حادثــه را دقیق در نظــر بگیرید،
شاید بشــود گفت انســان می تواند در حرکت چند
ماهه حضــرت اباعبدالله (علیه الســام) بیش از
صد درس مهم بشمارد .نخواســتم بگویم هزارها
درس ،می شود گفت هزارها درس هست .ممکن
اســت هر اشــاره ان بزرگوار ،یک درس باشد؛ اما
اینکه می گویم بیــش از صــد درس ،یعنی اگر ما
بخواهیم این کارها را مورد مداقــه قرار دهیم ،از
ان می شود صد عنوان و ســر فصل به دست اورد
که هر کدام برای یک امت ،برای یک تاریخ و یک
کشــور ،برای تربیت خود و اداره جامعه و قرب به
خدا ،درس اســت ».در پایان ذکر این نکته قابل
توجه است که حجم مطالب بیان شده توسط مقام
معظم رهبری دربــاره ابعاد مختلــف زندگی ائمه،
به ویژه درباره زندگی پیامبــر اکرم ،امیرالمومنین و
امام حسین ،همچنین در زمینه سیره فردی هر یک
از معصومین ،بسیار بیش از این مقداری است که
در قالب کتاب «انسان 250ساله» به چاپ رسیده
اســت .از این رو ،این کتاب می تواند دیباچه ای مفید برای
ورود به معارف ناب زندگی ائمــه معصومین در بیانات مقام
معظم رهبری باشد.
پیشخوان مجازی
مثلث | شماره 351
دیدار
پست هایکارلوسکی روشبرایلژیونرهایفوتبالایران
پیامتسلیتپرویزپرستوییبرایدرگذشتعارف لرستانی
علی انصاریان درفیلم بازگشته
77
غرور و ترور
فوتبال توانست وحشت را مهار کند
«این بدترین روز زندگی ام بوده است؛ چیزی که ارزو
می کنم هیچ کس تجربه نکند .درد ،وحشت و عدم قطعیت
از اینکه چه باید بکنی یا اینکه این وضعیت چقدر قرار است
طول بکشد باعث شــد تا این طوالنی ترین و سخت ترین
پانزده دقیقه زندگی ام باشــد .فکر می کنم احساس شوک
کم و کمتر می شــود و همزمان میل به زندگی ،جنگیدن،
کار کردن ،خندیدن ،گریه کردن ،احساس کردن ،عشق
ورزیدن ،بازی کردن ،تمرین کردن ،لذت بردن از بودن با
ادم هایی که در زندگی ام هستند و دوستشان دارم ،انگیزه ام
برای دفاع کردن و بو کردن چمن پیش از بازی ها افزایش
می یابد .تنها چیزی که می خواهم ،تنها چیز ،این اســت
که همه در صلح زندگی کنند و جنگ را پشت سر بگذارند.
می دانید وقتی این روز ها به مــچ ورم کرده و زخمی ام نگاه
می کنم چه حســی دارم؟ غرور .با غرور به ان نگاه می کنم
با خودم فکر می کنم همه اســیبی که انها می خواستند ان
روز به ما برســانند همین بود »...این جمالت مارک بارترا
در اینستاگرامش است،یک روز پس از عمل جراحی روی
دستی که در یک حادثه تروریستی اسیب دیده بود.حادثه
تروریســتی که مارک بارترا تنها اســیب دیده ان محسوب
می شــد .رومن بورکی ،گلــر دورتموند در رابطه با اســیب
دیدگی بارتــرا می گوید «:مــن در ردیف عقب کنــار بارترا
نشسته بودم .ناگهان شیشه فرو ریخت و همین موضوع به
بارترا صدمه جدی وارد کرد .پس از انفجار همه ما روی کف
اتوبوس دراز کشیدیم و نمی دانستیم چه اتفاقی رخ خواهد
داد .همه شوکه بودیم».
دیدار
78
مثلث | شماره 351
شرح ماجرا
حدود ســاعت 19به وقت محلی چند ســاعت مانده
به بازی تیم های بورســیا دورتموند و موناکو ...سه انفجار
در منطقه هوئشــتن رخ داد که اتوبوس باشگاه دورتموند
نیز در همین منطقه قرار داشــت .پلیس ،ایــن اتفاقات را
«حملــه ای از پیش طراحی شــده با انفجارهای شــدید»
خواند و از هواداران دورتموند که در ورزشگاه حاضر بودند
درخواست شد در داخل ورزشــگاه باقی بمانند تا وقتی که
راه های خروجی و شهر امن شده باشد.نامه ای در اتوبوس
پیدا شد که در ان شخصی مسئولیت این انفجارها را برعهده
گرفت .سپس بسته ای مشکوک نیز در حوالی هتل تیم پیدا
ی خودروهایی که پالک
شد .همچنین پلیس دورتموند تمام
خارجی دارند را متوقف کرد تا بررسی و تحقیقات بیشتری
انجام شود .مارک بارترا ،مدافع دورتموند یکی از مجروحین
این حادثه بود که در اثر انفجار و پرتاب ترکش ،استخوان
مچش شکست و شیئی نیز وارد دستش شد که برای عمل
جراحی به بیمارستان منتقل شــد و عمل جراحی اش نیز با
موفقیت انجام شد .همچنین یک مامور پلیس که مسئول
اســکورت اتوبوس بود نیز در اثر انفجار مجروح و او نیز به
بیمارستان منتقل شــد .بمب ها در میان بوته ها و زیر یک
خودرو بودند و گفته می شــود که توســط یک تلفن همراه
دستور انفجار انها صادر شده است.
چهره انسانی فوتبال
بعــد از رخ دادن این موضــوع ،پلیس المــان از بیم
رخ دادن اتفاقی مهیب تر دستور به لغو بازی سه شنبه شب
دورتمونــد و موناکــو داد؛ انهــا در اقدامی هماهنــگ و با
امنیت کامل اقــدام به تخلیه تماشــاگرانی کرده بودند که
خودشــان را به ورزشگاه رســانده بودند .البته در زمانی که
تخلیه تماشــاگران صورت گرفت هم هیچ اتفاق دیگری
رخ نداد تا این واقعه عواقب ســخت تری نداشــته باشــد.
بااین حال موضوعی کــه در میان این همه خبــر بد جالب
و دیدنی بود ،رفتار تماشــاگران فرانســوی موناکو بود که
برای تشویق تیمشان به دورتموند ســفر کرده بودند .انها
در اقدامی خودجوش و برای نشــان دادن همبستگی شان
با دورتموندی ها شروع به تشویق کردن تیم رقیب کردند:
«دورتمونــد! دورتموند!»؛ اتفاقی تاثیرگذار که تحســین
مســئوالن باشــگاه دورتموند را هم در پی داشت .یو اخیم
واتسکه درباره این موضوع می گوید« :این کار انها نشان از
همبستگی باالی تماشاگران داشت .امیدوارم که تیم ما در
ادامه رقابت ها بتواند با تمرکز باالیی بازی کند» .بازی به روز
بعد موکول شد ،عده زیادی از هواداران موناکو که از جنوب
فرانســه به المان امدند ،با مشکل نداشــتن محل خواب
مواجه شدند .سپس هشتگ ( bedforawayfans#محل
استراحت برای هواداران میهمان) در شبکه های اجتماعی
باالامد و دورتموندی ها از هواداران موناکو دعوت کردند
شب را در خانه انها اســتراحت کنند .تماشــاگران موناکو
توانستند نزد تماشاگران دورتموندی و در خانه انها اسکان
یابند و با خوردن شــام و گرفتن ســلفی و خوابیدن ،شب را
به صبح برســانند .طبیعتا این اتفاق یکی از قشــنگ ترین
اتفاقاتی بود که بعــد از رخ دادن ان همه ماجرای بد افتاده
بود.
معمای حمله
ســاعاتی بعد از این انفجارهــا نامــه ای در اتوبوس
دورتموندی ها توســط پلیس کشــف شــد ک ه بررسی نامه
مرتبط با حمله تروریســتی نشــان می دهد ایــن حمله در
ادامه حمالت تروریستی بازار کریســمس برلین است5 .
ماه پیش ،در ماه دسامبر سال ،2016حمله تروریستی در
شهر برلین رخ داد که تروریست های داعش مسئولیت ان
را بر عهده گرفتند .در این نامه نوشته شده که ورزشکاران و
چهره های مشهور المانی و دیگر کشورهای درگیر جنگ با
داعش در لیست ترور قرار گرفته اند .همچنین گفته شد که
در این نامه با اشاره به دخالت هواپیماهای المان در سوریه
و بقیه موارد مشــابه می توان حدس زد کــه کار گروه های
افراطی و داعشی هاســت ولی بالفاصله بعــد از این خبر،
شــایعه دیگری هم در رسانه ها مطرح شــد که این اقدام و
نامه ای که پیدا شــده کار یکی از گروه های «فاشیست»
اســت .پلیس المان احتمــال داد ممکن اســت این نامه
ردگم کنی باشــد .روزنامه Suedeutsche Zeitungچاپ
کشــور المان در گزارشــی می گوید ،متخصصین مدعی
هســتند این نامه ها توســط شــخص المانی زبان نوشته
شده است و این فرد ،در مقصر جلوه دادن یک فرد بیگانه
و خارجی اشــتباهات فاحشــی داشته اســت! این نامه ها
تقاضا هایــی مبنی بر بســته شــدن پایگاه نیــروی هوایی
رامشــتاین و خروج جنگنده های المانی از خاک سوریه را
داشته است .به گفته دادستان فراوکه کوالر داعش به طور
معمول تقاضا یا مذاکره نمی کند .یکی دیگر از روزنامه های
چاپ کشور المان Tagesspiegel ،مدعی شده با دریافت
یک ایمیــل ،حمله را حاصل تهدید یک گروه نژادپرســت
دانســت و این بمب گذاری ها را تنها یک هشدار توصیف
کرده است.دادستان های فدرال تایید کردند که انها نامه
را از روزنامه دریافت کرد ها ند.
بازتاب ها
این حمله از سوی بسیاری از اهالی فوتبال مورد تقبیح
قرار گرفت ،نوری شاهین بازیکن تیم بورسیا دورتموند در
این باره گفت« :می دانم که فوتبال چقدر مهم اســت .ما
عاشــق فوتبال هســتیم و رنج های ان را تحمل می کنیم.
می دانم که پول زیادی کسب می کنم و زندگی مرفهی دارم
اما پیش از همه چیز ما انسان هستیم .در جهان ،چیز های
مهم تری نسبت به فوتبال وجود دارد و این چیزی است که
سه شــنبه ان را حس کردیم .وقتی که در اتوبوس بودیم،
به شدت ترســیده بودم و نمی توانم چهره های ان شــب را
فراموش کنم ».هانس یواخیم واتســکه ،رئیس باشــگاه
دورتموند هم در این رابطه گفت«:به تیم در رختکن گفتم
که باید به جامعه جهانی نشــان دهیم مقابل ترور تســلیم
نخواهیم شد .خانواده دورتموند در روزهای سخت ،محکم
در کنار هم ایستاده اند .این قطعا سخت ترین شرایط ما در
دهه اخیر است و مطمئنم که ما در این مقطع اتحاد خود را
به خوبی نشان خواهیم داد».
پپ گواردیوال که در بارســا با بارتــرا کار کرده بود هم
در پاسخ به ســوالی در مورد اتفاقات اخیر گفت« :اوضاع
دنیا کمی ترسناک شده است .شــرایط کمی دیوانه کننده
اســت.ما باید بدون ترس زندگی کنیم امــا چنین اتفاقاتی
رخ می دهد .امیدوارم بارتــرا دوران ریکاوری خیلی خوبی
داشــته باشــد .انچه رخ داد ،ترســناک بود .ما در دنیایی
زندگی می کنیم که نمی دانیم به کدام ســمت می رود .این
یک واقعیت است».
روزهای بی اینه
خاطرات همسر شهید لشگری
کتاب «روزهای بی اینه» نوشته گلستان جعفریان دربردارنده خاطرات منیژه لشگری،
همسر شهید لشگری است از سال هایی که به تنهایی و صبوری سپری شد.
شهید لشگری پس از تحمل 18سال اســارت در عراق ،در هفدهم فروردین ماه سال
77ازاد شــد و به خاک وطن بازگشــت .بعثی ها او را تا هفت ســال پس از اغاز جنگ مورد
بازجویی قرار می دهند .تمام تالش ها برای اینکه لشگری را مجاب کنند تا در مصاحبه ای
ادعا کند ایران اغازگر جنگ بوده ،اما به نتیجه نمی رسند؛ حتی وعده ازادی هم لشگری را
مجاب نمی کند که به خانه پدری پشت کند و همین ســراغاز یک زندگی سخت و دشوار در
خاک عراق است.
این اثر که به تازگی از سوی انتشارات ســوره مهر به چاپ رسیده ،در 11فصل تدوین
شده که در هرکدام از این فصل ها زندگی راوی از سال های قبل از ازدواج با شهید لشگری
اغاز شــده و تا بعد از ازاد شــدن او ادامه می یابد .نثر جعفریان در این کتاب ،نثری ساده و
خوش خوان است که خاطرات را از زبان اول شــخص روایت می کند .در مقدمه این کتاب
امده« :در این کتاب منیژه لشــگری زندگــی اش را روایت می کند .ســاده ،واقعی و بدون
شاخ و برگ .دختر جوانی که در 20سالگی ـ دو ســال پس از بستن عهد و پیمان خود برای
زندگی مشترک ـ 18سال به انتظار می نشــیند .توفان حوادث جنگ ،او را بدون درک تب و
تاب روزهای جوانی به جهانی ســخت و ســنگین پرتاب می کند .منیژه از برابر حقیقت تلخ
زندگی اش« ،بی خبری» و «انتظار» ،نمی گریزد .او در پی نجات احساسات و جوانی اش
نمی افتد ،بلکه در سایه سال های طوالنی انتظار با امید و عشق به همسرش ،که نمی داند
زنده است ،و پسر کوچکش ،که سخت به او نیاز دارد ،روزها را پشت سر می گذارد...
ماشال
خاطرات شهید براتعلی داوودی
کتاب «ماشــال» زندگینامه و خاطرات شــهید براتعلی داوودی از سوی گروه شهید
ابراهیم هادی روانه بازار کتاب شــد .پاســدار شــهید براتعلی داودی در 1337در مشــهد
مقــدس در خانواده ای محروم متولد شــد .او از نوجوانی به جلســات مذهبــی و عزاداری
سیدالشهدا(ع) متمایل شد .با شروع نهضت اسالمی به سیل خروشان امت ایران پیوست
و در این مســیر برای اقامه نظام اســامی تالش کرد .پس از پیروزی انقالب اسالمی و با
اغاز جنگ تحمیلی سه سال در جبهه های مختلف به نبرد با دشمنان انقالب پرداخت .وی
یک مرتبه در عملیات طریق القدس مجروح شــد و پس از بهبودی به جبهه بازگشت .یک
مرتبه نیز در کردستان مجروح شــد و یکی از انگشتان دست چپش قطع شد تا در نهایت در
پیرانشهر بر اثر اسیب دیدگی شدید و قطع یک دست و دو پا در 28فروردین 62به شهادت
رسید تا پیکر پاکش پس از تشییع در خواجه ربیع مشهد به خاک سپرده شود .شهید داوودی
به سیدالشهدای مسجد امام حسین(ع) مشهد شهرت دارد و کسی بوده که تمام لحظات
زندگی اش وقف خدا بوده است .در بخشی از این کتاب امده است« :براتعلی و سید محسن
حیدری نسب ،دو دوست صمیمی و همیشه همراه بودند .نیروسازی برای اسالم و انقالب را
وظیفه اصلی خود می دانستند.هم و غمشان همین بود .می نشستند و ساعت ها برنامه ریزی
می کردند برای ایــن کار .طرح های دقیقی برای تفریح و باالبردن ســطح معرفتی بچه ها
داشــتند .مجاهدت های بی بدیل این دو دوست شــهید ،عامل جذب بسیاری از جوانان و
نوجوانان به مسجد شــد .همدیگر را کامل کرده بودند .سید محسن ،خوش بیان و خوش
سخن بود ،به همین خاطر هم نقش مربی تربیتی را به عهده داشت.سید نیروها را با معارف
دین اشنا می کرد .براتعلی قوی جثه و خوش روحیه و شوخ طبع بود»...
پرواز به وقت شام
اخرین خبرها از فیلم حاتمی کیا
«امســال دمِ د ِر برج میــاد ایکس ری گذاشــته اند
که معنای بســیار مهمی دارد و نشــان می دهد در کشور ما
اتفاقاتی افتاده و داعش دارد به ما نزدیک می شود؛ اما خدا
کند فیلمسازان ما این موضوع را بفهمند و متوجه شوند که
وضعیت ما در حال تغییر اســت.امیدوارم فیلمسازهای ما
متوجه این موضوع شوند و فیلم های خود را متوجه وضعیت
خاص کشور کنند »..وقتی ابراهیم حاتمی کیا این جمالت
را در نشســت خبری اخرین فیلم ســاخته شــده خود یعنی
بادیگارد برزبان می اورد ،خیلی ها ســوژه فیلــم بعدی او را
حدس زدنــد ،فیلمی که به مســاله روز منطقه یعنی داعش
ربط خواهد داشت .پس از تمام شدن ان جشنواره با فاصله
نزدیکی ،کارگردان «اژانس شیشه ای» ظاهرا درباره ساخت
فیلمی درباره شهدای مدافع حرم مصمم تر از قبل فکر کرده
بود ،او در گفت وگو با مهر در این باره گفته بود« :من همیشه
دلم خواسته اســت که فیلمی درباره این شــهدا بسازم ،اما
اتفاقی باید رخ دهد و من دفعتا نمی توانم ســراغ ســاخت
چنین اثری بروم .فیلم «بادیگارد» هفت سال طول کشید
تا ساخته شود ،باید مساله ای در من ته نشین شود تا اتفاق
بیفتد ».با سفر این کارگردان به حلب ،ممکن است اتفاقی
که حاتمی کیا در انتظار ان بود افتاده باشد و احتمال ساخت
ی درباره مدافعان حرم نیز افزایش پیدا کرد.
فیلم
مثل همه فیلم هایی کــه نام این کارگــردان را یدک
می کشــد ،خبر شــروع به کار این فیلم در نوع خودش یک
خبر هیجان انگیز است .مدتی است پیش تولید تازه ترین
ساخته ابراهیم حاتمی کیا که درباره شرایط سوریه و فعالیت
تکفیری هاست ،اغاز شده است .فیلمی که موضوعش یک
هواپیمای کمکی برای سوریه اســت .ابراهیم حاتمی کیا
به همراه محمد خزاعی(تهیه کننده) این روزها در ســوریه
به ســر می برند تا گروه تولید مقدمات تولیــد فیلم را فراهم
اورند .انتخاب بازیگران سوری برای فیلم از دیگر کارهای
گروه اعزامی به سوریه است .بخش هایی از فیلم در سوریه
فیلمبرداری می شــود اما فیلمبرداری بخش اصلی فیلم در
فرودگاه و هواپیما انجام می شود.
جدیدترین فیلــم ابراهیــم حاتمی کیا با نــام موقت
«پرواز به وقت شام» را یدک می کشد .این فیلم با موضوع
تهدیدات داعش و تکفیری ها داســتان یــک هواپیمای
کمکی حامل دارو و مواد خوراکی برای مردم سوریه است
که برای نشستن در فرودگاه دمشق دچار مشکل می شود.
شنیده ها حاکی از ان اســت که بابک حمیدیان هم در این
فیلم نقش افرینی خواهد کرد تا این سومین همکاری پیاپی
او با حاتمی کیا باشد .بابک حمیدیان پیش از این در دو فیلم
اخر حاتمی کیا یعنی «بادیگارد» و «چ» نقش های مهم و
تاثیرگذاری را بر عهده داشت.پیش از این اخباری مبنی بر
حضور هادی حجازی فر هم در این فیلم منتشــر شده بود.
مهدی جعفری هم مدیر فیلمبــرداری فیلم تازه حاتمی کیا
خواهد بود« .پــرواز به وقت شــام» یکــی از محصوالت
سازمان هنری رســانه ای اوج در ســال ۹۶است که شنیده
شــده یکی از مهم ترین فیلم های این سازمان است که در
سی وششمین جشنواره فجر رونمایی خواهد شد.
پیشخوان جهانی
رابطه رییس
اف بی ای و
ترامپ سوژه
نیوزویک
مصاحبه مفصل
با اوالند روی
جلد لوپوئن
اکونومیست از
دیکتاتوری در
ترکیه می گوید
مثلث | شماره 351
دیدار
79