ماهنامه مثلث شماره 352

‫اقتدارگراییدموکراتیک‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال هشتم‪ /‬شماره سیصد و پنجاه و دو ‪ 2 /‬اردیبهشت ‪ 84 / 1396‬صفحه ‪ 6000/‬تومان‬ ‫مردم ترکیه رای به‬ ‫افزایش قدرت اردوغان دادند‬ ‫اسحاق جهانگیری برای تحریک ارای اصالحطلبان و انتقال انها به حسن روحانی نامزد شده است‬ ‫سیاستمدار مومن‬ ‫در ستایش اخالق سیاسی سعید جلیلی‬ ‫فیلم من درباره‬ ‫اخالق و انتخاب است‬ ‫گفتوگو با همایون اسعدیان‬ ‫درباره «یک روز بخصوص»‬ ‫برانکو میرود؟‬ ‫پرسپولیس فصل بینظیری را‬ ‫پشت سرگذاشت‬ ‫تهدید توخالی‬ ‫امریکا به کرهشمالی حمله نمیکند‬ ‫جلد‬ ‫د‬ ‫و‬ ‫م‬ ‫اقتدارگراییدموکراتیک‬ ‫مردم ترکیه رای به افزایش قدرت اردوغان دادند‬ ‫لزوممقابلهمسلمینجهانباظالمین‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫و ما امروز مبتالی به این معنا هستیم‪،‬‬ ‫مســلمان ها مبتالی بــه این معنا هســتند‪،‬‬ ‫مسلمان هامی بینند که این دولت های بزرگ‪،‬‬ ‫این قدرتهای بزرگ و این کســانی که اذناب‬ ‫انها هستند‪،‬کســانی که فرمانبر انها هستند‬ ‫االن با مســلمین‪ ،‬با مردم‪ ،‬با مســتضعفین‪،‬‬ ‫حتی با ان کســانی که مال خودشــان است‬ ‫چه می کنند‪.‬‬ ‫تمام اینها ظاهر می گوینــد که ما اقامه‬ ‫عدل می خواهیم بکنیم‪ ،‬اما چه عدلی؟ عدل‬ ‫امریکایی‪ ،‬عدل امریکایی یعنی چــه؟ یعنی هرکس خاضع‬ ‫به من شد‪ ،‬ان یک چیزی اســت که ما او را قبولش داریم‪،‬‬ ‫هرکس منافع مملکتش را به ما دادمــا او را قبول داریم ! از‬ ‫ان ور شــوروی هم همین اســت‪ ،‬همه این قدرتهای بزرگ‬ ‫اینطوری هســتند و ما بایــد در مقابل تمام اینها بایســتیم‪،‬‬ ‫همان طوری که جوان های ما بحمدالله االن درجبهه ها این‬ ‫پیروزی ها را‪ ،‬این پیروزی های بزرگ را به دست اوردند‪ ،‬باید‬ ‫تا اخر این مطلب باشد‪ ،‬باید هیچ درش سستی نشود تا وقتی‬ ‫که ان شاءالله علم را به دست صاحب علم بدهند‪.‬‬ ‫بنابراین عید نــوروز ما‪ ،‬یک عید نوروزی اســت که در‬ ‫یک وقتی واقع شده است که حجت بر ماست و او این است‬ ‫که زندگی سیدالشــهدا‪ ،‬زندگی حضرت صاحب ‪ -‬سالم الله‬ ‫‪8- 15‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫ظریف در تیم تبلیغاتی روحانی‬ ‫تعطیلی یک کارخانه با سابقه‬ ‫مدیریتدرونگراقتصادی‬ ‫حاللمشکالت‬ ‫‪16- 19‬‬ ‫گفتارها‬ ‫برگ برنده مسکو‬ ‫اینده سیاسی مرکل در ابهام‬ ‫ترامپ و بازنگری در برجام‬ ‫به سمت دوستی؟‬ ‫‪24- 40‬‬ ‫سیاست‬ ‫سیاست ورزی اقای مهندس‬ ‫کارگزاران اصرار به نامزدی جهانگیری داشتند‬ ‫تاکتیک نامزد پوششی به سبک روحانی‬ ‫قالیباف نمی امد جهانگیری ثبت نام نمی کرد‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫مثلث؛هفتهنامه ایخبری‪،‬تحلیلیاستکهسعیداردروایتیمنصفانهوعادالنه‬ ‫از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشــاره ای است به سه ضلع استقالل‪،‬‬ ‫ازادی و جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی‪ ،‬چارچوبش‬ ‫اسالم‪ ،‬انقالب‪ ،‬امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گســترش و سیادت اسالم خواهی در‬ ‫سراسر جهان و عزت مسلمانان‪ ،‬توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم‬ ‫شریف ایران و رونق گرفتن عدالت‪ .‬مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب‬ ‫و ایستادگی در برابر مقابالن گفتمانی و عملی نظام و سیاق و مشرب مان نجابت‬ ‫قلم و روزنامه نگاری مومنانه و تالش در جهت رونق گرفتن سنت گفت وگو میان‬ ‫فرهیختگانونخبگانکشوراست‪.‬امیدواریمکهدرروایت مانصادق‪،‬برمرام مان‬ ‫مستمر و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪ ،‬بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب‬ ‫و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫دبیرتحریریه‪ :‬مصطفیصادقی‬ ‫سیاست‪ :‬مصطفی صادقی (دبیر)‪ -‬علی حاجی ناصری‪ -‬امیدکرمانی ها‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫بین الملل ‪ :‬سعیده سادات فهری (دبیر)‬ ‫اقتصاد ‪ :‬محمدمهدی صدرزاده (دبیر)‬ ‫دیدار‪ :‬افشین خماند(دبیر)‬ ‫ورزش‪ :‬مهدی ربوشه (دبیر)‬ ‫جامعه شناسی و فکرنو‪ :‬علی حاجی ناصری (دبیر)‬ ‫فرهنگ‪ :‬شایان ربیعی (دبیر)‬ ‫بازار‪ :‬محمد شکراللهی (دبیر)‬ ‫مشاور هنری ‪ :‬نیما ملک نیازی ‬ ‫علیه ‪ -‬زندگی همه انبیــای عالم‪ ،‬همه انبیــا از اول‪ ،‬از ادم‬ ‫تا حاال همه شــان این معنا بوده اســت کــه در مقابل جور‪،‬‬ ‫حکومت عدل را می خواســتند درســت کننــد ‪ -‬حکومت ‪ -‬و‬ ‫مع االسف به قدری به گوش ما خواندند‪ ،‬به قدری به گوش‬ ‫ملت ما خواندنــد‪ ،‬به گوش ملت های ضعیــف خواندند که‬ ‫حکومت به شما چه کار دارد‪ ،‬شما برو نمازت را بخوان‪ ،‬شما‬ ‫مسجدت رابرو‪ ،‬همین! البته‪ ،‬ما اگر فقط مسجد برویم و دعا‬ ‫بکنیم و بعد هم دعا به ‪ -‬عرض بکنم که ‪-‬ان بزرگان چه بکنیم‪،‬‬ ‫همه با ما خوب می شوند!‬ ‫اما وظیفه این اســت که ما برویم مسجدبنشینیم دعا‬ ‫بخوانیم یا وظیفه این اســت که ما باید قیام بکنیم ؟ وظیفه‬ ‫این است که ما همه باید همه چیز خودمان را در راه اسالم‬ ‫فدا بکنیم‪ ،‬چنانچــه اولیای ما ایــن کار را کردند‪ .‬و‬ ‫امروز شــما می بینید که این صــدام را که بحمدالله‬ ‫سیلی خورده است و االن محو این سیلی است‪ ،‬االن‬ ‫نمی فهمد دارد چه می کند؛ شــما ببینید که اینهمه‬ ‫پیروزی ای که واقع شــده‪ ،‬اصال این انکار می کند‬ ‫که اینجا چیزی واقع شــده‪ ،‬این نمی فهمد که فردا‬ ‫این خبرنگارها‪ ،‬این خارجی ها می ایند می روند انجا‬ ‫می بینند چه خبر است‪ .‬این یک همچوحیوانی است‬ ‫که مملکت خودش را‪ ،‬افراد خودش را‪ ،‬اشــخاصی‬ ‫که مربوط به خودش هستند‪ ،‬انها را بمباران می کند‪،‬‬ ‫بمباران شــیمیایی می کند که باید پاسدارهای ما به‬ ‫داد انهابرسند‪.‬‬ ‫‪42- 57‬‬ ‫بین الملل‬ ‫اقتدارگرایی دموکراتیک‬ ‫بازگشت به هویت خاورمیانه ای‬ ‫تقابل اردوغان با بروکسل‬ ‫دموکراسی علیه دموکراسی‬ ‫‪64-69‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫گفت وگو با همایون اسعدیان‬ ‫فرار از رئالیسم کثیف‬ ‫یک فیلم بخصوص!‬ ‫روزی که خاص نبود‬ ‫‪70-77‬‬ ‫ورزش‬ ‫برانکو می رود؟‬ ‫فلسفه فوتبال برانکو‬ ‫ پرسپولیس مدرن‬ ‫جانشین سازی و تغییر تاکتیک‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫و افشین جم‬ ‫پردازش تصاویر‪ :‬هومن سلیمیان‬ ‫عکس‪ :‬امیر طالیی کیوان‪ -‬عدنان جعفری و محمد برنو‬ ‫ویرایش‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی و نرگس حاجیلو‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمدرضا پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬محمد شکراللهی‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلیاجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬علیرضا اسدالهی‪ -‬علی اکبر پیمانی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتر دارابی ‪ -‬دکتر ایت اله ابراهیمی‪ -‬حسین محمد پورزرندی‬ ‫مهندس صدوقی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی‪ -‬محمدابراهیم محمد پورزرندی‬ ‫امیر اشتیانی عراقی ‪ -‬علیرضا حسن زاده ‪ -‬دکتر عیسی رضایی ‪ -‬سید حمید خالقی‬ ‫هادی انباردار‬ ‫طراح جلد‪ :‬مصطفی مرادی‬ ‫اقتدارگراییدموکراتیک‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال هشتم‪ /‬شماره سیصد و پنجاه و دو ‪ 2 /‬اردیبهشت ‪ 84 / 1396‬صفحه ‪ 6000/‬تومان‬ ‫مردم ترکیه رای به‬ ‫افزایش قدرت اردوغان دادند‬ ‫اسحاق جهانگیری برای تحریک ارای اصالحطلبان و انتقال انها به حسن روحانی نامزد شده است‬ ‫سیاستمدار مومن‬ ‫در ستایش اخالق سیاسی سعید جلیلی‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912-8505848 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز ‪ -‬پردازش تصویر رایان‬ ‫توزیع‪ :‬نشر گستر امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید عباسپور(توانیر)‪ ،‬خیابان نظامی گنجوی‪ ،‬کوچه پناه‪،‬‬ ‫پالک ‪19‬‬ ‫تلفن ‪88198207 :‬‬ ‫تهدید توخالی‬ ‫امریکا به کرهشمالی حمله نمیکند‬ ‫فیلم من درباره‬ ‫اخالق و انتخاب است‬ ‫گفتوگو با همایون اسعدیان‬ ‫درباره «یک روز بخصوص»‬ ‫برانکو میرود؟‬ ‫پرسپولیس فصل بینظیری را‬ ‫پشت سرگذاشت‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫گزارش برجامی به کنگره‬ ‫خبرنامه‬ ‫دولت امریکا هــر ‪ 90‬روز یــک بار باید گزارشــی مبنی بــر تایید‬ ‫پایبندی ایران به تعهدات هسته ای اش ذیل برجام را به کنگره ارائه دهد‬ ‫و این نخستین بار اســت که دولت ترامپ این تاییدیه را ارائه می کند‪.‬‬ ‫بر اســاس برجام رئیس جمهور امریکا متعهد شده است‪ ،‬تحریم های‬ ‫هسته ای و اقتصادی کشورش علیه ایران را برداشته یا متوقف کند‪.‬‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫رهبرمعظمانقالب‪:‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪8‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫انتخاباتباید گسترده‪،‬سالم‬ ‫پرشور و با امنیت برگزار شود‬ ‫رهبر معظم انقالب اسالمی با اشاره به نقش اقتدار‪،‬‬ ‫توانایی ها و انگیزه باالی ارتش در تامین امنیت کشــور‪،‬‬ ‫نیروهــای نظامــی را یکــی از مولفه های تامیــن امنیت‬ ‫برشمردند‪ .‬حضرت ایت الله خامنه ای‪ ،‬رهبر معظم انقالب‬ ‫اسالمی صبح روز چهارشنبه در دیدار فرماندهان و جمعی‬ ‫از یگان هــای نیروهــای چهارگانه ارتش به مناســبت روز‬ ‫ارتش و نیــروی زمینی همچنین با تاکید بــر تاثیر عملکرد‬ ‫دســتگاه های اقتصادی‪ ،‬علمی و تحقیقاتی و اموزشــی‬ ‫و فرهنگــی در جلوگیــری از بــه نتیجــه رســیدن اهداف‬ ‫دشــمن‪ ،‬اولویت درجه یک کشــور را مســائل اقتصادی‬ ‫دانستند و گفتند‪« :‬اصلی ترین وظیفه مسئوالن‪ ،‬پیگیری‬ ‫سیاست های اقتصاد مقاومتی به ویژه در بخش اشتغال و‬ ‫تولید و تالش جدی برای حل مشــکالت معیشتی مردم‬ ‫و همچنین ایســتادگی در مقابل ابرقدرت ها و نترسیدن از‬ ‫تشر انهاست‪».‬‬ ‫رهبر انقالب اسالمی همچنین با اشاره به انتخابات‬ ‫‪ ۲۹‬اردیبهشــت‪ ،‬انتخابات در نظام جمهوری اســامی را‬ ‫نماد مردم ساالری اســامی و مایه عزت و افتخار و قدرت‬ ‫و سربلندی دانستند و تاکید کردند‪« :‬باید مردم‪ ،‬مسئوالن‬ ‫و نامزدهــا‪ ،‬انتخابات را قدر بداننــد و زمینه یک انتخابات‬ ‫پرشور و شــوق و با نشــاط‪ ،‬ســالم‪ ،‬با امنیت و گسترده را‬ ‫فراهم کنند‪».‬‬ ‫حضرت ایت الله خامنه ای در این دیدار با گرامیداشت‬ ‫روز ارتش و تجلیــل از خانواده ها و همســران و فرزندان‬ ‫ارتشــیان به عنوان همســنگران و همرزمان واقعی ا نها‪،‬‬ ‫تعیین روز ارتش به وســیله امام (ره) را یکــی از بهترین و‬ ‫هوشــمندانه ترین اقدامات امام راحل برشمردند و گفتند‪:‬‬ ‫«این اقدام عالوه بر مســتحکم کــردن پایه های ارتش‬ ‫جمهوری اســامی‪ ،‬موجب یاس و ناامیدی بســیاری از‬ ‫توطئه گران در ان زمان شد‪».‬‬ ‫ایشــان با تاکید بر اینکه «تعیین روز ارتش از جانب‬ ‫امام خمینی (ره) بــه معنای پذیرش هویــت ارتش با همه‬ ‫مختصات و شــرایط ان در ابتدای پیروزی انقالب بود»‪،‬‬ ‫افزودند‪« :‬حفظ و تقویــت ارتش‪ ،‬اعتقــاد قلبی و عمیق‬ ‫امام(ره) بود و این تصمیم صحیح امام موجب شد ارتش در‬ ‫همه قضایای بعد از انقالب‪ ،‬خوش بدرخشد‪».‬‬ ‫رهبــر انقــاب اســامی‪ ،‬ایســتادگی در مقابــل‬ ‫توطئه های درونی را یکی از نمونه های کارنامه درخشــان‬ ‫ارتش برشــمردند و گفتند‪« :‬نقش افرینی ارتش در دوران‬ ‫دفاع مقــدس و ارائه جلوه هــای عملی از ســطوح باالی‬ ‫اخــاق و معنویــت در کنار قــدرت رزمی‪ ،‬یکــی دیگر از‬ ‫افتخارات ان است‪».‬‬ ‫حضرت ایت الله خامنه ای‪ ،‬شهیدان صیاد شیرازی‪،‬‬ ‫بابایی و بســیاری از شــهدای ارتش را الگوهــای عملی‬ ‫از اخــاق و معنویــت خواندنــد و تاکید کردنــد‪« :‬ارتش‬ ‫جمهوری اســامی امروز یــک نیروی فکــری و معنوی و‬ ‫دارای انگیزه های پاک و مقدس است که این یکی از اثار‬ ‫مهم اقدام امام در تعیین این روز است و باید این ارزش ها‬ ‫قدر دانسته و تقویت شوند‪».‬‬ ‫رهبر انقالب اسالمی یکی از این نقاط قوت برجسته‬ ‫را روحیه شجاعت و ایســتادگی ملت ایران در برابر تشرها‬ ‫و اخم هــای ابرقدرت هــا دانســتند و افزودنــد‪« :‬یکی از‬ ‫شــگردهای قدرت های متجاوز‪ ،‬برای ترساندن ملت ها و‬ ‫دولت ها و وادار کردن انها به تامین منافع نامشروع خود‪،‬‬ ‫تشر زدن و از خود بزرگنمایی نشان دادن است‪».‬‬ ‫حضرت ایت الله خامنه ای گفتند‪« :‬برای یک کشور‬ ‫بدترین حالت ان اســت که مسئوالن ان کشــور‪ ،‬از تشر‬ ‫دشمن بترسند زیرا این کار در را برای ورود‪ ،‬تجاوز و تعرض‬ ‫او باز می کند‪».‬‬ ‫ایشان خاطرنشــان کردند‪« :‬در اینکه امور کشور را‬ ‫باید با عقل و تدبیر و حکمت انجام داد‪ ،‬هیچ تردیدی وجود‬ ‫ندارد اما این تدبیر و حکمت باید همراه با شجاعت باشد‪».‬‬ ‫رهبر انقالب اسالمی تاکید کردند‪ « :‬ترسیدن و دلهره‬ ‫از تشر دشمن و تحت تاثیر اخم قدرتمندان قرار گرفتن اول‬ ‫بدبختی است‪ ».‬حضرت ایت الله خامنه ای افزودند‪« :‬اگر‬ ‫کسی هم می خواهد بترسد‪ ،‬اشکالی ندارد اما از طرف ملت‬ ‫و به حساب مردم نترسد زیرا ملت ایران ایستاده است‪».‬‬ ‫ایشان با اشــاره به انواع توطئه ها از ابتدای پیروزی‬ ‫انقالب اســامی تاکنون‪ ،‬خاطرنشــان کردنــد‪« :‬اگر بنا‬ ‫بود جمهوری اسالمی و ملت ایران از قدرت ها بترسد و در‬ ‫مقابل انها عقب نشینی کند‪ ،‬اکنون دیگر هیچ اثر و نشانی‬ ‫از ایران و ایرانی باقی نمی ماند‪».‬‬ ‫رهبر انقالب اسالمی تاکید کردند‪« :‬دشمن اعم از‬ ‫امریکا و بزرگتر از امریکا‪ ،‬در مقابل نظامی که به مردم خود‬ ‫متصل اســت و مردم و ملت خود را دوست دارد و ملت نیز‬ ‫ان نظام را دوست دارند و در مقابل دشمن مقاوم هستند‪،‬‬ ‫هیچ غلطی نمی تواند بکند‪».‬‬ ‫حضــرت ایت الله خامنه ای با اشــاره بــه اینکه «در‬ ‫دشــمنی قدرت های زورگو به ویژه امریکا‪ ،‬بــا ملت ایران‬ ‫چ تردیدی نیست» افزودند‪« :‬اینکه بگویند با فالن فرد‬ ‫هی ‬ ‫موافق هستند و با او مالحظه خواهند کرد‪ ،‬حرف نادرستی‬ ‫است زیرا دشــمنی انها از زمان امام (ره) و بعد از امام و در‬ ‫زمان دولت های گوناگون که با سالیق مختلف‪ ،‬بر سر کار‬ ‫بودند‪ ،‬همواره ادامه داشته است‪».‬‬ ‫ایشان با تاکید بر اینکه «باید اقتدار و ایستادگی ملت‬ ‫ایران و تاثیرناپذیری ملت از تشر امریکا و برخی کشورهای‬ ‫اروپایــی ادامه پیدا کنــد»‪ ،‬خاطرنشــان کردند‪« :‬بخش‬ ‫مهمی از ادامه ایستادگی و نهراسیدن از دشمن‪ ،‬به عهده‬ ‫نیروهای مســلح و بخش عمده ان بر عهده اقتصادیون و‬ ‫مجموعه های فرهنگی‪ ،‬اموزشی‪ ،‬به خصوص متصدیان‬ ‫بخش های علمی و تحقیقاتی است‪».‬‬ ‫رهبر انقالب اسالمی در بخش پایانی سخنان شان‬ ‫با اشــاره به انتخابات پیش رو‪ ،‬انتخابــات را از افتخارات‬ ‫ملت ایران و مایه عزت‪ ،‬قدرت‪ ،‬روســفیدی و ســربلندی‬ ‫ملت ایران در دنیا خواندند و افزودند‪« :‬بدخواهان به دنبال‬ ‫نشان دادن اسالم و معنویت در نقطه مقابل مردم ساالری‬ ‫بودند‪ ،‬اما جمهوری اســامی‪ ،‬با مردم ساالری اسالمی و‬ ‫انتخابات‪ ،‬غلط بودن این حرف را نشان داد‪».‬‬ ‫حضرت ایت اللــه خامنه ای گفتنــد‪« :‬همه ملت در‬ ‫انتخابات احســاس می کننــد که کلید کارهای کشــور در‬ ‫دست خودشان است و انان هستند که عناصر اصلی کشور‬ ‫را معین می کنند‪ ».‬ایشــان با تاکید بر اینکه «همه مردم‪،‬‬ ‫نامزدها‪ ،‬دولت و دست اندرکاران باید قدر انتخابات را بدانند‬ ‫و ان را گرامی بدارند»‪ ،‬افزودند‪« :‬باید انتخاباتی گسترده‪،‬‬ ‫با شور و شوق و نشاط‪ ،‬ســالم و همراه با امنیت برگزار شود‬ ‫و چنین انتخابات و ذخیره ای‪ ،‬به کشور مصونیت بسیاری‬ ‫خواهد داد‪ ».‬رهبر انقالب اســامی با اشــاره به مطالب‬ ‫وسوســه انگیز رسانه های دشــمن و تالش خصمانه انان‬ ‫برای خراب کردن انتخابات‪ ،‬خاطرنشــان کردند‪« :‬ملت‬ ‫ایران با همین بیداری و هوشــیاری که همواره نشان داده‬ ‫است‪ ،‬در مقابل این حرکت عمل خواهد کرد‪».‬‬ ‫دستور‬ ‫مبهم ترامپ‬ ‫مدیریت درونگر اقتصادی‬ ‫حالل مشکالت‬ ‫اقبالانتخاباتی‬ ‫کدام نامزدها شانس بیشتری در جامعه دارند؟‬ ‫گزار‬ ‫ش‬ ‫اول‬ ‫یکــی از نــکات قابــل تامــل در مــورد انتخابــات‬ ‫ریاســت جمهوری در هــر دوره ای‪ ،‬نظرسنجی هاســت؛‬ ‫نظرســنجی هایی کــه غالبــا می توانــد نشــانگر اقبال به‬ ‫نامزدها در اســتانه هر انتخاباتی باشــد‪ .‬در دو هفته اخیر‬ ‫نظرسنجی هایی درباره وضعیت نامزدها منتشر شده است‪.‬‬ ‫ن ُپل» نشان‬ ‫برای مثال نظرسنجی مرکز افکارسنجی «ایرا ‬ ‫می دهد که مجموع محبوبیت قالیباف از نظر شــهروندان‬ ‫ایرانی از میزان محبوبیت روحانی پیشــی گرفته اســت‪.‬‬ ‫مرکز افکارســنجی کانادایی «ایران ُپل» تازه ترین نتایج‬ ‫نظرســنجی خود را که طی روزهــای ‪ 22‬تــا ‪ 25‬فروردین‬ ‫(‪ 11‬تا ‪ 14‬اوریل) از بین شــهروندان ایرانی انجام داده را‬ ‫منتشر کرده است‪ .‬براســاس نتایج منتشر شده‪ ،‬بر اساس‬ ‫شاخص «خیلی محبوب»‪ 23 ،‬درصد پاسخگویان ایرانی‬ ‫روحانی را خیلی محبوب ارزیابــی کرده اند که چهار درصد‬ ‫بیش از ارزیابی انجام شــده از قالیبــاف به عنوان یک فرد‬ ‫خیلی محبوب (‪ 19‬درصد) اســت‪ .‬اما اگر مجموع میزان‬ ‫محبوبیت (شــامل خیلی محبوب و تاحدودی محبوب) را‬ ‫در نظر بگیریم‪ 67 ،‬درصد پاســخگویان قالیباف را خیلی‬ ‫محبوب یا تاحــدودی محبوب ارزیابــی کرده اند‪ ،‬این در‬ ‫حالی اســت که ‪ 62‬درصد پاســخگویان چنین ارزیابی از‬ ‫حسن روحانی داشــته اند‪ .‬از نظر عدم محبوبیت یا همان‬ ‫ارای منفــی نیز محمــود احمدی نــژاد از نظــر ‪ 46‬درصد‬ ‫پاســخگویان‪ ،‬نامحبوب ترین فرد ارزیابی شده است‪ .‬در‬ ‫واقع از نظر میزان عدم محبوبیت براساس شاخص «خیلی‬ ‫نامحبوب» احمدی نژاد‪ ،‬روحانی و بقایی (به ترتیب با ‪،28‬‬ ‫‪ 19‬و ‪ )18‬درصــد به عنوان نامحبوب ترین افراد از ســوی‬ ‫پاسخگویان ایرانی ارزیابی شــده اند‪ .‬بررسی نتایج منتشر‬ ‫شده نشان می دهد که از نظر مجموع میزان شاخص عدم‬ ‫محبوبیت (شامل خیلی نامحبوب و تاحدودی نامحبوب) ‬ ‫نیز احمدی نژاد‪ ،‬روحانی و بقایی به ترتیب از ســوی ‪،46‬‬ ‫‪ 35‬و ‪ 28‬درصد پاســخگویان به صورت افرادی نامحبوب‬ ‫ارزیابی شده اند‪ .‬در بخش دیگری از این نظرسنجی‪ ،‬نظر‬ ‫هاشمی طبا‪ :‬به نفع «روحانی»‬ ‫کنار نمی روم‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫پاســخگویان ایران دربــاره احتمال شکســت روحانی در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری اتی مورد سنجش قرار گرفت‪.‬‬ ‫براساس نتایج منتشر شده‪ ،‬از نظر ‪ 14‬درصد پاسخگویان‪،‬‬ ‫شکســت روحانی در انتخابات پیش رو «خیلی محتمل»‬ ‫است‪ .‬همچنین ‪ 42‬درصد پاســخگویان عنوان کرده اند‬ ‫که شکســت روحانی «تاحــدودی محتمل» اســت‪ .‬بر‬ ‫این اســاس‪ 56 ،‬درصــد پاســخگویان ایرانی نســبت به‬ ‫پیروزی روحانی خوشــبین نبوده و شکست وی را محتمل‬ ‫می دانند‪ .‬از طــرف دیگر نیز بــه ترتیــب ‪ 19‬درصد و ‪15‬‬ ‫درصد پاســخگویان شکســت روحانی را «خیلی بعید» و‬ ‫«تاحدودی نامحتمــل» ارزیابی کردند‪ .‬بــه عبارتی‪34 ،‬‬ ‫درصد پاســخگویان احتمال پیروزی روحانی را بیشــتر از‬ ‫شکست وی می دانند‪ .‬ارزیابی پاسخگویان ایرانی درباره‬ ‫تاثیر برجــام بــر وضعیت اقتصادی مردم کشــور نشــان‬ ‫می دهد کــه ‪ 72‬درصد بر ایــن باورند که برجــام وضعیت‬ ‫اقتصادی مردم معمولــی را بهتر نکرده اســت‪ .‬در مقابل‬ ‫تنها هفت درصد فکر می کنند که برجام وضعیت اقتصادی‬ ‫مردم معمولی را به میزان زیادی بهتر کرده است‪ .‬براساس‬ ‫گزارش منتشر شده‪ ،‬این نظرسنجی که از ‪ 1005‬شهروند‬ ‫ایرانــی انجــام شــده اســت‪ ،‬دارای ‪ 3.09‬درصد خطای‬ ‫نمونه گیری است‪.‬‬ ‫در نظرســنجی دیگر ی فوربس نوشت‪« :‬با نزدیک‬ ‫شــدن زمــان انتخابات ریاســت جمهوری ایران شــکل‬ ‫رقابت ها کم کم مشخص شــده است‪ .‬مسائل اقتصادی‬ ‫احتماال در مرکز رقابت بین اصالح طلبان و اصولگرایان‬ ‫خواهــد بــود‪ .‬در مجمــوع ‪ ۱۶۳۶‬نفــر بــرای انتخابات‬ ‫ثبت نام کرده اند که شــورای نگهبان باید صالحیت انها‬ ‫را برای تصدی این پست بررســی کند‪ .‬مساله اصلی این‬ ‫است که ببینیم این شــورا تصمیم می گیرد کدام یک از‬ ‫شــخصیت های اصلی ثبت نام کننده را رد یــا تایید کند‪.‬‬ ‫لیســت نهایی کاندیداهای انتخابات در تاریخ ‪ ۲۶‬یا ‪۲۷‬‬ ‫اوریل اعالم خواهد شد‪ .‬رقبای اصلی را تقریبا می توان‬ ‫از بین اصالح طلبان نظیر حســن روحانی و اصولگرایان‬ ‫نظیر ابراهیم رئیسی دانست‪ .‬به جز این دو نفر کاندیدای‬ ‫اصلی در جریان اصالح طلب‪ ،‬اسحاق جهانگیری معاون‬ ‫اول حســن روحانــی نیز به عنــوان کاندیدای پوششــی‬ ‫روحانــی در دقایق اخــر ثبت نام کــرده اســت‪ .‬اقتصاد‬ ‫احتماال مهمترین مساله در جریان رقابت های انتخاباتی‬ ‫خواهد بود‪ .‬به طور خاص بیشــتر مناظره هــا احتماال به‬ ‫نتایج و کاســتی های برجام اختصاص خواهد داشــت‪.‬‬ ‫در نظرســنجی اخیر ایران پل‪ ،‬از یک دیدگاه وســیع تر‪،‬‬ ‫ایرانی ها نســبت بــه وضعیــت اقتصادی کشــور بدبین‬ ‫هســتند؛ در شــرایطی که ‪ ۳۴‬درصد از مردم گزینه خیلی‬ ‫خوب را برای وضعیــت اقتصادی کنونی شــان انتخاب‬ ‫کرده انــد‪ ۶۴ ،‬درصد گزینــه خیلی بد و تا حــدودی بد را‬ ‫زده اند‪ .‬دو درصد باقی مانده به سواالت جواب نداده اند‪.‬‬ ‫به رغــم همه اینهــا روحانی نســبت بــه بقیــه کاندیداها‬ ‫وضعیت بهتــری دارد‪ .‬در نظرســنجی ها ‪ 62‬درصد نگاه‬ ‫خیلی خوب یا تقریبا خوبی نســبت بــه روحانی دارند ‪31‬‬ ‫درصد نیز به رئیســی نگاه خوبی دارند‪ ،‬امــا ‪ 46‬درصد او‬ ‫را نمی شناسند‪ .‬در مســائل خاص روحانی نسبت به سایر‬ ‫کاندیداهــای اصلی برتــری دارد‪ ،‬مثــا در بهبود روابط‬ ‫خارجی‪ ،‬همچنین در برداشــتن تحریم هــا و در مبارزه با‬ ‫فساد و بهبود وضعیت زندگی مستمندان‪.‬‬ ‫‪9‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫تعطیلی یک کارخانه با سابقه‬ ‫‪1‬‬ ‫داروگر تعطیل شد؟‬ ‫خبر تعطیلــی کارخانه داروگر هفته گذشــته یکی از‬ ‫مهمترین خبرهای روز بود‪ .‬شرکت داروگر با عنوان شرکت‬ ‫سهامی عام کف دارای شرکت های زیرمجموعه ای مانند‬ ‫تولی پرس‪ ،‬کیــوان‪ ،‬تولیــددارو‪ ،‬کیمیا ایــران و صنایع‬ ‫بسته بندی داروگر است که برندهای معتبر و مشهوری چون‬ ‫ریکا‪ ،‬خمیردندان پاوه‪ ،‬صابون نخل زیتون‪ ،‬شامپو پاوه‪،‬‬ ‫شوما‪ ،‬دریا‪ ،‬جام و‪ ...‬را به بازار و مغازه ها عرضه می کند‪.‬‬ ‫ایــن کارخانه که قدمــت ‪90‬ســاله در تولیــد انواع‬ ‫صابــون‪ ،‬شــامپو و ســایر مــواد شــوینده دارد به دالیلی‬ ‫نامشخص در سال جاری تعطیل شده است و کارگران این‬ ‫شرکت در سال جاری با درهای بســته این کارخانه مواجه‬ ‫شــده اند‪ .‬اولین واکنش های صورت گرفتــه در این باره‪،‬‬ ‫اعطای مرخصی اجباری کارگران ایــن کارخانه تا اطالع‬ ‫ثانوی تعطیلی اســت‪ .‬این مرخصی اجباری از شــب عید‬ ‫‪2‬‬ ‫مدیریت‬ ‫درونگراقتصادی‬ ‫حالل مشکالت‬ ‫با وجــود تاکیــدات فــراوان رهبر معظــم انقالب‬ ‫مبنی بر توجه به اقتصاد مقاومتی همچنان شــاهد رکود‬ ‫در بازار اقتصاد هســتیم‪ ،‬به طوری که متاســفانه روز به‬ ‫روز خبر تعطیلــی کارخانجــات مختلف کــه بعضا نماد‬ ‫قدمت و تاریخ صنعت ایران هســتند‪ ،‬شــنیده می شود‪.‬‬ ‫ بی شــک تعطیلی یکی پس از دیگری این کارخانه ها از‬ ‫عملکرد ضعیف دولــت در حوزه های اقتصادی حکایت‬ ‫دارد که در اینده ای نه چندان دور کشــور را با معضالت‬ ‫جدی روبــه رو می کنــد‪ .‬با وجــود اینکــه در زمان های‬ ‫مختلــف و دولت های قبلــی هم مشــکالت اقتصادی‬ ‫وجود داشــته اما مردم امروزه بیشتر از هر زمان دیگری‬ ‫از وضعیت اقتصادی کشــور ناراضی هســتند که برخی‬ ‫از مســئوالن به جــای عذرخواهــی از مردم‪ ،‬ســعی در‬ ‫عادی جلوه دادن ایــن وضعیت دارنــد‪ .‬کمترین ضرر‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫شناخت دشمنی امریکا کار سختی‬ ‫نیست‬ ‫‪10‬‬ ‫شروع شده و همچنان ادامه دارد‪ .‬در این رابطه یک عضو‬ ‫سابق انجمن شویندگان اظهار داشت‪« :‬به دلیل مشکالت‬ ‫بانکی و مدیریتی طی ســال های گذشــته مشکالت این‬ ‫شرکت شــدت پیدا کرده و ســهم این برند قدیمی در بازار‬ ‫‪ Store‬کاهش پیدا کرده است‪».‬‬ ‫وی با بیــان اینکه «بــا تعطیلی داروگــر باید منتظر‬ ‫تعطیلی ســایر شــرکت های وابســته به این برند از جمله‬ ‫تولی پرس‪ ،‬تولیددارو‪ ،‬کیوان و حتی روغن جهان باشیم»‪،‬‬ ‫افزود‪« :‬متاسفانه در طول این سال ها نقدینگی این شرکت‬ ‫کاهش و بدهی ان به سیستم بانکی افزایش یافته است اما‬ ‫هر بار که فعاالن حوزه شوینده وضعیت وخیم این کارخانه‬ ‫را به وزارت صنعت بیان کردند‪ ،‬هشــدارها شنیده نشده و‬ ‫گشایشی ایجاد نشده است‪».‬‬ ‫این عضو سابق انجمن شــویندگان سوء مدیریت در‬ ‫کارخانه داروگر را ریشه اصلی مشکالت این کارخانه اعالم‬ ‫و تصریح کرد‪« :‬هر بار که مشکالت را گفتیم کسی اهمیت‬ ‫نداد تا اینکه امروز کارخانه به تعطیلی رسیده است‪».‬‬ ‫وی در خصوص میــزان بدهی این واحد تولیدی که‬ ‫قدمت ‪90‬ســاله دارد‪ ،‬افزود‪« :‬به صــورت دقیق از میزان‬ ‫بدهی این واحد تولیدی به سیســتم بانکــی اطالع ندارم‬ ‫اما تا حــدودی می توان گفــت بدهی داروگــر به بانک ها‬ ‫‪ 800‬میلیارد تومان است که این رقم بیش از ارزش دارایی‬ ‫کارخانه است‪».‬‬ ‫البته پس از انتشار این اخبار مدیریت این کارخانه با‬ ‫انتشار تکذیبیه ای درباره ان توضیح داد و نوشت‪« :‬چگونه‬ ‫ممکن اســت هلدینگ داروگر که ‪ 60‬درصد بازار شوینده‬ ‫ارایشی بهداشتی را تامین می کند تعطیل شود؟ باتوجه به‬ ‫اینکه تمامی کارخانجات در سال حداقل یک ماه اورهال‬ ‫دارند‪ ،‬ایا ممکن است که خط تولید پودر لباسشویی ما که‬ ‫روزانه هزار تن پودر شــوما و دریا و کــف را تولید می کند‪،‬‬ ‫اورهال نشود؟ یا دستگاه شامپو تخم مرغی که در سراسر‬ ‫دنیــا و روزانه بیــش از ‪ 100‬تــن تولید می شــود نیازی به‬ ‫تعمیرات ساالنه ندارد؟»‬ ‫حجت االسال مو المسلمین سعیدی‪ ،‬نماینده ولی فقیه‬ ‫در سپاه پاسداران در همایش سراســری روحانیون شاغل در‬ ‫سپاه‪«:‬امروزدوجبههباتماموجوددرتاخیرظهورنقشدارند‬ ‫که یکی جبهه بیرونی به رهبری امریکا و دیگری جبهه لیبرال‬ ‫و سکوالر داخلی است؛ شــناخت دشمنی امریکا کار سختی‬ ‫نیستاماشناختوموضع گیریدربرابرجبههدیگرکهپوششی‬ ‫ازنفاقداردبسیاردشواراست‪».‬‬ ‫وی گفــت‪« :‬خطرناک تریــن‬ ‫مساله ایکهازسویدشمناندر‬ ‫کشوردنبالمی شودایجادتغییر‬ ‫در محاسبات نسبت به اهداف‪،‬‬ ‫سیاست هاوشــعارهایانقالب‬ ‫اسالمیاست‪».‬‬ ‫تعطیلی کارخانه ها‪ ،‬بیکاری صدهــا و بعضا هزاران نفر‬ ‫از کارگران یا متخصصان این مملکت است که این خود‬ ‫زمینه ســاز اســیب های بزرگ تر اجتماعی خواهد شــد‪.‬‬ ‫وضعیت اسفبار اقتصاد و رشــد بیکاری در جامعه باعث‬ ‫شده جوانان و دانشــجویان امید چندانی به پیداکردن‬ ‫کار مناســب نداشته باشــند که تک تک مســئوالن باید‬ ‫جوابگوی این جوانان باشند‪.‬‬ ‫در این میان این ســوال مطرح می شود که ایا اقای‬ ‫روحانی صدای اعتراض کارگرانی که اخیرا درپی تعطیلی‬ ‫کارخانه ها بیکار شده اند را نمی شــنود؟ به نظر می رسد تا‬ ‫زمانی که مدیران اقتصــادی نگاه به بیــرون و امیدوار به‬ ‫کمک و مســاعدت به ویژه پس از برجام داشــته باشــند‪،‬‬ ‫مشکالت کشور الینحل باقی خواهد ماند و نه تنها مشکلی‬ ‫از مشکالت حل نمی شود‪ ،‬بلکه با فشار‪ ،‬تحریم و بدتر از‬ ‫همه نفوذ در مراکز تصمیم گیر و تصمیم سازی‪ ،‬مشکالت‬ ‫فرهنگی و اقتصادی صدچندان خواهد شد‪.‬‬ ‫هشداریکمرجعتقلید‬ ‫واکنش ایت الله سبحانی به نامزدی‬ ‫برخی در انتخابات‬ ‫ایت الله نوری همدانی در‬ ‫درسخارجخودگفت‪«:‬انتخاب‬ ‫اصلح وظیفه مهم دیگری است‬ ‫که همه دارند‪ ،‬زیرا نظام با خون‬ ‫شهدا و زحمات زیادی به دست‬ ‫امده و بایــد وقت زیــادی برای‬ ‫انتخاب اصلــح بگذاریم و حتی‬ ‫این کار واجب کفایی اســت‪».‬‬ ‫این مرجع تقلید تصریــح کرد‪« :‬چون و چرا کــردن در مقابل‬ ‫شورای نگهبان گناه است‪ ،‬زیرا این شورا قانون دارد و براساس‬ ‫انصالحیتافرادراانتخابمی کند‪».‬ویعنوانکرد‪«:‬امام‬ ‫در صحیفه نور در چند جا اورده کسی بخواهد در مقابل شورای‬ ‫نگهباناعتراضکندنهتنهاگناهکرده‪،‬بلکهمفسدفی االرض‬ ‫است‪».‬‬ ‫ایت الله جعفر سبحانی از مراجع تقلید در دیدار رئیس‬ ‫و جمعــی از اعضــای کمیســیون امنیت ملــی مجلس بر‬ ‫ضرورت حفظ ابروی نظام تاکید کرد و گفت‪« :‬دشمنان در‬ ‫تالشند‪ ،‬جمهوری اسالمی ایران را از دو راه فیزیکی و ابرویی‬ ‫مورد هدف قرار دهند‪ ».‬وی افزود‪« :‬برخی از افرادی که در‬ ‫این مدت ثبت نام انجام دادند به‬ ‫جایگاه نظام ضربه زدند و با این‬ ‫کار برخی می خواســتند چنین‬ ‫ادعا کنند که قانونی نیســت و‬ ‫هرکــس بخواهــد می توانــد‬ ‫ادعای رئیس جمهــوری کند و‬ ‫نباید گذاشت این نگاه در جامعه‬ ‫ ترویج داده شود‪».‬‬ ‫دستور مبهم ترامپ‬ ‫ ترامپ به دنبال یافتن راه های جدید برای اعمال فشار بر ایران‬ ‫خبرگزاری اسوشــیتدپرس با اشــاره به ارسال تاییدیه‬ ‫تیلرسون به کنگره که در ان به پایبندی ایران به تعهداتش‬ ‫برجامی خود تاکید شده اســت‪ ،‬پیش بینی کرد که احتماال‬ ‫ ترامپ به دنبال یافتن راه های جدید برای اعمال فشــار بر‬ ‫ایران است‪ .‬رکس تیلرسون وزیر خارجه امریکا در تاییدیه‬ ‫خود در مورد برجام که موظف اســت هــر ‪ 90‬روز یک بار در‬ ‫اختیار کنگره قرار دهد‪ ،‬اعالم کرد که ایران به تعهدات خود‬ ‫در برجام پایبند مانده است‪ .‬البته تیلرسون در ادامه ادعاهای‬ ‫خصمانه علیه ایران گفت که اما ایران همچنان حامی اصلی‬ ‫تروریسم است‪.‬‬ ‫اسوشــیتدپرس در این باره گــزارش داد ‪« :‬ترامپ در‬ ‫جریان کارزار انتخاباتی خود اعالم کرده بود حتی خواستار‬ ‫لغو برجام است‪ ،‬تاییدیه روز سه شــنبه وزارت خارجه نشان‬ ‫می دهد که دولت ترامپ عالوه بر اینکه نتایج بازرسی های‬ ‫کارشناســان اژانس را پذیرفته که ایران به تعهدات خود در‬ ‫برجام پایبند مانده است به دنبال روش های جدیدی بر اعمال‬ ‫فشار بر ایران است‪».‬‬ ‫هم چنین رکس تیلرســون وزیــر خارجــه امریکا روز‬ ‫سه شــنبه ‪ 18‬اوریل در متن نامه خود خطاب به پل رایان‪،‬‬ ‫رئیس مجلس نمایندگان نوشته است که ترامپ دستور داده‬ ‫تا یک بازبینی میان ســازمانی تحت رهبری شورای امنیت‬ ‫ملی برای بررسی برجام انجام شــود که ارزیابی خواهد کرد‬ ‫ایا تعلیق تحریم های ایران ذیل برجــام برای منافع امنیت‬ ‫ملی امریکا ضروری است یا نه‪.‬تیلرسون در این نامه که روی‬ ‫وب سایت وزارت امور خارجه امریکا قرار گرفته است‪ ،‬اورده‬ ‫است‪« :‬این نامه تصدیق می کند که شروط بند ‪ 135‬قانون‬ ‫انرژی اتمی مصوبه ‪ 1954‬مطابق با اصالحیه ان‪ ،‬شــامل‬ ‫اصالحیه قانون‪ ،‬بازبینی توافق هسته ای با ایران‪ ،‬مصوبه‬ ‫‪ 2015‬که در ‪ 22‬مه ‪ 2015‬به اجرا رسید از ‪ 18‬اوریل ‪2018‬‬ ‫کماکان اجرا می شــود‪».‬وزیر امور خارجه امریکا در ادامه‬ ‫نامه خود با ادعای اینکه ایران هنوز یکی از حامیان تروریسم‬ ‫است‪ ،‬نوشــت‪« :‬رئیس جمهور دونالد ترامپ دستور انجام‬ ‫یک بازبینی میان سازمانی تحت رهبری شورای امنیت ملی‬ ‫برای بررسی برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را داده است‬ ‫که ارزیابی خواهدکرد ایا تعلیق تحریم های ایران ذیل برجام‬ ‫برای منافع امنیت ملی امریکا ضروری است یا نه‪ .‬زمانی که‬ ‫این بازبینی میان سازمانی به اتمام برســد‪ ،‬دولت خواهان‬ ‫همکاری با کنگــره درباره این مســاله اســت‪».‬همچنین‬ ‫تیلرسون در بیانیه ای اعالم کرد که دونالد ترامپ قصد دارد‬ ‫به سازمان های مختلف امریکا به ریاســت شورای امنیت‬ ‫ملی این کشــور دســتور دهد تا ارزیابی کنند کــه ایا تعلیق‬ ‫تحریم های مرتبط با برجام بــرای منافع امنیت ملی امریکا‬ ‫حیاتی بوده یا خیر‪.‬‬ ‫وی ادامــه داد‪« :‬زمانی که بازنگری درون ســازمانی‬ ‫ت ترامپ قصــد دارد در‬ ‫دربــاره برجام تکمیل شــود‪ ،‬دولــ ‬ ‫خصــوص این موضــوع با کنگــره وارد همکاری شــود‪».‬‬ ‫خبرگزاری اســپوتنیک (صدای روســیه) گــزارش کرد که‬ ‫تیلرســون در نامه ای به «پائــول رایــان» رئیس مجلس‬ ‫نمایندگان امریکا گفته است که ترامپ دستور داده است تا‬ ‫یک نهاد درون سازمانی به ریاست شورای امنیت ملی امریکا‬ ‫بررسی کند که ایا برجام در راستای منافع امنیت ملی امریکا‬ ‫بوده است یا خیر‪.‬‬ ‫در عین حال یــک روزنامه امریکایی گــزارش داد در‬ ‫شــرایطی که دونالد ترامپ نمی داند در گام بعدی با سوریه‬ ‫چه کاری انجام دهد‪ ،‬رهبران کنگره قصد دارند طرح هایی‬ ‫را برای تحریم ایــران و روســیه با هدف تحت فشــار قرار‬ ‫دادن بشــار اســد ارائه دهند‪.‬دولت امریکا هر ‪ 90‬روز یک‬ ‫بار باید گزارشــی مبنی بر تایید پایبندی ایــران به تعهدات‬ ‫هسته ای اش ذیل برجام را بهکنگره ارائه دهد و این نخستین‬ ‫باراستکهدولت ترامپاینتاییدیهراارائهمی کند‪.‬بهنوشته‬ ‫روزنامه واشنگتن پست‪ ،‬دولت دونالد ترامپ رئیس جمهور‬ ‫امریکا به شدت در تالش اســت تا به یک استراتژی جامع‬ ‫برای سوریه پس از حمله ارتش امریکا به یک پایگاه هوایی‬ ‫در سوریه دســت یابد‪ .‬در این میان‪ ،‬رهبران کنگره در حال‬ ‫اماده کردن یک اهرم فشار جدید برای دستیابی به اهداف‬ ‫قدیمی شــان برای فشار اوردن بر بشــار اسد رئیس جمهور‬ ‫سوریه‪ ،‬روسیه و ایران هستند تا ان را روی میز رئیس جمهور‬ ‫ ترامپ قرار دهند‪.‬بر اســاس برجــام رئیس جمهور امریکا‬ ‫متعهد شــده اســت‪ ،‬تحریم های هســته ای و اقتصادی‬ ‫کشورش علیه ایران را برداشته یا متوقف کند‪ .‬این دستور‬ ‫از زمان اجرای برجام تاکنون هر چهار ماه یک بار توســط‬ ‫رئیس جمهور وقت این کشور تمدید شــده است‪.‬اخرین‬ ‫بار باراک اوباما در اخرین روز کاری خــود یعنی ‪ 19‬ژانویه‬ ‫‪ 2017‬این دســتورات را تمدید کرد‪ .‬مهلت تمدید دستور‬ ‫رئیس جمهــور امریکا بــرای لغو یــا توقــف تحریم های‬ ‫هسته ای (‪ 26‬اردیبهشت) ‪ 19‬می است‪.‬‬ ‫یارانه سه برابری برای محرومان‬ ‫در شب انتخابات‬ ‫روحانی مجبور شد کاندیداتوری‬ ‫جهانگیری را بپذیرد‬ ‫تخلف در پرونده‬ ‫«حسین فریدون»‬ ‫سیدجواد ابطحی‪ ،‬عضو‬ ‫کمیته بررسی تحصیل حسین‬ ‫فریدون در کمیسیون اموزش‬ ‫و تحقیقــات مجلس شــورای‬ ‫اســامی گفــت‪« :‬بررســی‬ ‫تحصیلی حســین فریدون در‬ ‫این کمیته پایــان یافته و باید‬ ‫در صحــن کمیســیون قرائت‬ ‫شــود‪ ».‬وی ادامه داد‪« :‬براساس اســناد موجود‪ ،‬برخی‬ ‫تخلفات در سازمان ســنجش و اموزش کشور و همچنین‬ ‫دانشگاه شهید بهشــتی در روند جذب حسین فریدون در‬ ‫دانشگاه شهید بهشــتی وجود دارد‪ ».‬عضو کمیته بررسی‬ ‫تحصیل حســین فریــدون در مجلس با بیــان اینکه این‬ ‫گزارش شامل یک مقدمه‪ ،‬روند بررسی کار و نتیجه گیری‬ ‫اســت‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬گزارش بررســی تحصیل حسین‬ ‫فریدون در کمیته مربوطه قرائت شــده و نظرات نهایی و‬ ‫تکمیلی اعضاء مطرح شده است‪».‬‬ ‫واکنش معاون قوه قضائیه‬ ‫به سخنان رئیس جمهور‬ ‫محســنی اژه ای در پاسخ‬ ‫به سوالی در خصوص اظهارات‬ ‫اخیر روحانی و انتقاد از دستگاه‬ ‫قضا مبنی بر مچ گیری سیستم‬ ‫قضایــی اظهــار داشــت‪:‬‬ ‫«همانطور که در ابتدای جلسه‬ ‫عنوان کردم سیستم قضایی و‬ ‫ما به شدت در پی یاری رساندن‬ ‫به فعاالن اقتصادی هســتیم ولی اینکــه می گویند نباید‬ ‫مچ گیری شود درست اســت‪ ،‬اما باید روشن شود که ما در‬ ‫برابر کسی که دســتش در جیب مردم و بیت المال است‪،‬‬ ‫چه کار بایــد بکنیم؟ ما قطعــا به دنبال مچ گیری نیســتیم‬ ‫ولی نه تنها مچ کســانی که به بیت المــال و حقوق مردم‬ ‫دســت اندازی می کنــد را می گیریم بلکه مــچ انها را قطع‬ ‫خواهیم کرد‪».‬‬ ‫هاشمی طبا‪ :‬به نفع «روحانی» کنار‬ ‫نمی روم‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫سیدمصطفیهاشمی طبا‪،‬‬ ‫عضو کابینــه دولت اصالحات‬ ‫و ســازندگی بــا بیــان اینکــه‬ ‫به نفع حســن روحانی از رقابت‬ ‫انتخاباتی کنار نخواهد کشید‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬مــن خودم هســتم و‬ ‫حرف خــودم را هــم می زنم و‬ ‫برنامه خودم را هم دارم و دلیلی‬ ‫ندارد به نفــع اقای روحانی کنــار بروم‪ ».‬وی در پاســخ به‬ ‫اینکه «گفته می شــود شــما بدون هماهنگی با شــورای‬ ‫عالی سیاســت گذاری کاندیدا شــده اید»‪ ،‬تصریح کرد‪:‬‬ ‫«بله‪ ،‬درست اســت‪ .‬من با هیچ کس و هیچ گروهی برای‬ ‫کاندیداتوری هماهنگ نکرده ام‪ .‬من نیامدم به نام کسی‬ ‫کنار بروم‪ ،‬برای خودم روش و منش‪ ،‬فکــر و برنامه دارم‪،‬‬ ‫البته اقای روحانی را نفی نمی کنم امــا برای خودم برنامه ‬ ‫دارم‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫تسنیم در گزارشــی درباره‬ ‫افزایش یارانه محرومان نوشت ‪:‬‬ ‫«مقاماتومسئوالندولتیازدهم‬ ‫بار ها و بار هــا از پرداخت یارانه ها‬ ‫گالیه کرده و هر بــار به بهانه ای‬ ‫پرداخت یارانه را مورد هجمه قرار‬ ‫دادند‪ .‬دولتی که تمام همت خود‬ ‫راصرفحذفیارانه بگیرانکرده‬ ‫بوددراستانهانتخاباتتصمیمبهافزایشسه برابرییارانهبرخی‬ ‫اقشارضعیفگرفت!روحانیحتیدرتبلیغاتریاست جمهوری‬ ‫خودیارانهدادنراصدقه اینامیدهبودکهدولتبهمردممی دهد‪.‬‬ ‫دولت همچنین یک مــاه مانده به انتخابات قرار اســت حقوق‬ ‫بازنشستگانرا‪ ۲۷‬درصدافزایشدهد‪».‬‬ ‫‏روزنامه انگلیسی فایننشال تایمز در گزارشی پیرامون‬ ‫انتخابات ایران با اشاره به چالش های روحانی در انتخابات‬ ‫‪ 96‬نوشت‪«:‬روحانیابتداباکاندیداتوریجهانگیریمخالف‬ ‫بوده و گفته این اقدام احتمال رد صالحیت او را باال می برد؛‬ ‫اما سرانجام تحت فشــار جبهه اصالح طلبان‪ ،‬به خصوص‬ ‫شخص رئیس دولت اصالحات این موضوع را می پذیرد‪».‬‬ ‫به اعتقاد اصالح طلبان روحانی‬ ‫شــرایط مناســبی در رقابت ها‬ ‫نــدارد و ممکــن اســت انها از‬ ‫وی عبور کــرده و از جهانگیری‬ ‫حمایت کنند‪ .‬از این زاویه است‬ ‫کــه روحانــی بــا کاندیداتوری‬ ‫جهانگیری مخالف بود‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪11‬‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫روزانه حجم بســیاری از عکس های خبری به ما می رســد‪ .‬تعداد این عکس ها‬ ‫انقدر زیاد اســت که گاهی به راحتی از کنار ان عبور می کنیم اما شاید بهتر باشد روی‬ ‫بعضی از عکس ها تامل بیشتری داشته باشیم‪ .‬مثلث در این صفحات‪ ،‬هفته را با مرور‬ ‫عکس ها از نو یاداوری می کند‪.‬‬ ‫دیدار فرماندهان ارتش با رهبر معظم انقالب‬ ‫دیدار پرویز فتاح با علی الریجانی‬ ‫‪12‬‬ ‫در حاشیه صحن‬ ‫علنیمجلس‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫محسن رضایی در مناطق سیل زده اذربایجان‬ ‫دیدار رئیس مجلس با فرماندهان سپاه‬ ‫حاج قاسم سلیمانی در مراسم بزرگداشت سردار دانشیار‬ ‫جشن پیروزی اردوغان در همه پرسی‬ ‫درگیری خونین حامیان و مخالفان ترامپ‬ ‫مهدی رحمتی در تشییع پدر مجید بنی فاطمه‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مراسم ترحیم جانباختگان سیل اذربایجان‬ ‫‪13‬‬ ‫شبکه اجتماعی‬ ‫به ما پیامک بزنید‪:‬‬ ‫‪3000411711‬‬ ‫‪ l‬نه به دســت و دلبازی این روزهــای دولت و نه‬ ‫به اظهار عجزها و ســیاه نمایی های روزهای قبل!‬ ‫دریافت وام مسکن مهر اسان شد‪ ،‬یارانه ها هم قرار‬ ‫شد سه برابر شود درحالی که مسکن مهر در گذشته‬ ‫مزخرف نامیده می شد و پرداخت یارانه ها مصیبت‬ ‫عظما برای دولت بود‪.‬‬ ‫‪ l‬ضامن پیروزی در انتخابــات تخریب دیگران‬ ‫نیست‪ ،‬بلکه نشان دادن قوت هاست‪ ،‬روزنامه های‬ ‫حامی دولت در حال تخریب رقبا هســتند اما مردم‬ ‫به دنبال ایده ای نو و به دور از اتهام زدن ها هستند‪.‬‬ ‫واقعیت این اســت که دولــت فعلی برجــام را‪ ،‬راه‬ ‫ی را تعامل با‬ ‫پیشرفت می دانست و راه رشد و شکوفای ‬ ‫غرب ارزیابی می کرد‪ ،‬درحالی که می دانست نتیجه‬ ‫دلخواه را نخواهد داشت‪.‬‬ ‫‪ l‬اقای جهانگیری میگه ما شــب انتخابات سهام‬ ‫نمی دیم که موضوع را انتخاباتی می کنند ولی دیدیم‬ ‫که یارانه بعضی افراد را افزایش دادند‪ .‬این یعنی از‬ ‫حرف تا عمل فاصله است‪ ،‬حال چرا دقیقا در زمان‬ ‫انتخابات پی به فقر این قشر بردید؟‬ ‫‪ l‬فقط می دانم این سیل ها که در کشور ما اتفاق‬ ‫می افتد اگه تو ژاپن بود‪ ،‬چنــد میلیون ولت برق از‬ ‫ســیل تولید می شــد‪ ،‬جریان اب رو هم به دریاچه‬ ‫ارومیه انتقال می دادند و چند نفری رو هم از ســیل‬ ‫قبلی پیدا می کردند!‬ ‫‪ l‬اقای وزیر جهاد کشــاورزی قیمت حبوبات از‬ ‫ســال ‪ 91‬تاکنون بیش از ســه برابر افزایش یافته‬ ‫است‪.‬‬ ‫‪ l‬علت اینکه شناســنامه اکثر افراد مشــهور نامزد‬ ‫ریاست جمهوری المثنی است‪ ،‬چیست؟‬ ‫‪ l‬کاش کاندیداهــای ریاســت جمهوری بــا تفکر‬ ‫و تحمل بــه فکر منافع ملی باشــند و بعــد از پایان‬ ‫انتخابات به جای حــذف و انتقام گیری از همدیگر‬ ‫در کابینه رئیس جمهور منتخب به کار گیرند تا با این‬ ‫روش کدورت احتمالی بین انها و طرفداران شــان‬ ‫از بین برود و با همدلی از ســایق دیگران در اداره‬ ‫کشور استفاده کنند‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪14‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫‪ l‬شــورای نگهبــان حتمــا در تاییــد نامزدهای‬ ‫ریاســت جمهوری و معرفی افراد اصلح دقت دارد‪،‬‬ ‫حتی اگر به تعداد انگشــتان یک دست باشند تا ما‬ ‫مردم بهتــر تصمیم بگیریم برای داشــتن ایرانی با‬ ‫اهداف خدایی‪ ،‬مردمی‪ ،‬متعالی‪ ،‬اباد‪ ،‬ارام و امن‪.‬‬ ‫‪ l‬در حالی کــه همــه و حتی مســئوالن‪ ،‬قانون‬ ‫انتخابات در ایران را ناقص و مشــکل دار می دانند‬ ‫چرا با گذشــت این همه ســال اصالح نمی شود؟‬ ‫اینکه جوان ‪ 16‬ساله‪ ،‬پیرزن و پیرمرد کم سواد و‪...‬‬ ‫به راحتی نام نویسی می کنند به نظر توهینی اشکار‬ ‫به این جایگاه مهم اســت‪ .‬چــرا کاری که اخر باید‬ ‫انجام شــود همان اول انجام نمی شــود که باعث‬ ‫اتالف وقت‪ ،‬هزینه سنگین‪ ،‬ناراحتی و کلی مسائل‬ ‫دیگر نشود؟‬ ‫به اینستاگرام مثلث بپیوندید‬ ‫اینســتاگرام هفته نامه مثلث فعال شــده اســت‪ .‬کاربران این شــبکه‬ ‫اجتماعی می توانند با پیوستن به اینستاگرام مثلث تصاویر مربوط به هفته نامه‬ ‫را مشاهده کنند‪.‬‬ ‫ظریفدرتیمتبلیغاتیروحانی‬ ‫در حالی که برخــی اخبار از حضــور روزانه و پررنگ‬ ‫بســیاری از اعضای هیات دولت در ستاد روحانی حکایت‬ ‫دارد‪ ،‬اقدامــات «محمد جــواد ظریف» رئیس دســتگاه‬ ‫دیپلماسی در روزهای اخیر هم شائبه برانگیز شده است‪.‬‬ ‫ظریف کــه در ‪3-4‬ســال گذشــته حضــور افتان و‬ ‫خیزانی در فضای مجازی داشــته و چنــد باری حضورش‬ ‫در فیســبوک به اوج رســیده و به رغم وعــده اش‪ ،‬دوباره‬ ‫افول کرده‪ ،‬از ابتدای ســال جاری صفحه رســمی خود را‬ ‫در اینســتاگرام کلید زد و در ان به انعــکاس فعالیت های‬ ‫خود در حوزه ماموریتی اش (سیاســت خارجی) و بازنشــر‬ ‫برخی عکس های قدیمی خــود در همین حوزه پرداخت‪.‬‬ ‫امــا از ابتــدای هفته جــاری و در حالــی کــه روحانی روز‬ ‫جمعه بــا ثبت نام در ســتاد انتخابات کشــور رســما نامزد‬ ‫ریاست جمهوری شد‪ ،‬گویا فعالیت های حقیقی و مجازی‬ ‫اقای وزیر هم رنگ و بوی انتخاباتی گرفته است‪.‬‬ ‫در حالی که ســخنگوی وزارت خارجه امــروز از عدم‬ ‫تغییر در برنامه های وزارت خارجه به مناسبت انتخابات خبر‬ ‫داد‪ ،‬ظریف هفته اش را با حضور در نمایشگاه بین المللی‬ ‫بورس‪ ،‬بانک و بیمه شروع کرد تا در انجا به زعم خودش در‬ ‫باب «پیشرفت های بسیار و گشایش های زیاد در فضای‬ ‫کسب و کار کشور» خطابه سر دهد و به روال همکارانش‬ ‫در کابینــه تعریضــی هم به دولــت احمدی نــژاد بزند و از‬ ‫«اسیب های جدی رویکردهای دولت قبل»‪« ،‬گم شدن‬ ‫دکل نفتی» و «بر باد رفتن میلیاردها دالر توســط دالالن‬ ‫فرصت طلب» سخن بگوید‪.‬‬ ‫وی ســاعتی بعد هــم در صفحه شــخصی خود در‬ ‫اینســتاگرام تاکید کرد‪ « :‬نباید اجازه دهیم کســانی که‬ ‫دیروز این نابســامانی ها را در اقتصاد کشور ایجاد کردند‬ ‫امــروز دســتاوردهای برجــام را کمرنگ جلــوه دهند‪».‬‬ ‫توصیه ای کــه نمی توان رنــگ و بــوی انتخاباتی ان را‬ ‫نادیده گرفت‪.‬‬ ‫اما نوار فعالیت های پرحجم «وزیر امور خارجه» در‬ ‫هفته جاری تنها محدود به حــوزه «اقتصاد» و «دفاعی»‬ ‫محدود نماند و یک روز بعد ظریف در معیت رئیس دولت و‬ ‫جمع قابل توجهی از وزرای کابینه با هواپیمای اختصاصی‬ ‫ایرباس ‪ ۳۰۰-A۳۴۰‬راهی عسلویه شــد تا این بار در حوزه‬ ‫«انرژی» هم یاری رســان رئیــس دولت یازدهــم و نامزد‬ ‫ریاســت دولت دوازدهم باشــد‪ .‬وی پــس از افتتاح چند‬ ‫پروژه در پارس جنوبی در ادامه تغییر روال صفحه مجازی‬ ‫خود باز هم به اقدامات دولت پرداخت و نوشت‪ « :‬افتتاح‬ ‫افتخار افرین چندین فاز پارس جنوبی توســط جناب اقای‬ ‫دکتر روحانی که تولید گاز کشور را از میدان مشترک پس از‬ ‫سال ها عقب ماندگی معادل تولید همسایه جنوبی ساخت‪،‬‬ ‫نمود‪ ،‬عزت ملــی و موفقیــت در پیگیری سیاســت های‬ ‫اقتصاد مقاومتی است‪».‬‬ ‫روحانی در تمام ‪ ۴‬سال گذشته و از ابتدای حضور در‬ ‫رقابت های انتخاباتی محور سخنان خود را بر حل پرونده‬ ‫هســته ای قرار داد و در تمام این ‪ ۴‬ســال و به ویژه پس از‬ ‫امضای توافق هسته ای‪ ،‬برجام و دستاوردهای کم فروغ‬ ‫ان نقل رایج هر سخنرانی رئیس دولت بوده است ‪ .‬در این‬ ‫شرایط طبیعتا حضور پررنگ محمد جواد ظریف به عنوان‬ ‫امضاکننده برجام در کنار روحانــی در برنامه هایی که این‬ ‫روزها پرتعدادتر از همیشــه شده و به مدد رســانه ملی در‬ ‫اوقات مختلف شبانه روز منعکس می شود‪ ،‬اهمیت داشته‬ ‫و اقدامی برنامه ریزی شده است‪ .‬این حضور و مانور ان قدر‬ ‫اهمیت دارد که ظریف در اســتانه سفر دوره ای به اسیای‬ ‫میانه‪ ،‬راهی عســلویه می شــود تا هواپیمای اختصاصی‬ ‫ایرباس ‪ ۲۰۰-A۳۲۱‬او مجبور شــود ساعاتی بعد مسیری‬ ‫اضافه را از تهران تا عسلویه طی کرده و پس از سوار کردن‬ ‫رئیس دســتگاه دیپلماسی از ســواحل خلیج فارس راهی‬ ‫ساحل شرقی خزر شود‪.‬‬ ‫این درحالی است که ظریف در ‪ ۱۸‬دی ماه ‪ ۹۴‬توصیه‬ ‫کرده بود‪ «:‬ضمن احترام به همه افراد‪ ،‬احزاب و جناح هایی‬ ‫که در چارچــوب قانون برای حضــور در انتخابات فعالیت‬ ‫می کنند تاکید می کنم مــن و وزارت امور خارجه به عنوان‬ ‫دستگاه حاکمیتی فراجناحی که مسئول پیگیری اهداف‬ ‫ملی در صحنه بین المللی اســت‪ ،‬طبق مقررات اساسنامه‬ ‫خود به هیچ وجه در مسائل داخلی دخالت نکرده و مجاز به‬ ‫همراهی یا مخالفت با افراد و احزاب و گروه های سیاسی‬ ‫در انتخابات نیستم‪».‬‬ ‫انتقاد نادران به پروژه های افتتاحی توسط دولت‬ ‫واکنش رضایی به اعطای پناهندگی امریکا به تروریست های ورشکسته‬ ‫اقای روحانی! خواهش‬ ‫می کنیم کار تبلیغاتی کنید!‬ ‫کبری اســوپار‪ ،‬روزنامه نگار در مطلبــی که در صفحه‬ ‫شــخصی خود منتشــر کرد‪ ،‬به تفاوت رفتارهای روحانی در‬ ‫ماه های اخیر اشــاره کرد و نوشــت‪« :‬روزی که شــهرهای‬ ‫خراسان رضویزلزلهامدوروستاهاییخرابشد‪،‬وقتیاستان‬ ‫قدس رضویهمانشب‪ ۱۵‬هزارغذابرایاوارگانبرد‪،‬وقتی‬ ‫سید ابراهیمرئیسیسفرشبهتهرانرالغوکردوبهزلزله زدگان‬ ‫شخصاسرکشیوازانهادلجوییکردوحرف هایشانراشنید‪،‬‬ ‫گفتند کارش انتخاباتی اســت‪ .‬روزی که پالسکو فروریخت‬ ‫و شهردار تهران ســفرش به قم را ناتمام گذاشت و همه روز و‬ ‫شب های اوار برداری و بیرون کشیدن اجساد‪ ،‬مثل فرمانده‬ ‫زمان جنگ در صحنــه بود‪ ،‬گفتند کارش انتخاباتی اســت؛‬ ‫محض تبلیغات اســت‪ .‬اقای روحانی! برای سیل زده ها کار‬ ‫کنید‪ ،‬تبلیغاتش هم ارزانی تان‪ .‬مردم اذربایجان و کردستان‬ ‫گناهدارند؛انجانهاستانقدسداردونهشهرداریتهران؛کار‬ ‫تبلیغاتیوانتخاباتی اشبرایدولتتدبیروامید‪.‬اصالماکل‬ ‫رایانمنطقهرابخشیدیمبهشما!اندخترجوان بی حجابی‬ ‫که در ارتفاعات شــمال تهران بدون عبا و عمامه با او عکس‬ ‫گرفتید‪ ۲۹،‬اردیبهشــت یک برگه رای دارد‪ ،‬مادر ان بچه ای‬ ‫هم که جنازه اش را بچه های ســپاه در روستاهای اذربایجان‬ ‫از ســیل گرفتند و چفیه رویش انداختند‪ ،‬یک رای‪ .‬می دانید‬ ‫مشکل کجاست؟ دنبال کار انتخاباتی و عکس تبلیغاتی هم‬ ‫کهمی خواهندبروند‪،‬پیشیک بازیوکارهای تروتمیزوربان‬ ‫قیچی زدن و عکس گرفتن با بی حجاب های شــمال تهران‬ ‫هستند؛گلوالیسیلواوارزلزلهودادوفریاداوارگانودیدن‬ ‫جنازهدل شانراریشمی کند!»‬ ‫ترجیحمنافعملیبرمنافعجناحی‬ ‫روزنامه جوان در گزارشی با تیتر ««نامزد پوششی» اتفاق جدید‬ ‫در انتخابات ‪ »96‬نوشت‪« :‬پدیده «کاندیدای پوششی» برای اولین‬ ‫بار در انتخابات ایران طرح می شود‪ .‬فهم پوششی بودن این کاندیدا‬ ‫نه بر اساس تحلیل صحنه و روابط سیاسی افراد که براساس پذیرش و‬ ‫اعالن رسمی صورت می گیرد‪ .‬بعد از ثبت نام جهانگیری و ایضا محمد‬ ‫ هاشمی‪ ،‬رسانه های همسو با دولت به صورت یکصدا و هماهنگ این‬ ‫حرکت را پوششی اعالم کردند و عوارض این پذیرش را نیز پذیرفتند‪.‬‬ ‫برخی این کار را وصیت هاشمی و برخی توصیه سران اصالحات‬ ‫به روحانی دانســتند‪ .‬عده ای ان را «کمک به روحانی» دانســتند و عده ای ان را «رکب به روحانی» می دانند که ممکن‬ ‫است حرص قدرت‪ ،‬فرد پوششی را به رقیب واقعی تبدیل کند‪ .‬اما پرسش اساسی این است که طرح این مساله و این ورود‬ ‫برای چیست؟ ایا روحانی مشکل تکلم و بیان دارد؟ قطعا خیر! روحانی خطیب توانمندی است و از این نظر سرامد است‪.‬‬ ‫اگر فرض بر این است که مهره ها به صورت شطرنجی با رقیب چیده شوند‪ ،‬باز چند نفر به یک نفر به نفع روحانی است و‬ ‫مظلومیت تولید می کند‪ .‬یکی از دالیل پیروزی احمدی نژاد در ‪ 1388‬همین مساله بود‪ .‬یعنی چند نفر را به هاشمی ارجاع‬ ‫داد و همه را پازلی در مقابل خود تعریف کرد و موفق شد‪ .‬اما اینکه روحانی این مساله را شخصا پذیرفته باشد‪ ،‬بسیار قابل‬ ‫تامل است زیرا نه فقط اورده برای وی ندارد بلکه تحقیر نیز محسوب می شود‪.‬‬ ‫اما شاید بتوان مهم ترین دلیل ان را اشراف نداشتن کاندیدای اصلی دولت مستقر بر فضای عمومی کشور دانست‪.‬‬ ‫از سوی دیگر اگاهی بینندگان مناظرات از پوششی بودن کاندیداها‪ ،‬تصنعی بودن رفتار انتخاباتی انان را به ذهن متبادر‬ ‫می کند و غیر جدی بودن تالش ها و دفاعیات مناظره را به یک تئاتر تبدیل خواهد کرد‪».‬‬ ‫راغفر‪ :‬با بینش حاکم بر دولت معیشت مردم بهبود نمی یابد‬ ‫استاد اقتصاد دانشــگاه الزهرا(س) تصریح کرد‪« :‬شاخص ها‬ ‫و نشــانه های اقتصادی‪ ،‬حکایت از بهبود زندگی مردم در سال جدید‬ ‫نمی کند‪ ».‬حسین راغفر در گفت وگو با روزنامه شرق درباره چشم انداز‬ ‫اقتصادی ســال جدید گفت‪« :‬واقعیت این اســت که شــاخص ها یا‬ ‫نشانه هایی که ما از اقتصاد داریم‪ ،‬حکایت از بهبود شرایط زندگی مردم‬ ‫ندارد‪ .‬خب؛ ما نه تغییر جدی ای در بینشــی که بر سیاست گذاری ها و‬ ‫جهت گیری های اقتصادی دولت حاکم اســت‪ ،‬می بینیم و نه تغییری‬ ‫در ساختار قدرت و گروه هایی که از بخش های مختلف اقتصاد منتفع‬ ‫می شوند‪ .‬اینها از ظرفیت هایی استفاده می کنند و انحصارهایی دارند که از دالیل نا کامی اقتصادی در کشور بوده و هست؛‬ ‫بنابراین ما هیچ تغییری در جهت گیری های این دسته از فعالیت ها نمی بینیم‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬بعید است امسال تفاوت چندانی با سال های پیش داشته باشد؛ مگر اینکه این موضوع به شکل یک‬ ‫عزم جدی سیاسی تلقی شود و خودش را در سیاست ها و روش های عملکردی نهادهای متولی نشان دهد‪».‬‬ ‫راغفر همچنین درباره افزایش ‪ 14‬درصدی حقوق کارمندان و کارگران و اینکه ایا می تواند معیشــت مردم را بهبود‬ ‫بخشد‪ ،‬گفت‪« :‬باید به این پرسش پاسخ داده شــود که منظور از «مردم» چه کسانی است؛ چرا که مردم در طیف های‬ ‫گوناگون و متفاوتی قرار می گیرند و به گمان من جمعیت کمی از این شرایط منتفع شده اند؛ ولو اینکه انتفاع انها در شرایط‬ ‫کنونی و به دلیل رکود به اندازه گذشته نبوده باشــد؛ به هر حال وضع انها روشن است و جمعیت بزرگی از جامعه وضعیت‬ ‫اسیب پذیری دارند‪ .‬البته تاکنون هم اینها اسیب خورده اند‪ .‬بین همین جمعیت بزرگ هم یک گروه غالب وجود دارد که‬ ‫گروه های با درامد متوسط رو به پایین و پایین هستند‪».‬‬ ‫رکود چندساله مسکن‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫روزنامه اصالح طلــب تعادل از رکود بخش مســکن گزارش داده و می نویســد‪« :‬رکود چند ســاله اخیــر در بازار‬ ‫ساخت وساز و مســکن باعث شده بیشــتر مردم به خصوص جوانان و مســتاجران با دیدن تیترهای روزنامه ها در مورد‬ ‫مسکن کنجکاو شده و نگاهی متفاوت به این مبحث داشته باشند‪ .‬مسئوالن نیز گاهی با ارائه راهکارهای متفاوت‪ ،‬هیزم‬ ‫جدیدی را روانه اتش سرد بازار مسکن می کنند‪ .‬بازاری که بعد از چند سال به علت کاهش عرضه و تقاضا به سختی نفس‬ ‫می کشد و منتظر جرقه های پرقدرت تری است‪ ».‬اگرچه برخی از مسئوالن معتقدند‪ ،‬رونق در بازار مسکن‪ ،‬ساخت وساز‬ ‫و اقتصاد کشور با سه نشانه‪ ،‬افزایش خرید امالک کلنگی (براساس امارهای بانک مرکزی سهم فروش امالک کلنگی‬ ‫از معامالت ماهانه مسکن در تهران از ‪ ۵‬درصد در اوایل سال ‪ ۹۵‬به حدود ‪ ۱۰‬درصد در اسفند ماه رسید و دو برابر شد)‪،‬‬ ‫افزایش خریدوفروش فلزات و کاشــی و سرامیک (براســاس امارهای ارائه شــده در هر ماه حدود یک درصد افزایش‬ ‫معامالت در بخش فلزات و فوالد و در ماه های پایانی ‪ ۵۲‬درصد رشد در بخش معامالت کاشی و سرامیک داشته اینکه‬ ‫در این خصوص کارشناسان معتقدند سازندگان به دنبال تکمیل پروژه های نیمه ساز خود هستند تا هر چه سریع تر به بازار‬ ‫ساخت وســاز ارائه دهند) و در نهایت عدم رشد منفی پروانه های ساخت وســاز(گزارش بانک مرکزی‪ ،‬رشد منفی تعداد‬ ‫پروانه های ساختمانی صادر شده از سوی شهرداری های مناطق شــهری در کل کشور بعد از ماه های پیاپی در اذر ‪۹۵‬‬ ‫متوقف شده است) به بخش ساخت وساز برگشته است؛ اما به نظر می رسد این نشانه ها پررنگ و ملموس نشده باشد‪.‬‬ ‫به هر حال‪ ،‬سال ‪ ۹۶‬در بخش مسکن با عوامل تاثیرگذار همیشــگی یعنی تورم‪ ،‬نرخ سود بانکی‪ ،‬نقدینگی ها و عامل‬ ‫مقطعی انتخابات ریاست جمهوری همراه شده که به نظر می رسد‪ ،‬بازار مسکن را همانند چند سال اخیر دچار سردرگمی‬ ‫ و تحلیل های مقطعی کند‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫افتتاح پروژه پارس جنوبی توسط رئیس جمهور اگرچه از‬ ‫یبوداماازسویدیگرپخشزیادی‬ ‫یکمنظرپروژهبسیارمهم ‬ ‫تصاویر این برنامه و از طرفی فضای رسانه ای که حول و حوش‬ ‫انساختهشده‪،‬موجباعتراضبسیاریازفعاالنرسانه ایقرار‬ ‫گرفت‪ .‬فرزاد جهان بین در این باره ذیل عنوان «انقالبی گری‪،‬‬ ‫یعنی ترجیح منافع ملی بر منافع جناحی» نوشت‪« :‬در چند روز‬ ‫گذشتهشاهدافتتاحچندفازازپروژهعظیمپارس جنوبیبودیم‪.‬‬ ‫این پروژه عظیم کــه نماد خودباوری و تبلور شــعار ســترگ ما‬ ‫می توانیماستدردورانتحریم‪،‬نه تنهامتوقفنشدبلکهادامه‬ ‫یافت‪.‬ازسال‪ ۸۶‬وهمزمانباکلنگ زنیپروژه هاتاسال‪ ۹۲‬ودر‬ ‫مدت شش سال‪ ،‬این پروژه‪۶۰‬درصد پیشرفت داشته و از سال‬ ‫‪ ۹۲‬تاسال‪ ۹۶‬ودرمدتچهارسال‪ 40،‬درصدباقینیزبهسرانجام‬ ‫رسیدهواینپروژهبهافتتاحرسید‪.‬برخیچنانازافتتاحاینپروژه‬ ‫بر اشفتندکهگوییدردولتیازدهم‪،‬هیچپیشرفتیدراینزمینه‬ ‫نبوده‪ .‬ا ینکه این پروژه در این دولت نه تنها متوقف نشــده بلکه‬ ‫به صورت منطقی ظرف چهارسال‪ 40،‬درصد باقی به سرانجام‬ ‫رسیده است‪ ،‬امری مبارک و ارزشمند است و نه جای مالمت که‬ ‫جای قدردانی دارد‪ .‬داشتن انتقاد به برخی عملکردها به معنای‬ ‫نادیده گرفتن تمام زحمات نیســت‪ .‬این رفتار به دور از انصاف‬ ‫است‪.‬همان گونهکهبرخوردصفرویکیرئیس جمهورمحترمبا‬ ‫اقداماتدولت هاینهمودهم‪،‬مواجهه ایناپسنداست‪،‬برخورد‬ ‫جناحی با خدمات دولت حاضر نیز مذموم و ناپسند است‪ .‬دکتر‬ ‫روحانی در اظهارنظری ناپسند و با توهین به رای مردم گفت که‬ ‫واللهبالله تاللهسال های‪۸۴‬تا‪۹۲‬گذشتودیگرتکرارنمی شود!‬ ‫متاسفانهافرادمتوجهنیستندکهبرخوردهایصفرویکیوازروی‬ ‫منافعجناحی‪،‬غیرازاثارفرهنگیکهدرهدایترفتارجامعهدارد‪،‬‬ ‫در مجموع‪ ،‬اعتماد مردم به نظام اسالمی را خدشه دار می کند‪.‬‬ ‫بایدتوجهداشتکهبهبیانامیرمومناندرنامه‪ ۵۳‬ایندگاندرباره‬ ‫ماچنانخواهندگفتکهمادربارهپیشینیانسخنمی گوییم‪.‬‬ ‫نامزد پوششی‬ ‫بررسی رسانه ای هفته‬ ‫‪15‬‬ ‫استقرار نیروهای ناتو در بالتیک‬ ‫گفتارها‬ ‫منازعات روســیه و ناتو تحــت تاثیر بحــران اوکرایــن روز به روز‬ ‫جدی تر می شود‪.‬از ســال ‪ 2014‬میالدی تاکنون‪ ،‬نه تنها پیشرفتی‬ ‫در حل اوضاع اوکراین حاصل نشده است‪ ،‬بلکه شاهد تشدید تقابل‬ ‫میان کاخ کرملین و اعضای پیمان اتالنتیک شمالی هستیم‪ .‬به راستی‬ ‫تقابل طرفین در نهایت به کجا ختم خواهد شد ؟‬ ‫برگبرندهمسکو‬ ‫اتالنتیکی هابهکدامسو می روند؟‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫گفتارها‬ ‫‪16‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫انتشار اخبار مربوط به استقرار نیروهای ناتو در حوزه‬ ‫بالتیک‪ ،‬منجر به خشــم و نارضایتی مقامات کاخ کرملین‬ ‫گردیده است‪ .‬این اقدام تحریک امیز‪ ،‬می تواند زمینه ساز‬ ‫تشدید اختالفات میان مسکو و اتالنتیکی ها باشد‪....‬‬ ‫لهستان از نخستین گروه از ســربازان امریکایی که‬ ‫در چارچوب نیروهای چند ملیتی در منطقه بالتیک مستقر‬ ‫شدند‪ ،‬استقبال کرد‪ .‬قرار است بیش از هزار و ‪ 100‬نظامی‬ ‫شامل ‪ 900‬امریکایی‪ 150 ،‬انگلیسی و ‪ 120‬رومانیایی در‬ ‫منطقه «اورزیر» واقــع در ‪ 57‬کیلومتری جنوب کالینگراد‬ ‫روسیه در کنار دریای بالتیک مســتقر شوند‪ .‬گفتنی است‬ ‫روســیه در منطقه کالینگراد‪ ،‬موشــک های قادر به حمل‬ ‫کالهک هســته ای و ســامانه سپر موشــکی اس ‪ 400‬را‬ ‫مستقر کرده است‪ .‬سه گروه دیگر از نیروها نیز تا ماه ژوئن‬ ‫در منطقه مستقر خواهند شد‪.‬الزم به ذکر است که پس از‬ ‫وقوع تحوالت اوکراین‪ ،‬بر شدت تقابل روسیه و ناتو افزوده‬ ‫شده است‪ .‬این تقابل در حالی تشــدید می شود که روسیه‬ ‫بارها نســبت به گسترش ناتو به شرق هشــدار داده است‪.‬‬ ‫هم اکنون ناتو با این اقدام (استقرار نیروهای خود در حوزه‬ ‫بالتیک)‪ ،‬خود را در تقابل مستقیم با مسکو قرار داده است‪.‬‬ ‫منازعه ناتو و روسیه پس از وقوع بحران در اوکراین(در‬ ‫سال ‪ )2014‬تشــدید شده اســت‪ .‬بحران اوکراین‪ ،‬عامل‬ ‫رویارویــی دوبــاره روســیه و غــرب نیســت بلکــه « نقطه‬ ‫اشکارساز» تقابل ناتو و کاخ کرملین در ابتدای هزاره سوم‬ ‫محسوب می شود‪ .‬در دوران ریاست جمهوری بوش پسر‪،‬‬ ‫معــاون وی یعنی دیک چنــی به صورت صریح خواســتار‬ ‫اتحاد کشورهای مشترک المنافع سابق در راستای مقابله‬ ‫با نفوذ و استیالی مسکو و در هم شکستن پایه های اتحاد‬ ‫اوراسیایی مدنظر پوتین شده بود‪ .‬در این میان عده ای از‬ ‫اعضای حزب « روسیه واحد» تصور می کردند جابه جایی‬ ‫قدرت میــان کبوترها و بازها در کاخ ســفید می تواند رابطه‬ ‫واشنگتن ‪ -‬مسکو را به رابطه ای دوستانه تبدیل کند ‪ .‬همین‬ ‫محاسبه غیر منطقی کافی بود تا ایاالت متحده امریکا پایه‬ ‫مداخله ای تازه را در اوکراین پس از انتخابات سال ‪2010‬‬ ‫میالدی و پیروزی یانوکوویچ پی ریزی کند‪ .‬روســیه زمانی‬ ‫دوباره به خود امد که زمان تا حدود زیادی به ضرر مســکو‬ ‫از دســت رفته بود‪ .‬با ایــن حال والدیمیر پوتین توانســت‬ ‫ی «برگ برنده‬ ‫«تهدیدات میلیتاریســتی» خــود را چاشــن ‬ ‫انرژی مســکو در برابر غرب» کرده و محاســبات غرب در‬ ‫کی یف را بر هم زند‪ .‬روسیه مدت هاســت در صدد احیای‬ ‫قطبیت از دســت رفته خود در نظام بین الملل اســت‪ .‬در‬ ‫دوران ریاست جمهوری دیمیتری مدودف‪ ،‬روسیه نهایت‬ ‫انعطاف ممکن را در جهت همزیستی با لیبرالیسم غربی در‬ ‫پیش گرفت‪ .‬اگرچه وقوع جنگ میان روسیه و گرجستان در‬ ‫بیم و امیدهای صدر اعظم المان کدامند؟‬ ‫سعید سبحانی‬ ‫خبرنگار‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫نظرسنجی های اخیر در المان‪ ،‬نشان دهنده افزایش‬ ‫نســبی و اندک برتری حزب متبوع انگال مــرکل در مقابل‬ ‫حزب رقیب (سوسیال دموکرات) است‪ .‬اگرچه چندی بود‬ ‫که مارتین شولتز در نظرســنجی های انتخاباتی در المان‬ ‫توانسته بود گوی سبقت را از انگال مرکل رقیب خود برباید‪،‬‬ ‫اما هم اکنــون حزب متبوع مــرکل یعنی حــزب دموکرات‬ ‫مسیحی وضعیت خوبی در نظرسنجی ها پیدا کرده و از حزب‬ ‫سوسیال دموکرات پیشی گرفته است‪ .‬انتخابات پارلمانی‬ ‫المان امسال ‪ 24‬ســپتامبر (‪ 2‬مهرماه) برگزار خواهد شد‪.‬‬ ‫احزاب دموکرات مسیحی و سوسیال مسیحی به نمایندگی‬ ‫«انگال مرکل» که هم اکنون صدراعظم المان اســت‪ ،‬در‬ ‫این انتخابات شرکت خواهند داشت‪ .‬مرکل بار دیگر برای‬ ‫شرکت در انتخابات نامزد شــده و در صورت پیروزی برای‬ ‫چهارمین بار عهده دار این سمت خواهد بود‪ .‬در مقابل حزب‬ ‫سوســیال دموکرات قرار دارد که «مارتین شــولتز» رئیس‬ ‫پیشین پارلمان اروپا نامزد این حزب است‪ .‬حزب جایگزینی‬ ‫برای المان هم می کوشــد تا نقش قابل توجهی در عرصه‬ ‫انتخابات ایفا کند‪.‬‬ ‫در صورتــی کــه روند صعــودی حزب متبــوع مرکل‬ ‫در نظرســنجی ها ادامــه پیدا کند‪ ،‬شــاهد حضــور دوباره‬ ‫صدر اعظــم فعلــی المــان در راس معــادالت سیاســی‬ ‫این کشــور خواهیــم بود‪ .‬بــا این حــال به نظر می رســد‬ ‫سوسیال دموکرات ها قصد ندارند در مقابل صدر اعظم المان‬ ‫به راحتی تســلیم شــوند‪ .‬از این رو مارتین شولتز و کمپین‬ ‫انتخاباتی وی در حزب سوسیال دموکرات طی روزهای اتی‬ ‫تالش وافری را بر ای جبران عقب ماندگی در نظرسنجی ها‬ ‫صورت خواهند داد‪ .‬اختالف موجود در نظرسنجی ها میان‬ ‫احزاب متحد مســیحی و حزب سوســیال دموکرات اندک‬ ‫و قابل جبران اســت‪.‬با همه این اوصاف‪ ،‬حزب سوسیال‬ ‫دموکرات و دموکرات مسیحی بر سر جذب ارای خاکستری‬ ‫و سفید در المان با یکدیگر رقابت بسیار سنگینی دارند‪ .‬این‬ ‫ارای خاکستری خواهند بود که در معادالت انتخاباتی پیش‬ ‫رو در کشور المان تعیین کننده خواهند بود‪.‬‬ ‫هم اکنون شاهد اختالف ‪ 4‬درصدی ائتالف احزاب‬ ‫مسیحی (وابسته به مرکل ) و سوسیال دموکرات ها هستیم‪.‬‬ ‫در نظر ســنجی که اخیرا موسســه امنید به سفارش نشریه‬ ‫بیلد انجام داده اســت حزب سوســیال دموکرات نسبت به‬ ‫هفته گذشــته دو درصد با کاهش محبوبیت مواجه شده و‬ ‫‪ 31‬درصد اراء شــهروندان را کســب کرد‪ .‬اتحادیه احزاب‬ ‫متحد مســیحی نیز ‪ 35‬درصد اراء را به دســت اوردند و به‬ ‫این ترتیب حزب سوسیال دموکرات ‪ 4‬درصد با حزب مرکل‬ ‫اختالف پیدا کرده و عقب ماند‪ .‬به راســتی چه اینده ای در‬ ‫انتظار صدر اعظم سرزمین ژرمن هاست؟ به نظر می رسد از‬ ‫سال ‪ ۲۰۱۳‬میالدی و همزمان با تشکیل دولت ائتالفی‪،‬‬ ‫مرکل عمال نتوانســته حضــور موثــری در راس معادالت‬ ‫سیاســی کشــورش داشــته باشــد‪ .‬او هم اکنون با دولتی‬ ‫ائتالفی و غیر یکپارچه مواجه اســت کــه در ان دموکرات‬ ‫مســیحی ها و سوســیال دموکرات ها بر ســر موضوعات‬ ‫مختلفی از جملــه بحــران پناهجویان‪ ،‬بحــران امنیت‪،‬‬ ‫سیاســت های تســلیحاتی‪ ،‬نوع مواجهه با روســیه و‪...‬‬ ‫با یکدیگــر اختالف نظر دارنــد‪ .‬نکته دیگری نیــز در این‬ ‫خصوص مطرح است که نمی توان به ســادگی از کنار ان‬ ‫گذشت‪ .‬اینکه مقامات کشورهای غربی معموال عدم گردش‬ ‫قدرت میان نخبگان را نماد سکون و انفعال در یک ساختار‬ ‫سیاســی قلمداد می کنند‪ .‬انها حتی بارها والدیمیر پوتین‬ ‫رئیس جمهور فعلی روسیه را نســبت به اینکه مدت هاست‬ ‫به عنوان قدرتمندترین فرد در روســیه در راس قدرت قرار‬ ‫دارد ســرزنش کرده اند‪ .‬انها به راحتی محبوبیت پوتین نزد‬ ‫افکار عمومی روســیه را نادیده انگاشــته و حضور مستمر‬ ‫رئیس جمهور روســیه در قدرت را نماد فقدان دموکراســی‬ ‫در مسکو دانسته اند‪ .‬حال ســوال اصلی اینجاست که چرا‬ ‫مقامات غربی اعتراضی نسبت به نامزدی مجدد مرکل برای‬ ‫ی در المان نمی کنند؟‬ ‫احراز پست صدارت اعظم ‬ ‫این موضوع نشــان دهنده برخورد گزینشی و دوگانه‬ ‫غرب با مقوله دموکراسی است‪ .‬در کشور المان‪ ،‬صدر اعظم‬ ‫اختیارات زیادی دارد‪ .‬در حالی که مقام ریاست جمهوری‪،‬‬ ‫عمال مقامی تشریفاتی محسوب می شود‪ .‬الزم به ذکر است‬ ‫که بسیاری از شهروندان اروپایی نیز نسبت به سیاست های‬ ‫ریاضتی انگال مــرکل صدر اعظــم المان (کــه به عنوان‬ ‫سیاســت غالب اتحادیه اروپا و منطقه یورو در حال اعمال‬ ‫است) معترض هســتند‪ .‬انتشــار اخبار مربوط به احتمال‬ ‫حضور دوباره مرکل در قدرت‪ ،‬منجر به نارضایتی و خشــم‬ ‫بسیاری از شهروندان اروپایی شده است‪.‬‬ ‫اثار و تبعات حضــور دوباره مــرکل در راس معادالت‬ ‫ن نمی شود‪،‬‬ ‫سیاسی المان‪ ،‬صرفا محدود به شهروندان الما ‬ ‫بلکه بسیاری از شهروندان اروپایی نیز به دلیل نقش سنتی‬ ‫المان در اتحادیه اروپا‪ ،‬با این مساله درگیر خواهند شد‪ .‬این‬ ‫در حالی اســت که بسیاری از شــهروندان اروپایی به دلیل‬ ‫اجرای سیاست های ریاضت اقتصادی‪ ،‬دید خوبی نسبت‬ ‫به مرکل و سیاست های وی ندارند‪.‬‬ ‫سیاست های مرکل در خصوص مقوله مهاجرت نیز‬ ‫با انتقاداتی در داخل اروپا رو به روست‪ .‬به نظر می رسد هر‬ ‫اندازه بحران امنیت در المان جدی تر شود‪ ،‬به همان میزان‬ ‫از محبوبیت انگال مرکل کاسته شود‪ .‬مخالفان دولت مرکل‬ ‫ن القا کنند که‬ ‫توانسته اند این موضوع را به شهروندان الما ‬ ‫ریشه بحران های امنیتی در المان‪ ،‬سیاست های درهای‬ ‫باز صدر اعظم این کشور اســت‪ .‬فعالیت گروه های راست‬ ‫افراطی در المان نیز این روند را تشدید کرده است‪ .‬این در‬ ‫ی است که سیاست های دولت المان در جهت حمایت‬ ‫حال ‬ ‫تسلیحاتی از عربســتان ســعودی (به عنوان اصلی ترین‬ ‫ی منطقه ای داعش) و مصالحه این کشور با گروه های‬ ‫حام ‬ ‫تکفیــری و راســتگرای افراطــی در داخل خــاک المان‬ ‫اصلی ترین دلیل وقوع بحران امنیت در این کشور است‪.‬‬ ‫راستگرایی افراطی و تکفیری گری دو خطر و بحران امنیتی‬ ‫است که المان را در زمان حال و اینده تهدید می کند‪ .‬با این‬ ‫حال از سوی انگال مرکل و مقامات دولتی و امنیتی المان‬ ‫اراده ای برای مقابله با این وضعیت مشاهده نمی شود‪.‬‬ ‫در نهایت اینکــه انگال مــرکل صدر اعظــم المان‪،‬‬ ‫حتی اگر در انتخابات پیش رو و با اســتناد به ضعف رقیب‬ ‫خود یعنی حزب سوســیال دموکرات پیروز شــود‪ ،‬این بار‬ ‫کار سختی را برای اداره کشــورش خواهد داشت‪ ،‬ضمن‬ ‫اینکه بعید اســت حتی مرکل در صورت پیروزی‪ ،‬بتواند به‬ ‫تنهایی دولت ائتالفی در کشورش تشکیل دهد ‪ .‬وی شاید‬ ‫حتی ناچار شود بار دیگر در راستای تشکیل دولت‪ ،‬با حزب‬ ‫سوسیال دموکرات وارد مذاکره شود‪ .‬در این صورت شاهد‬ ‫شــکل گیری اســتمرار دور باطل سیاســی فعلی در دولت‬ ‫ن را دچار‬ ‫المان خواهیم بود‪ .‬موضوعی که شهروندان الما ‬ ‫ی و معضالت بیشتری خواهد کرد‪.‬‬ ‫سردرگم ‬ ‫گفتارها‬ ‫اوستیای جنوبی و ابخازیا تا حدود زیادی در روند همزیستی‬ ‫اجباری غرب و مسکو خلل ایجاد کرد اما در نهایت مانع از‬ ‫ادامه این روند نشد‪.‬‬ ‫طرفداران ناتویی شدن اوکراین اصلی ترین نقش را‬ ‫در تبدیل کشور خود به زمین منازعه جدید غرب و روسیه در‬ ‫ابتدای هزاره سوم بازی کرده اند‪ .‬نگارنده معتقد است این‬ ‫نقش افرینی ابتدا ناخواسته و سپس « اجباری» بوده است‪.‬‬ ‫جبری نانوشــته ولی ملموس که از ســوی امریکا و ناتو به‬ ‫کی یف تبدیل شده است‪ .‬در هر حال اسمان و زمین اوکراین‬ ‫طی ماه های اخیــر به میدان بازی خطرناکی تبدیل شــده‬ ‫است که نتیجه ان هر چه باشد‪ ،‬به سود شهروندان اوکراینی‬ ‫نخواهد بود ‪ .‬حتی برخی از طرفداران پیوستن اوکراین به‬ ‫ناتو و اتحادیه اروپا‪ ،‬خطرات ناشــی از این بازی خطرناک‬ ‫را در کشورشــان درک کرده انــد‪ .‬فراتر از ان‪ ،‬بســیاری از‬ ‫تحلیلگران مســائل اوکراین نســبت به اینکه کشورشــان‬ ‫نقطه اغاز تغییر چهره ژئو اســتراتژیک یا حتی ژئو پلیتیک‬ ‫شرق اروپا باشد به شدت نگران هستند‪ .‬در چنین شرایطی‬ ‫اوکراینی ها ناچارند میان «پیوســتن به ناتــو» ی ا « صلح با‬ ‫روســیه از موضع ضعف» یکی را انتخاب کنند‪ .‬واشنگتن‬ ‫و اتحادیه اروپــا در هدایت اوکراین به ســوی این دو راهی‬ ‫سخت و دشوار نقش پررنگی داشــته اند‪ .‬البته بسیاری از‬ ‫مقامات غربی تصور واکنش صریح و ســریع روســیه را در‬ ‫قبال راه اندازی انقالب نارنجی دوم در کی یف نمی کردند‪.‬‬ ‫در هر حال‪ ،‬این روزها معادله در اوکراین نسبت به هر‬ ‫زمان دیگری پیچیده تر شده است‪ :‬بحران اصلی با سقوط‬ ‫دولت یانوکوویچ در کی یف شکل گرفت‪ ،‬شبه جزیره کریمه‬ ‫پس از یک همه پرسی به خاک روسیه الحاق شد‪ ،‬امریکا‬ ‫برای نخســتین بار پس از پایان جنگ سرد روسیه را نسبت‬ ‫به درگیری نظامی تهدید کرد‪ ،‬درگیری ها در لوهانســک و‬ ‫دیگر مناطق شرقی اوکراین میان نیروهای استقالل طلب‬ ‫و نیروهای دولتی اوکراین شدت گرفت‪ ،‬سلطان شکالت‬ ‫(پترو پروشــنکو) به عنــوان رئیس جمهور جدیــد اوکراین‬ ‫انتخاب شــد‪ ،‬تقابل سیاست های مســکو و ناتو در روسیه‬ ‫منجر به اعمــال تحریم هــای پلکانی غرب علیه روســیه‬ ‫ی غیر قابل‬ ‫شد‪ ،‬روسیه در مقابل تحریم های اروپا در اقدام ‬ ‫پیش بینی واردات محصوالت کشــاورزی خود از امریکا‪،‬‬ ‫اتحادیه اروپا‪ ،‬کانادا‪ ،‬نروژ و اســترالیا را به مدت یک سال‬ ‫متوقف کرد‪ ،‬اوکراین پیگیری روند متوقف شــده عضویت‬ ‫خود در ناتو را از ســر گرفت‪ ،‬ناتو اعالم کرد که پایگاه های‬ ‫خود را در شــرق اروپا گســترش می دهد‪ ،‬روسیه نسبت به‬ ‫بر هم زدن جغرافیای امنیتی اروپا در صورت گسترش ناتو‬ ‫به شرق هشدار داد و‪.....‬‬ ‫پس از وقوع حوادث اوکراین‪ ،‬مقامات غربی سخن‬ ‫از گســترش ناتو به شــرق (به صورتی جدی تر از قبل) به‬ ‫میان اورده اند‪ .‬ترســیم مختصات منازعه جدید در شــرق‬ ‫اروپا باتوجه به داده های موجود و تلفیق ثوابت و متغیرات‬ ‫استراتژیک و تاکتیکی موجود در این منطقه چندان دشوار‬ ‫نیســت‪ .‬مختصات این منازعه در حد فاصلی میان «ذهن‬ ‫ثابت تئوریک» و « کنش های ســیال عینی» قابل ترسیم‬ ‫اســت‪.‬در این معادله و نمودار‪،‬اوکراین حکم مرکز ثقل و‬ ‫به عبارت صریح تر‪ ،‬نقطه اســیب پذیر چنیــن منازعه ای را‬ ‫خواهد داشت‪ « .‬کاتالیزورها» و «بازدارنده ها» نیز در این‬ ‫معادله مشخص هستند‪ .‬طیف تندروی جمهوریخواهان و‬ ‫دموکرات های امریکا از یک سو و اعضای رادیکال تر ناتو‬ ‫نسبت به روسیه (مانند انگلیس و لهستان) حکم کاتالیزور‬ ‫و طیف معامله گر ناتو (ماننــد المان و فرانســه) به همراه‬ ‫سیاســتمداران غربی حامــی تئوری «مهار بــدون جنگ‬ ‫روسیه» یا « همزیستی اجباری با مسکو» حکم بازدارندگان‬ ‫چنین معادله ای را دارند‪ .‬با این حــال فارغ از بعد ماهوی‪،‬‬ ‫دیگر ابعاد این منازعــه می تواند هر لحظه تحت تاثیر یک‬ ‫کنش ناگهانی تغییر کند‪.‬‬ ‫اینده سیاسی مرکل در ابهام‬ ‫گفتارها‬ ‫‪17‬‬ ‫گفتارها‬ ‫رئیس جمهور به دنبال رای کنگره برای فرار به جلو است‬ ‫ترامپ و بازنگری در برجام‬ ‫سیدمجتبی جالل زاده‬ ‫گفتارها‬ ‫‪18‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫کارشناس مسائل بین الملل‬ ‫برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که پس از دوازده‬ ‫سال‪ ،‬باالخره به پرونده هسته ای ایران و خروج ان از ذیل‬ ‫فصل هفتم منشور ملل متحد منجر شــد‪ ،‬این روزها خود‬ ‫به مساله ای پیچیده تبدیل شده است‪ .‬این بار و بر خالف‬ ‫گذشــته که طرفین (ایران و ‪ )5+1‬که همگی برای انجام‬ ‫و امضای برجام اصرار داشتند‪ ،‬صحبت از لغو و زیر سوال‬ ‫بردن ان دارند‪ .‬در همین راســتا دو دیدگاه عمده شــکل‬ ‫گرفته است‪ .‬قدرت های بزرگ که شــامل بریتانیا‪ ،‬چین‪،‬‬ ‫روسیه‪ ،‬فرانسه و المان می شــود و همگی مصر به حفظ و‬ ‫اجرای برجام در قالب کنونی ان هستند اما امریکا نگاهی‬ ‫دیگر به موضوع دارد‪ .‬ترامپ‪ ،‬رئیس جمهور جدید امریکا‪،‬‬ ‫از همــان ابتــدا و در کارزار تبلیغاتی خود‪ ،‬بــرای برجام‪،‬‬ ‫شمشیر را از رو بسته است‪ .‬او معتقد است که برجام سندی‬ ‫مثبت نیســت و باید ان را پاره کرد‪ .‬اگرچه پاره کردن این‬ ‫ســند حقوقی صرفا تا کنون در الفاظ و شعارهای هیجانی‬ ‫ ترامپ خالصه شده است اما وی با تثبیت قدرت و چینش‬ ‫کابینه اش به دنبال مکانیزمی اســت تــا از برجام خالص‬ ‫شــود‪ .‬بر همین اســاس در اخرین و جدیدترین دســتور‬ ‫اجرایی خود‪ ،‬دستور داده اســت این مساله را بررسی کنند‬ ‫که ایا لغو تحریم های ایران طبق توافق هسته ای ‪2015‬‬ ‫ایران در راستای منافع امنیت ملی امریکا بوده یا خیر‪ .‬در‬ ‫نهایت رویکرد ایران به برجــام‪ ،‬در اولویت اول‪ ،‬حفظ ان‬ ‫است اما تهدید از اجرا نکردن ان را نیز گاها بیان می کند تا‬ ‫چندان در موضع ضعف باقی نماند‪.‬‬ ‫مهم تریــن اصــل در روابــط بین الملل و سیاســت‬ ‫خارجی‪ ،‬حفظ موجودیت‪ ،‬اســتقالل و امنیت یک کشور‬ ‫است‪ .‬بر همین اساس‪ ،‬ایاالت متحده امریکا همواره دو‬ ‫اصل «امنیت ملی» و «منافع ملی» را دســت اویز برخی‬ ‫از مداخالت بین المللی خود قرار داده اســت و هر یک از‬ ‫روسای جمهور امریکا‪ ،‬در واکنش به دغدغه های ناشی از‬ ‫بافت موقعیتی و تاریخی معاصر خودشان اقدام به معماری‬ ‫دکترین امنیتــی خود کرده انــد‪ .‬واقعیت ان اســت طرح‬ ‫مباحث در ظرف امنیت ملی‪ ،‬موجب وجاهت بخشــیدن‬ ‫به اقدام های خالف عرف بین المللی نیز می شود؛ ضمن‬ ‫انکه خود‪ ،‬مسیر را برای تصویب قانونی کنش غیرقاقونی‪،‬‬ ‫هموار می نماید‪.‬‬ ‫ضرورت بازنگری در برجام‬ ‫صرف نظــر از نگاه تاریخی و شــرح پرونــده دوازده‬ ‫ساله هسته ای ایران؛ تا زمان ریاســت جمهوری اوباما در‬ ‫امریکا تمامی هشــت امضا کننده این قرارداد و سند مهم‬ ‫بین المللی از وجود و اجرای ان راضــی بودند‪ .‬اما با روی‬ ‫کار امدن ترامپ‪ ،‬ورق برگشــت و مواضع امریکا نســبت‬ ‫به برجام دســتخوش تغییرات فراوانی شد‪ .‬بر این اساس‬ ‫امریکا در دوره جدید‪ ،‬رویکردی متفاوت و خالف انچه در‬ ‫گذشته اتخاذ کرده بود‪ ،‬در پیش گرفته است‪ .‬همین امر‬ ‫موجب شــد تا شــکافی میان امضاء کنندگان برجام شکل‬ ‫گیرد؛ به این معنا که یک ســو امریکا به عنوان مخالف که‬ ‫در صدد ملغای ان برامده است و در طرف مقابل اتحادیه‬ ‫اروپا‪ ،‬روسیه‪ ،‬چین‪ ،‬بریتانیا‪ ،‬فرانسه و المان که خواستار‬ ‫ادامه و حفظ ان هستند و در نهایت ایران که مانند گروه دوم‬ ‫خواستار حفظ برجام اســت اما نه با نگاهی که انان دارند‪.‬‬ ‫در واقع دولت یازدهم نگاهی بسیار بسیط و ارمان گرایانه‬ ‫به برجام داشت‪ .‬در حقیقت دولت یازدهم بر ان بود تا با به‬ ‫ثمر رســیدن این توافق بین المللی‪ ،‬وارد دوره ای جدید از‬ ‫تنش زدایی با غرب شده و دشمنی ها را کم رنگ کند‪ .‬اما در‬ ‫ادامه مسیر و در فرایند اجرای برجام‪ ،‬این موضوع روشن‬ ‫شــد که طرف مقابل بر خــاف ایران‪ ،‬تمایــل چندانی به‬ ‫حضور ایران در عرصه سیاسی و اقتصادی جهان نداشته‬ ‫و اولویت اول انان مهار توان هسته ای ایران است‪ .‬اروپا‬ ‫اگرچه خود را در حال اجرای برجام نشــان می دهد ولی تا‬ ‫کنون صرفا در اندازه قراردادهای اقتصادی اجرا نشــده‪،‬‬ ‫ایران را از مزایای اقتصــادی برجام منتفع کرده اســت و‬ ‫موانع عدیــده ای نظیر عدم اجــازه امریکا بــه بانک های‬ ‫بزرگ برای عادی ســازی روابط اقتصادی با ایران‪ ،‬بهانه‬ ‫عدم همکاری های خود می دانند‪ .‬در واقع اروپا بیشــترین‬ ‫طرفی است که از برجام منتفع شده است‪ .‬بر این اساس‪،‬‬ ‫اوال موانع تجارت با ایران از جمله واردات نفت و صادرات‬ ‫کاالهای تجاری‪ ،‬مرتفع می شود و سهم اروپا از بازار ایران‬ ‫توسعه پیدا می کند‪ .‬این در حالی اســت که امریکا تقریبا‬ ‫رقیبی برای اروپا در زمینه اقتصادی حســاب نمی شــود و‬ ‫همواره از بازار ایران سهم بسزایی نداشته است‪ .‬ثانیا اروپا‬ ‫می تواند به عنوان بازیگری مستقل از امریکا به ایفای نقش‬ ‫بپردازد و در مقابل امریکا‪ ،‬چین و روسیه در قالب اتحادیه‬ ‫اروپا به عنوان قدرتــی نزدیک به ابرقدرتــی در معادالت‪،‬‬ ‫تاثیرگذار باشد و مورد اخر اینکه‪ ،‬با هزینه کردن از امریکا‬ ‫و سپردن نقش پلیس بد بین الملل به ان‪ ،‬به زعم خودشان‬ ‫با جلوگیری از دســت یابی ایران به سالح هسته ای‪ ،‬برای‬ ‫خود امنیت نیز بخرند!‬ ‫در این بین بســیار طبیعی اســت که امریــکا‪ ،‬چه از‬ ‫منظر سهم خواهی بیشتر و چه از منظر مهار قدرت و نقش‬ ‫بازیگری اروپا در عرصه بین الملل‪ ،‬اقــدام به چانه زنی در‬ ‫قالب تهدید به پاره کــردن برجام نمایند‪ .‬در واقع دســتور‬ ‫اخیر ترامــپ‪ ،‬می تواند بازی خطرناکی باشــد که حصول‬ ‫نتیجــه در ان‪ ،‬ایــران را با دســتی خالی از بــازی پرونده‬ ‫هسته ای بدرقه نماید‪ .‬اساســا ایرانی که به تعهدات خود‬ ‫پاینده بوده اســت و مراحــل اجرایی و فنی برجــام را طی‬ ‫کرده اســت‪ ،‬اکنون از مســیری قانونی‪ ،‬تنها به حال خود‬ ‫رها می شــود‪ .‬درواقع ترامپ می تواند با دســتور بازنگری‬ ‫در لغو تحریم هــای ایران‪ ،‬بازی خطرناکــی را علیه برجام‬ ‫شــروع کند‪ .‬نکته اول اینکه گزارش مراکز و سازمان های‬ ‫امنیتــی و بــراورد تهدید این ســازمان ها می توانــد زمینه‬ ‫پذیرش افکار عمومی را در داخــل امریکا پدید اورده و در‬ ‫ادامه این روند می تواند زمینه ساز لغو قانونی برجام توسط‬ ‫کنگره که نمایندگان ملت امریکا هســتند‪ ،‬شــود‪ .‬بر این‬ ‫اســاس ترامپ باتوجه به اینکه لغو برجــام اوال مصوبه ای‬ ‫قانونی است و ثانیا در راستای خالف امنیت ملی کشورش‬ ‫اســت‪ ،‬به راحتی می تواند در قالب وجاهتی قانونی ان را‬ ‫نادیده بگیرد و بــه عبارتی به ارزوی خود بــرای پاره کردن‬ ‫برجام برسد‪.‬‬ ‫بعید است اروپا چندان اصراری در همراهی نکردن‬ ‫اشــکارا و اقدام بر خــاف تصمیم قانونی و توجیه شــده‬ ‫امریکا داشــته باشــد‪ .‬که در این حالت اروپا به رغم انکه‬ ‫تمام تالش خــود را خواهد کرد تا چنیــن اتفاقی نیفتد اما‬ ‫شاید راهکار ســومی را انتخاب کند‪ .‬مثل انچه در گذشته‬ ‫و در قالب تروئیکا در قبال ایران پیش برده است‪ .‬و دست‬ ‫اخر اینکه اگر دستاورد ایران را از برجام در وضعیت فعلی‬ ‫تقریبا هیچ ندانیم؛ امــا باتوجه به ان چه بیان شــد‪ ،‬قطعا‬ ‫همان تقریبا هیچ نصیب ایران می شــود و شاید این بشود‬ ‫مهم ترین دستاورد صد روزه اول ترامپ!‬ ‫گفتارها‬ ‫به سمت دوستی؟‬ ‫به بهانه سفر اتی موگرینی به مسکو‬ ‫داریوش اذرنیا‬ ‫کارشناس مسائل بین الملل‬ ‫فدریکا موگرینی‪ ،‬هماهنگ کننده سیاســت خارجی‬ ‫اتحادیه اروپا‪ ،‬طبق اعالم منابع خبری عازم مسکو است‪.‬‬ ‫این سفر درست زمانی انجام می شود که مهم ترین موضوع‬ ‫مورد بحث میان مسکو و بروکســل بحران سوریه و انتقال‬ ‫انرژی اعالم شده است‪ .‬همچنین می توان سفر موگرینی‬ ‫ی در مســیر عادی ســازی روابــط پس از‬ ‫به مســکو را گام ‬ ‫تحریم های ایــن اتحادیه علیه روســیه دانســت‪ .‬روابط‬ ‫اتحادیه اروپا و روسیه‪ ،‬همیشه با نگرانی هایی همراه بوده‬ ‫و رهبران اروپایــی در روابط خود با این کشــور دچار نوعی‬ ‫وســواس و ســوءظن بوده اند؛ اما در عین حال‪ ،‬نیازهای‬ ‫اســتراتژیک مســکو و بروکســل مانع از قطع رابطه و کنار‬ ‫گذاشتن یکدیگر شده و این اتحادیه نمی تواند بزرگ ترین‬ ‫کشور دنیا در نزدیکی مرزهای خود را نادیده بگیرد‪ .‬اهمیت‬ ‫مناسبات اتحادیه اروپا با روســیه به عنوان متحد ایران در‬ ‫تحوالت سوریه‪ ،‬ایجاب می کند که به بررسی اجمالی این‬ ‫روابط بپردازیم‪.‬‬ ‫نزدیکی جغرافیایی روسیه و اتحادیه اروپا؛ نفوذ و تاثیر‬ ‫سیاســی‪ ،‬امنیتی و اقتصادی مسکو؛ حجم باالی تجارت‬ ‫بین طرفین و نیز حوزه حساس انرژی (نفت و گاز)‪ ،‬همکاری‬ ‫و مشارکت بین روسیه و اتحادیه اروپا را اجتناب ناپذیر ساخته‬ ‫است‪ .‬هرچند روسیه یکی از شرکای پیچیده برای اتحادیه‬ ‫اروپا به‏شمار می‏اید‪ ،‬اما بهبود تعامل بین مسکو و بروکسل‬ ‫امکان‏پذیر و تابعی از ادغام اهداف مربوط به خط مشــی‬ ‫طرفین در مسائل راهبردی است‪.‬‬ ‫تجارت و اقتصاد‬ ‫بحران سوریه‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫استراتژی اصلی اتحادیه اروپا در خاورمیانه‪ ،‬تامین‬ ‫ثبــات منطقه اســت؛ زیرا ثبــات در منطقه بــه معنای باال‬ ‫رفتن ضریب امنیت اروپا است و از افزایش مهاجرت های‬ ‫غیرقانونی بــه این قاره جلوگیری می کنــد‪ .‬به همین دلیل‬ ‫اتحادیه اروپا برای تامین امنیت خاورمیانه بیش از گذشته‬ ‫گفتارها‬ ‫روسیه ســومین شــریک تجاری اتحادیه اروپا بعد از‬ ‫امریکا و چین است‪ ،‬همچنین مهم ترین تامین کننده منابع‬ ‫انرژی این اتحادیه محسوب می شود‪ .‬اتحادیه اروپا در حالی‬ ‫که وابستگی زیادی به انرژی روسیه دارد‪ ،‬اما تالش هدفمند‬ ‫وبرنامه ریزیشده ایبرایکمکردناینوابستگیواستفاده‬ ‫از دیگر منابع مهم انرژی انجامنمی دهد‪.‬‬ ‫نبایستی از یاد برد که اتحادیه اروپا در سیاست خارجی‬ ‫روسیه در تمام سال های گذشــته اولویت دوم بوده است‪،‬‬ ‫یعنی بعــد از حوزه کشــورهای جدا شــده از شــوروی‪ .‬اما‬ ‫به لحاظ تجاری و اقتصــادی اتحادیه اروپا شــریک اول‬ ‫اقتصادی روسیه در تمام دهه گذشته بوده است‪ .‬بنابراین‬ ‫اهمیت اتحادیه اروپا برای روسیه در بین کشورهای مختلف‬ ‫جهان از اســیا و خاورمیانه گرفته تا اروپــا‪ ،‬جایگاه مهمی‬ ‫ است‪ .‬نکته بعدی در مورد روابط روسیه و اتحادیه اروپا این‬ ‫است که به هر حال یک ارتباط سرزمینی میان این دو وجود‬ ‫دارد و کشورهای جدید پیوسته به اتحادیه اروپا همسایگان‬ ‫روسیه هستند و ان کشورهایی که عضو نیستند نیز به تدریج‬ ‫به عضویت اتحادیه اروپا درمی ایند‪.‬‬ ‫دولت روســیه همیشــه ترجیح داده که بــا تک تک‬ ‫کشورهای اتحادیه دیالوگ و ارتباط داشته باشد‪ .‬بیشترین‬ ‫حجم تجارت خارجی روسیه با المان اســت و در رده های‬ ‫بعدی نیز فرانســه و ایتالیا قرار دارند‪ .‬اما کشورهای بلوک‬ ‫شرق مانند لهستان نیز ترجیح می دهند که به لحاظ نهادی‬ ‫کل اتحادیه در برابر روسیه قرار بگیرد‪ .‬در بحران اوکراین‬ ‫نیز این اتفــاق افتاد و روابط روســیه و اتحادیــه اروپا تیره‬ ‫شد‪ .‬همچنین تحریم هایی که اتحادیه اروپا و امریکا علیه‬ ‫روسیه اعمال کردند‪ ،‬روابط روسیه و اروپا را تیره تر از گذشته‬ ‫کرده است‪ .‬با توجه به نیازهایی که اتحادیه اروپا به ویژه از‬ ‫لحاظ انرژی به روســیه دارد و از طرفی اهمیت بازار روسیه‬ ‫برای اتحادیه اروپا و تعامالت تجاری با مســکو‪ ،‬اتحادیه‬ ‫اروپا ســعی می کند که این تحریم ها تاثیر حداقلی بر این‬ ‫روابط داشته باشد و نیازهای متقابل روسیه و اتحادیه اروپا‬ ‫تضمین کند که با وجود این تحریم ها این روابط همچنان‬ ‫ادامه داشته باشــد‪ .‬تحریم ها بیشتر شامل سرمایه گذاری‬ ‫در روسیه و انتقال تکنولوژی است که می تواند در بلندمدت‬ ‫برای روسیه پیامدهای وخیمی داشته باشد‪.‬‬ ‫به همکاری روسیه نیازمند است‪ .‬بحران اوکراین و جدایی‬ ‫شــبه جزیره کریمه از این کشــور‪ ،‬خط قرمزی را در قواعد‬ ‫اتحادیه اروپا تعیین کرد که انعطاف در روابط با روســیه را‬ ‫بسیار مشکل کرد‪ .‬شــواهد حاکی از ان است که روسیه از‬ ‫مواضع خود در این جزیره دســت بردار نخواهد بود و حتی‬ ‫به دنبال تثبیت هرچه بیشتر الحاق این جزیره به کشور خود‬ ‫است‪ .‬اما اکنون روسیه در مقابله با تروریسم و افراطی گرایی‬ ‫نقش بسیار تعیین کننده ای دارد‪ ،‬به طوری که اتحادیه اروپا‬ ‫با وجود اختالفات زیاد در مســائل گوناگونی مانند بحران‬ ‫اوکراین‪ ،‬نمی تواند نقش روســیه را نادیده بگیرد و چاره ای‬ ‫جز همکاری با روس ها در زمینه مقابله با تروریسم ندارد‪.‬‬ ‫با ایــن حال ســایه ســوءظن در روابــط اروپایی ها با‬ ‫روس ها همچنان وجود دارد‪ .‬اقدامات ناتو و ایاالت متحده‬ ‫امریکا در نزدیکی مرزهای غربی روســیه موجب افزایش‬ ‫تنش و بدگمانی روس ها شــده اســت‪ ،‬طوری که سرگئی‬ ‫شویگو‪ ،‬وزیر دفاع روسیه گفته است‪« :‬مسکو مجبور است‬ ‫یک ســری تدابیر را با هدف مقابله با تقویت نظامی ناتو در‬ ‫نزدیکی مرزهای خود انجــام دهد‪ ،‬زیرا انهــا پایگاه های‬ ‫جدیدی در مرزهای غربی روســیه و بالروس می ســازند و‬ ‫زیرساخت های نظامی خود را توسعه می دهند‪».‬‬ ‫اتحادیه اروپا همواره امنیت خود را به حمایت امریکا‬ ‫گره زده‪ ،‬از این رو مجبور اســت که با اهداف ایدئولوژیک‬ ‫و استراتژیک این کشــور همگام باشد و تنش افرینی های‬ ‫واشنگتن در خاورمیانه را تحمل کند‪ .‬اتحادیه اروپا از یک‬ ‫سو به لحاظ ژئوپلتیک و امنیت انرژی مجبور به همکاری با‬ ‫روسیه‪ ،‬از ســوی دیگر به دنبال اتخاذ سیاست هایی برای‬ ‫جلوگیری از سلطه روسیه و رفع نگرانی های منطقه ای خود‬ ‫است‪ ،‬به این ترتیب برای حل مســائل به مشارکت امریکا‬ ‫نیازمند است‪ .‬از این رو‪ ،‬بحران ســوریه به دالیل مختلف‬ ‫سیاست خارجی اتحادیه اروپا را دچار دوگانگی کرده است‪.‬‬ ‫دلیل اول این است که تقابل روسیه و امریکا به هر شکلی به‬ ‫نفع اروپایی ها نیست؛ زیرا این تقابل ثبات منطقه خاورمیانه‬ ‫را از بین می برد و به دنبال ان از ضریب امنیت اروپا می کاهد‪.‬‬ ‫دلیل دوم به حمایت های امریکا از گروه های افراطی حاضر‬ ‫در منطقه برمی گردد که تیغ این گروه ها بدنه اتحادیه اروپا‬ ‫را زخمی می کند‪.‬‬ ‫دلیل ســوم در ارتباط با نقش افرینی های مســکو در‬ ‫تحوالت سوریه است که هراس گسترش نظامی روسیه در‬ ‫ی را بیش از بیش نگران‬ ‫منطقه خاورمیانه‪ ،‬مقامــات اروپای ‬ ‫کرده اســت‪ ،‬در همین راســتا‪ ،‬بر اســاس اعالمیه وزارت‬ ‫دفاع روســیه به نقل وزیر دفاع این کشــور‪ ،‬برخی از بنادر‬ ‫اروپا به کشتی جنگی روســیه که عازم ســوریه بود‪ ،‬اجازه‬ ‫ن می دهد کشورهای غربی‬ ‫سوخت گیری ندادند و این نشا ‬ ‫در مبارزه با تروریسم از همکاری با روسیه ممانعت می کنند‪.‬‬ ‫اروپا می خواهد هر چه زودتــر ناامنی های موجود در‬ ‫منطقه به پایان برسد‪ ،‬اما سیاست های امریکا برای برکناری‬ ‫بشار اســد به عنوان متحد ایران و روســیه‪ ،‬مانع از این امر‬ ‫می شــود‪ .‬از این رو‪ ،‬انجــام گفت وگو دربــاره حل بحران‬ ‫ســوریه برای اتحادیه اروپا ضروری جلوه می کند‪ .‬یکی از‬ ‫دالیل سفرهای فدریکا موگرینی‪ ،‬مسئول سیاست خارجه‬ ‫اتحادیه اروپا به ایران و سایر کشورهای خاورمیانه به همین‬ ‫نتیجه گیری رهبران اروپایی برای حل بحران باز می گردد‪.‬‬ ‫در مجموع‪ ،‬مناسبات اتحادیه اروپا با روسیه در قالبی‬ ‫از خوف و رجا تنظیم شــده کــه مقامات اروپایــی را وادار‬ ‫می کند در تنظیم روابط خود با مسکو‪ ،‬در زمینه تامین منافع‬ ‫راهبردی‪ ،‬تجــاری و جلوگیری از ســلطه امریکا بر اروپای‬ ‫غربی دقت نظر و وسواس داشته باشند‪ .‬تنش در این روابط‬ ‫به نفع اروپایی ها و خاورمیانه نیست‪ ،‬بنابراین اتحادیه اروپا‬ ‫برای بهتر شــدن اوضاع منطقه باید سیاســت مشخصی‬ ‫را در پیــش بگیرد تا از اتفاقات ناخوشــایند اینــده در امان‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫‪19‬‬ ‫فکـر نـو‬ ‫از دریچه ای دیگر‬ ‫ما در این صفحات ســعی خواهیم کرد موضوعــات مختلف را از دریچه‬ ‫علوم انسانی بنگریم و در عین حال به برخی از حوزه ها مانند محیط زیست‪،‬‬ ‫دانشــگاه‪ ،‬حوزه های علمیه‪ ،‬فرهنگ و هنر نگاهی داشــته باشیم‪ .‬در واقع‬ ‫این صفحات‪ ،‬صفحات فکر و ایده و اندیشــه مجله اســت‪ .‬نوعی عقالنیت‬ ‫ارزش مدار برعکس علوم انسانی غربی که ابزارمدار هستند‪.‬‬ ‫سیاست به مثابه فلسفه‬ ‫درباره مفهوم درک سیاسی‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫‪20‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫فلسفه و سیاست واقعی‬ ‫فرض نخســتین و اولیه ان اســت که فلسفه‬ ‫به طور عام و فلســفه سیاســی به معنــای خاص به‬ ‫تبیین عقالنــی و خردورزانــه واقعیت ربط داشــته‬ ‫باشــد؛ به عبارت دقیق تر فیلســوف در معنای عام‬ ‫ان وظیفه دارد نسبت انســان با هستی به طور کلی‬ ‫و جهان بیرونی به مثابه بخش مهمــی از واقعیت و‬ ‫وجود را بــه نحو عقالنی تبیین کند‪ .‬این رســالت به‬ ‫نحو اولی برای فیلسوف سیاست نیز متصور است‪،‬‬ ‫اندیشه ورزی که هدفش ارائه توضیحی خردمندانه‬ ‫از حیات سیاســی انســان و ارائه توصیفی عقالنی‬ ‫از نسبت انســان با قدرت اســت‪ .‬بر این اساس دور‬ ‫افتادن جریان های اصلی فلسفه سیاسی قرن بیستم‬ ‫از واقعیت سیاســی یک امر عجیب و در عین حال‬ ‫نگران کننده و تاســف برانگیز است‪ .‬این موضوعی‬ ‫اســت که ریموند گوس در کتاب کوچک فلســفه و‬ ‫سیاست واقعی مورد بحث قرار می دهد‪ .‬این کتاب‬ ‫را کمال پوالدی‪ ،‬اســتاد اندیشــه سیاسی و مترجم‬ ‫شناخته شــده اثار یورگن هابرماس به تازگی ترجمه‬ ‫کرده و نشــر مرکز ان را منتشر کرده است‪ .‬گوس در‬ ‫این کتاب فلسفه سیاسی قرن بیستم را در نظریات‬ ‫برخی نمایندگان برجســته ان‪ ،‬کسانی چون رابرت‬ ‫نوزیک و جان رالز‪ ،‬در معرض انتقادی بنیان افکن‬ ‫قــرار می دهد‪ .‬بنیــان معیــوب ایــن منظومه های‬ ‫ فلسفی ابتنا ی انها بر اصول موضوعه قابل تردید و‬ ‫بی اعتنایی به عنصر قدرت در ارکان جامعه بشــری‬ ‫است‪.‬فلسفهسیاسینوزیکبراصلبدیهیپنداشته‬ ‫شــده حقوق ذهنی و فلسفه سیاســی رالز بر شهود‬ ‫عدالت بنیان گرفته اســت‪ .‬پنداری بودن این نقاط‬ ‫عزیمت کل فلسفه سیاسی ایشــان را بر پندار بافی‬ ‫تقلیل داده است‪ .‬گوس می کوشد با رجوع به برخی‬ ‫بصیرت هــای نظریه پردازانی چــون مارکس‪ ،‬وبر و‬ ‫نیچه و لوازم ملحوظ کــردن عنصر قدرت در زندگی‬ ‫سیاســی به بصیرت های تازه ای در فلسفه سیاسی‬ ‫اشاره کند‪ .‬ریموند گوس‪ ،‬اســتاد بازنشسته فلسفه‬ ‫دانشگاه کمبریج است‪ .‬تخصص او در زمینه فلسفه‬ ‫سیاست و فلســفه اروپایی یا قاره ای قرون نوزدهم‬ ‫و بیستم میالدی اســت‪ .‬او همچنین از ویراستاران‬ ‫مجموعه کتاب های کالســیک فلســفه سیاســی‬ ‫انتشارات دانشگاه کمبریج است‪ .‬کتاب در واقع بسط‬ ‫یک سخنرانی است که گوس در اوریل سال ‪٢٠٠٧‬‬ ‫زیر عنوان لنین‪ ،‬رالز و فلسفه سیاسی در دانشگاه اتن‬ ‫ایراد کرده است‪.‬‬ ‫«درک سیاســی» معمــوال در گفتار روزمــره برای‬ ‫اشاره به میزان درک و فهم انسان ها از سیاست در معنای‬ ‫عام ان و سیاســت روز به معنای خاص ان به کار می رود‪.‬‬ ‫باال بودن درک سیاســی تصمیم گیــری عقالنی و کنش‬ ‫پیش بینی پذیــر انســان ها را موجب می شــود؛ به عبارت‬ ‫دیگر انســانی که به این معنا درک سیاسی باالتری دارد‪،‬‬ ‫تصمیم های معقول تری اخذ می کنــد و در انتخاب های‬ ‫سیاسی‪ ،‬کمتر احساسی و بر اساس عواطف و هیجانات‬ ‫رفتار می کند‪ .‬درک سیاســی اما در معنایی دیگر که البته‬ ‫هم پوشانی هایی با تعریف مذکور دارد‪ ،‬می تواند به درک‬ ‫از سیاست اشــاره داشته باشد‪ .‬سیاســت به مثابه وجهی‬ ‫بنیادین از هستی انســانی‪ ،‬جایگاه مهمی در حیات بشر‬ ‫دارد تا جایی که ارســطو در کتاب مهمش سیاست درباره‬ ‫ماهیت انســان از تعبیر حیوان سیاســی بهــره می گیرد‪.‬‬ ‫درک سیاسی به مثابه درک از سیاســت می تواند به شکل‬ ‫درک و فهم انســان از این وجه حیاتی و اساسی وجودش‬ ‫نیز باشد‪ .‬درک انسان از سیاست در این معنا بحثی فلسفی‬ ‫است و شــکل گیری و تحول ان به نگرش فلسفی انسان‬ ‫از ان ارتبــاط دارد‪ .‬از این منظر درک سیاســی در نتیجه‬ ‫گسست معرفتی انسان دچار تحولی ژرف و بازگشت ناپذیر‬ ‫شــد که معموال ماکیاولی را به عنوان مهم ترین مسبب و‬ ‫همزمان نشانه ان بر می شمرند‪ .‬تا پیش از ان سیاست از‬ ‫منظر افالطونی‪-‬ارســطویی در تداوم اخالق (در معنای‬ ‫فلســفی ان) به جهان نگــری افالطونــی و نوافالطونی‬ ‫اختصاص داشــت و ســازوکاری در جهت تثبیت عدالت‬ ‫به معنای افالطونی ان اشــاره می کرد‪ .‬تحول اساسی در‬ ‫دوران مدرن با فروریختن نظم سلســله مراتبی افالطونی‬ ‫اغاز می شود‪ .‬سیاســت در منظر ماکیاولی دیگر همبسته‬ ‫اخالقی بر امده از نظام سلســله مراتبی پیشــین نیست‪،‬‬ ‫بلکه میدان منازعه قدرت و مناسبات ان است‪ ،‬در نتیجه‬ ‫درک سیاسی به معنای فهم مناسبات قدرت است‪ .‬در این‬ ‫درک جدید‪ ،‬نظم پیشــین‪ ،‬چنان که در منظر افالطونی‪،‬‬ ‫مفروض نیست و نظام سیاســی در نتیجه مناسبات قدرت‬ ‫برساخته می شــود‪ .‬به همین خاطر دیگر مســاله فلسفه‬ ‫سیاسی این نیست که چه کسی حکومت می کند (‪،)who‬‬ ‫بلکه مساله چگونگی (‪ )how‬سیاســت ورزی است‪ .‬این‬ ‫دو درک از سیاست‪ ،‬یعنی درک سنتی و مدرن‪ ،‬البته به دو‬ ‫گفتمان (‪ )discourse‬اشاره دارد و تغلب و چیرگی هر یک‬ ‫به تغلب و چیرگی گفتمان ســنتی و مدرن باز می گردد؛ به‬ ‫عبارت دیگر درک سنتی از سیاست ممکن است در دوران‬ ‫مدرن که ناگزیر گفتمان مدرن چیره است‪ ،‬در میان برخی‬ ‫اندیشمندان یا حتی سیاستمداران طرفدار داشته باشد‪،‬‬ ‫هم چنان که در دوران پیشــامدرن که گفتمان سنتی غلبه‬ ‫داشت‪ ،‬درک افالطونی از سیاست بر اذهان چیره بود اما‬ ‫در همان زمان نیز متفکرانی چون توسیدید و ابن خلدون‬ ‫و‪ ...‬بودند کــه در توضیح رخدادهای سیاســی‪ ،‬به جای‬ ‫تکیه بر ایده های سنتی‪ ،‬از درک سیاسی مبتنی بر توضیح‬ ‫مناسبات قدرت بهره می گرفتند‪ .‬انچه اما در این میان مهم‬ ‫اســت‪ ،‬فهم کنش سیاســت ورزان و توضیح رفتار ایشان‬ ‫اســت‪ .‬انچه بیش از همه روشنگر اســت‪ ،‬درک سیاسی‬ ‫انهاست‪ .‬سیاستمدارانی در عرصه سیاست موفق ترند که‬ ‫درکی مدرن از سیاست دارند‪.‬‬ ‫غرب گزین انتقادی‬ ‫حجت االسالمخسروپناه‬ ‫نشســت «روش شناســی غرب شناســی فلسفی» ‬ ‫(‪27‬فروردین ماه) با سخنرانی حجت االسالم عبدالحسین‬ ‫خســروپناه رئیس موسسه حکمت و فلســفه در تاالر حنانه‬ ‫دانشــکده مطالعات جهان دانشــگاه تهران برگزار شــد‪.‬‬ ‫حجت االسالم خسروپناه گفت‪« :‬درباره غرب رویکردهای‬ ‫مختلفی مثل رویکرد غرب ســتیز‪ ،‬تجددستیز‪ ،‬غرب گرا‪،‬‬ ‫غرب گریــز و غرب گزیــن وجــود دارد و متفکــران ایرانی‬ ‫هرکدام یکی از این رویدادها را نسبت به غرب دارند‪ .‬نکته‬ ‫حائزاهمیت این اســت که غرب شناســی فلسفی اهمیت‬ ‫ویژه ای دارد که می تواند به شناخت رویکرد متفکران ایرانی‬ ‫نسبت به غرب کمک کند‪ ».‬رئیس موسسه حکمت و فلسفه‬ ‫افزود‪« :‬مقصود من در این سخنرانی روش های مهم غرب‬ ‫فلسفی است نه روش های ارزیابی غربی‪ .‬بعضی از روش ها‬ ‫به ما کمک می کنند تــا ما از پدیده ها فهم بهتری داشــته‬ ‫باشــیم اما بعضی از روش ها پس از فهم بــه کار ما می ایند‬ ‫و در ارزیابی فعل به ما کمک می کنند‪ .‬روش های ارزیابی‬ ‫غرب به ما کمک می کند تا غرب فلســفی را بشناسیم البته‬ ‫باید توجه داشت که بین غرب شناسی فلسفی و فلسفه غرب‬ ‫تفاوت وجود دارد و اینها نســبت به یکدیگر نسبت عموم و‬ ‫خصوص مطلق دارند و غرب شناسی فلسفی اعم از فلسفه‬ ‫غرب است‪ ».‬حجت االسالم خســروپناه خاطرنشان کرد‪:‬‬ ‫«برای اینکه بتوانیم مکاتب فلسفی غرب را بشناسیم باید‬ ‫مثلثی که راس ان اومانیزم و دو ضلع دیگر ان سکوالریسم‬ ‫و سوبژکتویســیم قرار دارد بشناســیم‪ .‬حتی برای شناخت‬ ‫مکاتب اجتماعی غرب هم بایــد از این مثلث بگذریم‪ .‬من‬ ‫کارم ارزیابی یا بررسی درست و غلط بودن ان نیست و قصد‬ ‫ندارم بگویم چه چیزی خوب و چه چیزی بد است بلکه فقط‬ ‫می گویم این ها محور اصلی در غرب مدرن است‪ .‬غرب در‬ ‫دوره مدرن نســبت به این مثلث خوداگاهی تفصیلی پیدا‬ ‫کرد‪ .‬بر این اســاس بنده یک غرب گزین انتقادی هستم و‬ ‫تصور می کنم که با استفاده از روش منظومه ای می توانیم‬ ‫یک غرب گزین انتقادی باشیم‪».‬‬ ‫شوخی مرگ‬ ‫دریای اندوه‬ ‫عارف لرستانی درگذشت‬ ‫نخستین تجربه کارگردانی‬ ‫با مستندی درباره پناهنده ها‬ ‫امکان جامعه شناسی بدیل‬ ‫روایت التور از روش های جدید‬ ‫نشست امکان جامعه شناســی بدیل ‪ ۲۸‬فروردین با‬ ‫حضور برونو التور‪ ،‬فیلســوف و جامعه شناس فرانسوی در‬ ‫دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد‪ .‬برونو‬ ‫التور که با کتاب زندگی ازمایشگاهی مشهور شد در ابتدا‬ ‫با تفکیک دو نوع جامعه شناســی اجتماعــی که با دورکیم‬ ‫شــناخته می شــود و جامعه شناســی پیوند که با دورکیم و‬ ‫گابریل تارد شــناخته می شــود عنوان کرد‪« :‬جریان اول‬ ‫خود به دو نوع خرد و کالن تقسیم می شود‪ ».‬وی افزود‪:‬‬ ‫«تارد یک سوال غیرمعمول مطرح می کند جامعه چیست؟‬ ‫و در ادامه بــه بحث مالکیــت دو جانبه اشــاره می کند که‬ ‫توسط همه انسان ها به اشــکال مختلف اعمال می شود‪.‬‬ ‫یک ســوءتفاهم در نظریــه اجتماعــی وجــود دارد و ان‬ ‫این اســت که دو نحله در اروپا وجود دارنــد که یکی برای‬ ‫مطالعه پدیده های اجتماعی از فرد اغاز می کند و دیگری‬ ‫از جامعه‪ .‬حــال انکه چیزی که مهم تر اســت ان اســت‬ ‫که ابزارهای جمــع اوری داده های ما چیســت‪ .‬به عنوان‬ ‫مثال مطالعه پدیده هــای کالن مانند بازار ســرمایه و‪...‬‬ ‫باتوجه به رویکــرد کنش گر ‪ -‬شــبکه (‪Actor-Network‬‬ ‫‪ )Theory‬به این صورت است که در این رویکرد ابزارهای‬ ‫جمع اوری اطالعات مهم است‪ ».‬وی ادامه داد‪« :‬برای‬ ‫توضیح پدیده های کالن مانند سرمایه داری می توانیم به‬ ‫ابزارهای جمع اوری اطالعات در یک بانک تمرکز کنیم‪.‬‬ ‫برای مطالعه هر مساله در نظریه اجتماعی به چیزهایی نیاز‬ ‫داریم‪ .‬اول از همه مکان است‪ ،‬سپس جریان جمع اوری‬ ‫داده ها و بعــد از ان ابزارهای ســنجش داده ها مثل نقش‬ ‫یک کامپیوتــر در یک بانــک‪ .‬در مرحله بعد تفســیر این‬ ‫اطالعات توسط متخصصان را داریم‪ .‬اما اگر بخواهیم به‬ ‫سطح باالتر مثل جامعه برویم امکان مطالعه این مسائل را‬ ‫نخواهیم داشت‪ ».‬پروفسور التور با تاکید بر اینکه رویکرد‬ ‫من یــک رویکرد فردی نیســت بلکه تعاملی اســت ادامه‬ ‫داد‪« :‬یک نکته عجیــب در نظریه اجتماعی این اســت‬ ‫که تصور می شــود اگر چیزی محلی اســت کوچک و اگر‬ ‫جهانی است به این معنی است که بزرگ است‪ .‬در صورتی ‬ ‫که ابزار جمــع اوری داده ها را فراموش کرده ایم‪ .‬اشــتباه‬ ‫نظریه اجتماعی اینجاســت که وقتی دربــاره فرد صحبت‬ ‫می کند او را از همه اتصاالتش جدا می کند و همچنین در‬ ‫نگاه کالن دچار اشتباه مشابهی می شود‪ ».‬وی گفت‪« :‬ما‬ ‫باید محلی کردن یک امر جهانی و جهانی کردن یک امر‬ ‫محلی را دوباره تعریف کنیم‪ .‬در اینجا دیدگاه تارد پیرامون‬ ‫مفهوم موناد اهمیت دارد و دیدگاهی متفاوت و منحصر به‬ ‫فرد است‪ ».‬پروفســور التور گفت‪« :‬باید رویکرد و روشی‬ ‫جدید در جامعه شناســی وارد کنیم که می گوید به جای در‬ ‫نظر گرفتن افراد جدا از هم باید هم پوشــانی میان انها را‬ ‫درنظر گرفت‪ .‬مانند تعاریف مختلف دانشــمندان از یک‬ ‫مفهوم که مــا می اییم به هم پوشــانی دیدگاه ها و تعاریف‬ ‫انها توجه می کنیم‪».‬‬ ‫دریای اندوه‬ ‫نخستین تجربه کارگردانی با مستندی درباره پناهنده ها‬ ‫کیومرث منشی زاده درگذشت‬ ‫وساطتایت الله‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫کاســپین یکــی از قربانیــان فعالیت موسســات‬ ‫غیرمجاز اســت که حاال ســپرده گذارانش برای اینکه‬ ‫حق خود را بگیرند‪ ،‬دســت بــه دامــان رئیس مجلس‬ ‫خبرگان شــده اند‪ .‬ایت الله جنتی نیز با ایــن اقدام وارد‬ ‫این ماجرا شده تا قدمی در مســیر استیفای حقوق این‬ ‫سپرده گذاران بردارد‪ .‬هم زمان با مسدودماندن پنج ماهه‬ ‫سپرده های ســپرده گذاران کاســپین در این موسسه‪،‬‬ ‫جمعی از سپرده گذاران کاسپین در طوماری مشکالت‬ ‫خود را به ایت الله جنتی‪ ،‬رئیس مجلس خبرگان رهبری‪،‬‬ ‫ارائه داده و از ایشان درخواســت کرده اند که برای حل‬ ‫مشکالت ســپرده گذاران و رفع مسدودی حساب شان‬ ‫مســاعدت کنند‪ .‬ایت الله جنتــی نیز دســتور پیگیری‬ ‫مشکالت سپرده گذاران کاسپین را به رئیس کل بانک‬ ‫مرکزی داده اســت‪ .‬در نامه ای که کدخدایی‪ ،‬مشاور و‬ ‫رئیس حوزه ریاســت مجلس خبرگان رهبری به ولی الله‬ ‫ســیف‪ ،‬رئیس کل بانک مرکزی‪ ،‬نوشــته‪ ،‬امده است‪:‬‬ ‫«بانک مرکزی اقدامــات الزم را برای حل مشــکالت‬ ‫ســپرده گذاران کاســپین انجام دهنــد‪ ».‬در متن این‬ ‫نامه که به قلم کدخدایی‪ ،‬مشاور و رئیس حوزه ریاست‬ ‫مجلس خبرگان رهبــری‪ ،‬خطاب به رئیــس کل بانک‬ ‫مرکزی نوشته شده‪ ،‬امده است‪« :‬حسب االمر ایت الله‬ ‫جنتی‪ ،‬رئیس محترم مجلس خبرگان رهبری‪ ،‬به پیوست‬ ‫عین درخواست جمعی از ســپرده گذاران موسسه مالی‬ ‫و اعتباری کاسپین به همراه ضمائم ان جهت رسیدگی‬ ‫و هرگونه اقــدام مقتضی ارســال می گــردد‪ ».‬هرچند‬ ‫ت اما نکته مهم این است‬ ‫ماهیت این نامه دستوری نیس ‬ ‫که ورود مجلس خبرگان به امــور اجرا یی خاص و ویژه‪،‬‬ ‫برای نخستین بار صورت می گیرد؛ بنابراین پاسخ گویی‬ ‫رئیس کل بانک مرکزی به این نامــه‪ ،‬می تواند معنادار‬ ‫تلقی شــود؛ چرا که نوع رفتار رئیس کل بانک مرکزی به‬ ‫این موضوع اگر در قالب پذیرش مساله بدون یاداوری‬ ‫حوزه اختیارات باشد‪ ،‬می تواند به دخالت نهادهای دیگر‬ ‫به امور بانک مرکزی کشور منجر بشود؛ در حالی که این‬ ‫نهاد پولی‪ ،‬به خودی خود به ســبب اســتفاده از بودجه‬ ‫عمومی کشور به ریاست جمهوری به عنوان عالی ترین‬ ‫مقام اجرا یــی‪ ،‬دســتگاه های نظارتی از جملــه دیوان‬ ‫محاسبات کشور‪ ،‬ســازمان بازرسی کل کشور‪ ،‬مجلس‬ ‫شورای اسالمی‪ ،‬نهادهای نظارتی رهبری و قوه مجریه‬ ‫و‪ ...‬پاسخ گو است‪ .‬پیش تر ولی الله سیف‪ ،‬رئیس کل‬ ‫بانک مرکزی‪ ،‬خطاب به ســپرده گذاران کاسپین گفته‬ ‫بود‪« :‬صبور باشــید‪ ».‬او اوایل بهمن ‪ ۹۵‬در پاســخ به‬ ‫ســوالی درباره تعیین تکلیف ســپرده گذاران موسســه‬ ‫کاسپین و علت توقف بازپرداخت وجوه به سپرده گذاران‬ ‫این موسسه گفته بود‪« :‬هنوز حساب های تعاونی هایی‬ ‫که در موسســه کاسپین ادغام شــده اند به این موسسه‬ ‫منتقل نشده است‪ ».‬ســیف از مردم خواسته بود صبور‬ ‫باشند و اجازه دهند کاسپین تمام وجوه را تحویل بگیرد و‬ ‫نسبت به بازپرداخت تعهداتش اقدام کند‪.‬‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫تصویر کــودک بی جانی کــه امواج دریا جســدش‬ ‫را به ســاحل ترکیه رســانده بود باعث شــد‪ ،‬ونســا ردگریو‬ ‫برای نخستین بار با ســاخت فیلم بلند مستند درباره بحران‬ ‫پناهندگی روی صندلی کارگردانی تکیه بزند‪ .‬مدت هاست‬ ‫این بازیگــر و فعال سیاســی ‪٨٠‬ســاله بــرای پناهندگان‬ ‫کمپین هایی برگزار می کند اما تصاویر تکان دهنده ایالن‬ ‫کردی ســه ســاله انتظار او از خود را بیشــتر کرد‪ .‬ردگریو‬ ‫مصمم در باال بردن اگاهی ها از شــرایط مردمی که از ازار‬ ‫و شــکنجه‪ ،‬فقر‪ ،‬مرگ و ویرانی فراری هســتند‪ ،‬مستندی‬ ‫ی که‬ ‫با عنــوان «دریای انــدوه» کارگردانی کرد؛ پــروژه ا ‬ ‫خود ســرمایه گذاری اش را بر عهده گرفت‪ .‬او در مصاحبه‬ ‫با روزنامه گاردین درباره انگیزه ســاخت فیلم گفته اســت‪:‬‬ ‫«فقط احســاس می کردم باید این کار را انجام دهم‪ ».‬او‬ ‫با یاداوری داســتان های محزونی کــه پناهنده ها تعریف‬ ‫می کردند و شــرایط زننــد ه زندگی انها گفت‪« :‬چه کســی‬ ‫می توانست انچه را که من دیدم‪ ،‬کارگردانی کند؟» اکران‬ ‫این مستند در بخش نمایش ویژه هفتادمین جشنواره فیلم‬ ‫کن ماه اینده روی پرده خواهد رفت‪ .‬ردگریو معتقد اســت‬ ‫اکران بین المللی این فیلم در کوت دازور با شــدت گرفتن‬ ‫بحران پناهندگی‪ ،‬با اهمیت است‪ .‬او امیدوار است با نمایش‬ ‫این فیلم به «پناهنده ها خوش امــد بگوییم» و در غیر این‬ ‫صورت انسانیت خود را از دست داده ایم‪ .‬مستند «دریای‬ ‫اندوه» بر زندگی مردمی عادی مانند مدیر سابق مدرسه ای‬ ‫در افغانستان که ردگریو او را در یونان مالقات کرد‪ ،‬متمرکز‬ ‫است‪ .‬ردگریو می گوید‪« :‬او باید فرار می کرد‪ ...‬عذابی که‬ ‫او را رنج می داد دانستن این بود که احتمال بازگرداندن او‬ ‫به افغانستان زیاد بود‪ .‬این اتفاقی است که برای پناهنده ها‬ ‫می افتد‪ ».‬مســتندش را «یک مرثیــه» توصیف می کند ؛‬ ‫مستندی که تمرکز دوربین روی چادری که نوشته روی ان ‬ ‫«کمک مان کنید» ترجمه می شود و روی کفش هایی رها‬ ‫شده در گل و خرابه ها ســت‪ .‬ردگریو به بی رحمی هایی که‬ ‫افراطی گرها روا می دارند اشاره نمی کند اما از تصوری که‬ ‫برخی رسانه ها برای مردم ترســیم می کنند‪ ،‬انتقاد می کند‬ ‫و می گوید‪« :‬واضح است که این روزها رسم شده است که‬ ‫رفتار منفی یک پناهنده مورد انتقاد قرار بگیرد تا شــاهدی‬ ‫باشــد بر اینکه همه انها بالقوه انســان هایی منفی هستند‬ ‫و نباید اجــازه ورود انها را به کشــور داد‪ ».‬ونســا ردگریو از‬ ‫اعضای سابق کمپانی تئاتر سلطنتی شکسپیر است‪.‬‬ ‫مرگ شاعر اعداد و رنگ ها‬ ‫‪21‬‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫‪22‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫هشدار سیل‬ ‫ســیل دوباره در پهنه خاکی ایران خودنمایی‬ ‫می کند‪ .‬انچه از سیل در ذهن ایرانی ها باقی مانده‪،‬‬ ‫مربوط به سال های دور است‪ .‬اما طی‪ ۱۰‬سال اخیر‬ ‫وقوع ســیل در ایران به میزان قابل توجهی افزایش‬ ‫یافته و اولین سیل در ســال ‪ ۱۳۹۶‬این بار در شمال‬ ‫غربایرانرخ دادوزنگخطری دیگ ربرایمدیریت‬ ‫بحراندرایرانداشت‪.‬سیلاذربایجانحاالخبرساز‬ ‫شده است‪ .‬گفته می شــود مردمان روستای چنار در‬ ‫شهرســتان عجب شــیر که باالترین امار را در میان‬ ‫کشته شدگان سیل داشــتند‪ ،‬از امدن سیل بی خبر‬ ‫بودند‪.‬بررسیوضعیتاقلیمایراننشانمی دهدطی‬ ‫سال هاودهه هایایندهسیلیکیازبحران هایمهم‬ ‫ایرانخواهدبود‪.‬براساسامارهایسازمانجنگل ها‪،‬‬ ‫میزان وقوع ســیل در ایران روندی افزایشی داشته‬ ‫است‪ .‬براساس امارهای منتشرشده توسط سازمان‬ ‫جنگل ها‪ ،‬مراتع و ابخیزداری از ابتدای ســال‪۱۳۳۰‬‬ ‫تا شش ماهه اول ســال‪ ،۹۴‬در مجموع شش هزار و‬ ‫‪ ۳۵۹‬فقرهسیلدرایرانرخدادهاست‪.‬سیلبه عنوان‬ ‫یکیازبالیایطبیعیبسیارمخربدرایرانمی تواند‬ ‫معلولعواملیهمچونجنگل زدایی ‪،‬تخریبمراتع‪،‬‬ ‫تبدیل و تغییــر ابخیزها و تاالب ها بــه مزارع‪ ،‬حجم‬ ‫روزافزونزبالهوضایعاتباشدکهسیل هایسال های‬ ‫اخیراستان هایشمالیمی تواندشاهدیبراینادعا‬ ‫باشد‪.‬ازدیگرعواملتشدیدسیلدرایرانمی توانبه‬ ‫دخل و تصرف غیرمجاز در حریم و بستر رودخانه ها‪،‬‬ ‫تخریبمنابعطبیعیوپوششگیاهیمنطقهازجمله‬ ‫جنگل زدایی‪ ،‬دست اندازی بشــر به طبیعت و تغییر‬ ‫کاربری اراضی‪ ،‬احــداث غیراصولی پل و جاده روی‬ ‫رودخانه ها و از طرف دیگر وقوع خشکســالی ها نیز‬ ‫اشارهکرد‪.‬تخریبجنگل هاومراتع‪،‬چرایبی رویهدام‬ ‫درباالدستسدهاومسدودکردنغالبرودخانه های‬ ‫کشــور با دیواره های بتونی نیز از دیگر دالیل تشدید‬ ‫سیلدرکشوراست‪.‬سیلمی تواندازراه هایزیادی‬ ‫ایجاد شود‪ .‬شایع ترین راه زمانی است که رودخانه ها‬ ‫ونهرهاازکناره هایشانسرریزمی کنند‪.‬اینسیل ها‪،‬‬ ‫سیل هایرودخانه اینامیدهمی شوند‪.‬بارانسنگین‪،‬‬ ‫سدیاخاکریزشکسته‪،‬ذوب سریعیخدرکوه ها یاحتی‬ ‫شکستنسدهایابیدرنقطه ایاسیب پذیرمی تواند‬ ‫یک رودخانه را ســیالبی کند و ان را در خشکی های‬ ‫اطراف نزدیک رودخانه گســترش دهــد‪ .‬امارهای‬ ‫هواشناسی نشــان می دهد اگرچه حجم بارش ها در‬ ‫ایرانبهمیزان‪ ۲۰‬درصدنسبتبهمیانگیندراز مدت‬ ‫کاهش یافته اما در حال حاضر باران های شدیدتر در‬ ‫مدتزمانکوتاه تریبرسرزمینایراننازلمی شود‪.‬‬ ‫اینمساله‪،‬میزانوقوعسیلرادرکشور افزایشداده‬ ‫است‪ .‬اگرچه هیچ یک از سیل های کشورمان هنوز‬ ‫همباسیل هایویرانگرکشورهایهمسایهواطراف‬ ‫همچون ســیل‪ 2014‬هند و پاکستان و سیل‪1998‬‬ ‫چینکهمنجربهکشتهشدنبیشاز‪4000‬نفرووارد‬ ‫امدن خســارت‪ 40‬میلیارد دالری به زیر ساخت های‬ ‫اینکشورشدقابل مقایسهنیست‪،‬اماجلویبسیاری‬ ‫ازسیل هایکشورمانرامی توانبامدیریتبهترمنابع‬ ‫اب‪،‬جلوگیریازفرسایشخاکوعدمتعرضبهحریم‬ ‫رودخانه ها گرفت تا هر ســاله کشور مجبور به جبران‬ ‫خساراتده هامیلیاردتومانیسیلنباشد‪.‬‬ ‫حوزه با هنر‬ ‫مخالفنیست‬ ‫رئیــس مرکـــــــز فقهــــی‬ ‫ائمه اطهار(ع) با بیــان اینکه حوزه با‬ ‫هنر مخالف نیست‪ ،‬گفت‪« :‬هر عاقلی‬ ‫با هنری که نتیجه اش فساد و ولنگاری‬ ‫در جامعــه باشــد مخالــف اســت‪».‬‬ ‫ایت الله محمدجــواد فاضل لنکرانی‬ ‫در دیــدار مدیــرکل فرهنگ و ارشــاد‬ ‫اسالمی قم که در دفتر این استاد حوزه‬ ‫علمیه قم برگزار شــد‪ ،‬با بیــان اینکه‬ ‫بیشترین محتوا در قم تولید می شود‪،‬‬ ‫ولی متاســفانه صنعت چاپ ما به روز‬ ‫نیســت‪ ،‬گفت‪« :‬متاســفانه هنوز در‬ ‫چاپ و توزیع‪ ،‬لبنان حرف اول را در دنیای اســام می زند‪.‬‬ ‫چرا قم نباید بزند؟ کمبود کجاست؟ در مورد نشر نه صنعت‬ ‫چاپ قوی و نه توزیع قوی داریم‪ ».‬عضو جامعه مدرســین‬ ‫حوزه علمیه قم با تاکیــد بر اینکه ما از جهــت محتوایی با‬ ‫هیچ نقطه از نقاط دنیا قابل مقایسه نیستیم‪ ،‬گفت‪« :‬وقتی‬ ‫در داخل خود حوزه بحث می کنیم انتظاراتمان از طالب و‬ ‫اساتید خیلی باالســت و گالیه هم می کنیم که بیشتر باید‬ ‫کار کنید‪ ،‬ولی همین مقداری که االن کار و تولید می شود و‬ ‫جای خوشبختی هم دارد‪ ،‬متاسفانه برای ان نه صنعت چاپ‬ ‫قوی و نه توزیع قوی داریم؛ مثال در مورد مرکز فقهی ما که‬ ‫تحقیقات خیلی خوبی داشــتیم و انها را چاپ متوسط هم‬ ‫کرده ایم‪ ،‬اما در دنیا عرضه نمی شود و می ماند‪ ».‬وی اظهار‬ ‫داشت‪« :‬بررسی شود اخرین صنعت چاپ در دنیا چیست؟‬ ‫بیروتی ها چه چیزی دارند که کتاب ها را به این نحو شکیل‪،‬‬ ‫محکم و زیبا درست می کنند‪ ،‬این ها به قم اورده شود‪ ،‬قرار‬ ‫بود شهرک چاپ و نشر ایجاد شود‬ ‫که نمی دانم داستانش چه شد‪».‬‬ ‫ایت الله فاضــل لنکرانــی با بیان‬ ‫اینکه چاپخانه ها باید به روز باشند‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬در قسمت نشر و توزیع هم‬ ‫انچه برایم روشن نیست این است‬ ‫که بیروت چه راهکاری دارد که در‬ ‫یک زمان کوتاه‪ ،‬کتاب هایش در‬ ‫کل دنیا حضور پیدا می کند و توزیع‬ ‫می شود‪».‬‬ ‫او در بخــش دیگــری از‬ ‫سخنان خود با تاکید بر اینکه پایگاه‬ ‫شعر ائینی باید در قم باشــد‪ ،‬گفت‪« :‬واقعا حیف است‬ ‫این همه اشــعاری که شعرای قم ســروده اند مسکوت‬ ‫بماند‪ ».‬عضو جامعه مدرســین بر استفاده از هنر فیلم و‬ ‫تئاتر در ترویج مفاهیم دینی تاکید کــرد و گفت‪« :‬باید‬ ‫از ظرفیت حوزه استفاده شــود‪ .‬امروز ما طالب جوان و‬ ‫خوش ذوق و اهل هنر داریم که به انها بها داده نمی شود‬ ‫و توجهی به انها نمی شود‪ .‬این ها باید به میدان بیایند و‬ ‫در موضوعات دینی و مســائل مختلف ذوق و استعداد‬ ‫خود را نشان دهند‪».‬‬ ‫ایت الله فاضل لنکرانی بــا بیان اینکه حوزه با هنر‬ ‫مخالف نیست‪ ،‬گفت‪« :‬با هنری که نتیجه اش فساد و‬ ‫ولنگاری در جامعه باشد‪ ،‬مخالف هستیم که نه فقط حوزه‬ ‫بلکه اساتید دانشگاه هم مخالفند‪ ».‬رئیس مرکز فقهی‬ ‫ائمه اطهار(ع) تصریح کرد‪« :‬حوزه مدعی است که باید‬ ‫از هنر برای اعتالی جامعه در همه ابعاد استفاده شود‪».‬‬ ‫شوخی مرگ‬ ‫عارف لرستانی درگذشت‬ ‫چندمــاه پیــش از مرگش برای‬ ‫اخرین بــار روبه روی مهــران مدیری‬ ‫در یــک برنامــه تلویزیونی نشســت‬ ‫و به راحتــی از مــرگ حــرف زد‪:‬‬ ‫«بزرگ تریــن راز و رویا کــه در زندگی‬ ‫من هســت و به ان فکر می کنم مرگ‬ ‫است‪ .‬فکر می کنم چه اتفاقی می افتد‬ ‫و ماجرای ان طرف چیست؟ برایم راز‬ ‫بزرگ و رویاگونه ای اســت‪ .‬نمی دانم ‬ ‫اما به ان فکر می کنم‪ ،‬نه اینکه از ان‬ ‫بترسم‪ .‬کاری به ان ندارم و منتظرش‬ ‫نیستم‪ .‬هر وقت بیاید یک رازی هست‬ ‫که برایم برمال می شود‪ ».‬شاید نهراسیدن از این واقعیت‬ ‫بزرگ ســبب شــد بعد از مدت کوتاهــی و درحالی که هنوز‬ ‫او و هنــر هیچ کــدام به طور کامــل دین شــان را به هم ادا‬ ‫نکرده بودند‪ ،‬به بزرگ تریــن و حقیقی ترین واقعیت زندگی‬ ‫تن بدهد‪ .‬عارف لرســتانی متولد ســال ‪ ،١٣٥٠‬نخستین‬ ‫قربانی عرصه هنر در ســال ‪ ٩٦‬اســت‪ .‬او ‪ ٢٦‬فروردین ماه‬ ‫درحالی که جامعه هنری سونامی از دست دادن هنرمندان‬ ‫را در ســال گذشته پشت ســر می گذاشــت‪ ،‬به بهانه قطع‬ ‫نشدن سکسکه اش به پزشــک مراجعه کرد و در نهایت با‬ ‫تزریق امپول و به تجویز پزشــک راهی خانه شــد‪ .‬اما این‬ ‫همه ماجرا نبود‪ .‬نیمه های همان‬ ‫شــب لرســتانی در خواب عمیق‬ ‫سکته قلبی کرد و درگذشت‪ .‬عارف‬ ‫لرستانی فعالیت خود را با «جنگ‬ ‫‪ »٧٧‬و در کنــار مهــران مدیــری‬ ‫اغاز کــرد‪ .‬مدیــری بیــش از هر‬ ‫کارگردانی به استعداد این بازیگر‬ ‫توجــه داشــت و به همیــن خاطر‬ ‫عمده فعالیت های او به حضور در‬ ‫مجموعه های طنــز مدیری ختم‬ ‫می شــود‪ .‬او خیال مردن نداشت‬ ‫اما مدت ها بود خــود را برای مرگ‬ ‫اماده کرده بود‪ ،‬این را می شود از نوشته اینستاگرامش‬ ‫فهمید‪ ،‬نوشته ای که حاال دست به دست میان مردم و‬ ‫هنرمندان می چرخد‪« :‬عبدالحسین لرستانی‪ ،‬پدربزرگم‬ ‫مردی است که در روستای سیمینه سمت سراب نیلوفر‬ ‫کرمانشــاه دفن شــده‪ .‬من هیچ وقت او را ندیدم او هم‬ ‫هیچ وقت مرا ندید‪ .‬ســال ها قبل خیلــی قبل تر از اینکه‬ ‫من به دنیا بیایم مرده بود‪ .‬با اینکه هیچ وقت همدیگر را‬ ‫ندیدیم دلم می خواهد وقتی مردم‪ ،‬کنار او در روســتای‬ ‫سیمینه دفن شوم‪ ،‬احساس می کنم کنارش ارام خواهم‬ ‫بود‪ .‬خیال مردن ندارم اما مرگ خبر نمی کند‪».‬‬ ‫تلگرام بدون صدا‬ ‫تماس صوتی پرمخاطب ترین شبکه اجتماعی مسدود شد‬ ‫تلگرام‪ ،‬جنجالی ترین و در‬ ‫عین حال پرطرفدارترین شــبکه‬ ‫پیام رسان در ایران است‪ .‬اواسط‬ ‫فروردین ماه بود که مدیران تلگرام‬ ‫اعالم کردند امکان تماس صوتی‬ ‫را برای کاربران برخی کشورهای‬ ‫اروپایی و امریــکا فعال کرده اند‪.‬‬ ‫همزمان با انتشــار این خبر اما و‬ ‫اگرهای زیادی برای فعال شدن‬ ‫این امکان بــرای کاربران ایرانی‬ ‫مطرح شــد‪ .‬با تمام اینها باالخره‬ ‫این امکان در دســترس کاربران‬ ‫ایرانی هم قرار گرفــت‪ .‬اما هنوز‬ ‫یک هفته از برقــراری این امــکان برای کاربــران ایرانی‬ ‫نگذشته بود که اســتفاده از تماس صوتی تلگرام منوط به‬ ‫استفاده از فیلتر شکن شــد‪ .‬در روز نخســت برقراری این‬ ‫امکان در ایران تمــاس صوتی با اختالل همــراه بود‪ ،‬به‬ ‫همین دلیل هم روابط عمومــی وزارت ارتباطات این گونه‬ ‫بــه رســانه ها توضیــح داد‪« :‬وزارت ارتباطــات هیچ گونه‬ ‫محدودیتــی را برای این ســرویس در نظــر نگرفته و هیچ‬ ‫فیلتری از سوی این وزارتخانه روی سرویس تماس صوتی‬ ‫تلگرام اعمال نشده است‪ ».‬با همه اینها در روز های میانی‬ ‫هفته گذشته امکان برقراری تماس صوتی با تلگرام به طور‬ ‫کلی از دســترس کاربــران ایرانی خارج شــد‪ .‬مدیرعامل‬ ‫تلگرام در تو ئیتر خود در پاســخ به‬ ‫کاربران ایرانی در مورد خارج شدن‬ ‫امکان تماس صوتی برای کاربران‬ ‫ایرانی نوشت مسدود شدن تماس‬ ‫صوتی از جانب اپراتورهای ایرانی‬ ‫صورت گرفته است‪ .‬با خارج شدن‬ ‫تماس صوتی از دسترس کاربران‬ ‫ایرانی برخــی خبرگزاری ها به نقل‬ ‫از منابع تاییدنشــده از صدور حکم‬ ‫قضایی بــرای مسدود ســازی این‬ ‫امکان در پیام رســان تلگــرام خبر‬ ‫دادند‪ .‬عدم دسترســی بــه تماس‬ ‫صوتــی تلگــرام درحالــی اتفــاق‬ ‫افتاد که محمود واعظــی‪ ،‬وزیر ارتباطــات دولت یازدهم‬ ‫اعالم کرده بود‪« :‬تماس صوتی تلگرام پیرو مجوز وزارت‬ ‫ارتباطات فعال شــده اســت و اگر مشــکلی در این زمینه‬ ‫وجود داشــت‪ ،‬تلگرام صوتی راه اندازی نمی شد‪ .‬سیاست‬ ‫ما همواره این بوده که خدماتی که مورد نیاز مردم اســت و‬ ‫به لحاظ اقتصادی لطمه ای بــه کار دیگران نمی زند را ازاد‬ ‫بگذاریم‪ .‬ما اکنون اجازه داده ایم اپراتورها بررسی کنند که‬ ‫سرویس های جدید تلگرام چه تاثیری بر وضعیت اقتصادی‬ ‫انها می گذارد‪ .‬ما دنبال اقدامی هستیم که هم مردم راضی‬ ‫باشند و هم اپراتورها‪ ،‬البته ما نمی توانیم اپراتورها را اجبار‬ ‫کنیم که صوت را سرویس کنند‪».‬‬ ‫مرگ شاعر اعداد و رنگ ها‬ ‫کیومرث منشی زاده درگذشت‬ ‫تفسیرصحیفهسجادیه‬ ‫قسمتچهل ویکم‪/‬استادمهدیقاسمی‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫اولیاءالله کســانی بودند‬ ‫که فاصله خودشان را با خداوند‬ ‫کم کردند‪ .‬اولیاءالله دوستان‬ ‫خداوندهستندچونیکمعنای‬ ‫والیت‪،‬محبتاست‪.‬اولیاءالله‬ ‫مقربین درگاه الهی هم هستند‬ ‫چراکهیکمعنایدیگروالیت‪،‬‬ ‫قربونزدیکیبهخداونداست‪.‬‬ ‫استاد مطهری در رساله والء و‬ ‫والیت ها درباره والیت به کسر‬ ‫و فتح‪ ،‬معناهای ان‪ ،‬والی مثبت و منفی و قرب الهی سخن‬ ‫می گوید‪.‬پساینکهامامسجاد(ع)دراخرینفرازدعایاول‬ ‫صحیفهسجادیهمی فرمایدکهخدایاحمدینصیبمنکن‬ ‫که مرا در زمره اهل سعادت از اولیاء خودت قرار بدهد‪ ،‬این‬ ‫به معنایاناستکهاولیاءتوازسعادتمندانهستندنهاینکه‬ ‫برخی از اولیای تو از سعادتمندان هستند‪ .‬برای مثال اگر در‬ ‫ایهشریفهوننزلمنالقرانماهوشفاءورحمه للمومنین‪،‬اگر‬ ‫ِمنرابعضیهتلقیکنیمیعنیبرخیازایاتقرانشفاورحمت‬ ‫استدرحالی که ِمن‪،‬بیانیهاستومعنایشایناستکهتمام‬ ‫الش َه ِ‬ ‫یر ِب ِه ِفی ن َْظمِ ُّ‬ ‫دَاء‬ ‫ایات قران‪ ،‬شفابخش است‪َ « .‬و ن َِص ُ‬ ‫یوف َا ْع ِ‬ ‫ِب ُس ِ‬ ‫دَائ ِه»؛خدایاتوراحمدیمی کنمکهمنرادرصف‬ ‫کسانیقراربدهدکهبهتیغدشمنانشبهشهادتمی رسند‪.‬‬ ‫معنایش این است که حمدی می خواهم که من را در زمره‬ ‫ی که به درجه‬ ‫مجاهدین فی سبیل الله قرار بدهد؛ مجاهد ‬ ‫شهادت هم می رسد‪ .‬شهادت از میوه ها و ثمرات هجرت و‬ ‫جهاداست‪.‬اگرهجرتوجهادیدرکارنباشد‪،‬شهادتیهم‬ ‫درکارنیست‪.‬منایننکتهراازایاتقراناستخراجکرده ام‬ ‫وعرضمی کنم‪.‬امیرالمومنین(ع)درخطبه‪ ۲۸‬نهج البالغه‬ ‫ان الجهاد باب من ابواب‬ ‫درباره مقام شهدا می فرماید‪« :‬اال ّ‬ ‫اص ِه َا ْو ِل ِ‬ ‫یائ ِه»؛جهادبابیازابواب بهشت‬ ‫الج ّنه َف َت َحهُ ال َّلهُ ِل َخ َّ‬ ‫است و خداوند این باب را به روی اولیای خصوصی خودش‬ ‫بازمی کند؛واینشهداازاولیایخصوصیخداوندهستند‪.‬‬ ‫کسانی که در میدان جنگ می روند و به شهادت می رسند‪،‬‬ ‫شجاعت و دلیری و دفاعی که از دین و راه خداوند می کنند‪،‬‬ ‫مقامی استکهحضرترسول(ص)دربارهانفرمود‪«:‬فوق‬ ‫کلذیبربرحتییقتلفیسبیلاللهفاذاقتلفیسبیل الله‬ ‫فلیس فوقه بر»؛ باالی هر خوبی‪ ،‬خوبی دیگری است مگر‬ ‫وقتی که انسان به شهادت می رسد؛ دیگر باالتر از ان هیچ‬ ‫خوبی نیست‪ .‬از همین روست که امیرالمومنین(ع) همواره‬ ‫دنبال شهادت بود و هر زمانی که در جنگ شرکت می کرد و‬ ‫به شهادت نمی رسید‪ ،‬نزد پیامبر(ص) گریه می کرد که چرا‬ ‫این جنگ هم تمام شد اما من شهید نشدم؛ او می داند که‬ ‫شهادتچهمقامی است‪.‬قرانکریمبهکشتهدرراهخداوند‬ ‫شهیدنمی گویدبلکهشهدادرقرانبه معنایشاهداناست‪.‬‬ ‫خداونددرهرجاییکهمی خواهدازشهیداصطالحییادکند‬ ‫َحس َب َّن‬ ‫تحت عنوانمقتولدرراهخداازاویادمی کند؛« َوالت َ‬ ‫ذین ُق ِتلوافی َس ِ‬ ‫قون‪».‬‬ ‫بیلال َّل ِه َامواتا َبل َاحیا ٌء ِعندَ َر ِّبهِ میر َز َ‬ ‫ا َّل َ‬ ‫بنابراین تمام ایاتی که شــهدا دارند با شهدای اصطالحی‬ ‫تفاوتدارند‪.‬‬ ‫امام ســجاد در انتها‪ ،‬با دو صفت از اسماء الهی این‬ ‫دعا را ختم می کند؛ ِا َنّهُ َو ِلی َح ِمیــد‪ .‬خداوند تبارک و تعالی‬ ‫صاحب والیتاستوستوده شدهاست‪.‬غرضازذکرایندو‬ ‫صفتایناستکهیکیازمصادیقظهوروالیتخداونددر‬ ‫انسان‪،‬حمداست‪.‬همچنینازانجایی کهدعابرمحورحمد‬ ‫است‪،‬می گویدخدایی کهحمیداست‪.‬‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫کیومرث منشــی زاده شاعری‬ ‫بود کــه پیونــد میــان ریاضیــات و‬ ‫ادبیات را در اشــعارش برقــرار کرده‬ ‫بود؛ شاعری که ‪ ٢٦‬فروردین ماه‪ ،‬در‬ ‫سن ‪٧٩‬سالگی به دلیل سکته مغزی‬ ‫در بیمارســتان فیروزگر تهران از دنیا‬ ‫رفت‪ .‬منشــی زاده را شــاعر ریاضی‬ ‫لقب داده بودند و این شهرت از انجا‬ ‫می امد کــه در شــعرهایش از اعداد‬ ‫و عالئــم ریاضی اســتفاده می کرد و‬ ‫ایــن از دانش ریاضــی او و تحصیل‬ ‫در ایــن رشــته می امــد‪ .‬کیومــرث‬ ‫منشی زاده در ســال ‪ ۱۳۱۷‬شمســی در جیرفت زاده شد‪.‬‬ ‫بعد از اتمام تحصیالت ابتدایی و متوسطه در همین شهر‪،‬‬ ‫به تهران رفت‪ .‬در دانشــکده حقوق‪ ،‬اقتصــاد خواند و بعد‬ ‫از گرفتن لیســانس اقتصاد به امریکا رفــت‪ .‬در امریکا در‬ ‫رشته ریاضیات و فیزیک اتمی ادامه تحصیل داد و پس از‬ ‫پایان تحصیالت به ایران بازگشت و کارمند سازمان برنامه‬ ‫ و بودجه شــد‪ .‬در این ســازمان به عنوان کارشناس بخش‬ ‫انرژی اتمی فعالیت می کرد و همزمان در دانشــگاه هنر به‬ ‫تدریس جامعه شناسی هنر مشغول بود‪ .‬منشی زاده سرودن‬ ‫شعر را با شعر کالســیک اغاز کرد‪ .‬ابتدا غزل می سرود اما‬ ‫بعد رفته رفته به جانب شــعر نو متمایل شد و از همین زمان‬ ‫بود که ریاضیات نیز به شعرش راه یافتند و سبک خاص او‬ ‫را در شعر معاصر رقم زدند‪ .‬شهرت او گرچه بیشتر به واسطه‬ ‫همین اســتفاده از ریاضیات در شــعر‬ ‫است اما شعر او وجه دیگری هم داشت‬ ‫و ان حضور رنگ ها بــود‪« .‬رنگ» در‬ ‫شــعرهایش جایگاهی ویژه داشــت‪.‬‬ ‫در شعرهایش دغدغه های اجتماعی‬ ‫هم بروز می یافت و این دغدغه ها نیز‬ ‫گاه خود را با عبور از همان المان های‬ ‫فرمی در شعرهای منشــی زاده عیان‬ ‫می کردنــد‪ .‬او جزو شــاعرانی بود که‬ ‫در «ده شــب» معروف شــعرخوانی و‬ ‫سخنرانی که در سال ‪ ١٣٥٦‬در انستیتو‬ ‫گوته برگزار شد نیز شرکت داشت؛ ده‬ ‫شبی که به یکی از نمادهای اعتراض شاعران‪ ،‬نویسندگان‬ ‫و اهل فرهنگ به حکومت پهلوی بدل شد‪ .‬منشی زاده بعد‬ ‫از اینکه غزل را رها کرد و به سرودن به شیوه نیمایی رو اورد‪،‬‬ ‫برخالف برخی که از عبور از نیما سخن می گفتند‪ ،‬همواره‬ ‫ستاینده نیما باقی ماند‪ .‬نگاه رندانه و طنزامیز یکی دیگر از‬ ‫ویژگی های شــعر او بود که البته نه فقط در شعرهایش که‬ ‫در مقاالت و مصاحبه هایش نیز رخ می کرد‪ .‬مدتی هم در‬ ‫دهه ‪ 40‬در روزنامه کیهان یادداشت هایی طنزامیز می نوشت‬ ‫که حاصل این یادداشت ها کتابی شــد به نام «از روبه رو با‬ ‫شــاق»‪« .‬شــعر رنگی»‪« ،‬رادیکال صفر»‪« ،‬قرمزتر از‬ ‫سپید»‪« ،‬سفرنامه مرد مالیخولیایی رنگ پریده»‪« ،‬حافظ‬ ‫حافظ» و «ابنوس» از جمله اثاری هســتند که از کیومرث‬ ‫منشی زاده منتشر شدند‪.‬‬ ‫مقامشهید‬ ‫‪23‬‬ ‫سیاست‬ ‫ماموریت اقای معاون اول‬ ‫سیاست‬ ‫‪24‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫اسحاقجهانگیریبرایتحریکارایاصالح طلبان‬ ‫وانتقالانهابهحسنروحانینامزدشدهاست‬ ‫پشت پرده یک نامزدی‬ ‫اســحاق جهانگیری برای تحریک ارای اصالح طلبان و انتقال انها به‬ ‫حسن روحانی نامزد شــده اســت‪ .‬این اعتقاد برخی افراد است که چرایی‬ ‫نامزدی اسحاق جهانگیری را بررســی می کنند‪ .‬در این پرونده این مساله را‬ ‫بررسی کرده ایم‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫حتما یکی از مهمترین تحوالت انتخاباتی امســال‪،‬‬ ‫نامزدی اســحاق جهانگیری بوده است‪ .‬اگر چه خبرهای‬ ‫زیادی درباره این نامزدی وجود داشت اما هرگز این مساله‬ ‫از سوی حسن روحانی و افراد نزدیک به او مورد تایید قرار‬ ‫نگرفته بــود‪ .‬طرفه انکه حتی خود اســحاق جهانگیری و‬ ‫منابع نزدیک به دولت گفته اند که حســن روحانی تا ظهر‬ ‫روز شنبه مخالف این تصمیم بوده است‪ .‬حاال هر چه هست‬ ‫اســحاق جهانگیری یکی از مهترین نامزدهای حاضر در‬ ‫انتخابات اســت که درباره چرایی کاندیداتوری اش حرف‬ ‫و حدیث های زیادی مطرح شده اســت‪ .‬برخی می گویند‬ ‫او امده اســت که بماند‪ ،‬برخــی می گوینــد او تعهد کتبی‬ ‫داده کــه مــی رود و برخی دیگر هــم می گویند او اساســا‬ ‫ماموریت دیگری در انتخابــات دارد‪ .‬اما ماموریت معاون‬ ‫اول چیست؟‬ ‫چرا اسحاق‬ ‫جهانگیری نامزد‬ ‫انتخابات شده است؟‬ ‫سالگذشتههفتهنامهمثلثدردوشماره‬ ‫پیاپیازتصمیمبراینامزدیجهانگیری‬ ‫خبر داده بــود‪ .‬در واکنش بــه این اخبار‬ ‫برخیچهره هاینزدیکبهدولتاحتمال‬ ‫این نامزدی را بســیار کــم ارزیابی کرده‬ ‫بودند‪ .‬هفته قبل نیز مثلث در گزارشــی‬ ‫نوشتهبود‪«:‬بر اساسبرخیخبرهاگویا‬ ‫هر چه بــه انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫نزدیکمی شویماحتمالنامزدیاسحاق‬ ‫جهانگیریهمافزایشمی یابد‪».‬‬ ‫موافقان و مخالفان یک تصمیم‬ ‫در شماره های قبل نیز مثلث در‬ ‫گزارشی نوشته بود‪:‬‬ ‫«بر اساس برخی خبرها‬ ‫گویا هر چه به انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری نزدیک‬ ‫می شویم احتمال نامزدی اسحاق‬ ‫جهانگیری هم افزایش می یابد‬ ‫غالمحسین کرباسچی هم در اخرین‬ ‫اظهارنظرش قبل از ثبت نام ها گفته بود‪« :‬در‬ ‫این رابطه دو نظریه وجود دارد‪ .‬عده ای معتقد‬ ‫هستند که وجود این فرد در زمان انتخابات الزم‬ ‫است و نباید یک نفره در مناظره ها حضور داشت‬ ‫و در مقابل عده ای هم معتقد هستند که این کار‬ ‫الزم نیست و احتیاجی به نامزد پوششی نیست‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫اقا مطرح کــرده بودند ولی ظاهرا از جانب ایشــان قطعی‬ ‫داده نشده بود‪».‬‬ ‫اما همان زمان کــه این خبرها در مــورد جهانگیری‬ ‫مطرح شــده بود برخی می گفتند او خود تمایل دارد نامزد‬ ‫انتخابات شــود‪ .‬همان موقع یکــی از نمایندگان مجلس‬ ‫گفتــه بــود‪« :‬در ایــن روزهــا معــاون اول رئیس جمهور‬ ‫(جهانگیری) به افراد مختلــف مراجعه می کند و می گوید‬ ‫که روحانی امید ندارد و دچار تردید شــده است تا به نوعی‬ ‫خود او بتواند وارد عرصه شــود‪ ».‬بعد از ان هم گفته شــد‬ ‫که حســن روحانی در دیــداری با اســحاق جهانگیری از‬ ‫دیدار های انتخاباتی او گالیه کرده و گفته است که بنا دارد‬ ‫شخصا نامزد انتخابات باشد‪.‬‬ ‫در همــان زمان هم بود کــه هفته نامــه مثلث در دو‬ ‫شماره پیاپی از تصمیم برای نامزدی جهانگیری خبر داده‬ ‫بود‪ .‬در واکنش به این اخبار برخــی چهره های نزدیک به‬ ‫دولت احتمال این نامزدی را بسیار کم ارزیابی کرده بودند‪.‬‬ ‫هفته قبل نیز مثلث در گزارشی نوشته بود‪« :‬بر اساس‬ ‫برخی خبرها گویا هر چــه به انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫نزدیک می شویم احتمال نامزدی اسحاق جهانگیری هم‬ ‫افزایش می یابد‪ .‬این احتماال یکی از مهمترین پدیده های‬ ‫انتخاباتی اردیبهشت ماه خواهد بود‪.‬اسحاق جهانگیری‬ ‫در تمام مدتی که از دولت حســن روحانی گذشته یکی از‬ ‫ستون های اجرایی کابینه بوده است‪ .‬فردی که اداره دولت‬ ‫در موارد زیــادی به کمک او انجام می شــود‪ .‬جهانگیری‬ ‫روابط بسیار خوبی با ســاختارهای قدرت نیز دارد‪ .‬او یک‬ ‫سیاست‬ ‫این ‪ 5‬نفر‪ ،‬من بودم‪ .‬اقای ناطق نوری‪ ،‬دکتر عارف‪ ،‬اقای‬ ‫جهانگیــری‪ ،‬اقای دکتر ظریــف و من‪ .‬البتــه کاندیدای‬ ‫پوششی به این معنا بود که یک نفر بلکه بیشتر از یک نفر‬ ‫در صحنه حضور داشته باشد و اگر حوادثی اتفاق افتاد این‬ ‫جریان اصالحات و اعتدال بدون نامزد نباشد‪ .‬حاال اینکه‬ ‫یک‪ ،‬دو یا سه نفر در صحنه در کنار هم باشند‪ ،‬خیلی تاکید‬ ‫نداشتند بلکه می گفتند که بیشتر از یک نفر و ‪ 5‬اسم را هم‬ ‫اعالم می کردند‪ .‬فکر می کنم با برخی صحبت شــده بود‪.‬‬ ‫تنها می دانم که این ‪ 5‬نفر را نام بردنــد‪ .‬البته مطالبی هم‬ ‫در یک جلسه با اقای روحانی مطرح شــده که ایشان هم‬ ‫پذیرفته اند هرچند که اقــای روحانی بعدا اظهار کردند که‬ ‫ایت الله مطرح کرده اند ولی ظاهرا ایشــان جواب قطعی‬ ‫نداده اند! از این حرف ها این روزها منتشــر شــده اســت‬ ‫ولی در اصل موضوع و تعدادی که ایشان نام برده بودند‪ ،‬‬ ‫تردیدی نیســت‪ .‬توضیح دقیق ترش این است که دو نقل‬ ‫قول در این زمینه شنیده ایم؛ قول اول این است که ایشان‬ ‫با اصل مساله موافق و نســبت به افرادی هم که نام برده‬ ‫بودند‪ ،‬موافق بودند اما قول دوم که بعد از ارتحال حاج اقا‬ ‫طی هفته های اخیر شنیدیم این بود که ایشان گفتند حاج‬ ‫تکنوکرات اســت و دقیقا می داند چگونــه باید مهره های‬ ‫شطرنج را جابه جا کند‪».‬‬ ‫نظر هاشمی رفســنجانی که در میان اصالح طلبان‬ ‫و حامیان دولت پیچیــد‪ ،‬واکنش های کامال متفاوتی هم‬ ‫شــکل گرفت‪ .‬محمد عطریانفر به هفته نامه مثلث گفت‪:‬‬ ‫«مناســب تر از اقایان جهانگیری و نجفــی پیدا نخواهیم‬ ‫کرد‪ .‬این دو بزرگوار هم هر دو ایــن صالحیت و کفایت را‬ ‫دارند اما اقای جهانگیری به اعتبار اینکه در موقعیت معاون‬ ‫اول و در مسائل به روز هســتند و فی الواقع ماموریت های‬ ‫بسیار مهمی را از طریق دولت دنبال می کنند‪ ،‬حتی نسبت‬ ‫به اقای نجفی در اولویت قــرار می گیرند‪ .‬به خصوص که‬ ‫شــخصا بنده از عالقه مندان و مدافعیــن دکتر نجفی هم‬ ‫هســتم‪ ،‬او دچار یک بیماری قلبی اســت کــه حتی برای‬ ‫وزارت و معاونت ریاست جمهوری هم پزشک معالج او را از‬ ‫قبول مسئولیت بازداشــت‪ .‬از این جهت است که ما اقای‬ ‫جهانگیــری را در این پلن ‪ B‬تقدم می بخشــیم‪ ».‬دبیرکل‬ ‫ندا هم به هفتــه نامه مثلــث گفت‪« :‬همیــن افرادی که‬ ‫تاکنون مطرح شــدند می توانند کمک کنند یعنی از درون‬ ‫دولت کســی مثل اقای جهانگیــری و از خــارج از دولت‬ ‫اقای خرازی و اقای پزشــکیان می تواننــد در این عرصه‬ ‫ایفای نقش کنند‪ ».‬غالمحسین کرباسچی هم در اخرین‬ ‫اظهارنظرش قبل از ثبت نام ها گفته بود‪« :‬در این رابطه دو‬ ‫نظریه وجود دارد‪ .‬عده ای معتقد هستند که وجود این فرد‬ ‫در زمان انتخابات الزم است و نباید یک نفره در مناظره ها‬ ‫حضور داشت و در مقابل عده ای هم معتقد هستند که این‬ ‫کار الزم نیست و احتیاجی به نامزد پوششی نیست‪ .‬به نظر‬ ‫من خود اقای روحانی باید تشخیص بدهد که ایا به وجود‬ ‫این شخص احتیاج دارد یا خیر اگر ایشان احساس کند که‬ ‫الزم نیســت لزومی بر این کار وجود ندارد‪ .‬من تا کنون در‬ ‫این باره صحبتی نکرده ام اما دوســتان صحبتی کردند که‬ ‫از کم وکیف ان خبر ندارم‪ .‬اگر بنا بر مناظره باشد در صورت‬ ‫تعدد‪ ،‬مناظره کننده ها می توانند کمک کار روحانی باشند و‬ ‫بعضی سوال ها که جناح رقیب مطرح می کنند را انها پاسخ‬ ‫دهند و تمام بار کار در مناظره ها بر دوش روحانی نباشد‪».‬‬ ‫این اظهارنظر غالمحسین کرباسچی در حالی بیان شده‬ ‫که سخنگوی حزب اعتدال و توسعه گفته بود‪« :‬قبال هم‬ ‫اعالم شده که ما به کاندیدای پوششی اعتقادی نداشتیم‬ ‫و تــا این لحظه بــه این نتیجه رســیده ایم کــه کاندیدای‬ ‫موازی وجود داشــته باشــد‪ .‬روحانی به حد کافی سخنور‬ ‫اســت و می تواند دفاع الزم را انجــام دهد‪».‬اما این ایده‬ ‫نامزد پوششــی طرفــداران دیگری هم داشــت‪ .‬از جمله‬ ‫مرتضی الویری‪ ،‬مشاور نزدیک به هاشمی رفسنجانی در‬ ‫زمان حیاتش که دربــاره ضرورت معرفی نامزد پوششــی‬ ‫داستان ان‪ 5‬نفر‬ ‫گویا همه چیز از جماران شــروع شــده؛ از جلسات‬ ‫محرمانه خانه اکبر هاشــمی رفســنجانی چند مــاه قبل از‬ ‫درگذشت او‪.‬‬ ‫قبال شــایعاتی مطــرح بــود در مــورد افــرادی که‬ ‫هاشمی رفسنجانی نظر داشته نامزد انتخابات شوند‪ ،‬حاال‬ ‫اما خبرهای رســمی تری امده است‪ .‬محمد هاشمی گفته‬ ‫هاشمی رفسنجانی درخواســت نامزدی از ‪ 5‬نفر را داشته‬ ‫اســت‪ .‬او ماجرا را اینگونه روایت کرده است‪« :‬ایشان در‬ ‫یک جلســه ای از پنج نفر نام بردند که این افراد به عنوان‬ ‫نامزد در عرصه انتخابات حضور داشــته باشــند‪ .‬یکی از‬ ‫سیاست‬ ‫‪25‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪26‬‬ ‫نامزدی درروز شنبه‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫سیاست‬ ‫گفته است‪« :‬به سه دلیل ما احتمال می دادیم و می دهیم‬ ‫که اقای روحانی را در صحنه انتخابات نداشــته باشــیم‪.‬‬ ‫اول انکه خودش نیایــد‪ ،‬مثال به او گفته شــود امدنت به‬ ‫مصلحت نیست یا فشارها انقدر زیاد شود که او بگوید من‬ ‫نیستم‪ .‬کروبی می گفت فکر می کنی ما نمی دانیم خاتمی‬ ‫رای نمی اورد؟ ما یقین داریم‪ .‬می گفت تو که روبه روی من‬ ‫نشسته ای‪ ،‬اگر کسی بگوید این الویری نیست‪ ،‬اصغرزاده‬ ‫است من هم می گویم خاتمی رای می اورد‪ .‬می خواست‬ ‫به تعبیر خودش مثال لری بزند که من شیرفهم شوم‪ .‬دلیل‬ ‫دوم اینکه ما در مورد تصمیم شــورای نگهبان نمی توانیم‬ ‫براورد روشــنی داشــته باشــیم‪ ،‬وقتی چهار ســال پیش‬ ‫می بینیم اقای هاشمی رفســنجانی ردصالحیت می شود‬ ‫می توانیم احتمال دهیم با دالیلی که اصال برای ما روشن‬ ‫نیســت و نخواهد شــد صالحیت اقای روحانی را هم زیر‬ ‫سوال ببرند‪ .‬پس باتوجه به عملکرد گذشته شورای نگهبان‬ ‫این اتفاق محتمل است‪ .‬مساله ســوم این است که بنا به‬ ‫دلیلی که االن قابل محاسبه نیســت ممکن است فضای‬ ‫کلی جامعه به ضرر اقای روحانی تغییــر کند‪ .‬ما به کرات‬ ‫در کشورهای جهان ســوم این اتفاق را دیدیم و نه تنها در‬ ‫کشورهای جهان سوم‪ ،‬بلکه حاال امریکا هم جلوی چشم‬ ‫ماست‪ .‬در کشور ما هم ممکن اســت در ان روز های اخر‬ ‫ناگهان یک شــایعه معادالت را به هم بزند و ارای اقشــار‬ ‫فرودست را به طرف خاصی متمایل کند‪.‬به این سه دلیل‬ ‫هست که دوستان ما به صورت جدی به فکر مطرح کردن‬ ‫افرادی هســتند که این افراد‪ ،‬نه در عرض اقای روحانی‪،‬‬ ‫بلکه در طول ایشان مطرح می شوند‪ .‬به عبارت دیگر اینها‬ ‫مطرح نمی شوند که با اقای روحانی رقابت کنند و ارای او را‬ ‫بشکنند‪ .‬بلکه مطرح می شوند که اگر یکی از سه عاملی که‬ ‫اشاره کردم اتفاق افتاد دست ما خالی نباشد‪».‬‬ ‫با همــه این حرف هــا اما حســن روحانی همیشــه‬ ‫مخالف ایــن اقدام اســحاق جهانگیــری بــود‪ .‬عبدالله‬ ‫ناصری ماجرای جلســات روحانی با اصالح طلبان در این‬ ‫مورد را اینگونه نقل می کند‪...« :‬از ســوی دیگر برخی از‬ ‫بزرگان جریان اصالحات در دیدارهای مســتقیم با اقای‬ ‫روحانی هشدارها و نگرانی های خود را نسبت به انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری سال ‪ 96‬اعالم کرده اند‪ .‬به عنوان نمونه‬ ‫یکی از بــزرگان جریان اصالحــات به صراحــت به اقای‬ ‫روحانی عنوان کرده که اگر همین مســیر خود را در اینده‬ ‫نیز ادامه بدهد‪ ،‬ممکن اســت پایگاه رای خود را از دست‬ ‫بدهد و ســال ‪ 96‬در پاســتور نباشــد‪ .‬این چهره برجســته‬ ‫جریان اصالحات همچنین به اقای روحانی ضرورت تغییر‬ ‫در برخی نگرش ها و مدیریت های دولت را گوشــزد کرده‬ ‫است‪ ».‬جمع بندی ناصری شاید از اخبار جلسات محرمانه‬ ‫اصالح طلبــان و روحانی مهم تر بود‪« :‬در این جلســه که‬ ‫در منزل اقــای روحانی برگزار شــده به اقــای روحانی در‬ ‫این زمینه هشــدار های الزم داده شــده که ایشان دارای‬ ‫سازمان رای مستقل نیست و نباید با طناب پوسیده برخی‬ ‫افراد به چاه برود‪ .‬بدون شک سازمان رای اقای روحانی در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری اینده جریان اصالحات خواهد‬ ‫بود و کسی نمی تواند این مساله را کتمان کند‪ .‬اگر کسی‬ ‫دچار توهم شــده و احســاس می کند اقای روحانی جدا از‬ ‫ارای اصالح طلبان می تواند رئیس جمهور شــود‪ ،‬سخت‬ ‫در اشتباه است و این اشــتباه ممکن است به قیمت بسیار‬ ‫گزافی تمام شود‪».‬‬ ‫روز اخر ثبت نام که فرا رســید خبرنــگاران منتظر هر‬ ‫ســورپرایزی بودند جز امــدن جهانگیــری! دقایق اخر او‬ ‫امد و ثبت نام کرد‪ .‬جهانگیــری هنگام ثبت نام گفت‪« :‬در‬ ‫دوره های گذشته تصمیم گرفتم کاندیدا شوم اما منصرف‬ ‫شدم‪ .‬این بار با اصرار اصالح طلبان حدود ساعت ‪ ۲‬عصر‬ ‫امروز تصمیم بنده قطعی شــد‪ ...‬دولت یازدهم انچه که‬ ‫تحویل گرفت با شرایط فعلی زمین تا اسمان است‪ .‬یکی‬ ‫از دالیــل حضورم این اســت که بــرای مردم بــاز کنم که‬ ‫اوضاع کشور چه بود و چه شــد‪.‬روحانی جایگاه خودشان‬ ‫را در انتخابات خواهند داشــت و من از برنامه های دولت‬ ‫دفاع می کنم‪ .‬حتما از کارنامه دولت یازدهم دفاع خواهم‬ ‫کرد‪ .‬من و اقــای روحانی کنار هم و مکمل هم هســتیم‪.‬‬ ‫ســاعت ها با اقای روحانــی برای کاندیدا شــدنم صحبت‬ ‫کردیم‪ .‬شــخصیت های اصالح طلب اصرار کردند‪.‬فکر‬ ‫نمی کنم در هیچ مقطعی بعد از انقالب هیچ رئیس جمهور با‬ ‫معاون اول این رابطه نزدیک و دوستانه را داشته باشد‪ .‬من‬ ‫خیلی متوجه نمی شوم اصال بحث نامزد در سایه چیست‪،‬‬ ‫باالخره در هر جریان سیاسی‪ ،‬وقتی وارد صحنه انتخابات‬ ‫شوند‪ ،‬ممکن است دو یا سه نفر وارد شوند و در نهایت یک‬ ‫یا دو نفر انتخاب شوند‪ .‬وقتی یک جریان طیف وسیع تری‬ ‫باشند‪،‬ممکن اســت جریان های مختلف با هم به تفاهم‬ ‫برســند‪ ،‬کما اینکه در جریان اصولگرایی فکر می کنم ‪10‬‬ ‫برابر ما کاندیدا جمع شــده اند‪ .‬بنابراین دلیلی ندارد که ما‬ ‫یکی دو نفر به صحنه بیاوریم‪ ،‬که چه شــود؟ به هرحال ما‬ ‫در انتخابات باید به گونه ای متناسب با شرایط پیش رویم تا‬ ‫بینیم که چه می شود‪».‬‬ ‫نامزدی جهانگیری البتــه بالفاصله با واکنش هایی‬ ‫مواجه شــد‪ .‬عبدالواحد موســوی الری گفت‪« :‬در اینکه‬ ‫جهانگیری مکمل روحانی است شکی نیست‪ .‬خاستگاه هر‬ ‫دوی انها یکی اســت و هر دو برامده از یک طیف سیاسی‬ ‫اصالح طلب اعتدال گرا هستند که در جامعه هم اکثریت را‬ ‫دارند‪ .‬حتما دیدگاه های انها به هم نزدیک است و حتما هم‬ ‫از عملکرد دولت دفاع خواهند کرد‪ .‬اما اینکه جهانگیری تا‬ ‫اخر خط با یک اراده شخصی می ماند یا به عنوان کسی که‬ ‫برامده از یک طیف است و تصمیم جمع را در نظر می گیرد‪،‬‬ ‫دو موضوع پیش رو اســت که نظر من این است که او راه‬ ‫دوم را ترجیــح خواهد داد‪.‬باالخــره او در نهایت حتما تابع‬ ‫جمعی هست که پشــت امدن او به انتخابات ایستاده اند‪.‬‬ ‫اقای جهانگیــری متناســب تصمیمات جمعــی تصمیم‬ ‫خواهد گرفت و ما هیچ تردیدی در این زمینه نداریم که او‬ ‫مکمل حسن روحانی است‪».‬‬ ‫عبدالله ناصری هم در یادداشتی نوشت‪« :‬درواپسین‬ ‫ساعات ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری شاهد حضور‬ ‫اســحاق جهانگیری درســتاد انتخابات وزارت کشــور و‬ ‫ثبت نام وی در انتخابات ریاست جمهوری بودیم‪ .‬پیرامون‬ ‫کاندیداتوری یا عدم کاندیداتوری ایشان در انتخابات دو‬ ‫نظر وجود داشــت‪ .‬دیدگاه اول به حضــور کاندیدایی در‬ ‫ســایه برای حمایت از اقای روحانی معتقد بــود و دیدگاه‬ ‫بعدی بر عــدم کاندیداتوری نامزد ســایه تاکید می ورزید‪.‬‬ ‫درنهایت‪ ،‬تصمیم در این باره به اقای روحانی واگذار شــد‬ ‫که به طور حتم ورود اقای جهانگیری به انتخابات و اعالم‬ ‫کاندیداتوری اش با رای و تصمیــم رئیس جمهور صورت‬ ‫ی که رقبای دولت به سمت‬ ‫گرفت‪ .‬در مرحله فعلی با هجوم ‬ ‫کاندیداتوری در انتخابات اوردند‪ ،‬بــا ثبت نام تعدادی از‬ ‫اصالح طلبان و حامیان دولــت در انتخابات‪ ،‬اندکی از بار‬ ‫روانی هجمه رقیبان کم شــد‪ .‬اصوال اصالح طلبان نیز در‬ ‫بزنگاه اصلی‪ ،‬تصمیمات راهبردی می گیرند‪».‬‬ ‫اما در اظهارنظری دیگر‪ ،‬الیاس حضرتی گفته است‪:‬‬ ‫«روحانی کاندیدای اول کل اردوگاه اصالح طلبان است‪.‬‬ ‫اقای روحانــی در جریــان انتخابات از اقــای جهانگیری‬ ‫خواهش کردند که به عرصــه انتخابات وارد شــود تا اگر‬ ‫مسائل به روال طبیعی پیش رفت‪ ،‬دیدگاه و نظرات خود را‬ ‫در انتخابات مطرح کرده و نهایتا هم این امکان وجود دارد‬ ‫که به نفع روحانی کنار رود‪ .‬بنابراین جهانگیری قصد رقابت‬ ‫با روحانی را ندارد و تصمیمات اصالح طلبان یک کاســه‬ ‫است‪ .‬اما اگر اتفاقات در انتخابات جور دیگری رقم بخورد‬ ‫و مشــکلی برای روحانی پیش بیاید‪ ،‬اقای جهانگیری در‬ ‫عرصه هســتند و اصالح طلبان چیزی را از دست نخواهند‬ ‫داد‪ ».‬حضرتی در ادامه در پاسخ به این سوال که ایا اینکه‬ ‫اقای جهانگیری برای کناره گیری از انتخابات تعهد کتبی‬ ‫داده است صحت دارد یا خیر‪ ،‬گفت‪« :‬تعهد کتبی در کار‬ ‫نیست و این مساله نیاز به تعهد کتبی ندارد‪».‬‬ ‫پدیده عجیب‬ ‫اما این نامزدی‪ ،‬منتقدانی هم داشــت‪ .‬مدیرعامل‬ ‫خبرگزاری فارس در یک مناظره در پاســخ به سوالی درباره‬ ‫کاندیداتوری جهانگیــری به عنوان کاندیدای پوششــی‬ ‫رقابت هــای ریاســت جمهوری دوره دوازدهــم گفــت‪:‬‬ ‫«شکل گیری پدیده کاندیدای پوششی امری عجیب است‬ ‫چرا که این مساله با دوره های قبلی همخوانی ندارد‪».‬‬ ‫موســوی بر ایــن باور اســت کــه حضور اســحاق‬ ‫جهانگیری در قامت یک کاندیدای پوششی در رقابت های‬ ‫ریاست جمهوری دوره دوازدهم به عدم توانایی روحانی در‬ ‫اقناع مردم نسبت به عملکرد خود برمی گردد‪.‬‬ ‫او با اشــاره به حضــور رقبــای متعــدد در دوره های‬ ‫مختلف ریاســت جمهوری بــرای رقابت بــا رئیس جمهور‬ ‫مستقر خاطرنشان کرد‪« :‬در سال ‪ 80‬ما نزدیک به ‪ 8‬الی ‪9‬‬ ‫نامزد برای رقابت با رئیس جمهور مستقر داشتیم و عموما در‬ ‫طیف مقابل رئیس دولت اصالحات بودند و کسی به عنوان‬ ‫حمایت از اقای خاتمی به صحنه نیامده بود و حضور اقای‬ ‫شــمخانی نیز برای نقد دولت محســوب می شد‪ .‬در سال‬ ‫‪ 88‬نیز اقــای احمدی نژاد یک تنــه در میدان بود و ســه‬ ‫کاندیدای دیگر رقیب واقعی وی محســوب می شدند‪».‬‬ ‫موســوی می گوید که ارایش نامزدها و حضور کاندیدای‬ ‫پوششی در رقابت های انتخاباتی بدین معنا است که اقای‬ ‫روحانی از وضعیت خود در مناظره ها مطمئن نیست و اگر‬ ‫با کاندیداهای مختلف مواجه شــود که بنــای نقد دولت‬ ‫وی را دارند دچار ضعف خواهد شــد و کاندیدای پوششی‬ ‫تالش برای رفع این نقیصه است‪ .‬وی در عین حال ورود‬ ‫جهانگیری را ناهمخوان با ســنت های رایج دموکراســی‬ ‫می داند و به طرح این ســوال مبنی بر اینکه ایا جهانگیری‬ ‫برای رقابت تمــام عیار به صحنه امده اســت‪ ،‬می پردازد‪.‬‬ ‫وقتی کسی برای رقابت ها نام نویسی می کند به معنای این‬ ‫است که خود را محق می داند و انتقاداتی به وضع موجود‬ ‫دارد اما حضور اقای جهانگیری در ایــن دور از انتخابات‬ ‫نمایشــی اســت‪ .‬یعنی فردی می خواهد به رقابت ها ورود‬ ‫کرده و از روحانی دفاع کند‪.‬‬ ‫موسوی بر این باور است که حضور اقای جهانگیری‬ ‫برای دفاع از روحانی برای یک رئیس جمهور خوب نیست‬ ‫و نشــان از ضعف رئیس جمهــور تلقی می شــود‪ .‬چرا که‬ ‫جهانگیری بنا دارد در مناظرات به اقای روحانی کمک کند‬ ‫تا وی دست برتر را داشته باشد‪.‬‬ ‫مهدی محمدی‪ ،‬عضو شــورای مرکــزی جمنا هم‬ ‫در اظهارنظــری با تاکید بر اینکه اقتصاد کشــور شــرایط‬ ‫وخیمی دارد و طوری کشور اداره شده که حتی طرفداران‬ ‫دولت هم نمی تواننــد از ان دفاع کنند‪ ،‬بــه کاندیداتوری‬ ‫جهانگیری اشــاره کرد و افزود‪« :‬خود اقــای روحانی هم‬ ‫نمی تواند از کارنامه اش دفاع کند و متوجه شــده است در‬ ‫حوزه اقتصاد و معیشت و اجرا توان الزم برای پاسخگویی‬ ‫ندارند و به همیــن دلیل دوپینگ کرده انــد‪ ».‬محمدی با‬ ‫بیان اینکه دولت قصد دارد ظرف یک مــاه اینده به مردم‬ ‫بگوید که وضــع خوبی داریم و این به شــما گفته نشــده‬ ‫است‪ ،‬خاطرنشان کرد ‪« :‬امار و ارقام را خاطر رئیس جمهور‬ ‫نمی داند و قرار اســت اقای جهانگیری در این زمینه به او‬ ‫کمک کند‪».‬‬ ‫اما سایت تابناک‪ ،‬هم در مطلبی در این مورد نوشت‪:‬‬ ‫«جهانگیــری از معــدود اقتصاددانــان فعاالن سیاســی‬ ‫سیاست‬ ‫اصالح طلب اســت که در طــرف مقابــل و در بین جناح‬ ‫رقیــب نیــز دارای مقبولیت سیاســی ـ اجتماعی اســت و‬ ‫بزرگان نیز همــواره به او نظــر مثبتی داشــته اند‪ .‬در کنار‬ ‫این پیش زمینــه فرا حزبی‪ ،‬اما نــام جهانگیــری از اواخر‬ ‫بهمن ماه گذشــته به عنوان کانال ارتباطی اصالح طلبان‬ ‫با مقام معظم رهبری بیــش از پیش بر ســر زبان ها افتاد‪.‬‬ ‫مرگ ناگهانی ایت اللــه اکبر هاشمی رفســنجانی‪ ،‬برخی‬ ‫از فعــاالن جریان اصالح طلــب را بر ان داشــت تا درباره‬ ‫لزوم حفظ کانال ارتباطی با مقام معظم رهبری فکر کنند‪.‬‬ ‫همان روزها جهانگیری خود درباره چگونگی انتخابش به‬ ‫خبرنگاران گفت‪« :‬ما با دوســتان و بــزرگان اصالح طلب‬ ‫مذاکره ای داشــتیم‪ .‬انها تاکید کردند کــه این کار انجام‬ ‫شــود‪ .‬من هم با اقــای رئیس جمهــور مشــورت کردم و‬ ‫نهایتا به این نتیجه رســیدم که این مالقات انجام شــود‬ ‫که انجام هم شد‪ .‬هم درباره شرایطی که مرحوم ایت الله‬ ‫هاشمی رفســنجانی داشــت‪ ،‬صحبت شــد و هم شرایط‬ ‫اصالح طلبان‪ .‬دربــاره موقعیت‪ ،‬جایگاه و نقــش انها در‬ ‫انقالب و نظام و نیز درباره سران اصالح طلب هم صحبت‬ ‫شــد‪ .‬نظرات مقام معظم رهبری‪ ،‬نظرات بســیار روشنی‬ ‫راجع بــه افــراد و جریان اصالح طلب اســت و اســتقبال‬ ‫خیلی خوبی شد‪ .‬من به ســهم خودم سعی می کنم تا انجا‬ ‫که امــکان دارد‪ ،‬در ایجاد و برقراری ایــن کانال ارتباطی‬ ‫تالش کنم‪ .‬اینکه همیشــه بــا جریان اصالحــات ارتباط‬ ‫داشــته باشــند‪ ،‬از تاکیدات مقــام معظم رهبــری بود‪».‬‬ ‫باتوجه به این میزان مقبولیت جهانگیری در جناح راســت‬ ‫اســت که اصالح طلبان و اعتدالگرایــان تصمیم گرفتند‬ ‫جهانگیری را به عنوان کاندیدای پوششــی راهی میدان‬ ‫انتخابات کنند‪ ،‬زیرا هم در مســیر احراز صالحیتش مانع‬ ‫جدی وجــود نــدارد و هم اینکــه مهره مقبــول دو جریان‬ ‫اصلی سیاسی کشــور است و حاشیه ســازی ها برای او به‬ ‫حداقل ممکن خواهد رســید‪ .‬در نهایت اینکه «اســحاق‬ ‫جهانگیری» که لباس معاون اول «حســن روحانی» را بر‬ ‫تن دارد‪ ،‬به این دلیل در اخرین دقایق مهلت نام نویسی در‬ ‫انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری ثبت نام کرد‬ ‫تا نشــان دهند برنامه اصالح طلبان برای رای‪ ،‬جلوگیری‬ ‫از تحقق هدف تک دوره ای کردن دولت روحانی از سوی‬ ‫رقبای اصولگرایشان اســت‪ .‬این تاکتیک جدید و نورس‬ ‫اصالح طلبان‪ ،‬نمایانگر این اســت که انها حاضر نیستند‬ ‫عرصه قدرتی را که چنگ زده اند با تدابیر سیاسی رقیب به‬ ‫راحتی واگذار کنند و برای هر گام رقیب‪ ،‬برنامه و تاکتیک‬ ‫خاص خود را دارند‪».‬‬ ‫خبرگزاری نسیم هم در مطلبی به گمانه زنی در مورد‬ ‫چرایی نامزدی جهانگیری پرداخته و نوشته است‪« :‬برخی‬ ‫نیز بر این باورند که ثبت نام جهانگیری حاکی از ان اســت‬ ‫که دولتی ها به این نتیجه رسیده اند که در بازی تبلیغات از‬ ‫اســتراتژی پلیس خوب ‪ -‬پلیس بد بهره ببرند و در این بین‬ ‫باتوجه به انکه جهانگیری اشراف بیشتری بر دولت کنونی‬ ‫و همین طور مســائل دولت های ســال های گذشته دارد‬ ‫این وظیفه را بر عهــده وی گذارده اند‪ .‬جهانگیری وظیفه‬ ‫دفاع و تخریب خشــن را بر عهده گرفته و این گونه سدی‬ ‫محکم در برابر نقد های مخالفــان ایجاد کند تا روحانی به‬ ‫قول خودش نماد رئیس جمهور و اسالم رحمانی را هرچه‬ ‫تمام تر به نمایش گذارد و با مظلوم نمایی راه خود را پیش‬ ‫بــرد‪ ».‬روزنامه جوان هم در مطلبی در این مورد نوشــت‪:‬‬ ‫«شــاید بتوان مهم تریــن دلیل ان را اشــراف نداشــتن‬ ‫کاندیدای اصلی دولت مســتقر بر فضای عمومی کشــور‬ ‫دانست‪ .‬پیچیده و تخصصی شدن سواالت در مناظرات‬ ‫اشــراف بر جزئیات را الزم دارد و روحانــی بارها ضعف در‬ ‫این اشــراف را لو داده است‪ .‬از ســوی دیگر فرمان حوزه‬ ‫اقتصادی کشــور و همچنین اطالعات مربــوط به دولت‬ ‫پیش و همچنین اشــراف بر اقتصاد مقاومتــی در حیطه‬ ‫اطالعــات جهانگیــری محســوب می شــود و او امده تا‬ ‫کمک کننده و پاسخگوی عملکرد چهارساله دولت باشد‪.‬‬ ‫زد و خوردی را که بــه باال و پایین رفتــن رای دولت‬ ‫کمک می کند‪ ،‬او انجــام دهد و نفر اصلــی در هاله ای از‬ ‫ارامش مسیر را به سالمت طی کند‪ .‬اما چون پوششی بودن‬ ‫رسما اعالم شــد‪ ،‬طبیعتا سبد رای مســتقل برای هاشمی‬ ‫و جهانگیری شــکل نمی گیرد که بعــدا بخواهند تحویل‬ ‫روحانی نمایند و از صحنه خارج شوند‪ .‬از سوی دیگر اگاهی‬ ‫بینندگان مناظرات از پوششــی بودن کاندیداها‪ ،‬تصنعی‬ ‫بودن رفتــار انتخاباتی انــان را به ذهن متبــادر می کند و‬ ‫غیر جدی بودن تالش ها و دفاعیات مناظره را به یک تئاتر‬ ‫تبدیل خواهد کرد‪ ».‬روزنامه کیهان هم در مطلبی در این‬ ‫مورد نوشت‪« :‬اگر دلیل امدن اقای جهانگیری و ثبت نام‬ ‫ایشان امر دیگری باشــد یعنی اینکه ایشــان نیز به اقای‬ ‫روحانی و عملکرد ایشان انتقاداتی دارد و خود را شایسته تر‬ ‫از ایشان برای اداره و ریاست دولت اینده می داند‪ ،‬سخن‬ ‫گفتن از نامــزد مکمــل و امثالهم فریب افــکار عمومی و‬ ‫دورویی انتخاباتی است و بهتر است ایشان نیز به صورت‬ ‫شفاف‪ ،‬دالیل خود برای ورود به این عرصه و انتقاداتی که‬ ‫به عملکرد اقای روحانی دارد مطرح نماید تا مردم بتوانند‬ ‫تصمیم شایسته بگیرند و البته در این صورت نیز سواالت‬ ‫متعددی در خصوص نوع تعامل ایشــان با اقای روحانی‬ ‫در دولت کنونی مطرح خواهد شــد‪ .‬ســواالت و مطالبی‬ ‫که در گذشته‪ ،‬مطرح شدن بخشــی از انها در رسانه ها‪ ،‬با‬ ‫تکذیب دولت محترم مواجه شــده بود و در هر دو صورت‬ ‫به نظر می رسد پاسخ قانع کننده برای افکار عمومی وجود‬ ‫نخواهد داشت‪ ».‬به نظر می رسد اسحاق جهانگیری برای‬ ‫تحریک ارای اصالح طلبان و انتقال انها به حسن روحانی‬ ‫نامزد شده است‪.‬‬ ‫سیاست ورزی اقای مهندس‬ ‫اسحاق جهانگیری وظیفه مهمی در انتخابات ریاست جمهوری برعهده گرفته است‬ ‫اسحاقجهانگیریمتولد‪ 1336‬استوکوه شاهدرشمالشرقاستانهرمزگانبهدنیاامدوتحصیالتخودراتاپایاندورهمتوسطهوپیش دانشگاهیدر‬ ‫سیرجانگذراندهوسپسبهکرمانرفت؛مدرککارشناسیفیزیکراازدانشگاهکرمانگرفتهوبرایتحصیلدرمقطعکارشناسی ارشدتوانستدررشتهمهندسی‬ ‫صنایعبهدانشگاهصنعتیشریفبرود‪.‬اسحاقجهانگیریبعدازپیروزیانقالباسالمیدرسال‪ 1358‬به عنوانمسئولجهادسازندگیشهرستانجیرفت‬ ‫مشغول به کار شد و سال‪ 1363‬در جهاد کشاورزی فعالیت کرد تا اینکه در دومین دوره انتخابات مجلس شورای اسالمی توانست به نمایندگی از مردم‬ ‫جیرفتواردمجلسشد‪.‬ویهمچنینتوانستدرسومیندورهمجلسشورایاسالمیباردیگرازطرفمردمجیرفتبهمجلسراهیابد‪.‬‬ ‫اسحاقجهانگیریباعنوانچهرهحزبینیزشناختهمی شود‪،‬زیراویازموسسانحزبکارگزانسازندگیاست‪.‬جهانگیریعضوهیات‬ ‫ی بنیاد باران نزدیک به سیدمحمد خاتمی بوده است‪ .‬اسحاق جهانگیری در سال‪ 1371‬در دولت ایت الله هاشمی رفسنجانی به‬ ‫علم ‬ ‫اصفهان رفت و به جای غالمحسین کرباسچی استاندار اصفهان شد‪ .‬همچنین وی در دوره دولت اصالحات ابتدا به عنوان وزیر‬ ‫معادنوفلزاتبهمجلسپنجممعرفیمی شودوپسازادغاموزراخانه هانیزمسئولیتوزارتصنایعومعادنرابر عهدهداشت‪.‬‬ ‫اسحاقجهانگیریپیشازانتخاباتریاست جمهوریبه عنوانگزینهاجماعبرایاصالح طلبانمطرحبودولی‬ ‫درنهایتبرایشرکتدرانتخاباتریاست جمهوریثبت نامنکردوارایشسیاسیبه گونهدیگریرغمخورد‪.‬‬ ‫هاشمیرفسنجانیدریازدهمیندورهانتخاباتریاست جمهوریاسحاق‬ ‫پس از ثبت نام ایت الله‬ ‫به عنوان رئیس ستاد انتخاباتی هاشمی رفسنجانی معرفی شد‪ .‬او در‬ ‫جها نگیــر ی‬ ‫پیروزی حسن روحانی به عنوان معاون اول منصوب شد‪.‬‬ ‫نهایــت بعد از‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪27‬‬ ‫سیاست‬ ‫کارگزاران اصرار به نامزدی جهانگیری داشتند‬ ‫گفت وگو با عبدالله ناصری‬ ‫سیاست‬ ‫‪28‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫ثبت نام نامزدهای دوازدهمیــن دوره انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری انجام شــد و باالخره اصالح طلبان‬ ‫تصمیم گرفتند با نامزد دوم یا پوششــی یا در ســایه‬ ‫به صحنه رقابت ‪ 29‬اردیبهشــت ســال ‪ 96‬ورود پیدا‬ ‫کنند‪ .‬شــما از جمله کســانی بودید که تــا پیش از ‪22‬‬ ‫فروردین ســال ‪ 96‬یعنی قبل از اغــاز ثبت نام نامزدها‬ ‫اعالم می کردید نباید جز اقای روحانی که نامزد اصلی‬ ‫اصالح طلبان اســت‪ ،‬کســی دیگر از ایــن جناح وارد‬ ‫صحنه انتخابات شــود و نام نویســی کند و فقط خود‬ ‫اقای روحانی باید یک تنه مقابل نامزدهای جناح رقیب‬ ‫قرار گیــرد و صحبت کند‪ ،‬چطور شــد شــورای عالی‬ ‫سیاستگذاری اصالح طلبان به گزینه معرفی نامزد دوم‬ ‫رسید و اقای جهانگیری وارد این عرصه شد؟‬ ‫بخشی از دوستان اصالح طلب نظرشان بر این‬ ‫مســاله بود و مکرر ایده معرفی نامزد پوششی یا در سایه را‬ ‫دنبال و اعالم می کردند‪ ،‬بنابراین جامه عمل پوشاندن به‬ ‫این ایده نه از میل و مراد کامل اقای خاتمی و نه از میل و‬ ‫مراد اقای روحانی بود‪ .‬به عبارت بهتر بعضی دوســتان که‬ ‫بیشــتر اعضای حزب کارگزاران ســازندگی بودند‪ ،‬اصرار‬ ‫به این مساله داشتند و نظر اقای ســید محمد خاتمی هم‬ ‫بر این بود که اجرای این ایده کامال باید مشــروط باشــد‬ ‫و اگر نگرانی های ان دوســتان برطرف شــد‪ ،‬دیگر اقای‬ ‫جهانگیــری در میــدان رقابت نباشــد‪ .‬بر همین اســاس‬ ‫قرار شــد اقای جهانگیــری ســتادی را بــرای انتخابات‬ ‫‪2‬‬ ‫عبداللــه ناصــری از جملــه منتقدان ایــده نامزد‬ ‫پوششی بود و حاال که اسحاق جهانگیری با نظر شورای‬ ‫عالی سیاستگذاری اصالح طلبان وارد عرصه انتخابات‬ ‫شد‪ ،‬می گوید برخی اصالح طلبان دغدغه هایی داشتند‬ ‫اما حضور اقای جهانگیری مشروط است یعنی با برطرف‬ ‫شــدن ان دغدغه ها اقــای جهانگیری وعــده کرده از‬ ‫صحنه انتخابات ریاست جمهوری کنار برود‪ .‬این عضو‬ ‫شورای مشــورتی اصالح طلبان می گوید‪« :‬نه خاتمی‬ ‫و نه روحانی هیچ کــدام رضایت قلبــی از معرفی نامزد‬ ‫پوششی نداشــتند اما اقای خاتمی این ایده را مشروط‬ ‫پذیرفت که وقتی دغدغه ها برطرف شد‪ ،‬نامزد پوششی‬ ‫کنار رود و اقای روحانی نیز نشان داد تصمیم جمعی را‬ ‫بر تصمیم فردی ارجح می داند‪».‬‬ ‫ریاســت جمهوری تشــکیل ندهــد و طبیعتــا در گام دوم‬ ‫همان طــور که اعــام کرد به وعــده خود عمــل کند‪ .‬در‬ ‫فضاهــای مجــازی و برخی رســانه ها عموما این مســاله‬ ‫طرح شده که معرفی نامزد پوششــی یا در سایه‪ ،‬خواسته‬ ‫اقای خاتمی بــوده در صورتی که این طور نیســت‪ ،‬اقای‬ ‫خاتمی در مالقات بــا اقای روحانی گفــت‪« :‬این به نظر‬ ‫خودتان بستگی دارد و مشروط باشــد برای اینکه اگر ان‬ ‫دغدغه ها بر طرف شــد‪ ،‬دیگر طبیعتــا هیچ کس دیگری‬ ‫به نام اصالح طلب یا هوادار دولت در کنار شما در میدان‬ ‫انتخابات نباشــد‪ ».‬ما منتظریم ببینیم در اینده نزدیک چه‬ ‫اتفاقی می افتد و دوستان به وعده های خود عمل کنند‪ .‬در‬ ‫مجموع نسبت به نامزد پوششی معتقدم اگر بخواهد تا اخر‬ ‫در صحنه انتخابات باقی بماند‪ ،‬یک کار خطاست‪ ،‬بنابراین‬ ‫نباید تا اخر زمــان تبلیغــات دوازدهمیــن دوره انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری در صحنه بماند چون ســبد رای او اگر‬ ‫شکل بگیرد شاید اتفاقی بیفتد که به صالح نباشد‪.‬‬ ‫دغدغه هایی که برخی دوستان اصالح طلب شما‬ ‫مطرح کردند تا اقای خاتمــی را مجاب به حضور‬ ‫نامزدپوششیدرکناراقایروحانیکنند‪،‬چیست؟‬ ‫قرار است این دغدغه ها قبل از مناظرات نامزدهای‬ ‫دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری رفع‬ ‫شود یا بعد از ان این اتفاق بیفتد؟‬ ‫من در کل این دغدغه ها را بی اساس می دانم‪.‬‬ ‫یک موضوع بحث احتمــال ردصالحیت اقــای روحانی‬ ‫بود‪ ،‬موضــوع دیگر نیز تنها نگذاشــتن اقــای روحانی در‬ ‫برابر نامزدهای جناح رقیب به عنوان دغدغه مطرح شــد‪.‬‬ ‫همان طور که گفتم من هر دوی ایــن دغدغه ها را منتفی‬ ‫می دانم چــون اقــای روحانــی به عنــوان رئیس جمهور‬ ‫مســتقر ردصالحیت نخواهد شــد‪ ،‬ضمن انکــه باتوجه‬ ‫به توانمندی هایی کــه در اقای روحانی ســراغ داریم‪ ،‬او‬ ‫کســی نیســت که نتواند از پس چند نامزد بر بیاید‪ .‬ســتاد‬ ‫انتخابات‪ ،‬اتاق فکر و نظام تبلیغاتــی اقای روحانی کار را‬ ‫خوب سامان خواهد داد و او نیز طبق همان قواعد تدوینی‬ ‫باید از عملکرد دولت با امار و ارقام دفاع کند‪ ،‬از کلی گویی‬ ‫بپرهیزد و واقعیت های ‪ 8‬سال قبل از سال ‪ 92‬را برای مردم‬ ‫بازگو کند‪ ،‬به عبارت بهتــر واقعیت هایی که تاکنون بیان و‬ ‫تشریح نکرده را برای مردم شــرح دهد چون امروز جریان‬ ‫اقای احمدی نژاد و شــخص اقای احمدی نژاد به عنوان‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫اقای روحانی به عنوان رئیس جمهور مستقر‬ ‫ردصالحیت نخواهد شد‪ ،‬ضمن انکه باتوجه‬ ‫به توانمندی هایی که در اقای روحانی سراغ‬ ‫داریم‪ ،‬او کسی نیست که نتواند از پس چند‬ ‫نامزد بر بیاید‬ ‫سیاست‬ ‫طلبکار در صحنه انتخابات ریاســت جمهوری ظاهر شدند‬ ‫و اقدام بــه موضع گیری می کنند‪ .‬معتقــدم اقای روحانی‬ ‫باید زودتــر از اینها واقعیت هــای ســال های ‪ 84‬تا ‪ 92‬را‬ ‫بیان می کرد اما انتخابات ریاســت جمهوری زمانی است‬ ‫که حتما باید وضعیتی که دولــت را تحویل گرفت جزء به‬ ‫جزء باز کنــد و بگوید وقتــی دولت را تحویــل گرفت‪ ،‬چه‬ ‫اوضاعی بــر حوزه های مختلــف حاکم بود و امــروز این‬ ‫حوزه ها چه وضعیتــی دارد‪ .‬در واقع اقــای روحانی تعابیر‬ ‫کلی مثل اینکه «ویرانه تحویل گرفتم» یا «هنوز مشغول‬ ‫اواربرداری هستیم» را باید در قالب امار برای افکارعمومی‬ ‫تصویرسازی کند‪ ،‬بنابراین با وجود چنین تصویرسازی هایی‬ ‫که باید وجود داشته باشــد و حتما خواهد بود دیگر طبیعتا‬ ‫حضور نامزد پوششی اصالح طلب همراه با اقای روحانی در‬ ‫صحنه انتخابات ریاست جمهوری معنا ندارد‪.‬‬ ‫اینکــه مطــرح کردیــد نامــزد پوششــی نباید‬ ‫تا اخــر در صحنــه دوازدهمیــن دوره انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری بماند روشــن تر بیان می کنید‬ ‫منظورتان چیســت؟ ضمن انکه شــما اشاره ای‬ ‫هم به افت تشکیل شدن ســبد رای برای نامزد‬ ‫پوششی کردید‪ ،‬چرا درباره این موضوع دغدغه‬ ‫دارید؟ ایا تحلیل تان این است که اگر سبد رای‬ ‫نامزد پوششی تشکیل شود ان وقت امکان دارد‬ ‫با خــروج نامزد پوششــی از صحنــه‪ ،‬ارای او به‬ ‫سمت اقای روحانی نرود؟‬ ‫بلــه‪ ،‬یــک تجربــه تاریخــی بــرای انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری سال ‪ 84‬داریم‪ .‬ان سال وقتی انتخابات‬ ‫به مرحله دوم رســید همین دوســتانی که امروز بر ثبت نام‬ ‫اقــای جهانگیــری به عنوان نامزد پوششــی بــرای اقای‬ ‫روحانی اصرار داشــتند معتقد بودند مجموع ارای اقایان‬ ‫کروبی‪ ،‬مهرعلیزاده و معین به ســبد رای اقای هاشــمی‬ ‫می ریزد‪ ،‬حال انکه اگر این اتفاق می افتاد اقای هاشمی‬ ‫رئیس جمهور بود امــا این اتفاق نیفتاد چــون هر کدام از‬ ‫اقشــار مختلف جامعه با نامزد مطلوب خــود ارتباط برقرار‬ ‫می کنند‪ ،‬بنابراین نامزد پوششی نیز برای حفظ شخصیت و‬ ‫اینده سیاسی خودش در قد و قواره کامل یک رئیس جمهور‬ ‫ظاهر می شود و ســبد رایی را به خود اختصاص می دهد‪.‬‬ ‫اگر اقای جهانگیری ‪ 48‬ساعت قبل از انتخابات بخواهد‬ ‫به نفع نامزد اصلی جریان اصالحات کناره گیری کند هیچ‬ ‫الزامی وجود ندارد که همه ســبد رای او به سبد رای اقای‬ ‫روحانی اضافه شود‪ ،‬بنابراین اقای روحانی همان طور که‬ ‫همه جریانات اعالم کردند باید نامزد منحصر به فرد جریان‬ ‫اصالحات‪ ،‬هواداران دولت و جریان اصولگرایان میانه رو‬ ‫در صحنه انتخابات ریاست جمهوری باشد و تا روز اخر باید‬ ‫از هر گونه اقدام احتمالی که سبد رای او را در درون جبهه‬ ‫اصالحات دستخوش تغییر کند پرهیز شود‪.‬‬ ‫بهترین زمان برای کناره گیری اقای جهانگیری‬ ‫به نفــع اقــای روحانی چــه روزی خواهــد بود؟‬ ‫ایــا باید بعــد از اعــام نتیجه رســمی بررســی‬ ‫صالحیت نامزدهای دوازدهمین دوره انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری این کار را انجام دهد یا همان‬ ‫لحظه باید کنار برود؟‬ ‫همان طور که گفتم اقای جهانگیری مشــروط‬ ‫ثبت نام کــرد و به او نیز گفته شــد که به صورت مشــروط‬ ‫ نامزد انتخابات ریاست جمهوری شــود‪ ،‬بنابراین به نظرم‬ ‫بعد از اعالم نظر شــورای نگهبان درباره بررسی صالحیت‬ ‫نامزدها بهترین فرصت برای کنارگیری اقای جهانگیری از‬ ‫صحنه انتخابات است‪ .‬سپس اقای جهانگیری می تواند‬ ‫خــارج از گردونه کاندیداها از هر رســانه یا در هر ســفری‬ ‫همان جانبداری های خودش را از دولت و شــخص اقای‬ ‫روحانی اعالم کنــد و به عنوان معــاون اول واقعیت های‬ ‫دولت را بیان کند‪.‬‬ ‫اصولگرایان االن مطرح می کنند «اصالح طلبان‬ ‫با این هــدف برای اقای روحانی نامزد پوششــی‬ ‫اوردنــد کــه نگراننــد در رقابت ‪ 29‬اردیبهشــت‬ ‫بازنده شود چون مطمئن نیستند که او بتواند در‬ ‫مناظرات تلویزیونی پاسخ نامزدهای منتقد دولت‬ ‫را بدهد» به همین دلیل است که شما می گویید‬ ‫اقــای جهانگیــری باید قبــل از اغــاز تبلیغات و‬ ‫مناظرات تلویزیونی انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫از صحنه کنار برود؟‬ ‫من کامال معتقد به این قضیه هســتم براساس‬ ‫تجربه ای که عرض کــردم‪ .‬ضمن انکه همــه چیز منوط‬ ‫به نظر اقای روحانی شده اســت‪ .‬اقای جهانگیری همان‬ ‫ساعت پایانی ثبت نام نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫دقیقا با نظر اقای روحانی به حوزه ســتاد انتخابات کشور‬ ‫رفت و نام نویسی کرد‪.‬‬ ‫از مواضع اطرافیان اقای روحانی بر می امد که او‬ ‫مخالف حضور نامزد پوششی در کنار خود است‪،‬‬ ‫چه شــد که نهایتا او پذیرفت اقــای جهانگیری‬ ‫به ســتاد انتخابات کشــور بــرود و در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری ثبت نام کند؟‬ ‫اقای روحانی خیلی تمایل قلبی نداشت اما چون‬ ‫ورود نامزد پوششی یک تصمیم جمعی بود‪ ،‬اقای روحانی‬ ‫از این نظــر جمعــی و جمع بندی عمومــی اصالح طلبان‬ ‫حمایت کــرد‪ .‬این هم یکــی از نقاط امتیــاز و قوت اقای‬ ‫روحانی محســوب می شــود که بــه جمع بنــدی عمومی‬ ‫اصالح طلب تن داد و به طــور انفرادی درباره این موضوع‬ ‫تصمیم نگرفت‪.‬‬ ‫اقــای عــارف اعــام کــرد «شــورای عالــی‬ ‫سیاســتگذاری فقــط بــرای ثبت نــام اقــای‬ ‫جهانگیری در کنار اقای روحانی تصمیم گرفت و‬ ‫اقایان محمد هاشمی و رهامی نامزدهای مستقل‬ ‫هســتند که وارد صحنه شــدند»‪ .‬به نظر شــما‬ ‫چطور شــد که اقای محمد هاشمی در انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری نام نویســی و اعالم کرد این‬ ‫اقدامش براســاس تصمیــم خانــواده مرحوم‬ ‫هاشمی رفسنجانی بود؟‬ ‫اقای هاشمی بدون کسب نظر حزب کارگزاران‬ ‫ســازندگی و اصالح طلبان و بنا به خواســته خانواده اقای‬ ‫هاشمی نامزد انتخابات ریاست جمهوری شد‪ .‬همان طور‬ ‫که گفت «مرحوم اقای هاشمی در روزهای اخر عمر خود‬ ‫معتقد به حضور کاندیدای پوششــی در کنار اقای روحانی‬ ‫بود‪ ».‬من معتقدم اگر اقای محمد هاشــمی می دانســت ‬ ‫که اقای جهانگیــری وارد میدان می شــود‪ ،‬در انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری ثبت نــام نمی کــرد‪ ،‬بنابرایــن احتمال‬ ‫می دهم او نیز کناره گیری کند‪ .‬اقای رهامی نیز مســتقل‬ ‫امده است و براساس نظر شخصی و فردی تصمیم چنین‬ ‫گرفت‪ .‬حاال تا هر زمانی در صحنه انتخابات بماند برداشت‬ ‫شخص خودم این است که درباره سبد رای ان دو بزرگوار‬ ‫خیلی نگرانی وجود نــدارد‪ .‬فقط نکته مهــم بحثم درباره‬ ‫اقای جهانگیری است که او نیز کامال همراه اقای روحانی‬ ‫خواهد بود و هیچ جای شــک و نگرانی دربــاره حضور او‬ ‫نیســت و حتما طبق همان نظر مشــروطی که به او اعالم‬ ‫شده کار را دنبال خواهد کرد‪.‬‬ ‫شــما به حضــور اقــای احمدی نــژاد در صحنه‬ ‫انتخابات اشــاره کردید ایا اصالح طلبان برنامه‬ ‫انتخاباتی خود را در حمایــت از اقای روحانی بر‬ ‫این اســاس تدوین کردند که اقای احمدی نژاد‬ ‫یکــی از کاندیداهــای حاضــر در انتخابات ‪29‬‬ ‫اردیبهشــت خواهد بود و دارند خــود را برای ان‬ ‫صحنه انتخاباتی اماده می کنند؟ به عبارت بهتر‬ ‫به خاطر حضور احمدی نژاد اســت که می گویید‬ ‫اقای جهانگیری حتی وقتی از صحنه انتخابات‬ ‫کنار رفت باید به سفرهای استانی برود و درباره‬ ‫وضعیت زمانــی که دولــت یازدهم مســئولیت‬ ‫اجرایی کشور را به دست گرفت روشنگری کند؟‬ ‫اقای جهانگیــری به عنوان معــاون اول چه در‬ ‫تبلیغات رســمی انتخابات و چه خــارج از ان حتما یکی از‬ ‫نیروهای موثر بــرای کمک به اقای روحانی اســت و این‬ ‫مساله در سبد رای اقای روحانی تاثیر خواهد داشت‪.‬‬ ‫منظور این اســت ایا شــما احمدی نــژاد را تایید‬ ‫صالحیت شده فرض کردید؟‬ ‫خیر‪ ،‬من معتقدم اقای بقایی و اقای احمدی نژاد‬ ‫ردصالحیت می شــوند اما این تحلیل را دارم که اگر اقای‬ ‫احمدی نــژاد در صحنه انتخابات حضور پیــدا کند‪ ،‬بیش‬ ‫از انکه بخواهد با اقای روحانی دســت و پنجــه نرم کند با‬ ‫اصولگرایان به تقابل می پردازد‪.‬‬ ‫چطور چنین تحلیلی دارید؟‬ ‫چون از دو سال پایانی دولت دهم تا کنون فضا‬ ‫نشــان می دهد که اقای احمدی نژاد می خواهد به جامعه‬ ‫اعالم کند من کامــا از جرگه اصولگرایان خارج هســتم‬ ‫و برنامه هایی برای خــود دارم‪ ،‬بنابرایــن وقتی در صحنه‬ ‫انتخابات باقی بماند حتما از عملکرد دولت های نهم و دهم‬ ‫دفاع خواهد کرد اما پیش بینی می شود او رقیب شماره یک‬ ‫خود را اصولگرایان می داند که در این مدت به طور گسترده‬ ‫حتی بعد از ثبت نام‪ ،‬به او هجمه کردنــد‪ .‬به عبارت دیگر‬ ‫هجمه رســانه ای اصولگرا به احمدی نژاد در این مدت به‬ ‫مراتب بیشتر از هجمه رسانه های اصالح طلب بود‪.‬‬ ‫این طور که شــما می گویید باید براســاس امار‬ ‫واقعیت هــای دولــت نهــم و دهــم را بــه مردم‬ ‫اطــاع داد کــه بــه نوعــی یــاد بگم بگم هــای‬ ‫اقــای احمدی نــژاد در ســال ‪ 88‬می افتیــم‪ ،‬ایا‬ ‫اصالح طلبان هــم چنیــن برنامه ای دارنــد و از‬ ‫بگم بگم ها سخن بگویند؟‬ ‫اصالح طلبان بنا دارند کامال ایجابی حرف بزنند‬ ‫و از برنامه های دولت یازدهم دفاع کنند اما به خاطر انکه در‬ ‫این چهار سال رسانه ملی همپای رسانه های مخالف اقای‬ ‫روحانی حقیقت را وارونه جلوه می داد‪ ،‬طبیعتا اقتضا خواهد‬ ‫کرد که اقــای روحانی و تیــم انتخاباتی او درباره ‪ 8‬ســال‬ ‫گذشته قبل از دولت یازدهم نیز واقعیت هایی را بیان کند‪.‬‬ ‫رقابت اصلــی در رقابت ‪ 29‬اردیبهشــت بین چه‬ ‫کسانی خواهد بود؟‬ ‫االن نمی شود اظهارنظر کرد‪ .‬باید دید چه کسانی‬ ‫از فیلتر شــورای نگهبان رد می شوند بعد اظهارنظر قطعی‬ ‫کرد اما فکر می کنم رقابت بین نامزد اصلی اصولگرایان که‬ ‫نمی دانیم چه کسی است و با اقای روحانی خواهد بود‪.‬‬ ‫‪29‬‬ ‫سیاست‬ ‫همه چیز به مذاکره با روحانی بستگی دارد‬ ‫تو گوی مثلث با حسین کمالی‬ ‫گف ‬ ‫سیاست‬ ‫‪30‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫ارایــش صحنــه دوازدهمیــن دوره انتخابــات‬ ‫ریاست جمهوری با ثبت نام نامزدها بیشتر روشن‬ ‫شد و اکنون دو جناح سیاسی می دانند از هر جناح‬ ‫چه نامزدهایی و در چه سطوحی به میدان امدند‪،‬‬ ‫به نظر شــما حضور اقای جهانگیــری در صحنه‬ ‫رقابت چقدر معادالت انتخابات را تغییر داد؟‬ ‫به نظر می رســد عمده کســانی کــه در انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری ثبت نام کردند و مورد تایید صالحیت از‬ ‫طرف شورای نگهبان قرار می گیرند اصولگرا باشند بنابراین‬ ‫فضای رقابت سیاسی پیش رو به نوعی در حال شکل گیری‬ ‫است که تعداد نامزدهای اصولگرا بیشتر از اصالح طلبان‬ ‫باشد‪ .‬طبیعتا نامزدهای اصولگرا با امکانات و تعدد بیشتر‬ ‫در صحنه انتخابات کنشگری خواهند کرد و به نقد عملکرد‬ ‫دولــت یازدهم می پردازنــد بنابرایــن اصالح طلبان وقتی‬ ‫می دانند با چنین وضعیتی مواجه خواهنــد بود بالطبع باید‬ ‫تدبیری می کردند تا دولت نیز این فرصت را داشــته باشد‬ ‫تا ضمن دفاع از عملکرد خود‪ ،‬به انتقادهای دیگر نامزدها‬ ‫پاسخ دهد و نظرات خودش را نیز بیان کند‪ .‬این کار وقتی‬ ‫امکان پذیر است که معادل زمان اختصاصی به نامزدهای‬ ‫اصولگرا‪ ،‬زمــان به جناح رقیب نیز داده شــود‪ .‬مثال اگر از‬ ‫جناح اصولگرا ‪ 5‬نامزد در صحنه انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫حاضر باشند طرف مقابل نیز باید به میزان انها فرصت داشته‬ ‫باشد تا به نقدها و شــبهات طرح شده پاسخ دهد اما طبیعتا‬ ‫فرصت به این شکل داده نمی شود و برای نامزدهای حاضر‬ ‫در صحنه رقابت وقت مساوی در نظر می گیرند بنابراین در‬ ‫عمل و واقعیت زمان های اختصاصی به نامزدهای اصولگرا‬ ‫ی دولت برابر نخواهد بود‬ ‫با زمان اختصاصی به جناح حامــ ‬ ‫یعنی ‪ 5‬نفر انتقاد‪ ،‬اعتراض و طرح اشــکال می کنند حال‬ ‫باید یک نفر دفاع کند و پاسخ دهد‪ .‬در یک رقابت ‪ 5‬به یک‪،‬‬ ‫رئیس جمهور مستقر که نامزد انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫نیز هســت وقت کافی برای دفاع و طرح دیــدگاه ندارد‪ .‬از‬ ‫طرفی نمی شــود به جنــاح رقیب‬ ‫معترض شــد که چــرا نامزدهای‬ ‫شــما در مجموع بــرای نقد طرح‬ ‫مقابل زمان بیشتری از نامزد جناح‬ ‫رقیــب در اختیار دارنــد‪ .‬با لحاظ‬ ‫این واقعیت نتیجه گرفتیم که باید‬ ‫تعداد کسانی که از عملکرد دولت‬ ‫یازدهم دفاع می کنند بیشتر باشد‬ ‫بر همین اســاس کسانی به ستاد‬ ‫انتخابات کشــور رفتند و ثبت نام‬ ‫کردند‪ ،‬البته انها گفتند ما در مقابل‬ ‫دولــت نیســتیم و نمی خواهیــم‬ ‫مقابل اقای روحانی قرار بگیریم‬ ‫بلکــه در یــک امتداد هســتیم و‬ ‫می خواهیم از وضعیت و عملکرد‬ ‫دولت یازدهم دفــاع کنیم‪ .‬حاال‬ ‫اینکه در اینده چه اتفاقات دیگری‬ ‫بیفتد و کاندیداهــا چگونه نقش‬ ‫ایفا می کنند باید منتظر ماند و دید‪.‬‬ ‫االن نمی شود اظهارنظر کرد چون‬ ‫بعد از اعالم نظر شورای نگهبان‬ ‫درباره نتیجه بررسی صالحیت ها‪،‬‬ ‫‪3‬‬ ‫حسین کمالی‪ ،‬دبیرکل حزب اسالمی کار می گوید‪:‬‬ ‫«قرار نبوده که فقط یک نامزد پوششــی و ان هم اقای‬ ‫جهانگیری وارد صحنه شود‪ ،‬از جناح اصالحات چندین‬ ‫نفــر در انتخابات ریاســت جمهوری ثبت نــام کردند و‬ ‫باید دید شــورای نگهبان چه کسانی را تایید صالحیت‬ ‫می کنــد‪ ».‬این عضــو شــورای عالی سیاســتگذاری‬ ‫اصالح طلبان درباره نحوه و زمان کنارگیری نامزدهای‬ ‫پوششی به نفع روحانی نیز یاداور می شود‪« :‬حاال اینکه‬ ‫انهــا در اینده چگونــه عمل می کننــد و چگونه تصمیم‬ ‫خواهند گرفت بســتگی به مذاکراتی دارد کــه با اقای‬ ‫روحانی خواهند داشت‪».‬‬ ‫تعداد نامزدها مشخص می شود و می توان براساس کسانی‬ ‫که در صحنه ماندند‪ ،‬نظر داد که ارایش صحنه به چه صورت‬ ‫خواهد شد اما باید به سمتی رفت که رقابت ها حول برنامه ها‬ ‫شکل گیرد یعنی نامزدها به نقد شخصی یکدیگر نپردازند‬ ‫بلکه برنامه ها با هم رقابت کنند و مردم از میان برنامه های‬ ‫ارائه شده بتوانند برنامه عملیاتی تر را انتخاب کنند‪.‬‬ ‫اصولگرایان از امدن اقای جهانگیری به صحنه‬ ‫دوازدهمیــن دوره انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫برداشت کردند که اصالح طلبان و جریان حامی ‬ ‫دولت نســبت به کارنامه دولــت یازدهم دغدغه‬ ‫دارند بنابراین اقای جهانگیری را به صحنه اوردند‬ ‫تا کمک حــال اقای روحانی برای پاســخگوی به‬ ‫نقدها باشد‪ ،‬ایا اینطور است؟‬ ‫خیر‪ ،‬این طور نیست‪ .‬شورای عالی سیاستگذاری‬ ‫اصالح طلبان بعد از صحبت ها و بررسی های فراوان درباره‬ ‫نحوه ورود به صحنه انتخابات ریاست جمهوری نامزد اصلی‬ ‫خود را اقای روحانی انتخاب کــرد‪ .‬در واقع بعد از نقدهای‬ ‫فراوان به عملکرد دولت یازدهم تصیم گیری شد که از اقای‬ ‫روحانــی در دوازدهمین دوره انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫حمایت شود‪ .‬یعنی اصالح طلبان عملکرد اقای روحانی را‬ ‫در دوره یازدهم ریاست جمهوری پســندیدند و تایید کردند‬ ‫بنابراین تصمیم گرفتند از او حمایت کنند‪ .‬پس براســاس‬ ‫یک فضــای احساســی تصمیم گیــری نکردنــد که حاال‬ ‫دغدغه مند باشند‪ .‬ایرادات و اشکاالت وارد به دولت یازدهم‬ ‫کامال بحث و بررسی شد و سپس جمع به این نتیجه رسید‬ ‫که دولت اقای روحانی باید بمانــد و اصالح طلبان از او در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری حمایت کنند‪.‬‬ ‫حاال چطور شد که شــورای عالی سیاستگذاری‬ ‫اصالح طلبان به اقــای جهانگیری رســید و فرد‬ ‫دیگری خــارج از دولت را انتخاب نکــرد تا نامزد‬ ‫پوششی برای اقای روحانی باشد؟‬ ‫اتفاقــا افــراد مختلفی مطرح شــدند و به ســتاد‬ ‫انتخابات کشــور رفتنــد و ثبت نــام کردنــد‪ .‬در واقع اقای‬ ‫جهانگیری یکــی از اصالح طلبانی اســت کــه در صحنه‬ ‫انتخابــات ریاســت جمهوری نام نویســی کرد امــا از انجا‬ ‫که در دولــت یازدهم معــاون اول بــود کاندیداتوری اش‬ ‫توجه بیشــتری را جلب کــرد‪ ،‬حاال اینکــه در اینده چگونه‬ ‫عمل می کنند و چگونه تصمیم خواهند گرفت بســتگی به‬ ‫مذاکراتی دارد که انها با اقای روحانی خواهند داشت‪.‬‬ ‫اما اقای عارف فردای ثبت نــام نامزدها صحبت‬ ‫کرد و گفت شــورای عالی سیاســتگذاری فقط‬ ‫برای حضور اقای جهانگیری در صحنه انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری تصمیم گیــری کــرد و اقایان‬ ‫رهامــی و محمد هاشــمی مســتقل وارد صحنه‬ ‫شدند؟‬ ‫اقای عارف هرچه گفته خــودش جواب دهد من‬ ‫درباره صحبت هــای او نظر نمی دهم‪ .‬انچــه از نظر جمع‬ ‫مطلع بودم را بیان کردم‪.‬‬ ‫برخی از اصالح طلبان درباره حضور اقای محمد‬ ‫هاشــمی در صحنه انتخابات گفتند که غافلگیر‬ ‫شدند‪ ،‬ایا اقای هاشمی با شما مشورتی داشت؟‬ ‫خیر‪ ،‬با من مشورتی نداشت‪.‬‬ ‫ایا اینکــه اقایان محمــد هاشــمی و جهانگیری‬ ‫هنگام مناظرات در کنار اقای روحانی حضور دارند‬ ‫در مباحثات انتخاباتی کفه ترازو‬ ‫به نفع انها سنگینی خواهد کرد؟‬ ‫نمی توان االن گفت چون‬ ‫هنوز مشــخص نیست چه کسانی‬ ‫تایید صالحیت می شوند‪ .‬باید دید‬ ‫چه کسانی در صحنه باقی می مانند‬ ‫تا بتوان درباره این ســوال پاســخ‬ ‫روشنی داد‪.‬‬ ‫برخیاصالح طلباننیزمعتقدند‬ ‫نامــزد پوششــی نباید تــا پایان‬ ‫مناظــرات انتخاباتــی در صحنه‬ ‫بماندچونممکناستیکسبد‬ ‫رایی به نفــع او شــکل بگیرد که‬ ‫وقتی از صحنه رقابت کنارگیری‬ ‫می کنــد بدنــه اجتماعــی اش‬ ‫به ســمت نامــزد اصلــی جریان‬ ‫اصالحــات نــرود‪ ،‬نظــر شــما‬ ‫چیست؟‬ ‫این دســته اصالح طلبان‬ ‫نظر خود را دارند اما من معتقدم خود‬ ‫نامزدهای اصالح طلب باید درباره‬ ‫این موضوعتصمیم بگیرند‪.‬‬ ‫تاکتیک نامزد پوششی به سبک روحانی‬ ‫واکاویچگونگیحضوراسحاقجهانگیریدرانتخاباتریاست جمهوریدوازدهم‬ ‫مسعود ندافان‬ ‫خبرنگار‬ ‫‪4‬‬ ‫ضرباهنــگ رقابــت بــرای دوازدهمیــن دوره‬ ‫ریاســت جمهوری اغاز شــده اســت؛ در این میان حضور‬ ‫نامزدهای پیش بینی شــده انتخابات‪ ،‬عدم حضور ســعید‬ ‫جلیلــی و حضور اســحاق جهانگیــری مهم تریــن رخداد‬ ‫پیشــا انتخاباتی اســت؛ کنش های هدفمند که اثرگذاری‬ ‫جدی در نتیجه انتخابات خواهد گذاشــت‪ .‬ســعید جلیلی‬ ‫عدم حضور خود را به منظور وحدت یابــی نیروهای جبهه‬ ‫انقالب اسالمی دانست و اظهار داشت که «وظیفه ما این‬ ‫است که اصلح را بشناسیم و کمکش کنیم نه اینکه خود را‬ ‫کنار بکشــیم‪ ».‬و در همین راســتا به نظر می رسد که عدم‬ ‫حضور سعید جلیلی به وزن سازمان رای ایت الله رئیسی در‬ ‫بدنه جریان اصولگرا افزوده اســت‪ .‬از سوی دیگر حضور‬ ‫دقیقه های پایانی اسحاق جهانگیری‪ ،‬زمینه های تحلیلی‬ ‫فراوانی پیرامون یارکشــی سیاســی حســن روحانی برای‬ ‫کارزار رقابت را فراهم ساخت؛ حضور جهانگیری را باید در‬ ‫چارچوب راهبرد انتخاباتی تقلیل یافته «نامزد پوششــی»‬ ‫تحلیل کرد‪.‬‬ ‫نامزد پوششی؛ وصیت هاشمی‬ ‫اولین بار محمدجواد حق شــناس از اعضای شورای‬ ‫مرکزی اعتماد ملــی به بهانــه حضور پرشــمار نامزدهای‬ ‫اصولگرایان از تاکتیک «گزینه پوششی» برای «حفاظت»‬ ‫از ارای حســن روحانی ســخن گفت و پس از درگذشــت‬ ‫هاشمی رفسنجانی‪ ،‬حسین مرعشی تاکتیک نامزد پوششی‬ ‫را وصیت سیاسی هاشمی رفسنجانی برای کارزار اردیبهشت‬ ‫دانست و اظهار داشــت‪« :‬تاکید اقای هاشمی این بود که‬ ‫در انتخابات پیش رو‪ ،‬در کنار اقای روحانی‪ ،‬افراد دیگری‬ ‫هم باشند که به ایشان در مسائل تبلیغاتی و در اختیار گرفتن‬ ‫فضاهای رسمی کمک کنند‪ .‬از سویی بهتر است با یک برگ‬ ‫بازی را شروع نکنیم که خدایی ناکرده به هر دلیلی پشیمانی‬ ‫بیاورد‪ ».‬بنابراین ایده «نامزد پوششی» کنشی پیشگیرانه‬ ‫برای صیانت از سازمان رای حسن روحانی‪ ،‬از سوی مرحوم‬ ‫هاشمی رفسنجانی‪ ،‬پدر معنوی دولت طرح ریزی شد؛ پس‬ ‫از فقدان کارگردان پروژه های سیاســی چنــد الیه‪ ،‬دامنه‬ ‫مجادالت برای حضور یا عدم حضور گزینه های ضربه گیر‬ ‫کلیددار پاستور افزایش یافت‪.‬‬ ‫راهبرد روحانی؛ نامزد بی خطر‬ ‫حسن روحانی از نامزد پوششی هراس داشت؛ او نامزد‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫حامیان دولت یازدهم به جای تاکتیک نامزد پوششی‪،‬‬ ‫عملیات روانی بــا مولفه هــای «اپوزیســیون در قدرت»‬ ‫و «خطابه گویــی مشــکالت» را راهکار خــروج از بحران‬ ‫دانستند؛ اپوزیسیون در قدرت با گزاره های پیرامون فقدان‬ ‫ازادی بیان در کشــور و هجمه به قوه قضائیه کلید خورد و‬ ‫‪ .2‬حسن روحانی‪:‬‬ ‫حســن روحانــی در مواجهــه بــا فشــار گســترده‬ ‫اصالح طلبان برای حضور نامزد پوششی‪ ،‬پیش شرط عدم‬ ‫رقابت و همکاری در کارنامه دولت را مطرح ســاخت؛ تا از‬ ‫این طریق هرگونه امکان رقابت برای فرد موردنظر ســلب‬ ‫شــود‪ .‬از ســوی دیگر کار ویژه این «نامزد بی خطر» برای‬ ‫«خرید زمان» در مناظره و «تقسیم کار» نسبت به انتقاد رقبا‬ ‫است؛ هرچند اصالح طلبان معتقدند که روحانی تسلیم انان‬ ‫شده است و در همین راستا الیاس حضرتی گفت‪« :‬الیاس‬ ‫حضرتی درهرصورت حسن روحانی به حامیان اصالح طلب‬ ‫خود اعتماد کرد و تسلیم تاکتیک انتخاباتی انها شد‪ ».‬اما‬ ‫درواقع حســن روحانی با پذیرش وضعیت نامناسب دولت‬ ‫در افکار عمومی‪ ،‬با دوپینگ دولتی‪ ،‬نامزد بی خطر را روانه‬ ‫کارزار انتخابات کرد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫هراس دولت از نامزد پوششی منتقد‬ ‫بیان لیســت مشــکالت مردم مانند بیکاری و رکود پس از‬ ‫‪ 1000‬روز صــدارت دولت یازدهم از تریبون های رســمی‬ ‫شنیده شد‪ ،‬گویا تدبیر وعده ‪ 100‬تحول اقتصادی به یغما‬ ‫رفته است و همچنین محمود واعظی وزیر دولت یازدهم و‬ ‫عضو شــورای مرکزی حزب اعتدال و توسعه‪ ،‬اصلی ترین‬ ‫هســته حمایتی از حســن روحانی از ســال ‪ 92‬تاکنون‪ ،‬با‬ ‫مخالفت پیرامون ایده نامزد پوششــی اظهار داشت‪« :‬در‬ ‫دفتر سیاسی حزب اعتدال و توســعه راجع به این موضوع‬ ‫صحبت شــد و جمع ما ایــن کار را به مصلحــت نمی داند‪.‬‬ ‫اقای روحانی نامزد حــزب اعتدال و توســعه در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری اســت همه بدون اینکه تردیدی به وجود‬ ‫بیاید و دلیلی داشته باشد که دنبال کسی دیگر برویم از اقای‬ ‫روحانی حمایت می کنیم‪ .‬حزب اعتدال و توســعه اعتقاد‬ ‫به نامزد پوششــی ندارد‪ .‬خود اقای روحانی همچون دوره‬ ‫گذشته می تواند تنها از پس پاسخگویی به انتقادها براید‪».‬‬ ‫اما هراس حامیان دولــت یازدهم از اجرایی شــدن‬ ‫تاکتیک نامزد پوششی در غیاب هاشــمی‪ ،‬اغاز سناریوی‬ ‫عبور از روحانی بود؛ «نامزد پوششی یعنی اینکه راه بدهید‬ ‫اقای روحانی را حذف کنند‪ ».‬حمیدرضــا جالیی پور تنها‬ ‫هدف نامزد پوششــی در غیات هاشمی رفسنجانی را طرح‬ ‫فریب برای عبور از روحانی تلقی می کند؛ او «نامزد پوششی‬ ‫را حرف های «غیر جدی» و «غیر اجماعی» دانست که «‪4‬‬ ‫نفر تکنواز هم ممکن اســت ‪ 4‬تا حرف بزنند» ولی اهمیت‬ ‫ندارد و تنها نامزد جریان اصالحات حسن روحانی است‪».‬‬ ‫این نگرانی ها زمانی جدی شــد که مسعود پزشکیان‬ ‫اصلی ترین گزینه نامزد پوششــی برنامه انتقادی نسبت به‬ ‫اقدامات دولت یازدهــم به رئیس دولــت اصالحات ارائه‬ ‫داد؛ کانال خبری «از نو» نوشت‪« :‬اقای پزشکیان‪ ،‬جزوه‬ ‫‪ ۲۰‬صفحــه ای از برنامه هــای انتخاباتــی اش را به رئیس‬ ‫دولت اصالحــات ارائه کرده کــه در ان انتقادات جدی در‬ ‫حوزه های اقتصاد‪ ،‬سالمت و اشرافی گری نسبت به دولت‬ ‫اقای روحانی مطرح کرده اســت‪ .‬البته برخی از محتوای‬ ‫جزوه ابراز گالیه کرده اند که نباید اشکاالت اقای روحانی‬ ‫از زبان اصالح طلبان مطرح شــود‪ ».‬اما اقای پزشــکیان‬ ‫در پاسخ به این انتقادات گفت‪« :‬نمی توانم به مردم دروغ‬ ‫بگویم و چشم امید به مدیریت ناکارامد و فرسوده و اشرافی‬ ‫این دولت ببندم؛ چشــم بــه توجه نکردن بــه محرومین و‬ ‫شهرستان ها را ببندم؛ بر وضعیت تورم‪ ،‬رکود و بیکاری چشم‬ ‫ببندم‪ .‬من هم قاعدتا منتقد این قضیه هستم‪،‬اگر تاکنون‬ ‫به خاطر مصلحت سکوت کردیم اما اگر به عنوان کاندیدا‬ ‫می خواهیم برنامه ارائه دهیم‪ ،‬باید این موارد را بگوییم‪».‬‬ ‫اما جریان اصالحات پافشاری جدی بر حضور نامزدی دیگر‬ ‫در کارزار رقابت داشتند‪.‬‬ ‫پوششی را شورشــی علیه دولتش می دانســت و به همین‬ ‫خاطر مخالفــت خود را به شــورای عالی سیاســت گذاری‬ ‫اعالم کرد؛ در این میان محمد هاشمی برای اجرای اخرین‬ ‫وصیت سیاســی برادرش در انتخابات نامزد شد؛ در همین‬ ‫اثنــا اصالح طلبان روند مذاکره با حســن روحانــی را برای‬ ‫پذیرش نامزد پوششی اغاز کردند‪.‬‬ ‫در دو ســطح می تــوان حضــور جهانگیــری را در‬ ‫رقابت های انتخاباتی تحلیل کرد؛‬ ‫‪ .1‬اصالح طلبان‪ :‬فقدان هاشــمی رفســنجانی در‬ ‫اتاق فکر ائتالف ‪ ،92‬روند چانه زنی را برای اصالح طلبان‬ ‫تنزل داده اســت و به سطح حســن روحانی رسانده است‪،‬‬ ‫انان باوجود تالش های جدی برای اعتمادسازی کلیددار‬ ‫پاستور‪ ،‬ناتوان از حضور نامزد اصالح طلب مقتدری شدند‪.‬‬ ‫پس از تعطیالت نوروز جریان اصالحات با سنجش میزان‬ ‫اقبال عمومی نسبت به استمرار دولت یازدهم به این نتیجه‬ ‫رسید که شرایط شکست دولت روحانی مهیا است بنابراین با‬ ‫شیفت رویکردی از نامزد پوششی شورای عالی اصالحات به‬ ‫گزینه مورد تائید حسن روحانی رسیدند و نزدیک ترین شاخه‬ ‫اصالحات به دولت یازدهم یعنی حزب کارگزاران سازندگی‬ ‫را مسئول اجرای این پروژه انتخاباتی قرارداد و تعبیر «نامزد‬ ‫احتیاطی» را برای کنش سیاسی جدید خود برگزیدند و در‬ ‫همین راستا شهاب الدین طباطبایی از اعضای حزب ندای‬ ‫ایرانیان اظهار داشت‪« :‬بهتر است نام این حرکت را بگذاریم‬ ‫که برای این شــخص دو کارکرد وجود دارد‪ :‬اول کمک به‬ ‫کاندیدای اصلــی تا بتوان مواضع کاندیــدای نهایی مورد‬ ‫اجماع را بهتر اعالم کرد و حتی می توانند تقســیم کار کنند‬ ‫تا کاندیدای حامی به نقدهای موجود پاســخ دهد و کاربرد‬ ‫دوم بنا بر اتفاقی که در سال ‪ 92‬شاهد ان بودیم‪ ،‬عقل حکم‬ ‫می کند همه جوانب در نظــر گرفته شــود‪ ،‬تاکید می کنم‬ ‫طرح کاندیداتوری اقایــان روحانی و جهانگیری محصول‬ ‫عقالنیت و تجربه است‪».‬‬ ‫‪31‬‬ ‫سیاست‬ ‫قالیباف نمی امد‪ ،‬جهانگیری ثبت نام نمی کرد‬ ‫گفت وگوی مثلث با محمد سعید احدیان‬ ‫سیاست‬ ‫‪32‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫ثبت نام نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری به‬ ‫پایان رسید اما اقای اســحاق جهانگیری معاون‬ ‫اول دولت یازدهــم در ثانیه های اخر وارد ســتاد‬ ‫انتخابات کشــور شــد و ثبت نام کــرد‪ .‬ایا اقای‬ ‫جهانگیری با خواست و اراده خود چنین تصمیمی‬ ‫ گرفت یا به او تحمیل کردند کــه نامزد انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری شود؟‬ ‫بــه نظــر نمی ایــد کــه اقــای جهانگیــری این‬ ‫کار را بــا خواســت و میل خود کرده باشــد‪ .‬او شــخصیت‬ ‫اجتماعی واالیی دارد و اقدامی که انجام داد به شخصیت‬ ‫اجتماعی اش اســیب می زند‪ .‬باالخره کســی که می اید تا‬ ‫بدل‪ ،‬ضربه گیــر و یدک کش کس دیگری باشــد خود او و‬ ‫شخصیت حقیقی اش دچار لطمه می شود پس بعید به نظر‬ ‫می رســد اقای جهانگیری با اراده و تصمیم خودش نامزد‬ ‫دوازدهمین دوره انتخابات ریاســت جمهوری شده باشد‪.‬‬ ‫حاال چرا باتوجه بــه این حقیقت دوباره اقــای جهانگیری‬ ‫تصمیم بــه کاندیداتوری گرفــت؟ چون کســانی که او را‬ ‫برای کاندیداتوری تحت فشار قرار دادند‪ ،‬می ترسند‪ .‬اگر‬ ‫از نتیجه انتخابات ریاست جمهوری نمی ترسیدند هیچ گاه‬ ‫اقای جهانگیری وارد عرصه رقابت نمی شــد‪ .‬واقعیت این‬ ‫است که بعد از ثبت نام اقای قالیباف‪ ،‬جریان حامی دولت‬ ‫احســاس کرد نامزدهایی که برای نقد وضــع موجود وارد‬ ‫صحنه شــدند و تغییر وضع موجود را دنبال می کنند ترکیب‬ ‫نگران کننده ای دارند‪.‬‬ ‫اما اقای جهانگیری در نشســت خبــری پس از‬ ‫ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری وقتی سه‬ ‫دفعه مورد سوال قرار گرفت که ایا نامزد پوششی‬ ‫است و در نهایت می خواهد به نفع اقای روحانی‬ ‫کنار برود‪ ،‬او پاســخی نداد و گفت‪« :‬ما در هفته‬ ‫اخر تصمیم می گیریم که چه کنیم»‪ ،‬یعنی شما‬ ‫معتقدید او تعارف کــرد و حقیقــت چیز دیگری‬ ‫است؟‬ ‫اما اعــام کرد کاندیــدای اصلی اقــای روحانی‬ ‫اســت و بعد هم در توئیتی که زد نســبت خودش را با اقای‬ ‫روحانی نشــان داد که کامال با او همراه اســت‪ .‬حتی اگر‬ ‫می خواهند هفته اخر تصمیم گیری کنند باید اقای روحانی‬ ‫و جهانگیری همدیگــر را رقیب بداننــد‪ .‬همان طور که در‬ ‫جریان اصولگرایــی اقایان قالیباف و اقای رئیســی هر دو‬ ‫رقیب یکدیگرند و این طور نیســت که یکی نامزد اصلی و‬ ‫دیگری نامزد فرعی باشد‪ .‬وقتی نامزد اصلی و فرعی تعیین‬ ‫می شود خود کار نشانه ان است که انها نمی خواهند با هم‬ ‫رقابت کنند‪.‬‬ ‫االن ایرادی که اصالح طلبان به طور متقابل درباره‬ ‫حضور جمعی نامزدهای جبهه مردمی در صحنه‬ ‫انتخابات می گیرند این اســت که اقای رئیســی‬ ‫بیشترین رای را در مجمع عمومی جبهه مردمی‬ ‫ نیروهای انقالب اسالمی اورد اما او به عنوان نامزد‬ ‫نهایی معرفی نشــد تا نفرات دیگری به کمکش‬ ‫بیاینــد و بتوانــد از مرحلــه مناظــرات نامزدهای‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری به سالمت عبور کند‪،‬‬ ‫چون ضعف او در این مرحله است‪ ،‬بعد از مرحله‬ ‫مناظره نام او به عنوان نامــزد نهایی جمنا اعالم‬ ‫خواهد شد‪ ،‬ایا این شبیه سازی که انجام می شود‬ ‫‪5‬‬ ‫محمد ســعید احدیــان‪ ،‬مدیر مســئول روزنامه‬ ‫خراسان نام نویسی اســحاق جهانگیری معاون اول‬ ‫دولت یازدهم در انتخابات ریاست جمهوری را نشان‬ ‫ ترس جریان حامی دولــت از نامزدهای جبهه مردمی‬ ‫می داند و می گوید‪« :‬انها ترســیدند و به همین خاطر‬ ‫یار کمکی برای اقای روحانی اوردند تا در روند مناظرات‬ ‫به او یاری رساند‪».‬‬ ‫را شما قبول دارید؟‬ ‫خیر‪ ،‬این تحلیل نادرســت است‪ .‬چه کسی گفته‬ ‫اقای رئیسی از حیث مناظره ضعیف اســت‪ .‬ایا تجربه ای‬ ‫دارند که چنین ادعایی را مطرح می کننــد‪ .‬ضمن انکه در‬ ‫جریان اصولگرا هر دو کاندیدا به عنــوان رقیب دارند وارد‬ ‫صحنــه می شــوند و جــدی کار می کنند‪ .‬یعنی هــم اقای‬ ‫قالیباف و هم اقای رئیسی جدی دارند کار می کنند تا ببینند‬ ‫اقبال جامعه به کدامیــک رو می کند بعد به تناســب انچه‬ ‫در صحنه عمل اتفاق می افتد اقــدام می کنند‪ .‬هیچ کدام‬ ‫رقیب اصلی یا رقیب فرعی محسوب نمی شوند اما در طرف‬ ‫مقابل یک رئیس جمهور مســتقری وجــود دارد که به طور‬ ‫طبیعی رقیب اصلی اســت وقتی یک نفر از همان جریان‬ ‫وارد صحنه می شــود روشن اســت که نامزد فرعی خواهد‬ ‫بود چون دارد به عنوان نفر دوم وارد عرصه می شــود اما در‬ ‫جریان رقیب دولت این طور نیست‪ ،‬دو نفر می خواهند وارد‬ ‫عرصه شوند ببینند شرایط چطور می شــود و چه نتیجه ای‬ ‫حاصل خواهد شد‪.‬‬ ‫امــا اصالح طلبــان می گویند محال اســت اقای‬ ‫رئیســی به نفع اقای قالیباف کنار بــرود چون با‬ ‫وجود مسئولیت داشتن در استان قدس رضوی‪،‬‬ ‫انقدر ضرورت دیده که وارد صحنه انتخابات شود‬ ‫و ترک صحنه خیلی برای اقای رئیســی ســخت‬ ‫است‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫اصالح طلبان چون همه مسائل را براساس قاعده‬ ‫قدرت تحلیل می کنند شاید این طور سخن می گویند‪ ،‬وقتی‬ ‫قاعده تکلیف باشد یک نفر براســاس تکلیفش ورود کند و‬ ‫حتی از مواهب مادی و معنــوی که دارد بگذرد و خودش را‬ ‫فدا کند‪ .‬یک زمان هم شــاید احساس کند تکلیف دارد که‬ ‫کناره گیری کند‪ .‬در کل قاعده قدرت شــاید خیلی مسائل‬ ‫را توجیه کند اما قاعده تکلیف این طور نیســت چون افراد‬ ‫براساس انچه مصلحت جامعه است عمل می کنند‪.‬‬ ‫یک تحلیل دیگر ان است که اصالح طلبان اقای‬ ‫جهانگیری را به صحنه اوردند تا چهار ســال بعد‬ ‫دســت شــان به لحاظ داشــتن رجل سیاسی و‬ ‫مذهبی خالی نباشد‪ .‬در واقع شاید انها خواستند‬ ‫در کنــار اقای عــارف‪ ،‬اقــای جهانگیــری را هم‬ ‫به عنوان رجل سیاســی و مذهبی داشــته باشند‬ ‫تا دســت شــان در انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫‪ 1400‬برای انتخــاب نامزد باز باشــد‪ .‬کما اینکه‬ ‫اصولگرایان اگر در این انتخابات شکست بخورند‬ ‫برای سال‪ 1400‬باالخره کسانی مثل اقای جلیلی‪،‬‬ ‫اقای الریجانــی و اقای والیتی را در ســطح رجل‬ ‫سیاسی و مذهبی دارند که می توانند با کارت انها‬ ‫بازی کنند‪ ،‬نظر شما چیست؟‬ ‫اقای جهانگیری چه این دوره می امد چه نمی امد‬ ‫رجل سیاســی اســت بنابراین نیاز ندارد که این دوره برای‬ ‫اینده تاییدیه از شــورای نگهبان بگیرد‪ .‬از طرفی اگر یک‬ ‫وقت قرار باشد دور اینده شورای نگهبان به این جمع بندی‬ ‫برسد که اقای جهانگیری رجل سیاســی و مذهبی نیست‬ ‫خب همیــن دوره ردصالحیتش می کند و ایــن برای اینده‬ ‫اقای جهانگیری که بدتر اســت چون امــکان اینکه او در‬ ‫اینده وارد عرصه انتخابات ریاست جمهوری شود سخت تر‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫اقــای جهانگیــری دوره گذشــته انتخابــات‬ ‫ریاســت جمهوری برای کاندیداتــوری به وزارت‬ ‫کشور رفت اما چون دید اقای هاشمی رفسنجانی‬ ‫دارد نام نویسی می کند دیگر ثبت نام نکرد چه طور‬ ‫االن این ریسک را کرد حال انکه در دوره گذشته‬ ‫نیز می توانست نقش کاندیدای پوششی را برای‬ ‫اقای هاشمی ایفا کند؟‬ ‫استداللی که بیان شد نشانه ان است که ترسیدند‪.‬‬ ‫کارنامه اجرایی اقــای روحانی به گونه ای اســت که دفاع‬ ‫از ان با یک نفر در صحنه انتخابات شــدنی نیســت منتها‬ ‫از ترس شکســت مجبور شــدند یک کمکی را وارد عرصه‬ ‫کنند و البته خود این بیشــتر نشــانه ناکارامــدی و ناتوانی‬ ‫اقای روحانی است چون نیاز دارد یک نفر به او کمک کند‬ ‫و خودش به تنهایــی نمی تواند از عملکــرد دولت یازدهم‬ ‫دفاع کند‪.‬‬ ‫اقای جهانگیــری فکر می کنید چقــدر بتواند به‬ ‫اقای روحانی کمک کند؟‬ ‫این کارنامه به نوعی غیرقابل دفاع است که فکر‬ ‫نمی کنم کسی بتواند به اقای روحانی کمک کند؛ چه اقای‬ ‫جهانگیری باشد چه کس دیگری‪.‬‬ ‫اقای جهانگیری در نشست خبری بعد از ثبت نام‬ ‫در ستاد انتخابات کشــور گفت امدم بگویم چه‬ ‫تحویل گرفتیم و به کجا رســاندیم‪ ،‬یعنی حرف‬ ‫برای گفتن دارد و مدعی است دست پری از این‬ ‫جهت دارد‪ ،‬این طور نیست؟‬ ‫واقعیــت جامعــه ایــن را تاییــد نمی کنــد یعنی‬ ‫نظرسنجی ها نشــان می دهد که اقای روحانی ریزش رای‬ ‫دارد‪ .‬ثانیا خود این مساله نشان می دهد که رئیس جمهور‬ ‫ناتوان اســت که این کار را انجام دهد و باید یک نفر دیگر‬ ‫بیاید تا به جامعه بقبوالند که دولت یازدهم خوب کار کرد‪.‬‬ ‫رئیس جمهوری که نمی تواند از عملکرد دولتش دفاع کند‬ ‫ایا می تواند از حق مردم دفاع کند‪ .‬ایا می تواند خواسته های‬ ‫مردم را به نتیجه برساند؟‬ ‫توجیــه اصالح طلبان ایــن بود که وقتــی تعداد‬ ‫زیادی از نامزدهای اصولگرا قرار است مقابل اقای‬ ‫روحانی قرار بگیرند قاعدتا چند برابر اقای روحانی‬ ‫در مناظرات صحبت می کنند و هــر کدام برنامه‬ ‫نقد دولت یازدهم را در دستورکار قرار می دهند از‬ ‫این جهت اقای روحانی کامال در فاز دفاعی قرار‬ ‫می گیرد چون نه تنها فرصتی برای ایجاد فضا و به‬ ‫چالش کشیدن رقیب ندارد بلکه وقت هم نمی کند‬ ‫برنامه های خود را برای اداره دولت اینده تشریح‬ ‫کنند‪ .‬ایا ورود اقــای جهانگیری بــه نوعی برای‬ ‫تقسیم کار نیست که یکی از عملکرد دولت دفاع‬ ‫و دیگری برنامه ایجاد فضای چالشی برای رقیب‬ ‫را دنبال کند تا نامزدهای اصولگرا نیز دائم در فاز‬ ‫حمله نباشــند بلکه به دفاع از سابقه اصولگرایی‬ ‫هم بپردازند؟‬ ‫در دور دوم اقــای خاتمی چنین شــرایطی کامال‬ ‫تجربه شــد و ‪ 9‬نفر در مقابل اقای خاتمی ایســتادند‪ .‬چرا‬ ‫ان زمان اصالح طلبــان یک نفر کمکی نفرســتادند چون‬ ‫احســاس می کردند کارنامه قابل دفاعی دارند و به توانایی‬ ‫و امکان رای اوری اقای خاتمی برای پاســخ دهی اعتماد‬ ‫داشــتند در حالیکه االن خود همین اقدام متفاوت شــان‬ ‫معنی اش این است که نگران هستند‪ ،‬از اینکه اقای روحانی‬ ‫سیاست‬ ‫نمی تواند از خودش دفاع کند و کارنامه قابل دفاعی ندارد‪.‬‬ ‫رئیس جمهور مستقر همیشه حتی اگر کارنامه عادی داشته‬ ‫باشد مثل تیم فوتبالی است که بازی رفت را در خانه حریف‬ ‫‪ 3‬بر هیچ برده و در بازی برگشت زیاد دغدغه ای ندارد چون‬ ‫حریف باید حداقــل ‪ 4‬گل بزند و گلی دریافــت نکند و این‬ ‫کار خیلی ســختی اســت‪ .‬وقتی اینها می بینند نمی توانند‬ ‫از رئیس جمهور مســتقر دفاع کنند مجبور شدند یارکمکی‬ ‫بفرســتند‪ .‬مفهومش این اســت که کارنامــه دولت خیلی‬ ‫غیرقابل دفاع است‪.‬‬ ‫البته سال ‪ 80‬قابل قیاس با سال ‪ 96‬نیست‪ ،‬چون‬ ‫در سال ‪ 80‬اصولگرایان نامزد حداکثری به میدان‬ ‫نیاوردند اما در سال‪ 96‬با نامزدهای حداکثری خود‬ ‫وارد میدان رقابت شدند‪...‬‬ ‫همین دلیل مهمی است که نشان می دهد جناح‬ ‫حامی دولت ترسیده است‪ ،‬چرا اقای جهانگیری گذاشت‬ ‫اخرین لحظه در انتخابات ریاســت جمهوری ثبت نام کرد‪.‬‬ ‫معتقدم اگر اقای قالیباف ثبت نام نمی کرد اقای جهانگیری‬ ‫هم ثبت نام نمی کرد چون دیگر احساس خطر نمی کردند‪.‬‬ ‫ثبت نام اقای جهانگیری نشان ه ترس از شکست است‪.‬‬ ‫یک ایــده ای را برخــی چهره هــای اصالح طلب‬ ‫بیان می کنند و می گوینــد رقابت با رئیس جمهور‬ ‫مستقر شاید جدی باشد و تنور انتخابات را گرم‬ ‫کند اما نمی تواند نتیجه را تغییــر دهد کما اینکه‬ ‫سال ‪ 88‬این اتفاق افتاد که اصالح طلبان با نامزد‬ ‫حداکثری امدند گرچه تنور انتخابات گرم اما اقای‬ ‫احمدی نژاد ‪ 63‬درصد ارا را کسب کرد‪ .‬به عبارت‬ ‫دیگر اصالح طلبان می گویند هر چقدر هم رقابت‬ ‫جدی باشــد نهایتا رئیس جمهور مســتقر است‬ ‫که پیروز از میــدان انتخابات بیرون می اید‪ .‬نظر‬ ‫شما چیســت‪ ،‬ایا می توان با استناد به یک واقعه‬ ‫استداللی کرد و یک حکم عام داد؟‬ ‫در همه دنیا وقتــی رئیس جمهور مســتقر دور اول را‬ ‫تمام می کند یک قدم جلوتر از بقیه رقباست و به طور طبیعی‬ ‫معموال برنده رقابت می شود مگر انکه عملکردش به گونه ای‬ ‫باشد که نتواند از عملکرد خودش دفاع کند و رقبای جدی ای‬ ‫هم داشته باشد که بتوانند او را به چالش بکشند‪.‬‬ ‫اینکــه می گوییــد اصالح طلبــان از شکســت‬ ‫می ترسند این ترس را از نامزدهای جبهه مردمی‬ ‫به طور روشــن اقایان رئیســی و قالیباف در ذهن‬ ‫دارند یا از اقای احمدی نژاد؟‬ ‫همه سیاســیون و افراد مطلــع می دانند که اقای‬ ‫احمدی نژاد تایید صالحیت نخواهد شد‪ .‬گرچه او امد و در‬ ‫انتخابات ثبت نام کرد اما در نهایت ردصالحیت می شــود و‬ ‫از عرصه انتخابات کنار می رود‪ .‬پس موضوع جریان حامی ‬ ‫دولت اقای احمدی نژاد نیست اگر بود اقای جهانگیری دو‬ ‫روز قبلش ثبت نام می کرد نه انکه ایــن کار را به لحظه اخر‬ ‫موکول کند‪.‬‬ ‫اطرافیان اقای روحانی مثل اقــای نجفی و اقای‬ ‫واعظی هفته قبــل از عید اعــام کردند مخالف‬ ‫نامزد پوششی هســتیم‪ .‬به نوعی انها نظر اقای‬ ‫روحانی را مطرح کردند چون پیش از درگذشــت‬ ‫اقای هاشــمی‪ ،‬اقای روحانی با مرحوم هاشــمی‬ ‫دیــدار و مخالفت خــود را دربــاره معرفــی نامزد‬ ‫پوششــی بیان کرد بعد هم که با اعضای شورای‬ ‫عالی سیاستگذاری اصالح طلبان صحبت داشت‬ ‫همین نگاه را به انها منتقل کرد‪ .‬به نظر شما اقای‬ ‫روحانی چــرا در نهایت ایــن ایــده را پذیرفت که‬ ‫در کنار او یک نامزد پوششــی به صحنــه بیاید؟‬ ‫ایــا اصالح طلبان امــدن نامزد پوششــی را به او‬ ‫تحمیل کردند چون می ترسیدند با گذاشتن تمام‬ ‫تخم مر غ های خود در ســبد اقای روحانی به یک‬ ‫باره همه چیز را از دست بدهند؟‬ ‫اطــاع دقیقی از پشــت پــرده تصمیــم جریان‬ ‫اصالحات ندارم نمی دانم اصال اقای روحانی موافق بوده‬ ‫یا موافق شده یا ایده تحمیلی را ناچارا پذیرفته یا همچنان‬ ‫مخالف اســت‪ .‬اما روشــن اســت جریان تصمیم گیر اگر‬ ‫نگران از رای نیاوردن اقای روحانــی نبود هیچ وقت اقای‬ ‫جهانگیری را هزینه این انتخابات نمی کرد‪.‬‬ ‫به نظر شما اگر هفته اخر مانده به انتخابات به این‬ ‫نتیجه برسند که اقای روحانی رای نمی اورد اقای‬ ‫روحانی حاضر خواهد بود به نفع اقای جهانگیری‬ ‫کنار برود؟‬ ‫به نظر اگر فکر می کنند اقای روحانی رای نمی اورد‬ ‫با کنــار رفتن او نیز نتیجــه انتخابات تغییــر نمی کند چون‬ ‫نامزد اصلی انها وقتی شکست بخورد نامزد فرعی شان رای‬ ‫نخواهد اورد یعنــی وقتی رئیس جمهور مســتقر به میدان‬ ‫می اید یا می برد یا اگر کال می بازند معنی ندارد نامزد فرعی‬ ‫تبدیل به نامزد اصلی شــود و پیروز میــدان انتخابات لقب‬ ‫گیرد‪ .‬وقتی نامزد اصلی شکست بخورد یعنی کل ان کمپین‬ ‫انتخاباتی شکست خورده اســت مگر انکه یک شخصیت‬ ‫اصالح طلب مستقل مثل اقای پزشکیان می امد‪ .‬ان موقع‬ ‫معادله عوض می شد‪ .‬االن اقای جهانگیری از درون دولت‬ ‫است‪.‬نامزدفرعینسبتبهاقایروحانیمحسوبمی شود‪.‬‬ ‫یعنی جابه جایی نامزد اصلــی و فرعی نمی تواند‬ ‫ی دولت باشد؟‬ ‫حالل مشکالت جریان حام ‬ ‫خیر‪ .‬چون هیچ وقت نامزد فرعی نمی تواند جای‬ ‫نامزد اصلی که رئیس جمهور مستقر است را بگیرد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪33‬‬ ‫انصراف تعیین کننده‬ ‫سیاست‬ ‫انصراف سعید جلیلی از حضور در انتخابات ریاســت جمهوری معادالت این‬ ‫رقابت مهم را با تغییراتی مواجه کرده است ‪ .‬سعیدجلیلی نشان داد که اگر در تمام‬ ‫این مدت در حوزه های مختلف کار کرده و نقدهایی داشت‪ ،‬برای دستیابی به قدرت‬ ‫نبوده بلکه او تکلیفی را حس می کرده که اکنــون ان را به گونه ای دیگر عملی کرده‬ ‫است‬ ‫سیاست مدار‬ ‫مومن‬ ‫سیاست‬ ‫‪34‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫درستایشاخالقسیاسیسعیدجلیلی‬ ‫سیاست‬ ‫‪1‬‬ ‫غیر منتظره بود؛ ســعید جلیلی انصــراف داد‪ .‬انهم‬ ‫درست در اندک زمان باقیمانده تا پایان مهلت ثبت نام‪ .‬چه‬ ‫کسی فکرش را می کرد انهم درباره فردی که در این مدت‬ ‫برنامه ریزی و تالش های کارشناســی خوبی برای حضور‬ ‫در انتخابات داشت‪ .‬همه را با این نیامدنش متعجب کرد؛‬ ‫اوضاع چنان شد که حتی اصولگرایانی که منتقد حضورش‬ ‫بودند نیز از این اقدام مبنی بر اخالق و معرفت سیاسی او‬ ‫تقدیر کردند‪.‬‬ ‫ماجرای یک بیانیه‬ ‫دقایق اخر ثبت نام در وزارت کشور تعداد قابل توجهی‬ ‫از طرفداران او راهی ســتاد انتخابات شــدند‪ .‬انها منتظر‬ ‫ســعید جلیلی بودند‪ .‬اگر چه روز جمعه خبر امده بود که او‬ ‫منصرف شــده و نامزد نخواهد شــد اما روز شنبه خبرهایی‬ ‫وجود داشــت که طرفداران جلیلی را امیدوار نگه داشــته‬ ‫بود‪.‬‬ ‫او نیامــد؛ به همیــن ســادگی‪ .‬زمان زیــادی طول‬ ‫نکشید که بیانیه او هم صادر شد؛ بیانیه ای که در ان امده‬ ‫بود‪« :‬امروز وظیفه جریان انقالبی اســت تا راه حل های‬ ‫تفکر انقالبــی را در عرصه هــای مهمی چــون فرهنگ‪،‬‬ ‫سیاســت‪ ،‬اقتصاد به ویــژه در موضوعــات مهمی چون‬ ‫تولید‪ ،‬اشتغال‪ ،‬مسکن‪ ،‬صنعت‪ ،‬کشــاورزی‪ ،‬بانکداری‬ ‫و‪ ...‬به شــکل برنامه ای قابل تحقــق و باورپذیر به مردم‬ ‫ارائه کند‪.‬باید نشــان داد ســاختار اجرایی‪-‬اداری کشور‪،‬‬ ‫چه ایرادهایی دارد و چگونه می تواند در خدمت مردم قرار‬ ‫گیرد و چگونه می توان با تبعیض‪ ،‬فقر‪ ،‬فساد مبارزه کرد‪.‬‬ ‫سعی ما ان بود این راه حل ها را بیابیم و به مردم ارائه کنیم‪.‬‬ ‫حضور مستمر در روستاها و شهرهای استان های مختلف‬ ‫و برگزاری جلســات مباحثه دانشــجویی در ده ها دانشگاه‬ ‫کشــور تالشــی نه برای دعوت بــه خود بلکــه وظیفه ای‬ ‫برای اثبات و تبییــن کارامدی تفکر انقالبــی فارغ از هر‬ ‫شخص و چهره و گروه و جناح بود‪ .‬اینک در استانه فرصت‬ ‫مبارک انتخابات بر تمــام عالقه مندان به گفتمان انقالب‬ ‫اســامی اســت تا با حرکتی فراگیــر و هماهنگ حقیقت‬ ‫کارامد و گره گشای تفکر انقالبی را تبیین و در باور عمومی‬ ‫مســتحکم کنند و اجازه ندهند افرادی بــا زاویه گرفتن از‬ ‫والیت و شاخص هایی که مقام معظم رهبری در این سال ها‬ ‫مکرر بر ان تاکیــد فرموده اند‪ ،‬گرایش هایــی به اهمال و‬ ‫ناکارامدی‪ ،‬خودباختگــی و محافظه کاری و انحراف را به‬ ‫جامعه تحمیل و در عزم انقالبی مردم تردید ایجاد کنند‪».‬‬ ‫این بیانیه البته ادامه داده بود‪ «:‬اینجانب با تشــکر‬ ‫از همه هموطنان و چهره های خدوم و دلســوز مخصوصا‬ ‫جوانان پرشــور و باورمند انقالبی که در ماه های گذشته با‬ ‫نظر لطف‪ ،‬این برادر خود را به حضــور در فرایند انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری دعوت کردند‪ ،‬از هم اکنون به سهم خود‬ ‫از همه نیروهای انقالبی دعوت می کنم با تمام توان برای‬ ‫شکوفایی ظرفیت انتخابات در مسیر بازیابی مسائل اصلی‬ ‫کشــور و راه حل های مبتنی بر منظومــه معرفتی‪ -‬ارمانی‬ ‫انقالب اسالمی در صحنه باشند‪».‬‬ ‫صورت مساله عوض نشــده و فقط یک نفری که قرار بود‬ ‫کاندیدا شــود ثبت نام نکرده ولی این مسیر و گفتمان باید‬ ‫امتداد داشته باشــد‪ .‬اگر ارامش کسی در جامعه به خاطر‬ ‫نداشتن شغل یا احتمال از بین رفتن شغل نیز اسیب ببیند‬ ‫مهم است‪ .‬در چهار سال گذشــته ما بارها نقاط انتقادی و‬ ‫پیشــنهادات خودمان را به دولتمردان فعلی گفته ایم ولی‬ ‫زمان انتخابات باید روندهای نادرســت را به چالش کشید‬ ‫و گفت مسیری که در چهار سال گذشته طی شده درست‬ ‫نبوده اســت‪ .‬یک علتی که بنده در این عرصه وارد نشدم‬ ‫این بود که نیروهــای انقالبی تجمیع بشــوند تا گفتمان‬ ‫انقالب به درستی شــکل بگیرد زیرا در بین نامزدها حتما‬ ‫یک نفر نسبت به دیگران اصلح است‪ .‬وظیفه ما این است‬ ‫که اصلح را بشناســیم و کمکش کنیم نه اینکه خود را کنار‬ ‫بکشــیم و بگوییم فراتر از بقیه هستیم و هیچ کاری انجام‬ ‫ندهیــم! چنانچه اگر بنده هــم وارد این عرصه می شــدم‬ ‫باید حمایتتان از بنده را مشــروط به پایبندی ام به گفتمان‬ ‫انقالب می کردید‪ .‬اینکه ما منتظر باشــیم تا در دولتی که‬ ‫با ما همسو نیست مشکالت و ناکارامدی ها بیشتر شود تا‬ ‫در اثر ان مردم به ما اقبال پیدا کنند درست نیست و چنین‬ ‫نگاهی مبنــای دینی نــدارد‪ ،‬باید تالش کــرد اگر راه حل‬ ‫مســاله ای را می دانیم کمــک کنیم تا مشــکالت مردم و‬ ‫کشور حل و فصل شود‪».‬‬ ‫درباره یک انصراف‬ ‫اما از لحظه ای که خبر انصراف سعید جلیلی اعالم‬ ‫شــد‪ ،‬افراد مختلفی چه در عرصه رســانه و چه در عرصه‬ ‫سیاسیون به اظهارنظر در این مورد پرداختند‪ .‬ناصر ایمانی‬ ‫در مطلبی در اظهارنظری در این مورد گفت‪« :‬احســاس‬ ‫تکلیف کرد که در این دوره نامزد انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫نشود ولی اثار کاندیدا نشدنش بی شک به نفع نامزد نهایی‬ ‫جمنا خواهد بود‪ ».‬مهدی محمدی در مطلبی در این مورد‬ ‫نوشت‪« :‬دکتر سعید جلیلی را سال هاست می شناسم و به‬ ‫شــاگردی اش مفتخرم‪ ،‬به رغم برخی تفاوت دیدگاه ها نه‬ ‫من و نه هیچ کس دیگر نمی تواند در ایمان راســخ و یقین‬ ‫استوار او تردید کند‪ .‬جلیلی در یک شب تصمیمی گرفت‬ ‫که برای برخی یــک عمر هم کم اســت تــا بتوانند نفس‬ ‫سرکش خویش را به ان راضی کنند‪».‬‬ ‫امیر حســین ثابتی نیــز در مطلبی نوشــت‪« :‬دقیق‬ ‫خاطرم هست؛ ‪ 4‬سال قبل بعد از انکه نتایج نهایی انتخابات‬ ‫اعالم شــد در جمع هوادارانش گفت‪« :‬کار ما تازه شروع‬ ‫شده اســت‪ »...‬خیلی ها ان زمان متوجه منظور او نشدند‬ ‫و فکــر کردند معنــای حرفش این اســت کــه می خواهد‬ ‫گوشه ای بنشیند تا بهار ‪ 1396‬مجددا راهی وزارت کشور‬ ‫شود اما او منظور دیگری داشت؛ برای همین در طول این‬ ‫‪ 4‬ســال بدون انکه زمان را تلف کند دانشگاه به دانشگاه‪،‬‬ ‫شهر به شهر‪ ،‬مسجد به مسجد و روســتا به روستا به میان‬ ‫مردم رفت و حرف انها را از نزدیک شــنید‪ ،‬روی مشکالت‬ ‫واقعی مردم وقت گذاشــت‪ ،‬برای حل انها صدها ساعت‬ ‫جلسات تخصصی برگزار کرد‪ ،‬از خیلی از مسئوالن دولت‬ ‫فعلی برای حل مشکالت مردم بیشتر وقت گذاشت و حتی‬ ‫خروجی خیلی از جلساتش برای رفع مشکالت کشور را به‬ ‫ی که خیلی ها مطمئن‬ ‫دولتمردان فعلی داد و درست هنگام ‬ ‫بودند او در انتخابات حتما حضور خواهد داشت‪ ،‬نیامد تا‬ ‫نشان دهد هدفش در این مدت چیز دیگری بوده است‪...‬‬ ‫می گویند سیاست پدر و مادر ندارد‪ ،‬اما وجود افرادی مانند‬ ‫سعید جلیلی به تنهایی مثال نقضی برای این گزاره است!‬ ‫او یک سیاستمدار به معنای واقعی کلمه است که جز انجام‬ ‫به تکلیفش کار دیگری نمی کنــد و قبل از هر تصمیمی از‬ ‫سیم خاردارهای نفس خود عبور کرده است‪ ...‬امروز هم‬ ‫در ظاهر اگر چه در انتخابات حضور ندارد اما با شناختی که‬ ‫از او دارم تردید ندارم بیــش از خیلی های دیگر در میدان‬ ‫خواهد بود‪ ،‬درســت از یک ماه دیگر که دوبــاره خیلی ها‬ ‫غیب می شوند تا ‪ 4‬سال دیگر دوباره به وزارت کشور بیایند‪.‬‬ ‫جلیلی بدون سر و صدا و جار و جنجال باز هم به میان مردم‬ ‫و دانشجویان خواهد رفت و با تمام توانش انچه از دستش‬ ‫بر می اید را انجام خواهد داد؛ او به معنای واقعی کلمه «نخ‬ ‫تســبیح» جوانان انقالبی باقی بود و خواهــد ماند‪ .‬بارها‬ ‫گفته ام‪ ،‬اگر کســی ســعید جلیلی را نه انطور که رسانه ها‬ ‫ساخته اند‪ ،‬بلکه اگر همانطور که هست بشناسد نمی تواند‬ ‫او را دوست نداشته باشد‪».‬‬ ‫حسین شمســیان هم در مطلبی نوشت‪« :‬به جرات‬ ‫و بر خالف همــه انها کــه او را نمی شناســند می گویم که‬ ‫جلیلی در این سال ها‪ ،‬بیش از هر کس دیگر زحمت کشید‬ ‫و با حضور میدانی‪،‬تحقیق و پژوهش و ســفر به دور ترین‬ ‫نقاط‪ ،‬مشکالت ریشه ای و مزمن کشور را شناخت و برای‬ ‫انها راه حل های عملیاتــی تهیه کرد‪ .‬ده ها کارشــناس و‬ ‫متخصص زبده در رشــته های گوناگــون‪ ،‬اندوخته های‬ ‫علمی و تجربــی خود را بــا او در میان گذاشــتند و جلیلی‬ ‫هوشــمندانه‪ ،‬زنجیره ای از نیروی انسانی کارامد را به دور‬ ‫خود جمع کــرد‪ .‬اما برای رضــای خدا و بــرای مصلحت‬ ‫انقالب‪ ،‬از انتخابات کناره گرفت تا در تصمیم گیری مردم‬ ‫انقالبی تشتتی ایجاد نشود‪ .‬ثابت کرد که به روزی بزرگتر‬ ‫از روز انتخابات ایمان دارد و به جایی مهمتر از «پاستور»‬ ‫می اندیشد‪ ،‬رضای خدا و مجاهده در راه او را بر همه چیز‬ ‫ ترجیح داد و با او معامله کرد‪».‬‬ ‫هر چه هست به نظر می رسد سعید جلیلی برای این‬ ‫اقدام خود که موجب وحدت بیشــتر جنــاح اصولگرایان‬ ‫می شود شایســته تقدیر اســت‪ .‬او نشــان داد که اگر در‬ ‫تمام این مدت در حوزه های مختلف کار کرده و نقدهایی‬ ‫داشــت‪ ،‬برای دســتیابی به قدرت نبوده بلکــه او تکلیفی‬ ‫را حس می کرده که اکنون ان را به گونــه ای دیگر عملی‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫او کناره گیری کرد؛ برای اتحاد بیشتر جبهه انقالب‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫ما برنامه مشخصی را برای موضوعات اصلی کشور داشتیم و راه حل های‬ ‫مشکالت واقعی مردم و کشور را هم اماده کرده بودیم و معتقد بودیم اگر افکار‬ ‫عمومی در این باره اقناع شوند رای هم خواهند داد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫او البتــه توضیحات بیشــتری هــم داشــت درباره‬ ‫کناره گیری از انتخابات‪ .‬حرف هایی کــه ان را در دیدار با‬ ‫تعدادی از فعاالن فرهنگی‪ ،‬اقتصادی و سیاســی مطرح‬ ‫کــرد‪ .‬او گفــت‪« :‬در بیانیه ای رســمی عدم ثبــت نام در‬ ‫انتخابات را اعالم کردیــم اما این به معنــای اتمام کار ما‬ ‫نیســت‪ ،‬بلکه کار ما جدی تر از گذشــته بایــد ادامه یابد‪.‬‬ ‫ما برنامــه مشــخصی را بــرای موضوعات اصلی کشــور‬ ‫داشــتیم و راه حل های مشــکالت واقعی مردم و کشور را‬ ‫هم اماده کرده بودیــم و معتقد بودیم اگــر افکار عمومی‬ ‫در این بــاره اقناع شــوند رای هم خواهنــد داد‪ .‬اکنون نیز‬ ‫‪35‬‬ ‫سیاست‬ ‫بدنه رای جلیلی حفظ می شود‬ ‫تو گوی مثلث با احمد بخشایش اردستانی‬ ‫گف ‬ ‫سیاست‬ ‫‪36‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫گرچــه از روز ‪ 22‬فروردیــن ســال ‪ 96‬ثبت نــام‬ ‫نامزدهای انتخابات ریاســت جمهوری اغاز شد‬ ‫اما وقتی رصد می کنیم از یک سال گذشته کسانی‬ ‫که در مظــان کاندیداتــوری بودنــد‪ ،‬برنامه های‬ ‫سخنرانی و سفرهای استانی خود را اغاز کردند‬ ‫و روز به روز بر فشــردگی این برنامه ها افزودند تا‬ ‫پیام این فعالیــت در عرصه سیاســی را به افکار‬ ‫عمومی منتقل کنند‪ .‬از جمله کســانی که در این‬ ‫عرصه پا گذاشــت اقای ســعید جلیلی بــود‪ .‬او‬ ‫بسیار سفر استانی و شهرستانی رفت‪ ،‬از خیلی‬ ‫مناطق به ویژه روســتاها بازدید کرد‪ ،‬از نزدیک با‬ ‫مردم به گفت وگو نشست‪ ،‬اما وقتی جبهه مردمی‬ ‫ نیروهای انقالب اسالمی اعالم موجودیت کرد به‬ ‫ان سازوکار نپیوســت که این نشان می داد برای‬ ‫حضور در صحنــه انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫جدی اســت و نمی خواهد بــا ورود به ســازوکار‬ ‫جمنا شانس خود را برای رقابت با حسن روحانی‬ ‫از دســت بدهد اما ســاعت ‪ 18‬روز ‪ 26‬فروردین‬ ‫گذشت و ســعید جلیلی به ستاد انتخابات کشور‬ ‫برای نام نویسی نیامد‪ ،‬به نظر شما چطور شد که‬ ‫او چنین تصمیمی گرفت؟‬ ‫اقای جلیلی را به خوبی می شناسم‪ .‬هم اتاقی من‬ ‫زمان تحصیلم در دانشــگاه امام صادق(ع) بود‪ .‬او بسیار‬ ‫محترم‪ ،‬مومن‪ ،‬متدین و وفادار به انقالب است‪ .‬در چهار‬ ‫سال گذشته وارد فضای انتخابات ریاست جمهوری یازدهم‬ ‫شد‪ .‬اقای جلیلی دوراندیش هم است یعنی چون در چهار‬ ‫سال قبل امد حدود چهار میلیون رای اورد‪ ،‬تالش کرد در‬ ‫این چهار ســال ان چهار میلیون طرفدار خودش را حفظ‬ ‫‪2‬‬ ‫احمد بخشایش اردســتانی می گویــد که جلیلی‬ ‫را از زمان دوره دانشــجویی می شناسد و هم اتاقی او‬ ‫در ان مقطع زمانی بود‪ .‬این تحلیلگر مسائل سیاسی‬ ‫معتقــد اســت‪« :‬علــت ثبت نــام نکــردن جلیلی در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری این بود که بدنه رای چهار‬ ‫میلیونی اش را حفظ کند‪».‬‬ ‫کند‪ .‬بعد احســاس دیگری هم داشــت که در مذاکرات و‬ ‫مناظراتی که انجام شد‪ ،‬بیشترین لطمه را دکتر والیتی به‬ ‫اقای جلیلی زد‪ .‬یعنی بعد از انکه اقای دکتر والیتی مباحث‬ ‫هســته ای را مطرح کرد و گفت اقای جلیلی شــما در روند‬ ‫مذاکرات فقط بیانیه می خواندید و مذاکره نمی کردید‪ ،‬به‬ ‫اقای جلیلی ضربه زد‪ .‬در واقع دعواهای پشــت پرده این‬ ‫دو بزرگوار را روی صحنه تلویزیون نشان داد‪ .‬اقای جلیلی‬ ‫احساســش این بود که این پیروزی اقای روحانی بخشی‬ ‫به بحث هسته ای برمی گردد و دســتاورد اقای روحانی در‬ ‫دولت یازدهم برجام بود‪ .‬کاری که اقای جلیلی می توانست‬ ‫انجام دهد‪ ،‬اما انجام نداد حاال به هر دلیل مثل اینکه فکر‬ ‫می کرد می تواند امتیازهای بیشتری از طرف غربی بگیرد‬ ‫اما اقای روحانی ایــن کار را انجــام داد و در دورانی همه‬ ‫مسائل اعم از اشتغال‪ ،‬هواپیما و تورم را به نتیجه بخشی‬ ‫مذاکرات و برجام وصل کرد‪ ،‬در کل بــه مردم فهماند که‬ ‫باید برجام را امضا کنــد و مردم هم گفتند بســم الله امضا‬ ‫کن‪ .‬گرچه نتیجه دلخواه به دست نیامد که به قول رئیس‬ ‫کل بانک مرکزی دولت یازدهم دستاورد برجام هیچ بود اما‬ ‫این کار به نام دولت یازدهم تمام شــد‪ .‬االن امریکایی ها‬ ‫برجام را یک الگو برای خودشان قرار دادند که تحریم های‬ ‫جدیدی ضد صنعت موشــکی و رفتار حقوق بشری ایران‬ ‫اعمال کنند‪ .‬بــه عبارت بهتر امریکایی هــا با الگوگیری از‬ ‫برجام تالش دارند در اینده با کشورهای دیگر برای اعمال‬ ‫تحریم علیه ایران اجماع کنند و ایران را در بحث موشک و‬ ‫حقوق بشر به پای میز مذاکره بیاورند‪ .‬اقای جلیلی در این‬ ‫ل شروع به این طرف و ان طرف رفتن تا روشنگری‬ ‫چهار سا ‬ ‫کند و بیشتر هم برجام را مطرح می کرد‪ .‬می خواست بگوید‬ ‫ان کاری که من کــردم بیانیه خواندن نبــود‪ ،‬من مذاکره‬ ‫می کردم و دیدید که اقای روحانــی و تیمش در مذاکرات‬ ‫هســته ای اشــتباه کردند‪ .‬علت اینکــه اقــای جلیلی در‬ ‫سفرهای زیادی به شهرســتان ها می رفت به خاطر رقابت‬ ‫با اقای روحانی بود چون احســاس می کرد توسط اقایان‬ ‫والیتی و روحانی به گوشه میدان رقابت رفت اما اینکه چرا‬ ‫در جمنا نیامد چــون دید فضا همان فضای قبلی اســت‪،‬‬ ‫می دانست افراد به سازوکار جمنا متعهد نیستند تا انجا که‬ ‫می دانم جمنایی ها افرادی را دعوت می کردند که به جمنا‬ ‫اعتقاد نداشتند یا در جمنا نمی امدند‪ .‬به عنوان مثال جمنا‬ ‫به اقــای حاجی بابایی و اقای پروفســور زاهدی گفته بود‬ ‫تمام عید را در جمنای اســتان بحث و بررسی کنید تا مورد‬ ‫توجه قرار گیرید انها هم رفته بودند و زحمت کشــیدند اما‬ ‫روز ‪ 17‬فروردین که باید اسم اقای زاهدی هم اعالم می شد‬ ‫شــورای مرکزی جبهه مردمی نیروهای انقالب اسم او را‬ ‫حذف کرد‪ .‬اقای جلیلی متوجه شد تکرار صحنه است یعنی‬ ‫گرچه چند نفــر جدید هم امدند اما اقــای قالیباف در جمنا‬ ‫است‪ ،‬نام اقای رئیسی هم مطرح است بنابراین رقابت بین‬ ‫مشهد می شــود چون او‪ ،‬اقای قالیباف و اقای رئیسی هر‬ ‫سه مشهدی هســتند او دید در این فضا بهتر است همان‬ ‫ چهار میلیون بدنه رایش را حفــظ کند بنابراین وارد فضای‬ ‫انتخاباتی نشد‪ .‬حاال به ذهن می رسد فضای بعدی را باید‬ ‫بررسی کنیم چه اتفاقی می افتد‪ .‬‬ ‫به نظر شــما اقای جلیلــی با ثبت نــام نکردن در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری چقدر جایگاه خودش‬ ‫را در بین اصولگرایان ارتقا داد و چقدر کمک کرد و‬ ‫کمک می کند اصولگرایان به نامزد واحد برسند؟‬ ‫اقای جلیلی دوراندشــی کرد چون علوم سیاسی‬ ‫هم خوانده و متوجه شــد حضورش در صحنــه انتخابات‬ ‫نتیجه ای ندارد و خــودش نمی تواند رئیس جمهور شــود‬ ‫بنابراین کنار کشــید‪ .‬کنار کشــیدن او از صحنه انتخابات‬ ‫به نفع جمنا شــد‪ ،‬اگرچه جمنا خیلی اصرار کرد او وارد ان‬ ‫سازوکار شــود اما اقای جلیلی گفت من اصال شما را قبول‬ ‫ندارم بنابراین به جبهه نپیوســت گرچه در مجمع عمومی‬ ‫اول نام او را در بین نامزدها گذاشتند اما اقای جلیلی وارد‬ ‫ان مکانیزم نشد اما حاال اینکه چقدر نیامدن اقای جلیلی به‬ ‫نفع اصولگرایان شد؟ به نظرم اصولگرایان االن باید ببینند‬ ‫چه کسی می تواند مقابل روحانی در مناظره ها قرار گیرد و‬ ‫پیروز میدان مناظره باشد‪ .‬فکر نمی کنم اقای رئیسی بتواند‬ ‫در مناظره ها توفیقی کسب کند چون نظر بزرگان اصولگرا‬ ‫درباره اقای رئیسی مثبت اســت و می خواهند روی نام او‬ ‫اجماع شود اما او کسی نیست که بتواند در مناظره ها دست‬ ‫باال را داشته باشد‪.‬‬ ‫روشــنگری که اقــای جلیلــی درباره برجــام در‬ ‫طول یک ســال گذشــته انجام داد این ظرفیت‬ ‫را می توانــد در یــک مــاه به نفــع نامــزد نهایی‬ ‫اصولگرایان فعال کند؟‬ ‫خیر‪.‬‬ ‫یعنی باید کنار بــرود‪ ،‬سکوت پیشــه کند و فقط‬ ‫ببیند نتیجــه انتخابــات ریاســت جمهوری چه‬ ‫می شود؟‬ ‫معموال افرادی که انتخاباتی هستند و کنار می روند‬ ‫سکوت می کنند چون به نفع شــان است که سکوت کنند‪،‬‬ ‫جلیلیبایدکنش گرسیاسیبماند‬ ‫تو گوی مثلث با محمدعلی پورمختار‬ ‫گف ‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫با حضور برخــی کاندیداهــا در صحنه انتخابــات و اینکه‬ ‫انها مورد اقبال قــرار گرفتند‪ ،‬اقای جلیلی نمی خواســت‬ ‫همچون دوره قبــل رای نیــاورد‪ ،‬در واقع نمی خواســت‬ ‫ذهنیت ایجاد شــود کــه با امدن بــه صحنــه انتخابات و‬ ‫دوباره رای نیاوردنــش‪ ،‬به طور کلی از صحنــه انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری کنار برود‪ .‬از جمله دالیل دیگر انصرافش‬ ‫از ثبت نام این بود که به جریــان اصولگرایی و کاندیدای‬ ‫نهایی جمنا کمک کند و ارای خود را به سمت او سوق دهد‬ ‫و هدایت کند‪ .‬این کار او قطعا در توفیق نهایی اصولگرایان‬ ‫مفید و موثر خواهد بود‪.‬‬ ‫به نظر شــما این حرکت اقای جلیلی چقدر کمک‬ ‫می کند از میان نامزدهــای اصولگرای حاضر در‬ ‫صحنه انتخابات‪ ،‬فقط یک نامزد در صحنه بماند‬ ‫و بقیه به نفع او کنار بروند؟‬ ‫اقدام اقای جلیلــی می تواند یــک الگویی برای‬ ‫بقیه نامزدهایی باشد که از طرف جمنا معرفی شدند‪ .‬اقای‬ ‫میرســلیم از جمنا نیســت و از ســوی موتلفه در انتخابات‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫وقتی تحــرکات سیاســی افــراد مختلــف را از‬ ‫یک سال پیش تاکنون رصد می کنیم‪ ،‬می بینیم‬ ‫اقای ســعید جلیلی خیلی فعال بود و قصد جدی‬ ‫برای کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫سال ‪ 96‬داشــت‪ ،‬حتی وقتی به جمنا دعوت شد‬ ‫نپذیرفت با این هدف که می خواست حتما یکی از‬ ‫نامزدهای حاضر در صحنه رقابت ‪ 29‬اردیبهشت‬ ‫سال ‪ 96‬باشد‪ .‬به نظر شما چرا به یکباره تصمیم‬ ‫گرفــت در انتخابات ریاســت جمهوری ثبت نام‬ ‫نکند؟‬ ‫اقای جلیلی با اطالعیه ای که داد و اعالم کرد به‬ ‫نفع جریان انقالب کنار می کشد و کاندیدا نمی شود‪ ،‬این‬ ‫نشانه جدیت او برای حمایت از نیروهای انقالب اسالمی‬ ‫اســت‪ .‬گرچه البتــه این تصمیــم اقای جلیلــی غیرقابل‬ ‫پیش بینی هم بود یعنی به نوعی تبلیغ می شد که او فارغ از‬ ‫تصمیم گیری جبهه مردمی نیروهای انقالب اسالمی در‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری دوازدهم ثبت نام می کند ولی‬ ‫دیدیم او تصمیمی شجاعانه و به موقع گرفت و انشاءالله‬ ‫اثربخش خواهد بــود‪ .‬امیدواریــم اقای جلیلــی در کنار‬ ‫کاندیدای نهایی جریان نیروهای انقالب حضور پیدا کند‬ ‫و عامل پیروزی او شود‪.‬‬ ‫چرا اقای جلیلی به جبهه مردمی نیروهای انقالب‬ ‫نپیوست‪ .‬در واقع هم این اقدام او غافلگیرکننده‬ ‫بــود و هــم انصرافــش از کاندیداتــوری همه را‬ ‫غافلگیر کرد‪ .‬به نظر شــما دالیــل نیامدن اقای‬ ‫جلیلی چه بود؟‬ ‫اینکه چرا نیامد مقداری نیــاز به تحلیل از جوانب‬ ‫مختلــف دارد‪ .‬نکتــه اول بحــث رای اوری او بــود چون‬ ‫‪3‬‬ ‫محمدعلــی پورمختــار‪ ،‬عضــو جبهــه مردم ‬ ‫ی‬ ‫نیروهای انقالب اســامی انصــراف جلیلی از حضور‬ ‫در صحنه انتخابات ریاست جمهوری را غافلگیرکننده‬ ‫خواند اما یاداور شــد وقتــی دو روز مانــده به ثبت نام‬ ‫نامزدها جبهــه پایداری به طــور کلی قبول کــرد که با‬ ‫سازوکار جمنا همکاری کند این مساله در تصمیم جلیلی‬ ‫موثر واقع شد‪ .‬این عضو فراکسیون نمایندگان والیی‬ ‫مجلس می گوید جلیلی باید کنشگری خود را در عرصه‬ ‫سیاست ادامه دهد تا وقتی نامزد نهایی جمنا مشخص‬ ‫شد فضا اماده باشد که با اعالم یک بیانیه بدنه رایش را‬ ‫پشت سر نامزدنهایی اصولگرایان قرار دهد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫درست است شاید بیانیه بدهد اما ان نامزدی که در میدان‬ ‫اســت باید مناظره کند و حرفش را در مناظره ها به کرســی‬ ‫بنشاند و نشان دهد چند مرده حالج است‪ .‬اقای رئیسی باید‬ ‫به سواالت پاسخ دهد‪ .‬من اگر جای اقای جلیلی بودم فقط‬ ‫به دادن همان بیانیه اکتفا می کردم و تا اخر رویه ســکوت‬ ‫در پیش می گرفتم‪ .‬معتقدم اصولگرایان نمی توانند متحد‬ ‫عمل کنند چون تعداد زیــادی از اصولگرایان در انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری ثبت نام کردند‪ ،‬معنی اش این است که‬ ‫اصولگرایان خیلی از قدرت بدشان نمی اید‪.‬‬ ‫برخــی قیــاس می کننــد می گویند اقــای عارف‬ ‫وقتی سال ‪ 92‬به نفع اقای روحانی کنار رفت این‬ ‫مساله در رای اوری اقای روحانی خیلی موثر واقع‬ ‫شــد‪ ،‬همان تصمیم یک ســبد رایی را برای او به‬ ‫وجود اورد که وقتی در انتخابات مجلس شورای‬ ‫اسالمیسرلیستائتالفامیدقرارگرفتمنتخب‬ ‫اول حوزه انتخابیــه تهران‪ ،‬ری‪ ،‬اسالمشــهر و‬ ‫شمیرانات شــد‪ .‬به نظر شــما کناره گیری اقای‬ ‫جلیلی به نفع وحدت اصولگرایان می تواند چنین‬ ‫ظرفیت رایی را برای او به وجود اورد؟‬ ‫خیر چون اقای عارف وارد فضای انتخابات شــد‬ ‫و بین اقای عــارف و اقای روحانی‪ ،‬اقای عــارف را مجبور‬ ‫به کناره گیری کردند‪ .‬اقای عارف اصالح طلب بود‪ .‬اقای‬ ‫روحانی اصولگرا بــود‪ ،‬اقای عارف ایثار کــرد و در اخرین‬ ‫لحظات با فشار اقای هاشمی رفســنجانی و اقای خاتمی‬ ‫کنار رفت بعد همیشــه طلبکار بود اما اقای جلیلی که نیامد‬ ‫وارد فضــای انتخابــات شــود اول باید ثبت نــام می کرد‪،‬‬ ‫ببیند تایید صالحیت می شــود یا خیر‪ .‬بعد اگر به نفع اقای‬ ‫رئیســی کنار می رفت ان زمان این را می گفتند اما یادمان‬ ‫نرود که اقای عارف وقتی کنار رفــت که اصالح طلبان در‬ ‫هشت ســال ریاســت جمهوری اقای احمدی نژاد در انزوا‬ ‫بودند ولی اصولگراها باز در انتخابــات مجلس اینده نیز با‬ ‫همان لیست شکست خورده دوره قبل می ایند بنابراین فرق‬ ‫نمی کند جلیلی یا کس دیگــری در انتخابات مجلس اینده‬ ‫وارد صحنه شود یعنی این مقایســه مع الفارق است‪ .‬یک‬ ‫حرکت دسته جمعی شامل شبکه های بی بی سی‪ ،‬من و تو‪،‬‬ ‫اقای خاتمی و غیره باعث شــدند مردم پای صندوق های‬ ‫رای حاضر شوند و به لیســتی رای بدهند که فقط عارف و‬ ‫چند نامزد ان شناخته شــده بودند اما بقیه نامزدها ناشناس‬ ‫بودند‪ .‬در انتخابات مجلس دهم هیچ کدام از اصالح طلبان‬ ‫وارد نشــدند چون از ردصالحیت شــدن می ترســیدند اما‬ ‫اصولگرایان خیلی می ایند و نمی گذارند اقای جلیلی راس‬ ‫فهرســت انتخاباتی جریان اصولگرا در تهران قرار بگیرد‪.‬‬ ‫شاید اقای جلیلی یک نفر از لیست سی نفره خود قرار دهند‬ ‫اما نمی گذارند زیر نام او این حرکت انتخاباتی برای مجلس‬ ‫شکل بگیرد‪.‬‬ ‫با توجه به اینکه جلیلی بدنه رای خودش را حفظ‬ ‫کرد برای ســال ‪ 1400‬می تواند یک نامزد قوی و‬ ‫اماده برای جریان اصولگرا باشد و بیشتر رجوع ها‬ ‫به او شود؟‬ ‫اصولگرایان باید زیر چتر واحد حرکت کنند و کسی‬ ‫نامزد انها باشد که خوب حرف بزند حاال چهار سال دیگر هم‬ ‫می تواند بیاید اما باز فضا همین اســت چون اصولگرایان‬ ‫هم زیاد به صحنه می اینــد‪ .‬اگر منظور ان اســت که این‬ ‫کناره گیری اقای جلیلی یک سرمایه برای او در چهار سال‬ ‫بعد تلقی می شود‪ ،‬خیر من فکر نمی کنم چنین باشد‪ ،‬مگر‬ ‫اینکه اقای جلیلی در سفســطه گری‪ ،‬ســخنوری و تقابل‬ ‫ی خیلی قوی شــود‪ .‬انتخابات تبلیغــات می خواهد‪.‬‬ ‫کالم ‬ ‫بخشی از تبلیغات انتخابات دروغ اســت‪ .‬اقایان خاتمی‪،‬‬ ‫احمدی نژاد و روحانی یک چیزهایی را می گویند که مردم‬ ‫خوششان می اید ‪ .‬من هم اتاقی دوره دانشجویی او بودم‪.‬‬ ‫او را می شناسم‪.‬‬ ‫‪37‬‬ ‫سیاست‬ ‫سیاست‬ ‫‪38‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫ریاســت جمهوری ثبت نــام کرد‪ .‬حــاال معلوم نیســت با‬ ‫مجموعه جمنا همراهی کند اما اقایان رئیســی‪ ،‬زاکانی‪،‬‬ ‫قالیباف‪ ،‬حاجی بابایــی و به نوعی اقــای زاهدی ‪ 5‬نفری‬ ‫هســتند که در قالب جبهه مردمی نیروهای انقالب عمل‬ ‫خواهند کرد‪ .‬امیدواریــم این اقدام اقــای جلیلی کمک‬ ‫کند که انها نیز وقتی تصمیم نهایــی جبهه مردمی اعالم‬ ‫شــد بپذیرند و به نفع نامزد نهایی جریان انقالب صحنه را‬ ‫ترک کنند‪.‬‬ ‫اقای جلیلی از این به بعد چه نقشی را می تواند در‬ ‫جریان اصولگرا ایفا کند چــون این کنار رفتن از‬ ‫صحنه بدون هیچ پیش شرط گذاری امری نیست‬ ‫که در فضای سیاســی امروز کشــور شــاهدش‬ ‫باشیم‪ .‬از انجا که این اقدام او هزینه به وحدت‬ ‫رســیدن اصولگرایــان را کمتر کرد‪ ،‬ایــا جلیلی‬ ‫می تواند از محورهای اصلی جریان اصولگرایی‬ ‫در اینده باشد؟‬ ‫طبیعتــا اقای جلیلی بــا این اقدام نشــان داد که‬ ‫برخــاف ارزیابی هــای قبلی به شــعار وحدت وفــادار و‬ ‫پایبنــدی دارد ‪ .‬او می تواند نقــش اینچنینی ایفــا کند‪ ،‬از‬ ‫خودگذشــتگی را نشــر دهد و در عین حال در یک چنین‬ ‫جمع هایی اثربخش باشد‪ .‬ضمن انکه ان شاءالله در دولت‬ ‫اینده نیرویی اثرگذار خواهد بود‪.‬‬ ‫در واقع منظورتان این است که اگر اصولگرایان‬ ‫پیروز انتخابات ریاســت جمهوری شــوند اقای‬ ‫جلیلــی می تواند نقــش اثرگــذاری در ان دولت‬ ‫داشته باشد؟‬ ‫بله‪ .‬انشاءالله‪.‬‬ ‫این جمله شــما نشــان می دهد که پیروزی را بر‬ ‫اقای روحانی قطعی می دانید؟‬ ‫(خنده) امیدوارم این اتفاق بیفتد‪.‬‬ ‫اقــای جلیلــی می توانــد بــرای انتخابــات‬ ‫ریاســت جمهوری ســال ‪ 1400‬شانسی داشته‬ ‫باشد یا انکه در اینده نزدیک تصوری برای حضور‬ ‫در انتخابات نخواهد داشت؟‬ ‫قبل از ‪ 1400‬انتخابات مجلس یازدهم را در سال‬ ‫‪ 1398‬پیش رو داریم‪ .‬اقای جلیلی می تواند در ان عرصه‬ ‫حضور داشته باشد و به مجلس راه پیدا کند چون مجلس‬ ‫جایگاه مهمی در هدایت دو قوه دیگر و نظارت بر حســن‬ ‫اجرای امــور دارد‪ .‬از این جهــت اقای جلیلــی می تواند‬ ‫خوش بدرخشد‪.‬‬ ‫ضمن انکــه او با ایــن کارش یک ظرفیتــی را برای‬ ‫انتخابات ‪ 1400‬ریاســت جمهوری ایجاد کرد‪ .‬به نظر من‬ ‫اگر بخواهد در ان عرصه ورود کند حضور قوی تری خواهد‬ ‫داشت و راهیابی اش به مجلس یازدهم می تواند زمینه ساز‬ ‫این اتفاق باشد‪.‬‬ ‫به نظر شــما این ظرفیت رایی که اقــای جلیلی‬ ‫داشــت و می خواهد این ظرفیت را پشــت ســر‬ ‫نامزد نهایی جریان انقالب بیــاورد می توان کار‬ ‫او را با اقدام اقای عارف در سال ‪ 92‬مشابه سازی‬ ‫کرد‪ .‬در ان سال اقای عارف به نفع اقای روحانی‬ ‫کنار رفت و به پیروزی اقای روحانی کمک کرد ایا‬ ‫طبیعتا اقــای جلیلی با این اقدام نشــان‬ ‫داد کــه برخــاف ارزیابی هــای قبلی به‬ ‫شــعار وحدت وفادار و پایبندی دارد ‪ .‬او‬ ‫می توانــد نقــش اینچنینی ایفــا کند‪ ،‬از‬ ‫خودگذشتگی را نشر دهد و در عین حال‬ ‫در یک چنین جمع هایی اثربخش باشد‬ ‫اقدام اقای جلیلی نیز همان اثر را خواهد داشت؟‬ ‫ان روزی کــه اقــای عــارف از صحنــه انتخابــات‬ ‫ریاســت جمهوری کنار کشــید‪ ،‬اقای روحانی تنها ماند و‬ ‫اثربخشــی این اقدام اقای عارف بیشــتر شــد‪ ،‬اما االن‬ ‫نامزدهای جبهــه مردمی نیروهای انقالب ‪ 5‬نفر هســتند‬ ‫بنابراین اینکه کنار رفتن اقای جلیلی به نفع کدام شان تعبیر‬ ‫شود معلوم نیست چون خود او هیچ اسمی را در بیانیه اش‬ ‫نیاورد‪ .‬در عیــن حال توزیع ارای او بیــن ‪ 5‬نفر نامزد جمنا‬ ‫مساله دیگری اســت که قاعدتا از اثرگذاری اش می کاهد‬ ‫بنابراین احتمال می دهم وقتی نامزد نهایی جمنا مشخص‬ ‫شــود اقای جلیلی بیاید و به نفع او اعالم موضع و حمایت‬ ‫کند تا پایگاه رایش به ســمت کاندیدای نهایی جمنا سوق‬ ‫پیدا کند‪.‬‬ ‫به نظر شــما اقای جلیلی در مدت یــک ماه اینده‬ ‫چه نوع کنشگری داشته باشد‪ ،‬ایا ضرورت دارد‬ ‫به صحنه بیایــد و به نفع نامــزدی خاص تحرک‬ ‫انتخاباتی داشته باشــد یا خیر همان هفته اخر‬ ‫مانده به ‪ 29‬اردیبهشــت وقتی نامزد نهایی جمنا‬ ‫مشخص شد اعالم موضع و حمایت کند؟‬ ‫در این مــدت طبیعتا الزم اســت به نفــع جریان‬ ‫اصولگرایی همچنان فعالیت کنــد‪ .‬باالخره در مجالس‪،‬‬ ‫محافل و اســتان های مختلف تحرک و کنشگری خود را‬ ‫ادامه دهد و روشــنگری کند تا اذهان اماده شــود و ارا به‬ ‫سمت جریان اصولگرایی ســوق پیدا کند‪ .‬در این صورت‬ ‫وقتی نامزد نهایی مشخص شد فضا اماده است که با یک‬ ‫اعالم موضع حمایتی زمینه های ایجاد شــده قبلی بالفعل‬ ‫شــوند و مردم متاثر از توصیه های اقای جلیلــی به نامزد‬ ‫مورد نظر جمنا رای دهند‪.‬‬ ‫اینکه اقای جلیلی تنها ماند و خیلی از اطرافیانش‬ ‫همچون جبهه پایــداری دیگر در کنارش نبودند‬ ‫این چقدر در کناره گیری اش از صحنه انتخابات‬ ‫موثر بود؟‬ ‫البته جبهه پایداری که به هر صورت از او حمایت‬ ‫می کرد به همین دلیل نمی شود گفت جبهه پایداری اقای‬ ‫جلیلی را تنها گذاشــت‪ .‬حاال شــاید برخــی از چهره های‬ ‫جبهــه پایداری نظرشــان روی فــرد دیگری بــود اما خود‬ ‫جبهه پایداری از اقای جلیلی حمایت می کرد‪ .‬در مجموع‬ ‫معتقدم این تصمیــم جبهه پایداری بود کــه اقای جلیلی‬ ‫را تشــویق کــرد در انتخابات ریاســت جمهوری دوازدهم‬ ‫ثبت نام نکند‪.‬‬ ‫از انجاکه نظــر جبهه پایــداری در ایــن دوره به‬ ‫اقای رئیسی نزدیک تر بود‪ ،‬تشویق کرد که اقای‬ ‫جلیلــی در انتخابات ریاســت جمهوری ثبت نام‬ ‫نکند؟‬ ‫جبهه پایداری بعد از انکه جمنا تشکیل شد به جمنا‬ ‫روی خوش نشــان نداد حتی با مطرح بودن اقای رئیسی‬ ‫اعالم نکرد که به مکانیزم جمنا می پیوندد چون نظر خاص‬ ‫خودش را داشــت اما بعد از رایزنی هایی که صورت گرفت‬ ‫یکی‪ ،‬دو روز قبل از ثبت نام نامزدها مشــخص شــد جبهه‬ ‫پایداری نیــز این امادگــی را دارد که به طور کلــی با جمنا‬ ‫همراهی داشته باشد‪ .‬از این نظر این تصمیم اقای جلیلی‬ ‫می تواند متاثر از تشویق جبهه پایداری محسوب شود‪.‬‬ ‫در کل باتوجــه به اینکه اقای جلیلی کنار کشــید‬ ‫فکر می کنید در رقابت اینده چند چهره اصولگرا‬ ‫در صحنه انتخابات باشند؟‬ ‫حاال این به نظر من بستگی به تعداد کاندیداهای‬ ‫جبهــه اصالحات دارد که طبــق ان قابلیــت تنظیم دارد‪.‬‬ ‫بر این اســاس اگر انها به وحدت برســند طبیعتا توقع این‬ ‫اســت که نامزدهای جمنا نیــز به این وحدت دســت پیدا‬ ‫کنند تا نهایتا روز رای گیری یک نفــر در صحنه انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری باقی بماند‪.‬‬ ‫جلیلی‬ ‫سکوتنکند‬ ‫تو گوی‬ ‫گف ‬ ‫مثلث با محمدصالح جوکار‬ ‫اقای جلیلی نامــزد انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫ســال ‪ 92‬شــد و مورد اقبــال خیلــی از نیروهای‬ ‫انقالبــی قــرار گرفــت‪ ،‬او در ان انتخابــات نفر‬ ‫ســوم شــد و بیش از ‪ 4‬میلیون رای کسب کرد‪.‬‬ ‫پس از روشــن شــدن نتیجه انتخابــات‪ ،‬اقای‬ ‫جلیلی بی تحرک نماند و سعی کرد از عملکرد تیم‬ ‫مذاکره کننده هســته ای تحت هدایت خود دفاع‬ ‫کند‪ .‬نظر شما درباره فعالیت چهار سال اخیر اقای‬ ‫جلیلی چیست‪ .‬چون حداقل در یک سال گذشته‬ ‫نشانه های بسیاری وجود داشت که او می خواهد‬ ‫وارد پروسه انتخابات ریاست جمهوری سال ‪96‬‬ ‫بشــود و حقایق برجام را برای مردم بازگو کند‪ ،‬به‬ ‫نظر شما اقای جلیلی چقدر توانست در سفرهای‬ ‫‪4‬‬ ‫محمدصالح جوکار عضو شــورای مرکزی جبهه‬ ‫مردمــی نیروهای انقالب اســامی ثبت نــام نکردن‬ ‫سعید جلیلی در انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم را‬ ‫اقدامی مهم و اثرگذار در تحقق وحدت بین نیروهای‬ ‫انقــاب می داند‪ .‬او معتقــد اســت در تصمیم گیری‬ ‫جلیلی برای نیامدن در عرصه رقابت سیاسی پیش رو‪،‬‬ ‫پایداری نقشــی نداشــت‪ .‬انتظار این فعال سیاســی‬ ‫اصولگرا و انقالبی از سعید جلیلی ان است که در یک‬ ‫ماه اینده تا انتخابات ریاست جمهوری سکوت پیشه‬ ‫نکند و تحرکات خود را به نفع نامزد اصلح جبهه مردمی‬ ‫ نیروهای انقالب اسالمی به قوت دنبال کند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫یک فردی که خدمتگزار است به هیچ عنوان حاضر نیست‬ ‫این خدمتگزاری را رها کند و توجهی به ان نداشــته باشد‪.‬‬ ‫دغدغه هایی که اقای جلیلــی دارد‪ ،‬ضرورت حضورش در‬ ‫صحنه برای حمایت از کاندیدای مدنظر است‪.‬‬ ‫اما این سوال پیش می اید که اقای جلیلی هیچ گاه‬ ‫مکانیزم رســیدن به نامــزد واحد جبهــه مردمی ‬ ‫نیروهای انقالب اســامی را نپذیرفــت ایا االن‬ ‫می پذیرد که از نامزد نهایی جبهه مردمی نیروهای‬ ‫ی حمایت کند؟‬ ‫انقالب اسالم ‬ ‫قطعا همین طور است‪ .‬در شرایط فعلی ان بیانیه ای‬ ‫هم که داد حفظ وحدت نیروهای انقالب یکی از بحث هایی‬ ‫بود که بر ان تاکید داشت‪ .‬عدم حضور وی در عرصه مبارزه‬ ‫انتخاباتی‪ ،‬به منزله ان نیســت که او به حاشــیه برود‪ ،‬خیر‬ ‫همان طور که در بیانیه خود گفت حتما از کاندیدای اصلح‬ ‫حمایت خواهد کــرد و این روند قطعا توســط اقای جلیلی‬ ‫ادامه پیدا خواهد کرد گرچه در این وضعیت سازوکار جبهه‬ ‫ی را نپذیرفت ولی انصراف‬ ‫ی نیروهای انقالب اسالم ‬ ‫مردم ‬ ‫او از ثبت نام نشــانه همراهی او با جمنا ست و جبهه مردمی‬ ‫ نیروهای انقالب اسالمی نیز این اقدام به موقع اقای جلیلی‬ ‫را تایید و حمایت می کند‪.‬‬ ‫به نظر شــما در اینکه اقای جلیلی در دوازدهمین‬ ‫دوره انتخابات ریاســت جمهوری ثبت نام نکرد‬ ‫جبهه پایداری چقدر ایفاگر نقش بود؟‬ ‫معتقدم اقای جلیلــی کاندیدای جبهــه پایداری‬ ‫نبود و جبهه پایداری برای خودشــان کاندیدایی نداشتند‪.‬‬ ‫به عبارت دیگر درست اســت که جبهه پایداری کاندیدایی‬ ‫نداشت اما برنامه مختص به خود را دنبال می کرد اما اقای‬ ‫جلیلی به طور مســتقل فعالیت های سیاسی خود را انجام‬ ‫می داد‪ .‬بنابراین ارتباط دادن اقای جلیلی با جبهه پایداری‬ ‫درســت نیســت‪ ،‬گرچه در اصول و مبنا یکی بودنــد اما در‬ ‫عرصه سیاســی یک جهت نبودند‪ .‬نیروهای طرفدار اقای‬ ‫جلیلی امدند به این سمت که به یک کاندیدایی برسند که در‬ ‫مبارزات انتخاباتی با اقبال مردم همراه شود و نتیجه خوبی‬ ‫را هم در بر داشته باشد‪.‬‬ ‫اقای جلیلی با این تصمیمی که گرفت و به نوعی‬ ‫اصولگرایان را با ثبت نــام نکردنش در انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری غافلگیر کرد فکر می کنید در‬ ‫سال ‪ 1400‬بتواند به عنوان یک کاندیدای اماده‬ ‫و اخالقی مــورد حمایت جبهــه نیروهای انقالب‬ ‫قرار گیرد؟‬ ‫بله‪ ،‬این استعداد و ظرفیت را اقای جلیلی دارد که‬ ‫برای دوره های بعد در عرصه سیاســی حاضر شــود و مورد‬ ‫حمایت نیروهای ارزشــی و انقالب قرار بگیرد‪ .‬در شرایط‬ ‫ی نیروهای انقالبی‬ ‫فعلی او خیلی از سازوکارهای جبهه مردم ‬ ‫را نپذیرفت‪ ،‬اما به معنای ان نبود که با جبهه مردمی زاویه‬ ‫داشــته باشــد‪ .‬خیر‪ ،‬قطعا موضع جبهه مردمی نیروهای‬ ‫انقالب مورد تایید او نیز بوده است اما سازوکار را نپذیرفته‬ ‫است‪ .‬شاید به این ســازوکار اعتقادی نداشــت ولی قطعا‬ ‫ی کرد و ان شاءالله نتیجه بخش هم‬ ‫ی که جبهه مردم ‬ ‫اقدام ‬ ‫باشد خود این حرکت و ســازوکار می تواند برای اینده تداوم‬ ‫داشته باشــد به طوری که در مجمع یکی از کاندیداهایی‬ ‫که مطرح شــد و رای باالیــی در مجمع به دســت اورد او‬ ‫می تواند در دوره هــای بعد هم بیاید در عرصــه انتخاباتی‬ ‫و در یــک چارچوبی حرکــت کند‪ .‬جبهه مردمــی نیروهای‬ ‫انقالب اسالمی غیر از این سازوکاری که امروز دنبال کرد‬ ‫نمی توانســت به وحدت برسد‪ ،‬بهترین ســازوکار را برگزید‬ ‫و شــاید هم با توجه به رســیدن به یک نقطه کــه ان نقطه‬ ‫می توانســت وحدت نیروهای انقالبی را به همراه داشــته‬ ‫باشــد و اینکه کاندیداهــای دیگری هــم ورود پیدا کردند‬ ‫موجب شد اقای جلیلی انصراف دهد و برای انتخابات اینده‬ ‫ثبت نام نکند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫اســتانی خود مردم بــه ویژه جمعیــت انقالبی را‬ ‫درباره عملکرد فعالیت تیم مذاکره کننده هسته ای‬ ‫در دولت دهم متقاعد کند؟‬ ‫اقای جلیلــی یک شــخصیت ممتــاز‪ ،‬باهوش‪،‬‬ ‫مومن‪ ،‬معتقد و انقالبی است و همواره در بحث هسته ای‬ ‫و حضورش در مذاکرات در جهت تامین منافع ملی حرکت‬ ‫کرد و دفاع خیلی خوبی از برنامه هسته ای جمهوری اسالمی ‬ ‫ایران داشت‪ .‬در عرصه مذاکره و دیپلماسی از حقوق ملت‬ ‫ایران دفاع کرد‪ .‬انچه از فعالیت او شــاهد بودیم بر تداوم‬ ‫راهی که گــروه بعدی ادامــه می دادند ‪ ،‬انچه مســلم بود‬ ‫مواضع محکم و راســخ او بود که باز هم گروه ‪ 5+1‬را پای‬ ‫میز مذاکره اورد‪ .‬البته او دقیق مسائل را رصد می کرد انچه‬ ‫درباره مسائل حقوقی هســته ای ما مطرح بود و همچنین‬ ‫در بحث نگاه کالن او دقت بســیار زیادی نسبت به طر ف‬ ‫ مقابل ما داشت که طرفی که غالبا به دنبال این بود چیزی از‬ ‫حقوق هسته ای برای ما باقی نماند اما او به خوبی درخشید‬ ‫و از حقوق هســته ای ملت ایران دفاع کرد‪ .‬بعد از اینکه او‬ ‫دیگر جایگاه خود را به کس دیگری داد و فعالیت خودش را‬ ‫در عرصه سیاسی شروع کرد در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫سال ‪ 92‬بیشتر بر مبنای اصول و ارزش ها وارد صحنه شد و‬ ‫از این مبانی دفاع می کرد‪ ،‬در واقع توجه او به این نبود که‬ ‫با یکسری گفتمان هایی که رای اور باشــد در انتخابات پا‬ ‫بگذارد بلکه با صداقت و حسن نیت انچه بر پایه تامین منافع‬ ‫ملی بود در این عرصه نیز دفاع کرد‪ .‬در مناظرات و سفرهای‬ ‫انتخاباتی او این مساله به خوبی روشن بود‪ .‬اقای جلیلی در‬ ‫پروســه انتخابات ریاست جمهوری ســال ‪ 92‬ترویج دهنده‬ ‫گفتمان انقالب اســامی بود‪ .‬در زمــان انتخابات و بعد از‬ ‫ان‪ ،‬در دوره اخیر هم بر همین پایه او حضورش در این عرصه‬ ‫مشخص و نمایان بود‪ .‬فداکاری و ایثاری که او از خودش‬ ‫نشان داد‪ ،‬به مبانی و اصولی برمی گردد که به ان پایبند است‬ ‫و اینکه خیلی از افراد دیگر حاضر نشدند به میدان مبارزه و‬ ‫انتخاباتی نیایند ولی او تشــخیص داد در شــرایط فعلی در‬ ‫راستای حفظ وحدت نیروهای انقالب اسالمی از حق خود‬ ‫بگذرد و پا به میدان نگذارد‪ .‬بــه هر صورت در بین جمعیت‬ ‫کشور و مردم ما او با توجه به سوابقی که داشت از پایگاه و‬ ‫نفوذ خوبی برخوردار بود و گذشتن از این جایگاه برای هر فرد‬ ‫دیگری اسان نبود‪ .‬مخصوصا یک سبد رای هم در پشت سر‬ ‫خود از قبل داشــت اما او بــا نگاه کالن تری که نســبت به‬ ‫انتخابات داشت و دلسوز انقالب‪ ،‬مردم و کشور است حاضر‬ ‫شد ثبت نام نکند و برای حفظ وحدت بین نیروهای انقالب‬ ‫اسالمی در این مســیر بتواند نقش افرین باشد‪ .‬امیدواریم‬ ‫شاهد انتخاباتی پر شور باشــیم و انشاءالله نتایج خوبی هم‬ ‫برای نیروهای انقالب در بر داشته باشد‪.‬‬ ‫اقــای جلیلــی در یــک مــاه اینــده تــا انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری چه نقشی را باید ایفا کند؟ برخی‬ ‫می گوینــد او باید ســکوت کند و فقــط نظاره گر‬ ‫میدان رقابت باشد تا نتیجه روشن شود اما دیدگاه‬ ‫دیگر هم وجود دارد که معتقد است او یک ظرفیت‬ ‫رایی در سال ‪ 92‬داشــت که با تحرکات سیاسی‪،‬‬ ‫سفرهای اســتانی و دیدارهای مردمی فراوان در‬ ‫طول چهار ســال گذشــته پایگاه رایش افزایش‬ ‫یافت بنابراین انتظار اســت که این ظرفیت رای‬ ‫را پشت ســر نامزد نهایی جبهه مردمی نیروهای‬ ‫انقالب اســامی بیاورد؛ نظر شما چیست؟ اقای‬ ‫جلیلی باید کدام دیدگاه را پیش ببرد؟‬ ‫شــخصیت اقای جلیلی اجازه نمی دهد نســبت به‬ ‫رقابت سیاسی پیش رو سکوت کند‪ .‬او با روشنگری هایی که‬ ‫دارد و مواضع شفافی که در مسائل مختلف کشور می گیرد‪،‬‬ ‫می تواند حمایت خود را از کاندیدای مدنظر و کاندیدایی که‬ ‫از طرف جبهه مردمی در صحنه انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫باقی می ماند داشته باشــد‪ .‬اقای جلیلی نفوذ خوبی در بین‬ ‫مردم دارد‪ .‬بخشی از جمعیت کشور او را همراهی می کنند‪،‬‬ ‫در بین نیروهای مومن و معتقد به انقالب اســامی هم به‬ ‫هر صورت جایگاه خوبی دارد بنابراین این به صواب نیست‬ ‫که به ســکوت بگذراند بلکه باید به صورت فعال و از همان‬ ‫رویه ای که داشتند و در همه عرصه ها حضور فعالی داشت‬ ‫امروز هم باید در این عرصه انتخاباتی حاضر شود و همان‬ ‫روش و منــش و ترویج گفتمان انقالبــی را دنبال کند چون‬ ‫هدف همه نیروهای ارزشــی اعتال و پیشــرفت کشــور در‬ ‫مقابل دشمنان انقالب اسالمی و ارامش و رفاه برای مردم‬ ‫است‪ .‬نیروهای انقالبی خودشان را خادم مردم می دانند و‬ ‫سیاست‬ ‫‪39‬‬ ‫سیاست‬ ‫ مجاهدگفتمانی‬ ‫واکاوی کنش همدالنه سعید جلیلی به نامزد نهایی اصولگرایان‬ ‫سید علی پورسیدی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪3‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪40‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫ســعید جلیلی تغییر کرده اســت؛ دیگــر مهم ترین‬ ‫خبر رسانه از وی حضورش با پراید در نماز جمعه نیست؛‬ ‫او با ظرافتــی دقیــق برنامه های ســفر اســتانی خود را‬ ‫تنظیم می کرد؛ از مراکز صنعتی و کارگاه های اقتصادی‬ ‫زود بازده بازدید و شکوفایی «ظرفیت های» بالقوه کشور‬ ‫را به دولتمــردان یاداوری می کرد‪ .‬تحوالت در ســاختار‬ ‫سیاست ورزی ســعید جلیلی به همین جا ختم نمی شود؛‬ ‫او به کمک تیم مشــاوره جوانش گزاره های کنایه امیز و‬ ‫دقیقی را خطاب به دولت یازدهم می گفت و تالش هایی‬ ‫برای تغییر تصویرســازی وی از فردی «ســازش ناپذیر»‬ ‫به شــخصیتی «عدالت خواه» بود؛ عدالتی که در دولت‬ ‫یازدهم در رکود قرارگرفته بود؛گویا همه چیز برای حضور‬ ‫وی در انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم فراهم بود‪ .‬در‬ ‫این میان الگوی سیاست ورزی سعید جلیلی تغییر ماهوی‬ ‫پیدا نکــرد؛ از منظــر الگوی رفتــاری‪ ،‬ارتباط بــا مراجع‬ ‫سیاســی اصولگرایان و احزاب و گروه هــای این جریان‬ ‫اصالت ندارد؛ هرچند او اســتاد علوم سیاسی است ولی‬ ‫پذیرش هرگونه ساخت مندی سیاسی به منزله هم نوایی با‬ ‫سهم خواهی جناحی تلقی می شود‪ .‬سعید جلیلی حتی به‬ ‫اولین گام مکانیسم وحدت اصولگرایان برای انتخابات‬ ‫اتی با نام «جبهــه مردمی نیروهای انقالب اســامی»‬ ‫روی خوش نشــان نداد و اعالم داشــت «خبــر ان را از‬ ‫رسانه ها شنیده است» تا مهر تائید دیگری بر گوشه گیری‬ ‫سیاسی اش از هســته تصمیم ســازی اصولگرایان باشد‬ ‫و از ســوی دیگر با گارد بســته در برابر این اقدام جمعی‬ ‫واکنش نشان داد و اظهار داشــت‪« :‬قرار نیست وحدت‬ ‫قبیلگی باشد‪ ،‬وحدت باید گفتمانی باشد و مسائلی چون‬ ‫نسبت با اشــرافیت‪ ،‬عدالت اجتماعی‪ ،‬مبارزه با امریکا‪،‬‬ ‫رســیدگی به محرومان و توزیع عادالنــه فرصت ها مورد‬ ‫بررسی قرار گیرد‪».‬‬ ‫ســعید جلیلی باوجود امادگی کامل برای حضور در‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری دوازدهم تصمیم عدم حضور‬ ‫در کارزار سرنوشت ساز اردیبهشت ماه را اتخاذ کرده است؛‬ ‫تحلیلگران سیاسی در تکاپوی یافتن چرایی رخداد چنین‬ ‫کنش سیاســی از اماده ترین رقیب روحانی و اثرات ان بر‬ ‫ارایش سیاسی کشور هستند؛ در این یادداشت به صورت‬ ‫موجز به ان می پردازیم‪.‬‬ ‫تنهاتر از همیشه‬ ‫سیاست ورزی سعید جلیلی برای همه ناظران سیاسی‬ ‫بدیع است؛ او در کنار مرزبندی جدی با جریان اصالحات‪،‬‬ ‫سازوکارهای سیاســی اصولگرایان را نیز نمی پذیرد‪ .‬سعید‬ ‫جلیلی در انتخابات ریاســت جمهوری یازدهم شیخوخیت‬ ‫اصولگرایان که در قالب حضور ســه نامــزد ائتالفی بود را‬ ‫تپسازچهارسالسعیدجلیلیالگویسیاست ورزی‬ ‫نپذیرف ‬ ‫خــود را تغییــر نــداد؛ او هرگونه پذیــرش ســاختار جدید‬ ‫اصولگرایان را رد کرد و نزدیکان وی چنین روندی برای نامزد‬ ‫نهایی را «ســهم خواهی» نیروهای محافظه کار دانستند؛‬ ‫این طرد ساخت یابی اصولگرایان در حالی رخ می دهد که در‬ ‫صورتکامیابیجلیلیدرانتخاباتبایدباهمیننیروه ادولت‬ ‫دوازدهم را مدیریت می کرد که تناقضی جدی در ســاختار‬ ‫تفکری وی پیش می امد‪ .‬از سوی دیگر یاران سیاسی سعید‬ ‫جلیلی در کارزار رقابت اردیبهشت‪ 1396‬غایب بودند؛ جلیلی‬ ‫تنهاتر از همیشــه بود؛ حلقه اطرافیان سعید جلیلی در سه‬ ‫سطح دچار نارسایی شده بود؛‬ ‫‪ .1‬در ســطح الیــه رهبــران مذهبــی‪ :‬ایت اللــه‬ ‫مصباح یزدی باوجود تمام مخالفت ها در جریان اصالحات‬ ‫و حتی اصولگرایان‪ ،‬وزنه سیاسی قوی در کشور محسوب‬ ‫می شون د که برخالف مخالفان سیاسی اش دارای چارچوب‬ ‫تئوریک قوی برای اتخاذ کنش سیاســی است‪ .‬شبکه ای‬ ‫از شاگردان مستقیم و غیرمســتقیم ایت الله مصباح یزدی‬ ‫ت «تصمیم» معرفی نامزد «اصلح» ایشان‬ ‫توانســته اســ ‬ ‫را بــرای چشــم انداز انتخابات امری مهم ســازد‪ .‬ســعید‬ ‫جلیلی در انتخابــات ریاســت جمهوری گذشــته از امتیاز‬ ‫حمایت ایت الله قم نشــین برخوردار بود ولی این روزها دود‬ ‫ســفید حمایت از موسســه تحت اشــراف ایت الله مصباح‬ ‫دیده نمی شود‪.‬‬ ‫‪ .2‬در سطح الیه حزبی‪ :‬ســعید جلیلی استاد علوم‬ ‫سیاسی است؛ اما او برخالف اموزه های این رشته‪ ،‬با تحزب‬ ‫رابطه خوبی ندارد و هرگونه تالش برای قدرت را ان هنگامی‬ ‫ که «تکلیف دینی» نباشد نادرست می داند که این برداشت‬ ‫ذهنی با فلسفه ماهوی شــکل یابی احزاب در تضاد است‪.‬‬ ‫سعید جلیلی در انتخابات گذشــته از برند سیاسی پایداری‬ ‫برای معرفی خود استفاده کرد ولی وضعیت در این انتخابات‬ ‫متفاوت اســت؛ پایداری ها در کنــش عملگرایانه فقط در‬ ‫عدم همگامی با جمنا به اشــتراک سیاســی با سعید جلیلی‬ ‫رسیدند و به سمت اقای رئیسی حرکت کردند‪.‬‬ ‫‪ .3‬در ســطح الیــه ســتادی‪ :‬در انتخابــات‬ ‫ریاســت جمهوری یازدهم ســعید جلیلی‪ ،‬کارهای اجرای‬ ‫ســتاد خود را به یار همیشــگی خود در مذاکرات هسته ای‬ ‫یعنی علی باقری سپرده بود اما در دومین تالش برای ردای‬ ‫ریاســت جمهوری خبری از حمایت های بازوی اجرایی اش‬ ‫نیســت و خالء عدم حضور و نقش افرینی های جدی علی‬ ‫باقریدرمیانحامیانسعیدجلیلیکامالاحساسشدهبود‪.‬‬ ‫انصراف سیاسی یا فداکاری مصلحانه‬ ‫مهم ترین ســوال برای تحلیلگران سیاسی واکاوی‬ ‫چرایی انصراف ســعید جلیلی با برنامه ترین نامزد انتخابات‬ ‫دوازدهمین دوره ریاســت جمهوری اســت‪ .‬ســعید جلیلی‬ ‫هرچنــد تنهاتر از همیشــه بــود ولی هیچ گاه ســتون های‬ ‫سیاست ورزی خود را با افراد و جریان های سیاسی بنا نکرده‬ ‫بود ‪ .‬او حضورش را معطوف به همراهــی مردمان این دیار‬ ‫کرده بود سبد رای سعید جلیلی معطوف بر اکثریت نیروهای‬ ‫حامی اصولگرایان و نقطــه کانونی جذب ارای وی قشــر‬ ‫مستضعف و حاشیه نشین ها بود؛ حضور ایت الله رئیسی در‬ ‫رقابت سیاسی برای صدارت پاستور به منزله اشتراک سبد‬ ‫رای با ســعید جلیلی بود اما تجربه انتخابات ‪ 92‬نشان داده‬ ‫است‪ ،‬سعید جلیلی از زاویه دید صرفا سیاسی قابلیت تحلیل‬ ‫پیدا نمی کند‪.‬‬ ‫رویکرد دیگر برای واکاوی عدم حضور ســعید جلیلی‬ ‫«انصراف اعتقادی» است؛ او برای حضور ادله انتخاباتی‬ ‫معروف اصولگرایان در قالب «اصلح» را قبول دارد و هیچ گاه‬ ‫دردوگانه«اصلحنامقبول‪/‬صالحمقبول»قرارنگرفتهاستو‬ ‫معتقد است که «اصلح» باید با شکوفایی ظرفیت های خود‬ ‫به «مقبولیت» برسد؛ در این میان با حضور ایت الله رئیسی‬ ‫با همین زاویه دید شــاید از منظر ســعید جلیلی او برخالف‬ ‫دیگران «اصلح» است و بنابراین باید برای اقبال عمومی او‬ ‫تالش کرد و بنا بر یک «فداکاری مصلحانه» انصراف خود‬ ‫را از حضور در رقابت های انتخاباتی اعالم کرد و در راستای‬ ‫همین اندیشــه سیاســی در بیانیه عدم حضورش نوشــت‪:‬‬ ‫ »خداوندا! تو خود شاهدی انچه از ناحیه ما صورت گرفت‪،‬‬ ‫ت و نه تالشی برای فزونی ثروت‬ ‫نه رقابتی برای تصاحب قدر ‬ ‫بود؛ بلکه می خواهیم نشانه های دین تو را اشکار و اصالح‬ ‫را در سرزمین های تو برقرار سازیم تا بندگان مظلوم تو ایمن‬ ‫گردند و حدود الهی برپا شود‪».‬‬ ‫سعید جلیلی در انتخابات پیش رو‪ ،‬همه توانش را در‬ ‫قالب یک فعالیت گفتمانی و مدلــی از کار مجاهدانه برای‬ ‫انقالب اسالمی به نمایش گذاشت و همانند گذشته تحولی‬ ‫جدی در فرهنگ سیاســی اصولگرایان ایجاد کرد و کنش‬ ‫عقالنی او‪ ،‬اصولگرایان را یک گام به پیروزی نزدیک کرد‬ ‫و از ســوی دیگر محبوبیت وی را در میان نیروهای انقالب‬ ‫اسالمی ارتقای شگرفی داد‪.‬‬ ‫رویای اردوغان‬ ‫بین الملل‬ ‫برگزاری رفراندوم تغییر قانون اساســی در ترکیه بــا فاصله ‪ ٢‬درصدی در نهایت بــه نفع رجب طیب‬ ‫اردوغان‪ ،‬رئیس جمهور ترکیه که سال هاست با این رویا به سر می برد‪ ،‬پایان یافت‪ .‬اکنون اردوغان می تواند‬ ‫دو دوره‪ 5‬ســاله دیگر به عنوان رئیس جمهور در ترکیه قدرت را در اختیار داشته باشد؛ مسئله ای که باعث‬ ‫شدهتابسیاری‪،‬رئیس جمهورترکیهرادرمسیراقتدارگراییتوصیفکنند‪.‬البتهاردوغانبابرگزاریرفراندوم‬ ‫می خواهدوانمودکندکهازطریقدموکراسیورایمردمقراراستاصالحاتدرقانوناساسیصورتپذیرد‬ ‫اماواضحاستکهاومیخواهددرجامهدموکراسیبهسمتاقتدارگراییگامبردارد‪.‬‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫اقتدارگراییدموکراتیک‬ ‫مردم ترکیه رای به افزایش قدرت اردوغان دادند‬ ‫ازاده کشوردوست‬ ‫خبرنگار‬ ‫بین الملل‬ ‫‪42‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫‪1‬‬ ‫یکشــنبه گذشــته بعد از اعــام نتیجه همه پرســی‬ ‫تغییر قانون اساســی که از ان به عنوان «پیروزی ضعیف‬ ‫و شــکننده» یــاد می شــود‪« ،‬رجب طیــب اردوغــان»‬ ‫رئیس جمهــوری ترکیــه روی بالکــن مقر حــزب عدالت‬ ‫و توســعه ایســتاد و از مــردم بــرای رای «اری» بــه این‬ ‫همه پرسی تغییر قانون اساسی تقدیر کرد‪ .‬قانون اساسی‬ ‫فعلی ترکیــه در ســال ‪ ۱۹۸۲‬میالدی و توســط نظامیان‬ ‫کودتاچی تصویب شده بود‪.‬‬ ‫پارلمان ترکیه در تاریخ ‪ ۲۰‬ژانویه ‪ ۲۰۱۷‬با ‪ ۳۳۹‬رای‬ ‫موافق به این همه پرسی که به ‪ ۳۳۰‬رای مثبت نیاز داشت‬ ‫رای داده و به این ترتیب راه برای برگزاری این همه پرسی‬ ‫هموار شده و تاریخ ‪ ۱۶‬اوریل ‪ ۲۰۱۷‬برای ان تعیین شد‪.‬‬ ‫پــس از راه انــدازی کمپین هایی در داخــل و خارج‬ ‫ترکیه و تحرکات مختلف موافقان و مخالفان‪ ،‬ســرانجام‬ ‫جنبش «اری» با کســب ‪ ۵۱‬و ‪ ۴۱‬صدم درصد ارا (معادل‬ ‫‪ ۲۵‬میلیون و ‪ ۱۵۶‬هزار و ‪ ۸۶۰‬رای) در برابر جنبش «نه»‬ ‫که ‪ ۴۸‬و ‪ ۵۹‬صدم درصد ارا (معادل ‪ ۲۳‬میلیون و ‪ ۷۷۷‬هزار‬ ‫و ‪ ۱۴‬رای ) را کســب کرده بود‪ ،‬پیروز شــد و به این ترتیب‬ ‫اصالحات قانون اساسی که نظام ریاستی را جایگزین نظام‬ ‫پارلمانی تغییر خواهد کرد‪ ،‬اجرایی می شود‪.‬‬ ‫برخی موارد اصالحات قانون اساسی ترکیه‬ ‫رئیس جمهوری مسئول تشــکیل دولت است و عالوه‬ ‫بر انتخاب وزرا‪ ،‬معاون یا معاونــان رئیس جمهوری را نیز‬ ‫انتخاب می کند‪.‬‬ ‫قابلیت نظــارت پارلمان بر اقدام هــای رئیس جمهوری‬ ‫محــدود می شــود و قانون گــذاران اجــازه طــرح رای‬ ‫عدم اعتماد به رئیس جمهوری را ندارند‪ .‬حق نمایندگان در‬ ‫مورد اعطای اختیارات ویژه به برخی از وزرا نیز لغو می شود‪.‬‬ ‫بی طرفی سیاســی رئیس جمهوری لغو شــده و امکان‬ ‫عضویت وی در احزاب فراهم می شود‪ .‬این در حالی است‬ ‫که در وضعیت کنونی‪ ،‬رئیس جمهــوری ترکیه نمی تواند‬ ‫همزمان با حزبش ارتباط داشته باشد‪.‬‬ ‫رئیس جمهــوری دارای اختیارات ویژه بــرای نظات بر‬ ‫عملکرد شورای عالی قضات و دادســتان ها خواهد شد و‬ ‫مجوز صدور بخشنامه های اجرایی و وضع مقررات کشوری‬ ‫را خواهد داشــت‪ .‬اختیــار اعالم وضعیــت اضطراری به‬ ‫رئیس جمهوری داده می شود که پس از موافقت پارلمان‬ ‫اجرایی خواهد شد‪ .‬پارلمان می تواند وضعیت اضطراری‬ ‫را تمدیــد‪ ،‬کوتاه یــا تعلیق کنــد‪ .‬وضعیت اضطــراری تا‬ ‫چهار ماه قابلیت تمدید دارد مگر در شرایط جنگی که این‬ ‫وضعیت بدون محدودیت زمانی باقی خواهد ماند‪ .‬هر گونه‬ ‫فرمان اجرایــی که در زمــان وضعیت اضطراری توســط‬ ‫رئیس جمهور صادر می شود باید به تصویب پارلمان برسد‪.‬‬ ‫رفراندوم اقتدار‬ ‫تغییر قانون اساسی چه اختیاراتی‬ ‫برای اردوغان به همراه دارد؟‬ ‫دموکراسی علیه دموکراسی‬ ‫«یک» درصد تعیین کننده در ترکیه‬ ‫موضع‬ ‫موافق‬ ‫مخالف‬ ‫حزب‬ ‫حزب عدالت و توسعه‬ ‫رئیس‬ ‫بن علی ییلدیریم‬ ‫حزب دموکراتیک خلق ها‬ ‫صالح الدین دمیرتاش‪/‬فیگن یوکسک داغ‬ ‫حزب حرکت ملی‬ ‫حزب جمهوری خواه خلق‬ ‫نفر) را برای ورود به هیات به دست اورند‪ .‬دو عضو دیگر‪،‬‬ ‫وزیر دادگســتری و معاون وی خواهند بود که بدون تغییر‬ ‫باقی خواهند ماند‪.‬‬ ‫رئیس جمهور ‪ ۷۵‬روز پیش از پایان ســال مالی‪ ،‬الیحه‬ ‫بودجه را به مجلس می فرستد‪ .‬اعضای پارلمان نمی توانند‬ ‫پیشــنهادی برای تغییر هزینه های عمومــی بدهند‪ .‬اگر‬ ‫بودجه تصویب نشــود‪ ،‬یــک بودجه موقت بــه جای ان‬ ‫پیشنهاد می شود‪ .‬اگر بودجه موقت هم به تصویب نرسد‪،‬‬ ‫قانون بودجه سال پیش با تغییر نسبی اعداد به کار گرفته‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫پارلمان‪ ،‬هر تحقیق و تفحصــی را می تواند با اکثریت‬ ‫مطلق (‪ )۳۰۱‬ارا اغــاز کند‪ .‬پارلمان پیشــنهاد را در طول‬ ‫یک ماه به بحــث می گذارد‪ .‬در صورت پایــان مباحثات‪،‬‬ ‫این مجلــس می تواند تحقیق و تفحــص را با رای مخفی‬ ‫سه پنجم اعضا (‪ )۳۶۰‬شــروع کند‪ .‬پس از پایان تحقیق‬ ‫و تفحــص‪ ،‬پارلمان می توانــد با دو ســوم ارا (‪ )۴۰۰‬علیه‬ ‫رئیس جمهور اعالم جرم کند‪.‬‬ ‫دلیل برگزاری همه پرسی در ترکیه‬ ‫کمال قلیچ دار اوغلو‬ ‫بود که در صورت پشــتیبانی از اصالحات قانون اساسی‪،‬‬ ‫سمت معاون رئیس جمهوری به وی واگذار می شود‪.‬‬ ‫حــزب دموکراتیک خلق ها نیــز از جملــه مخالفان‬ ‫این اصالحات بود‪ .‬ســخنگوی این حزب‪ ،‬با انتقاد شدید‬ ‫از اصالحات پیشــنهادی‪ ،‬انهــا را مغایر با دموکراســی و‬ ‫اســتقالل قضایی خواند‪ .‬وی با اشــاره به ایجاد «فرمان‬ ‫اجرایی» و اعطای اختیار به رئیس جمهوری مبنی بر صدور‬ ‫این فرمان ها بدون مشورت با پارلمان‪ ،‬ان را غیرقابل قبول‬ ‫خوانده و تاکید کــرد که این اصالحیه ها برای ســرپوش‬ ‫گذاشتن بر موارد تخطی از قانون اساسی فعلی است‪.‬‬ ‫حزب جمهوریخواه خلق به رهبری «کمال قلیچدار‬ ‫اوغلو» نیــز از مخالفان این اصالحات به شــمار می رود‪.‬‬ ‫برخی مقام های این حزب‪ ،‬از اصالحات قانون اساســی‬ ‫به عنوان عقبگرد از دموکراســی‪ ،‬بازگشــت بــه حکومت‬ ‫ســلطانی و رجعت به دوران پیش از ‪ ۱۴۰‬سال دموکراسی‬ ‫در ترکیه یاد کرده اند‪.‬‬ ‫«صالح الدین دمیرتاش» رهبــر حزب دموکراتیک‬ ‫خلق و ســومین حزب بزرگ مجلــس ترکیه که به ســبب‬ ‫مخالفت با اقدام های دولت وحزب حاکم ترکیه در زندان‬ ‫ی مکتوب در مورد نحوه حضور مردم‬ ‫به سر می برد‪ ،‬در پیام ‬ ‫در رفراندوم‪ ،‬بر لزوم رای «خیــر» به حاکمیت تک فردی‬ ‫تاکید کرده بود‪.‬‬ ‫وی با دعوت از مردم ترکیه برای شرکت در همه پرسی‬ ‫قانون اساســی برای دادن رای «خیر» افــزود‪« :‬نتیجه‬ ‫همه پرسی هر چه باشد‪ ،‬عصر یکشنبه کسانی که طرفدار‬ ‫دموکراسی‪ ،‬ازادی و مساوات هســتند‪ ،‬سنگرهای خود را‬ ‫تقویت خواهند کرد‪ .‬البته کــه رای «خیر» بهترین گزینه‬ ‫برای تقویت صلح‪ ،‬ثبات و بــرادری خواهد بود‪ .‬البته همه‬ ‫کسانی که «اری» و همه کســانی که «خیر » می گویند‪،‬‬ ‫برادران و شــهروندان محترم و ارزشمند ما هستند‪ .‬به رغم‬ ‫اینکه تا کنــون کمپیــن انتخابات بــه شــکلی عادالنه و‬ ‫مساوی جریان نداشــته اســت‪ ،‬ولی امیدوارم همگی در‬ ‫شب همه پرسی‪ ،‬نه در اطراف یک رژیم تک فردی‪ ،‬بلکه‬ ‫در اطراف همدلی گردهم بیاییم‪».‬‬ ‫دلیل پیروزی همه پرسی ‪ ۱۶‬اوریل‬ ‫هر چنــد ممکن اســت بیــن تحلیلگــران مختلف‬ ‫درباره همه پرســی ترکیه اختالف نظرهــای زیادی وجود‬ ‫داشته باشد اما اکثر انها روی این مساله که دلیل پیروزی‬ ‫همه پرســی اخیر‪ ،‬بحــث امنیت بــود اتفاق نظــر دارند‪.‬‬ ‫ترکیه کــه طی ماه هــای گذشــته‪ ،‬هم از جانــب داعش‬ ‫و هــم شــبه نظامیان پ ک ک هــدف حمــات متعــدد‬ ‫قرار گرفته اســت‪ ،‬بیش از هر چیز تشــنه امنیت اســت‪.‬‬ ‫ایــن حمــات و عدم امنیــت در ترکیه تاثیری چشــمگیر‬ ‫روی وضعیــت گردشــگری ترکیه کــه مهمتریــن عامل‬ ‫درامدزایی در این کشــور محســوب می شــود‪ ،‬داشــته‬ ‫اســت‪ .‬به عبارتی دیگر‪ ،‬مــردم ترکیه با امید بدترنشــدن‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫پیشنهاد اصالحات قانون اساســی ترکیه نخستین‬ ‫بار در سال ‪ ۲۰۱۱‬میالدی و پس از پیروزی حزب عدالت‬ ‫و توســعه در انتخابات سراسری این سال مطرح شد ولی‬ ‫به دلیل عــدم اجماع احــزاب در کمیته قانون اساســی‬ ‫در پارلمان‪ ،‬این طرح مســکوت ماند و بــار دیگر پس از‬ ‫پیروزی رئیس جمهــوری فعلی ترکیه در انتخابات ســال‬ ‫‪ ۲۰۱۴‬این کشور‪ ،‬مطرح شــد‪ .‬اردوغان از سال ‪۲۰۰۵‬‬ ‫تاکنون تــاش کرده تا جایــگاه ریاســت جمهوری را در‬ ‫ســاختار سیاســی ترکیه تغییر دهد اما پــس از کودتای‬ ‫نافرجام تابستان سال ‪ ۲۰۱۶‬با شــدت و قدرت بیشتری‬ ‫روی این مســاله مانور داده و ان را برای اینده کشــورش‬ ‫حیاتی دانســته اســت‪ .‬اختــاف «احمد داوود اوغلو»‬ ‫نخســت وزیر ســابق ترکیــه بــر ســر همیــن اصالحات‬ ‫پیشنهادی بود که استعفای وی از حزب عدالت و توسعه‬ ‫را رقم زد و «بینالی ییلدیریم» جایگزین وی شد‪.‬‬ ‫حزب حاکــم عدالت و توســعه دلیل برگــزاری این‬ ‫همه پرسی را امکان تامین بهتر و بیشتر امنیت و عدم نیاز به‬ ‫ائتالف احزاب برای تصمیم گیری های کالن اعالم کرده‬ ‫است‪ .‬بنا به تاکید این حزب‪ ،‬اصالحات قانون اساسی به‬ ‫نظام حاکم کمک می کند با قدرت و توان بیشتری از عهده‬ ‫خواست های فضای سیاسی امروز براید‪.‬‬ ‫در همین حــال‪ ،‬حزب «حرکــت ملی» بــه رهبری‬ ‫«دولت باغچه لی» نیز در حالی که به طور ســنتی مخالف‬ ‫نظام ریاستی شناخته می شــود‪ ،‬اعالم کرد که از تغییرات‬ ‫قانون اساسی حمایت می کند‪ .‬این موضع گیری باعث شد‬ ‫هواداران باغچه لی وی را «حیاط خلوت» و «چرخ زاپاس»‬ ‫حزب عدالت و توسعه خطاب کنند‪ .‬در همین راستا برخی‬ ‫شــایعات حاکی از ان بود که به باغچه لی وعده داده شده‬ ‫دولت باهچلی‬ ‫بین الملل‬ ‫دوره ریاست جمهوری و نمایندگی مجلس از چهار سال‬ ‫به پنج ســال افزایش خواهد یافت و انتخابات پارلمانی و‬ ‫ریاست جمهوری هر پنج سال و در یک روز برگزار می شود‪.‬‬ ‫در صورتی که هیچ نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫نتواند اکثریت مطلق را به دست اورد‪ ،‬انتخابات به دور دوم‬ ‫کشیده خواهد شد‪.‬‬ ‫حداقل سن نامزدهای نمایندگی مجلس از ‪ ۲۵‬سال به‬ ‫‪ ۱۸‬سال کاهش یافته و شرط انجام خدمت وظیفه عمومی‬ ‫برای انها حذف می شود‪ .‬همچنین‪ ،‬افرادی که با ارتش در‬ ‫ارتباط هستند‪ ،‬نمی توانند در انتخابات نامزد شوند‪.‬‬ ‫هیات عالی قضات و دادســتان ها به «هیات قضات و‬ ‫دادستان ها» تغییر نام خواهد یافت‪ .‬اعضای ان از ‪ ۲۲‬نفر‬ ‫به ‪ ۱۳‬نفر و تعداد ادارات ان سه به دو کاهش خواهد یافت‪.‬‬ ‫چهار عضو ان توســط رئیس جمهور و هفت عضو توسط‬ ‫مجلس انتخاب خواهند شــد‪ .‬نامزدهای هیات باید رای‬ ‫دو سوم (‪ ۴۰۰‬نفر) را در دور نخست و رای سه پنجم (‪۳۶۰‬‬ ‫ترامپ رو در روی «اون»‬ ‫سایه جنگ بر فراز شبه جزیره‬ ‫دیده می شود‬ ‫‪43‬‬ ‫بین الملل‬ ‫وضعیــت اقتصــادی و امنیتی بــه این همه پرســی رای‬ ‫دادند و نتیجه این همه پرســی نه رای به اردوغان و تایید‬ ‫سیاســت های وی‪ ،‬بلکه تنها دســتاویزی بــود که مردم‬ ‫ترکیه بــرای جلوگیــری از وخامــت وضعیت کشورشــان‬ ‫داشتند‪ .‬این همه پرسی به طور قطع باعث تحکیم جایگاه‬ ‫اردوغان و سیاســت های قدرت طلبانــه و انحصارگرایانه‬ ‫وی شــده و اغــازی بــرای افــول دموکراســی در ترکیــه ‬ ‫خواهد بود‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪44‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫واکنش های داخلی و خارجی به همه پرســی‬ ‫ترکیه‬ ‫اعالم نتیجه همه پرسی تغییر قانون اساسی ترکیه‪،‬‬ ‫واکنش های مختلف شــخصیت های داخلی و خارجی را‬ ‫به دنبال داشت‪:‬‬ ‫رئیس جمهوری ترکیه طی سخنانی از حضور مردم پای‬ ‫صندوق های رای قدردانی کرد‪ .‬وی گفت که من از ترک ها‬ ‫قدردانی می کنم‪ ،‬زیرا انها با حضور پای صندوق های رای‪،‬‬ ‫اراده خود را نشان دادند‪.‬‬ ‫نخســت وزیر ترکیه نیز با تقدیــر از ایــن نتیجه گفت‪:‬‬ ‫«رفرانــدوم بــا ارامش کامــل انجام شــد‪ .‬ایــن یکی از‬ ‫تصمیم های مهم ملت ما بود و با این نتیجه صفحه جدیدی‬ ‫در تاریخ دموکراسی ما باز شد‪ .‬ملت ما یقین داشته باشد که‬ ‫از این نتیجه به بهترین نحو ممکن برای رفاه انها و ارامش‬ ‫کشور استفاده خواهیم کرد‪».‬‬ ‫در حالی که اپوزیسیون ترکیه با اعالم اینکه در جریان‬ ‫این همه پرسی تخلفات گســترده ای صورت گرفته بود‪،‬‬ ‫خواســتار ابطال ان شــده بود‪ ،‬بینالی ییلدیریم تاکید کرد‬ ‫که تمامی گروه ها باید به تصمیم مردم احترام بگذارند‪.‬‬ ‫جنبش مقاومت اسالمی فلسطین (حماس) نیز نتیجه‬ ‫این همه پرسی را به اردوغان تبریک گفته است‪.‬‬ ‫«دونالد ترامپ» رئیس جمهوری امریکا طی گفت وگویی‬ ‫تلفنی‪ ،‬پیروزی اردوغان در این همه پرسی را به وی تبریک‬ ‫گفت‪.‬‬ ‫«ژان کلود یونکــر» رئیس کمیســیون اتحادیه اروپا‪،‬‬ ‫«فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا‬ ‫و «یوهانس هان» کمیسر عالی این اتحادیه در بیانیه ای‬ ‫مشــترک که در اواخر روز یکشــنبه منتشر شــد‪ ،‬خواستار‬ ‫گزارش دقیق از نتایج این همه پرسی شدند‪.‬‬ ‫این مقام های اتحادیه اروپــا همچنین اعالم کردند‬ ‫منتظر گزارش ناظران بین المللی خواهند ماند‪.‬‬ ‫این ســه مقام عالــی اتحادیــه اروپــا در خصوص‬ ‫اصالحات قانون اساســی و تصویب ان تصریح کرده اند‬ ‫باتوجه بــه تعهداتی که ترکیــه به عنوان نامــزد عضویت‬ ‫در اتحادیــه اروپــا دارد‪ ،‬ایــن اصالحات قانون اساســی‬ ‫مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت‪ .‬در ایــن بیانیه همچنین‬ ‫تاکید شــده اســت که باتوجه به نتیجه به دســت امده از‬ ‫همه پرســی تغییر قانون اساســی ترکیه‪ ،‬از مقام های این‬ ‫کشور می خواهیم که در سطح ملی در پی اجماع حداکثری‬ ‫برای تغییرات قانون اساسی باشند‪.‬‬ ‫«انــگال مــرکل» صدراعظــم المــان نیــز خواســتار‬ ‫گفت وگوهای محترمانه در ترکیه شده است‪.‬‬ ‫«سباســتین کورتــس» وزیــر خارجــه اتریــش نیز در‬ ‫اظهاراتی گفته است که اکنون زمان ان رسیده تا داستان‬ ‫پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا را تمام شده بدانیم‪.‬‬ ‫دفتر «فرانســوا اوالنــد» رئیس جمهوری فرانســه نیز‬ ‫هشــدار داده اســت که اگر اردوغان بخواهد همه پرسی‬ ‫دیگری با هدف برگرداندن اجرای حکم اعدام در کشــور‬ ‫برگزار کند‪ ،‬این اقــدام او به معنی پیامی بــرای جدایی از‬ ‫ارزش های اروپایی است‪.‬‬ ‫مقام های روســیه اما از همه خواسته اند تا به رای مردم‬ ‫ترکیه احترام بگذارند‪ .‬‬ ‫بازگشت به هویت خاورمیانه ای‬ ‫حذف رقبا‪ ،‬مهمترین نماد حرکت اردوغان به سمت اقتدارطلبی است‬ ‫ارمان سلیمی ‬ ‫‪2‬‬ ‫پژوهشگر مسائل خاورمیانه‬ ‫نتایج همه پرسی تغییر نظام سیاسی ترکیه از پارلمانی‬ ‫به ریاســتی و بندهایی از قانون اساسی می تواند زمینه ساز‬ ‫ش سیاســی در‬ ‫تحولی بزرگ در بنیان حکومت مداری و کن ‬ ‫این کشور اروپایی باشد‪ .‬در ‪ 16‬اوریل ‪ 27( 2017‬فروردین‬ ‫‪ )1396‬شــهروندان ترکیه ای برای هفتمین بار در تاریخ‪،‬‬ ‫بعــد از ایجاد دولت ملــی ترکیه در ‪ ،1923‬در همه پرســی‬ ‫ملی شرکت کردند‪ .‬در ســال های ‪،1987 ،1982 ،1961‬‬ ‫‪ 2007‬و ‪ 2010‬نیز همه پرســی برگزار شــده بود که تنها در‬ ‫ســال ‪ 1987‬نتیجه ان با رای مخالف (خیر) همراه شــد‪.‬‬ ‫با این وجود‪ ،‬نتایج و تاثیرات همه پرســی اخیر را می توان‬ ‫بیش از دیگر همه پرســی های انجام گرفته ارزیابی کرد؛‬ ‫زیرا در اوریل ‪ 2017‬تنها چند بند از قانون اساســی اصالح‬ ‫و یا تغییر نکرد‪ ،‬بلکه کلیت نظام سیاسی که از ان به عنوان‬ ‫میراث کمال اتاترک بنیان گذار دولت ملی ترکیه یاد می شد‪،‬‬ ‫تغییر پیدا کرد‪.‬‬ ‫بنابراین‪ ،‬نتایج این همه پرســی را به جرات می توان‬ ‫بعد از ایجاد دولت ترکیه در سال ‪ 1923‬به عنوان مهم ترین‬ ‫رویداد سیاسی این کشــور معرفی کرد‪ .‬در همه پرسی ‪16‬‬ ‫اوریل ‪ 51/22‬درصد شهروندان ترکیه یعنی ‪24/325/691‬‬ ‫نفر به تغییر قانون اساســی رای مثبــت و در مقابل ‪48/79‬‬ ‫درصد شــهروندان ترک یعنــی ‪ 23/178/859‬نفر به تغییر‬ ‫قانــون اساســی رای منفی دادند‪ .‬تقســیم ارا بــه وضوح‬ ‫نشانگر ان است که جامعه سیاســی ترکیه در اینده نزدیک‬ ‫با دوقطبی بزرگ مواجه خواهد شــد که می توان محور ان‬ ‫را بر موافقان و مخالفان رجب طیب اردوغان ارزیابی کرد‪.‬‬ ‫بدون تردید در انتخابات ریاست جمهوری اینده ترکیه در ‪3‬‬ ‫نوامبر ‪ 2019‬این دوگانگی بیش از همیشه برجسته خواهد‬ ‫شد‪ .‬با تمامی این تفاسیر‪ ،‬پرسش مهم این است که اینده‬ ‫ترکیه بعد از همه پرسی ‪ 16‬اوریل ‪ 2017‬به چه سمتی پیش‬ ‫خواهد رفت؟ و یا در ُبعدی دیگر‪ ،‬اردوغان پس از پیروزی در‬ ‫همه پرسی ترکیه را به چه سمتی پیش خواهد برد که متمایز‬ ‫از ســال های بعد از روی کار امدن حزب عدالت و توســعه‬ ‫(‪ )AKP‬از ‪ 2002‬تا کنون خواهد بود؟‬ ‫در پاســخ به این پرســش ها می توان باتوجه به ابعاد‬ ‫مختلف تحلیل هــای متفاوتی را ارائه کــرد‪ ،‬اما ان چه در‬ ‫نوشــتار حاضر به عنــوان فرضیه و مدعــای اصلی مطرح‬ ‫می شــود این اســت که اردوغانیســم بعد از همه پرســی‬ ‫‪ 16‬اوریل ‪ 2017‬حکومت مــداری را در ترکیه‪ ،‬به ســمت‬ ‫خاورمیانه گرایــی ســوق خواهــد داد‪ .‬به عبارتــی‪ ،‬نوعی‬ ‫گذار ترکیه از هویــت اروپایی‪ -‬غربی و بازگشــت به هویت‬ ‫خاورمیانه ای‪ -‬شرقی‪ .‬هر چند نمی توان اصول معین و قابل‬ ‫اجماعی را نســبت به حکومت مداری خاورمیانه ای لحاظ‬ ‫کرد اما یک سری اصول عینی همانند هژمونی شخص بر‬ ‫نهاد‪ ،‬امنیت زدگی اجتماعی و سیاســی‪ ،‬نبود راهبردهای‬ ‫بین الملل‬ ‫بلندمدت در امر حکومت مــداری‪ ،‬ســیالیت و تناقض در‬ ‫تصمیم گیری هــا‪ ،‬توجه انــدک به دیپلماســی عمومی و‬ ‫گرایش به قدرت ســخت افزاری و‪ ...‬از جمله مولفه هایی‬ ‫هســتند که در ارتبــاط بــا حکومت مــداری خاورمیانه ای‬ ‫مداقه قرار داد‪ .‬بنابراین‪ ،‬در راســتای تایید‬ ‫می توان مورد ّ‬ ‫مدعای اصلی نوشتار مبنی بر اینکه اردوغانیسم یعنی اصول‬ ‫ذهنی و سیاسی حکومت مداری اردوغان‪ ،‬ترکیه را در مسیر‬ ‫حکومت هایمنطقهخاورمیانهپیشخواهدبرد‪ ،‬مولفه های‬ ‫حکومت مداری خاورمیانه را در ارتباط با کنش های او بعد از‬ ‫همه پرسی اخیر‪ ،‬در قالب چهار محور مورد بررسی و بحث‬ ‫قرار می دهیم‪.‬‬ ‫‪ -1‬کاهش قدرت پارلمان و میل روانی اردوغان‬ ‫به انحصار شخصی قدرت‬ ‫‪ -2‬سیالیت در اتخاذ راهبردها‬ ‫و تاکتیک های مقطعی‬ ‫یکی دیگر از مهم تریــن نمود واقعیت سیاســت در‬ ‫خاورمیانــه امنیتی نگریســتن به مخالفــان حکومت ها و‬ ‫صاحبان قــدرت اســت‪ .‬بــه عبارتــی دقیق تــر‪ ،‬در اکثر‬ ‫کشورهای خاورمیانه گروه ها و اقلیت های قومی و هر نوع‬ ‫مخالفت با رای حاکمان امنیتی نگریسته می شود و بدون هر‬ ‫نوع تساهلی سرکوب می شود‪ .‬طی ماه های اخیر‪ ،‬به وضوح‬ ‫می توان مشاهده کرد که اردوغان هر نوع هویت مجزا و هر‬ ‫نوع مخالفتی را وارد فضای امنیتی می کند و مخالفان را به‬ ‫بهانه تهدید امنیت ملی سرکوب می نماید‪ .‬بعد از همه پرسی‬ ‫‪ 16‬اوریــل ‪ 2017‬فضای ســرکوب موجود بیــش از پیش‬ ‫گسترش پیدا می کند و احتماال فضایی دو قطبی بر کشور‬ ‫ترکیه حاکم خواهد شد‪.‬‬ ‫بر این اســاس جامعه به دو گروه تقســیم می شــود‬ ‫طرفداران اردوغــان که جنــاح برحق تلقی می شــودند و‬ ‫مخالفان اردوغان که با القابی همانند طرفداران تروریسم‪،‬‬ ‫معارض و ضد امنیت ملی خطاب می شوند‪ .‬نماد این امر را‬ ‫می توان در دستگیری روسای مشترک حزب دموکراتیک‬ ‫خلق هــا صالح الدین دمیرتــاش و فیگن یوکســکداغ به‬ ‫همراه ‪ 9‬تن دیگر از نمایندگان پارلمانــی این حزب در ‪25‬‬ ‫اکتبر ‪ ،2016‬مشاهده کرد که در ان نمود شیفت اردوغان‬ ‫به عقالنیت خاورمیانه ای مبتنی بر امنیتی کردن مخالفان‬ ‫ملموس است‪.‬‬ ‫‪ -4‬گرایش به نظامی گری و مداخله فعال‬ ‫در مسائل منطقه‬ ‫یکی دیگــر از نمود عقالنیــت حاکم بــر خاورمیانه‬ ‫کنونی را می توان منطق زور (قوه قهریه) عریان دانست‪.‬‬ ‫بدین معنی که معادالت بســیار اندک از طریــق مذاکره و‬ ‫دیپلماسی حل می شــوند؛ بلکه ان چه در عرصه معادالت‬ ‫منطقه حاکمیــت دارد بهره گیری بازیگــران از قوه قهریه‬ ‫عریان اســت‪ .‬هر بازیگری که در عرصــه نظامی موفق تر‬ ‫باشد‪ ،‬سهم بیشــتری هم نصیبش می شود‪ .‬در شرایط بعد‬ ‫از همه پرســی اردوغان که مســرور از پیروزی خود است و‬ ‫فضای داخلی را بدون رقیب می بیند‪ ،‬بدون تردید در قالب‬ ‫ذهنیت نئوعثمانی گرایی خود رویکردی تهاجمی را نسبت‬ ‫به مســائل داخلی خواهد داشــت و احتمال درگیر شدن و‬ ‫دخالت بیشتر ترکیه در معادالت منطقه ای‪ ،‬به ویژه در سوریه‬ ‫و عراق وجود دارد‪.‬‬ ‫در مجموع‪ ،‬اردوغان پس از تغییر نظام سیاســی از‬ ‫پارلمانی به ریاســتی‪ ،‬تا حدود زیادی بــه رویای خود یعنی‬ ‫حضور در قامت رئیس خالفت نزدیک شــده است‪ .‬او این‬ ‫فرصت را دارد تا سال ‪ 2029‬رئیس جمهور و پرقدرت ترین‬ ‫شخصیت کشــور باشــد و بر اســاس قانون اساسی جدید‬ ‫همه پرسی های جدیدی را برای قبضه قدرت در دستان خود‬ ‫انجام دهد‪ .‬اکنون پس از تغییرات جدید ناشــی از پیروزی‬ ‫همه پرســی‪ ،‬نظام سیاســی ترکیه به نظام های پادشاهی‬ ‫منطقه خاورمیانه نزدیک تر شــده اســت و اردوغان نیز در‬ ‫قامت سلطان‪ ،‬قدرت فراگیری را بر نظام سیاسی و اداری‬ ‫ترکیه دارد‪ .‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫طی ســال های بعد از ‪ 2002‬انــکارا مطابق با اصول‬ ‫دکترین عمق اســتراتژیک داود اغلو‪ ،‬در عرصه سیاست‬ ‫داخلی و سیاســت خارجی راهبردی مشخص را پی گیری‬ ‫می کرد‪ ،‬اما در مه ‪ 2016‬در جریان تحوالت بعد از کودتای‬ ‫نافرجام ‪ 15‬جوالی ‪ 2016‬اصــول دکترین داوود اغلو کنار‬ ‫رفته و تالش برای همزیســتی مســالمت امیز و به حداقل‬ ‫رســاندن تنش ها با همسایگان به فراموشــی سپرده شد‪.‬‬ ‫بر اســاس دکترین عمق اســتراتژیک ترکیه بــرای ایفای‬ ‫نقش جهانی و تبدیل شدن به قدرتی کالن در سطح نظام‬ ‫بین الملل نیازمند حل مســائل داخلی‪ ،‬از جمله حل مساله‬ ‫کردها در داخل است‪.‬‬ ‫اما متعاقــب تغییر رونــد سیاســت گذاری خارجی‪،‬‬ ‫اردوغان برنام ه های موسوم به طرح اشتی میان حکومت با‬ ‫‪ -3‬امنیتی کردن مسائل داخلی و سرکوب‬ ‫گسترده مخالفین‬ ‫بین الملل‬ ‫مهم تریــن نمــود حکومت مــداری خاورمیانه ای را‬ ‫می توان میل به انحصار شخصی قدرت و تضعیف قدرت‬ ‫نهادی دانســت‪ .‬این موضوع را به طور جــدی می توان از‬ ‫ابتدای ورود رســمی اردوغان به قدرت در جریان تاسیس‬ ‫حزب عدالت و توســعه تا تغییر نظام سیاسی از پارلمانی به‬ ‫ریاستی در سال ‪ 2017‬پی گیری کرد‪ .‬او برای محقق کردن‬ ‫این انگیزه روانی و ذهنی خود از دو راهکار بهره گرفته است؛‬ ‫یکی مطرح کردن خــود به عنوان شــخص اول قدرت در‬ ‫ترکیه و دیگری تضعیف نقش نظامیان در الیه های قدرت‪.‬‬ ‫در حقیقت‪ ،‬رجب طیب اردوغان به عنوان سیاست مداری‬ ‫اسالم گرا و یکی از دو شخص اصلی موسس حزب عدالت‬ ‫و توسعه (همراه با عبدالله گل) در سال های بعد از ‪2000‬‬ ‫ل انکار در عرصه سیاسی ترکیه داشته است‪.‬‬ ‫نقشی غیرقاب ‬ ‫اردوغان پس از پایان سه دوره نخست وزیری و به این‬ ‫علت که نظام داخلی حزب عدالت و توسعه اجازه نمی داد تا‬ ‫یک دور دیگر نخست وزیری را عهده دار شود‪ ،‬برای حفظ‬ ‫قدرت خود منصب ریاست جمهوری را مناسب یافت‪ .‬نهایتا‪،‬‬ ‫در ‪ 10‬اوت ‪ 2014‬در انتخابات ریاست جمهوری اردوغان با‬ ‫کسب بیش ‪ 50‬درصد اراء با رای مستقیم مردم دوازدهمین‬ ‫رئیس جمهور تاریخ ترکیه شــد‪ .‬با درنظر گرفتن شعارهای‬ ‫انتخاباتــی اردوغــان در دوران کاندیداتوری برای پســت‬ ‫رئیس جمهوری و این مســاله که اردوغان بر اساس قانون‬ ‫اساســی ترکیه می تواند دو دوره رئیس جمهور ترکیه باشد‬ ‫می توان ابراز کــرد که او برنامــه ای معین را بــرای اینکه‬ ‫شــخص اول قدرت در ترکیه باشــد در ذهــن می پروراند‪.‬‬ ‫اردوغان در تبلیغات انتخاباتی ریاست جمهوری این وعده‬ ‫را به طرفداران خود داد که پســت ریاســت جمهوری را از‬ ‫منصبی تشریفاتی به باالترین مرجع قدرت اجرایی در کشور‬ ‫تبدیل خواهد کرد‪.‬‬ ‫عالوه بر ایــن‪ ،‬حذف رقبــای حزبی یکــی دیگر از‬ ‫برنامه های اردوغان برای رســیدن به هــدف و یکه تازی و‬ ‫انحصار قدرت در دستانش بوده اســت‪ .‬واقعیت ان است‬ ‫که در روندی تدریجی اردوغان حــذف رقبای حزبی خود‬ ‫را پی گیری کرد و از مجموع ‪ 11‬نفر ابتدایی موسس حزب‬ ‫عدالت و توسعه‪ ،‬تنها او باقی مانده اســت‪ .‬در این میان‪،‬‬ ‫حذف عبداللــه گل و مجبور کــردن احمــد داوود اغلو به‬ ‫اســتعفا در کنگره حزب عدالت و توسعه در ‪ 22‬مه ‪ 2016‬و‬ ‫ایجاد دشــمنی بزرگ با فتح الله گولن که نقشی بزرگ را در‬ ‫قدرت گیری و موفقیت های اردوغان داشــت‪ ،‬مهم ترین‬ ‫نمادهای تــداوم حرکت اردوغــان به ســوی اقتدارطلبی‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫از ســوی دیگر‪ ،‬رئیس جمهور ترکیه بــا تالش برای‬ ‫کنترل نظامیان تالش کرد که دســت نظامیان را از عرصه‬ ‫سیاسی قدرت در ترکیه کوتاه کند‪ .‬نظامیان در ترکیه همواره‬ ‫از قدرت بسیار زیادی برخوردار بوده اند و در مقام حافظان‬ ‫ارزش های کمالیســم هر گاه که الزم دانسته اند‪ ،‬با انجام‬ ‫کودتا قدرت را قبضه کرده اند‪ .‬ارتش ترکیه تا کنون ‪ 5‬بار در‬ ‫می‪ ،1960‬مارس ‪ ،1971‬سپتامبر‪ ،1980‬فوریه ‪ 1997‬و‬ ‫جوالی ‪ 2016‬اقدام به انجام کودتا کرده است‪ .‬همچنین‪،‬‬ ‫نظامیان همواره نقشی بسیار چشم گیر را در عرصه سیاست‬ ‫و تصمیم گیری های سیاسی داشته اند‪ .‬اردوغان در تالشی‬ ‫مســتمر در ســال ها بعــد از ‪ 2002‬عالوه برحــذف رقبای‬ ‫سیاسی و تغییر قانون در راستای انگیزه های شخصی‪ ،‬با‬ ‫حذف تدریجی نظامیان از قدرت اکنون پس از همه پرسی‬ ‫‪ 16‬اوریل بســتر را برای تمامیت خواهی و انحصار شــدید‬ ‫قدرت مهیا کرده است‪ .‬در مجموع‪ ،‬اردوغان با بازگشت به‬ ‫روحیه شرقی و خاورمیانه ای خود نشان داد که ظرفیت موج‬ ‫دموکراسی مدرن اغاز شــده در ترکیه هزاره جدید را ندارد‪.‬‬ ‫اکنون اردوغان همانند بســیاری از رهبــران خاورمیانه ای‬ ‫ســودای ماندن در منصب قدرت طی چندین سال متوالی‬ ‫را سر می دهد‪.‬‬ ‫کردها را کنار نهاد و از انجام هر نوع سرکوب و حتی کشتاری‬ ‫در مناطق کردنشین ترکیه ابایی ندارد‪ .‬اما ان چه در شرایط‬ ‫بعد از پیروزی اردوغان در همه پرسی دارای اهمیت است‪،‬‬ ‫گذار به عقالنیت خاورمیانه ای مبنی بر «تصمیم در لحظه»‬ ‫یا «اتخاذ تصمیم بدون راهبرد قبلی» اســت‪ .‬بدین معنی‬ ‫که اکنون و در اینده نیز انکارا تحت تدابیر اردوغان همانند‬ ‫کلیت وضعیتی که اکثر قریب به اتفاق کشورهای خاورمیانه‬ ‫در ان درگیر هســتند‪ ،‬رویکردهایش را بر مبنای امر واقع و‬ ‫به صورت مقطعی اتخاذ می نماید‪.‬‬ ‫‪45‬‬ ‫بین الملل‬ ‫تقابل اردوغان با بروکسل‬ ‫مذاکره های عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا متوقف می‪‎‬شود‬ ‫سید علی قائم مقامی‬ ‫بین الملل‬ ‫‪46‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫‪3‬‬ ‫پژوهشگر مسائل ترکیه‬ ‫رفراندوم عبور از نظام پارلمانی دموکراتیک به «نظام‬ ‫ریاست جمهوری مدل ترک» در روز یکشنبه‪ 16‬اوریل برگزار‬ ‫شد‪ .‬شورای عالی انتخابات ترکیه مسئول برگزاری انتخابات‬ ‫بود‪ .‬شورای عالی انتخابات از ‪ 7‬عضو اصلی و چهار عضو‬ ‫علی البدل تشکلیل می‏شود‪ .‬اعضای ان از بین شش نفر‬ ‫از اعضا ی دیوان عالی قضا یی و پنج نفر از اعضا ی دیوان‬ ‫عالی اداری بــا رای اکثریت مطلق اعضا ی شــورای این‬ ‫تشکل‪‎‬ها با رای مخفی انتخاب می‪‎‬شوند‪ .‬اعضا ی شورای‬ ‫عالی انتخابات نیز با اکثریت مطلق و با رای مخفی از بین‬ ‫خود رئیس و جانشین رئیس شورا را انتخاب می‏کنند‪ .‬بنا به‬ ‫ماده ‪17‬قانون ‪ 298‬نمایندگان چهارحزب سیاســی ‪AKP،‬‬ ‫‪MHP، CHP، HDP‬دارای گــروه حزبــی در مجلس ترکیه‬ ‫نیز در این شــورا حضور دارند‪ .‬کل تعداد رای دهندگان نیز‬ ‫‪57‬میلیون و ‪ 631‬هزار و ‪ 207‬نفر است‪.‬‬ ‫در داخل کشور ترکیه ‪ 55‬میلیون و ‪ 319‬هزار و ‪222‬‬ ‫رای دهنده ثبتی و در خارج از کشور دو میلیون و ‪ 929‬هزار‬ ‫و ‪ 389‬نفــر رای دهنده ثبتــی از حق شــرکت در رفراندوم‬ ‫برخوردار بودند‪.‬‬ ‫ در اســتانبول ‪ 10‬میلیــون و ‪ 518‬هــزارو ‪ 57‬هــزار‬ ‫رای دهنده‪ ،‬در انکارا پایتخت ترکیه ‪ 3‬میلیون و ‪ 853‬هزار‬ ‫و ‪ 894‬رای دهنده‪ ،‬در ازمیر ‪ 3‬میلیــو ن و ‪ 174‬هزار و ‪549‬‬ ‫رای دهنــده‪ ،‬در بورســا ‪ 2‬میلیون و ‪ 107‬هــزار و ‪ 944‬رای‬ ‫دهنده‪ ،‬در انتالیا یک میلیون و ‪ 636‬هزار و ‪ 742‬رای دهنده‬ ‫و در ادانا یک میلیون و ‪ 510‬هزار و ‪ 122‬رای دهنده ثبت نام‬ ‫کرده بودند‪ .‬در هر کدام از استان‏های غازی انتپ‪ ،‬حاتای‪،‬‬ ‫مرســین‪ ،‬کوجا ایلی‪ ،‬قونیه‪ ،‬مانیسا و شــانلی اروفا تعداد‬ ‫رای دهندگان بیش از یک میلیون نفر است‪ .‬در داخل کشور‬ ‫‪ 47‬میلیون و ‪ 718‬هزار و ‪ 915‬نفر و در خارج از کشور ترکیه‬ ‫یک میلیون و ‪ 408‬هزار نفر در رفراندوم شرکت کردند‪ .‬در‬ ‫داخل کشور ‪ 802‬هزار و ‪ 757‬رای باطله بود‪ .‬تعداد افرادی‬ ‫که در رفراندوم شــرکت نکردنــد ‪8‬میلیــون و ‪ 503‬هزار و‬ ‫‪ 483‬نفر است‪ .‬اتحاد حزب عدالت و توسعه ‪ AKP‬و حزب‬ ‫حرکت ملی گرا ‪(MHP‬پان ترکیســت افراطی) که «جبهه‬ ‫‪ 747‬هزارو ‪ 56‬رای با ‪51.2‬‬ ‫اری ‪ » EVET‬بود ‪ 24‬میلیون و ‬ ‫درصد رای دارند‪.‬‬ ‫«جبهه نه ‪ »HAYIR‬متشکل از حزب جمهوری خلق‬ ‫‪ CHP‬و حــزب دموکراتیــک خلق ها ‪ HDP‬و گــروه نورجی‬ ‫ینی اسیا ‪Yeni Asya‬پیرو اندیشــه های بدیع الزمان سعید‬ ‫نورســی‪ ،‬حزب ســعادت ‪ Saadet partisi‬کــه نمایندگی‬ ‫«حرکت ملی گــوروش ‪ »Milli Görüş‬را بر عهــده دارد و‬ ‫پیرو اندیشه های پرفسور نجم الدین اربکان است و جریان‬ ‫ملت گــرا‪ Ulusalcılar‬که سوسیالیســت اتاتورکیســت و‬ ‫اوراسیا گرا هستند و سایر گروه‏های سیاسی و اجتماعی و‬ ‫کردها‪ ،‬علوی‪‎‬ها‪ ،‬شــیعیان جعفری و اکثریت ملی گرایان‬ ‫ترک بر خالف فراخوانی دولت باغچه لی ‪Devlet Bahçeli‬‬ ‫رهبر حزب حرکت ملی گرا ‪ 23‬میلیــون و ‪ 575‬هزار و ‪573‬‬ ‫رای و ‪ 48.79‬در صد ارا را در اختیار دارند‪ .‬‬ ‫رفراندوم قانون اساســی در شرایط نا عادالنه و نابرابر‬ ‫تبلیغاتی و در شــرایط حالت فوق العاده پلیسی برگزار شد‪.‬‬ ‫زیرا «جبهه اری» همــه امکانات دولتی‪ ،‬شــهرداری‏ها و‬ ‫کانال‪‎‬های تلویزیونی دولتی و خصوصی و اســتانداران را‬ ‫بســیج کردند و در انحصار خود گرفتند‪ .‬ولی «جبهه نه» با‬ ‫امکانات محدود و در شــرایط هراس امیز بــه فعالیت خود‬ ‫ادامه دادند‪ .‬حزب عدالت و توسعه با استفاده از احساسات‬ ‫ملی گرایانه و دینی و بسیج ادارات و مدارس میتینگ‪‎‬های‬ ‫بزرگی برگزار کــرد‪ .‬حتی رجب طیب اردوغــان رهبر حزب‬ ‫عدالــت و رئیس جمهور ترکیه بــا افتخــار می گفت که ما‬ ‫میتینگ‪‎‬های چند صد هزارنفری برگزار می‪‎‬کنیم ولی جبهه‬ ‫مخالف در سالن‪‎‬ها ســخنرانی می‪‎‬کنند‪ .‬جبهه اری انتظار‬ ‫داشــت با تکیه به ارای ‪ 30‬میلیونی خود در انتخابات اول‬ ‫نوامبر ‪ 2015‬در رفراندوم حداقل بیــش از ‪ 60‬درصد ارا را‬ ‫کســب کند‪ .‬ولی بیش از ‪ 10‬درصد ارای خود را از دســت‬ ‫داد‪ .‬اردوغان جبهه مخالف را به خیانت به وطن و اتحاد با‬ ‫صلیبیون اروپا و به حمایت از تروریسم و همراهی با فتح الله‬ ‫گولن و پ ک ک ‪ PKK‬که بقای کشــور را تهدید می‪‎‬کنند‪،‬‬ ‫متهم کرد‪.‬‬ ‫ جناح مخالف‪ ،‬اصالح قانون اساسی برای برقراری‬ ‫نظــام ریاســت جمهوری را اقدامــی در جهــت نقض حق‬ ‫حاکمیت ملــت و اصول دموکراســی و برابــری و ازادی از‬ ‫یکسو و تحمیل حاکمیت انفرادی و ســلب نظام تفکیک‬ ‫قوا و نظام پارلمانی دموکراتیک از ســوی دیگر دانســتند‪.‬‬ ‫«جبهه نه» همچنین «جبهه اری» را به تقلب در رفراندوم‬ ‫متهم کردند‪ .‬زیرا طبق گفته ســعدی گوون ‪Sadi Güven‬‬ ‫شــورای عالی انتخابات ترکیــه بنا به درخواســت رهبری‬ ‫حزب عدالت و توســعه در چند شــهر مختلف ارای بدون‬ ‫مهر را نیز معتبــر اعالم کرده‏انــد‪ .‬در حالیکــه طبق ماده‬ ‫‪ 10‬قانــون ‪ 298‬انتخابات اراء بدون مهر باطله محســوب‬ ‫می‏شود‪ .‬استان‏های بزرگ صنعتی‪ ،‬کارگری‪ ،‬کارمندی و‬ ‫تجاری بزرگ ترکیه و همچنین اســتان‪‎‬های جنوب شرقی‬ ‫ترکیه‪ ،‬استان‪‎‬های کردنشــین‪ ،‬عرب نشین و علوی نشین‬ ‫ن‪‎‬های ســنتی و‬ ‫به طور عمده رای نه ‪ HAYIR‬دادند‪ .‬اســتا ‬ ‫کشاورزی محور نیز رای «اری ‪ »EVET‬دادند‪ .‬استان‪‎‬های‬ ‫غربــی ‪ ،‬تراکیا‪ ،‬ســواحل دریــای مدیترانــه‪ ،‬ازه‪ ،‬مرمره‪،‬‬ ‫اســتانبول و شــهرهای بزرگ از جمله در ‪ 33‬استان از ‪81‬‬ ‫اســتان ترکیه و ‪ 17‬کالنشــهر ا ز ‪ 30‬کالنشــهر ترکیه رای‬ ‫منفی به رفراندوم برقراری نظام ریاســت جمهوری داد ند‪.‬‬ ‫در اســتان‪‎‬های اناتولــی میانه و ســواحل دریای ســیاه و‬ ‫استان‏های شرقی هم رای مثبت داده شد‪ .‬در اناتولی میانه‬ ‫که ملی مذهبی ســنتی هســتند از جمله قونیه‪ ،‬چانکری‪،‬‬ ‫سیواس‪ ،‬یوزگات و اکســرای رای اری به ‪ 70‬درصد رسید‪.‬‬ ‫ولی در انکارا و اسکی شهیر در اناتولی میانه و نیز در سواحل‬ ‫دریای ســیاه ارتویــن و ذونگولداک رای نه داده شــد‪ .‬در‬ ‫اناتولی شرقی نظیر بین گل‪ ،‬االزیغ و ارض روم رای اری به‬ ‫بیش از ‪ 70‬درصد رسید‪.‬‬ ‫کمیســیون ونیز کــه بــدان «کمیســیون برقراری‬ ‫دموکراسی از طریق حقوقی» نیز گفته می شود و نهاد مشاور‬ ‫قانون اساسی شورای اروپا و اتحادیه اروپا و دادگاه حقوق‬ ‫بشر اروپا است و ‪ 57‬کشور از جمله ‪47‬کشور عضو شورای‬ ‫اروپا نیز عضو ان هســتند‪ ،‬با انتشــار گزارش خود برقراری‬ ‫«نظــام ریاســت جمهوری» در ترکیه را نظــام فرد محور و‬ ‫اتوکراتیک‪ ،‬نقض کننده حقوق و ازادی‪‎‬های بشری و ازادی‬ ‫اندیشه و بیان تفکیک قوا خواند‪ .‬این کمیسیون همچنین‬ ‫تاکید کرد که اردوغان رئیس جمهور ترکیه به شدت مصوبه‬ ‫در حکم را اجرا و همه قوانین را نقض و حاکمیت مطلقه را بر‬ ‫کشور تحمیل خواهد کرد‪.‬‬ ‫مقامات اتحادیه اروپا (بروکســل) و مقامات المان‪،‬‬ ‫فرانسه‪ ،‬هلند‪ ،‬اتریش‪ ،‬یونان و غیره نیز اعالم کرده بودند‬ ‫که نظام ریاســت جمهوری به دیکتاتوری انفرادی تبدیل‬ ‫می‪‎‬شــود و در ان صورت مذاکرات بــرای عضویت ترکیه‬ ‫در اتحادیه اروپا به طور کامل متوقف می‏شــود‪ .‬اردوغان‬ ‫که از عضویت در اتحادیه اروپا ناامید شــده است‪ ،‬اعالم‬ ‫کرد که رونــد عضویت در اتحادیه اروپــا و قانون مجازات‬ ‫اعدام را به رفرانــدوم خواهد گــذارد‪ .‬اتحادیــه اروپا نیز‬ ‫احیا ی مجازات اعدام را خالف ارزش‪‎‬های اتحادیه اروپا‬ ‫دانسته و ان را به منزله بسته شدن کامل راه عضویت ترکیه‬ ‫در اتحادیه اروپا اعالم کرده اســت‪ .‬حزب جمهوری خلق‬ ‫نیز برای ابطال رفرانــدوم در نزد شــورای عالی انتخابات‬ ‫اقامه دعوی کرده اســت‪ .‬رفراندوم جامعــه ترکیه را دچار‬ ‫شکاف و اختالفات شــدید کرده و نفوذ اردوغان را نیز در‬ ‫داخل کشــور و در نزد جامعــه جهانی به خصــوص اروپا و‬ ‫کشورهای همسایه متزلزل کرده است‪ .‬بدین سبب رجب‬ ‫طیب اردوغان رهبر حزب عدالت و توسعه برای جلب نظر‬ ‫محافل صهیونیســتی و امریکا تالش می‪‎‬کند و از امریکا‬ ‫درخواست کرده که در کشورهای منطقه به خصوص عراق‬ ‫و ســوریه وارد عمل شــود و از حمایت ترکیه هم برخوردار‬ ‫شود و متقابال از سیاســت‪‎‬های ترکیه در قبال ایران برای‬ ‫به چالش کشیدن نفوذ ایران در منطقه از جمله در عراق‪،‬‬ ‫سوریه‪ ،‬یمن‪ ،‬لبنان‪ ،‬فلسطین و کشــورهای خلیج فارس‬ ‫حمایت کند‪ .‬‬ ‫بین الملل‬ ‫تغییر قانون اساسی چه اختیاراتی برای اردوغان به همراه دارد؟‬ ‫رفراندوم اقتدار‬ ‫احمد معنوی‬ ‫کارشناس مسائل ژئوپلیتیک‬ ‫‪4‬‬ ‫رفراندوم روز یکشنبه هفته گذشــته در ترکیه یکی از‬ ‫مهم ترین تحوالت داخلی این کشور محسوب می شود که‬ ‫حوادث و تحوالت فراوانی را در پی داشته است‪ .‬رفراندومی ‬ ‫که اگرچه بیشتر جنب ه داخلی دارد ولی باعث بروز اختالفات و‬ ‫چالش هایفراوانیدرفضایسیاستخارجیترکیهنیزشده‬ ‫است‪ .‬در چارچوب این رفراندوم اردوغان می خواهد میراث‬ ‫عثمانی را احیا و میراث کمــال اتاتورک را از بیــن ببرد و از‬ ‫کودتای نافرجام تابستان گذشته به عنوان یک فرصت برای‬ ‫تحمیل بلندپروازی های سلطانی خود و پاکسازی دشمنان‬ ‫داخل و خارج ترکیه بهره ببرد‪.‬‬ ‫بررســی ها نشــان می دهد تحــوالت اخیــر ترکیه‪،‬‬ ‫دموکراسی را در این کشور با خطر مواجه می سازد‪ .‬اما نگاهی‬ ‫موشکافانه تر بیانگر ان است که اوضاع در مورد ترکیه کمی‬ ‫متفاوت اســت‪ .‬چیزی که از ان به عنوان همه پرسی برای‬ ‫تغییرنظامریاست جمهوریبهنظاماجراییریاست جمهوری‬ ‫یاد می شــود‪ ،‬عبارتی کوتاه برای اشــاره به رویدادی بسیار‬ ‫بزرگ است‪ .‬همه پرسی ترکیه عالوه بر اعمال تغییر در نظام‬ ‫ریاست جمهوری‪ ،‬مجموعه ای از تغییرات رادیکال سیاسی‬ ‫را در پی خواهد داشت که بی سابقه است‪ .‬طرح اصالحات‬ ‫قانون اساســی که توســط حزب حاکم عدالت و توســعه‬ ‫پیشنهاد داده شده‪ ،‬نظام ریاست جمهوری را جایگزین نظام‬ ‫پارلمانیفعلیمی کندکهدرنتیجهقدرتاجراییگسترده ای‬ ‫را به اردوغان می بخشد‪ .‬قانون اساسی کنونی ترکیه نقشی‬ ‫تشریفاتی برای رئیس جمهوری قائل است و قدرت اصلی‪،‬‬ ‫حداقل به طور نظری‪ ،‬در دستان نخست وزیر و پارلمان این‬ ‫کشور اســت‪.‬اما موقعیت اضطراری که در نتیجه کودتای‬ ‫ناموفق تابستان سال گذشته به ترکیه تحمیل شد‪ ،‬اردوغان‬ ‫را در جایگاهی قرار داد که بتواند احکام حکومتی صادر کند‪.‬‬ ‫بر اساس قانون اساسی جدید‪ ،‬اختیارات موقتی که در نتیجه‬ ‫ی می شــود‪.‬‬ ‫کودتای ناموفق به اردوغان اهدا شــد‪ ،‬دائم ‬ ‫پارلمان این کشور همچنان نقش خود را به عنوان قانونگذار‬ ‫حفظ خواهد کرد اما رئیس جمهوری در صورت لزوم می تواند‬ ‫پارلمــان را کنار بگــذارد و با اختیــارات بی حــد خود حکم‬ ‫حکومتی صادر کرده و قانون وضع کند‪ .‬یکی از پیامدهای‬ ‫تغییر در قانون اساســی ترکیه حذف نقش نخســت وزیر و‬ ‫اضافه شدن یک یا چند معاون به معاونان رئیس جمهوری‬ ‫است‪ .‬انتخاب و عزل وزیران و مســئوالن ارشد به تنهایی‬ ‫توسط رئیس جمهوری و بدون نیاز به اجازه پارلمان صورت‬ ‫خواهد گرفت‪ .‬رئیس جمهوری همچنین مســئول تعیین‬ ‫بودجهساالنهوسیاست هایامنیتملیخواهدبود‪.‬درراس‬ ‫همه این موارد رئیس جمهوری می تواند بخشی از یک حزب‬ ‫باشد‪ .‬قانون اساسی فعلی رئیس جمهوری را ملزم می کند تا‬ ‫وابستگی های حزبی خود را ملغی کرده و موضعی بی طرفانه‬ ‫اتخاذ کند‪ .‬بر اساس این تغییرات پارلمان همچنان قدرت‬ ‫بخشــی از اختیارات خود مانند اعالم جنگ را حفظ خواهد‬ ‫کرد‪ .‬اما قدرت اجرایی ان به شکل قابل توجهی کاهش پیدا‬ ‫می کند‪ .‬در حالی که رئیس جمهوری اگر بخواهد می تواند از‬ ‫اختیاراتبی حدخودمثلمنحلکردنمجلساستفادهکند‪.‬‬ ‫از ســایر تغییراتی که در قانون اساسی رخ خواهد داد‬ ‫می توان به حداقل ســن اعضای پارلمان اشــاره کرد که از‬ ‫‪ 25‬به ‪ 18‬سال کاهش می یابد‪ .‬تعداد کرسی های پارلمان‬ ‫نیز از ‪ 550‬به ‪ 600‬افزایش خواهد یافت‪ .‬انتخابات پارلمان‬ ‫و ریاســت جمهوری هر پنج ســال یکبار به جــای هر چهار‬ ‫ سال یکبار کنونی رخ خواهد داد‪ .‬هر رئیس جمهوری فقط‬ ‫اجــازه دارد دو دوره متوالــی در قدرت بماند هــر چند که در‬ ‫صورت برگزاری انتخابــات زودهنگام باز هم می تواند برای‬ ‫دور ســوم تالش کند‪ .‬بر اســاس طرح اصالح شده قانون‬ ‫اساسی‪ ،‬حاکمیت دستگاه اجرایی کشــور از نخست وزیر‬ ‫به رئیس جمهور منتقل می شــود‪ .‬همچنین رئیس جمهور‬ ‫کنونی که دوران ریاستش در سال ‪ 2019‬به پایان می رسد‪،‬‬ ‫امکان کاندیداتوری برای دو دوره دیگر را نیز پیدا می کند‪.‬‬ ‫به ایــن ترتیب اردوغــان می تواند تــا ســال ‪ 2029‬خود را‬ ‫در منصــب ریاســت جمهوری ترکیه حفــظ کند‪.‬همچنین‬ ‫اصالحات قانون اساســی باعث زیر سوال رفتن استقالل‬ ‫دستگاه قضایی ترکیه خواهد شد‪ ،‬چرا که طبق قانون جدید‬ ‫ن نهاد قضایی‬ ‫رئیس جمهــوری می تواند رئیس عالی تریــ ‬ ‫متشــکل از قضات و دادستان ها را شــخصا منصوب کند‪.‬‬ ‫همچنین رئیس جمهوری قادر خواهد بود‪ 12‬نفر از‪ 15‬عضو‬ ‫دادگاه قانون اساســی بلندپایه ترین مرجــع ارجاع قضایی‬ ‫کشــور را تعیین کند‪ .‬این در حالی اســت که ایــن دادگاه‬ ‫مسئولیت نظارت بر عملکرد رئیس جمهور را بر عهده دارد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫بین الملل‬ ‫به رغم این مســائل اگر چه حامیان اصالحات قانون‬ ‫اساســی معتقدند که این اصالحات باعث ایجاد ترکیه‪‎‬ای‬ ‫قوی می شــود‪ ،‬دولت های ائتالفی مانعی در روند توســعه‬ ‫اقتصادی این کشــور ایجاد نمی کند‪ ،‬حتی موقعیت کشور‬ ‫را در مقابله با رویکردهای تروریســتی تقویــت خواهد کرد‬ ‫و ثبات و رفاه بیشــتر را برای جامعه به دنبال خواهد داشت‬ ‫اما از ســوی دیگر مخالفان اصالحات نیز اعتقاد دارند که‬ ‫این همه پرســی به حاکمیت اســتبدادی و فردی اردوغان‬ ‫منجر خواهد شد‪ .‬در ســوی دیگر و در حوزه بین المللی نیز‬ ‫اصالحات قانون اساسی این کشور باعث افزایش اختیارات‬ ‫گسترده رئیس جمهور شــده و تاثیرات قابل مالحظه ای بر‬ ‫اینده کشــور در تمامی ســطوح و عرصه ها خواهد داشت‪.‬‬ ‫این موضوع می تواند مناسبات ترکیه با غرب و نحوه تعامل با‬ ‫کردهاوسایرپرونده هایداخلیراتحت تاثیرقراردهد‪.‬نتایج‬ ‫همه پرسی در اقدامات و سیاست های اینده انکارا در قبال‬ ‫پیوستن به اتحادیه اروپا تاثیرگذار خواهد بود‪ ،‬به طوری که‬ ‫رویکردهای تنش افرین انکارا در قبال اتحادیه اروپا افزایش‬ ‫پیدا خواهد کرد‪ .‬چندی پیش او اروپایی ها را نازیسم خوانده‬ ‫ومعتقداستکهنژادپرستیباعثهالکتاروپامی شود‪.‬وی‬ ‫از پیری و فرسودگی اقتصاد اروپا صحبت کرده و اروپا را شبیه‬ ‫ یک فرد بیمار توصیف می کند‪ .‬واقعیت این است که وی بعد‬ ‫از این همه پرسی‪ ،‬برنامه فشار بیشتر بر اتحادیه اروپا جهت‬ ‫همراهی با برنامه های خود را خواهد داشته و اعتمادبه نفس‬ ‫بیشتری برای ازادی عمل بیشتری از اتحادیه اروپا پیدا کرده‬ ‫ومی تواندائتالفاستراتژیکجایگزینراباطرف هایدیگر‬ ‫از جمله روسیه داشته باشد‪ .‬نتایج این همه پرسی همچنین‬ ‫روند مذاکرات سازش یا ســرکوب حزب کارگران کردستان‬ ‫را نیز مشــخص می کنــد‪ ،‬به گونــه ای که احتمــال اتخاذ‬ ‫رویکردهای سخت گیرانه تر نســبت به کردها وجود دارد‪.‬‬ ‫همچنین در حوزه بازارهای ترکیه و شاخص های سهام این‬ ‫کشور کاهش دموکراســی در ترکیه و افزایش کادربندی ها‬ ‫در جامعه ترکیه از یک ســو و افول شو رو اشتیاق دولت این‬ ‫کشــور برای اجرای اصالحات می تواند تاثیــرات منفی بر‬ ‫شاخص های توسعه این کشــور در درازمدت داشته باشد‪.‬‬ ‫ازادی عمل بیشــتر اردوغان در نتیجه تصویب اصالحات‬ ‫قانون اساسی در همه پرســی اینده‪ ،‬روند مناسبات ترکیه با‬ ‫رژیم صهیونیســتی را تا حد زیادی ارتقا خواهد بخشید‪ .‬از‬ ‫ســوی دیگر گرچه سیاست ترکیه در قبال ســوریه تابعی از‬ ‫وضعیتداخلیوخارجیترکیهاست‪،‬امابهنظرنمی رسداین‬ ‫رفراندوم تاثیر قابل توجهی در رویکرد ترکیه نسبت به بحران‬ ‫سوریه ایجاد کند‪ .‬باتوجه به اینها صرف نظر از عقب نشینی‬ ‫نظامی ترکیه از سوریه‪ ،‬اقدامات خصمانه ترکیه علیه سوریه‬ ‫تداوم پیدا خواهد کرد‪.‬‬ ‫به طور کلی اردوغان بر این باور است که پیروزی در‬ ‫همه پرســی می‪‎‬تواند حمایت روحی و سیاسی بزرگی برای‬ ‫او به ارمغان بیاورد‪ ،‬به ویژه پــس از کودتای نافرجام و چه‬ ‫بسا باعث شود وی به ســمت تبدیل ترکیه به کشور فدرال‬ ‫برود؛ چه بسا فدرالیسم یکی از راه حل های بحران کردها‬ ‫تا زمانی که اردوغان رئیس جمهور اســت‪ ،‬باشد‪ .‬امریکا‪،‬‬ ‫المان‪ ،‬انگلیس‪ ،‬هلنــد و بلژیک نیز فدرال هســتند‪ .‬باید‬ ‫منتظر روزها و ماه‪‎‬های اینده بود تــا تاثیرات عمیق نتیجه‬ ‫رفراندوم بر ســطوح مختلف داخلی و خارجی ترکیه‪ ،‬خود‬ ‫را نشان دهد‪ .‬اما به لحاظ رویکرد ارمانگرایانه در خصوص‬ ‫سیاست‏های اســتراتژیک منطقه ای‪ ،‬ورود ترکیه و ایران‬ ‫همراه روسیه به ســمت اتحادهای منطقه ای شاید بتواند‬ ‫گره ای از مشکالت الینحل خاورمیانه بگشاید‪ ،‬اما حضور‬ ‫ترکیه در اتحادهای جهانی بدون حضور روسیه و نداشتن‬ ‫رویکرد مســتقل در مناقشــات منطقه ای‪ ،‬داشتن رویکرد‬ ‫مستقل استراتژیک‪-‬ایدئولوژیک ایران در سطح منطقه و‬ ‫نقش اقتدارگرای روسیه در منطقه اوراسیا‪ ،‬مانعی برای این‬ ‫اتحاد به شمار می اید‪ .‬‬ ‫‪47‬‬ ‫بین الملل‬ ‫راه دشوار‬ ‫اردوغان‪ ،‬هنوز از حمایت طیف وسیعی از جامعه ترکیه برخوردار است‬ ‫احمد مرجانی نژاد‬ ‫مترجم و پژوهشگر‬ ‫‪5‬‬ ‫دالر ارتق ا داده‪‎‬اند؛ حجم تجارت ترکیه با امریکا نیز‪۱۵‬میلیارد‬ ‫دالر است‪.‬‬ ‫دالیل پیروزی اردوعان‬ ‫«دموکراســی» ره اورد تمدن و تجدد غربی‪ ،‬به معنی‬ ‫مخالفت با اقتدارگرایــی و مقابله با دیکتاتوری اســت؛ اما‬ ‫اینک «دموکراسی» شعاری اســت که حتی در کل غرب و‬ ‫نیز اغلب کشورها‪ ،‬کاربردی جز ســردرگمی افکار عمومی‬ ‫ندارد و از سوی بســیاری قابل لغو اســت‪ .‬در واقع طبیعت‬ ‫منحصر به فرد نظام سیاسی دموکراتیک‪ ،‬به ناچار در معرض‬ ‫دیدگاه‪‎‬های متنوع و ایده‪‎‬های رقابتی قرار می‪‎‬گیرد که عالوه‬ ‫حزب عدالت و توسعه و به ویژه شخص «رجب طیب‬ ‫اردوعان»‪ ،‬با بهره مندی از احساسات وطن پرستی‪ ،‬استفاده‬ ‫از روش موضع گیری ناسیونالیستی در داخل(توافق با حزب‬ ‫حرکت ملی گرا موسوم به گرگ های خاکستری و گروه های‬ ‫ســنتی محافظه کار) و در خــارج از کشــور (موضع گیری‬ ‫در برابر هلنــد و المان)‪ ،‬توانســتند حمایــت ملی گرایان و‬ ‫محافظه کاران را کسب کنند‪ .‬اگر چه شرایط سیاسی ترکیه‬ ‫بر شکنندگی ان‪ ،‬هیچ تضمینی وجود ندارد که دموکراسی‬ ‫در مسیری مستقیم و هموار پیش برود‪ .‬در این سیستم هر‬ ‫گروه یا نهاد کودتاگر با عملکردی ســخت یا نــرم‪ ،‬برای از‬ ‫میان برداشتن نخبگان حاکم‪ ،‬انگیزه‪‎‬های خیرخواهانه‪ ،‬از‬ ‫جمله میهن پرستی‪ ،‬مقابله با استبداد‪ ،‬بازگرداندن حاکمیت‬ ‫قانون و در نهایت وعده کشورداری ارزنده‪‎‬تر را ادعا می‪‎‬نماید‪.‬‬ ‫جمهوری نوین ترکیــه‪ ،‬طی قرن اخیر به نام «دموکراســی‬ ‫حاکمیت قانون بــرای مردم» چهار مرتبه به طور رســمی و‬ ‫دو بار به طور غیررسمی ‪ -‬ناموفق‪ ،‬با کودتای نظامی مواجه‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫پــس از کودتای نافرجام دچار تغییر شــد و به رغم تشــدید‬ ‫ســرکوب فزاینده اردوعــان و حرکت حکومتش به ســوی‬ ‫استبداد‪ ،‬نمی‪‎‬توان این واقعیت را نادیده گرفت که اردوعان‪،‬‬ ‫هنوز از حمایت طیف وسیعی از جامعه ترکیه برخوردار است‪.‬‬ ‫البتهاردوعانوحزبشبااگاهیازافزایشمخالفت ها‪،‬دیگر‬ ‫مثل سابق انتظار حمایت حداکثری مردم را نداشتند و بیشتر‬ ‫بر حمایت محافظه کاران‪ ،‬عناصر راســت افراطی و اهالی‬ ‫سنتی شهرستان‪‎‬ها و روستاها حســاب باز کرده بودند‪ .‬امار‬ ‫انتخابات اخیر نیز نمایان ساخت که در سه شهر مهم ترکیه‬ ‫(استانبول‪ -‬انکارا‪ -‬ازمیر) مردم به اردوعان «نه» گفتند‪ .‬از‬ ‫سویی بسیاری از کارشناسان‪ ،‬با لحاظ درگیری مسلحانه در‬ ‫مناطق کردنشین و تحدید احزاب و شخصیت‪‎‬های کرد گرا‪،‬‬ ‫ش بینی کرده بودند که اردوعان در این مناطق ارایی کسب‬ ‫پی ‬ ‫نخواهد کرد‪ .‬البته نمی‪‎‬توان انــکار کرد که کردهای ترکیه‬ ‫در ســال‪‎‬های حکمرانی اردوعان و حزب عدالت و توسعه‪،‬‬ ‫از ازادی‪‎‬های فرهنگی و امکانات رفاهی بیشتری برخوردار‬ ‫شدند‪ .‬مسلما توسعه اقتصادی و افزایش سرمایه گذاری در‬ ‫مناطق کردنشین طی دوران حکومت اردوعان‪ ،‬به گونه‪‎‬ای‬ ‫تغییر یافت که اکثر نمایندگان دیاربکر‪ ،‬بزرگ ترین شــهر‬ ‫کردنشــین ترکیه‪ ،‬در پارلمان‪ ،‬جزء اعضای حزب عدالت و‬ ‫توسعه بودند‪ .‬مســلما عوامل مذکور توانستند در انتخابات‬ ‫اخیر چاره ساز شده و اردوعان را از شکست نجات دهند‪.‬‬ ‫ائتالفی بودند بنابراین اردوعان در پی یک حکومت بدون‬ ‫ائتــاف در ترکیه بود و بر این باور اســت که اســتقرار یک‬ ‫حکومت تک حزبی باعث رشد و توســعه و پیشرفت کشور‬ ‫می شــود‪ .‬در نتیجه تالش کرد که نظام ریاست جمهوری‬ ‫نوع « ترکی» را در این کشور حاکم کند‪ .‬همچنین از منظر‬ ‫دولت حزب عدالت و توســعه‪ ،‬یکی از عوامل دستیابی به‬ ‫استراتژی ‪.۲۰۲۳‬م‪ ،‬خروج نظام ترکیه از بحران‪‎‬هایی است‬ ‫که ناشی از سیستم گذشته اســت‪ .‬اردوعان مدعی است‬ ‫که در نظام فعلی‪ ،‬مجلس مانع رشد و توسعه کشور است و‬ ‫شخصا احکام دادگاه قانون اساسی را نمی‪‎‬پذیرد‪ .‬اگر نظام‬ ‫ریاست جمهوریبرقرارنشود بقای ترکیهدرخطر خواهدبود‪ ،‬‬ ‫تروریسم و ناامنی در ترکیه افزایش پیدا خواهد کرد و بنابر این‬ ‫ِ‬ ‫اصالحات قانون اساســی‪ ،‬تروریســت‪‎‬ها و‬ ‫همه مخالفین‬ ‫خائنین به وطن هستند‪.‬‬ ‫طی مصاحبه‪‎‬های مفصل با جامعه شناسان سیاسی و‬ ‫نظریه پردازانشهیرترکیه‪ ،‬تقریباتمامی انهامعتقد بودندکه‬ ‫اردوعان به دلیل توانایی خود در مدیریت اقتصادی‪ ،‬هدایت‬ ‫سیاسی و نبود جایگزین شایسته و واقعی در میان نیروهای‬ ‫سیاسی رقیب قادر است طی چند ســال اتی نیز ترکیه را در‬ ‫راســتای برنامه‏هایش هدایت و مدیریت کند؛ خواه تحت‬ ‫عنوان منافع ملی و خواه به اتهام دیکتاتوری‪.‬‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫بین الملل‬ ‫‪48‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫موقعیت و اهمیت ترکیه‬ ‫جمهــوری ترکیــه عــاوه بــر موقعیــت بی نظیــر‬ ‫سوق الجیشی‪ ،‬دروازه ورود کشورهای عضو اتحادیه اروپا‬ ‫به خاورمیانه‪ ،‬قفقاز و اسیای میانه است و در فعل و انفعاالت‬ ‫سیاســی و نظامی این مناطق نقش عمــده ای دارد‪ .‬ثبات‬ ‫سیاسی و اقتصادی در ترکیه‪ ،‬به عنوان عضو مهم ناتو‪ ،‬نقش‬ ‫توازنی انکارا در دریای سیاه و در قبال روسیه‪ ،‬موضوع مهمی‬ ‫ برای غرب است‪ .‬ســرمایه گذاری های کشــورهای عضو‬ ‫اتحادیه اروپا در این کشور و بازار بزرگ و رو به رشد ترکیه‪ ،‬از‬ ‫عوامل مهم نزدیکی و نیاز متقابل انــکارا – اتحادیه اروپا به‬ ‫یکدیگر است‪۴۵ .‬درص د صادرات و ‪۳۸‬درصد واردات ترکیه‬ ‫با اتحادیه اروپا انجام می شود‪ .‬در حال حاضر حجم تجارت‬ ‫ترکیه با اروپا ‪۶۵‬درصد اســت و ‪ ۶۰‬درصد سرمایه گذاری ها‬ ‫در ترکیه متعلق به شــرکت های اروپایی است که در دوران‬ ‫حکومت حزب عدالت و توســعه‪ ،‬ان را به مبلغ ‪ ۱۶۵‬میلیارد‬ ‫فلسفه اقتدارگرایی اردوعان‬ ‫ی شود‬ ‫بامرورتاریخسیاسیجمهوریترکیه‪،‬مشاهدهم ‬ ‫که تا قبل از پیروزی حزب عدالت و توســعه‪ ،‬اکثر دولت ها‬ ‫در حالی که اتحادیه اروپا هشــدار داده است که اگر‬ ‫نظام ریاست جمهوری در ترکیه حاکم شود و نظام پارلمانی‬ ‫دموکراتیک از بین برود‪ ،‬روابط ترکیه با اتحادیه اروپا متزلزل‬ ‫خواهد شــد و مذاکرات برای عضویت ترکیــه در اتحادیه‬ ‫اروپا کان لم یکن اعالم خواهد شــد‪ « ،‬کمیسیون ونیز »‬ ‫ل تدوین و اصالح قوانین‬ ‫وابسته به پارلمان اروپا که مسئو ‬ ‫اساســی اســت‪ ،‬در گزارش اخیر خود تاکید کرده است که‬ ‫نظام ریاســت جمهوری مبتنی بر ‪ ۱۸‬ماده اردوعان‪ ،‬کامال‬ ‫یک نظام دیکتاتوری و فرد محور اســت و تفکیک قوا را از‬ ‫بین خواهد برد‪ .‬اگر چه تالش و تکاپوی حداکثری اتحادیه‬ ‫اروپا پس از پیروزی اردوعان و حزبش در رفراندوم‪ ،‬عمدتا‬ ‫معطوف به بازگرداندن ثبات مثبت سیاسی به ترکیه و احیای‬ ‫دوران مناسبات روان و بهینه میان دو طرف طی سال‪‎‬های‬ ‫اتی خواهد بود‪.‬‬ ‫البتهدیدگاهامریکای ترامپنسبتبهرفراندوممذکور‪،‬‬ ‫متفاوت از رویکرد اتحادیه اروپاست‪ .‬امریکا ادعا می‪‎‬نماید‬ ‫که در مســائل داخلی ترکیــه دخالت نمی کند‪ .‬حتی ســفر‬ ‫اخیر «رکس تیلرسون» وزیر امور خارجه امریکا به ترکیه و‬ ‫مالقاتش با اردوعان‪ ،‬از طرف دولت ترکیه و برخی محافل به‬ ‫نوعی حمایت امریکا از نظام ریاست جمهوری اردوعان تعبیر‬ ‫شد‪ .‬البته تجربه نشان داده است که امریکا در پی ان است‬ ‫که طرف معامله یک نفر مطلق العنان باشد تا بتواند بدون‬ ‫نظارت مجلس‪ ،‬قوه قضائیه و سایر ارگان‪‎‬ها‪ ،‬سیاست های‬ ‫منطقه‪‎‬ای خود را پیش ببرد‪.‬‬ ‫مسلما جمهوری ترکیه و حزب حاکم عدالت و توسعه‬ ‫اردوعان‪ ،‬تا بازگشــت به ثبات سیاســی بهینه‪ ،‬راه اســانی‬ ‫نخواهد داشــت و مناســباتش با اتحادیه اروپــا هم تابعی‬ ‫از همین شــرایط باقی خواهد ماند‪ .‬در خصوص مســائل‬ ‫منطقــه‪‎‬ای نیز اردوعــان و حزبش همچنان در پی کســب‬ ‫امتیازاتی جهــت رقابت منطقــه ای‪ ،‬به ویژه بــا جمهوری‬ ‫اسالمی ایران‪ ،‬هم ســویی با ناتو و ترجیحا باقی ماندن در‬ ‫جبهه غرب به رهبری امریکا است‪.‬‬ ‫تذکر‪:‬‬ ‫در حروف زبان ترکی استانبولی حرف «غ» وجود ندارد‪،‬‬ ‫بنابراین تلفظ «اردوعان» صحیح است‬ ‫کاربرد « اردو غان» غلطی اســت که در ایران مصطلح‬ ‫شده است‪ Erdoğan .‬‬ ‫دموکراسی علیه دموکراسی‬ ‫«یک» درصد تعیین کننده در ترکیه‬ ‫جواد قربانی اتانی‬ ‫‪6‬‬ ‫تحلیلگر مسائل سیاسی‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫می کند و پس از ان عمال مردم باید مطیع باشند و شخص‬ ‫رئیس جمهوری مطاع‪ .‬و البته این وضعیت چیزی نیســت‬ ‫که در بلندمدت چندان مستحکم باقی بماند‪ .‬از مهمترین‬ ‫نقایص چنین سیســتمی عدم گردش نخبگان است‪ .‬این‬ ‫خطری اســت مهیب برای هر حکومتی‪ .‬گذشــته از ان‪،‬‬ ‫‪ 51‬درصد اکثریتی نیست که چندان بتوان رویش حساب‬ ‫کرد‪ .‬این هم چیزی نیســت که از چشم اردوغان و تیمش‬ ‫پنهان بماند‪ .‬باید دید که او چه ترتیباتی برای شــرکت در‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری خواهد چید تا مانع از پیروزی‬ ‫رقبا شود‪ .‬مســاله دیگری که بســیار حائز اهمیت است و‬ ‫باید بدان توجه شود این اســت که این راهی که اردوغان‬ ‫باز کرده ممکن اســت در اینده ای نه چندان دور به شدت‬ ‫علیه خودش یا حزبش به کار رود‪ .‬در صورتی که زمام تمام‬ ‫ارکان قدرت (اعم از انتخاب قضات‪ ،‬فرماندهی کل قوا‪،‬‬ ‫ریاســت بر قوه مجریه و حق انحالل پارلمان) در دستان‬ ‫رئیس جمهور مجتمع شود‪ ،‬شاید همچون او کسی در اینده‬ ‫بتواند در انتخابات پیروز شــود و از این قدرت به شیوه ای‬ ‫دیگر استفاده کند‪ ،‬هرچند از هم اکنون نیز می توان ترکیه‬ ‫را در زمره کشــورهایی همچون مصــر و الجزایر قرار داد‪.‬‬ ‫به لحاظ سیاســت خارجی نیز بعید است که پس لرزه های‬ ‫این اتفاق تاریخــی دامان ترکیه را نگیــرد‪ .‬محتمل ترین‬ ‫و قریــب الوقوع تریــن ایــن پس لرزه ها افزایــش تنش با‬ ‫اتحادیه اروپا خواهد بــود‪ .‬این اتحادیه همواره مهمترین‬ ‫شرط برای اعضایی که در صف انتظار ورود به ان هستند را‬ ‫برقراری دموکراسی و رعایت حقوق بشر اعالم کرده است‬ ‫(گذشــته از برخی شــروط خاص اقتصادی و فرهنگی)‪.‬‬ ‫صــرف بازگرداندن حکم اعــدام به نظام قضایــی ترکیه‪،‬‬ ‫که اردوغــان بارها وعده اش را داده اســت‪ ،‬می تواند این‬ ‫کشور را زیر ضرب ســنگین انتقادات حقوق بشری غرب‬ ‫و به ویژه اتحادیه اروپا قــرار دهد و قطعا اولین اعدامی که‬ ‫در این کشور صورت گیرد‪ ،‬موج محکومیت های جداگانه‬ ‫کشــورهای اروپایــی و خــود اتحادیه‬ ‫اروپا را در پی خواهد داشــت‪ .‬عالوه بر‬ ‫ان عــدم شــفافیت در انتخابات‪ ،‬عدم‬ ‫ازادی بیــان‪ ،‬وجــود نداشــتن امکان‬ ‫گردش ازادانه اطالعات‪ ،‬برخوردهای‬ ‫امنیتی با نشــریات و روزنامــه نگاران و‬ ‫بسیاری دیگر از اقداماتی که مشابهش‬ ‫را اروپای پیــش از جنــگ جهانی دوم‬ ‫بــه خــود می دیــد‪ ،‬روابط دو طــرف را‬ ‫شدیدا تحت الشــعاع قرار خواهد داد‪.‬‬ ‫اردوغان که در اغاز سده ‪ 21‬میالدی با‬ ‫برگرداندن نگاه ترکیه از غرب به شرق‪،‬‬ ‫توانســته بود اقتصــاد لنــگان ترکیه را‬ ‫به اســبی بادپا بدل کند و به ســرعت تا‬ ‫رده شــانزدهمین اقتصاد بزرگ جهان‬ ‫پیش رانده بــود‪ ،‬اکنون تا حــد زیادی‬ ‫چشم انداز شــرقی اش را کور می بیند‪.‬‬ ‫روابط با ســوریه به شــدت تیره است و‬ ‫این کشــور نه تنهــا برای ترکیــه دیگر‬ ‫عوایدی ندارد‪ ،‬بلکه مدت هاســت که‬ ‫چون چاهی بی انتهــا پول های ترکیه را‬ ‫می بلعد‪ .‬روابط با ایران نیز در تیره ترین‬ ‫وضعیــت خود طی ‪ 15‬ســال گذشــته‬ ‫است‪ .‬اختالفات با عراق نیز کم نیست‬ ‫و با کشــورهای حوزه خلیج فــارس نیز‬ ‫یکی در میان روابط نوسان دارد‪ .‬چنانکه‬ ‫ترکیه همچنان با عربستان بر سر رهبری‬ ‫جهان اسالم (حداقل بخش سنی ان)‬ ‫در جدال است‪ ،‬هرچند که همواره ظاهر‬ ‫رابطه را بزک می کنند‪ .‬در چنین شرایطی‬ ‫اخرین چیزی که ترکیه می خواهد بدتر شــدن روابطش با‬ ‫غرب‪ ،‬خاصه اتحادیه اروپا اســت‪ .‬با تمام انچه که گفته‬ ‫شد‪ ،‬تحقق رویای اردوغان در بازسازی امپراتوری عثمانی‬ ‫بســیار دشــوارتر از پوشــاندن زره به تن چند نفــر و دادن‬ ‫سپر و نیزه به دستشــان و به صف کردنشان روی پله های‬ ‫سرسرای کاخ ریاست جمهوری خواهد بود‪ .‬اگر اردوغان‬ ‫نتواند سریعا سروســامانی به اوضاع بحران زده اقتصاد و‬ ‫امنیت این کشور بدهد‪ ،‬مخالفت های به شکلی فزاینده‪،‬‬ ‫بیشتر خواهند شد و اگر او همین اردوغان اقتدارگرا باقی‬ ‫بماند‪ ،‬سیاســت ترکیه را به ســوی هرچه امنیتی تر شدن‬ ‫پیش خواهد برد؛ انچه که وقایع را در این کشور به نقطه ای‬ ‫غیرقابل بازگشت برساند‪ .‬‬ ‫بین الملل‬ ‫ســاعت ‪ 7‬و ‪ 40‬دقیقه بعد از ظهــر روز ‪ 16‬اوریل بود‬ ‫که نخستین گزارش ها از نتایج همه پرسی قانون اساسی‬ ‫ترکیه منتشر شــد‪ .‬خبرگزاری دولتی ترکیه گزارش داد که‬ ‫شــمارش ‪ 25‬درصد از ارا نشــان می دهد حدود ‪ 63‬درصد‬ ‫رای دهندگان بــه این تغییرات رای مثبــت داده اند‪ .‬قطعا‬ ‫این خبر بیــش از هر کســی در جهان بــرای رجب طیب‬ ‫اردوغان خوشــحال کننده بود‪ .‬اما هر چه که از ان شــب‬ ‫گذشت‪ ،‬قطعا باز هم هیچ کس همچون او دچار تشویش‬ ‫و اضطراب نبوده اســت‪ .‬با هر اعالم جدیــدی فاصله ارا‬ ‫کمتر و کمتر می شد تا انکه نهایتا ارای‬ ‫«اری» روی ‪ 51‬درصد ایســتاد؛ همان‬ ‫مرز باریک سیاســت مدرن‪ .‬همان مرز‬ ‫باریکی که مهمترین معرف دموکراسی‬ ‫اســت‪ .‬یک درصدی کــه تعیین کننده‬ ‫اکثریت اســت‪ .‬همان اکثریتی که هر‬ ‫چه بگوید ‪ 49‬درصد باقی نیز باید طوق‬ ‫اطاعت ان را بر گــردن بنهند‪ .‬اما دقیقا‬ ‫همین یک درصد اســت که شائبه ها را‬ ‫ایجاد می کند‪ .‬احتمال تقلب‪ ،‬خریدن‬ ‫رای ‪ ،‬ترغیب غیرقانونی‪ ،‬محاسبه کردن‬ ‫ارای باطلــه‪ ،‬ریختــن ارای اضافی در‬ ‫صندوق ها و غیره‪ ،‬چــرا که یک درصد‬ ‫شــمار چندان قابل توجهی نیســت که‬ ‫یک دولت مقتدر نتواند ان را جابجا کند‪،‬‬ ‫البته اگر اراده اش را داشته باشد و این‬ ‫همان چیزی است که هنوز شمارش ارا‬ ‫به پایان نرسیده‪ ،‬دســتاویزی شد برای‬ ‫احزاب مخالــف حکومــت در ترکیه تا‬ ‫گریبان اردوغان و حزب و حکومتش را‬ ‫بگیرند که غش در معامله شــده است‪.‬‬ ‫انها درخواست بازشــماری ‪ 60‬درصد از‬ ‫ارا را کرده اند اما انچــه از ظواهر امر به‬ ‫نظر می رســد‪ ،‬کار از کار گذشته است‪.‬‬ ‫اردوغانی که طی ‪ 10‬سال گذشته موفق‬ ‫شــده تمام پایگاه های قدرت سنت در‬ ‫ترکیه مدرن‪ ،‬اعــم از ارتش و دادگاه ها‬ ‫را به زیر بکشــد و احــزاب مخالف و هر‬ ‫صدای ناخوشــایندی را چنان منکوب‬ ‫کرده که علنــا و عمال تــوان به چالش‬ ‫کشیدنش را ندارند‪ ،‬بسیار بعید است که این پیروزی اعالم‬ ‫شــده را که جشــنش را گرفته و تبریک هایش را شــنیده‪،‬‬ ‫با هیچ چیزی عوض کند‪ .‬بنابراین احتمــاال از هم اکنون‬ ‫می توانیم یــک مورد را به موارد دیگری کــه اقتدارگرایان‬ ‫از دموکراسی علیه دموکراسی استفاده کرده اند بیفزاییم‪.‬‬ ‫تغییرات عمده ای که سیاســت ترکیــه در پیش روی خود‬ ‫می بیند‪ ،‬به نوعی این کشــور را به دوران اوان تاسیسش‬ ‫بازمی گرداند‪ ،‬زمانی که مصطفی کمال پاشا (اتاتورک) با‬ ‫ریشه کن کردن اثار دولت عثمانی‪ ،‬سیستمی جدید را پایه‬ ‫گذاشت که جمهوری ترکیه نام گرفت و خود رئیس جمهور‬ ‫و البته همه کاره اش شــد‪ .‬هرچند ان زمــان عصمت انونو‬ ‫ریاســت حکومت را تحت عنــوان نخســت وزیر برعهده‬ ‫داشت‪ ،‬اما در واقع او بود که مقامی کم و بیش تشریفاتی‬ ‫داشت (نظامی نیمه ریاستی تقریبا مشــابه با نظام کنونی‬ ‫فرانسه با همان تفاوت یادشده که اتاتورک قدرت بسیاری‬ ‫داشت)‪ .‬اما تفاوت اکنون در این است که اردوغان حتی‬ ‫تاب تحمل رئیس کابینه ای ضعیــف که پارلمان تعیینش‬ ‫کند را ندارد و نیت بر حذف دائمی اش کرده اســت‪ .‬تحت‬ ‫این شــرایط و البته لحاظ کردن این واقعیت که اردوغان‬ ‫به جز همین دوره ای که ریاســت دولت را بــر عهده دارد‪،‬‬ ‫دو دوره دیگــر می توانــد در انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫شــرکت کند‪ ،‬نمونه ای همچون روســیه را در پیش چشم‬ ‫می گذارد‪ .‬نظامی سیاسی که نه می توان گفت دموکراتیک‬ ‫اســت و نه می توان گفت که نیســت‪ .‬چیــزی این میانه‪،‬‬ ‫نظامی نیمه فردی که هرگاه به مشــروعیت یا کسب تایید‬ ‫برای اقدامی مهم داشته باشــد‪ ،‬به ارای عمومی مراجعه‬ ‫بین الملل‬ ‫‪49‬‬ ‫روابطمتمایز‬ ‫ایا دولت ترکیه و کردها اشتی خواهند کرد؟‬ ‫ارام ولدبیگی‬ ‫پژوهشگرمسائلخاورمیانه‬ ‫‪7‬‬ ‫بعد از رفراندوم قانون اساســی ترکیه و تغییر نظامی‬ ‫سیاسی این کشور از ریاستی به پارلمانی می توان ادعا کرد‬ ‫جمهوری وارد دوران جدیدی از حیات سیاســی خود شده‬ ‫که با دوران پیش از ان بســیار متفاوت خواهد بود‪ .‬معمار‬ ‫جمهوری ترکیه در هزاره سوم رجب طیب اردوغان با تغییر‬ ‫نظام سیاسی کشور درصدد اجرای برنامه های بلند مدت خود‬ ‫در ترکیه و منطقه و همچنین ایجاد نظامی نوین و متمایز از‬ ‫میراث یک قرن گذشته جمهوری اتاتورک خواهد بود‪ .‬در‬ ‫همین راستا و با عطف به این تغییرات ساختاری‪ ،‬بسیاری‬ ‫از کارشناسان این سوال را مطرح می نمایند که در عصری‬ ‫که قدرت به صــورت قانونــی و در قالب نظام ریاســتی در‬ ‫دست های شخص رئیس جمهور تجمیع گشته است مساله‬ ‫الینحل کردهای این کشور و حتی روابط انکارا با کردهای‬ ‫منطقه در ســایه این تحوالت به کدام ســمت و سو سوق‬ ‫خواهد یافت؟ مســاله پیچیده کردهای ترکیه که به نوعی‬ ‫مهم ترین مساله این کشور در طول یک قرن گذشته بوده‬ ‫اســت‪ ،‬با توجه به تحوالت جدید ترکیه چگونه حل و فصل‬ ‫خواهد شد؟ ایا اردوغان بعد از تثبیت نظام ریاستی درصدد‬ ‫حل این معضل و اشــتی با کردهای منطقه است یا اینکه‬ ‫همچون اسالف خویش عمل خواهد نمود؟ در یادداشت‬ ‫حاضر دیدگاه اردوغان را در مورد حل مساله کردهای ترکیه‬ ‫و روابط انکارا با کردهای عراق و سوریه مورد مداقه و بررسی‬ ‫قرار می دهیم‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪50‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫اردوغان و اینده کردهای ترکیه‬ ‫اردوغان در ســال ‪ 2002‬و بعــد از ورود به ســاختار‬ ‫قدرت برای اولین بار مساله کردهای این کشور را در سطح‬ ‫عمومی و اجتماعی مطرح نمود‪ .‬وی متعهد گشت موضوع‬ ‫کردها را حل و فصل نماید اما بعد از نزدیک به دو دهه از این‬ ‫تعهد‪ ،‬حل مســاله کردها همچنان چشم انداز بسیار تیره و‬ ‫تاری در این کشور دارد‪ .‬براســاس خوانش اردوغان و تیم‬ ‫سیاست گذاری وی‪ ،‬مســاله کردی‪ ،‬مساله ای اقتصادی‬ ‫و فرهنگی و فاقد مبانی هویتی‪ ،‬سیاســی و جامعه شناختی‬ ‫است‪ .‬در نتیجه براساس این رویکرد تیم شخص نخست‬ ‫وزیر سابق تصور می کردند با دادن حداقل هایی از حقوق‬ ‫فرهنگــی و بهبود وضعیــت اقتصادی مناطق کردنشــین‬ ‫می توان این مساله را حل نمود و حتی در این راستا با حزب‬ ‫پ‪.‬ک‪.‬ک وارد مذاکره شدند اما همین دیدگاه باعث تشدید‬ ‫منازعات دولت با کردها و همســویی بیشتر جوامع شرق و‬ ‫جنوب شرق ترکیه با احزاب متمایل به کردها شد؛ در پایان‬ ‫نیز دیدگاه تقلیل انگارانه دولت از مساله کردها و همچنین‬ ‫ابهام دیدگاه کردها در مورد نحــوه حل این موضوع باعث‬ ‫شروع جنگی خونین میان دو طرف شد‪.‬‬ ‫در طول دو سال گذشــته که جنگ کردستان ترکیه‬ ‫را در برگرفتــه‪ ،‬اردوغان مــدل نوینی از مبارزه بــا کردها را‬ ‫درپیش گرفته است‪ .‬در این دوران به رغم درگیری سنگین با‬ ‫پ‪.‬ک‪.‬ک حداقل حقوق مدنی و فرهنگی کردها در جامعه‬ ‫ترکیه همچنان حفظ گشته است‪ .‬همچنین‪ ،‬دولت به جای‬ ‫مخاطب قرار دادن حــزب پ‪.‬ک‪.‬ک و حزب دموکراتیک‬ ‫خلق ها در حل مســاله کردهــا‪ ،‬اکنون این دو حــزب را از‬ ‫فرایند حل مساله خارج و خود به طور مستقیم وارد مذاکره‬ ‫با مردم‪ ،‬نخبگان جامعه کرد و روســای عشــایر‪ ...‬جامعه‬ ‫کردستان شده اســت‪ .‬یعنی به رغم جنگ و درگیری شدید‬ ‫میان پ‪.‬ک‪.‬ک و دولت‪ ،‬تیم سیاست گذاری رجب طیب‬ ‫اردوغان همچنان بر دادن حداقل مشوق های فرهنگی‪،‬‬ ‫مدنی و اقتصــادی به کردها ادامه و درصــدد تهی نمودن‬ ‫مساله کرد از مبانی هویتی و جامعه شناختی و خارج نمودن‬ ‫پ‪.‬ک‪.‬ک از دایــره حل مــورد نظر انکارا خواهــد بود‪ .‬به‬ ‫همین دلیل می توان پیش بینی کرد در عصر جدید اردوغان‬ ‫ضمن تالش برای حل مساله کرد در چارچوب رویکرد خود‬ ‫به این مساله‪ ،‬جنگ خود را با پ‪.‬ک‪.‬ک و عناصری از حزب‬ ‫دموکراتیک خلق ها را نیز تشدید خواهد نمود و نسخه مورد‬ ‫نظر او برای این مساله تابعی از حل فرهنگی و اقتصادی‪،‬‬ ‫تهی نمودن مســاله از مبانی اولیه خود و تشــدید جنگ با‬ ‫پ‪.‬ک‪.‬ک است‪.‬‬ ‫اردوغان و اینده کردهای سوریه‬ ‫کردهای ســوریه در طول پنج ســال گذشته و تحت‬ ‫رهبری حزب اتحاد دموکراتیک سوریه که شاخه پ‪.‬ک‪.‬ک‬ ‫در این کشور اســت‪ ،‬توانســته اند جایگاه درخور توجهی‬ ‫را برای خود در عرصــه تحوالت داخلی ســوریه و حتی در‬ ‫عرصه منطقه ای و بین المللی برای خــود ایجاد نمایند اما‬ ‫ترکیه به شــدت نگران این تغییرات سیاســی و ژئوپلتیک‬ ‫در جوار مرزهای جنوبی خود و تاثیــر ان بر کردهای ترکیه‬ ‫است‪ .‬با این وجود‪ ،‬کردهای سوریه به بازیگرانی توانمند‪،‬‬ ‫قابل اعتماد و مهم تبدیل شــده اند و حتی بیشتر مرزهای‬ ‫ترکیه و سوریه را نیز به کنترل خود دراورده اند‪ .‬ترکیه تا قبل‬ ‫از شکست حصر کوبانی در تالش برای نابودی موجودیت‬ ‫و کیان سیاسی کردها در سوریه بود اما بعد از این رویداد و‬ ‫تثبیت جایگاه کردهای ســوریه و همچنین تحرکات شدید‬ ‫انان برای سیطره کامل بر شمال سوریه‪ ،‬تمام تالش این‬ ‫کشور و شخص رجب طیب اردوغان در راستای حفظ وضع‬ ‫موجود کردهای سوریه و عدم پیشرفت سیاسی‪ ،‬نظامی و‬ ‫میدانی انان متمرکز شده و کلیه رفتارهای سیاسی و نظامی‬ ‫ترکیه و ائتالف های این کشور چه در سطح داخلی سوریه‬ ‫و چه در سطح بین المللی از جمله حتی ورود به خاک سوریه‬ ‫در همین راستا قابل توضیح است‪ .‬به همین دلیل می توان‬ ‫گفت در عصــر جدید نیــز اردوغان با تداوم این سیاســت‬ ‫درصدد به حداقل رسانی دســتاوردهای کردهای سوریه و‬ ‫ی سازی سیاسی و نظامی انان برخواهد امد‪ .‬‬ ‫منزو ‬ ‫اردوغان و اینده کردهای عراق‬ ‫رابطه ترکیه با کردستان عراق بنا به دو دلیل از قواعد‬ ‫باال تبعیت نمی کند‪ .‬ترکیه از یک طرف به ســبب منازعات‬ ‫و رقابت هــای منطقــه ای و از طرف دیگر بــه علت روابط‬ ‫اقتصــادی و نیاز به انــرژی درصدد همکاری و دوســتی با‬ ‫کردهای عراق اســت‪ .‬اردوغان خود به شــخصه در طول‬ ‫یک دهه گذشته برای جلب دوستی کردهای عراق بسیار‬ ‫تالش کرده است زیرا نیک می داند با شیفت کردهای عراق‬ ‫به دیگر جبهه های منطقه ای عمال منزوی و اســیب های‬ ‫استراتژیک ترکیه نیز بسیار سرسام اور خواهند شد‪ .‬عالوه‬ ‫براین اقتصاد ترکیه نیز با رکود شدید مواجه خواهد گشت‪.‬‬ ‫در همین راستا اردوغان توانسته است با کردهای عراق به‬ ‫نوعی از فهم مشترک و به رسمیت شناختن منافع یکدیگر‬ ‫دست یابند و نوعی از بازی برد‪ -‬برد را در مناسبات با همدیگر‬ ‫اجرا نمایند‪ .‬در چارچوب این فهم مشترک کردهای عراق از‬ ‫دخالت در امور داخلی ترکیه پرهیز نموده و ترکیه نیز منافع‬ ‫کردهای عراق را از جمله کنترل انان بر شهر کرکوک را قبول‬ ‫نموده است‪ .‬نســخه اردوغان برای مناســبات با کردهای‬ ‫عراق از جنس متمایز دیگری است که هیچ گونه سنخیتی‬ ‫با رابطه ترکیه با کردهای سوریه و این کشور ندارد‪.‬‬ ‫چشم انداز پیش رو‬ ‫در مجموع‪ ،‬می توان اظهار داشت که سیاست های‬ ‫رجب طیب اردوغان بعد از رفراندوم قانون اساســی ترکیه‬ ‫و تثبیت قــدرت وی در قبال کردها یکســان نخواهد بود‪.‬‬ ‫سیاست وی در قبال کردهای ترکیه در چارچوب دکترینی‬ ‫تقلیل انگارانه و محدود نمودن مســاله کرد به مســاله ای‬ ‫فرهنگــی و اقتصادی و عــدم توجه بــه مبانــی هویتی و‬ ‫جامعه شناختی این موضوع و تشدید جنگ با پ‪.‬ک‪.‬ک و‬ ‫خارج نمودن ان از دایره حل این مساله خواهد بود‪ .‬در رابطه‬ ‫با کردهای ســوریه نیز تالش های اردوغان و دولت ترکیه‬ ‫برای عدم شــکل گیری کیان کردی در سوریه با شکست‬ ‫مواجه شــده اســت‪ .‬حال انان درصدد حفظ وضع موجود‬ ‫کردهای ســوریه از طریق همراه نمودن روسیه و امریکا با‬ ‫دیدگاه های خود هســتند‪ .‬کردهای عراق نیز نقطه استثنا‬ ‫روابط ترکیه با کردها هســتند؛ زیرا دو طــرف در طول یک‬ ‫دهه گذشته به نوعی از فهم مشترک از منافع همدیگر دست‬ ‫یافته اند که تداوم ان در عصر نوین ترکیه و رهبری اردوغان‬ ‫برای هر دو طرف سودمند خواهد بود‪ .‬‬ ‫گذار از دموکراسی‬ ‫اصالح قانون اساسی‪ ،‬ترکیه را به چه سمتی می برد؟‬ ‫سمانه سعادت‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪8‬‬ ‫اصالح قانون اساسی ترکیه برای گذار از نظام ریاستی‬ ‫بــه پارلمانی‪ ،‬پس از تصویــب الیحه مربوطــه در پارلمان‬ ‫این کشــور و با تاییــد ان از جانب رئیس جمهــوری ترکیه‬ ‫به عنوان حامی اصلی این طرح‪ ،‬به رای عمومی گذاشــته‬ ‫شــد تا زمینه ســاز تداوم رهبری رجب طیــب اردوغان در‬ ‫فضای سیاســی تازه ای باشــد‪ .‬این الیحه پس از هفته ها‬ ‫بررســی که در چند نوبت به مشــاجره نمایندگان موافق و‬ ‫مخالف منجر شــد‪ ،‬بــا ‪ 339‬رای مثبت در برابــر ‪ 142‬رای‬ ‫منفی و ‪ 5‬رای ممتنع‪ ،‬اوایــل بهمن ماه به تصویب پارلمان‬ ‫ترکیه رسید‪.‬‬ ‫الیحه اصــاح قانــون اساســی که به درخواســت‬ ‫رئیس جمهوری ترکیه‪ ،‬از سوی دولت به پارلمان تقدیم شده‬ ‫بود شامل ‪ 18‬اصل اســت که با افزایش اختیارات اجرایی‬ ‫رئیس جمهــوری‪ ،‬نظــام حکومتی پارلمانی را به سیســتم‬ ‫ریاستی تغییر می دهد‪.‬‬ ‫روز موعود‬ ‫ســرانجام مطابــق برنامه ریزی از پیش تعیین شــده‬ ‫روز یکشنبه ‪ 16‬اوریل برابر با ‪ 27‬فروردین ماه‪ ،‬همه پرسی‬ ‫تغییر قانون اساســی در ترکیه برگزار شــد‪ .‬شــمارش کل‬ ‫ارا در همه پرســی ترکیه نشــان می دهد حــدود‪ 52‬درصد‬ ‫رای دهندگان به تغییرات قانون اساسی رای مثبت داده اند‪.‬‬ ‫همه پرســی اخیر تنها به دو گزینه اری و نه تقســیم بندی‬ ‫شــده بود‪ .‬میزان مشــارکت در این همه پرســی نیز حدود‬ ‫‪ ۷۶‬درصــد اعالم شــده اســت‪ .‬رجــب طیــب اردوغان‪،‬‬ ‫رئیس جمهوری ترکیــه در هنــگام انداختــن رای خود به‬ ‫صندوق گفت‪« :‬این یک همه پرسی معمولی نیست؛ این‬ ‫رفراندومی بسیار مهم است چون به سیســتم اداره کشور‬ ‫مربوط می شود‪ ».‬اردوغان که در ســال ‪ ۲۰۱۴‬پس از ‪11‬‬ ‫سال نخست وزیری برای اولین بار با رای مستقیم مردم به‬ ‫ریاست جمهوری انتخاب شــد‪ ،‬از ان زمان خواهان تغییر‬ ‫اختیارات رئیس جمهور شده بود‪ .‬مطابق با قانون اساسی‬ ‫جدید ترکیه‪ ،‬دفتر و منصب نخســت وزیر ترکیه که در حال‬ ‫حاضر بن علی ییلدریم ان را در اختیار دارد برچیده خواهد‬ ‫شد‪ .‬همچنین قدرت اجرایی رئیس جمهور در زمینه عزل و‬ ‫نصب مقام های ارشد دولتی افزایش خواهد یافت‪.‬‬ ‫جای خالی اوغلو‬ ‫باید توجه داشت که زمزمه های اغاز تغییرات در نظام‬ ‫سیاسی ترکیه زمانی بلندتر از قبل شنیده شد که ترکیه دیگر‬ ‫«احمد داوود اوغلو» را در سمت نخست وزیری نداشت‪ .‬به‬ ‫نظر می رسد از مهم ترین موارد اختالف بین رئیس جمهوری‬ ‫ترکیه و داوود اوغلو بر ســر انجام تغییرات مذکور در قانون‬ ‫اساسی بوده که در نهایت به استعفای داوود اوغلو از سمت‬ ‫خود منتهی شــد‪ .‬پس از ان بود که حــزب حاکم عدالت و‬ ‫توسعه اوایل خرداد ماه سال گذشته «بن علی ییلدریم» را‬ ‫به عنوان رهبر این حزب و نخست وزیر ترکیه معرفی کرد‪.‬‬ ‫گویا ییلدریم برای به ســرانجام رســاندن مهمترین‬ ‫برنامه اردوغان که همان ریاستی شدن نظام سیاسی ترکیه‬ ‫اســت‪ ،‬به عنوان رهبر جدیــد حزب حاکم و نخســت وزیر‬ ‫ترکیه‪ ،‬انتخاب شــد‪ .‬وی به طور کامل مورد تایید اردوغان‬ ‫است و در راســتای اهداف و هماهنگ با رئیس جمهوری‬ ‫عمل می کند‪ .‬بسیاری از نظرها و برنامه های او را می توان‬ ‫در اولین ســخنرانی اش در ِس َمت جدید اشــکارا مشاهده‬ ‫کرد؛ وی مهم ترین ماموریت خود را تغییر قانون اساســی‬ ‫برشمرده بود‪.‬‬ ‫مخالفان چه می گویند‬ ‫در این بین مخالفان اردوغــان اما نگرانند که با نظام‬ ‫ریاستی ترکیه گرفتار حکومت اســتبدادی شود‪ .‬عالوه بر‬ ‫حزب حاکم عدالت و توسعه‪ ،‬حزب ملی گرای حرکت ملی‬ ‫به رهبری دولت باغچه لی از این اقدام حمایت می کند‪ .‬در‬ ‫مقابل‪ ،‬دو حزب جمهوریخواه خلق و دموکراتیک خلق ها‬ ‫با تصویب این اصالحات مخالفند‪ .‬مخالفــان اردوغان و‬ ‫این طرح وی‪ ،‬پیش از برگزاری رفراندوم نسبت به امکان و‬ ‫انجام تبلیغات‪ ،‬برای خود ابراز نگرانی کرده بودند‪.‬‬ ‫منتقدان اردوغان که نگران افزایش قدرت او هستند‬ ‫معتقدند که برقرار بودن وضعیت اضطراری در این کشــور‬ ‫بین الملل‬ ‫امکان برگزاری یــک کارزار تبلیغاتی موثــر را به انها نداده‬ ‫اســت‪ .‬وضعیت اضطراری در ترکیه که پــس از کودتای‬ ‫نافرجام تابستان گذشته برقرار شــده‪ ،‬تا ‪ ۱۹‬اوریل تمدید‬ ‫شده است‪ .‬حال پس از پیروزی در این رفراندوم قرار است‪،‬‬ ‫بر اساس طرحی که در مجلس به تصویب رسیده‪ ،‬با حذف‬ ‫سمت نخست وزیری‪ ،‬رئیس جمهور مسئولیت امور اجرایی‬ ‫را به طور کامل در دست بگیرد‪.‬‬ ‫منتقدان اردوغان از این نگرانند که با افزایش قدرت‬ ‫اجرایی وی و ضعیف شدن توانایی نظارتی مجلس و نظام‬ ‫قضایــی‪ ،‬زمینه برای برقــراری یک حکومت اســتبدادی‬ ‫فراهم شــود‪ .‬قانون اساســی فعلی ترکیه در سال ‪ ۱۹۸۲‬و‬ ‫به وســیله نظامیان کودتاگر تصویب شــده بود‪ .‬در همین‬ ‫رابطه‪ ،‬مخالفان می گویند که حتی قانون اساسی مصوب‬ ‫دولت نظامی پس از کودتای ‪ ۱۹۸۲‬هم استقالل قضات‬ ‫دادگستری را به رسمیت شناخته بود‪ ،‬اما با باز شدن دست‬ ‫رئیس جمهور در شــورای عالــی قضات و دادســتان ها‪ ،‬‬ ‫استقالل قوه قضائیه از بین می رود‪ .‬از سوی دیگر با حزبی‬ ‫شدن ریاست جمهوری‪ ،‬رئیس جمهور در صورت در اختیار‬ ‫داشتن حزب اکثریت در مجلس‪ ،‬هدایت مسیر پارلمان را‬ ‫در دست خواهد گرفت و عمال امکان نظارت مجلس و قوه‬ ‫قضاییه بر او از بین خواهد رفت‪.‬‬ ‫پسا رفراندوم‬ ‫پس از شمارش ارا مشخص شد که حدود ‪ 52‬درصد‬ ‫از مردم‪ ،‬رای اری به صندوق ها ریخته اند‪ .‬رئیس جمهوری‬ ‫و نخســت وزیر ترکیه اعالم پیــروزی کردند و شــماری از‬ ‫هواداران انها در خیابان ها به جشن و پایکوبی پرداختند‪.‬‬ ‫اما این رای شــکننده به این معنی اســت که ‪ 48‬درصد از‬ ‫مردم رای منفی به صندوق اراء ریختند‪ .‬نکته این جاســت‬ ‫که ‪ 52‬درصد ارای اری در حالی به دست امده که مخالفان‬ ‫در قیاس بــا دولت از امکانات بســیار کمتری بــرای تبلیغ‬ ‫مواضع خود برخوردار بودند‪ .‬بخشی از رهبران حزب نزدیک‬ ‫به کردها در زنــدان هســتند و در بخشــی از جنوب غربی‬ ‫کشور‪ ،‬یعنی بخشــی از منطقه کردنشــین‪ ،‬اصوال شرایط‬ ‫الزم برای اخذ رای وجود نداشته اســت‪ .‬عالوه بر این ها‬ ‫تصمیم ســاعات اخر کمیســیون انتخابات مبنی براینکه‬ ‫رای های بدون مهر هم قابل شــمارش هســتند‪ ،‬مزید بر‬ ‫علت شــده اســت‪ .‬به عبارتی مشــروعیت این ‪ 52‬درصد‬ ‫به شدت زیر عالمت سوال قرار دارد و حتی اگر نتیجه یک‬ ‫رای گیری سالم و منصفانه هم باشد خود حکایت از شقاق و‬ ‫قطبی شدن جامعه دارد‪ .‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪51‬‬ ‫پایان صبر استراتژیک‬ ‫تنش لفظی میان رهبران واشــنگتن و پیونگ یانگ باال گرفته است؛ همزمان با اقدام امریکا در‬ ‫اعزام ناوگروه ضربتی نیروی دریایی این کشور به منطقه شرق اسیا‪ ،‬کره شمالی به امریکا هشدار داده‬ ‫اســت که به تهدیدات نظامی خود پایان دهد؛ در غیر این صورت با مقابله به مثل مواجه خواهد شد‪.‬‬ ‫امریکا نیز متقابال هشدار داده است که سیاست «صبر استراتژیک» در قبال کره شمالی به پایان رسیده‬ ‫است‪.‬این خط و نشان کشیدن ها باعث شده است تا نگرانی هایی درباره بروز جنگ میان دو کشور ایجاد‬ ‫شود هرچند تحلیلگران احتمال وقوع جنگ را بسیار اندک می دانند‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫تهدیدتوخالی‬ ‫بین الملل‬ ‫‪52‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫امریکابهکرهشمالیحملهنمی کند‬ ‫‪1‬‬ ‫ارش فرحزاد‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫طی هفته های گذشــته روابط امریکا و کره شــمالی‬ ‫وارد دور جدیدی از تنش ها شده است‪ .‬تنش های اخیر در‬ ‫پی ازمایشات اخیر موشکی کره شــمالی و پس از واکنش‬ ‫قاطع تمام اعضای شورای امنیت علیه ان اغاز شده است‪.‬‬ ‫کره شــمالی چند هفته قبل بدون توجه بــه قطعنامه های‬ ‫شورای امنیت ســازمان ملل و با هیچ انگاشتن تهدیدات‬ ‫امریکا‪ ،‬اقدام به ازمایش موشــک های بالســتیک کرد‪.‬‬ ‫این ازمایش نه فقــط واکنش منفی امریــکا‪ ،‬بلکه چین و‬ ‫روسیه را نیز در پی داشت و انان از کره شمالی خواستند که‬ ‫به قوانین بین المللی پایبند باشــد‪ .‬در همین راستا‪ ،‬دونالد ‬ ‫ترامپ و شی جین پینگ‪ ،‬روسای جمهور امریکا و چین طی‬ ‫دیدار اخیر خود‪ ،‬بر مقابله با کره شمالی از طریق صلح امیز‬ ‫و اســتفاده از راهکارهای دیپلماتیک بــرای جلوگیری از‬ ‫افزایش توان اتمی و موشکی این کشور تاکید کردند‪ .‬اما‬ ‫پس از این دیدار ترامپ باز هم تهدیدهایش را ادامه داد و‬ ‫اعالم کرد که حتی اگر پکن هم همراهی نکند‪ ،‬واشنگتن‬ ‫به تنهایی موضوع کره شمالی را حل خواهد کرد‪ .‬هم امریکا‬ ‫و هم کره شــمالی به خوبی نشــان دادند کــه راهکارهای‬ ‫دیپلماتیک در نظر انان هیچ ارزشــی نــدارد و از انجام هر‬ ‫انچه منطقه شبه جزیره کره‪ ،‬دریای ژاپن و دریای زرد را به‬ ‫سمت یک جنگ گسترده ببرد‪ ،‬واهمه ای ندارند‪ .‬واشنگتن‬ ‫ناوهای خود را به سمت شبه جزیره کره حرکت داده است و‬ ‫پیونگ یانگ هم در مقابل ضمن تخلیه کامل این شهر از‬ ‫ساکنان خود‪ ،‬دست به چند ازمایش دیگر زده و اعالم کرده‬ ‫بین الملل‬ ‫که بدون بازگشت از تصمیمات خود‪ ،‬هر نوع حمله نظامی‬ ‫اتمی از سوی امریکا را به طور متقابل پاسخ خواهد داد‪ .‬از‬ ‫انجا که «کیم جونگ اون» رهبرکره شمالی به رسانه های‬ ‫بین المللی گفته اســت «منتظر یک واقعه بزرگ باشید»‬ ‫تمام توجه جهان به این سمت می رود که احتمال جنگی‬ ‫بزرگ بین امریکا و کره شمالی بسیار باال ست‪.‬‬ ‫سیاســت دولت کنونــی امریکا به دلیل شــخصیت‬ ‫ناهنجار دونالــد ترامپ رئیس جمهور فعلی این کشــور به‬ ‫هیچ وجــه قابل پیش بینی نیســت‪ .‬همانطور کــه امریکا‬ ‫برخالف بسیاری از تحلیل ها و مواضع قبلی رئیس جمهور‬ ‫خود پیرامون اولویت مبارزه با داعش بر مقابله با بشار اسد‪،‬‬ ‫اقدام به حمله به پایگاه هوایی شــعیرات در حومه حمص‬ ‫کرد‪ ،‬نمی توان انتظار داشت که لشکرکشی دریایی اخیر‬ ‫نیروی دریایی ایاالت متحده به ســمت شــبه جزیره کره‪،‬‬ ‫نشــانی از اظهارات اخیر ترامپ مبنی بــر اولویت راه حل‬ ‫دیپلماتیک پیرامون پرونده کره شــمالی داشــته باشــد‪.‬‬ ‫صف ارایی امریکا و کره شــمالی‪ ،‬که ســخت ترین حالت‬ ‫ممکن از زمان پایان جنگ کره میان دو کشور است‪ ،‬نتیجه‬ ‫حضور دو رئیس جمهور کامال مخالف اما دارای اخالقیاتی‬ ‫کامال مشــابه یکدیگر اســت‪ .‬همانگونه که کیم جونگ‬ ‫اون جوان به هیچ وجه حاضر به عقب نشینی از تسلیحات‬ ‫اتمی خود و حفظ نظام کمونیســتی موجود در کره شمالی‬ ‫حتی به قیمت نابود کردن کشــور خود و چند کشور دیگر‬ ‫نیســت‪ ،‬دونالد ترامپ رئیس جمهور امریــکا‪ ،‬که پس از‬ ‫حمله به پایگاه ارتش ســوریه مشخص شــد تبحر باالیی‬ ‫در اتخاذ تصمیمات عجوالنه و غیرقابــل تصور دارد‪ ،‬نیز‬ ‫حاضر به کوتاه امدن در برابر کره شمالی نیست حتی اگر‬ ‫تلفات سنگینی به خاطر این موضوع متوجه ارتش امریکا‬ ‫شود‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬امریکا و کره شمالی درحالی که به مرز‬ ‫حالت جنگی نزدیک می شوند‪ ،‬کمترین توجهی نسبت به‬ ‫بازیگران منطقه ای ندارند‪ .‬امریکا اگرچه بهانه اصلی خود‬ ‫از مقابله با کره شمالی را پشــتیبانی از متحدان خود یعنی‬ ‫کره جنوبی و ژاپن در برابر تهدیــدات پیونگ یانگ عنوان‬ ‫می کند‪ ،‬اما با اعزام یگان های هجومی نیروی دریایی خود‬ ‫به سمت شبه جزیره کره‪ ،‬نشان داده است که حتی بدون‬ ‫کمک دیگر ارتش های عضو ناتو نیز در پی سرکوب دولت‬ ‫کمونیست کره شمالی و ارتش این کشور خواهد بود‪.‬‬ ‫ماجراجویی های «اون»‬ ‫وضعیت چین‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫چین نیز اگرچه تنها دولتی اســت که روابط نزدیکی‬ ‫با کره شــمالی دارد؛ اما در بیشتر جلســات شورای امنیت‬ ‫سازمان ملل پیرامون ازمایش های هسته ای‪ -‬تسلیحاتی‬ ‫این کشــور‪ ،‬علیه پیونگ یانگ رای داده اســت‪ .‬در واقع‬ ‫باید گفت که دولت چین به کره شمالی تنها به عنوان اهرم‬ ‫فشاری جهت مقابله با سیاست های خارجی ایاالت متحده‬ ‫در حوزه شرق اسیا و اقیانوس ارام نگاه می کند‪ ،‬نه به عنوان‬ ‫دولتی که ارزش انتخاب شــدن به عنوان متحــد در برابر‬ ‫سیاست های توســعه طلبانه امریکا را داشته باشد‪ .‬کامال‬ ‫واضح است که پکن حاضر نیست موقعیت خود در روابط‬ ‫اقتصادی و سیاســی با واشــنگتن را به خاطــر یک دولت‬ ‫کوچک بســته‪ ،‬که بیش از هر اقدامی دســت بــه انجام‬ ‫ازمایش های اتمی و موشــکی می زند‪ ،‬به خطــر بیندازد و‬ ‫به همان میزان نیز با گسترش نفوذ امریکا در شرق اسیا و‬ ‫به ویژه مرزهای خود مخالف است‪ .‬بنابراین باید گفت که‬ ‫چین روابط خود با امریکا و کره شمالی را در حالتی از توازن‬ ‫قرار داده است اگرچه قطعا در برابر هر نوع اقدام نظامی از‬ ‫سوی امریکا در شبه جزیره کره‪ ،‬ساکت نخواهد نشست‪.‬‬ ‫اعزام بخش قابل توجهی از نیروهای ارتش چین از غرب‬ ‫این کشور به سمت مرز با شبه جزیره کره را باید اقدامی در‬ ‫این راستا دانست‪.‬به خوبی مشــخص است که رویارویی‬ ‫نظامی‪ ،‬محتمل ترین گزینه پیش رو بر اساس شرایط فعلی‬ ‫در شبه جزیره کره است‪ .‬پاسخ به اینکه این نبرد به چه شکل‬ ‫و از سوی کدام یک از دو طرف اغاز خواهد شد و تا چه زمان‬ ‫تداوم خواهد داشــت را زمان و اقدامات روســای جمهور‬ ‫دو کشور مشــخص خواهد کرد؛ دو دولتمردی که نشان‬ ‫داده اند اقدامات انان تا حد زیادی از محاســبات عقالنی‬ ‫و منطقی خارج است‪.‬با تشــدید تهدیدهای واشنگتن‬ ‫و پیونگ یانــگ علیــه هم ســایه جنگ میان‬ ‫این دو کشور بیش از هر زمان بر فراز شبه‬ ‫جزیره کره ســنگینی می کند‪.‬کره شمالی‬ ‫که هر از گاهی با انجام ازمایش موشکی‬ ‫یا هســته ای برای امریــکا و متحدانش‬ ‫از جمله کــره جنوبی و ژاپن خط و نشــان‬ ‫می کشد‪ ،‬پس از جدی تر شدن تهدید های‬ ‫امریکا پس از روی کار امدن ترامپ‬ ‫هشــدار داده که از این پس‬ ‫هر هفته و هر ماه ازمایش‬ ‫موشــکی یا هســته ای‬ ‫انجــام خواهــد داد و‬ ‫در صورتــی کــه امریکا‬ ‫حملــه ای پیشدســتانه‬ ‫انجام دهد نه تنها ســئول‬ ‫و توکیــو‪ ،‬بلکــه خــاک‬ ‫امریکا را هدف قــرار خواهد‬ ‫داد‪ .‬چندی پیش در مراســم‬ ‫هشــتاد و پنجمین ســالگرد‬ ‫تاســیس ارتش این کشور‬ ‫و یکصد و پنجمین سالگرد‬ ‫تولــد «کیم ایل ســونگ»‬ ‫بنیانگــذار کره شــمالی که‬ ‫در تقویم این کشــور از ان‬ ‫با نام «روز خورشــید» یاد‬ ‫بین الملل‬ ‫کره شــمالی نیز در مقابل بدون توجه به هشدارهای‬ ‫چین‪ ،‬به عنوان مهم ترین متحد کره شمالی در این منطقه‪،‬‬ ‫ی کرده که هر بار با واکنش‬ ‫اقدام به گسترش تسلیحات اتم ‬ ‫منفی چین روبه رو شــده اســت‪ .‬این موضوع حتی در رژه‬ ‫اخیر کره شمالی و رونمایی از تســلیحات جدید‪ ،‬همزمان‬ ‫با سالگرد تولد کیم ایل ســونگ بنیانگذار کره شمالی‪ ،‬به‬ ‫خوبی نمایان بود‪.‬کره جنوبی و ژاپن که همواره بیشــترین‬ ‫خطر را از ســوی کره شــمالی احســاس کرده و می کنند‪،‬‬ ‫مهم ترین حامیان منطقه ای امریکا در لشکرکشی دریایی‬ ‫به سوی شبه جزیره کره هستند‪ .‬ارتش های این دو کشور‪،‬‬ ‫که روابط نزدیکی با ایاالت متحده و به تبع ان دیگر اعضای‬ ‫ناتو دارند و در عیــن حال دولت های انــان از زمان پایان‬ ‫جنگ دوم جهانی مــورد حمایت امریکا و غرب هســتند‪،‬‬ ‫باالترین توان نظامی ممکــن را جهت هر نــوع مقابله با‬ ‫اقدام نظامی از سوی کره شمالی به دست اورده اند‪.‬‬ ‫اگرچه کره جنوبی بر ســر بحــران اخیــر مربوط به‬ ‫رئیس جمهورش‪ ،‬میــزان زیادی از جایگاه پیشــین خود‬ ‫در سیاســت و اقتصاد جهانی فاصله گرفت اما این بدین‬ ‫معنی نیست که ارتش این کشــور‪ ،‬که یکی از ارتش های‬ ‫مجهز‪ ،‬اموزش دیده و حرفه ای جهان اســت‪ ،‬توان ورود‬ ‫به جنگ با کره شــمالی را ندارد‪ .‬از زمــان پایان جنگ دو‬ ‫کره در ســال ‪ ،1953‬ارتش کره جنوبی بــا کمک امریکا و‬ ‫کشورهای اروپایی‪ ،‬همواره در حال تجهیز و کسب امادگی‬ ‫برای هر نوع مقابله کره شمالی‪ ،‬که از سوی شوروی سابق‬ ‫و جمهوری خلق چین پشــتیبانی می شد‪ ،‬است‪ .‬به همین‬ ‫دلیل‪ ،‬موضــوع امادگی نیروهای مســلح کــره جنوبی را‬ ‫باید کامال جدا از بحران سیاســی موجود در این کشور به‬ ‫حساب اورد‪.‬‬ ‫شده‪،‬مراســم رژه نیروهای مســلح کره شــمالی با حضور‬ ‫«کیم جونــگ اون» رهبر کنونــی این کشــور در پیونگ‬ ‫یانگ پایتخت این کشور برگزار شــد‪ .‬در ابتدای مراسم‪،‬‬ ‫کیم جونــگ اون رهبــر جــوان کره شــمالی وارد میدان‬ ‫اصلی پیونگ یانگ شــد که به نام پدر بزرگش «کیم ایل‬ ‫ســونگ» نامگذاری شده است‪ .‬در مراســم رژه نیروهای‬ ‫مسلح کره شمالی تانک ها‪ ،‬ســامانه های پرتاب موشک‬ ‫و ســاح های دیگر بــه نمایش گذاشــته شــدند‪.‬ارتش‬ ‫کره جنوبی اعالم کرد به نظر می رسد برخی از موشک های‬ ‫به نمایش گذاشته شده در این رژه شــامل انواع جدیدی‬ ‫از موشک های بالســتیک قاره پیما (‪ )ICBM‬بوده باشند‪.‬‬ ‫کره شمالی هم گفته است که موشــک های قاره پیمایی‬ ‫ساخته که ُبرد انها به مرکز امریکا می رسد‪.‬کمی بعد از این‬ ‫مانور‪ ،‬امریکا هــم از طریق مایک پنس‪ ،‬معــاون دونالد ‬ ‫ترامپ که به نشانه حمایت و همپیمانی‪ ،‬به کره جنوبی سفر‬ ‫کرده بود هشدار داد که سیاســت «صبر استراتژیک» در‬ ‫قبال کره شمالی به پایان رسیده اســت‪ .‬در همین ارتباط‬ ‫ســه ناو جنگی دیگر امریکا هم عازم شبه جزیره کره شدند‬ ‫تا رهبر جوان و ماجراجوی کره شمالی احساس خطر کند‪.‬‬ ‫یک روز پس از هشدار پنس‪ ،‬دونال د ترامپ هم در سخنرانی‬ ‫کوتاهی مســتقیما کیم جونگ اون را خطاب قرار داد و از‬ ‫او خواســت تا مراقب رفتارهایش باشــد‪ .‬طی هفته های‬ ‫اخیر هم رئیس جمهور امریکا تمایل خود را برای توســل‬ ‫به اقدامات نظامی نشان داده اســت‪ .‬او با ادعای تالفی‬ ‫حمله شیمیایی حکومت سوریه علیه غیرنظامیان‪ ،‬دستور‬ ‫داد به پایگاه هوایی الشعیرات در استان «حمص» حمله‬ ‫موشکی شود‪ .‬پس از ان هم بزرگترین بمب غیرهسته ای‬ ‫جهان که وزنی حدود ‪ 10‬تن داشــت را برای نابودی یکی‬ ‫از پایگاه ها و تاسیســات زیرزمینی داعش در افغانســتان‬ ‫مورد ازمایش قرار داد‪ .‬در این میان‪ ،‬گرنت نیوشم از مرکز‬ ‫مطالعات اســتراتژیک ژاپن می گوید بعید است حمالت‬ ‫نظامی یا موشکی امریکا علیه کره شمالی به تهدید اتمی‬ ‫ این کشور پایان دهد و در عین حال چنین کاری خطر باالی‬ ‫حمالت مرگبار متقابل را به همراه دارد که می تواند چین و‬ ‫ی منطقه را درگیر کند‪.‬کره شمالی صدها سکوی قابل‬ ‫تمام ‬ ‫حمل پرتاب موشک دارد که بسیاری از انها در سنگرهای‬ ‫زیرزمینی نگهداری شده و شناسایی شان دشوار است‬ ‫و حتی اگر امریکا تمامی موشک های دوربرد کره‬ ‫شــمالی را نابود کند‪ ،‬این کشــور هنوز می تواند به‬ ‫ســئول و دیگر نقاط منطقه ای با سالح شیمیایی‬ ‫حمله کند و میلیون هــا نفر را از بیــن ببرد‪.‬امریکا‬ ‫با حمله یک جانبه علیه کره شــمالی امنیت خود را‬ ‫قبل از متحدان اســیایی خود قرار می دهد و ممکن‬ ‫است یک واکنش سیاسی منطقه ای علیه خود‬ ‫را ایجاد کند‪.‬‬ ‫«اینتحلیلگرنتیجه گیری‬ ‫می کند که حتی اقدام محدود‬ ‫نظامی به اســانی امریکا را به‬ ‫یک درگیــری نظامــی دیگر‬ ‫می کشــاند کــه می توانــد‬ ‫مصائــب عظیــم و ویرانــی‬ ‫اقتصادی به بــار اورد‪.‬اعزام‬ ‫تسلیحات هسته ای امریکایی‬ ‫بــه کره جنوبی و ژاپن یــا اجازه‬ ‫دادن به انان بــرای تولید چنین‬ ‫تســلیحاتی‪ ،‬می توانــد حمایــت‬ ‫امریــکا از متحدانــش در اســیا را‬ ‫تحکیم کند اما به نظر نمی رســد این‬ ‫اقدامات بتواند مانعــی در برابر تداوم‬ ‫بلندپروازی های هسته ای کره شمالی‬ ‫باشد‪ » .‬‬ ‫‪53‬‬ ‫بین الملل‬ ‫پایان استراتژی سکوت‬ ‫ی ترامپ برای پیونگ یانگ چه معنایی دارد؟‬ ‫خط و نشان کشیدن ها ‬ ‫علی خرم‬ ‫کارشناس مسائل بین الملل‬ ‫بین الملل‬ ‫‪54‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫‪2‬‬ ‫چندی قبــل پیونگ یانگ چندین ازمایش موشــکی‬ ‫در نزدیکی اب های منطقــه ای ژاپن انجــام داد که مغایر‬ ‫قطعنامه های سازمان ملل بود‪ .‬این پرتاب ها با واکنش های‬ ‫منطقه ای و فرامنطقه ای روبه رو شــد‪ .‬در پــی ان‪ ،‬امریکا‬ ‫استقرار فاز اول سامانه دفاع موشــکی تاد در کره جنوبی را‬ ‫اغاز کرد و بدین شکل تنش ها میان دو کشور افزایش یافت‪.‬‬ ‫متاسفانه دو طرف این مساله یعنی رهبران واشنگتن‬ ‫و پیونگ یانگ‪ ،‬کسانی هســتند که چندان نگران به خطر‬ ‫افتادن صلح جهانی و از بین رفتن ابنای بشــریت نیستند‪.‬‬ ‫از یک سو برای دونال د ترامپ‪ ،‬رئیس جمهور امریکا به هیچ‬ ‫وجه مهم نیست که جنگ جهانی سوم اتفاق افتد و بار دیگر‬ ‫تعداد زیادی از مردم کشته شوند و از سوی دیگر کیم جونگ‬ ‫اون رهبر کره شــمالی همه مســائل را در سالح‪ ،‬موشک و‬ ‫قدرت هسته ای خالصه کرده است‪ .‬بر همین اساس فضای‬ ‫کنونیحاکممیانکره شمالیوامریکابسیارخطرناکاست‪.‬‬ ‫ترامپ بــا مواضع اخیــرش علیه کره شــمالی و بیان‬ ‫اینکه تمام گزینه ها علیه پیونگ یانــگ روی میز قرار دارد‪،‬‬ ‫سیاست کلی امریکا که تاکنون از سوی روسای جمهور این‬ ‫کشور درباره کره شمالی اتخاذ می شد‪ ،‬را زیر پا گذاشت‪ .‬این‬ ‫رویکرد «سکوت استراتژیک در برابر اقدامات تحریک امیز‬ ‫پیونگ یانگ» بود که نه تنها از سوی واشنگتن بلکه از سوی‬ ‫کشورهای غربی رعایت می شــد‪ .‬در واقع در طول سالیان‬ ‫گذشته کره شمالی با اتخاذ سیاست انزواگرایانه اش حرفی‬ ‫برای جهان نداشــته و اظهارات مقامات کره شمالی امنیت‬ ‫جهانی را دچار خطــر جدی نمی کرد‪ ،‬به همیــن دلیل این‬ ‫استراتژی در سال های گذشته از سوی غرب اتخاذ شده بود؛‬ ‫اما شواهد نشان می دهد که ترامپ این سکوت استراتژیک‬ ‫را کنار گذاشته است‪ .‬علت این امر کمبودهای خو د ترامپ‬ ‫در اداره کشورش است‪.‬‬ ‫ن ترامپ متوجه شــدند که اگر امریکا خارج‬ ‫مشــاورا ‬ ‫از مرزهایــش دســت به ماجراجویــی بزند سرپوشــی روی‬ ‫کمبودهــای خــود در داخــل امریــکا می گــذارد و در کل‬ ‫فضای امریکا را عوض می کند‪ .‬متاسفانه ترامپ و تیمش‬ ‫توانســتند این رویکرد را به خوبی اجرا کنند و به نحو احسن‬ ‫افکار عمومی کشور را از مسائل داخلی به مسائل بین المللی‬ ‫منحرف ســازند‪ .‬به عبارت دیگر دونالــ د ترامپ در مدیریت‬ ‫مســائل داخلی کشــورش کم اورده اســت زیرا دو فرمان‬ ‫مهاجرتیویمبنیبرممنوعیتورودشهروندانششکشور‬ ‫مسلمان توسط ارگان های قضایی داخلی این کشور نقض‬ ‫و نادیده گرفته شد‪ .‬این اتفاق باعث تحقی ر ترامپ به عنوان‬ ‫رئیس جمهور در میان مردم این کشور و جهان شد‪ .‬از این‬ ‫رو مشاوران وی به او توصیه کردند که دست به اقداماتی در‬ ‫عرصه بین المللی بزند تا بتواندنتایجی بههمراهداشته باشد‪.‬‬ ‫اولین اقدام ترامپ‪ ،‬حمله موشکی از طریق یک ناوشکن‬ ‫امریکایی به یک پایگاه هوایی سوریه بود که این حمله در ‬ ‫هاله ای از ابهام قرار دارد؛ زیرا هنوز مشخص نیست که اصل‬ ‫ماجرای حمله شیمیایی در سوریه صحت داشته باشد یا نه‬ ‫و اگر صحت داشته باشد‪ ،‬مشخص نیست که از سوی چه‬ ‫طرفی استفاده شده است ‪ .‬ترامپ با این حمله موشکی اش‬ ‫به سوریه‪ ،‬سیگنال های هشدارامیزی به ایران و روسیه مبنی‬ ‫بر حمایت از دولت سوریه داد که اوضاع دیگر مانند گذشته‬ ‫نخواهد بود‪ .‬بعد از این اقدام بزرگترین موشک غیرهسته ای‬ ‫را در افغانستان استفاده کرد که این موشک به «مادر تمام‬ ‫بمب ها »شناختهمی شود‪.‬اکنوننیزرئیس جمهوریایاالت‬ ‫متحده وارد نزاع لفظی شــدیدی با کره شــمالی شده و این‬ ‫کشورراتهدیدبهحملهنظامیکردهاست‪.‬همهایناقدامات‬ ‫برای نجات ترامپ در داخــل امریکا بود و این مســائل به‬ ‫وضوح نشان می دهد ک ه ترامپ برای نجات خود دست به هر‬ ‫اقدامی حتی علیه امنیت و صلح جهانی می زند و ابایی از این‬ ‫کار ندارد‪ .‬در مساله پیونگ یانگ نیز می خواهد به پکن این‬ ‫سیگنال هشدارامیز را بدهد که رئیس جمهور کنونی امریکا‬ ‫نسبتبهروسایجمهورپیشینازجملهباراکاوبامامتفاوت‬ ‫بوده و رویکرد دیگری را اتخاذ کرده است‪ .‬بر همین اساس‬ ‫رویکرد وی خطرناک است و ممکن است جهان را به ورطه‬ ‫جنگ جهانی سوم بکشــاند‪ .‬به عبارت دیگر دونال د ترامپ‬ ‫و کیم جونگ اون هیچ ارزشــی برای کرامت انسانی صلح‬ ‫و امنیت بین المللی قائل نیســتند‪ .‬بر همین اساس شرایط‬ ‫کنونی حســاس بوده و این امکان وجود دارد که در فضای‬ ‫تنش زای کنونی هیچ یک از دو طرف خویشتنداری از خود‬ ‫نشــان ندهند‪ .‬در این میان از یک سو برخی کشورها مانند‬ ‫ژاپن و کره جنوبی که در همســایگی کره شمالی قرار دارند‪،‬‬ ‫بسیار مایلند که امریکا و کره شمالی درگیر شوند تا با مداخله‬ ‫نظامی امریــکا‪ ،‬تهدیدات ناشــی از پیونگ یانگ برطرف‬ ‫شده و دولت کره شمالی ساقط شود‪ .‬از سوی دیگر باتوجه به‬ ‫اینکه چین‪ ،‬کشور اول در میان معدود کشورهایی است که با‬ ‫کره شمالی ارتباط داشته و مراوده تجاری دارند‪ ،‬نمی خواهد‬ ‫که هر گونه درگیری نظامی میان امریکا و کره شمالی اتفاق‬ ‫بیفتد‪ .‬زیرا پکن هر گونــه اقدام نظامی از ســوی امریکا را‬ ‫در واقع بــه نوعی به معنــای تعرض به حیــاط خلوت خود‬ ‫می پندارد‪ .‬اکنون یکی از ســوال های مطرح این است که‬ ‫ایا امریکا می تواند با ابزار غیرجنگی کره شمالی را از توسعه‬ ‫موشکی و هســته ای بازدارد؟ در پاســخ به این سوال باید‬ ‫گفت‪ ،‬باتوجه به تحریم های سازمان ملل با حمایت امریکا‬ ‫علیه پیونگ یانگ در طول ســال های گذشــته و در مقابل‬ ‫ادامه ازمایشات موشکی و هسته ای از سوی این کشور به‬ ‫نظر می رسد که ابزار تنبیهی امریکا علیه کره شمالی چندان‬ ‫کارساز نیست‪ .‬زیرا کره شمالی بیشتر معادالت تجاری خود را‬ ‫باچینانجاممی دهدوکمترباجامعهبین المللیارتباطدارد‪.‬‬ ‫باتوجهبهروابطگستردهپیونگ یانگوپکن‪،‬امریکاهر گونه‬ ‫اقدامات تنبیهی که بخواهد علیه کره شمالی انجام بدهد‪،‬‬ ‫باید از مجرای چیــن انجام دهد که این کشــور در این باره‬ ‫چندانرویخوشبهواشنگتننشاننمی دهد‪ .‬همچنیندر‬ ‫گذشته یک بار رویارویی نظامی میان امریکا و کره شمالی در‬ ‫دهه ‪ 50‬میالدی انجام گرفت که تنها به تقسیم شبه جزیره‬ ‫کره انجامید‪ .‬در ان زمان نیز چینی هــا از کره ای ها در برابر‬ ‫امریکا حمایت کردند‪ ،‬فجایع انسانی به میزان فراوانی اتفاق‬ ‫داد و چندین هزار نفر قربانی جنگ شدند‪ .‬اگر چه اظهارنظر‬ ‫درباره احتمال ورود چین به جنگ در صــورت بروز هرگونه‬ ‫درگیری نظامی میان این دو کشــور زود است اما بر اساس‬ ‫شواهد تاریخی به نظر می رسد که اگر جنگی میان امریکا و‬ ‫کره شمالی رخ دهد در این صورت چین در کنار پیونگ یانگ‬ ‫بوده و دست کم به این کشــور نیرو خواهد فرستاد‪ .‬در حال‬ ‫حاضر نیز حدود ‪ 150‬هزار نفر نیروی چینی در مرز این کشور‬ ‫با کره شمالی مستقر شــده اند‪ .‬امروزه باتوجه به تهدیدات‬ ‫هسته ای کیم جونگ اون‪ ،‬رهبر کره شمالی علیه امریکا و‬ ‫متحدانش و ازمایشات مکرر هسته ای و موشکی در طول‬ ‫سال های گذشــته‪ ،‬بســیاری از تحلیلگران نگرانی خود را‬ ‫نسبت به هسته ای شدن هر گونه درگیری نظامی احتمالی‬ ‫میان امریکا و کره شمالی بیان می کنند؛ در این باره باید گفت‬ ‫که وقوع جنگ هسته ای میان دو طرف بعید به نظر می رسد‬ ‫مگر اینکه امریکا بخواهد در کره شــمالی سالح هسته ای‬ ‫استفاده کند‪.‬‬ ‫در پایــان دربــاره احتمــال از ســرگیری مذاکــرات‬ ‫شــش جانبه درباره برنامه هسته ای کره شــمالی باید توجه‬ ‫داشت تا زمانی ک ه ترامپ به عنوان رئیس جمهور امریکا در‬ ‫قدرت است و بر سر عقل نیامده است‪ ،‬از سرگیری مذاکرات‬ ‫شــش جانبه بعید به نظر می رســد‪ ،‬مگر اینک ه ترامپ بعد از‬ ‫مدتی با برطرف شدن چالش های داخل کشورش بخواهد‬ ‫صلح جهانی را حفظ کنــد که البته این احتمال بســیار کم‬ ‫است‪ .‬‬ ‫امتیازگیریپیونگیانگ‬ ‫غرب می خواهد کره شمالی را از درون دچار فروپاشیکند‬ ‫اسماعیل بشری‬ ‫پژوهشگر خلع سالح مرکز تحقیقات استراتژیک‬ ‫‪3‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫به نظر من احتمال بروز جنگ پایین اســت؛ اگر این جنگ‬ ‫به صورت متعارف باشــد طرف بازنده کره شــمالی خواهد‬ ‫بود‪ ،‬اما اگر کره شــمالی در عملی تالفی جویانه از ســاح‬ ‫هسته ای استفاده کند‪ ،‬امریکا هم در شبه جزیره کره سالح‬ ‫هسته ای به کار می بندد و چین هم واکنش نشان می دهد‬ ‫که همه اینها مقدماتی برای یک جنگ هسته ای پردامنه‬ ‫اســت‪ .‬به همین علت امریکا به ســمت جنــگ نمی رود‪،‬‬ ‫چین هم کره شمالی را وادار به خویشتنداری می کند با علم‬ ‫به اینکه اگر جنگ شــود از نظر اقتصادی اســیب می بیند‬ ‫همانگونه که کره شــمالی هم به سمت ویرانی کامل پیش‬ ‫می رود‪ .‬اما همین حد از نمایش کره شمالی که موجودیت‬ ‫خودش را به رخ ایاالت متحده امریکا می کشاند و امریکا را‬ ‫به پای میز مذاکره شش جانبه یا رو در رو با مقامات امریکا‬ ‫می کشــاند کافی اســت‪ .‬اگرچــه ایاالت متحــده امریکا‬ ‫عمدتا از مذاکــرات رو در رو طفــره می روند اما نســبت به‬ ‫مذاکرات شــش جانبه بی میل نیســتند و خواهان تمکین‬ ‫کره شمالی در برابر خواسته هایشان و خلع سالح کامل شبه‬ ‫جزیره کره از سالح های هســته ای و موشک های دور برد‬ ‫هســتند که کره شــمالی هم در قبال امتیازاتی که امریکا و‬ ‫هم پیمانانش به انها پیشــنهاد می کنند‪ ،‬قبــول می کند تا‬ ‫از میــزان تنش ها بکاهــد و حاضر نیســت از فعالیت های‬ ‫هسته ای و تسلیحاتش دست بکشد‪.‬‬ ‫تنش های موجود در شبه جزیره کره کشورهایی مثل‬ ‫چین و ژاپن را درگیر خودش کرده اســت‪ .‬بنابراین باید دید‬ ‫بازیگران این منطقه و قدرتی مثل روسیه چه نقش و موضعی‬ ‫در این بحران دارند‪.‬‬ ‫موضع روســیه در تنش موجــود در شــبه جزیره کره‬ ‫ بی طرفانه است و تنها زمانیکه مذاکرات شش جانبه شروع‬ ‫می شود در انجا حضور پیدا می کند‪ ،‬اگرچه نقشی انفعالی‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫چین که تنها متحد کره شــمالی اســت و نود درصد و‬ ‫اردات و صادرات کره شــمالی با چین انجام می شــود‪ ،‬در‬ ‫نتیجه کره شمالی وابســتگی شــدیدی به چین دارد‪ .‬هم‬ ‫چنین کره شــمالی منطقه ای راهبردی برای چین به شمار‬ ‫می اید و چین تمایلی ندارد که کره شمالی با کره جنوبی که‬ ‫هم پیمان امریکاست متحد شود و نظام کره شمالی غرب گرا‬ ‫شود‪ ،‬زیرا در این صورت امریکا به مرزهای چین نزدیک و‬ ‫در انجا مستقر می شــود‪ .‬به همین جهت‬ ‫چین در تالش اســت که فاصلــه موجود‬ ‫میان کره شــمالی و جنوبــی را حفظ کند و‬ ‫در عین حال با فشــارهایی کــه به هیات‬ ‫حاکمه کره می اورد از میــزان تنش های‬ ‫موجود می کاهد‪ .‬بنابرایــن یک وضعیت‬ ‫پارادوکســیکال در شــبه جزیره کره برای‬ ‫چین وجود دارد زیرا اگر فشــار زیاد اورد و‬ ‫نظام کره شمالی از هم فرو بپاشد چین ضرر‬ ‫می کنــد و در صورت تــداوم فعالیت های‬ ‫هســته ای کره شــمالی منطقه شبه جزیره‬ ‫کره دائمــا در معرض تهدیــدات امنیتی‬ ‫خواهد بود‪.‬‬ ‫کره جنوبــی هــم به عنــوان متحــد‬ ‫امریکا‪ ،‬هم راستا و هم سو با امریکاست؛‬ ‫زیرا اقتصادش وابسته به غرب است و بازار‬ ‫کاالهایش هم در غرب است‪.‬‬ ‫ژاپن نیز کــه در گذشــته تمایلی به‬ ‫داشتن ارتش تهاجمی نداشت اما مسائل‬ ‫موجود در شــبه جزیره کره ســبب شد تا از‬ ‫الک دفاعــی خارج شــود و ارتشــش در‬ ‫ماموریت های برون مرزی هم شرکت کند‪.‬‬ ‫اگرچه احتمال حمله نظامی امریکا‬ ‫و غــرب به کره شــمالی پایین اســت‪ ،‬اما‬ ‫امریکا از طریق ابزارهای دیگری کره شمالی را تحت فشار‬ ‫قرار داده اســت‪ .‬اکنون کره شــمالی در وضعیت مناسبی‬ ‫قرار ندارد و از هر نظر تحت محاصره اقتصادی اســت‪ .‬از‬ ‫طرفی چین نیز در اغلب قطعنامه هایی که در شورای امنیت‬ ‫تصویب شده از وتوی خودش برای رفع تحریم های وضع‬ ‫شده علیه کره شــمالی استفاده نکرده اســت‪ .‬اگرچه تنها‬ ‫راه مبادالت کره شمالی با چین است و همین مساله سبب‬ ‫گشــته تا چین کاالهای کره را با نازلترین قیمت بخرد‪ .‬در‬ ‫این بین کره شمالی بسیار اسیب دیده و در صورت ادامه این‬ ‫وضعیت کج دار و مریز‪ ،‬بدون حمله نظامی هم مردم کره در‬ ‫محدودیت و عسران قرار دارند‪ .‬بنابراین غرب درصدد است‬ ‫تا فشار را به کره شمالی تا جایی وارد اورد که کره شمالی از‬ ‫درون فرو بپاشد‪ .‬‬ ‫بین الملل‬ ‫همزمان با اقدام امریــکا در اعزام ناوگــروه ضربتی‬ ‫نیروی دریایی این کشور به منطقه شــرق اسیا‪ ،‬روز جمعه‬ ‫‪ 25‬فروردین‪ ،‬کره شمالی به ســبب «کشاندن دارایی های‬ ‫راهبردی و هسته ای خود به شبه جزیره کره» از امریکا انتقاد‬ ‫کرد‪ .‬کره شمالی به امریکا هشدار داده است که به تهدیدات‬ ‫نظامی خود پایان دهد؛ در غیر این صورت با مقابله به مثل‬ ‫مواجه خواهد شد‪ .‬امریکا نیز متقابال هشدار داده است که‬ ‫سیاست «صبر اســتراتژیک» در قبال کره شمالی به پایان‬ ‫رسیده است‪ .‬بنابراین تنش های لفظی میان این دو کشور‬ ‫به اوج خود رسیده؛ تنش هایی که ریشه ان به سال ها پیش‬ ‫بازمی گردد‪ .‬اختالفــات بین امریکا و کره شــمالی قدمت‬ ‫زیادی دارد و از زمان پایان جنگ شبه جزیره کره اختالفات‬ ‫پابرجا است‪ .‬امریکا در کره جنوبی پایگاه و نیروهای مستقر‬ ‫دارد‪ ،‬کره شمالی هم تا قبل از فروپاشی اتحادیه شوروی زیر‬ ‫چتر بلوک شــرق بود و بین دو طرف اتش‬ ‫بس برقرار بود تا زمانی که بتوانند به صلح‬ ‫دســت پیدا کنند‪ .‬بنابراین تا زمانی که دو‬ ‫بلوک شــرق و غرب وجود داشتند و رقابت‬ ‫بین انها در جریان بود‪ ،‬در شبه جزیره کره‬ ‫صلح مســلح برقرار بــود و از ایجاد تنش‬ ‫جلوگیری می کــرد‪ .‬اما بعد از فروپاشــی‬ ‫اتحادیه شــوروی و تغییر روش بسیاری از‬ ‫کشورهای کمونیستی اسیایی مانند ویتنام‬ ‫و کامبوج که به ســمت اقتصاد بازار رفتند‬ ‫و از خصومتشــان با غرب نیز کاسته شد‪،‬‬ ‫کره شمالی تنها ماند و حمایتش را از دست‬ ‫داد‪ .‬از طرف دیگر کره شمالی هم مرز چین‬ ‫است و چین‪ ،‬کره شمالی را منطقه حائلی‬ ‫بین خودش و دنیای غرب یعنی کره جنوبی‬ ‫و ژاپن می دانــد‪ .‬در این راســتا حکومت‬ ‫موجود در کره شــمالی را تقویت و حمایت‬ ‫می کند و می‪‎‬توان گفــت تنها متحد قابل‬ ‫اعتنای کره شمالی در دنیا جمهوری خلق‬ ‫چین اســت‪ .‬به همین دلیل کره شــمالی‬ ‫احساس تنهایی می کند و برای حفظ نظام‬ ‫کشورش و جلوگیری از تهدیدات احتمالی‬ ‫امریکا و کره جنوبــی و ژاپن‪ ،‬هم از پیمان‬ ‫ان پی تی خارج شــد و فعالیت هسته ای‬ ‫خودش را اغاز کــرد و هم به ســمت تولید موشــک های‬ ‫بالســتیک رفت‪ .‬این دو اقدام کره شــمالی را امریکا هرگز‬ ‫برنتابید و در جریان مذاکراتی که با کره شمالی صورت گرفته‬ ‫همواره خواستار توقف فعالیت های هسته ای کره شمالی و‬ ‫تبدیل اب سنگین نیروگاه‪‎‬های هسته ای به اب سبک شده‬ ‫است و از کره خواســته که از تولید پلوتونیوم دست بردارد‬ ‫چراکه عمده انفجارات هسته ای که کره شمالی انجام داده‬ ‫با اســتفاده از پلوتونیومی صورت گرفته که از نیروگاه‪‎‬های‬ ‫هســته ای خودش به دســت می‪‎‬اورد‪ .‬بنابرایــن امریکا و‬ ‫متحدینش می خواهند که کره از این اقدامش دست بکشد‬ ‫و اگر هم به دنبال نیروگاه هسته ای است از نوع اب سبک‬ ‫باشد‪ .‬کره شــمالی در ازای تمام این کارها تقاضا داشت تا‬ ‫حکومتش توسط امریکا به رسمیت شــناخته شود و بعد از‬ ‫گذشت از پایان جنگ کره‪ ،‬کره شــمالی خواستار برقراری‬ ‫صلح دائمی بود که امریکا این خواسته را نپذیرفت‪ .‬بنابراین‬ ‫از طرفی نظام کره شــمالی برای بقــای حکومتش نیازمند‬ ‫سالح هسته ای و وسایل حمل کننده سالح های هسته ای‬ ‫یعنی موشــک‪‎‬های بالســتیک میان برد و دوربرد است که‬ ‫ژاپن و کره جنوبی و امریکا از ناحیه االســکا از تالش های‬ ‫کره شمالی احساس خطر می کنند و در نتیجه نوعی مسابقه‬ ‫تســلیحاتی در شــبه جزیره کره صورت می گیرد‪ .‬از طرف‬ ‫دیگر امریکا ســعی دارد با استقرار ســامانه‪‎‬هایی در ژاپن و‬ ‫کره جنوبی پدافند قابل توجهی را در برابر تهدیدات احتمالی‬ ‫موشکی و هسته ای کره شمالی ایجاد کند‪ .‬الزم به ذکر است‬ ‫که چون امریکا متحد استراتژیک ژاپن و کره جنوبی است‬ ‫اینها را زیر پوشش چتر هسته‪‎‬ای خودش قرار می‪‎‬دهد و هر‬ ‫ساله رزمایش‪‎‬های برنامه ریزی شده‪‎‬ای را انجام می دهد که‬ ‫هربار نیز بعد از انجام این رزمایش ها‪ ،‬کره شمالی در اقدامی‬ ‫ واکنشی به ازمایش موشکی می‪‎‬پردازد‪ .‬این چرخه هر سال‬ ‫تکرار می شود اما امسال تنش ها به دلیل موضع و رفتارهای‬ ‫تند دولت جدید امریکا شدت بیشتری گرفت‪.‬‬ ‫با وجود اینکه این بار تنش در اوج خودش قرار دارد اما‬ ‫بین الملل‬ ‫‪55‬‬ ‫بین الملل‬ ‫نمایش قدرت‬ ‫امریکا وارد جنگ با کره شمالی نمی شود‬ ‫امیرعلی ابوالفتح‬ ‫‪4‬‬ ‫کارشناس مسائل امریکا‬ ‫بین الملل‬ ‫‪56‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫در بحبوحه افزایش نگرانی ها از اجرای قریب الوقوع‬ ‫ششمین ازمایش هسته ای کره شــمالی و اعالم خبر اعزام‬ ‫ناو هواپیمابر «کارل وینسون» به ســوی شبه جزیره کره‪،‬‬ ‫تنش ها میان واشــنگتن و پیونگ یانــگ روندی صعودی‬ ‫یافته است‪ .‬چندی پیش همزمان با اعزام ناوگروه امریکایی‬ ‫«کارل وینسون» به بخش غربی اقیانوس ارام در مجاورت‬ ‫شبه جزیره کره‪ ،‬رسانه دولتی کره شمالی به واشنگتن هشدار‬ ‫داد که پیونگ یانگ در صورت مشــاهده هرگونه نشانه ای‬ ‫دال بر حمله از سوی امریکا‪ ،‬خاک این کشور را هدف حمله‬ ‫اتمی خود قرار خواهــد داد‪ .‬دلیل افزایــش تنش ها میان‬ ‫امریکا و کره شمالی را می توان این گونه بیان کرد که امریکا‬ ‫در پی کســب قدرت از دســت داده اش در نظام بین الملل‬ ‫دست به نمایش‪‎‬هایی این چنینی می زند و کره نیز قصد دارد‬ ‫تا موجودیت و اســتقالل خودش را اثبات و حفظ کند‪ .‬اگر‬ ‫بخواهیم دقیق تر بیان کنیم از دیــد مقامات دولت کنونی‬ ‫ایاالت متحده امریکا یعنی دونالــد ترامپ رئیس جمهور‪،‬‬ ‫مشــاوران ارشــد وی‪ ،‬گروه کثیــری از جمهوریخواهان‪،‬‬ ‫تعداد کمتری از دموکرات ها و تعداد زیادی از شــهروندان‬ ‫امریکایی جایگاه این کشــور طی ‪ 10‬ســال گذشته تنزل‬ ‫پیدا کرده است‪ .‬بخشــی از کاهش قدرت امریکا ناشی از‬ ‫پیامدهای جنگ عراق و افغانســتان اســت و بخشی هم‬ ‫به سیاســت های باراک اوباما رئیس جمهور سابق امریکا‬ ‫مربوط می شود‪ .‬بنابراین از دید این دسته‪ ،‬امریکا از جایگاه‬ ‫نظم بخشی به نظام بین الملل تنزل پیدا کرده و به زعم این‬ ‫گروه از امریکایی ها‪ ،‬دشمنان و رقیبانش می توانند اعتبار و‬ ‫حیثیت امریکا را به چالش بکشــند‪ .‬در این راستا واشنگتن‬ ‫نیاز دارد تا در برابر چنین رفتارهایی دست به نمایش قدرت‬ ‫بزند‪ ،‬برتری نظامی و سیاســی خودش را به جهانیان نشان‬ ‫دهد و به دوران ابر قدرتی بعد از فروپاشی اتحادیه جماهیر‬ ‫شــوروی برگردد تا بتواند هژمونی خود را در دهه های اینده‬ ‫حفظ کند‪ .‬بنابراین فــردی به عنوان رئیس جمهور انتخاب‬ ‫شد و دولتی بر ســر کار امد که شــعارش شکوهمند سازی‬ ‫مجدد ایاالت متحده امریکاســت که بــرای قدرت گیری‬ ‫مجدد باید بیش از گذشته از قدرت ســخت استفاده کند‪.‬‬ ‫بنابراین این نمایش قدرت در عرصه های مختلف قدم به قدم‬ ‫اجرا می شود؛ در سوریه با حمله موشکی‪ ،‬در افغانستان با‬ ‫پرتاب بزرگترین بمب غیراتمی امریکا‪ ،‬در کره شمالی هم‬ ‫با تهدید به اینکه صبــر راهبردی ایاالت متحــده به پایان‬ ‫رسیده و زمان ان رسیده که امریکایی ها راسا با موضوعی‬ ‫که تحت عنوان دردســرهای کره شمالی از ان یاد می کنند‬ ‫با انها برخورد کننــد‪ .‬البته در رابطه با مقوله کره شــمالی و‬ ‫رقابت هایی که بیــن امریکا و چین بر ســر این موضوع در‬ ‫شرق اســیا وجود دارد تا به حال امریکا اقدام عملی انجام‬ ‫نداده است و صرفا تهدیدات تندتری می کند و بی پروا تر از‬ ‫جنگ و اقدام یک جانبه علیه کره شمالی صحبت می کند‪.‬‬ ‫اما به دلیل پیچیدگی مســائل شرق اســیا و اسیب پذیری‬ ‫ت متحده امریکا در ایــن منطقه‪ ،‬امریکا و متحدینش‬ ‫ایاال ‬ ‫مانند ژاپن و کره جنوبی در تالشند تا از بروز جنگ جلوگیری‬ ‫کنند چرا که جنگ با کشوری مثل کره شمالی که مسلح به‬ ‫سالح اتمی است می تواند به پویاترین بخش اقتصاد جهان‬ ‫ضربات مهلکی وارد اورد و اقتصاد امریکا را به شدت تحت‬ ‫تاثیر قرار دهد‪ .‬بنابرایــن در این برهه امریــکا وارد مرحله‬ ‫نظامی نمی شود و برای عقب نشینی کره شمالی تهدیدها و‬ ‫تنش ها را تشدید می کند‪ .‬هر چند کره شمالی هم با ازمایش‬ ‫موشکی و پرتاب ناموفق نشــان داد که قصد عقب نشینی‬ ‫ندارد‪ ،‬زیرا عقب نشینی کره به منزله عقب نشینی چین است‬ ‫و تسلیم چین در برابر امریکا پیامدهای اقتصادی وخیمی ‬ ‫برای چین به همراه دارد‪.‬‬ ‫اگرچه امریکا در مورد کره شمالی اعالم کرده است که‬ ‫گزینه نظامی روی میز است و دونالد ترامپ‪ ،‬رئیس جمهور‬ ‫منتخب امریکا نیز شخصیتی غیرقابل پیش بینی دارد اما در‬ ‫حال حاضر ب ا ترامپ به عنوان یک شخصیت سیاسی یا یک‬ ‫نامزد یا حتی یک رئیس جمهور منتخب مواجه نیستیم‪ .‬او‬ ‫در دوران رقابت هــای انتخاباتی تالش کــرد تا خودش را‬ ‫به عنوان فردی مستقل و رها از تشکیالت سیاسی و غیرقابل‬ ‫پیش بینی معرفی کند و بخشی از پیروزی وی در انتخابات‬ ‫مرهون همین تصویرســازی بود‪ .‬اما ترامپ رئیس جمهور‬ ‫به ان انــدازه ای که تصور می شــد ســرکش‪ ،‬خودمحور و‬ ‫غیرقابل پیش بینی نیست؛ تشکیالت سیاسی‪ ،‬نظامیان‪،‬‬ ‫دستگاه بوروکراسی‪ ،‬کنگره و حزب‪ ،‬دونال د ترامپ را در قالب‬ ‫رئیس جمهوری قرار داده که دســت به اقدامات غیرقابل‬ ‫انتظار نزند‪ .‬در مورد ســوریه نیز قابل پیش بینی بود که هر‬ ‫رئیس جمهوری بعد از باراک اوباما همانند حمله موشکی که ‬ ‫ترامپ در سوریه کرد را انجام دهد‪ ،‬زیرا یک نوع نارضایتی‬ ‫عمیق و ترس نســبت به افول قدرت امریــکا بین نخبگان‬ ‫سیاسی در امریکا پیش امده بود و انتظار اعمالی این چنینی‬ ‫از رئیس جمهور بعدی حتی دموکرات هم می رفت‪ .‬دونالد‬ ‫ترامپ هم اگرچه ادبیاتش متفاوت اســت اما رفتارش در‬ ‫قالــب جهت گیری های کالن نظام سیاســی امریکا قابل‬ ‫پیش بینی است‪.‬‬ ‫از طرف دیگر ایاالت متحــده امریکا زمانی وارد یک‬ ‫منازعه نظامی می شود که طرف مقابلش یا ضعیف باشد یا از‬ ‫قدرتش کاسته و ضعیف شده باشد و با کشوری که در جایگاه‬ ‫قدرتمندی چه از لحاظ نظامی و چه به سبب انسجام درونی‬ ‫قرار دارد‪ ،‬وارد تقابل نظامی نمی شود و از طرق غیرنظامی‬ ‫به انها فشار وارد می کنند‪ .‬بنابراین امریکا با کشوری مانند‬ ‫کره شمالی که ســاح اتمی و موشک های قدرتمند دارد و‬ ‫از انسجام و وحدت درونی نیز برخوردار است‪ ،‬وارد درگیری‬ ‫نظامی نمی شــود اما از طریق تحریم‪ ،‬بستن حساب های‬ ‫بانکی‪ ،‬قطعنامه و فضا سازی علیه ان به مقابله برمی خیزند‪.‬‬ ‫در این راستا امریکا در پاسخ به اقدام اخیر کره شمالی‬ ‫و پرتاب موشک احتماال تحریم های جدیدی وضع خواهد‬ ‫کرد که البته از یک جایی به بعد روسیه و چین وارد تحریم‬ ‫علیه کره شمالی نمی‪‎‬شــوند و امریکا به سمت تحریم های‬ ‫یکجانبه خواهد رفت‪ .‬به عنوان مثال برای شرکت هایی که‬ ‫با کره شمالی یا شرکت های چینی طرف معامله با کره شمالی‬ ‫تعامل کنند‪ ،‬جریمه هایی را که درمورد ایــران اعمال کرد‬ ‫برای انها نیز بــه کار بندد‪ .‬از طرف دیگر ممکن اســت در‬ ‫باالترین سطح تنش برای جلوگیری از گزینه نظامی و وقوع‬ ‫جنگ وارد مذاکره با کره شــود و از این طریق امتیازاتی را‬ ‫کسب کنند‪ .‬به هر جهت در حال حاضر هدف امریکا برخورد‬ ‫با کشور کره شمالی نیست‪ ،‬بلکه به دنبال مدیریت جهانی‬ ‫هستند و اگر به این هدف دست یابند و دنیا را با خود همگام‬ ‫کنند دیگر دغدغه کره شمالی را نخواهد داشت و به عبارتی‬ ‫خشمش نسبت به کره شمالی فروکش می کند‪.‬‬ ‫در این بین رفتار کشــورهای قدرتمند مانند روسیه و‬ ‫بازیگران این بحران از جمله کره جنوبی و چین نیز قابل تامل‬ ‫است‪ .‬کره جنوبی اگرچه از باال گرفتن تنش ها ابراز نگرانی‬ ‫می کند اما بازیگر مســتقلی به شــمار نمی اید و تا حدودی‬ ‫سیاست هایش تابع سیاست های امریکاست‪ .‬کره جنوبی‬ ‫که در خط مقدم این منطقه قــرار دارد و کوچکترین پرتاب‬ ‫و شلیکی خسارت های جانی و مالی فراوانی را برای انها و‬ ‫ژاپن به همراه دارد‪ ،‬فشار زیادی بر امریکا وارد می کند تا این‬ ‫بحران مدیریت شود اما این به ان معنی نیست که امریکا از‬ ‫سیاست های خودش دست بکشد‪ .‬این بحران برای روسیه‬ ‫از اهمیت و اولویت پایین تری برخوردار است و توجهاتش‬ ‫بیشتر در منطقه شرق اروپا و غرب اســیا متمرکز است‪ ،‬به‬ ‫همین جهت بازیگر فعالی در بحران کره شمالی نیست‪.‬‬ ‫بازیگر اصلی این تنش و بحران‪ ،‬چین است‪ .‬چینی ها‬ ‫صبورند و عقالنی عمل می کنند‪ ،‬زیرا ابزار قدرت در دست‬ ‫انهاست و با رفتارشان نشــان می دهند که خواهان تعامل‬ ‫با امریکا هستند اما حاضر نیســتند کامال مطابق انچه انها‬ ‫می خواهند تغییر رفتار دهند‪ .‬بنابراین انواع شلیک موشک‬ ‫یا ورود کره شمالی به جنگ با امریکایی ها بدون هماهنگی‬ ‫با پکن قابل تصور نیست‪ ،‬چین در تعامل با امریکا رفتاری‬ ‫دوســویه دارد‪ ،‬از طرفــی رئیس جمهور چین در ســفر به‬ ‫امریکا از بهبود روابط و مسائل تجاری صحبت می کند اما‬ ‫از طرف دیگر در شــرایطی که امریکا اعالم می دارد که در‬ ‫واکنش به کره راســا اقدام می کند و ناوگروه به شبه جزیره‬ ‫کره می فرســتد‪ ،‬کره شــمالی در این فضای متشنج دست‬ ‫به ازمایش موشــکی می زند‪ .‬بنابراین چیــن هم خواهان‬ ‫ادامه مناسبات کنونی اســت و هم تمایل ندارد تا مرعوب‬ ‫امریکایی ها شود و تصویری از یک کشور شکست خورده و‬ ‫تسلیم در برابر امریکا از خودشان نشان دهد‪ ،‬زیرا اقتصاد‬ ‫امریکا هم به چین وابستگی زیادی دارد و بازار مصرفشان‬ ‫توســط سیاســت های تجاری چین هدایت می شود پس‬ ‫نمی توانند برخورد تندی با چینی ها داشته باشند‪ .‬‬ ‫بین الملل‬ ‫ریسکبزرگ‬ ‫سفیر پیشین ایران در چین درگفت وگو با مثلث مطرح کرد‬ ‫ساناز رضایی‬ ‫خبرنگار‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫بین المللی اش شریک کند تا به راحتی موقعیت خود را در‬ ‫مناطق مورد نظرحفظ کند‪ ،‬بیشتر جمهوریخواهان چنین‬ ‫دیدگاهی دارند‪ .‬از طرف دیگر برخــی اعالم می کنند که‬ ‫چین را نمی توان به عنوان یک شــریک دید بلکه باید این‬ ‫کشــور را به عنوان یک رقیب تلقی کرد‪ .‬بر همین اســاس‬ ‫در دوران ریاست جمهوری‪ ،‬جمهوریخواهان روابط پکن‬ ‫و واشنگتن از ارامش نسبی بیشــتری برخوردار است‪ .‬اما‬ ‫دونالد ترامــپ رئیس جمهــور کنونی امریــکا مواضعی در‬ ‫خالف جهت رویکرد جمهوریخواه هان و بیشــتر نزدیک‬ ‫دموکرات ها در قبال چین دارد‪ .‬وی بر این باور اســت که‬ ‫چین و روسیه از کره شمالی به عنوان یک اهرم فشار علیه‬ ‫حضور نفوذ امریکا در منطقه اســتفاده می کنند‪ .‬برهمین‬ ‫اساس برای رفع این فشار و مقابله با رقیب خود یعنی چین‬ ‫باید این اهرم را از میان برداشت‪ .‬بنابراین دولت امریکا به‬ ‫این نتیجه رسید که باید با کره شمالی و تهدیدات ناشی از‬ ‫بین الملل‬ ‫ارزیابــی شــما از تنش اخیــر میان واشــنگتن و‬ ‫پیونگ یانگ چیست؟ ایا فکر می کنید در نهایت‬ ‫این تنش های لفظی بــه درگیــری نظامی منجر‬ ‫خواهد شد؟‬ ‫ برای درک بهتر شرایط و واقعیت های موجود در‬ ‫عرصه بین المللی و برای شــناخت بیشتر روند تحوالت در‬ ‫اینده‪ ،‬در درجه اول الزم است بدانیم ریشه وضعیت کنونی‬ ‫چیست‪ .‬دولت امریکا از ‪ 10‬سال گذشته به تدریج به این‬ ‫نتیجه رسیده اســت که در اینده بلندمدت ممکن است به‬ ‫دلیل وجود خطرات و تهدیدات بســیار زیاد در خاورمیانه‬ ‫دیگر نتواند همانند گذشــته منافع بی حد و حسابی داشته‬ ‫باشد و هزینه ها بیشــتر از درامد این کشور شود‪ .‬از این رو‬ ‫واشــنگتن تالش می کند که مرکز ثقــل روابط اقتصادی‬ ‫و تجاری خود را در ادامه قرن بیســت و یکم از خاورمیانه‬ ‫به ســمت اقیانوس ارام و شرق اســیا منتقل کند‪ .‬زیرا در‬ ‫این منطقه متحدان بســیار مهم مانند ژاپن و منابع عظیم‬ ‫ثروت وجود دارد و دیگر تهدیدات دائمی موجود در منطقه‬ ‫خاورمیانه‪ ،‬در این منطقه کمتر اســت‪ .‬امــا در عین حال‬ ‫امریکا در این منطقه با یک چالش بسیار بزرگ یعنی چین‬ ‫مواجه است‪ .‬زیرا از یک سو این کشور در حال تبدیل شدن‬ ‫به یک دولت موثر در شــرق اســیا و تبدیل شدن به رقیب‬ ‫امریکاست و از سوی دیگر در حال افزایش توان اقتصادی‬ ‫اســت که در این زمینه امریکا با مشــکالتی روبه روست و‬ ‫یکی از نقاط ضعف این کشور به شــمار می رود‪ .‬بر همین‬ ‫اساس پکن برای واشــنگتن یک مشکل جدی محسوب‬ ‫می شــود‪ .‬از این رو مقامات امریکایی برای دســتیابی به‬ ‫سیاست های بلندمدت خود در قبال چین دو گرایش دارند؛‬ ‫بر اســاس اولین گرایش‪ ،‬برخــی بر این باورنــد که دولت‬ ‫چین نه درشــرق اسیا بلکه در ســطح بین المللی می تواند‬ ‫شریک امریکا باشد بنابراین واشنگتن باید پکن را در منافع‬ ‫‪5‬‬ ‫در هفته هــای اخیر تنــش میان کره شــمالی و‬ ‫امریکا اوج گرفــت؛ به گونه ای که همگان ســیر این‬ ‫تحوالت را به سمت و سوی اغاز یک جنگ تمام عیار‬ ‫و ویرانگر با چشمانی نگران نگاه می کردند‪ .‬در همین‬ ‫راستا مجله امریکایی فارین افرز نوشت‪« :‬همچنان‬ ‫شبح «هیروشیما و ناکازاکی» حول هر رئیس جمهوری‬ ‫در امریکا می چرخد و هیچ رئیس جمهوری در امریکا‬ ‫حتی دونالد ترامپ رئیس جمهور کنونی امریکا ریسک‬ ‫تکرار ان تجربه تلخ را نخواهد کرد‪ ».‬جواد منصوری‪،‬‬ ‫ســفیر ســابق ایران در چیــن و یکی از کارشناســان‬ ‫برجسته مسائل بین الملل بر این باور است‪ ،‬واشنگتن‬ ‫به خوبی می داند که هر درگیری هزینه بســیار باالیی‬ ‫برای این کشــور به همراه دارد‪ ،‬به همین دلیل تهدید‬ ‫می کند اما وارد جنگ نمی شود‪ .‬مشروح این گفت وگو‬ ‫به شرح زیر است‪:‬‬ ‫این کشور برخورد کند تا بتواند توازن قدرت را در این منطقه‬ ‫برقرار کرده و در بلندمدت بتواند منافع و موقعیت خود را در‬ ‫شرق اسیا تثبیت کند‪.‬‬ ‫ با توجه به اظهارات شــما‪ ،‬ایــا تالش کنونی‬ ‫امریکا برای رفع این اهرم فشار یعنی کره شمالی‬ ‫متوســل به اقدام نظامی علیه این کشور خواهد‬ ‫شد؟‬ ‫واشنگتن به خوبی می داند که هر درگیری با کره شمالی‬ ‫هزینه بسیار باالیی برای این کشور به همراه دارد و مشخص‬ ‫نیســت که پس از درگیری نیز امریکا بتواند بــا ارامش و به‬ ‫راحتی حضور طوالنی در این منطقه داشته باشد‪ .‬زیرا حضور‬ ‫واشنگتن در این منطقه که چین ان را حوزه نفوذ اختصاصی‬ ‫خود تلقی می کند‪ ،‬یک چالش مســتمر میان دو کشــور به‬ ‫وجود خواهد اورد‪.‬‬ ‫از این رو امریکایی ها یک تهدید خیلی سنگین علیه‬ ‫کره شمالی کردند و این تصور را داشــتند که با این تهدید‪،‬‬ ‫پیونگ یانگ را به حالت انفعالی دراورده و چین هم تسلیم‬ ‫شــود‪ .‬اما تهدیدات جدی هم نتیجه موثــری برای امریکا‬ ‫به همــراه نداشــت‪ .‬بر همین اســاس به نظر می رســد که‬ ‫امریکایی ها تصمیم گرفتند که در همین حد توقف کنند و پا‬ ‫را جلوتر نگذارند تا بتوانند با بررسی شرایط حاکم در سیاست‬ ‫تجدید نظر کــرده یا حضور خود را بــرای کنترل چین و کره‬ ‫شمالی در همین حد نگه دارند‪ .‬از سوی دیگر اوضاع داخلی‬ ‫امریکا اجازه یک جنگ جدید به این کشور نمی دهد‪ .‬به نظر‬ ‫می رســد امریکا بعد از کمی تندروی ها و تهدیدهایش‪ ،‬به‬ ‫نوعی مسالمت جویی روی اورد‪.‬‬ ‫رویکرد جبهــه مقابل امریــکا و متحدانش به چه‬ ‫شکل است؟ ایا این کشورها از جمله چین‪ ،‬روسیه‬ ‫و کره شمالی خواهان وقوع درگیری نظامی میان‬ ‫دو طرف هستند؟‬ ‫ مجموعه طرف هــای درگیر یعنی روســیه‪ ،‬چین‬ ‫و کره شــمالی قطعا جنگ نمی خواهند‪ .‬هم چنانکه ژاپن‪،‬‬ ‫تایــوان و امریکا جنگ را نمی خواهند امــا در عین حال هر‬ ‫دو جبهــه درصدد هســتند که از منافــع خود دفــاع کرده و‬ ‫حضور خود را تثبیت کنند‪ .‬زیرا اگر جنگی رخ دهد‪ ،‬ممکن‬ ‫است به یک جنگ طوالنی و طاقت فرسا تبدیل شود که به‬ ‫سادگی تمام نشــود‪ .‬یکی از نکات مهم این است که چین‬ ‫به هیچ وجه نمی خواهد جنگی رخ دهد‪ ،‬زیرا سیاست چین‬ ‫مبتنی بر به کارگیری تمامی امکانات برای پیشــرفت سریع‬ ‫اقتصادی است و در صورت درگیر شدن پکن در هر جنگی‬ ‫باید سال های طوالنی بخش اعظمی از بودجه خود را صرف‬ ‫افزایش توان نظامی کشــورش بکند‪ ،‬همین امر پکن را از‬ ‫برنامهاصلی اشمبنیبرافزایشتواناقتصادیبه طورقابل‬ ‫توجهی عقب خواهد انداخت‪.‬‬ ‫در گذشــته چندیــن دور مذاکرات شــش جانبه‬ ‫درباره برنامه هســته ای کره شــمالی برگزار شد‪،‬‬ ‫ایــا در دوران ریاســت جمهوری دونالد ترامــپ‬ ‫رئیس جمهــور امریکا کــه مواضع تنــدی علیه‬ ‫پیونگ یانگ دارد‪ ،‬می توان شــاهد از ســرگیری‬ ‫این مذاکرات و حل مســاله کره شــمالی از طریق‬ ‫کانال های دیپلماتیک بود؟‬ ‫ش جانبه‬ ‫ احتمالضعیفیوجودداردکهمذاکراتش ‬ ‫درباره برنامه هسته ای کره شمالی احیا شود‪ ،‬این مذاکرات‬ ‫هیچ ســودی برای طرف مقابل ندارد‪ ،‬اگــر امریکا به این‬ ‫مذاکرات بازگردد به معنای رضایت دادن به وضعیت موجود‬ ‫است‪ .‬زیرا برگزاری چنین مذاکراتی به هیچ وجه نمی تواند‬ ‫به نفع اهداف مورد نظرش باشــد‪.‬تنها در حالتی احتمال از‬ ‫ســرگیری این مذاکرات وجود دارد که امریکایی ها به این‬ ‫نتیجه برسند که برای خروج از تهدیدات دائمی پیونگ یانگ‬ ‫این مذاکرات را اغاز کنند اما بعد مدتی پس از رفع تهدیدات‬ ‫دوباره به اعمال نفوذخود در منطقه بپردازند‪ .‬‬ ‫‪57‬‬ ‫جدال امنیتی‪ -‬سیاسی در امریکا‬ ‫بین الملل‬ ‫طیهفتههایاخیر‪،‬تقابلمیاندونالدترامپرئیسجمهورایاالتمتحدهامریکاومقامات‬ ‫اف بی ای به نقطه اوج خود رسیده اند‪ .‬به راستی تقابل میان این دو به کدام نقطه ختم خواهد‬ ‫شد ؟انچه مسلم اســت اینکه مقامات اف بی ای قصد ندارنداز ادعای خود مبنی بر ارتباطات‬ ‫ستاد انتخاباتی ترامپ و مقامات روســی عقب نشینی کنند‪ .‬همین مسئله‪ ،‬کار را برای رئیس‬ ‫جمهور فعلی امریکا دشوار خواهد کرد‪...‬‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫اسرار اقای جیمز کومی‬ ‫پلیسفدرالامریکادقیقابه دنبالچیست؟‬ ‫‪1‬‬ ‫‪58‬‬ ‫نقش اف بی ای در پیروزی انتخاباتی ترامپ‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫این روزها رســانه های امریکایی در حــال انعکاس‬ ‫مواضع تنــد دونالد ترامــپ رئیس جمهــور ایاالت متحده‬ ‫امریکا و جیمــز کومی‪ ،‬رئیــس اف بی ای علیــه یکدیگر‬ ‫هســتند‪ .‬صورت مســاله‪ ،‬نشــان می دهد که دلیل اصلی‬ ‫تقابل میان این دو‪ ،‬بررســی پرونده ارتباط ستاد انتخاباتی‬ ‫دونال د ترامپ با مقامات روسی است‪ .‬ادعایی که اگر اثبات‬ ‫شــود‪ ،‬هزینه های بســیار ســنگینی را برای رئیس جمهور‬ ‫ایاالت متحده در پی خواهد داشــت و حتی ممکن اســت‬ ‫باعث حذف وی از ساختار ریاست جمهوری امریکا شود‪ .‬به‬ ‫راستی چه ماجرایی در ایاالت متحده امریکا رخ داده است؟‬ ‫انچه مسلم اســت اینکه اف بی ای در پیروزی دونال د‬ ‫ترامپ‪ ،‬رئیس جمهور ایاالت متحــده امریکا کلیدی ترین‬ ‫نقش ممکن را ایفا کرده است! بسیاری معتقدند در جریان‬ ‫رقابت های انتخاباتی ایاالت متحده امریکا‪ ،‬پلیس فدرال‬ ‫این کشور بازی از پیش تعیین شده و هدفمندی را معطوف‬ ‫به شکســت دموکرات ها و هیالری کلینتــون صورت داد‪.‬‬ ‫صورت مســاله از این قــرار بود کــه در فاصلــه یک هفته‬ ‫باقیمانده تا برگزاری انتخابات ریاســت جمهوری امریکا‪،‬‬ ‫اف بی ای بار دیگــر پرونده ایمیل هــای جنجالی هیالری‬ ‫کلینتون را به جریان انداخت و همین مســاله باعث شد تا‬ ‫ارای وی در نظرسنجی های عمومی افت پیدا کند‪.‬‬ ‫در ایاالت حساس و سرنوشت ســازی مانند اوهایو‪،‬‬ ‫فلوریدا‪ ،‬پنسیلوانیا و کارولینای شمالی معادله به گونه ای بر‬ ‫هم ریخت که ترامپ توانست در نظرسنجی ها به هیالری‬ ‫کلینتون رسیده و حتی از وی پیشــی بگیرد‪ .‬این در حالی‬ ‫بود که تا قبل از اقدام هدفمند اف بی ای‪ ،‬کلینتون در این‬ ‫ایاالت از دونال د ترامپ به صورتی اشکار و محسوس پیش‬ ‫بود‪.‬به عبارت بهتر‪ ،‬اف بی ای سعی کرد با انتشار گزارشی‬ ‫هدفمند در خصوص پرونده ایمیل های هیالری کلینتون‪،‬‬ ‫ترکیب ارا را در ایاالت پاندولی و تعیین کننده امریکا به سود ‬ ‫ترامپ تغییر دهد‪ .‬همچنین اقدام اف بی ای ســبب شد تا‬ ‫اندک رای دهندگان مرددی که هنوز ارای خود را به ســود ‬ ‫ترامپ یا کلینتون به گردش در نیــاورده بودند‪ ،‬در روزهای‬ ‫ب ترامپ بگیرند‪.‬‬ ‫پایانی انتخابات تصمیم به انتخا ‬ ‫اما به راســتی هدف مقامات اف بی ای از انتشار خبر‬ ‫بازرسی دوباره از ایمیل های هیالری کلینتون‪ ،‬ان هم در‬ ‫فاصله یک هفتــه تا انتخابات ریاســت جمهوری چه بود؟‬ ‫همچنین مقامــات اف بی ای چه هدفــی از تبرئه کلینتون‬ ‫و رسیدگی غیر طبیعی و ســریع به پرونده وی داشتند؟ این‬ ‫دو‪ ،‬سواالتی هستند که الزم اســت مقامات اف بی ای در‬ ‫خصوص ان به افکار عمومی امریکا پاسخ دهند‪ ،‬اما تجربه‬ ‫نشان داده بازی های پیچیده و پشت پرده مقامات امنیتی‬ ‫امریکا همواره بدون اقناع افکار عمومی صورت می گیرد!‬ ‫واقعیت امر اما؛ این است که مقامات پلیس فدرال امریکا‬ ‫وقوع شورش در ایاالت متحده را متعاقب برگزاری انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری هشتم نوامبر اجتناب ناپذیر می دانستند‪ .‬با‬ ‫این حال اف بی ای به این نتیجه رسید که طرفداران دونالد ‬ ‫ترامپ ظرفیت بیشــتری برای تخریب و حضور گســترده‬ ‫و مســتمر در خیابان های امریکا دارنــد‪ ،‬بنابراین انتخاب‬ ‫دونال د ترامپ به عنوان رئیس جمهور ایاالت متحده‪ ،‬منجر‬ ‫به پیشگیری از شــورش های گســترده تر و مدیریت بهتر‬ ‫صحنه توســط مقامات امنیتی امریکا خواهد شــد‪ .‬از این‬ ‫«اف بی ای» می تواند کلید واژه سقوط دولت ‬ ‫ترامپ باشد‬ ‫دکتر محمد علیزاده درگفت وگو با مثلث‬ ‫جمهوریخواهانی ک ه ترامپ را نمی خواهند‪...‬‬ ‫هشدار مک کین علیه سیاست های کاخ سفید‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری ایاالت متحده امریکا معلول‬ ‫ی بوده است‪« .‬هیالری کلینتون»‬ ‫اقدام هدفمند جیمز کوم ‬ ‫نامزد دموکرات انتخابات ریاست جمهوری ‪ ۲۰۱۶‬امریکا که‬ ‫در مقابل «دونال د ترامپ» رقیب جمهوریخواه خود متحمل‬ ‫شکست شــد «جیمز کومی» رئیس پلیس فدرال امریکا‬ ‫ی خود معرفی کرد‪.‬‬ ‫«اف بی ای» را مسئول ناکام ‬ ‫همان گونه که اشــاره شــد‪« ،‬جیمز کومی» رئیس‬ ‫اف بــی ای اندکــی پیــش از انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫به کنگره امریکا اطــاع داد که به مجموعــه ای جدید از‬ ‫رایانامه های هیالری کلینتون دســت یافته است‪ .‬اندکی‬ ‫پس از انتشــار این خبر‪ ،‬رقابت دو نامزد برای ورود به کاخ‬ ‫ســفید با غوغا و جنجال فراوانی همراه شــد و برتری نامزد‬ ‫دموکرات بر رقیب جمهوریخواه خود به تدریج رو به نقصان‬ ‫گذاشت‪ .‬کلینتون خطاب به حامیان مالی کمپین انتخاباتی‬ ‫خود اعالم کرد که «دونالد ترامــپ» رقیب جمهوریخواه‬ ‫وی توانسته از این فرصت برای حمله به وی استفاده کند‪.‬‬ ‫گفتنی است که هیالری کلینتون نامزد دموکرات انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری امریکا‪ ،‬در ایــن انتخابات که هشــتم‬ ‫نوامبر جاری برگزار شــد در مقابل دونال د ترامپ نامزد حزب‬ ‫جمهوریخواه شکست خورد‪.‬‬ ‫نقش اف بی ای در استعفای مایکل فلین‬ ‫هیالری کلینتون نیز معتقد است که شکست وی در‬ ‫اصرار مقامات اف بــی ای مبنی بر تحقیــق در مورد‬ ‫ارتباط ستاد انتخاباتی دونال د ترامپ و مقامات روسی‪ ،‬منجر‬ ‫به خشم و نارضایتی رئیس جمهور جنجالی ایاالت متحده‬ ‫ی ترامپ به اف بی ای و‬ ‫امریکا شــده اســت‪ .‬حمله توئیتر ‬ ‫مقامات ارشد ان در همین راستا قابل تحلیل است‪.‬‬ ‫«دونالد ترامپ» در توئیت خود نوشت‪« :‬اف بی ای‬ ‫نمی توانــد درز دهنــدگان اطالعــات را شناســایی کنــد‪.‬‬ ‫درز دهندگان اطالعات در درون اف بی ای هستند‪».‬‬ ‫در حقیقــت‪ ،‬ایــن توئیت هــا در واکنش بــه امتناع‬ ‫اف بی ای از درخواست کاخ ســفید مبنی بر تکذیب ارتباط‬ ‫ن ترامپ با روسیه منتشر شــده اند‪ .‬اخیرا کاخ سفید‬ ‫نزدیکا ‬ ‫از «اداره تحقیقات فدرال درخواست کرده تا گزارش هایی‬ ‫که به وسیله رســانه ها درباره ارتباط مقامات دولت ترامپ‬ ‫با روسیه منتشــر شــده را تکذیب کند» که این درخواست‬ ‫با مخالفت اف بی ای مواجه شــده اســت‪.‬بر اساس انچه‬ ‫رسانه های غربی می گویند‪ ،‬پرایباس در اقدامی عجیب از‬ ‫اف بی ای این درخواست را داشته اما پلیس فدرال امریکا‬ ‫با این درخواســت مخالفت کرده و حاضر به تکذیب علنی‬ ‫هیالری کلینتون‬ ‫معتقد است که شکست وی‬ ‫در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫ایاالت متحده امریکا معلول‬ ‫اقدام هدفمند جیمز کومی ‬ ‫بوده است‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫کلینتون از نقش اف بی ای در شکست خود می گوید‬ ‫مایکل فلین چه رازهایی را فاش می کند؟‬ ‫همچنان نــام مایکل فلین به عنوان ســرنخ ماجرای‬ ‫ی ترامپ به اف بی ای‬ ‫حمله توئیتر ‬ ‫فرهنگ‬ ‫رو اف بی ای توان خود را در راســتای جلوگیری از پیروزی‬ ‫هیالری کلینتون در انتخابات ریاســت جمهوری هشــتم‬ ‫نوامبر به کار گرفت‪.‬نکته قابــل تامل اینکه در فاصله یک‬ ‫روز مانده تا انتخابات‪ ،‬مقامات اف بی ای اعالم کردند که‬ ‫پرونده هیالری کلینتون در خصوص ایمیل های جنجالی‬ ‫بسته شده اســت‪ .‬با این حال بر همگان مســجل بود که‬ ‫این اعــام موضع دیرهنگام‪ ،‬تنهــا اقدامی جهت کاهش‬ ‫خشم طرفداران کلینتون بوده و تاثیری در نتایج انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری امریکا نخواهد داشت‪.‬هیالری کلینتون‬ ‫پس از شکســت در انتخابــات ریاســت جمهوری امریکا‬ ‫صراحتا از نقش اف بی ای در شکســت خــود در انتخابات‬ ‫یاد کرد‪ .‬با این حال مقامات حــزب دموکرات و حتی نامزد‬ ‫شکست خورده این حزب ترجیح دادند بیش از این پرونده‬ ‫دخالت نهادهای امنیتــی در انتخابــات ایاالت متحده را‬ ‫باز نکنند‪.‬‬ ‫در فوریه امسال(ســال ‪ )2017‬اتفاق قابل تاملی در‬ ‫ایاالت متحده امریکا رخ داد‪ .‬اتفاقی که نقطه اشکار ســاز‬ ‫تقابل جدی اف بی ای و دولت دونالد ترامپ بود‪« .‬مایکل‬ ‫فلین»‪ ،‬مشاور امنیت ملی دونال د ترامپ‪ ،‬به دلیل اتهامات‬ ‫مطرح شــده علیه وی در خصوص ارتباط با ســفیر روسیه‬ ‫پیش از مراســم تحلیــف رئیس جمهور جدیــد امریکا‪ ،‬از‬ ‫سمت خود استعفا کرد‪.‬اســتعفای وی در حالی مطرح شد‬ ‫که پیش از این اتهاماتی مبنی بر مالقات وی با سفیر روسیه‬ ‫ف ترامپ افشا شد‪ .‬گفته‬ ‫در واشنگتن پیش از مراسم تحلی ‬ ‫می شــود وی در خصوص احتمال لغو تحریم های امریکا‬ ‫علیه مسکو با سفیر روسیه بحث و گفت وگو کرده است‪.‬‬ ‫مایکل فلین در استعفانامه خود با اشاره به «اطالعات‬ ‫ناقص» مطرح شده در خصوص ارتباط وی با سفیر روسیه‬ ‫نوشــت‪« :‬مــن از رئیس جمهــور و معــاون وی صادقانه‬ ‫عذرخواهی می کنــم‪ .‬در حالی اســتعفای خــود را تقدیم‬ ‫می کنم که افتخار خدمت به ملت و مردم امریکا را در چنین‬ ‫موقعیت برجسته ای داشتم‪ .‬می دانم که با رهبری قدرتمند‬ ‫دونال د ترامپ و معاون وی‪ ،‬مایک پنس و تیم فوق العاده ای‬ ‫که گرد هم اورده اند‪ ،‬این دولت یکی از بهترین دولت های‬ ‫ی ترامپ در‬ ‫تاریخ امریکا خواهد بود‪ ».‬مشــاور امنیــت مل ‬ ‫حالی از سمت خود کناره گیری کرد که تنها یک ماه از اغاز‬ ‫کار وی در دولت جدید امریکا گذشته بود‪ .‬همین امر موجب‬ ‫شــد وی یکی از کوتاه ترین دوره های مشــاور امنیت ملی‬ ‫امریکا در طول تاریخ این کشور را به خود اختصاص دهد‪.‬‬ ‫تترامپ‬ ‫استعفایناگهانیفلینشوکسنگینیبهدول ‬ ‫وارد کرد‪ .‬بسیاری از تحلیلگران معتقدند که استعفای وی‬ ‫نخستین قسمت از سریال تقابل دنباله دار اف بی ای و دونالد ‬ ‫ترامپ اســت‪ .‬به عبارت بهتر‪ ،‬پلیس فدرال امریکا که در‬ ‫ی ترامپ در انتخابات بیشترین نقش را ایفا کرد‪ ،‬پس‬ ‫پیروز ‬ ‫از مدتی کوتاه در مقابل وی قرار گرفته است‪.‬‬ ‫ارتباط کمپیــن انتخاباتــی ترامپ و مقامات روســی مورد‬ ‫شناسایی تحلیلگران مســائل امنیتی و سیاسی در امریکا‬ ‫قرار گرفته است‪ .‬مشاور امنیت ملی ســابق دونالد ترامپ‬ ‫به اداره تحقیقــات فدرال‪ ،‬اف بــی ای و نمایندگان کنگره‬ ‫که درباره روابط افراد نزدیک رئیس جمهور امریکا با روسیه‬ ‫و دخالت احتمالی روســیه در انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫امریکا تحقیق می کنند‪ ،‬پیشــنهاد کرد حاضر است در این‬ ‫باره توضیح دهد به شــرط انکه از هر گونــه پیگرد قضایی‬ ‫مصون باشد‪ .‬این پیشنهاد که از طریق وکیل فلین به پلیس‬ ‫فدرال امریکا و دو کمیسیون تحقیق مجلس نمایندگان و‬ ‫سنا منتقل شد‪ ،‬در حال حاضر هنوز پذیرفته نشده است‪.‬‬ ‫وال اســتریت ژورنال به نقل از این مسئوالن توضیح‬ ‫داد‪« :‬نمی دانیم که ایا فلین پیشــنهاد کرده اســت درباره‬ ‫جنبه های خاص زمانی که او برای همکاری با دونال د ترامپ‬ ‫صرف کرد صحبت کند یا نه اما اینکه او موضوع مصونیت را‬ ‫مطرح کرده است نشان می دهد که فلین احساس می کند‬ ‫ممکن است پس از دوره کوتاهی که در سمت مشاور امنیت‬ ‫ملی بود با پیگرد قضایی مواجه شود‪».‬‬ ‫‪59‬‬ ‫بین الملل‬ ‫گزارش های پیشین در این باره نشده است‪.‬‬ ‫ل ترامپ و‬ ‫یکی دیگر از مواردی که مصداق عینی تقاب ‬ ‫مقامات اف بی ای است‪ ،‬ادعای شنود مکالمات تلفنی وی‬ ‫توسط باراک اوباماست‪ .‬در این خصوص نیز جیمز کومی‬ ‫ و ترامپ در مقابــل یکدیگر قرار گرفته انــد‪ .‬دونالد ترامپ‬ ‫پیش از این بــاراک اوباما‪ ،‬رئیس جمهور ســابق امریکا را‬ ‫به «هدایت اقدام هــا علیه خودش» متهم کرده اســت‪.‬‬ ‫او همچنین اوبامــا را متهم کرده که در جریــان انتخابات‬ ‫دستور شنود او را داده بوده اســت‪.‬اما رئیس اف بی ای در‬ ‫کنگره گفت نه پلیس فدرال و نه دادگستری امریکا مدرکی‬ ‫نیافته اند که نشــان دهنده شــنود دونالد ترامپ به دستور‬ ‫باراک اوباما باشد‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪60‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫اف بی ای دست بردار نیست!‬ ‫به نظر می رسد مقامات اف بی ای قصد عقب نشینی‬ ‫از ادعای خود مبنی بر ارتباطات سیاســی ‪ -‬امنیتی اعضای‬ ‫کمپین انتخاباتی ترامپ با روس ها را ندارند‪ .‬رئیس پلیس‬ ‫فدرال امریکا (اف بی ای) تایید کرده اســت که این ارگان‬ ‫در حال تحقیق روی تالش دولت روســیه برای مداخله در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری امریکا است و به گفته او‪ ،‬این‬ ‫تحقیقــات «خیلی پیچیده» اســت‪ .‬چنانچه جیمز کومی‬ ‫ اعالم کرده است‪ ،‬این تحقیقات شامل بررسی ماهیت هر‬ ‫ی ترامپ و‬ ‫رابطه ای میــان افراد مرتبط با کمپیــن انتخابات ‬ ‫دولت روسیه می شود‪.‬‬ ‫بر این اســاس هــر هماهنگی احتمالی میان ســتاد‬ ‫انتخاباتی دونال د ترامپ و اقدامات دولت روســیه در دست‬ ‫بررســی اســت‪ .‬به گفته او‪ ،‬اف بی ای همچنیــن احتمال‬ ‫وقوع هرگونه جرم را ارزیابی خواهد کرد‪ .‬کومی گفت‪ ،‬این‬ ‫تحقیقات «خیلــی پیچیده» اســت و او نمی تواند جدولی‬ ‫زمانی برای تکمیل ان ارائه کند‪.‬‬ ‫واکنش کاخ سفید نسبت به تحقیقات اف بی ای نیز‬ ‫در نوع خود قابل تامل است‪ .‬اما شون اسپایسر‪ ،‬سخنگوی‬ ‫ت ترامپ نگران تحقیقات نیست‪.‬‬ ‫کاخ ســفید گفت‪« :‬دول ‬ ‫شما می توانید به جستجو برای یافتن چیزی ادامه دهید‪،‬‬ ‫اما ادامــه تحقیقات بــرای یافتن چیزی که وجــود ندارد‪،‬‬ ‫اهمیتی ندارد‪ ».‬مایک راجرز‪ ،‬مدیر ســازمان امنیت ملی‬ ‫امریکا هم اعالم کرده است که نهاد متبوعش همچنان پای‬ ‫نتیجه گیری گزارش جامعه اطالعاتی که در ماه ژانویه اماده‬ ‫شد و می گفت والدیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه دستور‬ ‫عملیاتی برای اسیب زدن به کمپین هیالری کلینتون رقیب ‬ ‫ترامپ در انتخابات را داده بود‪ ،‬می ایستد‪.‬‬ ‫اما ماجرا تنها به این نقطه نیز ختم نشده است! اداره‬ ‫تحقیقات فدرال امریکا (اف بی ای) درباره مشــاور ســال‬ ‫گذشــته کمپین ترامپ تحقیق می کند تا مشــخص شود‬ ‫که ایا او برای روسیه کار می کرده است یا خیر‪.‬نتیجه این‬ ‫تحقیقات می تواند بار دیگر منجر به تشدید تقابل اف بی ای‬ ‫و کاخ ســفید گردد‪ .‬اف بی ای در اولین گام در تایید برنامه‬ ‫نظارتی علیه تیــم دونالد ترامــپ‪ ،‬رئیس جمهوری امریکا‬ ‫حکمی نادر برای بررســی مکالمات «کارتر پیــج» از نهاد‬ ‫فوق محرمانه «دادگاه نظارت بر اطالعات خارجی» دریافت‬ ‫کرده اســت‪ .‬نمایندگان اف بی ای به قضــات این دادگاه‬ ‫موسوم به فیسا گفته اند انگیزه محتملی مبنی بر فعالیت این‬ ‫بانکدار سابق مستقر در مسکو در راستای منافع روسیه وجود‬ ‫دارد‪ .‬حکم های این دادگاه معموال هرگز علنی نمی شوند و‬ ‫واشنگتن پست به نقل از یک مقام اجرایی و سایر مقام هایی‬ ‫که خواســتند نامشــان فاش نشــود‪ ،‬گزارش کرده است‪.‬‬ ‫اف بی ای هنوز به این گزارش واکنشی نشان نداده است‪.‬‬ ‫حکم مذکور در شرایطی اعالم می شود که اف بی ای پیشتر‬ ‫یک تحقیقات ضــد اطالعاتی دربــاره مداخله روس ها در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری نوامبر سال گذشته را در دست‬ ‫داشــت و نهایتا عوامل اطالعاتــی نتیجه گرفتنــد اقدام‬ ‫اف بــی ای دقیقــا در برهه زمانــی فعلی‬ ‫به دنبال چیســت؟ ایــا جیمز کومــی در صدد‬ ‫اســتعفا ی ترامــپ از ریاســت جمهوری‬ ‫امریکاست؟‬ ‫تحقیقات اف بــی ای در خصوص ارتباط‬ ‫اعضای تیم انتخاباتی دونال د ترامپ با روسیه‪،‬‬ ‫بر چه مبنایی صورت می گیرد؟‬ ‫ی ترامپ در انتخابات کمک کرد‪ .‬در مارس‬ ‫روس ها به پیروز ‬ ‫‪ ۲ ۰۱۶‬ترامپ‪ ،‬کارتر پیج را به عنوان یکی از مشاوران تیم‬ ‫کوچک سیاست خارجی خود معرفی کرد و او ماه ژوئیه در‬ ‫گردهمایی بزرگ حزب جمهوریخواه حاضر شد و به همراه‬ ‫سایرین با سرگئی کیسلیاک‪ ،‬سفیر روسیه دیدار کردند‪.‬‬ ‫ابهاماتی که همچنان وجود دارد‬ ‫بدون شــک در خصــوص تحقیقات اف بــی ای از‬ ‫اعضای کمپیــن انتخاباتی ترامپ در خصــوص ارتباط با‬ ‫مقامات روســی ابهاماتی وجود دارد‪ -1 :‬چــرا اف بی ای تا‬ ‫قبل از برگزاری انتخابات ریاســت جمهوری ایاالت متحده‬ ‫امریکا در این خصوص ســکوت کرده بود و حتی با اقدام‬ ‫ی ترامپ در انتخابات‬ ‫هدفمند خود(چنانچه ذکر شد) پیروز ‬ ‫را رقم زد؟‬ ‫‪ -2‬دالیــل و انگیزه هــای اف بی ای برای شکســت‬ ‫هیالری کلینتون در انتخابات ریاست جمهوری سال ‪2016‬‬ ‫و متعاقبا پیروزی ترامپ و جمهوریخواهــان در انتخابات‬ ‫چه بود؟‬ ‫‪ -3‬اف بــی ای دقیقا در برهــه زمانی فعلــی به دنبال‬ ‫چیســت؟ ایا جیمــز کومی در صــدد اســتعفای ترامپ از‬ ‫ریاست جمهوری امریکاست؟‬ ‫‪ -4‬تحقیقات اف بــی ای در خصوص ارتباط اعضای‬ ‫تیم انتخاباتی دونال د ترامپ با روسیه‪ ،‬بر چه مبنایی صورت‬ ‫می گیرد؟‬ ‫ایا واترگیتی دیگر در راه است؟‬ ‫اگرچه هنوز تحقیقات اف بی ای در خصوص دونال د‬ ‫ترامپ و ارتبــاط کمپین انتخاباتی وی با روســیه به نتیجه‬ ‫صریح و خاصی نرسیده و صرفا کلیت این ارتباط مورد تایید‬ ‫قرار گرفته است‪،‬اما به نظر می رسد در اینده ای نزدیک این‬ ‫ماجرا عمق و دامنه بیشــتری پیدا کند‪ .‬در اینجا الزم است‬ ‫مروری بر ماجرای واتر گیت داشــته باشــیم‪ ،‬ماجرایی که‬ ‫باعث شد برای نخستین بار در تاریخ ایاالت متحده امریکا‪،‬‬ ‫یک رئیس جمهور از ســمت خود اســتعفا دهد! در جریان‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری ایاالت متحده امریکا تعدادی‬ ‫از ماموران اف بی ای وارد ســاختمان هتل واترگیت محل‬ ‫اســتقرار ســتاد انتخاباتی حزب دموکرات ایاالت متحده‬ ‫امریکا شــدند و دستگاه های شــنود کار گذاشتند و سپس‬ ‫اســناد و مدارکی را برای اهداف مختلف به سرقت بردند‪.‬‬ ‫این اقدام غیر قانونی با پیدا شــدن یک نوار توســط یک‬ ‫مامور حراســت هتل به طور تصادفــی لو رفــت و روزنامه‬ ‫واشنگتن پست (به سردبیری بنجامین سی‪ .‬بردلی) ازطریق‬ ‫دو تن از روزنامه نگاران خود به نام های باب وودوارد و کارل‬ ‫برنستین ان را به اطالع افکار عمومی رساندند‪.‬‬ ‫بعدها مشــخص شــد که چنین اقداماتی قبال مکررا‬ ‫انجام گرفته بوده است و تحقیقات بعدی نشان داد که عمق‬ ‫این گونه فعالیت های جاسوسی بسیار گسترده بوده است‪.‬‬ ‫پس از انکه مشخص شــد کنگره به اســتیضاح نیکسون‬ ‫رای خواهد داد‪ ،‬وی در شــب ‪ ۸‬اوت ‪ ۱۹۷۴‬از سمت خود‬ ‫کناره گیری کرد‪ .‬نیکسون اولین رئیس جمهور امریکا بود‬ ‫که استعفا کرد‪ .‬اگرچه استعفای نیکسون‪ ،‬روند استیضاح‬ ‫را متوقف کــرد‪ ،‬اما در عین حال بــه پیگیری های قضایی‬ ‫پایان نداد‪ .‬در جریان رســوایی واترگیت‪ ،‬رئیس جمهوری‬ ‫وقت ایاالت متحده امریکا به سه جرم متهم شد‪ :‬جلوگیری‬ ‫از عدالت‪ ،‬سوءاســتفاده از قدرت و نهایتــا تحقیر کنگره‪.‬‬ ‫در ‪ ۸‬ســپتامبر ‪ ،۱۹۷۴‬جرالد فورد جانشین نیکسون‪ ،‬وی‬ ‫را عفو کرد‪.‬‬ ‫ابتدا چنین تصور می شد که این قانون شکنی توسط‬ ‫برخی افراد رده پایین صورت گرفته اســت اما پس از انکه‬ ‫نیکسون از تحویل نوارهای ضبط شــده به کمیته قضایی‬ ‫مجلس نماینــدگان ایاالت متحده امریکا خــودداری کرد‬ ‫پای رئیس جمهور ایاالت متحده امریکا نیز به میان کشیده‬ ‫شــد‪ .‬کمیته قضایی مجلــس نماینــدگان در ژوئیه ‪۱۹۷۴‬‬ ‫رســیدگی عمومی به اعالم جرم علیه نیکسون را اغاز کرد‬ ‫و دیوان عالی فــدرال ایاالت متحده امریــکا نیز حکم داد‬ ‫که رئیس جمهور نوارها را بــه کمیته قضایی تحویل دهد‪.‬‬ ‫در هفته بعد کمیته قضایی مجلــس نمایندگان‪ ،‬رای خود‬ ‫را درباره سه فقره جرم ارتکابی توسط نیکسون صادر کرد‪:‬‬ ‫سوءاستفاده از قدرت‪ ،‬کارشــکنی در امر اجرای عدالت و‬ ‫اهانت به کنگره‪.‬‬ ‫در اوت ‪ ۱۹۷۴‬کاخ ســفید متن پیاده شــده نوارها را‬ ‫تحویل داد‪ .‬یکی از نوارها حاوی یک مدرک غیرقابل انکار‬ ‫بود یعنی دستور ریچارد نیکسون برای تماس با سیا به منظور‬ ‫متوقف کردن تحقیقات اف بی ای درمورد سرقت واتر گیت‪.‬‬ ‫با انتشــار این نوار مشخص شــد که مجلس نمایندگان به‬ ‫تصمیم کمیته قضایی برای استیضاح نیکسون رای خواهد‬ ‫داد‪ .‬این مساله سبب شــد که ریچارد نیکسون برای پرهیز‬ ‫از برکناری توســط کنگــره در ‪ ۸‬اوت ‪ ۱۹۷۴‬از ســمت خود‬ ‫کناره گیری کند‪.‬‬ ‫با این حــال هم اکنــون‪ ،‬در پرونده ترامــپ مقامات‬ ‫اف بی ای در مقابل دونالــد ترامپ قــرار گرفته اند‪ .‬برخی‬ ‫تحلیلگران معتقدند که در صورت اثبات ارتباط انتخاباتی ‬ ‫ترامپ و روس هــا‪ ،‬واترگیتــی دیگر در راه اســت‪ .‬در این‬ ‫ت ترامپ برای اســتعفا از ســمت خود تحت فشــار‬ ‫صــور ‬ ‫دموکرات هــا و حتی هم حزبی هــای جمهوریخــواه خود‬ ‫قــرار خواهد گرفــت‪ .‬نباید فرامــوش کرد که بســیاری از‬ ‫هم حزبی های جمهوریخوا ه ترامپ نسبت به برقراری ارتباط‬ ‫دوستانه با روسیه نگران هستند‪.‬‬ ‫نتیجه گیری‬ ‫هر اندازه زمان ســپری می شــود‪ ،‬تقابل اف بی ای و ‬ ‫ترامپ بر سر پرونده انتخابات ریاست جمهوری سال ‪2016‬‬ ‫جدی تر می شــود‪ .‬هنوز مشــخص نیســت که نتیجه این‬ ‫تقابل چه خواهد بود اما انچه از مواضع و سخنان مقامات‬ ‫کاخ ســفید و اف بی ای بــر می اید‪ ،‬پیچیدگــی این پرونده‬ ‫است‪ .‬هیچ یک از دو طرف حاضر نیست در این خصوص‬ ‫عقب نشینی کند و از سوی دیگر‪ ،‬اف بی ای روز به روز دامنه‬ ‫تحقیقات خود را در این خصوص گسترش می دهد‪.‬‬ ‫به راســتی مصاف جیمــز کومی رئیــس اف بی ای‬ ‫و دونالــد ترامپ‪ ،‬رئیس جمهــور ایاالت متحــده امریکا و‬ ‫همراهانش در کاخ ســفید به کجا خواهد انجامید؟ نقش‬ ‫مایکل فلین مشــاور امنیت ملی سابق و مســتعفی دونالد ‬ ‫ترامپ در ین پرونده چــه خواهد بود؟ ایا ممکن اســت در‬ ‫اینده ای نزدیــک گزارش های اف بی ای به پاشنه اشــیل‬ ‫دولت ترامپ تبدیل شــود؟هر اتفاقی که درا ین خصوص‬ ‫رخ دهد‪ ،‬یک پیام بیشتر ندارد و ان بر هم ریختگی معادالت‬ ‫امنیتی ایاالت متحده امریکاســت‪ .‬این انارشیسم امنیتی‬ ‫خود را در حالی نشــان داده اســت که مقامــات امریکایی‬ ‫مدعی هســتند دارای دســتگاه امنیتی قوی و پیچیده ای‬ ‫هستند! در هر حال بسیاری از شهروندان امریکایی‪ ،‬اعم‬ ‫از موافقان و مخالفان ترامپ در انتظــار نتیجه زورازمایی‬ ‫کاخ سفید و اف بی ای هستند‪......‬‬ ‫بین الملل‬ ‫هشدار مک کین علیه سیاست های کاخ سفید‬ ‫‪2‬‬ ‫جمهوریخواهانی ک ه ترامپ را نمی خواهند‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫که به نظر می رســد ادعای مک کین با رویکــرد احتمال ‬ ‫ی‬ ‫ترامپ نســبت به بحران اوکراین در تضاد باشد‪ .‬به عبارت‬ ‫بهتر‪ ،‬ممکن است اساسا ترامپ به وعده مک کین در این‬ ‫خصوص جامه عمل نپوشاند‪.‬‬ ‫سناتور جان مک کین از اعضای شناخته شده کنگره‬ ‫امریکا با سفر به اوکراین‪ ،‬مقامات کی یف را برای دشمنی‬ ‫بیشــتر با روســیه تحریک کرده اســت‪ ،‬اما ایــن رویکرد‬ ‫مک کین و برخی دیگر از سناتورهای حزب جمهوریخواه‪،‬‬ ‫در تعــارض ظاهــری با رویکــر د ترامــپ در قبــال بحران‬ ‫اوکراین قلمــداد می شــود‪ .‬مک کین یکی از ‪ 27‬ســناتور‬ ‫امریکایی اســت که با ارســال نامــه به «دونالــ د ترامپ»‬ ‫رئیس جمهور جدید این کشور‪ ،‬خواستار شدت عمل دولت‬ ‫فرهنگ‬ ‫اگرچه دونالد ترامپ در جریان رقابت های انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری ســال ‪ 2016‬میالدی در کســوت یک‬ ‫جمهوریخواه وارد رقابت های انتخاباتی گردید‪ ،‬اما بسیاری‬ ‫از جمهوریخواهان مطرح مانند جرج بوش‪ ،‬جان مک کین‪،‬‬ ‫کالین پاول و‪....‬از ابتدا با حضور وی در انتخابات مخالف‬ ‫بودند‪ .‬بســیاری از ســناتورهای امریکایی نیز به رغم تعلق‬ ‫خاطر خود به حــزب جمهوریخواه‪ ،‬از حمایت مســتقیم و‬ ‫علنی ا ز ترامپ سر باز زدند‪.‬‬ ‫هم اکنــون بســیاری از تحلیلگران مســائل امریکا‬ ‫معتقدند که در صورت بــروز بحران در دولت فعلی امریکا‪،‬‬ ‫برخی از جمهوریخواهان و خصوصا جمهوریخواهان سنتی‬ ‫نیز اماده اند تا همگام با دموکرات هــا‪ ،‬به صورت علنی در‬ ‫مقابل رئیس جمهور ایاالت متحده امریکا ایستادگی کرده‬ ‫و حتی برای حذف وی از قــدرت زمینه چینی کنند‪ .‬یکی از‬ ‫مســائلی که برخی سناتورهای ارشــد حزب جمهوریخواه‬ ‫نســبت به ان ابراز نگرانی کرده اند‪ ،‬رویکرد ایجابی دولت ‬ ‫ترامپ نســبت به روســیه اســت‪.‬‬ ‫اظهــارات جان مک کین ســناتور‬ ‫ایالت اریزونای امریکا در خصوص‬ ‫لزوم تقابل مســتقیم با روســیه در‬ ‫سیاست خارجی ایاالت متحده (در‬ ‫ن ترامــپ) نشــان دهنده خیز‬ ‫دورا ‬ ‫وی بــرای تقابل بــا رئیس جمهور‬ ‫جدید این کشــور است‪ .‬مک کین‬ ‫در جریــان رقابت هــای انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری امریکا نیز عمال‬ ‫حاضر نشد حمایت خود را ا ز ترامپ‬ ‫اعالم کند‪ .‬وی به علت انتشار فایل‬ ‫ی ترامپ (در خصوص زنان) و‬ ‫صوت ‬ ‫ی ترامپ در‬ ‫همچنین اظهارات سلب ‬ ‫خصوص کهنه ســربازان‪ ،‬حمایت‬ ‫خــود را از ترامــپ در انتخابــات‬ ‫هشــتم نوامبر پس گرفــت‪ .‬با این‬ ‫حال ترامپ در نهایت توانســت در‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری سال‬ ‫‪ ،2016‬به عنــوان رئیس جمهــور‬ ‫جدید ایاالت متحده برگزیده شود‪.‬‬ ‫مک کیــن تا کنــون مواضع‬ ‫ســلبی و تندی رادر مقابــل دونالد ‬ ‫ترامپ اتخاذ کرده است‪ .‬در جریان‬ ‫برگزاری کنفرانــس امنیتی مونیخ‬ ‫نیز شاهد بیان این مواضع از سوی‬ ‫سناتور حزب جمهوریخواه بودیم‪.‬‬ ‫وی در خصوص استعفای مایکل فلین(مشاور امنیت ملی‬ ‫ق ترامپ که به اتهام ارتباط با روسیه استعفا کرد) اظهار‬ ‫ساب ‬ ‫داشت‪« :‬به نظر من مساله فلین به روشنی گویای ان است‬ ‫که دولت جدید امریکا در بسیاری از ابعاد‪ ،‬دچار بی نظمی ‬ ‫است و باید در این زمینه کارهای بسیاری انجام دهد ‪ .‬ترامپ‬ ‫بیانیه صادر می کند و ســپس در موقعیــت زمانی دیگری‬ ‫خودش را نقض می کند و ما عادت کرده ایم به اینکه ببینیم‬ ‫انچه ک ه ترامپ انجام می دهد دقیقا مخالف ان چیزی است‬ ‫که او می گوید‪»...‬‬ ‫هم اکنون‪ ،‬مک کین صراحتا ا ز ترامپ خواسته است‬ ‫تا به تقابل با مســکو به عنوان یک اصل مهم در سیاســت‬ ‫خارجی واشــنگتن توجه کرده و نســبت به ان پایبند باشد!‬ ‫بســیاری از تحلیلگران معتقدند که ترامپ نسبت به دولت‬ ‫اوباما‪ ،‬رویکردی متفاوت در قبال مســکو در پیش خواهد‬ ‫گرفت‪ .‬اســتقبال معنادار والدیمیر پوتیــن رئیس جمهور‬ ‫ی ترامپ نیز تاحدودی موید همین مساله‬ ‫روســیه از پیروز ‬ ‫است‪ ،‬با این حال به نظر می رسد نزدیکی مناسبات امریکا‬ ‫و روســیه‪ ،‬بر خالف انچه کــه روی کاغذ پیش بینی شــده‬ ‫است‪ ،‬در عمل چندان اسان قلمداد نشود‪ ،‬خصوصا انکه‬ ‫میان هم حزبی های دونال د ترامپ نیز نسبت به کاخ کرملین‬ ‫رویکردی سلبی وجود دارد‪.‬‬ ‫نکته قابل تامــل دیگر اینکه مک کین و بســیاری از‬ ‫سناتورهای حزب جمهوریخواه به علت اینکه در تحوالت‬ ‫خونین اوکراین نقش داشته اند‪ ،‬نسبت به توافق مک کین‬ ‫و مسکو بر ســر کی یف نگران هســتند‪ .‬اخیرا سناتور جان‬ ‫مک کین در سفری که به کی یف داشته است‪ ،‬به رهبران‬ ‫اوکراین وعده داد که در صورت تجاوز روسیه به این کشور‪،‬‬ ‫امریکا کنــار کی یف خواهد ایســتاد‪ ،‬این در حالی اســت‬ ‫اتی ایاالت متحده در برابر روسیه شده است‪ .‬کلیت نگارش‬ ‫این نامه‪ ،‬نشان دهنده نگرانی برخی جمهوریخواهان نسبت‬ ‫ی ترامپ در قبال مسکو است‪ .‬مک کین در‬ ‫به رویکرد ایجاب ‬ ‫سفر اخیر خود به کی یف‪ ،‬در صدد مخابره پیامی مستقیم به ‬ ‫ترامپ بر امده است؛ اینکه اصالح روابط مسکو و واشنگتن‬ ‫در دوران ریاست جمهوری ترامپ به ســادگی امکان پذیر‬ ‫نیست‪.‬‬ ‫با این حال به نظر می رســد موضــوع روابط امریکا و‬ ‫روســیه در دوران ریاســت جمهوری ترامپ‪ ،‬فارغ از اراده‬ ‫افــرادی مانند جان مک کیــن و دیگر ســناتورهای حزب‬ ‫جمهوریخواه شــکل بگیرد‪ .‬ترامپ نشــان داده است که‬ ‫در این خصوص اهل تعامــل با کنگره نخواهــد بود حتی‬ ‫اگر افرادی مانند جان مک کین ســناتور ایالــت اریزونا و‬ ‫همراهانش با این رویکرد مخالف باشند‪ .‬الزم به ذکر است‬ ‫که اخیرا هنری کیسینجر استراتژیست برجسته امریکایی‬ ‫و وزیر امور خارجه دولت نیکســون به ترامپ در خصوص‬ ‫موضوع ارتباط با روسیه مشاوره هایی‬ ‫داده اســت‪ .‬برخی از این اقدامات‬ ‫شــامل به رسمیت شــناختن تسلط‬ ‫روســیه در جمهوری هــای ســابق‬ ‫شوروی از جمله اوکراین‪ ،‬بالروس‪،‬‬ ‫گرجســتان و قزاقســتان است‪ .‬لغو‬ ‫تحریم های روسیه به خاطر بحران‬ ‫اوکراین به ازای خارج شدن نیروهای‬ ‫طرفدار روسیه از شــرق اوکراین از‬ ‫دیگــر توصیه هــای کیســینجر به ‬ ‫ترامپ بوده است‪.‬‬ ‫اگر هر یک از ایــن توصیه ها‬ ‫عملیاتی شــده یا در مسیر عملیاتی‬ ‫شــدن قــرار گیــرد‪ ،‬در ان صورت‬ ‫شــاهد تقابل عینی تر کاخ ســفید و‬ ‫کنگره بر ســر روســیه خواهیم بود‪.‬‬ ‫اما سوال اصلی اینجاست‪ :‬قابلیت‬ ‫عملیاتی شدن چنین پیشنهادهای‬ ‫قابل توجهی به چه میزان است؟ ایا‬ ‫جمهوریخواهــان و دموکرات های‬ ‫حاضر در ایــاالت متحــده امریکا‪،‬‬ ‫مخصوصــا نماینــدگان کنگــره‬ ‫و ســناتورها بــا چنیــن رویکــردی‬ ‫همراه خواهند بود یــا اینکه ترامپ‬ ‫ناچــار خواهــد بــود از اختیــارات‬ ‫ویژه خود در راســتای بهبــود روابط‬ ‫مســکو و واشــنگتن اســتفاده‬ ‫کند؟ به عبــارت بهتر‪ ،‬ایــا ترامپ در مســیر بهبــود روابط‬ ‫امریکا و روســیه با همراهــی ســناتورهای جمهوریخواه‬ ‫مواجه خواهد بود یــا اینکــه در تقابل با انها قــرار خواهد‬ ‫گرفت؟‬ ‫نامه اخیر مک کین و ســناتورهای امریکایی نشــان‬ ‫می دهد که حزب جمهوریخواه از رویکــرد ایجابی ترامپ‬ ‫نســبت به بهبود روابط با مســکو حمایت نمی کند‪ .‬اگرچه‬ ‫ممکن اســت عــده ای از جمهوریخواهان در این مســیر‬ ‫با ترامپ همراه شــوند‪ ،‬اما تعداد بیشــتری از ســناتورها و‬ ‫نماینده های حــزب جمهوریخواه نســبت بــه همراهی با‬ ‫رئیس جمهور جدید این کشــور در مســیر بهبــود روابط با‬ ‫روسیه تردیدهای جدی دارند‪.‬‬ ‫‪61‬‬ ‫ت ترامپ باشد‬ ‫«اف بی ای» می تواند کلید واژه سقوط دول ‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪62‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫محمد علیزاده درگفت وگو با مثلث‬ ‫ل ترامپ و مقامات اف بی ای‬ ‫به نظر می رسد تقاب ‬ ‫وارد فاز علنی تری شده اســت‪ .‬این در حالی است که‬ ‫اف بی ای در جریان انتخابات ریاست جمهوری سال‬ ‫‪ ،2016‬عمال در زمین جمهوریخواهان و ترامپ بازی‬ ‫کرد‪ .‬نظرشما در این خصوص چیست؟‬ ‫همان گونه که اشاره کردید‪ ،‬اف بی ای در جریان‬ ‫رقابت های انتخابات ریاست جمهوری سال‪ ،2016‬عمال در‬ ‫ن ترامپ بازی کرد‪ .‬اظهارات مقامات اف بی ای در فاصله‬ ‫زمی ‬ ‫یک هفته تا برگزاری انتخابات در خصــوص مفتوح بودن‬ ‫پروندهایمیل هایهیالریکلینتون‪،‬نقشموثریدرهدایت‬ ‫ی ترامپ شد‪ .‬اگرچه مقامات اف بی ای‬ ‫ارای کلینتون به سو ‬ ‫سعی دارند خود را نهاد و مجموعه ای بی طرف اعالم کنند‪،‬‬ ‫اما در مقاطع گوناگون اف بی ای به ســود یا ضرر دو حزب‬ ‫مستقر سیاســی در امریکا (دموکرات و جمهوریخواه) وارد‬ ‫عمل می شود‪ .‬بنابراین‪ ،‬نمی توان کارویژه اف بی ای را صرفا‬ ‫امنیتی دانست‪ .‬این کارویژه طی دهه های اخیر به کار ویژه‬ ‫سیاسی‪ -‬امنیتی تبدیل شده است‪ .‬این قاعده در خصوص‬ ‫شرایط جاری در امریکا نیز صادق است‪.‬‬ ‫مقامــات اف بــی ای در فاصله یــک روز مانده به‬ ‫انتخابات پرونده‪ ،‬هیالری کلینتون در خصوص‬ ‫ایمیل ها را مختومه اعالم کردند‪.‬‬ ‫بسیاری از تحلیلگران مسائل امریکا بر این باورند‬ ‫که اقدام اولیه اف بــی ای در اعالم مفتــوح بودن پرونده‬ ‫هیالری کلینتون‪ ،‬به مراتب تاثیر گسترده تر و عمیق تری‬ ‫بر نظر رای دهندگان داشته اســت‪ .‬اعالم مختومه شدن‬ ‫پرونده هیــاری کلینتون ان هم در فاصله ‪ 24‬ســاعت تا‬ ‫برگــزاری انتخابات‪ ،‬عمــا کمکی به هیــاری کلینتون‬ ‫‪3‬‬ ‫تقابــل اف بــی ای و‬ ‫کاخ ســفید دیگــر بــر هیچ‬ ‫کس پوشیده نیســت‪ .‬اداره‬ ‫ل یــا پلیس‬ ‫تحقیقات فــدرا ‬ ‫فدرال امریــکا قدرتمندترین‬ ‫نهاد دولتی در ایاالت متحده‬ ‫امریکامحســوبمی شــود‪.‬‬ ‫ن ترامپ نقش‬ ‫اگرچه اف بــی ای در پــروژه ســر کاراورد ‬ ‫اساســی و پررنگی را ایفا کرد‪ ،‬اما به نظر می رسد در حال‬ ‫حاضرمعادلهتاحدودیبرعکسشدهاست!منازعاتیکه‬ ‫اخیرامیانمقاماتارشداف بی ای وترامپبرسرپرونده‬ ‫یترامپ‬ ‫تترامپیاارتباطستادانتخابات ‬ ‫شنودتلفنیمکالما ‬ ‫باروسیهبهوجودامدهاستموضوعینیستکهبتوانبه‬ ‫سادگیازکنارانگذشت‪.‬دراینخصوصگفت وگوییبا‬ ‫دکترمحمدعلیزاده‪،‬کارشناسروابطبین المللوپژوهشگر‬ ‫حوزهامریکاصورتداده ایمکهازنظرمی گذرد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫امنیتی) و دروغگو یاد خواهند کــرد‪ .‬در هر حال‪ ،‬باید دید‬ ‫که اف بی ای نتیجه تحقیقات خود را در چه زمانی و با چه‬ ‫هدفی منتشر می کند‪ .‬متن این گزارش و حتی نحوه تنظیم‬ ‫ان‪ ،‬تاثیر بســزایی در نحوه واکنش ترامــپ و مخالفانش‬ ‫خواهد داشت‪.‬‬ ‫در ارزیابی ماه مارس(اسفندماه) امسال‪ ،‬مقامات‬ ‫اف بی ای اعالم کردند که روســیه در انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری ســال ‪ 2016‬ایاالت متحــده‬ ‫امریکا تاثیر گذاشته است‪ .‬ایا نتیجه ارزیابی ها‬ ‫و تحقیقــات جدید اف بــی ای‪ ،‬چیــزی فراتر از‬ ‫گزارش ماه مارس خواهد بود؟‬ ‫قطعا همین طور اســت‪ .‬همان گونه که اشــاره‬ ‫کردیــد‪ ،‬مدیران اف بــی ای و اژانس امنیت ملــی امریکا‬ ‫در جلســه اســتماع کمیته اطالعات مجلس نمایندگان‪،‬‬ ‫ارزیابی پیشین خود درباره تالش روسیه برای تاثیر گذاری‬ ‫در انتخابات امریکا را تایید کردند‪.‬‬ ‫در اینجا الزم است اشاره ای نیز به گزارش ماه ژانویه‬ ‫این دو نهاد امنیتی امریکا داشته باشیم‪ .‬اف بی ای و اژانس‬ ‫امنیتی ملی امریکا در ارزیابی پیشــین خــود در ماه ژانویه‬ ‫مدعی شدند که هدف روسیه از میان بردن وجهه عمومی‬ ‫امریکا‪ ،‬بدنام کردن هیــاری کلینتون و اســیب زدن به‬ ‫شانس وی برای انتخاب شدن به عنوان ریاست جمهوری‬ ‫اســت‪.‬انها ادعا کرده اند کــه پوتین قصد داشــته مانع از‬ ‫پیروزی هیالری کلینتون نامزد حزب دموکرات شــود زیرا‬ ‫وی را بــه صورت علنی مســئول به راه افتــادن تظاهرات‬ ‫عمومی ضــد کاخ کرملین در ســال ‪ 2011‬و اوایل ‪2012‬‬ ‫می دانست‪.‬همچنین در این ارزیابی تاکید شد که مسکو‬ ‫تالش کرده به دونال د ترامپ که در ان زمان نامزد انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری بود با بی اعتبار کردن کلینتون کمک کند‪.‬‬ ‫همان گونه که مشاهده می کنید‪،‬جیمز کومی‪ ،‬مدیر‬ ‫اف بی ای و ادمیرال مایکل راجرز بر ارتباط میان روسیه و ‬ ‫ترامپ در جریان برگزاری انتخابات تاکید کرده اند‪ .‬با این‬ ‫حال جنس تحقیقات جدید با قبل متفاوت اســت‪ .‬در ان‬ ‫زمان مقامــات امنیتی امریکا از حمایت روســیه از ترامپ‬ ‫در انتخابات ریاست جمهوری سال ‪ 2016‬سخن به میان‬ ‫اورده بودنــد‪ .‬این در حالی اســت که هم اکنــون مقامات‬ ‫امنیتی امریکا ســعی دارنــد ادعایی فراتــر از ان را مطرح‬ ‫کرده و به بررســی ارتباط مســتقیم و پشــت پرده اعضای‬ ‫ی ترامپ با مقامات امنیتی روسیه بپردازند‪.‬‬ ‫کمپین انتخابات ‬ ‫تحقیقات قبلــی جنبه ای کلی و تحقیقــات جدید جنبه ای‬ ‫مصداقی دارد‪ .‬انچه مسلم است اینکه دامنه تاثیرگذاری‬ ‫نتایج این تحقیقات نیز به مراتب نسبت به تحقیقات قبلی‬ ‫بیشــتر اســت‪.‬حتی ممکن اســت اف بی ای به اسم رمز‬ ‫فروپاشی دولت ترامپ تبدیل شود‪.‬‬ ‫قبل از اینکه بخواهیم وارد عواقب و تبعات انتشــار‬ ‫نتایج گــزارش کمیتــه تحقیقات اف بــی ای در خصوص‬ ‫ارتباط اعضای کمپین انتخاباتی ترامپ و مقامات روسی‬ ‫شــویم‪ ،‬باید نکته ای مهم را مدنظر قرار دهیم‪ .‬ســوال و‬ ‫نکته اصلی این است که اگر اف بی ای تا این اندازه نسبت‬ ‫به دخالت روســیه در انتخابات ریاســت جمهوری امریکا‬ ‫اطمینان دارد‪ ،‬چرا این مساله را در استانه انتخابات مطرح‬ ‫نکرد؟ همان طور که اشاره کردم‪ ،‬اف بی ای در انتخابات‬ ‫ماه نوامبر سال ‪ 2016‬عمال به سو د ترامپ ایفای نقش کرد‬ ‫و منجر به کاهش محبوبیت شــدید هیالری کلینتون نزد‬ ‫افکار عمومی (به واســطه پرونده ایمیل ها) گردید‪ .‬میان‬ ‫رفتار اخیر اف بی ای و رفتار قبلی ان چه ســنخیتی وجود‬ ‫دارد؟ به نظر مــن باید دراین خصوص ســواالت متعدد و‬ ‫فرضیات گوناگونی را مورد طرح و بررســی قــرار داد‪ .‬در‬ ‫هر حال‪ ،‬رفتار اف بی ای طبیعی نیست‪ .‬یکی از فرضیات‬ ‫می گوید که میان ســران اف بی ای بر سر نحوه مواجهه با ‬ ‫ترامپ اختالف وجــود دارد‪ .‬فرضیه ای دیگر می گوید که‬ ‫اف بی ای پــس از دخالت در انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫امریکا‪ ،‬به این نتیجه رســیده اســت که انتخــاب ترامپ‬ ‫اشــتباهی بزرگ از ســوی انها بوده اســت‪ .‬بــا همه این‬ ‫اوصاف‪ ،‬از این پس شاهد تقابل عینی تر اف بی ای و دولت ‬ ‫ترامپ خواهیم بود‪.‬‬ ‫ایــا اف بی ای قــدرت برکنــاری ترامــپ از راس‬ ‫معادالت سیاســی و امنیتی امریــکا را دارد؟ ایا‬ ‫ممکــن اســت در اینــده ای نزدیک ایــن اقدام‬ ‫صورت گیرد؟‬ ‫پاسخ این سوال را نمی توان به صورتی مشخص‬ ‫اعالم کرد‪ .‬انچه مسلم است اینکه ممکن است اف بی ای‬ ‫با راه اندازی بازی غیر مستقیم و پیچیده‪ ،‬سعی کند در میان‬ ‫ی ترامپ‬ ‫گروه های سیاسی قدرتمند در امریکا جهت برکنار ‬ ‫دست به البی گری بزند‪ .‬حتی ممکن است در نهایت‪ ،‬میان‬ ‫اف بی ای و ترامپ نوعی مصالحه و معامله پنهانی بر ســر‬ ‫این موضوع صورت گیرد‪ .‬نباید فراموش کنیم که این بازی‬ ‫ف ترامپ و طرف دیگر‪ ،‬مقامات اف‬ ‫دو طرف دارد‪ :‬یک طر ‬ ‫بی ای‪ .‬رفتار هر دو سوی دعوا غیر قابل پیش بینی است‪.‬‬ ‫این امکان وجــود دارد کــه پس از جدی تر شــدن‬ ‫تحقیقات اف بی ای‪ ،‬شــاهد حمالت توئیتری و رسمی و‬ ‫لفظی بیشتری از ســوی ترامپ علیه پلیس فدرال امریکا‬ ‫باشــیم‪ .‬نمونه این ماجرا را حــدود یکماه قبل مشــاهده‬ ‫کردیــم‪ .‬ترامــپ در ایــن خصــوص تاکید کــرده بود که‬ ‫اف بی ای نمی تواند درز دهندگان اطالعات را شناســایی‬ ‫کند زیرا درزدهندگان اطالعات‪ ،‬خود در درون اف بی ای‬ ‫حضور دارند!‬ ‫این پیام های توئیتری در واکنش به امتناع اف بی ای‬ ‫از درخواست کاخ ســفید مبنی بر تکذیب ارتباط نزدیکان ‬ ‫ترامپ با روسیه منتشــر شــده اند‪.‬چندی پیش نیز دولت ‬ ‫ترامــپ از اداره تحقیقــات فــدرال درخواســت کــرد تا‬ ‫گزارش هایی که به وسیله رســانه ها درباره ارتباط مقامات‬ ‫دولت ترامپ با روسیه منتشر شــده را تکذیب کند که این‬ ‫درخواســت با مخالفت اف بی ای مواجه شــد‪ .‬بنابراین‪،‬‬ ‫میان ترامپ و اف بی ای تقابلی جدی شکل گرفته است‪.‬‬ ‫بدون شک این تقابل به زودی به پایان نخواهد رسید زیرا‬ ‫عقب نشینی هر یک از طرفین‪ ،‬اثار و تبعاتی سخت برای‬ ‫انها خواهد داشت‪.‬‬ ‫شــهروندان امریکایی نیز در چنین فضایی ســردرگم‬ ‫مانده و شاهد منازعه دولت دونال د ترامپ و مقامات اف بی ای‬ ‫و در راس ان جیمز کومی هســتند‪ .‬در ایــن معادله‪ ،‬فعال‬ ‫دموکرات ها ترجیــح داده اند که ســکوت کنند امــا انها از‬ ‫اثبات ادعای مقامات امنیتی امریکا علی ه ترامپ اســتقبال‬ ‫می کنند‪.‬بســیاری از دموکرات ها معتقدند کــه در اینده ای‬ ‫نزدیک و قبل از اینکه دوره چهار ســاله ریاســت جمهوری‬ ‫دونال دترامپبهپایانبرسد‪،‬قادرخواهندبودباکمکعده ای‬ ‫ف ترامپ که در ســنا و مجلس‬ ‫از جمهوریخواهــان مخالــ ‬ ‫نمایندگان حضور دارنــد‪ ،‬وی را با اتهامــات امنیتی برکنار‬ ‫کنند‪ .‬با همه این اوصاف‪ ،‬واشــنگتن تا مدت ها در التهاب‬ ‫سیاسی و امنیتی به سر خواهد برد‪ .‬این منازعه‪ ،‬چه به سود‬ ‫یکی از طرفین به نتیجه برسد و چه مســکوت بماند‪ ،‬مولد‬ ‫بحران هایی در ایاالت متحده خواهد بود‪ .‬تظاهرات های‬ ‫اخیر در ایاالت متحده در مخالفت با سیاست های اقتصادی ‬ ‫ترامپ نشــان داد که مخالفــان سرســخت وی از برکناری ‬ ‫ترامپ اســتقبال می کنند‪ .‬این قاعده در قبــال طرفداران ‬ ‫ترامپ به گون ه دیگری است‪ .‬او در امریکا دارای طرفدارانی‬ ‫پر و پا قرص نیز هست که در صورت برکناری وی از قدرت‪،‬‬ ‫استعداد شــورش در جامعه امریکا را دارا هستند‪ .‬در نهایت‬ ‫باید تاکید کنم که کالف موجود در امریکا که بافندگان ان ‬ ‫ترامپ و اف بی ای هستند‪ ،‬بســیار پیچیده شده است‪ .‬این‬ ‫کالف پیچیده و گره کور به راحتی باز نمی شود و تا مدت ها‬ ‫ایاالت متحده امریکا را درگیر خود خواهد کرد‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫نکرد زیــرا قبل از ایــن مســاله‪ ،‬اکثریت قریب بــه اتفاق‬ ‫رای دهندگان تصمیــم خود را در خصــوص رای دادن یا‬ ‫ندادن به نامزد حزب دموکرات گرفته بودند‪ .‬اف بی ای در‬ ‫جریان انتخابات ریاســت جمهوری امریکا بسیار محاسبه‬ ‫شده و هدفمند کار کرد‪ .‬اف بی ای‪ ،‬به صورت غیر مستقیم‬ ‫به شــهروندان امریکایی القــا کرد که هیــاری کلینتون‬ ‫به دالیل ضعف امنیتی‪ ،‬لیاقت حضــور در راس معادالت‬ ‫سیاسی و اجرایی ایاالت متحده امریکا را ندارد‪ .‬همان گونه‬ ‫که اشــاره کردم‪ ،‬اعالم مختومه شدن پرونده ایمیل های‬ ‫هیالری کلینتون در فاصله یک روز تا برگزاری انتخابات‪،‬‬ ‫بیشتر جنبه ای تبلیغاتی و صوری داشته است‪ .‬اف بی ای‬ ‫در صدد بود متهم به حمایت از ترامپ نشــود اما این گونه‬ ‫نشــد و بســیاری از دموکرات ها اعتراض خــود را در این‬ ‫خصوص ابراز کردند‪.‬‬ ‫جیمز کومی‪ ،‬رئیس اف بی ای اخیرا از تحقیقات‬ ‫پیچیده و گسترده ای در خصوص بررسی نقش‬ ‫روســیه در انتخابــات ریاســت جمهوری ســال‬ ‫‪ 2016‬ایاالت متحده امریکا خبر داده است‪ .‬این‬ ‫تحقیقات را چگونه ارزیابی و تحلیل می کنید؟‬ ‫به ســوال مهمی اشــاره کردید‪ .‬بدیهی است که‬ ‫از زمان اغاز ایــن تحقیقات در ماه می میــادی تا زمانی‬ ‫که تحقیقات به نتیجه برســد‪ ،‬ترامپ و همراهانش تحت‬ ‫فشــار زیادی قرار خواهند گرفت‪ .‬در صورتــی که ارتباط‬ ‫ی ترامپ با روس ها از سوی اف بی ای افشا‬ ‫مشاور انتخابات ‬ ‫شــود‪ ،‬بازی به مراتب در امریکا پیچیده تر خواهد شد‪ .‬در‬ ‫این خصوص حتی برخی سناتورهای حزب جمهوریخواه‬ ‫نیز خواســتار برکناری دونالد ترامپ از قدرت خواهند شد‪.‬‬ ‫این قاعده در خصــوص دموکرات ها نیــز صدق می کند‪.‬‬ ‫هم اکنــون پیش فرض اصلی اف بی ای‪ ،‬دخالت روســیه‬ ‫در انتخابات ریاســت جمهوری امریکا(به ســود ترامپ)‬ ‫اســت‪ .‬جیمز کومی صراحتا اعالم کرده است که روسیه‬ ‫قصد داشته در انتخابات ریاست جمهوری امریکا به دونالد ‬ ‫ترامپ جهت پیــروزی بر دموکرات ها کمــک کند‪ .‬از این‬ ‫رو پیش فرض هــا و اطالعاتــی که اف بــی ای تحقیقات‬ ‫خود را بــر مبنای انهــا اغاز خواهــد کرد‪ ،‬به ســود دونالد ‬ ‫ترامپ نیســت‪ .‬همین مســاله‪ ،‬وضعیت ســختی را برای‬ ‫رئیس جمهور ایاالت متحده امریکا به وجود خواهد اورد‪.‬‬ ‫بدون شــک نتیجه تحقیقات اف بی ای‪ ،‬هر چه باشــد به‬ ‫ســود ترامپ نخواهد بود‪ .‬اگر اف بی ای در نهایت اعالم‬ ‫کند کــه ارتباطی میان کمپین انتخاباتی ترامپ و روســیه‬ ‫وجود نداشته اســت‪ ،‬پیش فرض هایی که روی ان اصرار‬ ‫ورزیده است را زیر ســوال می برد‪ .‬در این صورت‪ ،‬ترامپ‬ ‫در مقابل اف بی ای مدعی خواهد شــد و حتی شهروندان‬ ‫امریکایی نیز از اف بی ای به عنوان نهادی ناتوان (به لحاظ‬ ‫بین الملل‬ ‫‪63‬‬ ‫داستان یک روز خاص‬ ‫فرهنگ‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫«یک روز بخصوص» هم در راســتای فضای فیلم اســت و بیننده را کامال درگیر این فضا‬ ‫می کند‪ .‬حامد در شرایطی قرار گرفته که هر راهی برگزیند‪ ،‬عقایدش را زیر پا له کرده است‪ .‬به‬ ‫همین دلیل است که سکانس پایانی فیلم در عین موجز بودن بسیار گویاست‪ .‬شکستن حامد‬ ‫در این سکانس شکستن همه باورهای ما به داشتن جامعه ای مسئول است‪ .‬شرایط به گونه ای‬ ‫به ما دیکته شده که چاره ای جز سقوط در پیش نداریم و تلخی این حقیقت در گریه های حامد‬ ‫کامالمنعکساست‬ ‫فیلم من درباره اخالق و انتخاب است‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪64‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫گفت وگوباهمایوناسعدیاندربارهیکروزبخصوص‬ ‫درباره اخرین فیلم همایون اسعدیان‬ ‫ما همه حامدیم‬ ‫یا چرا فیلم «یک روز بخصوص»‬ ‫قابل احترام است؟‬ ‫فرار از رئالیسم کثیف‬ ‫من «بوسیدن روی ماه» و‬ ‫«طال و مس» را هم دو اثر‬ ‫اجتماعی می دانم‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫فیلم ساختن نیازمند بازسازی ذهنی و تقویت ذهنی و روانی‬ ‫کارگردان و نویسنده است‪ .‬نمی توان سریع از یک فیلم به‬ ‫فیلم دیگری رفت‪ .‬عین این است که کسی در یک جهان با‬ ‫منطق خاص همان جهان زندگی کند بعد یکبار وارد جهان‬ ‫دیگری با منطق دیگری شــود و هیچ مشکلی هم نداشته‬ ‫باشد‪ .‬این موضوع تقریبا غیر ممکن است‪.‬‬ ‫البته این را هم بگویم که در این چهار ســال من به‬ ‫هیچ عنوان از ســینما به دور نبودم و جــدا از فعالیت های‬ ‫صنفی در یک فیلم به عنــوان تهیه کننــده و در چند فیلم‬ ‫به عنوان مشــاور حضور داشــتم و درواقع کار ســینمایی‬ ‫می کردم‪ .‬این طور نبود که تعطیل کرده باشم‪.‬‬ ‫البته به ایرادها هم می رسیم‪.‬‬ ‫اشکال ندارد به ایرادها هم برسیم‪ ،‬خوب است‪.‬‬ ‫من استقبال می کنم‪.‬‬ ‫البته بهتر اســت بگویم حاشــیه ها! فیلم چه در‬ ‫زمان ســاخت و حتی پیش تولید و چــه در زمان‬ ‫اکران حاشیه هایی داشت‪.‬‬ ‫بله‪ ،‬شما کدامشان را می گویید؟‬ ‫منظورم از ابتدا دعوت از اقای اصالنی در مرحله‬ ‫پیش تولید تا حواشــی منجر به شــکایت بنیاد‬ ‫اهدای عضو و‪...‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫اثار بعضی کارگردان ها که بعد از چند سال دوباره‬ ‫به عنوان کارگردان پشت دوربین قرار می گیرند‬ ‫و فیلم می سازند‪ ،‬همیشه برای مردم و مخاطبان‬ ‫ســینما کنجکاوی برانگیز و جذاب بوده اســت‪.‬‬ ‫این اتفاق درباره شــما و فیلم یک روز بخصوص‬ ‫هم افتاد! البتــه تفاوت این بود کــه همه انتظار‬ ‫داشــتند فیلمی در ادامه بوسیدن روی ماه و طال‬ ‫و مس ببینند اما فیلمی اجتماعی و نســبتا به روز‬ ‫دیدند‪ ،‬انگار که خودتان خواسته باشید فضای‬ ‫متفاوتی از فیلمسازی را تجربه کنید‪.‬‬ ‫البته من «بوسیدن روی ماه» و «طال و مس» را‬ ‫هم دو اثر اجتماعی می دانم‪ .‬اما به طور کلی اگر بخواهم‬ ‫به ســوالتان به این شــکل جواب بدهم باید بگویم که بله‬ ‫همینطور اســت‪ .‬اما موضوع کمــی ســابقه دار تر از این‬ ‫حرف ها است‪ .‬جوان تر که بودم عالقه داشتم مدام فیلم‬ ‫بسازم‪ ،‬به این معنی که کار کرده باشم ‪ ،‬فیلمم قضاوت شود‬ ‫و در جشنواره ها شرکت کنم و‪ ...‬به همین دلیل بسیاری از‬ ‫پیشنهادها را که داشــتم‪ ،‬قبول می کردم‪ .‬اینکه این فیلم‬ ‫فضای نســبتا متفاوتی با دیگر فیلم هایــم دارد هم از این‬ ‫ابشــخور اب می خورد‪ .‬اما حاال دیگر به اندازه گذشته در‬ ‫بند فیلم ساختن نیســتم‪ .‬تنها زمانی مجاب می شوم فیلم‬ ‫بسازم واقعا موضوع فیلم برایم دغدغه ادامه داری بشود‪.‬‬ ‫در چند سال گذشته من هم مثل بسیاری از مردم از طریق‬ ‫همین شبکه های اجتماعی درگیر یک موضوع بسیار مهم‬ ‫بودم‪ .‬اینکــه چرا ما حس مســئولیت اجتماعی مــان را از‬ ‫دست داده ایم‪ .‬تلخ ترین و دردناک ترین اتفاق ها می افتد‬ ‫اما به سادگی ازکنارشان می گذریم یا اینکه چندان توجهی‬ ‫نداریم و به گرفتن عکس یا فیلمی از ماجرا بسنده می کنیم‪.‬‬ ‫این موضوع واقعا ازار دهنده بوده و هســت برایم‪ .‬در این‬ ‫چهار سال متاسفانه هربار رخدادی اتفاق می افتاد و دوباره‬ ‫همان که گفتم تکرار می شد‪ .‬فیلم یک روز بخصوص در‬ ‫واقع نتیجه این درگیری های ذهنی بود‪.‬‬ ‫کمی طول نکشید تا به فیلم تبدیل شود؟‬ ‫چرا‪ ،‬حرف شما درست است‪.‬البته از همان ابتدا‬ ‫در ذهنم بود که چنین فیلمی بسازم‪ .‬ایده را داشتم‪ .‬طرح‬ ‫را هم نوشــتم و برای فیلمنامه هم تا جاهایی پیش رفتم‪.‬‬ ‫اما شلوغی کارها و گرفتاری های متعدد باعث می شد که‬ ‫نتوانم به صورت منســجم روی فیلمنامه کار کنم‪ .‬اصوال‬ ‫زیاد هم طاقت نوشتن ندارم‪ .‬فکر کردن را بیشتر از نوشتن‬ ‫دوست دارم‪ .‬خب همین هم بود که کار کمی زیادی طول‬ ‫کشید‪ .‬من در کار نوشــتن فیلمنامه همکار داشتم‪ .‬یعنی‬ ‫می خواهم بگویم تا همکارم نبود‪ ،‬اصوال فیلمنامه هم پیش‬ ‫نرفت‪ .‬چون فیلمنامه نوشــتم احتیاج به تمرکز و نوشــتن‬ ‫مداوم دارد‪ .‬همزمان با هم نوشتیم و بخشی از کار را مجید‬ ‫(قیصری) نوشت‪ .‬چون می دانســتم که تنهایی حوصله‬ ‫نوشتن فیلمنامه را ندارم‪ .‬خالصه اینکه یک روز بخصوص‬ ‫را ســاختم تا با دید واقع بینانه تری به مسائل و اتفاق های‬ ‫جامعه نگاه کنیم‪ .‬خب خیلی هــا ایرادهای زیادی از فیلم‬ ‫گرفتند‪ ،‬اما واقعیت این است که این فیلم بیشتر یک زنگ‬ ‫خطر اســت‪ .‬البته یک چیزی را هم بگویــم که یادم رفت‬ ‫در جواب ســوال اول بگویم‪ ،‬ان هم اینکه فیلم ســاختن‬ ‫یک پروژه زمان بر است و نیاز به فکر و دقت بسیاری دارد‪.‬‬ ‫البته خب بعضی کارگردان های هســتند که هر سال فیلم‬ ‫می سازند یا هر دو سال فیلم می سازند‪ ،‬انها شاید بتوانند از‬ ‫عهده اش بربیایند اما واقعیت این است که کار سختی مثل‬ ‫‪1‬‬ ‫همایون اسعدیان را با دو مشخصه می شناسند‪.‬‬ ‫یکی خوش اخالقی وپذیرندگی اش اســت و دیگری‬ ‫اشرافش بر سینما و همه مراحل ساخت و تولید فیلم‪.‬‬ ‫او فیلم جدیدش؛ «یــک روز بخصوص» را با الهام از‬ ‫اتفاقی که چند سال پیش در میدان کاج تهران افتاد‪،‬‬ ‫ساخته است‪ .‬البته موضوع فیلم به ان اتفاق مربوط‬ ‫نیســت‪ ،‬بلکه «مســئولیت اجتماعی» به عنوان یک‬ ‫کلید واژه اصلی‪ ،‬مفهوم مشترک ان دو است‪.‬‬ ‫به هر حال اســعدیان پس از چهار ســال دور از‬ ‫کارگردانی ســینما‪ ،‬زمســتان ســال ‪ 94‬فیلم یک روز‬ ‫بخصوص را کلید زد‪ ،‬فیلمی که به لحاظ فرمت روایی‬ ‫و مضمون‪ ،‬چندان شبیه به دو کار محبوب قبلی اش؛ ‬ ‫«طال و مــس» و «بوســیدن روی ماه» نبــود‪ .‬گرچه‬ ‫خودش چنین اعتقادی ندارد‪ .‬به هر حال اســعدیان‬ ‫که حاال در استانه ‪ 60‬سالگی اســت به گفته خودش‬ ‫برای دلش فیلم می سازد! فیلمی که هشدار اجتماعی‬ ‫دارد و یک فراخوان عمومی برای بازگشت به اخالق و‬ ‫لحظه انتخاب است‪.‬‬ ‫این نهمین فیلم اســعدیان اســت کــه البته در‬ ‫جشــنواره ســی و پنجم فیلم فجــر در هیــچ یک از‬ ‫بخش های اصلی جشــنواره کاندیدا نشد‪ .‬با این حال‬ ‫یک روز بخصــوص در اکران نوروزی هــم حاضر بود‬ ‫و البته چندان فروش خوبی نداشــت‪ .‬در گفت وگوی‬ ‫زیر موضوع های قابل توجهی از شــیوه ســاخت این‬ ‫فیلم‪ ،‬موضع اسعدیان درباره فضای مجازی و تبلیغات‬ ‫ماهواره ای و انتخاب های قهرمان فیلم خواهید خواند‬ ‫که خالی از لطف نخواهد بود‪.‬‬ ‫اســعدیان هم اکنون به عنوان نماینــده کانون‬ ‫کارگردانان سینمای ایران عضو شورای صنفی اکران‬ ‫است و در انتخابات شورا هم به عنوان رئیس انتخاب‬ ‫شده است‪ .‬او یک سال اســت که این مسئولیت را بر‬ ‫عهده دارد و به گفته خودش تا معرفی نماینده بعدی‬ ‫کانون کارگردانان‪ ،‬در شورا ماندنی است‪.‬‬ ‫خب بله اینها وجود داشــت‪ .‬هر فیلمی حواشی‬ ‫خاص خودش را دارد‪ .‬اما مورد اولی که به ان اشاره کردید‬ ‫برای خودم هم بسیار شیرین خوب بود‪ .‬خجالت زده فرهاد‬ ‫شدم‪ .‬االن هم خوشحالم که با هم کار کردیم در این فیلم‪.‬‬ ‫خب فرهاد یکی از بهترین بازیگران این کشــور اســت و‬ ‫کارش حرف ندارد‪ .‬انصافا در این فیلم هم کار بسیار بزرگی‬ ‫انجام داده و به خوبی توانسته نقش را بازی کند‪ .‬این مورد‬ ‫دومی را هم که گفتید برای خودم هم جای ســوال است‪.‬‬ ‫اصال متوجه نمی شــوم ایرادی که می گوینــد ارتباطی به‬ ‫قصه فیلــم دارد‪ .‬تمامی شــخصیت های حاضــر در فیلم‬ ‫مثبت هســتند اما هر کدام به دلیــل موقعیت هایی که در‬ ‫ان قرار دارند حتی بدون اشنایی داشتن با یکدیگر دشمن‬ ‫می شوند‪ .‬قصد مقصر نشان دادن کسی را نداشتیم و فقط‬ ‫نشان دادیم که یک انتخاب اشــتباه می تواند اشتباهات‬ ‫دیگری را رقم بزند و مهم تصمیم ما است‪ .‬به نظر به وضوح‬ ‫معلوم است که زنجیره خالف در این فیلم می توانست به‬ ‫منشا اصلی برســد اما فقط زندگی یک فرد عادی را نشان‬ ‫دادیم و قصد ساخت فیلم پلیسی نداشتیم‪.‬‬ ‫دربــاره اســتفاده از شــبکه های اجتماعی برای‬ ‫پیدا کردن بازیگر چطور؟ قضیه از چه قرار بود‪،‬‬ ‫فکر کنم در این چهار ســال خیلی با شبکه های‬ ‫اجتماعــی خــو گرفته ایــد که هــم ســوژه فیلم‬ ‫به ان مربوط اســت هم شــیوه انتخــاب برخی‬ ‫بازیگرانش‪.‬‬ ‫به هــر حال یک امکان اســت دیگــر‪ .‬اتفاقا به‬ ‫نظرم رســانه‪‎‬ها در عصر ما به خوبی دارند کار خود را انجام‬ ‫می دهند‪ .‬چرا نبایــد از تکنولوژی اســتفاده کرد وقتی که‬ ‫کارها را ســاده تر کرده و ارتباط ها را بســیار سریع تر کرده‬ ‫اســت؟ما برای انتخاب یک‪ ،‬دو نقش ســعی کردیم تا از‬ ‫کسانی که متقاضی هستند کمک بگیریم‪ .‬به نظرت نتیجه‬ ‫چه شد؟ فیلم را که دیدی دیگر! نتیجه واقعا خوب بود‪ .‬ما‬ ‫چهار هزار نفر را که متقاضی بودند‪ ،‬بررسی کردیم‪ .‬خیلی ها‬ ‫اســتعدادهای خوبی داشــتند‪ .‬ان دو نفری را که انتخاب‬ ‫کردیم برای شخصیت های فیلم ما بسیار مناسب بودند‪.‬‬ ‫خب بــه فیلــم برگردیم! بعضــی از منتقــدان و‬ ‫مردم فیلم را دوســت داشــتند‪ ،‬تعداد بســیاری‬ ‫هم نقدهای جدی به فیلم دارند! موضوع عمده‬ ‫نقدها این اســت که فیلم واقعیت پذیر نیست‪.‬‬ ‫‪65‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪66‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫حتی مخاطبان معمولی سینما که منتقد نیستند‬ ‫هم می گوینــد انتخاب هــای قهرمــان در فیلم‬ ‫باورپذیر نیست چون در عالم واقع چنین اتفاقی‬ ‫نمی افتد‪.‬‬ ‫طبیعتــا همین طور اســت‪ .‬اما مســاله در اینجا‬ ‫نیست‪ .‬مساله جای دیگری است‪ .‬اینکه ما لزوما باید همه‬ ‫انچه را در واقعیت اتفاق می افتد در فیلم بســازیم‪ .‬اصوال‬ ‫رئالیسم یعنی انچه در واقعیت امکان وقوع دارد‪ ،‬نه الزاما‬ ‫انچه در فالن مکان و در فالن زمان حتما به وقوع پیوسته‬ ‫یا حتما احتمال وقوع خیلــی باالیی دارد‪.‬من نمی خواهم‬ ‫ناامید باشم و در فیلم بگویم هیچ راه نجاتی نیست‪ ،‬شاید‬ ‫اگر قهرمان من انتخاب دیگری داشت واقعی تر می کرد اما‬ ‫من این نگاه ناامیدانه را دوست ندارم‪ .‬قرار نیست در سینما‬ ‫لزوما واقعیت را نشان دهیم‪ .‬در این فیلم نتیجه برایم مهم‬ ‫نبود‪ ،‬بلکه دوست داشتم موقعیتی خلق کنم که تماشاگر‬ ‫بگوید‪ ،‬اگر من بودم چه می کردم‪ .‬این است که می گویم‬ ‫فیلم را برای دلم ســاختم‪ .‬دلم می خواست مخاطب فیلم‬ ‫خودش را در این موقعیت قرار بدهد و انتخاب کند‪ .‬اصال‬ ‫فیلم باید کاری کند که مخاطــب بتواند با جایگزین کردن‬ ‫خودش با قهرمان نگاه تازه ای به جهان کسب کند‪ .‬اینکه‬ ‫الزاما فالن ســکانس یا فــان موضــوع در واقعیت روی‬ ‫داده یا نداده دیگــر چندان موضوع مهمی نیســت‪ .‬قبال‬ ‫هم گفته ام که اگر حامد هر انتخابــی غیر از انچه در فیلم‬ ‫نشان داده شده را برمی گزید‪ ،‬تا پایان عمرش باید با عذاب‬ ‫وجدان زندگی می کرد‪ .‬شــخصا اگر ایــن کار را می کردم‬ ‫تمام اینده ام را با عذاب وجدان همراه می کردم‪ .‬البته شاید‬ ‫مانند برخی از ادم ها برای فرار از این عذاب وجدان‪ ،‬خود‬ ‫را توجیه می کردم؛ که مثال اگر من ایــن کار را نمی کردم‬ ‫دیگری انجام می داد‪.‬‬ ‫در این فیلــم موضوع اخالق بســیار برجســته‬ ‫است‪ .‬حتی برخی می گویند اگزجره شده است‪.‬‬ ‫فکر نمی کنید کمی در بازنمایــی موضوع به این‬ ‫شیوه زیاده روی وجود دارد؟‬ ‫متوجه منظورت دقیقا نمی شوم اما باید بگویم که‬ ‫همه ما انقدر الوده بی اخالقی شده ایم که دوست نداریم‬ ‫کســی درباره اش صحبت کند یا فیلم بسازد‪ .‬یقینا همه ما‬ ‫حاال کم یا زیاد از اخالق دور شــده ایم؛ برای همین فکر‬ ‫می کنیم اخالق موضوعی نخ نما شــده اســت و نیازی به‬ ‫پرداخت ندارد‪ .‬متاســفانه این روزها همه چیز عادی شده‬ ‫است‪ .‬دروغ‪ ،‬فساد‪ ،‬رشــوه و‪ ....‬این روزها خیلی راحت‬ ‫از اختــاس در فضای مجازی صحبــت می کنیم و جوک‬ ‫می سازیم‪.‬‬ ‫این یک جور متهم کردن منتقدانتان نیست؟‬ ‫نه اصال و ابدا‪ .‬کامــا دارم کلی و عمومی حرف‬ ‫اسعدیان"‪ :‬قرار نیست در سینما‬ ‫لزوما واقعیت را نشان دهیم‪ .‬در‬ ‫این فیلم نتیجه برایم مهم نبود‪،‬‬ ‫بلکه دوست داشتم موقعیتی‬ ‫خلق کنم که تماشاگر بگوید‪ ،‬اگر‬ ‫من بودم چه می کردم‪.‬‬ ‫می زنم‪ .‬چنین منظوری ندارم‪ .‬واضح اســت‪ .‬ببینید ما در‬ ‫جامعه ای زندگــی می کنیم کــه دارد از الگوهای اخالقی‬ ‫اجتماعی تهی می شــود‪ .‬این خطر بزرگی اســت‪ .‬سینما‬ ‫اگر نتواند در مقابل این جریان حرفی برای گفتن داشــته‬ ‫باشد‪ ،‬دیگر سینما نیست‪ .‬ما باید در زندگی روزمره انتخاب‬ ‫کنیم‪ .‬اصوال مــن معتقدم کــه اخالق درســت در لحظه‬ ‫انتخاب های بشر متجلی می شود‪ .‬اصال حرف این فیلم‪،‬‬ ‫انتخاب اســت‪ .‬چون انتخاب اول انتخاب های بعدی را‬ ‫تحت تاثیر قرار می دهد و برای همه این انتخاب ها توجیه‬ ‫داریم‪ .‬اگر من رشــوه نگیرم دیگری می گیرد‪ .‬به نظر من‬ ‫ی یک شبه تبدیل به دزد‪ ،‬خالفکار و‪ ...‬نمی شود‪.‬‬ ‫هیچ ادم ‬ ‫همه مــا اگر بــه گذشــته مان برگردیم متوجه می شــویم‬ ‫که نخســتین قدم هایی که ما را به اینجا رســانده ‪ 20‬سال‬ ‫پیش برداشته ایم‪ .‬شــاید ان قدم و انتخاب را پیدا نکنیم‬ ‫ولی در نهایت برای تبدیل شــدنمان به یک ادم سودجو و‬ ‫منفعت طلب توجیه داریم‪ .‬این موضوعی است که دوست‬ ‫دارم در فیلم به ان توجه شود‪.‬‬ ‫به هر حال پایــان بندی فیلــم برای بســیاری از‬ ‫مخاطبانــی که ان را دیده اند‪ ،‬همدالنه نیســت‪.‬‬ ‫کمتر کسی باور می کند در چنین موقعیتی کسی‬ ‫انتخاب حامد را داشته باشد‪.‬‬ ‫بله‪ ،‬من هم تا جایی که بــا مخاطبان فیلم حرف‬ ‫زده ام‪ ،‬خیلی ها همین را می گویند که پایان فیلم دروغین‬ ‫است و کسی باورش نمی کند‪ .‬چون همه می گویند اگر ما‬ ‫بودیم این کار را می کردیم‪ .‬اما حاال سوال من اینجاست؛‬ ‫اینکه ایا قرار اســت قهرمان فیلم هم درست همان کاری‬ ‫را بایــد انجام دهد که مــا می خواهیم یا مــا فکر می کنیم‬ ‫واقعی ترا ست؟ مگر همه قهرمان های سینما همان کاری‬ ‫را می کنند که مخاطب انجام می دهد؟ ایا این طور است؟‬ ‫اینجا باید دو موضوع را از هم ســوا کنیــم‪ .‬یکی پیرنگ و‬ ‫روایت و موضوع قصه اســت‪ ،‬دیگری شــیوه پرداختش‬ ‫در قصه‪ .‬بگذارید این طور بگویــم که مخاطب باید کنش‬ ‫قهرمان داســتان را بر اســاس منطــق درونی داســتان و‬ ‫شــخصیتی که برای قهرمان پرداخت شــده تفسیر کند‪.‬‬ ‫مثال همــه مخاطبان جهــان بــا قهرمــان فیلم هایی که‬ ‫کارهای عجیب و غریــب می کنــد و ایثارگری های بزرگ‬ ‫دارد همذات پنداری می کند‪ .‬اینجا هم همین طور است‪.‬‬ ‫قهرمان انتخاب خــودش را دارد و کار خودش را می کند‪.‬‬ ‫البته اگر مخاطب نمی تواند او را درک کند بخشــی از این‬ ‫ماجرا به ضعــف مــا در پرداخت قصه و شــخصیت دارد‪.‬‬ ‫منظورم این است که در اصل موضوع نمی توان خدشه وارد‬ ‫کرد‪ .‬نمی توانیم بگوییم که کسی این کار را انجام نمی دهد‬ ‫پس قهرمان هم نباید انجامش بدهد‪.‬‬ ‫اگر دوباره بخواهید چنین فیلمی بسازید پایانش‬ ‫را عوض می کنید یا شیوه پرداخت قصه را؟‬ ‫این فیلــم دیگر رفت و تمام شــد‪ .‬تجربه هایش‬ ‫می ماند برای من که در فیلم بعدی از انها اســتفاده کنم‪.‬‬ ‫البته ســر همین فیلم هم خیلــی زحمت کشــیدیم و کار‬ ‫کردیم‪ .‬برای فیلم بعدی هم قهرمان همان کاری را انجام‬ ‫خواهد که الزم است‪ .‬ما سعی می کنیم اگر ضعفی هست‬ ‫ان را اصالح کنیم‪.‬‬ ‫فکــر نمی کنیــد در این فیلــم بیــش از حد روی‬ ‫شخصیت حامد بزرگنمایی و فوکوس شده است؟‬ ‫اتفاقا ایــن نقد را خودم هم بــه فیلمم دارم‪ .‬این‬ ‫یک ضعف اســت‪ .‬به نظرم فضای قصه که باید با حضور‬ ‫و فعالیــت بعضــی از شــخصیت ها کامل می شــد‪ ،‬خالء‬ ‫دارد‪ .‬در واقع ما روی شــخصیت هایی که اصلی هســتند‬ ‫فوکوس کردیم‪ ،‬شــاید اگر به دیگر کاراکتر ها هم فضای‬ ‫عکس العمل می دادیم فضاســازی فیلم و باورپذیری اش‬ ‫بیشتر می شد‪.‬‬ ‫فرار از‬ ‫رئالیسمکثیف‬ ‫یا چرا فیلم «یک روز بخصوص»‬ ‫قابل احترام است؟‬ ‫‪2‬‬ ‫مرتضی حنیفی‬ ‫نویسنده‬ ‫یک روز بخصوص‪ ،‬فیلم بدی نیســت امــا حتما در‬ ‫کارنامه کســی مثــل همایون اســعدیان که پیــش از ان‬ ‫«بوســیدن روی مــاه» و «طــا و مس» را ســاخته یک‬ ‫جور برگشــتن به عقب است‪ .‬اسعدیان با ســاخت این دو‬ ‫فیلم اخالق محور و معناگرا‪ ،‬به یکباره از ســاختن فیلمی ‬ ‫کم ارزش و ســطحی ماننــد «ده رقمی» جدا شــد و اوج‬ ‫گرفت‪ .‬ان دوفیلمی کــه نام بردم فیلم هایی جســورانه و‬ ‫خالقانه بودند‪ .‬در سینمای ایران هرگز زندگی یک روحانی‬ ‫یا یک مادر شــهید به این شــکل در قالب ســینما روایت‬ ‫نشده بود و همذات پنداری عمیقی را با مخاطبانش ایجاد‬ ‫کرد‪ .‬همین موضوع سبب شــد تا انتظار مخاطبان سینما‬ ‫از فیلم های اســعدیان باال برود‪ .‬بر همین اســاس دیدن‬ ‫فیلمی مانند یک روز بخصوص در جشــنواره فیلم فجر‪ ،‬با‬ ‫این پیش زمینه ذهنی‪ ،‬دلخوری هــا و ناکامی های زیادی‬ ‫در پی داشت‪ .‬شاید بهتر باشد بگوییم که مخاطب از دیدن‬ ‫این فیلم سرخورده شد‪.‬‬ ‫ما همه حامدیم‬ ‫درباره اخرین فیلم همایون اسعدیان‬ ‫مینا انصاری فر‬ ‫خبرنگار‬ ‫‪3‬‬ ‫«یک روز بخصــوص» فیلمی اخالق گــرا و به ویژه‬ ‫مساله انتخاب اخالقی اســت‪ .‬فیلمی که در کش و قوس‬ ‫یک انتخاب شــکل می گیرد و همه جزئیات ان به شــکل‬ ‫درست و ملموسی پیرامون موضوع کانونی روایت می شود‪.‬‬ ‫موضوع این اســت که بیننده در جریان مشاهده وضعیت‬ ‫حامد (مصطفی زمانی) اســتیصال وی را بــه خوبی درک‬ ‫می کند‪ .‬حامد یک روزنامه نگار مقید و درســتکار است که‬ ‫اکنون در شرایطی قرار گرفته که چاره ای جز انتخاب یک‬ ‫راه غیرانســانی در پیش ندارد‪ .‬اینجا همان جایی است که‬ ‫مخاطب خودش را به جای قهرمان داســتان می گذارد و‬ ‫سعی می کند تا دست به انتخاب بزند‪ .‬انتخاب در وهله اول‬ ‫همان چیزی است که هم حامد و هم مخاطب به ان گرایش‬ ‫دارند‪ .‬اما در فیلم به طرز بســیار زیرکانه و درستی ما لحظه‬ ‫انتخاب را نمی بینیم‪ .‬در یک ســکانس تصویری از حامد‬ ‫داریم که از ارمان هایش دم می زند و بالفاصله در سکانس‬ ‫بعدی روبه روی مردی نشسته و درباره مسائلی چانه می زند‬ ‫که همیشــه مورد مذمت و نفرتش بوده اســت‪ .‬این حذف‬ ‫رویداد‪ ،‬برخالف کارهــای فرهادی می بینیم قســمتی از‬ ‫ایجاد تعلیق نیست‪ ،‬بلکه به صراحت معلوم می شود او چه‬ ‫تصمیمی گرفته و چه انتخابی کرده است‪ .‬حذف سکانس‬ ‫تصمیم گیری و احیانا وسوسه های احتمالی قهرمان هنگام‬ ‫انتخاب از این رو صورت گرفته که نیازی به ان نبوده است‪.‬‬ ‫زیرا مخاطب خود درگیر این انتخاب می شود و وسوسه ها‬ ‫و تردید هایش را از ســر می گذراند‪ ،‬بنابراین بازگویی ان در‬ ‫فیلم اضافی به شمار می اید‪ .‬اصوال وقتی بیننده این گونه‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫ناگهانی و بــدون هیچ حاشــیه و زمینه ای بــا این حقیقت‬ ‫تلخ روبه رو می شــود بیش از پیش با حامد همذات پنداری‬ ‫می کند‪ ،‬زیرا کامال در شرایط حامد قرار می گیرد‪ .‬انگار که‬ ‫تصمیم پیش از انکه حامد بخواهد گرفته شــده است و او‬ ‫فقط صدای انتخاب بوده است‪.‬‬ ‫وقتی حامد از ســودابه (پریناز ایزدیار) می پرســد که‬ ‫اگر خواهر خودت در چنین شــرایطی بود‪ ،‬چه می کردی؟‬ ‫درواقع مخاطبش همه ماســت و همان گونه که ســودابه‬ ‫سکوت می کند ما هم چاره ای جز ســکوت نداریم‪ .‬حامد‬ ‫همان قدر در این مســاله مجبور و مختار اســت که بیننده‬ ‫مجبور یا مختار است‪ .‬پایبند به اخالق یا تن دادن به الودگی‬ ‫واقعیت؟ این موضوع ارام ارام در فیلم پرورش داده می شود‬ ‫و به طرز دقیق و درست هم در فیلمنامه و هم در کارگردانی‪،‬‬ ‫روایت می شود‪.‬حامد صادق و اخالق مدار‪ ،‬حاال که مجبور‬ ‫اســت برای نجات جان خواهرش هــرکاری بکند‪ ،‬کم کم‬ ‫یاد می گیــرد دروغ بگوید‪ .‬ابتدا بــه نزدیکانش دروغ های‬ ‫مصلحتی می گوید و بعد در جریان معامله هم دروغ می گوید‬ ‫و درنهایت با عبور از خانه اخر‪ ،‬تمــام موازین اخالقی اش‬ ‫را زیر پا می گذارد‪ .‬فیلم زمینه رئالیســتی باورپذیری برای‬ ‫روایت این رویدادها نمی سازد‪ .‬البته اگر چنین می شد بسیار‬ ‫فیلم قابل دفاعی را می توانســتیم ببینیم اما حاال هم فیلم‬ ‫گلیمش را از اب بیرون کشیده است‪.‬‬ ‫زیرا اصل بهــا دادن به مســاله کانونی فیلــم و بیان‬ ‫کردنش برای مخاطب اســت‪ .‬مخاطب پس از فیلم تنها‬ ‫موقعیت ایجاد شده را در خالء تصویر می کند و دغدغه های‬ ‫انتخاب قهرمــان را به خاطر می اورد‪ ،‬بســترهای واقعی و‬ ‫باورپذیر صرفا در لحظه تماشــای فیلم می تــوان کارامد‬ ‫باشد و بر همین اســاس نمی توان فیلم را به واسطه برخی‬ ‫انگاره ها از جملــه باورپذیر نبودن یا واقعــی نبودن برخی‬ ‫زمینه های داستانی مورد انتقاد قرار داد‪.‬‬ ‫پایان «یک روز بخصوص» هم در راســتای فضای‬ ‫فیلم است و بیننده را کامال درگیر این فضا می کند‪ .‬حامد در‬ ‫شرایطی قرار گرفته که هر راهی برگزیند‪ ،‬عقایدش را زیر پا‬ ‫له کرده است‪ .‬به همین دلیل است که سکانس پایانی فیلم‬ ‫در عین موجز بودن بسیار گویاست‪ .‬شکستن حامد در این‬ ‫ســکانس شکســتن همه باورهای ما به داشتن جامعه ای‬ ‫مســئول اســت‪ .‬شــرایط به گونه ای به ما دیکته شده که‬ ‫چاره ای جز سقوط در پیش نداریم و تلخی این حقیقت در‬ ‫گریه های حامد کامال منعکس است‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫همان طور که در ابتدا گفتم‪ ،‬یک روز بخصوص فیلم‬ ‫بدی نیست! به ویژه زمانی که بخواهیم درونمایه و پیرنگ‬ ‫را بررســی کنیم‪ ،‬حتما می تــوان از این فیلــم دفاع کرد‪.‬‬ ‫فیلمی ارزش بــاور و اخالق محور که جهــان ارمان گرای‬ ‫فیلمساز را روی پرده سینما به نمایش می گذارد‪ .‬متاسفانه‬ ‫در چند سال اخیر سینمای ایران به شکل غیرقابل دفاعی‬ ‫درگیر ساخت فیلم های اجتماعی و سیاه و تلخ شده که به‬ ‫نوعی تداعی گر سبک رئالیسم کثیف در ادبیات داستانی‬ ‫است‪ .‬ســینمایی که یکســره بدبختی وفالکت مایوسانه‬ ‫قهرمان هایش را به رخ می کشد و روزنه امیدی را نمی توان‬ ‫در انها دید‪ .‬زمانی که این مولفه ها را درباره سینما بررسی‬ ‫ی متفاوت‬ ‫کنیم‪ ،‬می بینیم که فیلم یک روز بخصوص فیلم ‬ ‫و قابل احترام اســت‪ .‬اما زمانی که به فیلم به ما هو فیلم و‬ ‫ارزش های فنی و حرفه ای فیلــم می پردزایم‪ ،‬قضیه فرق‬ ‫می کند‪ .‬یک روز بخصوص منهای بازی خوب بازیگرانش‬ ‫که توانســته جذابیت مداومی برای مخاطب رقم بزند‪ ،‬در‬ ‫باقی بخش ها اتفاق خاصی را تجربه نکرده اســت‪ .‬حتی‬ ‫کارگردانی فیلم هم چیزی به ســینمای ایران و حتی خود‬ ‫اسعدیان اضافه نکرده است‪ .‬شخصیت پردازی نه چندان‬ ‫مستحکم‪ ،‬دیالوگ نویســی های باورناپذیر و شیوه روایت‬ ‫معمولی و تکراری‪ ،‬حوصله سر بر شده است‪ .‬اما نمی توان‬ ‫این موضوعات را نقاط ضعف فیلم دسته بندی کرد‪ .‬فیلم‬ ‫یک فیلم متوسط است‪ .‬حتی شــاید بتوان گفت متوسط‬ ‫روبه پایین اما فیلم بدی نیست‪.‬‬ ‫همان طور که گفتم ‪ ،‬تمرکز اصلی فیلم روی محتوا و‬ ‫درونمایه است‪ .‬یک روز بخصوص در واقع روایتگر وجدان‬ ‫قهرمان داســتان و البتــه قهرمان های جامعه اســت‪ .‬در‬ ‫قصه شخصیت اصلی یک روزنامه نگار است‪ .‬روزنامه نگار‬ ‫در واقع چشم بیدار جامعه اســت‪ .‬ناظر اجتماعی است و‬ ‫خود وجدان جامعه محســوب می شــود‪ .‬قرار دادن یک‬ ‫روزنامه نــگار در موقعیتی بحرانــی و تنــش زا‪ ،‬این زمینه‬ ‫را فراهــم می کند کــه بتوان قصــه جذابی تعریــف کرد و‬ ‫اگاهی بخشی اجتماعی را هم چاشنی قصه کرد‪ .‬البته در‬ ‫این فیلم قصه ضعف هایی اساسی دارد‪ .‬واقعیت ان است‬ ‫که عقل متعارف نمی توانــد بپذیرد که یــک روزنامه نگار‬ ‫خانه و ماشین و‪ ...‬داشــته باشــد‪ .‬اصوال روزنامه نگاری‬ ‫شغل چندان پردرامدی نیست که بتوان از قبل ان به خانه‬ ‫شخصی و ماشــین و‪ ...‬رســید‪ .‬این موضوع باور پذیری‬ ‫و منطــق متعارف را از فیلم دور کرده اســت‪ .‬بــا این حال‬ ‫جذابیت قصه هنوز پابرجاست‪ .‬فیلم ارمانگرای اسعدیان‪،‬‬ ‫به ســبب تفاوت ماهوی و محتوایی اش با قریب به اتفاق‬ ‫فیلم هایی که امسال در جشــنواره هم دیدیم‪ ،‬فیلم بسیار‬ ‫قابــل احترامی اســت‪ .‬فیلمی که دربند رئالیســم کثیف و‬ ‫مستند گونه برخی فیلم ها نمی شود و به معنای واقعی سینما‬ ‫نزدیک است‪« .‬یک روز بخصوص» با نمایش چگونگی‬ ‫وارد شدن حامد به عنوان یکی از روزنامه نگاران سردمدار‬ ‫مبارزه با فساد در این منجالب متعفن‪ ،‬انگشت اتهام را به‬ ‫ســوی خود مردم می گیرد‪ .‬از دیدگاه فیلم اغاز درمان این‬ ‫بیماری مزمن‪ ،‬اصالح فردی است‪ .‬تا زمانی که این فساد‬ ‫از سطوح مختلف بخشی از مردم کف جامعه‪ -‬امثال حامد‬ ‫و کافه چی‪ -‬متوقف نگردد‪ ،‬مبارزه با ان به مطالبه عمومی‬ ‫بدل نخواهد شد‪.‬‬ ‫متاسفانه اکران بد موقع فیلم در کنار سه فیلم کمدی‬ ‫برای نوروز‪ ،‬دامنه استقبال از ان را کاهش داد و باعث شد‬ ‫تا کمتر مورد توجه مخاطبان قرار گیرد‪ ،‬از این بابت واقعا‬ ‫باید اظهار تاسف کرد‪.‬‬ ‫اما نکته دیگر خطاب به منتقدان این فیلم اســت‪.‬‬ ‫برخی منتقدان ســینمای ما متاسفانه جهان ســینما را به‬ ‫فیلم هایی که امروزه در ایران باب هســتند فروکاسته اند‪.‬‬ ‫ســینما اصال این نیست‪ .‬سینمای داســتانی باید جادوگر‬ ‫باشــد‪ ،‬مخاطــب را از صندلی اش بــردارد و بــه او جهان‬ ‫تازه ای را هدیــه کند‪ .‬مســتندهای اجتماعــی که تحت‬ ‫عنوان سینمای داستانی به خورد جامعه داده می شود ان‬ ‫هم مستندهایی که غیر از فالکت و بدبختی مردم چیزی‬ ‫را برای بیان کردن ندارند‪ ،‬نه تنها کمکی به حل مســائل‬ ‫اجتماعی نمی کنند‪ ،‬بلکه سینمای ملی را هم از ارزش های‬ ‫ســینمایی و واقعی تهــی می کنند‪ .‬منتقدان ســینمای ما‬ ‫این موضوع و اهمیــت ان را مورد توجه قــرار نمی دهند‪.‬‬ ‫این یک بحران اســت‪ .‬چند روز پیش که فیلم ســینمایی‬ ‫«مفت اباد» را در گروه هنر و تجربه دیدم‪ ،‬بیشتر فهمیدم‬ ‫که سینمای اسعدیان و به ویژه فیلم «یک روز بخصوص»‬ ‫چقدر قابل احترام و ضروری است‪ .‬جای این نوع مواجهه‬ ‫با سینما به ویژه اگر به لحاظ فنی فیلم کم نقصی باشد را در‬ ‫سینمای مان کم داریم‪ .‬سینمایی که تن به رئالیسم کثیف‬ ‫یا حتی ناتورالیسم ادبیات داستانی نمی دهد‪ ،‬سینمایی که‬ ‫بلد است غیر از این جهان‪ ،‬جهانی درست کند برای زندگی‪،‬‬ ‫ برای یک لحظه رهایی مخاطبش‪ .‬سینمایی که قهرمان‬ ‫دارد و قهرمانــش را می توان باور کــرد‪ .‬این جمله ممکن‬ ‫اســت مصادیق هماهنگــی در فیلم یــک روز بخصوص‬ ‫نداشته باشند اما همین که این فیلم به نگاه حداقلی در این‬ ‫باره رسیده است جای شکرش باقی است‪.‬‬ ‫‪67‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪4‬‬ ‫درباره اخرین ساخته همایون اسعدیان؛‬ ‫یک فیلم بخصوص!‬ ‫روز اول بهمن ماه سال ‪ 94‬بود که دوربین علی قاضی‬ ‫روشن شــد تا فیلمبرداری نخســتین پالن از نهمین فیلم‬ ‫همایون اسعدیان کلید بخورد‪ .‬این روز برای اسعدیان یک‬ ‫ج سال دوری از کارگردانی‬ ‫روز بخصوص بود ‪ ،‬زیرا پس از پن ‬ ‫فیلم‪ ،‬دوباره به این حرفه بازگشــته بود‪ .‬همایون اسعدیان‬ ‫مدتی پیش از ان برای انتخاب دختر و پسر جوان این فیلم‬ ‫در تلگرام فراخوان داد و پس از تست از متقاضیان‪ ،‬افسانه‬ ‫کمالی را برای نقش دختر جوان فیلم انتخاب کرد‪ .‬لوکیشن‬ ‫اصلی فیلم «یــک روز بخصوص» منطقــه ای در نزدیکی‬ ‫شهرزیبا در غرب تهران بود‪ .‬فیلمبرداری این فیلم سرانجام‬ ‫بعد از نزدیک به دو ماه‪ ،‬در روز ‪ 24‬اســفند همان سال و در‬ ‫شمال شهر تهران به پایان رسید تا فیلم وارد مراحل تدوین‬ ‫شود‪.‬‬ ‫درباره کارگردان‬ ‫همایوناسعدیانبرایهمهمخاطبانسینمانامی اشنا‬ ‫دارد‪ .‬کسی که به خاطر ســاخت چند فیلم از جمله «طال و‬ ‫مس» و «بوسیدن روی ماه» در میان مخاطبان یک دهه‬ ‫اخیر سینما محبوبیتی دست و پاکرده است‪ .‬این کارگردان‬ ‫البته در برخی از فیلم های پرفروش نیز به عنوان کارگردان یا‬ ‫فیلمنامه نویس حضور داشته اما این فیلم ها به رغم استقبال‬ ‫زیادی که ازشان شده‪ ،‬شــهرت و محبوبیت چندانی برای‬ ‫اسعدیان در برنداشتند‪ .‬از این جمله می توان به کارگردانی‬ ‫فیلم ده رقمی ‪ ،‬فیلمنامه نویســی فیلم کاله قرمزی و پســر‬ ‫خاله‪ ،‬کارگردانی فیلم مــرد افتابی و‪ ...‬اشــاره کرد‪ .‬به هر‬ ‫حال اســعدیان بســیاری دیگر از حرفه های ســینمایی از‬ ‫جمله برنامه ریزی تولید فیلم‪ ،‬عکاسی سینمایی ‪ ،‬دستیاری‬ ‫کارگردان‪ ،‬بازیگری و تهیه کنندگی‪ ،‬اجــرای طرح و‪ ...‬را‬ ‫تجربه کرده است و می توان گفت با همه بخش های تولید‬ ‫یک فیلم به خوبی اشنایی دارد‪ .‬اسعدیان روز ‪ 16‬فروردین‬ ‫سال گذشته در حالی که مشغول تدوین و امو ر نهایی فیلم‬ ‫یک روز بخصوص بود‪ ،‬به عنوانرئیسشورای صنفی اکران‬ ‫انتخاب شد و هنوز هم این مسئولیت را بر عهده دارد‪.‬‬ ‫داستان فیلم‬ ‫حامد روزنامه نگاری منتقد نســبت به فساد سیستمی‬ ‫ رایج در کشــور اســت‪ .‬او باید برای عمل قلب خواهرش از‬ ‫ارتباطی که دارد استفاده کند و اال خواهرش چند هفته بیشتر‬ ‫زنده نخواهد ماند‪ .‬حال او باید دست به یک انتخاب بزرگ‬ ‫بزند ؛ انتخابی که در اینده مسیرهای متفاوتی را پیش روی‬ ‫او قرار خواهد داد‪.‬‬ ‫بازیگران‬ ‫مصطفی زمانــی‪ ،‬فرهاد اصالنــی‪ ،‬پرینــاز ایزد یار‪،‬‬ ‫محسن کیایی‪ ،‬شیرین اقا کاشی‪ ،‬شــیرین یزدان بخش با‬ ‫معرفی افســانه کمالی‪ ،‬مجتبی پیرزاده‪ ،‬بازیگر خردسال‪:‬‬ ‫ایلیا نصر اللهی‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪68‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫عوامل فنی‬ ‫مجری طرح‪ :‬مازیار میــری‪ ،‬مدیر فیلمبرداری‪ :‬علی‬ ‫قاضی‪ ،‬مدیــر برنامه ریزی و دســتیار اول کارگردان‪ :‬مریم‬ ‫هژیروند‪ ،‬طــراح چهر ه پــردازی‪ :‬مهردادمیرکیانی‪ ،‬طراح‬ ‫صحنه و لبــاس‪ :‬کامیاب امیــن عشــایری‪ ،‬صدابرداران‪:‬‬ ‫ساسان نخعی‪ ،‬محمود کاشانی‪ ،‬مدیر تولید‪ :‬مجید کریمی‪،‬‬ ‫منشــی صحنه‪ :‬ندا قائدی‪ ،‬دســتیار اول فیلمبردار‪ :‬ارش‬ ‫رمضانی‪ ،‬عکاس‪ :‬مهدی دلخواسته‪ ،‬مشاور رسانه ای‪ :‬بیتا‬ ‫موسوی‪ ،‬مدیر تدارکات ‪ :‬سید رسول سید حاتمی‪.‬‬ ‫حضور در جشنواره فیلم فجر‬ ‫«یک روز بخصوص» یکی از اولیــن فیلم هایی بود‬ ‫که با انتشــار فراخوان تحویــل فیلم ها به دبیرخانه ســی و‬ ‫پنجمین دوره جشنواره فیلم فجر‪ ،‬صبح روز جمعه سوم دی‬ ‫ماه به این دبیرخانه رســید‪ .‬این در حالی بود که بسیاری از‬ ‫فیلم های دیگر در این زمان یا در حال تدوین بودن د یا اینکه‬ ‫هنوز فیلمبرداری شان به پایان نرسیده بود‪ .‬فیلم اسعدیان‬ ‫مورد پذیرش هیات انتخاب قــرار گرفت و در بخش اصلی‬ ‫جشنواره؛ سودای سیمرغ پذیرفته شــد تا با ‪ 32‬فیلم دیگر‬ ‫این بخش به رقابت بپردازد‪ .‬یک روز بخصوص ســرانجام‬ ‫پس از اکران و داوری‪ ،‬توانست در بخش بهترین جلوه های‬ ‫ویژه میدانی‪ ،‬بهترین چهره پردازی و بهترین طراحی صحنه‬ ‫و لباس نامزد دریافت جایزه سیمرغ شود و از این میان تنها‬ ‫ارش اقابیک که همزمان جلوه های ویــژه میدانی دو فیلم‬ ‫خفه گی و رگ خواب را نیز برعهده داشــت‪ ،‬به عنوان برنده‬ ‫سیمرغ شناخته شود‪.‬‬ ‫اکران و فروش‬ ‫فیلم رئیس شورای صنفی نمایش‪ ،‬به رغم اینکه هیچ‬ ‫یک از جوایز بخش های اصلی جشنواره فیلم فجر را کسب‬ ‫نکرده بود و از سوی منتقدان هم چندان مورد استقبال قرار‬ ‫نگرفت اما در لیســت شــش تایی فیلم های اکران نوروزی‬ ‫قرار گرفت‪ .‬به هر حال این فیلم تا اواخر هفته گذشته در ‪42‬‬ ‫سینما در سراسر کشور اکران داشته و مجموع فروشش در‬ ‫پنج هفته به استانه یک میلیارد تومان رسیده است‪.‬‬ ‫اکران این فیلم در چند روز نخســت با عدم اســتقبال‬ ‫عجیب مخاطبان روبه رو شــد اما با گذشــته هفته اول روند‬ ‫فروش این فیلم و استقبال از ان سیر صعودی به خود گرفت‬ ‫و اگرچه نتوانســته پا به پای دیگر فیلم های اکران نوروزی‬ ‫بفروشد اما احتماال بتواند خودش را به باشگاه میلیاردی های‬ ‫سینما برساند‪ .‬فیلمی که تا کنون رقم دقیقی از هزینه ساخت‬ ‫ ان در رسانه ها منتشر نشده است‪.‬‬ ‫اماحرفوحدیث هادربارهاکرانفیلمی اجتماعیمانند‬ ‫یکروزبخصوصدربهترینزماناکرانیعنیاکراننوروزی‬ ‫کمابیش در رسانه ها وجود داشت‪ .‬برخی گمانه زنی ها حاکی‬ ‫از ان بود که اکران نوروزی این فیلم بی ارتباط با مســئولیت‬ ‫کارگردانشبه عنوانرئیسشورایصنفینمایشنبودهاست‪.‬‬ ‫ایندرحالیبودکهخوداسعدیاندرگفت وگوبارسانه هااعالم‬ ‫کردهبودکهازاکراننوروزیفیلمشچندانراضینیست‪.‬او‬ ‫از یک طرف اکران فیلم خود در شــرایط فعلی را «ریسک»‬ ‫دانســته و از طرف دیگر در توصیف چینش اکران نوروزی با‬ ‫عبارت«بدنیست»یادکردهبود‪.‬‬ ‫اظهارنظر چهره ها درباره فیلم‬ ‫فرهاد اصالنی‪ ،‬بازیگــر‪ :‬در ابتدا باید بگویم که کار‬ ‫کردن با همایون اســعدیان لذت بخش بود زیرا او ســینما‬ ‫را به خوبی می شناســد‪ .‬اکنون که از اکــران فیلم می گذرد‬ ‫می توانم به جرات بگویم که از این انتخاب راضی هستم‪.‬‬ ‫موضوعی که اســعدیان برای این فیلم انتخاب کرد در نوع‬ ‫خود قابل توجه بود‪ .‬زیرا تا به امروز کمتر در سینمای ایران به‬ ‫چنین موضوعی پرداخته شده است‪ .‬از اکران نوروزی فیلم‬ ‫راضی هستم‪ .‬درست اســت که مخاطبان انبوهی نداشته‬ ‫اما کسانی که فیلم را دیده اند ان را پسندیدند و ارتباط خوبی‬ ‫با مخاطبان و فیلم برقرار شده اســت‪ .‬اما نسبت به پارسال‬ ‫حمایت از فیلم ها کمتر شده است‪ .‬البته دلیل این عدم توجه‬ ‫هم کامال روشن است‪ .‬سینمای ما امروز تا حد زیادی تحت‬ ‫تاثیر مسائل سیاسی قرار گرفته است‪ .‬بزرگترین افت برای‬ ‫سینما سیاسی شدن ان است که اکنون شاهد ان هستیم‪.‬‬ ‫پریناز ایزدیار‪ ،‬بازیگر‪ :‬همیشــه تمایل داشــتم با‬ ‫اسعدیان کار کنم؛ سوای اینکه کارگردان خوب و حرفه ای‬ ‫هستند‪ ،‬اخالق شان نیز بسیار مطلوب است‪ .‬به این جهت با‬ ‫وجود اینکه نقش اصلی ندارم اما ان را بسیار دوست داشتم و‬ ‫با کمال میل اعالم همکاری کردم‪ .‬کار این قدر حرفه ای بود‬ ‫وهمهچیزطبقفیلمنامهپیشمی رفتکهقبلازضبطپالن‬ ‫گپ و گفتمان را انجام می دادیم و به تعامل می رسیدیم‪ .‬به‬ ‫اینجهتبهبداهه گویینیازنبود‪.‬همچنینتجربههمکاری‬ ‫با یک ســری پیشکســوتان از تمایالت درونی من است و‬ ‫همیشه ســعی می کنم ان را در دســتورکار قرار دهم؛ چون‬ ‫انها هم از اخالق حرفه ای برخوردارند و هم در کار باتجربه‬ ‫عمل می کنند‪.‬‬ ‫مصطفی زمانی‪ ،‬بازیگر‪ :‬بسیاری از فیلمنامه هایی‬ ‫که قبل از جشنواره به دستم می رسد و رد می کنم را می سازند‬ ‫و انها را در جشــنواره فیلم فجر می بینیم که می توان گفت‬ ‫زور و تــوان الزم را ندارند اما همه چیــز فیلمنامه «یک روز‬ ‫بخصوص» درســت و بجا بود و به دنبال اتفــاق و هیجان‬ ‫کاذب نبود که قصد فریب مخاطبان را داشته باشد‪ .‬نقشم را‬ ‫در این فیلم دوست دارم‪ .‬از بازی های سخت من در «یک‬ ‫روز بخصوص» بود که اقای اسعدیان اصرار داشتند بازی‬ ‫نکنم و تالشم این بود که به سادگی نقشم را دنبال کنم‪.‬‬ ‫حواشی فیلم‬ ‫همایون اسعدیان بعد از‪ 4‬سال دوری از سینما فیلم‬ ‫«یک روز بخصوص» را ساخته است‪.‬‬ ‫فرهاد اصالنی پیش از این در ســریال تلویزیونی‬ ‫«راه بی پایان» با همایون اسعدیان همکاری داشته است‪.‬‬ ‫او در این فیلم نقش متفاوتی را نسبت به فیلم های سال های‬ ‫اخیرش بازی کرده است‪.‬‬ ‫محسن کیایی‪ ،‬بازیگر فیلم های «بارکد»‪« ،‬عصر‬ ‫یخبنــدان» و‪ ...‬نیز در ایــن اثر بازی متفاوتــی ارائه کرده‬ ‫است‪.‬‬ ‫ایرج طهماسب‪ ،‬کارگردان ســینما و تلویزیون در‬ ‫روزهای پایانی فیلمبرداری در لوکیشن بیمارستان‪ ،‬میهمان‬ ‫عوامل «یک روز بخصوص» شد و با انها به دیدار و گفت وگو‬ ‫پرداخت‪.‬‬ ‫درجشنوارهسیوپنجمفیلمفجرهمایوناسعدیان‬ ‫و مازیار میری یــک رویکرد جالب داشــتند‪ ،‬میری مجری‬ ‫طرح فیلم اسعدیان بود و اســعدیان نیز مجرح طرح فیلم‬ ‫میری! نشســت خبری های هر دو فیلم نیز با حضور هر دو‬ ‫نفر برگزار می شد‪.‬‬ ‫محمدهادی ایازی‪ ،‬قائم مقام وزیر بهداشــت در‬ ‫لوکیشن بیمارستان شریعتی به دیدار عوامل این فیلم رفت‬ ‫و با انها به گفت وگو پرداخت‪ .‬همین موضوع باعث شــد تا‬ ‫برخی رسانه ها از احتمال ســرمایه گذاری وزارت بهداشت‬ ‫در این فیلم خبر بدهنــد که البته اســعدیان این موضوع را‬ ‫تکذیب کرد‪.‬‬ ‫نکته جالب توجــه در تولید این فیلــم پایان دادن‬ ‫به اختالف و قهر فرهاد اصالنی و همایون اســعدیان بود‪.‬‬ ‫اسعدیان در این باره گفته است‪« :‬انتخاب اصالنی با اتفاق‬ ‫بامزه ای همراه بود‪ ،‬چون من و فرهاد اواخر ساخت سریال‬ ‫«راه بی پایان» اختالفاتی پیدا کردیم که حتی حرف هم با‬ ‫هم نمی زدیم‪ .‬در این ســال ها هم سوءتفاهم ها ادامه پیدا‬ ‫کرد تا روزی که مازیار میری و دستیارم پیشنهاد بازی او را در‬ ‫«یک روز بخصوص» دادند و من گفتم‪ ،‬اصال حرفش را هم‬ ‫نزنید ولی با این حال چند روزی فکرم را مشغول کرده بود و با‬ ‫خودم فکر می کردم انها راست می گویند‪ .‬باالخره یک روز به‬ ‫فرهنگ‬ ‫نگاهی به فیلم یک روز بخصوص‬ ‫‪5‬‬ ‫هادی عیار‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫همایــون اســعدیان را می تــوان کارگــردان فراز و‬ ‫فرودهای بســیار دانســت‪ .‬کارگردانی که اگر قرار باشــد‬ ‫بر اساس درخشــان ترین اثار هر کارگردانی مورد قضاوت‬ ‫قرار بگیــرد‪ ،‬به پشــتوانه «طال و مــس» او را در شــمار‬ ‫موفق ترین کارگردان های ایــران قرار داد اما هنگامی که‬ ‫به اثار او به عنوان یک نمودار نگاه می شود شاهد اثار خوب‬ ‫و بد در کنار هم هستیم‪ .‬بر همین اساس می توان یک روز‬ ‫بخصوص را به دو گونه متفاوت مورد ارزیابی قرار داد‪ .‬اگر‬ ‫اخرین ساخته اسعدیان را در کنار اثاری همچون «طال و‬ ‫مس» و «مرد افتابی» قرار دهیم می توان گفت که اخرین‬ ‫ساخته اســعدیان قابل مقایســه با این اثار نیست اما اگر‬ ‫بخواهیم این فیلم را در کنار اثار جشــنواره فجر بسنجیم‬ ‫می توان گفت یکی از اثار حائز اهمیت در جشنواره امسال‬ ‫بود‪ .‬نکته جالب توجه قبل از پرداختن به فیلم این است که‬ ‫«یک روز بخصوص» اســعدیان در کنار «سارا و ایدا» ی‬ ‫مازیار میری فیلم هایی هســتند که اثر نخست را اسعدیان‬ ‫کارگردانی و میری تدوین کرده و اثر دوم را میری کارگردانی‬ ‫و اسعدیان تهیه کنندگی کرده است‪ .‬در واقع می توان این‬ ‫دو فیلم را محصوالت مشترک اســعدیان و میری در سال‬ ‫‪ 95‬دانست‪.‬‬ ‫اگر بر سیاق برخی بخواهیم اخرین ساخته اسعدیان‬ ‫فرهنگ‬ ‫مازیار گفتم به او زنگ بزند که ببینم اصال می اید یا نه و فرهاد‬ ‫هم وقتی می شنود که فیلم برای من اســت‪ ،‬پس از کمی‬ ‫تامل در نهایت فروتنی می گوید‪ ،‬کی و کجا بیایم‪ .‬وقتی هم‬ ‫که امد برخوردش بسیار خوب بود و مرا شرمنده کرد‪ .‬خیلی‬ ‫خوشــحالم که این کار را انجام دادم و خوشحالم که او این‬ ‫نقش را بازی کرده اســت چون حتی فکــر می کنم بهترین‬ ‫نقشفیلمهمیننقشیاستکهبرعهدهفرهاداصالنیبود‪.‬‬ ‫فرهاد اصالنی پس از هشت سال در این فیلم دوباره جلوی‬ ‫دوربین اسعدیان رفت‪.‬‬ ‫فیلم یک روز بخصوص با الهام از اتفاقی که چند‬ ‫ســال پیش در میدان کاج تهران افتاد و همه در ان حادثه‬ ‫قتل مشغول فیلمبرداری با موبایل شدند ‪ ،‬ساخته شده است‪.‬‬ ‫این فیلم در جشــنواره فیلم فجر با اســتقبال قابل‬ ‫توجهی از سوی مخاطبان و خبرنگارها روبه رو شد‪.‬‬ ‫مصطفی زمانــی و پرینــاز ایزدیار پــس از تجربه‬ ‫همکاری در مجموعه نمایش خانگی «شــهرزاد» بار دیگر‬ ‫در فیلم «یک روز بخصوص» با یکدیگر همبازی شدند‪.‬‬ ‫پیش از اغاز جشنواره در بهمن ماه سال گذشته و‬ ‫همزمان با صدور پروانه نمایــش فیلم یک روز بخصوص‪،‬‬ ‫خبرهایی درباره احتمال اکران فیلم در رسانه ها منتشر شده‬ ‫بود‪ .‬همان زمان همایون اسعدیان در این باره گفت‪« :‬هنوز‬ ‫تصمیم قطعی در این باره نگرفتم و در حال بررســی شرایط‬ ‫برای اکران فیلم هستم‪».‬‬ ‫بعد از گذشــت ‪ 4‬هفتــه از اکران فیلــم «یک روز‬ ‫بخصوص» به کارگردانی همایون اســعدیان‪ ،‬مدیرعامل‬ ‫انجمن اهدای عضو ایرانیان از فیلم شکایت کرد و خواستار‬ ‫توقف اکران فیلم شد‪ .‬همایون اسعدیان کارگردان فیلم نیز‬ ‫شکایت از فیلم توسط انجمن اهدای عضو را تایید کرد‪ .‬در‬ ‫این شکایت مدیرعامل انجمن اهدای عضو ایرانیان ادعا‬ ‫کرده‪ ،‬داللی قلب پایه و اســاس علمی ندارد‪ .‬این فیلم که‬ ‫مصطفی زمانی نقش اصلی ان را ایفا کرده اســت موضوع‬ ‫اصلی اش درباره پیوند قلب است‪.‬‬ ‫روزیکه‬ ‫خاصنبود‬ ‫را در یک واژه خالصــه کنیم‪ ،‬ان واژه بدون شــک کلمه‬ ‫«انتخاب» اســت‪ .‬انتخابی که در بخشــی از فیلم نیز از‬ ‫زبان فرهاد اصالنی شــنیده می شود که می گوید «زندگی‬ ‫یک انتخاب است»‪ .‬در کنار این واژه اما اسعدیان به سراغ‬ ‫تعدادی از موضوعات و معضالت اجتماعی روز که اتفاقا‬ ‫برخی از انها این روزها به تم پربسامد چند فیلم در سینمای‬ ‫ایران تبدیل شــده‪ ،‬مــی رود‪ .‬کارتل قاچاق دارو‪ ،‬فســاد‬ ‫اداری و در نهایت موضوع اهدای عضو مواردی هســتند‬ ‫که اســعدیان در خالل انتخاب شخصیت اصلی داستان‬ ‫(مصطفی زمانی) به انها اشاره می کند‪.‬‬ ‫کارنامه اسعدیان وی را جزو کارگردان های اخالق گرا‬ ‫در ســینمای ایران قــرار می دهــد و یــک روز بخصوص‬ ‫اخرین اثر اخالق گرای این کارگردان اســت اما این ژانر‬ ‫در فیلم های اسعدیان در سطح باقی نمی ماند و سواالت‬ ‫اساســی ای را پیش می کشــد‪ .‬در یــک روز بخصوص‪،‬‬ ‫اسعدیان شــخصیت اصلی فیلم را که یک روزنامه نگاری‬ ‫است که از قضا پرونده افشای قاچاق دارو را در دست دارد‪،‬‬ ‫در موقعیتی قرار می دهد که خواهر او نیازمند پیوند فوری‬ ‫عمل قلب بوده و حامد (مصطفی زمانی) در این زمان باید‬ ‫بین زندگی خواهرش با دادن پول برای جلو انداختن عمل‬ ‫او و باورهای خود یکی را انتخاب کند‪.‬‬ ‫جــدای از موضوع فیلــم و انچه اســعدیان در این‬ ‫فیلم خواسته بگوید به سراغ چگونه گفتن وی که به نظر‬ ‫نویسنده بسیار مهم تر از چه گفتن است‪ ،‬می رویم‪ .‬اگرچه‬ ‫یــک روز بخصوص در میــان فیلم های اکــران نوروزی‬ ‫جزو فیلم های موفق به حســاب می اید اما بدون شــک‬ ‫این فیلم را یک پسرفت در کارنامه اسعدیان باید قلمداد‬ ‫کــرد‪ .‬البته واکنش منتقــدان به این فیلــم واکنش های‬ ‫متفاوتی بــوده؛ به این صورت که برخــی ان را جزو یکی‬ ‫از موفق ترین کارهای جشــنواره می دانند و برخی اثری‬ ‫ضعیف از کارگردانی موفق‪ .‬کارگردان طبق روال داستان‬ ‫به ما می گوید که فیلم‪ ،‬یک فیلم شــخصیت محور است‬ ‫و ما با چالش های درونی حامد در انتخاب میان ارمان ها‬ ‫و ملزومــات زندگی اش روبه رو هســتیم‪ .‬ایــن به خودی‬ ‫خود نــه نقطه ضعف و نــه نقطه قوت اســت و در صورت‬ ‫پرداخت مناســب می تواند به درامی موفق تبدیل شــود‬ ‫اما نکته اینجاســت که ما در کمتر جایــی با چالش های‬ ‫درونی حامــد در این انتخاب روبه رو هســتیم‪ .‬اطالعات‬ ‫کلی ای داریم با این عنوان که روزنامه نگار است‪ ،‬پرونده‬ ‫قاچاق دارو در دست دارد و‪ ...‬اما انچه دیده نشده چالش‬ ‫حامــد در تصمیم گیری بیــن گزینه های موجود اســت‪.‬‬ ‫پس از بیماری خواهر حامد و طوالنــی بودن نوبت عمل‬ ‫ناگهان حامد را در حال رشوه دادن می بینیم‪ .‬اگر ساختار‬ ‫فیلم شــخصیت محور نبوده و به روابط بین انســان ها یا‬ ‫چالش های افراد مختلفی می پرداخت‪ ،‬این موضوع جای‬ ‫نقد نداشــت اما هنگامی که طبق ســاختار موردنظر خود‬ ‫کارگردان که محوریت شــخصیت حامد اســت‪ ،‬به فیلم‬ ‫نگاه می کنیم در کمتر جایی شاهد پرداختن به شخصیتی‬ ‫هستیم که در تصمیم خود مردد است‪.‬‬ ‫در ادامه فیلم هم می بینیم که قسمتی از فیلم خرج‬ ‫تالش هــای حامد بــرای فراهم کردن پول می شــود‪ .‬در‬ ‫حالتــی کلی می توان گفت فیلم با شــروعی نســبتا خوب‬ ‫و طرح مســاله ای مناســب اغاز می شــود‪ ،‬در میانه روند‬ ‫داســتان از دســت کارگردان بیرون مــی رود و اگرچه در‬ ‫پایان تالش هایی بــرای جمع کردن روایت می شــود اما‬ ‫این پایان بندی نمی تواند مخاطــب را راضی کند‪ .‬فیلمی ‬ ‫که با موضوع جذاب قاچــاق دارو و اهدای عضو شــروع‬ ‫می شود‪ ،‬در ساخت نمی تواند پاسخگوی ایده اولیه باشد‬ ‫و این در حالی اســت که در کارنامه اســعدیان فیلم های‬ ‫خوش ســاختی همچون «مرد افتابی»‪« ،‬بوسیدن روی‬ ‫ماه» و بخصوص «طال و مس» را به یاد داریم‪.‬‬ ‫‪69‬‬ ‫برانکو ایرانکویچ قهرمان‬ ‫ورزش‬ ‫اصلی ترین موضوع برای باشگاه پرســپولیس حفظ برانکو در کنار تقویت‬ ‫دیگر تیم های این باشگاه اســت‪ .‬موضوعی که خود برانکو هم در مصاحبه اش‬ ‫به ان اشاره کرده است‪ .‬موضوع مهمی که این روزها مطرح است تمدید قرارداد‬ ‫‪ 5‬ساله با برانکو است‪ .‬پرســپولیس حاال قهرمانی لیگ برتر را دارد‪ .‬اما همچنان‬ ‫امیدوار است موفقیت در اسیا را به کلکسیون افتخاراتش اضافه کند‪.‬‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫برانکو می رود؟‬ ‫پرسپولیسدراینفصلنمایش‬ ‫بی نظیریداشت‬ ‫ورزش‬ ‫‪70‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫‪1‬‬ ‫بعد از ان قهرمانی دراماتیک که با شکست سپاهان در‬ ‫تهران به دست امد ‪ 9‬سال طول کشید تا سرخ های پایتخت‬ ‫بار دیگر بتوانند قهرمانی لیگ برتر را از ان خود کنند ؛ این بار‬ ‫در تبریز‪ .‬برابر ماشین سازی‪ .‬پرســپولیس برای رسیدن به‬ ‫این قهرمانی فصل پر فراز و نشــیبی را پشت سر نگذاشت‪.‬‬ ‫انها اگر چه در پاره ای اوقات دچار حاشــیه هایی شدند اما‬ ‫موفق شــدند طبق نقشــه برانکو ایوانکوویچ پیش بروند و‬ ‫باالخره قهرمان شوند‪ .‬پرســپولیس در فاصله سه هفته به‬ ‫پایان شــانزدهمین دوره لیگ برتر قهرمان شد تا عمال سه‬ ‫بازی اخر این تیم در لیگ حالت تشریفاتی به خود بگیرد‪.‬‬ ‫سرخ پوشان در کنار کسب یک قهرمانی مقتدرانه در‬ ‫این مسابقات‪ ،‬بســیاری از رکوردهای قهرمانان گذشته را‬ ‫هم جابه جا کردند تا فصل خوب خــود را رویایی تر به پایان‬ ‫برسانند‪ .‬از جمله اینکه در پایان هفته بیست و هفتم تعداد‬ ‫پیروزی های خود را به عدد ‪ ۱۹‬رساندند تا با بیشترین تعداد‬ ‫پیروزی‪ ،‬قهرمان شده باشند یا رکورد تعداد کلین شیت های‬ ‫(بسته ماندن دروازه) این تیم در این فصل و تعداد گل های‬ ‫خورده سرخ پوشان که واقعا اماری رویایی است‪.‬‬ ‫هفته بیســت و هفتم لیگ برتر در حالــی با قهرمانی‬ ‫ســرخ های پایتخت به اتمام رســید که انها تا پایان همین‬ ‫هفته تنها ‪ ۱۰‬گل خوردند‪ .‬برانکو و تیمــش در حالی با ‪۲۰‬‬ ‫کلین شــیت و ‪ ۱۰‬گل خورده به اواخر فصل رســید که این‬ ‫تیم در این فصل کمترین تعداد بازیکن تخصصی در خط‬ ‫دفاعی را داشت و هفته های زیادی انها ناچار شدند به دلیل‬ ‫کمبود بازیکن در ایــن منطقه‪ ،‬با وصله و پینه تیمشــان را‬ ‫راهی زمین کنند‪ .‬برانکو برای این فصل حســین ماهینی و‬ ‫رامین رضاییان را در دفاع راســت داشت که البته رضاییان‬ ‫هفته های ابتدایی و انتهایی فصل را به دلیل مغضوب واقع‬ ‫شدن از طرف برانکو از دســت داده بود‪ .‬برانکو عمال تنها‬ ‫یک مدافع میانی تخصصی به اســم ســید جالل حسینی‬ ‫را در اختیار داشــت و یــک مدافع چپ تخصصی به اســم‬ ‫محمد امین ارام طبع که این اخــری هرگز در لیگ فرصت‬ ‫بازی پیدا نکرد‪ .‬دو مدافع دیگری که برانکو در اختیار داشت‬ ‫محمد انصاری و محســن ربیع خواه بودند کــه این دو هم‬ ‫عمال به دلیل کمبود بازیکن در پســت های غیر تخصصی‬ ‫برای سرخپوشان بازی کردند‪ .‬بحران مدافع در پرسپولیس‬ ‫انقدر باال بود که در بسیاری از بازی ها‪ ،‬سرمربی این تیم به‬ ‫ناچار فرشــاد احمد زاده که ذاتا یک مهاجم است را به خط‬ ‫دفاعی منتقل می کرد‪ .‬اما با همــه این کمبود مهره در خط‬ ‫دفاعی‪ ،‬سرخپوشــان بهترین خط دفاعی لیــگ را به خود‬ ‫اختصاص دادند و قطعا این استحکام در خط دفاعی یکی‬ ‫از اصلی ترین دالیــل قهرمانی مقتدرانــه و زودهنگام این‬ ‫تیم بود‪ .‬سرمربی کروات پرســپولیس در واقع بدون انکه‬ ‫مدافعان زیادی در تیمش داشــته باشــد‪ ،‬با ایجاد نظم در‬ ‫ســاختار دفاعی تیمش و البته تکیه بر دروازه بان اماده ای‬ ‫مثل بیرانوند موفق شــد رکوردی بی نظیر در گل خوردن از‬ ‫خود و تیمش به جای بگذارد‪ .‬نگاه ویژه برانکو به ســاختار‬ ‫دفاعی کــه از جلوی زمین و با پرس کــردن مهاجمان این‬ ‫تیم بر مدافعان حریف اغاز می شد‪ ،‬با دوندگی هافبک های‬ ‫درگیر شــونده این تیم ادامه می یافت و ســرانجام در خط‬ ‫دفاعــی تکمیل می شــد‪ ،‬به شــکل گیری رکــورد عجیب‬ ‫پرســپولیس در تعداد گل های خورده منجر شد‪ .‬به همین‬ ‫دلیل شاید بیراه نباشد اگر بپذیریم که بیشترین نقش را در‬ ‫کم گل خوردن پرسپولیس در این فصل‪ ،‬خود اقای ایوان‬ ‫داشت‪ .‬سرخپوشان تهران در هفته بیست و هفتم لیگ برتر‬ ‫موفق شدند میزبان خود یعنی ماشین ســازی را دو بر صفر‬ ‫شکست بدهند تا هم قهرمانی شــان در لیگ برتر را قطعی‬ ‫کنند و هم سقوط تیم ماشین سازی به لیگ دسته اول را‪.‬‬ ‫برانکو بعد از قهرمانی چه گفت؟‬ ‫برانکــو ایوانکوویــچ؛ ایــن مربی کروات طــی دوره‬ ‫حضورش روی نیمکت پرسپولیس شرایط خوبی را تجربه‬ ‫کرده است‪ .‬او بر خالف بسیاری از مربیان قبلی پرسپولیس‬ ‫همواره حمایت مدیــران و قدیمی های این باشــگاه را به‬ ‫خود دیده است‪ .‬همچنین هواداران پرسپولیس با حمایت‬ ‫ بی وقفه از این مربــی بارها موضع خودشــان را در قبال او‬ ‫اعالم کرده اند‪ .‬حتی وقتی برانکــو روی نام رضاییان خط‬ ‫قرمز کشــید و او را اخراج کــرد هواداران پرســپولیس در‬ ‫دقیقه ای که شــماره پیراهن رضاییان بــود یکصدا برانکو‬ ‫فلسفه فوتبال در مکتب برانکو‬ ‫پروسه قهرمانی از قعر تا صدر‬ ‫که خارجی هــا نمی توانند به ما کمک کننــد‪ .‬همین ارزش‬ ‫قهرمانی ما را خیلی بیشتر کرد‪ .‬در روزهای اتی چهار‪ -‬پنج‬ ‫بازیکن جدید جذب خواهیم کرد‪ .‬اصوال در هر پستی یک‬ ‫بازیکن خواهیم گرفت‪ ».‬وی در مــورد کیفیت دو بازیکن‬ ‫اوکراینی گفت‪« :‬انها کیفیتی نســبی داشتند و زمان کمی‬ ‫مانده بود به شــروع تمرینات که به جمع ما اضافه شــدند‪.‬‬ ‫طبیعی بود که من اولویت را به بازیکنان ایرانی دادم‪ .‬اگر چه‬ ‫همه در شرایط مســاوی بودند اما من اولویت را به بازیکن‬ ‫بومی دادم‪ .‬برای همین نیم فصل احساس کردم که دیگر‬ ‫نیازی به انها نداریم‪ .‬به همین خاطر توافق دو طرف کردیم‬ ‫که بروند‪ .‬االن هم به این نتیجه رسیدیم که تصمیم درستی‬ ‫گرفته ایــم‪ ».‬برانکو در مــورد اینکه ایا سیاســت نگرفتن‬ ‫بازیکنان خارجی ادامه خواهد داشت گفت‪« :‬اگر تشخیص‬ ‫بدهیم که بازیکن با کیفیت خارجی وجود دارد که به درد تیم‬ ‫ما می خورد قطعا او را جذب خواهیم کرد‪».‬‬ ‫سرمربی تیم فوتبال پرسپولیس در مورد رابطه اش با‬ ‫تیم ملی گفت‪« :‬هیچ وقت هیچ مشــکلی در مورد حمایت‬ ‫پرســپولیس و باشــگاه ها از تیم ملی وجود نداشته است‪.‬‬ ‫اما همه باید بدانیم باشگاه ها هم منافع خاص خودشان را‬ ‫دارند‪ .‬پرسپولیس تالش خودش را خواهد کرد تا بازیکنان را‬ ‫اماده کند برای خدمت در تیم ملی‪ .‬همه ما خواهان موفقیت‬ ‫تیم ملی هستیم‪».‬‬ ‫ ‪10‬قهرمانی تاریخی‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫تیم فوتبال پرســپولیس دهمین قهرمانی تاریخ خود‬ ‫را به دســت اورد‪ .‬جام اول را الن راجرز به پرسپولیس هدیه‬ ‫داد‪ .‬باالتر از هشــت تاج‪.‬تــاج تهران بود با تاج نوشــهر‪،‬‬ ‫رشت‪ ،‬گناباد‪ ،‬مسجدسلیمان‪ ،‬سنندج‪ ،‬اهواز‪ ،‬کهگیلویه‪.‬‬ ‫ت ضلعی‬ ‫پس از تعلیق و انحالل شاهین و دارایی‪ ،‬تاج هش ‬ ‫از سراســر ایران به فرماندهی سپهبد خســروانی‪ ،‬مقهور‬ ‫سرخ های نو رسیده شــد‪.‬راجرز‪ ،‬مبتکر ‪ 4٣٣‬در ایران‪ .‬سه‬ ‫تای جلو‪ :‬مثلث رویایی حســین کالنی‪ ،‬همایون بهزادی‬ ‫و صفر ایرانپاک‪ .‬پرسپولیس قهرمان‪ ،‬اماده میزبانی جام‬ ‫باشگاه های اسیا می شد اما به خاطر لغو مسابقات‪ ،‬فرصت‬ ‫افتخارافرینی در اسیا به سادگی از دست رفت‪.‬‬ ‫جام دوم‪ ،‬باز راجرز و این بار بدون شکست‪ .‬بهترین‬ ‫پرسپولیس تاریخ‪ ،‬فاتح نخستین دوره جام تخت جمشید‪.‬‬ ‫مسابقاتی که شــش ماهه به پایان رسید و شامل شش گل‬ ‫تاریخی سرخپوشان در ششمین ماه سال بود‪.‬پرسپولیس از‬ ‫دی ‪ 5٠‬تا خرداد ‪ 5٣‬به مدت ‪ ٨65‬روز در لیگ بدون شکست‬ ‫ماند‪ .‬رکوردی برقرار در تاریخ فوتبال ایران که در اسیا هم‬ ‫تا ‪ ٢١‬سال پایدار بود‪.‬‬ ‫جام سوم سال ‪ .54‬پرسپولیس نایب قهرمانی پارسال‬ ‫را با بیوک وطنخواه ‪ ٣٣‬ساله جبران کرد‪.‬جوانترین سرمربی‬ ‫قهرمان در تاریخ لیگ های سراسری ایران‪ .‬هما جدی ترین‬ ‫رقیب بود اما ناصر نورایی هرچه گل زد‪ ،‬هواپیمایی ملی به‬ ‫«پارس شهر» نرسید‪.‬بهرام مودت دروازه بان پرسپولیس‬ ‫در دوره سوم جام تخت جمشــید ‪ ٨4٢‬دقیقه گل نخورد تا‬ ‫رکوردی تاریخی به ثبت برساند‪ .‬پرســپولیس بیست سال‬ ‫ِ‬ ‫پرسپولیس‬ ‫جام نگرفت اما «جام های گمشده از ‪ 65‬تا ‪»6٩‬‬ ‫اعجاب انگیز پروین در فوتبالی که لیگ سراسری نداشت‬ ‫را نبایــد نادیده انگاشــت‪ .‬پنــج قهرمانی متوالــی در جام‬ ‫باشــگاه های تهران که مهم ترین لیگ کشــور بود‪ .‬جام‬ ‫چهارم را ســال ‪ ٧4‬اســتانکو گرفت‪ ،‬دومین خارجی بعد از‬ ‫راجرز که پرســپولیس را قهرمــان کرد‪.‬او از نیمــه راه تیم‬ ‫بحران زده را با درخشــش عجیب و غریب عابدزاده و البته‬ ‫کمی هم لطف فدراسیون به مقام قهرمانی ایران رساند تا‬ ‫بتواند یکی از بهترین پرسپولیس های تاریخ را برای فصل‬ ‫بعد بسازد‪ .‬جام پنجم‪ .‬سال ‪ ٧5‬و باز اســتانکو‪ .‬او البته در‬ ‫بازی اخر سرمربی پرســپولیس نبود‪ .‬به جای او دستیارش‬ ‫حمید درخشــان فصل را با برد ‪ 0-3‬مقابل اســتقالل تمام‬ ‫کرد‪ .‬تیمی که از نیم فصل کار قهرمانی را تمام کرده بود‪.‬‬ ‫بازگشــت علی پروین به پرســپولیس این تیــم را به‬ ‫هشتمین جام رساند‪ .‬او با تیمی متشــکل از بهترین های‬ ‫فوتبال ایران قاطعانه قهرمان لیگ سراسری شد‪ .‬از نکات‬ ‫مهم فصل‪ ،‬تکرار رکورد بی شکســتی توسط پرسپولیس با‬ ‫سرمربیگری پروین در ‪ 4٣‬بازی رســمی جام حذفی‪ ،‬لیگ‬ ‫کشور و جام باشــگاه های اســیا‪ .‬در بردهای پی درپی هم‬ ‫پرســپولیس در فصل ‪ ۷۷‬لیگ ازادگان با ‪ ۱۴‬برد متوالی‪،‬‬ ‫رکورد دیگرى زد‪ .‬بازهم علی پروین با اختالف تیم را قهرمان‬ ‫لیگ کرد‪.‬ســال ‪ ،78‬تیم او همچنان با بهترین های لیگ‬ ‫ بی رقیب بود‪ .‬تیمی خشــن و دونده که با بزیک و عابدزاده‬ ‫و هاشمی نســب و رهبری فر و بقیه‪ ،‬قابل دســترس نبود‪.‬‬ ‫برای هشــتمین قهرمانی پرســپولیس به حماســه ملوان‬ ‫نیاز پیدا کرد تا اولین قهرمان لیگ تخت جمشــید‪ ،‬اولین‬ ‫قهرمان لیگ برتر هم بشود‪ .‬این سومین قهرمانی متوالی‬ ‫بود اما ناباورانه و با شکســت ابی ها در انزلی‪.‬گل قهرمانی‬ ‫پرسپولیس را ابراهیم اســدی زد‪ .‬در بازی فجر سپاسی در‬ ‫تهران‪ .‬روزنامه ها تیتر زدند‪ :‬قهرمانی این طور می چسبد‪.‬‬ ‫جام نهم ســال ‪ ٨٧‬با افشــین امپراتــور‪ .‬تیمی که با‬ ‫کسر شــش امتیاز قهرمان شــد و احتماال دراماتیک ترین‬ ‫قهرمانی لیگ برتر مربوط به همین دوره اســت‪ .‬قهرمانی‬ ‫با گل ســپهر حیدری اصفهانی مقابل ســپاهان اصفهان‬ ‫که تیم شایســته ای بود‪ .‬جــام دهم‪ .‬برانکــو ایوانکوویچ‬ ‫دومین کروات و سومین خارجی که سرخ ها را به قهرمانی‬ ‫می رساند‪ .‬انها فصل درخشانی را پشت سر گذاشتند‪.‬‬ ‫حاال اصلی ترین موضوع برای باشــگاه پرسپولیس‬ ‫حفظ برانکــو در کنار تقویــت دیگر تیم های این باشــگاه‬ ‫است‪ .‬موضوعی که خود برانکو هم در مصاحبه اش به ان‬ ‫اشاره کرده است‪ .‬موضوع مهمی که این روزها مطرح است‬ ‫تمدید قرارداد ‪ 5‬ساله با برانکو اســت‪ .‬واکنش مدیرعامل‬ ‫پرسپولیس به خبر توافق ‪ ۵‬ســاله با برانکو اما اینگونه بود‪:‬‬ ‫«در همین حد به شــما بگویم که ما در حــال برنامه ریزی‬ ‫بلندمدت هستیم تا تیم در مسیر مشخص و موفق حرکت‬ ‫کند‪ .‬برانکو ایوانکوویچ محور برنامه های اینده پرسپولیس‬ ‫اســت و هر تصمیمی بخواهیم بگیریم ایشان در متن ان‬ ‫قرار دارد‪ .‬هواداران و رسانه ها نیز باید کمک کنند فوتبال در‬ ‫مسیر درست حرکت کند‪ .‬ما یک افق خوب برای پرسپولیس‬ ‫در نظــر گرفته ایم و امیدواریم با یک نقشــه خــوب به ان‬ ‫برسیم‪ ،‬اگرچه در فوتبال شما را به روزمرگی دعوت می کنند‪.‬‬ ‫این طور نیست که تمدید قرارداد پنج ساله انجام شده باشد‬ ‫و رســانه ها عجوالنه عمل کردند‪ .‬هر واحد‪ ،‬سازمان و‪...‬‬ ‫باید دورنمایی داشته باشد و برنامه ریزی کند که ما هم ابتدا‬ ‫که با اقای برانکو قرارداد دو‪ ،‬سه ساله داشتیم اما حاال پنج‬ ‫ساله را تعریف کردیم که می خواهیم محوریت را با ایشان‬ ‫شکل دهیم‪».‬‬ ‫پرســپولیس حــاال قهرمانی لیــگ برتــر را دارد‪ .‬اما‬ ‫همچنان امیدوار اســت موفقیت در اســیا را به کلکسیون‬ ‫افتخاراتش اضافه کند‪ .‬موضوعی که اتفاقا به محل چالش‬ ‫میان هواداران پرسپولیس و استقالل تبدیل شده است‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫را تشــویق کردند تا پیام روشــن خود را به رامین رضاییان‬ ‫برسانند‪ .‬بنابراین برانکو شرایط خیلی خوبی را تا امروز پشت‬ ‫سر گذاشته اســت‪ .‬شــرایطی که البته خودش نیز با برنده‬ ‫شــدن به حفظ ان کمک کرده اســت‪ .‬او بعد از قهرمانی‬ ‫پرســپولیس گفت‪« :‬ما ســال پیش یک روز قبل از شروع‬ ‫تمرینات پیش فصل با وضعیت بدی کار را با اقای طاهری‬ ‫شــروع کردیم و کارهای خیلی بزرگی انجام دادیم‪ .‬در این‬ ‫مدت اصرار بر کار تیمی داشــتیم نه فردی و انفرادی‪ .‬هر‬ ‫کاری کردیم تیمی بود‪ .‬چه بردها و چه باخت ها‪ ».‬برانکو‬ ‫ادامه داد‪« :‬هدف اصلی باشــگاه هواداران هستند‪ .‬ما به‬ ‫نتایجی که با پرسپولیس کسب کردیم‪ ،‬افتخار می کنیم‪».‬‬ ‫برانکــو در مورد اینکه فصل گذشــته تیمش ســتاره‬ ‫خاصی نداشته است و انگیزه اش برای امدن به ایران چه‬ ‫بوده است گفت‪« :‬پرســپولیس تیم بزرگی است و من هم‬ ‫دوست داشتم در تیم بزرگی کار کنم‪ .‬به دانش و کار خودم‬ ‫هم اطمینان داشتم و می دانستم که می توانیم به موفقیت‬ ‫برســیم‪ .‬از باشــگاه های دیگری هم پیشــنهاد داشتم اما‬ ‫نپذیرفتم‪ .‬این باشگاه هواداران زیادی دارد اما در ابتدای‬ ‫راه قرار دارد‪ ».‬او ادامه داد‪« :‬من هم دوست دارم در تیمم‬ ‫ســتاره داشــته باشــم چرا که انها هواداران را به ورزشگاه‬ ‫می اورند‪ .‬از دو سال پیش تاکنون فقط مهدی طارمی و علی‬ ‫علیپور در تیم ما مانده اند‪ .‬بقیه بازیکنان را عوض کرده ایم و‬ ‫توانستیم یک تیم خوب را اماده کنیم‪».‬‬ ‫برانکو با اشاره به حساسیت های هدایت تیمی مثل‬ ‫پرسپولیس گفت‪« :‬قبول دارم که هدایت پرسپولیس برای‬ ‫من یک ریســک بود چرا که قبال در تیم ملی فوتبال ایران‬ ‫بودم و شناخت خوبی از تیم های ایرانی داشتم‪ .‬با این حال‬ ‫کار من به عنوان یک مربی به گونه ای است که باید ریسک‬ ‫کنم‪ .‬با حمایت هواداران به موفقیت های خوبی دست پیدا‬ ‫کردیم‪ ».‬او ادامه داد‪« :‬من یک سال دیگر با پرسپولیس‬ ‫قرارداد دارم‪ .‬چیزی که برای من مهم اســت اینکه باشگاه‬ ‫از کار من راضی است‪ .‬خوشبختانه اقای طاهری هم دید‬ ‫بلند مدت دارد‪ .‬در ابتدای کار توافق کردیم که در یک برنامه‬ ‫کوتاه مدت همکاری بکنیم که یک ساله بود و میان مدت‬ ‫که دو ساله بود و یک برنامه چهار ساله که بلند مدت خواهد‬ ‫بود‪ .‬در این شرایط تکلیف کاری هر کسی مشخص خواهد‬ ‫بود‪ .‬دکتر طاهــری انتظار دارد که بنده دانــش خودم را در‬ ‫اکادمی فوتبال پرسپولیس هم به کار ببندم‪ .‬به همین خاطر‬ ‫باید شرایطی فراهم شود که توسعه کاری صورت بگیرد‪ .‬در‬ ‫همین دو سال هم توانستیم کارهای زیادی را انجام دهیم‪.‬‬ ‫فقط موفقیت تیم بزرگســاالن مهم نیســت و باید کارهای‬ ‫دیگری هم کرد‪».‬‬ ‫برانکــو در مورد اینکــه پای حرفش ایســتاد و رامین‬ ‫رضاییان را بــه تیم برنگردانــد‪ ،‬گفت‪« :‬ارزیابــی من این‬ ‫بود که این بهترین تصمیم برای باشــگاه بــود‪ .‬چیزی که‬ ‫همیشــه به بازیکنانم می گویم این اســت که ملی پوشان‬ ‫هیچ حقی ندارند جز اینکه مســئولیت دارنــد‪ .‬باید بهترین‬ ‫در تمرینات باشند و به تیم کمک کنند و هم خودشان و هم‬ ‫دیگران را کنترل کنند‪ .‬این یعنی ملی پوش‪ .‬انها مسئولیت‬ ‫مضاعفی دارند‪ .‬تصمیم مــن و مدیریت این بــود که این‬ ‫بهترین تصمیم برای باشگاه بود‪ ».‬ســرمربی تیم فوتبال‬ ‫پرســپولیس در مورد کمبود بازیکن در ایــن تیم نیز گفت‪:‬‬ ‫«ما در نیم فصل محدودیت داشــتیم و نتوانستیم بازیکن‬ ‫بگیریم‪ .‬اکثر بازیکنان تحت قرارداد باشگاه بودند‪ .‬بازیکن‬ ‫خارجی هم نمی توانســتیم بگیریم چون تشخیص دادیم‬ ‫ پرسپولیس مدرن‬ ‫پرسپولیس چگونه به جام رسید؟‬ ‫جانشین سازی و تغییر تاکتیک‬ ‫ماموریت تازه برانکو در‬ ‫پرسپولیس چیست؟‬ ‫‪71‬‬ ‫ورزش‬ ‫از قهرمانی پرسپولیس تعجب نمی کنم‬ ‫دوگانگی تصمیمات برانکو درباره طارمی را نمی پسندم‬ ‫امیر حاج رضایی‬ ‫کارشناس فوتبال‬ ‫‪2‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪72‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫لیگ امســال تلفیقــی از خوبی هــا و کمبودها بود ؛‬ ‫تعطیالت مکرر لیــگ که به خاطر لیگ قهرمانان اســیا و‬ ‫بازی های ملی خللی در بازی های لیــگ بود و مربیانی که‬ ‫موفق بودند و توانستند تیم خود را در هر شرایطی خوب نگه‬ ‫دارند‪ .‬رقابت هــای خوبی بین تیم هــای پر هوادار صورت‬ ‫گرفت که این به نفع فوتبال ایران است‪ .‬بازی های خوبی‬ ‫در لیگ شانزدهم برگزار شد که جامعه فوتبالی را تحت تاثیر‬ ‫خود قرار داد‪ .‬همچنین از دل لیگ استعدادهای بی نظیری‬ ‫بیرون امدنــد‪ .‬نکته مثبت این فصل جنــگ قهرمانی بین‬ ‫تیم هــای پر طرفــداری مانند پرســپولیس‪ ،‬اســتقالل و‬ ‫ تراکتورسازی بود که باعث شــد دوباره شور و شعف فوتبال‬ ‫در مردم ایجاد شود‪.‬‬ ‫درباره قهرمانی سرخپوشان پایتخت باید بگویم که من‬ ‫از قهرمانی پرسپولیس تعجب نمی کنم زیرا این تیم از مربی‬ ‫خوبی چون برانکو بهــره می برد و هم از لحــاظ مدیریتی‪،‬‬ ‫کادری قوی دا رد‪ .‬حضور یک فوتبالی خوشــنام همچون‬ ‫جعفر کاشانی کمک موثری به مجموعه پرسپولیس برای‬ ‫کسب جام قهرمانی در لیگ شانزدهم کرد‪ .‬برانکو تاثیر خود‬ ‫را در این تیم گذاشت‪ .‬دو فصل پیش تیم انتهای جدولی را‬ ‫تحویل گرفت‪ ،‬فصل گذشته در دیداری دراماتیک و تنها به‬ ‫علت تفاضل گل نایب قهرمان شد و این فصل نیز در فاصله‬ ‫سه هفت ه باقیمانده به پایان جام قهرمانی را به ارمغان اورده‬ ‫و همچنین نباید از اضافه شــدن بازیکنان خوبی همچون‬ ‫سید جالل حسینی و سروش رفیعی به این تیم چشم پوشید‪.‬‬ ‫البته در تیم پرســپولیس نکات منفی نیز وجود داشــت که‬ ‫بارزترین انها حضور دو بازیکن اوکراینی بود؛ بازیکنانی که‬ ‫هیچ گاه بر ما روشن نشد که چگونه امدند و چگونه رفتند و‬ ‫تنها چیزی که مشخص بود هزینه های چشمگیری بود که‬ ‫دامنگیر فوتبال ایران کردند‪ .‬تعجب من از این اســت که‬ ‫چگونه با حضور شــخصی چون برانکو‪ ،‬این دو بازیکن از‬ ‫پرسپولیس سر در اوردند‪ .‬از دیگر نکات منفی این تیم وجود‬ ‫تنش هایی در مقاطع مختلف فصل بود که گاهی اوقات پا‬ ‫در میانی هایی که در فرهنگ ما است باعث فرو نشستن این‬ ‫تنش ها می شد ولی در اصل ثمری نداشت‪.‬‬ ‫موضوع دیگر اما به تنش های ایجاد شده در خصوص‬ ‫رامین رضاییان برمی گردد‪ .‬شــما یک هنرپیشــه را فرض‬ ‫کنید‪ .‬شــاید بازی او در روی صحنه فوق العاده باشــد‪ ،‬اما‬ ‫شــخصیت حقوقی جالبی نداشته باشــد‪ .‬رامین رضاییان‬ ‫یکی از چهره های درخشان فوتبال ایران است که می توان‬ ‫به او نمره باالیی داد‪ .‬کیفیت فوتبال او به گونه ای است که‬ ‫توانسته خســرو حیدری و وریا غفوری را پس بزند‪ ،‬اما ما با‬ ‫شخصیت حقوقی افراد کار داریم‪ .‬اتفاقاتی که در اردوی‬ ‫دوبی پرسپولیسی ها افتاد تا حدی رسانه ای شد و اطالعات‬ ‫ما هم در همان حد است‪ ،‬اما نمی توان با اطالعات محدود‬ ‫قضاوت کرد‪ .‬به هر حال نگه داشــتن ‪ ۴۰‬نفر ادم با خلق و‬ ‫خوی متفاوت بسیار سخت است‪.‬‬ ‫اما مایلــم در خصوص برانکــو و اظهارنظرش درباره‬ ‫ی هم نکته ای را عرض کنم‪ .‬باید بپذیریم‬ ‫پنالتی نزدن طارم ‬ ‫که دوگانگی در صحبت بد است‪ .‬کاش برانکو ان حرف را‬ ‫پس از دیدار با الریان نمی زد‪ .‬او باید روی حرفش می ایستاد‬ ‫اما قســمت بد ماجرا‪ ،‬توجیــه بدتر از حرف او بــود؛ اینکه‬ ‫سید جالل دست راست من اســت‪ .‬این حرف تزلزل اقای‬ ‫برانکو را می رســاند و ممکن اســت در اینده روی عملکرد‬ ‫بازیکنان نیــز تاثیر بگذارد‪ .‬به همین دلیــل بنده دوگانگی‬ ‫ی را نمی پسندم‪.‬‬ ‫تصمیم های برانکو درباره طارم ‬ ‫این روزها تمدید قرارداد برانکــو ان هم به مدت پنج‬ ‫سال بحث داغ رسانه ها است‪ .‬من اقای طاهری را مالقات‬ ‫کردم و به ایشان گفتم که برانکو را حفظ کنید زیرا هم به سود‬ ‫پرسپولیس است و هم به سود فوتبال ملی ایران البته حرفی‬ ‫از مدت زمان ان نزدم‪ .‬من با اصل این کار مخالف نیستم‬ ‫ولی به نظرم باید بندهایــی در این گونه قراردادها گنجانده‬ ‫شود که فسخ ان با کمترین ضرر صورت بگیرد‪ .‬قراردادهای‬ ‫قبلی توســط افراد کم سواد نوشته شــده که کشور را دچار‬ ‫زیان چند میلیــاردی کرده اند و باعث ایجــاد ‪ ۵۰‬پرونده در‬ ‫فیفا شده اند‪ .‬به عنوان مثال در باشگاه منچستریونایتد جدا‬ ‫شدن شواین اشتایگر هفت میلیون یورو برای انها خسارت‬ ‫در بر داشــت‪ .‬مدیران نبایــد کار را به خواهــش و التماس‬ ‫برســانند و از فرد خارجی تقاضای نسیه کنند‪ .‬باید بندی در‬ ‫قرارداد ان تعبیه شود که کمترین زیان را به باشگاه ایرانی‬ ‫برسانند‪ .‬در خصوص تمدید قرارداد پنج ساله با برانکو این‬ ‫را باید اضافه کنم که ایا یک مدیــر می تواند این اطمینان‬ ‫را داشته باشد که پنج سال دیگر بر مسند ریاست است؟‬ ‫نکته مهــم دیگری را هــم باید عرض کنــم‪ .‬ببینید‪،‬‬ ‫تمدید قرارداد با بازیکنان و جذب بازیکنان مورد نیاز پیش‬ ‫لو انتقاالت توسط باشگاه پرسپولیس‪،‬‬ ‫از شــروع فصل نق ‬ ‫کار خیلی خوبی است‪ .‬بازیکنان با کیفیت را باید حفظ کرد‬ ‫و انهایی که باشگاه نیاز دارد باید پیش از اینکه باشگاه های‬ ‫دیگر با انها مذاکره ای داشته باشند جذب شوند‪ .‬من دوباره‬ ‫باشــگاه منچســتریونایتد را مثال می زنم‪ .‬لینگارد بازیکن‬ ‫خوش اتیه ای است و سران منچستریونایتد پیش از اتمام‬ ‫قرارداد این بازیکن با او تمدید کردند‪ .‬باید از این کارهای‬ ‫فوتبــال اروپا الگوبــرداری کرد و مطمئن هســتم که تمام‬ ‫این کارها تراوشــات ذهنی اقای برانکو و شخص فوتبالی‬ ‫همچون جعفر کاشانی است‪ .‬اما با همه این حرف ها یک‬ ‫افســوس به جای مانده که نباید از کنار ان به سادگی عبور‬ ‫کنیم‪ .‬ما شانســی برای موفقیت در اســیا نداریم‪ .‬شرایط‬ ‫به گونه ای می رود که چشم انداز خوبی را شاهد نیستم‪ .‬از‬ ‫اول تا اخر فصل می گویند پــول نداریم‪ .‬نمی دانم که این‬ ‫پول ها کجا می رود‪ .‬متاســفانه «راستی در این فوتبال گم‬ ‫شده اســت ‪ ».‬ارقام سر ســام اوری که وارد می شــود‪ ،‬اما‬ ‫عاقبتش مشخص نمی شود‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫فلسفهفوتبالبرانکو‬ ‫پروسه قهرمانی از قعر تا صدر‬ ‫محمد جواد پاینده‬ ‫کارشناس فوتبال‬ ‫‪3‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫ورزش‬ ‫گذشته از شــادی بی پایان هواداران پرسپولیس که‬ ‫پس از سال ها طعم شــیرین قهرمانی در لیگ برتر فوتبال‬ ‫باشگاه های ایران را چشیده اند یا ثبت اولین ستاره طالیی‬ ‫را به نشــانه کســب دهمین عنوان قهرمانی لیگ جشــن‬ ‫می گیرند‪ ،‬قهرمانی ارزشــمند پرســپولیس بــا یک مربی‬ ‫ســختکوش و منضبط را باید از زاویه دیگری مورد ارزیابی‬ ‫قرار داد‪ .‬پروســه هدفمندی که بر مبنــای یک باور عمیق‬ ‫نسبت به اصول حرفه ای متداول در فوتبال جهان و بدون‬ ‫نیاز به عوامل غیر فوتبالی تحقق یافت‪.‬‬ ‫در قهرمانی پرســپولیس تحقق یک نتیجه درخشان‬ ‫و ایستادن در صدر جدول نقطه پایان نیست‪ .‬تیم مطلوب‬ ‫برانکو با رکوردهای خــودش از واقعیت هایی در پس پرده‬ ‫قهرمانی حکایت می کند که نمی توان بر ان چشــم بست‪.‬‬ ‫در ایــن قهرمانی باید بــه نقش عناصر بهتریــن خط دفاع‬ ‫تاریخ لیگ برتر نگاه کرد کــه در فاصله یک فصل یکی از‬ ‫ضعیف ترین خطــوط دفاعی لیگ را بــه برترین خط دفاع‬ ‫تاریخ لیگ مبدل ساختند‪.‬باید به فوتبال منظم و هدفمندی‬ ‫نگاه کرد که با مسئولیت پذیری فرد فرد بازیکنان باالترین‬ ‫رکوردهای مالکیت توپ و ثبت پاس های صحیح را به ثبت‬ ‫ی دارای رکورد‬ ‫رســانده اســت‪ .‬به تیمی که در فاز هجومــ ‬ ‫بیشترین موقعیت گل زنی اســت و در فاز دفاعی کمترین‬ ‫موقعیت را به حریفان داده تا برای رســیدن به ســکوهای‬ ‫قهرمانی نیازی بــه ام او اگرهای متــداول در فوتبال ایران‬ ‫نداشته باشد‪.‬‬ ‫اما همــه چیز از یک فصل تلخ و ســیاه اغاز شــد‪ ،‬از‬ ‫ل تراکتورسازی و کودتای مخالفان‬ ‫شکست تلخ دایی مقاب ‬ ‫با جایگزینی حمید درخشــان تا روزهای ســیاه ناکامی که‬ ‫پرسپولیس را به یکی از مدعیان سقوط مبدل ساخته بود‪.‬‬ ‫ناجی بزرگ یکباره از راه رسید‪ ،‬یک انتخاب متفاوت که در‬ ‫تقابل با شرایط بحرانی ان روز پرسپولیس پروسه قهرمانی‬ ‫تیم سرخ پوش را از قعر جدول اغاز کرد‪.‬‬ ‫شادی بزرگ امروز هواداران پرسپولیس حاصل صبر و‬ ‫وفاداری انها در حمایت از تیمی است که با نتایج ضعیف اما‬ ‫عملکرد امیدوار کننده‪ ،‬نویدبخش روزهای درخشان امروز‬ ‫بود‪ .‬پرســپولیس دو فصل پیش تعلقی به تاریخ پرافتخار‬ ‫خودش نداشــت اما یــک تصمیــم و یک اتفــاق معادله‬ ‫سرنوشت مجهول سرخپوشان را به گونه ای دیگر رقم زد‪.‬‬ ‫انچه در عملکرد برانکو ایوانکوویچ طی دو فصل اخیر‬ ‫کامال مشهود به نظر می رسد حرکت هدفمند در ایجاد یک‬ ‫تیم متحد ‪ ،‬منسجم و در عین حال منضبط در مسیر رسیدن‬ ‫به موفقیت نهایی است‪.‬‬ ‫در واقــع پروســه قهرمانــی در اندیشــه های برانکو‬ ‫تعریف روشنی داشت‪ .‬او با شناســایی نقطه مبدا و تعریف‬ ‫شاخصه های مقصد‪ ،‬مسیر معینی را رسم کرد که در انتها‬ ‫به قهرمانــی زودهنگام لیگ برتر فوتبال باشــگاهی ایران‬ ‫در سومین فصل ختم شــد‪ .‬هرچند اگر پرسپولیس اندکی‬ ‫خوش اقبال بود در فصل گذشــته می توانست با اختالف‬ ‫چند گل عنوان قهرمانــی را از ان خود کند اما هدف نهایی‬ ‫در برنامــه کادرفنی تکامــل تیمی بود که بــه یک انقالب‬ ‫درونی نیاز داشــت و پله های دگرگونی را مرحله به مرحله با‬ ‫زمان بندی از پیش طراحی شده سپری کرد‪.‬‬ ‫حرکت میان ایــن دو نقطه چالش هــای متفاوتی را‬ ‫برای مرد کــروات رقم زد امــا برانکو در تمامــی این فراز و‬ ‫فرودها از اصول خودش عبور نکرد و امروز بیش از کســب‬ ‫قهرمانی لیگ فوتبــال ایران می تواند از اثبات اندیشــه و‬ ‫فلســفه حرفه ای خودش در الگوی پرســپولیس قهرمان‬ ‫خشنود باشد‪.‬‬ ‫از پرسپولیس دو فصل پیش‪ ،‬تیم سردرگم و بی هدفی‬ ‫که یکــی از بدترین نتایج تاریخ این باشــگاه را رقم زده بود‬ ‫حاال فقط دو بازیکن در پرســپولیس قهرمان امروز حضور‬ ‫دارند و این نشانگر همان اتفاقی است که برانکو از روز اول‬ ‫به ان می اندیشید‪.‬‬ ‫ایجــاد چنین تحولــی قطعــا در طول یــک فصل و‬ ‫به فاصله زمانی چند مــاه از ورود کادر جدید معقول یا حتی‬ ‫امکان پذیر نبــود‪ ،‬بنابرایــن در فصل اول با وجــود ایجاد‬ ‫برخی از تغییرات و جذب چنــد بازیکن کلیدی ‪ ،‬برانکو تنها‬ ‫فلسفه فوتبالی خودش را در پرسپولیس حاکم کرد‪ .‬تیمی‬ ‫که زیبا و چشم نواز بازی می کرد اما به دلیل فقدان ساختار‬ ‫دفاعی منسجم به راحتی داشــته های خودش را از دست‬ ‫می داد‪ .‬اشتباهات فردی بیانگر این حقیقت بود که اثاری‬ ‫از پرســپولیس ناکام فصل قبل هنوز در تیم وجود دارد اما‬ ‫جرقه های امیدوارکننده در روند حرکتی تیم حکایت از تحقق‬ ‫بخشی از اهداف مورد نظر مربی کروات داشت‪ .‬پرسپولیس‬ ‫فصل پیــش با رکورد گلزنــی در تقابل با ‪ 14‬تیــم حاضر در‬ ‫رقابت های لیگ برتر خط حمله هماهنگ و بسیار خطرناکی‬ ‫در اختیار داشت و بازی های هجومی این تیم سطح کیفی‬ ‫رقابت های لیگ برتر را تحت تاثیر جدی قرار داده بود‪.‬‬ ‫با ایــن وجود برانکــو هنــوز از نقطه مطلوبــی که در‬ ‫ذهن ترســیم کرده بود فاصله داشت‪ .‬پروســه گام به گام‬ ‫قهرمانی نزدیک تر می شد و در این مسیر نمی توان از نقش‬ ‫تعیین کننــده هواداران پرســپولیس که با صبــر و حوصله‬ ‫تحول تدریجی تیم محبوبشان را دنبال می کردند به سادگی‬ ‫گذشت‪ .‬این حمایت مهمترین ابزاری بود که مرد کروات به‬ ‫ان امید دوخت و طبیعتا از روی سکوها به کرسی مدیریت‬ ‫باشگاه نیز منتقل می شد‪.‬‬ ‫نمی توان گفت مدیران ان روز پرســپولیس که ســه‬ ‫فصل پیش در استانه برکناری بودند و البته عمر مدیریتشان‬ ‫نیــز دوام چندانــی نداشــت روزهای درخشــان امــروز را‬ ‫پیش بینی می کردند همانطور که شــاید علی اکبر طاهری‬ ‫مدیر تازه وارد باشــگاه پرســپولیس هم تصور روشــنی از‬ ‫تحول تدریجی یک تیم بحــران زده از قعر تا صدر جدول‬ ‫نداشت‪ .‬تنها مردی که همه چیز را بر اساس برنامه های از‬ ‫پیش تعیین شده دنبال می کرد برانکو ایوانکوویچ بود که با‬ ‫تکیه بر حمایت ســکوها به کار خودش تا تحقق موفقیت‬ ‫بزرگ ادامه داد‪.‬‬ ‫از همین منظر باید گفت کار برانکو هنوز ناتمام است‪.‬‬ ‫پرسپولیس در اســتانه مرحله بلوغ و رســیدن به رویاهای‬ ‫بزرگ تر همچنان به نیروی انسانی مناسب و کافی نیاز دارد‬ ‫تا در مسابقات حساس اسیایی با نیمکت خالی و بازیکنان‬ ‫کم تجربه اســیر ستاره های باتجربه باشــگاه های متمول‬ ‫عربی نشــود‪ .‬اهداف بزرگ تــری در پیش اســت و برانکو‬ ‫بیش از گذشــته به تحقق رویاهایش در پرسپولیس مدرن‬ ‫ایمان دارد‪.‬‬ ‫‪73‬‬ ‫ورزش‬ ‫ پرسپولیسمدرن‬ ‫پرسپولیس چگونه به جام رسید؟‬ ‫علیرضا کردی‬ ‫روزنامه نگار ورزشی‬ ‫‪4‬‬ ‫پرسپولیس پس از گذشــت چند دهه از ان تیم دهه‬ ‫‪ 60‬و ‪ 70‬بار دیگر زیر نظــر برانکو ایوانکوویچ نمایش های‬ ‫پرسپولیسی دار د و به نظرم ســرمربی کروات را باید معمار‬ ‫«پرسپولیس مدرن» بنامیم‪.‬‬ ‫همکاری پرســپولیس و برانکو دو ســاله شده است؛‬ ‫به نظرم این همکاری بســیار موفقیت امیز بوده و طرفین‬ ‫برای ادامــه دادن بــه ان هیچ تردیدی ندارند‪ .‬ســرمربی‬ ‫کروات سابق تیم ملی کشورمان در اواخر لیگ چهاردهم‬ ‫ســکان هدایت پرســپولیس را برعهده گرفت و در همان‬ ‫مدت کم‪ ،‬نتایج خوبی به دســت اورد؛ پیروزی در دربی و‬ ‫صعود به مرحله یک هشتم نهایی لیگ قهرمانان‪ ،‬بی شک‬ ‫دید هواداران پرسپولیس به ســرمربی جدیدشان را مثبت‬ ‫کرد اما کار اصلی برانکو برای فصل بعــدی بود‪ .‬او با چند‬ ‫خرید معقوالنه تیمش را بست و باوجود قرارگرفتن در قعر‬ ‫جدول هیــچ گاه ناامید نشــد و در پایان لیــگ قبلی نیز به‬ ‫دلیل تفاضل گل کمتر قهرمانی را از دســت داد! امسال‬ ‫ِ‬ ‫پرسپولیس او به تکامل رسیده و با اختالف ‪ 11‬امتیازی‬ ‫اما‬ ‫در صدر هستند و به زودی جشن قهرمانی خواهند گرفت‪.‬‬ ‫اما بهتر است درباره این سوال که همکاری دو ساله‬ ‫پرســپولیس و برانکو چه دســتاوردهایی بــرای قرمزهای‬ ‫پایتخت داشته است‪ ،‬نکاتی را مطرح کنم‪.‬‬ ‫اول؛ پرسپولیس مدرن‬ ‫پرسپولیس حتی وقتی در رده شــانزدهم جدول هم‬ ‫بود چشــم نواز بازی می کرد و شــاید همین مساله اعتماد‬ ‫هوادارانــش و همراهی انها را در پی داشــت تا حاال که با‬ ‫صدرنشینی بالمنازع لیگ عنوان قهرمانی را کسب کرده‬ ‫این عملکرد را ادامه دهد‪ .‬نمایش انها همیشــه هجومی‬ ‫ و تماشاگرپســند اســت و از مهم تریــن دالیل اســتقبال‬ ‫طرفداران از بازی تیم شان‪ ،‬همین عملکرد تماشاگرپسند‬ ‫ِ‬ ‫«پرسپولیس مدرن»‪ ،‬با اتخاذ برنامه‬ ‫است‪ .‬برانکو‪ ،‬معمار‬ ‫مدون و مناسب و خرید بازیکن معقوالنه‪ ،‬مهم ترین نقش‬ ‫را در باال بردن نجومی کیفیت پرســپولیس داشته است‪.‬‬ ‫البته پیشکسوتان دهه ‪ 60‬پرسپولیس نیز به این موضوع‬ ‫اذعان دارند و حتی علی پرویــن در نقل قولی گفته که این‬ ‫تنها پرسپولیسی است که مرا یاد تیم دهه ‪ 60‬می اندازد!‬ ‫دوم؛ زبان امار‬ ‫ورزش‬ ‫‪74‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫امــار امتیازگیــری و گل خــورده و زده ســر خ ها‬ ‫نشان دهنده کیفیت باالی تیمشان است‪ .‬پرسپولیس در‬ ‫این فصل تنها ‪ 10‬گل خــورده و ‪ 39‬گل زده و با ‪ 62‬امتیاز‬ ‫و میانگین بیــش از ‪ 2‬امتیاز در طول لیگ در اســتانه ثبت‬ ‫رکوردی جاودانه اســت‪ .‬انها در هر بازی بیش از یک گل‬ ‫زده اند و کمتر از نیم گل خورده اند و میانگین امتیاز ‪2.29‬‬ ‫را ثبت کرده اند! بدون شــک اگر مهاجمان این تیم دقت‬ ‫بیشتری داشــتند‪ ،‬تیمِ برانکو پتانسیل ثبت رکورد تاریخی‬ ‫در گلزنی را هم داشت‪.‬‬ ‫سوم؛ کشف های اقای ایوان‬ ‫مســلمانی که جام جهانی نوجوانان را تجربه کرده و‬ ‫سرشار از استعداد بود کم کم از یادها می رفت اما با پیوستن‬ ‫به پرسپولیس و تمرین زیر نظر برانکو به گواه کارشناسان‬ ‫به بهترین هافبک بازیساز ایران تبدیل شد‪ .‬محمد انصاری‬ ‫که به عنوان بازیکن تســتی و از سر ناچاری به پرسپولیس‬ ‫امد‪ ،‬به مدافعی در قواره تیم ملی بدل شد و ستارگانی چون‬ ‫رضاییان‪ ،‬طارمــی‪ ،‬کامیابی نیا‪ ،‬احمــدزاده و‪ ...‬نیز زیر‬ ‫نظر پروفسور‪ ،‬پیشرفت های محسوس داشتند‪ .‬بی شک‬ ‫در این مقطع تنها برانکو بود که می توانســت این کارها را‬ ‫انجام دهد!‬ ‫چهارم؛ غریبگی با شکست‬ ‫پرسپولیسی که ‪ 12‬شکست در فصل داشت به برانکو‬ ‫سپرده شد و او تیمی ســاخته که تنها ‪ 3‬بار شکست خورده‬ ‫اســت! انها در ســال ‪ 95‬چهار بــار طعم باخــت را تجربه‬ ‫کرده اند و این یعنی هر ســه ماه یک شکســت که اماری‬ ‫ِ‬ ‫پرسپولیس برانکو با شکست‬ ‫فوق العاده به حساب می اید!‬ ‫غریبه شــده و این ادعا را جنگندگی سرخپوشان تا اخرین‬ ‫لحظه برای فرار از شکســت ثابت می کند‪ .‬پرسپولیس در‬ ‫دربی ‪ ،83‬بازی با پدیده در مشهد (فصل قبل و این فصل)‬ ‫و بسیاری دیگر از مسابقات‪ ،‬با تالش در اخرین لحظات از‬ ‫شکست گریخته و این نشان می دهد شاگردان ایوانکوویچ‬ ‫باخت را باور ندارند!‬ ‫پنجم؛ جایگزینی بُرد به جای باخت‬ ‫انهــا هرچه با باخــت غریبه اند بــا برد اشــنایند! تی ‬ ‫م‬ ‫ساخته برانکو از دقیقه یک برای پیروزی به میدان می رود‬ ‫و تا اخرین لحظه نیز برای رســیدن بــه این هدف تالش‬ ‫می کند‪ .‬پرســپولیس فصل قبل ‪ 16‬برد کسب کرد اما انها‬ ‫حاال در فاصله سه هفته تا پایان رقابت ها‪ 19 ،‬برد دارند و در‬ ‫بدبینانه ترین حالت و باتوجه به بازی های اسان‪ ،‬به ‪ 20‬برد‬ ‫در یک فصل خواهند رسید!‬ ‫ششم؛ بی انضباطی و حاشیه ممنوع!‬ ‫پرســپولیس در لیگ چهاردهم سراسر بی انضباطی‬ ‫بود‪ .‬یــک روز مهاجــم تیم پــس از تعویض به ســرمربی‬ ‫دهن کجــی می کــرد و یــک روز دروازه بان تیــم پس از‬ ‫قرارنگرفتن در ترکیب از اردو قهر می کرد! ســتاره خوش‬ ‫تکنیک هم در تمرین خمیازه می کشید تا ثابت کند احساس‬ ‫مسئولیتی نســبت به تیم ندارد! برانکو در چنین شرایطی‬ ‫پرســپولیس را در اختیار گرفت و در کنار مدیریت ارام این‬ ‫تیم‪ ،‬سر و سامانی به وضعیت تیمش داد‪ .‬امروز در یکی از‬ ‫بزرگترین تیم های اســیا نه که این حواشی و بی انضباطی‬ ‫وجود نداشته باشــد اما اگر هم باشــد با مدیریت سرمربی‬ ‫تیم حل خواهد شد‪ .‬حاال کســی پس از تعویض ناراحتی‬ ‫خود را ابراز نمی کند و اعتراضی هم به نیمکت نشینی ندارد‬ ‫و برانکو نیــز مصاحبه ای نمی کند که تیمش را به حاشــیه‬ ‫سوق بدهد‪.‬‬ ‫هفتم؛ اشتی با ورزشگاه‬ ‫پرســپولیس به عنوان پرطرفدارترین تیم اســیا چند‬ ‫سالی را در افول سپری کرد‪ .‬اگرچه شــمار هواداران انها‬ ‫هیچ گاه از ‪ 10 - 15‬هزار نفر کمتر نشــد اما همین امار هم‬ ‫برای تیم پرســپولیس ناامیدکننده بود‪ .‬اولین دربی برانکو‬ ‫نیمی از ســکوهای پرســپولیس خالی بــود و دربی اخیر‪،‬‬ ‫جا برای ســوزن انداختن در جایگاه پرسپولیسی ها وجود‬ ‫نداشــت! انها بلیت اســتقاللی ها را هم خریــده بودند تا‬ ‫بتوانند نمایش «پرسپولیس مدرن» را تماشا کنند‪ .‬برانکو‬ ‫تیمی را ســاخت که با نمایش های جذاب‪ ،‬هــواداران را‬ ‫با ورزشــگاه اشــتی داد؛ حاال برای پرسپولیسی ها فرقی‬ ‫نمی کند حریفش چه تیمی باشد و قیمت بلیت چقدر باشد!‬ ‫انها به ورزشگاه می ایند تا ‪ 90‬دقیقه حامی تیم محبوبشان‬ ‫باشند‪.‬‬ ‫هشتم؛ نزدیکی دوباره به تیم ملی‬ ‫پرسپولیسی که جام جهانی ‪ 98‬بیشــترین نماینده را‬ ‫داشــت‪ ،‬در جام ملت های ‪ 2015‬تنها یک نماینده داشت‬ ‫و او محمدرضا خانزاده بود که جایگزین بیگ زاده مصدوم‬ ‫شده بود! اما حاال سرخ ها در هر اردو بین ‪ 6‬تا ‪ 9‬ملی پوش‬ ‫دارند و بازیکنانی چون رفیعی و مســلمان نیز اســتحقاق‬ ‫حضور در تیم ملــی را دارند‪ .‬پــروژه نزدیکی پرســپولیس‬ ‫و تیم ملی از دو ســال پیــش کلید خورد و حــاال به تکامل‬ ‫رسیده است!‬ ‫نهم؛ پرسپولیس با ژنتیک تغییر یافته!‬ ‫از دهه هفتاد به بعد ژنتیک پرسپولیس طوری تغییر‬ ‫کرده بود که نه جــام گرفتن بلد بود و نــه زیبا بازی کردن!‬ ‫خیل عظیم هوادارانی را داشــت که به جام های متعدد و‬ ‫ُبردهای بزرگ در گذشته دلخوش بودند و تیمشان توانایی‬ ‫پیروزی بر تیم های معمولی را هم نداشــت‪ .‬اما برانکو به‬ ‫پرسپولیس امد و همه چیز را عوض کرد! فوتبال زیبا را به‬ ‫چمن ازادی برگرداند‪ ،‬استادیوم ها را پر کرد و پرسپولیس را‬ ‫به یک تیم واقعی تبدیل کرد! حاال ژنتیک سرخ ها عوض‬ ‫شــده؛ انها به پیروزی عادت کرده و در زمان شکست هم‬ ‫حامی تیمشان هســتند و از تصمیمات نفر اول تیم یعنی‬ ‫برانکو حمایت می کنند! شاید اگر ‪ 10‬سال پیش سرمربی‬ ‫پرسپولیس بازیکنی چون رضاییان را از پرسپولیس اخراج‬ ‫می کرد‪ ،‬هواداران اجازه نشســتن روی نیمکت را به مربی‬ ‫نمی دادند امــا حاال _به جــز هواداران رضاییان_ کســی‬ ‫اعتراضی به اقای سرمربی ندارد و این موضوع را با حضور‬ ‫گسترده در بازی با پیکان و الریان نشان دادند‪.‬‬ ‫این پرســپولیس فارغ از رنگ ها تیم خوبی اســت‪.‬‬ ‫تیمی که می تواند در میادیــن بین المللی نیز موفق عمل‬ ‫کند‪ .‬امــا به این شــرط که مدیران پشــت برانکــو پنهان‬ ‫نشوند و از محبوبیت او اســتفاده ابزاری نکنند‪ .‬چه کسی‬ ‫می توانســت با ‪ 14‬بازیکن پرسپولیس را ســه هفته زودتر‬ ‫قهرمان کند؟!‬ ‫ورزش‬ ‫ماموریت تازه برانکو در پرسپولیس چیست؟‬ ‫جانشین سازی و تغییر تاکتیک‬ ‫مرتضی محصص‬ ‫کارشناس فوتبال‬ ‫‪5‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫ورزش‬ ‫برانکــو و تیمش در انتهای فصلی ســخت‪ ،‬قهرمان‬ ‫لیگ شده اند اما در اسیا کار ســختی برای صعود در پیش‬ ‫خواهند داشت‪ .‬تازه پس از قهرمانی لیگ برتر‪ ،‬کار سخت تر‬ ‫برانکو اغاز می شــود؛ حفظ قهرمانی‪ .‬با این حال برانکو و‬ ‫شاگردانش به هدفی که از ابتدای فصل با جدیت به دنبال‬ ‫ان بودند دســت یافتند و ســه هفتــه قبل از پایــان لیگ‪،‬‬ ‫قهرمانــی خود در لیــگ شــانزدهم را قطعــی کردند‪.‬اگر‬ ‫پرسپولیس موفق به صعود از گروه خو د یا رسیدن به مرحله‬ ‫یک چهارم نهایی لیگ قهرمانان شود کار برانکو و تیمش در‬ ‫ابتدای فصل اینده سخت تر نیز می شود ‪ .‬از انچه از اوضاع‬ ‫نقل و انتقاالت پرســپولیس تا کنون برامده‪ ،‬ظاهرا برانکو‬ ‫قصد اعمال تغییرات زیادی در تیمش را ندارد و سه تا چهار‬ ‫بازیکن از جمله دو مدافع به جمع سرخپوشان اضافه خواهند‬ ‫شد‪ .‬اینجاست که برانکو با ماموریت دشواری روبه روست که‬ ‫همان حفظ و ارتقای انگیزه بازیکنانش برای تکرار قهرمانی‬ ‫و موفقیت در لیگ قهرمانان است‪ .‬اگر پرسپولیس نتواند‬ ‫به مراحل باالتر لیگ قهرمانان صعود کند‪ ،‬لیگ قهرمانان‬ ‫سال اینده حیاتی تر و حساس تر نیز خواهد شد و دیگر هیچ‬ ‫اشتباه و عذری از سوی برانکو برای ناکامی احتمالی پذیرفته‬ ‫نخواهد شد‪.‬‬ ‫از طرفی دست پرسپولیس و تاکتیک تیمی اش برای‬ ‫تیم های لیگ اشــکارتر شــده و انها راحت تر و با برنامه تر‬ ‫روبه روی قهرمان لیگ ظاهر می شوند‪ .‬به همین دلیل لزوم‬ ‫اعمال تغییراتی در استراتژی و تاکتیک بازی سرخپوشان‬ ‫برای فصل بعد ضروری به نظر می رسد و انها باید مجهز به‬ ‫برنامه های تاکتیکی متنوع برای بازی های مختلف شوند‪.‬‬ ‫بایــد دیــد برانکــو در ســومین فصــل حضــورش‬ ‫در پرســپولیس (اگر حضــور کوتاه مــدت او روی نیمکت‬ ‫پرســپولیس در هفته های پایانی لیــگ چهاردهم فاکتور‬ ‫گرفته شود) چگونه تیمش را برای فتح قله های جدید اماده‬ ‫می کند و ایا او قادر است تیمش را مجددا قهرمان لیگ کند‪.‬‬ ‫به نظر برای رسیدن به این هدف‪ ،‬پرسپولیس نیاز به هوایی‬ ‫تازه دارد و چه بهتر که برانکو جلــوی انتقال بازیکنانش به‬ ‫لیگ های دیگر را نگیرد‪ .‬شبیه همان کاری که مارچلو لیپی‬ ‫در یوونتوس کرد و پس از قهرمانی‪ ،‬اجازه داد تا چند ستاره‬ ‫تیمش از جمله روبرتو باجو‪ ،‬ویالی‪ ،‬راوانلی و‪ ...‬به تیم های‬ ‫دیگر بروند تا بــا بازیکنان جوان تری همچــون دل پیرو و‬ ‫زین الدین زیدان به قهرمانی های مجدد برسد‪.‬‬ ‫معتقدم ضعف عمــده پرســپولیس در این فصل که‬ ‫همان نیمکت فقیر این تیم بود نیــز باید به نحوی برطرف‬ ‫شود‪ .‬نیمکت پرسپولیس بیشتر به کار حفظ نتیجه می اید‬ ‫تا تغییر نتیجه و برای همین برانکو در روزهایی شبیه بازی‬ ‫با الریان‪ ،‬از انجام تغییرات تاکتیکــی عاجز بود‪ .‬البته اگر‬ ‫برانکو به فکر این اســت که نیمکتش را با بازیکنان ستاره‬ ‫لیگ و با جذب بازیکنان شــاخص تیم های دیگر پر کند‪،‬‬ ‫سخت در اشتباه اســت‪ .‬نیمکت نشــینی بازیکنان مدعی‬ ‫خود عامل بروز حواشی خواهد شد که همدلی را از اردوی‬ ‫ســرخ ها کمرنگ خواهد کــرد‪ .‬برانکو بیشــتر باید به فکر‬ ‫جانشین سازی باشــد‪ ،‬ان هم با بازیکنان جوان و اینده دار‬ ‫تیمش‪ .‬نظیر همان کاری که منصوریان در استقالل انجام‬ ‫داد‪ .‬برانکو نیز باید با فرصت دادن بیشتر به جوانان تیمش‬ ‫انها را به تدریج اماده حضور در میادین و بازی های مهمتر‬ ‫کند‪ .‬این بازیکنان مستعدی که روی نیمکت قرمزها حضور‬ ‫دارند با نظر مثبت برانکو به پیراهن پرســپولیس رسیده اند‬ ‫و بنابراین او باید به فکر ســاختن جانشینانی شایسته برای‬ ‫بازیکنان اصلی اش از بین همین جوانان باشــد‪ .‬جوانانی‬ ‫که با نیمکت نشینی نیز کنار می ایند‪.‬‬ ‫نکته دیگری که به نظرم اهمیــت زیادی دارد بحث‬ ‫تمدید قرارداد با برانکو است؛ پس از قهرمانی پرسپولیس‪،‬‬ ‫مدیران این تیــم از انعقاد قــراردادی بلندمدت بــا برانکو‬ ‫می گویند و قرار اســت به او نقشــی فراتر از ســرمربی تیم‬ ‫بزرگساالن خود بدهند‪ .‬این تصمیم مهم در صورت اجرایی‬ ‫شــدن می تواند پرســپولیس را از نظر مدیریت فنی شبیه‬ ‫باشگاه های انگلیسی کند‪ .‬اگر برانکو بتواند نقشی همانند‬ ‫فرگوسن در منچســتر یا ونگر در ارسنال‪ ،‬پیدا کند‪ ،‬چه بسا‬ ‫باشــگاه های دیگر نیز به صرافت بیفتند که این شــیوه را‬ ‫امتحان کنند‪.‬‬ ‫به نظــرم کار دشــوار برانکو برای حفــظ قهرمانی از‬ ‫امروز اغــاز شــده و او باید خــود را برای فصلی ســخت با‬ ‫مدعیان جدیدی چون استقالل و ســپاهان متحول شده‬ ‫اماده کند‪ .‬اگرچــه رویای قرارداد پنج ســاله بــا برانکو در‬ ‫این روزها که پرســپولیس قهرمان شده شــیرین است اما‬ ‫عملی شدن حضور بلندمدت برانکو در پرسپولیس نیازمند‬ ‫همراهی هــواداران این تیــم و ثبات در مدیریت باشــگاه‬ ‫نیز اســت‪ .‬تکرار قهرمانی از قهرمان شدن سخت تر است‬ ‫و برانکــو این را بــه خوبی می داند‪ .‬اســتقالل خوزســتان‬ ‫را دیدید‪ .‬فصل بحرانی را پشــت ســر گذاشــت‪ .‬در حالی‬ ‫که سال گذشــته قهرمان لیگ برتر شــد‪ .‬پرسپولیس باید‬ ‫مراقب سرنوشــتی باشــد که همواره بــرای قهرمان های‬ ‫لیگ تکــرار شــده اســت‪ .‬همان طــور که ‪ 9‬ســال پیش‬ ‫برای همین تیــم رخ داد تا پس از قهرمانی ســال ها رنگ‬ ‫جام را نبیند‪.‬‬ ‫‪75‬‬ ‫چهار سال از درگذشت امیرحسین فردی پدر داستان انقالب گذشت‪.‬‬ ‫حیف چشم هایش نبود؟‬ ‫حاال ما یک امیرخان کم داریم‬ ‫سعید اجورلو‬ ‫دیدار‬ ‫‪76‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫سردبیر‬ ‫‪ -1‬ان طــور که مــن می فهمم مرگ بــرای امیرخان‬ ‫فردی چندان سخت نبوده‪ .‬برای کسی که از دار دنیا یک‬ ‫خانه در سی متری جی داشــت؛ کوچه پایینی مسجد و تا‬ ‫جایی که یادم هســت یک پیکان مدل ‪ 50‬یا ‪ 60‬و کیف و‬ ‫کفش ســاده و قدیمی‪ .‬برای این ادم احتماال مرگ خیلی‬ ‫سخت نیست‪ .‬برای کسی که نه موبایلی در جیب داشت نه‬ ‫لپ تاپی در کیف و نه احتماال حساب بانکی چنین و چنانی‪.‬‬ ‫مرگ برای من و شما به این دلیل سخت می شود که‬ ‫به راحتی های دنیا عادت کرده ایم‪ .‬با انها زندگی می کنیم‪.‬‬ ‫دلبسته شــان هســتیم‪ ،‬پس وقت جدا شــدن کار سخت‬ ‫می شــود‪ .‬مثالش ادم سنگینی است که ســخت از زمین‬ ‫کنده می شود و برعکس ادم ســبک و چابکی که راحت از‬ ‫زمین جدا می شود‪.‬‬ ‫داستان مرگ‪ ،‬داستان سبکی و سنگینی است‪ .‬زیاد‬ ‫شنیده ایم که می گویند فالنی خود را سبک کرده که راحت‬ ‫از دنیا برود؛ هرچقدر سبک تر‪ ،‬راحت تر‪ .‬حاال با این وصف‬ ‫اگر کسی یک عمر سبک بوده باشد و به تعبیری مبارزه کند‬ ‫با دنیایی شدن‪ ،‬مردن برایش کار خیلی سختی می شود؟‬ ‫در اندیشــه دینی ما‪ ،‬مردن مثل سفر است‪ .‬از جایی‬ ‫سخت و پراشوب به جایی که به ان متعلق هستیم‪ .‬انسان‬ ‫اصوال در اموزه های ما روحانی اســت‪ ،‬یعنــی روح اش بر‬ ‫جســم اش اصالــت دارد‪ .‬فطرت اش پاک اســت‪ .‬خوب‬ ‫اســت‪ .‬پس دنیا با تمام فراز و فرودهایش عرصه ای برای‬ ‫تجلی این فطرت پاک و این روح خدایی اســت‪ .‬حاال اگر‬ ‫به جای اینکه دنیا اســیر انســان شود‪ ،‬انســان اسیر دنیا‬ ‫گردد‪ ،‬همه چیز وارونه می شود؛ جســم باال می اید و روح‬ ‫پایین می رود‪ .‬انسان سنگین می شود و مرگ چیزی شبیه‬ ‫کابوس‪ .‬از مرگ بدمان می اید چون ســنگین شــده ایم‪.‬‬ ‫دنیایی شده ایم و مشغولیم با ‪ mazda3, iphone, ipad‬و‬ ‫از این چیزها که کم نیستند دور و برمان‪.‬‬ ‫دنیایی شــدن چند نوع دارد؛ یک نــوع انکه از نظر‬ ‫اموزه هــای دینی مطلوب اســت و به ان توصیه شــده در‬ ‫مقابل یاس و کلبی گری و خمودی معنا می یابد‪ .‬مثالش هم‬ ‫«الدنیا مزرعه االخره» است‪ .‬ساده اش‪ ،‬این می شود که ما‬ ‫امده ایم به دنیا که ادم های خوبی باشیم و به ادم های خوب‬ ‫اضافه کنیم‪ .‬در این تفسیر دنیا اصالت ندارد‪ .‬دنیا وسیله‬ ‫است‪ ،‬مزرعه است‪ .‬هدف چیز دیگری است‪.‬‬ ‫یــک نــوع دنیایی شــدن دیگــر پایبنــد نبــودن به‬ ‫سنت هاست‪ .‬عرفی شــدن تعبیر درستی اســت از ان به‬ ‫نظرم‪ .‬اینکه ســنت ها‪ ،‬خود زمانی نســبت به ســنت های‬ ‫گذشته شان عرفی بوده اند و این چرخه عرفی شدن‪ ،‬سنت‬ ‫دنیاست‪ .‬در این تعبیر پایانی برای روند سنت شکنی تصور‬ ‫نمی شــود؛ شکستن سنت ها خود نوعی ســنت است یا به‬ ‫تعبیری سنت ثابت جهان‪ ،‬عرفی شدن امور است‪.‬‬ ‫این تفسیر از کار جهان البته همراه خود لوازمی چون‬ ‫نسبی گرایی و شمول گرایی و کثرت گرایی هم دارد؛ حاصل‬ ‫کار اما به صدر نشستن عقل ابزاری و نوعی عافیت طلبی و‬ ‫منفعت جویی است‪ .‬این دو نوع دنیایی شدن یک تفاوت‬ ‫بزرگ با هم دارنــد؛ دنیایی شــدن اول دنیای انســانی را‬ ‫می سازد ولی دنیایی شدن نوع دوم انسان دنیایی را‪ .‬انسان‬ ‫دنیایی شده مال خودش نیست‪ .‬متعلق به دنیاست‪ .‬انسان‬ ‫نوع اول در دنیا هست ولی مال دنیا نیست‪.‬‬ ‫حاال با این تعریف راحت تر می شود این ادعا را اثابت‬ ‫کرد که مرگ برای «امیرحسین فردی» کار چندان سختی‬ ‫نبوده‪ .‬چون او انطور که ما می شناختیم مال دنیا نبود‪ .‬در‬ ‫دنیا بود ولی دنیایی نبود‪.‬‬ ‫‪ - 2‬برای من امیرخان از چشم هایش شروع می شد‪.‬‬ ‫عجیب چشم هایی داشــت‪ .‬این ارجح بود حتی بر صدای‬ ‫یگانــه اش‪ .‬صدای ارامش که شــمرده شــمرده ســخن‬ ‫گفتــن اش را تحت الشــعاع قرا رمی داد‪ ،‬چشــم هایش از‬ ‫صدایش هم ارام تــر بودند و چون با چشــم هایش حرف‬ ‫می زد سکوت اش هم هزار حرف داشت‪.‬‬ ‫و چشم های مهربانش مثل قلبش ارام بودند‪ .‬گرچه‬ ‫چشم هایش روح داشــتند و یک نوع اشــتیاق در ان موج‬ ‫می زد اما اخر کار انچه از ان به چشم می امد همان ارامش‬ ‫مخصوص امیرخان بود‪.‬‬ ‫راز اینکه امیرخان برای من مساوی بود با طمانینه و‬ ‫ارامش را در چشم هایش می جویم‪ .‬چشم های ارام‪ ،‬زبان‬ ‫ارام‪ ،‬قلب ارام‪ ،‬صدای ارام‪ ...‬این ارام بودن را حتی زمانی‬ ‫که پیامک مرگ او هم به دســتم رســید حس کردم‪ .‬یک‬ ‫نوع ناراحتی و غم که انتهایش تشــویش و اشوب نیست‪.‬‬ ‫طمانینه و سکینه است‪ .‬امیرخان برای من این جوری بود؛‬ ‫و به تعبیر قران کریم؛ «الذین یمشون فی االرض مرحا»‬ ‫در راه رفتن او کامال مشــهود بود‪ .‬و با لبخندهایی که مال‬ ‫خودش بود‪ .‬مثل چشم هایش که فقط مخصوص امیرخان‬ ‫افریده شده بودند‪ .‬این چشــم ها حاال به خاک می رسند‪.‬‬ ‫حیف چشم هایش نیست؟‬ ‫‪ - 3‬در مورد امیرخان فردی یک سوال مهم این است‬ ‫که امیرحسین فردی را چه به خان بودن؟ ان چیزی که ما از‬ ‫خان می دانیم و می فهمیم یک نوع خشونت و قدرت طلبی‬ ‫و اقتــدار و زور و از این جور چیزهاســت‪ .‬این چیزها که به‬ ‫امیرخان نمی خورند‪ .‬ایــن ادم مهربان‪ ،‬بــا ادب‪ ،‬متین‪،‬‬ ‫نجیب را چه به خان بودن؟‬ ‫اما این همه ماجرا نیست‪ .‬خان بودن را می شود تعبیر‬ ‫کرد به پدری کردن‪ ،‬به برادر بزرگ بودن‪ ،‬به دیدن وقتی که‬ ‫همه نمی بینند و ندیدن وقتی که همه می بینند؛ امیرخان‬ ‫حداقل برای ما این تصویر را وارونه کرد که می شــود هم‬ ‫خان بود هم مهربان ‪ .‬هم خان بود و هــم حرف زور نزد‪.‬‬ ‫خانی که دستورش با دل و جان بچه ها عجین بود نه فقط‬ ‫با دست شان‪ .‬امیرخان این جوری بود‪.‬‬ ‫حدود ‪ 10‬سال پیش وقتی گروه ادب و هنر روزنامه‬ ‫انتخاب بودم و پیش اقا ابراهیم زاهدی مطلق کار می کردم‬ ‫دو‪ ،‬ســه باری پیش امیرخان داســتان خوانــدم‪ .‬یک بار‬ ‫دوشنبه شب و در کتابخانه مسجد جواداالئمه(ع) و یک‬ ‫بار هم در جلسات پنج شنبه صبح کیهان بچه ها‪.‬‬ ‫پرت و پالهایی که من نوشــته بــودم و خواندم فقط‬ ‫سعه صدریکیمثلامیرخانرامی خواستکههیچینگوید‬ ‫و چشم هایش را طوری تنظیم کند که به من برنخورد‪ .‬یک‬ ‫کلمه هم به من نگفت که این مزخرفات چی بود نوشتی‪...‬‬ ‫نگفت‪ .‬حتی نگفت تو استعداد داستان نویسی نداری‪ ،‬برو‬ ‫دنبال کارت‪ .‬امیرخان این جوری بود‪.‬‬ ‫حاال شما خودتان حساب کنید که امیرحسین فردی‬ ‫با این قلــب مهربان‪ ،‬دل صــاف‪ ،‬ایمــان بی نظیر چقدر‬ ‫می تواند خان خوبی باشد؛ خانی که با دل ها کار داشت‪.‬‬ ‫‪ – 4‬داستان و فوتبال نه تمام زندگی که بخش بزرگی‬ ‫از زندگی امیرحســین خان فــردی بودنــد‪ .‬چیزهایی که‬ ‫پشت ابرها‬ ‫درباره فیلم مجید مجیدی در هند‬ ‫«اگر فیلم های مرا دیده باشــید می بینیــد افرادی عادی‬ ‫را هم به صــورت اتفاقی از محل زندگی واقعی خودشــان‬ ‫انتخاب می کنم‪ .‬اگر یک خانم سالمند یا یک مرد جوان یا‬ ‫یک کودک وجود داشته باشد که هرگز لنز دوربینی ندیده‬ ‫باشد‪ ،‬من می توانم بیشترین استفاده را ببرم و از انها بازی‬ ‫طبیعی بگیرم‪».‬‬ ‫یکی از نکاتــی که برای خبرنگار هنــدی جالب بود‪،‬‬ ‫دیالوگ های فیلم است که به زبان های هندی و انگلیسی‬ ‫اســت‪ ،‬مجیدی خودش چگونه با ایــن دیالوگ ها ارتباط‬ ‫برقــرار می کند‪«:‬این فیلم دیالوگ های انگلیســی خیلی‬ ‫کمی دارد و بیشتر فیلم به زبان هندی است به همین دلیل‬ ‫من بیشتر گروه سازنده فیلم را از هند انتخاب کردم‪ .‬انها از‬ ‫فرهنگ اینجا شناخت دارند و به من کمک زیادی کرده اند‪.‬‬ ‫به زور یکی یا دو نفر از اعضای گروه من از ایران هستند‪.‬‬ ‫یکی از انها مترجم من است و از انجا که همه عوامل فیلم‬ ‫هندی هســتند این به ما کمک کرده تــا فضایی ارگانیک‬ ‫ایجاد کنیم‪.‬‬ ‫من در طی این سال ها برای ساخت این فیلم چندین‬ ‫بار به هند ســفر کــردم‪ .‬و هر بار برگشــته ام تــا اطالعات‬ ‫بیشــتری کســب کنم‪ .‬به ویژه بر بمبئی تمرکز کردم و در‬ ‫این فیلم شــما می توانید این شــهر را از زوایای مختلف‪،‬‬ ‫همانطور که من دیدم‪ ،‬ببینید‪».‬‬ ‫مجیدی درباره سوالی درباره نام فیلم هایش که بیشتر‬ ‫عناوین فیلم هایش با ازادی یا اســمان و بهشــت مرتبط‬ ‫هستند‪،‬مثل اسم این فیلم اخر یعنی پشت ابرها است هم‬ ‫گفته است‪« :‬می خواهم صادقانه بگویم‪ .‬هیچ برنامه ریزی‬ ‫برای این امر وجود ندارد‪.‬‬ ‫برنامه ریزی نمی کنم تا اسمی انتخاب کنم‪ .‬اینها از‬ ‫جایی به صورت ناخوداگاه می ایــد‪ .‬برای مثال یک بار در‬ ‫لوکیشن فیلم بودیم؛ در جنگل‪ ،‬باران امد‪ .‬بعد هوا کامال‬ ‫درخشان شــد‪ .‬به اســمان نگاه کردم و از بچه های فیلم‬ ‫خواستم تا اسمی از ان اسمان بدهند همه از رنگ ان گفتند‬ ‫و ان را توصیف کردند‪.‬‬ ‫اما من گفتم اگر بخواهم عبارتی درباره اسمان بگویم‬ ‫به ان «رنــگ خدا» خواهم گفت و ســرانجام اســم فیلم‬ ‫همین شد‪ .‬این از درون من امده بود‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫نخســتین فیلمســاز ایرانی نامزد اســکار که اخرین‬ ‫ســاخته اش را در خــارج از مرزهــای ایــران روانــه پرده‬ ‫ســینماها کرده‪ ،‬این روزها برای ســاختن نخستین فیلم‬ ‫غیرفارســی زبان خود در هند به ســر می برد‪ .‬فیلم «پشت‬ ‫ابرهــا» (‪ )Beyond The Clouds‬جدید تریــن اثر مجید‬ ‫مجیدی‪ ،‬هم اکنون در شــهر بمبئی کشور هندوستان در‬ ‫حال فیلمبرداری اســت‪ .‬عوامل این فیلم که ژانری درام‬ ‫دارد‪ ،‬تماما هندی هســتند‪« .‬پشــت ابرها» قرار است در‬ ‫سال ‪ 2017‬در سینمای هند و سپس در ایران اکران شود‪.‬‬ ‫فیلم اخر مجیدی‪ ،‬روایت پسر نوجوانی است که به دالیلی‬ ‫در کودکی از خانواده جدا شده و پس از گذشت سال ها در‬ ‫جست وجوی هویت تازه خود است‪.‬‬ ‫این فیلم بــه دلیل اعالم خبر بــازی دیپیکا پادوکان‬ ‫در ان توجه زیــاد هندی ها را به خود جلب کــرد که با ارائه‬ ‫عکســی از وی با گریم در تســتی جلوی دوربین مجیدی‬ ‫ظاهر شــده بود‪ .‬پادوکان که بیشــتر در فیلم های پرزرق‬ ‫و برق بالیــوودی ایفای نقــش کرده و پایــش به تازگی به ‬ ‫هالیوود هم باز شده‪ ،‬در صحنه ازمایشی فیلم تازه مجیدی‬ ‫لباس هایی ســنتی و مندرس بــه تــن دارد و همین باعث‬ ‫غافلگیری و شگفتی محافل رسانه ای در هند شد‪.‬‬ ‫هر چند این بازیگر درنهایت در فیلم بازی نکرد‪ .‬از این‬ ‫فیلم خبر دیگری منتشر نشــد تا اینکه به تازگی اعالم شد‬ ‫«ایشان خاطر» برادر شــهید کاپور برای اولین بار در این‬ ‫فیلم برابر دوربین مجیدی بازی می کند‪.‬‬ ‫سایت دی ان ای مصاحبه ای با مجید مجیدی درباره‬ ‫این فیلم صحبت کرده است که مجیدی در این مصاحبه‪،‬‬ ‫فیلم پشــت ابرها را در ادامه فیلم های قبلی خود دانسته‪:‬‬ ‫« این فیلم هم ادامه ای بر فیلم هایی است که من تا به حال‬ ‫ساخته ام‪ .‬هر فیلمی که من ساخته ام بخشی از یک کلیت‬ ‫است مثل یک بدنه واحد اما هر فیلم هم برای خودش یک‬ ‫شخصیت جدا دارد‪ .‬مانند درختی که یک تنه دارد و فیلم ها‬ ‫مثل شاخه های ان هستند؛ بخشی از درخت هستند اما با‬ ‫مسیری متفاوت و شــخصیت هایی متفاوت‪ .‬فیلم ها یک‬ ‫روند را تشکیل می دهند‪.‬‬ ‫نمی توانی انها را جــدا کنی و یک چیــز دیگر از ان‬ ‫دربیاوری‪ .‬همه فیلم های موفق من بخشــی از فیلم اول‬ ‫من هستند‪ .‬همه شاخه ها مثل هم نیســتند‪ ،‬شاخه هایی‬ ‫هســتند که از یک جا تغذیه می شــوند‪ .‬ما انها را تفکیک‬ ‫نمی کنیم‪ ،‬ان را هرس می کنیم‪ .‬به این معنی نیســت که‬ ‫می گذاریم هر جا خواســتند بروند‪ .‬با انرژی بیشتری ان را‬ ‫هدایت می کنیم‪ .‬این انرژی در همه جای مجموعه هست‪.‬‬ ‫به ما ایده های بهتری می دهد تا همه درخت را ببینیم‪ .‬در‬ ‫واقع ان را قوی تر و باثبات تر می کند‪».‬‬ ‫در اکثــر فیلم های مجیــد مجیدی کــودکان نقش‬ ‫عمده ای دارند‪ ،‬در پوســتر اخرین فیلم این کارگردان که‬ ‫در جشنواره فیلم برلین رونمایی شد‪ ،‬عکس یک پسربچه‬ ‫روی ان دیده می شود‪ ،‬مجیدی در این باره هم می گوید‪:‬‬ ‫«اینها حاصل تجربیات کودکی و جوانی من است که امروز‬ ‫به این ادمی که شما می بینید بدل شده ام‪ .‬وقتی با کودکی‬ ‫خودم ارتباط برقرار می کنم احساس می کنم نقش حیاتی‬ ‫در ساختن شخصیت من در بزرگسالی داشته است‪ .‬تجربه‬ ‫کلی من این اســت که شــفافیت خاص روح یک کودک‬ ‫کمک می کند تا به اصالتی برسم که بتواند به خلق چیزی‬ ‫خیلی اخالقی منتهی شود‪».‬‬ ‫مجید مجیــدی در ایــن فیلــم از بازیگــران نامدار‬ ‫ســینمای هند اســتفاده نکرده‪ ،‬او در این بــاره می گوید‪:‬‬ ‫دیدار‬ ‫بچه های مسجد جواد را دور هم جمع می کرد؛ و چیزهایی‬ ‫را ساخت که حاال حاالها فرهنگ کشور را تحت تاثیر قرار‬ ‫می دهند‪ .‬اگر بگویم داســتان و فوتبــال بهانه جمع بچه ‬ ‫محل ها بود کم لطفی کرده ام چراکه عشــق به داســتان‬ ‫و فوتبــال از وجود این بچه ها جدا نمی شــد‪ .‬بهتر اســت‬ ‫بگویم اولش شاید بهانه بود ولی یواش یواش جدی شد‪.‬‬ ‫بچه ها نویســنده شــدند‪ ،‬یکی شــد محمد ناصری‪ ،‬یکی‬ ‫احمد غالمی‪ ،‬یکی محمد نادری‪ ،‬یکی مهرداد غفارزاده‪،‬‬ ‫یکی احمــد اقای دهقــان‪ ،‬یکی ابراهیــم زاهدی مطلق‬ ‫و خیلی های دیگــر‪ .‬امیرخان داشــت ادم تولید می کرد‪.‬‬ ‫ادم هایی که بلد بودند قصــه بگویند‪ .‬قصه خوب بگویند و‬ ‫خوب قصه بگویند‪ .‬برای من که تقریبا از حدود ‪ 20‬ســال‬ ‫پیش امیرخان فردی را شناختم و فهمیدم که او چه ها کرده‬ ‫و چه ها در سر دارد‪ ،‬حاال چندان دشوار نیست به این سوال‬ ‫پاسخ دهم که اصل برای او ادم ها بودند‪ .‬داستان اگر بود‪،‬‬ ‫فوتبال اگر بود‪ ،‬هنر اگر بود همه برای ســاختن ادم های‬ ‫خوب بود‪ .‬برای تکثیر چشم های امیرخان‪ ،‬تکثیر قلبش‪،‬‬ ‫تکثیر کالمش و قلم اش‪.‬‬ ‫امیرخان همیشه دفاع اخر بازی می کرد تا جایی که‬ ‫یادم هست و ان چندباری که با او فوتبال بازی کردم‪ .‬یادم‬ ‫هســت که از عقب پاس بلند برایم می فرســتاد و هوایم را‬ ‫داشت ان جلو وقتی جوان تر بودم‪.‬‬ ‫کســی که دفاع اخر بازی می کند باید عیــب بقیه را‬ ‫پوشش دهد‪ ،‬سنگر یکی مانده به اخر با اوست‪ .‬ادمی که‬ ‫از همه ارام تر است‪ ،‬با هوش تر اســت‪ ،‬فرمانده تر است‪.‬‬ ‫مخصوصا وقتی هنوز ‪ 3-5-2‬مد بود‪ .‬نه اینکه حاال دفاع ‪4‬‬ ‫نفره‪ ،‬دفاع اخرهای سرعتی و جنگنده می خواهد‪.‬‬ ‫امیرخان از ان دفاع اخرهای ‪ 3-5-2‬بود؛ نفر اخری‬ ‫که خیال همه را راحت می کرد‪.‬‬ ‫‪ – 5‬اخرین باری که دیدمش روضه ‪ 28‬صفر بود‪ .‬از جا‬ ‫بلند شدم و به استقبالش رفتم‪ ،‬تا اخر روضه نشست و بعد‬ ‫موقع خداحافظی اگر اشتباه نکنم تا دم در بدرقه اش کردم‪.‬‬ ‫بعد از ان دیگر امیرخان را ندیدم‪ .‬کاش ان روز پیشانی اش‬ ‫را می بوسیدم؛ این یک افسوس‪.‬‬ ‫فکر می کنم تقریبا ‪ 2‬سال پیش بود که حدود ساعت‬ ‫‪ 10‬شب رفته بودم بیمارســتان کسری‪ .‬در روزنامه خوانده‬ ‫بودم که امیرخان انجا بســتری اســت‪ .‬گفتم رندی کنم و‬ ‫ســری بزنم به اقای فردی‪ .‬به نگهبان گفتم‪ .‬گفت؛ زنگ‬ ‫بزن به مسئول بخش مراقبت های ویژه‪ .‬خیلی نرم و حاال‬ ‫شــاید شــبیه التماس کردن ازش خواســتم که مریض را‬ ‫ببینم‪ .‬گفت؛ نه‪ ...‬کاش مســئول بخش وظیفه شناســی‬ ‫نمی کرد ان شب‪ .‬این هم یک افسوس دیگر‪.‬‬ ‫‪ – 6‬صدای امیرخان هنوز در گوشــم است‪ ...‬تقریبا‬ ‫‪ 15‬دقیقه بعــد از اینکه از دفترش بیرون امــدم‪ ،‬زنگ زد‪.‬‬ ‫گفته بودم‪ ،‬امیرخان مجلــه را لطفا یک ورقی بزنید‪ ،‬عیب‬ ‫و ایرادش را به من بگویید‪ .‬بعد یک ربــع زنگ زد و گفت؛‬ ‫مطلب ات را خواندم سعید جان‪ ...‬همین خط خوبه‪...‬‬ ‫برای من که از جوانی دوست داشتم استادم امیرخان‬ ‫باشــد چه چیزی می توانســت بهتر از این باشد‪ .‬صدایش‬ ‫هنوز توی گوشم است‪.‬‬ ‫‪ – 7‬سنت بعد از ظهرهای عاشورای بچه های محل‬ ‫سرجایش هست‪ .‬رفتن به بهشــت زهرا(س) و سرزدن به‬ ‫دوستان قدیمی‪ .‬حاال امیرخان این دفعه واقعا رفته پیش‬ ‫دوستانش و پیش شاگردانش‪.‬‬ ‫پیش بچه محل هــا‪ ،‬پیــش حبیب غنی پــور‪ ،‬اکبر‬ ‫قدیانی عزیز‪ ،‬رســول فالح پور‪ ،‬مهرداد رحیمی‪ ،‬مسعود‬ ‫نقی زاده و‪...‬‬ ‫حاال محل ما یک امیرخان کم دارد‪ .‬بعدازظهرهای‬ ‫عاشورا‪ ،‬گعده های دوستانه‪ ،‬روضه های محل‪ ،‬دسته ظهر‬ ‫عاشورا‪ ،‬امیرخان را کم دارند‪ .‬ما یک امیرخان کم داریم‪.‬‬ ‫حافظ جان چشم های تو چقدر شبیه پدرت است‪.‬‬ ‫‪77‬‬ ‫فاتحان جزیره‬ ‫لیست شش نفره بهترین های لیگ برتر انگلیس اعالم شد‬ ‫کم کم فصل ‪ 2016 - 2017‬فوتبال باشگاهی در قاره‬ ‫ســبز به هفته های پایانی خود نزدیک می شــود‪.‬خیلی ها‬ ‫اعتقاد دارند که این دوره لیــگ برتر با حضور مربیان بزرگ‬ ‫روی نیمکت تیم ها یکی از جذاب ترین رقابت ها را رقم زده‬ ‫بود اما مربیانی مثل گواردیوال‪ ،‬کلــوپ‪ ،‬مورینیو‪ ،‬کونته و‬ ‫پوچتینو هر کدام گروهی از ستارگان را در اختیار داشتند که‬ ‫ل با نزدیک‬ ‫در لیگ امسال خوش درخشیدند‪ .‬مطابق هر سا ‬ ‫شدن به پایان فصل‪ 6 ،‬نامزد کسب عنوان برترین بازیکن‬ ‫سال لیگ برتر انگلیس مشخص شدند که نام د و بازیکن از‬ ‫چلسی و یک بازیکن از تیم های منچستریونایتد‪ ،‬ارسنال‪،‬‬ ‫تاتنهام و اورتون به چشم می خورد‪ .‬شش نامزد کسب این‬ ‫جایزه شــامل ادن هازارد و انگولو کانته از چلســی‪ ،‬زالتان‬ ‫ایبراهیموویچ از منچســتریونایتد‪ ،‬الکســیس سانچس از‬ ‫ارســنال‪ ،‬هری کین از تاتنهام و روملو لوکاکو‬ ‫از اورتون می شــوند‪.‬البته اگر ستاره ای مثل‬ ‫کوتینیــو از لیورپول هــم دچــار مصدومیت‬ ‫نمی شد‪ ،‬شاید در این فهرست جای داشت‪...‬‬ ‫به همین بهانه مروری کوتاه داریم بر عملکرد‬ ‫نامزدهای منتخب این عنوان‪.‬‬ ‫مقایسه می کند‪« :‬من همیشه به سختی تمرین می کنم و‬ ‫به خودم اعتقاد دارم که قادر به انجام چنین کاری هستم‪.‬‬ ‫من نگران افزایش سنم نیستم زیرا هر چه سن شما باالتر‬ ‫برود‪ ،‬باتجربه تر و باهوش تر می شوید و انرژی خود را صرف‬ ‫مسائلی که به ان نیاز ندارید نخواهید کرد‪».‬‬ ‫روملو لوکاکو‬ ‫لوکاکو در این فصل با عملکــرد فوق العاده ای که از‬ ‫خود نشان داده‪ ،‬باشگاه های زیادی را خواهان خود کرده‬ ‫است‪ ،‬در حال حاضر سران دو باشــگاه منچستریونایتد و‬ ‫چلسی هم به خواست مورینیو و کونته‪ ،‬خواهان به خدمت‬ ‫گرفتن لوکاکو هستند‪ ،‬و در خارج از انگلستان هم تیم هایی‬ ‫چون بایرن مونیــخ‪ ،‬میالن و یوونتــوس او را می خواهند‪.‬‬ ‫رونالد کومان سرمربی تیم اورتون‪ ،‬هافبک بلژیکی تیمش‬ ‫را شایسته عنوان بهترین بازیکن فصل می داند‪ «:‬او خوب‬ ‫بازی می کنــد و یک تمام کننده قهار اســت کــه می تواند‬ ‫دروازه تمام حریفان را باز کند‪ .‬بــا تعداد گلی که برای ما به‬ ‫انگولو کانته‬ ‫در انگلستان یک جمله امسال زیاد تکرار‬ ‫شــد‪ ،‬ان چیزی که تیم لستر سیتی فصل قبل‬ ‫ن هافبک سیاه چرده میانه‬ ‫از دســت داد‪ ،‬هما ‬ ‫زمین بود که مثل یــک گالدیاتور می جنگید‬ ‫و مثل یک هنرمند پاس مــی داد‪ ،‬منظور همه‬ ‫انگولو کانته اســت‪ ،‬بازیکنی کــه این فصل‬ ‫مثل یک هدیــه در میانه زمین چلســی بازی‬ ‫می کند و برای کونته مثل یک فرمانده است‪.‬‬ ‫کانته از ان دســت بازیکنانی اســت که همه‬ ‫مربیان جهان دوســت دارند در اختیار داشته‬ ‫باشــند‪ ،‬پس بیدلیل نیســت که در دو سال از‬ ‫اوج گمنامی به یک ســتاره تبدیل شده است‪.‬‬ ‫تیری انری ستاره سابق تیم ملی فرانسه درباره‬ ‫او می گوید‪« :‬دلیلی نمی بینــم که او بهترین‬ ‫بازیکن فصل نشــود‪ .‬معموال بازیکنانی مثل‬ ‫کانته خیلی مورد توجه قرار نمی گیــرد‪ .‬فقط وقتی در تیم‬ ‫نیستند غیبتشان حس می شود‪ .‬ولی کانته ویژه است‪ ،‬شما‬ ‫متوجه او می شوید‪».‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪78‬‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫زالتان ابراهیموویچ‬ ‫غول ســوئدی شیاطین ســرخ در ســن ‪ 35‬سالگی‬ ‫نیز همچنان به درخشــش ادامــه می دهــد و در ‪ 27‬بازی‬ ‫تیمش در لیگ برتر موفق به زدن ‪ 17‬گل شده است‪ .‬ایبرا‬ ‫همچنین در جام اتحادیه و لیــگ اروپا نیز گل های مهمی‬ ‫ برای شیاطین ســرخ بــه ثمر رســانده و به نوعــی بهترین‬ ‫بازیکن منچستریونایتد در این فصل بوده است‪ .‬او ان قدر‬ ‫خوب بوده که کونته سرمربی چلسی هم لب به تمجید از او‬ ‫گشوده و می گوید‪« :‬او در بهترین شــرایط دوران ورزشی‬ ‫خود به سر می برد‪ .‬زالتان بازیکن بسیار بزرگی است که نه‬ ‫تنها قدرت تمام کنندگی باالیــی دارد‪ ،‬بلکه در خدمت تیم‬ ‫نیز بازی می کند‪ ».‬زالتان هم خــودش را با بنجامین باتن‬ ‫اســت‪ .‬انگولو کانته دیگر بازیکن تیم چلسی که در لیست‬ ‫بهترین های جزیره جای دارد در مورد هازارد می گوید‪« :‬به‬ ‫نظر من‪ ،‬اسان است که بگوییم یک بازیکن از چلسی باید‬ ‫بازیکن سال شود‪ .‬همه ما می توانیم ببینیم که ادن هازارد‬ ‫چه نمایشــی ارائه می دهد‪ .‬او بازیکنی در کالس متفاوت‬ ‫است‪ ».‬هازارد این فصل ان قدر خوب بوده که خیلی ها او‬ ‫را با مسی مقایسه می کنند‪ ،‬خودش در این باره می گوید‪«:‬‬ ‫من خودم را با هنرمندی مثل مســی مقایسه نمی کنم‪ .‬من‬ ‫فقط می خواهم هواداران را خوشحال کنم‪ .‬کسانی که به‬ ‫استادیوم می ایند می خواهند از بازی لذت ببرند‪».‬‬ ‫الکسیس سانچس‬ ‫اگرچــه ارســنال فصلی بســیار بد را ســپری می کند‬ ‫اما بدون الکســیس سانچس فصل ارســنال می توانست‬ ‫فاجعه بارتر باشد‪ .‬ستاره شیلیایی‪ ،‬در این فصل ‪ 1 8‬گل و ‪9‬‬ ‫پاس گل در لیگ برتر به ثبت رسانده و از بهترین بازیکنان‬ ‫این فصل لیگ برتر و توپچی ها بوده است‪.‬در واقع سانچس‬ ‫به تنهایی دارد بار تمام مشکالت تیم ونگر را بر‬ ‫دوش می کشد‪ ،‬بازیکنی که از بارسلونا جدا شد‬ ‫و به بارسلونا امد‪ ،‬هم تکنیکی است‪ ،‬هم گل زن‬ ‫و حتی پاس گل دادن را دوست دارد‪ .‬این روزها‬ ‫برای طرفداران ارســنال خبر جدایی احتمالی‬ ‫الکسیس از این تیم به اندازه خبر تمدید ارسن‬ ‫ونگر یک خبر بد محسوب می شود‪ .‬به خصوص‬ ‫اینکه همه تیم های بزرگ جزیره به دنبال خرید‬ ‫این بازیکن شیلیایی هستند‪ ،‬منچستر سیتی‪،‬‬ ‫چلســی و‪ ...‬در خارج از جزیره تیم هایی مثل‬ ‫بایرن و یوونتوس به دنبال خریدن او هســتند‪.‬‬ ‫نشریه «سان»ادعا می کند که سران ارسنال و‬ ‫ونگر تصمیم دارند در صورتی که سانچس روی‬ ‫درخواست جدایی خود مصر باشد‪ ،‬به پیشنهاد‬ ‫‪ 50‬میلیون پوندی پی اس جی پاسخ مثبت داده‬ ‫تا او را راهی لیگ فرانسه کنند‪.‬‬ ‫هری کین‬ ‫ثمر رســانده می توان گفت که او یک فصل عالی را پشت‬ ‫می گذارد‪ .‬او تفــاوت میان اورتون و ســایر تیم های لیگ‬ ‫می شــود‪ .‬تعداد گل هــا و پاس گل های او نشــانی از این‬ ‫هستند که لوکاکو موثرترین مهاجم فصل جاری لیگ برتر‬ ‫بوده است‪».‬‬ ‫ادن هازارد‬ ‫هازارد که از ‪ 2012‬برای چلسی بازی می کند‪ ،‬همواره‬ ‫مورد توجــه تیم های بزرگ اروپایی قرار داشــته اما ســال‬ ‫گذشــته که او از روزهای اوجش بســیار به دور بود‪ ،‬هیچ‬ ‫تیمی حاضر به جذب وی نبود‪ .‬ستاره بلژیکی چلسی در این‬ ‫فصل بسیار درخشان ظاهر شده و از عوامل موفقیت تیمش‬ ‫محســوب می شــود‪ .‬هازارد در فصل ‪ 2013-14‬به عنوان‬ ‫برترین بازیکن جوان لیگ انگلیس انتخاب شد و فصل بعد‬ ‫نیز عنوان برترین بازیکن فصل انگلیس را از ان خود کرد و‬ ‫این فصل هم به عنوان بهترین بازیکن فصل بسیار نزدیک‬ ‫هری کین وقتی که زننده گل سوم تیمش‬ ‫در مقابــل بورنموث بود‪ ،‬تعــداد گل های خود‬ ‫را در فصل جــاری به عــدد ‪ 20‬رســاند تا برای‬ ‫ســومین فصل متوالی به مــرز ‪ 20‬گل در یک‬ ‫فصل لیگ برتر دســت یابد‪.‬پیش از این فقط‬ ‫الن شــیرر‪ ،‬تیری انری و رود فن نیســتلروی موفق شــده‬ ‫بودند که در ســه فصل متوالی لیگ برتر ‪ 20‬گل یا بیشــتر‬ ‫به ثمر رســانند‪.‬این یک افتخار بزرگ برای بازیکنی است‬ ‫که تا ســال ‪ 2013‬به عنوان بازیکن قرضی تیم تاتنهام در‬ ‫تیم های رده پایین تر بازی می کرد اما این روز ها هری کین‬ ‫یک چهره برای تیم ملی انگلیس و باشــگاه تاتنهام است‪،‬‬ ‫یک ستاره‪ ،‬ستاره ای که پوچیتینو سرمربی تاتنهام درباره او‬ ‫می گوید‪« :‬هری کاراکتر خاص خودش را دارد و از لحاظ‬ ‫شخصیتی‪ ،‬او همیشه اعتقاد دارد‪ .‬او هیچ وقت تحت تاثیر‬ ‫محدودیت ها قرار نمی گیرد‪.‬‬ ‫از من می پرســند ایا هری می تواند ‪ 30‬گل بزند و من‬ ‫جواب می دهم‪ .‬اگر شــرایط بــرای بهتر شــدن او فراهم‬ ‫اســت‪ ،‬چرا که نه؟ همه چیز امکان پذیر است‪ .‬او فرصت‬ ‫زیادی تا پایان فصل دارد و اکنــون‪ ،‬بار دیگر امادگی اش‬ ‫را بــه دســت اورده اســت‪ .‬او اماده بــازی کردن و تشــنه‬ ‫گلزنی است‪».‬‬ ‫اواز؛ بچه؛ اتش‬ ‫زود پرستو شو بیا‬ ‫روایت خاطرات ‪ 14‬جانباز شیمیایی‬ ‫رمانی درباره شهید دستغیب‬ ‫کتاب «زود پرستو شو بیا» روایت‪14‬جانباز شیمیایی است که با نصف کردن پالک های‬ ‫خود در کوچه های انتظار برای پرواز و شــهادت قدم می زنند و بــه واگویی خاطرات خود از‬ ‫دوران دفاع مقدس می پردازند‪ .‬این کتاب چهارده خاطره از کســانی اســت که در حسرت‬ ‫ی روایت‬ ‫وصال یار‪ ،‬لحظه می شمارند و افق زیبایی را از مجنون ترین انسان های دلباخت ه ا ‬ ‫می کند که برای رسیدن به مقصد و مقصود نها یی‪ ،‬پریدن به اسمان الیتناهی‪ ،‬از تمام هستی‬ ‫خویش‪ ،‬از نام و نشان‪ ،‬از جان‪ ،‬از سیطره زمان گذشتند‪ .‬و هر کسی که از این همه بگذرد در‬ ‫محیط عنایت محض قدم می گذارد‪ .‬جنس روایت این کتاب زیبا و نفیس از جنس روایت های‬ ‫قر انی است‪ ،‬تفاوت تاریخ نویسی از جنگ‪ ،‬با روایت ملکوتی اینجاست که معنا پیدا می کند‪.‬‬ ‫جنس روایت کتاب «زود پرستو شو بیا» از این جهت که ادم هایش التفات به اسمان‬ ‫دارند؛ روایتی اســت قر انــی‪ ،‬همچون قصه اصحــاب کهف که در گذر زمــان هرگز کهنه‬ ‫نمی شود‪ .‬تفاوت اشکار تاریخ نویسی از جنگ‪ ،‬با روایت ملکوتی‪ ،‬از انسان های وارسته اینجا‬ ‫ت که برای‬ ‫معنا پیدا می کند‪ .‬کتاب زود پرستو شو بیا‪ ،‬چهارده روایت دلنشین‪ ،‬از کسانی اس ‬ ‫پریدن به اسمان الیتنها یی‪ ،‬لحظه می شمارند‪ .‬تو نیز بیاموز‪ ،‬رسم زیستن و پریدن را‪...‬‬ ‫اولین روایت این کتاب درباره محمد صادق روشنی و چگونگی شیمیایی شدن او و برادر‬ ‫شهیدش است‪ .‬جانباز روشنی اولین فردی است که در جریان جنگ شیمیایی می شود و به‬ ‫دلیل اینکه در ان زمان هنوز نمی دانســتند که عراق از بمب های شیمیایی استفاده می کند‬ ‫دچار ضایعات شدیدی می شود و برای درمان به سوییس اعزام می شود و در انجا شروع به‬ ‫افشاگری در مورد جنایات امریکا و کشورهای پشتیبان عراق می کند‪.‬‬ ‫رمان «اواز؛ بچه؛ اتش» نوشته اکبر صحرایی درباره شهید ایت الله دستغیب‪ ،‬به تازگی‬ ‫توسط انتشارات کتاب جمکران منتشــر و راهی بازار نشر شده است‪ .‬شخصیت اصلی این‬ ‫رمان‪ ،‬مردی به نام نادر اتابکی است که بر اساس نام مستعار نادر اتابکی که زیر گزارش های‬ ‫موجود از بیت شهید دستغیب در اسناد ساواک ثبت شــده‪ ،‬در ذهن نویسنده شکل گرفته‬ ‫است‪ .‬بنابر مستندات ساواک قبل از انقالب فردی با نام مستعار اتابکی مامور می شود که‬ ‫در بیت شهید دستغیب گزارش های بیت را به صورت روزانه و هفتگی به ساواک ارائه دهد‪.‬‬ ‫شخصیت نادر اتابکی که نامش بر اساس مستندات ســاواک انتخاب شده‪ ،‬ساخته ذهن‬ ‫نویسنده است اما اتفاقاتی که باتوجه به حضور او در داستان رخ می دهد‪ ،‬منطبق بر زندگی‬ ‫شهید دستغیب بوده و کامال واقعی اســت‪ .‬این رمان دو دفتر دارد که دفتر اول ‪ ۱۶‬فصل و‬ ‫دفتر دوم ‪ ۲۳‬فصل دارد‪ .‬شــخصیت اتابکی در دفتر اول رمان‪ ،‬از اینده به گذشــته روایت‬ ‫می کند که از هنگام انفجار تروریستی و شهادت ایت الله دستغیب اغاز شده و تدریجا تا سال‬ ‫‪ ۵۷‬به عقب می اید‪ .‬دفتر دوم رمانی است که مخاطب با شخصیت راوی اشنا می شود‪ .‬در‬ ‫قسمتی از این رمان می خوانیم‪« :‬مرد چاق رفت و پشت میزش قرار گرفت‪ .‬اتابکی پوشه‬ ‫شماره یک را برداشت و پشت میزی که شــباهت به میز مطالعه کتابخانه داشت‪ ،‬نشست‪.‬‬ ‫پوشه را روی میز گذاشت و رفت طرف پنجره بایگانی‪ .‬چشم انداخت به باغ بزرگی که طول و‬ ‫عرض ساختمان مرکزی را پوشانده بود‪ .‬درختان باغ‪ ،‬بلند و لخت بودند‪« :‬دستغیب و من! تو‬ ‫خوابم فکرش رو نمی کردم‪ .‬امنیت ملی‪ ،‬میهن دوستی‪ ،‬دستغیب‪ ،‬روحانیت‪ ،‬چه جور می شه‬ ‫اینا رو مقابل هم قرار داد؟ امثال اقای دستغیب برای چی مقابل رژیم قرار می گیرن؟‪»...‬‬ ‫وداع با عارف‬ ‫عارف لرستانی در زادگاهش‬ ‫به خاک سپرده شد‬ ‫«عبدالحسین لرســتانی‪ ،‬پدر بزرگم مردی است که‬ ‫در روستای سیمینه ســمت ســراب نیلوفر کرمانشاه دفن‬ ‫شــده‪ .‬من هیچ وقت او را ندیدم او هم هیچ وقت مرا ندید‪.‬‬ ‫ســال ها قبل خیلی قبل تر از اینکه من به دنیــا بیایم مرده‬ ‫بود‪ .‬با اینکه هیچ وقت همدیگــر را ندیدیم دلم می خواهد‬ ‫وقتی مردم‪ ،‬کنار او در روستای سیمینه دفن شوم‪ ،‬احساس‬ ‫می کنم کنارش ارام خواهم بود‪ .‬خیال مردن ندارم اما مرگ‬ ‫خبر نمی کند‪ ».‬عارف لرســتانی وقتی ایــن جمالت را در‬ ‫اینستاگرامش می نوشت نمی دانست که این یکی از اخرین‬ ‫ارزوهایش است که با کمال تاسف براورده می شود‪ ،‬پیکر‬ ‫عارف با حضور گسترده مردم و هنرمندان در کرمانشاه تشییع‬ ‫و در زادگاهش روستای «ســیمینه» سراب نیلوفر به خاک‬ ‫سپرده شد‪ .‬پیش از ان تشییع پیکر او در تاالر وحدت برگزار‬ ‫و پیکرش برای خاک سپاری به کرمانشاه فرستاده شد‪ .‬پدر‬ ‫و مادر عارف لرستانی امده بودند که پیکر عارف لرستانی را با‬ ‫خود به کرمانشاه ببرند و همکاران و دوستدارانش امده بودند‬ ‫که با مرد شادی هایشــان وداع کنند‪.‬یکــی دیگر از دالیل‬ ‫ناراحتی دوستان مرحوم لرستانی بیکاری وی در سال های‬ ‫اخیر بود‪ .‬سیدجواد رضویان در این مورد گفت‪« :‬عارف بچه‬ ‫تلویزیون بود و شاید باید از مسیر تلویزیون تشییع می شد‪ .‬او‬ ‫سال ها کار نکرد‪ ،‬ولی هیچ گاه گردن کج نکرد‪ .‬او مرد بود‪.‬‬ ‫شوک حسن جوهرچی و علی معلم هنوز در وجود ما مانده بود‬ ‫که غم افشین یدالهی را چشیدیم و حاال هنوز چهلم علی اقا‬ ‫نشده که غم عارف را دیدیم‪ .‬خدایا به ما صبر بده»‬ ‫ضمن اینکه علی اوجی بازیگر‪ ،‬تهیه کننده و کمدین‬ ‫اســتنداپ نیز در پایان روی ســن رفت و گفــت‪« :‬عارف‬ ‫لرستانی یک سال اخر عمرش بیکار بود‪ ،‬ما و مسئوالن قدر‬ ‫او را ندانستیم و او رفت‪».‬‬ ‫برزو ارجمند یکی از همشاگردی های عارف لرستانی‬ ‫درباره او گفت‪« :‬من از طرف تمام همکالسی های عارف‪،‬‬ ‫ورودی ‪ ۷۴‬دانشکده تئاتر سخن می گویم‪ .‬عارف مردترین‪،‬‬ ‫مهربان ترین و با معرفت ترین ما بــود‪ .‬او زیاده خواه نبود و‬ ‫بسیار کتاب می خواند و همیشه حرف برای گفتن داشت‪ .‬در‬ ‫یزد بودم که خبر رفتن عارف را از همسرش شنیدم و نمی دانم‬ ‫که با چه حالی توانستم خودم را به اینجا برسانم‪ .‬عارف برای‬ ‫خودش یلی بود و امروز حتی اساتید او در دانشکده هنر در‬ ‫مراسم او شرکت کرده اند‪ .‬من از طرف سیامک انصاری هم‬ ‫سخن می گویم‪ .‬او حالش خوب نبود و از من خواست تا از‬ ‫طرف او نیز به همه تسلیت بگویم‪».‬‬ ‫محمدرضــا هدایتی هم گفــت‪« :‬من و عــارف جزو‬ ‫بچه هایی بودیم که همیشــه به شهرستانی بودن خودمان‬ ‫افتخــار می کردیم‪ .‬من بــا رفتن عارف یکــی از حامیان و‬ ‫دوستانم را از دست دادم و به همه ایران تسلیت می گویم و‬ ‫امیدوارم یاد او را همیشه در ذهنمان نگه داریم‪ ».‬همچنین‬ ‫ِ‬ ‫خوشحال‬ ‫همســر زنده یاد عارف لرســتانی گفت‪« :‬عارف‬ ‫خوشحال رفت و ارزویش این بود که در خواب برود‪ .‬همیشه‬ ‫دردش مردم بود و از این درد ناراحت می شد و خوشحالم که‬ ‫خوشحال رفته است‪».‬‬ ‫پیشخوان جهانی‬ ‫مثلث | شماره ‪352‬‬ ‫دیدار‬ ‫اکسپرس به‬ ‫زندگی واقعی‬ ‫کاندیداهای‬ ‫ریاست جمهوری‬ ‫فرانسه‬ ‫پرداخته است‬ ‫مترو و‬ ‫درخواست‬ ‫ترزا می برای‬ ‫انتخابات‬ ‫پیروزی‬ ‫رئال مادرید‬ ‫و درخشش‬ ‫کریستیانو رونالدو‬ ‫روی جلد ا‪.‬اس‬ ‫‪79‬‬