ماهنامه مثلث شماره 355
ماهنامه مثلث شماره 355
ماهنامه مثلث شماره 355
امیزهای از
سوسیالیسم و محافظهکاری
هفتهنامهخبری،تحلیلی /سال هشتم /شماره سیصد و پنجاه و پنج 25 /اردیبهشت 88 / 1396صفحه 6000/تومان
روزجمهور
ماکرون ،فرانسه را به چه سویی میبرد؟
چه کسی رئیس دولت دوازدهم میشود؟
یک نامزد یا دو نامزد؟
جناح انقالبی در استانه تصمیم بزرگ
درباره اجماع یا عدم اجماع قرار دارد
مناظره سوم انتخاباتی به صحنه نقد عملکرد اقتصادی دولت یازدهم تبدیل شد
موشکبازی روحانی
حسن روحانی قدرت دفاعی ایران را
در سطح رقابت انتخاباتی تنزل داد
بررسی طبقاتی 3انتخابات
مردم چگونه رای میدهند؟
جلد
د
و
م
امیزه ایازسوسیالیسمو محافظه کاری
ماکرون،فرانسهرابهچهسوییمی برد؟
خوفقدرتهاازگسترشاسالم
هفته نامه سیاسی ،فرهنگی با رویکرد خبری ،تحلیلی
صاحب امتیاز و مدیر مسئول :مصطفی اجورلو
سردبیر :سعید اجورلو
منازاقایانیکهزحمتکشیدندوتشریف
اوردند در این جــا ،چه اقایانی کــه مربوط به
مجلس خبــرگان اســت ،و چه اقایانــی که از
ائمۀ جمعه کشــور ما هســتند ،و چه مهمانان
عزیزی کــه در این دهه داریم ،مــن امیدوارم
که خداوند تبارک و تعالی همۀ ما را هدایت کند
به ان راهی که خود میخواهد.دردها را همه
میدانید ،میدانید که امروز اســام مبتالی
به چه چیزهایی هست که قدرتهای بزرگ و
دستگاههای مربوط به انها و وابستگان به انها
فراهم میاورند .اقایانی که از خارج امدهاند،
باید توجه کنند به این که ایا تطبیق میدهد ان
تبلیغاتیکهدرخارجبهضدجمهوریاسالمیو
در حقیقت به ضد اسالم دارد انجام میگیرد نسبت به ایران و
نسبت به مردم ایران و حکومت ایران و روحانیون ایران؟ ایا
تطبیق میکند یا نه؟ اگر تطبیق میکند ما را نصیحت کنند،
و اگر تطبیق نمیکند ـ که نمیکند ـ اقایان تکلیف شــرعی
دارند به این که هر یک در کشــورهای خودشان ،در حضور
جمعیتهایی که هستند ،مسائل را به ان طوری که مشاهده
کردند ،منعکس کنند .انهایی که این مسائل را پیش اوردند،
ایران مورد نظرشان نیست .انها خوف این را دارند که اسالم
به ان طوری که هست گسترش پیدا کند و همۀ کشورهای
اسالمی را بگیرد ،و به همۀ مستضعفین جهان پرتو بیفکند.
انها خوف این را دارند ،ولهذا از اســام میترسند ،و حقیقت ًا
حمله شان به اســام اســت ،منتها به صورت این که ایران
چطور اســت؛ نمیتوانند بگویند که اســام چطور اســت،
میگویند ایران چطور اســت .لکن واقع مطلب این اســت
10- 19
خبرنامه
تناقض بزرگ
راستی ازمایی بزرگترین مشکل مناظرات
اخراج رئیس اف بی ای در سایه ناباوری
چرا روحانی تغییر کرد؟
20- 25
گفتارها
ی برای امریکا
کره شمالی ،چالش همسایه اتم
پاسخ منفی به سیگنال های مثبت
اتش زیر خاکستر
بازگشت تونی بلر به عالم سیاست
30- 51
سیاست
روحانی و جهانگیری یک سبد رای دارند
بررسی طبقاتی 3انتخابات
رای روحانی و قالیباف همپوشانی دارد
تصویر روحانی برای مردم تغییر کرده است
تحریریه:
مثلث؛هفتهنامه ایخبری،تحلیلیاستکهسعیداردروایتیمنصفانهوعادالنه
از واقعیت ها ارائه دهد .نامش تمثیل و اشــاره ای است به سه ضلع استقالل،
ازادی و جمهوری اسالمی .مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی ،چارچوبش
اسالم ،انقالب ،امام و رهبری ،ارمانش گســترش و سیادت اسالم خواهی در
سراسر جهان و عزت مسلمانان ،توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم
شریف ایران و رونق گرفتن عدالت .مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب
و ایستادگی در برابر مقابالن گفتمانی و عملی نظام و سیاق و مشرب مان نجابت
قلم و روزنامه نگاری مومنانه و تالش در جهت رونق گرفتن سنت گفت وگو میان
فرهیختگانونخبگانکشوراست.امیدواریمکهدرروایت مانصادق،برمرام مان
مستمر و دائم ،بر چارچوب مان مستقر ،بر ارمان مان مومن ،بر مرزهایمان مراقب
و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم.
دبیرتحریریه :مصطفیصادقی
سیاست :مصطفی صادقی (دبیر) -علی حاجی ناصری -امیدکرمانی ها
حنیف غفاری
بین الملل :سعیده سادات فهری (دبیر)
اقتصاد :محمدمهدی صدرزاده (دبیر)
دیدار :افشین خماند(دبیر)
ورزش :مهدی ربوشه (دبیر)
جامعه شناسی و فکرنو :علی حاجی ناصری (دبیر)
فرهنگ :شایان ربیعی (دبیر)
بازار :محمد شکراللهی (دبیر)
مشاور هنری :نیما ملک نیازی
که اینها اســام را نمیخواهند .اگر جمهوری اسالمییک
جمهوریدمکراتیکبودانهاحرفینداشتند،لکنجمهوری،
اسالمیاست،کهدستوراتاسالمبرایانهادرغارتگریهاو
در زورگوییها ،مجال نمیخواهد بدهد.
تقدس و ادم را میبینند در صورت فساد .جنبۀ خوبی
خودشانراوجنبۀبدیادمرامالحظهمیکنند.خدای
تبارکوتعالیهمبهشانمیفرمایدکهشمانمیدانید،
شماهمانخودتانرامیبینید،خودبینهستیدوازادم
کماالت را نمیدانید .و بعد هم قصه را تمام میکند که
به ادم «اسما» را که واقعش «اسماءال ّله» است ـ همه
چیز اسماءال ّل ه اســت ـ تعلیم میکند ،و بعد میگوید
عرضه کنید! انها میبینند که عاجزنــد .انها ،خوب!
عقب نشینی میکنند و تمام مفسدههایی که در عالم
پیدا میشــود ،از بیماری خودبینی است .چه در کنج
خانه کسی نشسته باشد و به عبادت مشغول باشد ،اگر
خودبینیبکند،ارثشیطانراداردازاولیکهحکومت
در دنیا تاسیس شده اســت تا حاال ،هر فسادی واقع
شده از این خصیصه است.
گرافیک و صفحه ارایی :فاطمه قنائی -علی اجورلو
و افشین جم
پردازش تصاویر :هومن سلیمیان
عکس :امیر طالیی کیوان -عدنان جعفری و محمد برنو
ویرایش :ژیال شاکری -امیر عزیزی و نرگس حاجیلو
حروفچینی :داود حشمتی
مدیر مالی :محمدرضا پالیزدار
سازمان اگهی ها :محمد شکراللهی
بازرگانی و بازاریابی :محمدعلیاجورلو
امور اداری :علیرضا اسدالهی -علی اکبر پیمانی
انفورماتیک :شهرام زحمتی
ناظر چاپ :بابک اسکندرنیا
با تشکر از :دکتر دارابی -دکتر ایت اله ابراهیمی -حسین محمد پورزرندی
مهندس صدوقی -حسین مجاهدی -حاج اقاتوکلی -محمدابراهیم محمد پورزرندی
امیر اشتیانی عراقی -علیرضا حسن زاده -دکتر عیسی رضایی -سید حمید خالقی
هادی انباردار
خودبینیمنشاتمامفسادهایعالم
ماانطوریراکهخیالمیکنیم،قرانکریمدرقصۀادم
قصۀ رمزی است ،لکن بسیار اموزنده ـ به
ـ که باید گفت یک ّ
مایک دستوراتی دادهاستکهاگربهان دستوراتبشر عمل
بکند ،حل همۀ مشکالت میشود .قبل از این که ادم را خلق
بکند به مالئکه میفرماید که میخواهم یک همچو کاری
بکنم .مالئکه جنبۀ تقدس خودشــان را نظر میکنند و جنبۀ
فسادادمرا.ازاینجهت،میگویندکهشماچراخلقمیکنی
یک جمعیتی را که در زمین فساد کنند و سفک دماء[]1کنند؟
ما تقدیس تــو را میکنیم .خودشــان را میبینند در صورت
58- 67
بین الملل
پارادوکس ماکرون
شبح ملی گرایی
انتخاب میان بد و بدتر
توازن فرانسوی
52-57
سیاستخارجی
موشک بازی روحانی
لغزش دیپلماتیک ممنوع!
برجام و جنگ ربطی به هم ندارند
برجام تغییر می کند
پاشنه اشیل
جای خالی ورزش
وزارت ورزش نقش نظارتی را با دخالت عوض کرد
68-73
ورزش
تغییر نسل به ورزش ما کمک کرد
طراح جلد :مصطفی مرادی
امیزهای از
سوسیالیسم و محافظهکاری
هفتهنامهخبری،تحلیلی /سال هشتم /شماره سیصد و پنجاه و پنج 25 /اردیبهشت 88 / 1396صفحه 6000/تومان
روزجمهور
ماکرون ،فرانسه را به چه سویی میبرد؟
چه کسی رئیس دولت دوازدهم میشود؟
یک نامزد یا دو نامزد؟
جناح انقالبی در استانه تصمیم بزرگ
درباره اجماع یا عدم اجماع قرار دارد
مناظره سوم انتخاباتی به صحنه نقد عملکرد اقتصادی دولت یازدهم تبدیل شد
سازمان اگهی ها :تلفن0912-8505848 :
چاپ :هنر سرزمین سبز -پردازش تصویر رایان
توزیع :نشر گستر امروز
نشانی :تهران ،خیابان شهید عباسپور(توانیر) ،خیابان نظامی گنجوی ،کوچه پناه،
پالک 19
تلفن 88198207 :
موشکبازی روحانی
حسن روحانی قدرت دفاعی ایران را
در سطح رقابت انتخاباتی تنزل داد
بررسی طبقاتی 3انتخابات
مردم چگونه رای میدهند؟
شماره پیامک3000411711 :
پارلمان شهری
خبرنامه
مردم در روز جمعه عالوه بر انتخاب رئیس جمهور در انتخابات
شــوراها هم شــرکت خواهند کرد .این انتخابات یکی از بزرگ ترین
رقابت های سراســر کشــور اســت .طیف های سیاســی مختلف در
شهرها لیست های انتخاباتی منتشر کرده اند.
تی
تر
یک
رهبرمعظمانقالب:
خبرنامه
10
مثلث | شماره 355
درانتخاباتبایدامنیتکشوربه صورتکاملمحفوظبماند
رهبرانقالبگفتند«:انتخاباتیکیاززمینه هاییاست
کههممی تواندمایهاعتالوابروبشود،هممی تواندمایهضعف
و سستی و ایجاد مشکالت بشود ».مراسم دانش اموختگی
دانشجویانافسریوتربیتپاسداریدانشگاهامام حسین(ع)
با حضور حضرت ایت الله خامنه ای فرمانــده معظم کل قوا
برگزارشد.دراینمراسم،حضرتایت اللهخامنه ایبااشارهبه
عواملاقتدارکشوروملتایرانوعلتمخالفتبدخواهانبا
اینعواملاقتدار،بهتبیین«اهدافکوتاه مدت،میان مدتو
بلند مدت»دشمناننظاماسالمیپرداختندوباتاکیدبراینکه
امنیت و ارامش موجود کشــور در منطقه پراشــوب ،یکی از
افتخاراتجمهوریاسالمیاستکهموردهدفقدرت های
استکبارینیزقراردارد،کاندیداهایانتخاباتریاست جمهوری
رابهچندموضوعمهمازجمله«اعالمصریحوقاطعانهاینکه
مســائل اقتصادی و معیشــت مردم در اولویت انهاست»،
ســفارش کردند و گفتند« :امنیت ملی و ارامش کشور بسیار
مهماستوکاندیداهایمحترممراقبباشندبه خاطرخطای
درتشخیص،گسل هایاعتقادی،جغرافیایی،زبانیوقومی
راتحریکنکنندودرمسیرطراحیناتمامدشمنقرارنگیرند،
زیرااگرکسیبخواهدبرخالفامنیتکشوراقدامکند،قطعا
با سیلی سختی مواجه خواهد شد ».رهبر انقالب اسالمی با
تبریک ایام سالروز والدت حضرت بقیه الله (عج) ،به عوامل
اقتدار کشور اشاره کردند و با تاکید بر اینکه دشمنان همواره
نسبتبهعواملاقتداربخشجمهوریاسالمیبغضوکینه
دارند ،افزودند« :ســپاه پاســداران انقالب اسالمی یکی از
عوامل اقتدار کشور است که نشانه خشــم و ناراحتی از ان،
در تبلیغات بین المللی و اظهارات سیاســیون استکبار کامال
اشکار اســت ».حضرت ایت الله خامنه ای «علم و پیشرفت
علمی»راازدیگرعواملاقتدارکشوربرشمردندوخاطر نشان
کردند« :به همین علت است که انها با اعزام مزدوران خود،
دانشمندانهسته ایماراترورکردند،چوننسبتبهپیشرفت
علمی ایران ،غضب و کینه دارند ».رهبر انقالب اسالمی ،به
«قدرت نظامی» به عنوان یکی دیگر از عوامل اقتدار اشاره و
خاطر نشانکردند«:جنجال هایگسترده ایکهدرموردتوان
موشکی جمهوری اســامی به راه انداخته می شود ،به دلیل
خشم و کینه ای اســت که از این عامل اقتدار در دل دارند».
فرماندهکلقواتاکیدکردند«:ماموشکداریموموشک های
ما بســیار دقیق اســت و اهداف مورد نظر را از فاصله هزاران
کیلومتری با دقت باال ،هدف قرار می دهد و این توانایی را با
قدرت حفظ خواهیم کرد و با قدرت هم ان را افزایش خواهیم
داد ».رهبر انقالب اسالمی ســپس به موضوع «انتخابات
۲۹اردیبهشــت» اشــاره کردند و گفتند« :انتخابات یکی از
زمینه هاییاستکههممی تواندمایهاعتالوابرویکشورشود
وهممی تواندمایهضعفوسستیوایجادمشکالتشود».
حضرت ایت الله خامنه ای تاکید کردند« :اگر مردم در
انتخابات حضور یابند و این حضور همراه با «نظم و اخالق و
رعایتحدوداسالمیوقانون»باشد،قطعاانتخاباتمایهابرو
وعزتنظامجمهوریاسالمیخواهدشد،امااگردرانتخابات،
قانون شکنی و بداخالقی شود و با حرف های خود ،دشمن را
امیدوار کنیم ،انتخابات به ضرر ما تمام خواهد شد ».ایشان
با تاکید بر اینکه نظام اسالمی در برگزاری انتخابات ،تازه کار
نیستودر ۳۸سالگذشتهانتخاباتمتعددیرابرگزارکردهو
بامحیط هایفکریووسوسه هااشنااست،گفتند«:منچند
توصیهبهاقایانمحترمنامزدهادارم؛نخستانکهقاطعانهدر
برنامه ها و اظهارات خود بگویند مسائل اقتصادی و معیشت
مردماولویتانهااستوبرایحلمشکالتاقتصادیتالش
خواهند کرد ».رهبر انقالب اسالمی افزودند« :توصیه دوم
ان اســت که باید در اظهارات و برنامه های نامزدها ،موضوع
«استقاللملیوعظمتوسربلندیملتایران»،خودنمایی
کندوبرجستهباشد».حضرتایت اللهخامنه ایتاکیدکردند:
«ملت ایران یک ملت انقالبی و ســرافراز اســت و نباید این
ملت را در مقابل قدرت های بزرگ به تســلیم وا داشــت و ان
را تضعیف و سرشکســته کرد ،زیرا ملت ایران به اقتدار ،زنده
استواگرایناقتدارنبود،دشمنهمچونبرخیکشورهای
وابســته و مزدور منطقه ،بر کشور مسلط می شــد ».ایشان
گفتند« :اقایان نامزدها باید صراحتا نشان دهند که در مقابل
زیاده خواهی امریکا و خباثت صهیونیست ها ایستاده اند».
توصیه سوم رهبر انقالب اسالمی به کاندیداهای انتخابات
ریاست جمهوری« ،حفظ امنیت ملی و ارامش کشور» بود.
حضرتایت اللهخامنه ایفرمودند«:اقایانکاندیداهامراقب
باشند«گسل هایاعتقادی،جغرافیایی،زبانیوقومی»رادر
کشورتحریکنکنند.دشمن،سال هایمتمادیبه دنبالاین
هدف بوده است اما مردم مومن کرد ،مردم غیور اذربایجان،
مردم عرب خوزســتان و مردم بلوچســتان و ترکمن به عنوان
صاحبان انقالب با مشت به دهان دشمن کوبیدند و در مقابل
اوباقدرتایستادند ».ایشانباتاکیدبراینکهموضوعامنیت
بسیار مهم است ،افزودند« :کاندیداها مراقب باشند به خاطر
خطای در تشــخیص ،طراحی نیمه کاره دشــمن را تکمیل
نکنند».رهبرانقالباسالمی،مسئوالنامنیتوارامشکشور
به ویژهقوهقضاییه،نیرویانتظامی ووزارتکشوررابهمراقبت
و حفظ کامل امنیت توصیه موکد کردند و گفتند« :اگر کسی
بخواهددرانتخاباتبرخالفامنیتکشوراقدامی انجامدهد،
قطعا با واکنش و سیلی سختی مواجه خواهد شد ».حضرت
ایت اللهخامنه ایباتاکیدبراینکهدشمناندرسال ۸۸حماقت
به خرج دادند و کشــور با عظمت ایران را با برخی کشورهای
دســت چندم که قبال با چند ده میلیون دالر ،در انها اشوب و
ناامنیایجادکردهبودند،اشتباهگرفتند،افزودند«:نتیجهان
حماقت،برخوردبادیوارمستحکمارادهوعزمملیمردمبود».
ایشانباردیگرتاکیدکردند«:امنیتبرایکشورومردم
وبهتبعانبرایمنبسیارمهماستوبایددرانتخابات،امنیت
به طورکاملحفظشود».
راستی ازمایی بزرگترین
مشکل مناظرات
گزار
ش
ا
ول
جنجال
«جامانده ها»
تناقض بزرگ
دیوار کشی جنسیتی
ابالغ کیست؟
کاهش یافته است.یکی از موضوعاتی که حسن روحانی
و اسحاق جهانگیری در مناظره اقتصادی که هم اکنون در
حال برگزاری است ،مانور تبلیغاتی می دهند و پیش از این
هم طی دو ماه اخیر بارها از سوی مسئوالن دولت یازدهم
به عنوان دســتاورد بزرگ دولت معرفی شــده است ،مثبت
ن تراز تجاری کشور بعد از ۳۵سال است؛ فارغ از اینکه
شد
دولت یازدهم طی ۴سال اخیر ،چه اقداماتی در حوزه تولید
و افزایش صادرات غیرنفتی انجام داده است ،اما در بررسی
میزان واردات و صادرات طی چهار سال فعالیت این دولت
و مقایسه ان با دوره چهارساله دولت دهم ،به نکات مهمی
می توان پی برد.
تراز تجاری از سال ۹۴چگونه مثبت شد؟
1
یکی از نکات بسیار مهم این دوره از انتخابات بحث
مباحاث اقتصادی خصوصا کارنامه دولت حسن روحانی در
این حوزه است .دو نامزد دولتی که در این انتخابات حضور
داشــته اند از موفقیت های دولت گفته اند حال انکه برخی
امارهای دولتی و اســناد موجود نشــان می دهد کابینه ای
که این دو شــخصیت اعالم کرده اند چندان هم در سطح
اقتصادی موفق نبوده است .برای مثال حسن روحانی در
گفت وگوی ویژه خبری درباره خروج از رکود ،گفته است« :ما
در همه بخش ها تقریبا رشد خوبی در سال 95داشتیم به جز
بخش مسکن که هنوز در این زمینه مشکل داریم .ما اکنون
در بخش کشــاورزی ،صنعت ،خدمــات و دیگر بخش ها
رشد داریم ،فقط در بحث مسکن است که ما از رکود خارج
نشــده ایم .ما امروز رکود نداریم .ما در سال 94 ،93و 95
رشد اقتصادی مثبت داشتیم .برای اولین بار ما از زمانی که
چشم انداز را تصویب کردیم به رشد هشت درصدی رسیدیم
که در چشم انداز پیش بینی شــده بود ».جدولی که در این
خبر امده امار بانک مرکزی است و وضعیت رشد اقتصادی
سال های 90تا 94و سه فصل سال 95را نشان می دهد.
طبق این جدول برخالف انچه روحانی گفت ،در سال 94
رشــد اقتصادی منفی 1/6درصد و بدون احتساب بخش
نفت ،منفی 2/7درصد بوده است.
البته حســن روحانی در همین گفت وگو اعالم کرده
است که همه بخش ها غیر از بخش مسکن از رکود خارج
شده اســت اما جداول و امار نشــان می دهند که عالوه بر
مســکن ،بخش معدن که ســهم قابل توجهی از اقتصاد
کشــور را در اختیار دارد ،در 9ماهه سال گذشته منفی 0/2
درصد بوده است .رشد بخش نفت به میزان بی سابقه 65/4
درصد در 9ماهه سال گذشته رسیده و این رشد موجب شده
رشــد کل اقتصاد به 11/6درصد برســد ،در حالی که رشد
اقتصاد کشــور بدون احتســاب نفت فقط 1/9درصد بوده
است .افزایش تولید نفت هم به دلیل افزایش ظرفیت تولید
نبوده بلکه از ظرفیت بالاســتفاده نفت (به دلیل تحریم)
استفاده شــده اســت .درواقع امکان افزایش فروش نفت
به وجود امده و به سرعت ســطح تولید نفت افزایش یافته
است .این اتفاق موجب افزایش 65/4درصدی تولید نفت
شده است .طبق گزارش بانک مرکزی از مجموع رشد 11/6
درصدی ســال 9ماهه ،95ســهم بخش نفت 10درصد و
سهم سایر بخش ها 1/6درصد اســت .بنابراین مشخص
نیست حسن روحانی رقم رشد اقتصادی هشت درصد را از
کجا اورده است .نه مرکز امار ایران و نه بانک مرکزی چنین
ی را در گزارش های خود منتشر نکرده اند .دولت از سال
رقم
92تا 95نتوانسته سطح تولید ناخالص داخلی را به سطح
سال 90برگرداند .در واقع درامد ملی واقعی کشور با گذشت
پنج سال ،هنوز به سطح سال 90نرسیده است .با وجود این
رشد اندک اقتصاد ،به دلیل رکود در بخش تقاضا ،بسیاری
از تولیدات به درون انبارها رفته اســت .براساس امار مرکز
امار ایــران میزان تغییــر در موجودی انبار در ســال 94به
میزان 33/4درصد و در 9ماهه ســال گذشته 35/6درصد
رشد کرده است .این نشــان می دهد اقتصاد همچنان در
شــرایط عدم رونق قرار دارد و قدرت خرید اقشــار مختلف
چرا از اقتصاد روحانی می ترسیم؟
مثلث | شماره 355
حرف اول انتخابات سال 96اقتصاد است و معیشت.
همه نامزدها تقریبا روی همین حوزه چالش می کنند .جدال
اصلی روی همین محور است .این مساله موجب شده که
رقبای دولت بــه نقد برنامه های اقتصادی حســن روحانی
بپردازند .بررسی ها نشان می دهد که این دولت مدعی است
توانسته ســرعت تورم را کنترل کند اما اشتباه استراتژیک
بی حساب و کتاب پرداختی ها به عده ای خاص که حاصل
ان افزایــش هزینه مردم در این بخش بود شــد .در بخش
سیاست خارجی که این دولت به موضوع برجام تاکید دارد،
دیدیم که با گذشت بیش از یک سال از اجرای برجام نه تنها
دشمنان ما حاضر به حذف تحریم ها نشدند بلکه شیطنت
کرده و موانع بیشتری بر سر راه ما قرار دادند .ضمن اینکه
پول های بلوکه شــده ما در بانک های خارجی ازاد نشــد و
حتی بخشــی از ان نیز به یغما رفت .واقعیت این است که
اگر دولت اینده در حوزه اقتصاد برنامه های عملی ،جدی و
مطالعه شده و مدون ارائه ندهد و نتواند از روز اول روی کار
امدن به اجرا بگذارد ۴ ،سال دیگر در محل همین سواالت
و بازخواست ها گرفتار خواهند شد.
خبرنامه
2
علی گنجی
روزنامه نگار
انها این بود که تورم خود معلول اشتباهات اقتصادی است
نه علت .اشــتباه دیگر این بود که نتیجه کنترل یکســویه
تورم ،تشدید رکود اقتصادی شد .ای کاش به جای تمرکز
یک طرفه بر مهار تورم ،در تولید یا اشتغال تمرکز می کردیم
تا هم تورم درمان می شد و هم مســاله اصلی ما در اقتصاد
کشور که همان رکود است ،بهبود می یافت .این دولت بر دو
اقدام مانور می دهد یکی کنترل تورم و دیگری رشد بهداشت
و درمان که اولی به رکود منجر شد و دومی نیز سبب افزایش
در حوزه امار صــادرات غیرنفتی دو اتفــاق بزرگ در
دولت یازدهم رخ داد؛ اول انکه دولت از سال ۹۴برخالف
گذشــته صــادرات گاز طبیعی را(کــه تا پیــش از ان جزو
صادرات نفتی محســوب می شــد) به ســرجمع صادرات
غیرنفتی اضافه کــرد و همین اقدام موجب شــد صادرات
غیرنفتی به مدد صادرات گاز طبیعی تقویت شود.
ضمن اینکه تــداوم رکود در حوزه تولید موجب شــد
بخشی از واردات کشــور که مربوط به مواد اولیه صنعت و
ماشین االت صنعتی بود ،کاهش یابد به طوری که واردات
کشور در سال ۹۴نسبت به ســال ۹۳حدود ۱۲میلیارد دالر
کاهش یافت.
این دو اقدام در کنار یکدیگر موجب شد تراز تجاری
کشور مثبت شود .به گفته کارشناســان ،مثبت شدن تراز
تجاری در صورتی یک دستاورد قابل افتخار تلقی می شود
که در کنار رشــد صادرات غیرنفتی واقعی و رشــد واردات
صنعتی اتفــاق افتد نه اینکــه با جابه جایی امــار و کاهش
واردات صنعتی که ریشه در رکود دارد ،رخ دهد.
نکته بســیار مهمی که در چهار ســال دولت یازدهم
در حوزه تجارت خارجی رخ داد این بود که ســهم ایران از
تجارت جهانی کاهش یافت .به طوری که سرجمع صادرات
و واردات کشور که در ســال ۹۱معادل ۱۰۴میلیارد و ۱۳۰
میلیون دالر بــود در پایان ســال ۹۵به ۸۷میلیــارد و ۶۱۴
میلیون دالر کاهــش یافت .این در حالی که اســت که به
ادعای دولتمردان ،با گشایش های حاصل از برجام انتظار
می رفت تجارت خارجی کشــور رونق بیشــتری پیدا کند و
حجم کلی تجارت کشــور (ســرجمع صادرات و واردات)
افزایش یابد اما شــاهد هستیم که هنوز ســرجمع تجارت
کشور به رقم سال ۹۱نرسیده است.
11
خبرنامه
اعتراضباهنر
دبیرکل جبهه پیروان به مناظره جمعه اعتراض کرد
1
محمدرضا باهنر ،دبیرکل جامعه اسالمی مهندسین
در نشســت کمیتــه احــزاب و کمیته های جبهــه مردمی
نیروهای انقالب اسالمی به موضوع انتخابات و مناظره ها
پرداخت و گفت« :تصور می کردیم ان شاءالله بر کشور ما
یک اخالق و اصولی حاکم می شود که می توانیم الگوی
سایر کشورها باشیم؛ با وحدتی که وجود داشته در بسیاری
از امور البته توانستیم بسیاری از این منازل را طی کنیم .اما
با نگاه به پشت سر و راستی ازمایی قدم هایی که برداشتیم
باید خود و حزبمان را رصد کنیم».
دبیــرکل جبهه پیــروان خط امــام و رهبــری افزود:
«هدایت های مقام معظم رهبری این کشــتی توفان زده و
مورد هجمه شرق و غرب را جلو برده و روز به روز اقتدار نظام
جمهوری اسالمی را افزایش داده است».
وی گفت« :قلب بســیاری از عالقمندان به انقالب
با بداخالقی های مناظره ها جریحه دار شــد؛ خوب بود به
اقایانی که می خواستند مناظره کننده ،دستگاه دروغ سنجی
نصب می شد .اینها در بسیاری موارد نتوانستند کاپ اخالق
را حفظ کنند ،البته برخی مانند اقای رئیسی تالش ،زیادی
کرد و پا از چارچوب ها فراتر نگذاشت».
باهنر با اشاره به اینکه دولت تورم را کنترل کرده است،
گفت« :باید دید اثار جنبی این اقدام چیست .اگر گردش
مالی نباشد معلوم است که تورم صفر می شود اما نقدینگی
در کشور در ظرف چهار سال گذشته 2/5برابر شده است.
هشــت درصد رشــد اقتصادی که اعالم می کنند نشــان
می دهد که از این روشن تر نمی شود به مردم دروغ گفت».
دبیرکل جبهه پیروان خط امام و رهبری گفت« :این
تصمیم از اول اشــتباه بود که در رکود تورمی ،تورم را تک
رقمی کنیم .در مساله برجام اینکه تمام ظرفیت دیپلماسی
کشور صرف برجام شود پس تکلیف بقیه کشورها چیست.
دیپلماسی ما باید دیپلماســی اقتصادی باشــد سفیر ما با
دوســتانش می رود و در طول مدت فعالیت خود حتی یک
قرار داد اقتصــادی منعقد نمی کنــد .یکــی از کاندیداها
گفت اصال باید وزارت خارجه ما به وزارت بازرگانی و خارجه
تبدیل شــود ».وی گفت« :دولت ادم های خوبی دارد اما
خسته اســت و حال دویدن دنبال کار را ندارند .ان شاءالله
ی که مردم در جمعه این هفته می گیرند تغییرات
با تصمیم
جدی را شاهد باشیم .چرا که بحران های بسیاری از جمله
بحران اشتغال ،اقتصادی ،محیط زیست و شدت مصرف
انرژی درحال سرازیر شدن به سمت ماست».
راستی ازمایی
بزرگترینمشکل
مناظرات
صابر کرامت
خبرنگار
2
هر سه مناظره ریاســت جمهوری به پایان رسید ،اما
نقص بزرگ این مناظرات بیش از دفعات قبل نمایان شد.
تقریبا تمام کاندیداها به اینکه فرصت پاسخگویی مشخص
به موارد اختالفی وجود نداشت ،اتفاق نظر داشتند .مسائلی
در مناظرات به این شــکل مطرح می شــد که بحــث را باز
می گذاشــت و به اتمام نرســید .ظاهرا برنامه ای هم برای
دادن وقت اضافه به کاندیدایی وجــود ندارد .در پایان هر
سه مناظره ،نماینده کاندیداها نسبت به مواردی که در جلسه
مناظره مطرح شد اعتراض داشتند.
در این میان دولتی ها بسیار فعال تر بودند .به محض
طرح موضوعی در مناظره ،از داخل دولت روابط عمومی ها
به صورت بسیار مسلسل وار اطالعیه صادر می کردند .این
خبرنامه
12
مثلث | شماره 355
عملیاتروانیعلیهقالیباف
مدیر مسئول روزنامه خراســان اعالم کرد« :شایعه
کناره گیری قالیباف تنها یک عملیات روانی برای شکاف در
منتقدین وضع موجود است ».احدیان گفته« :امکان این
کار وجود ندارد چرا که در این صورت بخش زیادی از رای
خاکستری که تنها قالیباف قادر به جذب انان بوده به سبد
روحانی می ریزد و او در دور اول رئیس جمهور می شود .در
شرایط فعلی که هنوز فضا سه قطبی است هر سه کاندیدای
منتقد دولت باید بمانند .دهقان
رئیس ستاد انتخاباتی قالیباف
نیز در گفت وگویی این شایعه ها
را ناشــی از ترس رقیب از رشد
رای قالیباف اعالم کرد و گفت
که او امده تا رئیس جمهور شود
و قصد کناره گیری ندارد.
امتیازی بود که تنها کاندیداهای دولت از ان بهره مند بودند.
به عبارت روشــن تر یک هماهنگی مشخص وجود داشت
که همه روابط عمومی ها در هنگام مناظره به طور هماهنگ
مناظرات را رصد می کردند و همان زمــان اطالعیه صادر
می کردند تا مناظرات را تحت الشعاع قرار دهد .در کنار این
موضوع مواردی در اواخر و یا موقعی که کاندیداها فرصت
نداشتند پاسخگویی کنند ،مواردی مطرح می شد که نیازمند
باز شدن بود.
تعمدا این گونه مواد در مواقع خاص و اواخر مناظره
مطرح می شــد .از همین رو بود که هر دو کاندیدای رقیب
روحانی و دولت مرتبــا خواهان مناظــره رو در رو با روحانی
بودند .چرا که تنها از ان طریق بود که می شــد مساله را باز
کرد و به شبهات به درستی پاسخ داد .این موضوع در کنار
همان مشکل اول که گفتیم (یعنی رانت دولت در استفاده
از روابط عمومی ها) به کمک دولتی ها امده بود .از همین
رو بود که ضرورت داشت مناظرات کارشناسان به موازات
مناظرات کاندیداها برگزار شود .برخی از موارد می توانست
در مناظرات میان کارشناســان به بحث گذاشته شده و به
نتیجه گیری معقوالنه ای برای مردم منتهی شود .این موارد
از ضعف های بزرگ مناظر ه این دوره بود.
چمران:اگرزیباییتهرانرانمی بینند
عینکبزنند
سپاه در انتخابات دخالت نمی کند
چمران گفته« :کسی باید
برای ریاست جمهوری بیاید که
بگویدمامی توانیموبتواند.حرف
زدن و شعار دادن و بعد ان عمل
نکردنکارساده ایاست».وی
با تاکید بر اینکه شورای شهر در
کلکشوربسیارتاثیرگذاراست،
ی خوب عمرانــی ،فرهنگی و
گفت« :اگر در تهــران کارها
اجتماعی صورت گیرد در جاهای دیگر هم رسوخ می کند».
چمران افزود« :اگر تهران اکنون این گونه اســت و عده ای
چشمانشانرابستند،ازهمانعینک هاییکهخودشانگفتند
نزدندوزیبایی هایشهرراندیدند.همینگونهخواهدماندواین
نتایج بی برنامگیاست.شهربایدبابرنامهتفصیلی باشد».
نماینده ولی فقیه در ســپاه گفت« :ســپاه پاسداران
هیــچ گاه از اصــول انقالبی خــود تعدی نکــرده و در هیچ
انتخاباتی دخالت نکرده ،نمی کند و نخواهد کرد ».حجت
االسالم و المسلمین «علی سعیدی» با اشاره به فضاسازی
تبلیغاتی دشــمنان در خصوص دخالت ســپاه پاســداران
در انتخابات گفت« :رســانه های معاند با فضاسازی های
تبلیغاتــی که دارنــد به دنبال القای این هســتند که ســپاه
پاسداران در انتخابات دخالت
دارد ،در حالــی کــه ســپاه
پاســداران هیــچ گاه از اصول
انقالبی خــود تعدی نکــرده و
بر همین اســاس نیــز هیچ گاه
در انتخابــات دخالــت نکرده،
نمی کند و نخواهد کرد».
شوک جدید ترامپ
اخراج رئیس اف بی ای در سایه ناباوری
اخراج جیمز کومی از ریاســت پلیــس فدرال امریکا
( )FBIاز اقدام های جنجال برانگیز دوران رئیس جمهوری
ترامپ اســت .با ایــن حال نگاهــی به اظهارات گذشــته
دموکرات هــا و ســخنان انتخاباتی ترامــپ ،تناقض ها با
واقعیت کنونی را بیشتر می کند .پس از ماجرای بازگشایی
پرونده ایمیل های شــخصی هیــاری کلینتــون ،رقیب
انتخاباتی ترامپ ،اف بی ای با حمالت بســیاری از سوی
نماینــده دموکرات هــا روبه رو شــد .هر چند کــه کومی در
ب ترامپ،
کنگره امریکا با اعالم بررســی ایمیل هــای رقی
بسیاری از اتهامات علیه وی را بی اساس خواند ،اما بعد از
انتخابات کلینتون اعالم کرد که اف بی ای و ویکی لیکس
عامل اصلی شکســت وی در انتخابات بودنــد .به اعتقاد
او انتشــار نامه جیمز کومی در کنگره طــی تاریخ 28اکتبر
2016رای دهندگان را ترســاند و شــتاب برای پیروزی در
انتخابات را متوقف کرد .البتــه دموکرات ها بالفاصله بعد
از ســخنان کومی در کنگره را مورد حمله قرار دادند و این
اقــدام را در نتیجه انتخابات موثر دانســتند .جالب اســت
بدانید که طرح اخراج کومی از این ســمت یک بار توســط
اوباما مطرح شــد .بر اســاس گزارش دیلی میــل در تاریخ
8نوامبر ،2016اوباما تصمیم داشــت که بعد از انتخابات
جیمز کومــی را از مقام خود اخراج کند .بــر مبنای گزارش
این رسانه انگلیســی ،والری جارت ،از مشاوران کلیدی و
مهم کاخ سفید رئیس جمهور سابق امریکا را متقاعد کرده
بود که می تواند جیمز کومی را به خاطر مداخله بی فکرانه و
پیش بینی نشده اش در کمپین انتخاباتی امریکا برکنار کند؛
با این اقــدام در کنگره ،نمایندگان هــر دو حزب برتر یعنی
دموکرات ها و جمهوریخواهان از وی حمایت خواهند کرد.
بدین ترتیــب جیمز کومی شــخصیت منفــوری نزد
دموکرات ها پیدا کــرده بود و انها کومــی را در تغییر فرایند
انتخابات به نف ع ترامپ مقصر می دانند .به همین دلیل است
ک ه ترامــپ و تیم وی با اخراج کومی از ریاســت اف بی ای
توقع داشتند که دموکرات ها جشن و پایکوبی به راه بیندازند
اما دموکرات ها نه تنها خوشحال نشــدند بلکه این اقدام را
بسیار به ضرر خود دانستند .ترامپ نیز خطاب به انها گفت:
«بارها علیه رئیس پلیس فدرال شکایت کرده بودند و اکنون
از اخراج او اظهار ناراحتی می کنند!»
رئیس جمهور امریــکا دلیــل اخراج کومــی را عدم
کارایی در انجام وظایف خود دانســت .این در حالی است
انتقادسرلشکرباقری
بهسخنانروحانی
قالیبافازبزرگترینضعفروحانی
استفادهکرد
رســانه های کانادایی از
مخالفــت دولت این کشــور با
درخواست ایران برای برگزاری
انتخابــات ریاســت جمهوری
در کانادا خبر دادنــد .پیش تر
ایران از دولت کانادا درخواست
استقرارصندوق هایجمع اوری
رای در ایــن کشــور را مطرح
کرده بود تا ایرانی های مقیم کانادا نیز بتوانند در انتخابات
شرکت کنند.
یک منبــع اگاه که خواســت نامش فاش نشــود ،به
روزنامه گلوب اند میــل گفت که این درخواســت پذیرفته
نخواهد شــد زیــرا اوتاوا از کشــورهای دیگــر می خواهد
تــا صندوق هــای اخــذ رای خــود را در مراکــز اســتقرار
هیات هایشان در کانادا مستقر کنند اما ایران در حال حاضر
هیچ نمایندگی ای در کانادا ندارد .وی همچنین تصریح کرد
که درخواست ایران دیر ارائه شده بود.
حمایت اصالحات از روحانی مانند
گذشته نیست
عبــاس عبــدی معتقــد
است که حمایت اصالحات از
روحانی مانند گذشــته نیست و
ن تردید ظرفیت دو دوره ای
بدو
شــدن انتخابات وجــود دارد.
او که در مناظره با پرویز امینی
شــرکت کرده بــود در مقابل با
واکنش امینی روبه رو شــد که
گفته بــود« :ادبیات پرخاشــگرانه روحانــی نقطه ضعف
سیاســت ورزی اوســت ».پرویز امینــی همچنین گفت:
«ادبیات پرخاشــگرانه این روزهای اقــای روحانی نقطه
ضعف سیاست ورزی است.رادیکال شدن روحانی باعث
می شود مناظره سوم از سطح اقتصادی به سطح سیاسی
تغییر کنــد ...باید منتظــر یک مناظــره غیر اقتصادی در
دور پایانی باشــیم ».عبدی هم معتقد اســت« :کاهش
رای روحانی اینطور نیست و رای روحانی در تهران بیشتر
شده است».
مجلس تا 2خرداد تعطیل شد
مجلس در اخرین جلسه
خــود شــاهد حضــور حســن
روحانــی در میــان نمایندگان
بود که 160نماینده با او دیدار
و گفت وگــو کردنــد .در پایان
جلسه روز چهارشــنبه مجلس
جلســات علنی اش را تــا بعد
از انتخابــات تعطیــل کرد .با
اعالم رئیس جلســه علنی ،جلسه بعدی مجلس 2خرداد
96و پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری مجلس
تشــکیل خواهد شــد .در پایان جلســه علنی چهارشنبه
مجلس ،مســعود پزشــکیان اعالم کرد« :سه شنبه دوم
خرداد جلســه بعدی مجلس شــورای اســامی تشکیل
خواهد شد و مجلس هفته اینده جلسه نخواهد داشت».
نطق های نمایندگان مجلس به طور طبیعی می توانست
در حمایت یا در مخالفت با نامزدهای ریاســت جمهوری
موثر واقع شود.
مثلث | شماره 355
پایگاه امریکایی الفیر بالگ با انتشار گزارشی به انتخابات
ریاست جمهوریایرانپرداختهومی نویسد«:برخوردتندمعترضان
باروحانیدرگلستان،هنگامی کهاوبرایبازدیدازخانوادهقربانیان
حادثهمعدنبهایناستانسفرکردهبود،نمونه ایازمشکل زایی
مسائلاقتصادیبرایروحانیانهمدریکسفرمهمانتخاباتی
بود ».بســیاری از تحلیلگــران می گویند که اقتصــا د بزرگترین
ضعفروحانیاست؛لغوتحریم ها
پس از توافق هســته ای نتوانسته
تغییراتی کــه روحانی وعــده داده
بود را به ارمغان بیاورد .به نوشــته
این گزارش نقطــه ضعف روحانی
اقتصاداستوقالیبافازاینضعف
استفادهکردهاست.
رد درخواست ایران برای برگزاری
انتخابات در کانادا
خبرنامه
سرلشکر محمد باقری ،با
تاکیدبراینکهنیروهایمسلحتنها
بخشــی از توان و اقتدار دفاعی
سرشــار خــود را به رخ دشــمن
می کشند ،گفت« :خوب نیست
مقام مسئولینمایشاقتدارملتدرقدرتموشکیراکهبهبرکت
خونشهیدانحاصلشدهوموجببازدارندگیدربرابرتهدیدات
دشمنان است به مساله کوچکی همچون برجام ربط دهد».
رئیس ســتاد کل نیروهای مســلح افزود« :این در حالی است
که برابر متن ســند برجام و اعالم وزیر امور خارجه ،در این سند
هیچاشاره ایبهمسالهموشکینشدهوحتیتیممذاکره کننده
هسته ایدربرجامبارهابرتاثیراساسیقدرتدفاعیوبازدارنده
کشوردرپیشبردمذاکراتتاکیدوتصریحداشته اند».
که وی در قبل از انتخابات اقدامات کومی برای بازگشایی
پرونده های کلینتون را شجاعانه خواند و بارها از او تمجید
کرد .ماجرا از اینجا شروع می شود ک ه ترامپ اف بی ای را به
شنود مکالمات وی در قبل از انتخابات متهم کرد .به گفته
او این اقدام به دستور اوباما صورت گرفته بود .چرا ترامپ
به این نتیجه رسید؟
ش ترامپ
باید گفت یا اطالعاتی از منابع بیرونی به گو
رســیده که جنبه مخفیانه داشــته و وی را متعجب کرده یا
رئیس جمهور امریکا بر اســاس منابعی یقین پیدا کرده که
اف بی ای اسنادی در اختیار دارد و انتشار ان کامال به ضرر
او خواهد بود .اما این قضیه که پلیس فدرال امریکا اسناد
مهمی درباره ترامپ یــا ارتباط او و ســتاد انتخاباتی اش با
روسیه در اختیار دارد به واقعیت نزدیک است .چراکه کومی
بارها به کنگره رفته و در پاسخ به ســناتورها اطمینان داده
بود که تالش ها برای بررســی مداخله روسیه در انتخابات
امریکا ادامه خواهد داشــت .او حتی در مجلس ســنا طی
اظهاراتی روســیه را به دخالت در سیاســت امریکا متهم و
مسکو را بزرگترین تهدید در میان سایر دولت ها قلمداد کرد.
در حالی که شان اسپایسر ،سخنگوی کاخ سفید در مخالفت
با این اظهارات کومی گفــت« :این فقط عقیده اف بی ای
اســت ».اما تهدید ترامپ کمی ماجــرا را پیچیده تر کرد.
رئیس جمهور امریکا در توئیتر خود خطاب به رئیس سابق
اف بی ای گفت که اگر مطلب منفی در اختیار رسانه ها قرار
دهد ،باید منتظر عواقب ان باشد و امید داشته که مکالمات
قبلی او ضبط نشده اســت .این اظهارات و اقدامات یعنی
«گروگانگیری اسناد»؛ اهمیت ان به میزانی است که کنگره
امریکا درخواست کرده تا اســناد مربوطه دفاع و نگهداری
شوند ،این یعنی کنگره در این بحبوحه نگران ناپدید شدن
اسناد توسط کاخ سفید یا هر ســازمان و افراد دیگر است.
با این حال در مســائل مذکور از روسیه زیاد صحبت شده و
بسیاری از کارشناسان تالش ها برای بررسی دخالت مسکو
در انتخابات امریکا را در شروع این جنجال ها موثر می دانند.
ی و ماجرای پر هیاهوی ان را بی ارتباط
اما روسیه اخراج کوم
با این کشور و ان را در مناسبات مسکو و واشنگتن بی تاثیر
می داند .والدیمیر پوتین طی پاسخ به خبرنگاری در حاشیه
مســابقه هاکی گفت« :این اخراج اصــا تاثیری بر روابط
روســیه و امریکا نمی گذارد ،می بینید که دارم هاکی بازی
می کنم!»
خبرنامه
13
خبرنامه
گزار
ش
ویژه
جنجال«جامانده ها»
خبرنامه
14
مثلث | شماره 355
اصالح طلبان برای فهرست شورای شهر دچار اختالف شده اند
در حالــی کــه بیشــتر نگاه هــا بــه انتخابــات
ریاست جمهوری دوخته شده اما ماجرای انتخابات شوراها
هم بسیار پر اهمیت است .اصولگرایان با یک ائتالف خوب
لیستی واحد داده اند اما در مقابل این اصالح طلبان هستند
که با یک چالش عجیب مواجه شده اند .اختالف سنگین
بر سر اعضای فهرست .ساعت های پایانی 19اردیبهشت
لیســت نهایی اصالح طلبان برای پنجمین دوره انتخابات
شورای اسالمی شهر تهران اعالم شد.
در این فهرســت محمد جــواد حق شــناس ،محمد
ساالری ،معروف صمدی ،ســید محمد میرلوحی ،افشین
حبیب زاده ،زهرا نژادبهرام ،علی اعطا ،محسن هاشــمی،
محمد علیخانی ،صدراعظم نوری ،ارش میالنی ،ابراهیم
امینی ،الهام فخاری ،خلیل ابادی ،شهربانو امانی ،احمد
مســجدجامعی ،بهاره ارویــن ،ناهید خداکرمــی ،مجید
فراهانی ،حســن رســولی و حجت نظری قــرار دارد .بعد
از انتشار این لیســت بســیاری از اصالح طلبان براشفته و
می خواهند لیست مرعشی و دوســتان را تحریم کنند .در
لیست فعلی از اعضای اصالح طلب چهارمین دوره شورای
شهر فقط دو نفر قرار دارند .البته برخی اصالح طلبان معتقد
هستند لیست فعلی بر اســاس حرف شنوی از باالدستی ها
بسته شده و هر کس که ذره ای از خط خارج شده را در لیست
قرار نداده اند .براســاس این گزارش ،بــرای جمع بندی و
نهایی شدن لیست فعلی اصالح طلبان از قبل شاخص هایی
در نظر گرفته شــده بــود که به گفتــه برخــی از اعضا این
شــاخص ها الکی بوده و فقط می گویند شاخص .یکی از
اصالح طلبان گفته است« :اگر قرار بود بر اساس شاخص
لیســت بســته شــود افرادی که در حال حاضر در لیست
هستند شــاخص های الزم را ندارند.برخی اصالح طلبان
می گویند بعــد از اعالم لیســت به اســامی که در لیســت
گنجانده شده اعتراض کردیم و پاسخ دریافتی این بود که
جلسه رای گیری گذاشته ایم و بعد لیست بسته شده ،این در
حالی است که در حال مهندسی کردن انتخابات هستند».
یکی از اصالح طلبان می گوید« :کسانی که این لیست را
بسته اند به دنبال این هستند که یک پیام صوتی از خاتمی
بگیرند تا مردم به این لیست رای دهند .ولی تاکنون خاتمی
این لیست را ندیده و نظری هم نداده اســت و فایلی را که
پخش کرده اند کامال دروغ است ».وی ادامه داده است:
«همچنین اسم محسن هاشمی در این لیست دیده می شود
ولی منابع خبری موثق می گوید که محســن هاشمی این
میثاق نامه را امضا نکرده است».
در تندترین واکنش به این ماجرا ،اسماعیل دوستی
در همایش دوباره اصالحات دوباره ایران ،طی ســخنانی ،
اظهار داشــت« :هیــچ یک از همــان 150نفــر منتخب
شــورای عالی اصالح طلبان رزومه و ســوابق من را ندارند
ولی االن 11نفر در همین لیســت هســتند کــه اصال من
نمی شناسم!»
وی افزود« :از اول می گفتید قرار نیســت کســی از
شورای فعلی در لیست باشد ما می پذیرفتیم ولی چرا دو نفر
را گذاشــتید؛ این بنابر چه ضابطه ای بوده و حاال هم توقع
دارید ما انصراف دهیم».
دوســتی ادامه داد« :همین حزب مشارکت و اتحاد
ملی فعلی بود که ســال 84باعث شکســت اصالح طلبان
شدند و االن هم دارند همان بازی را تکرار می کنند .شماها
اصالح طلب نیستید و قصد تخریب اصالحات را دارید».
عضو شــورای شــهر تهران همچنین خاطرنشــان
کرد« :جالب است کســی را از حزب اعتمادملی در لیست
شورای عالی اصالح طلبان می گذارند که موافق استعفای
کروبی از دبیرکلی حزب بوده است .لیستی بستید که حتی
شورای نگهبان هم این لیست را نمی بست! درود بر شورای
نگهبان».
دوستی با اشاره به اینکه اقای عارف اشتباه را بپذیرید،
گفت« :اقای عارف! اقایان ترک نژاد و جواد امام پذیرفتند
که اشتباه شــده و گفتند که 37نفر به ما تحمیل شده است
و شما اشــتباه را نمی پذیرید! چرا وقتی خاتمی اصرار دارد
هزینه این لیســت را نپردازد شــما اصرار داریــد این کار را
کنید؟»
وی خاطرنشان کرد« :اقای چمران! خانم راستگو را
در لیست خودشان گذاشتند بعد شما حکیمی پور و دوستی
را در لیست نمی گذارید».
خبرنامه
دوســتی در خاتمه عنوان کرد« :خانم دانشور را که
در جنوب شهر برای کودکان کار زحمت می کشد در لیست
نمی گذارید بعد یک خانــم ماما یا یک جوان 30ســاله را
می گذارید که کســی نمی شناســد و کل رزومه اش مقاله
پژوهشی است».
واکنش ها به فهرست جنجالی
مثلث | شماره 355
خبرنامه
ابوالفضل ســروش ،نماینــده مردم تهــران و عضو
فراکسیون امید مجلس شورای اســامی با دفاع از کلیت
عملکرد شورای عالی سیاستگذاری اصالح طلبان در این
خصوص گفــت« :اینجانب از اول با مکانیزم شــورایعالی
اصالح طلبــان برای انتخابات شــورای شــهر تهــران در
جریان ریز مســائل بودم .انصافا لیســت با مکانیزمی که
تعریف شده بود انتخاب شد وطبق کمیته های تخصصی
و فرایندهای تعریف شده ،به همین دلیل می بینیم فقط دو
نفر ازاعضای اصالح طلب قبلی شورای شهر به رغم همه
فشــارهای بیرونی داخل لیست هســتند (مسجد جامعی و
ساالری) حتی غالمرضا انصاری ،عضو اسبق شورا و عضو
شورای مرکزی انجمن اســامی جامعه پزشکی (انجمن
ما با تشکیالت سراسری در همه اســتان های کشور فقط
همین یک نفر کاندیدا را داشت) انتخاب نشد یا حتی مهدی
نادمی یار جوان و بسیار نزدیک دکتر عارف انتخاب نشد و
یا الویری نفربیست ودوم لیست شد که با تایید نشدن اقای
صمدی داخل لیست شد به همین علت ها و چون در جریان
نزدیک انتخاب افراد بودم مطلع هستم رانتخواری ویژه ای
نشــد ،هرچند لیســت مطلوب کامل حقیر هم نیست وکج
سلیقگی های هم شد ولی در نهایت امیدوارم افراد خدوم
و کسانی که هم وغم شــان تالش برای حل مشکل مردم
نجیب تهران است ۲۱نفر شورای شــهر تهران راتشکیل
دهند ».ســروش همچنین در مورد فهرست اصولگرایان
شورای شهر تهران اظهار داشت« :بزرگترین اشکال لیست
اصولگرایان تکرار تعــداد زیادی از اعضــای اصولگرای
دوره قبلی شــورای شــهر تهران اســت که مردم تهران از
بخشی از انها ذهنیت درستی ندارند .این معنا در رای اوری
لیست شان تاثیر منفی زیادی خواهد گذاشت به خصوص
افرادی مثل»...
کامبیز نــوروزی حقوقدان اما در یادداشــتی کوتاه با
عنوان «ســرمایه اجتماعی اصالح طلبی زیر تیغ شــورای
سیاســتگذاری» به فهرســت اصالح طلبان انتقــاد کرد و
افزود« :شورای شهر مهم است و شورای شهر تهران خیلی
مهم .اما از همه اینها مهمتر ان سرمایه اجتماعی هنگفت و
عظیمی است که ان را «اصالح طلبی» می خوانیم .جایی
که موسوم است به شورای سیاســتگذاری اصالح طلبان
فهرســتی پر از ایــرادات عمیــق و فــراوان از نامزدهای
شورای شــهر تهران داد که مهمتر از انکه شانس پیروزی
اصالح طلبان در شورای تهران را کاهش داده است ،بلکه
لطمه ای سخت به ان سرمایه اجتماعی وارد کرده است.
این خطای شورا نابخشودنی و شایسته هر استنطاقی
از سوی اصالح طلبان و دوســتداران اصالح طلبی است.
اگر ســید محمد خاتمــی و اصالح طلبان اصیــل نبودند،
معلوم نبود این شورا چه بر ســر اصالح طلبی می اورد .سر
ی سالمت».
خم م
ّ
عبدالله ناصری ،چهره سیاســی اصالح طلب هم با
اشاره به انتشار لیست 21نفره از سوی اصالح طلبان برای
انتخابات شورای شــهر تهران ،گفت« :در این انتخابات
دست اصالح طلبان برای انتخاب افراد کامال باز بود ،زیرا
شورای نگهبان مانند انتخابات مجلس قلع و قمعی انجام
نداد .البته کثرت ثبت نام کنندگان کار را برای بستن لیست
سخت کرده بود ،اما در نهایت شورای عالی اصالح طلبان
با جمع بندی و در نظر گرفتن معیارهای مورد نظر این افراد
را انتخاب کرد».
وی ادامه داد« :از انجایی که شورای عالی به عنوان
مرجع نهایی اصالح طلبان این لیست را ارائه کرده است از
ان پیروی می کنم؛ اما به عنوان یک شخص اصالح طلب
کنش گر به شخصه 50درصد این لیست را نسبت به افرادی
که خارج از این لیســت مانده اند حائز مدیریت نمی دانم،
البته 50درصد دیگر لیســت را افرادی توانــا و قابل دفاع
می دانم».
ناصری بــا بیــان اینکــه افــراد بهتــر و موجه تری
می توانســتند در لیســت اصالح طلبــان قــرار بگیرنــد،
خاطرنشان کرد« :البته شورای عالی اصالح طلبان باید در
این خصوص پاسخگو باشد ،اما معتقدم اصالح طلبان باید
تابع نظر نهایی این شورا باشند».
این فعال سیاســی ادامه داد« :در این شــرایط نباید
از اهمیــت انتخابــات ریاســت جمهوری غافل شــویم و
لیست های موازی با لیست کنونی منتشر کنیم؛ نظرم این
اســت که برخی از افراد اگر توانایی دارند با شــورای عالی
وارد مذاکره شده و لیســت را تغییر دهند اگر نه به این نظر
تمکین کنند».
ناصری با بیان اینکه اگر دوستان منتقد کار تشکیالتی
را پذیرفته اند ،باید به نظر نهایــی احترام بگذارند ،تصریح
کــرد« :تبعا شــورای عالی سیاســت گذاری مــورد توافق
و اعتماد همــه اصالح طلبان اســت ،اما بایــد بگویم این
لیســت نتوانســت من را به عنوان یک ناظر اصالح طلب
راضی کند!»
این فعال سیاســی یاداور شــد« :به همه دوســتان
اصالح طلــب توصیــه می کنــم کــه دغدغــه انتخابات
شورای شــهر باعث نشــود که از انتخابات مهم تری مانند
ریاست جمهوری غافل شویم؛ زیرا جدال در میان نامزدهای
انتخابات ریاست جمهوری بسیار جدی است».
وی ادامــه داد« :بنابرایــن معتقــدم حتــی اگــر
اصالح طلبان در انتخابات شورای شــهر تهران به لیست
رقیــب ببازند امــا از ان ســو روحانــی پیروز میدان شــود،
بازهم برنــده نهایی اصالح طلبان خواهنــد بود زیرا عرصه
ریاست جمهوری بسیار مهم تر است».
ناصری با اشــاره به اینکه هر لیســتی که منتشر شود
تبعا مخالــف و موافقان خاص خــود را دارد ،تصریح کرد:
«شــخصا می گویم اگــر بخواهــم بــرای رای دادن پای
صندوق رای بروم نمی توانم متقاعد شوم که به همه لیست
رای بدهم! مگر اینکه فقط بخواهم یک کار تشــکیالتی
انجام دهم و نام هر 21نفر را روی برگه رای بنویسم».
سیدحســین مرعشی ،عضو شــورای سیاستگذاری
اصالح طلبان در گفتگو با باشــگاه خبرنــگاران جوان؛ از
قطعی شدن لیست اصالح طلبان برای انتخابات پنجمین
دوره شوراهای اسالمی شهر و روســتا در تهران خبر داد و
اظهار داشت« :اصالح طلبان در این لیست به دنبال گردش
نخبگان ،جوان گرایی و افزایش ســهم بانوان در مدیریت
شهری هستند».
وی ادامه داد« :این لیست براساس تخصص های
مورد نیاز شورای شهر تهیه شده است».
ارش حبیبــی ،رئیــس دبیرخانــه کمیتــه انتخابات
اصالح طلبان هم از انتشــار لیســت شــورای شهر توسط
شــورای هماهنگی جبهه اصالحات در اینــده ای نزدیک
خبر داد .وی در همین بــاره افزود« :شــورای هماهنگی
اصالح طلبان امروز نشستی را پیرامون ارائه لیست برگزار
خواهد کرد».
حبیبی همچنین ضمن انتقاد نسبت به لیست شورای
شهر منتشر شده از سوی شورای عالی اصالح طلبان اظهار
کرد« :شورای هماهنگی اصالح طلبان به دلیل اینکه کار
شورای عالی سیاست گذاری اصالحات را پس از انتخابات
مجلس تمام شده می دانست ،اعتقادی بر ادامه فعالیت این
شورا نداشت ».عضو شورای مرکزی حزب مردم ساالری با
بیان اینکه نتیجه کار شورای عالی اصالح طلبان انشقاق در
جریان اصالح طلبی بوده است افزود« :لیست شورای شهر
که شب گذشته از سوی شورای عالی اصالح طلبان منتشر
شد ،باعث انشــقاق در جریان اصالح طلبی شده است».
حبیبی ادامه داد« :شورای عالی اصالح طلبان ،حزبی نبوده
و بر محوریت اشخاص حقیقی بوده است؛ به همین دلیل
خروجی ان ،صدای احزاب را در اورده است».
وی با بیان اینکه لیســت شورای عالی اصالح طلبان
لغزنده تــر از دوره های گذشــته انتخابات شــوراها اســت
گفت« :امکان خطر و وسوســه برای این ترکیب بیشتر از
ترکیب های قبل است .کسانی که داعیه دار اصالح طلبی
هستند ،باید احساس خطر کنند».
مرتضــی حاجــی در گفت و گویــی ،در واکنــش به
گمانه زنی های شــکل گرفته در فضای مجــازی پیرامون
تغییر در لیست اصالح طلبان انتخابات شورای شهر تهران،
گفت« :این لیســت هیچ تغییری نکرده و مصوبه شورای
عالی سیاستگذاری است».
رئیس شورای ســتاد انتخاباتی اصالح طلبان تاکید
کرد« :با اطمینان می گویم کسانی که در لیست هستند در
رای گیری رای اوردند و همان افراد هم مورد تایید هستند و
هیچ تغییری در ان رخ نداده است».
محمــود صادقــی هــم دربــاره لیســت 21نفــره
اصالح طلبان برای شورای شهر تهران گفته است« :طبق
برنامه هایی که از قبل مدون شــده بود این لیست براساس
حوزه های تخصصــی 9و 10گانه اعم از محیط زیســت،
عمران ،مدیریت شــهری ،حقوق و ...تایید شــده است.
ضمن انکه اصل حضور زنان و مردان جوان در بدنه لیست
اصالح طلبان نیــز از اولویت های حضــور در انتخابات و
جای گذاری افراد در این لیست بوده است».
عضو شــورای عالی سیاســت گذاری اصالح طلبان
خاطر نشــان کرد« :باتوجه به تعدد نفرات و حضور حدودا
800نفر نامزدهای اصالح طلب برای شرکت در انتخابات
شورای شهر تهران و قرار گرفتن در لیست مقرر شد تا این
نفرات با رای گیری و در فضایی کامال دموکراتیک منتخب
و در لیست نهایی قرار گیرد».
وی در ادامــه بــا تاکید بر اینکــه در هیات رئیســه و
شــورای عالــی سیاســتگذاری اصالح طلبان پایــه ارا به
رای گیری براساس دو برابر بودن تایید شد ،گفت« :افرادی
که در حــال حاضر در لیســت 21نفره شــورای اســامی
تهران قرار گرفتند نســبت به ارای اخذ شده و اولویت های
تخصصی نفرات حاضر با حداکثر ارا قبول و در لیست وارد
شدند».
صادقی در خصوص اینکه گمانه زنی ها برای معرفی
سرلیست اصالح طلبان بر این پایه بوده است که هاشمی
با عنوان سرلیست قرار گیرد گفت« :هنوز تصمیم گیری
جدی برای انتخاب سرلیســت انجام نشده است ».وی
در پاســخ به اینکــه در فراینــد انتخابــات درون گروهی
اصالحات برای ورود نفرات به لیست 21نفره اعتراضی
از ســوی کاندیداها به وقوع پیوســته یا خیر گفت« :به
دلیل اینکه انتخابات نفرات در فضایی کامال دموکراسی و
روشن برگزار شده اعتراضی حادث نشده است اما امکان
اینکه فردی نســبت به اولویت ها و خروجــی ارا رضایت
کامل نداشته باشــد وجود دارد که این امر نیز موضوعی
طبیعی است».
عضو شورای عالی سیاست گذاری اصالح طلبان در
ادامه تاکید کرد« :اگر نامزدهای حاضر در لیســت به هر
دلیلی با مشکلی مواجه شوند مقرر شده است تا نفر بعدی
جایگزین شــود؛ ضمن انکه این موضوع در تمام ابعاد در
جلسه مطرح و مصوب شــد و طبق اعالم نظرات مطروحه
نفر جایگزین به همان میزان ارای ثبت شــده وارد لیســت
شود».
15
تصویرنگاری
روزانه حجم بســیاری از عکس های خبری به ما می رســد .تعداد این عکس ها
انقدر زیاد اســت که گاهی به راحتی از کنار ان عبور می کنیم اما شاید بهتر باشد روی
بعضی از عکس ها تامل بیشتری داشته باشیم .مثلث در این صفحات ،هفته را با مرور
عکس ها از نو یاداوری می کند.
مراسم دانش اموختگی دانشجویان دانشگاه امام حسین علیه السالم
خبرنامه
16
مثلث | شماره 355
مسجد جمکران در شب میالد حضرت مهدی (عج)
تشییع پیکر شهید مدافع حرم ،عصمت شکوهی
تبلیغاتانتخابات
سی امین نمایشگاه کتاب تهران
تشییع پیکرکارگران معدن
مراسم افتتاحیه بازی های کشورهای اسالمی2017
علی دایی برای سومین بار موفق به کسب جام حذفی شد
تقدیر از فردوس کاویانی درچهاردهمین جشن بازیگر
مثلث | شماره 355
خبرنامه
17
شبکه اجتماعی
به ما پیامک بزنید:
3000411711
lاگرفردی رئیس جمهور شد و به وعده های داده
شــده خود عمل نکرد ،مردم کجا شکایت کنند؟ ایا
مرجعی پاسخگوی مردم خواهد بود؟
lاعتــراض کارگــران معدن گلســتان بــه اقای
رئیس جمهور نتیجه تهدید کارگران توســط مجری
برنامه ستاد تبلیغات انتخاباتی اقای رئیس جمهور در
حرم مطهر امام خمینی(ره) است .کارگران از اینکه
تهدید چاشنی مشکالت معیشتی طاقت فرسایشان
می شود خشمگین شدند.
lمن یــک کارمند عملیات بهره بــرداری نفت در
خوزستانم .شــما که می فرمایید حقوق ما باالست
که نیست ،اتفاقا من با لیسانس مهندسی پاالیش و
هشت سال سابقه کار پایه حقوقم 940هزار تومان
است! کارم به صورت شــیفت و در بیابان های داغ
دریافتی ام در نهایت به دو میلیون و 700هزار تومان
می رسه!
lنامزدها نباید به فکر تخریب رقیب برای به دست
اوردن رای باشند بلکه فقط باید برنامه بدهند و مردم
هم برنامه های واقعی و عملی را با هم مقایسه کنند نه
اینکه قول و وعده نشدنی بدهند.
lراننده سرویس مدرسه هستم .نه سبد کاال دارم
نه بیمه و یارانه ام نیز اضافه نشــده .امثال من زیاد
هستند ولی ما را نمی بینند .فقط کارمندان ،مشموالن
بهزیستی و بیمه شدگان تامین اجتماعی را به حساب
می اورند.
lبعــد از انقالب هیــچ دولتی بــه انــدازه دولت 4
درصدی اقای روحانی دســت در جیب مردم نکرده
است.
lبه نظر من در راســتای تحکیم بنیان خانواده،
تعطیالت باید بیشتر شود .وقتی به گفته خود دولت
بهره وری کار کارکنان ادارات کمتر از 2ساعت است،
هفت و نیم ساعت کار روزانه جز باال بردن هزینه های
دولت نتیجه مفید دیگری در پی ندارد.
به اینستاگرام مثلث بپیوندید
اینســتاگرام هفته نامه مثلث فعال شــده اســت .کاربران این شــبکه
اجتماعی می توانند با پیوستن به اینستاگرام مثلث تصاویر مربوط به هفته نامه
را مشاهده کنند.
چراروحانیتغییرکرد؟
محمد ایمانــی روزنامه نگار و ســرمقاله نویس روزنامه
کیهانباتوجهبهاظهاراتجدیدحسنروحانیدرکمپین های
انتخاباتینوشت«:اقایروحانیچقدرروحانییاایرانیاست؟
او چقدر ملی یا مذهبی رفتار می کنــد؟ او لباس پیامبر و ائمه
معصومین(علیهم السالم)رابرتندارد .ایاازمحاصرهمطلق
در شــعب ابی طالب تا محاصره مطلق در کربال و پس از ان،
کسیسراغداردکهولیخدادرتوصیفجبههمقابلگفتهباشد
«اوکدخداست...انهادر 5دقیقهمی توانندمارانابودکنند...
مقابلابرقدرتنمی توانایستاد،انهمباشعارهاییکهبعضا
همتوخالیاست.طاغوت هارابسیارمودبیافتیم...اندوخته
وخزانهماخالیاست..شبحجنگراازسرشمابرداشتیموگرنه
جنگ می شد و از بین می رفتید و...؟!) ایا یک بار شنیده اید
اقایروحانیایناوامرالهیدرقران
کریمراتالوتیابرمبنایانحرکت
کند:
وال َتهِ نــوا وال تَح َزنــوا و َ
ــم
ت
ن
ا
ُ
َ
َ
ُ
َ
ون ِانکن ُتم ُم ِ
نین.
االع َل َ
وم َ
و سســت نشــوید! و غمگین
نگردید! و شــما برترید اگــر ایمان
داشته باشــید( .ســوره ال عمران،
ایه).139
َ
ِ
الســلمِ
هِ
ى
ل
ا
َدعوا
ت
و
نوا
ت
فال
َ
َ
َّ
َو َان ُتم َ
ون َوال َّلهُ َم َعکم َو َلن ِ
یت َرکم
االع َل َ
ُ
َاعما َلکم.
پسهرگزسستنشویدو(دشمنانرا)بهصلح(ذ ّلت بار)
دعوت نکنید ،در حالی که شــما برترید ،و خداوند با شماست
و چیزی از (ثواب) اعمال تان را کم نمی کند( .ســوره محمد
(ص)ایه)۳۵
اما اگــر او مومــن و متعهد بــه فرامین الهی و ســنت
اهل بیت(ع) هــم نبود ،نباید رو به دشــمن علی الــدوام داد
می زد که ما ضعیفیم و تا تحریم های انها برداشته نشود هیچ
کاریبرایحلمشکالتخودماننمی توانیمبکنیموامریکا
کدخداســت (و منطقا ما رعیت هســتیم!) و با همین قیافه
بدهکارانهوگردنکج،روندمذاکراترابهسمتیمنحرفکند
که از متن ان ،واگذاری امتیازات انی نقد و گرفتن وعده های
نسیهدربیاید.بههمیندلیل،امروز 75درصدمردممی گویند
سوال نادران از وزارت اطالعات
خبرنامه
18
مثلث | شماره 355
lبعضی از مواد اموزش ســند 2030یونسکو
واقعا ادمی را بسیار نگران می کند .باید در این مورد
روشنگری بشود.
lاغنیا و ثروتمندان همچون پزشکان ،مهندسان،
بازرگانان ،واردکنندگان کاالهــای خارجی ،دالالن
ارز و طال و بعضی از مدیران ارشد دولتی سهم خود را
از خوان گسترده دولت برداشت می کنند .هنر دولت
این است که دست فقرا و مســتضعفان را بگیرد و از
این گرداب نجات دهد .اگر دولتی خیرش به ضعفا
نرسد ،بود و نبودش یکی است.
برجامکمترینتاثیرمثبتیبرزندگیانهانداشتهاست.بهمیان
اهالیبازاروکسبوکاروتولیدهمکهبرویدتقریبابدوناستثنا
می گویندشرایطکاربهنسبتپارسالیا 4سالپیشبدترشده
است .هزاران کارگاه و شــرکت در این مدت تعطیل شدند تا
شرکت هایاتریشیوایتالیاییوفرانسویوانگلیسیوچینی
ورشکست نشوند؛ حتی اگر قرارداد بر سر کترینگ (غذای)
راه اهنوتزئیناتمعماریاتوباننیمه کارهتهرانشمالباشد!
غیرت ایرانی کجای این معادله و معامله اســت؟ چه اتفاقی
افتاده که حتی فرشــاد مومنی اقتصــاددان اصالح طلب و
عضو ستاد موسوی می گوید دولت مشغول #اینده_فروشی
اســت .برای کدام کار نکرده ،بدهی های دولت از 200هزار
میلیارد به 700هــزار میلیارد تومان رســیده اســت؟» علی
قلهکی ،روزنامه نگار و فعال مجازی
نیز در یادداشــتی به بررســی چرایی
«تندمزاجیاخیرروحانی»پرداخته،
می نویسد«:تقریبادرقریببهاتفاق
نظرسنجی ها ی کشور ،کف رای30
درصدی روحانی ثابت است ،اگر چه
برایرئیس جمهورمستقراینمیزان
رای محل تامل بوده ولی باز روحانی
توانســته با این کارنامه ضعیف یک
سومرای«رای دهندگان»رادراختیار
داشتهباشد».اینرای،رایسیاسی
حسنروحانیاست؛انهاطیفیازمردمهستندکهناکارامدی
دولت روحانی را دیده اند ولی در عموم نظرسنجی ها به او رای
می دهندوبایدگفتاینطیف« ،سبدراییازجنسسیاسی »
هستندکهتحتتاثیراتفاقاتاجتماعی_اقتصادیکشورقرار
نگرفته و به خاطر نوع نگاه روحانی به حوادث سیاسی کشور،
به او رای می دهند .تندمزاجی های اخیر روحانی برای تغییر
زمینبازیاز«مطالبه گریاقتصادی»به«لجسیاسی»است.
ادبیاتساختارشکنانهروحانیکهمی داندبرایشهزینه زاست،
برای فعال کردن «بدنه رای کم شــرکت » در انتخابات مانند
انتخابات مجلس ســال 94اســت .روحانــی به دنبال «لج
ملی » در تمام کشــور ،ندیدن کارنامه دولتش توسط مردم و
رای اوری اشبرای 4سالدومبودهوشاهداننیزدوسخنرانی
اخیر «همدان »و «کرمانشاه »است.
کنایه های انتخاباتی ضرغامی
دیوار کشی جنسیتی
ابالغ کیست؟
عبدالله گنجی ،مدیرمسئول روزنامه جوان در صفحه
شخصی خود به اظهارات اخیر روحانی پرداخت و در پاسخ به
مساله دیوارکشی در خیابان نوشت :واقعا تزویر و بازی با ذهن
مردم بیدادمی کند.روحانیدرورزشگاهشیرودیمی گوید«:با
تفکیکجنسیتیمخالفیم»وتیتریکروزنامهشرقمی شودو
درهمدانرقیبرابهدیوار کشیجنسیتیمتهممی کند.رقیب
را(احتماالقالیباف)رامتهمبهابالغتفکیکجنسیتیدرمحل
کارمی کند.ایامردممی دانندابالغشهرداریدراینبارهاجرای
دستورالعمل وزارت کشور است که در تاریخ 1393/3/12به
شماره 29149ازسویوزیرکشوردولتروحانیبهشهرداری
تهرانابالغشدهاست؟درموردتفکیکجنسیتدستورالعملی
راوزیرکشورتحتعنوان«:دستورالعملطرحده گان هترویج
عفاف و حجــاب و صیانت از حریم امنیــت عمومی و حقوق
شهروندی» به همه دستگاه های اجرایی ابالغ کرده است .
بند ۳اقداماتدستورالعمل؛«ایجادفضایامنوارامبااتخاذ
تدابیر الزم مناسب برای جداســازی محیط بانوان از جمله؛
محل کار ،ســرویس ایاب ذهــاب و غذاخوری در راســتای
کاهش اختالط و سالم سازی روابط بین کارکنان زن و مرد».
ابالغیهوزیرکشوردرستاستاما 180درجهبر خالفابالغیه
خود ،به مردم دروغ گفتن با مدعای دولت «راست گویان» یا
اینکه «ما که نمی خواهیم با ذهن مردم بازی کنیم» منطبق
نیست .ماکیاولیسم که ما در علم سیاست تدریس می کنیم
همیناست.
ماجرای تشکیک
در پایان نامه روحانی
خواب اتاق عملیاتی برای دولت
روزنامهکیهاندرگزارشیباتیتر«اتاق عملیاتافراطیونچهخوابی
برای روحانی دیده اند؟!» با اشاره به اینکه اتاق عملیات افراطیون یعنی
همان هاییکهدرظاهرهموارهشعاردموکراسیسر می دهند،خواب های
اشفته ایبرایروحانیدیده اندکهبازتولیدفضایملتهبپسازانتخابات
سال هایگذشتهوشایعه سازیوبر همزدنقواعدرقابتسیاسیازجمله
انموارداست ،نوشت «:برپایهگزارش هایرسیده،بعدازانجاممناظره
دوم کاندیداهای ریاســت جمهوری ،اعضای اتاق فکر دولت با حضور
برخی از وزرا و مشــاورین چون اقایان رحمانی فضلی ،واعظی ،علوی،
نعمت زاده،ترکانونوبختتشکیلجلسهدادهوروندوبازخوردمناظراتراموردبررسیوتحلیلقرارداده اند».اعضایجلسهاز
روندکلیمناظراتاظهارنارضایتیکرده اندولیبرخیمعتقدبوده انداوضاعچنداننگران کنندههمبهنظرنمی رسدوارایاقای
روحانیریزشانچنانینداشتهضمناینکهمیزانرایاقای قالیبافهمثابتبودهاست.حجتاالسالمعلویوزیراطالعات،
بااشارهبهتزلزلرایروحانیاظهارداشته«:خارجازبحثمناظره،روندیکهمادرنظر سنجی هایخودمانداشتیمیکمقدار
نگران کننده است .در نظرسنجی ها ارای اقای روحانی تقریبا حول 32تا 36درصد و اقای قالیباف 15درصد و حجت االسالم
رئیسینیز 12درصدبودهکهبعدازثبت ناماقایرئیسیدرانتخابات،ارایاوبهسرعترشدکردهاست.باایناوصاف،اگرجریان
مقابلدولتبخواهدبهیکائتالفیبرسدموضوعنگران کنندهخواهدشدبنابراینمابایدفکراساسیکردهتاارایخاکستریرا
بهنفعاقایروحانیتحریککنیم».
زندگی امراشخمزدند
اســحاق جهانگیری یکــی از نامزدهــای انتخابات و معــاون اول
رئیس جمهور در گفت وگو با روزنامه شــرق با عنوان «پرونده ام را شــخم
زده اند» روایتی از علت نامزد شــدن بیان کرده و گفته است« :این قضیه
مختص به روز اخر نیست .قبل از عید نوروز گفت وگوهایی می شد که شما
همکاندیداشویدوگروهاصالح طلبدرکناراقایروحانییکنامزددیگر
داشته باشند .به دالیل متعددی این استدالل وجود داشت که فرد دیگری
همباشد.منبه طورطبیعیرد می کردمومی گفتمبهدلیلاینکهکناراقای
دکتر روحانی هستم ،مصلحت نیست کاندیدا شوم؛ اما این فشار از طرف
دوستاناصالح طلبوشخصیت هایدرجهیکاصالح طلبوجودداشتتااینکهبعدازعیدخیلیجدی ترشد.بندهگفتم
اگردکترروحانیهمبااینایدهموافقباشند،دراینموردفکرخواهمکرد.باالخرهاقایدکترروحانیهمبامنصحبتکردند
و گفتند دوستان با من صحبت کرده اند .دوستان دیگری هم از شورای اصالح طلبان با ایشان صحبت کرده بودند .به اقای
روحانیگفتمازنظرخودم،نامزدیمنخیلیموضوعیتندارد،ایشانگفتندفکرکنبعدباهمصحبتمی کنیم.تارسیدبه
روزاخرثبت نامکهنمایندگانشورای عالیاصالح طلبانبااقایروحانیصحبتکردندوایشانهمبامنصحبتکردند.من
بادکترروحانیقرارییک ساعتهگذاشتیم.معلومبودایشانازصحبت هایدوستانمتقاعدشدهبودندکهامدنمنضرورت
دارد؛ولیانهاظاهرایکفهرستپنج نفرهمطرحکردهبودندکهاگرجهانگیریقبولنکرد،یکیازاینهاباشد.اقایروحانیهم
گفتهبوداگرقراراستکسیباشد،منبااقایجهانگیریموافقم.باایشانکهصحبتکردم،استدالل هایشانراگفتندوقرار
یصحبتکنمکهمنجربهتماستلفنینیم ساعتهباایشانشد.نیم ساعتبهپایانزمانثبت نام-به
شدمنمجددابااقایخاتم
دالیلمتعددیکهممکناستبخشیازانهارانگویم-بهاینجمع بندیرسیدمکهاگرثبت نامنکنمومشکلیپیشبیاید،همه
کاسه کوزه هابرسرمنخواهدشکست».
بازاردردولتیازدهم ،چینی ترشد
مثلث | شماره 355
روزنامهجام جمازوارداتاجناسچینیانتقادکردهاست.اینروزنامه
در گزارش خود نوشــت« :واحدهای تولیدی کشــور از واردات کاالهای
مشابهچینیگالیه مندند؛هرچنداینکاالهاارزان قیمتهستند،اماکیفیت
به مراتبپایین ترینسبتبهمحصوالتداخلیدارند .اما رنشانمی دهددر
چهارسالاخیرساالنهدهمیلیارددالرکاالازچینواردکشورشدهاست.به
عبارتی در مدت ۴۲ماه بالغ بر ۴۰میلیارد دالر کاالی چینی وارد کشور شده
است.اگرمیانگینوارداتازچینرابامیانگین 10میلیارددالردرنظربگیریم
و سال ۹۲با دالر ۳۰۰۰تومان ۹۳،با دالر ۳۳۰۰تومان ،ســال ۹۴با دالر ۳۵۰۰تومان و در نهایت سال ۹۵با دالر ۴۰۰۰تومان
درنظربگیریمبهعددجالبتوجه ۱۳۸۰۰۰میلیاردتومانمی رسیمکهازافزایش ۷۸هزارمیلیاردتومانیوارداتازچینرانشان
می دهد».محمدعلیزرینه کفش،رئیساتحادیهبافندگانفرش هایدستبافدرگفت وگوباجام جمباانتقادازورودکاالهای
بی کیفیتچینیگفت«:متاسفانهورودکاالهایبی کیفیتچینیدرسال هایاخیردو برابرشدهاست.واقعاچهضرورتیدارد
برخیکاالهامانندخاللدندان،چوب بستنیولوازم التحریرواردکشورشود،درحالیکهماخودماندراینحوزه هاتولیدکننده
هستیم ».عبدالحمیدنادریان،فعالصنعتنفتومدیرعاملشرکتتوسعهپتر وصنعتدریادرگفت وگوباجام جماظهارکرد:
«متاسفانهبایداذعانکنمدولتیازدهمبه شدتبهوارداتتجهیزاتوصنایعخارجیکهخودایرانتولیدکنندهاناستعالقه
داردواینمسالهباعثتاسفاست.درصنعتنفتبااینکهمابه شدتدربرخیحوزه هاینفتیوساختتجهیزاتقویهستیم،
اماازسویدولتی هاسفارشاتخریدوتولیدتجهیراتبهخارجی هادادهمی شودووارداتنیزبهطرزافسارگسیخته ایافزایش
یافتهاست».نادریانتاکیدکرد«:درحالحاضرصنعتحفاریایران،بهشتدکل سازانچینیشدهاست».
خبرنامه
بحثکپی هادرمدرکرئیس جمهوردرفضایمجازی
سروصدای زیادی به پا کرده است .یک دانشجوی دکترا در
امریکا در این زمینه کنفرانس خبری برگــزار کرده و مواردی را
برایرسانه هاتشریحکرد .کیوانابراهیمی ،دانشجویمقطع
دکترای دانشگاه «ایوا»ی امریکا در نشست بررسی گزارش
ملی گروه حقیقت یاب دانشــجویان تصریح کــرد« :اصال
خوشحال نیستیم که سرقت علمی اقای روحانی اثبات شد،
چون ایشان االن نماد کشــور ایران در خارج از دید ملت ها و
دولت هاهستند ».ویادامهداد«:دوستداشتیمبافعالیتی
کهانجاممی دهیمشبهاتمدرکدکترایاقایروحانیبرطرف
شو داماچیزیکهبهانرسیدیم،عکسانبود.مواردیکهاو
مطرح کرد در فضای مجازی به طور گسترده بازتاب داشت و
میانکاربرانشبکه هایاجتماعیدستبهدستمی شد».در
کناراینمهدیمحمدیبانگاهیبهاینموضوعورفتارهای
رئیس جمهور می نویسد« :امروز جمعی از دانشجویان نخبه
اعالم کردند بخش بزرگی از تز دکترای اقای روحانی سرقتی
است .او هنوز هیچ موضعی نگرفته است و من فکر می کنم
نخواهدگرفت.احتماال ترجیحمی دهدبههمینداستاندیوار
وپیاده روادامهبدهد.اینمسالهکوچکینیستونمی تواناز
کنار ان به سادگی گذشت .روحانی اکنون رئیس جمهور این
کشوراستوتالشمی کندبرایدیگرانمعلمکشورداریهم
باشد .اینکه ایشان داده برایش از انگلیس یک مدرک دکتر ا
خریده اند برای ایران عزیز و شریف ،سرافکندگی است و باید
بابت ان به شــدیدترین وجه ممکن پاسخگو باشد .در حالی
که جوان های نخبه ما بیکارند و در بهترین حالت تاکسیرانی
می کنند،چراکسیکهنمی تواندیکدقیقهبهانگلیسیحرف
بزند،بایدمدرکدکترایتقلبیدستبگیردوبرکشوریمملو
از دانشمندان نخبه و باهوش ریاست کند ؟ ریاست جمهوری
رارهاکنید.اینمسالهبهاعتبارایرانعزیزگرهخوردهاست».
بررسی رسانه ای هفته
19
چالش در شبه جزیره
گفتارها
رویکرد روسیه و چین قطعا در جلوگیری و اجتناب از جنگ است .اما رفتار اروپا در این خصوص
با تناقض هایی همراه اســت .از یک طرف ،تمایل به قدرت گرفتن چین با اهرم کره شمالی ندارد،
از طرف دیگر ،می داند که قطعا جنگ نمی تواند منافعی برای انها داشــته باشد .زیرا هم بازارهای
اروپاییان را دچار مشکل می کند و هم هزینه های بعدی را برای خود اروپا در پی خواهد داشت .ضمن
اینکه برای روابط شان با کشورهای منطقه جنوب شرق اسیا هم با مشکالتی مواجه خواهند شد.
کوچ امنیتی
ترامپچگونهبابحرانکرهشمالیمواجهخواهدشد؟
سیدمجتبی جالل زاده
گفتارها
20
مثلث | شماره 355
کارشناس مسائل بین الملل
طی هفته های اخیر تنش های منطقه ای و بین المللی
در شرق اســیا باال گرفته و این بار ،کره شمالی ،محور این
وضعیت بحرانی اســت .اقدامات و رفتارهای کره شمالی
از قبیل ازمایشــات اتمی و موشــک های بالستیک سبب
شده است این کشور به عنوان کانون بحرانی برای امنیت
منطقه ای و صلح جهانی ،تبدیل شــود .این تنش فراتر از
انچه بیان شد ،یک طرف درگیر مشخص دیگر هم دارد؛
امریکا که در زمان فعلی و با ریاست جمهوری ترامپ ،نقطه
اصلی حمالت شفاهی و هجمه رسانه ای کره شمالی است.
قدرت های بــزرگ ،به ویــژه اعضای دائم شــورای
امنیت رســالتی جهانی برای خود قائل هستند .انها مدعی
هستند که باید به هر ترتیبی از اشاعه سالح های هسته ای
جلوگیری کرد .برای این منظور تبعا هر کشوری در دنیا (که
بخواهد به سمت برخورداری از صنعت هسته ای و بخشی از
کشورها به سمت برخورداری از سالح هسته ای پیش بروند)
قدرت های بزرگ با انها مخالفت می کنند و مانع اجرای این
برنامه می شــوند .اگرچه تاکنون تعدادی از کشورها چون
پاکستان و هند به سمت سالح هسته ای هم رفته اند ،ولی
در عین حال پنج عضو دائم سازمان ملل کار فوق العاده ای
در قبال انها انجام نداده اند.
ی که حائز اهمیت
اما در مورد کره شمالی ،نکته مهم
است اینکه قدرت های بزرگ این کشــور را به نوعی اهرم
فشار روسیه و چین به اروپا و امریکا تلقی می کنند .به عبارت
دیگر کره شمالی پوششی برای اهداف بلند مدت و جهانی
روسیه و چین به حســاب می اید .به همین دلیل است که
این دو دولت در مقابل اقدامات کره شــمالی در زمینه های
هسته ای یا موشک هایی با کالهک هسته ای و قاره پیما،
ان چنان که اروپایی ها و امریکایی ها انتظار دارند ،خشن و
بازدارنده عمل نمی کنند.
راه حل نظامی یا دیپلماتیک؟
بحران هسته ای و موشکی کره شــمالی به ویژه پس
از حمله امریکا به سوریه ،چالشی برای دولت جدید امریکا
به شــمار می اید .دونالد ترامپ عالوه بر توجــه به بحران
کنونی کره شمالی و گزینه های نظامی و دیپلماتیک فوری
و در دسترس برای مقابله با ان باید به اهداف طوالنی مدت
در منطقه شرق اسیا نیز دقت داشــته باشد زیرا گزینه های
دیپلماتیک ،اقتصادی و نظامی همگی عواقب و نتایجی
متفاوت را برجای خواهند گذاشت .بر این اساس باتوجه به
گفتارها
تمرکز زیاد سیاست خارجی ترامپ در این منطقه ،به ویژه در
قبال کره شمالی باید منتظر ماند تا ببینیم ای ا ترامپ برای مهار
کیم جونگ اون قوی تر از باراک اوباما است یا خیر؟ تا این
ت ترامپ تعداد چندان زیادی از مسئوالن وزارت
لحظه دول
دفا ع یا وزارت خارجه را برای تعامل با منطقه اسیا نامزد نکرده
و سفیری را نیز برای کره در نظر نگرفته است.
از طرف دیگر واشنگتن برای صدور قطعنامه شورای
امنیت نیازمند این است که پکن را به خودداری از حق وتو
متقاعد کند اما پکن بارها اشــاره کرده است قطعنامه های
جدیــد شــورای امنیــت مبنی بر تشــدید تحریم هــا علیه
کره شمالی را تایید نمی کند و اصرار دارد این گفت وگو است
که می تواند کشــمکش موجود را حل و فصل کند .در این
خصوص باید یاداور شد ،چین و روســیه به طور دائم تمام
تحریم های شــورای امنیت علیه پیونگ یانــگ را به اجرا
در نیاوردند .باتوجه به این موانع ،واشــنگتن و متحدانش
باید در اجرای تحریم های مستقیم علیه کره شمالی دقت
نظر داشته باشند.
اگر بپذیریم که هدف ،متقاعد کــردن پیونگ یانگ
به متوقف کردن برنامه سالح هســته ای است؛ باید گفت
تحریم ها تاثیــری نخواهد داشــت ،این در حالی اســت
که مســئوالن دولت اوباما پیشــنهاد کرده بودند به منظور
جلوگیری از برخی ازمایش های موشــکی کره شمالی باید
این موضوع را با ان حل و فصل کرد .دولت ترامپ از هیچ
سیاســتی که هدف از ان ارام کردن کره شــمالی اســت،
حمایت نمی کند زیرا پیش تــر کره جنوبی به منظور متقاعد
کردن پیونگ یانگ به تغییر ،سیاست موسوم به «خورشید
درخشــان» را در قبال ان در پیش گرفت اما این سیاست
ناکام ماند.
قطعا چین و روسیه جنگ در شرق اسیا را نمی خواهند.
اما امریکا هم باتوجه بــه دیدگاه بلند مدت خــود به نوعی
بر ان است تا از غرب اســیا به تدریج به سمت شرق اسیا،
مرکز ثقل منافع خود را قرار دهد و اقدام به «کوچ امنیتی»
نماید .اگرچه در اینده ،خاورمیانه برای امریکایی ها زمین
بازی اسانی نخواهد بود و بسیار پرهزینه خواهد بود و شاید
مشــکالت ان به مراتب بیش از منافعی باشد که به دست
می اورد اما امریکا فکــر می کند در اقیانوس ارام و شــرق
اسیا ،متحدین و مراکز و منابع عظیم ثروت وجود دارد که
می توانند در انجا فعالیت های گسترده ای داشته باشند.
فرجام
وقتی مرکل به دروغ سخن از حقوق بشر می گوید
علی عالمی
خبرنگار
مثلث | شماره 355
انگال مرکل صدر اعظم المان در جریان ســفر اخیر
خود به عربستان سعودی تاکید کرده است که جنگ یمن
باید خاتمه یابد.
ملت یمن همچنــان در مقابل حمالت ال ســعود و
همراهان این رژیم مقاومت می کنند .هر روزه مردان ،زنان
و کودکان یمنی توسط ال ســعود به خاک و خون کشیده
می شوند و در مقابل ،سازمان های بین المللی اقدامی موثر
در راستای مواجهه با جنایات عربستان صورت نمی دهند.
در ایــن میان ،برخــی مقامات غربی از یک ســو به
حمایت های تسلیحاتی خود از ال ســعود ادامه می دهند
و از سوی دیگر ،خواســتار پایان جنگ در یمن می شوند!
این رویکرد دوگانه ،خود را در مواضع سیاستمدارانی مانند
انگال مرکل ،صدر اعظم المان نمایان ساخته است.
اظهارات مرکل در جریان سفر اخیر وی به عربستان
سعودی قابل تامل اســت« :ما بر یک راه حل دیپلماتیک
تحت رهبری ســازمان ملل تاکید داریم .ما اعتقاد نداریم
که یــک راه حل نظامــی برای ایــن درگیری هــا می تواند
وجود داشته باشــد .باید از این مســاله جلوگیری شود که
همچنان انســان های بیشــتری در یمن فقــر زده در یک
شرایط بد انسانی گرفتار شوند .عربستان سعودی در این
بحران تنها بازیگری نیســت که باید توافــق کند .المان
اماده اســت ســهمی را در پایان این درگیری ها ایفا کند!
ما می توانیم مطمئنا تخصص خــود را اینجا به کار ببریم.
المان تجربیاتی در یمــن دارد .اما هر گونــه اقدامی باید
تحت رهبری سازمان ملل انجام شود»....
در خصوص ایــن اظهــارات نکاتی وجــود دارد که
نمی توان به سادگی از انها گذشت:
نخســت اینکه چرا صدر اعظم المان دو سال پس از
اغاز جنگ در یمن و پس از کشتار و اوارگی میلیون ها یمنی
به فکر پایان دادن جنگ افتاده است؟ چرا المان به همراه
بسیاری از کشورهای اروپایی دیگر در زمان اغاز جنگ علیه
مردم مظلوم یمن از عربستان سعودی حمایت کرد؟ مگر
مرکل از قبل در جریان کشتار بی وقفه کودکان و زنان بیگناه
در یمن قرار نداشــت؟ حال چه شده که صدر اعظم المان
پس از دو سال جنگ فرسایشی در یمن به فکر دیپلماسی و
نقش افرینی سازمان ملل متحد افتاده است؟ چندی پیش
فدریکا موگرینی ،مسئول سیاســت خارجی اتحادیه اروپا
نیز بر لزوم پایان دادن جنگ در یمــن تاکید کرده بود .به
نظر می رسد مقامات اروپایی نسبت به استیصال و ناتوانی
ال ســعود در یمن بیش از پیــش اگاه شــده اند .در چنین
شرایطی دلسوزی افرادی مانند مرکل و موگرینی برای مردم
یمن صرفا نوعی نقش افرینی کاذب محســوب می شود.
اتحادیه اروپا باید بابت سکوت در برابر کشتار مردم یمن و
حتی حمایت از ال سعود در این روند ،به ملت یمن و دیگر
ملت های دنیا پاسخگو باشد.
نکتــه دوم اینکه انــگال مرکل و دولــت متبوعش به
واســطه فروش ســاح بــه عربستان ســعودی ،یکی از
اصلی تریــن بانیان کشــتار ملت یمــن و ســوریه و عراق
محسوب می شوند.
المــان از اصلی تریــن حامیــان تســلیحاتی
عربستا ن سعودی و امارات متحده عربی (دو بازیگر اصلی
در جنگ یمن) محسوب می شــود .هم اکنون بسیاری از
شهروندان یمنی با ســاح های المانی کشته می شوند و
جان انها نیز کمترین اهمیتی برای دالالن تسلیحاتی در
المان ندارد .انگال مرکل ،صد راعظم المان و دیگر مقامات
دولت ائتالفی وی نیز در این روند با شرکت های تسلیحالی
همراهی کاملی دارند.
نکته جالب توجــه اینکه حزب سوســیال دموکرات
المان کــه در دولــت ائتالفی حضــور دارد ،قبــا خود از
اصلی ترین منتقدان رویکرد تسلیحاتی مرکل بوده است اما
گویا حضور در دولت سبب شد ه تا افرادی مانند اشتاین مایر
و زیگمار گابریل نیز در این راستا با مرکل هم پیمان شوند.
هم اکنون دیگر شاهد اعتراض حزب سوسیال دموکرات
المــان در خصوص فــروش کالن تســلیحات المانی به
ریاض نیستیم.
انگال مرکل یکی از سیاستمدارانی است که در ایجاد
و استمرار بحران امنیت در منطقه نقش بسزایی ایفا کرده
اســت .وی که متعلق به حزب دموکرات مســیحی المان
است ،در راستای حمایت تسلیحاتی از عربستان سعودی ،
امارات و قطر به عنوان سه رژیم مرتجع عربی از هیچ گونه
اقدامی فروگذار نکرده اســت .وی حتی در این خصوص
به انتقــادات فراوان گروه های مســتقل و حقوق بشــری
وقعی ننهاده و به تسلیح رژیم های تروریست در غرب اسیا
ادامه می دهد.
بدیهی اســت که در چنین شرایطی مرکل صالحیت
ســخن گفتن از حقوق بشــر در یمن را ندارد .این قاعده
در خصوص فدریکا موگرینی ،مســئول سیاســت خارجی
اتحادیه اروپا نیز صادق اســت .باید این سوال مهم را از
فدریکا موگرینی و همراهانش پرســید که انهــا در مقابل
فروش و صادرات ســاح از سه کشــور المان ،فرانسه و
انگلیس به عربســتان ســعودی چه اقدام موثری صورت
داده اند؟
نکته مهم تر اینکه انگال مرکل با گزارش های مرتب و
مکرری که از دستگاه های امنیتی المان دریافت می کند،
به خوبی می داند که بسیاری از تسلیحات المانی هم اکنون
در دستان گروه های تکفیری و تروریســتی مانند داعش
و جبهــه النصره قــرار دارد .به عبــارت بهتر ،بســیاری از
تسلیحات نظامی فروخته شده از سوی المان به عربستان
سعودی ،از طریق ریاض در اختیار گروه های تروریستی و
تکفیری قرار می گیرد .مقامات المان مدت هاست نسبت
به این مساله اگاه هستند اما کماکان به صادرات سالح به
عربستان ادامه می دهند.
برلین از یک ســو در خلق بحران یمن و استمرار ان
سهیم است و از سوی دیگر ،از واســطه گری در حل این
بحران سخن می گوید! به عبارت بهتر ،یکی از اصلی ترین
بازیگــران ســلبی در بحران یمــن ،هم اکنون ســخن از
لــزوم مقابله با فقر کــودکان و پایان دادن بــه جنگ یمن
می گوید! بدیهی است که اگر ناتوانی و شکست عربستان
ســعودی در یمن تحقق پیدا نمی کرد ،مرکل ســخنی در
این خصوص مطرح نمی کــرد .عوام فریبی مرکل و دیگر
مقامات اروپایــی در قبال بحران یمن بر کســانی که طی
دو ســال اخیر تحوالت یمن را (حتی به صورت مقطعی)
رصد کرده اند مشخص شده است .در چنین شرایطی بهتر
است صدر اعظم ســرزمین ژرمن ها و همراهانش به جای
ابراز تاســف از فقر ملت یمن ،خود را برای پاســخ دهی به
بازماندگان قربانیان یمنی امــاده کنند .اری! رد پای مرکل
در خون هــزاران انســان بیگنــاه در یمن قابل مشــاهده
است .و...
گفتارها
کره شــمالی نه فقط برای شــبه جزیره کره بلکه برای
سایر مناطق نقطه ای استراتژیک به شمار می اید ،به اضافه
اینکه صادرات موشــکی و تکنولوژی هســته ای به ســایر
کشورها از جمله سوریه نیز مهم است و جلوگیری از صادرات
نظامی ان موجب افزایش فشار اقتصادی بر پیونگ یانگ
می شود .حمله نظامی امریکا به ســوریه نه فقط پیامی به
بشار اسد رئیس جمهور این کشور بود ،بلکه به مثابه ارسال
پیام به پیونگ یانگ نیز بود با این حال حتی اگر این حمله
بیانگر تغییر سیاست امریکا باشد ،برای متقاعد کردن کیم
جونگ اون به توقف برنامه هسته ای کافی نیست ،ان هم
در حالی که وی تالش خواهد کــرد قواعد جدید بازی را به
چالش بکشد.
رویکرد روســیه و چین قطعا در جلوگیری و اجتناب از
جنگ است .اما رفتار اروپا در این خصوص با تناقض هایی
همراه است .از یک طرف ،تمایل به قدرت گرفتن چین با
اهرم کره شــمالی ندارد ،از طرف دیگر ،می داند که قطعا
جنگ نمی تواند منافعی برای انها داشــته باشــد .زیرا هم
بازارهای اروپاییان را دچار مشکل می کند و هم هزینه های
بعدی را برای خود اروپا در پی خواهد داشت .ضمن اینکه
برای روابط شان با کشورهای منطقه جنوب شرق اسیا هم
با مشکالتی مواجه خواهند شد.
بازی ژرمن ها با جان کودکان یمنی
21
گفتارها
پاسخ منفی به سیگنال های مثبت
ترامپ ،صحنه گردان لفاظی های ریاض علیه تهران است
سخنان اخیر «محمد بن سلمان» وزیر دفاع عربستان
در خصوص تالش این کشور برای کشاندن نبرد به داخل
مرزهای جمهوری اسالمی ،سبب شد تا وزیر دفاع کشورمان
در مصاحبه ای تفصیلی با شبکه تلویزیونی «المنار» لبنان،
به مقامات ریاض هشدار دهد که« :چنانچه مرتکب هرگونه
حماقتی علیه ایران شــوند ،به جز مکه و مدینه ،هیچ جای
امنی در ان کشور باقی نخواهد ماند».
اگر عربستان تصمیم درســتی اتخاذ کند ما حاضر هستیم
به انها کمک کنیم».
اما همانگونه که اشــاره شــد ،محمد بن سلمان در
تو گویی تلویزیونی ضبط شده که بنا به گفته رسانه های
گف
منطقه ،نمی توان ان را لغزشی زبانی دانست ،سیگنال های
دیپلماتیک و مثبت دولت را به کلی نادیده گرفت و این بار
گستاخانه تر از گذشته ،از کشاندن جنگ به داخل مرزهای
ایران ســخن گفت و این درحالی بود که سخنگوی وزارت
امورخارجه نیز در جلســات خبری هفتگــی خود گفته بود:
«انچه جمهوری اســامی ایران طی ســال های گذشته
در کالم و عمل نشــان داده ،تالش برای استفاده از نقاط
«محمــد بن ســلمان» فرزند پادشــاه عربســتان در
گفت وگویی تلویزیونی ضبط شــده که در همه شبکه های
تلویزیونی عربســتان ســعودی و همچنین برخی دیگر از
کشورهای عضو شورای خلیج فارس پخش شد ،گفته بود:
«هدف اصلی نظام ایران رسیدن به قبله مسلمانان است و
ما منتظر نخواهیم ماند انها جنگ را به سعودی بکشند ،بلکه
جنگ را به ایران خواهیم کشاند».
وزیر دفاع عربستان زمانی این کلمات را بر زبان راند
که بیش از ســه هفته از مواضع مثبت روحانی در خصوص
عربســتان و اظهار تمایل او بــه نزدیکی روابط دو کشــور
نگذشــته بود .چنانکه روحانی در مصاحبه مطبوعاتی اش
در اواخر فروردین ماه تاکید کــرده بود که« :دولت یازدهم
همواره خواســتار روابــط نزدیک تر با همســایگان به ویژه
با کشــورهای اســامی بوده اســت .کشــورهای شورای
همکاری خلیج فارس هم از این مساله مستثنی نیستند ،ما
همیشه روابط خوب را با انها می خواستیم و تالشمان برای
این بوده تا روابط مان بهتر شــود ....ما با عربستان از نظر
روابط دوجانبه مشــکلی نداریم که بخواهیم حل کنیم».
روحانی همچنیــن در مصاحبه مطبوعاتی اش با اشــاره به
مشکالت عربستان در یمن تصریح کرده بود« :امیدوارم
مسئوالن عربستان راه درستی در این زمینه انتخاب کنند و
مشترک برای حصول تفاهم و گشودن باب همکاری با تمام
کشورهای منطقه بوده است».
به هر ترتیب این تهدیدات وزیر خارجه عربســتان و
سپس پاسخ وزیر دفاع کشــورمان ،بازتاب گسترده ای در
رســانه های منطقه ای و بین المللی پیدا کرد و تحلیلگران
و کارشناسان مسائل منطقه در خصوص ان به ویژه درباره
ریشــه های خصومت ورزی مقامات ریاض علیــه ایران،
تفسیرها و نظریاتی را بیان کردند.
چنانکه شماری از این کارشناســان و تحلیلگران به
سفر اخیر محمد بن ســلمان به امریکا و دیدار او ب ا ترامپ،
رئیس جمهور این کشور اشاره کرده و تهدیدات تازه او علیه
کشــورمان را با زد و بند های تازه ریاض و واشنگتن مرتبط
دانســتند؛ به خصوص ان که بنا به گفته رسانه های مرتبط
با کاخ ســفید ،ترامپ تا یک هفتــه دیگر و در اولین ســفر
خارجی اش ،به عربستان ســفر خواهد کرد و طبق برنامه،
اغاز دور جدیدی از سیاســت های منطقه ای امریکا را رقم
خواهد زد .بنابراین به عقیده این عده از تحلیلگران ،ضلع
دیگر و اصلی موضع گیری ها و تهدیدات ریاض علیه ایران
را باید سیاست هایی دانســت که رئیس جمهور امریکا ان
را دنبــال می کند .رئیس جمهوری کــه در فرصت صدروزه
حضورش در کاخ ســفید ،با لفاظی هــای جنگ طلبانه اش
جعفر قنادباشی
گفتارها
22
مثلث | شماره 355
1
کارشناس مسائل خاورمیانه
نشان داده اســت که تاثیرپذیری بســیاری از تیم امنیتی
و نظامی خود دارد و این امر ســبب شــده تــا نقش وزارت
امورخارجه امریکا در اقدامات عملی و فعالیت های خارجی
این کشور کم رنگ شده و به جای کارشناسان وزارت خارجه،
نظامیــان در تعییــن و اجــرای سیاســت های منطقه ای
واشنگتن بیشترین نقش را ایفا کنند.
البتــه این نــوع تعبیــر از نقــش امریکا و شــخص
رئیس جمهــوری جدیــد ایــن کشــور در شــکل گیری
سیاســت های خصمانه عربســتان علیه ایران ،تنها یک
روی سکه را نشــان می دهد و روی دیگر ســکه مربوط به
نقشی اســت که مقامات ریاض برای تثبیت موقعیت خود
و ایجاد فلســفه وجودی شــان (توجیهی برای جلوگیری
از فروپاشی رژیم پادشــاهی ) در این عرصه ایفا می کنند.
چنانکه گفته می شــود مقامات ســعودی در صدد انند تا با
خصومت ورزی های بیشتر ضد ایران ،مقامات واشنگتن را
متقاعد کنند که برای پیشبرد سیاست هایشان در منطقه ،به
عربستان اتکا کنند و این طرز فکر را به ترامپ و همکارانش
در کاخ سفید القا کنند که این رژیم ال سعود است که بهتر از
دیگر رژیم های منطقه ،می تواند مجری برنامه ها و تحقق
بخش سیاست های واشنگتن در منطقه باشد.
روشــن اســت که ایــن همــان چیــزی اســت که
رژیم صهیونیستی هم با شیوه های مستقیم و غیرمستقیم
از مقامــات ریــاض مطالبــه می کنــد و از جملــه شــروط
مقامات تل اویــو بــرای به کارگیری البی ها و رســانه های
صهیونیســتی در راســتای برنامه هــای حمایتــی از رژیم
ال ســعود اســت .به ویژه انکه اوضاع داخلی در عربستان
به علت تشدید نارضایتی و همچنین اوضاع منطقه ای نیز
به دلیل شکســت های ریاض در یمن ،ســوریه و عراق به
نفع ال سعود به پیش نمی رود .بنابراین در این خصوص از
رژیم صهیونیستی به عنوان ضلع سوم شکل گیری و تشدید
خصومت های عربســتان علیه ایران یاد می شود .در این
حال ،شاهدیم که شیوه های دستگاه دیپلماسی کشورمان
در جلوگیری از پیدایش این نوع خصومت ورزی ها نیز مورد
انتقاد بســیار اســت؛ زیرا در برخورد بــا موضع گیری های
مشــترک و بســیار خصمانه ریاض ،تل اویو و واشــنگتن
که نشانه های روشــن ان در نشســت امنیتی اخیر مونیخ
اشــکار شــد ،مواضع الزم و مناســب را اتخاذ نکــرده و به
دیپلماســی «نرم خویانــه» و «دعوت به تفاهم» بســنده
کرده است .در واقع این نوع موضع گیری نیز سبب شده تا
طرف مقابل با کمترین هزینه به اتخاذ مواضع بسیار تند و
استمرار و ادامه ان تشویق شود و از طریق انواع تهدیدات
و جنجال افرینی منطقه ای ،توجه افکار عمومی داخلی در
عربســتان را به خارج از مرزها معطوف سازد .ماجرایی که
محمد بن سلمان در رقابت های خانوادگی و برای پیروزی
در مصاف قدرت در درون خاندان ســعودی ،شدیدا به ان
نیاز دارد .ظاهرا مقامات ســعودی در این رویکرد جدید که
همان تعریف ماموریت هایی بــرای تحقق اهداف غرب و
رژیم صهیونیستی برای ریاض است در صدد فراهم کردن
زمینه های الزم در قالب برگزاری چندین نشست منطقه ای
در ریاض هســتند و مبتنی بر ان خواهان انند تا در منظر و
دیدگاه ترامپ و دوســتش نتانیاهو ،لیاقت بیشــتری را در
مقابله با سیاست های منطقه ای جمهوری اسالمی ایران
از خود نشــان دهند .موضعی که باالخره با پاسخ قاطعانه
ل اینک با مانع جدی
سردار دهقان وزیر دفاع و تهدید متقاب
و زیانباری برای عربســتان روبه رو شــده و سردرگمی های
ریاض را در عملی کردن اغراضش افزایش داده است.
اتش زیرخاکستر
عربستان خود را بازنده بازی های منطقه ای می بیند
جواد قربانی اتانی
کارشناس مسائل سیاسی
2
تنش در روابط تهران-ریاض پدیده جدیدی نیست؛
تنش ها عمدتا از جنــس مذهب بوده و با عقاید به شــدت
متصلــب وهابی های تــازه قدرت گرفته در شــبه جزیره و
شــدت عمل انها با شــیعیان ،کار به جایی کشید که حتی
فتحعلی شاه در یک نوبت به مرز دادن اولتیماتوم رسید .اما
با ورود به قرن بیستم و استحصال صنعتی نفت ،مشخص
شــد ساحل نشــینان خلیج فارس صاحب غنی ترین منابع
نفتی در جهان هستند ؛ انچه با گذشــت هرچه بیشتر این
قرن ،سیل ارزهای خارجی را روانه این دو کشور می کرد.
وقتی که مشخص شــد ساحل نشــین جنوبی بزرگ ترین
منابع نفت در جهان را دارد و ساحل نشــین شــمالی نیز از
این حیــث در جایگاه دوم اســت ،دو کشــور انقدر ثروت
داشتند که گام در راستای افزایش قدرت خود در خارج از
مرزهایشان بردارند.
اگرچه در ظاهر دو سلطان نشــین شــمالی و جنوبی
متحد اردوگاه غرب بودند که همواره ابراز اشــتراک منافع
می کردند ،اما مشــخصا رقابت هــا درون این پوســته در
جریان بــود .امــا انقــاب ،1357روابط در منطقــه را به
نقطه جوش رســاند تا غول خفته از چراغ خارج شود .اگر
تا پیش از انقالب ،رقابت ها بیشــتر صبغه ناسیونالیستی
گرفته بــود ،پس از ان ،مذهب مجددا به شــکلی بســیار
غلیظ تر به میدان بازگشــت و البته عامل ملی گرایی نیز نه
تنها از میدان خارج نشــد که هرچه گذشــت بر غلظت ان
نیز افزوده شد .خط منافع دو طرف سریعا از هم جدا شد و
جنگ های نیابتی یکی پس از دیگری از پی امد و البته در
چند واقعه کوچک دو طرف برخورد مستقیم نیز داشتند که
اگر محافظه کاری دو طرف دخیل نمی شــد ،بلکه شدت
بسیار بیشتری نیز می یافت .از ســوی دیگر هر دو کشور
چنان وزنه ســنگینی در منطقه هســتند که عمال پیگیری
منافع بدون دیدن مالحظات طرف مقابل غیرممکن است.
بنابراین هرگاه هر یک از طرفین نیاز به جوی ارام داشته تا
بتواند بهتر منافعش را پی بگیرد ،با واســطه یا بی واسطه
ســعی در عادی ســازی روابط کرده اســت .بارزترین این
مساعی نیز توسط هاشمی رفســنجانی صورت گرفت .او
توانست با بهره بردن شرایط وقت و روابط شخصی ،رابطه
تهران -ریاض را چنان بهبود دهد که قطعا می توان گفت
بهترین دوران در تاریخ روابط دوجانبه پس از انقالب ایران
بوده اســت .اما پس از پایان دولت رفسنجانی ،رفته رفته
روابط دچار ســردی شــد تا اینکه در زمان احمدی نژاد به
تیرگی گرایید و با اغاز بهار عربی و رویارویی غیرمســتقیم
دو طرف در منطقه ،عمال وارد بحران شــد .این ماوقع با
نوسانی سینوسی طی قریب به 40ســال پس از انقالب،
الگوی حاکم بر روابط دوجانبه بوده است ؛ انچه حداقل به
مذاق طرف ســعودی اصال خوش نیامده است .شاه کلید
اظهارنظرهای هفته گذشــته محمد بن سلمان وزیر دفاع
عربستان ،نیز اشاره به همین واقعیت داشت .وی گفت:
«ما از یک ســوراخ دو بار گزیده نخواهیم شــد ».به واقع
او دســت حســن روحانی ،رئیس جمهور مســتقر ایران،
برای ترمیم روابــط را رد کرد .روحانی کــه از اغاز تصدی
ریاست جمهوری ،باز تالش داشــت طبق الگوی یادشده
از تنش ها در روابط بکاهد ،نه تنهــا تاکنون موفق نبوده،
بلکه با حمله خودجوش نیروهای همیشه در صحنه ،عمال
تتمه روابط دوجانبه را نیز بر باد رفته دید .انچه جدید است،
تغییراتی در ســطح منطقه ای و جهانی است .از یک سو،
عربســتان خود را بازنده یا نزدیک به باختن در بازی هایی
می بیند که جمهوری اسالمی یک سوی ان است.
در ســوریه پس از گذشت حدود شش ســال از اغاز
جنگ داخلی و صرف میلیاردها دالر توســط عربســتان و
متحدانش ،بشار اســد همچنان در راس قدرت است که
هیچ ،دســت باال را نیز در جنگ داخلی یافته است و این
ایران و روسیه و نهایتا ترکیه هســتند که در حال رقم زدن
نهایی سرنوشــت جنگ یا صلح در این کشــور هســتند.
در عراق شــیعیان به طور کلی قــدرت را در اختیار دارند و
گروه های مورد حمایت جمهوری اســامی به طور خاص
صاحب نفوذ و قدرت بسیاری هستند .در یمن نیز با گذشت
سه سال از ورود عربستان به جنگ داخلی ان کشور ،هنوز
گشایشی برای ریاض به چشم نمی خورد .تمام این موارد
گفتارها
بزرگ و البته مواردی کوچک تر باعث خشم بیش از پیش
ســعودی ها از تهران شده اســت .انها که طی چهار دهه
گذشته همواره ســعی داشــته اند با در پیش گرفتن مشی
محافظه کارانه از برخورد مســتقیم با تهران اجتناب کنند
و در عوض با پیــش انداختن دیگــران ،خاصه غربی ها،
یا پشــت میز مذاکره و البتــه با لحنی نه چنــدان تهاجمی
مواضع جمهوری اسالمی را نرم کنند ،اکنون این شیوه را
بالاستفاده می بینند و تصورشان بر این است که در صورت
ادامه این مشی ،بخش عمده ای از پایگاه نفوذشان و حتی
عمق استراتژیکشــان را به رقیب واگــذار خواهند کرد .از
سوی دیگر ،با تغییرات بزرگی که در سیاست ایاالت متحده
و بریتانیا ایجاد شد و بازگشت نسبتا شدیدی که این کشورها
به درون نگری ضدجهانی شدن داشتند ،طبیعی بود که انها
ســریعا به دنبال تثبیت راه های انتقال ثروت به کشورشان
باشــند و البته کجا بهتر از انبارهای دالر سعودی .باتوجه
به رویکرد سفت و ســخت ترامپ و کمی کمتر ،ترزا می در
برابر ایران ،در مقابل لحن نر م ت ر ترامپ و همراهی کمرون
با وی ،چند ماهی هســت که ســعودی ها امیدوار به این
شده اند که از شــر غرولندهای حقوق بشــری واشنگتن و
لندن رها شوند و در عوض ،حمایت قدرتمندتری از جانب
انها را در پشت خود حس کنند.
بنابرایــن عجیب نیســت که بــا تندتر شــدن لحن
ایاالت متحــده و بریتانیــا در قبــال ایــران ،ســعودی ها
نیز هرچه بیشــتر از الک محافظــه کاری خارج شــوند و
سیاســت های خصمانه تری در برابر تهــران اتخاذ کنند.
در مقابل جمهوری اســامی همچنان با کارت هایش در
منطقه بازی می کنــد و در برابر جبهه مذکــور ،تالش دارد
تا اتحــادش با روســیه را در منطقه حفظ کنــد و همچنان
به تقویت گروه های مورد حمایتش در کشــورهای عربی
بپردازد .این به رغم پاســخ نســبتا نرم دســتگاه سیاســت
خارجی به اظهارات وزیر دفاع سعودی و البته بسیاری دیگر
از این دست اظهارنظرهای سعودی های طی چهار سال
گذشته بوده است.
اما چنانکه گفته شــد ،حداقل در بازه زمانی کنونی،
جمهوری اسالمی عزمش را بر دیپلماسی میدانی به جای
دیپلماسی دپارتمانی جزم کرده است و بعید به نظر می رسد
که تا اینــده ای نزدیک اتفــاق خاصی در روابــط دوجانبه
بیفتند .باتوجه به این واقعیت ،به نظر می رسد تعیین کننده
نهایی این مناقشــه متحدان دو طرف باشند .اینکه روابط
مسکو-واشــنگتن چگونه تغییر یابد ،قطعا عاملی موثر بر
چگونگی تغییرات در روابط تهران-ریاض خواهد بود.
مثلث | شماره 355
گفتارها
23
گفتارها
بازگشتتونیبلربهعالمسیاست
رونمایی دوباره از سیاستمدار جنجالی
حنیف غفاری
گفتارها
24
مثلث | شماره 355
مثلث | شماره 355
روزنامه نگار
نخست وزیر اســبق انگلیس اخیرا اعالم کرده است
که قصد بازگشت به دنیای سیاست را دارد .تونی بلر هدف
از این اقدام را مواجهه با اثار و تبعات برگزیت دانسته است.
با این حال به نظر می رســد در ماورای ادعای بلر ،مسائل
دیگری وجــود دارد که نمی تــوان به ســادگی از کنار انها
گذشت.....
تونی بلر در حالی ســخن از بازگشت به عالم سیاست
می گوید که حتی در حزب متبوع خود یعنی حزب کارگر نیز
ی کوربین از
دارای محبوبیت زیادی نیست .هم اکنون جرم
اصلی ترین مخالفان تونی بلر رهبری حزب کارگر را بر عهده
دارد .با این حــال بلر امیدوار اســت که پس از شکســت
احتمالی حزب کارگر در انتخابات سراسری انگلیس ،بتواند
برای خود جایی در این حزب سنتی باز کند.همان گونه که
بیان شد ،بهانه بلر برای بازگشت به سیاست ،مساله برگزیت
است .بلر معتقد است که ممکن است در اینده ای نزدیک
ی برگزیت در کل اروپا فراگیر شود .از این رو الزم است
اپیدم
وی در معادالت سیاسی حضوری فعال تر داشته باشد .در
نقد اظهارات بلر الزم اســت دو نکته را مدنظر قرار دهیم:
نخســت اینکه کلیت ادعای تونی بلــر در خصوص
فراگیر شــدن برگزیت در اروپا کامال با شواهد و مستندات
موجود همخوانی دارد .از ســال 2015میالدی تا کنون،
احزاب و جریان های ملی گرا و راست افراطی در کشورهای
مختلــف اروپایی رشــد فزاینــده ای را نزد افــکار عمومی
تجربه کرده اند .در جریان برگــزاری رقابت های انتخابات
ریاست جمهوری فرانسه شاهد بودیم که مارین لوپن نامزد
جبهه ملی چگونه توانســت به دور دوم و پایانی انتخابات
راه پیدا کند .هر چنــد لوپن در این اوردگاه شکســت خورد
اما موفق به کســب 34درصد از ارای عمومی شد .کسب
این میزان رای از سوی جریان راســت افراطی در فرانسه
بی سابقه بوده است .در دیگر کشورهای عضو اتحادیه اروپا
از جمله ایتالیا ،سوئد ،اتریش و .....نیز جریان ها و احزاب
ضد اروپایی (که مدافع برگزیت بوده و خواستار خروج از اروپا
می باشند) قدرت مانور زیادی یافته اند.
در چنیــن شــرایطی نگرانــی بلر از رشــد احــزاب و
گروه های راســت افراطی در اروپا و سرایت تب برگزیت به
دیگر کشورها کامال قابل درک است! با این حال مساله به
اینجا ختم نمی شود!اگرچه ادعای بلر در خصوص احتمال
فراگیر شــدن برگزیت در اروپا صحیح به نظر می رسد ،اما
وی چگونه به این نتیجه رسیده است که حضور او در عالم
سیاســت می تواند راه مقابله با این روند باشــد؟ نارضایتی
افکار عمومی اروپا نســبت به اروپای واحد و منطقه یورو،
معلول حضور سیاستمدارانی مانند تونی بلر در قدرت (طی
سال های گذشته) بوده است .از این رو بلر نه تنها نمی تواند
نقش موثری را در مقابله با روند فراگیر شــدن برگزیت ایفا
کند ،بلکه خود به یکــی از عوامل تســریع کننده این روند
تبدیل خواهد شد.
نکته دوم اینکه تونــی بلر پس از شکســت در حزب
کارگر و پیروزی جرمی کوربیــن در انتخابات درون حزبی،
عمال به حاشیه رفته است .دیگر کمتر کســی از تونی بلر
در انگلیس به عنوان سیاســتمداری قدرتمند یاد می کند.
وی پس از انتخاب دونالد ترامــپ به عنوان رئیس جمهور
ایاالت متحده امریکا به کاخ سفید پیشنهاد داد تا به عنوان
مشــاو ر ترامپ در امور غرب اســیا مشــغول به کار شــود ؛
پیشنهادی که ظاهرا تاکنون با موافقت ترامپ همراه نبوده
است .نکته جالب توجه اینکه دونالد ترامپ از اصلی ترین
مدافعان برگزیت محسوب می شود .به عبارت بهتر ،تونی
بلر درخواست همکاری با سیاســتمداری را داد ه که مدافع
برگزیت است .این خود نخستین تناقض را در مواضع تونی
بلر اشــکار می ســازد .در هر حال ،تونی بلر صرفا به دنبال
بهانه یا برای احیای موقعیت از دست رفته خود در معادالت
داخلی اتحادیه اروپاست .او در این معادله ،بهانه ای بهتر
از برگزیت پیدا نکرده است.
بدون شــک ،هرگونه بازگشــت بلر به عالم سیاست،
با جنجال همراه خواهــد بود و عالوه بــر محافظه کاران،
بســیاری از ســران فعلی حزب کارگــر نیز از ایــن موضوع
استقبال نمی کنند .یکی از این افراد ،جرمی کوربین رهبر
حزب کارگر اســت .کوربین بارهــا از بلر به عنــوان فردی
ناتوان و افراطی نام برده است .در هر حال تونی بلر مدعی
شده که قصد راه اندازی یک جنبش سیاسی در انگلیس را
دارد .اساسا مشخص نیست که بلر چه هدفی را از این اقدام
دنبال می کند! ایا او در صدد است همه پرسی دوباره ای را در
خصوص برگزیت برگزار نماید؟ بدیهی است که بلر در این
خصوص موفقیتی به دســت نخواهد اورد زیرا روند خروج
انگلیس از اتحادیه اروپا رســما کلید خورده است.از سوی
دیگر ،بسیاری از سیاستمداران انگلیسی و از ان مهم تر،
سیاســتمداران اروپایی بــا برگزاری همه پرســی مجدد در
انگلیس بر سر برگزیت مخالف هستند .بنابراین ،تالش بلر
در این خصوص راه به جایی نخواهد برد .گویا نخست وزیر
اســبق انگلیس فراموش کرده که برگزیــت در انگلیس به
پرونده ای مختومه تبدیل شــده است! هم اکنون ترزامی،
نخســت وزیر انگلیس و بوریس جانسون وزیر امور خارجه
وی مذاکره با اروپا بر سر خروج کامل از این مجموعه را اغاز
کرده اند .بلر خود نیز در تازه ترین سخنانش اعتراف کرده که
بازگشت وی به سیاست و راه اندازی جنبش ضد برگزیت ،با
واکنش هایی در داخل انگلیس همراه خواهد بود.
در نهایت اینکه تونی بلر ،هر اندازه نیز موفق به تقویت
جنبش ضد برگزیت شــود ،قدرت تغییر شــرایط موجود به
ســود مخالفان برگزیت را ندارد زیرا در این صورت ،جامعه
انگلیس به شــدت ملتهــب خواهد شــد .فرانســوا اوالند
رئیس جمهور فرانسه و دیگر مقامات اروپایی بارها عنوان
کرده اند که برگزیت پدیده و روندی غیر قابل تغییر اســت.
مهم تر اینکه دو حزب ســنتی انگلیس یعنی حزب کارگر و
محافظه کار نیز به رغم مخالفت با برگزیت ،رهبری تونی بلر
در تغییر شــرایط موجود را بر نمی تابند .هر دو حزب اصلی
انگلیس در خصوص لزوم خــروج از اتحادیه اروپا(مطابق
همه پرسی سال گذشــته) به اجماع رســیده اند .در چنین
شرایطی بازگشت سیاستمدار جنجالی به معادالت سیاسی
انگلیس ،با واکنش ها و حتی اعتراض هایی رو به رو خواهد
شــد؛ موضوعی که می تواند بلر را در اینــده ای نزدیک با
چالش های جدی و دوباره ای مواجه نماید.
فکـر نـو
از دریچه ای دیگر
ما در این صفحات ســعی خواهیم کرد موضوعــات مختلف را از دریچه
علوم انسانی بنگریم و در عین حال به برخی از حوزه ها مانند محیط زیست،
دانشــگاه ،حوزه های علمیه ،فرهنگ و هنر نگاهی داشــته باشیم .در واقع
این صفحات ،صفحات فکر و ایده و اندیشــه مجله اســت .نوعی عقالنیت
ارزش مدار برعکس علوم انسانی غربی که ابزارمدار هستند.
رئالیسم سرمایه دارانه
پایان جهان یا پایان سرمایه داری؟
جامعه شناسی
26
مثلث | شماره 355
دیپلماسیدیجیتال
گســترش ابتکارهای دیجیتال در سیاســت
خارجی در یک دهه اخیر ،چیــزی کمتر از انقالب
در رویه دیپلماســی نبوده و فناوری های دیجیتال،
روابط اجتماعی افــراد و روش دولت ها را در اعمال
حاکمیت بین المللی تغییر داده است .در سال های
اخیر ،به وضــوح نمونه هایی از کاربرد دیپلماســی
دیجیتال را در انتقال پیام هایی که در جوامع مختلف
و بر اثر حــوادث اجتماعی اتفاق افتاده مشــاهده
کرده ایم .برای نمونه می توان به کودتای اخیر در
ترکیه پرداخت که در ان به مدد ابزارهای دیجیتالی
که در اختیار همه شــهروندان چه در داخل ترکیه و
چه در بیرون از مرزهای این کشــور وجود داشت،
جزئی ترین مســائل کودتــا به وضوح و با ســرعت
منتقل و منتشر شــد .امروز ،نه تنها شــاهد انتقال
پیام از طریق فناوری های نوین بین ملت ها هستیم
بلکه دولت ها نیز از همین طریق به انتقال پیام خود
به افکار عمومی کشــورهای هدف اقدام می کنند
تا اهداف خود را به بهترین شــکل محقق ســازند.
در این میان ،مقوله دیپلماســی که همــواره بر دو
عنصر اطالعات و ارتباطات اســتوار بوده ،بیش از
ســایر حوزه های اجتماعی در معرض تاثیرپذیری
از مشــخصه های عصر ارتباطات اســت .اتصال
دورترین دولت ها به یکدیگر از طریق شــبکه های
الکترونیکــی ،تســهیل ورود بازیگــران جدیــد به
عرصه روابط بین الملل ،چرخــش ازاد اطالعات،
حاکمیت بر فضای اینترنــت و ...حاکی از روندی
اســت که محتوا و شــکل دیپلماســی را متحول و
نیازمند بازتعریف و تغییرات ساختاری کرده و اشکال
نوینی چون دیپلماسی دیجیتال را باتوجه به نقش ان
در مناسبات میان دولت ها و سازمان های بین المللی
تبدیل به مساله ای پراهمیت کرده است .رسانه های
مجازی از یک ســو با به کارگیری چرخه رســانه ای
کارامد و اتخــاذ دیدگاه تعاملی بــه جذب مخاطب
فعال می پردازند و از ســوی دیگر با بســیج افراد در
شــبکه های اجتماعی بــه همســو کردن اهداف و
نمادین کــردن ارمان هــای گروه هــا و جماعت ها
پرداخته و بر روند تحوالت جهانی تاثیرگذارند .مانند
هر حوزه جدید مطالعاتی ،دیپلماسی دیجیتال هم
با فرصت ها و چالش هایی در پژوهش همراه است.
کتاب «دیپلماسی دیجیتال» نظریات اندیشمندان
و سیاست گذاران مختلف را گرد اورده تا کمبودهای
تحلیلی این حوزه تازه تاسیس را پر کند.
مــارک فیشــر ( )٢٠١٧-١٩٦٨نویســنده ،منتقــد و
نظریه پــرداز فرهنگــی ژانویه امســال در سن ٤٨ســالگی
خودکشــی کرد .او در دانشــگاه های هال و وریک فلسفه
خوانده بود ،در کالج گلداســمیت دانشگاه لندن «فرهنگ
دیداری» تدریــس و بــا روزنامه ها و مجالتی چــون وایر،
گاردین ،فاکت و چند نشــریه مهم دیگر نیــز کار می کرد.
فیشر یکی از بالگرهای شناخته شــده ای بود که نظریات
خود را برای اولین بار در اینترنت شــکل داد .او نخستین بار
از طریق مطالبی شناخته شد که از ســال ٢٠٠٣در وبالگ
خود با نام مستعار « »k-punkمنتشر می کرد .فیشر بر این
باور بود که اینترنت فی نفســه کافی نیســت و وقتی ایده ها
روی کاغذ می ایند و کتاب می شــوند هنوز قدرتمندتر از هر
دم و دســتگاه مجازی عمل می کنند.کارهای او مشخصا
در زمینه فلســفه ،نظریه انتقادی ،سیاســت رادیکال ،نقد
موســیقی و فرهنگ عامه بود .فیشــر در اواخر دهه ٢٠٠٠
اصطالح «رئالیسم سرمایه دارانه» را برای توصیف وضعیت
ســرمایه داری در حوالی بحــران مالی ٢٠٠٨ابــداع کرد.
ی فلســفی،
«رئالیســم ســرمایه دارانه» ،به عنوان مفهوم
برگرفته از مفهــوم ایدئولوژی در نظام فلســفی التوســر و
همچنین ارای اسالوی ژیژک و فردریک جیمسون است.
در نظر فیشر ســرمایه داری نه تنها یگانه نظام اقتصادی و
سیاسی مرئی در جهان است ،بلکه امکان تخیل یک بدیل
مناسب را نیز مسدود کرده است .در نظر او ،نتیجه یکه تازی
منطق سرمایه وضعیتی است که در ان شــاید بتوان پایان
جهان را تخیل کرد ،ولی پایان سرمایه داری را نه ،حال انکه
اغلب غافل بوده ایم سرمایه داری چگونه بر دید ما از پایان
جهان تاثیر گذاشته و می گذارد .بعد از انتشار کتاب فیشر
اصطالح ابداعی فیشــر در متون انتقادی دیگر اســتفاده
شــد و واکنش های بســیاری را برانگیخت .فیشر در کتاب
«اشــباح زندگی من» از اصطالحی دیگر بــرای نقد وضع
موجود استفاده می کند و می کوشد ان را در فضای عمومی
نشر دهد :مفهوم ُانتولوژی ( )Hauntologyکه برگرفته از
نظام فلسفی ژاک دریداست .دریدا این مفهوم را در «اشباح
مارکس» ( )١٩٩٣مطرح می کندُ :انتولوژی یا شبح شناسی
( )Hauntologyمفهومی اســت مرکب از دو واژه تســخیر
اشباح ( )hauntingو هستی شناســی ( )ontologyکه در
زبان فرانســه درست مشابه هستی شناســی ()Ontology
تلفظ می شود .فیشر پیش از مرگش روی کتابی کار می کرد
که عنوان عجیبی داشــت« :کمونیســم گزنــده» (Acid
.)Communismاین کتاب درگیر تسویه حساب با ایده ها
و افــکار ضدفرهنگی دهه شــصت میالدی اســت .ارای
فیشر از یک ســو در نوسان بین زیباشناســی و سیاست و از
سوی دیگر بین نقد و کنشــگری بود .در سال های اخیر او
به عنوان چهره ای مردمی ،نظریه پرداز فرهنگی و سخنرانی
کاریزماتیک شناخته می شد .کتاب های او ،خالقیتش در
استفاده از اصطالحاتی خاص برای مقابله با وضع موجود،
فعالیت هایش در مقام روزنامه نگار و کنشــگر سیاسی از او
چهره ای مثال زدنی ساخت .فرم مداخله او در وضع موجود
می تواند برای بســیاری از کنشــگران جوان در جهان سوم
راهگشــا باشــد .درمجموع ،ماحصل کنش نظری فیشــر
را می توان در تاکید و اصرار اســتعاری او بر «خــروج از دژ
خون اشــام» ســرمایه داری جســت که تنها با حرکت «در
فضای رفاقت و همبستگی» ممکن است .فیشر از دوران
بوش -بلر به بعد بیش از همه بر نیاز به یک جهش ایمانی از
«فردگرایی سرمایه دارانه» به «عمل کمونیستی و جمعی»
تاکید داشت.
۲۰۳۰بدون روتوش
حسینکچویان
حســین کچویــان ،عضــو شــورای عالی انقالب
فرهنگی در برنامه «جهان ارا» که هفته گذشــته از شبکه
افق پخش شــد ،گفت« :مــا در مقطعی متوجه شــدیم
سندی در دولت رونمایی شده اســت که ما را واقعا شوکه
کرد .شروع کردیم در مورد ان جلسات مختلفی را ترتیب
داده و نســبت به ان واکنش نشــان دادیم .خود من این
تعبیــر را به کار بردم که این ســند مصداق وطن فروشــی
است ».او ادامه داد« :قبل از رونمایی این سند ،دو سال
دولت روی ان کار می کرد ۳۰ .کارگروه با تعداد زیادی از
افراد روی ان کار کرده و به شــکل پنهانــی ان را پیگیری
کردند .سوال این اســت که چرا باید سند به این مهمی به
این شــکل محرمانه دنبال شــود؟ مجلس ،شورای عالی
انقالب فرهنگــی و دیگر نهادهای مرتبــط ،هیچ کدام از
این سند اطالعی نداشته اند ».کچویان گفت« :قانونا با
چه مجوز و چارچوبی این اتفاق رخ داده اســت؟ این سند
تعهداتی فراتر از یک قوه برای کشور ایجاد کرده و در ان
اشاره ای به اسناد باالدستی ما در حوزه اموزش و پرورش
نشده اســت .چندین هزار نفر در این کشــور سند تحول
اموزش و پرورش را تنظیم کرده و بسیار روی ان کار شده
که این امر حاصل بنیه نخبگی کشــور اســت؛ این ســند
رها شده و اجرا نمی شــود .هر زمان هم که گزارش هایی
در مورد ســند تحــول اموزش و پــرورش از ســوی دولت
ارائه می شــود ،معطوف به گزارش های کمی است و در
مورد محتوای ان توضیحی داده نمی شــود .سند تحول
کنار گذاشــته شــده و دولت در مقام اجرای ســند ۲۰۳۰
قرار گرفته اســت؛ این خیلی عجیب اســت ».او درباره
اشکاالت معطوف به ســند ۲۰۳۰گفت« :دو نگاه نسبت
به این مقوله وجود دارد؛ یک نگاه بررسی بندبند سند است
و نگاه دیگر این است که مساله را کالن تر ببینیم و جایگاه
این سند را از منظر تاریخی بررسی کنیم».
دو فصل دیگر تا پایان
فلسفه غرب منهای غرب
سریال «بازی تاج و تخت» ادامه دارد
لوازم مواجهه حوزه با غرب چیست؟
فضیلتطب
ایا فقه پزشکی می تواند یک میان رشته ای جدید باشد؟
نشست علوم اسالمی و پزشــکی دوشنبه گذشته در
حسینیه ارشاد برگزار شــد .در این نشست مهدی محقق و
محسن ناصری به ایراد سخنرانی پرداختند .در ابتدای این
نشست مهدی محقق با اشــاره به اینکه کلمه طب در لغت
به معنای طبیعت است ،عنوان کرد« :این کلمه برای علم
پزشکی انتخاب شده چون این علم ارتباط با طبیعت دارد.
طبیعت بدن به خودی خود برای دفع بیماری کافی است.
اساسا هر بیماری درمانی دارد ،به جز جهل .جهل تنها دردی
است که درمان ندارد .طب اسالمی تقسیم بندی ها و انواع
مختلف دارد .طب زنان ابستن ،طب تدبیر نوزاد ،طب تدبیر
کودک ،تدبیر پیران و طب تدبیر مســافران بعضی از انواع
ان است .همچنین طب اسالمی سرچشمه های مختلفی
داشته است .یک سرچشــمه ان ایران است .در دانشگاه
جندی شــاپور تا قرن ســوم هجری ،طب اســامی وجود
داشته اســت .یکی دیگر از سرچشمه های ان طب هندی
بوده است .اما مهم ترین کتب از یونان ترجمه شد .در زمان
مامون ،او یک بیت الحکمــه راه اندازی کــرد و جالینوس
به عنوانیکپزشککاملموردتوجهمسلمانانقرارگرفت.
همچنین اثار بقراط به عربی ترجمه شد ».او گفت« :بقراط
پدر معنوی طب بود .او طب را از موروثی بودن خارج کرد و
گفت پزشکان باید عالوه بر فرزندانشان ،شاگردان خود را
نیز در زمره فرزندان خود بدانند و دانش خود را به انان منتقل
کنند .بقراط حتی در روستاهای اتن فقرا را رایگان معالجه
می کرد و جمله ای دارد که می گوید من فضیلت و دانش را با
مالمعاوضهنمی کنم».محققبااشارهبهفرقمختلفطب
یونانی ادامه داد« :جالینوس در کتاب فرق ّ
الطبیه می گوید
سه فرقه اصحاب تجربه ،اصحاب قیاس و اصحاب حیل در
طب یونانی وجود دارد .مسلمانان دو رویکرد اول را پذیرفتند
اما رویکرد سوم را کنار گذاشتند ».محقق افزود« :مسلمین
حدود ۴۰نوع نبض را ذکر کرده اند که هر کدام عالمت یک
بیماری است .ابن سینا کتابی دارد به نام «رگ شناسی» که
در انجا به فارســی انواع نبض را توضیــح می دهد .در طب
اسالمی حتی از ویژگی های ظاهری پی به بیماری ها برده
می شود ».محسن ناصری نیز با اشاره به دوبرداشت از طب
اسالمی گفت« :یک برداشت را غربی ها راه انداخته اند که
منظورشان طب در دوران قدیم اسالم است .در حدود قرن
سوم و چهارم همه پزشکان مسلمان می شدند اما بعضی این
مساله را پنهان می کردند .حدود ۱۴۰۰۰کتاب از ان دوران
باقی مانده است که دکتر محمدمهدی اصفهانی مقداری
از انها را با بضاعت کم شــخصی خود در تعــداد کم تکثیر
کرده اند و در اختیار محققان و دانشــکده ها قــرار داده اند.
اما برداشت دیگر ان است که طب اسالمی نه فقط مربوط
به دوره ای خاص از تاریخ بلکه متعلق به هر زمانی اســت و
اصول مشخصی دارد».
تئاتر با طعم فلسفه
از روح جهنمی تا دن کیشوت
چگونه برگزار می شود؟
الگوی دخل و خرج
مثلث | شماره 355
لو خــرج» به نویســندگی غالمرضا
«الگوی دخ
نظربلند از سوی شرکت چاپ و نشر بازرگانی منتشر شد.
موضوع این کتاب اقتصاد خانواده ،امور مالی شخصی و
پس اندازوسرمایه گذاریاست.نگرانیازالگویمصرف
نادرستاشخاصوخانواده هاوسوءمدیریتاناندرزمینه
هزینه کرد درامدشان ،نویسنده را به این فکر واداشت تا
کتابیراکهسرمشقدخلوخرجانانقراربگیردواصولو
مهارت هایمدیریتمالیشخصیرابههمهافرادجامعه
بیاموزاند و موجب بهبود ســطح زندگی و رفاه انان شود،
لو نیم پیش شروع به نوشتن
به نگارش دراورد .او دو سا
ی که «الگوی دخل و خرج» نام گرفته ،نتیجه
کرد ،کتاب
ان است .این کتاب ،چهار بخش و ٩فصل دارد .مولف
در بخش اول بر ان شــده تا مخاطبان را بــا برنامه ریزی
مالی و اجزای ان و نحوه تهیه صورت های مالی شخصی
اشنا کند و ارزش زمانی پول و کاربرد ان در مالیه شخصی
و برنامه ریــزی مالی را شــرح دهد .فصل هــای چهارم و
پنجم ،بخــش دوم کتــاب را تشــکیل می دهند .فصل
چهارم به «روان شناسی شناختی» و کاربرد رفتارشناسی
در مدیریت مالی (مالیه رفتاری) می پردازد و این گونه از
انگاره ها و اموزه های اقتصاد کالســیک و نئوکالسیک
فراتر می رود و مبانی نظری جدید را توصیف و پیامدهای
نرادررابطهباالگویمصرفاشخاصوخانواده هاتبیین
ا
می کند.فصلپنجمبعدازتعریفنیازوانواعانوتفکیک
نیازهای عینی از نیازهای ذهنی ،روی مباحث نیازشناسی
ونیازافرینیتمرکزمی کندونشانمی دهدچگونهصاحبان
منافع و بعضی غول های بازاریابی و تبلیغاتی با استفاده از
ی و سوءاستفاده از
اخرین فناوری ها و دستاورد های علم
سوگیری های شناختی انسان ،نیازهای جامعه هدف را
دستکاری می کنند .در این فصل توصیه های الزم برای
مقابلهباایننوعدستکاری هاوبرهم زدناولویت هاینیاز
ارائه شدهتاهرکسبتواندنیازهایواقعیخودراتشخیص
دهدوانها رابه درستیوبارعایتاولویت ها،مدیریتکند.
بخش سوم که شامل فصل های ششــم و هفتم است،
به تفصیل به نهادهــا ،بازارها و ابزارهــای مالی به عنوان
ارکان سه گانه مالیه مدرن پرداخته تا به این ترتیب مبانی
نظری و چارچوب مفهومی الزم بــرای درک هرچه بهتر
بخش چهارم و پایانی کتاب فراهم شــود .بخش چهارم
و پایانی کتاب متضمن فصل های ٨و ،٩کاربردی ترین
قسمت کتاب است و به نهادهای مالی ایران اختصاص
دارد .فصل هشتم به بازار پول در ایران پرداخته و در ان،
دربارهپیشینهبانکداریبحثشدهووضعیتفعلیبانکی
کشور تشریح شده است .سرمایه گذاری در دارایی های
حقیقی (طال و زمین و ســاختمان) و ســرمایه گذاری در
دارایی های مالــی (بورس) موضوع فصل نهم اســت.
در این فصل پیش شرط های ســرمایه گذاری و فرایند و
استراتژی های ان تشریح و نحوه سرمایه گذاری در طال
و امالک و مســتغالت و بورس اوراق بهادار ایران نشان
داده شده است.
جامعه شناسی
اینروزهاشاهداجراینمایش هایروحجهنمی،زبان
اصلی ،ضیافت پنالتــی و دن کیشــوت در تاالرهای تهران
هستیم .نمایش «روح جهنمی» به نویسندگی و کارگردانی
ت با
بابک محمدی و بازی شکرخدا گودرزی از ١١اردیبهش
حضورهنرمندانپیشکسوتتئاترکشورمانازجملهنصرت
پرتوی،اصغرهمت،مجیدجعفری،محسنحسینی،مرجانه
گلچین ،فیروز ه ترجمه ،محســن حاج یوســفی ،سیدعلی
تدین صدوقــی و فاطمه اســعدی در تاالر ســایه مجموعه
تئاتر شهر اغاز شد .شکرخدا گودرزی ،بازیگر نمایش «روح
جهنمی» ،پس از پایان نمایــش در حضور بابک محمدی،
طراح و کارگردان ،با تقدیر از هنرمندانی که در اولین اجرای
این اثر نمایشــی در تاالر ســایه مجموعه تئاتر شهر حضور
پیدا کرده بودند ،ابراز امیدواری کرد این اثر نمایشی در طول
اجراهای خود نیز بتواند با اســتقبال مخاطبان مواجه شود.
«روح جهنمی» هر روز غیر از شنبه ها ساعت ١٨با مدت زمان
٦٠دقیقهوقیمتبلیت ٢٥هزارتوماندرتاالرسایهتئاتر شهر
شنمایش
رویصحنهمی رود.بابکمحمدیکه ١٣سالپی
«حرفه ای ها» را در تاالر قشــقایی مجموعه تئاتر شــهر به
صحنه برده بود ،درباره این نمایش گفت« :شــخصیتی که
سال ها پیش در روح جهنمی روی صحنه به دنیا امد ،امروز به
حقیقت پیوسته و تبدیل به یک قدرت جهانی خطرناک شده
که همه سالح های کشتارجمعی را در اختیار دارد و حاکمیت
جهانی خودش را اعالم کرده اســت .شما در صورت هر نوع
همذات پنداریبامتننگراننباشیدزیراکسیجزشمامتوجه
ان نخواهد شــد« ».ضیافت پنالتی ها» به کارگردانی پوریا
کاکاوند و «زبان اصلی» بــه کارگردانی رســول کاهانی دو
نمایش تازه ای هستند که از ١٤اردیبهشت در سالن شماره١
تماشاخانهپالیزرویصحنهرفته اند.نگارشمتنایننمایش
برعهده پوریا کاکاوند بوده و امیر جعفری تنها بازیگر این اثر
نمایشی اســت« .ضیافت پنالتی ها» هرروز ساعت ١٩:١٥
روی صحنه می رود .نمایش تحسین شــده «زبان اصلی»
به کارگردانی رســول کاهانی نیز از تاریخ ١٧اردیبهشــت در
سالن شماره ٢تماشاخانه پالیز روی صحنه رفته است .ازاده
صمدی،بهرنگعلویوسعیدزارعیبازیگرانیهستندکهدر
ایننمایشبهایفاینقشمی پردازند.نمایش«زباناصلی»
هر روز ساعت ٢١:٣٠در سالن شماره ٢این تماشاخانه روی
صحنه می رود .همچنین نمایش های «عروسی خون» به
کارگردانی محمد ولــی زادگان و «پپرونی بــرای دیکتاتور»
به کارگردانی علی احمــدی ،از دیگــر نمایش های درحال
اجرا در این تماشاخانه هســتند .نمایش دن کیشوت با بازی
میالد کی مرام از ١٨اردیبهشــت در تئاتر باران روی صحنه
رفتهاست.
این چند نفر
مناظره های انتخاباتی در کشورهای دیگر
27
فلسفه غرب منهای غرب
جامعه شناسی
28
مثلث | شماره 355
دیپلماسیمحیط زیست
محمدجوادظریف،وزیرامورخارجههفتهگذشته
در سفری یک روزه به افغانستان ،در نشست مشترک
مطبوعاتی با همتای افغان خــود در کابل ،گفت که
امکانهمکاریدرزمینهاببرایحفظمحیط زیست
میان دو کشــور وجود دارد .او در این نشست بر لزوم
همکاری و به نتیجه رســیدن موضوع اب تاکید کرد و
حلاینمشکلرابه نفعمحیط زیستدوکشوردانست.
این نخستین بار نیست که مســئوالن بلندپایه دولت
ایران در مذاکرات خود با مســئوالن دولت افغانستان
محیط زیست و اب را در صدر موضوعات گفت وگوی
خود قــرار می دهند .پیــش از این نیــز در دیدارهای
متعددی بحث پیرامون حقابه ایــران از رودخانه های
ن مــورد بحث و
هیرمند و هریرود بــا طرف های افغا
تبادل نظر قرار گرفت .یکی از مهم ترین موضوعات
مشــترک میان دو کشــور ،وضعیت تــاالب هامون
اســت که زمانی عنوان بزرگ ترین تاالب اب شیرین
ایران را بر خود داشت .این تاالب از ١٨سال پیش به
این سوتابهارسال ١٣٩٣تقریبابه صورتکاملخشک
شده بود و هیچ گاه فرصت نشد دوباره ابی به لب های
تشنه اش برسد .محل تامین اب موردنیاز این تاالب
رودخانههیرمنداستکهازارتفاعاتشمالافغانستان
سرچشمه می گیرد و در نهایت به هامون می ریزد .در
همهسال هایگذشتهدولت هایمستقردرافغانستان،
به دلیل ناکارامدی یا نداشــتن تمایــل و توانایی ،به
ب هامون
درخواست های ایران برای دادن حقابه تاال
اهمیتینمی دادند.مذاکراتزیست محیطیباایران
از یکسو و بارش باران و وقوع سیالب ها در افغانستان
از سوی دیگر به کمک انها امد تا اردیبهشت سال٩٣
برای اولین بار پس از ١٦سال ،به بخش های وسیعی
از هاموناببرسد.درهمینمدت،چندینمرتبهودر
باالترین سطوح ممکن ،هم از سوی رئیس جمهور و
هممعاوناو،معصومهابتکار،بارئیس جمهورودیگر
مسئوالندولتافغانستانگفت وگوهاییجدیشدتا
حقابه تاالب هامون را بپردازند .سال هاست موضوع
ب هامون و دشت سیستان
حقابه ایران -هم برای تاال
و هم برای ســد دوســتی -از موضوعات مهم مطرح
میان دولت های حاکم بر دو کشــور همسایه است.
دو سال پیش که محمد اشــرف غنی ،رئیس جمهور
ن به ایران سفر کرد در دیدارهایی که با حسن
افغانستا
روحانیرئیس جمهورومعصومهابتکاررئیسسازمان
حفاظت محیط زیست داشــت گفت وگو کرد .تاالب
هامونازسهدریاچهکوچکبه نام های هامونپوزک
(میانی) ،هامون صابوری (شمالی) و هامون هیرمند
تشکیل شده است که در زمان وفور اب به هم متصل
می شوندودریاچه هامونراتشکیلمی دهند.منطقه
حفاظت شده هامون،تنهامامنزیستپرندگانمهاجر
شرق کشور اســت و تاکنون بیش از ١٨٣گونه پرنده
در دریاچه هامون مشاهده شده اســت .بیش از صد
گونه جانوری از جمله گراز ،گربه وحشی و روباه نیز در
حواشیایندریاچهزیستمی کردندکهقطعجریاناب
هیرمندبهمرزایران،کمبودنزوالتاسمانی،خشکیدن
هامونودرنهایتبروزخشکسالیواستمراراندر سال
گذشته،باعثشدمهاجرتپرندگانوحیاتجانوراندر
اینمنطقهبهمخاطرهبیفتد.
لوازم مواجهه حوزه با غرب چیست؟
نشســتی دیگر از درس گفتارهای مدرســه افاق ویژه
مدارس علمیه با عنــوان دوره اموزشــی «فردایی دیگر» به
همت موسســه افاق حکمت با موضوع «ضرورت ها ،ابعاد
و لوازم مواجهه فکری و فرهنگــی حوزه و روحانیت با غرب»
با سخنرانی حجت االســام امیر اقاجانلو و حجت االسالم
علی محمدی از مدرسان و پژوهشگران حوزه علمیه قم و با
حضور طالب مدرســه معصومیه برگزار شد .اقاجانلو گفت:
«چرابرایمامواجههباغرباین قدراهمیتیافته،نهشرقو
نههیچ جایدیگر؟اینتوجهبه واسطهغلبهوسیطره ایاست
که غرب مدرن پیدا کرده و زندگی ما را نیز تحت تاثیر قرار داده
است».اوازچهارجریانغرب پذیر،غرب ستیز،جریان های
ن به عنوان رویکردهای عمده نسبت به
غرب گریز و غرب گزی
غربیادکردواظهارداشت«:غربداراییکهستهمرکزی
اندیشه ایاستکهکثراتوالیه هایانراوحدتمی بخشد.
این الیه ها ،ظهورات ان عنص ر محوری است و باید مواجهه
فلسفیباغربداشتهباشیم؛زیرامحورانامریفلسفیاست
وعناصرمدرنیتهیعنیاومانیسم،سکوالریسموسوبژکتیویته
در همه تکثرات غرب حضور محوری دارد ».اقاجانلو با اشاره
به اسیب شناسی مواجهه با غرب گفت« :در مساله مواجهه
فلسفیماباغرب،دردهه هایاخیراتفاقاتخوبوبدزیادی
افتادهاست.اتفاقاتخوبمانندعده ایازنسلجدیدطالب
جوان که این فلسفه ها را به خوبی یاد می گیرند و با پایبندی به
سنتخودمانکارشانراادامهمی دهند».درادامه،محمدی
بابیاناینکهدرسهالیههویتاجتماعی،علمومسالهکالمی
حوزه نمی تواند به ماموریــت تاریخی خود عمل کند ،گفت:
«سه نگاه به غرب وجود داشته و دارد :نگاه اول این است که
غرب هویت واحدی ندارد و چیزی به نام غرب به عنوان یک
هویت واحد نداریم؛ بلکه غرب مجموعه ای از انسان ها،
اشیاء و پدیده ها است .این ،شایع ترین نوع نگاه به غرب
در میان متدینان و حتی حوزویان است ».محمدی ادامه
داد« :نگاه دوم رویکردی اســت که شهید صدر در کتاب
اقتصادنابرانتمرکزمی کند.اواشارهمی کندمادرمواجهه
با غرب ،با مسائل از هم گسیخته روبه رو نیستیم ،بلکه با
نظامات اجتماعی مواجهیم .غرب نظام واره است .انچه
به ما هجمه می کند ،نظام اقتصاد لیبرال یا سوسیالیستی
اســت .اگر نتوانیم در مقابل این نظم و انســجام ،از دل
فقه مکتب اقتصادی ارائه دهیــم ،نمی توانیم در مقابل
غرببایستیم.عالمهطباطبایینگاهدیگریبهاینمساله
دارد .او در بیان رویکرد اجتماعی خود می گوید که جامعه
هویت واحدی غیر از افرادش دارد ».او همچنین گفت:
«نظریهامامازاینهمباالتراست.درنگاهایشان،جریان
غرب جریان والیت و مدیریت باطل است و به همین دلیل
استکهنظریهوالیت فقیهرانقطهشروعتحولاجتماعی
می داند،نهنظام سازیاجتماعیرا.امامنقطهشروعتحول
اجتماعی را دستگیری جریان والیت و تولی جامعه نسبت
به جریان والیت حقه می داند و والیت فقیه را حلقه نهایی
والیتاجتماعیدرذیلوالیتمعصوم».
دو فصل دیگر تا پایان
سریال «بازی تاج و تخت» ادامه دارد
بهار سرلک
ســریال «بازی تاج وتخت» با دو فصــل دیگر تمام
می شــود اما شــبکه HBOقصد ندارد داســتان های قاره
وســتروس را رها کند .اخیرا این شــبکه کابلی اعالم کرده
در حال شکل دادن فیلمنامه هایی است که از این سریال
مشــتق شــده اند ،داســتان هایی که «به کشــف زمان و
ادوار متفاوتی از جهان وســیع و غنی جورج ار.ار .مارتین
می پردازد ».حاال تنها ١٣قسمت از این سریال باقی مانده
و HBOهفت قســمت را امســال و شش قســمت را سال
دیگــر روی انتن خود می بــرد .زمانی که داســتان «بازی
تاج وتخت» به پایان رســید ،این شــبکه مذاکرات خود با
نویسنده رمان ها را برای بیرون کشــیدن داستان هایی از
دل داستان اصلی شروع کرد و حاال ســراغ چهار نویسنده
بــرای خلق چنین داســتان هایی رفته اســت .مســئوالن
HBOمی گویند برنامه زمانی برای بســط این پروژه شکل
نگرفته و زمانــی را که نویســندگان به ان احتیــاج دارند،
به انها می دهد .این شــبکه در بیانیه خود نوشــته اســت:
«وایس و بیناف فصل هفتم ســریال را به پایان می رسانند
و تاکنون به میانه مرحله فیلمنامه نویســی و اماده شــدن
برای فصل هشتم و نهایی ان هستند .ما انها را از طرح ها
و برنامه های خود مطلع خواهیم کرد و انها به همراه جورج
ار .ار .مارتین مدیــران اجرایی تمامی ایــن پروژه ها باقی
خواهند ماند ».سال هاست مســئوالن شبکه HBOدر
حال بررسی چگونگی خلق داستان های مشتق شده از
«بازی تاج وتخت» هستند .در ماه های اخیر این شبکه
در جست وجوی نویسنده هایی بوده که ایده های سریال
و رمان های ان را بسط و گســترش بدهند« .بازی تاج و
تخت» محبوب ترین ســریال شــبکه HBOو رکورددار
پربیننده ترین ســریال در طول تاریخ این شبکه است.
میانگیــن بیننده های فصل ششــم حــدود ٢٣میلیون
و ســیصد نفر بــوده اســت .فصل های ایــن مجموعه
تلویزیونی معموال پای ثابت بهترین های نشــریه های
واشــنگتن پســت ،تایم و هالیوود ریپورتر بوده است.
پخش فصل هفتم «بازی تاج وتخت» شانزدهم جوالی
اغاز می شــود .پخش ایــن فصل چند ماه دیرتــر از ماه
اوریل روی انتن می رود چراکه تهیه کنندگان در انتظار
اب وهوایی مناسب بودند در نتیجه مرحله تولید بیشتر از
همیشه زمان برد .هشتمین فصل و فصل نهایی سریال
که وایس و بیناف نوشتن ان را اغاز کرده اند ،بین شش
تا هشت اپیزود خواهد بود« .بازی تاج وتخت» مجموعه
سریال تلویزیونی فانتزی حماسی است که با نویسندگی
دیوید بینــاف و دی .بــی .وایس براســاس رمان های
پرفروش جورج ار .ار .مارتین یعنی «ترانه یخ و اتش»،
ساخته شده است.
این چند نفر
مناظره های انتخاباتی درکشورهای دیگر
چگونه برگزار می شود؟
پخــش مناظــره مســتقیم میــان نامزدهــای
ریاســت جمهوری در ایــران عمــر چندانــی نــدارد و بــه
مناظره های رودرروی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری
دهم بازمی گــردد .پــس از ان در انتخابات ســال ۹۲نیز
مناظره ها با شیوه ای تازه از تلویزیون پخش شد .در دیگر
کشورها نیز مناظره های انتخاباتی و پخش ان از تلویزیون
هواداران بســیار و تاثیر فــراوان در رای اوردن یا نیاوردن
یک فرد در انتخابــات دارد .مشــهورترین و قدیمی ترین
مناظرات انتخابات ریاســت جمهوری مربوط به انتخابات
ریاست جمهوری امریکاست که حتی در دیگر کشورها نیز
مردم بسیاری به تماشــا و تحلیل ان می نشینند .مناظرات
انتخاباتی پس از معرفی نامزدهای نهایی احزاب سیاسی
اصلی ،معموال در یک دانشــگاه برگزار می شود و تعدادی
از شهروندان امریکایی نیز در انجا حضور دارند .مناظرات
نامزدها فرمت هــای گوناگونی دارد که پیــش از برگزاری
ان موردتوافــق طرفین قــرار می گیرد .مناظــرات به طور
زنــده از تلویزیــون ،رادیو و در ســال های اخیــر از طریق
اینترنت پخش می شــود .نخســتین مناظره انتخاباتی در
ســال ۱۹۶۰میالدی بیش از ۶۶میلیون بیننده داشت اما
به تدریج ،میزان اقبال مردم این کشور به مناظره ها کم شد.
تاریخ سازترین مناظره های انتخاباتی امریکا در سال ۲۰۱۶
و با حضور ترامپ و کلینتون برگزار شد که بیش از ۸۴میلیون
نفر بیننده ان بودند .فرانسوی ها نیز از سال ۱۹۷۴به این سو
شــاهد برگزاری مناظره ها و پخش ان از تلویزیون بودند.
نظام انتخابات ریاســت جمهوری فرانسه ،نظام انتخاباتی
دو مرحله ای است و پیش از این فقط میان دو نامزد نهایی
انتخابات برگزار می شد اما در سال ۲۰۱۷این روند تغییر کرد
و برای نخستین بار مناظره های تلویزیونی پیش از دور اول
برگزار شد .در انتخابات اخیر فرانسه ،مناظره میان فرانسوا
فیون ،بنــوا امون ،ماریــن لوپن ،امانوئل ماکــرون و ژان
لوک مالنشن برگزار شــد .برگزاری مناظره های انتخاباتی
تلویزیونی در برخی از نقاط دنیا امری کمیاب و حتی نایاب
اســت که کشــورهای عربی از نمونه های بارز ان هستند.
مناظره انتخاباتی ســال ۲۰۱۲در مصر نخســتین مناظره
انتخاباتی ریاست جمهوری در تاریخ مصر و تمام کشورهای
عربی بود .البته این مناظره ساختاری سیستماتیک نداشت
و تنها میان عبدالمنعم ابوالفتوح و عمرو موسی برگزار شد؛
هرچند هیچ یک از این دو نامزد به ریاســت جمهوری مصر
نرســیدند و محمد مرســی در ان انتخابــات رئیس جمهور
مصر شد.
کالت
کشف فیلم گمشده توسط استاد حق التدریسی
تفسیرصحیفهسجادیه
بخشسوم/حجت االسالممحمدجوادحاج علی اکبری
مثلث | شماره 355
خطــاب به پــروردگار
متعــال گفتم کــه ای خدای
بــزرگ! از تــو توقــع می کنم
کــه قلــب امــام صــادق
(علیه الســام) را بــرای من
مهربــان کنــی .راهــش را
پیدا کرده بود ،امــده در حرم
پیغمبــر(ص) ،دو رکعت نماز
خوانده ،بعد همان جا از خدای
متعال خواســته که قلب ولی
ی ِم ْن ِع ْل ِم ِه ،دل
خودش را برای او مهربان کند .و تر ُز َق ِن
او به من مهربان بشــود ،مــن از دانش او بهــره ای ببرم
که به وسیله او به راه مســتقیم تو هدایت بشوم .از اینجا
یک نکته معلوم می شــود که اقای عنوان از رفتن پیش
مالک دیگر پشــیمان بوده ،یعنی متوجه شــده بوده که
حقیقت جای دیگر اســت ،بنابراین این گونــه با اصرار
توسلمی کند،تو ّقعمی کندوخودشرا
پیگیریمی کندّ ،
السالم)،
ّ
مجددا می خواهد برساند به محضر امام (علیه ّ
مخصوصا این جمله که من از دانش او به راه مستقیم تو
هدایتبشوم.اینمعلوماستکهازانجاهاچیزیگیرش
نیامده و سرخورده شــده بود .می گوید این دعا را کردم،
بعد که امدم بیرون دیــدم یک حالت عجیبی در من پیدا
شد ،سینه ام تنگ شــده و صبرم دیگر کم شد .دیدم من
دیگرهیچصبرنمی توانمبکنممگراینکهبرومپیشامام
السالم)َ ،ق َص ْد ُت َج ْعفَرا ،رفتم خدمت امام
صادق (علیه ّ
السالم) ،وقتی به در خانه رسیدم و اجازه خواستم،
(علیه ّ
الشر ِ
الس َ
ی َّ
ِیف،
ال ُم َع َل
گفتم:
ک؟
ت
اج
اح
م
گفت:
خادمامد
ُ
َ
َ
َ
َّ
می خواهم خدمت اقای خودم برسم ،به ایشان سالمی
عرضکنم،گفتاقامشغولنمازهستند،در ّ
مصلیشان
هستند .این تعبیر هم جالب اســت ،معلوم است ،وقت
نماز واجب که نبوده است .این تعبیر که حضرت در نماز
هستند .نماز عشق امام صادق و عشق اولیا بوده است ،با
ان عشق بازی می کردند ،یعنی برخورد اولیای خدا با نماز
برخورد عادی و معمولی نبوده ،ژرفای نماز ،ظرفیت نماز،
حقیقت نماز ،اینکه در ان لحظات چه اتّفاقی بین خداوند
و بنده اش می افتد ،این ســاعت اتّصاالت و ارتباطات،
این چیزی اســت که باید واقعا همیشــه ما به همدیگر
یاداوری کنیم .اولیای خدا با نمازشــان برخورد عاشقانه
داشتند ،هر فرصتی که پیدا می شد ،نماز؛ این در احوال
همه اولیا هست ،اگر فرصتی پیدا می شد ،فراغتی پیدا
السالم)
می شد ،ح ّتی دارد برای بعضی از ّ
ائمه (علیهم ّ
مثلحضرتکاظم(صلوات اللهوسال ُمهُ علیه)کهزندان
رفته ،از ابتالئات اجتماعی که فاصله گرفته ،ان کسانی
کهرفتندمی گوینداقاهمه اشدرنماز،یاددرسجدهاست
یا در قیام اســت یا در رکوع است ،چه می کنند اینها واقعا
الصاله
در نماز با خدای متعال .همین امام صادق(علیه ّ
والسالم) در یک بیانی دارند که از وقتی که بنده در نماز
ّ
قرار می گیرد چنان عنایت الهی بر او فرو می بارد که اگر
چشمش باز بشود و ان عنایت و لطف خدا را ببیند ،حاضر
نیست تحت هیچ شرایطی از حالت نماز خارج بشود ،تا
وقتی بداند چه اتّفاقی دارد می افتد .می گوید خادم گفت
ــت ِب ِح َذ ِاء َبا ِب ِه ،می گوید
اقا مشغول نماز هستندَ ،ف َج َل ْس ُ
مدتی گذشت که خادم
من هم همان دم در نشستم ،یک ّ
ی َب َر ِ
برگشتَ ،فق َ
کهال َله،معلومشدکهنهمثل
َالُ :ا ْدخُ ْل َع َل
ی َب َر ِ
که ال َله...
اینکه دعا مستجاب شدهُ ،ا ْدخُ ْل َع َل
جامعه شناسی
داســتان «کالــت» دربــاره زندگــی یــک اســتاد
حق التدریسی دانشگاه اســت که فیلمی گمشده از تاریخ
سینمای ایران را کشف می کند .روایت داستان این رمان
به دو صورت واقعــی و خیالی انجام می شــود .اصطالح
«کالت» در بخــش ابتدایی کتاب کــه مانند یک فرهنگ
لغت اســت ،معانی «گروهی از مردم که دنباله رو نظامی
از پرستش هستند»« ،یک سبک یا مد خاص»« ،فرقه،
کیش ،ایین ،پرســتش» و ...را در برمی گیرد .همچنین
در پایان صفحه نوشــته شــده است« :ســینمای کالت،
سینمایی است که با واکنش شدیدا نامعمول مخاطبانش
تعریف می شــود ».این رمان در ۴۸فصل نوشــته شده و
کتاب حاضر ،نسخه دوم نویســنده ان است که نگارشش
در اسفندماه ۹۳به پایان رسیده است .پیش از متن رمان،
یک صفحه کوتاه درباره لغت «کالت» چاپ شده و پس از
متن رمان هم یک موخره درباره شعری از چارلز بوکوفسکی
ِ
«تعریف جادو» .داستان
درج شده اســت؛ شــعری با نام
«کالت» درباره زندگی یک استاد حق التدریسی دانشگاه
است که فیلمی گمشده از تاریخ ســینمای ایران را کشف
می کند .روایت داســتان این رمان بــه دو صورت واقعی و
خیالی انجام می شود .این کتاب با ۲۴۸صفحه ،شمارگان
هزار و ۱۰۰نســخه و قیمت ۱۵۰هزار ریال از ســوی نشر
ققنوس منتشر شده است.
نماز ،عشق اولیای خدا
29
سیاست
روز جمهور
جمعه ،روز سرنوشت ســازی برای ایران خواهد بــود .مردم
ایران پای صندق های رای خواهند رفت تا در دوازدهمین انتخابات
ریاست جمهوری ،منتخب ملت را برای این پست برگزینند .جمعه
روز جمهور برای ایران خواهد بود .
جدالنفس گیر
مناظرهسومانتخاباتیبهصحنهنقدعملکرد
اقتصادیدولتیازدهمتبدیلشد
سیاست
مثلث | شماره 355
روحانی و جهانگیری یک
سبد رای دارند
30
روحانی دنبال
ارای سیاه بود
بهروز نعمتی
عباس سلیمی نمین
سیاست
1
جمعه روز خوبی در تاریخ انتخابات ریاست جمهوری
دوازدهم نبود .بی اخالقی و اتهــام به نامزدهای اصولگرا
بارزترین مولفه این مناظره بود .مجادالت بســیاری میان
رقبا مطرح شد و سمت و سوی برنامه از حالت کارشناسی به
سیاسی تمام عیار تبدیل شد.
بایــد ایــن مناظــره را بــه صــورت کامــل و البته
تک به تک انالیز کــرد و به این مســاله پرداخت که این
برنامه تا چــه حد روی ســبد رای نامزدها تاثیر گذاشــته
است.
شش نامزد انتخابات
مناظره جنجالی با
یکدیگر داشتند
حسن روحانی – رئیسی؛ دو قطبی 96؟
حسن روحانی برای این مناظره برنامه های ویژه ای
داشت .بر اساس تقسیم کار صورت گرفته حسن روحانی
در بیشــتر زمان برنامه از مواجهه با قالیباف خودداری و
از چالش های ایجاد شده توســط او عبور می کرد .او در
این سطح خواسته بود که اسحاق جهانگیری به جدالی
نفس گیر با او بپردازد.
روحانی بخش اعظمی از مناظره را به تصویرسازی
برای مخاطب با این مختصات طی کرد« :رقابت اصلی
میان من و ابراهیم رئیســی است و اوســت که می تواند
نامزد نهایی اصولگرایان باشد».
روحانی در انتهــای مناظــره البته پاســخ هایی به
محمد باقــر قالیبــاف داد اما تــا همان لحظــه اخر روی
ابراهیم رئیســی عملیات انتخاباتی انجام داد .دیالوگ
اخر او در چند ســطح هدف گذاری شــده بــود« :اقای
رئیسی شــما راجع به من هر چه می خواهید بگویید .هر
روحانــی می داند که تکیــه رای ابراهیم
رئیســی و نقطه کانونی بدنه اجتماعی
رئیسی در طبقه محروم است؛ بدنه ای
که می توان ان را به دو بخش معیشتی
و مذهبی تقسیم کرد .او در دو سطح هم
خواست که روی بخش مذهبی عملیات
کندوهمدربخشمعیشتیبارهاتالش
کرد تا با ایجاد چالش در منابع ارائه یارانه
ی او را
سه برابری بخش معیشــتی حام
جداکند.
مثلث | شماره 355
رئیسی در سفر به اردبیل کنایه جالبی به روحانی زد و گفت« :به دلیل
شغل هایی که داشتم سینه من مخزن اسرار است و اگر قرار باشد لب به
سخن بگشایم هیچ کس نمی تواند حرفی بزند».
سیاست
تهمتی که می خواهید بزنید .ازاد هســتید .شــما قاضی
هستید و دســتتان باز است .شما دادستان روحانیت هم
هســتید و می توانید همه علما را دســتگیر کنید ،بپرسید
که علما از شما چه کشــیده اند .اما من از شما خواهش
می کنــم امام رضــا(ع) را برای مــردم بگذاریــد و امام
رضا(ع) را حزبی و جناحی نکنیــد .امام رضا (ع)افتخار
همه ما شــیعیان و مردم اســت .اگر نبات و پارچه ســبز
می خواهید به روســتاها بفرســتید بگذارید و ان را بعد از
انتخابات انجام دهید .االن جلویش را بگیرید .اینهایی
کــه از نهادهای امنیتی هســتند و با اتوبوس از شــهرها
برایت جمعیت می اورند از انان بپرس که پولش را از کجا
می اورند .از پول بیت المال این کار را انجام می دهند .تو
که قاضی هستی چرا با انها برخورد نمی کنی؟»
او در این چند جمله این اهداف را دنبال می کرد:
الف :متزلزل کــردن بدنه رای ابراهیم رئیســی در
بخش روحانیــت .این نکته قابل توجه اســت که جامعه
مدرســین و جامعه روحانیــت در بیانیه هایــی از ابراهیم
رئیســی حمایــت کرده انــد .او خواســت در این بخش
ایجاد شکاف داشته باشد .این در حالی است که جامعه
مدرسین روز شــنبه بیانیه مجددی در حمایت از ابراهیم
رئیســی صادر کرد .این بیانیه بندهای مهمی داشت که
توجه به انها تصویری روشن تر از شرایط کنونی و تالش
ناموفق حسن روحانی در این زمینه در اختیار می گذارد.
در ایــن بیانیه امــده اســت -1« :ارایی که در جلســات
شورای عالی جامعه مدرســین گرفته می شود به صورت
مخفی بــوده و هیچ کس از ارای دیگری مطلع نزســت،
بنابراین انتشار اسامی برخی از اعضای محترم این نهاد
در رسانه ها به عنوان موافق یا مخالف گمانه زنی است و
هیچ اعتباری ندارد.
-2ضمن احتــرام بــه اراء و نظرات همــه اعضای
محترم به اطالع می رســاند ،برخی بزرگواران در جلسه
رای گیــری مــورخ 96/2/8جامعــه مدرســین حضــور
نداشــتند ،برخــی اعضــای محترمــی هم هســتند که
مدت هاســت توفیق نداریم در جلســات در خدمتشــان
باشیم و این طبیعی است در هر تشکیالتی ارای موافق
و مخالف وجود دارد.
در هر صورت نظر کســانی که رای موافق داده اند
و کســانی که نظر دیگری دارند محترم اســت و این در
حالی اســت که طبق روال دوره های گذشته همواره در
بیانیه جامعه مدرســین اکثریت ارای حاضرین در جلسه
مطرح شده است.
-3شــنیده شــده برخی با بی تقوایــی ،موافقان یا
مخالفان را به احزاب و گروه هایی خاص منتسب کرده اند
که بایــد گفت علمــا و اعضــاز محترم جامعه مدرســین
بر اساس معیار های عقلی و شرعی خود اقدام می نمایند
و در ارائه ارای مثبت و منفی مستقل عمل می کنند.
-4هر چه به زمان انتخابات نزدیک تر می شویم باید
بدانیم حفظ ارامش فضای جامعه یک ضرورت اســت و
کســانی که به دنبال ایجاد تفرقه هســتند در حقیقت به
ملتهب شدن فضا کمک می کنند و باید بدانند با این امور
نه رای علما تغییر می کند و نــه می توانند از تاثیر گذاری
رای داده شده جلوگیری کنند.
-5در پایان به اطالع می رســاند ،مصوبه اکثریت
اعضاز حاضر در جلسه جامعه مدرسین ،نسبت به اصلح
بودن حجت االسالم والمسلمین سید ابراهیم رئیسی بر
قوت خود باقیســت و هیچ تردیدی در ان حاصل نشده
است».
ب :او تالش کرد تا بخشی از رای ابراهیم رئیسی
در میــان طبقه ای که توســط گرایشــات مذهبی جذب
شــده اند را بریزد .او گفت کــه ابراهیم رئیســی با برخی
تحرکات در چند مــاه اخیر تالش کرده بــه جذب رای با
تکیه بر همین محور بپــردازد .روحانی می داند که تکیه
رای ابراهیم رئیسی و نقطه کانونی بدنه اجتماعی رئیسی
در طبقه محروم اســت؛ بدنه ای که می توان ان را به دو
بخش معیشــتی و مذهبی تقســیم کرد .او در دو سطح
هم خواســت که روی بخش مذهبــی عملیات کند و هم
در بخش معیشــتی بارها تالش کرد تا با ایجاد چالش در
منابع ارائه یارانه ســه برابری بخش معیشتی حامی او را
جدا کنــد .او در بخش دیگری از مناظــره هم خطاب به
رئیسی گفت« :بسیار مهم است که مردم بدانند عده ای
دنبال بازگشت به چهار سال پیش هستند و خیلی روشن
این موضوع را بــر زبــان می اورند کــه می خواهند مثل
دولت قبلــی که بیــن مردم پــول پخش می کــرد ،پول
پخش کنند ».رئیسی در ســفری که به اردبیل داشت در
واکنش به این بخش از سخنان روحانی گفت« :فاصله
کاالهای سفره مردم با ســفره انها زیاد شده؛ اگر اقایان
به خرید گوشــت و مرغ رفته باشــند می فهمند که قیمت
همه چیز دو برابر شــده اســت .امروز رکود در کشــور ما
رکورد زده اســت؛ دولــت می گوید از رکود عبــور کردیم
ولی ایــن را باید مراکز تولیدی و مردم بگویند .بســیاری
از تولیدی های کیف و کفش و ...در کشور تعطیل شده
اســت .می گویند پول تامین شــغل را از کجا می اورید؛
ما فارســی حرف می زنیم و امروز زبان کسانی هستم که
تریبــون ندارند؛ زبان دختــران و پســران فرهیختگانی
هســتزم که می خواهنــد داد بزنند .با کمک شــما مردم
روند غلط چهارساله گذشته را که نگاهشان به بیگانه بود
اصالح کرده و نگاه ما فقط به دست شماست ،قراردادها
باید با کرامــت و با عزت باشــد .به لطف خــدا مدیریت
31
سیاست
سیاست
32
مثلث | شماره 355
قالیباف خطاب به روحانی گفت« :اقای روحانی وقتی
جنابعالی حدود 800متر زمین به قیمت متری 3هزار تومان
در سال 70می گیرید حتما شجاعت برخورد با متخلف را
ندارید و این درد کشور است».
اجرایی را از کم کاری به یک مدیریت جهادی و با کرامت
تبدیل خواهیم کرد».
ج :در این چند هفته ابراهیم رئیســی کمپین های
قابل توجهی در سطح استان و شهرهای مختلف داشته
اســت .حســن روحانی تالش کرد تا در همین بخش از
سخنرانی این مســاله را زیر ســوال ببرد .او وقتی تاکید
کرد« :اینهایی که با اتوبوس از شــهرها برایت جمعیت
می اورند از انان بپرس که پولــش را از کجا می اورند .از
پول بیت المال این کار را انجــام می دهند .تو که قاضی
هســتی چرا با انها برخورد نمی کنی؟» بــر ان بود که در
این مناظــره جمعیت حامی رئیســی را زیر ســوال ببرد.
اما ابراهیم رئیســی فردای مناظره بــه اردبیل رفت و در
انجا پاســخ های قابل توجهی به روحانی داد .او خطاب
به روحانی گفــت« :اقایــان می گویند ایــن جمعیت از
کجــا امده اند؛ اگر امــروز به خواســت مردم بــه دولت
توجه کردید که هیچ ولی اگــر نکردید روزی متوجه این
اعتراض مردم خواهید شــد که دیر است .هر فردی که
ســخنی در نقد دارد باید شنیده شــود و نباید کسی که از
دولت انتقاد می کند را با الفاظ تحقیــر کنیم .دولت اگر
قرار نباشــد به حرف منتقدین گوش بدهد و به تمســخر
بگیرد حرف های منتقدان را ،بر اســاس روایات فســاد،
دولت را برمی دارد».
اما حســن روحانی فقــط در همین بخــش نهایی
نبود که با ابراهیم رئیســی مجادله کرد .او در حوزه های
دیگری هم عملیات می کرد .روحانی خطاب به رئیســی
گفت «:شــما هنــوز یک قاضی محترم هســتید .شــما
قاضــی بودید و هنوز هم هســتید ان وقــت اینجوری به
مــردم تهمت می زنیــد؟ من با هیچ کســی عقــد اخوت
نبســته ام و با هر کســی که تخلفی کرده باید با او با اشد
مجازات برخورد شــود .اقای رئیســی می گویید با فساد
مبــارزه کنید در حالی کــه در پرونده 12هــزار میلیاردی
یک طــرف ان ،ان قاضی عزل شــده بــود و یک طرف
دیگر همکار شــما بود ،که فــرار کرد .طــرف دیگر نیز
یک مقام دولتی بود که امروز در ستاد شما حضور دارد.
چرا با فســاد روشنی که پرونده اش روشــن است برخورد
نکردید؟» او در بخش دیگری هم گفت« :شما مگر در
قوه قضائیــه نبوده اید پس چرا به این موضوع رســیدگی
نکرده ایــد که امریکایی هــا 8/3میلیــارد دالر پول ملت
را بلوکه کنند؟ شــما که در ســازمان بازرســی کل کشور
بودید چه کردید؟ در ان دولت نفت به یک فاســد سپرده
شد ،شــما چه کردید؟ در دولت قبلی از جمله کسانی که
با شما در قوه قضائیه همراه بودند ریاست سازمان تامین
اجتماعی را بر عهده گرفتند و ان مسائل پیش امد ،شما
چه کردید؟ شــما هم در بازرسی کل کشــور و هم در قوه
قضائیه بودید ،چطور به این مســائل رســیدگی کردید؟
مگر در دوران دولت قبلی قوه قضائیه نبوده است؟ چطور
االن تا موضوعی پیش می اید سخنگوی قوه قضائیه ان
را اعالم می کند که البته اشکالی هم ندارد و خوب است
اما باید عدالــت هم رعایت شــود .مگــر در دولت قبلی
سخنگوی قوه قضائیه و سازمان بازرسی نبود؟ ان زمان
که مردم برای خرید مواد دارویی و بهداشتی در خیابان
صف می بستند و در بازار سوزن برای تزریق پیدا نمی شد
شما چه کاری انجام دادید؟»
رئیســی هــم در واکنش بــه این ســخنان روحانی
پاســخ قاطعی داد و گفــت «:اقای روحانی شــما من را
می شناســید .من چون روحیــه حقوقــی و قضازی دارم
ســخنی همینطوری بر زبانم جاری نمی شود که بگویم؛
اقای معاون اول قوه قضائیه و دادســتان کل کشــور در
دفتر شــما امدند و با جنابعالی صحبت کردنــد؛ با اینکه
انها مدارک و اســناد را به شــما نشــان دادند و گفتند که
نزدیکترین افراد شــما دچار یکســری مشــکل میلیونی
هســتند اگر من جای شــما بودم مســاعدت می کردم و
می گفتم براساس قانون برخورد شــود .اینکه نباید االن
انجام شــود یا بعدا باید انجام شود یا در مسائل تشکیک
کنید بــا روحیه فردی که رئیس دولت اســت ســازگاری
ندارد .من این صحبت ها را با اســتناد بــه صحبت های
اقایانی که در دفتر شــما انجام داده اند مطرح می کنم.
اقــای جهانگیری نیز بــه خوبی از روحیه ضد فســاد من
خبر دارند .ایشــان همچنین به خوبی می داند که من به
مسائل مختلف اشنایی دارم».
رئیســی البته در ســفر به اردیبل هم کنایــه جالبی
به روحانی زد و گفت« :به دلیل شــغل هایی که داشــتم
سینه من مخزن اسرار است و اگر قرار باشد لب به سخن
بگشایم هیچ کس نمی تواند حرفی بزند».
در مقابــل ایــن تاکتیک هــای روحانــی ،ابراهیم
رئیســی هم برنامه های داشــت .او در حوزه هاز مختلف
حســن روحانی را به چالش کشید .رئیســی در بخشی از
ســخنانش گفت« :من در مناظره قبل اعــام کردم که
یک بار بــرای همیشــه تلویزیون مناظــره ای بین اقای
روحانــی و دولتمــردان قبل صــورت دهد تا انهــا با هم
بنشــینند صحبت کنند و دیگر این بحث ها تمام شود که
ما هر چه می گوییم اقای روحانی به دولت قبلی نســبت
مز دهد .اقای روحانی اشــاره می کنند کــه دولت بعدی
برای کشــاورزی فالن برنامه را دارد .اقای روحانی چرا
در همین دولت ان کارهــا را انجام ندادید؟ شــما چهار
سال کشور را به ناحق و ناروا معطل گذاشتید و االن هم
می گویید در دولت بعد فالن کارهــا را انجام می دهم و
باز از ارائه گزارش صد روزه ســخن می گوییــد .یکی از
گالبی هایی که باید از برجام می چیدیم ســرمایه گذاری
خارجــی بود.اقای روحانــی االن میزان جذب ســرمایه
خارجی کــه به عنــوان یکــی از گالبی هایی کــه باید از
درخت برجام می چیدید ،چقدر اســت؟ االن این میزان
500میلیون دالر اســت که کمتر از یک میلیارد به شمار
می رســد .اماری که ما داریم نشــان می دهــد صادرات
غیر نفتی 10درصد کاهش داشته است .ما طبق اماری
که داریم صــادرات غیر نفتی با 10درصد کاهش روبه رو
بوده است ،اما شما می گویید صادرات غیر نفتی افزایش
داشته است .شما صادرات میعانات را که باید در بخش
صادرات نفتی قرار گیرد از میزان صادرات غیرنفتی کم
کنید و ببینید چقدر باقی می ماند؟ این امارسازی است نه
ارائه یک امار دقیق».
او در بخــش دیگری هــم گفت «:به مــن و اقای
روحانی وقت بدهند و بنده به عنوان نماینده اقشــاری که
حرفشان شنیده نمی شــود بیایم و حرف بزنم .شما چهار
سال کشور دستتان بود و کشــور را به این روز انداختید.
حــاال می فرماییــد کار و تولیــد باید انجام شــود .شــما
یارانه ها را گرفتیــد .هدفمند کردن یارانه ها مشــخص
اســت .هدفمند کردن یارانه مشــخص کرده که پول ها
کجا باید برود .شما دولت پرخرجز هستید .شما به عنوان
دولت پرخرج روزی که دولت را گرفتید 100هزار میلیارد
و امروز 250هزار میلیارد هزینه دولت است.حقوق های
کارکنــان را اضافه کردید کــه نکردید ،یارانــه را اضافه
کردید که نکردید ،چطور اســت که 250الی 260هزار
میلیارد تومان هزینه دولت اســت .اینکــه هزینه دولت
دو برابر شده نشــان می دهد که پرخرج است .چرا یارانه
مردم را شــما به عنوان دولت تصرف کنید .ایا نســبت به
بخش فقیر مسئولیت داریم یا نداریم؟ شما کار تبلیغاتی
کردید .مــا می گوییم کــه بدبختی که پــول و نان ندارد
دولت نسبت به ان مســئولیت دارد یا ندارد .چرا این کار
را در روزهای پایانی انجام دادید .چه کارهایی که در دو
سه ماه اخیر نشده است .ای کاش تمام چهار سال اقای
روحانی ایــن کارها را انجام می دادید و فقط در ســه ماه
اخر به استان ها رفت و امد نمی کردید .اینها در راستای
تبلیغات انتخاباتی اســت .ما باید مردم را عاقل بدانیم.
ایا با تبلیغات انتخاباتــی مردم به تبلیغات رای می دهند.
مردم عقل دارند و براساس تعقلشان رای می دهند».
به نظر می رســد تالش روحانی بــرای ریختن رای
ابراهیم رئیســی در دو ســطح معیشــتی و مذهبی کامال
ناموفق بود.
حسن روحانی – قالیباف؛ جدال سنگین
حســن روحانــی و محمد باقــر قالیباف روز بســیار
مهمی را پشــت ســر گذاشــتند .انها مواجهه مهمی در
به نظــر می رســد نــوع مواجهه حســن
روحانی با محمــد باقر قالیباف تالشــی
برای شبیه سازی با مناظره سال 92بوده
است .او باز به همان تاکتیک و سخنان
ســال 92تکیه کــرد تا بــه تحریک بدنه
اجتماعی منفعل شده خود بپردازد
جهانگیری -قالیباف؛ ماموریت اخر
نکته مهم ایــن مناظره نقش اســحاق جهانگیری
بود .او امــده بود تا بــاز وقــت مناظــره را از محمد باقر
قالیباف بگیرد .او با عملیات ایذایی تالش زیادی برای
ایفای این نقش خود انجام داد .او دقیقــا مانند مناظره
اول عمل کرد.
اولیــن مواجهه انهــا با هــم ســخنان قالیباف بود
که خطاب به او گفــت« :ما اگر بحــث 4درصدی ها را
مطرح می کنیم به این دلیل اســت که چرا با قاچاق کاال
مبارزه نمی شــود.وقتی در دولتی برخی اعضای دولت و
مدیران ان در عین حال که حقوق یک کارگر 800هزار
تومان اســت و عقب ماندگی حقوق پیدا می کند ،وزرای
ان دولت پایه گذار حقوق های نجومی می شــوند .مانند
جنابعالی کــه در دوره وزارت پاداش های چند میلیاردی
را هــم برای خــود تصویــب می کنیــدو هم بــه عده ای
از همــکاران خــود می دهید .شــما وقتی کــه در هفته
قبل دیدید وزیری کــه کار فرهنگــی دارد ،واردات غیر
قانونی انجام می دهد ایا شــما با این شــرایط می توانید
از قاچاق پیشگیری کنید؟ وقتی شــما امروز نمی توانید
امنیت ســپرده گذاران مستضعف مانند ســپرده گذاران
موسسات کاسپین و میزان را تامین کنید ،بعد می گویید
باید ســرمایه وارد کنید و امنیت ان را برقرار کنید؟ وقتی
شما در مسکن مهر مشــکل دارید به این دلیل است که
وزرای شما مشــغول کار تجاری و شخصی خود هستند؛
وقتی شما کسی را می گذارید که مدیر بانک ان را تعیین
می کند و بــدون هیچ روالــی رقم بیــش از 400میلیون
تومان را در حســابی جابجا می کند طبیعتــا قاچاق کاال
اتفاق می افتد».
اما اســحاق جهانگیــری تندترین بخش ســخنان
خود را در این مناظره در اولین مواجهه جدی با قالیباف
مطرح کــرد .او با وارد کــردن اتهام به شــهردار تهران
گفت« :اقای قالیباف عادت کردید که مسائل را خالف
بگویید .عادت کردید به خــاف گفتن .تهمت و خالف
می گویید و هیچ وقت مطالب ثابت نشــده اســت.اقای
قالیباف شــما راجع بــه حقوق هــای نجومی می گویید،
دولت بــا افتخار افتاد دنبالش و رســیدگی کــرد و به هر
میزان توانست برخورد کند .تعدادی از مدیران متخلف
کنــار گذاشــته شــدند .رئیس مجلــس اعالم کــرد که
براســاس گزارش دیوان محاســبات تمام وجوه برگشت
داده شده اســت .طبق گزارش ســازمان بازرسی 2200
میلیارد امالک مردم تخفیف داده شده و اپارتمان 120
میلیاردی را دو میلیارد تومان دادید .هر کســی خواست
به موضوع ورود کنــد جنابعالــی اجازه ندادید در ســتاد
مبارزه با مفاســد اقتصادی که با حضور من و مســئوالن
قضایی برگزار شــد این موضوع مطرح شــد و دادستان
گفت که تاکنــون در ایــن پرونده بــه 59مــورد تخلف
رسیده اند .مجلس خواست در این باره تحقیق و تفحص
کند جنابعالی رفتید و البی کردید و جلوی ان را گرفتید و
نگذاشتید نمایندگان مجلس موضوع را شفاف بررسی و
بیان کنند .چرا کسی که موضوع امالک نجومی را افشا
کرد را سه ماه در سلول انفرادی زندانی کردید؟ این شیوه
برخورد شماست و شــیوه برخورد ما نیز مشخص است.
اقایان می خواهند با همان روحیه نظامی گری خود همه
مسائل کشــور را پیش ببرند .بعد اعالم می کنند که وزرا
اینگونه اند .شما یک مورد تخلف وزیری را اعالم کنید،
با او برخورد خواهد شــد .شما از امنیت ســپرده گذاران
صحبت می کنید؛ اقای قالیباف شما بیشترین تخلفی که
در بانک های اطرافتان وجــود دارد را انجام دادید .این
موسسات اعتباری را شما ایجاد کردید؛ ایا شما می دانید
بانک قوامیــن امروز چــه وضعیتی دارد؟ مــن به خاطر
مصالح ملی کشــور برخی صحبت ها را نمی گویم .من تا
به حال 10جلسه با مسئوالن مربوطه ،نیروی انتظامی در
این باره گذاشــته ام و با تمام قدرت به دنبال حل و فصل
این مســاله هســتم .اما ایا شــما می دانید که امروز در
بانک شــهر چه می گذرد؟ ایا می دانید که بانک سرمایه
را با چــه قیمتی و به چه کســی واگذار کرده اید؟ ســهام
بانک ســرمایه متعلق به شــهرداری بود و به شیوه هایی
به یکی از مفســدان اقتصادی واگذار شــد .حال شــما
مثلث | شماره 355
نکته مهم این مناظره نقش اسحاق جهانگیری بود .او
امده بود تا باز وقت مناظره را از محمد باقر قالیباف بگیرد.
او با عملیات ایذایی تالش زیادی برای ایفای این نقش
خود انجام داد .او دقیقا مانند مناظره اول عمل کرد
سیاست
چند صحنه با هم داشــتند .نکته اساســی این بود که در
ابتدا حسن روحانی از مواجهه با قالیباف دوری می کرد.
ایــن وظیفه را بــه اســحاق جهانگیری واگــذار کرده و
خود را مشــغول دو قطبی ســازی با رئیســی کــرده بود.
امــا محمد باقر قالیباف دقیقا می دانســت چــه می کند.
نخســتین رودررویی را محمد باقر قالیبــاف صورت داد
و گفت« :وقتــی می گویید دولت قبــل از نظر من دولت
قبل شما هســتید .چهار سال فرصت داشــته اید .چهار
ســال دیگر می خواهید وعــده بدهید .هیــچ اصالحی
طی این ســال هایی که شــما در دولت بوده اید صورت
نگرفته است».
روحانی هــم پس از چند بــار عبــور از چالش های
قالیبــاف باالخــره گفــت« :اقــای قالیباف چــرا کالم
غیراخالقی بــه کار می برید؟ شــما که نیــاز ندارید؛ در
طول این چهار سال با همه امکانات خود علیه دولت کار
کردید و به همراه دوســتان خود هر روز دولت را تخریب
کردید و ساختمان های مجللی در شمال تهران گرفتید و
شبانه روز علیه دولت فیلم درست کردید و تمام تیترهای
روزنامه شما علیه دولت بوده است؛ شما دیگر نیاز نیست
بیش از این تخریب کنید .این روزها نیز شــبانه سی دی
و جزوه هایی از سمت دوستان شما پخش می شود».
قالیباف هم در مهمترین بخش از سخنانش خطاب
به روحانی گفت« :اقای روحانــی جنابعالی می فرمایید
هر کسی که هست باید با او برخورد شود؛ اولین برخورد
را خودتان انجام دهید؛ شــما که مطلع هستید بستگان
شما در کنار شما امروز چه می کنند .در حوزه های مالی ،
اقتصــادی و بانکی؛ و من مطلع هســتم که شــما مطلع
هستید؛ چرا برخورد نمی کنید؛ چون خود شما هم از این
رانت اســتفاده می کنید .وقتی که از این رانت اســتفاده
کردیــد نمی توانید با انهــا برخورد کنید .اقــای روحانی
وقتی جنابعالی حدود 800متر زمین بــه قیمت متری 3
هزار تومان در سال 70می گیرید حتما شجاعت برخورد
با متخلف را ندارید و این درد کشور است».
اما حســن روحانی در بخش پایانی ســخنان خود
اظهارات تنــدی را علیه قالیباف مطرح کــرد .او گفت:
«مجبورم به مردم شــریف ایران اعالم کنــم که پرونده
ســال 84اقای قالیبــاف در اختیار من بود و نگذاشــتم
منتشر شود و با برخی ها در دبیرخانه دعوا کردم که نباید
در اســتانه انتخابات هیچکس از این پرونده مطلع شود
که اگر من ان مردانگی را نکرده بودم شما اقای قالیباف
االن اینجا ننشسته بودید .اقای قالیباف شما که طرحت
همیشــه لوله کردن بود و هر وقت به دبیرخانه می امدید
می گفتید بگذارید من ظرف دو ســاعت دانشــجویان را
لوله می کنم .ما اگر جلوی شما نایستاده بودیم که االن
همه دانشــگاه های ما پر از لوله بود .شــما نمی خواهد
راجع به امالک و امــوال مردم صحبت بکنیــد و بگویید
ما که همــه اموالمــان در اختیار قــوه قضائیه اســت و
ان را ارائه کرده ایم و شــما هم طبق قانــون ان را ارائه
می کردید ،چرا ندادید و حاال امده ایــد اینجا و ریاکاری
می کنید .من اگر در تهران یک خانه بیشــتر داشتم مال
شــما و اگر هم در حال حاضر یک خانه بیشتر دارم مال
شما و اگر جایی تخلف شده است شــما بروید ان تخلف
را پیگیری بکنید و از ان شــکایت بکنید .ان زمین را هم
شــما می دانید که معوض چه بوده اســت و خبر دارید و
االن دارید ان را طور دیگری مطرح می کنید .شــما اگر
خیلی ناراحت زمین هستید به طرقبه هم رسیدگی کنید و
ببینید بستگان شما در انجا چه می کنند».
به نظر می رســد نوع مواجهه حسن روحانی با محمد
باقر قالیباف تالشی برای شبیه ســازی با مناظره سال 92
بوده است .او باز به همان تاکتیک و سخنان سال 92تکیه
کرد تا به تحریک بدنه اجتماعی منفعل شده خود بپردازد.
قالیبــاف بعد از مناظــره در گفت وگو با
رسانه ملی نسبت به سخنان جهانگیری
واکنــش نشــان داد .او گفــت« :بنده
حتما موضوع مناظره روز گذشته را که
از ســوی اقای جهانگیری مطرح شد،
پیگیری قضایی خواهم کرد .بنا نیست
در مناظــرات حرف هایی زده شــود که
سندیت ندارد
سیاست
33
سیاست
سیاست
34
مثلث | شماره 355
طلبکار شده اید؟! شما شــده اید طرفدار 96درصد و من
طرفدار 4درصد؟! اقای قالیباف وقتــی که مردم ایران
در سال 91در تحریم ها گیر کرده بودند و به دنبال دارو و
مسائل ضروری خود می گشتند شما در برج میالد بستنی
400هزار تومانی برای چه کســی ســرو می کردید؟ اگر
هشدار رهبری نبود شــما جلوی ان را نمی گرفتید .اقای
قالیباف نگذارید بگویم چه کسانی طرفدار 4درصدی ها
هســتند .من این تفکیک ها و خط کشی ها را قبول ندارم
و با تمام قوا از بخش خصوصی دفــاع می کنم و کارنامه
من ایــن را نشــان می دهد و همــه می دانند کــه با هیچ
کدام از بخش های خصوصی در طول زندگی ام سروکار
نداشته ام».
حاال این محمد باقر قالیباف بود کــه بعد از مواجه
شدن با این اتهامات باید پاســخ در خوری به جهانگیری
می داد .قالیبــاف در این مورد گفــت« :نکاتی که اقای
جهانگیری گفتند دروغ اشــکار اســت که باید رسیدگی
شــود .ایشــان گفتند 2200میلیــارد دزدی در امالک
نجومی اســت که باید ثابت شــود زیرا دروغ و تهمت در
حضور مردم اســت و باید ثابت شود ولی شــما بدانید در
امالکی که گفته شد بنده خودم نامه نوشتم به دادستان
کل که رســیدگی و اعالم کرد که جرم و تخلف ســازمان
یافته ای نبوده ولی چون این فســاد حقوق نجومی شما
درامده بود ،مشــاور اقای روحانی -اقای نجفی – جلسه
گذاشت و به گفته دادســتان تهران در ان جلسه گفتند
معادل ســازی کنید ،امــاک نجومی را سیاســی کاری
کنید که جلوی خرابکاری و کثافت کاری این حقوق های
نجومی گرفته شود .این همان روحیه ای است که چهار
درصدی ها دارند و خیلی قدرت دارند و خیلی جو سازند.
اگر بانکی تخلف کرده مســئول بانک شمایید از دولت.
می توانید بــا بانک گردشــگری برادر خودتــان برخورد
کنید .چون شما گفتید هر کی از من هر چه دارد بگوید،
این اخالق من نیســت اقــای جهانگیــری بلکه اخالق
شماست که می ایستید و مثل اقای روحانی راست راست
نگاه می کنید و دروغ می گویید .امــاک نجومی را کی
برده؟ شــخص جنابعالی .اقای جهانگیری شــما از این
دولت وقتی که وزیر بودید همیــن زمینی که در ونک در
منطقه سه اســت و 385متر زمین است را گرفتید متری
140هزار تومان ،ما امــاک نجومی دادیم؟ ما امالک
به رفتگرها بر اســاس قانون دادیم .شما و اقای روحانی
حقوقدان هســتید .مجلــس تحقیق و تفحــص را وارد
ندانست چون سیاسی کاری کردید».
جهانگیــری بــرای این اظهــارات قالیباف پاســخ
چندانــی نداشــت و تنهــا گفت« :مــن یک جا به شــما
نگفتــه ام کــه دروغ گفته اید ،مــن گفتــه ام که خالف
می گویید یا به شــما گــزارش خالف داده انــد .بنده در
زندگی ام از هیــچ رانتی اســتفاده نکــرده ام .اگر روزی
زمینی گرفتــه ام که دارایــی ام خانه ام اســت به قیمت
رســمی روز ،خانه گرفتــه ام ».قالیباف البتــه در بخش
پایانی اظهارات خود ســخنان مهمــی را مطرح کرد .او
گفت« :اقای جهانگیــری جنابعالی می گویید نمی گویم
ولــی می گویید و دروغ به مــردم می گویید شــما بگویید
که 385متر زمیــن را در دهه 80به قیمــت متری 140
هزار تومــان از بیت المال در ونک گرفته ایــد ،بعد به ما
می گویید که امالک نجومی؛ چــرا این امالک را به نقد
و اقســاط به مردم بدبخت نمی دهید؟ درد ما این اســت
که شما می خواهید با فســاد مبارزه کنید .اگر حق مردم
مطرح نبود این مســائل را به زبان نمــی اوردم .ما منابع
و فرصت های بســیاری داریم اما به خاطر اینکه فســاد
وجود دارد و سیستم های هوشــمند و اصالح ساختاری
نمی شــوند این فرصت ها از بین می رود .هــر چه بگندد
نمکش می زنند وای بــه روزی که بگندد نمــک؛ ما باید
شجاعانه بایســتیم و با فســاد مبارزه کنیم .حق مردم را
بدهیم و به انها خدمــت کنیم .ما بر ایــن باوریم و حتما
همه ما دلسوز مردم هستیم».
جهانگیری هم البته در اخرین فرصت خود خطاب
به قالیباف گفت« :مــا زمان خطا نداریــم .باید تصمیم
بگیریم.اقای قالیباف شما 12ســال شهردار بودید این
سومین بار بود که کاندیدا می شــوید فکر می کنید مردم
تهران نســبت به 12ســال قبل از ترافیــک ،جمع اوری
زباله ها و متکدیان و ...راضی ترند؟ اگر راضی بودند در
انتخابات سال 700 ،92هزار رای نمی اوردید .نفر اخر
لیست نمایندگان یک میلیون و خرده ای رای اورد».
اما قالیباف بعد از مناظره هم در گفت وگو با رســانه
ملی نســبت به ســخنان جهانگیری واکنش نشان داد.
او گفت« :بنده حتما موضوع مناظره روز گذشــته را که
از ســوی اقای جهانگیری مطرح شــد ،پیگیری قضایی
خواهــم کرد .بنــا نیســت در مناظــرات حرف هایی زده
شود که ســندیت ندارد .به هر حال ایشــان عدد و رقمی
را گفتنــد و حرفــی را زدند که دادســتان محتــرم کل و
دادســتان تهران قبال این حرف را رد کرده و گفته بودند
این وجود ندارد ،ولی متاسفانه ایشان دوباره ان را تکرار
کردند .طبیعتا ایــن تخلف اشــکار و دروغ بزرگی بوده و
این حرف ها غیرمنطقی اســت ،نه ســندی ارائه دادند و
از طرفی خالف نظر دادستان کل صحبت کردند».
در ابتدا حسن روحانی از مواجهه با قالیباف دوری می کرد .این
وظیفه را به اسحاق جهانگیری واگذار کرده و خود را مشغول دو
قطبی سازی با رئیسی کرده بود.
روحانی دنبال
ارای سیاه بود
گفت وگوی مثلث با
عباسسلیمی نمین
امید کرمانی ها
خبرنگار
سومین مناظره تلویزیونی نامزدهای دوازدهمین
دوره انتخابات ریاســت جمهوری نیز برگزار شد،
بفرماییــد صحبت ها و مباحثــی را که هــر کدام
از نامزدهــا بــرای دفــاع از کارنامــه عملکردی و
برنامه های اینده خود ارائــه کردند چطور ارزیابی
می کنید؟
فارغ از گرایش ها و تمایالت سیاسی از اینکه اقای
روحانی در کسوت یک شــخصیت روحانی و رئیس جمهور
مستقر شیوه های کامال غیراخالقی را برای در قدرت ماندن
به کار گرفت ،تاســف خوردم .البته من ظرف چند روز اخیر
با بســیاری از نیروهای اصالح طلب صحبت کردم انها هم
بسیار تاسف می خورند .با اقای تابش صحبت کردم و گفتم
چرا اقای روحانی بــرای در قدرت بودن همه نهادهای ملی
کشور را دارد زیر سوال می برد و همه ان موضوعاتی که باید
رعایت شوند توســط رئیس جمهور ،دارد زیر پا می گذارد؟
اقای تابش گفت «من هم به او تذکر دادم که داری چه کار
می کنی؟» .مدیرمســئول روزنامه اعتماد هم نامه نوشت و
از این نوع صحبت های اقای روحانی تاسف خورد .مناظره
سوم نیز اوج تاســف و تاثر از حرف های اقای روحانی بود.
اقای روحانی موضوع لوله کردن را دوباره مطرح کرد اما در
این چهار سال حتی یک ســند ارائه نداد .دفعه گذشته هم
همین طور رقیب را تخریب کرد .این دفعه نیز همین شیوه را
به کار گرفت ،بدون انکه مدرکی ارائه دهد .حتی مذاکرات
شورای عالی امنیت را منتشر نکرد .به همه تهمت زد بدون
انکه کوچکترین سندی ارائه دهد .در رسانه ای اخیرا با اقای
عبدالله ناصری مناظره کردم و او گفت «برادر اقای روحانی
مقداری در تخلف بانک سرمایه نقش داشته است» .البته
این تخلف کم نبود ،فراوان بود اما در عین حال اقای ناصری
پذیرفت که برادر اقای روحانی متخلف بود .اقای روحانی ان
کارراتهمت زنیتلقیمی کندامابعدیکسریحرف هاییرابه
اقای رئیسی نسبت داد که اصال صحت ندارد .کدام مدرکی
را ارائه داد که برای ستاد اقای رئیسی نیروهای امنیتی کار
می کنند؟ برای این حرف ها و برای زیرسوال بردن نهادهای
ملی واقعا اگر سندی دارد ارائه دهد ،اگر ندارد تهمت نزد.
چرا اینقدر جایگاه هایی را تخریب می کنند که ان جایگاه ها
باید حفظ شوند .اگر واقعا سند دارند ،ارائه دهند بگویند طبق
این ســند فالن کار صورت گرفت ،متاسفانه اقای روحانی
خود را درباره بــرادرش یک معلم اخالق نشــان می دهد و
دیگران را توصیه می کند اقدامی که اثبات نشــده را اعالم
نکنند ،در حالیکه اقای روحانی مدارک این موضوع را دید.
معاون اول قوه قضائیه پیش اقای روحانی رفت و مدارک را
ارائه داد اما او زیر بار نرفت ،فقط یک ماه برادرش را مقداری
از خودش دور کرد .یعنی یک ماه برادر او در جلسات حاضر
نشد و هیچ جا اقای روحانی اجازه نداد برادرش پیش او دیده
شــود اما بعد دوباره روال عادی شــد ،ایا این خودش برای
تخلف کردن مجوز نیست .در مناظره ســوم اقای روحانی
فقط برای اینکه بتواند فضای انتخابــات را به گونه ای حاد
کند که نتیجه مطلــوب خودش را ببرد چــه اتهام زنی های
فراوان بدون هیچ مدرک و ســندی مطرح کرد و به نظر من
جامعه هرگز تکرار یک تاکتیــک را نخواهد پذیرفت .یعنی
تاکتیک هایی که اقای روحانی به کار گرفت تاکتیک های
بود که می خواهند سهام عدالت را شــفاف کنند و در اختیار
مردم بگذارند .ســهام عدالت که برای اقــای احمدی نژاد
اســت .اگر این طرح در زمان اقای احمدی نژاد فاجعه بود
این اخرین وعده ای که برای کسب رای توسل جستند همان
کاری بود که اقای احمدی نژاد انجام داد یعنی نتوانســتند
یک کاری که خودشــان انجام دادنــد را عرضه کنند .یعنی
اقای جهانگیری 10میلیــون تومان ســهام عدالت به هر
فرد را مطرح کرد .ســهام عدالت اقدامی بود که متاســفانه
دولت یازدهم با توسل به ان بیشترین بهره برداری سیاسی
را در حمله به اقای احمدی نژاد برد .یک نکته دیگر که جای
تاسف دارد این بود که اقایان مرتب بر این نکته پای فشردند
که اقایان قالیباف و رئیســی تفکر احمدی نژاد را نمایندگی
می کنند ،بدون اینکه هیچ سندی در این قضیه ارائه دهند.
فقط یک بهره برداری سیاســی در این زمینه سعی کردند تا
در سطح عمومی جامعه نگرانی به وجود بیاورند .در حالیکه
اقای قالیباف اگر کمتر از اصالح طلبان توسط احمدی نژاد
مورد حمله قرار نگرفت قطعا بیشــتر مورد حمله قرار گرفته
اســت .یعنی اقای احمدی نژاد بیشــتر از اصالح طلبان به
مثلث | شماره 355
اقایقالیبافحملهکرد.اینکارغیراخالقیاستکهاتصال
بین اقای احمدی نژاد و اقای قالیباف ایجاد کنند و بگویند با
رئیس جمهور شدن اقای قالیباف ،دولت اقای احمدی نژاد
باز خواهد گشت .این هم شیوه ناشایستی است که در این
مناظرات به کــرات رخ داد .نکته دیگر این بــود که وقتی
اقای روحانی گفت من حاضرم با شــما مناظره کنم و اقای
رئیسی استقبال کرد اقای روحانی دیگر سکوت کرد ،اقای
روحانی دیگر اعالم نکرد حاضرم مناظره کنم با اقای رئیسی.
اقای رئیســی بحثی را مطرح کرد که اقای روحانی با اقای
احمدی نژاد مناظره کند بعد که اقــای روحانی رد کرد گفت
من با اقای رئیسی مناظره می کنم؛ وقتی اقای رئیسی اعالم
امادگی کرد اقای روحانی در این عرصه عقب نشینی کرد.
در حوزه اقتصــاد مقاومتی هم نامزدهای مختلف
صحبت کردند فکــر می کنید مــردم کدام طرح
بحث را بیشــتر پذیرفتند؟ ایا برنامه های اقایان
روحانی و جهانگیری بیشتر مورد پذیرش عمومی
قرار گرفت یا دیدگاه های اقایان رئیسی و قالیباف؟
فرصت برای ارائه مستندات در این وادی که غیر
از حرف عمال در مسیر اقتصاد مقاومتی گام برداشته شده
یا خیر واقعا کم بود اما من خودم در مناظره ای سندی ارائه
دادم و ان نامه ای بود که در سال 94رئیس اتحادیه صنایع
پایین دســتی پتروشــیمی که بخش خصوصی اســت ،به
معاون اجرایی رئیس جمهور نوشت و به اینکه چرا تولیدات
پتروشــیمی را از بورس خارج کردند ،اعتراض کرد .رویت
این نامه برای کســانی کــه می خواهند رای دهند بســیار
بســیار تعیین کننده اســت چون نشــان می دهد ایا اقایان
دولت یازدهم واقعا اهل شفاف سازی هستند یا خیر .همه
می دانندوقتیسهامشرکتیدربورسعرضه
می شــود کامال روال خرید و فروش سهام
شفاف می شــود .این نامه نشــان می دهد
که اصال اقایان حاضر نیســتند شــفافیت
را در مســاله تولیدات پتروشــیمی بپذیرند.
سهام این نوع شــرکت ها را از بورس خارج
کردند ،بعد از انکه ســهام این شرکت ها در
بورس قرار گرفــت .اتحادیه کارخانه داران
پایین دستی پتروشیمی اعتراض کرده طی
چندین نامه که چرا ســهام این شــرکت ها
را از بورس خــارج کردید .ایــن کار در واقع
به اشــتغال ضربه می زند اما چرا این کار را
کردند چون اقایان وقتی ســهام شرکت ها
را در بورس قــرار نمی دهند امــکان داللی
سهام این شرکت ها برای انها وجود خواهد
داشــت .یعنی دولتمردان می توانند سهام
شــرکت های پایین دســتی پتروشــیمی را
خودشان صادر کنند و دالل این قضیه شوند
و قطعا از طریق داللی می توانند در این حوزه
سودهای کالنی را ببرند در حالیکه وقتی در
بورس است اصال نمی توانند این کار را انجام
دهند .این یعنی اقایان اعتقادی به اقتصاد
مقاومتی ندارند چون اگر اینسهام در اختیار
تولید کننــدگان و دارنــدگان صنایع پایین
دستی پتروشیمی قرار بگیرد اشتغال فراوانی
ایجاد می شــود .خود این رئیــس اتحادیه
صنایعپایین دستیپتروشیمی اعالممی کند
اگر اقایان به اضافه تولیــد 13میلیون تن
پایبند باشند این 2میلیون و 600هزار شغل
در صنایع پایین دســتی پتروشــیمی ایجاد
خواهد کرد .وزارت نفت تعهــد داده که در
سال 120 ،2018میلیون تن فراورده های
پتروشیمی تولید خواهد شد بنابراین نه تنها
ان اماری که اقای قالیبــاف اعالم کرد که
سیاست
نخ نما شده است .در حالیکه چنین شیوه هایی یک بار جواب
می دهد ولی وقتی پشــت این اقدامات هیچ کار مســندی
ارائه نمی شــود فکر نمی کنم اقای روحانی بتواند برای بار
دوم از این شیوه های غیر اصولی بهره ای ببرد .فکر می کنم
باتوجه به اگاهی که برای ملت ایران حاصل شد ،جوسازی و
فضاسازی نتیجه ای عاید عزیزان نخواهد کرد.
اقای جهانگیری اولین نفری بود که وقتی سوال
مجری مطرح شد بیشتر سراغ حمله به نامزدهای
اصولگرا به ویژه اقایان قالیباف و رئیســی رفت و
دیدگاه های انها را به چالش کشــید .به نظر شما
اقای جهانگیری در این قضیه چه طور عمل کرد؟
اقای جهانگیــری معلوم بود یک بیانیه سیاســی
نوشته بود .چه در ســوال اول و چه در سوال دوم براساس
یک کار سیاســی حساب شــده ،وارد میدان شــد .البته به
سندهایی که اقای قالیباف ارائه داد و گفت در بهترین نقاط
تهران با پول بسیار ناچیزی زمین گرفته است ،جواب نداد.
حتی اقای روحانــی برای عبور از ایــن بحث گفت من یک
خانه بیشــتر ندارم .این هم خالف واقع است .خالف واقع
گفت .گفت من یک خانه بیشتر ندارم .ضمن انکه ان خانه
را هم با اموال دولتی تهیه کرد .اقایان روحانی و جهانگیری
نتوانستند یک مورد درباره اقای قالیباف و اقای رئیسی نشان
دهندکهانهادرطولدورانمسئولیت شانیکامتیازویژهبه
نفعخودکسبکردند.واقعااگرداشتندمی گفتند.مثالاقای
قالیباف برای خودش ،فرزندش و برادرش فالن امکانی را
برداشته است .فقط یکسری موارد موهومی را بیان کردند.
مثال اینکه اگر جنگ نشــود ،اگر ارتباطات ایران با جهان
دوستانه باشد ،چه می شــود .فقط یکسری مسائل موهوم
مطرح کردند .در حالیکه اقایــان قالیباف و
رئیسی اگر کمترین سوءاستفاده ای در طول
مدیریت خود داشــتند و امکاناتی برای خود
برداشتندمی گفتندولینتوانستندحتیباارائه
یک سند اقدامات اقایان رئیسی و قالیباف را
زیر سوال ببرند .گرچه اقای جهانگیری اعالم
کرد در زندگی او حتی یک نقطه سیاه نیست
اما او به حرف اقای قالیبــاف جواب نداد .او
در بهترین نقطه تهران زمینی را با پول واقعا
ناچیزی گرفت ،چرا جواب نداد و نگفت من
چنینکارینکردم.بنابراینفکرمی کنمزمینه
تامل و تفکر فراهم خواهد شــد .البته بسیار
اقایان در جوسازی هنرمند هستند و این را باید
اذعان کنم که اقایان و جریان سیاسی شان
بسیارتوانمندهستندوازجوسازی هایخاص
استفاده می کنند.
به نظر شــما ســبد رای نامزدها که
تا االن شــکل گرفته ،ایا براســاس
مناظــره ســوم جابه جــا یا ســبک -
سنگین شــد ،اقایان جهانگیری و
روحانی در این مناظره سعی کردند
یکســری پیام هایــی را بــه طبقــه
محروم ،روســتایی و مســتضعف
بدهنــد ،باتوجه بــه وعده هایی که
دادند ایا می توانند اقبال ان اقشــار
را داشــته باشــند یا همچنان مردم
مستضعف و محروم و روستانشین
بهسمتاقایقالیبافواقایرئیسی
اقبال خواهند داشت؟
نکته جالب این است که وعده ای را
که اقای جهانگیری داد و گفت ما 10میلیون
تومانسهام عدالتبههرنفرمی دهیم،برای
چه کسی بود؟ این همه روی نام احمدی نژاد
مانور می دهند اما اخرین کاری که کردند این
2
گرچه برخــی روحانــی را پیــروز مناظره ســوم
می دانند اما عباس سلیمی نمین نگاه دیگری دارد .او
می گوید« :روحانی در سومین مناظره حدود اخالق و
شــان و جایگاه نهادهای ملی را زیر پا گذاشت تا ارای
ســیاه را جذب کند اما ارای ســیاه هیچ گاه به نفع او
وارد صحنه انتخابات نمی شــوند ،چون حرف هایی از
این دســت را به ُســخره می گیرند و معتقدند روحانی
سابقه اش با حرف های امروزش همخوانی ندارد».
سیاست
35
سیاست
36
مثلث | شماره 355
سیاست
می تواند 5میلیون شــغل را ایجاد کند بلکــه می تواند رقم
اشــتغال زایی از این هم فراتر رود .هند در گزارشی که داد
می گوید در ســال 2018قادر خواهد بود بین 8تا 9میلیون
شغل ایجاد کند به شرطی که خام فروشی نباشد و نفت خام
تبدیل به تولیدات صنایع پایین دستی پتروشیمی شود .پس
اگر سهام را تحویل بورس بدهند ،برای اقایان دولت یازدهم
سودیندارد.یعنینمی توانندسوءاستفادهکنند.کجایاین
قضیه با اعتقاد به اقتصاد مقاومتی سازگاری دارد .کسانی که
می خواهند سود بیشترز داشته باشند دارند ضداشتغال عمل
می کنند .به خاطر کسب درامد بیشتر از طریق داللی مواد
اولیه پتروشیمی ،دارند کامال در مسیر جلوگیری از اشتغال
عمل می کنند .این خود نشــان می دهد کــه اقایان وقتی
پای منافع شــان در میان اســت خیلی به اقتصاد مقاومتی
اعتقادی ندارند.
شما ســال گذشــته چندین بار مصاحبه کردید و
گفتید مــردم طبق یک ســنت تاریخــی همواره
می خواهند حداکثــر ظرفیت زمانــی را در اختیار
یــک رئیس جمهور برای به ســرانجام رســاندن
برنامه هایش بدهند تــا دیگر بهانــه ای نماند که
فرصت برای تکمیل برنامه هایش نداشته است،
ان زمان پیش بینی می کردید که اقای روحانی یک
رئیس جمهور دو دوره ای خواهد بود ،االن به این
مساله باور دارید؟
خیر من االن چنین باوری ندارم .ان روز طبق سنت
گفتم این کار احتمال دارد ولی بعضی از اطالعاتی که دارد
منتشر می شود و مردم وضعیت جامعه را می بینند .مگر این
دست کســی اســت یعنی کاهش رای اقای روحانی دست
مخالفان نیست.
اولین بار اســت که دارد این حالت بــه وجود می اید.
معتقدم ســنت دو دوره ای بودن حضور یک نفر در جایگاه
ریاست جمهوری دارد نقض می شود .اقای روحانی خودش
دارد احساس می کند ارایش در حال کاهش است بنابراین
حرف هایی می زند که قشر خاکستری جای خود ،قشر سیاه
به حمایت از او وارد میدان شــوند .اگــر اقای روحانی مثال
بگوید 10میلیون تومان سهام عدالت را به مردم بدهد ،این
وعده قشر خاکســتری را به نفع او وارد میدان می کند ولی
حرف هایی که اقــای روحانی طی چنــد روز اخیر بیان کرد
نشان می دهد که او می خواهد قشر سیاه را به نفع خودش
وارد میدان کند.
البته موفق نخواهد شد کسانی که می خواهند درباره
مسائل اقوام اختالف افکنی کنند در واقع قصد دارند ضربه
بهاستقاللوتمامیتارضیکشوربزنند.وقتیاقایروحانی
می اید در وادی انها قرار می گیــرد و در واقع مثل انها عمل
می کند دیگر اینجا کســب ارای قشر خاکستری مدنظرش
نیست بلکه کسب رای از قشر سیاه را دنبال می کند.
رئیس جمهوری که دنبال این باشد که افراد مساله دار
با انقالب را وارد صحنه کند باید بدانــد انها وقتی می ایند و
رای می دهند که رای شــان ضربه به کلیت استقالل کشور
بزند .اقــای روحانی متاســفانه در این وادی قــرار گرفت.
به همین خاطر بود که االن برخــی اصالح طلبان نیز به او
اعتراض دارند که این حرفهای یــک ادم طرفدار تمامیت
ارضی نیســت .واقعا اقــای روحانی برای جــذب رای چه
کســانی این حرف ها را می زند؟ وقتی علیه تــوان دفاعی
کشــور صحبت می کند چه کســانی مخالف توان دفاعی
کشور هستند؟ کسانی که استقالل کشــور را بر نمی تابند،
قدرت ملی ایران را برنمی تابند .اقای روحانی وقتی در این
وادی ها قرار می گیرد ،رای چه کسانی را می خواهد جذب
کند.
به نظر شما مشارکت مردم چند درصد خواهد بود
که در این انتخابات شرکت کنند؟
70درصد شرکت می کنند.
ایانتیجهانتخاباتمرحلهاولمشخصمی شودیا
به مرحله دوم می رود؟
پایبندی به اصول و مبانــی در ارتباط با صیانت از
حقوقجامعهکمککارخواهد بود ،اگر این مبانیحفظشود
فکر می کنم قطعا انتخابات به دور دوم کشیده خواهد شد.
مگر اینکه کسانی کارهایی کنند و به یک وادی هایی بروند
و انتظار داشته باشند با ان کارها یک رای خفته ای را از ان
خود خواهند ساخت و یک کار ویژه ای بکنند وگرنه احتمالش
بسیار ناچیز است که انتخابات در دور نخست به پایان برسد.
در شرایط کنونی انتخابات به دور دوم خواهد کشید و هیچ
جریانی قادر نخواهد بود رای حداکثری را کسب کند گرچه
کاری خالف اخالق انجام شد .اما این احتمال را هم نباید
نادیدهبگیریمکهاگرکسانیبیایندمنافعملیرازیرپابگذارند
می توانند برای ماندن در قدرت یک مقدار رایی را هم دریافت
کنند منتها باید دید در تاریخ روسیاه خواهند بود یا رو سفید،
این مساله دیگری است.
به نظر شما اقای روحانی توانست ارای خاکستری
را بــه دســت اورد ،یعنی تــاش کرد امــا روز 29
اردیبهشت ارای خاکستری و ســیاه به نفع او به
حرکت در خواهند امد؟
خیــر ،چــون ضد انقــاب خــارج از کشــور نیز
حرف های اقای روحانــی را جدی نگرفتنــد و گفتند اقای
روحانی طــوری دارد صحبت می کند که گویــا در این نظام
نبوده است .ژست هایی از این نوع یک بار جواب می دهد.
اقای روحانی انگار اظهارات خودش را فراموش کرده است.
حرف های او مستند است .این حرفی که به اقای قالیباف
نسبت داد حرفی غیراصولی و غیراخالقی بود .اقای روحانی
مثل اینکه فراموش کرده که روزی گفت مخالفان را بیاوریم
در دانشگاه تهران در مراســم نماز جمعه اعدام کنیم .این
حرفی بود که در روزنامه ها چاپ شــد .منتهــا هیچ کدام از
بزرگواران این کار خالف اخالق را نکردند اما اقای روحانی
حرفی را که هیچ ســندی نداشــت بیان کــرد و گفت اقای
قالیباف می خواست دانشــگاهیان را لوله کند .بیان چنین
حرف هایی شایسته نیست .حاال اقای روحانی با بیان این
حرف ها ایا می تواند قشر سیاه را در جامعه از ان خود بسازد؟
خیر قادر نخواهد بود.
ارای خاکســتری بیشــتر بــه ســمت ســبد چه
کاندیدایی خواهد رفت؟
بیشتر مطالبات ارای خاکستری اقتصادی است.
امروز حتی بحث این نیست که ایا در دانشگاه فالن جریان
حاکمیت دارد یا فالن جریان حاکمیت دارد .مســاله ارای
خاکستری این اســت که یکسری مشــکالت مبرم دارد و
ان مشکالت هم در حیطه اقتصادی است به همین دلیل
انها امدند یک وعده هایی دادند که یارانه های برخی افراد
را دو برابر می کنند .انچــه درباره اقــای قالیباف می گفتند
گداپروری است چرا اعالم کردند که یارانه را دو برابر خواهند
کرد؟ بنابراین قشر خاکستری را تالش کردند با وعده های
اقتصادی جذب کننــد اما اینکــه قشرخاکســتری جامعه
اعتماد کند به این حرف این یک بحث دیگری است .واقعا
اعتماد خواهد کرد ایا به این نوع اظهــارات یا نه این به دید
جامعه بستگی دارد و من تصور نمی کنم .منتها اگر اقایان
تاکتیک هایی را با پیچیدگی هایی به کار بگیرند و مســائل
خودشــان را دنبال کنند ان یک بحث دیگری اســت اما با
این روند که همین حرف ها را زدند و نتوانســتند در این چند
روز ،نشان می دهند که نتوانستند ارای خاکستری را جذب
کنند ارای شان کاهش پیدا نمی کرد .اقای روحانی برایش
خوب نیســت که توسل به رای خاکســتری می کند .معنی
توسل جستنش این است که نتوانســته ارای خاکستری را
جذب کند .یعنی اعتماد جریان خاکستری را نتوانسته جلب
کند .اگر کسب می کرد نمی رفت در میدان جذب رای سیاه
تالش کند.
روحانیوجهانگیری
یک سبد رای دارند
گفت وگوی مثلث با بهروز نعمتی
امید کرمانی ها
خبرنگار
وقتی مناظره ســوم را شــاهد بودید از نوع ورود
اقای روحانی به مباحث چه ارزیابی داشتید؟
اقــای روحانــی چنــد معذوریــت دارد .او جــزو
سرمایه های انقالب اســت و قرار گرفتنش در این جایگاه
محدودیت هایــی برایش در حــوزه طرح بحــث به وجود
می اورد .اقای روحانی می توانــد خیلی حرف ها را بزند اما
حرمت نگه داشت و همان رویه اخالق مداری اش را دنبال
کرد .اقای روحانی مثل گذشته خواست اخالق را رعایت
کند ،حتی اگر رئیس جمهور نشود.
دیدیم رقیب خواســت بــا رو کردن ســند خانه های
اقای روحانی و اقای جهانگیری ،انها را به چالش بکشــد
اما واقعیت ان اســت که مردم متوجه می شــوند سال 68
قیمت زمین و خانه در تهران به چه صورت بود یعنی وقتی
براســاس همان قیمت ها محاســبه کنیم همین رقمی که
اعالم شــد به دســت می اید .در ثانی امروز خیلی از مردم
خانه دارند پس اینکه رئیس جمهــور یا معاون اول او خانه
داشته باشــند اتفاق عجیبی نیست .کسی که طبق قانون
اساسی حافظ انقالب و نظام و کشور است خیلی حرمت ها
را باید نگه دارد.
باالخــره اقای روحانی ســالیان ســال در کنار اقای
هاشمی بود و از همان مشی صبوری و حلم تاسی کرد .نکته
دیگر انکه اقای دکتر روحانی به عنوان رئیس جمهور مستقر
منافع ملی را در نظر می گیــرد .در مناظره دوم وقتی اقای
هاشمی طبا مسائلی را مطرح کرد اما من همان لحظه گفتم
درود بر شرف اقای روحانی که به فکر منافع ملی است چون
با وجود حضور در مناظره ،وقتی موضوع کرســنت مطرح
شــد ،یک ان پیش خود گفتم خدا کند طرف کرســنتی از
سیاست
مثلث | شماره 355
دو بخش هستند که تصمیم خود را گرفتند .بخشی
از اصولگرایان با اقای رئیســی و بخشی دیگری از جامعه
اعم از اصولگرایان معتدل ،اصالح طلبان و مســتقالن با
اقای روحانی هســتند .بخش زیادی از کســانی هم که تا
مناظره ســوم تصمیم نگرفته بودند بعد از دیدن مناظره به
سمت اقای روحانی متمایل خواهند شد.
اقای جهانگیــری و اقای روحانــی وعده هایی را
در مناظره سوم به مردم مناطق محروم و اقشار
کم درامد دادند .به نظر شــما ایــن صحبت های
انها چقدر بــاور عمومی دارد چــون تحلیلگران
سیاســی معتقدنــد طبقه مســتضعف ،اقشــار
محروم و روســتائیان بیشــتر به اقای رئیســی
متمایل هستند؟
فکر می کنم همه چیز را روز 29اردیبهشت مردم
خواهند دید ،مردم روستا هیچ فرقی با مردم شهر ندارند اما
مردم روستا یکسری مالحظات دارند همان مالحظاتی که
دکتر روحانی گفت.
با دیدن مناظره سوم ،نمره نفر اول تا سوم را به
چه کسانی از نامزدهای حامی گفتمان و عملکرد
دولت یازدهم می دهید؟
اقای روحانــی نمره اول ،اقــای جهانگیری نمره
دوم و اقای هاشــمی طبا نمره سوم را اوردند .همانطور که
گفتم اقای روحانی همچنان خیلی مودب و اخالقمدارانه
موضوعات را پاسخ گفت.
در روزهای اخیر شــاهد بودیم کــه 170نماینده
مجلس در حمایت از اقای روحانــی بیانیه ای را
امضا کردند ،در انتخابات ســال 88نیز شــاهد
بودیم که جمعــی از نمایندگان مجلس هشــتم
در حمایــت از اقــای احمدی نژاد بیانیــه دادند،
بعدها چنین بیانیه ای به ضرر مجلس تمام شد.
سیاست
این موضوع به عنوان ســند اســتفاده نکند اما دیدم اقای
روحانی با شهامت وارد موضوع شد و توضیحاتی را مطرح
کرد که همین توضیح او به بحث درباره این موضوع خاتمه
داد .در مجموع معتقدم اقای روحانی حرمت نگه داشت.
مردم همه مسائل را می دانند .یادمان باشد سال 2007ما
هر بشــکه نفت را 140دالر می فروختیم اما در یک سال و
نیم ابتدای دولت اقای روحانی این رقم به 27دالر رسید.
انتظار ما از اقای روحانی این بود که با همان صبوری ،حلم
و بزرگی خود به مباحث و موضوعات مناظره سوم ورود کند
که همین اتفاق افتاد.
به نظر شما اقای جهانگیری چه طور عمل کرد؟
اقای جهانگیری در اقتصاد مقاومتی انصافا دارد
زحمت می کشد.
مشــکالت کشــاورزان ،اعطــای وام 100میلیون
تومانی به کشاورزان ،راه اندازی کارخانجات تعطیل شده،
کنترل نقدینگی و اصالح نظام بانکی از موضوعاتی بود که
خیلی خوب اقای جهانگیری وارد موضوعات شد .در کل
حاال باید دید با پایان یافتن ســومین مناظره چه تصمیمی
می گیرد؟ ایا تا اخر در صحنه انتخابــات می ماند یا به نفع
اقای روحانی کنار می رود؟
در دو مناظره گذشــته ابتــدا نامزدهای اصولگرا
اقدام به نقد دولت یازدهم کردنــد اما در مناظره
سوم اقای جهانگیری بود که اقدام به نقد اقایان
قالیباف و رئیسی کرد .این مساله چقدر روی روند
مناظره تاثیر گذاشت؟
منهای اقــای احمدی نــژاد ،همــه انهایی که 8
ســال عضو یا حامی دولت نهــم و دهم بودند امــروز کنار
هم جمع هســتند .باالخره اتفاقاتی که در ان 8سال افتاد
اقای احمدی نژاد مجری این دوستان بود .معتقدم اقای
جهانگیری ایــن موضــوع حائز اهمیت را فقط بــاز کرد و
دوستان نیز پاسخ مناسبی برای ان نداشتند.
وقتی مناظره ســوم را دیدید ایــا مباحث مطرح
شــده روی جابه جایی ســبد ارای نامزدها تاثیر
داشت یا سبد ارای شــکل گرفته تغییر نمی کند
بلکه ارای خاکستری به حرکت در می ایند و ممکن
است پایگاه اجتماعی یک نامزد را تقویت کنند؟
3
بهروز نعمتی ،رئیس ســتاد اصولگرایان حام
ی
روحانی می گوید« :روحانی با بیــش از 55درصد ارا و
کســب 20تا 22میلیون رای در مرحله نخست پیروز
انتخابات می شود».
خیلی ها در نقد دولت احمدی نژاد به کم کاری های
مجلس هشــتم در حــوزه نظارت اشــاره کردند
و دلیل صحبت خــود را نیز همیــن بیانیه اورند،
به نظر شــما تفاوت ایــن بیانیه اخیر بــا اقدامی
که نمایندگان مجلس هشــتم انجــام دادند چه
خواهد بود؟
اوال نمایندگان مستقل هســتند و حق اظهار رای
دارند اما انتخابات که تمام شود مطمئنا استقالل مجلس
حفظ خواهد شــد و دولت بایــد کار خــود و قوه قضائیه و
قوه مقننه نیز کار خود را انجام دهند کمااینکه در گذشته هم
چنین می کردند .مجلس دهم مجلس خردورز و عقلگرایی
است .اگر دولت نیازمند کمک مجلس باشد حتما مجلس
دریغ نمی کند .از ان طرف همین مجلس دهم که از اقای
روحانی به شدت حمایت کرد در بحث قانون برنامه محکم
ایستاد و قانون برنامه را تصویب کرد شاید دولت راضی به
این کار نبود اما مجلس این کار را کرد .در بقیه مسائل هم
حتما همین گونه خواهد بود.
اگــر اقــای جهانگیــری بخواهــد تــا در صحنه
انتخابــات بماند چــه اتفاقی در ســبد رای اقای
روحانی می افتد؟
من پیش بینی می کنم نمی ماند ،باز حاال اگر بماند
فکر می کنم مردم به خاطر اهمیت بیشــتر ،شــاید خیلی
لطف به اقای جهانگیری داشــته باشند ،مثل خود من که
خیلی اقای جهانگیری را دوســت دارم امــا مجبوریم بزن
خوب و خوب تر ،نامزد خوب تر را انتخاب کنیم.
به نظر شما اقایان رئیســی و قالیباف با همدیگر
تقســیم کردند یا انکه واقعا رقیب هم هستند و
می کوشند با تاکتیک هایی که اتخاذ کردند خود
را پررنگتر در اردوگاه رای اجتماعی اصولگرایان
نشان دهند؟
انها رفیق هم هستند و تقسیم کار کردند.
ایا اقایان قالیباف و رئیسی حاضر خواهند بود در
مرحله اول به نفع یکدیگر کنار بروند؟
خیر بعید می دانم در مرحله اول یکی از انها به نفع
دیگری کنار برود چون دوستان دنبال ان هستند که مرحله
اول اقای روحانی پیروز انتخابات نشود اما برخالف تالش
انها اقای روحانی همین مرحله اول پیروز می شود.
اگر اقای رئیسی و اقای قالیباف به نفع یکدیگر
کنار بروند ،سبد رای شان جمع خواهد شد؟
هیــچ کاندیدایی ســبد رایــش کامل به ســمت
کاندیدای دیگری نمی رود.
چطور اقــای جهانگیــری وقتی برود کنار ســبد
رایش به سمت اقای روحانی می رود؟
اقای جهانگیری و اقای روحانی از ابتدا شفاف به
مردم گفتند که یک سبد رای دارند.
فکر می کنید سرجمع ارای اقای قالیباف و اقای
رئیسی با هم چقدر شود؟
بیشتر از 40درصد نمی شود.
میزانمشارکتمردمدرانتخاباتریاست جمهوری
راچهطورارزیابیمی کنید؟
همه تــاش باید بر این باشــد کــه ارای مردم به
صندوق های رای ریخته شــود و حضور مــردم فعال تر در
صحنه انتخابات شــود .به نظرم این دوره مشارکت مردم
بســیار خوب خواهد بود .امروز اقشــار مختلف مردم اعم
از بازار ،کسبه ،دانشــگاهیان و روســتاییان به ما مراجعه
می کنند و واقعا دوســت دارند رای بدهند تا اقای روحانی
رئیس جمهور شــود ،بنابراین به نظرم مشارکت باالی 70
درصد باشد.
پیش بینی شما از رای اقای روحانی چقدر است؟
اقای روحانی بیــش از 55درصد معادل 20تا 22
میلیون در مرحله اول رای می اورد.
37
سیاست
چالشنظرسنجی
بسیاری از نظرسنجی ها یک نتیجه واحد ارائه می دهند و ان واقعی تر
شدن نتایج در برهه نزدیک به انتخابات است؛ به عبارت دیگر ،هر چه زمان
می گذرد همنتایجنظرسنجی های انتخاباتی واقعی تر شده است و هم مردم
قابل پیش بینی تر شده اند این بار نیز نظرســنجی ها برای نامزدها بسیار با
اهمیت شده است.
بررسیطبقاتی
3انتخابات
مردمچگونهرایمی دهند؟
سیاست
38
مثلث | شماره 355
1
هفته اخر انتخابات فرا رسیده است .اخرین مناظره
انتخاباتی انجام شده و حاال همه نگاهشان به نظرسنجی ها
دوخته شده است .به اینکه مردم در این فاصله تا انتخابات
چه نگاهی به نامزدهای حاضر در رقابت دارند .مولفه های
متعددی در این نظرسنجی ها مدنظر هستند که می تواند
تصویر روشــنی از وضعیت هر کدام از نامزدهــا را نمایان
ســازد .از جمله اینکه نشــان می دهد میزان مشارکت چه
میزان است ،کاهش میزان مشارکت وضعیت چه کسی را
بدتر می کند و افزایش میزان مشارکت اوضاع کدام نامزد
را بهبود بخشیده است.
یــا حتــی می تــوان از مقایســه تطبیقــی ایــن
نظرســنجی ها در ادوار مختلــف وضعیــت ســبد
رای نگرش هــای سیاســی را در طبقــات اجتماعــی
و تقســیم بند ی های دیگــری مثــل حاشیه نشــین ها و
مرکز نشین ها ،روســتاییان و شهرنشــین ها بررسی کرد.
در این نوشتار بنا داریم بعد از بررسی مولفه ها و تغییرات
انها در طول زمان نظرسنجی ها به وضعیت نظرسنجی ها
در چند دروه اخیر بپردازیم و این مســاله را بررســی کنیم
که اساسا در چند سال اخیر مردم چگونه رای داده اند.
بعد از ان به نتیجه انتخابات در ادوار اخیر پرداخته
و این مساله را مورد توجه قرار داده ایم که هر استانی در
حاشیه و مرکزی چه رایز به نامزدها داده اند .همراه با این
متن چند نمودار درج شــده اســت که می تواند به خوبی
وضعیت را در ادوار مختلف مشخص سازد.
جایگاه نظرسنجی در انتخابات
در نظرســنجی ها عالوه بــر انکه میزان مشــارکت
یا عدم مشــارکت مردم در انتخابــات را ارزیابی می کنند،
در قالب سواالتی دالیل عدم شــرکت یا ارزیابی مردم از
وضعیت موجود را نیــز ارزیابی می کنند .از ســوی دیگر
با نظرســنجی می توان بــه میــزان نقش احساســات و
عواطف در انتخابات نامزد مورد نظر پی برد یا انکه میزان
تاثیر گذاری شــخصیت ها یا گروه های سیاسی را براورد
کرد و حتی بــه چگونگی تاثیــر عملکــرد نامزدهایی که
برای بار دوم شــرکت می کنند بر تغییر یا ثبات رای مردم
اگاهی یافت.
گرچه با تغییرات شــرایط جامعه و نزدیک شدن به
سیاست
نظام اقتصادی باز و ازاد اشاره کرده باشند و در عین حال
شعارهایشــان رنگ و بوی مذهبی داشــته باشند .عالوه
بــر ان در نظر ســنجی همواره بایــد این نکتــه را در نظر
داشت که نگرش های پاسخگویان میان یک مصاحبه و
مصاحبه بعدی ممکن است تغییر پیدا کند که این مساله
در بین کســانی که هنوز تصمیمی نگرفته اند بســیار زیاد
اســت .اختالف فاحش نتایج نظرســنجی ها با واقعیت
می تواند علل مهم دیگری داشــته باشد از جمله تبلیغات
و اقدامــات ســتادهای انتخاباتــی کــه دارای تاثیرات
شگرفی هستند علی الخصوص بر کســانی که در قبل از
انتخابات و در نظرسنجی ها به بی تفاوتی خودشان اشاره
کرده اند .تصمیم این اشــخاص در لحظه اخر می تواند
سرنوشت ســاز باشــد ،چون چنین کســانی اغلب با یک
ســخنرانی یا یک تصادف غیر منتظره تصمیمشــان را به
نفع یک نامزد انتخابات می گیرند.
بدیــن ترتیــب بــا اســتخراج نتایــج حاصــل از
نظرســنجی ها می توان با تمهیــدات الزم ان دســته از
مردمی که تمایل به شــرکت در انتخابــات ندارند را مورد
مطالعه قرار داد و بر همان اســاس علت ها را جست و جو
کرد و تا حدودی بــه حجم طبقه ای کــه از ان به «ارای
خاموش» تعبیر می شود پی برد .در واقع نظرسنجی ها این
امکان را فراهم می اورند تا اطالعــات دقیق تری درباره
عوامل تعیین کننده در چگونگی ارای مردم به دست اید.
از طریق نظرسنجی های انتخاباتی ،گروه ها و اشخاص
سیاســی به نظرات مردم راجع به خود و اینکه چه کسانی
بیشــترین ارا را جلب خواهند کرد پی می برند .همچنین
بر اســاس اگاهی های به دســت امده در نظرسنجی ها،
ابعاد مختلف موضوع مشــخص می شــود و این امکان
ایجاد می شــود تا گروه ها و اشــخاص سیاسی ،درصدد
بر طرف کردن ضعف عملکرد خود و جلب رضایت هر چه
بیشتر مردم برایند.
نتی
جه نظرسنجی ها
در
انت
خ
ابا
ت
سال 88
از بارزترین خصلت های ایرانیان در نظرسنجی های
انتخاباتی ،مخفی نگه داشــتن رای شــان است .چنین
رفتــاری البتــه نــه تنهــا در تصمیم گیری و اعــام نظر
انتخاباتی بلکه در همه شــئون زندگــی ایرانیان جریان
دارد و شــهروندان ایرانی ترجیج می دهند از بیان نظرات
صریح خود و عیان کردن جزئیات زندگی شان بپرهیزند.
در واقع این نوع رفتار به بخشی از فرهنگ زندگی ایرانیان
تبدیل شده است و انها در همه مســائل چنین رویه ای را
در پیش می گیرند .برای مثال ،زمانی که شــما از میزان
حقوق دریافتی یک شهروند سوال کنید ،ترجیج می دهد
موضــوع بحــث را تغییر دهــد و از اعالم میــزان حقوق
دریافتی اش اجتناب ورزد .فردی کــه قصد دارد به یک
مسافرت مهم کاری یا توریستی برود ،شهروندی که قصد
استخدام در یک ســازمان یا نهاد معتبر را داشته باشد یا
جوانی که می خواهــد ازدواج کند ،از اعــام خبرمربوط
به چنیــن اتفاقــی در زندگی اش ابــا دارد و بــه نزدیکان
خود و خانــواده اش توصیــه می کند که ایــن موضوع را
با کســی درمیان نگذارند .زمانی که پــای یک موضوع
سیاســی مهم مانند انتخابات به میان می اید ،حساسیت
مساله دوچندان می شود و چه بسا برخی افراد به تناسب
موقعیت های اجتماعی نظر سیاسی خود را با دیگران در
میان بگذارند.
نمی توان انــکار کرد که بخشــی از جامعــه ایران
براســاس باورهای ایدئولوژیک به ایفای نقش درعرصه
سیاســی می پردازند .انهــا معتقدند کــه در جامعه ای بر
مبنای احکام اســامی اداره می شــود ،بایــد به گونه ای
تصمیم گرفت که ناقض این مبانی نباشــد .این طیف از
جامعه ایران که می توان انها را ارمانگرایان نامید ،از این
منظر که ابایی از بیان نظر خود ندارند ،به عنوان استثناء
شناخته می شوند و چه بسا ترجیح می دهند که نظرات خود
را در جامعه بیان کرده و دیگران را نیز نســبت به پذیرش
انها متقاعد کنند .طیــف مقابل اما در تصمیم گیری های
سیاســی مولفه های متفاوتی را مد نظر قــرار می دهند و
بر اســاس واقع گرایــی وعملگرایی در سیاســت تصمیم
می گیرنــد .در چنین شــرایطی ،نوعــی دوقطبی تحت
عنوان ارمانگر-واقع گرا در جامعه ایجاد می شــود که در
تصمیم گیری سیاسی نیز رفتار متفاوتی دارند.
واقع گرایان بر خــاف ارمانگرایان ،ازبیان نظرات
سیاســی خود به طــور اشــکار و صریح امتنــاع می ورزند
و ترجیح می دهند این نظرات را در میان افرادی که نسبت
جدول
مثلث | شماره 355
سیاست
زمان انتخابات نظــرات و تمایالت مردم نیــز تغییر پیدا
می کند بــا این حــال بــا نظرســنجی های انتخاباتی که
معموال به شکل دوره ای برگزار می شــود می توان فراز و
نشیب گرایش ها و میزان مشارکت مردم و همچنین اقبال
عمومی نسبت به احزاب و اشخاص را سنجید که این خود
یک مزیت عمده نیســت که گروه ها یا جابه جا می شوند
بلکه در واقع قدرت افکار عمومی اســت کــه این نقش
را ایفا می کند و با شــناخت ان از طریق نظرســنجی های
انتخاباتی می توان محبوبیت یا عدم محبوبیت گروه ها،
اشخاص و برنامه های اعالم شده انها را سنجید که البته
در حکومت های مردم ســاالر این امر اهمیــت و کاربرد
بیشتری می یابد.
البته در برخی موارد نمی توان نظرسنجی ها را کامال
موثق و بی نقص در نظر گرفت و گاهی نظرســنجی ها در
تطابق با واقعیــت با خطا روبه رو هســتند.به عنوان مثال
نظرسنجی ها علت تغییر رای ان دســته که در انتخابات
عکس العمل دیگری غیر از انچه که در نظرســنجی ابراز
کرده بودنــد را معلوم نمی ســازند ،ضمن انکــه از قدرت
پایانی و ثبــات در طول زمــان برخوردار نیســتند چرا که
رادیو ،تلویزیون ،مطبوعات ،رهبران افکارعمومی که به
دلیل برخورداری از قدرت بیان و قدرت نفوذ ســعی دارند
با توصیه های خود ارای شــهروندان را در جهت خاصی
هدایت کنند و این کافی است تا نظرات مردم هیچ گاه در
مدت زمانی طوالنی ثابت نماند.
در صورت وجود تفاوت در ارای مردم در انتخابات با
انچه که در نظرسنجی های انتخاباتی مطرح کرده اند باید
با در نظرگرفتن شــرایط جامعه ،در پی علل و انگیزه های
این جابه جایــی نظرات بــود و اگر دلیل توجیــه کننده و
قانع کننده ای وجود نداشته باشد انگاه یکی از برداشت ها
ان اســت که نظرســنجی غیر علمی و توام بــا خطا بوده
اســت ،میزان وفاداری به اشــخاص و گروه ها ،میزان
بی تفاوتی یا عالقه مندی به مســائل سیاسی ،مشکالت
اقتصادی ،شــعارهای کاندیداها در جریــان انتخابات،
اقدامات رقیب یا رقبا ،رفتار و ســخنرانی های کاندیداها
و ....از جملــه عواملی هســتند کــه می تواننــد میزان
مشارکت مردم یا گرایش انها به فرد یا گروه های سیاسی
را تحت تاثیر قرار دهند.
افــرادی کــه در نظرســنجی ها اعــام کردنــد در
انتخابات شرکت می کنند اما در اثر پیشامد یا گرفتاری ها
عمــا در انتخابات شــرکت نکرده انــد ،یا افــرادی که
بی تفاوتی یــا بی اعتنایی خــود را در نظرســنجی اعالم
داشــته اند اما ناگهان تصمیــم به شــرکت در انتخابات
می گیرند یا انان که در اثر افزایش ضریب نفوذ و فعالیت
رسانه ها و شیوع ان در جامعه ،تحت تاثیر قرار می گیرند
از جمله عللی هســتند که باید بررسی شــوند .این امر به
اثبات رسیده است که حتی اگر فرد بسیار بی تفاوت باشد
و حتی ســعی کند خودش را از تبلیغات رســانه ها در این
خصوص دور نگــه دارد اما جانــب از گروه هایی از جمله
خانواده و دوستان ممکن اســت تحت تاثیر قرار بگیرد.
علی الخصوص در جامعه ایران که افراد عموما وابسته به
خانواده هستند« .محتوای پیام های رسانه ها ،تمایالت
قبلی مخاطــب را برای موافقــت یا مخالفــت با موضوع
تقویت می کنند و می تواند بر میزان موافقت مخاطبان با
دیدگاه نهادها و احزاب سیاسی بیفزاید» .از سوی دیگر
برگزاری نشســت های تبلیغاتی و حوادثی که مســتقیما
گرایش به فرد یا گروه های سیاســی را نیرومند یا ضعیف
می سازد نیز به نوبه خود تاثیر گذار هستند.
همچنین وابستگی های اجتماعی و پایگاه طبقاتی
نیــز می تواند بر نــوع گرایش ها تاثیر بگــذارد ،به عنوان
مثال بازاریــان در ایران عمومــا به فرد یــا گروهی رای
خواهند داد که در بیانات و شــعارهای خود به پایبندی به
ثابت شــده کســی پیروز انتخابات اســت
که رونــد صعــودی را در نظرســنجی ها در
اختیار داشــته باشــد ،حتی اگــر در اولین
نظرســنجی ها 0/2اراء را داشــته باشــد و
در اخریــن نظرســنجی اول نباشــد .جالب
اینجاست نامزدی که واجد پایینترین رای
است و در ظاهر هیچ شانســی برای پیروز
شــدن ندارد ،با مرور زمان نظرها را به سوی
خویش جلب میکند
رای من مخفی است
39
سیاست
در سال 84محمود احمدی نژاد در پنج
استان اصفهان ،قم ،قزوین ،سمنان و
لو بختیاری به طور متوسط حدود
چهارمحا
74درصد ارا را کسب کرد
به انها تعلق خاطر دارند یا انها را می شناســند ،بیان کنند
زمانی که پای نظرسنجی های انتخاباتی به میان می اید،
چنین رفتاری عینیت بیشتری می یابد و نتایج نظرسنجی
را تحت الشــعاع قرار می دهد .با نزدیک شــدن به موعد
انتخابات و همه گیر شــدن فضای سیاسی ،واقع گرایان
نیز نظرات خود را به صراحت بیان می کنند اما این رفتار،
رفتاری گذراست و در برهه های دیگر و سایر عرصه های
سیاســی ادامــه نخواهــد یافت .ایــن طیــف ،معموال
ســعی می کند خود را فــارغ از جناح بندی های سیاســی
به جامعــه معرفی کنــد و بر اســتقالل رای خــود تاکید
ویژه ای دارد .ســاز و کارهایی که در انجام نظرسنجی به
مخفی نگه داشتن رای شهروندان ایرانی دامن می زند.
انجام نظرســنجی بر اساس پرســش نامه ها و اطالعات
پرسش دهندگان -به طور مســتقیم یا غیرمستقیم در انها
سیاست
40
مثلث | شماره 355
ن
ظرسنجی درمورد
میزان مشارکت
مر
دم
در
انتخابات سال 92
مشــخص اســت -باعث می شــود انها در بیان رای خود
احتیاط کرده و از ابراز کردن ان اجتناب نمایند.
زمانی که شــهروند با پرسشــگر مواجه می شــود،
براســاس ذهنیت خاصی که نســبت به انجام دهندگان
نظرسنجی های انتخاباتی دارد ،ترجیح می دهد رای خود
را پنهان نگه دارد و از بیان صریح ان بپرهیزد .اینها همه
سبب می شود که نتایج نظرســنجی ها چندان با واقعیت
منطبق نباشــد و در اســتانه انتخابات تا حدی به واقعیت
نزدیک تر شود.
تصمیم گیری در دقیقه نود
اگر نظرسنجی های غیرعلمی را اســتثناء کنیم ،به
این نتیجه می رسیم که بســیاری از نظرسنجی ها – فارغ
از نتیجــه مصداقی -یــک نتیجه واحد ارائــه می دهند و
ان واقعی تر شــدن نتایــج در برهه نزدیک بــه انتخابات
اســت؛ به عبارت دیگر ،هر چه زمان می گذرد هم نتایج
نظر ســنجی های انتخاباتی واقعی تر شــده اســت و هم
مردم قابل پیش بینی تر شــده اند .مصداق بارز این چنین
موضوعی را می توان در نظرســنجی های انجام شده در
انتخابات ریاست جمهوری در سال های 84و 92مشاهده
کرد .در این دو دوره ،نامزدی که در نهایت در انتخابات
به پیروزی رســیده اســت ،در هفته اغازیــن رقابت های
انتخاباتــی وضعیــت چندان مســاعد و مطلوبــی درنظر
سنجی ها نداشــته و در رده های پایین قرار داشته است
اما هرچه به روز برگزاری انتخابات نزدیک تر می شــویم،
وضعیت این نامزد بهبود می یابد و در اخرین نظرسنجی،
به رده نخســت صعود می کند .این اتفــاق در انتخابات
ریاســت جمهوری نهم بــرای محمود احمدی نــژاد و در
انتخابات ریاست جمهوری یازدهم برای حسن روحانی رخ
داد .این دو چهره تایید شده از سوی شورای نگهبان ،در
حالی وارد رقابت ها انتخاباتی شدند که براساس نخستین
نظرســنجی ها در رتبه هــای پایینی میــان کاندیدا های
حاضر در رقابت قرار داشــتند .اما در پایــان رقابت ها به
پیروزی دست می یابند و بر کرسی ریاست جمهوری تکیه
می زنند .شاید بتوان یکی ازعلل تغییر نتایج نظرسنجی ها
در دوره انتخابات را تصمیم گیری لحظه اخری بســیاری
از مردم جامعه ایران دانست .شهروندان ایرانی تصمیم
نهایی را به دقیقه نود موکول می کننــد تا فارغ از هیجان
روزهــای اوج تبلیغــات انتخاباتی ،بــه تصمیمی معقول
برســند و این گونه تصور می کنند کــه ممنوعیت تبلیغات
انتخاباتــی در روز منتهی بــه انتخابات اذهــان انها را از
هجوم تبلیغــات نامزدهــای انتخاباتی و هیجان ناشــی
از فضــای سیاســت زده انتخابــات ،رها کــرده و به انها
کمک می کند که تصمیمی بر مبنای عقالنیت سیاسی و
اجتماعی اتخاذ کنند.
در چنین شرایطی اســت که می توان به روند تغییر
نتایج نظرسنجی های انجام شــده در دوره انتخابات پی
برد.در حقیقت بســیاری از مردم جامعه ایران یا به نتیجه
قطعی در انتخابات نامزد یا فهرست انتخاباتی نرسیده اند
یا تصمیم گیری را به روز پایانی موکول کرده اند.
البته برخــی مولفه های دیگــر نیز در تغییــر نتایج
نظرســنجی ها موثر اســت .بــرای مثــال ،در انتخابات
ریاســت جمهوری ،92پــس از برگــزاری مناظره هــای
انتخاباتی میان نامزدهای تایید شــده از ســوی شورای
نگهبــان ،رای و نظــر درصــد قابــل توجهــی ازمــردم
دســتخوش تغییر شــد و به ســوی نامزدی چرخش پیدا
کرد که در نهایت توانست پیروز این رقابت بزرگ سیاسی
باشد .این در حالی بود که تا پیش از برگزاری مناظره ها،
روحانــی رای چندان زیادی را در نظرســنجی ها کســب
نمی کرد و افرادی همچون محمدباقر قالیباف و محسن
تغی
یر ارا در نظرسن
جی های سال 92
نگاه مصداقی به چند نظرسنجی
مثلث | شماره 355
انتخابات نهمین دوره ریاســتجمهوری اسالمی
در ســال 1384برگزار شــد که طی دو مرحلــه در تاریخ
27خــرداد و 3تیر برگزار گردید .نخســتین نظرســنجی
انتخاباتی ایســپا در ان ســال به صورت م ّلــی و با روش
نمونه گیری خوشه ای در تاریخ 22و 23خرداد اجرا شده
است که در ان هاشمی رفسنجانی %31.7و احمدینژاد
نیز %9.9ارای پاسخگویان را دارا بودهاند .در 24خرداد
همان سال نظرســنجی در تهران تکرار می شود .این بار
هاشمی رفسنجانی %21/3و احمدینژاد %18/4ارا را به
خود اختصاص داده اند؛ کاندیداهای بعدی نیز قالیباف
با ،%7/82معین با ،%9/6نیز الریجانی با %5/3و کروبی
با %4/4ارای پاســخ گویان را داشــتهاند .بر این اساس
دومرحله ایشدن انتخابات از زبان نظرسنجی امری دور
از ذهن نبوده است.
مطابــق روندهای نظرســنجی و مطالعــه نقطه به
نقطه ،سیر ارای احمدینژاد به سمت صعودی و هاشمی
رفســنجانی بــه ســمت نزولی به صــورت مشــهود قابل
مالحظه اســت .با احتســاب حضــور ســایر کاندیداها،
پایینبودن نظر پاســخ گویان طبیعی اســت .اما ،با وارد
شــدن به مرحله دوم انتخابات ،افزایشیافتن اراء قابل
مشاهده است.
دهمین دوره انتخابات ریاســتجمهوری اسالمی
ایران نیز در جمعه 22خرداد سال 1388برگزار گردید .در
انتخابات ریاستجمهوری این دوره نیز از ابتدا مردم ارای
خویش را نســبت به احمدینژاد اعالم کردهاند و فاصله
ایشان تا موسوی بسیار زیاد اســت .البته ،از یک مقطع
و با گرم تر شدن تنور انتخابات ،میزان ارای احمدینژاد
ســیر صعودی خویش را از دســت داده و موسوی اندکی
رو به افزایش اســت ،اما همچنان فاصله بین دو کاندیدا
بسیار قابل توجه است.
در 24خــرداد ســال 1392نیــز یازدهمیــن دوره
انتخابات ریاست جمهوری اسالمی ایران برگزار شد .در
این دوره نیز همان الگوی پیشین در نظرسنجی ها تکرار
گردیــده و می تواند به عنــوان الگویی بــرای فهم کنش
مندی رفتار انتخاباتی مردم ایران به حساب اید .در اینجا
بــه ارای دو رقیب اصلی و جــدی انتخابــات ،روحانی و
قالیباف می پردازیم.
نمودار در این انتخابات حاکی از رشــد جدی ارای
روحانــی و ریــزش ارای قالیباف اســت .البته ،شــرایط
سیاســی کشــور را در انتخابات 1392نبایــد از نظر دور
داشــت و در ان زمــان و پیــش از برگــزاری انتخابــات
میتوانســت اینگونه جمع بندی کرد کــه دومرحلهای
شــدن انتخابــات پیش رو باشــد .امــا با گذشــت زمان
انتخابــات و وقــوف پــس از حادثــه ،میتوان بــه این
جمع بندی رســید که مطابق نظرســنجی های انتخاباتی
ســه دوره گذشــته انتخابات ریاســتجمهوری ،پیروز
انتخابات کسی است که رشد جایگاه وی در نگرش های
مردم ایران مشهود باشد یا الاقل شــانس وی برای این
اتفاق بیش از دیگران است.
اما برای صحــت اصل نظرســنجی ها و توانایی در
تشــخیص نگاه و نگرش مردم ،میتوان به نظرســنجی
دیگری نیز اشــاره کــرد که اتفاقــا مورد توجــه منتقدان
نظرســنجی نیز قرار گرفت .در اخرین گزارش موسســه
سیاست
رضایی وضعیت مناســب تری داشــتند .اما پس از انجام
مناظره هــای تلویزیونــی ،وزن نامزدها در میــان مردم
مشخص شــد و ارای حســن روحانی روند صعودی پیدا
کرد.
در انتخابــات ریاســت جمهوری نهــم نیــز یکی از
مولفه های موثــر در تغییــر رونــد نظرســنجی ها و روند
صعودی ارای محمــود احمدی نــژاد در روزهای منتهی
به انتخابــات ،موجی بود کــه در هفته پایانــی منتهی به
انتخابات به ســود وی ایجاد شــد و اوازه شــهردار وقت
تهران در سراســر کشــور پیچید .او همچنیــن با ایجاد
دوقطبی سیاسی میان خود و هاشمی رفسنجانی این روند
را به ســود خود تغییر داد و توانست به دور دوم انتخابات
راه یابد و به پیروزی برسد.
مولفه تاثیرگذار دیگر ،تصمیم گیری هایی است که
از سوی نخبگان سیاسی صورت می گیرد و مصداق بارز
این موضــوع را می توان در انتخابات ریاســت جمهوری
92مشاهده کرد؛ انجایی که براساس تصمیم چهره های
سیاســی تاثیرگذار همچون هاشمی رفســنجانی که دو
دوره پیاپی متصدی ســمت ریاســت جمهوری اسالمی
ایران بود ،محمدرضا عارف یکی از دو نامزد مورد حمایت
اصالح طلبان از صحنه انتخابات کناره گیری کرد و ارای
او به حســاب حســن روحانی واریز شــد .این اتفاق ،به
سرعت خود را در نظرســنجی هایی که انجام می شد و در
رسانه های مجازی ،مکتوب و صدا و سیما منتشر می شد
نشــان داد و تا روز انتخابات به گونه ای پیش رفت که به
پیروزی روحانی منجر شد.
یکی دیگر از مولفه هایی که می توان به ان اشــاره
کرد ،رسانه ها و نقش انها در تغییر تصمیم افکار عمومی
است .انتشار برخی اخبار و شــایعات از سوی رسانه ها –
خصوصا در فضای مجازی -می تواند موجی را له یا علیه
برخی کاندیداهــای حاضر در انتخابــات ایجاد کند و در
نظرســنجی ها و نتیجه نهایی انتخابات خود را به نمایش
بگذارد .یکی از مصداق های بارز این مساله را می توان
در انتخابات 92مشاهده کرد که در فاصله چند روز مانده
تا برگزاری انتخابــات ،خبری مبنی بر بررســی صالحیت
مجدد روحانی در شورای نگهبان از سوی برخی رسانه ها
منتشــر شــد که دران برهه به رشــد فزاینــده ارای او در
نظرسنجی ها کمک بسزایی کرد .اینها همه سبب می شود
که نتیجه نظرســنجی ها از برهــه اغاز تبلیغــات تا موعد
برگزاری انتخابات دســتخوش تغییر شــود و نامزدهای
انتخاباتی را در جدول نظر سنجی ها جا به جا کند.
سیاست
41
سیاست
ارای ایشــان در نقاط شــهری به مراتب بیشــتر از نقاط
روستایی است.
وض
عیت نظرسنجی
در
انت
خ
ابا
ت 84
شهرستان های متوسط
در شهرســتا ن های متوســط به طــور میانگیــن
کروبــی (22/7درصــد ) ،هاشــمی (21/5درصــد)،
احمدی نــژاد ( 16/2درصــد) ،معیــن ( 16/1درصد) و
قالیباف (15/5درصد) به ترتیــب رتبه های اول تا پنجم
را داشــته اند .همچنیــن بررســی ارا در نقاط شــهری و
روســتایی نشــان می دهد که هاشــمی ،معین و قالیباف
در شهرســتان های با اکثریت روســتایی رای بیشــتری
داشــته اند در مورد کروبی بادرصد کمی وضعیت در نقاط
شــهری بهتر بوده اســت و در مورد احمدی نــژاد همانند
شهرستان های کوچک مالحظه می شود که درصد ارای
ایشــان در نقاط شــهری به میزان قابل توجهی بیشتر از
نقاط روستایی است.
شهرستان های بزرگ
«ای پــز »I Pos :دو احتمــال بــرای انتخابــات ایــران
پیشبینی شده بود :نخست ،انتخاباتی که در ان روحانی
و قالیبــاف ،البته با پیشــتاز بــودن روحانــی ،انتخابات
دو مرحلهای خواهد شد؛ و طبیعی است که احتمال دیگر
پیروزی فرد پیشتاز را در نظر داشته است .نظرسنجی این
موسسه خارجی دربرگیرنده 38/7درصد افرادی است که
تصمیم گرفتهاند در انتخابات شــرکت کنند و مهم تر ان
بود که در این نظرســنجی 11 ،درصد حاضر نبودهاند که
اسم نامزد خودشان را ذکر کنند.
این نکته مهم اســت که ثابت شــده کســی پیروز
انتخابات اســت که روند صعودی را در نظرســنجی ها در
اختیار داشته باشد ،حتی اگر در اولین نظرسنجی ها 0/2
اراء را داشته باشــد و در اخرین نظرســنجی اول نباشد.
جالب اینجاســت نامزدی که واجد پایینترین رای است
و در ظاهر هیچ شانسی برای پیروز شــدن ندارد ،با مرور
زمان نظرها را به سوی خویش جلب میکند.
در فرایند این کنش نیز عناصر تاثیرگذار را میتوان
بهخوبی بررسی کرد .در نظرســنجی مرکز ایسپا در اسفند
1391از پاســخگویان پرســیده شــد کــه« :بــه ترتیب
اولویت چه کســانی در تصمیم گیری شما در رای نهایی
تاثیر گذارنــد؟» و نتایج زیر حاصل شــد52/7« :درصد
پاســخگویان تشــخیص «خــود و نظر شــخصی خود»
را اولویت نخســت علت انتخــاب کاندیــدای مورد نظر
دانســتهاند؛ 23/9درصــد «خانــواده و دوســتان»،
8/3روحانیــت و مراجــع و 6/3نیز جریانهای سیاســی
را به عنــوان اولویــت انتخــاب کاندیــدای نهایــی خود
بیان داشــتهاند» کــه باتوجه بــه اولویت بندی ســوال
ســهم خانواده و دیــن به عنــوان دو نهــاد تاثیرگذار در
تصمیمگیری بهخوبی قابل مشــاهده است .همچنین،
فضاســازیهای انتخاباتی که معموال توسط گروههای
سیاســی انجام میگیرد ،به عنوان اولویت چهارم فرایند
کنش انتخاباتی در نظر گرفته میشود.
سیاست
42
مثلث | شماره 355
مقایسه تطبیقی ارای نامزدها
اما حاال باید به ســطح ان چه در انتخابات رخ داده
بپردازیم و ببینیم کــه هر کدام از نامزدهــا چه رای و چه
ســبدی در چند دوره انتخابات داشــته اند .بهتر است از
انتخابــات دوره نهم شــروع کنیم .یعنــی دوره ای که به
صورت غیر منتظــره و برخــاف نظر ســنجی ها محمود
احمدی نژاد رئیس جمهور شد.
نتایج انتخابات دور اول ریاست جمهوری دوره نهم
نشــان می دهد که هاشمی رفســنجانی با 6/16میلیون
نفر معــادل 21درصد ارا نفــر اول ،احمدی نژاد با 5/71
میلیون نفر (19/5درصد ) نفر دوم بوده و پس از ایشــان
کروبی با 5/07میلیــون نفر (17/3درصــد) ،قالیباف با
4/07میلیون نفر (13/9درصد ) ،معین با 4/05میلیون
نفر (13/8درصد) ،الریجانی بــا 1/74میلیون نفر (5/9
درصد) و مهرعلیــزاده با 1/29میلیون نفــر ( 4/4درصد
) به ترتیب در رتبه بعدی قــرار گرفتند .تعداد ارای باطله
نیــز 1/2میلیون معــادل 4/2درصد کل ارا بوده اســت.
پراکندگــی ارا و محبوبیــت کاندیداها در نقــاط مختلف
کشور از تنوع قابل توجهی برخوردار است .بر اساس نتایج
مرحله اول هاشمی و احمدی نژاد به مرحله دوم راه یافتند.
در بین داوطلبین نام برده شده ،بیشترین واریانس (میزان
پراکندگی ) رای استانی به ترتیب به احمدی نژاد ،کروبی
و معین اختصاص دارد .رای هاشمی و قالیباف تقریبا در
سطح کشور یکنواخت است اما رای احمدی نژاد و کروبی
دارای پراکندگی باالیی در سطح کشور است.
در مرحلــه دوم انتخابات ،احمدی نژاد موفق شــد
اکثریت ارا را به خود اختصاص دهــد و به عنوان نهمین
رئیس جمهور کشور برگزیده شود.
شهرستان های کوچک
در شهرستان های کوچک به طور متوسط در 200
شهرســتان کوچــک کروبــی ( 22/2درصد) ،هاشــمی
( 21/2درصد) ،معین (15/3درصد) ،احمدی نژاد (15
درصــد) و قالیباف ( 14/4درصــد ) به ترتیــب رتبه های
اول تــا پنجم را کســب کرده اند .کروبــی و معین به طور
متوســط در شهرســتان های بــا اکثریت روســتایی رای
باالتری در مقایسه با شهرســتان های با اکثریت شهری
به دســت اورده اند .این نسبت برای هاشــمی و قالیباف
تفــاوت قابل توجهــی بین نقاط شــهری و روســتایی در
شهرســتان های کوچک ندارد .لیکن برای احمدی نژاد
مقایســه تطبیقــی انتخابــات ســال 84و
انتخابات ســال 92می تواند برای سنجش
چرایــی رای اوری روحانی در این اســتان ها
موثر باشــد .این مقایســه به ما می گوید که
به جز در دو استان ،مردم ســایر ۱۶استان
ایران کــه در مرحلــه اول انتخابات ۱۳۸۴به
یکی از کاندیداهای منسوب به اصالح طلبان
رای داده بودنــد ،در انتخابــات ۱۳۹۲نیــز
کاندیدای اصالح طلبان (حســن روحانی) را
انتخاب کرده اند
درشهرســتا ن های بــزرگ کشــور احمد ی نــژاد
(24/8درصد) ،هاشمی (22/7درصد) ،قالیباف (15/5
درصد) ،کروبی ( 13/8درصد) و معین ( 13/2درصد ) به
ترتیب حائز اکثریت ارا شده اند .در مورد هاشمی ،قالیباف
و معین ،تفاوت قابــل مالحظه در ارای نقاط شــهری و
روســتایی وجود ندارد .لیکن کروبی در نقاط روســتایی
دارای رای بیشــتری اســت و احمدی نژاد مشابه شرایط
شهرســتان های کوچک و متوســط در شهرســتان های
بزرگ نیز در نقاط شهری حائز ارای بیشتری شده اند.
63درصد ارا در دست احمدی نژاد
در مرحله دوم انتخابــات 27/8میلیون نفر به پای
صندوق های رای رفتند که در مقایسه با مرحله اول میزان
مشارکت به مقدار 5درصد کاهش یافت.
محمود احمدی نــژاد موفق به کســب 63درصد ارا
شده و به ریاست جمهوری کشــور برگزیده شد .بررسی ارا
در مرحله دوم نشــان می دهد که تفاوت چندانی در میزان
کسب ارا توســط کاندیداها در نقاط شــهری و روستایی و
همچنین در شــهرهای کوچک ،متوســط و بزرگ مطابق
طبقه بنــدی انجام شــده ،مشــابه انچــه در مرحلــه اول
انتخابات بود وجود ندارد .در تمام این گروه ها احمدی نژاد
به طور متوســط ارایی بین 61تا 68درصد کســب کرده و
ارای هاشــمی نیز بین 32تا 39درصد متغیر بوده است.
مالحظه می شود که احمدی نژاد در مرحله دوم موفق شد
ارای سایر کاندیداها را به ســمت خود جذب کند و یکی از
نکات قابل توجه در مرحله دوم این اســت که در بررســی
ارای هاشمی و احمدی نژاد به تفکیک مناطق جغرافیایی
کشور ،تفاوت معنی داری مالحظه می شود .احمدی نژاد
موفق به کســب اکثریت مطلــق ارا به نســبت بهتری در
مناطق غرب ،جنوب و جنوب شرق کشــور داشته است.
به عنوان مثال محمود احمدی نژاد در پنج استان اصفهان،
لو بختیاری به طور متوسط
قم ،قزوین ،سمنان و چهارمحا
حدود 74درصد ارا را کسب کرد.
مقایسه تطبیقی با سال 92
مقایسه تطبیقی انتخابات سال 84و انتخابات سال
92می تواند برای ســنجش چرایی رای اوری روحانی در
این اســتان ها موثر باشــد .این مقایســه به ما می گوید
که به جز در دو استان ،مردم ســایر ۱۶استان ایران که
در مرحلــه اول انتخابات ۱۳۸۴به یکــی از کاندیداهای
منســوب به اصالح طلبان رای داده بودند ،در انتخابات
۱۳۹۲نیــز کاندیدای اصالح طلبان (حســن روحانی) را
انتخاب کرده اند.
سیاست
جدول 1
مطابق روندهای نظرسنجی و مطالعه نقطه
به نقطه ،سیر ارای احمدینژاد به سمت
صعودی و هاشمی رفسنجانی به سمت
نزولی به صورت مشهود قابل مالحظه است
ایــن اســتان ها عبارتند از همــدان ،هرمــزگان،
لرســتان ،گیــان ،گلســتان ،کرمانشــاه ،کرمــان،
کردســتان ،فــارس ،سیســتان و بلوچســتان ،زنجان،
بوشــهر ،ایالم ،اردبیل ،اذربایجان غربــی و اذربایجان
شــرقی.تنها اســتان هایی کــه از قاعده فوق مســتثنی
بوده اند ،کهکیلویه و بویراحمد و خوزستان هستند.
از ســوی دیگر ۱۱ ،اســتان ایران که منتخب اول
انها در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۴یک کاندیدای
محافظه کار بوده ،در انتخابات ســال 92بــه کاندیدای
اصالح طلبــان رای داده اند .ایــن اســتان ها عبارتند از
یزد ،مرکزی ،مازندران ،قم ،قزوین ،ســمنان ،خراسان
شــمالی ،خراســان رضوی ،خراســان جنوبی ،تهران و
اصفهان( .جدول)1
مقایسه تطبیقی رای تهران و کل کشور
جدول 2
مثلث | شماره 355
سیاست
در مــورد ســال 92ترکیــب ارای کاندیداهــای
ریاست جمهوری در شهر تهران با میزان ارای ماخوذه در
سراسر کشور متفاوت است؛ به طوری که حسن روحانی
در کل کشور 50/71درصد و در تهران 46/3درصد ارا را
کسب کرد .همچنین در تهران رای قالیباف حدود درصد
بیشــتر از رای وی در کل کشور اســت و والیتی بیش از
رضایی رای دارد.
نســبت ارای کاندیداهــای ریاســت جمهوری از
مجمــوع 2862776رای ماخوذه در شهرســتان تهران
(بدون احتساب ارای ری و شمیرانات) و 35.458.747
رای در سراسر کشور به این شــرح بود:حسن روحانی با
1326964رای در تهران46/3 ،درصد اراء را کسب کرد؛
این درحالی است که در سراسر کشور 50/71درصد اراء
را به خود اختصاص داد.
محمدباقر قالیباف با 725854رای تهران26/3 ،
درصد اراء را کسب کرد اما در سراسر کشور 16/55درصد
اراء را به خود اختصاص داد.
رای ســعید جلیلی در تهران و شهرســتان ها تقریبا
برابر است ،وی با 321324رای تهران11/2 ،درصد اراء
را به خود اختصاص داد و از ارای ماخوذه کل کشور هم
11/3درصد را کسب کرد.
درصــد ارای علی اکبــر والیتــی نیــز در تهــران و
شهرســتانها برابر بود ،با این حال در تهران برخالف کل
کشــور در جایگاه باالتر از محســن رضایی قرار گرفت.
وی با 179371رای تهــران6/2 ،درصــد اراء را به خود
اختصاص داد و در رتبه چهارم بود و در کل کشــور با 6/1
درصد اراء در رتبه پنجم قرار داشت.
محســن رضایی میرقائد بــا 173761رای تهران،
43
سیاست
6درصد اراء و رتبه پنجم را به خــود اختصاص داد اما در
سراسر کشــور 10/5درصد اراء را کســب کرد .همچنین
سید محمدغرضی با 35600رای تهران 1/2 ،درصد اراء
را کســب کرد و از کل ارای ماخوذه در سراسر کشور هم
همین درصد را به خود اختصاص داد( .جدول )2
رای خراسان در سبد کیست؟
یکی از نــکات جالب این انتخابــات حضور دو نامزد
خراســانی در میان کاندیداهاست .ابراهیم رئیسی تولیت
استان قدس رضوی و محمد باقر قالیباف ،شهردار تهران
دو نامزد اصلی اصولگرایان و اهل استان خراسان هستند.
نامزدهــای دیگری وابســته به اصولگــرا در فرایند
انتخابات حضور دارند اما رئیســی و قالیباف نامزد اصلی
به شمار می ایند .با توجه به اینکه هم قالیباف و هم رئیسی
نامزدهایی اصولگرا هستند که از استان خراسان رضوی
برامده اند و مشاهدات نشــان می دهد که سیاستمداران
و فعــاالن سیاســی ایــن اســتان در ترغیب ایــن دو به
کاندیداتوری نقش اصلی را ایفا کرده اند ،سوال این است
که پایگاه رای این دو در استان خراسان چقدر است؟
برای رســیدن به پاسخ این پرســش یکی از راه ها،
بررسی ارای انتخابات سال 92اســت .زمانی که باز هم
دو سیاستمدار مشهدی یعنی محمد باقر قالیباف و سعید
جلیلی نامزد انتخابات بودند.
نتایج دور اول انتخابات سال 84نیز می تواند یکی
از معیارهای بررسی باشــد؛ زمانی که محمد باقر قالیباف
در رقابت انتخاباتی حضور داشت.
سیاست
44
مثلث | شماره 355
وضعیت ارای انتخاباتی در سال 92
براســاس امار وزارت کشــور در ســال 92حســن
روحانی با کســب 43/99درصد ارا در خراســان رضوی
بیشترین رای را کسب کرد .محمد باقر قالیباف در همین
انتخابــات توانســت 32/72درصد ارا را به دســت اورد.
سعید جلیلی دیگر نامزد اهل خراسان از این استان فقط
13/74درصد ارا را به دست اورد.
در ان انتخابات جلیلی ،قالیباف و والیتی به عنوان
نامزدهای اصولگرا در صحنه حاضر شده بود ،با احتساب
رای 4/57درصدی والیتی در خراســان رضوی مجموع
ارای نامزدهای اصولگرا 51/3درصد ارا در این اســتان
می شــود که بیشــتر از ارای نامزد اعتدالگرا یعنی حسن
روحانی است .در انتخابات ســال 92محسن رضایی که
به عنوان کاندیدای مستقل در انتخابات حاضر شده بود
و به اعتقاد ناظران سبد ارا او با اصولگرایان متفاوت بود
توانســت 3/66درصد ارا را کســب کرد و محمد غرضی
کمتر از یک درصد ارا را در این استان به دست اورد.
این وضعیت در دیگر اســتان های حوزه خراســان،
خراسان جنوبی و شمالی نیز برقرار بود .در استان خراسان
جنوبی حسن روحانی توانســت 44/51درصد ارا را کسب
کند .درحالی کــه قالیبــاف و جلیلی به ترتیــب 23/53و
23/91درصــد ارا را به دســت اوردند .ســهم والیتی هم
3/51درصد بود .در استان خراسان جنوبی مجموع ارای
دو نامزد خراسانی از ارای حسن روحانی بیشتر شد و ارای
اصولگرایان نیز 50/96درصد کل ارا بود.
در اســتان خراسان شــمالی حســن روحانی وضع
بهتری داشــت .او 47/19درصــد ارا را به دســت اورد و
قالیباف و جلیلی به ترتیــب 32/93و 11/02درصد ارا را
کسب کردند .در این استان مجموع ارای دو نامزد اهل
خراسان کمتر از ارای حسن روحانی بود ،اما با احتساب
رای 3/74درصدی والیتی .مجموع ارای اصولگرایان با
فاصله بسیار اندک از روحانی بیشتر بوده است.مجموع
ارای کسب شــده توسط ســه نامزد اصولگرا در خراسان
شمالی 47/69درصد کل ارا بود.
نتایج دور اول انتخابات سال 84
در انتخابات بسیار پیچیده سال 84که هفت نامزد
حضور داشــتند ،چهــار نامــزد از جنــاح اصالح طلبان و
میانه روها بودند و سه نامزد اصولگرا ،هم ارای انتخاباتی
در سه استان حوزه خراسان خیلی به سود نامزد انتخاباتی
این حوزه نبود است .در خراسان رضوی قالیباف 33/87
وایت الله هاشمی 20/36درصد ارا را کسب کردند .این
رای قالیباف شــباهت زیادی به درصد ارای او در ســال
92دارد .این وضعیت در خراســان جنوبی شکل دیگری
داشــت .در این اســتان محمود احمدی نژاد با کســب
38/96درصــد ارا نفر اول و ایت الله هاشــمی با 21/84
درصد ارا نفر دوم شــد .قالیباف نیز بــا 18/28درصد نفر
سوم شد.
در خراســان شــمالی محمدباقر قالیباف با 28/10
درصد ارا رای اول را کسب کرد و مهدی کروبی با کسب
14/25درصد ارا نفر دوم شد.
نباید از این نکته گذشــت که ارای انتخاباتی ســال
92نشــان می دهد که اصولگرایان در این ناحیه از کشور
با فاصله بســیار اندک نســبت به ائتالف اعتدالگرایان –
اصالح طلبان دست باالتر را داشــته اند .این موضوع در
انتخابات مجلس شــورای اســامی نیز تا حدودی دیده
می شود .شاید از این جهت اعتدالگرایان و اصالح طلبان
باید از وضعیت ارای انتخاباتی در منطقه خراســان نگران
شوند.
با این حال بررســی تنها ارای یک دوره از انتخابات
ریاســت جمهوری نمی تواند ایــن قطعیــت را ایجاد کند
که ســبد رای اصولگرایان در حوزه خراســان بیشــتر از
اصالح طلبان و اعتدالگرایان است.
رای متفاوت قم
از جمله اســتان هایی که در انتخابــات مورد توجه
بــوده «قم» اســت .در ســال 84محمــود احمدی نژاد
۳۵۲۰۱۹رای و اکبــر هاشمی رفســنجانی ۱۲۰۵۸۶
رای به دست اورد .در ســال 92رفتار انتخاباتی مردم قم
غیرقابل پیش بینی ترین رفتار انتخاباتی این دوره بود .بنا
به حمایت ایت الله مصباح یزدی از ســعید جلیلی انتظار
این بود که او در این استان رای خوبی بیاورد .یا حداقل
از انجایی که رســانه های حامــی علــی اکبروالیتی خبر
حمایت جامعه مدرســین حوزه عملیه قم از وی را منتشر
کرده بودند ،انتظــار بود والیتی رای قابــل تاملی در این
استان بیاورد .اما مردم این اســتان ظاهرا تمایل داشتند
رئیس جمهورشــان حسن روحانی باشــد .حسن روحانی
در این اســتان 210هزار و 677رای اورد و سعید جلیلی
در مرتبه 121هزار و 237رای کســب کــرد .محمدباقر
قالیباف 89هزار و 987رای در این استان کسب کرد.
انتخابات دوازدهم
درباره ایــن دور از انتخابــات که روز جمعــه برگزار
خواهد شد ،نظرسنجی های متفاوتی منتشر شده است.
اکثر این نظرســنجی ها الاقل تا زمــان درج این مطلب
حکایت از این دارد که انتخابات به دور دوم خواهد رفت.
بر اســاس این نظرســنجی ها هنوز درصــد قابل توجهی
از مــردم نمی دانند بــه چه کســی باید رای دهنــد .این
درصد باالی مرددیــن دقیقا همان جمعیتی هســتند که
می تواننــد تعیین کننــده نتیجه انتخابات باشــند .ضمن
اینکه کناره گیری برخــی نامزدها می توانــد تغییراتی در
نتیجه نظرســنجی ها و البتــه انتخابــات روزجمعه ایجاد
کند .فعال که کمپین های مختلف نامزدها در حال تالش
برای جذب طبقات اجتماعی هستند .باید منتظر روزهای
اخر ماند.
رای روحانی و
قالیباف
همپوشانیدارد
گفت و گوی مثلث با علی اکبر اولیا
روز 29اردیبهشــت دوازدهمین دوره انتخابات
ریاست جمهوری برگزار می شود .تا حدودی سبد
رای سه نامزد اصلی حاضر در این میدان رقابت
شکل گرفته است .جنس ســبد رای هر کدام از
اقایان روحانی ،رئیسی و قالیباف را می خواهیم
بررســی کنیم ،بفرماییــد کدام طیف از اقشــار
جامعه ایران به رئیس جمهور مستقر رای خواهند
داد؟ اقای روحانی سال 92که رئیس جمهور شد
در خیلی از مناطق محروم رای نخســت را اورد و
برخی تحلیل ها این بود که ارای اقای احمدی نژاد
به سمت اقای روحانی رفت .به نظر شما سال 96
سبد رای اقای روحانی از چه جنس ارایی تشکیل
می شــود؟ ایا همچنــان در مناطق محــروم رای
نخست اســت یا دیگر از ان وضعیت دور شده و
بیشتر مردم مناطق شهری به ویژه کالنشهر ها
به او اقبال خواهند کرد؟
ســال 92وزن اصلی ارای اقای روحانی مرتبط با
اصالح طلبان و معتدالن بود .البته خیلی از اصالح طلبان
بعد از کناره گیری اقای عارف بــا تردید پای صندوق های
رای حاضر شــدند و به اقای روحانی رای دادند و می توان
گفت با اقدام اقــای عارف بود که پیــروزی اقای روحانی
قطعی شد.
تصور می کنم سال 92وزن اصلی ارای اقای روحانی
2
علی اکبر اولیا معتقد اســت« :ســبد رای روحانی
و قالیباف در حوزه طبقه شــهری همپوشانی دارد .اگر
قالیباف به نفع رئیســی کنار برود تنها 60تا 70درصد
ارای او به سبد رای رئیسی منتقل خواهد شد».
مثلث | شماره 355
اقایــان قالیبــاف و رئیســی هــر دو مشــهدی
هســتند ،ضمــن انکه اقــای روحانی ســال 92
رای نخســت را در مشــهد کســب کرد ،به نظر
شما سال 96ترتیب ارا در مشهد به چه صورت
می شود؟
چون اقای رئیســی تازه به مشــهد رفتند بنابراین
اقای قالیباف در مشــهد شناخته شــده تر هستند و حدس
می زنم انجا هم اقای قالیباف نســبت به اقای رئیسی رای
بیشتری خواهد داشت.
اقای روحانی در مشهد نفر چندم می شود؟
در شهرهای بزرگ من فکر می کنم اقای روحانی
نفر اول است اما اینکه بتواند در ان شهرها 50درصد ارا را
بگیرد یا خیر محل بحث است.
دیدگاهی وجــود دارد که معتقد اســت اگر اقای
قالیباف به نفع اقای رئیســی کنار برود سبد رای
انها تجمیع می شــود و از انجا که مجموع ارای
اقایان رئیسی و قالیباف بیش از 50درصد است
در همین دور اول اقای رئیســی نامزد پیروز لقب
می گیــرد اما دیــدگاه دیگری هم وجــود دارد که
می گوید ســبد رای اقایان قالیباف و رئیســی از
یکدیگر جداســت و اگر یکی به نفع دیگری کنار
برود صددرصد ارای نامزد کنار رفته به سبد رای
نامزد حاضر در عرصه منتقل نمی شو د ،نظر شما
چیست؟
من هم معتقدم چیزی حدود 60تا 70درصد سبد
رای یک نامزد در صورت کناره گیری به طرف نامزد همسو
از لحاظ سیاسی منتقل می شود ،بنابراین هر کدام از اقایان
رئیسی و قالیباف به نفع دیگری کنار بروند ،نامزد باقیمانده
در عرصه رقابت نمی تواند رای اول را بیاورد.
موضوع دیگر درباره ارای اقای احمدی نژاد است
که به عدالت توزیعی و عدالت اجتماعی اعتقاد
داشت .به نظر شما این جنس ارا به سمت کدام
نامزد متمایل خواهد شد؟
قطعا ان رای در مجموعه ســبد اقایان رئیســی و
قالیباف خواهد بود حــاال به چه صورت بین انها تقســیم
شــود؟ به نظــرم مردم نــگاه اقــای رئیســی را بــه اقای
احمدی نژاد در حوزه اجتماعی نزدیک تر بدانند.
به لحاظ جــذب ارای خاکســتری وضــع به چه
صورت خواهد بود ،تایید می کنیــد اینکه رقابت
در این حــوزه بین اقای روحانــی و اقای قالیباف
است؟
تصور می کنم اقای روحانی بتواند ارای خاکستری
را جذب کند و در روزهای اینده اینگونه ارای به سمت اقای
روحانی جذب شود.
به نظر شــما انتخابات یک مرحله ای می شود یا
دو مرحله ای؟
باید دید روزهــای اینده چه اتفاقــی می افتد .ایا
نامزدها ریــزش رای هم خواهند داشــت یا خیــر .به نظر
روزهای اخر منتهی به انتخابات خیلی تعیین کننده خواهد
بود که انتخابات یک مرحله ای بشود یا نشود.
اگر انتخابات دو مرحله ای بشــود چه کسانی به
مرحله دوم می روند؟
اقایان روحانی و رئیسی به مرحله دوم می روند که
در ان مرحله هم اقای روحانی پیروز خواهد شد.
میــزان مشــارکت مــردم در انتخابــات را چقدر
ارزیابی می کنید؟
هنوز به حد باالی خودش نرســیده .ان شــاءالله
در روزهای اینده فضای شــور انتخاباتی به ماکزیمم خود
یعنی حدود 70درصد برســد که اگر به این حد برسد اقای
روحانی در همین مرحله نخســت پیروز انتخابات خواهد
شد.
سیاست
متعلق به طبقه شهری و روشنفکران بود .حاال اینکه چقدر
اقای روحانی از وزن مردم مناطق محروم را داشت اطالع
دقیقی نــدارم .در این دوره تصور می کنــم اصالح طلبان
به طور مشــخص تر ،صریح تر و با اعتقاد بیشــتر به اقای
روحانی رای می دهند چون انتظاراتی که اقای روحانی بر
اجرای قانون ،پاسداشــت قانون اساسی و رعایت حقوق
شــهروندی داشــت به هر حال تا حد زیادی انها را راضی
کرده است.
از طرفی اقای روحانی سبد رای اصولگرایان معتدل
همچون اقایان ناطق نوری و الریجانی را با خود دارد .انها
چهره های شاخصی هســتند که نشــان می دهد گرایش
بخش قابل توجهــی از اصولگرایــان به ســبد رای اقای
روحانی است و حتی اضافه شده است.
به نظرم این دو گروه وزن بیشــتری را در این دوره از
انتخابات ریاســت جمهوری دارند و باتوجــه به تجربه ای
که از مدیریت اقای روحانی در چهار ســال گذشته داریم
و اینکه می خواهد کشــور را در چارچوب قانون اساسی و
عقالنیت اداره کند ،حتی کسانی که با مجموعه نظام سر
سازگاری نداشتند فکر می کنند اقای روحانی چهره موفقی
اســت و می توانند بــه او رای دهند و محل اعتمادشــان
باشند.
در کل معتقــد هســتید جنــس ســبد رای اقای
روحانی نسبت به سال 92تغییر کرده است؟
هم عملکرد و هم مواضع اتخاذی او باعث شــده
گروه هایی که گفتم با انگیزه و عزم بیشــتری اقبال کنند و
اقای روحانی سبد رای قوی تری داشته باشد.
قبــول دارید کــه ارای اقــای روحانی نــزد طبقه
محروم کمرنگ شده و ریزش کرده است؟
همان طور که گفتم خیلی شناخت دقیقی از اینکه
اقای روحانی در سال 92چه میزان از ارای طبقه محروم را
داشت و االن وضعیت چگونه است ندارم اما باتوجه به اینکه
اقایان قالیباف و رئیسی مصر هستند که در صورت پیروزی
در انتخابات یارانه ها را بیشــتر کننــد ،در واقع جهت گیری
تند و تیزی نســبت به مناطق محروم دارند ؛ چه بســا مردم
این مناطق امیدوار باشند و احســاس کنند اقایان رئیسی و
قالیبافمی توانندخواسته هایاحداقلمشکالتکوتاه مدت
انها را برطرف کننــد .البته اقای روحانــی همواره گفت که
رئیس جمهور همه جامعه ایران اســت .جهت گیری های
دولت او نیــز در راســتای ایجاد اشــتغال و افزایش حقوق
کارمندان و بازنشســتگان و مســتمری افراد تحت پوشش
کمیته امداد و بهزیستی بود بنابراین اقدامات فراگیر و عامی
انجام داد تا خواسته ها و نیازهای همه جامعه به ویژه طبقه
محرومتامینشود.بااینوجودشعارهاییکهاقایانقالیباف
و رئیسی می دهند امکان دارد بخش قابل توجهی از اقشار
محروم و کم درامد به طرف انها متما یل شود.
ســبد رای اقای قالیباف و اقای رئیسی را چگونه
ارزیابــی می کنید؟ برخی تحلیلگــران می گویند
اقــای رئیســی بیشــتر از طبقات محــروم رای
می گیرد و اقــای قالیبــاف از طبقات شــهری و
متوســط جامعه کســب رای می کند ،نظر شــما
چیست؟
تصور می کنم ســبد رای اقای رئیســی یک گروه
سنتی و ارزشــی مطلق نگر هســتند که در هر حال نگران
تحول ،نــواوری و تجدد هســتند و کامــا می خواهند در
چارچوب ارزش ها باشــند .حاال اینکه کاندیدای انها رای
بیاورد یا نیاورد ،برای شان مهم نیست یا اگر هم مهم است
این مســاله در درجه دوم قرار دارد .ایــن بخش از جامعه
قطعا به اقای رئیسی رای می دهند .نکته دیگر انکه اقای
رئیسی سید است و اقشار مذهبی نیز او ر ا ترجیح می دهند.
اقای قالیباف مقداری نوگراتر اســت و در مدیریت شهری
تهران نیز یک تجددها و مدیریت هایی را بروز داده که قشر
شهری را طرفدار خود کرده است ،بنابراین سبد رای اقای
قالیباف با اقای رئیسی تفاوت دارد.
اینکه مطرح می شود ارای اقای قالیباف و اقای
روحانی در قســمت هایی با یکدیگر همپوشانی
دارد ،شما این نظر را تایید می کنید؟
ان قشــر شــهری که مقداری مذهبی هســتند یا
نیستند ،سبک و ســیاق مدیریت اقای قالیباف را بپذیرند
یا نپذیرند ،اینها وجه تمایزهایی بین اقای قالیباف و اقای
روحانی برای کسب ارای اقشار شهری است.
اقای قالیباف مشابهت هایی هم به اقای روحانی
و هــم به اقــای رئیســی دارد 15 .مــاه پیش که
انتخابات مجلس شــورای اســامی برگزار شد
اصالح طلبان در تهران پیروز شــدند و بر همین
اساس می گویند پایگاه اجتماعی قوی در تهران
دارند ،از طرفی اقای قالیباف 12ســال شهردار
تهران است ،به نظر شما اقایان روحانی ،قالیباف
و رئیسی در تهران چه وضعیتی را از لحاظ کسب
رای دارند؟
به نظرم رای اقــای قالیباف در تهران نســبت به
نقاط دیگر کشــور بهتر خواهد بود ولی به هر حال کسانی
که چارچــوب اصالح طلبی دارنــد به اقــای روحانی رای
می دهند.
اگــر به ترتیــب بخواهیــد اعالم کنیــد ،اقایان
رئیســی ،قالیبــاف و روحانــی در تهــران چــه
رتبه هایی را از نظر کسب رای به دست می اورند؟
اقایــان روحانی ،قالیباف و رئیســی به ترتیب نفر
اول تا سوم در تهران می شوند.
سیاست
45
سیاست
تصویر روحانی برای مردم تغییر کرده است
گفت و گوی مثلث با ناصر ایمانی
سیاست
46
مثلث | شماره 355
امید کرمانی ها
خبرنگار
در هفته اخر منتهی به انتخابات ریاست جمهوری
دوازدهم قرار داریم و نظرسنجی ها نشان می دهد
که اقایان روحانی ،رئیســی و قالیباف ســه ضلع
اصلی رقابت را تشــکیل می دهند ،به نظر شــما
اقای روحانی بیشــتر در مراکز استان ها به ویژه
کالنشهرها رای دارد یا سهمی هم از ارای مناطق
محروم ،روســتایی یا شــهرهای کوچک خواهد
داشت؟
از نــوع جهت گیری هــای تبلیغــات هر کــدام از
کاندیداهــا می توان کامال اســتخراج کرد کــه اینها کدام
گروه های اجتماعی را هدف گرفتند و انتظار دارند رای شان
را از کجا بگیرنــد .اقای روحانی عمــده بیانات و تبلیغاتش
حول محورهای ازادی ،ازادی بیــان ،جلوگیری از اختناق
و بسته شدن زبان ها ،سیاست خارجی ،برجام و غیره است.
او صحبتی از قشــر مســتضعف ،رســیدگی به محرومان،
اشتغال زایی ،تولید ،صادرات ،مبارزه با فساد و غیره نمی کند
یا اگر هم اشاراتی دارد محور اصلی صحبت های او نیست.
وقتی سخنرانی های بسیار تاسف بار اقای روحانی در ارومیه،
همدان ،کرمانشاه و ورزشگاه شیرودی را نگاه کنیم ،بیشتر
حــول ازادی ،زنان ،نفــی تفکیک جنســیتی و حرف های
نیمه فمنیستی را مطرح کرد ،بنابراین کامال مشخص است
چه موضعی دارد و می خواهد چه قشری از اقشار جامعه ایران
را به نفع خود پای صندوق های رای بیاورد.
وقتی سبد رای اقای روحانی در سال 92را بررسی
می کنیم می بینیم او در خراسان جنوبی بیشترین
3
ناصر ایمانی معتقد اســت« :اگــر در مرحله اول
قالیباف به نفع رئیســی یا رئیســی به نفع قالیباف کنار
برود ،قســمتی از ارای نامزد انصرافی به ســمت نامزد
حاضر در صحنه انتخابات نخواهد رفت».
رای را اورد یعنی در مناطق محــروم هم رای اول
بود ،همان موقع قیاس می شد و می گفتند ارای
طبقه محروم که سال 84و 88به سبد رای اقای
احمدی نژاد رفــت در ســال 92به ســمت اقای
روحانی سوق پیدا کرد ،چطور ظرف 4سال جنس
ارای پایگاه اجتماعی اقای روحانی عوض شد؟
دقیقا همین را می خواســتم بگویم که سال 92را
نمی شــود مالک گرفت .تصویری که در سال 92از اقای
روحانی نــزد افکارعمومی بود با تصویری کــه االن وجود
دارد متفاوت اســت چون عملکرد دولت یازدهم شاخص
و معیــار ارزیابی ها قــرار می گیرد .چهار ســال پیش اقای
روحانی چهره ای جدید بود ،بسیاری مردم او را نمی شناختند
یا تصویر مبهم و غیر روشــنی از او داشــتند .کاندیداهای
دیگری که در مقابل اقای روحانی بودند شناخته تر شده نزد
افکارعمومی محسوب می شدند ،اقایان رضایی ،جلیلی،
والیتی و قالیباف کسانی بودند که سال ها مردم عملکرد انها
را در حوزه اجرایی کشور مشاهده می کردند .به همین خاطر
معتقدم چهره جدید بودن گاهی اوقات یک نقطه قوت برای
نامزد تلقی می شود .اگر خاطرمان باشد اقای خاتمی هم در
سال 76وقتی به صحنه امد چهره مبهمی از او وجود داشت.
اقای احمدی نژاد هم دارای همین وضعیت بود .االن اقای
روحانی دیگر تبلیغاتش خیلی موثر نیست ،بلکه عملکردش
بیشتر در اذهان متبادر می شود .در حالی که نامزدهایی که
تاکنون پا به عرصه انتخابات ریاســت جمهوری نگذاشته
بودند ،مردم از ســوابق اجرایی شــان کمتر اطالع دارند،
بنابرایــن می توانند با شــعار تبلیغاتــی کاری کنند که مردم
بروند به انها رای بدهند .البته ازن اتفاقی است که همیشه
می افتد و منحصر به حال حاضر نیست .اقای روحانی امروز
به دلیل عملکرد اقتصادی دولتش و نــوع تبلیغات پایگاه
فکری خودش (اصالح طلبان) سبد رایی متفاوت از سال
96برای او رقم خورده است.
یعنی مــردم بیشــتر مراکز اســتان ها بــه ویژه
کالنشهرها جذب اقای روحانی می شوند؟
بله ،رای دهنــدگان به اقــای روحانــی عمدتا در
کالنشهرها پیدا می شوند ،البته شاید بعد از انتخابات ببینیم
ارای اقای روحانی در چند شــهر کوچک نیز اول باشد اما
عموما همان طور می شود که گفتم .نکته دیگر انکه خود
اقای روحانی می خواهد سبد پایگاه اجتماعی اش از این نوع
ارا پر شود .یعنی توان و انرژی خودش را می خواهد بگذارد
تا از اقشار یادشده رای بگیرد ،همین طور دنبال به صحنه
اوردن قشر خاکستری و ارای سیاه است.
ارای ســیاه منظورتان همان کســانی اســت که
نمی خواهند در انتخابات شرکت کنند؟
اینها کسانی هستند که اساسا با این نظام سیاسی
مشــکل جدی دارند .ارای خاکستری کســانی هستند که
بی تفاوت به عرصه انتخابات نــگاه می کنند .انتقاداتی به
قوه مجریه ،قوه قضائیه و قوه مقننه دارند و ناامید هســتند
که اگر در انتخابات شرکت کنند ارای شان موثر باشد .اقای
روحانی هدفش این است که این نوع ارا را به صحنه بیاورد و
بتواند از بحران کمبود رایی که دارد برای پیروزی در مرحله
اول ،از این بحران عبور کند .در واقع خیلی امیدی ندارد که
از اقشار طبقات کم درامد بتواند ارایی را جلب کند ،بنابراین
رویکرد یادشده را در انتخابات دنبال می کند.
رقبای جدی اقای روحانی یعنی اقایان قالیباف و
رئیسی مشهدی هســتند ،به نظر شما انها از چه
نوع ارایی بهره می برند؟
تصــور می کنم هــر چه بــه اجتماعــات کوچکتر
می رسیم اقبال به اقای رئیسی باالتر می رود .در شهرهای
نیمه بزرگ یا شهرهای بزرگ بیشــتر اقای قالیباف با اقبال
همراه است .به عبارت بهتر اگر 10دهک جامعه را بگیریم
2دهک باال اقای روحانی ،از دهک 5تا 8اقای قالیباف و
از دهک 1تا 4اقای رئیسی با اقبال بیشتری مواجه است.
اقای رئیســی به دلیل روحانی ،سی د و تولیت استان قدس
رضوی بــودن و نوع ادبیاتش بیشــتر در ان طبقات مقبول
اســت .اقای قالیباف نیــز به عنوان یک خلبان ،شــهردار
تهران و افکار امروزی ترش بیشتر طبقات متوسط به سمت
او گرایش دارند.
اقای بهزاد نبوی یک مثالی می زد می گفت اگر از
میدان امام حســین(ع) تا میدان ازادی یک خط
بکشیم،پایینخططرفداراصولگرایانوباالیان
بیشتر طرفدار اصالح طلبان هستند ،با این مقدمه
بفرمایید اقایان روحانی ،رئیسی و قالیباف در شهر
تهران چه وضعیتی به لحاظ سبد رای دارند؟
بله ،مــن هم چنیــن تقســیم بندی را براســاس
دهک هــای جامعــه گفتم نــه براســاس خیابــان .البته
اصالح طلبان همیشه سبد رای شان در این مناطق بود یعنی
اتفاق جدیدی نیست .جنس ارا در شهر تهران متفاوت از
شهر بجنورد است .در واقع هر چه شهرها کوچکتر می شوند
ترکیب ارا به هم می خورد بعضی جاها اصولگراها انتخاب
می شدند یا یک نامزد اصولگرا و یک نامزد اصالح طلب به
مجلس راه می یافتند .اما در کل ســبد ارای اصولگراها در
حوزهای انتخابیه کوچک پرتر بود.
ایا می توان گفت ســبد رای اقای روحانی و اقای
سیاست
مثلث | شماره 355
سیاست
قالیباف تا حدودی همپوشانی خواهند داشت؟
بله ،به طور طبیعی ســبد رای انها مقــداری با هم
همپوشانی دارد .البته در جاهایی هم این طور نیست .یعنی
برخی از اقشار جامعه اگر اقای روحانی یا اقای قالیباف در
صحنه انتخابات باشند حتما به یکی از انها رای می دهند.
در مقابل برخی هم به طور عمد بــه نامزد مطلوب خود رای
می دهند .مگر انکه انتخابات به مرحله دوم برود که ان وقت
مجبور می شــوند انتخاب کنند .به عبــارت دیگر اگر اقای
رئیسی 30درصد ارا را در کل کشــور دارد اگر اقای رئیسی
انصراف دهد کل این 30درصد به سبد رای اقای قالیباف
نمی اید شاید 25درصدش بیاید و 5درصدش گم می شود
و بر عکس قسمتی از ســبد رای اقای قالیباف اختصاصی
خودش اســت ،بخش دیگر خیر ،می تواند به سمت اقای
رئیسی منتقل شــود .در مرحله دوم وضعیت فرق می کند
ارای بیشتری از نامزد اصولگرای راه نیافته به این مرحله ،به
طرف نامزد اصولگرای راه یافته سوق پیدا می کند.
اقای قالیباف مشابهت هایی هم به اقای روحانی
و هم بــه اقــای رئیســی دارد 15 .مــاه پیش که
انتخابات مجلس شــورای اســامی برگزار شد
اصالح طلبان در تهران پیروز شــدند و بر همین
اساس می گویند پایگاه اجتماعی قوی در تهران
دارند ،از طرفی اقای قالیباف 12ســال شهردار
تهران است ،به نظر شما اقایان روحانی ،قالیباف
و رئیســی در تهران وضعیتی را از لحاظ کســب
رای دارند؟
یک تبصره اینجا بگویم .انتخابات مجلس 94را
اصال نباید مالک قرار داد .ســال 94یک شــرایطی پیش
امد که نتیجــه انتخابات مجلــس در تهران ان طور شــد
چون حتی تندترین فرد جریان اصالحــات قبل انتخابات
فکر نمی کرد نتیجه 30بر هیچ در تهــران رقم بخورد .اگر
بگوییم اصالح طلبان ســال 94در شرایط عادی بیشترین
کرســی های نمایندگی مردم تهــران در مجلس را نصیب
خود می کردند می گفتیم بله ،این اتفاق می افتاد اما اینکه
بگوییم از قبل معلوم بود 30بر هیچ می شود ،خیر ،این طور
نبود .شــرایط ویژه و اســتثنایی بود که چنیــن نتیجه ای را
رقم زد .این شرایط هم ناشــی از به صحنه نیامدن خیلی از
جامعه رای اصولگرایان بود و دوم به خاطر مســاله برجام و
نوع نگاهی که برخی در مجلس قبل به ان داشــتند .پس
نمی توان نتیجه انتخابات مجلس شــورای اســامی در
تهران را مالک قرار داد و گفــت اقای روحانی 100درصد
ارا را می برد .البته اینکه رای اقای روحانی در تهران بیشتر
از سایر نامزدها باشد حتما درست است اما درباره اینکه این
رای چقدر بیشتر است و فاصله رای اقای روحانی تا نفر دوم
چه میزان خواهد بود ،می گویم فاصله ارا زیاد نخواهد بود،
در تهران اقای قالیباف دوم و اقای رئیسی سوم می شود.
مثال اگر مجموع ارای شهر تهران را صد بگیریم ،شصت
درصدش متوجه اقای روحانی و 30تا 40درصدش متوجه
اقای قالیباف می شود.
در مشــهد چطور می شــود باتوجه به انکه اقای
قالیباف و اقای رئیسی مشــهدی هستند و اقای
روحانی نیز سال 92رای نخســت ان شهر را به
دست اورد؟
به نظرم در مشهد ارا بیشتر متمایل به اقای رئیسی
خواهد بود تا اقای قالیباف .درست است که اقای قالیباف
مشهدی است ولی خیلی وقت است از مشهد بیرون امده
است .مردم مشــهد ظرف یک سال گذشــته خیلی اقای
رئیســی را دیدند و تصویر خوبی هم از او در ذهن دارند .به
نظر من اقای رئیسی در شهر مشهد نفر اول خواهد بود.
اقای روحانی چه وضعیتی را در شــهر مشهد از
لحاظ رای پیدا می کند؟
یا نفر دوم یا نفر سوم می شود.
47
48
خبرنامه
سیاست
مثلث | شماره 322
مثلث | شماره 355
تصویرنگاری
355
مثلث | شماره 322
مثلث | شماره
خبرنامه
سیاست
49
50
خبرنامه
سیاست
مثلث | شماره 322
مثلث | شماره 355
تصویرنگاری
355
مثلث | شماره 322
مثلث | شماره
خبرنامه
سیاست
51
بازتاب مواضع موشکی رئیس جمهور
سیاس
تخارجی
ت
یتر
ی
ک
موشک بازی روحانی
سیاست خارجی
52
مثلث | شماره 355
حسنروحانیقدرتدفاعی ایرانرادر
سطحرقابتانتخاباتیتنزلداد
اظهارات رئیس جمهور در نقد رونمایی از شــهر موشــکی سپاه و نوشــتن شعار روی
موشک ها در زمان مذاکرات هســته ای ،واکنش هایی در میان مقامات نظامی و تحلیلگران
مسائل سیاسی در کشور به همراه داشته است .به راستی اقای روحانی این سخنان را با چه
هدفی در مناظره ای تلویزیونی مطرح کرده است ؟
لغزش دیپلماتیک ممنوع!
باید خطوط کلی سیاست خارجی را
رعایت کرد
1
برجام و جنگ ربطی به هم ندارند
محمد اسماعیل کوثری
در گفت وگو با مثلث
پاسخ سردار جزایری به اظهارات روحانی
نخستین واکنش به سخنان رئیس جمهور ،از سوی
سردار جزایری سخنگوی ارشد نیروهای مسلح کشورمان
صورت گرفت .وی در واکنش به اظهارات روحانی اظهار
کرد« :ارتقا ی توان موشکی جمهوری اسالمی در راستای
سیاســت ها و تدابیر کالن نظام در حال انجام اســت و بنا
بر اعترافات صریح استراتژیســت ها و کارشناسان نظامی
و سیاســی داخلی و خارجی ،وجود پایگاه های زیرزمینی و
موشکی یک عامل مهم بازدارندگی دفاعی برابر تهاجمات
دشمن قسم خورده انقالب اسالمی و ملت ایران محسوب
می شــود .ما مجددا به نامزدهای انتخابــات دوازدهمین
دوره ریاســت جمهوری تاکید و توصیه می کنیم که از ورود
مناقشــه امیز به مســائل مهم و حســاس نظامی و دفاعی
کشــور و دادن ادرس های غیرصحیح و نادرست به مردم
اجتناب ورزند».
استقبال رسانه های صهیونیستی و سعودی
از اظهارات روحانی
در تاریخ 18اردیبهشــت ماه ،سرلشکر باقری رئیس
روی فشنگ هایمان هم شعار می نویسیم
عالوه بر سرلشــکر باقری و ســردار جزایری ،سردار
غیب پرور رئیس سازمان بسیج مستضعفین نیز به سخنان
رئیس جمهور در مناظره دوم انتخاباتی واکنش نشان داد.
سردار غیب پرو ر با بیان اینکه نابودی رژیم صهیونیستی از
اهداف اصلی نظام اســت ،اظهار داشت« :چگونه است
که برخی بعد از دیدن دشمنی رژیم اشغالگر می گویند روی
موشک مرگ بر اســرائیل نوشــتند ،ما روی فشنگ ها هم
می نویسیم ،در حقیقت محو اسرائیل ارمان ما است و یک
راهبردی است که خدشــه ای به ان وارد نیست ،این یک
پایمردی می خواهد.مرگ بر اسرائیل ،یک حرف راهبردی
اســت .همه ازادگان جهان مفتخرند که ما به حدی قدرت
یافتیم که سینه به سینه دشمن قرار گرفتیم این چه حرفی
اســت که این همه دســتاورد نظام را برای گرفتن رای زیر
سوال ببرند .موضوع نبرد ما با اسرائیل قابل معامله نیست
و هیچ کس در این عرصه وارد نشــود .کدام انســان شک
دارد که سرچشــمه جنایات فلســطین و لبنان در اسرائیل
نیست،چه کســی باور می کند که دســت حاکمان عرب با
اسرائیل در یک کاسه نیست؟
روایت میرسلیم از درخواست موشکی
مذاکره کنندگان هسته ای
به طور کلــی نامزدهای دوازدهمیــن دوره انتخابات
ریاســت جمهوری ،ترجیح دادند موضع گیری مســتقیمی
در خصوص اظهــارات موشــکی رئیس جمهور نداشــته
باشــند و ان را بــه نهادهــای مربوطــه بســپارند .بــا این
حال ،ســید مصطفی میرســلیم ،نامــزد حــزب موتلفه در
انتخابات ریاســت جمهوری دوازدهم ،از درخواســت تیم
مذاکره کننده ای هســته ای (در طــول دوران مذاکرات)
جهت ازمایش موشکی خبر داد.
سید مصطفی میرسلیم در جمع دانشجویان دانشگاه
مو صنعت در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چرا در جریان
عل
مذاکرات موشــک پرتاب می کنند ،افزود« :این خواست
مذاکره کنندگان بود اگر باور ندارید از وزیر دفاع بپرسید».
این ادعای میرســلیم با واکنــش وزارت دفاع همراه
شــد .اداره کل تبلیغات دفاعی وزارت دفــاع ،در اطالعیه
مثلث | شماره 355
همــان گونه کــه پیش بینــی می شــد ،اظهــارات
رئیس جمهور کشورمان در خصوص توان موشکی کشور،
با اســتقبال رســانه های ســعودی و صهیونیســتی همراه
پاسخ رئیس ستاد کل نیروهای مسلح
به رئیس جمهور
برخی گمان می کنند برگزاری رزمایش نظامی یا
نشان دادن دستاوردهای دفاعی در مخالفت با
رویکرد دیپلماتیک در سیاســت خارجی است،
در حالی که این مقوله،منجر بــه تقویت قدرت
چانه زنــی و متعاقبا ،قــدرت مانــور دیپلماتیک
ما خواهــد شــد .ایــا رئیس جمهور ایــن گونه
فکــر نمی کنــد؟ اظهــارات رئیس جمهــور در
مناظره دوم نشــان داد که ایشــان توان نظامی
کشــور را معلولــی از تــوان دیپلماتیک کشــور
می دانند.
کل ستاد نیروهای مســلح در ایین جشن دانش اموختگی
دانشــگاه علوم انتظامی امین به سخنان رئیس جمهور در
مناظره دوم انتخاباتی واکنش نشــان داد« :خوب نیست
مقام مســئولی نمایش اقتدار ملت در قدرت موشکی را که
به برکت خون شــهیدان حاصل و موجب بازدارندگی برابر
تهدیدات دشمنان است به مساله کوچکی مانند برجام ربط
دهد .این در حالی اســت که برابر متن سند برجام و اعالم
وزیر خارجه در این سند هیچ اشــاره ای به مساله موشکی
نشده و حتی تیم مذاکره کننده هسته ای در خصوص برجام
بارها بر تاثیر اساســی قدرت دفاعی و بازدارنده کشــور در
پیش برد مذاکرات تاکید و تصریح داشته اند».
سرلشکر باقری تاکید کرد« :امکان تهاجم و تجاوز
نظامــی به ایران ســخت و ناشــدنی اســت .در عین حال
دشــمنان باید بدانند در صورت هرگونه اشتباه در محاسبه
یا کوچک ترین تعرض به نظام و ســرزمین اسالمی پاسخ
بی درنگ ،قاطع و کوبنــده در نقاطی که ما تعیین می کنیم
موجب پشیمانی و شکست انها خواهد شد».
سیاست خارجی
مناظره دوم انتخابات ریاســت جمهوری با حواشــی
زیادی همــراه بود .در ایــن مناظره ،نکاتــی در خصوص
توافق هســته ای میان ایران و اعضای 5+1مطرح شــد
و نامزدهای انتخاباتــی ،حمایت خــود را از اجرای برجام
(به رغم برخی انتقــادات) اعالم کردند .حســن روحانی،
رئیس جمهور کشــورمان در ایــن مناظــره اظهاراتی را در
خصوص نقش سلبی و بازدارنده توان موشکی کشور در به
ثمر رســیدن برجام مطرح کرد.اقای رئیس جمهور در این
خصوص عنوان کــرد« :انجایی که خواســته ایم برجام را
به هم بزنیم؛ دیدیم چه کار کردند؛ امدند چگونه شهر های
زیرزمینی نشان دادند تا برجام را به هم بزنند؛ روی موشک
شعار نوشــتند تا برجام را به هم بزنند ».این سخن روحانی
که به نشان دادن شهر موشکی سپاه پاسداران اشاره دارد،
واکنش کارشناسان مسائل سیاست خارجی و دیپلماسی را
برانگیخت .این اظهارات رئیس جمهور ،بازتاب گسترده ای
در رسانه ها و شبکه های اجتماعی داشت .در هرحال ،بیان
این اظهارات از سوی کسی که رئیس قو ه مجریه و فردی
که سال ها در مسند دبیر شورای عالی امنیت ملی کشور بوده
است ،از دید بسیاری از تحلیلگران و مخاطبان عجیب به
نظر می رسید.
شد .روزنامه صهیونیســتی جروزالم پست با تیتر «تندروها
تالش کردند بــا ادبیات ضد اســرائیلی توافق هســته ای
را تخریب کننــد» به اســتقبال از ســخنان رئیس جمهور
کشــورمان رفت .این روزنامه به ازمایش موشکی در سال
2016میالدی اشــاره کرد ؛ اینکه در ۲۰۱۶یک ازمایش
موشکی توســط ســپاه پاســداران انجام گرفت که در ان
شعارهای ضد صهیونیستی به زبان عبری روی موشک ها
نوشته شده بود.
پایگاه خبــری صهیونیســتی «اروتز ِشــوا» نیز تیتر
«روحانــی به پیام هــای ضد اســرائیلی حمله کــرد» را در
خصوص ســخنان اقای روحانی برگزید .این پایگاه خبری
تاکید کرد که پیــش از برگزاری انتخابــات در ۱۹می(29
اردیبهشــت ماه) ،رئیس جمهور ایران سپاه پاسداران را به
خاطر نوشتن شعارهای ضد اســرائیلی روی موشک های
بالســتیک مورد انتقاد قرار داد .این پایگاه خبری در ادامه
می نویسد« :اظهارات روحانی غافلگیرکننده است ،با لحاظ
اینکه رهبران ایران به طور مستمر ایران را تهدید می کنند و
خواستار محو اسرائیل از روی نقشه هستند .روحانی هم که
از سوی غربی ها «میانه رو» محسوب می شود ،از این قاعده
مستثنی نیست.روحانی قبال اسرائیل را «نامشروع» خوانده
و گفته بود که بحران ســوریه تمرکز ایران را روی دشــمن
اصلی یعنی اسرائیل ،دشوار کرده است».
روزنامــه «تایمــز او ایزراییــل» نیز ضمــن تمرکز بر
سخنان اقای روحانی درخصوص توان موشکی کشور ،ان
را انتقادی نادر از سپاه پاسداران انقالب اسالمی دانست.
عــاوه بر رســانه های صهیونیســتی ،رســانه های
وابسته به حکومت عربستان سعودی (کشوری که خود از
اصلی ترین مخالفان توافق هســته ای با ایران محسوب
می شــد) نیز از اظهارات اقــای روحانی اســتقبال کردند.
روزنامه الشرق االوســط روزنامه ســعودی با برگزیدن تیتر
«روحانــی به تالش هــ ا بــرای تخریب توافق هســته ای
حمله کرد» به استقبال از این ســخنان رفت .این روزنامه
می نویسد« :رئیس جمهور ایران که در پایان دوره ریاست
خود به ســر می برد ،به شــدت به رقبای محافظه کار خود
حمله کرد .او ســپاه پاســداران را به تالش برای تخریب
توافق هســته ای از طریق برنامه موشــک های بالستیک
متهم کرد».
همچنیــن این روزنامه ســعودی ادامه داده اســت:
«رقبای روحانی و شــهردار تهران ،محمدباقر قالیباف ،از
سوی روحانی متهم شــدند که از طریق توزیع پوسترهای
تحریک کننــده ،کمپین ضد توافق هســته ای را مدیریت
می کردنــد و بــه دیپلمات هــای در حــال مذاکــره ضربه
می زدند».
خبرگزاری العربیه نیز نتوانست خرسندی خود را از این
اظهارات کتمان کند .این خبرگزاری نوشــت که روحانی،
سپاه پاسداران را متهم به اظالل در توافق هسته ای کرد.
ســایت خبری نیوز عرب نیز تاکید کرد که در جریان
مناظره دوم انتخابات ریاســت جمهوری ،روحانی موضوع
نشان دادن شهر موشــکی از سوی سپاه پاســداران را به
چالش کشید.
برجام تغییر می کند
سید رضا صدر الحسینی در
گفت وگو با مثلث
53
سیاست خارجی
خــود در این خصــوص اعــام کرد« :ادعای ایــن نامزد
انتخابات ریاســت جمهوری نادرست و ازمایشات موشکی
جمهوری اســامی ایران طبق برنامه های مشــخص و از
پیش تعیین شده انجام می شــود و ارتباطی به اینگونه امور
ندارد».یک منبع نزدیک به تیم مذاکره کننده هسته ای نیز
در گفت وگو با خبرگزاری ایرنا اعالم کرد« :مذاکره کنندگان
بیشترین حساسیت را برای رفع محدودیت های خطرناک
قطعنامه ۱۹۲۹بــه کار گرفتند که در دولــت قبلی بر برنامه
موشــکی ایــران تحمیل شــده بــود .تیــم مذاکره کننده
هســته ای ایران بیشــترین تالش خود را بــرای مقابله با
هرگونه محدودیتی به کار گرفت که بر برنامه موشکی ایران
تحمیل شده بود و ســرانجام با مقاومت فراوان ،تا اخرین
لحظات مذاکــره مانع رســیدن امریکا به اهدافش شــد.
بر خالف ادعای عجیب و جدید یکی از نامزدهای محترم،
مذاکره کنندگان کم نیاوردند و هیچ وقت درخواست شلیک
موشــک نکردند .معلوم نیســت حضرات ،کجا خواب نما
شده اند که چنین گفته اند».
سواالت بی پاسخ در خصوص
اظهارات رئیس جمهور
همــان گونــه کــه مشــاهده می شــود ،اظهــارات
اقــای روحانــی در مناظــره دوم رقابت هــای انتخابــات
ریاست جمهوری ،بازتاب گســترده ای در داخل و خارج از
کشورمان داشته است .استقبال رسانه های صهیونیستی
و سعودی از این اظهارات ،نشــان می دهد که بیان چنین
مواضعی از سوی رئیس جمهور کشورمان سنجیده و پخته
نبوده و با دغدغه های امنیتی کشور سازگاری نداشته است.
در این خصوص نکات و سواالتی مطرح می شود که الزم
است از سوی دولت به انها پاسخ داده شود :ایا واقعا توان
نظامی و موشــکی ما در جریان مذاکرات هسته ای نقش
عاملی بازدارنده و سلبی را داشته یا منجر به تقویت مواضع و
قدرت چانه زنی ما پشت میز مذاکرات شده است؟
همان گونــه که همــگان متفق القول هســتند ،اگر
غرب نســبت به قدرت روزافزون و توان نظامی کشورمان
کمترین تردیدی داشــت ،نه تنها در مذاکرات هســته ای
با ایران شــرکت نمی کرد ،بلکه در تجــاوز نظامی به حریم
مقدس کشورمان دریغ نمی کرد .ایا در چنین شرایطی باید
مولفه های اقتدار کشور را خرج یک رقابت سیاسی کرد؟!
همان گونــه کــه می دانیــم ،منطقه غرب اســیا در
شرایطی بحرانی قرار دارد .از یک سو شاهد تشدید فعالیت
گروه های تروریســتی و تکفیــری در ســایه حمایت های
ال ســعود و صهیونیســت ها و امریکا هســتیم و از سوی
دیگر ،تهدیــدات پیرامونی علیه کشــورمان به قوت خود
باقی است .بنابراین در شرایطی که ایاالت متحده امریکا و
رژیم صهیونیستی و متحدان منطقه ای انها مدام کشورمان
را به صورت مستقیم و غیر مستقیم تهدید می کنند ،تقویت
توان نظامی ایران یک الزام محسوب می شود .ایا در چنین
شرایطی از رئیس جمهور انتظار نمی رود که به توان موشکی
کشــور و نقش ان در به ثمر رســیدن مذاکرات هســته ای
افتخار کند؟ به راســتی نســبت میان قدرت دیپلماســی و
توان نظامی در دیدگاه رئیس جمهور چگونه است؟ برخی
گمان می کننــد برگــزاری رزمایش نظامی یا نشــان دادن
دستاوردهای دفاعی در مخالفت با رویکرد دیپلماتیک در
سیاســت خارجی اســت ،در حالی که این مقوله،منجر به
تقویت قدرت چانه زنی و متعاقبــا ،قدرت مانور دیپلماتیک
ما خواهد شــد .ایا رئیس جمهور این گونــه فکر نمی کند؟
اظهارات رئیس جمهور در مناظره دوم نشان داد که ایشان
توان نظامی کشــور را معلولی از توان دیپلماتیک کشــور
می دانند .در شــرایطی که توان نظامی و موشــکی ما در
دوران پسابرجام ،یکی از اهرم های فشار ما بر دشمن (در
صورت عهد شکنی در برجام) محسوب می شود ،اظهاراتی
از این دســت (انچه از ســوی اقای رئیس جمهور شــاهد
بودیم) چــه معنا و مفهومــی دارد؟ ایا ایــن موضوع نوعی
خودزنی در عرصه سیاست خارجی محسوب نمی شود؟
اینهــا ســواالت و نکاتــی اســت کــه الزم اســت
رئیس جمهور و مسئوالن سیاست خارجی کشور نسبت به ان
پاسخگو باشند .به نظر می رسد تهدیدات پیرامونی ما هنوز
از سوی اقای رئیس جمهور به خوبی درک نشده است! بار
دیگر تاکید می شود که «قدرت سخت» در نظام بین الملل
پشتوانه ای برای «قدرت نرم» محسوب می شود .ارتباط
میان این دو از دید هیچ نظریه پرداز و تئوریسینی در حوزه
روابط بین الملل قابل انکار نبوده و نیســت .این قاعده در
خصوص برجام نیز صادق اســت .بدون شــک اگر توان
موشکی جمهوری اسالمی ایران و جدیت نیروهای مسلح
کشــورمان در دفاع از ارمان های انقالب و امنیت کشور و
منطقه نبود ،اساسا خبری از مذاکرات هسته ای میان ایران
و اعضــای 5+1نیز نبود .انچه مســلم اســت اینکه قدرت
نظامی و موشکی کشــور یک خط قرمز پررنگ در قاموس
سیاست خارجی و امنیتی ما محسوب می شود و مسئوالن
کشــور ،باید حامی توان و اقتدار نظامی و موشــکی ایران
اسالمی باشند...
لغزشدیپلماتیکممنوع!
باید خطوط کلی سیاست خارجی را رعایت کرد
سعید سبحانی
خبرنگار
سیاست خارجی
54
مثلث | شماره 355
2
حفظ اســتراتژی ها و خطوط کالن سیاست خارجی
کشورمان ،اصلی مهم محسوب می شود .این موضوع باید
خود را در رفتار ،گفتار و عملکرد سیاستمداران و خصوصا
مسئوالن اجرایی خود در حوزه دیپلماسی و سیاست خارجی
نشــان دهد .یکی از این موارد ،لزوم حفظ امادگی نظامی
کشور است .همگان متفق القول هستند که ایاالت متحده
امریکا و متحدان ان طی 38ســال سپری شــده از زمان
پیروزی شکوهمند انقالب اسالمی ،نهایت توان خود را در
تقابل با جمهوری اسالمی ایران و ملت ما به کار گرفته اند.
از زمان پیروزی انقالب اســامی ایران در ســال 1357تا
کنون ،ایاالت متحده امریکا به اشــکال و عناوین مختلف
حقوق حقه شناسایی شــده تهران را زیر پا گذاشته است.
در طول ۸ســال جنگ تحمیلی شــاهد همراهی وقیحانه
بلوک شــرق و غرب در جهت نابودســازی ایــران بودیم.
پس از پایان جنگ و ســقوط کمونیسم ،شــاهد بودیم که
جهان تک قطبــی و ســازمان های بین المللــی درون ان
به کانون هایی جهــت تامین منافع امریکا تبدیل شــدند.
کاخ سفید ساختار ژئو اســتراتژیک غرب اسیا را با همراهی
کشورهای اروپایی بر هم ریخت و قواعد حقوق بین الملل
عمومی را صرفا در جهت توجیه ماجراجویی های خود مورد
استناد قرار داد.
پس از گذار به هزاره ســوم ،شاهد ســر کار امدن دو
دولت بوش و اوباما در کاخ سفید بودیم .جرج واکر بوش از
سال 2000تا سال 2008میالدی ،جنگ ،اشوب و ناامنی
را به منطقه کشاند و عراق را اشــغال کرد .در طول دوران
ریاســت جمهوری بوش بود که جمهوری اسالمی ایران از
سوی واشنگتن به عنوان یکی از اعضای محور شرارت لقب
گرفت!در دوران ریاســت جمهوری باراک اوباما نیز شاهد
وضع سخت ترین تحریم های ممکن علیه ملت خود بودیم.
حتی پس از امضا و تصویب و اجرایی شدن برجام(توافق
هســته ای میان ایران و اعضای )5+1نیز کارشکنی های
دولت اوبامــا در نقض برجــام ادامه یافــت .تمدید قانون
ایسا و وضع محدودیت های مربوط به صدور روادید برای
کســانی که به ایران ســفر می کنند ،جملگی نقض اشکار
برجام محسوب می شــد .پس از انتخاب ترامپ به عنوان
رئیس جمهور ایاالت متحــده امریکا ،تقابل واشــنگتن و
تهران همچنان به قوت خود باقی مانده است.
همــان گونــه کــه مشــاهده می شــود ،دشــمنی
ایاالت متحده امریکا و متعاقبا متحدان غربی و منطقه ای
ان علیه ایران تمامی ندارد .در چنین شرایطی الزم است ما
در برابر هرگونه تهدیدی از سوی دشمنان قسم خورده این
مرز و بوم اماده باشیم .از ســوی دیگر ،در چنین شرایطی
باید ثوابت و خطوط کالن سیاست خارجی خو د که یکی از
انها بی اعتمادی محض به دشــمن و دیگری تقویت توان
نظامی در برابر دشمنان است را همواره مدنظر قرار دهیم.
همان گونه که بارها اشاره شده است ،ماهیت و هدف
امریکا و متحدانش در دوران پســابرجام کامال مشخص
اســت.این هدف مســلما تقویت قدرت منطقه ای ایران
نیست! اتفاقا واشنگتن و متحدانش اگر به حال خود واگذار
شوند ،هدف و سودایی جز سقوط نظام جمهوری اسالمی
و ایجاد هرج و مرج سیاســی و اقتصادی و بین المللی در
قبال کشورمان در سر ندارند.در چنین شرایطی باید مراقب
بود که تامین رضایت دشمن و تعامل با ان به یک ایده ال
از سوی ما تبدیل نشــود .مســیر ما در دوران پرپیچ و خم
پسابرجام باید به گونه ای ترسیم شــود که در ان ایده ال ها
حکم مقصد و واقعیات حکم چراغ های روشن کننده مسیر
به سوی مقصد را داشته باشــد .در اینجا تابلوهایی که در
مسیر نصب می شود ،عال ئم راهنمایی و رانندگی در طول
مسیر و ...جملگی ما را باید به سوی یک «ایده ال برخاسته
از واقعیت» به نام «افزایش عزت و قدرت ایران» رهنمون
ســازد .افزایش قدرت و عزت جمهوری اســامی ایران،
باید ســرلوحه کار مقامات اجرایی کشورمان قرار گیرد .در
چنین شــرایطی نباید به دشــمنان ادرس ها و نشــانه های
نادرست داد .
برجام و جنگ ربطی به هم ندارند
محمد اسماعیلکوثریدرگفت وگوبامثلث
مثلث | شماره 355
رژیم صهیونیســتی مشــروعیت ندارد .شــعار ملت ایران
نیز در طول دهه های اخیر همین شــعار مرگ بر اسرائیل
بوده اســت .حال ســوال اصلی اینجاســت که چرا اقای
رئیس جمهور باید بــا اتخاذ مواضع ایــن چنینی موجبات
خرسندی بیگانگان را فراهم اورد؟
طی چهار ســال اخیر همــواره بــا ادعاهایی در
خصوص نقش برجام در جلوگیری از بروز جنگ
در کشــور مواجه بوده ایم .این ادعاها از ســوی
اعضای دولــت یازدهم به صــورت مکرر مطرح
شده است .نظر شما در این خصوص چیست؟
این ادعا اساســا قابل قبول نیست .بدون شک
اگر ایــاالت متحده امریــکا قــدرت مواجهه با ایــران را
داشت ،لحظه ای تقابل نظامی با کشــورمان را به تعویق
نمی انداخــت .در دوران ریاســت جمهوری بــوش پســر
مشــاهده کردیم که ایاالت متحده امریکا عراق را اشغال
کرد .در ان زمان ،جرج بوش اعالم کرد که قصد دارد 22
کشــور را مورد حمله قرار دهد! با این حال بوش در همین
گام دوم یعنــی حمله به عــراق زمین گیر شــد .در نهایت
168هزار نیــروی امریکایی حریف ملت عراق نشــدند و
ترجیح دادند خاک این کشــور را ترک کنند .بوش مدعی
بود که ایران جزو محور شرارت است ،با وجود اینکه نقش
عربستان سعودی در انهدام برج های دو قلوی نیویورک بر
سیاست خارجی
اقای روحانی در جریــان برگــزاری مناظره دوم
انتخابات ریاســت جمهوری ،به نقش بازدارنده
و ســلبی اقداماتی مانند پرتاب موشک در زمان
مذاکرات هســته ای و نوشــتن شــعار روی ان
اشــاره کردند .همچنین ایشــان نمایش شــهر
موشکی ســپاه را به مثابه اقدامی در راستای بر
هم زدن برجام دانســتند .نظر شما در خصوص
این سخنان چیست؟
ســخنان اقای رئیس جمهور واقعا مایه تعجب
است! البته تشــریح کامل این موضوع ،بحث مفصلی را
می طلبد اما من به صورت خالصه نکاتی را در این خصوص
ذکر می کنم .در حالــی که قطعنامه 2231ســازمان ملل
متحد می خواست صادر شــود ،ما مطلع شدیم که در این
قطعنامه موضوع توان موشــکی ایران مطرح شده است.
در ان زمان ما در کمیســیون امنیت ملی مجلس شورای
اســامی به اقایان ظریف و عراقچی معترض شدیم .ما
تاکید کردیم که اشاره قطعنامه 2231سازمان ملل متحد
به توان موشکی ایران مساله ساز است.
در مقابل ،اقایان ظریف و عراقچی معتقد بودند چون
مساله موشــکی ایران در برجام مورد اشــاره قرار نگرفته
است ،طرح ان در قطعنامه 2231مساله ساز نیست! انها
تاکید کردند که مشــکلی در این خصوص وجــود ندارد و
نیروهای مسلح می توانند به تست و ازمایش موشک های
خود ادامه دهند .این بود که ســپاه و وزارت دفاع مطابق
اظهارات اقایان عمل کرد و البته مشخص شد که ادعای
اقایان ظریف و عراقچی صحیح نبوده است.
از این رو ،موضوع ازمایش موشــکی ایران از سوی
اعضای تیم مذاکره کننده هســته ای کشورمان و شخص
اقای رئیس جمهــور مورد تایید و حل شــده بود .در چنین
شرایطی اظهارات اقای رئیس جمهور در مناظره دوم جای
بسی تعجب دارد.
اقای رئیس جمهور به نوشتن شعار مرگ بر اسرائیل
روی موشک ها اشاره کرده اند .مگر شعار مرگ بر اسرائیل،
شعار تازه ماســت؟ این شــعار از 40ســال قبل و حتی در
ســال های قبل از پیروزی شــکوهمند انقالب اســامی
ایران از ســوی حضرت امام خمینی (ره) و پس از ایشــان
توســط مقام معظم رهبری مورد تاکید قرار گرفته اســت.
امــام (ره) و مقام معظم رهبــری بارها تاکیــد کرده اند که
3
در جریــان برگــزاری مناظــره دوم از سلســله
مناظره های انتخابــات ریاســت جمهوری دوازدهم،
اقای روحانی به موضوع نوشتن شعار روی موشک ها و
نمایش تصاویر شهر موشکی سپاه پاسداران انقالب
اســامی اشــاره کرده و انها را به عنوان اقداماتی در
راستای بر هم زدن توافق هسته ای مورد تحلیل قرار
دادند .این اظهارات اقای رئیس جمهور بازتاب زیادی
در رسانه های منطقه و رســانه های غربی داشت .در
این خصوص گفت وگویی با ســردار محمد اسماعیل
کوثری از فرماندهــان دوران جنگ تحمیلی و نماینده
سابق مجلس شورای اســامی صورت داده ایم که از
نظرتان می گذرد.
همگان به اثبات رسیده بود .این چهره واقعی امریکاست.
هم اکنون امریــکا در منطقه جنگ نیابتی بــه راه انداخته
است .متاسفانه در چنین شرایطی برخی مسئوالن به جای
اینکه از قدرت و عظمت ملت ایران در مواجهه با بیگانگان
استفاده کنند ،این قدرت را نادیده می انگارند .بیان چنین
مواضعی از اقای رئیس جمهور به عنوان فردی که سال ها
در حوزه امنیتی کشور فعال بوده و فرمانده پدافند بوده اند،
جای تعجب دارد.
من به خود اقــای ظریف در کمیســیون امنیت ملی
مجلس شورای اســامی متذکر شــدم که فرزندان غیور
این مرز و بوم در طول هشــت ســال دفاع مقدس به رغم
کمبود امکانات و با جانفشــانی زیاد ،در مقابل دشــمنان
این مرز و بوم ایســتادند و اجازه ندادند حتی یک وجب از
خاک کشورمان اشغال شــود .این قدرت ما بود .در حال
حاضر نیز این قــدرت وجود دارد .این قدرت ریشــه در دو
عامل دارد؛ یکی عامل رهبــری و دیگری ملت والیتمدار.
بنابراین دشــمنان ما از قدرت نظامی جمهوری اســامی
ایران عصبانی هســتند .با این حال به نظر می رسد برخی
مسئوالن نسبت به اهمیت این قدرت توجیه نیستند .پس
از جنگ ،ما سالح هایی که به انها نیازمند بودیم را با دست
توانمند جوانان و دانشمندان خود ساختیم.
برخی رســانه های منطقــه از جمله رســانه های
سعودی و صهیونیستی سخنان رئیس جمهور
در خصوص توان موشــکی ایران را مورد توجه
قرار داده و بــه نقل ان پرداخته انــد .این موضع
رسانه ای را چگونه ارزیابی می کنید؟
استقبال رســانه های صهیونیســتی و سعودی
از چنین اظهاراتی کامال طبیعی اســت .در اینجا بار دیگر
تاکید می کنم که ما شعار خود در خصوص نابودی اسرائیل
را همیشه داریم و ان را هیچ گاه کتمان نکردیم .به راستی
اینکه مطرح می شــود ما روی موشــک شــعار نوشــتیم،
چه ربطی به برجــام و توافق هســته ای دارد؟ ما در همان
زمان (دوران مذاکرات هســته ای) تاکید کردیم که شما
با دیپلماسی دفاعی در مقابل دشــمنان به جایی نخواهید
رسید .این موضوعی بود که هم من و هم دیگر نمایندگان
مجلس شورای اســامی روی ان تاکید داشــتند .با این
حال خوشبینی دولت نسبت به بیگانگان ،مانع از درک این
حقیقت توسط دولت گردید.
55
سیاست خارجی
برجامتغییرمی کند
سیاست خارجی
56
مثلث | شماره 355
سید رضا صدرالحسینی در گفت وگو با مثلث
اقــای رئیس جمهــور در جریان دومیــن مناظره
انتخاباتــی ،بــه نقــش ســلبی اقداماتــی مانند
نمایش تصاور شــهر موشــکی و نوشــتن شعار
روی موشک ها در مســیر به ثمر رسیدن توافق
هسته ای اشاره کردند .نظر شما در این خصوص
چیست؟
به نظــر می رســد برخــی نامزدهــای انتخابات
ریاست جمهوری ،منافع فردی و جمع اوری رای را به مصالح
امنیت ملی کشــور ترجیح می دهند .همان گونه که اشاره
کردید ،یکی از نامزدهای محترم انتخابات ریاست جمهوری
به مسائلی در خصوص شلیک موشک در زمان مذاکرات
هسته ای اشــاره کرده اســت .این در حالی است که طبق
قانون اساســی ،تقویت بنیه نظامی ما و شــلیک موشک،
اساسا در حوزه اختیار رئیس جمهور نیست .این اظهارات
اقای رئیس جمهــور ،با واکنش مثبت رژیم صهیونیســتی
همراه شده است .رسانه های صهیونیستی اشاره کرده اند
که حتی اقای روحانی نیز با شلیک موشک با شعار نابودی
رژیم صهیونیستی مخالف است .به راستی نقش فاکتورها
و مولفه هایی مانند امنیت ملی و بازدارندگی پایدار در تفکر
اقای رئیس جمهــور چگونه اســت؟ از ســوی دیگر ،این
اظهارات نشان می دهد که رئیس شورای عالی امنیت ملی
کشورمان نسبت به برنامه های مصوب ستاد کل نیروهای
مسلح بی توجه است.
پرتاب موشــک عماد ،در راســتای عمل بــه برنامه
مصوب ســتاد کل نیروهای مســلح برای افزایش امادگی
بیشــتر نیروهای عمل کننده ما (در زمان مورد نیاز) صورت
گرفت .نکته مهم تر اینکه رزمایش نظامی مذکور نیز 2ماه
4
پــس از اظهــارات
رئیس جمهور کشــورمان در
خصــوص برجــام و موضوع
توان موشــکی ایران ،شاهد
برخــی مباحــث در خصوص
نســبت میان قدرت سخت و
نرم در سیاســت خارجی جمهــوری اســامی ایران
هســتیم .به راســتی این نســبت باید چگونه تعریف
شــود؟ ایا می تــوان نقش قدرت ســخت یــا متعاقبا
قدرت نرم را در مناســبات سیاســت خارجی کشــور
نادیده انگاشت؟ در این خصوص گفت وگویی با دکتر
سید رضا صدر الحسینی کارشناس سیاست خارجی و
مسائل منطقه صورت داده ایم که از نظرتان می گذرد.
پس از امضای توافقنامه هسته ای صورت گرفت .در چنین
شرایطی نباید برای تحریک احساسات مردم چنین سخنانی
را بیان کرد.
در ســخنان خــود بــه اســتقبال رســانه های
صهیونیســتی از ســخنان رئیس جمهور اشاره
کردید .عــاوه بر رســانه های صهیونیســتی،
رسانه های ســعودی نیز اظهارات رئیس جمهور
را به صورتی خاص پوشش داده اند .به طور کلی
اســتقبال تل اویو و ریاض از مواضع مطر ح شده
اخیر در مناظره دوم انتخابات ریاست جمهوری را
چگونه ارزیابی می کنید؟
انچه مســلم اســت اینکه رسانه های ســعودی و
صهیونیستی به دنبال ایجاد شــکاف بین مسئوالن کشور
ما هســتند .انها در صددند جامعه ما را به دو بخش تقسیم
کنند و به عبارت بهتر ،در کشــور فضــای دو قطبی ایجاد
نمایند .در این میان ،شاهد هستیم که برخی مسئوالن دفاع
همه جانبه ای از اصول و دســتاوردهای انقالب اســامی
می کنند اما برخی دیگر ،در این خصوص بی تفاوت هستند.
از این رو نباید بهانه الزم را در این تقابل به دست سعودی ها
و صهیونیست ها داد .تل اویو و ریاض به طور کلی در صددند
همبســتگی اجتماعی ملــت ایــران را در برهه های زمانی
حساس خدشه دار کنند.
تاکنون نظرات و فرضیات مختلفی در خصوص
ســنجش نســبت میان قدرت ســخت و نرم در
سیاست خارجی کشــورمان بیان شــده است.
به طور کلی مرز میــان قدرت ســخت و نرم را در
سیاست خارجی جمهوری اسالمی ایران چگونه
ترسیم می کنید؟
به نظر من در نظام جمهوری اسالمی ایران و در
حوزه سیاســت خارجی کشــورمان ،قدرت سخت و قدرت
نرم مکمل یکدیگر محسوب می شــوند .بر این اساس ما
هم باید امادگــی نظامی خود را در برابــر تهدیدات موجود
حفظ کنیم و هم باید نفوذ انقالب اسالمی ایران را به عنوان
انقالبی الهام بخش در سرتاسر منطقه و جهان مورد توجه
قرار دهیم .از این رو نمی توان قدرت ســخت یا قدرت نرم
را در سیاست خارجی کشــور نفی کرد یا نقش انها را نادیده
انگاشت .به نظر می رسد یکی از مهم ترین وظایف شورای
عالی امنیت ملی ،تلفیق قدرت سخت و نرم به کارگیری هر
یک از این دو قدرت (سخت و نرم) در شرایط ضروری است.
هدف از به کارگیری قدرت ســخت و نــرم در نهایت تامین
منافع ملی ماست.
این قاعده در خصــوص گفت وگوهایــی مهم مانند
برجام نیز صادق اســت .توصیه می گردد که مسئوالن ما
در مذاکراتی از این دست ،از قدرت برتر جمهوری اسالمی
ایران در منطقه برای کسب دســتاوردهای بیشتر استفاده
کنند.
اشاره ای به توافق هسته ای میان ایران و اعضای
5+1داشتید .به طور کلی عهد شکنی های ایاالت
متحده امریکا و دو دولت قبلی و فعلی این کشور
در قبــال برجام را چگونــه ارزیابــی می کنید؟ ایا
رویکــرد دولت های امریکایی در قبــال برجام در
دوران اوبامــا و ترامپ با یکدیگــر متفاوت بوده
است؟
برخی افراد خوشبین و کسانی که در ابتدا معقتد
بودند توافق هسته ای میان ایران و اعضای 5+1توانسته
است مشکالت اقتصادی و تحریم های بانکی را رفع نماید،
هم اکنون اذعان دارند کــه روابط بانکی ما بــا دنیا پس از
گذشت دو سال از توافق هســته ای برقرار نشده است .در
این خصوص تفاوتی میان دو دولــت قبلی و فعلی ایاالت
متحده امریکا وجود ندارد .با اعالم حالــت فوق العاده در
قبال جمهوری اسالمی نیز که توسط اوباما و در دقایق اخر
ترک کاخ ریاست جمهوری به امضا رسید شخصیت معرفی
شده از اوباما در ایران به زیر سوال جدی رفت و اثبات شد
که تفاوتی میــان دولت های اوباما و بــوش در قبال ایران
وجود ندارد .پس از سر کار امدن دونالد ترامپ در کاخ سفید
نیز شاهد کارشــکنی های ترامپ در قبال توافق هسته ای
با ایران هســتیم .به طور کلی با نگاهی به اظهارنظرهای
اقای ترامــپ که می توان ان ســخنان را تا حــدود زیادی
غیر کارشناسی و از سر نااگاهی نسبت به مسائل بین الملل
قلمداد کرد ،می توان این گونه پیش بینی کرد که شــرایط
اینده بر اساس تصمیمات وی نیز برجام را بر ریل واقعی قرار
نخواهد داد .من معتقد هســتم گرچه ممکن است برجام
توسط دونالد ترامپ پاره نشود اما دچار تغییراتی خواهد شد
که ممکن است قابل پیش بینی نباشد.
رئیس جمهور میانه رو در الیزه
بین الملل
با برگزاری دور دوم انتخابات ریاست جمهوری فرانســه ،امانوئل ماکرون جوان و میانه رو ،توانست بر
رقیب خود مارین لوپن از حزب افراطی جبهه ملی پیروز شده و به عنوان جانشین فرانسوا اوالند ،رئیس جمهور
سوسیالیست و تک دورهای فرانسه به کاخ الیزه راه یابد .ماکرون با کسب ۶۵درصد اراء پیروز این انتخابات
شد که در اینجا تنها پیروزی وی مهم نخواهد بود ،بلکه دیدگاه مردم و این که مستقل بودن او باعث شد که
به عنوان پیروز انتخابات مطرح شود ،اهمیت بیشتری دارد .همچنین سیاستها و مواضع پیش روی این
رئیس جمهور جوان در قبال اروپا ،خاورمیانه و ایران نیز حائز اهمیت است.
تی
تر
یک
رئیس جمهوربی طرف
بین الملل
58
مثلث | شماره 355
امانوئلماکرونچهسیاست هاییرادنبالخواهدکرد؟
انتخاب میان بد و بدتر
ماکرون با یک فرانسه چندپاره
مواجه است
شبح ملی گرایی
افرادی که نمی خواستند لوپن رای
بیاورد ،به ماکرون رای دادند
ازاده کشوردوست
روزنامه نگار
1
عدم حضــور نماینــده ای از جنبــش تازه تاســیس
رئیس جمهوری منتخب فرانسه ،قدرت گرفتن نسبی جناح
راســت افراطی و چالش های امنیتی به ویــژه تهدیدهای
گروه تروریســتی داعش از جمله مهمتریــن چالش های
مثلث | شماره 355
چالش های پیش روی ماکرون
رئیس جمهوری منتخب فرانسه به شمار می رود.
از انجــا که جنبش متبــوع ماکــرون در پارلمان هیچ
نماینده ای ندارد ،وی برای تشــکیل دولت خود به شــدت
نیازمند پیروزی در انتخابات پارلمانی ماه ژوئن است؛ امری
که باتوجه به فاصله زمانی اندک باقیمانده تا انتخابات ،کمی
دشوار به نظر می رســد .با این وجود حمایت مانوئل والس
از حزب ماکــرون در انتخابات پارلمانی پیــش رو می تواند
امیدی هر چند کوچــک برای هواداران این حزب باشــد.
از طرف دیگر ،حــزب جبهه ملی که با کســب بیش از ۱۰
میلیون رای در مرحله دوم انتخابات رکوردی تاریخی ثبت
کرد نیز می تواند شــرایط را در انتخابات پارلمانی سخت تر
کند .جبهه ملــی هم هیــچ گاه در پارلمان فرانســه حضور
تاثیرگذاری نداشته است ،اما با افزایش بی سابقه محبوبیت
این حزب راستگرای افراطی در فرانسه انتظار می رود انها
نیز مانع بزرگی برای کسب اکثریت حزب حاکم در انتخابات
پارلمانیفرانسهباشند.همچنینبر اساسنتایجمنتشر شده،
یک سوم فرانسوی ها در دور دوم با عدم شرکت در انتخابات
یا انداختن رای سفید به صندوق ،مخالفت خود با کاندیداها
و ساختار سیاســی کشــور نشــان دادند که همین مساله
می تواند برای اینده سیاسی ماکرون نگران کننده باشد .در
دور نخست نیز حدود نیمی از فرانسوی ها رویکرد غیبت یا
انداختن رای سفید را انتخاب کرده بودند؛ به همین دلیل در
چنینشرایطیمتحدکردنمردمیکیازاصلی ترینوظایف
رئیس جمهوری اینده خواهد بود.
در همین راستا ،جنبش تسلیم ناپذیران با رهبری ژان
لوک مالنشون نیز در مرحله اول با کسب بیش از ۱۹درصد
ارا با اختالفی بسیار ناچیز از جمهوریخواهان در جای چهارم
قرار گرفتند .حامیان این جنبــش را می توان ادامه جنبش
براشفتگان چپ های فرانسوی دانست؛ هرچند برای اولین
بار است که در انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی شرکت
می کنند .شــاید این نماینده جدید چپ رادیکال فرانسه در
صورت ســازماندهی قوی بتواند یکی از جریان های پیروز
انتخابات پیش رو باشد« .ژان لوک مالنشون» در انتخابات
ریاســت جمهوری موفق شد در چند شــهر بزرگ فرانسه از
جمله لیل و مارسی باالتر از امانوئل ماکرون و مارین لوپن
نفر اول باشد .تســلیم ناپذیران نیز می توانند به چند قطبی
شدن پارلمان کمک کنند.
نظرسنجی هایی که به فاصله کوتاهی بعد از پیروزی
ماکرون منتشر شد ،حاکی از ان اســت که او و متحدانش
در حزب میانه رو «مودم» با ۲۴تا ۲۶درصد ارا در دور اول
انتخابات ۱۱ژوئن در جایگاه نخست ،حزب جمهوریخواه
و جبهه ملی با کسب حدود ۲۲درصد ارا در جایگاه بعد قرار
می گیرند و حزب چپ افراطی «فرانسه سربلند» نیز ۱۳تا
۱۵درصد ارا را کسب می کند .حزب سوسیالیست هم که به
واسطه سیاست های فرانسوا اوالند و سوء مدیریت وی در
شرایط نامناسبی قرار دارد ،با کسب ۹درصد ارا همچنین به
رکوردزنی در پایین جدول ادامه خواهد داد .در این شرایط،
ماکرون ممکن اســت مجبور شــود برای یافتن متحدانی
که حاضر به پذیرش مانیفست وی باشند ،به نوعی با دیگر
سیاسیون وارد معامله شــود .با این حال سیستم انتخابات
پارلمانی فرانسه به نوعی است که پیش بینی نتایج را مشکل
می کند.
افزایش چشمگیر قدرت جناح راست افراطی عالوه
بر پیروزی در انتخابــات پارلمانی ،می تواند مانعی بر ســر
بین الملل
«امانوئــل ماکــرون» نامــزد مســتقل میانــه روی
فرانسه در تاریخ هفتم ماه می در سن ۳۹سالگی به عنوان
جوان ترین رئیس جمهوری جمهوری پنجم فرانسه انتخاب
شــد .ماکرون به عنوان رهبر جنبش «به پیش» با کســب
۲۰میلیون و ۷۰۳هزار و ۶۹۴رای معادل ۶۶و شش صدم
درصد ارا توانست راهی کاخ الیزه شود .این در حالی است
که «مارین لوپــن» رقیب ماکرون که به همــراه وی بعد از
انتخابات ۲۳اوریل به دور دوم انتخابــات راه یافته بود ،با
کســب ۱۰میلیون و ۶۳۷هزار و ۱۲۰رای معادل ۳۳و ۹۴
صدم درصد ارا مغلوب رقیب جوان خود شد.
ماکرون به رغم جوان بودن و با وجود اینکه تا چند وقت
اخیر نام وی چندان شناخته شــده نبود ،پیش از این نیز در
کاخ الیزه فعالیت داشته است .وی در سال ۲۰۱۲به عنوان
مشــاور عالی «فرانســوا اوالند» رئیس جمهوری فرانســه
وارد کاخ ریاست جمهوری شــد و دو سال بعد به عنوان وزیر
اقتصاد انتخاب شــد .وی در ماه اوریل سال ۲۰۱۶جنبش
«به پیش» را تاســیس و در شــانزدهم نوامبر خود را نامزد
ریاســت جمهوری کرد؛ هر چند بعد از پیروزی ماکرون نام
این حزب به «جمهوری به پیش» تغییر پیدا کرد تا به گفته
مقام ها ،اغازی برای افزایش تالش ها به منظور گسترش
پایگاهحزب باشد .رئیس جمهوریفرانسههمچنین به دنبال
این موفقیت از رهبری حزب کنار رفته اســت .او قصد دارد
نامزدهایی برای همه کرسی ها معرفی کند و گفته است که
نیمی از انها تازه واردان عالم سیاســت خواهند بود تا خون
تازه ای به سیستم تزریق شود .نیم دیگر هم اعضای حزب
«مودم» یا افرادی هستند که از سایر احزاب خارج شده اند.
انتخابات ریاســت جمهوری اخیر فرانسه ،انتخاباتی
منحصر به فرد محسوب می شــود چرا که این اولین بار در
تاریخ فرانسه اســت که هیچ یک از دو نامزد در مرحله دوم
رای گیری به احزاب عمده چپ و راســت تعلق نداشــتند.
همچنین به رغم شکست راســت های افراطی در دور دوم
انتخابات ریاست جمهوری ،صرف راهیابی این طیف به دور
دوم و کسب حدود ۳۳درصد از ارا می تواند به خودی خود
هشدار دهنده باشد.
در دور نخســت انتخابــات ریاســت جمهوری
فرانســه در تاریخ ۲۳اوریل ،بعد از ماکــرون و لوپن که به
دور دوم راه یافتنــد ،راســت های محافظه کار موســوم به
جمهوریخواهــان فرانســه و نامزد انها «فرانســوا فیون»
نخست وزیر پیشین فرانسه ،با کسب ۱۹درصد ارا در جایگاه
ســوم قرار گرفت و «بنوا امون» نامزد سوسیالیســت ها با
کسب ۶درصد ارا ،پایین ترین ارای سوسیالیست ها در تاریخ
فرانســه را ثبت کرد و در رتبه پنجم قرار گرفت .این نتیجه
ضعیف برای سوسیالیســت ها در حالی رقم خــورد که این
حزب در پارلمان اکثریت را در اختیار دارد.
توازن فرانسوی
الیزه خواهان تعامل با تهران
خواهد بود
59
بین الملل
بین الملل
60
مثلث | شماره 355
راه عملی شــدن سیاســت های ماکرون و دولت اینده وی
نیز باشد .این مساله به دنبال برگزاری انتخابات زودهنگام
بریتانیا در تاریخ هشتم ژوئن وارد مرحله دشواری می شود؛
به طوری کــه در صــورت رضایــت شــهروندان بریتانیا از
پیامدهــای برگزیت و نمایان شــدن جنبه هایــی مثبت در
سیاســت و اقتصاد این پادشــاهی ،کار برای ماکرون که
بر خالف لوپن هوادار اتحادیه اروپا بوده اســت ،سخت تر
خواهد شد.
در حالی که لوپن ســعی می کرد با انتقــاد از اتحادیه
اروپا ،رای دهندگان ناراضی از نظام سیاسی را به خود جلب
کند ،امانوئل ماکرون همواره تاکید می کرد که قرار گرفتن
در جبهه مخالف بــا اتحادیه اروپا در شــرایط فعلی ،اقدام
درستی نیســت .او در زمان رقابت های انتخاباتی در جمع
هواداران خود گفته بود« :من به شما اطمینان می دهم که
خبری از دیوار در برنامه های من نیست .اما ما مرزهای اروپا
را حفظ خواهیم کرد .این امنیت واقعی ماست».
نامزد راستگرایان افراطی جبهه ملی از رای دهندگان
فرانسوی خواسته بود که از رای مردم بریتانیا در همه پرسی
خروج از اتحادیه اروپا و رای مــردم امریکا به دونالد ترامپ
الگوبرداری کنند و کشور را به ســمت استقالل از اتحادیه
اروپا هدایت کنند ،ولی ماکــرون تعامل برد -برد با اتحادیه
اروپــا را معقول ترین گزینه می دانســت .ایــن کاندیدای
میانه رو انتخابات فرانسه ،ترامپ را مایه نگرانی می خواند
و حتی از به قدرت رسیدن وی به عنوان یکی از چالش های
جدی حال حاضر جهــان یاد می کند .ماکــرون در جریان
رقابت های انتخاباتی خود گفته بود که به قدرت رســیدن
دونالد ترامپ ،سبب «نگرانی شهروندان فرانسوی» شده
و «معــادالت جهانــی را به نفع چیــن به هم زده اســت».
رئیس جمهوری جوان فرانســه در عین حــال تاکید کرده
است که کشــورش ،گفت وگو با امریکا در دولت ترامپ را
یک فرصت می داند.
در همین راســتا ،امانوئل ماکرون بعــد از پیروزی در
انتخابات ،تلفنی با ترامپ گفت وگو کــرد و دو طرف برای
دیدار در حاشیه نشست ناتو در بروکسل در تاریخ ۲۵ماه می
به توافق رسیدند.
ماکرون عــاوه بر همــه اینهــا ،سیاســت خارجی
«خطرناک» روسیه تحت حاکمیت والدیمیر پوتین ،جنگ
در خاورمیانه و تضعیف اتحادیه اروپــا با برگزیت را از دیگر
چالش های مهمی دانســته که باید در برابر ان دیپلماسی
موثری اتخاذ کرد.
رئیس جمهــوری منتخــب فرانســه خــود را پایبند
«جهانی سازی» معرفی می کند و امیدوار است کشورش
بتواند از این فرصت هــا در جهت نزدیک شــدن هر چه
مارین لوپن،کاندیدای حزب
افراطی جبهه ملی سعی داشت
با انتقاد از اتحادیه اروپا،
رای دهندگان ناراضی از نظام
سیاسی را به خود جلب کند
بیشــتر به جامعه جهانــی بهره ببــرد .ماکرون بــا وجود
همکاری با دولت سوسیالیست فرانســوا اوالند ،از سال
۲۰۰۹دیگر عضــو حزب سوسیالیســت نیســت .با این
حال وی در زمان تاســیس جنبش «به پیش» موفق شد
برخی از سوسیالیســت ها را وارد جریان خود کند .اما در
میان این سوسیالیســت ها نام درخور و بزرگی به چشــم
نمی خورد که بتواند در انتخابــات پارلمانی این جنبش را
سازماندهی کند.
واکنش های بین المللی به پیروزی ماکرون
«انگال مرکل» بالفاصله بعد از اعالم پیروزی ماکرون
به وی تبریک گفت .سخنگوی صدر اعظم المان هم پیش
از این موفقیت ماکرون را پیروزی برای اروپایی قوی و متحد
توصیف کرده بود.
«ژان کلود یونکر» رئیس کمیســیون اروپایی هم با
استقبال از نتیجه انتخابات ،تصریح کرد که مردم فرانسه به
اینده اروپا رای دادند.
«تــرزا می» نخســت وزیر بریتانیــا نیز بــا تبریک به
ماکرون گفت« :فرانسه یکی از نزدیکترین متحدان ماست
و ما چشم به راه همکاری با رئیس جمهوری جدید این کشور
هستیم».
«شی جین پینگ» رئیس جمهوری چین هم با ارسال
پیام تبریک برای ماکرون ،نسبت به گسترش همکاری های
دو کشور در دولت جدید فرانسه ابراز امیدواری کرد.
موضع گیری های داخلی و بین المللی ماکرون
ماکرون در عرصه سیاســی خارجی تاکید کرده است
که بیش از هر چیز بر «فرانسه مستقل» تاکید دارد .او گفته
است به دنبال احیای نقش سنتی کشــورش در خاورمیانه
است .ماکرون همچنین خواستار حفظ برجام بوده و تاکید
کرده است که گشایش درها به سوی ایران باید ادامه یابد.
وی درباره سیاست خود در قبال ایران گفته است که حفظ
تعهد در قبال توافق هسته ای ایران ،مشروط به این است
که این کشور به برقراری ثبات در منطقه کمک کند.
رئیس جمهوری جوان فرانسه درباره مناقشه اسرائیل
و فلسطین نیز تاکید کرده است که کشورش به حفظ امنیت
اسرائیل متعهد است و در عین حال تشکیالت خودگردان را
نیز به عنوان نهادی مشروع به رسمیت نمی شناسد .او گفته
است« :باید در پی یک اشتی پایدار و راستین بود تا دو طرف
بتوانند در کنار هم در امنیت به سر ببرند ».ماکرون با انتقاد از
سیاست های پوتین ،خواستار حفظ تحریم ها علیه روسیه تا
زمان حل شدن مناقشه اوکراین است.
او تصریح کرده است که اروپا باید به نوعی با روسیه به
توافق برسد تا اگر شرایط در اوکراین تغییر کرد ،تحریم ها
علیه مســکو برداشــته شــود .وی در عین حال که بر لزوم
حضور کشورش در ناتو تاکید دارد ،از مناقشه این سازمان با
روسیه حمایت نمی کند.
وی همچنین در عرصه داخلی در نخستین نطق خود
به عنــوان رئیس جمهوری منتخب فرانســه گفت که برای
جبران اعتمادی که مردم به او کرده اند ،از هیچ تالشی دریغ
نخواهدکرد .رئیس جمهوریفرانسهتاکیدکرد«:منظرف
پنج سال اینده تمام انچه در توان دارم را انجام خواهم داد
که هیچ کس هرگز دیگر دلیل ان را پیدا نکند که بخواهد به
افراطی ها رای بدهد».
ماکرون با اشــاره به مشــکالت فعلی فرانسه از همه
خواست برای متحد کردن فرانسه و ساختن فردایی بهتر با
نابرابری مبارزه کنند .او گفته است که برای پیشبرد صلح و
هماهنگی بین المللی و مبارزه با تروریسم خواهد کوشید.
با همه اینها شاید گمانه زنی درباره چشم انداز سیاسی
ماکرون و دولت وی ،پیش از برگــزاری انتخابات پارلمانی
چندان اسان نیست.
پارادوکس ماکرون
نبرد مخالفان و موافق اتحادیه اروپا
در انتخابات ریاست جمهوری فرانسه
2
ازاده طاهری
کارشناس مسائل فرانسه
پیروزی نامزد اروپامدار در انتخاباتی که عضویت در
اتحادیه اروپا اصلی ترین محور ان بود ،موجب شد نخبگان
سیاسی فرانســه و رهبران اروپا دست کم برای مدتی نفس
راحت بکشــند .امانوئل ماکرون در رقابت های انتخاباتی
که ملی گرایی و ضدیت با اتحادیه اروپــا بیش از هر زمان
دیگری در ان پررنگ شده بود ،بی پروا از همگرایی در این
اتحادیه دفاع کرد و در نهایت توانست با رای مردم فرانسه
راهی الیزه شود.
برای فهم انچه رئیس جمهوری جــوان با ان مواجه
خواهد بود ،توجه به این مســاله که در دور دوم انتخابات
ریاست جمهوری فرانسه ،موافقان و مخالفان اتحادیه رو
در روی یکدیگر صف کشیدند ،ضروری است.
ماکرون اگرچــه از لزوم اصــاح ســاختار اتحادیه
اروپا ســخن گفته اســت ،پس از والری ژیسکاردســتن،
اروپامدارترین ســاکن الیزه خواهد بــو د و اکنون که مردم
فرانســه به وی و ایده همگرایــی اروپایی فرصتــی دوباره
داده اند ،وظیفه دشــواری برای عملی کــردن وعده های
انتخاباتی خود خواهد داشت .رئیس جمهوری جدید فرانسه
باید با انجام اصالحاتی ،اوضاع اقتصادی فرانسه را تقویت
کند و همزمان نیز جایگاه این کشور را در اتحادیه اروپا ارتقا
بین الملل
مثلث | شماره 355
دوپاره شدن جامعه فرانسه در رقابت های اخیر،
می تواند برای ســاکن بعدی الیزه دردسر ساز
شود .درواقع ماکرون در انتخاباتی پیروز شد
که حامیان جهانی شدن و اتحادیه اروپا در برابر
زخم خوردگان جهانی شــدن و اروپاستیزان،
صف ارایی کردند
بین الملل
دهد ؛ جایگاهی که اکنون به شدت زیر سایه المان ها قرار
گرفته است.
انچه این مساله را پیچیده و دشوار می کند ،وابستگی
متقابل این دو بر هم اســت ،یعنی ماکرون برای پیشــبرد
برنامه های خود به انجام اصالحاتی هم در ساختار اقتصاد
فرانســه و هم در ســاختار اتحادیه اروپا نیاز دارد و تنها در
صورتی بخت با وی یار خواهد بود که بتواند رشد اقتصادی
سریعی برای فرانســه به ارمغان اورد و همزمان به قوانین
بودجه ای اتحادیه اروپا احترام بگذارد.
کاهــش بدهی هــای دولتــی و انجــام اصالحــات
اقتصادی مبتنــی بر بــازار در کنار کاهش ســهم دولت از
خروجی اقتصاد فرانسه که در حال حاضر باالترین میزان
را در میان کشــورهای اروپایــی دارد و همزمــان پایبندی
به مقررات بودجــه ای اتحادیه اروپا و اجــرای طرح های
بلند پروازانه ماکرون برای منطقه یورو ،بی شــک کار بسیار
دشواری خواهد بود.
رئیس جمهور فرانسه از قدرت زیادی برخوردار است،
بنابراین روی کاغذ ماکرون باید بتواند اصالحات مورد نظر
خود را در فرانسه دنبال کند .در عمل اما ماکرون نیز همانند
همه روســای جمهور پیشــین بــرای انجــام اصالحات با
دشواری های زیادی مواجه خواهد شد.
وی با بخشی از این مقاومت های سرسختانه در دوران
کوتاه زمامداری خود در وزارت اقتصاد فرانسه روبه رو شد و
انجام اصالحات مورد نظر وی که قانون ماکرون نام گرفت،
با مخالفت های گســترده اتحادیه های کارگــری و برخی
احزاب روبه رو شد .اکنون در مقام رئیس جمهوری در حالی
باید اصالحاتی به مراتب گسترده تر را انجام دهد که هنوز
مشخص نیست از ابزارهای الزم برای انجام ان برخوردار
باشــد .در شــرایط کنونی انچه بیش از همه اهمیت دارد،
ترکیب پارلمان فرانسه است که سرنوشت ان در انتخابات
ماه ژوئن روشن می شود .باتوجه به دسته بندی هایی که در
جریان انتخابات ریاست جمهوری شکل گرفت و عملکرد
بســیار ناامید کننده احزاب اصلی در این انتخابات ،به نظر
می رســد پارلمان بعدی ترکیبی بی ســابقه و بسیار چندپاره
داشــته باشــد .حزب حاکم سوسیالیســت که تقریبا محو
شده و جمهوریخواهان راســت میانه نیز نه تنها نتوانستند
نماینده ای در دور دوم انتخابات ریاســت جمهوری داشته
باشند ،به نظر نمی رسد کرسی های زیادی در پارلمان جدید
به دست اورند.
نمی توان انتظار داشــت حزب تازه تاسیس ماکرون
نیز عملکــرد خیره کننده ای در انتخابات ماه ژوئن داشــته
باشد به ویژه انکه بخش زیادی از ارایی که ماکرون در دور
دوم انتخابات ریاست جمهوری به دست اورد در حقیقت به
دلیل نگرانی از روی کار امدن راست های افراطی در سبد
وی ریخته شد.
در ان سوی میدان اما انچه بیش از پیش جلب توجه
می کند ،قدرت گرفتن بی سابقه افراط گرایان در دو سوی
راســت و چپ اســت .مارین لوپن اگرچه نتیجه دور دوم
انتخابات را بــه ماکرون واگذار کرد اما کســب 34درصد
ارا همانطور که در چهــره خوشــحال وی و طرفدارانش
بعد از اعالم نتایج مشــخص بود ،به منظور پیروزی برای
جناحی تلقی می شــود که تــا پیش از این نمی توانســت
نقش پررنگی در عرصه سیاســی فرانســه داشــته باشد.
افزون بر این کســب نزدیک به 20در صد ارا از سوی ژان
لوک مالنشــون ،رهبر چپ های افراطی در دور نخســت
انتخابات ریاست جمهوری فرانسه ،در کنار 21درصد رای
لوپن در این دور ،نشان می دهد افراط گرایان توانسته اند
نزدیک بــه 40درصــد از رای دهنــدگان فرانســوی را با
خود همراه کنند کــه می تواند در انتخابــات پارلمانی نیز
سرنوشت ساز باشد.
عالوه بر ترکیب پارلمان ،دوپاره شدن جامعه فرانسه
نیز که در رقابت های اخیر به ویژه در دور دوم انتخابات بیش
از پیش خودنمایی کرد ،می تواند برای ســاکن بعدی الیزه
دردسر ساز شود .ماکرون در انتخاباتی پیروز شد که حامیان
جهانی شدن و اتحادیه اروپا در برابر زخم خوردگان جهانی
شدن و اروپاستیزان ،صف ارایی کردند .برخالف انتخابات
قبلی ریاســت جمهوری که رقابت میان نامزد چپ و راست
بود ،این بار در یک سوی میان نامزدی بود که راه مشکالت
فرانسه را در چارچوب عضویت در اتحادیه اروپایی قدرتمند و
همگرایی با ساختارهای جهانی می دانست و رای دهندگانی
را نمایندگی می کــرد که از تحصیــات و تخصص باالتر
برخوردار هستند و امکان دسترسی به سرمایه در روند جهانی
شدن را دارند.
در ان سو اما به حاشــیه رانده شدگان و کسانی که در
روند همگرایی اروپایی و جهانی شدن اسیب دیده اند ،پشت
سر مارین لوپن جمع شدند .این دو قطب بندی جدی و البته
اجتناب پذیر به قوت خود باقی است ،حتی با وجود انکه به
نظر می رسد بیشتر مردم فرانسه با رای به ماکرون همچنان
به پروژه اروپایی امیدوارند.
گروه دوم نتوانســتند نماینده مورد حمایت شان را به
الیزه بفرستند اما اکنون انقدر پررنگ شده اند که نمی شود
انها و دالیل نارضایتی شــان را نادیده گرفت .به ویژه انکه
برنامه های اصالحــات اقتصادی و سیاســت های مالی و
تغییرات مورد نظر ماکرون در بــازار در کنار طرح وی برای
ادغام بودجه کشــورهای عضو یورو ،بیــش از همه به این
گروه اســیب خواهــد زد و زمینــه نارضایتی هرچه بیشــتر
انها را فراهــم خواهد کرد .اگر ماکــرون نتواند طرح های
اقتصادی خود در داخل فرانسه را اجرا و جایگاه این کشور
را در اتحادیه اروپا تقویت کند ،بی شک این نارضایتی های
دامنه دار می تواند در انتخابات بعــدی وی و اتحادیه اروپا
را به زیر بکشد.
با این همه انچه بیش از همه ماکرون را تهدید می کند
پارادوکس خود وی است .ماکرون به پدیده ای در انتخابات
ریاست جمهوری فرانسه تبدیل شد و برای اولین بار فردی
خارج از بدنه نخبگان سیاسی این کشور در انتخابات پیروز
شــد .ماکرون به هیچ یک از احزاب اصلی فرانسه وابسته
نبود و خارج از سیســتم حکومتی قرار داشــت اما بیرون از
گفتمان اصلی نبود .همین مســاله اصلی ترین پارادوکس
پدیده ماکرون و این دوره از انتخابات فرانســه بود .مردم
فرانسه که دلزده از راست و چپ سنتی بودند ،به کسی رای
دادند که راه میانه را برگزید اما قرار نیســت از گفتمان رایج
خارج شود و طرحی نو دراندازد.
راه میانه ای که ماکــرون از ان دم می زند ،خارج از
گفتمان حاکم نیست با این تفاوت که درون این گفتمان
وی تالش کرده اســت راه جدیدی در پیــش بگیرد .این
پارادوکــس می توانــد بــه پاشنه اشــیل رئیس جمهوری
منتخب فرانسه تبدیل شود .اگرچه عدم تعلق به سیستم،
اقبال رای دهندگان را به وی همراه داشت اما باید دید ایا
ماکرون می تواند خارج از این سیستم به پیشبرد گفتمانی
کمک کند که خارج از این سیســتم نیست .اگر ماکرون
موفق شــود ،نه تنها خود بلکه شــاید اتحادیــه اروپا را با
انتخاب راهی میانه نجات داده است در غیر این صورت
فرصت کوتاهی که رای دهندگان فرانسوی به انها داده اند
را از دست خواهد داد.
61
تقویت روابط تهران -پاریس
بین الملل
62
مثلث | شماره 355
ایزدی درگفت وگو با مثلث
دکتــر ایــزدی ! در ابتــدا کمــی راجع بــه مواضع
رئیس جمهوریجدیدفرانسهکهبهعنوانکاندیدای
مستقلازاحزابچپوراستواردرقابتهاشدوبه
پیروزیدستیافت،توضیحدهید .
امانوئل ماکرون مدعی اســت که نه به جناح چپ
تعلــق دارد و نه به جناح راســت و به نوعی یک شــخصیت
میانه رو کاریزماتیک اســت .درواقع در تحلیل شــخصیت
ماکرون باید او را یک مصلحت گرای میانه رو دانســت که
با همین ویژگیهــا نیز توانســت به پیــروزی در انتخابات
دســت یابد .ماکرون توانســته ائتالفی از افــرادی که به
ارزش هــای جمهــوری در راســت میانــه اعتقــاد دارند تا
طیف های گسترده ،اندیشــه های چپ را جذب کند و این
مســاله همراه حمایت های گســترده کشــورها و مقامات
اتحادیه اروپا بزرگ ترین امتیاز را بــرای پیروزی او به وجود
اورد .همچنین مردم فرانسه به این باور رسیدهاند که مواضع
لوپن نمی تواند در حالت فعلی گره گشای مشکالت فرانسه
باشد و از سوی دیگر احزاب سنتی این کشور هم از گذشته
تاکنوننتوانسته اندان گونهکهافکارعمومیانتظارداشتند،
جایگاه فرانسه را تقویت کرده و اهداف مورد نظر را محقق
کنند .از این جهت بود که شاهد متمایل شدن مردم به سمت
ماکرون بودیم.
این مســاله که شــخصی چون لوپن بــا مواضع
افراطی در مقابل ماکرون قرار داشــت ،چقدر به
پیروزی وی کمک کرد؟
ایــن یک واقعیت اســت که دیــدگاه مارین لوپن
به عنوان رهبــر جبهه ملی فرانســه هم تا حــدودی به این
موضوع کمک کرد .دیدگاه های ناسیونالیسم اقتصادی،
مهاجرستیزی و راهبردهای وی علیه اتحادیه اروپ ا توانست
به پیروزی ماکرون کمک کند.
به طور کلی تحلیل تان از موقعیت فعلی جبهه ملی
و خانم لوپن در فرانسه چیست؟
باید به این موضوع توجه شــود که افکار عمومی
فرانســه همچنان از دیدگاه های لوپن و جبهه ملی فرانسه
هراس دارند اما این که ارا ی جبهه ملی توانست تا به این حد
افزایش پیدا کند ،بدون تردید بایــد ان را یک پیروزی مهم
برای لوپن و جبهه ملی دانست .چرا که مارین لوپن توانست
ان قدر مطرح شــود که حتی از احزاب ســنتی تثبیت یافته
هم جلو بزند و به دور دوم راه پیدا کند .در انتخابات امسال،
ماکرون توانست رای 24درصدی خود در دور اول را تنها به
65درصد برساند (با توجه به اینکه تقریبا همه احزاب راست
3
پیروز ایزدی ،کارشناس مسائل اروپا در گفت وگو
با هفته نامه مثلث به تحلیل و بررســی انتخابات اخیر
فرانســه و راهیابی امانوئل ماکرون ،کاندیدای جوان
و مســتقل به کاخ الیزه پرداخت و گفت ماکرون خود
را نه چپ و نه راســت بلکــه یک شــخصیت میانه رو
کاریزماتیک میداند که توانسته ائتالفی از افرادی که
به ارزش های جمهوری در راســت میانه اعتقاد دارند
تا طیف های گســترده اندیشه های چپ را جذب کند.
ایزدی در رابطه با رویکرد احتمالی دولت جدید فرانسه
در قبال تهران نیز گفت که ماکرون سیاست متوازن
و رو به بهبودی با ایران در پیــش خواهد گرفت .این
استاد دانشــگاه توضیح داد ،چون ماکرون شخصی
اســت که رویکرد اقتصــادی قوی دارد و مایل اســت
اقتصاد این کشور را رونق ببخشد از این لحاظ نیاز دارد
بازارهای جدیدی پیدا کند .در ایــن بین ایران بازاری
است که برای صدور کاال و سرمایه گذاری ظرفیتهای
خوبی دارد و بازار جذابی خواهد بود.
دعوت به رای دادن به او کرده بودند) ولی مارین لوپن رای
21درصدی را به حدود 35درصد رســاند و یک ســوم ارا را
هم به خود اختصاص داد .این در حالی اســت که پدر او در
انتخابات 17،2002درصد رای اورده بو د اما مارین لوپن این
رای را به بیش از دو برابر افزایش داد .از همین روســت که
مارین لوپن در نطق خود اعالم کرد که این نه یک شکست
بلکه یک پیروزی برای «جبهه ملی» است که باید به صورت
عمیقی در خود اصالحات انجام داده و به یک حزب بزرگ
تبدیل شود تا در انتخابات بعدی شانس هایی واقعی برای
پیروزی و مانور دادن ضد اروپایی ،ملی گرایانه و فاشیستی
داشته باشد.
چه مواردی باعث شد که لوپن نتواند در دور دوم
ارای کافی را کسب کند؟
پیشــینه خانــم لوپن با حــزب جبهه ملــی ارتباط
پیدا میکند .حزب جبهه ملی حزبی اســت که توســط پدر
خانم لوپن تاســیس شــد و گرایشهای این حــزب تقریبا
شبه فاشیســتی بــود .از جمله رگههایــی از نژادپرســتی و
بیگانه ستیزی از ابتدا در این حزب مشــهود بود .در نتیجه
بسیاری از مردم نسبت به این دیدگاهها احساس خطر و ان
را خطری برای دموکراســی و ارزشهای جمهوری قلمداد
کردند .از جمله دیدگاههای لوپن در مبارزات انتخاباتیاش
نیز حمایت از دولت رفاه ،مخالفت با جهانی شدن و اتحادیه
اروپا و خروج از یورو بود .بســیاری از مردم فرانسه معتقدند
مســائلی مانند خروج از یورو میتواند اینده مبهمی را برای
ی که تالش کرد که
انها رقم بزنــد .از این رو لوپن با وجــود
حزب جبهه ملی را بازســازی کند و جنبههای افراطی ان را
ی که حتی پدرش را نیز از حزب کنار گذاشت
کمتر کند ت ا جای
اما باز نتوانست اعتماد مردم را جلب و به پیروزی دست یابد.
بسیاری از تحلیلگران معتقدند که پیروزی حزب
ماکرون و احزاب نزدیک به او در انتخابات پارلمانی
وداشتن اکثریتبرایپیشبرد وعده هایشبسیار
اهمیت دارد .شما وضعیت ماکرون را در این رابطه
چطور می بینید؟
به نظر میرسد تعدادی از کسانی که در جناح راست
میانه قرار دارند و به اقتصاد بــازار ازاد تمایل دارند یا احزاب
میانه در فرانسه و افرادی از جمهوریخواهان و گلیست های
سابق ،به ماکرون خواهند پیوست .از سوی دیگر جناح میانه
حزبسوسیالیستنیزبعضاازماکرونطرفداریمی کنند.با
این تفاسیر به نظر میرسد که ماکرون در انتخابات پارلمانی
اینده بتواند اکثریت کرسی های پارلمانی را نیز به دست اورد.
اگر او نتواند اکثریت را به دست بیاورد باید با احزاب دیگر وارد
چانه زنی شود تا تفاهمی حاصل شود و بتواند سیاستهای
خود را پیش ببرد .حتی اگر به دالیلی ماکرون نتواند به این
تفاهم کلی دست یابد باید بر سر تک تک موضوعات دست
به ائتالف سازی بزند.
به نظر شما با روی کار امدن ماکرون در فرانسه،
روابط تهران-پاریس دچار چــه تحوالتی خواهد
شد؟
چون ماکرون شخصی است که رویکرد اقتصادی
قوی دارد ،مایل است فرانسه را از رکود خارج کند و اقتصاد
این کشور را رونق ببخشد از این لحاظ او نیاز دارد بازارهای
جدیدی پیدا کند .در این بین ایران بازاری اســت که برای
صدور کاال و سرمایه گذاری ظرفیتهای خوبی دارد و بازار
جذابی خواهد بود .از این منظر او بازرگانان و صاحبان صنایع
را تشویق خواهد کرد تا به بازار ایران بیایند.
درواقع نکتهای که وجود دارد این اســت که ایران و
فرانسه دســت کم به لحاظ اقتصادی دارای روابط کالنی
هستند و به نظر میرسد پاریس و تهران ارتباط شان را پس
از برجام که در مسیر رشــد قرار گرفته همچنان حفظ کرده
و ماکرون نیز در ایــن زمینه تغییری ایجــاد نکند؛ جز انکه
سیاستش گســترش رابطه با ایران و به دست اورن سهمی
هر چه بزرگتر از اقتصاد ایران باشــد .او همان طور که گفته
شد با باقی ماندن فرانسه در اتحادیه اروپا کامال موافق است
و این در مسیر توسعه روابط اقتصادی ایران و اتحادیه اروپا
خیلیموثرخواهدبود.ازهمین روتحلیلگرانتصورمی کنند
که سیاست متوازن و رو به بهبودی با ایران در پیش خواهد
گرفت .ماکرون درباره تنش های موجود میان عربســتان
سعودی و ایران نیز معتقد است که باید توازن را حفظ کرد.
در نهایــت در خصــوص مســائل خاورمیانــه به
خصوص مساله سوریه شاهد چه نگرشی از سوی
پاریس در دوره جدید خواهیم بود؟
در رابطــه با مســائل منطقهای گمان مــیرود که
سیاستهای ماکرون با سیاســتهای اوالند خیلی تفاوت
نداشته باشد .به خصوص که اکنون در مساله سوریه اولویت
به مبارزه با داعش اختصاص پیدا کــرده و حتی اوالند نیز در
اواخر دوران ریاســت جمهوریاش به این نتیجه رسیده بود
که اولویت انها در این منطقه باید مبارزه با داعش باشــد و نه
برکناری بشار اسد .باید توجه داشت که مسائل خاورمیانه از
جمله بحران ســوریه برای همه دنیا مهم است و اختالف یا
اتفاق نظردربارهانمی تواندبهسردییاگرمیروابطکشورها
منجر شــود .به اعتقاد ماکرون اگرچه نباید از بشــار اســد،
رئیس جمهوریسوریهحمایتکردولیبایدبااومداراکرد.
بین الملل
افرادی که نمی خواستند لوپن رای بیاورد ،به ماکرون رای دادند
شبحملی گرایی
عبدالرضا فرجی راد
4
سفیر سابق ایران در نروژ
امانوئل ماکرون ،رئیس جمهوری تازه برگزیده شــده
فرانسه ،عضوی از حزب سوسیالیست بود که از این طریق
به وزارت رسید .اما طی سال های اخیر حزب سوسیالیست
در فرانسه کارنامه قابل قبولی ارائه نکرد؛ در واقع می توان
گفت بعد از دوران فرانسوا میتران این حزب عملکرد خوبی
نداشــت و نارضایتی در میان فرانســوی ها به قــدری باال
گرفت که فرانســوا اوالند ،رئیس جمهوری پیشین فرانسه
احســاس کرد دیگر انتخاب نخواهد شد و بنابراین کاندیدا
نشد .از سوی دیگر حزب راست میانه موفقیت های ناچیزی
در صحنه سیاسی فرانسه داشــت؛ بعد از ریاست جمهوری
نیکوال سارکوزی نارضایتی از سیاست های او افزایش یافت
و او نتوانست موفق باشد .بنابراین جامعه فرانسه باتوجه به
ناامنی هایی که به وجود امد و بحث مهاجرت ،نسبت به دو
حزب اصلی راست میانه و سوسیالیســت که اغلب قدرت
را در فرانسه در اختیار داشتند ،ناامید شدند .طبیعتا در این
مقاطع افرادی که حــرف جدید بزنند و جامعه را نســبت به
ناامیدی های ایجاد شــده امیدوار کننــد می توانند موفق
باشند .ماکرون باتوجه به جوان بودن ،فعالیت درون ساختار
حزبی سنتی فرانسه و اطالع از تمام مسائل ،نبض
جامعه سیاســی فرانســه را در دست داشت
و بنابراین نســبت به مســائلی که درون
اتحادیه اروپا و سطح جهان
می گذشــت هم اشنایی
داشت .در نتیجه با
فعال شدن در عرصه سیاسی ،امیدی به جامعه فرانسه داد
که شاید یک فرد جوان و جدید بتواند برخی از امیدهای انها
را براورده کند .البته ارای بیش از 60درصد ماکرون در دور
دوم انتخابات ریاست جمهوری فرانسه ،تماما ارای شخص
ماکرون نیست بلکه بســیاری از مردم فرانسه به این جهت
به ماکــرون رای دادند که مارین لوپــن نتواند در انتخابات
پیروز شود زیرا نگران بودند که حزب راست افراطی روی کار
بیاید و در پی ان ،هم این کشور از اتحادیه اروپا خارج شود
و هم جامعه فرانسه را به سمت نوعی ملی گرایی ببرد که این
ملی گرایی و تشتت ناشی از ان به درگیری های بیشتر ختم
شود .بنابراین این نگرانی ها باعث شــد که مردم به سمت
ماکرون حرکت کنند .از ســوی دیگر باید توجه داشــت که
انتخابات این دوره فرانسه حســاس تر از گذشته شده بود،
چراکه تاحــدی گرایش مردم به ســمت ملی گرایی و حفظ
وحدت بیشتر بود .مردم فرانسه این وحدت را در ملی گرایی
جست وجو می کردند و دلیل ان انجام عملیات تروریستی در
چند سال گذشته بوده است .در فرانسه اقلیت های مهاجر
بیشتر از ســایر کشــورهای اروپایی خود را نشان می دهد.
جمعیت زیادی از مهاجران در اطراف پاریس زندگی می کنند
و اغلب این افراد از کشــورهای عربی به فرانســه امده اند.
همچنین با خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا طبیعتا نگرانی در
بین مردم ایجاد شده بود که مجددا اروپا به وضعیت سابق
بازگردد .از این پس ماکرون با یک جامعه نســبتا دو قطبی
تاحدودی مانند جامعه امریکا مواجه است .زیرا در فرانسه
جمعیتی نزدیک به 30درصد کــه به خانم لوپن رای دادند،
یک جمعیت تقریبا یک دست است که خواسته های جدید
و متفاوتی نیز دارند .به عنوان مثال یک نگرانی که از سوی
برخــی از حامیان
خانم لوپن وجود دارد
این است که انها
مثلث | شماره 355
بین الملل
می گوینداگرمابخواهیمبیشازحدبااروپاهمگراییداشته
باشیم طبیعتا باید قوانین انها را رعایت کنیم و این امر باعث
تغییر ترکیب جمعیتی فرانســه و انتقال بیشتر دردسرهای
خاورمیانه به این کشور خواهد شد.
از سوی دیگر بخشی که به ماکرون رای دادند شامل
چنددسته اند؛بخشیهمیننگاهماکرونراحمایتمی کنند
و بخشــی نیز نگاه های دیگر کاندیداها را دنبال می کردند
اما برای اینکه خانم لوپن رای نیاورد به ماکرون رای دادند.
بنابراین ماکرون کار سختی پیش رو دارد و باید بتواند
این جامعه پراکنده به لحاظ فکــری را به هم نزدیک کند تا
وحدت ملی ایجاد کند .اگر وحدت ملی در فرانســه وجود
نداشته باشد در اروپا هم ماکرون نمی تواند فعالیت زیادی
داشــته باشــد و تغییراتی که می خواهد را در اتحادیه اروپا
به وجود اورد .در نتیجه امروز ایــن رئیس جمهور جوان به
این فکر است که در گام نخست خود را به گونه ای مطرح و
معرفی کند که رئیس جمهور همه فرانسوی هاست .البته او
در این راستا باید اقداماتی انجام دهد که این اقدامات ،جرقه
امید را میان تمام گرایشات فکری در فرانسه ایجاد کند.
در این بین با روی کار امدن امانوئل ماکرون به عنوان
یک کاندیدای مســتقل از احزاب راســت و چپ سنتی در
فرانسه این پرسش مطرح می شود که او چه سیاستی را در
منطقه خاورمیانه و به ویژه در قبال ایران دنبال خواهد کرد.
با وجود مســتقل بودن ماکرون اما من تصور نمی کنم که
او نگاه متفاوتی از دیگر روســای جمهوری فرانسه در قبال
این منطقه و ایــران در پیش گیرد .ماکــرون از انجایی که
ی می کند ،یکی از
دور نخست ریاست جمهوری اش را سپر
مهمترین اولویت هایش برنامه ریزی برای دور دوم انتخابات
است .یعنی از نخستین روزی که وارد کاخ الیزه شود ،حتما
اقداماتی انجام خواهد داد که بتوانــد درصد ارایی که دارد
را حفظ کند؛ در ایــن رابطه اقتصاد ،تولید ،اشــتغالزایی و
صادرات برایش از اهمیت ویژه ای برخوردار اســت .یکی
از مراکز مهــم صادراتی کاالهــای فرانســوی نیز همین
کشورهای خاورمیانه ،کشورهای عربی و ایران هستند که
باید این بازارها در اختیار فرانسه باشد تا بتواند کاالهایش را
صادر کند .در نتیجه ماکرون تالش دارد با تمام کشورهای
خاورمیانه در ارتباط باشد و کار کند .به ویژه ک ه خود نیز سابقه
اقتصادی دارد و وزیر اقتصاد بوده است .بنابراین اشنایی او
با اقتصاد بیش از روســای جمهوری پیشین فرانسه است و
طبیعتا به این مقوله توجه خاص و ویژه ای دارد.
به نظر می رســد او در دوره نخست ریاست جمهوری
روابطش با کشــورهای جنوب حوزه خلیج فــارس را حفظ
خواهد کرد و اجازه نمی دهد این روابط تضعیف شود.
درواقع فرانسه نمی خواهد وضعیت سوریه مانند لیبی
شود اما منافعکوتاه مدت انها به منافع بلندمدتشان ارجحیت
دارد .انها با روسیه رقابت دارند و در حال حاضر اروپا در قبال
حالت تهاجمی بودن روسیه در اوکراین ،خاورمیانه و فناوری
قدرت هــای مجــازی از جمله هک کردن احســاس خطر
می کند .عالوه بر این باتوجه به شکنندگی که در خود اروپا
هم به وجود امده و ناامنی هــا در خاورمیانه همچنین روی
ن ترامپ در ایاالت متحده ،احتماال دولت ماکرون
کارامد
یک «سیاســت اروپایی واحد» در قبال این مسائل اتخاذ
خواهد کرد ،چراکه فرانســه در چنین شــرایطی نمی تواند
مستقل عمل کند و خود را جدا از شرایط موجود بداند.
از سوی دیگر وارث اوالند تالش خواهد کرد که روابط
فرانسه با ایران که بعد از برجام توسعه یافته نیز حفظ شود.
یعنی هواپیمای ایرباس صادر شود و همکاری ها در زمینه
تولید اتومبیل ،انرژی و نفــت و گاز افزایش یابد .البته این
مسالهرانیزبایدمدنظرداشتکهتایکهفتهدیگرانتخابات
ریاســت جمهوری در ایران برگزار می شــود که نتیجه این
انتخابات هم بر روابط ایران و دیگر کشورها تاثیرگذار است
که فرانسه هم مستثنی از این موضوع نیست.
63
بین الملل
روشنفکران در سایه علیه پوپولیست ها
م ترامپ تفاوت دارد
پوپولیسم لوپن با پوپولیس
علی بیگدلی
کارشناس مسائل بین الملل
بین الملل
64
مثلث | شماره 355
5
هفته گذشــته نگاه جهان به نتیجه انتخابات فرانسه
معطوف شــده بود؛ دو کاندیدا با نگرش های کامال متضاد
در دور دوم انتخابات ریاســت جمهوری فرانسه به رقابت با
یکدیگر پرداختند؛ در یک ســوی میدان امانوئل ماکرون
با دیدگاه های لیبرال و میانه رو و حامــی اتحادیه اروپا قرار
داشت و در سوی دیگر مارین لوپن افراطی که سودای خروج
فرانسه از اتحادیه اروپا را طی مبارزات انتخابات سرداده بود.
در این میان برخی از تحلیلگران چه در داخل فرانسه و چه
در خارج از این کشور که نگران توســعه روز به روز تفکرات
پوپولیســتی هســتند ،درباره انتخابات فرانســه گمانه زنی
می کردند که مارین لوپن از جناح راست افراطی و با تفکرات
پوپولیستی اش در یکی از کشــورهای قدرتمند و مهم اروپا
به پیروزی برســد .در حال حاضر اگر چه پوپولیسم در حال
ترویج در دنیای غرب اســت اما در فرانسه پوپولیست ها در
انتخابات ریاست جمهوری این کشور چندان موفق نبودند
و مارین لوپن با شکســت مواجه شــد .این در حالی اســت
که در انتخابات اخیر امریــکا ،دونالد ترامپ ،به عنوان یک
پوپولیستتمام عیاردرانتخاباتریاست جمهوریبهپیروزی
رسید و به کاخ سفید راه پیدا کرد .دراین باره باید توجه داشت
که شرایط ایاالت متحده امریکا با فرانسه متفاوت است؛ در
واقع روند رای گیری و موسسات تاثیرگذار در امریکا به شکل
دیگری فعالیت می کنند ،البی هایی مانند البی صهیونیسم
هدایت کننده انتخابات در امریکا هستند اما در فرانسه چنین
فضایی وجود ندارد .درواقع جنس دموکراســی در فرانســه
با امریکا فرق می کند؛ دموکراســی در فرانســه جمعی و در
امریکا فردی است .بنابراین این پوپولیسمی که خانم لوپن
در فرانسه به وجود اورد با پوپولیســم ترامپ تفاوت دارد به
دلیل اینکه در امریکا جمعیت هــای پنهان قدرتمند زیادی
وجود دارد در حالی که در فرانسه چنین جمعیت هایی اساسا
وجود ندارند .به عنوان نمونه در امریکا «کوکالس کالن ها »
یا البی هــای صهیونیســتی را داریم که در فرانســه چنین
جمعیت هایی فعال نیستند.
همچنین میزان جمعیت مسلمانان در فرانسه باالست
ودرمقابلجمعیتیهودیانچند میلیونبیشترنیستکهانها
نیز به عنوان شهروند فرانسه زندگی می کنند و به عبارت دیگر
امیخته در جامعه هستند .بنابراین این جمعیت یهودی نهاد
یا البی خاص و تاثیرگذاری بر روند انتخابات و مسیر انتقال
قدرت ندارد .از سوی دیگر روند انتخاباتی در فرانسه یکی از
جالب ترین روندهای انتخابات در جهان است.
در عین حال باید بر این نکته تاکید کرد ،در شرایطی
که پوپولیســم در دنیا رواج پیدا می کند و پوپولیست ها وارد
میدانتصمیم گیریمی شوند،گروهتحصیلکردهوروشنفکر
برای جلوگیری از فریب خوردن عــوام و نگرانی از به قدرت
رسیدن پوپولیست هایی مانند لوپن و برای مقابله با این تفکر
وارد میدان شده و تمام تالش خود را برای به قدرت نرسیدن
انها انجام دادند که نتیجه ان نیز مشاهده شد .به بیان دیگر
دلیل اصلی شکست پوپولیست ها در فرانسه به صحنه امدن
طبقه روشنفکر در سایه بود اما با این وجود روند قدرت گیری
پوپولیســت ها در دنیا و حتی فرانســه متوقف نشده است.
همچنانکهخانملوپنبعدازانتخاباتگفتماساختارهایمان
را تغییر می دهیم و نواقصمان را برطــرف می کنیم و برای
دور اینده مجــددا فعالیت هایمــان را در انتخابات شــروع
می کنیم .این مساله به میزان زیادی به عملکرد ماکرون در
این دوره برمی گردد .رئیس جمهور فرانسه اگر بتواند گسل
اقتصادی و شکاف طبقاتی جامعه فرانسه را کاهش دهد،
احتمــال قدرت گیری مجدد پوپولیســت ها در این کشــور
کم تر می شود.
به هر جهت در انتخابات اخیر فرانسه مشاهده کردیم
که در پی به راه افتادن موج ضد پوپولیسم در نهایت امانوئل
ماکرون بی انکه (در مبــارزات انتخاباتی خــود) چندان به
مســائل بین المللی بپــردازد ،به عنــوان رئیس جمهور به
کاخ الیزه راه یافــت .به طور کلی اگــر بخواهیم به مواضع
سیاست خارجی امانوئل ماکرون رئیس جمهور جدید فرانسه
به خصوص درباره جایگاه پاریس در اتحادیه اروپا نگاه کنیم،
در درجه اول باید گفت که مارین لوپن ،این کاندیدای راست
افراطی کامال مصمم بود که فرانسه از اتحادیه اروپا خارج
شــود .او حتی زمان برگزاری رفرانــدوم فریگزیت (خروج
فرانسه از اتحادیه اروپا) را نیز در دوران کمپین انتخاباتی اش
اعالم کرده بود و ترزا می ،نخســت وزیر انگلیس را تشویق
می کرد که با خروج از اتحادیه اروپا درست ترین کار را برای
کشورش انجام داده است .زیرا وی معتقد است در حالیکه
کشور فقیری مانند یونان با مشکالت گسترده اقتصادی در
عضویت اتحادیه اروپا ست ،الزم نیست که کشورهای بزرگ
و قدرتمند اروپایی مثل فرانسه زیر بال شکسته اقتصاد یونان
را بگیرند و به این کشــور کمک کنند .ان هم در حالیکه در
داخل فرانسه جوانان بسیاری بیکار هستند .اینگونه افکار
لوپن برای عوام از جمله کشــاورزان و جوانان بیکار بسیار
مطلوب بود .اما روشنفکران و تحصیلکرده ها که به عواقب
و نتایج ناشی از هرگونه خروج از اتحادیه اروپا واقف بودند در
این باره هشدار دادند .زیرا خروج از اتحادیه اروپا به معنای از
دست دادن بازار وسیع و پر سود این اتحادیه است و اکنون
این مساله به چالش بزرگی برای انگلیس تبدیل شده است.
همین مساله باعث شده که ترزا می به تازگی دوباره با هدف
فروش گسترده تسلیحات و امضای قراردادهای میلیاردی
برای گفت وگو با مقامات عربی به عربســتان سعودی سفر
کند .البته به طور کلی المان و فرانســه از خروج انگلیس از
اتحادیه اروپا خوشحال هســتند زیرا با خروج لندن رهبری
این اتحادیه را به طور کامل برعهده دارند .در همین راســتا
انگال مرکل ،صدراعظم المان تالش بسیاری انجام داد که
امانوئل ماکرون به پیروزی برسد؛ زیرا ماکرون طرفدار ماندن
در اتحادیه اروپا است .در این بین ماکرون برای جذب ارای
مارین لوپن در انتخابات اخیر ،هشدار داد که اتحادیه اروپا
باید اصالحاتی را انجام دهد اما در باطن خواستار ماندگاری
در این اتحادیه است .همچنین درباره اینده روابط ایران و
فرانسه در دوران ریاســت جمهوری ماکرون ،باید گفت که
در این دوران ،روابط ایران و فرانســه بهبود می یابد اما اگر
مارین لوپن رهبر جناح راســت افراطی به پیروزی می رسید
باتوجه به رویکرد ضد اســامی ،ایران هراسی و در نهایت
بیگانه ســتیزی اش روابط تهران با پاریس بســیار کاهش
می یافت و حتی به نقطه صفر می رسید .وی مدعی است که
ایران یکی از حامیان تروریسم در منطقه است .در واقع او
دیدگاه های بسیار نزدیکی با دونالد ترامپ درباره ایران دارد.
اما در حال حاضر ایران و فرانسه روابط خوبی با یکدیگر در
حوزه های مختلف از جمله در حوزه انرژی و خودروســازی
دارند ،بر همین اســاس پس از پیروزی چشمگیر ماکرون
در انتخابات اخیر ،حسن روحانی رئیس جمهور ایران پیام
تبریک به وی ارســال کرد .بنابراین باتوجه به این شــرایط
ما می توانیم به اینده روابط دو کشــور در دوره جدید فرانسه
امیدوار باشیم .همچنانکه به تازگی مشاور سیاسی ماکرون
اعالم کرده که فرانســه خواســتار همکاری بسیار نزدیک
درباره ادامه توافق هسته ای و اطمینان از اجرای ان است.
به عبارت دیگر ماکرون با ایران مخالفتی ندارد ؛ هم توافق
هســته ای ایران با گروه 5+1را تاییــد می کند و هم موافق
ادامه روابط تجاری شرکت های فرانسوی با ایران است.
انتخاب میان بد و بدتر
6
کارشناس مسائل اروپا
کار افزایش یابد حســاس هســتند،اقای ماکــرون در این
زمینه سیاســت میانه ای را در پیش گرفته که ساعات کاری
جوانان افزایش یابد و برای میانســاالن همان 35ســاعت
کاری در هفته حفظ خواهد شــد .دیدگاههــای اقتصادی
امانوئل ماکرون امیزهای از دیدگاه لیبرالی در بعد اقتصادی
و سوسیالیستی در بعد مسائل اجتماعی است .دیدگاه های
ماکرونبهدیدگاههایتونیبلرنخست وزیراسبقانگلیسو
انتونی گیدنز نظریه پرداز راه سوم نزدیک است .اندیشه های
ماکرون امیزه ای از دیدگاه های لیبرالیســم و سوسیالیسم
است .در بعد سیاســت خارجی نیز امانوئل ماکرون طرفدار
تقویت اتحادیه اروپا اســت ،دیدگاه هــای خاورمیانهای او
به دیدگاههای ســنتی فرانســویها نزدیک و تفاوت جدی
میان دیدگاه او با سوسیالیست ها در قبال مساله خاورمیانه
وجود ندارد .باتوجه به چالشهای اقتصادی که فرانســه با
ان مواجه است به شــدت نیازمند طرحهای اشتغال زایی و
نیازسنجی و سرمایهگذاری برای افزایش اشتغال و صادرات
اســت .بعد از امضای برجام شــرکت های فرانسوی بزرگی
مثل پژو ،رنو ،ایرباس با ایران قراردادهای بزرگی بســتند.
این قراردادها باتوجه به مطالبات مردم از سیاستمدارانشان
باعث میشود ماکرون مراودات و سیاست هایی را در ارتباط
با ایــران و خاورمیانه در پیش گیرد که بــا تنشهای زیادی
تشکیل شورای امنیت اروپا بوده است .با پیروزی ماکرون
محور برلیــن – پاریس به عنــوان موتور متحرکــه اتحادیه
اروپا تقویت خواهد شــد .ماکرون همچنیــن اعالم کرده
کــه دودرصد بودجه فرانســه را بــه هزینه هــای نظامی در
پیمان ناتو اختصاص خواهد داد .این نشــان می دهد که
فرانســه به دنبال تضعیف پیمان ناتو نیست .این سیاست
رویکرد بلند مدت ماکرون در قبال امریکا را نشان می دهد.
امریکا متحد استراتژیک فرانســه است و دو کشور در عین
اختالفات تالش می کنند روبط راهبردی خود را حفظ کنند.
دونالد ترامپ با اعالم پیروزی ماکرون به او تبریک گفت و
روسای جمهور دو کشــور قرار است در 25مه در بروکسل با
هم مالقات کنند .در انتها باید گفت ماکرون با چالشهای
جدی برای تشکیل دولت و تحقق وع دههای انتخاباتی اش
مواجه است .او با یک فرانسه متفاوتی مواجه است اگرچه
او در یک انتخابات سخت و نفسگیر مارین لوپن را از صحنه
کنار زد ،اما با یک فرانسه چندپاره با شکافهای اجتماعی
و اقتصادی عمیقی روبه روست و مطالبات و خواستههای
مردم در فرانسه بسیار باالست .اگر او نتواند به این مطالبات
پاسخ مناســب دهد امکان اینکه در انتخابات 5سال اینده
شخصی چون مارین لوپن راســت گرا و یا یک سیاستمدار
دیگر شبیه او انتخاب شود ،دور از ذهن نخواهد بود.
مثلث | شماره 355
امانوئــل ماکــرون ،در ۳۹ســالگی ،جوانتریــن
رئیس جمهور تاریخ فرانسه شد .ماکرون موفق شد با کسب
بیش از 60درصد از ارا ،رقیب خود مارین لوپن ،رهبر جبهه
ملی و نامزد حزب راست افراطی فرانسه را شکست دهد .او
پیروزی خود را در انتخابات شروع «فصل تازه ای» در تاریخ
فرانســه خواند .در این دوره از انتخابات ریاست جمهوری
فرانســه ،برای اولین بار شــاهد بودیم که نامزدهای حزب
راست و چپ میانه نتوانســتند به دور دوم انتخابات راه یابند
و مجموع ارا ی فرانســوا فیــون نامزد حزب راســت میانه و
جمهوریخواه و بنوا امون نامزد حزب سوسیالیســت و چپ
میانه 26درصد بود .این نتایج ناشی از یک نارضایتی عمیق
از عملکرد و کارنامه سیاســی دو رئیس جمهــور چپ گرا و
راست گرای میانه فرانســه در یک دهه گذشته بوده است.
در ســال 2007نیکالس ســارکوزی با وعده بهبود شرایط
اقتصــادی و اجتماعــی فرانســه در انتخابات پیروز شــد،
اما در پایان دوره ریاســت جمهوری اش در ســال 2012نه
تنها به بهبود شــرایط کمکــی نکرد بلکه میــزان بیکاری و
شکاف اقتصادی عمیقتر شد .فرانسوا اوالند چپگرا نیز با
شعارهای بهبود شرایط اقتصادی موفق شد به الیزه راه یابد،
اما او در پنج سال گذشته با چالشهای عمیقی مواجه شد
و نتوانســت وعده های انتخاباتی خودش را محقق ســازد
و بــه نامحبوبترین رئیس جمهور فرانســه طــی نیم قرن
گذشــته تبدیل شــد .بنابراین این قبیل نارضایتیها باعث
شــد مردم فرانسه به اشــخاص و احزاب دیگر یعنی مارین
لوپن از جبهه ملــی و امانوئل ماکرون مســتقل تمایل پیدا
کنند .امانوئل ماکرون اگرچه مدتی در حزب سوسیالیست
به فعالیت میپرداخت اما طی یکسال گذشته با جدا شدن
از حزب سوسیالیســت و راه اندازی جنبشی به نام حرکت به
جلو تالش کرد چهره جدیدی ازخودش به نمایش بگذارد
و طرحها و ایدههای جدید را مطــرح کند و در مقابل مارین
لوپن که دیدگاههای بســیار تندی در مورد سیاســتهای
مهاجرستیزانه و خروج از اتحادیه اروپا داشت قرار گرفت.
در مرحله اول انتخابات ،ماکرون و لوپن توانستند با کسب
ی بــه دور دوم انتخابات راه یابند ،معموال
جایگاه اول و دوم
در چنین شــرایطی که یک طرف رقابت یک نامزد افراطی
مانند ژان ماری لوپن در انتخابات سال 2002باشد ،احزاب
میانه رو تــاش میکنند بین بــد و بدتر انتخــاب کنند که
قطعــا امانوئل ماکرون همچــون ژاک شــیراک برای انها
کاندیدایمحبوبتروقابلپیشبینیتریبودتامارینلوپن
با دیدگاههای تند در بحــث مهاجرت و مهاجران و خروج از
اتحادیه اروپا .به همین دلیل فرانســوا فیــون و بنوا امون
نامزدهای دو جریان سنتی راست و چپ میانه بعد از حذف
از دور اول انتخابات به حمایت از امانوئل ماکرون برخاستند
و بدین صورت ماکرون توانست با کســب 66درصد اراء از
مارین لوپن از جناح راســت افراطی فرانســه پیشی گیرد و
پیروز انتخابات شود.
در این راستا اگر بخواهیم نگاهی به کارنامه سیاسی
در بعد داخلی امانوئل ماکرون داشــته باشیم باید گفت که
ماکرون در سال 2006با فرانســوا اوالند اشنا شد و در سال
2012زمانی که اوالند در انتخابات پیروزش د او نیز به عنوان
مشاورش به کاخ الیزه راه یافت .ماکرون در سال 2014به
بین الملل
سمت وزیر اقتصاد فرانسه منصوب شــد و در کنار اوالند در
سطح بین الملل حضور پیدا کرد .او از یک سال پیش تالش
کرد تا با جدا شدن از حزب سوسیالیست جاه طلبی اش را در
عرصه دیگری به منصه ظهور برساند .دیدگاههای اقتصادی
ماکــرون لیبرالی و معتقــد به کوچک کردن دولت اســت،
اما تا چه حد و چگونــه دولت کوچک شــود تفاوت هایی با
دیدگاه های فرانسوا فیون از حزب راست میانه جمهوریخواه
دارد .به عنوان مثال ماکــرون در مبــارزات انتخاباتی اش
می گفت که در صورت پیروزی در انتخابات 120هزار شغل
را حذف می کنم و در جهت اشتغالزایی تغییراتی در قوانین
بازار کار ایجاد میکنم تا کارفرمایان با اعتماد بیشــتری به
سمت ســرمایه گذاری های اشــتغال ز ا ترغیب شــوند .اما
فرانسوا فیون می گفت که 500هزار شــغل دولتی را برای
کاهش هزینه های دولــت حذف خواهد کرد .در فرانســه
یکی از موضوعاتی که همیشه جنجال برانگیز بوده ،میزان
ســاعات کار هفتگی است .فرانســویها به اینکه ساعات
همراه نباشد ،او برای تحقق وعدههایش می بایست اولویت
ش قرار دهد.
منافع اقتصادی را در محور سیاست خارجی ا
درخصوص روابط فرانسه با امریکا بعد از ورود ماکرون
به کاخ الیزه نیز باید گفت ،دونالد ترامپ که به قدرت رســید
عمال از مارین لوپن حمایت کرد ،زیرا شعارهایی که او درباره
ناتو می داد و سیاستهای مهاجرستیزی اش به دیدگاههای
ترامپ خیلی نزدیک بود .فرانسه در اروپا از دیرباز مناسبات
خاص و ویژهای با امریکا داشته است .شارل دوگل در1966
از شاخه نظامی ناتو خارج شد تا سیاست مستقل فرانسه را
در نظــام دو قطبی ان زمان به نمایش بگذارد؛ گلیســت ها
بعد از فروپاشی شوروی نیز کوشیدند در ظاهر هم که شده
این وجهه مستقل فرانســه در اروپا را حفظ کنند .نیکالس
ســارکوزی پس از پیروزی در انتخابات ریاســت جمهوری
ســال 2007تالش کرد با فاصله گرفتن از سیاست سنتی
گلیست ها با پیوستن به شاخه نظامی ناتو اختالفات میان
فرانســه و امریکا را به حداقل برســاند .امــا ورو د ترامپ به
کاخ سفید و حمایت از گرایش های ضد اروپایی و انتقاداتی
که به اروپائیان در بحث تامین هزینه های نظامی ناتو داشت
باعث شــد که دولت های اروپایی به دنبــال همکاری های
امنیتی مستقل از ناتو پیش بروند .ماکرون سیاستش تقویت
اتحادیه اروپا اســت و یکی از برنامه های تبلیغاتی اش نیز
ماکرون با یک فرانسه چندپاره مواجه است
مرتضی مکی
بین الملل
65
بین الملل
امیزه ایازسوسیالیسمومحافظه کاری
بین الملل
66
مثلث | شماره 355
خرم درگفت وگو با مثلث مواضع ماکرون را تحلیلکرد
در ابتــدا توضیح دهیــد که چــرا در ایــن دور از
انتخابات ریاست جمهوری در فرانسه نامزدهای
راســت و چپ میانه مورد اقبال فرانسوی ها واقع
نشــدند و ماکــرون به عنــوان فردی مســتقل و
میانه رو توانست اکثریت اراء را به دست اورد؟
طی 10سال گذشته که حزب چپ و راست قدرت
را در دست داشتند نه عملکرد سوسیالیستها مطابق انتظار
مردم فرانسه بود و نه راســت ها و محافظه کاران توانستند
رضایت مردم را جلب کنند .همچنین حزب راست افراطی
که مارین لوپن رهبری ان را برعهده داشــت در این دوره از
انتخابات ریاست جمهوری فرانســه نتوانست پیروز شود.
زیرا مردم فرانســه بر این باورند که اگر لوپن به قدرت برسد
سیاست هایش مشابه دونالد ترامپ خواهد بود و جناحهایی
که مهاجرســتیز ،ضد پناهجویان و ادیان و نژادهای دیگر
هستند پروبال خواهند گرفت .این در حالی است که به زعم
انها ،محیط فرانسه مهاجر و پناهجوپذیر از نژادها و مذاهب
مختلف ،محل مناســبی برای اینگونه مناقشــات نیست.
به این ترتیب فرانســویها حزب چپ و راست و همچنین
راســت افراطی را کنار زدند و امیدوارند ماکرون با ســابقه
سیاسی سنجیده و متعادل و از حزبی میانه رو با تعادلی که
دارد جامعه فرانسه را به سمت و سوی بهتری هدایت کند.
ایا اکنون سایه پوپولیسم از فرانسه رخت بربسته
یا همچنان خطر پوپولیسم را باید جدی بگیرند؟
یادمان باشد که لوپن توانست به دور دوم انتخابات
ریاست جمهوری فرانسه راه یابد و میتوان نتیجه گرفت که
افکار پوپولیســتی ،ضدپناهجویان و اوارگان و نژاد پرستی
همچنان در فرانسه وجود دارد.
البته درصد باالیی از رای دهندگان در فرانســه نشان
دادند کــه مایلند بر پوپولیســم و عوام فریبــی خط بطالن
بکشــند؛ پوپولیســمی که به نوعی در امریکا و انگلستان
نگیر شــده و سرنوشــت ایــن دو کشــور را تغییر داده
دام
اســت .به همین دلیل مردم فرانسه با رای خود به ماکرون
نشــان دادند که می خواهند به پوپولیســمی کــه در حال
اشــاعه و ترویج در سطح بین الملل اســت نه بگویند و این
رای از صندوقها بیرون امد .اما یاداوری می کنم که هنوز
22/5درصد مردم فرانسه نظر مثبتی درباره پوپولیسم دارند
7
امانوئــل ماکــرون ،کاندیــدای حزب مســتقل
فرانســوی با شــعار «حرکت بــه جلــو» در انتخابات
ریاســت جمهوری 2017فرانســه ،توانست از رقیب
خــود ماریــن لوپن نامــزد جبهه ملــی پیشــی گیرد و
به عنوان رئیس جمهور فرانسه به کاخ الیزه راه یابد .در
انتخاباتی که پایینترین میزان مشارکت را در چند دهه
گذشته ثبت کرده ،ماکرون با عدم وابستگی به احزاب
چپ و راســت و با رویکردی میانه توانســت به عنوان
جوانتریــن رئیس جمهــور تاریخ فرانســه انتخاب
شود .در این راستا گفت وگویی با علی خرم ،کارشناس
مسائل اروپا داشتیم .به عقیده وی دلیل اینکه در این
دوره از انتخابات ریاســت جمهوری ،مردم فرانســه
احزاب چپ و راســت را کنار زدند و به فــردی میانه رو
و مســتقل رای دادند ،عدم براورده شــدن مطالبات و
خواسته هایشان طی دهههای گذشته توسط احزاب
سوسیالیست و راست گرا بوده است.
و خطر راست گرایی در فرانسه جدی است.
ماکــرون در ابتدا عضو حزب سوسیالیســت
بود اما در انتخابات 2017خود را به عنوان فردی
میانه رو و مســتقل مطرح کــرد و گفت در تالش
اســت ارزش های فرهنگی چپ را بــا ارزش های
اقتصادی راســت در هــم امیــزد ،به گونه ای که
کارشناسان در تعریف حزب سیاسی که ماکرون
بنیانگــذار ان بوده ،ویژگی سوســیال – لیبرال را
به عنوان مولفه شــاخص و محور سیاست های
این حزب مطرح می کنند .به نظر شما گرایشات
حزبی و سیاسی ماکرون چیست و دلیل این تغییر
موضعش چیست؟
اگرچــه امانوئــل ماکــرون در ابتــدا از دامن حزب
سوسیالیســت برخاســت ،امــا بــه دو دلیل از ایــن حزب
فاصله گرفت؛ حال یا اینکه ماکرون روش و مســیر حزب
سوسیالیست را نپسندید یا به دلیل عدم محبوبیت این حزب
در میان مردم ،از فرانسوا اوالند و حزب مربوطه در فرانسه
فاصله گرفت .او بیان داشــت که در هر حزبی که فعالیت
کند قانون ســرمایه گذاری ازاد را دنبــال میکند اما برخی
گرایشات اجتماعی و حمایت از طبقات پایین و متوسط را
هم حفظ خواهد کرد .بنابراین می توان گفت ادامه فعالیت
امانوئل ماکرون در حمایت از طبقات پایین از سوسیالیسم
نشات میگیرد و اقتصاد ازاد را از حزب راست محافظه کار
که اعتقاد به سرمایه داری و ســرمایه گذاری دارند ،قرض
گرفته اســت .بدین صورت هم رای مســتمندان و فقرا را
جلب کرد وهم به صاحبان ســرمایه و شــرکتها اطمینان
داد که هیچ گاه با ایجاد محدودیت برای ســرمایه گذاران
جلوی پیشرفت فرانسه را نمی گیرد و به این طریق توانست
نظر اکثریت مردم را به خود جلب کند .همچنین باید گفت
سیاست خارجی که ماکرون در پیش می گیرد نیز در همین
راستا خواهد بود و به این خاطر هم روابط خوبی با امریکا و
اتحادیه اروپا خواهد داشــت و وحدتش را با اتحادیه اروپا
حفظ خواهد کرد و هم سیاستهایی را که در شمال اروپا در
کشورهایی چون فنالند ،نروژ ،سوئد و دانمارک برای طبقات
مستمند دارند را دنبال میکند.
سیاست ماکرون در قبال سوریه و خاورمیانه بعد
از ورود به کاخ الیزه چگونه خواهد بود؟
همانگونــه کــه می بینیــم بســیاری از رهبــران
کشورهای اروپایی با دونال د ترامپ و سیاستهایش به دلیل
شــعارها و رفتار تند و پیپایه اش مخالف هستند؛ ماکرون
نیز با علم به این موضوع که جامعه جهانی از سیاست های
ترامپ اســتقبال نمیکند مانند انگال مــرکل ،صدراعظم
المان و دیگر رهبران کشورهای اروپایی در مقابل سخنان
ترامپ به طور کلی واکنش نشــان داد .اما بحث ســوریه و
بشار اسد فرق میکند ،فرانسویها اصوال طرفدار اسرائیل
هستند زیرا خاستگاه بســیاری از رهبران اسرائیل ،فرانسه
است؛ بنابراین هر حزبی هم که در فرانســه روی کار امده
و بیاید حمایت از اســرائیل را در دستورکار سیاست خویش
قرار میدهد .دراین راســتا مخالفت ماکرون از سیاست و
عملکرد بشــار اســد نیز از زاویه حمایت از اسرائیل است و
اگر شــرایط به گونهای پیش رود که اسرائیل بتواند با بشار
اسد کنار بیاید ،فرانســه نیز از این موضوع حمایت خواهد
کرد .به همین دلیل هم هســت که فرانسویها در این 38
سال نتوانستند روابط بسیار نزدیکی با ایران داشته باشند.
به نظر شما روابط ایران و فرانسه در دوره جدید به
کدام سو خواهد رفت؟
به نظر من اگر همین شرایط برقرار باشد و در ایران
مسائل جدیدی در روابط بین الملل به وجود نیاید که شرایط
را تغییر دهد ،روابط ایران و فرانسه در دوره امانوئل ماکرون
بهتر از دوره ریاست جمهوری فرانســوا اوالند خواهد شد.
زیرا امروزه فرانسه به شدت دنبال رابطه اقتصادی و تجاری
و سپس سیاسی با ایران است.
به نظر شــما فرانســه ماکرون و امریکای ترامپ
چگونه با هم تعامل خواهند داشت؟
روابط فرانسه و امریکا از بعد از جنگ جهانی دوم
به گونــه ای پیش رفته اســت که همواره فرانســه خودش
را به نوعــی رقیب امریــکا در اروپا مطرح کــرده و بنابراین
فراز و نشیبهایی بین این دو وجود داشته است .همچنانکه
شاهد بودیم فرانسه زمانی در ساختن ناتو شرکت کرد و زمانی
از ان خارج گشت .بنابراین فرانسه همواره درنظر داشت که
خودش را کشــور و نگاه دیگری غیر از امریکا مطرح کند و
موجودیت و هویت فرانسه را به رخ کشد؛ همین رقابت منفی
با امریکا موجب شــد تا امریکاییان نسبت به فرانسه بدبین
شوند و فرانســه را در برخی از امور مشارکت ندهند .اما باید
گفت با وجود هم ه این مسائل این دو کشور در جهان غرب
با هم تعامل و مراوده خواهند داشت و اگر امانوئل ماکرون
جایگاه قدرتمندی پیدا کند شــاید بتوانــد به نوعی مواضع
ترامپ را نیز تعدیل کند .درواقع احتماال ماکرون در قالب
افرادی چون ژنرال دوگل ظاهر خواهد شد تا چهره مستقلی
از فرانسه ضمن همراهی با غرب به نمایش بگذارد.
بین الملل
الیزه خواهان تعامل با تهران خواهد بود
توازن فرانسوی
احمد معنوی
کارشناس مسائل بین الملل
8
مثلث | شماره 355
متحــدش در مورد کم رنگ شــدن نقش غــرب در بحران
سوریه شنیده می شود.
در ارتباط با ایران نیز ماکرون معتقد اســت گشایش
درها به سوی ایران باید ادامه یابد .ماکرون نگاه مثبتی به
توافق هسته ای غرب با ایران دارد و این توافق تا این زمان
تنها موردی است که موضع دولت اتی فرانسه در برابر ایران
را نشان می دهد .امروز موضوع روابط اینده پاریس و تهران
بعد از پیروزی ماکرون اهمیت بسزایی یافته است .به خوبی
می توان دریافت کــه باتوجه به نزدیکی هــای ماکرون به
اتحادیه اروپا این مساله ،منجر به نزدیکی فرانسه و تهران
نیز خواهد بود.
او درباره تنش های موجود میان عربســتان سعودی
و ایران معتقد اســت که باید توازن را حفظ کــرد .به گفته
او اشــتباه اســت اگر فرانســه مثل گذشــته زیاد طرفدار
عربستان ســعودی باشــد .رئیس جمهوری جدید فرانسه
در این رابطه می گویــد «:این به معنای ان نیســت که ما
روابط خود را با ایــران طوری پایه گــذاری کنیم که امنیت
عربستان سعودی و اســرائیل به مخاطره بیفتد ».بنابراین
به نظر می رسد مکرون سیاســت متوازن و رو به بهبودی با
ایران در پیش خواهد گرفت .از سوی دیگر نیز باید گفت در
صورت ادامه دولت فعلی در ایران ،ماکرون خواهان ادامه
تعامالت و حتی گسترش همکاری ها با تهران خواهد بود.
بنابراین اگر دولت فعلی در ایران ســر کار باشد روابط فعال
بین الملل
امانوئل ماکــرون که چندی در مقــام وزارت اقتصاد
در کابینه فرانســوا اوالند خدمت کرده بود ،هفته گذشــته
توانست با اختالفی بیش از حد انتظار ،با کسب حدود 66
درصد از ارای شــهروندان فرانســوی به کاخ الیزه راه یابد.
بنابراین بد نیست که نگاهی به گذشته و پیشینه شخصی و
سیاسی ماکرون داشته باشیم و شرایط به قدرت
رسیدن او را بررســی کنیم .امانوئل ماکرون 21
دسامبر 1977در شــهر امیان متولد شد؛ پدر و
مادر او هر دو پزشــک بودند .او در سال 2004
با مدرک کارشناسی ارشد فلسفه فارغ التحصیل
شد .سپس به عنوان بازرس مالی وزارت اقتصاد
فرانســه و بعد هــم در بانک روتچیلــد به عنوان
ســرمایه گذار بانکی مشــغول فعالیت شد .وی
پس از خروج از این بانک در سال 2011تا سال
2014سمت معاونت دبیرکل کاخ الیزه را برعهده
داشــت .عالوه بر این ماکرون از سال 2006تا
2009عضو حزب سوسیالیســت بود و در سال
2014در کابینه دوم «مانوئل والس» به عنوان
وزیر اقتصــاد ،صنعت و امور دیجیتال فرانســه
منصوب شــد که به مدت دوســال نیز عهده دار
این سمت بود.
ماکــرون در اگوســت ۲۰۱۵میالدی در
حالیکه همچنان وزیر بود رســما اعالم کرد که
دیگر عضوی از حزب حاکم سوسیالیست نیست
و از این پس به عنوان یک فرد مستقل به حیات
سیاسی خود ادامه می دهد .وی در سال ،۲۰۱۶
حزب سیاســی «رو به جلــو» را تاســیس و ان را به عنوان
جنبشــی لیبرال معرفی کــرد و در ۱۶نوامبر همان ســال
نامزدی خود را برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری
۲۰۱۷اعالم کرد.
برای دســتیابی بــه دیدگاه هــای سیاســی ماکرون
پر واضح اســت از انجا که رئیس جمهوری جدید فرانســه
خاستگاه حزبی ندارد ،شناخت بسیاری از سیاست های او
جز از طریق برنامه های منتشر شــده و گفته های خودش
در دوران کارزار انتخاباتی میسر نیســت .در حوزه داخلی
باید توجه داشت که مکرون در دولت سوسیالیست فرانسوا
اوالند وزیر اقتصــاد بود و با طرح قانــون جنجالی اصالح
اقتصادی اش موسوم به «قانون ماکرون» نشان داد که در
پی گونه ای سیاست لیبرال با تکیه بر گشایش اقتصادی،
تجاری و شغلی اســت .اما مهم ترین مســاله در چارچوب
تفکرات ماکــرون نگاه او به سیاســت خارجی خواهد بود؛
با نگاهی به ســخنان او به نظر می رسد اولویت ماکرون در
عرصه خارجی نیز تحکیم پیوندهای موجود با کشورهای
دارای اقتصاد لیبرال باشــد .دور از انتظار نخواهد بود که
فرانســه برای مثال به دولت کنونی المان نزدیک تر شده و
پیوندهای اروپایی خود را حفظ کند و به دنبال ماجراجویی
نظامی احتمالی از ســوی امریکای تحت ریاســت ترامپ
نباشد و محافظه کاری و خویشتنداری را بر خطر کردن و پا
ن ترجیح دهد .احتماال ماکرون خواهد کوشید تا
پیش نهاد
در عرصه بین المللی چهره ای میانه رو از خود و فرانسه تحت
حاکمیت خو د ترســیم کند ،یعنی در عین حفظ اســتقالل
رای ،با جامعه جهانی در تعامل بماند.
در حــوزه خاورمیانــه نیز به نظر می رســد کــه وارث
اوالند در پــی احیای نقش تاریخی فرانســه اســت .او در
بخش سیاســت بین الملل در برنامه ریاست جمهوری خود
می نویسد« :کشور ما باید جایگاه خود در خاورمیانه را بازیابد
و به ویژه با راه حل های جهانی برای بحران ســوریه همراه
شــود ».موضع وی در مورد بحران سوریه چندان شناخته
شــده نیســت .احتماال اشــاره به بازیابی نقش فرانسه در
سوریه ،در پیوند با انتقادی است که در امریکا و کشورهای
تهران و پاریس به هم نخواهد خــورد چراکه ماکرون وزیر
اقتصاد بوده و فردی اقتصادی اســت .در غیر این صورت
باید منتظر رویکرد دولت جدید ایران باشــیم .او عالقه مند
اســت تحوالت اقتصادی در فرانســه ایجاد کنــد .ایران
هم باتوجه به تحریم های گســترده ای که در ســال های
متمادی متحمل شده است تمایل دارد در حوزه هواپیمایی،
تکنولوژی ،نفت ،گاز و ...با پاریس تعامل داشته باشد.
در حوزه اتحادیه اروپا نیز ماکرون به اتحادیه وفادار
می ماند؛ زیرا ان را یک چتر حمایتی برای کشورش می داند.
ماکرون برای ماه ها ،تنها کاندیــدای انتخاباتی بود که به
صراحت و با صدای بلند ،حمایت های خود از اتحادیه اروپا
و تمجید از ساختار ان را در کمپین خود فریاد می زد و تاکید
می کرد ،نهاد اتحادیــه اروپا ،خود راه حلی اساســی برای
معضالت فرانســه است و نه دلیل مشــکالت و معضالت
این کشور .یکی از نخستین دستورکارهای ماکرون برای
اتحادیه اروپا ،بازیابی موتور همکاری فرانکو ـ ژرمن از پروژه
اروپاســت که می تواند نگرانی های جدی و اساسی برای
برخی کشــورهای این بلوک رقم بزند .ماکرون
برای بهبود همکاری های میان پاریس و برلین،
در پی ان است که به المان نشان دهد وی قادر
به انجام کاری است که روسای جمهور پیش از
وی از ان بازمانده اند ؛ اصالح اقتصاد فرانسه.
حاکمیت قدرتمند ،استفاده از یورو(واحد
پولی با پشــتوانه قوی در برابــر ارزهای دیگر) ،
تو امد و گردش کاال میان کشورهای
ازادی رف
اروپایی ،از جمله دالیلی است که ماکرون برای
ماندن در اتحادیه اروپا بیان می کند .پیشــنهاد
او بــرای اعمــال اصالحات لیبــرال در تجارت
اروپا نیز دور از ذهــن نیســت .او در عین حال
خواستار ایجاد «شورای امنیت اروپا» و افزایش
کنتــرل مرزهای خارجــی اتحادیــه اروپا برای
افزایش امنیت کشــورهای عضو است .تجدید
بیعت فرانســه با اتحادیه اروپا بــه معنی تجدید
پیمان این کشــور با المان هم هست .امانوئل
ماکرون طبعا با ماندن کشورش در اتحادیه اروپا
تمایــل دارد عمال نقش رهبــری اتحادیه مانند
گذشته در دست فرانسه و المان بماند.
سیاســت ماکرون در قبال ایاالت متحده
امریکا نیز امیزه ای از بازتاب نگرانی فرانسوی ها از ریاست
دونالد ترامپ و تاکید بر همکاری با دولت واشنگتن است.
ماکرون ضمن تاکید بر غیر وابسته بودن فرانسه ،از امکان
گفت وگو با متحدی همچون ایاالت متحده امریکا بر ســر
مســائل مهم جهانی به عنوان یک «شانس» یاد می کند.
در همین راســتا پس از پیروزی ماکرون ،ترامپ بی درنگ
برای او پیام تبریک فرســتاد ،اما هنوز معلوم نیســت این
تعارفات دیپلماتیک تا چه حد اینده روشــنی داشته باشد.
ماکرون ،ترامپ را مایــه نگرانی می خواند ،امــا این تعبیر
که در برنامه ریاست جمهوری و در جریان کارزار انتخاباتی
بیان شــده ،می تواند تنها شــعاری انتخاباتی برای جذب
رای دهنــدگان ملی گرای فرانســوی بوده باشــد .باتوجه
به انچ ه از سیاســت خارجی ماکرون دریافت می شــود ،به
ویژه تعهدش برای بازسازی روابط با ناتو به رهبری امریکا،
وی تقریبا نماینده ان چیزی اســت که تداوم رفتار و کنش
سیاســت خارجی پیشــینیان خود طی چند دهه گذشته در
این حوزه است.
همچنیــن ماکرون بزرگتریــن منتقد روســیه بود که
شدیدترین خط و مرزها را برای مســکو تعریف کرد .هک
کمپین ماکرون یک روز قبل از انتخابات فرانسه ـ که گفته
می شود از ســوی کرملین هدایت شده ـ نیز به خوبی نشان
می دهد که مســکو ،ماکرون را به درستی یک تهدید برای
خود شناسایی کرده است.
67
ورزش مهجور ماند
ورزش یکی از ان بخش هایی اســت که دولت ها در صورت توجه کافی به ان هرگز
متضرر نخواهند شــد .در دولت روحانی اگر چه ورزش نســبت به دوره هــای قبل دچار
پسرفت نشد اما حضور یک چهره دانشگاهی در راس وزارت ورزش و جوانان که سابقه
قهرمانی کشتی را درکارنامه اش داشت هرگز نتوانست انتظارات اهالی ورزش را براورده
کند .شاید به همین دلیل گودرزی رفت و جایش را به سلطانی فر داد .چه دولت می دانست
در بخش ورزش اقدامات و سیاست گذاری ها راضی کننده نبود.
ورزش
تی
تر
یک
پاشنهاشیل
وزارتورزشوجوانانعملکردقابل دفاعی
دردولتروحانینداشتهاست
ورزش
68
مثلث | شماره 355
1
وقتــی در ابتــدای کار دولــت یازدهم ،مجلســی ها
پیشــنهادهای روحانی برای تصدی وزارت ورزش را یکی
پس از دیگری رد می کردند ،هرگز تصور نمی کردند که در
نهایت به گزینه محمود گودرزی رضایت بدهند ؛ گزینه ای
که در فاصله یک ســال مانده تا پایان کار دولت یازدهم از
ســمت خود کناره گیری کرد تا ســلطانی فر مسئولیت این
وزارتخانه را بر عهده بگیرد.
در واقع استعفای ناگهانی محمود گودرزی از وزارت
ورزش و جوانــان همــه را غافلگیر کرد تا اتفاقــی که البته
قابل پیش بینی هم بود سرانجام رخ دهد .محمود گودرزی
و به طور کلــی مســئوالن وزارت ورزش در دولــت یازدهم
عملکرد پر فراز و نشیب یا بهتر بگوییم خبرسازی داشتند.
حضور امیررضا خادم در بخشــی از وزارتخانه که قرار بود
برای فوتبال کشــور تصمیم های کالن گرفته شود و البته
استفاده از دوشغله هایی چون بهرام افشارزاده که در نهایت
با خود گودرزی دچار تنش شــدند در کنار معاونان خبرساز
این وزارتخانه باعث شــد تا ورزش ان طور که باید و شــاید
نتواند از شرایط قابل توجه حرفه ای برای پیشرفت استفاده
کند .شــایعه تغییر در راس وزارت ورزش و جوانان اگرچه
مدت ها بود که به گوش می رســید و در ســه ســال حضور
پرتالطم گودرزی ،هرگز لحظــه ای او را رها نکرد اما کمتر
کســی انتظار داشــت در ان مقطع یعنی در حالی که تقریبا
دو ماه از بازی های المپیک و پارالمپیک گذشته و کاروان
ایران با ارفاق نتیجه نسبتا قابل قبولی گرفته و در حالی که
ل به پایان عمر دولت یازدهم باقی مانده،
کمتر ا ز یک ســا
وزیر ورزش استعفا دهد .استعفایی که سبب شد عمر وزارت
گودرزی قریب به سه سال باشد.
محمود گودرزی وزیر ورزش و جوانان بعد از معرفی
3نماینده از ســوی روحانی بــرای در دســت گرفتن امور
این وزارتخانــه در تاریــخ 26ابــان 1392از مجلس رای
جای خالی ورزش
نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری
به کدام زمینه بی توجه بوده اند؟
اعتمــاد گرفــت .از همان ابتــدای ورود گــودرزی به این
وزارتخانــه صحبت هایی در خصــوص مخالفت روحانی،
رئیس جمهوری کشــورمان وجود داشــت ،امــا باتوجه به
اینکه هیچ کدام از نفرات معرفی شــده روحانی رای الزم را
نیاوردند ،باالخره نمایندگان مجلس به یک استاد دانشگاه
در حوزه تربیت بدنی رای اعتماد دادند .البته مدتی از حضور
گودرزی در مجلس نگذشته بود که ســیل انتقادات وی را
نشانه گرفت و قبل از المپیک ریو بود که صحبت هایی در
خصوص برکناری گودرزی مطرح شــد .اگرچه پیش از ان
نیز کم و بیش شایعاتی مطرح بود که به واقعیت تبدیل نشد.
البته در فاصلــه کوتاهی کــه به المپیــک ریو باقی
مانده بود ،موضوع تغییــرات در راس این وزارتخانه به بعد
از المپیک موکول شــد که در نهایت هم در تاریخ 27مهر
محمود گودرزی استعفای خود را به روحانی داد .وزیر ورزش
و جوانان در طول مدت سه سال حضور خود در ساختمان
سفیدرنگ خیابان سئول تصمیمات خرد و کالن بسیاری
گرفت اما در این میان برخی از انها بســیار خبرساز شدند و
شناســنامه وزارت ورزش و جوانــان دوره محمود گودرزی
لقب گرفتند؛ به گونه ای که گودرزی را با این تصمیمات به
یاد می اوریم .روایت تصمیمات و اقدامات خبرساز و سیاه
و سفید وزارت می تواند تصویر روشن تری از انچه گودرزی
انجام داد و بر جای گذاشت را به ما ارائه دهد.
یک وزارتخانه علیه فوتبال
شد که در سایه همین سیاست شرایط به گونه ای پیش رفت
که همراهانش در پرسپولیس و استقالل حتی علیه خود او
دست به کودتا بزنند.
وزیر ورزش و جوانان شعار ورزش پاک را در دستورکار
خود قرار داد اما کمتــر در محقق کردن این شــعار موفق
بود .البته گودرزی در خصوص تبانی ها و فســادهایی که
در فوتبال وجود داشــت ،اگرچه کمی دیر امــا قدم هایی
مثبت برداشــت ،با این حال جریان درگیر فســاد و انهایی
کــه به واســطه شفاف ســازی های وزارت متضرر شــده و
جایگاه شــان در خطر بــود ،علیه او دســت به جوســازی
ســنگینی زدند تا گودرزی کمتر در رســیدن به هدف خود
موفق باشــد .او بــه هنگام همیــن مخالفت هــا در اواخر
دوران مدیریتــش با واکنش هایــی روبه رو شــد که تاب و
توان مقاومت با انها را نداشــت ،درســت مثل اتفاقی که
مقابل وزارت ورزش و جوانان رخ داد و عده ای از هواداران
استقالل با تحریک همین جریانات ناسالم علیه وزیر تجمع
کردند که بعدها مشــخص شد ریشــه در مدیریت باشگاه
داشته که می خواســت با این رفتارها گاف ها و تصمیمات
غلط مدیریتی خود را سرپوش بگذارد.
درگیری و تنش با روسای فدراسیون ها
چالش دوم محمود گــودرزی در بحث کالن فوتبال
اختالف نظرهــای عجیــب و غریــب او با شــخص علی
کفاشیان ،رئیس سابق فدراسیون بود و در حالی که رئیس
ســابق به اتفاقات فقط می خندید ،گــودرزی تالش های
زیادی کرد تا به نوعی ثابت کند کفاشیان مرد فوتبال نیست.
شاید االن یکی از افراد خوشحال ،رئیس سابق فدراسیون
فوتبال باشد ،اگرچه او دیگر در این سمت فعالیت ندار د اما
چالش های کفاشیان و گودرزی بدون شک بخش مهمی
از انرژی مجموعه وزارت را هدر داد و ذهن وزیر ورزش را در
سال های ابتدایی مدیریتش درگیر کرد.
اختالف نظر گودرزی فقط با کفاشیان نبود و گودرزی
اصال رابطه خوبی با رسول خادم ،رئیس فدراسیون کشتی
هم نداشــت ،به طوری که خادم در هیچ کدام از جلســات
وزیر با روسای فدراسیون ها شرکت نمی کرد .حتی به دنبال
اعتراضی که خادم از عملکرد وزارت ورزش در زمان نزدیک
به المپیک داشت ،در نامه ای به روحانی انتقادات زیادی
را مطرح کرد.
اختالف با کمیته ملی المپیک
و جوانان شود .محمود گودرزی در حالی که در برنامه هایش
در زمان کســب رای اعتماد از اصالح اساسنامه ها سخن
گفته بود اما با بی اعتنایی کمیته ملی المپیک به عنوان یکی
از طرفین درگیر و تاثیرگذار ماجرا ،عمال کاری از پیش نبرد تا
فدراسیون های بین المللی خواستار اصالح شوند و بحران
دوباره ای ورزش را با خود درگیر کند.
انتخابات بدون دخالت ،انتصابات با دخالت
یکی از نقاط مهم کارنامه گودرزی برگزاری انتخابات
نسبتا ازاد در فدراسیون های ورزشی بود .زمانی که او وزارت
را تحویل گرفت ،تقریبا یک ســوم فدراســیون بالتکلیف
بودند و با سرپرست اداره می شدند و گودرزی تعیین تکلیف
برای فدراسیون های ورزشی را جزو اولویت های خود قرار
داد و باتوجه به روحیــه اش از مهندســی کردن انتخابات
و دخالت در انهــا پرهیز کرد تا انتخابات در فضایی ســالم
برگزار شود .با این وجود اطرافیان گودرزی چنین مشی ای
را قبول نداشتند و بیش و کم می کوشیدند تا با برنامه ریزی
و مهندســی گزینه مدنظر انها پیروز شــود .تالشی که در
پاره ای از فدراســیون ها به ثمر می نشســت و در برخی از
اوقات به نتیجه نمی رسید .با این وجود می توان انتخابات
فدراسیون های ورزشی در دوره گودرزی را سالم تر از ادوار
گذشــته دانســت هر چند در بســیاری از موارد اطرافیان و
تصمیم ســازان وزارت ورزش و جوانــان به این ســامت
خدشه و خلل وارد کردند.
گودرزی هر اندازه که در برخی انتخابات ها بی طرف
بود ،در امور داخلی فدراســیون ها دخالت داشت و معتقد
بود که فدراســیون ها بایــد کامال با سیاســت های وزارت
ورزش و جوانان هماهنــگ بوده و فعالیــت کنند و تمامی
برنامه های انها زیر نظر و تحت کنترل باشــد .از همین رو
تقریبا در تمامی فدراســیون ها انتصابــات مربوطه با نظر
وزارت ورزش و جوانان انجام می شــد تا نفرات مورد وثوق
وزارت در پست های کلیدی و تاثیرگذار حضور داشته باشند
تا تمامی امور در کنترل باشد .مصداق عینی این انگاره در
فدراسیون فوتبال رخ داد؛ انجا که علی کفاشیان در نهایت
برای بقای خودش تســلیم خواسته وزارت شــد و تمامی
نفرات حلقه مدیریتی خود نظیر دبیرکل ،نایب رئیس اول،
دوم و بانوان را با نظــر وزارت ورزش برکنار و نفرات مدنظر
وزارت خارجه را به کار گمارد تا فدراســیون فوتبال دربست
در اختیار وزارت ورزش و جوانان قرار بگیرد .اتفاقی که در
نهایت گریبان خود او را هم گرفت و مجبور شــد تا صندلی
ریاست را رها کند.
نقطه ضعف های وزارت ورزش
اگرچــه از وزیــر ورزش به عنوان یک وزیر ســالم در
مسائل اقتصادی نام برده می شود اما اطرافیان او از هیچ
ســفری دریغ نکردند و همانند مارکوپولو برای ســفر با هم
رقابت می کردنــد! وی به عنوان یک مدیــر ان قدر اقتدار
نداشــت که بتوانــد از ســفرهای غیرضــروری همکاران
و معاونانــش در وزارتخانــه جلوگیــری کنــد .اطرافیــان
منفعت طلبی کــه مهمترین نقطه ضعــف وزارت گودرزی
بودند و بزرگترین لطمه را از جانب همین اطرافیان و عملکرد
انها خورد .همچنین محمود گودرزی ،وزیر ورزش و جوانان
برنامه های زیادی برای 4ســال دوره ریاستش داشت که
در این خصوص می توان به خصوصی کردن سرخابی ها،
مبارزه با فساد ،برگزاری مجامع انتخاباتی فدراسیون هایی
مثلث | شماره 355
موضوع دیگری که شــاید بتوان از وزیر ورزش خرده
گرفت اینکه تعامل خوبی با کمیته ملی المپیک نداشــت،
به طوری که بعــد از برگزاری المپیک اختالفــات بین این
دو نهاد علنی شد و با دخالت دولت در امور فدراسیون ها و
نوشتن یک اساسنامه مشــترک ،هاشمی با ارسال نامه ای
به جهانگیــری معــاون اول رئیس جمهور خطــر تعلیق را
هشدار داد .خطری که بعدها توسط نامه ای از سوی IOC
علنی شد .در این میان نباید از تمامیت خواهی کمیته ملی
المپیک هم به ســادگی گذشــت .کمیته ای که انتخابات
دوره جدید ان در دوره وزارت محمود گودرزی برگزار شــد
و وزیــر ورزش و جوانان انتظار داشــت با عــدم دخالت در
این انتخابات و به قدرت رســیدن یکــی از مدیران دولتی
چالش های گذشته را نداشته باشد اما با رویه ای که کمیته
در پیش گرفت ،اختالفات ارام ارام نمایان شد و تا انجا پیش
رفت که کمیته بدل به یک جبهه مخالف برای وزارت ورزش
نفت تهران
قهرمان شد
ورزش
ی که در طول سه سال وزارت گودرزی
مهمترین اتهام
به او وارد شد ،دشمنی و تضاد خاموش با فوتبال بود .او بارها
و بارها از هزینه های فوتبال به شــدت انتقــاد کرد و اعتقاد
داشت که انباشت سرمایه و توجه تنها برای فوتبال است و
باید این رویه را شکست .او مرتب علیه فدراسیون فوتبال و
بازیکنان فوتبال گردش مالی فوتبال انتقاد کرد و ان را مایه
پسرفت ورزش دانست .جبهه گیری های او علیه فدراسیون
فوتبال و کارلوس کی روش نیــز مهمترین نقطه تضاد او با
فوتبال و فدراسیون فوتبال بود که فارغ از اینکه ایا در شان
وزیر بود که درباره سرمربی تیم ملی اینگونه صحبت کند یا
نه ،هیچ کس ان را برنتابید و باتوجه به محبوبیت سرمربی
تیم ملی جبهه ســنگینی علیه وزیــر ورزش و جوانان به راه
افتاد .گودرزی در حوزه باشــگاه ها بر روند حاکم بر لیگ و
باشــگاه های ایران انتقادات جدی داشــت و در نخستین
اقدام با رسانه ای کردن قراردادهای بازیکنان و مربیان دو
باشــگاه بزرگ پایتخت که در تملک دولت و وزارت ورزش
بودند ،با یک شفاف ســازی جنجالی انچه در پس پرده بود
را عیان کرد .یک تصمیم کم نظیر که موافقان و مخالفان
خاص خودش را داشت.
گودرزی در ادامه دســت پرســپولیس و استقالل از
بودجه دولتی را کوتاه کرد اما ســایر تصمیماتش در حوزه
دو تیم پرطرفدار پایتخت به معنای واقعــی فاجعه بود .از
گماردن یک کشتی گیر به عنوان تصمیم گیرنده برای این
دو باشــگاه گرفته که با تصمیمات غلط ،این دو باشگاه را
وارد یک بحران خودخواســته کرد تا انتصاب های اشتباه
در مجموعه مدیریتی و تصمیم ســاز دو باشــگاه که سبب
شد پرسپولیس و استقالل در دوره وزارت گودرزی ناکامی
تمام عیاری را تجربه کنند و در یــک عقبگرد تاریخی هیچ
موفقیتی نداشته باشند.
گــودرزی برای مدیریــت در این دو باشــگاه بیش از
تخصص و تجربه ،نزدیکانش را مالک قرار داد و نتیجه این
وزارت ورزش نقش نظارتی را با دخالت
عوض کرد
سلطانی فر زیاد درکنار فوتبال دیده
می شود
69
ورزش
70
مثلث | شماره 355
ورزش
که با سرپرست اداره می شوند ،اصالح اساسنامه ها و توسعه
ورزش همگانی اشاره کرد .برنامه هایی که باید از او پرسید
چقدر از تحقق انها راضی اســت و به خــودش نمره قبولی
می دهد یا خیر.
اســتاد دانشــگاهی که هیچ فعالیتی به عنوان یک
مدیر در ورزش نداشــت امــا تحصیالت اکادمــی وی در
امور ورزش بود ،باالخــره از همه حاشــیه های ورزش دل
کند و رفت .مردی که در دوره حضــورش در وزارت ورزش
و جوانان کمتر از محبوبیت و اقبــال عمومی برخوردار بود
و در نهایت این دوران دوست نداشــتنی به پایان رسید .در
واقع نکته ای که می توان درباره عملکرد وزارت ورزش در
دولت یازدهم بدان اشاره کرد این است که ورزش در دولت
روحانی هرگز به دست متخصصانی که در دولت نهم و دهم
بیرون گود مانده بودند ،نیفتاد .انتظار می رفت افرادی که
طی دوره های مختلف با دولت های مختلف خود را تطبیق
داده اند و در حرکتی عجیب خــود را همرنگ همه دولت ها
کرده اند ،در دولــت یازدهم کنار بروند و جــای این افراد را
متخصصان ازموده بگیرند اما این اتفاق نه در وزارت ورزش
و نه در کمیته ملی المپیک رخ نداد .از این گذشته یکی از
مهمترین انتقادها به دولت ،درباره عملکرد دولتمردان در
حوزه ورزش و جوانان بوده اســت .وزارتخانه ای که چنان
عملکردش از ســوی افکارعمومی زیرسوال بود که حسن
روحانی مجبور شــد با همه تاکیدی که بــر ثبات مدیریتی
داشت ،وزیرش را تغییر داده و تالش کند به منتقدان این
پیام را بدهد که صدای نقدهایشان را شنیده است .شاید به
همین دلیل مسعود سلطانی فر را جایگزین محمود گودرزی
کرد .با این حال نابسامانی اوضاع و احوال ورزش ایران از
یک ســو و بی توجهی وزارت ورزش و جوانان به مشکالت
حوزه جوانان از سوی دیگر باعث شده است تا عمال دولت
یازدهم برای اسیب هایی که جوانان را تهدید می کند ،برنامه
مشخصی نداشته باشــد و این معضل حتی با وجود وزیر،
همچنان ادامه پیدا کرده است.
کمنیستندتحلیلگرانیکهمعتقدند،دولتبایدبه جای
تغییر مدیریتی در این حــوزه ،برنامه های خــود را در امور
جوانان مورد بازنگری قرار می داد ،نه اینکه در سال اخر کار
خود ،وزیری را در وزارتخانه منصوب کند که فرصت زیادی
برای ایجاد تحول در حوزه جوانان ندارد .برنامه ریزی برای
استقالل حوزه جوانان از نظر ســاختار دولتی نیز پیشنهاد
برخی دیگر از کارشناسان است که می تواند وضعیت کنونی
غفلت دولت در حوزه اسیب های جوانان را اصالح کند.
این در حالی اســت که ســلطانی فر نیــز از زمانی که
جانشــین گودرزی شده اســت با سیاســتی کامال مغایر با
وزیر قبلی بیش از حد به فوتبــال و اتفاقات ان می پردازد.
او که تاکید کرده بود هیات مدیره اســتقالل و پرسپولیس
را دســتخوش تغییر نمی کند حاال مدتی است که تغییرات
مدیریتی را کلید زده است.
اظهارات فوتبالی و پیام های مکرر سلطانی فر در حوزه
فوتبال باعث شده تا رسانه های منتقد دولت در این خصوص
واکنش نشــان دهند .خبرگزاری تســنیم هفته گذشته در
نقد رفتارهای سلطانی فر نوشت« :ظاهرا سقف ارزوهای
فوتبال ما از صعود به جام جهانی به صعود از مرحله گروهی
لیگ قهرمانان اسیا تنزل یافته است .پرسپولیس در بازی
اخر خود در مرحله گروهی لیگ قهرمانان اسیا برابر الوحده
4بر 2پیروز شد اما این نتیجه برای صعود سرخپوشان کافی
نبود و باید الهالل هم الریان را شکست می داد .این شرایط
نشان می دهد که سرنوشت سرخپوشــان دست خودشان
نبود و اگر هم این شــرایط رقم می خورد ـ که این گونه هم
شــد ـ پرســپولیس به عنوان تیم دوم صعود می کــرد ـ که
صعود کرد .دقایقی از پایان این مســابقه نگذشته بود که
پایگاه خبری وزارت ورزش و جوانان پیام تبریک مســعود
سلطانی فر وزیر ورزش را منتشر کرد .در این پیام که با تیتر
«تبریک وزیر ورزش و جوانان برای صعود پرســپولیس به
مرحله حذفی لیگ قهرمانان اسیا» منتشر شده امده است:
«صعود مقتدرانه جوانان سرافراز و محبوب تیم پرسپولیس
در رقابت های لیگ قهرمانان اســیا ،موجب شــادمانی و
نشاط هواداران و دوســتداران پرشمار فوتبال به خصوص
جوانان عزیز شد .اینجانب از تک تک بازیکنان ،کادر فنی
و مسئوالن باشگاه پرسپولیس تشکر می کنم و موفقیت این
تیم مردمی را در ادامه رقابت ها از خداوند متعال ،مسئلت
می کنم».
مدتی اســت که ســیل پیام هــای تبریک از ســوی
مســئوالن ورزش ایران تبدیل به اپیدمی شده و مسئوالن
مختلف با هم رقابت می کنند تا از کورس صدور پیام تبریک
عقب نمانند اما مورد اخیر در نوع خود جالب توجه اســت.
سال هاست که هدف بسیاری از باشگاه های ایران کسب
سهمیه در اسیا و صرفا حضور در این رقابت ها ست؛ صعود
از مرحله گروهی هم اگ ر به دســت امد کــه چه بهتر .حال
سوال این اســت؛ که ایا برای صعود از مرحله گروهی باید
پیام تبریک صادر شود؟
نکتــه مهــم اینکــه در پیــام وزیــر ورزش از صعود
پرسپولیس به عنوان «صعود مقتدرانه» نام برده شده ان هم
در شرایطی که پرسپولیس در گروه خودش دوم شده است!
ایا سطح فوتبال ایران و سطح پیام های تبریک ان قدر تنزل
یافته که وزیر ورزش یک کشور باید بابت صعود یک تیم از
مرحله گروهی پیام تبریک صادر کند؟ اصوال فلسفه صدور
پیام تبریک چیست؟ وزیر ورزشــی که در پاسخ به سوالی
درباره بلوکه شدن پول فوتبال ایران در فیفا می گوید «این
موضوع را از رئیس فدراســیون بپرسید» ،چگونه است که
برای یک موضوع جز ئی تــر در فوتبال ،پیام تبریک صادر
می کند؟ چگونه است که وزیر ورزش درباره بحث اساسنامه
ی با کمان که این روزها یکی از مباحث
فدراسیون تیرانداز
اصلی ورزش ایران اســت ،می گوید« :درباره این موضوع
از داورزنــی معــاون توســعه ورزش قهرمانــی و حرفه ای
سوال کنید» ،در بحث باشگاه ها که اتفاقا ان هم زیر نظر
معاون توســعه ورزش قهرمانی و حرفه ای است مستقیما
ورود می کند و پیام تبریک می دهد؟ هرچند پرســپولیس و
ی دارد که
استقالل زیر نظر وزارت ورزش است اما چه لزوم
برای یک اتفاق عادی برای سایر تیم های مطرح اسیایی،
وزیر ورزش ایران پیام تبریک دهــد و صعود به عنوان تیم
دوم را صعــود مقتدرانه بدانــد؟ ایا این دســت اقدامات و
مواردی نظیر اینکه پیش تر نیز از سوی سلطانی فر سر زده
(از جمله اظهارات او درباره کــی روش و )...را نمی توان
اقدامات پوپولیستی خواند؟ ایا با این کارها سطح توقعات
جامعه ورزش بــه صعود از مرحله گروهــی لیگ قهرمانان
اسیا تنزل پیدا نمی کند؟ ایا ســطح کاری وزیر ورزش این
اســت که برای صعود یک تیم باشگاهی از مرحله گروهی
ــ دقت کنید مرحله گروهی نه مراحل باالتر ــ پیام تبریک
صادر کند؟
ایــن انتقادهــا در حالــی در روزهای منتهــی به روز
انتخابات ریاســت جمهوری شــدت بیشــتری هم به خود
گرفته که به نظر می رســد حســن روحانی حــرف خاصی
برای دفاع از عملکرد دولتش در برابر نقدها به وضع کنونی
جوانان نداشته باشد .با این حال رقبای رئیس جمهور در این
انتخابات با دستی پر به میدان امده اند .نقد وضعیت بیکاری
جوانان به ویژه جوانان تحصیلکرده ،نقد وضعیت نابسامان
ورزش ایــران و اختالفات و فســادهای رواج یافته در این
عرصه ،عدم اصالحات ســاختاری با هدف چابک ســازی
دولت در پرداختن به وضعیت موجود حوزه ورزش ،جوانان و
اسیب های اجتماعی ،از جمله مسائلی است که پیش بینی
می شــود در جریان انتخابات به بحث گذاشته شود و البته
دولت روحانی در ایــن زمینه ها ،احتمــاال نمی تواند دفاع
موثری از خود داشته باشد.
جای خالی ورزش
نامزدهایانتخاباتریاست جمهوری
به کدام زمینه بی توجه بوده اند؟
2
حمید نظری
روزنامه نگار ورزشی
بهتر است از اینجا شروع کنیم که جامعه ای که ورزش
و ورزشکار در ان زیاد باشد ان جامعه در همه موارد دیگر رشد
سریع تری دارد چون عقل سالم در بدن سالم خواهد بود.
این روزها بحث انتخابات مهم ترین موضوعی است
که مردم درباره اش صحبت می کنند و بــا یکدیگر به تبادل
نظر می پردازند .هر کســی از زاویه نگاه خــود انتظارهایی
از رئیس جمهور اینده ایــران دارد و همه منتظرند تا برنامه ها
را در ابعاد مختلف اجتماعی ،فرهنگی ،سیاســی ،ورزشــی
و ...گوش کنند و ان را ارزیابی کننــد و افق دید کاندیدا را با
اطالعات خودشان روی کفه ترازو بگذارند و بهترین انتخاب
را برای کشورمان داشته باشند.
بعدورزشکهالبتهملغمه ایاستازسیاستواقتصادو
مدیریتوهوشژنتیکازاینقاعدهمستثنینیست.بسیاری
از روسای جمهور ایران چه در دوره کاندیداتوری و چه بعد از
ان چه در مورد بانوان و چه در مورد اقایان و ســرانه ورزش و
حتیتیم هایمردمی استقاللوپرسپولیسصحبتکرده اند
وزارت ورزش
به حوزه جوانان
بی توجه بود
ادغام حوزه های ورزش و جوانان
کارشناسینبود
احسان احمدیان
روزنامه نگار ورزشی
3
من معتقــدم وزارت ورزش و جوانان تنها در یک وجه
اقداماتی داشته و ان حوزه ورزش بوده است نه جوانان .این
وضعیت اصال امیدوار کننده نیست .ما جامعه جوانی داریم
که باید به ان توجه کنیم .اگر طی سال های اخیر به بخش
جوانان اهمیت می دادیم حاال فرصت های زیادی نصیب
جوانانتحصیلکردهمادرعرصهورزشمی شد.حتیانهایی
که در عرصه ورزش تحصیل نکرده اند و صرفا نیروی انسانی
برای کارهای اجرایی محسوب می شوند هم می توانستند در
این چرخه صاحب کار شوند.
اما تاکید ما بــرای پیش بردن ایــن دو بخش به طور
همزمان باعث شــد که تنها در یک بخــش موفقیت هایی
داشته باشیم و در بخش جوانان عمال منفعل باقی بمانیم.
در واقــع می خواهم بگویــم از زمانــی که در یــک فرایند
کارشناسی نشده ،بحث ادغام سازمان ملی جوانان و سازمان
تربیت بدنی مطرح و تبدیل به یک ســاختار اجرایی به اسم
وزارتخانه شد ،انچه از عملکرد این مجموعه ترکیبی دیده
می شود ،موفقیت امیز نبوده است.
یک بخش از دالیــل ناموفق بــودن ادغــام این دو
مجموعــه به ایــن دلیل بــود کــه در ان ،یــک مجموعه
چارچوب دار مشخص به اسم ورزش و یک مجموعه بی حد
و باالتر از ان دیدارهایی مثل دیدار ایران و امریکا و میزبانی
از تیم های ملی والیبال و کشــتی ایران ،سیاسی شده اند و
ابعاد بســیار باالیی پیدا کرده انــد ،از مصاحبه های جوردن
باروز علیه ترامپ بگیرید تا پیروزی ایــران مقابل امریکا در
جام جهانیفوتبالکهپیروزیانقالبی هابودعلیهمستکبران
و ان هم بازتاب بسیاری داشت .به همین دالیل برنامه های
کاندیداهای ریاست جمهوری بســیار مهم هستند و در این
زمینههمبایدبرنامه هارادیدوتوقع هارابیانکرد.توقعاتکه
بسیارند ،ایران در زمینه ورزش بسیار باید باال برود و هنوز جای
کار دارد .بخشی از توقع ها اما اینهاست:
یکیازمعضل هادرورزشکمبوداسپانسربهدلیلدیده
نشدناست.کانال هایتلویزیونیبیشتریبرایورزشالزم
است و شور و شرر و تبلیغات افزون تر .کمک مستقیم مالی
بهفدراسیون هافایده ایندارداماباپیگیریقانونکپیرایت
همباشگاه هاوهمفدراسیون هامی تواننداقالم،برنامه های
تصو یری،رستوران ها،ا ژانس هایمسافرتیوفروشگاه های
زنجیره ای داشته باشند و چرخ اقتصاد خودشان و کشورمان
را بچرخانند .سیاست انبساطی در ورزش بیش از همیشه نیاز
است.در این رابطه مطلب زیاد نوشته شده اما نه نوشته ها و
نه حرف ها و مصاحبه های ورزشکاران راهگشا نیست ،این
کار مرد قانون می خواهــد ،رئیس جمهور و نماینده مجلس
و وکیل می خواهد و اگاه به قانون اساســی و قوانین مدنی.
رئیس جمهور قطعا برای شکوفایی ورزش و خارج کردن ان
ازورشکستگیاهتمامومطالعهدرستنیازداردوعملگرایی.
از منظر سرانه متراژ محیط های ورزشی ایران به ویژه در
حوزه جوانان در ابعاد مختلف تعیین شود ،دوم اینکه جوانان
برای ورود به چرخه کار و زندگی اماده سازی شوند .سازوکار
رســمی که ما در ایران در مورد جوانان پذیرفته ایم شــامل
ت اما باید به این نکته توجه شود
افراد ۱۵تا ۲۹ســاله اســ
ن اینده این گروه را نیز مدنظر
که برنامه ریزی در مورد جوانا
داشته باشد .حتی شرایط قبل از ورود به این سنین هم باید
در نظر گرفته شود.
مثلث | شماره 355
کهبهورزشاختصاصداشتهونافذباشد،مشاهدهنمی شود
و اینده ورزش در 5ســال اینده به خوبی مشــخص نیست.
می توان با مشــورت کمیســیون تلفیق ،فدراسیون های
ورزشی جهت گیری مناســب برای عرصه ورزش همگانی
و قهرمانی را در الیحه برنامه ششــم توســعه مدون کرد تا
بسته ای از کار و اقدامات مورد نیاز مشخص شود.
وقتی از برنامه ریزی در حوزه جوانان صحبت می کنیم،
چند مولفه باید مدنظر قرار گیرد .ابتدا باید وضعیت موجود
انچه امــروزه در مــورد برنامه ریزی در حــوزه جوانان
می توان بدان اشاره کرد ،این است که برنامه ریزی های ما
در بسیاری از موارد متناسب نیازها و خواست های جوانان
نیست .باید توجه داشت که ایا برنامه ریزی براساس تفکیک
سنینی که مطرح اســت ،می تواند در اختیار یک وزاتخانه
باشــد یا خیر .برای مثال اگر ما ســن جوانی که بیشترین
افراد این گروه در مدرسه و دانشگاه به سر می برند را در نظر
بگیریم ،وزارت ورزش و جوانان در عمــل اختیاری در این
حوزه ها ندارد.
ســوال دیگری که مطرح می شــود
این است که ایا دستگاه هایی مثل اموزش
و پــرورش و… در برنامه ریزی هــای خود
سیاســت های وزارت ورزش و جوانــان را
در نظر می گیرند؟ واقعیت امر این اســت
که چنین چیــزی رخ نمی دهــد .با وجود
داشتن شــورای عالی جوانان و… انچه
در عمل اتفاق می افتد ،بی توجهی به این
سیاســت ها در برنامه ریزی سازمان هایی
است که با جوانان سروکار دارند.
به نظرم کســانی که به دنبال حذف
ســازمان ملی جوانان بودند ،با این ادغام
وزارت ناهمگون ورزش و جوانان را تشکیل
دادنــد .ناهمگون بــه دلیل اینکــه حوزه
ورزش گســتردگی بــاال و پراکندگی های
مختلف دارد و جوانان در عمل به حاشــیه
این وزارتخانه رانده می شوند .به طور کلی
چنین ساختاری در حوزه جوانان نمی تواند
موفق عمل کند .برای مثال اموزش عالی
را در نظر بگیرید که تفکیک سنی در مورد ان وجود ندارد و باز
هم موفق عمل نکرده است .پس باید توجه داشته باشیم که
برنامه ریزی در کشور ،به طور کلی ضعیف است و فقط شامل
حوزه جوانان نیست .واقعیت امر این است که برنامه ریزی
باید مبتنی بر شرایط موجود و با نگاه به اینده باشد .امروزه نیاز
جوانان ما اشتغال ،ازدواج ،مسکن و ...است و ما در تمام
این موارد با مشکل روبه رو هستیم.
ورزش
و مرز به اسم جوانان داشتیم و به شکل طبیعی هر کس که
مسئول هر دوی انها می شد ،سرا غ بخش معین ،مشخص و
چارچوب دار ان می رفت ،بنابراین مساله جوانان بدون توجه
رها شده است .وزیر ورزش و جوانان به لحاظ اجرایی ،ضمن
اینکهوظیفه مندبوده،اختیاراتینیزنداشتهاستامادرطول
مجلسنهموحتیدرمجلسفعلی،شاهداینبودیمکهاین
گونه سواالت مطرح می شد و مساله ای مثل جوانان در یک
ساختاری مثل وزارتخانه قابل پیگیری و حل و فصل نیست.
ِصرف تشکیل ســازمان ملی جوانان
مشکالت جوانان حل نمی شــود؛ سازمان
ملی جوانان ستادی است که باید دستگاه ها
را هماهنگ کند ،یعنی برای محقق شــدن
این امر بایــد در کلیت و ذهنیــت نظام اعم
از دولــت و مجلس اتفاق بیفتــد و در درون
دولت نیز همه دســتگاه هایی که به نحوی
با مســائل جوانــان ارتبــاط دارند ،خــود را
موظف به پیگیری مســائل جوانان بدانند.
جوانان مســائل مختلفی از جمله اشتغال،
تحصیل ،ازدواج ،مسکن و ...دارند که در
حیطه مسئولیت دستگاه های مختلف است
و دولت باید مساله جوانان را در اولویت کار
خود قرار دهد و به وزرای حوزه های مختلف
نیز ایــن اهمیــت را تکلیف کند و ســازمان
ملی جوانان نیز ذهنیــت دولت را پیگیری و
سازماندهی کند.
عدم توازن دو بخش ورزش و جوانان
در ســاختار وزارت ورزش و جوانان یک نوع
ضعف محسوب می شــود .اگر این ساختار
را به دو نیم تنه تقسیم کنیم یک نیم تنه ان که ورزش است
ســنگین تر از حوزه جوان اســت که باید ایــن دو نیم تنه با
یکدیگر هماهنگ شوند.
اما ایجاد توازن دو حوزه ورزش و جوانان چگونه صورت
می گیرد؟ باید بگویــم بخش هایی مانند نیروی انســانی،
مدیریت و بودجه باید مورد تاکیــد قرار بگیرند .نکته اصلی
اینجاســت که در الیحه برنامه ششم توسعه یک ماده قوی
شهرهای بزرگ زیر خط فقر قرار دارد و این در ورزشگاه های
مختص بانوان کمتر هم هست .اهتمام بیشتری الزم است
برای رسیدن به استاندارد و از بین بردن فقر حرکتی در ایران.
در بعد ورزش قهرمانی نیاز به تغییرات قانون داریم ،قوانین
هم یکی ،دو تا نیستند ،از خصوصی سازی با پشتوانه بگیرید
تا برســید به وام های بلند مدت و کم ســود که به باشگاه ها
باید پرداخت شود و تصحیح قوانین بلیت فروشی ،تصحیح
انتخابات هایورزشی،سهامی عاموخاصکردنباشگاه ها،
تصحیح انتصاب اعضای هیات مدیره ها و مجامع گرفته تا
رشد دادن اموزش و استعداد یابی سراسری.
بهنظرمنامزدهایانتخاباتریاست جمهوریبایدسهم
ویژه ای برای ورزش قا ئل شوند .در برنامه ها و توصیه هایی
که از این نامزدها دیده ایم بیش از هر چیز سیاست به چشم
می خورد .البته ضرورت انتخابات ریاست جمهوری است که
درباره موضوعات سیاســی بحث های به مراتب جدی تری
نسبت به ســایر حوزه ها صورت بگیرد اما چه کسی است که
نداند ورزش یکی از ان بخش های مهمی است که می تواند
ضامن بسیاری از تحوالت چشمگیر در جامعه جوان ایرانی
باشد.
به همین دلیل انتظار می رود که نامزدهای انتخابات
ریاســت جمهوری خیلی جدی تر به این موضوع بپردازند و
سیاست هایخوددراینزمینهرابامردمدرمیانبگذارند.
71
ورزش
وزارت ورزش نقش نظارتی را با دخالت عوض کرد
سلطانی فر زیاد درکنار فوتبال دیده می شود
کافی اســت درباره نــام برخــی وزارتخانه هــا که در
قدیم نام دیگری داشــته اند و حاال نام شــان تغییر کرده،
جســت وجویی کنید .متوجه می شــوید که برخــی از این
وزارتخانه ها چقدر قدمت دارند .به عنوان مثال وزارت عدلیه
که به وزارت دادگســتری تبدیل شده است .در مقطعی که
سازمان تربیت بدنی قرار بود به وزارتخانه تبدیل شود و البته
در خصوص این سیاســت نظرات موافق و مخالفی وجود
تبدیل شــود و فراموش نکنیــم که ایــن وزارتخانه نه یک
وزارتخانه چند دهه ای بلکه یک نهال نوپا است و با وزارت
عدلیه که چند دهه طول کشــید تا به وزارت دادگســتری
تبدیل شود فرق های اساسی دارد .استحکام و ساختارهای
وزارتخانه ها را اساسا نمی توان با هم مقایسه کرد .اما همین
وزارتخانــه نوپا که عمر ان خیلی هم نیســت بــه مدیرانی
احتیاج دارد که معنای ساختار را بشناسند .حاال اگر بخواهم
وارد بحث اصلی شــوم باید بگویم ورزش ما در دولت اقای
روحانی به محمود گودرزی رســید .او استاد دانشگاه بود.
گودرزی ارزش زیادی برای کار علمی قا ئل بود .او تا زمانی
که در دانشگاه بود به ورزش نچسبیده بود .یک فرد علمی
داشــت بنده یکی از موافقان این کار بــودم .چون اعتقاد
داشتم سازمان تربیت بدنی به حیاط خلوت روسای جمهور
تبدیل شده بود .انها در مقاطع مختلف از سازمان تربی بدنی
به طور کامل استفاده های سیاسی داشتند و هیچ کس هم
نمی توانست از روســای وقت ورزش در مورد کاستی های
ورزش کشــور توضیحی بخواهد یا بازخواســتی کند .این
مقدمه را نگه دارید تا موضوع دیگری را هم توضیح بدهم.
ورزش در کشور ما و بین مردم ما تنها یک سرگرمی نیست.
ورزش در کشور ما فراتر از مدال ها و قهرمانی ها ست .مردم
ما با این ورزش احساس غرور می کنند .در واقع با این ورزش
زندگی می کنند .وقتی پرسپولیس قرار است مقابل الوحده
یک بازی حســاس داشته باشــد خیلی ها از دورترین نقاط
ایران خود را به تهران می رسانند و به ورزشگاه ازادی می روند
تا این تیم را تشــویق کنند .شاید بخشــی از این هواداران
اصال طرفدار پرســپولیس نبودند اما دلشان نمی خواست
این تیم که نماینده فوتبال ایران بود را تنها بگذارند .اما اگر
ی بود چه دلیلی داشت
صرفا فوتبال برای این مردم سرگرم
که از نقاط دور ایران زحمت سفر را به جان بخرند و به تهران
بیایند .اساسا ســرگرمی که نباید چنین دردسرهایی داشته
باشد .سرگرمی وقت کمتری می برد و اتفاقا سهل الوصول
است بنابراین وقتی ما با ورزشــی روبه رو هستیم که چنین
مختصاتی دارد باید هم ســازمان تربیت بدنی به وزارتخانه
بود که می توانستیم خیلی رویش حساب باز کنیم اما وزیر
شدن موضوع دیگری است .وقتی وزیر ورزش شد ،بنده به
ایشان گفتم ورزش بسیار گســترده است .شما سعی کنید
خیلی به فوتبال نزدیک نشوید .چون دیوارهای این فوتبال
فرسوده اســت و روی سرتان خراب می شــود اما نمی دانم
چرا مشاوران او دقیقا توصیه برعکس داشتن د و به او گفتند
اتفاقا باید در فوتبال دخالت کنی .او را تشویق کردند که وارد
جز ئیات شود .به او گفتند اگر در فوتبال دخالت کنی چهره
متفاوتی از خودت می ســازی .این توصیه ها اشــتباه بود.
گودرزی اما وزیر خوبی نبود ،بلکه پژوهشــگر خیلی خوبی
بود .پژوهشگرها شــاید به خوبی با افتاب بتوانند دستگاه
مولد برق را طراحی کننــد اما اختراع چیز دیگری اســت.
قرار دادن این اختراع در خط تولید هم چیز دیگری است.
شــما در خط تولید با چه کســانی روبه رو هستید؟ با کسانی
که به راحتــی می توانند ایراد اختراع شــما را پیدا کنند و به
شما بگویند فالن قطعه نیاز به بازسازی دارد یا فالن قطعه
نباید در این دستگاه استفاده شود یا اینکه فالن قطعه باید
تقویت شود .این نظرات باعث می شود که شما محصولی
مفید و بهینه تولید کنید که مردم از ان رضایت داشته باشند
اما وقتی شما این کارشناســان را حذف می کنید و خودتان
هم پژوهشگر هســتید ،هم مخترع هســتید ،هم سازنده
دستگاه و هم توزیع کننده ان همه چیز خراب می شود .باید
بهمن فروتن
ورزش
72
مثلث | شماره 355
کارشناس فوتبال
تقسیم کار کنید تا محصول تان استاندارد شود .این اتفاق
در وزارت اقای گودرزی رخ نداد .در دوره مدیریت ایشــان
کارشناســان حذف شدند .کارشناســان ورزش چه کسانی
هستند؟ روسای فدراســیون ها ،داوران ،بازیکنان بزرگ و
خیلی های دیگر که نیازی به توضیح ندارد اما اینها نادیده
گرفته شــدند .ایراد گودرزی در واقع این بــود که به جای
نظارت وارد پروسه دخالت شد .این کار باعث شد تا استقالل
فدراسیون ها زیر سوال برود .مگر نه اینکه ما می خواستیم
وزارت ورزش ایجاد کنیم تــا ورزش به حیاط خلوت تبدیل
نشــود ؟ چرا نمی خواهیم بپذیریم که ایــن ورزش جریان
مستقلی اســت ؟ اتفاقا در درون ورزش هم ما ساختارهای
مســتقلی داریم .مثل فوتبال که فیفا دارد و هیچ شخص
ســومی و به خصوص دولت نمی تواند در قوانین و امور ان
دخالت کند .ان وقت ما هزار و یــک راه را می رویم تا مثال
فالن مدیر را از فدراسیون برداریم و گزینه وزارت ورزش را
به جای او قرار بدهیم .بنابراین نتیجه این می شــود که هر
جا وزارت ورزش در امور فوتبال دخالت کرد کار خراب شد
و هر جا نقش نظارتی خــودش را پذیرفت و بدان عمل کرد
کارها به خوبی پیش رفت .این اســت که همه ما معتقدیم
وزارت ورزش و شخص وزیر باید در جهت ساختارمند کردن
ورزش گام بردارد .وزیر باید بودنش را برای شنیدن و دیدن
معضالت فدراسیون ها ببیند نه رسیدن به قدرت حداکثری
و اتخاذ تصمیمات سلیقه ای و شخصی.
وزارت ورزش در دوره گودرزی به یک پژوهشــکده
تبدیل شده بود که اتفاقا در امور اجرایی فدراسیون ها هم
دخالت می کرد .به هر حال دولت از ورزش راضی نبود که
مقدمات رفتن گودرزی را فراهم کرد و به جای ایشان اقای
سلطانی فر امدند .ایشان لطف کردند و برای کانون مربیان
فوتبال ایران یک ســالن در دل وزارتخانــه ایجاد کردند.
اقای ذوالفقارنسب که رئیس هیات مدیره کانون هستند را
هم مشاور خود کرده اند .اینها اقدامات مثبتی است .نشان
می دهد که وزیر ورزش کارش را بلد است .اما ایرادی که
اتفاقا اقای ســلطانی فر هم به نوع دیگری دارد این است
که بیش از حــد قصد دارد خــود را شــریک پیروزی های
فوتبال کند .نه بــه ان وزیر قبلی که ســایه فوتبال را با تیر
می زد و نه به این وزیر که بیش از حد به فوتبال نزدیک شده
اســت .این بی تعادلی خوب نیســت .بنابراین باید بگویم
ایراد سلطانی فر این اســت که زیاد در کنار فوتبال ما دیده
می شود و این اصال به نفع او نیست .البته سلطانی فر خیلی
صریح است.
پشت میزش قایم نمی شود .درســت رفتار می کند و
رفتار محترمانه ای دارد حتی با منتقدانش .به همین دلیل
من معتقدم این وزیر می تواند بودجه بیشتری برای ورزش
بگیرد که این نکته مثبتی است .با همه اینها باید تاکید کنم
که ورزش حوزه گسترده ای اســت و وزیر ورزش نه تنها به
یک رشته ورزشــی بلکه باید به تمامیت ورزش کشور توجه
کند .نه تنها به تهران بلکه باید به همه اســتان های کشور
و به زیر ســاخت های ورزشــی در اســتان ها توجه کند .ما
اســتعدادهای فراوانی داریم که اگر به انها توجه کنیم در
رشته های مختلف ورزشــی حرف های زیادی برای گفتن
داریم .کافی اســت وزیر ورزش ما به ایــن موضوع توجه
کند که ورزش فقط فوتبال نیســت .امیدوارم دولت بعدی
شرایط را برای پیشرفت بیشتر ورزش کشور فراهم کند .ما
ادم هایی ورزشی هستیم .دلمان برای فوتبال و ورزش این
کشور می سوزد .بنابراین اصال کار بدی نیست که به حرف
ما گوش بدهند ،حتما به دردشان می خورد.
ورزش
نفتتهران
قهرمانشد
س هفته
عک
دیدار تیم های تراکتورســازی تبریــز و نفت تهران با
پیروزی نماینده تهران و قهرمانی ایــن تیم در جام حذفی
به پایان رسید.
دیدار تیم های تراکتورســازی تبریز و نفت تهران در
فینال مســابقات فوتبال جام حذفی باشگاه های کشور در
ورزشــگاه نفت و گاز اروندان خرمشــهر برگزار شد که این
دیدار با نتیجه یک بر صفر به سود نفت به پایان رسید .تک
گل این دیدار را سجاد شهبازاده در دقیقه ۸۹و روی ارسال
اندرانیک تیموریان وارد دروازه تراکتورسازی کرد.
تغییر نسل به ورزش ما کمک کرد
علیرضا کردی
روزنامه نگار ورزشی
تحول ورزش بانوان اتفاق بزرگی بود
مثلث | شماره 355
را بــدون مربی به اردوی خــارج از کشــور می بردند باز هم
این موضوع چالش برانگیز به نوعی حل شد تا باز هم ورود
مثبت دولت در زمینه ورزش را ببینیم یا به عنوان مثال روزی
که سلطانی فر ایستاد و اجازه نداد دختران بسکتبالیست به
جرم مسابقه دادن با پوشش اســامی حذف شوند .اینها
همان بزنگاه هــای تاریخی در تحــول ورزش بانوان بود؛
اتفاقاتی که همه و همه دســت در دســت هم دادند تا باور
کنیم ورزش جایی اســت که می توان حرف های بزرگی به
دنیا زد .این بها دادن به ورزشکاران بانو تا جایی پیش رفت
ک ه حتی مسئوالن چسبیده و به جا مانده از گذشته در ورزش،
باورشان نمی شــ د کیمیایی در ورزش مان بدرخشد و مدال
نوبرانه المپیکی مان را بگیرد .مدالی که بی شک مهمترین
افتخار برای ورزش جمهوری اسالمی تا همین امروز است.
حتی مهمتر از برد مرحوم سلیمانی در جام جهانی کشتی با
بردن رقیب امریکایی اش برای اولین بار یا حتی مهمتر از
مدال طالی تاریخی رسول خادم در المپیک اتالنتا .اینها
تنها بخشــی از تغییرات محسوس 4ســاله ابتدای دولت
روحانی است .اگرچه بی شــک ورزش در این سال ها هم
مثل همه بخش های کشــور چالش های بســیاری داشته
اما روزهای باشکوهی را در ورزش های رزمی ،ورزش های
توپی ،بانوان و ..به دست اورده است که نشان از تغییری
محسوس داشته است .حاال بچه های دهه 70هستند که
ورزش مان را در دست گرفته اند و این اتفاق خوبی است.
ورزش
من معتقدم عملکــرد وزارت ورزش در دولت روحانی
قابل قبول است .البته هر دولتی به طور طبیعی ایرادهایی
دارد که نمی توان این واقعیت را انکار کرد ،با این حال انچه
باعث می شــود به این دولت در عرصــه ورزش نمره قبولی
بدهم تغییر نسلی اســت که گاه خواســته و گاه ناخواسته
در برخی تیم های ما صورت گرفته است .مروری کوتاه بر
اتفاقات ورزشــی نشــان می دهد که ورزش ما با یک تغییر
نسل ،جهشی بزرگ داشته است.
رقابت انتخاباتی نامزدهای ریاســت جمهوری حاال
بــه اوج خودش رســیده اســت و تقریبا اولیــن رونمایی از
عقایدشان را مردم ما دیده اند .اما جالب اینجاست که هنوز
هیچ حرفی درباره ورزش در 4ســال اتی از ســوی نامزدها
مطرح نشــده اســت .حســن روحانی که با برخورد قهری
مجلس پیشین ،برنامه های طراحی شده اش برای ورزش با
وقفه ای 3ساله مواجه شد ،سرانجام در سال پایانی دولتش
توانست مسیری برای ورزش در پیش بگیرد که از ابتدا یکی
از اهداف مهمش بود ؛ ارامش بخشی به بستر ورزش و گام
برداشتن در مسیر موفقیت ملی .بهتر است نگاهی داشته
باشیم به دستاورد ورزش در 4ساله گذشته.
انچه بیش از هــر چیز برای عالقه منــدان به ورزش
اهمیــت دارد ،موفقیت در رخداد های بزرگ ورزشــی مثل
فوتبال و المپیک است .همین حاال تیم ایران بعد از برزیل
که به جام جهانی 2018صعود کرده ،نزدیک ترین تیم به
این رخداد بزرگ جهانی است .ما از سه بازی بعدی فقط سه
امتیاز می خواهیم تا جهانی شــویم .دو بازی از 3بازی اتی
ایران در تهران و ورزشــگاه ازادی برگزار می شود .در این
4سال گذشته به رغم طرز فکر مستقیم محمود گودرزی،
تاثیر موثر دولت در احقاق خواســته عمومی برای ماندن
کارلوس کی روش موثر افتاد و او ماندگار شــد .این مربی
هم با ساخت نسل جوانی از بچه های دهه 70که چهارمین
نسل هستند ،نشان داد بچه های متولد سال های ارامش
ســازندگی و پرورش یافتگان ســال های دهه 80سرشار از
استعدادهای ناب هستند .بیایید نام ها را باهم در ذهن مرور
کنیم :مهدی طارمی ،ســردار ازمون ،سعید عزت اللهی،
میالد محمدی ،مهدی ترابی و...
در دو باشــگاه مهم استقالل و پرســپولیس ،ورزش
ایران پس از سال ها توانسته بی انکه این تیم ها را به دست
عده ای که معلوم نیست پول های شان را از کجا می اورند و
چطور در فوتبال خرج می کنند ،بسپرد ،به نقطه ای برساند
که خودکفا باشــند .حاصل این خودکفایی ســه ساله ،تیم
خوب پرسپولیس و نسل جدیدش شده است که قهرمانی
لیگ را به دست اورد و استقالل نوســاخته منصوریان که
حاال در اسیا می درخشــد .این نســل نوی فوتبال ایران را
در تیم های موفق نوجوانان ،جوانان و بانوان و فوتسال و
فوتبال ســاحلی هم دیده ایم .قهرمانی های متعدد در این
4ســال ،به خصوص قهرمانی دختران مان در اسیا باعث
شد تا بپذیریم که اتفاقات خوبی در عرصه ورزش رخ داده
اســت .روحانی از همان روزهای نخســت روی کار امدن
تا همین حاال برای ورزش و البته هنــر روی ثبات و ارامش
تاکید داشته است .بر ارج نهادن به مقام ساختن قهرمان.
ورزش بانوان را شــخصا با چنــد تصمیــم مدیریتی در ان
ساختارشکنی می کر د .روزی که به خواست رئیس جمهور
و با پیگیری وزارت خارجه ،دختران فوتسال ایران توانستند
راهی تورنمنت جهانی فوتبال ســالنی شــوند و حســرت و
اشــک سهم شــان نشــد ،یکی از ان بزنگاه های تاریخی
بود .روزی که بر اســاس عرف رایج داشــتن د یک ورزشکار
73
نشانی از خدا
حاج قاسم برای چه کتابی
دلنوشته نوشت؟
دیدار
74
مثلث | شماره 355
«عزیز برادرم علی عزیز
همه شــهدا و حقایق ان دوران را در
چهره تو دیدم
یکبــار همــه خاطــرات را به رخــم
کشــیدی .چه زیبا از کسانی حرف زده ای
که صدها نفر از انها را همینگونه از دست
دادم و هنوز هر ماه یکی از انها را تشــییع
می کنیم و رویم نمی شــود در تشــییع انها
شرکت کنم.
10روز قبــل بهترین انهــا را -مراد و
حیدر را -از دست دادم اما خودم نمی روم و
نمی میرم ،در حالی که در ارزوی وصل یکی از ان صدها شیر
دیروز له له می زنم و به درد «چه کنم» دچار شده ام .امروز
این درد همه وجودم را فراگرفته و تو نمکدانی از نمک را به
زخم هایم پاشاندی .تنهای تنهایم.
عکست را بروی جلد بوسیدم ای شــهید اماده رفتن
و دوست ندیده ام که بهترین دوســتت را در کنارم از دست
دادی .امیدوارم سربلند و زنده باشی تا مردم ایران در زمین
همانند دب اکبر در اسمان نشانی از خدا را از تو بگیرند و به
تماشایت بنشینند.
برادر جامانده ات
قاسم سلیمانی
این نوشــته در مقابل ان دســتخط مخلــص عارف
حکیم ،ولی و رهبرم و عشقم ارزشی ندارد».
حاج قاســم ســلیمانی این دلنوشــته را برای کتابی
نوشته است که دلش را به روزهای قبل و خوب برده است،
کتابی که ان چنان بر دلش نشسته بود که بر جلد ان بوسه
زده .می دانید صحبت از کدام کتاب است؟ کتاب «وقتی
مهتاب گم شــد» خاطرات علی خوش لفــظ از رزمندگان
لشگر انصارالحسین همدان و نوشته حمید حسام است که
سال گذشــته مورد تقریظ رهبر معظم انقالب قرار گرفت.
کتابی که چند مرحله از سوی رهبر انقالب ،نسبت به مطالعه
ان توصیه شد .رهبر انقالب در دیدار با شاعران مذهبی با
اشاره به بخش هایی از این کتاب گفتند« :برادرانی که اهل
شعر و ذوق و هنر هستید این کتاب ها را بخوانید .این هنر
بزرگ مجاهدت فی سبیل الله و عشق به شهادت را در این
کتاب ها مزمزه کنید .شماها خیلی بهتر از دیگران معنایی را
که در این کتاب ها هست می توانید بفهمید .نگاه کنید،».
رهبر معظم انقالب در یادداشتی کوتاه قبل از تقریظ بر این
کتاب ،اقای علی خوش لفظ را شــهید زنــده دفاع مقدس
خواندند .علی خوش لفظ ،قصه های پرفراز و نشیبی از اغاز
جنگ تحمیلی دارد ،وقتی پیش حاج احمد متوســلیان در
مریوان می رود ،تنها یک نوجوان 15ساله بوده است و در
فتح خرمشهر همراه حاج احمد به عنوان نیروی اطالعات
و عملیات برای شناســایی جــاده اهواز _ خرمشــهر بوده
است .علی خوش لفظ در عملیات های دیگر نظیر عملیات
رمضان ،مسلم بن عقیل ،والفجر ،5کربالی 4و کربالی
5حضور داشته است که نهایتا در عملیات کربالی 5تیر به
نخاع وی خورده و به شدت مجروح می شود که االن هم بعد
از 25سال از این واقعه ،از این مجروحیت رنج برده و مکررا
در بیمارستان اســت .خوش لفظ درباره دیدار با رهبری در
مصاحبه ای گفته است« :اقا خاطره خود درخصوص اینکه
چگونه کتاب «وقتی مهتاب گم شد» مطالعه کردند را برای
همه ما تعریف کردند ،اقا فرمودند :من هر بار که از سمت
کتابخانه شــخصی ام عبور می کنم به دلیل مشــغله های
زیادی که دارم گذرا از ان قسمت عبور می کنم .یک شب
به طور اتفاقی از سمت قفســه های کتابخانه عبور کردم و
به طور ناخوداگاه دســتم به کتاب اقای خوش لفظ برخورد
کرد و مصمم شدم کتاب را بخوانم .به رغم تمام مشغله هایی
که داشتم مشــغول خواندن کتاب شدم .در این کتاب بود
که با شخصیت محبوبی همچون شهید علی چیت ساز اشنا
شدم .شهیدیکه قبال ان را نمی شناختم و شخصیت ایشان
برایم جالب بود .من هنوز محو این دیدار هستم و هنوز هم
پس از بازگشت حالم به حالت عادی خود برنگشته است .اقا
در لحظه نخست جلسه چفیه خود را به من دادند و در میانه
جلسه انگشتری را که در دست داشتند از دست خود بیرون
اورده و به من دادند و هنوز در حیرت ان همه عظمت بودم
که ناخوداگاه تسبیح شاه مقصود خود که با ان ذکر می گفتند
را به یادگاری برای همسرم به من امانت دادند».
درباره کتاب
«وقتی مهتاب گم شــد» روایت رزمنده ای است که
از دوستان شــهیدش جا می ماند و دلیل ان را هم در شهره
شدن می داند ،از این رو تمام تالش خود را به کار می بندد
تا در گمنامی به رزمندگان خدمت کند.بخش های اغازین
کتاب پر اســت از خاطرات جورواجور شیطنت های او که
لبخند را بر لبان هر خواننده ای به ارمغان می اورد.
علی کودکی خود را با نام جمشید سپری کرده و فرزند
یک پدر راننده کامیون بوده که تربیت دینی
و اعتقادی او از همان ابتــدای کودکی با
تالش هــای مادر بــرای ایجــاد محیطی
مومنانه و خداشناســانه اغاز شــده است.
پســری از یک خانواده پنــج فرزنده که دو
بــرادر بزرگ تر و کوچک تر خــود را در بین
سال های 64تا 66در جبهه های جنگ از
دست داده است .این پسر بچه بازیگوش
که شــهر را بر ســر مردم ان خراب کرده،
در ســال های انقالب بنا به تربیت دینی و
مذهبی خود شــیطنت و انرژی خــود را در
مســیر انقالب کانالیزه کرده و بنا به گفته
خــود او با پیــروزی انقــاب در 22بهمن
1357نوجوانانــی همچــون او زیــر چتر
معنویت اســام و مســجد محل ،مســیر
تــازه ای را در زندگــی خود اغــاز کردند.با
شروع جنگ تحمیلی ،به عشق حضور در
جبهه ها وارد پادگان اموزشی قدس همدان
می شــود و به عنوان کوچک ترین نیروی
اموزشــی تمام تالش خود را بــرای جلب
رضایت فرمانده انجام می دهد .در خالل
نگهبانی های نیمه شب با نماز شب و لزوم
وجود ســرمایه ای فراتر از توان جسمی و
فنون نظامی اشنا می شــود ،با اتمام دوره
اموزشــی و کســب رضایت مادر موفق به
حضور در جبهه ها می شــود .در البه الی
خاطرات وی ،روایت های ناب و ناگفته ای
از همرزمانش دیده می شود که بخشی از ان به جاودان یاد
احمد متوسلیان اختصاص دارد.خاطراتی از عملیات های
مختلف از جمله والفجر 4و ،5رمضان و مســلم ابن عقیل
که از دیگر بخش های این اثر اســت .علی خوش لفظ در
فتح خرمشهر برای شناسایی باید 14کیلومتر راه می رفت و
برمی گشت .طی دو هفته این کار را کرد تا بتواند گردان ها
را از ان مسیر عبور دهد ،اما در شب 10اردیبهشت سال 61
وقتی گردان ها را می برد ،مسیر را گم می کند 700 ،نفر در
تاریکی شب می مانند و در این وضعیت بحرانی که هوا هم
مهتابی بوده ناگهان هوا ابری می شــود و باران می گیرد.
وقتی علی خوش لفظ در ســومار برای شناسایی می رود به
تعدادی از عراقی هــا برمی خورد که برای شناســایی امده
بودنــد .وی در حلقه ان هفت نفر می افتــد و می تواند فرار
کند اما هنوز چیزی نگذشته که با گروه دیگری از عراقی ها
مواجه می شود و در کمال ناباوری می تواند از چنگ انها نیز
فرار کند.علی خوش لفظ در منطقه مهران راهکاری را برای
عبور سه گردان پیدا می کند که در شب عملیات رزمندگان
بتوانند از پشت عراقی ها را دور بزنندو...
در بخشــی از کتاب می خوانیم« :رفیقی داشتم که
می گفت« :اینجــا ـ جزیره مجنون ـ جای دیوانه هاســت.
دیوانه هایی که عاشــقاند .عاشقانی که می خواهند از راه
ن ُبر به خدا برسند».
میا
تابستان ســال 1365بود و من با این رفیق راه ،راه را
گم کرده بودم .کجا؟ در جزیره مجنــون؛ وقتی که از خط
برمی گشتیم .همان دم دمای صبح .گرما باالی سی درجه
بود و رطوبت هوا بــاالی 70درصد و ما برای رهایی از گرما
و شرجی ،باالپوشمان ،فقط یک زیرپیراهن سفید و خیس
بود .انجا ،کســی را دیدم که کاله پشــمی زمســتانی را تا
پایین ابرو پایین کشیده و کنار نیزارها دراز به دراز خوابیده
بود .نگاه عاقل اندر ســفیهی به او کردم و به رفیقم گفتم:
«راست گفتی که مجنون جای دیوانه هاست ».رفیق راه
ـ جلیل شرفی ـ گفت« :فعال چاره ای نیست جز اینکه مسیر
و راه را از این عاقل دیوانه نما بپرسیم .از نیروهای اطالعات
عملیات است و ِ
بلد راه».
تاریخ کهن و معاصر ایران
رونمایی از مجموعه 14جلدی دکتر والیتی
مراسم رونمایی
علی اکبر والیتی در رونمایی مجموعه 14جلدی خود
به عنوان تاریخ کهن و معاصر ایران زمین ان را اثری جامع
و دربردارنده تاریخ سیاسی ،اجتماعی و فرهنگی کشورمان
ی والیتی را از
دانست .در ابتدای این مراسم ،حسین انتظام
شخصیت های ممتاز در حوزه طبابت و پزشکی و همچنین
مثلث | شماره 355
سیاســت خارجی و روابط بین الملل و از نام اشنایان در دنیا
که باعــث افتخار ایرانیان اســت یاد کــرد و گفت« :دکتر
یوفرهنگیهستندوتخصص
والیتی،شخصیتبسیارعلم
ویژه ای در حوزه تمدن اســامی دارند ،در حوزه تاریخ هم
که نیازی به بیان توانایی های ایشان نیست و من هرگاه که
در محضر ایشان بودم از مسائل جدیدی مطلع شدم .این
مساله بیانگر حافظه قوی ایشان است که می توانند از دل
تاریخ نکات مهم و دقیقی را دراورند و تحلیل کنند و هدف
از مطالعه تاریخ هم چیزی جز این نیست .ایشان در حوزه
مسائل فرهنگی جزو کارشناسان برجسته محسوب می شود
و سال ها عضو شورای عالی فرهنگی بوده و در حوزه تمدن
اســامی تخصص دارد .او درباره تاریخ ،تحقیقات بسیار
زیادی انجام داده و امروز هم مفتخریم در مراسم رونمایی
از کتاب 14جلدی ایشــان در حوزه تاریــخ و تمدن ایرانی
اسالمی هســتیم .ملتی که تاریخ ندارد مجبور به تکرار ان
است .از این منظر رجال سیاسی باید با پیشینه تمدن خود
اشنا شوند».
رضا پورحسین ،مدیر شبکه 4هم در سخنانی گفت:
«تاریخ تمدن و فرهنگ ایران اسالمی غنی و پر فرا زو نشیب
اســت ،اطالع از پهنه و گســتره و تاریخ تمدن اســامی
موجب غرور برای هر ایرانی است .دکتر والیتی نسل امروز
را با پیشــینه تمدنی و فرهنگی شان اشــنا کرد و وقتی یک
نسل با گذشته خود اشنا شود ،سیل رشد ان بسیار سرعت
می یابد».
با کارشناسان برگزار کردیم.این مجموعه چند ویژگی دارد،
اول جامــع بودن ان اســت ،دوم تحلیلی بودن اســت که
هر واقعه تاریخی را به صورت دقیق مــورد بحث و تحلیل
قرارد داده و نکته سوم جامعیت است که تاریخ را با نگاه به
همه حوزه های ان به رشته تحریر دراورده است ».در این
مجموعه به دوره هــای مختلف فرهنگــی و تمدنی ایران
پرداخته شده است 12 ،جلد این اثر منتشر شده و دو جلد ان
هم در دست تالیف است.
والیتی در توضیح ماهیت تاریخ گفــت« :تاریخ اگر
تکرار وقایع نباشد ،چیز دیگری نیســت .در اینده باید این
مجموعه به نزدیک 140جلد برســد و اگر فرصت شــود و
عمرمان کفاف دهد تا 250جلد هم می رســد .یادم هست
اولین بار که کتاب «پویایی فرهنگ و تمدن اسالم و ایران»
را نوشــتم ،یک گروه 12نفری از مترجمــان عرب زبان در
مدت دو ســال این کتاب را ترجمه کردند و سپس این اثر
به زبان های انگلیسی ،اردو ،فرانســه و...هم ترجمه شد
و اخرین ترجمه ای که از این کتاب منتشــر شده ،به زبان
صربی است ،ترجمه المانی این کتاب هم انجام شده است
که در دست انتشار است و استقبال بســیار خوبی از ان اثر
شــد .این نشــان می دهد ما نیاز داریم که یک منبع جامع
و غنی از تاریخ خود داشــته باشــیم .محوریت این کتاب
ی است و دارای فصول مختلفی
براساس تاریخ با سیر ترمیم
از جمله سیاسی ،علمی ،فرهنگی و ...است که هرکدام را
به صورت جامع و کامل توضیح داده است».
دیدار
مراســم ایین رونمایی مجموعه ۱۴جلــدی «تاریخ
کهن و معاصر ایران زمین» نوشته علی اکبر والیتی با حضور
نویسنده ،حسین انتظامی معاون مطبوعاتی وزیر فرهنگ
و ارشاد اسالمی و رضا پورحســین مدیر شکبه چهار سیما
در سی امین دوره نمایشگاه کتاب تهران برگزار شد .دکتر
والیتی که خود از نقش افرینان مهم و موثر تاریخ سیاســی
معاصر ایران بوده ،با تکیه بر این تجربه گرانســنگ و نیز
تجربه ســالیان دراز تاریخ نگاری و نــگارش در حوزه تاریخ
فرهنگ و تمدن ایــران ،در این مجموعه کتاب ،با نگاهی
هدفمند به تاریخ ایــران و با بهره گیری از منابــع فراوان و
معتبر(کهن و جدید) و با اســتفاده از شیوه ها و روش های
مجرب علمی ،مهم ترین بن مایه های شکل گیری فرهنگ
و تمدن غنی ایران را در البه الی تحوالت تاریخی بررسی
کرده و نقش و سهم عناصر دخیل در شکل دهی به حیات
معاصر ایرانیان را بیان کرده؛ تحوالتی که ایرانیان در حیات
پرفراز و نشیب خود به چشــم دیده اند تا به زندگی پرافتخار
دیروز و امروز خود دست یابند و فردایی پرامید در پیش روی
داشته باشند.
این مجموعه واجد ویژگی هایی است که از جمله ان
می توان به حجم اســتنادات و ارجاع به نظریات مطرح در
مورد تاریخ ایران اشاره کرد .کم تر کتابی در میان تالیفات
دانشــمندان ایرانی و غیرایرانی می توان یافت که در عین
ایجاز ،به جامعیت این مجموعــه کتاب ،به موضوع تاریخ
و فرهنگ و زبان و اندیشــه های ایرانیان پرداخته باشد .تا
پیش از این ،اغلب اثار مشهور در تاریخ نگاری تاریخ ایران،
ش شرق شناسان و باستان شناسان غیرایرانی
حاصل کوش
بود که در بســیاری از موارد به جانب داری الوده و به دور از
انصاف بوده است .اثار دانشمندان فرهیخته و بزرگ ایرانی
هم ،به رغم ارزش و اهمیت فراوان ،از فقدان نظریه و دید
کالن رنج می بردند .دکتر والیتی در این مجموعه کوشیده با
تکیه بر ارای تاریخ نگاران کهن و تاریخ پژوهان قرون اخیر،
هم در حجم استنادات و شواهد بر اثار مشابه پیشی بگیرد
و هم با طرح نظریات علمی و مستند نو ،گامی در اعتالی
سطح علمی و نظری تاریخ نگاری ایرانی بردارد .وی نقش
سه اصل اساسی توحید ،حب اهل بیت (علیهم السالم) و
وطن دوستی را در شکل گیری تمدن پرشکوه ایرانی مد نظر
قرار داده و رویدادهای تاریخی را با رویکرد درک تداوم این
اصول مهم بررسی می کند.
در معرفــی مجموعــه «تاریخ کهــن و معاصر ایران
زمین» امده است« :اکنون که بیش از سه دهه از پیروزی
این انقالب شکوهمند به رهبری پیر فرزانه جماران ،حضرت
امام خمینی (ره) می گذرد ،تالیــف و تدوین تاریخ نامه ای
مفصل و ســنجیده ،که در ان به همه جنبه های سیاسی،
اجتماعی ،اقتصادی و فرهنگی زندگی و تبار جامعه ایرانی،
به ویژه وجــوه مذهبی و ایینــی ایرانیان ،پرداخته شــود و
با نگاهی هدفمند و نظریــه محور حــوادث و رویدادهای
پرشمار ،متنوع و بعضا یکتا و بی همانند تاریخ کشور بزرگ
و پرافتخارمان ،ایران ســربلند مورد بررسی قرار گیرد یک
ضرورت جدی به شــمار می اید .مجموعه «تاریخ کهن و
معاصر ایران زمین» کوششــی است در شکل دهی به این
نگاه هدفمند به تاریخ ایران که با بهره گیری از منابع فراوان
و معتبر با همــکاری جمعی از پژوهشــگران و تاریخ دانان
فرهیخته فراهم امده اســت .در این کتــاب ،دکتر والیتی
در پی ان اســت که برجســته ترین تحوالت تاریخی را در
شکل دهی به حیات معاصر ایرانیان بررسی کند؛ تحوالتی
که ایرانیان در حیات پر فراز و نشیب خود از سر گذرانده اند
تا به زندگی پرافتخار دیروز و امروز خود دست یابند و فردایی
پرامید پیش روی داشته باشند».
در ادامه این مراسم ،علی اکبر والیتی درباره نگارش
این مجموعه توضیح داد« :تا به حال کتابی به این جامعیت
از زمان نــگارش تاریخ مکتــوب تا انقالب وجود نداشــته
است .جلد اول این کتاب به ایران قبل از اسالم اختصاص
دارد و 13جلد دیگر شامل تاریخ ایران پس از اسالم است.
همچنین از ایــن 13مجلد ،چهــار جلد به بعــد از انقالب
اسالمی می پردازد».
او درباره مدت زمان نگارش این مجموعه هم گفت:
«مــا همراهــان باهمتــی از پژوهشــگران را در کنار خود
داشــتیم و برای تدوین این 14جلد قریب به 16ســال کار
کردیم و برای هر مجلد از 15کارشــناس استفاده کردیم.
طبیعی است که وقتی به نکات دقیق تاریخ می رسیم ،حتما
باید از کارشناسان مربوطه اســتفاده کرد تا بر روند نگارش
نظارت داشته باشند .از اغاز این پروژه ما حدود 300جلسه
75
باور یک رویا
ایا بوفون با یوونتوس قهرمان اروپا می شود؟
به ســمت بازیکنی رفت که با او 21سال فاصله سنی
داشت ،بازیکنی که حتی از اختالف سنی شان هم کوچکتر
اســت ،همان بازیکنی که رکــورد گل نخوردن هــای او را
شکســت 690 ،دقیقه بود که دروازه انها باز نشده بود ،در
همین بازی هم همه کار کرده بود که این رکورد ادامه پیدا
کند و بیشتر و بیشتر شــود اما امباپه ،ســتاره این روزهای
فوتبال اروپا ،بــرای انکه جوان ترین بازیکنی شــود که در
نیمه نهایی لیگ قهرمانان اروپا گل زده؛ دروازه را باز کرد،
موتینیو کرنر را کوتاه بازی کرد و دوباره صاحب توپ شــد و
سانتر کوتاهی به دهانه دروازه ارســال کرد تا امباپه دروازه
بوفون را باز کند و رکورد شکسته شــد اما این گل هم مانع
پیروزی یوونتــوس و در نهایــت صعود این تیــم به فینال
لیگ قهرمانان اروپا نشــد .یووه صعود کرد این یعنی کلی
رکورد و موفقیت ،یوونتوس با پیــروزی برابر موناکو ،رکورد
شکســت ناپذیری در اســتادیوم خانگی اش را به ۵۱بازی
رساند .یوونتوس با راهیابی به فینال ،کنار میالن با شش بار
صعود به فینال لیگ قهرمانان اروپــا از این حیث رکورددار
شد .اما بوفون دو فینال را در ســال های ۲۰۰۳و ۲۰۱۵با
شکست به پایان رسانده و هنوز نتوانسته قهرمانی در اروپا
را به دســت بیاورد و خودش این را خــوب می داند که این
تنها افتخاری است که در گنجینه افتخاراتش خالی است:
«پس از بازی برگشت مقابل بارسلونا و صعود به نیمه نهایی
خیلی خوشحالی نکردم چون می دانم یا قهرمان می شویم
یا دچار ناامیدی زیادی می شــویم .از انجایی که بارها در
زندگی ناامید شدم می خواهم پس از قهرمانی شادی کنم.
فتح لیگ قهرمانان معنای زیادی برای من دارد .این جام به
اندازه قهرمانی در جام جهانی لذت بخش خواهد بود چون
پس از مسیری طوالنی و دشوار که پر از تالش و شجاعت
بوده به دست خواهد امد .همیشه می خواستم قهرمان این
جام شوم و همیشه اطمینان داشتم که یک روز با همبازیان
و هواداران به این جام خواهم رسید».
دیدار
76
مثلث | شماره 355
داستان ناکامی ها
وقتی بوفون می گوید معنای ناکامی را خوب می داند،
باید به بررســی ان روزها پرداخــت ،دو ناکامی بزرگ برای
دروازه بان بزرگی که بارها قهرمان سری ا شده است ،چندین
و چند بار بهترین دروازه بان جهان شــده اســت ،قهرمانی
جام جهانی را در کارنامه خودش ثبت کرده و دوبار تا استانه
فتح لیگ قهرمانان پیش رفته اما نتوانســته قهرمانی را به
دســت بیاورد .در ســال ،2003تیم فوق العاده یوونتوس
موفق شــد با گذر از ســد رئال مادرید قدرتمند ان مقطع با
ســتارگان رنگارنگ ،به فینال لیگ قهرمانــان راه پیدا کند
که نقش پررنگ بوفون با مهار ضربه پنالتی فیگو در دیدار
برگشــت در تورین فراموش نشــدنی اســت .اما میالن با
کارلتو موفق شدند در دیدار فینال و در ضربات پنالتی از سد
یوونتوس عبور کنند که اولین فینال بوفون همراه با ناکا فی
باشد.در سال 2015نیز بانوی پیر یک بار دیگر موفق شد
کهکشانی ها را در مرحله نیمه نهایی مغلوب کند اما جادوی
مســی و یارانش در فینال برلین باعث شــد تا دست بوفون
و بیانکونری ها یک بار دیگر از فتــح لیگ قهرمانان کوتاه
بماند .خودش درباره ایــن ناکامی ها می گوید « :ما انگیزه
زیادی برای جبران شکســت در فینــال ۲۰۱۵داریم .من
همچنین باید فینال سال ۲۰۰۳را هم جبران کنم ،بنابراین
انگیزه ام برای قهرمانی خیلی زیاد اســت .در سال ۲۰۱۵
درســت در لحظه ای که بارســا تحت فشــار بود روی یک
ضدحمله گل خوردیم .شکست در ضربات پنالتی در فینال
۲۰۰۳هم خیلی دردناک بود .البته ان موقع ۲۵ساله بودم
و ارام بودم چون می دانســتم جام های زیادی فتح خواهم
کرد .ان سال واقعا به قهرمانی نزدیک شدیم .میالن سه
ضربه پنالتی را خراب کرد .من دو ضربه انها را مهار کردم.
اتفاق عجیبی در ان بازی رخ داد .در نهایت برای قهرمانی
به اندازه کافی خوب نبودیم .در زندگی و ورزش انهایی که
بیشتر شایسته هستند در نهایت به پاداش خود می رسند».
خامه روی کیک
خیلی ها می گویند بازی فینال لیگ قهرمانان اروپا که
این بار در کاردیف ولز برگزار می شود ،به نوعی رقابتی برای
توپ طالست ،در یک سوی میدان کریستیانو رونالدو قرار
دارد که در لیگ قهرمانان اروپا یک فصل رویایی را پشــت
سر می گذارد و خیلی خوب گل می زند و در سوی دیگر جیان
لو ئیجی بوفون است ،دروازه بانی افسانه ای که خیلی کم
گل می خورد و در واقع اصال نمی خــورد مگر اینکه خالف
ان ثابت شود .فردای روزی که یوونتوس قهرمان اروپا شده
باشد و با تماشای جام قهرمانی بر فراز دستان بوفون؛ تصور
اینکه توپ طال در نهایت به بازیکنی غیر از مسی و رونالدو
برسد ،چندان دور و غیرواقعی نخواهد بود .بهترین پاداش
برای گلری که در دوران ورزشــی خود به همه چیز دســت
یافته؛ حتی قهرمانی دنیا با ایتالیا.
در رقابت میان بوفون و کریستیانو ،ان چیزی که بیش
از همه می تواند جذاب باشد ،رقابت بوفون با بازیکنان دیگر
است ،بازیکنانی که وقتی او فوتبال را شروع کرد یا به دنیا
نیامده بودند ،یا خیلی کودک بودند .خودش می گوید« :من
تقریبا در کنار سه نســل از بازیکنان بازی کردم .زمانی که
فوتبال بازی کردن را اغاز کردم تعدادی از بازیکنان متولد
دهه ۵۰یا ۶۰بودند .حاال در پایان دوران فوتبالم تعدادی
از بازیکنان پس از سال دوهزار به دنیا امدند .خوشحالم که
در کنار مسی ها ،رونالدو ها و نیمارهای بعدی بازی می کنم.
10سال دیگر انها به ستارگان بزرگی تبدیل می شوند و من
می توانم بگویم در ابتدای دوران فوتبال شان با انها بازی
کردم».
اما مهمتر از همه اینها برای او باال بردن جام قهرمانی
لیگ قهرمانان اروپاســت ،یادمان باشد که همه چیز برای
اقای شماره یک جهان همیشــه تا این حد رویایی نبوده،
او حتی پای یووه در تلخ ترین و سخت ترین روزهایش هم
ایســتاد و با این تیم به ســری Bهم رفت ،حاال به پاداش
ان روزهــای وفــاداری حق دارد تــا این انــدازه افتخار در
کارنامه اش نوشــته شــود .طی ســالیان اخیر ،بسیاری از
تیم هــا و بازیکنان فاتح لیــگ قهرمانان شــده اند اما اگر
این اتفاق برای بوفون رخ دهد ،به مثابه ســکانس شیرین
و پایانی یک سناریوی طوالنی برای ســنگربانی است که
هرگز یوونتوس را تنها نگذاشت .فراموش نکنیم که او انگار
هرچه سنش باال تر می رود ،عملکردش هم بهتر می شود،
فقط کافی اســت نگاهی به تعداد کلین شــیت ها ی او در
بازی های این فصل بیندازید ،اماری که از همه جوان ترها
و حتی بســیار جوان تر ها بهتر است ،برای انکه نگویید که
این امار به خاطر خط دفاع قدرتمند یوونتوس است ،بهتر
است این نکته را متذکر شویم که او واکنش های بی نظیری
هم داشــت ،پس می توان به او حق داد که رویایش را باور
داشته باشد ،او بعد از اینکه تیمش جواز صعود گرفت گفت:
«ما به فینال رســیدیم و نمی توانم بگویم این هدف اصلی
ما بود چون رســیدن به فینال بدون قهرمان شــدن ارزشی
ندارد .خیلی خوشــحالم چون وضعیت خوبی دارم و شکی
نیست که اگر در تیم بزرگی نبودم و همبازیان خوبی نداشتم
نمی توانســتم دوباره در فینــال بازی کنم .دو ســال پیش
همه فکر کردند برای اخرین بــار در فینال لیگ قهرمانان
بازی کردم .خود من هم چنین تصوری داشــتم اما باید به
رویاهایتان باور داشته باشید».
خداحافظ ساالر
خاطرات همسر شهید حسین همدانی
کتاب«خداحافظساالر»شاملخاطرات«پروانهچراغ نوروزی»همسرسرلشکرپاسدار
شهیدحسینهمدانیبهقلمحمیدحسامازسویانتشاراتروایت ۲۷بعثتبهچاپرسید.این
کتاب که با روایت داستانی نگارش یافته است ،مصاحبه های حسام با پروانه چراغ نوروزی،
همسر شــهید همدانی از خاطرات ۴۰سال زندگی مشترک با شــهید همدانی است .کتاب
ت که شهید
خداحافظ ساالر به صورت داستانی است که شروع ماجرای ان از سال ١٣٩٠اس
همدانیخانوادهخودرادراوجبحرانسوریهکهدمشقدراستانهسقوطبود،اگاهانهبهدمشق
می برد .بعد از بازگشت به ایران زمانی که سوریه امن و بحران سقوط دمشق کم می شود ،خانم
چراغ نوروزی شروع به نوشتن خاطرات کودکی خود می کند و به این صورت است که این کتاب
با تکنیک بازگشت به گذشته به دهه ۴۰برمی گردد .زندگی شهید همدانی پر بوده از حادثه،
ی و کارهای بزرگی که ناشناخته مانده است و بخشی از کتاب به خاطرات
مجروحیت ،گمنام
و نقش شهید همدانی در تاسیس ۳لشکر سپاه در سال های دفاع مقدس ،و ماموریت های
متعددی از جمله حضور وی در افریقا و نهایتا دفاع از حرم اهل بیت در سوریه می پردازد .همه
اینها در کنار شنیدنی های قصه حرم و مقابله با تفکیری ها در کتابی باعنوان خداحافظ ساالر
جمع شده است .حمید حســام در مصاحبه ای درباره کتاب گفته اســت« :به دلیل اشنایی
نزدیکی که با شهید و خانواده وی داشتم ،خاطرات بسیاری از شهید همدانی از مقاومت در
سوریه و نبرد در این جبهه از ایشان برایم به یادگار باقی مانده است که این خاطرات نیز در این
مجموعه منتشر خواهد شد ».از شهید همدانی تاکنون کتاب های خاطراتی چون «مهتاب
خین» « ،تکلیف است برادر » و «فاتحان خرمشهر » منتشر شده است « ،راز نگین سرخ » نیز
بر اساس خاطره ای از شهید همدانی درباره شهید شهبازی منتشر شده است.
تحیر
مجموعه شعر ایینی سید حمید رضا برقعی
جدیدترین کتاب سید حمید ر ضا برقعی با عنوان «تحیر» منتشر و برای نخستین بار
در سی امین نمایشگاه کتاب تهران عرضه شد« .تحیر» چهارمین مجموعه شعر مستقل
برقعی پس از «توفان واژه ها»« ،قبله مایل به تو» و «رقعه» اســت که این بار توسط نشر
(ثالث) و موسسه (رسانه افتاب) در اردیبهشت ماه امسال منتشر شده است .این کتاب به
صورت کامل به یک مثنوی-غزل علوی اختصاص دارد و در 16بخش مجزا از یکدیگر به
بیان وقایع تاریخی صدر اسالم و ستایش امیرالمومنین علی علیه السالم با نگاهی شاعرانه
می پردازد .جامه داران بخش نخســت کتاب است که شــاعر در ان به میالد حضرت علی
علیه السالم پرداخته و ُفرودین فصل پایانی ان .همچنین بخش نهم کتاب با عنوان صیقل
از قصیده واره ای زیبا تشکیل شده است.
سید حمیدرضا برقعی مرداد ۱۳۶۲در شهر مقدس قم متولد شد ۱۵ .ساله بود که اولین
شعرهایش را سرود .ذوق و قریحه اش را از پدربزرگ شاعرش به ارث برده و از نوجوانی تحت
تاثیر اشعار قیصر امین پور بوده است .برقعی در اشــعارش صرفا مداح یا مرثیه خوان اهل
بیت نیســت بلکه با به کارگیری عناصری اشــنا ،ذهن مخاطب را به واقعه یا اتفاقی خاص
گره می زند .تنوع در قالب و وزن از عناصر جذاب اثار برقعی اســت ،اســتفاده از قالب های
گوناگونی مانند :مسمط ،مربع ترکیب ،مثنوی ،چهارپاره و بحر طویل ،هارمونی زیبایی به
اشعار او بخشیده اســت .انچه موجب تمایز اثار برقعی با دیگر شاعران جوان ایینی سرای
هم نسل اوست ،اقبال عمومی اشعار او نزد مخاطب عام و مقبولیت اثارش نزد متخصصین
و منتقدان عرصه شعر اســت .برقعی بی انکه از سطح و کیفیت اشعار خود بکاهد ،توانسته
سلیقه مخاطب شعر ایینی را با سرودن اشعاری عفیف ،سالمت و پاکیزه ارتقا دهد.
اعتراف
نمایشی که شهاب حسینی
کارگردانی می کند
اخرین باری که نام شهاب حسینی در کنار استاد علی
نصیریان قرار گرفت ،مربوط به ســریالی بود که در شبکه
ی هم از نظر تجاری موفق بود ،حاال
خانگی منتشر شد و خیل
حسینی قصد دارد در کنار «بزرگ اقای سریال شهرزاد» یک
نمایش را روی صحنه ببرد .حسینی که سه سال قبل اولین
فیلم بلند خود در مقــام کارگردان با عنوان «ســاکن طبقه
وســط» را با فیلمنامه ای از محمدهادی کریمی ساخت و
البته که فیلم در یکی از بدترین موعدهای اکران ،فروش
خوبی داشــت و توانســت در میان ده فیلم پرفروش سال
جای گیرد ،تصمیم گرفتــه دومین کارگردانــی تئاتر خود
را هم تجربه کند .او که پیشــتر نمایش «مالقات با بانوی
سالخورده» را در فرهنگسرای نیاوران روی صحنه برده بود
تصمیم گرفته تا نمایشنامه ای با نام «اعتراف» را در سالن
اصلی تئاترشهر اجرا کند؛ نمایشی که درباره اعترافات فرزند
یک کشــیش نزد خود اوســت و عالوه بر شهاب حسینی،
علی نصیریــان ،مهــدی بجســتانی ،پرویز بزرگــی ،نیما
رئیسی ،صالح میرزااقایی ،غزاله نظر ،میثاق زارع ،شهرام
ابراهیمی ،ایلیا نصراللهی ،تنی اواکیان و عباس حســنی
به عنوان بازیگر در این اثر حضور دارند .شــهاب حســینی
پیش از این در نمایش هایی چون «کرگدن» فرهاد اییش
در ســالن اصلی مجموعه تئاتر شــهر و «مالقات» احمد
ساعتچیان در ســالن اصلی فرهنگسرای نیاوران به ایفای
نقش پرداخته بود.
نمایش اعتراف قرار اســت پس از ماه مبارک رمضان
روی صحنه رود و اعضای گروه در حال حاضر در کنار استاد
نصیریان کسب تجربه می کنند .علی نصیریان پیشکسوت
ســینما و تئاتر که از اخریــن حضــورش در عرصه نمایش
سه ســال می گذرد ،در مصاحبه ای درباره بازی در نمایش
«اعتراف» گفته اســت« :بــه دلیل ارادتی که به شــهاب
حســینی دارم ،عالقه مند بودم با ایشــان همــکاری کنم.
البته خود نمایش هم کار خوبی شده ولی حضور ایشان هم
مرا به بازی در این نمایش ترغیب کرد .حضور کســی مثل
شهاب حســینی که یکی از مهمترین جوایز بازیگری را در
یکی از جشنواره های مهم دنیا گرفته و نیز اسم و رسم و کار
و اســتعدادش ایجاب می کند که مردم به تماشای کارش
بیایند ،تصور هم می کنم نمایش اش با موفقیت همراه باشد.
اقای حســینی برای تئاتر خود انتخابی داشته که بر اساس
شرایط موجود بوده و خودش هم دوست داشت ان را انجام
دهد .ضمن اینکه معنا و مضمونی در ان وجود دارد که مورد
نظرش بوده و به شکلی است که ان را تا حدودی می تواند
اجرا کند».
علی نصیریان در پاســخ بــه اینکه ایا خــودش قصد
کارگردانی در تئاتر را ندارد ،هم این گونه پاسخ داده است:
«متاســفانه شــرایطش را ندارم چــون کارگردانــی تئاتر،
انرژی فوق العاده ای می خواهد و من کار خود را 60ســال
اســت که انجام داده ام .االن هم کــه در تئاتر حضور پیدا
می کنم به خاطر عالقه مندی و عشقم به تئاتر است و مهم
نیســت که حتما کارگردانی کنم ،همین که در کنار بچه ها
هستم برایم جای خوشحالی است .همین قدر که کسانی
مثل شهاب حســینی را می بینم که اســتعدادهای جوان،
پرانرژی ،با معرفت و با فرهنگ این مملکت هســتند ،برایم
ارزشمند است».
پیشخوان جهانی
تایم و ماجرای
اخراج رئیس
اف بی ای
توسط ترامپ
خطرهای
اقتصادی
ترامپ از نگاه
اکونومیست
اشپیگل به
رابطه بین
ماکرون و
اتحادیه اروپا
پرداخته است
مثلث | شماره 355
دیدار
77
بازار
مدیرعامل موسسه اعتباری ثامن
در بازدید از شعبه سهروردی:
اولویتثامن
کسبرضایت
مشتریان
مدیرعامل موسســه اعتباری ثامن گفت« :اولویت
ثامن کسب رضایت حداکثری مشتریان است».
به گزارش روابط عمومی موسســه اعتبــاری ثامن،
محمدابراهیــم پورزرندی در بازدید از شــعبه ســهروردی
افزود« :امروز مشــتری مداری اســاس کار ما را تشــکیل
می دهــد و انچه در جذب مشــتری تاثیرگذار اســت نحوه
برخورد و نوع خدماتی است که موسســه ارائه می کند ،نه
درصد سود که اعالم می شود ».وی اعالم کرد« :در اینده
ترکیبی از روش هــای حضوری و غیر حضــوری فیزیکی و
غیر فیزیکی برای ارائه خدمات به مشــتریان در مجموعه
نقاط قابل دسترسی این موسســه در اختیار مشتریان قرار
خواهد گرفت».
مدیرعامل موسسه اعتباری ثامن در این بازدید با تقدیر
از تالش های کارکنان صف به نقش انان در ســوداوری و
توســعه مجموعه اشــاره و بر ارائه مطلوب خدمات مالی،
توازن منابــع و مصارف ،توســعه فعالیت ها و گســترش و
تقویت بانکداری الکترونیکی تاکید کرد.
وی همچنیــن حرکــت در چارچوب اســتراتژی ها و
فرایندهای توسعه ای موسسه اعتباری ثامن برای دستیابی
به موقعیت های بهتر را خواســتار شــد .مدیر سرپرســتی
شعب 2تهران و رئیس شعبه ســهروردی نیز در این بازدید
گزارش کوتاهــی از وضعیت عملکرد شــعبه ســهروردی
موسسه اعتباری ثامن در حوزه کاهش مطالبات ،مصارف
و منابع ارائه دادند .شــعبه ســهروردی شــعب شمالی کد
559موسسه اعتباری ثامن در خیابان سهروردی شمالی،
حدفاصل خیابان هویزه و بهشــتی اماده خدمات رسانی به
مشتریان منطقه است.
اغازفعالیتکمیته هایمطالباتی
در شعب استان اصفهان
سرپرست مدیریت شعب اصفهان از تشــکیل کمیته های وصول مطالبات در سطح شعب استان خبر داد .به گزارش
روابط عمومی موسسه اعتباری ثامن ،محمد هدایت در جمع روسای دوایر تسهیالت ،مطالبات معوق را اولویت کاری دایره
تسهیالت عنوان کرد و خواستار اعتبار سنجی دقیق و رعایت قوانین و دستورالعمل ها در پرداخت تسهیالت شد.
وی افزود« :بانک محل تجهیز و تخصیص منابع است و مصرف بهینه منابع متضمن سوداوری شعب است ».هدایت
با بیان اینکه ریسک پذیری مبتنی بر تسلط به بخشنامه های صادره الزمه پرداخت تسهیالت است ،بر ضرورت تکمیل فرایند
تشکیل پرونده های تسهیالتی ،مطابق با بخشنامه ها و دستورالعمل های جاری تاکید کرد .وی با اشاره به پتانسیل و سبد
خدمات اعتباری موسسه تصریح کرد« :همکاران در سطح شعب با بازاریابی اعتباری به معرفی محصوالت متناسب با نیاز و
انتظار مشتریان بپردازند ».هدایت در پایان ابراز امیدواری کرد« :در سال جدید با تالش اگاهانه و برنامه ریزی صحیح زمینه
تحقق اهداف عالیه سازمان فراهم شود».
بازار
78
مثلث | شماره 355
مذاکره و مساعدت با مشتری در اولویت وصول مطالبات
معاوناعتباریسرپرستیمدیریتشعب 2تهرانگفت«:سیاستتمدیدتسهیالتمی تواند
اثرمنفیدربازپرداختبه موقعتسهیالتتوسطوام گیرندگانداشتهباشد،بنابراینتوصیهمی شود
در مذاکرات با مشتریان از تمدید تسهیالت خودداری شود ».به گزارش روابط عمومی موسسه
اعتباری ثامن ،یاســر احمدی اظهار کرد« :طرح دعوا در مراجع قضایی یا صدور اجرایی ثبتی به
اسانی می تواند اعتبار تجاری یا اجتماعی و اقتصادی بدهکار را زیر سوال برده و در معامالت وی
ایجاد اختالل کند .بنابراین مذاکره با مشتری باید در اولویت کار قرار گیرد ».وی افزایش فاصله
اقساط را ســبب بهبود در روند وصول مطالبات عنوان و تصریح کرد« :بهتر است فاصله مناسبی
برای بازپرداخت اقساط اعمال شود تا تســهیالت گیرندگان زمان کافی برای تامین بودجه برای
بازپرداخت اقساط داشته باشند ».وی رابطه بین افزایش وصول مطالبات و افزایش درامد و توان
برنامه ریزیموسسهرامثبتارزیابیکردوافزود«:جلوگیریازایجادمطالباتدرتسهیالتاعطایی
یاوصولانهابه صورتبالقوهوبالفعل،امکاناتایجاددرامدجدیدراافزایشدادهوتوانبرنامه ریزی
ثامن را در صرف منابع و تحصیل درامد ،افزایش می دهد ».مجید قزوینی ،سرپرســت مدیریت
شعب 2تهران نیز در این جلسه با قدردانی از عملکرد دایره وصول مطالبات گفت« :توجه دقیق
به صورت هایمالیمشتریانهنگاماعطایتسهیالتوحصولاطمینانازبرگشتبه موقعسرمایه
و تناسب درامد مشتری با مبلغ تسهیالت راه گشای کاهش مطالبات است ».قزوینی در خصوص
شرایطموسسهاظهارداشت«:بایدبرایابتدایسالبهخوبیطبقبرنامهپیشرفتتاطبقانتظار
عمل کرده در پایان سال دچار مشکلی در رسیدن به اهداف نبود».
بازار
تجلیل از موسسه اعتباری کوثر در همایش ورزش یاران کشور
دومین همایش خیرین و ورزش یاران کشور با حضور دکتر سلطانی فر ،وزیر ورزش جوانان
در هتل المپیک با هدف تجلیل از ورزش یاران نمونه برگزار گردید.
به گزارش روابط عمومی موسسه اعتباری کوثر؛ در این همایش که استانداران ،مدیران
کل ورزش و جوانان اســتان ها نیز حضور داشــتند از خیران و ورزش یاران سراسر کشور که در
امر ورزش کمک و حمایت داشتند و در راستای تکمیل پروژه های نیمه تمام دولتی همکاری و
کردند ،تجلیل گردید.
وزیر ورزش و جوانان در مراســم خیرین ورزشــی بیان کرد« :تعداد بی شماری از اماکن
عمومی مردم از جمله مساجد ،مدارس ،بیمارستان ها و غیره توسط افراد نیکوکار ساخته شده
است .در زمینه ورزش نیز فعالیت هایی انجام شده است اما همانند ساخت مساجد و بیمارستان ها
گسترش پیدا نکرده است».
مسعود سلطانی فر بیان کرد« :از همه خیرین به واسطه حضور در این مراسم و حمایت و
پشتیبانی برای تکمیل پروژه های ورزشی تشکر می کنم و ارزوی توفیقات بیشتر دارم».
در این همایش بــه پــاس حمایت ها و اقدامــات موسســه اعتباری کوثر اســتان قم
در برگــزاری همایش های پیــاده روی و فعالیت در حــوزه کوثرکارت هــواداری و ارائه طرح
اختصاصی ورزش کارت کوثر با جامعه اماری 30000ورزشکار استان با محوریت کمک به
ورزشکاران تجلیل شد.
با حمایت بانک انصار
دوازدهمین جشنواره بین المللی «تبیان» برگزار شد
مثلث | شماره 355
بازار
دوازدهمیــن جشــنواره بین المللــی پروژه های
دانش امــوزی «تبیان» همچون ســنوات گذشــته با
حمایت بانک انصار در روزهای 14و 15اردیبهشت ماه
در دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد.
به گــزارش اداره کل روابط عمومــی و تبلیغات؛
این جشــنواره در رشــته های مختلف و در ســه بخش
«غرفه های نمایشــگاهی»« ،ســمینارهای علمی»
و «مســابقات دانش امــوزی» بــا رویکــرد گســترش
فرهنگ پژوهشگری ،ایجاد زمینه های ظهور خالقیت
و توانایی هــای بالقوه دانــش اموزان ،ارائــه و عرضه
دستاوردهای پژوهشــی و فناوری اینده ســازان ایران
اسالمی ،توســعه همکاری ها و مبادالت علمی و فنی
مراکز پژوهشی و دستگاه های اجرایی ،ایجاد انگیزه برای
باال بردن سطح علمی جهت تولید علم و جنبش نرم افزاری،
افزایش حساسیت جامعه نسبت به پژوهش و متجلی کردن
نتایج ان و نیز تبیین نقش و اهمیت باالی تفکر و پژوهش
برگزار شد .این گزارش می افزاید« :در این دوره از جشنواره
پس از داوری اولیه تعداد شــش هزار دانش اموز به همراه
دبیران راهنما در قالب 1500گروه از 20اســتان کشــور و
در ســه بخش به تفکیک ؛ 330گروه در بخش غرفه های
نمایشــگاهی620 ،گــروه در بخش ســمینارهای علمی
و550گروه در بخش مسابقات دانش اموزی در مرحله نهایی
به این جشنواره راه یافتند».
بنابر گزارش مذکور در کنار غرفه های دانش اموزی در
نمایشگاه جنبی این همایش ،بانک انصار نیز با برپایی
غرفه ،ضمن ارائه طرح ها و خدمــات خود ،با اجرای
برنامه های فرهنگی و هنری مانند کارگاه خوشنویسی
وکاریکاتور توجه دانش امــوزان ،دبیران و خانواده ها
را به خود جلب کرد.
گفتنی اســت در اییــن اختتامیه نیز عــاوه بر
پخش نماهنگ های مذهبــی و فرهنگی با ارم بانک،
اجرای ســرود های مذهبی و ملی توسط گروه «ذکر»
نیز با پس زمینه لوگوی بانک انصار انجام شد که مورد
استقبال و توجه میهمانان و دانش اموزان قرارگرفت.
همچنیــن در پایان همایش بــا اهدای لــوح تقدیر و
تندیس از بانک انصار تقدیر شد.
79