ماهنامه مثلث شماره 357

‫شریعتمداری به جای ‬ ‫رحمانی فضلی‬ ‫هفته نامه خبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال هشتم‪ /‬شماره سیصد و پنجاه وهفت ‪ 13 /‬خرداد ‪ 88 / 1396‬صفحه ‪ 6000/‬تومان‬ ‫مثلث‪ ،‬تغییرات کابینه روحانی ‬ ‫را بررسی می کند‬ ‫روحانی‬ ‫محافظهکار یا رادیکال؟‬ ‫مثلث این موضوع را بررسی کرده است که حسن روحانی در دولت ‬ ‫دوازدهم در کجای سیاست ایران قرار خواهد گرفت‬ ‫لگرایان تا ‪1400‬‬ ‫اصو ‬ ‫در این شماره سیاست ورزی ‬ ‫اصول گرایان در ریاست جمهوری ‬ ‫دوازدهم را بررسی کرده ایم‬ ‫امید منهای ‪2‬‬ ‫انتخابات پارلمان‪ ،‬محمدرضا عارف ‬ ‫را تحت فشار قرار داد‬ ‫شکست با‬ ‫چاشنی سیاست‬ ‫علیرضا منصوریان پس از باخت ‬ ‫مقابل العین به شدت مورد طعنه ‬ ‫سیاسی قرار گرفت‬ ‫فرصت طالیی تهران‬ ‫ریشه اختالف قطر و ‬ ‫سعودی چیست؟‬ ‫اصالحات در ‬ ‫دانشگاه ازاد‬ ‫دکتر والیتی‬ ‫شروع به تغییرات در ‬ ‫دانشگاه ازاد کرده است‬ ‫ابعادمعنویضیافت‏ال ّل ‏ه‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫قب ً‬ ‫ال من باید از ملت ایران‪ ،‬بعد از اینکه‬ ‫تبریک عید را عرض می‏کنم‪ ،‬تشکر کنم که در‬ ‫صحنه‏ها خصوص ًا‪ ،‬در صحنۀ انتخابات خوب‬ ‫حاضر شدند و در عین حالی که همۀ دستها در‬ ‫این بود که این انتخابات به طور شایسته و ارام‬ ‫عمل نشود‪ ،‬بحمدال ّل ‏ه عمل شد و خداوند عید‬ ‫مبارک را بر همه مبارک کند‪.‬‬ ‫چیزی که مــن می‏خواهم عرض کنم‪،‬‬ ‫راجع به یک فقره از این خطبه‏ای اســت که‬ ‫رســول اکرم در ماه رمضان فرموده‏اند‪ .‬یک‬ ‫جملــه از او این اســت که خداوند شــماها را‬ ‫مهمان کرده اســت‪ ،‬دعوت کرده است شما‬ ‫را به ضیافت‪ ،‬شــماها در ماه مبارک مهمان خدا هســتید؛‬ ‫مهماندار خداســت و مخلوق مهمان او اســت‪ .‬البته این‬ ‫ضیافت نسبت به اولیاء ُک ّمل الهی به ان نحوی نیست که‬ ‫ما تخیل کنیم‪ ،‬یا دست ما به او برسد‪ .‬ما باید حساب کنیم‬ ‫ببینیم که این ضیافت چی بوده اســت و ما چقدر راه یافتیم‬ ‫به این ضیافت‪ .‬در عین حالی کــه همۀ عالم تحت رحمت‬ ‫الهی است و هر چه هست رحمت اوست و رحمت او به هر‬ ‫چیز واسع است‪ ،‬لکن باب ضیافت‪ ،‬یک باب دیگر است‪،‬‬ ‫دعوت به ضیافت یک مسئلۀ دیگری است‪.‬‬ ‫این ضیافت‪ ،‬همه‏اش ترک اســت؛ ترک شهوات از‬ ‫قبیل خوردنیها‪ ،‬نوشــیدنیها و جهات دیگری که شــهوات‬ ‫انســان اقتضا می‏کند‪ .‬خداوند دعوت کرده اســت ما را به‬ ‫اینکه شما باید وارد بشوید در این میهمانخانه و این ضیافت‬ ‫‪8- 19‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫شریعتمداری به جای رحمانی فضلی‬ ‫جریمه یا گاز مجانی؟‬ ‫اصالحات در دانشگاه ازاد‬ ‫تحقیر شاه سعودی‬ ‫‪20- 25‬‬ ‫گفتارها‬ ‫خیز سناتورها برای نقض برجام‬ ‫تحریم های جدید سنا نقض برجام است‬ ‫ی ترامپ‬ ‫گرد و خاک اتالنتیک ‬ ‫اسکاتلند ارام و قرار ندارد‬ ‫‪26- 29‬‬ ‫فکرنو‬ ‫یکه تازی سرمایه داری فایننس‬ ‫سینما منهای مردان‬ ‫شماره جدید خردنامه منتشر شد‬ ‫رمان عربی‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫مثلث؛هفتهنامه ایخبری‪،‬تحلیلیاستکهسعیداردروایتیمنصفانهوعادالنه‬ ‫از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشــاره ای است به سه ضلع استقالل‪،‬‬ ‫ازادی و جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی‪ ،‬چارچوبش‬ ‫اسالم‪ ،‬انقالب‪ ،‬امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گســترش و سیادت اسالم خواهی در‬ ‫سراسر جهان و عزت مسلمانان‪ ،‬توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم‬ ‫شریف ایران و رونق گرفتن عدالت‪ .‬مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب‬ ‫و ایستادگی در برابر مقابالن گفتمانی و عملی نظام و سیاق و مشرب مان نجابت‬ ‫قلم و روزنامه نگاری مومنانه و تالش در جهت رونق گرفتن سنت گفت وگو میان‬ ‫فرهیختگانونخبگانکشوراست‪.‬امیدواریمکهدرروایت مانصادق‪،‬برمرام مان‬ ‫مستمر و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪ ،‬بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب‬ ‫و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫دبیرتحریریه‪ :‬مصطفیصادقی‬ ‫سیاست‪ :‬مصطفی صادقی (دبیر)‪ -‬علی حاجی ناصری‪ -‬امیدکرمانی ها‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫بین الملل ‪ :‬سعیده سادات فهری (دبیر)‬ ‫اقتصاد ‪ :‬محمدمهدی صدرزاده (دبیر)‬ ‫دیدار‪ :‬افشین خماند(دبیر)‬ ‫ورزش‪ :‬مهدی ربوشه (دبیر)‬ ‫جامعه شناسی و فکرنو‪ :‬علی حاجی ناصری (دبیر)‬ ‫فرهنگ‪ :‬شایان ربیعی (دبیر)‬ ‫بازار‪ :‬محمد شکراللهی (دبیر)‬ ‫مشاور هنری ‪ :‬نیما ملک نیازی ‬ ‫هم جز ترک‪ ،‬چیزی نیست؛ ترک هواها‪ ،‬ترک خودیها‪ ،‬ترک‬ ‫منیها‪ ،‬منیتها‪ .‬اینها همه در این میهمانخانه است و ما باید‬ ‫حساب کنیم ببینیم که ایا وارد شدیم در این میهمانخانه یا‬ ‫اص ً‬ ‫ال‪ ،‬وارد نشدیم‪ ،‬راهمان دادند به این ضیافتخانه یا نه‪،‬‬ ‫استفاده کردیم از این ضیافت الهی یا نه‪ .‬البته حساب امثال‬ ‫من با کرام الکاتبین اســت‪ .‬اما من به شــما اقایان و به هر‬ ‫کس که این کلمات می‏رسد و خصوص ًا‪ ،‬طبقۀ جوان عرض‬ ‫می‏کنم که ایا در این مهمانخانه رفتید؟ استفاده کردید؟ از‬ ‫شهوات خصوص ًا شهوات معنوی چشم پوشیدید؟ یا اینکه‬ ‫مثل من هستید؟‬ ‫جوانها متوجه باشند که در جوانی می‏شود اصالح کند‬ ‫انسان خودش را‪ .‬هر مقداری انسان سنش زیادتر می‏شود‪،‬‬ ‫اقبالش به دنیا بیشتر می‏شود‪ .‬جوانها نزدیکترند به ملکوت‪.‬‬ ‫پیرها هر چه می‏گذرد‪ ،‬هر چه بر عمرشان می‏گذرد‪،‬‬ ‫هی اضافه می‏شــود یک چیزهایی که انها را از خدا‬ ‫دور می‏کند‪.‬‬ ‫شــماها در فکر باشــید که اگر از این ضیافت‬ ‫درســت بیرون امدید ان وقت عیــد دارید‪ .‬عید مال‬ ‫کسی است که در این ضیافت راه یافته باشد استفاده‬ ‫کرده باشد از این ضیافت‪ .‬همان طوری که شهوات‬ ‫ظاهری را بایــد ترک بکنــد‪ ،‬از شــهوات باطنی که‬ ‫باالترین ســد راه اســت برای انســان‪ ،‬باید از اینها‬ ‫جلوگیری کند‪.‬‬ ‫تمام این مفاسدی که در عالم حاصل می‏شود‪،‬‬ ‫برای این است که در این ضیافت وارد نشده‏اند یا اگر‬ ‫وارد شده‏اند استفاده نکرده‏اند‪.‬‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫و افشین جم‬ ‫پردازش تصاویر‪ :‬هومن سلیمیان‬ ‫عکس‪ :‬امیر طالیی کیوان‪ -‬عدنان جعفری و محمد برنو‬ ‫ویرایش‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی و نرگس حاجیلو‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمدرضا پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬محمد شکراللهی‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلیاجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬علیرضا اسدالهی‪ -‬علی اکبر پیمانی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتر دارابی ‪ -‬دکتر ایت اله ابراهیمی‪ -‬حسین محمد پورزرندی‬ ‫مهندس صدوقی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی‪ -‬محمدابراهیم محمد پورزرندی‬ ‫امیر اشتیانی عراقی ‪ -‬علیرضا حسن زاده ‪ -‬دکتر عیسی رضایی ‪ -‬سید حمید خالقی‬ ‫هادی انباردار‬ ‫‪30- 53‬‬ ‫سیاست‬ ‫روحانی؛ محافظه کار یا رادیکال؟‬ ‫این روحانی‪ ،‬روحانی دیگری است‬ ‫بازگشت به محافظه کاری‬ ‫چشم انداز اصولگرایان‬ ‫‪54-71‬‬ ‫بین الملل‬ ‫فرصت طالیی تهران‬ ‫اتش زیر خاکستر‬ ‫اولتیماتوم اروپایی‬ ‫منطق ژئوپلیتیک قدرت‬ ‫‪72-77‬‬ ‫ورزش‬ ‫جنجال بر سر ‪3090‬‬ ‫شکست با چاشنی سیاست‬ ‫اسطوره رم کفش هایش را اویخت‬ ‫برای الکاپیتانو‬ ‫طراح جلد‪ :‬مصطفی مرادی‬ ‫شریعتمداری به جای ‬ ‫رحمانی فضلی‬ ‫هفته نامه خبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال هشتم‪ /‬شماره سیصد و پنجاه وهفت ‪ 13 /‬خرداد ‪ 88 / 1396‬صفحه ‪ 6000/‬تومان‬ ‫مثلث‪ ،‬تغییرات کابینه روحانی ‬ ‫را بررسی می کند‬ ‫اصالحات در ‬ ‫دانشگاه ازاد‬ ‫دکتر والیتی‬ ‫شروع به تغییرات در ‬ ‫دانشگاه ازاد کرده است‬ ‫روحانی‬ ‫محافظهکار یا رادیکال؟‬ ‫مثلث این موضوع را بررسی کرده است که حسن روحانی در دولت ‬ ‫دوازدهم در کجای سیاست ایران قرار خواهد گرفت‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912-8505848 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز ‪ -‬پردازش تصویر رایان‬ ‫توزیع‪ :‬نشر گستر امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید عباسپور(توانیر)‪ ،‬خیابان نظامی گنجوی‪ ،‬کوچه پناه‪،‬‬ ‫پالک ‪19‬‬ ‫تلفن ‪88198207 :‬‬ ‫لگرایان تا ‪1400‬‬ ‫اصو ‬ ‫در این شماره سیاست ورزی ‬ ‫اصول گرایان در ریاست جمهوری ‬ ‫دوازدهم را بررسی کرده ایم‬ ‫امید منهای ‪2‬‬ ‫انتخابات پارلمان‪ ،‬محمدرضا عارف ‬ ‫را تحت فشار قرار داد‬ ‫شکست با‬ ‫چاشنی سیاست‬ ‫علیرضا منصوریان پس از باخت ‬ ‫مقابل العین به شدت مورد طعنه ‬ ‫سیاسی قرار گرفت‬ ‫فرصت طالیی تهران‬ ‫ریشه اختالف قطر و ‬ ‫سعودی چیست؟‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫تغییرات در دانشگاه ازاد‬ ‫خبرنامه‬ ‫دکتر علی اکبــر والیتی تغییراتــی را در دانشــگاه ازاد اغاز کرده‬ ‫کــه ایــن تغییــرات و اصالحــات واکنــش هایــی را بــه همراه داشــته‬ ‫است‪ .‬در خبرنامه این شــماره عالوه بر این موضوع ‪ ،‬مسایلی همچون‬ ‫گمانه زنی ها در مورد تغییرات کابینه ‪ ،‬جنجال بر ســر صادرات گاز به‬ ‫ترکیه و جدال عربستان و قطر مورد بررسی قرار داده ایم‪.‬‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫انتخابات دوازدهم تایید شد‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪8‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫شورای نگهبان از وقوع تخلفات در روز انتخابات خبر داده است‬ ‫شــورای نگهبان در اخرین روز از مهلت قانونی خود‬ ‫باالخره صحت انتخابات ریاســت جمهوری را تایید کرد‪.‬‬ ‫این رخداد البته در شــرایطی به وقوع پیوســته اســت که‬ ‫شــورای نگهبان و قوه قضاییــه خبر از وقــوع تخلفاتی در‬ ‫این انتخابات داده اند‪ .‬ماجرا از این قرار است که سه شنبه‬ ‫سخنگوی شورای نگهبان در ارتباط مستقیم با رسانه ملی‬ ‫گفت‪« :‬شکایات انتخابات ریاست جمهوری بررسی شده‪،‬‬ ‫برخی از موارد را به قوه قضاییه فرستادیم و برخی هم صحت‬ ‫نداشت‪ .‬نتیجه بررسی شکایات به وزارت کشور اعالم شد‪.‬‬ ‫گزارشات بررســی شــد و حتی برای برخی حوزه ها به دلیل‬ ‫شکایات بازرس اعزام شد‪ .‬شکایات مختلفی در حوزه های‬ ‫گوناگون در رابطه با کمبود تعرفه ها و دیر رسیدن تعرفه ها‪،‬‬ ‫تبلیغات به نفــع کاندیداها و دیر باز شــدن حوزه ها مطرح‬ ‫شد‪ .‬در کل ‪ ۱۰‬روز فرصت داشتیم که ‪ ۳‬روز اول ان از روز‬ ‫رای گیری برای گرفتن شــکایات بــود و ‪ ۷‬روز هم فرصت‬ ‫بررسی داشتیم که امروز روز اخر بود و گزارش نتیجه کار به‬ ‫وزارت کشور اعالم شــد‪ ».‬او در عین حال گفت‪« :‬نتیجه‬ ‫بررسی شکایت ها را به وزارت کشور اعالم کردیم‪».‬‬ ‫دقایقی بعد ســخنگوی وزارت کشــور امــا خبرهای‬ ‫تازه تری در این مورد داشت‪ .‬او در مورد نظر شورای نگهبان‬ ‫گفت‪« :‬دقایقــی پیش نامه شــورای نگهبان در خصوص‬ ‫تایید صحت انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری‬ ‫واصل شد‪ .‬دبیر محترم شورای نگهبان در این نامه اعالم‬ ‫کرده اند که پس از بررســی گزارش ها و شکایات واصله در‬ ‫جلسات شورای نگهبان‪ ،‬این شورا بر اساس ماده ‪ ۷۹‬قانون‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری در مجموع صحت انتخابات‬ ‫دوازدهمین دوره ریاســت جمهوری را مورد تایید قرار داده‬ ‫است‪ .‬طبق اعالم شــورای نگهبان‪ ،‬شکایات و گزارشاتی‬ ‫راجع به فعالیت های انتخاباتی قبــل از روز رای گیری و در‬ ‫روز رای گیری به ان شورا واصل شــده بود که برخی از انها‬ ‫پس از بررسی به مراجع قضایی ارسال شده است‪ ».‬ساعتی‬ ‫بعد متن بیانیه شــورای نگهبان هم روی خروجی رسانه ها‬ ‫قرار گرفت‪ .‬در بخشی از این بیانیه امده بود‪« :‬گزارش های‬ ‫واصله در روز رای گیری و روزهــای بعد از ان حاکی از بروز‬ ‫تخلفــات انتخاباتی در رونــد برگزاری انتخابــات بود که با‬ ‫هدایت ناظرین مستقر در شــعب حتی المقدور تالش شد‬ ‫نسبت به رفع اشــکاالت و جلوگیری از اســتمرار تخلفات‬ ‫اقدام ســریع و به موقع به عمل ایــد و در جهت اجرای این‬ ‫وظیفه قانونی متخلفین به قوه قضائیه معرفی شدند‪ .‬با این‬ ‫حال در فرصت قانونی باقیمانده کارشناسان شورای نگهبان‬ ‫با پاالیش و دســته بندی گزارش های دریافتی از تخلفات‬ ‫تالش کردند تا تصویری واقعــی از روند برگزاری انتخابات‬ ‫و تخلفات مرتبط با ان را به اعضای محترم شورای نگهبان‬ ‫ارائه دهند‪».‬‬ ‫در این بیانیه همچنین امده بود‪« :‬شــورای نگهبان‬ ‫بعد از بررسی این گزارش ها و شکایات به این نتیجه رسید‬ ‫که وقوع تخلفات یا جرایم در برخی موارد از بندهای مورد‬ ‫شکایت محرز است و وقوع تخلفاتی به اثبات رسیده است‬ ‫و بنابراین عالوه بر اقدامات و پیگیری های قضایی قبلی‪،‬‬ ‫در موارد اخیر نیز به منظور برخورد با متخلفین مراتب جهت‬ ‫رسیدگی قضایی به قوه قضائیه ارسال خواهد شد‪ .‬اکنون و‬ ‫پس از بررسی موارد فوق در جلسات شورای نگهبان و توجه‬ ‫به شکایات مطروحه این شورا در مجموع صحت انتخابات‬ ‫دوازدهمیــن دوره ریاســت جمهوری را اعــام می نماید‪.‬‬ ‫امیدواریم که رســیدگی قاطع‪ ،‬دقیق‪ ،‬ســریع و عادالنه به‬ ‫تخلفات ارسالی به قوه قضاییه به گونه ای باشد که در اینده‬ ‫شاهد چنین رفتارهایی در نمایش اقتدار مردم عزیز و شریف‬ ‫ایران اسالمی نباشیم‪».‬‬ ‫این امــا پایان ماجرا نبود‪ .‬چهارشــنبه غالمحســین‬ ‫اژه ای در یک نشست خبری گفت‪« :‬در رابطه با دوازدهمین‬ ‫دوره انتخابات ریاســت جمهوری چند دسته پرونده توسط‬ ‫قوه قضاییــه مــورد بررســی قــرار می گیــرد‪ .‬دســته اول‬ ‫پرونده های مربوط به خود ســتادها هســت کــه علیه انها‬ ‫شکایت شده و در حال رسیدگی اســت‪ .‬دسته دوم پرونده‬ ‫هواداران نامزدها اســت که در این راســتا اگر پرونده ای‬ ‫تشــکیل شــده باشــد به واســطه مدعی العموم رسیدگی‬ ‫می شود‪ .‬دسته سوم پرونده ها مربوط به خود نامزدهاست‬ ‫در قبل از انتخابات‪ ،‬دوران انتخابات و پس از ان است که‬ ‫اگر حرف یا صحبتی که منجر به شکایت شده باشد را قوه‬ ‫قضاییه پیگیری می کند‪ .‬دســته دیگــر مجریان و ناظران‬ ‫انتخاباتی در صورت شــکایت از عملکردشان و همچنین‬ ‫مسئوالن دولتی مانند فرماندار‪ ،‬اســتاندار و‪ ...‬در صورت‬ ‫وصول گزارش توســط قوه قضاییه پیگیری خواهد شد‪».‬‬ ‫او افزود‪« :‬شکایت هایی در روزهای اول مطرح شد که ما‬ ‫متوجه شدیم که موارد تخلف اســت و به انها تذکر دادیم‬ ‫که اینها جرم نیســت و تخلف اســت و برخی موارد هم که‬ ‫بعد از ان برای ما ارســال کردند از این دســت بود‪ .‬در حال‬ ‫تفکیک موارد هســتیم و همچنین مواردی در حال ارسال‬ ‫است‪ .‬شــورای نگهبان هم گفته مواردی را به قوه قضائیه‬ ‫ارجاع می کند یا این هفته و اگر نشد هفته اینده حتما برای‬ ‫ما ارسال می کنند‪».‬‬ ‫اما در اظهارنظری دیگر در این مورد دادســتان کل‬ ‫کشور هم گفت‪« :‬تخلفات نسبتا زیاد بوده است ولی برای‬ ‫امار دقیق احرازشــده ها باید صبر کرد‪ .‬مــواردی که احراز‬ ‫می شود باید منتظر ماند تا در محکمه صالح مورد رسیدگی‬ ‫قرار گیرد‪ .‬با ایــن حال به طور کلــی موارد زیــادی از انها‬ ‫در محکمه قابل اثبات اســت‪ ».‬منتظری با اشاره به ارائه‬ ‫گزارشی از تخلفات انتخاباتی به رئیس قوه قضائیه گفت‪:‬‬ ‫«در گزارشــی که ما ارائه کردیم‪ ،‬ریز مســائل و اقداماتی‬ ‫که قوه قضائیــه در صحنه انتخابات انجــام داده بو را ارائه‬ ‫دادیم که این گزارشات اعم از تشکیل جلسات جلوگیری‬ ‫از تخلفات و پیشــگیری از این جرائم و شرکت در جلسات‬ ‫شورای عالی امنیت ملی بوده است‪ .‬در مجموع قوه قضائیه‬ ‫در بیش از یک هزار جلســه انتخاباتی شرکت کرده است‪.‬‬ ‫عالوه بر این مصوبــات زیادی در مورد جرائــم انتخاباتی‬ ‫داشتیم‪ ».‬در تحولی دیگر رحمانی فضلی وزیر کشور گفت‪:‬‬ ‫«در این مورد مطمئن باشید که حتی یک رای هم جابه جا‬ ‫نشده است‪ .‬بعضی تخلفات گزارش شــده که باید در قوه‬ ‫قضاییه بررسی شــود‪ ».‬رحمانی فضلی همچنین در پاسخ‬ ‫به سوالی درباره دستگیری فرمانداران گفت‪« :‬دستگیری‬ ‫فرمانداران نداریم بلکه احضار شده اند‪».‬‬ ‫هر چه هست حاال پرونده انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫دوازدهم بســته شده اســت‪ .‬ان گونه که رســانه ها اعالم‬ ‫کرده اند مراسم تحلیف رئیس جمهور منتخب نیمه مرداد ماه‬ ‫برگزار خواهد شد‪.‬‬ ‫جریمه یا گاز مجانی؟‬ ‫گزار‬ ‫ش‬ ‫ا‬ ‫ول‬ ‫‪1‬‬ ‫مجادله دوحه و ریاض‬ ‫هشدارایت الله‬ ‫رئیس قوه قضائیه نسبت به طرح برخی مسائل‬ ‫در زمان تبلیغات انتخاباتی اعتراض کرده است‬ ‫یکی از تحوالت خبری هفته گذشــته مباحثه بر سر‬ ‫یکی از موضوعات مطرح شده در زمان تبلیغات انتخاباتی‬ ‫در مورد وقایع سال ‪ 88‬بود‪ .‬ایت الله املی الریجانی هفته‬ ‫گذشته در سخنانی در مورد موضوع رفع حصر گفت‪« :‬همه‬ ‫دیدند که برخی در مورد این موضوع قبل و حین انتخابات‬ ‫چه کردند و همنوایان انان چه گفتند‪ .‬ما این مسائل را هم‬ ‫از دور می بینیم و هم از نزدیک شاهد اتفاقاتی که در پشت‬ ‫پــرده رخ می دهد هســتیم‪ .‬ماهیت این کار شــبیه همان‬ ‫کاری اســت که در فتنه ‪ 88‬صورت گرفــت؛ نقل کرده اند‬ ‫که کاندیدایی در جمع هواداران خود خطاب به انان گفته‬ ‫است که ما امده ایم حصر را بشکنیم‪ .‬شما چه کاره اید که‬ ‫بخواهید حصر را بشکنید؟ عالی ترین نهاد امنیتی کشور در‬ ‫این زمینه تصمیمی را اتخاذ کرده است‪.‬‬ ‫رفع حصــر نیز مانند ســایر مصوبات شــورای عالی‬ ‫امنیت ملی برای معتبر بودن پروســه خاص خود را دارد و‬ ‫اینکه بخواهیــم عواطف مردم را برای ایســتادگی مقابل‬ ‫این قبیل تصمیمات قانونــی تحریک کنیم‪ ،‬همان روح و‬ ‫باطن فتنه ‪ 88‬است‪ .‬برهمین اساس به این قبیل رسانه ها‬ ‫و افرادی که تالش می کنند به صورت زنجیره ای و همنوا‬ ‫چنین مسائلی را دائما تکرار کنند و از این طریق فشار وارد‬ ‫اورند هشــدار می دهیم که این بســاط را جمع کنند وگرنه‬ ‫قوه قضاییه با اقتدار‪ ،‬خود این بساط را جمع خواهد کرد‪ .‬به‬ ‫فرض که شورای عالی امنیت ملی مصوبه خود را ملغی کند‬ ‫و رفع حصر اتفاق بیفتد‪ ،‬در این صورت تازه کار قوه قضاییه‬ ‫برای رســیدگی قضایی به ایــن موضوع اغاز می شــود و‬ ‫تصمیم در مورد ایــن اتهامات و نحوه رفتــار با متهمان با‬ ‫قاضی رســیدگی کننده به پرونده و در چارچــوب مقررات‬ ‫قانونی خواهد بود‪».‬‬ ‫ایــن اظهارات البتــه با واکنــش دولت هــم مواجه‬ ‫شــد‪ .‬ســخنگوی دولت در این مــورد گفت‪« :‬قــدرت در‬ ‫ســاختار نظام جمهوری اسالمی بین ســه قوه توزیع شده‬ ‫و رئیس جمهور رئیس قوه مجریه و مسئول اجرای قانون‬ ‫اساسی اســت و از اختیارات خود استفاده می کند‪ .‬به نظر‬ ‫نمی رســد اگر رئیس قوه قضائیه مطلبی دارد باید ان را در‬ ‫واقعیت این اســت که در ایــام برگــزاری انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری حرف ها و ســخنان بســیاری از ســوی‬ ‫نامزدهــای انتخاباتی مطرح شــد کــه این اظهــارات در‬ ‫برخی مــوارد خالف امنیت ملــی‪ ،‬خالف واقع‪ ،‬بــه دور از‬ ‫مسئولیت یک رئیس جمهور و غیر واقعی بوده است‪ .‬یکی‬ ‫از این مسائل اظهارنظر در مورد وضعیت حصر نامزدهای‬ ‫انتخابات ســال ‪ 88‬است‪ .‬مســاله ای که در شورای عالی‬ ‫امنیت ملی در مورد ان تصمیم گیری شــده و اکنون همان‬ ‫رای در مورد حصر همچنان پا برجاست‪ .‬بیان برخی وعده ها‬ ‫در این مورد در زمان تبلیغات انتخاباتی از جمله مواردی بود‬ ‫که به دور از مســئولیت یک رئیس جمهور است‪ .‬اگر این‬ ‫مساله را جزو اتفاقات پیش امده و گذار در زمان انتخابات‬ ‫بدانیم پس انتظار این است که از این پس سخن گفتن در‬ ‫این مورد در چارچوب قانون باشد‪.‬‬ ‫ث‬ ‫‪ l‬اتهام ناروا‬ ‫در خبرها امده اســت که یک چهره سیاسی‬ ‫منتقد دولــت در اظهارنظــر اتهاماتــی را متوجه‬ ‫محمد جواد ظریف‪ ،‬وزیر امور خارجه کرده است‪.‬‬ ‫در این اتهامات امده اســت‪ «:‬امریکا برای ایجاد‬ ‫روابط بانکی جدید از دولت [روحانی] خواسته حاج‬ ‫قاسم سلیمانی را به ایاالت متحده تحویل دهند و‬ ‫تاسف برانگیز اســت که ظریف نیز چنین تعهدی‬ ‫داده است‪ ».‬در این مورد چند نکته مطرح است‪:‬‬ ‫‪ -1‬این ادعا قطعا نادرســت و دور از واقعیت‬ ‫است‪.‬‬ ‫‪ -2‬ممکن اســت اصولگرایان انتقاداتی به‬ ‫محمد جواد ظریف در ماجرای توافق هســته ای‬ ‫داشته باشند اما او قطعا کارگزار جمهوری اسالمی‬ ‫است‪ .‬مسلم است که اصولگرایان چنین نگاهی‬ ‫به یک کارگزار دولت جمهوری اســامی ندارند و‬ ‫مسئولیت بیان چنین ادعایی نه بر عهده جناح که‬ ‫بر عهده گوینده است‪.‬‬ ‫‪ -3‬چنین ســخنانی و تکرار مواضعی مشابه‬ ‫ان که چنــد بار دیگر نیز از ســوی گوینــده اعالم‬ ‫شده‪ ،‬به دور از انصاف است و درست این است که‬ ‫همراه با پایان دادن به چنین ســخنانی فضا برای‬ ‫طرفداران دولت ساخته نشود‪.‬‬ ‫‪ l‬وزرای عصبانی‬ ‫این چندمین بار اســت که وزرای کابینه در‬ ‫مواجهه با خبرنگاران به شــکل نامناســبی پاسخ‬ ‫انها را داده و فضای غیر منتظره ای را در این مورد‬ ‫به وجود اورده انــد‪ .‬بعد از انکه همیــن چند وقت‬ ‫پیش عباس اخوندی‪ ،‬وزیر مســکن و شهرسازی‬ ‫در برخوردی بسیار ناشایست با خبرنگار یک رسانه‬ ‫میکروفون او را گرفته و به بدترین شــکل ممکن‬ ‫با او برخورد کرد‪ .‬این بار نوبت وزیر بهداشــت بود‬ ‫که با خبرنگاران برخورد ناشایســت داشته باشد‪.‬‬ ‫انگونه که رســانه ها گزارش کرده انــد قاضی زاده‬ ‫هاشــمی چهارشــنبه و در حاشــیه جلســه هیات‬ ‫دولــت در واکنش به ســوال یکــی از خبرنگاران‬ ‫این گو نه پاسخ داده اســت‪ « :‬روزنامه قدس یک‬ ‫روزنامه سیاسی شــده‪ ،‬از پول امام رضا(ع) خرج‬ ‫می کنــد و سیاســت هایش علیــه امــام رضا(ع)‬ ‫اســت‪ .‬شــما مگر مزدورید؟هر «چرتــی » را که‬ ‫به شــما می دهند نباید بپرســید‪ ،‬ادم از گرسنگی‬ ‫بمیــرد بهتر از این اســت کــه برای ایــن روزنامه ‬ ‫کار کند!»‬ ‫قطعــا ایــن نــوع مواجهه بــا خبرنــگاران‬ ‫از ســوی اعضای دولت بــه هر دلیــل و بهانه ای‬ ‫که باشــد غلط و ناشایســت اســت‪ .‬ســوال این‬ ‫اســت که چــرا وزرای کابینه تا این حــد عصبانی‬ ‫هستند؟‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫‪2‬‬ ‫خط قرمز‬ ‫ن‬ ‫ظر‬ ‫مثل‬ ‫خبرنامه‬ ‫علی گنجی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫سطح جامعه مطرح کند‪ .‬این باعث می شود برخی مباحث‬ ‫که جریانــات متخاصم با یکدیگر دارند به قوا هم تســری‬ ‫پیدا کند‪ .‬توصیه می کنم سروران محترم حتما اگر صحبتی‬ ‫دارند در جلســات مطرح کنند‪ .‬یکی از انها شــورای عالی‬ ‫امنیت ملی اســت که باتوجه به اینکه رئیــس قوه قضائیه‬ ‫در ان عضو هستند اگر در جلســات شرکت کنند می توانند‬ ‫در انجا مطرح کنند و انجا می تــوان بحث کرد‪ .‬اینکه این‬ ‫مباحث را به ســطح جامعه بکشــانیم به نظر نمی رسد پیام‬ ‫خوبی به داخل و خــارج و مردمی که توقــع خدمت دارند‬ ‫برساند‪».‬‬ ‫اما این اظهارات متقابال با پاسخ قوه قضاییه مواجه‬ ‫شد‪ .‬ســخنگوی قوه قضاییه در نشست خبری خود در این‬ ‫مورد گفت‪« :‬مرجع رســیدگی کننده شــورای عالی امنیت‬ ‫ملی اســت‪ ،‬پس اینکه این موضوع باید در شورای عالی‬ ‫امنیت ملی مطرح می شد سخن درستی است‪ ،‬اما تا زمانی‬ ‫که این موضوع در خارج از این نهاد و از طریق مســئولی‬ ‫که در ســمت باالیی قرار دارد مطرح نشــده باشــد؛ ولی‬ ‫وقتی دیگران به این موضوع می پردازند باید به ان پاســخ‬ ‫داده شود‪.‬‬ ‫الزم به ذکر است مدت ها پس از فتنه ‪ 88‬یعنی حدودا‬ ‫در بهمن ماه ســال ‪ 89‬حصر انجام شــد‪ .‬اینگونه نبود که‬ ‫شورای عالی امنیت ملی بالفاصله پس از انتخابات تصمیم‬ ‫به حصر بگیرد‪ ،‬بلکه شورا و دســتگاه های ذی ربط بعد از‬ ‫اینکه تمام تالش خــود را کردند و این افــراد دیکتاتورانه‬ ‫عمل کردند و مردم را به خیابان کشاندند‪ ،‬تصمیم به حصر‬ ‫گرفت‪ .‬اگر شــورا تصمیم نگرفته بود قطعــا قوه قضاییه‬ ‫وارد می شــد‪ .‬تا زمانی که رای شــورای عالی امنیت ملی‬ ‫باقی است کسی نمی تواند ورود داشــته باشد‪ .‬کسی هم‬ ‫نمی تواند با اقدامات پوپولیســتی اقدامی انجام دهد‪ .‬به‬ ‫اقای نوبخت می گوییم به اقایــان توصیه کند که مطالب‬ ‫را در جای خود مطرح کند‪ .‬اگر شــورای عالی امنیت ملی‬ ‫تصمیم گرفــت وظیفه قوه قضاییه اجرای ان اســت‪ ،‬اما‬ ‫کماکان قوه قضاییه از شــورای عالــی امنیت ملی پیروی‬ ‫می کند‪».‬‬ ‫اصالحات در دانشگاه ازاد‬ ‫‪9‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مناقشه گاز مجانی‬ ‫ماجرای صادرات گاز به ترکیه جنجالی شده است‬ ‫‪1‬‬ ‫خبر صــدور گاز مجانی به ترکیه هفته گذشــته یکی‬ ‫از مهمترین پرونده های جنجالی رســانه ها بــود‪ .‬برخی از‬ ‫رسانه ها معتقد بودند ایران به خاطر جریمه پرونده کرسنت‬ ‫باید به ترکیــه گاز مجانی صــادر کند امــا وزارت نفت این‬ ‫موضوع را تکذیب کرد‪ .‬شنبه ششم خرداد ماه بیژن نامدار‬ ‫زنگنه‪ ،‬وزیر نفــت که به جمع خبرنگاران امــده بود در برابر‬ ‫سواالت خبرنگاران گفت‪« :‬در پی عدم موفقیت مسئوالن‬ ‫دولت در تبرئه ایــران در دادگاه بین المللــی و جریمه ‪9/1‬‬ ‫میلیــارد دالری کشــورمان در قبال فروش گاز بــه ترکیه از‬ ‫ســال های ‪ ۲۰۱۲‬تــا ‪ ،۲۰۱۶‬ایران اکنــون گاز مجانی به‬ ‫ترکیه صادر می کند و ترکیه پول گازی که از ایران می خرد‬ ‫علی گنجی‬ ‫خبرنگار‬ ‫را نمی پردازد‪».‬‬ ‫سال ‪ 2009‬ایران از ترکیه به خاطر عدم دریافت گاز بر‬ ‫مبنای قرارداد شکایت کرد‪ .‬در دادگاه مربوط به این شکایت‬ ‫ترکیه که نتوانسته بود گاز مورد تعهد خود را از ایران تحویل‬ ‫بگیرد‪ ،‬به پرداخت ‪ 600‬میلیون دالر جریمه محکوم شــد‪.‬‬ ‫پس از ان نوبت به شکایت ترکیه رسید‪.‬‬ ‫وزارت نفت در مورد ایــن پرونده توضیح داد‪« :‬ترکیه‬ ‫در ســال ‪ )۱۳۹۱( ۲۰۱۲‬دوباره به قیمــت گاز و نیز کمیت‬ ‫و کیفیت گاز صادراتی ایران به این کشــور اعتراض کرد‪.‬‬ ‫درخواســت و ادعای ترکیه ‪ ۲۵‬درصد اعمال جریمه برای‬ ‫اشــکال در کیفیت و کمیــت گاز تحویلــی و ‪37/5‬درصد‬ ‫کاهش قیمت به علت گــران بودن قیمــت گاز صادراتی‬ ‫ایران نسبت به قیمت های خرید گاز از دیگر کشورها توسط‬ ‫ترکیه بود‪ .‬در مجموع ترکیه متقاضی کاهش ‪62/5‬درصد‬ ‫در قیمت گاز صادراتی ایران به این کشــور شده بود‪ .‬الزم‬ ‫به یاداوری است که در فاصله زمانی اعمال کاهش قیمت‬ ‫جدید در قرارداد با ترکیه یعنی مارس ‪ ،۲۰۱۲‬تا زمان صدور‬ ‫حکم داوری یعنی تاریــخ نوامبر ‪ ،۲۰۱۶‬شــرکت ملی گاز‬ ‫ایران مبالغی را نقــدا دریافت کرده بود کــه با اعمال حکم‬ ‫کاهش قیمت‪ ،‬معــادل ‪13/3‬درصد این مبلــغ را به ترکیه‬ ‫بدهکار می شــد‪ .‬در نتیجه برای تسویه این بدهی در ازای‬ ‫گازی که از تاریخ اجرای حکم به ترکیه صادر شده تا پایان‬ ‫تسویه حساب‪ ،‬وجه بدهی از صورتحساب کسر خواهد شد‪.‬‬ ‫بنابراین بار دیگر تصریح می شود مبلغی به عنوان جریمه در‬ ‫کار نبوده و این موضوع‪ ،‬روال متعارف این نوع قراردادهای‬ ‫تجاری است که طرفین در ان می توانند تقاضای تجدیدنظر‬ ‫و اصالح قیمت ها را بدهند‪».‬‬ ‫جریمه یا‬ ‫گاز مجانی؟‬ ‫‪2‬‬ ‫خبــر جنجالی واگــذاری گاز مجانی بــه ترکیه هفته‬ ‫گذشته همه را مشغول کر د و وزیر فعلی و وزیر قبلی را رو در‬ ‫روی هم قرارداد‪ .‬رستم قاسمی در این باره گفته‪« :‬پرونده‬ ‫قرارداد گازی ایران و ترکیه مربوط به قرارداد سال ‪ 94‬است‬ ‫و نه ‪ ،91‬که در ان دولت ترکیه نســبت بــه قیمت قرارداد‬ ‫معترض بوده و در همین زمینــه به دادگاه های بین المللی‬ ‫شــکایت کرده اســت‪ .‬به دلیل انکه اقایان نتوانســتند به‬ ‫درســتی از حق ملت ایران دفاع کننــد دادگاه رای به نفع‬ ‫دولت ترکیه داده و طی این قرارداد باید به صورت رایگان‬ ‫به ترکیه گاز صادر کنیم‪ .‬اقایان ادعا می کنند روابط شان با‬ ‫دنیا خوب شده است اما می بینیم که چگونه دو میلیارد دالر‬ ‫در اثر دفاع نکردن صحیح از حق ملت ایران به بیت المال‬ ‫خسارت تحمیل شد‪ ».‬اما زنگنه در پاســخ گفته‪« :‬دروغ‬ ‫محض اســت که یکــی گفت جریمــه شــده ایم‪ .‬ما هیچ‬ ‫جریمه ای نشــده ایم‪ .‬واقعیت این است که ترکیه به بهانه‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪10‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫بگومگوی چمران در جلسه شورا‬ ‫در جلسه شــورا میان چمران و رحمت الله حافظی در‬ ‫خصوص مصوبه برج باغ ها بگومگویی در گرفت‪ .‬حافظی‬ ‫در پاسخ به چمران گفته‪« :‬شما باید اول بپذیرید که مصوبه‬ ‫برج ‪ -‬باغ بد بوده» که چمران گفت‪« :‬این مصوبه بد نبوده‬ ‫اســت» که حافظی گفت‪« :‬دلیل تخریــب باغات تهران‬ ‫همین مصوبه برج ‪ -‬باغ بوده است و شما مجوز ساخت برج‬ ‫در باغات را دادید و یک طبقه هم تشویقی و یک طبقه هم‬ ‫تخلف در شــهرداری دادید‪».‬‬ ‫چمران هم گفت‪« :‬حاال دیگر‬ ‫چرا بد و بیــراه می گویید و این‬ ‫مصوبه را بر سر من می زنید ؟»‬ ‫اوهمچنینگفتهکهمندرشورا‬ ‫نمی ایم و دیگر مرا نکوبید چرا‬ ‫که دیگر اصراری بــر امدن به‬ ‫شورا ندارم‪ .‬‬ ‫باال بودن قیمت فروش گاز در مقایســه با روســیه و هم به‬ ‫بهانه پایین بودن کیفیت گاز از ایران شــکایت کرده بود‪.‬‬ ‫یک بار نیز ایران را محکوم و حتــی در دولت قبل ایران به‬ ‫ترکیه غرامت یک میلیارد دالری پرداخت کرده بود‪ .‬وزارت‬ ‫ی که در دور قبل هم انجام‬ ‫نفت فعلی معتقد است که اقدام ‬ ‫شد کامال طبیعی و قانونی بوده چرا که این عرف شکایت در‬ ‫گمراهیبزرگ‬ ‫از نظر رئیسی‬ ‫حجـــت االســــــــــام‬ ‫ســید ابراهیم رئیســی‪ ،‬تولیت‬ ‫استان قدس رضوی در جلسه‬ ‫تفســیر قران کریم در مسجد‬ ‫گوهرشاد در بخشی از سخنان‬ ‫خود با بیــان اینکــه نیرنگ و فریبــکاری به هیــچ عنوان‬ ‫عقالنیت و خردورزی نیســت‪ ،‬گفت‪« :‬انســانی عاقل تر‬ ‫است که عبدتر باشد‪ ،‬انانی که نفاق‪ ،‬مکر و خدعه را یک‬ ‫امتیاز برای خود و «زرنگــی» می دانند‪ ،‬در گمراهی بزرگ‬ ‫هستند‪».‬‬ ‫رئیســی افزود‪« :‬ما مامور به ادای وظیفه و تکلیف‬ ‫هستیم؛ نه مامور به نتیجه‪ .‬وظیفه ما این است که با توکل‬ ‫به خدا مرد وظیفه و تکلیف باشیم‪».‬‬ ‫اتاق بازرگانی بین المللی است‪ .‬مساله این است که از زمان‬ ‫صدور قرارداد ایران با ترکیه در سال ‪ 2012‬تا سال ‪2016‬‬ ‫ایران این مبالغ را دریافت کرده و حاال که حکم به کاهش‬ ‫‪ 13/3‬درصدی قیمت امده اســت‪ ،‬ایران باید این مبلغ را‬ ‫جبران کند‪ .‬برای همین به جای پــس دادن پول به ترکیه‬ ‫قیت گاز را از انها دریافت نمی کند‪».‬‬ ‫پاسخ جالب وزیر خارجه قطر به هجمه‬ ‫رسانه هایسعودی‬ ‫محمد بن عبدالرحمن‪ ،‬وزیر خارجه قطر در واکنش به‬ ‫هجمه رسانه های ســعودی و اماراتی علیه کشورش به بیان‬ ‫کالمی ازامامعلیبنابی طالب(ع)بسندهکرد‪.‬ویدرصفحه‬ ‫تو ئیتر خود این کالم امام علی (ع) را منتشر کرد که فرمودند‪:‬‬ ‫«کل جراحه فلها دواء‪ ...‬و ســوء الخلق لیس له دواء» (هر‬ ‫ی درمانی دارد اما بد خلقی درمان ندارد)‪ .‬هفته گذشــته‬ ‫زخم ‬ ‫به دنبالبرگزاریاجالسعربی–اسالمیوامریکاییدرریاض‬ ‫تحت عنوان مبارزه با تروریسم‪،‬‬ ‫خبرگزاریقطرمطالبیرامنتسب‬ ‫به امیر قطــر دربــاره حمایت از‬ ‫ایران‪،‬حزب اللهوحماسمنتشر‬ ‫کرد کــه به دنبال ان تنشــی در‬ ‫روابطبین عربستانوچندکشور‬ ‫عربیباقطربه وجودامد‪.‬‬ ‫مجادله دوحه و ریاض‬ ‫سخنان امیر قطر روابط این کشور با عربستان را دچار تنش کرده است‬ ‫همزمان با شدت تنش روابط بین‬ ‫عربستان و امارات متحده عربی با قطر‬ ‫و انبوه مقــاالت روزنامه های ســعودی‬ ‫علیه امیر قطر‪ ،‬این سوال مطرح است‬ ‫که ایا این روند تا خروج قطر یا اخراج ان‬ ‫از شــورای همکاری خلیج فارس پیش‬ ‫خواهد رفت؟‬ ‫انتظــار می رفت قطــر در واکنش‬ ‫به حمالت رســانه ای چند روز گذشــته‬ ‫عربســتان و امــارات متحــده عربی و‬ ‫بحرین در پی اظهارات منسوب به امیر قطر‪ ،‬سفیران این‬ ‫سه کشــور را از دوحه بیرون کند اما چه بســا به درخواست‬ ‫رهبران بلندپایه کشور ارامش ر ا ترجیح داد‪.‬‬ ‫اظهارات منســوب به امیر قطر در واقع ساز مخالف‬ ‫زدن در شورای همکاری خلیج فارس بود زیرا در ان با شدت‬ ‫موضع گیری علیه ایران مخالفت و از نشست ریاض انتقاد‬ ‫کرده و پیش بینی کرده بــود دونالد ترامــپ رئیس جمهور‬ ‫امریکا به زودی سقوط خواهد کرد‪.‬‬ ‫این اظهاراتی اســت که پس از انتشار تکذیب شد و‬ ‫محمد بن عبدالرحمن ال ثانی‪ ،‬وزیــر خارجه قطر در مورد‬ ‫اخراج ســفیران عربســتان‪ ،‬امارات و بحریــن از دوحه یا‬ ‫فراخواندن ســفیران کشورش از سه کشــور مزبور گفت‪،‬‬ ‫اظهاراتش از چارچــوب اصلی خارج شــده و صفحه او در‬ ‫پایگاه های اجتماعی هک شــده اســت که این موضع به‬ ‫عقیده بسیاری سردرگمی قطر ناشی از عمق شوکه شدن و‬ ‫نیز شدت حمالت وارده به ان بود‪.‬‬ ‫نکته قابل توجه اینکه شیخ تمیم بن حمد ال ثانی امیر‬ ‫قطر به خوبی می داند که چه چیزی دشمنانش را در ابوظبی‬ ‫و ریاض و نیز منامــه و اندکی کمتر در قاهره بــه درد اورده‬ ‫اســت‪ ،‬از همین رو تحت عنوان تبریک به حسن روحانی‬ ‫در انتخابات ریاســت جمهوری ایران و حلــول ماه رمضان‬ ‫با او تماس گرفت و تاکید کرد که روابط کشــورش با ایران‬ ‫عمیق‪ ،‬تاریخی و استوار اســت و امیدوار است این روابط‬ ‫بیش از پیش شاهد تقویت باشد و در این راه مانعی نمی بیند‪.‬‬ ‫وی همچنین اظهار داشــت‪ ،‬به نهادهــای اجرایی‬ ‫کشورش دســتور داده است تالش های بیشــتری را برای‬ ‫تقویت روابط با ایران به کار بگیرند‪.‬‬ ‫ادعای فشار به رئیس‬ ‫دولت اصالحات برای‬ ‫تاییدلیستامید‬ ‫انتقادجدیدجلیلی‬ ‫از دولت و دستگاه دیپلماسی‬ ‫محمدباقــر نوبخــت در‬ ‫نشســت خبــری در واکنش به‬ ‫اظهــارات رئیــس قوه قضائیه‬ ‫دربــاره مســاله حصــر گفت‪:‬‬ ‫«قــدرت در ســاختار نظــام‬ ‫جمهوری اسالمی بین سه قوه‬ ‫توزیــع شــده و رئیس جمهور‪،‬‬ ‫رئیس قــوه مجریه و مســئول‬ ‫اجرای قانون اساســی اســت و از اختیارات خود استفاده‬ ‫می کند‪ .‬به نظر می رسد اگر رئیس قوه قضائیه مطلبی دارد‬ ‫باید ان را در ســطح جامعه مطرح کند‪ .‬این باعث می شود‬ ‫برخی مباحث که جریانات سیاسی متخاصم با یکدیگر دارند‬ ‫به قوا هم تسری پیدا کند‪».‬‬ ‫ســخنگوی دولت گفــت‪« :‬توصیــه می کنم رئیس‬ ‫قوه قضائیه به جای کشاندن برخی مباحث به سطح جامعه‬ ‫انها را در جلسه شــورای عالی امنیت ملی که خود عضو ان‬ ‫است مطرح کند‪».‬‬ ‫توضیحشهرداریدرخصوص‬ ‫استخدام هایجدید‬ ‫معــاون شــهردار تهران‬ ‫گفت‪« :‬هیچ استخدام جدیدی‬ ‫در شهرداری صورت نگرفته و‬ ‫تنها تبدیــل وضعیت کارمندان‬ ‫از قــراردادی به ثابــت و نیز از‬ ‫شرکت های قراردادی به شرکت‬ ‫هادیان شــهر صــورت گرفته‬ ‫است‪».‬‬ ‫ناصــر امانی در پاســخ به تذکــرات اعضــا پیرامون‬ ‫موضوعاتــی نظیــر واگــذاری شــهروند به بانک شــهر و‬ ‫استخدام نیروهای جدید گفت‪« :‬هیچ استخدام جدیدی‬ ‫صورت نگرفته است‪».‬‬ ‫وی ادامــه داد‪« :‬در حــال حاضر تبدیــل وضعیت‬ ‫کارمنــدان طبق ازمــون برگــزار شــده ســازمان اداری و‬ ‫استخدامی در دستور کار اســت و نیز تبدیل قرارداد هفت‬ ‫هزار نفر از کارمندان به قرارداد هادیان شــهر‪ .‬با این حال‬ ‫قویا استخدام نیروهای جدید را تکذیب می کنم‪».‬‬ ‫ماجرایورودغیرمجازهواپیمای‬ ‫سعودی به ایران‬ ‫کریمی قدوســی خبــر‬ ‫داد‪« :‬پنج شــنبه گذشــته یک‬ ‫هواپیمــا از فــرودگاه دمام به‬ ‫مقصد قرقیزستان پرواز می کند‬ ‫که در این هواپیما فرماندهان‬ ‫نظامی عربستان سعودی برای‬ ‫جلسه ای با مقامات امریکایی‬ ‫در خصــوص داعــش حضور‬ ‫داشــتند‪ ».‬وی افزود‪« :‬مراقبت هوایی فــرودگاه یزد این‬ ‫هواپیمــا را رصــد می کند و پــس از ان از فــرودگاه تهران‬ ‫اســتعالم می گیرد که اجازه پرواز در حریم هوایی ایران را‬ ‫دارد یا خیر؟ و پس از انکه مشــخص می شــود هواپیمای‬ ‫ســعودی اجازه پرواز در حریم هوایی را ندارد هواپیماهای‬ ‫جنگنده برای اسکورت این هواپیما پرواز می کنند و با نظر‬ ‫وزارت امور خارجه این هواپیما مجبور به ترک حریم هوایی‬ ‫و بازگشت به فرودگاه دمام می شود‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫ســعید جلیلی با تکرار انتقاداتش از دولت خصوصا‬ ‫در حوزه دیپلماســی گفت‪« :‬معتقدم اکثریت قاطع از ‪23‬‬ ‫میلیون نفری که در انتخابات به اقای روحانی رای دادند به‬ ‫خاطر عالقه به جمهوری اسالمی و اقتدار و پیشرفت کشور‬ ‫رای دادند‪ ،‬بنابراین باید تالش شــود تا مباحث مختلف با‬ ‫ادبیاتی منطقی به گوش انها برسد که مثال مگر نمی گفتند‬ ‫با انتخاب ما سایه تهدید از سر کشــور دور می شود؟ پس‬ ‫چرا دقیقا یک روز بعد انتخابات‬ ‫ایران‪ ،‬رئیس جمهــور امریکا‬ ‫از ان ســوی دنیا به عربستان‬ ‫ســفر می کنــد و یک قــرارداد‬ ‫بزرگ نظامی با ان کشور منعقد‬ ‫می کند و هــر دو علیــه ایران‬ ‫صحبت می کنند؟»‬ ‫توصیهسخنگویدولتبهرئیس‬ ‫دستگاهقضا‬ ‫خبرنامه‬ ‫بعــد از انتشــار لیســت‬ ‫انتخاباتی شــورای شهر تهران‬ ‫اختالف در میان اصالح طلبان‬ ‫باال گرفت‪ .‬حــاال منتجب نیا در‬ ‫پاســخ به این ســوال که ایا رئیس دولت اصالحات در تایید‬ ‫لیستتحتفشاربودهاست‪،‬گفت‪«:‬حتمااقایخاتمیبرای‬ ‫تایید لیست امید تحت فشار بوده اند‪ .‬باید بگویم عده خاصی‬ ‫که دوست دارند نقش پشــت پرده را داشته باشند و در تهیه و‬ ‫تدوین این لیست هم اثر گذار بودند ‪ ،‬رئیس دولت اصالحات‬ ‫و محمد رضا عارف را تحت فشار قرار دادند ک ه طبق خواسته‬ ‫انان رفتار کنند‪ ».‬بسیاری از گروه های اصالح طلب به نحوه‬ ‫ی افراد‬ ‫بسته شدن لیست اعتراض کردند و ان را محصول الب ‬ ‫خاصدانستند‪.‬‬ ‫رســانه های ایرانی نیز از این تماس‬ ‫اســتقبال کردند کــه این بیانگــر یکی از‬ ‫جنبه های مشــی سیاســی ایران مبتنی بر‬ ‫ارامش و فرونشاندن خشــم است‪ .‬به هر‬ ‫حال تماس امیر قطر با روحانی بالفاصله‬ ‫حمالت شــدید رســانه های ســعودی را‬ ‫به دنبال داشــت‪ ،‬به گونه ای که با انتشار‬ ‫انبوهی از مقاالت بــه نبش قبر اختالفات‬ ‫گذشته با قطر پرداخته و این کشور و امیر‬ ‫کنونی و قبلــی ان و چه بســا کل خاندان‬ ‫ال ثانی را از مذهب وهابی خارج دیدند و در این خصوص به‬ ‫انتشار بیانیه ای اقدام کردند که در ان عبدالعزیز ال شیخ‪،‬‬ ‫مفتی عربستان و ‪ 200‬شخصیت سرشناس خاندان محمد‬ ‫بن عبدالوهاب ان را امضا کرده و در ان هرگونه وابســتگی‬ ‫ال ثانی به هر شاخه ای از این خاندان را تکذیب کردند‪.‬‬ ‫به هر حال بعید نیســت تاریخ بار دیگر تکرار شــود و‬ ‫عربستان‪ ،‬امارات و بحرین ســفیران خود را از دوحه خارج‬ ‫کنند‪ ،‬درست شبیه کاری که در سال ‪ 2014‬انجام دادند که‬ ‫این نخستین شــدت عمل در قبال دوحه است و باتوجه به‬ ‫گسترده تر شــدن دایره اختالفات بین دو طرف گام های‬ ‫خطرناک تری را به دنبال خواهد داشت‪.‬‬ ‫نکته قابل توجه اینکه اقدام قطر به توســعه روابط با‬ ‫ایران در زمانی که عربســتان با حمایت و اســتقبال دونالد‬ ‫ ترامــپ رئیس جمهور امریکا در تکاپوی تشــکیل ائتالف‬ ‫نظامی و سیاسی ســنی مذهب علیه ایران است‪ ،‬به مثابه‬ ‫نادیده گرفتن تمام خط قرمزهای سعودی است و به نوشته‬ ‫روزنامه های سعودی تماس با روحانی در این شرایط زمانی‪،‬‬ ‫تاکیدی بر سیاست قطر و علنی شدن چالش طلبی جسورانه‬ ‫با رویکرد تحریک امیز ان است‪.‬‬ ‫چه بســا اگر شــدت تنش بین امارات و عربســتان و‬ ‫بحرین با قطر با همین روند ادامه یابد و بدتر از این نشود‪،‬‬ ‫قطر فقط از مذهب وهابی خارج نشود‪ ،‬بلکه بعید نیست از‬ ‫شورای همکاری خلیج فارس خارج یا اخراج شود‪.‬‬ ‫«محمد بن عبدالرحمن ال ثانــی» وزیر امور خارجه‬ ‫قطر در اخرین توئیت معنادار به حدیثی از حضرت علی(ع)‬ ‫اشــاره کرده که فرموده اند‪« :‬هر زخمی دوایــی دارد‪ ،‬جز‬ ‫اخالق بد که درمانی ندارد‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪11‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫گزار‬ ‫ش‬ ‫ویژه‬ ‫شریعتمداری به جای رحمانی فضلی‬ ‫مثلث‪ ،‬تغییرات کابینه روحانی را بررسی می کند‬ ‫کابینه اول حســن روحانی در حالی به پایان کار خود‬ ‫نزدیک می شــود که گمانه های زیادی در مــورد تغییرات‬ ‫کابینه مطرح شــده اســت‪ .‬می گویند در کابینه دوم شاهد‬ ‫جابه جایی های مهمی خواهیم بود‪ .‬در رســانه ها نام برخی‬ ‫افراد که دولت را ترک می کنند یا اینکه از پســتی به پست‬ ‫دیگر می روند بــه همراه نام برخی چهره هــای جدید که به‬ ‫کابینه وارد خواهند شد مطرح شده است‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪12‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫اولین تغییر‬ ‫شاید نزدیک ترین گمانه زنی این باشد که محمد رضا‬ ‫نعمت زاده کابینه را تــرک خواهد کــرد‪ .‬ازجمله نقدهایی‬ ‫که به نعمت زاده وارد شــده اســت‪ ،‬می توان بــه این مورد‬ ‫اشاره کرد که در این وزارتخانه نتوانست مطابق انتظارات‬ ‫دولت‪ ،‬برنامه و اقدامات مناسبی برای رفع مشکالت حوزه‬ ‫تجارت باالخص تنظیم بازار انجام دهد‪ .‬تغییر محمدرضا‬ ‫نعمت زاده که در ابتدای شــروع کار خود از سوی موافقان‬ ‫خود به پدر صنعت ایران ملقب شــد‪ ،‬یکی از محتمل ترین‬ ‫گزینه هایی است که در رسانه ها مطرح می شود‪ .‬از زمانی‬ ‫که حسام الدین اشــنا‪ ،‬مشــاور رئیس جمهور در صفحات‬ ‫اجتماعی صحبت از تغییرات در کابینه یازدهم به میان اورد‬ ‫نام محمدرضا نعمت زاده در صدر احتمال تغییرات در کابینه‬ ‫قرار گرفت‪ .‬شاید یکی از انتقاداتی که نسبت به وی مطرح‬ ‫می شود موضوع سن و سال وزیر صنعت بوده که به اعتقاد‬ ‫منتقدان وی موجب پایین امدن کارایی او شــده اســت‪.‬‬ ‫اگرچه مدافعان وی همواره موضوع تجربه کاری اش را به‬ ‫میان می کشند و معتقدند تجربه و کارایی فکری او می تواند‬ ‫بر موضوع کهولت سن و توان جسمی این وزیر غلبه کند‪.‬‬ ‫اما موضــوع عملکرد نعمــت زاده در دولــت یازدهم‬ ‫همواره نوک تیز حمالت منتقدان را نشانه رفته است‪.‬‬ ‫نعمت زاده پیــش از انتخاب شــدن به عنــوان وزیر‬ ‫صنعت دولت یازدهم ایران به دلیل سوابق مدیریتی اش در‬ ‫حوزه نفت و گاز با دعوت سرمایه گذاران بخش خصوصی‬ ‫جهت مدیریــت پروژه های انها دعوت و با دریافت ســهام‬ ‫مدیریتی در‪ ۱۲‬شرکت خصوصی به عنوان عضوهیات مدیره‬ ‫مشــغول خدمت شــد و تا قبل از انتخاب به عنوان وزیر از‬ ‫تمامی شرکت ها استعفا داد‪ .‬اسامی این شرکت ها که غالبا‬ ‫در حوزه صنعت نفت فعالند‪ ،‬عبارتند از‪ :‬رسا فارمد‪ ،‬پلیمری‬ ‫پویا جم خاورمیانه‪ ،‬ارگ شیمی پارســا‪ ،‬مهندســی توسعه‬ ‫پترو فرایند کرخه‪ ،‬الوند پترو انرژی کیش‪ ،‬هرمزان تجارت‬ ‫گستر کیش‪ ،‬برق انرژی پاینده جم‪ ،‬توسعه پتروشیمیایی‬ ‫ساحل دریا‪ ،‬توســعه نگین مکران‪ ،‬توسعه صنعت نعمت‪،‬‬ ‫تولید برق دژپــل انرژی و شــرکت کیمیا صنایــع داالهو‪.‬‬ ‫باتوجه به شــایعات مخالفان دولت در مــورد درامد وی از‬ ‫حضور در این گونه سمت ها‪ ،‬مخالفان به دروغ او را یکی از‬ ‫ثروتمندترین مردان کابینه دولت یازدهم قلمداد می کنند‪.‬‬ ‫شاید یکی از مهم ترین انتقادات ماجرای ایجاد بازار‬ ‫سیاه محصوالت پتروشــیمی در داستان نساجی ها بود که‬ ‫منتقدان عامل ان را کم کاری وزارت صنعت عنوان کردند‪.‬‬ ‫محاســبه قیمت عرضه محصوالت پتروشــیمی با ارز ازاد‬ ‫یکی از مواردی بود که ادامه فعالیت را برای صنایع تکمیلی‬ ‫پتروشیمی از جمله نساجی ها دشوار کرد‪.‬‬ ‫اگرچه وزارت صنعت در دفــاع از این تصمیم عنوان‬ ‫کرد که صدور و اجرای بخشنامه این وزارتخانه درخصوص‬ ‫محاســبه قیمت عرضه محصوالت پتروشــیمی با ارز ازاد‬ ‫موجب حــذف دالالن از بازار این محصوالت شــده اما به‬ ‫اعتقاد منتقدان ایــن وزارتخانه با عدم نظــارت صحیح بر‬ ‫عملکرد مجتمع های پتروشیمی در عرضه کامل تولیدات‬ ‫خود در بورس کاال زمینه ایجاد چنیــن تفاوت قیمتی را در‬ ‫بورس کاال و بازار ازاد فراهم کرد چه انکه اگر این وزارتخانه‬ ‫به وظایف نظارتــی خود به موقع و به خوبــی عمل می کرد‬ ‫شاهد بروز چنین بازار سیاه و داللی نمی شدیم تا هم اکنون‬ ‫برای ایجاد تعادل در قیمت ها نــرخ خرید از طریق بورس‬ ‫کاال را به نرخ بازار ازاد نزدیک و با افتخار از حذف واسطه ها‬ ‫و دالل ها صحبت کنیم!نعمت زاده همچنین به دلیل عدم‬ ‫پرداخت مســتمری بازنشســتگان صنعت فوالد در دوران‬ ‫کاری خود در ‪ 24‬تیرماه ‪ 93‬از مجلس شــورای اســامی‬ ‫کارت زرد گرفت‪.‬‬ ‫اما ایــن کارت زرد مجلســیان بــرای وی کافی نبود‬ ‫چراکه باز هم در دی ماه ‪ 93‬برای دومین بار برای پاسخ به‬ ‫سواالت نمایندگان در مجلس حضور یافت که این بار نیز با‬ ‫کسب ‪ 102‬رای موافق‪ 89 ،‬رای مخالف و ‪ 15‬رای ممتنع‬ ‫از مجموع ‪ 218‬رای ماخوذه نتوانست نمایندگان را قانع کند‬ ‫و دومین کارت زرد خود و هشتمین کارت زرد دولت یازدهم‬ ‫را از ان خود کرد‪.‬‬ ‫از سوی دیگر توزیع نامناسب ســبد کاال‪ ،‬رانت ‪650‬‬ ‫میلیون یورویی و انحصــار در واردات خودروهای خارجی‬ ‫یکی دیگر از موضوعاتی بود که منتقدان از ان همواره یاد‬ ‫می کردند تا جایی که در اســفندماه ســال گذشته این سه‬ ‫موضوع سه ضلع استیضاح نعمت زاده از سوی مجلسیان‬ ‫عنوان شود تا این اســتیضاح با بیش از ‪ 80‬امضا کلید زده‬ ‫شود‪ .‬به هر حال هر چه هســت به نظر می رسد نعمت زاده‬ ‫اولین خروجی دولت باشــد‪.‬خبرها حاکی از ان اســت که‬ ‫ویسه احتماال جایگزین او خواهد شد‪.‬‬ ‫شمخانی می ماند یا می رود؟‬ ‫یکی دیگر از گمانه زنی هایی که این روزها در محافل‬ ‫سیاسی شــنیده می شــود احتمال تغییر دبیر شورای عالی‬ ‫امنیت ملی است‪ .‬علی شمخانی در روز ‪ ۱۹‬شهریور ‪۱۳۹۲‬‬ ‫با حکم حسن روحانی به سمت دبیر شــورای عالی امنیت‬ ‫ایران منصوب و جایگزین سعید جلیلی شد‪ .‬محتمل ترین‬ ‫گزینه برای جانشــینی وی‪ ،‬محمد فروزنــده‪ ،‬رئیس بنیاد‬ ‫مســتضعفان اســت‪ .‬او متولد ‪ ،۱۳۳۹‬رئیس ســابق بنیاد‬ ‫مستضعفان‪ ،‬از فرماندهان ســابق سپاه و وزیر دفاع دولت‬ ‫دوم هاشمی رفسنجانی است‪ .‬پس از روی کار امدن دولت‬ ‫روحانی بارها از احتمال پیوســتن او بــه دولت حرف هایی‬ ‫شنیده می شــد‪.‬گزینه دیگر محمد شــریعتمداری معاون‬ ‫اجرایی رئیس جمهور است‪ .‬وی در اغاز کار دولت یازدهم‪،‬‬ ‫بیســت روز سرپرســت وزارت ورزش و جوانان و در دولت‬ ‫هفتم و هشــتم‪ ،‬وزیر بازرگانی بوده است‪.‬شــریعتمداری‬ ‫خبرنامه‬ ‫رئیس تیم انتخاباتی روحانی در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫بود‪ .‬در برخی محافل هم نام سید عباس عراقچی به میان‬ ‫امده است‪.‬‬ ‫وزیر کشور می رود؟‬ ‫در این میان برخــی خبرها نیز حکایــت ازتغییر وزیر‬ ‫کشور دارد‪ .‬وزیر کشور دولت یازدهم که از جمله نیروهای‬ ‫نزدیک به طیف علی الریجانی به شمار می رود تقریبا همه‬ ‫پست های مهم خود را در کنار رئیس فعلی مجلس تجربه‬ ‫کرده است چه اینکه در جایگاه ریاست دیوان محاسبات یا‬ ‫قائم مقام دبیر شورایعالی امنیت ملی و معاون صدا و سیما‬ ‫همواره در کنار الریجانی بوده است‪ .‬رحمانی فضلی اگرچه‬ ‫در مجلس چهارم به عنــوان نماینده با دکتر روحانی اشــنا‬ ‫شده بود اما بسیاری از تحلیلگران پیشنهاد پست حساسی‬ ‫مثل وزارت کشور به رحمانی فضلی را به دلیل همراه کردن‬ ‫مجلس اصولگــرا برای رای به کابینه می دانســتند هرچند‬ ‫که رئیس جمهور محبــوب یازدهم ان را تنها نشــانه ای از‬ ‫فراجناحی بودن دولت می دانست‪ .‬پس از انتخاب حسن‬ ‫روحانی به عنوان رئیــس دولت یازدهم‪ ،‬بــا اینکه در ابتدا‬ ‫علی یونسی برای تصدی وزارت کشور مطرح بود‪ ،‬رحمانی‬ ‫فضلی به عنوان گزینه نهایی روحانی جهت انتصاب پست‬ ‫وزیر کشــور ایران در دولت یازدهم انتخاب شــد‪ .‬تا اینکه‬ ‫یک روز پیــش از معرفی کابینه برخــی خبرگزاری ها اعالم‬ ‫ت علی یونســی را به‬ ‫کردن د که روحانی تصمیم گرفته اســ ‬ ‫جای وی معرفــی کند‪ .‬با این حــال نهایتــا در روز معرفی‬ ‫کابینه پیشنهادی‪ ،‬عبدالرضا رحمانی فضلی به عنوان وزیر‬ ‫کشور به مجلس معرفی شد‪ .‬این شائبه مطرح شده است‬ ‫که ســپردن وزارت کشــور به رحمانی فضلی‪ ،‬شــرط علی‬ ‫الریجانی جهــت اخذ رای اعتماد مجلس به ســایر وزرای‬ ‫پیشــنهادی روحانی بود‪ .‬گفته می شود بیشــترین تغییر و‬ ‫تحول در حوزه وزارت کشــور از وزیر گرفته تا استانداران‬ ‫و فرمانداران رخ خواهد داد‪ .‬شــاید در راستای این تغییر و‬ ‫تحوالت بوده که استاندار کرمان هفته گذشته استعفا داده‬ ‫است‪.‬شنیده ها حاکی از ان است که امدن مجید انصاری‬ ‫به وزارت کشور در دولت قطعی و وزیر فعلی برنامه هایش را‬ ‫برای مجلس اماده می کند‪ .‬اگر رحمانی فضلی رفتنی باشد‬ ‫جدی ترین گزینه مجید انصاری است‪ .‬در همین حال برخی‬ ‫رسانه ها از کاظم جاللی و محمد شــریعتمداری هم برای‬ ‫تصدی این پست نام می برند‪.‬‬ ‫بر ان توافق کردند‪ .‬اجرای طرح به خوبی ادامه دارد و من‬ ‫هنوز با ارنست مونیز جهت بررسی مکانیزم اجرا‪ ،‬در ارتباط‬ ‫هســتم‪ .‬تهران به انچه باید‪ ،‬متعهد است‪ ،‬اما تاخیری در‬ ‫طرفمقابلهستکهمسئولیتشهم باخودشاست‪.‬هیچ‬ ‫مانع مشخصی وجود ندارد اما منظورم اینجا‪ ،‬تاخیرشان در‬ ‫اجرای برخی نقاط به شکل کامل است‪ .‬صالحی در ادامه‪،‬‬ ‫«رفع تحریم به موجب توافــق» را از مصادیق این تاخیر‬ ‫برشــمرد و گفت‪« :‬تا االن برخی بانک های بزرگ اروپایی‬ ‫تحریم هایشان را به طور کامل پایان نداده ا ند چرا که قبال‬ ‫تعهد داده اند که با ایران مراوده تجاری نداشــته باشــند‪.‬‬ ‫ما هنوز منتظر هســتیم که وزارت خارجه ایــران با اتحادیه‬ ‫اروپا تماس بگیرد و این بحران را حــل کند‪ .‬هیات انرژی‬ ‫اتمی مسئول این بخش نیست اما ارزیابی من این است که‬ ‫سیر امور به طور نسبی خوب است‪».‬‬ ‫همین ســخنان بود که روحانی را براشــفت و موجب‬ ‫شد تا واکنش تندی به سخنان صالحی بدهد‪ .‬به طوری که‬ ‫وقتی چند روز بعد در نشست خبری رئیس جمهور خبرنگاری‬ ‫در سوال خود از حسن روحانی‪ ،‬خواستار توضیح وی درباره‬ ‫این اظهــارات صالحی شــد‪ ،‬روحانی در این بــاره گفت‪:‬‬ ‫«صالحی رئیس ســازمان انــرژی اتمی اســت و در زمینه‬ ‫مسائل اتمی هرچه بگوید صاحبنظر اســت ولی وزیر امور‬ ‫خارجه‪ ،‬وزیر اقتصاد یا رئیس بانک مرکزی نیست بنابراین‬ ‫می توانید درباره انرژی اتمی از وی سوال کنید‪».‬‬ ‫سخنانی که دلخوری صالحی را به دنبال داشت و وی‬ ‫در واکنش به رئیس جمهور در پاسخ به سوالی درخصوص‬ ‫بدعهدی های امریکا در اجرای برجام گفت‪« :‬می بینیم که‬ ‫طرف مقابل برجام چه کاری انجام می دهد‪« ،‬حاال ببخشید‬ ‫من نباید وارد این موضوع شــوم چون ممکن اســت یک‬ ‫عزیزی ناراحت شود»‪.‬‬ ‫وی در ادامه افزود‪« :‬در برجام انها متعهد شــدند که‬ ‫کاری نکننــد که با روح برجام در تضاد باشــد امــا به یکباره‬ ‫قانون ویــزا را در کنگره وضع کردند و مــن این را می توانم‬ ‫بگویم و دوستی نمی تواند به من بگوید شما وزیر اقتصاد‪،‬‬ ‫رئیس بانک مرکزی و وزیر خارجه نیستی حداقل ‪ ۴۰‬سال‬ ‫استاد دانشگاه هســتم که‪ ،‬این رو می تونم بگم‪ ».‬هر چه‬ ‫هســت گفته می شــود جعفر توفیقی و علی عباســپور هم‬ ‫جایگزین های احتمالی علی اکبر صالحی رئیس ســازمان‬ ‫انرژی اتمی هســتند‪ .‬جعفر توفیقی در ابتــدای کار دولت‬ ‫یازدهم به مدت ‪ 67‬روز سرپرست وزارت علوم‪ ،‬تحقیقات و‬ ‫فناوری بود و پس از انکه رضا فرجی دانا به عنوان وزیر علوم‬ ‫به مجلس معرفی شد‪ ،‬توفیقی نیز به عنوان مشاور عالی در‬ ‫وزارت علوم فعالیت خود را ادامه داد و نهایتا نیز از این پست‬ ‫نیز استعفا کرد‪ .‬باید منتظر ماند و دید ایا صالحی از کابینه‬ ‫خواهد رفت یا خیر‪.‬‬ ‫نهاوندیان می رود‬ ‫در میان اخباری که در این چند روز شنیده شده برخی‬ ‫منابع گفته اند که احتماال محمد نهاوندیان نیز جای خود را‬ ‫به فرد دیگری خواهد داد و رئیس دفتر رئیس جمهور تغییر‬ ‫خواهد کرد‪ .‬این منابع این تغییر را جدی دانسته و گفته اند‬ ‫که د رمورد فرد جایگزین مباحث متعددی مطرح است‪.‬‬ ‫سیف یا طیب نیا کدام یک می روند؟‬ ‫شنیده می شود که حســن روحانی تصمیم گرفته به‬ ‫اختالف نظرها در تیم اقتصادی اش پایان دهد‪ .‬بر همین‬ ‫اساس گفته می شود برای یکدســت کردن تیم اقتصادی‬ ‫حسن روحانی در حال انتخاب میان سیف و طیب نیا است‪.‬‬ ‫یر ســد یکی از این دو نفر کابینــه را ترک خواهند‬ ‫به نظر م ‬ ‫کرد‪ .‬در همین راستاســت که بار دیگر نام مسعود نیلی به‬ ‫میان امده است‪.‬‬ ‫اخوندی به شهرداری می رود؟‬ ‫همچنین شــنیده می شــود که عباس اخوندی یکی‬ ‫از گزینه های جدی اصالح طلبان برای شــهرداری تهران‬ ‫است‪ .‬او خود دراین مورد سکوت کرده‪ ،‬اما گویا این مساله‬ ‫در جلسات مورد بررسی قرار گرفته است‪.‬‬ ‫نجفی به جای دانش اشتیانی‬ ‫جنجال هــا پیرامــون وزیــر امــوزش و پــرورش در‬ ‫مناظره های انتخاباتی گویا کار وزیر امــوزش و پرورش را‬ ‫یکسره کرده اســت‪ .‬گفته می شــود یکی از خروجی های‬ ‫جدید این کابینه دانش اشتیانی است‪ .‬از محمد علی نجفی‬ ‫به عنوان گزینه این بخش یاد می شود‪.‬‬ ‫صالحی؛ خروج از کابینه؟‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫در ایــن میان برخی خبرهــا هم حکایــت از این دارد‬ ‫که علی اکبر صالحی در دولت دوم حســن روحانی حضور‬ ‫نخواهد داشت‪ .‬سال گذشته روحانی و صالحی در ماجرای‬ ‫انتقاداها بر ســر برجام بــا یکدیگر جدال لفظی ســنگینی‬ ‫داشتند‪ .‬جدالی که همان زمان گفته می شد با کناره گیری‬ ‫صالحی از کابینه پایان خواهد یافت‪ .‬صالحی اما در کابینه‬ ‫مانــد‪ .‬ماجرا از ایــن قرار بود کــه اســفندماه ‪ 94‬علی اکبر‬ ‫صالحی رئیس ســازمان انرژی اتمی ایــران در گفت وگو با‬ ‫وبگاه «العربی الجدید» در پاسخ به این سوال که «پس از‬ ‫اجرایی شدن توافق هسته ای در ماه ژانویه‪ ،‬ایران هسته ای‬ ‫امروز کجاست و چقدر از تعهدات خود را اجرا کردید و چقدر‬ ‫را غرب اجرا کرده» گفت‪« :‬توافق‪ ،‬برنامه کاری نهایی است‬ ‫که دو طرف برای پایان دادن به بحران ساختگی هسته ای‬ ‫‪13‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫گزار‬ ‫ش‬ ‫ویژه‬ ‫اصالحات در دانشگاه ازاد‬ ‫دکتروالیتیشروعبهتغییراتدردانشگاهازادکردهاست‬ ‫یک جنجال بزرگ در دانشــگاه ازاد؛ همه چیز از نامه‬ ‫سید حســن خمینی به حســن روحانی اغاز شــد‪ .‬انچه رخ‬ ‫داده این اســت‪« :‬دکتر علی اکبر والیتی یک افشــاگری‬ ‫غیرمنتظره انجام داده است‪».‬‬ ‫اکنون همــه توجهات بــه دانشــگاه ازاد و تحوالت‬ ‫مهمی که پیرامون ان شکل گرفته دوخته شده است‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪14‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫نامه دردسر ساز‬ ‫ماجرا از این قرار بود که سید حسن خمینی روز یکشنبه‬ ‫در نامه ای به حسن روحانی خواستار ورود او به ماجرای عزل‬ ‫و نصب ها در دانشگاه ازاد توسط علی اکبر والیتی شده‪ .‬او‬ ‫دراین نامه نوشــت‪ «:‬به نظر اینجانب روند عزل برادرمان‬ ‫جناب اقای میرزاده از وجاهت قانونی برخوردار نیســت و‬ ‫حداقل ان است که شبهه غیر قانونی بودن ان بسیار قوی‬ ‫است‪ .‬همچنین نصب سرپرســت نیز بدون رای گیری در‬ ‫هیات امنا بوده است‪ .‬ورود حضرتعالی در مساله حتما مفید‬ ‫و راهگشا خواهد بود‪».‬‬ ‫این نامه سراغاز یک جنجال بزرگ بود‪ .‬یک روز بعد از‬ ‫ان مصاحبه ای از علی اکبر والیتی چاپ شد که واکنش های‬ ‫مهم تری را هم به دنبال داشــت‪.‬این مصاحبه بــا روزنامه‬ ‫کیهان انجام شده و در بخشی از ان امده بود‪« :‬بخشی از‬ ‫مشکل اصلی در این میان دخالت فرزندان اقای میرزاده در‬ ‫امور دانشگاه ازاد و دخالت انها در انعقاد قراردادهای مالی‬ ‫کالن اســت که اســناد همه اینها موجود است‪ ».‬والیتی‬ ‫ش دیگری از این مصاحبه گفته بود‪« :‬پس‬ ‫همچنین در بخ ‬ ‫از انتصاب اینجانب از ســوی مقام معظم رهبری به عنوان‬ ‫رئیس هیات موسس و انتخاب من به عنوان رئیس هیات‬ ‫امنا‪ ،‬در مســائل متعدد و پیچیده وارد شدم که این مسائل‬ ‫شامل فسادهای مالی نیز می شــد‪.‬ابتدا تالش من بر ان‬ ‫بود که به صورت مســالمت امیز این معضالت حل شود‪.‬‬ ‫بنابراین به اقای میرزاده‪ ،‬رئیس دانشگاه ازاد اسالمی‪ ،‬بابت‬ ‫فسادهای مالی موجود در دانشگاه ازاد تذکراتی داده شد»‪.‬‬ ‫والیتی اعالم کرده بود‪« :‬این فسادهای مالی از زمان‬ ‫حیات مرحوم ایت الله هاشمی رفسنجانی مطرح شده بود‪.‬‬ ‫اقای علی محمد نوریان که دبیرکل هیات موسس هستند‬ ‫و از ســوی مرحوم هاشــمی رفسنجانی به ســمت بازرسی‬ ‫منصوب شــده بودند‪ ،‬این موارد را مطرح کــرده بودند و بنا‬ ‫به شهادت برخی از اعضای هیات موســس و امنا (که در‬ ‫صورت لــزوم اســامی انها را خواهم گفت) قــرار بود اقای‬ ‫میرزاده عزل شــود‪ .‬اگر الزم شــد نام بعضــی از مدعیان‬ ‫امروز که خبر تصمیم مرحوم ایت الله هاشــمی رفسنجانی‬ ‫مبنی بر عزل میرزاده را حضورا بــه اینجانب گفتند خواهم‬ ‫گفت‪ .‬وقتــی ایت الله هاشــمی گزارش این مفســده ها را‬ ‫شنید‪ ،‬گفته بود که برخورد با فرد موردنظر پس از انتخابات‬ ‫صورت گیرد‪ .‬بخشی از مشکل اصلی در این میان دخالت‬ ‫فرزندان اقای میرزاده در امور دانشــگاه ازاد و دخالت انها‬ ‫در انعقاد قراردادهای مالی کالن است که اسناد همه اینها‬ ‫موجود اســت‪ .‬حتی اظهارات بعضی از روسای واحدهای‬ ‫دانشگاه ازاد موجود است که با امضای خط خود دراین باره‬ ‫نوشته اند»‪.‬‬ ‫او در پاســخ بــه ایــن ســوال کیهــان مبنــی بــر‬ ‫اینکه«می توانید برای ما نمونه ای از این موارد را بگویید؟»‬ ‫این گونه توضیــح داده بود‪« :‬مثال فرزند اقــای میرزاده از‬ ‫برخی روسای واحدها خواسته اســت که با شرکت خاصی‬ ‫قرارداد منعقد کنند و ان فرد زیر بــار نرفته و مغضوب اقای‬ ‫میرزاده قرار گرفته اســت‪ .‬گزارش های متعدد و مســتدل‬ ‫مبنی بر این فسادها موجود است‪ .‬از تاریخ نصب اینجانب‬ ‫به سمت رئیس هیات موســس‪ ،‬بنده به طور مکرر با اقای‬ ‫میرزاده مکاتبه کرده و به صورت حضوری به او تذکر دادم‬ ‫که معامالت و قراردادهای کالن بدون اطالع اینجانب و‬ ‫مشورت با افراد صاحب نظر و مصلح منعقد نشود‪ .‬از جمله‬ ‫این قراردادها شــراکت در یک کارخانه داروسازی به مبلغ‬ ‫بیش از ‪ ٢٠٠‬میلیارد تومان بود که به محض اطالع گفتم‬ ‫که باید متوقف شود»‪.‬‬ ‫والیتی در بخش دیگری از مصاحبه گفته بود‪« :‬قرار‬ ‫بر این شد که بنده نماینده ای معرفی کنم‪ .‬بنده اقای دکتر‬ ‫رهایی‪ ،‬رئیس سابق دانشــگاه امیرکبی ر را معرفی کردم که‬ ‫در جلســات تصمیم گیری برای انعقــاد قراردادها حضور‬ ‫داشته باشــد و هر معامله ای که ایشــان به صالح ندیدند‬ ‫متوقف شود تا رســیدگی در مورد ان صورت گیرد‪ .‬پس از‬ ‫این بود که اقای میرزاده نامه ای برای من نوشتند و در ان‬ ‫نامه این رســیدگی ها را که برای جلوگیری از بروز مفاســد‬ ‫بود دخالت های غیرقانونــی نامیدند‪ .‬ایشــان در ان نامه‬ ‫گفته بودند که هیات موســس و هیات امنــا اجازه ورود در‬ ‫کارهای اجرائی دانشــگاه را ندارند‪ .‬در این میان شــواهد‬ ‫متعدد مبنی بر فســادهای موجود در معامالت به اینجانب‬ ‫می رســید‪ .‬رئیس دانشــگاه اسالمشهر شــرحی نوشت و‬ ‫همچنین حضورا برای اینجانب بیان کرد‪ .‬او گفت که هیات‬ ‫تصمیم گیر در دانشگا ه ازاد به وی ابالغ کرده اند که زمینی‬ ‫را به مبلغ بیش از ‪ ۵۰‬میلیارد تومان برای پارکینگ دانشگاه‬ ‫از یک خانواده خاص و مقیم خارج کشــور خریداری کند‪.‬‬ ‫او با انها وارد معامله می شود و پس از چانه زنی بسیار‪ ،‬این‬ ‫مبلغ را به ‪ ۳۶‬میلیارد تومان کاهش می دهد‪ .‬در این میان‬ ‫از ســوی وکیل ان خانواده به او پیشــنهاد می شود که ‪۱۰‬‬ ‫درصد معامله را به عنوان رشوه بگیرد و به همان مبلغ بیش‬ ‫از ‪ ۵ ۰‬میلیارد رضایت بدهد که وی زیر بار نمی رود و معامله‬ ‫را لغو می کند»‪.‬‬ ‫در ادامه والیتی می گوید‪« :‬اینجانب چاره ای ندیدم‬ ‫جز اینکه به مسئولیت خود عمل کنم‪ .‬بنابراین طبق ماده‬ ‫‪ ۱۱‬اساسنامه براساس درخواســت چهار نفر از هیات امنا‬ ‫(درحالی که سه نفر کافی بود) جلسه فوق العاده تشکیل‬ ‫دادیم‪ .‬در این جلسه تمام ‪ ۹‬نفر اعضای هیات امنا حاضر‬ ‫بودند‪ .‬دستور جلسه رسیدگی به همین مفاسد مالی بود‪.‬‬ ‫در این جلســه اقای علی محمد نوریــان‪ ،‬دبیرکل هیات‬ ‫موســس که منصوب ایت الله هاشــمی بــود‪ ،‬چند نمونه‬ ‫از فســادهای مالی ثابت شده مدیریت دانشــگاه ازاد را با‬ ‫اسالید مدارک (که شامل شــش زونکن بود) نشان داد‪.‬‬ ‫دو وزیر بهداشت و علوم مطالب خودشان را بیان و برای‬ ‫شرکت در جلسه هیات دولت جلسه را ترک کردند‪ .‬تعداد‬ ‫هیات امنا به هفت نفر رســید‪ .‬برپایه اساسنامه‪ ،‬اکثریت‬ ‫برای تشکیل جلســه کافی اســت‪ .‬بنابراین جلسه ادامه‬ ‫یافت‪ .‬باتوجه به گزارش دبیرکل هیات موسس‪ ،‬اینجانب‬ ‫به عنوان رئیس هیات امنا تصمیــم گرفتم درباره عزل یا‬ ‫ادامه کار اقای میرزاده رای گیری انجام شود‪ .‬پنج نفر از‬ ‫هفت نفر اعضای حاضر در جلسه ابتدا به استعفای ایشان‬ ‫در مدت یک هفته و سپس عزل وی در صورتی که استعفا‬ ‫ندهد رای دادند»‪.‬‬ ‫طبق گفتــه او ‪ ،‬اقای میــرزاده اعالم کــرد از فردا به‬ ‫دانشگاه نخواهد رفت‪ .‬پس از ان اقای میرزاده و یک نفر‬ ‫دیگر از اعضا‪ ،‬جلسه را ترک کردند‪ .‬با وجود رفتن انها هنوز‬ ‫اکثر افراد حاضر بودند و اساســنامه هــم می گوید که اگر‬ ‫اکثریت حاضر رای دهند‪ ،‬رای انها قانونی است‪ .‬بنابراین‬ ‫اگر از پنج نفر باقیمانده حتی سه نفر هم به سرپرستی اقای‬ ‫نوریان رای می دادند کافی بــود‪ ،‬درحالی که هر پنج نفر به‬ ‫ایشــان رای دادند و امضا کردند که برای نخســتین بار در‬ ‫تاریخ دانشــگاه ازاد رای و امضای حاضران ثبت شد و اگر‬ ‫الزم شد در همین روزنامه منتشر می کنیم»‪.‬‬ ‫در واکنش به این گفته های علی اکبر والیتی‪ ،‬حمید‬ ‫میرزاده رئیس سابق دانشگاه ازاد اسالمی درباره اتهامات‬ ‫فساد مالی مطرح شده به او پاسخ داد‪.‬‬ ‫میــرزاده در نامه خود در این رابطــه این طور توضیح‬ ‫داده اســت‪« :‬به رغم اینکه در پاسخ به اتهامات مشابه که‬ ‫در جلسه موســوم به هیات امنا مورخ ‪ ١٣٩6/٣/٢‬دانشگاه‬ ‫مطرح شد‪ ،‬پیش تر طی دو فقره نامه جداگانه در تاریخ های‬ ‫‪ ١٣٩6/٣/٢‬و ‪ ١٣٩6/٣/6‬عنوان اقای دکتر والیتی و برای‬ ‫اجتناب از رسان ها ی شــدن موضوعات مطروحه‪ ،‬با ارسال‬ ‫توضیحات و مستندات اقدام کرده ام‪ .‬معهذا چون ایشان‬ ‫بدون توجه به توضیحات و مســتندات ارســالی نسبت به‬ ‫تکرار اتهامات مذکور‪ ،‬اما این بار از طریق رســانه ها اقدام‬ ‫خبرنامه‬ ‫کرده انــد‪ ،‬الجرم مجبور شــدم مراتــب زیر را بــرای تنویر‬ ‫افکار عمومی اعالم دارم‪« :‬در مــورد گزارش رئیس واحد‬ ‫اسالمشهر که از قول ایشان اعالم شده از نامبرده به اجبار‬ ‫خواسته شــده زمینی را به مبلغ ‪ ۵۳‬میلیارد تومان برای حل‬ ‫مشکل پارکینگ ان واحد خریداری کند‪ ،‬این موضوع کامال‬ ‫دروغ و کذب و قلب حقیقت است‪ .‬سابقه اولیه خرید زمین‬ ‫مذکور به پیشنهاد و نامه شماره ‪ ۱۰۴۵۴۵‬مورخ ‪٩١/٨/٢٧‬‬ ‫خود رئیس واحد اسالمشهر یعنی قبل از تصدی این جانب‬ ‫در دانشگاه بازمی گردد که مساله مذکور پس از چندین نوبت‬ ‫طرح در کمیسیون معامالت و در نهایت به دالیل مختلف‬ ‫منجر به صدور مجــوز برای خرید ملک فوق الذکر نشــده‬ ‫است‪ .‬در این فرایند و در سال ‪ ۹۴‬اینجانب طی یک نوبت و‬ ‫د ر مکاتبات مرتبط اعالم کرده ام «ضرورت خرید این زمین‬ ‫با این مبلغ بســیار باال که به قرار اطالع بالــغ بر ‪ ۳۶‬میلیارد‬ ‫تومان است چیست؟» و در نوبت دیگر در همین سال و پس‬ ‫از بررسی مساله به رغم تایید معاونت عمرانی و کمیسیون‬ ‫معامالت دانشگاه‪ ،‬اجازه خرید زمین مورد تقاضا را ندادم و‬ ‫کتبا مخالفت کرده و خطاب به معاون اداری و مالی دانشگاه‬ ‫نوشــتم‪« :‬خرید زمین واحد اسالمشهر پیشنهادی رئیس‬ ‫واحد به مبلغ بسیار زیادی اســت که صالح نمی دانم این‬ ‫مبلغ بار مالی به دانشگاه تحمیل شود‪ .‬از دستور کمیسیون‬ ‫معامالت خارج کنید»‪.‬‬ ‫در جلسه موسوم به هیات امنا در تاریخ ‪١٣٩6/٣/٢‬‬ ‫گفتــم و بــرای اقــای دکتــر والیتــی نوشــتم اگــر بنده‬ ‫خدای ناکرده اهل سوءاستفاده و فساد بودم‪ ،‬باید رفتارم‬ ‫با شــما کامال متفاوت می بود‪ .‬برخــاف وظیفه ام عمل‬ ‫می کردم و به شــما دروغ می گفتم و با تملق و چاپلوســی‬ ‫که متاسفانه ســکه رایج این روزها شــده‪ ،‬پست خودم را‬ ‫حفظ می کردم تا فارغ از منافع دانشــگاه به سوءاستفاده‬ ‫ادامه دهم زیرا ادم سوءاســتفاده گر به هر قیمتی ســعی‬ ‫در ماندن دارد!‬ ‫کمااینکه درخصوص نصــب اقای کالنتری به جای‬ ‫اقای طاها هاشــمی در جلســه با حضور اقای محمدیان‬ ‫مطرح شد که اگر نصب ایشــان را بپذیرم در شورای عالی‬ ‫انقــاب فرهنگی بــرای چهار ســال دیگر و بــرای تداوم‬ ‫مدیریت بنده نظر اعضای شــورا را جلب خواهند کرد‪ .‬اما‬ ‫به خاطر اینکه این موضوع خالف اساســنامه دانشگاه بود‬ ‫این پیشنهاد شــیرین را نپذیرفتم! حاال ســوال اینجاست‬ ‫چطور اگر بنده فاسد بودم شما می خواستید برای مدیریت‬ ‫چهار سال دیگر اینجانب از شورای عالی انقالب فرهنگی‬ ‫رای بگیرید؟!‬ ‫وقتی شــما در جلســات مکرر و مخصوصا در جلسه‬ ‫‪ ١٣٩6/٣/٢‬پاسخ های مســتند و مقاومت مرا دیدید گفتید‬ ‫این اتهامات هنوز ثابت نشده‪ ،‬همه انها به کنار‪ ،‬اصال من با‬ ‫تو نمی توانم کار کنم! و افزودید در صورتی می توانید رئیس‬ ‫دانشگاه بمانید که من هرچه گفتم بپذیرید‪ ،‬هر که را گفتم‬ ‫عزل کنید و هر که را گفتم نصب کنید و هر کاری گفتم انجام‬ ‫دهید و اختیاری نداشته باشید‪.‬‬ ‫بنده هم عرض کردم پس تکلیف اختیارات و وظایف‬ ‫رئیس دانشگاه که در مواد ‪ ۱۳‬و ‪ ۱۴‬اساسنامه به ان تصریح‬ ‫شده و اداره امور دانشــگاه و عزل ونصب مدیران به رئیس‬ ‫دانشگاه محول شده چه می شــود؟ که اقای دکتر والیتی‬ ‫گفتند من کاری به اساسنامه ندارم»‪.‬‬ ‫حال یاسر هاشــمی پس از برگزاری جلسه برکناری میرزاده‬ ‫گفته بود‪« :‬سیاست های مدیریتی میرزاده در دانشگاه ازاد‬ ‫اسالمی‪ ،‬منطبق بر مشی ایت الله هاشمی رفسنجانی بود و‬ ‫برکناری او سه ماه قبل از مدت حکم قانونی برخالف سیره‬ ‫مدیریتی ایت الله هاشمی در جهت ثبات و رشد دانشگاه ازاد‬ ‫اسالمی است‪».‬‬ ‫مدارک به قوه قضاییه می رود‬ ‫اما در تحولی دیگر اعالم شده است که علیرضا منادی‬ ‫سپیدان‪ ،‬معاون پارلمانی از ارائه مدارک تخلفات میرزاده‬ ‫و فرزندش در دانشــگاه ازاد به قوه قضاییه خبر داده و گفته‬ ‫است‪« :‬قرار است مســتندات برخی از تخلفاتی که اقای‬ ‫دکتر والیتی اخیرا درباره زمان مدیریت میرزاده در دانشگاه‬ ‫ازاد مطرح کرده به قوه قضاییه ارائه شود‪».‬‬ ‫جز ئیات یک جلسه جنجالی‬ ‫در اظهار نظری دیگر در این مورد محمدیان‪ ،‬رئیس‬ ‫نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها در پاسخ‬ ‫به این ســوال که سید حســن خمینی در نامه ای خطاب‬ ‫به اقای روحانی روند عزل ریاست ســابق دانشگاه ازاد را‬ ‫غیرقانونی دانسته ‪ ،‬به عنوان عضو هیات امنای دانشگاه‬ ‫ازاد و کسی که در جلســه حضور داشته‪ ،‬ادعای ایشان را‬ ‫چقدر دقیق می دانیــد؟‪ ،‬گفت‪« :‬جلســه ای که منجر به‬ ‫عزل رئیس دانشــگاه ازاد و معرفی سرپرست موقت برای‬ ‫این دانشگاه بود از معدود جلساتی بود که با حضور تمامی ‬ ‫اعضای هیات امنا و از جمله شــخص اقای سید حســن‬ ‫خمینی تشــکیل شــده بود و با رفتن دو وزیر کــه به دلیل‬ ‫همزمانی جلســه با هیات دولت نتوانســتند تا اخر جلسه‬ ‫حضور داشته باشــند‪ ،‬هیچ خللی در نصاب قانونی جلسه‬ ‫پیش نیامد‪ .‬وقتی برای استعفای میرزاده رای گیری شد‪،‬‬ ‫هفت نفر ا ز ‪9‬نفر اعضای هیات امنا حضور داشتند و اقایان‬ ‫سید حســن خمینی و حمید میرزاده رای ندادند و پنج نفر‬ ‫دیگر رای دادند‪ .‬اقای سید حسن اعتراض کردند که شما‬ ‫فقط برای استعفا رای گیری کردید ولی برای عزل رئیس‬ ‫دانشــگاه در صورتی که اســتعفا نداد رای گیری به عمل‬ ‫نیامد! اقای والیتی بالفاصله برای عزل رئیس دانشگاه در‬ ‫صورتی که استعفا ندهد درخواست رای کرد که ان هم با‬ ‫پنج رای به تصویب رسید‪ ».‬محمدیان تاکید کرده است‪:‬‬ ‫«در اینجا اقای سید حســن که بســیار عصبی شده بودند‬ ‫با حالت قهر جلســه را ترک کردند و به دنبال ایشان اقای‬ ‫میرزاده نیز با گفتن این سخن که از فردا در دانشگاه حاضر‬ ‫نخواهم شد جلسه را ترک کردند‪ .‬با رفتن این دو نفر هنوز‬ ‫جلسه رسمیت خود را داشــت زیرا ‪ 5‬نفر از اعضای هیات‬ ‫امنا حضور داشــتند که طبق اساســنامه اکثریت به شمار‬ ‫می روند و به همیــن دلیل برای سرپرســتی اقای نوریان‬ ‫رای گیری شد که به اتفاق ارا تصویب شد و همچنین برای‬ ‫حسابرسی دانشــگاه ازاد توسط موسســه «مفید راه بر»‬ ‫رای گیری بــه عمل امد کــه ان نیز به تصویب رســید‪».‬‬ ‫وی اظهار داشــت‪« :‬جای بسی تعجب اســت که اقای‬ ‫سید حســن خمینی که حداقل در عزل و نصب سه رئیس‬ ‫دانشــگاه ازاد در زمان مرحوم اقای هاشمی رفســنجانی‬ ‫حضور داشــت و کمترین اعتراضی نکــرد‪ ،‬اکنون که به‬ ‫صورت کامال قانونی و مطابق اساســنامه رئیس دانشگاه‬ ‫برکنار و سرپرست قانونی به جای وی انتخاب شده است‪،‬‬ ‫لب به اعتراض می گشاید ! کاش حداقل یک بار اساسنامه‬ ‫دانشگاه ازاد را مطالعه می کردند!»‬ ‫محمدیان در پاســخ به ســوال دیگری در مورد عزل‬ ‫اقای یاسر هاشمی از مسئول دفتری هیات امنای دانشگاه‬ ‫ازاد و اینکه اساسا شرح وظایف ایشان در این مسئولیت چه‬ ‫بود ‪ ،‬تصریح کرد‪ « :‬مسئولیت یاسر هاشــمی در دانشگاه‬ ‫ازاد‪ ،‬مسئول دفتر هیات امنای دانشگاه ازاد بود‪ .‬در اغلب‬ ‫دانشگاه های کشور مســئول دفتر حوزه ریاست دانشگاه‬ ‫مسئولیت دفتر هیات امنای دانشگاه را نیز بر عهده می گیرد‬ ‫و نیازی به فرد مستقل برای این مسئولیت نیست‪ ».‬طبق‬ ‫اساسنامه دانشگاه ازاد در هر سال شش بار جلسه هیات امنا‬ ‫تشکیل می شود که دبیری ان نیز بر عهده رئیس دانشگاه‬ ‫است و ما در این چند سالی که عضو هیات امنا بودیم متوجه‬ ‫نشدیم که نقش یاسر هاشمی در تشــکیل جلسات هیات‬ ‫امنا و محتوای ان چیست ‪ ،‬در حالی که برای این مسئولیت‬ ‫بیش از بیست نفر نیرو و یک ســاختمان مجلل و وسیع در‬ ‫نیاوران در اختیار ایشان بود و از مقدار بودجه ای که برای‬ ‫این دفتر اختصاص می یافت خبر نداریم‪».‬‬ ‫به نظر می رســد دکتر والیتی اصالحــات و اقدامات‬ ‫خوبی را در دانشگاه ازاد اغاز کرده اســت ‪ .‬او در این مورد‬ ‫مجوز و اختیار قانونی دارد و همه باید به او در این راه سخت‬ ‫کمک کنند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫علی اکبر والیتی در بخشــی از مصاحبــه خود گفته‬ ‫است که هاشمی رفسنجانی در زمان حیات خود دنبال عزل‬ ‫میرزاده بوده است‪ .‬این خبر البته در برخی محافل سیاسی‬ ‫نیز شنیده شده بود‪ .‬حتی برخی منابع گفته اند که اختالف‬ ‫یاسر هاشــمی با میرزاده بســیار زیاد بوده و یکی از دالیل‬ ‫تمایل هاشمی برای عزل او همین مساله بوده است‪ .‬با این‬ ‫مصاحبه دکتر والیتی با روزنامه‬ ‫کیهان‬ ‫تصویر صورت جلسه برکناری‬ ‫رئیس دانشگاه ازاد‬ ‫خبرنامه‬ ‫درخواست هاشمی برای عزل میرزاده؟‬ ‫‪15‬‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫روزانه حجم بســیاری از عکس های خبری به ما می رســد‪ .‬تعداد این عکس ها‬ ‫انقدر زیاد اســت که گاهی به راحتی از کنار ان عبور می کنیم اما شاید بهتر باشد روی‬ ‫بعضی از عکس ها تامل بیشتری داشته باشیم‪ .‬مثلث در این صفحات‪ ،‬هفته را با مرور‬ ‫عکس ها از نو یاداوری می کند‪.‬‬ ‫محفل انس با قران کریم در حسینیه امام خمینی (ره)‬ ‫بازدید اقای رئیسی از طرح بازسازی حرم حضرت سیدالشهدا(ع)‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪16‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫حاج قاسم با رزمندگان حشد الشعبی در مرز عراق و سوریه‬ ‫مشاجره محمدرضا عارف و علی اصغر یوسف‬ ‫نژاد بر سر رای گیری‬ ‫خرابی های سفارت ایران پس از انفجار کابل‬ ‫مراسم افتتاح تقاطع غیر هم سطح سه راه تقی اباد‬ ‫عکس یادگاری هیات رئیسه جدید مجلس شورای اسالمی‬ ‫راهپیمایی نمازگزاران تهرانی در حمایت از شیخ عیسی قاسم‬ ‫عملیات ازادسازی موصل‬ ‫رونمایی از نخستین اجرای سمفونی روح الله‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫خداحافظی اسطوره تمام نشدنی رم‬ ‫‪17‬‬ ‫شبکه اجتماعی‬ ‫به ما پیامک بزنید‪:‬‬ ‫‪3000411711‬‬ ‫‪ l‬نمی دانم فرهنگ «ایرانی اســامی»‬ ‫خودمان چه مشــکلی دارد کــه بعضی ها‬ ‫ســر تعظیم مقابل فرهنگ های غلط‪ ،‬خم‬ ‫می کنند! تاکنون به این فرهنگ غنی عمل‬ ‫نکرده ایم‪ ،‬بنابراین فکر می کنیم چیزهای‬ ‫خوب فقط دســت همان دیگران اســت!‬ ‫خود کم بینــی و خود را کوچــک دیدن ان‬ ‫هم‪ ،‬وقتی بهترین ها را داریــم واقعا مایه‬ ‫تاسف است!‬ ‫‪ l‬کســانی که به گفته خودشان سرهنگ‬ ‫نیســتند‪ ،‬حق ندارند تا قرار می شود که به‬ ‫فســاد مالی نزدیکانشان رســیدگی شود‪،‬‬ ‫اعالم جنگ کنند ولو ان نزدیکان برادرشان‬ ‫باشند‪.‬‬ ‫‪ l‬افطاری های ســاده و خالــی از زرق و‬ ‫برق و بدون اسراف‪ ،‬سنت حسنه و نیکویی‬ ‫اســت که از امامان معصــوم (ع) به امت‬ ‫مسلمان ســفارش شــده و همان طور که‬ ‫می دانیم رمضان ماه برکت و تزکیه نفس و‬ ‫جلوگیری از وابستگی های دنیایی است‪.‬‬ ‫حال سوال اینجاســت پس تبلیغ این همه‬ ‫تاالر و باغ و هتل و رستوران های مجلل با‬ ‫چندین نوع غذای رنگارنگ ان هم در وعده‬ ‫افطار چیست؟‬ ‫‪ l‬ما از بســیاری از سخنان ساختارشکنانه‬ ‫بعضی از دولتمردان از طریق شــبکه های‬ ‫مجازی باخبــر می شــویم‪ .‬ایــن مواضع‬ ‫گستاخانه چیســت که بر زبان خود جاری‬ ‫کرده اند؟ چرا رسانه ملی این حقایق را افشا ‬ ‫نمی کند که مردم در سراسر کشور در جریان‬ ‫قرار بگیرند و اگاه بشوند ؟‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪18‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫‪ l‬چنــد روز از انتخابــات نگذشــته‬ ‫کــه شــاهدیم ســنای امریــکا ایــران را‬ ‫تحریــم جدیــد کــرده اســت‪ .‬بــه اقای‬ ‫رئیس جمهور عــرض می کنــم بفرمایید‪،‬‬ ‫علی برکت الله!‬ ‫به اینستاگرام مثلث بپیوندید‬ ‫اینســتاگرام هفته نامه مثلث فعال شــده اســت‪ .‬کاربران این شــبکه‬ ‫اجتماعی می توانند با پیوستن به اینستاگرام مثلث تصاویر مربوط به هفته نامه‬ ‫را مشاهده کنند‪.‬‬ ‫گازمفت‬ ‫زنگنه در فضای مجازی ترند شد‬ ‫در پی محکومیت ایران در دادگاه الهه‪ ،‬بیژن زنگنه‬ ‫وزیر نفت که ماجرای کرســنت نیز در دوران مدیریت او بر‬ ‫وزارت نفت در دولت اصالحات رخ داده‪ ،‬صادرات روزانه‬ ‫‪ ۳۰‬میلیون مترمکعب گاز مجانی به ترکیه را تایید کرد‪.‬‬ ‫ایــن اتفــاق یعنــی صــادرات روزانــه ‪ ۳۰‬میلیــون‬ ‫مترمکعب گاز مجانی به ترکیه واکنش های گســترده ای‬ ‫را در شــبکه های اجتماعی به همراه داشت‪ ،‬به طوری که‬ ‫توئیت هایی با هشتگ «‪#‬گاز_مفت» و «‪ #‬گاز_مجانی»‬ ‫در فضای مجازی به راه افتاد‪.‬‬ ‫در ادامه واکنش تعدادی از فعاالن فضای مجازی به‬ ‫این اتفاق را مشاهده می کنید‪:‬‬ ‫محمــد ایمانــی از کارشناســان سیاســی و فعاالن‬ ‫رســانه ای در کانال تلگرامی اش نوشــت‪« :‬در سیاســت‬ ‫منحط قاجاری (و به شکل دیگر در دوره پهلوی ) عرف بود‬ ‫که امتیازی وطن فروشانه را به انگلیس و روس (و بعد ها )‬ ‫امریکا می دادند تا هزینه عیاشــی ها و ریخت و پاش ها و‬ ‫سفرهای خارجی صاحب منصبان تامین شود‪ .‬معموال چند‬ ‫دالل و رشوه بگیر نظیر ملکم خان و سپه ساالر و تقی زاده‬ ‫و وثوق الدوله و عال و‪ ...‬هــم در واگذاری این امتیازات و‬ ‫قرارداد ها نقش ایفا می کردنــد‪ .‬اما از انجا که دادن چنان‬ ‫امتیازاتی با اعتراض ســایر رقبای خارجی مواجه می شد‪،‬‬ ‫دولت وقت برای برقــراری موازنه میــان روس و انگلیس‬ ‫یا امریکا‪ ،‬امتیاز مشــابهی را از جیب ملــت به دولت های‬ ‫معترض واگذار می کرد‪.‬‬ ‫حکایت مدیران نفتی در دولت های مدعی اصالحات‬ ‫و اعتدال اســت که یــک بار (ســال ‪ )۸۲‬به واســطه زد و‬ ‫بند های انجــام شــده‪ ،‬گاز ایــران را ‪ ۲۴‬برابــر زیر قیمت ‬ ‫‪1/8‬ســنت به جای ‪ ۴۸‬سنت) به شــرکت اماراتی کرسنت‬ ‫فروختند و امروز هم به خاطر شــکایت ترکیه (با استناد به‬ ‫مفاد کرسنت) دولت یازدهم را وادار به کاهش قیمت گاز و‬ ‫باز پرداخت چند میلیارد جریمه در قالب فروش گاز با قیمت‬ ‫پایین تر کرده اند!»‬ ‫کاربری به اسم اسید نوشــت‪« :‬حاجی ‪۱‬روز و ‪۲‬روز‬ ‫هم نه که‪ ،‬باید ‪۱۴‬ماه (حدود‪۴۳۰‬روز)‪ ،‬روزی ‪۳۰‬میلیون‬ ‫متر مکعب (جمعــا ‪ )12/900/000/000‬گاز زوری بدیم‬ ‫روایت تصویری پزشکیان از پایان چالش انتخابات هیات رییسه مجلس‬ ‫به ترکیه!» در صفحه توئیتر ادم ابن حوا امده است‪« :‬به‬ ‫ترکیــه گاز رایگان می دیم (مدیونــی فکرکنی مجبوریم)‪،‬‬ ‫تحریم ســنا هم نقض برجام نیســت‪ ،‬چینم پــوالی ما رو‬ ‫از دوســتی بلوکــه کــرد‪ .‬ادم از این همه اقتــدار بغضش‬ ‫می گیره!»‬ ‫مطهره در این باره نوشت‪« :‬بیایید فکرکنیم به جای‬ ‫ترکیه کشور عراق گاز مجانی می خواست‪ .‬اصالح طلبان‬ ‫چه گلوها کــه پاره نمی کردنــد‪ ،‬چه گریبان هــا که چاک‬ ‫نمی کردند‪».‬‬ ‫حســام الدین براتی به زبان طنز نوشت‪« :‬ببین این‬ ‫گاز مفت رو که دادیم بهتون‪ ،‬شما هم در عوض یه مقدار‬ ‫قیمــت هتل هاتــون رو بیارید پاییــن بچه های ســتاد برا‬ ‫استراحت یه سفر بیان انتالیا‪».‬‬ ‫غنیســتو توئیت کــرد‪« :‬االن اردوغــان داره برای‬ ‫مردم کشورش ســخنرانی می کنه می گه یادتان هست در‬ ‫دولت قبل برای گاز پول می دادید؟ ما برایتان از ایران گاز‬ ‫مجانی اوردیم‪».‬‬ ‫فرزاد جهان بین در این بــاره در کانال تلگرامی اش‬ ‫این ســوال را مطرح کرد‪« :‬چه مناســباتی میان صادرات‬ ‫گاز مجانی به ترکیه بر اســاس داوری کرســنت و اصرار و‬ ‫نامه نگاری در خصوص پخش ربنای اســتاد شجریان در‬ ‫صدا و سیما وجود دارد؟»‬ ‫یکی دیگر از فعاالن فضای مجازی نوشــت‪« :‬حاال‬ ‫فهمیدید چرا گاز به سیســتان رســید ولی دست مردمش‬ ‫نرسید! به ترکیه گاز مفت و مجانی میدن‪».‬‬ ‫سادات موســوی این توئیتر را منتشر کرد‪« :‬میگن‬ ‫قراره ترکیه بــه جبران گاز مفتی که بهش دادیم‪ ،‬ســریال‬ ‫ترکیه ای بفرسته برامون‪».‬‬ ‫سیدرضی نیز نوشت‪« :‬اگر احیانا پولی به حزب الله‬ ‫لبنان داده بشــه‪ ،‬صدای بعضیا رو بلنــد می کنه؛ اما اینکه‬ ‫گاز مجانی به ترکیه بفرستیم‪ ،‬اتفاقا خیلی خوب و اروپایی‬ ‫هم هست!»‬ ‫کاربر دیگــری واکنــش احتمالی اقای ســخنگو به‬ ‫ُمفت فروشی گاز به ترکیه را این گونه پیش بینی کرد‪« :‬پول‬ ‫گاز مثل مهریه است‪ ،‬کی داده؟! کی گرفته؟»‬ ‫توئیت وزیرخارجه قطر و نقل قول از امام علی (ع)‬ ‫‪ l‬اقــای دکتر روحانــی در دولت محترم‬ ‫یازدهم ضمن انکه از افزایش درصد تورم‬ ‫جلوگیری کردند و ثبــات اقتصادی را برای‬ ‫جامعه به ارمغان اوردنــد‪ ،‬به تدریج درصد‬ ‫تورم را کاهش دادند‪ .‬ضمن نهایت سپاس‬ ‫و قدردانــی‪ ،‬امیدواریــم ایشــان و دولت‬ ‫اینده شــان این روند بســیار عالی را ادامه‬ ‫دهند‪ .‬با ارزوی توفیقات الهی روزافزون‪.‬‬ ‫دعای خیر ما بدرقه راه شان‪.‬‬ ‫برای هر جراحتی دوایی است ولی برای بد اخالقی هیچ دوایی نیست‬ ‫برایشیعیانجهاندعاکنیم‬ ‫عکس نوشــته ای در شــبکه های اجتماعــی در حال‬ ‫باز نشر است که در ان خواسته شــده تا برای نجات شیعیان‬ ‫دیگرکشورهایجهانمانندشیعیانعربستانبه ویژهمنطقه‬ ‫«العوامیه» دعا کنیم‪ .‬وضعیت العوامیه در شــرق عربستان‬ ‫همچنان دور از چشــم رســانه هاى جهان نگه داشته شده و‬ ‫رژیم سعودی مشغول ســرکوب شــیعیان و درگیرى روزانه با‬ ‫انهاست ‪.‬نظامیانرژیمسعودیدرماهگذشتهشیعیانمنطقه‬ ‫«العوامیه»واقعدرشهر«القطیف»رابهصورتوحشیانهمورد‬ ‫هجوم قرار داده اند‪ .‬یک منبع اگاه که خواســت نامش فاش‬ ‫نشودازشهرالعوامیهاعالمکرد‪«:‬نظامیانومزدورانال سعود‬ ‫ازرویعمدوبهصورتکورکورانهبهسویمنازلمسکونیمردم‬ ‫و حتی عابریان پیاده شلیک می کنند‪ ،‬به گونه ای که تاکنون‬ ‫تعدادیازجوانانویککودکبهشهادترسیده اندوشماری‬ ‫دیگرهمزخمی شده اند‪».‬‬ ‫تحقیر شاه سعودی‬ ‫شبکه الجزیره قطر کاریکاتوری را از پادشاه عربستان‬ ‫و رئیس جمهور مصر منتشــر کرده که جنجال گسترده ای را‬ ‫در محافل اجتماعی و شــبکه های مجازی به پا کرده است ‪.‬‬ ‫این درحالی است که این شبکه تاکید کرده که قصد توهین‬ ‫به پادشاه عربستان را نداشته اســت‪ .‬کاریکاتوری که شبکه‬ ‫الجزیره قطر منتشر کرده جنجال گسترده ای را در عربستان‬ ‫و دیگر کشورهای شــورای همکاری خلیج فارس به پا کرده‬ ‫اســت‪ .‬در این کاریکاتور دو نفر دیده می شوند که یکی شبیه‬ ‫ملک سلمان بن عبدالعزیز‪ ،‬پادشاه عربستان و دیگری شبیه‬ ‫عبدالفتاحسیسی‪،‬رئیس جمهورمصراست‪.‬محافلاجتماعی‬ ‫عربستان این کاریکاتور را توهین به ملک سلمان می دانند‪،‬‬ ‫با این حال شبکه خبری الجزیره چند ساعت بعد از انتشار این‬ ‫کاریکاتورانراحذفوعذرخواهیکردهاست‪.‬شبکهالجزیره‬ ‫تاکیدکردهکهقصدتوهینبهپادشاهعربستانرانداشتهاست‪.‬‬ ‫میلیون هاعربستانینیزدرپایگاهاجتماعیتو ئیترمخالفتخود‬ ‫رابااینکاریکاتوراعالمکردهو نسبتبهشبکهالجزیرهانتقاد‬ ‫تندیداشته اند‪.‬اخیرادرپیاظهاراتیازسویامیرقطر‪،‬روابط‬ ‫میان دوحه و عربســتان و دیگر کشورهای شورای همکاری‬ ‫خلیج فارس وخیم شده اســت‪ .‬امیر قطر در این اظهارات از‬ ‫حزب اللهوحماستقدیرکردهاست‪.‬‬ ‫هم تبریک و هم تسلیت!‬ ‫بررسی رسانه ای هفته‬ ‫حســین قدیانی در وطن امروز نوشــت‪« :‬دروغ» کســب و کار‬ ‫زنجیره ای هاســت! و از انجا که دروغگو‪ ،‬ذاتا پررو هم هست‪ ،‬شاید‬ ‫بی حکمت نباشــد که «رو» این قدر در «دروغ» اشکار و هویداست؛‬ ‫د«رو»غ! اری! بسی وقیح و دروغگو و پررو هستند این زنجیره ای ها که‬ ‫با وجود «تبریک» قالیباف و نیز «ابراز موفقیت» رئیسی‪ ،‬تیتر می زنند‪:‬‬ ‫«چرا نامزدهای رقیب‪ ،‬به فرد منتخب‪ ،‬تبریک نگفتند؟!» هم ســال‬ ‫‪ 92‬و هم امســال‪ ،‬نامزدهای قانونگرای جبهه کار و خدمت‪ ،‬شگفتا!‬ ‫در حالی از در «تبریک یا ابراز موفقیت» زودهنگام وارد شدند که هنوز‬ ‫شورای نگهبان بر صحت انتخابات‪ ،‬مهر تایید نزده بود! ارزش این کار اما وقتی مضاعف می شود که از یاد نبریم در همین‬ ‫انتخابات اخیر‪ ،‬هم مستند به شواهد‪ ،‬اعتراضات متقنی وجود داشت؛ هم رکورد بیشترین رای نامزد دوم با ما بود؛ هم رکورد‬ ‫کمترین نصاب رای نامزد اول با رقیب بود؛ هم نقشه های زشتی برای لبریز کردن کاسه صبر جریان انقالبی وجود داشت‬ ‫و هم اینکه نامزد دوم این انتخابات‪ ،‬در قیاس با نامزد دوم ‪ 88‬حدود ‪ 3‬میلیون رای بیشتر داشت! با وجود این ‪ 6‬مولفه اما‬ ‫شنبه ‪ 30‬اردیبهشت ‪ 96‬جریان متعلق تر به انقالب‪ ،‬نشان داد به قانون و مدنیت هم‪ ،‬از قضا تعلق خاطر بسیار بیشتری‬ ‫نسبت به حریف خود دارد! حال‪ ،‬تو ببین این زنجیره ای ها چقدر رو دارند که به دروغ‪ ،‬نامزدهای ما را متهم به بی اخالقی‬ ‫می کنند! پس «تبریک» گفته شده اما بالشک خروج از «اعتدال» است که به موازات این تبریک‪« ،‬تسلیت» به جریان‬ ‫متوهم و متوحشی نگوییم که ‪ 8‬سال پیش‪ ،‬هم انتخابات را باخت‪ ،‬هم اخالق را! این از این!»‬ ‫جبهه انقالب اهل بازی به هم زدن نیست‬ ‫رحیم زیادعلی نیز در روزنامه جوان به مساله انتخابات پرداخت و‬ ‫نوشت‪« :‬انتخابات تمام شد و به حکم قانون و قواعد مردم ساالری باید‬ ‫مقابل رای ملت که همواره برای ما «میزان» بوده اســت سر تعظیم و‬ ‫تمکین فرود اورد و نتیجه را پذیرفت‪ .‬اما تحلیل رفتار مردم‪ ،‬گروه های‬ ‫سیاســی و مجریان برگزاری انتخابات موضوعی است که باب ان تازه‬ ‫بعد از انتخابات گشــوده می شــود و همین اسیب شناسی ها و تحلیل و‬ ‫تفسیرهاست که می تواند به عنوان یک تجربه‪ ،‬چراغ راه اینده باشد‪».‬‬ ‫نویسنده همچنین به تخلفات این دوره از انتخابات اشاره کرده و معتقد‬ ‫است که تخلفات این دوره تنها به زمان برگزاری محدود نمی شــود‪ ،‬بلکه پیش از ان نیز‪ ،‬با هزاران وعده و وعید‪ ،‬مانند‬ ‫افزایش سه برابری یارانه سه دهک پایین‪ ،‬وام ‪ 10‬میلیونی به دهیاران و گرو گرفتن استخدام انها در قبال رای به نامزد‬ ‫مورد نظر‪ ،‬سهام عدالت و مواردی از این قبیل‪ ،‬قدم در مسیری نهادند که نتیجه ان در انتخابات دوازدهم رقم خورد‪ ».‬او‬ ‫در ادامه می نویسد ‪« :‬سعید حجاریان‪ ،‬تئوریسین اصالحات درباره انتخابات سال ‪ 88‬از عبارت « تدلیس سیستماتیک »‬ ‫استفاده کرد‪ ».‬وی در همین زمینه در گفت وگویی اظهار داشته بود‪« :‬چند بار گفته ام که بحث ما این نیست که تخلف یا‬ ‫تقلب شده است‪ .‬به نظر من واقعه ای اتفاق افتاده است که اسم ان «تدلیس سیستماتیک» است‪ .‬در توضیح تدلیس باید‬ ‫بگویم که مث ً‬ ‫ال اگر شما سه سال در شهرداری به مردم پول بدهید‪ ،‬بعد هم چهار سال در دولت به مردم سیب زمینی و یارانه‬ ‫و پول یامفت بدهید و رای بخرید‪ ،‬تدلیس سیستماتیک است‪ .‬بر این اساس نه می گویم تقلب شده و نه می گویم تخلف‬ ‫شده است‪ ».‬اکنون و پس از هشت سال گویی پرده ای از مصلحت حزبی و جریانی مقابل دیدگان امثال حجاریان ها قرار‬ ‫گرفته و نمی توانند یا نمی خواهند این واقعیات را ببینند‪ .‬سوال اساسی این است که اگر ان اقدامات تدلیس سیستماتیک‬ ‫بود‪ ،‬بازتولید همان رفتارها در دولت همسو چه می تواند باشد؟»‬ ‫گفتمان اصیل رقابت‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫محمدکاظم انبارلویی در رسالت نوشت‪« :‬یکی از مسائل مهمی‬ ‫که این روزها ذهن فیلسوفان سیاســی را به خود مشغول داشته‪ ،‬دوام‬ ‫و بقای دموکراسی های معمول است‪ .‬فلســفه رای مردم‪ ،‬انتخابات و‬ ‫تداوم قدرت در مدیریت یک نظام مردمســاالر‪ ،‬کارامدی است‪ .‬یعنی‬ ‫دست مردم برای انتخاب حاکمان بهتر‪ ،‬اصیل تر‪ ،‬شجاع تر‪ ،‬مدیرتر و‬ ‫عادل تر باز باشد و گرفتار حاکمان مادام العمری نشوند‪ ».‬انبار لویی در‬ ‫ادامه معتقد است که نخبگان سیاسی باید این هوشمندی را حفظ کنند‬ ‫و ادامه می دهد‪« :‬اگر اصل حفظ نظام است نه حفظ خود و جناح خود‪،‬‬ ‫مسیر تبلیغات انتخابات را طوری مدیریت کنند که از مدار گفتمان کارامدی خارج نشود‪ .‬اگر این توفیق را نداشته باشند‬ ‫عم ً‬ ‫ال این امکان را در اختیار اغیار می گذارند که به قوام و دوام دموکراسی در ایران اسیب بزنند و امنیت و اقتدار ملی را به‬ ‫مخاطره بیندازند‪ .‬تجربه فتنه ‪ 88‬به ملت نشان داد که اراده های بیرون از نظام چگونه اصیل ترین نیروهای انقالب را به‬ ‫گرداب جاه طلبی و قدرت طلبی می کشاند و انقالب را از وجود انها بی بهره می سازد‪ .‬همچنین تمکین نامزدهای مطرح قبل‬ ‫و بعد از انتخابات در مورد تایید یا عدم احراز صالحیت نامزدها از سوی شورای نگهبان‪ ،‬ارامش را به حوزه رقابت ها برگرداند و‬ ‫امنیت و اقتدار ملی را از گزند اسیب سرویس های امنیتی و سیاسی دشمن در داخل و خارج مصون داشت‪ .‬نظرسنجی های‬ ‫انتخاباتی قبل و بعد از انتخابات اخیر نشان می دهد که هنوز مردم ‪ 70‬درصد مشکالت کشور را در حوزه اقتصاد‪ ،‬ان هم در‬ ‫موضوعات مهم تورم‪ ،‬گرانی‪ ،‬اشتغال و رکود می دانند‪ .‬اینکه چه کسی می تواند این معضل را حل کند‪ ،‬داوری اکثریت مردم‬ ‫بنا به ارایی که به صندوق ها ریخته شده‪ ،‬این است که دولت مستقر را در دور دوم خدمت خود دوباره بیازماید‪».‬‬ ‫‪19‬‬ ‫امریکا علیه برجام‬ ‫گفتارها‬ ‫ســنای امریــکا و در راس انهــا بــاب کروکــر روی بســته تحریمی جدید کار‬ ‫گســترده ای صورت داده و در صددند بــه هر نحو ممکن تحریم هــای جدید علیه‬ ‫کشورمان را به تصویب برسانند‪ .‬کاخ سفید نیز بر اســاس هماهنگی های صورت‬ ‫گرفته با کنگره‪ ،‬تحریم های جدید علیه ایران را اجرا خواهد کرد‪ .‬به نظر می رســد‬ ‫مانع دیگری بر سر برجام شکل گرفته است ‪.‬‬ ‫خیزسناتورهابراینقضبرجام‬ ‫صف اراییامریکایی هامقابلتوافقهسته ای‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫گفتارها‬ ‫‪20‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫‪1‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫ســرانجام همان گونه که پیش بینی می شــد‪ ،‬سنای‬ ‫امریکا برای افزایــش تحریم ها علیه جمهوری اســامی‬ ‫ایران خیز برداشــت‪ .‬از زمانی که دونالــ د ترامپ به عنوان‬ ‫رئیس جمهور ایاالت متحده امریکا وارد کاخ ســفید شد‪،‬‬ ‫در صدد وضع تحریم های بیشتر علیه ایران بر امده است‪.‬‬ ‫در این خصوص نکاتی وجود دارد که الزم اســت نسبت به‬ ‫انها توجه داشت‪:‬‬ ‫نخست اینکه در جریان برگزاری رقابت های انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری سال ‪ 2016‬ایاالت متحده امریکا‪ ،‬دونالد ‬ ‫ترامپ صراحتا ا ز پاره کردن برجام (در صورت ورود به کاخ‬ ‫ســفید) خبر داده بود‪ .‬حتی مایک پنس معاون ترامپ نیز‬ ‫یک بار در جریان رقابت های انتخابات ریاست جمهوری‪،‬‬ ‫صراحتا از نقض برجام توســط امریکا سخن گفت‪ .‬پس از‬ ‫حضو ر ترامپ در کاخ سفید‪ ،‬شاهد اتخاذمواضع متناقضی‬ ‫از سوی وی در خصوص برجام بودیم‪ .‬وی ترجیح داد دیگر‬ ‫مستقیما درخصوص توافق هسته ای میان ایران و اعضای‬ ‫‪ 5+1‬سخنی به میان نیاورد‪ .‬او در این خصوص عنوان کرد‬ ‫که وی راهکارهایی در قبال برجام در نظر دارد اما انها را بیان‬ ‫نمی کند! برخی تحلیلگران‪ ،‬تمدید لغو تحریم های ایران‬ ‫از ســوی رئیس جمهور ایاالت متحده امریکا را سیگنال و‬ ‫ت ترامــپ در خصوص حفظ‬ ‫نشــانه ای مبنی بر تمایل دول ‬ ‫ت ترامپ تاکید کرد که قصد‬ ‫برجام دانستند‪ .‬با این حال دول ‬ ‫دارد بار دیگر توافق هسته ای میان ایران و اعضای ‪ 5+1‬را‬ ‫مورد بررسی قرار دهد!‬ ‫ی ترامپ در انتخابات‬ ‫نکته دوم اینکه از زمان پیــروز ‬ ‫ریاســت جمهوری امریکا‪ ،‬وی کارگروهی را برای بررســی‬ ‫نحوه تقابل با جمهوری اســامی ایران تشکیل داد‪ .‬یکی‬ ‫از اصلی ترین وظایف این کارگــروه‪ ،‬تعیین نحوه مواجهه‬ ‫ایــاالت متحده امریــکا با توافق هســته ای بوده اســت‪.‬‬ ‫همچنین دغدغه مهم این گروه‪ ،‬وضع تحریم های جدید‬ ‫علیه ایران‪ ،‬در عین حفظ برجام بوده اســت‪ .‬ترامپ قصد‬ ‫دارد از یک ســو تحریم های جدیدی را علیــه ایران وضع‬ ‫کرده و از ســوی دیگر به اجرای قطره چکانی برجام ادامه‬ ‫دهد‪ .‬وزارت خزانه داری ایاالت متحــده امریکا همچنان‬ ‫مانع از عادی ســازی روابط بانکی ایران و دیگر کشورهای‬ ‫دنیا می شود‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬ترامپ مدعی است که وضع‬ ‫تحریم های جدید به بهانه هایی مانند مســاله حقوق بشر‬ ‫و مبارزه با تروریســم و‪ ...‬منافاتی با اجرای برجام از سوی‬ ‫ی ترامپ در قبال‬ ‫ایاالت متحده امریکا ندارد‪ .‬فرمول رفتار ‬ ‫برجام هم اکنون کامال مشخص است‪ :‬حفظ حداقلی برجام‬ ‫در عین وضع حداکثری تحریم ها علیه ایران‪.‬‬ ‫نکته سوم‪ ،‬به همراهی سنای امریکا و کاخ سفید علیه‬ ‫ایران (در مســاله وضع تحریم های جدیــد) باز می گردد‪.‬‬ ‫باتوجه به بافت سیاسی حاکم بر کنگره امریکا و کاخ سفید‪،‬‬ ‫بعید اســت که اقدامات ســلبی کنگره امریکا علیه ایران و‬ ‫وضع تحریم های جدید علیه کشورمان با مخالفتی از سوی ‬ ‫ترامپ و کاخ سفید مواجه شود‪ .‬اتفاقا بسیاری از تحلیلگران‬ ‫بر این باورند که این موضوع‪ ،‬نوعی بازی هماهنگ شــده‬ ‫گفتارها‬ ‫بازی هماهنگ دموکرات ها و جمهوریخواهان در تقابل با ایران‬ ‫محمد قادری‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪2‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫جان کری‪ ،‬وزیــر امور خارجه ســابق ایاالت متحده‬ ‫امریکا در استانه رای گیری در کمیته روابط خارجی سنای‬ ‫امریکا (در خصوص وضع تحریم های جدید علیه ایران)‬ ‫به این کمیته هشدار داد که در رابطه با اینده توافق اتمی با‬ ‫ایران محتاط باشد‪ .‬کری در ابتدا با انتشار تعدادی توئیت‬ ‫به انتخاب مجدد حسن روحانی به عنوان رئیس جمهوری‬ ‫اسالمی ایران اشاره کرد‪ .‬انتخابی که از دید وی‪ ،‬به عنوان‬ ‫یک همه پرسی بر سر برجام تعبیر شده است‪ .‬کری در این‬ ‫خصوص خطاب به کمیته روابط خارجی سنا نوشت‪:‬‬ ‫«پس از انتخاب مجدد روحانی‪ ،‬فضای بیشتری برای‬ ‫ســوءتعبیر وجود دارد‪ .‬اکنون زمان مناسبی جهت بررسی‬ ‫الیحه ای تازه درباره ایران نیست‪».‬‬ ‫جان کری کــه خود قبال به مدت ‪ 28‬ســال در کمیته‬ ‫روابط خارجی سنا حضور داشته است‪ ،‬به این کمیته درباره‬ ‫«رویارویی بدون گفت وگو» هشــدار داد‪ .‬همچنین کری‬ ‫از این کمیته خواست تا ایاالت متحده امریکا پیش از هر‬ ‫حرکت حقوقی تازه ای درباره ایران‪ ،‬با متحدان اروپایی خود‬ ‫هماهنگ شوند‪.‬‬ ‫با این حال‪ ،‬پس از بررســی طرح وضع تحریم های‬ ‫جدید علیه ایران در کمیته روابط خارجی سنا‪ ،‬این طرح با‬ ‫‪ 18‬رای موافق (در مقابل ‪ 3‬رای مخالف) به تصویب رسید‪.‬‬ ‫به عبارت بهتر‪ ،‬حتی برخی از سناتورهای دموکرات که در‬ ‫کمیته روابط خارجی سنا حاضر هستند نیز توصیه جان کری‬ ‫در این خصوص را جدی نگرفته و با جمهوریخواهان در این‬ ‫مسیر همگام شده اند‪ .‬به نظر می رسد باتوجه به رای باالیی‬ ‫که این طرح در کمیته روابط خارجی سنا اورده است‪ ،‬در کل‬ ‫مجلس سنا نیز این طرح با رایی باال مورد تصویب سناتورها‬ ‫قرار گیرد‪ .‬ایــن به معنای قطعی بــودن وضع تحریم های‬ ‫جدید علیه ایران از ســوی ایاالت متحــده امریکا خواهد‬ ‫داد‪ .‬از ســوی دیگر‪ ،‬مهم تریــن پیام رای گیــری اخیر در‬ ‫کمیته روابط خارجی سنای امریکا‪ ،‬همراهی دموکرات ها‬ ‫با جمهوریخواهان در راســتای وضع تحریم های بیشــتر‬ ‫علیه ایران است‪.‬‬ ‫در دوران ریاســت جمهوری اوبامــا‪ ،‬بارهــا شــاهد‬ ‫همراهی سناتورهای دموکرات با سناتورهای جمهوریخواه‬ ‫در تقابل با برجام بودیم‪ .‬به عنوان مثال‪ ،‬در تمدید قانون‬ ‫ایســا‪ ،‬کاخ ســفید قول داده بود تا از طریــق نفوذش در‬ ‫میان ســناتورهای حزب دموکــرات‪ ،‬مانــع از تمدید این‬ ‫قانون شود‪ .‬با این حال در نهایت‪ ،‬همه سناتورهای حزب‬ ‫دموکرات ( غیر از برنی ســندرز) به تمدید قانون ایسا علیه‬ ‫ایران رای مثبــت دادند‪ .‬در حــال حاضر نیز بســیاری از‬ ‫سناتورهای حزب دموکرات در کنگره امریکا (اعم از سنا و‬ ‫مجلس نمایندگان)‪ ،‬با وضع تحریم های جدید علیه ایران‬ ‫موافق بوده و ان را نقض برجام نمی دانند‪ .‬در این میان‪،‬‬ ‫هشــدار افرادی مانند جان کری‪ ،‬وزیر امور خارجه سابق‬ ‫ایاالت متحده امریکا کمترین اهمیتی برای سناتورهای‬ ‫دموکرات ندارد‪.‬‬ ‫عالوه بر وزیر امور خارجه سابق امریکا‪ ،‬اخیرا شاهد‬ ‫هشدارهایی از ســوی دیگر مقامات ســابق امریکایی در‬ ‫خصوص وضع تحریم های جدید علیه ایران بودیم‪ .‬بانیان‬ ‫وضع تحریم های جدیــد علیه ایران از جمله ســناتور باب‬ ‫کورکر معتقدند که وضع تحریم های جدید غیر هســته ای‬ ‫علیه ایران‪ ،‬منافاتی با برجام ندارد‪ .‬انها معتقدند که وضع‬ ‫تحریم های جدید‪ ،‬خللی در مسیر اجرای توافق هسته ای‬ ‫با ایران ایجاد نخواهد کرد‪ .‬با این حال‪ ،‬مقامات دولت سابق‬ ‫امریکا هشدار داده اند که این مساله روی توافق هسته ای‬ ‫تاثیرگذار خواهد بود‪ .‬به عبارت بهتــر‪ ،‬با انکه باب کورکر و‬ ‫همراهانش معتقدند لحن پیش نویس به نحوی اســت که‬ ‫در اجرای توافق هســته ای ایران و گروه ‪ 5+1‬خللی ایجاد‬ ‫ی حتی در امریکا درباره‬ ‫نمی کند‪ ،‬کارشناسان مسائل تحریم ‬ ‫مغایر بودن ان با این توافق هشدار داده اند‪.‬‬ ‫یکــی از ایــن افــراد‪« ،‬ادام زوبین»‪ ،‬معــاون وزیر‬ ‫خزانه داری سابق امریکاست‪ .‬وی چندی پیش در نامه ای‬ ‫خطاب به نمایندگان کنگره هشدار داده این پیش نویس‪،‬‬ ‫توافق هسته ای با ایران را تضعیف کرده و در روابط امریکا‬ ‫با متحدانش اخالل ایجاد خواهد کرد‪.‬‬ ‫زوبین در این خصوص معتقد است‪« :‬این تحریم ها‬ ‫با توجه به اینکه دســت کم مغایر با روح برنامه جامع اقدام‬ ‫مشترک دیده خواهند شد‪ ،‬موجب واکنش های وحشتناکی‬ ‫در داخل ایران و با متحدان ما خواهد شد‪».‬‬ ‫زوبین به سنای امریکا پیشنهاد کرده است که بررسی‬ ‫این طرح را از دستورکار خود خارج کنند یا حداقل در ان دو‬ ‫تغییر را اعمال نمایند‪ .‬یکی از این تغییرات‪ ،‬حذف ماده ای‬ ‫که خواستار تحریم تمامی افرادی است که رئیس جمهور‬ ‫امریکا انها را از حیث کمک های مادی به برنامه موشــک‬ ‫بالســتیک ایران خطرناک تشــخیص می دهد‪ .‬همچنین‬ ‫تغییر بعدی مربــوط به حذف ماده ای اســت که برای رفع‬ ‫تحریم های مربوط به برنامه موشــکی ایران شرایط جدید‬ ‫قرار می دهد‪.‬‬ ‫با این حال به نظر می رســد توصیــه زوبین نیز مورد‬ ‫توجه ســناتورهای امریکایی قرار نگرفته اســت! به نظر‬ ‫می رســد جان کری‪ ،‬زوبین و دیگر مقامــات دولت اوباما‬ ‫نه تنها توان مقابله با اقدامــات تخریبی جمهوریخواهان‬ ‫علیــه برجام را نداشــته اند‪ ،‬بلکــه حتی در همراه ســازی‬ ‫ســناتورهای دموکرات با خود نیز ناموفق عمل کرده اند‪.‬‬ ‫چنانچه اشاره شــد در دوران ریاســت جمهوری اوباما نیز‬ ‫این روند را شــاهد بودیم‪ .‬انچــه اخیــرا در کمیته روابط‬ ‫خارجی سنای امریکا رخ داد‪ ،‬محصول همکاری مشترک‬ ‫ســناتورهای دموکــرات و جمهوریخواه بــا یکدیگر بوده‬ ‫است‪ .‬این طرح اکنون برای تبدیل شدن به قانون بایستی‬ ‫ابتدا در یک رای گیری دیگر به تایید صحن عمومی ســنا‬ ‫برسد و پس از ان در مجلس نمایندگان امریکا نیز تصویب‬ ‫شــود‪ .‬به نظر می رســد این طرح در صحن علنی سنا نیز‬ ‫تصویب خواهد شد و در مجلس نمایندگان نیز با مشکلی‬ ‫برای تصویب نهایی مواجه نخواهد شد‪ .‬باید این نکته را‬ ‫توجه داشت که اکثریت ســنا و مجلس نمایندگان امریکا‬ ‫در دست جمهوریخواهان است‪ .‬نکته مهم تر اینکه برخی‬ ‫سناتورها و نمایندگان دموکرات حاضر در کنگره نیز در این‬ ‫راســتا با جمهوریخواهان همکاری خواهنــد کرد‪ .‬از این‬ ‫رو باید تصویب این طــرح و در نتیجه‪ ،‬وضع تحریم های‬ ‫جدید ایاالت متحده امریکا علیه ایران را موضوعی قطعی‬ ‫و تمام شده دانست‪.‬‬ ‫در هــر حــال‪ ،‬رصــد رفتــار ســناتورها و نمایندگان‬ ‫حزب دموکرات و همراهی بخش اعظمــی از انها با وضع‬ ‫تحریم های جدید علیه ایران بار دیگر این حقیقت را ثابت‬ ‫کرد که میان دو حزب دموکرات و جمهوریخواه در مســیر‬ ‫تقابل با نظام جمهوری اسالمی و ملت ایران اساسا تفاوتی‬ ‫وجود ندارد‪ .‬این موضوع هم در دوران ریاســت جمهوری‬ ‫ی ترامــپ به اثبات‬ ‫اوبامــا و هم در دوران ریاســت جمهور ‬ ‫رسیده است‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫میان کنگره و کاخ سفید محســوب می شود‪ .‬هر دوی این‬ ‫نهادهای قانونی در امریکا در صددنــد دامنه تحریم های‬ ‫موجود علیه ایران را به بهانه های مختلف گسترش دهند‪.‬‬ ‫نکته چهارم‪ ،‬مربــوط به بســته های تحریمی جدید‬ ‫علیــه جمهوری اســامی ایران اســت‪ .‬مروری بر بســته‬ ‫تحریمی پیشنهادی از ســوی کمیته روابط خارجی سنای‬ ‫امریکا در نــوع خود قابــل تامل است‪.‬نخســتین تحریم‬ ‫پیشنهادی‪ ،‬تحریم مربوط به موشک بالستیک است‪ .‬بر‬ ‫این اساس کمیته روابط خارجی سنا پیشنهاد کرده است که‬ ‫دولت امریکا اشخاص دخیل در برنامه موشکی بالستیک‬ ‫ایران و کسانی که با انها داد و ســتد دارند را هدف تحریم‬ ‫قرار می دهد‪ .‬دومین موضوع در این خصوص‪ ،‬مربوط به‬ ‫م است‪.‬‬ ‫تحریم های جدید به بهانه حمایت ایران از تروریس ‬ ‫در این خصوص‪ ،‬ایاالت متحده امریکا ســپاه پاســداران‬ ‫انقالب اســامی را هدف قرار داده اســت‪ .‬بر اساس این‬ ‫طرح‪ ،‬دولت امریکا تحریم هایی مرتبط با تروریسم را علیه‬ ‫سپاه پاســداران انقالب اســامی اعمال می کند و به طور‬ ‫مشــخص قوانینی علیه افرادی تدوین می کند که در حال‬ ‫حاضر به بهانه حمایت ادعایی ایران از «تروریسم» تحریم‬ ‫هســتند‪.‬این قانون دونال د ترامپ رئیس جمهــور امریکا را‬ ‫ملزم می کند به فاصله حداکثر سه ماه بعد از اجرایی شدن‪،‬‬ ‫تحریم هایی را علیه ســپاه پاســداران انقالب اســامی و‬ ‫اشخاص خارجی که جزو مقام ها‪ ،‬ماموران یا وابستگان این‬ ‫سازمان هستند‪ ،‬اعمال کند‪.‬‬ ‫ســومین موضــوع تحریمی علیــه ایــران‪ ،‬تحریم‬ ‫تسلیحاتی است‪ .‬بر این اساس سنای امریکا رئیس جمهور‬ ‫این کشور را ملزم می سازد تا دارایی افراد و نهادهای درگیر‬ ‫در فعالیت های خاص مرتبط با تامیــن‪ ،‬فروش و یا انتقال‬ ‫تسلیحات منع شده و مواد مرتبط به یا از ایران را توقیف کند‪.‬‬ ‫به طور مشخص‪ ،‬طرح خواستار اعمال تحریم علیه افرادی‬ ‫اســت که در فروش‪ ،‬تامین قطعه‪ ،‬تعمیر و انتقال تانک‪،‬‬ ‫خودرو زرهی‪ ،‬تسلیحات با کالیبر باال‪ ،‬هواپیماهای جنگی‪،‬‬ ‫بالگردهای تهاجمی‪ ،‬کشــتی‪ ،‬موشــک و ســامانه های‬ ‫موشکی به ایران‪ ،‬نقش داشته باشند‪.‬‬ ‫همان گونه که مشــخص اســت‪ ،‬ســنای امریکا و‬ ‫در راس انهــا باب کروکر (ســناتور مشــهور ضــد ایرانی )‬ ‫روی بســته تحریمی جدید کار گســترده ای صورت داده و‬ ‫هم اکنون‪ ،‬در صددند به هر نحو ممکن تحریم های جدید‬ ‫علیه کشورمان را به تصویب برســانند‪ .‬بدیهی است که در‬ ‫این صورت‪ ،‬کاخ سفید نیز بر اساس هماهنگی های صورت‬ ‫گرفته با کنگره‪ ،‬تحریم های جدید علیه ایران را اجرا خواهد‬ ‫کرد‪ .‬مواضع اخیر وزارت خزانه داری ایاالت متحده امریکا‬ ‫در حمایت از افزایش تحریم ها علیه ایران‪ ،‬نشان می دهد‬ ‫که رویکرد هماهنگی در ایــن خصوص میان کنگره و کاخ‬ ‫ســفید وجود دارد‪ .‬اخیرا وزیر خزانه داری امریکا در کنگره‬ ‫اعالم کــرد که ایــن وزارتخانه قصــد دارد بــرای افزایش‬ ‫فشــار ضد ایران از حربه افزایش تحریم ها استفاده کرده‬ ‫و از مجوزهایی که شــرکت های بوئینــگ و ایرباس برای‬ ‫فروش هواپیما به ایران نیاز دارد عقب نشینی می کند‪ .‬این‬ ‫اظهارات‪ ،‬پیش زمینــه ای برای افزایــش تحریم ها علیه‬ ‫ایران است‪ .‬انچه مسلم است اینکه اقدام مشترک کنگره‬ ‫و دولت امریکا در خصــوص افزایش دامنه تحریم ها علیه‬ ‫ایران‪ ،‬مولد بحران هایی تازه در خصــوص برجام (توافق‬ ‫هسته ای مشترک میان ایران و اعضای ‪ )5+1‬خواهد بود‬ ‫و حتی با واکنش هایی جدی از ســوی دیگر اعضای ‪5+1‬‬ ‫مواجه خواهد شد‪ .‬بسیاری از کارشناسان به امریکا هشدار‬ ‫داده اند که با وضع تحریم های جدید علیه ایران‪ ،‬متحدان ‬ ‫اروپایی اش را در مقابل خود قرار خواهــد داد‪ .‬با این حال‬ ‫ســوال اصلی اینجاســت که راهکار دســتگاه دیپلماسی‬ ‫وسیاست خارجی کشورمان در مقابل اقدام تخریبی مقامات‬ ‫امریکایی چه خواهد بود؟‬ ‫کسی حرف جان کری را گوش نکرد!‬ ‫‪21‬‬ ‫گفتارها‬ ‫نقض برجام‬ ‫تحریم های جدید سنا مخالف توافق هسته ای است‬ ‫محمدجواد‬ ‫جمالی نوبندگانی‬ ‫گفتارها‬ ‫‪22‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫‪3‬‬ ‫عضو کمیسیون سیاست خارجی و امنیت ملی‬ ‫مجلس شورای اسالمی‬ ‫تصویــب تحریم هــای جدیــد غیر هســته ای علیه‬ ‫جمهوری اسالمی ایران از سوی کمیته روابط خارجی سنای‬ ‫امریکا‪ ،‬بار دیگر برجام را هدف قرار داده است‪ .‬در خصوص‬ ‫اخرین وضعیت توافق هسته ای میان ایران و اعضای ‪5+1‬‬ ‫و رفتارهای اخیر دولت و کنگره امریکا نکاتی وجود دارد که‬ ‫الزم است نسبت به انها اشاره کنیم‪:‬‬ ‫نخســت اینکــه در توافق هســته ای میــان ایران و‬ ‫اعضای ‪ ،5+1‬برخــی تعهدات برای جمهوری اســامی‬ ‫ایران و برخــی تعهدات نیز بــرای اعضــای ‪ 5+1‬تعریف‬ ‫گردید‪ .‬مهم ترین تعهد طرف مقابل در این خصوص‪ ،‬لغو‬ ‫تحریم های هسته ای جمهوری اسالمی ایران بود‪ .‬بر این‬ ‫اساس قرار بود تحریم های ظالمانه ای که طی سال های‬ ‫گذشته در حوزه مسائل هسته ای علیه کشورمان وضع شده‬ ‫بوداز بین برود‪ .‬متاسفانه از همان روزهای نخست امضای‬ ‫توافق هسته ای‪ ،‬کارشکنی در این خصوص از سوی ایاالت‬ ‫متحده امریکا اغاز گردید‪.‬‬ ‫حتــی در دوران ریاســت جمهوری اوبامــا‪ ،‬موضوع‬ ‫تحریم ایران به بهانه های دیگری از جمله تست موشکی‪،‬‬ ‫مانورهای نظامی و مســائلی از این دســت مطرح شد‪ .‬در‬ ‫دوران ریاســت جمهوری دونال د ترامپ این روند ادامه دارد‬ ‫و شدت گرفته است‪.‬‬ ‫نکته دوم اینکه طرف مقابل‪ ،‬یعنی اعضای ‪ 5+1‬و در‬ ‫راس انها ایاالت متحده امریکا هنوز به تعهدات خود در قبال‬ ‫برجام عمل نکرده اند‪ .‬همان گونه که اشاره شد‪ ،‬در توافق‬ ‫هسته ای برای هر یک از دو طرف(ایران و اعضای ‪)5+1‬‬ ‫تعهداتی تعریف شده است‪.‬‬ ‫اگرچه هم اکنون در رابطه با فــروش نفت‪ ،‬میعانات‬ ‫گازی و محصوالت پتروشــیمی موانع قبلــی از بین رفته و‬ ‫حتی برخی شرکت های هواپیمایی کشورمان توانسته اند به‬ ‫فرودگاه های اروپا یی دسترسی پیدا کنند اما موانع اصلی در‬ ‫مسیر اجرایی شدن توافق هسته ای همچنان به قوت خود‬ ‫باقیســت‪ .‬یکی از این موانع‪ ،‬مربوط بــه مراودات تجاری‬ ‫با دالر امریکاســت‪ .‬ما هم اکنون از مــراوده تجاری با دالر‬ ‫امریکا محروم هســتیم‪ .‬برای همین مساله در برخی داد و‬ ‫ســتدهای مالی (به عنوان مثال در برخی معامالت نفتی)‬ ‫دچار مشکل هستیم‪.‬‬ ‫موضــوع دیگــری کــه بایــد در ایــن خصــوص‬ ‫مدنظر قــرار داد‪ ،‬بــه ممانعت ایــاالت متحــده امریکا از‬ ‫تعامــل بانک هــای بین المللــی بــا ایــران باز می گردد‪.‬‬ ‫هم اکنــون بانک هــای بــزرگ بین المللی بــه بهانه هایی‬ ‫مانند فقــدان مســائل فنــی و زیرســاختی با کشــورمان‬ ‫تعاملی ندارند‪.‬‬ ‫این در حالیســت که همه این موارد بهانه اســت‪ .‬بر‬ ‫همگان مســجل اســت که اصلی ترین دلیل عدم تعامل‬ ‫بانک های بین المللــی با ایران‪ ،‬ترس انهــا از وضع دوباره‬ ‫تحریم ها علیه کشــورمان است‪ .‬هشــدارهایی که وزارت‬ ‫خزانه داری ایاالت متحده امریکا در این خصوص به صورت‬ ‫مســتمر به بانک های بــزرگ مخابره کرده اســت‪ ،‬در این‬ ‫خصوص تاثیرگذار بوده و منجر به عدم تعامل این بانک ها‬ ‫با کشــورمان گردیده اســت‪ .‬وزارت خزانــه داری ایاالت‬ ‫متحده امریکا هم در دوران ریاســت جمهوری اوباما و هم‬ ‫در دوران ریاست جمهوری دونال د ترامپ‪ ،‬همچنان مانع از‬ ‫تعامل بانکی میان ایران و دیگر کشــورهای دنیا می شود‪.‬‬ ‫این مساله‪ ،‬یکی از وجوه اشــتراک دو دولت قبلی و فعلی‬ ‫ایاالت متحده امریکا در تقابل با ایران است‪.‬‬ ‫نکته بعدی‪ ،‬به حضور هیات های اروپایی و اســیایی‬ ‫در ایران و انعقاد قرار دادهای مشــترک میان این کشورها‬ ‫و جمهوری اســامی ایران باز می گردد‪ .‬همــان گونه که‬ ‫طی حدود یک ســال و نیم اخیــر(از زمان اجرایی شــد ن‬ ‫برجــام تا کنون) شــاهد بوده ایــم‪ ،‬هیات هــا و گروه های‬ ‫بلند پایه ای از کشــورهای مختلف دنیا به ایــران امده و در‬ ‫حوزه های مختلــف قرار دادهایــی را با کشــورمان منعقد‬ ‫کرده اند‪ .‬اما نکته اصلی اینجاست که این تفاهمنامه ها‪ ،‬به‬ ‫مرحله اجرا نرسیده است‪ .‬همان گونه که اشاره شد‪ ،‬ترس‬ ‫شــرکت های اروپایی و اســیایی از وضع مجدد تحریم ها‪،‬‬ ‫سبب شده اســت تا انها در همکاری با ایران احتیاط کنند‪.‬‬ ‫در دوران ریاســت جمهوری اوبامــا‪ ،‬شــاهد تمدید الیحه‬ ‫تحریم ایران (‪ ) ISA‬علیه کشــورمان بودیــم‪ .‬این عمل‪،‬‬ ‫نقض عینی برجام محسوب می شد‪ .‬سناتورهای دو حزب‬ ‫دموکــرات و جمهوریخــواه در دوران ریاســت جمهوری‬ ‫اوباما این الیحه را تمدید کردند و اوبامــا نیز نظر کنگره را‬ ‫ی ترامپ‬ ‫تایید کــرد‪ .‬هم اکنون در دوران ریاســت جمهور ‬ ‫نیز وزارت خزانه داری ایــاالت متحده امریــکا صراحتا از‬ ‫بازنگری در خصوص فروش هواپیما به جمهوری اسالمی‬ ‫ایران ســخن به میان مــی اورد‪ .‬همان گونه که مشــاهده‬ ‫می شود‪ ،‬اســتراتژی و رویکرد کالن دو حزب دموکرات و‬ ‫جمهوریخواه در تقابل با ایران مشــترک است‪ .‬هدف هر‬ ‫دوی انها انزوای ایــران از طریق اعمال فشــار اقتصادی‬ ‫و تحریم اســت‪ .‬این روند هم در دوران ریاســت جمهوری‬ ‫ی ترامپ وجود داشته و‬ ‫اوباما و هم در دوران ریاست جمهور ‬ ‫خواهد داشت‪.‬‬ ‫ایاالت متحــده امریکا از یک ســو خواهــان انجام‬ ‫همــه تعهدات جمهــوری اســامی ایران مطابــق برجام‬ ‫اســت‪ .‬تاکنون مقامــات امریکایــی و اروپایــی و اژانس‬ ‫بین المللی انرژی اتمی و‪ ....‬اذعان کرده اند که جمهوری‬ ‫اســامی ایران به همه تعهــدات خود وفق برجــام پایبند‬ ‫بوده اســت‪ .‬ما به همه تعهــدات خود در ایــن زمینه عمل‬ ‫کردیم امــا طــرف مقابل‪ ،‬بــه تعهــدات خــود در توافق‬ ‫هســته ای همچنان عمل نکرده اســت‪ .‬ایــاالت متحده‬ ‫امریکا در صدد اســت ما در عین انجام تعهــدات خود‪ ،‬از‬ ‫مواهــب برجــام بی نصیب بمانیــم‪ .‬روندی کــه دو دولت‬ ‫اوباما و ترامــپ تا کنون طی کرده اند نشــان دهنده همین‬ ‫حقیقت است‪.‬‬ ‫نکته بعدی‪ ،‬به ساز و کار شکایت ما از طرف مقابل(در‬ ‫خصوص عمل نکردن طرف مقابل به تعهداتش) اســت‪.‬‬ ‫مطابق مکانیزمی که در این خصوص تعریف شــده است‪،‬‬ ‫در نهایت شکایت ما به شــورای امنیت سازمان ملل متحد‬ ‫ارجاع داده می شود‪ .‬در شورای امنیت سازمان ملل متحد‬ ‫نیز عمال همان اعضای ‪ 5+1‬حضور دارند‪ .‬بنابراین‪ ،‬امیدی‬ ‫در این خصوص وجود ندارد‪ .‬تنهــا راه باقیمانده برای ما‪،‬‬ ‫تقویت اقتصــاد داخلی و تکیه بر همــان اقتصاد مقاومتی‬ ‫است‪ .‬نکته ای که توسط مقام معظم رهبری نیز بارها مورد‬ ‫تاکید قرار گرفته است‪.‬‬ ‫در نهایــت اینکه تصویــب تحریم هــای جدید علیه‬ ‫جمهوری اســامی ایران در ســنای امریــکا‪ ،‬قطعا نقض‬ ‫برجام محسوب می شود‪ .‬بدیهی است که در این خصوص‬ ‫باید دولت و شورای عالی امنیت ملی اقدامی صریح صورت‬ ‫دهند و با کارشــکنی طرف مقابل به صورتــی جدی مقابله‬ ‫ کنند‪ .‬هم اکنون حدود یک سال و نیم از اجرایی شدن برجام‬ ‫می گذرد‪ ،‬اما طرف مقابل (ایاالت متحده امریکا) همچنان‬ ‫به عهد شکنی خود در این خصوص ادامه می دهد‪ .‬بدیهی‬ ‫است که در مقابل این عهد شکنی‪ ،‬باید موضع قاطعانه ای‬ ‫اتخاذ شود‪.‬‬ ‫اعالم جنگ دیپلماتیک امریکا به دولت روحانی‬ ‫تحریم های جدید سنا به چه معناست؟‬ ‫حشمت اهلل فالحت پیشه‬ ‫‪4‬‬ ‫عضو کمیسیون امنیت ملی‬ ‫قابل تحلیل اســت‪ .‬به طور طبیعی هم باید اسم ایران در‬ ‫کنفرانس فوق برده می شــد چرا که عربستان برای ایجاد‬ ‫یک دشمن فرضی هزینه های زیادی را متقبل شده است‪.‬‬ ‫در هر حال دونالد ترامپ می کوشــد تا منافــع امریکا را در‬ ‫کشور های عربی تامین کند‪.‬‬ ‫در نهایت‪ ،‬معتقــدم که نباید موضوعــات مربوط به‬ ‫حوزه سیاست خارجی را به اختالفات داخلی در کشورمان‬ ‫تبدیل کنیم‪ .‬ما در داخل کشورمان بهتر می دانیم که به چه‬ ‫میزان سایه تهدیدات از ایران برداشته شده یا به چه میزان‬ ‫ســایه تهدیدات باقی اســت‪ ،‬بنابراین نبایــد این موضوع‬ ‫تبدیل به یک چالش سیاســت داخلی شود چرا که شورای‬ ‫عالی امنیــت ملی در شــرایط پســا انتخابات تعیین کننده‬ ‫تهدیدهــا و دفــاع از جمهوری اســامی ایــران در قبال‬ ‫دشمنان است‪ .‬معتقدم در زمان برجام عمال سایه تهدیدها‬ ‫از روی ایران برداشته شــد و بعد از این هم امریکایی ها و‬ ‫عربستانی ها هدف شان شــکل گیری یک معامله است‪،‬‬ ‫بنابراین ایــن به معنــای ایجاد یک جنگ جدید نیســت‪،‬‬ ‫ از این رو معتقدم ایرانی ها به صورت خوداتکا سایه تهدید‬ ‫و جنگ را از روی سر خود برداشتند که این نشان می دهد‬ ‫امکان تقابل با ایــران در عرصه بین المللــی دیگر فراهم‬ ‫نیست‪ .‬در عرصه منطقه ای نیز دشمنان ایران توان مقابله‬ ‫با کشورمان را ندارند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫است‪ .‬همان گونه که می دانیم‪ ،‬روزنامه واشنگتن پست‪،‬‬ ‫رسانه ای جمهوریخواه و روزنامه نیویورک تایمز رسانه ای‬ ‫دموکرات محسوب می شود اما هر دوی انها در یک هفته‬ ‫اخیر در نقد ســفر ترامپ به عربســتان مقاله نوشــته اند و‬ ‫عربستان را عامل تنش افرینی در منطقه توصیف کردند‪.‬‬ ‫این موضــوع از اهمیت زیــادی برخوردار اســت‪ .‬این به‬ ‫معنی شــکل گرفتن ظرفیت های دیپلماتیک جدید برای‬ ‫جمهوری اسالمی ایران است که باید در قالب دیپلماسی‬ ‫رســمی و دیپلماســی عمومــی به طــور همزمــان از ان‬ ‫استفاده شود‪.‬‬ ‫از ســوی دیگر‪ ،‬قرار داد تســلیحاتی ایاالت متحده‬ ‫امریکا و عربستان سعودی‪ ،‬یکی از بزرگترین قراردادهای‬ ‫تاریخ بین ریاض و واشنگتن بوده اســت‪ .‬دونالد ترامپ‪،‬‬ ‫رئیس جمهور امریکا صراحتا اعالم کرده اســت که چنین‬ ‫قراردادی می توانــد اقتصاد امریکا را نجــات داده و یک‬ ‫میلیون شغل در این کشور ایجاد کند‪ .‬البته ترامپ اساسا‬ ‫عنــوان نکرده اســت که قــرار داد تســلیحاتی مذکور چه‬ ‫مشــکالتی را از عربستان ســعودی حل خواهد کرد! این‬ ‫قرار داد‪ ،‬نوعی باج دهی از ســوی عربســتان سعودی به‬ ‫ایاالت متحده امریکا محسوب می شود‪ .‬برگزاری کنفرانس‬ ‫ریاض نیز در همین راستا صورت گرفت‪ .‬عربستان سعودی‬ ‫در صدد بود با برگزاری این کنفرانس در عربستان اقدامات‬ ‫گذشته این کشور تطهیر شود‪ .‬در کنفرانس ریاض سعی‬ ‫شــد تا مفهوم ایران هراســی شــکل بگیرد‪ .‬این در حالی‬ ‫است که اکثر کشورهای حاضر در کنفرانس ریاض به طور‬ ‫طبیعی وارد چالش با ایران نمی شوند چرا که ایران فراتر از‬ ‫دو کشور عربستان و امریکا‪ ،‬مشــکالت خود را با شورای‬ ‫امنیت سازمان ملل متحد حل کرده است‪ .‬مطالبی که علیه‬ ‫ایران در کنفرانس مذکور بیان شــد نیز در همین چارچوب‬ ‫گفتارها‬ ‫تصویــب تحریم هــای جدیــد غیر هســته ای علیه‬ ‫ایران از سوی کمیته روابط خارجی مجلس سنای ایاالت‬ ‫متحــده امریکا نوعی اعــام جنگ دیپلماتیک از ســوی‬ ‫امریکا علیه دولت اقای روحانی محســوب می شــود‪ .‬در‬ ‫شــرایطی که اقای روحانی اعالم می کرد که در دوره دوم‬ ‫ریاست جمهوری امادگی دارد که تحریم های غیر هسته ای‬ ‫را نیز لغو نماید‪ ،‬تصویب تحریم های جدید غیر هســته ای‬ ‫علیه ایران از ســوی کمیتــه روابط خارجی ســنای امریکا‬ ‫رخ داد‪.‬‬ ‫انچه مسلم اســت اینکه مصوبه اخیر کمیته روابط‬ ‫خارجی سنای امریکا علیه ایران خالف نص صریح برجام‬ ‫اســت و با توافق هســته ای صورت گرفته میان ایران و‬ ‫اعضای ‪ 5+1‬در تعارض قرار دارد‪ .‬از این رو الزم است در‬ ‫صورت تصویب نهایی تحریم های جدید از ســوی ســنا و‬ ‫موافقت دولت امریکا با اجرایی شدن این تحریم ها‪ ،‬این‬ ‫موضوع در کمیسیون مشترک ایران و ‪ 5+1‬مطرح شود‪.‬‬ ‫در صورت تصویب نهایی این تحریم ها از ســوی ســنای‬ ‫امریکا‪ ،‬طرح این موضوع در کمیســیون مشــترک ایران‬ ‫و ‪ 5 +1‬باعث تغییر چالش ها از بین ایــران و اروپا به میان‬ ‫ایران و امریکا و جلب نظر مساعد روســیه و چین خواهد‬ ‫شــد و حریف را مجبور می کند تــا در زمینی کــه مطلوب‬ ‫ماست‪ ،‬بازی کند‪.‬‬ ‫در این خصوص الزم اســت مروری بــر تحریم های‬ ‫اعمالی علیه ایران داشته باشیم‪ .‬پیش از برجام‪ ،‬سه نوع‬ ‫تحریم علیه ایران شــکل گرفته بود که بر اســاس برجام‬ ‫باید برداشته می شد؛ تحریم های ذیل ‪ ۷‬قطعنامه شورای‬ ‫امنیت ســازمان ملل‪ ،‬تحریم های مازاد بر قطعنامه ها که‬ ‫در اتحادیه اروپا تصویب شــده بود و تحریم های مازاد که‬ ‫توسط دولت و کنگره امریکا اعمال شده است‪.‬‬ ‫در دوران ریاست جمهوری اوباما‪ ،‬تحریم های دسته‬ ‫ســوم به حالت تعلیق درامد و کنگره امریکا نیز تعلیق انها‬ ‫را شروع کرد اما از همان زمان و در عمل‪ ،‬کارشکنی هایی‬ ‫در کنگره صــورت گرفــت و دولــت امریکا هــم در عمل‬ ‫تحریم های غیرهســته ای جدیدی را دنبــال کرد که مانع‬ ‫دیده شدن جنبه های تحریم زدایانه برجام شد‪.‬‬ ‫با ســرکار امدن دونالد ترامــپ‪ ،‬رئیس جمهور فعلی‬ ‫ایاالت متحــده امریــکا‪ ،‬رویکــرد تندتری بــرای اعمال‬ ‫تحریم های غیرهســته ای دنبال شده است‪ .‬تحریم های‬ ‫اخیر که فعال به تصویب کمیته روابط خارجی سنای ایاالت‬ ‫متحده رســیده اســت‪ ،‬عمدتا با هدف راضی نگه داشتن‬ ‫ســه البی مهم بــرای امریکا بوده اســت که شــامل البی‬ ‫صهیونیست ها‪ ،‬البی عرب ـ نفت و البی نومحافظه کارانه‬ ‫امریکایی اســت کــه منافــع این گــروه ســوم در صنعت‬ ‫جنگ افزاری امریکا پنهان است‪.‬‬ ‫نکته دیگری که باید در این خصوص مدنظر قرار داد‪،‬‬ ‫به سفر اخیر رئیس جمهور ایاالت متحده امریکا به منطقه‬ ‫غرب اسیا باز می گردد‪ .‬دونالد ترامپ در کسوت یک تاجر‬ ‫سیاســی به منطقه ما امد و با امضای قرارداد تســلیحاتی‬ ‫‪ ۳۸۰‬میلیارد دالری با ســعودی ها رســما به دنبــال اعالم‬ ‫جنگ و کارشکنی در منطقه است‪ .‬فارغ از اینکه عربستان‬ ‫توان اجرای این قرارداد را دارد یا خیر‪ ،‬اتفاقی که در عمل‬ ‫افتاد‪ ،‬ایــن بود که ترامپ نیاز داشــت تا پس از بازگشــت‬ ‫از این ســفر‪ ،‬چراغ ســبزی را به اعراب و نومحافظه کاران‬ ‫داخلی نشــان دهد که این اتفــاق در ســنای امریکا رقم‬ ‫خورد؛ البته انها مدعی هستند که این خللی در برجام ایجاد‬ ‫نمی کند اما ما معتقدیم قطعــا در برجام خلل ایجاد خواهد‬ ‫کرد‪ .‬نوع موضع گیری رسانه های امریکایی در قبال سفر‬ ‫دونالد ترامــپ به منطقه و مــراودات تســلیحاتی ایاالت‬ ‫متحده امریکا و عربستان سعودی در نوع خود قابل تامل‬ ‫گفتارها‬ ‫‪23‬‬ ‫گفتارها‬ ‫اعضای ناتو از کاخ سفید ناراضی هستند‬ ‫گفتارها‬ ‫‪24‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫حسن سبحانی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫گردوخاکاتالنتیک ‬ ‫یترامپ‬ ‫درســت در جریــان رقابت هــای انتخابــات‬ ‫ریاست جمهوری ســال ‪ 2016‬در ایاالت متحده امریکا‪ ،‬‬ ‫ترامپ ساختار موجود در پیمان اتالنتیک شمالی را منسوخ‬ ‫و کهنه خواند‪ .‬در ان زمان‪ ،‬کمتر کسی تصور می کرد که ‬ ‫ترامپ بتواند در رقابت های انتخاباتی بر هیالری کلینتون‬ ‫غلبه پیدا کند و راهی کاخ ســفید شــود! با این حال چنین‬ ‫ی ترامپ به کاخ ســفید‬ ‫اتفاقــی رخ داد‪ .‬از زمــان راهیابــ ‬ ‫تاکنون‪ ،‬ســران ناتو به شدت نســبت به رویکرد سلبی وی‬ ‫در قبال مجموعه متبوع شــان نگران هســتند‪ .‬ترامپ در‬ ‫موضع گیری هایی که پس از حضور در کاخ ســفید داشته‬ ‫است‪ ،‬همچنان ســاختار ناتو را معیوب دانســته و بر لزوم‬ ‫ایجاد اصالحات بنیادین در ان تاکید کرده است‪ .‬فراتر از‬ ‫ان ‪ ،‬ترامپ بارها اعالم کرده است که دیگر اعضای ناتو باید‬ ‫در تامین هزینه های جمعی این مجموعه جدیت بیشتری‬ ‫نشان دهند‪ .‬طرح این مساله‪ ،‬باعث ایجاد جنجال هایی در‬ ‫اروپا شده اســت‪ .‬بیش از ‪ 20‬عضو اروپایی ناتو هم اکنون‬ ‫با فشار مضاعف دولت ترامپ بر ســر اختصاص ‪ 2‬درصد‬ ‫از تولید ناخالص داخلی خود در قبــال هزینه های نظامی‬ ‫و دفاعی این مجموعه مواجه هستند ‪.‬در جریان سفر اخیر‬ ‫رئیس جمهور ایــاالت متحده امریکا به بروکســل‪ ،‬نه تنها‬ ‫گامی در راستای بهبود روابط واشنگتن و دیگر اعضای ناتو‬ ‫برداشته نشد‪ ،‬بلک ه ترامپ عمال همان مواضع سلبی خود را‬ ‫در قبال پیمان اتالنتیک شمالی تکرار کرد‪ .‬دونال د ترامپ در‬ ‫جریان سفر اخیر خود به بروکسل‪ ،‬بار دیگر مطالبه جنجالی‬ ‫خود مبنی بر لزوم پرداخت هزینه های دفاعی و نظامی بیشتر‬ ‫از ســوی دیگر اعضای پیمان اتالنتیک شــمالی را تکرار‬ ‫کرد‪ .‬در جریــان رقابت های انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫سال ‪ 2016‬ایاالت متحده امریکا‪ ،‬دونالد ترامپ بارها ناتو‬ ‫را سازمانی منسوخ با ساختاری قدیمی و غیر قابل اتکا خواند‬ ‫و نسبت به پرداخت بخش مهمی از هزینه های جمعی ناتو‬ ‫توســط ایاالت متحده امریکا انتقاد کــرد‪ .‬پس از پیروزی ‬ ‫ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری و راهیابی وی به کاخ‬ ‫ســفید‪ ،‬ســران ناتو امیدوار بودند که رئیس جمهور جدید‬ ‫امریکا از مواضع قبلی خود در تقابل با ناتو عقب نشینی کند‬ ‫اما گوی ا ترامپ قصد تجدید نظر در رویکرد سلبی خود نسبت‬ ‫به ناتو را ندارد‪.‬‬ ‫سفر اخی ر ترامپ به بروکسل نشان داد که دونال د ترامپ‬ ‫قصد دارد گارد بســته خود را در قبال دیگــر اعضای پیمان‬ ‫اتالنتیک شــمالی حفظ کند‪ .‬در این میان‪ ،‬تالش برخی از‬ ‫ســران ناتو برای عادی جلوه دادن اوضاع قابل تامل است!‬ ‫هر چند افرادی مانند ینس استولتنبرگ‪ ،‬دبیرکل نروژی ناتو‬ ‫در صددند روابط و مناسبات فعلی امریکا و ناتو را طبیعی جلوه‬ ‫داده و بر تعهدات همه جانبه و چند طرفــه در این خصوص‬ ‫تاکید کنن د اما بر همگان مسجل است که روابط واشنگتن و‬ ‫هم پیمانانشدرناتوبهنازل ترینسطحممکنطیدهه های‬ ‫اخیر رسیده است‪ .‬همان گونه که اشاره شد در جریان سفر‬ ‫اخی ر ترامپ به بروکسل‪ ،‬وی پیام های امیدوارکننده ای را به‬ ‫سران ناتو مخابره نکرد ؛ ترامپ از یک ســو بر لزوم اصالح‬ ‫ساختاری ناتو تاکید کرد و از سوی دیگر‪ ،‬از کشورهای عضو‬ ‫پیمان اتالنتیک شــمالی خواست تا ســقف پرداخت های‬ ‫مالی خود در راستای تامین هزینه های جمعی این مجموعه‬ ‫را افزایش دهند‪.‬‬ ‫موضــوع دیگری کــه بایــد در خصوص ســفر اخیر ‬ ‫ترامپ به بروکســل مدنظر قرار داد‪ ،‬عدم اشاره وی به ماده‬ ‫‪ 5‬پیمان ناتو باز می گــردد‪ .‬این موضــوع‪ ،‬جنجال زیادی‬ ‫را در اروپــا ایجاد کرد‪ .‬مــاده ‪ 5‬پیمان اتالنتیک شــمالی‬ ‫تاکید می کند اگر هر یک از اعضای ناتــو مورد حمله قرار‬ ‫بگیرد‪ ،‬تمام اعضای ناتو با یکدیگر به دفاع متقابل از این‬ ‫ل ترامپ در جریان سفر خود به‬ ‫کشور می پردازند‪ .‬با این حا ‬ ‫بروکسل‪ ،‬اشاره ای به این موضوع نکرد! این در حالی است‬ ‫که تاکنون تمامی روسای جمهور امریکا (پس از تشکیل‬ ‫ناتو) در سخنرانی های خود در جمع سران ناتو روی این بند‬ ‫تاکید ویژه ای داشته اند‪ .‬بسیاری از رسانه ها و تحلیلگران‬ ‫اروپایــی و امریکایی نیز ایــن موضوع را مورد اشــاره قرار‬ ‫داده اند‪ .‬روزنامه امریکایی واشنگتن پست در این خصوص‬ ‫می نویسد‪« :‬افسوس که ترامپ حتی در سخنرانی خود در‬ ‫بروکســل صراحتا اعالم نکرد که امریکا از این ماده (ماده‬ ‫‪ )5‬حمایت می کند‪ ،‬درحالی که هر رئیس جمهور دیگری در‬ ‫امریکا از زمان «هری ترومن» در سال ‪ 1949‬تاکنون‪ ،‬از‬ ‫این ماده در پیمان ناتو اعالم حمایت کرده است‪».‬‬ ‫مشــاور امنیت ملی دولت ایاالت متحده امریکا پس‬ ‫ت ترامپ از بروکســل ناچار شــد در این خصوص‬ ‫از بازگشــ ‬ ‫توضیحاتی را ارائــه دهد تا کمی اوضاع عــادی جلوه داده‬ ‫شــود! «مک مســتر» در اظهاراتی توجیه امیز اعالم کرد‪:‬‬ ‫«فکر می کنم غیرعادی اســت که انتظار داشــته باشــیم‬ ‫رئیس جمهوری به صراحت حمایتــش را از این ماده اعالم‬ ‫کند‪« .‬البته» که وی از ان حمایت می کند ‪ .‬ترامپ تصمیمی‬ ‫ برای بیان حمایتش نداشت و در سخنانش به طور تلویحی به‬ ‫ان اشاره شد‪ .‬حقیقت این اســت که امریکا و رئیس جمهور‬ ‫قاطعانهازتعهدات ماندرقبالماده‪ 5‬ناتوحمایتمی کند‪».‬‬ ‫با این حال بر همگان مسجل است که رویکر د ترامپ‬ ‫در قبال ناتو‪ ،‬همچنان رویکردی سلبی است‪ .‬به نظر می رسد‬ ‫ن ترامپ‬ ‫یکی از اصلی ترین موارد و موضوعات چالشی میا ‬ ‫و دیگر اعضای ناتو‪ ،‬موضوع تعهدات مالی اعضای پیمان‬ ‫اتالنتیک شمالی باشد‪ .‬بســیاری از اعضای اروپایی ناتو با‬ ‫این خواسته مخالفت کرده اند‪ .‬اختصاص ‪ 2‬درصد از تولید‬ ‫ناخالص داخلی کشورهای عضو ناتو به هزینه های نظامی و‬ ‫دفاعیجمعیدرناتو‪،‬موضوعینیستکهازسویکشورهای‬ ‫ل ترامپ در‬ ‫عضو به راحتی مورد پذیرش قرار گیرد‪ .‬با این حا ‬ ‫جریان سفر اخیر خود به بروکسل بار دیگر روی این خواسته‬ ‫خود پافشاری کرد‪ .‬بی دلیل نیست که بسیاری از رسانه های‬ ‫امریکایی‪ ،‬سفر وی به بروکسل را ناموفق توصیف کرده اند‪.‬‬ ‫این سفر بار دیگر نشــان داد که میان دولت ایاالت متحده‬ ‫امریکا و دیگر اعضای ناتو‪ ،‬شکاف هایی جدی به وجود امده‬ ‫است‪ .‬سوال اصلی اینجاست که سرنوشت این منازعه درون‬ ‫اتالنتیکیبهکجاخواهدانجامید؟ایادونال دترامپازمواضع‬ ‫سلبی خود در قبال دیگر اعضای ناتو فاصله خواهد گرفت یا‬ ‫درایندهشاهدتقابلبیشترمیانایاالتمتحدهامریکاودیگر‬ ‫اعضای پیمان اتالنتیک شمالی خواهیم بود؟‬ ‫گفتارها‬ ‫همه پرسی دوباره در منطقه جنجالی‬ ‫محمد مجید زاده‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫اسکاتلند ارام و قرار ندارد‬ ‫موضــوع برگــزاری همه پرســی عمومی دوبــاره در‬ ‫اسکاتلند بر سر اســتقالل این منطقه از انگلیس همچنان‬ ‫داغ است‪ .‬این موضوع‪ ،‬درست زمانی مطرح شده است که‬ ‫مذاکرات برگزیت (خروج انگلیس از اتحادیه اروپا) وارد فاز‬ ‫حساسی گردیده و چشم انداز مثبتی در خصوص ان وجود‬ ‫ندارد‪ .‬در چنین شــرایطی ترزا می‪ ،‬نخســت وزیر انگلیس‬ ‫با نگرانــی مزمنی تحوالت جــاری در اســکاتلند را پیگری‬ ‫می کند‪ .‬ترزا می هم اکنون با اصرار شــدید اسکاتلندی ها‬ ‫مبنی بر برگزاری همه پرســی اســتقالل از انگلیس مواجه‬ ‫است‪ .‬اسکاتلندی ها معتقدند که پس از برگزیت‪ ،‬این حق‬ ‫انهاست که در خصوص اینده سیاسی خود مبنی بر اتحاد یا‬ ‫عدم اتحاد با انگلیس تصمیم گیری کنند‪.‬‬ ‫به نظر می رســد صورت مساله در اســکاتلند تا حدود‬ ‫زیادیپیچیدهاست!نخستینهمه پرسیاستقاللاسکاتلند‬ ‫از انگلیس در ســال ‪ 2014‬برگزار شــد که در ان زمان اکثر‬ ‫شرکت کنندگان اســکاتلندی رای به بقا در انگلیس دادند‪.‬‬ ‫در ان زمــان‪ ،‬دیوید کامــرون نخســت وزیر انگلیس بود‪.‬‬ ‫دیوید کامرون و حزب متبوعــش یعنی حزب محافظه کار از‬ ‫اصلی ترینطرفدارانبقایاسکاتلندذیلحاکمیتانگلستان‬ ‫بودند‪ .‬در نهایت دیوید کامرون توانســت به این هدف خود‬ ‫دســت پیدا کند‪ .‬البته احزاب و گروه های اســتقالل طلب‬ ‫معتقد بودند که دولت دیوید کامرون در قبال بقای اسکاتلند‬ ‫در انگلیس‪ ،‬وعده هایی را به ساکنان اسکاتلند داد که به هیچ‬ ‫یک از انها عمل نکرد‪ .‬در هر حال‪ ،‬بســیاری از تحلیلگران‬ ‫معتقد بودند که باتوجه به برگزاری همه پرسی سال ‪،2014‬‬ ‫دیگر عمال مجالی برای برگزاری همه پرســی دوباره در این‬ ‫خصوص (حداقل تا چند دهه دیگر) وجود نخواهد داشت‪.‬‬ ‫بااینحالبرگزاریهمه پرسیخروجانگلیسازاتحادیهاروپا‬ ‫همه معادالت را تغییر داد‪ .‬‬ ‫هم اکنون ساکنان اســکاتلند و رهبران استقالل طلب‬ ‫دراینمنطقهمعتقدندکهباتوجهبهخروجانگلیسازاتحادیه‬ ‫اروپا‪،‬انهابایدباردیگربرایسرنوشتسیاسیواقتصادیخود‬ ‫تصمیم گیریکنند‪.‬بااینحالدولتلندنمعتقداستکهدر‬ ‫همه پرسیسال‪2014‬تکلیفاستقاللاسکاتلندمشخصشده‬ ‫است!اینمناقشههمچنانمیاندولت ترزامی واستقالل طلبان‬ ‫اسکاتلندوجوددارد‪ .‬ترسمقاماتانگلیسیدراینخصوص‬ ‫قابلدرکاســت!نظرســنجی هایجدیددراسکاتلندنشان‬ ‫می دهدکهاینباردرصورتبرگزاریهمه پرسی‪،‬اکثرساکنان‬ ‫اینمنطقهبهخروجازاتحادباانگلیسرایخواهندداد‪.‬بهعبارت‬ ‫بهتر‪،‬درصورتبرگزاریهمه پرسیدوباره‪،‬شایداسکاتلندبرای‬ ‫همیشهازاتحادباانگلیسخارجشود‪ .‬‬ ‫انتشار مانیفســت حزب ملی اســکاتلند طی روزهای‬ ‫اخیر توجه بسیاری از تحلیلگران مسائل انگلیس را به خود‬ ‫جلب کرده است‪ .‬این مساله نشــان می دهد که حزب ملی‬ ‫اسکاتلند در برگزاری همه پرسی تازه بیش از هر زمان دیگری‬ ‫جدی اســت‪ .‬حزب ملی اســکاتلند در مانیفست انتخاباتی‬ ‫خود همه پرسی استقالل این کشــور از انگلیس را به بعد از‬ ‫پایان فرایند برگزیت موکول کرده است‪ .‬این می تواند بدترین‬ ‫خبر ممکن برای ترزا می باشد‪ .‬در صورتی ک ه ترزا می نتواند‬ ‫مذاکرات برگزیت را به نقطه مطلوبی برساند‪ ،‬امکان خروج‬ ‫اســکاتلند از اتحاد با انگلیس بیشــتر خواهد شد‪ .‬در چنین‬ ‫شرایطی «اسکاتلند » به پاشنه اشیل دولت محافظه کاران‬ ‫ی به خوبی‬ ‫ص ترزا مــی تبدیل خواهد شــد ‪ .‬ترزا مــ ‬ ‫و شــخ ‬ ‫می داند که مدیریت افکار عمومی اســکاتلند‪ ،‬این با ر مانند‬ ‫ســال ‪ 2014‬اســان نخواهد بود‪ .‬ضمن اینکه بســیاری از‬ ‫رای دهندگان اسکاتلندی معتقدند انها در سال‪ 2014‬فریب‬ ‫برخی وعده های عملی نشــده دولت انگلیس را خورده اند‪.‬‬ ‫در ان زمان نیز محافظه کاران قدرت را در دست داشتند‪ .‬از‬ ‫این رو نخست وزیر فعلی انگلیس‪ ،‬با شرایط پیچیده ای در‬ ‫این خصوص رو به روســت‪ .‬مذاکرات برگزیت قرار است به‬ ‫ز ودی اغاز شــود‪ .‬فرایند مذاکرات برگزیت دو سال به طول‬ ‫می انجامد‪ .‬ترزا می‪ ،‬نخست وزیر انگلیس مخالفت خود را با‬ ‫برگزاری همه پرسی استقالل اسکاتلند اعالم کرده است‪ .‬با‬ ‫این حال به نظر می رسد در اینده ای نزدیک‪ ،‬دولت انگلیس‬ ‫چاره ای جز برگزاری این همه پرسی نداشته باشد‪.‬‬ ‫نیکوال استرجون هم اکنون به شخصیتی تعیین کننده‬ ‫در معادالت سیاسی اســکاتلند و حتی انگلیس تبدیل شده‬ ‫است‪ .‬او می تواند ســند جدایی اســکاتلند از انگلیس را در‬ ‫اینده ای نزدیک به نام خود ثبت نماید‪ .‬استرجون به عنوان‬ ‫رهبر حزب ملی اسکاتلند اعالم کرده است که زمان مناسب‬ ‫برای برگزاری همه پرسی استقالل از بریتانیا بعد از مذاکرات‬ ‫جدایی بریتانیا از اتحادیه اروپا ســت‪ .‬الزم به ذکر است که‬ ‫پارلمان اسکاتلند‪ ،‬سال گذشته رای به برگزاری همه پرسی‬ ‫دوم اســتقالل ایــن کشــور از انگلیــس داد‪ .‬زمزمه های‬ ‫اســتقالل اســکاتلند از انگلیس‪ ،‬امروز از هر زمان دیگری‬ ‫بلند تر به گوش می رسد‪ .‬زمزمه هایی که شنیدن انها گوش‬ ‫ ترزا می‪ ،‬نخست وزیر انگلیس و همراهانش را به شدت ازار‬ ‫می دهد‪ .‬با این حال ‪ ،‬ترزا مــی باید این حقیقت را بپذیرد که‬ ‫ساکنان اسکاتلند در برگزاری همه پرسی استقالل جدی تر‬ ‫از هر زمان دیگری به نظر می رسند‪ .‬بسیاری از تحلیلگران‬ ‫مسائل انگلیس هشدار داده بودند که در صورت رای مثبت‬ ‫شــهروندان این کشــور مبنی بر خــروج از اتحادیــه اروپا‪،‬‬ ‫تمایــل مناطقی مانند اســکاتلند در خصوص اســتقالل از‬ ‫انگلیس بیشتر خواهد شد‪ .‬با این حال در نهایت‪ 52‬درصد از‬ ‫شهروندان انگلیسی در سال گذشته میالدی ترجیح دادند‬ ‫رای به خروج از اتحادیه اروپا دهنــد‪ .‬این نتیجه‪ ،‬معادالت‬ ‫اجتماعیوسیاسیجاریدراسکاتلندرابهضرردولتمرکزی‬ ‫انگلیس دگرگون کرد‪ .‬مروری بر ارای ساکنان اسکاتلند در‬ ‫جریان برگزاری همه پرســی برگزیت در نوع خود قابل تامل‬ ‫است‪ .‬تحلیل ارای عمومی شهروندان انگلیسی در جریان‬ ‫برگزیتنشانمی دهدکهساکنانانگلیس‪،‬ولزوایرلندشمالی‬ ‫سال گذشته رای به خروج از اتحادیه اروپا دادند ولی اکثریت‬ ‫مردم اســکاتلند رای به ماندن دادند که همین مساله باعث‬ ‫شــد حزب ملی اســکاتلند بارها تهدید کند در صورت خروج‬ ‫انگلیس از اتحادیه اروپا‪ ،‬اســکاتلند هم از بریتانیا مستقل‬ ‫می شود‪ .‬اسکاتلندی ها معتقدند که انها قربانی رای ساکنان‬ ‫دیگر مناطق انگلیس در برگزیت شده اند و هم اکنون زمان‬ ‫تصمیم گیریمستقلانهافرارسیدهاست‪.‬انچهمسلماست‬ ‫اینکه ساکنان اسکاتلند از جدایی انگلیس از اتحادیه اروپا‬ ‫به هیچ عنوان رضایت ندارند‪ .‬انها در صدند عضویت خود در‬ ‫اروپاراحفظکنند‪.‬دراینراستا‪،‬نخستینگاماسکاتلندی ها‪،‬‬ ‫ی که به نظر می رسد در حال‬ ‫جدایی از انگلیس اســت ؛ گام ‬ ‫طی شدن است ‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫گفتارها‬ ‫‪25‬‬ ‫فکـر نـو‬ ‫از دریچه ای دیگر‬ ‫ما در این صفحات ســعی خواهیم کرد موضوعــات مختلف را از دریچه‬ ‫علوم انسانی بنگریم و در عین حال به برخی از حوزه ها مانند محیط زیست‪،‬‬ ‫دانشــگاه‪ ،‬حوزه های علمیه‪ ،‬فرهنگ و هنر نگاهی داشــته باشیم‪ .‬در واقع‬ ‫این صفحات‪ ،‬صفحات فکر و ایده و اندیشــه مجله اســت‪ .‬نوعی عقالنیت‬ ‫ارزش مدار برعکس علوم انسانی غربی که ابزارمدار هستند‪.‬‬ ‫بزرگ ترین مانع چپ‬ ‫ارون اتزلر چگونه به سرمایه داری می نگرد؟‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫‪26‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫از اینجا تا بی نهایت‬ ‫در عصر مــدرن واژه علم معــادل علوم طبیعی‬ ‫و فیزیکی به کار مــی رود و محدود به شــاخه هایی از‬ ‫اموختن اســت که بــه پدیده های طبیعــی و قوانین‬ ‫انها می پــردازد‪ .‬این معنای محــدود از علم تبدیل به‬ ‫مجموعــه ای از تعریف هــای قوانین طبیعت شــده‬ ‫که بر مبنای قوانین علمی مثــل قانون کپلر‪ ،‬گالیله و‬ ‫نیوتن بنا شده اند و علم بیش ازپیش مرتبط با مطالعه‬ ‫منظم دنیای طبیعت شــد که شامل فیزیک‪ ،‬شیمی‪،‬‬ ‫زمین شناسی‪ ،‬اخترشناسی و زیست شناسی بود‪ .‬این‬ ‫روند در انتهای قرن بیستم و ابتدای قرن بیست ویکم‬ ‫ســرعت بی ســابقه ای پیدا کرد و در کمتر از دو دهه‪،‬‬ ‫اینترنت و تلفن همــراه زندگی اجتماعــی را دگرگون‬ ‫کردند‪ .‬در هر دو سال قدرت رایانه ها دو برابر می شود‪.‬‬ ‫همچنین محصوالت جانبی حاصل از توسعه ژنتیک‬ ‫بــه زودی می توانند به میــزان زیادی فراگیر شــوند‪.‬‬ ‫پیشرفت های پرشــتاب در قلمروهای مختلف علم‪،‬‬ ‫پرسش هایی اساســی را پیش می اورند‪ .‬امروز جهان‬ ‫بیــش از هر زمــان دیگــری تحت تاثیر علم اســت‪.‬‬ ‫کاربرد علم زندگی ما را دگرگــون می کند و یافته های‬ ‫علمی به درک ما از جهان و انچه ورای ان است عمق‬ ‫می بخشند‪ .‬این دگرگونی ها عمدتا سودمند اما غالبا با‬ ‫تهدیداتی همراه هستند و از نظر اخالقی انسان را به‬ ‫چالشمی کشند‪.‬مارتینریسنویسندهکتابکم حجم‬ ‫«از اینجا تا بی نهایت» قرن بیســت ویکم را سده ای‬ ‫تعیین کننده در حیات کره زمیــن می داند و از «عصر‬ ‫انتروپوســن» یاد می کند که از انقــاب صنعتی اغاز‬ ‫شدهوهمچنانادامهدارد‪.‬زمینمدت‪ 45‬میلیونقرن‬ ‫زیستهاستاماایننخستین باراستکهدران‪،‬یکیاز‬ ‫انواع یعنی نوع بشر‪ ،‬می تواند سرنوشت سراسر زیست‬ ‫ کره زمین را برای همیشــه رقم بزند‪ .‬در بخش اعظم‬ ‫تاریخ‪ ،‬تهدیدات از سوی طبیعت می امده اند؛ ازجمله‬ ‫بیماری‪ ،‬زلزله‪ ،‬سیل و‪ ...‬اما اینک این خود ما هستیم‬ ‫که تهدید به شــمار می اییم‪ .‬از نظر او امنیت انرژی‪،‬‬ ‫تامین خوراک و دگرگونی اقلیمی تهدیدات سه گانه ای‬ ‫هســتند که افزایش جمعیت کره زمین انها را تشدید‬ ‫می کند‪ .‬او در این کتاب نوع جدیدی از رفتار و کنش‬ ‫انسانی را برای مقابله با تهدیدهای جریان علم جدید‬ ‫الزم می داند‪ .‬از نظر او عالوه بر فشــارهای بی سابقه‬ ‫ما با چشم اندازهای بی سابقه ای نیز روبه روییم‪ .‬میان‬ ‫انچه علم انجــام ان را روا می دارد بــا انچه انجامش‬ ‫اخالقی و دوراندیشانه اســت‪ ،‬شکافی وجود دارد که‬ ‫رو به گسترش است‪.‬‬ ‫در شــرایط فعلی بســیاری از مــردم به شــکل معاصر‬ ‫سرمایه داری به سان پدیده ای طبیعی نگاه می کنند‪ ،‬اما این‬ ‫درست نیست‪ -‬بلکه پیامد هژمونی سیاســی راست است‪ .‬در‬ ‫این دیــدگاه‪ ،‬دوران نولیبرال کنونی ایســتگاه پایانی تصور‬ ‫می شود اما به نظر من چیزی بیش از یک دوره موقت نیست‪.‬‬ ‫عقب نشینی هایی که از اواخر دهه ‪ ١٩٧٠‬مشاهده کرده ایم‬ ‫نمی تواندهمیشهاستمرارداشتهباشدبلکهیکعقب نشینی‬ ‫موقتیاستودردراز مدتماازجنبش هاییبرخوردارخواهیم‬ ‫بود که واقعا در راستای سوسیالیسم خواهد بود‪ .‬اگر از چیزی‬ ‫بایدهراسداشتفرایندهاییاستکهبه نظرمی رسدازکنترل‬ ‫خارجمی شوندمانندویرانی هایزیست محیطیباپیامدهای‬ ‫وحشتناک اقتصادی و اجتماعی شان‪ ،‬یا مسائل ژئوپلیتیک‬ ‫و رویارویی هایی که اکنون باتوجه به جنگ ســرد تازه به طور‬ ‫روزافزونی شــاهد انها هســتیم‪ .‬اگر در برابر این فجایع دوام‬ ‫بیاوریم‪ ،‬معتقدماحتمالحرکتدرجهتسوسیالیسمبیشاز‬ ‫امکان استمرار ابدی سرمایه داری خواهد بود‪ .‬وقتی از مقوله‬ ‫گستردهطبقهکارگراستفادهمی کنیمکهشاملطبقاتمتوسط‬ ‫جدید هم می شود با طبقه ای به شــدت پاره پاره و متمایز شده‬ ‫سروکارداریمویافتنیکحزبسیاسیکهبتواندنمایندههمه‬ ‫الیه های مختلف این طبقه باشد دشــوارتر می شود‪ .‬یکی از‬ ‫چشم اندازها این است که وقتی پروژه سوسیالیستی را شکل‬ ‫می دهیم‪ ،‬باید فراگیر باشد‪ .‬وقتی به احزاب موفق پودموس‬ ‫یاسیریزانگاهمی کنیم‪ ،‬می بینیمکهتشکیلیکحزبفراگیر‬ ‫چپ امکان پذیر اســت‪ .‬همچنین باید توجه کرد این فرایند‬ ‫بسیارطوالنی ترازچرخهانتخاباتاست‪.‬سوسیال دموکراسی‬ ‫در سوئد وقتی موفق بود که اگاهانه ائتالفی بین طبقه کارگر‬ ‫ابا ســیمونا فورتی‪ ،‬اســتاد فلسفه سیاســی در دانشگاه‬ ‫پیدمونتشرقیدرایتالیا‪،‬استادمدعودرحوزهمطالعاتاجتماعی‬ ‫و نویســنده کتاب «دیوهای جدید‪ :‬بازاندیشــی در قدرت و شر‬ ‫امروزی»است‪.‬اودرگفت وگوییباوب سایتنیویورک تایمزبه‬ ‫بیاندیدگاهشدربارهخیروشرپرداختهاست‪.‬فورتیبابیاناینکه‬ ‫شرارت‪،‬برایقرن هابسیارپیشاز‪ 11‬سپتامبرانگیزه ایقدرتمند‬ ‫برای بسیج عمومی بوده اســت‪ ،‬ابراز می دارد‪« :‬از جنگ های‬ ‫صلیبیکهبه منظورپالودنمسیحیتازشروجودکافرانرخداد‬ ‫تا توصیفی که رونالد ریگان از اتحاد جماهیر شــوروی با عنوان‬ ‫«امپراتوری شــرارت» به دســت داد‪ ،‬می تواند یک استراتژی‬ ‫سیاسیقدرتمندبرایاحیایدوبارهدوگانگیمتافیزیکیوکالمی‬ ‫ میانخیروشرباشدکهدومی‪،‬یعنیشر‪،‬مسلمابه مثابهخصلت‬ ‫ذاتیبرایدشمنیکهبایدشکستدهیمبهکاربردهمی شود‪».‬‬ ‫اوبااشارهبهاینکهشرارتسلطهنه تنهاازارادهبهنابودیومرگ‪،‬‬ ‫بلکه همچنین از اراده به حداکثر رساندن زندگی نیز سرچشمه‬ ‫می گیرد‪،‬ادامهمی دهد‪«:‬دورانمعاصرما‪،‬درغرب‪،‬تحت سلطه‬ ‫گونه ایمتناقضازهنجارمندیاست‪،‬جایی کهازیک سوتعهدی‬ ‫و طبقه متوسط ایجاد کرد و از تمامی ابزارهای سیاسی و همه‬ ‫امتیازات الزم در هر دو طرف‪ ،‬برای انجام این کار اســتفاده‬ ‫کرد‪ .‬الزم است نه تنها برای کارگران یقه سفید‪ ،‬بلکه کارگران‬ ‫یقه ابیوافرادیباباورهاومذهب هایمختلفجذابباشیم‬ ‫و ان گاه با توســل به سیاســت های الزم به جامعه ای شکل‬ ‫دهیم که کار و زندگی مردم الیه هــای مختلف طبقه کارگر و‬ ‫متوسطامریطبیعیباشد‪.‬اینبه نفعپروژه هایسوسیالیستی‬ ‫ماستکهپایهگسترده ترمردمی داشتهباشیم‪.‬به نظرمی رسد‬ ‫بخشاعظممبارزاتبالفعلسیاسیمربوطبهایناستکهایا‬ ‫الیه هایمیانیبهسمتطبقهکارگرتمایلدارندیاخیر‪.‬یکی‬ ‫ازبزرگ ترینتفاوت هادرخاللدوراننولیبرالیدرسوئدتغییر‬ ‫در بازار مسکن بوده است‪ .‬درحالی که قبال مسکن تقریبا یک‬ ‫حق اجتماعی بود‪ ،‬امروز یک کاال شده است‪ ،‬یک موضوع‬ ‫ســوداگری مالی‪ .‬نتیجه اش این بوده که الیه های میانی در‬ ‫مناطق داخل شهرها متمرکز شده‪ ،‬درحالی که طبقه کارگر به‬ ‫حاشیهشهرهایابهشهرک هایکوچک ترراندهمی شوند‪،‬واین‬ ‫امر روی اموزش‪ ،‬کار و دموکراسی نیز تاثیر می گذارد‪ .‬اکنون‬ ‫طبقه کارگر و الیه های میانی در شرایط بسیار متفاوتی زندگی‬ ‫می کنند‪ ،‬دیدگاه هایکامالمتفاوتیرامی پرورانندوشایدحتی‬ ‫یکدیگررادرکهمنکنند‪.‬‬ ‫این امر به یکی از بزرگ ترین تفاوت های سیاسی بین‬ ‫شهرهایبزرگ ترازسوییوشهرک هاوروستاهاازسویدیگر‬ ‫منجرشده‪.‬به نظرمناینتفاوتیکیازمهم ترینموانعچپ‬ ‫امروز است؛ یعنی دشواری ایجاد وحدت میان طبقه کارگر و‬ ‫الیه های میانی‪ ،‬به جای وضعیت فعلی مبتنی بر قطبی شدن‬ ‫تفاوت هایقومی وفرهنگی‪.‬‬ ‫َش ّر سیاسی‬ ‫ابا سیمونا فورتی‬ ‫معین به مدعیات جهانی مرتبط با حقوق وجــود دارد‪ ،‬چنان که‬ ‫گوییاینگفتماناکنونبرایجوامعلیبرالگفتمانیبی مناقشه‬ ‫اســت‪ ».‬فورتی با تاکید بر اینکه مدت ها در تاریخ اروپا‪ ،‬قربانی‬ ‫جنگیانسل کشیبودنباشرموخجالت زدگیهمراهبود‪،‬درباره‬ ‫خاستگاه این اندیشــه بیان می دارد‪« :‬در چند دهه گذشته این‬ ‫وضعیتکامالتغییرکردهاست‪.‬امروزهنه تنهاجایگاهووضعیت‬ ‫قربانیاحترام برانگیزاست‪،‬بلکهبههدفنوعیرقابتنیزتبدیل‬ ‫شدهاست‪.‬هویتقربانیمی تواندمزایایسیاسیایجادبیشاز‬ ‫هرچیزی‪،‬بهمااجازهمی دهدخودراازلحاظاخالقیبرتروپاک‬ ‫بدانیم و این حق را به ما می دهد که خود تحمیل کننده خشونت‬ ‫باشــیم‪ ».‬وی ادامه می دهد‪« :‬اگر به عملکرد حیاتی فلســفه‬ ‫ایمانداریم‪،‬نمی توانیمومهم ترازان‪،‬نبایدازاندیشیدندرباره‬ ‫شرسیاسیدستبرداریم‪،‬دقیقاب هخاطرنیرویرساوبرانگیزاننده‬ ‫این واژه و مفهوم‪ ،‬این کار قدرتمندترین شیوه برای نشان دادن‬ ‫درهم تنیدگیپیچیدهسوبژکتیویته‪،‬حقایق‪،‬ایده ها‪،‬کنش های‬ ‫عمدیوغیرعمدی‪،‬بی تفاوتیوانفعالاستکهدربافتیکشنده‬ ‫ازقساوتوتباهیگردهمجمعمی شوند‪».‬‬ ‫سینما منهای مردان‬ ‫زنان در کن چه گفتند؟‬ ‫منشور طلبگی‬ ‫توصیه های حضرت ایت اهلل شبیری زنجانی‬ ‫به طالب جوان‬ ‫در کجای تاریخ ایستاده ایم؟‬ ‫شماره جدید خردنامه منتشر شد‬ ‫یکه تازیسرمایه داریفایننس‬ ‫فورماسیون جدید نظام سرمایه داری‬ ‫هفته گذشــته‪ ،‬نشــر نقد فرهنگ به مدیریــت بیژن‬ ‫عبدالکریمی‪،‬باهمکاریمعاونتروابطبین المللپژوهشگاه‬ ‫علومانسانیومطالعاتفرهنگینشستیعلمی برایپروفسور‬ ‫محسنمسرت‪،‬استادبازنشستهاقتصاددانشگاه هایالمان‬ ‫و نویسنده کتاب «فورماسیون جدید نظام سرمایه داری» که‬ ‫به تازگیتوسطنشرنقدفرهنگمنتشرشده‪،‬برگزارکرد‪.‬مسرت‬ ‫درابتدابهاینکهسرمایه داریفایننسکهامروزهدردنیامسلط‬ ‫است‪ ،‬فورماسیون جدیدی از سرمایه داری است‪ ،‬اشاره کرد‬ ‫ومشخصاتیرابرایاینسرمایه داریبرشمرد‪«:‬مشخصات‬ ‫سرمایه داری فایننس یعنی سرمایه داری کالسیک به اضافه‬ ‫بخشی که شــامل ســرمایه داری مالی (فایننس) می شود‪،‬‬ ‫عبارت اســت از اوال؛ بخش فایننس در سرمایه داری جدید با‬ ‫سیستمبانکیوتامینمنابعمالیبخشمولددرسرمایه داری‬ ‫کالسیککامالمتفاوتاست‪ .‬ثانیا؛دربخشفایننسخودبه‬ ‫خودچیزیتولیدنمی کندوغیرمولداست‪».‬اودرادامهگفت‪:‬‬ ‫«بدین منوالتفاوتماهویبخشفایننسبااقتصادحقیقی‬ ‫و مولد در سرمایه داری در این واقعیت نهفته است که در این‬ ‫مــکان ارزش و ارزش اضافی تولید نمی شــود و به اصطالح‬ ‫تئوری بازی ها‪ ،‬بــازی برد و باخت اســت‪ ،‬درحالی که منطق‬ ‫سرمایه داری مولد (کالسیک) بازی برد‪-‬برد است‪ .‬عالوه بر‬ ‫این‪ ،‬منطق حرکت سرمایه در بخش سرمایه فایننس‪ ،‬منطق‬ ‫انباشتسرمایهازطریقتولیدوارزش زایی‪،‬ان طورکهمارکس‬ ‫دربارهسرمایهمولدمدنظرداشت‪،‬نیست‪.‬منطقحرکتسرمایه‬ ‫در این بخش‪ ،‬منطق انباشت ســرمایه به کمک اهرم قدرت‬ ‫است‪ ».‬مســرت به منابع ســرمایه داری فایننس اشاره کرد و‬ ‫ِ‬ ‫(قدرتانحصاری)‬ ‫گفت‪«:‬اینمنابعشاملرانت هایمنتجاز‬ ‫مالکیتبرمنابعطبیعیوزمین هایمسکونی(رانتمطلق)‪،‬‬ ‫رانت های دیفرنسیال (تفاوت رانت های منابع پرهزینه نظیر‬ ‫معادنذغال سنگومنابعکم هزینهنظیرمنابعنفتخاورمیانه‬ ‫برای تولیــد انرژی)‪ ،‬مازاد ســودهای ســرمایه داران بخش‬ ‫تولیدیبه دلیلسطحدستمزددمپینگنهادینه شده‪،‬تمامی‬ ‫ این گونه منابع ســرمایه فایننس درامدهای یکجانبه و بدون‬ ‫هزینه (در حقیقت خدادادی) هســتند‪ ».‬او در ادامه گفت‪:‬‬ ‫«دورانسرمایه داریفایننسبامدیریتنئولیبرالیستیازدهه‬ ‫‪ ۱۹۸۰‬شروعشدهواهدافتعریف شدهنئولیبرالیس مهایک‪،‬‬ ‫فریدمنوغیرهبهاینشرحاست؛‪-۱‬حاکمیتمجدداقتصادبر‬ ‫سیاست‪-۲،‬انعطاف پذیرکردنبازارهاینیرویکار(تضعیف‬ ‫ســندیکاهای کارگری)‪ -۳ ،‬از میان برداشــتن موانع حرکت‬ ‫سرمایه در بازار جهانی‪ -۴،‬تجارت کامال ازاد در بازار جهانی‪،‬‬ ‫خصوصی سازی کاالهای عام المنفعه (اب‪ ،‬برق‪ ،‬بهداشت‪،‬‬ ‫اموزشوپرورش)‪».‬‬ ‫سینما منهای مردان‬ ‫زنان در کن چه گفتند؟‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫ی یک سال بیشتر دوام نیاورد‪ .‬البته‬ ‫تورم تک رقم ‬ ‫از خرداد سال گذشته که تورم یک ساله به زیر ‪ ١٠‬درصد‬ ‫رسیده بود با روند صعودی تورم نقطه به نقطه کارشناسان‬ ‫پیش بینی می کردند تورم ســاالنه نیــز در ماه های اتی‬ ‫رشــد کند و دوباره به ارقام باالی ‪ ١٠‬درصد برسد‪ .‬حال‬ ‫پس از گذشــت یک ســال تداوم تورم تک رقمی انچه‬ ‫وزارت اقتصاد برای تورم میانگیــن ‪ ١٢‬ماهه منتهی به‬ ‫خرداد ‪ ٩6‬پیش بینی کرده برابر با ‪ ١٠/4‬درصد اســت‪.‬‬ ‫یکی از مهم ترین متغیرهای بررسی وضعیت تورم‪ ،‬نرخ‬ ‫تورم ماهانه است‪ .‬نرخ تورم ماهانه‪ ،‬تغییرات شاخص‬ ‫بهــای مصرف کننده در یک ماه مشــخص نســبت به‬ ‫مــاه قبــل را ارزیابی می کنــد‪ .‬کارشناســان اقتصادی‬ ‫معتقدند در شرایط کنونی نرخ تورم ماهانه ‪ ٠/٨‬درصدی‬ ‫می تواند به عنوان معیار مقایسه در تورم ماهانه مطرح‬ ‫شود؛ به نحوی که نرخ تورم ماهانه بیش از این مقدار‪،‬‬ ‫تهدیدی بــرای تورم تک رقمی محســوب می شــود‪.‬‬ ‫براساس امار تورم ماهانه در سال ‪ ،١٣٩5‬می توان سه‬ ‫دوره را مشخص کرد؛ دوره اول از فروردین تا مرداد است‬ ‫که میانگین تورم ماهانــه در این دوره حدود ‪ ٠/٩‬درصد‬ ‫بوده است‪ .‬بنابراین در این دوره نرخ تورم ماهانه نسبتا‬ ‫در سطح باالیی قرار داشــت‪ ،‬اما این نوسان باال بسیار‬ ‫چشمگیر نبوده به گونه ای که بیشترین تورم ماهانه در‬ ‫خرداد با نرخ ‪ ١/٢‬درصد ثبت شده است‪ .‬دوره دوم‪ ،‬در‬ ‫سال ‪ ١٣٩5‬را می توان از شهریور تا ابان دانست که در‬ ‫این دوره نرخ تورم ماهانه در هر ســه ماه زیر خط قرمز‬ ‫‪ ٠/٨‬درصدی بوده است‪ .‬عملکرد تورمی در این سه ماه‪،‬‬ ‫قابل قبول بوده و میانگین تورم ماهانه معادل ‪ ٠/5‬درصد‬ ‫در ان ثبت شده اســت‪ .‬اما این روند در فصل اخر سال‬ ‫تغییر کرد‪ .‬اخرین گزارش تورمی در سال ‪ ،١٣٩5‬نشان‬ ‫می دهد نرخ تورم ماهانه در اســفند به ‪ ٢‬درصد رســیده‬ ‫که این نرخ بیشــترین نرخ تورم در دولت یازدهم بوده‬ ‫است‪ .‬البته این روند باعث نشــد که نرخ تورم میانگین‬ ‫از سطح تک رقمی خارج شــود و نرخ تورم با ثبت رقم ‪٩‬‬ ‫ی به کار خود پایان‬ ‫درصد پس از ربع قرن با نرخ تک رقم ‬ ‫داد‪ .‬دومین متغیر مورد ارزیابی برای نرخ تورم‪ ،‬تغییرات‬ ‫شــاخص بهای مصرف کننده در یک ماه نسبت به ماه‬ ‫مشابه سال قبل است و چون دو نقطه برای ارزیابی ان‬ ‫مدنظر قرار می گیرد به نرخ تورم نقطه به نقطه مشهور‬ ‫است‪ .‬تورم نقطه به نقطه برخالف روند سال های ‪١٣٩٢‬‬ ‫تا ‪ ،١٣٩4‬در ســال ‪ ١٣٩5‬مســیر صعودی را طی کرده‬ ‫ل گذشته‬ ‫است‪ .‬نرخ تورم نقطه به نقطه در فروردین سا ‬ ‫‪ ٧/4‬درصد ثبت شده‪ ،‬اما در انتهای سال این نرخ تورم‬ ‫به ‪ ١١/٩‬درصد رســیده اســت‪ .‬روند افزایشی نرخ تورم‬ ‫نقطه به نقطه‪ ،‬پس از رســیدن ان به کف در خرداد ماه‬ ‫به رقم ‪ 6/٨‬درصد شروع شد‪ .‬بررسی تورم نقطه به نقطه‬ ‫نشان می دهد که با تداوم روند صعودی ان‪ ،‬نمی توان‬ ‫امیدوار ماند که نرخ تورم میانگین نیز در سطح زیر ‪١٠‬‬ ‫درصد تثبیت شود‪.‬‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫در جشنواره کن امسال سینماگران زن حضور داشتند‪.‬‬ ‫دواثربرجسته«فریب خورده»و«بعدازجنگ»ازنمونه های‬ ‫شاخص کارهای زنان بود‪ .‬اخرین اثر «سوفیا کاپوال» به نام‬ ‫«فریب خورده» از مهم ترین فیلم هایی اســت که در بخش‬ ‫رقابت اصلی جشــنوار ه کن به نمایش درامد‪ .‬داستان درباره ‬ ‫یک ســرباز فراری اســت که در جریان جنگ هــای داخلی‬ ‫امریکا مجــروح و وارد خانه ای می شــود کــه در ان تعدادی‬ ‫زن زندگی می کنند‪ .‬با ورود او دینامیــک خانه به هم می ریزد‬ ‫و شاهد جریان هایی هســتیم که در نهایت داستانی تراژیک‬ ‫را خلق می کند‪ .‬در بخش اول داســتان تا حــدی این ایده را‬ ‫در می یابیمکهبافیلمی شعاردهند هصلحوضدجنگمواجهیم‬ ‫که قرار است بگوید به وقت جنگ افراد نقش مهمی ندارند و‬ ‫ایندولت هاهستندکهاتشجنگرابرمی افروزند‪.‬شخصیت‬ ‫مرد داســتان را تا حــدودی فردی قربانی شــده می بینیم که‬ ‫در ان سیســتم زندگی می کنــد‪ .‬در بخــش دوم می فهمیم‬ ‫شخصیت اصلی کم کم دچار حمله های عصبی می شود و از‬ ‫خودکاراکتریهیوالوارنشانمی دهدکهدرفکرانتقام گرفتناز‬ ‫گبودهوهمبستگی‬ ‫زنانماجراست‪.‬ویژگی هایزنان هفیلمپررن ‬ ‫زنان در مواجهه با شرایط شــکل بهتری نسبت به فیلم های‬ ‫مشــابه دارد‪ .‬بازی ها‪ ،‬به خصوص بــازی «نیکول کیدمن»‬ ‫چشمگیر است‪ ،‬اما دیگر منتقدان معتقدند که بازی های اثر‬ ‫دانسیگلباحضورکلینتایستوودبرجسته ترازفیلمکاپوال‬ ‫با بازی «کالیــن فارل» بود‪ .‬فیلم «بعد از جنــگ» اولین کا ِر‬ ‫بلند «اناریتا زامبرانو» فیلمساز ایتالیایی ساکن فرانسه است‬ ‫که در بخش «نوعی ِ‬ ‫نگاه» جشــنوار ه کن به نمایش درامد‪.‬‬ ‫داستان فیلم درباره رئیس سابق یکی از شبکه های مبارزاتی‬ ‫چپ ایتالیایی است که بعد از اتفاقاتی که در دهه‪٨٠‬میالدی‬ ‫رخمی دهدومنجربهجنگوخون ریزی هایشدیدیدراین‬ ‫کشور می شود‪ ،‬به فرانسه می رود و در انجا ازادی سیاسی را با‬ ‫کمکدولت«میتران»بهدستمی اور دوبه عنوانیکمهاجر‬ ‫پذیرفتهمی شود‪.‬بعدازاینحوادثوبه دنبالکشته شدنیک‬ ‫استادعلومقضاییدرایتالیا‪،‬دولتفرانسهبهفکربازگرداندن‬ ‫اینشخصوافراددیگربهکشورخودشانمی افتد؛درحالی که‬ ‫گروه هایتروریستیادعامی کننددرپیدستوراتیکهازفرانسه‬ ‫رســیده چنین کاری را انجام داده اند‪ .‬کارگردان سعی کرده از‬ ‫زوایای مختلف به این ماجرا پرداخته و دالیــل رفتاری افراد‬ ‫گروهک هایچپراریشه یابیکند؛اینکهبهچهعلتیاحساس‬ ‫می کننددولتفرانسهحقنداردانهارابازگرداند‪.‬‬ ‫بازگشت تورم دورقمی‬ ‫‪27‬‬ ‫ایت‪‎‬اللهالعظمی سبحانی‪:‬‬ ‫قوانین حقوق خانواده از عالئم اعجاز قران‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫‪28‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫هیرکانبی جان‬ ‫فعاالن حیات وحش می گویند پلنگی که سال‬ ‫گذشته در طبیعت رهاســازی شد‪ ،‬حدود یک ماه بعد‬ ‫جانباختهودفنشدهاست‪.‬مسئوالنمحیط زیست‬ ‫در این مدت از ســیگنال های حیاتی گردنبند ردیاب‬ ‫این پلنگ خبــر می دادند‪ .‬اداره کل محیط زیســت‬ ‫استان گلســتان که تا اوایل همین هفته از دریافت‬ ‫سیگنال های گردنبند ردیاب این پلنگ خبر می داد‪،‬‬ ‫اکنون به طور غیررسمی مرگ هیرکان را پذیرفته اما‬ ‫مدعی اســت قالده این پلنگ در دو‪ ،‬ســه روز اخیر‬ ‫پیدا شده‪ ،‬با این حال فعاالن حیات وحش می گویند‬ ‫هیرکان پس از رهاســازی حدود ‪ ۳۵‬روز بیشتر دوام‬ ‫نیاورده‪،‬جنازهاوسهماهدرفریزراداره کلمحیط زیست‬ ‫بوده و ماه های پس از ان هــم محیط بانان گردنبند‬ ‫ردیاب را جابه جــا می کرده اند تا پلنگ زنــده وا نمود‬ ‫شود‪ .‬تابســتان‪ ۱۳۹۳‬دو توله پلنگ ماده و نر مقابل‬ ‫اداره محیط زیســت کردکوی رها شــدند‪ .‬اداره کل‬ ‫محیط زیست استان گلستان تا تابستان ‪ ۱۳۹۵‬این‬ ‫دوپلنگرادرقفسنگهداریکردوسرانجامشهریور‬ ‫‪ ۱۳۹۵‬توله پلنگ ماده که هیــرکان نام گرفته بود‪ ،‬با‬ ‫وجودمخالفتبسیاریازکارشناسانکهمعتقدبودند‬ ‫توله پلنگ هاتواناییشکاروادامهحیاتدرطبیعترا‬ ‫ندارند‪،‬باحضورمعصومهابتکاردرپارکملیگلستان‬ ‫رهاسازیشدوگردنبندردیابیهمنصبشدتاهرچهار‬ ‫ســاعت یک بار اطالعات موقعیتی حیوان را ارسال‬ ‫کند‪.‬ازانروزتاکنونهربارکهفعاالنمحیط زیست‬ ‫وخبرنگارانازوضعیتهیرکانجویاشدند‪،‬مسئوالن‬ ‫محیط زیست از ســیگنال های دریافتی خبر دادند و‬ ‫حتیبراساسسیگنال هایدریافتیگفتهشدهیرکان‬ ‫شکار هم کرده است‪ .‬مخالفان معتقد بودند حیوانی‬ ‫که دو ســال در فضای محصور‪ ٢٠‬متــری در قفس‬ ‫نگهداری شده توانایی شــکار و مقابله با تهدیدات را‬ ‫ندارد‪ .‬مجتبی حســینی‪ ،‬معاون امور محیط طبیعی‬ ‫محیط زیست گلستان‪ ،‬اعالم کرده بود‪« :‬هر زمان‬ ‫که براساس داده های ارسالی ردیاب حیوان بیشتر از‬ ‫شش ساعت توقف داشته باشد شکار موفق داشته و‬ ‫غذا به دست اورده است‪ .‬هیرکان در نقطه مشخصی‬ ‫س از ان الشه میشی را پیدا‬ ‫توقف طوالنی داشته و پ ‬ ‫کردیم که دوسوم ان اســتفاد ه شده بود‪ .‬برای اینکه‬ ‫اطمینان حاصل کنیم در حوالی الشه دوربین تله ای‬ ‫نصب کرده ایم تا بتوانیم این موضوع را ثبت و اثبات‬ ‫کنیم‪.‬مسئوالنمحیط زیستگلستانبارهادرپاسخ‬ ‫به ادعای مرگ هیــرکان گفته بودند کــه در صورت‬ ‫مرگ حیوان براســاس اطالعــات دریافتی به طور‬ ‫مشخص می توان از این اتفاق مطلع شد‪ ،‬اما اکنون‬ ‫روشن نیست چگونه ادعا می شــود گردنبند سه روز‬ ‫پیش پیدا شده و پیش از ان عالمتی از مرگ حیوان‬ ‫ارسال نشده اســت؟ مجید خرازیان مقدم‪ ،‬مدیرکل‬ ‫دفتر حیات وحش ســازمان حفاظت محیط زیست‪،‬‬ ‫این موضوع را خارج از حوزه این دفتر می داند و دفتر‬ ‫حفاظت و مدیریت شکار و صید را مسئول می داند‪.‬‬ ‫علیتیموری‪،‬مدیرکلدفترحفاظتومدیریتشکارو‬ ‫صید‪،‬می گویدبه زودیاداره کلمحیط زیستاستان‬ ‫گلستاندراینزمینهاطالع رسانیمی کند‪.‬‬ ‫ایت‪‎‬الله سبحانی در ادامه درس تفسیر سوره ملک در‬ ‫مدرســه علمیه حجتیه با ذکر این مطلب که بشریت به رغم‬ ‫ی وسیع خود نمی تواند هیچ نقصی در نظام‬ ‫تالش های علم ‬ ‫افرینش بیابــد گفتند‪« :‬جهان افرینش بــدون هیچ نقصی‬ ‫افریده شده و هیچ کسی نمی تواند کوچکترین نقصانی در‬ ‫این نظام بیابد‪».‬‬ ‫ایشان افزودند‪« :‬اگر انسان بخواهد برتری نظم خدا‬ ‫را نســبت به نقصان خود در یابد‪ ،‬باید به زندگــی و امور خود‬ ‫نظری بیندازد که هر کاری که انجام می دهد در نهایت به این‬ ‫نتیجه می رسد که ای کاش فالن کار را بهتر انجام می داد؛‬ ‫مثل نویســندگانی که پس از بارها نوشتن بازهم کتاب خود‬ ‫را ویراست می کنند زیرا به این نتیجه می رسند که ای کاش‬ ‫فالن مطلب را کم یا زیادتر می نوشتند‪ ».‬معظم له در تفسیر‬ ‫ایه چهارم ســوره ملک گفتنــد‪« :‬نظام افرینش که توســط‬ ‫خداوند خلق شده است هیچ شکاف و مشکلی وجود ندارد؛‬ ‫انسان ها برای مطالعه و بررسی زمین و زمان ابزارهای بسیاری‬ ‫ساخته اند‪ ،‬ولی هیچ کدام از انها نتوانسته است عظمت عالم‬ ‫را به نهایت به نمایش بگذارد و از دیگر سوی هنوز نتوانسته‬ ‫اســت که نقصانــی در این نظــام افرینش بیابد‪ ».‬ایشــان‬ ‫اظهارکردند‪« :‬خداوند در این ایه به وحدت رب اشاره می کند‬ ‫و این انسجام در ساخت جهان این نظم دقیق و حکمت امیز‬ ‫را حاصل وحدت در ربوبیت می داند‪ ،‬زیرا اگر دو خدا در این‬ ‫جهان وجود داشــت‪ ،‬حتما نقصانی در مدیریت عالم ایجاد‬ ‫می شد‪ ،‬درحالی که این عالم افرینش بی هیچ عیب و شکافی‬ ‫به کار خود ادامــه می دهد‪ ».‬ایت الله ســبحانی با ذکر این‬ ‫مطلب که قران کریم ابتدا به مباحث تکوینی اشاره می کند‬ ‫تصریح کردند‪« :‬قران کریم کتاب تکوینی ماست ولی وقتی‬ ‫در مقام تشریع وارد می شود و قوانین و قواعد هستی را بیان‬ ‫می کند در واقع به کتاب تشــریعی ما نیز مبدل می شود‪.‬‬ ‫خود قران کریم مدعیان نقصــان در افرینش را به مقابله‬ ‫طلبیده و بیان کرده اســت که همه کســانی که به دنبال‬ ‫نقص در نظام افرینش هستند‪ ،‬قطعا با مطالعه این نظام‬ ‫افسردهوپریشانوخستهوناالنخواهندشد‪».‬اینمرجع‬ ‫تقلید با اشاره به قواعد قران کریم در خصوص خانواده در‬ ‫سوره بقره عنوان کردند‪« :‬کسانی که این قواعد را مطالعه‬ ‫می کنند می توانند باور کنند که این کتاب به واسطه پیامبر‬ ‫امی و مکتب نرفته به مردم عرضه شده است و به همین‬ ‫واسطه اعجاز قطعی قران اثبات می‪‎‬شود‪ .‬این کتاب در‬ ‫حالی نازل شده است که در ان زمان و در ان منطقه زنان‬ ‫جزئی از اموال مرد به حساب می امدند و هیچ ارج و قرب‬ ‫و حقوقی نداشتند؛بر این اســاس کتاب تشریعی ما نیز‬ ‫مطابق بر کتاب تکوینی ما اســت‪ ».‬این مفســر قران با‬ ‫اشاره به عیب جویانی که در طول تاریخ به قران شبهه وارد‬ ‫کرده اند اظهارکردند‪« :‬کســانی که عیب جویی می‪‎‬کنند‬ ‫نمی‪‎‬توانند قران را به خوبی درک کنند؛ کتاب باید با مولف‬ ‫خود مشــابه باشــد و همان طور که خداونــد دارای ذات‬ ‫الیتناهی است قران نیز دارای معارف الیتناهی است‪».‬‬ ‫معظم له با اشاره به ایه ‪5‬سوره ملک بیان کرد‪« :‬معنی و‬ ‫مفهوم شهاب در لغت نامه به معنی هر جسم نورانی است‬ ‫که دارای نور و حرارت است؛ یکی از شبهاتی که در این‬ ‫خصوص بیان شده ان است که شیاطین که خود دارای‬ ‫ذاتی اتشین هستند با تیرهای اتشین مصابیح از میدان‬ ‫به در نمی‪‎‬شوند‪ ،‬در حالی که این سوال اشتباه است‪ ،‬زیرا‬ ‫شــیاطین دارای بنی از اتش هستند‪ ،‬ولی در حال حاضر‬ ‫اتشی نیستند‪ ،‬مثل انسان که از خاک است ولی جسمی‬ ‫ خاکی ندارد‪» .‬‬ ‫جنجالنفس‬ ‫انتقادات به یک سریال تلویزیونی در ماه رمضان‬ ‫اســتفاده زنان از کاله گیس در یک سریال تلویزیونی‬ ‫مناسبتیخبرسازشدهاست‪.‬پسازانکهبرخیازسکانس های‬ ‫سریال«نفس»زنانیرابهتصویرکشیدکهباکاله گیسودر‬ ‫قامت زنان عهد پهلوی روی صفحه نمایش تلویزیون ظاهر‬ ‫شدند نظرات متفاوتی در این باره مطرح شد ‪ ،‬کانال تلگرامی‬ ‫ن دولت از این مساله تحت عنوان «تابوشکنی رسانه‬ ‫ دیده با ‬ ‫ملی» یاد کرد‪ .‬روزنامه خراسان نیز زبان به انتقاد از این اقدام‬ ‫گشود و چنین نوشت‪« :‬شنبه شــب که مخاطبان پای اولین‬ ‫قســمت از اولین سریال ماه رمضان امســال نشسته بودند‪،‬‬ ‫وقتی دوربین به خیابان رفت و سیاهی لشــکر های سریال را‬ ‫ل تردد بودند‪ ،‬ناگهان همه پای تلویزیون‬ ‫نشان داد که در حا ‬ ‫متعجب شــدند‪ .‬این برای اولین بار بود کــه در صحنه هایی‬ ‫که در لوکیشــن های داخل کشــور فیلمبرداری شــده بود‪،‬‬ ‫ی روی انتن می امد‪.‬‬ ‫تصویر برخی زنان بدون پوشش اسالم ‬ ‫اتفاقی که باعث شد تا شبکه های اجتماعی و حتی رسانه ها‪،‬‬ ‫پر از گمانه زنی هایی در این باره شــود‪ .‬بیشــترین احتمال‪،‬‬ ‫ِ‬ ‫فرض استفاده از کاله گیس برای سیاهی لشکر های سریال‬ ‫بود؛ فرضی که باتوجه به پوشــش روســری برای بازیگران‬ ‫اصلی ســریال‪ ،‬کمی عجیب بــود‪ .‬باالخره اگر قرار اســت‬ ‫از کاله گیس برای هنروران مجموعه اســتفاده شــود‪ ،‬چرا‬ ‫بازیگراناصلینتوانندازاینامکاناستفادهکنند؟تصاویری‬ ‫کهازصفحهتلویزیونگرفتهشدهبود‪،‬درشبکه هایاجتماعی‬ ‫دست به دست می شــد و از امکان ویژه سازندگان مجموعه‬ ‫«نفس» برای استفاده از کاله گیس می گفت‪ .‬برخی به‬ ‫مسئوالن انتقاد می کردند که در شرایطی مشابه‪ ،‬به فیلم‬ ‫ســینمایی «کاناپه» اثر جدید کیانوش عیــاری که برای‬ ‫بازیگــران زن‪ ،‬از کاله گیس اســتفاده کرده بــود‪ ،‬اجازه‬ ‫پخش ندادند ولی مجوز این کار را برای سریال «نفس» و‬ ‫در ابعادی گسترده تر (انتن تلویزیون به جای پرده سینما)‬ ‫صادرکردند‪»...‬جلیلسامان‪،‬کارگردانسریال«نفس»‬ ‫اما در کانال تلگرامی اش پستی منتشر کرد و درباره بعضی‬ ‫یخودنوشت‪:‬‬ ‫فرضیه هاتوضیحاتیداد‪.‬اودرپستتلگرام ‬ ‫«درحالی که پخش قسمت اول «نفس» این فرضیه را در‬ ‫بین تعدادی از مخاطبان تقویت کرده که برخی بازیگران‬ ‫این سریال از کاله گیس اســتفاده کرده اند‪ ،‬اما این گونه‬ ‫نیست‪.‬پیشازایندرخبریکه‪ 22‬اردیبهشتماههمراهبا‬ ‫یکعکسدررسانه هامنتشرشده‪،‬اعالمشدهبودعوامل‬ ‫سریال«نفس»برایضبطصحنه های تروکاژیدرخارجاز‬ ‫کشور‪،‬بهارمنستانسفرکرده اند‪.‬طیاینسفر‪،‬تصاویریبا‬ ‫حضورتعدادیازبازیگرانارمنیساکندرکشورارمنستان‪،‬‬ ‫باقرارگرفتنمقابلپردهضبطشدتابعداازطریقجلوه های‬ ‫ویژه در پس زمینه تصاویری که در داخل کشور ضبط شده‬ ‫بودند‪ ،‬قرار بگیرد‪ ».‬مهدی روشن روان‪ ،‬مدیر گروه فیلم و‬ ‫سریال شبکه سه سیما نیز با بیان اینکه حساسیت خاصی‬ ‫روی اثار نمایشی وجود دارد‪ ،‬گفت‪« :‬انچه در این سریال‬ ‫دیدهمی شودبه لحاظشرعیوقانونیمشکلیندارد‪».‬‬ ‫درکجای تاریخ ایستاده ایم؟‬ ‫شماره جدید خردنامه منتشر شد‬ ‫یکصــد و هفتــاد و پنجمیــن شــماره خردنامــه در‬ ‫بخش هــای مختلفــی از جمله گــزارش خبری‪ ،‬باشــگاه‬ ‫نویســندگان‪ ،‬مصاحبه ماه و معرفی کتاب و با پرونده هایی‬ ‫با عناوین «گــذار از کنــش عاطفی به کنــش عقالنی»‪،‬‬ ‫«تقابل رویکرد توســعه گرا با رویکرد پیشــرفت درون زا»‪،‬‬ ‫«حکمرانی به ســبک ایرانــی» و «فقر و تکاثــر در ایران‬ ‫امروز» ویژه اردیبهشت ماه منتشر شد‪ .‬در بخش گفت وگوی‬ ‫ماه این شــماره رضا داوری اردکانی پاســخگوی سواالت‬ ‫مکتــوب خردنامه بــا محوریت «اینــده»‪« ،‬توســعه» و‬ ‫دغدغه هــای فکری ‪ 50‬ســاله خود بوده اســت‪ .‬در ادامه‬ ‫پرونــده گفت وگوی ماه‪« ،‬نــزاع دکتر داوری و ســروش»‬ ‫در گفت وگو با حجت االسالم خســروپناه‪« ،‬داوری متفکر‬ ‫فلسفه و فرهنگ» از غالمرضا اعوانی‪« ،‬پرسشگر دردمند‬ ‫روزگار ما» به قلم محمد رجبی دوانی و فیلسوف زمانه متفکر‬ ‫اینده از شهین اعوانی از جمله اثار و گفتاری هستند که به‬ ‫بررسی زیست فکری اســتاد داوری اردکانی پرداخته اند‪.‬‬ ‫در یادداشت «اوراق اندیشــه» نیز برخی از مهم ترین اثار‬ ‫داوری اردکانی مورد بررسی قرار گرفته است‪ .‬خردنامه در‬ ‫پرونده «حکمرانی به ســبک ایرانــی»‪ ،‬مفهوم جمهوری‬ ‫اســامی را از دیدگاه تئوری پردازان انقالب اســامی از‬ ‫جمله امام خمینی (ره)‪ ،‬مقام معظم رهبری‪ ،‬ایت الله جوادی‬ ‫املی‪ ،‬محمدتقی مصباح یزدی و شهیدان صدر‪ ،‬بهشتی‪،‬‬ ‫مطهری بازخوانی کرده است‪ .‬در بخش باشگاه نویسندگان‪،‬‬ ‫ایت الله علیدوســت در یادداشــتی اسالمی ســازی علوم‬ ‫انسانی از منظر فلســفه فقه را مورد مداقه قرار داده و حامد‬ ‫سرلکی نسبت میان فلسفه و دین با موســیقی را از نظرگاه‬ ‫نقد گذرانده اســت‪« .‬تقابل رویکرد توســعه گرا با رویکرد‬ ‫پیشرفت درون زا» عنوان پرونده دیگری است که درصدد‬ ‫پاســخگویی به این پرســش بوده که چرا سیاست خارجی‬ ‫دولت اعتدال نمی تواند توســعه را برای ایــران به ارمغان‬ ‫اورد‪ .‬خردنامــه از انتخابــات ریاســت جمهوری نیز غافل‬ ‫نبوده و در پرونده «گذار از کنش عاطفی به کنش عقالنی»‬ ‫پدیــده انتخابات را از منظر جامعه شناســانه مورد بررســی‬ ‫قرار داده اســت‪ .‬ســعید میرترابی در گفت وگو با خردنامه‬ ‫تحلیل های طبقاتی از انتخابات را فاقد اصالت دانســته و‬ ‫سید بشیر حسنی در مصاحبه ای به تشریح ساختار احساسی‬ ‫انتخابات ایران پرداخته است‪ .‬نقش رسانه ها در انتخابات‬ ‫و فرصت های نظام والیی برای رشد سیاسی مردم از طریق‬ ‫انتخابات از دیگر عناوین این پرونده است‪ .‬صد و هفتاد و‬ ‫پنجمین شماره خردنامه در ‪ 164‬صفحه به سردبیری جعفر‬ ‫حسن خانی منتشر شده است‪.‬‬ ‫رمان عربی‬ ‫رویکردهای متفاوت ادبی در کشورهای عرب زبان‬ ‫تفسیرصحیفهسجادیه‬ ‫بخش پنجم ‪/‬حجت االسالم محمدجواد حاج علی اکبری‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫یــا َا َبــا َع ْب ِدال َل ِ‬ ‫ــه! َمــا‬ ‫مس َ‬ ‫ــا َل ُتک؟ خب بگو ببینم چه‬ ‫َ ْ‬ ‫کار داشــتی‪ ،‬حرفت چیست؟‬ ‫ــت ِفی ‬ ‫ایشــان می گویــد َف ُق ْل ُ‬ ‫َنف ِْسی‪ ،‬تا امام اینجوری به من‬ ‫حق من‬ ‫فرمودند‪ ،‬این دعا را در ّ‬ ‫کردند‪ ،‬من پیــش خودم گفتم‬ ‫اگر از این دیــدار با امام صادق‬ ‫ الســام) جز ایــن دعا و‬ ‫(علیه ّ‬ ‫این سالم چیزی نصیب من نشده باشد‪ ،‬همین هم خیلی‬ ‫کان ِ‬ ‫کثیرا‪ ،‬یعنی من بــه ان هدف اصلی ام‬ ‫زیاد اســت‪َ ،‬ل َ‬ ‫دیگر رســیدم‪ ،‬گفتم خدمت تان‪ ،‬معلوم شــد این یک فرد‬ ‫دیگری شده است‪ ،‬ث َُّم َر َف َع َر ْا َسهُ‪ ،‬حضرت پرسیدند که خب‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫یع ِط َف‪ ،‬از خدای‬ ‫مساله ات چیست؟ َف ُق ْل ُت‪َ :‬سا ْلتُ ال َل َه ا ْن ْ‬ ‫متعال من خواستم‪ ،‬ارزو کردم که دل شما را نسبت به من‬ ‫ی ِم ْن‬ ‫یر ُز َق ِن ‬ ‫نرمکندوازعلمشمابهمننصیبیکرامتکند‪َ ،‬و ْ‬ ‫ِع ْل ِمک و امیدوارم که خدای متعال دعای من را درباره این‬ ‫بهره مندی از محضر شما و خواســته ای که داشتم اجابت‬ ‫کرده باشد‪َ ،‬فق َ َ‬ ‫یس ا ْل ِع ْل ُم ِبال َّت َع ُّلمِ ‪ ،‬نه که‬ ‫َال‪ :‬یا ا َبا َع ْب ِدال َل ِه! َل َ‬ ‫َ‬ ‫گفتمنمی خواهمازعلمشمابهره مندبشوم‪،‬یاا َبا َع ْب ِدال َل ِه!‬ ‫دیگر به او نمی گویند یا عنوان‪ ،‬د ّقت کردید؟ همان چیزی‬ ‫که الهام بخش است‪ ،‬اسم خوب‪ ،‬کنیه خوب‪ ،‬لقب خوب‪،‬‬ ‫خیلی چیز عجیبی است‪ ،‬تاثیرش در جریان زندگی انسان‬ ‫فوق العاده است ‪ .‬اســم خوب‪ ،‬من نمی دانم چرا بعضی ها‬ ‫بچه هایشانرایکچیزهاییمی گذارند‬ ‫دل شانمی ایداسم ّ‬ ‫که نمی دانم این چی می شــود‪ ،‬حاال قشنگ هست‪ ،‬اسم‬ ‫قشنگی اســت‪ ،‬خیلی خوب‪ ،‬خیلی چیزها قشنگ است‪،‬‬ ‫زیباست‪ ،‬باشد‪ّ ،‬اما الهام ندارد‪ ،‬تاثیر ندارد‪ ،‬خط نمی دهد‪،‬‬ ‫چطوردل شانمی ایدنمی دان مویحتملچطورمی خواهند‬ ‫جواب بدهند انهایی که اســم های همین طور بی حساب‬ ‫َ‬ ‫یس‬ ‫و کتاب روی ّ‬ ‫بچه هایشان می گذارند‪ ،‬یا ا َبا َع ْب ِدال َل ِه! َل َ‬ ‫ی َق ْل ِب َم ْن ی ِریدُ ال َلهُ ت ََب َارک‬ ‫َــع ِف ‬ ‫ن‬ ‫و‬ ‫ه‬ ‫ا‬ ‫ّم‬ ‫ن‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ُور یق ُ‬ ‫َ‬ ‫ا ْل ِع ْل ُم ِبال َّت َع ُّلمِ ؛ ا َ‬ ‫ٌ‬ ‫یه ِدیهُ‪ ،‬فرمودند خیال نکنی علم همین هست‬ ‫َو ت ََعا َل ‬ ‫ی َا ْن ْ‬ ‫که تو می روی پای درس مالک بن انس می نشــینی‪ ،‬پای‬ ‫درس این و ان می نشینی‪ ،‬یک کلماتی را می نویسی‪ ،‬یک‬ ‫اصطالحاتی را از حفظ می کنی‪ ،‬علم که این نیست‪ ،‬علم‬ ‫ائمه‬ ‫حقیقی یک نور است‪ ،‬ان چیزها می دانید در اصطالح ّ‬ ‫ما بــه ان می گویند فضل‪ ،‬د ّقت کردید؟ ان فضل اســت‪،‬‬ ‫علم نیســت که‪ ،‬اگر دنبال علم هستی‪ ،‬علم نور است‪ ،‬ان‬ ‫نوری اســت که خداوند تبارک و تعالی به دل ان کسی که‬ ‫می خواهدانراهدایتکندمی تاباند‪،‬اننور‪،‬انعلماست‪،‬‬ ‫ّامااینکلماترا‪،‬اینهارا‪،‬خوبخیلی هااگاهند‪،‬اینهافضل‬ ‫اســت‪ ،‬یکی فضل فقهی دارد‪ ،‬یکی فضل اصولی دارد‪،‬‬ ‫ی و‪...‬‬ ‫یکی فضل ریاضی دارد‪ ،‬یکی فضل فیزیکی و شیم ‬ ‫ت و‪ ...‬هر کسی‬ ‫یکی شیمیست است‪ ،‬کسی فیزیسین اس ‬ ‫یکچیزیاست‪،‬یکیطبیباست‪،‬اینهافضلاست‪،‬علم‬ ‫نیست‪ ،‬ح ّتی فقه اش‪ ،‬علم نیست‪ ،‬علم یک نور است‪ ،‬یک‬ ‫نور خدایی است که می تاباند به دل ان کسی که می خواهد‬ ‫ان َا َر ْد َت ا ْل ِع ْل َم‪ ،‬شما علم می خواهی‬ ‫ان را هدایتش کند‪َ .‬ف ْ‬ ‫اقایابوعبدالله؟دنبالعلمهستی؟اگردنبالعلمهستی‪،‬‬ ‫ود ِ‬ ‫ی َنف ِْســک َح ِقیق ََه ا ْل ُع ُب ِ‬ ‫َف ْ‬ ‫یه‪ ،‬یعنی اغاز علم‪،‬‬ ‫اط ُل ْب َا َّوال ِف ‬ ‫بدایت علم‪ّ ،‬اول العلم‪ ،‬نقطه عزیمــت علم می دانی چی‬ ‫هســت؟ این اســت که در وجود خودت حقیقت بندگی را‬ ‫کشف کنی‪ ،‬شناسایی کنی‪ ،‬از وجود خودت‪.‬‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫«رمانعربی»باعنوانفرعیدرامدیتحلیلی‪-‬انتقادی ‪،‬‬ ‫عنوان کتابی است از حمدی ســکوت که به تازگی ب ا ترجمه‬ ‫عظیمطهماسبیدرنشرنیلوفرمنتشرشدهاست‪.‬نویسندهاین‬ ‫کتاب‪ ،‬حمدی سید احمد سکوت‪ ،‬از منتقدان و پژوهشگران‬ ‫مصریاستوبه طورمشخصازمتخصصانادبیاتمعاصر‬ ‫عربی به شمار می رود‪ .‬ســکوت‪ ،‬در سال‪ ١٩65‬از پایان نامه‬ ‫دکترای خود با عنوان «رمان مصــری و رویکردهای اصلی‬ ‫ان» در دانشگاه کمبریج دفاع کرد و سپس به مصر بازگشت‬ ‫و در دانشــگاه قاهــره به تدریــس پرداخت‪ .‬او تاکنــون اثار‬ ‫پژوهشــی زیادی درباره ادبیات عرب منتشر کرده که ویژگی‬ ‫ی همه انها «جنبــه تحقیقــی و دایره المعارفی و حجم‬ ‫اصل ‬ ‫گسترده استنادهای به کارگرفته» در انهاست‪ .‬مترجم کتاب‬ ‫در بخشی از مقدمه اش درباره اهمیت و ضرورت ترجمه این‬ ‫اثر نوشته اســت‪« :‬رمان های متعددی از نویسندگان عرب‬ ‫به فارسی ترجمه شــده اند‪ ،‬بااین حال تاکنون اثری مستقل‬ ‫که به تحلیل و بررســی رمان عربی بپردازد و شرحی کوتاه و‬ ‫دقیق از پیدایش و تحول ان در کشــورهای گوناگون عربی‬ ‫ارائه دهد‪ ،‬در دســترس خوانندگان فارسی زبان قرار نگرفته‬ ‫است‪ .‬ناقدان عالقه مند به رمان عربی همواره فقدان چنین‬ ‫اثری را درک می کردند و از نبودنش گله مند بودند‪ .‬همچنین‬ ‫دانشــجویان و پژوهشــگران حوزه مطالعات تطبیقی رمان‬ ‫عربیوفارسینیزازمیزاناهمیتچنیناثریدرزبانفارسی‬ ‫اگاهند‪ ».‬نویسنده این کتاب‪ ،‬کوشیده است سیر رمان عربی‬ ‫در سرزمین های عربی از اغاز پیدایش تا امروز را بررسی کند‪.‬‬ ‫کتاب به دلیل تقدم ابتدا بــه رمان های مصــری می پردازد‬ ‫و سپس به ســیر رمان نویسی در لبنان‪ ،‬ســوریه‪ ،‬فلسطین‪،‬‬ ‫اردن‪ ،‬عراق‪ ،‬عربستان‪ ،‬کشورهای حوزه خلیج فارس‪ ،‬یمن‬ ‫و ســودان توجه کرده و در اخر به رمان نویسی در کشورهای‬ ‫مغرب عربی (شمال افریقا) پرداخته است‪ .‬در این اثر‪ ،‬تنها‬ ‫رمان هایی بررسی شــده اند که در اصل به زبان عربی نوشته‬ ‫شــده اند و ازاین رو اثاری که رمان نویسان شــمال افریقا به‬ ‫زبانفرانسهنوشته اندونیزرمان هاییکهنویسندگانلبنانیو‬ ‫مصریبه طورنمونهبهزبانفرانسهیادیگرزبان هایاروپایی‬ ‫نوشته اند‪،‬درچارچوبایناثرنمی گنجند‪.‬نویسندهدربخشی‬ ‫از مقدمه اش نوشته است‪« :‬اثر پیش رو‪ ،‬در حد امکان و بنابر‬ ‫ویژگی کتاب های مرجع‪ ،‬می کوشــد از اصول داوری های‬ ‫محکمنقدیکهدربارهاثاررمان نویسانوجایگاهانهاصورت‬ ‫گرفته و در دسترس خواننده است‪ ،‬فراتر نرود‪ .‬با وجود این‪،‬‬ ‫در موارد بســیاری برخالف قاعــده مذکور عمــل کرده ایم‪.‬‬ ‫از ســوی دیگر‪ ،‬اثار نویســندگانی که در مصر به نســل دهه‬ ‫شصتمشهورند‪،‬بادرنگوتاملبیشتریبررسیمی شود‪».‬‬ ‫نویسنده همچنین توضیح داده که در این اثر مجالی نیافته تا‬ ‫به رویکردهای نسبتا محدود رمان نویسی مثل رمان علمی‪-‬‬ ‫ تخیلی‪ ،‬رمان فمینیســتی‪ ،‬رمــان مدرن و پســامدرن– که‬ ‫به طور نمونه در اثــار ادوار خراط و الیاس خــوری رواج دارد‬ ‫بپردازد‪.‬‬ ‫نورانیتعلم‬ ‫‪29‬‬ ‫سیاست‬ ‫روحانی جدید‬ ‫حاال که حســن روحانی منتخب انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم‬ ‫شده اســت این مســاله بیش از هر زمان دیگری رخ نمایی می کند که ما در‬ ‫دوره جدید با چه رئیس جمهوری مواجه هستیم‪ .‬ایا حسن روحانی با همان‬ ‫مختصات و خصوصیات ‪ 4‬سال گذشته ادامه مسیر خواهد داد یا اینکه ما با‬ ‫تغییراتی در این مورد روبه رو خواهیم شد؟‬ ‫روحانی؛ محافظه کار یا رادیکال؟‬ ‫سیاست‬ ‫‪30‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫مثلثاینموضوعرابررسیکردهاستکهحسنروحانیدر‬ ‫دولتدوازدهمدرکجایسیاستایرانقرارخواهدگرفت‬ ‫مصطفی صادقی‬ ‫دبیر تحریریه‬ ‫حسن روحانی؛‬ ‫رئیس دولت دوازدهم‬ ‫‪1‬‬ ‫ایا ما در ‪ 4‬سال پیش رو با یک «روحانی» جدید مواجه‬ ‫خواهیم بود ؟ اگر پاســخ مثبت است این روحانی جدید چه‬ ‫خصوصیاتی دارد؛ ایا او تغییرات بزرگی خواهد داشت؟ اینها‬ ‫سواالت و پرسش های مهمی اســت که اکنون در استانه‬ ‫شکل گیری کابینه دوم روحانی روی میز تحلیلگران مسائل‬ ‫سیاسی قرار گرفته است‪.‬‬ ‫کســانی که می گویند ما با یک روحانی جدید مواجه‬ ‫خواهیم بود معتقدند که مولفه هــای زیادی وارد معادالت‬ ‫سیاسی شده و فاکتورهای متعددی نیز تغییر کرده است‪،‬‬ ‫بر این مبنا می گویند ایران و دنیای پیش روی حسن روحانی‬ ‫اصال شبیه ایران و دنیای سال ‪ 92‬نیست‪ .‬او مسیر سخت و‬ ‫پرچالشی را پیش رو دارد‪ .‬باید بررسی کرد که روحانی اکنون‬ ‫در چه وضعی قرار دارد‪ ،‬شرایط چه تفاوت هایی با گذشته‬ ‫دارد و او چگونه می خواهد دولت دومش را پیش ببرد‪.‬‬ ‫از نیاوران تا پاستور‬ ‫قبل از هر چیز ابتــدا با ید به این پرداخت که حســن‬ ‫روحانی اصال در چه فضایی توانست به عنوان رئیس جمهور‬ ‫ایران در ســال ‪ 92‬انتخاب شــود‪ .‬باید به این پرداخت که‬ ‫ریاســت جمهوری او ماحصل چه شــکاف هایی در ارایش‬ ‫سیاسی ایران بوده اســت و بعد به این مســاله رسید که او‬ ‫روحانــی در شــرایطی رئیس جمهــور‬ ‫شــده اســت که رقیــب انتخاباتی اش‬ ‫‪ 16‬میلیــون رای اورده اســت‪ .‬او حــاال‬ ‫دیگر نمی تواند مانند ‪ 4‬ســال گذشــته‬ ‫منتقدانش را اقلیت صدا کند‪ .‬او می داند‬ ‫کهسایهامنیتذهنیزیادیبرایشمهیا‬ ‫نیســت‪ .‬پس باید تغییر کند‪ .‬او باید در‬ ‫حوزهسیاسیواجتماعیمحافظه کار تر‬ ‫شود‪ .‬می داند اگر چندان بی محابا عمل‬ ‫کند با واکنش تند سیاســی و اجتماعی‬ ‫مخالفانشمواجهخواهدشد‪.‬اینمسائل‬ ‫اورامحافظه کار ترازهمیشهخواهدکرد‪.‬‬ ‫منتقدانپاشنهاشیلروحانیهستند‪.‬‬ ‫ایران را نیز بر عهده داشت‪.‬‬ ‫او البته در دورانی که تحوالت سیاسی ایران التهاباتی‬ ‫را پدیــد اورده بود در موضــع مدافع نظام ایســتاد و همین‬ ‫ایســتادنش در این جایــگاه او را بــا انتقادهایی از ســوی‬ ‫مخالفانش در جناح مقابل یعنی اصالح طلبان مواجه کرده‬ ‫بود‪ .‬سخنرانی صریح و شفاف او در ماجرای کوی دانشگاه‬ ‫نقطه عطفی در بررسی نسبت سیاســی او با مخالفانش در‬ ‫جناح مقابل بوده اســت‪ .‬حســن روحانی البته پس از انکه‬ ‫دولت محمود احمدی نژاد بر سر کار امد‪ ،‬با رئیس جمهوری‬ ‫که اتفاقا هم استانی خودش هم بود‪ ،‬کنار نیامد و ترجیح داد‬ ‫دیگر در شورای عالی امنیت ملی نماند‪ .‬از ان زمان به بعد‬ ‫است که او در پوزیشن منتقد وضعیت موجود قرار می گیرد‪.‬‬ ‫او اگرچه اصولگــرا بود اما در کنــار روحانیون و چهره های‬ ‫اصولگرای دیگری قرار گرفت که حــاال معترض و منتقد‬ ‫محمود احمدی نژاد بودند‪ ،‬البته همان اندازه که انها منتقد‬ ‫بودند محمود احمدی نژاد هم به انان انتقاد داشت‪ .‬شکافی‬ ‫میان طیف همفکر حســن روحانی و محمود احمدی نژاد‬ ‫پدیدار گشته بود که با گذر زمان و در پی حوادث پی در پی‬ ‫بیشتر نمود می یافت‪ .‬روحانی که چهره ای منتقد شده بود‬ ‫در سخنرانی ها و اعالم مواضع سیاســی نقد های تندی را‬ ‫روانه دولت محمود احمدی نژاد می کرد‪ .‬همین نقد ها بود‬ ‫که او را به اصالح طلبان منتقد نزدیک و نزدیک تر می کرد‪.‬‬ ‫او در یکی از تند ترین اظهارنظرهایش چنین گفت‪« :‬مردم‬ ‫دالر نمی خواهند‪ .‬صداقــت و برنامه می خواهند‪ .‬ما نیاز به‬ ‫نوکر نداریم‪ ،‬نیاز به مدیر داریم‪ .‬ما نیاز به نوکر مدیر داریم‪،‬‬ ‫نه نوکر خالی‪ ،‬تنها نوکر بودن کافی نیست‪ .‬نحوه ارتباط ما با‬ ‫کشورها مشخص نیست؛ امروز با بعضی از کشورها دوست‬ ‫صمیمی هستیم‪ ،‬فردا رقیب و پس از ان متخاصم و دشمن‬ ‫می شــویم‪ .‬مگر رابطه با دنیا هوس است که هر ساعت به‬ ‫یک سمت و سو حرکت کنیم ؟ حقیقتا سیاست خارجی نیاز‬ ‫به علم و هنر دارد و دیپلماسی ســلیقه و شعار نیست‪ .‬اداره‬ ‫مملکت با سخنرانی حل نمی شــود‪ ،‬اداره کشور نصیحت‬ ‫نمی خواهد‪ ،‬باید کار کرد‪ .‬همه باید به سمت تولید حرکت‬ ‫کنیم‪ ،‬باید کاری صورت گیرد تا تولیــد به صرفه و با امنیت‬ ‫باشــد‪ .‬اگر این اقدام صــورت بگیرد مردم خــود به دنبال‬ ‫تولید می روند و دیگر نیاز به شــعار نیست‪ .‬باید موانع تولید‬ ‫را برطرف کنیم تا محیط مناسب برای تولیدکنندگان اماده‬ ‫شــود‪ ».‬پدیده ای جدید در فضای سیاسی ایران که جناح‬ ‫چپ و راست را البته در طیف سنتی اش به یکدیگر نزدیک‬ ‫کرده بود‪ .‬رقبای سال های دور حاال به رفقایی تبدیل شده‬ ‫بودند که به یک هدف مشــترک می اندیشیدند؛ هدفی که‬ ‫انان را در کنــار یکدیگر می نشــاند‪ .‬در نزدیک ترین زمان‬ ‫به انتخابات ریاســت جمهوری گروهــی از اصالح طلبان‬ ‫نسخه ای مهم برای انتخابات ریاست جمهوری پیچیده اند‪.‬‬ ‫اصالح طلبان کــه می دانســتند توانایی حضــور با چهره‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫به نظر می رسد اصالح طلبان‪ ،‬اسحاق جهانگیری و راست گرایان حامی روحانی‬ ‫علی الریجانی را به عنوان گزینه های ‪ 1400‬مد نظر دارند‬ ‫سیاست‬ ‫اکنون چه نسبتی با گروه های سیاسی ایران دارد‪.‬‬ ‫هر قدر که به پایان ســال ‪ 91‬نزدیک می شدیم یک‬ ‫گمانه فضای سیاسی را تحت تاثیر قرار می داد؛ گمانه ای‬ ‫که از احتمــال کاندیداتوری روحانی اهل ســمنان روایت‬ ‫داشــت‪ .‬او البته خود هیچ گاه این احتمال را تکذیب نکرد‬ ‫و پاسخ قطعی به ان را به سپری شدن ایام بیشتری موکول‬ ‫می کرد‪ .‬روزهای اغازین سال ‪ 92‬اما حکایت دیگری درباره‬ ‫حسن روحانی در بر داشــت‪ .‬همه اخبار از مهیا شدن شیخ‬ ‫تکنوکرات برای ورود به عرصه انتخابات حکایت داشت‪ .‬تا‬ ‫انکه در یکی از روزهای نخستین اردیبهشت ماه در مجتمع‬ ‫ادینه اعالم کاندیداتوری کرد‪ .‬او در کنار مدیرانی از دولت‬ ‫اکبر هاشمی رفسنجانی و البته فرزندان او نشست و با شعار‬ ‫«دولت امید» به همه گفت کــه در انتخابات خرداد ماه او‬ ‫از جمله حاضریــن خواهد بود؛ یک اعــام کاندیداتوری‬ ‫پرحاشــیه‪ .‬از نقدهای تند منتقدان تا پاسخ های تند و تیز‬ ‫او به معترضانش‪.‬‬ ‫اکبر هاشمی رفسنجانی بارها اعالم کرده بود بهترین‬ ‫راهکار برای دولت اینده اجرای طرحی اســت که او نامش‬ ‫را دولت وحدت ملی گذاشته بود‪ .‬وقتی او پس از شایعات‬ ‫و گمانه زنی های فراوان راهی ســاختمان میدان فاطمی ‬ ‫شد و نامش را به عنوان داوطلب نامزدی ریاست جمهوری‬ ‫ثبت کرد‪ ،‬شــاید کمتر کســی گمان می برد او در نهایت از‬ ‫کاندیداهای انتخابات نباشد‪ .‬در فراق او اکثر تحلیلگران‬ ‫می گفتند حســن روحانی می تواند گزینه ای مناسب برای‬ ‫طرح مورد نظر هاشمی رفسنجانی باشد‪ .‬طرفه انکه پیش از‬ ‫کاندیداتوری هاشمی رفسنجانی خیلی ها معتقد بودند اگر‬ ‫هاشمی نباشد‪ ،‬از میان ناطق نوری و حسن روحانی یک نفر‬ ‫توسط هاشمی رفسنجانی برای نامزدی حمایت خواهد شد‪.‬‬ ‫در نهایت این حســن روحانی بود که خود را به عنوان نامزد‬ ‫نهایی این گرایش فکری به جامعه معرفی کرد‪.‬‬ ‫روحانی در تبارشناســی نیروهای سیاسی از مدیران‬ ‫بوروکرات و حتی فن ســاالر به شــمار می امد‪ .‬ســال های‬ ‫ســال عضو جامعه روحانیت مبارز بود‪ .‬اگر بنا باشد به این‬ ‫بیندیشــیم که او در کجای سیاســت ایران قرار دارد‪ ،‬باید‬ ‫صریح و بدون شک بگوییم او دوره ای در جاگیری نیروهای‬ ‫سیاسی همواره در طیف راســت اصولگرایان جای داشته‬ ‫است‪ ،‬یعنی انجا که روحانیون راست گرایی چون علی اکبر‬ ‫ناطق نوری قرار داشتند‪.‬‬ ‫حســن روحانی البتــه مدت هــا مســئولیت پرونده‬ ‫هســته ای ایران یعنی مهمترین کارویژه سیاست خارجی‬ ‫سیاست‬ ‫‪31‬‬ ‫سیاست‬ ‫حداکثری و حداقلی در انتخابات ریاست جمهوری را ندارند‬ ‫و به بیان دیگر شانســی برای پیروزی از این دو راه متصور‬ ‫نیستند‪ ،‬به تئوری «یار قرضی» رسیدند‪ .‬بر این مبنا انها با‬ ‫حمایت از یک گزینه راستگرا که بیشترین قرابت فکری را‬ ‫با انها داشته باشــد منفذی به قدرت رسمی پیدا می کردند‬ ‫تا ســال های دوری و فراق از قدرت را التیامی بخشند‪ .‬در‬ ‫میان گزینه های موجود چند شخصیت می توانستند در این‬ ‫کاراکتر قرار گیرند؛ «اکبر هاشمی رفســنجانی‪ ،‬علی اکبر‬ ‫ناطق نوری و حســن روحانی‪ ».‬از میان این سه شخصیت‬ ‫اکبر هاشمی رفســنجانی کاندیدا شــد اما بــا رد صالحیت‬ ‫مواجه شــد‪ ،‬علی اکبر ناطق نوری پس از مواجهه با برخی‬ ‫تحوالت سیاســی ترجیــح داد همچنــان دوری از قدرت‬ ‫رسمی را تجربه کند و حسن روحانی نیز تا مدت ها مشتش‬ ‫را برای کسی باز نکرد‪ .‬اصالح طلبان که تا اخرین لحظات‬ ‫با چراغ خامــوش حرکت می کردند‪ ،‬به ناگهــان به اردوگاه‬ ‫شیخ رفته و به حمایت از او پرداختند؛ یک کمپین گسترده‬ ‫برای پیروزی حســن روحانی‪ .‬گریز از چند دســتگی‪ ،‬عبور‬ ‫کم هزینــه از انتخابات ‪ 92‬بــدون تحریــم و تالش منجر‬ ‫به نتیجه برای بازگشــت حداقلی به قدرت رســمی‪ ،‬همه و‬ ‫همه دالیل کســانی بود که می گفتند باید از حسن روحانی‬ ‫دفاع کرد‪ .‬ایــده ای که مخالفان فراوانی داشــت در میان‬ ‫اصالح طلبان؛ اصالح طلبانی کــه از مدت ها پیش اصرار‬ ‫به کاندیداتوری رئیس جمهور پیشــین داشته و پس از ان‬ ‫با نامزدی هاشمی رفســنجانی به ســتادهای او کوچ کرده‬ ‫بودنــد‪ .‬او البته پایــگاه مهمی هم داشــت در میان طیف‬ ‫راســت اصالح طلبان؛ یعنی انجا که کارگزارانی ها حضور‬ ‫داشتند‪ .‬او در ابتدا وضعیتی نامساعد داشت در طیف چپ‬ ‫اصالح طلبان‪ ،‬یعنی جایگاهی که مجمع روحانیون‪ ،‬بنیاد‬ ‫باران و احزاب تندرو تر قرار داشــتند و هر چــه زمان به جلو‬ ‫می رفت با همراهی انان نیز مواجه شد‪ .‬حسن روحانی که‬ ‫به حمایت هاشمی رفسنجانی و خاتمی چشم دوخته بود‪ ،‬با‬ ‫همراهی انان شــیفت نیروهای مهمی از اصالح طلبان به‬ ‫سمت خودش را تجربه کرد؛ تجربه ای که به رئیس جمهور‬ ‫شدنش منجر شد‪.‬‬ ‫شکاف سرنوشت ساز میان اصولگرایان‬ ‫اینکه حســن روحانی در قامــت رئیس جمهور ایران‬ ‫از ســال ‪ 92‬تــا امروز ظاهر شــده اســت البتــه محصول‬ ‫تاکتیک های اصالح طلبان نیست‪ .‬روحانی از یک شکاف‬ ‫مهم میان اصولگرایان به این پست مهم رسیده و برای دور‬ ‫دوم هم ماندگار شده است‪ .‬شکافی که دو دلیل عمده دارد‪:‬‬ ‫‪ -1‬ظهور محمود احمدی نژاد‬ ‫واقعیت این اســت که فضای سیاست ایران در اغاز‬ ‫دهــه‪ 90‬تفاوت های محسوســی با همه ســال های پس‬ ‫از انقــاب داشــت‪ .‬رفتار سیاســی محمــود احمدی نژاد‬ ‫در دوران صدارتــش اگر چــه در ابتــدا موجبــات تقویت‬ ‫تشــکیالتی اصولگرایان را پدید اورد و می شد چهره هایی‬ ‫از انان را در کابینــه و بدنه حاکمیتی دولت دیــد اما با گذر‬ ‫زمان‪ ،‬شــکاف های موجود میــان محمــود احمدی نژاد‬ ‫و اصولگرایــان ان چنــان نمایان شــد که کــوچ اجباری و‬ ‫غیر اجباری نیروهای اصولگــرا با موجی قابل توجه پدیدار‬ ‫گشــت؛ به یــک معنا «زمــان جدایــی» فرا رســیده بود‪.‬‬ ‫حاال محمــود احمدی نژاد و حواریون او خــود را تافته ای‬ ‫جدا بافته از جریــان اصولگــرا می دانســتند‪ .‬دیگر زمان‬ ‫«همانی انگاشتن» به پایان رسیده بود‪ .‬اقدامات محمود‬ ‫احمدی نژاد و دولــت او به گونه ای نبود کــه اصولگرایان‬ ‫قبول کنند هزینه ان را بپردازند و درســت همین جاست که‬ ‫حسن روحانی گزینه مطلوب علی الریجانی برای ریاست جمهوری در نیمه دوم‬ ‫دهه ‪ 90‬است‪ .‬از برخی سخنان او در دوران تبلیغات انتخاباتی برداشت حمایت‬ ‫از روحانی مطرح شده بود‪.‬‬ ‫رقبای پیشــین یعنی چپ و راســت همصدا می شوند و به‬ ‫نقد سیاست های دولت مستقر می پردازند و درست همین‬ ‫جاست که در میان اصولگرایان و اصالح طلبان هم در این‬ ‫مورد کند روی و تند روی پدید می اید‪ .‬به این معنا که برخی‬ ‫اصولگرایان باورشان این می شــود که انتقاد مشخص از‬ ‫محمود احمدی نژاد کمک شایان توجهی به اصالح طلبان‬ ‫خواهد کرد و جایگاه و سرمایه اجتماعی اصولگرایان را در‬ ‫جامعه خواهد کاست‪ ،‬پس در این جناح برخی با سکوت و‬ ‫انتخاب گزینه «تحمل‪ ،‬صبر و مدارا»‪ ،‬نقطه استقرار خود‬ ‫را در جناح حفظ می کنند اما برخی دیگر با انتقاد و اعتراض‬ ‫به وضع موجود به «شــیفت سیاســی» و «همنشینی» با‬ ‫رقبای سابق پرداختند‪ .‬در جناح مقابل هم چنین شرایطی‬ ‫حکمفرما بود‪ .‬برخی می گفتند انتقاد از محمود احمدی نژاد‬ ‫باید به انتقاد از او و جریان سیاسی اش خالصه شود و نباید‬ ‫انتقاد از وضع موجود به انتقــاد از اصولگرایان یا حاکمیت‬ ‫تعمیم داده شود‪ .‬چنین تصمیمی بر این پایه استوار بود که‬ ‫تعمیم انتقاد موجبات دفــاع از محمود احمدی نژاد به رغم‬ ‫همه انتقادات را فراهم خواهد ساخت‪ .‬به باور این طیف‪،‬‬ ‫از شــکاف میان حاکمیت و دولتمردان وقت با بهره گیری‬ ‫سیاســی می شــد به ائتالفی برای گذار از شــرایط سخت‬ ‫رسید‪ .‬طیف دیگر اما باور شــان بود که در حرکتی رادیکال‬ ‫باید حســاب اصولگرایان‪ ،‬احمدی نژاد و حاکمیت را یکی‬ ‫کرد تا میزان سرمایه اجتماعی را در سمت مقابل به صورت‬ ‫مشهودی کاهش داد‪ .‬در چنین شرایط سیاسی اشفته ای‬ ‫بود که حسن روحانی وجهه سیاسی خود را نمایان ساخت و‬ ‫در یک ائتالف تاکتیکی میان نیروهایی از دو جناح به فردی‬ ‫فراجناحی و «نیاز جامعه امروز» مشهور شد‪ .‬این «شهرت»‬ ‫البته با تصاویری که اعضای ائتالف از شرایط وقت تبلیغ‬ ‫می کردند فراگیر شد و چنین شد که در یک «پازل نامرتب‬ ‫سیاسی و اجتماعی» ترکیبی از مردم از حاشیه تا مرکز نشین‬ ‫از طبقه ضعیف تا متوسط و سطح باال نتیجه انتخابات ‪24‬‬ ‫خرداد را به نفع حسن روحانی تغییر دادند‪.‬‬ ‫ ‪-2‬پرونده هسته ای ایران‬ ‫بخشی از جریان راست به این باور رسیده بود که باید‬ ‫به توافقی در پرونده هسته ای دســت یافت‪ .‬انها مخالف‬ ‫روش و رویه ســعید جلیلی و گرایش فکری طیف سیاسی‬ ‫نزدیک به او بودند‪ .‬بر همین اســاس انها خواســتار تغییر‬ ‫شرایط وقت بودند‪ ،‬توان انها البته برای دستیابی به چنین‬ ‫ایده ای به حد کمال نبود‪ .‬انها به ائتالف با رقیب سنتی فکر‬ ‫می کردند؛ یک نفــر باید در این میانه می ایســتاد؛ ان فرد‬ ‫منتخب کسی نبود جز حسن روحانی‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪32‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫روحانی و سیاسیون امروز‬ ‫اما ان نســبت دیروز روحانی با سیاســیون اگرچه در‬ ‫سطح کالن حفظ شده اما در سطح دیگری دچار تغییراتی‬ ‫شــده اســت‪ .‬حاال انها از امروز به ‪ 1400‬فکــر می کنند به‬ ‫اینکه تالش کنند خودشــان الترناتیو او باشــند‪ .‬می دانند‬ ‫شرایط اســتثنایی تمام شــده و این ائتالف باید سرنوشتی‬ ‫دیگر داشــته باشــد‪ .‬به یک معنا هم اصالح طلبان و هم‬ ‫راســتگرایانی که جذب روحانی شــدند اکنون به این فکر‬ ‫می کنند که نماینده ای از میان خودشــان بعــد از روحانی‬ ‫به پاستور برســد‪ .‬همین مســاله نسبت سیاســی انها را با‬ ‫حسن روحانی تغییراتی داده اســت‪ .‬به همین دلیل است‬ ‫که اصالح طلبان بســیار دیر هنگام اعالم کردند که نامزد‬ ‫نهایی شان در انتخابات‪ 96‬حسن روحانی است‪ .‬انها حتی‬ ‫تا هفته ها ی پایانی بحث هایی در مورد حمایت از اسحاق‬ ‫جهانگیری و جایگزینی او به جای روحانی داشتند‪.‬‬ ‫حتی محمد رضا عارف در روزهایی قبل از انتخابات‬ ‫گفته بــود‪« :‬رونــدی که دولــت تدبیــر و امید اغــاز کرد‬ ‫باتوجه به مشکالتی که در گذشــته وجود داشت‪ ،‬روندی‬ ‫سیاست‬ ‫حسن روحانی دوقطبی سازی با محمدباقر قالیباف در سطح جامعه و سیاست را‬ ‫هم در انتخابات ‪ 92‬و هم در انتخابات ‪ 96‬صورت داد‪.‬‬ ‫می کرد در این چهار سال کاری نشده و تمام دستاوردهای‬ ‫کشور و نظام را زیرســوال می برد و ســیاه نمایی می کرد‪.‬‬ ‫زمانی که دولت اقای روحانی روی کار امد‪ ،‬کشور تورم ‪44‬‬ ‫درصدی را تجربه می کرد اما بــا برنامه ریزی های صورت‬ ‫گرفته تورم حداقل ‪ 30‬درصد کاهش پیدا کرد‪ .‬به نظر بنده‬ ‫در سیاست رکود تورمی هدف گذاری تورم تک رقمی اشتباه‬ ‫اســت و بنده اگر بخواهم هدفگذاری داشــته باشم ان را‬ ‫در حد ‪ 22‬درصد قرار می دهم چون تورم باعث می شــود‬ ‫ضمن ایجاد رکود‪ ،‬تولید نیز یخ بزند‪ .‬بنابراین تورم تا جایی‬ ‫باید کنترل شود که چرخ های اقتصادی نیز بچرخد‪.‬رشد‬ ‫اقتصادی کشور طی چهار ســال اخیر از منهای ‪ 5‬درصد‬ ‫به ‪ 8‬درصد رســید که ما نیز این عدد را تکذیب نمی کنیم و‬ ‫می گوییم عدد و رقم درستی اســت اما باید دید اگر میزان‬ ‫نفت را نیز از ان کم کنیم همین عدد خواهد شد یا نه‪ .‬اگر‬ ‫مبلغ رشد نفت را از این مساله کم کنیم رقم رشد ‪ 0/9‬درصد‬ ‫می شود‪ ،‬اگر رشد اقتصادی ما رشدی مستمر و پایدار باشد‬ ‫تولید و اشتغال کشور عدد مثبت و خوبی را تجربه می کرد‬ ‫که در واقع این گونــه نبود‪ .‬هرچند در حــوزه انرژی و نفت‬ ‫اقدامات خوبی شــده و ما برای اولین بار در برداشت نفت‬ ‫با قطر تقریبا یکی شــدیم و به سمت جلو حرکت کردیم اما‬ ‫اگر بخواهیم ان را در رشــد اقتصادی نیز ببینیم‪ ،‬این رشد‬ ‫دفعی و مقطعی است و استمرار نخواهد داشت‪ .‬اگر رشد‬ ‫اقتصادی ‪ 8‬درصدی ما مســتمر بود باید ساالنه یک و نیم‬ ‫میلیون شــغل جدید ایجاد می شــد ولی بیکاری در ایران‬ ‫داد می زند و وجود ‪ 4‬یا ‪ 5‬میلیــون فارغ التحصیل بیکار در‬ ‫کشور شوخی نیست‪ ».‬همراستا با این دو شخصیت‪ ،‬کاظم‬ ‫جاللی هم در اظهارنظری گفته بود‪« :‬نباید به شعور مردم‬ ‫توهین کرد‪ ،‬اینکه یارانه ها را وسیله قرار دهیم و به نوعی‬ ‫انتخابات را به مزایــده بگذاریم‪ ،‬کار غلطی اســت‪ .‬نظام‬ ‫انتخاباتی را نباید به ســمت رقابت اشــخاص پیش ببریم‬ ‫بلکه رقابت ها باید به سمت رقابت در برنامه ها باشد‪ .‬صحنه‬ ‫سیاســی انتخابات باید با نشاط باشــد‪ ».‬وی اضافه کرد‪:‬‬ ‫معمای دیپلماسی‬ ‫بدون شک این سیاست خارجی بوده است که نقش‬ ‫مهمی را در پیروزی روحانی هم در سال ‪ 92‬و هم در سال ‪96‬‬ ‫داشته است‪.‬او از مجادله بر سر پرونده هسته ای توانست‬ ‫برای خود در ذهن افکار عمومی یک قطب بسازد و بر قطب‬ ‫مقابل غلبه کند‪ .‬مجادله ای که از گفت وگوی ویژه خبری در‬ ‫سال ‪ 92‬پا گرفت و در مناظره ها با کمک دکتر والیتی جانی‬ ‫تازه یافت و به نقطه پرتاب به باالی حســن روحانی تبدیل‬ ‫شد‪ .‬یک مناظره تعیین کننده‪ .‬همه چیز هم در چند دقیقه‬ ‫اتفاق افتاد؛ انهم درست زمانی که حرف های دکتر والیتی‬ ‫تمام شــده بود و نوبت برای طرح پرســش به سعید جلیلی‬ ‫رســید‪.‬روزی که جلیلی برای اولین بار ســطح مجادله در‬ ‫حوزه سیاست خارجی را بسیار باال برد‪ .‬او به سیاست های‬ ‫وزیر اسبق امور خارجه به شدت انتقاد کرد و تمام تالشش‬ ‫را کرد تا به او و البته همه کســانی کــه ان مناظره را دنبال‬ ‫می کردند بگوید حاصل جمع دوران وزارت والیتی انچنان‬ ‫هم که می گویند مثبت نبوده است‪.‬‬ ‫دکتر والیتی اما ســخنانی را به زبان اورد که بیش از‬ ‫هر چیزی به حسن روحانی کمک کرد و حرف های او را در‬ ‫گفت وگوی ویژه خبری مورد تایید قرار داد‪« :‬دیپلماســی‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫در سطح سیاســی می توان اینگونه‬ ‫جمع بندی کرد که حســن روحانی در‬ ‫مورد مواجهه با موتلفان سیاسی اش‬ ‫با تغییراتی مواجه خواهد شد‪ .‬انها از‬ ‫یک سو میل به استقالل و خود نمایی‬ ‫سیاســی بــه بدنــه اجتماعــی برای‬ ‫ظهور در سال ‪ 1400‬خواهند داشت‬ ‫و از سوی دیگر حتما از روحانی انتظار‬ ‫دا رند به جهت نقشی که در انتخابات‬ ‫برای او بازی کرده اند‬ ‫«بهترین حالت در صحنه انتخابات این است که کاندیداها‬ ‫برنامه های خــود را اعالم کننــد‪ .‬دوران ســوپرمن بودن‬ ‫گذشته؛ دورانی که افراد خودشــان را طوری معرفی کنند‬ ‫که یک شبه می توانند مشکالت را حل کنند‪ ،‬گذشته است‪.‬‬ ‫نامزدها باید کار تیمی کنند؛ باید با کار تیمی مشــکالت را‬ ‫حل کــرد و دارای برنامه بود‪ .‬واقعیت هــای اقتصاد امروز‬ ‫کشــور را باید کامال دریافت و بر اســاس ان صحبت کرد‪،‬‬ ‫کاندیداها باید بتوانند حرف های خود را منتقل کنند تا مردم‬ ‫ارزیابی درستی داشته باشند‪ .‬انتخابات باید با نشاط برگزار‬ ‫شــود‪ .‬توهین و تخریب نشــود‪ .‬زیرا توهین و تخریب در‬ ‫انتخابات جواب نمی دهد‪».‬‬ ‫اما در این میان افراد دیگری مانند علی اکبر والیتی و‬ ‫برخی چهره های دیگر از هر گونه اظهارنظر در مورد حسن‬ ‫روحانی پرهیز کردند‪.‬‬ ‫پس در سطح سیاســی می توان اینگونه جمع بندی‬ ‫کرد که حســن روحانــی در مــورد مواجهــه بــا موتلفان‬ ‫سیاسی اش با تغییراتی مواجه خواهد شد‪ .‬انها از یک سو‬ ‫میل به اســتقالل و خود نمایی سیاســی به بدنه اجتماعی‬ ‫برای ظهور در سال ‪ 1400‬خواهند داشت و از سوی دیگر‬ ‫حتما از روحانی انتظار دا رند به جهت نقشی که در انتخابات‬ ‫برای او بــازی کرده اند و ضمنا حفــظ حمایت ها در مقابل‬ ‫جناح رقیب قدرتمند او پســت های مهمــی را در کابینه به‬ ‫نمایندگانشان بدهد‪ .‬او روزهای پرچالشی را با انها خواهند‬ ‫داشت‪.‬هم با اصالح طلبان و هم با راستگرایان حامی او‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫امیدوار کننده است اما اگر بخواهیم نسبت به فرصت هایی‬ ‫که در این چند سال از دســت دادیم تمرکز کنیم سواالت‬ ‫زیادی وجــود دارد‪ .‬به خصوص اینکه چــرا از فضایی که‬ ‫در اسفند ‪ 94‬در کشور و به خصوص در تهران اتفاق افتاد‬ ‫استفاده نشــد و این جای ســوال جدی دارد و باید تاسف‬ ‫خورد که تا چه زمانی باید فرصت ســوزی کنیم؟ نمی توان‬ ‫چهار ســال گذران امــور کرد و بعــد دوباره از مــردم رای‬ ‫خواست‪ .‬ما یک تعهدی نســبت به رای مردم داریم و باید‬ ‫با کمک حامیان تفکر اصالح طلبی پاسخگوی رای مردم‬ ‫باشیم‪ .‬پیام مردم در اســفند ‪ 94‬پیام تغییر بود چون مردم‬ ‫معتقد بودند از امکانات کشور برای پاسخگویی به نیازهای‬ ‫مشروع و اولیه انان استفاده نمی شود‪ .‬به کسانی که دیروز‬ ‫برای پیروزی اصالح طلبان تالش کردند و شش ماه دیگر‬ ‫هم باز باید به عرصه بیایند‪ ،‬صادقانه بگویم مسائلی مطرح‬ ‫شــده اســت که به خاطر پایبندی به شــعار اصلی جریان‬ ‫اصالح طلبی یعنی امید‪ ،‬ارامش و رونق اقتصادی به این‬ ‫نتیجه رسیدیم که این مســائل فعال مطرح نشود و تالش‬ ‫خود را صرف پاســخگویی بــه مطالبات و خواســته های‬ ‫مردم کنیم‪».‬‬ ‫حتی برخی از رســانه های اصالح طلب هم نوشــته‬ ‫بودند‪« :‬اســحاق جهانگیری‪ ،‬معاون اول روحانی است‪.‬‬ ‫از گوشه و کنار نیز خبر می رسد که برخی از اصالح طلبان‬ ‫در حال زمینه سازی برای بیان چنین مساله ای در اتاق فکر‬ ‫جریان اصالحات هســتند‪ .‬به همین دلیل به نظر می رسد‬ ‫الترناتیو جریان اصالحات در شرایط کنونی نه عارف و نه‬ ‫نجفی بلکه اسحاق جهانگیری خواهد بود‪».‬‬ ‫در این سمت هم اگر چه علی الریجانی تالش کرد تا‬ ‫در قالب انتقاد هایی از شعارهای نامزدهای رقیب روحانی‬ ‫اندکی حمایت از روحانی داشــته باشــد و اما بســیاری از‬ ‫راستگرایان حمایت علنی خود از روحانی را علنی نکردند‪.‬‬ ‫الریجانی عصــر چهــارم اردیبهشــت در مراســم افتتاح‬ ‫تاالر بزرگ غرب اســتان تهران در شــهر قدس با اشــاره‬ ‫غیر مســتقیم به یکی از شــعارهای انتخاباتی محمد باقر‬ ‫قالیباف مبنی بر ثبت نام جوانان جویای کار در ســامانه کار‬ ‫و کمک مالی ‪ 250‬هــزار تومان به جوانان تــا پیدا کردن‬ ‫شــغل‪ ،‬قالیباف را نقد کــرد و این گونه توصیــف کرد که‬ ‫می خواهد به مردم صدقه بدهد‪.‬الریجانی گفته بود‪« :‬در‬ ‫فصل انتخابات برخــی افراد ادعا می کنند کــه این مقدار‬ ‫پول می دهیم؛ سوال این است که ایا با این پول دادن ها‪،‬‬ ‫تولید یا اشتغال ایجاد می شود؟ این طور نیست‪ ،‬زیرا این‬ ‫یک حرف خالف است‪ .‬اگر شخصی بگوید که منابع انرژی‬ ‫کشور تبدیل به کارخانه شود‪ ،‬ان زمان می توان گفت که‬ ‫یک سیاستمدار صادق این حرف ها را بیان کرده است‪ .‬اگر‬ ‫کسی گفت من این مقدار پول خرج می کنم حرف درستی‬ ‫نیســت و به نظر من برای فریبکاری چنین موضوعاتی را‬ ‫مطرح کرده اســت‪ .‬حرف این اســت که یک سیاستمدار‬ ‫صادق به مردم مشکالت و منابع را اعالم کند‪ .‬مردم صدقه‬ ‫نمی خواهند‪ ،‬بلکه زمینه برای تولید می خواهند‪ ».‬رئیس‬ ‫مجلس در همین راستا به دفاع از عملکرد دولت پرداخت‬ ‫و نظر خود را در تائید عملکرد دولت این گونه بیان داشت‪:‬‬ ‫«در چند ســال اخیر برخی از مشکالت در حوزه نفت و گاز‬ ‫مرتفع شده و در روزهای اینده پاالیشگاه ستاره خلیج فارس‬ ‫راه اندازی می شــود کــه از نظر بنزیــن‪ ،‬کشــور خودکفا‬ ‫می شود‪ .‬همچنین در حوزه کشاورزی نیز اقدامات خوبی‬ ‫انجام شده و از نظر تولید گندم‪ ،‬خودکفا شده ایم و مقداری‬ ‫نیز صادرات داشته ایم که اقدامی قابل تقدیر است‪ ».‬در‬ ‫اظهارنظری دیگر محمد رضا باهنر هم گفته بود‪« :‬نقدهای‬ ‫ما به دولت اقای روحانی نباید غیرمنصفانه باشــد زیرا این‬ ‫نقدها نتیجه برعکسی خواهد داشت و باعث می شود نظر‬ ‫مردم به نوعی دیگر شود‪ .‬اگر انتخابات سال ‪ 88‬را به خاطر‬ ‫داشته باشید می بینید که در ان سال یک طرف مدام اعالم‬ ‫‪33‬‬ ‫سیاست‬ ‫سیاست‬ ‫‪34‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫این نیست که انســان برود مقابل کشورهای دیگر خطابه‬ ‫بخواند‪ .‬دیپلماسی این نیست که ما در یک طرف بنشینیم‬ ‫و انها در طرف مقابل بنشینند و ما حرف مشخصی را بزنیم‬ ‫بدون انکه اقدامات دیگری در خارج از ان انجام دهیم‪ .‬در‬ ‫اخرین دوری که در الماتی اقای دکتر جلیلی داشت‪ ،‬انها‬ ‫پیشنهادهایی به ایران کردند که بر اساس ان می شد کارها‬ ‫را مقداری جلو ببریم و ان پیشنهاد این بود که طرف مقابل‬ ‫ ‪5+1‬گفت غنی سازی ‪ 20‬درصد را متوقف کنید و در کارهای‬ ‫فردو هم مقداری کندی ایجاد شود‪.‬‬ ‫انها اعالم کردنــد این ســه تحریــم را بر می داریم‬ ‫و ما در پاســخ گفتیــم که ایــن کار را می کنیم‪ ،‬شــما کل‬ ‫تحریم ها را بردارید‪ ،‬که به شــهادت معــاون امور خارجه‬ ‫که در جلســه بوده اســت این مســائل را مطرح می کنم‪.‬‬ ‫وقتی طرف مقابل حاضر است چند قدم بردارد‪ ،‬باید ما هم‬ ‫انعطاف داشته باشیم و هنر دیپلماسی این است که از این‬ ‫فرصت ها استفاده کند و اصولگرایی به این معنی است که‬ ‫انعطاف پذیر هم باشد‪ ،‬نباید در داخل کشور طوری وا نمود‬ ‫کنیم که اصولگرا هستیم و انعطاف پذیرنباشیم‪ ،‬ما مصالح‬ ‫ملی را در دیپلماســی باید به طور بهتر تامین کنیم‪ ،‬باید از‬ ‫دیپلماسی به نفع مصالح ملی اســتفاده کنیم‪ ،‬دیپلماسی‬ ‫فقط خشونت و سرسختی نشان دادن نیست‪».‬‬ ‫حاال دیگــر با این جملــه والیتی که« اگــر این روند‬ ‫موفق بود این مشــکالت پیش نمی امد و وضــع به اینجا‬ ‫نمی رســید» ســعید جلیلی در غیاب نامــزد احمدی نژاد‪،‬‬ ‫صاحب و مسئول «شرایط موجود» شــد و حسن روحانی‬ ‫هم به صاحــب گفتمان نقــد وضع وقت برنــده انتخابات‬ ‫شد‪ .‬به بیان دیگر حسن روحانی در ان انتخابات یک ایده‬ ‫مرکزی داشت؛ «تمرکز بر سیاست خارجی »‪ .‬روحانی که‬ ‫در خرداد ‪ 92‬سیاست داخلی‪ ،‬اقتصاد و سیاست خارجی را‬ ‫به هم گره زد و رقبا را پشت سر گذاشت‪ ،‬همه تالشش این‬ ‫بود که بگوید با برجام پنجره های تازه باز خواهد کرد برای‬ ‫ان مثلث تعیین کننده‪.‬‬ ‫در واقع وقتی گفت «من ســرهنگ نیســتم » طبقه‬ ‫متوسط و روشــنفکران را امیدوار به توسعه سیاسی کرد و‬ ‫وقتی خطاب به عابدینی مجری گفت وگــوی ویژه خبری‬ ‫توصیه کرد تا بیانیه سعداباد را «ســه بار بخواند» و بعد از‬ ‫ان همنوا با دکتر والیتی شد و محصول ان نوع از مذاکرات‬ ‫در دوران احمدی نژاد را فقر و تنگدســتی و ایستادن چرخ‬ ‫کارخانجات عنوان کرد به خوبی اقتصاد و سیاست خارجی‬ ‫را به هم پیوند داد تا مردم و طبقه پایین هم راضی شوند و‬ ‫او را بلد راه بدانند‪.‬‬ ‫در انتخابــات ‪ 96‬اما دیپلماســی بــرای او تغییرات‬ ‫مهمی داشــته اســت‪ .‬مهمترین اتفاق این اســت که در‬ ‫حسن روحانی با رقیبی مواجه است که در انتخابات‬ ‫‪ 16‬میلیون رای اورده است‪ ،‬این یعنی اینکه او روزگار‬ ‫سختی با منتقدانش خواهد داشت‪.‬‬ ‫نکته اما این اســت که شرایط نسبت به‬ ‫ســال ‪ 92‬تغییرات زیادی کرده اســت‪.‬‬ ‫حــاال منتقــدان دولــت ‪ 16‬میلیون رای‬ ‫دارنــد‪ .‬او روزهای ســختی را در دوران‬ ‫مبــارزات انتخاباتــی اش پشت ســر‬ ‫گذاشت‪.‬‬ ‫ایاالت متحده نه باراک اوباما رئیس جمهور است و نه جان‬ ‫کری وزیر امور خارجه‪ .‬حاال این دونالد ترامپ است که به‬ ‫کاخ سفید رســیده و تمام مخالفان سرســخت ایران را در‬ ‫کابینه اش جای داده است‪ .‬حاالکه البی های کاخ سفید‬ ‫در سنا و کنگره پایان پذیرفته روحانی فقط صدای تحریم‬ ‫و افزوده شدن بر ان را می شنود‪.‬‬ ‫پس او برخالف سال ‪ 92‬دیگر چندان نمی تواند شعار‬ ‫نزدیکی با امریکا و فرو ریختــن دیوارهای بی اعتمادی را‬ ‫تکرار کند‪.‬او چند ماهی است که در مواجهه با موج شدید‬ ‫ســخنرانی های ترامپ علیه ایران حتی علیــه امریکا هم‬ ‫مواضعی را اتخاذ می کند‪.‬‬ ‫ان طرف تر اما حسن روحانی با اروپایی مواجه است‬ ‫که نیم نگاهی به امریــکا دارد و نیم نگاهی بــه ایران‪ .‬او‬ ‫دیگر برای این اروپا همراهی هــای جان کری را ندارد‪ .‬او‬ ‫در این بخش دچار مشــکالتی شده است‪ .‬روحانی به این‬ ‫فکر می کرد که می شــود چرخ توســعه را از نگاه به غرب‬ ‫به چرخش در اورد‪ .‬حاال اما او شــاید مجبور شود سرش را‬ ‫بیشتر به سمت شرق بچرخاند‪ .‬هم برای توازن و هم برای‬ ‫راضی کردن غرب برای کنار امدن با خودش‪ .‬روحانی در‬ ‫زمانه مهمی رئیس جمهور ایران مانده است‪ .‬او قطعا برای‬ ‫این حوزه باید واقع گرا تر شود و خود را به سیاست های کلی‬ ‫نظام در سیاست خارجی نزدیک تر از همیشه کند‪.‬‬ ‫روحانی و رقبا‬ ‫روحانی مهمتریــن کارش در ســال ‪ 92‬این بود که‬ ‫در دو ســطح جداگانه دو قطبی ســازی کــرد‪ .‬او در یک‬ ‫بخش ســعید جلیلی را به عنــوان رقیب و قطــب معرفی‬ ‫کرد و به چالش با او در مورد توافق هســته ای پرداخت‪.‬‬ ‫اما در بخشــی دیگر روحانی به ایجاد دوقطبی دیگری با‬ ‫محمد باقر قالیباف پرداخت‪ .‬او این دوقطبی را به ســطح‬ ‫سیاســت و اجتمــاع اورد و قالیباف را نماینده بخشــی از‬ ‫حاکمیت به تصویر کشــید که مخالف ازادی هستند‪ .‬او‬ ‫در ان انتخابــات گفت‪« :‬از اقای قالیبــاف خیلی تعجب‬ ‫می کنم‪ .‬درست است باید رقابت کنیم ولی نه اینجوری‪.‬‬ ‫اقای قالیباف دلم نمی خواســت بگویم‪ .‬انجا بحث این‬ ‫بود شما می گفتید دانشــجویان بیایند ما برنامه گازانبری‬ ‫داریم‪ .‬مــا می گفتیم راه این اســت که مجــوز بدهیم و‬ ‫دستگیر کنیم‪ .‬من راجع به چند کالنتری به شما گزارش‬ ‫دادم‪ .‬شــما چی گفتید؟ نمی خواهم بازگــو کنم‪ .‬گفتید‬ ‫کل ادم های ســالم من این تعــداد اســت‪ .‬برنگردید به‬ ‫بحث های ان زمان‪ ،‬این ســینه من پر اســت از مسائل‬ ‫فراوان‪ .‬حرف برای گفتن زیاد داریم‪ .‬بگذارید رقابتمان‬ ‫سالم و درست باشد‪.‬‬ ‫شــورای عالی امنیت ملی هم مدافع اقــوام بوده به‬ ‫این شــورا اتهام نزنید‪ .‬از ابتدای زندگی سیاســی مسیرم‬ ‫روشــن اســت هیچوقت پادگانی فکر و عمل نکردم‪.‬جزو‬ ‫افرادی هســتم که حقوق خواندم‪ ،‬من سرهنگ نیستم‪.‬‬ ‫حقوقدان هستم‪ .‬حواسمان باشد چگونه حرف می زنیم‪.‬‬ ‫هرچه اطالعات الزم باشد در ذهنم دارم که بگویم‪ .‬همیشه‬ ‫روبه روی افراطیون ایستادم و طرفدار ازادی بیان و مخالف‬ ‫افراط و تفریط بوده ام‪.‬چرا اینطوری بحث می کنید؟ اگر بنا‬ ‫به این باشد که حرف زیاد داریم برای گفتن‪».‬‬ ‫در همین انتخابات هم ماجرا دوباره تکرار شد دوباره‬ ‫همان دو قطبی دوباره همان نتیجه‪.‬‬ ‫این بار هم حسن روحانی همان دیالوگ را تکرار کرد‬ ‫و گفت‪ «:‬من اگر ان روز مردانگی نکرده بودم شــما اینجا‬ ‫نبودید‪ .‬طرح شما همیشه لوله کردن بود‪ .‬شما که هر وقت‬ ‫به دبیرخانه می امدید می گفتید بگذارید من دانشجویان را‬ ‫دو ساعته لوله می کنم‪ .‬اگر ما مخالفت نکرده بودیم همه‬ ‫دانشگاه های ایران پر از لوله بود‪».‬‬ ‫نکته اما این اســت که شــرایط نســبت به سال ‪92‬‬ ‫تغییرات زیادی کرده اســت‪ .‬حــاال منتقــدان دولت ‪16‬‬ ‫میلیــون رای دارنــد‪ .‬او روزهــای ســختی را در دوران‬ ‫مبارزات انتخاباتی اش پشت سر گذاشت‪ .‬از روز جنجالی‬ ‫معدن یورت تا ســیل عظیم مخالفــان و منتقــدان او که‬ ‫پای ســخنرانی های نامزدهای رقیب او مــی امدند‪ .‬او در‬ ‫شرایطی رئیس جمهور شده است که رقیب انتخاباتی اش‬ ‫‪ 16‬میلیــون رای اورده اســت‪ .‬او حــاال دیگــر نمی تواند‬ ‫مانند ‪ 4‬ســال گذشــته منتقدانش را اقلیت صــدا کند‪ .‬او‬ ‫می داند که سایه امنیت ذهنی زیادی برایش مهیا نیست‪.‬‬ ‫پس باید تغییر کنــد‪ .‬او باید در حوزه سیاســی و اجتماعی‬ ‫محافظه کار تر شود‪ .‬می داند اگر چندان بی محابا عمل کند‬ ‫با واکنش تند سیاسی و اجتماعی مخالفانش مواجه خواهد‬ ‫شد‪ .‬این مسائل او را محافظه کار تر از همیشه خواهد کرد‪.‬‬ ‫منتقدان پاشنه اشیل روحانی هستند‪.‬‬ ‫روحانی پوپولیست می شود؟‬ ‫نکته اما این اســت کــه وعده ها و شــعارهایی که از‬ ‫سوی همه نامزدها در این انتخابات مطرح شد برای حسن‬ ‫روحانی شــرایط ســختی پدید اورده اســت‪ .‬او حاال باید‬ ‫انتظارات بیشتری را پاسخ دهد‪ .‬این انتخابات شکاف های‬ ‫اجتماعی را به شــکل عجیبی نمایان کرده است‪ .‬او برای‬ ‫مواجهه با این شــکاف ها باید تالش کند‪ .‬شــکاف هایی‬ ‫در دسر ساز که او را با چالش مواجه خواهد ساخت و همین‬ ‫جاست که برخی معتقدند حسن روحانی از این پس تبدیل‬ ‫به یک شخصیت پوپولیســت خواهد شد‪ .‬برخی اقدامات‬ ‫او در روزهــای اخر رقابت هــای انتخاباتــی و حتی تکرار‬ ‫ان در روزهای اخیر می تواند نمادی باشــد بر درستی این‬ ‫گزاره که او شــبیه یک رئیس جمهور پوپولیســت خواهد‬ ‫شد‪ .‬با همه این تفاســیر به نظر می رسد حسن روحانی کار‬ ‫سختی هم در سطح جامعه و هم در سطح سیاست خواهد‬ ‫داشــت‪ .‬او همچنان درگیر بــا اقتصاد خواهد بــود و با بار‬ ‫گران مشکالت جامعه ای مواجه است که از او انتظارات‬ ‫فراوانی دارند‪ .‬روحانی تغییر خواهد کرد؛ چاره ای جز این‬ ‫نیست‪.‬‬ ‫دوراهی بزرگ‬ ‫سیاست‬ ‫روحانی اصالح طلب می شود یا با راست گرایان همنشین می شود؟‬ ‫سعید صدراییان‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪2‬‬ ‫دوره دوم هــر رئیس جمهوری تفاوت هــای زیادی‬ ‫بــا دوره اول دارد‪ .‬دوره دوم معمــوال دوره ای اســت کــه‬ ‫رئیس جمهور فارغ از دغدغه رای اوری نسبت به اقداماتی‬ ‫که به ان اعتقاد دارد عمل خواهد کرد‪ .‬به ویژه در کشوری‬ ‫مانند ایران که به جهت عدم وابستگی های شفاف جناحی‬ ‫نگرانی از رای اوری حزب و جناح منتسب نیز وجود نخواهد‬ ‫داشــت‪ .‬دوره دوم ریاست جمهوری حســن روحانی نیز از‬ ‫این قاعده مســتثنی نخواهد بود‪ .‬در این دوره ما با حســن‬ ‫روحانی را بــدون پیرایــش و ارایش روبــه رو خواهیم بود‪.‬‬ ‫پیرایش از چیزهایی که به ان معتقد بود و ارایش هایی که‬ ‫به ان اعتقادی نداشت‪ .‬این نگاه سبب می شود که امروزه‬ ‫حسن روحانی بر سر یک دوراهی بزرگ بدانیم‪ .‬دو راهی که‬ ‫یک سر ان بازگشت به راست سنتی و سر دیگر ان رفتن به‬ ‫صورت کامل زیر چتر اصالح طلبی است‪ .‬البت ه بین این دو‬ ‫راه خرده راه های فراوانی نیز وجود خواهد داشت‪.‬‬ ‫حسن روحانی دوره اول ریاســت جمهوری خود را به‬ ‫صورتی اغاز کرد که با یک مجلســی اصولگرا روبه رو بود‪.‬‬ ‫رای و حد نصاب بســیار شــکننده ای را در انتخابات از ان‬ ‫خود کرده بود‪ .‬بعد از دولتی روی کار امده بود که بسیاری از‬ ‫المان های موجود در ان دولت با انچه وی به دنبال تحقق‬ ‫ان بود و از ان مهم تر با روحیاتش تفاوت فاحشی داشت‪.‬‬ ‫در بعد مواجهه با مجلس نیز با یک مجلس اصولگرا مواجه‬ ‫بود که هر چند بسیار مراعات وی را کرد اما در برخی از نقاط‬ ‫حساس نیز اختالف نظر داشت‪ .‬مجلس اصولگرا طبیعی‬ ‫بود که به بســیاری از گزینه های مطرح شده برای وزارت‪،‬‬ ‫لوایح و قراردادهای بین المللی روی خوش نشان ندهد‪ .‬اما‬ ‫ن حسن روحانی بود که این تهدید‬ ‫از سوی دیگر در این میا ‬ ‫را تبدیل به فرصت کرد و عدم معرفــی برخی از گزینه ها یا‬ ‫معرفی دیگر گزینه ها را بــه رای اعتماد مجلس گره زد و از‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫سیاست‬ ‫مواجهه غیرمنتظره کارگران معدن یورت به حسن‬ ‫روحانی در دوران تبلیغات انتخاباتی‬ ‫این رهگذر بســیاری از کارهایی را که می خواســت انجام‬ ‫بدهد یا ندهد‪ ،‬به عدم استقبال یا استقالل مجلس ترجمه‬ ‫کرد‪ .‬در حالی که امروزه با مجلسی روبه رو هستیم که روی‬ ‫خوش به هر الیحه‪ ،‬برنامه و نفری از دولت نشــان خواهد‬ ‫داد و این به ان معنی اســت که چنانچه حســن روحانی در‬ ‫این دوره از رقابت ها افرادی را معرفی کنند انها گزینه های‬ ‫مدنظر هســتند‪ .‬هر چند داد و ســتد در معرفی وزرا همواره‬ ‫وجود داشته است‪ .‬بنابراین اولین ســد خیالی یا واقعی در‬ ‫مقابل حسن روحانی در دوره دوم حضور نخواهد داشت‪.‬‬ ‫نکته دوم اینکه پی و فونداسیون بسیاری از اموری که‬ ‫به انها اعتقاد داشت‪ ،‬کنده شده است‪ .‬در این دوره تنها باید‬ ‫اقدام به ساخت و ساز بکند‪ .‬به عنوان مثال در حوزه سیاست‬ ‫خارجی در دوره اول با همه مخالفت ها انچه را به ان اعتقاد‬ ‫داشت ایجاد کردند و اکنون زمان ان فرا رسیده است که در‬ ‫بسیاری از مسائل میوه های خاص را بچیند‪ .‬معنی دیگر این‬ ‫جمالت این است که برای انچه به ان اعتقاد داشت در دوره‬ ‫اول جنگیده است و اکنون زمان برداشت از ان چیزی است‬ ‫که در دولت از اول به دنبال ان بوده است‪ .‬همین موضوع‬ ‫ســبب می شــود که صحبت از برجــام ‪ 3 ،2‬و موضوعات‬ ‫منطقه ای به میان بیاورد‪.‬‬ ‫در مورد اقتصاد داخلی نیز باید به ان توجه داشت که‬ ‫عنوان «دولت قبــل» دیگر بی معنی خواهد بــود و در این‬ ‫دولت توقع برداشت و بهره وری باال وجود خواهد داشت‪.‬‬ ‫بنابراین بایــد برنامه ریزی های را داشــته باشــد که رشــد‬ ‫اقتصادی افزایش پیدا کند‪ .‬در هفته گذشته شاهد بودیم‬ ‫که بعد از مدت ها رشد اقتصادی سال ‪ ۹۴‬که با نفت و بدون‬ ‫نفت عدد منفی بود‪ ،‬اعالم شــد‪ .‬توقعات از رئیس جمهور‬ ‫مستقل در دوره دوم بســیار افزایش پیدا می کند و دیگر با‬ ‫گفته هایی نظیر دولت قبل این مساله توجیه نخواهد شد‪.‬‬ ‫اما این تمام ماجرا نخواهد بود ‪ .‬به نظر می رســد که‬ ‫دوره دوم حسن روحانی مســائل دیگری را نیز در بر داشته‬ ‫باشد‪ ،‬از ان جمله می توان به این موضوع اشاره کرد که وی‬ ‫در بزنگاه یک انتخاب اســت و ان‪ ،‬این است که در پایان‬ ‫دوره دوم ریاســت جمهوری خود چه افقی را برای خویش‬ ‫در نظر گرفته است‪ .‬به نظر می رســد مهمترین سوالی که‬ ‫این روزها و احتمــاال در طول این ‪ ۴‬ســال ذهن روحانی را‬ ‫به خود مشغول خواهد کرد این سوال خواهد بود‪ .‬بدیهی‬ ‫است که حسن روحانی تمایل نداشته باشد راهی را برود که‬ ‫سه رئیس جمهور پیش از او طی کردن د و ان اینکه خود اگاه‬ ‫یا ناخوداگاه تبدیل به اپوزیســیون نظام شود‪ .‬قاعدتا این‬ ‫چراغ همــواره پیش روی حســن روحانی خواهــد بود که‬ ‫تصمیم گیری های وی را با مصائبی روبــه رو خواهد کرد‪.‬‬ ‫از این رهگذر حســن روحانی باید انتخاب مهمی را انجام‬ ‫بدهد‪ .‬شــاید هیچ کس به جز خود او پاسخ به این سوال را‬ ‫نداند که در اینده او کدام یک از راه های پیش روی خود را‬ ‫انتخاب خواهد کرد‪.‬‬ ‫چنانچــه تمایل داشــته باشــد کــه تبدیل بــه رهبر‬ ‫اپوزیســیون های درون نظام شــود و به نوعی جای خالی‬ ‫مرحوم هاشمی یا اپوزیسیون عیان تر نظیر رئیس جمهور‬ ‫دولت اصالحــات را پر کنند‪ ،‬یک شــیوه در ادامه مســیر‬ ‫خواهد بــود و چنانچه تصمیــم بگیرد که تبدیــل به فردی‬ ‫مرضی الطرفین شود‪ ،‬که نه تنها درون نظام باقی بماند بلکه‬ ‫به عنوان یک بازیگر فعال در ســطح جامعه شناخته شود‪،‬‬ ‫گزینه های دیگری پیش روی او خواهد بود‪.‬‬ ‫بدیهی اســت که هر کــدام از ایــن دو راه و احتماال‬ ‫راه های دیگری که برای خود تعریف کرده باشد را برگزیند با‬ ‫چالش ها و فرصت های فراوانی مواجه خواهد کرد‪.‬‬ ‫طبیعی اســت کــه انتخــاب کابینــه اولیــن گام در‬ ‫جریان شناســی سیاسی اینده حســن روحانی خواهد بود‪.‬‬ ‫چنانچه بتوانند و بخواهد کابینه ای را با اکثریت اصالح طلب‬ ‫تشــکیل دهد‪ ،‬طبیعی اســت که یک راه را انتخاب کرده‬ ‫است و چنانچه ســه تا پنج فرد اصولگرا را در کنار ‪ ۳‬تا ‪ ۵‬بعد‬ ‫اصالح طلب در کابینه ای با اکثریت اعتدالی یا تکنوکرات‬ ‫شکل دهد گزینه های دیگری را برگزیده است‪.‬‬ ‫موضوعی که با مطلبی که توســط مشــاور ارشــد و‬ ‫تاثیرگذار وی درباره فتنه سال ‪ 88‬نوشته شد کلید زده شد‪.‬‬ ‫تا جا یی که بسیاری از افراد تمام انچه را که حسن روحانی‬ ‫در چند ماه گذشته گفته بود یا انجام داده بود را یک حرکت‬ ‫برای کسب رای به حساب اوردند و دوره دوم وی را دوران‬ ‫بازگشت به دایره نظام مطرح می کنند‪ .‬باید منتظر بود‪.‬‬ ‫‪35‬‬ ‫سیاست‬ ‫این روحانی‪ ،‬روحانی دیگری است‬ ‫گفت وگوی مثلث با علی صوفی‬ ‫سیاست‬ ‫‪36‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫فضــای پســا انتخابات ریاســت جمهوری در‬ ‫این روزهــا محل بحــث و تحلیل اســت و یکی‬ ‫از مهمتریــن موضوعــات مــورد تحلیــل نیــز‬ ‫ویژگی هــای رفتــاری‪ ،‬کــرداری و عملکــردی‬ ‫اقای روحانی در چهار سال اینده است‪ ،‬به نظر‬ ‫شــما اقای روحانی جدیــد در دولــت دوازدهم‬ ‫چه تفاوت هایی با اقــای روحانی دولت یازدهم‬ ‫خواهد داشت؟‬ ‫با توجه به تغییر شرایط اقای روحانی قوت هایی‬ ‫یافتــه و ارتباطات معنــی داری با جریانات سیاســی پیدا‬ ‫کرده که قطعا در رفتارش تاثیر خواهد گذاشت‪ .‬او با رای‬ ‫‪ 57‬درصدی رئیس جمهور منتخب مردم شد که نسبت به‬ ‫سال ‪ 92‬نتیجه بهتری محسوب می شود‪ .‬اقای روحانی‬ ‫می تواند به عملکرد خودش در چهار ســال گذشته تکیه‬ ‫بیشــتری کند‪ .‬در واقع رای اعتماد دوباره مردم به اقای‬ ‫روحانی معطوف به عملکرد چهار ســال گذشــته است‪.‬‬ ‫ثانیا ارتباطــات اقای روحانی با جریانات سیاســی خیلی‬ ‫شــفاف شــده‪ ،‬در صورتی که در دولت یازدهم این طور‬ ‫‪3‬‬ ‫علی صوفی معتقد است‪« :‬روحانی در چهار سال‬ ‫اینده قوی تــر از دولت یازدهم عمــل می کند چون هم‬ ‫رای بیشتری اورده و هم روابط سیاسی اش با جناح ها‬ ‫شفاف شده است‪ ».‬دبیرکل حزب پیشروی اصالحات‬ ‫می گوید‪« :‬اقای روحانی امروز اقــای روحانی دیگری‬ ‫است‪ ،‬االن هویت اصالح طلبی اش محرز بوده‪ ،‬حتی‬ ‫اگر خــودش در جامعــه روحانیت مبارز باشــد یا اینکه‬ ‫همچنان اعالم نکند اصالح طلب است‪».‬‬ ‫نبود‪ .‬اصولگراها‪ ،‬اصالح طلبان و حزب اعتدال و توسعه‬ ‫سال ‪ 92‬پیروزی اقای روحانی را به نفع خود تعبیر و تفسیر‬ ‫می کردنــد‪ .‬در واقــع هر کدام ایــن پیروزی را منتســب‬ ‫به خــود می دانســتند و حتــی برخی ها ســهمی را برای‬ ‫دیگران قائل نبودند امــا اقای روحانــی در دوازدهمین‬ ‫دوره انتخابــات ریاســت جمهوری تمــام تکیــه اش بر‬ ‫اصالح طلبــان بــود‪ .‬تمــام ســتادهای انتخاباتــی اش‬ ‫توســط اصالح طلبان اداره می شــد و جریانات دیگر در‬ ‫پیروزی اقــای روحانی ادعایــی ندارنــد‪ ،‬بنابراین اقای‬ ‫روحانی امروز اقای روحانی دیگری اســت‪ ،‬االن هویت‬ ‫اصالح طلبــی اش محــرز بــوده‪ ،‬حتی اگر خــودش در‬ ‫جامعه روحانیت مبارز باشــد یــا اینکه هنــوز اعالم نکند‬ ‫اصالح طلب اســت‪ .‬از این نظر هم اوضاع کامال شفاف‬ ‫شــده و اقای روحانی هم منتســب به جریان اصالحات‬ ‫اســت‪ .‬به ویژه انکه اقای اســحاق جهانگیری‪ ،‬معاون‬ ‫اول او خــودش را نامزد اصالح طلبان عنــوان و به اقای‬ ‫روحانی در مناظرات کمک شــایانی کرد‪ ،‬بنابراین هویت‬ ‫اقای روحانی یا هویت مواضع و عملکرد او نسبت به سال‬ ‫‪ 92‬شفاف شد‪ .‬هرچند ما در این دوره حمایت صریح اقای‬ ‫ناطق نوری و اقای الریجانــی را از اقای روحانی داریم و‬ ‫اقای روحانی مقداری فراجناحی می شود اما ارتباطات او‬ ‫نسبت به گذشته شفاف شده است و به نظر می اید باتوجه‬ ‫به اینکه ‪ 4‬ســال رئیس جمهور و چهره شناخته شــده ای‬ ‫بود با این ارتباطاتی که با جریانات سیاسی پیدا کرد‪ ،‬در‬ ‫موقعیت بسیار قوی تری از گذشته قرار دارد‪.‬‬ ‫به نظر شما نگاه اقای روحانی به حوزه سیاست‬ ‫خارجی چطور خواهد شــد؟ برخــی منتقدان او‬ ‫می گفتند گرایش دولت یازدهم بیشتر به سمت‬ ‫غرب اســت‪ ،‬ایا با امدن ترامپ اقــای روحانی‬ ‫تالش خواهد کرد در کســوت رئیس جمهوری‬ ‫دوازدهم تعادل در سیاست خارجی را به سمت‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫علی صوفی معتقد است که‬ ‫حسن روحانی برای راضی نگه‬ ‫داشتن اصالح طلبان وزیر کشور‬ ‫را تغییر خواهد داد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫شرق مدیریت کند؟‬ ‫این تعریفی است که منتقدان و مخالفان دارند‬ ‫و می گویند کــه «اقای روحانــی نگاه به غــرب را دنبال‬ ‫می کند» اما در واقعیت این طور نیســت‪ .‬اقای روحانی‬ ‫طرف حسابش گروه ‪ 5+1‬اســت که شامل شرق و غرب‬ ‫می شــود و برجام را هم در مقابل این کشــورها متعهد به‬ ‫اجرا شــد‪ ،‬بنابراین معتقدم این تهمتی است که به اقای‬ ‫روحانی زده می شود‪ .‬کسانی که تکیه انها بر شرق است‬ ‫و مقابل غرب ایستادند شاید بتوانند چنین تعبیری را بیان‬ ‫کنند و بگویند «اقای روحانی چون مثل ما نیست پس بر‬ ‫ما ست یعنی ما با شرقیم و او با غرب است»‪ ،‬در حالی که‬ ‫اقــای روحانی نــگاه متعادلی بــه ارتباطات و سیاســت‬ ‫خارجی کشور دارد‪.‬‬ ‫مشخصا درباره ارتباط با امریکا‪ ،‬اقای روحانی‬ ‫هنــگام تبلیغــات انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫سال ‪ 92‬نگاهش این بود که باید برویم با کدخدا‬ ‫مشــکالت مان را حــل و فصل کنیم‪ .‬بــر همین‬ ‫اســاس وقتی بــر صندلــی ریاســت جمهوری‬ ‫نشســت و چندی بعد برای شــرکت در اجالس‬ ‫مجمع عمومی سازمان ملل راهی نیویورک شد‪،‬‬ ‫با اومابــا تلفنی صحبــت کرد‪ ،‬حاال بــا روی کار‬ ‫امدن ترامپ در امریکا به نظر شما اقای روحانی‬ ‫جدید چه رویکردی را در قبال دولت واشــنگتن‬ ‫دنبال خواهد کرد‪ ،‬ایا فصل جدیدی را در روابط‬ ‫دو کشــور خواهد گشــود یا برعکس باتوجه به‬ ‫رفتارهای ترامــپ نگاهش را نســبت به امریکا‬ ‫تغییر خواهد داد؟‬ ‫اقای روحانی و وزارت خارجه جمهوری اسالمی‬ ‫از قبل مواضع و ارتباطات شــان با شــرق و غرب به ویژه‬ ‫امریکا تعریف شــده بــود‪ .‬اینهــا در چارچــوب برجام با‬ ‫هم مــراودات و مناســباتی داشــتند و ســعی می کردند‬ ‫سیاست های شــان را تنظیم کنند‪ .‬البته اقای ترامپ هم‬ ‫به لحاظ وابســتگی به حزب جمهوریخواه و هم به لحاظ‬ ‫شخصیت فردی کامال با اقای اوباما متفاوت است‪ ،‬این‬ ‫می تواند در روابط بیــن ایران و امریکا تاثیــر بگذارد اما‬ ‫قطعا ایران برای تغییر یا ســردتر کــردن روابط دوجانبه‬ ‫با امریکا پیشــگام نخواهد بود‪ .‬بیشــتر یک حالت صبر‬ ‫و انتظار مقابل ترامپ در دنیا مشــاهده می شــود‪ .‬حتی‬ ‫کشورهای اروپایی و روسیه نیز حالت صبر و انتظار دارند‬ ‫برخی رفتارهای اقــای ترامپ را اصل تلقــی نمی کنند‪،‬‬ ‫بلکه یک نوع عدم تعادل شخصیتی از ناحیه اقای ترامپ‬ ‫می بینند نه یک سیاســت رســمی از طرف امریکا‪ ،‬چون‬ ‫باالخره امریکا یک ســاختاری دارد که رئیس جمهور هم‬ ‫بخشی از ان است‪ ،‬بنابراین فکر می کنم هنوز ان حالت‬ ‫صبر و انتظار برطرف نشــده و ترامپ به تعادل نرســیده‬ ‫و نمی شــود روی رفتارهای او حســاب کرد؛ قطعا اقای‬ ‫روحانی نیز این مساله را لحاظ خواهد کرد‪.‬‬ ‫در ابتــدای صحبــت خــود اشــاره کردیــد که‬ ‫اقــای روحانی با اقــای روحانی دولــت یازدهم‬ ‫تفاو ت هایی کرده است و رویکرد سیاسی اش‬ ‫شــفاف تر شــده‪ ،‬االن بحث این اســت که در‬ ‫چینش کابینــه دولت اینده بیشــتر به ســمت‬ ‫اصالح طلبان میــل کند یا اینکه حــزب اعتدال‬ ‫و توســعه می کوشــد بیشــتر ظهور و بــروز در‬ ‫کابینه پیدا کند تا بعــد از دولت دوازدهم بتواند‬ ‫در معادالت سیاسی کشــور حرفی برای گفتن‬ ‫داشته باشــد و جناحی را تحت عنوان اعتدال‬ ‫لیدری کند؟‬ ‫چینش کابینه دولت یازدهم در شــرایط سختی‬ ‫انجام شــد چون اقای روحانی مجلــس نهمی را پیش رو‬ ‫داشــت که در مقابلش قــد علم کــرده و علــم مخالفت‬ ‫برافراشته بود و سعی می کرد تا جایی که می تواند دست‬ ‫و پای اقای روحانی را ببندد و خط و نشان هایی برای وزرا‬ ‫بکشد تا انها قادر به اعمال تغییراتی در زیر مجموعه خود‬ ‫نباشند و نیروهایی که از لحاظ سیاسی منتسب به مجلس‬ ‫نهم بودند ســرکار بمانند و تا حدودی هم مجلس نهم در‬ ‫این رابطه موافق شــد‪ .‬ما ان زمان می دیدیم با وجودی‬ ‫که اقای روحانــی خیلی مواضع صریح و شــفافی را بروز‬ ‫می داد اما وزرا این گونه نبودند و همه دســت به عصا راه‬ ‫می رفتند و از نمایندگان حســاب می بردند اما با روی کار‬ ‫امدن مجلــس دهم مقــداری اوضاع تغییر کــرد‪ ،‬منتها‬ ‫دیگر زمانی به عمر کابینه نمانده بــود‪ .‬با روی کار امدن‬ ‫مجلس دهم خبرهای موثقی رسید که شش وزیر عوض‬ ‫می شوند اما تجدیدنظر صورت گرفت و کار متوقف شد‪.‬‬ ‫البته در ابان ماه سال ‪ 95‬اقای روحانی سه وزیر‬ ‫اموزش و پرورش‪ ،‬ورزش و جوانان و فرهنگ و‬ ‫ارشاد اسالمی را تغییر داد‪.‬‬ ‫بله‪ ،‬ســه وزیر عوض شــدند اما اقــای روحانی‬ ‫ســه وزیری را برای اخــذ رای اعتماد‪ ،‬بــه مجلس دهم‬ ‫معرفی کرد کــه نتوانســتند از مجلس نهــم رای اعتماد‬ ‫بگیرند امــا از مجلس دهــم رای اعتماد گرفتنــد‪ .‬اینها‬ ‫نشانه هایی اســت که مجلس دهم با اقای رئیس جمهور‬ ‫همراه اســت‪ ،‬به رغم اینکه ممکن است انتقادهایی هم‬ ‫به عملکرد دولت دارد‪ ،‬بنابرایــن امروز روابط و همکاری‬ ‫اقای روحانی با مجلس دهم شفاف تر خواهد بود نسبت‬ ‫به روابطی که او با مجلس نهم داشــت‪ .‬به عبارت دیگر‬ ‫دســت اقای روحانــی در انتخاب وزرا و اعضــای کابینه‬ ‫دستش کامال باز اســت چون فراکســیون امید مجلس‬ ‫درباره رای اعتماد به وزرای پیشــنهادی دولت دوازدهم‬ ‫می تواند نقــش تعیین کننــده ای را ایفا کنــد‪ .‬ارتباطات‬ ‫با هیات رئیســه شــورای عالی سیاســتگذاری و حمایت‬ ‫همه جانبه اصالح طلبان و اقای خاتمی از اقای روحانی‬ ‫دیگر پشــتوانه ای اســت که اقای روحانــی می تواند با‬ ‫اتکا به ان کابینــه خود را چینش کند‪ .‬اقــای روحانی نیز‬ ‫بعد از انتخابات نامه نوشــت و از اقای خاتمی اسم برد و‬ ‫تشــکر کرد‪ ،‬بنابراین در این چارچوب پیش بینی می شود‬ ‫اقای روحانی قوی تر‪ ،‬راحت تــر و اصالح طلبانه تر عمل‬ ‫می کند‪.‬‬ ‫پــس بــه نظــر شــما اقــای روحانــی جدیــد‬ ‫محافظه کاری را کنار خواهد گذاشت و نیروهای‬ ‫اصالح طلب بیشــتری را در داخل کابینه به کار‬ ‫خواهد گرفت؟‬ ‫حداقل مالحظات را کنار خواهد گذاشــت‪ ،‬اگر‬ ‫ نیرویی اصالح طلب و کارامد باشــد‪ ،‬اصالح طلبی مانع‬ ‫استفاده از او نخواهد شد‪.‬‬ ‫اصالح طلبــان یک نقــدی را همــواره در طول‬ ‫دولت یازدهم به عملکرد وزیر کشــور داشتند‪،‬‬ ‫فکــر می کنیــد اقــای روحانــی همچنــان یک‬ ‫اصولگــرا را بــر صــدر مدیریت وزارت کشــور‬ ‫بگذارد یا خیر از یک چهره اصالح طلب استفاده‬ ‫خواهد کرد؟‬ ‫من فکر کنم اقای روحانی از چهره اصالح طلب‬ ‫اســتفاده خواهد کــرد‪ ،‬باتوجه بــه اتفاقاتی کــه افتاد و‬ ‫شــفافیت روابطی که بین اقای روحانی و اصالح طلبان‬ ‫صورت گرفــت‪ ،‬چنین نظری دارم‪ .‬قطعــا اقای روحانی‬ ‫برای اینکــه عقبه رای خودش را داشــته باشــد و راضی‬ ‫نگه دارد‪ ،‬دســت به تغییر وزیر کشــور خواهــد زد چون‬ ‫نارضایتی هــا در خیلــی از اســتان ها و فرمانداری هــا از‬ ‫عملکرد استانداران و فرمانداران زیاد است و در مواردی‬ ‫هم از حد نارضایتی عمومی فراتر رفته و به سطح نخبگان‬ ‫و خواص امــده و نارضایتی ها مطرح می شــود حتی این‬ ‫وضعیت برای خود اقــای روحانی نیــز مزاحمت هایی را‬ ‫ایجاد کرده اســت چون به دلیل عملکرد ضعیف بعضی‬ ‫اســتانداران‪ ،‬عملکرد دولــت اقای روحانی زیر ســوال‬ ‫رفته‪ ،‬دولت ان جایگاه قدرتمندی را که باید می داشــت‬ ‫االن ندارد‪ .‬همــه اینها ایجــاب می کند اقــای روحانی‬ ‫تجدیدنظــری در ایــن وزارتخانه انجام دهــد‪ .‬طبعا این‬ ‫تجدیدنظر از وزیر شروع خواهد شد‪.‬‬ ‫شــما خودتان بــه حمایــت برخــی چهره های‬ ‫اصولگرا همچون اقایان ناطق نوری و الریجانی‬ ‫از اقای روحانی اشاره کردید‪ ،‬به نظر شما اقای‬ ‫‪37‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪38‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫سیاست‬ ‫روحانی جدید چه کاری برای جلب رضایت انها‬ ‫انجام خواهد داد؟‬ ‫مشــی اعتــدال با مشــی محافظــه کاری فرق‬ ‫می کند‪ .‬بــه نظرم اقــای روحانی همان مشــی اعتدالی‬ ‫کــه در پیش گرفتــه بود‪ ،‬همــان را ادامه می دهــد تا از‬ ‫نیروهای کارامد هر دو جناح اســتفاده کنــد‪ .‬به هر حال‬ ‫اقای الریجانی جای خود را دارد و در راس مجلس است‪.‬‬ ‫اقایان الریجانی و روحانی با یکدیگر همکاری خوبی در‬ ‫طول چهار سال اخیر داشــتند و امروز اقای ناطق به این‬ ‫جمع اضافه شد‪ .‬االن با اضافه شــدن اقای ناطق جناح‬ ‫معتدل اصولگرایان تقویت شدند‪ .‬فکر می کنم این دست‬ ‫اقای روحانی را باز گذاشــت تا بی مالحظــه و فراجناحی‬ ‫عمل کند ‪ ،‬یعنی رویکرد فراجناحی داشته باشد‪.‬‬ ‫اما وقتی اقای رحمانی فضلی از وزارت کشــور‬ ‫کنار گذاشته شود‪ ،‬فاصله ای بین اقای روحانی‬ ‫و اقای الریجانی ایجاد می شــود چون می شود‬ ‫گفت مهمترین وزارتخانه اجرایی کشور دست‬ ‫اقای رحمانی فضلی از نزدیکان اقای الریجانی‬ ‫بود‪ .‬چه وزارتخانه ای در دولت را اقای روحانی‬ ‫می خواهد به یکی از نزدیــکان اقای الریجانی‬ ‫بدهد تا حمایــت اقای الریجانــی را همچنان با‬ ‫خود داشته باشد؟‬ ‫به هر حــال هــر وزیــری در هــر وزارتخانه ای‬ ‫یک عمر مفیــدی دارد و برای بعضــی از وزرا یک دوره‬ ‫هم ممکن اســت زیاد باشــد‪ .‬مــن فکــر نمی کنم االن‬ ‫موقعیت وزیر کشــور پیش اقــای رئیس جمهــور فراتر‬ ‫از یــک دوره باشــد و قطعا اقــای الریجانی هم ســطح‬ ‫توقــع و انتظــارش را پاییــن خواهد اورد‪ .‬ضمــن انکه‬ ‫االن یــک فراکســیون قــوی به نــام امیــد در مجلس‬ ‫اســت‪ ،‬انها هم بعید می دانم ســر وزارت کشــور کوتاه‬ ‫بیایند‪ .‬شــورای عالی سیاســت گذاری هم به نوعی این‬ ‫ارتباط را با اقــای روحانی دارد و ان هــم کوتاه نخواهد‬ ‫امــد‪ .‬در دوره گذشــته هــم کــه اقــای رحمانی فضلی‬ ‫برای وزارت کشــور انتخاب شــد اقــای روحانی با یک‬ ‫چالشی در سطح رهبران جریانات سیاسی به ویژه اقای‬ ‫هاشمی رفســنجانی مواجه شــد‪ .‬االن هم فکر می کنم‬ ‫به هر حال اگر اقــای روحانــی بخواهد مجــددا همین‬ ‫راه را ادامه دهد خیلی از معادالت بــه هم خواهد خورد‬ ‫و ریســک بزرگی اســت و بعید می دانم اقــای روحانی‬ ‫بخواهد هزینه این ریسک بزرگ را بپردازد‪.‬‬ ‫ایا می توان گفت اصالح طلبان برای حمایت از‬ ‫اقای روحانی در انتخابات پیش شرط گذاشتند‬ ‫و ان پیش خریــد کــردن وزارت کشــور از قبل‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری بود و االن که اقای‬ ‫روحانی با حمایــت اصالح طلبان رئیس جمهور‬ ‫منتخب دوازدهم مردم ایران لقب گرفت‪ ،‬این‬ ‫پیش شرط خود را می خواهند نقد کنند؟‬ ‫من چنین مطلبی را نشنیدم‪ ،‬چون بحث شرط و‬ ‫شروط گذاشتن با اقای روحانی منتفی شد‪ .‬عده ای این‬ ‫بحث شرط و شروط را داشتند شاید خود من ان اوایل یک‬ ‫اشاراتی به این مساله می کردم اما ما از این موضع عدول‬ ‫کردیم‪ .‬در واقع حمایت از اقای روحانی بدون هیچ قید و‬ ‫شرطی قطعی انجام شــد‪ .‬البته مطالباتی با او مطرح شد‬ ‫اما این مطالبات به طور کلی بود‪ ،‬با این رویکرد که اقای‬ ‫روحانی مشورت بیشتری از این جریان بگیرد و هماهنگی‬ ‫بیشتری با جریان اصالحات داشته باشد‪.‬‬ ‫چه پســت و جایگاهی اقای روحانــی در دولت‬ ‫جدید خود به اصولگرایان معتدل خواهد داد؟‬ ‫وزارتخانه هــای کشــور و خارجه حائــز اهمیت‬ ‫هســتند‪ .‬اقای ظریــف در وزارت خارجه خواهــد ماند و‬ ‫حتی جایگاهش نیز تقویت شد‪ .‬اقای روحانی در وزارت‬ ‫کشور تغییر ایجاد می کند اما در حوزه های دیگر دستش‬ ‫باز اســت‪ .‬البته اعضای تیــم اقتصادی دولــت به ویژه‬ ‫رئیــس بانک مرکزی‪ ،‬وزیــر اقتصاد و دارایی‪ ،‬ســازمان‬ ‫برنامه و بودجه و وزارت صنعت معدن و تجارت باید با هم‬ ‫هماهنگ و هم جهت باشــند وگرنه امکان دارد اثار کاری‬ ‫یکدیگر را خنثی کنند‪.‬‬ ‫در واقــع وزارتخانه های خدماتــی مثل وزارت‬ ‫تعاون‪ ،‬کار و رفاه اجتماعی و وزارت بهداشــت‬ ‫و درمان بــه اصولگرایان معتــدل تعلق خواهد‬ ‫گرفت؟‬ ‫بلــه‪ ،‬ســایر وزارتخانه هــا ممکــن اســت بین‬ ‫اصولگراها و اصالح طلبان تقسیم شوند‪.‬‬ ‫اقای جهانگیری در دولت دوازدهم چه نقشــی‬ ‫خواهد داشــت‪ ،‬ایا همــان معــاون اول خواهد‬ ‫بود‪ ،‬تنــزل مقام پیــدا می کند یا دولــت را ترک‬ ‫خواهد گفت؟‬ ‫قطعا تنــزل جایگاه پیــدا نمی کنــد و باالترین‬ ‫جایگاه در دولت یعنــی همان معاول اولــی را در اختیار‬ ‫خواهد داشــت ‪ ،‬مگــر اینکه بخواهــد بیاید و شــهردار‬ ‫تهران شود‪.‬‬ ‫ایا اقای جهانگیری شهردار تهران می شود؟‬ ‫بعید می دانم‪.‬‬ ‫هر چه زمــان می گــذرد روابــط اقــای روحانی‬ ‫و اصالح طلبــان نزدیک تــر خواهــد شــد یــا‬ ‫اصالح طلبــان ســعی می کننــد از زیــر ســایه‬ ‫اقای روحانی خــارج شــوند؟ کما اینکه هنگام‬ ‫انتخابات هیات رئیســه مجلس شــاهد بودیم‬ ‫بعضی اعضای فراکسیون امید صریح مصاحبه‬ ‫کردنــد و گفتنــد برخــی دولتی هــا می خواهند‬ ‫معادالت صحنه را بــه نفع اصولگرایــان تغییر‬ ‫دهند‪ ،‬اینده روابط اقای روحانی و اصالح طلبان‬ ‫را چطور می بینید؟‬ ‫من فکــر می کنم چهار ســال فرصــت زیادی‬ ‫نیســت که انها بخواهند دوگانــه رفتار کننــد‪ .‬از همین‬ ‫ابتدا هر خط مشــی را گذاشــتند و این دخالت دولت در‬ ‫تعیین هیات رئیســه مجلس هم حساســیت سال قبل را‬ ‫نداشــت‪ ،‬در ابتدای مجلس دهم بیــن اقای الریجانی‬ ‫و اقای عارف رقابت بود اما امســال چنین رقابتی شکل‬ ‫نگرفت‪ .‬فضای مجلس هم این گونه نبود و نشــان داد‬ ‫بیشتر فضای مجلس به سمت اعتدال پیش می رود‪ .‬به‬ ‫هر حال دخالت وزرا فکر نمی کنم ا ن قدر پر رنگ باشــد‬ ‫و نقش ایفا کنــد‪ .‬چون وقتی اقــای الریجانی بی رقیب‬ ‫به صحنه امــد طبعــا احتیاج بــه رای باالیی داشــت و‬ ‫فراکســیون مســتقالن با فراکســیون امید کنار امد اما‬ ‫در کمیســیو ن های مجلــس تغییــرات زیادی بــه نفع‬ ‫فراکسیون امید رقم خواهد خورد‪.‬‬ ‫شــما اعالم کردید روابط اصالح طلبان با اقای‬ ‫روحانی طی ‪ 4‬سال اینده چطور تعریف می شود‬ ‫اما نســبت اقای روحانــی اصولگرایــان به چه‬ ‫صــورت در می اید‪ ،‬به نظر شــما اقای روحانی‪،‬‬ ‫اصولگرایــان را قطــب مقابل خــودش تعریف‬ ‫خواهد کرد یــا خیر‪ ،‬ســعی می کند بــا انها نیز‬ ‫تعامل داشته باشد؟‬ ‫اصولگرایــان رادیکال مرزبندی شــان با اقای‬ ‫روحانی مشخص است و فکر می کنم تقابل انها با دولت‬ ‫شدیدتر هم بشــود اما اصولگرایان معتدل رویه تعامل با‬ ‫اقای روحانی و دولت دوازدهم را خواهند داشت‪ .‬ضمن‬ ‫انکه مقداری مرزبندی هــای اصولگرایی و اصالح طلبی‬ ‫با امدن اقای ناطق نوری و اقای الریجانی پشــت اقای‬ ‫روحانی در کنار اقای خاتمی کمرنگ شــده اســت‪ .‬من‬ ‫فکر می کنم همکاری بیشتری با هم داشته باشند‪.‬‬ ‫بازگشت به‬ ‫محافظه کاری‬ ‫عدم تغییر در مختصات الگوی‬ ‫رفتاری حسن روحانی‬ ‫مسعود ندافان‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪4‬‬ ‫هر جریــان سیاســی بــرای کســب قــدرت و بقای‬ ‫بنیان های فکری خود نسبت به مسائل سیاسی‪ ،‬فرهنگی و‬ ‫اجتماعی باید برای اینده استراتژی مناسبی را ترسیم نماید؛‬ ‫اتخاذ این استراتژی ها متناسب با مقتضیات زمانی و مکانی‬ ‫بروز رفتارهای ان جریان و همچنین کنش های سیاســی‬ ‫دیگر جریان های رقیب است‪.‬‬ ‫رقابت های دوازدهمین دوره ریاست جمهوری در ‪29‬‬ ‫اردیبهشت ‪ 1396‬به پایان رســید و حسن روحانی منتخب‬ ‫اکثریت رای دهندگان شد و اولین رئیس جمهور دو دوره با‬ ‫رای منفی چشمگیر لقب گرفت‪.‬‬ ‫مهم تریــن ســوال از منظــر تحلیلگــران سیاســی‬ ‫چگونگی مختصــات الگوی رفتــاری حســن روحانی در‬ ‫چهار ســال اینده است؛حســن روحانی کمــاکان از بیان‬ ‫دقیق منظومــه معنایــی و مفصل بندی گفتمــان اعتدال‬ ‫واهمه دارد و این نشــان می دهد باید مختصــات رفتاری‬ ‫حســن روحانــی را متناســب بــا دولــت ائتالفــی تحلیل‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫که تا زمانی که اقتصاد کشور شــکوفا نشود و ثروت ایجاد‬ ‫نشود امکان افزایش وام های ازدواج‪ ،‬یارانه‪ ،‬وام مسکن و‬ ‫سایر خدمات وجود ندارد چراکه دولت پولی برای پرداخت‬ ‫ندارد‪ ...‬در شــرایط فعلی اقتصادی کشــور‪ ،‬دولت توان‬ ‫افزایش ‪ 2‬یا سه برابری یارانه ها را ندارد‪».‬‬ ‫حسن روحانی باید کابینه دولت دوم خود را در مجلس‬ ‫دهم ارائه بدهد که فراکسیون موردحمایت علی الریجانی‬ ‫نقش جدی در تعامالت بهارســتان ایفا می کند و از سوی‬ ‫دیگر مخالفان جدی او در بهارســتان حضور ندارند‪ ،‬ولی‬ ‫مطالبات فزاینده اصالح طلبان تحت اهرم فشار فراکسیون‬ ‫امید وجــود دارد؛ در این شــرایط علــی الریجانی باقدرت‬ ‫فراکسیونی خود توانایی تعادل در کابینه را حذف تندروهای‬ ‫اصالحات می داند و این بهترین شیوه برای راهبرد مدیریت‬ ‫مطالبات از سوی حسن روحانی است و مسلما سهم یاران‬ ‫علی الریجانی فراتر از وزارت کشور در دوره پیشین خواهد‬ ‫بود‪ .‬اما فراتر از چینش دولت دوازدهم علی الریجانی نقش‬ ‫اصلی خود را در استمرار چانه زنی در ساختار برای کلید زدن‬ ‫پروژه های دیگر حسن روحانی ایفا خواهد کرد‪.‬‬ ‫استمرار رقیب هراسی‬ ‫محافظه کاری؛ بازگشت به عقب‬ ‫ هنگامی کــه حســن روحانــی در رقابــت سیاســی‬ ‫ریاست جمهوری دوازدهم سویه های جدی خطر را احساس‬ ‫کرد ‪ ،‬از وضعیت محافظه کاری خارج شد؛ او رقیب اصلی‬ ‫خود را بیــرون از جمع نامزدها انتخاب کــرد و از نهادهای‬ ‫نظامی و قوه قضائیــه گالیه کرد و از ســوی دیگر الگوی‬ ‫عملیات روانی با ترساندن جامعه نسبت به پیروزی رقیبش را‬ ‫به جای بیان کارنامه مدنظر قرارداد و اظهاراتی مانند اینکه‪:‬‬ ‫«برخی امدند و تصویری از شهرهای زیرزمینی نشان دادند‬ ‫که برجام را برهم بزنند‪ ،‬روی موشــک شــعارهایی نوشتند‬ ‫تا برجام را برهم بزنند»‪ ،‬اپوزیســیون خارج نشــین مسرور‬ ‫شــد اما روحانی پس از پیروزی در اولین نشســت خبری‪،‬‬ ‫به عقب بازگشــت و با همان روحیه محافظــه کاری اظهار‬ ‫داشت‪« :‬موشــک و ســاح ما برای تهاجم نیست‪ ،‬بلکه‬ ‫برای دفاع است؛ مسئوالن امریکا بدانند که ما هر زمان به‬ ‫تست موشک نیاز داشته باشیم‪ ،‬تســت می کنیم و منتظر‬ ‫انان نخواهیم نماند‪ ».‬تا نشــان بدهد کــه الگوی هراس‬ ‫افرینی فقط برای کوران رقابت ها است و او برای استمرار‬ ‫پروژه های سیاسی دیگرش نیازمند ثبات ساختاری است و‬ ‫رادیکالیسم سم مهلکی برای چنین فضایی است‪.‬‬ ‫اصالحات؛ مدیریت مطالبات‬ ‫اتحاد راهبردی با علی الریجانی‬ ‫اگر اصالح طلبان در وضعیت «اجبار» حسن روحانی‬ ‫را گزینــه اصلی خــود معرفــی کردند؛ علــی الریجانی در‬ ‫وضعیت «اتحاد راهبردی» با کلیددار پاستور وارد عرصه‬ ‫رقابت با همتایان سابق خود برامد‪ .‬حسن روحانی هیچ گاه‬ ‫کمک های علی الریجانــی را فراموش نخواهــد کرد؛ او‬ ‫در هنگامه افزایش ارای حجت االســام ابراهیم رئیسی‪،‬‬ ‫به ایده مرکزی انتخابات او حمله ور شــد و پیشــنهاد وی را‬ ‫غیرعملیاتی دانســت و اظهار داشت‪« :‬حقیقت این است‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫حسن روحانی مناســبات خود را جریان‬ ‫اصالحــات مبتنی بر مدیریــت مطالبات‬ ‫انــان تنظیــم کــرده اســت؛ او خواهان‬ ‫حضور اصالحات در قامت جریان ضعیف‬ ‫و قابل کنترل اســت تــا بــا گفتاردرمانی‬ ‫نســبت بــه مطالبــات انــان در هنــگام‬ ‫اضطرار‪ ،‬رای انان را برباید و حتی به انان‬ ‫اعتماد ندارد‬ ‫سیاست‬ ‫اصالح طلبان تغییــر کرده اند؛ انــان از مبارزه جویی‬ ‫پشــیمان هســتند؛ عباس عبدی به صراحت از پایان این‬ ‫رویکرد خبر می دهد و در یادداشتی با عنوان «مبارزه جویی‬ ‫یا اصالح طلبی؟ ‪ /‬تناقضی که باید حل شــود» گروه های‬ ‫سیاســی را به «اصالح طلب یا مبارزه جو» تقســیم بندی و‬ ‫سپس هویت ســازی «بر نظام» اصالحات را مبارزه جویانه‬ ‫و انسدادافرین برای سیاست ورزی رسمی معرفی می کند؛‬ ‫با این تغییرات در ســاختار رفتــاری اصالح طلبان‪ ،‬دولت‬ ‫دوازدهم با اســودگی بیشــتر راهبرد خود را دنبال می کند‪.‬‬ ‫حسن روحانی مناسبات خود را جریان اصالحات مبتنی بر‬ ‫مدیریت مطالبات انان تنظیم کرده است؛ او خواهان حضور‬ ‫اصالحات در قامت جریان ضعیف و قابل کنترل است تا با‬ ‫گفتاردرمانی نســبت به مطالبات انــان در هنگام اضطرار‪،‬‬ ‫رای انان را برباید و حتی به انــان اعتماد ندارد و تعهد برای‬ ‫انصراف را پیش شرط ورود به کارزار رقابت می داند و از سوی‬ ‫دیگر حسام الدین اشنا‪،‬مشاور اصلی وی‪ ،‬اصلی ترین فرد‬ ‫جریان اصالحات را «فتنه گر» می داند و نوشت‪«:‬فتنه ها‬ ‫دیگر تکرارنمی شــود‪ .‬اگرچه دبیر شــورای نگهبان هنوز‬ ‫هم ایت الله جنتی اســت؛ اما نه حســن روحانی‪ ،‬محمود‬ ‫احمدی نژاد اســت و نه ســید ابراهیم رئیســی میرحسین‬ ‫موسوی است‪ .‬اشتی کنیم نه اینکه یکدیگر را اتشی کنیم‪».‬‬ ‫حسن روحانی در نخستین نطق تلویزیونی خود پس‬ ‫از انتخاب مجدد به سمت ریاست جمهوری؛ مخالفان ‪16‬‬ ‫میلیونی خود را «خشونت طلب» و «انشقاق خواه» نامید و‬ ‫پیروزی خود را این گونه اظهار داشت که «پیروزی صلح و‬ ‫اشتی بر تنش و خشونت و وحدت بر انشقاق و چنددستگی‬ ‫بود‪ ».‬اما این پایان ماجرا نبود؛ گام بعدی را حســام الدین‬ ‫اشنا‪ ،‬مشاور اصلی تیم انتخاباتی حسن روحانی برداشت؛‬ ‫او مدعی شــده اســت که جریان رقیب «میدان اخالق و‬ ‫سیاست را باخته اســت» و «صحنه مستعد درگیریست» و‬ ‫از سوی دیگر مخالفان میلیونی حسن روحانی را «جریان‬ ‫تندرو» معرفی می کند که با درگیری «ریزش نیروهای خود‬ ‫را با حماسه مدیریت کنند»‪ .‬و سپس با قسم مدعی شد که‬ ‫«مواظب خیابان باشید تا برای کشور ماجرا درست نکنند»‬ ‫این سخنان در حالی بیان می شود که جشن پیروزی حامیان‬ ‫حســن روحانی در سراسر کشــور بدون هیچ گونه مشکلی‬ ‫برگزارشده است‪.‬‬ ‫چنین واکنشــی از ســوی حســن روحانــی در قبال‬ ‫مخالفان سیاسی اش ماحصل دو برداشت از نتایج انتخابات‬ ‫اســت؛ ‪ .1‬هراس از اقلیــت قدرتمند‪ :‬حســن روحانی در‬ ‫انتخابات ســال ‪ 92‬رقیب خود را اقلیتــی چهارمیلیونی در‬ ‫افکار عمومی معرفی می کرد کــه مانع فعالیت های دولت‬ ‫می شــوند ولــی در انتخابات ســال ‪ ،96‬اقلیــت قدرتمند‬ ‫‪ 16‬میلیونی شــکل گرفته اســت کــه مانع جــدی در برابر‬ ‫حمالت احتمالی حسن روحانی خواهد بود‪ .2 .‬انتخابات‬ ‫مجلــس یازدهــم‪ :‬اصولگرایــان باوجود از دســت دادن‬ ‫ریاست جمهوری و شورای شهر در کالن شهر توان خود را‬ ‫برای بازپس گیری مجلس شورای اسالمی بسیج خواهند‬ ‫کرد و اقلیت ‪ 16‬میلیونی موتور محرکه بسیار مناسب برای‬ ‫پیــروزی در انتخابات اینده اســت و از طرف دیگر مجلس‬ ‫دهم با اکثریت حامی دولت در افکار عمومی جایگاه مناسبی‬ ‫دارا نیست‪.‬‬ ‫با این شــرایط به نظر می رســد کــه پــروژه «رقیب‬ ‫هراســی» که در انتخابات از ســوی تیم انتخاباتی حسن‬ ‫روحانی برای مقابله با دو نامزد مخالــف وضع موجود اجرا‬ ‫شد ‪ ،‬همچنان استمرار خواهد یافت؛ اســتمرار این پروژه‬ ‫برای جلوگیری از اقدامات انتقــادی «اقلیت اثرگذار» ‪16‬‬ ‫میلیونی و انســداد هم افزایی با افرادی که در قبال فضای‬ ‫رقیب هراسی به نامزد مخالف وضع موجود رای ندادند ولی‬ ‫مخالفت های جدی با رویکرد دولــت یازدهم دارند‪ .‬هدف‬ ‫استمرار پروژه «رقیب هراسی» تبدیل «اقلیت اثرگذار» به‬ ‫«اقلیت خاموش» است‪.‬‬ ‫‪39‬‬ ‫سیاست‬ ‫اصولگرایان تا ‪1400‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪40‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫دراینشمارهسیاست ورزیاصول گرایاندر‬ ‫ریاستجمهوریدوازدهمرابررسیکرده ایم‬ ‫نقشه راه‬ ‫اصولگرایان که اکنون انتخابات ریاســت جمهوری را واگذار کرده اند‪،‬‬ ‫برای تداوم سیاست ورزی خود در نیمه دوم دهه ‪ 90‬باید تصمیمات مهمی را‬ ‫اتخاذ کنند‪ .‬تجربه انتخابات اردیبهشت ماه‪ ،‬نقاط ضعف انان را نمایان کرده‬ ‫و همچنین سرمایه ‪ 16‬میلیونی انها در این انتخابات‪ ،‬نکته ای است که باید‬ ‫در این تصمیم سازی مورد توجه قرار گیرد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪41‬‬ ‫‪1‬‬ ‫سیاست‬ ‫اصولگرایــان انتخابات ســال ‪96‬را واگــذار کردند‪.‬‬ ‫انها اکنون در شــرایط تعیین کننده ای هســتند؛ چگونگی‬ ‫سیاســت ورزی انهــا در دوره جدیــد از ان جهــت اهمیت‬ ‫مضاعفی یافته و انها را در یک پیــچ تاریخی قرار داده که‬ ‫جناح منتقــد دولت در ایــن انتخابات ‪ 16‬میلیــون رای به‬ ‫دست اورده است‪ .‬یک نتیجه که شــاید در سطح نخست‬ ‫و نتیجه ای یک شکست به نظر برسد اما یک تحول است‬ ‫برای جناحی که رای قابل توجهی به دست اورده و حاال باید‬ ‫برای سال های پیش رو برنامه ریزی کند‪.‬‬ ‫پس ما با یک مســاله بســیار مهم مواجه هســتیم‪:‬‬ ‫«اصولگرایان چه راهی باید انتخاب کنند؟» نکته اما این‬ ‫اســت که برای انتخاب راه حتما باید هم به راهی که طی‬ ‫شــده تا به این شرایط برسیم‪ ،‬توجه شــود و هم علت عدم‬ ‫پیروزی را بیــان کرد و انــگاه در مورد راه پیــروزی در اینده‬ ‫سخن گفت‪.‬‬ ‫انتخاب دموکراتیک؛ امتیازات و اشتباهات‬ ‫سیاست‬ ‫‪42‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫اصولگرایان بر اساس تجاربی که از قبل داشتند این‬ ‫بار برای ورود به انتخابات با مدلی دموکراتیک وارد شدند‪.‬‬ ‫انها تشکلی را به نام جبهه مردمی نیروهای انقالب سامان‬ ‫دادند‪ .‬بنا بر این بود که این ســامانه وحدت با شناســایی و‬ ‫معرفی چهره هــای در مظان نامزدی بــه انتخاب چند نفر‬ ‫ا ز میان انها بر اساس رای فعاالن سیاســی خود از سراسر‬ ‫کشور اقدام کنند‪.‬‬ ‫این اتفاق هم رخ داد‪ .‬انها در ابتدا یک لیســت چند‬ ‫ده نفری و سپس یک لیست بیســت و چند نفره و بعد از ان‬ ‫از یک لیست ده نفره و سپس یک لیســت ‪ 5‬نفره را اعالم‬ ‫کردند‪ .‬همه به این لیســت و اقدام احترام گذاشته و به جز‬ ‫نامزد موتلفه شخص دیگری اقدام به نام نویسی غیر از این‬ ‫لیست نکرد‪.‬‬ ‫این اقدام حتما برای اصولگرایان یک اتفاق بســیار‬ ‫مثبت است‪ .‬همه به خاطر داریم که در انتخابات سال ‪92‬‬ ‫چه اتفاقاتی افتاد و حتی تالش های اصولگرایان در سال‬ ‫‪ 84‬هم نتوانســته بود انتخاب نامزد واحد را بر اســاس نظر‬ ‫جمعی جناح حاصل کند‪ .‬در انتخابات امسال اما این روند‬ ‫مثبت طی شــد و انها گزینه های دیگر را بر همین اســاس‬ ‫حذف کردند‪.‬‬ ‫اینکه همه نیروهای استانی اصولگرا در تصمیم گیری‬ ‫حضور داشــتند حتما در بســیج عمومی نیروها تا روز اخر‬ ‫انتخابات موثر و مثبت بود‪.‬‬ ‫نکته اما این است که اگر چه راه درست بوده اما حاال‬ ‫که به عقب نگاه می شــود برخی اقدامــات اگر به گونه ای‬ ‫حتمــا یکــی از دالیــل عــدم پیــروزی‬ ‫اصولگرایان این اســت کــه نامزد نهایی‬ ‫انان بســیار دیر وارد فضــای انتخاباتی‬ ‫شــد‪ .‬او از مدت هــا پیــش در محافــل‬ ‫خصو صی اصولگرایان به عنوان یکی از‬ ‫نامزدهای احتمالی مطرح بود اما تصمیم‬ ‫در مورد حضور او یا خیلی دیر گرفته شد و‬ ‫یا خیلی دیر اعالم شد‬ ‫دیگر بود‪ ،‬حتما می توانست نتیجه ای بهتر حاصل کند‪.‬‬ ‫‪ -1‬در میان افرادی که حذف شدند عزت الله ضرغامی‬ ‫ قرار داشت‪ .‬او فردی بود که به دلیل توانایی بسیار خوبش‬ ‫در مواجهه با افکار عمومی‪ ،‬شــناخت خوبش از نیروهای‬ ‫سیاســی و دولتی که ســابقه همــکاری بــا ان را در مدت‬ ‫ریاستش بر صدا وســیما با انها داشــت در محافل داخلی‬ ‫اصولگرایان به عنوان یکی از پتانسیل های خوب جناح در‬ ‫مناظره ها به شــمار می امد‪ .‬حذف او از گردونه نامزدهایی‬ ‫که امکان حضور در رقابت را داشتند‪ ،‬حتما اتفاقی مهم و از‬ ‫هزینه ها محسوب می شود‪.‬‬ ‫‪ -2‬انتخاب برخــی افــراد و گزینه ها کــه از قبل هم‬ ‫پیش بینی می شد با مانع شورای نگهبان مواجه شوند‪.‬‬ ‫‪ -3‬نحوه نادرست مواجه شدن با سعید جلیلی‪ .‬سعید‬ ‫جلیلی در این انتخابات کارنامه بسیار خوبی از خود به جای‬ ‫گذاشت‪ .‬او بدون اینکه هیچ هزینه ای را به جناح تحمیل‬ ‫کند وقتی احساس کرد برای وحدت جناح باید کناره گیری‬ ‫کند در ستاد انتخابات وزارت کشــور حاضر نشد و ثبت نام‬ ‫نکرد‪ .‬جلیلی در این مورد گفت‪ «:‬یک علتی که بنده در این‬ ‫عرصه وارد نشدم این بود که نیروهای انقالبی تجمیع بشوند‬ ‫تا گفتمان انقالب به درستی شکل بگیرد زیرا در بین نامزدها‬ ‫حتما یک نفر نسبت به دیگران اصلح است‪ .‬وظیفه ما این‬ ‫است که اصلح را بشناسیم و کمکش کنیم نه اینکه خود را‬ ‫کنار بکشیم و بگوییم فراتر از بقیه هستیم و هیچ کاری انجام‬ ‫ندهیم! « جلیلی در بیانیــه اش خالصانه گفت‪ «:‬خداوندا!‬ ‫تو خود شاهدی انچه از ناحیه ما صورت گرفت‪ ،‬نه رقابتی‬ ‫برای تصاحب قدرت و نه تالشــی برای فزونی ثروت بود؛‬ ‫بلکه می خواهیم نشــانه های دین تو را اشکار و اصالح را‬ ‫در سرزمین های تو برقرار سازیم تا بندگان مظلوم تو ایمن‬ ‫گردند و حدود الهی برپا شــود‪ ».‬او در حالی این تصمیم را‬ ‫گرفت که از ‪ 4‬ســال پیش تا امروز به صورت کارشناسی و‬ ‫مداوم برای ورود به انتخابات ریاســت جمهوری کار انجام‬ ‫برخی معتقدند کناره گیری محمدباقر قالیباف در هفته اخر‪ ،‬اقدام درستی نبوده و‬ ‫منجر به افزایش رای حسن روحانی شده است‪.‬‬ ‫داده بود‪ .‬او گروه های کارشناســی خوبی را به وجود اورده‬ ‫بود و برنامه مدون و خوبی برای انتخابات و حتی اداره کشور‬ ‫داشت‪ .‬جلیلی وقتی که برای وحدت در انتخابات ثبت نام‬ ‫نکرد بعد از کنا ره گیری به صورت تمام عیار خود را در اختیار‬ ‫جناح قرار داد و در سراسر کشــور برای نامزد اصولگرایان‬ ‫کمپین ایجاد کرد‪.‬‬ ‫او در سخنرانی های متعدد خود تاثیر زیادی در جذب‬ ‫بدنه اجتماعی داشت‪ .‬ســخنان او بارها دولت مستقر را به‬ ‫چالش کشید‪ .‬او هم دیپلماسی دولت را با چالش مواجه کرد‬ ‫و هم حوزه سیاســت داخلی و اقتصاد دولت را در وضعیت‬ ‫پاسخگویی قرار می داد‪ .‬جلیلی در یک سخنرانی گفت‪« :‬با‬ ‫نگاه تنگ نظرانه و محدود شما نمی توان مشکالت را حل‬ ‫کرد و اگر کسی کل ایران را فقط نیاوران و کل جهان را فقط‬ ‫امریکا و دو سه کشور خاص بداند معلوم است که مشکالت‬ ‫بیشتر هم می شود‪.‬‬ ‫شــش قدرت جهان نه در ســال ‪ 92‬بلکه در سال ‪87‬‬ ‫پای میز مذاکره با ایران امدند و تا سال ‪ 92‬نیز پله پله نسبت‬ ‫به خواسته هایشان عقب نشینی کردند اما امروز برخی دچار‬ ‫الزایمر سیاســی شــده اند‪ .‬به رغم همه عقب نشینی ها در‬ ‫موضوع هسته ای امروز دشمن بازهم سخن از تحریم های‬ ‫جدیــد می زند امــا برخــی می گویند بــه مــا رای دهید که‬ ‫تحریم های غیر هســته ای را برداریم! شــما ابتدا بگویید‬ ‫که سرنوشــت تحریم های هســته ای چه شــد و چرا باقی‬ ‫ماند؟ مگر تحریم «چرخه دالر» به بهانه هســته ای و بعد‬ ‫قطعنامه ‪ 1803‬وضع نشد؟ پس چرا امروز این تحریم هنوز‬ ‫وجود دارد؟ مگر قرار نبود تحریم های هسته ای لغو شود؟‬ ‫تحریم های غیرهسته ای پیشکش!»‬ ‫یا در جایی دیگر گفت‪« :‬طنز روزگار اســت که امروز‬ ‫کسانی مدعی ازادی شــده اند که در ‪4‬سال گذشته ازادی‬ ‫ملت برای پیشــرفت را محدود به اجازه دشمن کردند و به‬ ‫لبخندشان به دیکتاتور ترین کشــورها افتخار می کنند!»‬ ‫جلیلی خطاب به دولت در همین کمپین های استانی اش‬ ‫گفت‪« :‬کســی که امروز به عقب بر می گردد شما هستید!‬ ‫با شــعار «به عقب بر نمی گردیم» مشــکل حل نمی شود؛‬ ‫امروز اگر مشکل بیکاری و رکود اقتصادی بیشتر شده یعنی‬ ‫رو به جلو رفته اید؟! سال‪ 92‬گفتم چرا باید ‪ 70‬هزارمیلیارد‬ ‫تومان معوقات بانکی وجود داشــته باشــد ولی متاسفانه‬ ‫امروز بعد ‪ 4‬سال این رقم حداقل به ‪ 100‬هزار میلیارد تومان‬ ‫رسیده! پس ‪4‬سال چه کار کردید؟ شــنیدم رئیس جمهور‬ ‫گفته به جنــگ فناوری های جدید نروید! چه کســانی این‬ ‫کار را می کنند؟ غیر از کسانی که اجازه پرتاب ماهواره های‬ ‫جدید را نمی دهند؟ شما چه نسبتی با دشمن دارید؟» به نظر‬ ‫می رسد سعید جلیلی از هر چهره اصولگرایی برای پیروزی‬ ‫جناح بیشتر فعالیت کرد و هر چه داشت خالصانه به میدان‬ ‫اورد‪ .‬او شایسته تقدیر است و حتما باید این مساله را تاکید‬ ‫کرد که نحوه مواجهه با او قبل از انصرافش مناســب نبوده‬ ‫است‪ .‬این را حاال بیش از همیشه می توان درک کرد‪.‬‬ ‫‪ -4‬غیبــت محســوس چهره های شــاخص جناح در‬ ‫کمپین های اســتانی؛ یک نکته اساسی این است که چرا‬ ‫چهره متعددی از جناح که نیازی به اوردن نام انها نیســت‬ ‫از فعالیت هایی همچون اقدامات سعید جلیلی الگو گیری‬ ‫نکرده و برای جناح کمپین ایجاد نکردند‪ .‬انها می توانستند با‬ ‫یک تقسیم کار استان به استان سفر کرده و برای انتخابات‬ ‫تبلیغ کنند‪ .‬این هم یکی از مهمترین ضعف های جناح در‬ ‫این انتخابات بود‪.‬‬ ‫‪ -5‬ایا کناره گیری قالیباف کار درستی بود؟ برای این‬ ‫سوال پاسخ های متعددی داده شده است‪ .‬برخی معتقدند‬ ‫این اتفــاق موجب پیــروزی روحانــی شــده و برخی دیگر‬ ‫می گویند این اتفاق موجب باال رفتن رای اصولگرایان به‬ ‫دلیل تجمیع شده اســت‪ .‬عباس عبدی در اظهارنظری در‬ ‫این مورد گفته بود ‪« :‬تاثیر انصراف قالیباف نیز بر سبد رای‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫برخی بر این باورند که حذف چهره هایی مانند عزت الله ضرغامی در سازوکار‬ ‫انتخاب نامزد اصولگرایان از جمله اشتباهات جناح در جریان رقابت بوده است‬ ‫سیاست‬ ‫روحانی مثبت اســت‪ ،‬اگر تاکنون برخی احتمال می دادند‬ ‫ی شود اکنون‬ ‫که ارا ی روحانی به ‪ ۵۰‬درصد نرسد و دور دوم ‬ ‫دیگر این احتمال از میان رفته اســت‪ .‬زیرا بخشی از ارا ی‬ ‫قالیبــاف که حدود ‪ ۲۰‬تا ‪ ۲۵‬درصد ارا ی اوســت‪ ،‬به ســبد‬ ‫روحانی می ریزد و ‪ ۵‬تا ‪ ۶‬درصد رای روحانی را زیاد می کند‪.‬‬ ‫انصراف اقای قالیباف هر چقدر برای خودش عمل درستی‬ ‫بود‪ ،‬برای اصولگرایان و اردوگاه انان عمل زیان باری بود‪.‬‬ ‫اینها را نه براساس تحلیل ذهنی که براساس واقعیت های‬ ‫اماری می گویم که فقط در روز سه شنبه‪ ،‬حداقل به میزان‬ ‫‪ 10‬درصد به ارای اقای روحانی در تهران اضافه شد و فاصله ‬ ‫رای او با اقای رئیسی را به بیش از سه برابر رساند‪».‬‬ ‫ســلیمی نمین هم در اظهارنظری در این مورد گفته‬ ‫بود‪« :‬در واقع باید گفت اینکه اصولگرایــان قالیباف را به‬ ‫نفع رئیســی از انتخابات کنار زدند‪ ،‬خطایــی فاحش بود‪.‬‬ ‫درباره اقای رئیسی‪ ،‬جامعه نظر منفی یا نظر مثبت پررنگی‬ ‫نداشت‪ .‬به هر حال مردم می دانستند که او سابقه اجرایی‬ ‫در کارنامه کاری اش ندارد‪ ،‬در حالی که توانمندی اجرایی‬ ‫اقای قالیباف را حتی مخالفان سیاسی اش نیز قبول دارند و‬ ‫به همین دلیل در یک سال و نیم گذشته اقدامات فراوانی‬ ‫انجام دادند تا ذهنیت روشــن عمومی را بشــکنند‪ .‬تاکید‬ ‫می کنم که اصولگرایان ب ا ترجیح رئیســی با کارنامه مبهم‪،‬‬ ‫ی چون تهران را اداره‬ ‫به قالیبافی که ‪ 12‬ســال شــهر مهم ‬ ‫کرده است‪ ،‬مرتکب اشتباهی بزرگ شدند‪ .‬البته به نظر من‪،‬‬ ‫در این قضیه اقای روحانــی کارهایی انجام داد که کارنامه‬ ‫مبهم رئیسی را سیاه نشان بدهد‪ .‬همه فقها و شخص اقای‬ ‫روحانی به خوبی می دانند که به لحاظ فقهی‪ ،‬به مال وقفی‬ ‫مالیات بسته نمی شود‪ ،‬به این دلیل که واقف قبل از وقف‬ ‫مالیات اموال خود را داده است‪ .‬روحانی اما با اگاهی از این‬ ‫مســاله‪ ،‬در تریبون های تبلیغاتی‪ ،‬اقای رئیسی را متهم به‬ ‫مدیریت جایی کرد که از زیر مالیات در می رود‪».‬‬ ‫حســین قربانزاده‪ ،‬مشــاور قالیباف هم در این مورد‬ ‫گفته بود‪« :‬معتقدم اگر اقای رئیسی به جای اقای قالیباف‬ ‫کنار می رفتند‪ ،‬نه تنها فاصله این نبــود؛ بلکه انتخابات به‬ ‫دور دوم هم می رفت‪ .‬همه نظرســنجی های معتبر با یک‬ ‫منطق دودوتا چهارتا‪ ،‬چنین حالتی را پیشــنهاد می دادند‪.‬‬ ‫روز پنجشنبه که نظرسنجی کردند روحانی ‪ 57/5‬درصد رای‬ ‫داشت و رئیسی همان حدود ‪ 4٠‬درصد‪ .‬روز ‪ ٢4‬اردیبهشت‬ ‫هم همین نظرسنجی نشــان می داد که انصراف قالیباف‬ ‫نتیجه اش این می شــود که بیش از ‪ 4٠‬درصد ارا به ســبد‬ ‫روحانی می ریزد‪ .‬بخشــی مرددند و بخشــی از ارا به ســبد‬ ‫رئیســی خواهد ریخت‪ .‬قالیباف ‪ ٢5‬اردیبهشــت انصراف‬ ‫داد‪ .‬در این نظرسنجی هیچ روزی نبود که رئیسی باالتر از‬ ‫اقای قالیباف باشد‪ .‬ما نظرسنجی شاهد را هم داشتیم که‬ ‫همین را تایید می کرد‪ .‬ماندن دو نفر به نتیجه مطلوب منجر‬ ‫نمی شد‪ .‬باید یک شوک ایجاد می شد؛ اگرچه با کناررفتن‬ ‫رئیسی شــوک بزرگ تری رقم می خورد‪ .‬درباره کناررفتن و‬ ‫نرفتن شخص اقای رئیســی هم اخبار متناقضی به گوش‬ ‫من رســیده و نمی توانم اظهارنظر دقیقی کنم که ایشــان‬ ‫شــخصا قبول داشــته کنار برود یا نه‪ .‬اما انچــه در عمل و‬ ‫واقعیت دیدیم‪ ،‬این بود که کنار نرفتند‪ .‬مشخص نیست که‬ ‫نقش جمنا یا افراد دیگر چه بوده ؛ اما چون بودن دو نفر به‬ ‫ضرر بود باید ختم به این می شد که یک نفر بماند‪ .‬به هرحال‬ ‫نهایتا چون رئیسی کنار نرفت‪ ،‬اقای قالیباف کنار رفت‪».‬‬ ‫اما در این میان کســان دیگری هم بودند و هســتند‬ ‫که نظر دیگری دارند‪ .‬از جمله مهدی فضایلی با تشــریح‬ ‫شرایط ان روزها گفته است‪ «:‬این اتفاق یعنی کناره گیری‬ ‫اقای قالیباف شرایط را برای ســتاد اقای روحانی راحت تر‬ ‫کرد ولی اینکه حضور اقــای قالیباف این وضعیت را از بین‬ ‫می برد‪ ،‬خیر‪ ،‬چنین اعتقادی ندارم‪ .‬یعنی اگر اقای قالیباف‬ ‫در صحنه می ماند این دو قطبی شــکل می گرفت‪ ،‬نتیجه‬ ‫این دوقطبی هم ان می شــد که اقای قالیباف رای پایینی‬ ‫‪43‬‬ ‫سیاست‬ ‫سیاست‬ ‫‪44‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫سعید جلیلی بعد از کناره گیری از نامزدی در انتخابات هرچه در توان داشت‬ ‫برای افزایش رای اصول گرایان به صحنه اورد‪ .‬او کمپین های متعدد استانی‬ ‫برای پیروزی نامزد اصولگرایان تشکیل داد‬ ‫می اورد‪.‬سه دیدگاه متفاوت در بین جریان اصولگرا وجود‬ ‫داشت‪ .‬االن هم طبیعتا هر کســی از دیدگاه خودش دفاع‬ ‫می کند‪ .‬از قبل پیش بینی شــده بود کــه تصمیم نهایی در‬ ‫هفته اخر اتخاذ شود‪ .‬یک ســناریو انی بود که اتفاق افتاد‬ ‫یعنی اقای رئیسی بماند و اقای قالیباف به نفع او کنار برود‬ ‫که نتیجه اش را شاهد بودیم‪ .‬سناریوی دوم کنار رفتن اقای‬ ‫رئیسی به نفع اقای قالیباف و سناریوی سوم حضور هر دوی‬ ‫اقایان در صحنه انتخابات بود‪ .‬حامیان ســناریوی ســوم‬ ‫می گفتند حضور هر دوی اقایان رئیسی و قالیباف انتخابات‬ ‫را به دور دوم می برد‪ .‬در واقع پشت سر هر سه سناریو منطقی‬ ‫وجود داشت که به هر یک از انها اشکاالت و نقدهایی وارد‬ ‫بود‪ .‬معتقدم ممکن اســت طرفداران دو ســناریوی دیگر‬ ‫امروز بگویند اگر ایده انها دنبال می شد نتیجه دیگری رقم‬ ‫می خورد ولی چون ان سناریوها ازموده نشدند نمی شود با‬ ‫قاطعیتی درباره انها سخن گفت و اظهارنظر کرد‪».‬‬ ‫برخــی دیگــر ماننــد قاضــی زاده هاشــمی هــم‬ ‫معتقدند‪ «:‬اقای قالیباف در عین حالی که برنامه داشــت‬ ‫و اســمش مطرح تر بــود‪ ،‬اما خــب دو دوره امــد و موفق‬ ‫نبود‪ ،‬همین خــط تخریــب و توهین و افترا از ســال های‬ ‫قبل علیه او وجود داشــت‪ .‬کســانی که در دولت بدترین‬ ‫فسادها را داشتند‪ ،‬اتهام امالک نجومی را به اقای قالیباف‬ ‫زدنــد‪ .‬در مناظره ها دیدیــم چقدر هتاکی‪ ،‬تهمــت و افترا‬ ‫متوجه مدیریت اقای قالیباف در شــهرداری تهران شــد‪.‬‬ ‫بلندمرتبه سازی که مصوبه شورای عالی شهرسازی دولت‬ ‫است را به اقای قالیباف نسبت دادند‪ .‬به هر حال هر کدام‬ ‫از اینها نقاط قوت و ضعفی داشــتند که نمی توان قضاوت‬ ‫روشنی داشت‪».‬‬ ‫به هر حال اینکه کناره گیری قالیباف اقدام درســتی‬ ‫بوده یا نه مساله ای نیســت که بتوان در این مورد قضاوت‬ ‫مطلقی داشت‪.‬‬ ‫‪ -6‬ورود دیرهنگام ابراهیم رئیسی به انتخابات‪ :‬حتما‬ ‫یکی از دالیل عدم پیروزی اصولگرایان این است که نامزد‬ ‫نهایی انان بســیار دیر وارد فضــای انتخاباتی شــد‪ .‬او از‬ ‫مدت ها پیش در محافل خصو صی اصولگرایان به عنوان‬ ‫یکی از نامزدهای احتمالی مطــرح بود اما تصمیم در مورد‬ ‫حضور او یا خیلی دیر گرفته شد و یا خیلی دیر اعالم شد‪.‬‬ ‫او کــه وارد انتخابات شــد بــرای سیاســیون تقریبا‬ ‫چهره ای شناخته شده بود اما برای جامعه فردی ناشناخته‬ ‫بود که تالش شــد این ضعــف با کمپین هــای انتخاباتی‬ ‫اســتانی‪ ،‬حمایت چهره های شــاخص اصولگــرا و حتی‬ ‫جامعتین مرتفع شــود‪ .‬زمان امــا بــرای نتیجه گیری این‬ ‫اقدامات بسیار اندک بود‪.‬‬ ‫‪ -7‬حمایــت برخــی چهره هــای حامی محمــود‬ ‫احمدی نژاد‪ .‬واقعیت این اســت که محمــود احمدی نژاد‬ ‫مدت هاســت وجهه خوبی در میــان بدنــه اصولگرایان و‬ ‫جامعه ندارد‪ .‬نوع مدیریــت او در دو ســال پایانی دولت با‬ ‫همه حواشــی و هزینه هایی کــه به همراه داشــت خاطره‬ ‫نامطلوبی برای مردم داشت‪ .‬همراهی و در ویترین گذاشتن‬ ‫برخی چهره هــای احمدی نــژادی موجب شــد که دولت‬ ‫در این تصویرســازی از ابراهیم رئیســی که در واقع همان‬ ‫احمدی نژاد بود موفق باشد‪ .‬به یاد داریم ان جمله ای را که‬ ‫حسن روحانی در مناظره اخر گفت‪ «:‬اقای رئیسی تا به حال‬ ‫چند بار گفته اند که خوب است دولت فعلی با دولت گذشته‬ ‫مناظره داشته باشد‪ .‬من می گویم ما می توانیم با خود اقای‬ ‫رئیسی مناظره کنیم‪ .‬به هر حال افرادی که در ستاد ایشان‬ ‫هستند و برایشان برنامه می ریزند در همان دولت قبلی هم‬ ‫بوده اند‪ .‬عیبی نــدارد مناظره ای را با حضــور خبرنگاران با‬ ‫ایشان انجام می دهیم‪».‬‬ ‫سرمایه ‪ 16‬میلیونی‬ ‫حاال هر چه هست انتخابات تمام شده و اصولگرایان‬ ‫صرف نظر از نتیجه انتخابــات با یک امتیــاز ویژه مواجه‬ ‫شده اند‪ .‬انها توانسته اند از ائتالفی که به دست اورده اند به‬ ‫بسیج‪ 16‬میلیون از سرمایه اجتماعی خود بپردازند‪ .‬انها باید‬ ‫این سرمایه اجتماعی را حفظ کنند‪.‬‬ ‫واقعیت این است که محمود احمدی نژاد‬ ‫مدت هاســت وجهه خوبی در میان بدنه‬ ‫اصولگرایان و جامعه ندارد‪ .‬نوع مدیریت‬ ‫او در دو سال پایانی دولت با همه حواشی‬ ‫و هزینه هایی که به همراه داشت خاطره‬ ‫نامطلوبی برای مردم داشــت‪ .‬همراهی‬ ‫و در ویترین گذاشــتن برخی چهره های‬ ‫احمدی نژادی موجب شــد که دولت در‬ ‫این تصویرسازی از ابراهیم رئیسی که در‬ ‫واقع همان احمدی نژاد بود موفق باشد‬ ‫روزنامه هفــت صبح در یادداشــتی در مــورد نتیجه‬ ‫انتخابات نوشته است‪ «:‬ایا اصولگرایان شکست خوردند؟‬ ‫در ظاهر دورخیز بلند انها به نتیجه نرســید امــا انتخابات‬ ‫نعمت هایی هــم برای اصولگرایان داشــت و نشــان داد ‬ ‫کاندیدای صددرصــد اصولگرا کــه از بدنــه قوه قضاییه‬ ‫بلند شــده و تا همین چند ماه قبل نامش برای بســیاری از‬ ‫مردم عادی اشــنا نبود می تواند تا ســقف ‪ 16‬میلیون رای‬ ‫به دســت بیاورد‪ .‬کارشناســانی مثل صادق زیباکالم طی‬ ‫‪ 4‬سال گذشته با اشاره به رای ســعید جلیلی در انتخابات‬ ‫گذشــته ســقف رای اصولگرایان رادیــکال را ‪ 4‬میلیون‬ ‫عنوان می کردند‪ .‬حاال ان ســطح ‪ 4‬میلیونی در انتخابات‬ ‫‪ 96‬به ‪ 16‬میلیون نفر افزایش پیدا کرده است‪ .‬عددی که‬ ‫اگر خیزش ارای خاکستری به نفع روحانی در چند روز اخر‬ ‫شکل نمی گرفت می توانست سرنوشت انتخابات را عوض‬ ‫کند‪ .‬از ســوی دیگر اصولگرایان در وجود حجت االسالم‬ ‫رئیسی باالخره لیدر گمشده خود را پیدا کردند‪ .‬چرا که همه‬ ‫می دانیم ایــات مصباح‪ ،‬موحدی کرمانــی‪ ،‬یزدی‪ ،‬جنتی‬ ‫و علم الهدی هر کدامشــان از حضور موثر و مســتقیم در‬ ‫فضای سیاسی کشور معذور بوده اند‪.‬‬ ‫اما حــاال رئیســی در اولیــن حضــورش در میدان‬ ‫سیاســت و ارای مردمی توانســت نتیجه قابــل قبولی به‬ ‫دســت بیاورد‪ .‬و باالخره اینکه اصولگرایان توانســتند از‬ ‫سایه برند احمدی نژاد خارج شــوند‪ .‬احمدی نژاد و طیف‬ ‫طرفــدارش خــود را تنها نیــروی محرکه طبقــات محروم‬ ‫برای خیزش سیاســی و حضــور پــای صندوق های رای‬ ‫می دانستند‪ .‬اما رئیســی با ترکیب شــعارهای معیشتی با‬ ‫ارائه های ایدئولوژیک بخشــی از ارای طبقه فرودست در‬ ‫شهرهای بزرگ و روســتاها را به خود اختصاص داد تا نیاز‬ ‫احتمالی اصولگرایان به احمدی نــژاد در دوره های اینده‬ ‫از بین برود‪».‬‬ ‫این سخنان یعنی اینکه اصالح طبان و حامیان دولت‬ ‫به خوبی خطر شــکل گیــری یک قطب قدرتمنــد را درک‬ ‫کرده اند‪ .‬انها می دانند دیگر نمی توانند اصولگرایان را یک‬ ‫اقلیت کوچک خطاب کنند‪ .‬در همین راستاست که وقتی‬ ‫روحانی در اولین نشســت خبری اش بعد از پیروزی تالش‬ ‫به تحقیر رقیب می کند با این پاســخ از ســوی منتقدانش‬ ‫مواجه می شود‪« :‬اقای روحانی دستاورد مهم انتخابات ‪29‬‬ ‫اردیبهشت را «نه مردم به فریبکاران» می داند‪ ،‬در حالی که‬ ‫قریب ‪ 16‬میلیون از مردم ایران به رقیب ایشان رای دادند‪.‬‬ ‫در واقع از هر پنج نفر ایرانی رای دهنده سه نفر به اقای به‬ ‫اقای روحانــی و دو نفر به اقای رئیســی رای دادند‪ .‬وقتی‬ ‫اقای روحانی می گوید‪ ،‬مردم بــه فریبکاران «نه» گفتند‪،‬‬ ‫منظورشان ان ‪ 23‬میلیون و اندی است که به ایشان رای‬ ‫دادند‪ .‬معنی دیگر این سخن‪ ،‬ان است که ‪ 16‬میلیون از‬ ‫مردم فریب خوردند و به فریبکاران رای دادند! ایا این نگاه‬ ‫درست است؟ ایا درســت اســت که بگوییم از هر پنج نفر‬ ‫ایرانی‪ ،‬دو نفر در این انتخابات فریب خوردند و سه نفر به‬ ‫فریبکاران نه گفتند؟ کدام رئیس جمهوری در دنیا این گونه‬ ‫مردم کشورش را تحقیر و سرزنش می کند؟‬ ‫اگر دالیلــی برای فریب خــوردن ‪ 16‬میلیون ایرانی‬ ‫بتوان اقامه کرد‪ ،‬ایا نمی توان همین دالیل را برای فریب‬ ‫خوردن کسانی اقامه کرد که به اقای روحانی رای داده اند؟‬ ‫این چه نوع دوقطبی سازی اســت که در کشور ما از سوی‬ ‫برخی رجال سیاســی برای تصاحب و حفظ قدرت سیاسی‬ ‫دنبال می شــود‪ .‬امام (ره) مردم و خصوصا مردم محروم‪،‬‬ ‫مستضعف و جنوب شهری را‪ ،‬ولی نعمت خود می دانستند‪.‬‬ ‫ایا با این ادبیات و نوع نگاه به مردم‪ ،‬می توان خود را پیرو‬ ‫امام (ره) معرفی کرد؟ ایا اساسا مالک حقانیت و درستی‬ ‫و یا نادرســتی یــک راه‪ ،‬در رای اوردن و یــا رای نیاوردن‬ ‫پرچمدار ان راه است؟ بنی صدر اولین رئیس جمهور ایران‪،‬‬ ‫قریب ‪ 11‬میلیون رای اورد‪ ،‬ایا راهش حق و درســت بود؟‬ ‫سیاست‬ ‫حضرت امام (ره) بعد از قضایای بنی صدر فرمودند‪ ،‬من با‬ ‫ریاست جمهوری بنی صدر موافق نبودم‪ ،‬ولی چون مردم‬ ‫براســاس قاعده رای گیــری بــه او رای داده بودند‪ ،‬حکم‬ ‫ریاست جمهوری وی را تنفیذ کردم‪.‬‬ ‫با همین ساز و کار انتخاباتی‪ ،‬اقای خاتمی در سال‬ ‫‪ 76‬برای ریاســت جمهوری رای اورد‪ ،‬لکــن مرحوم اقای‬ ‫هاشمی در ســال ‪ 78‬برای مجلس ششــم رای نیاورد! با‬ ‫همین ساز و کار انتخاباتی اقای احمدی نژاد در سال ‪1384‬‬ ‫و ‪ 1388‬رای اورد و رقیبانش رای نیاوردند‪ .‬شما چگونه این‬ ‫رفتار انتخاباتی مردم را تحلیل کرده‪ ،‬مردم را دســته بندی‬ ‫می کنید؟ این سیستم رای گیری‪ ،‬یک ساز و کار پذیرفته‬ ‫شده در جمهوری اســامی برای انتخاب مسئوالن برای‬ ‫عمل بر مبنای اسالم و قانون است‪.‬‬ ‫اما عجیب ان اســت که یک جریان فکــری در هر‬ ‫انتخاباتی کــه رای بیاورد‪ ،‬مــردم را و ان هم کســانی که‬ ‫به انان رای داده انــد را‪ ،‬عاقل‪ ،‬بالغ‪ ،‬باشــعور و فهمیده و‬ ‫اندیشــه ورز می داند و در هر انتخاباتی که رای نیاورد مثل‬ ‫ســال های ‪ 84‬و ‪ ،88‬از یک طرف ســامت انتخابات را‬ ‫زیر سوال می برد و از طرف دیگر‪ ،‬به شــعور مردم اهانت‬ ‫کرده و انان را تحقیر می کند‪ .‬بر مبنای فکری این جریان‬ ‫است که در انتخابات ‪ 29‬اردیبهشــت‪ ،‬قریب ‪ 24‬میلیون‬ ‫فریب نخوردند‪ ،‬اما قریب ‪ 16‬میلیون از مردم ایران فریب‬ ‫خوردند!»(روزنامه جوان)‬ ‫کمپین ‪ 16‬میلیونی‬ ‫بایدبه سمتخردجمعیبرویم‬ ‫گفت وگوی مثلث با ناصر ایمانی‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫کنند‪ ،‬نظر شما چیست؟‬ ‫اوال از شــکل مدیریت فردی و شیخوخیتی باید‬ ‫به ســمت مدیریت براســاس خــرد جمعی حرکــت کرد‪.‬‬ ‫اصولگرایــان به این ســمت رفتنــد‪ .‬ممکن اســت نقاط‬ ‫ضعفی داشــته باشــند اما باید به ســمت خردجمعی بروند‬ ‫و براســاس نظر بطن جامعــه اصولگرایــی تصمیم گیری‬ ‫کننــد‪ .‬اتفاقا ایــن حرکــت اصولگراها به لحاظ سیاســی‬ ‫ویژگی هــای توســعه یافتگی دارد‪ .‬اگر همیــن حرکت با‬ ‫اقدام اصالح طلبان مقایسه شود‪ ،‬انها اصال چنین کاری‬ ‫نکردند و در واقــع از این نظر خیلی نســبت به اصولگراها‬ ‫عقب تر هســتند‪ .‬دیگــر دورانی کــه یک نفر بــرای یک‬ ‫جریان سیاســی بزرگ تصمیم گیری کند‪ ،‬گذشته است‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫اصولگرایان بعد از انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫دوازدهم چه کار خواهند کرد و چطور اردوگاه سیاسی‬ ‫خودشان را سر و سامان خواهند داد؟‬ ‫وقتــی نتیجه انتخابــات اعالم و برنــده و بازنده‬ ‫مشخص می شود‪ ،‬تا زمانی که شــور و هیجان انتخاباتی‬ ‫ هســتند‪ ،‬خیلی زمان مناســبی برای اتخــاذ تصمیم های‬ ‫منطقی و درازمدت نیســت‪ .‬باید مقداری زمــان بگذارد تا‬ ‫از فضای انتخابات و هیجانات و حواشــی ان دور شویم‪.‬‬ ‫بعد جریانات سیاسی بنشینند درباره انچه گذشت و تحلیل‬ ‫شــرایط موجود و اینده خودشــان برنامه ریزی کنند‪ .‬االن‬ ‫خیلی فضای مناسبی برای اصولگراها نیست‪ .‬اما واقعیت‬ ‫این اســت که اصولگراها در انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫موفق نشدند و انتخابات شــورای شهر نیز نتیجه ای شبیه‬ ‫انتخابات مجلــس در تهران برای انها رقــم خورد که این‬ ‫مساله اصولگرایان را باید به تدبیر بیشتری فرا بخواند‪ .‬انها‬ ‫باید تدبیری برای اینده به ویژه زمستان سال ‪ 98‬بیندیشند‬ ‫که انتخابات مجلس یازدهم خواهد بود‪.‬‬ ‫بعضی می گویند ساماندهی و مدیریت جدیدی‬ ‫که اصولگرایان پیدا کردند‪ ،‬جواب نمی دهد‪ ،‬باید‬ ‫فضا عوض شــود و چهره هایی همچون اقایان‬ ‫ناطق‪ ،‬والیتی‪ ،‬الریجانی و باهنر بیایند مدیریت‬ ‫‪2‬‬ ‫امروز کــه نتیجه انتخابــات ریاســت جمهوری‬ ‫دوازدهم اعالم شــد و همــه طرف هــا ان را پذیرفتند‪،‬‬ ‫سرنوشت جریان سیاسی اصولگرا محل سوال است‬ ‫که بعد از تجربه شکست های پی در پی بعد از سال ‪92‬‬ ‫چه رویکردی را برای رقابت های اینده دنبال خواهد کرد‪،‬‬ ‫ایا اقدام به اصالح ســازوکار تشکیالتی خود می کند یا‬ ‫انکه باز تعریف گفتمان سیاسی را در اولویت کارهایش‬ ‫قرار می دهد ؟ اینها موضوعاتی بــود که با ناصر ایمانی‬ ‫تحلیلگر مسائل سیاسی به گفت وگو نشستیم‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫کمپین ‪ 16‬میلیونی ضمن بازتعریف اســیب ها باید‬ ‫به نســل جدید اصولگرایــان انقالبی توجه کنــد‪ .‬چرا که‬ ‫مســاله کادرســازی در یک جریان یک اصل انکارناپذیر‬ ‫اســت‪ .‬کادرســازی تحت تاثیر رقابت هــای درون حزبی‬ ‫به فراموشی سپرده شده اســت‪ .‬از این جهت کمپین ‪16‬‬ ‫میلیونی می تواند چهره های جدیدی شناســایی نماید که‬ ‫توان حزبی و درایت سیاســی انــان را در قالب اســتعداد‬ ‫حزبی جایگزیــن نیروهای قدیمی نمایــد‪ .‬اگر کمپین ‪16‬‬ ‫میلیونی مولفه کادرسازی را از دل نیروهای اصیل انقالبی‬ ‫پایش نمایــد‪ ،‬جبهه اصالح طلبــان هم در قالــب رقابت‬ ‫سازنده به چالش های درون حزبی پرداخته و به کادرسازی‬ ‫می پردازنــد‪ .‬از این جهت کمپین ‪ 16‬میلیونی بســترهای‬ ‫توسعه سیاســی را هم هموار می کند‪ .‬کمپین ‪ 16‬میلیونی‬ ‫می تواند ضمن اسیب شناســی لیدر کمپیــن از فرصت ها‬ ‫به خوبی اســتفاده نماید‪ .‬باید منتظر مهارت‪ ،‬خردورزی و‬ ‫دانش سیاسی کادرهای ارشــد جبهه مردمی در برخورد با‬ ‫رقا بت های سیاســی ماند‪ .‬اما فارغ از هر مســاله حزبی یا‬ ‫درون حزبی کمپین ‪ 16‬میلیونی در تاریخ سیاســی ایران‬ ‫نوعی اپوزیســیون مدرن اســت که شکســتی ابرومندانه‬ ‫داشــته و اما افقی روشــن دارد‪ .‬روحانی می تواند باترمیم‬ ‫کابینه از گزنــد انتقادات این کمپیــن در ماه های اینده در‬ ‫امان بماند‪ .‬کمپین می تواند با نگاهی مبتنی بر منافع ملی‬ ‫حول توصیه های مقام معظم رهبــری و حفظ ارزش های‬ ‫اصیل انقالب کابینه دوم روحانی را کارامد و کاستی های‬ ‫جریان اصالح طلب را ترمیم نماید‪ .‬به عبارت بهتر جریان‬ ‫اصالحــات و اعتدال اگر به خودســازی درونــی نپردازد‪،‬‬ ‫کمپین ‪ 16‬میلیونی پاسخگویی مناسب برای اصالح وضع‬ ‫موجود است‪ .‬این پا سخگویی می تواند به شکل جدید و در‬ ‫فضای مجازی نمود استحکام و گسترش بیشتری یابد‪.‬‬ ‫به نظر می رسد اصولگرایان از همین امروز باید نقشه‬ ‫راهی مناســب را تدارک ببینند‪ .‬راه و روشی که انها این بار‬ ‫و در این انتخابات برگزیدند اگر چه که همراه با ضعف ها و‬ ‫برخی اشتباهات محاســباتی بوده اما از همیشه بهتر بوده‬ ‫که توانسته اند ‪ 16‬میلیون رای داشته باشند‪ .‬باید از همین‬ ‫راه ادامه مسیر داد‪ .‬کارهای مهمی برای اصولگرایان در‬ ‫دولت دوم روحانی وجود دارد‪.‬‬ ‫‪45‬‬ ‫سیاست‬ ‫سیاست‬ ‫‪46‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫اصالح طلبان هم کــه االن با همین منــوال دارند حرکت‬ ‫می کنند علت دیگری دارد‪ ،‬چون مدت ها در قدرت نبودند‬ ‫و حاال که می خواهند به طــور کامل در قدرت قرار بگیرند؛‬ ‫فعال می خواهند بسیاری از نقاط ضعف شــان را بپوشانند‬ ‫ولی به محض انکه قدرت زیاد پیدا کنند‪ ،‬اختالفات شان‬ ‫شروع می شود‪ .‬در انتخابات شورای شهر تهران مشاهده‬ ‫کردیم که برای بســتن لیســت و پــس از انتخابات چقدر‬ ‫اختالف نظرها میان اصالح طلبان بــروز پیدا کرد‪ .‬اتفاقا‬ ‫مــا از دوران فرد یــا افراد محــوری یا حتی تشــکیل یک‬ ‫مجموعه تصمیم گیر با حضور چند نفر عبور کردیم‪ .‬االن‬ ‫اصولگراهــا گام هایی به جلــو برداشــتند‪ .‬معتقدم نتیجه‬ ‫انتخابات خیلی ارتباط مســتقیم و صد درصدی با سازوکار‬ ‫تصمیم گیری در جریان سیاسی ندارد‪ .‬یعنی ممکن است‬ ‫ساماندهی و کار تشــکیالتی خیلی خوب و مدبرانه ای در‬ ‫یک جریان سیاسی وجود داشته باشــد اما نتیجه نگیرد‪.‬‬ ‫یعنی اینها ارتباط مســتقیم و کامل به یکدیگــر ندارد‪ .‬در‬ ‫واقع این طور نیســت که جبهه مردمــی نیروهای انقالب‬ ‫اسالمی تشکیل شد و علت عدم نتیجه گیری اصولگرایان‬ ‫در انتخابــات ریاســت جمهوری تشــکیل جبهــه مردمی‬ ‫ نیروهــای انقالب اســا می باشــد‪ .‬البته جبهــه مردمی‬ ‫ نیروهای انقالب اســامی نقاط ضعف و مشــکل داشت‬ ‫و بعدها شــاید مشخص شــود‪ ،‬یک ســری تصمیماتش‬ ‫ناصحیح بوده اســت اما علــت شکســت اصولگرایان در‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری به علت ناکارامدی ســازوکار‬ ‫جبهه مردمی نیروهای انقالب اسالمی نبود‪.‬‬ ‫درباره جبهه مردمی نیروهای انقالب اســامی ‬ ‫انتقادهایی وجود دارد مثال اینکه واقعا ســازوکار‬ ‫پایین به باال برای تصمیم گیری را نداشت‪ .‬اقای‬ ‫میرسلیم معتقد بود مجمع عمومی جبهه مردمی‬ ‫ نیروهای انقالب اســامی کل پایــگاه اجتماعی‬ ‫جریان اصولگــرا را نمایندگــی نمی کند و جامعه‬ ‫ ارای اصولگرایان خیلی متنوع تر از انی است که‬ ‫در مجمع عمومی جبهه مردمی نیروهای انقالب‬ ‫ی شاهدش بودیم‪ ،‬از طرفی قبل از تشکیل‬ ‫اسالم ‬ ‫جبهه مردمــی نیروهای انقالب اســامی برخی‬ ‫صاحب نظران در جریان اصولگرایی ایده پارلمان‬ ‫اصولگرایی را مطرح کرده بودند‪ ،‬ایا می توان از‬ ‫جبهه مردمی نیروهای انقالب اسالمی به سمت‬ ‫پارلمــان اصولگرایی رفت یا انکــه جبهه مردمی‬ ‫ نیروهای انقالب اســامی خود به مثابه پارلمان‬ ‫اصولگرایی است؟‬ ‫ناصر ایمانی می گوید‪:‬‬ ‫نوع حرکت اصولگرایان در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫از ویژگی های‬ ‫توسعه یافتگی بود‬ ‫این حرکت در اغاز تشــکیل خــودش بود‪ .‬نقاط‬ ‫ضعفی که جبهــه مردمی نیروهای انقالب اســامی دارد‬ ‫قابل کتمان نیست‪ .‬از خود دست اندرکاران مجموعه هم‬ ‫سوال شــود نکاتی را بیان می کنند‪ ،‬امثال اقای میرسلیم‬ ‫یا بقیه دوستان شــاید نقدهایی را به سازوکار جبهه مردمی‬ ‫ نیروهای انقالب اسالمی داشته باشــند‪ ،‬اما این انتقادها‬ ‫اهمیت ندارد چون جبهه مردمی نیروهای انقالب اسالمی‬ ‫ یک حرکــت جدیدی بــود‪ ،‬ســابقه چنین حرکتــی در کل‬ ‫فعالیت های سیاســی پس از انقالب توســط هیچ حزبی‬ ‫وجود نداشــت‪ ،‬چه رســد به جناح؛ طبیعی اســت که اول‬ ‫کار وقتی می خواهد حرکت هایی شــروع شود توام با افت‬ ‫و خیز اســت و نواقصی دارد‪ ،‬این حرکت ها بایــد به مرور‬ ‫زمان تکمیل شود‪ .‬یادمان باشد اصولگراها از چه مسیری‬ ‫در ابتدای دهه ‪ 80‬به شورای هماهنگی نیروهای انقالب‬ ‫رسیدند که یک سری افرادی انجا بنشینند و تصمیم گیری‬ ‫کنند‪ .‬این حرکت پیشرفته ای در ان زمان بود‪ ،‬ایا بی نقص‬ ‫بود؟ خیر‪ .‬حاال جبهه مردمی نیروهای انقالب اســامی‬ ‫ را با این باید مقایســه کرد که اولین حرکت بود‪ .‬قطعا نقاط‬ ‫ضعف و قوتی داشته است چون اولین مرتبه بود که چنین‬ ‫مجموعه ای ان هم در استانه انتخابات تشکیل شد‪ .‬یکی‬ ‫از ایرادات به جبهه مردمی نیروهای انقالب اسالمی این‬ ‫است اگر می خواست چنین سازوکاری را طراحی و عملیاتی‬ ‫کند باید یک سال قبل از انتخابات به ان ورود می کرد چون‬ ‫انتخابات تحوالت خاص خــود را دارد‪ .‬اینکه در اســتانه‬ ‫انتخابــات‪ ،‬حرکــت سیاســی سازماندهی شــده مفصلی‬ ‫بخواهد انجام شود مسلم اســت که این حرکت سیاسی و‬ ‫این تشکل سیاسی تحت تاثیر ان انتخابات قرار می گیرد‪.‬‬ ‫جبهه مردمی نیروهای انقالب اسالمی می تواند‬ ‫به مثابه پارلمان اصولگرایی تعریف شود؟‬ ‫بایــد ببینیــم تعریف مــا از پارلمــان اصولگرایی‬ ‫چیست‪ .‬اگر از تمام طیف های مختلف اصولگرا وزن کشی‬ ‫شود‪ ،‬سپس افراد اصولگرا که عضو هیچ تشکلی نیستند‬ ‫ولی وزنه ای هســتند‪ ،‬هر کدام نماینده و تعدادی نماینده‬ ‫بســتگی به جایگاه شــان معرفی کنند تــا مجموعه ای به‬ ‫فــرض ‪ 100‬نفری تشــکیل و اعضای مجموعــه از میان‬ ‫خودشان هیات رئیسه برگزینند و بعد این مجموعه مصوبه‬ ‫داشــته باشــد و این مصوبات برای همه اقشــار و سالیق‬ ‫اصولگرا الزم االجرا باشد‪ .‬چنین حالتی پارلمان اصولگرایی‬ ‫می شود‪ .‬جبهه مردمی نیروهای انقالب اسالمی یک قدم ‬ ‫ به ان ســمت برداشــت‪ .‬به این معنا که از شهرستان ها و‬ ‫استان های مختلف کســانی که اصولگرا و فعال سیاسی‬ ‫هستند‪ ،‬صرف نظر از دیدگاه خاص طیفی دعوت شدند‪،‬‬ ‫امدند‪ ،‬رای دادند و شــورای مرکزی را انتخاب کردند‪ ،‬در‬ ‫واقع یک گام به سمت پارلمان اصولگرایی بود‪ ،‬گرچه با ان‬ ‫فاصله دارد‪ .‬حاال اینکه اصولگرایان پارلمان تشکیل دهند‬ ‫ی نیروهای انقالب اسالمی را به عنوان‬ ‫یا همین جبهه مردم ‬ ‫یک مدل حرکت سیاســی دنبال کنند‪ ،‬باید روی ان بحث‬ ‫شود‪ .‬در مجموع چه پارلمان باشد و چه مدل حرکت سیاسی‬ ‫جبهه مردمی‪ ،‬بایــد پذیرفت که جبهه مردمــی نیروهای‬ ‫ی یک حرکت توسعه یافته و یک گام به پیش‬ ‫انقالب اسالم ‬ ‫در حوزه جناح داری در ایران محسوب می شود‪.‬‬ ‫البته تحلیل های دیگری هم درباره ضرورت های‬ ‫فعالیت سیاســی اصولگرایــان در اینده مطرح‬ ‫می شــود‪ ،‬مثل اینکــه می گوینــد اولویت اصلی‬ ‫اصولگرایان اصالح گفتمان سیاســی است نه‬ ‫اصالح سازوکار تشکیالتی‪ .‬ایا شما این انتقاد را‬ ‫به جریان اصولگرا وارد می دانید؟‬ ‫من دو پاسخ دارم‪ .‬پاسخ اولم این است که ترجیح‬ ‫می دهم راجع به نقاط ضعف اصولگرایان در فضای کنونی‬ ‫صحبــت نکنم چــون فضا برای طــرح این گونــه مباحث‬ ‫مهیا نیست‪ ،‬فضا احساسی اســت و در این فضا نمی شود‬ ‫خیلی بحث هــای منطقی را مطرح کــرد‪ .‬ضمن انکه من‬ ‫یقیــن دارم‪ ،‬اگر به فــرض اصولگرایان پیــروز انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری می شدند اصال این سوال ها مطرح نبود‪،‬‬ ‫بلکه کلی سوال مطرح می شد که چه فضا یلی اصولگرایان‬ ‫داشتند که توانستند جناح پیروز رقابت لقب گیرند‪ .‬در واقع‬ ‫ان زمان هیچ کــس از ضعف گفتمانی و تشــکیالتی انها‬ ‫صحبت نمی کرد‪ .‬بــرای همین می گویم فضا احساســی‬ ‫اســت و باید در فرصت دیگــری که فضا منطقی تر شــد‪،‬‬ ‫درباره نقاط ضعف اصولگراها صحبت کنیم‪ .‬پاســخ دوم‬ ‫این اســت که اصولگراها یک اصولی در طــرز تفکرات و‬ ‫حرکت های سیاسی و نوع نگاه به مسائل اجتماعی دارند‪.‬‬ ‫به تعبیر دیگر اصولگراهــا به خاطر اعتقاداتــی که دارند‬ ‫مســلما هر نوع ازادی را بر نمی تابند‪ ،‬این جز و اصول شان‬ ‫است‪ .‬شــاید بگویند به خاطر چنین طرز فکری در اقلیت‬ ‫قرار می گیرند‪ ،‬من هم پاســخ می دهم بله‪ ،‬ممکن اســت‬ ‫ولی اصولگرایان یک حدی دارند چون نگاه شان به جامعه‬ ‫ایدئولوژیک است و یک حدی در رابطه با ازادی و مسائل‬ ‫مختلف فرهنگــی دارند‪ .‬نقطه مقابل انهــا اصالح طلبان‬ ‫هستند‪ .‬اصالح طلبان هیچ حد و مرزی ندارند‪ .‬یعنی کامال‬ ‫عملگرا شــدند و با چنین حریفی رقابت مشکل است‪ .‬این‬ ‫را که گفتم به ان معنا نیست که اصولگرایان نقطه ضعفی‬ ‫در مــورد ارتباط و توجیه مــردم در زمینه مســائل تفکرات‬ ‫اجتماعی اصولگراها ندارند‪ .‬ان حرف جای خودش؛ من‬ ‫در انتهای موضوع عرض می کنم‪ .‬ما االن با اصالح طلبانی‬ ‫طرف هستیم که برخالف سابقه شان کامال عملگرا شدند‬ ‫چون عموما به مسائل اجتماعی کامال با دید سکوالر نگاه‬ ‫می کنند‪ .‬یعنی نوع تفکرشان سکوالر شده است‪ .‬اینها هیچ‬ ‫حد و مرزی برای مسائل اجتماعی قائل نیستند‪.‬‬ ‫طبیعی اســت کــه ســایق برخــی از مــردم این را‬ ‫بیشــتر می پســندد و اصولگرایان هیچ موقع نمی توانند تا‬ ‫این حد بــا انها همراهــی کنند‪ .‬اخیرا یکــی از چهره های‬ ‫مطرح اصالح طلب صحبــت از ازادی حجاب کرد‪ .‬یعنی‬ ‫اصالح طلبان مرزی برای خود نمی بینند‪ ،‬مســلما بعضی‬ ‫از افراد در جامعه شــاید این نظر را بپسندند و خوش شان‬ ‫بیایــد‪ ،‬در حالیکه یک چهــره اصولگرا اصــا نمی تواند‬ ‫چنین وعده ای را بدهد ولو افرادی که دیدگاه یادشــده را‬ ‫می پسندند به او رای ندهند‪ .‬در مجموع اصولگرایان چنین‬ ‫مشــکالتی دارند‪ ،‬در حالی کــه طرف مقابل نشــان داده‬ ‫چنین مشــکلی ندارد‪ ،‬بنابراین در این زمینه اصولگرایان‬ ‫همواره یک قدم عقــب می مانند‪ .‬حاال چه بایــد کرد؟ ایا‬ ‫اصولگراهــا هم بایــد بیایند پراگماتیســت شــوند که هر‬ ‫اقدامی را ازاد بدانند؟ البتــه اصالح طلبان به حرف هایی‬ ‫که می زنند اعتقادی ندارند و وقتی سر قدرت باشند چنین‬ ‫کاری نخواهند کرد ولی چنین دیدگاه هایی را بیان می کنند‪.‬‬ ‫حاال چه باید کرد؟ نمونه این حرف ها را در نوع مناظره ها و‬ ‫فعالیت های تبلیغاتی اقای رئیسی و اقای روحانی دیدیم‬ ‫که اقای روحانی بــرای طرح مطالبش هیــچ حد و مرزی‬ ‫نداشت و هر چه می خواســت گفت اما اقای رئیسی گرچه‬ ‫مباحثی را در این حوزه ها برای گفتن داشت اما نگفت‪.‬‬ ‫به نظر شــما تا اســفند ‪ 98‬که انتخابات مجلس‬ ‫است اصولگرایان چه رویکردی را نسبت به دولت‬ ‫اقای روحانی در پیش می گیرند‪ ،‬ایا کامال قطب‬ ‫مقابل دولت خواهند شد یا خیر‪ ،‬مشی تعاملی از‬ ‫خود نشان می دهند تا دولت یکدست در اختیار‬ ‫اصالح طلبان قرار نگیرد؟‬ ‫دولت کامال در اختیار جناح اصالح طلب اســت‬ ‫و نمی شود االن تفکیکی بین اصالح طلبان و دولت قائل‬ ‫شــد‪ .‬در واقع دو جبهه ای که می خواســتند از اعتدالیون‬ ‫و اصالح طلبا ن نشــان دهنــد‪ ،‬هیچ گاه شــکل نگرفت‪.‬‬ ‫در واقع جبهه ای به نــام اعتدالیون نداریــم‪ .‬پس دولت‬ ‫اقای روحانی در اختیار اصالح طلبان اســت‪ .‬حاال اینکه‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫سیاست‬ ‫اصولگراها چه می کننــد؟ متاســفانه در دوران انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری فضا به شــدت از ســوی حامیان دولت‬ ‫دوقطبی شد‪ .‬دولت تالش زیادی کرد که فضا را دو قطبی‬ ‫کند تا رای بیشــتری را بگیرد‪ .‬یک فضای دوقطبی کامال‬ ‫سیاه و سفید در حد افراط ایجاد شد‪ .‬حتی یادداشتی نوشتم‬ ‫و گفتم ایــن فضایی که اقای روحانی بــرای قبل از دولت‬ ‫خودش ترسیم کرد‪ ،‬انقالبیون پس از پیروزی انقالب در‬ ‫‪ 22‬بهمن ‪ 57‬نسبت به رژیم شاه مطرح نکردند‪ .‬از اعدام و‬ ‫خفقان‪ ،‬بستن و گرفتن و دیوار کشیدن هر چه می خواست‬ ‫اقای روحانی درباره قبل از دولــت یازدهم گفت‪ .‬اثار این‬ ‫حرف ها که محدود بــه قبل از انتخابــات نمی ماند‪ ،‬بلکه‬ ‫به شــکل عقده هایی در میان قشــری از جامعه به ویژه در‬ ‫جناح مقابل حفظ می شــو د‪ ،‬بنابراین منطقا هم نمی توانند‬ ‫خیلی به دولــت نزدیک شــوند چون می گوینــد دولت در‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری هرچه می خواست‪ ،‬درباره ما‬ ‫گفت‪ ،‬مطالبی که خیلی از انها خالف واقع بود مثل دیوار‬ ‫کشــیدن‪ .‬به نظر من اصولگراها اصال به دولت دوازدهم‬ ‫نزدیک نخواهند شد‪ .‬شــاید اصولگرایان روش سکوت را‬ ‫پیشه بگیرند‪.‬‬ ‫یعنی در واقع خیلی به شکل تند و حاد وجه انتقادی‬ ‫نسبت به دولت نداشته باشند‪ .‬یعنی رها کنند بگذارند این‬ ‫دولت کارهایــش را بدون مواجهه با هیــچ انتقادی دنبال‬ ‫کند‪ ،‬برای اینکه ‪ 4‬سال دیگر نگویند عده ای نگذاشتند ما‬ ‫کارهای خودمان را به سرانجام برسانیم‪ .‬همچنان که اقای‬ ‫روحانی اعالم کرد وعده هایی که ســال ‪ 92‬دادم بخشی‬ ‫را عمل کردم‪ ،‬بخشــی را نیز نگذاشــتند عمل کنم‪ .‬یعنی‬ ‫حالت سومی را نگفت که بله‪ ،‬در قسمتی هم من نتوانستم‬ ‫وعده هایم را جامه عمل بپوشــانم‪ .‬چنین موضعی را سال‬ ‫‪ 1400‬نیز می تواند اتخاذ کند‪ .‬شاید اصولگراها این مشی‬ ‫را در پیش بگیرند که در یک عالم دوران ســکوت درونی‬ ‫بروند و بگذارنــد دولت خیلی منتقد جــدی تند در مقابلش‬ ‫نداشــته باشــد و ببینند دولت چه کار می کند‪ .‬ایا می تواند‬ ‫جواب مردم را با یک نوع فضاسازی دوقطبی سیاسی شدید‬ ‫سیاه و ســفید بدهد یا نه؟ دست شــان از این جهت خالی‬ ‫نمی شود چون وجه تند انتقادی نســبت به انها نداشتند‪،‬‬ ‫شاید اصولگراها این را پیشه کنند‪.‬‬ ‫موضوع دیگر درباره اقای رئیســی است‪ ،‬برخی‬ ‫معتقدنــد او یــک شــخصیت پرظرفیــت برای‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری ســال ‪ 1400‬است‪،‬‬ ‫به عبارت دیگر ســال ‪ 1400‬سال ســید ابراهیم‬ ‫رئیســی اســت اما برخی نیز معتقدند رئیســی‬ ‫دیگر به عرصه انتخابات ریاست جمهوری ورود ‬ ‫نمی کند‪ ،‬بلکه می رود در جایگاه شــیخوخیت و‬ ‫لیدری جریان اصولگرا می نشیند‪ ،‬جایگاهی که‬ ‫بعد از فوت ایت اللــه مهدوی کنی خالــی ماند و‬ ‫کسی نتوانست ان جایگاه را پر کند‪ ،‬به نظر شما‬ ‫کدام حالت اتفاق می افتد؟ یا انکــه امکان دارد‬ ‫یک حالت ترکیبی را شاهد باشیم؟‬ ‫در اینکه اقای رئیســی یک ظرفیتــی در جریان‬ ‫سیاســی اصولگرا پیدا کرد شکی نیســت‪ ،‬چون تا دو ماه‬ ‫گذشته اصال اقای رئیسی یک شخصیت سیاسی نبود اما‬ ‫امروز به عنوان رجل سیاسی جدی مطرح است و توانست‬ ‫رای خوبی هم بگیرد‪ .‬قبل از انتخابــات اکثریت قریب به‬ ‫اتفاق مردم ایران اقای رئیسی را نمی شــناختند‪ ،‬بنابراین‬ ‫او در انتخابات ریاست جمهوری رای قابل توجهی گرفت‪.‬‬ ‫مسلما یک وزن و جایگاهی پیدا کرده است‪ ،‬منتها ممکن‬ ‫اســت به دلیل مالحظات بر اثر مســئولیتش در اســتان‬ ‫قدس رضوی‪ ،‬خیلی تمایل نداشته باشد به شکل پر رنگ‬ ‫و مستمر و فعال در جریان سیاســی فعالیت کند‪ .‬او از این‬ ‫به بعد یک مرجع سیاســی در اردوگاه اصولگرایان خواهد‬ ‫بود‪ ،‬منتها نه به شــکل پر رنگ و جدی‪ ،‬چون در مشــهد‬ ‫مسئولیت دارد و اقتضای مســئولیتش این نیست که وارد‬ ‫مباحث جناحی شود‪ .‬‬ ‫اگــر اقــای رئیســی نامــزد انتخابــات‬ ‫ریاست جمهوری سال ‪ 1400‬شود چه وضعیتی‬ ‫را پیدا خواهد کرد؟‬ ‫این حرف خیلی خام اســت‪ .‬چون ‪ 4‬ســال اینده‬ ‫خیلی اتفاقات رخ می دهد فقط می شود گفت اقای رئیسی‬ ‫یک پایگاه خوبی در جریان اصولگرا به دست اورد‪.‬‬ ‫برخی می گویند اقای رئیسی تمام شد اما دیدگاه‬ ‫دیگر معتقد اســت اقای رئیســی دیر به صحنه‬ ‫انتخابــات امد و فرصــت تبییــن دیدگاه هایش‬ ‫را برای مــردم نداشــت‪ ،‬او ظرف ‪ 4‬ســال اینده‬ ‫می تواند تبییــن دیدگاه کنــد و رای ‪ 16‬میلیونی‬ ‫خودش را افزایش دهد‪ ،‬نظر شما چیست؟‬ ‫این حرف که اقای رئیســی تمام شــد و به کل از‬ ‫صحنه سیاسی کشــور کنار خواهد رفت‪ ،‬غلط است‪ .‬این‬ ‫حرف هم که اقای رئیسی تازه شروع شد‪ ،‬به این معنا که از‬ ‫فردا می خواهد فعالیت سیاسی مستمر برای ‪ 4‬سال اینده‬ ‫انجام دهد درست نیست چون تولیت استان قدس رضوی‬ ‫اقتضای چنین رویکردی را نمی کند‪.‬‬ ‫اما باالخره از انجا که انتظاراتی از او است این طور‬ ‫هم نمی شود که خیلی خود را از عرصه سیاسی کشور کنار‬ ‫بکشد و صرفا مشغول تولیت استان قدس شود‪ ،‬مقداری‬ ‫هم در عرصه سیاسی کشور خواهد بود و نظراتش را مطرح‬ ‫خواهد کرد‪ .‬شاید اینها فرصتی برای ‪ 4‬سال اینده شود‪ .‬اگر‬ ‫هم نشود به هر حال به عنوان یک مرجع سیاسی در جریان‬ ‫اصولگرا خواهد بود‪.‬‬ ‫یعنی از االن نمی شــود گفت اقای رئیسی نامزد‬ ‫اصولگرایان برای ســال ‪ 1400‬است یا یک فرد‬ ‫جدید به این عرصه ورود می کند؟‬ ‫خیر‪ ،‬چون باالخره ‪ 4‬سال است و اتفاقات زیادی‬ ‫تا ان موقع رخ خواهد داد‪.‬‬ ‫‪ 16‬میلیــون رایی که اقای رئیســی در انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری اورد‪ ،‬برای شخص اوست یا‬ ‫انکه متعلق به پایگاه اجتماعی تشکیالت جناح‬ ‫اصولگرا محسوب می شود و جناح اصولگرا از هر‬ ‫کس حمایت کند این ارا به سبد او خواهد رفت؟‬ ‫مســلما همــه ‪ 16‬میلیــون رای برای شــخص‬ ‫اقای رئیســی نیســت‪ .‬مثال اصولگراها می خواستند یک‬ ‫کاندیدای دیگری معرفی کنند و اقای رئیسی می خواست‬ ‫خودش انفرادی کاندیدا شــود‪ .‬ایا می توانست این مقدار‬ ‫رای را بیاورد ؟ مسلما این مقدار رای نمی اورد‪ .‬درباره همه‬ ‫افراد نیز این مساله صادق است‪ .‬مثال بخش عمده ای از‬ ‫ارای اقای روحانی برای اصالح طلبان است یک بخشی‬ ‫هم به شــخص اقای روحانی رای دادند‪ .‬یعنی اگر اقای‬ ‫روحانی جز و اصالح طلبان نیز معرفی نمی شــد باالخره به‬ ‫فرض ‪ 3‬میلیون رای داشت‪ ،‬بنابراین مسلما اقای رئیسی‬ ‫بخشــی از ارایش برای خودش اســت ولی عمده ارایش‬ ‫مربوط به جریان سیاســی اســت کــه از او حمایت کرد و‬ ‫مدیون ســازوکار امدن با اقای قالیباف و بعد کنار کشیدن‬ ‫اقای قالیباف به نفع او بود‪ .‬همه این عوامل دخیل است‪،‬‬ ‫چه بسا اگر اقای قالیباف کنار نمی کشید اقای رئیسی تعداد‬ ‫ارای کمتری می اورد‪.‬‬ ‫‪47‬‬ ‫سیاست‬ ‫فعالیت در قالب جمنا نیازمند حل ضعف های ان در ســطح‬ ‫کارکرد «جبهه محوری» است‪ .‬جمنا باید بازتعریف جدی‬ ‫در سه سطح داشته باشــد؛ الف) جایگاه جامعتین درروند‬ ‫تصمیم سازی ها باید اصالح گردد؛ شیخوخیت در جریان‬ ‫اصولگرایی ریشــه دار اســت و نادیده گرفتــن ان به منزله‬ ‫فاصله گیری با روحانیت است و این سنت تصمیم گیری مانع‬ ‫از بروز مشکالت پیش رو خواهد شد‪ .‬ب) جذب نیروهای‬ ‫گریــز از مرکز و بازیگــران تک رو در فضــای اصولگرایان‬ ‫هرچند اقدامی ســخت اســت ولی باید تالش های مجدد‬ ‫برای اقناع سازی این طیف صورت بگیرد تا مانع ا ز مشکالت‬ ‫شــود ‪ .‬ج) جمنا باید شــفافیت در تصمیم گیری برای بدنه‬ ‫اجتماعی همسو با اصولگرایان را در دستورکار قرار بدهد و‬ ‫از فرایندهای پنهانی تصمیم گیری دوری بجوید‪.‬‬ ‫‪ .2‬تشکیل حزب فراگیر‪ :‬بارها تکاپو برای تشکیل‬ ‫حزب فراگیر مانند حزب جمهوری اســامی در دهه ‪60‬از‬ ‫ســوی سیاســتمدارانی مانند محمدرضا باهنر مطرح شده‬ ‫اســت؛ به نظر می رســد کــه اصولگرایان برای خــروج از‬ ‫وضعیت نامناســب نیاز به تشــکیالتی جدی داشته باشند‬ ‫که به شــرایط مطلــوب برگردنــد؛ حزب فراگیر پتانســیل‬ ‫اولیه و موتور محرک مناســب برای قدرت نمایی در عرصه‬ ‫سیاست ورزی اســت؛ هرچند فقدان رهبر معنوی‪-‬سیاسی‬ ‫برای چتر حمایتی و تضارب جدی ارا در میان سیاستمداران‬ ‫اصولگرا اصلی ترین مولفه ها برای عــدم تحقق این روند‬ ‫تشکل یابی است‪.‬‬ ‫چشم انداز؛ برتری امر اجتماعی بر امر سیاسی‬ ‫چشم اندازاصولگرایان‬ ‫رهایی از چالش با برتری «امر اجتماعی» بر «امر سیاست»‬ ‫مسعود ندافان‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪3‬‬ ‫اصولگرایان با شکست متوالی در دو دوره انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری و ناکامی نســبی در بهارستان و مدیریت‬ ‫شــهری در کالن شــهرها در وضعیت نامناســب سیاسی‬ ‫قرارگرفته اند؛ هر جریان سیاسی باید پس از شکست های‬ ‫متوالی‪ ،‬با عقالنیت انتقــادی‪ ،‬تغییراتی جــدی در نحوه‬ ‫سیاســت ورزی خود بدهد‪ .‬اصولگرایان چــه تغییراتی در‬ ‫نوع سیاســت ورزی خود عالوه بر تغییرات فکری در حوزه‬ ‫فرهنگ اعمال خواهند کرد؟‬ ‫سیاست‬ ‫‪48‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫تشکل یابی؛ حلقه مفقوده دائمی ‬ ‫مرتضی نبوی از طیف راســت سنتی پس از شکست‬ ‫نســبی در انتخابــات مجلس شــورای اســامی‪ ،‬راهکار‬ ‫خــروج از بن بســت تصمیم ســازی را تشــکیل «پارلمان‬ ‫اصولگرایی» عنــوان کرد و از ســوی دیگــر تحلیلگرانی‬ ‫مانند امیر محبیان مجلس اعالی اصولگرایان پیشــنهاد‬ ‫دادند؛ چنین پیشنهادهای نشــان از ضعف ساختاری کار‬ ‫جمعی در میان اصولگرایان است؛ این ضعف درکنش رفتار‬ ‫جمعی ماحصل تنوع و تکثر مراجع فکری با تاکتیک های‬ ‫ناهم سو برای دستیابی به هدف‪ ،‬عدم سازوکار معین جهت‬ ‫تعیین رفتار سیاســی جمعی و بازیگران مســتقل باقدرت‬ ‫بســیج کنندگی که از هرگونه اقدام هماهنگ با افراد دیگر‬ ‫دوری می گزینند‪.‬‬ ‫اصولگرایان با اگاهی از مشــکل تشکل یابی‪ ،‬برای‬ ‫ریاســت جمهوری دوازدهــم‪ ،‬بازتعریف ســاختاری انجام‬ ‫دادند و با جبهه مردمی نیروهای انقالب اسالمی به عرصه‬ ‫سیاســت ورزی ورود پیدا کردند‪ .‬جبهــه مردمی نیروهای‬ ‫انقــاب اســامی (جمنــا) تفاوت هــای جــدی بــا روند‬ ‫تصمیم سازی های پیشــین اصولگرایان داشــت‪.‬انان با‬ ‫رویکرد تصمیم ســازی از بدنه سراســر به جای مرکزگرایی‬ ‫پیشین؛ «دموکراسی از درون» را در اردوگاه اصولگرایان‬ ‫تقویت کردند و از سوی دیگر با ایجاد کارگروه های قشری‬ ‫در تالش بودند که پل های ارتباطی این جریان با بدنه جامعه‬ ‫را ترمیم کنند؛ در کنار مزیت های نسبی عدم توانایی جمنا‬ ‫برای اقناع سازی جبهه پایداری و نیروهای سیاسی همسو‬ ‫با سعید جلیلی از نقاط ضعف برشمرده می شود‪.‬‬ ‫در ایــن میــان پــس از شکســت در انتخابــات‬ ‫ریاســت جمهوری دوازدهم؛ اصولگرایان دو راه برای حل‬ ‫مشکل تشکل یابی دارند؛‬ ‫‪ .1‬اســتمرار جبهــه مردمــی نیروهــای انقالب‬ ‫اســامی‪ :‬ایــن جبهــه بــرای حضــور در انتخابــات‬ ‫ریاســت جمهوری دیرهنگام وارد تصمیم سازی شد؛ادامه‬ ‫برای ترسیم چشم انداز فعالیت اصولگرایان‪ ،‬ابتدا باید‬ ‫مرزبندی فکری متناسب با کنش سیاسی میان افرادی که‬ ‫به نام اصولگرایان اقداماتی انجام می دهند را مدنظر قرار‬ ‫بدهیم‪ .‬برخی از افراد که خاســتگاه اصولگرایی دارند؛ از‬ ‫سال ‪ 1392‬رفتارهایی پرفرازونشیب داشــته اند و اوج ان‬ ‫در انتخابات بهارســتان دهــم رخ داد به نحوی که افرادی‬ ‫با لیســت امید و عکس یادگاری با محمدرضــا عارف وارد‬ ‫مجلس شدند ولی در انتخابات ریاست مجلس به «رئیس»‬ ‫خود رای دادند و همان افراد در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫دوازدهم ردای «اصولگرایان معتدل» را بر تن کردند؛ چنین‬ ‫افرادی به دنبال حمایت از «پیروز» رقابت سیاسی هستند‬ ‫تا تکاپو برای «ارزش هــای» اصولگرایان؛ چنین افرادی‬ ‫از دایره تصمیم ســازی و پیگیری راهبردهای اصولگرایان‬ ‫مسلما دور خواهند بود‪.‬‬ ‫با ایــن مرزبنــدی اولیــن گام برای نیروهــای جبهه‬ ‫اصولگرایان برای حضوری متمایز بــا دوران فعالیت های‬ ‫پیشــین؛ تغییــر نگــرش در میــان افــراد تصمیم گیــر و‬ ‫تصمیم ســازان این جبهــه اســت‪ .‬در برهه زمانــی فعلی‬ ‫برای حفظ ســرمایه اجتماعی جبهه انقــاب‪ ،‬ممانعت از‬ ‫بروز الگوهــای غیر اســامی‪ -‬ایرانی برای پاســخگویی‬ ‫به مشــکالت کشــور و ترویج نگاه متعالــی مردم باوری و‬ ‫مردم مــداری باید شــاهد «برتری امــر اجتماعــی بر امر‬ ‫سیاســی» به صورت در بدنــه نیروهای انقالبی باشــیم؛‬ ‫در ایــن صــورت ســازگاری‪ ،‬هماهنگــی‪ ،‬امکان پذیری‪،‬‬ ‫چالشــی بودن و مزیت رقابتی مناســب ان به نحوی است‬ ‫که می توان پایه های استراتژیک اصولگرایان را بر ان بنا‬ ‫کنیم‪ .‬مهم تریــن گام برای تحقق امــر اجتماعی در میان‬ ‫جبهه نیروهای انقالب اســامی تمرکز بر «خدمت رسانی‬ ‫جمعی» و «محرومیت زدایی» است‪.‬‬ ‫نیروهــای انقالبــی بایــد بــرای حــل مشــکالت‬ ‫مردمی اولویت های اصلی مانند مشکل معیشت را با کمک‬ ‫برای تشکیل بنگاه های تولیدی زودبازده حل کرد و از سوی‬ ‫دیگر سرمایه اجتماعی پایدار نظام مستضعفین هستند که‬ ‫در سالیان اخیر کمترین توجه به انان شده است؛ بنابراین‬ ‫باید روند «محرومیت زدایی» مدنظر قرار گیرد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫جدال فراکسیون ها‬ ‫انتخابات هیات رئیســه مجلس در حالی برگزار شد که علی الریجانی‬ ‫همچنان رئیس ماند و علی مطهری و مسعود پزشکیان نیز به عنوان نواب‬ ‫رئیس ماندگار شدند‪ .‬نکته اما این است که فراکسیون امید دو کرسی خود را‬ ‫در هیات رئیسه از دست داد؛ رخدادی که اصالح طلبان ان را به دلیل ضعف‬ ‫محمدرضا عارف دانستند‪.‬‬ ‫امید منهای ‪2‬‬ ‫انتخاباتپارلمانمحمدرضاعارفراتحتفشارقرارداد‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪49‬‬ ‫سیاست‬ ‫سیاست‬ ‫‪50‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫مجلــس چهارشــنبه روز بســیار مهمی را پشت ســر‬ ‫گذاشت‪ .‬انتخابات هیات رئیسه برگزار شد و سه فراکسیون‬ ‫اصلــی مجلــس بــه وزن کشــی در پارلمــان پرداختند‪.‬‬ ‫نتیجه این انتخابات اگر چه که به مانــدگاری الریجانی‪،‬‬ ‫پزشــکیان و مطهری منجر شــد اما با از دســت دادن دو‬ ‫کرســی هیات رئیسه توســط فراکســیون امید و افزایش‬ ‫انتقادهــا از مدیریت بســیار ضعیف محمد رضــا عارف از‬ ‫سوی اصالح طلبان همراه شد‪ .‬هر چه هست بر اساس رای‬ ‫نمایندگان در انتخابات هیات رئیسه برای سال دوم فعالیت‬ ‫مجلس‪ ،‬علی الریجانی به عنوان تنها کاندیدای ریاســت‬ ‫مجلس در معرض رای نمایندگان قرار گرفت که با کسب‬ ‫‪ ۲۰۴‬رای‪ ،‬رئیس مجلس ماند‪.‬نمایندگان همچنین از بین‬ ‫علی مطهری‪ ،‬مسعود پزشکیان‪ ،‬هادی قوامی و حمیدرضا‬ ‫حاجی بابایی‪ ،‬مجددا مســعود پزشــکیان و علی مطهری‬ ‫را به ترتیب بــا ‪ ۱۷۹‬و ‪ ۱۶۳‬رای به عنوان نواب رئیس اول‬ ‫و دوم مجلس انتخاب کردند‪.‬در ادامــه احمد امیرابادی‬ ‫فراهانی‪ ،‬فریده اوالدقباد‪ ،‬اکبر رنجبرزاده‪ ،‬محمدحسین‬ ‫فرهنگی‪ ،‬امیرحسین قاضی زاده هاشمی‪ ،‬غالمرضا کاتب‪،‬‬ ‫محمدعلی وکیلی و علی اصغر یوســف نژاد برای ســمت‬ ‫دبیری هیات رئیســه اعالم کاندیداتوری کردند که از این‬ ‫بین اکبر رنجبرزاده‪ ،‬محمدحســین فرهنگی‪ ،‬امیرحسین‬ ‫قاضی زاده هاشــمی‪ ،‬غالمرضا کاتب‪ ،‬محمدعلی وکیلی‬ ‫و احمد امیرابادی فراهانی به عنوان ‪ ۶‬دبیر هیات رئیســه‬ ‫انتخاب شــدند‪.‬پیش از این علــی اصغر یوســف نژاد در‬ ‫سمت دبیری هیات رئیسه حضور داشــت که با رای امروز‬ ‫مجلس محمدحسین فرهنگی جایگزین وی شد‪.‬همچنین‬ ‫بهروز نعمتــی‪ ،‬محمد قســیم عثمانی‪ ،‬رســول خضری‪،‬‬ ‫محمد اشــوری‪ ،‬مجید ناصری نژاد‪ ،‬اســدالله عباســی‪،‬‬ ‫محمد محمودی شاه نشــین و محمد فیضی برای سمت‬ ‫کارپردازی(ناظر) هیات رئیســه مجلس کاندیدا شدند که‬ ‫نمایندگان محمد اشوری‪ ،‬بهروز نعمتی و اسدالله عباسی‬ ‫را به عنوان سه ناظر هیات رئیسه انتخاب کردند‪.‬در ترکیب‬ ‫هیات رئیسه سال اول مجلس محمدقسیم عثمانی یکی‬ ‫از سه ناظر هیات رئیســه بود که با رای نمایندگان اسدالله‬ ‫عباســی جایگزین وی شد‪.‬بر این اســاس ترکیب ‪ ۱۲‬نفره‬ ‫هیات رئیسه مجلس با دو تغییر نسبت به سال اول فعالیت‬ ‫مجلس دهم شکل گرفت‪.‬‬ ‫صورتجلسه توافق سه‬ ‫فراکسیون در انتخابات‬ ‫هیات رئیسه‬ ‫یک مجادله دو هفته ای‬ ‫جدال ها گویا از تالش برای حذف علی مطهری اغاز‬ ‫و به احتمال حذف پزشکیان هم رسیده بود‪ .‬از قرار معلوم‬ ‫فراکســیون والیی ها با فراکسیون مســتقلین جلساتی را‬ ‫برگزار و خواسته بود که با ائتالف با انها در ازای حمایت از‬ ‫علی الریجانی در انتخابات‪ ،‬علی مطهری و پزشکیان را از‬ ‫نواب رئیس مجلس حذف کنند‪.‬‬ ‫در رســانه ها گفته شــد که کاظم جاللی بــه همراه‬ ‫حمیدرضا حاجی بابایی روســای این دو فراکسیون جمعه‬ ‫گذشــته در دفتــر علی مطهــری حاضر شــدند و با اعالم‬ ‫این ائتــاف رســما گفتند که قصــد حــذف نواب رئیس‬ ‫از جمله علــی مطهــری و تغییر ترکیب بقیه کرســی های‬ ‫هیات رئیســه را دارند‪ .‬ایــن موضوع به ویــژه از ان جهت‬ ‫که اعضای فراکســیون مســتقلین همان افرادی هستند‬ ‫که با لیست امید وارد مجلس شــده بودند با واکنش های‬ ‫زیادی همراه شد‪.‬در این میان حتی برخی خبرها حکایت‬ ‫از این داشت که اعضای فراکســیون امید تصمیم جدی‬ ‫بــرای معرفی پزشــکیان به عنوان نامزد ریاســت مجلس‬ ‫گرفته انــد‪ .‬حاال انها می خواســتند امادگی خــود را برای‬ ‫هماوردی با مستقل ها بر سر پست ریاست مجلس اعالم‬ ‫کنند‪.‬همزمــان بــا اعالم این خبــر‪ ،‬یک مــدل هم برای‬ ‫انتخابات هیات ر ییســه از ســوی این افراد اعالم شــد‪.‬‬ ‫نقوی حسینی گفت که انها به صورت شکلی به مدل ‪6+6‬‬ ‫رســیده اند‪ .‬این اخبار البته بیش از همه از سوی اعضای‬ ‫فراکســیون والیی رســانه ای می شــد‪ .‬همزمان با اعالم‬ ‫قطعیت ائتالف با مستقلین از سوی والیی ها اما اعضای‬ ‫مهمی از فراکسیون مستقلین اعالم کردند که این ائتالف‬ ‫پایان یافته و انها همچنان دل در گرو ائتالف با فراکسیون‬ ‫امیــد و تکرار ترکیــب هیات رئیســه مســتقر دارند‪ .‬حتی‬ ‫جعفرزاده ایمن ابادی‪ ،‬نایب رئیس فراکسیون مستقلین در‬ ‫مصاحبه ای گفت که ما هرگز با فراکسیون والیی ائتالف‬ ‫نخواهیم کرد‪.‬‬ ‫با این تفاســیر اما اعضای فراکسیون والیی با تاکید‬ ‫بر حضور پر قدرت در انتخابات هیات رئیســه همچنان بر‬ ‫معرفی نامزد برای نواب رئیس اصرار می کرد‪ .‬دوشنبه شب‬ ‫جلسه مهمی در فراکسیون مستقلین برگزار شد‪ .‬ماحصل‬ ‫این جلســه این بود که فراکسیون به نوعی وارد عمل شود‬ ‫که هیات رئیســه مجلس به طور کامل حفظ شــود‪ .‬بعد از‬ ‫اعالم رسانه ای این جلسه حاجی بابایی رئیس فراکسیون‬ ‫نمایندگان والیی در مصاحبه ای که انجام داد‪ ،‬اعالم کرد‬ ‫که در این صــورت‪ ،‬توافق را نپذیرفته و این فراکســیون‬ ‫لیســت مســتقل خواهد داد‪.‬جعفــر زاده ایمن ابــادی در‬ ‫واکنش به این مصاحبه گفت که درصورت عدم دستیابی‬ ‫به توافق برای ابقای هیات رئیســه فعلی و درشرایطی که‬ ‫قرار باشد هر سه فراکسیون گزینه معرفی کنند‪ ،‬نهایتا قرار‬ ‫است فراکســیون امید دو گزینه خود که گویا پزشکیان و‬ ‫مطهری اســت را معرفی کند‪ ،‬و فراکسیون مستقلین یک ‬ ‫نفر و فراکسیون نمایندگان والیی نیز یک نفر برای کرسی‬ ‫نایب رئیسی معرفی خواهند کرد‪.‬اما او یک فرمول دیگر را‬ ‫هم اعالم کرد که می توان نقش ان را در رای اعالم شده‬ ‫در مورد علی الریجانی مشاهده کرد‪ .‬این نماینده مجلس‬ ‫گفته بود‪« :‬فراکسیون مســتقلین احتماال به یکی از این‬ ‫اشــکال عمل خواهد کرد که یا اعضــا را ازاد می گذاریم‬ ‫که از میان همان دو گزینه موردنظر فراکســیون امید‪ ،‬به‬ ‫هر کســی که خواســتند رای بدهند یا ما هم از گزینه امید‬ ‫حمایت خواهیم کرد اما قطعا اعضای فراکسیون مستقلین‬ ‫به گزینه موردنظر نمایندگان والیی رای نخواهند داد‪».‬در‬ ‫تحولی دیگر در این مورد اعضای فراکسیون امید هم سه‬ ‫سناریو برای مواجهه با انتخابات هیات رئیسه اعالم کردند‪.‬‬ ‫بر اساس سناریوی اول و اصلی‪ ،‬مجمع عمومی فراکسیون‬ ‫با فرض حفظ ریاست علی الریجانی‪ ،‬برای دو کرسی نایب‬ ‫رئیسی درمورد اقایان پزشکیان و مطهری به اجماع رسیده‬ ‫و برای ناظران و دبیران نیز با فرمول ‪ ۳+۳+۳‬به نسبت هر‬ ‫ســه فراکســیون تصمیم گیری خواهد کرد‪.‬در سناریوی‬ ‫دوم نیز در صورتی که فراکســیون های والیی و مستقلین‬ ‫برخالف انچه قبال گفتند با فرمول ‪ ۶+۶‬به نتیجه نرســند‪،‬‬ ‫بنا بر این بود که با فراکســیون مســتقلین لیست مشترک‬ ‫داده شود‪.‬در سناریوی سوم هم بنا بر این بود که درصورتی‬ ‫که این توافق بین ان دو فراکســیون حاصل شود‪ ،‬لیست‬ ‫مستقل ‪ ۱۲‬نفره معرفی شود‪.‬‬ ‫معمای فراکسیون مستقل ها‬ ‫اگر بنا بر تحلیل جز ئی تر ماجرا باشد می توان گفت تا‬ ‫قبل از روز انتخابات هیات رئیسه‪ ،‬فراکسیون مستقلین دو‬ ‫مسیر کامال متفاوت را در پیش گرفته بود‪ .‬انها به رهبری‬ ‫کاظم جاللی و بهروز نعمتی تا روز جمعــه متحد قطعی با‬ ‫مدل ‪ 6-6‬با فراکســیون والیی و نمایندگان جبهه پایداری‬ ‫بودند اما جعفرزاده ایمن ابادی‪ ،‬نایب رئیس این فراکسیون‬ ‫اعالم کرد که بدنه مســتقلین به این ائتالف رای نخواهد‬ ‫داد‪ .‬اتفاقی که افتاد تا مسیر انتخاباتی این فراکسیون از‬ ‫روز یکشنبه گذشــته تغییر کند‪ .‬انها تالش کردند ابتدا هر‬ ‫ســه فراکســیون را با هم به ائتالف نزدیک کنند‪ .‬دو شب‬ ‫پیش روسای سه فراکسیون در نشســت مشترکی حاضر‬ ‫شدند تا مدل های پیشــنهادی ائتالف را به بحث بگذارند‬ ‫اما ا نطــور که جعفــرزاده ایمن ابادی گفته بــود در نهایت‬ ‫حاجی بابایی رئیس فراکســیون والیــی حاضر به پذیرش‬ ‫مدل پیشــنهاد شده نشــد‪ .‬این مدل پیشــنهادی ریاست‬ ‫الریجانی و ‪ ٩‬کرسی هیات رئیســه به صورت ‪ ٣-٣-٣‬میان‬ ‫هر ســه فراکســیون ها بود‪ .‬به اضافه اینکه در مورد نواب‬ ‫رئیس هم قرار شــد یک کاندیدا از فراکسیون امید و یک‬ ‫نفر فراکسیون والیی و یک نفر هم از فراکسیون مستقلین‬ ‫کاندیدا شوند‪ .‬اما به گفته جعفرزاده وقتی حاجی بابایی با‬ ‫این پیشنهاد از جلسه بیرون می اید اعالم می کند که حاضر‬ ‫حاشیه های‬ ‫یکانتخابات‬ ‫البی و رایزنی های نمایندگان مجلس از صبح چهارشنبه‬ ‫در مجلــس کامال مشــهود بود و از اغاز جلســه بســیاری‬ ‫از نماینــدگان در صندلی هــای خود حضور نداشــتند و در‬ ‫بخش های مختلف مجلس جلســات غیررسمی چندنفره‬ ‫برگزار کرده و رایزنی می کردند‪.‬‬ ‫اطــراف صندلی هــای محمدرضــا عــارف‪ ،‬رئیــس‬ ‫فراکسیون امید مجلس و کاظم جاللی‪ ،‬رئیس فراکسیون‬ ‫مستقلین والیی و حمیدرضا حاجی بابایی‪ ،‬رئیس فراکسیون‬ ‫نمایندگان والیی بســیار شــلوغ و همهمه بود و نمایندگان‬ ‫عضو هر فراکســیون مشــغول گفت وگــو با روســای ان‬ ‫فراکسیون ها بودند‪.‬‬ ‫براســاس اعــام روابــط عمومــی مجلس شــورای‬ ‫اســامی‪ 300 ،‬خبرنگار‪ ،‬تصویربردار و عــکاس داخلی و‬ ‫خارجــی انتخابات هیات رئیســه مجلس دهم را پوشــش‬ ‫خبری دادند‪.‬‬ ‫از نکات قابل توجه انتخابات هیات رئیســه مجلس‪،‬‬ ‫نامزدی علی الریجانی به عنوان تنها نامزد ریاست مجلس‬ ‫برای سال دوم بود‪ ،‬وی برای ریاست رقیبی نداشت‪.‬‬ ‫هنگامی که الریجانی رئیس مجلس قصد خواندن نام‬ ‫فریده اوالد قباد به عنوان دبیر هیات رئیسه مجلس را داشت‬ ‫سیاست‬ ‫نیست این مدل را بپذیرد‪ .‬جعفرزاده می گوید یکی از دالیل‬ ‫مخالفت او این است که والیی ها ‪ 4‬کاندیدای نایب رئیسی‬ ‫دارند؛ «مصری‪ ،‬ذوالنور‪ ،‬حاجی بابایی و دهقان» و ظاهرا‬ ‫اینها نمی توانند به توافق برســند‪ .‬جعفرزاده می گوید اگر‬ ‫والیی ها بخواهند مستقل شوند و ائتالف نکنند ما رئیس و‬ ‫نواب را ثابت نگه می داریم و برای ‪ ٩‬کرســی دیگر یا مدل‬ ‫‪ 4+4‬انتخاب یک نفر با قرعه کشــی یا مــدل ‪ 5+4‬به نفع‬ ‫مســتقلین را پیش خواهیم برد‪ .‬این فرمول اخر است‪ .‬به‬ ‫عالوه اینکه در مــورد مطهری و پزشــکیان اصرار داریم‬ ‫که باقی بمانند و اگر ائتالف ‪ ٣-٣-٣‬انجام نشود ما فقط با‬ ‫امیدی ها ائتالف می کنیم‪.‬‬ ‫او به عالوه تاکید می کند اگر والیی ها حاضر شــوند‬ ‫پای ائتالف بیایند هم ما در فراکســیون مســتقلین برای‬ ‫انتخاب ســهمیه یــک نفر خودمــان‪ ،‬اعضای مــان را یا‬ ‫مخیر می کنیم فقــط بین دو نفر موجود بــه اختیار به یک‬ ‫نفر رای بدهند یا به یــک نفری که امیــد انتخاب می کند‬ ‫رای بدهند‪ .‬بنابراین مــا به هیچ وجه از گزینــه امید خارج‬ ‫نمی شویم‪ .‬جعفرزاده باز هم تاکید کرده بود که ما مستقلین‬ ‫هیچ وقت با والیی ها ائتالف نمی کنیــم‪ .‬و می گوید ما از‬ ‫اینها لطفــی ندیدیم کــه االن بخواهیم با انهــا همکاری‬ ‫کنیم‪ .‬ما با والیی ها فقط در مورد رئیس توافق داریم‪ .‬اما‬ ‫با امید عالوه بر این در مورد اعضا هم کمی توافق داریم‪.‬‬ ‫او تاکیــد می کند اســتراتژی اصلی ما تثبیــت حداکثری‬ ‫هیات رئیســه فعلــی و تغییــرات حداقلی ان هــم در کف‬ ‫کرسی های هیات رئیسه اســت‪ .‬او می گوید والیی ها باید‬ ‫عاقل باشند به همان مدل پیشنهادی اولیه برای ائتالف‬ ‫می پیوندند‪ .‬مســتقلین و امید نظرشــان به هم نزدیک تر‬ ‫است و اگر والیی ها بخواهند به تنهایی ورود کنند شکست‬ ‫ســنگینی خواهند خورد‪ .‬اما روز سه شــنبه شورای مرکزی‬ ‫فراکســیون های مســتقلین و والیی با علی الریجانی هم‬ ‫جلســه ای برگزار کردنــد تا شــاید بتوانند تصمیــم نهایی‬ ‫خودشان را اعالم کنند‪ .‬جلســه ای که باز هم منجر به این‬ ‫تصمیم نشــد اما مهرداد الهوتی‪ ،‬ســخنگوی فراکسیون‬ ‫مستقلین گفت‪« :‬ما مســتقلین گذشــته از ریاست اقای‬ ‫الریجانی روی نواب اصرار داریم که حتما اقای مطهری‬ ‫و پزشکیان باقی بمانند و این را هم در جلسه اعالم کردیم‬ ‫اما والیی ها این را نپذیرفتند‪ .‬حاال باید بنشینیم و ببینیم چه‬ ‫تصمیمی می توانیم بگیریم اما ما روی نظرمان هستیم‪».‬‬ ‫رای متفاوت والیی ها‬ ‫در این میــان البتــه اگر چه که والیی هــا البی های‬ ‫خوب و سنگینی را قبل از فراکسیون امید اغاز کرده بودند‬ ‫اما در میان خودشــان اتفاق نظر وجود نداشــت و برخی‬ ‫اختالفات نمایان شده بود‪ .‬این فراکسیون ‪ ٨٠‬عضو دارد‪.‬‬ ‫جبار کوچکی نژاد از اعضای شــورای مرکزی فراکسیون‬ ‫والیی بعد از جلسه مشترک شــان با فراکسیون مستقلین‬ ‫گفته بود مدل های زیادی مطرح شــد اما مــا روی همان‬ ‫توافق ‪ 6-6‬قبلی تاکید داشــتیم‪ .‬اما در نهایت مســتقلین‬ ‫مصر بودند و روی توافق ‪ ٣-٣-٣‬اصرار داشتند و می گفتند‬ ‫رئیس و نــواب رقابــت انتخاباتــی صحن باشــد و همان‬ ‫مسیری که اینها در دوره قبل طی کردند تا به ترکیب فعلی‬ ‫برسند را پیشنهاد دادند‪ .‬او که از عقب نشینی مستقلین از‬ ‫ائتالف ‪ 6-6‬گله مند بود‪ ،‬گفته بود اگر مستقلین بخواهند‬ ‫دبه کنند و ائتــاف ‪ 6-6‬را کنــار بگذارند یک لیســت ‪١٢‬‬ ‫نفــره پیشــنهاد خواهیم داد‪ .‬ایــن توافــق ‪ 6-6‬از دیدگاه‬ ‫ما منتفی نیســت اما مســتقلین دبــه دراورده انــد‪ .‬بعد از‬ ‫اخرین جلســه فراکســیون والیــت‪ ،‬فارس گــزارش داد‬ ‫که اعضــای فراکســیون نماینــدگان والیــی مجلس در‬ ‫جلســه خود علی الریجانــی را برای ریاســت‪ ،‬حمیدرضا‬ ‫حاجی بابایــی و عبدالرضا مصری را به عنــوان گزینه های‬ ‫پیشــنهادی این فراکســیون برای نواب رئیسی مجلس‬ ‫انتخاب کردنــد‪ .‬همچنین اعضــای این فراکســیون به‬ ‫ترتیب سیدامیرحسین قاضی زاده‪ ،‬محمدحسین فرهنگی‪،‬‬ ‫اکبر رنجبرزاده‪ ،‬احمد امیرابادی‪ ،‬رحیم زارع و ســیدعلی‬ ‫ادیانی با عنوان گزینه های پیشــنهادی خود برای دبیری‬ ‫هیات رئیسه انتخاب کردند‪ .‬عالوه بر این محمود بهمنی‪،‬‬ ‫اســدالله عباســی و مجید ناصری نژاد نیــز اکثریت ارای‬ ‫فراکسیون را برای گزینه های پیشنهادی برای کارپردازی‬ ‫در هیات رئیسه به دست اوردند‪.‬‬ ‫بنا بــود تا از میان افــراد منتخب برای نایب رئیســی‬ ‫فریاد یوسف نژاد بر سر عارف هنگام رای گیری هیات رئیسه مجلس‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫محمدرضا عارف و ســپس به جایگاه هیات رئیسه مجلس‬ ‫رفت و گفت که نامزد دبیری می شود‪.‬‬ ‫این موضوع بــا اعتراض اعضای فراکســیون والیت‬ ‫مواجه شــد‪ ،‬کاظم جاللی برای دقایقی به سمت صندلی‬ ‫عارف رفــت و در این زمینه با وی گفت وگــو کرد که رئیس‬ ‫فراکسیون امید‪ ،‬یوســف نژاد را صدا کرد و با وی با صدای‬ ‫بلند صحبت کرد‪.‬‬ ‫کاظم جاللی به رایزنی خود ادامه داد و سمت صندلی‬ ‫تابــش و مطهری رفــت و در ایــن زمینه با انــان گفت وگو‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫به اشتباه گفت اقای فریده اوالد قباد که با خنده نمایندگان‬ ‫مواجه شد‪ ،‬وی سپس جمله خود را اصالح کرد و گفت خانم‬ ‫فریده اوالد قباد‪.‬‬ ‫هنوز ارای نــواب رئیس مجلس اعالم نشــده بود که‬ ‫بسیاری از اعضای لیست امید به سمت جایگاه خبرنگاران‬ ‫و عکاسان امدند و با لبخند و نشان دادن عالمت پیروزی از‬ ‫عکاسان خواستند که از انان عکس بگیرند‪.‬‬ ‫پس از اعالم نتیجه رئیس مجلس‪ ،‬عــارف به همراه‬ ‫مسعود پزشــکیان و علی مطهری به جایگاه هیات رئیسه‬ ‫مجلس رفت و ریاست علی الریجانی را تبریک گفتند‪.‬‬ ‫از ســوی دیگر با اعالم نتایــج نواب رئیس بســیاری‬ ‫از نماینــدگان مجلس به ســمت صندلی هــای مطهری و‬ ‫پزشــکیان رفتند و انتخاب انان را تبریک گفتند و ســپس‬ ‫ان دو به ســمت عارف رفته و با یکدیگر گفت وگو و خوش‬ ‫و بش کردند‪.‬‬ ‫ی دبیران هیات رئیسه مجلس‪،‬‬ ‫در هنگام ثبت نام اسام ‬ ‫علی اصغر یوسف نژاد که صندلی وی در جایگاه هیات رئیسه‬ ‫کنار الریجانی است‪ ،‬از سوی فراکسیون امید برای نامزدی‬ ‫هیات رئیســه مجلس معرفی نشــده بــود‪ .‬رئیس مجلس‬ ‫خطاب به وی گفت‪« :‬ایا شما نامزد هستید» که وی پاسخ‬ ‫داد خیر و بارها دســتش را باال برد که نامزد نیستم‪ ،‬در این‬ ‫زمان بسیاری از نمایندگان فراکسیون امید مجلس در کنار‬ ‫صندلی عــارف بودند با فریاد خطاب به وی گفتند شــرکت‬ ‫کن که یوســف نژاد گفت نه‪ ،‬اســمم در لیست فراکسیون‬ ‫امید نبوده اســت‪ .‬زمانی که بار دیگر با فریادهای اعضای‬ ‫فراکســیون امید مجلس مواجه شــد‪ ،‬به ســمت صندلی‬ ‫مقایسه سه دوره رقابت در مجلس دهم‬ ‫‪51‬‬ ‫سیاست‬ ‫سمت‬ ‫رییس‬ ‫عنوان‬ ‫علی الریجانی‬ ‫نواب رییس‬ ‫مسعود پزشکیان‬ ‫امید‬ ‫دبیر‬ ‫محمدعلی وکیلی‬ ‫امید‬ ‫نواب رییس‬ ‫دبیر‬ ‫دبیر‬ ‫دبیر‬ ‫دبیر‬ ‫علی مطهری‬ ‫احمد امیرابادی فراهانی‬ ‫والیی‬ ‫محمدحسین فرهنگی‬ ‫والیی‬ ‫اکبر رنجبرزاده‬ ‫ناظر‬ ‫محمد اشوری‬ ‫مستقلین‬ ‫ناظر‬ ‫اسدالله عباسی‬ ‫غالمرضا کاتب‬ ‫بهروز نعمتی‬ ‫یک نفر و برای دبیری ســه نفر که بیشــترین رای را اورده‬ ‫باشند انتخاب و نفر دیگر برای نایب رئیسی و سه نفر دیگر‬ ‫برای دبیری از میان اعضای فراکسیون مستقالن والیی‬ ‫انتخاب شوند‪.‬‬ ‫با این همــه اما در درون همین فراکســیون ‪ ٨٠‬نفره‬ ‫هم ‪ ١٢‬نفر قرار است باز هم لیست مستقلی بدهند‪ .‬این را‬ ‫ابطحی نماینده خمینی شــهر گفته بود‪ .‬او گفته بود حتی‬ ‫اگر شکست بخوریم لیست جداگانه ای باید بدهیم‪ .‬تعداد‬ ‫ما در فراکسیون والیی حدود ‪ ١٠‬تا ‪ ١٢‬نفر است که اصرار‬ ‫داریم لیســت مستقل بدهیم و به ریاســت علی الریجانی‬ ‫پایان بدهیم‪ .‬او می گوید حتی اگر رای نیاوریم اما نشــان‬ ‫می دهیم معامله گری نخواهیم کرد‪.‬‬ ‫پیام ارای باطله‬ ‫سیاست‬ ‫والیی‬ ‫امیرحسین قاضی زاده هاشمی‬ ‫ناظر‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫امید‬ ‫والیی‬ ‫دبیر‬ ‫‪52‬‬ ‫فراکسیون‬ ‫در نهایت اما یک شوک و یک شکست دیگر در سطح‬ ‫ریاســت و نواب رئیس برای گرایش پایــداری در مجلس‬ ‫نمایان شد‪ .‬انها اما این شکست خود را که در عدم توانایی‬ ‫جلوگیری از نواب رئیس شدن مطهری و پزشکیان پدیدار‬ ‫شــده بود را در ارای باطله به علی الریجانی نشان دادند‪.‬‬ ‫با این اقدام خود اعتراضاشــان را به بی ثمر بودن جلسات‬ ‫و البی های متعدد با فراکســیون مســتقلین برای ریاست‬ ‫و نواب رئیس نمایــان کردند‪ .‬نکته اما این اســت که این‬ ‫‪ 64‬رای باطلــه نمی توانــد تعداد واقعی مخالفــان در این‬ ‫فراکسیون باشد‪.‬‬ ‫به نظر می رســد برخی اعضای فراکسیون مستقلین‬ ‫و امیدی هــا نیز بــه جمــع ایــن معترضین پیوســته اند‪.‬‬ ‫یــک هم رایی برای هویــدا کردن اعتراض بــه ماندگاری‬ ‫الریجانــی‪ .‬این وســط اما یک مســاله مهــم خود نمایی‬ ‫می کند‪ .‬فراکســیون امید دو کرســی بســیار مهم خود را‬ ‫از دســت داده و برخــی از اصالح طلبان مســئولیت این‬ ‫شکســت را بر عهده محمدرضا عارف گذاشــته اند‪ .‬انها‬ ‫می گویند عارف یا بی تجربه اســت و یا کم توان؛ دلیلش‬ ‫هر چه باشد او یک نقطه منفی دیگر برای خود در کارنامه‬ ‫پارلمانتاریستی اش در قامت ریاســت فراکسیون برجای‬ ‫گذاشته اســت‪ .‬اصالح طلبان معتقدند عارف باید خیلی‬ ‫زودتر از این ها وارد البی با فراکسیون مستقل ها برای حفظ‬ ‫ترکیب هیات رئیسه می شد‪ .‬انفعال و عدم تحرک مثمر ثمر‬ ‫او یک هزینه دیگر به اصالح طلبان تحمیل کرده است‪.‬‬ ‫واکنش اصالح طلبان به از دست دادن دوکرسی‬ ‫محمدرضا تابش در حاشــیه جلسه علنی مجلس در‬ ‫مستقلین‬ ‫مستقلین‬ ‫والیی‬ ‫جمع خبرنگاران گفــت‪« :‬برنامه ما تثبیــت رئیس و نواب‬ ‫رئیس مجلس بود و در سایر جایگاه ها قرار بود ‪ 3-3-3‬عمل‬ ‫کنیم‪ .‬در قبال مردمی که به لیست امید اعتماد کردند و به‬ ‫کاندیداهایش رای دادند متعهد هستیم و در جهت تحقق‬ ‫شــعارهایمان که امنیت‪ ،‬ارامش‪ ،‬کارامدی‪ ،‬پیشــرفت و‬ ‫توسعه است تالش می کنیم؛ البته برنامه ای هم با عنوان‬ ‫«درجا» داشتیم‪ .‬بنابراین بهترین راه باتوجه به انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری و نحله های فکری که در مجلس بود و‬ ‫نوشته و نانوشــته حمایت هایی که از اقای روحانی انجام‬ ‫شــد برنامه ما تثبیت رئیس و نــواب بود و قرار شــد که در‬ ‫سایر موارد هم ‪ 3-3-3‬عمل کنیم‪ ،‬در واقع از خواسته های‬ ‫حداکثری خودمان به نفع وحدت و به اجماع رسیدن عبور‬ ‫کردیم‪ .‬نهایتا لیســتی تهیه شد و براســاس قول هایی که‬ ‫به مردم دادیم حرمت قائل شــدیم و یک کاندیدا از میان‬ ‫خانم ها و یــک کاندیدا نیز از اهل تســنن معرفی کردیم‪.‬‬ ‫اما متاســفانه برخی از بداخالقی ها وجــود دارد که باید به‬ ‫ان اشاره کنم‪ ،‬یک عده در هر صورت بنایشان بر این نبود‬ ‫که همه در فرایند انتخاب هیات رئیســه مشــارکت داشته‬ ‫باشند‪».‬‬ ‫در اظهارنظــری دیگــر ســخنگوی فراکســیون‬ ‫امیــد مجلس شــورای اســامی بــا اشــاره به پیشــنهاد‬ ‫فراکســیو ن های مســتقلین و والیــی بــرای معرفــی‬ ‫کاندیداهای هیات رئیسه خارج از توافق انجام شده گفت‬ ‫که این پیشــنهاد خارج از تفاهم در صحــن باعث نادیده‬ ‫گرفتن و عبور از تصمیمات فراکسیونی و تشکیالتی شد‪.‬‬ ‫بهــرام پارســایی گفــت‪« :‬رای گیری امروز نشــان‬ ‫از پایبنــدی فراکســیون امید بــه تفاهم و پیمان با ســایر‬ ‫فراکسیون ها مبنی بر حفظ وضع موجود را داشت؛ گرچه‬ ‫تاوان ماندن بر عهدمان از دســت دادن دو کرسی بود‪ .‬ما‬ ‫جدال هــا گویــا از تالش بــرای حذف‬ ‫علــی مطهــری اغــاز و بــه احتمــال‬ ‫حــذف پزشــکیان هــم رســیده بود‪.‬‬ ‫از قــرار معلــوم فراکســیون والیی ها‬ ‫با فراکســیون مســتقلین جلساتی را‬ ‫برگزار و خواســته بود که بــا ائتالف با‬ ‫انها در ازای حمایت از علی الریجانی‬ ‫در انتخابات‪ ،‬علی مطهری و پزشکیان‬ ‫را از نواب رئیس مجلس حذف کنند‬ ‫از ابتدا اعالم کرده بودیم که خط قرمز ما اقایان مطهری‬ ‫و پزشــکیان‪ ،‬نواب رئیس فعلی مجلس هســتند؛ ضمن‬ ‫اینکه عده ای می خواســتند به بهانه حضــور اقای وکیلی‬ ‫در دیدار اعضای فراکســیون امید با اقای خاتمی جلوی‬ ‫حضور ایشان را در هیات رئیسه بگیرند که خوشبختانه هر‬ ‫سه این افراد موفق شــدند در هیات رئیسه جدید مجلس‬ ‫حضور پیدا کنند‪ .‬قرار بر این بود که سه فراکسیون سیاسی‬ ‫مجلس با یکدیگر بر ســر انتخابات تفاهم و تعامل کنند تا‬ ‫پیام ارامش از مجلس به جامعه منتقل شود اما متاسفانه به‬ ‫تفاهم عمل نشد‪.‬‬ ‫قــرار بــود بــرای ســمت های دبیــری و ناظــری‬ ‫هیات رئیسه هر کدام از سه فراکسیون سه نفر را به عنوان‬ ‫کاندیدا معرفی کننــد اما خلف وعده ای صــورت گرفت‪.‬‬ ‫صبح امروز هم از طرف دو فراکســیون مقابل پیغام رسید‬ ‫خارج از ســه گزینه فراکســیون ها یک نفــر دیگر معرفی‬ ‫شــود‪ .‬یعنی هر فراکســیون به جای ‪ ۳‬کاندیدا ‪ ۴‬کاندیدا‬ ‫معرفی کند که در نهایت ‪ ۹‬نفر از بین اینها انتخاب شوند اما‬ ‫فراکسیون امید بر اساس توافق قبلی و همینطور تصمیم‬ ‫مجمع عمومی فراکسیون با این پیشنهاد موافقت نکرد و‬ ‫عملی شدن همین پیشنهاد خارج از تفاهم در صحن باعث‬ ‫نادیده گرفتن و عبور از تصمیمات فراکسیونی و تشکیالتی‬ ‫شد‪ .‬بر همین اساس دو نفر از اعضای فراکسیون امید نیز‬ ‫بعد از اعــام کاندیداتوری افراد فراکســیون های مقابل‬ ‫که عالوه بر تعهد پیشــین بود به صورت جداگانه کاندیدا‬ ‫شدند‪ .‬به رغم اینکه دو نفر از کرسی های فراکسیون امید‬ ‫را در هیات رئیســه ســال دوم مجلس از دســت دادیم اما‬ ‫ارای اقایان مطهری و پزشــکیان‪ ،‬نــواب رئیس مجلس‬ ‫که کاندیدای فراکسیون امید بودند به شکل چشم گیری‬ ‫نســبت به دور قبل افزایــش یافت که بر تصمیم ســازی و‬ ‫تصمیم گیری اینده اثر بسزایی خواهد داشت‪.‬‬ ‫علــی مطهــری هــم در اظهارنظــری در خصوص‬ ‫موافقت فراکســیون امید برای ارائه لیســت مشــترک با‬ ‫فراکسیون والیی گفت‪« :‬قصد داشــتیم بن بست بشکند‬ ‫و تا جایی که امکان دارد انتخابات هیات رئیســه مجلس‬ ‫با توافق انجام شــود تا ایــن اقدام مقدمــه ای برای رای‬ ‫اعتماد به وزرا شده و فراکسیون ها اختالف کمتری با هم‬ ‫داشــته باشــند که از این طریق همکاری بهتری با دولت‬ ‫صورت گیرد‪.‬‬ ‫فراکسیون والیی روی نایب رئیسی تاکید داشت از‬ ‫این رو به رغم اینکه قرار گرفتن دو نفر از این فراکســیون‬ ‫به ضرر شخص من تمام می شد‪ ،‬اما پیشــنهاد دادیم که‬ ‫نایب رئیس معرفی کنند تــا رقابت در این حوزه باشــد اما‬ ‫برای معرفــی رئیس و ‪ 9‬نفــر دیگر توافق صــورت گیرد‪.‬‬ ‫نمایندگان تا حــدی فراکســیونی رای می دهند و تا حدی‬ ‫هم نظر شــخصی را اعمال می کنند بنابراین همین میزان‬ ‫توافق و هماهنگی میان ســه فراکســیون کــه حدود ‪60‬‬ ‫درصد بــود‪ ،‬مقدمــه خوبی بــرای برگزاری جلســات رای‬ ‫اعتماد به وزراســت کــه هماهنگی های بیشــتری انجام‬ ‫شود‪».‬‬ ‫در اظهارنظری دیگر در این مورد رئیس فراکسیون‬ ‫زنان مجلس شورای اسالمی تاکید کرد‪« :‬فراکسیون امید‬ ‫باید لیست کسانی را که با نام امید در مجلس باال امدند و به‬ ‫ان خیانت کردند‪ ،‬منتشر کند‪».‬‬ ‫اما پروانه سلحشوری در مورد انتخابات هیات رئیسه‬ ‫اظهارکــرد‪« :‬مــا در انتخــاب رئیــس و نــواب رئیس با‬ ‫فراکسیون های مستقلین والیی و نمایندگان والیی توافق‬ ‫داشــتیم و رای خوبی هــم اوردند ولی فراکســیون های‬ ‫دیگــر در دبیــران و ناظران به عهدشــان وفــا نکردند و‬ ‫ بی اخالقی کردند‪ .‬انها درمــورد نامزدهای دبیری و ناظر‬ ‫همان ‪ 6-6‬که بسته بودند را عملی کردند و همه نقش ها با‬ ‫فراکسیون مستقلین بود‪ .‬انهایی که هویت خاصی ندارند‬ ‫هر دفعه با یک عده می پرند از ایــن رو من تاکید می کنم‬ ‫که باید لیست کسانی که با امید باال امدند و به ان خیانت‬ ‫کردند‪ ،‬منتشــر شود و شــفاف ســازی صورت گیرد‪ .‬اگر‬ ‫مطهری هم رای اورد فقط به خاطر ایــن بود که ما بازی‬ ‫انها را فهمیدیم که می خواهند ایــن نماینده را بیندازند‪،‬‬ ‫دستشــان را خواندیم و اجازه ندادیم که این نامزد نایب‬ ‫رئیسی را بیندازند‪ .‬فراکســیون مستقلین در لیست نواب‬ ‫رئیس مجلس به ســمت ما امد و در ‪ 9‬نفر بقیه (دبیران و‬ ‫ناظران) با نمایندگان والیی بست‪ ،‬ما ان قدر متعهد بودیم‬ ‫که لیســت جدا ندادیم ولی انها دیشــب نام امیرابادی و‬ ‫محمد اشــوری را کنار گذاشــتند ولی صبح نام این دو را‬ ‫منتشــر کردند ‪ ».‬این نماینده مجلس با طرح این سوال‬ ‫که تعهد کجاســت‪ ،‬تاکید کرد‪« :‬من می گویم سیاست‬ ‫ بی اخالق‪ ،‬سیاست اسالمی نیست‪ .‬فراکسیون امید باید‬ ‫درس بگیرد‪ ،‬بعدا کار تشکیالتی با انان مفهومی نخواهد‬ ‫داشــت‪ .‬فراکســیون امیــد مجلس بایــد جلســه برگزار‬ ‫کند و نام افرادی که بــه نام امید می اینــد و امید را زیر پا‬ ‫می گذارند را منتشر کند تا مردم شهرهایشان انان را بیشتر‬ ‫بشناسند و اعتماد نکنند‪ .‬این افراد در ماه مبارک رمضان‬ ‫اخالق را زیر پا گذاشــتند‪ ،‬البته برنده ما و مردم هســتیم‬ ‫چون مردم همه را می شناسند‪ .‬انها که ادعای مسلمانی‬ ‫دارند نباید سیاست ماکیاولیستی نشان می دادند‪ .‬رسول‬ ‫خضری نماینده پیرانشهر و محمد قسیم عثمانی نماینده‬ ‫بوکان چرا باید در انتخابات هیات رئیسه بیفتند؟ این نشان‬ ‫می دهد که سیاست مجلس دهم این بود که اقلیت های‬ ‫مذهبی و زن را حذف کند ولی افتخار لیست امید این بود‬ ‫که هم زنان و هم اقلیت ها در لیست باشند‪».‬‬ ‫روایت یوسف نژاد از کاندیداتوری ‬ ‫اما از جمله تصاویری که از نشست پرحاشیه مجلس‬ ‫مخابره شــد‪ ،‬صحنه مجادله عجیب و غریب یوســف نژاد‬ ‫با محمد رضا عارف اســت‪ .‬یوســف نژاد در این مورد گفته‬ ‫است‪« :‬در جریان برگزاری انتخابات هیات رئیسه در حالی‬ ‫که مســئول نظارت بــر ارای رئیس و نــواب رئیس بودند‬ ‫در هنگام شمارش ارا شــنیدم عده ای از نمایندگان من را‬ ‫به عنوان کاندیدای دبیری پیشنهاد دادند و اقای الریجانی‬ ‫بدون اینکه از من بپرســد نام من را به عنــوان کاندیدای‬ ‫دبیری اعالم کرد‪.‬‬ ‫من پیش ایشــان رفتــم و گفتــم کاندیدا نیســتم؛‬ ‫مجددا جمعی از نمایندگان از جمله نمایندگان فراکسیون‬ ‫امید که دور و بر اقای عارف جمع شــده بودند درخواست‬ ‫کاندیداتوری من را مطرح کردند امــا به دلیل اینکه عضو‬ ‫فراکســیون امید هســتم و خود را متعهد به فراکســیون‬ ‫م گفتم که خودم باید راسا نظر اقای عارف را بپرسم؛‬ ‫می دان ‬ ‫پیش اقای عارف رفتم و گفتم هم برای کاندیداتوری دیر‬ ‫شده و هم توافق فراکســیون چیز دیگری بوده است و از‬ ‫ایشان کســب تکلیف کردم که اقای عارف به من گفت‪:‬‬ ‫«فراکســیون های دیگر متعهد نمانده اند و کاندیداهای‬ ‫دیگری نیز معرفــی کرده اند که بعضا عضو هیات رئیســه‬ ‫فراکسیون هســتند‪ ».‬به رغم میل باطنی ام کاندیداتوری‬ ‫را قبول کــردم و به رغم اینکه بخشــی از ارا پیش از اعالم‬ ‫کاندیداتوری من به صندوق ریخته شده بود مجلس رای‬ ‫خوبــی داد؛ اما نهایتا نماینــدگان دیگــری به عنوان دبیر‬ ‫هیات رئیسه انتخاب شدند که من هم به انها تبریک گفتم‬ ‫و اعالم همکاری کردم‪».‬‬ ‫وی افزوده اســت‪« :‬گالیه من از برخی سایت ها و‬ ‫خبرگزاری ها اســت که موضوع کاندیداتوری من را وارونه‬ ‫جلــوه دادند؛ اقای الریجانــی چند بار اعــام کرد که من‬ ‫کاندیدا شــوم و بعضی ها ما را در مقابل اقــای عارف قرار‬ ‫دادند‪ ،‬در حالی که نظر من نســبت به کاندیداتوری منفی‬ ‫بود اما نظر اقای عارف مساعد بود‪».‬‬ ‫اختالف قدیمی‬ ‫بین الملل‬ ‫اختالفاتقدیمیقطرباعربستانسعودیبرسریکاظهارنظرازسویامیرقطرکهالبتهدرابتداتکذیب‬ ‫شد‪،‬دوبارهسربازکردهاست؛تشدیدتنش هامیاندوحهوریاضبیشازپیششکنندگیائتالفعربیرااشکار‬ ‫ساخت‪.‬حوزهاختالفاتمیان دوکشوربرسرگروه هاییچونحماسوحزباللهوهمچنینروابطباایرانمنجر‬ ‫بهانشدهاستکهریاضسیاست هایسفتوسختیرادرقبالاینکشورکوچکاماتاثیرگذارعربیدرپیش‬ ‫بگیرد‪.‬باتوجهبهتشدیداینتنش هاهنوزمشخصنیستکهسرنوشتائتالفعربیچهخواهدشدامابهنظر‬ ‫می رسدکهایناختالفاتهمچوناتشزیرخاکستراستودرصورتتداومدرایندهمشتعلخواهدشد‪.‬‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫فرصت طالیی تهران‬ ‫دومینویفروپاشیائتالفعربیاغازشدهاست‬ ‫احمد مرجانی نژاد‬ ‫بین الملل‬ ‫‪54‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫‪1‬‬ ‫پژوهشگر امور بین الملل‬ ‫مســئوالن و رســانه های گروهــی کشــورهای‬ ‫امارات متحــده عربــی و عربســتان ســعودی‪ ،‬بــا کمک‬ ‫همکاران غربی شان سعی کردند اولین سفر دونالد ترامپ‪،‬‬ ‫رئیس جمهور امریکا به عربســتان و دیدار با برخی رهبران‬ ‫کشــورهای عربی حوزه خلیج فــارس را بســیار مهم جلوه‬ ‫دهند تا با یک «شوی» سیاســی‪ ،‬به افکار عمومی جهان‬ ‫اســام و عرب‪ ،‬شــعارهای اتحــاد عربی را تلقیــن کنند‪.‬‬ ‫همچنین با طرح «اتحاد با ایاالت متحــده امریکا‪ ،‬صف‬ ‫واحد علیه دشــمنان» در مناطق عربی‪-‬اسالمی‪ ،‬به نفوذ‬ ‫و میــدان داری بپردازند‪ .‬امــا اظهارات امیــر قطر حداقل‬ ‫بخشی از برنامه های انان را به هم زد و عدم صحت اتحاد و‬ ‫وحدت کشورهای عربی و اسالمی را بر مال ساخت‪ .‬بعد از‬ ‫سفر جنجالی ترامپ به ریاض‪ ،‬شیخ تمیم بن حمد ال ثانی‪،‬‬ ‫امیر قطر‪ ،‬هفته گذشته طی سخنانی گفت که ایران یکی از‬ ‫کشورهای قدرتمند جهان اسالم است که نمی توان نسبت‬ ‫به توانایی های ان بی تفاوت بود و باید کشــورهای منطقه‬ ‫از طریق گفت وگو به تعامل با ان بپردازند‪ .‬وی همچنین به‬ ‫سیاست های متحدانش در شورای همکاری خلیج فارس‬ ‫و امریکایی هــا حمله کرد و انــان را به عــدم توانایی درک‬ ‫واقعیت ها متهم کــرد؛ همزمان رســانه های منطقه ای‪،‬‬ ‫غربی و به ویژه امریکایــی را به خبرپراکنــی و توطئه علیه‬ ‫قطر متهم ســاخت‪ .‬اظهــارات مذکور در میــان رهبران و‬ ‫رســانه های گروهی جهان عرب‪ ،‬به ویژه کشورهای عربی‬ ‫حوزه خلیج فارس‪ ،‬جنجال گســترده ای پدید اورد‪ .‬برخی‬ ‫سیاستمداران عربی خواستار عذرخواهی امیر قطر شدند‪،‬‬ ‫اما وی نه تنها حاضر به عذرخواهی نشــد‪ ،‬بلکه اعالم کرد‬ ‫که در پس تمامی این واکنش ها توطئه ای نهفته است‪.‬‬ ‫گفته می شود امارات متحده عربی و عربستان‪ ،‬هفته‬ ‫گذشته شــبکه الجزیره‪ ،‬خبرگزاری و رســانه های منسوب‬ ‫به قطر را فیلتر و دسترســی انهــا را از طریق شــبکه های‬ ‫ماهواره ای خود قطــع کردند‪ .‬بنــا بر اظهارنظــر برخی از‬ ‫کارشناسان جهان اسالم و عرب‪ ،‬امیر سلمان بن عبدالعزیز‪،‬‬ ‫از اغاز دوران پادشاهی اش سعی کرده است با وجود عدم‬ ‫رضایت از سیاست های شــیخ تمیم بن حمد ال ثانی‪ ،‬امیر‬ ‫قطر با وی مدارا کند و اجازه ندهد که تفاوت دیدگاه هایشان‬ ‫برمالتر گــردد‪ .‬اما قطر بــا سیاســت های خودمحورش‪،‬‬ ‫اعتراض های اشــکار و پنهــان ریاض تا قاهــره را موجب‬ ‫گردیده اســت‪ .‬دوحه حتی بر ســر چگونگــی رویارویی با‬ ‫تروریسم در عراق و سوریه نیز با ســعودی ها و متحدانش‬ ‫در شورای همکاری خلیج فارس اختالف نظر عمیق دارد؛‬ ‫برخالف این کشــورها‪ ،‬قطر اعتقادی به تهدیدامیز بودن‬ ‫ایران ندارد‪ ،‬بلکه بر عکس به دنبال تعامل با ایران است‪ .‬در‬ ‫این بین حمالت سیاسی‪ ،‬رسانه ای و تبلیغی اخیر قطر ان‬ ‫هم بالفاصله بعد از نشست «امریکایی‪ ،‬عربی‪ ،‬اسالمی»‬ ‫در ریاض نشانگر برخی نکات است که در ادامه می اید‪:‬‬ ‫پایان رویای سعودی ‬ ‫ائتالف خودخوانده عربستان‬ ‫و غرب راه به جایی نمی برد‬ ‫پاتک قطری‬ ‫عربستان صحنه گردان‬ ‫توطئه علیه دوحه است‬ ‫‪ -۱‬روابط ســرد قطر ‪ -‬عربســتان ســعودی‪ ،‬دوحه را‬ ‫مصمم به توسعه روابط با انکارا‪ ،‬رقیب ریاض کرده است‪.‬‬ ‫‪ -۲‬روابطی نامحسوس میان قطر با ایران وجود دارد که از‬ ‫ نظر کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس‪ ،‬پنهان‬ ‫و نامطلوب اســت‪ .‬هم زمان با ســفر ترامپ به عربستان و‬ ‫خاورمیانه‪ ،‬هفته گذشــته وزیر امور خارجــه قطر به عراق‬ ‫رفت و از بغداد خواست که با تشــکیل کمیته ای مشترک‬ ‫میان تهران‪-‬دوحه‪ ،‬به حل مشکالت خاورمیانه بپردازند‪.‬‬ ‫‪ -4‬تغییر رویکرد امریکا‬ ‫در حالــی که انتظــار می رفــت روابط خــوب قطر با‬ ‫امریکای دوران بــاراک اوباما تداوم یابد امــا زمزمه های‬ ‫تغییــر رویکرد ترامــپ در برخورد با دوحه‪ ،‬مســلما ســبب‬ ‫نگرانی و برخی تغییــرات خواهد گردیــد‪ .‬حمایت قطر از‬ ‫حماس و جنبش اخوان المســلمین در شــرایط کنونی در‬ ‫تضاد با اولویت های ترامپ اســت؛ همچنین تهدیدهای ‬ ‫ترامپ برای تغییر پایگاه هوایی العدید قطر و اســتفاده از‬ ‫پایگاه های مجــاور در بحرین و عربســتان‪ ،‬حاکی از بروز‬ ‫اختالف نظر میان واشــنگتن‪-‬دوحه اســت کــه می تواند‬ ‫نزدیکی دوحه‪-‬تهران را موجب گــردد‪ .‬البته « اد رویس »‬ ‫رئیس جمهوریخــواه کمیته امور خارجــی مجلس امریکا‬ ‫اعالم کرده اگر سیاست قطر تغییر نکند‪ ،‬این کشور تحت‬ ‫تحریم های الیحه جدید خواهد بود که بر اساس ان حامیان‬ ‫اخوان المسلمین نیز تنبیه خواهند شد‪ .‬در مجموع اظهارات‬ ‫اخیر مقامات امریکایی نشــان می دهد که انها از عملکرد‬ ‫قطر ناراضی هستند و از طریق تهدید می خواهند دوحه را‬ ‫مجبور به همراهی با عربستان سعودی نمایند؛ به ویژه انکه‬ ‫واشنگتن‪ ،‬درخصوص روابط و حمایت های قطر از برخی‬ ‫گروه های شبه نظامی اطالعات جامعی دارد‪.‬‬ ‫‪ -2‬رویکردهای عملگرایانه‬ ‫جهان اســام و منطقه شــاهد رویکرد عملگرایی‪،‬‬ ‫مبتنی بر تــوازن برای پیشــبرد منافع و همزمــان مدیریت‬ ‫اسیب پذیری در فرایندهای ثبات و بحران از سوی دوحه‬ ‫است‪ .‬مســلما قطر یک بازیگر محدود در تعریف عناصر‪،‬‬ ‫ساختارها و سلسله مراتب قدرت جهانی است‪ .‬ارتباطات‬ ‫چند سطحی قطر با بازیگران مختلف از جمله قدرت های‬ ‫بزرگ‪ ،‬دولت های منطقــه ای و بازیگران غیردولتی باعث‬ ‫این رویکرد عملگرایانه شده است‪.‬‬ ‫از ســویی روابط گرم قطر با گروه های شــبه نظامی‬ ‫شامل طالبان‪ ،‬جبهه النصره و همچنین اخوان المسلمین‪،‬‬ ‫از مهمترین ابزارهای دوحه برای افزایش نفوذ خود است‪.‬‬ ‫البته رابطه قطــر با اخوان المســلمین راهبردی اســت و‬ ‫ارتباط نزدیک دوحه با اخوان المســلمین نقش زیادی در‬ ‫تعمیق اختالف قطر با عربستان سعودی‪ ،‬امارات و مصر‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫‪- 5‬تمایل دوحه برای تعامل عربی‪ -‬ایرانی‬ ‫به رغم فشارهای ال سعود برای ایجاد خطوط همگرا‬ ‫در برخورد با تهران‪ ،‬شــاهد رویکردهای متفاوت در ارتباط‬ ‫با ایران هســتیم‪ .‬مصر‪ ،‬عمان‪ ،‬کویت‪ ،‬قطــر و تونس از‬ ‫جمله دولت هــای عربی هســتند که به رغم هم ســویی با‬ ‫عربستان‪ ،‬خواهان روابط خوب با ایران نیز هستند‪ .‬عراق‪،‬‬ ‫ســوریه‪ ،‬لبنان و الجزایر نیز از جمله کشــورهایی هســتند‬ ‫که همواره رویکرد فعالــی را در روابط با ایران داشــته اند‪.‬‬ ‫اســتدالل بازیگران مذکور این اســت که با فعال شــدن‬ ‫بحران های منطقه ای می توان از ظرفیت های منطقه ای‬ ‫ایران بهره بــرداری کرد‪ .‬دوحــه بارها جهــت گفت وگو با‬ ‫تهران‪ ،‬عال یق و واسطه های گوناگونی را عنوان و مطرح‬ ‫کرده است‪ .‬مقامات قطر همواره امادگی خود را برای ایفای‬ ‫نقش میانجی میان تهران ‪ -‬ریاض اعالم کرده و معتقدند که‬ ‫چارچوب گفت وگو می تواند منجر به حل سوءتفاهم ها شود‪.‬‬ ‫تمایل دوحه را می توان در امتداد رویکرد متوازن دوحه در‬ ‫برخورد با ایران و عربســتان تعبیر کرد که منطق ان مبتنی‬ ‫بر اســتفاده از ظرفیت های تهران ‪ -‬ریاض در فرایندهای‬ ‫معطوف به بحران است‪.‬‬ ‫چرایی مغایرت رفتاری‬ ‫‪ -1‬اختالف های چندوجهی‬ ‫ح دوجانبه‬ ‫اختالفات چندالیه قطر با عربستان در سطو ‬ ‫عربی و منطقه ای‪ -‬مرزی و ســرزمینی که تا سطح درگیری‬ ‫نظامی هم رسیده است و در نوع نگاه به محیط پیرامونی‪،‬‬ ‫عناصر و بازیگران درگیر در ســطوح فراملی‪ ،‬باعث شــده‬ ‫تا ذهنیت مقامات دو کشــور نســبت به یکدیگر برامده از‬ ‫این ادراک تاریخــی و مبتنی بر ســوءظن باشــد و به رغم‬ ‫هم سویی دوحه با مجموعه شورای همکاری و تصمیمات‬ ‫اتحادیه عرب اما در روند اجرایی و عملیاتی‪ ،‬ناهماهنگی در‬ ‫پازل های مختلف اشکار و به خوبی نمایان است‪.‬‬ ‫ناتوی عربی‬ ‫اینده اختالفات‬ ‫اختالفات دوجانبــه درون گروهــی و قومیت گرایی‬ ‫عربی ســبب شــده تا نوع نگاه بــه موضوعــات پیرامونی‬ ‫به ویــژه نقش منطقــه ای ایران متفــاوت ارزیابــی گردد‪.‬‬ ‫امواج حرکت هــای زیگزاگی سیاســی کشــورهای حوزه‬ ‫خلیج فارس‪ ،‬نشانگر عدم استقالل و اراده ملی انان است‬ ‫که بر حســب امیال و منافع غرب به رهبــری امریکا تغییر‬ ‫می یابد‪ .‬وضعیت ســاختار نظــام سیاســی‪ ،‬ویژگی های‬ ‫اجتماعی‪ ،‬اهداف و امیال سرمایه داری با طرح ها و اجرای‬ ‫برنامه های هم سویی‪ ،‬اتحاد و وحدت بین کشورهای عربی‬ ‫حوزه خلیج فارس مغایرت دارد و در شرایط کنونی قابل اجرا‬ ‫نیســت‪ .‬بنابراین پیش بینی دقیق موضع گیــری اتی انان‬ ‫نســبت به یکدیگر و نیز در قبال ایران را دشوار می نماید‪.‬‬ ‫در مجموع با رصد و لحاظ شرایط کنونی منطقه‪ ،‬تحرکات‬ ‫جاه طلبانــه دولــت ترامپ‪ ،‬توســعه طلبی رژیم اشــغالگر‬ ‫قدس‪ ،‬وابستگی شــدید همه جانبه به ویژه امنیتی بسیاری‬ ‫از اعضای شورای همکاری خلیج فارس به امریکا‪ ،‬اتخاذ‬ ‫مواضع مشــترک ثابت‪ ،‬اتحاد و هم سویی انان و در نهایت‬ ‫تغییر نگرش این کشورها نسبت به یکدیگر و نیز به ایران و‬ ‫تحقق بهبود روابط طرفین در اینده ای نزدیک را نمی توان‬ ‫انتظار داشت‪.‬‬ ‫فرصت طالیی ایران‬ ‫مسلما همه کشورهای شورای همکاری خلیج فارس‬ ‫معتقد نیســتند که برد ایران بــه معنای باخت انهاســت و‬ ‫تفاوت های عمده ای در نگرش انها نسبت به ایران وجود‬ ‫دارد‪ .‬هرچند مناقشــات بین ایــران و شــورای همکاری‬ ‫خلیج فارس اغلب در تحلیل های منطقه ای و بین المللی‪،‬‬ ‫ناشــی از تفاوت های قومی و سیاســی به تصویر کشیده‬ ‫می شود اما این کشــورها دارای هویت های مشترکی‪ ،‬از‬ ‫جمله هویت اســامی‪-‬خاورمیانه ای هستند که می توانند‬ ‫بر انها تکیه کنند‪ .‬البته شدت تنش های جاری میان ایران‬ ‫و شورای همکاری خلیج فارس به ویژه عربستان در تفاوت‬ ‫مواضع انها در سوریه و یمن کامال عیان است‪ .‬اما با عبور از‬ ‫بدبینی های تاریخی و تفاوت های قومی‪-‬مذهبی می توان‬ ‫حصــول منافــع مشــترک را در دســتورکار همکاری های‬ ‫منطقه ای قرار دارد که البته تحقق این وضعیت نیز منوط‬ ‫به عدم دخالت بازیگران خارجی در منطقه اســت‪ .‬باتوجه‬ ‫به اختالفات بنیادینی که بین قطر با عربســتان سعودی‪،‬‬ ‫امارات و مصــر وجــود دارد‪ ،‬انتظار می رود شــکاف بین‬ ‫طرفین افزایش یابد و این افزایش شکاف‪ ،‬ائتالف نظامی‬ ‫و سیاسی به رهبری عربستان و مورد توافق و حمایت امریکا‬ ‫را با چالش جدی مواجه نماید‪ .‬ایران با بهره مندی از شکاف‬ ‫مذکور و نیز مواضع چالشی ترامپ نسبت به دوحه‪ ،‬ضمن‬ ‫تعامل با قطر می تواند جبهه جدیدی متشکل از کشورهای‬ ‫عراق‪ ،‬ســوریه‪ ،‬عمان‪ ،‬قطر‪ ،‬ترکیه‪ ،‬پاکســتان و مصر را‬ ‫تشکیل دهد تا سایر کشورهای محتاط حوزه خلیج فارس‬ ‫را جذب و ســدی در مقابل محور عربی‪-‬وهابی ال ســعود‬ ‫ایجاد نماید‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫با شکل گیری ائتالف اسالمی ضد تروریسم‪ ،‬مجددا‬ ‫زمینه برای اعمال فشــارهای متمرکز بــر نقش منطقه ای‬ ‫ایران فراهم شده است‪ .‬سفر اخیر رئیس جمهوری امریکا‬ ‫که بخش عمده ای از ان برای هماهنگ کردن این فشارها‬ ‫بود‪ ،‬بحث درباره ناتوی عربی را مجددا بر سر زبان ها انداخته‬ ‫است‪ .‬این ائتالف به رهبری سعودی ها متشکل از بازیگران‬ ‫ناهمســو و نامتوازن درصدد اســت تا در چارچوب راهبرد‬ ‫گسترش ناتوی عربی‪ ،‬ضمن هماهنگ کردن تالش های‬ ‫عربی در محورهای راهبردی خاورمیانه ای امریکا‪ ،‬مبارزه‬ ‫موثر با تروریســم و ســد کردن نفوذ منطقه ای تهران را با‬ ‫جدیت دنبال کند‪ .‬در این میان‪ ،‬عربســتان ســعودی که‬ ‫نقش محــوری در این اتحــاد دارد‪ ،‬بنا دارد تــا دولت های‬ ‫عربی و اسالمی را متوجه نقش در حال گسترش ایران در‬ ‫خاورمیانه کند‪ .‬موضوعی که چندان مورد توجه دولت های‬ ‫اصلی این ائتالف یعنی پاکستان‪ ،‬مصر‪ ،‬ترکیه و در سطح‬ ‫پایین تر عمان‪ ،‬کویت و قطر قرار نگرفته است‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪ -3‬نگرانی از هژمونی وهابیت سعودی‬ ‫مســاله ای که تنش دوحه‪-‬ریاض را تشدید می کند‪،‬‬ ‫نگرانی از هژمونی و مرجعیت ال سعود بر کشورهای عربی و‬ ‫غیرعربی است‪ .‬مصر‪ ،‬پاکستان و ترکیه از جمله مهم ترین‬ ‫بازیگرانی هســتند کــه به دلیــل ظرفیت های سیاســی و‬ ‫نظامی خود‪ ،‬تمایل چندانی برای همراهی در رویکردهای‬ ‫ایران هراســی تحت زعامت و رهبــری ریــاض را ندارند‪.‬‬ ‫تشــخص و وجاهت منطقه ای این بازیگــران و همچنین‬ ‫نگرانی دیگر بازیگران کوچک از بحرانی تر شدن وضعیت‬ ‫منطقه‪ ،‬باعث شــده تا همواره بیم از توســعه قدرت طلبی‬ ‫وهابیت سعودی‪ ،‬مانع از همراهی کامل با سران سعودی‬ ‫در اعمال فشــار بر تهــران گردد‪ .‬بــه نظر می رســد تایید‬ ‫کامل سیاســت های جنگ طلبانــه ریاض توســط دونالد‬ ‫ ترامپ‪ ،‬عربســتان‪ ،‬امارات و مصر را به این نتیجه رسانده‬ ‫که زمان مناسبی برای تحت فشــار قرار دادن قطر است تا‬ ‫سیاست هایش را تغییر دهد‪.‬‬ ‫اتش زیر خاکستر‬ ‫گفت وگوی مثلث‬ ‫با افشار سلیمانی‬ ‫‪55‬‬ ‫بین الملل‬ ‫پایان رویای سعودی ‬ ‫ائتالف خودخوانده عربستان و غرب راه به جایی نمی برد‬ ‫داود احمدزاده‬ ‫بین الملل‬ ‫‪56‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫‪2‬‬ ‫کارشناس خاورمیانه‬ ‫اظهارات اخیر امیر قطر در مورد ایــران و لزوم مراوده‬ ‫کشورهایعربیباانبرایایجادثباتونظمپایداردرمنطقه‬ ‫و نیز حمایت تلویحی از محور مقاومت‪ ،‬چنان بزم و نشــاط‬ ‫ملک سلمان‪ ،‬پادشاه سعودی و نیز حامیان منطقه ای ان را‬ ‫برهم زده است که بی درنگ فرمان جنگ تمام عیار رسانه ای‬ ‫به قصد انزوای دوحه صادر شــد‪ .‬در این مسیر مصر نیز در‬ ‫همراهی با امارات و بحرین‪ ،‬ده ها سایت و شبکه منسوب به‬ ‫کشورقطررافیلترکرد‪.‬درهرصورتپسازسفرپر طمطراق‬ ‫ ترامپ به ریاض و شوی تبلیغاتی وی علیه ایران برای ایجاد‬ ‫جبهه متحد از سوی کشــورهای هم پیمان سعودی تحت‬ ‫عنوان مبارزه با تروریســم و پاســخ به اقدامات به اصطالح‬ ‫برهم زننده امنیت منطقه ای‪ ،‬ملک سلمان و پسر وی تصور‬ ‫کردند که باالخره توانستند از طریق دالرهای نفتی و قدرت‬ ‫رسانه ایضمنمعرفیایرانبه عنوانعنصربرهمزنندهثبات‬ ‫و نظم در منطقه به رویای دیرینه خــود یعنی «ایجاد هرچه‬ ‫بیشتر انســجام درونی در میان اعضای کشورهای شورای‬ ‫همکاری خلیج فارس و تثبیت هژمونی خویش بر ان» دست‬ ‫یابند‪.‬دراینبینایاالتمتحدهامریکابهرهبریدونالد ترامپ‬ ‫هم از اقدامات عربســتان برای همگرایی بیشتر منطقه ای‬ ‫و مهار ایران ابراز خشــنودی کرد‪ .‬حتی مقامات اســرائیلی‬ ‫هم با خوش بینی زاید الوصف نسبت به شرایط به وجود امده‬ ‫از امکان گشایش بیشــتر در روابط تل اویو‪-‬ریاض استقبال‬ ‫کردند‪ .‬ولی انچه این سفر و رویای شیرین مقامات سعودی‬ ‫را اشفته تر ساخته بی شک موضع گیری مقامات قطری در‬ ‫ارتباط با ایران و تحوالت منطقه بود‪ .‬در چرایی موضع گیری‬ ‫پادشاهقطر‪،‬ال تمیموبروزشکافاشکاردرشورایهمکاری‬ ‫خلیج فارس باید گفت که از بدو تاســیس شورای همکاری‬ ‫خلیج فارس‪ ،‬عربستان همواره تالش کرده که با قدرت مالی‬ ‫و نظامی و حتی تهدید دیگر اعضــای کوچک این پیمان‪،‬‬ ‫ضمنایفاینقشپدرخواندهازقدرت یابیدیگرانجلوگیری‬ ‫کند‪.‬اینزیاده خواهیوتالش هایسازمان یافتهسعودی ها‬ ‫برای بهره گیری از ظرفیت های سیاسی و نظامی در رویارویی‬ ‫با رقبای منطقــه ای خویش به ویژه در برخورد بــا ایران مورد‬ ‫رضایت برخی از اعضــای پیمان به ویژه قطــر نبود‪ .‬این در‬ ‫حالی است که قطر به عنوان کشــوری با ظرفیت قدرت نرم‬ ‫باال و درامدهای نفتی و گازی و قدرت رسانه ای همواره سعی‬ ‫داشته است با اتخاذ سیاست خارجی مستقل و رویکردهای‬ ‫متفاوت با ریاض تــوان اثرگذاری در تعالمــات منطقه ای‬ ‫داشته باشد‪ .‬بنابراین به رغم فشــارهای سنگین بر دوحه در‬ ‫دوره هایگذشتهبرایهمسوییباسیاست هایجنگ طلبانه‬ ‫و اطاعت پذیــری محض از ریاض شــاهد تنش هایی میان‬ ‫ی در‬ ‫دو طرف بوده ایــم‪ .‬بنابراین بــا اغاز قیام هــای مردم ‬ ‫شمال افریقا و خاورمیانه عربی‪ ،‬قطر به عنوان کشور حامی ‬ ‫قیام ها از طریق حمایت های رســانه ای و مالی‪ ،‬شــرایط را‬ ‫برای قدرت یابی اخوان المســلمین در مصر و تونس فراهم‬ ‫کرد؛ این در حالی بود که عربســتان سعودی به عنوان رژیم‬ ‫اقتدارگرا همچنان از حفظ وضع موجــود و تثبیت پایه های‬ ‫قدرت حکومت های خودکامــه در منطقه حمایت می کرد‪.‬‬ ‫ ســقوط دولت محمد المرســی در مصر و نافرجــام ماندن‬ ‫قیام های مردمی بــار دیگر این فرصت را به ملک ســلمان‬ ‫پادشاهسعودیدادکهبرایاستیالجوییبیشتربرکشورهای‬ ‫عربی به بهانه رشد هالل شیعی و نفوذ هرچه بیشتر ایران در‬ ‫سوریه‪ ،‬عراق و یمن به فکر تشــکیل ناتوی عربی براید‪ .‬در‬ ‫این میان حضور ترامپ در عربستان و خرید‪ 110‬میلیارددالر‬ ‫سالح پیشــرفته از امریکا و ســرمایه گذاری های عظیم در‬ ‫پروژه مشترک باعث شد که ملک سلمان این سفر را فرصتی‬ ‫طالیی برای رسیدن به امال خویش بداند‪ .‬ولی بی اعتنایی‬ ‫امریکا به هم پیمان استراتژیک قبلی خویش و هراس دوحه‬ ‫از سودای بی پایان سعودی ها برای تسلط بر منطقه با خرید‬ ‫این تسلیحات پیشرفته‪ ،‬قطر را به واکنش های جدی وادار‬ ‫ساخت؛ کشوری که تجربه تلخ درگیری و جنگ تمام عیار با‬ ‫عربستان در سال‪( 1992‬معروف به جنگ الخفوس‪) 1992‬‬ ‫را به دلیل اختالفات مرزی دارد‪ .‬این درحالی که قطر در کنار‬ ‫ی جنبش اخوان المســلمین همچنان‬ ‫ترکیه به عنــوان حام ‬ ‫با مصر و امارات هم دچار چالش اســت‪ .‬بنابراین اظهارنظر‬ ‫جدیدپادشاهقطروحتیتبریکویبهحسنروحانیبه دلیل‬ ‫پیروزیدرانتخاباتاخیرریاست جمهوری‪،‬خشمعربستان‪،‬‬ ‫اماراتوبحرینرادوچندانساختهاست‪.‬عربستانازطریق‬ ‫فشارهای سیاسی به دنبال انفعال قطر است و قصد تجدید‬ ‫نظر در سیاست های ضد سعودی و تبدیل مجدد ان کشور به‬ ‫کشوری همسو همانند بحرین و امارات در مسائل منطقه ای‬ ‫به ویژه در برخورد با ایران و حزب الله لبنــان را دارد‪ .‬الزم به‬ ‫ذکر است که از یک ســو قطر همواره از حماس در مقابله با‬ ‫رژیم صهیونیستی حمایت مالی و رســانه ای کرده و از سوی‬ ‫دیگر به دنبال سرنگونی دولت مرسی در مصر‪ ،‬بیشتر رهبران‬ ‫جنبشاخوان المسلمیندرقطربه سرمی برند‪.‬گرچهباتوجه‬ ‫به قدرت نظامی و هماهنگی بیشتر کشورها با سیاست های‬ ‫منطقه ای عربستان و تاکید بر تنبیه قطر‪ ،‬گزینه های دوحه‬ ‫در چالش اخیر با عربستان کمتر به نظر می رسد‪ .‬با این وجود‬ ‫این کشــور در گام نخســت ســعی دارد که از افزایش تنش‬ ‫فزاینده خود با عربســتان و ایجاد بلوک قدرتمند عربی‪-‬ضد‬ ‫قطریجلوگیریکندودراینمسیرازمیانجیگریکویتبرای‬ ‫پایان دادن به تنش ها استقبال کرده است‪ .‬از سوی دیگر در‬ ‫صورت اصرار ملک سلمان برای انزوای سیاسی قطر و حتی‬ ‫کاهشتعالماتاقتصادی‪،‬اینکشوربهگزینه هایدیگری‬ ‫فکر خواهد کرد؛ چرا که به نظر می رســد قطر حاضر نیست‬ ‫تسلیم مطالبات سیاسی عربستان و عقب نشینی دراماتیک‬ ‫از خواسته های قبلی خویش گردد‪ .‬باید توجه داشت هدف‬ ‫اصلی عربستان از ایجاد تنش و تشــکیل جبهه قدرتمند از‬ ‫کشورهای عربی در مقابل قطر‪ ،‬در گام اول تسلیم محض‬ ‫و نیز تایید سیاســت های ضد ایرانی سعودی ها از یک سو و‬ ‫نیز وادار کردن دوحه به اخراج رهبران اخوان المســلمین و‬ ‫تجدیدنظرکلینسبتبهحزب اللهلبنانوحماسدرمنطقهاز‬ ‫سوی دیگر است‪ .‬بی تردید در صورت اشتی ناپذیری ریاض‬ ‫و تالش ان برای سلطه جویی بر دوحه ممکن است که قطر‬ ‫مسیرخروجازشورایهمکاریخلیج فارسوهمنواییبیشتر‬ ‫با ایران‪ ،‬ترکیه و عراق را در پیش گیرد که این گزینه می تواند‬ ‫به عنوان کابوسی خطرناک برای سعودی ها تعبیر شود‪.‬‬ ‫از این رو گزینه نزدیک قطری هــا در ارتباط با چالش‬ ‫اخیر با عربستان کاهش تنش و مذاکره مستقیم خواهد بود‬ ‫و در این مذاکرات احتمالی نه به عنوان کشور دست نشانده و‬ ‫پیرو بلکه هم وزن با عربستان تالش خواهند کرد که شرایط‬ ‫را برای بازافرینی بیشتر قدرت منطقه ای خود فراهم سازند‪.‬‬ ‫ولی در هر صورت در قبال زیاده طلبی و تهدید ریاض‬ ‫ممکناستگزینهدورقطراغازهمکاری هاینزدیکباایران‬ ‫و عراق و همسویی بیشتر با ترکیه باشــد‪ .‬باید توجه داشت‬ ‫که بروز نشانه های اشــکار از اختالفات عمیق میان برخی‬ ‫از اعضای شورای همکاری خلیج فارس در پی تالش های‬ ‫ ترامپ برای ایجاد بلوک قدرتمند از کشــورهای عربی علیه‬ ‫ایراننشانمی دهدکهامنیتمنطقهفقطدرصورتمشارکت‬ ‫تمام کشورها و بدون حضور عناصر مداخله گر امکان پذیر‬ ‫است‪.‬چراکهائتالفخود ساختهعربیبهمحوریتعربستان‬ ‫و با حمایت غرب در دهه های گذشته نتوانست کوچکترین‬ ‫نقشــی را در تامین امنیت و برقراری نظــم پایدار منطقه ای‬ ‫ایفاگرباشد؛مثالروشناننیزعدمکاراییشورایهمکاری‬ ‫خلیج فارسدرجلوگیریازاشغالعراقازسویصدامحسین‬ ‫بود‪ .‬این در شرایطی اســت که به گواه تاریخ‪ ،‬ایران به رغم‬ ‫تحمیلجنگهشتسالهوخساراتمادیومعنویفراوان‪،‬‬ ‫همواره از مشارکت سازنده و پایه ریزی امنیت مشترک برای‬ ‫دفع تهدیدات منطقه ای حمایت کرده اســت؛ به طوری که‬ ‫در زمان اشغال کویت‪ ،‬ایران جز و اولین کشورهایی بود که‬ ‫ضمن محکومیت این اشــغال بر لزوم پایان تجاوز و حفظ‬ ‫حاکمیت کشــور تاکید کرد‪ .‬همچنین نارضایتــی برخی از‬ ‫کشورهای عربی از اقدامات اخیر عربستان برای کشاندن‬ ‫مجددپایبیگانگانبهمنطقهوبروزنشانهتنشنظامینشان‬ ‫می دهد که ائتالف خودخوانده و جعلی به رهبری عربستان و‬ ‫امریکانمی تواندارامشرابرایمنطقهبحران زدهخلیج فارس‬ ‫به همراه داشته باشد‪ .‬در نهایت جمهوری اسالمی ایران نیز‬ ‫اماده است که با سیاست خارجی واقع بینانه و اعتدال گرایانه‬ ‫براساسحسنهمجواریبهگفت وگوومذاکرهمستقیمبرای‬ ‫کاهش تنش ها کمک کند‪.‬‬ ‫پاتک قطری‬ ‫عربستان صحنه گردان توطئه علیه دوحه است‬ ‫جعفر قنادباشی‬ ‫‪3‬‬ ‫کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫چنان که عالوه بــر واکنش های تند مقامات عربســتان‪،‬‬ ‫امارات‪ ،‬بحرین و مصر شــبکه های اینترنتی و رســانه ای‬ ‫قطری از جمله شبکه اینترنتی الجزیره در کشورهای نامبرده‬ ‫فیلتر شــد و در تمامی عرصه ها و فضاهای رسانه ای موج‬ ‫گســترده ای از تبلیغات علیه امیر قطر به راه افتاد؛ ان هم‬ ‫تا انجا که در برخی از محافل سیاسی و رسانه ای‪ ،‬سخن از‬ ‫یک کودتای ضد قطری با صحنه گردانی عربستان و امارات‬ ‫به میان امــد‪ .‬کودتایی که بــه گفته برخــی از پایگاه های‬ ‫اینترنتی منطقه‪ ،‬بر اساس یک توافق محرمانه میان امریکا‪،‬‬ ‫عربستان و امارات شکل گرفته و با هدف ایجاد جغرافیای‬ ‫سیاســی جدید در غرب اســیا‪ ،‬برنامه هایی را به منظور در‬ ‫انزوا قرار دادن دولت قطر از طریق به کارگیری یک هجمه‬ ‫سنگین تبلیغاتی به اجرا دراورده است‪.‬‬ ‫با این تعبیر‪ ،‬ســخنان امیر قطر در انتقاد شدید علیه‬ ‫عربســتان‪ ،‬امارات و برخی دیگر از کشورهای منطقه‪ ،‬در‬ ‫واقع پاسخ و واکنشی به اجرای عملی این توطئه ضد قطری‬ ‫محسوب می شود و نباید ان را عامل نخستین برای پیدایش‬ ‫تنش جدید در روابط دوحه و ریاض به حساب اورد‪.‬‬ ‫اگر به متن ســخنان جنجالی امیر قطر که در مراسم‬ ‫فارغ التحصیلی دوره اموزشی ســربازان ایراد شد‪ ،‬مراجعه‬ ‫کنیم‪ ،‬به صحت این فرضیه ک ه تنش کنونی ابتدا با تحرکات‬ ‫و هجمه های تبلیغاتی عربســتان و امارات و با استفاده از‬ ‫ت ترامپ اغاز شده است‪ ،‬بهتر پی می بریم‪.‬‬ ‫حمای ‬ ‫امیر قطر در ان ســخنرانی تصریح کــرد‪ « :‬هدف و‬ ‫انگیزه شناخته شده هجوم ظالمانه علیه قطر که همزمان با‬ ‫سفر رئیس جمهوری امریکا به منطقه صورت گرفته‪ ،‬پیوند‬ ‫ِ‬ ‫زدن قطر با تروریســم و خدشــه دار کردن تالش های این‬ ‫کشور برای برقراری ثبات است‪».‬‬ ‫شــیخ تمیم همچنین ضمن رد اتهاماتی که به قطر‬ ‫زده شــده‪ ،‬افزود‪« :‬خطر واقعی رفتار برخی کشورها است‬ ‫که سبب پیدایش تروریسم شده است‪ ،‬زیرا این کشورها‪،‬‬ ‫(عربستان و‪ ) ...‬نسخه تندرو اسالم را که ارزش های مدارا‬ ‫و تسامح اســام را نمایندگی نمی کند‪ ،‬برگزیده اند و چون‬ ‫نمی توانند با ان مواجه شوند‪ ،‬دســت به طبقه بندی هایی‬ ‫زده اند و هرگونه فعالیت عادالنه را مجرمانه می دانند‪».‬‬ ‫شــیخ تمیم ســپس از دولت مصر و امــارات متحده‬ ‫عربی و پادشاهی بحرین خواست تا در‬ ‫مواضع ضد قطری خود بازنگری کرده‪،‬‬ ‫موج حمالت و اتهامات تکراری را که‬ ‫ســودی برای روابط و منافع مشــترک‬ ‫ندارد متوقف کنند‪.‬‬ ‫در واقع اگر ســخنان امیر قطر را‬ ‫اساس قضاوت قرار دهیم به این نتیجه‬ ‫می رسیم که این مقامات ریاض بوده اند‬ ‫که کوشیده اند تا با بهره برداری از سفر‬ ‫ ترامپبهعربستان‪،‬زمینه هایمخالفت‬ ‫با دوحه را به طور جدی تری فراهم کنند‬ ‫و وی بــا ان ســخنرانی جنجالی خود‪،‬‬ ‫در صدد افشا و خنثی کردن ان توطئه ها‬ ‫بر امده اســت‪ .‬در صورت پذیرش این‬ ‫امر‪ ،‬این واقعیت به اثبات می رســد که‬ ‫توطئه هــای ریــاض مبتنی بــر ایجاد‬ ‫اجماع عربی ‪ -‬اسالمی ‪ -‬صهیونیستی به‬ ‫رهبری امریکا برای اقدامات خصمانه‬ ‫علیه ایران با ســخنان افشاگرانه شیخ‬ ‫تمیم‪ ،‬نخستین مرحله از شکست خود‬ ‫را تجربه کرده اســت‪ .‬البتــه فرضیات‬ ‫مهم دیگــری هم در خصــوص تنش‬ ‫جدید در روابط عربســتان و قطر وجود‬ ‫دارد کــه نبایــد از دیــد پژوهشــگران‬ ‫پنهــان بمانــد ؛ فرضیاتــی کــه نقش‬ ‫قطر را در دفــاع و حمایــت از جماعت اخوان المســلمین‬ ‫زیر ســوال می برد ‪ ،‬باتوجه بــه تحصیالت شــیخ تمیم و‬ ‫پدرش شــیخ حمد که هــر دو در یــک دانشــکده نظامی‬ ‫انگلیســی درس خوانده انــد‪ ،‬پیوندهای کنونــی دوحه با‬ ‫اخوان المســلمین را در دراز مدت و حتی در میان مدت به‬ ‫زیان اخوان المســلمین می داند‪ .‬در واقــع از این دریچه‬ ‫اســت که شــماری از کارشناســان تنش جدیــد در روابط‬ ‫قطر و عربســتان را نشــانه های پیدایش اختــاف میان‬ ‫سیاست های منطقه ای امریکا و انگلیس می دانند و ان را‬ ‫کوششی غیرمستقیم ازجانب «لندن» که درصدد است با‬ ‫سوءاستفاده از نام اخوان المسلمین‪ ،‬حزب الله و جمهوری‬ ‫اسالمی ایران‪ ،‬مانع از پیشبرد و تحقق اهداف سف ر ترامپ‬ ‫شود‪ ،‬توصیف می کنند‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫تنش کنونــی در روابط قطر و دیگر اعضای شــورای‬ ‫همکاری خلیج فــارس را می توان ســراغاز مرحله ای تازه‬ ‫در مناقشــات دوجانبــه و چند جانبــه در درون این شــورا‬ ‫به حســاب اورد و از انجا که دولت مصر و همچنین جنبش‬ ‫حماس‪ ،‬جماعت اخوان المسلمین و جنبش انصارا لله نیز‬ ‫از طرف های دیگر مطرح در این مناقشه هستند‪ ،‬به ناگزیر‬ ‫باید پهنــه وســیع تری از کنش ها و واکنش هــای متقابل‬ ‫منطقه ای را برای ان قائل شــد‪ .‬تنش و مناقشه ای که دو‬ ‫طرف اصلی ان یعنی دولت های قطر و عربستان می کوشند‬ ‫تا بنا به یک سلسله از مالحظات از جمله پیوندهای خود با‬ ‫دنیای غرب‪ ،‬به یارگیری در جهان اسالم (فراتر از منطقه)‬ ‫پرداخته و بیش از گذشته‪ ،‬نقشی محوری را در روند تحوالت‬ ‫جاری و اینده منطقه داشــته باشند‪ .‬حال پرسش این است‬ ‫کــه در پیدایش این تنــش جدید‪ ،‬چه‬ ‫عواملی نقش بیشتری داشته و دارند و‬ ‫هریک از دو طرف برای تحقق اغراض‬ ‫و اهداف شــان‪ ،‬کدام ســمت و سو را‬ ‫برای خود برگزیــده و باالخره در عرصه‬ ‫عمل‪ ،‬کدام تحــوالت و ترتیبات را در‬ ‫منطقه رقم خواهنــد زد؟ درباره وقوع و‬ ‫بروز تنش جدید در روابــط «دوحه» و‬ ‫«ریاض»‪ ،‬فرضیــات مختلفی مطرح‬ ‫می شــود که از جمله انهــا‪ ،‬فرضیاتی‬ ‫است که سفر منطقه ای دونال د ترامپ‪،‬‬ ‫رئیس جمهــور امریــکا را عامل اصلی‬ ‫و عامدانه ایــن تنش می دانــد و حتی‬ ‫معتقد اســت کــه تشــدید اختالفات‬ ‫سیاسی قطر و عربستان‪ ،‬نتایج طبیعی‬ ‫و مســتقیم دیدارهــا و نشســت های ‬ ‫ترامپ در منطقه اســت؛ حال انکه در‬ ‫دیدگاه ها و فرضیه های متضاد با دیدگاه‬ ‫نخست‪ ،‬تنش جدید در روابط «دوحه»‬ ‫و «ریاض»‪ ،‬واکنشی در برابر تحوالت‬ ‫ناشی از سف ر ترامپ به منطقه و در واقع‬ ‫کوششی برای تاثیرگذاری بر نتایج این‬ ‫سفر محسوب می شود‪.‬‬ ‫به هر ترتیب در هــر دو دیدگاه‪،‬‬ ‫به اهمیت تنش کنونــی و تفاوت ان با‬ ‫تنش های گذشته در روابط قطر و عربستان اشاره می شود‬ ‫زیرا هرچند روابط قطر و عربســتان در گذشته بارها شاهد‬ ‫تنش های مختلف بــوده و اختالف های قبلی دو کشــور‬ ‫بر سر مسائل متعدد در فضاهای رســانه ای نیز نمودهای‬ ‫بسیاری داشته‪ ،‬لیکن به نظر می رسد تنش هایی که اخیرا‬ ‫و در پی دیدار ترامپ از منطقه بر روابط دولت های دوحه و‬ ‫ریاض پدید امد‪ ،‬در مقایسه با تنش های قبلی‪ ،‬از دامنه ای‬ ‫جدی تــر و تاثیراتی پایدارتــر برخوردار‬ ‫وســیع تر‪ ،‬ابعادی ّ‬ ‫اســت‪ .‬چنان که این تنش ها از دایره تعامــات جاری در‬ ‫درون شــورای همکاری خلیج فــارس نیز فراتــر رفته و با‬ ‫پیش کشیدن پای دیگر طرف های منطقه ای و گره خوردن‬ ‫با رویکرد جدیــد امریکا در منطقه‪ ،‬رونــد پیچیده تری را به‬ ‫خود گرفته است‪.‬‬ ‫تنش های جدید در روابط قطر و عربســتان که اینک‬ ‫بعد از گذشت چند روز‪ ،‬چهره روشــن تری از ان را شاهدیم‬ ‫با انتشار سخنان جنجالی هفته گذشته امیر قطر اغاز شد؛‬ ‫در این ســخنان که در مراســم فار غ التحصیلی هشتمین‬ ‫دوره اموزشی ســربازان خدمت نظام وظیفه ملی قطر ایراد‬ ‫شد‪« ،‬شیخ تمیم بن حمد بن خلیفه ال ثانی» امیر قطر به‬ ‫طرز کم سابقه ای از خصومت ورزی کشورهای دیگر عضو‬ ‫شورای همکاری خلیج فارس و همچنین دولت مصر علیه‬ ‫اخوان المسلمین و جنبش اسالمی حماس انتقاد کرد و در‬ ‫مقابل ضمن اشاره و اعتراف به قدرت و توانمندی جمهوری‬ ‫اســامی ایران تصریح کرد ‪« :‬ایران از اهمیتی منطقه ای‬ ‫و اسالمی برخوردار است که نمی توان ان را نادیده گرفت‬ ‫و تشدید دشمنی با این کشــور حکیمانه نیست‪ ،‬زیرا ایران‬ ‫قدرت بزرگی است که در صورت همکاری با ان ضامن ثبات‬ ‫در منطقه خواهد شد‪».‬‬ ‫البته تکذیب بالفاصله این سخنان توسط مقامات و‬ ‫رسانه های قطری‪ ،‬از واکنش های گسترده در میان دیگر‬ ‫اعضای شــورای همکاری خلیج فارس جلوگیــری نکرد؛‬ ‫بین الملل‬ ‫‪57‬‬ ‫بین الملل‬ ‫اتش زیر خاکستر‬ ‫بین الملل‬ ‫‪58‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫ث با افشار سلیمانی‬ ‫گفت وگوی مثل ‬ ‫دکتر سلیمانی در ابتدا کمی راجع به دالیل اصلی‬ ‫بروز اختالفــات میان قطر و عربســتان توضیح‬ ‫دهید‪.‬‬ ‫اختالفــات دیرینــه میــان ریــاض و دوحــه از‬ ‫درگیری های ســرزمینی و ارضی فراتر رفتــه و وارد عرصه‬ ‫ساختاری شده است؛ به طوری که این دو کشور در بسیاری‬ ‫موارد در ســطح منطقه ای و بین المللی مواضعی متضاد و‬ ‫در تعارض با یکدیگر اتخاذ می کنند و در زمینه پرونده های‬ ‫منطقه ای نیز از جمله موضوع سوریه و نیز اخوان المسلمین‬ ‫اختالف نظر جدی با یکدیگــر دارند‪ .‬اختالفات مربوط به‬ ‫سیاست های منطقه ای بین قطر و عربستان و رقابت برای‬ ‫کســب حوزه های جدید نفوذ باعث درگیری های انها شده‬ ‫و قطری ها از طریق شــبکه بین المللی الجزیره به شــدت‬ ‫به ســعودی ها حمله می کنند که این اقدامات خشم سران‬ ‫سعودی را به همراه دارد‪.‬‬ ‫همچنین در اجالس شانزدهم سران شورای همکاری‬ ‫خلیج فارس‪ ،‬اختــاف عربســتان و قطر بر ســر انتخاب‬ ‫دبیرکل شورای همکاری شــدت گرفت‪ .‬این دو کشور که‬ ‫هرکدام داعیه رهبری جهان عرب و تقویت نفوذ خود در بین‬ ‫کشورهای این منطقه را دارند در تالشند که دایره نفوذ رقیب‬ ‫خود را محدود کنند و نفوذ خود را گسترش دهند‪.‬‬ ‫درحال حاضر نیز قطر کــه در تالش های خود برای‬ ‫حضور در ســوریه با چالش های جدی مواجه شده است‪،‬‬ ‫برای تحقــق ارزوی دیرینه خــود به عنوان معرفی شــدن‬ ‫به عنــوان تنها کشــور باثبــات در جهان عرب قصــد دارد‬ ‫عربستان را با چالش های داخلی و خارجی مواجه کند‪ .‬البته‬ ‫عربستان نیز از رقیب خود جا نمانده و در این زمینه تالش‬ ‫دارد که قطــر را بی ثبات نشــان دهد و نــزاع خانوادگی در‬ ‫خاندان این کشور را هر از گاهی در رسانه های خود مطرح‬ ‫می کند که نمونه اش خبر طرح کودتا در این کشور بود که‬ ‫چندی پیش از سوی شبکه خبری العربیه وابسته به ریاض‬ ‫منتشر شــده بود‪ .‬سعودی ها از گذشــته به دالیل مختلف‬ ‫از جمله سیاســت های قطر در قبال منطقه‪ ،‬سیاست های‬ ‫شبکه الجزیره و رقابت های خانوادگی بین خود‪ ،‬از بی ثباتی‬ ‫در قطــر اســتقبال می کنند و ریــاض این شــرایط را زمان‬ ‫مناسبی دانســت که با تولید خبر‪ ،‬فضای داخلی قطر را به‬ ‫چالش بکشد‪.‬‬ ‫در این شرایط که مناسبات ریاض‪-‬دوحه از اختالفات‬ ‫فوق رنج می برد یک روز پس از برگزاری اجالس امریکایی‪-‬‬ ‫عربی ریــاض با حضــور دونالــد ترامپ‪ ،‬اظهارات شــیخ‬ ‫تمیم بن حمــد ال ثانــی‪ ،‬امیــر قطــر درخصــوص روابط‬ ‫کشورهای حاشیه خلیج فارس با ایران و مقاومت در منطقه‬ ‫بر التهابات روابط دو کشور افزود‪ .‬در این رابطه رسانه های‬ ‫عربی از قول خبرگــزاری «قنا» (خبرگزاری رســمی قطر)‬ ‫اظهارات امیر قطر را منتشــر کردند کــه در پایگاه هوایی‬ ‫العدید عنوان کرده بود‪« :‬قطر همزمان موفق شده روابط‬ ‫خوبی با امریکا و ایران برقرار کند و از انجا که ایران کشــور‬ ‫ثقل منطقه ای و اســامی اســت و نمی شــود نادیده اش‬ ‫گرفت‪ ،‬از عقالنیت به دور اســت که تنش را با ان تشــدید‬ ‫کنند چرا که قدرتی بزرگ اســت و ضامن ثبات در منطقه؛‬ ‫چیزی کــه قطــر به دنبــال ان اســت‪ ».‬وی در خصوص‬ ‫اختالفات قطر با همســایگان خود نیز گفته بود‪« :‬پایگاه‬ ‫هوایی «العدید» قطر که هم مورد استفاده نیروهای هوایی‬ ‫قطر اســت و هم امریکا‪ ،‬از دوحه در قبال طمع ورزی های‬ ‫برخی کشــورهای همســایه خود حفاظت می کند‪ ».‬امیر‬ ‫قطر در ادامه گفــت که این حق قطر اســت که به صورت‬ ‫همزمان روابط خوبی هم با رژیم صهیونیستی و هم با حماس‬ ‫به عنوان نماینده قانونی و مشروع فلسطینیان داشته باشد‪.‬‬ ‫روابط دوحه و تل اویو خوب است و دو طرف مستمرا با هم‬ ‫در ارتباطند‪ .‬بن تمیم‪ ،‬حزب الله را نیز یک جنبش مقاومت‬ ‫معرفی کرده بود‪ .‬اگرچه ســاعتی بعد مقامــات خبرگزاری‬ ‫قنا از هک شــدن این ســایت خبر داده و عنوان کردند که‬ ‫برای چند ساعت صفحه تو ئیتر و سایت اصلی شبکه هک‬ ‫شده و از دســترس انها خارج شده اســت اما این موضوع‬ ‫نتوانســت مانع واکنش شدید رسانه های ســعودی شود‪.‬‬ ‫همچنین سازمان تنظیم ارتباطات امارات عربی متحده نیز‬ ‫پایگاه شــبکه خبری الجزیرۀ قطر را فیلتر کرد‪ .‬تعدادی از‬ ‫کاربران اینترنتی بحرین نیز در داخل این کشــور از امکان‬ ‫دسترســی به پایگاه های خبری و رســانه ای قطــر به ویژه‬ ‫شبکه الجزیره قطر‪ ،‬روزنامه های العرب‪ ،‬الرایه و الشروق‬ ‫محروم ماندند‪ .‬مصر نیز در همراهی با عربســتان اقدام به‬ ‫فیلتر کردن سایت ها و رسانه های قطری کرد‪ .‬حمالت به‬ ‫قطر به خصوص از سوی رسانه های سعودی مانند عکاظ و‬ ‫العربیه که دیدگاه های دولت سعودی را منعکس می کنند‬ ‫پایان نیافته و هنوز ادامه دارد‪.‬‬ ‫طی سال های اخیر و پس از تحوالت موسوم به‬ ‫بهار عربی یا بیداری اسالمی‪ ،‬قطر و عربستان در‬ ‫چه حوزه هایی اختالف نظر داشتند؟‬ ‫پــس از تحوالت ســال ‪ ،2011‬حمایــت قطر از‬ ‫اخوان المسلمین از یک سو و تالش عربستان در قرار دادن‬ ‫این گروه در فهرست سازمان های تروریستی به اختالفات‬ ‫جدی میان دو طرف در جریان نشســت شورای همکاری‬ ‫خلیج فارس در مارس ‪ 2014‬منجر شــد‪ .‬این اختالفات در‬ ‫نهایت به خروج سفرای عربستان‪ ،‬امارات و بحرین از قطر‬ ‫انجامید که بعدها این اختالفات به طور موقتی حل شــد و‬ ‫سفرای این کشور به قطر بازگشتند و دوحه نیز متعهد شد که‬ ‫سیاست و رویکردهای واگرایانه ای نسبت به دیگر اعضای‬ ‫این شورا نداشته باشد و در ظاهر نیز اقداماتی را در این راستا‬ ‫در پیش گرفت ولی این امر حتی باعث ان نشد که روابط این‬ ‫کشور با مصر که از اخوان المســلمین حمایت می کرد‪ ،‬به‬ ‫گرمی دوران گذشته بازگردد‪ .‬جنگ سوریه نیز رقابت قطر‬ ‫و عربســتان را به شکل جدی اشــکار کرد و دو کشور سعی‬ ‫کردند که گوی ســبقت را در این پرونده از یکدیگر بربایند‪.‬‬ ‫از اغاز بحران ســوریه‪ ،‬قطر با اتخاذ رویکرد مســتقل و از‬ ‫طریق حمایت مالی و نظامی مخالفان از یک طرف و تعلیق‬ ‫عضویت ســوریه در شــورای همکاری خلیج فارس تالش‬ ‫کر د ابتکار عمل مخالفان را در دو صحنه میدانی و سیاسی‬ ‫سوریه در دست بگیرد‪ .‬در مقابل عربستان از مجموعه ای‬ ‫از جریان هــای تکفیــری ‪ -‬وهابی حمایت می کــرد که در‬ ‫این میان هم در صحنه میدانی و هم در صحنه سیاســی‪،‬‬ ‫شکاف های گسترده در دو ســطح «اهداف و منافع» بین‬ ‫این جریان هــا و در نهایت اختالف بین حامیــان انها بروز‬ ‫کرد‪ .‬از سوی دیگر ترکیه نیز در رقابت منطقه ای بین قطر و‬ ‫عربستا ن جانب قطر را گرفت‪ .‬مواضع مشترک قطر با ترکیه‬ ‫در خصوص حمایت از اخوان المسلمین به شکل جدی با‬ ‫سیاست های منطقه ای عربستان ‪ -‬که از گروه های سلفی‬ ‫وهابی حمایت می کند ‪ -‬در تقابل قرار دارد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫علیه ایران ســخن می گویند اما هیچ گاه نتوانستند ارتشی‬ ‫واحد شــکل بدهنــد‪ .‬محتمل اســت قطر طــی ماه های‬ ‫اینده تمایل بیشتری به ســمت ایران داشته باشد‪ ،‬هرچند‬ ‫باتوجه به حضــور اخیر دونالــد ترامپ در ریــاض و انعقاد‬ ‫قراردادهای نظامی و اقتصادی ‪ 380‬میلیارد دالری با این‬ ‫کشور و اظهارات او علیه ایران و تالش وی بر ایجاد ائتالف‬ ‫امریکایی ‪-‬عربی‪ -‬اســرائیلی علیه ایران‪ ،‬این رویکرد قطر‬ ‫نسبت به ایران و تشکیل اتحاد همکاری ایران با کشورهای‬ ‫عربی غیرهمسو با عربســتان با چالش های زیادی مواجه‬ ‫خواهد شد که نیازمند تدابیر هوشمندانه ایران و کشورهای‬ ‫تنش دار با عربستان خواهد بود‪.‬‬ ‫باید توجه داشــته باشــیم که قرارداد های ســنگین‬ ‫تسلیحاتی عربســتان با امریکا‪ ،‬شیخ نشــین های حاشیه‬ ‫جنوبی خلیج فارس را به وحشت انداخته و انها به خصوص‬ ‫قطر‪ ،‬بیم ان را دارند که طی ‪ 10‬سال اینده عربستان دست‬ ‫به توسعه طلبی ارضی زده و بخشی از خاک قطر را با همین‬ ‫ادعاها تصاحب کنــد‪ .‬به خصوص اینکه برای اســتخراج‬ ‫نفت از منابع عظیم زیر زمینی خــود نیاز به تزریق گاز دارد و‬ ‫این گاز در قطر به وفور یافت می شود؛ با این تفاسیر بیشتر‬ ‫می توان به اهمیت همگرایی قطر با ایران‪ ،‬کویت‪ ،‬عمان و‬ ‫شاید تا حدودی مصر پی برد هرچند مصر موقعیت بینابینی‬ ‫از خود بروز می دهد‪.‬‬ ‫با چنیــن نگاهی به نظر می رســد قطر تا حــد زیادی‬ ‫دریافته اســت که برای ایجاد موازنه قدرت در خلیج فارس‬ ‫باید به سمت ایران تمایل بیشتری داشته باشد تا خود را از‬ ‫سلطه مطلق عربستان خارج کند‪.‬‬ ‫اختالف عربستان‪ ،‬امارات متحده عربی‪ ،‬بحرین‬ ‫و تا حدودی مصر بــا قطر در حالی رو به تشــدید‬ ‫اســت که ســوال های زیادی به ذهن می رسد از‬ ‫جمله اینکه ســناریوی تغییر دولــت قطر چقدر‬ ‫صحت دارد؟ چه کسانی در این شرایط کنار قطر‬ ‫می ایستند؟‬ ‫ایــن اختالفات حاکــی از ناارامی و دســته بندی‬ ‫فراگیر در منطقه عربی به ویژه بین کشورهای عربی حاشیه‬ ‫خلیج فارس بوده و نشان می دهد هم پیمانی ها و ائتالف ها‬ ‫بین انان چقدر سست بوده و دستخوش فراز و نشیب است‪.‬‬ ‫هرچند این چهار کشور در درجه نخست عضو شورای‬ ‫همکاری خلیج فارس هستند و دوم اینکه عضو ائتالف عربی‬ ‫هستند که با انصارالله و حزب کنگره یمن مبارزه می کنند‪.‬‬ ‫عالوه بر این‪ ،‬چهار کشور مزبور یا دو کشور از انان میلیاردها‬ ‫دالر و هزاران تن سالح برای شعله ور کردن جنگ و درگیری‬ ‫در ســوریه‪ ،‬لیبی و یمن هزینه کرده اند و همچنان نیز این‬ ‫روند ادامه دارد‪.‬‬ ‫همانگونه که اشــاره شد اعضای شــورای همکاری‬ ‫خلیج فارس به ویژه عربســتان و قطر بــا اختالفات و حتی‬ ‫جنگ های سیاســی و مرزی زیــادی روبــه رو بوده اند؛ اما‬ ‫انچه اکنون پس از اظهارات منتســب بــه امیر قطر پیش‬ ‫امده اســت‪ ،‬می تواند موجب تنش های جدیدی شود که‬ ‫رفع انها با دشواری مواجه است و موجب دسته بندی هایی‬ ‫می شود که دســت کم تا اینده ای نزدیک سخت بتوان به‬ ‫ان پایان داد‪.‬‬ ‫عالوه بر این اختالفات این کشــورها که هرازگاهی‬ ‫سر باز می کند‪ ،‬نشان می دهد تالش سعودی ها برای حل‬ ‫اختالفات و گسترش مناسبات کشــورهای عربی چندان‬ ‫موفق نبوده و این اختالفات «اتشی زیر خاکستر» است که‬ ‫هر لحظه احتمال شعله ور شدن ان وجود دارد‪.‬‬ ‫وجود چنین اختالفات ریشه ای‪ ،‬تاریخی و مقطعی‬ ‫میان عربستان و قطر و صف ارایی حامیان عربی و غیرعربی‬ ‫این دو کشــور نشــان از ان دارد که تشــکیل ناتوی عربی‬ ‫علیه ایــران بــا چالش های زیــادی مواجه خواهد شــد و‬ ‫صد البته ایــران نیز باید بــا تقویت جبهه متحــدی مانع از‬ ‫تشــکیل چنین نیرویــی گردد؛ همــکاری جــدی ایران و‬ ‫قطر با کشــورهای عمان‪ ،‬کویت‪ ،‬روســیه و ترکیه در این‬ ‫راستا حائز اهمیت زیادی اســت‪ ،‬هرچند باید به معامالت‬ ‫احتمالی پشــت پرده مسکو و انکارا با واشــنگتن نیز توجه‬ ‫داشت‪.‬‬ ‫در چنین شــرایطی که قطر به نفع تهران سخن‬ ‫گفته است و همچنین بروز اختالفات جدی میان‬ ‫کشورهای عربی منطقه‪ ،‬ایران چطور می تواند از‬ ‫این اختالفات به نفع خود بهره برداری کند؟‬ ‫روابــط ایران و قطر در ســال های گذشــته مانند‬ ‫روابط ایران و عمان در ســطح خوبی قرار داشــت‪ ،‬اگرچه‬ ‫مساله سوریه به این روابط خدشــه وارد کرد اما در مقایسه‬ ‫با سایر کشورهای حاشــیه خلیج فارس هنوز تعقل و حسن‬ ‫نیت بیشتری در مقامات قطری نسبت به ایران وجود دارد‪.‬‬ ‫به نظر می رسد قطر به تدریج از عربستان دور خواهد شد و‬ ‫این موضوع باتوجه به اختالفات ارضی و مرزی این کشور‬ ‫و نیز قــدرت جریان اخوان المســلمین در حاکمان قطری‬ ‫قابل پیش بینی است‪.‬‬ ‫امیر قطر از جمله ســران کشــورهای عربــی بود که‬ ‫پیروزی حســن روحانــی‪ ،‬رئیس جمهور کشــورمان را در‬ ‫دوره دوم ریاست جمهوری به وی تبریک گفت و خواستار‬ ‫گسترش مناسبات با ایران شد‪.‬‬ ‫دولت تدبیر و امید باید با ادامــه رویکرد تنش زدایی‪،‬‬ ‫اعتماد سازی و تعاملی در سایه احترام متقابل و همین طور‬ ‫اعمال سیاســت غیر تنش الــود با غرب نســبت به تقویت‬ ‫همکاری های دوجانبه و منطقه ای با عمان‪ ،‬قطر‪ ،‬کویت‪،‬‬ ‫مصر و جامعه جهانی مبادرت ورزیده و از این طریق ضمن‬ ‫ارتقای نقش منطقه ای خود مانع از شــکل گیری ائتالف‬ ‫منطقه ای و جهانی علیه خود گردد‪ .‬به نظر می رســد منافع‬ ‫ملی ایــران در گــرو نهــادن تخم مرغ های خود در ســبد‬ ‫کشورهای غیرهمسو با عربستان و تنش زدایی با امریکا و‬ ‫غرب است‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫با توجه به این اختالفاتی که بروز کرده در اینده چه‬ ‫صف بندی و جبهه بندی را میان کشورهای عربی‬ ‫شاهد خواهیم بود؟‬ ‫در حالی که کشــورهای امارات متحــده عربی و‬ ‫بحرین به عنوان متحد عربستان عمل می کنند‪ ،‬کشورهای‬ ‫قطر‪ ،‬مصر‪ ،‬پادشــاهی عمان و تا اندازه ای کویت تالش‬ ‫دارند سیاســت های مستقلی را نســبت به عربستان اتخاذ‬ ‫کنند و هرازگاهی این امر در مواضع ســران این کشــورها‬ ‫کامال اشــکار می شــود‪ .‬قطر تالش دارد رویکرد مستقلی‬ ‫از عربستان در پیش بگیرد و نقش منطقه ای فعالی داشته‬ ‫باشد و این سیاست ها را از طریق شبکه الجزیره که بازوی‬ ‫رسانه ای این کشور است‪ ،‬در منطقه پیاده می کند‪ .‬نگاهی‬ ‫به اقدامات این کشور در تحوالت منطقه از جمله در لبنان‪،‬‬ ‫یمن‪ ،‬فلســطین و مصر و حتی در پرونده ســوریه نشان از‬ ‫این دارد که این کشــور کوچک درصــدد تحکیم جایگاه‬ ‫منطقه ای خود مســتقل از عربســتان اســت و همین امر‬ ‫نگرانی مقامات سعودی را برانگیخته است‪.‬‬ ‫در این میان ترکیه بــه دو دلیــل از تقویت نقش‬ ‫منطقه ای قطر نســبت به عربســتان اســتقبال‬ ‫می کند ؛ نخســت اینکــه روی منابــع گازی قطر‬ ‫به عنوان جایگزین گاز روســیه و ایران حســاب‬ ‫ویژه ای بــاز کرده اســت‪ .‬دوم اینکــه باتوجه به‬ ‫اینکه رهبری عربستان سعودی بر مبنای اسالم‬ ‫ســنی در تعارض با ارمــان امپرا تــوری عثمانی‬ ‫قــرار دارد‪ ،‬ترکیــه از انــزوای سیاســی و ضعف‬ ‫جایگاه منطقه ای عربســتان اســتقبال می کند‪ .‬‬ ‫به عبارت دیگــر ترکیه تالش دارد با اســتفاده از‬ ‫بلند پروازی های قطر مهمترین رقیب سنی خود‬ ‫را در منطقــه از میان بــردارد‪ .‬بر همین اســاس‬ ‫ترکیه در کنــار روابط سیاســی‪ ،‬توســعه روابط‬ ‫نظامی و اقتصادی را با قطــر در اولویت قرار داده‬ ‫است‪ .‬در این میان سطح فزاینده رفت و امدهای‬ ‫ترکیه – قطر و به ویژه اظهارات اخیر سفیر ترکیه‬ ‫در قطــر مبنی بر تهدیــدات مشــترک و ضرورت‬ ‫بازتشکیل ائتالف جدید بین ترکیه و قطر در کنار‬ ‫تاسیس پایگاه های مشترک نظامی چند منظوره‬ ‫در دو کشور‪ ،‬عربستان را نشانه گرفته است‪.‬‬ ‫همزمان با تشدید جنگ رسانه ای و روانی عربستان‬ ‫علیه قطــر‪ ،‬وزارت خارجه روســیه نیز اعالم کــرد که وزیر‬ ‫خارجه قطر برای بحث و تبادل نظر با همتای روســی خود‬ ‫به مسکو می رود‪ .‬باتوجه به عوامل یادشده اختالفات قطر‬ ‫و عربستان ریشــه تاریخی و متاثر از رویکرد کنونی این دو‬ ‫کشــور دارد و پیامدهای این اختالفات ممکن است اینده‬ ‫مناســبات انها را تحت تاثیر قرار دهد‪ .‬قطــر تالش دارد با‬ ‫تشکیل ائتالف های جدید در منطقه نقش خود را بازتعریف‬ ‫کند‪ .‬روابط حسنه این کشــور با ترکیه و نیز مناسبات ان با‬ ‫روسیه و تالش این کشــور در نزدیکی به ایران را می توان‬ ‫در این راستا ارزیابی کرد و از این رهگذر می توان احتمال‬ ‫نزدیکی کشــورهای قطر‪ ،‬عمان‪ ،‬کویت‪ ،‬ایــران‪ ،‬ترکیه و‬ ‫روسیه را به ذهن متبادر ساخت‪.‬‬ ‫با این تفاسیر سرنوشت ناتوی عربی چه خواهد‬ ‫شد؟‬ ‫ی در قبال کشورها و‬ ‫واکنش های عربستان سعود ‬ ‫مسائل منطقه ای نشان می دهد که کشورهای امیرنشین‬ ‫خلیج فارس به رغم گرفتن ژست های همبستگی در روابط‬ ‫با اعضای شــورای همــکاری خلیج فارس که عربســتان‬ ‫مدعی رهبری ان است‪ ،‬بسیار شکننده بوده و تا حد براندازی‬ ‫یکدیگر و تمایل برای بی ثباتی کشور مقابل پیش می روند‪.‬‬ ‫اتحاد و روابط کشورهای این منطقه همواره شکننده بوده و‬ ‫با یکدیگر مشکل داشته اند به طوری که هیچ گاه نتوانستند‬ ‫ناتوی عربی را تشکیل دهند و اگرچه در نشست های خود‬ ‫‪4‬‬ ‫دکتر افشــار ســلیمانی‪،‬‬ ‫سفیر سابق ایران در جمهوری‬ ‫اذربایجان و کارشناس مسائل‬ ‫منطقــه در گفت وگویــی بــا‬ ‫هفته نامه «مثلث» به بررسی‬ ‫اختالفــات اخیر میــان قطر و‬ ‫عربســتان ســعودی و تاثیر ان بــر جبهه بندی های‬ ‫منطقه و روابط با ایران پرداخت‪ .‬به گفته ســلیمانی‪،‬‬ ‫اختالفات میان این کشــورها که هر از گاهی ســر باز‬ ‫می کند‪ ،‬نشــان می دهد تالش ســعودی ها برای حل‬ ‫اختالفات و گســترش مناســبات کشــورهای عربی‬ ‫چنــدان موفق نبــوده و ایــن اختالفات «اتشــی زیر‬ ‫خاکستر» اســت که هر لحظه احتمال شعله ور شدن‬ ‫ان وجود دارد‪.‬‬ ‫همچنین این کارشــناس توضیــح داد که وجود‬ ‫چنین اختالفات ریشــه ای‪ ،‬تاریخــی و مقطعی میان‬ ‫عربستان و قطر و صف ارایی حامیان عربی و غیرعربی‬ ‫این دو کشور نشان از ان دارد که تشکیل ناتوی عربی‬ ‫علیه ایران با چالش های زیادی مواجه خواهد شــد و‬ ‫صد البته ایران نیز باید بــا تقویت جبهه متحدی مانع‬ ‫از تشــکیل چنین نیرویی گردد؛ همکاری جدی ایران‬ ‫و قطر با کشــورهای عمــان‪ ،‬کویت‪ ،‬روســیه و ترکیه‬ ‫در این راســتا حائز اهمیت زیادی است‪ ،‬هرچند باید‬ ‫به معامالت احتمالی پشــت پرده مســکو و انــکارا با‬ ‫واشنگتن نیز توجه داشــت‪ .‬وی تاکید کرد که به نظر‬ ‫می رسد منافع ملی ایران در مقطع فعلی در گرو نهادن‬ ‫تخم مر غ های خود در ســبد کشــورهای غیرهمسو با‬ ‫عربستان و تنش زدایی با امریکا و غرب است‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪59‬‬ ‫سرگردانی ناتوی‬ ‫اظهاراتتندوجنجالیدونالدترامپ‪،‬رئیسجمهوریایاالتمتحدهامریکادرنشستسرانناتوخطاب‬ ‫بهاینکشورها‪،‬ایندههمکاری هایاینسازمانقدیمینظامیرابااماواگرهاییمواجهساختهاست‪.‬ترامپ‬ ‫در سخنانش تاکید کرد که بسیاری از کشورهای عضو باید هزینه های گذشته خود را نیز بپردازند‪ .‬ادعای‬ ‫دوبارهترامپکهکشورهایعضودرگذشتهنیزبهناتومقروضبوده اند‪،‬بسیاریازکشورهایعضواینپیمان‬ ‫رانگرانوایندههمکاریکشورهایناتوراسخت ترکردهاست‪.‬انگالمرکل‪،‬صدراعظمالماننیزدرواکنش‬ ‫به این سخنان گفته است که روزهای اتکای اروپا به دیگران به سر امده است‪ .‬لذا با توجه به شکافی که میان‬ ‫بروکسل‪-‬واشنگتنپدیدامدهاستدورازتصورنیستکهقدرتناتونیزدرایندهکاهشیابد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫واشنگتن علیه ناتو‬ ‫چراترامپبهناتوحملهمی کند؟‬ ‫بین الملل‬ ‫‪60‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫‪1‬‬ ‫انتقادهای تند ایاالت متحــده از ناتو موجب نگرانی‬ ‫برخی از ســران این کشــورها شده اســت‪ .‬دونال د ترامپ‪،‬‬ ‫رئیس جمهوری امریکا در سفر به بروکسل برای شرکت در‬ ‫نشســت ناتو‪ ،‬از پرداخت کم و بدهی شدید برخی کشورها‬ ‫به این تشــکل به شــدت شــکایت کرد و گفت بــار اصلی‬ ‫هزینه های ناتو را امریکا پرداخت می کنــد‪ .‬دونالد ترامپ‬ ‫نشســت ســران ناتو را با حمله به بســیاری از اعضای این‬ ‫پیمان افتتاح کرد‪ .‬او گفت بســیاری از کشــورهای عضو‬ ‫باید هزینه های گذشــته خود را نیز بپردازند‪ .‬او تروریســم‬ ‫و مهاجرت را دو تهدیــد مهم برای ناتــو خواند‪ .‬همچنین‬ ‫رئیس جمهوری امریــکا‪ ،‬از اعضای ناتو خواســت بودجه‬ ‫دفاعی خود را به شــدت افزایش دهند‪ .‬او در بروکسل‪ ،‬مقر‬ ‫ناتو گفت بسیاری از هم پیمانان هنوز هم به تعهدات مالی‬ ‫خود عمل نمی کنند‪ .‬ترامپ در ادامــه گفت‪ « :‬این نقض‬ ‫تعهدات نسبت به افرادی که در امریکا با پرداخت مالیات‬ ‫خود این هزینه هــا را تامین می کنند‪ ،‬منصفانه نیســت‪».‬‬ ‫رئیس جمهوری امریکا گفت‪ ۲۳ «:‬کشــور از مجموع ‪۲۸‬‬ ‫عضو ناتو هنوز ‪ 2‬درصد بودجه ناخالص داخلی خود را صرف‬ ‫هزینه دفاعی نمی کنند و بسیاری از این کشورها طی سال ها‬ ‫در همین رابطه بدهی های بزرگی دارنــد‪ ».‬ادعای دوباره ‬ ‫ترامپ که کشورهای عضو در گذشــته نیز به ناتو مقروض‬ ‫بوده اند‪ ،‬بسیاری از کشــورهای عضو این پیمان را نگران‬ ‫کرده است‪ .‬این نگرانی از این جهت است که ناتو تاکنون‬ ‫صندوق مالی ای نداشــته که پولی از ان کم شــده باشد‪ .‬‬ ‫ترامپ در جریان مبارزات انتخاباتی همــواره از ناتو انتقاد‬ ‫داشت و نسبت به اینده این پیمان اظهار ناامیدی کرده بود‪.‬‬ ‫او خواستار ان است که اعضای ناتو بودجه دفاعی خود را‬ ‫به شدت افزایش دهند‪ .‬برای رئیس جمهوری امریکا البته‬ ‫رسیدن به مرز ‪ 2‬درصد بودجه ناخالص داخلی برای هزینه‬ ‫دفاعی نیز کافی نیســت‪ .‬او خواســتار ان است که بودجه‬ ‫دفاعی از مــرز ‪ 2‬درصد بودجه این کشــورها بگــذرد‪ .‬این‬ ‫نخستین نشست ناتو است ک ه ترامپ در ان شرکت می کند‪.‬‬ ‫او در این زمینه از ناتو دو درخواســت مشــخص داشــت ؛‬ ‫اول بودجه دفاعی اعضا و دوم مبارزه با تروریســم به شدت‬ ‫افزایش یابد‪ .‬او گفــت‪« :‬ناتو در اینده باید بر تروریســم‪،‬‬ ‫مهاجرت و تهدیدهای روســیه در مرزهای جنوبی و شرقی‬ ‫ناتو متمرکز شود‪ ».‬به همین منظور نخستین خروجی ناتو‬ ‫حضور این کشورها در گروه ائتالف علیه داعش است اما‬ ‫انتقادات ترامپ اینده همکاری کشــورهای ناتــو را با این‬ ‫ن ترامپ‪،‬‬ ‫گروه سخت تر کرده اســت‪ .‬در واکنش به سخنا ‬ ‫المان اولین کشــوری بود که اعالم کرد برلین هیچ بدهی‬ ‫ن قبل‬ ‫به ناتو ندارد‪ .‬در این باره انگال مرکل‪ ،‬صدراعظم الما ‬ ‫از این نشســت گفت‪« :‬بودجه نظامی المان کافی است و‬ ‫المان به همه تعهدات خود در قبال ناتو وفادار بوده است‪».‬‬ ‫خواســت ترامپ مبنی بر افزایش بودجــه دفاعی اعضای‬ ‫ناتو در دولت های پیشــین امریکا نیز مطرح شده بود‪ ،‬اما‬ ‫ن ترامپ با شدت هرچه بیشتر خواستار تحقق این امر‬ ‫اکنو ‬ ‫شده است‪ .‬با انتقاد ترامپ از کشورهای عضو ناتو مبنی بر‬ ‫نپرداختن تعهدات این کشورها در قبال این سازمان‪ ،‬حاال‬ ‫کشورهای اروپایی به شدت احساس نگرانی می کنند‪ .‬سران‬ ‫ن ترامپ در کمپین های تبلیغاتی‬ ‫این کشورها به یاد سخنا ‬ ‫وی افتاده اند‪ .‬کشــورهای عضو ناتو نگران روسیه هستند‬ ‫که در قبال ضعیف شدن ناتو‪ ،‬کشورهای شرق اروپا در برابر‬ ‫مسکو اسیب پذیر شوند‪ .‬ســخنرانی ترامپ مبنی بر اینکه‬ ‫کشورهای عضو ناتو هنوز ســهم خود را پرداخت نکرده اند‬ ‫با واکنش منفی برخی کشورهای ضعیف تر ناتو هم روبه رو‬ ‫شد‪ .‬فابریس پوتیه‪ ،‬رئیس سابق دفتر سیاست گذاری های‬ ‫ناتو دربــاره این اظهــارات گفت کــه ترامــپ در پرداخت‬ ‫کردن خسیس است اما در انتقاد کردن تا دل تان بخواهد‬ ‫دست و دلباز است‪.‬‬ ‫تغییر نظم بین المللی‬ ‫‪2‬‬ ‫استاد دانشگاه عالمه طباطبایی‬ ‫هفتهگذشتهشاهدروزهایحساسوجنجال برانگیزی‬ ‫در ارتباط با سیاســت خارجی دولت ترامــپ بودیم‪ .‬دونالد ‬ ‫ترامــپ‪ ،‬رئیس جمهــور جنجالــی و غیرقابــل پیش بینی‬ ‫امریکا در ســفری به خاورمیانــه و اروپا‪ ،‬برخــی از زوایای‬ ‫سیاست خارجی مبهم و عجیب خود را به نمایش گذاشت‪.‬‬ ‫او در ســفر به عربســتان‪ ،‬در ســایه قراردادهای هنگفت‬ ‫نظامی و تسلیحاتی‪ ،‬از کشــوری حمایت کرد که به اذعان‬ ‫ســازمان های اطالعاتــی امریکا مهمترین کشــور حامی‬ ‫تروریسم جهادی در سرتاسر جهان است و در مقابل‪ ،‬ایرانی‬ ‫را به حمایت از تروریسم متهم ساخت که همواره در خط اول‬ ‫مبارزه با تروریسم قرار دارد‪ .‬ســفر او به کشورهای اروپایی‬ ‫کمتر حاشیه ســاز نبود و اتفاقات زیــادی را رقم زد‪ ،‬طوری‬ ‫که شاید بتوان گفت جرقه تغییر نظم بین المللی نیز در این‬ ‫دیدارها زده شد‪.‬‬ ‫به اعتقاد بســیاری از کارشناسان‪ ،‬ســفر اخی ر ترامپ‬ ‫به خاورمیانه و اروپــا‪ ،‬فاجعه ای وحشــتناک در دهه های‬ ‫اخیر برای امریکا محسوب می شود‪ .‬طوری که رسانه های‬ ‫اجتماعی به نقل از یکی از مقام های وزارت خارجه امریکا‬ ‫اورده اند که « ترامپ در سفر به خاورمیانه و اروپا‪ ،‬همچون‬ ‫گردشگری مست و الیعقل بود‪».‬‬ ‫اظهارات او در نشست ســران ناتو شگفتی ناظران را‬ ‫سبب شد‪ .‬ماده ‪ 5‬منشور ناتو مقرر می دارد که اگر هر یک از‬ ‫اعضا ی این پیمان‪ ،‬مورد حمله و تجاوز کشور دیگری قرار‬ ‫گرفت‪ ،‬همه اعضای دیگر به یاری او بشــتابند‪ .‬اما ترامپ‬ ‫در جریان نشست اخیر ســران ناتو‪ ،‬نه تنها حمایت و تعهد‬ ‫خود را به این مســاله ابراز نداشــت بلکه کشورهای عضو‬ ‫این پیمان را متهم ساخت که به اندازه کافی سهم دفاعی‬ ‫خود را نمی پردازند‪ ،‬هزینه هایی که به دوش شــان هست‬ ‫را نمی دهند و بخش زیــادی از هزینه ها بــه دوش امریکا‬ ‫می افتد که این مساله منصفانه نیست‪ .‬او اظهار داشت که‬ ‫بودن در اتحاد ناتو به نفع امریکا نیست و کشورهای عضو‬ ‫باید بیشــتر از قبل مسئولیت پذیر باشــند‪ .‬بعد از این دیدار‬ ‫و در نشست ســران گروه هفت‪ ،‬ترامپ بار دیگر در حرکتی‬ ‫عجیب عدم پایبندی امریکا به موافقت نامه پاریس در زمینه‬ ‫تغییرات اب و هوایی را اعالم کرد‪.‬‬ ‫تنش در روابط فرااتالنتیکی‬ ‫طی ‪70‬سال گذشته خواهد رســید‪ .‬طرز عجیب مصافحه‬ ‫ماکرون‪ ،‬رئیس جمهور تازه کار فرانسه با ترامپ در جریان‬ ‫دیدار اخیرشان نیز بسیار خبرساز شد و حاکی از عزم و اراده‬ ‫فرانسه برای رویارویی با سیاست های امریکا و اتکا ی بیش‬ ‫از پیش بر توانمندی های منطقه ای بود‪.‬‬ ‫بدین ترتیب‪ ،‬رابطه فرااتالنتیکــی که طی چند دهه‬ ‫گذشــته محور ثبات و امنیت غرب تلقی می شد در معرض‬ ‫فروپاشی و اضمحالل قرار گرفته است‪ .‬برخی تحلیلگران‬ ‫بر این باور هستند که این امر فرصت بسیار مغتنمی را نصیب‬ ‫کشــورهای اروپایی کرده تا بیش از پیش مسئولیت تامین‬ ‫امنیت و ثبات در منطقه را به عهده گرفته‪ ،‬از زیر فشار و نفوذ‬ ‫امریکا به در امده و بتوانند نفسی تازه کنند‪.‬‬ ‫یک اتفاق دیگــر نیــز رخ داده که باعــث پررنگ تر‬ ‫شــدن نقش نظامی و امنیتی اتحادیه اروپا می شــود و ان‬ ‫خروج بریتانیا از این اتحادیه است‪ .‬بریتانیا به عنوان یکی‬ ‫از پرنفوذترین اعضا ی اتحادیــه‪ ،‬خواهان تقویت و حفظ‬ ‫نهادهای فرااتالنتیکی نظیر ناتو و تقویت نقش ان در تامین‬ ‫امنیت اروپا بود‪ .‬یکی از دالیل این سیاست هم ممانعت از‬ ‫نقش یابی اتحادیه اروپا در زمینه های نظامی و امنیتی بود‪.‬‬ ‫حال‪ ،‬خروج این بازیگر قدرتمند منطقه ای از اتحادیه اروپا‬ ‫این فرصت کم نظیر را پیش روی المان و فرانسه قرار داده‬ ‫تا در کنار هم بتوانند رهبری تامیــن امنیت اتحادیه اروپا را‬ ‫به عهده بگیرند‪.‬‬ ‫شاید اشاره انگال مرکل به عدم تعهد امریکا به ماده ‪5‬‬ ‫منشور ناتو و خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا بی معنی نباشد و‬ ‫همین روند را تداعی کند‪.‬‬ ‫اختالف های زیــادی وجــود دارد‪ .‬برخی کشــورها نظیر‬ ‫لهستان و مجارســتان بیش از انکه با المان همراه باشند با‬ ‫ی ترامپ موافق هستند و برخی دیگر از کشورها‬ ‫سیاست ها ‬ ‫از سیاست های ریاضت اقتصادی که المان از ان حمایت‬ ‫می کند ناراضی هســتند‪ .‬فرانســه احتماال برای همکاری‬ ‫با المان بر سر مســائل نظامی نیاز به ان دارد که المان در‬ ‫زمینه سیاست های ریاضت اقتصادی با انها به مصالحه ای‬ ‫دست یابد‪ .‬هرچند این مصالحه دور از دسترس نیست‪ ،‬اما‬ ‫در صورت چنین مصالحه ای فشار داخلی و حزبی بر مرکل‬ ‫تشــدید خواهد شــد‪ .‬بنابراین باید راهکاری تدبیر کرد که‬ ‫این اختالفات داخلی در بین اعضا ی اتحادیه کمتر شود‪.‬‬ ‫مســاله دیگر ان اســت کــه انتقــا د ترامــپ از عدم‬ ‫اختصاص بودجه دفاعی مناسب از سوی اعضای اتحادیه‬ ‫اروپا خیلی هم بیراه نیست و این کشورها بودجه ناچیزی را‬ ‫صرف هزینه های دفاعی کرده و بخش اعظمی از هزینه ها‬ ‫را به گردن امریکا می اندازند‪ .‬اگر قرار بر ان باشــد که این‬ ‫کشورها خود مسئولیت هدایت نهادهای امنیتی اتحادیه‬ ‫اروپا را بر عهده بگیرند ناگزیر از ان هستند که سهم بیشتری‬ ‫برای بودجه نظامی و دفاعی قائل باشــند و همین امر هم‬ ‫مشــکالت اقتصادی مختلفی برای انهــا به وجود خواهد‬ ‫اورد‪ ،‬مخصوصا برای کشورهایی که پیشاپیش از مشکالت‬ ‫اقتصادی هم رنج می برند‪ .‬اگر مــرکل بتواند در انتخابات‬ ‫پیش رو در المــان‪ ،‬اکثریت ار ا را به دســت اورد و موافقت‬ ‫برخی کشورهای مهم اروپایی را کســب کند‪ ،‬احتمال ان‬ ‫می رود که در سال های اینده دنبال تغییر اساسی در روابط و‬ ‫شراکت اتحادیه اروپا و امریکا باشد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫رابطه المان بــا امریکا و مخصوصا نقــش و وزن المان در‬ ‫شکل گیری ناتو بسیار چشمگیر بود‪ .‬چرا که یکی از وظایف‬ ‫ناتو‪ ،‬ادغام کردن المان در روندهای بین المللی و جلوگیری‬ ‫از تبدیل شــدن ان به تهدیدی علیه نظم و امنیت اروپایی‬ ‫همچون جنگ های اول و دوم جهانی بود‪ .‬به تعبیر دبیرکل‬ ‫اول ناتو‪ ،‬انتظاری که از ناتو می رفت این بود که « روسیه را‬ ‫از ترتیبات منطقه ای کنار بگذارد‪ ،‬امریکا را وارد این ترتیبات‬ ‫بکند و نقش المــان در این ترتیبات را کمرنگ تر ســازد‪».‬‬ ‫با ایــن اظهارات مرکل‪ ،‬به نظر می رســد کــه دیگر امریکا‬ ‫نقش پررنگی در داخــل این ترتیبات منطقــه ای نخواهد‬ ‫داشت و نقش المان و فرانسه به بیشــترین میزان ممکن‬ ‫بین الملل‬ ‫رفتارها و سیاســت خارجی غریب ترامپ باعث شده‬ ‫تغییراتی در متحدین امریکا حاصل شود‪ .‬متحدان سنتی‬ ‫و غربی ترامپ از این رفتارها و سیاست های او ناامید شده‬ ‫و به دنبال اتکا ی بیشــتر بر توانمندی های خود هســتند‪،‬‬ ‫در حالی که کشورهای اقتدارگرا در گوشــه و کنار جهان از‬ ‫این سیاست های غیرقابل پیش بینی او استقبال می کنند‪،‬‬ ‫چراکه وی به چیزی متعهد نیست و انها را هم برای رعایت‬ ‫حقوق بشر زیر فشار قرار نمی دهد‪ .‬مرکل روز ‪ 27‬می اظهار‬ ‫داشــت‪« :‬بعد از دیدار پرتنش هفته گذشــته بــا پرزیدنت ‬ ‫ترامپ‪ ،‬فصل جدیدی در روابط امریکا و اروپا اغاز شــده و‬ ‫وقت ان رسیده که واقعا سرنوشت خودمان را خود به دست‬ ‫بگیریم‪ .‬روزهایی که اروپا می توانســت روی دیگران تکیه‬ ‫کند به پایان امده و من این مساله را طی چند روز گذشته به‬ ‫عینه تجربه کردم‪».‬‬ ‫ایــن مســاله نشــان دهنده تحــول بزرگــی اســت‪.‬‬ ‫اینده پیش رو‬ ‫برای ایجاد نظم بین المللی مطلوب‪ ،‬کشورها باید دو‬ ‫فاکتور اساسی داشته باشند ؛ توانمندی و اراده‪ .‬بعد از جنگ‬ ‫جهانی دوم‪ ،‬امریکا همواره خود را رهبــر نظم بین المللی‬ ‫پنداشــته و مســئولیت ها و هزینه هــای ان را نیز پرداخت‬ ‫می کرد‪ .‬توانمندی فوق العاده این کشور به همراه میل به‬ ‫رهبری نخبگان سیاسی ان سبب شد که این کشور نظمی ‬ ‫را بنیان نهد که ســال ها در راستای منافع ملی ان باشد‪ .‬در‬ ‫سال های اخیر توانمندی امریکا برای حفظ نظم بین المللی‬ ‫کاهش یافته بود اما اراده و میل به رهبری همچنان در نظام‬ ‫فکری نخبگان تصمیم ساز این کشور تداوم داشت‪ .‬با روی‬ ‫ن ترامپ‪ ،‬این ارائه و میل به رهبری نیز رو به کاهش‬ ‫کار امد ‬ ‫نهاده و چه بســا در اینده ای میان مدت شاهد شکل گیری‬ ‫ی دیگر به رهبری کشور یا کشورهایی دیگر باشیم‪.‬‬ ‫نظم ‬ ‫البته مساله رهبری المان و فرانسه در اتحادیه اروپا با‬ ‫چالش هایی نیز همراه است‪ .‬اوال بین اعضا ی این اتحادیه‬ ‫روابط فرااتالنتیکی در استانه فروپاشی قرار دارد‬ ‫دکتر سعید شکوهی‬ ‫بین الملل‬ ‫‪61‬‬ ‫دورانولخرجیواشنگتنپایانیافتهاست‬ ‫بین الملل‬ ‫‪62‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫ث با امیرعلی ابوالفتح‬ ‫گفت وگوی مثل ‬ ‫ارزیابی شــما از اظهــارات اخی ر دونالــ د ترامپ‪،‬‬ ‫رئیس جمهور امریکا خطاب بــه رهبران اعضای‬ ‫ناتو چیســت؟ وی به تازگی بار دیگر کشــورهای‬ ‫این ائتالف را به عدم اختصــاص بودجه کافی به‬ ‫دفاع متهم کرد و به انها در مورد حمالت بیشــتر‬ ‫شبه نظامیاندر صورتمتوقف نکردن انهاهشدار‬ ‫داد‪ .‬ایا این هشدار کارساز خواهد بود؟‬ ‫در حوزه سیاست خارجی امریکا اصل بر این است که‬ ‫اصوالهرانچه تامین کنندهمنافعملیامریکا یاکمک کنندهبه‬ ‫رونق اقتصادی در این کشور نباشد‪ ،‬ضرورتی برای انجام ان‬ ‫وجود ندارد‪ .‬دونال د ترامپ‪ ،‬رئیس جمهور کنونی امریکا شعار‬ ‫«اولویت اول با امریکا» را در دوران کمپین انتخاباتی اش در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری این کشور در نوامبر ‪ 2016‬مطرح‬ ‫کرد‪ .‬بر اساس این شعار‪ ،‬اولویت اول و اصلی وی تامین منافع‬ ‫ملی امریکا ست‪ .‬در دوره های گذشته امریکایی ها برای حفظ‬ ‫هژمونی خود در جهان و برای مدیریــت ائتالف بین المللی‬ ‫به رهبری خودشــان هزینه هــای باالیی پرداخــت کردند و‬ ‫کمک های مالی هنگفتی نیز به متحدان خود در گوشه و کنار‬ ‫جهان ارائه کردند‪ .‬از این رو امریکا در برخی از جنگ ها شرکت‬ ‫کرده و عالوه بر کمک های مالی و تسلیحاتی‪ ،‬جان سربازان‬ ‫خود را به خطر انداخته اســت‪ .‬به تدریج این رویکرد از سوی‬ ‫برخی از نخبگان و گروهی از جامعه مورد انتقاد قرار گرفته و از‬ ‫سوی انها این امر به عنوان کاهش تدریجی قدرت واشنگتن‬ ‫قلمداد می شــد‪ .‬انتخابات ریاســت جمهوری ســال ‪2016‬‬ ‫نشان داد که انها به دنبال یک نگاه جدیدی مبنی بر اولویت‬ ‫منفعت گرایی در مقایســه با اجرای ارزش های امریکایی به‬ ‫جهان هستند‪ .‬بدین معنی که امریکا نباید هزینه ای به عنوان‬ ‫ژاندارم جهان پرداخت کند‪ .‬دیگر شرکا نیز باید سهم مناسبی‬ ‫از تامین امنیت جهانی را باید پرداخت کنند‪ .‬در این چارچوب‬ ‫قابل انتظار بود که اختالفاتی میان امریکا و دیگر اعضای ناتو‬ ‫بروز پیدا کند‪ .‬از ابتدای تاسیس ناتو‪ ،‬بار سنگین هزینه تامین‬ ‫امنیت اروپا برعهده این کشور بوده اســت و در همین راستا‬ ‫ساالنه میلیاردها دالر برای این ائتالف نظامی و پایگاه های‬ ‫نظامی خود در اروپا هزینه کردند‪.‬‬ ‫ایــا در واقعیت نیــز امریکا دیگر تــوان پرداخت‬ ‫هزینه های هنگفــت ناتــو و ماموریت های ان در‬ ‫کشورهای مختلف در سراسر جهان را ندارد و ایا ‬ ‫ترامپ می تواند در این راه اروپایی ها را قانع کند؟‬ ‫به نظر می رسد که دیگر امریکا توان پرداخت چنین‬ ‫‪3‬‬ ‫دونـــــــالد تــــــرامپ‪،‬‬ ‫رئیس جمهــور امریکا از همان‬ ‫ابتــدای کارزار انتخاباتی اش‬ ‫نشــان داد کــه دل خوشــی از‬ ‫پیمان اتالنتیک شمالی (ناتو)‬ ‫نــدارد و پــس از پیــروزی در‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری‪ ،‬به عنوان رئیس جمهور‬ ‫امریکا که فرماندهی کل ناتو را در دســت دارد و حدود‬ ‫‪ ۷۰‬درصد از هزینه های این ائتالف نظامی را می پردازد‪،‬‬ ‫درباره اهمیــت ناتو اظها ر تردید کــرده و اعالم کرد که‬ ‫دیگر ناتو یک ائتالف منسوخ است‪ .‬بر همین اساس‬ ‫برای کســی تعجب اور نبود که اجالس اخیــر ناتو در‬ ‫بروکســل بدون هیچ نتیجه ملموســی به پایان رسد‪.‬‬ ‫اکنون تنش ها میان دو طرف اتالنتیک افزایش یافته‬ ‫اســت‪ .‬برخی از تحلیلگران بــر این باورند کــه دونالد ‬ ‫ترامپ در اجالس ناتو در بروکسل در جریان نخستین‬ ‫سفر خارجی خود که منجر به مناقشه با رهبران اروپایی‬ ‫از جمله رهبران فرانســه‪ ،‬مونته نگرو و المان شد‪ ،‬مثل‬ ‫یک «توریست مست» رفتار کرد‪ .‬امیرعلی ابوالفتح‪،‬‬ ‫کارشــناس مســائل امریکا در گفت وگو بــا هفته نامه‬ ‫« مثلــث» در این رابطه بیان کرد که از یک ســ و ترامپ‬ ‫باید تا حدی از سیاســت خود محوری اش فاصله گیرد‬ ‫و از ســوی دیگر اروپایی ها باید عــادت کنند که دوران‬ ‫ولخرجی امریکا به سر امده و مجبورند که خود دست به‬ ‫جیب شوند و پول بیشتری خرج کنند‪.‬‬ ‫هزینه هایی را ندارد و به همین خاطر بر کشورهای دیگر فشار‬ ‫وار دمی کندکهسهمبیشتررابر عهدهگیرندتا بارسنگیناین‬ ‫کشور کاهش یابد‪ .‬اما این مســاله با مخالفت اعضای ناتو‬ ‫مواجهشد‪،‬زیراسال هاعادتکردندکهامریکااینمسئولیت‬ ‫را بر عهده داشته باشد‪ .‬بر همین اساس این اختالف نظرها‬ ‫به طور حتم باعث بروز تنش در دو ســوی اتالنتیک خواهد‬ ‫شد که نشــانه این تنش ها در اظهارات اخیر دونالد ترامپ‬ ‫و ســپس در بیانات انگال مرکل‪ ،‬صدر اعظــم المان کامال‬ ‫مشخص بود‪ .‬طی چند روز گذشــت ه ترامپ در اظهاراتی از‬ ‫اعالم تعهدش به بند ‪ ۵‬اساسنامه ناتو خودداری کرد و جمله‬ ‫معروف «همه برای یکی‪ ،‬یکی برای همه» را به زبان نیاورد و‬ ‫در مقابل مرکل در یک سخنرانی اخیر گفت‪« :‬اتکای اروپا به‬ ‫امریکا به قدر مسلم پایان یافته است‪ ،‬ما به عنوان قاره اروپا‬ ‫باید سرنوشت مان را در دستان خودمان بگیریم‪ ».‬همچنین‬ ‫ماکرون نیز نسبت به این مساله واکنش نشان داد‪.‬‬ ‫ن ترامپ و رهبران اروپایی‬ ‫ایا افزایش تنش ها میا ‬ ‫در ناتــو‪ ،‬باعث می شــود قــدرت و نفــوذ ناتو در‬ ‫معادالت بین المللی در جهان کاهش پیدا کند؟‬ ‫وضعیت کنونی در ناتو تا کاهش قدرت ان بســیار‬ ‫فاصله دارد‪ .‬اکنون بحث بر سر این است که سهم هر یک‬ ‫از اعضا به چه میزان باشد‪ .‬باید توجه داشت که پیوندهای‬ ‫عمیقی میــان دو طرف اروپایــی و امریکایی وجــود دارد‪،‬‬ ‫به گونه ای که زندگی در این دنیای پر اشــوب و ناامن بدون‬ ‫دیگری امکان پذیر نیست‪ .‬امریکایی ها به خوبی می دانند‬ ‫که اگر قلب اروپا از کنترل خارج شــود‪ ،‬امنیت ملی شان به‬ ‫خطر می افتد‪ .‬تاکنــون امریکا به دلیل این امــر دو بار وارد‬ ‫جنگ شده است که می توان جنگ های جهانی اول و دوم‬ ‫را نام برد‪ .‬از ســوی دیگر امریکا به هیچ عنوان نمی خواهد‬ ‫که کشــورهایی مثل المان از درون اتحادیه اروپا یا روسیه‬ ‫خارج از این اتحادیه بخواهند این خــاء قدرت را پر کنند‪.‬‬ ‫همچنین باید به این نکته اشــاره کرد که در حال حاضر هم‬ ‫اروپا و هم امریکا با یک خطر مشــترک مواجه هستند و ان‬ ‫خطر تروریسم اســت‪ .‬اروپایی ها نیز می دانند بدون ادامه‬ ‫چتر حمایتی امریکایی ها به هیچ عنــوان توان رویارویی با‬ ‫روسیه را ندارند‪ .‬بر همین اساس اوج گیری اختالفات میان‬ ‫اعضای ناتو می تواند بار دیگر این کشــورها را درگیر جنگ‬ ‫کند و اتش جنگ و درگیری را شعله ور کند‪ .‬به عبارت دیگر‬ ‫در بررسی فضای کنونی ناتو می توان گفت که کدورت هایی‬ ‫بروز کرده است اما این کدورت ها منجر به جنگ و درگیری‬ ‫نخواهد شد‪ .‬با گذشت زمان‪ ،‬هم اروپایی ها مجبور هستند‬ ‫که سهم بیشتری در تامین هزینه های نظامی در ناتو اتخاذ‬ ‫کنند و هم امریکایی هــا باید مواضع خــود را اندکی تعدیل‬ ‫دهند تا به تعادل و توازنی میان طرفین برسن د تا ناتو به حیات‬ ‫خود ادامه دهد‪.‬‬ ‫ایا این لفاظی میان رهبران امریکا و اروپایی غربی‬ ‫در همین حد باقی مانده و جــای نگرانی به همراه‬ ‫ندارد؟‬ ‫این نکته را باید مورد توجه قــرار داد که حتما این‬ ‫ت ترامپ‪ ،‬واکنش ها و پاسخ های متقابلی را به همراه‬ ‫اظهارا ‬ ‫خواهد داشت‪ .‬از این پس اروپایی ها مجبور می شوند اندکی‬ ‫از هزینه ها را بپردازند و در عملیات های مختلف مشــارکت‬ ‫ت ترامپ نیز مجبور می شود که از‬ ‫بیشتری داشته باشند‪ .‬دول ‬ ‫سیاست خودمحوری خود دست بردارد‪ .‬همچنین اروپایی ها‬ ‫باید عادت کنند که دوران ولخرجی امریکایی ها به سر امده‬ ‫استومجبورندکهبرایحفظامنیتخودشاندستبهجیب‬ ‫بشوند و پول بیشتری خرج کنند‪.‬‬ ‫اولتیماتوماروپایی‬ ‫ترامپ ناگزیر به حفظ روابط با ناتو است‬ ‫طهمورث غالمی‬ ‫‪4‬‬ ‫کارشناس مسائل امریکا‬ ‫یکــی از اصلی تریــن وعده هــای دونالــ د ترامپ در‬ ‫دوران کارزارهای انتخاباتی خود خروج از ســازمان پیمان‬ ‫اتالنتیک شــمالی (ناتو) بود با این توجیه که امریکا دیگر‬ ‫هزینه های دفاع از امنیت ســایر کشــورها را نمی پردازد‪.‬‬ ‫اما بعد از پیــروزی‪ ،‬مایک پنــس‪ ،‬معاون ترامــپ و جیمز‬ ‫متیس در نشست امنیتی مونیخ و در دیدار با اعضای ناتو‪،‬‬ ‫اعالم کردند که امریکا همچنان به حفظ ســازمان پیمان‬ ‫اتالنتیک متعهد اســت فقط باید دیگــر اعضا هزینه های‬ ‫دفاعی خود را افزایش دهند و انتظار نداشــته باشند تمامی‬ ‫ هزینه های دفاعی را امریکا پرداخــت کند‪ .‬این اظهارنظر‬ ‫اگرچه در بهبود بی اعتمادی اعضای اروپایی ناتو ب ه ترامپ‬ ‫تا حدودی اثرگــذار بود اما به طور کامل موفق نشــ د تردید‬ ‫ی ترامپ از بین ببرد‪.‬‬ ‫انها را نسبت به دوران ریاست جمهور ‬ ‫اولین تور ‪11‬روز ه ترامپ که از عربستان شروع شد و در اروپا‬ ‫پایان یافت‪ ،‬فرصتی بود برای اینکه دونال د ترامپ با تشریح‬ ‫مواضع خود یا بی اعتمادی اروپایی ها را از بین ببر د یا اینکه‬ ‫بر بی اعتمادی انهــا بیفزاید‪ .‬ترامپ در ســفر خود عالوه‬ ‫بر حضور در نشســت جی ‪ 7‬با اعضای اروپایــی ناتو دیدار‬ ‫کرد‪ .‬در این دیدار‪ ،‬ترامپ خواهان افزایش بودجه دفاعی‬ ‫اعضای ناتو و نیز مشارکت انها در جنگ علیه داعش شد که‬ ‫با موافقت کشورهای اروپایی مواجه شد‪.‬‬ ‫در این سفر مذاکرات سختی ب ا ترامپ درباره ضرورت‬ ‫تقویت ناتو انجام شــد‪ .‬هرچنــ د ترامپ بعد از بازگشــت به‬ ‫امریکا از طریق تو ئیت اعالم کرد که سفر او به اروپا بسیار‬ ‫موفق بوده اســت اما یک روز بعد انگال مرکل‪ ،‬صدراعظم‬ ‫المــان اعالم کرد کــه اتحادیــه اروپا دیگــر نمی تواند به‬ ‫انگلســتان و امریکا اتکا کند ‪ .‬ترامپ طی ســفر یازده روزه‬ ‫خود هیچ نشســت مطبوعاتی ترتیب نداد‪ .‬البته او همیشه‬ ‫بعد از هر دیدار و تماس تلفنی ان را موفق و عالی توصیف‬ ‫می کند که به نظر می رسد بیشــتر از اینکه بیانی از واقعیت‬ ‫باشــد‪ ،‬تالش برای کار امد بودن دولتش است‪ .‬همچنین‬ ‫باید سخنان صدراعظم المان را جدی گرفت که بعد از دیدار‬ ‫با ترامپ مذاکرات با او را سخت دانســت و بعد از بازگش ‬ ‫ت‬ ‫ترامپ خواهان خوداتکایی اتحادیه اروپا شد‪ .‬این وضعیت‬ ‫این ســوال مهم را مطرح می کند که رابطه ناتو و امریکا در‬ ‫ی ترامپ چه ســمت و ســویی پیدا‬ ‫دوران ریاســت جمهور ‬ ‫خواهد کرد‪ .‬در ادامه تالش می شــود از دو منظر نهادی و‬ ‫فردی به این سوال پاسخ داده شود‪.‬‬ ‫از دیدگاه فــردی بایــد به نقــش ویژه و خــاص فرد‬ ‫ی ترامپ اشاره کرد ؛ ترامپ برخالف‬ ‫رئیس جمهور امریکا یعن ‬ ‫روسای جمهور پیشین امریکا ســابقه سیاست ورزی و کار‬ ‫نظامی ندارد و به عنوان فردی کــه در تمام عمر خود صرفا‬ ‫مشغول کارهای اقتصادی بوده است همه امور را با عینک‬ ‫اقتصادی نگاه می کند‪ .‬این بدان معنا است که دونال د ترامپ‬ ‫از فهم مواردی مانند امنیت‪ ،‬ضرورت حفظ برتری جایگاه‬ ‫امریکا در سیاست بین الملل‪ ،‬مقوله نظم بین المللی و نقش‬ ‫امریکا در رابطه با ان‪ ،‬اهمیت متحدین برای حفظ جایگاه‬ ‫امریکا‪ ،‬اهمیت و جایگاه سازمان و نهادهای بین المللی در‬ ‫کمک به تقویت موقعیت امریکا و انتظارات دیگر کشورها‬ ‫از امریکا عاجز و ناتوان است‪ .‬انچ ه او می بیند این است که‬ ‫کنش های امریکا در خارج از این کشور باید بالفاصله برای‬ ‫امریکا دستاورد مالی و اقتصادی داشــته باشد‪ .‬از دیدگاه ‬ ‫ترامپ‪ ،‬امریکا نباید به دنبال این باشــد که پلیس جهان یا‬ ‫رهبر دنیا باشد و در همه امور امنیتی ابتکار عمل را به دست‬ ‫گیرد‪ .‬برخالف روســای قبلی که همواره بر رهبری امریکا‬ ‫در دنیا تاکید داشتند و در این مسیر اماده پرداخت هزینه ها‬ ‫بودند ‪ ،‬ترامپ چنیــن باوری ندارد و بــه متحدین امریکا به‬ ‫صراحت اعالم می کند که نباید انتظار داشــته باشــند که‬ ‫امریکا برطرف کننده همه دغدغه های انها باشد‪.‬‬ ‫از این منظر اگر به موضوع نگاه کنیم‪ ،‬جایگاه نقش‬ ‫رئیس جمهــور در امریکا ســبب تضعیف روابــط امریکا و‬ ‫ناتو خواهد شــد‪ .‬در واق ع ترامپ ضرورتــی برای حفظ ناتو‬ ‫متصور نیســت و اعتقادی نــدارد که ناتو بــه منافع امریکا‬ ‫خدمت می کند‪ .‬از دیدگاه ترامپ‪ ،‬روســیه تهدیدی برای‬ ‫امریکا نیست که این کشــور بخواهد همانند دوران جنگ‬ ‫سرد ناتو را در مقابل روسیه حفظ کند‪ .‬ناتو در پاسخ تهدید‬ ‫شــوروی شــکل گرفت و اگر امرو ز ترامپ با اقدامات خود‬ ‫بین الملل‬ ‫در پی تضعیف ناتو است یک معنی بیشــتر ندارد و ان این‬ ‫است ک ه ترامپ دیگر تهدیدی برای امریکا از سوی روسیه‬ ‫متصور نیست که به دنبال ان باشــد‪ .‬تا از طریق ناتو با ان‬ ‫مقابله کند‪ .‬در واقع برای ترامپ وابستگی امنیتی اتحادیه‬ ‫اروپا به توان نظامی امریکا‪ ،‬یک فرصت و وضعیت مطلوب‬ ‫نیست و برعکس سبب تحمیل هزینه های اضافی بر امریکا‬ ‫می شود‪ .‬بنابراین اگر از این زاویه به مساله نگاه کنیم بود و‬ ‫ی ترامپ فرقی ایجاد نمی کند و ترامپ قادر است‬ ‫نبود ناتو برا ‬ ‫در دوران ریاست جمهوری خود برخی ضربه ها به پیوند ناتو‬ ‫و امریکا بزند‪.‬‬ ‫اما بایــد از زاویه ای دیگر هم به موضــوع نگاه کرد و‬ ‫ان از زاویه نهادی در امریکا ست‪ .‬نظام سیاسی در امریکا‬ ‫فردمحور نیست که همه چیز بر مدار باورهای رئیس جمهور‬ ‫بچرخد‪ .‬ســازمان ها و نهادهای نظامی و امنیتی برخالف ‬ ‫ترامپ نســبت به اهمیتی کــه ناتو برای امریــکا دارد اگاه‬ ‫هستند و به خوبی می دانند که یکی از اصلی ترین پایه های‬ ‫برتری امریکا در نظام بین الملل ناتو است‪ .‬انها وابستگی‬ ‫دیگر کشورها و از جمله اروپا به امریکا را برای تامین امنیت‬ ‫خود‪ ،‬الزمه تداوم رهبری امریکا می داننــد‪ .‬از این رو انها‬ ‫مخالف تضعیف ناتو هســتند و اجازه نمی دهند که ترامپ‬ ‫به دنبال تضعیف ناتو باشــد‪ .‬عقب نشــینی ترامپ از شعار‬ ‫انتخاباتی خود درباره ناتو‪ ،‬حاکی از این است که نهادهای‬ ‫نظامی – سیاســی و امنیتی امریکا‪ ،‬ترامــپ را برای تغییر‬ ‫موضع خود تحت فشــار قرار می دهند‪ .‬بــرای مثال حتی‬ ‫سناتورهای برجســته جمهوریخواه مانند جان مک کین با‬ ‫سخنان ترامپ مخالفت کردند‪ .‬اهمیت قدرت سازمان ها‬ ‫و نهادها در امریکا به اندازه ای است ک ه ترامپ قادر نیست‬ ‫نقش انها را نادیده بگیرد‪ .‬در واقع قدرت نهادی در امریکا‬ ‫بود که اجازه ندا د ترامپ در رابطه با روســیه مسیری را برود‬ ‫که خواست او بود‪.‬‬ ‫در پایان باید گفــت هرچند اعضــای اروپایی ناتو به‬ ‫ن ترامپ اهمیت می دهند اما انها نســبت به قدرت‬ ‫ســخنا ‬ ‫نهادی امریــکا اگاهی دارنــد و اظهاراتــی مانند ضرورت‬ ‫خوداتکایی اروپا توســط خانم مرکل اقدامی در این جهت‬ ‫است که بیش از پیش بخش نهادی امریکا را تشویق کند‬ ‫که دونال د ترامپ را تحت فشــار قرار دهند تا مواضع خود را‬ ‫تغییر دهد‪ .‬بر این مبن ا ترامپ به رغم برخی ازادی عمل های‬ ‫سیاســی‪ ،‬ناگزیر از توجه به قدرت نهادهایی مانند کنگره‪،‬‬ ‫سیا و وزارت دفاع امریکا است که همچنان خواهان تقویت‬ ‫پیوندهای ناتو و امریکا برای مقابله با تهدیداتی مانند روسیه‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪63‬‬ ‫بین الملل‬ ‫دشمن فرضی‬ ‫ناتو در حوزه عقالنیت ابزاری امریکا قرار دارد‬ ‫مهدی مطهرنیا‬ ‫بین الملل‬ ‫‪64‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫‪5‬‬ ‫کارشناس مسائل بین الملل‬ ‫دونال د ترامپ‪ ،‬رئیس جمهور ایاالت متحده امریکا در‬ ‫اجالس ســران ناتو در بروکســل بار دیگر موضوع پایبندی‬ ‫اعضای ناتو به تعهدات مالی خود نســبت به این تشکل را‬ ‫مطرح و خودداری برخی از کشــور ها از پرداخت ســهمیه‬ ‫را غیرمنصفانه در حق مــردم و مالیات دهندگان امریکایی‬ ‫دانست و صراحتا از اعضای ناتو خواســت تا میزان بودجه‬ ‫دفاعی خود را افزایش دهند ‪ .‬ترامپ از ابتدای کمپین های‬ ‫انتخاباتی خود همواره بر این موضع پافشاری کرده و مدعی‬ ‫شده است که سایر اعضای ناتو در حالی از همان مزایایی که‬ ‫امریکا در رابطه با این پیمان اســتفاده می کند بهره می برند‬ ‫که تاکنون از پرداخت ســهمیه های منصفانــه مالی برای‬ ‫تامین هزینه های ان کوتاهی کرده اند‪ .‬درواقع باید گفت که ‬ ‫ترامپ در رقابت‏های انتخاباتی تا به حال موضعی منتقدانه‬ ‫نسبت به ناتو و هزینه‏های دفاعی‏اش داشته که توضیحاتی‬ ‫را برای علت این رفتار و نگاه وی می توان ارائه داد ؛ ترامپ‬ ‫یک بازیگر مبهم و به اصطالح بازتابی از نظریه بازیگر دیوانه‬ ‫هنری کیســینجر در تئوری پردازی‪‎‬های سال‪‎‬های اخیرش‬ ‫اســت‪ .‬ایاالت متحده امریکا در دورانی از حرکت تاریخی‬ ‫خود به ســمت ایجــاد هژمونی مرکــب قرار‬ ‫گرفته است که از یک سو خواهان بازگشت‬ ‫ســال‏های طالیــی قــدرت ایاالت متحده‬ ‫امریــکا در دهــه ‪ 1980‬تــا ‪ 1990‬میالدی‬ ‫است و از ســویی دیگر با چالش های جدی‬ ‫اقتصادی روبه‪‎‬رو اســت‪ .‬همچنین از طرف‬ ‫دیگر بایــد گفت کــه ترامــپ مقاومت‪‎‬ها و‬ ‫ایستادگی‪‎‬هایی را در نظام بین الملل تجربه‬ ‫می کند کــه می‪‎‬تواند بــه بحران‪‎‬هایی برای‬ ‫ایاالت متحده امریکا در دو ســطح رسمی و‬ ‫غیررسمی قدرت تبدیل شود‪ .‬بنابراین برای‬ ‫حل این بحران‏ها و چالش‪‎‬ها ایاالت متحده‬ ‫امریکا به سیاست ابهام در گفتار و اقدام قاطع‬ ‫در عمل روی اورده اســت تا وضعیتی نسبتا‬ ‫تحت کنترل برای خود و غیرقابل پیش بینی‬ ‫و به تبع ان غیرقابل کنترل برای رقبای خود‬ ‫فراهم اورد‪ .‬در نتیجه دریکفرایندتاحدودی‬ ‫مدیریت شده‪ ،‬تالش شده ت ا ترامپ به عنوان‬ ‫بازیگری در نقش دیوانه در ســاختار قدرت‬ ‫ایاالت متحده امریکا بتواند این اســتراتژی‬ ‫را پیاده کند‪ .‬بنابراین هم اکنون می‪‎‬بینیم باوجود اینکه او در‬ ‫کمپین انتخاباتی خود انتقادات بسیاری بر ناتو وارد اورده‪ ،‬یا‬ ‫در باب مسائل گوناگون سیاست داخلی و سیاست خارجی‬ ‫وعده‏هــای متفاوتی داد ه امــا اکنون به شــیوه‪‎‬ای در حال‬ ‫عمل است که در تعارض با انچه در کمپین انتخاباتی خود‬ ‫بیان می‪‎‬کرد‪ ،‬قرار می گیرد‪ .‬او در وهله نخســت وعده داده‬ ‫بود که بیش از انکه به مســائل مربوط به سیاســت خارجی‬ ‫بپردازد به سیاســت داخلی و مســائل مربوط به حوزه درون‬ ‫ملی ایاالت متحده امریکا در چارچوب دولت فدرال و پنجاه‬ ‫ایالتی که در دولت امریکا مطرح اســت بپردازد؛ اما اکنون‬ ‫او در حوزه سیاست خارجی در مســائل مربوط به خاورمیانه‬ ‫فعال‏تر نشان می‪‎‬دهد و نوعی برون‪‎‬گرایی سیاسی و تفوق‬ ‫این برون‪‎‬گرایی بر درون‪‎‬گرایی دید ‪‎‬ه می‪‎‬شــود‪ .‬در واقع ناتو‬ ‫نیز همین گونه عمل کرده که اکنون به مرحله بازتعریف یک‬ ‫ناتوی قدرتمند در عرصه بین المللی رسیده و چنانچ ه ترامپ‬ ‫قبال نیز بیان کرده بود ب ر ان است که باتوجه به رهبری امنیتی‬ ‫ایاالت متحده امریکا در سطح بین المللی‪ ،‬هزینه‪‎‬های این‬ ‫رهبری را از درون کشورهای عضو ناتو بازستاند‪ .‬این منطق‬ ‫با شــعار او در کمپین انتخاباتی اش ســازگار اســت چرا که ‬ ‫ترامپ در همین زمینه در کمپین انتخاباتی‪‎‬اش وعده داده‬ ‫بود که ایاالت متحده امریکا حاضر به ایجاد امنیت جهانی‪،‬‬ ‫بین‪‎‬المللی و تجهیز بر امنیت مناطــق بحران‪‎‬زا در وضعیت‬ ‫کنونی اســت‪ ،‬به شرط اینکه کشــورهایی که از این امنیت‬ ‫ایجاد شــده بهره می‪‎‬برند‪ ،‬هزینه‪‎‬های ان را پرداخت کنند‪.‬‬ ‫ی ترامپ در‬ ‫بنابراین انچ ه بیشتر از تعارض رفتاری و کنش‪‎‬ها ‬ ‫عرصه سیاست خارجی و در باب ناتو دیده می‪‎‬شود‪ ،‬تعارضی‬ ‫است که در مرحله نخست ناشی از یک تعارض بنیادین یعنی‬ ‫تفوق برون گرایی سیاسی بر سیاست درون‪‎‬گرایی است که‬ ‫او وعده داده بود‪ .‬در بــاب ناتو نیز او به همین صورت عمل‬ ‫کرده و اکنون در تالش است جایگاه ایاالت متحده امریکا‬ ‫را در سازمان پیمان اتالنتیک شمالی تقویت و به گونه‪‎‬ای به‬ ‫گسترش ناتو در حوزه شرق بپردازد که خاورمیانه عربی را نیز‬ ‫در برگیرد و زمینه‪‎‬های ایجاد یک ناتوی قدرتمند با هزینه‏های‬ ‫تقسیم شده بین اعضا و ورود اعضای جدید ثروتمند به این‬ ‫حوزه را ممکن نماید‪ .‬از طرف دیگر درصدد اســت رهبری‬ ‫ایاالت متحده امریکا را بر ناتو بیش از گذشته تثبیت نماید‪.‬‬ ‫بنابراین باید گفت ایاالت متحده امریکا با ایجاد یک‬ ‫الیگارشی محکم مالی بر ناتو می‪‎‬تواند زمینه های ایجاد یک‬ ‫ناتوی قدرتمندتر نسبت به گذشته را فراهم کند که این یک‬ ‫وجه مثبت است‪ .‬زمانی که کشــورهای عضو‪ ،‬هزینه‪‎‬های‬ ‫یک حرکت را پرداخــت کنند طبیعتا نســبت بــه انجام ان‬ ‫حرکت تعهد بیشــتر و از طرف دیگر پاسخگویی فزون‪‎‬تر را‬ ‫خواهان هســتند‪ .‬بنابراین این موجب می شــود که ناتو به‬ ‫یک تشــکیالت قدرتمندتر مبدل شــود‪ .‬اما از منظر دیگر‬ ‫این خطر وجود دارد که ورود کشــورها و دادن هزینه‪‎‬های‬ ‫باالتر بــرای ناتو در درون ان کشــورها موجب ایجاد نوعی‬ ‫نارضایتی و تا حدود زیادی پاسخ خواهی طبقات گوناگون‬ ‫مردم در جوامع ملی تعریف شده این کشورها شود‪ .‬بعضی‬ ‫از این کشورها دارای مسائل و بحران‏های اقتصادی درونی‬ ‫هستند که اضافه شدن هزینه‏های ناتو به انها می‪‎‬تواند مردم‬ ‫را با این پرسش روبه‪‎‬رو کند که ایا عضویت در ناتو و پرداخت‬ ‫این هزینه‪‎‬ها دارای بهره و دستاوردی مناسب برای کشور و‬ ‫ملت خواهد بود یا خیر؛ که اگر پاسخ منفی باشد می‪‎‬تواند به‬ ‫اهرم فشاری توسط احزاب مخالف و جناح‪‎‬های رقیب افراد و‬ ‫احزاب حاکم در درون این کشورها تبدیل شود‪.‬‬ ‫بنابراین هرچقدر ناتو قدرتمندتر شود و جایگاه رهبری‬ ‫ایاالت متحده امریکا در ناتو از تحکیم بیشــتری برخوردار‬ ‫شــود به پیروی از این دو مشــخصه‪ ،‬قدرت حرکت ایاالت‬ ‫متحده امریکا نیز در جهت ایجاد یک وضعیت مثبت برای‬ ‫واشنگتن در حوزه امنیت بین المللی افزایش پیدا می‪‎‬کند‪.‬‬ ‫به این ترتیب قدرت بازیگری و اهرم فشار بین المللی ایاالت‬ ‫متحده امریکا از منظر نظامی نیز فزونتر می شود‪.‬‬ ‫بهعبارتدیگربایدگفتکهامریکاازناتوبه عنوانیک‬ ‫چتر امنیتی گسترده مشارکتی میان واشنگتن و کشورهای‬ ‫متحد و هم‪‎‬سو در جهت گســترش هژمونی ایاالت متحده‬ ‫امریکا بهره می‪‎‬برد‪ .‬هر جا که ایاالت متحده امریکا خواهان‬ ‫حضور جدی‪‎‬تر و دائمی‪‎‬تر است ناتو به عنوان پیمانی فراگیر‬ ‫و فراتــر از بنیادهای اولیــه‪‎‬اش از منظــر جغرافیایی یعنی‬ ‫ اتالنتیک شــمالی‪ ،‬حرکت می‪‎‬کند و با گسترش جغرافیای‬ ‫عملیاتی خود‪ ،‬جغرافیای نفوذ و در واقع بهره‪‎‬برداریامریکا از‬ ‫مشارکتاعضایناتوبرایبسطوگسترشعمقاستراتژیک‬ ‫نفوذ ایاالت متحــده امریکا را حاصــل می‪‎‬نماید‪ .‬در چنین‬ ‫فضایی ناتو در حوزه عقالنیت ابزاری امریکا و نه عقالنیت‬ ‫ی امنیتــی ان قرار می‪‎‬گیرد تا به عنوان ســازمانی که‬ ‫تفاهم ‬ ‫می‪‎‬تواند موجب کاهش هزینه‏های ملی امریکا و در همان‬ ‫حال گســترش منافع بیشــتر امریکا شــود‪ ،‬مورد استفاده‬ ‫قرار می‪‎‬گیرد‪ .‬به این ترتیب ناتو به عنوان ابزاری در دســت‬ ‫امریکا ســت که با منابــع و هزینه‪‎‬های کمتر‬ ‫منافع بیشتری را در گستره بین المللی به دست‬ ‫می اورد و این از منطق سیاســی قدرتمندی‬ ‫برخوردار است چراکه پارادایم حاکم بر تمام‬ ‫رفتارهــا و کنش‪‎‬های سیاســی در زمان های‬ ‫گوناگون تاریخی‪ ،‬پارادایم منابع منافع بوده‬ ‫است‪ .‬به این معنا که هرچه منابع هزینه شده‬ ‫کمتر و منافع بیشــتری حاصل ایــد‪ ،‬بالطبع‬ ‫شیرینی پیروزتر و اعمال سیاست‏ها کیفی‪‎‬تر‬ ‫بوده اســت‪ .‬بنابراین زمانی که امریکا در ناتو‬ ‫با صرف کمترین منابــع از جهت همکاری و‬ ‫مشــارکت دیگر کشــورها وارد عمل می‪‎‬شود‬ ‫بیشترینمنافعیعنیگسترشهژمونیوتسلط‬ ‫امریکا را بر مناطق دیگر ایجاد می‪‎‬کند که این‬ ‫سیاست مثبت و کیفی ارزیابی می شود‪.‬‬ ‫اما این گمان و نگرانی نیز وجود دارد که‬ ‫با تضعیف ناتو‪ ،‬کشورهای شرق اروپا در برابر‬ ‫روسیه اسیب پذیر شوند؛ در این خصوص باید‬ ‫یاداور شــد که طراحی هر استراتژی و ایجاد‬ ‫سازمان‪‎‬های بین المللی مبتنی بر ان نیازمند‬ ‫وجود یک دگر اســتراتژیک اســت‪ .‬این دگر استراتژیک‬ ‫به عنوان هدف تحرکات استراتژیک کشورهای گوناگون‬ ‫مطرح می شود‪.‬‬ ‫بنابراین در هر طراحی و هدف گذاری ســازمان‏های‬ ‫بین المللی اســتراتژیک باید حداقل یک دشمن فرضی را‬ ‫مورد نظر قرار داد و بر اســاس ایجاد هــراس و اضطراب از‬ ‫تسلط ان دشمن فرضی‪ ،‬زمینه‏های همگرایی و همکاری‬ ‫جبهه خودی را فراهم ســاخت‪ .‬بنابراین بایــد پذیرفت که‬ ‫بزرگنمایــی خطر روســیه یــا بزرگنمایی خطــر قدرت‏های‬ ‫منطقه‪‎‬ای مانند تهران یا عظیم نشــان دادن خطر چین در‬ ‫اسیای شرقی‪ ،‬همگی در طراحی یک عنصر استراتژیک در‬ ‫تئوری جنگ‏های نامتعادل برای بهره‪‎‬مندی از این مشارکت‬ ‫و ایجاد همگرایی با ناتو تلقی می‪‎‬شود‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫ائتالفمنسوخ‬ ‫حمل ه ترامپ به متحدان دیرینه واشنگتن‬ ‫علی بیگدلی‬ ‫‪6‬‬ ‫کارشناس مسائل بین الملل‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫بین الملل‬ ‫صحبت های دونالــد ترامپ‪ ،‬رئیس جمهــور جدید‬ ‫ایاالت متحده امریکا در سفر به بروکسل و شرکت در نشست‬ ‫ناتو در این خصوص که کشورهای عضو این سازمان باید‬ ‫ش کشورهای‬ ‫سهم بیشتری از هزینه ها را بپردازند‪ ،‬با واکن ‬ ‫ن انــگال مرکل‪،‬‬ ‫اروپایــی مواجه شــد و حتی کســانی چو ‬ ‫صدر اعظم المان که کشــورش نقش مهمی در ناتو دارد‪،‬‬ ‫خطاب به دیگر کشــورهای عضو گفت که باتوجه به این‬ ‫رویکرد واشــنگتن انها باید از این پس سرنوشت خودشان‬ ‫را به دست گیرند‪.‬‬ ‫امریــکا که فرماندهــی کل ناتــو را در دســت دارد‪،‬‬ ‫حــدود ‪ ۷۰‬درصــد هزینه هــای ایــن ائتــاف نظامی را‬ ‫می پردازد‪ .‬البته رکس تیلرســون‪ ،‬وزیر امور خارجه امریکا‬ ‫ت ترامپ را به گونه دیگری تحلیل کرده و‬ ‫حرف های پرزیدن ‬ ‫گفت ‪«:‬ترامپ واقعا می خواهد اعضای ناتو را قانع کند که‬ ‫با تالش بیشتر به تعهدات خود به طور کامل عمل کنند‪».‬‬ ‫دونال د ترامــپ در جریان مبــارزات انتخاباتی خــود درباره‬ ‫اهمیت ناتو اظهار تردید کرده و گفته بود که ناتو‪ ،‬ائتالفی‬ ‫منسوخ است‪ .‬او همچنین گفته بود که اگر عضوی از ناتو‬ ‫تعهدات مالی خود را در قبال این سازمان انجام نداده باشد‪،‬‬ ‫امریکا ممکن است به کمک ان کشور نرود‪ .‬اگر بخواهیم‬ ‫به بررسی عملکرد ترامپ درباره ناتو بپردازیم باید گفت که‬ ‫ت ا امروز امریکا بیشترین ســهم هزینه های ناتو را پرداخت‬ ‫کرده است‪ ،‬این در حالی است که کشورهای عضو متعهد‬ ‫شده بودند دو درصد از درامد ملی‪‎‬شان را به ناتو اختصاص‬ ‫دهند اما اخیرا به دلیل احســاس امنیت بیشتر‪ ،‬از پرداخت‬ ‫سهم خود خودداری کر ‏ده‏اند‪ .‬در همین راستا بود ک ه ترامپ‬ ‫در رقابت‏های انتخاباتی‏اش بیان کرد ناتو سازمانی خسته‪،‬‬ ‫فرسوده و بی اثر اســت که باید منحل شــود؛ همچنین در‬ ‫نشستی که در بروکسل برگزار شــد‪ ،‬سخنرانی‪‎‬های ترامپ‬ ‫داللت بر عدم دلبســتگی امریکا به ناتو داشت‪ .‬باید توجه‬ ‫داشت که اتحادیه اروپا که بیشترین اعضا را در ناتو دارد‪،‬‬ ‫شــدیدا نیازمند ناتو اســت؛ دلیل این وابســتگی و نگرانی‬ ‫اتحادیه اروپا نیز قدرت گیری روسیه و تهدید اتحادیه است‪،‬‬ ‫در حالی که انها قدرتــی مانند ناتو و امریکا را در کنارشــان‬ ‫ندارند‪ .‬به همین خاطــر انگال مرکل‪ ،‬صــدر اعظم المان‬ ‫در نخســتین واکنش هایش اعالم کرد که اماده‪‎‬اند ســهم‬ ‫عقب افتاده‏شان در ناتو را پرداخت کنند تا همچنان پیمان‬ ‫ناتو برقرار باشــد و اگرچ ه ترامپ رغبت و دلبســتگی به ناتو‬ ‫از خودش نشــان نمی‪‎‬دهد اما قرار بر این شد که اقدامات‬ ‫جدیدی صــورت گیرد و کشــورهای عضو اتحادیــه اروپا‬ ‫سهم عقب افتاد ‪‎‬ه و ساالنه‪‎‬شــان را پرداخت کنند‪ .‬از طرف‬ ‫دیگر قرار است از ناتو برای ســرکوب تروریسم و اعزام پنج‬ ‫هزار نیروی جدید به افغانستان استفاده کنند‪ .‬در اینجا باید‬ ‫یاداور شد که ناتو توانایی مبارزه با تروریسم را ندارد زیرا برای‬ ‫جنگ‪‎‬های کالسیک تربیت شده است که هیچ شباهتی به‬ ‫جنگ‏های پارتیزانی ندارد و قطعا با شکست مواجه خواهد‬ ‫شد‪ .‬در همین راستا برخی کشــورها مانند فرانسه و المان‬ ‫هم با انتقال نیرو از ناتو به خاورمیانه برای مبارزه با تروریسم‬ ‫مخالفت کردند‪.‬‬ ‫در خصوص نــگاه امریکا بــه مســائل فرامنطقه ای‬ ‫نیز باید گفت کــه جمهوریخواهان برخــاف دموکرات‏ها‬ ‫که سیاســت خارجــی را مهم می‪‎‬شــمارند‪ ،‬نگاه شــان به‬ ‫درون امریکا ســت ‪ .‬ترامپ نیز درصدد اســت تعهداتی که‬ ‫برای ایجاد اشــتغال به مردم امریکا داده اســت را عملی‬ ‫کند؛ به همین خاطر قراردادی که با عربســتان ســعودی‬ ‫امضا کرد عــاوه بر اینکه ســطح محبوبیــت وی را میان‬ ‫مردم افزایش داد‪ ،‬می‪‎‬تواند ‪ 10‬هزار شــغل نیز ایجاد کند‪.‬‬ ‫بنابرایــن همان طور که گفته شــد تمرک ز ترامپ بیشــتر بر‬ ‫سیاســت داخلی اســت و همان گونه که خودش نیز اشاره‬ ‫کرد برای اختصاص مالیات امریکاییان به ناتوی فرسوده‬ ‫و احیای ان‪ ،‬همه کشــورهای عضو باید به نسبت جمعیت‬ ‫و سرزمین‪‎‬شان‪ ،‬ســهم خود را پرداخت کنند‪ .‬اگرچه برخی‬ ‫کشــورها مانند المان که دلبســتگی زیادی بــه ناتو دارند‬ ‫حاضر به انجام تمام تعهدات شــان در قبال ناتو هستند اما‬ ‫کشورهایی مانند رومانی یا یونان که اقتصاد ضعیفی دارند‬ ‫توانایی پرداخت حق السهم شــان را ندارند و بدین صورت‬ ‫نوعی چند پارگی در ناتو به وجود خواهد امد و به نظر نمی‪‎‬رسد‬ ‫که ناتو دوباره بتواند به عنوان یک نهاد نظامی قدرتمند در‬ ‫سطح بین‪‎‬الملل ظاهر شود‪.‬‬ ‫اما باید خاطرنشــان کرد که اکنون امریــکا به دنبال‬ ‫قدرت نمایی نظامی و ایجاد هزینه برای خود در بیرون از این‬ ‫کشور نیست زیرا نگاهش به درون امریکا‪ ،‬ایجاد اشتغال‪،‬‬ ‫حذف هزینه‏های مازاد برای احیای دوباره اقتصاد و ارتقای‬ ‫پرستیژ ایاالت متحده امریکا است؛ این در حالی است که‬ ‫این پرستیژ با قدرت نظامی تامین می‪‎‬شود‪ ،‬به همین خاطر‬ ‫واشــنگتن چیزی حدود ششــصد میلیون دالر هزینه‏های‬ ‫تسلیحاتی برای وزارت دفاع را افزایش داده است‪ .‬اگرچه ‬ ‫ترامپ به نوسازی در ارتش امریکا دست زده است اما حاضر‬ ‫نیست هزینه‪‎‬های دفاعی کشــورهایی مثل رومانی‪ ،‬یونان‬ ‫و پرتغال را بپردازد‪ .‬البت ه ترامپ به دنبال جنگ نیســت و در‬ ‫مذاکراتش با عربســتان هم حرفی از پیــاده کردن نیرو در‬ ‫سوریه یا جنگ با ایران نزد و ممکن است مانند مساله عراق‬ ‫و افغانستان هیات‏های مستشاری بفرستد‪ .‬زیرا اعزام نیرو‬ ‫در این مناطق هم هزینه‏های سنگینی برای امریکا به همراه‬ ‫دارد و هم اینکه انها باید در مقابل مردم امریکا برای صرف‬ ‫هزینه در این کشورها و منافعی که به همراه ندار د‪ ،‬پاسخگو‬ ‫باشــند‪ .‬بنابراین ترامپ دیگر به این سمت و سو نمی‏رود و‬ ‫برای ناتو نیز خیلی هزینه نمی‪‎‬کند و ششصد میلیارد دالری‬ ‫که از امضای قرارداد با عربســتان سعودی به دست اورد را‬ ‫خرج احیای ارتش امریکا خواهد کرد تا در صورت نیاز بتواند‬ ‫به تنهایی با روس‪‎‬ها مقابله کند‪ .‬بنابراین باید گفت که اکنون‬ ‫رهبران دنیا دارای یک منطق عقالنی و سیاسی شدند که‬ ‫به راحتی تن به جنگ نمی‪‎‬دهند و به جای اینکه جنگ‏های‬ ‫جهانی صــورت بگیرد‪ ،‬جنگ‏های منطقه ای را گســترش‬ ‫می‏دهند تا سالح‏هایشان را بفروشند‪.‬‬ ‫در خصــوص نگرانــی کــه بابــت تضعیــف ناتــو و‬ ‫اسیب پذیری کشورهای شرق اروپا در مقابل مسکو وجود‬ ‫دارد الزم بــه ذکر اســت کــه روس‪‎‬ها به دلیل مشــکالت‬ ‫اقتصادی که درون کشور خودشان دارند‪ ،‬حاضر نیستند که‬ ‫درگیر کشورهای فقیر اروپای شرقی شوند‪ ،‬به همین دلیل‬ ‫این کشورها خودشان را به اتحادیه اروپا و ناتو پیوند زده‪‎‬اند‪.‬‬ ‫بنابراین اگر روسیه بخواهد علیه ناتو دست به انتقام جویی‬ ‫بزند‪ ،‬به پایگاه‪‎‬های امریکا در لهســتان و مجارستان حمله‬ ‫خواهد کرد؛ اما از انجایی که روس‪‎‬هــا از جهت اقتصادی‬ ‫با مشکالت بســیار جدی روبه رو هســتند‪ ،‬توان گسترش‬ ‫سرزمین ندارند ‪ .‬ترامپ نیز با علم به این موضوع و بی خطر‬ ‫بودن روسیه برای ناتو‪ ،‬دلبستگی‪‎‬اش به ناتو و هزینه در ان‬ ‫را کاهش داد و اگرچه دنبال انحالل ناتو نیست اما تمایلی‬ ‫هم به سرمایه گذاری در ان ندارد‪ .‬در واقع باید گفت اکنون‬ ‫عصر «اقتصاد» است و نظامی گری به پایان رسیده است‪،‬‬ ‫بنابراین سیاست بر این اصل اســتوار است که از ابزارهای‬ ‫اقتصادی در جهت پیشبرد اهداف اســتفاده کنند و الزمه‬ ‫موفقیت در این برهه این است که کشورها در کنار هم و در‬ ‫تعامل با هم به پیش روند‪.‬‬ ‫‪65‬‬ ‫مرگ استراتژیست پیر‬ ‫بین الملل‬ ‫سیاستمدار‪ ،‬تحلیلگر و استراتژیست معروف امریکایی که نقش مهمی در پردازش عملی_‬ ‫تئوریک سیاست خارجی امریکا بخصوص عادی سازی روابط پکن ‪ -‬واشنگتن‪ ،‬کنترل تسلیحات‬ ‫با شوروی و حمایت از مجاهدان افغان داشت‪ ،‬درگذشت‪ .‬بیشتر از ان‪ ،‬نقش برژینسکی در تحوالت‬ ‫مربوط به تسخیر سفارت امریکا در ایران همیشه مورد توجه بوده است ‪ .‬رخدادی که نهایتا به حیات‬ ‫سیاسی او به عنوان مشاور امنیت ملی پایان داد‪.‬‬ ‫‪66‬‬ ‫برژینسکیچهنقشیدرسیاستخارجی‬ ‫امریکاداشت؟‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫بین الملل‬ ‫دموکرات ناکام‬ ‫بین الملل‬ ‫ازاده کشوردوست‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫درگذشــت «زبیگنیو برژینســکی» استراتژیســت و‬ ‫تئوریســین امریکایی و مشــاور امنیت ملی کاخ سفید در‬ ‫دوره ریاســت جمهوری «جیمی کارتر» شــاید خبری بود‬ ‫که در میانه اخبار تکراری جنگ‪ ،‬خشــونت و کشــتار‪ ،‬در‬ ‫حوزه دیپلماسی شوک اور و تکان دهنده بود‪ .‬از برژینسکی‬ ‫عمدتا به عنوان فردی با قابلیت تحلیل و پیش بینی باال و‬ ‫کسی که «امروز می تواند روزنامه ‪ ۲۰‬سال بعد را بخواند»‬ ‫یاد می شــود‪ .‬به رغم همه این توانایی ها به نظر می رســد‬ ‫ایده پردازی های وی در مورد ایران چندان درســت نبوده‬ ‫است‪ .‬به گفته کارشناسان غربی‪ ،‬برژینسکی که مانند یک‬ ‫شطرنج باز ماهر می توانست مانور مهره ها در چندین حرکت‬ ‫پیش رو را پیش بینی کرده و برای ان اســتراتژی طراحی‬ ‫کند‪ ،‬به عنوان مشــاور امنیت ملی کاخ ســفید نتوانست با‬ ‫تدوین یک استراتژی جامع و موثر از سقوط شاه و پیروزی‬ ‫انقالب اسالمی در ایران در ســال ‪ ۱۹۷۸‬جلوگیری کند‪.‬‬ ‫وی در جریان تســخیر النه جاسوســی نیــز تالش های‬ ‫پشــت پرده فراوانی برای ازادی گروگان هــای امریکایی‬ ‫انجام داد که همه انها بی نتیجه ماند‪ .‬وی همچنین طراح‬ ‫اصلی عملیات اعزام نیروهای کماندو به ایران برای ازادی‬ ‫گروگان های امریکایی در سال ‪ ۱۹۸۰‬بود که در این مورد‬ ‫نیز با شکست رو به رو شد‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫کودکی‬ ‫تحصیالت‬ ‫برژینســکی دوران دبیرســتان خــود را در مدرســه‬ ‫«لویوال» در مونترال گذراند و در سال ‪ ۱۹۴۵‬وارد دانشگاه‬ ‫«مک گیل» شــد و درجه کارشناســی و کارشناسی ارشــد‬ ‫خود را از همین دانشــگاه اخــذ کرد‪ .‬موضــوع پایان نامه‬ ‫دوره کارشناسی ارشد وی‪ ،‬تنوع ملیت ها در اتحاد جماهیر‬ ‫شوروی بود‪ .‬تصمیم برژینســکی برای تحصیل در مقطع‬ ‫دکتر ا در بریتانیا به دلیل فعالیت هایی که برای تصدی یک‬ ‫منصب دپیلماتیک در کانادا داشــت‪ ،‬به فرجام نرسید‪ .‬در‬ ‫واقع او برای دریافت بورس که پیش از ان برنده شده بود‪،‬‬ ‫واجد شرایط الزم شناخته نشد و نتوانست در رشته مطالعات‬ ‫بریتانیا تحصیل کند‪ .‬برژینســکی پــس از ان برای ادامه‬ ‫تحصیالت خود به امریکا سفر کرد و وارد دانشگاه هاروارد‬ ‫شــد‪ .‬پژوهش های وی در این مقطع عمدتــا روی اتحاد‬ ‫جماهیر شوروی‪ ،‬انقالب اکتبر‪ ،‬وضعیت لنین و اقدام های‬ ‫استالین متمرکز بود‪ .‬او در ســال ‪ ۱۹۵۳‬میالدی موفق به‬ ‫دریافت درجه دکتر ا شد‪.‬‬ ‫برژیســنکی پس از ان به عنوان پروفســور دانشگاه ‬ ‫ هاروارد در برابر سیاست عقبگرد «دوایت ایزنهاور» و «جان‬ ‫فوســتر دولس» به انتقادهای جدی پرداخت و تاکید کرد‬ ‫که رویکرد مبتنی بر خصومت‪ ،‬کشورهای اروپای شرقی را‬ ‫هر چه بیشتر به سمت شوروی سوق می دهد‪.‬‬ ‫او در ســال ‪ ۱۹۵۷‬برای نخســتین بــار از زمانی که‬ ‫لهستان را در کودکی ترک کرده بود‪ ،‬به این کشور بازگشت‪.‬‬ ‫این سفر‪ ،‬تصورات و قضاوت های وی مبنی بر عمیق بودن‬ ‫شکاف ها در میان بلوک شرق را تایید کرد و پس از ان اقدام‬ ‫به گسترش طرح های خود که به «تعامل مسالمت امیز»‬ ‫موســوم بود‪ ،‬کرد‪ .‬برژینســکی در ســال ‪ ۱۹۵۸‬شهروند‬ ‫امریکا شد‪ .‬جالب اینجاست که وی هرگز شهروندی کانادا‬ ‫را دریافت نکرد‪.‬‬ ‫در سال ‪ ۱۹۵۹‬میالدی‪ ،‬دانشــگاه هاروارد به جای‬ ‫برژینسکی فرد دیگری را به عنوان دستیار هنری کیسینجر‬ ‫معرفی کــرد و پــس از ان وی برای تدریس در دانشــگاه‬ ‫کلمبیا‪ ،‬عــازم نیویــورک شــد‪ .‬او در همین زمــان کتاب‬ ‫«بلوک شــوروی ؛ اتحاد و درگیری» را نوشت‪ .‬این کتاب‬ ‫بر وضعیت اروپای شــرقی از زمان اغاز جنگ سرد متمرکز‬ ‫بود‪ .‬برژینســکی همچنین اســتاد «مادلین البرایت» بود‬ ‫که بعدها سمت وزارت خارجه امریکا را بر عهده گرفت‪ .‬در‬ ‫همین زمان‪ ،‬برژینسکی به عضویت شورای روابط خارجی‬ ‫نیویورک و عضویت در گروه «بیلدبرگ» درامد‪.‬‬ ‫ورود به سیاست‬ ‫ی کارتر در‬ ‫پس از انکه جیم ‬ ‫سال ‪ ۱۹۷۶‬از تصمیمش برای‬ ‫کاندیداتوری در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری خبر داد‪،‬‬ ‫خود را «شاگرد سختکوش»‬ ‫برژینسکی معرفی کرد‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫در زمــان رقابت هــای انتخاباتــی ســال ‪،۱۹۶۰‬‬ ‫برژینسکی یکی از مشــاوران کمپین جان اف کندی بود و‬ ‫بیش از هر چیز روی عدم اتخاذ سیاست های خصمانه در‬ ‫قبال کشورهای اروپای شرقی تاکید داشت‪ .‬او همچنین‬ ‫با بیــان اینکه اتحاد جماهیر شــوروی وارد رکود سیاســی‬ ‫و اقتصادی شده اســت‪ ،‬به درستی چشــم انداز فروپاشی‬ ‫شــوروی به میلت هــای مختلــف را پیش بینی کــرده بود ‬ ‫(موضوعی که به نوعی بسط پایان نامه کارشناسی ارشد او‬ ‫به شــمار می رود)‪ .‬با همه اینها‪ ،‬پیشنهادهای برژینسکی‬ ‫به جان اف کندی در جریان بحران موشــکی کوبا‪ ،‬نام او‬ ‫بین الملل‬ ‫برژینســکی در تاریــخ ‪ ۱۸‬مــارس ‪ ۱۹۲۸‬در ورشــو‬ ‫پایتخت لهستان متولد شد‪ .‬پدر برژینسکی یک دیپلمات‬ ‫لهســتانی بود که بین ســال های ‪ ۱۹۳۱‬تــا ‪ ۱۹۳۵‬برای‬ ‫ماموریت به المان اعزام شــده بود؛ همین مساله موجب‬ ‫شد زبیگنیو سال های اولیه عمر خود را در مکانی بگذارند‬ ‫که شــاهد خیــزش نازی ها بود‪ .‬پدر برژینســکی ســپس‬ ‫طی ســال های ‪ ۱۹۳۶‬تا ‪ ۱۹۳۸‬در زمان جوزف اســتالین‬ ‫به اتحاد جماهیر شــوروی اعزام شــد‪ .‬بعدها اسرائیل از‬ ‫برژینســکی پدر به دلیل کمک به فرار یهودیان از تعقیب‬ ‫نازی ها تقدیر کرد‪.‬‬ ‫پدر برژینســکی در ســال ‪ ۱۹۳۸‬به عنوان کنســول‬ ‫به مونتــرال کانادا اعزام شــد و یک ســال بعــد‪ ،‬قرارداد‬ ‫«مولوتوف ریبن تروپ» موســوم به قرارداد عدم تجاوز‪،‬‬ ‫میان المان نازی و اتحاد جماهیر شوروی به امضا رسید‪.‬‬ ‫پــس از روی کار امــدن دولت نــازی در المــان‪ ،‬منطقه‬ ‫گدانسک (دانتزیگ) «شــهر ازاد ی» که لهستان اداره‬ ‫می کرد و دارای اکثریتی المانی بود‪ ،‬مساله ساز شد‪.‬‬ ‫هیتلر مدعــی نظارت المــان بر گدانس بــود و این‬ ‫دخالت‪ ،‬برای لهستانی ها خوشایند نبود‪ .‬لهستان همچنین‬ ‫به رغم فشــارهای فزاینده المان پیشــنهاد هیتلر را برای‬ ‫لشکرکشی مشترک برای اشغال اوکراین نمی پذیرفت‪.‬‬ ‫با شروع تظاهرات ضد نازی در ورشــو و به بن بست‬ ‫رسیدن مذاکرات از ســوی المان‪ ،‬هیتلر یکطرفه پیمان‬ ‫حســن همجواری را که در ســال ‪ ۱۹۳۴‬با دولت لهستان‬ ‫بســته بود‪ ،‬به هــم زد و در نهایت‪ ،‬لهســتان هدف حمله‬ ‫المان نازی و اتحاد جماهیر شوروی قرار گرفت این اتفاق‬ ‫در سال ‪ ۱۹۴۵‬میالدی و پس از برگزاری «کنفرانس یالتا»‬ ‫(کنفرانسی که چند ماه پیش از پایان جنگ جهانی دوم از‬ ‫چهارم تا یازدهم فوریه سال ‪ ۱۹۴۵‬به مدت هشت روز در‬ ‫کاخ تزارها در شهر یالتا واقع در شــبه جزیره کریمه برگزار‬ ‫شد‪ ،‬افتاد‪) .‬‬ ‫در این کنفرانس فرانکلیــن روزولت‪ ،‬رئیس جمهور‬ ‫امریکا و وینستون چرچیل‪ ،‬نخست وزیر انگلستان از یک‬ ‫سو و جوزف استالین از سوی دیگر عمدتا درباره سرنوشت‬ ‫کشورهای اروپایی پس از پایان جنگ به بحث پرداختند‪.‬‬ ‫لهستان تحت سیطره و نفوذ شوروی قرار گرفت و همین‬ ‫مساله شرایطی را ایجاد کرد که خانواده برژینسکی نتوانند‬ ‫با امنیت به لهســتان بازگردند‪ .‬با همه این فراز و فرودها‪،‬‬ ‫عمیق ترین تاثیرات محیطی بر زندگی زبیگنیو برژینسکی‬ ‫به واسطه جنگ جهانی دوم رقم خورد‪ .‬وی در مصاحبه ای‬ ‫در این باره گفته است‪« :‬خشونت عمیقی که علیه لهستان‬ ‫به کار گرفته شد‪ ،‬بر درک من از جهان تاثیرگذار بود و من‬ ‫را نسبت به این مســاله که معامالت سیاسی جهان تا حد‬ ‫حیاتی و بنیادین است‪ ،‬حساس تر کرد‪».‬‬ ‫را بیش از پیش در عرصه سیاســت خارجی امریکا مطرح‬ ‫کــرد‪ .‬او در ارتباط بــا این بحــران‪ ،‬همچنین بــر رویکرد‬ ‫«سیاســت های غیرخصمانــه» تاکید داشــت و همواره‬ ‫می گفت که در پیش گرفتن چنین سیاست هایی می تواند‬ ‫باعث اگاه شدن کشــورهای اروپای شرقی از هراس شان‬ ‫از المان تهاجمی و فرونشــاندن خشم کشورهای اروپای‬ ‫غربی که نگران ایجاد یک ابرقدرت بر اســاس کنفرانس‬ ‫یالتا بودند‪ ،‬شــود‪ .‬برژینســکی در کتابی در ســال ‪۱۹۶۲‬‬ ‫میالدی‪ ،‬احتمال شــکاف بیــن چین و اتحــاد جماهیر‬ ‫شــوروی را رد کــرده و تاکید کرده بــود که اتحــاد انها نه‬ ‫در حال حاضر و نه در ا ینده شــاهد شکســت خواهد بود‪.‬‬ ‫برژینسکی در ســال ‪ ۱۹۶۴‬میالدی از کمپین انتخاباتی‬ ‫«لیندون جانسون» و سیاست حقوق مدنی دفاع کرد‪ .‬از‬ ‫طرف دیگر‪ ،‬او شاهد بود که اتحاد جماهیر شوروی پس از‬ ‫سرنگونی خروشچف‪ ،‬دچار نوعی رکود و عدم خالقیت شده‬ ‫است‪ .‬وی در حالی که همچنان از سیاست تعامل در قبال‬ ‫کشورهای اروپای شرقی حمایت می کرد‪ ،‬نسبت به طرح‬ ‫دوگل درباره «اروپا از اطلس تا اورال» به طور جدی هشدار‬ ‫می داد‪ .‬او همچنین از حامیان جنــگ ویتنام بود‪ .‬وی در‬ ‫سال ‪ ۱۹۶۶‬میالدی به عضویت در شورای سیاست گذاری‬ ‫وزارت خارجه امریکا درامد ولی دو ســال بعد در اعتراض‬ ‫به سیاســت گســترش جنگ در دولت جانســون‪ ،‬از این‬ ‫شورا اســتعفا داد‪ .‬برژینســکی پس از ان مشاور سیاست‬ ‫خارجی «هوبرت هومفری» معاون رئیس جمهوری وقت‬ ‫امریکا شد‪.‬‬ ‫ی کارتر در سال ‪ ۱۹۷۶‬از تصمیمش‬ ‫پس از انکه جیم ‬ ‫بــرای کاندیداتــوری در انتخابات ریاســت جمهوری خبر‬ ‫داد‪ ،‬خود را «شاگرد سختکوش» برژینسکی معرفی کرد‪.‬‬ ‫برژینسکی اواخر ســال ‪ ۱۹۷۵‬میالدی مشــاور سیاست‬ ‫خارجی کارتر شده و به یکی از منتقدان جدی سیاست های‬ ‫نیکسون‪ -‬کیسینجر در قبال شوروی تبدیل شد‪ .‬برژینسکی‬ ‫به نوعی پاسخ دموکرات ها به هنری کیسینجر در اردوگاه‬ ‫جمهوریخواهان به شمار می رفت‪.‬‬ ‫کارتــر بعــد از پیــروزی در انتخابات ســال ‪،۱۹۷۶‬‬ ‫برژینســکی را به عنوان مشــاور امنیت ملی خود انتخاب‬ ‫کرد‪ .‬او در سال ‪ ۱۹۷۸‬به کارتر پیشــنهاد کرد راه تعامل با‬ ‫جمهوری خلق چین را در پیش بگیرد و در همین راستا برای‬ ‫فراهم کردن زمینه عادی سازی روابط‪ ،‬به پکن سفر کرد‪.‬‬ ‫این مساله باعث تیره شدن روابط واشنگتن با تایوان شد‪.‬‬ ‫ســال ‪ ۱۹۷۹‬میالدی که ایــران به عنــوان یکی از‬ ‫متحدان منطقه ای امریکا در خاورمیانه شاهد انقالب بود‪،‬‬ ‫عرصه بزرگی برای سنجش مهارت دیپلماتیک برژینسکی‬ ‫‪67‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪68‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫بین الملل‬ ‫فراهم شــد‪ .‬با این حال او در حفظ ایــن متحد منطقه ای‬ ‫مهم برای امریکا کامال ناموفق عمل کرد‪ .‬این شکســت‬ ‫برژینسکی بار دیگر در پرونده تســخیر النه جاسوسی نیز‬ ‫تکرار شــد و تالش هــای وی بــرای ازادی گروگان های‬ ‫امریکایی‪ ،‬بی ســرانجام ماند‪ .‬او همچنیــن طراح اصلی‬ ‫عملیات اعــزام نیروهای کمانــدو به ایران بــرای ازادی‬ ‫گروگان های امریکایی در سال ‪ ۱۹۸۰‬بود که در این مورد‬ ‫نیز با شکست رو به رو شد‪.‬‬ ‫امضای دومین معاهده محدودســازی سالح های‬ ‫استراتژیک موسوم به «ســالت ‪ »۲‬و میانجی گری توافق‬ ‫کمپ دیوید از جمله فعالیت های مهمی بود که برژینسکی‬ ‫در ان نقش مهمی داشــت‪ .‬برژینســکی به همراه کارتر‪،‬‬ ‫«ســایروس ونس» وزیر امور خارجه و «هارولد ساندرز»‬ ‫معاون وزیــر خارجه اعضای هیات امریکایی در نشســت‬ ‫کمپ دیوید بودند‪ .‬این نشســت در تاریخ چهارم سپتامبر‬ ‫اغاز شده و تا ‪ ۱۷‬سپتامبر به مدت ‪ ۱۲‬روز به طول انجامید‪.‬‬ ‫برژینسکی از حامیان مسلح کردن شبه نظامیان مجاهدین‬ ‫علیه دولت حزب دموکراتیک افغانســتان بود و توانســت‬ ‫جیمی کارتر را متقاعد کند که این اقدام موجب می شــود‬ ‫تا «ارتش شــوروی برای مداخله در افغانستان» تحریک‬ ‫شود‪.‬‬ ‫برژینســکی خــود در یکــی از مصاحبه هایش گفته‬ ‫است که در سال ‪ ۱۹۷۹‬ماه ها پیش از لشکرکشی نیروهای‬ ‫شوروی به افغانستان‪ ،‬او و جیمی کارتر تصمیم گرفتند به‬ ‫مجاهدان اسالم گرای افغانستان کمک کنند‪.‬‬ ‫برژینســکی گفته بود که جیمی کارتر به تشــویق او‬ ‫طرح حمایت از اسالم گرایان افغان را در سال ‪ ۱۹۷۹‬ماه ها‬ ‫پیش از لشکرکشی شوروی به افغانستان امضا کرد‪.‬‬ ‫او در مصاحبــه ای بــا یکــی از مجله هــای معروف‬ ‫امریکایی گفته بود‪ ،‬پس از امضای این طرح‪ ،‬دفتر مشاور‬ ‫امنیت ملی کاخ سفید اسناد کمک به اسالم گرایان افغان ‬ ‫را تهیه می کرد و امضای رئیس جمهور جیمی کارتر را پای‬ ‫ان می گرفت‪.‬‬ ‫هدف ایاالت متحــده و پاکســتان در ان زمان این‬ ‫بود که برای دولت طرفدار شــوروی در افغانستان مشکل‬ ‫ایجاد کننــد تا مانــع نفوذ اتحاد شــوروی در پاکســتان و‬ ‫دیگر کشــورهای جنوب اســیا شــوند‪ .‬در ان زمان حزب‬ ‫دموکراتیک خلق افغانستان که به شدت طرفدار شوروی‬ ‫بود‪ ،‬در کابل حکومت می کرد‪.‬‬ ‫حزب بر سر اقتدار در کابل‪ ،‬همچنان روابط محکمی‬ ‫ با حزب کمونیست هند داشت‪ .‬اگر دولت طرفدار شوروی‬ ‫در افغانستان‪ ،‬با ثبات می شد و اقتدارش را تثبیت می کرد‪،‬‬ ‫احتمال ان وجود داشــت که روابطش را با ســازمان های‬ ‫سیاسی طرفدار مسکو در هند‪ ،‬پاکستان و ایران گسترش‬ ‫دهد و گستره نفوذ شوروی را وسیع تر کند‪ .‬این چیزی بود‬ ‫که پاکســتان و ایاالت متحده در ان زمــان از ان هراس‬ ‫داشتند‪.‬‬ ‫برژینسکی در سال ‪ ۱۹۸۵‬و در زمان ریاست جمهوری‬ ‫رونالد ریــگان‪ ،‬به عنــوان یکــی از اعضای کمیســیون‬ ‫جنگاوری شیمیایی در کاخ ســفید فعالیت می کرد‪ .‬وی از‬ ‫سال ‪ ۱۹۸۷‬تا ‪ ۱۹۸۸‬میالدی نیز عضو کمیسیون شورای‬ ‫امنیت ملی‪ -‬دفاعــی امریکا بود و در ســال های ‪ ۱۹۸۷‬تا‬ ‫‪ ۱۹۸۹‬میالدی عضو شورای مشــاوره اطالعات خارجی‬ ‫رئیس جمهوری امریکا بود‪.‬‬ ‫برژینسکی بعد از مدتی کناره گرفتن از دنیای سیاست‬ ‫را بــه ماندن در این فضــا ترجیح داد و عمــده تالش خود‬ ‫را روی فعالیت های پژوهشــی متمرکز کــرد‪ .‬او در حالی‬ ‫سیاست را ترک کرد که ایجاد شکاف و چند دستگی میان‬ ‫دموکرات ها مهمترین دغدغه وی بود‪.‬‬ ‫برژینســکی ســرانجام در تاریــخ ‪ ۲۶‬مــی ‪ ۲۰۱۷‬در‬ ‫بیمارستانی در ایالت ویرجینیای امریکا درگذشت‪.‬‬ ‫منطق ژئوپلیتیک قدرت‬ ‫نگاهی به اندیشه های برژینسکی‪ ،‬معمار اصلی سازش جهان عرب و اسرائیل‬ ‫ابراهیم متقی‬ ‫استاد دانشگاه تهران‬ ‫‪2‬‬ ‫کمتر نظریه پــرداز علوم سیاســی و روابط بین الملل‬ ‫وجود دارد کــه با اثــار و اندیشــه های راهبــردی زبیگنیو‬ ‫برژینســکی اشــنایی نداشــته باشــد‪ .‬رویکرد برژینسکی‬ ‫از ایــن جهــت اهمیــت دارد که بخــش قابــل توجهی از‬ ‫طرح ریزی هــای دیپلماتیک‪ ،‬امنیتی و راهبــردی امریکا‬ ‫در ارتباط با ایران نیمه دوم دهه ‪ 1970‬را شکل داده است‪.‬‬ ‫عالوه بر ان می توان برژینســکی را معمار اصلی ســازش‬ ‫جهان عرب و اسرائیل دانســت‪ .‬روندی که با کمپ دیوید‬ ‫شروع شــد‪ ،‬با کنفرانس مادرید تداوم یافت و نقطه عطف‬ ‫خود را در پیمان اسلو منعکس ساخت‪.‬‬ ‫نشانه های تحول سیاست خارجی امریکا در سال های‬ ‫بعد از جنگ دوم جهانی عمدتا تحت تاثیر نظریه پردازانی‬ ‫همانند کیسینجر‪ ،‬برژینسکی و فرانســیس فوکویاما بوده‬ ‫اســت‪ .‬هریک از ســه نظریه پرداز یاد شــده در یک دوره‬ ‫تاریخی خاص بر روندهای سیاست خارجی امریکا و محیط‬ ‫پیرامونی تاثیر به جا گذاشــته اند‪ .‬کارگــزاران و گروه های‬ ‫نسلی دوران پیروزی انقالب اسالمی با انگاره های ذهنی‬ ‫و الگوی رفتاری برژینسکی بیش از هر یک از زمامداران و‬ ‫نظریه پردازان موضوعات راهبردی امریکا اشنایی دارند‪.‬‬ ‫‪ -1‬برژینسکی و اندیشه ژئوپلیتیکی تکثیر و‬ ‫گسترش قدرت در سیاست خارجی امریکا‬ ‫اندیشــه های ژئوپلیتیکــی برژینســکی همــواره‬ ‫الهام بخش رهبران سیاســی و مدیران عالیه شرکت های‬ ‫اقتصادی امریکا قرار داشــته اســت‪ .‬هنــر منحصر به فرد‬ ‫برژینســکی را می تــوان بهره گیــری از قواعــد و منطــق‬ ‫ژئوپلیتیکی برای منافع ملی‪ ،‬قدرت و انگاره های سیاست‬ ‫خارجی دانســت ‪ ،‬همان گونه ای که کیسینجر در کتاب ها‬ ‫و اموزه هــای سیاســی خود نســبت بــه الگوهــای کنش‬ ‫تاریخی بــر مبنای موازنه راهبردی تاکید داشــته اســت‪.‬‬ ‫نگرش برژینســکی نیــز مبتنی بــر نشــانه هایی از تحلیل‬ ‫فرایندهای راهبردی بر مبنای شکل بندی های ژئوپلیتیکی‬ ‫و ضرورت های امنیتی قرار داشته است‪.‬‬ ‫برژینســکی تالش داشــت تا مدیریت امور عمومی‬ ‫جهان را بر اساس قواعد قدرت و منطق ژئوپلیتیکی تبیین‬ ‫نماید‪ .‬اندیشــه های برژینســکی به میــزان قابل توجهی‬ ‫از رویکــرد افــرادی هماننــد «ماهــان»‪« ،‬مکینــدر» و‬ ‫«اسپایکمن» الهام گرفته است‪ .‬هریک از ‪ 3‬ژئوپلیتیسین‬ ‫یاد شــده توانســتند زمینه هــای الزم بــرای نقش یابــی‬ ‫فرایندهایــی را به وجــود اورند که تاریخ سیاســی جهان و‬ ‫الگوهای کنش راهبردی ایاالت متحده را تحت تاثیر قرار‬ ‫داده است‪.‬‬ ‫برژینسکی نیز چنین فرایندی از تاثیرگذاری راهبردی‬ ‫را از اواسط دهه ‪ ،1970‬یعنی زمانی که عضو شورای روابط‬ ‫خارجی امریکا گردید‪ ،‬به انجام رســاند‪ .‬به همان گونه ای‬ ‫که کیســینجر را می توان نظریه پرداز راهبــردی امریکا از‬ ‫حزب جمهوریخواه بر اســاس نگرش موازنه گرایی امنیتی‬ ‫دانست‪ ،‬برژینسکی نیز ژئوپلیتیک بر تحول مبتنی بر قدرت‬ ‫و دگرگونی سیاسی را عامل اساسی ایجاد ثبات و تعادل در‬ ‫نظام جهانی می داند‪ .‬کیســینجر و برژینسکی اموزه های‬ ‫مختلفی برای نقش افرینی راهبردی امریــکا در برخورد با‬ ‫بحران های بین المللی تاکید داشتند‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫منافع ملی امریکا همراه خواهد شــد‪ .‬به همین دلیل است‬ ‫که تالش کرد تــا در کابینه کارتــر از ســازوکارهایی برای‬ ‫کنترل محیط منطقه ای بر اســاس نشانه های ژئوپلیتیکی‬ ‫استفاده نماید‪ .‬نقش برژینسکی زمانی اشکار شد که امریکا‬ ‫پدیده هایی از تغییر در الگوی رفتاری شوروی برای گسترش‬ ‫حوزه نفوذ به سرزمین های جنوبی را مشاهده کرد‪.‬‬ ‫اندیشه های راهبردی برژینسکی براساس نشانه هایی‬ ‫از تغییر محیط و الگوی رفتار بازیگران در حوزه های بحرانی‬ ‫شکل گرفته است‪ .‬در سال های دهه ‪ ،1970‬محور اصلی‬ ‫سیاســت و اندیشــه مقامات امریکایی را مقابلــه با اتحاد‬ ‫شــوروی تشــکیل می داد‪ .‬در ایــن دوران‪ ،‬برژنف تالش‬ ‫داشت تا زمینه گسترش قدرت اتحاد شوروی در حوزه های‬ ‫مختلف جغرافیایی از اروپای مرکزی تا اسیای جنوبی را به‬ ‫وجود اورد‪.‬‬ ‫ماموریت اصلی برژینســکی در رونــد نظریه پردازی‬ ‫راهبردی را می توان بهره گیری از ســازوکارهایی دانســت‬ ‫که قدرت اتحاد شــوروی را از طریــق بازیگران منطقه ای‬ ‫مهار و محدود می سازد‪ .‬برژینسکی و «جورج بال» معاون‬ ‫خاورمیانه ای وزارت امور خارجه امریــکا در دوران کارتر و‬ ‫سایروس ونس تالش داشــتند تا زمینه های کنترل اتحاد‬ ‫شــوروی از طریق جغرافیــای پیرامونی را فراهــم اورند‪.‬‬ ‫برژینســکی از اموزه های تغییر الگو بهره گرفت و توانست‬ ‫فرایندی را ایجــاد نماید کــه مقابله با اتحاد شــوروی را از‬ ‫طریق شکل گیری نهادها و ســاخت بندی های منطقه ای‬ ‫به وجود اورد‪.‬‬ ‫به همان گونه ای که کیسینجر نظریه راهبردی خود را‬ ‫براساس ثبات و تعادل راهبردی تنظیم کرده‪ ،‬برژینسکی نیز‬ ‫اندیشه های ژئوپلیتیکی خود را برای ارتقای قدرت امنیتی‬ ‫ایاالت متحده در برخورد با بحران هــای منطقه ای به کار‬ ‫گرفته است‪ .‬کیسینجر الگوهای کنش راهبردی بر اساس‬ ‫قواعد تاریخی را از «بیســمارک» الهام گرفته است‪ .‬نظم‬ ‫بیســمارکی در قالب دوران های تاریخی شکل گرفت که‬ ‫توانســت زمینه های الزم برای ائتالف المــان‪ ،‬اتریش و‬ ‫روسیه را در قالب سیستم اول و دوم بیسمارک فراهم اورد‪.‬‬ ‫انگاره های بیســمارک مورد توجه کیسینجر در روند‬ ‫عادی ســازی روابط امریکا بــا چین برای ارتقــای نقش و‬ ‫جایــگاه راهبردی ایــاالت متحده در رقابت هــای جهانی‬ ‫گردیده اســت‪ .‬کیســینجر در دورانی زندگــی می کرد که‬ ‫مهم ترین دغدغه ایاالت متحده را کنترل اتحاد شوروی از‬ ‫طریق موازنه راهبردی تشکیل می داد‪ .‬به همان گونه ای که‬ ‫برژینسکی را می توان نماد نظریه پردازی راهبردی ایاالت‬ ‫متحده در عصر ظهــور بحران های منطقه ای دانســت‪.‬‬ ‫دورانی کــه جابه جایی های ژئوپلیتیکی تشــدید گردیده و‬ ‫تاثیر خود را بر زندگی سیاسی کشورها به جا گذاشته است‪.‬‬ ‫‪ -2‬فرایند نقش یابی حرفه ای برژینسکی در‬ ‫نهادهای راهبردی امریکا‬ ‫رویکرد برژینســکی دربــاره ناارامی هــای منطقه ای‬ ‫در «تئوری قوس بحران» مشــاهده می شود‪ .‬این نظریه‬ ‫توانســت بر ســاختار نظامی و عملیاتی ایاالت متحده در‬ ‫محیط منطقه ای تاثیــر به جا گذارد‪ .‬ســازماندهی نیروی‬ ‫واکنش سریع در حوزه خلیج فارس‪ ،‬دریای عمان و اقیانوس‬ ‫هند براساس رویکرد ژئوپلیتیکی برژینسکی انجام پذیرفت‪.‬‬ ‫نیروی واکنش سریع با الگوهای مربوط به «دکترین کارتر»‬ ‫هماهنگی داشته است‪.‬‬ ‫نیروی واکنش سریع در سال ‪ 1981‬تبدیل به «نیروی‬ ‫فرماندهی مرکزی» موسوم به «سنتکام» گردید‪ .‬نیرویی‬ ‫که از اوایل دهه ‪ 1980‬نقش محــوری در عملیات نظامی‬ ‫و منطقه ای امریکا به جا گذاشــته اســت‪ .‬در سال ‪،1981‬‬ ‫نیروی فرماندهی مرکزی برای کنترل عملیاتی ‪ 17‬کشــور‬ ‫منطقه ای در غرب اسیا‪ ،‬جنوب اسیا‪ ،‬شمال افریقا و شرق‬ ‫مدیترانه سازماندهی شد‪ .‬چنین تحولی را می توان بخشی‬ ‫از سازوکارهایی دانســت که ضرورت نقش یابی امریکا در‬ ‫سال های بعد از ناکارامدی دکترین نیکسون را امکان پذیر‬ ‫می ساخت‪.‬‬ ‫برژینسکی در سال های بعد از پایان حکومت کارتر‪،‬‬ ‫نقش خود به عنــوان نظریه پــرداز برجســته را حفظ کرد‪.‬‬ ‫جایگاه برژینســکی در «شــورای ناظران مرکز تحقیقات‬ ‫بین المللی و راهبردی واشنگتن» از این جهت اهمیت دارد‬ ‫که طرح های عملیاتــی و راهبردی امریکا برای نقش یابی‬ ‫نیروهای نظامی و امنیتی در حوزه های مختلف جغرافیایی‬ ‫را امکان پذیر می ساخت‪ .‬بخش قابل توجهی از مقاالت و‬ ‫کتاب های برژینســکی ماهیت انتقادی نسبت به سیاست‬ ‫خارجی جورج بوش پسر و دونال د ترامپ داشته است‪ .‬به طور‬ ‫کلی برژینســکی را می توان به عنوان ابداع کننده «جنگ‬ ‫نیابتی» دانست‪.‬‬ ‫جنگ نیابتــی در نگــرش برژینســکی‪ ،‬هزینه های‬ ‫محدودتری برای سیاست امنیتی و راهبردی امریکا ایجاد‬ ‫می کند‪ .‬به همین دلیل است که برژینسکی در روند تئوریزه‬ ‫کردن‪ ،‬سازماندهی و فرایندهایی همانن د شکل گیری جنگ‬ ‫عراق علیه ایران‪ ،‬جنگ نیابتی گروه های تکفیری در سوریه‬ ‫و عراق و همچنین در به کارگیری سازمان مجاهدین خلق‬ ‫منافقین و شورای ملی مقاومت به عنوان کارگزار اطالعاتی‬ ‫و امنیتــی ســرویس های مقابله کننده با نقــش منطقه ای‬ ‫ایران همانند اســرائیل‪ ،‬عربســتان و عراق دوران صدام‬ ‫حســین‪ ،‬نقش موثر و راهبردی داشــته است‪ .‬برژینسکی‬ ‫به این موضوع اشــاره دارد که ســازوکارهای جنگ نیابتی‬ ‫و بهره گیــری از نیروهای پیرامونی‪ ،‬هزینــه کمتری برای‬ ‫ساختار دفاعی و راهبردی امریکا در مناطق بحرانی خواهد‬ ‫داشت‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫در زمان ظهور و گسترش انقالب اسالمی‪ ،‬برژینسکی‬ ‫نقش موثری در روند دگرگونی های ژئوپلیتیکی منطقه ایفا‬ ‫کرد‪ .‬اگرچه عده ای فکــر می کنند که برژینســکی حامی‬ ‫ اصلی رژیم محمدرضا پهلوی در دوران انقالب اســامی‬ ‫بود ه اما چنین نگرشی با الگوی کنش ژئوپلیتیکی برژینسکی‬ ‫متفاوت به نظر می رســد‪ .‬برژینسکی حتی مخالفت خود با‬ ‫پیمان سالت ‪ 2‬را اعالم کرد‪ .‬نگرش برژینسکی معطوف به‬ ‫سازوکارها و فرایندی بود که زمینه های الزم برای تغییر در‬ ‫ژئوپلیتیک قدرت را امکان پذیر می ساخت‪.‬‬ ‫اندیشه حقوق بشر در سیاســت خارجی امریکا محور‬ ‫اصلی تحول محسوب می شد‪ .‬برژینســکی بر این اعتقاد‬ ‫بود که حمایت سنتی امریکا از نظام های سیاسی اقتدارگرا‬ ‫می تواند زمینه های الزم برای شکل گیری بحران‪ ،‬کودتا و‬ ‫گسترش نفوذ اتحاد شوروی را به وجود اورد‪ .‬اندیشه حقوق‬ ‫بشر با ژست سیاسی کارتر هماهنگی بیشتری داشت‪ .‬روند‬ ‫تحول سیاســت خارجی امریکا در دوران کارتــر به میزان‬ ‫قابل توجهی با اندیشه های سیاسی و ژئوپلیتیکی برژینسکی‬ ‫پیوند دارد‪.‬‬ ‫در زمان برگــزاری کنفرانس گوادلوپ‪ ،‬برژینســکی‬ ‫به عنوان محور اصلی نظریه پردازی سیاست خارجی امریکا‬ ‫برای گذار از حکومت پهلوی محســوب می شد‪ .‬به همین‬ ‫دلیل است که نامبرده زمینه ســف ر هایزر به تهران را فراهم‬ ‫کرد‪ .‬رویکرد برژینسکی با ســایروس ونس در مورد الگوی‬ ‫رفتاری امریکا در برابر حکومت شاه و انقالب اسالمی دارای‬ ‫تفاوت های بنیادیــن بود‪ .‬ونس در زمــره تکنوکرات هایی‬ ‫محسوب می شد که به الگوهای ســازمانی و بوروکراتیک‬ ‫توجه می کرد ‪ ،‬در حالی که برژینسکی نگرش کامال متفاوتی‬ ‫داشته و براساس طرح ریزی راهبردی به تنظیم فرایندهای‬ ‫سیاسی مبادرت می کرد‪ .‬به همین دلیل است که اختالف‬ ‫بین برژینســکی و ســایروس ونس در ارتباط با موضوعات‬ ‫راهبردی ایران افزایش یافت‪.‬‬ ‫در روزهــای بعد از تســخیر ســفارت امریکا توســط‬ ‫دانشــجویان پیرو خط امام‪ ،‬زمینه برای تنظیم طرح های‬ ‫‪ -4‬نظریه قوس بحران و بازتعریف نقش نیروی‬ ‫نظامی منطقه ای و راهبردی امریکا‬ ‫بین الملل‬ ‫فعالیت های راهبردی برژینســکی مربوط به دورانی‬ ‫اســت که نقش موثــری در نظریه پردازی مقابلــه با اتحاد‬ ‫شــوروی در «دانشــگاه جورج تاون»‪« ،‬مدرسه مطالعات‬ ‫پیشرفته بین المللی» و «دانشگاه جان هاپکینز» به انجام‬ ‫رساند‪ .‬در سال های دهه ‪ 1970‬وارد شورای روابط خارجی‬ ‫امریکا شد‪ .‬مرکزی که نقش سایه در نظریه پردازی راهبردی‬ ‫امریکا ایفا می کند‪ .‬به همین دلیل اســت که با کارتر اشنا‬ ‫شده و نقش موثری در تنظیم برنامه های سیاست خارجی‬ ‫کارتر در مناظره های انتخاباتی ‪ 1976‬ایفا کرد‪.‬‬ ‫محور اصلی اندیشــه راهبردی برژینســکی را تغییر‬ ‫تشــکیل می داد‪ .‬برژینســکی بر ایــن اعتقاد بــود که اگر‬ ‫نظم های ســنتی طوالنی شــود‪ ،‬با فرســایش بازیگران و‬ ‫‪ -3‬برژینسکی و فرایند سیاستگذاری امریکا در‬ ‫قبال انقالب اسالمی ایران‬ ‫دیپلماتیک‪ ،‬مسیر دوم‪ ،‬رایزنی منطقه ای و عملیات نظامی‬ ‫برای ازادسازی اعضای سفارت امریکا در تهران مورد توجه‬ ‫قرار گرفت‪ .‬برژینســکی را می توان طراح عملیات «پنجه‬ ‫عقاب» برای ازادســازی افرادی دانســت که در ســفارت‬ ‫امریکا توســط گروه های رادیکال نگهداری می شــدند‪.‬‬ ‫گروه هایی که تاثیر قابل توجهی بر جهت گیری و روندهای‬ ‫سیاست های خارجی ایران به جا گذاشتند‪.‬‬ ‫عملیات پنجه عقاب تحت تاثیر موضوعات پیش بینی‬ ‫نشده و غیرمترقبه کارکرد خود را از دست داد‪ .‬به همین دلیل‬ ‫است که کارتر و برژینسکی نتوانســتند موقعیت خود را در‬ ‫ساختار سیاسی امریکا برای دومین دوره ریاست جمهوری‬ ‫حفظ نمایند‪ .‬الگوهای رفتاری برژینسکی‪ ،‬زمینه الزم برای‬ ‫تغییر در ژئوپلیتیک منطقه ای را به جا گذاشــت‪ .‬به همین‬ ‫دلیل است که نشــانه هایی از دوران بحران ظهور یافت‪.‬‬ ‫برژینسکی چنین فرایندی را تئوریزه کرد‪.‬‬ ‫‪69‬‬ ‫بین الملل‬ ‫شکستتئوریسین‬ ‫چرا ایده های برژینسکی در مورد ایران درست نبود؟‬ ‫سمیه مروتی‬ ‫کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫بین الملل‬ ‫‪70‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫‪3‬‬ ‫هفته گذشته یکی از طراحان اصلی عملیات طبس‬ ‫برای ازادسازی گروگان های امریکایی در ایران‪« ،‬ز بیگنیو‬ ‫برژینسکی» درگذشــت‪ .‬در روزهای اخیر در مدح و ذمِ وی‬ ‫سخن بسیار رانده شــده اما جدای از معرفی بیوگراف گونه‬ ‫از او‪ ،‬اثرگذاری وی در حوادث مهــم تاریخی به هیچ روی‬ ‫قابل چشم پوشی نیست‪ .‬بســیاری همچون فوکویاما روند‬ ‫کاری ‪ 65‬ســاله او و تاثیرات وی بر سیاست خارجی امریکا‬ ‫را مورد بررسی قرار داده و بر این باورند تمرکز روی کسینجر‬ ‫جمهوریخــواه‪ ،‬نمی تواند قــدرت برژینســکی دموکرات‬ ‫که مشــاور امنیت ملی کارتر جمهوریخواه بــود را از میان‬ ‫م بــاالی او از فضای اروپای‬ ‫بردارد‪ .‬نقطه قوت وی نیز فه ‬ ‫شرقی و روسیه بود؛ او حتی در سال های اخیر و در جریان‬ ‫جنگ اوکراین‪ ،‬امریکا را نسبت به ناسیونالیسم روسی زنهار‬ ‫داده بود‪ ،‬مولفه ای که از چشم بسیاری از استراتژیست ها‬ ‫کم اهمیت اندازه گیری شده بود‪.‬‬ ‫از دید من به عنوان یک پژوهشگر در حوزه خاورمیانه‬ ‫حوادثی نظیر کنفرانس گوادالوب‪ ،‬اشغال افغانستان توسط‬ ‫شوروی‪ ،‬عملیات طبس و تهییج امارات برای تسلط بر جزایر‬ ‫سه گانه ایرانی همواره برژینسکی را به یاد می اورد‪ .‬موفقیت‬ ‫او در خروج شوروی از افغانســتان و زمینه سازی فروپاشی‬ ‫شــوروی چیزی نیســت که تنها نتیجه قلم نفر باشــد بلکه‬ ‫بسیاری بر این نکته پای می فشــارند که اگر نبود سیاست‬ ‫تحریک ارتش شوروی برای مداخله در افغانستان از طریق‬ ‫مســلح کردن مجاهدین علیه دولت افغانستان‪ ،‬این روند‬ ‫برای روس ها این گونه طی نمی شد‪ .‬او فردی شک گرا بود‬ ‫و به درستی پیش بینی کرده بود که اتحاد جماهیر شوروی‬ ‫به مرور زمان یکپارچگی و قدرتش را از دســت خواهد داد‬ ‫و اقمار پیمان ورشــو به اصل ناسیونالیسم خود باز خواهند‬ ‫گشــت‪ .‬از همین روی تمــام تالش خــود را معطوف این‬ ‫ایده ســاخت‪ .‬وی برخالف کســینجر به موازنه قدرت باور‬ ‫نداشت و در نتیجه خود را درگیر تقسیم حوزه نفوذ و پذیرش‬ ‫حیاط خلوت دیگر بازیگران نمی کرد‪ .‬برژینســکی همواره‬ ‫لطیفه ای درباره همزیستی مسالمت امیز با روس ها بر زبان‬ ‫می راند‪« :‬انچه مال من اســت‪ ،‬مال من است‪ ،‬ولی انچه‬ ‫ مال توست قابل مذاکره است‪».‬‬ ‫او موفقیت هــای بســیاری در زمینه امضــای پیمان‬ ‫هلسینکی و سالت ‪ 2‬و‪ ...‬در کارنامه خویش دارد اما مساله‬ ‫ایران اجازه ادامه زنجیره پیروزی های او را نداد‪ .‬به باور من‬ ‫این داستان از کنفرانس گوادالوب (دی ‪ )1357‬اغاز شد‪،‬‬ ‫نشســتی که مفاد ان از نقل قول های شــرکت کنندگان در‬ ‫ان جســته و گریخته به گوش دیگران رسید و بعدها اسناد‬ ‫پراکنده ای نیز از ان منتشر شد‪ .‬در این نشست برژینسکی‬ ‫در کنار کارتر حضور داشت و در کنار دیگر رهبران غربی به‬ ‫این نتیجه رسیدند که کار شاه ایران تمام است‪ .‬این همان‬ ‫گالیه ای است که نزدیکان محمدرضا شاه همواره به عنوان‬ ‫دلیل ســقوط ســلطنت پهلوی از ان یاد می کنند که غرب‬ ‫به خصوص امریکا پشت ایران را خالی کرد‪ .‬این گونه گفته‬ ‫شده که برژینســکی دیگران را قانع کرده که با رفتن شاه‪،‬‬ ‫مجلس در ایران می تواند منشــا ثبات در کشور قرار گیرد و‬ ‫ایران جدید «حقیقتا غیرمتعهد» و بدون هیچ گونه وابستگی‬ ‫به بلوک شرق و غرب خواهد بود که این موضوع نباید برای‬ ‫امریکا ناکامی تلقی شود‪ .‬در خاطرات کارتر این گونه امده‬ ‫که ما به این نتیجه رسیدیم که ایران دیگر کشوری باثبات‬ ‫نیست و شاه نمی تواند اوضاع را مدیریت کند و وقایع ایران‬ ‫باید در جهتی دگرگون شود تا کشوری با ثبات‪ ،‬دارای روابط‬ ‫دوستانه با غرب‪ ،‬منبع مستمر صادرات نفت به کشورهای‬ ‫غربی‪ ،‬مصون از ســلطه خارجــی و نیــز در عرصه داخلی‬ ‫مترقی باشد‪ .‬این پیام به سالیوان‪ ،‬ســفیر امریکا در ایران‬ ‫ارسال می شود و به شــاه اعالم می کنند که بر سر دوراهی‬ ‫سرنوشت ســازی قرار گرفته یا می بایســت زمام امور را به‬ ‫شاپور بختیار بسپرد و برود یا به محافظه کاران و ارتش اجازه‬ ‫سرکوب بدهد‪ .‬در همان اثنا‪ ،‬در واشنگتن‪ ،‬کارتر مشاوران‬ ‫ارشــدش را فرا می خواند‪ .‬از حاضران می پرسد ایا امریکا‬ ‫باید از شــاه بخواهد از قدرت کناره بگیرد یا نه ؟ برژینسکی‬ ‫مخالفت می کند ولی در برابر جبهه متحد سایروس ونس‪،‬‬ ‫وزیر امور خارجه و استانسفیلد ترنر‪ ،‬رئیس سازمان سیا در‬ ‫اقلیت قرار می گیرد‪ .‬در نهایت قرار می شود کارتر مستقیما‬ ‫خواهان کناره گیری شاه نشود ولی به زبانی دیپلماتیک از‬ ‫او بخواهد از ایران خارج شود‪ .‬بنا بر این سند والتر ماندیل‪،‬‬ ‫معاون رئیس جمهوری امریکا‪ ،‬می گوید باید طوری شاه را‬ ‫به کنار رفتن تشویق کرد که به نظر نرسد امریکا دارد چنین‬ ‫حرفی را به او می زند‪.‬‬ ‫سالیوان در ایران احتمال وقوع کودتا توسط نظامیان‬ ‫را می دهد که با اجبار به استعفای تیمسار غالمعلی اویسی‪،‬‬ ‫فرمانده نیروی زمینی ارتش در‪ 15‬دی ماه‪ 1357‬این نگرانی‬ ‫مرتفع می شود‪ .‬همان روز بود که کارتر به شاه پیام می دهد‬ ‫ تردید را کنار بگذارد؛ زمام امور را به شاپور بختیار و شورای‬ ‫سلطنت بســپارد و برای اســتراحت به کاخ والتر اننبرگ در‬ ‫پالم اســپرینگ کالیفرنیا ســفر کند‪ .‬کار تر همچنین تاکید‬ ‫می کند‪« :‬از نظر ما بسیار مهم است که فرماندهان ارتش‬ ‫متحد باقی بمانند و با شاه کشــور را ترک نکنند‪ .‬مهم است‬ ‫کــه فرماندهی ارتش منســجم باقی بمانــد و حافظ روابط‬ ‫نزدیک امریکا و ایران باشد‪ ».‬این تمام چیزی است که از‬ ‫میان اسناد پراکنده منتشر شده در رابطه با انقالب ایران و‬ ‫نقش کارتر و مشاور عالی او در دست است؛ اما روند حوادث‬ ‫در ایران و حمله به ســفارت الگوی ذهنــی امریکایی ها را‬ ‫از حوادث درون ایران برهم ریخته و بار دیگر برژینســکی‬ ‫ســکان عملیات را در کاخ ســفید برعهده می گیرد و برای‬ ‫تحت فشــار قرار دادن ایران دو راهکار در دســتورکار قرار‬ ‫می گیرد‪ .1 :‬پیشنهاد اشــغال جزایر ســه گانه ایرانی؛ ‪.2‬‬ ‫عملیات طبس‪.‬‬ ‫دوماه پس از حادثه گروگانگیری‪ ،‬کارتر به پیشــنهاد‬ ‫برژینســکی دســتور تحریک پنهانی صدام حســین برای‬ ‫اشغال جزایر ســه گانه ایرانی در خلیج فارس را صادر کرد‪.‬‬ ‫برژینســکی ‪ ۳۰‬اذر ‪ ۲۱( ۱۳۵۸‬دســامبر ‪ )۱۹۷۹‬بــه کارتر‬ ‫می نویسد که باید بخشی از خاک ایران مانند جزایر سه گانه‬ ‫را اشغال کرد تا ایت الله امام خمینی گروگان ها را ازاد کند‪،‬‬ ‫ولی پیشــنهادش رد می شــود‪ .‬اما دو هفته بعد در ‪ ۱۴‬دی‬ ‫‪ ۴( ۱۳۵۸‬ژانویه ‪ )۱۹۸۰‬برژینسکی در گزارش هفتگی خود‬ ‫به کارتر می نویسد‪... « :‬شــما گفتید که ما باید عراق را به‬ ‫تصرف سه جزیره تشویق کنیم‪ .‬این دستورالعمل به وزارت‬ ‫امور خارجه فرستاده شده است! » اینکه این موضوع تا چه‬ ‫اندازه به حمله صدام حسین به ایران در ماه های بعد از ان‬ ‫با تکیه بر درک حمایت غــرب از ضربه زدن به ایران انگیزه‬ ‫داده‪ ،‬به سادگی قابل اندازه گیری نیست اما پژوهش های‬ ‫بســیاری این گفته را مــورد تائید قرار داده انــد‪ .‬همچنین‬ ‫اســت در مورد عملیات طبس که تبدیل به شکست بزرگی‬ ‫برای امریکا و به تعبیری تحقیر داده پردازی ها و سیســتم‬ ‫اطالعاتی و عملیاتی شان بود‪.‬‬ ‫انچه در این نوشتار بیان شد‪ ،‬تنها واگویه ای از نقاط‬ ‫پراهمیت زندگی برژینســکی از نگاهی ایرانی بود و به قدر‬ ‫کفایت به حتم نیســت چرا که نقش وی در روابط امریکا و‬ ‫چین‪ ،‬امریکا و مصر و پیمان کمپ دیوید بر کسی پوشیده‬ ‫نیست‪ .‬او از حامیان امضای توافقنامه هسته ای با ایران بود‬ ‫و بارها در توئیت ها و ســخنرانی ها و نوشته های خویش بر‬ ‫لزوم امضای این توافق تاکید کرد و باور داشت در محیطی‬ ‫اشوب زده‪ ،‬نباید اشوب و بلوای دیگری ایجاد کرد‪ .‬اگرچه‬ ‫از دید یک تحلیلگر ایرانی این جمله چندان دلچسب نیست‬ ‫و در ســناریوی انتخاب بین بد و بدتر جــای می گیرد ام ا بر‬ ‫محور منافع ملی ایران اگر به این موضوع نگریســته شود‬ ‫جذب ارا ی رقیــب در جهت منافع خویــش امتیاز غیرقابل‬ ‫اغماضی است که طی این مذاکرات ایران توانست ان را‬ ‫به دست اورد‪.‬‬ ‫پشت پرده تغییرات‬ ‫تغییرات در هیات مدیره اســتقالل و پرســپولیس بارها طی یک سال اخیر‬ ‫به تیتر داغ رسانه ها تبدیل شده است‪ .‬بالطبع اصلی ترین مرجع پاسخگویی در‬ ‫این مورد وزارت ورزش بوده اما تجربه نشــان داده کــه وزرای ورزش برای ایجاد‬ ‫تغییرات در هرم مدیریتی استقالل و پرسپولیس معموال تا دقیقه نود همه شایعات‬ ‫و خبرهای پشت پرده را رد می کنند اما دقیقه نود تصمیم شان همان چیزی است‬ ‫که معموال پیشتر از ان رسانه ها ان را فاش کرده بودند‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫جنجال بر سر‪3090‬‬ ‫زورازمایی وزارت ورزش و طاهری ادامه دارد‬ ‫ورزش‬ ‫‪72‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫‪1‬‬ ‫خبری که هفته گذشته در رسانه ها پیرامون استعفای‬ ‫علی اکبر طاهری منتشر شــد‪ ،‬یک پیغام را در انتهای خود‬ ‫دارد و اینکه دلیل این استعفا برخی مســائل سیاسی بوده‬ ‫اســت‪ .‬این درحالی اســت که اکثر بازیکنان پرســپولیس‬ ‫در همایش حمایت از روحانی حضور داشــتند و همین امر‬ ‫فرضیه سیاسی بودن این موضوع را رد می کند‪.‬‬ ‫علی اکبر طاهری که مشــکالت زیادی را در باشگاه‬ ‫پرسپولیس پشت ســر گذاشــته و بدهی های سنگین این‬ ‫باشــگاه بارها او را تا اســتانه کناره گیری برده اســت‪ ،‬چند‬ ‫روز قبل از انتشار شایعه اســتعفایش با مسعود سلطانی فر‪،‬‬ ‫وزیر ورزش و جوانان مالقات داشــت و مشکالت باشگاه‬ ‫را بازگو کرد‪.‬‬ ‫درحالی که طاهری از اصرار یکی از معاونان وزیر برای‬ ‫تمدید قرارداد با اسپانسر فعلی گالیه دارد و به همین خاطر‬ ‫همان زمان استعفا کرده است‪ ،‬اما سایت وزارت ورزش در‬ ‫خبری که بعد از این جلسه روی خروجی خود منتشر کرد بر‬ ‫حمایت وزیر از طاهری و ابقای وی تاکید کرد‪.‬‬ ‫این درحالی بود که طاهری همان زمان استعفایش را‬ ‫به سلطانی فر ارائه و تاکید کرده بود اگر بخواهد وضعیت به‬ ‫همین منوال ادامه داشته باشد حاضر به ادامه همکاری با‬ ‫پرسپولیس نیست‪.‬‬ ‫با این حال خبری که به طور یکسان و با یک تنظیم در‬ ‫اختیار رسانه ها قرار گرفته نشــان می دهد یک خط خبری‬ ‫برای اســتعفای طاهری وجود دارد که مشــخص نیست‬ ‫به دنبال چه مواردی است‪.‬‬ ‫طبیعتا سرپرستی که توانسته تیمش را قهرمان لیگ‬ ‫برتر کند و به مرحله یک چهارم نهایی لیگ قهرمانان اسیا‬ ‫هم برســاند باید مورد حمایت وزارت ورزش قــرار بگیرد نه‬ ‫مورد بی اعتنایی‪.‬‬ ‫در این باره خیلی ها به داورزنی اشاره می کنند و اعتقاد‬ ‫دارند او با طاهری دچار اختالف شــده است‪ .‬داورزنی اما‬ ‫در این باره می گوید‪« :‬مطرح شــدن این اختالف نظرها را‬ ‫به شدت تکذیب می کنم و تاکید دارم بر اینکه وزارت ورزش‬ ‫در مسائل داخلی باشگاه پرسپولیس نظارت دارد نه دخالت؛‬ ‫رسیدگی به اوضاع مالی باشگاه و تصمیم گیری در این زمینه‬ ‫صرفا بر عهده مدیریت باشگاه است‪ .‬اینکه قراردادی با یک‬ ‫اسپانسر منعقد شود و چگونگی همکاری با ان یا حتی فسخ‬ ‫قرارداد همه زیر نظر مدیریت باشگاه انجام می شود‪ .‬وزارت‬ ‫ورزش در این گونه موارد ورودی نمی کند‪ .‬بنابراین به شدت‬ ‫مطرح شدن اختالف نظرها را تکذیب می کنم‪».‬‬ ‫وی ادامه می دهد‪« :‬نگاه وزارت ورزش به پرسپولیس‬ ‫و مدیریت ان حمایتی است‪ .‬تاکید داریم بر اینکه در تنظیم‬ ‫برنامه های خود برای فصل اینده و به خصوص مراحل پیش‬ ‫روی لیگ قهرمانان که حساســیت بیشــتری را هم دارد‪،‬‬ ‫سرعت عمل داشته باشد‪ .‬ما هم تالش می کنیم اقدامات‬ ‫الزم بــرای ترمیــم هیات مدیــره پرســپولیس و همچنین‬ ‫اســتقالل را زودتر نهایی کنیم‪ .‬بنابرایــن بحث تغییرات‬ ‫نیســت‪ .‬طی این مــدت برخــی از اعضــای هیات مدیره‬ ‫پرسپولیس و استقالل یا اســتعفا دادند یا فوت کرده اند‪.‬‬ ‫ث ترمیم را داریــم و احتماال تــا ‪ ۱۰‬روز اینده‬ ‫بنابراین بحــ ‬ ‫اعضای جدید توســط ســلطانی فر به عنوان رئیس هیات‬ ‫مدیره معرفی می شوند‪».‬‬ ‫به نظر می رســد اختالف طاهری بــا ‪ 3090‬و تمایل‬ ‫وزارت ورزش به‪ 3090‬باعث شده شانس ماندن طاهری کم‬ ‫شود‪ .‬تغییرات در هیات مدیره استقالل و پرسپولیس بارها‬ ‫طی یک سال اخیر به تیتر داغ رسانه ها تبدیل شده است‪.‬‬ ‫بالطبع اصلی ترین مرجع پاســخگویی در این مورد وزارت‬ ‫ورزش بوده اما تجربه نشــان داده کــه وزرای ورزش برای‬ ‫ایجاد تغییرات در هرم مدیریتی اســتقالل و پرســپولیس‬ ‫معموال تا دقیقه نود همه شایعات و خبرهای پشت پرده را رد‬ ‫می کنند اما دقیقه نود تصمیم شان همان چیزی است که‬ ‫معموال پیشتر از ان رسانه ها ان را فاش کرده بودند‪.‬‬ ‫چند ماه قبل از انتخابات ریاست جمهوری و درست در‬ ‫کوران رقابت های لیگ برتر بود که زمزمه تغییرات گسترده‬ ‫در هیات مدیره های اســتقالل و پرســپولیس مطرح شد‪.‬‬ ‫اما سلطانی فر که جای گودرزی را در وزارت ورزش گرفته‬ ‫شکست با چاشنی سیاست‬ ‫علیرضا منصوریان پس از باخت‬ ‫سنگین مقابل العین به شدت مورد‬ ‫طعنه سیاسی قرار گرفت‬ ‫به خاطر شــباهت زیاد مدل اداره پرســپولیس و استقالل‬ ‫پرسیده شده باشد‪ .‬دوتیم سرخابی پایتخت در دولت اخیر‬ ‫با سرپرســت اداره شــده اند و با برکناری یکی از مدیران به‬ ‫دلیل دوشغله بودن اصال عجیب نیست که یکی دیگر هم‬ ‫به همین دلیل برکنار شــود‪ .‬نکته مهم اینجاست که دلیل‬ ‫رسمی برکناری هر دو مدیر هر چه باشد دلیل غیررسمی اش‬ ‫نقل و انتقاالت این فصل لیگ برتر است‪.‬‬ ‫در ان مقطــع به خصوص جذب بازیکنــان اوکراینی‬ ‫پرســپولیس برای طاهری دردسرساز شــد‪ .‬موضوعی که‬ ‫برخی رسانه ها درباره اش این گونه دست به رمزگشایی زدند‪:‬‬ ‫«نقل و انتقاالت امســال پرســپولیس هرچند از استقالل‬ ‫کم هزینه تر بوده اما رابطه سرپرست و وزارت ورزش را تحت‬ ‫تاثیر قرار داده است‪ .‬این طور که گفته می شود حاشیه های‬ ‫پردامنه جذب دوبازیکن اوکراینی مسئوالن وزارت ورزش را‬ ‫حساس کرده است‪ .‬سال گذشته استقالل بازیکنی به نام‬ ‫فابیو باال جذب کرده بود که توسط وزارت ورزش بازگردانده‬ ‫شد و حاال امســال پرســپولیس دوبازیکن اوکراینی جذب‬ ‫کرده که وزارت ورزش را حساس کرده است‪.‬‬ ‫کیفیت پایین دو بازیکن پرسپولیس و وزن های اضافه‬ ‫انها سبب شد نامه نگاری هایی انجام شود‪ .‬این نامه نگاری ها‬ ‫می توانســت نهایتا به برکناری سرپرست پرسپولیس منجر‬ ‫شــود اما این اتفاق رخ نــداد چون پرســپولیس در کورس‬ ‫قهرمانی قرار داشت‪ .‬در نهایت برانکو ایوانکویچ مسئولیت‬ ‫کامل جذب دو اوکراینــی را پذیرفت اما به نظر می رســید‬ ‫مسئول نقل و انتقاالت پرسپولیس‪ ،‬ترکاشوند در جذب این‬ ‫دوبازیکن بی تاثیر نبوده است‪.‬‬ ‫اواخر شــهریور اما شــایعه برکناری طاهری بار دیگر‬ ‫شنیده شد ‪ ،‬این بار اما جدی تر از قبل‪ .‬رسانه ها از استعفای‬ ‫اقای سرپرســت خبر دادند‪ .‬علی اکبر طاهری‪ ،‬سرپرست‬ ‫باشگاه پرســپولیس از این سمت اســتعفا داد که اگر چه با‬ ‫مخالفت وزیر ورزش روبه رو شــد اما نشــانه ای بود مبنی بر‬ ‫اینکه احتمال جدایی او وجود دارد‪.‬‬ ‫در این باره اما شنیده می شد بعد از بازی با ذوب اهن به‬ ‫احتمال فراوان تغییرات مدیریتی در پرسپولیس رخ خواهد‬ ‫داد و طاهری جایش را به فرد دیگــری خواهد داد‪ .‬اما ان‬ ‫بازی نیز گذشت و اتفاقی رخ نداد‪ .‬البته نزدیکان طاهری‬ ‫اعتقاد داشتند او در صورت کناره گیری از باشگاه پرسپولیس‬ ‫قرار است به وزارت ورزش برود تا یکی از سمت های معاونت‬ ‫این وزارتخانه را در اختیار بگیرد اما در سوی مقابل عده ای‬ ‫اعتقاد داشته و دارند که رابطه طاهری – سلطانی فر با رابطه‬ ‫طاهری – گودرزی خیلی فرق دارد‪ .‬اگر چه ســلطانی فر با‬ ‫ســکوت و عدم موضع گیری خود دربــاره تغییر طاهری به‬ ‫شایعه رفتن او از باشگاه پرسپولیس دامن می زد اما باالخره‬ ‫بعد از شدت گرفتن شایعات پیرامون مخالف خوانی وزارت‬ ‫ورزش علیه طاهری‪ ،‬این ســلطانی فر بــود که در موضعی‬ ‫نشانه های تغییر‬ ‫هر چ ه باشد این تغییر برخالف انچه در وزارت ورزش‬ ‫گفته می شــود می تواند نشــانه هایی برای تغییرات بیشتر‬ ‫باشد‪ ،‬به ویژه اینکه چندی پیش حرف های داورزنی در مورد‬ ‫عدم تغییر در استقالل و پرســپولیس با ابهام هایی روبه رو‬ ‫بود‪ .‬داورزنی در پاسخ به این سوال که ایا قرار است مدیران‬ ‫دو باشگاه استقالل و پرسپولیس در اینده تغییر کند‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«در حال حاضر بحثی در این خصــوص در وزارت ورزش‬ ‫مطرح نیست‪ .‬وزارت ورزش همواره وضعیت اداره باشگاه ها‬ ‫را بررسی می کند اما در این مقطع زمانی که دو تیم استقالل‬ ‫و پرسپولیس درگیر مســابقات لیگ قهرمانان اسیا هستند‬ ‫مطرح کردن این بحث مناســبتی نــدارد‪ .‬وزارت ورزش و‬ ‫جوانان همواره بررسی وضعیت باشگاه ها را بر عهده دارد‪،‬‬ ‫به خصوص دو باشگاه استقالل و پرسپولیس که انتظارات‬ ‫مردم هم از دو باشگاه باالتر است‪».‬‬ ‫به چند کلمه کلیدی در این حرف هــای معاون وزیر‬ ‫دقت کنید‪« :‬انتظارات مردم باالتر است»‪« ،‬در این مقطع‬ ‫زمانی که درگیر مسابقات هستند»‪« ،‬وزارت ورزش وضعیت‬ ‫استقالل و پرسپولیس را بررسی می کند‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫چند ماه قبل از انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫و درست در کوران رقابت های لیگ برتر بود که‬ ‫زمزمه تغییرات گســترده در هیات مدیره های‬ ‫اســتقالل و پرســپولیس مطــرح شــد ‪ .‬امــا‬ ‫سلطانی فر که جای گودرزی را در وزارت ورزش‬ ‫گرفته بود‪ ،‬بالفاصله گمانــه هرگونه تغییری را‬ ‫کنار زد و تاکید کرد که فعال تغییری در دستورکار‬ ‫قرار نمی گیرد‬ ‫نه چندان محکم ابتدا به مشــکالت ســاختاری باشــگاه‬ ‫پرسپولیس اشاره کرد و سپس از طاهری حمایت کرد‪.‬‬ ‫بنابرایــن او در اوایــل زمســتان گذشــته این گونــه‬ ‫موضع گیری کرد‪« :‬درصدد هستیم مشکالت ساختاری‪،‬‬ ‫قانونی و مالی و درامدی پرسپولیس را حل کنیم‪ .‬از اقدامات‬ ‫هیات مدیره باشگاه برای موفقیت این تیم مردمی و بزرگ‬ ‫حمایت می کنیم و مشــکلی قانونی بــرای ادامه همکاری ‬ ‫هیات مدیره باشگاه و طاهری وجود ندارد‪».‬‬ ‫با همه اینها اما اواسط فروردین این تیم پرسپولیس‬ ‫بود که با کســب عنوان قهرمانی در لیگ برتر سرپرســت‬ ‫باشگاه را نجات داد‪.‬‬ ‫هفته گذشته حامیان طاهری با اشاره به جلسه اخیر‬ ‫وزیر ورزش با سرپرست باشگاه پرسپولیس به این نکته اشاره‬ ‫کردند که طاهری در این باشگاه ماندگار شده است‪ .‬هفته‬ ‫گذشته علی اکبر طاهری‪ ،‬سرپرست پرسپولیس و مسعود‬ ‫سلطانی فر‪ ،‬وزیر ورزش و جوانان‪ ،‬با یکدیگر دیدار کردند‬ ‫و به این ترتیب به شــایعات تغییرات مدیریتی پرسپولیس‬ ‫پایان دادند‪.‬‬ ‫در این نشست یک ســاعته وزیر ورزش و جوانان به‬ ‫موفقیت های دو تیم استقالل و پرســپولیس در دو فصل‬ ‫اخیر لیگ برتر فوتبال ایران اشاره کرد و افزود‪« :‬سیاست‬ ‫اصلی وزارتخانه‪ ،‬ثبــات و حفظ مدیریــت و کمک به حل‬ ‫مشکالت انها در ابعاد مختلف است و قطعا در سایه ارامش‬ ‫و دوری کردن از حاشیه سازی و تنش‪ ،‬هم باشگاه موفق تر‬ ‫خواهد بود و هم کام هواداران شادتر می شود‪».‬‬ ‫وزیر ورزش با تاکید بر ابقای مدیر باشگاه پرسپولیس‬ ‫افزود‪« :‬هدف همه خدمت به نظام‪ ،‬کشــور و حفظ امید و‬ ‫نشاط اجتماعی جوانان و هواداران بی شمار فوتبال است‪».‬‬ ‫ با این حــال نبایــد فراموش کنیــم که ســلطانی فر‬ ‫اسفندماه گذشــته قویا از عدم تغییر هیات مدیره استقالل‬ ‫سخن گفت اما در ادامه سیاست دیگری در پیش گرفت‪.‬‬ ‫هر چند شــاید این سیاســت چندان هم غیر طبیعی نباشد‪،‬‬ ‫چه از اختیارات وزارت ورزش است که در خصوص شرایط‬ ‫این دو باشگاه دست به تغییرات بزنند یا ثبات مدیریت را در‬ ‫دستورکارشان قرار دهند‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫بود‪ ،‬بالفاصله گمانه هرگونه تغییری را کنار زد و تاکید کرد‬ ‫که فعال تغییری در دســتورکار قرار نمی گیــرد‪ .‬معنای این‬ ‫اظهارنظر اما روشــن بود‪ .‬او برای ارام کردن فضایی که با‬ ‫ماجراجویی وزیر قبلی ورزش تا حدود زیادی به هم ریخته‬ ‫بود پا به وزارت ورزش گذاشــته بود‪ ،‬بنابراین در نخستین‬ ‫قدم همه شایعات مربوط به تغییرات هیات مدیره استقالل‬ ‫و پرسپولیس را رد کرد‪ .‬او نمی خواســت شرایط استقالل‬ ‫یا پرسپولیس در اســتانه انتخابات ریاست جمهوری به هم‬ ‫بریزد‪ .‬بنابراین به مدیران این دو باشــگاه فرصت داد که تا‬ ‫پایان فصل هر چه در اســتین دارند رو کنند‪ .‬طاهری اما با‬ ‫جام قهرمانی به تهدید برکناری اش پاســخ داد و افتخاری‬ ‫با نایب قهرمانی لیگ برتر‪ .‬پاســخ طاهــری اما درخورتر از‬ ‫رقیب بود ‪ ،‬با این حال چه کسی است که نداند این سرپرست‬ ‫باشگاه پرســپولیس اســت که به درهای خروجی باشگاه‬ ‫نزدیک تر شده است نه سید رضا افتخاری‪.‬‬ ‫اولین تغییر جدی اما ســوم اردیبهشت رخ داد‪ .‬چند‬ ‫هفته مانده به پایــان رقابت های لیگ برتــر و البته قبل از‬ ‫انتخابات‪ .‬شهاب جهانیان که عضو پرحاشیه هیات مدیره‬ ‫استقالل شــناخته می شــد از ســمت خود اســتعفا داد تا‬ ‫بالفاصله مورد موافقــت وزارت ورزش و جوانان قرار گیرد‬ ‫و اولین خروجی اســتقالل پیش از پایان فصل شانزدهم‬ ‫لقب گیرد‪.‬‬ ‫جهانیــان در حالی از ســمت خــود اســتعفا داد که‬ ‫زمزمه های برکناری هیات مدیره باشــگاه استقالل و ورود‬ ‫تیم جدید هیات مدیره را به این باشگاه شنیده بود تا قبل از‬ ‫برکناری خود شخصا از هیات مدیره استقالل استعفا دهد‪ .‬با‬ ‫کناره گیری وی از هیات مدیره استقالل‪ ،‬پیش بینی می شود‬ ‫طی روزهای اینــده چند تن دیگر از اعضــای هیات مدیره‬ ‫استقالل هم اقدام به استعفا کنند‪.‬‬ ‫اینتغییراتواکنشیبهشایعاتقبلیمبنیبرتغییرات‬ ‫در دو تیم استقالل ـ پرسپولیس است که در بدترین زمان و‬ ‫در کوران رقابت های دو تیم این دو باشگاه به ان دامن زده‬ ‫شد‪ ،‬در حالی که چنین موضوعی در ان مقطع در دستورکار‬ ‫وزیر ورزش نبود‪.‬‬ ‫با جدایی جهانیان از دغدغه های افتخاری مدیرعامل‬ ‫استقالل کاســته شــده چراکه جهانیان یکی از مخالفان‬ ‫وی محسوب می شــد‪ .‬اگرچه خود جهانیان عامل حضور‬ ‫افتخاری در سمت مدیرعامل استقالل شده بود‪.‬‬ ‫اما ماجرا در باشگاه پرسپولیس کمی پیچیده است‪.‬‬ ‫گویا طاهری بیش از افتخاری به د ر خروج نزدیک اســت‪.‬‬ ‫شاید به این دلیل که او یکی از نزدیک ترین دوستان محمود‬ ‫گودرزی به حساب می اید‪ .‬وزیری که سلطانی فر جایش را‬ ‫گرفت و حاال عالقه مند نیســت فصل اینده را نیز با دوست‬ ‫گودرزی ســپری کند‪ ۱۵ .‬مرداد ‪ ۹۵‬بود که شایعه برکناری‬ ‫طاهری در رسانه ها مطرح شد‪ .‬برخی رسانه ها در ان مقطع‬ ‫در این باره این گونه واکنش نشان دادند‪:‬‬ ‫«علی اکبر طاهــری در اســتانه برکناری از باشــگاه‬ ‫پرسپولیس قرار گرفته است‪ .‬سرپرست باشگاه پرسپولیس‬ ‫که شنیده می شد به خاطر قانون دوشغلی امکان مدیریت‬ ‫پرســپولیس را ندارد‪ ،‬حاال به نظر می رســد به خاطر نقل و‬ ‫انتقاالت لیگ برتر در اســتانه جدایی از پرســپولیس قرار‬ ‫گرفته اســت‪ ».‬عصر ایــران این گزارش را وقتی منتشــر‬ ‫کرد که تنها ‪ 24‬ســاعت از کنــار رفتن بهرام افشــارزاده از‬ ‫مدیرعاملی استقالل گذشته بود و طاهری را مجبور کرد که‬ ‫درباره این سوال پاسخ بدهد‪ .‬ســوالی که به نظر می رسید‬ ‫صعود از دوحه‬ ‫پرسپولیس به جمع ‪ 8‬تیم برتر اسیا‬ ‫پیوست‬ ‫برای الکاپیتانو‬ ‫گالدیاتورها هم‬ ‫می توانند شاعر باشند‬ ‫‪73‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪74‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫ورزش‬ ‫نقد حرف های داور زنی و البته انتشــار نشست های‬ ‫مختلــف در وزارت ورزش بــرای پیدا کــردن گزینه های‬ ‫مناســب برای هیات مدیره اســتقالل کــه هیچ کدام هم‬ ‫تکذیب نشده اند پس از سه سال ناکامی استقالل در لیگ و‬ ‫جام حذفی و اسیا و اینکه افتخاری انتخاب سلطانی فر نبوده‬ ‫است‪ ،‬شایعه ها را جدی تر و پررنگ تر می کند اما واقعیت را‬ ‫تنها خود وزیر و محمدرضا داور زنی می دانند‪.‬‬ ‫اگرچه افتخاری پس از اســتعفای جهانیان و جدی‬ ‫شــدن شــایعه تغییرات در اســتقالل پرســید که چرا این‬ ‫شــایعه ها برای طاهری ساخته نمی شــود اما واقعیت این‬ ‫است که این شــایعه ها از اعتصاب پنج روزه‪ ،‬از حکم فیفا‬ ‫برای عدم پرداخت مطالبــات عادل شــیحی و البته عدم‬ ‫گرفتن جام طی امســال به وجود امد و البته هرکدام از این‬ ‫موارد در استقالل می توانست وزیر ورزش را دلخور کند و‬ ‫وادار به بررسی گزینه های دیگر‪.‬‬ ‫از سوی دیگر باید تاکید کرد بعد از درگذشت منصور‬ ‫پورحیــدری و حاال خــروج جهانیــان عمــا هیات مدیره‬ ‫استقالل سه نفره است و متشکل اســت از حسن زمانی‪،‬‬ ‫مسعود معینی و ســیدرضا افتخاری که البته غیر قانونی به‬ ‫شمار می رود چون در اساسنامه باشگاه استقالل اعضای‬ ‫هیات مدیره بین ‪ ۵‬تــا ‪ ۷‬نفر باید باشــند که امروز ســه نفر‬ ‫هستند و قطعا باید به‪ ۵‬نفر برسند‪ .‬البته این یعنی تغییرات در‬ ‫هیات مدیره حداقل در این دو پست غیر قابل اجتناب است‬ ‫و طبیعتا تغییــر دو عضو از پنج عضــو می تواند به تغییرات‬ ‫بیشتری هم منجر شود‪.‬‬ ‫نکته بعدی در مورد هیات مدیره استقالل این است‬ ‫که این هیات مدیره مدت هاست که تشکیل جلسه نداده و‬ ‫مثل خود افتخاری انگار در انتظار تغییرات است ؛ تغییراتی‬ ‫که می تواند در ســطح هیات مدیره تمام شــود و افتخاری‬ ‫را ابقا کنــد و البته می توانــد به مدیریت عامل هم برســد‪.‬‬ ‫این وضعیت در مورد طاهری نیز صدق می کند‪ .‬با جدایی‬ ‫ســه عضو هیات مدیره پرسپولیس‪ ،‬ســه چهره جدید وارد‬ ‫هیات مدیره می شــوند‪ .‬گلزاده‪ ،‬زادمهر و گرشاســبی قرار‬ ‫اســت جای خود را به بهروز منتقمی‪ ،‬علــی پروین و دکتر‬ ‫ذوالفقارنســب بدهند‪ .‬اگر چه زمزمه هایــی مبنی بر حضور‬ ‫محمد دادکان هــم به عنوان عضو جدیــد هیات مدیره در‬ ‫برخی محافل شنیده می شــود اما یک منبع موثق این خبر‬ ‫را رد کرد‪ .‬طاهری و جعفر کاشانی به همراه سه عضو جدید‬ ‫ترکیب کابینه پنج نفره هیات مدیره باشگاه را تشکیل خواهند‬ ‫داد و انگاه هیات مدیره جدید مدیرعامل را انتخاب می کند‬ ‫تا دارنده حق امضا معرفی شود‪ .‬وزارت ورزش از دو باشگاه‬ ‫سرخابی خواسته برنامه و فهرست بودجه خود را برای فصل‬ ‫بعد ارائه داده و مطابق قانون تجارت بعد از تصویب توسط‬ ‫مجمع عمومی دو باشگاه وارد فاز عملیاتی می شود‪.‬‬ ‫پیش از ایــن وزارت ورزش به تنهایــی نقش مجمع‬ ‫عمومی هر دو باشگاه را بر عهده داشت که این امر و داشتن‬ ‫مجمع مشترک برای دو باشگاه در یک سطح رقابت مخالف‬ ‫مقررات فیفا محســوب می شد‪ .‬سال گذشــته نمایندگان‬ ‫وزارت ورزش و کار و ارشــاد و برنامه و بودجه به تفکیک در‬ ‫مجمع دو باشگاه منصوب شــدند تا این معضل رفع گردد‪.‬‬ ‫اکنون شــعبانی بهار‪ ،‬صالحی امیــری و نوبخت در مجمع‬ ‫پرسپولیس و طیب نیا‪ ،‬ربیعی و احمدی در مجمع استقالل‬ ‫حضور دارند‪ .‬گفته می شود باتوجه به پا ندادن وزارت ورزش‬ ‫به باشگاه پرسپولیس برای سرازیر کردن کمک های ویژه‬ ‫مالی‪ ،‬طاهری هم بی عالقه نیست که به این همکاری پایان‬ ‫دهد‪ .‬وزارت ورزش فعال به باشگاهی که قهرمان لیگ برتر‬ ‫شده است و در اسیا نیز درگیر خواهد بود قول کمک مالی‬ ‫نداده اســت و این موضوع برای طاهری موضوع ساده ای‬ ‫نیست‪ ،‬چه او بهتر از هر کسی می داند وقتی خودش بنای‬ ‫رفتن ندارد شاید شرایطی را برایش ایجاد کنند که به این قرار‬ ‫و تصمیم برسد‪.‬‬ ‫شکست با چاشنی سیاست‬ ‫‪2‬‬ ‫علیرضا منصوریان پس از باخت سنگین مقابل العین به شدت مورد طعنه‬ ‫سیاسی قرارگرفت‬ ‫شــاید روزی که علیرضا منصوریان به همراه تیمش‬ ‫به ورزشگاه ازادی رفت و با بیان این جمله که «امروز ابی و‬ ‫قرمز در اینجا جمع شدند تا رنگ بنفش بسازند» حمایتش از‬ ‫حسن روحانی را علنی کرد‪ ،‬حتی فکرش را هم نمی کرد که‬ ‫‪ ۱۰‬روز بعد قرار است بعد از شکســت سنگین در امارات به‬ ‫سوژهمنتقدانرئیس جمهورمنتخبتبدیلشود‪.‬منصوریان‬ ‫بعد از شکســت دادن تیم برانکو در دربی برگشت روزهای‬ ‫خوشــی را ســپری کرد‪ .‬او در لیگ برتر نیز شرایط خوبی را‬ ‫برای تیمش رقم زد و موفق شــد با عنــوان نایب قهرمانی‬ ‫لیگ را به پایان برساند‪ .‬او در اسیا نیز خوب پیش می رفت‬ ‫اما درست در روزهایی که بیشترین انرژی خود را صرف این‬ ‫موضوع کرد که ثابت کند استقالل تیم اول پایتخت است‬ ‫و پرسپولیس تیم دوم‪ ،‬ناگهان شکست شش بر یک برابر‬ ‫العین همه رویاهایش را ســوزاند‪ .‬اما انچه از این شکست‬ ‫سوژه ساخت نه فقط کری خوانی هواداران پرسپولیس علیه‬ ‫اســتقالل‪ ،‬بلکه حمله منتقدان رئیس جمهور به سرمربی‬ ‫استقالل اســت‪ .‬انجا که مخالفان دولت دوازدهم تاکید‬ ‫دارند حامیان روحانی شکستی را پذیرفته اند که شان فوتبال‬ ‫ایران را زیر سوال برده است‪.‬‬ ‫اما بد نیست از بازتاب شکست استقالل در رسانه های‬ ‫عربی شروع کنیم‪.‬‬ ‫روزنامه العرب نوشت‪« :‬العین شب باشکوهی را برای‬ ‫هواداران خود رقــم زد و درس فراموش نکردنی به نماینده‬ ‫ایران داد‪ .‬العین با این پیروزی قاطعی که به دســت اورد با‬ ‫شایستگی به دور بعد راه پیدا کرد‪ .‬شاگردان مامیچ در یک‬ ‫بازی یک طرفه تیم استقالل را در هم کوبیدند و ریمونتادا‬ ‫دیگری را همچون بارسلونا رقم زدند‪».‬‬ ‫روزنامه لزوما عربستان نوشت‪« :‬العین شکست دور‬ ‫رفت برابر استقالل را به بهترین نحو جبران کرد و توانست‬ ‫با نتیجه شــش بر یک نماینده ایــران را در هــم بکوبد و با‬ ‫شایستگی به دور بعد راه پیدا کند‪».‬‬ ‫ یک روزنامه دیگر اما تیتر تندتری را انتخاب کرد و به‬ ‫نابود شدن استقالل اشاره کرد‪.‬‬ ‫ایــن روزنامه نوشــت‪« :‬العین امــارات در یک بازی‬ ‫یک طرفه توانســت پیروزی قاطع را به دســت اورد و برابر‬ ‫استقالل تهران با نتیج ه شش بر یک به پیروزی برسد‪ .‬این‬ ‫دیدار در حالی برگزار شــد که استقالل در بازی رفت با یک‬ ‫گل به پیروزی رســیده بود‪ ،‬اما العین با درخشش کاپیتان‬ ‫محبوب خود توانست به بهترین نحو جبران کند و نماینده‬ ‫ایران را در هم بکوبد‪».‬‬ ‫واکنش منصوریان به باخت تاریخی‬ ‫منصوریان بعد از شکســت ســنگین اســتقالل جز‬ ‫عذرخواهی و اشاره به بازیکنان کلیدی اش که در بازی برابر‬ ‫العین غایب بودند‪ ،‬حرف دیگری برای گفتن نداشت‪« :‬به‬ ‫همه بازیکنان استقالل خسته نباشــید می گویم‪ .‬از هفته‬ ‫قبل از بازی العین ‪ 4‬بازیکن را همراه خودمان نداشتیم‪ .‬در‬ ‫جریان بازی قبلی نیز فرشید اسماعیلی اخراج شد‪ .‬فرشید‬ ‫باقری نیز تنها هافبک دفاعی ما بود که مصدوم شد و شرایط‬ ‫ما بسیار بد شد و مجبور به تغییر پست شدیم‪ .‬العین خیلی‬ ‫بهتر از ما بازی را شروع و تمام کرد‪ .‬در بدترین شرایط نفری‬ ‫برابر العین قرار گرفتیم و کاش از میــان ‪ 4‬هافبک غایب‪،‬‬ ‫حداقل دو بازیکن را داشتیم‪ .‬العین خیلی خوب بازی کرد‬ ‫و می دانستیم بازی ســختی را داریم‪ .‬به نمایندگی از همه‬ ‫بازیکنان از هواداران معذرت خواهی می کنیم‪ .‬در بدترین‬ ‫روز فوتبالــی برابر العین قــرار گرفتیم و نیاز داشــتیم همه‬ ‫بازیکنان را داشته باشیم‪».‬‬ ‫وی ادامه داد‪« :‬عملکرد ما بسیار عملکرد بدی بود‪.‬‬ ‫هر چه تالش کردیم به بازی برگردیم‪ ،‬بازی سخت می شد‪.‬‬ ‫العین تمام بازیکنان خود را داشــت و ما می دانستیم بازی‬ ‫بسیار سختی داریم‪ .‬تالش ما این است که در سال اینده با‬ ‫تقویت استقالل و اضافه کردن چند بازیکن بین المللی تیم‬ ‫ورزش‬ ‫را تقویت کنیم‪ .‬تیم ما تا اینجای کار شرایط خوبی داشت اما‬ ‫امروز بعد از یک فصل ماراتن سخت فوتبال اسیا و لیگ‪ ،‬روز‬ ‫بدی داشتیم‪ .‬تنها امید ما تالش‪ ،‬تالش و تالش در ادامه‬ ‫است‪ .‬به العین تبریک می گویم و منکر عملکرد فوق العاده‬ ‫خوب این تیم نمی شوم‪ .‬داور روز خوبی داشت اما بهتر از‬ ‫داور‪ ،‬تیم العین عمل کرد‪».‬‬ ‫سرمربی جوان اســتقالل تاکید کرد‪« :‬تیم من تیم‬ ‫جوانی است و اکثر بازیکنان من در داخل زمین‪ ،‬سن کمی‬ ‫دارند‪ .‬ما‪ 3‬بازیکن باالی‪ 30‬سال داشتیم و اکثر بازیکنان ما‬ ‫سن کمی دارند‪ .‬کار کردن با تیم جوان تبعات سختی دارد‪.‬‬ ‫ما در کنار این تیم بازیکنان با تجربه ای داشتیم‪ .‬بعد از گل‬ ‫سوم تیم ما نا امید شد و جمع کردن این شرایط سخت بود‪.‬‬ ‫وقتی تعداد جوانان داخل زمین زیاد اســت‪ ،‬ممکن است‬ ‫اتفاقات عجیبی رخ بدهد‪ .‬حاال اگر این اتفاقات عجیب را‬ ‫در کنار غیبت ستاره ها بگذاریم‪ ،‬می بینیم که یک تیم جوان‬ ‫به هم می ریزد‪ .‬بازی با العین یکی از بد ترین روزهای ما در‬ ‫یک سال گذشته بود‪».‬‬ ‫سهم منصوریان در شکست تاریخی‬ ‫شکستی که سیاسی شد‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫هفته گذشته استقالل در شــرایطی ناباورانه با شش‬ ‫گل مغلوب العین امارات شد‪ .‬این می توانست یک باخت‬ ‫ورزشــی با حواشی ورزشی باشــد‪ .‬اما این باخت به سرعت‬ ‫به فضای سیاســت کشیده شد تا مشخص شــود که هنوز‬ ‫پس لرزه های انتخابات ریاست جمهوری ادامه دارد و جامعه‬ ‫ان فضا را پشت سر نگذاشته است‪.‬‬ ‫ماجرا از انجا اغاز شــد که به فاصلــه کوتاهی پس از‬ ‫باخت استقالل‪ ،‬فرشاد مهدی پور‪ ،‬سردبیر روزنامه صبح نو‬ ‫که در دوران انتخابات منتقد روحانی بود در تو ئیتر خود متنی‬ ‫را به این شرح تو ئیت کرد‪« :‬استقالل سنگین ترین شکست‬ ‫تاریخ ایران در قبال یک کشو ر عربی رو رقم زد‪ .‬این همون‬ ‫تیمیه که حامی دولت روحانی بود‪ .‬ورزش از سیاست جدا‬ ‫نیست؛ هست ؟»‬ ‫عالوه بر این تو ئیت ها و تیترهای تلگرامی دیگری نیز‬ ‫منتشر شد که باخت استقالل را به حمایت از حسن روحانی‬ ‫ورزش‬ ‫سرمربی استقالل در حالی به مصدومیت و بدشانسی‬ ‫خودش و تیمش اشــاره می کند که گویی مشــکالت فنی‬ ‫تیمش را قبول ندارد‪ .‬حتی اگر مخالفان کی روش دوست‬ ‫نداشته باشند‪ ،‬این مشهورترین نمونه سال های اخیر از هنر‬ ‫دفاع کردن در فوتبال است‪ .‬بازی منچستریونایتد با بارسا در‬ ‫سال ‪ ۲۰۰۸‬؛ مایکل کریک به خاطر می اورد که کی روش با‬ ‫دو تشک به بازیکنان نشان داد که از چه فضایی باید مراقبت‬ ‫کنند‪ .‬او از دو مدافع میانی و دو هافبک میانی خواست مانع‬ ‫رسیدن توپ به این دو تشک شوند؛ دقیقا همان فضایی که‬ ‫بارسا از ان استفاده می کرد‪ .‬هنر دفاع در فوتبال این روزها‬ ‫معادل بستن فضاهاست و کی روش یکی از اساتید این کار‬ ‫است‪ .‬درباره این بازی بارها نوشته شده‪ .‬منچستر موفق شد‬ ‫بارسا را در نوکمپ با تساوی بدون گل متوقف کند و با بردن‬ ‫بازی برگشت به فینال لیگ قهرمانان رسید‪.‬‬ ‫استقالل مقابل العین هم می خواست فضای پشت‬ ‫محوطه جریمه را ببندد‪ ،‬ولی اســتراتژی دفاعی تیم برای‬ ‫این بازی یک هرج و مــرج کامل بود‪ .‬منصوریان در غیاب‬ ‫سه هافبک اصلی چاره را در تجمع بازیکنان در زمین خودی‬ ‫و یارگیری من تــو من با عمــر عبدالرحمان دیــده بود‪ .‬در‬ ‫منسوخ بودن این روش همین بس که هیچ نمونه مشابهی‬ ‫از ان در بایگانی ذهنی مان نیست‪ ،‬مگر چند بازی قدیمی ‬ ‫از فوتبال ایران‪.‬‬ ‫در بازی مشــهور ایران و ارژانتین گفته می شــود که‬ ‫یارگیری مســی به دســتور کی روش منطقه ای بود و ستاره‬ ‫ارژانتین باتوجه به تغییر مکان زیادش مامور مشخصی برای‬ ‫مهار نداشت‪ .‬مهمترین حسن یارگیری منطقه ای این است‬ ‫که ساختار دفاعی به هم نمی ریزد و تیم مجبور نیست با یک‬ ‫بازیکن کمتر بازی کند‪.‬‬ ‫در بــازی العیــن یارگیــری بســکتبالی مگویــان با‬ ‫عبدالرحمان خط میانی استقالل را کامال به هم ریخته بود‬ ‫و هافبک باهوش اماراتی بــا جابه جایی عرضی فضاهای‬ ‫بزرگی در بلوک دفاعی استقالل به وجود می اورد‪.‬‬ ‫فرصت های العین در شروع بازی خیلی زود نشان داد‬ ‫که تصمیم منصوریان چقدر اشتباه بوده و سرانجام مقاومت‬ ‫تیم در هم شکست‪ .‬انتظار می رفت سرمربی استقالل بعد‬ ‫از گل اول العین تغییر روش بدهد‪ ،‬ولی این تاکتیک ادامه‬ ‫پیدا کــرد و با مصدومیت فرشــید باقــری‪ ،‬ماموریت مهار‬ ‫عبدالرحمان به جابر انصاری سپرده شد‪.‬‬ ‫استقالل بعد از دریافت گل ســوم چاره ای جز حمله‬ ‫نداشت و از یارگیری مستقیم دســت کشید‪ ،‬ولی تغییرات‬ ‫ترکیب این تیم به قدری زیاد شده بود که بازیکنان در زمین‬ ‫کامال سردرگم بودند و هر حمله حریف به یک موقعیت گل‬ ‫تبدیل می شد‪.‬‬ ‫منصوریــان در این بــازی ســه هافبک اصلی اش را‬ ‫نداشت و قابل انتظار بود که استقالل نتواند بازی همیشگی‬ ‫را به نمایش بگذارد‪ ،‬ولی با همین نفرات هم می توانســت‬ ‫ساختار دفاعی مدرن تر و منطقی تری تدارک ببیند‪ ،‬فضاها‬ ‫را ببندد و با مهاجمان ســریعش تنها به ضدحمله فکر کند‪.‬‬ ‫پشــتوانه برد بازی رفت هم اجازه انتخاب چنین روشــی را‬ ‫می داد‪.‬‬ ‫بازیکنان اســتقالل هم در این بــازی نمایش فردی‬ ‫ضعیفی داشتند‪ ،‬ولی نزول کیفی انها بی ارتباط با اشفتگی‬ ‫تاکتیکی تیم نبود‪ .‬وقتی شرح وظایف به خوبی تفهیم شده‬ ‫باشد بازیکنان با اعتماد به نفس باالتری بازی می کنند‪ .‬در‬ ‫این بازی اما ناکارامدی سیستم دفاعی تیم خیلی زود برای‬ ‫بازیکنان و کادر فنی مشخص شد و تردید همه را فرا گرفت‪.‬‬ ‫نکته های که رحمتی بعــد از گل اول العین می خواســت‬ ‫به نیمکت گوشــزد کند و تعویض زودهنگام قربانی نشان‬ ‫می داد که تمام تدابیــر کادر فنی که یک هفتــه برای ان‬ ‫برنامه ریزی کرده شکســت خورده و استقالل مجبور است‬ ‫‪ ۶۰‬دقیقه را با برنامه جدیدی که کســی نمی داند چیســت‬ ‫بازی کند‪.‬‬ ‫در انتخابات پیوند می داد‪.‬‬ ‫درمقابل دقایقی پس از انتشــار تو ئیت فرشاد مهدی‬ ‫پور‪ ،‬دبیر ورزشی سایت خبرانالین با انتشار یادداشتی در این‬ ‫سایت نسبت به ان واکنش نشان داد‪ .‬او در یادداشت خود‬ ‫نوشت‪« :‬در بین همه توئیت هایی که بعد از بازی استقالل‬ ‫نوشته شده بود‪ ،‬یکی شــان را یکی از دوســتان خبرنگارم‬ ‫نوشــته که انگار هنوز باورش نشــده انتخابات تمام شده‪.‬‬ ‫همانی که قبال تیتر زده بود‪« :‬قطار شرمساری‪».‬‬ ‫یکی از همان هایی که هر کاری کردند تا در کشــور‬ ‫دودســتگی ایجاد کنند‪ .‬مدام بــر طبل ‪ 4‬درصــدی و ‪96‬‬ ‫درصدی کوفتنــد‪ .‬تهمت زدند و انگار هنــوز صدای «نه»‬ ‫بزرگ ملت را نشــنیده اند‪ .‬این توئیت که استقالل بدترین‬ ‫شکست تاریخ فوتبال ایران را برابر یک تیم عربی رقم زده‪،‬‬ ‫اســتقالل همان تیمی اســت که از روحانی حمایت کرد‪،‬‬ ‫ بی اختیار بازی پرسپولیس و الغرافه در زمان رئیس جمهور‬ ‫محبوب شان را یادم اورد‪ .‬روزی که پنج گل خوردیم‪ .‬روزی‬ ‫که البته کســی تیتر نزد این همان تیمی است که چند روز‬ ‫مانده به انتخابات ‪ 88‬محمود احمدی نژاد گفت واگذارش‬ ‫می کند و بعد بنر چند ده متری در ســتاد ورزشــکارانش در‬ ‫تقاطع خیابان مفتح و طالقانی زدند و خبر از حمایت و تشکر‬ ‫این باشگاه از رئیس جمهور دادند‪.‬‬ ‫یاد روزی که چه بد در ورزشــگاه ازادی به عربســتان‬ ‫باختیم و تحقیر شدیم و اتفاقا رئیس جمهور محبوب دوست‬ ‫عزیز روزنامه نگارم در ورزشگاه بود و ما که کارمان خبرنگاری‬ ‫ورزشی بود‪ ،‬چه حال بدی داشتیم‪ .‬نمی دانم این خبرنگار‬ ‫عزیز چه حالی داشــت و حاال چه حالــی دارد وقتی چنین‬ ‫توئیت های رادیکالی می کند‪ ».‬‬ ‫دیگران نیــز خــود را به این دعــوا رســاندند‪ .‬برخی‬ ‫ســایت های نزدیک به دولت واکنش های تنــدی از خود‬ ‫نشان دادند‪ .‬انها تاکید داشتند ‪« :‬شکست با این اختالف‬ ‫دقیقا فاصله امکانات فوتبال مــا با امارات بود‪ .‬فوتبالی که‬ ‫اگر تا امروز هم به جایی رسیده حاصل کشت دیم در بیابان‬ ‫است‪ .‬شکست اســتقالل را سیاسی می کنید؟ این فوتبال‬ ‫حاصل سال ها خســتگی از بی برنامگی است‪ .‬فوتبالی که‬ ‫هرگز نتوانسته نهادی مستقل شود و امروز ویترین ناکامی‬ ‫ مدیریتی شماست‪ .‬مدیریتی که سال ها است سایه سنگین‬ ‫سیاست را روی ســر فوتبال انداخته و ان را به حال خودش‬ ‫رها نمی کند‪ .‬این شکست نه یک جرقه بود و نه یک اتفاق‪.‬‬ ‫ما همینیم‪ .‬از فوتبالی که هرکس پول داشــته باشد به ان‬ ‫راه پیدا می کند و هر کس لیدرها را همراه خود داشته باشد‬ ‫بهترین مربی ان می شود‪ ،‬توقع بهتر از این دارید؟ اشتباه‬ ‫می کنید‪».‬‬ ‫ اما غالمعلی جعفرزاده‪ ،‬نماینده مردم رشت در مجلس‬ ‫شورای اســامی نیز در پست اینســتاگرامی خود نوشت‪:‬‬ ‫«مدتی است اسمان برای ورزشــکاران ابی نیست ! باخت‬ ‫سنگین تیم فوتبال اســتقالل در مقابل تیم العین امارات‬ ‫باتوجه به اینکه در چهل وچهار سال گذشته بی سابقه بوده‬ ‫و در ادامه ناکامی های ورزشــکاران در انتخابات شــوراها‬ ‫یک سوال را بدون پاسخ می گذارد و ان اینکه‪ :‬ایا ورزش از‬ ‫سیاست جداست؟! و ایا پرداختن بیش از حد به این باخت‬ ‫بهانه ای برای حمله به ســرمربی تیم استقالل که در ستاد‬ ‫دکتر روحانی در زمان تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫صرفا حضور یافته و اعالم حمایت کرده‪ ،‬نیست؟!»‬ ‫همه این واکنش ها امــا به دنبال یــک توئیت به راه‬ ‫افتاد و حاال یک ســوال بیش از پیش خودنمایی می کند‪:‬‬ ‫ایا فوتبال سیاســی نیســت؟ ایا همان اندازه کــه دولت از‬ ‫پیروزی های فوتبال نفع سیاسی می برد‪ ،‬منتقدان نمی توانند‬ ‫از شکســت های همین فوتبال نفــع سیاســی ببرند؟ اگر‬ ‫منفعت طلبی از فوتبال کار درستی نیست‪ ،‬اساسا چرا عده ای‬ ‫گمان می کنند می توان از پیروزی هایش نفع سیاسی برد و‬ ‫از شکست هایش خیر؟‬ ‫‪75‬‬ ‫ورزش‬ ‫گزار‬ ‫ش ویژه‬ ‫صعود از دوحه‬ ‫پرسپولیس به جمع‪ 8‬تیم برتر اسیا پیوست‬ ‫‪ ۲۴‬ســاعت بعد از شکســت تحقیرامیز استقالل برابر‬ ‫العین امارات این پرسپولیس بود که سد سخت لخویای قطر‬ ‫را شکست و به مرحله یک چهارم نهایی لیگ قهرمانان اسیا‬ ‫راهپیداکرد‪.‬سرخ هایپایتختدرایندیدارسختحتییک‬ ‫اشتباههممرتکبنشدند‪.‬پرسپولیسموفقشدبابرترییک‬ ‫بر صفر برابر تیم پر ستاره و چند ملیتی لخویا راهی مرحله یک‬ ‫چهارم نهایی این رقابت ها شود تا تنها نماینده ایرانی باشد که‬ ‫دراینمرحلهحاضراست‪.‬ایناتفاقساده اینیست‪.‬بنابراین‬ ‫رد پای سرمربی کروات این تیم در این پیروزی ارزشمند کامال‬ ‫محســوس بود‪ .‬برانکویی که حاال می تواند با غرور سرش را‬ ‫باالبگیردوخطاببهعلیرضامنصوریانبگوید‪«:‬بله‪.‬ماتیم‬ ‫نخستپایتختهستیم‪».‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪76‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫برانکو پس از پیروزی چه گفت؟‬ ‫برانکو ایوانکویچ در نشســت خبری پــس از پیروزی‬ ‫تیم لخویا از صعود به جمع برتر اســیا اظهار کرد‪« :‬اول به‬ ‫بازیکنانمان تبریک می گویم انها خیلی زحمت کشیده اند‪.‬‬ ‫هر دو تیم فرصت های زیادی داشــتند‪ .‬ما می توانستیم از‬ ‫فرصت هایمان استفاده کنیم‪ .‬به نظر من امروز شاهد یک‬ ‫بازی خوب بودیــم و در نهایت تیمی که بــه دور بعد صعود‬ ‫کرد پرسپولیس بود‪ ».‬وی در پاسخ به این سوال که ایا فکر‬ ‫می کردید این بازی برایتان ساده است‪ ،‬گفت‪« :‬نه همانطور‬ ‫که در کنفرانس خبــری پیش از بازی گفتم پرســپولیس و‬ ‫لخویا از تیم های خوب حال حاضر اسیا هستند و تیم لخویا‬ ‫هم فوتبال زهرداری را بازی می کند‪ .‬ما می دانستیم مقابل‬ ‫این تیم کار ساده ای پیش رو نداریم اما امده بودیم نتیجه‬ ‫بگیریم و به مرحله بعد برســیم و به این هدف هم رسیدیم‪.‬‬ ‫لخویا تیم بســیار خوبی اســت و همه جزو مدعیان اســت‬ ‫مخصوصــا وقتی العربی وارد زمین شــد خیلــی خطرناک‬ ‫شدند و می دانستیم کار ما مقابل او راحت نیست‪ ».‬سرمربی‬ ‫تیم فوتبال پرســپولیس تصریح کرد‪« :‬مقابل لخویا دفاع‬ ‫کردن کار ساده ای نیست‪ .‬ما دفاع نکردیم بلکه پرس را در‬ ‫دستورکارمان قرار دادیم و به دنبال این بودیم وقتی از میانه‬ ‫میدان صاحب توپ می شــویم ان را ســریعا به خط حمله‬ ‫برســانیم‪ ».‬برانکو در پاسخ به ســوال خبرنگار قطری که‬ ‫گفت لخویا امروز تیم خوبی نبود‪ ،‬اظهار کرد‪« :‬من با نظر‬ ‫شما موافق نیســتم‪ .‬لخویا خوب بازی کرد اما بازی کردن‬ ‫جلوی پرسپولیس کار ساده ای نیست‪ .‬پرسپولیس بهترین‬ ‫تیم ایران و قهرمان لیگ محسوب می شود و امروز با همه‬ ‫توانش مقابل لخویــا بازی کرد و طبیعتــا لخویا کار راحتی‬ ‫پیش رو نداشت‪».‬‬ ‫رکوردزنی پرسپولیس با برانکو‬ ‫تیمفوتبالپرسپولیسضمنثبتبهترینعملکردخود‬ ‫درتاریخلیگقهرماناناسیا‪،‬اکنونمنتظراستحریفخود‬ ‫رادرمرحلهیکچهارمنهاییاینرقابت هابشناسد‪.‬پرسپولیس‬ ‫تاکنون شش بار در لیگ قهرمانان اسیا حاضر بوده که غیر از‬ ‫دو مورد توانسته در چهار دوره دیگر راهی مرحله حذفی لیگ‬ ‫قهرماناناسیاشود‪.‬سرخ پوشانهیچوقتنتوانستندتاقبلاز‬ ‫بازیسهشنبهشبهفتهگذشتهبهجمعهشتتیمبرتراسیاراه‬ ‫یابندولیدرنهایتاینطلسمشکستهشدتاسرخ هاباهدایت‬ ‫برانکوایوانکو یچبهاینمهمدستپیداکنند‪.‬‬ ‫‪۲۰۰۲-۲۰۰۳‬‬ ‫پرسپولیسدراولینحضورخوددرلیگقهرماناناسیا‬ ‫عملکردچندانخوبینداشتودرهماندورگروهیرقابت ها‬ ‫حذف شد‪ .‬در ان ســال از هر گروه تنها یک تیم راهی مرحله‬ ‫بعد می شــد و پرســپولیس در گروهی که تیم های پاختاکور‬ ‫ازبکستان‪،‬الطلبهعراقونیساترکمنستاندرانحضورداشتند‬ ‫درجایگاهدومقرارگرفتوحذفشد‪.‬‬ ‫‪۲۰۰۸-۲۰۰۹‬‬ ‫پرســپولیس در دومین حضــور خودش در این ســال‬ ‫راهی دور حذفی لیگ قهرمانان اسیا شد؛ جایی که با هدایت‬ ‫وینگادایپرتغالیدرخانهبرابربنیادکارشکستخوردوهمین‬ ‫باعث شــد از رقابت ها حذف شــود‪ .‬سرخپوشــان در مرحله‬ ‫گروهی در گروه سه تیمی باالتر از الشباب عربستان و الغرافه‬ ‫قرار گرفتند ولی برابر بنیادکار با تک گل ریوالدو از روی نقطه‬ ‫پنالتیبازندهشدند‪.‬‬ ‫‪۲۰۱۲-۲۰۱۱‬‬ ‫پرسپولیس در ســومین حضور خود در مرحله گروهی‬ ‫بار دیگر حذف شد و حرفی برای گفتن نداشت‪ .‬در این سال‬ ‫یکی از ضعیف ترین عملکردهای پرسپولیس را شاهد بودیم‬ ‫که این تیم در گروه خود در رده اخر قرار گرفت و نتوانســت به‬ ‫مرحلهبعدبرود‪.‬‬ ‫‪۲۰۱۳-۲۰۱۲‬‬ ‫پرسپولیس در این سال بار دیگر توانست راهی دور‬ ‫حذفی لیگ قهرمانان اسیا شود ولی با شکست ‪ ۳‬بر صفر‬ ‫برابر االتحاد عربســتان بار دیگر از حضور در جمع هشت‬ ‫تیم برتر باز مانــد‪ .‬این بار قرمزها بعــد از الهالل به عنوان‬ ‫تیم دوم راهی مرحله حذفی شدند و طبق قوانین ‪ AFC‬در‬ ‫یک بازی در زمین االتحاد عربســتان به میدان رفتند که‬ ‫شکست خوردند‪.‬‬ ‫‪۲۰۱۶-۲۰۱۵‬‬ ‫پرسپولیسدرپنجمینحضورخوددرلیگقهرماناناسیا‬ ‫باهدایتحمیددرخشانتوانستبهدورحذفیراهپیداکند‪.‬این‬ ‫بار نیز پرسپولیس به عنوان تیم دوم بعد از لخویا به مرحله بعد‬ ‫رسیداماباردیگردراینمرحلهبهالهاللعربستانبرخوردکرد‬ ‫و‪ ۳‬برصفرشکستخوردتاازلیگقهرماناناسیاحذفشود‪.‬‬ ‫سرخپوشان در بازی نخست با یک گل در تهران پیروز شدند‬ ‫ولیدرورزشگاهالهاللباسهگلشکستخوردند‪.‬‬ ‫‪۲۰۱۷-۲۰۱۶‬‬ ‫درنهایتپرسپولیساینبارباهدایتبرانکوایوانکو یچ‬ ‫برایاولینبارازمرحلهیکهشتمنهاییپارافراترگذاشتوبا‬ ‫شکستقهرمانلیگقطریعنیلخویاراهیمرحلهبعدشد‪.‬در‬ ‫اینمرحلهپرسپولیسبه عنوانتیمدومبعدازالهاللبهمرحله‬ ‫حذفیرسیدوباکنارزدنلخویابرایاولینباربهجمعهشتتیم‬ ‫برترراهیافتوبهترینعملکردخودرادرتاریخاینرقابت هاثبت‬ ‫کرد‪.‬قرعه کشیمرحلهیکچهارمنهاییاینرقابت هاسه شنبه‬ ‫هفت هایندهبرگزارمی شودوپرسپولیسبایکیازسهتیمالعین‬ ‫امارات‪،‬االهلییاالهاللعربستانروبه روخواهدشد‪.‬‬ ‫تبریکفیسبوکیکیروش‬ ‫پیروزی ارزشــمند شــاگردان برانکو اما کی روش را نیز‬ ‫وادار به واکنش کرد‪ .‬ســرمربی تیم ملی با انتشــار پستی در‬ ‫فیسبوکخود‪،‬صعودپرسپولیسبهمرحلهیکچهارمنهایی‬ ‫لیگ قهرمانان اسیا را تبریک گفت‪ .‬کارلوس کی روش که به‬ ‫همراه تیم ملی در اتریش به سر می برد در پیامی فیسبوکی به‬ ‫پرسپولیسی هاتبریکگفتونوشت‪«:‬تیم ملیبازیدیشب‬ ‫لیگقهرماناناسیاراتماشاکرد‪.‬پرسپولیسبهمرحلهبعدی‬ ‫صعود کرد‪ ،‬از طرف تیم ملی در اتریش این پیروزی را تبریک‬ ‫می گوییم!» به نظر می رسد پرســپولیس این ظرفیت را دارد‬ ‫که خود را به فینال اسیا برساند‪ .‬هر چند برای رسیدن به فینال‬ ‫بی تردید وزارت ورزش باید بیش از اینها به این باشــگاه روی‬ ‫خوشنشاندهدوازتیمیکهموفقشدهازبینتیم هایبزرگ‬ ‫اسیایی عبور کند و خود را به یک چهارم نهایی برساند حمایت‬ ‫بیشتریداشتهباشد‪.‬دراینبینانچهکهبیشازپیشمهمبه‬ ‫نظر می رسد شخص برانکو ایوانکو یچ است‪ .‬مربی که از قرار‬ ‫معلومقصدداردتوانمندی هایتازهخودرااینبارنهدرلیگبلکه‬ ‫دراسیابهرخدیگرمربیانفوتبالایرانبکشد‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫اسطوره رم‬ ‫کفش هایش را اویخت‬ ‫توتی بعد از ‪ 25‬سال درخشان با پیراهن رم‪ ،‬در دیدار‬ ‫مقابل جنــوا برای اخرین بــار برای جالوروســی به میدان‬ ‫رفت و کمک کــرد تا این تیم با پیــروزی ‪ 2-3‬مقابل جنوا‪،‬‬ ‫نایب قهرمان این فصل ســری ا شود و به طور مستقیم‪ ،‬به‬ ‫رقابت های فصل اینده چمپیونزلیگ راه پیدا کند‪.‬‬ ‫او در پایان بازی در یک ســخنرانی احساسی گفت‪:‬‬ ‫«لحظه موعود فرا رسید‪ .‬متاسفانه لحظه ای رسید که من‬ ‫هرگز دوست نداشتم از راه برسد‪».‬‬ ‫در چند روز گذشته‪ ،‬چیزهای زیادی در مورد من گفته‬ ‫شد؛ چیزهای فوق العاده زیادی‪ .‬شما از من حمایت کردید‬ ‫و در لحظات سخت به من نیرو دادید تا به جلو بروم و برای‬ ‫همین‪ ،‬می خواهم از همه شما تشکر کنم‪.‬‬ ‫در تنهایی‪ ،‬مانند دیوانه ها گریــه کردم‪ .‬نمی توانید‬ ‫‪ 25‬سالی مانند این را فراموش کنید‪ .‬از همه تشکر می کنم‪.‬‬ ‫حتی اگر این برایم راحت نباشــد‪ .‬با همسرم در مورد اینکه‬ ‫این ‪ 25‬سال چطور بود‪ ،‬صحبت کردم‪.‬‬ ‫از مادر و پــدرم‪ ،‬برادر‪ ،‬خانواده و دوســتانم تشــکر‬ ‫می کنــم‪ .‬از همســرم و ســه فرزنــدم تشــکر می کنــم‪.‬‬ ‫می خواستم با این تشکرها شروع کنم زیرا مطمئن نیستم‬ ‫که بتوانم در اخر انها را بیان کنم‪.‬‬ ‫خیلی سخت است که این همه سال را در چند عبارت‬ ‫بیان کنم‪ .‬دوســت دارم ان را در یک ترانه یا شــعر بگویم‬ ‫اما من در ایــن کارها خوب نیســتم‪ .‬من تــاش کردم تا‬ ‫با پاهایم خودم را نشــان بدهم زیرا این طــور برایم خیلی‬ ‫اسان تر بود‪».‬‬ ‫س هفته‬ ‫عک‬ ‫برایالکاپیتانو‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫باشــد اما همیشــه باالترین جایگاه را برای ما داشته و‬ ‫دارد‪ ،‬ان هم بدون جــام و قهرمانی و تــوپ طال‪ ،‬بلکه‬ ‫با اثبــات وفــاداری و تعصبش در لحظه های دشــوار و‬ ‫خلق حماســه های بســیار‪ ،‬درســت مثل همان موقعی‬ ‫که در بازی بــا اینتــر مثل ســکانس نهایــی فیلم های‬ ‫حماســی‪ ،‬قهرمان داســتان‪ ،‬یک تنه تــوپ را از زمین‬ ‫خودی برداشــت و زد به قلب دفاع دشمن‪ ،‬یکی‪ ،‬دوتا‪،‬‬ ‫سه تا‪ ،‬همه را کنار زد و از پشــت محوطه جریمه با یک‬ ‫چیپ استادانه توپ را از باالی سر ســزار به قعر دروازه‬ ‫نراتزوری فرستاد‪ ،‬درست مثل گالدیاتوری که نیزه اش‬ ‫را هنرمندانه به قلب دشــمن فرو می کنــد‪ ،‬ان موقع بود‬ ‫که دنیا فهمید گالدیاتورها هم می توانند شــاعر باشــند‬ ‫و چقدر کم طول کشــید تا توتی‪ ،‬توتی شــود و محبوب‬ ‫دل ها بماند برای سال ها‪ ،‬حتی اگر قرار باشد الکاپیتانو‬ ‫با ان تراوش دهانی به صورت پولسن‪ ،‬جواب تراوشات‬ ‫زبانی او را در زمین و به بدترین شــکل ممکن بدهد‪ ،‬تا‬ ‫موجبات حذف اتــزوری را از ان تورنمنت شــوم فراهم‬ ‫کند‪ ،‬ولی باز توتی‪ ،‬به واســطه بزرگــی اش توتی ماند و‬ ‫خیلی ســرزنش نشــد‪ ،‬چون همه می دانســتند یک روز‬ ‫جبران می کنــد و چه تقدیری بود کــه لیپی بزرگ‪ ،‬توتی‬ ‫مصدوم را با خود به جــام جهانی برد و این جمله اش که‬ ‫دهان منتقدان را بســت؛ که توتی باید باشــد حتی اگر‬ ‫مصدوم‪ ،‬ولــی باید باشــد‪ ...‬و طولی نکشــید که همه‬ ‫برای مارچلو کاله از سر برداشــتند‪ ،‬وقتی که الکاپیتانو‬ ‫در سرزمین ژرمن ها با پالتینی در مچ پا روبه روی استرالیا‬ ‫در قامــت یک منجــی وارد زمین شــد و ســیاووش وار‬ ‫الجوردی هــا را در اخریــن ثانیه هــا از اتــش ســوزان‬ ‫کانگوروها عبور داد تا ایــن بار خودش در برابر تقدیر قد‬ ‫علم کند و اتزوری برســد به قهرمانی جهــان و جام این‬ ‫بار با دســتان توتی برود باال‪ ،‬تا یک بار هم که شده این‬ ‫فوتبال لعنتی پیش الکاپیتانو شرمنده نباشد‪...‬‬ ‫چه فینالی بــود فینــال برلین‪ ...‬و بعــدش چقدر‬ ‫تلخ شــد انجــا که فرمانــده از اتــزوری رفت‪ ،‬در ســی‬ ‫ســالگی‪ ،‬تا باز هم دل مــا را بلرزاند‪ .‬ولــی این پایان‬ ‫کار ققنوس نبود‪ .‬فرمانده هنوز هــم فرمانده بود‪ ،‬حتی‬ ‫در ســی ســالگی‪ .‬ان زمانــی که اکثــر فوتبالیســت ها‬ ‫اماده اویختن کفش هایشان هســتند‪ ،‬فرانچسکو تازه‬ ‫ماجراجویی هایش را شــروع کرد‪ .‬انجایی که توتی بعد‬ ‫از سی سالگی ‪ 147‬گل در سری ا زد‪ ،‬تا ‪ 250‬گله شود‪.‬‬ ‫ان ســال ها بود که توتی هر روز ما را شیفته تر می کرد و‬ ‫چقدر سریع گذشتند همه این ســال ها تا برسد به جایی‬ ‫که توتی بشــود پیرتریــن گلزن لیــگ قهرمانان اروپا و‬ ‫چقدر زود گذشتند همه این ســال ها‪ .‬سال هایی که ما‬ ‫و نسل مان با الکاپیتانو جوانی کرد‪ ،‬بزرگ شد و حاال پا‬ ‫به سن گذاشــته‪ ،‬با چین و چروک هایی خفیف بر چهره‬ ‫که یادگار همین ایام اند‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫علیرضا کردی‬ ‫روزنامه نگار ورزشی‬ ‫همه چیز از همان لحظه عاشــقانه شــروع شــد‪،‬‬ ‫از انجا کــه جوانی با موهــای بلند با یــک ضربه چیپ‪،‬‬ ‫دلبرانه توپ را فرســتاد به قعر دروازه الله های نارنجی‪،‬‬ ‫ان هم جلــوی پنجاه هــزار هوادار خشــمگین در خاک‬ ‫حریف‪ ،‬تا ســرزمین پســت برای مدت ها ضمیمه خاک‬ ‫کشور چکمه ای شود‪ .‬از انجا بود که عشق حادث شد‪،‬‬ ‫ولی بعد از ان کم نبودند حسرت ها‪ .‬اولین اش در فینال‬ ‫همان تورنمنت بود‪ ،‬یورو ‪ .2000‬وقتی حسرت قهرمانی‬ ‫اروپا با توتی ماند بــر دلمان و چقدر غــم خوردیم برای‬ ‫از دســت رفتن جام‪ ،‬ولی کم کم یــاد گرفتیم که عادت‬ ‫کنیم به از دســت رفتن این جام هــا‪ ،‬جام هایی که بعدا‬ ‫فهمیدیم توتی بــرای انها اعتبــار بود نه انهــا اعتباری‬ ‫بــرای توتی‪ ،‬جام هایی کــه برای باال نرفتن از دســتان‬ ‫گالدیاتور تا ابد گدایی شکوه اسمش را خواهند کرد‪...‬‬ ‫گویی روزگار می خواســت بــا گرفتن ایــن جام ها‬ ‫چیز با ارزش تری را به عاشــقان فرانچســکو بدهد و ان‬ ‫به تصویــر کشــیدن معنای درســت تری از اســطوره و‬ ‫قهرمان برای هوادارانش بود‪ ،‬تصویری از قهرمانی که‬ ‫مثل خیلی از خود ما در زندگی اســت‪ ،‬کسی که همیشه‬ ‫می جنگد‪ ،‬تالش می کند و زحمت می کشــد ولی خیلی‬ ‫وقت ها تقدیــرش این نیســت که روی باالترین ســکو‬ ‫گالدیاتورها هم می توانند شاعر باشند‬ ‫‪77‬‬ ‫شناخت افتاب‬ ‫کتاب هایی درباره حضرت امام خمینی (ره)‬ ‫از ان روز تلخ‪ ،‬از ان ‪ 14‬خرداد اشــک الود‪ 28 ،‬سال‬ ‫می گذرد‪ ،‬ان روزی که ایران همه غرق در ماتم شــد و یک‬ ‫پرچم ســیاه دل های غمگین مســلمانان و ازادیخواهان‬ ‫جهان را تسخیر کرد‪ ،‬ان روز امام (ره) از پیش ما رفت و ما‬ ‫با این جمله که« روح خدا به خدا پیوست» گریه کردیم‪...‬‬ ‫امام خمینی (ره) اما میراثی بس بزرگ و سترگ برای ما به‬ ‫جا گذاشته است‪ ،‬سیره ایشــان چون چراغی روشن پیش‬ ‫روی ماســت تا از مسیرخارج نشویم‪ ،‬ایشــان کتاب های‬ ‫نه چندان کم شماری دارند که می توان به انها مراجعه کرد‬ ‫و کتاب هایی درباره امام خمینی (ره) نوشته شده است‪ ،‬در‬ ‫اینجا به مصداق مشــت نمونه خروار چنــد کتاب را معرفی‬ ‫می کنیم اما عالوه به صحیفه ایشان‪ ،‬کتاب های بیشتری‬ ‫هست که می توان یافت و باید خواند‪.‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪78‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫پژواک والیت‬ ‫توصیــف ویژگی ها و خصوصیــات اخالقی حضرت‬ ‫امام(ره) به مثابه الگوی عملی برای همه کسانی است که‬ ‫معنویت را سرلوحه زندگی خویش قرار داده اند‪ ،‬لیکن شنیدن‬ ‫وصف ایشان از زبان نایب ایشان‪ ،‬رهبر معظم انقالب که‬ ‫سال ها در جوارشان زندگی کرد و در فراز و نشیب های مبارزه‬ ‫و پیروزی حکومت اسالمی از نزدیک ترین یاران و شاگردان‬ ‫امام(ره) بوده اند‪ ،‬لطافت دیگری دارد که پژواک والیت به‬ ‫این امر پرداخته است‪.‬‬ ‫رهبر معظم انقالب‪ ،‬ســخنرانی های متعددی بعد از‬ ‫ارتحال حضرت امام(ره) در مورد شخصیت جامع االطراف‬ ‫امام(ره) داشته اند که در انها زندگی و سیره عملی و نظری‬ ‫مبارزات ایشان را از مناظر مختلفی به بحث گذارده اند تا در‬ ‫جهان بحران زده و تهی از معنویت معاصر‪ ،‬نماد و الگویی‬ ‫ارائه کنند تا همگان با تانی و توسل بدان‪ ،‬مشکالت اساسی‬ ‫خود را حل کنند‪.‬‬ ‫پــژواک والیــت مجموعه ســخنرانی های ســاالنه‬ ‫مقام معظم رهبری در ســالگرد ارتحال امــام خمینی(ره)‬ ‫اســت که تاکنون بدین صورت‪ ،‬منســجم و مدون نشــده‬ ‫است‪ .‬پژواک والیت‪ ،‬هجده سخنرانی رهبر معظم انقالب‬ ‫را با موضوعاتی چون ویژگی های عصر امام خمینی(ره)‪،‬‬ ‫تبیین مشخصه های خط امام(ره)‪ ،‬بررسی دالیل دشمنی‬ ‫استکبار جهانی با انقالب اســامی‪ ،‬بررسی وجوه داخلی‬ ‫و خارجی انقالب اســامی‪ ،‬بررســی تطبیقی نهضت امام‬ ‫خمینی با نهضت حسینی(ع)‪ ،‬افت های فراروی انقالب‪،‬‬ ‫بررسی ابعاد شــخصیت امام(ره) در دوران مبارزه‪ ،‬عناصر‬ ‫اساســی نظام جمهوری اســامی‪ ،‬تبیین اصــول حرکت‬ ‫امام(ره)‪ ،‬شاخصه های مکتب سیاســی امام(ره)‪ ،‬تبیین‬ ‫خطوط اصلی انقالب اسالمی‪ ،‬بررسی ثمرات شجره طیبه‬ ‫انقالب اســامی و بازخوانی وصیت نامه امــام خمینی از‬ ‫جمله انهاست‪.‬‬ ‫به خود ا‬ ‫«بــه خــود » ا خالصه شــده چهل حدیــث حضرت‬ ‫امام خمینــی (ره) اســت‪ .‬در خالصه این کتــاب ادبیات‬ ‫حضرت امام(ره) هیچ تغییری نکرده و فقط عبارات سنگین‬ ‫و دشوار ان حذف گردیده است‪ .‬برای سهولت در استفاده‪،‬‬ ‫کتاب در قطع ‪ 16/5 *12‬و در ‪ 10‬جلد ‪ 64‬صفحه ای طراحی‬ ‫شده که این کتاب ها داخل جعبه ای قرار گرفته و عطف انها‬ ‫مکمل یکدیگر بوده و تصویر زیبایــی را به وجود می اورد‪.‬‬ ‫یکی از ویژگی های منحصر به فرد این کتاب چیدمان متون‬ ‫کتاب در قاب دایره ای شــکل اســت که زیبایی خاصی به‬ ‫کتاب داده است‪ .‬از دیگر ویژگی های این کتاب ارزشمند‬ ‫تصویرسازی ان بر اساس ایات قران و روایات است‪ .‬پشت‬ ‫جلد هر کتــاب جمله ای زیبــا و تاثیرگذار دیده می شــود‪.‬‬ ‫جمله پشــت جلد هر کتاب ادامــه و تکمیل کننــده جمله‬ ‫ کتاب قبلی است و ‪ 11‬جمله با یکدیگر یک مفهوم کلی را‬ ‫بیان می کنند که همان شعار کتاب (گر به خود ایی به خدا‬ ‫می رسی) است‪.‬‬ ‫سیره افتاب‬ ‫کتاب «سیره افتاب» مشتمل بر سیره عملی حضرت‬ ‫امام خمینــی(ره) در عرصه مســائل فــردی‪ ،‬خانوادگی‪،‬‬ ‫اجتماعی‪ ،‬عبادات‪ ،‬حــاالت معنوی‪ ،‬مســائل اخالقی و‬ ‫شرعی‪ ،‬مسائل انقالب‪ ،‬جهان اسالم‪ ،‬سیاست‪ ،‬جوانان‪،‬‬ ‫از زبان همسر‪ ،‬فرزندان‪ ،‬دوستان و اشنایان ایشان است‪.‬‬ ‫نحوه برخورد ایشان با همســر و فرزندان شان‪ ،‬دوستان و‬ ‫اشنایان و خانواده شهدا از نظر خانوادگی و اجتماعی‪ ،‬تاکید‬ ‫ایشان بر نماز اول وقت و انجام مستحبات از نظر عبادی‪،‬‬ ‫اخالقی و عملکرد ایشان در مورد مسائل انقالب و جهان‬ ‫اسالم با ذکر خاطراتی تشریح شده است‪ .‬این مجموعه به‬ ‫صورت فشــرده در دو بخش جمع اوری شده است ؛ بخش‬ ‫اول توصیه‏ های اخالقی ‪ -‬عرفانی حضــرت امام به فرزند‬ ‫بزرگوارشان مرحوم حاج ســید احمد خمینی(ره) است که‬ ‫در نامه‏ های متعدد امام به فرزندشــان امده است و در این‬ ‫کتاب به شیوه‏ای بدیع‪ ،‬موضوع بندی و ارائه شده تا مطالعه‬ ‫ان برای خوانندگان اسان‏ تر و دلپذیرتر شود‪ .‬این بخش در‬ ‫حقیقت‏سیره نظری حضرت امام را به تصویر کشیده است‪.‬‬ ‫بخش دوم گزیده ‏ای از سیره عملی امام خمینی(ره) در‬ ‫عرصهمسائلفردی‪،‬خانوادگی‪،‬اجتماعی‪،‬عبادی‪،‬اخالقی‪،‬‬ ‫سیاســی‪ ،‬حکومتی و‪ ...‬اســت که از بین کتــب گوناگون‬ ‫استخراجوبهصورتیمناسبفصل بندیشدهاست‪.‬‬ ‫عصر امام‬ ‫تحوالت مهم جامعه بشری پس از عهد رنسانس و رشد‬ ‫سریع تفکرات الحادی و گرایش برخی کشورهای جهان به‬ ‫یـ سیاسی مارکسیستی بسیاری از صاحب نظران‬ ‫نظام فکر ‬ ‫را به این باور رســاند که انزوا و اضمحالل کامل سرنوشت‬ ‫ی ادیان الهی است‪ .‬با پیروزی انقالب اسالمی ایران‬ ‫حتم ‬ ‫پیام های الهــی و معنوی امــام خمینی(س) در سراســر‬ ‫جهان طنین افکند‪ .‬ایشــان با تاســی به اموزه های اسالم‬ ‫ناب بسیاری از مناســبات اجتماعی‪ ،‬سیاسی‪ ،‬اقتصادی و‬ ‫فرهنگی جهان معاصر را عمیقا متحول ساخت‪ ،‬نظام های‬ ‫مادی و الحــادی را به چالش کشــاند‪ ،‬الگوی تــازه ای به‬ ‫جهانیان معرفی کرد و عصر جدیــدی را اغاز کرد؛ عصری‬ ‫که ولی امر مسلمین جهان ان را «عصر امام خمینی(ره)»‬ ‫نامید‪ .‬این کتــاب درباره «حال» ســخن می گوید که این‬ ‫انقالب بزرگ تاریخی چگونه توانســت «حال» را تسخیر‬ ‫کند و مسلما برای این مهم باید قبال ماهیت و چیستی این‬ ‫انقالب و رهبر ان نیز روشــن شده باشــد که در این کتاب‬ ‫مفصال به ان پرداخته شده است‪.‬‬ ‫مهربان تر از نسیم‬ ‫کتاب «مهربان تر از نسیم» شــامل نود و نه قصه از‬ ‫زندگی امام خمینی(ره) توسط محمد رضا بایرامی‪ ،‬سوسن‬ ‫طاقدیس‪ ،‬احمد عربلو و محمد ناصری‪ ،‬گرداوری و توسط‬ ‫موسسه نشر و تحقیقات ذکر منتشــر شده است‪ .‬در پشت‬ ‫جلد کتاب امده است‪« :‬ماجرای شکل گیری این مجموعه‬ ‫بی شباهت به سفر اب از دریا به دریا نیست‪ .‬داستان های‬ ‫ایــن مجموعه جویبارهایــی کوچک اند که قصــد دارند از‬ ‫دریایی عمیق ســخن بگوینــد؛ دریای زندگــی پربار امام‬ ‫خمینی (ره)‪ .‬این داستان ها حکایت هایی واقعی از زندگانی‬ ‫زالل اوســت که مدت ها همچون گنجینه ای در خاطرات‬ ‫یاران او جای داشته و دستانی مشتاق‪ ،‬انها را گرداوری کرده‬ ‫و به نویسندگانی هنرمند سپرده است تا بازنویسی شود و جان‬ ‫تشنه نوجوانان ما را سیراب کند و انان را به دریا پیوند دهد‪».‬‬ ‫این کتاب شامل ‪ 41‬قصه از محمدرضا بایرامی‪20 ،‬‬ ‫قصه از احمد عربلو‪ 21،‬قصه از سوسن طاقدیس و‪ 12‬قصه‬ ‫از محمد ناصری است‪ .‬چند قصه این کتاب نیز با تنظیم و‬ ‫تدوین حمیدرضا سیدناصری و امیررضا ستوده در پایان این‬ ‫کتاب امده است‪ .‬در داستانی از این کتاب نیز می خوانیم‪:‬‬ ‫«هیچ کس نمی دانســت که رئیس پلیــس دهکده نوفل‬ ‫لوشــاتو چقدر به ان عکس عالقــه دارد‪ .‬ان عکس رنگی‬ ‫زیبا که امام را در حالتی نشــان می داد که دســت هایش را‬ ‫مقابل صورتش گرفته بود و هالــه ای از نور و جذابیت روی‬ ‫صورتش ریخته بود‪ .‬همان عکســی که هنگام قنوت نماز‬ ‫از او گرفته بودند‪ .‬او نیز در قلبش احســاس می کرد عالقه‬ ‫عجیبی به امام پیدا کرده است‪ .‬او شنیده بود که مسلمان ها‬ ‫به مسیح(ع) روح الله می گویند و از اینکه نام امام نیز روح الله‬ ‫بود احساس شــادمانی می کرد‪ .‬امام در شب تولد مسیح‪،‬‬ ‫برای او و همه اهالی روستا ســوغاتی ایرانی و شاخه های‬ ‫گل فرســتاده و ان روز مقدس و عزیز را تبریک گفته بود‪.‬‬ ‫البته عده ای از اهالی دهکده نیز روز بعد برای او شاخه های‬ ‫گل برده بودند و او با مهربانی و محبت خاصی انها را پذیرفته‬ ‫بود…»‬ ‫پرواز در شام‬ ‫فیلم تازه ابراهیم حاتمی کیا کلید خورد‬ ‫نگاه حاتمی کیا‬ ‫حاتمی کیا پیش از این و در جشنواره فیلم فجر سال‬ ‫گذشته از کم توجهی ســینمای کشور به موضوع مدافعان‬ ‫حرم و وقایع سوریه انتقاد کرده بود‪.‬او در این جشنواره درباره‬ ‫اهمیت ساخت فیلمی درباره شهدای مدافع حرم و داعش‬ ‫گفته بود‪ «:‬امسال دمِ د ِر برج میالد ایکس ری گذاشته اند‬ ‫که معنای بســیار مهمی دارد و نشــان می دهد در کشور ما‬ ‫اتفاقاتی افتــاده و داعش دارد به ما نزدیک می شــود‪ ،‬اما‬ ‫خدا کند فیلمسازان ما این موضوع را بفهمند و متوجه شوند‬ ‫که وضعیت ما در حال تغییر اســت‪ .‬بچه هــای ما تالش‬ ‫همزمــان با کلید خــوردن فیلــم « به وقت شــام»‪،‬‬ ‫ خبرهای خوبی هــم از اخرین ســاخته ابراهیم حاتمی کیا‬ ‫به گوش رســید‪ .‬فیلم ســینمایی بادیگارد پس از راهیابی‬ ‫به بخش مسابقه جشــنواره بین المللی فیلم مادرید‪ ،‬در ‪4‬‬ ‫می کنند امنیت کشــور را حفظ کنند اما چرا این کوشش ها‬ ‫در فیلم هــای ما منعکس نمی شــود‪ .‬ایــن بحث ها خیلی‬ ‫به ما نزدیک است اما متاســفانه فیلمی هم درباره داعش‬ ‫ساخته می شود به جشنواره فجر راه پیدا نمی کند‪ .‬من غصه‬ ‫می خورم که چطور متوجه نیســتیم ایکــس ری دمِ د ِر برج‬ ‫میالد معنی دارد‪ .‬متاسفم که ‪ 90‬درصد فیلم های ما متوجه‬ ‫این موضوع نیستند‪ .‬در حالی که این وضعیت روی کشور‬ ‫ما ســایه انداخته و هر روز بچه های ما شــهید می شوند تا‬ ‫ایکس ری به تهران نرسد اما خیلی ظلم است که این بچه ها‬ ‫در فیلم های ما این گونه مــورد بی توجهی قرار می گیرند‪.‬‬ ‫فیلمســازی که در عراق کار کرده باید تشــویق بشــود اما‬ ‫نمی دانم چرا ساختار جشنواره این گونه تعریف می شود که‬ ‫فقط تعداد محدودی فیلم به ان راه پیدا کند‪ .‬در حالی که‬ ‫ایکس ری بغل گوش ماست و باید درباره ان کار کنیم‪ .‬باید‬ ‫برای بچه هایی که در عراق کار می کنند و هر لحظه احتمال‬ ‫ترور انان وجود دارد‪ ،‬احترام قائل شویم‪ .‬ایا این مسائل باید‬ ‫به حاشیه برود؟! نباید به متن بیاید؟!»‬ ‫وی در اولیــن یادواره شــهدای مدافع حرم لشــگر‬ ‫فاطمیون ارزو کــرده بود کــه فیلمی درباره ایــن طیف از‬ ‫مدافعــان حرم بســازد‪ .‬امســال هم زمان با ســوم خرداد‪،‬‬ ‫سالروز حماسه فتح خرمشــهر‪ ،‬برنامه خاطره گویی جمعی‬ ‫از رزمندگان و پیشکســوتان دفاع مقــدس در حضور رهبر‬ ‫بخش کاندیدای جایزه اصلی شــد‪.‬بادیگارد که ســال ‪94‬‬ ‫توانست دو سیمرغ بلورین از جشنواره فیلم فجر از ِ‬ ‫ان خود‬ ‫کند‪ ،‬در جدیدترین حضور بین المللی خود به بخش مسابقه‬ ‫جشــنواره بین المللی فیلم مادرید راه یافته و در رشته های‬ ‫بهترین بازیگر نقش اول مرد (پرویز پرســتویی)‪ ،‬بهترین‬ ‫بازیگر نقش مکمل مرد(بابک حمیدیــان)‪ ،‬بهترین فیلم‬ ‫خارجی (احسان محمد حســنی) و بهترین تدوین (مهدی‬ ‫حســین وند) نامزد دریافت جایزه اصلی جشــنواره شــده‬ ‫است‪.‬جشــنواره بین المللی فیلم مادرید که ششمین دوره‬ ‫خود را پشت ســر می گذارد در زمینه های فیلم سینمایی‪،‬‬ ‫فیلم کوتاه‪ ،‬مستند کوتاه و بلند‪ ،‬پویانمایی فعالیت می کند‬ ‫و در این دوره اثاری نظیر در ان حضور دارند‪ .‬اثار برگزیده از‬ ‫تاریخ‪ 17‬تا ‪ 26‬تیرماه (‪ 7‬تا ‪ 17‬جوالی ســال ‪ )2018‬برای‬ ‫بخش نهایی به رقابــت می پردازند‪ .‬بادیــگارد در ‪ 7‬بخش‬ ‫نامزد دریافت ســیمرغ از جشــنواره فیلم فجر شده بود که‬ ‫در نهایت توانست ‪ 2‬ســیمرغ بهترین بازیگر مرد و سیمرغ‬ ‫بهترین جلوه های ویژه میدانــی و جلوه های ویژه بصری را‬ ‫به خود اختصاص دهد‪ .‬همچنین این فیلم توانســت نگاه‬ ‫مخاطبین را بــه خود جلب کنــد تا به عنــوان دومین فیلم‬ ‫بهترین فیلم از نگاه تماشــاگران شناخته شــود ‪ .‬بادیگارد‬ ‫همچنین در جشــنواره مقاومت و چند جشنواره بین المللی‬ ‫مورد توجه قرار گرفت‪.‬‬ ‫درخشش بادیگارد‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫دیدار‬ ‫«به وقت شــام؛ جدیدترین اثر ابراهیــم حاتمی کیا‬ ‫همزمان با اغاز مــاه مبارک رمضان در لوکیشــن مربوط به‬ ‫یکی از فرودگاه های نظامی در تهران اغاز شد‪.‬همزمان با‬ ‫فیلمبرداری «به وقت شام»‪ ،‬تدوین ان نیز توسط مهرداد‬ ‫خوشــبخت اغاز می شــود‪ .‬گفتنی اســت «به وقت شام»‬ ‫جدیدترین اثر ابراهیم حاتمی کیــا به تهیه کنندگی محمد‬ ‫خزاعی و با بازی هادی حجازی فر و بابک حمیدیان و جمعی‬ ‫از بازیگران مطرح بین المللی‪ ،‬جدیدترین محصول مرکز‬ ‫فیلم و سریال اوج است که احتمال می رود برای اولین بار در‬ ‫جشنواره ملی فیلم فجر امسال به نمایش در اید‪ ».‬این جمله‬ ‫رسمی در صفحه اینستاگرام ابراهیم حاتمی کیا که به نقل‬ ‫از روابط عمومی ســازمان هنری رسانه ای اوج نوشته شد‪،‬‬ ‫خبر ازشروع یک اتفاق تازه داد‪،‬از دل این خبر های رسمی‪،‬‬ ‫هیجان دیدن فیلم دیگری از ابراهیم حاتمی کیا را می شود‬ ‫حس کــرد‪ .‬خبری کــه از مدت ها قبل به گوش می رســید‬ ‫و تکمیل می شــد‪ ،‬ابراهیم حاتمی کیــا دارد فیلمی درباره‬ ‫شــهدای مدافع حرم می ســازد‪ .‬حاتمی کیا برای ساخت‬ ‫این فیلم چندباری به سوریه رفت و به تازگی نیز اعالم کرد‬ ‫موضوع فیلم درباره شــهدای مدافع حرم خواهد بود‪ .‬مثل‬ ‫همیشــه خبری رسمی درباره داســتان فیلم منتشر نشده و‬ ‫احتماال باید تا جشنواره فجر امسال منتظر «به وقت شام»‬ ‫بمانیم اما اخبار رسمی درباره این فیلم زیاد است که در برخی‬ ‫از انها خط کلی داستان هم بیان شده است‪ .‬گفته می شود‬ ‫که موضوع فیلم جدید ابراهیم حاتمی کیا که تهیه کنندگی‬ ‫ان را محمد خزایی برعهده دارد‪ ،‬درباره داعش و تهدیدات‬ ‫تکفیری هاست و بخشی از داستان ان در سوریه می گذرد و‬ ‫فیلمبرداری بخش اصلی فیلم در فرودگاه و هواپیما انجام‬ ‫می شود‪ .‬بازی با کلمه شام در نام این فیلم در نوع خودش‬ ‫بسیار جالب است‪ ،‬از یک سو این کلمه می تواند اشاره ای‬ ‫به شب داشته باشد که خودش هم دو پهلواست‪ ،‬هم شب‬ ‫حاصل از حضور داعش و هم شــب به معنــای زمانی ان‪،‬‬ ‫اما یادمان نرود که شــام نام قدیم منطقه ای است که االن‬ ‫سوریه در ان واقع است‪.‬‬ ‫گروه تولید که پیش از این برای بازبینی لوکیشــن ها‬ ‫به ســوریه ســفر کرده بود‪ ،‬دکورهای مربوط بــه فرودگاه‬ ‫دمشق و دیگر مناطق خارجی را در تهران و اصفهان ساخته‬ ‫و قرار اســت بخش هایی از به وقت شــام در خود ســوریه‬ ‫مقابل دوربین برود‪ .‬داســتان درباره پرواز یک هواپیمای‬ ‫ایرانی حامل کمک های انسان دوستانه به مردم جنگ زده‬ ‫سوریه است که برای نشستن در فرودگاه دمشق به مشکل‬ ‫می خورد‪ .‬حاتمی کیا پیش تر در «ارتفاع پست» یک تریلر‬ ‫تاثیرگذار در داخــل هواپیما خلق کرده بــود‪ .‬در این فیلم‬ ‫هم بخش های اصلی فیلم در هواپیما می گذرد و «مهدی‬ ‫جعفری» مدیریت فیلمبرداری تازه ترین فیلم حاتمی کیا را‬ ‫عهده دار است‪ .‬او پیش از این فیلمبرداری فیلم «ما همه‬ ‫خوبیم» را در کارنامه کاری خود ثبت کرده و اولین همکاری‬ ‫حضور در کنار حاتمی کیا را در این فیلم تجربه خواهند کرد‪.‬‬ ‫مریال زارعی هم به عنوان دستیار ابراهیم حاتمی کیا‬ ‫در گروه کارگردانی فعالیت می کند‪ .‬این سومین همکاری‬ ‫حمیدیــان و حاتمی کیا پس از تجربیــات خوبی چون چ و‬ ‫بادیگارد است‪ .‬حضور هادی حجازی فر هم در فیلم جدید‬ ‫حاتمی کیا یک اتفاق ویژه اســت‪ .‬حجازی فر پس از بازی‬ ‫موفق در «ایستاده در غبار» و حاال درخشش در «ماجرای‬ ‫نیمروز»‪ ،‬روزهــای پــرکاری را تجربه می کنــد و در مدت‬ ‫کوتاهی‪ ،‬چند فیلم به کارنامه ســینمایی خود اضافه کرد‪.‬‬ ‫باتوجه به استعداد و توانایی این بازیگر می شود پیش بینی‬ ‫کرد کار با کارگردانی چــون حاتمی کیا‪ ،‬می تواند موفقیت‬ ‫دیگری را نصیب او کند‪.‬‬ ‫انقالب‪ ،‬در حســینیه امام خمینی (ره) برگزار شد‪ .‬ابراهیم‬ ‫حاتمی کیا کارگردان مطرح کشــورمان کــه در این دیدار‬ ‫نیز حضور داشــت‪ ،‬گفت‪« :‬در حال ســاخت فیلمی درباره‬ ‫شهدای مدافع حرم هســتم‪ ».‬در این مراسم اخرین راوی‬ ‫شب خاطره حسینیه امام خمینی‪ ،‬ابراهیم حاتمی کیا بود‪.‬‬ ‫کارگردان فیلم های دفــاع مقدس گفــت‪« :‬من اگر یک‬ ‫هزارم خاطرات اقای خوش لفظ را داشتم خیلی بیش از اینها‬ ‫می توانستم تصویر بسازم»‪ .‬بعد هم ماجرای دستان مجروح‬ ‫رزمنده شهیدی را روایت می کند که هنگام عقب نشینی از‬ ‫خط‪ ،‬پای او را گرفته بود‪ .‬دســتانی کــه حاتمی کیا گفت‪:‬‬ ‫«احســاس می کنم بعد از ســه دهه از جنگ هنوز پای من‬ ‫را رها نکرده‪».‬‬ ‫‪79‬‬ ‫اقای سرمربی‬ ‫دیدار‬ ‫‪80‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫زیدان در مسیرموفقیت گام برمی دارد‬ ‫«نمی دانم زیدان بهترین مربی من بوده است یا خیر‬ ‫زیرا دوست ندارم انها را با هم مقایسه کنم اما زیدان تیم را‬ ‫به شــکل فوق العاده ای مدیریت کرده است‪ .‬کارش عالی‬ ‫بوده و همه از او راضی هســتیم‪ ».‬کریستیانو رونالدو هنوز‬ ‫چند دقیقه از قهرمانی تیم رئال مادرید در اللیگا نگذشــته‬ ‫بود که این گونه از سرمربی خود تعریف کرد‪ ،‬یک سرمربی‬ ‫جوان که در دومین سال مربیگری خود کاری را کرده است‬ ‫که بسیاری از مربیان در همه عمر خود به ان نمی رسند‪ ،‬ایا‬ ‫زیدان به همان اندازه که به عنوان بازیکن یک نابغه بود‪،‬‬ ‫به عنوان یک مربی هم می تواند یک نابغه لقب بگیرد؟‬ ‫زیدان وقتــی از هفتــه ‪ 19‬اللیگای فصل گذشــته‬ ‫هدایت رئال را بر عهده گرفت‪ ،‬این تیم ‪ 5‬امتیاز از بارسا و ‪6‬‬ ‫امتیاز از اتلتیکو کمتر داشت ولی در انتهای فصل فاصله با‬ ‫بارسا را به یک کاهش داد و از اتلتیکو هم یک امتیاز پیشی‬ ‫گرفت در پایان همان فصل زیدان قهرمانی لیگ قهرمانان‬ ‫اروپا را در کارنامه خود نوشــت‪ .‬حــاال او در کمتر از ‪ 18‬ماه‬ ‫از زمانی که هدایت قوهای ســپید را بر عهده گرفته‪ ،‬فاتح‬ ‫‪ 4‬جام شده اســت و این شــانس را دارد که یک جام دیگر‬ ‫هم به مجموعه جام های خــود اضافه کند‪ ،‬یک جام لیگ‬ ‫قهرمانان اروپــا در یک بازی مهم در شــهر کاردیف مقابل‬ ‫تیمی که زمانی در ان بازی می کرد؛ یوونتوس‪.‬‬ ‫برای اینکه بدانیم چرا این همه جام اهمیت دارد بهتر‬ ‫است بدانیم که کارلو انچلوتی‪ ،‬سرمربی پرافتخار ایتالیایی‬ ‫در دوران مربیگری خــود موفق شــد در ایتالیا‪ ،‬انگلیس‪،‬‬ ‫فرانسه و المان صاحب عنوان قهرمانی لیگ شود اما طی ‪2‬‬ ‫فصل حضور در برنابئو هرگز موفق به فتح این عنوان نشد‪.‬‬ ‫اما زیدان به رغم تنها یک ســال و نیم حضور روی نیمکت‬ ‫کهکشانی ها موفق شد یک جام تا به حال بیشتر از سرمربی‬ ‫ایتالیایی و اســبق رئال گرفته و بعــد از مورینیو اولین فاتح‬ ‫اللیگا لقب گیرد‪ .‬بــرای خیلی ها دوران زیــدان می تواند‬ ‫یاد اور دوران حضور افسانه هایی مانند ویسنته دل بوسکه‬ ‫باشد‪ .‬یکی از کسانی که اعتقاد به این مساله دارد‪ ،‬فلونتینو‬ ‫پرز مدیرعامل باشگاه رئال مادرید است‪ ،‬او اعتقاد دارد که‬ ‫زیدان یک نابغه بزرگ اســت‪ « :‬زیزو یکی از ســمبل های‬ ‫تاریخ باشگاه است‪ .‬ممنون زیزو ! به خاطر تمام چیز هایی‬ ‫که به ما دادی و همچنــان خواهی داد‪ .‬تو بهترین بازیکن‬ ‫دنیا بودی و حاال به ســادگی‪ ،‬بهترین مربی دنیا هســتی‪.‬‬ ‫دستیاران و کادر فنی تو یک بار دیگر با بازی های درخشان‪،‬‬ ‫تاریخ سازی کردند‪».‬‬ ‫زیدان نزد بازیکنان رئال مادرید هم بســیار محبوب‬ ‫است تا انجا که ایسکو ستاره جوان این تیم یکی از دالیل‬ ‫ماندنش در این تیــم را حضور زیدان در تیــم اعالم کرده‬ ‫اســت‪ « :‬ما جایگاه فعلی خــود را مدیون زحمــات زیدان‬ ‫هستیم‪ .‬با استفاده از سیستم چرخشی استفاده از بازیکنان‬ ‫زیزو‪ ،‬ما قادر به کسب دبل در فصل جاری خواهیم بود‪».‬‬ ‫زیدان خصوصیاتی دارد که ایسکو این گونه لب به تحسین‬ ‫وی گشوده است‪ .‬شاید سابقه درخشــان او به عنوان یک‬ ‫فوق ستاره در دوران حضور در مســتطیل سبز باعث شد تا‬ ‫ستارگان رئال مادرید نیز خیلی ســریع به دیده احترام به او‬ ‫نگاه کرده و رفتاری با وی داشــته باشند که هرگز در دوران‬ ‫حضور رافا بنیتس دیده نشد‪.‬‬ ‫پیروزی برابر ماالگا و قهرمانی در اللیگا باعث شد که‬ ‫زیدان خودش را به عنوان یک ســرمربی دیگر جابیندازد و‬ ‫کمتر کسی به او به چشم یک نام بزرگ و البته خوش شانس‬ ‫نگاه کند ‪ .‬بن هیوارد یکی از مفســرین فوتبال اروپا در این‬ ‫باره نوشــته اســت‪ « :‬او به خاطر ســابقه اش در مادرید و‬ ‫اینکه سمبل این باشگاه محســوب می شود‪ ،‬مقتدرانه کار‬ ‫را به دست گرفت و بســیاری از بازیکنان در برابر او رفتاری‬ ‫داشتند که هرگز مقابل بنیتس نداشتند‪ .‬او از نظر مدیریت‬ ‫نیروهای انسانی یاداور ویسنته دل بوسکه (مربی خودش در‬ ‫رئال) و همچنین انچلوتی است‪ ،‬ضمن اینکه احترام یک‬ ‫اسطوره باشگاه را دارد‪ .‬شــاید هنوز یک تاکتیسین درجه‬ ‫یک نباشد و در چینش تیم در جریان باخت ال کالسیکوی‬ ‫اخیر با انتقاداتی مواجه شد اما این را خیلی خوب می داند‬ ‫که از یک تیم قوی چطور بهترین بازی را بگیرد‪ .‬نمونه اش‬ ‫اســتراحت های کریســتیانو رونالدو بود که در صعود تیم‬ ‫به فینال لیــگ قهرمانان برای دومین ســال متوالی نقش‬ ‫پررنگی داشت‪ .‬این بیشتر از خوش شانسی است‪ .‬زیدان‬ ‫نخستین مربی مادرید است که قهرمانی اروپا و لیگ را در دو‬ ‫فصل متوالی به دست می اورد‪ ،‬بعد از کاری که دل بوسکه‬ ‫در سال های ‪ ۲۰۰۲‬و ‪ ۲۰۰۳‬کرد‪ .‬شاید وقتش رسیده باشد‬ ‫که او را یک مربی درجه یک بدانیم‪».‬‬ ‫گابریله مارکوتی یکی از مشــهورترین نویســندگان‬ ‫ورزشی اروپا هم در یادداشتی این نشــانه ها را برای اینکه‬ ‫زیدان را یــک مربی بــزرگ بدانیم اورده اســت‪« :‬زیدان‬ ‫به عنوان بازیکن مسئوالنه بازی می کرد‪ .‬زیدان مربی هم‬ ‫باید ‪ ۲۰‬بازیکن حرفه ای با دستمزد باال را مدیریت می کرد‪.‬‬ ‫او احتماال «سیاسی ترین» پســت فوتبالی در دنیا را دارد‪،‬‬ ‫پســتی که به مربیان بزرگ رحم نکرده اســت‪ ،‬چرا که انها‬ ‫بین رئیســی که دیدگاه خیلی خاصی نسبت به فوتبال دارد‬ ‫(فلورنتینو پــرس) و بازیکنان مغرور در میــدان قرار گرفته‬ ‫بودند‪ .‬اما زیدان اوضاع را عالی مدیریت کرد‪ .‬او نشان داد‬ ‫که دل و جرات و شــخصیت الزم را برای تصمیمات بزرگ‬ ‫دارد‪ .‬او به خامس رودریگس کم بازی داد‪ ،‬ان هم بازیکنی‬ ‫که ســومین خرید گرانقیمت تاریخ رئال اســت و محبوب‬ ‫فلورنتینو‪ .‬او کریستیانو رونالدو را متقاعد کرد که الزم نیست‬ ‫در همه دیدارها بازی کند‪ .‬به این ترتیــب بود که رونالدو با‬ ‫شرایط بدنی عالی به اخر فصل رســید‪ .‬زیدان تصمیمات‬ ‫شجاعانه بسیاری گرفت‪ ».‬سید لو یکی دیگر از نویسندگان‬ ‫ورزشی هم می نویســد‪ ۴ « :‬ســال پیش‪ ،‬زیدان گفت که‬ ‫ی می شــود یا خیر امــا می خواهد‬ ‫نمی داند کــه مربی خوب ‬ ‫ی در جست وجو بود اما کار خاصی ‬ ‫امتحان کند‪ .‬او چند سال ‬ ‫ی انجــام داد‪.‬‬ ‫نمی کرد تــا اینکه خواســت یــک کار واقع ‬ ‫پس اماده شــد ‪ ،‬به خوبی ‪ .‬بقیه متقاعد نبودند ‪ ،‬مخصوصا‬ ‫باشگاه‪ .‬اما هر چه گذشت باشگاه به او بیشتر ایمان اورد‪.‬‬ ‫در روزی که معارفه شــد از وی در مورد اهدافش سوال شد‬ ‫و جواب داد‪ :‬بردن همه چیز‪ .‬به نظر غیر ممکن می امد اما‬ ‫جواب داد‪ .‬بعد از ‪ ۵‬ماه او قهرمان اروپا شــد و حاال لیگ را‬ ‫برده است‪»...‬‬ ‫زین الدین زیدان اما هنوز هم همان کم حرفی زمان‬ ‫بازی را حفظ کــرده و با همــان تواضع در مــورد قهرمانی‬ ‫صحبت می کند‪ « :‬با سختکوشی فراوان در طول ‪ ۳۸‬هفته‬ ‫مسابقه‪ ،‬به این عنوان دست پیدا کردیم‪ .‬اللیگای اسپانیا‬ ‫ســخت ترین لیگ دنیاســت‪ .‬به عنوان مربــی این لحظه‬ ‫مهمی برای من اســت‪ .‬کلید موفقیــت‪ ،‬کار گروهی بود‪.‬‬ ‫انها در طول فصل متحد بودند و این در رقابت های اللیگا‬ ‫کلیدی اســت‪ .‬همه شایسته تمجید هســتند‪ ،‬اما باالتر از‬ ‫همه‪ ،‬بازیکنان سزاوار ند‪ .‬انها به پیامی که برایشان داشتم‪،‬‬ ‫ایمان داشــتند‪ .‬امروز شــاد ترین روز من بــه عنوان مربی‬ ‫است‪ .‬با این باشگاه تمام عناوین را فتح کرده ام و قهرمانی‬ ‫در اللیگا بهترین است‪».‬‬ ‫زیدان یک فینــال دیگر هــم پیــش رو دارد اما این‬ ‫عناوین برای جاه طلبی های یک نابغه کافی نیست‪ .‬زیدان‬ ‫ســال ها فرصت دارد که جام کســب کند‪ .‬این را امار او در‬ ‫رئال مادرید می گوید‪ .‬یادمان نرود که ســاده انگارانه است‬ ‫که این حجــم از موفقیت را بر پایه شــانس تلقی کنیم‪ .‬از‬ ‫سال‪ 2003‬و بعد از دوران دل بوسکه‪ ،‬زیدان تبدیل به اولین‬ ‫کســی شــد که هم فاتح اللیگا و هم لیگ قهرمانان شده‬ ‫و حاال زمان ان فرا رسیده اســت که زیزو را بین سرمربیان‬ ‫برجسته دنیای فوتبال خطاب کنیم‪.‬‬ ‫دلیل‬ ‫بیمارستان جنگی‬ ‫خاطرات شهید علی چیت سازیان‬ ‫خاطرات امدادگران و پرستاران‬ ‫جدیدترین اثر حمید حســام ‪ -‬نویســنده ‪ -‬با عنوان «دلیل» از ســوی انتشارات سوره‬ ‫مهر منتشر شد‪ .‬نویســنده در این کتاب تالش دارد تا وجوه مختلف شخصیتی شهید علی‬ ‫چیت سازیان را از زبان همراهان و همرزمان به مخاطب معرفی کند‪ .‬در این کتاب‪ ،‬خاطراتی‬ ‫از خانواده و همرزمان شــهید مانند شــهید حســین همدانی‪ ،‬علیرضا رضایی مفرد‪ ،‬کریم‬ ‫محمدی‪ ،‬حسین علی مرادی‪ ،‬رضا ســلیمانی‪ ،‬محمد طهماسبی‏ زاده‪ ،‬محمود حمیدزاده‪،‬‬ ‫علی خوش ‏لفظ‪ ،‬الله‏یار جعفری و‪ ...‬از جمله افرادی هستند که خاطرات انها در این کتاب‬ ‫نقل شده است‪ .‬شــهید چیت سازیان فردی جسور‪ ،‬شــجاع و مدیر بود به طوری که در سن‬ ‫‪18‬ســالگی مربی اموزش های نظامی در پادگان قدس ســپاه همدان شــد و در شناسایی‬ ‫دشمن و رخنه در سال ‪ 1361‬همگان را شگفت زده و او را به عنوان شخصی مخلص و شجاع‬ ‫به فرماندهان معرفی کرد که توانست مواضع دشمن را به خوبی شناسایی کند و توانست با‬ ‫مهارت و شجاعت در عملیات مســلم ابن عقیل تا شــهر مندلی عراق نفوذ کند و پس از ان‬ ‫توانست در مقام فرمانده اطالعات و عملیات تیپ انصارالحسین رشادت های بی نظیری از‬ ‫خود به جا بگذارد‪ .‬در مقدمه این اثر امده است‪« :‬دلیل؛ دفتر یادکرد و مرور خاطرات یکی‬ ‫از نوابغ ناشناخته دفاع مقدس است‪ .‬در این اثر‪ ،‬خاطرات از زبان راویان متعدد روایت شده‬ ‫است‪ ،‬ولی ترتیب و توالی زمانی و بازافرینی خاطرات در یک زنجیره روایی خواننده را به سمتی‬ ‫می‏برد که با قوس زندگی شهید علی چیت‏ سازیان‪ ،‬از طفولیت تا شهادت‪ ،‬گام به گام همراه‬ ‫شود‪ ».‬در بخشی از این کتاب می خوانیم‪ « :‬توی مجلس روضه‏خونی اقا امام علی(ع) نذر‬ ‫کردم که اگه این توراهیا م پسر باشه‪ ،‬اســمش رو بذارم علی‪ .‬هفت ماه بعد از اینکه به دنیا‬ ‫اومد‪ ،‬تقویم ســیزده رجب‪ ،‬روز تولد اقا رو نشون می‏داد‪ .‬چشــمام ُپ ِر اشک شد‪ .‬دستام رو‬ ‫گرفتم رو به اسمون و گفتم‪« :‬خدایا‪ ،‬به حکمتت شکر!»‬ ‫«بیمارستان جنگی» با عنوان فرعی «خاطرات فاطمه تارینگو» به کوشش «مرضیه‬ ‫نظرلو» براساس مصاحبه های «سمیه اســامی» در ‪ ۱۶۰‬صفحه منتشر شده است‪ .‬بنیاد‬ ‫حفظ اثار و نشر ارزش های دفاع مقدس به منظور پاسداشت امدادگران و پرستاران در طول‬ ‫جنگ تحمیلی اقدام به انتشار این کتاب کرده است‪ .‬این کتاب که در حوزه «تاریخ شفاهی»‬ ‫طبقه بندی می شــود‪ ،‬نتیجه مصاحبه با «فاطمه تارینگو» از پرستاران دوران دفاع مقدس‬ ‫است‪ .‬این کتاب شامل خاطرات کودکی این پرستار تا زمان حال است‪ .‬چنان که در مقدمه‬ ‫«بیمارستان جنگی» اشاره شده است‪ ،‬در تدوین اثر سعی بر بیان خاطرات شفاهی تارینگو‬ ‫شده که حاصل چندین ســاعت مصاحبه حضوری اســت و در تدوین ان اصل اما نت داری‬ ‫خاطره‪ ،‬به عنوان سندی مکتوب برای نسل اینده رعایت شده است‪ .‬منظور جذابیت بخشی‬ ‫اثر نیز در مطالب چیزی اضافه و حذف نشده است‪ .‬از این جهت «بیمارستان جنگی» اثری‬ ‫مهم در پژوهش اسناد جنگ تحمیلی محسوب می شود‪ .‬از انجایی که موضوع تاریخ شفاهی‬ ‫هنوز رشته نوپا و جوانی در همه زمینه های ان است‪ ،‬الزم است اهتمام بیشتری نسبت به ان‬ ‫م «چون پادگان ابوذر بود‪ ،‬نام بیمارستان‬ ‫صورت بگیرد‪ .‬در قسمتی از متن کتاب می خوانی ‬ ‫هم ابوذر شد‪ .‬در ابتدا در سالن خالی ساختمان مسکونی ارتش مقواها را درست کردیم‪ ،‬پتو‬ ‫انداختیم‪ ،‬نایلون زیر مجروح های مان انداختیم‪ ،‬نایلون‪ ،‬تخت خواب ارتشی شد و بعد از‬ ‫ان تخت بیمارستان شد‪ .‬برگه ها هم اول کارتن بود‪ ،‬بعد برگه های سفید شد و بعد هم اوراق‬ ‫پرونده رسمی شد‪ .‬کم کم بیمارســتان با تخت و امکانات تکمیل شد‪ .‬ان موقع تمیز ترین‬ ‫بیمارســتان را داشــتیم‪ .‬من مصر بودم که باالی ســر هر کدام از مجروح ها گل باشد‪ ،‬از‬ ‫زمین های اطراف پادگان گل های وحشی می چیدیم و باالی سر مجروحان می گذاشتیم‪.‬‬ ‫حال و هوای بخصوصی بود و تمام اینها در پناه و سایه عشق معنا می گرفتند‪».‬‬ ‫یک کمدی احمقانه‬ ‫ی ترامپ‬ ‫توصیف رابرت دنیرو از امریکا ‬ ‫«دلم می خواهد با مشــت توی صورتــش بکوبم‪،‬او‬ ‫به طرز مشــهودی احمق اســت‪ ».‬هنــوز دونالــد ترامپ‬ ‫رئیس جمهور امریکا نشده بود که رابرت دنیرو با این جمالت‬ ‫در یک ویدئوی یک دقیقه ای برای دعــوت از مردم برای‬ ‫شــرکت در انتخابات ریاســت جمهوری انتقاد از او را شروع‬ ‫کرده بود‪ ،‬در همه ایــن مدتی که ترامپ به کاخ ســفید راه‬ ‫یافته است‪ ،‬بازهم این ستاره مشهور هالیوود به انتقاد های‬ ‫خــود از ر ئیس جمهــور امریکا ادامــه داده اســت‪ .‬رابرت‬ ‫دنیرو هنگام دریافت دکترای افتخاری از دانشــگاه براون‪٬‬‬ ‫دولت دونالد ترامپ را به تندی مورد انتقــاد قرار داد‪ .‬او که‬ ‫برای دریافت دکتــرای افتخاری هنرهای زیبا به دانشــگاه‬ ‫براون در رودایلند رفته بود‪ ،‬در ســخنرانی خود به این موارد‬ ‫اشــاره کرد‪.‬بازیگر «گاو خشــمگین» با کنایــه خطاب به‬ ‫دانشــجویان حاضر گفت‪« :‬هنگامی که شــما به دانشگاه‬ ‫پا گذاشــتید‪ ،‬امریکا همانند درامی الهام بخش و پرنشــاط‬ ‫بود اما هنگامی که فارغ التحصیل می شــوید کشور به یک‬ ‫کمدی احمقانه اندوه بار تبدیل شده است‪ .‬پیشنهاد من این‬ ‫است که دروازه های دانشــگاه را ببندید و همین جا بمانید‪،‬‬ ‫پیشخوان جهانی‬ ‫تایم و سوژه‬ ‫کاهش وزن‬ ‫اما اگر دانشگاه را ترک می کنید برای تغییر کار کنید‪ .‬برای‬ ‫توقف این دیوانگــی کار کنید‪ .‬همین حاال شــروع کنید تا‬ ‫دانشجویان سال بعد در دنیایی بهتر فارغ التحصیل شوند‪».‬‬ ‫رابرت دنیرو از منتقدان سرسخت دونالد ترامپ است‬ ‫و از ابتدای رای اوردن ترامپ در مــاه نوامبر از هر فرصتی‬ ‫برای انتقاد از رئیس جمهور امریکا اســتفاده کرده اســت‪.‬‬ ‫رابرت دنیرو بالفاصله پــس از انتخابات هم انتخاب دونالد ‬ ‫ترامپ را با حادثه ‪11‬سپتامبرمقایسه کرد و گفت باید بررسی‬ ‫کنیم که چرا چنین فاجعه ای رخ داده است‪ .‬در روز تحلیف ‬ ‫ترامپ زمانی کــه هزاران نفــر در مقابل هتــل بین المللی ‬ ‫ترامپ در منهتن گــرد امدند و علیــه وی تظاهرات کردند ‪،‬‬ ‫رشداقتصادی؟‬ ‫سوال تریبون‬ ‫از برنامه های‬ ‫ماکرون‬ ‫ت ترامپ‪،‬‬ ‫مایکل مور‪ ،‬فیلمســاز امریکایی و منتقد سرسخ ‬ ‫این تظاهرات را ســازماندهی کرده بود و دنیــرو هم در کنار‬ ‫بازیگران مشهور هالیوود مثل الک بالدوین‪ ،‬مارک روفالو‪،‬‬ ‫سالی فیلد و‪...‬حضور داشت‪.‬‬ ‫او چندی پیش نیــز به سیاســت های ترامپ در قطع‬ ‫بودجه های حمایتی هنر اعتراض کــرده و گفته بود چارلی‬ ‫ن ترامــپ امــکان ورود به امریــکا را پیدا‬ ‫چاپلیــن در دورا ‬ ‫نمی کرد‪ .‬او در این مراسم گفت‪ «:‬دولت امریکا هنر را هدف‬ ‫قرار داده و به صورت بالقوه در حال محروم کردن امریکا از‬ ‫هنرمندان بزرگ در جهت اهداف سیاسی تفرقه انگیز خود‬ ‫اســت‪« .‬چارلی چاپلین» نیز یک مهاجر بــود که احتماال‬ ‫نمی توانست از بررسی ها و فیلترهای بیش از حد امروز عبور‬ ‫کند و من امیدوارم اکنون از ورود «چاپلین» بعدی به امریکا‬ ‫جلوگیری نکنیم‪ ».‬رابرت دنیرو بازیگر ‪ 73‬ساله که بازی در‬ ‫بیش از ‪ 100‬فیلم سینمایی را در کارنامه هنری دارد‪ ،‬عالوه‬ ‫بر کســب جایزه اســکار برای بازی در فیلم «پدرخوانده»‪،‬‬ ‫در سال ‪ 1981‬برای فیلم «گاو خشمگین» بهترین بازیگر‬ ‫مرد جوایز گلدن گلوب شــد‪ ،‬در ســال ‪ 1993‬شیر طالی‬ ‫افتخاری جشنواره ونیز‪ ،‬گرفت‪ ،‬در سال ‪ 2000‬جایزه یک‬ ‫عمر دستاورد سینمایی جشنواره سن سباستین را گرفت و در‬ ‫سال ‪ 2008‬جایزه مشارکت چشم گیر در صنعت سینما را از‬ ‫کارلووی واری دریافت کرده است‪.‬‬ ‫انتخاب والورده‬ ‫به عنوان‬ ‫سرمربی بارسا‬ ‫به روایت‬ ‫اسپرت‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪81‬‬ ‫بازار‬ ‫ح تقدیر و سپاس نامه هشتمین جشنواره‬ ‫بانک انصار لو ‬ ‫ملی بهره وری را دریافت کرد‬ ‫بازار‬ ‫‪82‬‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫بانک انصار با شــرکت در هشــتمین جشــنواره ملی‬ ‫بهــره وری ایران کــه در راســتای کمک به تحقــق مفاد‬ ‫برنامه های توسعه در حوزه بهره وری‪ ،‬چشم انداز ‪ 20‬ساله‬ ‫نظام‪ ،‬اشــاعه فرهنگ مدیریت بهره وری و افزایش توان‬ ‫رقابت پذیری بنگاه های اقتصادی در محل اتاق بازرگانی‪،‬‬ ‫صنایــع‪ ،‬معادن و کشــاورزی برگــزار شــد‪ ،‬در دو بخش‪،‬‬ ‫شایســته دریافت لوح تقدیر و ســپاس نامه جشنواره ملی‬ ‫بهره وری گردید‪.‬‬ ‫به گزارش اداره کل روابط عمومی و تبلیغات‪ ،‬فرایند‬ ‫اجرایی هشــتمین جشــنواره ملی بهره وری که شــامل ‪5‬‬ ‫مرحله اســت و از ابان ماه سال قبل اغاز شــد در تاریخ اول‬ ‫خرداد ماه سال ‪ 96‬به پایان رسید‪ .‬در این دوره ‪ 5000‬بنگاه‬ ‫در دو مرحله شــامل مرحله اولیه ارزیابی انالین‪ ،‬به کمک‬ ‫‪ 6500‬داور انالیــن در قالب ‪ 38‬گروه اقتصــادی و مرحله‬ ‫دوم‪ ،‬به صورت حضوری شرکت داشــتند و اعضای هیات‬ ‫علمی داوری جشــنواره ملی بهره وری در محل اتاق ایران‬ ‫به داوری پروژه های منتخب ارســالی به دبیرخانه جشنواره‬ ‫پرداختند‪ .‬براســاس این گزارش‪ ،‬در این دوره از جشنواره‬ ‫در بخش مسابقه ملی تجربیات موفق‪ ،‬درمجموع ‪ 38‬پروژه‬ ‫و در بخش مســابقه ملی بهینه کاوی ‪ 7‬پــروژه به دبیرخانه‬ ‫اموزش های مجازی کارکنان کوثر‬ ‫در بستر موبایل فراهم شد‬ ‫اموزش های مجازی در موسســه اعتبــاری کوثر از‬ ‫سال ‪ 1393‬با طراحی فضاهای اموزشی برای ارائه محتوا‬ ‫به صورت همزمان و انالین اغــاز و کابین های مجازی با‬ ‫قابلیت عایق ساختن صدا در مرکز اموزش موسسه طراحی‬ ‫و تولید شد‪.‬‬ ‫به گــزارش روابط عمومی موسســه اعتبــاری کوثر؛‬ ‫مدیریت اموزش معاونت توســعه و مدیریت ســرمایه های‬ ‫انسانی کوثر با استفاده از کالس های مجازی انالین بیش‬ ‫جشنواره ارسال شد‪.‬‬ ‫بانــک انصــار‪ ،‬از بیــن ‪ 22‬بانک‪ ،‬در بخــش اصلی‬ ‫وفرعی جشــنواره ملی بهره وری ‪290‬امتیاز به دست اورد‪.‬‬ ‫همچنین در بخش مســابقه ملی تجربه های موفق‪ ،‬بانک‬ ‫انصار شایســته دریافت لوح تقدیر جشــنواره شناخته شد‪.‬‬ ‫در بخش مســابقه ملی بهینه کاوی‪ ،‬بانک انصار موفق به‬ ‫دریافت سپاس نامه جشنواره ملی بهره وری شد که در مراسم‬ ‫اختتامیه جشنواره ملی بهره وری مهندس رضا زاده‪ ،‬معاونت‬ ‫فناوری و اطالعات بانک‪ ،‬به نمایندگی از بانک انصار جوایز‬ ‫یادشده را دریافت کرد‪.‬‬ ‫از ‪ 34‬هزار نفر ساعت اموزش برگزار کرده است‪.‬‬ ‫بر اســاس این گزارش؛ با برنامه ریزی مدون صورت‬ ‫گرفته طی ســال های‪ 93‬الــی ‪ 95‬نیز مجموعــا ‪ 31‬هزار‬ ‫و ‪ 268‬نفــر ســاعت کالس های مجــازی برگزار شــد که‬ ‫بیش از ‪ 35‬درصد نفر ســاعت دوره ها را شــامل می شــد‪.‬‬ ‫از مهمترین عناوین اموزشــی برگزار شــده در این سال ها‬ ‫می توان به دوره های کلیات صندوق های سرمایه گذاری‪،‬‬ ‫حسابداری بانکی‪ ،‬جمع داری اموال‪ ،‬بیمه عمر‪ ،‬اخالق و‬ ‫احکام‪ ،‬بانکداری اسالمی‪ ،‬بانکداری ‪ ،1‬لیزینگ‪ ،‬حقوق‬ ‫و قراردادهــای ثبتــی‪ ،‬نحوه کار بــا نرم افزارهــای مالی و‬ ‫تهیه صورت های مالی و شــناخت طرح های تســهیالتی‬ ‫اشــاره کرد که این روند با شــتاب و دقت در حال توســعه‬ ‫است‪.‬‬ ‫این گزارش می افزاید‪« :‬در ســال ‪ 1396‬نیز تا کنون‬ ‫‪ 5‬هزار و ‪ 304‬نفر ســاعت دوره اموزشــی برای یک هزار و‬ ‫‪ 390‬نفر از کارکنان در ســطح کشــور برگزار گردیده است‬ ‫که ‪ 76‬درصد دوره های ســال را تاکنون شامل می شود‪ .‬از‬ ‫مهمترین عناوین برگزار شده مجازی در سال جاری می توان‬ ‫به بانکداری اسالمی‪ ،‬اخالق و احکام‪ ،‬دستورالعمل های‬ ‫موسســه و دســتورالعمل های ســاتنا و پایــا اشــاره‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫خاطر نشان می سازد؛ نسخه موبایل این نرم افزار نیز در‬ ‫سومین هم اندیشی معاونا ن و مدیران سرمایه های انسانی‬ ‫رونمایــی و برای اولین بار توســط موسســه اعتباری کوثر‬ ‫به بهره برداری رســید و در حال حاضر تمامی کالس های‬ ‫مجازی از طریق تلفن های هوشــمند نیز قابلیت دسترسی‬ ‫دارند‪.‬‬ ‫بازار‬ ‫معاون طرح و برنامه موسسه اعتباری ثامن عنوان کرد‪:‬‬ ‫برنامه ریزی دقیق شعب برای‬ ‫شناسایی مشتریان هدف‬ ‫معاون طرح و برنامه موسسه اعتباری ثامن گفت‪« :‬هر تکنولوژی و محصول خدماتی که‬ ‫ارائه می شود اگر مورد استقبال مشتریان قرار نگیرد محکو م به شکست است‪ ».‬امیر بیات ترک‬ ‫در جمع روسای شعب منتخب اظهار کرد‪« :‬هسته مرکزی استراتژی بازاریابی بخش بندی بازار‬ ‫برای تشخیص ویژگی های خریداران و مشتریان هدف است‪».‬‬ ‫وی در همین رابطه افزود‪« :‬بخش بندی بازار هدف شــامل دو مقوله استراتژی بازاریابی‬ ‫و اهداف بخش بندی بازار اســت که دربرگیرنده گزینش بازار هدف‪ ،‬تیپ شناســی مشتریان‪،‬‬ ‫توســعه و تدوین برنامه بازاریابی موثر بــرای موفقیت در بــازار هدف‪ ،‬انتخــاب بازارهایی که‬ ‫سازمان می خواهد یا می تواند محصوالت و خدماتش را به ان عرضه کند و طراحی محصوالت‬ ‫و برنامه های بازاریابی برای پاسخگویی به احتیاجات تیپ های متفاوت مشتریان است‪ ».‬بیات‬ ‫بابیان اینکه در بخش بندی بازار مجموعه ای از متغیرها برای دسته بندی مشتریان به گروه های‬ ‫همگن مطرح است‪ ،‬گفت‪« :‬شعب می توانند از سه شــیوه جمعیت شناختی‪ ،‬روان شناختی و‬ ‫رفتاری تیپ های مشتریان خود را شناسایی و با برنامه ریزی های دقیق و طراحی محصول انان‬ ‫را هدف قرار دهند‪ ».‬وی با اشاره به بررسی های انجام شده در خصوص تیپ شناسی مشتریان‬ ‫و معیارهای بخش بندی انان در ثامن به مجموع یافته های این تحقیق که از بیشترین فراوانی‬ ‫برخوردار بودند‪ ،‬اشاره کرد‪.‬‬ ‫معاون طرح و برنامه در این جلســه به مشــخصات بازار هدف‪ ،‬خصوصیات مشــتریان‬ ‫امروزی‪ ،‬ارزش ماندگاری مشــتری در طول عمــر‪ ،‬هزینه های بازاریابی‪ ،‬علل از دســت دادن‬ ‫مشتریان‪ ،‬خلق ارزش و مشتری مداری و نقش ارزش در پیوند دائمی مشتری و شرکت پرداخت‪.‬‬ ‫سرپرست مدیریت شعب مناطق ازاد تجاری صنعتی‬ ‫گفــت‪« :‬بانکداری ســبز فرصتی برای خلــق مزیت های‬ ‫رقابتی است‪».‬‬ ‫روح الــه انصــاری یکتــا افــزود‪« :‬پرداختــن بــه‬ ‫مســئولیت های اجتماعی یکی از مهم ترین موضوعاتی‬ ‫است که ســازمان ها در فلســفه وجودی و ماموریت های‬ ‫خود به ان می پردازند و بانکداری ســبز‪ ،‬یکی از مصادیق‬ ‫اصلی ان است‪».‬‬ ‫وی با اشــاره به فواید و مزایای بانکداری سبز اضافه‬ ‫حمیدرضا فرتوک زاده‪ ،‬مشاور مدیرعامل موسسه اعتباری ثامن نیز در این جلسه از اهداف کالن‬ ‫بخش بندی مشتریان در ثامن گفت و اضافه کرد‪« :‬در حوزه جذب منابع کاهش بهای تمام شده‬ ‫پول و کاهش وابستگی به ســپرده گذاران عمده با تمرکز بر افزایش تالش های بازاریابی برای‬ ‫جذب مشتریان بخش متوســط و برقراری ارتباط ارزش افرین دوسویه ضروری است‪ ».‬وی به‬ ‫افزایش درامد‪ ،‬پوشش هزینه ها‪ ،‬کاهش ریسک نکول‪ ،‬سوخت و تعویق در بخش تسهیالت‬ ‫اشاره و تصریح کرد‪« :‬در حوزه سرمایه گذاری یک بانک و یا موسسه هرگز نباید نقش اول را به‬ ‫عهده بگیرد بلکه می تواند بهترین بازیگر نقش دوم باشد‪ ».‬بر اساس این گزارش دومین کارگاه‬ ‫اموزشی شناسایی مشتریان با حضور معاون طرح برنامه‪ ،‬مدیران معاونت طرح و برنامه و مشاور‬ ‫مدیرعامل در جمع روسای شعب منتخب در ساختمان جهان کودک برگزار شد‪.‬‬ ‫در این جلسه مدیر تحقیق و توسعه‪ ،‬معاون مدیریت بازاریابی و معاون مدیریت امار به بیان‬ ‫مطالبی در خصوص طراحی زنجیره ارزش‪ ،‬بخش بندی مشتریان ثامن و بررسی هسته اصلی‬ ‫سپرده های موسسه بر اساس قاعده پارتو پرداختند‪.‬‬ ‫افزایش‬ ‫توان رقابتی ثامن‬ ‫با بانکداری سبز‬ ‫کرد‪« :‬بانک ها به عنوان بخشی از اساس نظام اقتصادی‬ ‫می توانند نقش موثر و راهبردی در احیای محیط زیســت‬ ‫داشــته باشــند‪ ».‬انصاری یکتا تصریح کرد‪« :‬با تدوین و‬ ‫هدایت سیاســت های اعتبــاری در راســتای جلوگیری از‬ ‫تخریب منابع طبیعی‪،‬کاهش االینده های صنعتی و حمایت‬ ‫از زیســت بوم های نادر در مســیر توســعه پایدار با عنوان‬ ‫ادبیات بانکداری سبز مطرح است‪».‬‬ ‫مهدی خلفی معاون سرپرســتی مناطــق ازاد نیز در‬ ‫این جلســه گفت‪« :‬پرداختن به بانکداری ســبز در عرصه‬ ‫تحقق اهداف ثامن‬ ‫با کاهش مطالبات‬ ‫مثلث | شماره ‪357‬‬ ‫وی فعالیت شــرکت تدبیر اقتصاد مجد را در حوزه های هفت گانــه چرخه ارزش اعتباری‬ ‫بانکی‪ ،‬ارزیابــی وثایق یا اعتبار ســنجی‪ ،‬بیمه های اعتباری تســهیالت‪ ،‬نظــارت بر مصرف‬ ‫تسهیالت بانکی‪ ،‬پیگیری وصول مطالبات معوق‪ ،‬اقدامات حقوقی وصول مطالبات و اداره و‬ ‫ساماندهی امالک تملیکی عنوان کرد‪.‬‬ ‫بازار‬ ‫جلسه مشترک سرپرستی مدیریت شعب البرز و مدیران ارشد شرکت تدبیر اقتصاد مجد با‬ ‫موضوع وصول مطالبات‪ ،‬اعتبار سنجی‪ ،‬نظارت بر مصرف و پیگیری و وصول مطالبات برگزار‬ ‫شد‪.‬‬ ‫محمدرضا سلطان دهقان‪ ،‬سرپرســت مدیریت شــعب البرز در این جلسه گفت‪ :‬استان‬ ‫البرز یکی از استان های صنعتی با ظرفیت های باال اســت که باتوجه به پتانسیل های موجود‬ ‫امکان پرداخت تســهیالت متنوع با مدیریت دقیق منابع و کنترل حجم تســهیالت اعطایی و‬ ‫وصول مطالبات امکان پذیر اســت‪ .‬ناصر تاهباز‪ ،‬مدیر شــرکت تدبیر اقتصاد مجد نیز در این‬ ‫جلسه گفت‪« :‬باتوجه به فعالیت تخصصی شرکت تدبیر اقتصاد مجد در بحث وصول مطالبات و‬ ‫فعالیت های غیر بانکی‪ ،‬کارکنان شعب می توانند به وظایف اصلی خود در بخش های جذب منابع‬ ‫و اعتبارسنجی دقیق در زمان اعطای تسهیالت توجه بیشتری داشته باشند‪».‬‬ ‫رقابت بانکی نقش تعیین کننده ای برای زندگی بهتر برای‬ ‫جامعه دارد‪».‬‬ ‫وی افــزود‪« :‬مفهوم پایــداری در بانکداری ســبز‪،‬‬ ‫به عنوان رویکردی در کســب وکار مطرح است که به خلق‬ ‫ارزش های درازمدت برای مشتری و کارکنان می پردازد‪».‬‬ ‫خلفی با عنوان اینکه وظیفه بانک‪ ،‬فقط ارائه خدمات‬ ‫بانکی نیست‪ ،‬خاطرنشــان کرد‪« :‬بانکداری سبز‪ ،‬نه تنها‬ ‫در بخش ورودی شامل منابع مالی بلکه در بخش خروجی‬ ‫شامل سرمایه گذاری ها نیز می تواند تعریف شود‪».‬‬ ‫‪83‬‬