ماهنامه مثلث شماره 103

‫هفته‬ ‫نامهخبری‬ ‫‪،‬تحلیلی‪/‬‬ ‫سال سوم‪/‬‬ ‫ا‬ ‫چه‬ ‫‪EWS.I‬‬ ‫‪81‬‬ ‫‪ISSN: 2008-52 R‬‬ ‫هفته نامه خبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال سوم‪ /‬شماره صد و سوم ‪ 28 /‬ابان ماه ‪ 88/ /1390‬صفحه‪1500/‬تومان‬ ‫کسی متهم‬ ‫ا‬ ‫صلی است؟‬ ‫‪MOSALASN‬‬ ‫الف‪.‬خ‬ ‫کیست و چ‬ ‫گونه توانست‬ ‫گفتوگو با‬ ‫‪/000/000‬‬ ‫نمایندگان‬ ‫مجلس‪ ،‬کارشناسان ا ‪3/000/000‬‬ ‫تومان اخت‬ ‫قتصادی‬ ‫الس کند‬ ‫و حقوقی‬ ‫درباره اخت‬ ‫الس بزرگ‬ ‫انق‬ ‫الب سوم‬ ‫چگونهاسال‬ ‫رژیمصهی مگرایانسفارت‬ ‫ونیستیرا‬ ‫بهتسخیر‬ ‫دراوردند‬ ‫زندگی ک‬ ‫ردن با مرگ‬ ‫گزارش‬ ‫تصویری‬ ‫و سفرنامه‬ ‫یک خبرنگار‬ ‫از سومالی‬ ‫ناگفته هایی از زندگی شخصی و نظامی‬ ‫بنیانگذار توپخانه و موشکی سپاه‬ ‫صفحه‪0/‬‬ ‫‪150‬تومان‬ ‫همه‬ ‫چیز درباره‬ ‫خت‬ ‫ال س بزرگ‬ ‫ابعاد جدیدی‬ ‫از اختالس بزرگ‬ ‫یک نماینده مجلس ‪ 160:‬میلیارد تومان از‬ ‫اموال اریا از کشور خارج شده است‬ ‫شماره نود و‬ ‫چهارم ‪ 27 /‬ش‬ ‫هریورماه‬ ‫‪92/ /1390‬‬ ‫ابرا‬ ‫هیم در اتش‬ ‫ایا «گ‬ ‫گفتوزارش یک ج‬ ‫گو با‬ ‫شن» به سرن‬ ‫علیرضا سجادپور و وشت «به‬ ‫رنگ ارغوان»‬ ‫محمد پی‬ ‫رهادی درباره اکران دچار میشود؟‬ ‫امام م‬ ‫تا سال ‪ 3‬وسیصدر‬ ‫‪ 200‬زنده بود‬ ‫گفتوگو با‬ ‫داماد امام‬ ‫موسی صدر‬ ‫شهید حاج حسن مقدم‬ ‫اسرار‬ ‫سردار‬ ‫همراهباعکس هایمنتشرنشده‬ ‫تو گوهاویادداشت هایی‬ ‫گف ‬ ‫از دوستان شهید مقدم‬ ‫بازگشت‬ ‫به مقاومت‬ ‫درباره شکست پروژه ابومازن‬ ‫‪ISSN: 2008-5281‬‬ ‫‪MOSALASNEWS.IR‬‬ ‫محافظه کاری‬ ‫سازنده‬ ‫ایا کارلوس کی روش توانسته تیم ملی را متحول کند‬ ‫شرقعلیهغرب‬ ‫توازن قدرت در شورای امنیت‬ ‫در مورد پرونده هسته ای ایران چگونه است؟‬ ‫نظامی‪ -‬امنیتی ها نقطه مقابل‬ ‫دیپلمات ها‬ ‫ارایش ارکان قدرت در امریکا‬ ‫فیلم‬ ‫حاتمیکیا‬ ‫راه امام‬ ‫‪32 - 37‬‬ ‫سیاست‬ ‫متهمان یک پرونده‬ ‫مدعیان حقوق بشر‬ ‫ن‬ ‫و دفاع از جنایتکارا ‏‬ ‫اسالم احکامش [باید] در خارج بیاید تا مردم‬ ‫عالم بفهمند که اس�لام چى است؛ نگذاشتند‬ ‫اس�لام را بفهمن��د؛ جوان‏هاى م��ا را اغفال‬ ‫کردند نگذاش��تند بفهمند که اسالم چیست؛‬ ‫چ��ه احکام��ى دارد؛ خداوند چ��ه احکامى‬ ‫براى ما اورده اس��ت؛ براى چه اورده است؛‬ ‫نگذاشتند این را [بفهمند]؛ اگر مهلت بدهند‪،‬‬ ‫بگذارند که این احکام یکى یکى پیاده بشود‪،‬‬ ‫مسائل سیاسى‏اش‪ ،‬مسائل اقتصادى‏اش‪ ،‬سایر‬ ‫مس��ائلش پیاده بش��ود‪ ،‬ان وق��ت مى‏فهمند‬ ‫که ن��ه دموکراس��ی‏هاى پوچ انه��ا در مقابل‬ ‫دموکراسى حقیقى اس�لام چیزى است و نه‬ ‫ان حقوق‏بشردان‏ها‪ ،‬ان بش��ر دوستى انها با‬ ‫انکه در اسالم است‪ ،‬طرف مقایسه است‪.‬‬ ‫مالحظه مى‏کنید این کس��انى ک��ه از حقوق‬ ‫بش��ر دم مى‏زنند در خارج‪ ،‬ای��ن گروه‏هایى‬ ‫که ان بزرگ‏ها درس��ت کردن��د براى اغفال‪،‬‬ ‫در طول این م��دت که این ملت ما این طور‬ ‫کش��ته داد‪ ،‬یک کلمه نگفتند‪ .‬حاال یک چند‬ ‫نف��ر از اش��خاصى که به تصدی��ق همه‪ ،‬اینها‬ ‫خائ��ن بودند؛ حاال که یک چن��د نفر از اینها‬ ‫را به واس��طه خیانتى که کردند و همه ملت‪،‬‬ ‫همه اقشار قبول دارند که اینها خائن هستند‪،‬‬ ‫اینها را دارند به جزاى خودش��ان مى‏رسانند‪،‬‬ ‫این حقوق بش��ری‏ها دادشان بلند شده است؛‬ ‫تلگرافات مى‏اید ب��ه اینکه «نه‪ ،‬نکنید دیگر!»‬ ‫خ��ب‪ ،‬مگر اینهایى که کش��ته ش��دند بش��ر‬ ‫نبودند؟ مگر اینها حق نداش��تند؟ حقوق بشر‬ ‫اقتض��ا مى‏کند که اگر یک نفر یک کس��ى را‬ ‫کش��ت در ازایش [او را] بکش��ند؛ یک کسى‬ ‫که ده سال‪ -‬بیست سال‪ ،‬هم کشته است‪ ،‬هم‬ ‫وادار کرده به کشتن؛ این را حاال اگر بکشند‪،‬‬ ‫حقوق بشری ها صدایشان درامده؛ على‏ ایحال‬ ‫م��ا همه با هم برادریم و دس��ت بیعت به هم‬ ‫دادیم‪.‬‬ ‫کوشش براى استقالل و ازادى‏‬ ‫همه با هم برویم تا ان اخرى که باید برویم؛‬ ‫که این نهضت را انش��اء هّ‬ ‫ الل به ثمر برس��انیم‬ ‫و مملکت ب��راى خودتان باش��د؛ نه یک اقا‬ ‫باالس��رى باش��د که بخواهد به شما تحمیل‬ ‫بشود‪ ،‬نه یکى که بخواهد به ما تحمیل بشود‪،‬‬ ‫نه از خارج بتوانند به ما تعدى بکنند؛ مستقل‪،‬‬ ‫ازاد‪ ،‬قوى‪ ،‬قدرتمند [باشیم‏]؛ انشاء هّ‬ ‫ الل همه‏تان‬ ‫موفق باشید‪.‬‬ ‫ابعاد ماجرای اختالس سه هزار میلیاردی هر‬ ‫چه زمان می گذرد بیشتر مشخص می شود‪ .‬با‬ ‫بررسی روند این پرونده‪ ،‬متوجه می شویم که‬ ‫از روز اول تاکن��ون اف��راد مختلفی به عنوان‬ ‫متهم معرفی ش��ده اند‪ .‬اما نکت��ه قابل توجه‬ ‫اینجاس��ت که معرفی اش��خاص مختلف به‬ ‫عنوان متهم از س��وی شخصیت های مختلف‬ ‫که البته مس��ئولیتی در این پرونده ندارند و‬ ‫برخی رس��انه ها‪ ،‬درحالی صورت گرفته که‬ ‫هنوز دستگاه قضایی رسما کسی را به عنوان‬ ‫مجرم معرفی نکرده است‪.‬‬ ‫‪8 - 31‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫رویکردهایمتفاوت‬ ‫درای��االت متحده امریکا ام��روز دیدگاه های مختلف��ی درباره نحوه‬ ‫ارتباط و یا برخورد با ایران وجود دارد‪ .‬انچه از مجموع اظهارنظرها‬ ‫درباره ایران بر می اید‪ ،‬مقامات امنیتی اطالعاتی‪ ،‬دس��تگاه دیپلماسی‬ ‫و مس��ئوالن نظامی هرکدام نظرهای مخت��ص خود را در این خصوص‬ ‫دارند‪ .‬درخبرنامه این هفته به بررسی دیدگاه های متفاوت پرداخته ایم‪.‬‬ ‫‪60 - 68‬‬ ‫ورزش‬ ‫ روزهایموفقیت‬ ‫وقتی کارلوس کی روش به عنوان سرمربی تیم ملی معرفی شد خیلی ها‬ ‫پیش بین��ی می کردند که او تیم خوبی را در مقدماتی جام جهانی ‪2014‬‬ ‫برزیل مهیا کند‪ .‬این مربی پرتغالی به وعده اش عمل کرده و توانسته از‬ ‫دور مقدماتی عبور کند‪ .‬با این حال عده ای هم با تردید درباره عملکرد‬ ‫این مربی سخن می گویند‪ .‬مخالفان او معتقدند تیم او شباهت هایی به تیم‬ ‫برانکو ایوانکوویچ دارد و البته موافقانش تاکید می کنند او به مرور زمان‬ ‫فوتبال زیبا را نیز به تیم ملی تزریق خواهد کرد‪.‬‬ ‫‪42 - 47‬‬ ‫ منتقدان و سینما‬ ‫فرهنگ‬ ‫تقریبا هیچ دوره ای از مدیریت سینمایی کشور نبوده که انتقادهای جدی‬ ‫از سوی بخش هایی در اکثریت یا اقلیت بدنه سینمایی ایران نسبت به ان‬ ‫وجود نداشته باشد‪ .‬این روال وقتی شکل ویژه تری به خود می گیرد که‬ ‫منتقدان دیروز وقتی سکان راهبری هنر هفتم را در عرصه ملی در دست‬ ‫می گیرند خود هدف انتقادهای دیگرانی قرار می گیرند که ممکن است‬ ‫انه��ا نیز در اینده ای دور یا نزدیک در این منصب قرار گرفته‪ ،‬انگاه‬ ‫هدف جدیدتر منتقدان و دست اندرکاران سینما بشوند‪.‬‬ ‫افتاب‬ ‫‪69 - 83‬‬ ‫و کذلک جعلنکم امه وسطا لتکونوا شهدا علی الناس‬ ‫و یکون الرسول علیکم شهیدا‬ ‫مثلث‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫اسرار سردار‬ ‫حادث��ه انفج��ار در پادگان س��پاه در مالرد باعث‬ ‫ش��هادت یک��ی از فرزن��دان انقالب اس�لامی به‬ ‫رهبری امام خمینی (ره) بود‪ .‬س��ردار حاج حس��ن‬ ‫تهرانی مق��دم از جوانان مبتکر و خوش��نامی بود‬ ‫که از ابتدای جنگ وارد سپاه شد و مراحل رشد‬ ‫خود را با توس��عه صنایع دفاع��ی پیوند زد‪ .‬جدا از‬ ‫این موضوع این س��ردار در عین گمنامی‪ ،‬خدمات‬ ‫شایانی به نظام جمهوری اسالمی کرد‪.‬‬ ‫‪38 - 41‬‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫ی‬ ‫دبیر تحریریه و سیاست‪ :‬مصطفی صادق ‬ ‫دبیر فرهنگ و اقتصاد‪ :‬علیرضا بهرامی‬ ‫دبیر خبرنامه‪ :‬علی حاجی ناصری‬ ‫دبیر بین الملل‪ :‬سعیده سادات فهری ‬ ‫اقتصاد‬ ‫ بیم و امید‬ ‫س��ند چش��م انداز کشور به عنوان یک سند باالدستی و نقش��ه راه با پشتوانه های‬ ‫فکری و تجربی و نیز مفاهیم ارزشمندی چون توسعه ملی و قانون اساسی بی شک‬ ‫یک مسیر بی عیب و نقص را برای روند روبه رشد کشور ترسیم کرده که هیچ جای‬ ‫اما و اگری باقی نمی گذارد‪ ،‬اما قطعا این راه امیدوارکننده در صورت درنظر نگرفتن‬ ‫ض هایی شود‬ ‫ض غر ‬ ‫همه جوانب و الزامات ممکن است دچار انحراف ها یا حتی نق ‬ ‫که این مهم توجه به حساسیت هایی را ضروری می نماید‪.‬‬ ‫‪48 - 59‬‬ ‫دبیر افتاب‪ :‬مصطفی شوقی‬ ‫دبیر دین وتاریخ‪ :‬علیرضا شاکر ‬ ‫دبیر ورزش‪ :‬مهدی ربوشه ‬ ‫بین الملل‬ ‫اعضای تحریریه و همکاران‪ :‬افش��ین خماند ‪ -‬زهیر توکلی ‪ -‬مریم اس��ماعیل پور ‪ -‬س��ید جواد میرخلیلی ‪ -‬ابوالقاسم غالمی‬ ‫شاهده یوسفی ‪ -‬احسان ابطحی ‪ -‬یاسین سیف االسالم ‪ -‬پروین طالبیان ‪ -‬امید کرمانی ها ‪ -‬فاطمه میرزایی ‪ -‬شیما غفاری ‪ -‬زهرا راد‬ ‫عاطفه کربالئی‪ -‬محمد تاجیک ‪ -‬حس��ین غالمی ‪ -‬ش��ادی خوش��کار خی��ری‪ -‬حمیدرضا نصیری نژاد‪ -‬مس��عود نجفی‬ ‫شاهین فتحیان ‪ -‬سهیال طایی ‪ -‬محمد جواد پاینده ‪ -‬سجاد محقق‪ -‬مهسا عادلی ‪ -‬مهدی مهدیان ‪ -‬داوود رضایی چراتی‬ ‫سودابه رخش‬ ‫دبیراجرایی‪ :‬سمانه مومنی‬ ‫فنی‪:‬نیما ملک نیازی‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫پردازش تصاویر و عکس‪ :‬هومن سلیمیان‪ -‬امیر طالیی‪ -‬مهدی ابراهیمی و نیوشا ملک نیازی‬ ‫تصحیح‪ :‬ژیال شاکری‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر اداری و مالی‪ :‬محمد پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬مصطفی میری‬ ‫ ‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلی اجورلو‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ب��ا تش��کر از‪ :‬دکت��ر احم��د اس��ماعیل تبار ‪ -‬مهن��دس واعظی ‪ -‬دکت��ر ای��ت اهلل ابراهیم��ی ‪ -‬دکتر غالم حس��ن تقی نتاج‬ ‫حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس بختیاری ‪ -‬مهندس بهرامی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬هادی انباردار ‪ -‬سید عارف علوی‬ ‫مهندس امینی ‪ -‬اقای راس��تی‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912 - 5169927 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز ‪ -‬تلفن‪66818168 :‬‬ ‫توزیع‪ :‬نامه امروز‪ -‬تلفن‪88338553 :‬‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان افریقا‪ ،‬بعد از چهارراه اسفندیار‪ ،‬کوچه سعیدی‪ ،‬پالک ‪ ،2‬تلفن‪22038551 - 2‬‬ ‫هفتهنامه‬ ‫خبری‪،‬تحلیلی‪/‬‬ ‫سال سوم‪/‬‬ ‫چه‬ ‫‪ISSN: 2008-5281‬‬ ‫‪MOSALASNEWS.IR‬‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال سوم‪ /‬شماره صد و سوم ‪ 28 /‬ابانماه ‪ 88/ /1390‬صفحه‪1500/‬تومان‬ ‫کسی متهم‬ ‫الف‪.‬خ‬ ‫گفتوگو کیست و چگونه‬ ‫با‬ ‫توانست ‪00‬‬ ‫نمایندگان مجلس‪،‬‬ ‫انقالب سوم‬ ‫چگونه‬ ‫رژیم اسالمگرایانسفارت‬ ‫صهیونیستیرابه‬ ‫تسخیردراوردند‬ ‫اصلی است؟‬ ‫‪ 3/000/000/000/0‬تومان‬ ‫کارشناسان‬ ‫اقتصادی و‬ ‫حقوقی درباره‬ ‫زندگی‬ ‫کردن با مرگ‬ ‫گزارش‬ ‫تصویری‬ ‫و سفرنامه‬ ‫یک خبرنگار‬ ‫از سومالی‬ ‫ناگفتههایی از زندگی شخصی و نظامی‬ ‫بنیانگذار توپخانه و موشکی سپاه‬ ‫صفحه‪1500/‬تومان‬ ‫همه‬ ‫چیز درباره‬ ‫اخت‬ ‫الس بزرگ‬ ‫ابعاد جدیدی‬ ‫از اختالس بزرگ‬ ‫‪ 160‬میلیارد تومان از اموال اریا‬ ‫از کشور خارج شده است‬ ‫شماره نود و‬ ‫چهارم ‪27 /‬‬ ‫شهریورماه‬ ‫‪92/ /1390‬‬ ‫ابراهیم در اتش‬ ‫ایا‬ ‫گفت«گزارش یک‬ ‫جشن» به‬ ‫وگو با‬ ‫علیرضا سجادپور وسرنوشت «به‬ ‫رنگ ارغوان»‬ ‫محمد‬ ‫پیرهادی درباره اکران دچار میشود؟‬ ‫اختالس کند‬ ‫اختالس بزرگ‬ ‫امام‬ ‫موسیصدر‬ ‫تا سال‬ ‫‪ 2003‬زنده بود‬ ‫گفتوگو با‬ ‫داماد امام‬ ‫موسی صدر‬ ‫شهید حاج حسن مقدم‬ ‫اسرار‬ ‫سردار‬ ‫همراهباعکسهایمنتشرنشده‬ ‫گفتوگوهاویادداشتهایی‬ ‫از دوستان شهید مقدم‬ ‫ اژانس بی اعتبار‬ ‫‪ISSN: 2008-5281‬‬ ‫‪MOSALASNEWS.IR‬‬ ‫گزارش اخیر یوکیا امانو در رابطه با برنامه های صلح امیز هسته ای در ایران کامال‬ ‫سفارش��ی و جانبدارانه بود‪ .‬امانو با وجود مخالفت چین و روسیه این گزارش را‬ ‫منتشر کرد و با این کار اعتبار این نهاد بین المللی را زیر سوال برد‪ ،‬چراکه وی در این‬ ‫گزارش ایران را با استناد به اطالعات جاسوسی ‪ 10‬کشوری که نامی از انها نبرده‬ ‫است‪ ،‬متهم به ساخت سالح و ازمایش های هسته ای کرده است‪.‬‬ ‫بازگشت‬ ‫به مقاومت‬ ‫درباره شکست پروژه ابومازن‬ ‫محافظهکاری‬ ‫سازنده‬ ‫ایا کارلوس کیروش توانسته تیم ملی را متحول کند‬ ‫شرقعلیهغرب‬ ‫توازن قدرت در شورای امنیت‬ ‫در مورد پرونده هستهای ایران چگونه است؟‬ ‫نظامی‪ -‬امنیتیها نقطه مقابل‬ ‫دیپلماتها‬ ‫ارایش ارکان قدرت در امریکا‬ ‫فیلم‬ ‫حاتمیکیا‬ ‫خبرنامه‬ ‫در خبرنامه این هفته پیام رهبر معظم انقالب به مناسبت شهادت حسن مقدم و همرزمانش درج شده است‪ .‬گزارش ها و‬ ‫خبرهایی درباره دیدگاه های متفاوت مسئوالن امریکا در خصوص نحوه برخورد با ایران‪ ،‬موفقیت ایران در رقابت های‬ ‫وزنه برداری‪ ،‬اخرین تحوالت انتخاباتی در جریان اصولگرا و یادداشت هایی در حوزه های مختلف از بخش های‬ ‫دیگر خبرنامه است‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫وداع با فرمانده‬ ‫نظامی‪ -‬امنیتی ها نقطه مقابل دیپلمات ها‬ ‫جایگاه شریعت در انقالب های منطقه‬ ‫کمپین جنگ طلبان‬ ‫رکورد شکنی زیر برج ایفل‬ ‫‪8‬‬ ‫سرمقاله‬ ‫مثل حسن مقدم بودن؛ پاسدار بودن‬ ‫مردم و همرزمان‬ ‫حاج حسن مقدم‬ ‫در مراسمی باشکوه‬ ‫پیکر فرمانده‬ ‫دوست داشتنی‬ ‫سال های جنگ و‬ ‫پس از جنگ را‬ ‫تشییع کردند‬ ‫خبرنامه‬ ‫از اخرین باری که دیدمش زمان زیادی نمی گذرد‪.‬‬ ‫مثل همیش��ه گرم و صمیمی‪ .‬خندان و با روحیه و ارام و‬ ‫با طمانینه‪ .‬تصویرش کامال در ذهنم اس��ت و لحظه ای‬ ‫کهرویماه��شرابرایاخرینباربوس��یدم‪.‬االندقیقا‬ ‫می دانمچهبرسرانصورتمحجوبودوستداشتنی‬ ‫ام��ده‪ ...‬ایا هنوز هم می ت��وان «حس��ن» را به راحتی‬ ‫شناخت‪ ...‬می شود گرمای صورتش را حس کرد و‪...‬‬ ‫بگذریم‪.‬‬ ‫اصوالراهیکهبهشهادتختممی شود‪،‬راهپیچیده‬ ‫و ممتنعی نیست‪ ،‬گرچه راه سهل و اسانی هم نیست‪.‬‬ ‫اما هر چه هس��ت این راه از دل ادم ها می گذرد‪ .‬گرچه‬ ‫صورتولباسوموقعیتانهایکینباشد‪.‬یکیابراهیم‬ ‫همتباشد‪،‬یکیاقامهدیباکری‪،‬یکیاحمدمتوسلیان‬ ‫ویکیهمبروجردی‪،‬یکیاحمدکاظمی‪،‬یکیهمحسن‬ ‫مقدمعزیز‪.‬دلاینهاهمشبیههمبودوچوندلشانمثلهم‬ ‫بود‪،‬خنده هایشان‪،‬خشم هاشان‪،‬سکوت شان‪،‬اشک شان‬ ‫هممثلهمبود‪.‬نهانچنانمی خندیدندکهغمبهتمامیاز‬ ‫صورت شان محو شود و نه ان چنان سکوت می کردند‬ ‫کهفریادشانشنیدهنشود‪.‬ونهانچنانسکوتمی کردند‬ ‫کهفریادنهانوجودشانفراموش شود‪.‬‬ ‫ازخرازیتاحسن مقدمازخودشانگذشتهبودندو‬ ‫اینهماندرس هایعرفاننظریاستکهبرایبچه های‬ ‫سپاه جنبه عملی گرفته بود‪ .‬انهایی که در دنیا زندگی‬ ‫می کردند اما برای دنیا زندگی نمی کردند‪ .‬در دنیا تالش‬ ‫می کردند اما برای دنیا تالش نمی کردند‪ .‬شعار نیست؛‬ ‫انها برای خدا زندگی می کردند نه برای خودشان‪ .‬دقیقا‬ ‫انچه مترادف فانی شدن در مقام الوهیت در عرفان است‬ ‫اما نه زندگی زاهدانه و گوشه گیر که حکایت دراویش‬ ‫و زاهدان خرقه پوش باشد که مرام شان زندگی در متن‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫مصطفی اجورلو‬ ‫جامعه‪ ،‬در کنار مردم و با مردم بود‪.‬‬ ‫چیزی که بود‪ ،‬فرار از مردم و جامعه نبود و نیست‪.‬‬ ‫زندگی یک پاسدار‪ ،‬زندگی با مردم و برای مردم است‪.‬‬ ‫اگر می جنگد‪ ،‬اگر صلح می کند‪ ،‬اگر می خروشد‪ ،‬اگر‬ ‫سکوت می کند و‪ ...‬اوال برای خودش و رضای نفس اش‬ ‫نیست‪،‬ثانیابهنیترضایخداستوثالثادرجهتمنافع‬ ‫مردم وجامعه است‪.‬‬ ‫پاسدار دین خدا بودن از این راه می گذرد؛ گذشتن‬ ‫ازخود‪،‬رسیدنبهخداولطفوکرامتبهجامعهومردم‪.‬‬ ‫حتی اگر مردم روی ترش کنند‪ ،‬بهتان بزنند‪ ،‬به سالم‪،‬‬ ‫علیک نگویند و هزار نامالیمت مثل این‪ ،‬راه پاس��دار‬ ‫عوض نمی شود چرا که او با مردم قرارداد نبسته‪ ،‬طرف‬ ‫قرارداد‪،‬خداستانچنانکهقرانکریممی فرماید‪.‬‬ ‫برای همین اس��ت که بچه های س��پاه‪ ،‬همه مثل‬ ‫«حاج حسن» گرم و صمیمی اند؛ ارام و با طمانینه اند‪،‬‬ ‫محجوب و با حیا‪ .‬هرچند گاهی از س��وی دوستان به‬ ‫جفا رانده شوند و از س��وی دشمنان به القاب انچنانی‬ ‫متهمگردند‪.‬‬ ‫تقلیل دادن پاسدار به نظامی گری از همین رو خود‬ ‫نوعیخطاست‪،‬چراکهفلسفهسپاه‪،‬دفاعازاساسنظام‬ ‫اسالمی است‪ .‬گاهی این حمله‪ ،‬نظامی بود و سپاهیان‬ ‫هرچندجنگکالسیکنمی دانستنداماخاکریزوسنگر‬ ‫زدند و دفاع کردند‪ .‬لباس و فرم ش��اید نظامی باش��د‬ ‫اما محتوا برگرفته از گفتمان اسالمی است‪ .‬این لباس‬ ‫پاسداری از انقالب است‪ .‬روزی حمله از بیرون است و‬ ‫روزدیگرحملهازدرون‪.‬روزیدشمنسالحشتوپو‬ ‫تانک و گلوله است و روز دیگر سالح دیگری می اورد‪.‬‬ ‫اینجاستکهپاسدارحقوباطلراازهمتفکیکمی کند‪.‬‬ ‫دروغ و راست را می شناسد‪ ،‬تمایز می دهد میان نفاق و‬ ‫اخالص و راه انقالب را باز می کند و این همان خواسته‬ ‫رهبر معظم انقالب از خواص است‪ .‬اینکه در دام نام ها‬ ‫ونشان هانیفتندواسیرظواهرنگردند‪.‬انصافاکارسختی‬ ‫است‪.‬سخت ترازجنگیدن‪.‬‬ ‫هویت سپاه اما کامال برگرفته از انقالب اسالمی‬ ‫است‪ .‬س��پاه هیچ خطی جز انقالب اس�لامی ندارد‪.‬‬ ‫خط بازی و سیاس��ی بازی با هویت انقالب اسالمی‬ ‫نمی خواند‪.‬هویتیکهازامامخمینی(ره)جانگرفتهو با‬ ‫کالم و سخن امام متولد شده‪ .‬در این چارچوب هویتی‬ ‫و اعتقادی‪ ،‬تکلیف مشخص است؛ دفاع از اساس نظام‬ ‫اس�لامی‪ ،‬عاقالنه و مدبرانه بدون توجه به تهمت ها و‬ ‫اتهام ها و مالمت ها‪ .‬این راهی اس��ت که سپاه تاکنون‬ ‫رفته و البته خواهد رفت‪ .‬راهی که به عزت ایران اسالمی‬ ‫در منطقه و جهان انجامیده‪ .‬راهی که در عرصه قدرت‬ ‫منطقه ای‪ ،‬امریکا را نیازمند رایزن��ی و مذاکره با ایران‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫اینها برای کش��وری که قبل از س��ال ‪ ،57‬در بند‬ ‫استعمارگاهیامریکاییوگاهیانگلیسیبود‪،‬دستاورد‬ ‫کوچکی نیست‪ .‬برای کش��وری که شاهش گوش به‬ ‫فرمان کارتر و کندی و نیکسون و‪ ...‬بود اتفاق کوچکی‬ ‫نیست‪.‬اینثمرهحرکتدرمسیرگفتمانانقالبوامامو‬ ‫تدابیرمقام معظمرهبریاستکهدستباالوقدرتبرتر‬ ‫را به سپاه داده‪ .‬این راه ادامه خواهد یافت‪ .‬خون احمد‬ ‫کاظمی و حسن مقدم و دیگر فرزندان انقالب‪ ،‬اقتدار‬ ‫ایران اس�لامی را ضمانت می کند‪ .‬جای حسن مقدم‬ ‫کنار پاس��داران خالی خواهد ب��ود‪ .‬فرماندهی که باال‬ ‫نمی نشس��ت و کنار نیروهایش بود‪ ،‬دقیقا مانند مردان‬ ‫خدا‪ .‬وقف انقالب بود و برای ایران اسالمی شب و روز‬ ‫نداشت‪،‬متواضعبود وخالص و البتهنخبهومتخصص‪.‬‬ ‫شهادتش را به واقع باید به حضرت ولی عصر(عج) و‬ ‫رهبر معظم انقالب تسلیت گفت‪ ،‬چراکه سرباز بزرگ‬ ‫اسالم از میان ما رفت ولی مانند حسن مقدم در سپاه کم‬ ‫نیست‪.‬همهمابایدیکحسنمقدمباشیم‪g.‬‬ ‫‪9‬‬ ‫رویداد‬ ‫پیام مقام معظم رهبری به مناسبت شهادت‬ ‫حسن مقدم و همرزمانش‬ ‫وداع با فرمانده‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای‪ ،‬فرمانده معظم کل قوا‪ ،‬هفته گذشته در مراسم‬ ‫تشییع پیکر پاک شهدای جهاد خودکفایی سپاه پاسداران انقالب اسالمی‬ ‫حضور یافتند‪ .‬رهبر انقالب اسالمی با حضور در حسینیه عاشقان ثاراهلل ستاد‬ ‫فرماندهیکلسپاه‪،‬ضمنقرائتفاتحهبرایسردارحسنتهرانیمقدم‪ ،‬رئیس‬ ‫سازمان جهاد خود کفایی و تحقیقات سپاه و جمعی از شهدای حادثه انفجار‬ ‫در پادگان سپاه در حومه مالرد استان البرز‪ ،‬برای این شهدای گرانقدر‪ ،‬علو‬ ‫درجاتمسالتکردند‪.‬رهبرانقالبهمچنیندرحاشی هاینمراسمباخانواده ‬ ‫شهدایحادثهگفت وگوکردند‪.‬حضرتایت اهللخامنه ایهمچنیندرپیامی ‬ ‫خاطر نشانکردند‪«:‬حادثهخونیندریکیازمراکزپشتیبانیسپاهپاسدارانکه‬ ‫به شهادت جمعی از عناصر ممتاز ان سازمان و در پیشاپیش انان سردار عالی‬ ‫قدر‪،‬دانشمندبرجسته وپارسایبی ادعا‪،‬سردارحسنمقدمانجامید‪ ،‬واقعیتی‬ ‫تلخو اندوهبار بود‪».‬‬ ‫متنپیاممقاممعظمرهبریبهاینشرحاست‪:‬‬ ‫بسماهللالرحمنالرحیم‬ ‫انا هلل و انا الیه راجعون‬ ‫حادثه خونین در یکی از مراکز پشتیبانی سپاه پاسداران انقالب اسالمی‬ ‫که به شهادت جمعی از عناصر ممتاز ان سازمان و در پیشاپیش انان سردار‬ ‫عالی قدر‪ ،‬دانشمند برجسته و پارسای بی ادعا‪ ،‬سردار حسن مقدم انجامید‪،‬‬ ‫واقعیتی تلخ و اندوهبار بود‪ .‬ان جان بر کفان نستوه با سینه گشاده و عزم راسخ‬ ‫همواره به پیشباز خطر ش��تافته و در دوران دفاع مقدس و پس از ان‪ ،‬هرگز‬ ‫احساسخستگیبهخودراهندادند‪.‬شهادت‪،‬بی شکبرترینارزویانانبود‪.‬‬ ‫لیکن فقدان مردان بزرگ در هر کشور و جامعه ای برای ان مردم و ان کشور‬ ‫خسارت وتاسف بار است‪.‬‬ ‫ما همه در غم این عزیزان با خانواده های گرامی انان شریک و همدردیم‪.‬‬ ‫خدا را ش��کر که محصول تالش های انان هم اکنون در اختیار مردان جهاد‬ ‫است و تربیت شدگان ان مجموعه‪ ،‬از کفایت الزم برای ادامه ان خط نورانی‬ ‫برخوردارند‪.‬‬ ‫عزیزان من؛ امیدوار به تفضل بی انقطاع حضرت حق و با اس��تمداد از‬ ‫ارواحشهیدانتان‪،‬تالشوهمترادوچندانکنیدتاهمهبیشازپیشبدانندکه‬ ‫شهادتبرایماتوفیقالهیومایهبرکتوعروجبرتراست‪.‬تسلیتصمیمانه‬ ‫خود را به بازماندگان و دوستان و همکاران این شهدا تقدیم می دارم‪.‬‬ ‫سیدعلیخامنه ای‬ ‫‪10‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫‪11‬‬ ‫رویداد‬ ‫رکورد شکنی زیر برج ایفل‬ ‫ایران برای اولین بار به صورت تیمی صاحب عنوان سوم مسابقات شد‬ ‫خبرنامه‬ ‫ایران برای اولین بار روی س��کوی وزنه برداری‬ ‫جهان ایستاد‪.‬‬ ‫هفته گذشته وزنه برداران فوق سنگین کشورمان‬ ‫در مسابقات وزنه برداری قهرمانی جهان‪ ۲۰۱۱‬پاریس‬ ‫عناوینقهرمانیونایبقهرمانیجهانراکسبکردند‪.‬‬ ‫نکته مهم این رقابت ها اما رکورد شکنی بهداد‬ ‫سلیمی پیش چشم حسین رضازاده‪ ،‬صاحب رکورد‬ ‫قبلی بود‪.‬در حالی که این ش��ایعه همواره مطرح بود‬ ‫که رضازاده اجازه زده ش��دن رکوردش را نمی دهد‬ ‫اما او با مناعت طبع از بهداد س��لیمی حمایت کرد تا‬ ‫فقط رکورد یک ضربش شکسته شود‪.‬در اخرین شب‬ ‫مسابقات هفتادونهمین دوره رقابت های وزنه برداری‬ ‫قهرمانی جهان به میزبانی پاریس در نهایت با قهرمانی‬ ‫ی و کسب سه مدال طال و نایب قهرمانی‬ ‫بهداد سلیم ‬ ‫انوش��یروانی با دو نقره و یک برنز برای کش��ورمان‬ ‫همراه شد‪.‬در این روز با اغاز حرکات یکضرب بهداد‬ ‫سلیمی ابتدا وزنه‪ 201‬کیلویی را باالی سر برد؛ در ادامه‬ ‫وی وزنه‪ 209‬کیلوگرمی را هم مهار کرد و برای سومین‬ ‫مرتبه وزنه ‪ 214‬کیلویی را مه��ار کرد که در واقع این‬ ‫وزنه رکورد جهان محسوب می شد و سلیمی از پس‬ ‫وزنه ‪ 214‬کیلویی هم به خوبی برامد تا رکورد جهان‬ ‫به طور رسمی یک کیلوگرم افزایش پیدا کند‪.‬‬ ‫پیش از این حسین رضازاده رکورد‪ 213‬کیلوگرم‬ ‫را در سال‪ 2003‬به ثبت رسانده بود‪.‬وزنه بردار اوکراین‬ ‫با مهار وزنه‪ 200‬کیلوگرم دوم شد و سجاد انوشیروانی‬ ‫دیگر ملی پوش ایران نیز پس از اینکه وزنه های ‪ 193‬و‬ ‫‪ 198‬کیلویی را مهار کرد به مدال برنز یکضرب رسید‪.‬‬ ‫در حرکات دوضرب نیز سجاد انوشیروانی ابتدا‬ ‫کار را با وزنه ‪ 228‬اغاز ک��رد و در مهار ان موفق بود‪.‬‬ ‫وی برای بار دوم وزنه ‪ 233‬کیلویی را درخواست کرد‬ ‫که در مهار ان هم موفق بود‪.‬‬ ‫انوش��یروانی برای بار س��وم درخواست وزنه‬ ‫‪ 241‬کیلویی کرد‪ .‬س��جاد در مهار این وزنه نیز موفق‬ ‫بود تا با مهار ان به مدال نقره دوضرب و مجموع برسد‪.‬‬ ‫به��داد س��لیمی نی��ز کار را ب��ا مه��ار موفق‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪ 241‬کیلوگرم اغاز ک��رد‪ .‬وی برای مرتبه دوم وزنه‬ ‫‪ 250‬کیلوگرم را باالی س��ر برد و در انتخاب سوم‬ ‫وزنه ‪ 260‬کیلوگرم را انتخاب کرد تا رکورد مجموع‬ ‫دنیا را ارتقا دهد ولی موفق نشد و در نهایت به مدال‬ ‫طالی مجموع نیز دس��ت یافت‪ .‬نماینده کره هم به‬ ‫مدال برنز دو ضرب رسید‪.‬‬ ‫در پایان مسابقات سلیمی با مجموع‪ 464‬کیلوگرم‬ ‫اول شد ‪ ،‬انوش��یروانی با مجموع ‪ 439‬کیلوگرم نایب‬ ‫قهرمانشدونمایندهکره جنوبیبا‪ 433‬کیلوگرمبهمدال‬ ‫برنز مجموع رسید‪.‬‬ ‫به این ترتیب تیم ملی وزنه ب��رداری ایران برای‬ ‫اولین بار در مس��ابقات قهرمانی جهان روی یکی از‬ ‫سکوهای قهرمانی ایستاد‪.‬‬ ‫از سال ‪ 1949‬که وزنه برداری ایران با مدال طالی‬ ‫محمود نامجو افتخارافرین��ی در رقابت های جهانی‬ ‫وزنه برداری را اغاز کرد‪ ،‬تاکن��ون هیچگاه تیم ملی‬ ‫وزنه برداری ایران نتوانستهبودجاییدرمیان سه تیمبرتر‬ ‫مسابقات جهانی داشته باشد‪ ،‬اما این بار دالورمردان‬ ‫پوالد سرد به رهبری کوروش باقری در استانه کسب‬ ‫موفقیتی بزرگ و تاریخی قرار گرفته و س��رانجام به‬ ‫ی جهان در رده بندی امتیازی رسیدند‪.‬‬ ‫عنوان سوم ‬ ‫کورش باقری‪ ،‬س��رمربی تیم ملی وزنه برداری‬ ‫ایران پس از پایان این رقابت ها به خبرنگاران گفت‪:‬‬ ‫ی جهان کار کوچکی نبود اما برای‬ ‫«کسب عنوان سوم ‬ ‫رسیدن به سکوی نخست جهان باید حمایت های الزم‬ ‫از فدراس��یون وزنه برداری انجام شود‪ .‬خوشحالم در‬ ‫کارم دچار اشتباه نشدم و با کسب عنوان سومی جهان و‬ ‫کسبهرششسهمیهالمپیکبهاهدافخودرسیدیم‪».‬‬ ‫ی هفتادونهمین دوره مسابقات‬ ‫در رده بندی تیم ‬ ‫وزنه برداری قهرمانی جهان‪ ،‬چین با ‪ 568‬امتیاز دررده‬ ‫اول‪ ،‬روسیه‪542‬با امتیاز در رده دوم و ایران با‪ 495‬امتیاز‬ ‫دررده سوم قرار گرفتند‪ .‬در بخش مدالی نیز با کسب سه‬ ‫طالی بهداد سلیمی و دو نقره و یک برنز انوشیروانی‬ ‫ملی پوشان ایران پس از چین به عنوان نایب قهرمانی‬ ‫جهان رسیدند‪g.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫‪13‬‬ ‫گزارش‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫فاز جدید روابط جبهه متحد و جبهه پایداری‬ ‫دیدار پرحاشیه‬ ‫ایا جبهه پایداری و جبهه متحد اصولگرایان برای‬ ‫ارائه لیست واحد به تفاهم خواهند رسید؟ این پرسش‬ ‫اکنون پیش روی تحلیلگران و رصدگرانی اس��ت که‬ ‫تحوالت مربوط به اصولگرایان را بررس��ی می کنند‪.‬‬ ‫تحوالتی که هر روز این جریان سیاس��ی را با شرایط‬ ‫جدیدتری روبه رو می کند‪.‬‬ ‫دراین میان و در جدید تری��ن رویداد حبیب اهلل‬ ‫عسکر اوالدی به دیدار ایت اهلل مصباح یزدی رفت و با‬ ‫او در مورد مسائل موجود درباره ائتالف جبهه متحد‬ ‫و جبهه پایداری به گفت وگو نشست‪ .‬دیداری که پس‬ ‫از درج محت��وای ان در ارگان موتلفه با بازخوردها و‬ ‫بازتاب هایی روبه رو شد‪.‬‬ ‫روایت یک دیدار‬ ‫محتوای این دی��دار که رواب��ط عمومی حزب‬ ‫موتلف��ه در اختیار رس��انه ها ق��رار داد و البت��ه تنها‬ ‫اختصاص به سخنان عسکر اوالدی داشت از گالیه ها‬ ‫و مالحظاتی خبر می داد که دبیر کل جبهه پیروان خط‬ ‫‪14‬‬ ‫امام و رهبری برای ایت اهلل مصباح یزدی که اعضای‬ ‫جبهه متح��د از او به عن��وان رهبر معن��وی خود یاد‬ ‫می کنند مطرح کرده بود‪.‬‬ ‫«دع��وت از جبهه پای��داری ب��رای حضور در‬ ‫جلسات ‪ »8+7‬یکی از مهمترین مباحثی است که این‬ ‫روزها مورد توجه رسانه ها و محافل سیاسی قرار دارد‪،‬‬ ‫چرا که اعضای جبهه پایداری در مصاحبه های خود با‬ ‫رسانه ها از عدم دعوت روایت می کردند‪ .‬این موضوع‬ ‫البته ب��ه یک��ی از مهمترین محوره��ای گفت وگوی‬ ‫عس��کراوالدی با ای��ت اهلل مصباح یزدی ه��م تبدیل‬ ‫شد‪ .‬عسکراوالدی در این مورد با رد سخنان یکی از‬ ‫اعضای جبهه پایداری که ادع��ا کرده بود از انها برای‬ ‫حضور در جبهه متحد اصولگرایان دعوت نشده است‬ ‫به جلسه چهار نفر از اعضای جبهه پایداری با هیات‬ ‫داوری اصولگرایان اشاره کرده و گفت‪« :‬قطعا دعوت‬ ‫شده بود و حتی به جای دو نفر‪ ،‬چهار نفر از این جمع‬ ‫به جلسه امدند‪».‬‬ ‫عضو ش��ورای مرکزی حزب موتلفه اس�لامی‬ ‫از اقایان اقاتهرانی‪ ،‬حس��ینیان‪ ،‬اله��ام و محصولی به‬ ‫عنوان حاضران در ان جلس��ه نام برده و با یاداوری‬ ‫اینکه هریک از انها به تفکیک س��خن گفتند‪ ،‬افزوده‬ ‫ب��ود‪« :‬ای��ت اهلل مهدوی کنی قب��ل از این جلس��ه در‬ ‫شورای مرکزی جبهه متحد اصولگرایان فرمودند در‬ ‫جلسه ای که حدود سه ساعت داشتیم اقای محصولی‬ ‫دو ساعتش را صحبت کردند‪».‬‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان در اخرین جلسات خود‬ ‫ساختار تشکیالتی خود را مشخص کرد و برمبنای ان‬ ‫برخی افراد نیز به عنوان مس��ئول بخش های مختلف‬ ‫انتخاب شدند‪ .‬اما ایا در صورت ورود اعضای جبهه‬ ‫پایداری به ائتالف این ساختار یا اعضا تغییر خواهد‬ ‫کرد؟ این مس��اله ای بود که به عن��وان محور دیگری‬ ‫در جلس��ه عس��کر اوالدی و ایت اهلل مصباح مطرح‬ ‫ش��د‪ .‬رئیس جبهه پیروان خط امام رهب��ری در این‬ ‫مورد خطاب به ایت اهلل مصب��اح یزدی چنین گفت‪:‬‬ ‫«چیزهای��ی را نقل کرده اند که یک مق��داری در ذهن‬ ‫ارادتمندان ش��ما این موضوع را پیش اورده که شما‬ ‫بازتاب و واکنش ها به این دیدار‬ ‫بالفاصله پ��س از انتش��ار محتوای ای��ن دیدار‬ ‫واکنش های متفاوتی از سوی شخصیت های سیاسی‬ ‫و رسانه مطرح شد‪.‬‬ ‫در مهمترین واکن��ش جبهه پایداری اطالعیه ای‬ ‫صادر کرد و ب��ه بخش هایی از این خب��ر اعتراض و‬ ‫صحت ان را زیر سوال برد و حتی از گروه هفت نفره‬ ‫خواست فایل جلسه را در اختیار رسانه ها بگذارند‪.‬‬ ‫در این اطالعیه چنین امده بود‪« :‬اخیرا مطالبی از‬ ‫جانب بعضی از اعضای محترم شورای داوری(هفت‬ ‫در خبری که ارگان موتلفه به‬ ‫عنوان محتوای جلسه در اختیار‬ ‫رسانه ها قرار داد فقط چند جمله‬ ‫از پاسخ های ایت اهلل‬ ‫مصباح یزدی به حبیب اهلل‬ ‫عسگراوالدی وجود داشت‪.‬‬ ‫بر اساس این خبر‪ ،‬ایت اهلل‬ ‫مصباح یزدی در این دیدار بر این‬ ‫موضوع که لیدری جبهه پایداری‬ ‫را بر عهده ندارند تاکید کرده‬ ‫و بر ضرورت وحدت طبق دوایر‬ ‫متحدالمرکزی که در اجالس جبهه‬ ‫پایداری بیان کرده بودند‪ ،‬تصریح‬ ‫کرده و افزوده بودند‪« :‬بنای‬ ‫انشقاق و جدا شدن نیست‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫حرف های ایت اهلل‬ ‫در خبری ک��ه ارگان موتلفه به عن��وان محتوای‬ ‫جلس��ه در اختیار رس��انه ها قرار داد فقط چند جمله‬ ‫از پاس��خ های ای��ت اهلل مصباح یزدی ب��ه حبیب اهلل‬ ‫عسگراوالدی وجود داشت‪.‬‬ ‫بر اس��اس این خبر‪ ،‬ای��ت اهلل مصباح یزدی در‬ ‫این دیدار بر این موضوع که لیدری جبهه پایداری را‬ ‫بر عه��ده ندارند تاکید کرده و ب��ر ضرورت وحدت‬ ‫طبق دوای��ر متحدالمرک��زی که در اج�لاس جبهه‬ ‫پایداری بیان کرده بودند‪ ،‬تصریح کرده و افزوده بودند‪:‬‬ ‫«بنای انشقاق و جدا شدن نیست‪ ».‬انگونه که اسداهلل‬ ‫بادامچیان به رسانه ها اعالم کرده قرار است بخش دوم‬ ‫این خبر که به سخنان ایت اهلل مصباح یزدی اختصاص‬ ‫دارد در اینده نزدیک منتشر شود‪.‬‬ ‫علت انتشار محتوای جلسه‬ ‫پ��س از اعتراض ها و انتقاده��ای اعضای جبهه‬ ‫پایداری و زیر س��وال ب��ردن صحت برخ��ی موارد‬ ‫مطرح شده دردیدار عسکراوالدی و ایت اهلل مصباح‪،‬‬ ‫اس��داهلل بادامچیان که قائم مقام موتلفه است ترجیح‬ ‫داد جزئیات بیش��تری از این دیدار و علت انتشار ان‬ ‫را بازگو کند‪.‬‬ ‫بادامچیان در مورد س��خنان ایت اهلل مصباح در‬ ‫این دیدار گفت‪« :‬همانگونه که ایش��ان اعالم کردند‬ ‫لیدر و رهبر جبهه پایداری نیستند و مثل بقیه تشکل ها‬ ‫از جبهه پایداری حمایت کردند‪ .‬ضمن اینکه ایش��ان‬ ‫در همین دیدار هم به حزب موتلفه عنایت داشتند و‬ ‫عنوان کردند که درخصوص جبهه پایداری هم‪ ،‬چون‬ ‫با ایشان مشورت ش��ده بود‪ ،‬از انها حمایت کرده اند‪.‬‬ ‫اما اینکه ایشان بخواهند رهبر این جریان بشود و شبیه‬ ‫دبیر کل یک حزب عمل کند‪ ،‬به هیچ وجه چنین نبوده‬ ‫اس��ت و ما هم امیدواریم در اینده بتوانیم مش��روح‬ ‫سخنان ایشان را منتشر کنیم‪».‬‬ ‫اما بیش��تر اعتراض های اعضای جبهه پایداری‬ ‫به انتش��ار محتوای این دیدار بود و انچن��ان که انها‬ ‫روایت می کردند بنا نبوده است خبر این دیدار منتشر‬ ‫شود‪ .‬بادامچیان اما حرف های این افراد را رد می کند‬ ‫و می گوید ‪« :‬بعد از دی��دار به دفتر ای��ت اهلل مصباح‬ ‫اطالع دادیم و خود دوس��تان هم نوار نشس��ت را در‬ ‫اختیار موتلفه قرار دادند که بخش اول ان که ش��امل‬ ‫صحبت های اقای عسگراوالادی بود منتشر شد‪».‬‬ ‫او درباره اینک��ه اعضای جبهه پای��داری اعالم‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫از رون��د جبهه متح��د اصولگرایان راضی نیس��تید‪.‬‬ ‫ولی احترام ایت اهلل مهدوی کن��ی و ایت اهلل یزدی را‬ ‫س��فارش و توصیه می فرمایید‪ .‬ما باید در انجا هفت‬ ‫و هشت باشیم‪ ،‬ولی االن هفت و شش هستیم‪ .‬برای‬ ‫اینکه هنوز دو نفر از جبهه پایداری شرکت نکرده اند‪ ،‬از‬ ‫اواسط مهر گفتیم ما منتظر شما هستیم‪ ،‬بیایید‪ .‬نیمه دوم‬ ‫مهرماه گفتیم قطار حرکت کرد‪ ،‬یعنی سخنگو انتخاب‬ ‫شد و بعد با پیشنهاد هیات اجرایی رئیس ستاد انتخاب‬ ‫شد‪ ،‬اعالم کردیم تشریف بیاورید که این قطار حرکت‬ ‫کرده است‪ ،‬از حاال به بعد اگر بیایید نمی توانیم به اول‬ ‫برگردیم‪».‬‬ ‫«مقبولی��ت و بدن��ه اجتماع��ی» مح��ور دیگر‬ ‫مالحظ��ات و دغدغه ه��ای عضو هفت گ��روه نفره‬ ‫داوری جبهه متحد بود که برای ایت اهلل مصباح یزدی‬ ‫مطرح ش��د‪ .‬ان گونه که ارگان موتلفه گزارش کرده‪،‬‬ ‫عسکر اوالدی در این مورد گفته است‪« :‬کف استان ها‬ ‫در سفرهای استانی پایدار نیست‪ .‬دکتر مصدق هم به‬ ‫دلیل سی تیر خیال می کرد که همه یا اکثریت مردم را‬ ‫دارد؛ اما عمده حضور مردم در سی تیر به دلیل فتوای‬ ‫ایت اهلل کاشانی بود و ربطی به دکتر مصدق نداشت‪.‬‬ ‫دکتر مصدق که در مجلس ان روز خواستی داشت و‬ ‫مجلس نپذیرفت‪ ،‬گفت‪ :‬اینجا مجلس نیست‪ .‬مجلس‬ ‫بیرون است‪ .‬امد جلوی در بهارستان ـ که تعدادی از‬ ‫مردم تظاهرات می کردند ـ گفت‪« :‬اینجا مجلس است»‬ ‫و شروع کرد به صحبت کردن‪.‬‬ ‫گفت��م کار اق��ای احمدی ن��ژاد به خص��وص‬ ‫در ‪ 11 ،10‬روز غیبت��ش نش��ان داد ک��ه از سراس��ر‬ ‫کش��ور کس��ی س��راغ ایش��ان را نگرفت‪ .‬در مورد‬ ‫دکتر مص��دق ه��م همین جور ش��د‪ .‬کودت��ای ‪28‬‬ ‫مرداد در ‪ 1332‬اس��ت‪ .‬یک س��ال و یک ماه از س��ی‬ ‫تی��ر فاصله پیدا ک��رد‪ ،‬ام��ا هیچ ک��س در حمایت از‬ ‫دکتر مص��دق حرکت نک��رد‪ ،‬مگر س��رهنگ ممتاز‪.‬‬ ‫دو سرهنگ در خیابان کاخ ان روز (فلسطین امروز)‪،‬‬ ‫یک سرهنگ از جانب کاخ سلطنتی و یک سرهنگ از‬ ‫جانب خانه دکتر مصدق با هم می جنگیدند‪».‬‬ ‫نفره) جبهه متحد در خصوص محتوای مطالب جلسه‬ ‫برخی اعض��ای جبهه پای��داری انقالب اس�لامی با‬ ‫شورای مذکور مطرح می شود که خالف واقع است‪.‬‬ ‫از این دس��ت مطالب خالف واقع‪ ،‬اظه��ارات اخیر‬ ‫جناب اقای عسگراوالدی است که به بهانه انتشار خبر‬ ‫مالقات ایشان با حضرت ایت اهلل مصباح یزدی دامت‬ ‫برکاته مطرح گردیده است‪.‬‬ ‫جبهه پایداری انقالب اس�لامی ضمن تکذیب‬ ‫اینگونه مطالب خالف واقع‪ ،‬به جهت روش��ن شدن‬ ‫حقایق از دوس��تان جبهه متحد درخواس��ت دارد در‬ ‫صورت اصرار بر انتشار مطالب جلسه فوق االشاره‪،‬‬ ‫فایل صوتی ان جلسه را در اختیار رسانه ها بگذارند تا‬ ‫امت اسالمی در جریان شفاف مسائل باشند و شایان‬ ‫ذکر است جبهه پایداری انقالب اسالمی ضمن ابراز‬ ‫تاس��ف از اینگونه اظهارات وحدت شکنانه همچنان‬ ‫ب��رای حفظ وحدت از پاس��خگویی حس��ب توافق‬ ‫به عمل ام��ده در ان جلس��ه(که مطالب این جلس��ه‬ ‫رسانه ای نشود) خودداری می نماید‪».‬‬ ‫کرده اند قرار بر این بوده که محتوای نشس��ت انان با‬ ‫کمیته داوری رسانه ای نشود نیز چنین گفت‪« :‬اینکه‬ ‫دوستان می گویند صحبت ها خالف واقع است‪ ،‬غیر‬ ‫از این است که حرف ها منتشر شوند‪ .‬اینکه نمی باید‬ ‫این اظهارات منتشر شود دست این دوستان نیست که‬ ‫بگویند باید یا نباید منتشر ش��ود‪ .‬ولی حزب موتلفه‬ ‫مش��روح دیدار جناب اقای عسگراوالدی با ایت اهلل‬ ‫مصباح را منتشر کرده است‪».‬‬ ‫وی درباره اینکه حزب موتلفه می توانس��ت در‬ ‫خبر مذکور اش��اره ای به مذاکرات ب��ا جبهه پایداری‬ ‫نکند‪ ،‬نیز گفت‪« :‬این را دوس��تان جبهه پایداری باید‬ ‫بگویند یا ایت اهلل مصباح؟ خود دفتر ایشان نوار این‬ ‫نشست را در اختیار حزب موتلفه قرار دادند‪ .‬ضمن‬ ‫اینکه ما چیز پوشیده ای از مردم نداریم‪ .‬اگر این قضایا‬ ‫برای مردم بوده اس��ت چرا نباید افکارعمومی مطلع‬ ‫شود؟»‬ ‫بادامچیان البته مس��تقیما به انتقادات حس��ینیان‬ ‫نیز واکنش نشان داد و گفت‪« :‬ایشان بخشی از همان‬ ‫صحبت هایی که می فرمایند نباید منتشر می شده است‬ ‫را قبل از این در یک جلسه عمومی اعالم کردند‪ .‬عالوه‬ ‫بر اینکه یک اش��تباه بزرگ هم کرده و تصور کرده اند‬ ‫نظرات اقای عسگراوالدی اشاره به انهاست و ان را‬ ‫به ایت اهلل مصباح هم همین گونه منعکس کرده اند‪ .‬در‬ ‫حالی که ان صحبت ها ربطی به این دوستان نداشته و‬ ‫اقای عسگراوالدی گفته اند در ‪ 28‬مرداد ‪ 32‬این قضایا‬ ‫پیش امد‪ ».‬وی درباره اینکه ایا اقای عس��گراوالدی‬ ‫با تشبیه خانه نش��ینی رئیس جمهور با مصدق‪ ،‬قصد‬ ‫مقایسه انها را داشته است؟‪ ،‬گفت‪« :‬به هیچ وجه ایشان‬ ‫که مظهر اخالق هس��تند‪ ،‬این کار را نمی کند‪ .‬ایشان‬ ‫یک تجربه تاریخی را بیان کردند‪ .‬منتها اقای حسینیان‬ ‫که در چند همایش بخش هایی از جلس��ه خصوصی‬ ‫با کمیته داوری را رس��انه ای کرده اند‪ ،‬امروز از اینکه‬ ‫ما محتوای دیدار با ایت اهلل مصباح را منتش��ر کردیم‪،‬‬ ‫ناراحت هستند‪».‬‬ ‫اتمام حجت ایت اهلل‬ ‫اما در تحول��ی جدی��د‪ ،‬ای��ت اهلل مهدوی کنی‬ ‫ب��ار دیگر اما ای��ن بار به ش��کلی متف��اوت از جبهه‬ ‫پایداری برای حضور در ائتالف جبهه متحد دعوت‬ ‫کرد‪ .‬او گفت‪« :‬ب��رای اخرین بار به دوس��تانی که به‬ ‫اس��امی مختلف در مقابل جبهه متح��د اصولگرایان‬ ‫قرار گرفته اند‪ ،‬نصیحت می کنم ک��ه برادران بیایید و‬ ‫ما ش��ما را قبول داریم‪ .‬ما همه اصولگرایان معتقد به‬ ‫امام‪ ،‬رهبری‪ ،‬قانون اساسی و انقالب را قبول داریم‪».‬‬ ‫وی با حالت مزاح و تبس��م گفت‪« :‬ما ش��ما را‬ ‫قبول داریم اما ش��ما ما را قبول نداری��د! بیخود قبول‬ ‫ندارید! این قبول نداش��تن به ضرر اس��ت و دشمن‬ ‫سوءاستفاده می کند‪ .‬باید نشست و برخی از اختالفات‬ ‫را با صحبت حل کرد‪ .‬در این مقطع این جدایی ها حتی‬ ‫به حسن نیت هم که باشد‪ ،‬خوب نیست و دشمن از‬ ‫ان سوءاستفاده می کند‪ .‬بنابراین خوب است که با هم‬ ‫باشیم‪ ،‬بنده هم علما و هم مجلسی ها و غیر مجلسی ها‬ ‫را که انقالب را قبول دارن��د‪ ،‬دعوت می کنم که با هم‬ ‫باشند چون جدایی ها موجب می شود دشمنان از اب‬ ‫گل الود سوء استفاده کنند‪».‬‬ ‫رئیس مجلس خب��رگان رهب��ری تصریح کرد‪:‬‬ ‫«اختالف نظر طبیعی است و بنابراین ما اصولگرایان‬ ‫که امام‪ ،‬رهبری‪ ،‬قانون اساسی‪ ،‬انقالب و جهادی را که‬ ‫در راه انقالب باشد‪ ،‬قبول داریم ممکن است اختالف‬ ‫س��لیقه هایی در کیفیت پیاده ش��دن و انتخاب افراد‬ ‫داشته باشیم‪g ».‬‬ ‫‪15‬‬ ‫بازتاب‬ ‫ابراهیم متقی ‪ /‬کارشناس ارشد روابط بین الملل‬ ‫خبرنامه‬ ‫رویکردهای سیاست امنیتی امریکا در برخورد‬ ‫ب��ا حوزه های مختل��ف جغرافیایی عمدت��ا مبتنی بر‬ ‫جلوه هایی از تنوع‪ ،‬تغییر و دگرگونی دائمی اس��ت؛‬ ‫این مساله ذات س��اختار قدرت در امریکا محسوب‬ ‫می شود‪ .‬رقابت گروه های بوروکراتیک‪ ،‬تکنوکراتیک‬ ‫و همچنین سازمان ها و نهادهای مختلف در ساختار‬ ‫سیاسی امریکا زمینه ایجاد چنین تنوعی را به وجود‬ ‫می اورد‪ .‬در ایاالت متحده چندین رکن اساس��ی در‬ ‫ارتباط با ق��درت وجود دارد‪ .‬هرک��دام از این ارکان‬ ‫در روند تصمیم گیری نقش خاص خودش��ان را ایفا‬ ‫می کنند‪ .‬تصمیم گیری سیاس��ت خارج��ی و امنیتی‬ ‫امریکا تابع��ی از نقش گروه های مختلفی اس��ت که‬ ‫در س��اختار سیاس��ی و امنیتی امری��کا جایگاه یابی‬ ‫کرده اند‪ .‬گروه اول را نظامی��ان و مجموعه هایی باید‬ ‫دانست که دارای جایگاه و پایگاه مربوط به گروه های‬ ‫فوق صنعتی در امریکا هستند‪ .‬این گروه از یک طرف‬ ‫نگاه شان بر افزایش تولید قدرت و افزایش هزینه های‬ ‫نظامی امری��کا متمرکز اس��ت و از ط��رف دیگر در‬ ‫به کارگی��ری الگوهای عملیاتی عموم��ا به عواقب و‬ ‫پیامدهای هر اقدامی توجه دارند‪ .‬برعکس بس��یاری‬ ‫از کش��ورها که به مطلوبیت های رفتار اس��تراتژیک‬ ‫توجه دارند و منافع حمله نظامی را مورد توجه قرار‬ ‫می دهند‪ ،‬وزارت دفاع و همچنین ستاد مشترک ارتش‬ ‫امریکا در بسیاری از مواقع رویکردی تعدیلی داشته‬ ‫است‪.‬‬ ‫حتی در وزارت دفاع امری��کا زمانی که دونالد‬ ‫رامسفلد مسئولیت داشت‪ ،‬بعد از عواقب و پیامدهای‬ ‫جنگ امریکا در عراق‪ ،‬زمینه افول جایگاهش فراهم‬ ‫شد و موقعیتش را از دس��ت داد‪ .‬این گروه ها عمدتا‬ ‫تحت تاثیر پیامدهای حمله نظامی به ایران هس��تند و‬ ‫نگاه شان این اس��ت که هر نگاهی برای نیل به نتیجه‬ ‫راهبردی خاصی انج��ام می گیرد و ای��ن نتیجه باید‬ ‫تابع��ی از هزینه ها و مطلوبیت های راهبردی باش��د‪.‬‬ ‫به همین دلیل اس��ت که نظامیان به هزینه های جنگ‬ ‫بسیار توجه دارند‪ .‬حوزه ژئوپلتیکی ایران به گونه ای‬ ‫است که قابلیت های زیادی برای بهره گیری از توان‬ ‫خودش در جهت انجام اقدامات واکنش��ی داراست‪.‬‬ ‫بنابراین هرگونه اق��دام نظامی علیه ای��ران می تواند‬ ‫پیامدهای بسیار پرمخاطره ای داشته باشد‪ .‬به عبارت‬ ‫دیگر راهبرد امنیتی ایران در بازدارندگی بسیار موثر‬ ‫است؛ نظامیان امریکا چنین وضعیتی را درک می کنند‪.‬‬ ‫به همین دلیل اس��ت که مجموعه های نظامی و حتی‬ ‫امنیتی امریکا نگاه شان بر بهره گیری از الگوهایی است‬ ‫که مخاطرات راهبردی کمتری را برای ان کش��ور به‬ ‫وجود بیاورد‪ .‬در این ارتباط ما شاهد ان هستیم که در‬ ‫زمان مایکل مولن که رئیس ستاد مشترک ارتش امریکا‬ ‫بود‪ ،‬نگاه مربوط به ع��دم کاربرد نظام��ی از اهمیت‬ ‫بیشتری برخوردار شد‪ .‬در ان مقطع زمانی لئون پانه تا‬ ‫هم دیدگاه تعدیل ش��ده ای را در ارتباط با ریاس��ت‬ ‫سی ای ای داشت و رابرت گیتس نیز در زمره نیروهای‬ ‫امنیتی‪ -‬دفاعی محسوب می ش��د که رویکرد تعدیل‬ ‫شده ای در برخورد با ایران دارد‪ .‬به طور کلی باید این‬ ‫نکته را مورد توجه قرار داد ک��ه رویکرد نظامیان در‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫‪16‬‬ ‫نظامی‪ -‬امنیتی ها نقطه مقابل دیپلمات ها‬ ‫ارایش ارکان قدرت در امریکا‬ ‫امریکا به مجموعه های امنیتی بس��یار نزدیک است؛‬ ‫به همین دلیل می بینیم رابرت گیتس که در یک مقطع‬ ‫زمانی رئیس سازمان اطالعات مرکزی امریکاست‪،‬‬ ‫در زمان بعدی به عنوان وزیر دفاع انتخاب می شود یا‬ ‫لئون پانه تا که رئیس سازمان اطالعات مرکزی امریکا‬ ‫در دوران باراک اوباما بود بعد از بازنشستگی رابرت‬ ‫گیتس مس��ئولیت وزارت دفاع را عهده دار می شود‪.‬‬ ‫نکته جالب تر جایگاه دیوید پترائوس است که از یک‬ ‫حوزه نظامی به عرصه امنیتی وارد می شود‪ ،‬بنابراین‬ ‫نگاهی که نظامیان و گروه های امنیتی دارند این است‬ ‫که اوال ایران تهدید گسترده ای برای منافع راهبردی‬ ‫امریکا محسوب نمی ش��ود و بسیاری از اقداماتی که‬ ‫ایران به انجام می رس��اند ماهیت تدافعی و بازدارنده‬ ‫دارد‪ .‬در وهل��ه بعدی نگاهی که ای��ن مجموعه دارد‬ ‫این است که برخورد هیس��تریک با ایران پرمخاطره‬ ‫خواهد بود‪ .‬حتی رویکرد اف��راد امنیتی مانند گراهام‬ ‫وزیر دفاع امریکا حمله به ایران را پرمخاطره‬ ‫می داند‬ ‫ژنرال امریکایی موافق راهکار نظامی در‬ ‫مقابل ایران نیست‬ ‫فولر نیز بر این امر استوار است که اگرچه تهدید ایران‬ ‫ساده است‪ ،‬اما هضم ایران کار دشواری است‪ .‬ایران‬ ‫در دوره های مختلف نش��ان داده واکنش های مرحله‬ ‫دومش در برابر هرگونه تهدیدی بس��یار منس��جم و‬ ‫ضربتی خواهد ب��ود‪ .‬بدین ترتی��ب در برنامه ریزی‬ ‫دفاعی امری��کا مهمترین س��وال این اس��ت که چه‬ ‫واکنشی با چه شدتی از س��وی ایران می تواند انجام‬ ‫بگیرد‪ .‬بحث دیگر نگاه و رویکرد دیپلمات هاس��ت؛‬ ‫دیپلمات هایی که امروز در امریکا ایفای نقش می کنند‬ ‫عمدتا تحت تاثیر دو البی بس��یار جدی قرار دارند؛‬ ‫یعنی البی عرب محور و البی اس��رائیل محور‪ .‬البی‬ ‫عرب محور را به نوعی عربس��تان س��عودی هدایت‬ ‫می کند و البی اسرائیل محور را نیز ایپاک یا کمیته امور‬ ‫عمومی امریکا‪-‬اس��رائیل هدای��ت می کند‪ .‬درچنین‬ ‫ش��رایطی هیالری کلینتون مواضع خودش را تابعی‬ ‫از سیاست های منطقه ای اعراب و اسرائیل قرار داده‬ ‫و این مساله از س��وی اطالعاتی‪-‬امنیتی ها و نظامیان‬ ‫امریکا می تواند پرمخاطره تلقی ش��ود‪ .‬حتی مطالبی‬ ‫که پنج سال پیش مرشایمر و استفان والتز در ارتباط با‬ ‫به گروگان گرفته شدن سیاست خارجی امریکا توسط‬ ‫اس��رائیل مطرح کردند را امروز باید تصحیح کرد و‬ ‫گفت که سیاست خارجی امریکا امروز در دو حوزه‬ ‫به گروگان گرفته شده؛ از یک سو توسط اسرائیلی ها و‬ ‫از سوی دیگر توسط عرب ها؛ عرب هایی که به نوعی‬ ‫در اتخاذ سیاس��ت های ضدایرانی مواضع و اهداف‬ ‫مشابهی همانند اسرائیلی ها دارند‪ .‬بنابراین در فضای‬ ‫راهبردی امریکا به جای انکه خواسته باشیم امنیتی ها‬ ‫را از نظامیان جدا کنیم‪ ،‬باید ای��ن نکته را مطرح کنیم‬ ‫که امنیتی ه��ا و نظامیان عموم��ا راهبردهای اجرایی‬ ‫دقیق تری دارند‪ ،‬چون انها باید در صحنه عمل حضور‬ ‫داشته باش��ند و از همه مهمتر اینکه انها به پیامدهای‬ ‫موض��وع توج��ه دارند‪ .‬در ط��رف مقاب��ل فضاهای‬ ‫رسانه ای و دیپلماتیک عموما باهم هماهنگی بیشتری‬ ‫دارند و حوزه دیپلماسی عمومی امریکا طی سال های‬ ‫گذشته جلوه هایی از ایران هراسی را پیگیری کرده و‬ ‫فضای رسانه ای به حوزه امنیتی هم منتقل شده است‪.‬‬ ‫باید این موضوع را مورد توجه قرار داد که دو عرصه‬ ‫رسانه ای و دیپلماتیک از یک سو و نظامی ‪ -‬امنیتی از‬ ‫سوی دیگر رویکردهای کامال متفاوتی را در ارتباط‬ ‫با ایران دارند‪ .‬اما بحث اصلی این است که در نهایت‬ ‫چه گروهی به بیشترین مطلوبیت خواهد رسید و چه‬ ‫گروهی نقش موثرتری در تصمیم گیری های امریکا‬ ‫خواهد داشت؛ اینگونه به نظر می رسد که در فضای‬ ‫فعلی یعنی حداقل تا م��ارس ‪ 2012‬امریکا هیچ گونه‬ ‫امادگی برای انجام اقدامات نظامی علیه ایران نداشته‬ ‫باشد‪ .‬نکته بعدی نیز این است که عملیات نظامی علیه‬ ‫ایران هیچ گاه بدون تغییر در حوزه مدیترانه شرقی به‬ ‫ویژه در سوریه انجام نخواهد شد‪ .‬بنابراین در شرایط‬ ‫موجود حوزه دیپلماتیک و رس��انه ای امریکا‪ ،‬اتش‬ ‫الزم را برای گس��ترش ایران هراس��ی به عنوان نماد‬ ‫کنش ضدامنیتی فراهم می کند و همین امر برای اینده‬ ‫سیاست دفاعی و اس��تراتژیک امریکا در برخورد با‬ ‫ایران می تواند پرمخاطره باشد‪g .‬‬ ‫ماکان عیدی پور‬ ‫معتقد است که‬ ‫جنگ جنوب و شمال‬ ‫میان محافظه کاران‬ ‫و لیبرال ها بر سر‬ ‫منافع امریکا با دو‬ ‫شیوه متفاوت‪ ،‬ولی‬ ‫هدفی یکسان صورت‬ ‫می گیرد‬ ‫استراتژی قدرت هوشمند‬ ‫رویکردهای متفاوت اما مشابه در امریکا‬ ‫خبرنامه‬ ‫کمی در مورد مناس��بات ای��ران و امریکا‬ ‫پیش از انقالب توضیح دهید‪ .‬ان زمان چه‬ ‫تفکراتی نسبت به ایران وجود داشت؟‬ ‫‪ l‬در مجموعه اتفاقاتی که در مناس��بات‬ ‫ای��ران و امری��کا افت��اد و بخ��ش زی��ادی از ان‬ ‫انعکاس مستقیم تحلیل ها و تفکرات استراتژیک‬ ‫کارشناس��ان امریکایی بوده‪ ،‬ما فازهای مختلفی‬ ‫از رویک��رد امریکا نس��بت به ای��ران را دیده ایم‪.‬‬ ‫بدین منظ��ور از بحبوحه جنگ س��رد یعنی دهه‬ ‫‪ 1960‬و ‪ 70‬ش��روع می کنیم؛ دهه ‪ 60‬دهه تقسیم‬ ‫دنیا به دو امپراتوری ش��رق به رهبری شوروی و‬ ‫امپراتوری غرب به رهبری امریکا بود‪ .‬در این دهه‬ ‫ایران با توافقاتی که ص��ورت گرفت در اردوگاه‬ ‫غرب جای گرفت و امریکا‪ ،‬ایران را جزو حوزه‬ ‫نفوذ خودش قرار داد‪ .‬برخورد امریکا با یک شاه‬ ‫جوان و تازه روی کار ام��ده و دولت متزلزل وی‬ ‫یک برخورد بس��یار مکانیکی بود‪ .‬با سپری شدن‬ ‫دهه ‪ 60‬و ورود ایران به ده��ه ‪ 70‬و همچنین باال‬ ‫رفتن قیمت نفت‪ ،‬جایگاه ایران در دنیا ارتقا یافت‪.‬‬ ‫به واس��طه دالرهای نفتی‪ ،‬محمدرضا توانس��ت‬ ‫نظر امریکایی ها را بیشتر جلب کند‪ .‬گرایش های‬ ‫ش��خصی او ب��ه مس��ائل س��خت افزاری نظامی‬ ‫باعث شد خریدهای متفاوتی از جنگ افزارهای‬ ‫امریکایی انجام دهد و بدی��ن صورت به یکی از‬ ‫مهمترین س��رمایه گذاران در بخش های تحقیقاتی‪-‬‬ ‫دفاعی امریکا تبدیل شد‪ .‬امریکا در اوایل دهه ‪ 70‬هنوز‬ ‫ایران را یک مورد موفقیت امیز مبارزه با نفوذ کمونیسم‬ ‫قلمداد می کرد‪ ،‬یعنی معتقد بود ایرانی به وجود اورده‬ ‫که کام�لا در اردوگاه غرب اس��ت‪ .‬در میانه دهه ‪70‬‬ ‫زنگ خطرها کم کم به ص��دا درامدن��د و عده ای در‬ ‫امریکا به نح��وه حکومت محمدرض��ا پهلوی یعنی‬ ‫س��رکوب ازادی خواه��ان و نبود فضای سیاس��ی و‬ ‫دموکراس��ی در کش��وری که خود را دوست امریکا‬ ‫می داند‪ ،‬اعت��راض کردند‪ .‬ای��ن اعتراض ها از جنس‬ ‫همان اعتراض هایی بود که طی ‪ 20-30‬سال اخیر به‬ ‫دولت حس��نی مبارک نیز وارد می امد‪ .‬با باالتر گرفتن‬ ‫شعله های مبارزات و با ورود ایران به سال های ‪1976‬‬ ‫و ‪ 1977‬تعداد کس��انی که فک��ر می کردند حکومت‬ ‫محمدرضاش��اه ش��انس زیادی ندارد ی��ا اینکه این‬ ‫بحران ها روزی تبدیل به یک تحول سیاس��ی بزرگ‬ ‫خواهد ش��د در امریکا بیشتر ش��د‪ .‬نهایتا به این نقطه‬ ‫می رسیم که امریکایی ها پیش از پیروزی نهایی انقالب‬ ‫ایران به این نتیجه رس��یده بودند که ب��ه هیچ طریقی‬ ‫نمی توانند محمدرضا شاه را حفظ کنند و باید به دنبال‬ ‫ان باشند که از اتفاقات عقب نیفتند‪.‬‬ ‫پس از انق�لاب‪ ،‬امریکایی ها چ��ه رویکردی‬ ‫نسبت به دولت و انقالب ایران داشتند؟‬ ‫‪ l‬با پیروزی انقالب اس�لامی و موضع گیری‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫ماکان عیدی پور‪ ،‬کارش��ناس مطالعات جنگ‪ ،‬در رابطه با نگاه ها و رویکردهای متفاوتی که در امریکا‬ ‫ی گروه ها بر اساس منافع ملی شان پیش می روند و‬ ‫نسبت به ایران وجود دارد‪ ،‬معتقد است که در نهایت تمام ‬ ‫هیچ گروهی منافع ملی کشورش را فدای کشور دیگری نمی کند‪ .‬عیدی پور پیرامون سه نگاه نظامیان‪ ،‬امنیتی ها‬ ‫و دیپلمات ها راجع به حمله به ایران یا افزایش تحریم ها بر این باور است‪ ،‬این مساله که نهادهای مختلف دولت‬ ‫امریکا مانند وزارت دفاع و وزارت خارجه در مصاحبه با رسانه ها در قبال حمله به ایران مواضع مختلفی را‬ ‫دنبال می کنند یک حرکت کامال هماهنگ شده است‪ ،‬چراکه هیچ گاه از درون یک دولت چند صدای متفاوت‬ ‫خارج نمی شود‪ .‬زمانی که از یک سو وزارت دفاع از عواقب حمله به ایران صحبت می کند و از سوی دیگر‬ ‫وزارت خارجه ایران را تهدید می کند‪ ،‬این دقیقا ناشی از همان سیاست قدرت هوشمند انهاست‪.‬‬ ‫امام خمینی(ره) در رابطه با غرب و رژیم صهیونیستی‪،‬‬ ‫فاصله عمیقی میان دولت های ای��ران و امریکا ایجاد‬ ‫شد و بعد از اشغال النه جاسوس��ی رابطه دیپلماتیک‬ ‫تقریبا به طور کامل قطع ش��د‪ .‬همان زمان در غرب و‬ ‫امریکا ع��ده ای از نخبگان سیاس��ی بودند که انقالب‬ ‫ای��ران را یک انقالب قاب��ل توجی��ه و مردمی ارزیابی‬ ‫می کردند‪ .‬انه��ا بر این ب��اور بودند که ب��ه علت نبود‬ ‫فضای سیاس��ی این واکنش نیروهای ازادیخواه کامال‬ ‫قابل پیش بینی بود‪ .‬پس از ان یکس��ری رس��انه های‬ ‫وابسته به ش��بکه یهود‪ ،‬اتفاقات گوناگونی را کنار هم‬ ‫گذاش��تند تا انقالب ایران را در اذه��ان عمومی غرب‬ ‫مخدوش کنند‪ .‬از دیگر سو به دلیل جنگ تحمیلی عراق‬ ‫یکسری نابسامانی ها در ایران وجود داشت که همین‬ ‫مساله نیز باعث ش��د مواضع گوناگونی راجع به ایران‬ ‫گرفته شود‪ .‬اما کماکان گروهی از نخبگان بودند که به‬ ‫جمهوری اس�لامی ایران به عنوان یک نمونه متفاوت‬ ‫از کشور جهان سومی که قصد ازادی و استقالل داشته‬ ‫نگاه می کردند‪ .‬در این میان محافظه کاران و گروه های‬ ‫س��نتی که تحت تاثیر البی های مختلف از جمله البی‬ ‫صهیونیست بودند اعتقاد داشتند که حتی نمی بایست‬ ‫نابود کردن ایران را به دس��ت عراق سپرد و بهتر است‬ ‫امریکا خودش مستقیما وارد کار شود‪ .‬تحت تاثیر این‬ ‫مسائل تحرکات امریکا را در ثلث اخر جنگ تحمیلی‬ ‫در خلیج فارس مشاهده می کنیم؛ یعنی جایی که امریکا‬ ‫می اید و به نوعی به اهرم فش��اری علی��ه ایران تبدیل‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫ایا تغیی��ری در رویکرد امریکایی ه��ا در این‬ ‫دوران ایجاد نمی شود؟‬ ‫‪ l‬با پای��ان جنگ ای��ران و عراق و ب��ه تبع ان‬ ‫حمله صدام به کویت و همچنین به موازات فروپاشی‬ ‫ش��وروی‪ ،‬امریکایی ها دکترین خودشان را نسبت به‬ ‫ایران در این نقطه عطف یعنی س��ال های ‪ 1990‬و ‪91‬‬ ‫مورد بازبینی قرار دادند‪ .‬در این نقطه نگاه امریکایی ها‬ ‫نس��بت به جمهوری اس�لامی ایران واقع گرایانه تر و‬ ‫منطقی تر می ش��ود؛ یعنی نگاهی که ایران و جمهوری‬ ‫اسالمی را به عنوان یک واقعیت نگاه می کند و به جای‬ ‫حذف ان به دنبال امتیازگیری از ان و برقراری مناسبات‬ ‫اس��ت‪ .‬این م��ورد در پیام ه��ا و س��یگنال های دولت‬ ‫اقای هاش��می یعنی دولت س��ازندگی قابل مشاهده‬ ‫‪17‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫بود‪ .‬درواق��ع در این زمان س��یگنال هایی به س��مت‬ ‫جمهوری اسالمی ایران فرستاده می شد مبنی بر اینکه‬ ‫امریکایی ها خواه��ان همکاری و نزدیک��ی به ایران‬ ‫هستند‪ .‬چراکه اوال تهدید اصلی برای انها یعنی بلوک‬ ‫شرق دیگر از بین رفته بود و ثانیا احساس کرده بودند‬ ‫مزدوران انها در منطقه مانند صدام حس��ین و برخی‬ ‫دیگر تقریبا انچه انها می خواستند را براورده نکرده و‬ ‫منطقه را بیشتر به اشوب کشانده بودند‪ .‬در مقابل ایرانی‬ ‫را می دیدند که سربلند از جنگ هشت ساله بیرون امده‬ ‫و نظام باثبات تر ش��ده بود و کش��ور به سوی توسعه‬ ‫پیش می رفت‪ .‬این مقایس��ه ها را که انجام دادند به این‬ ‫نتیجه رسیدند شاید ایران گزینه بهتری برای دوستی‬ ‫بود تا دشمنی و این تفکر در نوش��ته و رفتار نخبگان‬ ‫امریکایی در ابتدای دهه ‪ 90‬کامال مشهود است‪.‬‬ ‫انها با پیشرفت ایران مشکل نداشتند؟‬ ‫‪ l‬چرا در واقع با نزدیک شدن به انتهای دهه ‪90‬‬ ‫و سریع تر شدن پیشرفت های صنعتی و نظامی ایران و‬ ‫قدری هم نزدیکی ایران به روسیه در مسائل نظامی و‬ ‫استراتژیک کم کم می بینیم که باز رویکرد امریکا تغییر‬ ‫می کند و در دولت بیل کلینتون تحریم های خودشان‬ ‫علیه ایران را تجدید می کنند‪ ،‬به عقیده بس��یاری این‬ ‫حرکت با انچه انان پیش از این می گفتند در مغایرت‬ ‫بود‪.‬‬ ‫ایا رژیم صهیونیستی نیز در موضع گیری های‬ ‫امریکا علیه ایران نقش داشت؟‬ ‫‪ l‬قطعا‪،‬واقعیت اینجاست که البی صهیونیست‬ ‫در امریکا به قدری قوی است که هرگز اجازه نزدیکی‬ ‫ایران و امری��کا را نمی دهد‪ ،‬چراک��ه نزدیکی ایران و‬ ‫امریکا در ش��رایطی که اوال ایران بخواهد اس��تقالل‬ ‫کامل سیاسی داشته باشد‪ ،‬دوما حامی تمام جریان های‬ ‫ازادیخواه دنیا باش��د و ثالثا اینچنین از نظر سیاس��ی‪،‬‬ ‫اقتص��ادی و نظامی جاه طلب باش��د قطع��ا به ضرر‬ ‫رژی��م صهیونیس��تی ب��ود‪ ،‬ب��ه همی��ن دلی��ل این‬ ‫رژیم هیچ گاه اجازه نداد که این اتفاق بیفتد‪.‬‬ ‫در قرن بیست و یکم نگاه ها چگونه بود؟‬ ‫‪ l‬با ورود به این قرن و روی کار امدن جورج‬ ‫بوش و همچنین وق��وع حادثه ‪ 11‬س��پتامبر‪ ،‬عده ای‬ ‫از محافظ��ه کاران در امریکا این فرص��ت را فرصت‬ ‫خوبی برای ش��لیک تیر خالص به پیکره نظام ایران‬ ‫دانستند‪ .‬انها می خواستند در یک دسته بندی سریع و‬ ‫س��اده انگارانه ایران و برخ��ی دیگر از کش��ورها را‬ ‫مس��ئوالن تروریس��م بین المللی اعالم کنند؛ در واقع‬ ‫می خواستند تا خاکستر حادثه ‪ 11‬سپتامبر گرم است از‬ ‫این مساله استفاده کنند‪ .‬ان زمان خیلی عجوالنه مساله‬ ‫محور ش��رارت را مطرح کرده و به موجب ان برخی‬ ‫نخبگان در امریکا با این مساله مخالفت می کنند‪.‬‬ ‫اساسا در امریکا چند نگاه و چند دسته وجود‬ ‫دارد؟‬ ‫‪ l‬در امریکا سه دس��ته وجود دارد؛ یک دسته‬ ‫محافظه کارانی که یک مقدار مسائل فرهنگی‪ -‬سنتی‬ ‫امری��کا در انها ب��ه چش��م می خ��ورد و در حقیقت‬ ‫بازمانده های جنوبی هایی هستند که در جنگ داخلی‬ ‫امریکا وجود داش��تند‪ .‬تفکرات این افراد همان تفکر‬ ‫استعمار کهن است و به تفکر انگلستان بسیار نزدیک‬ ‫اس��ت‪ .‬این گروه به دنبال نوعی س��یطره فیزیکی بر‬ ‫ملت های جهان هس��تند‪ .‬انها به دنبال انچه در اذهان‬ ‫مردم تحت سیطره شان می گذشت نبودند بلکه به دنبال‬ ‫اس��تفاده از منابع این کش��ورها و حکوم��ت زور بر‬ ‫ملت ها بودند‪ .‬دس��ته دوم که وارثین شمالی ها هستند‬ ‫و با تفک��ر ارمان گرایانه قرن بیس��تم رش��د کرده اند‪،‬‬ ‫لیبرال هایی هستند که اساس��ا به دنبال صدور تفکر و‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫‪18‬‬ ‫ایدئولوژی خودش��ان به تمام دنیا هس��تند‪ .‬لیبرال ها‬ ‫معتقدند که حکومت ب��ر مردم دنی��ا و حفظ جایگاه‬ ‫امریکا تنها از راه بس��ط و گسترش لیبرال دموکراسی‬ ‫و تفکر لیبرالیس��م البته با محوریت فرهنگ امریکا و‬ ‫ارمانگرایی امریکایی ممکن است‪ .‬بیشترین مناقشات‬ ‫و رویارویی های سیاس��ی در حکومت می��ان این دو‬ ‫دسته دیده می شود‪ .‬اما دسته س��ومی هم وجود دارد‬ ‫که اساس ان جنبش های مس��تقل و چپ گرایی بوده‬ ‫که در طول س��الیان دراز و حتی پیش از جنگ جهانی‬ ‫اول در امریکا وجود داشتند‪ .‬اینها گروهی از متفکرانی‬ ‫بودند که س��اختار س��رمایه داری غ��رب و امریکا را‬ ‫زیر س��وال بردند و به دلیل این وجه انتقادگرایانه شان‬ ‫هم��واره از حکومت و ق��درت دور بودن��د اما نفوذ‬ ‫خاصی بر جامعه امریکا و اقشار محدود اندیشمندان و‬ ‫متفکران داشتند‪ .‬نویسندگان‪ ،‬اقتصاددانان و هنرمندان‬ ‫متفاوتی را می توان جزو این دسته برشمرد‪ .‬اینها همان‬ ‫دسته ای هستند که از همان ابتدا با تعریفی که امریکا از‬ ‫ تروریسم داشت مخالف بودند چراکه همواره بر این‬ ‫عقیده بودند که مساله تروریسم و مساله تقابل فرهنگی‬ ‫که وج��ود دارد‪ ،‬زاییده تفکر یک س��ویه و مکانیکی‬ ‫دولت ه��ای ادوار مختل��ف امریکا ب��وده و این ثمره‬ ‫استعمار و توسعه نیافتگی است‪ .‬عمال این سه تفکر در‬ ‫مقابله با ایران نوین و ایران��ی که انقالب کرده‪ ،‬وجود‬ ‫داشت‪ .‬درخش��ش ایرانیان در عرصه های مختلف و‬ ‫امار و ارقامی که در مورد س��طح سواد منتشر می شود‬ ‫کم کم هر سه گروه را متقاعد کرد که باید در برابر ایران‬ ‫هوشیارتر بود‪ .‬یعنی حتی محافظه کاران بسیار سنتی‬ ‫امریکایی هم می گویند ایران مورد متفاوت تری است‬ ‫و باید با ایران هوشیارتر برخورد کرد‪ .‬انها به این نتیجه‬ ‫رسیده اند ان چوبی که با ان می توان همه را کنترل کرد‬ ‫و تاکنون نیز در خاورمیانه بسیار کارامد بوده در ایران‬ ‫جواب نمی دهد‪ .‬این حداقل تغییر رویکرد امریکاییان‬ ‫در قبال ایران است‪ .‬از دیگر سو لیبرال ها و دموکرات ها‬ ‫معتقدند که ایران این پتانس��یل را دارد که به تفکر انها‬ ‫نزدیک شود و مس��تقال از غرب الگوبرداری کند‪ .‬این‬ ‫نگاه هم به دنبال ابزار و سازوکارهای خودش از جمله‬ ‫براندازی‪ ،‬تغییر رژیم و حمایت از گروه های خاص در‬ ‫ایران است اما بر این باورند که قدرت سخت به تنهایی‬ ‫جواب نخواهد داد‪ .‬اما نگاه محافظه کاران این است که‬ ‫در تاکتیک های مقابله با ای��ران و نوع برخورد با ایران‬ ‫باید هوشیارتر بود اما ماهیت رویکردشان را هیچ گاه‬ ‫تغییر نمی دهن��د و به دنبال تغییر ایران به یک کش��ور‬ ‫ضعیف و تحت سلطه هس��تند و در این راستا از هیچ‬ ‫کاری فروگذار نخواهند بود‪ .‬البته ان گروه سومی هم که‬ ‫هیچ نقشی در حکومت ندارند معتقدند چرا باید ایران‬ ‫با پایان جنگ ایران و عراق و‬ ‫به تبع ان حمله صدام به کویت‬ ‫و همچنین به موازات فروپاشی‬ ‫شوروی‪ ،‬امریکایی ها دکترین‬ ‫خودشان را نسبت به ایران در این‬ ‫نقطه عطف یعنی سال های ‪1990‬‬ ‫و ‪ 91‬مورد بازبینی قرار دادند‪.‬‬ ‫در این نقطه نگاه امریکایی ها‬ ‫نسبت به جمهوری اسالمی‬ ‫ایران واقع گرایانه تر و منطقی تر‬ ‫می شود؛ یعنی نگاهی که ایران‬ ‫و جمهوری اسالمی را به عنوان‬ ‫یک واقعیت نگاه می کند و به جای‬ ‫حذف ان به دنبال امتیازگیری از‬ ‫ان و برقراری مناسبات است‬ ‫را به باد انتقاد بگیرند و روی تغییر و شکست ایران‬ ‫کار کنند در حالیکه خودشان سیستم سرمایه داری‬ ‫اش��تباهی را دنبال می کنند‪ ،‬به همی��ن دلیل انها‬ ‫کامال مخالف جن��گ و تحریم ایران هس��تند اما‬ ‫چون نقشی ندارند نگاه شان نیز خیلی تاثیرگذار‬ ‫نیست‪ .‬فصل مشترک تمام این گروه ها این است‬ ‫که هیچ کدامشان منافع ملی امریکا را فدای ازادی‬ ‫هیچ کش��وری نمی کنن��د‪ .‬در مواجهه با مس��اله‬ ‫هس��ته ای ایران گروهی هستند که معتقدند حتی‬ ‫یک ایران هسته ای می تواند طرف معامالت باشد‬ ‫و مشکلی نیست و یک ایران هس��ته ای هیچ گاه‬ ‫خطرناک تر از یک اس��رائیل هسته ای نیست‪ .‬این‬ ‫گروه اتفاقا در درون حکومت امریکا قرار دارد و‬ ‫صاحب رای و نظر است‪ .‬اما گروهی که غالب تر‬ ‫هس��تند همان گروهی اند که تح��ت تاثیر البی‬ ‫صهیونیست هس��تند و معتقدند که به هر قیمتی‬ ‫باید جل��وی ای��ران را گرفت و نباید اج��ازه داد‬ ‫ایران در زمین��ه نظامی و علمی پیش��رفت بکند‪.‬‬ ‫انها رویکردش��ان نس��بت به ایران این است که‬ ‫باید کشور ما را در ش��رایط تحریم و تهدید قرار‬ ‫داد‪ .‬این گروه به هیچ وجه حاضر نیس��تند منافع‬ ‫خودش��ان را در خاورمیانه با ایران تقسیم بکنند‪.‬‬ ‫انها بر این باورند که ایران الگوی��ی را در منطقه‬ ‫و جهان ترویج می دهد که بسیار خطرناک است‬ ‫و این همان الگوی خودباوری اس��ت‪ .‬انها اصال‬ ‫نمی خواهند که جهان س��وم به این سمت برود و‬ ‫خواستار ان هستند جهان سوم توسعه را فقط از‬ ‫الگوهای غربی بگیرد تا روند و فرایند توسعه اش‬ ‫در کنترل انها باشد‪.‬‬ ‫در اخر اگر ممکن است کمی هم در مورد‬ ‫نگاه و رویکرد سه گروه نظامیان‪ ،‬امنیتی ها‬ ‫و دیپلمات ها نس��بت به حمله به ایران و‬ ‫افزایش تحریم ها توضیح دهید؟‬ ‫‪ l‬این مس��اله که نهادهای مختلف دولت‬ ‫امریکا مانند وزارت دف��اع و وزارت خارجه در‬ ‫مصاحبه با رسانه ها در قبال حمله به ایران مواضع‬ ‫مختلفی را دنبال می کنند به نظر من یک حرکت‬ ‫کامال هماهنگ ش��ده اس��ت‪ ،‬چراکه هیچ گاه از‬ ‫درون یک دول��ت چند صدای متف��اوت خارج‬ ‫نمی ش��ود‪ .‬زمانی که از یک س��و وزارت دفاع از‬ ‫عواقب حمله به ایران صحبت می کند و از سوی‬ ‫دیگر وزارت خارجه ای��ران را تهدید می کند این‬ ‫دقیقا ناش��ی از همان سیاس��ت قدرت هوشمند‬ ‫انهاست‪ .‬انها با تهدیدات شان سعی می کنند ایران‬ ‫را مجبور به عقب نش��ینی کنند و بعد با یاداوری‬ ‫عواقب ای��ن اق��دام می خواهند نش��ان دهند که‬ ‫چقدر در تصمیم خودش��ان ثابت قدم هستند‪ ،‬تا‬ ‫حدی که حتی مقامات امنیتی ش��ان نسبت به این‬ ‫مس��اله ابراز نگرانی می کنند‪ .‬توماس شلینگ که‬ ‫یکی از نوابغ اس��تراتژی هسته ای است می گوید‬ ‫اگر می خواهید دشمن را مطمئن کنید که تهدید‬ ‫خود را عملی خواهید کرد‪ ،‬سعی کنید مکانیزمی را‬ ‫طراحی کنید که دشمن فکر کند حتی خود شما‬ ‫هم قادر به جلوگیری از اقدامتان و توقف فرایند‬ ‫نیستید‪ .‬انچه وزارت دفاع امریکا انجام می دهد‬ ‫نیز همین است یعنی انها می خواهند نشان دهند‬ ‫که اگر سیاستمداران امریکایی تصمیم به حمله‬ ‫بگیرند انها اگر منتقد باش��ند و نگرانی هم داشته‬ ‫باشند اما باز مجبورند که اجرا کنند؛ این سیاست‬ ‫بدین منظور است که نهایت خاصیت ارعاب را‬ ‫داشته باشند‪g .‬‬ ‫گفت و گوی مثلث با پیروز ایزدی درباره بحران اقتصادی ایتالیا‬ ‫گره خوردن سرنوشت ایتالیا‬ ‫به اتحادیه اروپا‬ ‫پیروز ایزدی‪ ،‬کارش��ناس مس��ائل اروپا در گفت وگویی به بررسی اخرین وضعیت کش��ور ایتالیا پس‬ ‫از استعفای س��یلویو برلوسکنی‪ ،‬نخس��ت وزیر جنجالی این کش��ور پرداخت‪ .‬وی معتقد است باوجودی که‬ ‫برلوسکنی سابقه بسیار بدی طی ‪ 17‬سال نخست وزیری اش داشت و پرونده های بسیاری علیه وی تشکیل شد‪،‬‬ ‫اما درنهایت وضیعت بد اقتصادی موجبات سقوط وی را فراهم کرد‪ .‬به عقیده وی پیش بینی اینده ایتالیا کمی ‬ ‫مشکل است چرا که ایتالیا عضو یک تشکل منطقه ای بزرگ تر به نام اتحادیه اروپاست و سرنوشتش تاحدودی‬ ‫به سرنوش��ت بقیه اقتصادها به خصوص یونان گره خورده اس��ت‪ .‬در نتیجه مثال اگر یونان ورشکست شود و‬ ‫مجبور به خروج از یورو‪ ،‬این مس��اله تبعاتی دارد که به هرحال روی اقتصاد ایتالیا هم تاثیر خواهد گذاشت‪.‬‬ ‫بنابراین کارامدی سیاست های داخلی و همچنین وضعیت دیگر کش��ورهای بحرانی اتحادیه اروپا در اینده‬ ‫این کشور تاثیرگذار خواهد بود‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫اقای ای��زدی! در ابتدا کمی در مورد پیش��ینه‬ ‫سیلویو برلوسکنی توضیح دهید؟‬ ‫‪ l‬یکی از مش��خصه های بارز نخس��ت وزیر‬ ‫س��ابق ایتالیا این بود که از جناح راست بود‪ .‬یکی از‬ ‫ویژگی هایی که ایتالیا داشت این بود که دولت ها خیلی‬ ‫زود ساقط می شدند و عمر دولت ها بسیار کوتاه بود‪.‬‬ ‫برلوسکنی در این میان یک استثنا بود‪ ،‬چراکه توانسته‬ ‫بود ائتالفی از احزاب دست راستی به وجود بیاورد و‬ ‫مدتی طوالنی بر سر کار باقی بماند‪ .‬پس از برلوسکنی‬ ‫دوباره این نگرانی به وجود امده که قضیه دولت ها با‬ ‫عمر کوتاه تکرار ش��ود‪ .‬طی ‪ 17‬سال نخست وزیری‬ ‫برلوسکنی مس��ائل زیادی مانند فرار از مالیات‪ ،‬فساد‬ ‫مالی و فساد جنسی باعث شد پرونده های زیادی علیه‬ ‫وی تشکیل شود‪ .‬ولی به هر حال انچه باعث سقوطش‬ ‫شد وضعیت اقتصادی ایتالیا بود‪.‬‬ ‫در م��ورد دالیل س��قوط دولت برلوس��کنی‬ ‫بیش��تر توضیح دهید؟ ایا با استعفای سیلویو‬ ‫برلوس��کنی‪ ،‬اوضاع سیاس��ی و اقتصادی در‬ ‫ایتالیا به س��مت ثبات و ارامش پیش خواهد‬ ‫رفت؟‬ ‫‪ l‬ایتالیا ب��ه توجه ب��ه بده��ی ‪ 1900‬میلیارد‬ ‫یورویی اش اقتصاد بسیار شکننده ای دارد‪ ،‬به طوری‬ ‫که پیش بینی می ش��ود در س��ال میالدی اینده رش��د‬ ‫اقتصادی این کش��ور چیزی حدود یک دهم درصد‬ ‫یعنی نزدی��ک به صفر باش��د‪ .‬در ح��ال حاضر نرخ‬ ‫بیکاری در این کشور به ‪8/3‬درصد رسیده و اگر فقط‬ ‫در بین جوانان این نرخ را مشخص کنیم ‪29/3‬درصد‬ ‫اس��ت‪ ،‬یعنی بیکاری گسترده تری نس��بت به سطح‬ ‫متوس��ط در میان جوانان وجود دارد که این مس��اله‬ ‫خودش پتانس��یلی برای ناارامی ه��ا و بی ثباتی های‬ ‫اجتماعی است‪ .‬مجموعه این مسائل و این برداشت‬ ‫که دولت برلوسکنی برای خروج از این بحران خیلی‬ ‫مصمم نبوده و به صورت جدی عمل نکرده اس��ت‬ ‫باعث شد برخی متحدین برلوس��کنی از دولت وی‬ ‫کناره گیری کنند و موجبات س��قوط دولت را فراهم‬ ‫اورند‪.‬‬ ‫ایا جانش��ین برلوس��کنی‪ ،‬موفق خواهد شد‬ ‫کشور را از بحران نجات دهد؟‬ ‫‪ l‬نخس��ت وزیر ایتالی��ا‪ ،‬ج��ای خ��ود را‬ ‫به ماریو مونتی داد‪ .‬مونتی یکی از کمیسیونرهای سابق‬ ‫ایتالیا در اتحادیه اروپاس��ت و بین سال های ‪ 1994‬تا‬ ‫‪ 2004‬ریاست دو کمیس��یون را برعهده داشت؛ یکی‬ ‫کمیس��یون بازار داخلی اتحادیه و دیگری کمیسیون‬ ‫رقابت‪ .‬از ویژگی های قابل توجه ماریو مونتی که یک‬ ‫اقتصاددان است این اس��ت که وی عضو هیچ یک از‬ ‫احزاب سیاسی نیس��ت و دولتی که تشکیل داده یک‬ ‫دولت وحدت ملی متش��کل از تکنوکرات هاس��ت‪.‬‬ ‫مونت��ی امی��د دارد که ب��ا پش��تیبانی اتحادی��ه اروپا‬ ‫و صن��دوق بین المللی پ��ول کش��ورش را از بحران‬ ‫نجات دهد‪.‬‬ ‫قبال در اجالس بین المللی گروه ‪ 20‬توافق ش��د‬ ‫که اجرای برنامه های به اصطالح اقتصادی‪ -‬ریاضتی‬ ‫در ایتالیا زیرنظر صندوق بین المللی پول باشد‪ .‬مونتی‬ ‫همچنین از حمایت کریستین الگارد‪ ،‬رئیس صندوق‬ ‫بین المللی پول هم برخوردار است‪ .‬بنابراین از جانب‬ ‫وی برخی تدابیر اندیش��یده شده که ش��اید ایتالیا از‬ ‫بحران خارج شود‪ ،‬اما حجم عظیم بدهی ها مشکالت‬ ‫زیادی را بر سر راه دولت قرار خواهد داد‪.‬‬ ‫به نظر شما دولت جدید برای خروج از بحران‬ ‫چه راهکارهایی را باید در پیش گیرد؟‬ ‫‪ l‬به هرح��ال چ��اره ای ج��ز این نیس��ت که‬ ‫سیاس��ت های ریاضتی را در پیش بگیرند‪ ،‬همچنین‬ ‫افزایش مالیات ها‪ ،‬کوچک کردن دولت و پایین اوردن‬ ‫هزینه های عمومی نیز به این امر کمک خواهد کرد‪.‬‬ ‫ای��ا م��ردم ب��ه ای��ن ریاضت ه��ا ت��ن‬ ‫خواهند داد؟‬ ‫‪ l‬در هر حال این تدابیر در کوتاه مدت مقداری‬ ‫نارضایتی ایج��اد خواهد کرد‪ ،‬اما اگ��ر تمام احزاب‬ ‫سیاس��ی متفق القول باش��ند که چ��اره ای دیگر برای‬ ‫خروج از بحران نیس��ت ش��اید بتوانند این مرحله را‬ ‫پشت سر بگذارند‪.‬‬ ‫چه چش��م اندازی برای اینده ایتالیا پیش بینی‬ ‫می کنید؟‬ ‫‪ l‬این موضوع به مس��ائل زیادی بستگی دارد‪.‬‬ ‫چون ایتالیا عضو یک تش��کل منطق��ه ای بزرگ تر به‬ ‫نام اتحادیه اروپاس��ت و سرنوش��تش تاحدودی به‬ ‫سرنوش��ت بقیه اقتصاده��ا به خص��وص یونان گره‬ ‫خورده اس��ت‪ .‬در نتیجه مثال اگر یونان ورشکس��ت‬ ‫ش��ود و مجبور به خروج از یورو‪ ،‬این مساله تبعاتی‬ ‫دارد که به هرحال روی اقتصاد ایتالیا هم تاثیر خواهد‬ ‫گذاشت‪ .‬اما مساله خیلی مهم این است که بدهی های‬ ‫ایتالیا زیاد اس��ت و اگر از عهده بازپرداختش برنیاید‬ ‫با توج��ه به حجم باالی��ش‪ ،‬اتحادیه ب��رای کمک به‬ ‫این کش��ور و نجات ان باید منابع مالی بسیار زیادی‬ ‫را فراهم بکند که از عهده خودش س��اخته نیست و‬ ‫شاید متوس��ل به کش��ورهای خارج از اتحادیه مانند‬ ‫چین و برزیل و‪ ...‬شود‪ .‬این مساله تاثیرات منفی روی‬ ‫اتحادیه و عملکردش خواهد داشت‪ .‬پس باید منتظر‬ ‫بمانیم ببینیم این تدابیر تا چه حد جواب می دهد‪ .‬ایا‬ ‫برای خروج از بحران کافی اس��ت یا خی��ر‪ .‬بنابراین‬ ‫کارامدی سیاس��ت های داخلی و همچنین وضعیت‬ ‫دیگر کش��ورهای بحرانی اتحادیه اروپا در اینده این‬ ‫کشور تاثیرگذار خواهد بود‪g .‬‬ ‫ماریو مونتی‬ ‫نخست وزیر‬ ‫جدید ایتالیا امده‬ ‫تا بتواند بحران‬ ‫اقتصادی این‬ ‫کشور را حل‬ ‫کند‪ .‬در حالی‬ ‫که شعله های‬ ‫این اتش به این‬ ‫راحتی قابل کنترل‬ ‫نیست‬ ‫‪19‬‬ ‫گزارش‬ ‫کمپینجنگ طلبان‬ ‫نامزدهای جمهوری خواه خود را برای رقابت با باراک اوباما‬ ‫میکنند‬ ‫اماده ‬ ‫خبرنامه‬ ‫نخستین دوره از ریاست جمهوری باراک اوباما‪،‬‬ ‫رئیس جمهور دموکرات امریکا وارد اخرین سال خود‬ ‫ش��ده و حزب جمهوری خواه‪ ،‬با توجه به ناکامی های‬ ‫متعدد اوباما در پیشبرد برنامه های خود در عرصه های‬ ‫مختلف اقتصادی و سیاس��ت خارجی‪ ،‬عزم خود را‬ ‫برای راهیابی مجدد به کاخ سفید جزم کرده و کمپین‬ ‫تبلیغاتی انان نیز برای انتقاد از سیاست های اقتصادی‬ ‫رئیس جمهور امریکا اغاز به کار کرده است‪.‬‬ ‫چهره های جمهوری خواه متقاضی ش��رکت در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری امریکا باید در یک رقابت‬ ‫درون حزبی بیشترین ارا را در انتخابات مقدماتی درون‬ ‫حزبی کسب کنند و هر نامزدی که موفق شود بیشترین‬ ‫ارا را در کنگره های حزبی ایالت های مختلف امریکا‬ ‫کسب کند‪ ،‬به عنوان نامزد نهایی جمهوری خواهان در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری اتی با نامزد دموکرات ها که‬ ‫احتماال اوباما خواهد بود‪ ،‬رقابت می کند‪.‬‬ ‫در انتخابات ریاست جمهوری گذشته این جان‬ ‫مک کین‪ ،‬س��ناتور جمهوری خواه ایالت اریزونا بود‬ ‫که توانست رقبای درون حزبی خود را شکست داده‬ ‫و عنوان نامزد نهایی را برای رقابت با اوباما از ان خود‬ ‫کند‪ ،‬اما مک کین در انتخابات گذشته نتیجه را به رقیب‬ ‫جوان خود واگذار کرد‪.‬‬ ‫اما مناظره نامزدهای جمهوری خواه امریکا برای‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری سال ‪ 2012‬این کشور که‬ ‫هفته گذش��ته صورت گرفت‪ ،‬به نمایشی برای اعالم‬ ‫مواضع ضدایرانی انها تبدیل شد‪.‬‬ ‫نامزدهای جمهوری خواه‪ ،‬در مناظره اخیر خود‬ ‫باراک اوباما را متهم کردند سیاس��ت مالیمی در قبال‬ ‫ایران در پیش گرفته است‪.‬‬ ‫ای��ن هش��ت نام��زد در ای��ن مناظره ک��ه هفته‬ ‫گذشته درباره سیاس��ت خارجی و دفاعی امریکا در‬ ‫کارولینای جنوبی برگزار ش��د‪ ،‬گفتند که برنامه اتمی‬ ‫ ایران را متوقف می کنن��د‪ ،‬اما درباره نح��وه برخورد‬ ‫با تهران اختالف نظر داش��تند‪ .‬هرمن کی��ن‪ ،‬بازرگان‬ ‫ثروتمند و یکی از نامزدهای رقابت های درون حزبی‬ ‫جمهوری خواهان با عملی��ات نظامی مخالفت کرد و‬ ‫گفت اگر رئیس جمهور ش��ود ب��ه گروه های مخالف‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫‪20‬‬ ‫ایران کمک و از تحریم های شدید اقتصادی علیه این‬ ‫کشور حمایت می کند‪.‬‬ ‫ام��ا می��ت رامن��ی‪ ،‬فرمان��دار پیش��ین ایال��ت‬ ‫ماساچوس��ت گفت اگر همه فش��ارهای اقتصادی و‬ ‫دیپلماتیک علیه ایران شکست بخورد «البته» به شیوه‬ ‫نظامی متوسل می شود‪.‬‬ ‫این صریح ترین اظهار نظر رامنی علیه ایران است‪.‬‬ ‫این در حالی است که او در مقاله ای که اخیرا در‬ ‫روزنامه وال اس��تریت ژورنال نوشت سیاست خود را‬ ‫دیپلماسی توام با گزینه نظامی جدی عنوان کرده بود‪.‬‬ ‫رامنی در مناظره اخیر گفت‪« :‬اگر ما اوباما را دوباره‬ ‫ی خواهد داشت‪ .‬اما اگر‬ ‫انتخاب کنیم‪ ،‬ایران سالح اتم ‬ ‫مرا به ریاس��ت جمهوری انتخاب کنید‪ ،‬ایران‪ ،‬سالح‬ ‫اتمی نخواهد داشت‪».‬نیوت گینگریچ‪ ،‬رئیس پیشین‬ ‫مجلس نماین��دگان امریکا و نام��زد دیگر رقابت های‬ ‫درون حزبی جمهوری خواهان نیز در اظهارات مشابهی‬ ‫گفت که دولت اوباما سیاست هوشمندانه ای در مورد‬ ‫ایران نداشته است‪.‬او افزود که امریکا در انجام عملیات‬ ‫ی ایران ی��ا همکاری با‬ ‫مخفیان��ه علیه تاسیس��ات اتم ‬ ‫اسرائیل در این زمینه «کوتاهی» کرده است‪.‬‬ ‫در مناظره ش��نبه شب گذش��ته‪ ،‬ریک سنتوروم‪،‬‬ ‫س��ناتور پیش��ین امریکایی از اقدام نظامی علیه ایران‬ ‫پشتیبانی کرد و گفت امریکا باید با اسرائیل همکاری‬ ‫کند و همان کاری که این کشور در سوریه و عراق علیه‬ ‫ی انها کرد‪ ،‬علیه ایران نیز انجام شود‪.‬‬ ‫تاسیسات اتم ‬ ‫او همچنین به کرم رایانه ای استاکس نت اشاره کرد‬ ‫و گفت «امیدوار» است که این اقدامات با کمک امریکا‬ ‫انجام شده باشد‪.‬‬ ‫اما ران پل‪ ،‬عض��و مجلس نماین��دگان از ایالت‬ ‫تگزاس و دیگ��ر نامزد ش��رکت کننده در این مناظره با‬ ‫حمله پیشدس��تانه به ایران مخالفت کرد و نس��بت به‬ ‫تکرار سناریوی جنگ در عراق هشدار داد‪.‬‬ ‫او گفت که اگ��ر امنیت امریکا در خطر باش��د‪،‬‬ ‫رئیس جمهور تنه��ا پس از کس��ب اج��ازه از کنگره‬ ‫می تواند به ایران حمله کند‪.‬‬ ‫ریک پ��ری‪ ،‬فرماندار تگزاس نی��ز گفت که باید‬ ‫بانک مرکزی ایران را هم تحریم کرد‪g .‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫‪21‬‬ ‫سخنگوی شورای نگهبان‪:‬‬ ‫اصالح طلبان را طبقه بندی نکرده ایم‬ ‫خبرنامه‬ ‫در حالی که این روزها س��خنان متفاوتی از س��وی گروه های‬ ‫سیاس��ی در مورد احتمال بازگش��ت اصالح طلبان به عرصه قدرت‬ ‫رس��می از طریق حض��ور در انتخاب��ات مطرح می ش��ود و برخی‬ ‫اصالح طلبان نیز از احتمال عدم تایید صالحیتش��ان سخن به میان‬ ‫اورده اند‪ ،‬س��خنگوی ش��ورای نگهبان می گوید‪« :‬م�لاک تایید یا‬ ‫رد صالحیت ها در انتخابات مجلس قانون‪ ،‬رفتار و عمل افراد است‪».‬‬ ‫عباسعلی کدخدایی این اظهارات را در رد ادعای برخی افراد بر‬ ‫وجود طبقه بندی خاص برای بررسی صالحیت اصالح طلبان بیان‬ ‫کرده است‪ .‬او البته در ادامه گفته است‪« :‬قطعا کسانی که در فتنه حضور‬ ‫جدی داش��تند از مواردی هس��تند که ما در قانون برای ورود انان به‬ ‫انتخابات منع داریم‪ ».‬سخنگوی شورای نگهبان همچنین در خصوص‬ ‫تایید صالحیت افرادی که تابعیت دو گانه دارند نیز گفته است‪« :‬کسانی‬ ‫که تابعیت دوگانه دارند طبق قانون نمی توانند پس��ت هایی از جمله‬ ‫نمایندگی را عهده دار شوند اما اینکه چه چیزی تابعیت دوگانه است‪،‬‬ ‫باید بررسی ش��ود‪ .‬در دوره های گذش��ته چند مورد تابعیت دوگانه‬ ‫داشتیم که خود انان اعالم کردند و در نهایت رد صالحیت شدند‪».‬‬ ‫او در پاس��خ به این س��وال که ایا گرین کارت تابعیت دوگانه‬ ‫محسوب می ش��ود؟ نیز می گوید‪« :‬تعیین مصادیق در صالحیت ما‬ ‫نیس��ت و در این موارد وزارت کش��ور و وزارت امور خارجه باید‬ ‫وارد ش��وند‪ ».‬کدخدایی البته به خبرنگاران گفته است‪« :‬اگر کسانی‬ ‫را می شناسید یا متوجه ش��دید به ما اعالم کنید‪ ».‬سخنگوی شورای‬ ‫نگهبان به اظهارات اخیر هاشمی رفس��نجانی نیز واکنش نشان داده‬ ‫است‪ .‬او در پاسخ به این س��وال که برخی چهره های‬ ‫سیاس��ی مانند رئیس مجمع تش��خیص مصلحت‬ ‫نظام مباحثی را در مورد سالمت انتخابات مطرح‬ ‫می کنند‪ ،‬این نگرانی ها را چگونه ارزیابی می کنید‪،‬‬ ‫می گوید‪« :‬این موضوع را باید از گوینده س��وال‬ ‫کنید؛ البته خطاب من به فردی نیست‪.‬‬ ‫خوش��بختانه کارنام��ه جمهوری‬ ‫اسالمی در ‪ 30‬سال گذشته بسیار روشن‬ ‫است و همیشه ش��فاف وروشن نسبت‬ ‫به انتخاب��ات ورود پیدا کرده اس��ت‪.‬‬ ‫نش��انه مهم ان نیز مشارکت گسترده‬ ‫م��ردم در انتخابات اس��ت‪ .‬هر چه‬ ‫از زمان انقالب می گ��ذرد حضور‬ ‫مردم را بیش از پیش شاهد هستیم‬ ‫و انشااهلل در ‪ 12‬اسفند شاهد حضور‬ ‫پرشور مردم خواهیم بود‪ .‬ان موقع‬ ‫مشخص می شود که کدام تحلیل ها‬ ‫صحیح است‪g ».‬‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫مهدی طائب‪:‬‬ ‫اتفاقی بزرگ بعد از‬ ‫شهادت سردارمقدم‬ ‫رخ می دهد‬ ‫‪22‬‬ ‫وزیر امورخارجه‪:‬‬ ‫اماده هرگونه همکاری با روسیه هستیم‬ ‫علی اکبر صالحی در دیدار با معاون وزیر امور خارجه روسیه گفته است‪« :‬امادگی داریم در رایزنی مستمر‬ ‫با شما باشیم‪ ،‬چون احساس می کنیم دنیا در مرحله حساسی قرار گرفته است‪».‬‬ ‫ی در ایجاد‬ ‫وزیر امور خارجه با اشاره به نقش و جایگاه روسیه افزوده است‪« :‬روسیه می تواند نقش مهم ‬ ‫صلح و ثبات در منطقه ایفا کند و ما در این زمینه اماده هرگونه همکاری با روسیه هستیم‪ ،‬ضمن اینکه‬ ‫دنبال صلح و ثبات و امنیت در منطقه هستیم و نمی خواهیم خدشه ای توسط دیگران به صلح و ثبات‬ ‫موجود وارد اید‪g ».‬‬ ‫پیش بینی امیر محبیان از اینده جریان های سیاسی‬ ‫ظهور جریان سوم‬ ‫تو گو با خبرگزاری مهر با اشاره به دو جریان موجود هوادار احمدی نژاد پیش بینی‬ ‫امیر محبیان در گف ‬ ‫کرده است که جریان سوم انتخاباتی دیگری نیز در استانه انتخابات از دل دولت بر خواهد امد‪ .‬این کارشناس‬ ‫مسائل سیاسی معتقد اس��ت که یک جریان مرتبط با اقای احمدی نژاد در حال بروز است که نه تنها در دل‬ ‫جریان اصولگرا تعریف می شود بلکه نظرات خاص خود را دارد‪ .‬او می گوید‪« :‬ما به سمتی می رویم که از‬ ‫هواداران اقای احمدی نژاد چند گروه به وجود امده است که یک گروه هواداران جبهه پایداری بوده و خود را‬ ‫متعلق به جریان سوم تیر می دانند و می گویند که احمدی نژاد را بدون جریان انحرافی قبول داریم‪ .‬یک گروه‬ ‫دیگر کسانی هستند که از سوی رقبای خود انحرافی خوانده می شوند و سوم‪ ،‬جریانی دیگر احتماال از درون‬ ‫دولت بیرون می اید که نه یکپارچگی با ان جریان خاص داشته باشد و نه با جبهه پایداری‪ ».‬محبیان درباره‬ ‫شرایط جریان اصالحات در انتخابات اتی هم با بیان اینکه به نظر من تا کنون سه جریان از دل ان بروز کرده‬ ‫است‪ ،‬می گوید‪« :‬یکی جریان تحریمی هاست که همیشه بوده اند و بعد از مدتی هم به این نتیجه رسیده اند‬ ‫که تحریمشان نتیجه نداشته است‪ .‬یک جریان دیگر مشارکت مشروط است که این جریان را محمد خاتمی ‬ ‫رهبری می کند و یک جریان هم مشارکت نا مشروط‪ .‬من معتقدم که برای حامیان مشارکت مشروط درک‬ ‫درستی پیدا نشده است و تصور می کنند که ترمزهایی برای نظام می گذارند ولی انها ترمز را برای هواداران‬ ‫خود می گذارند چون باعث می شود انها در صحنه حضور نداشته باشند و مطالباتشان‬ ‫پیگیری نشود‪ ».‬او می گوید‪« :‬انها باید حرف های خود را به شکل معقول بزنند زیرا‬ ‫کشور نه از حضور مشروط انها استقبال می کند و نه از عدم حضورشان‪ .‬البته شرط‬ ‫گذاشتن نظام را در شرایطی قرار می دهد که شرط غیر قانونی را نپذیرد‪ .‬شرط مطابق‬ ‫قانون هم شرط محسوب نمی شود چون فرض بر این است که در انتخابات قانون‬ ‫به طور کامل اجرا می شود‪ ».‬محبیان در پاسخ به این سوال که برخی معتقدند اصالح‬ ‫ صالح طلب ها شرط می گذارند تا در تائید صالحیت ها امتیاز بگیرند‪ ،‬نظر شما‬ ‫چیست؟ نیز می گوید‪« :‬بعضی از سیگنال ها اینگونه القا می کند اما باید بدانند‬ ‫وقتی که می خواهند در انتخابات حضور پیدا کنند برای نظام سیاسی به این‬ ‫مفهوم نباید شرط بگذارند‪ .‬مشروطی ها باید شرایط قانونی را بپذیرند و وارد‬ ‫صحنه شوند‪ .‬وقتی کثرت سیاسی پیدا کردند‪ ،‬قدرت تصمیم گیری هم‬ ‫پیدا می کنند اما پیشاپیش وقتی شرایط می گذارند نظام را وادار می کنند‬ ‫که از ابتدا به انها نه بگوید‪g».‬‬ ‫رئیس قرارگاه عمار با بیان اینکه یک اتفاق بزرگ بعد از شهادت‬ ‫سردار تهرانی مقدم رخ خواهد داد‪ ،‬گفت ‪« :‬ما خواهیم فهمید‬ ‫خداوند برای چه این بزرگواران را از قفس ازاد کرد‪ ».‬مهدی‬ ‫طائب تصریح کرد‪« :‬این پروژه ای که او پیگیری می کرد قطعا به‬ ‫بهترین شکل به ثمر خواهد نشست و همه موانع نیز برطرف‬ ‫خواهد شد و خواهید دید که خدا چگونه این راه را باز‬ ‫خواهد کرد‪».‬‬ ‫رئیس قرارگاه عمار‪ ،‬شهدای جمهوری اسالمی ایران‬ ‫را سپاه قدس کشور نامید و ادامه داد‪« :‬سربازان امام‬ ‫زمان (عج) پایشان صدا ندارد و غربی ها هرچه نیرو روی نیرو‬ ‫بگذارند حریف انها نخواهند شد چون عند‬ ‫ربهم یرزقون هستند‪g ».‬‬ ‫اخرین تحوالت سوریه؛‬ ‫بازگشت معارضین‬ ‫با دست های خالی‬ ‫هفتهگذشتهسوریهاقداماتحادیهعربمبنیبرتعلیق‬ ‫عضویت ان کش��ور در اتحادیه عرب را بسیار خطرناک‬ ‫و مغایر با اساس��نامه اتحادیه خواند‪« .‬ولی��د معلم» وزیر‬ ‫امور خارجه سوریه‪ ،‬کش��ورهای عربی را به تن دادن به‬ ‫خواسته هایامریکامتهمکردوتعلیقعضویتسوریهدر‬ ‫اتحادیه عرب را غیر قانونی خواند‪ .‬در تحولی دیگر وزیر‬ ‫امورخارجهروسیهدرمذاکرهبامخالفیننظامسوریهکهبه‬ ‫ریاست«برهانغلیونی»بهمسکوسفرکردهبودندتاکیدکرد‬ ‫کهازگوشدادنبهتوصیه هایغربدست بردارند‪،‬انانهم‬ ‫خواستارحمایتمسکوازبرکناریرئیس جمهوریسوریه‬ ‫شدند‪،‬ولیطرفیننتوانستندبهزبانمشترکیدستیابند‪.‬‬ ‫سرلشکرفیروزابادی‪:‬‬ ‫انفجار ربطی به امریکا و اسرائیل ندارد‬ ‫علی الریجانی عنوان کرد؛‬ ‫تجدید نظر مجلس در نحوه همکاری با اژانس‬ ‫در حالی که ماجرای گرین کارت مرتضی اقاتهرانی حرف و حدیث های‬ ‫فراوانی به وجود اورده بود‪ ،‬این نماینده تهران که به تازگی از سفر حج‬ ‫برگشته‪ ،‬در این مورد می گوید‪« :‬انهایی که می گویند من گرین کارت دارم یا‬ ‫سیتیزن (شهروند) امریکا هستم؛ ان را از کجا دیده اند؟ من در این باره چیزی‬ ‫نمی گویم و انها هم اگر مدرکی دارند‪ ،‬بگویند‪».‬‬ ‫او با بیان اینکه گرین کارت و شهروندی‪ ،‬دو مقوله متفاوت از یکدیگر هستند‬ ‫و هریک ضوابط خاص خود را دارند‪ ،‬تصریح کرده است‪« :‬کسی که بخواهد‬ ‫سیتیزن (شهروند) امریکا باشد‪ ،‬باید در مقابل کتاب مقدس انها قسم بخورد‬ ‫و تعهداتی را به امریکا بدهد‪ .‬من تا به حال این کار را نکرده ام و فکر می کنم‬ ‫انهایی که این صحبت ها ر ا مطرح می کنند‪ ،‬خودشان این قسم را در مقابل‬ ‫کتاب مقدس امریکا خورده باشند‪ .‬ضوابط کشور مشخص است و هرکس‬ ‫در هرکجا تخلفی می کند‪ ،‬باید پاسخگو باش د و نهادهای مسئول هم باید با او‬ ‫برخورد کنند ‪ ،‬اما در عین حال باید مواظب بود که دزد هم فریاد «دزد‪ ،‬دزد» بلند‬ ‫نکند تا بعد ننگ بزرگی مثل اختالس از درون قضیه پیدا بشود‪g ».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مهمان��ان س��وری ت�لاش کردن��د ک��ه مقامات‬ ‫مس��کو را در خصو ص اعمال فش��ار بر «بش��ار اس��د»‬ ‫رئیس جمهوری سوریه برای برکناری از سمت خویش‬ ‫متقاع��د کنند‪ ،‬ول��ی در ای��ن خصوص موفق نش��دند‪.‬‬ ‫وزیرخارجهروسیهازانهاخواستتاپایمیزمذاکرهبنشینند‬ ‫و از گوش دادن به توصیه های غرب دست بردارند‪ .‬در هر‬ ‫صورتطرفیننتوانستندبهزبانمشترکیدستیابند‪.‬‬ ‫الوروف در این مذاکرات به نمایندگان مخالفان در‬ ‫سوریه یاداور شد که روس��یه از طرح پیشنهادی اتحادیه‬ ‫کشورهایعربدرخصوصاغازمذاکراتبادولتبشار‬ ‫اسد به منظور یافتن راه حل سیاسی برای رفع مشکالت‬ ‫داخلی در این کشور حمایت می کند‪ .‬وزیر خارجه روسیه‬ ‫همچنین با تاکید بر اینکه مقامات مسکو مخالف دخالت‬ ‫خارجی در اوضاع سوریه هستند‪ ،‬گفت‪« :‬ما همواره اعالم‬ ‫کرده ایمکهاعمالفشاربردولتسوریهکهبرخوردیاست‬ ‫که از سوی امریکا‪ ،‬فرانسه و دیگر کشورهای اروپایی در‬ ‫پیش گرفته شده‪ ،‬کمکی به حل و فصل مشکالت در این‬ ‫کشور نخواهد کرد‪».‬عالوه بر این به عقیده الوروف‪ ،‬اقدام‬ ‫واکنش به ماجرای گرین کارت‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫مجلس شورای اس�لامی در واکنش به گزارش اخیر اژانس‬ ‫انرژی اتمی گفته اس��ت‪« :‬انقدر این گ��زارش بی مبنا و عجوالنه‬ ‫تنظیم ش��ده که کشورهای مختلف نظیر روس��یه‪ ،‬چین و اعضای‬ ‫عدم تعهد ان را بی اساس و مخرب خواندند و این در حالی است‬ ‫که در این یک سال اخیر بازرس��ی های فراتر از تعهدات به اژانس‬ ‫داده شده است‪.‬‬ ‫مجلس ش��ورای اس�لامی به اژانس بین المللی انرژی اتمی‬ ‫ اخطار می کند و این روش را جز دش��منی و رونویسی دستورات‬ ‫رژیم صهیونیستی و امریکا نمی داند‪».‬‬ ‫رئیس مجلس شورای اس�لامی در ادامه سخنان خود اورده‬ ‫اس��ت‪« :‬مجلس الزم می داند در نحوه همکاری ای��ران با اژانس‬ ‫بررس��ی مجددی صورت ده��د‪ ،‬چرا که اژانس ب��ا روش جدید‬ ‫خود نش��ان داده‪ ،‬همکاری و عدم همکاری تاثیری در تصمیمات‬ ‫غیرکارشناس��ی انان ندارد‪.‬بنابراین‪ ،‬الزم اس��ت کمیسیون امنیت‬ ‫ملی مجلس در این زمینه با همکاری س��ایر دستگاه ها بررسی این‬ ‫موضوع را اغاز نماید و نتیجه ان را ارائه دهد‪».‬‬ ‫وی همچنین گفته است‪« :‬البته با فضاس��ازی امریکا و رژیم‬ ‫صهیونیستی در اقدامات پر س��رو صدای اخیر معلوم می شود‪ ،‬این‬ ‫اقدام اژانس حلق��ه ای از زنجیره ماجراجویی های دیگر اس��ت‪،‬‬ ‫مخصوصا تهدیدات س��خیف پرز که بیش��تر حکایت از ترس و‬ ‫ژس��ت خروج از انزوای این رژیم داش��ت‪ ،‬انقدر ناپخته بود که‬ ‫با دس��تپاچگی‪ ،‬وزیر خارجه این رژیم و س��ایر کشورهای غربی‬ ‫ان را رد کردند‪ .‬اما هش��دار به موقع رهبر معظم انقالب انان را از‬ ‫خواب الودگی به در اورد که پاسخ ایران به اقدامات تخیلی و ناشیانه‬ ‫این رژیم جعلی هر چند از جنس تهدید باشد‪ ،‬انقدر تاثیرگذار و‬ ‫درداور است که از درون متالشی شوند‪ .‬ملت سلحشور ایران هر‬ ‫چند به گزافه گویی های انان ریشخند دارند‪ ،‬اما مصمم هستند که‬ ‫در صورت تحرک انان انشاءاهلل صحنه خاورمیانه را برای همیشه‬ ‫از لوث وجودانان پاک نمایند‪g ».‬‬ ‫رئیس ستاد کل نیروهای مسلح با بیان اینکه حادثه انفجار در زاغه مهمات سپاه هیچ ربطی به امریکا‬ ‫و اسرائیل ندارد‪ ،‬گفته است‪« :‬این حادثه تولید محصول تحقیقاتی سپاه را که می تواند مشت محکمی بر‬ ‫دهان استکبار و رژیم غاصب باشد‪ ،‬تنها دو هفته به تعویق انداخت‪».‬‬ ‫سرلشکر سید حسن فیروزابادی‪ ،‬رئیس ستاد کل نیروهای مس��لح در حاشیه مراسم بزرگداشت‬ ‫سومین روز شهدای غدیر سپاه در جمع خبرنگاران در بیان ویژگی های شهید حسن تهرانی مقدم گفت‪:‬‬ ‫«هیچ کس فکر تنفیذ مسئولیت‪ ،‬اختیار و اعطای پس��ت به شهید تهرانی مقدم را نمی کرد‪ ،‬چرا که او همه‬ ‫مسئولیت ها را با شایس��تگی می پذیرفت و به عنوان یک بس��یجی واقعی انها را به بهترین شکل انجام‬ ‫می داد‪».‬‬ ‫وی شهید حسن تهرانی مقدم را یک الگوی اخالقی تمام عیار به شمار اورد که به عنوان یک بسیجی‬ ‫واقعی سرباز انقالب و رهبری بوده است‪.‬‬ ‫رئیس ستاد کل نیروهای مسلح در ادامه در خصوص تهدیدات امریکا و رژیم صهیونیستی نیز گفت‪:‬‬ ‫«در حال حاضر اسرائیل در شرایط بسیار سخت و حساسی قرار دارد و بیداری و اقتدار نظام اسالمی فریاد‬ ‫ناتوانی اسرائیل را بلند کرده و امریکا هم گرفتار جنبش ضد سرمایه داری وال استریت شده است‪ ،‬بنابراین‬ ‫همه این تهدیدات‪ ،‬جیغ و فریاد ناتوانی انهاست‪».‬‬ ‫فیروزابادی تصریح کرد‪« :‬ولی قطعا نیروها و همس��نگران ش��هید مقدم این راه را با قدرت بیشتر‬ ‫ادامه خواهند داد و ثمره تالش های انها مشت محکمی بر دهان اسرائیل و استکبار جهانی خواهد بود‪».‬‬ ‫وی اضافه کرد‪« :‬این جیغ و فریادها هم هیچ خللی در توان و قدرت انقالب اسالمی ایجاد نمی کند‬ ‫و هیچ گاه نیز نباید فریب ان را خورد و با نابودی جبهه ابرسرمایه داری و رژیم صهیونیستی نیز این جیغ‬ ‫و فریادها ساکت خواهد شد‪g ».‬‬ ‫اتحادیه عرب در توقف روند عضویت س��وریه در این‬ ‫سازمان‪،‬هیچکمکیبهبهبوداوضاعدراینکشوردرجهت‬ ‫حل و فصل مشکالت موجود نمی کند و تنها امکان تغییر‬ ‫مسیررونداوضاعبهسمتجریانسیاسی‪-‬دیپلماتیکرا‬ ‫ازبینخواهدبرد‪.‬البتهمخالفاندرسوریهبادیدگاهوزیرامور‬ ‫خارجهروسیهموافقنبودند‪.‬غلیونیدرپایاناینمذاکرات‬ ‫اعالمکردکههیاتنمایندگیشورایملیسوریهنتوانست‬ ‫مقاماتمسکورادرخصوصحمایتازبرکناریبشاراسد‬ ‫ازسمتریاست جمهوریمتقاعدکند‪.‬ویگفت‪«:‬مسلما‬ ‫ما در گفت وگو با مقامات دیپلماتیک روس��ی خواستار‬ ‫این مساله شدیم‪ ،‬ولی انها در این خصوص پاسخی به ما‬ ‫ندادند‪ ».‬به گفته رئیس شورای ملی سوریه‪ ،‬در جریان این‬ ‫مذاکرات انها بر این مساله تاکید کردند این خواست ملت‬ ‫سوریه است که بشار اسد از قدرت کناره گیری کند و ما‬ ‫نمایندهملتسوریههستیم‪.‬مقاماتمسکوتالشمی کنند‬ ‫تا مواضع سازنده تری در قبال اوضاع سوریه اتخاذ کنند و‬ ‫لو فصلمشکالتموجودازطریق‬ ‫خواستاراشتی ملیوح ‬ ‫مذاکرههستند‪g.‬‬ ‫‪23‬‬ ‫چهره ها‬ ‫محمد جوادالریجانی‪:‬‬ ‫فعال نظام سیاسی تغییری نمی کند‬ ‫محمد جواد الریجانی درباره ایده تغییر نظام ریاستی به پارلمانی‬ ‫گفته است‪« :‬این ایده همچنان در مرحله بررسی به عنوان بخشی از بررسی‬ ‫دوره ای قانون اساسی قرار دارد‪ .‬این پیشنهاد نیازمند مطالعه است و ممکن‬ ‫است تا پیش از تهیه پیش نویس این قانون به چندین سال زمان نیاز داشته‬ ‫باشد‪ ».‬وی البته گفته است‪« :‬فکر نمی کنم این اتفاق ظرف پنج تا شش‬ ‫سال رخ دهد‪ .‬ما دست کم قطعا رئیس جمهور بعدی را خواهیم داشت اما‬ ‫نمی دانم شاید یک یا دو رئیس جمهور دیگر هم‬ ‫داشته باشیم‪ ».‬وی درباره اینده روابط ایران و‬ ‫امریکا نیز چنین اظهار نظر کرده است‪« :‬ما به‬ ‫دنبال دشمنی با کسی نیستیم و از دشمنی دوری‬ ‫می کنیم‪ .‬به اعتقاد من‪ ،‬سیاست امریکا در برابر‬ ‫ایران بر مبنای موضع خصمانه‬ ‫کورکورانه است و در ان نوعی‬ ‫ ترس بیمارگونه به ویژه پس‬ ‫از حوادث خاورمیانه وجود‬ ‫دارد‪g ».‬‬ ‫محمد خزاعی‪:‬‬ ‫هشداردربارهتبعاتقطعنامه‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫نماینده دائم کش��ورمان در س��ازمان ملل هفته‬ ‫گذش��ته در مورد تبعات ارائه قطعنام��ه علیه ایران در‬ ‫مورد اتهام ترور سفیر عربستان به مجمع عمومی این‬ ‫سازمان هشدار داد‪.‬‬ ‫او این هشدار را در مقابل متن پیش نویس قطعنامه‬ ‫امریکا و عربستان در س��ازمان ملل‪ ،‬در قالب نامه ای‬ ‫منتشر کرد‪.‬‬ ‫خزاع��ی ای��ن اق��دام را تهدیدی ب��رای امنیت‬ ‫بین المللی و منطقه ای توصیف کرد‪.‬‬ ‫سفیر و نماینده دائم کش��ورمان ضمن رد مجدد‬ ‫محموداحمدی نژاد‪:‬‬ ‫دنبالمیانجی گریقطرنیستیم‬ ‫محمود احمدی نژاد گفته است‪« :‬به دنبال میانجی گری قطر میان خود‬ ‫و امریکا نیستیم‪ ،‬مشکالت ما با امریکا ریشه ای است و حل ان از طریق‬ ‫میانجی یا با چنین شیوه های امکان ندارد‪».‬‬ ‫رئیس جمهوری همچنین گفته است‪:‬‬ ‫«ما در مسائل داخلی سوریه دخالت‬ ‫نمی کنیم‪ ،‬ولی با تمام طرف ها برای‬ ‫رفع اختالفات در تماس هستیم‪،‬‬ ‫نکته مهمتر اینکه ما تالش می کنیم‬ ‫مانع کسانی شویم که به طرف های‬ ‫درگیر کمک تسلیحاتی می کنند‬ ‫تا امور پیچیده نشود‪ ،‬ما از دخالت‬ ‫دیگران جلوگیری می کنیم‪ ،‬ولی تنها در‬ ‫محدوده باورمان به حق ملت ها در تعیین‬ ‫سرنوشت شان دخالت می کنیم‪ ».‬وی افزوده‬ ‫است‪« :‬ما کشور مقتدر و توانمندی هستیم‬ ‫که هر روز در معرض(تهدید) جنگ است‪،‬‬ ‫اما همچنان پایدار و ایستاده ایم و هیچ چیز‬ ‫نمی تواند مسیر پیشرفت یا اهداف ما را‬ ‫متوقف کند‪g ».‬‬ ‫دخالت دولت و نهادهای وابسته به دولت جمهوری‬ ‫اس�لامی ایران در طرح ادعایی علیه س��فیر عربستان‬ ‫در واش��نگتن تاکید کرد‪« :‬تبلیغات گس��ترده امریکا‬ ‫علیه جمهوری اسالمی ایران‪ ،‬همراه با ایراد اتهامات‬ ‫بی پایه حاکی از نیات مغرضانه و خصمانه علیه ملت‬ ‫ایران است‪.‬‬ ‫این اتهامات از سوی دولتی متوجه ایران است که‬ ‫براساس مدارک محکمی که بخشی از انها به سازمان‬ ‫ت تروریستی‬ ‫ملل نیز ارائه شده‪ ،‬از بس��یاری از اقداما ‬ ‫علیه ملت و دولت ایران حمایت کرده است‪».‬‬ ‫وی از رئیس مجم��ع عمومی خواس��ت تا نامه‬ ‫نمایندگی کشورمان به عنوان سند رسمی سازمان ملل‬ ‫ثبت شود‪g .‬‬ ‫حسینفدایی‪:‬‬ ‫اصالح طلباندنبالتفرقه اند‬ ‫دبیر کل جمعیت ایثارگران انقالب اسالمی تصریح کرد‪« :‬اصالح طلبان به‬ ‫دنبال ایجاد تفرقه بین اصولگرایان هستند‪.‬‬ ‫انها اگر بخواهند موضع ایجابی منهای این برنامه را دنبال کنند‪،‬‬ ‫محلی از اعراب برای حضور انها وج��ود ن��دارد‪ ».‬وی‪ ،‬مظلوم نمای��ی‪،‬‬ ‫ایجاد بحران و تنش در جامعه‪ ،‬دو قطبی ک��ردن صحن��ه انتخاب��ات و‬ ‫مصادره خدمات نظام به محرومان به نفع خود را از برنامه ه��ای‬ ‫جریانخاصوفتنهخوان��دواف��زود‪«:‬ه��ر دویاینه��اب��ه‬ ‫دنبال ورود با افراد سفید و نس��وخته به انتخابات هس��تند‪».‬‬ ‫او در پاس��خ به س��والی مبنی بر اینکه «ایا تالش جریان‬ ‫اصولگرایی برای پی��روزی در انتخاب��ات و حض��ور در‬ ‫صحنه سیاسی اقتدارگرایی نیس��ت؟ گفت‪« :‬اصولگرایی‬ ‫یک جریان حزبی نیس��ت‪ ،‬بلکه یک گفتمان اس��ت که ‬ ‫ترجمه گفتمان انقالب است‪ .‬اصولگرایی جریان بسته ای‬ ‫نیست و اینکه برخی تالش می کنند اصولگرایی را مترادف باندی‬ ‫خاص با اندیشه ای خاص تعریف کنند‪ ،‬ظلم به این جریان است‪.‬‬ ‫اصولگرایی گفتمانی است که توس��ط نیروهای وفادار به انقالب‬ ‫ایجاد ش��ده تا این گفتمان زنده و پویا بماند‪g».‬‬ ‫‪24‬‬ ‫محمدنبیحبیبی‪:‬‬ ‫خارجی ها را دخالت ندهید‬ ‫دبیر کل موتلفه اسالمی با اشاره به ضرورت‬ ‫امنیت سیاسی و مقابله با مداخله اجانب در امور‬ ‫کشورگفته است‪« :‬دخالت دادن اجانب در‬ ‫رقابت های سیاسی کشور یک خیانت مسلم‬ ‫است‪».‬‬ ‫محمد نبی حبیبی ادامه داده اس��ت‪:‬‬ ‫«معتقدیم هر چند نظام ریزش هایی داشته‪،‬‬ ‫اما به لطف خداون��د رویش های عمیق‬ ‫مذهبی در سطح کشور به وجود امده که‬ ‫باید ان را توسعه دهیم‪».‬‬ ‫حبیبی با بی��ان اینک��ه حکومت‬ ‫غربی ها ایدئولوژیک است‪ ،‬اما به دروغ‬ ‫می گویند نباید حکومت ها ایدئولوژیک‬ ‫باشد‪ ،‬تاکید کرده اس��ت‪« :‬ما ایدئولوژی‬ ‫اسالم را با عنوان تئوری گفتمان انقالب‬ ‫اسالمی پذیرفته ایم و التزام عملی داریم‪g».‬‬ ‫عکس‬ ‫مراسم گرامیداشت‬ ‫سومین روز شهادت‬ ‫شهدای غدیر‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫علی اکبر ناطق نوری و غالمعلی حداد عادل در جلسه مجمع‬ ‫محمود احمدی نژاد در اجالس وحدت و انسجام ملی جوانان ایرانی‬ ‫تشکیل زنجیره انسانی‬ ‫پیرامون تاسیسات‬ ‫‪ UCF‬اصفهان‬ ‫ابراهیم حاتمی کیا‬ ‫در جشنواره سینما‬ ‫حقیقت‬ ‫‪25‬‬ ‫مروری بر مطبوعات هفته گذشته‬ ‫مرور رسانه ها‬ ‫جایگاه شریعت در انقالب های منطقه‬ ‫خبرنامه‬ ‫بی��داری اس�لامی در منطقه تغیی��رات فراوانی‬ ‫در س��اختار سیاسی برخی کش��ورها به وجود اورده‬ ‫اس��ت‪ ،‬اما در حال حاضر و با به نتیجه رسیدن برخی‬ ‫از این انقالب ها‪ ،‬اینکه ماهیت این انقالب ها و افراد و‬ ‫گروه هایی که در صدر ان قرار دارد چیست‪ ،‬بی شک‬ ‫مهمترین موضوعی است که مورد توجه تحلیلگران‬ ‫مسائل منطقه ای قرار دارد‪.‬‬ ‫روزنامه کیهان هفته گذشته دریادداشت روز خود‬ ‫با عنوان «جایگاه ش��ریعت در انقالب های منطقه» به‬ ‫قلم سعداهلل زارعی در این خصوص نوشت‪« :‬اجرای‬ ‫ش��ریعت» اش��نا و مکررترین واژه ای اس��ت که در‬ ‫انقالب های عربی و از س��وی چهره های شاخص ان‬ ‫شنیده ش��ده و به عنوان «مقصد نهایی» مطرح گردیده‬ ‫است‪ .‬نشانه های روشنی هم از اغاز حرکت به سمت‬ ‫اجرای شریعت‪ -‬ش��امل راه اندازی کمیته هایی برای‬ ‫تدوین قانون اساسی شریعتمدارانه و پیروزی انتخاباتی‬ ‫پرچمداران اجرای شریعت‪ -‬دیده می شود‪ .‬اینکه این‬ ‫اجرای شریعت در حاکمیت چه معنا و مفهومی دارد‪،‬‬ ‫دایره و ابعاد ان چیست؟ ماهیت تقنینی صرف دارد یا‬ ‫به جنبه های قضایی و اجرایی هم برمی گردد؟ و اینکه‬ ‫حکومت های برخاس��ته از روند اجرای ش��ریعت به‬ ‫کدام مدل شناخته ش��ده در جهان اسالم‪ -‬مدل ایران‪،‬‬ ‫مدل ترکیه و مدل عربس��تان‪ -‬نزدیکترند‪ ،‬سبب پدید‬ ‫امدن مباحثی در حوزه شناخت شناسی این انقالب ها‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫نویسنده این یادداش��ت در ادامه مطلب خود‬ ‫اورده اس��ت‪« :‬با توجه به مالکی و ش��افعی مذهب‬ ‫بودن مردم لیب��ی‪ ،‬تونس‪ ،‬مص��ر و‪ ...‬می توان گفت‬ ‫مردم این کش��ورها ‪ -‬و به تبع ان رهب��ران‪ -‬از نظر‬ ‫کالمی و تاریخی «معتزلی» می باشند‪ .‬تفاوت اصلی‬ ‫اش��عری ها با اعتزالی ها در این اس��ت که برخالف‬ ‫اش��اعره‪ ،‬معتزله برای عق��ل و رهیافت های عقلی‪،‬‬ ‫در کنار رهیافت های نقلی‪ -‬حدیث��ی‪ -‬هم اهمیت‬ ‫قایل بودند‪ .‬در فلس��فه اس�لامی از این موضوع با‬ ‫عنوان «مستقالت عقلیه» یاد شده است‪ ،‬از این منظر‬ ‫معتزله‪ -‬و مالکی ها و ش��افعی ها‪ -‬به ش��یعه بسیار‬ ‫نزدیکند‪ .‬بر این اس��اس مرحوم محمد عبده شاگرد‬ ‫ش��افعی س��یدجمال الدین اس��دابادی در رهیافت‬ ‫سیاس��ی و راه حلی که به پیروان مذاهب ش��افعی‬ ‫و مالکی و حنفی ارائه می داد روی «اس��تصالح»‪-‬‬ ‫اولویت قایل ش��دن به مصلحت جامعه اس�لامی و‬ ‫وا نهادن بعضی از قوانین فقهی که در زمان خاص با‬ ‫مصالح جاری مس��لمین انطباق ندارد‪ -‬و «تلفیق»‪-‬‬ ‫حل مش��کل فقهی هر کدام از مذاهب چهارگانه با‬ ‫اس��تفاده از فقه های دیگر از جمله فقه شیعه‪ -‬تاکید‬ ‫داشت و اندیشه حکومتی مرحوم محمد رشید رضا‬ ‫یکی دیگر از شاگردان شافعی سیدجمال در مصر از‬ ‫چهار رکن تشکیل شده بود؛ ‪ -1‬شریعت باید مبنای‬ ‫قانونگذاری باش��د‪ -2 ،‬مصلح��ت عمومی باید در‬ ‫قانونگذاری ها مراعات شود‪ -3 ،‬قوانین عرفی باید‬ ‫تابع قوانین شرعی باشند و ‪« -4‬اهل حل و عقد» به‬ ‫عنوان مهمترین رکن حکومت پذیرفته ش��ود‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫‪26‬‬ ‫کامال واضح اس��ت که انچه ذیل عنوان اجرای‬ ‫ش��ریعت در ش��مال افریقا مط��رح و ب��ه مهمترین‬ ‫مش��خصه حکومت های اینده در ای��ن منطقه تبدیل‬ ‫می شود‪ ،‬وجهه ای سلفی و اشاعره ای نخواهد داشت‬ ‫و س��کوالر‪ -‬به معنای حضور در جامعه و غیبت در‬ ‫حکومت‪ -‬نخواهد بود‪ ».‬نویس��نده این مطلب چنین‬ ‫نتیجه گیری کرده است‪« :‬با نگاه به شریعت گرایی در‬ ‫شمال افریقا و اسیای جنوب غربی‪ -‬اسالم گرایی به‬ ‫مثابه فرم��ول اداره جامعه‪ -‬درمی یابی��م که این روند‬ ‫نسبتی با انچه در ترکیه و عربس��تان در جریان است‪،‬‬ ‫ندارد‪ .‬حتی اگر بعضی از چهره های فعال اس�لام گرا‬ ‫در ش��مال افریقا از ترکیه تمجید کنن��د از ان چیزی‬ ‫در حکومت ترکیه تمجید می کنند که مربوط به دفاع ‬ ‫ترکیه از مردم فلسطین اس��ت یا اقتدار داخلی نسبی‬ ‫دولت فعلی ترکیه نسبت به دولت های قبلی ترکیه یا‬ ‫دولت های عربی اس��ت‪ .‬دولت کنونی در ترکیه یک‬ ‫مدل اس�لام گرایانه نیست چون در ‪ 9‬س��ال گذشته‪،‬‬ ‫دولت ترکیه دنبال اجرای شریعت اسالمی نرفته است‪.‬‬ ‫بنابراین بدون شک اس�لام گرایی سیاسی و انچه در‬ ‫منطقه برای ساخت نظام های شریعت گرا نیاز است‪،‬‬ ‫تنها در جمهوری اسالمی ایران قابل دستیابی است‪».‬‬ ‫«چرا احتمال حمله به ایران منتفی است؟»‬ ‫چند هفته ای اس��ت ک��ه رس��انه های غربی در‬ ‫اقدامی هماهنگ ماجرای ساختگی ترور سفیر عربستان‬ ‫در امریکا و گزارش اخیر امانو را دست مایه ای برای‬ ‫فش��ار روانی و جریان س��ازی علیه ایران کرده اند‪ .‬در‬ ‫همین راستا این رسانه ها همسو با تهدیدات غرب از‬ ‫احتمال حمله به ایران سخن به میان اورده اند‪.‬‬ ‫روزنام��ه خراس��ان هفت��ه گذش��ته یک��ی از‬ ‫سرمقاله های خود را به این مس��اله اختصاص داده‬ ‫و دریادداشت خود با عنوان «چرا احتمال حمله به‬ ‫ایران منتفی اس��ت؟» به قلم محمد س��عید احدیان‬ ‫اورده است‪« :‬ایا به ایران حمله می شود؟ این سوالی‬ ‫است که این روزها مکرر پرسیده می شود‪ .‬پیش از‬ ‫پاسخ به این سوال خوب است به این پرسش پاسخ‬ ‫دهیم که با وجود تکراری ب��ودن این قبیل تهدیدها‬ ‫دلیل اینکه اف��کار عمومی این بار ای��ن موضوع را‬ ‫جدی تر تلقی کرده اند‪ ،‬چیس��ت؟ سه دلیل می توان‬ ‫برای این سوال برش��مرد‪ :‬اول اینکه این بار خالف‬ ‫گذش��ته احتمال حمله فق��ط به برخی تاسیس��ات‬ ‫هس��ته ای صلح امیز ای��ران وجود داش��ت چرا که‬ ‫ایران در حال انجام یکی از مهمترین اقدامات برای‬ ‫دور از دس��ترس قرار دادن امکانات هسته ای اش از‬ ‫هر گونه تعرض نظامی با انتقال تاسیس��ات حساس‬ ‫خود به مجموعه غیرقابل نفوذ فردو اس��ت‪ ،‬گر چه‬ ‫به دالیلی که ذکر می ش��ود این احتمال دیگر منتفی‬ ‫شده اس��ت اما محتمل بودن حمله در اغاز‪ ،‬فضا را‬ ‫جدی تر از دفعه های پیش��ین می کند‪ .‬دوم اینکه این‬ ‫بار جریان سازی رسانه ای بس��یار پرحجم صورت‬ ‫گرفت‪ .‬جریان سازی رس��انه ای درباره ترور سفیر‬ ‫عربس��تان در امریکا و گزارش کام�لا غیرحقوقی‬ ‫امانو بهترین مواد خام بود برای رسانه ها که بتوانند‬ ‫اخبار مربوط به احتمال حمله اسرائیل به تاسیسات‬ ‫هس��ته ای ایران که یا واقعا درز کرده ب��ود یا برای‬ ‫حساسیت سنجی ایران منتشر شده بود را به صورتی‬ ‫تاثیرگذار بزرگ نمایی کنند و س��ومین دلیل واکنش‬ ‫و موضع محکم و مقتدرانه مس��ئوالن ایرانی است‬ ‫که باعث می ش��ود افکار عموم��ی از این واکنش ها‬ ‫احتمال حمله را جدی برداش��ت کنند‪ .‬مس��ئوالن‬ ‫ایرانی مجبور هس��تند به گونه ای موضع گیری کنند‬ ‫که اگر دش��من به نیت حساسیت س��نجی ش��ایعه‬ ‫حمله را مطرح می کند در محاسبات خودش به این‬ ‫نتیجه برسد که باید همه هزینه های محتمل را یکجا‬ ‫پرداخت کند‪».‬‬ ‫نویسنده این سرمقاله در ادامه مطلب خود نوشته‬ ‫اس��ت‪« :‬توان نظامی ایران غیر از اینک��ه قابلیت های‬ ‫درخور توجهی دارد از یک ویژگی منحصر به فرد نیز‬ ‫برخوردار است‪ .‬تسلیحات و توانمندی نظامی ایران‬ ‫بومی است و متناس��ب با موقعیت ژئوپلتیک ایران و‬ ‫نیازهای دفاعی مخصوص به خود طراحی شده است‪.‬‬ ‫همین ویژگی باعث شده است که دشمن در مواجهه با‬ ‫ایران با احتیاط زیاد برخورد کند‪.‬‬ ‫واقعیت این اس��ت که در ش��رایط فعلی اقتصاد‬ ‫پاشنه اشیل غرب است‪ .‬ابعاد اقتصادی حمله نظامی به‬ ‫ایران به قدری گسترده است که می توان مدعی شد تنها‬ ‫همین دلیل کافی است که اطمینان داشته باشیم امریکا‬ ‫و اروپا نه خود به فکر حمله به ایران می افتند و نه اجازه‬ ‫می دهند اس��رائیل چنین فکری را در سربپروراند‪ .‬در‬ ‫این بحران اقتصادی که اروپا و امریکا را به ش��دت به‬ ‫خود مشغول کرده اس��ت تصور اینکه شوک افزایش‬ ‫سرسام اور قیمت نفت که در کمترین حالت می تواند‬ ‫ناشی از بسته شدن تنگه هرمز به مدت طوالنی باشد‪،‬‬ ‫چه بالیی بر س��ر اروپا و امریکا می اورد‪ ،‬پش��ت هر‬ ‫سیاستمدار و تحلیلگر غربی را می لرزاند‪».‬‬ ‫طرح سوال از رئیس جمهور تغییر می کند‬ ‫علی مطه��ری‪ ،‬یک��ی از طراحان اصلی س��وال‬ ‫از رئیس جمه��ور ک��ه برای ب��ه جریان نیفت��ادن این‬ ‫طرح تا اس��تعفا از نمایندگی پیش رف��ت‪ ،‬این روزها‬ ‫برنام��ه جدی��دی را ب��رای از س��ر گرفتن این طرح‬ ‫در سر دارد‪.‬‬ ‫روزنامه تهران امروز هفته گذش��ته این مساله را‬ ‫دس��ت مایه یک گزارش قرار داد و با علی مطهری در‬ ‫این خص��وص گفت وگو کرد‪ .‬مطهری اما رس��انه ای‬ ‫کردن جزئیات این کار را به اوایل این هفته موکول کرد‬ ‫و جزئیات بیش��تری در این خصوص اعالم نکرد‪ .‬او‬ ‫در عین حال اظهارات عضو کمیسیون عمران مجلس‬ ‫را نیز در این خصوص رد نکرد‪ .‬علی اکبر اولیا‪ ،‬عضو‬ ‫کمیسیون عمران مجلس پیش تر از احتمال بازنگری‬ ‫در سواالت مطرح شده در طرح سوال از رئیس جمهور‬ ‫سخن گفته و اضافه کرده بود که احتماال اظهارات اخیر‬ ‫احمدی نژاد در دیدار با اعضای ستاد انتخاباتی اش نیز‬ ‫جزو سواالت قرار گیرد‪g .‬‬ ‫سید محمد خاتمی‪:‬‬ ‫اصالح طلب و غیر اصالح طلب با خارجی ها‬ ‫مقابلهمی کنند‬ ‫خبرنامه‬ ‫سید محمد خاتمی گفته است‪« :‬بنده به صراحت‬ ‫بگویم اگر روزی و روزگاری خارجی بخواهد بیاید و‬ ‫دخالتی انجام‏بدهد‪ ،‬اصالح طلب و غیراصالح طلب با‬ ‫ان مقابله خواهند کرد‪.‬‏»‬ ‫بر اس��اس خبری که خبرگزاری فارس منتش��ر‬ ‫کرده است‪ ،‬سید محمد خاتمی این سخنان را در جمع‬ ‫جوانان اصالح طلب اذربایجان مطرح کرده و با بیان‬ ‫اینکه از سه نقطه جمهوری اس�لامی و ملت ایران در‬ ‫معرض فشار است‪ ،‬تاکید کرده است‪« :‬یکی هسته ای‪،‬‬ ‫‏یکی حقوق بش��ر و دیگری مس��اله ت��رور که مطرح‬ ‫می کنند البته کامال معلوم اس��ت‏یک فشاری و حتی‬ ‫پشت ان یک سناریویی برای فشار بیشتر روی ایران‬ ‫وجود دارد‪.‬‏»‬ ‫خاتمی ادامه داده است‪« :‬همین پرونده هسته ای را‬ ‫ببینید‪ ،‬بنده به عنوان کسی که رونق هسته ای در دوره‬ ‫‏بنده بود از زمان اقای هاش��می بود ولی در زمان بنده‬ ‫فعالیت گسترده تر شد‪ ،‬البته‏کامال قانونی و رهبری هم‬ ‫این را قبول دارند و مس��اله پیشرفت هایی داشت جز‬ ‫جنبه‏کمی که طبعا در این چند سال رشد پیدا کرده از‬ ‫نظر کیفی و رسیدن به ان تاپ غنی‏کردن اورانیوم در‬ ‫زمان بنده به انجا رسیدیم‪ ۳/۵ .‬درصد در زمان ما غنی‬ ‫سازی شد‪.‬‏البته با ‪ 10‬س��انتریفیوژ‪ .‬در این مدت هم‬ ‫تالش های خوبی شده است و واقعا اصال‏سیر به سوی‬ ‫بمب هسته ای نبوده و نیست‪.‬‏»‬ ‫وی تاکید کرد‪« :‬نظر رهبری هم واقعا این نبوده‬ ‫و نیست که در زمینه نظامی توس��عه پیدا کنیم و‏حتی‬ ‫صریحا به تحریم سالح هسته ای نظر دادند‪.‬‏»‬ ‫خاتمی ادامه داد‪« :‬س��ال ‪ ۲۰۰۸‬امریکا گزارش‬ ‫داد که از سال ‪ ۲۰۰۳‬به این طرف ایران فعالیت نظامی‬ ‫‏هس��ته ای ندارد که البته من هم ان روز رئیس جمهور‬ ‫نبودم ولی موضع گرفتم که‏قبل از ‪ ۲۰۰۳‬هم فعالیت‬ ‫نظامی نبوده‪ ،‬حاال چطور شد در سال ‪ ۲۰۱۱‬یک دفعه‬ ‫‏ادعا می کنند فعالیت ها جهت نظامی پیدا کرده است؟»‬ ‫وی اف��زود‪« :‬پیداس��ت ی��ک فکر بدی پش��ت‬ ‫این قضیه اس��ت که می گویند فعالیت نظامی داریم‪.‬‬ ‫می ‏خواهند فش��ار را روی ایران زیادتر بکنند البته که‬ ‫رفتار و مواضع و گفتار ما ممکن‏اس��ت اثر هم داشته‬ ‫باشد ولی پیداست یک طرح دیگری است برای فشار‪.‬‬ ‫بی خود‏می گویند ولی می گویند‪.‬‏»‬ ‫به گفته خاتمی؛ «این جریانی که با ادعای ترور‬ ‫ایجاد کردند و امدند و گفتند الحمداهلل افکار عمومی‬ ‫‏حتی در غرب ه��م این را باور نکرد ول��ی اینها دارند‬ ‫ ترتیب اثر حقوقی و اجرای��ی به ان‏می دهند من واقعا‬ ‫با برداش��تی که دارم می گویم این طور نیس��ت و این‬ ‫نقشه ای‏است علیه ایران‪».‬‬ ‫وی خاطرنش��ان کرد‪« :‬مس��اله دیگر هم اینکه‬ ‫همیشه ایران متهم بوده به نقض حقوق بشر و متاسفانه‬ ‫در داخل‏هم کارهایی می کنیم که الاقل این امر توجیه‬ ‫پذیر می شود‪ .‬ولی امروز نماینده‏سازمان ملل امده و‬ ‫گزارش داده به انجا این خطری است که دارد مملکت‬ ‫را تهدید‏می کند‪ .‬حرف هایی که فرماندهان و مسئوالن‬ ‫اسرائیل می زنند و بعضی غربی ها‏هم حرف های تند‬ ‫می زنند‪ .‬البته به نظرم خیلی از انها جنگ روانی و بلوف‬ ‫اس��ت‏ولی در عین حال دارند افکار عمومی را اماده‬ ‫می کنند که اگر یک روزی خدایی نکرده‏بخواهند یک‬ ‫کاری بکنند این افکار عمومی اماده باشند‪.‬‏»‬ ‫خاتمی تاکید کرد‪« :‬بنده به صراحت بگویم اگر‬ ‫روزی و روزگاری خارج��ی بخواهد بیاید و دخالتی‬ ‫انجام‏بدهد اصالح طلب و غیراصالح طلب با ان مقابله‬ ‫خواهند کرد‪.‬‏»‬ ‫وی ادامه داد‪« :‬ولی متاسفانه هم در امریکا و هم‬ ‫در ایران کس��انی هستند که بدش��ان نمی اید قضیه‏به‬ ‫خشونت گرائیده بشود و مساله حادتر بشود‪ .‬امیدوارم‬ ‫اقای اوباما تحت تاثیر انها‏قرار نگیردو از راه و روش‬ ‫اقای بوش درس بگیرد و در ایران هم کسانی که نانشان‬ ‫در‏بحران و خشونت و تنش اس��ت و ممکن است از‬ ‫حاد شدن قضیه بدشان نیاید‪،‬عقالی‏قوم باید جلوی‬ ‫این را بگیرند‪ ،‬ولی انچه مسلم است فرصت انتخابات‬ ‫فرصت‏مناسبی است تا جلوی بسیاری از این توطئه ها‬ ‫گرفته ش��ود و فضای ازاد و مناس��ب‏با حضور همه‬ ‫جریان ها می تواند بسیاری از خطرات را رفع کند‪.‬‏» ‪g‬‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫مرگ مشکوک‬ ‫جزئیاتی از درگذشت فرزند محسن رضایی‬ ‫احم��د رضایی‪ ،‬فرزن��د دبیر مجمع تش��خیص‬ ‫مصلح��ت نظام هفته گذش��ته به طرز مش��کوکی در‬ ‫دبی درگذش��ت‪ .‬این خبر را شهرام گیل ابادی‪ ،‬معاون‬ ‫اطالع رسانی دبیرخانه مجمع هفته گذشته به رسانه ها‬ ‫اعالم کرد و افزود‪ :‬در حالی که احمد رضایی در هتل‬ ‫«گلوریای» دبی در طبقه ‪ 18‬اتاق ‪ 23‬اقامت داشته‪ ،‬به‬ ‫طرز مشکوکی در گذشته است ‪.‬‬ ‫پس از انتش��ار این خبر که بازتاب زیادی هم در‬ ‫رسانه های منطقه و ایران داش��ت با شایعات و اخبار‬ ‫ضد و نقیض فراوانی روبه رو شد‪.‬‬ ‫چند روز پس از این واقعه پایگاه اطالع رس��انی‬ ‫محسن رضایی جزییات بیشتری را در این مورد منتشر‬ ‫کرد‪ .‬بر اساس خبری که این پایگاه منتشر کرد با وجود‬ ‫اینکه احمد رضایی با هتل قرارداد داش��ته و مسئوالن‬ ‫هتل می بایس��ت هر روز اتاق را نظافت می کردند‪ ،‬اما‬ ‫جنازه وی سه روز کف اتاق بوده است‪.‬‬ ‫بر اساس این گزارش‪ ،‬علی رضایی برادر کوچکتر‬ ‫احمد هفته گذشته برای تحویل جنازه به دبی رفت و‬ ‫با مراجعه به هتل‪ ،‬از مدی��ران هتل علت عدم حضور‬ ‫در اتاق برای نظافت را س��وال کرد‪ ،‬اما مسئوالن هتل‬ ‫ضمن سر باز زدن از بیان حقیقت ماجرا‪ ،‬به پاسخ های‬ ‫غیر منطقی و دور از توافق و قرارداد اکتفا کردند‪.‬‬ ‫در همین حال‪ ،‬یکی از اعضای پلیس دبی که در‬ ‫محل حادثه حضور پیدا کرده بود‪ ،‬عنوان کرده که پس‬ ‫از حضور در اتاق محل حادثه‪ ،‬جس��د احمد رضایی‬ ‫در کف اتاق افتاده بوده و ی��ک جلد قران و پارچه ای‬ ‫که مزین به اس��ماء الهی بوده در کن��ار وی بود که در‬ ‫تحقیقات نیز به ان اشاره شده است‪.‬‬ ‫از سویی‪ ،‬دو ماه پیش از این واقعه‪ ،‬احمد رضایی‬ ‫در دیداری که در کیش با یکی از دوس��تانش داشته به‬ ‫این موضوع اشاره کرده که در دبی تحت کنترل است‪.‬‬ ‫در اخری��ن تم��اس تلفن��ی احم��د رضایی با‬ ‫خان��واده اش در چهارش��نبه هفت��ه گذش��ته‪ ،‬نکت��ه‬ ‫ابهام امیزی رد و بدل نشده‪ ،‬اما تالش های خانواده در‬ ‫روزهای پنج ش��نبه و جمعه برای ارتباط تلفنی با وی‬ ‫بی نتیجه می ماند و موجبات نگرانی را فراهم اورد‪.‬‬ ‫در پی این مساله‪ ،‬خانواده رضایی برای اطالع از‬ ‫وضعیت فرزندشان یکی از اشنایان خود در دبی را به‬ ‫محل هتل می فرستند که فرد مذکور پس از حضور در‬ ‫محل حادثه‪ ،‬حضور پر رنگ پلیس را در انجا مشاهده‬ ‫می کند‪.‬‬ ‫بنابر این گزارش‪ ،‬فرد مذکور پس از س��وال های‬ ‫مکرر از پلیس‪ ،‬این گونه پاس��خ می شنود که «تنها دو‬ ‫ساعت پیش‪ ،‬مرگ احمد رضایی به ما گزارش شده» و‬ ‫از توضیحات بیشتر خودداری می کنند‪.‬‬ ‫در ادامه پلیس در مقابل اصرار فرد مذکور اعالم‬ ‫می کند که اطالعات محرمانه اس��ت و تنها در اختیار‬ ‫خانواده ایشان قرار داده خواهد شد‪g .‬‬ ‫‪27‬‬ ‫یادداشت ها‬ ‫موخره ای بر یک جشن‬ ‫در باب انکه خون هیچ سیدی رنگین تر از خون ما نیست ولی عشق‬ ‫کاری به پیشانی ندارد‬ ‫زهیر توکلی ‪ /‬نویسنده و شاعر‬ ‫زهیرتوکلی‪ ،‬روزنامه نگار‬ ‫در این سطور نگاهی‬ ‫دارد به مساله سیادت‬ ‫خبرنامه‬ ‫از بچگی به س��یدها حس��ودی می کردم‪ .‬لجم جایی‬ ‫در می امد ک��ه از چه��ار پدر ب��زرگ و مادر ب��زرگ که هر‬ ‫ادمیزاده ای علی القاع��ده دارد‪ ،‬در مورد من س��ه تای انها‬ ‫«سید»ند‪.‬‬ ‫مادرم سید دو ش��رفه یا به قول عوام س��یدطباطبایی‬ ‫است‪ .‬اینکه چرا عوام الناس به سیدی که پدر و مادرش هر‬ ‫دو سیدند‪ ،‬طباطبایی می گویند‪ ،‬داستان دارد‪.‬‬ ‫امام حس��ن مجتبی – علیه الس�لام – فرزندی داشته‬ ‫اس��ت به نام حس��ن که او را حس��ن مثن��ی می گفتند‪ .‬این‬ ‫حس��ن مثنی با دختر عمویش‪ ،‬فاطمه دختر امام حسین –‬ ‫علیه السالم – وصلت می کند‪ .‬در کربال هم حاضر بوده است‬ ‫و جنگیده است و لشکر اش��قیا به خیال اینکه او کشته شده‬ ‫است‪ ،‬رهایش می کنند اما او زخم برداش��ته بود و بیهوش‬ ‫شده بود‪ .‬بعدا یکی از فامیل های قبیله مادری اش که در سپاه‬ ‫عمر سعد بوده‪ ،‬او را به کوفه می برد و از مرگ فوری نجاتش‬ ‫می دهد‪ .‬گفتم مرگ ف��وری چراکه بر اثر همان زخم ها یک‬ ‫س��ال بعد روحش پر می کش��د و به همان جایی می رود که‬ ‫سایر شهدای کربال رفته اند‪ .‬حسن مثنی از ازدواج با دختر‬ ‫امام حس��ین(ع)‪ ،‬فاطمه که به زیبایی ش��هره بود‪ ،‬صاحب‬ ‫پسری می شود که نامش را عبداهلل می گذارد‪.‬‬ ‫عبداهلل را خلق اهلل لقب «عب��داهلل محض» داده بودند‪،‬‬ ‫زیرا اولین کسی بود که هم از طرف پدر و هم از طرف مادر‬ ‫نواده حضرت فاطمه زهرا – س�لام اهلل علیه��ا – بود‪ .‬یکی‬ ‫از پسران عبداهلل‪ ،‬ابراهیم طباطباس��ت که جد همه ساداتی‬ ‫می شود که فامیلی شان طباطبایی اس��ت‪ .‬برخی می گویند‬ ‫اینکه چرا به او لقب طباطب��ا داده بودند‪ ،‬هیچ علت خاصی‬ ‫نداشته اس��ت اال یک اتفاق؛ ظاهرا وقتی تازه زبان باز کرده‬ ‫بوده اس��ت‪ ،‬یک بار در ای��ام عید (فطر یا قرب��ان یا غدیر؟‬ ‫نمی دانم) از او می پرس��ند‪ :‬عبا برایت بخریم یا قبا؟ و طفل‬ ‫معصوم که تازه زبان باز کرده ب��ود‪ ،‬مخرج حرف طاء را به‬ ‫جای مخرج حرف قاف ادا می کن��د و به جای انکه بگوید‪:‬‬ ‫قباقبا می گوید‪ :‬طباطبا‪ .‬ظاهرا این ماجرا ان قدر شیرین بوده‬ ‫است که بارها و بارها این سوال و ان جواب تکرار می شده‬ ‫و هر بار ابراهیم می گفته است‪ :‬طباطبا و البد بعدش پدر و‬ ‫مادر او را در اغوش می فشرده اند و صورتش را بوسه باران‬ ‫می کرده اند‪ .‬این می ش��ود که لق��ب طباطب��ا روی ابراهیم‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫‪28‬‬ ‫می ماند‪ .‬در س��ایت ایت اهلل بروجردی ه��م این ماجرا نقل‬ ‫شده است‪ .‬او در تاریخ به «قتیل با خمرا» معروف است‪ .‬علیه‬ ‫عباسیان قیام کرد و جایی بیرون کوفه به نام «باخمرا» جنگ‬ ‫در گرفت‪ .‬کار خوب پیش می رفت و ابراهیم با لش��کرش‬ ‫– که طبق معمول‪ ،‬کوفیان بودند– پیروز می ش��د که تیری‬ ‫ناشناس که معلوم نشد از چله کدام کمان خائنی رها شده‪،‬‬ ‫ابراهیم را از اسب به زمین انداخت و شد انچه شد‪ .‬حضرت‬ ‫موال علی – علیه الس�لام – یکی از پیشگویی هایش همین‬ ‫شهادت ابراهیم اس��ت‪« :‬بباخمرا یقتل بعد ان یقتل و یغلب‬ ‫بعد ان یغلب‪ ،‬فوااسفا للرامی‪ ،‬شلت عضداه‪ .... ،‬در باخمرا‬ ‫کشته می ش��ود پس از انکه می کش��د و شکست می خورد‬ ‫پیش از انکه شکست داده بود پس افسوس بر ان تیرانداز‪،‬‬ ‫بخشکد بازوانش‪»....‬‬ ‫ای��ن را ه��م بگوی��م ک��ه ائمه اطه��ار نی��ز از‬ ‫امام محمدباقر – علیه السالم – به ان طرف‪ ،‬همه دو شرفه اند‪،‬‬ ‫زیرا همان طور که حسن مثنی پس��ر امام حسن(ع)‪ ،‬دختر‬ ‫عمویش فاطمه دختر امام حسین (ع) را گرفت‪ ،‬علی پسر‬ ‫امام حسین یعنی امام س��جاد – علیه السالم – فاطمه دختر‬ ‫امام حسن را گرفت‪ .‬به عبارت دیگر دو پسر عمو‪ ،‬هر یک با‬ ‫خواهر ان یکی ازدواج کردند و امام محمد باقر از طرف مادر‬ ‫نوه امام حسن مجتبی– علیه اسالم – است‪ .‬به همین علت‬ ‫است که در بعضی از زیارتنامه هایی که خطاب به حضرت‬ ‫امام زمان – عجل اهلل تعالی فرجه الش��ریف – می خوانیم‪،‬‬ ‫عرض می کنیم‪« :‬الس�لام علیک یا ابن الحس��ن و الحسین‪:‬‬ ‫سالم بر تو ای پسر حسن و حسین»‪.‬‬ ‫خب‪ ،‬پس روشن شد که چرا عوام الناس هر کس را که‬ ‫پدر و مادرش هر دو سیدند‪ ،‬سیدطباطبایی می خوانند‪ ،‬در‬ ‫حالی که طباطبایی نام سلسله ای از سادات است که نسبشان‬ ‫به ابراهیم طباطبا می رسد و بس‪ ،‬علتش این است که ازدواج‬ ‫دو س��ید با هم‪ ،‬یاداور اولین ازدواج از این نوع است یعنی‬ ‫ازدواج حسن مثنی و فاطمه بنت الحسین‪.‬‬ ‫داش��تم می گفتم‪ ،‬م��ادرم از طرف پدر سیدحس��نی‬ ‫اس��ت و متعلق به روس��تایی در مازندران که به ان سادات‬ ‫محله بادابس��ر می گویند‪ ،‬زیرا در ان روستا همه سیدند اال‬ ‫عروس هایی که احیان��ا اهل دهی دیگر هس��تند‪ .‬مادرم از‬ ‫طرف مادرش هم سیدحس��ینی است‪ .‬پدر بزرگش‪ ،‬عالمی‬ ‫بوده اس��ت از ش��اگردان اخوند مال محمد کاظم خراسانی‬ ‫و در منطقه ش��رق مازندران تا حوالی گنبد زعامت مذهبی‬ ‫داشته است‪.‬‬ ‫اس��م این جد ب��زرگ م��ا یعن��ی پدر ب��زرگ مادرم‬ ‫سیدمحسن نبوی بوده است‪.‬‬ ‫اصالتا اهل رامی��ان بوده اند و بعدها به بهش��هر کوچ‬ ‫کرده اند و در رامی��ان از س��اداتی بوده اند که نسلش��ان به‬ ‫فیلس��وف بزرگ دوره صفوی‪ ،‬س��یدمحمدباقر حس��ینی‬ ‫استرابادی معروف به میرداماد می رسیده است‪.‬‬ ‫می گویند محمدعلی ش��اه پس از فرارش به روس��یه‬ ‫یک بار از طریق ترکمنستان قش��ون برداشت تا با حمایت‬ ‫روس ها بیاید و به سمت تهران لشکر بکشد‪ .‬به گرگان که‬ ‫می رسد‪ ،‬به او می گویند‪« :‬در این ناحیه اگر می خواهی مردم‬ ‫همراهت شوند‪ ،‬باید دم یک روحانی به نام سیدمحسن نبوی‬ ‫را ببینی‪ ».‬محمدعلی ش��اه‪ ،‬جد ما را احضار می کند و قصد‬ ‫و غرض خود را می گوید‪ .‬جد م��ا جواب می دهد‪« :‬موضع‬ ‫مرا همه می دانند‪ .‬من ش��اگرد اخوند خراسانی ام و طرفدار‬ ‫مشروطه‪ ».‬شاه قاجار عصبانی می شود و جد ما را تهدید به‬ ‫اعدام می کند‪ .‬سیداوالد پیغمبر هم نه می گذارد نه بر می دارد‬ ‫و می گوید‪« :‬جد من امام حسین را هم ابن زیاد همین طوری‬ ‫تهدید کرد‪ ،‬مرا از کشتن می ترسانی؟»‬ ‫گفته شده است که به محمدعلی شاه – که باالخره مثل‬ ‫بقیه شاهان قاجار یک رگ مذهبی هم داشته است – بدجور‬ ‫بر می خورد و ب��ه اصطالح ادبا‪ ،‬س��ردر گریبان می ش��ود‪،‬‬ ‫سر درگریبان شدنی (از بقیه ماجرا خبر ندارم)‪.‬‬ ‫و اما مادر پ��درم هم ن��وه همین سیدمحس��ن نبوی‬ ‫است از ازدواج اولش‪ ،‬به عبارتی مادر پدرم و مادر خودم‪،‬‬ ‫دختر خاله بوده اند البته از نوع ناتنی اش با حدود سی س��ال‬ ‫فاصله س��نی‪ .‬اتهام بی پایه دو زنه بودن را ب��ه جد این بنده‬ ‫حقیر نزنی��د‪ .‬او دو ب��ار ازدواج کرد‪ ،‬چون ج��ز این راهی‬ ‫نداشت زیرا زن اولش که دختر عمویش هم بود‪ ،‬مرده بود‪.‬‬ ‫از این دختر عمو یک دختر و یک پسر برای جد ما به یادگار‬ ‫ماند‪ .‬ماجرای بچه دار ش��دن انها هم در نوع خود کم نظیر‬ ‫است‪ .‬گفته می شود که سیدمحسن نبوی که ان زمان طلبه ای‬ ‫بوده در نجف و با دختر عمویش روزگار می گذرانده است‪،‬‬ ‫از نعمت پدر شدن محروم مانده بود و به اصطالح خودمانی‬ ‫این زن و شوهر که هر دو هم سید بودند‪ ،‬بچه شان نمی شد‪.‬‬ ‫این ‪ ،‬بود و بود تا اینکه در نجف می پیچد که قاطری در ان‬ ‫حوالی ابستن شده است و کره ای زاییده است‪ .‬می دانیم که‬ ‫قاطر‪ ،‬محصول مشترک خر نر و اسب ماده است و خودش‬ ‫تولید مثل نمی کند‪.‬‬ ‫گفته می ش��ود که جده ما یعنی هم��ان دختر عموی‬ ‫سیدمحسن نبوی‪ ،‬وقتی این خبر به گوشش می رسد‪ ،‬چادر‬ ‫چاقچور می کند و از خانه محقر طلبگی ش��وهرش به حرم‬ ‫حضرت امیرالمومنین –علیه اسالم‪ -‬می رود‪ ،‬با دل شکسته‬ ‫و لب��ی پرگالیه می گویدک��ه‪« :‬من ک��ه اوالد ت��وام باید از‬ ‫مادر شدن محروم باشم؟»‬ ‫ظاهرا گالیه ‪ ،‬کار خ��ودش را می کند و جد و جده ما‬ ‫بعد از ان صاحب سه پسر و یک دختر می شوند‪ .‬از ان سه‬ ‫پسر دوتا در نوجوانی می میرند و از دو تای باقی مانده یکی‬ ‫که سیدمعصومه نام داشته اس��ت‪ ،‬بعدها می شود ننه جون‬ ‫ما یعنی مادر بزرگ پ��درم‪ .‬بعدها ان دخت��ر عمو می میرد‬ ‫و جد ما‪ ،‬سیدمحس��ن نبوی‪ ،‬در س��ن پیری دوباره ازدواج‬ ‫می کند و مادر م��ادرم حاصل این ازدواج دوباره اوس��ت‪.‬‬ ‫مادر پدرم دختر همان سیدمعصومه نبوی است که با یکی‬ ‫از زمین داران متمول و معتبر شهرس��تان خودمان‪ ،‬مرحوم‬ ‫سیدمحمد رستمکالیی وصلت کرد و یکی از فرزندانشان‬ ‫که حرمت السادات لقب داش��ت با حاج ابوالحسن توکلی‬ ‫پیوند خورد که پدر بزرگ پدری من باشد‪.‬‬ ‫همین یکی بود که س��ید نبود و سه سال پیش عمرش‬ ‫وحشی دشت معاصی را دو روزی رم دهید‬ ‫تا کجا خواهد رود؟ اخر شکار رحمت است‬ ‫بیدل دهلوی‬ ‫بگذریم‪ .‬اینها و شواهد بس��یار دیگر عظمت معجزه‬ ‫«کوثر» را نش��ان می دهد‪( .‬یکی همین که اکثر امامزاده های‬ ‫نزدیک به عهد ائم��ه در نقاط پرت افت��اده جغرافیایی مثل‬ ‫کوه ها و روس��تاهای کوهس��تانی دف��ن ش��ده اند‪ .‬همین‬ ‫ش��میرانات خودم��ان را نگاه کنی��د‪ .‬چند امام��زاده در ان‬ ‫مدفونند و تصور کنید که هزار سال پیش‪ ،‬اینجا یک ناحیه‬ ‫کوهستانی دور از دسترس نزدیکترین واحد سیاسی یعنی‬ ‫ری بوده است)‪ .‬می خواستند نسل علی(ع) و زهرا(س) را از‬ ‫ریشه بکنند ولی در برابر اراده خداوندی و نوری که هرگز‬ ‫خاموش نمی شود چه می توان کرد‪:‬‬ ‫یری��دون لیطفئوا ن��وراهلل بافواهه��م و اهلل یتم نوره و‬ ‫لوکره المشرکون‬ ‫خبرنامه‬ ‫دیوان کبیر‬ ‫بله؛ درست اس��ت‪ ،‬من هم با ش��ما هم عقیده ام‪ ،‬هیچ‬ ‫سیدی به صرف س��یادتش‪ ،‬پس��ندیده خداوند نمی شود‪.‬‬ ‫سلمان‪ ،‬اصال عرب نبود که بخواهد س��ید باشد‪ ،‬سلمان از‬ ‫نژاد مجوس ب��ود ولی تاج افتخار «س��لمان منا اهل البیت»‬ ‫را خود حضرت رس��ول – صلی اهلل علیه و اله – بر سرش‬ ‫گذاشت و می دانیم که در کالم این برگزیدگان خدا‪،‬ذره ای‬ ‫اغراق و گزافه گویی یا تعارف و رودربایستی وجود ندارد‪،‬‬ ‫همچنان که علی – علیه الس�لام –وقت��ی ان گونه به درگاه‬ ‫خدا زار می زد که‪:‬‬ ‫یا س��ریع الرضا! اغفرلی الیملک اال الدعا فانک فعال‬ ‫لماتشاء یا من اس��مه دواء و ذکره شفا‪ ،‬و طاعته غنی‪ .‬ارحم‬ ‫من راس ماله الرجا و سالحه البکا‬ ‫ای زود خشنود شونده! امرزش اور بر ان که جز دعا‬ ‫چیزی ندارد‪.‬‬ ‫‪ ...‬رحم کن بر کس��ی که س��رمایه اش امید اس��ت و‬ ‫سالحش گریه‪....‬‬ ‫واقعا و با تمام ذرات متبلور وج��ودش‪ ،‬زبان حالش‬ ‫همین است که می گوید‪ .‬روبه رو شدن با ساحت الوهیت‪،‬‬ ‫روبه روشدن با بی نیازی مطلق است‪ ،‬او را به ما چه کار‪:‬‬ ‫کان اهلل و لم یکن معه شی و االن کماکان‬ ‫خدا بود و ب��ا او هیچ چیز نب��ود و االن کماکان همان‬ ‫است که بود‪.‬‬ ‫امیرالمومنین علی علیه السالم‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫را داد به شما و هرگز برای جای خالیش که پرنخواهد شد‪،‬‬ ‫فکری نکرد و رفت‪.‬‬ ‫حاال شما خودتان را جای من بگذارید‪ .‬خدا را خوش‬ ‫می اید که من زهیر توکلی باشم و سیدزهیر توکلی نباشم و‬ ‫بسیاری از سادات جلیل القدر که فقط و فقط از طریق پدر‬ ‫پدرشان به خاندان پاک پیغمبر متصل می شوند سیدخوانده‬ ‫شوند؟ انصاف بدهید! بد می گویم؟‬ ‫مساله سیادت را دس��تکم گرفته اید‪ .‬پسرعمه ام‪ ،‬دکتر‬ ‫ژنتیک اس��ت‪ .‬یک بار در س��ال هایی که ذهنم با این مساله‬ ‫سیادت شدیدا درگیر بود‪ ،‬در مجلس خانوادگی‪ ،‬حرف را با‬ ‫او به همین جا ها کشاندم‪ .‬می گفت‪« :‬از نظر علم ژنتیک‪ ،‬کامال‬ ‫محتمل است که سیدی با فاصله چهل نسل از پیغمبر به دنیا‬ ‫بیاید و قیافه اش با پیغمبر مو نزند‪( .‬اتفاقی که برای حضرت‬ ‫علی اکبر افتاده بود‪ .‬وقتی که به می��دان می رفت‪ ،‬حضرت‬ ‫امام حسین – علیه الس�لام – رو به اسمان کرد و در حالی‬ ‫که اشک بررخسار نورانی اش جاری بود‪ ،‬گفت‪« :‬خداوندا!‬ ‫شاهد باش که نوجوانی رویاروی اینان می رود که شبیه ترین‬ ‫مردم به رسول خداست از جهت خلقت و خلقیات و گفتار‬ ‫که ما هر وقت دلمان برای جدمان تنگ می ش��د به او نگاه‬ ‫می کردیم‪ ».‬این نشان می دهد که غیر از خصائل خوشبوی‬ ‫محمدی که در جان برگزیده حضرت علی اکبر شکفته بود‪،‬‬ ‫رخس��ار و قد و قامت و حتی به اصطالح امروزی‪ ،‬تونالیته‬ ‫صدای او شبیه به پیغمبر بود‪).‬‬ ‫اگر همین ی��ک احتمال ژنتی��ک را در نظ��ر بگیریم‬ ‫– اینکه ممکن اس��ت یک��ی از همین س��ادات گرامی که‬ ‫ش��بانروزان با ان��ان در تماس��یم‪ ،‬قیاف��ه اش ب��ا پیغمبر یا‬ ‫امیرالمومنین یا با امام حس��ن یا امام حسین مو نزند‪ -‬کافی‬ ‫است که با دیدن هر سیدی‪ ،‬قلبمان به تپش بیفتد و چشممان‬ ‫نور تازه ای بگیرد‪ .‬البته مساله بسیار ابعاد گوناگونی دارد‪.‬‬ ‫یکی از این ابعاد‪ ،‬وعده ای است که خداوند در سوره‬ ‫کوثر به بنده برگزیده اش داد‪ .‬پیامبر فرزند پسر نداشت و از‬ ‫نظر عرب جاهل‪ ،‬چنین مردی نسلش تداوم نخواهد یافت‪.‬‬ ‫یکی از همین جهال در محفلی از محافل مکه‪ ،‬طعنه زده بود‬ ‫که‪ :‬محمد ابتر یعنی ناقص است‪ .‬سوره نازل شد که‪:‬‬ ‫انا اعطیناک الکوثر‬ ‫(ما به تو کوثر را عطا کردیم)‬ ‫فصل لربک وانحر‬ ‫(پس نماز بگذار برای پروردگارت و قربانی کن)‬ ‫ان شانئک هو االبتر‬ ‫(همانا که چنین است که دشمن تو خودش ان ناقص‬ ‫باشد)‬ ‫کوثر از کثرت می اید و در ذات معنایش رو به فراوان‬ ‫ش��دن وج��ود دارد‪ .‬کوثر لق��ب حضرت فاطم��ه زهرا –‬ ‫سالم اهلل علیها – اس��ت و درعین حال نام ان حوضی است‬ ‫که حضرت امیرالمومین – علیه الس�لام – در روز قیامت‪،‬‬ ‫ساقی ان است‪.‬‬ ‫چنین بود که وع��ده خداوند تحقق یاف��ت و تاریخ‬ ‫گواهی می دهد که ان یاوه گو بعد از یکی‪ ،‬دو نسل بالعقب‬ ‫ماند و اما نسل پیامبر که خداوند اراده کرده بود که در عین‬ ‫حال همه فرزندان علی(ع) هم باش��ند‪ ،‬همه روی زمین را‬ ‫گرفته است‪ ،‬از شاخ افریقا تا چین‪ ،‬پر از نام هایی است که‬ ‫پیش از خود مهر درخشان «سید» را دارند‪ .‬تازه اگر کسانی‬ ‫مثل مرا هم که از نظر ژنتیک هیچ تفاوتی با سادات در اتصال‬ ‫به پیامبر نداریم‪ ،‬حس��اب کنید‪( ،‬حتی کس��انی که چندین‬ ‫پشت ان س��وتر‪ ،‬یک مادر بزرگ سید داش��ته اند) ان وقت‬ ‫شاید بیش از نیمی از جمعیت ایران خودمان همه فرزندان‬ ‫حضرت زهرا(س) باشند‪ .‬چقدر عجیب و غریب و چقدر‬ ‫پرش��کوه و معطر! تازه این را هم بای��د بیفزاییم که بنی امیه‬ ‫و بنی عباس چقدر در کش��تن علویان و از میان بردن نسل‬ ‫علی(ع)‪ ،‬قس��اوت به خرج دادند‪ .‬قصه دیباج اصفر را البد‬ ‫شنیده اید‪ .‬از نوادگان امام حسن مجتبی – علیه السالم‪ -‬بود‪.‬‬ ‫ان ق��در زیبا بود ک��ه مردم ب��ه او لقب دیب��اج اصفر یعنی‬ ‫ابریش��م زرد داده بودند‪ .‬منصور دوانیقی‪ ،‬خلیفه دوانیقی‪،‬‬ ‫خلیفه دوم عباسی‪ ،‬او را زنده زنده الی جرز دیوار گذاشت‪.‬‬ ‫حسن حسینی دو ش��عر معروف در گنجشک و جبرئیل در‬ ‫مرثیه این دیباج اصفر نوشته است‪.‬‬ ‫قصه یحیای علوی هم که زبانزد تاریخ اس��ت‪ .‬او هم‬ ‫از نوادگان امام حس��ن مجتبی – علیه الس�لام – بود‪ .‬علیه‬ ‫عباس��یان قیام کرد و شکس��ت خورد و به کوه ه��ای البرز‬ ‫گریخت‪ .‬هارون الرش��ید‪ ،‬یکی از برمکیان را ب��ه دنبال او‬ ‫فرستاد و با قس��م های غلیظ و شدید امان نامه برایش صادر‬ ‫کرد‪ .‬ان سید اوالد پیغمبر هم به اعتماد ان قسم ها از پناهگاه‬ ‫خود بیرون امد و خود را تسلیم کرد و با ان برمکی‪ ،‬به بغداد‬ ‫امد و دیری نگذش��ت که هارون همه ان قس��م ها را زیر پا‬ ‫گذاشت و او را کش��ت‪ .‬در نامه معروف منسوب به حسن‬ ‫صباح به خواجه نظام الملک‪ ،‬از جمله جنایات عباسیان که‬ ‫خواجه نظام و سلطان سلجوقی اش س��نگ انها را به سینه‬ ‫می زدند‪ ،‬یکی هم کش��تن همین یحیای علوی بر ش��مرده‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫نرسیده به ارامگاه فردوسی‪ ،‬بنایی هست که معروف‬ ‫است به زندان هارون‪ ،‬حمید ابن قحطبه‪ ،‬شبی هفتاد امامزاده‬ ‫را به دستور هارون الرشید سربریده است و در چاه انداخته‬ ‫است‪.‬‬ ‫راوی خدمت امام موس��ی ابن جعفر – علیه السالم –‬ ‫تعریف می کند که شبی از شب های ماه رمضان هنگام افطار‪،‬‬ ‫حمید ابن قحطبه سر سفره افطار نیامد‪ .‬پرسیدیم‪ :‬مگر روزه‬ ‫نداری؟ گفت‪ :‬نه گفتیم‪ :‬چرا؟ گفت‪ :‬من گناهی کرده ام که‬ ‫هیچ نماز و روزه ای ان را نخواهد شست و سپس ماجرای‬ ‫ان شب را برای راوی باز گفته است‪« :‬اخرینشان پیرمردی‬ ‫بود که ریشش مثل برف س��فید بود‪ .‬گفت‪ :‬تو روز قیامت‪،‬‬ ‫چگونه در چشم جد من نگاه خواهی کرد؟ دستم لرزید ولی‬ ‫او را هم سر بریدم و به چاه انداختم‪».‬‬ ‫حضرت امام موس��ی ابن جعفر – علیه السالم – پس‬ ‫از شنیدن این قصه تلخ تر از زهر‪ ،‬لب به سخن می گشاید و‬ ‫به راوی می فرماید‪« :‬ای��ن ناامیدی از رحمت خدا‪ ،‬گناهش‬ ‫عظیم تر از کشتن ان هفتاد سید است‪».‬‬ ‫ای رستخیز ناگهان وی رحمت بی منتها‬ ‫ای اتش افروخته در بیشه اندیشه ها‬ ‫امروز خندان امدی مفتاح زندان امدی‬ ‫بر مستمندان امدی‬ ‫چون بخشش و فضل خدا‬ ‫می خواهند نور خدا را با دهان هایشان خاموش کنند‬ ‫ولی خدا نورش را تمام می کند اگرچه پسند مشرکان نباشد‪.‬‬ ‫مخلص کالم انکه‪:‬‬ ‫چراغی را که ایزد برفروزد‬ ‫هر ان کس پف کند ریشش بسوزد‬ ‫***‬ ‫با همه اینها به قول شمس تبریزی‪« :‬این کار دل است‬ ‫کار پیشانی نیس��ت» و من هم با این که می دانم خون هیچ‬ ‫سیدی رنگین تر از دیگران نیست و همه در پیشگاه او برابرند‬ ‫مگر انکه به تقوا از هم پیش��ی بگیرند‪ ،‬با همه اینها هنوز به‬ ‫سیدها حس��ودی می کنم و هنوز هرس��یدی را که می بینم‪،‬‬ ‫بی اختیار کششی عجیب در قلبم نسبت به او حس می کنم‪.‬‬ ‫اصال اول سال در جلسه اول هر کالسی‪ ،‬اولین بار که حضور‬ ‫و غیاب می کنم‪ ،‬کالس��ی که در میان دانش اموزانش س��ید‬ ‫داشته باشد‪ ،‬برایم جذابیت بیشتری دارد و این را نمی توانم‬ ‫پنهان کنم و همه شاگردانم در مدارس این را می دانند و گاه‬ ‫مایه خنده و شوخی ش��ان می ش��ود‪ .‬خالصه این یک جور‬ ‫جنون را من بر خودم بخشیده ام‪ .‬شما هم ببخشید‪.‬‬ ‫خدا رحم��ت کند مرح��وم س��یبویه را‪ .‬چن��د دهه در‬ ‫ع��راق امام جماع��ت حرم حضرت عب��اس(ع) ب��ود‪ .‬صدام‬ ‫او را اخراج کرد‪ .‬در جنوب ش��هر مس��جدی داشت‪ .‬نفسش‬ ‫یو س��ه بند ادمی را به ل��رزه در می اورد‪.‬‬ ‫حق بود و کالمش س ‬ ‫عاشق سادات بود تا انجا که اگر س��یدی وارد مسجد می شد‪،‬‬ ‫او س��رمنبر‪ ،‬حرفش را قط��ع می کرد و صلوات می فرس��تاد و‬ ‫همه جمع به احت��رام ان س��ید‪ ،‬صلوات می فرس��تادند‪ .‬خدا‬ ‫بیامرزد مرح��وم مولوی قنده��اری را‪ .‬از اولیای خ��دا بود‪ .‬در‬ ‫مش��هد در بیرونی خانه اش نزدیک میدان طبرسی می نشست‬ ‫و مردم بعضی برای نفس پاکش و بعضی برای چاره گشایی از‬ ‫گرفتاری پیش��ش می امدند‪ .‬یک بار عصبانی بود انقدر که من‬ ‫یالرضا‬ ‫ترسیدممباداپیرمردسکتهکند‪،‬فریادمی زد‪:‬علی ابنموس ‬ ‫اینجاست و شما برای شفا پیش این من می ایید؟ یک بار شنیدم‬ ‫که می گفت‪« :‬در ایران پنج هزار امامزاده هست و من سه هزارش‬ ‫را زیارت کرده ام‪ ».‬سیبویه االن کجاست؟ مولوی قندهاری چه؟‬ ‫هرجاباشند‪،‬خوشباشندکهباعشقبودندوباعشقرفتند‪g...‬‬ ‫‪29‬‬ ‫در فضیلت اخالق‬ ‫انچه امروز مورد نیاز جامعه است‬ ‫خسرو معتضد‪ /‬نویسنده و مورخ‬ ‫خسرو معتضد ‪ ،‬مورخ‬ ‫و روزنامه نگار از جهاد‬ ‫اخالقی و نیاز این‬ ‫روزهای جامعه ما به‬ ‫ان سخن گفته است‬ ‫خبرنامه‬ ‫در کشور جهاد سازندگی در دوران جنگ تحمیلی‬ ‫برای ما و اکنون جهاد اقتص��ادی اهمیت خاصی دارد‪ .‬در‬ ‫سال های پس از انقالب‪ ،‬جهاد سازندگی تا انجا که در توان‬ ‫داشتکوشیدتاچهرهمفلوکروستاهایماتغییریابد‪.‬این‬ ‫را چون به چشم دیده ام به ان تاکید دارم و شعارگونه سخن‬ ‫نمی گویم‪.‬روستاهاییرادیده امکهفاقداباشامیدنیسالم‪،‬‬ ‫برق‪،‬جادههمواروحتیجادهشوسهبودند‪.‬سالییکبارکه‬ ‫به انجا در استان مازندران می ر فتم افسوس می خوردم که‬ ‫چراخوددهنشینانهمتنمی کنند‪،‬بیلوکلنگیبهدست‬ ‫نمی گیرند و حداقل برای خود جاده همواری نمی سازند‪.‬‬ ‫چرامینی بوسازشهرهمسایهبهانجانمی رودوبایدپشت‬ ‫وانتبنشینندیابایستندتابهشهربروندوباز گردند‪.‬‬ ‫اکنون ان روس��تا به شهرک بدل ش��ده است‪ .‬با اب‬ ‫و ب��رق و ج��اده اس��فالت و دکان های بقال��ی و قصابی‬ ‫و براورنده تمام مایحت��اج مردم‪ ،‬ب��ا دو مینی بوس که به‬ ‫ش��هر می رون��د و باز می گردن��د‪ ،‬یا خانه ه��ای قدیمی‬ ‫تبدیل ش��ده ب��ه ویاله��ای پاکیزه‪ .‬هم��ه اینه��ا در این‬ ‫کش��ور رخ داده اس��ت‪ .‬اب س��الم و ب��رق و گاز نی��از‬ ‫برحقمردماست‪.‬‬ ‫در مورد جهاد اقتص��ادی هنوز در اغ��از راهیم‪ .‬از‬ ‫ولخرجیدستنکشیده ایم‪.‬نفتچنانمستومغرورمان‬ ‫ساخته که خیال می کنیم این منبع الیزال را تا ابد از دست‬ ‫نخواهیم داد‪ .‬دیروز در جایی خواندم بهای یک بشکه رب‬ ‫گوجه فرنگی ‪ 250‬دالر و بهای یک بشکه نفت ‪ 80‬دالر‬ ‫است‪.‬بهباالرفتنبهاینفتنبالیمکهبهبادیونسیمیبند‬ ‫است‪ .‬با چاه هایبیکراننفت عربستانکههرلحظه شیوخ‬ ‫با یک سرانگش��ت امریکا اراده کنند انقدر نفت ارزان به‬ ‫بازارهایجهانخواهندفرستادکه بهایهربشکهارزانتراز‬ ‫بهای جان انسان های گرسنه ای شود که در افریقا می میرند‬ ‫و منظره کودکان الغر و شکم باد کرده و مریض و در حال‬ ‫احتضار انها هر شب تلویزیون های امریکا و اروپا و جهان‬ ‫مرفهرازینتمی بخشد!‬ ‫مننویسندهبرایننظرماینروزهابایدکوشیدبادقت‬ ‫بیشتری به ژرفای جامعه نگریست و به جهاد اخالقی هم‬ ‫پرداخت‪.‬‬ ‫جهاد اخالقی تنها به پرداختن به مقوله حجاب زنان‬ ‫محدودنمی شود‪.‬نیازبهجهاداخالقیرابایدازمطالعهدقیق‬ ‫گزارش این همه حادثه جنایی و کالهبرداری و ترفندهای‬ ‫حیرت انگیز برای رس��یدن به ثروت کار نکرده و زحمت‬ ‫نکشیده‪ ،‬این همه اشاعه اعتیاد به مواد وحشتناکی چون‬ ‫شیشه و کراک و کریستال که دیگر جای شیره و تریاک و‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫‪30‬‬ ‫مرفین و هروئین را گرفته است‪،‬تعداد زیادی زن و دختر‬ ‫ازاری و تجاوز به عنف در اقصی نقاط کش��ور حتی در‬ ‫روستاها که زمانی مرد روستانش��ین سرش می رفت‪ ،‬به‬ ‫ناموس کسی چپ نمی نگریست‪ ،‬احساس کرد‪ .‬باید دید‬ ‫و گریست‪ .‬در اخبار حوادث امده بود شخصی که خوب‬ ‫راه اس��تفاده از کالهبرداری های اینترنتی را می دانست با‬ ‫استفاده از تلفن همراه یا غیرهمراه در داخل زندان از ده ها‬ ‫تن افراد س��اده لوح کالهبرداری کرده و وجوه بانکی انها‬ ‫را به حس��اب مجهولی واریز و با پرداخت ‪ 30‬درصد از‬ ‫مبلغکالهبرداری هابهصاحبانحساببانکیفرضا‪32‬‬ ‫میلیون از یک ناشر که باید فرد مطلع و فهیمی باشد اخاذی‬ ‫کرد‪ .‬روزنامه ای با این شخص کالهبردار که از داخل زندان‬ ‫میلیون ها تومان کالهبرداری کرده مصاحبه نموده است‪.‬‬ ‫در کارنامه اعمال او از جنایت و قتل در سال‪ 1349‬گرفته تا‬ ‫سرقتمسلحانه‪،‬حملهبهجواهر فروشی ها‪،‬زورگیری ها‪،‬‬ ‫هرگونهتعرضواخاذیوجنایتدیدهمی شود‪.‬اودرپایان‬ ‫مصاحبهگفتهاستهرگزازکارهاییکهانجامدادهپشیمان‬ ‫نیست و تا اخر ادامه خواهد داد‪ .‬گفته است راهم را ادامه‬ ‫خواهم داد‪.‬‬ ‫مالحظه می فرمایید‪ .‬الکاپون گانگستر و جنایتکار‬ ‫بزرگوسرشناسامریکاییدرپایانهفتسالزندانخود‬ ‫بهاتهامعدم پرداختمالیاتاظهارپشیمانیمی کردکهچرا‬ ‫سال های جوانی خود را ان گونه گذرانده است که به مرد‬ ‫ضدقانونشهرتیافتهوجنایاتوبیرحمی هایاوتابدان‬ ‫حدبودکهدرداخلزنداننیزازتحقیروازاروکتکخوردن‬ ‫ازسایرزندانیانمصوننیست‪.‬زندانیانامریکاییازالکاپون‬ ‫که هم قطاران خود را به نامردی می کشت منزجر بودند و‬ ‫روزیدرانهفتسالایامزندانیشنبودکهازارشندهند‪،‬‬ ‫کتکش نزنند و حتی هنگام خواب اس��وده اش بگذارند‪.‬‬ ‫گاهی نقش انسان مرده یا الشه حیوانی را در رختخوابش‬ ‫یالودند‪.‬‬ ‫می گذاشتندوباپلشتیبسترشرام ‬ ‫اما اکن��ون در زندان های ما از ای��ن حرف ها خبری‬ ‫نیست‪.‬چهشدهاستکهدریکزندانکالهبرداربهسهولت‬ ‫و با خیال راحت به بیرون تلفن و خود را معاون دانشگاهی‬ ‫معرفیمی کند‪.‬ازناشریدرخیابانانقالبمی خواهدهشت‬ ‫میلیون تومان کتاب برای دانشگاهی که او معاون ان است‬ ‫تخصیصبدهدوچونقراراستدومیلیونتومانبه عنوان‬ ‫پیش پرداخت به حساب ناشر ریخته ش��ود تمام شماره‬ ‫حساب ها و موجودی های بانکی او را شناسایی می کند و‬ ‫‪ 32‬میلیون تومان پول او را از طریق عابربانک ها و با کمک‬ ‫چندفردعالفوبی وجدانبلندمی کند‪.‬‬ ‫ان ناشر که حرفه اش نشر است چقدر باید بی اطالع‬ ‫باشدکهبهایناسانیفریبمی خورد؟‬ ‫لطفا مس��ئوالن امور از هر رده و طبق��ه ای وقتی را‬ ‫برای مطالعه مطبوعات و صفحات حوادث اگاه کننده و‬ ‫تنبیه دهنده ان اختصاص دهند‪ .‬چق��در جادوگر‪ ،‬چقدر‬ ‫رمال‪ ،‬چقدر غیبگو‪ ،‬چقدر ادم های شیاد که در این جامعه‬ ‫پرسهمی زنند‪.‬‬ ‫این همه خیانت به همس��ر‪ ،‬همدست شدن با یک‬ ‫غریبهبرایمردجوانیکهجراتکردهواردوادیهفتپیچ‬ ‫ازدواج شود چگونه در این جامعه که مبنایش اخالقی بوده‬ ‫اشاعهیافتهاست؟‬ ‫چرا زورگیری‪ ،‬قمه کش��ی واعتیاد این س��ان رواج‬ ‫یافتهاست‪.‬‬ ‫میزان جنایات و جرایم در گزارش های دوران اشغال‬ ‫کشور بین سال های‪ 1320‬تا‪ 1325‬را که دورانهرکی به هر‬ ‫کیوبلبشوبودبخوانیدوباامارجرایمامروزکهبسیاریاز‬ ‫انهاازفرط قباحتو شناعتاعالمنمی شودمقایسه کنید‪.‬‬ ‫گرچه جمعیت ان روز ایران‪ 16‬میلیون و میزان فقر و حتی‬ ‫گرسنگیمزمنبهدلیلفقداناذوقهبهمراتببیشتربوداما‬ ‫اخالقمانعاشاعهاینهمهبی اخالقیمی شد‪.‬‬ ‫امار حوادث مرا نگران و متوحش می کند‪ .‬مردمی را‬ ‫کهدرخیابان‪،‬محله‪،‬کوچه‪،‬مغاز هاواماکنعمومیمی بینم‬ ‫اغلبمودبومحترمونجیبوبی ازاروقانعهستند‪.‬پس‬ ‫کجاهستنداینسیلبزهکارانوتبهکارانومعتادانکهبرای‬ ‫دریافتشیشهوکراکوکریستالمرتکبهرجنایتوهر‬ ‫کارغیرطبیعیحتیپدرکشیومادرکشیومادربزرگ کشی‬ ‫می شوند‪.‬‬ ‫درجرایدخواندمگروهیازمهاجرینکشورهمسایه‬ ‫که هرگز خیال رفتن از ایران را ندارند و حتی بر تعدادشان‬ ‫روز به روز افزوده می شود در یکی از شهرها باند دزدی و‬ ‫تجاوزبهپسراندبستانیراتشکیلدادهبودند‪.‬‬ ‫چندین روز پیش سه جانی را که به دختران دانشجو‬ ‫در یکی از استان های مجاور تهران تجاوز می کردند به دار‬ ‫اویختند‪ .‬تصاویر دار زدن را در جراید چاپ می کنیم‪ ،‬در‬ ‫تلویزیون نمایش می دهیم‪ ،‬عده ای بیکار موبایل به دست‬ ‫چون تفریح و سرگرمی وکنسرت و ورزشبرای جوانان با‬ ‫بهایارزاندرکارنیست‪،‬گرددارجمعمی ایندوازلحظات‬ ‫احتضار یک محکوم به اعدام عکس و فیلم می گیرند و در‬ ‫اینترنتمی گذارندودرجهانحربه بهدستبیگانگانازمند‬ ‫می افتد که از زیرپا گذاشتن حقوق بشر در ایران ناله و ندبه‬ ‫دروغینسردهند‪.‬‬ ‫زندان ها را باید تفکیک کرد‪ .‬به بهانه جا نداشتن نباید‬ ‫هر متخلف کوچکی را در کنار جنایتکاری که می گوید‬ ‫هرگز پشیمان نیست جای داد‪ .‬اقایان وقت کتاب خواندن‬ ‫ندارند‪.‬داستانپرندهبازالکاترازرابخوانندکهیکجانیدر‬ ‫طول سال ها حبس دائم خود به چه دانشمند پرنده شناس‬ ‫شهیریتبدیلشد‪.‬‬ ‫در بدو انقالب س��یدمهدی بلیغ که صدها پرونده‬ ‫جنایت و ادم کش��ی داشت و از س��ال ‪ 1329‬در زندان ها‬ ‫می پلکید را بیرون اوردند و در م�لاء عام تیرباران کردند‬ ‫زیرا جامعه او را لکه ننگی بر جامه خود می دانست که با‬ ‫ترفندهای بسیار و با اگاهی از نقاط ضعف قانون و با رشوه‬ ‫وپارتیازمرگمی رهید‪.‬‬ ‫امروز صدها بل هزارها مهدی بلیغ در جامعه پرورده‬ ‫می ش��وند‪ .‬از عابر بانک که اختراع سودمندی است برای‬ ‫کالهبرداری استفاده می کنند‪ ،‬اختراع سودمند تلفن همراه‬ ‫کهدراینبیستسالخدماتشایانیبهانسان هاکردهاست‬ ‫(بهیادداریممسافرینهواپیماییکهسانحه ایبرایشانروی‬ ‫داده با استفاده از تلفن موبایل‪ ،‬امدادگران را به کویر لوت‬ ‫فرا خواندند)‪.‬‬ ‫به سارقین وجوه مشتریان بانک ها‪ ،‬این فرصت داده‬ ‫می شود که وارد بانک شوند‪ ،‬بدون انکه کسی به انان خیره‬ ‫ش��ود که در بانک برای چه بیهوده می لولند‪ ،‬مردمی که از‬ ‫صندوقوجهنقدیاتراولچکدریافتمی کنندرازیرنظر‬ ‫داشته و با موبایل به همدستان خود در خارج خبرمیدهند‬ ‫افشین خماند ‪ /‬روزنامه نگار‬ ‫افشین خماند برنامه‬ ‫هفت که به نقد‬ ‫فیلم های سینمایی‬ ‫می پردازد را نقد‬ ‫کرده است‬ ‫هنر اثبات کرده است‪ ،‬تجربه هایی که خیلی زود به دست‬ ‫فراموشی سپرده شدند‪ .‬اصوال هنرمند کسی است که برای‬ ‫محتوابهترینفرمممکنراانتخابمی کند‪.‬هنروقتیبهاوج‬ ‫می رسد که بهترین محتوا در بهترین فرم جای گرفته شود‪.‬‬ ‫شعر حافظ را در نظر بگیرید‪ ،‬قالب ها و اوزان شعری او در‬ ‫دست شاعران قبل و بعد از او بوده‪ ،‬محتوای اشعارش هم با‬ ‫روایت دیگران دیده شده اما انچه حافظ را یکتا می کند ان‬ ‫است که فرم و محتوا انچنان در هم تنیده شده که انگاربرای‬ ‫همخلقشده اند‪ ...‬اینبحثقابلتسریاستبهتمامدنیای‬ ‫هنر‪ ...‬انچه یک اثر هنری را بد می کند‪ ،‬عدم انتخاب فرم یا‬ ‫محتواییمناسباست‪،‬وگرنهانتخابفرمیامحتوایالگو‬ ‫برایاندازه گیریدیگراثارهنربانفسهنردرتضاداست‪...‬‬ ‫حتی گاهی تجربه های خالقانه در شکس��تن شیوه های‬ ‫رایج و کالسیک اگرچه ممکن است تجربه هایی چندان‬ ‫موفق و کارامد نباشد اما چون راه را برای تجربه های موفق‬ ‫باز می کند‪ ،‬ارزشمند است و منکوب و سرکوب کردن این‬ ‫تجربه ها و گرفتن جسارت تجربه های تازه به هیچ وجه‬ ‫به نفع هنر نیست‪( .‬طبیعی است فراموش نکرده باشید که‬ ‫تمامجمالتباالدرراستاینقدهایسینماییبرنامههفت‬ ‫نوشتهشد‪).‬‬ ‫هدف گذاری اثر‬ ‫در یک نق��د کامل و جامع بای��د نقدی چند وجهی‬ ‫داشت‪ ،‬در کنار نقدهای معطوف بر اثر‪ ،‬معطوف بر مولف‬ ‫و‪ ....‬باید نگاهی ویژه به نقد معطوف به مخاطب داشت‪.‬‬ ‫یک اثر هنری (در اینجا فیلمی سینمایی) در ابتدای زایش‬ ‫ خود و وقت��ی که هنوز ی��ک ایده اس��ت‪ ،‬هدف گذاری‬ ‫می ش��ود و منظور صاحب اثر در ارائه اثر معلوم می شود‪.‬‬ ‫ما در مدینه فاضله زندگی نمی کنی��م و تمام مخاطبان ما‬ ‫فیلسوف نیستند پس طبیعی است که در هدف گذاری ها‬ ‫گاهیفقطسرگرمی صرفمدنظرباشد‪.‬همهفیلم هابرای‬ ‫فرهنگ سازیساختهنمی شوند‪.‬پسدرنقداثرهنرییایک‬ ‫فیلمسینماییبایدمخاطبیکهقراراستاثرراببینددرنظر‬ ‫گرفت‪،‬حالممکناستیکفیلمسینماییسرگرمکنندهیا‬ ‫کمدی‪،‬درانتخابفرمومحتوااشتباهکردهباشدواثرخوبی‬ ‫ل نباشد‪،‬این‬ ‫نباشدو اصالهنرمند صاحب اثر‪،‬هنرمنداکم ‬ ‫درست است و قابل انکار نیست‪ ،‬اما اینکه برخی ژانرهای‬ ‫سینمایی را تنها به این دلیل که با سلیقه ما همگون نیست‬ ‫برانیم‪،‬بزرگتریناشتباهیکنقد کنندهاست‪.‬اگرقراربوددر‬ ‫سالهمهفیلمسازهایدنیافیلم هاییباالمان هایسینمایی‬ ‫یمی شدکههمه‬ ‫برگمانبسازنددیگرسینماتبدیلبهجهنم ‬ ‫از ان فراری می شدند‪.‬‬ ‫شستن چشم ها‬ ‫مشکلبزرگنقدهایبرنامهتلویزنیهفت‪،‬فرم گرایی‬ ‫نیستومشکلبزرگاینبرنامهایناستکهاینفرم گرایی‬ ‫رامی خواهدبهعنوانیکاصلبهمخاطبالقاکند‪.‬‬ ‫خوباستازموالنابیاموزیمکه«قافیه اندیش»نباشیم‬ ‫ونگذاریممفاعیلن‪،‬مفاعیلن‪،‬مفاعیلنمارابکشد‪.‬‬ ‫در فیلم «انجمن شاعران مرده» در انتهای فیلم وقتی‬ ‫معلم نوگرا جای خود را به مدیر سخت گیر می دهد‪ ،‬مدیر‬ ‫ازبچه هامی خواهدکهدوبارهبهصفحه ایکهازکتابخود‬ ‫پاره کرده اند رجوع کنند و برای هنر فرمول در نظر بگیرند‪،‬‬ ‫بچه ها باالی میزشان می روند تا ان تعلیم معلم جوان در‬ ‫خاطرشان باقی بماند که همیشه دنیا را از یک جا مشاهده‬ ‫نکنیم‪ .‬وظیفه هنر و هنرمند این است که همواره دنیا را از‬ ‫جاییتازهوبانگاهیتازهتماشاکند‪g.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مناقشهبااینسوالاغازمی شود؟‪...‬ایاانصفحه‬ ‫کاغذ را باید پاره کرد یا خیر‪ ...‬کدام صفحه کاغذ؟ اگر‬ ‫فیلم «انجمن شاعران مرده» را ندیده اید هم خیلی مهم‬ ‫نیست‪ ،‬می گویم جریان از چه قرار است‪ .‬در صحنه ای‬ ‫از این فیلم جان کتینک‪ ،‬معلم جوان و نوگرای ادبیات‬ ‫یک مدرسه به دانش اموزان دستور می دهد صفحه ای‬ ‫ازکتابدرسیراکهمی خواهدبرایادبیاتفرمولپیدا‬ ‫کند‪،‬پارهکنندوفارغازبایدهاونبایدهایجبری‪،‬هنررا‬ ‫خالقانهبشناسند‪.‬وقتیمعلمباسرگشتگیدانش اموزان‬ ‫مواجهمی شود‪،‬می گوید‪«:‬پارهکنید‪،‬بهشمامی گویمکه‬ ‫پاره کنید‪ ،‬انجیل نیست که می ترسید‪ ».‬البد نیاز به این‬ ‫توضیحواضحاتنیستکهمعنیاینحرفاناست‬ ‫کهدرتعریفهنرهیچچیزمقدسیوجودنداردوهمه‬ ‫قواعدوقوانینخیلیراحتمی توانندشکستهشوندو‬ ‫حرف نویی را برزبان اورد‪.‬‬ ‫بحث ما با نقدهای سینمایی برنامه هفت دقیقا‬ ‫از همین جا شروع می شود‪ .‬منتقد محترم این برنامه‬ ‫«مسعودفراستی»انقدربرسلیقه هایشخصیخودکه‬ ‫غالباسلیقهکالسیکاست‪،‬پافشاریمی کندکهگویی‬ ‫قرارنیستسلیقه هایدیگرمحترمشمردهشوند‪.‬این‬ ‫منتقد حق دارد سلیقه خودش را داشته باشد و برهمه‬ ‫یدانید‬ ‫واجباستکهبهاینسلیقهاحترامبگذاریمامام ‬ ‫اشکال کار کجاست؟ همیشه ضمیر «من» در نقدهای‬ ‫برنامه هفت غایب است‪ ،‬جمله ای نظیر‪« :‬من اینگونه‬ ‫فکرمی کنم»‪«،‬مناینفیلمرامی پسندم»‪«،‬مناینمدل‬ ‫فیلمرادوستدارم»‪«،‬منازاینفیلمخوشمنیامد»‪«،‬من‬ ‫از بازی فالن بازیگر لذت نبردم» و‪ ...‬چون بدون ضمیر‬ ‫«من»برزبانمی ایند‪،‬تبدیلبهیکحکممی شوند‪.‬چون‬ ‫در حذف این «من» فروتنی دیده نمی شود‪ ،‬سلیقه های‬ ‫دیگر‪ ،‬من های دیگر و نگاه من های دیگر به طور کامل‬ ‫نادیده گرفته می ش��ود و این همان جایی اس��ت که‬ ‫نقدهایاینبرنامهرادل ازارمی کند‪.‬‬ ‫هنرمند کیست؟‬ ‫هنرمندکیست؟ابزارشچیست؟ درخلوت ترین‬ ‫تعریف هنر‪ ،‬دو ابزار در دس��ت هنرمند است؛ فرم و‬ ‫محتواکهبایکتمثیلبرایسهولتادارکمی توانان‬ ‫را به ظرف و مظروف شباهت داد‪ ،‬فرم؛ ظرف است و‬ ‫محتوا چیزی است که در درون ظرف ریخته می شود‪،‬‬ ‫حاال اولویت با کدام است‪ ،‬ظرف یا مظروف؟ فرم یا‬ ‫محتوا؟برخالفنظرمنتقدبرنامههفت‪،‬اولویتباهیچ‬ ‫کدام از این دو ابزار هنرمند نیست‪ .‬فرم و محتوا اصال‬ ‫مقوله های در «عرض» یکدیگر هستند و نباید ارتباط‬ ‫طولی برای انها قائل شویم‪ ،‬نه فرم بر محتوا می چربد‬ ‫و نه محتوا بر فرم‪ ،‬ای��ن را تجربه های رادیکال تاریخ‬ ‫در نقد نقدهای برنامه هفت‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫که به محض خروج مشتری به او حمله ور شوند‪ ،‬یا چرخ‬ ‫اتومبیلش را پنچر کنند و وجوهش را بربایند‪.‬صفحات‬ ‫حوادث جراید را یک بار دیگر ورق بزنید‪ .‬خدا پدر پایگاه‬ ‫خبری پلیس و خبرنگاران را بیامرزد که به مردم هش��دار‬ ‫می دهند که فریب نخورند‪ ،‬مراقب جان و مال و ناموس‬ ‫خود باشند‪ .‬این هش��دارها به نفع مردم است اما تکلیف‬ ‫دولت‪،‬گروه های اجتماعی‪ ،‬ارباب مناب��ر‪ ،‬وعاظ‪ ،‬رادیو‪،‬‬ ‫تلویزیون‪ ،‬روزنامه ها‪ ،‬دبیران و اموزگاران چه می شود که‬ ‫باید در برنامه ها‪ ،‬در مقاالت‪ ،‬در وعظ روی منبر سیئات این‬ ‫اعمالسوءرابرشمرند‪.‬جامعه ایکهرویبهبیقانونیرود‬ ‫سرنوشتچندانخوبیدرانتظارندارد‪.‬شقاوت‪،‬بیرحمی‪،‬‬ ‫بی انصافی‪ ،‬اخاذی به صورت عادت در می اید‪ ،‬از ان سو‬ ‫خیرین مدرسه ساز هفتصد میلیارد تومان برای ساختن‬ ‫مدارس در نقاط محروم می پردازند‪ ،‬از این س��و این همه‬ ‫اخبار دردناک می خوانیم و می شنویم‪ .‬کار به جایی رسیده‬ ‫که خود پلیس مورد حمله منجر به مرگ قرار می گیرد‪ .‬در‬ ‫ترکیه تصاویر پلیس و ژاندارم ه��ای در حال انجام وظیفه‬ ‫را درشت در جراید چاپ می کنند‪ .‬در اینجا حتی نام انها‬ ‫در جایی منعکس نمی شود‪ .‬تبهکاران بالقوه نیز برای خود‬ ‫استدالل هاییدارند‪.‬متجاوزینهمهازشکممادرجنایتکار‬ ‫و متجاوز خلق نشده اند‪ .‬در جامعه امروزی قرار است همه‬ ‫شبلی و با یزید بسطامی شوند اما نمی ش��وند‪ .‬ازدواج به‬ ‫صورت امر محال درامده است‪.‬‬ ‫هزاران بل صدها هزاران زن ش��وهر از دس��ت داده‬ ‫مجبورند تا پایان عمر مجرد بمانن��د‪ ،‬میلیون ها دختر دم‬ ‫بخت وجود دارند که کسی برای خواستگاری شان پاپیش‬ ‫نمی گذارد‪ ،‬همه این محرومیت ها دس��ت به دست هم‬ ‫می دهدواینهمهحادثهافرینیمی شود‪.‬‬ ‫در اخب��ار روز‪ 23‬اب��ان‪ 1390‬اورده ش��ده بود‪45‬‬ ‫طالفروش در مشهد به اتهام خرید از مال فروشان طال و‬ ‫جواهرات مس��روقه از طالفروشی های مشهد براساس‬ ‫اعترافدزدانمسلحشناساییوبازداشتشدند‪.‬برایمباور‬ ‫نکردنی بود‪ .‬سقوط اخالقی تا چه حد و به چه قیمتی‪ .‬در‬ ‫سرقت هایمسلحانهمشتیاشرارسنگدلووحشیدرشهر‬ ‫مقدس مشهد طی پنج سال گذشته عده ای از طال فروشان‬ ‫کشتهاند‪.‬‬ ‫مشهدیرابهضربرگبارمسلسلیااسلحهکمری ‬ ‫خاطره قتل طال فروشی جوان که تازه داماد شده در نوروز‬ ‫یکی از سال های اخیر را از یاد نمی بریم‪ .‬با سابقه دوستی با‬ ‫استاندارمحترمخراسانبهایشانتلفنکردم‪.‬استاندارمحترم‬ ‫خراسان رضوی بیش از من نگران و افسرده بود و فرمود‬ ‫شورایامنیتاستانراتشکیلدادهواینغدهچرکینرانابود‬ ‫خواهیمکرد‪.‬حالبنگریدکهطالفروشمشهدی‪،‬ان هم‪45‬‬ ‫تن‪،‬طالییکهبهخونهمکارشوهمقطارشوهمصنفش‬ ‫گلگون است را از ادمکش دزد می خرد و در کوره ذوب‬ ‫می کندتامنفعتببرد‪.‬اینطال فروشانایانمازمی خوانند؟‬ ‫ایا روزه می گیرند؟ ایا تظاهر به دینداری می کنند؟ سقوط‬ ‫ارزش هایاخالقیراازهمینجامحاسبهکنید‪.‬‬ ‫راستیبهکجاخواهیمرسید‪.‬‬ ‫باز در اخبار امده بود معاون سازمان صنعت‪ ،‬معدن و‬ ‫تجارتاستانتهراندراختالفیبارئیسکلاینسازماندر‬ ‫تهران دست به اسلحه برده و به طرف صورت او با تپانچه‬ ‫شلیک کرده است‪ .‬استغفراهلل‪ .‬دوره دوره اخرالزمان است‬ ‫و معموال یک معاون س��ازمان صنعت‪ ،‬معدن و تجارت‪،‬‬ ‫یک مهندس‪ ،‬یک فوق لیسانس علوم اقتصادی یا معدنی‬ ‫یا مهندس در رشته های ذی ربط است‪ .‬راستی او چگونه‬ ‫اسلحهباخودحملمی کندوهنگاممراجعهبهرئیسخود‬ ‫برای او هفت تیر می کش��د؟ مغز من از درک این موضوع‬ ‫ناتوان است‪ ،‬برایم تصور ناپذیر است شخصی که جای‬ ‫سه مقام در وزارت صنایع پیشین‪ ،‬وزارت معادن و فلزات‬ ‫و وزارت بازرگانی نشسته است در جلسه اداری دست به‬ ‫اسلحهببرد؟!‪g‬‬ ‫اول شخص مفرد غایب است‬ ‫‪31‬‬ ‫سیاست ‬ ‫متهمان یک پرونده‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫گزارشی از روند پرونده اختالس سه هزار میلیاردی‬ ‫‪1‬‬ ‫متهمان دیروز؛متهمان امروز‬ ‫از زمان افشای اختالس س��ه هزار میلیارد تومانی‪ ،‬برخی افراد‪ ،‬گروه ها و جریانات سیاسی و حتی برخی رسانه ها اقدام به ایراد اتهام به افراد یا گروه های مختلف‬ ‫کردند؛ از اتهام افکنی علیه امیرمنصور اریا در ابتدای افش��ای پرونده اختالس گرفته تا پاس��خ اخیر بانک مرکزی به اتهامات وارد ش��ده از سوی سید محمد جهرمی‪ ،‬‬ ‫مدیرعامل سابق بانک صادرات‪ .‬اگر در ابتدای افشای اختالس‪ ،‬رسانه ها در یادداشت ها یا تحلیل های خود‪ ،‬افراد یا گروه های مختلف را به دست داشتن در اختالس‬ ‫بزرگ متهم می کردند‪ ،‬اما مدتی بعد‪ ،‬این چهره های شناخته شده سیاس��ی بودند که با اتهام افکنی های خود در زمینه اختالس به تیتر اصلی رسانه ها تبدیل شدند‪ .‬اینها‬ ‫همه در حالی بود که بر اس��اس قوانین موضوعه‪ ،‬هیچ فرد یا گروهی حق ندارد فرد یا گروه دیگر را پیش از اثبات جرم در دادگاه به دس��ت داشتن در تخلفی خاص‪،‬‬ ‫مجرم یا متهم بنامد‪ .‬در این گزارش به بررس��ی اتهام افکنی ها در ماجرای اختالس اخیر پرداخته ایم‪.‬‬ ‫«شخصی که مرتکب این اختالس شده از طریق‬ ‫یکی از ش��عب بانک صادرات و با گرفتن مشاوران و‬ ‫کارشناسان بانکی اقدام به تهیه اعتباری اسنادی خارج‬ ‫از عرف بانکداری‪ ،‬خارج از سیستم نرم افزاری بانک‬ ‫و حدود اختیارات و بدون ثبت در دفاتر و مس��ئولیت‬ ‫شعبه‪ ،‬البته با دادن رشوه یک میلیارد تومانی به رئیس‬ ‫ش��عبه می کند‪ .‬در حالی که طبق اعالم بانک صادرات‬ ‫برای صدور اس��ناد اعتباری بیش از دو میلیارد تومان‬ ‫باید تاییدیه مرکز دریافت می شد‪ .‬به هر حال شخص‬ ‫اختالس کننده با دریافت این اس��ناد اعتب��اری اقدام‬ ‫به واگ��ذاری و تنزیل در هفت بانک دیگ��ر کرده و در‬ ‫سررسید با گرفتن اعتبار بیشتر نسبت به تسویه اسناد‬ ‫قبلی اقدام می کرد و به همی��ن دلیل حجم اختالس به‬ ‫حدود سه هزار میلیارد تومان رسیده است‪ .‬با بررسی‬ ‫شماره س��ریال قراردادها و همچنین بررسی و تحلیل‬ ‫حجم اعتبارات و تناس��ب میزان کارمزدها‪ ،‬کارکنان و‬ ‫مسئوالن بانک صادرات متوجه این موضوع می شوند‪.‬‬ ‫‪32‬‬ ‫عمده این قضیه هم در سال مالی ‪ 89‬و جاری رخ داده که‬ ‫به دلیل جعل و تبانی در عدم انعکاس رویدادها در دفاتر‬ ‫و عدم دریافت اطالعات توسط سازمان حسابرسی رخ‬ ‫داده است‪ .‬مرتکب این اختالس بعد از تاسیس بانک‬ ‫اریا از طریق اورده نقدی ‪ 10‬درصدی خود و منابع مالی‬ ‫مردمی و دیگران‪ ،‬اقدام به خریداری شرکت هایی مانند‬ ‫فوالد خوزستان ‪ ،‬تراورس و اکسین می کند‪ .‬در این میان‬ ‫با بریز و به پاش هایی هم که در شرکت فوالد خوزستان‬ ‫کرده موجب گرفتاری های بیش��تری شده است‪ ».‬این‬ ‫سخنان اکبر س��هیلی پور‪ ،‬رئیس س��ازمان حسابرسی‬ ‫اغاز ایراد اتهامات بود‪ .‬او گرچه به نام خاصی اش��اره‬ ‫نکرد اما بعدها با افش��ای اطالعاتی که در رسانه ها نیز‬ ‫منتشر شد‪ ،‬مشخص ش��د که منظور او کسی نبود جز‬ ‫امیرمنصور اریا‪ .‬پس از او نیز گروه��ی از نمایندگان‬ ‫مجلس با ایراد اتهاماتی نسبت به امیرمنصور اریا – که‬ ‫او را «الف‪.‬خ» می نامیدند – به دنبال یافتن مقصر اصلی‬ ‫این تخلف بودند‪.‬‬ ‫فرار خاوری‪ ،‬واکنش جهرمی ‬ ‫چن��دی بعد‪ ،‬پ��س از انکه محمودرض��ا خاوری‬ ‫مدیرعامل س��ابق بانک ملی و س��ید محم��د جهرمی‬ ‫ مدیر عامل س��ابق بانک صادرات گرفتار استعفا و عزل‬ ‫شدند‪ ،‬به بیان اتهاماتی علیه یکدیگر پرداختند‪.‬‬ ‫خاوری در نامه اس��تعفای خود انگشت اتهام را به‬ ‫سوی بانک صادرات نشانه رفت و نوشت‪« :‬ریشه اصلی‬ ‫این سوءاستفاده در بانک صادر کننده اعتبارات اسنادی‬ ‫بوده و تردیدی در مسئولیت بانک صادرات نیست‪ »...‬اما‬ ‫جهرمی در پاسخ به این اتهام دست به قلم شد و در نامه ای‬ ‫نوشت‪ :‬حق این بود که بنده پس از کشف این فساد بزرگ‬ ‫در شبکه بانکی که منشا ان از سال ‪ 1388‬ـ قبل از حضور‬ ‫بنده در بانک صادرات ـ با تبانی یک رئیس شعبه و مالک‬ ‫یک کارخانه شروع شده بود‪ ،‬از مردم عزیز عذرخواهی‬ ‫می کردم و استعفا می دادم‪...‬‬ ‫جهرمی با اشاره به اتهاماتی که از هر جانب به او وارد‬ ‫می شد‪ ،‬به نشست خبری خود نیز اش��اره کرد‪« :‬مجبور‬ ‫دستگیری پورمحمدی‪ ،‬واکنش دولت‬ ‫بعدازظهر پنجشنبه پنجم ابان ماه‪ ،‬سایت‪ 24‬انالین‬ ‫از بازداش��ت حمید پورمحمدی قائم مقام بانک مرکزی‬ ‫خبر داد؛ خب��ری که با واکنش مقام��ات دولتی از جمله‬ ‫محموداحمدی نژادرئیس جمهورومحمودبهمنیرئیس‬ ‫کل بانک مرکزی مواجه شد‪ .‬این اتفاق در حالی رخ داد که‬ ‫محسنی اژه ای یک شب پیش از دستگیری پورمحمدی‬ ‫در مراس��م تودیع و معارفه دادستان شیراز از دستگیری‬ ‫دو نفر از متهمان پرونده اختالس خبر داد و البته اسامی و‬ ‫شغلانهاراافشانکرد‪ .‬دستگیریپورمحمدیدرنخستین‬ ‫همایش تبیین طرح تحول نظام بانکی موضوعی بود که‬ ‫مورد سوال خبرنگاران قرار گرفت و احمدی نژاد و بهمنی‬ ‫درباره ان سخن گفتند‪.‬‬ ‫احمدی نژاد در بخشی از س��خنان خود با اشاره به‬ ‫تخلف سه هزار میلیارد تومانی اخیر گفت‪« :‬یکی دیگر‬ ‫سوءاستفاده می کند‪ ،‬فحش ان را همه می خورند‪ .‬شش‬ ‫سال پیش گفتیم سیستم بانکی را اصالح کنید‪ ،‬انها امدند‬ ‫ومقابلهکردند‪.‬همان هاییکهمدعیاصالحسیستمبانکی‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫ورود اژه ای به پرونده‬ ‫مدتی بعد‪ ،‬غالمحسین محسنی اژه ای‪ ،‬دادستان کل‬ ‫کشور که از سوی ایت اهلل املی الریجانی به عنوان ناظر‬ ‫پرونده انتخاب شده‪ ،‬در اظهاراتی اعالم کرد که بر اساس‬ ‫قانون اگر کسانی مطلع باش��ند که در زیر مجموعه شان‬ ‫تخلفی این چنینی اتفاق افتاده و اطالع ندهند‪ ،‬به عنوان‬ ‫معاون همین جرم با انها برخورد می شود؛ مصداق این‬ ‫مساله هم بانک مرکزی است که ادعا کرده از ‪ ۴۰‬روز قبل‬ ‫از این مساله اطالع پیدا کرده در صورتی که باید گفت اگر‬ ‫شما از این قضیه اطالع پیدا کردید چرا به دستگاه قضایی‬ ‫اطالع ندادید؟‬ ‫واکنش بانک مرکزی به سومین نامه جهرمی ‬ ‫پس از انکه سید محمد جهرمی‪ ،‬مدیرعامل سابق‬ ‫بانک صادرات با انتشار سومین نامه خود پیشنهاداتی را‬ ‫ارائه کرد‪ ،‬بانک مرکزی با انتشار بیانیه ای زبان به انتقادات‬ ‫شدید از این مدیر سابق بانکی گشود‪« :‬ارائه پیشنهادهای‬ ‫اصالحی از س��وی مدیرعامل سابق یک بانک متخلف‬ ‫و ظاهر ش��دن وی به عنوان یک «منجی» هم شنیدنی و‬ ‫تامل برانگیز است و هم مفهوم عالج بیماری پس از مرگ‬ ‫را در ذهن متبادر می کن��د‪ .‬در مدت تصدی جناب اقای‬ ‫جهرمی به عنوان مدیرعامل بانک صادرات ایران و عضو‬ ‫شورای پول و اعتبار‪ ،‬این فرصت برای ایشان فراهم بود تا‬ ‫توصیه هایخودرادرواحدهایزیرمجموعهاجرایییادر‬ ‫شورای پول و اعتبار مطرح نمایند‪ .‬در حال حاضر شایسته‬ ‫است‪ ،‬ایشان به جای تشویش اذهان عمومی‪ ،‬نگاهی به‬ ‫کارنامهچندسالهخوددرمناصبیادشدهانداختهونسبت‬ ‫به ریشه های سوءاستفاده اخیر اگاهانه‪ ،‬صحیح و از روی‬ ‫انصاف قضاوت کند‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫ش��دم مصاحبه نمایم و برخی از ابعاد گسترده این فساد‬ ‫را در بخش های بانکی و مس��ئوالن اجرایی برای مردم‬ ‫بازگو کنم و با پیگیری های جدی تری از گذشته‪ ،‬به دنبال‬ ‫عوامل اصلی این فس��اد در بانک مرکزی و بدنه دولت و‬ ‫شبکه بانکی باشم‪ ،‬اما این مصاحبه برای این عوامل گران‬ ‫تمام شد‪ ».‬او در این نامه همچنین برای اولین بار خبر از‬ ‫فرار خاوری به کان��ادا داد‪« :‬با فرار اقای خاوری به کانادا‬ ‫ی و دستپاچگی شده اند‪.‬‬ ‫برخی از انان دچار س��ردرگم ‬ ‫اقای خاوری که با توجه به گستردگی فساد در بانک ملی‬ ‫در این پرونده و پرونده های دیگر‪ ،‬احتمال دس��تگیری‬ ‫خود را به خاطر ارتباط با این پرونده ها و عوامل پشت پرده‬ ‫انها می داد به کانادا رفت و اکنون عوامل مرتبط با وی در‬ ‫بانک مرکزی و دولت درصدد رفع و رجوع این فرار‪ ،‬که‬ ‫با کمک و پشتیبانی برخی از انان انجام گرفته‪ ،‬هستند و از‬ ‫ ترس گسترده تر شدن ابعاد این موضوع با شخص اصلی‬ ‫پیگیری کننده و شکایت کننده اصلی این پرونده برخورد‬ ‫کردند‪ ».‬جهرمی سواالتی را در خصوص واگذاری زمین‬ ‫به گروه اریا و انتخاب کنن��دگان خاوری به مدیرعاملی‬ ‫بانک مل��ی – در حالی که اقامت کانادا را داش��ت – نیز‬ ‫مطرح کرد‪ .‬با انتشار این نامه‪ ،‬بار دیگر نوبت به بانک ملی‬ ‫رسید؛ حسین دشتی‪ ،‬سخنگوی این بانک اعالم کرد که‬ ‫خاوری در «ماموریت مجاز» خارج از کشور به سر می برد‬ ‫و به زودی به کشور بازخواهد گشت؛ ادعایی که هنوز هم‬ ‫رنگ واقعیت به خود نگرفته است‪.‬‬ ‫همچنیناسنادیمنتشرشدکهادعامی کرداسفندیار‬ ‫رحیم مش��ایی‪ ،‬رئیس دفتر رئیس جمهور در نامه ای به‬ ‫وزیران اقتصاد و راه خواستار تسریع در واگذاری سهام‬ ‫ش��رکت فوالد خوزس��تان به عامل اصلی اختالس سه‬ ‫هزار میلیارد تومانی شده است‪ .‬این ادعا اما از سوی دفتر‬ ‫رئیسجمهورتکذیب شد‪.‬‬ ‫هس��تند‪ ».‬رئیس جمهور در ادامه عنوان کرد‪« :‬چرا انتقام‬ ‫از ملت می گیرید‪ .‬انها که رشوه داده و تخلف کرده اند و‬ ‫پشتیبانی نفوذی داشتند را دستگیر و محاکمه کنید‪ ،‬چرا‬ ‫قائم مقام بانک مرکزی را دستگیر کردید‪ .‬همان مدیرعاملی‬ ‫که این تخلف در ان بانک رخ داده در تاریخ هشتم خرداد‬ ‫به رغم تاکیدات و تذکرات قبلی باز هم تسهیالت جدید‬ ‫داده است‪ ».‬او با تاکید بر اینکه قائم مقام بانک مرکزی را‬ ‫تحت فشار قرار دادند و گفتند بگو فالنی پشتیبانی کرده تا‬ ‫تو را ازاد کنیم‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬چهار سال پیش یک اقایی از‬ ‫دو بانک پول گرفته بود تا جنس وارد کند‪ ،‬پول را گرفت اما‬ ‫هیچ جنسی وارد نکرد‪ .‬ان فرد پول را به بازار مسکن برده‬ ‫بود‪ ».‬احمدی نژاد اکثر مدیران بانکی را جزو افراد خوب‬ ‫دانست و با اشاره به تخلف اخیر بانکی خاطرنشان کرد‪:‬‬ ‫«این کارها بهانه ای برای حمله به سیستم بانکی و دولت‬ ‫است و می خواهند فضای کسب و کار و اقتصاد کشور که‬ ‫روبه رشد است را تحت فشار قرار دهند‪ .‬ما قوه مجریه‬ ‫هستیم که کارها را طبق روال به سیستم بانکی می گوییم و‬ ‫اعالم می کنیم که این کار را بکنید‪ ،‬اما چرا غیر از قوه مجریه‬ ‫دخالتمی کنندوبهبانک هانامهمی دهندکهاینتسهیالت‬ ‫را بده یا ان بدهی را امحا کن‪».‬‬ ‫وی گفت‪« :‬یک ج��وری جلوه می دهند که تحقیر‬ ‫دولت و سیستم بانکی است و این نامردی است و نامردی‬ ‫هم جواب دارد‪ .‬کار سیاسی با منافع ملی و اقتصاد جواب‬ ‫نمی دهد‪».‬احمدی نژادخطاببهمدیرانبانکییاداورشد‪:‬‬ ‫«یکی از اهداف این سروصداها این است که نگذارند شما‬ ‫کار کنید یا کار را کند کنند یا پیشرفت ایران دچار خدشه‬ ‫شود‪ ،‬در حالی که همه می دانند این دولت پرچمدار مقابله‬ ‫با این کارهاس��ت و وارد زد و بندهای اصحاب قدرت‬ ‫نشده ایم‪ ،‬اما انها می خواهند کارها را سست کنند تا دست‬ ‫کس��ی به کار نرود‪ ».‬وی تصریح کرد‪« :‬هر کسی نامه داد‬ ‫اگر ان طرف استحقاق داش��ت به او بدهید و اگر ندارد‬ ‫به او ندهید و محکم کنترل کنید و اجازه ندهید خدمات‬ ‫ارزشمند شما با یکی‪ ،‬دو تا کوتاهی زیر سوال برود‪».‬‬ ‫احمدی نژاد همچنین تاکید کرد‪« :‬بنده اگر به کسی‬ ‫ظلم ش��ود‪ ،‬پایش می ایس��تم و اگر برای تک تک شما‬ ‫مدیران هم ظلم ش��ود‪ ،‬پایتان می ایس��تم‪ ».‬این موضوع‬ ‫تنها به گفته های احمدی نژاد محدود نش��د و رئیس کل‬ ‫بانک مرکزی از دستگیری پورمحمدی سخت اظهار تاثر‬ ‫و ناراحتی کرد و گفت‪« :‬هجمه های وارده به بانک مرکزی‬ ‫بی انصافی اس��ت‪ ،‬بانک مرکزی نگران تحریم نیس��ت‬ ‫بلکه نگران هجمه های داخلی اس��ت و اگر این بانک را‬ ‫تحت فشار قرار دهند کل نظام با مشکل مواجه می شود‪».‬‬ ‫محمود بهمن��ی در جم��ع خبرن��گاران در مورد‬ ‫دس��تگیری پورمحمدی گفت‪« :‬این موضوع توس��ط‬ ‫قوه قضائیه مورد رسیدگی قرار می گیرد‪ ،‬اما نظام بانکی‬ ‫کشورمان دارای پاکترین کارمندان است‪».‬‬ ‫رئی��س کل بانک مرکزی ب��ا تاکید ب��ر اینکه نباید‬ ‫بی انصافی کرد‪ ،‬از دستگیری پورمحمدی سخت اظهار‬ ‫تاثر و ناراحتی کرد و گف��ت‪« :‬هجمه های وارده به بانک‬ ‫مرکزیبی انصافیاست‪.‬بانکمرکزینگرانتحریمنیست‬ ‫بلکه نگران هجمه های داخلی است و اگر بانک مرکزی را‬ ‫تحت فشار قرار دهند کل نظام با مشکل مواجه می شود‪».‬‬ ‫وی با بیان اینکه فردی سیاسی نیستم ولی باید برخوردها‬ ‫با بانک مرکزی اصولی تر باشد و به دشمنان دست اویزی‬ ‫ندهیم‪ ،‬از رسانه ها در برخورد با اخالل در شبکه بانکی‬ ‫انتقاد کرد و گفت‪« :‬ایران هم اکن��ون با محدودیت های‬ ‫بین المللی مواجه است و باید این امر را مد نظر قرار داد‪».‬‬ ‫این در حالی بود که زمان زیادی از قرائت گزارش‬ ‫کمیس��یون اصل ‪ 90‬مجل��س درباره تخلف س��ه هزار‬ ‫میلیاردی اخی��ر در صحن علنی نمی گذش��ت‪ .‬در این‬ ‫گزارش تاکید شده بود که رئیس کل بانک مرکزی در سال‬ ‫‪ 89‬در مورد سوءاستفاده های مالی گروه اریا و ضرورت‬ ‫تجدیدنظر در نحوه تعامل با گروه یاد ش��ده خطاب به‬ ‫قائم مقام بانک مرکزی نوش��ته اس��ت‪« :‬جن��اب اقای‬ ‫پورمحمدی‪ ،‬با سالم‪ ،‬سریعا دس��تور رسیدگی (اعزام‬ ‫بازرس) در صورت صحت قبل از بررسی جامع جلوی‬ ‫هر گونه تسهیالت گرفته شود و رونوشت به کمیسیون‬ ‫اصل ‪ 90‬مجلس نیز ارسال ش��ود‪ ».‬متعاقب این دستور‬ ‫بازرسان بانک مرکزی از شعبه مرکزی بانک ملی بازرسی‬ ‫کرده و تخلفات این ش��عبه را در ارتباط با گروه اریا به‬ ‫قائم مقام گزارش می نمایند و به رغ��م تخلفات عدیده‬ ‫گزارش شده‪ ،‬هیچ گونه اقدام اصالحی از سوی قائم مقام‬ ‫بانک مرکزی صورت نپذیرفته و گ��زارش مذکور برای‬ ‫کمیسیون اصل‪ 90‬نیز ارسال نشده است‪ ».‬در بخش پایانی‬ ‫این گزارش نیز عنوان ش��ده که قائم مقام بانک مرکزی‬ ‫جلس��اتی را با حضور مدیران عامل بانک های دولتی و‬ ‫خصوصی و رئیس دفتر ریاست محترم جمهور تشکیل‬ ‫داد که به رغم اظهارات وی مبنی بر تنظیم صورتجلسات‪،‬‬ ‫ویحاضربهارسالکاملانبهکمیسیوننگردید‪،‬بنابراین‬ ‫پیشنهاد می شود که قائم مقام بانک مرکزی از مقام خود‬ ‫استعفا داده یا عزل شود‪.‬‬ ‫مواردی که در این گزارش ذکر شده بود – از جمله‬ ‫انجا که بانک مرکزی را در این خصوص مقصر خواند – از‬ ‫سوی برخی دیگر نیز تکرار شد؛ از جمله از سوی کاظم‬ ‫دوست حسینی‪ ،‬مدیرعامل صندوق ضمانت صادرات‪.‬‬ ‫وزیر از کمند استیضاح گریخت‬ ‫اتهام نمایندگان مجلس به وزیر اقتصاد اتهامی دیگر‬ ‫در پرونده اختالس ب��ود؛ انها با تقدیم نامه اس��تیضاح‬ ‫سید شمس الدین حسینی به هیات رئیسه مجلس رسما‬ ‫اتهام دست داشتن در اختالس را به حسینی وارد کردند‪.‬‬ ‫در روز اخت�لاس اما ماجرا به گون��ه ای دیگر رقم‬ ‫خورد‪ .‬حس��ینی در مجلس با دفاع جانان��ه الریجانی‬ ‫توانست باری دیگر اعتماد نمایندگان را به خود جلب‬ ‫کند‪ 141 .‬رای موافق نمایندگان به وزیر اقتصاد نش��ان‬ ‫از تاثیرگذاری سخنان الریجانی در دفاع از وزیر دولت‬ ‫داشت‪ .‬این اقدام الریجانی اگرچه با انتقاداتی مواجه شده‬ ‫و از نگاه برخی افراد «انتخاباتی» تلقی می شود‪ ،‬اما بی شک‬ ‫می توان ان را اقدامی قانونی دانست؛ تنها به این دلیل که‬ ‫نباید بدون برگزاری دادگاه کس��ی را مجرم دانست‪ .‬از‬ ‫س��وی دیگر عذرخواهی وزیر اقتص��اد از مردم گرچه‬ ‫اقدامی نمادین تلقی می شود‪ ،‬اما می تواند فتح بابی باشد‬ ‫برای سیاستمدارانی که از عذرخواهی در برابر اقدامات‬ ‫اشتباه خود از یک عذرخواهی ساده امتناع می ورزند‪g .‬‬ ‫‪33‬‬ ‫ماجرای‬ ‫یک اتهام‬ ‫سیاست‬ ‫‪2‬‬ ‫نگاهی به کارنامه کاری‬ ‫سید محمد جهرمی که جدال او‬ ‫با بانک مرکزی همچنان ادامه دارد‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫جهرمی فعالیت های سیاسی خود را با‬ ‫ ‬ ‫سید محمد‬ ‫حضور در بنیاد مستضعفان و جانبازان اغاز کرد؛ انجا‬ ‫که ریاست بنیاد مستضعفان و جانبازان استان گیالن به‬ ‫مدت شش ماه به عنوان اولین مسئولیت رسمی پس از‬ ‫جهرمی بعدها‬ ‫ ‬ ‫پیروزی انقالب اسالمی به او اعطا شد‪.‬‬ ‫فعالیت خود در بنیاد مستضعفان و جانبازان را ادامه داد‬ ‫و در این مسیر راه اس��تان های مختلفی را نیز در پیش‬ ‫گرفت‪ .‬ریاست بنیاد در استان های زنجان‪ ،‬اذربایجان‬ ‫غربی‪ ،‬اذربایجان شرقی و مازندران از مسئولیت های‬ ‫جهرمی در این نهاد انقالبی بود‪.‬‬ ‫ ‬ ‫از حض��ور جهرم��ی در بنی��اد مس��تضعفان و‬ ‫جانب��ازان که بگذریم‪ ،‬ش��اید بتوان اولین س��مت او‬ ‫در دولت را فرمانداری امل دانس��ت‪ .‬این س��مت اما‬ ‫چندان به جهرمی وفا نکرد؛ چه انکه مس��ئولیت های‬ ‫ابتدای انقالب کوتاه مدت بود‪ .‬جهرمی در س��ال ‪58‬‬ ‫به سرپرس��تی‏فرمانداری نور منصوب ش��د‪ .‬پس از‬ ‫یک سال اما از ش��مال ایران به مرکز کشور بازگشت‬ ‫و معاونت سیاسی استانداری اس��تان مرکزی را از ان‬ ‫خود کرد‪ .‬عملکرد جهرمی در مسئولیت های پیشین‬ ‫موجب ش��د تا او در س��ال ‪ 60‬مدیر حوزه وزارتی و‬ ‫مشاور وزیر کشور وقت ش��ود‪ .‬اما این مسئولیت نیز‬ ‫ ‬ ‫دیری نپایید و‬ ‫جهرمی در فروردین ‪ 61‬استاندار زنجان‬ ‫شد‪ .‬او پس از حدود دو س��ال فعالیت در این استان‪،‬‬ ‫در خرداد ‪ 63‬راهی مناطق جنگ زده غرب ش��د و در‬ ‫حالی که مسئول ستاد جنگ استان ایالم بود‪ ،‬استاندار‬ ‫جهرمی طوالنی تر از‬ ‫ ‬ ‫لرستان شد‪ .‬این بار اما مسئولیت‬ ‫دوره های پیش بود‪ ،‬بدین ترتیب او تا پایان دوره دفاع‬ ‫جهرمی چندی‬ ‫ ‬ ‫مقدس در مناطق عملیاتی حاضر بود‪.‬‬ ‫پس از ان استاندار سمنان ش��د‪ .‬مسئولیت های پیاپی‬ ‫او در استان های مختلف ادامه یافت به طوری که یک‬ ‫سال بعد ابتدا به اس��تانداری همدان در غرب کشور‬ ‫رسید و در سال ‪ 71‬برای استانداری فارس راه جنوب‬ ‫‪34‬‬ ‫را در پیش گرفت‪ .‬اغاز دوره اصالحات مصادف شد‬ ‫با پایان دوره مس��ئولیت های دولتی جهرمی‪ .‬او پس‬ ‫از حضوری کوتاه مدت در دانش��گاه ازاد اسالمی‪ ،‬به‬ ‫مجمع تشخیص مصلحت نظام نقل مکان کرد؛ جایی‬ ‫که هاشمی رفسنجانی ریاست ان را بر عهده داشت‪،‬‬ ‫ه��م او ک��ه در دوره ریاس��ت جمهوری اش جهرمی ‬ ‫مس��ئولیت های دولتی گوناگونی را تجربه کرده بود‪.‬‬ ‫معاونت حقوقی و امور کمیسیون های مجمع تشخیص‬ ‫مصلحت نظام از یک سو و دبیر کمیسیون موارد خاص‬ ‫مجتمع تدوین چش��م انداز بیست س��اله در مجمع از‬ ‫سوی دیگر‪ ،‬مس��ئولیت هایی بود که جهرمی به طور‬ ‫همزمان از س��ال ‪ 76‬تا ‪ 81‬برعهده داشت‪ .‬او در دوره‬ ‫دوم ریاست جمهوری س��ید محمد خاتمی اما راهی‬ ‫شورای نگهبان شد‪ .‬دلیل چنین تصمیمی روشن بود‪،‬‬ ‫جهرمی در استانداری ها باعث شده بود‬ ‫ ‬ ‫سابقه اجرایی‬ ‫تا او از تجربه کافی برای برگزاری انتخابات برخوردار‬ ‫باشد‪ .‬از این رو برای برعهده گرفتن معاونت اجرایی و‬ ‫امور انتخابات شورای نگهبان رهسپار این شورا شد‪.‬‬ ‫این مسئولیت باعث شد که او در رسانه ها به چهره ای‬ ‫جهرمی در‬ ‫ ‬ ‫ش��ناخته شده تبدیل ش��ود‪ .‬س��ید محمد‬ ‫انتخاب��ات ریاس��ت جمهوری ‪ 84‬از حامیان محمود‬ ‫احمدی نژاد بود‪ .‬این حمایت س��بب ش��د او پس از‬ ‫پیروزی رئیس جمهور به عنوان وزیر پیشنهادی کار و‬ ‫امور اجتماعی دولت نهم به مجلس هفتم معرفی شود‪.‬‬ ‫جهرمی یار بود؛ او ب��ا رای باال به وزارت کار‬ ‫ ‬ ‫بخت با‬ ‫رسید و پس از سال ها این بار نه به عنوان استاندار که‬ ‫در قامت وزیر به دولت بازگشت‪.‬‬ ‫وی در حال��ی ب��ه وزارت کار دول��ت اصولگرا‬ ‫رسید که پیش از معرفی به عنوان وزیر پیشنهادی اعالم‬ ‫کرده بو د ترجیح می دهد در شورای نگبان باقی بماند‪.‬‬ ‫حضور جهرمی در دولت اما با ماجراهایی همراه شد؛‬ ‫از بنگاه های زودبازده تا اختالف با دیگر اعضای تیم‬ ‫ ‬ ‫جهرمی‬ ‫اقتصادی دولت نهم‪ .‬این اختالفات سبب شد‬ ‫امادگی خود برای کناره گیری از دولت را اعالم کند‪.‬‬ ‫اما او از معدود مهره های تیم اقتصادی دولت نهم بود‬ ‫که تا پایان عمر این دولت در مسئولیت خود باقی ماند‪.‬‬ ‫جهرمی همچنین در حالی ک��ه عمر دولت نهم‬ ‫از نیمه گذش��ته بود‪ ،‬در برخ��ی صحبت های خود از‬ ‫حضور در انتخابات ریاست جمهوری دهم و رقابت با‬ ‫احمدی نژاد سخن می گفت؛ تصمیمی که تنها در حد‬ ‫حرف باقی ماند و هیچ گاه محقق نشد‪.‬‬ ‫جهرمی کرسی وزارت را به‬ ‫ ‬ ‫با پایان عمر دولت نهم‪،‬‬ ‫عبدالرضا شیخ االسالمی سپرد‪ .‬شیخ االسالمی در دولت‬ ‫نهم رئیس دفتر رئیس جمهور بود‪ .‬با کنار رفتن جهرمی ‬ ‫از دولت‪ ،‬این بار شایعاتی مبنی بر بازگشت او به شورای‬ ‫نگهبان مطرح ش��د؛ ش��ایعه ای که با انتخاب این مدیر‬ ‫باسابقه به مدیرعاملی بانک صادرات منتفی شد‪ .‬او در‬ ‫دوره مدیریت خود بر بانک صادرات – که دیگر به جرگه‬ ‫بانک های خصوصی کشور پیوسته بود – طرح هایی را‬ ‫به اجرا گذاشت‪ ،‬اما افش��ای اختالس بزرگ در بانک‬ ‫صادرات سبب ش��د زمزمه هایی مبنی بر کناره گیری‬ ‫یا برکناری جهرمی از مدیریت این بانک مطرح شود؛‬ ‫اتفاقی که چند روز پ��س از کنفرانس خبری او محقق‬ ‫شد‪ .‬او پس از برکناری انگشت اتهام خود را به سوی‬ ‫محمودرضا خاوری نشانه رفت و اولین بار او بود که‬ ‫خبر از فرار خاوری به کان��ادا داد‪ .‬از ان پس‪ ،‬جهرمی ‬ ‫بیشتر طریق سکوت را پیشه کرد و جز در موارد نادر‬ ‫لب به سخن نگشود‪.‬او اکنون از سوی مسئوالن بانک‬ ‫مرکزی طعنه می خ��ورد که چگونه میتوان��د ازادانه‬ ‫فعالیت کن��د در حالی که قائم مق��ام بانک مرکزی در‬ ‫بازداشت است‪ .‬سید محمد جهرمی اما سعی می کند‬ ‫با موضعی منتقد انه‪ ،‬راه را بر اتهام های بانک مرکزی‬ ‫ببندد‪ .‬گویا جدال پنهان او با برخی مس��ئوالن دولت‬ ‫اکنون کامال علنی شده است‪g .‬‬ ‫در گفت و گو با عضو کمیسیون‬ ‫اصل نود مطرح شد‬ ‫ابعاد جدیدی از‬ ‫اختالس بزرگ‬ ‫‪ 160‬میلیارد تومان از اموال اریا‬ ‫از کشور خارج شده است‬ ‫‪3‬‬ ‫غالمرض��ا اس��داللهی‪ ،‬عضو هیات رئیس��ه‬ ‫کمیس��یون اصل نود و عضو کمیته پیگیری کننده‬ ‫سوءاستفاده بزرگ اخیر از نظام بانکی کشور درباره‬ ‫روند مقصریابی و اقداماتی که باید صورت گیرد تا‬ ‫دیگر چنین اتفاقی در نظام بانکی کشور تکرار نشود‬ ‫با مثلث گفت وگوی مفصلی انجام داد‪.‬‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫اقای اس��داللهی! بعد از جلس��ه چهار ساعته‬ ‫غیرعلنیمجلس‪،‬بهکمیسیوناصلنودازسوی‬ ‫اقایعلیالریجانیماموریتیافتتاموضوع‬ ‫سوءاستفاده بزرگ مالی از نظام بانکی کشور را‬ ‫بررسی کند‪ ،‬چه روندی طی شد تا گزارش این‬ ‫کمیسیوننهاییودرصحنعلنیقرائتشود؟‬ ‫‪ l‬بعدازجلسهغیرعلنیبررسیاینسوءاستفاده‬ ‫بزرگ در مجلس‪ ،‬کمیسیون اصل نود مسئول پیگیری‬ ‫موضوع شد‪ .‬همان روز بالفاصله هیات رئیسه تشکیل‬ ‫جلسه داد و طی ان کارگروهی متشکل از بنده‪ ،‬اقای‬ ‫فدایی‪،‬تنیچندازسایرنمایندگانعضوکمیسیون های‬ ‫دیگر‪ ،‬برخی کارشناسان و مش��اوران ارشد مجلس‬ ‫ماموریت یافتند تا به موضوع رسیدگی کند‪ .‬کارگروه‬ ‫برحسب ماموریت خود سوابق این پرونده را که داخل‬ ‫کمیسیونموجودبوداستخراجومطالعهکرد‪.‬همینجا‬ ‫باید توضیح بدهم پیش از علنی ش��دن این اختالس‪،‬‬ ‫کمیسیون اصل نود نامه هایی را در خصوص این گروه‬ ‫به بانک مرکزی نوشته بود‪ .‬کارگروه در اولین گام نامه ها‬ ‫را به بانک های دخیل در پرونده نوشت و فردای ان روز‬ ‫نیزبامسئوالنسازمانبازرسیکلکشورنشستیداشت‬ ‫تامشخصشودانهاتاچهحدبهموضوعسوءاستفادهاز‬ ‫نظامبانکیرسیدگیکردند‪.‬استاندارخوزستان‪،‬بهمنی‬ ‫رئیسبانکمرکزی‪،‬پورمحمدیقائم مقامرئیسبانک‬ ‫مرکزی‪ ،‬وزیر امور اقتص��اد و دارایی‪ ،‬همه مدیرعامل‬ ‫بانک های دخیل در پرونده از جمله مدیرعامل بانک‬ ‫سازمان‪ ،‬خاوری (مدیرعامل سابق بانک ملی که هنوز‬ ‫به کانادا نرفته بود) و جهرمی (مدیرعامل وقت بانک‬ ‫صادرات) و تنی چند از مدیران انها در جلسات بعدی‬ ‫حضورداشتند‪.‬متعاقبانجلسه ایبادیوانمحاسبات‬ ‫برگزار شد تا مشخص شود انها تا کجا جلو رفتند‪ ،‬بعد‪،‬‬ ‫کارگروهنشستیجداگانهباوزارت اطالعاتوسازمان‬ ‫حسابرسی داشت و سپس وارد بحث های دیگر شد‪.‬‬ ‫کم کم اسناد و مدارک هم برای کارگروه امد و نشستی‬ ‫با کمیته هایی که برای بازرسی به دستگاه های مختلف‬ ‫رفته بودند برگزار شد‪ .‬همچنین کارگروه کمیسیون‬ ‫جلسهجداگانه ایبابازرسینبانکصادراتوحراست‬ ‫وزارت اقتصاد و دارایی داشت‪ .‬متعاقب ان چند جلسه‬ ‫دیگرباوزیرامور اقتصادوداراییومعاوناموربانکیوی‬ ‫گذاشته شد و دوباره اقای بهمنی به نشست کمیسیون‬ ‫اصل نود امد‪ ،‬بعد اقای محسنی اژه ای نیز با کارگروه‬ ‫جلسه داش��ت‪ ،‬البته یکس��ری افراد مطلع از بانک ها هم‬ ‫خودشان امدند تا اخبار و اطالعاتی را که در اختیار داشتند‬ ‫مطرحکنند‪.‬شایدکارگروهدرطولاینچندهفتهکهپرونده‬ ‫رابررسیمی کردصبحوبعداز ظهرجلسهداشتتاگزارش‬ ‫خودرانهاییودرصحنعلنیقرائتکرد‪.‬‬ ‫چ��ه ط��ور در ان جلس��ات بررس��ی نش��د که‬ ‫اقای خاوری دو تابعیتی است؟‬ ‫‪ l‬تا پیش از انکه تخلف بزرگ بانکی علنی شود‬ ‫کمیس��یون اصل نود اطالع داش��ت که اعضای خانواده‬ ‫محمودرضا خاوری مدیرعامل سابق بانک ملی در خارج‬ ‫کشور هستند‪ ،‬بر همین اساس با دستگاه های ذی صالح‬ ‫مکاتبه ک��رد‪ ،‬به واقع کمیس��یون دو مطل��ب را راجع به‬ ‫اقایخاوریبررسیکرد‪ ،‬یکیصالحیتعمومیویبود‬ ‫کهمراجعذیصالحانراتاییدکردندودیگریصالحیت‬ ‫حرفه ای بود که خود وزیر اقتصاد و دارایی مسئولیت ان را‬ ‫پذیرفتوگفتمنخودمایشانراانتخابکردمولیدرباره‬ ‫دو تابعیتیبودنایشانبحثینشد‪.‬‬ ‫وقتی ایشان از کشور خارج شد‪ ،‬وزیر امور اقتصاد‬ ‫و دارایی برای ارائه توضیح به کمیسیون اصل نود‬ ‫امد؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬وزیر به کمیسیون امد و توضیح داد قبل از‬ ‫خروج خاوری از کشور خود وی نیز به کمیسیون امد و با‬ ‫کارگروهبررسی کنندهتخلفبزرگمالیجلسهداشت‪،‬بعد‬ ‫خبردار ش��دیم که از دولت برای شرکت در یک اجالس‬ ‫نالمللیمجوزگرفتهوازکشورخارجشدهاست‪.‬‬ ‫بی ‬ ‫بعد از خروج خاوری‪ ،‬وزیر اقتصاد و دارایی امد‬ ‫توضیح دهد چرا چنین اجازه ای به خاوری داده‬ ‫شده است؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬وزیر به کمیسیون امد و گفت ایشان نباید‬ ‫می رفت و از رفتنش من هم متاسف هستم‪ ،‬ولی خاوری‬ ‫رفتهبود‪،‬وزیرمی خواستانموقعچهکارکند‪.‬‬ ‫بانکمرکزیطیاطالعیه ایجهرمی رامتهماصلی‬ ‫پرونده تخلف بزرگ مالی معرفی ک��رد‪ ،‬به نظر‬ ‫شماچنینچیزیصحتدارد؟‬ ‫‪ l‬این بحث ها را باید دادگاه مشخص کند‪ .‬در این‬ ‫پروندهاقایانقصوروبعضاتقصیردارندامااینکهچهکسی‬ ‫متهم اصلی است ان را باید مرجع قضایی تشخیص دهد‬ ‫چون متهمین‪ ،‬اسناد و مدارک را در اختیار دارد‪ .‬اما در مورد‬ ‫اقای جهرمی باید گفت بازرسی وزارت امور اقتصادی‬ ‫و دارایی درسال‪ 88‬به جهرمی و خاوری نامه می نویسد و‬ ‫می گویدباتوجهبهوضعیتیکهاینگروه(اریا)دارداحتمال‬ ‫ریس��ک بانک برای پرداخت تس��هیالت به ان باالست‬ ‫و یکسری هش��دارهایی می دهد اما جهرمی زیر نامه‬ ‫می نویسد این گروه هیچ مشکلی ندارد‪ .‬این مطلب در‬ ‫گزارشکمیسیوناصلنودنیزامدهاست‪.‬‬ ‫جری��ان دس��تگیری قائم مقام بان��ک مرکزی‬ ‫چیست؟‬ ‫‪ l‬قاضی به لحاظ اس��ناد‪ ،‬مدارک و اظهارات‬ ‫متهمین تشخیص می دهد‪ ،‬بنابراین این مساله را باید از‬ ‫مسائل سیاسی جدا کرد‪ .‬البته کمیسیون اصل نود هم‬ ‫پیشنهادعزلپورمحمدی‪،‬قائم مقامرئیسبانکمرکزی‬ ‫را داده بود چون ایشان در این پرونده هم قصور داشت‬ ‫و هم تقصیر‪ ،‬اما بحث قضایی با قاضی است‪ .‬خانمی ‬ ‫به نام احمدی مسائل فی مابین بانک ها و شرکت اریا را‬ ‫بازرس��ی کرد و برخی موارد را در گزارش خود اورد‪.‬‬ ‫کمیس��یون اصل نود مجلس پیش نویس گزارش را‬ ‫هم اکنون دارد‪ .‬خیلی جاها روی خطوط پیش نویس‬ ‫گزارشخطکشیدهشدهاست‪.‬گزارشپسازگذراندن‬ ‫سلسله مراتببهاقایپورمحمدیتحویلشدامادیگر‬ ‫بیروننیامدومفقودشد‪.‬‬ ‫چهسالیبازرسیانجامشد؟‬ ‫‪ 18 l‬دی ‪ 89‬کمیسیون از اقای بهمنی رئیس‬ ‫بانکمرکزیدرخواستبازرسیکرد‪،‬ایشان‪ 22‬دی‪89‬‬ ‫روینامهبرایاعزامبازرسوتوقفکاراینتشکیالت‬ ‫دستور داد و به کمیس��یون اصل نود هم اعالم شد که‬ ‫بازرسیانجاممی شود‪.‬درانبازرسیمواردیازتخلف‬ ‫اینها کشف و خیلی از ان موارد از گزارش حذف شد اما‬ ‫همان چیزی هم که در نهایت به دست پورمحمدی‪،‬‬ ‫قائم مقام رئیس بانک مرکزی رس��ید چیز بدی نبود و‬ ‫خیلی از تخلفات را روشن می کرد‪ .‬مثال بانک ها از این‬ ‫شرکت وثیقه یا مفاسه حساب مالیاتی نگرفته بودند و‬ ‫ذکر شده بود که سرمایه بانک از پایه اش جلو زده است‬ ‫اما همان گزارش تعدیل ش��ده نیز بعد از انکه تحویل‬ ‫پورمحمدی می شود تا به دست کمیسیون اصل نود‬ ‫برسد‪،‬گممی شود‪.‬‬ ‫یعنیاگرانگزارشمی امدکمیسیوناصلنود‬ ‫جلویمسائلرامی گرفت؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬اگر می امد جلوی خیلی از مسائل گرفته‬ ‫می شد‪.‬چونگزارشخوبیبود‪.‬‬ ‫دس��تگیری عناصر دیگر را چگون��ه ارزیابی‬ ‫می کنید؟‬ ‫‪ l‬کمیسیون یک طرف قضیه را بررسی کرد و‬ ‫کاراصلیبرعهدهدستگاهقضاییاست‪.‬‬ ‫با توجه به اینکه شما در جریان پاره ای از امور‬ ‫‪35‬‬ ‫سیاست‬ ‫هستید و عضو کمیته تهیه گزارش تخلف سه‬ ‫هزارمیلیاردتومانیبودید‪،‬ایاقوه قضائیهتوانسته‬ ‫درمقصر یابیافرادموفقباشد؟‬ ‫‪ l‬بهنظرمنقوه قضائیهخوبعملکردهاست‪.‬‬ ‫باید اجازه داد تا این دستگاه در فضایی ارام و به دور از‬ ‫جنجالسیاسیوجویکهبعضابرمبناییکسریمنافع‬ ‫حزبی و جناحی و گروهی ایجاد می شود کار خودش‬ ‫را انجام دهد‪ ،‬اگر قائل به استقالل قوه قضائیه نباشیم‬ ‫حاشیه امنی برای خیلی از مفسدین درست می شود‬ ‫تا قانون را زیر پا بگذارند‪ .‬حتما باید این استقالل برای‬ ‫قوه قضائیه فراهم شود تا انها تصمیمات خود را اعمال‬ ‫کنند‪.‬اگرقوموخویشماراگرفتندنبایدیکجوکاذب‬ ‫ایجاد کنیم تا قاضی نتواند کار کند و تحت تاثیر ان جو‬ ‫قرار بگیرد‪ .‬تا کنون با توجه به اشراف‪ ،‬استقالل و تدین‬ ‫اقای محسنی اژه ای و حمایت مسئوالن از وی به نظرم‬ ‫قوهقضائیهخوبعملکردهاست‪.‬‬ ‫نام چند نماینده نیز در این پرونده برده شد‪ .‬ایا‬ ‫کمیسیون اصل نود به این مساله هم رسیدگی‬ ‫کرد؟‬ ‫‪ l‬ما نامه هایی از اقای بروجردی داشتیم اما در‬ ‫حد نامه های معمولی بودند‪ .‬البته انشای برخی از این‬ ‫نامه ها کمی تند تر بود ولی انچه در واقع باعث احضار و‬ ‫تفهیم اتهام انها شد احتماال اسناد‪ ،‬مدارک یا اقاریر سایر‬ ‫متهمینیاستکهقاضیدرپروندهداردامانامه هایانها‬ ‫درحدنامه هایمعمولیبودهکهمعموالهمهنمایندگان‬ ‫برایانجامکارهایحوزه هایانتخابیهخودمی نویسند‬ ‫وچیزدیگرینبود‪.‬‬ ‫مثالنامه هاچهمحتواییداشت؟‬ ‫‪ l‬اینکه حداکثر مساعدت ش��ود‪ ،‬البته اقای‬ ‫بروجردی با هیات مدیره بانک ملی جلسه گذاشته بود‬ ‫کهانهابهگروهاریاتسهیالتپرداختکنند‪.‬‬ ‫درکلنمایندگاندیگریهمبودند؟‬ ‫‪ l‬بله‪،‬سهیاچهارنمایندهدیگرهمبودند‪.‬مساله‬ ‫اینهانیزکموبیشهماننداقایبروجردیاست‪.‬‬ ‫همانطور که اش��اره کردید کمیس��یون اصل‬ ‫نود برای جمع بندی گ��زارش خود تنی چند‬ ‫از مقامات دولتی را دعوت کرد‪ .‬انها چقدر با‬ ‫کمیسیونهمکاریداشتند؟‬ ‫‪ l‬مشکلینبود‪،‬هرچهخواستیماقایانفرستادند‬ ‫البته با مق��داری تاخیر‪ ،‬مخصوصا این مس��اله درباره‬ ‫بانک مرک��زی به ویژه ف��رد پورمحمدی ی��ا مدیران‬ ‫تحت امرش مش��هود ب��ود ولی بقیه جاه��ا هر انچه‬ ‫می خواستیمبهماارائهکردند‪.‬‬ ‫گزارش کمیس��یون اصل نود را در کمک به‬ ‫دستگاهقضابرایپیگیریموضوعسوءاستفاده‬ ‫بانکیچقدرموثرمی دانید؟‬ ‫‪ l‬مجلس تصویب کرد نسخه گزارش برای‬ ‫دس��تگاه قضا ارس��ال ش��ود تا هر انچه انها ندارند از‬ ‫مستندات این گزارش اس��تفاده کنند البته انچه ما پی‬ ‫بردیم شاید انها داشته باشند اما ما برخی اسناد و مدارک‬ ‫راداریمکهبعضیدستگاه هاینظارتینداشتند‪،‬چوندر‬ ‫نهایتمجلسهمتصویبکردنسخه ایبهدستگاهقضا‬ ‫برود و اگر خواستند از ان استفاده کنند‪ .‬البته کمیسیون‬ ‫اصل نود فقط درباره تصمیمات اعتباری و تسهیالت‬ ‫بررسی کرده یعنی هنوز امکاناتی که گروه اریا از بیت‬ ‫المال گرفته مثل زمین‪ ،‬شرکت هایی که به اینها واگذار‬ ‫شد‪،‬بانکاریا‪،‬بعضیازرانت هایحمایتیمثلنامه های‬ ‫وزارتبازرگانیبررسینشده‪.‬‬ ‫پسروندبررسیپروندهتخلفسههزارمیلیارد‬ ‫تومانیهنوزدرکمیسیونادامهدارد؟‬ ‫‪ l‬بله‪،‬درجلسههیات رئیسهکمیسیونتاکیدشد‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫‪36‬‬ ‫مکاتباتی با بانک ها انجام شود‪ .‬کارگروه بررسی کننده‬ ‫این مساله از‪ 27‬شرکت ش��روع کرد و هم اکنون تعداد‬ ‫شرکت ها به‪ 63‬رسیده اس��ت‪ .‬در کل باید گفت گروه‬ ‫اریا از پول‪ ،‬امکانات و منابع بیت المال برای خود ثروت‬ ‫انچنانیفراهمکرد‪.‬‬ ‫هنوز رقم این سوءاستفاده از نظام بانکی همان‬ ‫سه هزارمیلیارد تومان اس��ت یا ابعاد بیشتری‬ ‫پیداکرده؟‬ ‫‪ l‬یکبحثمربوطبهاسناداعتباریاستویک‬ ‫بحثهمتسهیالتیاستکهاینهاگرفتند‪،‬اسناداعتباری‬ ‫درمجموعهمانسههزارمیلیارداست‪.‬همانطورکهذکر‬ ‫شد تسهیالت هم گرفتند البته برخی تسهیالت اخذ‬ ‫شده را تسویه کردند و برخی از این تسهیالت هم وارد‬ ‫کارهایاجراییشده‪،‬خوشبختانهبراساسبررسی های‬ ‫انجامشدهتاکنونفقطمقدارکمیازاموالاینهابهخارج‬ ‫ازکشورمنتقلشدهوبقیهدرقالبتعدادزیادیشرکت‬ ‫وکارخانهدرداخلکشوراست‪.‬‬ ‫پس اینکه گفته می شد دو هزار میلیارد تومان از‬ ‫اموالشرکتاریابهخارجازکشورمنتقلشده‬ ‫درستنیست؟‬ ‫ی احصا نشده و رقم براورد‬ ‫‪ l‬تا االن چنین رقم ‬ ‫شدهخیلیکمترازدوهزارمیلیاردتوماناست‪.‬‬ ‫مثالچقدر؟‬ ‫‪ l‬تقریبا‪ 160‬میلیاردتومانازکشورخارجشده‬ ‫است‪.‬‬ ‫فکر می کنید برای بازسازی اعتماد عمومی به‬ ‫نظامبانکیکشور‪،‬چقدردیگرزمانببردتاهمه‬ ‫ابعاد تخلف سه هزار میلیارد تومانی مشخص‬ ‫شود؟‬ ‫‪ l‬باید هرچه سریع تر به این پرونده رسیدگی‬ ‫شود که البته االن با تیم های کاری و تعداد بازپرس ها و‬ ‫دستهبندیموضوعاتبررسی هاسریعدرحالتکمیل‬ ‫است‪ ،‬درمجموع بایدهمبرخورد قاطعانه با عوامل این‬ ‫سوءاستفاده از نظام بانکی صورت گیرد و هم یکسری‬ ‫بحث هایی که راجع به ساختارهاست اصالح شود‪.‬‬ ‫باالخره به اعتماد عمومی لطمه خ��ورده که باید این‬ ‫تهدیدتبدیلبهفرصتشود‪.‬خیلیازرفتارهازمینهساز‬ ‫اختالس شد‪ .‬باید وزارت اقتصاد و دارایی تیم هایی را‬ ‫در این باره تش��کیل دهد چون علی الریجانی رئیس‬ ‫مجلس نیز در جلسه روز استیضاح گفت نمایندگان‬ ‫مجلس رای اعتماد مشروط به وزیر اقتصاد و دارایی‬ ‫می دهند تا این امور را اص�لاح کند وگرنه یک گروه‬ ‫دیگر سوءاستفاده ای بزرگ تر از سه هزار میلیارد تومان‬ ‫انجام می دهد‪ ،‬کما اینکه یک زمان فاضل خداداد بود‪،‬‬ ‫بعد شهرام جزایری ش��د و حاال هم این قضیه اتفاق‬ ‫افتاد‪ .‬از طرفی باید افراد متخصص‪ ،‬متبحر و کارامد بر‬ ‫مدیرعاملی بانک ها منصوب شوند‪ .‬چون هرجا که ادم‬ ‫بی تخصص یا بی تعهد گذاشتند از همان جا سیستم‬ ‫بانکی اسیب پذیر شد‪ .‬اینها باید اصالح شود تا اعتماد‬ ‫عمومیبرگردد‪.‬‬ ‫فکر می کنید دس��تگاه اجرایی چقدر در این‬ ‫رابطه عزم دارد که ساختار نظارتی و اجرایی‬ ‫را اصالح کند؟‬ ‫‪ l‬اینبحثیاستکهبایدزمانبگذردتاراجعبه‬ ‫اناظهارنظرشود‪،‬ولیدرواقععزمهمهبرایاینمساله‬ ‫جزم است که به این پرونده رسیدگی و برخورد قاطع با‬ ‫عواملاینتخلفمالیشود‪.‬ازطرفیکمیسیوناصلنود‬ ‫همیکسریتکالیفرابرایدستگاه هاذکرکردکهبرخی‬ ‫مواردجزیینیازبهاصالحقانونداردکهوظیفهمجلس‬ ‫است اما خیلی از موارد نیز ضوابط و مقرراتی است که‬ ‫دولتبایدانهاراسریعاصالحکند‪g.‬‬ ‫ارتباط نمایندگان‬ ‫با پرونده در حد‬ ‫مکاتبه بوده است‬ ‫گفت و گوبا حسین سبحانی نیا‬ ‫درباره ابعاد جدید پرونده اریا‬ ‫‪4‬‬ ‫حس��ین س��بحانی نیا با تش��ریح عملکرد‬ ‫مجل��س در پیگی��ری موض��وع پرون��ده‬ ‫سوءاس��تفاده ب��زرگ مال��ی از نظ��ام بانکی‬ ‫کش��ور‪ ،‬درباره مطرح ش��دن ن��ام برخی از‬ ‫نمایندگان در این پرون��ده می گوید‪« :‬به واقع‬ ‫اقدام نماین��دگان در حد پیگی��ری‪ ،‬مکاتبه و‬ ‫نامه نگاری ب��ه دس��تگا ه ها و سیس��تم بانکی‬ ‫اس��ت که معموال برای انجام امور حوزه های‬ ‫انتخابیه و سرمایه گذاری افراد در صنایع انجا‬ ‫انجام می ش��ود‪ ».‬عضو هیات رئیس��ه مجلس‬ ‫تاکی��د می کند‪« :‬تصمی��م نظام ان اس��ت که‬ ‫برخورد شدید و موش��کافانه و درستی انجام‬ ‫بگیرد تا ب��ا هر فرد خاطی ب��دون مالحظه در‬ ‫هرجایگاهی اس��ت برخ��ورد قاط��ع قانونی‬ ‫شود‪ ».‬عضو کمیس��یون امنیت ملی و سیاست‬ ‫خارجی مجلس می افزای��د‪« :‬باید مراقب بود‬ ‫تا این پرونده دس��ت خوش مس��ائل سیاسی‬ ‫جناح بندی و خیلی از مسائل دیگر نش��ود‪».‬‬ ‫پرونده سوءاس��تفاده بزرگ مالی از نظام بانکی‬ ‫کشور در اوایل شهریور رسانه ای شد و مجلس‬ ‫در همان نخستین جلسه تش��کیل صحن درباره‬ ‫ان نشست غیرعلنی چهار ساعته ای را با حضور‬ ‫وزیر اقتصاد و دارایی‪ ،‬بهمنی رئیس بانک مرکزی‬ ‫و جهرمی رئیس وقت بانک صادرات برگزار کرد‪.‬‬ ‫بفرمایید بعد از این اقدام نهاد قانون گذاری چه کرد‬ ‫وایا گزارشی که درکمیسیوناصلنود در این باره‬ ‫تهیه شد اثراتی داشت؟‬ ‫‪ l‬مجلس شورای اسالمی اولین عکس العملش‬ ‫بهایناختالسبزرگبرگزاریجلسهغیر علنیچهارساعته‬ ‫بود که این کار برای نخستین بار صورت گرفت که یک‬ ‫نشست کامل به بررسی یک موضوع اختصاص یافت‪.‬‬ ‫در این جلسه همانطور که ذکر شد رئیس بانک مرکزی‪،‬‬ ‫مدیرعامل بانک صادرات‪ ،‬وزیر اقتصاد و دارایی و رئیس‬ ‫سازمانبازرسیکلکشوردراینبارهبهسواالتنمایندگان‬ ‫پاسخ گفتند‪ .‬نمایندگان نیز هر کدام در ان جلسه به بیان‬ ‫دیدگاه ها و نظرات خود پرداختند و در مجموع جلس��ه‬ ‫مفصلیبود‪.‬دراینجلسهکمیسیوناصلنودماموریتپیدا‬ ‫کرد به موضوع اختالس به صورت جدی رسیدگی کند‪،‬‬ ‫اسنادومدارکراببیند‪،‬مسئوالنذیربطرابخواهدوباانها‬ ‫جلسه بگذارد تا نهایتا گزارشی در این باره به صحن علنی‬ ‫بدهد‪ .‬این کار هم انجام شد و گزارش مجلس داده شد‪،‬‬ ‫بخشی از دستگاه ها مقصر شناخته شدند و پیشنهاداتی در‬ ‫گزارشکمیسیوناصلنودبودبرایعزلوبرکناریبرخی‬ ‫افراد‪ ،‬اصالح مسائل و بعد از این گزارش بحث استیضاح‬ ‫شمس الدین حسینی وزیر اقتصاد و دارایی مطرح شد که‬ ‫نمایندگان طراح استیضاح این موضوع را دنبال کردند‪ .‬به‬ ‫نظرم از جمله کارهای مهم و جدی که مجلس ورود پیدا‬ ‫سیاست‬ ‫موضوع را اساسی و ریشه ای بررسی کند تا هرکس مقصر‬ ‫است براساس اس��ناد و مدارک به ان برسند‪ .‬درباره اقای‬ ‫پورمحمدی‪ ،‬قائم مقام رئیس بان��ک مرکزی در گزارش‬ ‫کمیسیون اصل ‪ 90‬بود که ایشان و مدیرعامل بانک ها با‬ ‫رئیسدفتررئیس جمهورچندجلسهبرگزارکردنداماظاهرا‬ ‫صورت ان جلسات به قوه قضائیه به اقای اژه ای تحویل‬ ‫نشده است‪ .‬بنابراین حتما اقدامی که دستگاه قضا و اقای‬ ‫اژه ای کرده‪ ،‬براساس مستنداتی بوده که در اختیار داشته و‬ ‫نبایددرمقابلاقدامدستگاهقضاییدربرخوردبااینمساله‬ ‫مهموفسادبانکیخللیایجادشودیامانعیبه وجودبیاید‪.‬‬ ‫نام چند تن از نمایندگان نیز در ارتباط با این پرونده‬ ‫برده شد‪ .‬در این رابطه کمیس��یون اصل چه کار‬ ‫کرد؟‬ ‫‪ l‬البتهاقایبروجردیدرقالبگزارشیاعالمکرد‬ ‫اقدامات وی صرفا در حد مکاتبه هایی برای حوزه انتخابیه‬ ‫و شرکتی که در انجاست انجام گرفت و سهمی یا وجهی‬ ‫را از این شرکت ابدا دریافت نکرد و شدیدا مساله انتفاع‬ ‫شخصی یا منفعت بردن فرزندان شان را از این قضیه نفی‬ ‫کردامادربارهسایرهمکاراننمایندهنیزبایدگفتبرداشت‬ ‫شخصی من ان است که مساله در حد مکاتبه‪ ،‬دادن نامه یا‬ ‫پیگیریاینشکلیبودهوبحثانتفاعشخصیازمجموعه‬ ‫اریا حتما در کار نبوده و اگر هم باشد حتما اقای اژه ای به ان‬ ‫مسائل رسیدگی می کند‪ ،‬بنابراین بایدمنتظر پایان کار اقای‬ ‫اژه ای بود تا نهایتا مشخص شود چه عناصری را مقصر و‬ ‫سهیمدراینپروندهمی دانند‪.‬تااینجایکارانچهپیشامده‬ ‫وطرحشدهبراینمایندگاندرحدینیستکهبگوییماینها‬ ‫در این اختالس دست داشتند یا سهیم بودند‪ .‬به واقع اقدام‬ ‫نمایندگاندرحدپیگیری‪،‬مکاتبهونامه نگاریبهدستگاه ها‬ ‫وسیستمبانکیاستکهمعموالبرایانجامامورحوزه های‬ ‫انتخابیه و سرمایه گذاری افراد در صنایع انجام می شود‪.‬‬ ‫از همان ابتدا روی دو تابعیتی بودن اقای خاوری‪،‬‬ ‫مدیرعامل سابق بانک ملی نیز بحث بود‪ ،‬باالخره‬ ‫چهدستگاهیمسئولاصلیاینمسالهاست؟‬ ‫‪ l‬االنیکیازمسائلمطرحهمیناستکهانزمان‬ ‫کهبایدبهاینمسالهرسیدگیالزمرامی کردندومالحظات‬ ‫و دقت هایی را مدنظر قرار می دادن��د این اقدامات انجام‬ ‫نش��د‪ .‬افرادی که دو تابعیتی هستند ان هم در پست های‬ ‫کلیدی کشور هرکس که باش��د حق این است که او در‬ ‫چنین جایگاهایی قرار نگیرد برای انکه فرد دو تابعیتی‬ ‫هر ان می تواند از کشور خارج شود در این صورت برای‬ ‫برگرداندن اموال بیت المال و احقاق حق ملت مش��کل‬ ‫ایجاد خواهد شد‪ .‬از این جهت یکی از مسائل درباره بانک‬ ‫مرکزی و وزارت اقتصاد و دارایی همین است که چر ا به دو‬ ‫تابعیتیبودنخاوریرسیدگینکردند‪،‬ایاگزارشازسوی‬ ‫دستگاه های امنیتی به انها داده شده و اگر داده شده چرا به‬ ‫اینهاعملوتوجهنشدهاست‪.‬‬ ‫همین مساله االن روشن شده یا خیر؟‬ ‫‪ l‬ظاهرابعضیازمواردرادستگاهامنیتیگفتهانداما‬ ‫اقایان در بخش اقتصادی و بانکی اعالم کردند که شناخت‬ ‫و اطمینان دارند و براساس شناخت و اطمینان قبلی عمل‬ ‫کردند‪ ،‬اما اینکه درباره دو تابعیتی بودن خاوری نیز چنین‬ ‫مس��اله ای را بیان کردند من در جایی ندیدم‪ .‬حاال اگر هم‬ ‫بوده این ضعفی است که باید دستگاه های مسئول پاسخ‬ ‫بدهند چرا برای انتخاب مدیرعامل بانک ملی(بزرگترین‬ ‫بانکجهاناسالم)بهیکفرددوتابعیتیمسئولیتدادند؟‬ ‫هم اکنون خاوری باید به کشور برگردد یا خیر؟‬ ‫‪ l‬طبعااگرایشاندرکشورمی ماندشایدبهخیلیاز‬ ‫مسائل جواب می داد‪ -‬همان کاری که اکنون اقای جهرمی‬ ‫ درحالانجامشاست‪-‬اماحاالکهنیستیکسریاتهامات‬ ‫به وی وارد می ش��ود و دفاع از ایشان صورت نمی گیرد‬ ‫بنابراین بهتر بود خاوری به کانادا نمی رفت و می توانست‬ ‫درباره اتهامات‪ ،‬دفاع الزم را از خود انجام دهد‪.‬‬ ‫دس��تگاه قضایی در حال پیگیری برای استرداد‬ ‫خاوری است‪ ،‬این کار محقق می شود؟‬ ‫‪ l‬معموال افراد دو تابعیتی تحت حمایت کشوری‬ ‫هستند که در ان س��کونت دارند‪ .‬همچنین ایران قرارداد‬ ‫اس��ترداد مجرمین را با کانادا ندارد که پلیس اینترپل نیز‬ ‫بازگشت خاوری را پیگیری کند بنابراین قطعا بازگرداندن‬ ‫مدیرعامل سابق بانک ملی به کشور سخت خواهد بود‪.‬‬ ‫همهدیدنددرجریانپروندهزهراکاظمی کهدستگاهقضایی‬ ‫به عنوان تبعه ایرانی وی را بازداشت کرد کانادایی ها خیلی‬ ‫جار و جنجال راه انداختند که این خانم تبعه ماست و نباید‬ ‫با او چنین رفتار می شد حاال چه رسد به اینکه خاوری در‬ ‫کاناداست و در ایران نیست‪ ،‬حتما کانادا از تبعه خود دفاع‬ ‫می کند و به همین راحتی نیز نخواهد گذاشت برای وی‬ ‫مشکلیپیشبیاید‪.‬‬ ‫شماروندمقصریابیقوهقضائیهدرپروندهتخلف‬ ‫سه هزار میلیاردی را چگونه ارزیابی می کنید؟‬ ‫‪ l‬ان طور که قوه قضائیه به مساله ورود و یکی از‬ ‫قضات برجسته و نفوذ ناپذیر خود(اقای اژه ای) را برای‬ ‫پیگیری پرونده انتخاب کرد جای بسی امیدواری است تا‬ ‫مطالبه مردم محقق شود‪ .‬تصمیم نظام ان است که برخورد‬ ‫شدیدوموشکافانهودرستیانجامبگیردتاباهرفردخاطی‬ ‫بدون مالحظه در هرجایگاهی که هست برخورد قاطع‬ ‫قانونی شود‪ .‬البته باید مراقب بود تا این پرونده دستخوش‬ ‫مسائل سیاسی‪ ،‬جناح بندی و خیلی از مسائل دیگر نشود‪.‬‬ ‫امید است همین طور که تاکنون روند پرونده بدون مشکل‬ ‫پیش رفته‪ ،‬در اینده نزدیک گزارش قانع کننده ای به ملت‬ ‫بدهند تا اعتماد مردم به سیستم بانکی و دستگاه قضایی‬ ‫مضاعف شود‪g.‬‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫کرد بحث اختالس بود و هنوز این موضوع در صحبت ها‪،‬‬ ‫نطق هاونظراتنمایندگانمطرحمی شود‪.‬یعنیتاحصول‬ ‫نتیجه و کمک به دستگاه قضایی برای ریشه یابی مساله و‬ ‫شناسایی افراد عامل و مقصر مجلس پیگیری های خود را‬ ‫ادامه می دهد‪.‬‬ ‫مقصران از نظر کمیس��یون اصل نود چه کسانی‬ ‫بودند؟‬ ‫‪ l‬در ان گ��زارش وزی��ر اقتص��اد و دارای��ی به‬ ‫سهل انگاری متهم ش��د‪ ،‬بانک مرکزی در این خصوص‬ ‫دقت ه��ای الزم را نک��رد و بان��ک صادرات ه��م باید‬ ‫پیگیری های الزم را انجام می داد‪ ،‬بانک ملی نس��بت به‬ ‫ریشه یابی موضوع و عدم توجه به گزارشات اهمال کرد‬ ‫و همچنین قائم مقام رئیس بان��ک مرکزی و معاون وزیر‬ ‫اقتصاد و دارایی هم در این موضوع مقصر شناخته شدند‪.‬‬ ‫البتهسهمهرکدامدراینواقعهبراساسگزارشاتبازرسی‬ ‫کل کشور‪ ،‬دستگاه های حراس��تی و کمیسیون اصل‪90‬‬ ‫مشخص بود چون این افراد ان طور که باید به گزارشات‬ ‫یادشده توجه نکردند‪ .‬بنابراین سهم قصور هر کدام در این‬ ‫قضیهمعینشد‪.‬‬ ‫هم اکنون بحث بین اقای جهرمی مدیرعامل اسبق‬ ‫بانک صادرات و بانک مرکزی باالگرفته‪ ،‬چراکه‬ ‫بانک مرکزی او را به عنوان متهم اصلی اختالس‬ ‫معرفیکرد‪،‬اقایجهرمی نیزبه طورمتقابلمطالبی‬ ‫رابیانمی کند‪،‬علتاینمسالهچیست؟‬ ‫‪ l‬ادعای اقای جهرمی این است که در جلسه روز‬ ‫استیضاح وزیر اقتصاد و دارایی‪ ،‬برخی مسائل مطرح شد‬ ‫کهمسالهرابهاقایجهرمی ربطمی دادوایشانهمنامه ایرا‬ ‫به رئیس مجلس نوشت و اعالم کرد که چون در ان جلسه‬ ‫نبود طبق ایین نامه داخلی نهاد قانون گذاری توضیحاتی‬ ‫داد و خواستار رسیدگی انها شد‪ .‬شاید از یک نگاه ایشان‬ ‫بتواند چنین ادعایی کند اما اینکه بانک مرکزی ادعایش‬ ‫چیست؟ایاادعاهایبانکمرکزیدرستاستیاادعاهای‬ ‫اقای جهرمی؟ اطالع ن��دارم چون به اس��ناد و مدارک‬ ‫رسیدگی نکردم‪ ،‬باید اسناد و مدارک از سوی اقای اژه ای‬ ‫مسئولاینپروندهبررسیشودکهالبتهایشانتاکنونخوب‬ ‫به مس��اله ورود پیدا کرده‪ ،‬امیدوارم موضوع یادشده در‬ ‫جریان همان بررسی ها ریشه یابی شود و کسانی که دخیل‬ ‫در اختالس بودند و مقصر هس��تند‪ -‬حاال فرق نمی کند‬ ‫هر دستگاهی که باش��د‪ -‬میزان خطایش را مشخص و‬ ‫اعالمکنند‪.‬‬ ‫برخی مسئوالن اجرایی نس��بت به برخوردهای‬ ‫قوه قضائیه اعتراضاتی داشتند‪ .‬این اعتراض ها را‬ ‫چگونهارزیابیمیکنید؟‬ ‫‪ l‬وقتی معتقدیم که باید برخورد جدی صورت‬ ‫گیرد و مقام معظم رهبری فرمودند در این موضوع هیچ‬ ‫مالحظه ای نش��ود و هر کس در هر رده ای مقصر است‬ ‫باید با ان ب��ه صورت جدی برخورد ش��ود‪ ،‬قوه قضاییه‬ ‫ورود پیدا کرد‪ ،‬مجلس ش��ورای اس�لامی اعالم کرد که‬ ‫باید برخورد جدی ش��ود‪ .‬دولت هم برخ��ورد جدی را‬ ‫الزم دانست و ش��خص رئیس جمهور نیز تاکید کرد با‬ ‫هر فرد مقص��ری در هر جایگاهی که هس��ت برخورد‬ ‫ش��ود‪ ،‬وقتی همه نیز می گویند برخورد جدی ش��ود و‬ ‫دس��تگاه قضایی را هم برای پیگیری این مس��اله صالح‬ ‫می دانند و این دستگاه به این نتیجه رس��ید که باید قائم‬ ‫مقام بانک مرکزی دس��تگیر ش��ود دیگر جا ن��دارد که‬ ‫اعتراض ش��ود و اقدام قوه قضائیه زیر سوال رود‪ .‬حتما‬ ‫اقای اژه ای روی یکسری مالک ها و اسناد و مدارک عمل‬ ‫می کند‪ ،‬ایش��ان فردی اس��ت که قبال امتحان پس داده و‬ ‫ادمی است که تحت تاثیر قرار نمی گیرد و سیاسی کاری‬ ‫نیز نکرده و نمی کند‪ .‬بنابراین انتظار ان است که از طرح‬ ‫این مسائل پرهیز شود و همه بگذارند تا دستگاه قضایی‬ ‫‪37‬‬ ‫اقتصاد ‬ ‫بیم و امید‬ ‫اقتصاد‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫نگاهی به وضعیت شرکت های دولتی واگذار شده‬ ‫‪1‬‬ ‫کشف قیمت های غیرواقعی‬ ‫زیان انباشته واقعی‬ ‫روند خصوصی س��ازی در کش��ور اگرچه ذیل‬ ‫یک چشم انداز مناسب‪ ،‬خوب اغاز شد‪ ،‬اما در برخی‬ ‫موارد طوری به لغزش هایی در کشف مسیر مبتال شد‬ ‫که نتایج ناخوشایندی را به همراه داشته است‪ .‬بررسی‬ ‫وضعیت سهام شرکت های واگذار شده نشان می دهد‬ ‫که گرچه برخی از سهام این ش��رکت ها با سود اوری‬ ‫مواجه شدند‪ ،‬ولی هر یک از انها به نحوی با ایراداتی‬ ‫در خصوصی سازی رو به رو ش��ده و همچنان بعد از‬ ‫گذشت پنج س��ال در حال دس��ت و پنجه نرم کردن با‬ ‫ان هستند‪.‬‬ ‫س��ازمان خصوصی س��ازی بعد از عرضه سهام‬ ‫شرکت های ملی مس‪ ،‬فوالد مبارکه‪ ،‬الومینیوم‪ ،‬فوالد‬ ‫خوزستان‪ ،‬پتروش��یمی فن اوران در سال های ‪ 85‬و‬ ‫‪ ،86‬سهام شرکت کشتیرانی‪ ،‬پاالیشگاه نفت اصفهان‪،‬‬ ‫مخابرات و بانک ملت در س��ال ‪ ،87‬بانک تجارت‪،‬‬ ‫بانک صادرات‪ ،‬حفاری شمال‪ ،‬بیمه البرز و بیمه اسیا‬ ‫در سال ‪ 88‬و بیمه دانا و پست بانک در سال ‪ ،89‬سهام‬ ‫‪38‬‬ ‫دومین شرکت پاالیشگاهی را بعد از گذشت دو سال‬ ‫از واگذاری اولین پاالیش��گاه و پس از مقاومت های‬ ‫ف��راوان وارد بورس کرد که با ورود این ش��رکت در‬ ‫بورس‪ ،‬اخرین و هفدهمین ش��رکت صدر اصل ‪44‬‬ ‫نیز به جرگه دیگر ش��رکت های اصل چهل و چهاری‬ ‫پیوست‪.‬‬ ‫بعد از واگذاری سهام ‪ 16‬شرکت از سال های ‪85‬‬ ‫تا ‪ 89‬و بررس��ی روند عرضه و سرنوشت شرکت های‬ ‫واگذار شده‪ ،‬شرکت پاالیشگاه تبریز به عنوان اخرین‬ ‫شرکت واگذار شده در راستای این اصل مورد بررسی‬ ‫قرار می گیرد تا سرنوشت هفدهمین شرکت نیز نمایانگر‬ ‫چالش های خصوصی سازی در کشور و لزوم اصالح‬ ‫ان باشد‪.‬‬ ‫شرکت پاالیشگاه نفت تبریز اخرین شرکت نفتی‬ ‫و اخرین شرکت واگذار شده در راستای اصل‪ 44‬در‬ ‫سال ‪ 89‬اس��ت که روند عرضه اولیه این سهم و ادامه‬ ‫عرضه ان‪ ،‬تکمیل کننده راه خصوصی سازی در کشور‬ ‫وعدم تناس��ب اجرای این اصل با سیاست های ابالغ‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫اش��کاالت اجرای اصل ‪ 44‬در برخی شرکت های‬ ‫واگذار شده‬ ‫سهامملیمسوفوالدمبارکهبامدیریتدولتی‪،‬سهام‬ ‫شرکت الومینیوم با زیان هنگفت و عدم حمایت دولت‪،‬‬ ‫سهام فوالد خوزستان با بازگش��ت بلوک واگذار شده به‬ ‫دولت و ناکام ماندن بخش خصوصی واقعی‪ ،‬ش��رکت‬ ‫پتروشیمی فن اوران با مقاومت شدید نفتی ها در واگذاری‬ ‫سهم‪ ،‬سهام شرکت کشتیرانی با عرضه قطره ای‪ ،‬کاهش‬ ‫شدید قیمت و پابرجایی مدیریت دولتی‪ ،‬سهام پاالیشگاه‬ ‫اصفهان با کشف قیمت نادرست و س��هام بانک ملت‪،‬‬ ‫تجارت‪ ،‬صادرات و حفاری شمال با پابرجایی مدیریت‬ ‫دولتی‪ ،‬سهام بیمه البرز با قیمت گران و مدیریت دولتی‪،‬‬ ‫سهام بیمه اسیا با خارج شدن سهم از دست مردم عادی‪،‬‬ ‫سهامبیمهداناباتکمیلاینمسیروزیانمیلیونیسهامداران‬ ‫وکشفقیمتکامالنادرستوسهامپستبانکدرسایه‬ ‫مخالف های شدید وزارت ارتباطات برای واگذاری و در‬ ‫نتیجه عدم عرضه مابقی سهم‪ ،‬مشخص نبودن مدیر عامل‬ ‫و افزایش کاذب قیمت سهم هر کدام به انواع مشکالت‬ ‫خصوصی سازی در کشور دچار شدند و به گفته منتقدان‬ ‫ساختمان خصوصی س��ازی را با اشکاالت عدیده خود‬ ‫بناکردند‪.‬‬ ‫اما به رغم مس��یر اجرای اصل ‪ 44‬ک��ه هر یک به‬ ‫نحوی در شرکت های واگذار شده نمایان شد‪ ،‬سازمان‬ ‫خصوصی سازی‪ ،‬دومین شرکت پاالیشگاهی و اخرین‬ ‫شرکت اصل ‪ 44‬را بعد از واگذاری عجیب و غریب بیمه‬ ‫دانا و پس��ت بانک در ابان ‪ 89‬وارد بورس کرد تا حلقه‬ ‫ایرادات اجرای اصل ‪ 44‬را کامل تر کند‪.‬‬ ‫ناصر بختیاری‬ ‫مدیرعامل شرکت رجا‬ ‫اقتصاد‬ ‫این شرکت باعث شد تا سهامداران به این سخن استناد‬ ‫کنند و زیان هنگفت و میلیونی را متقبل شوند‪ ،‬ولی کمتر‬ ‫کسی تصور می کرد که سهام کوچکترین شرکت بیمه ای‬ ‫که عرضه ان به دلیل زیان و مشکل مالیاتی با تاخیر مواجه‬ ‫ش��ده بود‪ ،‬بتواند رکورد قیمت ش��رکت های مشمول‬ ‫اصل ‪ 44‬از سال ‪ 85‬تاکنون را بشکند و با قیمت ‪2610‬‬ ‫تومان برای هر س��هم و به قیمت نزدیک به نظر رئیس‬ ‫سازمان خصوصی س��ازی فروخته ش��ود و موجی از‬ ‫بی اعتمادی و نارضایتی سهامداران را رقم بزد‪.‬‬ ‫ش��رکت بیمه دانا که ب��ا قیم��ت باورنکردنی و‬ ‫غیر منطق��ی دو ه��زار و‪ 600‬تومان وارد بورس ش��د‪،‬‬ ‫بعد از یک س��ال حضور در ت��االر شیش��ه ای بیش از‬ ‫‪50‬درص��د زیان نصیب س��هامداران خود ک��رد و این‬ ‫لو چهاری‬ ‫شرکت رکوردار زیان شرکت های اصل چه ‬ ‫در تاریخ خصوصی سازی شد‪.‬پرونده بیمه البرز هم در‬ ‫نوع خود قابل توجه اس��ت‪ .‬شرکت‪ 26‬میلیارد تومانی‬ ‫بیمه البرز که ‪ 15‬مهر ‪ 88‬به عنوان یک شرکت جدید به‬ ‫تاالر شیشه ای قدم گذاشت‪ ،‬از همان ابتدای ورود فعاالن‬ ‫بازار را متعجب کرد؛ این تعجب که از قیمت کشف شده‬ ‫برای این شرکت کوچک بود باعث شد عالوه بر تمامی‬ ‫ کارگزاران و خریداران بازار سرمایه‪ ،‬مدیرعامل شرکت‬ ‫بورس و مدیرعامل بیمه البرز نیز از قیمت اولیه این سهم‬ ‫اظهار تعجب کنند‪ ،‬زیرا قیمت کارشناسی اکثر فعاالن و‬ ‫کارشناسان بازار سرمایه در محدوده‪ 400‬تا ‪450‬تومان‬ ‫بود و حتی سازمان خصوصی سازی نیز در براورد خود‬ ‫قیمت ‪ 474‬تومان و شش ریال را مد نظر قرار داده بود‪.‬‬ ‫عرضه بیمه البرز در قیم��ت ‪ 629‬تومان باعث‬ ‫شد که مدیرعامل این ش��رکت بیمه ای نیز از کشف‬ ‫قیمت شرکت خود اظهار تعجب کرده و بگوید که به‬ ‫اعتقاد من قیمت سهم تند بود؛ زیرا درست است که‬ ‫بیمه البرز برترین بیمه کشور بوده و شرکت سوداور‬ ‫و موفقی است‪ ،‬ولی هر چیزی حدی دارد و پیش بینی‬ ‫ما در عرضه این سهم حداکثر به قیمت‪ 450‬تومان بود‬ ‫که امیدواریم در عرضه های بعدی کارگزاران تعادل‬ ‫را حفظ کنند‪ .‬کشف قیمت نامناسب بیمه البرز و نبود‬ ‫قاعده ای مش��خص در عرضه های اولیه باعث ش��د‬ ‫که یکی از اش��کاالت اجرای اصل ‪ 44‬در خصوص‬ ‫کشف قیمت اولیه سهام این شرکت بعد از واگذاری‬ ‫‪ 12‬شرکت‪ ،‬در بیمه البرز نمایان شود و این سهم پس‬ ‫از گذشت یکس��ال و نیم حضور در بورس به قیمت‬ ‫‪ 284‬تومان مورد معامله قرار گیرد!‬ ‫از دیگر نکاتی که در نخستین شرکت بیمه دولتی‬ ‫همانند سایر ‪ 12‬شرکت واگذار شده نیز دیده می شود‪،‬‬ ‫پابرجایی مدیریت ان قبل و بعد از واگذاری است‪.‬‬ ‫عدم انتقال مدیریت همراه با مالکیت شرکت های‬ ‫مشمول واگذاری که در اکثر شرکت های واگذار شده‬ ‫درباره واگذاری رجا و زیان هایش‬ ‫اما با توجه به شرایط گذشته که در عمل بخش‬ ‫قابل توجهی از خصوصی س��ازی ها به ج��ای انکه‬ ‫کیفیت خدمات عمومی را افزایش دهد‪ ،‬داشته های‬ ‫گذش��ته را هم مورد تهدی��د قرار داده‪ ،‬مس��یر اینده‬ ‫را با چه اولویت ه��ا و احتیاط هایی بای��د طی کرد؟‬ ‫مدیرعامل ش��رکت قطارهای مسافری رجا به عنوان‬ ‫نمون��ه یک��ی از گزینه های واگ��ذاری‪ ،‬با اش��اره به‬ ‫اینکه به راه اهن بدهکار و از دولت طلبکار اس��ت‪،‬‬ ‫خاطرنش��ان کرده ک��ه «اختالف برداش��ت هایی از‬ ‫موضوع مس��ائل حاکمیتی وجود دارد که امیدواریم‬ ‫با روش��ن ش��دن مس��ائل به زودی برطرف شود‪».‬‬ ‫ناصر بختیاری با اش��اره ب��ه اینکه ش��رکت رجا از‬ ‫‪ 26‬اسفند سال ‪ 88‬به عنوان رد دیون دولت به سازمان‬ ‫تامین اجتماعی واگذار شده‪ ،‬گفته است‪« :‬از ان زمان‬ ‫بحث هایی درباره جداس��ازی وظای��ف حاکمیتی و‬ ‫تصدی گری مطرح ش��د و حاال با توجه به اختالف‬ ‫برداش��ت هایی که از موضوع حاکمیت وجود دارد‬ ‫چالش هایی در این حوزه به وجود امده اس��ت‪».‬‬ ‫بختی��اری در توضیح اختالف برداش��ت های‬ ‫موجود اشاره کرد‪« :‬در برخی مواقع چنین برداشت‬ ‫می شود که حاکمیت سیاست گذاری در حد کالن و‬ ‫نظارت راهبردی اس��ت و در برخ��ی مواقع دخالت‬ ‫در جزئی ترین مس��ائل اجرایی نیز ج��زو حاکمیت‬ ‫محسوب می شود‪».‬‬ ‫مدیر عامل شرکت قطارهای مسافری رجا همچنین‬ ‫تاکید کرده که باید طلب ها و بدهی ها با دولت تهاتر شود‪.‬‬ ‫واقعیت این است که در حال حاضر رقم دقیق زیان رجا‬ ‫از فعالیتش و نیز از اتفاقات پس از واگذاری اش در دست‬ ‫نیست‪ ،‬اما از حال و هوای خصوصی سازی های صورت‬ ‫گرفته در دیگر شرکت ها می توان به وضعیت امروز رجا‬ ‫هم پی برد‪ .‬اگر چه به نظر می رسد وضعیت این شرکت‬ ‫نسبت به بقیه بدتر هم باشد‪ ،‬چرا که این شرکت به عنوان‬ ‫رد دیون عرضه شد و فرایند رقابتی فروش سهام را طی‬ ‫نکرد‪ .‬از س��وی دیگر رجا پس از واگ��ذاری‪ ،‬همچنان‬ ‫تحت امر دولت برای قیمت گذاری بلیت هاست‪ ،‬چیزی‬ ‫که می تواند راه اهن را به شدت تحت فشار قرار بدهد و‬ ‫زیان انباشته اش را افزون کند‪.‬‬ ‫با این اوصاف‪ ،‬چش��م انداز مطلوبی در راس��تای‬ ‫واگذاری شرکت رجا با این شرایط به بخش خصوصی‬ ‫دیده نمی ش��ود‪ .‬این در حالی اس��ت که رجا به نسبت‬ ‫بسیاری دیگر از واگذاری ها‪ ،‬از نقش حیاتی بیشتری در‬ ‫روند عمومی جامعه برخوردار است که خود این نکته‬ ‫حساسیت اتفاق های اینده را صدچندان و نگرانی نسبت‬ ‫به ان را افزون می کند‪g .‬‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫قیمت گذاری های غیرواقعی‪ ،‬بالی جان مشتریان‬ ‫از نظ��ر منتق��دان به عن��وان یکی از اش��کاالت‬ ‫خصوصی سازی در شرکت های واگذار شده‪ ،‬می توان‬ ‫پرونده پست بانک را بررسی کرد‪ .‬قیمت سهم تازه وارد‬ ‫پست بانک با گذش��ت تنها دو ماه از عرضه سهام این‬ ‫ش��رکت‪ ،‬بدون اینکه اتفاق خاصی رخ داده باش��د یا‬ ‫خبر رسمی در پیش باشد‪ ،‬ش��دیدا افزایش یافت و از‬ ‫‪ 230‬تومان به هزار و ‪ 98‬تومان رس��ید و این س��هم با‬ ‫‪ P/E‬س��ی مرتبه مورد معامله قرار گرفت که در نهایت‬ ‫بازدهی خیره کننده ‪ 300‬درصدی را برای سهامداران به‬ ‫ارمغان اورد‪ ،‬اما در نهایت قیمت این سهم که به اعتقاد‬ ‫محکم فعاالن بازار حبابی شده بود در پایان سال ترکید‬ ‫و بازدهی ‪ 300‬درصدی را به زیان هنگفت تبدیل کرد‪.‬‬ ‫افزایش بدون منطق سهام این شرکت به دلیل کمبود‬ ‫عرضه‪ ،‬وجود عطش فراوان برای این سهم و در نتیجه‬ ‫خریدهای هیجان��ی رخ داد به طوری که این س��هم در‬ ‫مدت حض��ور دو ماهه خ��ود در تاالر شیش��ه ای ‪300‬‬ ‫درصد بازدهی نصیب س��هامداران کرد ک��ه این میزان‬ ‫بازدهی بین تمامی عرضه های اولیه بی سابقه و در عین‬ ‫حال خیره کننده بود؛ زیرا س��وداوری خاصی حداقل‬ ‫در کوتاه مدت برای این ش��رکت پیش بینی نشده بود و‬ ‫سهامداران تنها به پیروی با یکدیگر و با اتصال به شایعات‬ ‫و از همه مهمتر‪ ،‬نظر مدیر عامل این شرکت مبنی بر ارزش‬ ‫دو هزار تومانی س��هام پس��ت بانک به دنبال خریداری‬ ‫س��هام این ش��رکت رفتند که در نهایت با مش��کالت‬ ‫جبران ناپذیر و فراوان در این سهم مواجه شدند‪ .‬بعد از‬ ‫عرض ه پنج درصدی سهام پست بانک در بورس که در‬ ‫پی مخالفت های اشکار وزیر ارتباطات صورت گرفت‪،‬‬ ‫وزیر ارتباطات‪ ،‬مدیرعامل این ش��رکت را تغییر داد که‬ ‫این عمل واکنش وزارت اقتصاد و سازمان بورس را در‬ ‫پی داشت و مجموعه وزارت امور اقتصادی و دارایی‪،‬‬ ‫شامل س��ازمان بورس و بانک مرکزی‪ ،‬این اقدام وزیر‬ ‫ارتباطات را غیر قانونی قلم��داد کرده و اعالم کردند که‬ ‫مدیر عامل پس��ت بانک باید با برگزاری مجمع انتخاب‬ ‫ش��ود؛ به این ترتیب‪ ،‬پس از مخالفت بان��ک مرکزی‪،‬‬ ‫سازمان بورس و نهادهای قانونی دیگر‪ ،‬معاونت حقوقی‬ ‫ریاس��ت جمهوری نیز با تغییر مدیرعامل پست بانک‬ ‫مخالفت کرد‪ .‬به عن��وان دومین مورد‪ ،‬ب��ه پرونده یک‬ ‫شرکت بیمه می توان اشاره کرد‪ .‬سهام سومین‪ ،‬اخرین و‬ ‫کوچکترین شرکت بیم ه دولتی یعنی بیمه دانا که عرضه‬ ‫ان به دلیل زیان و مشکل مالیاتی با تاخیر مواجه شده بود‪،‬‬ ‫رکورد قیمت شرکت های مشمول اصل ‪ 44‬از سال ‪ 85‬تا‬ ‫سال ‪ 89‬را شکست و در تاریخ ‪ 26‬مردادماه در میان بهت‬ ‫و ناباوری کارگزاران‪ ،‬خریداران‪ ،‬مدیر عامل ش��رکت‬ ‫بورس و مدیر عامل بیمه دانا‪ ،‬با قیمت ‪ 2610‬تومان برای‬ ‫هر سهم و به قیمت نزدیک به نظر رئیس سابق سازمان‬ ‫خصوصی سازی فروخته شد!‬ ‫در حالی که اکثر فعاالن بازار قبل از عرضه بیمه دانا‬ ‫در بورس قیمت ‪ 700‬تا ‪ 750‬را برای این سهم مناسب‬ ‫می دانس��تند‪ ،‬ولی در روز عرضه ورق به گونه ای دیگر‬ ‫رقم خورد و تقاضا برای این سهم از قیمت‪ 900‬تومان‬ ‫اغاز شد و در نهایت تعداد پنج میلیون و ‪ 273‬هزار و‪750‬‬ ‫سهم از سهام این ش��رکت با قیمت هر سهم دو هزار و‬ ‫‪ 610‬تومان فروخته شد‪.‬‬ ‫این در حالی بود که اظهار نظر رئیس سابق سازمان‬ ‫خصوصی سازی (حیدری کرد زنگنه) در روز معارفه‬ ‫ش��رکت بیمه دانا درخصوص قیمت سه هزار تومانی‬ ‫اصل چهل و چهاری به خوبی دیده می ش��ود‪ ،‬یکی از‬ ‫نقدهای جدی واگذاری های اصل ‪ 44‬است که همواره‬ ‫از سوی مسئوالن و کارشناسان مطرح می شود و وقت ان‬ ‫است بعد از گذشت پنج سال از تجربه خصوصی سازی‬ ‫در کشور جلوی این روند که در تضاد کامل با اصل ‪44‬‬ ‫قرار گرفته ش��ود و تصدی گری دولت به طور واقعی‬ ‫کاهش پیدا کند تا حداقل یکی از ایرادات وارد ش��ده‬ ‫به خصوصی سازی که در عین حال مهم ترین ایراد است‪،‬‬ ‫در ش��رکت های به اصطالح خصوصی شده برطرف‬ ‫شود‪ .‬زیرا همانطور که مشاهده می شود‪ ،‬مدیریت هیچ‬ ‫یک از شرکت های واگذار شده از بخش خصوصی و‬ ‫غیردولتی نیست و دولت به طور مستقیم و غیر مستقیم‬ ‫همچنان تصمیم گیر اصلی مدیریت شرکت های واگذار‬ ‫شده اس��ت؛ وضعیتی که بعد از گذش��ت پنج سال از‬ ‫خصوصی سازی همواره مشاهده شده است‪.‬‬ ‫‪39‬‬ ‫اسیب شناسی وضعیت رجا‪ ،‬فرصت ها و تهدیدها‬ ‫عامل مرگ تدریجی حمل ونقل ریلی‬ ‫‪2‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫چند سال پیش وقتی که بهای بلیت سینما حداکثر‬ ‫‪ 1500‬تومان بود‪ ،‬یک کارگردان س��ینما در اعتراض‬ ‫به این رق��م گفته بود این عدد معادل پولی اس��ت که‬ ‫تماش��اگر برای خوراکی های همراهش موقع دیدن‬ ‫فیلم هزینه می کند!‬ ‫ح��اال می خواهی��م از همی��ن مقایس��ه ب��رای‬ ‫روش��ن کردن موضوع دیگری اس��تفاده کنیم‪ .‬تصور‬ ‫کنید می خواهید به یک مس��افرت ‪ 1500‬کیلومتری‬ ‫بروید‪ .‬قطعا برای طول مسیر خوراکی های متعددی‬ ‫همراهتان خواهید برد‪ .‬اگر این س��فر با هواپیما باشد‬ ‫و حتی زمانی کمتر از یک س��اعت به طول بینجامد‪،‬‬ ‫در طول پرواز دس��ت کم ب��ا یک میان وعده از ش��ما‬ ‫پذیرایی خواهد ش��د‪ ،‬اما اگر این س��فر با خودروی‬ ‫ش��خصیتان باش��د‪ ،‬در طول حدود ‪ 15‬ساعت سفر‬ ‫چند بار استراحت خواهید کرد و برای رفع خستگی‬ ‫چیزهایی خواهید خورد‪.‬‬ ‫در این میان تصور کنید س��فر ش��ما با یک قطار‬ ‫اس��ت؛ قطاری که همان مس��افت را در همان زمان‬ ‫که ش��ما رانندگی می کنید‪ ،‬طی می کند‪ ،‬با این تفاوت‬ ‫که دیگر شما راننده نیس��تید تا خسته شوید‪ ،‬بنابراین‬ ‫خستگی شما فقط ناش��ی از نشستن روی صندلی ها‬ ‫خواهد بود! رفع این خس��تگی هم با راه رفتن و البته‬ ‫خوردن و اش��امیدن ممکن است‪ .‬اگر تصور کنیم در‬ ‫این مسیر شما دو بار میان وعده و دو بار غذای کامل‬ ‫میل کنید‪ ،‬دور از ذهن نیست‪.‬‬ ‫اینگونه رفع خستگی کردن برای شما حداقل در‬ ‫ش��رایط امروزی چیزی حدود ‪ 20‬هزار تومان هزینه‬ ‫خواهد داشت‪ .‬اشتباه نکنید! این یک گزارش درباره‬ ‫هزینه غذا یا بررس��ی هزینه خورد و خوراک در سفر‬ ‫نیس��ت‪ .‬این یک گزارش درباره هزینه س��فر با قطار‬ ‫در ایران است‪ .‬از شما می خواهیم در حالی که انچه‬ ‫را خواندی��د در ذهن دارید‪ ،‬به ادامه نوش��ته که کمی‬ ‫ تخصصی تر است‪ ،‬توجه کنید‪.‬‬ ‫ش��ما اگر قصد داش��ته باشید مس��یر تهران به‬ ‫مش��هد را با قطار ط��ی کنید‪ ،‬در حالی ک��ه بیش از‬ ‫‪ 12‬س��اعت می توانی��د روی صندل��ی قط��ار تکیه‬ ‫بدهی��د‪ ،‬در راه��رو راه بروید‪ ،‬در رس��توران غذا‬ ‫بخوری��د‪ ،‬تخم��ه بش��کنید و حت��ی بخوابی��د و‬ ‫در واق��ع در حال��ی که یک وس��یله حم��ل و نقل‬ ‫مطمئن را برای سفر خود انتخاب کرد ه اید‪ ،‬از همه‬ ‫اینها گذشته‪ ،‬بهترین انتخاب از نظر اقتصادی را هم‬ ‫داشته اید‪ ،‬چرا که این سفر برای شما ‪ 5700‬تومان‬ ‫هزینه حمل ونقل خواهد داش��ت! این رقم حدودا‬ ‫معادل یک وعده غذا در همان قطار اس��ت‪.‬‬ ‫در حال حاضر بهای بلیت ه��ای قطار در برخی‬ ‫مس��افرت های بین ش��هری حتی از بهای بلیت مترو‬ ‫هم ارزان تر اس��ت! ش��اید تعجب کنید وقتی بدانید‬ ‫می توانید با ‪ 250‬تومان از خدمات راه اهن اس��تفاده‬ ‫کنید و مس��یرهایی مانند تهران – شهر جدید پرند و‬ ‫تهران – پیش��وا را در حالی با این قیمت طی کنید که‬ ‫سفر در همان مسیر با تاکس��ی که به شما اجازه حتی‬ ‫تکان خوردن در طول راه را هم نمی دهد‪ ،‬دس��ت کم‬ ‫چهار برابر برایتان اب می خورد‪.‬‬ ‫ش��ما در حالی می توانید با قطار از تهران به قم‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫‪40‬‬ ‫بروید و همان مسیر را برگردید که هزینه ای کمتر از‬ ‫یک بستنی میوه ای را برای این مسیر ‪ 400‬کیلومتری‬ ‫پرداخت می کنید‪.‬‬ ‫اما شاید بد نباشد مقایسه ای از بهای بلیت قطار‬ ‫در گران ترین حالت هم داشته باشیم‪ .‬در حال حاضر‬ ‫گران ترین مس��یر ریلی کشور ش��یراز ‪ -‬مشهد است‬ ‫که بهای بلیت ان ‪ 45‬هزار و ‪ 600‬تومان اس��ت‪ .‬اگر‬ ‫بخواهید این مسیر حدود ‪ 1600‬کیلومتری را با ماشین‬ ‫ش��خصی خود طی کنید و به طور متوسط با سرعت‬ ‫یک صد کیلومتر در س��اعت رانندگ��ی کنید‪ ،‬بیش از‬ ‫‪ 110‬هزار تومان فقط به عنوان هزینه بنزین پرداخت‬ ‫خواهید کرد‪.‬‬ ‫هدف از همه این مقایس��ه ها این است که واقعا‬ ‫هزینه سفر با قطار در کش��ور ما برای مسافران بسیار‬ ‫پایین است‪ .‬اگرچه این می تواند به نفع مسافران‪ ،‬در‬ ‫راس��تای هدف بلندمدت کاهش اس��تفاده از وسایل‬ ‫حمل و نقل شخصی و در نهایت تحقق عدالت باشد‪،‬‬ ‫اما واقعیت این اس��ت که نباید کم��ک به یک طرف‬ ‫معادله‪ ،‬طوری به ضرر طرف دیگر باشد که نتواند زیر‬ ‫بار فشارهای مالی وارده کمر راست کند‪.‬‬ ‫انچه در این گزارش به عن��وان بهای بلیت از ان‬ ‫استفاده شده‪ ،‬اعدادی است که پس از چانه زنی های‬ ‫فراوان بعد از تیر ماه س��ال جاری اصالح شده اند‪ ،‬به‬ ‫این معنا که ارقام ذکر شده پیش از ان تاریخ بین ‪ 25‬تا‬ ‫‪ 14‬درصد کمتر بوده اند‪ .‬افزایش ‪ 25‬درصدی هم در‬ ‫مواردی اعمال شده که بهای بلیت انها کمترین میزان‬ ‫ممکن و در حد ‪ 200‬تومان بوده است‪.‬‬ ‫در ح��ال حاض��ر از ‪ 110‬مس��یر موج��ود در‬ ‫خطوط ریلی کشور‪ ،‬بهای بلیت در ‪ 64‬مسیر‪ ،‬معادل‬ ‫‪58‬درصد‪ ،‬کمت��ر از ‪ 10‬هزار تومان و در ‪ 26‬مس��یر‪،‬‬ ‫معادل ‪ 24‬درصد‪ ،‬کمتر از دو هزار تومان است‪.‬‬ ‫زمان ازادسازی قیمت بلیت قطار نیست‬ ‫براس��اس مصوب��ه هی��ات وزی��ران در تاریخ‬ ‫‪26‬اسفندماه ‪ ،88‬ش��رکت قطارهای مس��افری رجا‬ ‫ی ای��ران) ب��ه س��ازمان‬ ‫(راه اه��ن جمهوری اس�لام ‬ ‫تامین اجتماع��ی واگذار ش��د‪ ،‬اما نکت��ه قابل توجه‬ ‫تنها با هزینه تصادفات‬ ‫سال ‪ 1386‬کشور‬ ‫می توانستیم ‪150‬‬ ‫شهر کشور را به ناوگان‬ ‫قطار شهری مجهز کنیم‬ ‫و با ‪18‬هزار میلیارد‬ ‫تومان هزینه هایی که‬ ‫پژوهشکده‬ ‫حمل و نقل کشور به‬ ‫دلیل همین تصادف های‬ ‫جاده ای اعالم کرده بود‬ ‫می توانستیم ‪ 60‬فروند‬ ‫هواپیمای ایرباس در‬ ‫ان دوران خریداری‬ ‫کنیم‬ ‫این اس��ت که ای��ن ش��رکت با وج��ود واگ��ذاری‬ ‫ب��ه بخش خصوص��ی‪ ،‬هن��وز در قیمت گذاری ها از‬ ‫تصمیمات دولتی تبعیت می کند‪.‬‬ ‫وزیر راه و شهرس��ازی با بیان اینک��ه «با تعامل‪،‬‬ ‫سعی می کنیم رجا سر پا بایس��تد و به مردم نیز فشار‬ ‫وارد نشود» گفته است که «رجا خصوصی شده است‬ ‫و ما در جهت رعایت حال م��ردم قصد داریم کاری‬ ‫کنیم که رجا ضرر نکند و مردم هم معطل نش��وند‪ .‬به ‬ ‫عالوه‪ ،‬قیمت بلیت به یک باره باال نرود»‪.‬‬ ‫او درباره تصمیم ها برای واقعی شدن قیمت بلیت‬ ‫نیز با اش��اره به اینکه «رجا به سازمان تامین اجتماعی‬ ‫واگذار شده» گفته است‪« :‬مساله بدهی رجا به راه اهن‬ ‫و طلبش از دولت را نیز حل می کنیم‪».‬‬ ‫از س��وی دیگر به گفت��ه معاون امور مس��افری‬ ‫راه اهن «قیمت بلیت قط��ار دغدغه بخش خصوصی‬ ‫است و بهتر است در این راستا یا از انها حمایت کرده‪،‬‬ ‫یا اجازه منطقی شدن قیمت ها را بدهیم‪».‬‬ ‫منص��ور عرب یارمحم��دی ب��ا بی��ان اینک��ه‬ ‫رج��ا هم اکن��ون نیمه خصوصی اس��ت‪ ،‬می گوید‬ ‫ک��ه ف��روش بلیـ��ت ب��ا نظ��ارت راه اه��ن انجام‬ ‫می ش��ود ام��ا ب��رای حض��ور بخش خصوصی در‬ ‫ای��ن ح��وزه بای��د از انه��ا حمای��ت و یارانه های‬ ‫بخ��ش مس��افری را پرداخ��ت کنی��م و در‬ ‫غیر این صورت باید اجازه دهی��م قیمت ها منطقی‬ ‫ش��ود تا کیفیت ارائه خدمات باال برود‪.‬‬ ‫با وجود انتقادهای فراوان از قیمت پایین بلیت‬ ‫قطار که به پایین ماندن کیفیت خدمات رجا منجر شده‬ ‫بود‪ ،‬از ابتدای تیرماه‪ ،‬بلیت های قطار با نرخ های جدید‬ ‫به فروش رسید‪.‬‬ ‫ای��ن در حالی ب��ود که پ��س از اج��رای قانون‬ ‫هدفمندس��ازی یارانه ها‪ ،‬قیمت بلی��ت قطار افزایش‬ ‫نیافته بود‪ ،‬اما در نهایت با تصویب ستاد هدفمند سازی‬ ‫یارانه ها‪ ،‬قیمت ها افزایش یافت‪.‬‬ ‫به گفته نماینده تام االختیار وزارت راه و ترابری‬ ‫در کارگروه هدفمندی یارانه ها‪ ،‬با اجرای این قانون‬ ‫نرخ خدمات هوایی و حمل و نقل ریلی باید ‪15‬درصد‬ ‫افزای��ش پیدا می ک��رد‪ ،‬ام��ا راه اهن و ش��رکت های‬ ‫هواپیمایی پس از اجرای قانون هدفمندسازی یارانه ها‬ ‫ب��ا دول��ت و وزارت راه و ترابری همراه��ی کرده و‬ ‫به منظور رفاه مردم ن��رخ خدمات خ��ود را افزایش‬ ‫ندادند‪ ،‬این در حالی اس��ت که ساالنه با توجه به نرخ‬ ‫تورم نرخ خدمات حمل و نقل عمومی نیز با افزایش‬ ‫روبه رو می شد‪.‬‬ ‫شهریار افندی زاده تاکید کرد که پس از برگزاری‬ ‫جلسات کارشناسی قیمت بلیت قطار ‪ 12‬تا ‪ 14‬درصد‬ ‫افزایش یافت‪.‬‬ ‫اما با س��رگرفتن زمزمه هایی درباره ازادسازی‬ ‫قیمت بلیت قطار‪ ،‬معاون وزیر راه و شهرسازی تاکید‬ ‫کرد که قیمت بلیت قط��ار ازاد نش��ده و فعال هم بنا‬ ‫نیست ازاد شود‪.‬‬ ‫عبدالعلی صاحب محمدی‪ ،‬مدیرعامل راه اهن‬ ‫گفت‪« :‬اکنون قانون هدفمندسازی یارانه ها در سطح‬ ‫کش��ور اجرا می ش��ود و اگر بخواهیم قیمت حمل و‬ ‫نقل را به میزان زیادی افزایش دهیم‪ ،‬بر سیاست های‬ ‫هدفمندی تاثیر سوء خواهد داشت‪».‬‬ ‫صاحب محم��دی با اش��اره ب��ه اینک��ه حداقل‬ ‫افزایش را ک��ه ‪ 12‬تا ‪ 14‬درصد بود پس از گذش��ت‬ ‫شش ماه از اجرای قانون هدفمندسازی یارانه ها اعمال‬ ‫کردیم‪ ،‬اضافه کرد‪« :‬درباره قطارهای جدیدی که وارد‬ ‫می ش��وند‪ ،‬در صورتی که کیفیت مناسب تری داشته‬ ‫باش��ند و خدمات بهتری ارائه دهن��د‪ ،‬تصمیم گیری‬ ‫حمل و نقل‬ ‫ریلی که‬ ‫اکنون به عنوان‬ ‫مطمئن ترین‬ ‫شیوه ترابری در‬ ‫خشکی جایگاه‬ ‫ویژه ای در جوامع‬ ‫توسعه یافته و‬ ‫در حال توسعه‬ ‫پیدا کرده‪ ،‬در‬ ‫کشور ما به رغم‬ ‫تاکید های فراوان‬ ‫جایگاه مناسبی‬ ‫در واقعیت‬ ‫ پیدا نکرده است‬ ‫اقتصاد‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫می کنیم‪ ».‬وی تاکید کرد که اکنون زمان ازادس��ازی‬ ‫قیمت بلیت قطار نیست‪.‬‬ ‫نسبت هزینه تمام شده به قیمت بلیت قطار‬ ‫با اس��تناد به امار رسمی ش��رکت های مسافری‬ ‫ریلی‪ ،‬نسبت قیمت تمام شده به هزینه بلیت قطارها‬ ‫نشان می دهد که هزینه های س��فر در بخش ریلی در‬ ‫بیشتر این مس��یرها تامین نمی ش��ود و یارانه دولتی‬ ‫است که باعث س��رپا ماندن ش��رکت های مسافرتی‬ ‫ریلی تاکنون شده اس��ت‪ .‬هر چند این وضعیت بعد‬ ‫از افزایش ‪ 14‬درص��دی قیمت بلی��ت اندکی بهبود‬ ‫یافته است‪ ،‬اما هنوز هم بسیاری از بخش ها با قیمت‬ ‫واقعی فاصله دارد‪.‬یک مقایس��ه کلی نش��ان می دهد‬ ‫برای بلیت های تا پنج ه��زار تومان حدود ‪ 31‬درصد‬ ‫هزینه تمام شده اخذ می شود‪ .‬در بلیت های پنج تا ‪10‬‬ ‫هزار تومان نیز ‪ 39‬درص��د و در بلیت های ‪ 10‬تا ‪20‬‬ ‫هزار تومانی نسبت قیمت به هزینه قطارها حدود ‪57‬‬ ‫درصد است‪ .‬در واقع بقیه هزینه ها به واسطه یارانه یا‬ ‫زیان شرکت ها جبران می شود‪.‬‬ ‫در ای��ن میان ای��ن س��وال مطرح می ش��ود که‬ ‫نرخ گذاری اینگونه چرا باعث تقاضا در این مسیرها‬ ‫نشده و چرا انبوه تقاضا در مسیرهایی است که بلیت‬ ‫کافی برای انها وجود ندارد‪ ،‬اما گفته می ش��ود گران‬ ‫اس��ت‪ .‬ایا با این تصویر نمی توان نتیج��ه گرفت که‬ ‫ارائه بی هدف یارانه و زیان انباشته بخشی ریلی باعث‬ ‫عقب ماندگی این بخش شده است؟‬ ‫در ط��ول ‪ 9‬ده��ه حض��ور بخ��ش ریل��ی در‬ ‫ای��ران تنها حدود ‪ 10‬ه��زار کیلومتر مس��یر ریلی در‬ ‫ایران س��اخته ش��ده و نقاط بس��یاری از ایران بدون‬ ‫مس��یر ریلی مانده اس��ت‪ .‬به واقع ک��دام دلیل مانع‬ ‫س��رمایه گذاری بیش��تر در ای��ن بخش ش��ده و چرا‬ ‫اکنون بخ��ش ریلی حت��ی قیمتی نازل ت��ر از بخش‬ ‫حم��ل و نقل ج��اده ای دارد و هزینه ه��ای مضاعف‬ ‫مدیریت جاده ها و تصادف��ات این بخش بر اقتصاد و‬ ‫حیات ملت تحمیل می شود‪.‬‬ ‫اگر رشد قیمت و درامد بخش ریلی در پنج دهه‬ ‫گذشته همگام با بخش جاده ای رشد می یافت و توجه‬ ‫به این بخش نیز واقع گرایانه بود‪ ،‬اکنون پس از سه دهه‬ ‫از انقالب هنوز به دنبال تحرک در س��اخت راه اهن‬ ‫غرب کشور نبودیم و انتظار سرمایه گذاران قوی برای‬ ‫ساخت ریل و تجهیز بخش ریلی را نمی کشیدیم‪.‬‬ ‫بد نیست در این خصوص به خاطر بیاوریم که‬ ‫تنها با هزینه تصادفات سال ‪ 1386‬کشور می توانستیم‬ ‫‪ 150‬شهر کشور را به ناوگان قطار شهری مجهز کنیم‬ ‫و با ‪ 18‬هزار میلیارد تومان هزینه هایی که پژوهشکده‬ ‫حمل و نقل کشور به دلیل همین تصادف های جاده ای‬ ‫اعالم کرده بود می توانس��تیم ‪ 60‬فرون��د هواپیمای‬ ‫ایرباس در ان دوران خریداری کنیم‪.‬‬ ‫چشم انداز اینده از بیم تا امید‬ ‫واقعیت این اس��ت که ب��ا ای��ن قیمت ها خیلی‬ ‫نمی شود روی افزایش کیفیت قطار و سرویس دهی‬ ‫ان حساب کرد‪ .‬با شرایط کنونی در بهترین حالت فقط‬ ‫می توان شتاب افزایش زیان را کم کرد‪ .‬از سوی دیگر‬ ‫هم سیاست های کالن کش��ور موافق افزایش نرخ در‬ ‫این حوزه نیس��ت که خود یک معادله دومجهولی را‬ ‫به وجود اورده است‪.‬‬ ‫به نظر می رسد با تعریف برنامه ای جامع و مدرن به‬ ‫تدریج می توان قیمت ها را متعادل کرد و در کنارش یارانه‬ ‫مرسوم در تمام دنیا را هم به بخش مسافری داد‪ .‬از سوی‬ ‫دیگر می توان در بخش حمل بار‪ ،‬به دلیل اینکه با تجار و‬ ‫شرکت های بزرگ اقتصادی روبه رو هستیم‪ ،‬کرایه حمل‬ ‫را افزایش داد تا بخش��ی دیگر از هزینه های رجا تامین‬ ‫شود؛ اگر چه در ایران بخش باری گزینه اول تجار نیست‬ ‫و همین هم باعث ش��ده تا بخش مسافری تنها وزنه ای‬ ‫شود بر پای توسعه بخش باری‪.‬‬ ‫براس��اس برنامه های مدون در مس��یر افق توسعه‬ ‫‪ 1404‬کش��ور باید به ‪ 25‬هزار کیلومتر مسیر ریلی نایل‬ ‫شویم‪ ،‬اما به واقع برای این راه باید برنامه مدونی داشته‬ ‫ی یارانه ها اجرایی شده‪ ،‬اما‬ ‫باشیم‪ .‬اگرچه قانون هدفمند ‬ ‫سطح پایین کنونی قیمت ها دلیل اصلی مشکالت بخش‬ ‫ریلی است و اگر باور کنیم که بخش ریلی خون تازه ای‬ ‫در رگ خود می خواهد‪ ،‬باید به این موضوع تاکید کنیم که‬ ‫منابع مالی تازه برای این بخش حیاتی است‪.‬‬ ‫ضمن انکه همه این شواهد گویای این است که‬ ‫با توجه به جمیع شرایط‪ ،‬واگذاری راه اهن به بخش‬ ‫خصوصی در حال حاضر نمی تواند بهترین گزینه و‬ ‫چه بسا خود مشکل افرین باشد‪g .‬‬ ‫‪41‬‬ ‫فرهنگ ‬ ‫منتقدان و سینما‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫گفت وگو با سخنگوی شورای عالی تهیه کنندگان درباره مدیریت سینمای ایران‬ ‫مدیریت سینما باید حلقه اتصال گروه های مرجع و سینماگران باشد‬ ‫‪1‬‬ ‫از وقتی که تیم مدیریتی حال حاضر بر مس��ند معاونت سینمایی وزارت ارشاد تکیه زد‪ ،‬رفته رفته گروهی از س��ینماگران در انتقاد به سیاست گذاری ها یا مسائل‬ ‫اجرایی در سطح کالن و الیه های اجرایی سینمای کشور لب به انتقاد و حتی اعتراض گشودند که رفته رفته نیز بر تعداد انها افزوده شده است‪ .‬در مقابل نیز تیم مدیریتی‬ ‫فعلی‪ ،‬انتقادها و حتی اتهام هایی را بر این گروه منتقدان وارد کرده اند‪ .‬در پی باال گرفتن برخی انتقادها نس��بت به عملکرد معاونت س��ینمایی در چند روز گذش��ته‪ ،‬با‬ ‫منوچهر محمدی که یکی از تهیه کنندگان باسابقه و سخنگوی شورای عالی تهیه کنندگان است‪ ،‬به عنوان یکی از منتقدان شرایط حال حاضر این حوزه‪ ،‬درباره نگاهی‬ ‫که طیف همفکر او نس��بت به ش��رایط کنونی دارد و همچنین راهکارهای پیشنهادی ش��ان برای برون رفت از این وضعیت گفت وگو کردیم‪.‬‬ ‫‪42‬‬ ‫شاهده یوسفی‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫ارزیابی ش��ما از عملکرد دوره اخیر معاونت‬ ‫س��ینمای وزارت ارشاد چیس��ت؟ مهم ترین‬ ‫انتقادی که شما به عنوان یک سینماگر نسبت به‬ ‫عملکرد این معاونت دارید‪ ،‬در کدام بخش ها‬ ‫و نسبت به چه مسائلی است؟‬ ‫‪ l‬یکی از دش��وارترین حوزه ه��ای مدیریتی‬ ‫در کش��ور‪ ،‬حوزه مدیری��ت فرهنگی و ب��ه تبع ان‪،‬‬ ‫مدیریت سینمایی اس��ت‪ .‬تفاوتی جدی بین معاونت‬ ‫سینمایی و جایی مانند صداوسیما وجود دارد‪ .‬بسیاری‬ ‫از روش های مدیریت��ی به تبع این تف��اوت تعریف‬ ‫می ش��ود‪ .‬در جایی مانند صداوس��یما‪ ،‬سازمان‪ ،‬یک‬ ‫تهیه کننده بزرگ اس��ت که براس��اس نیازها‪ ،‬اهداف‪،‬‬ ‫سیاس��ت ها و برنامه خ��ود‪ ،‬س��فارش کار می دهد‪.‬‬ ‫طبیعتا فیلمس��ازانی که احس��اس می کنند بخشی از‬ ‫پیش فرض های مطرح شده را می توانند در قالب کار‬ ‫نمایشی عرضه کنند‪ ،‬با سازمان صداوسیما همکاری‬ ‫می کنند‪ .‬در حال��ی که در معاونت س��ینمایی‪ ،‬تعامل‬ ‫دولت و وزارت ارش��اد ب��ا فیلمس��ازان معطوف به‬ ‫پاره ای از حمایت هاست که با ان جنس سرمایه گذاری‬ ‫متفاوت است؛ یعنی وزارت ارشاد و معاونت سینمایی‬ ‫به دلی��ل چارچوب های قانون��ی نمی توانند به جز در‬ ‫موارد الگوسازی‪ ،‬در قالب یک تهیه کننده بزرگ حاضر‬ ‫شوند‪ ،‬بنابراین باید شرایط و بسترهایی را فراهم کنند‬ ‫که بخش خصوصی عالقه مند و راغب ش��ود که در‬ ‫حوزه تولیدات س��رمایه گذاری کند‪ .‬مجموعه ای از‬ ‫وظایف حمایتی و نظارتی برعهده معاونت سینمایی‬ ‫است‪.‬‬ ‫ان چیزی که االن بخشی از مجموعه اختالف ها‬ ‫و تفاوت دیدگاه ه��ا را در این حوزه نش��ان می دهد‪،‬‬ ‫به این نکت��ه برمی گردد که ایا سیاس��ت های نظارتی‬ ‫را باید با سیاس��ت های حمایتی پیوند داد یا هرکدام‬ ‫جداگانه کارکرد خود را دارند‪ .‬اتفاقی که در چند سال‬ ‫گذشته پیش امده اس��ت‪ ،‬به دلیل ضعف بنیه مالی در‬ ‫حوزه دولت و محدود شدن منابع و بودجه ها بوده‪ ،‬به‬ ‫عالوه اینکه قیمت تمام شده فیلم باال رفته و مجموعه‬ ‫سیاست های حمایتی رو به کاهش بوده است‪ .‬زمانی‬ ‫در دهه ‪ ،60‬حمایت های دولت با اینکه کم بود‪ ،‬ولی‬ ‫عددی حدود ‪ 25‬ت��ا ‪ 30‬درصد بودجه ی��ک فیلم را‬ ‫شامل می شد‪ .‬از س��وی دیگر‪ ،‬رونق سینما به گونه ای‬ ‫بود که سینماگران می توانس��تند این حمایت ها را که‬ ‫در قالب وام ی��ا تجهیزات و مواد خام ب��ود‪ ،‬به نوعی‬ ‫بپردازند‪ .‬دولت نیز گاهی سیاست های نظارتی خود را‬ ‫با روش های حمایتی ترکیب می کرد و در نتیجه‪ ،‬شاهد‬ ‫رونقی نس��بی در عرصه س��ینما بودیم؛ اما با توجه به‬ ‫اینکه یک باره قیمت تولید در یک فرایند بیست وچند‬ ‫ساله به شکل نجومی باال رفته و میزان حمایت ها به ان‬ ‫اندازه رشد نداشته‪ ،‬اکنون حمایت هایی که می شود‪،‬‬ ‫شاید به ‪ 10‬تا ‪ 15‬درصد تولید یک فیلم هم نرسد‪ ،‬در‬ ‫حالی که قیمت تمام ش��ده فیلم باالست‪ .‬در کنار این‬ ‫امر‪ ،‬سیاس��ت های نظارتی نه تنها تعدیل نشده‪ ،‬بلکه‬ ‫شدیدتر هم شده و دایره ممیزی ها گستردگی بیشتری‬ ‫پیدا کرده و متاسفانه این ممیزی ها بیشتر جنبه سلیقه ای‬ ‫دارند و جنبه قانونی ندارن��د‪ .‬همان طور که می بینید‪،‬‬ ‫مثال به ش��کل مقایس��ه ای‪ ،‬فیلم به «رنگ ارغوان» در‬ ‫دوره ای توقیف شد و در دوره دیگری‪ ،‬پروانه نمایش‬ ‫و حتی جایزه گرفت‪.‬‬ ‫نکته دیگ��ری که به اختالف نظر س��ینماگران با‬ ‫معاونت سینمایی برمی گردد‪ ،‬به این مربوط است که‬ ‫دایره مش��ورت ها و تعامل های بین دولت و صنف‪،‬‬ ‫دولت و خانه س��ینما و دولت و سینماگران به شدت‬ ‫نس��بت به دوره های قبل کاهش یافته و درباره برخی‬ ‫سیاست ها‪ ،‬پشت درهای بسته تصمیم گیری می شود و‬ ‫حتی اگر نتیجه خروجی ان قابل قبول و خوب باشد‪،‬‬ ‫هضم و فهم ان توس��ط بدنه عمومی س��ینما دشوار‬ ‫است؛ چراکه وقتی سیاستی در کوران نقد‪ ،‬بررسی و‬ ‫جلسه های کارشناسانه قرار گیرد‪ ،‬سلیقه های مختلف‬ ‫در حوزه سینما احساس می کنند‪ ،‬تبلور خواسته هایش‬ ‫در این سیاست ها وجود دارد؛ اما وقتی این سیاست ها‬ ‫جدا از یک فرایند کارشناسی و تعامل بین سینماگران‬ ‫و معاونت س��ینمایی تبیین و یک ب��اره تصمیم گیری‬ ‫شود‪ ،‬حداقل واکنش عکس العملی این است که چون‬ ‫سینماگران نمی دانند این سیاس��ت ها و برنامه ها چه‬ ‫اهداف‪ ،‬رویکردها و نتایجی دارند‪ ،‬کمترین موضعی‬ ‫ک��ه می توانند در براب��ر ان بگیرند‪ ،‬موضع س��کوت‬ ‫است که این کار هم پسندیده نیست‪ .‬در مواقعی هم‬ ‫این تصمیم ها به گونه ای اس��ت که مش��خص است‪،‬‬ ‫کار کارشناس��ی جدی درباره انها نش��ده و تصمیم‬ ‫همه جانبه نیس��ت و در نتیجه‪ ،‬بخشی از نارضایتی ها‬ ‫را با خ��ودش به همراه م��ی اورد‪ .‬نمون��ه اخیرالذکر‬ ‫چنین بحثی‪ ،‬تصمیم برای تبدیل معاونت س��ینمایی‬ ‫به سازمان سینمایی اس��ت‪ .‬این یک تغییر ساختاری‬ ‫است‪ .‬سوال اولی که به شکل جدی مطرح است‪ ،‬این‬ ‫است که ایا مشکل س��ینمای ایران این تغییر ساختار‬ ‫اجرایی است؟ اگر معاونت به س��ازمان تبدیل شود‪،‬‬ ‫گرهی از مشکالت عدیده حوزه س��ینما باز می شود‬ ‫یا مقدار زی��ادی از وقت و انرژی مدیران س��ینمایی‬ ‫صرف تاسیس تشکیالتی می شود که ممکن است با‬ ‫تغییر دولت‪ ،‬معاون س��ینمایی بعدی فکر کند‪ ،‬همان‬ ‫گزینه معاونت مناسب تر است‪ .‬در مجموع‪ ،‬حتی اگر‬ ‫سینما به وزارتخانه هم تبدیل ش��ود‪ ،‬نه تنها گرهی از‬ ‫مشکالت باز نمی شود‪ ،‬شاید گره ها افزون تر هم شود‪.‬‬ ‫مجموعه این نوع تصمیم ها یک ادرس غلط برای حل‬ ‫مشکالت است‪.‬‬ ‫مساله اساس��ی که ش��اید نس��بت به ان غفلت‬ ‫می شود‪ ،‬این است که به دلیل عریان تر شدن حاکمیت‬ ‫اقتصاد ب��ر فرهنگ‪ ،‬س��ینمای ای��ران در یک چرخه‬ ‫بس��ته ای حرکت می کند و ناچار است از درون خود‬ ‫تغذیه کند و نتیجه عملیاتی این تغذیه از درون خود‬ ‫به لحاظ اینکه هیچ نوع تعامل خارج از کشور نداریم‬ ‫و محصوالت م��ا به دلیل موانع زی��اد‪ ،‬قابلیت عرضه‬ ‫به کش��ورهای دیگر را ندارند‪ ،‬محدود شدن به بازار‬ ‫داخلی است‪ .‬با توجه به وجود انحصار در صداوسیما‬ ‫از یک طرف‪ ،‬قاچاق فیلم ویدئویی در داخل و محدود‬ ‫بودن سالن های نمایش‪ ،‬اقتصاد سینما در داخل کشور‬ ‫ضعیف و رنجور شده و واکنش غریزی سینماگران در‬ ‫برابر چنین پدیده ای به این منجر می شود که سینمای‬ ‫گیشه ای و ستاره ساالری رشد بیشتری پیدا کند‪ .‬البته‬ ‫دست کم از واکنش ها پیداست که حاکمیت و دولت با‬ ‫غلبه این سینما مشکل دارد‪ ،‬اما مجموعه راهکارهایی‬ ‫که عرضه و تصمیم هایی که گرفته می ش��ود‪ ،‬گویای‬ ‫مبارزه با سینمای صرفا تجاری نیست‪.‬‬ ‫بر چ��ه مبنایی می گویی��د که دولت ب��ا غلبه‬ ‫سینمای گیشه ای مشکل دارد؟‬ ‫‪ l‬حاکمی��ت و دولت به لحاظ ارزش��ی و در‬ ‫مفاهیم نظری با غلبه س��ینمای تجاری مشکل دارد‪،‬‬ ‫اما در مفاهیم عملی‪ ،‬گویا چ��اره ای به جز تن دادن به‬ ‫این نوع سینما به عنوان یک واقعیت ندارد‪ .‬بنابراین ما‬ ‫دچار یک پارادوکس در این حوزه هستیم‪ ،‬یعنی اگر‬ ‫به جای تشکیل سازمان سینمایی فکر کنیم که چگونه‬ ‫می توان بردار و جهت اصلی اقتصاد سینما را به سمتی‬ ‫هدایت کرد که س��ینماگران ناچار نش��وند‪ ،‬شمشیر‬ ‫اقتصاد را بر گردن خود احس��اس کنند و حمایت ها‬ ‫به این سمت س��وق داده ش��ود که از اثار فرهنگی و‬ ‫اجتماعی حمایت شود‪ ،‬طبیعتا می توانیم امیدوار باشیم‬ ‫که سینمای ایران به دورانی می رسد که در ان‪ ،‬سینمای‬ ‫اصیل‪ ،‬ناب و درست‪ ،‬جایگاه خود را پیدا کند‪.‬‬ ‫اکنون اتفاقی که در حال رخ دادن است‪ ،‬درست‬ ‫برعکس اس��ت‪ ،‬یعنی معاونت سینما با غلبه سینمای‬ ‫تجاری مشکل دارند‪ ،‬ولی از سوی دیگر‪ ،‬به هیچ وجه‬ ‫قادر نیستند با حاکمیت این سینما در بیفتند‪ .‬سینمای‬ ‫تجاری و گیشه ای به دلیل مجموع مشکالتی که دارد‪،‬‬ ‫خیلی قابل دوام نیست و تا مرحله ای‪ ،‬رشدی صعودی‬ ‫و بادکنکی دارد و از جایی به بعد‪ ،‬به ضد خود تبدیل‬ ‫می شود‪ .‬وقتی سینماگران به طور غریزی فکر می کنند‬ ‫که باید فیلم کمدی بسازند‪ ،‬به عنوان روشی که ضامن‬ ‫بازگشت سرمایه باشد‪ ،‬تعداد فیلم های کمدی از یک‬ ‫حدی بیشتر می ش��ود و بازیگران و س��وژه های انها‬ ‫تکراری می شوند‪ ،‬همچنین به دلیل ممیزی نمی توان‬ ‫با پاره ای از مس��ائل ش��وخی کرد‪ ،‬در نتیج��ه‪ ،‬دایره‬ ‫بسته ای از سوژه ها به وجود می اید و از یک جایی به‬ ‫بعد‪ ،‬این نوع سینما به ضد خود تبدیل می شود‪ .‬مردم‬ ‫هم احساس می کنند که فیلم ها تکرار یکدیگر هستند‬ ‫و روز به روز مبتذل تر می شوند‪ .‬بنابراین ان سینما هم‬ ‫جواب نمی دهد‪ .‬در پنج س��ال گذش��ته‪ ،‬شاهد تولید‬ ‫فیلم های تجاری با ای��ن رویکرد بوده ای��م که اتفاقا‬ ‫فروش قابل توجهی نیز نداش��تند‪ .‬به واقع‪ ،‬یک نوع‬ ‫ورشکستگی در ان حوزه اتفاق می افتد‪.‬‬ ‫راه برون رف��ت از ای��ن ش��رایط و راه��کار‬ ‫پیشنهادی شما برای حل مس��ائلی که به انها‬ ‫اشاره کردید‪ ،‬چیست؟‬ ‫‪ l‬باید ش��رایطی برای داش��تن فضایی نسبتا‬ ‫بازت��ر در حوزه ه��ای فرهنگی و اجتماع��ی ایجاد و‬ ‫سیاست های حمایتی دولت به سمت سینمای فرهنگی‬ ‫سمت دهی شود‪ .‬از طرف دیگر‪ ،‬شکستن زنجیره بسته‬ ‫صداوس��یما و همچنین پرداختن به دو مقوله سالن و‬ ‫صنعت ویدئو و رسانه با چند عامل مشخص می تواند‬ ‫اتفاق بیفتد‪ ،‬یعنی در یک سیاس��ت گذای پنج س��اله‬ ‫حداقل باید ظرفیت های خود را در زمینه سالن سینما‬ ‫صد درصد افزایش دهیم تا از چرخه بسته سالن هایی‬ ‫که عمرش��ان تمام ش��ده یا جذابی��ت ندارند‪ ،‬خارج‬ ‫ش��ویم‪ .‬اکنون ‪ 70‬درصد فروش فیلم ها در تهران به‬ ‫چند پردیس سینمایی مربوط است‪ .‬ایجاد سالن های‬ ‫جدید بخشی از این چرخه را ترمیم می کند‪.‬‬ ‫در حوزه ویدئو و رسانه باید تضمین های جدی‬ ‫به وجود اید که با پدیده قاچاق برخورد شود تا امکان‬ ‫س��رمایه گذاری در ان حوزه وجود داشته باشد‪ .‬این‬ ‫س��رمایه گذاری قطعا به رونق بیش��تر س��ینما منجر‬ ‫می شود‪ .‬اگر قیمت رایت های ویدئویی افزایش یابد‪،‬‬ ‫بخشی از سرمایه گذاری تهیه کننده از این مسیر قابل‬ ‫بازگشت است‪.‬‬ ‫در ارتباط ب��ا صداوس��یما اگر قرار باش��د این‬ ‫وضعیت ادامه داش��ته باشد‪ ،‬معاونت س��ینمایی باید‬ ‫تالش کند‪ ،‬قیمت حقوق س��ینمایی حداقل به اندازه‬ ‫تله فیلم هایی که صداوسیما می سازد ارتقا یابد‪ .‬اکنون‬ ‫حدود یک سوم انها‪ ،‬قیمت رایت های سینمایی است‪.‬‬ ‫اگر این س��ه زنجیره س��امان یابن��د و در یک‬ ‫کالن نگ��ری بتوانی��م ش��رایطی برای عرض��ه اثار‬ ‫س��ینمایی در خارج از کش��ور پیدا کنیم‪ ،‬بخش��ی‬ ‫از مش��کالت حل خواهد ش��د‪ .‬اکنون کلونی های‬ ‫جدی ایرانی در خارج از کش��ور وج��ود دارند و‬ ‫دسترس��ی انها به فیلم های ایران��ی از طریق منابع‬ ‫‪43‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫قاچاق است‪ .‬در حال حاضر شبکه های ماهواره ای‬ ‫و اینترنت��ی فیلم ها را به دس��ت مخاطبان خارج از‬ ‫کشور می رس��انند‪ ،‬بدون اینکه پول محصول را به‬ ‫سرمایه گذاران واقعی فیلم ها بپردازند‪ .‬اگر معاونت‬ ‫سینمایی عزمی جدی داشته باش��د و کمک کند تا‬ ‫کلونی ه��ای خارج از کش��ور به فیلم ه��ای ایرانی‬ ‫دسترس��ی پیدا نکنند‪ ،‬بخش��ی از منابع به سینمای‬ ‫ای��ران برمی گردد‪ .‬مش��کل اصلی ما این اس��ت که‬ ‫س��ینمای ایران از درون خ��ود تغذی��ه می کند‪ ،‬در‬ ‫این ش��رایط تا یک حدی می تواند دوام اورد و از‬ ‫جایی به بع��د‪ ،‬منابع تغذیه ج��واب نمی دهد و در‬ ‫نتیجه ش��اهد نوعی ورشکس��تگی و کنار کش��یدن‬ ‫و افزایش ضرر مالی تهیه کنن��دگان خواهیم بود و‬ ‫در عمل‪ ،‬بخش خصوصی از ای��ن میدان بیرون خ‬ ‫واهد رفت‪.‬‬ ‫انتقادهایی که ش��ما داش��تید‪ ،‬ب��ه جز بحث‬ ‫سیاست گذاری به شیوه مدیریت نیز وارد بود؟‬ ‫‪ l‬هم��ه این ن��کات‪ ،‬ب��ه مس��ائل مدیریتی‬ ‫مربوط است‪ ،‬یک مدیر در راس معاونت سینمایی‬ ‫ابتدا باید نقش��ه راه داش��ته باش��د تا براس��اس ان‬ ‫حرکت کند‪ .‬مس��اله این اس��ت که یک نقش��ه راه‬ ‫را برای س��ینمای ایران ترس��یم کنیم ک��ه حداقل‬ ‫در مس��ائل کلی��دی و اصل��ی و ن��ه در جزئیات و‬ ‫اجرائیات‪ ،‬توافق درج��ه اولی بین س��ینماگران و‬ ‫معاونت س��ینمایی اتف��اق بیفت��د‪ .‬در این صورت‪،‬‬ ‫معاون��ت س��ینمایی در راهب��رد برنامه ه��ای خود‬ ‫دچ��ار مش��کل نخواه��د ش��د‪ .‬اکن��ون در ای��ن‬ ‫نقش��ه راه تف��اوت دیدگاه ج��دی وج��ود دارد‪.‬‬ ‫برخالف س��ایر حوز ه های اقتصادی مانند صنعت‬ ‫که اقتصاد محض هستند‪ ،‬در حوزه سینما یک بحث‬ ‫صنعت یا اقتصاد و یک بحث فرهنگ مطرح اس��ت‬ ‫و ایجاد توازن بین این دو‪ ،‬نقطه اصلی اس��ت‪ .‬اگر‬ ‫دولت منابعی در اختیار ندارد‪ ،‬خوب است که این‬ ‫منابع اندک را به درستی هدایت کند‪.‬‬ ‫به جز بحث های تجاری و صنفی که ش��ما در‬ ‫این حوزه به مسائلی اشاره کردید‪ ،‬عملکردها‬ ‫در بحث های محتوایی و مفهومی چه تاثیری‬ ‫گذاشته است؟‬ ‫‪ l‬وقتی می گویم واقعیت اقتصادی بر ارزش ها‬ ‫و ارمان های فرهنگی غلبه پیدا می کند‪ ،‬یعنی سینمای‬ ‫تجاری بر س��ینمای اجتماعی و فرهنگی و س��ینمای‬ ‫س��الم که منطبق بر اعتقادها و باورهای ماست‪ ،‬غلبه‬ ‫می یابد‪ .‬با شکل گرفتن این پدیده‪ ،‬سینماگران مطرح‬ ‫کمتر فیلم می سازند‪ ،‬فیلم های اجتماعی کمتر ساخته‬ ‫می شوند و ریسک تولید فیلم های فرهنگی به شدت‬ ‫باال می رود‪.‬‬ ‫این بحث مطرح شده که معاونت سینمایی به‬ ‫دیدگاه های خاصی گرایشی بیشتری دارد‪ .‬ایا‬ ‫شما چنین دیدگاهی را قبول دارید؟‬ ‫‪ l‬طبیعتا بر دولت ها س�لایقی حاکم است‪ .‬ما‬ ‫در حوزه فرهنگ‪ ،‬برنامه ریزی پنج س��اله یا ‪ 10‬ساله‬ ‫نداریم‪ .‬بنابراین هر معاونت سینمایی که می اید‪ ،‬بنا بر‬ ‫تشخیص خود‪ ،‬مجموعه ای از سیاست ها و راهکارها‬ ‫را تغییر می دهد‪ .‬سردرگمی ناشی از این تغییرات‪ ،‬به‬ ‫مجموعه ای از درگیری ها‪ ،‬اختالف دیدگاه ها و نظرات‬ ‫منجر می شود که به نفع فرهنگ کشور نیست‪ .‬درست‬ ‫این است که مسائل کالن به عنوان منشور یا نقشه راه‬ ‫تدوین شوند‪ .‬دولت ها در اجرائیات حق دارند‪ ،‬دخل‬ ‫و تصرف داشته باش��ند‪ ،‬اما اگر نقش��ه راه مشخص‬ ‫نباشد‪ ،‬مدیران اجرایی در مقام عمل ممکن است تمام‬ ‫انها را برهم بزنند و با توجه به اینکه عمر مدیریت در‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫‪44‬‬ ‫ایران‪ ،‬یک یا دو سال است‪ ،‬ما دائم در حال تغییر مسیر‬ ‫خواهیم بود که ای��ن امر ب��ا ذات کار تولید اثر هنری‬ ‫مطابقت ندارد‪.‬‬ ‫من پاس��خ پرسش��م را نگرفتم‪ ،‬ش��ما وجود‬ ‫گرایش بیش��تر به دیدگاه های خ��اص را در‬ ‫معاونت سینمایی قبول دارید؟‬ ‫‪ l‬قبول کردن این موضوع در صورتی است‬ ‫که بپذیریم در بیرون از معاونت س��ینمایی نیز یک‬ ‫گروه دیگری وجود دارد‪ ،‬ول��ی من چنین اعتقادی‬ ‫ندارم‪ .‬البته اقای شمقدری و برخی دوستان ایشان‬ ‫در قالب هیات هنرمندان مس��لمان س��عی کرده اند‬ ‫تابلو و سلیقه ای را به نمایش بگذارند که این مساله‬ ‫کامال روشن اس��ت‪ .‬گرچه در درون این گروه نیز‬ ‫اختال ف نظرهای ج��دی وجود دارد‪ ،‬مث�لا اقایان‬ ‫سلحشور یا ش��ورجه انتقادهایی جدی به معاونت‬ ‫سینمایی دارند و گاهی احس��اس می کنند که دامنه‬ ‫شدت عمل اقایان کم است و باید شدیدتر برخورد‬ ‫یا دای��ره ممیز ی ها را گس��ترد ه تر کنند‪ .‬از س��وی‬ ‫دیگر‪ ،‬نمی توان گف��ت که س��ینماگران یک گروه‬ ‫واحد هس��تند‪ .‬ذات و طبیعت س��ینما‪ ،‬گروه گرایی‬ ‫و فرقه گرایی را برنمی تابد و نمی پس��ندد‪ .‬درست‬ ‫این اس��ت که اگر ما ب��رای یک جامعه درس��ت و‬ ‫س��الم فکر می کنیم‪ ،‬تکثر فرهنگ��ی را بپذیریم که‬ ‫در ان‪ ،‬گرایش ها و باوره��ای مختلفی وجود دارد‬ ‫و اگر کشوری در راس سیاست های فرهنگی اش‪،‬‬ ‫برنام��ه اصل��ی اش این باش��د که تم��ام گروه های‬ ‫اجتماعی را در دایره مخاطبان خ��ود قرار دهد‪ ،‬به‬ ‫این منجر می شود که ش��هروندان جامعه به سمت‬ ‫صداهایی ک��ه از خارج از کش��ور می ایند و نااهل‬ ‫هس��تند‪ ،‬نمی روند‪ .‬اکنون در بس��یاری از کشورها‬ ‫د ه ها کانال تلویزیونی با د ه ها سلیقه مختلف وجود‬ ‫دارد تا تمام س��لیقه ها را در دای��ره مخاطبان خود‬ ‫نگه دارند‪ .‬متاس��فانه اتفاقی ک��ه در ایران در حال‬ ‫رخ دادن است‪ ،‬برعکس این جریان است؛ ما عمال‬ ‫کاری می کنیم که روز به روز دایره مخاطبان خود را‬ ‫کاهش می دهیم‪ .‬اینکه سلیقه ای واحد حاکم شود‪،‬‬ ‫مانند این است که در یک رس��توران فقط یک نوع‬ ‫غذا سرو ش��ود‪ ،‬در حالی که کار منطقی این است‬ ‫که به تناس��ب ذائقه مش��تری‪ ،‬به او غذا داده شود‪.‬‬ ‫حاکم کردن یک نگاه و س��لیقه با شرایط اجتماعی‬ ‫جوام��ع ام��روزی مطابقت ن��دارد‪ .‬ب��رای جامعه‬ ‫باید خورا ک ه��ای مختلفی تولید ش��ود که ضمن‬ ‫وف��ادار بودن ب��ه اص��ول و مبانی اصل��ی‪ ،‬بیانگر‬ ‫اختالف سالیق و دیدگاه ها هم باشد‪.‬‬ ‫منوچهر محمدی یکی از چهره های متعادل‬ ‫و در عین حال با تجربه سینمای ایران در حوزه‬ ‫مدیریت و تهیه کنندگی است که در عین تهیه‬ ‫اثار بنام در سال های گذشته در زمینه‬ ‫ساز و کار سینما نیز به عنوان یک فرد قابل اتکا‬ ‫جلوه کرده است‬ ‫دیدگاهی وجود دارد مبنی بر اینکه رفع توقیف‬ ‫از برخی فیلم ها فقط در توان مدیران فعلی در‬ ‫معاونت سینمایی بوده است‪.‬‬ ‫‪ l‬هر دولت و معاونت سینمایی که تغییر کرده‪،‬‬ ‫از این نوع اتفاق ها افتاده است‪ .‬در دوره اصالحات و‬ ‫دوره معاونت اقای داد‪ ،‬تعدادی از فیلم ها از توقیف‬ ‫خارج ش��دند‪ .‬نمونه ب��ارز ان فیلم ه��ا «ادم برفی»‪،‬‬ ‫«دیدار» و «بانو» بود‪ .‬این فیلم ها قبل از دوره اقای داد‬ ‫توقیف بودند و بعد از مدیریت ایش��ان مجوز گرفتند‬ ‫و هیچ مشکل حاد اجتماعی را هم ایجاد نکرد‪ .‬اتفاقا‬ ‫چند س��ال بعد فیل��م «ادم برفی» از صداوس��یما هم‬ ‫پخش شد‪.‬‬ ‫مدیری��ت فرهنگی باید به مثاب��ه حلقه اتصال‬ ‫بین گرو ه ه��ای مرجع و س��ینماگران عم��ل کند‪.‬‬ ‫اگر مدیری��ت فرهنگی ای��ن نقش را درس��ت ایفا‬ ‫کند‪ ،‬یعن��ی مطالبات گروه های مرج��ع را به زبانی ‬ ‫ترجمه کند که اهل هنر می فهمند و دش��واری های‬ ‫کار فرهنگی را به زبانی ترجم��ه کند که گروه های‬ ‫مرج��ع می فهمن��د‪ ،‬می توانی��م بگویی��م وظای��ف‬ ‫مدیری��ت فرهنگ��ی به درس��تی انجام ش��ود‪ .‬اگر‬ ‫صدای مدیریت فرهنگی از جن��س صدای بدنه یا‬ ‫فقط از جنس صدای گرو ه ه��ای مرجع در جامعه‬ ‫ش��ود‪ ،‬کارکرد طبیعی خ��ود را ایف��ا نخواهد کرد‪.‬‬ ‫اگر بپذیری��م گرو ه های مرجع‪ ،‬گرو ه های فش��ار‪،‬‬ ‫گروه ه��ای اجتماعی و همچنین س��ینماگران مانند‬ ‫دو چرخ دن��ده ب��ا ه��م عم��ل می کنن��د‪ ،‬مدیریت‬ ‫فرهنگ��ی می تواند ب��ه مثاب��ه تس��هیل کننده عمل‬ ‫کن��د ت��ا ای��ن دو ب��ا ه��م اصط��کاک نداش��ته‬ ‫باش��ند‪ .‬اگ��ر ای��ن اتف��اق نیفت��د‪ ،‬وارد اصطکاک‬ ‫س��ختی می ش��ویم ک��ه ب��ه دادن تلف��ات در‬ ‫دو حوزه یا عقب نش��ینی یکی از طرفی��ن منجر و‬ ‫بازی به ش��کل برد و باخت می ش��ود‪ .‬در حالی که‬ ‫مبنای ما در تعامالت فرهنگی باید بازی برد‪ -‬بردی‬ ‫باشد که در نهایت‪ ،‬فرهنگ ایرانی و اسالمی برنده‬ ‫نهایی باشد‪.‬‬ ‫شرایطی که اکنون با ان مواجه هستیم‪ ،‬این گونه‬ ‫اس��ت که به چالش ها و تنازع ها وارد می ش��ود و در‬ ‫ای��ن موقعیت‪ ،‬مدیری��ت فرهنگ��ی نمی تواند نقش‬ ‫تسهیل کننده را بازی کند‪.‬‬ ‫اصلی ترین معیار مدیر فرهنگی این اس��ت که‬ ‫باید از خودگذشتگی داشته و س��نگ زیرین اسیاب‬ ‫باشد تا دشواری ها‪ ،‬طعنه ها‪ ،‬سرزنش ها و مقاومت ها‬ ‫متوجه او باشد‪ ،‬از چنین مدیرانی نامی نیک در تاریخ‬ ‫باقی می ماند‪g .‬‬ ‫گروه همفکری‬ ‫در سینمای کشور‬ ‫که در دوره های‬ ‫مدیریت های پیشین‬ ‫در دولت های گذشته‬ ‫حول یک ایدئولوژی‬ ‫نزدیک به ارزش های‬ ‫انقالب و زیر عنوان‬ ‫هیات اسالمی‬ ‫هنرمندان گرد امده‬ ‫بودند حاال سکاندار‬ ‫همین سینما هستند‬ ‫فرهنگ‬ ‫شاهین فتحیان‬ ‫‪2‬‬ ‫دو س��الی از دوره مدیریت جدید سینمای‬ ‫کش��ور می گذرد؛ درواقع جواد شمقدری که در‬ ‫هر دو انتخابات ریاس��ت جمهوری اخیر سازنده‬ ‫فیلم های انتخاباتی کاندیدای پیروز انتخابات بوده‪،‬‬ ‫در دور نخست دولت‪ ،‬تنها مشاوره رئیس جمهور‬ ‫را در حوزه امور سینمایی به عهده داشت‪ ،‬هرچند‬ ‫این مش��اوره به نتای��ج اجرای��ی و عملیاتی هم‬ ‫می انجامید و البته بیش��تر در جهت برطرف کردن‬ ‫برخی محدودیت ه��ا برای اهالی س��ینما بود‪ .‬او‬ ‫ام��ا در دور دوم س��رانجام در کس��وت معاونت‬ ‫امور سینمایی و سمعی و بصری وزارت فرهنگ‬ ‫و ارش��اد اس�لامی قرار گرفت‪ .‬البته ش��مقدری‬ ‫درحالی این س��مت را برعهده گرفت که برخی‬ ‫از او به عنوان گزین��ه وزارتخانه هم نام می بردند‬ ‫اما در نهایت شمقدری و معاونت سینمایی به هم‬ ‫رسیدند‪.‬‬ ‫به ه��ر حال ج��واد ش��مقدری از دو س��ال‬ ‫پیش س��کان هدایت س��ینمای ایران را در حالی‬ ‫بر عه��ده دارد که برامده از طیف��ی فکری بود که‬ ‫در سال های گذش��ته‪ ،‬زیر عنوان «هیات اسالمی‬ ‫هنرمندان» گرد هم امده بودن��د و بدین ترتیب‪ ،‬از‬ ‫همان ابتدا‪ ،‬طرفداران و مخالفانی فکری و نظری‬ ‫داشت‪ .‬بیشتر همکاران منصوب از سوی او را هم‬ ‫اعضای همین هیات تشکیل می دادند‪ ،‬اما در کنار‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫مروری بر انتقادهای سینماگران به مدیریت سینمایی کشور‬ ‫منتقدان همیشگی در هجوم انتقادها‬ ‫این واقعیت که به هر حال شمقدری عمدتا بر اساس‬ ‫دیدگاهی ایدئولوژیک طی مس��یر می کن��د که خود‬ ‫می تواند یک دارایی تلقی ش��ود و نیز گذش��ته از این‬ ‫واقعیت که باالخره هر دی��دگاه ایدئولوژیکی به طور‬ ‫طبیعی مخالفان و بعض��ا مخالفان سرس��ختی دارد‪،‬‬ ‫کلیت س��ینمای ایران همواره وضعیت خاص و گاه‬ ‫ملتهبی داشته که نه تنها زمامداری ان را به دلیل چغری‬ ‫و چموشی هایش بسیار سخت می کند‪ ،‬هر دیدگاهی را‬ ‫می تواند تحت تاثیر خصوصیات کلی خود قرار داده‬ ‫یا انها را در دل گستردگی مسائل خویش هضم کند‪.‬‬ ‫این گونه می شود که در یک نگاه کل نگر‪ ،‬سینمای‬ ‫ایران همواره و در هم��ه دوره ها‪ ،‬منتقدان و معترضان‬ ‫ثابتی داش��ته که هر یک از زاوی ه یک��ی از ارزش های‬ ‫فرهنگی‪ ،‬مذهبی‪ ،‬اخالقی و عرف��ی‪ ،‬نارضایتی خود‬ ‫را از وضعیت موجود ابراز می کنند و ش��دت و میزان‬ ‫این نارضایتی هم در دوره های سیاس��ی موس��وم به‬ ‫اصالحات و پس و پیش ان‪ ،‬هرچند به ش��کل نسبی‬ ‫ممکن است اندکی ش��دت و حدت داشته‪ ،‬اما خیلی‬ ‫متفاوت نبوده است‪ .‬از این جنبه مضمونی و مفهومی که‬ ‫بگذری��م‪ ،‬دوره اخی��ر مدیریت س��ینمایی کش��ور‪،‬‬ ‫منتقدانی ه��م از جنس بدن��ه و در زمینه های اجرایی‬ ‫و سیاستگذاری های پشتیبانی داش��ته است‪ .‬درواقع‬ ‫بدنه ای از جنس کس��وت های مختلف سینما‪ ،‬به ویژه‬ ‫تهیه کنندگان معتقدند ش��مقدری با گماردن دوستان‬ ‫همفکر و نقش��ه راهی که تدارک دیده است‪ ،‬فضا را‬ ‫برای بس��یاری تغییر داده و با برخی حمایت ها نوعی‬ ‫تغییرات فکری را در سینمای ایران رقم زده که به زعم‬ ‫انها در کل به نفع سینمای ملی ما نیست‪ .‬البته کسانی‬ ‫هم هس��تند که در برابر این طیف پرش��مار‪ ،‬معتقدند‬ ‫اتفاقا سیاس��ت های دوره اخیر معاونت سینمایی‪ ،‬در‬ ‫جهت قطع منافع بی حساب و کتابی بوده که به سمت‬ ‫یک طیف فکری خاص همواره روانه ش��ده و علت‬ ‫اعتراض های گس��ترده به مدیران فعل��ی نیز از جانب‬ ‫همین منتفعان بوده است‪.‬‬ ‫به ه��ر حال‪ ،‬در این دوره ش��اهدیم که بخش��ی‬ ‫از توان تیم مدیریتی ش��مقدری صرف مقابله با نهاد‬ ‫خانه س��ینما ش��ده که درگیری های لفظ��ی‪ ،‬اقدامات‬ ‫ایجابی همچون تش��کیل صنف واحد تهیه کنندگان‪،‬‬ ‫پیگیری موضوع سازمان س��ینمایی و نیز تغییر فضای‬ ‫رفع توقیف ها به موقعیتی معکوس که مش��هودترین‬ ‫ان را درب��اره دو فیل��م حاتمی کیا می توان مش��اهده‬ ‫کرد‪ ،‬از نشانه های این تقابل فرسایشی در برابر نوعی‬ ‫تفکر و تجمع در شاکله سینمای کشور تلقی می شود‪.‬‬ ‫اما از دیگر س��و‪ ،‬مباحثی که از ط��رف طیف منتقدان‬ ‫مطرح می شود‪ ،‬چون بسیاری ش��ان به امور صنفی و‬ ‫عملیاتی فیلمسازی مربوط می شود‪ ،‬چالشی اساسی‬ ‫برای مدیریت فعلی است که در ادامه برخی از انها را‬ ‫برمی شماریم‪.‬یکی از این انتقاد در زمینه اجرایی نشدن‬ ‫عدم معافیت های مالیاتی برای سینماگران است که در‬ ‫برگه های مالیاتی برای دفاتر س��ینمایی و سینماگران‪،‬‬ ‫مبالغی به میزان‪ 350‬میلیون تومان موجب شده است‬ ‫تهیه کنندگانی یاداور ش��وند یکی از دس��تاوردهای‬ ‫‪45‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫س��ینما در ای��ن س��ال ها بح��ث تصوی��ب‬ ‫معافیت مالیاتی س��ینماگران بوده اما تالش‬ ‫چندین س��اله انان تا به حال به نقطه روشنی‬ ‫نرسیده و معاونت سینمایی هم اقدام مثبتی در‬ ‫این زمینه انجام نداده است‪ .‬موضوع دیگری‬ ‫که ازسوی برخی سینماگران باسابقه مطرح‬ ‫می شود‪ ،‬میزان ارتباط اندک معاون سینمایی‬ ‫وزارت ارشاد با بخشی از اهالی سینماست که‬ ‫به اعتقاد انها‪ ،‬در اتاق شمقدری به روی این‬ ‫طیف بسته است‪.‬‬ ‫این گروه معتقدن��د در دوره جدید انقدر‬ ‫دیوار فاصله ها بین اهالی سینما و معاونت سینما‬ ‫باال گرفته اس��ت که عمال انها در یک سو قرار‬ ‫گرفته و اهالی سینما در سمت دیگری حضور‬ ‫دارند‪ .‬یعنی معاونت سینمایی که همواره نقش‬ ‫مشوقانهوبهتعبیریپدران هبرعهدهداشته‪،‬اینبار‬ ‫با قرار گرفتن در موضع یکی از طرفین اختالف‬ ‫نظرها‪ ،‬در کنار جمعی کم شمار از اهالی سینما‪،‬‬ ‫عمال نقش داوری خود را از دس��ت داده است‪.‬‬ ‫به گمان انان نتیجه این حرکت فرسایشی هم این‬ ‫است که حتی در سیاس��ت های کالنی که قرار‬ ‫است اجرا شود‪ ،‬پش��تیبانی مدیریت سینمایی‬ ‫ضعیف می شود‪ .‬این افراد حضور افرادی را در‬ ‫سازمان سینمایی کهبه اعتقاد انان وزن چندانی در‬ ‫گردش تولید‪ ،‬توزیع و دیگر جنبه های مختلف‬ ‫س��ینما ندارند‪ ،‬نتیجه این رفتار می دانند که در‬ ‫عمل موجب می شود این حرکت نتواند به نتیجه‬ ‫مطلوب خود برسد‪.‬‬ ‫بحث ه��ای دیگ��ر منتق��دان ه��م در‬ ‫ناهماهنگ��ی معاونت س��ینمایی و مدیریت‬ ‫بنیاد سینمایی فارابی درباره کپی فیلم ها برای‬ ‫اکران در شهرستان‪ ،‬بحث تعلق گرفتن یارانه و‬ ‫اجرایی نش��دن قول هایی است که در رابطه با‬ ‫ساخت سالن های سینما داده شده است‪.‬البته‬ ‫بخشی از فعاالن سینمای کش��ور هم هستند‬ ‫که از انتقادپذیری جواد شمقدری و علیرضا‬ ‫س��جادپور – مدیر کل نظارت و ارزشیابی ‪-‬‬ ‫تقدیر کرده‪ ،‬برخی تصمیم ها و برنامه های او را‬ ‫جسارت امیز توصیف می کنند‪ .‬اما انگار همان‬ ‫فضای کلی که در ابتدای نوشتار اشاره کردیم‪،‬‬ ‫ان قدر قدرتمند اس��ت که نگاه��ی به برخی‬ ‫اظهارات خود ش��مقدری عیان می کند گاهی‬ ‫خود او هم در جایگاه یکی از منتقدان وضعیت‬ ‫فعلی سخن می گوید‪ .‬برای نمونه‪ ،‬او معضالت‬ ‫موجود را به ساختار مدیریت سینمای کشور‬ ‫مربوط می داند وقتی که می گوید‪«:‬درخصوص‬ ‫چگونگی رسیدن به سینمای مورد نظر ممکن‬ ‫است اختالف نظرها و تشتت ارا وجود داشته‬ ‫باش��د‪ ،‬ضمن اینکه در طول ‪ 30‬سال گذشته‬ ‫کارهایی انجام شده است و باالخره ما ‪ 30‬سال‬ ‫این مسیر را طی کرده ایم و به اهدافی هم دست‬ ‫پیدا کرده ایم‪ .‬اما متاس��فانه در طول این مدت‬ ‫س��لیقه ای عمل شده اس��ت‪ ،‬چراکه مرکزیتی‬ ‫کالن در سینما وجود نداش��ته که به فراخور‬ ‫زمان های مختلف بتواند س��ینما را مدیریت‬ ‫کند‪ .‬این در حالی است که سینما یک مجموعه‬ ‫پیچیده و غامض است و موضوعاتی مانند هنر‬ ‫و صنعت را در خود دارد‪ ،‬یعنی با س��رمایه و‬ ‫پول ارتباط مستقیمی دارد‪ .‬برای رسیدن به این‬ ‫مراحل ما نیازمند پرداخت به زیرساخت ها و‬ ‫ساختارهای معیوب هستیم‪g » .‬‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫‪46‬‬ ‫گفت و گو با ضیاء هاشمی‪ ،‬مدافع مدیریت فعلی سینما‬ ‫معاونت سینمایی‪ ،‬رانت ‪ 30‬ساله ‬ ‫‪3‬‬ ‫برخی را حذف کرد‬ ‫قرار بر این بود ک��ه با مدی��رکل اداره نظارت و‬ ‫ارزشیابی معاونت س��ینمایی وزارت ارشاد ـ علیرضا‬ ‫س��جادپور ـ درباره برخی انتقادها نسبت به عملکرد‬ ‫معاونت س��ینمایی گفت وگو کنیم؛ ام��ا او گفت که‬ ‫خوانندگان ای��ن مجله از دیدگاه های��ش اطالع دارند‬ ‫و پیش��نهاد کرد که به ج��ای این گفت وگ��و‪ ،‬دیدگاه‬ ‫س��ینماگرانی را که او چند نفر از انها را ن��ام برد‪ ،‬در‬ ‫این باره جویا شویم‪ .‬سیدضیاء هاشمی یکی از همان‬ ‫افراد بود‪ .‬او رئیس صنف واحد تهیه کنندگان سینمای‬ ‫ایران است؛ اتحادیه ای که با حمایت معاونت سینمایی‬ ‫در دوران مدیریت جواد شمقدری شکل یافته است‪.‬‬ ‫***‬ ‫دیدگاه شما درباره عملکرد معاونت سینمایی‬ ‫وزارت ارشاد چیست؟‬ ‫‪ l‬من برخالف منتقدان معاونت سینمایی اعتقاد‬ ‫دارم که این معاونت با نگاه به بخش خصوصی خیلی‬ ‫خوب عمل کرده‪ ،‬با جس��ارت هایی که این معاونت و‬ ‫وزارتخانه نش��ان داده‪ ،‬ارتباط س��ینماگران و صنوف‬ ‫س��ینمایی که فعالیت دارند‪ ،‬حتی در س��طح وزیر نیز‬ ‫ارتباطی خوب و صمیمی است‪ .‬می توانیم ادعا کنیم که‬ ‫در اولین دوره معاونت سینمایی است که این قدر تعامل‬ ‫نزدیک وجود دارد‪ ،‬در این باره بحث کارکرد‪ ،‬مورد نظر‬ ‫من است نه خط فکری سیاس��ی که اصال با ان کاری‬ ‫ندارم‪ ،‬منظور من کار اجرایی است‪ .‬ما اصال نگاه سیاسی‬ ‫نداریم و نمی خواهیم داشته باشیم‪ ،‬البته به شکل فردی‬ ‫نگاه سیاسی داریم‪ ،‬ولی صنفی این نگاه را نداریم‪ .‬اگر‬ ‫کار به سیاست الوده شود‪ ،‬فاتحه ان را باید خواند‪ .‬اقای‬ ‫دکتر حسینی فردی بسیار هوشمند است و در کار خود‬ ‫با وجود اینکه فقط دو سال از عمر مدیریت او گذشته‬ ‫است‪ ،‬خیلی متبحر و خوب عمل کرده‪ .‬شرایط معاونت‬ ‫سینمایی نیز همین طور است‪ .‬از جمله اختیارهایی که‬ ‫به اتحادیه تهیه کنندگان و دیگر صنوف داده اند‪ ،‬بعد از‬ ‫‪ 32‬سال برای اولین بار است که اتفاق می افتد‪.‬‬ ‫به این موضوع اش��اره کردید که نگاه سیاسی‬ ‫ندارید‪ .‬توس��ط برخی افراد منتقد این مس��اله‬ ‫مطرح ش��ده اس��ت که در معاونت سینمایی‪،‬‬ ‫گروه گرای��ی وج��ود دارد‪ .‬ای��ا ش��ما چنین‬ ‫عملکردی را در معاونت سینمایی می بینید؟‬ ‫‪ l‬این خودخواهی برخی دوستان ماست که هر‬ ‫جا ما باشیم‪ ،‬خوب است و هر جا که نباشیم‪ ،‬بسیار بد‬ ‫است‪ .‬همین دوستان منتقد در دوره معاونت سینمایی‬ ‫قبل‪ ،‬هم��ه در خدمت اق��ای جعفری جل��وه بودند‪،‬‬ ‫جشنواره ها و مراسم را برگزار می کردند و بودجه های‬ ‫خوبی هم می گرفتند؛ اما در اینجا نتوانستند این نقش‬ ‫را ایفا کنند‪ ،‬چون دنبال ماج��رای صنفی نبودند‪ .‬یکی‬ ‫از خصیصه های این معاونت س��ینمایی حذف رانت‬ ‫است‪ ،‬یعنی معاونت سینمایی رانت ‪ 30‬ساله را برای‬ ‫یک عده حذف کرد و به همین دلی��ل‪ ،‬خیلی از افراد‬ ‫دلخور هس��تند‪ .‬البته من نمی خواه��م بگویم که همه‬ ‫دلخورها‪ ،‬رانت خوار هستند اما به شدت به برخی افراد‬ ‫فرهنگ‬ ‫جواد شمقدری هر چند درکارنامه فیلمسازی‬ ‫خود اثار پرشماری ندارد‪ ،‬اما همواره یکی از‬ ‫چهره های شاخص دیدگاهی است که به ان‬ ‫منسوب است ‪ .‬او پس از یک حضور تاثیر گذار‬ ‫به عنوان مشاور امور سینمایی در دولت نهم حاال در‬ ‫دولت دهم کسوت معاونت سینمایی را در حالی‬ ‫بر عهده گرفته که منتقدان جدی دارد‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫برخورده اس��ت‪ .‬انها باید به عملکرد خود نگاه کنند‪،‬‬ ‫ببینند فیلم هایی که با گرفتن ‪ 1/5‬میلیارد تومان ساخته‬ ‫شدند‪ ،‬ولی ‪ 15‬میلیون تومان بیشتر نفروختند‪ ،‬مال چه‬ ‫کسانی است و این پول را چه زمانی و از کدام معاونت‬ ‫گرفتن��د؟ االن حرف هایی درباره معان��د‪ ،‬معارض و‬ ‫مخالف زده می شود‪ ،‬ولی واقعیت ندارد‪ .‬هر کسی که‬ ‫معاون سینمایی شود‪ ،‬ما باید به او احترام بگذاریم‪ .‬اگر‬ ‫مخالف هستیم‪ ،‬باید مرد و مردانه حرف خود را بزنیم‪،‬‬ ‫نه اینکه با شایعه پراکنی و ایجاد یک نوع شرایط‪ ،‬جو‬ ‫عصبی به وج��ود اوریم‪ .‬ما به عن��وان تهیه کنندگان که‬ ‫تعامل بس��یار خوبی با معاونت س��ینمایی داشتیم‪ ،‬از‬ ‫هر حیث می گوییم که در ‪ 30‬سال بعد از انقالب‪ ،‬این‬ ‫میزان واگذاری اختیارات به صنوف سینمایی بی بدیل‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫عملکرد معاونت سینمایی را در حوزه اقتصاد‬ ‫سینما و تولید فیلم چطور ارزیابی می کنید؟‬ ‫‪ l‬س��ال گذش��ته از نظر تولید فیل��م یکی از‬ ‫س��ال های برجس��ته س��ینما بود‪ .‬ما راضی نبودیم که‬ ‫بدون کارشناسی به هر کسی پروانه ساخت بدهیم تا‬ ‫فیلم بسازد‪ ،‬با این وجود‪ ،‬بیش از ‪ 130‬فیلم تولید شد‪.‬‬ ‫امسال هم تا کنون بیش از ‪ 80‬فیلم را در مرحله تولید‬ ‫داریم‪ .‬همچنین امسال یکی از پربارترین سال ها از نظر‬ ‫اکران فیلم است و ش��رایط برای اکران فیلم ها خیلی‬ ‫خوب اس��ت‪ .‬البته فیلم های ضعیف هم بودند‪ ،‬ولی‬ ‫شرایطی را ایجاد کردیم که اکران شوند‪ .‬در شش ماه اول‬ ‫سال‪ ،‬نزدیک به دو برابر بیشتر از سال گذشته فروش‬ ‫داشتیم‪ ،‬یعنی از نظر اقتصادی وضعیت خوبی داشتیم‪.‬‬ ‫در شرایطی که معاونت س��ینمایی تا اواخر ماه پنجم‬ ‫یک ریال هم بودجه نداشت و ما از تولیدات ان طور که‬ ‫باید‪ ،‬راضی نیستیم و بهتر از این می توانست باشد‪ .‬البته‬ ‫من فکر می کنم که حتما جش��نواره پربار خواهد بود‪.‬‬ ‫براساس مصوبات شورای عالی سینما‪ ،‬امسال باید یکی‬ ‫از سال های غنی تولید فیلم و دیگر کاالهای مربوط به‬ ‫سینما باشد که البته بخشی از ان‪ ،‬هزینه های زیرساختی‬ ‫و سالن سازی اس��ت‪ .‬امیدوارم مصوبه شورای عالی‬ ‫س��ینما هم به زودی اجرایی شود و معاونت سینمایی‬ ‫بتواند تا پایان سال برنامه ریزی داشته باشد‪.‬‬ ‫ایا تشکیل سازمان سینمایی می تواند بخشی از‬ ‫مشکالت سینمای ایران را حل کند؟‬ ‫‪ l‬بله؛ س��اختار وزارتخانه ها براس��اس همان‬ ‫ش��کل ریاس��ت جمهوری و نخس��ت وزیری شکل‬ ‫گرفته‪ ،‬وقتی ساختار به جمهوریت تغییر کرد‪ ،‬تغییرات‬ ‫ساختاری به وجود نیامده است و اکنون وزارت ارشاد‬ ‫به همان ش��کل وزارت فرهنگ و هنر اداره می شود‪.‬‬ ‫سازمان سینمایی قرار اس��ت قدرتی را به وجود اورد‬ ‫و اگر این را وس��عت دهد تا تکلیف صنوف سینمایی‬ ‫مشخص ش��ود و از این شکل سوسیالیس��تی که در‬ ‫خانه س��ینما داریم‪ ،‬بیرون بیاییم‪ ،‬اقت��دار صنوف در‬ ‫سازمان س��ینمایی تعریف خواهد ش��د‪ ،‬بودجه های‬ ‫س��ینمایی قطعا تغییر می کن��د و بودج��ه معاونت به‬ ‫سازمان سینمایی تبدیل می شود‪.‬‬ ‫مساله ای که بسیاری نسبت به ان انتقاد دارند‪،‬‬ ‫رشد سینمای گیشه ای و فیلم های مبتذل است‪،‬‬ ‫این پدیده را ناشی از چه شرایطی می دانید؟‬ ‫‪ l‬در سال های گذشته این موضوع را داشتیم‪،‬‬ ‫اما امسال تقریبا کمترین تولید و اکران فیلم های مبتذل‬ ‫را داشتیم‪ ،‬البته واقعیت این است که این فیلم ها وجود‬ ‫داشتند‪ ،‬ولی در گذش��ته تعداد ا نها به ‪ 15‬تا ‪ 30‬عنوان‬ ‫رسیده بود‪ ،‬اما امسال شاید حدود دو فیلم داشتیم‪.‬‬ ‫در س��الی که تعداد فیلم های مبتذل زیاد بود‪،‬‬ ‫مشکل از کجا ناشی می شد؟‬ ‫‪ l‬دلی��ل ان ناهماهنگی در سیاس��ت های کالن‬ ‫معاونت س��ینمایی بود‪ .‬این اتفاق در زمان اقای جعفری ‬ ‫جلوه افتاد‪ ،‬ب��ه دلیل س��فت گرفتن دهان��ه قیف که‬ ‫خروجی ان فاجعه ای شد که همه شاهد ان بودیم‪ .‬االن‬ ‫از ان تولیدات تقریبا خبری نیس��ت‪ .‬اکنون که پروانه‬ ‫ساخت در اتحادیه بررسی می شود‪ ،‬ما تالش می کنیم‬ ‫این نوع فیلم ها ورود پیدا نکنن��د‪ .‬تالش می کنیم در‬ ‫مراحل کارشناسی تمام مش��اوره های الزم را بدهیم‬ ‫تا فیلم هایی که می ایند اس��تانداردهای الزم را داشته‬ ‫باشند‪.‬‬ ‫بنابراین تعداد این ن��وع فیلم ها را در یکی‪ ،‬دو‬ ‫سال اخیر مناسب می دانید؟‬ ‫‪ l‬از س��ال پیش که تولیدات ان امس��ال اکران‬ ‫شده‪ ،‬وضعیت خیلی بهتر است‪.‬‬ ‫تعامل معاونت سینمایی با ش��ما چگونه بوده‬ ‫است و ایا از نحوه این ارتباط رضایت دارید؟‬ ‫‪ l‬برخی س��ینماگران که به دنبال فیلم س��ازی‬ ‫نیستند و در پی وجوه خاص ارتباط هستند‪ ،‬قطعا در‬ ‫این زمینه به مشکل خورده اند‪ .‬کسانی که صنف سازی‬ ‫و صنف ها را منه��دم می کنند و ب��ه صنوف مختلف‬ ‫تبدیل می کنند‪ ،‬قدرت متمرکز صنفی برای کار کردن‪،‬‬ ‫خیلی مهیاتر اس��ت‪ .‬امس��ال به دلیل یک دس��تی در‬ ‫تهیه کنندگان توانس��ته ایم اکران مناسب ایجاد کنیم‪،‬‬ ‫چراکه اقتدار تهیه کنندگان در دست یک گروه است‪.‬‬ ‫در سال های قبل چهار گروه نظر می دادند‪ ،‬یعنی سه‬ ‫گروه تهیه کنندگی که از هر فرقه ای در انها بود‪ .‬کلمه‬ ‫فرقه را به این دلیل به کار می برم که واقعا باندی بود و‬ ‫از نظر من صنف نب��ود و نمایندگان باندهای مختلف‬ ‫بودند‪ .‬مش��خص اس��ت که از این گروه ها چیزی در‬ ‫نمی ای��د‪ .‬نتیج��ه ان افتضاحی بود که در س��ال های‬ ‫‪ 88‬و ‪ 89‬ش��اهد ان بودیم‪ .‬امس��ال این اتفاق نیفتاد‪،‬‬ ‫چون یک دس��ت و برنامه ریزی مدون بود‪ .‬امسال ما‬ ‫چالش جدی در اکران نداریم‪ ،‬اما س��ال های گذشته‬ ‫فاجعه بود‪g .‬‬ ‫علیرضا سجادپور که بیش از سابقه‬ ‫تهیه کنندگی و منتقد بودنش به دلیل اظهار نظرهای‬ ‫خاص و بعضا جنجالی مطرح بوده‪ ،‬همان گونه که‬ ‫انتظار می رفت در دوره معاونت شمقدری هم او‬ ‫را تنها نگذاشته و بخش قابل توجهی از انتقادها و‬ ‫انتظارها را به سوی خود سوق داده است‬ ‫‪47‬‬ ‫بین الملل ‬ ‫اژانس بی اعتبار‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫چشم بادامی خوش خدمت‬ ‫امانو‪ ،‬بازیچه دست امریکا‬ ‫‪48‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪ -2‬سیگوارد اکالند‬ ‫اکالند دومین رئیس س��ازمان‬ ‫است که به مدت‪20‬سال از‪1961‬‬ ‫تا ‪ 1981‬مسئولیت ریاست این‬ ‫سازمان را برعهده گرفت و طی‬ ‫این مدت طوالن��ی نهاد اژانس‬ ‫توانس��ت در اوج جنگ س��رد‬ ‫زیرساخت های بین المللی خود‬ ‫را تشکیل دهد‪ .‬هرچند س��اختار اولیه سازمان در دوره‬ ‫ریاست نخستین رئیس ان یعنی «استرلینگ کول» ریخته‬ ‫شد‪ ،‬اما در دوره‪20‬ساله ریاست سیگوارد اکالند‪ ،‬انسجام‬ ‫فعلی را پیدا کرد‪ .‬وی متولد کشور سوئد است و در سال‬ ‫‪ 1937‬در موسسه فیزیک نوبل به عنوان دستیار علمی‬ ‫ شروع به کار کرد‪ .‬از سال ‪ 1946‬تا ‪ ،1950‬دکتر اکالند به‬ ‫عنوان یک دانشمند ارشد در موسسه تحقیقات دفاع ملی‬ ‫در استکهلم مشغول به کار بود‪ .‬از سال‪ 1950‬تا سال‪1956‬‬ ‫نیز مدیر تحقیقات در شرکت انرژی اتمی سوئد بود‪ .‬او در‬ ‫سال ‪ ،1957‬سمت دبیر کل بین المللی کنفرانس سازمان‬ ‫ملل متحد در استفاده صلح امیز از انرژی اتمی را کسب‬ ‫کرد و در س��ال ‪ 1961‬نیز ب��ه عنوان مدی��ر کل اژانس‬ ‫بین المللی انرژی اتمی منصوب شد‪.‬‬ ‫‪ -3‬هانس بلیکس‬ ‫حداق��ل از نظ��ر ایرانی��ان‬ ‫نخس��تین رئی��س س��ازمان‬ ‫انرژی اتمی ک��ه وارد افکار‬ ‫عمومی ش��د هانس بلیکس‬ ‫بود‪ .‬حادثه چرنوبیل به س��ال‬ ‫‪ 1986‬در دور ه هان��س‬ ‫بلیکس‪ ،‬اهمیت سازمان را در‬ ‫بخش مهم امنیت هسته ای بر مال کرد‪ ،‬هرچند حادثه‬ ‫‪ -4‬محمد البرادعی‬ ‫دکترمحمد البرادعی حقوقدانی‬ ‫مصری ک��ه در چهل و نهمین‬ ‫نشس��ت عموم��ی اژانس به‬ ‫ریاست این س��ازمان برگزیده‬ ‫شده‪ ،‬نخستین مسلمانی است‬ ‫که ریاست سازمان را برعهده‬ ‫گرفت‪ .‬محم��د البرادعی زاده‬ ‫‪ ۱۷‬ژوئن ‪ ۱۹۴۲‬در قاهره اس��ت و از س��ال ‪ ۱۹۹۷‬تا‬ ‫‪ ۲۰۰۹‬دبیرکل اژانس بین المللی انرژی اتمی بود‪ .‬وی‬ ‫در س��ال ‪ ۲۰۰۵‬به همراه اژانس برن��ده جایزه صلح‬ ‫نوبل شد‪ .‬در واقع هفتم اکتبر سال ‪ ،2005‬البرادعی و‬ ‫اژانس بین المللی انرژی اتمی مش��ترکا جایزه معتبر‬ ‫صلح نوبل را برای تالش هایی که در جهت جلوگیری‬ ‫از به کارگیری انرژی هس��ته ای در اهداف نظامی و‬ ‫مراقب��ت از اینک��ه انرژی هس��ته ای ب��رای مقاصد‬ ‫صلح امیز و بی خطر به کار رود‪ ،‬دریافت کردند‪ .‬او این‬ ‫جایزه را به یتیم خانه ای در شهر زادگاهش قاهره اهدا‬ ‫ی نیز مبلغ این جایزه‬ ‫کرد‪ .‬اژانس بین المللی انرژی اتم ‬ ‫را صرف پاکس��ازی زمین های مین گذاری شده در‬ ‫کشورهای در حال توسعه خواهد کرد‪ .‬البرادعی در‬ ‫سال ‪ 1962‬لیس��انس حقوق را از دانش��گاه مصر و‬ ‫مدرک دکترایش را در سال ‪ 1974‬از دانشگاه حقوق‬ ‫نیویورک‪ ،‬در رشته حقوق بین الملل دریافت کرد‪ .‬از‬ ‫سال ‪ 1964‬با کار در وزارت امور خارجه مصر وارد‬ ‫عرصه سیاس��ت شد‪ .‬از س��ال ‪ 1984‬البرادعی عضو‬ ‫ارشد دبیرخانه اژانس بین المللی انرژی اتمی بود و‬ ‫همواره پست های مهمی داشت‪ .‬پیش از مقام ریاست‬ ‫کلی طی س��ال های ‪ 1984 -1993‬مش��اور حقوقی‬ ‫اژانس و از س��ال ‪ 1993‬تا ‪ 1997‬نایب رئیس بخش‬ ‫روابط خارج��ی بود‪.‬البرادعی از زمان خلع س�لاح‬ ‫عراق در سال ‪ 2003‬یعنی زمانی که او به همرا ه هانس‬ ‫بلیکس تیمی از بازرس��ین س��ازمان ملل متحد را به‬ ‫منظ��ور بررس��ی ش��واهد احتمالی مبنی ب��ر وجود‬ ‫سالح های کش��تار جمعی در عراق راهی این کشور‬ ‫کرد‪ ،‬دولت امریکا را برای راه ان��دازی جنگ عراق‬ ‫مورد مواخذه قرار داده است‪ .‬به عالوه دولت امریکا‬ ‫از برخورد محتاطانه و مالی��م او در ارتباط با برنامه‬ ‫هس��ته ای ایران خرده گرفت��ه و معتقد اس��ت او در‬ ‫اشکارس��ازی فعالیت های اخیر کش��ور جمهوری‬ ‫اسالمی ایران در ارتباط با بازسازی انرژی هسته ای‪،‬‬ ‫کوتاهی کرده است‪ .‬در طول دوران ریاست البرادعی‪،‬‬ ‫کش��ورهای هند‪ ،‬پاکس��تان و کره ش��مالی به مجمع‬ ‫هسته ای پیوستند‪g .‬‬ ‫بین الملل‬ ‫وعده هایی که محقق نشد‬ ‫ اژانس باید میان نقش دوگان��ه خود در برابر‬‫عدم اشاعه هس��ته ای از یکسو و اس��تفاده از انرژی‬ ‫هسته ای از سوی دیگر توازن برقرار کند‪.‬‬ ‫ گسترش تس��لیحات و تروریس��م هسته ای‪،‬‬‫تهدیدی جدی برای جامعه بین الملل است‪.‬‬ ‫ برنامه کاری خود را روی گسترش استفاده از‬‫انرژی هسته ای در حوزه های پزشکی‪ ،‬صنایع غذایی‬ ‫و تولید برق متمرکز کرده ام‪.‬‬ ‫ در رابطه ب��ا فعالیت های هس��ته ای ایران در‬‫مدارک رسمی اژانس بین المللی انرژی اتمی درباره‬ ‫این موضوع چیزی ندیده ام‪.‬‬ ‫اینها جمالتی از امانو قبل از انتخاب شدن به دبیر‬ ‫کلی اژانس است‪ .‬جمالتی که فقط در حد یک شعار‬ ‫باقی ماند‪ .‬یوکیا امانو پنجمین رئیس س��ازمان انرژی‬ ‫اتمی اس��ت و پیش از وی این س��ازمان چهار رئیس‬ ‫‪ -1‬استرلینگ کول‬ ‫وی نخس��تین رئیس سازمان‬ ‫انرژی اتمی است که ریاست‬ ‫این سازمان را از سال ‪ 1957‬تا‬ ‫‪ 1961‬برعهده داشت‪ .‬در زمان‬ ‫وی اساسنامه س��ازمان و بدنه‬ ‫اصلی ان متش��کل از شورای‬ ‫حکام‪ ،‬نشست عمومی سازمان‬ ‫که به کنفرانس س��ازمان نیز معروف است‪ ،‬به همراه‬ ‫دبیرکل س��ازمان ش��کل گرفت و ابعاد س��ازمانی و‬ ‫حقوقی ای��ن مجموعه مس��تقل از س��ازمان ملل‪ ،‬اما‬ ‫وابسته به ان تشکیل شد‪ .‬کول متولد نیویورک است و‬ ‫تحصیالتش را در دانشگاه کولگیت به اتمام رساند‪ .‬او‬ ‫در س��ال ‪ 1934‬به عنوان یکی از نماین��دگان کنگره‬ ‫امریکا انتخاب شد و از تاریخ س��وم ژانویه ‪ 1935‬تا‬ ‫زمان اس��تعفای خ��ود در تاریخ اول دس��امبر ‪1957‬‬ ‫خدمت کرد‪ .‬درواقع او برای پذیرش سمت دبیر کلی‬ ‫اژانس بین المللی انرژی اتمی اس��تعفا داد و تا س��ال‬ ‫‪ 1961‬نیز در این پست باقی ماند‪ .‬وی در سال ‪1987‬‬ ‫در واشنگتن دی سی درگذشت‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫یوکیا امانو‪ ،‬جانش��ین محمد البرادعی در اژانس‬ ‫بین المللی ان��رژی اتمی محس��وب می ش��ود‪ .‬وی با‬ ‫ورودش به اژانس بین المللی انرژی اتمی پا روی اغلب‬ ‫سیاست هایی که محمد البرادعی در قبال پرونده هسته ای‬ ‫ایران دنبال می کرد‪ ،‬گذاشت و سیاست های یک جانبه ای‬ ‫را علیه ایران در پیش گرفت؛ گزارش اخر وی پیرامون‬ ‫برنامه صلح امیزهسته ای ایران نیز بهترین نشانهبرای تائید‬ ‫این موضوع است‪ .‬با انتخاب یوکیا امانو به عنوان پنجمین‬ ‫دبیر کل اژانس بین المللی انرژی اتمی از ژاپن یعنی تنها‬ ‫کشور قربانی حمالت هسته ای بسیاری انتظار داشتند‬ ‫وی در رابطه با مسائل هس��ته ای موضعی بی طرفانه تر‬ ‫نسبت به دبیر کل های پیشین اتخاذ کند‪ ،‬اما گویا کامال‬ ‫امانو بازیچه دست امریکاست و باوجودی که بسیاری‬ ‫از تحلیلگران اخطار دادند که تکرار حرف های اوباما در‬ ‫گزارش امانو به حیثیت اژانس لطمه خواهد زد‪ ،‬اما امانو‬ ‫کار خودش را کرد و خود و اژان��س را کامال در اختیار‬ ‫امریکا و اسرائیل قرار داد‪ .‬این دیپلمات ژاپنی که اکنون‬ ‫‪ 65‬سال دارد از سال ‪ 2005‬مقام ریاست شورای حکام‬ ‫اژانس را برعهده گرفت‪ .‬وی در ماه مه س��ال ‪ 1946‬در‬ ‫کاناگاوا ژاپن متولد شد‪ .‬امانو که فارغ التحصیل دانشکده‬ ‫حقوق دانشگاه توکیو است در س��ال ‪ 1972‬میالدی به‬ ‫وزارت خارجه ژاپن راه یافت‪ .‬او تا پیش از سال ‪2005‬‬ ‫میالدی که ماموریت خ��ود را در وین اغاز کرد‪ ،‬رئیس‬ ‫بخش علوم و کنترل تسلیحات هسته ای وزارت خارجه‬ ‫ژاپن بود و در س��ال های ‪ 2005‬ت��ا ‪ 2006‬میالدی مقام‬ ‫ریاست ش��ورای حکام اژانس بین المللی انرژی اتمی‬ ‫ را برعهده داش��ت‪.‬امانو که با به دس��ت اوردن دو سوم‬ ‫ارا جانشین محمد البرادعی شد‪ ،‬در اوریل سال ‪2001‬‬ ‫میالدی نیز به عنوان نماینده ژاپن در هیات سازمان ملل‬ ‫متحد در زمینه مسائل موشکی منصوب و درست سه ماه‬ ‫پس از ان نیز وارد گروه متخصصان سازمان ملل در زمینه‬ ‫تحصیالتمنعگسترشوخلعسالحهسته ایشد‪.‬امانو‬ ‫در سفارتخانه های ژاپن د ر هانوی‪ ،‬واشنگتن و بروکسل‬ ‫نیز حضور داشته وهمچنین یکی از اعضای هیات اعزامی‬ ‫ ژاپن به کنفرانس خلع سالح هسته ای در ژنو بوده است‪.‬‬ ‫یوکیا امانو را دیپلماتی محافظه کار توصیف می کنند که‬ ‫از حمایت کشورهای غربی و صنعتی برخوردار است‪.‬‬ ‫او که ژاپنی است جانشین محمد البرادعی مصری شده‬ ‫که دوازده سال رئیس اژانس بود‪ .‬یوکیا امانو وعده داده‬ ‫بود که اژانس‪ ،‬به ریاست او‪ ،‬بهتر از قبل اداره خواهد شد‬ ‫و وی بی طرف‪ ،‬مطمئن و کارشناسانه عمل خواهد کرد‪.‬‬ ‫این در حالی است که موضع گیری های جانبدارانه وی‬ ‫علیه برنامه صلح امیز اتمی ایران تاکنون خالف این مساله‬ ‫را ثابت کرده است‪.‬‬ ‫دیگر را بر خود دیده است‪ .‬ش��اید نام اشناترین میان‬ ‫روسای پیشین محمد البرادعی‪ ،‬مسلمان مصری تبار‬ ‫باش��د که در رابطه با برنامه های صلح امیز هس��ته ای‬ ‫ایران بی��ش از بقیه ب��دون جانب��داری اق��دام کرد‪.‬‬ ‫نخستین رئیس س��ازمان انرژی اتمی سال ‪ 1957‬به‬ ‫این سمت منصوب شد‪ .‬در زیر مختصری از بیوگرافی‬ ‫و فعالیت های چهار رئیس پیش��ین اژانس ذکر شده‬ ‫است‪.‬‬ ‫بروز تشعشعات اتمی در دوره میخائیل گورباچف‬ ‫و در اوج ش��عار اصال ح طلبی او به وقوع پیوست‪.‬‬ ‫بلیکس در رابطه با برنامه صلح امیز هسته ای ایران‬ ‫معتقد اس��ت که مذاکرات درباره موضوع هسته ای‬ ‫ایران می بایس��ت بر ارائه س��وخت به نیروگاه های‬ ‫هس��ته ای ایران در مقابل دریافت اورانیوم کم غنی‬ ‫ش��ده از تهران متمرکز باش��د‪ .‬کش��ورهای غربی‬ ‫می توانند برنامه هس��ته ای صلح امیزی را در ایران‬ ‫پیگیری و مورد بحث و بررس��ی ق��رار دهند‪ .‬این‬ ‫کشور ها مخالف ارسال سوخت هسته ای به راکتور‬ ‫تحقیقات��ی تهران نیس��تند‪ .‬ب��ه عقی��ده وی ایران‬ ‫می تواند با استفاده از برنامه غنی سازی اورانیوم در‬ ‫خاک خود برای نیروگا ه های هسته ا ی اش سوخت‬ ‫تولی��د کن��د‪ ،‬چراک��ه ای��ران نیازمن��د دریاف��ت‬ ‫ضمانت هایی درباره فراهم بودن سوخت مورد نیاز‬ ‫خود است‪.‬‬ ‫‪49‬‬ ‫پرونده‬ ‫هسته ای‬ ‫ایران پس از‬ ‫شو قوس های‬ ‫ک ‬ ‫فراوان برای‬ ‫اولین بار در سال‬ ‫‪2003‬رسما در‬ ‫دستور کار شورای‬ ‫حکام اژانس‬ ‫بین المللی انرژی‬ ‫هسته ای قرار‬ ‫گرفت و دبیرکل‬ ‫ان موظف شد‬ ‫گزارش های ویژه‬ ‫خود را درباره‬ ‫فعالیت های اتمی‬ ‫تهران به صورت‬ ‫مرتب منتشر کند‬ ‫بین الملل‬ ‫بررسی گزارش های اژانس و قطعنامه های شورای امنیت علیه ایران‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫‪2‬‬ ‫سیاست چماق و هویج‬ ‫نخس��تین تالش های ای��ران برای دس��تیابی به‬ ‫فناوری هس��ته ای به دهه ‪ 1950‬میالدی بازمی گردد‪.‬‬ ‫اولین کشوری هم که ایران را ترغیب به این امر کرد و‬ ‫این فناوری را به ایران منتقل کرد ایاالت متحده امریکا‬ ‫بود‪ .‬طی سال های پیش از انقالب توافقنامه هایی میان‬ ‫ایران و کشورهایی مانند هند‪ ،‬استرالیا و کانادا به امضا‬ ‫رس��ید‪ .‬پس از انقالب مدتی فعالیت های صلح امیز‬ ‫هس��ته ای ایران با رکود دنبال ش��د‪ .‬اما در سال ‪2005‬‬ ‫پس از تعلیق تمامی فعالیت های هسته ای توسط ایران‬ ‫برای مدت دو سال‪ ،‬ش��امل فعالیت هایی که ارتباطی‬ ‫نیز با غنی س��ازی نداش��تند‪ ،‬گروه ‪ 5+1‬با ارائه بسته‬ ‫پنج اوت ‪ 2005‬قصد خود مبنی بر توقف دائمی این‬ ‫فعالیت ه��ا را به طور علنی ابراز داش��ت‪ .‬پس از عدم‬ ‫پذیرش بسته پنج اوت ‪ 2005‬توسط ایران‪ ،‬زمزمه هایی‬ ‫مبنی بر قصد امریکا و سه کشور اروپایی برای ارسال‬ ‫موضوع هسته ای به ش��ورای امنیت اغاز شد‪ .‬از این‬ ‫رو مجلس شورای اسالمی در تاریخ ‪ 85/1/22‬قانون‬ ‫الزام دولت به تعلی��ق اقدامات داوطلبانه‪ ،‬در صورت‬ ‫ارجاع یا گزارش پرونده هس��ته ای ایران به ش��ورای‬ ‫امنیت را تثبیت کرد‪ .‬ایران در سومین روز سال ‪2006‬‬ ‫به منظور اعمال حقوق تعلیق ش��ده خود‪ ،‬با ارس��ال‬ ‫نامه ای به اژانس بین الملل��ی انرژی اتمی‪ ،‬قصد خود‬ ‫مبنی بر از س��رگیری فعالیت های تحقیق و توس��عه‬ ‫در خصوص غنی س��ازی که به صورت داوطلبانه و‬ ‫غیر الزام اور حقوقی تعلیق شده بودند را از نهم ژانویه‬ ‫‪ 2006‬اعالم کرد و از اژانس درخواس��ت فک مهر و‬ ‫موم ها را کرد‪ .‬وزرای خارجه س��ه کشور اروپایی در‬ ‫‪50‬‬ ‫تاریخ دوازدهم ژانویه همان س��ال در برلین گرد هم‬ ‫امدند و با صدور بیانیه ای اذعان کردند که زمان برای‬ ‫درگیر شدن شورای امنیت در موضوع هسته ای ایران‬ ‫فرا رسیده و انان به دنبال برگزاری اجالس اضطراری‬ ‫شورای حکام خواهند بود‪ .‬به دنبال پاسخ ایران به این‬ ‫موضوع‪ ،‬وزرای خارجه ‪ 5‬کشور عضو دائم شورای‬ ‫امنیت در تاریخ ‪ 2006/1/20‬بیانیه ای در لندن صادر‬ ‫کرده و تصمیم خود به ارجاع پرونده هسته ای ایران به‬ ‫شورای امنیت را اعالم کردند‪ .‬ایران در واکنش به بیانیه‬ ‫لندن اظهار داش��ت که این بیانیه فاقد هرگونه اساس‬ ‫قانونی و حقوقی است‪ .‬نهایتا طی قطعنامه ‪2006/2/4‬‬ ‫ش��ورای حکام‪ ،‬موضوع هس��ته ای ایران به شورای‬ ‫امنیت ارس��ال شد‪ .‬پس از ارس��ال پرونده به شورای‬ ‫امنیت‪ ،‬رئیس ش��ورای امنیت در اولین گام‪ ،‬بیانیه ای‬ ‫در تاریخ ‪ 29‬مارس ‪ 2006‬صادرکرد که در این بیانیه‬ ‫از ایران درخواست های ش��ده بود بدون هیچ دلیل و‬ ‫مدرکی‪ ،‬به درخواسته ای شورای حکام و به ویژه تعلیق‬ ‫کامل و پایدار تمامی فعالیت های مرتبط با غنی سازی‬ ‫و بازفراوری تن ده��د‪ .‬پس از ان بود ک��ه اژانس به‬ ‫ص��دور قطعنامه علیه ای��ران روی اورد و نخس��تین‬ ‫قطعنامه یعنی قطعنامه ‪ 1696‬را نیز در تاریخ ‪ 31‬ژوئیه‬ ‫‪ 2006‬مقارن با ‪ 9‬مرداد علیه ایران صادر کرد‪ .‬پس از ان‬ ‫پنج قطعنامه دیگر نیز صادر شد که دو قطعنامه جنبه‬ ‫توصیه ای و چهار قطعنامه جنبه تحریمی داشتند‪.‬‬ ‫چهار گانه های شورای امنیت‬ ‫ش��ورای امنیت س��ازمان ملل تاکنون چهار بار‬ ‫ایران را بر س��ر پرونده اتمی تحریم کرده اس��ت‪ .‬اما‬ ‫این بار با وج��ود تند بودن گزارش امان��و علیه ایران‬ ‫اجماع نظر پیرامون تحریم های بیش��تر در قبال ایران‬ ‫به این زودی ها کم��ی دور از ذهن به نظر می رس��د‪،‬‬ ‫چراکه روس��یه و چین که دارای حق وتو در شورای‬ ‫امنیت هس��تند به صراحت با روندی که این سازمان‬ ‫در پیش گرفته مخالفن��د و بعید به نظر می رس��د در‬ ‫این مسیر همراه انها ش��وند‪ .‬در پنج سال اخیر‪ ،‬چهار‬ ‫دور تحریم از س��وی ش��ورای امنیت س��ازمان ملل‬ ‫علیه جمهوری اس�لامی وضع ش��ده ول��ی همچنان‬ ‫روسیه و چین‪ ،‬دو عضو دارای حق وتو در این شورا‬ ‫به درخواس��ت های غرب برای تحریم های بیش��تر‬ ‫پاس��خ منفی می دهند‪ .‬با این حال‪ ،‬وضع تحریم های‬ ‫یکجانبه از س��وی امریکا و اتحادیه اروپا محتمل به‬ ‫نظر می رسد‪ .‬شورای امنیت در تاریخ ‪ 31‬ژوئیه ‪2006‬‬ ‫(‪ 9‬م��رداد ‪ )1385‬قطعنامه ‪ 1696‬را تح��ت ماده ‪40‬‬ ‫منشور ملل متحد علیه فعالیت های هسته ای جمهوری‬ ‫اس�لامی ایران تصویب کرد‪ .‬در این قطعنامه‪ ،‬شورا با‬ ‫تاکید بر قطعنامه های گذشته ش��ورای حکام اژانس‬ ‫ی و بیانیه پیشین خویش‪ ،‬از ایران‬ ‫بین المللی انرژی اتم ‬ ‫تقاضا کرد که تمامی فعالیت های مرتبط با غنی سازی‬ ‫را به حالت تعلیق دراورد‪.‬‬ ‫ش��ورای امنی��ت‪ ،‬متعاقب��ا مبادرت ب��ه صدور‬ ‫قطعنامه های ‪ 23( 1737‬دسامبر ‪ 2006‬برابر با ‪ 2‬دی‬ ‫‪ 24( 1747 ،)1385‬مارس ‪ 2007‬برابر با ‪ 4‬فروردین‬ ‫‪ 3( 1803 ،)1386‬م��ارس ‪ 2008‬برابر با ‪ 13‬اس��فند‬ ‫‪ )1386‬تحت ماده ‪ 41‬فصل هفتم منش��ور ملل متحد‬ ‫به منظور وضع تحریم هایی علیه دولت و ملت ایران‬ ‫و همچنین قطعنامه ‪ 1835‬کرد‪ .‬صدور این قطعنامه ها‬ ‫در حالی صورت گرفت که برای هیچ یک از اقدامات‬ ‫شورای امنیت نمی توان مبنای قانونی ذکر کرد‪ .‬ادعاها‬ ‫و اقدامات من��درج در قطعنامه های ش��ورای امنیت‬ ‫در مغایرت با حقوق بین الملل‪ ،‬منش��ور ملل متحد و‬ ‫قواعد امره است‪.‬‬ ‫قطعنامه ‪ 1929‬شورای امنیت‬ ‫اخرین قطعنامه یا همان قطعنامه ‪ ۱۹۲۹‬شورای‬ ‫امنیت علیه برنامه ها و فعالیت های هس��ته ای ایران با‬ ‫‪ ۱۲‬رای مثبت و ‪ ۲‬رای منف��ی برزیل و ترکیه و غیبت‬ ‫لبنان به تصویب رس��ید‪ .‬قطعنامه ‪ 1929‬براساس سه‬ ‫قطعنامه صادرش��ده پیش��ین علیه جمهوری اسالمی‬ ‫تنظی��م و در ان اقدامات دیگری ب��رای تحریم ایران‬ ‫منظور شده است‪ .‬در این قطعنامه در عین حال گفته‬ ‫شده که اعضای دائم ش��ورای امنیت سازمان ملل به‬ ‫گفت وگو برای رس��یدن به یک راه حل مسالمت امیز‬ ‫در برابر برنامه هسته ای ایران ادامه می دهند؛ درهای‬ ‫امریکا برای گفت وگو ب��ا ایران باز اس��ت اما ایران‬ ‫باید به تعهدات خود پایبند باشد و ماهیت صلح امیز‬ ‫فعالیت های هس��ته ای خود را به جامع��ه بین الملل‬ ‫نشان دهد‪ .‬شورای امنیت در این قطعنامه تاکید کرده‬ ‫اس��ت که تحریم ها به دقت‪ ،‬افراد حقیقی و حقوقی و‬ ‫ش��رکت هایی را هدف قرار می دهد که مسئول برنامه‬ ‫هسته ای ایران هستند‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫موارد جدید تحریم‬ ‫ای��ران از س��رمایه گذاری در خارج از کش��ور‬ ‫در فعالیت های حس��اس هس��ته ای مانند غنی سازی‬ ‫اورانیوم و فعالیت هایی که بتواند دانش فنی هسته ای‬ ‫را به دس��ت اورد و همچنین س��رمایه گذاری مرتبط‬ ‫با موش��ک بالس��تیک که توانمندی س��اخت سالح‬ ‫هسته ای را داش��ته باشد‪ ،‬منع شده اس��ت‪ .‬این بند از‬ ‫ممنوعیت‪ ،‬سرمایه گذاری اس��تخراج اورانیوم را هم‬ ‫شامل می شود‪.‬‬ ‫دولت ها از فروش یا انتقال هشت سالح سنگین‬ ‫ش��امل تانک‪ ،‬خودروهای زرهی جنگ��ی‪ ،‬توپخانه‪،‬‬ ‫هواپیمای جنگنده‪ ،‬بالگردهای تهاجمی‪ ،‬ناو‪ ،‬موشک‬ ‫یا سیستم موشکی به ایران منع شده اند‪ .‬برهمین اساس‬ ‫دولت ها اجازه ندارند کمک فنی ی��ا نظامی این گونه‬ ‫تسلیحات را در اختیار ایران قرار دهند‪ .‬دولت ها باید‬ ‫در فروش هرگونه س�لاح های دیگر به ایران هوشیار‬ ‫باش��ند و از این کار جلوگیری کنند‪ .‬ای��ران از انجام‬ ‫هرگونه فعالیت مرتبط با موشک بالستیک که توانایی‬ ‫حمل سالح هسته ای را داش��ته باشد‪ ،‬منع شده است‬ ‫و کش��ورها موظف هس��تند تمام تدابیر الزم را برای‬ ‫جلوگیری از انتقال فناوری یا کمک فنی مرتبط انجام‬ ‫دهند‪ .‬انتقال قطعات حساس مرتبط با تکثیر هسته ای‬ ‫و موشکی به ایران یا از ایران منع شده است‪ .‬دولت ها‬ ‫باید هر کش��تی ایرانی را در اب های خود بازرس��ی‬ ‫کنن��د و در صورتی که مظن��ون باش��ند محموله این‬ ‫کشتی س�لاح های نامتعارف یا مواد اتمی و موشکی‬ ‫حس��اس اس��ت‪ ،‬دولت ها اجازه دارند محموله های‬ ‫غیرقانونی ای��ران را کش��ف‪ ،‬توقیف و ناب��ود کنند‪.‬‬ ‫دولت ها ملزم هس��تند که از دادن سرویس پشتیبانی‬ ‫مانند سوخت و اب به کشتی های ایرانی یا کشتی های‬ ‫حامل محموله های غیرقانونی برای ایران خودداری‬ ‫کنند‪ .‬این قطعنامه از دولت ها می خواهد با اتخاذ تدابیر‬ ‫الزم از افتتاح شعبه ها و سرمایه گذاری های مشترک‬ ‫و نمایندگی های بانک های ای��ران در قلمروی خود‪،‬‬ ‫در صورتی که معتقدند چنین ش��عبی با فعالیت های‬ ‫اتمی ایران ارتباط دارند‪ ،‬جلوگیری کنند‪ .‬دولت ها باید‬ ‫به افراد و شرکت های خود اگاهی و هوشیاری دهند‬ ‫که در تمام معامالت با سپاه پاسداران انقالب اسالمی‬ ‫ایران مراقب باشند‪ .‬دارایی های پانزده شرکت وابسته‬ ‫به سپاه که با برنامه هس��ته ای مرتبط هستند‪ ،‬مسدود‬ ‫خواهد شد‪g .‬‬ ‫سال ‪ ۲۰۰۲‬میالدی‪ :‬افش��ای در حال ساخت بودن دو مرکز هس��ته ای جدید در ایران‪ -‬طبق‬ ‫ق��رارداد پادمان‪ ،‬ایران وظیفه ای برای افش��ای انها نداش��ت‪ -‬توس��ط گروهک منافقی��ن و بروز‬ ‫بحران هایی در روابط ایران و جامعه بین المللی‬ ‫فوریه‪ ۲۰۰۳ ،‬میالدی‪ :‬محمد خاتمی‪ ،‬رئیس جمهور وقت ایران‪ ،‬خبر از تهیه سوخت هسته ای‬ ‫توسط متخصصین ایرانی برای نیروگاه های هسته ای ایران داد‬ ‫سال ‪ :2003‬ورود پرونده هسته ای ایران به شورای حکام و بررسی ان‬ ‫فوریه ‪ : ۲۰۰۴‬امضای توافقنامه بروکسل و توقف ساخت و ازمایش سانتریفیوژهای مورد نیاز‬ ‫برای غنی سازی‬ ‫نوامبر ‪ :۲۰۰۴‬امضای توافقنامه پاریس بین ایران و سه کشور فرانسه‪ ،‬انگلیس و المان و توقف‬ ‫غنی سازی در ایران‬ ‫ژانویه ‪ : ۲۰۰۶‬فک پلمب تاسیسات مجتمع تحقیقاتی هسته ای نطنز در حضور بازرسان اژانس‬ ‫بین المللی انرژی هسته ای‬ ‫اوریل ‪ :۲۰۰۶‬محم��ود احمدی نژاد رئیس جمهور وقت ایران‪ ،‬اعالم ک��رد که ایران موفق به‬ ‫غنی سازی اورانیوم به میزان ‪ ۳/۵‬درصد شده است‬ ‫ژوئیه ‪ :۲۰۰۶‬ارجاع پرونده هسته ای ایران به شورای حکام و صدور قطعنامه ‪ ۱۶۹۶‬توسط‬ ‫شورای امنیت‬ ‫دسامبر ‪ :2006‬تصویب قطعنامه ‪ ۱۷۳۷‬توسط شورای امنیت‬ ‫مارس ‪ :2007‬صدور قطعنامه ‪1747‬‬ ‫مارس ‪ :2008‬صدور قطعنامه ‪1803‬‬ ‫سپتامبر ‪ :2008‬صدور قطعنامه ‪1835‬‬ ‫ژوئن ‪ :2010‬صدور قطعنامه ‪1929‬‬ ‫‪51‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫‪52‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫شرق علیه غرب‬ ‫توازن قدرت در شورای امنیت‬ ‫در مورد پرونده هسته ای ایران چگونه است؟‬ ‫‪53‬‬ ‫گزارش امانو و بروز اختالفات میان قدرت های بزرگ‬ ‫شرق علیه غرب‬ ‫‪3‬‬ ‫گزارش یوکیا امانو‪ ،‬دبی��ر کل اژانس بین المللی‬ ‫انرژی اتمی با وجود مخالفت های اش��کار روسیه و‬ ‫چین منتشر ش��د‪ .‬این دو عضو ثابت ش��ورای امنیت‬ ‫س��ازمان ملل همواره با اعمال تحریم ه��ا علیه ایران‬ ‫مخالف بوده اند و همکاری را تنها روش ممکن برای‬ ‫حل پرونده هس��ته ای ایران می دانند‪ .‬در همین راستا‬ ‫وزارت امور خارجه روس��یه در بیانیه ای از مخالفت‬ ‫کشورش و چین با اعمال تحریم های جدید علیه برنامه‬ ‫هسته ای صلح امیز ایران خبر داد‪ .‬همچنین روسیه از‬ ‫درز کردن محتوای این گزارش ابراز ناخرسندی کرده‬ ‫و در مورد بهره برداری از این گ��زارش برای برخورد‬ ‫خشونت امیز با مس��اله برنامه اتمی ایران هشدار داده‬ ‫است‪ .‬سرگئی الوروف‪ ،‬وزیر خارجه روسیه در پاسخ‬ ‫به سوالی در مورد اظهارات رئیس رژیم صهیونیستی‬ ‫که حمله نظامی به تاسیس��ات اتمی ای��ران را مردود‬ ‫ندانسته بود‪ ،‬گفت که روسیه با چنین اقدامی مخالف‬ ‫است و عواقب عملیات نظامی علیه رژیم های سابق‬ ‫عراق و افغانستان را یاداور شد‪ .‬وزارت امور خارجه‬ ‫روسیه بالفاصله پس از انتشار گزارش جدید اژانس‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫روسیه بالفاصله پس از‬ ‫انتشار گزارش خصمانه‬ ‫امانو علیه ایران اعالم‬ ‫کرد که کرملین‬ ‫تردیدهای جدی نسبت‬ ‫به محتوای این گزارش‬ ‫دارد و با تحریم های‬ ‫جدید علیه تهران‬ ‫مخالف است‬ ‫‪54‬‬ ‫بین المللی انرژی اتمی درباره ایران در بیانیه ای اعالم‬ ‫کرد‪« :‬ما تردیدهایی جدی درباره توجیه گام هایی که‬ ‫برای افشای محتوای این گزارش برای افکار عمومی‬ ‫برداشته شده‪ ،‬داریم‪ .‬در حال حاضر شانس هایی برای‬ ‫احیای گفت وگو می��ان میانجیگران بین المللی «گروه‬ ‫ش��ش» و تهران ظاهر ش��ده‪ ،‬پس این گزارش دیگر‬ ‫مفهومی ندارد‪ ».‬وزارت امور خارجه روسیه همچنین‬ ‫اعالم کرد که گزارش تشدید شده اژانس بین المللی‬ ‫انرژی اتمی در م��ورد برنامه هس��ته ای ایران حاوی‬ ‫هیچ اطالعات جدیدی در این رابطه نیست‪ ،‬بلکه تنها‬ ‫برپایه حقایق از قبل جمع اوری شده ای بنا شده که در‬ ‫واقع با تمایالت سیاسی به بزرگ نمایی انها پرداخته‬ ‫شده اس��ت‪ .‬در این بیانیه همچنین درباره این ادعای‬ ‫گزارش که می گوید ایران از یک دانشمند روس برای‬ ‫غلبه بر موانعی که در مسیر ساخت سالح هسته ای با ان‬ ‫روبه روست کمک دریافت کرده‪ ،‬امده است که روسیه‬ ‫از مدت ها قبل «تمامی توضیحات الزم» را درباره این‬ ‫مساله در اختیار اژانس قرار داده و این گزارش حاوی‬ ‫هیچ چیز جدیدی نیست‪ .‬در همین حال دولت چین بار‬ ‫دیگر ضمن مخالفت با هرگونه اقدامات زورگویانه در‬ ‫برابر ایران‪ ،‬خواستار گفت وگو برای حل مسالمت امیز‬ ‫موضوع هسته ای کشورمان ش��د‪ .‬سخنگوی وزارت‬ ‫امور خارجه چین گفت‪« :‬چین همواره بر حل موضوع‬ ‫هسته ای ایران از طریق مذاکره و همکاری تاکید دارد‪،‬‬ ‫ولی پکن معتقد است ایران نیز باید در این میان از خود‬ ‫انعطاف نشان دهد‪ ».‬وی تاکید کرد کشورش مخالف‬ ‫توسل به زور برای حل مساله هس��ته ای ایران است‪.‬‬ ‫تمام قرائن و شواهد بیانگر ناهمسویی چین و روسیه‬ ‫با دیگر کشورهای غربی است که شدیدا می خواهند‬ ‫ایران را تحت فشار قرار دهند‪.‬‬ ‫سرانجام طرح گام به گام‬ ‫ای��ن در حالی اس��ت که تی��ر ماه س��ال جاری‬ ‫وزیر خارجه روس��یه که به امریکا س��فر ک��رده بود‪،‬‬ ‫در خصوص برنامه هس��ته ای ای��ران از طرح جدید‬ ‫کش��ورش برای حل اخت�لاف کش��ورهای غربی با‬ ‫ایران در خصوص برنامه هس��ته ای خبر داد‪ .‬روس��یه‬ ‫نقشه راه جدیدی برای برنامه هس��ته ای ایران و حل‬ ‫اختالف غرب با ایران که مراحل ان بر اساس اقدامات‬ ‫«گام به گام» اس��ت‪ ،‬ارائه ک��رد‪ .‬الوروف اعالم کرده‬ ‫بود که ه��دف کش��ورش احیای مذاک��رات غرب با‬ ‫ایران است‪ .‬در حالی که ایران بارها تاکید کرده به تمام‬ ‫سواالت و ابهامات فنی اژانس بین المللی انرژی اتمی‬ ‫ پاسخ داده اس��ت‪ ،‬اس��اس این طرح بر اساس سوال‬ ‫اژانس و پاسخ ایران است که در هر سوال و هر مرحله‬ ‫تحریمی از تحریم های ایران برداشته یا زمان ان کوتاه‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫تالش های بیهوده‬ ‫اما باراک اوباما در رابطه با مواضع چین و روسیه‬ ‫در قبال ایران کوتاه نمی اید و همچنان در تالش است‬ ‫تا این دو کش��ور را متقاع��د کند که علیه ای��ران اقدام‬ ‫کنند‪ .‬باراک اوباما اعالم کرد قصد دارد گفت وگوهای‬ ‫بیشتری با چین و روس��یه درباره برنامه هسته ای ایران‬ ‫داشته باشد و مدعی ش��د که این دو کشور در اهداف‬ ‫امریکا ش��ریکند‪ .‬رئیس جمهوری امری��کا در مورد‬ ‫مساله هسته ای ایران گفته است که ما قصد داریم همه‬ ‫مسیرها را بررسی کنیم تا ببینیم ایا می توان این مساله‬ ‫را به ط��ور دیپلماتیک حل کرد یا خی��ر؟ وی که به هر‬ ‫طریقی می خواهد روس��یه و چین را همراه و همگام‬ ‫غرب و امریکا نشان دهد‪ ،‬مدعی شده است‪« :‬چین و‬ ‫روس��یه اهداف و مقاصد مشترکی دارند و من معتقدم‬ ‫که ما در این زمینه همکاری نزدیکی خواهیم داشت‪».‬‬ ‫اوباما شنبه هفته گذشته گفت وگوهای جداگانه ای با‬ ‫دیمتری مدودف‪ ،‬رئیس جمهور روسیه و هو جین تائو‪،‬‬ ‫رئیس جمهور چین در حاش��یه نشست اپک (سازمان‬ ‫همکاری اقتصادی اسیا ـ اقیانوس��یه) داشت‪ .‬این در‬ ‫حالی است که اظهارات اوباما درباره اتحاد با مدودف و‬ ‫هو روز شنبه توسط هیچ یک از ان دو انعکاس نیافت‪.‬‬ ‫مدودف به نوبه خود در اظهاراتش درباره ایران سکوت‬ ‫کرد و تنها گفت درباره مساله هسته ای ایران گفت وگو‬ ‫کردند و هو نیز به هیچ عنوان به ایران اش��اره ای نکرد‪.‬‬ ‫مقامات امریکایی پیش از گفت وگوی اوباما با س��ران‬ ‫چین و روسیه گفتند که رئیس جمهور امریکا شخصا‬ ‫نگرانی های عمیق واش��نگتن درب��اره گزارش جدید‬ ‫اژانس بین المللی انرژی اتمی درباره ایران را به مدودف‬ ‫اعالم خواهد کرد‪ .‬روس��یه و چین ه��ر دو از گزارش‬ ‫جدید اژانس انتقاد ک��رده و مخالفت خود را با اعمال‬ ‫تحریم های شدیدتر علیه ایران اعالم کرده اند‪g .‬‬ ‫بین الملل‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫روسیه این طرح را «بر اساس چند مرحله» ارائه‬ ‫کرده و اعالم داشته است که در برابر هرگام از جانب‬ ‫ایران یک گام مصالحه امیز مثل تعلیق برخی تحریم ها‬ ‫یا کوتاه کردن زمان ان از جانب غرب برداشته خواهد‬ ‫شد‪ .‬در این شرایط این سوال پیش می اید که طرح گام‬ ‫به گام روسیه چه سرانجامی پیدا خواهد کرد‪ .‬در حال‬ ‫حاضر مقام��ات ایرانی موافقت خ��ود را با این طرح‬ ‫اعالم و تاکید کرده اند که اگر هم پیمانان غربی روسیه‬ ‫در چارچوب طرح گام به گام پیش بروند‪ ،‬جمهوری‬ ‫اسالمی ایران نیز مانند گذشته اعالم امادگی می کند تا‬ ‫به موازات پاسخگویی شفاف به سواالت اژانس‪،‬دامنه‬ ‫تحریم ها محدود ش��ود‪ .‬یکی از اعضای کمیس��یون‬ ‫امنی��ت ملی مجلس ش��ورای اس�لامی در این رابطه‬ ‫بیان کرد‪« :‬با توجه به ش��فاف بودن فعالیت هس��ته ای‬ ‫کشورمان‪،‬جمهوری اسالمی ایران هیچ ابایی ندارد تا به‬ ‫تمامی سواالت و ابهامات اژانس پاسخ دهد و اسناد و‬ ‫مدارکی که انها نیاز دارند را در اختیارشان بگذارد تا به‬ ‫موازات ان دامنه تحریم ها جمع شود‪ ».‬همچنین معاون‬ ‫دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان گفت‪« :‬طرح‬ ‫گام به گام که با حسن نیت روس��یه به ایران پیشنهاد‬ ‫شد در حال بررسی است‪ ».‬وی افزود‪« :‬ایران در زمینه‬ ‫فعالیت های هس��ته ای‪ ،‬موضع منطقی در چارچوب‬ ‫مقررات بین المللی دارد و ان عبارت است از تاکید بر‬ ‫ضرورت حاکمیت مقررات اژانس بین المللی انرژی‬ ‫اتمی و پیمان منع گسترش س�لاح های هسته ای‪ .‬اگر‬ ‫این چارچوب های مورد تواف��ق بین المللی در تعامل‬ ‫با برنامه هسته ای صلح امیز ایران رعایت شود‪ ،‬ما هیچ‬ ‫درخواست دیگری نداریم‪».‬‬ ‫باید عدم بی طرفی امانو را ثابت کنیم‬ ‫نقد شکلی و محتوایی اخرین گزارش اژانس بین المللی انرژی اتمی‬ ‫دکتر پیروز مجتهدزاده‪ /‬استاد دانشگاه‬ ‫‪4‬‬ ‫اخرین گزارش اقای امانو‪ ،‬مدیر کل اژانس‬ ‫بین المللی انرژی هس��ته ای به گونه ای ابهام امیز‬ ‫و تردید برانگی��ز تنظیم و ارائه ش��ده ‪ .‬گویی در‬ ‫یک الهام گیری مس��تقیم از مواض��ع ضد ایرانی‬ ‫اس��رائیل انتش��ار یافته باشد‪ .‬این ش��یوه خاص‬ ‫تهیه و انتش��ار گزارش به نظ��ر می اید که فقط به‬ ‫عنوان وسیله ای در دست اس��رائیل تهیه شده تا‬ ‫بهانه الزم را برای جن��گ تبلیغاتی جدیدی علیه‬ ‫ایران به دست اس��رائیل‪ ،‬دوس��تان و یارانش در‬ ‫ایاالت متحده و اروپا دهد‪ .‬ما برای مدتی در اوایل‬ ‫دوران دبیر کل��ی اقای البرادعی هم ش��اهد این گونه‬ ‫مسخره بازی ها بودیم‪ .‬همیشه قبل از انتشار گزارش‬ ‫اژانس‪ ،‬نکاتی درباره محتوای ان به اصطالح افش��ا‬ ‫می شد تا زمینه های جنگ تبلیغاتی فراهم شود‪ .‬ولی‬ ‫همیشه بعد از انتشار گزارش‪ ،‬معلوم می شد که چنان‬ ‫مطالبی در گزارش وجود نداشته یا چند جمله ای به‬ ‫صورت ش��عاری دس��ت چین و درز داده شده و در‬ ‫رسانه ها مطرح ش��ده اس��ت‪ ،‬ولی در اصل گزارش‬ ‫خبری از ان جمالت ش��عاری نب��ود‪ .‬اولین تفاوت‬ ‫گزارش اخیر امان��و با گزارش های زم��ان البرادعی‬ ‫هم در همین اس��ت که اصل و فرعش یکی اس��ت و‬ ‫همه اش شعار است و نه مطالب مستند‪ .‬ما دیگر باید‬ ‫‪55‬‬ ‫بین الملل‬ ‫یاد گرفته باشیم که فریب این بازی ها را نخوریم‪ ،‬سهل‬ ‫است که باید ش��رایطی را فراهم اوریم که بقیه جهان‬ ‫هم یاد بگیرد فریب این بازی های مسخره را نخورد‪.‬‬ ‫ولی متاسفانه ما در این مورد اخیر که یکسره مربوط‬ ‫می شود به هنر دیپلماسی ما در عرصه جهانی‪ ،‬گرفتار‬ ‫نارسایی های مزمن هستیم‪.‬‬ ‫دس��تگاه دیپلماس��ی م��ا در واکن��ش ب��ه این‬ ‫صحنه سازی ها پاسخ های تکراری می دهد‪ .‬دشمنان‬ ‫ما را در انظار جهانی به عنوان ملتی پرخاشگر معرفی‬ ‫کرده اند‪ ،‬درحالی ک��ه در دعواهای چن��دش اور‪ ،‬ما‬ ‫مظلوم هس��تیم و باید بتوانیم مظلومیت خود را برای‬ ‫افکار عمومی بین المللی تشریح نماییم‪.‬‬ ‫یک نکته مهم در این گ��زارش اینکه اقای امانو‬ ‫خ��ارج از حدود ماموری��ت خود که طب��ق مقررات‬ ‫ان پی تی با م��ا قرارداد دارد‪ ،‬عمل ک��رده و صحبت از‬ ‫تالش ایران در زمینه گس��ترش سالح های موشکی‬ ‫به میان اورده‪ .‬با این جمالت حیرت انگیز که «شاید‬ ‫ایرانیان می خواهند نح��وه نصب کردن کالهک اتمی ‬ ‫روی موشک را مطالعه کنند یا ممکن است می خواهند‬ ‫موشک مسلح به سالح هس��ته ای درست کنند»‪ ...‬نه‬ ‫تنها اقای امانو هیچ وظیفه ای پیرامون بحث راجع به‬ ‫وضعیت تسلیحاتی ایران ندارد و این موضوع خارج‬ ‫از قرارداد بازرس��ی های اژانس با دولت ایران است‪،‬‬ ‫بلکه به خود اجازه داده با اس��تفاده از کلماتی سراسر‬ ‫ تردید و تهمت امیز مانند ش��اید‪ ...‬و بلکه‪ ...‬و ممکن‬ ‫است‪ ...‬ملتی را متهم به خطاهای اساسی نماید تا طرف‬ ‫جنگ تبلیغات��ی و احیانا جنگ حقیق��ی جنگ طلبان‬ ‫اس��رائیلی و یاران انان در ایاالت متحده و اروپا قرار‬ ‫گیرد‪ .‬همی��ن وضعیت ن��ه تنها اصل ب��ودن و اعتبار‬ ‫گزارش را یکسره زیر سوال می برد‪ ،‬بلکه علی االصول‬ ‫باید این امکان را به دس��ت طرف ایرانی بدهد که به‬ ‫شورای حکام اژانس شکایت برد که اقای امانو با این‬ ‫گونه گزارشات در حقیقت از خود و از اژانس سلب‬ ‫اعتماد کرده‪ ،‬ولی متاسفانه فقط وزیرخارجه متوجه‬ ‫این وضعیت ش��ده و مطالبی را در این راس��تا مطرح‬ ‫کرده است‪ ،‬در حالی که دیگران برای مثال در مجلس‬ ‫شورای اسالمی که از وزیر خارجه قبلی حمایت کرده‬ ‫و می کنند‪ ،‬در همان راستای سیاست های گذشته اعالم‬ ‫کرده اند که ایران دیگر با اژانس همکاری نخواهد کرد‪.‬‬ ‫این افراد بای��د بدانند که در اینگونه کش��مکش های‬ ‫بین المللی نمی توان بر اس��اس احساس��ات سیاسی‬ ‫داخلی اقدام کرد‪ .‬در این گونه کش��مکش ها حریفان‬ ‫تمام تالش خود را به کار می برن��د ثابت کنند مظلوم‬ ‫هس��تند و خواهان مذاکره و هم��کاری و فقط طرف‬ ‫مقابل است که نمی خواهد همکاری یا مذاکره کند‪.‬‬ ‫به هر ح��ال‪ ،‬بای��د در ش��کایتی حق مدارانه به‬ ‫شورای حکام‪ ،‬اقدام امانو را در زمینه تهیه این گزارش‬ ‫محکوم کنند‪ .‬وی با تکیه بر عباراتی مانند ش��اید‪ ...‬و‬ ‫ممکن اس��ت‪ ...‬و بلکه‪ ...‬می خواهد ملتی را به تزویر‬ ‫محکوم کند و در مع��رض اقدامات خش��ونت امیز‬ ‫دش��منان ایدئولوژیکش قرار دهد و ن��ه تنها در این‬ ‫راهکار گزارش را به مواردی می کشاند که در حیطه‬ ‫ماموریتش نیست‪ ،‬بلکه از دوسیه های ناقص و راکد‬ ‫تاریخی هم اس��تفاده می کند‪ .‬ماموریت اژانس مبتنی‬ ‫ب��ر ان پی تی نظارت و بازرس��ی چگونگ��ی و درجه‬ ‫غنی س��ازی اورانیوم در ایران اس��ت‪ .‬اژانس مامور‬ ‫بررسی صحت و س��قم این موضوع نیست که ایران‬ ‫موشک می سازد یا کالهک یا چیزهای دیگر‪ .‬اژانس‬ ‫طب��ق قراردادهای موجود حتی حق بازرس��ی مراکز‬ ‫حس��اس نظامی ایران را ندارد چرا که ممکن اس��ت‬ ‫اسرار نظامی کش��ور در تولید س�لاح های غیر اتمی‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫‪56‬‬ ‫ پیشرفته و حساس به دست ماموران غیر مسئول اژانس‬ ‫بیفتد‪ .‬البته هیچ کشوری اجازه چنین بازرسی هایی را‬ ‫به ماموران غیر مس��ئول اژان��س نمی دهد‪ .‬ماموریت‬ ‫اژانس فقط بازرس��ی صنعت هس��ته ای در رابطه با‬ ‫ش��ناخت چگونگی اس��تعداد و ظرفیت غنی سازی‬ ‫اورانیوم در حد و حدود غیر نظامی است‪ .‬این در حالی‬ ‫است که اورانیوم غنی شده برای استفاده های نظامی‬ ‫باید سطح ظرفیتش به نود و پنج درصد برسد در حالی‬ ‫که در ایران همه چانه زنی ها بر س��ر این است که ایا‬ ‫قبول می کنند ما این ظرفیت را تا ‪ 18‬و ‪ 20‬برسانیم که‬ ‫برای تولید مستقل برق کافی است‪.‬‬ ‫در حقیق��ت کش��ورهای عضو ان پی ت��ی تعهد‬ ‫داده اند که فعالیت های صلح امیز هس��ته ای داش��ته‬ ‫باش��ند‪ ،‬اما متعهد نش��ده اند ک��ه تحقیق��ات نظامی‬ ‫غیرصلح امی��ز نداش��ته باش��ند‪ .‬تحقیق��ات نظامی‪،‬‬ ‫نظام��ی هس��تند و کلم��ه ای به ن��ام «صلح امی��ز» را‬ ‫بر نمی تابند‪ .‬تحقیقات نظامی کدام کشور را می توان‬ ‫صلح امیز دانس��ت؟ در مورد برنامه هس��ته ای ایران‬ ‫هم بیش از ‪ 10‬س��ال اس��ت که اژان��س بین المللی‬ ‫انرژی هس��ته ای نتایج بازرس��ی های رس��می خود‬ ‫را همه س��اله با تکیه ب��ر صلح امیز ب��ودن ان اعالم‬ ‫می دارد‪ .‬م��ن در ح��ال حاضر ش��بهه را قوی فرض‬ ‫می کنم و بر اساس فرض محال چنین حرفی می زنم‬ ‫و گرن��ه اصال فک��ر نمی کن��م بحث��ی و تردیدی در‬ ‫صلح امیز بودن برنامه هس��ته ای ایران وجود داش��ته‬ ‫باشد‪ .‬توجه فرمایید که هسته مرکزی همه بازرسی های‬ ‫اژانس و همه گزارش های بازرسی همیشه این بوده‬ ‫است که ما «هیچ س��ند‪ ،‬مدرک و شاهدی را نیافته ایم‬ ‫که دال بر استفاده اس��تراتژیک ایران از برنامه انرژی‬ ‫هس��ته ای اش باش��د»‪ .‬تمامی مباح��ث تردید امیز و‬ ‫جنجال برانگیزی که در این گزارش ها امده مربوط به‬ ‫بحث های حاشیه ای است که مثال به ما اجازه بازرسی‬ ‫فالن پادگان نظامی داده نشد و ش��اید‪ ،‬بلکه‪ ،‬ممکن‬ ‫است که در انجا مثال کالهک اتمی بسازند‪ .‬این گونه‬ ‫موارد در گزارش ها هس��تند که بهانه جنجال افرینی‬ ‫مورد نظر محافل صهیونیستی را به دست می دهند‪ .‬این‬ ‫اژانس‪ ،‬اژانس انرژی هسته ای است و بازرسی هایش‬ ‫معطوف به این سوال که ایا ان‪ .‬پی‪ .‬تی رعایت می شود‬ ‫یا نه؟ ایران وقتی عضو ان‪ .‬پی‪ .‬تی است حق غنی سازی‬ ‫و اس��تفاده از دانش��مندان داخلی و خارجی را دارد‪.‬‬ ‫اساسا یکی از مزایای عضویت در ان پی تی این است‬ ‫که کشورهای دارنده این تکنولوژی را رسما موظف‬ ‫به کم��ک به کش��ورهای توس��عه دهنده این صنعت‬ ‫می سازد‪ .‬ولی جهان غرب می گوید چون ما به ایران‬ ‫نه تنها اقای امانو هیچ وظیفه ای‬ ‫پیرامون بحث راجع به وضعیت‬ ‫تسلیحاتی ایران ندارد و‬ ‫این موضوع خارج از قرارداد‬ ‫بازرسی های اژانس با دولت‬ ‫ایران است‪ ،‬بلکه به خود اجازه‬ ‫داده با استفاده از کلماتی سراسر‬ ‫ تردید و تهمت امیز مانند شاید‪...‬‬ ‫و بلکه‪ ...‬و ممکن است‪ ...‬ملتی را‬ ‫متهم به خطاهای اساسی نماید تا‬ ‫طرف جنگ تبلیغاتی و احیانا جنگ‬ ‫حقیقی جنگ طلبان اسرائیلی و‬ ‫یاران انان در ایاالت متحده و‬ ‫اروپا قرار گیرد‬ ‫اعتماد نداریم‪ ،‬ایران نباید غنی سازی کند‪.‬‬ ‫اس��رائیل متخصصان داخلی ایران را ترور‬ ‫می کند‪ ،‬چه رس��د به تحمل متخصصان خارجی‬ ‫برای کمک ب��ه تکنولوژی هس��ته ای ایران‪ .‬ولی‬ ‫س��وال این اس��ت که یوکیا امانو چه حقی دارد‬ ‫که اخبار تایید نش��ده ای مانند کمک گرفتن ایران‬ ‫از متخصصان هس��ته ای روس��ی و غیره را شایع‬ ‫کند‪ .‬بعد از کش��مکش های چندین و چند ساله‪،‬‬ ‫اژانس انرژی اتمی گفت که ما چ��ه بخواهیم و‬ ‫چه نخواهیم‪ ،‬ایران مش��غول غنی س��ازی سه و‬ ‫نیم درصد است‪.‬‬ ‫امری��کا هم تصمی��م گرفت همی��ن حد از‬ ‫غنی س��ازی اورانی��وم را بپذیرد‪ .‬ای��ران باید این‬ ‫وضعیت غیر قابل قبول امانو را به شورای مدیران‬ ‫اژانس گزارش داده و او را عامل تحریکات علیه‬ ‫ایران معرفی کند که اعتماد ایران به کار اژانس را‬ ‫از بین برده است‪ .‬کمااینکه قبال هم چنین اتفاقاتی‬ ‫در اژانس رخ داده است‪.‬‬ ‫به هر حال اگ��ر چنین ش��کایتی مورد نظر‬ ‫باشد‪ ،‬هس��ته مرکزی این ش��کایت باید بر محور‬ ‫«سلب اعتماد» ایران نس��بت به بی طرفی دبیر کل‬ ‫اژان��س دور بزند تا مظل��وم بودن ای��ران در این‬ ‫ماجرا ها اف��کار عمومی جهانی را به س��ود ایران‬ ‫تحریک کند‪ .‬از این مرحل��ه هم می توان دو قدم‬ ‫جلوتر رفت و با باالگرفتن تهدید های جنگی علیه‬ ‫ایران در نتیجه چنین گزارش هایی‪ ،‬همین سوال‬ ‫را باید در شورای امنیت سازمان ملل متحد مطرح‬ ‫کرد؛ بر اساس این اس��تدالل که چنین گزارشی‬ ‫س��بب باال گرفتن تهدید های نظام��ی در منطقه‬ ‫می ش��ود که مس��تقیما صلح و امنیت منطقه را به‬ ‫چالش خواهد گرفت‪.‬‬ ‫از ان باالت��ر اینکه ما باید دس��ت ب��اال گرفته‬ ‫و با اس��تفاده از اصالحاتی حیاتی که در س��اختار‬ ‫دیپلماس��ی کش��ور به عمل اورده ایم ابتکاراتی را‬ ‫به کار گیریم برای از سر گرفتن مذاکراتی که در حد‬ ‫ژنو خوب و سازنده بود‪ .‬با هوش��یاری تمام موارد‬ ‫بحث در مذاکرات وی��ن را از دس��تور کار خارج‬ ‫سازیم و ان مش��کالت را با چانه زنی بر سر میزان‬ ‫غنی س��ازی در حد ظرفیت کنونی غنی سازی در‬ ‫کش��ور حل و فصل کنیم‪ .‬این بهترین ابتکار است‬ ‫برای دست باال گرفتن در کشمکش هایی که ما را به‬ ‫اینجا کشانده است‪ .‬ما در گذشته هم شاهد ان بودیم‬ ‫که روس��یه‪ ،‬چین و کش��ورهای غیر متعهد از ما در‬ ‫مراحلی حمایت کردند‪ ،‬ولی کارخانه توطئه سازی‬ ‫غرب سرانجام موفق ش��د تنبیه های غیر عادالنه و‬ ‫خالف اخالق بشری را به بهانه «عدم همکاری ما‬ ‫در امر مذاکره» از طریق شورای امنیت سازمان ملل‬ ‫متحد با توافق روسیه و چین به ما تحمیل کند‪ .‬خوب‬ ‫اس��ت این بار ابتکار عمل را ما به دست گیریم و‬ ‫خود به استقبال مذاکره برای حل مشکالت برویم‬ ‫و در تهیه دستور کار مذاکره فعاالنه شرکت کنیم‬ ‫و موارد بن بس��ت افرین در وین را از دستور کار‬ ‫مذاکرات جداگانه خارج ساخته و در متن اصلی‬ ‫مذاکرات بگنجانی��م و اگر بتوانی��م با حوصله و‬ ‫ممارست مذاکره را به س��وی قبوالندن ظرفیت‬ ‫جاری تکنولوژی غنی سازی کشور سوق دهیم‪،‬‬ ‫موفق خواهیم ش��د هم از بهره برداری دشمنان از‬ ‫مساله گزارش های مسخره جلوگیری کنیم و هم‬ ‫این بحرانی را که محور اسرائیل – ایاالت متحده‬ ‫برای م��ا و بقی��ه جهان س��اخته اس��ت عاقالنه‬ ‫حل کنیم‪g .‬‬ ‫حسن بهشتی پور‬ ‫بر این باور است که‬ ‫گزارش اخیر امانو‬ ‫تیر خالصی بود‬ ‫به طرح‬ ‫گام به گام روسیه‬ ‫‪5‬‬ ‫حسن بهش��تی پور‪ ،‬کارش��ناس امور منطقه بر این باور اس��ت که گزارش اخیر اژانس یک گزارش کامال‬ ‫سیاسی است و هدف ان تنها زمینه سازی برای فشار بیش��تر بر ایران است‪ .‬وی در این رابطه توضیح می دهد که‬ ‫اطالعات اژانس باید با تکیه بر فعالیت های کارشناس های این سازمان باشد‪ .‬اژانس دو دسته کارشناس دارد؛‬ ‫یک دسته کارشناس حقوقی هستند که بررس��ی می کنند فعالیت کشورها مطابق با پیمان ان پی تی باشد و دسته‬ ‫دیگر کارشناسان فنی هستند که بررسی می کنند ایا اقدامات کشورها در راستای انرژی صلح امیز هسته ای است‬ ‫یا به سمت انحراف از ان پی تی می رود و جنبه های نظامی دارد‪ .‬این کارشناسان فنی و حقوقی هیچ یک در رابطه‬ ‫با این گزارش نظر نداده اند‪ .‬بلکه براساس فعالیت ها و اطالعات جاسوسی یک سری کشورهایی که دشمنی شان‬ ‫با ایران محرز است این گزارش تنظیم شده است‪ .‬به همین خاطر گزارش اخیر امانو یک گزارش سیاسی است‪،‬‬ ‫نه یک گزارش فنی و حقوقی‪ .‬از دیگر سو بهشتی پور معتقد است که این گزارش باعث پیچیده تر شدن شرایط‬ ‫و مبهم شدن وضعیت طرح گام به گام ش��ده و معلوم نیست که در این ش��رایط ایا می توان انتظار داشت که طرح‬ ‫گام به گام احیا شود و مذاکرات بر اساس ان شکل بگیرد یا خیر‪.‬‬ ‫ی راجع به پیشینه‬ ‫اگر ممکن اس��ت در ابتدا کم ‬ ‫پرونده هس��ته ای ای��ران در ش��ورای امنیت و‬ ‫قطعنامه های این س��ازمان علی��ه ایران توضیح‬ ‫دهید؟‬ ‫‪ l‬ش��ورای امنی��ت س��ازمان مل��ل تاکن��ون‬ ‫شش قطعنامه علیه ایران صادر کرده است که چهار تای‬ ‫ان تحریمی بوده و دوتای دیگر جنبه توصیه ای داشته‪،‬‬ ‫یعنی الزام اور نبوده است‪ .‬اولین قطعنامه ای که علیه ایران‬ ‫صادر شد قطعنامۀ ‪ 1696‬اس��ت که در تاریخ ‪ 31‬ژوئیه‬ ‫‪ 2006‬مطابق با ‪ 9‬مرداد ‪ 1385‬صادر شد‪ .‬دومین قطعنامه‪،‬‬ ‫قطعنامه ‪ 1737‬است که در تاریخ ‪ 23‬دسامبر ‪ 2006‬برابر‬ ‫با‪ 2‬دی‪ 1385‬صادر شد‪ .‬این قطعنامه نخستین قطعنامه ای‬ ‫بود که جنبه تحریمی داش��ت‪ .‬قطعنامه ه��ای بعدی به ‬ ‫ترتیب عبارتند از قطعنامه ‪ 1747‬که در تاریخ ‪ 24‬مارس‬ ‫‪ 2007‬براب��ر با ‪ 4‬فروردی��ن ‪ 1386‬و قطعنامه ‪ 1803‬که‬ ‫‪3‬مارس ‪ 2008‬برابر با ‪ 13‬اسفند ‪ 1386‬صادر شدند‪ .‬پس‬ ‫از اینها نیز قطعنامه ‪ 1835‬سپتامبر ‪ 2008‬صادر شد؛ در‬ ‫اینقطعنامهکهبرخالف‪ 3‬قطعنامهپیشینجنبهتوصیه ای‬ ‫داشت‪ ،‬شورای امنیت ضمن تاکید مجدد بر قطعنامه های‬ ‫‪ 1747 ،1737 ،1696‬و ‪ 1803‬که همگی انها تحت فصل‬ ‫هفتم منش��ور ملل متحد صادر ش��ده بودند و در انها از‬ ‫ایران در خواست ش��ده بود که فعالیت های غنی سازی‬ ‫اورانیوم و پروژه اب س��نگین را تعلیق کند‪ ،‬اشاره ای به‬ ‫تحریم های جدید علیه ایران نکرده بود‪ .‬اخرین قطعنامه‬ ‫که سنگین ترین قطعنامه علیه ایران است قطعنامه ‪1929‬‬ ‫است که در تاریخ ‪ 9‬ژوئن ‪ 2010‬برابر با ‪ 15‬خرداد ‪1389‬‬ ‫صادر شد؛ این قطعنامه نیز کامال جنبه تحریمی داشت‪.‬‬ ‫گزارش اخیر امانو با گزارش های پیشین اژانس‬ ‫چه تفاوت هایی دارد؟‬ ‫‪ l‬در پیوس��ت این گزارش ‪ 15‬صفحه گزارش‬ ‫الحاقی موجود است که مبتنی بر مسائلی است که از انها‬ ‫تحت عنوان مطالعات ادعایی نام می برند‪ .‬این مطالعات‬ ‫بین الملل‬ ‫گفت وگو با حسن بهشتی پور در مورد عواقب سیاسی ادعاهای جدید امانو‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫گزارش خصمانه‬ ‫از سال ‪ 2007‬یعنی زمان دبیرکلی البرادعی تاکنون ادامه‬ ‫دارد‪ .‬مطالعات ادعایی مواردی را ش��امل می ش��ود که‬ ‫امریکا علیه ایران مدعی شده‪ ،‬ولی هیچ سند و مدرکی‬ ‫موجود نیست‪ .‬انها صرفا به یک سری عکس که از یک‬ ‫لپ تاپ به دست اورده اند و همچنین برخی گزارشات‬ ‫اطالعاتی بسنده کرده اند‪ ،‬اما یوکیا امانو در حال حاضر‬ ‫اینگونه عنوان کرده که‪ 10‬کشور‪ -‬که نامی هم از انها نبرده‬ ‫است‪ -‬عناصر اطالعاتی شان‪ ،‬اطالعاتی در مورد برنامه‬ ‫هس��ته ای ایران داده اند که مطابق ان ایران می خواس��ته‬ ‫در جهت تولید سالح هسته ای اقداماتی انجام دهد‪ .‬به‬ ‫عنوان نمونه مدعی شده اند که ایران کانتینری فلزی برای‬ ‫ازمایش های هسته ای س��اخته و‪ ...‬در این موارد امریکا‬ ‫س��ندی هم به اژانس نداده و اطالعات��ش تنها مبتنی بر‬ ‫مسائلی است که ان ‪ 10‬کشور ذکر کرده اند‪ .‬در این میان‬ ‫ایران نیز واکنش نشان داده که در سال ‪ 2007‬یعنی همان‬ ‫زمان که این بحث ها مطرح بود ‪ 117‬صفحه گزارش به‬ ‫اقای البرادعی برای روشن شدن ماجرا ارائه کرده‪ ،‬اما امانو‬ ‫این‪117‬صفحه را در نظر نگرفته است‪ .‬ثانیا مساله اساسی‬ ‫این است که این گزارش مبتنی بر فعالیت های جاسوسی‬ ‫است‪ ،‬این در حالی است که اطالعات اژانس باید با تکیه‬ ‫بر فعالیت های کارشناس های این سازمان باشد‪ .‬اژانس‬ ‫دو دسته کارشناس دارد؛ یک دسته کارشناس حقوقی‬ ‫هستند که بررسی می کنند فعالیت کش��ورها مطابق با‬ ‫پیمان ان پی تی باشد و دسته دیگر کارشناسان فنی هستند‬ ‫که بررس��ی می کنند ایا اقدامات کش��ورها در راستای‬ ‫انرژی صلح امیز هسته ای است یا به سمت انحراف از‬ ‫ان پی تی می رود و جنبه های نظامی دارد‪ .‬این کارشناسان‬ ‫فنی و حقوقی هیچ ی��ک در رابطه با ای��ن گزارش نظر‬ ‫نداده اند‪ ،‬بلکه براساس فعالیت ها و اطالعات جاسوسی‬ ‫یک سری کش��ورهایی که دشمنی ش��ان با ایران محرز‬ ‫اس��ت این گزارش تنظیم شده اس��ت‪ .‬به همین خاطر‬ ‫گزارش اخیر امان��و را یک گزارش سیاس��ی می دانند‬ ‫نه ی��ک گ��زارش فن��ی و حقوق��ی‪ .‬بنابراین س��ابق‬ ‫برای��ن گزارش ه��ا تحت عن��وان مطالع��ات ادعایی‬ ‫‪57‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مط��رح می ش��د‪ ،‬ام��ا اکن��ون در گ��زارش پیوس��ت‬ ‫اینگونه عنوان ش��ده ک��ه ای��ران تالش می ک��رده که‬ ‫به س�لاح های نظامی دس��ت پیدا کند‪ .‬تاکنون چنین‬ ‫اتهام هایی به این صراحت به ایران زده نش��ده بود و این‬ ‫موضوع دارای بار حقوقی است‪.‬‬ ‫در این شرایط چه چشم اندازی را برای پرونده‬ ‫هس��ته ای ایران و مذاکرات ب��ا ‪ 5+1‬پیش بینی‬ ‫می کنید؟‬ ‫‪ l‬به نظر من این گزارش تیر خالصی بود به طرح‬ ‫گام به گام روسیه؛ روس ها در ماجرای بیانیه تهران که میان‬ ‫ایران ‪ ،‬ترکیه و برزیل امضا شد با امریکایی ها همسو شدند‬ ‫و اینگونه تصور کردند که این ایران است که نمی خواهد‬ ‫همکاری کند‪ .‬این در حالی است که بیانیه تهران فرصت‬ ‫بسیار خوبی برای همکاری بود؛ د ر واقع ایران اورانیوم‬ ‫را به ترکیه منتقل می کرد و اورانیوم غنی شده ‪20‬درصد‬ ‫تحویل می گرف��ت‪ .‬امریکایی ها بر س��ر راه این بیانیه‬ ‫سنگ اندازی کردند‪ ،‬چراکه نمی خواهند مساله هسته ای‬ ‫ایران حل شود و به دنبال این هستند که ایران هرطوری‬ ‫هست غنی سازی را به کلی متوقف کند‪ .‬اما وقتی روس ها‬ ‫طرح گام به گام را ارائه کردند امریکایی ها به نوعی ان را‬ ‫از روسیه پذیرفتند‪ .‬براساس این طرح بابت هر سوالی‬ ‫که ایران پاسخ دهد بخشی از تحریم ها لغو خواهد شد‬ ‫و امتیازاتی برای ایران در نظرگرفته خواهد ش��د‪ .‬ولی‬ ‫ش��اهد بودیم که با فش��اری که بر امانو وارد اوردند و‬ ‫گزارشی که به وس��یله تل اویو و واشنگتن تنظیم شد‪،‬‬ ‫عمال طرح گام به گام روسیه نیز به حالت تعلیق درامد‪.‬‬ ‫اکنون روسیه دیگر متوجه شده است که این امریکایی ها‬ ‫هستند که برسر راه پرونده هس��ته ای ایران مان ع تراشی‬ ‫می کنند و نمی خواهند با ایران به تفاهم برسند‪ ،‬به همین‬ ‫خاطر در مخالفت با گزارش اژانس دو بیانیه مهم صادر‬ ‫کردند‪ .‬روس ها نیز دریافتند که گزارش امانو کامال جنبه‬ ‫سیاسی دارد و امریکا قصد دارد برای فشار بیشتر بر ایران‬ ‫زمینه سازی کند‪ .‬بنابراین‪ ،‬این گزارش باعث پیچیده تر‬ ‫شدن شرایط و مبهم شدن وضعیت طرح گام به گام شده‬ ‫است‪ .‬معلوم نیست که در این شرایط ایا می توان انتظار‬ ‫داشت که طرح گام به گام احیا شود و مذاکرات بر اساس‬ ‫ان ش��کل بگیرد یا خیر‪ .‬از طرف دیگر طی این سال ها‬ ‫غرب به این نتیجه رسیده که اگر بخواهد با ایران از موضع‬ ‫قدرت برخورد کند‪ ،‬ایران هم به اندازه کافی فاکتورهای‬ ‫الزم را برای رویارویی دارد‪ .‬به نظر می رسد این فشارهای‬ ‫غرب‪ ،‬زمینه س��ازی برای ص��دور قطعنامه های جدید‬ ‫است‪ .‬حال باید ببینیم ایا روسیه بازهم به ان قطعنامه ها‬ ‫رای خواهد داد یا قطعنامه های جدید را چون مخالف‬ ‫با مجموعه توافقات قبلی است‪ ،‬رد خواهد کرد‪ .‬اکنون‬ ‫تمام قرائن و شواهد نشان می دهد که غربی ها برای ادامه‬ ‫استراتژی فشار بر ایران زمینه سازی کرده اند تا به اهداف‬ ‫خودشان برسند‪.‬‬ ‫ای��ن روزه��ا از جان��ب برخ��ی مقام��ات‬ ‫جمهوری اسالمی همچون علی الریجانی‪ ،‬رئیس‬ ‫مجلس صحبت هایی مبنی ب��ر قطع همکاری با‬ ‫اژانس شنیده می شود‪ .‬این واکنش ها را چطور‬ ‫ارزیابی می کنید؟‬ ‫نالمللی‬ ‫‪ l‬مجلسانتظارشایناستکهاژانسبی ‬ ‫ی که وظیفه اش ترویج اس��تفاده صلح امیز از‬ ‫انرژی اتم ‬ ‫ی است‪ ،‬کارش را به درستی انجام دهد‪ .‬زمانی‬ ‫انرژی اتم ‬ ‫که اژانس کارش را درس��ت انجام نمی دهد‪ ،‬دیگر چه‬ ‫نیازی اس��ت که ما با اژانس همکاری کنیم‪ .‬به نظر من‬ ‫مجلس به دنبال این است که در این زمینه به عنوان یک‬ ‫عامل فشار وارد ش��ود‪ .‬در این موضوع خاص رای ‪70‬‬ ‫میلیون نفر انسان نهفته است و این موضوع از حساسیت‬ ‫خاصی برخوردار است‪g .‬‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫‪58‬‬ ‫تشویق به جای تنبیه‬ ‫گفت وگو با محمود شوری درباره طرح گام به گام روسیه‬ ‫‪6‬‬ ‫محمود شوری‪ ،‬کارشناس مسائل روسیه در گفت وگویی به بررس��ی طرح گام به گام روس ها در‬ ‫رابطه با پرونده هسته ای ایران پرداخت‪ .‬به عقیده وی این طرح که ابتکار عملی از جانب روس هاست‪،‬‬ ‫دقیقا نقطه مقابل طرح های دیگری است که تاکنون در قبال پرونده هسته ای ایران دنبال شده است‪ .‬یعنی‬ ‫تابه حال ایران را تحت فشار می گذاشتند و در ازای هر نقطه مبهمی که وجود داشت به تحریم علیه ایران‬ ‫می پرداختند‪ ،‬اما در این طرح به جای این مس��اله در قبال هر حرکت و پاسخ به ابهام از سوی ایران انها‬ ‫نیز یک مش��وق مانند کاهش تحریم ها را در پیش خواهند گرفت‪ .‬شوری بر این باور است که این طرح‬ ‫نکات مبهمی نیز دارد از جمله اینکه هنوز مشخص نیست چه کس��ی در رابطه با این سوال و جواب ها‬ ‫داوری خواهد کرد و همچنین ایا در نهایت روس ها نیز به دنبال تعلیق غنی س��ازی در ایران هس��تند که‬ ‫اگر چنین باشد چون این مس��اله کامال مطابق با اصول ان پی تی و جزء خط قرمزهای ایران است‪ ،‬طرح‬ ‫را با بن بس��ت روبه رو خواهد کرد‪.‬‬ ‫ابتدا کمی راجع به طرح گام به گام روسیه‬ ‫در رابطه با پرونده هسته ای ایران توضیح‬ ‫دهید؟ این ط��رح چند مرحله را ش��امل‬ ‫می شود؟‬ ‫‪ l‬هنوز جزئیات دقیقی راجع به این طرح‬ ‫منتشر نشده‪ ،‬تنها کلیات ان مطرح شده است‪ .‬در‬ ‫حقیقت روس ه��ا با طرح این موض��وع به دنبال‬ ‫ان هستند که ایران و گروه ‪ 5+1‬به نتیجه برسند‪،‬‬ ‫یعنی در هر مرحله ای که ایران به یکی از سواالت‬ ‫اژانس پاسخ داد بابت ان پاسخ و حل مساله برای‬ ‫ایران یک تشویق در نظر بگیرند‪ ،‬حال یا بخشی از‬ ‫تحریم ها را کاهش دهند یا به هر شکل مشوقی برای‬ ‫کش��ور ما در نظر بگیرند‪ .‬بنابراین بحث گام به گام به‬ ‫این معناس��ت که در هر مرحله ایران به یک س��وال‬ ‫اژانس پاسخ می دهد و متقابال گروه ‪ 5+1‬موضوعی‬ ‫را به عنوان تش��ویق و تداوم کار ب��رای ایران در نظر‬ ‫می گیرد‪ .‬این موارد کلیاتی است که روس ها از طرح‬ ‫گام به گام مطرح کرده اند‪.‬‬ ‫تفاوت این طرح با طرح های پیشین چیست؟‬ ‫‪ l‬تفاوت این اس��ت؛ ک��ه در طرح های قبلی‬ ‫بیشتر تاکید روی تنبیه بود ولی در این طرح تاکید روی‬ ‫تشویق اس��ت؛ بدین معنا که در گذشته می گفتند اگر‬ ‫یکی از تردیدهای جدی ایران و به خصوص‬ ‫دبیر شورای عالی امنیت ملی به عنوان مسئول‬ ‫مستقیم پرونده هسته ای ایران در مورد طرح‬ ‫گام به گام این است که روس ها مشخص‬ ‫نکرده اند که سرانجام طرحشان به تعلیق‬ ‫غنی سازی اورانیوم منتهی می شود یا خیر؟‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫ایران به سوال های اژانس پاسخ ندهد یا خواسته های‬ ‫گروه ‪ 5+1‬را براورده نکند در مرحله بعدی تحریم و‬ ‫تنبیه های بیشتری را باید متحمل شود‪ ،‬اما روس ها این‬ ‫فرایند را برعکس کردند و اعالم داشتند که کار را از‬ ‫جهت مخالف دنبال خواهند کرد تا مشوقی برای ایران‬ ‫باشد و در مراحل بعد همکاری بیشتری داشته باشد‪.‬‬ ‫بحث تعلیق غنی سازی هم در این طرح مطرح‬ ‫شده است؟‬ ‫‪ l‬یکی از نکات مبهم این طرح همین مساله‬ ‫است‪ ،‬در حقیقت روس ها خیلی مشخص نکرده اند‬ ‫که ایا در این قضیه به دنبال هم��ان اهداف ‪ 5+1‬که‬ ‫تعلیق غنی س��ازی در ایران است‪ ،‬هس��تند یا خیر؟‬ ‫به هر حال این مس��اله یکی از خط قرمزهای ایران‬ ‫است و بارها نیز از جانب مقامات جمهوری اسالمی‬ ‫ایران مطرح ش��ده که بح��ث تعلیق غنی س��ازی را‬ ‫نمی پذیرند‪ .‬این موضوع با پاس��خ ایران به ابهامات‬ ‫اژانس فرق می کند؛ ابهامات ممکن اس��ت ناشی از‬ ‫س��وء تفاهم ها و برخی سوء برداش��ت ها باشد‪ ،‬ولی‬ ‫بحث تعلیق غنی س��ازی بحثی اس��ت که جمهوری‬ ‫اس�لامی ایران در چارچوب ان پی ت��ی ان را دنبال‬ ‫می کند و کام�لا مطابق با قوانین اس��ت‪ .‬ایران بارها‬ ‫اعالم کرده ک��ه از این موضوع به هی��چ وجه کوتاه‬ ‫نخواهد امد و در هیچ طرحی تعلیق غنی س��ازی را‬ ‫نخواهد پذیرفت‪.‬‬ ‫پس یکی از ابهام��ات طرح گام ب��ه گام همین‬ ‫مساله است که خیلی مشخص نیست که ایا روس ها‬ ‫می خواهند ایران به س��مت تعلیق غنی سازی برود یا‬ ‫خواستار توقف ان هستند‪.‬‬ ‫اکنون این طرح در چه مرحله ای قرار دارد؟ ایا‬ ‫مقامات ایران اجرای این طرح را پذیرفته اند؟‬ ‫‪ l‬پذیرش این طرح و اجرایی شدن ان مستلزم‬ ‫بخش های متفاوتی اس��ت‪ .‬از یک طرف جمهوری‬ ‫اس�لامی ایران و غربی ه��ا بای��د ان را بپذیرند و از‬ ‫طرف دیگر س��اختار اژانس بای��د ان را قبول کند‪.‬‬ ‫انچه جمهوری اس�لامی ایران پذیرفته این است که‬ ‫حاضرند در چارچ��وب این طرح بیاین��د و مذاکره‬ ‫کنند‪ ،‬بخش هایی را اص�لاح کنند و در مورد طرح به‬ ‫توافق برسند‪ .‬ایران کلیات این طرح را که پاسخ گویی‬ ‫به ابهامات اژانس است‪ ،‬پذیرفته اما اینکه نهایتا این‬ ‫طرح به کجا خواهد رس��ید هنوز مش��خص نیست‪.‬‬ ‫یکی از موضوعات��ی که پیرامون ان صحبتی نش��ده‬ ‫این که اص�لا مرجع تش��خیص اینکه در پاس��خ به‬ ‫س��واالت‪ ،‬ابهام ها برطرف ش��ده یا خیر تعیین نشده‬ ‫اس��ت‪ .‬در رابطه با این موضوعات باید بحث ش��ود‬ ‫البته در ای��ن چند ماهی ک��ه از طرح ای��ن موضوع‬ ‫گذشته مقامات ایرانی و روس��ی بارها باهم مالقات‬ ‫داشته اند‪ ،‬گفت وگوها و مذاکراتی نیز صورت گرفته‬ ‫و توافقات اولیه ای حاصل ش��ده است‪ ،‬اما هنوز این‬ ‫طرح گام به گام انعکاس��ی از جانب طرف های غربی‬ ‫نداشته و انها هنوز موضع خودشان را در رابطه با این‬ ‫نکردهان��د‪.‬‬ ‫ط��رحاع�لام ‬ ‫به نظر شما ایا گزارش اخیر یوکیا امانو روی‬ ‫این طرح تاثیری خواهد داشت؟‬ ‫‪ l‬در رابطه ب��ا گزارش اخیر دبی��ر کل اژانس‬ ‫بین المللی انرژی اتم��ی که روس ها هم موضع گیری‬ ‫تندی نسبت به ان داشتند‪ ،‬باید گفت که این گزارش‬ ‫تاحدودی بنیان های همکاری می��ان ایران و ‪ 5+1‬را‬ ‫تخریب خواهد کرد و امکان تداوم مذاکرات را نسبتا‬ ‫از بین خواهد برد‪.‬‬ ‫روس ه��ا ه��م دقیق��ا نگ��ران همی��ن موضوع‬ ‫هس��تند و اعالم داش��ته اند زمانی که چنین گزارشی‬ ‫با جهت گیری های خاص و مجموعه ای از ادعاهایی‬ ‫که در موردشان اس��ناد معتبری وجود ندارد‪ ،‬منتشر‬ ‫می شود این امر تنها حکایت از یک اراده سیاسی برای‬ ‫جهت گیری متفاوت دادن به پرونده هس��ته ای ایران‬ ‫است‪ .‬روس ها می دانند که اگر این گزارش از جانب‬ ‫غربی ها جدی گرفته ش��ود دیگر طرح گام به گام و‬ ‫طرح های دیگر خیلی تاثیرگذار نخواهد بود‪ .‬به همین‬ ‫خاطر روس ها با انتشار این گزارش مخالفت کردند و‬ ‫تمام تالش شان را نیز برای جلوگیری از انتشار ان به‬ ‫همراه چین به کار بردند‪.‬‬ ‫باراک اوباما‪ ،‬رئیس جمهوری امریکا بس��یار‬ ‫تالش دارد که در ازای دادن برخی امتیازها به‬ ‫روسیه و چین انها را در بحث پرونده هسته ای‬ ‫ایران و تحریم ها با غرب همس��و کند‪ .‬ایا در‬ ‫نهایت اوباما موفق خواهد شد؟‬ ‫‪ l‬تاکن��ون روس ها به ص��ورت خیلی جدی‬ ‫مخالفت خودش��ان را با این موضوع اع�لام کرده و‬ ‫گفته اند که به هیچ وجه حاض��ر به پذیرش تحریم ها‬ ‫و فشارهای جدید علیه ایران نیس��تند‪ .‬اما این مساله‬ ‫تاحدود زیادی به شرایط بین المللی و جهانی وابسته‬ ‫اس��ت‪ ،‬در حال حاضر ش��رایط به گونه ای نیست که‬ ‫روس ها خیلی مایل باش��ند حداقل پیرامون مس��اله‬ ‫خاورمیانه با غربی ها همراهی بیشتری بکنند‪.‬‬ ‫به گمان من اگر وضعیت به همین ش��کل باقی‬ ‫بماند و از یک طرف فش��ارها بر سوریه تداوم داشته‬ ‫باشد و از طرف دیگر غرب بخواهد از این طریق ایران‬ ‫را تحت فشار بگذارد‪ ،‬روس ها با این مساله مخالفت‬ ‫خواهند کرد‪ .‬در مورد چینی ها نیز ش��ایان ذکر است‬ ‫که انها بیشتر در سایه روسیه حرکت می کنند و خیلی‬ ‫حرکت مستقلی را دنبال نمی کنند‪g .‬‬ ‫با وجود گذشت چند ماه از انتشار طرح‬ ‫گام به گام روسیه‪ ،‬هنوز غرب به ویژه‬ ‫ایاالت متحده و دستگاه دیپلماسی این کشور‬ ‫موضع شفاف و روشنی در قبال طرح روس ها‬ ‫اتخاذ نکرده اند‬ ‫‪59‬‬ ‫ورزش ‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫‪60‬‬ ‫روزهای موفقیت‬ ‫ورزش‬ ‫محافظه کاری‬ ‫سازنده‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫ایا کارلوس کی روش توانسته تیم ملی را متحول کند‬ ‫‪61‬‬ ‫یادداشتی از جالل طالبی درباره مربیان خارجی تیم ملی‬ ‫کی روش به اوضاع مسلط است‬ ‫‪1‬‬ ‫ورزش‬ ‫تیمی که به نام ایران به راحتی و اقتدار از مرحله‬ ‫گروهی مسابقات مقدماتی جام جهانی به مرحله باالتر‬ ‫ی بود‬ ‫و نهایی مسابقات مقدماتی صعود کرد‪ ،‬همان تیم ‬ ‫که چند ماه قبل وقتی مقاب��ل حریفان قرار می گرفت‬ ‫به زور به امتیاز می رسید‪ .‬این همان تیم ملی است که‬ ‫مقابل کره جنوبی در جام ملت های اس��یا ‪ 120‬دقیقه‬ ‫زیر توپ زد‪ .‬اما این روزهادیگر همه تیم های اسیایی‬ ‫مثل سال های قبل از اسم ایران می ترسند‪ .‬این روزها‬ ‫همه از تحول مثب��ت در تیم ملی ح��رف می زنند که‬ ‫زیر نظر یک مربی بزرگ‪ ،‬تشنه بردن و گلزنی است‪.‬‬ ‫کارلوس ک��ی روش خیلی زود ت��ر از ان چیزی‬ ‫که فکرش را می کردیم با فوتبال ما اشنایی پیدا کرده‬ ‫است و کارش را به بهترین ش��کل بدون اینکه نقش‬ ‫بازی کند و وعده های تو خالی بدهد‪ ،‬انجام می دهد‪.‬‬ ‫او وقتی می بریم هم از ضع��ف تیمش حرف می زند‬ ‫و می خواهد که اش��تباهات کمتر و کمتر شود‪ .‬اما در‬ ‫تیم ملی داش��تیم مربیانی را که بع��د از باخت نه تنها‬ ‫عذر خواهی نمی کردند‪ ،‬بلکه از بازیکنان و عملکرد‬ ‫تیم با غرور کاذبی که داشتند دفاع هم می کردند‪.‬‬ ‫در حال حاضر کیفیت بازی هایی که تیم ملی از‬ ‫خود به نمایش می گذارد بسیار عالی است و با توجه‬ ‫به سخت گیری هایی که از کی روش می بینیم‪ ،‬مطمئن‬ ‫باشید این عملکرد به مرور زمان بهتر و بهتر می شود‪.‬‬ ‫چون سرمربی تیم ملی خیلی خوب می داند چه کاری‬ ‫را باید انجام دهد‪ .‬کارل��وس کی روش خصوصیات‬ ‫فنی و رفتاری خاص و منحصر ب��ه فردی دارد که او‬ ‫را از سایر مربیان خارجی که پیش از این در تیم ملی‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫کی روش‬ ‫ترجیح داد در تیم‬ ‫ملی او بازیکنان‬ ‫مورد نظر خودش‬ ‫بازی کنند‪.‬‬ ‫این گونه بود که‬ ‫مجتبی جباری‪،‬‬ ‫بازیکن محوری‬ ‫تیم او شد و میالد‬ ‫میداوودی و محمد‬ ‫قاضی به ترکیب‬ ‫تیم‬ ‫راه یافتند‬ ‫‪62‬‬ ‫فعالیت می کردند متمایز می کند‪ .‬به همین دلیل است‬ ‫که تیم مل��ی در کمترین زمان ممکن تا ب��ه این حد با‬ ‫پیشرفت روبه رو شده است؛ پیشرفتی که فقط مرهون‬ ‫زحمات و دانش فنی کی روش است‪.‬‬ ‫ایویچ مربی بود که در یک برهه زمانی خاص با‬ ‫نگاه خوبی که از روی تجربه به فوتبال پیدا کرده بود‬ ‫کارهای مثبتی برای فوتب��ال ایران انجام داد‪ .‬من زیاد‬ ‫فرصت نداش��تم تا از نزدیک با این مربی کار کنم‪ ،‬اما‬ ‫در ایتالیا چند جلسه از تمرینات او را دیدم و متوجه‬ ‫شدم که بازیکنان هم با او رابطه خوبی پیداکرده اند‪ .‬به‬ ‫هر حال ایویچ نام و اوازه خوبی برای خود دست و پا‬ ‫کرده ب��ود‪ .‬تمرینات وی��ژه برای باال رفت��ن امادگی‬ ‫جس��مانی بازیکنان تیم ملی در مقدماتی جام جهانی‬ ‫‪ 1998‬کاری بود ک��ه ایویچ ان را انج��ام داد و روی‬ ‫مس��ائل روحی روانی تیم ملی کار ک��رد؛ تا جایی که‬ ‫هنوز هم که هنوز است از برنامه های او در ان سال ها‬ ‫تعریف و تمجید می شود‪ .‬ایویچ اما سن باالیی داشت‬ ‫و به همی��ن دلیل صب��ر و حوصل��ه و توانایی تحمل‬ ‫اس��ترس ناش��ی از اتفاقات یک بازی را نداشت و به‬ ‫نظر من نمی تواس��ت تیم ملی را در شرایط سخت و‬ ‫حس��اس جمع کند‪ .‬با این حال او در همان مقطع هم‬ ‫تاثیر مثبتی در فوتبال ایران گذاشت‪.‬‬ ‫بالژویچ یک��ی از بهترین تیم ه��ای ملی تاریخ‬ ‫فوتبال ایران را در اختیار داش��ت‪ .‬اما همه دیدند که‬ ‫این مربی به رقم تمام حرف هایی که زد نتوانست تیم‬ ‫ملی را به جام جهانی ببرد‪ .‬هنوز هم همه دوست دارند‬ ‫بدانند چه بالیی بر س��ر تیم ملی در ان بازی معروف‬ ‫با بحری��ن امد‪ .‬اگ��ر بالژویچ مدیریت داش��ت باید‬ ‫تیم را جمع و ج��ور می کرد ت��ا ان اتفاق��ات نیفتد‪.‬‬ ‫او به هرح��ال در ان مقط��ع از مربیان خ��وب فوتبال‬ ‫جهان ب��ود که با کرواس��ی به مقام س��ومی جهان در‬ ‫جام جهانی ‪ 98‬فرانس��ه رس��یده بود‪ .‬اما در تیم ملی‬ ‫ایران بیش��تر از اینکه به مس��ائل فنی تمرک��ز کند به‬ ‫حاش��یه ها دامن م��ی زد‪ .‬بالژوی��چ متاس��فانه در ان‬ ‫مقطع دچار خود ش��یفتگی بود و مدام از کارهایی که‬ ‫می کرد و حرف هایی که می زد دفاع می کرد‪ .‬تعریف‬ ‫و تمجید های زیاد از خود هم کار خوبی نیست و یک‬ ‫معنی دیگر می دهد‪ .‬او کارهای��ی را انجام می داد که‬ ‫درس��ت نبود‪ .‬همین که حرف هایی که زد با نتایجی‬ ‫که تیم ملی گرفت و از صعود به جام جهانی باز ماند‪،‬‬ ‫حرف های م��ن ثابت می ش��ود‪ .‬با این ح��ال باز هم‬ ‫می گویم ک��ه بالژویچ مربی قابل احت��رام و صاحب‬ ‫سبکی است‪ .‬او فقط زیاد از حد از خودش و کارهایی‬ ‫که در تیم ملی می کرد تعریف می کرد و ضربه همین‬ ‫مورد را هم خورد‪.‬‬ ‫برانکو ایوانکوویچ که چند سال دستیار بالژویچ‬ ‫در تیم مل��ی بود از نظ��ر خیلی ها بهتری��ن نتایج را با‬ ‫تیم ملی گرفت‪ .‬اما باید بگویم که بزرگ ترین خیانت‬ ‫را به فوتبال این مملکت برانکو کرد؛ مردی که فقط به‬ ‫کارنامه خودش فکر می کرد و بسیاری از استعداد های‬ ‫فوتبال ایران را کش��ت‪ .‬همه به یاد داریم که او در تیم‬ ‫ملی ‪ 16، 15‬بازیک��ن ثابت برای خودش داش��ت و‬ ‫سال ها این بازیکنان را با خود این ور و ان ور می برد و‬ ‫به خاطر امادگی و پختگی که بچه ها داشتند نتیجه هم‬ ‫گرفت‪ .‬اما مربیگری تیم ملی بزرگس��االن یک کشور‬ ‫مثل ایران فقط در این چیز ها خالصه نمی شود‪ .‬او به‬ ‫خیلی از بازیکنان شایس��ته بی توجه��ی کرد و به این‬ ‫ ترتیب خیلی ها نابود ش��دند‪ .‬برانکو به پشتوانه بازی‬ ‫برای تیم ملی ایران هیچ اهمیتی نداد و برایش مهم نبود‬ ‫که به جوان ها هم فرصت بدهد ت��ا در اینده تیم ملی‬ ‫ایران با فقر بازیکن مواجه نشود‪ .‬این مربی بیش از حد‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫نتیجه گرا و محتاط بود و نوع مربیگری اش در حد و‬ ‫اندازه باشگاهی بود‪ ،‬نه تیم ملی‪ .‬به هر حال او در طول‬ ‫چند سال فقط از یکسری بازیکن خاص استفاده کرد‬ ‫و فقط به خودش فکر می کرد‪ .‬در حالی که همه دیدند‬ ‫او وقتی به اندرانیک تیموریان در جام جهانی ‪2006‬‬ ‫میدان داد فوتبال ایران برد کرد و حاال اندو به یکی از‬ ‫بزرگ ترین فوتبالیست های ایران تبدیل شده است‪.‬‬ ‫من فکر می کنم برانکو نه تنها به فوتبال ایران خدمت‬ ‫درست و حس��ابی نکرد‪ ،‬بلکه خیانت کرد‪ .‬فقط هم‬ ‫به خاطر دالیلی که گفتم‪.‬‬ ‫من این شانس را داشتم که چند بار با کی روش‬ ‫جلسه داشته باشم‪ .‬این مربی ادمی صادق و رو راست‬ ‫و حرفه ای است‪ .‬شما وقتی کارنام ه کاری او را در کنار‬ ‫مربیانی چون برانکو‪ ،‬ایویچ و بالژویچ قرار می دهید‬ ‫با یک مقایس��ه سر انگش��تی متوجه خواهید شد که‬ ‫کی روش یک س��ر و گردن از انها باالتر است‪.‬او در‬ ‫عین حال به همه چیز فکر می کند و با صداقتی که دارد‬ ‫با زبان فوتبال روز دنیا حرف هایش را می زند و کارش‬ ‫را انجام می دهد‪ .‬نگاهی که کی روش به فوتبال دارد‬ ‫هرمربی ای به این رشته ندارد‪ .‬کی روش کسی است‬ ‫که فرگوسن به او اعتماد دارد و موفقیت های زیادی‬ ‫در دنیای فوتبال داش��ته اس��ت‪ .‬موفقیت هایی که به‬ ‫هیچ وجه اتفاقی نبوده و تداوم داشته است‪ .‬کی روش‬ ‫می تواند با دانش��ی که در زمینه فوتب��ال دارد‪ ،‬فوتبال‬ ‫ایران را متحول کند‪ .‬وقتی داریم با او کار می کنیم باید‬ ‫صبر پیشه کنیم‪.‬‬ ‫حتی اگر بدترین نتایج را کس��ب کردیم کاری‬ ‫نکنیم که دلسرد ش��ود‪ .‬او یک مربی بزرگ است که‬ ‫در طول ش��ش ماه چنین تحول بزرگی در فوتبال ما‬ ‫ایجاد کرده اس��ت‪ .‬خودمان بهت��ر می دانیم که از نظر‬ ‫امکانات و برنامه ریزی و تجهیزات ورزشی نسبت به‬ ‫استاندارد های دنیا خیلی عقب هستیم‪ .‬اما این مربی با‬ ‫همه مشکالت با منطق خاص خودش همه کارها را‬ ‫زیر نظر گرفته است‪ .‬نه تعریف بیجا می کند و نه انتقاد‬ ‫بی مورد‪ .‬کی روش به موقع ایرادات را بازگو می کند و‬ ‫وقتی هم که الزم است تشکر می کند‪ .‬من فکر می کنم‬ ‫در این مدت به خوبی ب��ا مردم و رس��انه ها و اهالی‬ ‫فوتبال حرف زده و ارتباط خوبی با ایرانی ها پیدا کرده‬ ‫است‪ .‬من خودم به ش��خصه وقتی او را روی نیمکت‬ ‫می بینم هم احس��اس غرور می کن��م و هم در جریان‬ ‫بازی ها خیالم راحت اس��ت‪ .‬به هر حال کی روش در‬ ‫بازیکنان لیگ برتر هم تاثیر زیادی داش��ته‪ ،‬می بینیم‬ ‫که از کوچک تا بزرگ همه ش��انس دعوت شدن به‬ ‫تیم ملی را دارند و همین مس��اله کیفیت مسابقات را‬ ‫باالتر برده است‪.‬‬ ‫اینکه می گویند تیم کارلوس کی روش هم محتاط‬ ‫و نتیجه گراس��ت را قبول ندارم‪ .‬چه کس��ی گفته که‬ ‫کی روش دارد مثل برانک��و کار می کند‪ .‬االن تیم ملی‬ ‫چند سیستم تاکتیکی دارد‪ .‬شما دوره مربیگری برانکو‬ ‫چه زمانی یادتان می اید که در یک مس��ابقه حمالت‬ ‫متعدد با حضور هفت تا هشت بازیکن تیم ملی روی‬ ‫دروازه حریفان انجام شود؟‬ ‫برانکو ترس��و بود‪ ،‬اما کی روش اصال این طور‬ ‫نیس��ت‪ .‬با توجه به ضعف فوتبالیست های ایرانی در‬ ‫مکالمه زبان انگلیس��ی حداقل یک سال زمان الزم‬ ‫بود تا کی روش اس��م تیم های لیگ برتر و بازیکنان‬ ‫و مربیان و ش��رایط ایران را بشناس��د‪ .‬اما االن او به‬ ‫بهترین شکل با مربیان و بازیکنان ارتباط برقرار کرده‬ ‫است‪ .‬این نش��ان می دهد که این مربی واقعا بزرگ‬ ‫است‪ .‬ما باید تا جایی که می توانیم از توانایی های او‬ ‫استفاده کنیم‪g .‬‬ ‫توصیف مجید جاللی از مربیگری کی روش در تیم ملی ایران؛‬ ‫نشانه های پیشرفت دیده می شود‬ ‫کریم اعظمی‬ ‫‪2‬‬ ‫مجیدجاللی معتقد است که تیم ملی نیازمند تغییر نسل و سبک بازی است و این می تواند یک تغییر بنیادی‬ ‫در فوتبال ملی ایران باشد‪ .‬شاید برای خیلی ها رفتن ایران به جام جهانی برزیل مهمترین اتفاق باشد‪ ،‬ولی جاللی‬ ‫خدمت پایدار و ایجاد تغییرات بنیادی را حتی مهمتر از رفتن به جام جهانی می داند‪ .‬او در گفت وگو با مثلث در مورد‬ ‫فعالیت های کی روش در تیم ملی و مسائل مختلف دیگر به سواالت پاسخ می دهد‪.‬‬ ‫برخی معتقدن��د کارلوس کی روش هنوز‬ ‫تغییر خاصی در س��اختار تیم ملی و سبک‬ ‫بازی ای��ن تیم ایج��اد نکرده اس��ت‪ .‬نظر‬ ‫شماچیست؟‬ ‫‪ l‬وقتی یک مربی کارش را شروع می کند‪،‬‬ ‫برای اینکه بتوانیم در م��ورد عملکردش ارزیابی‬ ‫خوبی داش��ته باش��یم‪ ،‬ابتدا باید توقعاتی که از او‬ ‫داریم مشخص شود‪ .‬اگر ان توقعات بنیادی است‬ ‫باید مرحله بندی ش��ود و برایش پروسه زمانی تعیین‬ ‫کرد‪ .‬به عنوان مثال اگر بخواهیم در س��اختار و شیوه‬ ‫بازی یا نسل تغییر ایجاد کنیم‪ ،‬نمی توان در شش ماه‬ ‫این کار را انجام داد‪ .‬باید برای این کار‪ ،‬یک پروس��ه‬ ‫زمانی سه س��اله در نظر گرفت و هر شش ماه یک بار‬ ‫مرحله پیشرفت را مورد بررسی قرار داد‪.‬‬ ‫‪ l‬بیش از شش ماه از حضور کی روش درتیم‬ ‫ملی می گذرد‪ .‬می توان در این مدت عملکرد‬ ‫‪63‬‬ ‫ورزش‬ ‫او را مورد ارزیابی قرار داد؟‬ ‫این موضوع بس��تگی به خواس��ته هایی دارد که‬ ‫فدراس��یون از او دارد‪ .‬ما که نمی دانی��م انهایی که با‬ ‫کی روش حرف زدند چه خواسته هایی از او داشتند‪.‬‬ ‫حدس شما چیست؟‬ ‫‪ l‬نمی دانم‪.‬‬ ‫شاید یا حتما مهمترین خواسته فدراسیون این‬ ‫اس��ت که کی روش تیم ملی را به جام جهانی‬ ‫ببرد‪ .‬درست است؟‬ ‫‪ l‬این یک هدف کلی است و نمی توان برایش‬ ‫پروسه زمانی تعریف کرد‪ .‬یعنی تا وقتی مربی برنده‬ ‫باشد روی نیمکت می نشیند و وقتی می بازد باید مثل‬ ‫علی دایی و امیر قلعه نویی برود‪.‬‬ ‫اگ��ر خواه��ان پیش��رفت هس��تیم‪ ،‬معنی اش‬ ‫چیزهای دیگری اس��ت و ابتدا باید تکلیف مان را با‬ ‫درخواست های خودمان معلوم کنیم‪.‬‬ ‫اگر تیم ملی با کی روش به جام جهانی راه پیدا‬ ‫نکند ولی در س��بک بازی تیم مل��ی یک تغییر‬ ‫بنیادی انجام ش��ود و نس��ل بازیکنان عوض‬ ‫ش��ود‪ ،‬می توان گفت ک��ه او کارنامه موفقی‬ ‫داشته است؟‬ ‫‪ l‬صددرصد‪ .‬اگر او بتواند تغییرنس��ل ایجاد‬ ‫کند و س��بک بازی ایران را تغییر دهد دس��ت به یک‬ ‫خدمت بنیادی زده است‪ ،‬نه خدمت زودگذر‪.‬‬ ‫رفتن به جام جهانی یک خدمت زودگذر است‬ ‫ولی تغییر نسل جزو خدمات پایدار محسوب می شود‪.‬‬ ‫البته به یک موضوع مهم باید اشاره کنم‪ ،‬اینکه چنین‬ ‫موضوعی باید تعریف شده باشد و همه بدانند که چه‬ ‫تحولی در تیم ملی به وجود امده است‪.‬‬ ‫فکر می کنید م��ردم و اهالی فوتب��ال با نرفتن‬ ‫ایران به جام جهانی‪ ،‬به شرط اینکه یک تحول‬ ‫بزرگ در تیم ملی ایجاد شود‪ ،‬راضی می شوند‬ ‫ایا کی روش یک مربی ناکام لقب نمی گیرد؟‬ ‫‪ l‬اگر با م��ردم صحبت کنیم و هم��ه چیز را‬ ‫صادقانه بگوییم و خواسته هایی که از سرمربی داریم‬ ‫به صورت شفاف روشن شود‪ ،‬انها مطمئنا می توانند‬ ‫بهتر از ما فکر کنند و همه چیز را تشخیص دهند‪.‬‬ ‫ش��ما کی روش را از لحاظ مربیگری در کدام‬ ‫سبک قرار می دهید؟‬ ‫‪ l‬قبال بارها در این مورد صحبت کردم و فکر‬ ‫می کنم اگر حرف بزنم تکراری شود‪.‬‬ ‫او به دنبال بازی زیباست یا نتیجه؟‬ ‫‪ l‬جواب دادن به این س��وال باز هم بس��ته به‬ ‫خواس��ته هایی اس��ت که از این مربی وجود دارد و‬ ‫نمی توان به این راحتی درباره اش صحبت کرد‪.‬‬ ‫ما باید ب��رای خودمان این موضوع را روش��ن‬ ‫کنیم که می خواهیم تیم بس��ازیم‪ ،‬بازیکن بسازیم و‬ ‫نتیجه بسازیم‪.‬‬ ‫اگر این اهداف را داریم پس موفق هستیم چون‬ ‫این ی��ک خدمت پایدار اس��ت ولی ب��ا خدمت های‬ ‫زودگذر مردم خوشحال نمی شوند‪.‬‬ ‫کی روش مدتی پیش در مصاحبه ای اعالم کرد‬ ‫که ایران بعد از ژاپن‪ ،‬کره جنوبی و اس��ترالیا‬ ‫باید خودش را پادش��اه چهارم اسیا کند‪ .‬فکر‬ ‫می کنید او با چه ذهنیتی این حرف را زد؟‬ ‫‪ l‬حتما برای خ��ودش منطق ه��ا وایده هایی‬ ‫داشته و با توجه به امکانات‪ ،‬ساختار فوتبال و مسائل‬ ‫دیگر این حرف ها را زده اس��ت‪ .‬این س��وال را باید‬ ‫خودش جواب دهد‪.‬‬ ‫ایا دس��ت خط ک��ی روش در تیم مل��ی دیده‬ ‫می شود؟‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫‪64‬‬ ‫‪ l‬اگر منصف باشم باید بگویم که اثرات نسبتا‬ ‫خوبی داشته و نشانه های پیش��رفت دیده می شود‪ .‬با‬ ‫این مربی در مسیر خوبی هس��تیم‪ ،‬او در کوتاه مدت‬ ‫اقداماتی انجام داد که موثر بود ولی برای بلندمدت نیاز‬ ‫به اقدامات عمیق و تاثیرگذارتری داریم‪ .‬ما در‪10‬سال‬ ‫گذش��ته چیزی ارائه دادیم که مبهم و نامشخص بود‬ ‫ولی حاال باید تغییراتی ایجاد کنیم‪.‬‬ ‫امکان دارد بیشتر توضیح بدهید؟‬ ‫‪ l‬اولین چیزی که مورد توج��ه قرار می گیرد‬ ‫ایجاد انس��جام و وحدت تیمی اس��ت که او این کار‬ ‫را انجام داد و در همان ابتدا بین عناصر تیم انس��جام‬ ‫به وجود اورد‪ .‬دوم اینکه ک��ی روش یک نظم درون‬ ‫تیمی به وجود اورد و موضوع س��وم انگیزه و شوق‬ ‫پیشرفتی است که در بین بازیکنان وجود دارد‪.‬‬ ‫وقتی تیم عقب می افت��د بازیکنان انقدر تالش‬ ‫می کنند تا حتی در دقیقه ‪ 93‬شکست را عوض کنند‪.‬‬ ‫بحث چهارم‪ ،‬ش��کل ب��ازی تیم ملی اس��ت‪ ،‬هر چند‬ ‫معتقدم که وابس��تگی ما به ضربات ایس��تگاهی زیاد‬ ‫اس��ت‪ .‬با این روش می توان به نتیجه رسید ولی یک‬ ‫خدمت پایدار و بنیادی نیست‪ .‬تیم ملی نشان می دهد‬ ‫که هنوز به طرز قابل توجهی از ضربات ایس��تگاهی‬ ‫استفاده می کند‪.‬‬ ‫ایا وابستگی به ضربات ایستگاهی از سال های‬ ‫گذشته در تیم ملی جا مانده؟‬ ‫‪ l‬در رقابت های مقدماتی جام جهانی ‪،2006‬‬ ‫‪74‬درصد گل های ما مربوط به ضربات ایس��تگاهی‬ ‫بود‪ .‬در حال��ی که تیم ه��ای دنیا در بهترین ش��رایط‬ ‫‪30‬درصد از ضربات ایستگاهی استفاده می کنند‪.‬‬ ‫یعنی ش��ما مخال��ف اس��تفاده از این روش‬ ‫هستید؟‬ ‫‪ l‬عیبی ندارد ولی این فقط در پروسه ساخت‬ ‫نتیجه اس��ت و فقط می توانی بازی را بب��ری‪ .‬این را‬ ‫نمی توان در ساخت بازیکن وتیم حساب کرد‪.‬‬ ‫فکر می کنی��د در بازی ه��ای اینده کی روش‬ ‫درصد استفاده از این روش را پایین تر بیاورد؟‬ ‫‪ l‬نمی دانم و این را زم��ان ثابت خواهد کرد‪.‬‬ ‫فعال تمرکز ما روی ضربات ایستگاهی است ولی در‬ ‫بازی گردانی هم عالمت هایی می بینیم که نشان دهنده‬ ‫پیشرفت اس��ت‪ .‬تیم ما از لحاظ گردش بازی‪ ،‬تعداد‬ ‫پاس‪ ،‬س��رعت انتقال ت��وپ و‪ ...‬پیش��رفت کرده اما‬ ‫اینها هنوز مطلوب نیس��ت‪ .‬با توجه ب��ه زمان فعالیت‬ ‫کی روش در تیم ملی‪ ،‬شرایط در حال بهتر شدن است‬ ‫و این پیش��رفت اگر تا دوس��ال دیگر ادامه پیدا کند‬ ‫خوب است‪ ،‬در غیر این صورت خوب نیست‪.‬‬ ‫به نظر شما تغییر نس��ل یاتغییر ساختار بازی‬ ‫اگر منصف باشم باید‬ ‫بگویم که اثرات نسبتا‬ ‫خوبی داشته و نشانه های‬ ‫پیشرفت دیده می شود‪.‬‬ ‫با این مربی در مسیر‬ ‫خوبی هستیم‪ ،‬او در‬ ‫کوتاه مدت اقداماتی‬ ‫انجام داد که موثر بود‬ ‫ولی برای بلندمدت نیاز‬ ‫به اقدامات عمیق و‬ ‫تاثیرگذارتری داریم‪ .‬ما‬ ‫در‪10‬سال گذشته چیزی‬ ‫ارائه دادیم که مبهم و‬ ‫نامشخص بود ولی حاال‬ ‫باید تغییراتی ایجاد کنیم‬ ‫مهمتر از رفتن به جام جهانی است؟‬ ‫‪ l‬من اینطور فکر می کنم‪ .‬اگر تغییر نسل را‬ ‫ایجاد کنیم ولی به جام جهانی نرویم می توانیم در‬ ‫جام ملت های اسیا قهرمان شویم و دوباره امیدوار‬ ‫به حضور در جام جهانی باشیم‪ .‬البته باید یک چیز‬ ‫را هم در نظر گرفت‪ ،‬اینکه گاه��ی اوقات نتایج‬ ‫فوتبال دس��تخوش خیلی از اتفاقات می شود‪ .‬با‬ ‫این حال هم می توان خدمت پایدار کرد و هم به‬ ‫جام جهانی رفت‪.‬‬ ‫ک��ی روش را در مقایس��ه بابرانک��و‬ ‫ایوانکوویچ چطور می بینید؟‬ ‫‪ l‬االن نمی توانی��م قض��اوت کنی��م‪ .‬این‬ ‫چیزهایی که می گویم نظر ش��خصی من است و‬ ‫توقع من از کی روش عالوه بر رفتن به جام جهانی‬ ‫خیلی بیشتر است‪.‬‬ ‫ولی قبول دارید کارنامه برانکو قابل دفاع‬ ‫است؟‬ ‫‪ l‬از بعد ساخت نتیجه قابل دفاع است‪.‬‬ ‫خیلی ها معتقدند برانکو یا میروسال وبالژویچ‬ ‫در دوران مربیگری خود با ‪25‬تا ‪ 30‬بازیکن‬ ‫خاص کار کردند و تعداد فوتبالیست هایی‬ ‫که ان زمان به فوتبال ایران معرفی شدند زیاد‬ ‫نبود‪ .‬نظر شماچیست؟‬ ‫‪ l‬من نمی خواهم حرف های��م را فقط به‬ ‫یک مربی معط��وف کنم و می ت��وان همه چیز را‬ ‫خیلی خوب تشخیص داد‪.‬‬ ‫در مورد میروسالو بالژویچ چه می توانید‬ ‫بگویید؟‬ ‫‪ l‬خیلی روشن است و می توانید ببینید ایا‬ ‫بعد از مربیگری او بازیکنان جدیدی داش��تیم که‬ ‫رو بیایند یا خیر؟‬ ‫کی روش در این مدت بعضی از بازیکنان‬ ‫را به اردو دعوت کرد که انتقادهای زیادی‬ ‫را به همراه داشت‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫‪ l‬اگر تغییر نسل می خواهیم باید این کار‬ ‫را انجام دهیم‪ .‬باید این حق را قائل شویم که حتی‬ ‫بیشتر از ‪200‬بازیکن رادعوت کند‪ .‬در این مدت‬ ‫یکسری دعوت ش��دند که واقعا در لیگ خوب‬ ‫بازی کردند و ش��اید اگر مربی دیگ��ری بود این‬ ‫بازیکنان هیچ وقت دعوت نمی شدند‪.‬‬ ‫تا حاال با کی روش صحبت کرده اید؟‬ ‫‪ l‬خیر‪.‬‬ ‫دوست دارید صحبت کنید؟‬ ‫‪ l‬صحبت کردن در مورد فوتبال همیشه‬ ‫برای من خوشحال کننده است‪ ،‬خصوصا با مربی‬ ‫که در سطح باالیی مربیگری کرده است‪.‬‬ ‫اگر ک��ی روش را ببینید چه چی��زی به او‬ ‫می گویید؟‬ ‫‪ l‬ب��ه او می گویم به مرب��ی مثل رایکوف‬ ‫نگاه کند که فوتبال ایران هیچ وقت او را فراموش‬ ‫نخواهد کرد‪ .‬ش��اید او برای فوتبال ایران نتیجه‬ ‫کسب نکرد ولی به یکباره تغییر نسل ایجاد کرد و‬ ‫‪9‬بازیکن جدید رابه تیم ملی اورد‪.‬‬ ‫ی��ادم می ای��د ان زم��ان ‪5‬گل ا ز ترکی��ه‬ ‫خوردیم‪ ،‬اما همین بازیکن��ان در اینده تبدیل به‬ ‫فوتبالیست های بزرگی شدند‪.‬‬ ‫مرح��وم پرویز ده��داری هم ای��ن کار را‬ ‫انجام داد‪ .‬معموال مربیانی که این س��بک را دارند‬ ‫کارهایشان برای خودشان نیس��ت و برای مربی‬ ‫بعدی کار می کنند‪g .‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ش��اید حق ب��ا حش��مت مهاجرانی اس��ت که‬ ‫می گوید‪« :‬کی روش مربی بزرگ و خوبی اس��ت که‬ ‫به درد هر تیمی می خورد‪ ،‬ولی مشکل ما این است که‬ ‫روش اس��تفاده از مربیان بزرگ را بلد نیستیم‪ .‬به انها‬ ‫پول می دهیم اما اخرش یک خط راهکار از انها برای‬ ‫توسعه فوتبالمان نمی گیریم‪».‬‬ ‫ک��ی روش به عن��وان ی��ک مربی ب��زرگ حاال‬ ‫موردتوجه اهالی فوتبال قرار گرفته است‪ .‬به خصوص‬ ‫اینکه در طول این مدت نش��ان داده یک مربی برنده‬ ‫اس��ت؛ یک مربی برنده و البته نتیجه گرا که به خوبی‬ ‫شرایط خاص فوتبال ایران را درک کرده و از این حیث‬ ‫در میان مربیان خارجی که وارد فوتبال ایران شده اند‬ ‫به برانکو ایوانکوویچ شباهت خاصی دارد‪ ،‬مربی که‬ ‫به مرور برای رسانه ها به چهره ای خسته کننده تبدیل‬ ‫شد چون تیم ملی در دوره مربیگری او صرفا به نتیجه‬ ‫می اندیشید و فوتبال زیبایی ارائه نمی کرد‪ .‬هر چقدر‬ ‫که می گذرد شباهت های میان کی روش و برانکو خود‬ ‫را بیشتر نش��ان می دهد‪ ،‬انجا که تیم کی روش نیز در‬ ‫به دس��ت اوردن پیروزی های خود حساب ویژه ای‬ ‫روی ضربات ایستگاهی باز کرده است‪ .‬درست مثل‬ ‫تیم ملی در دوره مربیگری برانکو که اکثر موقعیت های‬ ‫گلزنی اش روی ضربان کاشته و ایستگاهی به دست‬ ‫می امد‪ .‬اما این دو مربی تفاوت هایی با یکدیگر دارند‪.‬‬ ‫مثال اینکه کارلوس کی روش به خوبی توانسته رابطه ‬ ‫خود با رسانه ها را تنظیم و از انها حتی در مواقعی به‬ ‫عنوان اهرم فشار علیه فدراسیون فوتبال استفاده کند‪،‬‬ ‫مثل همان مقطعی که هنوز حقوق خود را از فدراسیون‬ ‫دریافت نکرده بود و رسانه ها توجه ویژه ای نسبت به‬ ‫این موضوع از خود نش��ان دادند‪ ،‬اما این شرایط در‬ ‫دوره مربیگری برانکو وجود نداشت‪ .‬او هرگز برای‬ ‫رس��انه ها چهره ای محبوب نبود‪ ،‬هر چند به راحتی‬ ‫موفق شد تیم ملی را به جام جهانی برساند اما گاهی‬ ‫استیل یک مربی می تواند شخصیت ویژه ای از او نزد‬ ‫رسانه ها بس��ازد و او را به چهره ای دوست داشتنی یا‬ ‫غیر قابل تحمل تبدیل کند‪.‬‬ ‫کی روش نسبت به همه مربیان خارجی که وارد‬ ‫فوتبال ایران شده اند چهره ای متفاوت است‪ ،‬هر چند‬ ‫از لحاظ س��طح دانش و تمرینات وی��ژه ای که برای‬ ‫بازیکنان در نظر می گیرد خیلی از اهالی فوتبال او را با‬ ‫مرحوم ایویچ مقایسه می کنند‪ .‬او البته به بالژویچ هیچ‬ ‫ش��باهتی ندارد؛ مربی که قبل از برانکو سرمربیگری‬ ‫تیم ملی ایران را بر عهده داشت و یک مربی رسانه ای‬ ‫به حساب می امد‪ .‬با این همه اما واکنش ها در فوتبال‬ ‫ایران نس��بت به کی روش متفاوت اس��ت‪ .‬برخی از‬ ‫مربیان فوتبال ایران موافق کی روش هس��تند و سعی‬ ‫می کنند او را در ش��رایط مختلف مورد حمایت قرار‬ ‫دهند‪.‬‬ ‫منصور ابراهیم زاده‪ ،‬س��رمربی ذوب اهن درباره‬ ‫کی روش نظر مثبتی دارد‪« :‬کارنامه هر کس��ی نش��ان‬ ‫می دهد او مربی بزرگی است یا نه‪ .‬کارنامه کی روش‬ ‫هم نش��ان می دهد او مربی بزرگی اس��ت‪ .‬به نظر من‬ ‫کی روش تا اینجای کار نش��ان داده ک��ه می تواند تیم‬ ‫ملی فوتبال ما را به نقاط خوبی برساند‪ .‬ناگفته نماند‬ ‫که برای خروج فوتب��ال ایران از ش��رایط فعلی همه‬ ‫ما بای��د به این مرب��ی پرتغالی کمک کنی��م‪ ».‬منصور‬ ‫پور حیدری نیز یکی از موافقان کی روش اس��ت‪ .‬او‬ ‫اعتقاد دارد که کی روش در طول این مدت توانسته به‬ ‫تیم ملی شخصیت الزم و در واقع استیل یک تیم برنده‬ ‫ببخش��د‪« :‬کارلوس کی روش مربی سرشناسی است‬ ‫که در تیم های رئال مادرید اس��پانیا و منچستر یونایتد‬ ‫انگلیس و همچنین تیم ملی پرتغال حضور داش��ته و‬ ‫بازخوانی تفاوت ها و شباهت های کی روش و ایوانکوویچ‬ ‫قدم های کارلوس‬ ‫روی رد پای برانکو‬ ‫چهره شناخته شده ای اس��ت‪ .‬باید امکانات بیشتری‬ ‫برای او فراهم شود تا این مربی با خیالی اسوده کارش‬ ‫را انجام دهد‪ .‬او تاکنون عملکرد خوبی داشته و موفق‬ ‫شده به تیم ملی شخصیت برنده ببخشد‪».‬‬ ‫محمد خاکپور نیز از جمله حامیان کی روش‬ ‫به حساب می اید‪« :‬کارلوس کی روش در فوتبال‬ ‫دنیا شناخته شده است‪ .‬کاری به نتیجه ای که او در‬ ‫جام جهانی یا رئال مادرید گرفته ندارم‪ .‬من فقط‬ ‫ای��ن را می دانم که تیم هایی مث��ل رئال مادرید و‬ ‫منچس��تر یونایتد و تیم ملی پرتغال بدون دلیل و‬ ‫بدون بررسی با هیچ مربی قرارداد نمی بندند‪ .‬من‬ ‫همیشه به کی روش و دانش او احترام می گذارم‬ ‫و مطمئن هستم که او همان طور که تا االن در‬ ‫کارش با تیم ملی ایران موف��ق بوده‪ ،‬از این به‬ ‫بعد هم می تواند تیم ملی را هدایت کند و به‬ ‫راحتی ما را به جام جهانی برزیل برساند‪ .‬اما‬ ‫این رویا مستلزم ان است که ما هر روز رنگ‬ ‫عوض نکنیم‪ .‬یک روز حامی او باشیم و روز‬ ‫دیگر منتقد بی رحم او‪ .‬باید به خاطر موفقیت‬ ‫تیم ملی در مقاطع مختلف این مربی را حمایت‬ ‫کنیم و این اصلی ترین وظیفه فدراسیون فوتبال‬ ‫است‪».‬‬ ‫اما ک��ی روش در فوتبال ای��ران مخالفانی هم‬ ‫دارد‪ .‬امی��ر قلعه نویی را می توان در این دس��ته جای‬ ‫داد‪ .‬او البته اظهار نظره��ای متفاوتی درباره کی روش‬ ‫داشته است؛ یک بار در مقام دفاع و بار دیگر در مقام‬ ‫انتقاد از س��رمربی تیم ملی برامده است‪ .‬جالب اینکه‬ ‫سرمربی تراکتورسازی به بهانه های مختلف کی روش‬ ‫را با خودش مقایسه می کند و همچنان از برنامه هایش‬ ‫برای تیم ملی س��خن می گوید‪ .‬یکی از انتقادات تند‬ ‫او در مقطعی مطرح ش��د که کی روش لیست ‪45‬نفره‬ ‫تیم ملی را در اس��تانه بازی با بحرین منتشر کرد تا از‬ ‫بین ان بازیکنان ‪ 23‬نفر را انتخاب کند‪« :‬اگر االن یک‬ ‫مربی داخلی باالی سر تیم بود معلوم نبود رسانه ها چه‬ ‫انتقاد ها که نمی کردند ولی متاسفانه چشم ابی ها حتما‬ ‫هر تصمیمی بگیرند درست است‪».‬‬ ‫او ب��از هم در مقاط��ع دیگر از ک��ی روش انتقاد‬ ‫کرد‪ ،‬ام��ا همزمان ب��ا واکن��ش فدراس��یون فوتبال‬ ‫کمی حرف های خ��ود را تغیی��ر داد و تاکید کرد که‬ ‫اظهار نظرهایش در رس��انه ها به شکلی وارونه منتشر‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫با همه این حرف ها یک واقعیت درباره کی روش‬ ‫وجود دارد‪ .‬او با وجود اینکه یک مربی بزرگ است‪،‬‬ ‫اما همان راهی را ط��ی می کند که برانک��و با فوتبال‬ ‫ایران رفت‪ .‬برانکو نیز تیم ملی را ب��ه جام جهانی برد‬ ‫همچنان که کی روش به احتمال فراوان می تواند این‬ ‫رویا را محقق کند‪ ،‬اما محقق ش��دن این رویا خود به‬ ‫محل سوالی بزرگ تبدیل شده اس��ت؛ ایا این مربی‬ ‫نتیجه گ��را می تواند فوتب��ال ایران را هم��ان طور که‬ ‫مسئوالن فدراس��یون فوتبال وعده اش را داده بودند‪،‬‬ ‫معماری کند؟ ‪g‬‬ ‫‪65‬‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫نبرد ستاره ها روی نیمکت‬ ‫حضور شش مربی صاحبنام و مطرح جهان در فوتبال اسیا‬ ‫محمد جواد پاینده‬ ‫‪4‬‬ ‫مرحله مقدماتی رقابت های مقدماتی جام جهانی‬ ‫‪ 2014‬در قاره اس��یا تحت تاثیر حض��ور چند مربی‬ ‫صاحبنام و ب��زرگ فوتبال جه��ان ق��رار دارد که بر‬ ‫حساسیت و جذابیت این مس��ابقات مهم تاثیر قابل‬ ‫توجهی داشته اند‪.‬‬ ‫بر خ�لاف ادوار گذش��ته مس��ابقات مقدماتی‬ ‫جام جهان��ی که تیم های مل��ی فوتبال اس��یا با توجه‬ ‫به حض��ور بازیکنان نامدار و لژیونرهای سرش��ناس‬ ‫مورد توجه رسانه های جهان قرار می گرفتند‪ ،‬این بار‬ ‫س��تاره ها روی نیمکت تیم های ب��زرگ فوتبال قاره‬ ‫کهن جای گرفته اند‪ .‬این برای نخس��تین بار اس��ت‬ ‫که چهره هایی همچ��ون البرتو زاک��ه رونی‪ ،‬فرانک‬ ‫رایکارد‪ ،‬کارلوس کی روش‪ ،‬کاماچو‪ ،‬زیکوی برزیلی‬ ‫‪66‬‬ ‫و سباس��تین الزارونی به صورت همزم��ان در راس‬ ‫هدایت تیم های مطرح فوتبال قاره اسیا قرار گرفته اند‬ ‫و در این میدان برای صعود به رقابت های جام جهانی‬ ‫برزیل رقابت نزدیکی را اغاز کرده اند‪.‬‬ ‫زاکه رونی ایتالیایی هدایت تیم ملی فوتبال ژاپن‬ ‫را بر عه��ده دارد‪ .‬فرانک رایکارد‪ ،‬س��رمربی تیم ملی‬ ‫عربستان است‪ .‬کی روش‪ ،‬ایران را در مرحله مقدماتی‬ ‫جام جهانی هدایت می کند‪ .‬کاماچو‪ ،‬سرمربی تیم ملی‬ ‫چین است‪ .‬زیکو تیم ملی عراق را همراهی می کند و‬ ‫الزارونی هدایت تیم ملی فوتبال قطر را بر عهده دارد‪.‬‬ ‫این در حالی است که پل لوگوئن‪ ،‬مربیگری تیم ملی‬ ‫عمان را برعهده دارد؛ تیمی که توانس��ت استرالیا را‬ ‫شکست دهد و عربس��تان را در اس��تانه حذف قرار‬ ‫داده است ‪.‬‬ ‫حضور این مربیان بزرگ در فوتب��ال قاره کهن‬ ‫نش��انگر تغییر مع��ادالت فوتبال جهان اس��ت‪ .‬حاال‬ ‫مربیان نامدار و پرافتخاری که بسیاری از باشگاه های‬ ‫اروپایی به دنبال انها بوده و هستند کارکردن در اسیا و‬ ‫خصوصا تیم های ملی فوتبال این قاره را به حضور در‬ ‫لیگ های معتبر اروپایی ترجیح می دهند‪ .‬این موضوع‬ ‫البته با بحران اقتصادی فوتبال اروپا بی ارتباط نیست‪.‬‬ ‫ش��رایط اقتص��ادی کش��ورهای متمول اس��یا‬ ‫از جمل��ه برخی از کش��ورهای عرب��ی خاورمیانه و‬ ‫همین طور قدرت های ش��رق اس��یا به مراتب بهتر از‬ ‫برخی باشگاه های اروپایی است‪ .‬حاال رایکارد‪ ،‬زاکه‬ ‫رونی و کاماچو هم که فرص��ت فعالیت در لیگ های‬ ‫اروپایی را همیش��ه پیش روی خود دیده اند‪ ،‬فعالیت‬ ‫در تیم های ملی اس��یایی را به مس��ابقات باشگاهی‬ ‫اروپا ترجیح می دهند و به همین جهت در این منطقه‬ ‫کار می کنن��د‪ .‬اصلی ترین هدف ای��ن مربیان حضور‬ ‫در رقابت ه��ای جام جهانی فوتبال اس��ت‪ ،‬جایی که‬ ‫مربیان نام��دار با تیم های اس��یایی بهترین فرصت را‬ ‫برای بازگشت به سطح اول فوتبال جهان پیدا می کنند‪.‬‬ ‫کی روش‪ ،‬رایکارد و زاکه رونی با این امید به قاره کهن‬ ‫امده اند که در رقابت ه��ای جام جهانی فوتبال برزیل‬ ‫شگفتی ساز باشند‪.‬‬ ‫حض��ور این مربی��ان در فوتبال اس��یا همچنین‬ ‫می تواند تاثیرات زیادی در اینده فوتبال این قاره داشته‬ ‫باشد‪ .‬شاید نمایندگان اسیا در جام جهانی حرف های‬ ‫زیادی برای گفتن داش��ته باش��ند و با حضور مربیان‬ ‫صاحبنام و س��تاره های طالی��ی روی نیمکت خود‬ ‫مقابل قدرت ه��ای فوتبال اروپ��ا و امریکای جنوبی‬ ‫عرض اندام کنند‪.‬‬ ‫تاثیر گاس هیدین��ک و کارلوس البرت��و پریرا‬ ‫را در تیم های ملی اس��یایی نمی ت��وان فراموش کرد‪.‬‬ ‫این بار هم ورود همزمان مربیان بزرگ با هدف صعود‬ ‫به جام جهان��ی می تواند موجب اتفاق��ات بزرگی در‬ ‫فوتبال قاره که��ن ش��ود‪.‬اولین گام‪ ،‬جلب توجهات‬ ‫جهانی نس��بت به فوتبال اسیاس��ت که در این دوره‬ ‫پررنگ تر از گذشته به نظر می رسد‪ .‬رقابت ستاره های‬ ‫سال های نه چندان دور فوتبال جهان و مربیان نامدار‬ ‫فوتبال اروپا و امریکای جنوبی در قاره اسیا از چشم‬ ‫فوتبالدوس��تان جهان دور نخواهد ماند‪ .‬نبرد جذاب‬ ‫س��تاره های نیمکت نش��ین‪ ،‬فوتبال اس��یا را بیش از‬ ‫همیش��ه در کانون توجه قرار داده و در مراحل بعدی‬ ‫رقابت های مقدمات��ی جذاب تر از این خواهد بود‪ .‬از‬ ‫سویی تقابل این مربیان روی نیمکت تیم های اسیایی‬ ‫تقابل اندیشه های متنوع مکاتب فوتبال جهان است؛‬ ‫جایی که مربیان نامداری از برزیل‪ ،‬پرتغال‪ ،‬اس��پانیا‪،‬‬ ‫ایتالیا و هلند قرار می گیرند‪.‬‬ ‫البته تا کنون حذف کاماچوی اسپانیایی و تیم ملی‬ ‫چین از رقابت ها قطعی شده است‪ .‬شاید پنج مربی نامدار‬ ‫دیگر همان پنج مربی خوشبختی باشند که جواز صعود‬ ‫از اسیا به رقابت های جام جهانی را کسب می کنند اما در‬ ‫هر صورت رقابت این مربیان در ادامه مسابقات مقدماتی‬ ‫جذاب و سرنوشت ساز خواهد بود‪.‬‬ ‫ناکامی کاماچو‪ ،‬موفقیت زیکو‬ ‫خوزه انتونیو کاماچو‪ ،‬مربی ‪ 56‬ساله اسپانیایی‬ ‫که زمان��ی هدایت تیم ملی فوتبال اس��پانیا‪ ،‬باش��گاه‬ ‫رئال مادرید‪ ،‬بنفیکا و اوساسونا را بر عهده داشت حاال‬ ‫سرمربی تیم ملی فوتبال چین است‪ .‬شاگردان کاماچو‬ ‫در گروه نخس��ت رقابت های مقدمات��ی جام جهانی‬ ‫در اس��یا با تیم های اردن‪ ،‬عراق و سنگاپور هم گروه‬ ‫هستند‪ ،‬اما تیم ملی فوتبال چین امیدی به صعود ندارد‬ ‫و با سه امتیاز کسب شده در چهار بازی ابتدایی عمال‬ ‫رایکارد‪ ،‬از نیوکمپ تا ریاض‬ ‫فرانک رایکارد‪ ،‬مربی و س��تاره ج��وان فوتبال‬ ‫جهان؛ مردی که پایه گذار موفقیت های بزرگ بارسلونا‬ ‫در اغاز هزاره سوم میالدی است و از محبوبیت زیادی‬ ‫در این باشگاه صاحبنام برخوردار است‪.‬‬ ‫رایکارد ‪ 49‬س��اله‪ ،‬س��تاره تیم رویایی هلند در‬ ‫دهه های ‪ 80‬و ‪ 90‬میالدی بود؛ س��ومین ضلع مثلث‬ ‫طالیی که ب��ا حضور گولی��ت و فان باس��تن تکمیل‬ ‫می ش��د‪ .‬او مربیگری را خیلی زود اغاز کرد و البته به‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫اقتدار شاگردان زاکه رونی‬ ‫البرتو زاکه رونی‪ ،‬مربی ‪ 58‬ساله ایتالیایی سابقه‬ ‫فعالیت در بهترین باش��گاه های نامدار کش��ورش را‬ ‫داشته و هنوز هواداران زیادی در فوتبال ایتالیا دارد‪.‬‬ ‫زاک ب��زرگ از معدود مربیانی اس��ت که در هر‬ ‫سه تیم مطرح میالن‪ ،‬اینتر و یوونتوس روی نیمکت‬ ‫نشس��ته و حتی در التزیو هم س��ابقه موفق��ی دارد‪.‬‬ ‫زاکه رونی‪ ،‬میالن را در س��ال ‪ 99‬به عن��وان قهرمانی‬ ‫رقابت های اسکودتو رساند‪.‬‬ ‫او حاال س��رمربی تیم مل��ی فوتبال ژاپن اس��ت و‬ ‫البته الجوردی پوش��ان فوتبال اس��یا را در مس��ابقات‬ ‫جام ملت های اسیا‪ 2011‬به عنوان قهرمانی رسانده است‪.‬‬ ‫زاکه رون��ی در دور اول مرحل��ه مقدمات��ی‬ ‫جام جهانی هم عملک��رد خوبی داش��ته و تیمش را‬ ‫خیلی زود به مرحله بعدی رس��انده است‪ .‬ژاپنی ها با‬ ‫‪ 10‬امتیاز و تفاضل گل بهتر نسبت به ازبکستان راهی‬ ‫مرحله بعدی رقابت ها شدند‪ .‬شاگردان زاک با ‪14‬گل‬ ‫زده و تنها یک گل خ��ورده در چهار ب��ازی ابتدایی‬ ‫رکورد خوبی از خ��ود بر جای گذاش��تند و با اقتدار‬ ‫به مرحله بعدی مسابقات وارد ش��دند‪ .‬البته تیم ملی‬ ‫ازبکس��تان هم عملکرد موفقی در این گروه داشته و‬ ‫‪ 10‬امتیازی است‪.‬‬ ‫کی روش و الزارونی‪ ،‬یک قدم تا صعود‬ ‫کارلوس ک��ی روش و الزارون��ی برزیلی دیگر‬ ‫مربیان نام��دار فوتبال جهان هس��تند ک��ه در مرحله‬ ‫مقدماتی جام جهان��ی ‪ 2014‬در غرب اس��یا و روی‬ ‫نیمک تیم های ملی فوتبال ایران و قطر برابر هم قرار‬ ‫می گیرند‪.‬کی روش س��رمربی تیم ملی ایران است که‬ ‫سابقه هدایت باشگاه بزرگ رئال مادرید‪ ،‬سرمربیگری‬ ‫در تیم ملی پرتغال و همچنین همکاری با فرگوس��ن‬ ‫را در باش��گاه منچستریونایتد داش��ته است‪ .‬او مربی‬ ‫باسابقه ای به شمار می رود اما با توجه به افتخاراتش‬ ‫می توان گفت کی روش مربی پرافتخاری نیست‪.‬‬ ‫در مقابل‪ ،‬سباس��تین الزارون��ی برزیلی‪ ،‬مربی‬ ‫‪ 61‬س��اله تیم ملی قطر ب��ا کارنامه ای درخش��ان و پر‬ ‫از افتخار وارد فوتبال اس��یا ش��ده اس��ت‪ .‬الزارونی‬ ‫مربیگری را در س��ال ‪ 1984‬روی نیمکت فالمینگو‬ ‫اغاز کرد‪ .‬او با فالمینگو و واسکودوگاما قهرمان لیگ‬ ‫برزیل شد‪ .‬این مربی همچنین در سال ‪ 1989‬تیم ملی‬ ‫فوتبال کشورش را به قهرمانی جام ملت های امریکای‬ ‫جنوبی رساند و در همان سال به عنوان بهترین مربی‬ ‫فوتبال امری��کای جنوب��ی انتخاب ش��د‪ .‬الزارونی‬ ‫تیم های الهالل عربس��تان‪ ،‬یوکوهام��ای ژاپن‪ ،‬القطر‬ ‫قطر و ش��انگهای چین را در کشورهایشان به عنوان‬ ‫قهرمانی رساند و حاال سرمربی تیم ملی قطر است‪.‬‬ ‫تیم ایران حاال در گروه پنجم مسابقات مقدماتی‬ ‫جام جهانی ب��ا ‪ 11‬امتی��از در مکان اول ق��رار دارد و‬ ‫حضورش در مرحله بعدی را قطعی کرده است‪.‬‬ ‫به نظر می رس��د پنج مربی نام��دار جواز صعود‬ ‫به مرحله بعدی را کس��ب خواهند کرد و رقابت های‬ ‫تیم های ملی تحت هدایت این مربی��ان البته در کنار‬ ‫تیم ملی کره جنوبی جذابیت مضاعفی در مرحله بعدی‬ ‫رقابت ها خواهد شد‪ .‬مسابقات مقدماتی جام جهانی‬ ‫در اسیا و در مرحله نهایی با حضور ‪ 10‬تیم در گروه‬ ‫پنج تیم��ی برگزار می ش��ود و تیم های مل��ی فوتبال‬ ‫کره جنوبی‪ ،‬ژاپن‪ ،‬ایران‪ ،‬عربستان‪ ،‬استرالیا‪ ،‬همچنین‬ ‫عراق و قط��ر از مدعیان جدی صعود ب��ه دور نهایی‬ ‫مسابقات برزیل ‪ 2014‬محسوب می شوند‪g .‬‬ ‫البرتو زاکه رونی وقتی به ژاپن امد شاید‬ ‫بزرگترین مربی ای بود که روی نیمکت این‬ ‫تیم می نشست ‪ .‬تجربه کردن باشگاه های‬ ‫بزرگ ایتالیایی مثل یوونتوس و اینتر از او مربی‬ ‫صاحبنامی ساخته‪ .‬کار او در ژاپن هم بر اساس‬ ‫پیش بینی ها خوب و مطمئن بود‪ .‬او که با ژاپن‬ ‫قهرمان اسیا شده به احتمال فراوان تیمش را‬ ‫راهی جام جهانی ‪ 2014‬خواهد کرد‬ ‫ورزش‬ ‫از گردونه رقابت ها خارج شده است‪ .‬نبرد کاماچو و‬ ‫زیکو در هر دو بازی رفت و برگش��ت به سود ستاره‬ ‫برزیلی تمام ش��د‪ .‬تیم ملی ع��راق‪ ،‬چینی ها را در هر‬ ‫دو بازی شکس��ت داد و ش��اگردان کاماچو با این دو‬ ‫شکست رسما از گردونه رقابت ها خارج شدند‪.‬‬ ‫در این گروه تیم ملی فوتبال اردن با ‪ 12‬امتیاز از‬ ‫چهار بازی نمایش فوق العاده ای داشته و تیم ملی عراق‬ ‫با حضور زیکو‪ ،‬س��تاره فراموش ناشدنی زردپوشان‬ ‫برزیل با ‪ 9‬امتیاز در مکان دوم قرار دارد‪.‬‬ ‫زیکوی ‪ 58‬ساله متولد ش��هر ریودوژانیرو و از‬ ‫ستاره های فوتبال برزیل در دهه های ‪ 70‬و ‪ 80‬است‪.‬‬ ‫ش��هرت او بیش از انکه به دوره مربیگری این مربی‬ ‫بازگ��ردد در همان دوران طالی��ی بازیگری خالصه‬ ‫می ش��ود‪.‬زیکو اما در فوتبال اسیا پیش��ینه و کارنامه‬ ‫روشنی دارد‪ .‬او ژاپن را در جام ملت های ‪ 2004‬اسیا‬ ‫به عنوان قهرمانی رساند و دو س��ال بعد با این تیم به‬ ‫جام جهانی ‪ 2006‬صعود کرد‪ .‬مرد برزیلی در لیگ های ‬ ‫ترکیه‪ ،‬ازبکس��تان و روس��یه هم موفق به کسب چند‬ ‫عنوان قهرمانی شد و در بازگشت به مربیگری تیم ملی‬ ‫مستعد و قدرتمند عراق را انتخاب کرد‪ .‬عراقی ها که‬ ‫در المپیک اتن شگفتی ساز جهان بودند پس از سال ها‬ ‫به حضور دوباره در جام جهانی امید دارند‪.‬‬ ‫کسب ‪ 9‬امتیاز در چهار بازی اول تا حدود زیادی‬ ‫امیدوارکننده به نظر می رسد و حضور تیم ملی عراق‬ ‫در مرحله بعدی رقابت ها قطعی است‪ .‬تقابل زیکو با‬ ‫دیگر مربیان نامدار تیم های قدرتمند فوتبال اس��یا و‬ ‫خصوصا رویارویی با تیم ملی ژاپن جذاب و تماشایی‬ ‫خواهد بود‪.‬‬ ‫شکل غیرمنتظره موفقیت های زیادی در ابتدای راه به‬ ‫دست اورد‪ .‬رایکارد پایه گذار بارسلونای رویایی و‬ ‫همیشه قهرمان است‪ .‬تیم جوان او در سال های ‪2005‬‬ ‫و ‪ 2006‬قهرمان اللیگا ش��د‪ .‬رایکارد همچنین عنوان‬ ‫قهرمانی س��وپر جام باشگاه های اس��پانیا را به همراه‬ ‫بارسا کسب کرد و در سال ‪ 2006‬با قهرمانی در لیگ‬ ‫قهرمانان باشگاه های اروپا کلکسیون قهرمانی هایش‬ ‫را تکمیل ک��رد‪ .‬س��ال ‪ 2008‬اخرین س��ال حضور‬ ‫رایکارد در نیوکمپ بود‪ .‬مربی جوان هلندی تا سال‬ ‫‪ 2010‬س��رمربی گاالتاس��رای ترکیه بود و پس از ان‬ ‫هدایت تیم ملی فوتبال عربستان را بر عهده گرفت‪.‬‬ ‫فرانک رایکارد گران ترین مربی حاضر در فوتبال‬ ‫اسیاس��ت و البته یکی از پرافتخارترین و موفق ترین‬ ‫مربیان این قاره به شمار می رود‪.‬‬ ‫ش��رایط تیم ملی عربس��تان اما با حضور رایکارد‬ ‫چندان مساعد نیست‪ .‬سعودی ها در مرحله اول با اقتدار‬ ‫هنگ کنگ را حذف کردند ام��ا در مرحله گروهی با دو‬ ‫تس��اوی مقابل عمان و تایلند‪ ،‬یک پیروزی سه بر صفر‬ ‫برابر تایلند و شکست مقابل استرالیا شرایط خوبی ندارند‪.‬‬ ‫عربستان در گروه چهارم رقابت های مقدماتی با پنج امتیاز‬ ‫پس از استرالیا دوم است و برای صعود رقابت نزدیکی با‬ ‫تایلند و عمان چهار امتیازی خواهد داشت‪ .‬شرایط این‬ ‫گروه پیچیده و سخت است و رایکارد برای صعود در دو‬ ‫هفته پایانی بازی های نفس گیری در پیش خواهد داشت‪.‬‬ ‫خوزه انتونیو کاماچو در اوساسونا نسبتا موفق بود‬ ‫و هیچ گاه به دسته پایین تر سقوط نکرد‪ ،‬گرچه‬ ‫کار بزرگی هم با این تیم انجام نداد‪ .‬وقتی به‬ ‫چین امد به عنوان مربی سابق تیم ملی اسپانیا و‬ ‫رئال مادرید عازم پکن شد‪ .‬تجربه او در چین اما‬ ‫تجربه موفقی نبود‪ .‬او از مربیان بزرگی است که‬ ‫نتوانست یک تیم متوسط اسیایی را متحول کند‬ ‫‪67‬‬ ‫افتاب‬ ‫اسرار سردار‬ ‫پرونده ای درباره شهید حسن تهرانی مقدم‬ ‫خبر شهادت‬ ‫حسن تهرانی مقدم‬ ‫برای کسانی که او‬ ‫را می شناختند‪،‬یک‬ ‫حس اشنا بود‪.‬‬ ‫اگر قرار بود‬ ‫حاج حسن برود‬ ‫چه چیزی زیبنده تر‬ ‫از شهادت‪.‬‬ ‫حادثه انفجار در پادگان س��پاه در مالرد‪،‬ج��دا از اینکه حادث��ه ای در یک محیط نظام��ی بود‪ ،‬باعث ش��هادت یکی از مهمتری��ن فرماندهان و‬ ‫استراتژیست های نظامی ایران نیز شد؛ سردار حاج حسن تهرانی مقدم؛ فرمانده سازمان خودکفایی سپاه که سال ها در عرصه های مختلف نظامی توانست‬ ‫خدمات بسیاری را به جمهوری اسالمی انجام دهد‪ .‬با شهادت حاج حسن تهرانی مقدم اسرار فراوان زندگی او نزد دوستان و خانواده اش مکتوم می ماند‪.‬‬ ‫اسرار سردار حاکی از مظلومیت‪ ،‬تواضع‪ ،‬نبوغ و اخالص حاج حسن مقدم است؛ یادش گرامی باد‪.‬‬ ‫سردار حق طلب‬ ‫رئیس بنیاد حفظ اثار‬ ‫و ارزش های سپاه‬ ‫پاسداران انقالب‬ ‫اسالمی که از دوران‬ ‫نوجوانی با‬ ‫شهید تهرانی مقدم‬ ‫دوست و رفیق بوده‬ ‫است از سیر زندگی او‬ ‫سخن میگوید‬ ‫افتاب‬ ‫او گمنام بود‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫مروری بر زندگی شهید حاج حسن مقدم‬ ‫سردار حق طلب ‪ /‬رئیس بنیاد حفظ اثار و ارزش های سپاه‬ ‫‪1‬‬ ‫حاجحسنبچه محلمابود‪.‬همسایهمابود‪.‬ازهفت‪،‬‬ ‫هشتسالقبلازانقالب‪،‬سالپنجاه‪،‬پنجاهویک‪،‬موقعی‬ ‫که خودمان را شناختیم با او دوست بودیم و رفیق‪ .‬همسایه‬ ‫بودیم‪،‬هممحله ایوهممسجدی‪.‬‬ ‫اگر امروز داریم در مورد ویژگی های ش��خصیتی‬ ‫شهید واالمقام مقدم سخن می گوییم باید بگوییم که این‬ ‫ویژگی ها ریشه در عشق به اسالم و اهل بیت دارد‪ .‬تواضع‪،‬‬ ‫ایمان‪ ،‬پشتکار‪ ،‬عشق به والیت و شهادت و ویژگی های‬ ‫تراز اولایشانبهخاطراینبودکهاعتقاداتعمیقیازهمان‬ ‫دوران کودکی به اسالم داشت‪ .‬به معنایی‪ ،‬اسالم در ذره ذره‬ ‫وجود او حضور داشت‪ .‬در مکتب اهل بیت (ع) عشق به‬ ‫اسالم و انقالب را اموزش دید‪ .‬اینطور نبود که در سال‪57‬‬ ‫تحت تاثیر فضای هیاهو و هیجان و شور و نشاط انقالبی‬ ‫شود یا از ان متاثر باش��د‪ .‬این عشق به اسالم و حضور در‬ ‫میدان انقالب به دلیل ریشه های عمیق اعتقادی شان بود و‬ ‫می بینیم که امروز اگر شهادت در این سن نصیب شان شده‬ ‫است‪ ،‬قطعا عنایت خداوند به ایشان بود که اگر قرار بود‬ ‫حسن مقدم برود‪ ،‬چه زیبنده بود که با شهادت برود‪ .‬خدا‬ ‫اینگونهبهاوعنایتکرد‪.‬‬ ‫محل ما یک محل مذهبی بود‪ ،‬خیابان سرچشمه‪،‬‬ ‫کوچه میرزا محمود وزیر‪ .‬مسجدی داشتیم با نام مقدس‬ ‫زینب کب��ری (س) که حضرت ایت اهلل لواس��انی در ان‬ ‫مس��جد بودند‪ .‬ایش��ان پیر و مراد بچه ه��ای محل بود‪.‬‬ ‫شهید مقدم در مکتب زینب کبری (س) پرورش یافت و‬ ‫بزرگ شد‪ .‬قبل از انقالب فعالیت های وسیعی در حوزه‬ ‫‪70‬‬ ‫فرهنگ دینی و اعتقادی داشتند‪ .‬برنامه مبارزاتی وسیعی‬ ‫در مسجد زینب کبری(س) طراحی شده‪ .‬مسجد گروه‬ ‫سرودمبارزیداشت‪.‬بزرگ ترهایادشاناستکهدرمراسم‬ ‫مختلف این گروه سرود برنامه اجرا می کرد‪ .‬مضامینش‬ ‫هم انقالبی و ضد رژیم شاه بود‪ .‬بعد از مراسم هم متواری‬ ‫می شدند‪ .‬ایش��ان قبل از انقالب‪ ،‬روحیه انقالبی گری و‬ ‫شناخت زیادی از نهضت امام خمینی(ره) داشتند‪.‬‬ ‫جنگ تحمیلی که شروع شد‪ ،‬حسن مقدم وارد سپاه‬ ‫ش��د‪ .‬اولین حضورش در منطقه ابادان بود‪ .‬یعنی همان‬ ‫روزهایی که ابادان توسط ارتش عراق محاصره شده بود‪.‬‬ ‫من ان روزها در ستاد عملیات جنوب بودم‪ .‬شهید مقدم در‬ ‫اوایلسال‪ 60‬بهمنطقهامدوباتوجهبهتحصیالتریاضی‪،‬‬ ‫هوش و ذکاوتی که داش��ت و اینکه نس��بت به خیلی ها‬ ‫فنی تر و باهوش تر بود برای همین یگان ادوات س��پاه را‬ ‫راه اندازیکرد‪.‬همانطورکهگفتمفردیکهاینمسئولیترا‬ ‫به عهده می گرفت باید از اطالعات فنی‪ ،‬خصوصا ریاضی‬ ‫برخوردار باشد‪ .‬شهید مقدم این توانایی را داشت‪.‬‬ ‫ایشان یگان ادوات یعنی خمپاره انداز سپاه را در سن‬ ‫و سال بسیار کم و با کمترین اموزش تخصصی برعهده‬ ‫گرفت‪ .‬کار با قبضه‪ ،‬پالتین برد‪ ،‬نقش��ه و گرا زمینه های‬ ‫فنی زیادی می خواست‪ .‬ایش��ان نبوغش را همان ابتدای‬ ‫کار نش��ان داده بود و در منطقه ایستگاه هفت ابادان یک‬ ‫خمپاره انداز تحویل گرفت‪ .‬این موضوع در اوج محاصره‬ ‫ابادان بود‪ .‬عراقی ها چند بار از ذوالفقاری می خواس��تند‬ ‫ابادانرامثلخرمشهربهتصورخودشانفتحکنند‪،‬تااینکه‬ ‫پیام تاریخی حضرت امام امد‪ .‬خیلی از بچه ها تحت تاثیر‬ ‫این پیام به ابادان سرازیر شدند‪ .‬همین یک خمپاره انداز‬ ‫مرحله جدیدی در کار شهید مقدم شد‪ .‬برکاتش را هم در‬ ‫اینده می بینیم؛ برکاتی که سپاه و نظام از ان بهره مند شدند‪.‬‬ ‫کار با همین یک خمپاره انداز ش��روع شد‪ .‬بعد از پشت‬ ‫س��ر گذاش��تن حصر ابادان‪ ،‬ازادس��ازی سوسنگرد و‬ ‫خرمشهر‪ ،‬شهید حسن مقدم راه خود را ادامه داد تا اینکه‬ ‫از فرماندهی یگان ادوات به یگان توپخانه رسید‪ .‬در مورد‬ ‫حسنمقدمبایدبگویماویکفردگمنامبودکهمثلخیلیاز‬ ‫جوانانایرانعزیزتحت تاثیرپیرومرادشانامام خمینی(ره)‬ ‫به میدان امده بودند‪ .‬او در فرماندهی یگان ادوات و بعد‬ ‫توپخانهبههیچ وجهموردسفارشکسیقرارنگرفت‪.‬یک‬ ‫جوان که نبوغ بسیاری داشت‪.‬‬ ‫همانطور که گفتم بعد از طریق القدس‪ ،‬ایشان یگان‬ ‫ادوات را راه اندازی کرد و ان را گس��ترش داد و خیلی ها‬ ‫ر ا تربیت کرد‪ .‬اولین توپ هایی که سپاه در فتح المبین به‬ ‫تالمقدس‪،‬‬ ‫غنیمتگرفتیعنیتوپ های‪ 122‬وبعددربی ‬ ‫توپ های‪،130‬ابزاراودرتشکیلیگانتوپخانهسپاهشدند‪.‬‬ ‫حسن مقدم حاال یک فرمانده بود‪ .‬اوایل سال ‪ 60‬به جبهه‬ ‫امد و اوایل سال‪ 61‬فرمانده یگان توپخانه سپاه بود‪ .‬یگان‬ ‫توپخانه سپاه با غنیمت ها و سازماندهی هایی که می شد تا‬ ‫سال‪ 65‬کارش را ادامه داد‪.‬‬ ‫در همین سال ها بود که شهید مقدم یگان را تحویل‬ ‫دوست و همراهش شهید حسن شفیع زاده داد‪ ،‬شهیدی‬ ‫که در کربالی ‪ 10‬رفت‪ .‬در اواس��ط جنگ بود که شهید‬ ‫مقدم برای راه اندازی یگان موشکی وارد عمل شد‪ .‬همیشه‬ ‫به دنبال گسترش و توسعه بود‪ .‬وقتی او وارد یگان موشکی‬ ‫سپاهشد‪،‬نقشاستراتژیکشرابهنمایشگذاشت‪.‬هیچ گاه‬ ‫متوقفنشد‪.‬‬ ‫همیشه به دنبال حرکت به جلو بود‪ .‬شاید به همین‬ ‫دلیل بود که پس از چند سال به فکر گسترش علمی‪ ،‬نه‬ ‫تاکتیکی و ظاهری و تشکیالتی یگان موشکی افتاد و در‬ ‫همینزمینههمگمنامبود‪.‬خداراشکردرجهادخودکفایی‪،‬‬ ‫نیروهای بسیار خوبی تربیت کرده است‪ .‬ده ها نفر که شاید‬ ‫مثل او باشند‪ .‬شهادت حسن تهرانی مقدم گرچه می تواند‬ ‫ضربه ای به اس�لام و انقالب باشد اما چه خوب که حاج‬ ‫حسن به ارزوی شان رسیدند؛ شهادت‪g.‬‬ ‫درد دل کرد‬ ‫و رفت‬ ‫ایت اهلل سید علی لواسانی از اخرین‬ ‫دیدارش با شهید مقدم می گوید‬ ‫‪2‬‬ ‫اولین موشکی که حسن مقدم شلیک کرد‬ ‫محسن رفیقدوست‪ ،‬وزیر س��پاه در دوران‬ ‫دفاع مقدم با درج خاطره ای از شهید حسن تهرانی‬ ‫مقدم در وبالگ شخصی خود نوشت‪« :‬با شادروان‬ ‫سرلشکر پاس��دار حس��ن تهرانی مقدم که بحق‬ ‫شایسته ردای زیبای ش��هادت بود از اوایل جنگ‬ ‫اشنا و رفیق شدم‪ .‬جز اخالص و عبودیت و توکل‬ ‫و اعتماد به نفس و ایمان محکم به خداوند متعال و‬ ‫اعتقاد کامل به والیت مطلقه فقیه که ابتدا در قامت‬ ‫بی مثال حضرت امام (ره) متجل��ی بود و امروز هم به‬ ‫حق تنها به مقام عظمای والیت برازنده است چیزی‬ ‫ندیدم‪ .‬این ش��هید بزرگوار دائم الذکر ب��ود و نام خدا‬ ‫لحظه ای از زبانش جدا نمی شد‪.‬‬ ‫یگان موشکی س��پاه با او ایجاد شد‪ ،‬وقتی که بنا‬ ‫شد اولین موشک را خود برادران سپاه به سمت بغداد‬ ‫ش��لیک کنند با هم به کرمانش��اه رفتیم‪ ،‬مقدمات کار‬ ‫فراهم شد و باشگاه افس��ران بغداد را هدف گرفتیم‪،‬‬ ‫افتاب‬ ‫‪3‬‬ ‫اقای لواس��انی کارتان دارد؛ به دنبال ش��ان می رفتیم‪.‬‬ ‫الحمد اهلل ان نسل حاال سردار و سرتیپ و متخصص‬ ‫شده اند و برای خودشان بروبیایی دارند‪ .‬خداروشکر‪» .‬‬ ‫ایت اهلل لواسانی از خانواده شهید حسن مقدم هم‬ ‫می گوید‪« :‬سه برادر بودند؛ محمد اقا که خدا حفظ شان‬ ‫کند االن هس��تند‪ ،‬حاج حس��ن اقا که یگان��ه بودند و‬ ‫شهید علی برادر اینها‪ .‬مادر خوب و متدینی داشتند‪ ،‬خدا‬ ‫حفظ شان کند‪ .‬اینها را اورد مسجد پیش ما‪ .‬چقدر این‬ ‫حاج حسن اقا با اخالص بود‪ .‬ما با اینها مانوس بودیم و‬ ‫برایشان کالس گذاشته بودیم‪ ،‬برایشان احکام می گفتیم‪...‬‬ ‫چقدر بچه های خوبی بودند و البته االن هم هستند‪».‬‬ ‫حاج اقا لواس��انی در مورد ش��هدای مسجد هم‬ ‫می گوید‪« :‬اولین شهید؛ س��عید موسوی بود و اخرین‬ ‫حاج حس��ن مق��دم‪ .‬ش��هید حق طلب ب��رادر همین‬ ‫س��ردار حق طلب هم از ش��هدای ماس��ت‪ .‬حس��ن‬ ‫محب علی هم بود‪ .‬یکبار حسن اقا امد گفت برو لبنان‪.‬‬ ‫برایمان بلیت هم گرفته بودند؛ برادر من در لبنان است؛‬ ‫من یادم نمی اید چه شد اما نرفتم‪،‬همیشه حواسش به‬ ‫ما بود یعنی همه بچه ها اینگونه هس��تند‪ ،‬من انتظاری‬ ‫ندارم اما اینها لطف دارند‪ ».‬یکی از بچه های مس��جد‬ ‫که کنار حاج اقا نشس��ته می گوید که شما ما را نجات‬ ‫دادید‪ ،‬ما مدیون ش��ماییم‪ .‬و حاج اقا متواضعانه از او‬ ‫تشکر می کند‪ .‬بی تکلف؛ سنت علمای راستین شیعه‪.‬‬ ‫از ایت اهلل لواس��انی می پرسیم که اخرین بار چه‬ ‫وقتی ش��هید مقدم را دید؛ بغضش گرفت��ه می گوید‪:‬‬ ‫«ما یک زمی��ن خریده ایم برای س��اختن حوزه علمیه‬ ‫خواه��ران‪ .‬هر کس کمک��ی می کند‪ .‬ی��ک روز دیدم‬ ‫حسن اقا امد‪ .‬همین ‪ 2‬ماه پیش بود انگار‪ ،‬بدون اینکه‬ ‫پیغام داده باشیم‪،‬امد یک چک ‪ 30‬میلیونی داد؛ گفتم‬ ‫این چیست؟ گفت برای کمک به ساخت حوزه‪ .‬انگار‬ ‫با خبر شده بود‪ .‬خیلی با هم حرف زدیم‪ ،‬بعضی هایش‬ ‫بماند‪ .‬نمی توانم بگویم‪ .‬درد دل کرد‪ ،‬روزهای اخرش‬ ‫بود خب‪ .‬من هم گوش می دادم‪».‬‬ ‫اصرار می کنیم حاج حس��ن به ایش��ان چه گفته‬ ‫است‪ ،‬اقای لواسانی گفت‪« :‬بماند‪ .‬نمی توانم بگویم‪.‬‬ ‫درد دل ک��رد و رفت‪ .‬به من گفت بلی��ت می گیرم برو‬ ‫لبنان و بعد مشهد‪ .‬بعد از ش��هادت‪ ،‬خانم های حوزه‬ ‫وقتی فهمیدند ان روز کسی که امده حسن مقدم بوده‪،‬‬ ‫گریه می کردند‪ .‬عجب گلی بود‪ ،‬با اخالص‪ ،‬نماز اول‬ ‫وقتش ترک نمی شد‪.‬عجب گلی‪».‬‬ ‫حاج اقا می خواس��ت به خانه مادر شهید حسن‬ ‫مقدم برود؛ ایت اهلل س��ید علی لواس��انی ک��ه به گفته‬ ‫خودش س��نگ صبور بچه ها بود‪ ،‬مربی ش��هید حاج‬ ‫حسن مقدم‪g .‬‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫وقتی وارد هیات می شوی با اینکه روز عید غدیر‬ ‫اس��ت‪ ،‬اما گویی حلقه های انس��انی ک��ه انجا جمع‬ ‫شده اند دارند در مورد یک نفر سخن می گویند که نفر‬ ‫ثابت هیات انها بود؛حاج حسن تهرانی مقدم که این‬ ‫روزها زیاد در مورد او سخن گفته می شود‪ .‬با برخی از‬ ‫دوستان او در هیات سخن می گوییم و از اخالص او‬ ‫می گویند و انگار همه از یک افسوس سخن می گویند‪.‬‬ ‫در گوش��ه حس��ینیه روحانی نوران��ی روی صندلی‬ ‫نشسته که بی تکلف با جوانانی که دور او حلقه زده اند‬ ‫سخن می گوید‪ .‬بسیاری از دوستان و بچه های محله‬ ‫حسن مقدم توصیه می کنند با ایت اهلل سید علی لواسانی‬ ‫از علمای قدیمی و با ریشه تهران سخن بگوییم‪ .‬یکی‬ ‫از دوستان حاج حسن می گوید که اقا‪ ،‬مربی ما و حاج‬ ‫حسن بود‪ .‬با حضرت ایت اهلل س��ید علی لواسانی که‬ ‫گفت وگو می کنیم گویی این عالم ربانی مربی ش��هدا‬ ‫بوده اس��ت‪ .‬خوش سخن اس��ت و در کالمش طنز و‬ ‫مطایبه خاصی با ته لهجه عربی وجود دارد‪ .‬روی برخی‬ ‫از اسامی و لغات تاکید می کند‪.‬‬ ‫ایت اهلل سید علی لواس��انی‪ ،‬سرچشمه تهران و‬ ‫مس��جد و حوزه علمیه حضرت زیبت (س) را محلی‬ ‫برای پرورش جوانان قرار داده است‪ .‬او ابتدا از مسجد‬ ‫و ح��وزه علمیه ای ک��ه مدیریت اش می کند س��خن‬ ‫می گوید‪« :‬محل ما خیابان امیرکبیر‪،‬کوچه امیزمحمود‬ ‫وزیر است‪.‬انجا یک مسجد و یک حوزه علمیه داریم‪.‬‬ ‫خانه ما هم کنار مسجد است‪ ،‬ما وقتی می رفتیم برای‬ ‫نماز‪،‬وقت نماز نبود‪ ،‬کارهایی دیگر هم می کردیم‪ .‬مثال‬ ‫با نوجوانان کار می کردیم و برایشان برنامه داشتیم‪ ،‬یک‬ ‫گروه سرود هم درست کرده بودیم که هنگامه انقالب‬ ‫برای خودش بروبیایی داشت‪ .‬مسجد پررونقی بود و‬ ‫بچه های خوبی در ان رفت وامد می کردند‪ ،‬برخی که‬ ‫نمی امدند کس��ی را می فرس��تادم و می گفتم‪ ،‬بگویید‬ ‫مرحوم ش��هید مقدم پیش��نهاد کرد اول دعای توسل‬ ‫بخوانیم و بعد از دعا به زبان فارسی با خدا صحبت کرد‬ ‫و گفت خدایا ما نمی خواهیم مردم عراق را بکش��یم‪،‬‬ ‫ما می خواهیم نظامیان را از بی��ن ببریم که هم ما و هم‬ ‫عراقی ها را می کش��ند‪ ،‬تو ای خدا این موش��ک را به‬ ‫باشگاه افسران ببر‪ .‬موشک شلیک شد و همه پای رادیو‬ ‫نشستیم‪ ،‬پس از چند دقیقه رادیو بی بی سی اعالم کرد‬ ‫یک موشک باشگاه افسران بغداد را منهدم کرد و تعداد‬ ‫زیادی از افراد حاضر در انجا کشته شدند‪ .‬من پیشانی‬ ‫شهید مقدم را بوسیدم و گفتم این هدف خوردن نتیجه‬ ‫اخالص و پاکی تو بود‪g ».‬‬ ‫‪71‬‬ ‫افتاب‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫در حادثه پادگان مالرد چه گذشت؟‬ ‫واقعه ای که باعث شهادت چند تن از بهترین سربازان نظام اسالمی شد‬ ‫سهیال طائی‬ ‫‪4‬‬ ‫انفجار هفته گذش��ته در پادگان ش��هید مدرسی‬ ‫مالرد یکی از پرس��رو صداترین حوادث��ی بود که در‬ ‫وس��عت جهانی انعکاس پیدا کرد‪ .‬ای��ن حادثه که در‬ ‫ساعت ‪ 13:30‬دقیقه بعد از ظهر شنبه رخ داد به حدی‬ ‫بود که حتی در بخش هایی از ته��ران نیز لرزش هایی‬ ‫را پدید اورد و به هم��ان اندازه در رس��انه های اروپا‬ ‫و امریکا نیز بازتاب داش��ت‪ .‬اولین خبرهای منتشره‬ ‫حکایت از وق��وع زلزله یا انفج��ار در یکی از مخازن‬ ‫گاز داش��ت ول��ی اطالع رس��انی دقیق تر و مس��تمر‬ ‫روابط عمومی س��پاه پاس��داران نش��ان داد که هنگام‬ ‫حمل و نقل مهم��ات در یکی از پادگان های س��پاه در‬ ‫مالرد کرج انفجار رخ داده است‪ .‬مدیر روابط عمومی‬ ‫سپاه در اطالع رسانی های مستمر شفاف سازی کرد که‬ ‫در پی این انفجارها چندین نفر نیز شهید شده اند و در‬ ‫نهایتا هم مشخص ش��د که سردار حسن تهرانی مقدم‬ ‫مسئول جهاد خودکفایی سپاه نیز درجریان این انفجار‬ ‫به درجه رفیع ش��هادت نایل شده است‪ .‬تهرانی مقدم‬ ‫که از بنیانگذاران صنعت موش��کی کشور بود یکی از‬ ‫‪72‬‬ ‫چهره های مطرح سپاه محسوب می شد به گونه ای که در‬ ‫مراسم تشییع وی‪ ،‬مقام معظم رهبری نیز شرکت کردند و‬ ‫خانواده ایشان را مورد تفقد قرار دادند‪.‬‬ ‫جمعی از مقامات نظامی و امنیتی استان های تهران و‬ ‫البرز با حضور در محل حادثه‪ ،‬نشستی تشکیل دادند تا‬ ‫درباره این انفجار بحث و بررسی کنند‪.‬‬ ‫شرح واقعه‬ ‫س��اعت‪ 13:30‬دقیقه بعد از ظهر شنبه این صدا‬ ‫در تمام نقاط ش��هریار‪ ،‬کرج و حتی تهران شنیده شد‪،‬‬ ‫شیشه های ساختمان های روستای بیدگنه به طورکامل‬ ‫شکست و برخی ساختمان ها در کرج و شهریار صدمه‬ ‫دیدند‪ .‬خیلی سریع مشخص ش��د که حادثه به انفجار‬ ‫زاغه مهمات پادگان شهید مدرس��ی سپاه در روستای‬ ‫بیدگنه مالرد شهریار مربوط بوده است‪ .‬متعاقب ان‪ ،‬با‬ ‫حضور سریع نیروهای امدادی و نظامی در محل حادثه‪،‬‬ ‫عملیات امداد رس��انی و اعزام مجروحان اغاز ش��د‪.‬‬ ‫بر اساس این گزارش‪ ،‬مجروحان و شهیدان این حادثه‬ ‫به وس��یله امبوالنس و بالگرد به مراکز درمانی منتقل‬ ‫شدند‪ .‬گزارش ها حاکی است در اثر این انفجار‪ ،‬تعدادی‬ ‫ساختمان در پادگان شهید مدرسی تخریب شد‪.‬‬ ‫بالفاصله بع��د از حادثه نیز کمیت��ه بحران برای‬ ‫رسیدگی به علت بروز حادثه تشکیل شد‪ .‬در عین حال‬ ‫کمک رسانی به حادثه دیدگان‬ ‫پس از وقوع انفجار در مح��ل زاغه مهمات پادگان‬ ‫بیدگنه‪ ،‬سه تیم از سگ های زنده یاب همراه با امبوالنس‬ ‫و گروه های امدادی به محل حادثه اعزام شدند‪ .‬هر چند‬ ‫پساز حادثه ترافیکاطرافمنطقهبه گونه ایبودکهامکان‬ ‫کمک رسانی برای ماش��ین های کمک رسان هم وجود‬ ‫نداشت‪ .‬خبرنگاران حاضر در صحنه گزارش دادند که‬ ‫در ساعت‪ ۱۷‬اتش نشانان موفق شدند حریق ناشی از این‬ ‫انفجار را به طور کامل مهار کنند‪ .‬همچنین چندین دستگاه‬ ‫امبوالنس هالل احمر از شهرهای کرج‪ ،‬شهریار و مالرد‬ ‫برای انتقال مجروحان در محل حادثه مس��تقر هستند‪.‬‬ ‫مسئول روابط عمومی سپاه پاس��داران انقالب اسالمی‬ ‫اخرین امار شهدای حادثه انفجار را ‪ ۱۷‬نفر اعالم کرد و‬ ‫گفت‪ ۱۶« :‬نفر نیز مجروح شده اند که حال برخی از انها‬ ‫وخیم است‪ ».‬سرتیپ رمضان ش��ریف در روز حادثه در‬ ‫مصاحبه تلفنی با خبر‪ ۱۸‬و‪ ۳۰‬شبکه تهران افزود‪« :‬ساعت‬ ‫سردار سرتیپ پاسدار حسین سالمی‪ ،‬جانشین‬ ‫فرمانده کل سپاه‪ :‬ش��هدای امروز مشعل داران افتخار‬ ‫و اقتدار و امنیت و ارام��ش و نقطه های اصلی اتکای‬ ‫قدرت دفاعی کشور و سازندگان بنای این تمدن عظیم‬ ‫و معماران اصلی قدرت بازدارنده این کشور بزرگ در‬ ‫مقابل دشمنان س��لطه گرند‪ .‬امروز کاروان جدیدی از‬ ‫نسلی فداکار را تا عرش اعال تشییع و بدرقه می کنیم‪.‬‬ ‫شهدای امروز انسان های بزرگی هستند که اموزگاران‬ ‫استقامت و پایداری ملت مس��لمان ایران هستند‪ .‬اینها‬ ‫مشعل داران ش��کوه و عظمت انقالب و اس�لام و این ملت بزرگ و فداییان حقیقی والیت امر و‬ ‫امت‪ ،‬اس��رار جاودانگی ملت بزرگ ایران و رمز اعتال و ارتقای هویت ملی و انقالبی و اسالمی‬ ‫کشور بزرگ و نظام مقدس جمهوری ایران هستند‪ .‬این کاروان نشان می دهد که هنوز سرزندگی‪،‬‬ ‫اقتدار‪ ،‬فداکاری‪ ،‬روح حماس��ه‪ ،‬جاودانگی‪ ،‬عظمت‪ ،‬شکوه‪ ،‬افتخار‪ ،‬ازادگی و هویت و حامالن‬ ‫ارزش های الهی هنوز همانند نهر ج��اری در گذر زمان و جهان پر از س��تم حضور دارند‪ .‬هنوز‬ ‫روح فداکاری چشمه سار عش��ق و ش��هادت طلبی برپیکره این جامعه‪ ،‬جریان زنده و محسوس‬ ‫و باورپذیری دارد‪ .‬ما به ش��هیدان بزرگمان که س��ند زنده وفاداری و فداکاری ما هستند‪ ،‬افتخار‬ ‫می کنیم‪g .‬‬ ‫تا روز اخر تالش کرد‬ ‫سردار موسوی‪ ،‬جانشین فرمانده سازمان جهاد خودکفایی سپاه ‪ :‬شهید تهرانی مقدم تا روز اخر‬ ‫به عنوان مسئول سازمان جهاد خودکفایی سپاه در ایجاد توان علمی و دانشی پایه و زیر بنایی مشغول‬ ‫ی و تحقیقاتی بود تا به درجه ش��هادت نائل شد‪ .‬ایش��ان از فرماندهانی بود که از ابتدای‬ ‫کارهای علم ‬ ‫شکل گیری سپاه به عضویت سپاه در امده بود و در بنیانگذاری مجموعه های ادوات‪ ،‬توپخانه و موشکی‬ ‫سپاه و ایجاد قدرت بازدارنده برای نظام نقش کلیدی و اساسی داشت و تقریبا دوران دفاع مقدس را‬ ‫کامال در صحنه های نبرد بود‪ .‬ش��هید مقدم ابتدای جنگ در بخش تاسیس فرماندهی توپخانه سپاه و‬ ‫بعد از ان هم در تشکیل و بنیانگذاری فرماندهی موشکی سپاه تاثیرگذار بود و تقریبا ‪ 25‬سال از عمر‬ ‫پر برکت خود را در ایجاد و توسعه این بخش از توان دفاعی کشور قرار داده بود‪ .‬بعد از ان سردار مقدم‬ ‫وارد تحقیقات و توسعه فعالیت های مرتبط با ارتقای قدرت بازدارندگی نظام شد و در سازمان جهاد‬ ‫سپاه به عنوان مسئول سازمان جهاد فرماندهی کل سپاه مشغول به خدمت شد که تا روز اخر هم به عنوان‬ ‫مسئول این سازمان در ایجاد توان علمی و دانشی پایه و زیر بنایی مشغول کارهای علمی و تحقیقاتی‬ ‫بود تا به درجه ش��هادت نائل شد‪ .‬شهید تهرانی مقدم در مس��یر کارهای علمی و تحقیقاتی که انجام‬ ‫می دادند به شهادت رسید‪g .‬‬ ‫افتاب‬ ‫غیرواقعی‬ ‫درهمینحالمجلهامریکاییتایمبهنقلازیکمنبع‬ ‫امنیتی غربی ادعا کرده است که انفجار اخیر در پادگان سپاه‬ ‫در نزدیکی کرج توسط موس��اد‪ ،‬تشکیالت برون مرزی‬ ‫شبکه اطالعاتی اس��رائیل انجام شده است‪ .‬مجله تایم به‬ ‫نقل از این منبع پیش بینی کرده است که اسرائیل اقدامات‬ ‫خرابکارانه دیگری ب��رای کند کردن برنامه موش��کی و‬ ‫هس��ته ای ایران انج��ام خواهد داد‪ .‬یک منب��ع اطالعاتی‬ ‫گفته اس��ت‪« :‬گلوله های بیش��تری در خش��اب است‪».‬‬ ‫ هر چند هنوز موساد رسما مسئولیت این حمله را بر عهده‬ ‫نگرفته‪،‬ایهودباراک‪،‬وزیردفاعاسرائیلابرازامیدواریکرده‬ ‫است ایران باز هم چنین انفجارهایی را تجربه کند‪ .‬با این‬ ‫وجود مقام های ایرانی بروز هرگونه خرابکاری را منتفی‬ ‫دانسته اند‪g .‬‬ ‫اموزگاران استقامت و ایثار‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫‪ ۱۳‬و ‪ ۳۰‬دقیقه شنبه در یکی از مقرهای سپاه که مربوط به‬ ‫سازمانجهادخودکفاییسپاهبودانفجاریدرزمانخروج‬ ‫یک محموله مواد منفجره از زاغه اتفاق افتاد و عالوه بر ان‪،‬‬ ‫بخشیازموادمنفجرهزاغههممنفجرشدکهصدایمهیبی‬ ‫ایجاد کرد‪ ».‬وی گفت‪« :‬تاکنون به صورت قطعی‪ ۱۷‬نفر از‬ ‫کارکنان سپاه در این انفجار به شهادت رسیدند و ‪ ۱۶‬نفر‬ ‫نیز مجروح شدند که مجروحان به بیمارستان انتقال یافتند‬ ‫و حال برخی از انها وخیم است‪ ».‬مسئول روابط عمومی‬ ‫سپاه پاسداران انقالب اسالمی در ادامه افزود‪« :‬خواهش‬ ‫من این است که به ش��ایعات درباره این موضوع و اینکه‬ ‫بعضا امارهای عجیب و غریب هم می دهند توجه نشود‪».‬‬ ‫وی اضافه کرد‪« :‬به محض وقوع این اتفاق‪ ،‬مجموعه ای از‬ ‫مسئوالن سازمان ایثارگران جهاد خودکفایی سپاه پاسداران‬ ‫انقالب اس�لامی در مقر مستقر ش��ده اند و به خانواده ها‬ ‫اطالع رس��انی می کنیم‪ ».‬وی تاکید کرد‪« :‬در اسرع وقت‬ ‫به خانواده های عزیز ش��هدا و مجروحان اطالع رسانی‬ ‫الزم صورت می گیرد که بخش عمده ای از ان نیز تا کنون‬ ‫انجام شده است‪ ».‬از سوی دیگر نماینده مردم شهریار در‬ ‫مجلس شورای اس�لامی تاکید کرد‪« :‬انفجار در پادگان‬ ‫سپاه هیچ خسارتی به شهروندان عادی وارد نکرده است‪».‬‬ ‫حسین گروسی که در منطقه حادثه دیده حضور داشت‪،‬‬ ‫به فارس گفت‪« :‬نزدیک ترین منطقه مسکونی به پادگان‬ ‫حادثه دیده روستای بیدگنه است که حداقل ‪ ۱۰‬کیلومتر‬ ‫با این پادگان فاصله دارد‪ ».‬وی افزود‪« :‬روستاها و مناطق‬ ‫مس��کونی دیگر بین ‪ ۱۵‬الی ‪ ۲۰‬کیلومتر با پادگان فاصله‬ ‫داش��ته و به همین دلیل هیچ خس��ارت مادی و جانی به‬ ‫شهروندان عادی در این انفجار وارد نشده است‪ ».‬درهمین‬ ‫حال مرکز هدایت عملیات بحران کشور پایان عملیات‬ ‫انتقال‪ 23‬مجروححادثهانفجارپادگانیدرمالردراساعت‬ ‫‪ 16:40‬روز واقعه اعالم کرد‪ .‬مجتبی خالدی با اعالم پایان‬ ‫عملیات اورژانس در حادثه انفجار ظهر گفت‪« :‬از مجموع‬ ‫‪ 23‬مجروحاینحادثههشتمصدومبهبیمارستانشریعتی‬ ‫کرج‪ ،‬یک مجروح با ‪ 60‬درصد سوختگی به بیمارستان‬ ‫مدنیکرج‪،‬دومجروحبهبیمارستانالبرزکرج‪،‬پنجمجروح‬ ‫به بیمارستان امام سجاد(ع) ش��هریار و هفت مجروح به‬ ‫بیمارستانتامیناجتماعیشهریارمنتقلشده اند‪،‬کهدوتن‬ ‫ازاینمجروحانهماکنوندراتاقعملهستند‪».‬کارشناس‬ ‫مسئولمرکزهدایتعملیاتبحراناورژانسکشوراظهار‬ ‫داشت‪« :‬از سوی مرکز رسیدگی به حوادث و فوریت های‬ ‫پزشکیمنطقهانفجار‪،‬ناوگانیبااستعدادانتقال‪ 100‬مجروح‬ ‫به محل این حادثه اعزام شده بود که در نهایت‪ 23‬مجروح‬ ‫از این حادثه به مراکز درمانی کرج و شهریار منتقل شدند‪ ».‬‬ ‫وی با اعالم اینکه کوچکترین مجروح این حادثه‪ 25‬ساله‬ ‫و بزرگترین مجروح ‪ 52‬س��اله بوده است گفت‪« :‬ناوگان‬ ‫اورژانس در این حادثه شامل‪ 23‬امبوالنس‪ ،‬چهار اتوبوس‬ ‫امبوالنسویکدستگاهبالگردبود‪».‬‬ ‫اطالع رسانی موثر سپاه‬ ‫غالمرض��ا کرمی‪،‬نماین��ده مجل��س ش��ورای‬ ‫اسالمی‪ :‬اطالع رس��انی سپاه پاس��داران در حادثه اخیر‬ ‫یکی از زاغه های مهمات اطراف تهران سریع و به موقع‬ ‫بود‪ .‬این اطالع رس��انی فضاسازی های رس��انه سلطنتی‬ ‫انگلیس را خنثی کرد‪ .‬س��پاه پاس��داران انقالب اسالمی‬ ‫در این حادثه با اطالع رسانی س��ریع و به موقع توانست‬ ‫فضاسازی های دش��منان را به صورت کامل خنثی کند‪.‬‬ ‫هنگامی که فضاس��ازی اولیه ش��کل می گی��رد می تواند‬ ‫بسیاری از ذهن ها را به خود مشغول کند‪ .‬حرکت با اقتدار‬ ‫سپاه در اطالع رسانی مقابل فضاسازی بیگانگان ایس��تاد‪ .‬در یک روند طبیعی هم که مردم از ابعاد کار‬ ‫مطلع می شوند می دانند که سپاه پاس��داران یک جریان حقیقی را ارائه کرده و هر فضاسازی دیگری‬ ‫خالف جریان حق است‪ ،‬بنابراین سپاه کار بسیار خوب و موثری انجام داد‪ .‬فضاسازی رسانه سلطنتی‬ ‫انگلیس در خصوص علت شهادت سردار مقدم نکته ای اس��ت که باید در مورد ان گفت که حضور‬ ‫سرداران س��پاه در همه مراکز علمی و اموزشی دائمی است و این گونه نیس��ت که فرماندهان تنها در‬ ‫مجموعه های ستادی مستقر باشند و به زیرمجموعه های خود سرکشی نکنند‪ .‬دشمنان به دلیل اینکه‬ ‫هیچ بهانه دیگری نمی توانند بیاورند‪ ،‬سعی می کنند با فضاسازی علیه سپاه و نیروهای انقالبی از این‬ ‫فضاسازی ها در راستای نتیجه گیری های خودشان استفاده کنند‪g .‬‬ ‫‪73‬‬ ‫سردار حمیدرضا مقدم فر‬ ‫در این یادداشت‬ ‫به تبیین شخصیت‬ ‫حاج حسن مقدم در ابعاد‬ ‫کاری‪ ،‬نظامی و فردی‬ ‫می پردازد‬ ‫صدام برای کشتن اش جایزه تعیین کرده بود‬ ‫او دوست داشت گمنام بماند‬ ‫سردارحمیدرضامقدم فر‪ /‬معاونفرهنگی‪،‬اجتماعیسپاه‬ ‫‪5‬‬ ‫افتاب‬ ‫قرار است درباره یک جواهر سخن بگوییم‪ ،‬کسی‬ ‫که خصوصیات فردی ویژه ای داشت و زبانزد بسیاری‬ ‫از کسانی بود که او را می ش��ناختند‪ .‬نگاه او به مسائل‬ ‫اخالقی‪ ،‬رفتاری و مدیریتی بسیار متفاوت و به دور از‬ ‫موضوعات مادی بود‪ .‬ش��خصیت ویژه اش در مسائل‬ ‫مدیریتی‪ ،‬او را فردی فوق العاده پرکار‪ ،‬پرانرژی و فعال‬ ‫نشان می داد‪ .‬همیش��ه حرکتش رو به جلو‪ ،‬با نشاط و‬ ‫نگاهش به افق چش��م انداز اینده پرامید بود‪ .‬هیچگاه‬ ‫سستی در کار او راه نداشت‪ .‬فوق العاده ایثارگر‪ ،‬فداکار‪،‬‬ ‫متواضع‪ ،‬صمیمی با زیردست و باالدست و به شدت با‬ ‫انها ارتباط برقرار می کرد‪ .‬رفتار بسیار خاصی داشت‪.‬‬ ‫در زمان بس��یار کوتاهی با او صمیمی می شدی‪ ،‬گویی‬ ‫که او را سال هاست می شناسی‪ .‬پس از مدت کوتاهی‬ ‫از شناختش‪ ،‬با اسم کوچک صدایت می کرد و تو هم از‬ ‫فرط صمیمیت او را با نام کوچکش «حاج حس��ن اقا»‬ ‫صدا می کردی‪.‬‬ ‫فوق العاده مقید به خواندن نم��از اول وقت بود‪،‬‬ ‫طوری که در روز ش��هادتش هم ابت��دا نماز جماعت‬ ‫ظهر و عصر را می خواند و بعد به ماموریت می رفت‪.‬‬ ‫هم بچه محل بودیم و هم دوستان هیاتی‪ .‬در نوجوانی‬ ‫همدیگر را می شناختیم و ارتباط خانوادگی داشتیم‪ .‬در‬ ‫همان جوانی هم همین گونه بود‪ .‬وقتی صدای اذان را‬ ‫می شنید‪ ،‬به نزدیک ترین مسجد می رفت و اگر مسجد‬ ‫نبود‪ ،‬کنار خیابان بدون خجالت نم��از می خواند‪ .‬در‬ ‫ماموریت هم همین گونه بود‪ .‬تا ص��دای اذان می امد‪،‬‬ ‫همه کارهایش را تعطیل می کرد و به نماز می ایس��تاد‪.‬‬ ‫برادرش ش��هید علی تهرانی مقدم هم مقید به خواندن‬ ‫نم��از اول وقت بود‪ .‬هی��چ عالقه ای به مطرح ش��دن‬ ‫نداشت‪ .‬جدا از کارش که می بایست گمنام می بود‪ ،‬او‬ ‫نیز هیچ گاه دوست نداشت مطرح شود اما دشمن او را‬ ‫خوب می شناخت‪ .‬صدام برای سرش جایزه تعیین کرده‬ ‫بود و دشمنان با شناخت از شخصیت اش به دنبال ترور‬ ‫او بودند‪ .‬شاید در میان خیلی ها مشهور نبود اما دشمنان‬ ‫به خصوص رژیم صهیونیس��تی او را می ش��ناختند و‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫‪74‬‬ ‫همواره به دنبال زدنش بودند‪ .‬خدمات زیادی در جنگ‬ ‫و س��پاه انجام داد‪ .‬از همان زمان جنگ و حصر ابادان‪،‬‬ ‫ایشان سامانه ادوات سنگین سپاه را سامان داد‪ .‬سامانه‬ ‫توپخانه و خمپاره انداز سپاه منسجم نبود‪ .‬او اما با یک‬ ‫کار بزرگ ان را تبدیل به یک واحد منظم کرد‪ .‬همیشه‬ ‫کارهای مشکل را خوب انجام می داد‪ .‬با امید و شهامت‬ ‫به جایگاه مطلوب می رس��اند و می رفت به دنبال کار‬ ‫بعدی‪ .‬بعدازسامانهتوپخانهبهدنبالهدفبزرگتریرفت‬ ‫و ان تشکیل واحد موشکی س��پاه بود‪ .‬این حسن مقدم‬ ‫بود که این کار بزرگ و سترگ را بنیان نهاد‪ .‬با این روحیه‬ ‫کار اجرایی ق��وی اما یک پژوهش��گر‪ ،‬محقق‪ ،‬عالم و‬ ‫دانش��مند متخصص هم بود‪ .‬در ادامه موفقیت هایش‬ ‫می بینیم که جهاد خودکفایی س��پاه را به سامان رساند‪.‬‬ ‫از همان ابتدا چنی��ن روحیه ای در او بود؛ مس��ئولیت‬ ‫پذیری‪ ،‬مدیری��ت و س��ازماندهی در وجودش نهفته‬ ‫بود‪ .‬یک مجاهد خس��تگی ناپذیر بود‪ .‬همانطوری که‬ ‫گفتم وظایف و کار او ایجاب می کرد که مطرح نباشد‬ ‫اما خودش هم به دنبال نام و نشان نبود‪ .‬عمیقا دوست‬ ‫داش��ت گمنام باش��د و هر گاه از او تقدیر می شد یک‬ ‫جورهایی ناراحتی را می توانستی در چشمانش ببینی‪.‬‬ ‫روحیه تک بعدی نداشت‪ .‬شهید حسن تهرانی مقدم با‬ ‫خصوصیات اخالقی که داشت یک الگو برای دوستان‬ ‫و همرزمانش بود‪ .‬تواضع و اخالصش از او یک مدیر‬ ‫متدین به وجود اورده بود‪ .‬جال��ب انکه هیچ گاه این‬ ‫شهید بزرگوار در دام موفقیت های خود نیز گرفتار نشد‬ ‫و هرگز اسیر میز و دفتر و زرق و برق دنیا نشد‪ .‬دائما در‬ ‫تالش و تکاپوی مجاهدانه بود ت��ا خالءها را در نظام‬ ‫اسالمی شناسایی کند و مردانه و با همت بلند خود برای‬ ‫برطرف کردن ان اهتمام ورزد‪.‬‬ ‫همیشه سرامد س��پاه بود‪ .‬یک الگوی مدیریتی‪،‬‬ ‫ایمانی و قلبی را به رغم بسیاری از مشکالت موجود‬ ‫ایج��اد کرده بود‪ .‬ب��ا اینکه س��رتیپ تمام ب��ود‪ ،‬اما به‬ ‫مجموعه اش از باال تا پایین نگاه یکدس��ت داش��ت‪.‬‬ ‫ارتباط قلبی خوبی برقرار کرده بود‪ .‬مدیریتش بر پایه‬ ‫مدیریت دل ها بود‪ .‬حاج حس��ن اقای مقدم با چنین‬ ‫روحیه ای که در باال به ان اش��اره کردم‪ ،‬می تواند برای‬ ‫مدیران جمهوری اسالمی ایران یک الگو باشد‪ .‬برای‬ ‫همه پاس��دارها می تواند یک ش��یوه مدیریتی باشد‪.‬‬ ‫همیش��ه گرهگش��ا بود‪ .‬عمرش بیه��وده نبود‪،‬همواره‬ ‫مجاهدت و تالش می کرد‪.‬‬ ‫یک��ی از ویژگی ه��ای ب��ارز مدیریتی ایش��ان‪،‬‬ ‫اهتمام ویژه به تربیت کادر و نیروی انس��انی متعهد و‬ ‫متخصص بود‪ .‬به طوری که امروز اگر چه شهادت او‬ ‫ضایعه ای جبران ناپذیر برای کشور محسوب می شود‬ ‫اما یادگارانی که در س��ایه مدیریت قوی وی پرورش‬ ‫یافته اند با همان اخ�لاص و مجاهدت اماده اند جای‬ ‫خالی او را پر کنند و همچون ان شهید سبب عزت و‬ ‫ابرومندی نظام اسالمی باشند‪.‬‬ ‫گوی��ی می دانس��ت که م��ی رود و به ش��هادت‬ ‫می رس��د‪ .‬برای یکی از دوس��تان خاط��ره ای در عید‬ ‫قربان تعریف کرده بود‪ ،‬همین هفته قبل از ش��هادتش‪،‬‬ ‫گفته ب��ود در عالم خواب دی��دم که م��رده ام و داخل‬ ‫قبر قرار دارم‪ .‬قب��رم تاریک بود‪ .‬ملک س��وال می کرد‬ ‫و می گفت چیزی ب��رای ارائه داری؟ ب��ا خودم گفتم‬ ‫چه کار کرده ام؟ از درج��ه ام بگویم یا جایگاهم اما بعد‬ ‫دیدم انها وظیفه ام بوده اند؛ گفت��م چیزی ندارم‪ .‬دیدم‬ ‫قبر تاریک و وحشتناک تر می شود‪ .‬گفتم صبر کنید‪ ،‬من‬ ‫در دنیا برای امام حس��ین(ع) زیاد گریه کرده ام‪ ،‬به درد‬ ‫می خورد؟ ملک رویش گش��اده شد و قبر نورانی شد‪.‬‬ ‫راست می گوید حسن مقدم؛ زیاد متوسل به اهل بیت‬ ‫می شد و برای سیدالشهدا گریه می کرد‪ .‬توسلش خیلی‬ ‫خاص بود‪ .‬انگار به او الهام شده بود که رفتنی است‪.‬‬ ‫برای همین چند روز قبل از شهادتش از مادر التماس‬ ‫دعا کرده بود‪.‬‬ ‫بنده با توجه به اخالص و عالقه ای که از شهید مقدم‬ ‫به شهادت سراغ داش��تم برای ایشان کمتر از شهادت‬ ‫پیش بینی نمی ک��ردم‪ .‬خدا بیامرزدش که البته ش��هدا‬ ‫زنده اند و از خدا روزی می گیرند‪g .‬‬ ‫گزارش تصویری‬ ‫افتاب‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫‪75‬‬ ‫ایندگان با رفع محدودیت ها‪ ،‬قدردان خدمات او میشوند‬ ‫درباره حسن مقدم بنیانگذار سامانه موشکی زمزم‬ ‫‪6‬‬ ‫سردار سرلشکر مصطفی ایزدی‬ ‫افتاب‬ ‫اه! یاران همه س��وی مرگ رفتند و شهد ش��یرین‬ ‫و گوارای ش��هادت را که اجر مجاهدت های مستدام‬ ‫انان بوده چشیده و گمنام و سرافراز «مجذوب جمال‬ ‫جمیل و عاش��ق و دلباخته حس��ن ازل شده و از جام‬ ‫محبت سرمس��ت و از پیمانه الست بیخود شدند و از‬ ‫هر دو جهان رسته و چشم از عقالیم وجود بسته و به‬ ‫عز قدس جمال اهلل پیوستند»‪.‬‬ ‫اری اخالق خوش‪ ،‬تقوی و ایثار و نماد با شکوه‬ ‫مردان م��ردی که نش��ان در گمنامی یافت��ه بودند و از‬ ‫اصحاب برجسته علم و ایمان و عمل در سخت ترین‬ ‫صحنه ها و جبهه ها بودند‪ ،‬یعنی «سرلش��کر پاس��دار‬ ‫شهید حس��ن تهرانی مقدم» پس از عمری مجاهدت‬ ‫پر برکت و اثربخش بلی گویان قدم در ساحتی گذاشت‬ ‫که موالیش امام حسین (ع) قافله ساالر ان است‪ .‬او در‬ ‫والیتمداری سرامد همرزمان خویش بود و در این راه‬ ‫رهپویی صادق بود‪.‬‬ ‫انچه برای این فرزند قران و اسالم موضوعیت‬ ‫داش��ت انجام تکلیف الهی در مبرم ترین عرصه های‬ ‫انقالب شکوهمند اس�لامی بود‪ ،‬او حرکت پرشتاب‬ ‫خوی��ش را پ��س از دوران دف��اع مقدس به س��وی‬ ‫قله های کمال تداوم بخشید و س��یر و سلوکی که در‬ ‫عم��ر پربرکت و کوت��اه خویش طی کرد سرش��ار از‬ ‫لطیف ترین ارزش های الهی است‪.‬‬ ‫انچه از این انس��ان مخلص و خدا جو و مجاهد‬ ‫در ذهن ها ترس��یم شده اس��ت‪ ،‬اخالقی بسیار نیکو‪،‬‬ ‫چهره ای گش��اده و عزمی الهی در خدمت به انقالب‬ ‫اسالمی و بی اعتنایی عملی به مناصب دنیایی و ستون‬ ‫و پیشرفت و تعالی در طریق منور ربانی بود‪.‬‬ ‫او از انانی بود که در ارتباط ملکوتی با محبوب‬ ‫ازلی و ابدی سرمست شد بود و در پرتو عشق ایزدی‬ ‫به عز و ش��رف و فضیلت و معرفت ب��ا تنی خونین‬ ‫س��رافرازانه به شرف ش��هادت نائل و در استانه عید‬ ‫والیت و امامت در راه موالی��ش امام علی (ع) به فوز‬ ‫الهی رسید‪.‬‬ ‫زندگانی سرشار از مجاهدت و برکت این سرباز‬ ‫بزرگ و گمنام اسالم مش��حون از خدمات ارزشمند‬ ‫به ملت بزرگ ایران است‪ .‬این مجاهد فی سبیل اهلل از‬ ‫مبارزان پر اوازه دوران پیروزی انقالب اسالمی است‬ ‫که در مرکزیت ایران اس�لامی با کیاس��ت و زحمات‬ ‫طاقت فرسا به پاس��داری از نظام اسالمی پرداخت و‬ ‫با اغاز جن��گ تحمیلی به س��وی جبهه های جنوب‬ ‫شتافت‪.‬‬ ‫رزمندگان مدافع خونین شهر و شکنندگان حصر‬ ‫ابادان به خوبی مجاهدت های پر جوش و خروش و‬ ‫مدبرانه ایشان را به یاد دارند‪.‬‬ ‫این مهن��دس فرهیخته پس از شکس��ت حصر‬ ‫اب��ادان با توجه ب��ه ضرورتی که احس��اس کرد وارد‬ ‫عرصه سازماندهی ادوات جنگی برای عملیات های‬ ‫بعدی ش��د و در نب��رد طریق القدس که ب��ه پیروزی‬ ‫رزمندگان اسالم منجر شد به خوبی از خمپاره هایی که‬ ‫سامان داده بود استفاده شد و ارمغانش پیروزی بود‪.‬‬ ‫حس��ن مدیریت و تدبیر ایش��ان باعث ش��د‬ ‫فرماندهی کل سپاه برای عملیات بزرگ فتح المبین‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫‪76‬‬ ‫مس��ئولیت فرمانده��ی توپخانه س��پاه پاس��داران‬ ‫انقالب اس�لامی را به این انس��ان ش��جاع واگذار‬ ‫نماید‪ .‬او در حقیقت بنیا ن گ��ذار توپخانه قدرتمند‬ ‫این نهاد مقدس ش��د‪ ،‬توپخانه ای که نقش بی بدیل‬ ‫ان در پیروز ی های س��پاهیان اس�لام در نبردهایی‬ ‫همچ��ون بیت المقدس‪ ،‬والفجر هش��ت و کربالی‬ ‫پنج فراموش ناشدنی اس��ت‪ .‬توپخانه ای که در فتح‬ ‫د ر واز ه های بصره چنان عمل کرد که رئیس جمهور‬ ‫اتحاد جماهیر ش��وروی در ان زمان با اعجاب بیان‬ ‫کرد‪« :‬نی��روی زمین��ی س��پاه قدرتمند ترین نیروی‬ ‫زمینی در منطقه اس��ت‪».‬‬ ‫نبردهای ظفرمندانه رزمندگان اسالم در سال های‬ ‫متمادی دوران دف��اع مقدس بح��ق تالش های این‬ ‫سردار ش��جاع و همرزمان تربیت یافته توسط ایشان‬ ‫در عملیات توپخانه س��پاه پاسداران انقالب اسالمی ‬ ‫است‪ ،‬فرماندهان بزرگی چون شهیدان سرداران حسن‬ ‫ش��فیع زاده‪ ،‬مصطفی تقی جراح‪ ،‬حبیب اهلل کریمی‪،‬‬ ‫حسن نمازی‪ ،‬غالمرضا یزدانی و اخرین از این قافله‬ ‫نور یعنی ش��هید سال ‪ 90‬عباس��علی جانثاری که هر‬ ‫کدام نمونه ای واال از ایثار و اخالص و خدمت هستند‬ ‫در عملیات های مهم قوای اس�لام از طریق القدس تا‬ ‫رمضان و خیبر و سلس��له نبردهای و الفجر و‪ ...‬همه‬ ‫و همه این جم��ع نورانی و کاروان کارس��از بودند و‬ ‫شهید حسن تهرانی مقدم چون ستاره ای پر فروغ در‬ ‫میان انها نورافشانی می کرد‪.‬‬ ‫زمانی که حمالت موش��کی دشمن بعثی اغاز‬ ‫شد و بایستی کار بدیعی توس��ط رزمندگان اسالم‬ ‫اغاز می شد باز این سردار حسن مقدم بود که برای‬ ‫این رسالت مهم انتخاب شد‪ ،‬او از سال ‪ 63‬با همتی‬ ‫واال امر بنیا ن گذاری س��امانه موشکی زمزم (زمین‬ ‫به زمین) س��پاه را اغاز کرد‪ ،‬کاری که مبنای ان بر‬ ‫تقوی و ایمان استوار بوده و هس��ت‪ ،‬سازمانی که‬ ‫در دوران دفاع مقدس خوش درخشید و روز بروز‬ ‫بالنده تر شد و اکنون پش��ت استکبار جهانی و سگ‬ ‫زنجیری انها رژیم صهیونیستی را به لرزه د ر اورده‬ ‫است‪ .‬یقینا بایس��تی اید ه های شکوفای این سردار‬ ‫رشید اس�لام را موثر در پیروزی های ملل منطقه و‬ ‫انقالب اسالمی برای بشریت‬ ‫الگوهایی چون حسن تهرانی‬ ‫مقدم را می تواند عرضه کند‬ ‫که نمونه یک انسان موفق و‬ ‫متعالی در همه عرصه هاست‬ ‫و این در حقیقت اوج کمال‬ ‫در یک انقالب مردمی است‪،‬‬ ‫انقالبی که با تاسی به‬ ‫ارزش های واالی الهی سامان‬ ‫یافته و فرزندانی اینچنین‬ ‫دلباخته حضرت دوست و‬ ‫عاشقانی چنین محو جمال ازلی‬ ‫که در عرصه های خدمت به‬ ‫خلق پیشتاز و ارزوی نهایی‬ ‫خویش را جانبازی در راه‬ ‫محبوب و شهادت را نهایت‬ ‫ارزوی خویش می دانند‬ ‫جنگ های ‪ 33‬روزه ح��ز ب اهلل قهرمان و ‪ 22‬روزه‬ ‫حماس که مقدمه حرکت بیداری اسالمی در منطقه‬ ‫است‪ ،‬دانس��ت‪ .‬این س��رباز جان بر کف اسالم و‬ ‫والیت و عاش��ق راه حضرت ام��ام خمینی (ره) و‬ ‫مرید صادق حضرت امام خامنه ای (مدظله العالی)‬ ‫پس از انجام این خدمات بسیار اثر بخش و با برکت‬ ‫سر از پا نشناخته‪ ،‬به دنبال کشف مرزهای نو برای‬ ‫پاسداری از انقالب اس�لامی و نظام والیی حاصل‬ ‫از ان بود‪ ،‬بنابراین با وجود عرضه مس��ئولیت های‬ ‫مهم در صدر نیروهای مس��لح‪ ،‬او خدمت خالصانه‬ ‫بدون عناوین دنیایی و نشان در گمنامی را در جهاد‬ ‫خودکفایی س��پاه انتخ��اب ک��رد‪ .‬و در این عرصه‬ ‫پر اخالص دس��تاوردهای ش��گرفی که قلم از بیان‬ ‫ان قاصر اس��ت و انش��اءاهلل ایندگان بدان خواهند‬ ‫پرداخت‪ ،‬به ملت بزرگ ایران تقدیم کرد‪ .‬فرزندان‬ ‫اینده ایران اس�لامی یقینا با رف��ع محدودیت های‬ ‫کنونی از بیان این دس��تاوردها‪ ،‬ق��دردان اقدامات‬ ‫این بنده مخلص خدا و س��ردار ب��زرگ جبهه های‬ ‫حق و دانشمند برجسته و گمنام صحنه های دفاع و‬ ‫پاسداری از امت اسالمی خواهند بود و او به عنوان‬ ‫یکی از ستارگان پرنور اسمان جهاد و شهادت الهام‬ ‫بخش رهپویان راه حقیقت خواهد بود‪.‬‬ ‫انفجار نور انقالب اسالمی که مبتنی بر پیام بعثت‪،‬‬ ‫فطرت های حق جو را به س��مت تعال��ی و معنویت‬ ‫دعوت ک��رد و هدف خویش را توس��ط من��ادی این‬ ‫انقالب رحمانی «خروج بندگان از اس��ارت طاغوت‬ ‫و سیر و سلوک نهایی انسان به سوی مکارم اخالق»‬ ‫اعالم کرد‪ .‬در انس��ان ها و جوامع انقالبی بس شکوه‬ ‫ایجاد کرد و دستاوردهای شگرفی به بشریت عرضه‬ ‫کرد که یکی از انها تربیت انسان های متعالی است‪.‬‬ ‫امروز انقالب اس�لامی برای بشریت الگوهایی‬ ‫چون سرلشکر ش��هید مهندس حس��ن تهرانی مقدم‬ ‫را می تواند عرضه کند که نمونه یک انس��ان موفق و‬ ‫متعالی در همه عرصه هاس��ت و این در حقیقت اوج‬ ‫کمال در یک انقالب مردمی است‪ ،‬انقالبی که با تاسی‬ ‫به ارزش های واالی الهی س��امان یافت��ه و فرزندانی‬ ‫اینچنین «دلباخته حضرت دوست و عاشقانی چنین‬ ‫محو جمال ازلی که در عرصه ه��ای خدمت به خلق‬ ‫پیش��تاز و ارزوی نهایی خویش را جانب��ازی در راه‬ ‫محبوب و شهادت را نهایت ارزوی خویش می دانند»‪.‬‬ ‫او در دهه والیت به همراه همرزمان پاکش به فرمایش‬ ‫موالیش حض��رت ام��ام خامنه ای عزی��ز اجر جهاد‬ ‫خویش را با ش��هادت گرف��ت و به ب��رادر و همرزم‬ ‫ش��هیدش علی که در دف��اع مقدس در کنار ش��هید‬ ‫عارف دکتر مصطفی چمران در اغاز جنگ تحمیلی‬ ‫به شهادت رسیده‪ ،‬پیوس��ت و بر عهد و پیمانی که با‬ ‫خدای خویش بس��ته بود با نثار خون پاکش ایستاد و‬ ‫سرافراز به ملکوت اعلی پیوست‪ .‬باشد که همرزمان‬ ‫او در این دوران پرفراز و نشیب و تاریخ ساز انقالب‬ ‫اسالمی زیر علم سرخ حسینی پرچمدار علوی انقالب‬ ‫اسالمی حضرت امام خامنه ای تداوم بخش راه پیروز‬ ‫او باشند و راه غدیر خم را از مس��یر عاشورا تا نیل به‬ ‫قیام نجات بخش بشریت حضرت حجت ارواحناله‬ ‫الفداء به پیش برند‪g .‬‬ ‫انشاء اهلل‬ ‫حاج حسن‬ ‫مقدم در این‬ ‫عکس نفر ششم از‬ ‫سمت راست بین‬ ‫نفرات ایستاده‬ ‫است‬ ‫مردم دار بود‪،‬روحیه لطیفی داشت‬ ‫خاطرات کریم صفایی از شهید حسن مقدم‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫‪7‬‬ ‫ارتباط دوستانه شما با شهید حسن مقدم از چه‬ ‫زمانی شروع شد؟‬ ‫‪ l‬من در ورزش با حاج حس��ن اشنا شدم‪.‬‬ ‫حاج حس��ن در واقع یک ورزش��کار بود و ورزش‬ ‫سر اغاز دوس��تی ما ش��د وکم کم جذب اخالق و‬ ‫روحیه جوانمردی اش ش��دم‪ ،‬طوری که او یکی از‬ ‫صمیمی تریندوستانمشد‪.‬‬ ‫چه خصوصیت اخالقی حاج حسن‪ ،‬شما را‬ ‫جذب خود کرد؟‬ ‫‪ l‬فقط من جذب اخالقش نش��دم‪ .‬هرکس‬ ‫یک بار با او هم کالم می شد به این باور می رسید که‬ ‫دوس��ت دارد بار دیگر او را ببیند و با او صحبت کند‪.‬‬ ‫صحبت هایش همیشه با برهان ودلیل بود‪ .‬اگر درباره‬ ‫موضوعی اطالعی نداش��ت در ان ورود نمی کرد ‪ ،‬از‬ ‫اطالعاتوعلمدیگراناستفادهمی کرد‪.‬مشورتکردن‬ ‫بادیگرانواستفادهازخرد جمعیمهمترینخصوصیت‬ ‫اخالقی اش بود که هیچ وقت ان را ترک نکرد‪ ،‬نه زمانی‬ ‫که کنار ما در سالن ورزشی فوتبال بازی می کرد و در‬ ‫زمانیکهدرپست هایحساسفعالیتداشت‪.‬دریک‬ ‫کالمجوانمردبود‪.‬‬ ‫بیشترباچهکسانیمشورتمی کرد؟‬ ‫‪ l‬اخ�لاق خ��وب او ای��ن بود که ب��ه همه‬ ‫احترام می گذاش��ت‪ .‬همیشه دوس��ت داشت همه‬ ‫را دور هم جم��ع کند و ای ده ها و تفک��رات اطرافیان‬ ‫را بش��نود‪ .‬کار تیم��ی را می پس��ندید ودر اکث��ر‬ ‫مواق��ع ب��ا مش��ورت دوس��تانه و ش��نیدن نظرات‬ ‫اطرافی��ان تصمی��م می گرف��ت و بای��د بگویم که‬ ‫حاج حس��ن خود بهترین ایده پر داز ب��ود و پر بود از‬ ‫نواوری و تصمیمات تازه که همیش��ه همه را مات‬ ‫خودمی کرد‪.‬‬ ‫باشماهممشورتمی کرد؟‬ ‫افتاب‬ ‫امنه سلیمانی‬ ‫‪ l‬باید بگویم من بیشتر با او مشورت و از تفکرات‬ ‫حاج حسن استفاده می کردم‪ .‬انقدرخوش فکر بود که در‬ ‫بسیاریازاموربهسراغشمی رفتموبااوصالحومشورت‬ ‫می کردم‪ .‬افق دید من اگر‪ 100‬ب��ود‪ ،‬افق دید او‪ 1000‬بود‪.‬‬ ‫همیشه دنبال نواوری بود و عمیق به مسائل نگاه می کرد‪.‬‬ ‫همیشه برتر فکر کردن را به دوستانش یاد اوری می کرد و از‬ ‫اید هاینوهماستقبالمی کردحتیاگراینایدهازذهنفردی‬ ‫کهبهلحاظمسئولیتیومقامی همازاوپایین تربود‪.‬‬ ‫اخرین باری که با او مش��ورت کردید چه زمانی‬ ‫بود؟‬ ‫‪ l‬اخرین را یاد ندارم‪ .‬با او زیاد مشورت می کردم‪.‬‬ ‫اما اولین بار را به یاد دارم‪ ،‬این موضوع مربوط به سال های‬ ‫‪ 75‬و‪ 76‬می ش��ود که طرح راه اندازی رقابت های فوتبال‬ ‫پیشکس��وتان را مطرح کردم‪ .‬این اولین کار ورزشی من‬ ‫با حاج حس��ن مقدم بودم که بس��یار هم مورد توجه قرار‬ ‫گرفت‪ .‬از‪ 16‬تیم دعوت کردیم تا در این رقابت ها حضور‬ ‫داشته باش��ند‪ .‬به مناس��بت عید س��عید غدیر خم شعار‬ ‫رقابت هایخود را با عنوان (علی م عالحق و حق مع العلی )‬ ‫قراردادیم‪.‬زمانیکهطرحراه اندازیاینمسابقاتراباحسن‬ ‫درمیانگذاشتمبسیارپسندیدوحمایتهمه جانبهخودرا‬ ‫اعالمکرد‪،‬می خواستاینمسابقاتبهبهتریننحومعرفی‬ ‫بشودوادامهدارباشد‪.‬برنامهدونفرهمنوحاجحسنمورد‬ ‫استقبالخوبیقرارگرفت‪.‬سال هایبعدهماینمسابقات‬ ‫برگزار شد اما شیرینی که اولین دوره ان داشت دیگر تکرار‬ ‫نشد‪ .‬برای اولین بار بزرگان سال های دور فوتبال را دور هم‬ ‫جمعویادوخاطرهگذشتهراتکرارکردیم‪.‬‬ ‫در سال های بعد همحاج حسن در این برنامه بود؟‬ ‫‪ l‬تا چند س��ال بعد هم حضور داش��ت‪ .‬او عضو‬ ‫هیات مدیره فوتبال شد و پس از ان به هیات کوهنوردی‬ ‫رفت‪ .‬بعد مش��غله های کاریش انقدر زیاد شد که بیشتر‬ ‫وقتشرامی گرفتاماازنظراتشهمیشهاستفادهمی کردیم‬ ‫وماهمچناندرکنارهمبودیم‪.‬مندربرنامه هایکوهنوردی‬ ‫ایشان و اوهم در رقابت های فوتبال گهگاه حضور داشتند‪.‬‬ ‫در سال اولی که فدراسیون تیرو کمان را هم راه اندازی کردم‬ ‫اوجزوهیاترئیس هبود‪.‬‬ ‫حاجحسنبه عنوانورزشکارهمفعالیتداشت؟‬ ‫‪ l‬بله‪ .‬او بازیکن چابکی بود و خیلی خوب فوتبال‬ ‫بازی می کرد‪ .‬در برنامه های کوهنوردی هم حضور فعالی‬ ‫داشت‪ .‬زمانی که به کوهنوردی رفت اولین همایش بزرگ‬ ‫کوهنوردی را برگزار کرد که در ان پنج هزار کوهنورد قله‬ ‫دماوند را فتح کردند‪ .‬خود او زودتر از همه در محل حاضر‬ ‫شد‪.‬شادابیاوبههمهروحیهمی دادوازاوانگیزهمی گرفتیم‪.‬‬ ‫خاطره خاص ورزشی از او به یاد دارید؟‬ ‫‪ l‬تماملحاظاتیکهباحاج حسنمی گذشتبرایم‬ ‫خاطره است‪ .‬همیشه به یاد دارم وقتی برنامه کوهنوردی ‬ ‫ترتیب م��ی داد اولین فردی بود ک��ه در محل قرار حاضر‬ ‫می شدوبهانتظاردیگرانمی ماندوهیچوقتبد قولینکرد‪.‬‬ ‫برنامه زیارت عاشورایش هم همیشه به راه بود‪ .‬در سرمای‬ ‫کوهستانرویصخره ایمی نشستوباصدایسوزناکی‬ ‫زیارت عاشورا می خواند‪ .‬یک بار به او گفتم‪« :‬حاجی اینجا‬ ‫جای زیارت عاشوراس��ت در باالی کوه و در سرمایی که‬ ‫تحملش بسیار سخته؟» در پاس��خ گفت‪« :‬کریم همه جا‬ ‫متعلقبهاینخانداناستوهمهجابایدیاداینخاندانبود‬ ‫حتی در باالی کوه‪».‬‬ ‫تکهکالمخاصشچهبود؟‬ ‫‪ l‬تکه کالم خاصی نداشت اما یک جمله در تمام‬ ‫صحبت هایش بود و ان اینکه همیشه صحبت هایش را با‬ ‫صلواتبرحضرتزهرا (س)شروعمی کرد‪،‬امکاننداشت‬ ‫این جمله را فراموش کند‪ .‬عالقه خاصی به خانم حضرت‬ ‫زهرا(س)داشتندوهمیشهازایشانمددمی خواستند‪،‬خود‬ ‫را مدیون حضرت می دانستند و همیشه به ایشان توسل‬ ‫می جستند‪.‬‬ ‫خصوصیتاخالقیکهبهانمعروفبودند؟‬ ‫‪ l‬برای او فقیر و غنی‪ ،‬رئیس و مرئوس‪ ،‬سردار و‬ ‫سربازفرقینداشت‪،‬همهرابهیکچشممی دید‪.‬مرد مداربود‬ ‫و روحیه لطیفی داشت‪ ،‬به درجه دنیوی افراد نگاه نمی کرد‪،‬‬ ‫مالکش تقوا بود و این منش رفتاریش زبانزد‪ .‬با کوچک و‬ ‫بزرگهم کالممی شدوطوریبرخوردمی کردکهاطرافیان‬ ‫بااوارتباطنزدیکیپیدامی کردند‪.‬یکباربههمراهچندنفر‬ ‫از دوستان برایش برنامه ای چیدیم که به محض اینکه از در‬ ‫اتاق وارد بش��ود او را خیس کنیم‪ .‬این کار را انجام دایم‪ ،‬او‬ ‫نه تنها خم به ابرو نیاورد بلکه با خوشرویی و خنده گفت‪:‬‬ ‫«ضمن اینکه نامردید و چند نفری برایم نقش��ه کشیدید‬ ‫خیلی هم شجاع هستید‪ ».‬همیشه این طور بود؛ خوشرو و‬ ‫‪77‬‬ ‫افتاب‬ ‫خوشبرخورد‪.‬‬ ‫به عنوان یک دوست از کدام خصوصیت او‬ ‫الگو برداری کردید؟‬ ‫‪ l‬خصوصیتی که س��عی می کنم مثل حاج‬ ‫حسن به ان رفتار کنم‪ ،‬نماز اول وقت است‪ .‬یک بار‬ ‫یاد ندارم که حسن نمازش به تاخیر بیفتد‪ .‬چند دقیقه‬ ‫قبل از اذان خود را برای نماز اماده می کرد‪ ،‬همیشه‬ ‫وضو داشت‪ ،‬مهم ترین الگو برداری ام از ایشان این‬ ‫است که دائم الوضو باشم‪ .‬اگرچه مثل حسن بودن‬ ‫خیلی سخت است‪.‬‬ ‫ارتباط دوستانه تان پس از اینکه ایشان در سپاه‬ ‫حضور داش��تند همچنان مثل گذشته ادامه‬ ‫داشت؟‬ ‫‪ l‬به دلیل مش��غله کاری ایشان‪ ،‬زیاد فرصت‬ ‫نمی کردیمهمدیگرراببینیم‪.‬بعضیاوقاتچندماهی‬ ‫او را نمی دیدم اما دراولین فرصتی که فراهم می ش��د‬ ‫همدیگر را مالقات می کردیم‪ .‬خیلی دوست داشت‬ ‫ارتباط های دوستانه اش حفظ شود اما ماموریت ها و‬ ‫مسئولیتسنگینیکهبرعهدهداشتاینفرصت هارا‬ ‫می گرفتوهمیشهمی گفت‪«:‬مادوراننزدیکهستیم‬ ‫نه نزدیکان دور‪ ».‬حاال او از ما دور شده اما هنوز نزدیک‬ ‫چوندرقلبمانخانهکردهاست‪.‬‬ ‫در صحبت های دوس��تانه از زبان��ش درباره‬ ‫شهادتچیزیشنیدهبودید؟‬ ‫‪ l‬ارزوی شهادت را همیشه داشت‪ .‬شهادت‬ ‫برازنده اش بود‪ .‬جالب است چند وقت پیش در یکی‬ ‫از س��خنرانی هایش او را مالقات کردم‪ ،‬پس از پایان‬ ‫سخنرانیهمدیگررادراغوشگرفتیمواوبهمنگفت‬ ‫شاید این اخرین باری باشد که همدیگر را می بینیم و‬ ‫مدامازرفتنمی گفت‪.‬دقیقاهمچنیناتفاقیرادررابطه‬ ‫بااخرینمالقاتمباشهیداحمدکاظمی تجربهکردم‪.‬پنج‬ ‫روزقبلازشهادتشهیدکاظمی موقعخداحافظیبه‬ ‫منگفت؛شایدهمدیگررادیگرنبینیم‪.‬حاالمعنیاین‬ ‫شاید ها را می فهمم و منظور این دو شهید را از اخرین‬ ‫دیداردرکمی کنم‪.‬‬ ‫از مسئولیت سنگین شهید مقدم گفتید‪ .‬این‬ ‫مسئولیت هارابیشترتوضیحمی دهید؟‬ ‫‪ l‬درباره مسئولیت های نظامی ایشان خیلی‬ ‫اگاهی ندارم و در این موارد خیلی با هم گفت وگو‬ ‫نمی کردیم‪ .‬اما یک موضوع را با یقین کامل می گویم‬ ‫که ایران یکی از نخبگانش را از دست داد‪ .‬او یکی‬ ‫از نخبگان جهان بود‪ .‬افتخاری که شاید دیگر تکرار‬ ‫نش��ود‪ ،‬یک مدل فوق العاده در کار خودش با افق‬ ‫دید بس��یار وس��یع‪ .‬تاثیر نبودن حاج حسن مقدم‬ ‫را به زودی درک خواهیم ک��رد‪ .‬به لحاظ اخالقی‪،‬‬ ‫مدیریتی‪ ،‬تفکر و نو اندیشی مهره ای بسار قوی را از‬ ‫دست دادیم‪ .‬فردی که برای رضای خدا تمام منافع‬ ‫شخصی اش را زیر پا می گذاشت و تا سر حد مرگ‬ ‫پیش می رفت تا ان امر اتفاق بیفتد‪.‬‬ ‫زمانی که خبر شهادت حاج حسن را شنیدید‬ ‫چهواکنشینشاندادید؟‬ ‫‪ l‬این خبر نه تنها برای م��ن بلکه برای همه‬ ‫دوستان«حسن»سنگینبود‪.‬قلبمبهشدتدردگرفت‪.‬‬ ‫غم نبودنش دلم را می سوزاند‪ .‬هنوز هم نمی توانم این‬ ‫موضوع را هضم کنم که رفیق و هم پایم در کوهستان‪،‬‬ ‫دوست خوش فکرم که درگرفتن تصمیم های دشوار‬ ‫هموارهکنارمبود‪،‬دوستیکهمثلبرادردوستشداشتم‬ ‫دیگر وجود ندارد‪ .‬برای من حاج حسن همیشه زنده‬ ‫است چون انقدر از او درس گرفته ام که برای مابقی‬ ‫عمرهممی توانمازانهااستفادهکنم‪.‬اودورشدامابرای‬ ‫منهنوزهمنزدیکاست‪g.‬‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫‪78‬‬ ‫استراتژیست موشکی ایران‬ ‫نقش شهید مقدم در قدرت بازدارندگی ایران‬ ‫سردار سعادتی‪ /‬از فرماندهان دفاع مقدس‬ ‫‪6‬‬ ‫درباره کسی باید سخن بگویم که از هوش باالی‬ ‫نظامی و البته اخالص و تقوا در عمل برخوردار بوده‬ ‫است‪ .‬کس��ی که یکی از نخبگان عرصه دفاع از میهن‬ ‫اسالمی بود‪ .‬سردار حس��ن مقدم‪ ،‬کسی که خضوع و‬ ‫تواضعش را هیچ گاه از یاد نمی برم‪ .‬سردار حسن مقدم‬ ‫یکی از نخبگان نظامی ایران بود که به برکت انقالب‬ ‫اسالمی در مدرسه امام خمینی(ره) رشد یافته بود‪ .‬در‬ ‫واحد موش��کی و قبل تر از ان توپخانه سپاه خدمات‬ ‫بس��یاری انجام داد و در توس��عه یگان توپخانه و بعد‬ ‫موشکی نقش اساس��ی و اصلی را داشت‪ .‬بی شک او‬ ‫بنیانگذار واحد توپخانه و موش��کی سپاه بود و یکی‬ ‫از بزرگ ترین طراحان این صنعت به شمار می رفت‪.‬‬ ‫اولین شاهکار شهید حسن مقدم‪ ،‬روزی بود که بغداد‬ ‫را زد‪ ،‬به این صورت که عراق بمباران ش��دیدی را با‬ ‫میگ ‪ 25‬انجام می داد یعنی مناطق مسکونی و نظامی‬ ‫را با میگ ‪ 25‬ک��ه دارای ویژگی ه��ای منحصر به فرد‬ ‫پرواز در ارتفاع باال و س��رعت ‪ 650‬متر در ثانیه بود‪،‬‬ ‫تهران را می زد‪ ،‬اما روزی که برادران واحد موش��کی‬ ‫سپاه با موشک اس��کات بغداد را زدند‪ ،‬رژیم بعث در‬ ‫یک شوک بزرگ نظامی فرو رفت‪ .‬انان هیچ وقت فکر‬ ‫نمی کردند ایران بتواند با توان موش��کی که در اختیار‬ ‫دارد بغداد را بزند‪ .‬این اتفاق با حسن عمل حسن مقدم‬ ‫و بچه هایش صورت گرفت‪ .‬شاید به همین دلیل بود‬ ‫که عراق بعد از ان به طور یکطرفه حمله موشکی را به‬ ‫تهران و شهرهای مختلف انجام داد که در بسیاری از‬ ‫موارد در زدن اهداف خود ناموفق بود‪.‬‬ ‫اتفاقا اینجا هم یک شاهکار از حسن مقدم می بینیم‪.‬‬ ‫جایی که او برخالف عراقی ه��ا که بدون در نظر گرفتن‬ ‫اصول انسانی هر جا را که دلشان می خواست می زدند‪،‬‬ ‫حسن مقدم و نیروهای تحت امرش در اقدام متقابل مراکز‬ ‫حساس نظامی یا عملیاتی را مورد هدف قرار می دادند‪.‬‬ ‫س��ردار حس��ن مقدم در راه اندازی تشکیالت‬ ‫موشکی سپاه بسیار خوب عمل کرد و در واقع شاید او‬ ‫بود که با دانش و نبوغی که در اختیار داشت توانست‬ ‫مس��اله افزایش توان موش��کی ایران را به عنوان یک‬ ‫دکترین نظامی در تمام دولت ها مورد توجه قرار دهد‪.‬‬ ‫اتفاقا این یک مساله بسیار مهم است‪ ،‬چرا که با توجه‬ ‫به تحریم هایی که جمهوری اس�لامی ایران توس��ط‬ ‫دولت های غربی متوجه اش بود و در مس��اله قدرت‬ ‫بازدارندگی دشمن‪ ،‬حسن مقدم طراحی بسیار خوبی‬ ‫انجام داد چرا که امروز در دکترین نظامی منطقه‪ ،‬ایران‬ ‫به عنوان قدرت اول منطقه‪ ،‬قدرت بازدارندگی بسیار‬ ‫زیادی دارد و هیچ یک از کشورهای پیرامونی منطقه‬ ‫از ترکیه تا عراق‪ ،‬پاکستان‪ ،‬افغانستان‪ ،‬شمال و جنوب‬ ‫نمی توانند در حالت محال به ایران حمله کنند‪.‬‬ ‫نقش و عمل سردار حس��ن مقدم در این مساله‬ ‫بسیار مهم است چرا که او توانست با طراحی درست‬ ‫قدرت بازدارندگی جمهوری اسالمی ایران را افزایش‬ ‫دهد‪ .‬این مس��اله باعث ش��د ام��روز برخالف تصور‬ ‫بس��یاری‪ ،‬قدرت موشکی جمهوری اس�لامی ایران‬ ‫افزایش چشمگیری داشته باش��د‪ .‬جدا از اتفاق های‬ ‫خوب این مس��اله‪ ،‬یک نکته ظریف و مهم نیز در ان‬ ‫وجود دارد‪ ،‬چه انکه با این طراحی هزینه تسلیحاتی‬ ‫امریکا و اس��رائیل رو به افزایش گذاشته شد‪ .‬همین‬ ‫طرح س��پر موش��کی اس��رائیل و س��امانه پاتریوت‬ ‫امریکا در منطقه متاثر از قابلیت های موش��کی ایران‬ ‫است‪ .‬این نش��ان دهنده ان اس��ت که انها پذیرفته اند‬ ‫جمهوری اسالمی یک قدرت منطقه ای و فرامنطقه ای‬ ‫است‪ .‬با حسن تدبیر و عمل سردار شهید حسن مقدم‬ ‫نه تنها در این بخش بعد از جنگ قفل نکردیم و ساکن‬ ‫نشدیم بلکه مسیر توسعه و بازس��ازی رو به جلو بود‬ ‫و این مس��اله با توجه به ایده های طراحی حسن مقدم‬ ‫شکل گرفت‪.‬‬ ‫به نظرم در یک بعد ش��خصیتی حسن مقدم نیز‬ ‫باید تنها سربازها و نیروهای او س��خن بگویند و ان‬ ‫روحیه متانت‪ ،‬افتادگی و تواضع بس��یار زیادش بود‪.‬‬ ‫او بسیار انس��انی رفتار می کرد و جایگاه ویژه ای نزد‬ ‫نیروهای تحت امرش داشت‪ .‬به قول بچه های تهران‪،‬‬ ‫خاکی بود و روحیه بسیجی وار خود را در زمان جنگ‬ ‫حفظ کرده بود‪ .‬هیچگاه حاضر نشد وارد حوزه های‬ ‫غیرتخصصی اش شود‪ .‬سربازها و درجه دارهای حسن‬ ‫مقدم باید بگویند او چه فرمانده خوبی بود‪g .‬‬ ‫‪1‬‬ ‫پرون��ده عضوی��ت فلس��طین در س��ازمان‬ ‫ملل متحد ب��ا اعالم نظر منف��ی کمیته عضو گیری‬ ‫ش��ورای امنی��ت در نخس��تین گام به بن بس��ت‬ ‫رسید‪ .‬کمیته بررسی درخواس��ت های مربوط به‬ ‫عضویت ش��ورای امنیت از عدم اجماع اعضای‬ ‫این کمیت��ه درخص��وص پذیرش درخواس��ت‬ ‫عضوی��ت کش��ور فلس��طین در س��ازمان مل��ل‬ ‫خب��ر داد و بدین ترتی��ب امیدهای تش��کیالت‬ ‫خودگردان برای استقرار کش��ور جدید فلسطینی‬ ‫به س��وی نا امیدی حرکت کرد‪ ،‬این در حالی است‬ ‫که پی��ش از ارجاع پرونده فلس��طین به ش��ورای‬ ‫امنیت س��ازمان ملل برخی گروه های فلس��طینی‬ ‫مانن��د حماس و جهاد اس�لامی به ش��دت با این‬ ‫پرونده مخالفت کرده و در ای��ران نیز رهبرمعظم‬ ‫انقالب با اعالم طرح «از نهر ت��ا بحر» تاکید کرده‬ ‫بودند که تشکیل کشور فلسطینی در محدوده ای‬ ‫کوچکتر که مردود اس��ت‪ .‬در گ��زارش صادره از‬ ‫نشس��ت کمیته بررسی درخواس��ت های مربوط‬ ‫به عضویت فلسطین در ش��ورای امنیت که هفته‬ ‫گذشته منتشر شد‪ ،‬امده اس��ت‪« :‬اعضای شورای‬ ‫امنیت درخصوص درخواس��ت طرف فلسطینی‬ ‫برای عضویت در سازمان ملل به اجماع نرسیدند‪».‬‬ ‫در ادامه این گزارش امده است‪« :‬این کمیته برای‬ ‫بررس��ی این موضوع چندین بار نشس��ت برگزار‬ ‫کرد‪ ،‬اما مواضع اعضای این کمیته با یکدیگر در تضاد‬ ‫اس��ت‪».‬پترویچ‪ ،‬نماینده المان در سازمان ملل عنوان‬ ‫داش��ت‪ «:‬اکثریت اعضا با پذیرش درخواست طرف‬ ‫فلسطینی موافق نیستند‪ .‬معتقدیم که فلسطینی ها باید‬ ‫گزینه های پیش روی خود را بررسی کرده و در اقدامات‬ ‫خود در این زمینه بازنگری کنند‪ ».‬سوزان رایس‪ ،‬سفیر‬ ‫امریکا در س��ازمان ملل نی��ز عنوان داش��ت‪« :‬امریکا‬ ‫پیش تر موضع اشکار خود را در این زمینه اعالم کرده‬ ‫بود‪ ،‬فلسطینی ها باید تصمیم خود را در این خصوص‬ ‫بگیرند‪.‬این کمیته گزارشی را تنظیم و تایید کرده که تنها‬ ‫حاکی از اختالفات عمیق در این شورا برای عضویت‬ ‫کامل فلسطینی هاس��ت و هیچ توصی��ه خاصی برای‬ ‫حل این اختالف و پذیرش درخواس��ت فلسطینی ها‬ ‫ندارد‪ .‬اقدام بعدی بستگی به فلس��طینی ها دارد که ایا‬ ‫طی هفته ها و ماه های اینده دوباره درخواست خود را‬ ‫برای عضویت کامل در ش��ورای امنیت مطرح کنند یا‬ ‫تنها راضی شوند وضعیت خود را به عنوان کشور ناظر‬ ‫غیر عضو در سازمان ملل ارتقا دهند‪ .‬اگرچه بحث ها بر‬ ‫این موضوع متمرکز بود که ایا فلسطینی ها واجد شرایط‬ ‫عضویت هستند یا نه‪ ،‬دیپلمات ها گفتند که این تصمیم‬ ‫برای خیلی از کشورها‪ ،‬در نهایت یک تصمیم سیاسی‬ ‫بود‪ ».‬خوزه فیلیپه مورائس کابرال‪ ،‬نماینده پرتغال بعد‬ ‫از جلسه این کمیته گفت‪« :‬شورای امنیت این گزارش‬ ‫را دریافت می کند و هر گونه ابتکار عملی در این زمینه‬ ‫افتاب‬ ‫عدم توافق میان اعضای کمیته عضویت شورای امنیت برای پذیرش فلسطین‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫بازگشت به مقاومت‬ ‫را بررس��ی خواهد کرد‪ ».‬از انجا ک��ه امریکا گفته بود‬ ‫درخواست فلس��طینی ها را وتو می کند‪ ،‬فلسطینی ها‬ ‫هیچ گاه انتظار نداش��تند بتوانند نظ��ر موافق اعضای‬ ‫ش��ورای امنیت را جلب کنند‪ .‬اما انها امیدوار بودند ‪۹‬‬ ‫رای الزم برای تصویب یک قطعنامه را به دست اورند‬ ‫و مشخص شود که امریکا مانع اصلی در راه عضویت‬ ‫انهاست‪.‬‬ ‫اگرچه کش��ورهای اروپایی عضو شورای امنیت‬ ‫از طرح فلس��طینی ها طرفداری می کنند‪ ،‬در عین حال‬ ‫با نگرانی های امریکا در این مورد هم داستان هستند که‬ ‫تقاضای فلسطینی ها ممکن اس��ت به احیای مذاکرات‬ ‫صلح با اسرائیل لطمه بزند و خش��ونت ها را در منطقه‬ ‫شعله ور کند‪ .‬این مذاکرات تحت رهبری امریکا صورت‬ ‫گرفته است‪ .‬محمود عباس‪ ،‬رئیس تشکیالت خودگردان‬ ‫فلسطینی در ماه سپتامبر تقاضای عضویت در سازمان‬ ‫ملل به عنوان یک کشور مستقل را به این سازمان تحویل‬ ‫داد‪.‬س��ه هفته قبل‪ ،‬اعضای س��ازمان اموزشی ‪ ،‬علمی‬ ‫ و فرهنگی ملل متحد (یونس��کو) در نشست خود در‬ ‫پاریس به عضویت تش��کیالت خودگردان فلسطینی‬ ‫به عنوان عضو کامل این نهاد وابس��ته به س��ازمان ملل‬ ‫رای مثبت دادند‪ .‬در رای گیری یونس��کو‪ ۱۰۷ ،‬کشور‬ ‫به نفع عضویت فلسطینی ها‪ ۱۴ ،‬کش��ور رای منفی و‬ ‫‪ ۵۲‬کشور هم رای ممتنع دادند‪.‬تقریبا تمام کشورهای‬ ‫عربی‪ ،‬امریکای التین‪ ،‬افریقایی و اسیایی به عضویت‬ ‫فلسطینی ها رای مثبت دادند‪ .‬فرانسه بر خالف انکه قبال‬ ‫در مورد این اقدام فلس��طینی ها ابراز تردید کرده بود‪ ،‬به‬ ‫عضویت فلسطینی ها رای مثبت داد‪ .‬بریتانیا و ژاپن رای‬ ‫ممتنع دادند‪ .‬اسرائیل‪ ،‬امریکا‪ ،‬استرالیا‪ ،‬کانادا و المان هم‬ ‫از جمله کشورهایی هستند که رای منفی دادند‪ .‬اسرائیل‬ ‫در واکنش به اقدام یونسکو گفت این مساله به فرصت ها‬ ‫برای ازس��رگیری مذاکرات صلح خاورمیانه اس��یب‬ ‫‪79‬‬ ‫افتاب‬ ‫می رساند و اعالم کرد که پرداخت ساالنه منابع مالی به‬ ‫یونسکو را متوقف می کند‪ .‬امریکا هم گفت که پرداخت‬ ‫کمک های مالی به یونسکو را لغو می کند‪ .‬این کمک های‬ ‫مالی حدود ‪ ۶۰‬میلیون دالر ارزش داشت‪.‬‬ ‫در همین حال محمود عباس در جریان س��فرش‬ ‫به تونس تاکید کرد که حتی اگر فلس��طین به عضویت‬ ‫س��ازمان ملل درای��د مذاکرات با رژیم صهیونیس��تی‬ ‫ادامه خواهد داشت و فلسطینی ها خواهان همزیستی‬ ‫مسالمت امیز با این رژیم هستند!‬ ‫به گ��زارش خبرگزاری وفای فلس��طین‪ ،‬محمود‬ ‫عباس‪ ،‬رئی��س تش��کیالت خودگردان فلس��طین در‬ ‫کنفرانس خبری بع��د از دیدار با ف��واد المبزع‪ ،‬رئیس‬ ‫موقت جمهوری تونس در پایتخت این کشور عنوان‬ ‫داش��ت‪« :‬ما در این دیدار درخصوص اقدامات طرف‬ ‫فلسطینی برای عضویت کشور فلسطین در سازمان ملل‬ ‫و اقداماتی که قرار است در شورای امنیت درخصوص‬ ‫عضویت این کشور صورت بگیرد‪ ،‬بحث و تبادل نظر‬ ‫کردیم‪ ».‬وی در ادامه افزود‪« :‬ما مصمم هستیم تا کشور‬ ‫فلسطین به عضویت کامل سازمان ملل دست یابد‪ .‬ما‬ ‫با رئیس موقت جمه��وری تونس درخصوص تجربه‬ ‫دموکراتیک اخیر این کش��ور و انقالب تونس بحث و‬ ‫تبادل نظر کردیم‪ ».‬عباس همچنین عنوان داش��ت‪« :‬ما‬ ‫به ملت تونس به خاطر این دستاورد بزرگ که حق انها‬ ‫بود تبریک می گوییم‪ ».‬وی در ادامه اف��زود‪« :‬ما در این‬ ‫دیدار درخصوص مذاکرات با اس��رائیل در چارچوب‬ ‫تالش های کمیته چهارجانبه صلح برای ازس��رگیری‬ ‫مذاکرات بر اساس توقف شهرک سازی ها رایزنی کردیم‪».‬‬ ‫عباس همچنین عنوان داش��ت‪« :‬ما معتقدیم که‬ ‫توقف شهرک سازی ها و پایبندی به قوانین بین المللی‬ ‫دو ش��رط اصلی برای ازس��رگیری مذاکرات مستقیم‬ ‫اس��ت‪ ».‬وی در ادامه افزود‪« :‬ما همچنین درخصوص‬ ‫روند اش��تی ملی فلس��طین بحث و تبادل نظر کردیم‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫ما تالش های خود را برای امضای س��ند اش��تی ملی‬ ‫فلس��طین از مدت ها قبل اغاز کردی��م و به تالش های‬ ‫خود برای تکمیل ای��ن روند ادام��ه می دهیم‪ ».‬عباس‬ ‫همچنین عنوان داش��ت‪« :‬فکر نمی کن��م اقدام طرف‬ ‫فلس��طینی این بار برای عضویت کش��ور فلسطین در‬ ‫س��ازمان ملل موفقیت امیز باش��د اما ب��ه تالش های‬ ‫خ��ود در این زمینه ادام��ه خواهی��م داد‪ ».‬وی در ادامه‬ ‫افزود‪« :‬عضویت کش��ور فلس��طین در س��ازمان ملل‬ ‫به هیچ وجه ب��ا روند مذاکرات تضاد ن��دارد حتی اگر‬ ‫این عضویت به دست اید ما به مذاکره با اسرائیل ادامه‬ ‫می دهیم چرا که مس��اله ما با اس��رائیل در سازمان ملل‬ ‫حل و فصل نمی شود بلکه بر س��ر میز مذاکرات حل‬ ‫و فصل می ش��ود‪ ».‬عباس همچنین تاکید کرد‪« :‬کشور‬ ‫فلس��طین باید در مرزهای س��ال ‪ 1967‬ب��ه مرکزیت‬ ‫قدس تش��کیل ش��ود‪ ».‬وی در ادامه اف��زود‪« :‬رفتن به‬ ‫س��ازمان ملل به معنی مقابله با هیچ کش��وری به ویژه‬ ‫امریکا نیست چرا که ما روابط دوستانه ای با این کشور‬ ‫داریم اما در برخی زمینه ه ا ترجیح می دهیم از راهکار‬ ‫دیپلماتیک استفاده کنیم‪ ».‬عباس همچنین عنوان داشت‪:‬‬ ‫«از امریکا می خواهیم تا نقش میانجی گر را به صورت‬ ‫جدی میان ما و اس��رائیل ایفا کند‪ ».‬وی در ادامه افزود‪:‬‬ ‫«امیدواری��م امریکا موضع خ��ود را در قبال عضویت‬ ‫کشور فلسطین در سازمان ملل و یونسکو تغییر دهد‪».‬‬ ‫عباس همچنین تاکید کرد‪« :‬گزینه انحالل تشکیالت‬ ‫خودگردان فلس��طین به هیچ وجه مطرح نیست و این‬ ‫مساله به نتایج روند عضویت کشور فلسطین در سازمان‬ ‫ملل مرتبط نمی ش��ود‪ ».‬وی در ادامه اف��زود‪« :‬رفتن به‬ ‫ی اس��ت البته باید شرایط در این‬ ‫غزه مساله بسیار مهم ‬ ‫منطقه به صورت خوبی فراهم ش��ود‪ .‬افزایش قدرت‬ ‫جریان های اسالم گرا در راس حکومت در کشورهای‬ ‫عربی بیانگر خواس��ت مردم این کشورهاس��ت‪ .‬انها‬ ‫مساله فلسطین را مس��اله ای محوری می دانند‪ ».‬رئیس‬ ‫امریکا در تعارض است‬ ‫حسین رویوران ‪ /‬کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫‪2‬‬ ‫پروسه تشکیل کشور مستقل فلسطینی در استانه‬ ‫راه با چالش هایی مواجه ش��د‪ .‬هفته گذش��ته کمیته‬ ‫بررسی درخواست های مربوط به عضویت شورای‬ ‫امنیت از عدم اجماع اعضای این کمیته درخصوص‬ ‫پذیرش درخواس��ت عضویت کش��ور فلسطین در‬ ‫س��ازمان ملل خبر داد‪ .‬این کمیته برای بررس��ی این‬ ‫موضوع چندین بار نشس��ت برگزار کرد‪ ،‬اما مواضع‬ ‫اعضای این کمیته ب��ا یکدیگر در تضاد ب��ود و البته‬ ‫اکثریت اعضا با پذیرش درخواست طرف فلسطینی‬ ‫موافق نبودند‪.‬‬ ‫ب��رای در دس��تور کار ق��رار دادن ط��رح‬ ‫محمود عباس‪ ،‬باید حداق��ل رای ‪ 9‬عضو از اعضای‬ ‫ش��ورای امنیت موافق یا ممتنع باش��د‪ .‬اما فلسطین ‪9‬‬ ‫رای الزم برای در دستور کار قرار گرفتن را به دست‬ ‫نیاورد‪ .‬لذا در این مرحله با این مشکل مواجه شدند و‬ ‫در شرایط کنونی فلسطینی ها احتماال از طریق مجمع‬ ‫عمومی سازمان ملل اقدام خواهند کرد‪.‬‬ ‫در اینده نیز ممکن اس��ت این ط��رح دوباره به‬ ‫شورای امنیت فرستاده شود‪ .‬این عدم اجماع به دلیل‬ ‫فش��ار های امریکا بر دیگر اعضا اتفاق افتاده اس��ت‪.‬‬ ‫امریکا به برخی کش��ور ها مانند بوسنی و هرزگوین‬ ‫فشار اورده اس��ت‪ .‬اگر این طرح در دستور کار قرار‬ ‫‪80‬‬ ‫می گرفت امریکا مجبور می ش��د از حق وتوی خود‬ ‫استفاده کند به همین دلیل با اعمال فشار بر دیگر اعضا‬ ‫مانع به جریان افتادن این طرح شد‪ .‬امریکا در استانه‬ ‫انتخابات اس��ت و به البی صهیونیست ها نیاز دارد و‬ ‫اس��رائیل با چنین فرایندی مخالف است‪ .‬اما استفاده‬ ‫از حق وتو با بسیاری از مقوله ها و موضع گیری های‬ ‫امریکا در تعارض اس��ت‪ .‬در امریکا هم بوش اعالم‬ ‫کرد که دولت فلس��طینی در ‪ 2005‬و ‪ 2008‬تشکیل‬ ‫می ش��ود و اوباما ه��م گفت ظرف یک س��ال دولت‬ ‫فلسطینی تشکیل می دهم‪ .‬اما اکنون به دالیل انتخاباتی‬ ‫از عملی کردن قول خود بازمانده است‪ .‬اکنون امریکا‬ ‫در تعارض است‪.‬‬ ‫در این ش��رایط اینده این طرح با چالش مواجه‬ ‫شده است‪ .‬اگرچه عقب نشینی برای عباس شکست‬ ‫اس��ت اما این موضوع بدین معنا نیس��ت که فرصت‬ ‫تشکیل کشور مستقل فلسطینی به پایان رسیده است‪.‬‬ ‫هر ش��ش ماه تعدادی از اعضای غیر دائمی ش��ورای‬ ‫امنیت عوض می ش��وند و با تغییر برخی از این اعضا‬ ‫ممکن است دوباره این درخواس��ت فرستاده شود‪.‬‬ ‫محمود عباس نیز اعالم کرده است که این درخواست‬ ‫را مرتبا به س��ازمان ملل خواهد فرس��تاد تا به بحث‬ ‫عضویت برسد‪.‬‬ ‫فلس��طین اکنون عضو ناظر در مجمع عمومی‬ ‫سازمان ملل است اما عباس احتماال برای عضویت به‬ ‫تشکیالت خودگردان فلس��طین همچنین تاکید‬ ‫کرد که تا ‪ 10‬روز اینده با خالد مشعل‪ ،‬رئیس دفتر‬ ‫سیاسی جنبش مقاومت اسالمی «حماس» دیدار‬ ‫خواهد کرد‪ .‬به گزارش مرکز اطالع رسانی فلسطین‬ ‫به نقل از منابع محلی تونس‪ ،‬عباس پس از دیدار با‬ ‫«الباجی قائد السبسی»‪ ،‬نخست وزیر جدید تونس‬ ‫تاکید کرد‪« :‬وقتی که ما به تونس می اییم‪ ،‬مس��ائل‬ ‫زیادی برای بحث و بررسی داریم که از مهمترین‬ ‫انها می توان به مناسبات دو جانبه اشاره کرد که ما‬ ‫عالقه زیادی به تقویت و تحکی��م انها داریم و از‬ ‫مسائل دیگر می توان مذاکرات سیاسی سازش را‬ ‫نام برد که به بن بست رسیده است و تالش می شود‬ ‫که در اینده نزدیک از سرگرفته شود‪ .‬مساله مراجعه‬ ‫طرف فلسطینی به شورای امنیت و سازمان علمی و‬ ‫فرهنگی و اموزشی سازمان ملل «یونسکو» نیز از‬ ‫دیگر مسائل مورد بحث است‪ ».‬وی افزود‪« :‬مسائل‬ ‫مورد توجه و منافع طرف فلسطینی که باید انها را به‬ ‫جلو سوق داد‪ ،‬از جمله دیگر این موارد است و من‬ ‫به نخست وزیر تونس نیز اعالم کردم که این مساله‬ ‫جزو اولویت های ماست و من تا ‪ 10‬روز اینده با‬ ‫تو گو خواهم کرد‪ ».‬مانع‬ ‫خالد مشعل دیدار و گف ‬ ‫تراشی امریکا و اسرائیل در مقابل پیشنهاد عضویت‬ ‫دولت فلسطین در س��ازمان ملل بیانگر این نکته‬ ‫است که گویا مساله فلس��طین و اسرائیل‪ ،‬راه حل‬ ‫دیپلماتیک ندارد و تالش های دولت خودگردان‬ ‫جز تلف شدن زمان حاصل دیگری برای فلسطینیان‬ ‫نداشته اس��ت‪ .‬تنها را مقابله با رژیم صهیونیستی‬ ‫مقاومت است که از سوی حماس در غزه دنبال می‬ ‫شود‪ .‬گویا محمود عباس وتشکیالتش که سال ها از‬ ‫مذاکره و مصالحه با دشمن سخن می گوینند باید‬ ‫از پشت میز مذاکره بلند شوند و کار را به طرفداران‬ ‫اندیشه مقاومت بسپارند‪g .‬‬ ‫عنوان دولت ناظر اقدام خواهد کرد‪ .‬اگر ‪ 50‬به عالوه‬ ‫یک رای ب��ه این طرح در مجمع عمومی داده ش��ود‪،‬‬ ‫فلسطین به عنوان دولت ناظر منصوب می شود‪ .‬اکنون‬ ‫‪ 126‬کشور دنیا فلس��طین را به رسمیت شناخته اند و‬ ‫این کش��ور ها مطمئنا به فلس��طین رای خواهند داد‪.‬‬ ‫مجموع کش��ور ها ‪ 193‬است و فلس��طین به رای ‪97‬‬ ‫کش��ور نیاز دارد و رای نگرفتن فلس��طینی ها به این‬ ‫مقدار دور از ذهن اس��ت‪ .‬کشور فلس��طینی از سال‬ ‫‪ 1988‬اع�لام موجودیت کرده اس��ت ام��ا هیچ گاه‬ ‫‪ 126‬کش��ور ب��ه ان رای نداده ان��د اما اکن��ون چنین‬ ‫رایی را درکنار خ��ود دارد و این نش��ان می دهد که‬ ‫روز به روز دولت فلس��طینی از مشروعیت باالتری‬ ‫در عرصه بین المللی برخوردار می شود‪ .‬روز به روز‬ ‫شناسایی کشور فلسطینی رو به گسترش است‪ .‬تنها‬ ‫در سال گذشته ‪ 12‬کشور امریکای التین به این جمع‬ ‫اضافه شدند‪ .‬ش��اید به دلیل ساختار ش��ورای امنیت‬ ‫شناسایی کشور فلس��طین با چالش مواجه شد اما در‬ ‫اینده ممکن است اتفاق های دیگری بیفتد‪.‬‬ ‫این راهکار نیاز به زمان دارد‪ .‬خیلی از گروه های‬ ‫فلسطینی بر این باورند که راهکار مقاومت‪ ،‬بهترین‬ ‫راهکار برای استیفای حقوق مردم فلسطین است در‬ ‫حالی که راهکار های سیاسی که ابومازن دنبال می کند‬ ‫به نتیجه نخواهد رسید‪ .‬به هر حال عباس اکنون این‬ ‫راه را رفته است و سعی می کند بر موانع به وجود امده‬ ‫غلبه کند‪ .‬ام��ا یک بحث دیگر وج��ود دارد و ان این‬ ‫است که ایا عضویت فلسطین در سازمان ملل اولویت‬ ‫جامعه فلسطینی است؟ ‪g‬‬ ‫عضویت ناظر؛ حداکثر دستاورد‬ ‫فلسطین در سازمان ملل‬ ‫محمود عباس چه هدفی را دنبال می کند؟‬ ‫محمد صادق الحسینی ‪ /‬کارشناس مسائل فلسطین‬ ‫‪3‬‬ ‫افتاب‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫هفته گذش��ته کمیته بررس��ی درخواست های‬ ‫مربوط به عضویت ش��ورای امنیت از ع��دم اجماع‬ ‫اعضای این کمیته درخصوص پذیرش درخواس��ت‬ ‫عضویت کشور فلسطین در سازمان ملل خبر داد‪ .‬پیش‬ ‫از این نی��ز پنج عضو اصلی ش��ورای امنیت مخالفت‬ ‫واضح و اش��کار خود را ب��ا عضویت فلس��طین در‬ ‫س��ازمان ملل اعالم کرده بودند‪ ،‬پنج عضوی که تاثیر‬ ‫زیادی ب��ر ارای دیگر اعض��ا دارند‪ .‬تاثی��ر ارای این‬ ‫پنج عضو به خصوص در مورد مس��اله فلسطین نمود‬ ‫بیشتری پیدا می کند‪ ،‬چرا که اگر این اعضا عضویت‬ ‫فلسطین در سازمان ملل را بپذیرند در عمل عضویت‬ ‫رژیم صهیونیس��تی را لغو کرده اند‪ .‬این سرزمین یک‬ ‫هویت سیاس��ی – جغرافیایی دارد و ای��ن هویت یا‬ ‫برای رژیم صهیونیس��تی اس��ت یا برای فلسطین‪ .‬از‬ ‫س��وی دیگر پنج کش��ور دارای حق وتو در سازمان‬ ‫ملل از عوامل مخرب و پیامدهای سنگین استفاده از‬ ‫حق وتوی خود نگرانند‪ .‬انها از این وحشت دارند که‬ ‫با استفاده از حق وتو خود در افکار عمومی تخریب‬ ‫ش��وند‪ ،‬بنابراین برانند تا این طرح را در استانه راه به‬ ‫کما بفرستند‪ .‬فلسطینی ها امیدوار بودند که ‪ 9‬رای از‬ ‫‪ 15‬رای ش��ورای امنیت را به دس��ت اورند تا امریکا‬ ‫مجبور شود از حق وتوی خود استفاده کند‪ .‬اما به نظر‬ ‫می رسد فشارهایی بر برخی کشورهای منطقه وجود‬ ‫دارد تا رضایت دو سوم ش��ورای امنیت یعنی ‪ 9‬عضو‬ ‫از ‪ 15‬عضو شورا حاصل نشود‪ .‬برای اینکه در نهایت‬ ‫ایاالت متحده مجبور نشود از حق وتوی خود استفاده‬ ‫کند‪ .‬در همین حال برخی کشور های تابع غرب برانند‬ ‫تا فلسطین را در حد یک عضو ناظر نگه دارند‪.‬‬ ‫این امکان وجود دارد که مجمع عمومی وضعیت‬ ‫ناظر فلس��طین را از یک «موجودیت» به یک «کشور‬ ‫غیرعضو» یا «کشور ناظر» تغییر دهد‪ .‬این موضوع از‬ ‫طریق دو سوم ارای مجمع عمومی مشخص خواهد‬ ‫ش��د‪ .‬با توجه به رویه مشارکت فلس��طین در سازمان‬ ‫ملل به نظر می رس��د اکثریت کشورهای عضو مجمع‬ ‫عمومی از تشکیل کش��ور فلسطین حمایت می کنند‪.‬‬ ‫خصوصا انکه نیمی از کشورهای عضو مجمع عمومی‬ ‫با فلس��طین رواب��ط دیپلماتیک دارند‪ .‬ام��ا حال و با‬ ‫بایکوت شدن این طرح در نطفه این سوال پیش می اید‬ ‫که عکس العمل عباس چه خواهد بود؟‬ ‫محمود عباس پرگماتیک و عملگراس��ت و اهل‬ ‫مبارزه برای به دست اوردن عضویت کامل به هر شکل‬ ‫و قیمتی نیس��ت‪ .‬حتی مطرح کردن ط��رح عضویت‬ ‫فلسطین در سازمان ملل برای احیا کردن چهره مخدوش‬ ‫خود و دولتش بود‪ .‬او مساله مقاومت را کنار گذاشته و‬ ‫نتوانسته است با مقاومین به رای واحد برسد و به رغم‬ ‫اشتی فتح و حماس‪،‬حکومت واحد تشکیل نداده اند‪.‬‬ ‫جلسه اشتی کامل محمود عباس با خالد مشعل مرتبا‬ ‫به تعویق افتاده اس��ت‪ .‬بنا به همه ای��ن دالیل محمود‬ ‫عباس در میان فلسطینی ها جایگاه خود را در میان مردم‬ ‫فلسطین و گروه های فلسطینی از دست داده است و در‬ ‫وضعیت خوبی به سر نمی برد‪ .‬بنابراین محمود عباس‬ ‫این حرکت نمادین را برای اثبات وجود خود در صحنه‬ ‫سیاسی داخل فلسطین‪،‬اقلیمی و بین المللی انجام داد‪.‬‬ ‫این ابزاری بود در مقابل ابزار مقاومت که به نظر ایشان‬ ‫یک ابزار از کارافتاده و ناکارامد است‪ .‬به همین دلیل به‬ ‫نظر می رس��د عباس به عضویت ناظر در سازمان ملل‬ ‫اکتفا و سپس با به کار بردن ابزارهای تبلیغاتی حرکت‬ ‫خود را موجه جلوه دهد‪.‬‬ ‫اما در کل به نظر نمی رس��د راهکارهای حقوقی‬ ‫برای حل مشکالت فلس��طینی ها کارامد باشد‪ .‬جهان‬ ‫امروز‪،‬جهان زورازمایی اس��ت و موازنه قوا بر اساس‬ ‫زور است بنابراین از راه های حقوقی نمی توان به حق‬ ‫رسید‪ .‬حق خواهی بیشتر به عنوان وسیله ای برای نفس‬ ‫گرفتن تا دور بعدی مبارزات است‪ .‬چیزی که می توان‬ ‫روی ان حساب باز کرد‪ ،‬مقاومت و مبارزه عمومی به‬ ‫عنوان منظومه ای از فرهنگ مقاومت است‪ .‬با این گزینه‬ ‫است که فلسطینی ها می توانند به حقوق خود برسند‪.‬‬ ‫تاریخ ثابت کرده که هیچگاه از راه گفت وگو و مذاکره‬ ‫هیچ حقی به دست نیامده اس��ت‪ .‬حداقل در چند دهه‬ ‫اخیر منطق زور بر منطق گفت وگو غلبه کرده اس��ت‪.‬‬ ‫مقاوم��ت تنهاترین‪،‬کوتاه ترین و ک��م هزینه ترین راه‬ ‫است‪ .‬اگرچه ظاهرا به نظر می رسد هزینه های انسانی‬ ‫ان زیاد اس��ت ولی در مقابل‪ ،‬راه های دیگر دشمن را‬ ‫خشمگین تر می کند و دست به جنایات بیشتری می زند‬ ‫و شما ابزارهای دفاع را ندارید‪ .‬اما اگر گزینه مقاومت‬ ‫انتخاب شود شما اماده برای دفاع از خود هستید و حتی‬ ‫می توانید از جنگ پیشگیری کنید‪g .‬‬ ‫‪81‬‬ ‫مقاومت تنها راه است‬ ‫نگاهی به طرح تشکیل فلسطین‬ ‫سید جواد رسولی‬ ‫‪4‬‬ ‫افتاب‬ ‫تاثی��رات جنبش بیداری اس�لامی بر سرنوش��ت‬ ‫بزرگترین منازعه جهان اسالم‪ ،‬فلسطین‪ ،‬از زمره مهمترین‬ ‫نالملل استکه نگاه کارشناسان‬ ‫مباحث امروز سیاست بی ‬ ‫خاورمیانه را به خود معطوف کرده است‪ .‬بعد از یک دوره‬ ‫تحرکات نظامی و سیاسی که رژیم صهیونیستی با هدف‬ ‫مواجهه با تاثیرات بهار عربی بر سرزمین های اشغالی اغاز‬ ‫کرد‪ ،‬سران تشکیالت خودگردان پرونده این منازعه ‪70‬‬ ‫ساله را به صحن سازمان ملل کشاندند‪« .‬محمود عباس»‪،‬‬ ‫رئیس تشکیالت خودگردان فلس��طین طرحی را که از‬ ‫مدت هاقبلباحمایتاتحادیهعربامادهکردهبودعرضه‬ ‫و تاکید کرد‪« :‬درخواست به رسمیت شناختن حاکمیت‬ ‫فلسطینرابهعنوانکشوریمستقلدرتمامسرزمین های‬ ‫‪ 1967‬و به پایتختی بیت المقدس تس��لیم «بان کی مون»‬ ‫دبیر کل سازمان ملل کردم تا به شورای امنیت ارائه دهد‪».‬‬ ‫این درخواست رئیس تش��کیالت خود گردان با‬ ‫واکنش های مختلف��ی در میان جریان ه��ا و گروه های‬ ‫فلسطینی روبه رو ش��د‪ .‬جنبش حماس که قبل از اعالم‬ ‫تش��کیل دولت فلسطین توس��ط محمود عباس‪ ،‬ان را‬ ‫اقدامی یکجانبه خوانده بود‪ ،‬در واکنش به س��خنرانی‬ ‫رئیس تشکیالت خودگردان فلسطین در مجمع عمومی‬ ‫س��ازمان ملل متحد اعالم کرد‪« :‬در س��خنرانی محمود‬ ‫عباس بین درخواست کشور فلس��طین و به رسمیت‬ ‫شناختن اسرائیل تناقض وجود دارد‪« ».‬رمضان عبداهلل‬ ‫شلح» دبیرکل جنبش جهاد اس�لامی ضمن بی ارزش‬ ‫خواندن تالش تشکیالت خودگردان فلسطین گفت‪:‬‬ ‫«این اقدام نتیجه احساس سرخوردگی سران تشکیالت‬ ‫مثلث شماره‪103‬‬ ‫طرح تشکیل کشور‬ ‫فلسطین به معنای‬ ‫قرار گرفتن بخشی‬ ‫از کرانه باختری و‬ ‫نوار غزه در اختیار‬ ‫فلسطینیان است‬ ‫که ‪22‬درصد‬ ‫کل خاک را‬ ‫تشکیل می دهد و‬ ‫این یعنی اعطای‬ ‫‪78‬درصد دیگر به‬ ‫صهیونیست ها‪.‬‬ ‫‪82‬‬ ‫خودگردان و ناکامی انها از روند سازش است‪ ».‬ائتالف‬ ‫گروه های فلسطینی که مقر ان در دمشق است نیز تاکید‬ ‫کرد که مراجعه تش��کیالت خودگردان به سازمان ملل‬ ‫کاری به دور از استراتژی ملی برای ازادسازی فلسطین و‬ ‫مقاومت و راهکارهای مورد تاکید ملت فلسطین و اصول‬ ‫و ارمان های ملی ان اس��ت و هدف از ان‪ ،‬از سر گیری‬ ‫مجدد مذاکرات‪ ،‬پس از شکست تلخ ان و عقب نشینی ها‬ ‫و چشم پوشی از حقوق حقه ملت فلسطین است‪ ».‬البته‬ ‫در کرانه باختری که قلمرو حکومتی محمود عباس است‬ ‫در استقبال از این طرح حتی مراسم جشن و شادمانی برپا‬ ‫شد‪ .‬به این صورت به نظر می اید‪ ،‬مواضع دوگانه محمود‬ ‫عباس در طرح به رسمیت شناختن فلسطین مستقل در‬ ‫سازمان ملل یعنی تشکیل کشور فلسطین مستقل از یک‬ ‫طرف و بازگشت به مذاکرات با صهیونیست ها نشان از‬ ‫استیصال وی و سازمان فتح دارد‪ .‬به همین علت به دنبال‬ ‫برگرداندن اعتبار از دست رفته خود و معرفی تشکیالت‬ ‫فتح به عنوان تنها نماینده فلس��طین کمافی السابق شد‪.‬‬ ‫محمود عباس می داند که گروه های مقاومت داخلی با‬ ‫طرح وی مخالفت می کنند و مخالفت صهیونیست ها نیز‬ ‫با این طرح محرز است‪ .‬برپایی کشور مستقل فلسطینی‬ ‫در کنار صهیونیست ها‪ ،‬یعنی کش��وری که دارای تمام‬ ‫مولفه های قدرت و اقتدار‪ ،‬حکومت و سرزمین باشد‪،‬‬ ‫کشوری که دارای سازوکارهای مشخص باشد‪ ،‬امنیت‬ ‫صهیونیست ها را به مخاطره می اندازد‪.‬‬ ‫از سوی دیگر صهیونیس��ت ها به این مساله اذعان‬ ‫دارند که گروه ه��ای مقاومت مخالف تش��کیل دولت‬ ‫یهودیدرسرزمین هایاشغالیهستندودیدانهانسبتبه‬ ‫صهیونیست ها‪ ،‬به عنوان اشغالگر بوده و چنین دولتی را به‬ ‫رسمیتنمی شناسند‪.‬گذشتههفتادسالهدرگیری هادر‬ ‫سرزمین هایاشغالینشانمی دهدکهصهیونیست ها‬ ‫نه تنهاخطسبز(ژوئن‪)1967‬رابه عنوانمرزمشترک‬ ‫به رسمیت نمی شناسند‪ ،‬بلکه به دنبال نابودی کامل‬ ‫فلس��طینی ها به طرق مختلف از جمله س��رزمین‬ ‫جایگزین یا کوچاندن انها به نقاط دیگر یا باقی ماندن‬ ‫انها در س��رزمین های ‪ 67‬همانند اعراب موجود در‬ ‫سرزمین های‪ 48‬وتسلطبرتمامسرزمین هایاشغالی‬ ‫هستند‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬دو موضوع مهم بیت المقدس‬ ‫و اوارگان که تاکنون مانع ایجاد توافق بین فلسطین و‬ ‫رژیمصهیونیستیشدهاستنیزازمسائلموردبحثی‬ ‫است که مخل تشکیل دولت فلسطین در مرزهای‬ ‫‪ 1967‬می شود‪.‬‬ ‫طرح تش��کیل کش��ور فلس��طین به معنای‬ ‫قرار گرفتن بخش��ی از کرانه باختری و نوار غزه در‬ ‫اختیار فلسطینیان اس��ت که ‪ 22‬درصد کل خاک را‬ ‫تشکیل می دهد و این یعنی اعطای ‪ 78‬درصد دیگر‬ ‫ی که در سال‬ ‫به صهیونیس��ت ها‪ .‬بر اساس تقس��یم ‬ ‫‪ ۱۹۴۷‬انجام ش��ده ‪ ۴۴‬درصد خاک این کش��ور به‬ ‫فلسطینی ها‪ ۵۴ ،‬درصد به اس��رائیلی ها و دو درصد‬ ‫به منطقه بین المللی اختصاص داده شده و تشکیل‬ ‫کشور فلسطینی در طرح درخواستی ابومازن یعنی‬ ‫اینکه همان‪ ۴۴‬درصد نیز به‪ 22‬درصد تقلیل می یابد‬ ‫کهاینموضوعازمهمترینمعایبطرحبودهوحقوق‬ ‫حقه فلس��طینیان یعنی حاکمیت بر اراضی خود را‬ ‫نادیدهانگاشتهاست؛موضوعیکهگروه هایمقاومت‬ ‫قبل از این نس��بت به ان هش��دار داده بودند‪ .‬به نظر‬ ‫می اید بررسی این درخواست چندین هفته به طول‬ ‫خواهدانجامید‪.‬امریکاازمهمترینمخالفیناینطرح‬ ‫که در سال های ‪ 1972‬تا ‪ 2011‬بیش از ‪ 30‬قطعنامه‬ ‫مختلفسازمانملل(مجمععمومیوشورایامنیت)‬ ‫راکهبهنحویمربوطبهسرزمین هایاشغالییاایفای‬ ‫بخشی از حق ملت فلسطین بوده‪ ،‬وتو کرده است‪،‬‬ ‫اکنوننیزتهدیدکردهاستکهدرصورتمطرحشدن‬ ‫این ایده‪ ،‬ان را وتو خواهد کرد‪g.‬‬