ماهنامه مثلث شماره 110

‫تنگه در دست ایران‬ ‫سرلشکر صالحی به ناو امریکایی هشدار داد؛‬ ‫دیگر به منطقه بازنگردد‬ ‫پرونده ویژه درباره جدال لفظی‬ ‫ایران و امریکا در خلیج فارس‬ ‫هفته نامه خبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال سوم‪ /‬شماره صد و دهم ‪ 17 /‬دیماه ‪ 88/ /1390‬صفحه‪1500/‬تومان‬ ‫انتخابات‪4‬قطبی‬ ‫اخرین تحلیل ها از صف بندی های انتخابات مجلس نهم‬ ‫به همراه بررسی نامزدهای طیف های مختلف‬ ‫‪ISSN: 2008-5281‬‬ ‫‪MOSALAS.IR‬‬ ‫مقلدانقفقازیانقالباسالمی‬ ‫لیدر جریان های اسالمی در جمهوری اذربایجان‬ ‫«‪ 33‬روز» دچار بی مهری سیاسی شده است‬ ‫گفت وگو با جمال شورجه‬ ‫همه چیز درباره بازار ارز‬ ‫تو گو و گزارش درباره تالطم قیمت دالر‬ ‫گف ‬ ‫راه امام‬ ‫‪46 - 55‬‬ ‫سیاست‬ ‫به سوی بهارستان‬ ‫انزواى اسالم‬ ‫با تبلیغ جدایى دین از سیاست‬ ‫‏و م��ع االس��ف به ق��درى تبلیغ��ات دامنه‏دار‬ ‫دش��منان اسالم در همه مس��ائل اسالمى زیاد‬ ‫و دامن��ه‏دار بوده اس��ت که به خود مس��لمین‬ ‫هم باورانده‏اند که نباید دخالت در سیاس��ت‬ ‫بکنن��د‪ ،‬به خ��ود روحانیون هم‪ .‬بس��یارى از‬ ‫روحانیون هم باورشان امده است که روحانى‬ ‫نباید دخالت در سیاس��ت بکند‪ .‬روحانى باید‬ ‫مس��اله بگوید‪ ،‬ان هم مس��ائل غیر سیاس��ى‪.‬‬ ‫مسائل سیاس��ى اس�لام چندین برابر مسائل‬ ‫عبادى‏اش است‪ ،‬براى اینکه ان مسائل سیاسى‬ ‫هم عبادت اس��ت مع االضافه‪ .‬کتب اس�لام‪،‬‬ ‫کتب فقهى اس�لام مشحون از مسائل سیاسى‬ ‫اس��ت‪ ،‬مشحون از مس��ائل اجتماعى است‪ .‬و‬ ‫ان وقت یک دس��ته نادان گم��ان مى‏کنند که‬ ‫اس�لام مثل سایر ادیان منحرفه‪ -‬که ان هم در‬ ‫اول این طور نبوده اس��ت‪ ،‬بعد با دست همین‬ ‫استعمارگران به اینجا رسیده است‪ -‬وضع این‬ ‫است که باید روحانى فقط بنشیند و دو رکعت‬ ‫نماز بخواند و برود منزلش و همان جا چرت‬ ‫بزند تا دوباره وقت نماز دیگر بیاید‪ .‬اینها همه‬ ‫تبلیغاتى بوده اس��ت ک��ه در طول مدت از ان‬ ‫وقتى که اس�لام تولد پیدا ک��رد و قدرت پیدا‬ ‫کرد به دست خلفاى اموى و عباسى و بعد هم‬ ‫به دس��ت حکومت‏هاى مرتجع و بعد هم به‬ ‫دست قدرت‏هاى بزرگ این مسائل شده است‬ ‫که اسالم را منزوى کنند و منزوى کردند‪.‬‬ ‫ان اس�لامى که ب��ه درد جامعه نرس��د و ان‬ ‫اسالمى که به درد حکومت جامعه نرسد‪ ،‬ان‬ ‫اسالم منزوى است‪ .‬اسالم منزوى در مساجد‬ ‫بود‪ .‬با اس��م اسالم‪ ،‬اس�لام را منزوى کردند‬ ‫در چهار دیوار مس��اجد‪ ،‬مساجد بى‏تحرک‪.‬‬ ‫مس��جد الحرام و مس��اجد در زمان رس��ول‬ ‫اک��رم مرکز جنگ‏ه��ا و مرکز سیاس��ت‏ها و‬ ‫مرکز امور اجتماعى و سیاسى بوده‪ .‬این طور‬ ‫نبوده اس��ت که در مسجد پیغمبر‪ -‬صلى اهلل‬ ‫علیه و اله‪ -‬همان مسائل عبادى نماز و روزه‬ ‫باشد؛ مسائل سیاسى‏اش بیشتر بوده‪ .‬هر وقت‬ ‫مى‏خواستند به جنگ بفرستند اشخاص را و‬ ‫بس��یج کنند مردم را براى جنگ‏ها‪ ،‬از مسجد‬ ‫ش��روع مى‏کردند ای��ن امور را‪ .‬مع االس��ف‬ ‫دنب��ال تبلیغات از صدر اس�لام یعنى بعد از‬ ‫یک مدتى تا زمان ما مس��اجد یک مساجدى‬ ‫شده بود که اس�لام در انجا محکوم مى‏شد‪.‬‬ ‫محکوم کردن اس�لام به این نیس��ت که یک‬ ‫کس��ى بگوید من اس�لام را محکوم مى‏کنم‪،‬‬ ‫محک��وم کردن اس�لام بر این اس��ت که ان‬ ‫چیزى که اس�لام مى‏خواهد در مس��جد زیر‬ ‫پا گذاشته بشود‪ .‬اس�لام مى‏خواهد که مردم‬ ‫اگاهانه براى مصالح خودش��ان‪ ،‬براى مصالح‬ ‫مسلمین در انجا فعالیت بکنند‪.‬‬ ‫با ثبت نام داوطلب��ان کاندیداتوری در نهمین‬ ‫دوره انتخابات مجلس شورای اسالمی رقابت‬ ‫نیروهای سیاسی وارد فاز جدیدی شده است‪.‬‬ ‫جبه��ه متح��د اصولگرایان‪ ،‬جبه��ه پایداری‪،‬‬ ‫حامیان دولت و اصالح طلبان اضالع انتخابات‬ ‫اینده خواهند بود‪.‬‬ ‫در ای��ن میان اما اصالح طلبان و حامیان دولت‬ ‫با چهره های شاخص خود وارد عرصه رقابت‬ ‫نش��ده اند‪ ،‬اما این به معنای ع��دم حضور انان‬ ‫نیست‪ .‬به بیان دیگر این گروه تصمیم گرفته‬ ‫با نام های سفید خود وارد عرصه شود‪.‬‬ ‫‪8 - 27‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫چه کسی نرخ ارز را جابه جا کرد؟‬ ‫نقدینگی س��رگردان در کش��ور همواره در مقاطع مختلف در بازارهای‬ ‫متفاوتی به نقش افرینی پرداخته و عالوه بر فراهم کردن فضای سودجویی‬ ‫برای برخی‪ ،‬به نوعی فرصت هایی هم در زمینه مش��غولیت های رسانه ای‬ ‫ایجاد کرده است‪ .‬این نقدینگی یک روز در بازار موبایل و روز دیگر در‬ ‫حوزه مسکن و زمانی هم در بازار طال و ارز فضا را ملتهب می کند‪ .‬در این‬ ‫میان حوزه ارزی از جهت شرایط بی نالمللی و همچنین مختصاتی که خود‬ ‫این سرمایه از منظر ارزش افزودگی دارد‪ ،‬شرایط ویژه ای را فراهم کرده‬ ‫که کمتر کسی می تواند به ان بی تفاوت باشد‪.‬‬ ‫‪28 - 45‬‬ ‫بین الملل‬ ‫ابراه ایرانی‬ ‫پس از جدال لفظی میان ایران و غرب بر س��ر تحریم نفتی و بستن تنگه‬ ‫هرمز‪ ،‬اکنون کار به جاهای باریکتر کش��یده شده است‪ .‬به گونه ای که‬ ‫فرمانده کل ارتش در پی خروج ناو هواپیمابر امریکایی از خلیج فارس به‬ ‫دریای عمان به انها هشدار داد دیگر به خلیج فارس بازنگردند‪ .‬اما ظاهرا‬ ‫این ماجرا از سوی ایاالت متحده همچنان ادامه دارد‪.‬‬ ‫‪56 - 65‬‬ ‫سینمایشورجه‬ ‫فرهنگ‬ ‫س��ینما مانند سایر وسایل ارتباطی و شاید در مقام یک رسانه از ابتدای‬ ‫پیدای��ش خود برای بس��یاری از ارزش ها و هنجارها‪ ،‬هم نقش تبلیغی و‬ ‫خدماتی داشته و هم اینکه رفته رفته در موقعیت هایی به عنوان یک تهدید‬ ‫برای این ارزش ها رخ کرده است‪ .‬ارزش هایی که گاه عقیدتی‪ ،‬گاه اخالقی‬ ‫و گاهی مبتنی بر ایدئولوژی های سیاس��ی و اجتماعی هس��تند‪ .‬اینگونه‬ ‫می شود که درست در زمانی که وجهی از سینما در خدمت سیاست های‬ ‫یک نظام قرار می گیرد وجه دیگر ان به نوعی در چالش و اصطکاک با‬ ‫هماننظامنقش افرینیمی کند‪.‬‬ ‫‪71 - 79‬‬ ‫افتاب‬ ‫و کذلک جعلنکم امه وسطا لتکونوا شهدا علی الناس‬ ‫و یکون الرسول علیکم شهیدا‬ ‫مثلث‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫نگین درخشان شیعه‬ ‫جری��ان اس�لام ی در جمه��وری اذربایج��ان ریش��ه های‬ ‫عمیق اجتماع��ی و فرهنگی دارد‪ .‬پس از بیداری اس�لامی‬ ‫ در کش��ورهای عرب��ی مخالفت ه��ای دول��ت الئی��ک با‬ ‫اسالمگرایان اذری شدت گرفته‪ ،‬رهبران ان دستگیر و با‬ ‫احکام طوالنی مدت روبه رو شدند‪ .‬دولت این کشور تالش‬ ‫می کند تا از نفوذ این جریان در میان مردم جلوگیری کند‪.‬‬ ‫در این شماره نگاهی داریم به جریان ها و احزاب اسالمگرا‬ ‫و شرایط انها در جمهوری اذربایجان‪.‬‬ ‫‪80 - 83‬‬ ‫مه تاب‬ ‫سارقان واژه‬ ‫جنجال ادبی پیرامون شک در نمایشنامه هایایبسن‪ ،‬نمایشنامه نویس بزرگ نروژی‬ ‫بهانه ای است برای انکه به بزرگترین رسوایی های ادبی تاریخ ادبیات جهان بپردازیم‪.‬‬ ‫قصه های بیشماری بوده که از قوه تخیل نویسندگان سرچشمه گرفته اند‪ ،‬اما به عنوان‬ ‫خاطرات واقعی به خوانندگان عرضه شده است‪ .‬نوشته هایی بوده که در اصل متعلق‬ ‫به شخص دیگری است‪ ،‬اما سارقان واژه ان را به نامی جعلی منتشر کرده اند‪.‬‬ ‫‪66 - 70‬‬ ‫ورزش‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫ی‬ ‫دبیر تحریریه و سیاست‪ :‬مصطفی صادق ‬ ‫دبیر بین الملل‪ :‬سعیده سادات فهری‬ ‫دبیر مهتاب‪ :‬افشین خماند ‬ ‫دبیر ورزش‪ :‬مهدی ربوشه ‬ ‫دبیر فرهنگ و اقتصاد‪ :‬علیرضا بهرامی‬ ‫دبیر خبرنامه‪ :‬علی حاجی ناصری‬ ‫دبیر افتاب‪ :‬مصطفی شوقی‬ ‫اعض��ای تحریری��ه و هم��کاران‪ :‬افش��ین خمان��د ‪ -‬زهی��ر توکل��ی ‪ -‬ابوالقاس��م غالم��ی ‪ -‬ش��اهده یوس��فی‬ ‫احس��ان ابطحی ‪ -‬یاس��ین سیف االس�لام ‪ -‬پروین طالبیان ‪ -‬امید کرمانی ها ‪ -‬فاطمه میرزایی ‪ -‬ش��یما غفاری ‪ -‬زهرا راد‬ ‫عاطفه کربالئی‪ -‬محمد تاجیک ‪ -‬حس��ین غالمی ‪ -‬ش��ادی خوش��کار خی��ری‪ -‬حمیدرضا نصیری نژاد‪ -‬مس��عود نجفی‬ ‫ش��اهین فتحی��ان ‪ -‬محم��د ج��واد پاین��ده ‪ -‬س��جاد محقق‪ -‬مهس��ا عادلی ‪ -‬مه��دی مهدی��ان ‪ -‬داوود رضای��ی چراتی‬ ‫سودابه رخش‬ ‫دبیراجرایی‪ :‬سمانه مومنی‬ ‫فنی‪:‬نیما ملک نیازی‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬نیما ملک نیازی ‪ -‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫پردازش تصاویر و عکس‪ :‬هومن سلیمیان‪ -‬امیر طالیی‪ -‬مهدی ابراهیمی و نیوشا ملک نیازی‬ ‫تصحیح‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬محمدحسین رحیمی‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر اداری و مالی‪ :‬محمد پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬مصطفی میری‬ ‫ ‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلی اجورلو‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ب��ا تش��کر از‪ :‬دکت��ر احم��د اس��ماعیل تبار ‪ -‬مهن��دس واعظی ‪ -‬دکت��ر ای��ت اهلل ابراهیم��ی ‪ -‬دکتر غالم حس��ن تقی نتاج‬ ‫حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس بختیاری ‪ -‬مهندس بهرامی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬هادی انباردار ‪ -‬سید عارف علوی‬ ‫مهندس امینی ‪ -‬اقای راس��تی‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912 - 5169927 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز ‪ -‬تلفن‪66818168 :‬‬ ‫توزیع‪ :‬نامه امروز‪ -‬تلفن‪88338553 :‬‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان افریقا‪ ،‬بعد از چهارراه اسفندیار‪ ،‬کوچه سعیدی‪ ،‬پالک ‪ ،2‬تلفن‪22038551 - 2‬‬ ‫تنگه در دست ایران‬ ‫‪ISSN: 2008-5281‬‬ ‫‪MOSALAS.IR‬‬ ‫سرلشکر صالحی به ناو امریکایی توصیه کرد؛‬ ‫دیگر به منطقه بازنگردد‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال سوم‪ /‬شماره صد و دهم ‪ 17 /‬دیماه ‪ 88/ /1390‬صفحه‪1500/‬تومان‬ ‫پرونده ویژه درباره جدال لفظی‬ ‫ایران و امریکا در خلیج فارس‬ ‫انتخابات‪4‬قطبی‬ ‫اخرین تحلیلها از صفبندیهای انتخابات مجلس نهم‬ ‫به همراه بررسی نامزدهای طیفهای مختلف‬ ‫بازگشتکیا‬ ‫وقتی مهدی مهدوی کیا پس از سال ها حضور در بوندس لیگا به فوتبال ایران بازگشت‬ ‫تا اخرین دوره بازیگری اش را در کشور خود سپری کند‪ ،‬خیلی ها فکر می کردند او‬ ‫به پرسپولیس می پیوندد ‪ ،‬اما او راهی استیل اذین شد و بعد از این تیم به داماش پیوست‪.‬‬ ‫کیا باالخره پس از فرازونشیب هایی در نیم فصل لیگ برتر پیراهن پرسپولیس را بر‬ ‫تن کرد تا هواداران پرسپولیس از این پس کیا را کاپیتان خود ببینند‪.‬‬ ‫مقلدانقفقازیانقالباسالمی‬ ‫لیدر جریانهای اسالمی در جمهوری اذربایجان‬ ‫«‪ 33‬روز» دچار بیمهری سیاسی شده است‬ ‫گفتوگو با جمال شورجه‬ ‫همه چیز درباره بازار ارز‬ ‫گفتو گو و گزارش درباره تالطم قیمت دالر‬ ‫جناب اقای حاج حسین زندی‬ ‫مصیبت وارده را به جنابعالی تسلیت گفته و برای ان مرحوم غفران و رحمت‬ ‫الهی را خواستاریم‬ ‫هفته نامه مثلث‬ ‫خبرنامه‬ ‫در خبرنامه این هفته به اخرین تحوالت بازار ارز پرداخته ایم‪ .‬مرور رسانه ها در هفته گذشته‪ ،‬گزارش ها ‪ ،‬مصاحبه‬ ‫و یادداشت هایی در حوزه های مختلف از بخش های گوناگون خبرنامه این شماره است‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫اهدای فانوس های بلورین‬ ‫پس لرزه های «ایل»‬ ‫چه کسی نرخ ارز را جابه جا کرد؟‬ ‫‪ 2011‬به روایت تصویر‬ ‫دوران پسا امریکا‬ ‫‪8‬‬ ‫تیتریک‬ ‫سرلشکر رحیم صفوی‪:‬‬ ‫تفاوت های فتنه ‪ 78‬و فتنه ‪88‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫سرلشکر سید یحیی صفوی معتقد است فتنه‬ ‫‪ 78‬و فتنه ‪ 88‬تفاوت هایی دارد‪.‬‬ ‫دستیار و مشاور عالی فرمانده کل قوا می گوید‪:‬‬ ‫«در سال ‪ 88‬با توجه به حضور میلیونی مردم ایران‬ ‫در انتخابات ریاست جمهوری‪ ،‬وزن و اعتبار ایران‬ ‫در معادالت جهانی و منطقه در حال باال رفتن بود‬ ‫ولی فتنه‪ ،‬اوج گیری انقالب و پیش��رفت کشور را‬ ‫به سمت پاییناورد و به نظام سیاسی ما ضربه وارد‬ ‫کرد و دشمنان ما را هم به طمع انداخت‪».‬‬ ‫سردار سرلشکر پاسدار سیدیحیی صفوی‬ ‫ادامه می دهد‪« :‬ماجرای عبرت ام��وز فتنه ‪ 88‬و‬ ‫حماسه فراموش ناشدنی مردم به ویژه نسل سوم‬ ‫انقالب اس�لامی در ‪ 9‬دی ماه ‪ 88‬نیازمند تحلیل‬ ‫دقیق سیاسی و جامعه شناسی است‪».‬‬ ‫وی به ریشه یابی و مقایسه حوادث سال ‪88‬‬ ‫و ‪ 18‬تیر ‪ 78‬پرداخت��ه و می افزاید‪« :‬فتنه ‪ 78‬تنها‬ ‫در سطح تهران بود‪ ،‬اما فتنه ‪ 88‬به بعضی مراکز‬ ‫استان نیز کشیده شد‪ .‬فتنه ‪ 78‬تنها یک هفته طول‬ ‫کش��ید و اگر دولت و رئیس جمهور وقت مانع‬ ‫حضور بسیج و سپاه نمی شدند‪ ،‬در چند ساعت‬ ‫به پایان می رسید در صورتی که فتنه ‪ 88‬بیش از‬ ‫‪ 200‬روز طول کشید‪ .‬تفاوت بعدی این دو فتنه‪،‬‬ ‫حضور گسترده رسانه ها و برخی سفارتخانه های‬ ‫خارجی ب��ود که در فتنه ‪ 88‬این حضور بس��یار‬ ‫پررنگ و علنی شد‪ .‬شبکه های مختلف خارجی‬ ‫از جمله بی بی سی به طور گسترده به این موضوع‬ ‫پرداختند و مس��ئوالن رده باالی سیاسی برخی‬ ‫کشورها از جمله امریکا‪ ،‬به صورت علنی موضع‬ ‫گرفتند و از فتنه گران حمایت کردند‪».‬‬ ‫دس��تیار و مش��اور عالی فرمان��ده کل قوا‬ ‫همچنین می گوید‪« :‬تفاوت دیگ��ر این دو فتنه‪،‬‬ ‫حضور برخی نخب��گان و خواص کش��ورمان‬ ‫بود به طوری ک��ه برخی از م��ردم دچار حیرت‬ ‫ش��ده بودند و برخی از خواص و نخبگان دچار‬ ‫ تردید بودند که رهبر فرزانه انقالب در س��خنان‬ ‫خود پرده ها را کنار زدن��د‪ .‬در همه انتخابات ها‬ ‫برنده و بازنده وجود دارد و مرسوم این است که‬ ‫کاندیدای معترض با دالیل و ش��واهد اعتراض‬ ‫خود را بیان کند‪ ،‬ن��ه اینکه جریانی را به حضور‬ ‫در خیابان ها دعوت کنند و قانون و حرمت ها را‬ ‫زیر پا بگذارند و به اموال عمومی اسیب برسانند‪.‬‬ ‫قوانین اسالم بس��یار روش��ن و محکم است و‬ ‫اشوبگران این قضایا را می دانستند؛ با این حال‬ ‫اصرار بر شکس��تن قانون و حرمت ها و یک نوع‬ ‫حرکت لجاجت امیز داش��تند‪ ».‬صف��وی با بیان‬ ‫اینکه «دشمن دست از سر ما برنخواهد داشت»‪،‬‬ ‫می افزاید‪« :‬باید مراقب فتنه های اینده باشیم‪ .‬مبادا‬ ‫مسائل سیاس��ی موجب ش��ود از رفع مشکالت‬ ‫مردم و کش��ور باز بمانیم‪ .‬ما مردم قانعی داریم‬ ‫و باید در رفع مشکالت انها گام برداریم‪ ،‬چراکه‬ ‫رفع مشکالت اقتصادی و ایجاد کار‪ ،‬از نیازهای‬ ‫اصلی خانواده هاست‪g ».‬‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫‪9‬‬ ‫مرور رسانه ها‬ ‫مروری بر مطبوعات هفته گذشته‬ ‫پس لرزه های «ایل»‬ ‫یاسین سیف االسالم‬ ‫خبرنامه‬ ‫این روزها یکی از مهم ترین مسائلی که حوزه فرهنگی‬ ‫کشور را به خود مشغول کرده وضعیت حقوقی خانه‬ ‫سینماس��ت که معطوف به اس��اس نامه این موسسه‬ ‫است‪ .‬موضوعی که پس از اعالم شورای عالی فرهنگ‬ ‫عمومی مبنی بر تغییر غیر قانونی اساس نامه خانه سینما‬ ‫و احتمال انحالل این اتحادیه صنفی مطرح شده است‪.‬‬ ‫روزنامه شرق در شماره ‪ 12‬دی ماه‪ ،‬تیتر دوم خود را‬ ‫به گفتگویی با مدیرعامل خانه سینما در این خصوص‬ ‫اختصاص داده اس��ت‪ .‬محمد مهدی عس��گرپور در‬ ‫این گفتگو و در پاس��خ به احتمال انحالل موسس��ه‬ ‫متبوعش تصریح کرده اس��ت‪ :‬هر کدام از اقایانی که‬ ‫در گود هستند‪ ،‬یا به طور گذری سخنی را می گویند‪،‬‬ ‫باید متوجه باشند که در نهایت انحالل «خانه سینما»‬ ‫عاقبت خوش��ی را برای انان نخواهد داش��ت‪ .‬انان‬ ‫متوجه این نکته نیس��تند که این اتفاق در اذهان و در‬ ‫تاریخی که بعدا روایت می ش��ود‪ ،‬تاثیر منفی دارد‪ .‬او‬ ‫ضمن بیان اینکه خانه سینما در صورت تحقق انحالل‬ ‫از دولت ش��کایت خواهد کرد‪ ،‬گفته اس��ت‪ :‬انحالل‬ ‫«خانه سینما» مانند هر موسسه که دارای شماره ثبت‬ ‫شرکت هاس��ت فقط به دو صورت ممکن است؛ یا از‬ ‫طریق مجمع عمومی یا از طریق حکم قضایی‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫جشنواره ای از روستا تا پایتخت‬ ‫خبر سینمایی دیگری که هفته گذشته توجه رسانه های‬ ‫مختلف را به خود جلب کرد برگزاری دومین جشنواره‬ ‫فیلم عمار بود‪ .‬جش��نواره ای که ب��ا رویکرد و هدفی‬ ‫کامال متفاوت و مس��تقل از سایر جش��نواره ها شکل‬ ‫گرفته و در حال گذراندن دومین دوره خودش است‪.‬‬ ‫روزنامه کیهان گزارش��ی از اختتامیه این جش��نواره‬ ‫منتشر کرده که در ان ویژگی های مختلف این رویداد‬ ‫فرهنگی مورد توجه قرار گرفته است‪ .‬در این گزارش‬ ‫امده است‪« :‬یکی از شاخصه های جشنواره فیلم عمار‬ ‫که در سایر جشنواره های سینمایی کشور کمتر دیده‬ ‫می شود‪ ،‬فضای باز و قابلیت باالی ان در فرصت دادن‬ ‫به شکوفایی استعدادهای متعدد است‪ .‬در این گزارش‬ ‫به سخنان نادر طالب زاده دبیر این جشنواره نیز اشاره‬ ‫شده است‪ ».‬طالب زاده در مراسم اختتامیه با اشاره به‬ ‫ظهور نیروهای جدید در عرصه س��ینما اظهار داشته‪:‬‬ ‫«من از این جهش تعجب کردم و این نشان می دهد که‬ ‫چقدر استعداد هست و این استعدادها گره خورده و‬ ‫حجیم ش��ده و اماده رها شدن اس��ت‪ .‬من در همین‬ ‫‪10‬‬ ‫چند وقت اخیر چند اثر مستند بلند موثر دیدم که االن‬ ‫به عمار امده اند‪ .‬وی در خصوص اثار داستانی در این‬ ‫جش��نواره نیز معتقد اس��ت‪« :‬در بخش داستانی هم‬ ‫داریم دورخی��ز می کنیم که در مرحله بعدی داش��ته‬ ‫باشیم‪».‬‬ ‫امضای جدید اوباما برای تحریم‬ ‫از ابتدای تشدید فشار های غرب علیه برنامه صلح امیز‬ ‫هسته ای کش��ورمان‪ ،‬موضوع تحریم بانک مرکزی از‬ ‫جمله مهم ترین موضوعات مورد بحث در این قضیه‬ ‫بوده است‪ .‬هفته گذش��ته باراک اوباما‪ ،‬رئیس جمهور‬ ‫امریکا سندی را ابالغ کرده که مبین تحریم بانک مرکزی‬ ‫ایران از سوی ایاالت متحده امریکاست‪ .‬روزنامه ایران‬ ‫در ش��ماره ‪ 13‬دی ماه خود‪ ،‬گزارش��ی از گفت وگو با‬ ‫کارشناسان سیاسی و اقتصادی منتشر کرده که به این‬ ‫موضوع پرداخته اند‪ .‬دکتر فواد ایزدی‪ ،‬کارشناس مسائل‬ ‫امریکا در گفت وگ��و با ایران ه��دف دولت امریکا و‬ ‫بعضی از کش��ورهای اروپایی برای تحریم و فش��ار‬ ‫مضاعف علیه ایران را در حقیقت اعمال فشار به مردم‬ ‫دانست و گفت‪ :‬هدف انها این است که به خاطر فشاری‬ ‫که به مردم تحمیل می کنند‪ ،‬مردم در مخالفت با دولت به‬ ‫خیابان ها ریخته و یک حالت انقالب در داخل کشور‬ ‫رخ بدهد تا انها بتوانند سیستم کودتایی خودشان را که‬ ‫در ذهن می پرورانند بر کشور حاکم کنند‪ .‬حمیدرضا‬ ‫اکبری‪ ،‬کارشناس مسائل خاورمیانه نیز در این خصوص‬ ‫تصریح کرده است‪ :‬حقوق بین الملل به هیچ وجه این‬ ‫تحریم ها را مورد تاکید قرار نمی دهد و این اقدامات از‬ ‫اساس‪ ،‬غیرحقوقی است و کش��وری هم که داعیه دار‬ ‫قدرت جهانی اس��ت و می خواهد رهبری جهان را در‬ ‫دس��ت داش��ته باش��د‪ ،‬با کارهای غیرقانونی در واقع‬ ‫شخصیت حقوقی خود را با وضع تحریم های مختلف‬ ‫زیرسوال می برد‪.‬‬ ‫رنج ایتالیا‬ ‫بعد از سقوط دولت در یونان متاثر از بحران اقتصادی‪،‬‬ ‫این دولت ایتالیا بود که قربانی بحران فراگیر اتحادیه‬ ‫اروپا ش��د‪ .‬دولت برلوسکونی اس��تعفا کرد تا شاید‬ ‫وضعیت اقتصادی بهبود پیدا حرکت کند‪ .‬اما گزارشی‬ ‫که روزنامه رس��الت در این خصوص منتش��ر کرده ‪،‬‬ ‫بیانگر ت��داوم بحران در این کش��ور اس��ت‪ .‬در این‬ ‫گزارش امده اس��ت‪ :‬ه��ر روز بح��ران اقتصادی در‬ ‫ش��هرهای مختلف ایتالیا به صورت��ی جدی تر حس‬ ‫می ش��ود‪ .‬بحرانی که گویا قرار نیس��ت پایانی داشته‬ ‫باشد‪ .‬موسسه ملی امار ایتالیا در گزارشی با اشاره به‬ ‫وخامت ش��رایط اقتصادی مردم این کشور نسبت به‬ ‫احتمال افزایش شمار فقرا در اینده نزدیک هشدار داد‪.‬‬ ‫در ش��رایطی که افزایش بدهی ها عامل اصلی بحران‬ ‫اقصادی این کشور عنوان شده ‪ ،‬گزارش نویس رسالت‬ ‫تصریح کرد ک��ه «بانک مرکزی ایتالی��ا‪ ،‬تداوم بحران‬ ‫اقتصادی جهانی‪ ،‬رکود ش��دید بازاره��ای داخلی و‬ ‫بین المللی‪ ،‬کاهش درامدهای مالیاتی و جریم ه دیرکرد‬ ‫بدهی های سررسید ش��ده را از عوامل عمده افزایش‬ ‫بدهی ه��ای داخل��ی و خارج��ی دولت این کش��ور‬ ‫می داند‪ .‬امارهای ارائه شده در این گزارش حاکی از‬ ‫وخام��ت اوضاع اس��ت‪ ،‬به طوری ک��ه ‪ 16‬درصد از‬ ‫خانواده های مقی��م ایتالیا اعالم کرده اند که در س��ال‬ ‫‪ 2010‬میالدی به س��ختی با درامد خود ب��ه پایان ماه‬ ‫رسیده اند و ‪ 9/8‬درصد از خانواده ها نیز در پرداخت‬ ‫قبوض مختلف دچار مشکل شده اند‪».‬‬ ‫فرمول جدید برای اجاره خانه‬ ‫اگرچه م��دت قابل توجهی از رکود در بازار مس��کن‬ ‫می گذرد اما این بازار در طول تابستان نشان داد که این‬ ‫رکود تنه��ا در خرید و فروش مس��کن وجود دارد و‬ ‫بازار رهن و اجاره همچنان به رشد خود ادامه می دهد‪.‬‬ ‫به طوری که در تابستان امسال اجاره بها در تهران بیش‬ ‫از ‪ 30‬درصد افزایش یافت‪ .‬روزنامه دنیای اقتصاد در‬ ‫شماره ‪ 12‬دی ماه‪ ،‬گزارشی از فرمول جدید پرداخت‬ ‫اجاره بها در پایتخت منتشر کرد که نشان می دهد تورم‬ ‫در این بازار همچنان ادامه دارد‪ .‬در این گزارش امده‬ ‫است‪« :‬در یکی دو سال اخیر صاحبان اپارتمان های‬ ‫اجاره ای به خاطر عدم صرفه سپرده گذاری بانکی ناشی‬ ‫از کاه��ش ن��رخ س��ود‪ ،‬دریاف��ت «اجاره ماهانه» را‬ ‫جایگزین «ره��ن یا همان پول پیش» ک��رده بودند اما‬ ‫حاال فرمول سومی وارد بازار ش��ده که در قالب ان‪،‬‬ ‫مالک مبل��غ اجاره ماهانه یک س��ال را در دو قس��ط‬ ‫شش ماهه دریافت می کند و به ازای ان‪ ،‬معادل اجاره‬ ‫‪ 1/5‬ت��ا دو ماه را تخفی��ف درنظر می گی��رد‪ ».‬در این‬ ‫گزارش به اظهارات یکی از دالالن بازار مسکن اشاره‬ ‫شده است که معموال مالکانی که صاحب بیش از پنج‬ ‫واحد مسکونی در یک منطقه یا یک مجتمع هستند‪ ،‬‬ ‫ترجیح می دهند واحدهای خود را با اجاره شش ماهه‬ ‫بدون مبلغ ودیعه به متقاضیان تحویل دهند‪.‬‬ ‫سال هشتم از هر دهه‬ ‫هر چن��د دو هفت��ه از مرگ کی��م جونگ ای��ل رهبر‬ ‫کره شمالی می گذرد اما تبعات مرگ او همچنان یکی‬ ‫پس از دیگری خود را نش��ان می دهند و این موضوع‬ ‫یادداشت روزنامه اطالعات در ش��ماره ‪ 25216‬این‬ ‫نشریه است‪ .‬در این یادداشت با اشاره به صحنه ارام‬ ‫سیاست داخلی در کره شمالی امده است‪« :‬در پس این‬ ‫سکوت و سکون‪ ،‬توفانی پنهان منطقه را فرا گرفته بود‪.‬‬ ‫تماس های پیاپی رهبران غرب و شرق اغاز شد‪« .‬لئون‬ ‫پانت��ا»‪ ،‬وزی��ر دف��اع امری��کا اولی��ن تم��اس را با‬ ‫«کیم کوان جین»‪ ،‬وزیر دف��اع کره جنوبی برقرار کرد‪.‬‬ ‫اگرچ��ه هیچ گاه از محت��وای این مکالمه دو س��اعته‬ ‫خبری درز نک��رد‪ ،‬اما ناگهان اعالم ش��د کره جنوبی‬ ‫ارتش خود را به حال اماده باش کامل در اورده است‪.‬‬ ‫در حال حاضر و بر اس��اس انچه از موضع گیری های‬ ‫سیاس��ی پیرامون انتخابات بر می اید‪ ،‬در درون جریان‬ ‫اصولگرایی به طور مشخص دو جبهه متحد و پایداری‬ ‫مستقل از یکدیگر وارد فرایند انتخابات شده اند و برخی‬ ‫از دیگر گروه ها مانند جبهه ایستادگی با تمایل به جبهه‬ ‫متحد‪ ،‬دارای درجه ای اس��تقالل هس��تند‪ .‬اما روزنامه‬ ‫ارمان در شماره ‪ 13‬دی ماه خود‪ ،‬گزارشی را منتشر کرده‬ ‫که در ان از ارائه لیست مستقل از سوی جامعه اسالمی ‬ ‫مهندسین سخن به میان امده است‪ .‬گزارش نویس ارمان‬ ‫بر اس��اس اظهار نظر های پراکنده به این نتیجه رسیده‬ ‫اس��ت که این احتمال وجود دارد که جامعه اس�لامی ‬ ‫مهندسین که از احزاب موثر جبهه متحد اصولگرایی به‬ ‫حساب می اید‪ ،‬اقدام به ارائه لیست جدا گانه کند‪ .‬در این‬ ‫گزارش امده است‪« :‬اصولگرایان قبل از ورود به مرحله‬ ‫جبهه بندی روی انسجام و اتحاد تاکید ویژه ای داشتند‪،‬‬ ‫اما اکنون راهبردهای متفاوتی را مطرح می سازند و تغییر‬ ‫روی��ه داده اند‪ .‬ش��اهد ارمان ب��ر این مدعا ‪ ،‬س��خنان‬ ‫سید مهدی هاشمی‪ ،‬سرپرست س��ابق وزارت کشور‬ ‫است که برای انتخابات مجلس کاندیدا شده است‪ ».‬او‬ ‫طی سخنانی از حضور احتمالی خود در لیست جامعه‬ ‫اسالمی مهندسین خبر داده است‪.‬‬ ‫درباره شیدایی‬ ‫س��ریال ش��یدایی مدتی اس��ت ب��ه عن��وان یکی از‬ ‫خبرنامه‬ ‫بازتاب های یک مرگ‬ ‫جامعه اسالمی مهندسین هم‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫تاریخ ‪ 30‬س��اله انقالب اس�لامی نش��ان داده که این‬ ‫انقالب و وفاداران به ارمان های ان تاکنون توانسته اند‬ ‫به خوبی باجود حوادث گوناگون خود را حفظ کنند‬ ‫و ماندگار بمانند‪ .‬هفته نامه ‪ 9‬دی در شماره اخیر خود‬ ‫گزارش��ی تحلیلی درباره حوادثی منتشر کرده که در‬ ‫عدد هشت مشترکند؛ حوادثی که در سالهای پر حادثه‬ ‫‪ 1378 ،1368 ،1358‬و ‪ 1388‬رخ داده ان��د‪ .‬گزارش‬ ‫نویس ‪ 9‬دی اول ابان ‪ 58‬را سر اغاز حوادث می داند‬ ‫و می نویسد‪« :‬اول ابان ‪ 58‬محمدرضا پهلوی به بهانه‬ ‫بیماری راهی امریکا ش��د و در حقیقت پناهنده این‬ ‫کش��ور ش��د و معطوف به این اتفاق ادام��ه می دهد‪:‬‬ ‫باالخره تصمیم نهایی گرفته می ش��ود و روز ‪ 13‬ابان‬ ‫س��فارت امریکا به اشغال دانش��جویان درمی اید که‬ ‫همچون ی��ک زلزله مهی��ب در سراس��ر جهان صدا‬ ‫می کند‪ .‬در این گزارش همچنین امده اس��ت‪« :‬اینک‬ ‫نظام اسالمی اماده است تا دهه پیشرفت و عدالت را‬ ‫باسرعت بیشتر و با عزمی راسخ تر طی کند‪ ،‬البته جریان‬ ‫فتنه هم بیکار نخواهد نشست؛ برنامه ریزی برای اینده‬ ‫و حتی سال ‪ 98‬از هم اکنون در دست تهیه است‪».‬‬ ‫یادداشت نویس اطالعات معتقد است که با مرگ ایل‬ ‫تغییری در سیاس��ت های پیونگ یانگ ایجاد نخواهد‬ ‫شد‪ .‬وی می نویس��د‪ :‬پس از مرگ «کیم ایل» جهان در‬ ‫انتظار وقوع اتفاقی جدید ب��ود که این انتظار همراه با‬ ‫امید‪ ،‬ناگهان با انتشار بیانیه رسمی پیونگ یانگ مبنی‬ ‫ بر تغییر نکردن سیاست خارجی کره شمالی به یاسی‬ ‫مبهم بدل ش��د‪ .‬بالفاصله پ��س از انتش��ار این خبر‪،‬‬ ‫پیونگ یانگ اعالم کرد که هیچ هیات خارجی را برای‬ ‫شرکت در مراس��م تدفین کیم جونگ ایل نمی پذیرد‪.‬‬ ‫اگاهان ابراز عقیده می کنند که غرب به شدت امید داشت‬ ‫پس از مرگ کیم جونگ ایل بتواند مقامات کره شمالی را‬ ‫برای بازگشت به پای میز مذاکرات مجاب کند‪.‬‬ ‫سریال های زمس��تانی تلویزیون‪ ،‬از شبکه سوم سیما‬ ‫پخش می شود و توانسته مخاطبان خود را جذب کند‪.‬‬ ‫روزنامه جام جم گزارش��ی درباره این س��ریال و‬ ‫کارگردان ان‪ ،‬محمد مهدی عس��گرپور منتشر کرده‬ ‫و به بررسی دالیل تاثیر گذاری این سریال پرداخته‬ ‫است‪.‬‬ ‫در این گزارش ضمن اشاره به اثار پیشین این کارگردان‬ ‫امده است‪« :‬عسگرپور رگ خواب مخاطبان ایرانی را‬ ‫به خوبی ش��ناخته و بر همین مبنا به روایت داستانی‬ ‫می پردازد که حتی اگر تکراری و دس��ت خورده هم‬ ‫باشد‪ ،‬باز هم با ذائقه مخاطبان ایرانی انطباق دارد‪.‬‬ ‫تعلیق و التهاب قصه عشق طه با طمع ورزی و دردهای‬ ‫حمید گره می خورد تا در یک نبرد موازی پیش برود و‬ ‫با خلق موقعیت های مثلثی در روابط ادم ها از زوایای‬ ‫مختلف به بازنمایی مفهوم عمیق تری که در نس��بت‬ ‫بین اخالق و وسوس��ه های انس��انی ترسیم می شود‪،‬‬ ‫داستان خود را روایت کند‪.‬‬ ‫در خصوص س��ناریوی این س��ریال‪ ،‬گزارش نویس‬ ‫جام جم بر این باور اس��ت که تنوع و تضادهایی که‬ ‫در ش��خصیت پردازی ها صورت گرفته موتور قصه‬ ‫را گرم تر می کند که بیش از هر چیز ش��اید کاریزمای‬ ‫محمدتقی و بازی مقتدرانه ای که پرویز پورحس��ینی‬ ‫از خود به نمایش گذاشته‪ ،‬بر صالبت و استحکام این‬ ‫روابط از منظر درام کمک کرده است‪».‬‬ ‫دشواری های انتخاب پرچمدار‬ ‫با نزدیک ش��دن به اغاز مس��ابقات المپی��ک لندن‪،‬‬ ‫موضوع پرچمدار کاروان ایران در مراس��م افتتاحیه‬ ‫دوباره مورد توجه رسانه ها و مسئوالن ورزش کشور‬ ‫قرار گرفته است‪ .‬روزنامه خبر ورزشی در شماره ‪14‬‬ ‫دی ماه خود‪ ،‬از ع��دم موافقت با پرچم��داری بهزاد‬ ‫سلیمی قهرمان وزنه برداری خبر داد؛ ورزشکاری که‬ ‫پیش از این به عنوان پرچمدار احتمالی معرفی ش��ده‬ ‫بود‪.‬‬ ‫این روزنامه ب��ه نقل از بهرام افش��ارزاده‪ ،‬دبیرکل‬ ‫کمیته المپیک نوش��ته اس��ت‪ :‬در انتخاب پرچمدار‬ ‫باید وضعیت ورزش��کار از نظر قهرمانی بررس��ی‬ ‫ش��ود‪ .‬ما در کش��تی ازاد و فرنگی قهرمانان خوبی‬ ‫داریم اما پرچمدار را طبق برنامه مسابقات انتخاب‬ ‫می کنیم‪.‬‬ ‫در این گزارش همچنین امده اس��ت‪ :‬کورش باقری‬ ‫س��رمربی تیم ملی وزنه برداری نیز با کنار گذاش��تن‬ ‫سلیمی موافق است‪ .‬چراکه در صورت پرچمداری‪،‬‬ ‫وی باید زودتر از زمان مورد نظر به لندن برود و این‬ ‫موض��وع ممکن اس��ت در روند تمرین��ات او ایجاد‬ ‫مشکل کند‪g .‬‬ ‫‪11‬‬ ‫میت رومنی‪ ،‬برنده جمهوری خواهان‬ ‫در ایالت ایوا‬ ‫خبرنامه‬ ‫میت رومنی‪ ،‬در انتخاب��ات دورن حزبی ایالت ای��وا با اختالف‬ ‫هشت رای سناتور‪ ،‬ریک سانتوروم را پشت سر گذاشت‪.‬‬ ‫متاسترون‪،‬رئیسحزبجمهوری خواهایالتایواروزچهارشنبه‬ ‫هفته گذشته اعالم کرد‪« :‬میت رومنی‪ ،‬فرماندار سابق ایالت ماساچوست‬ ‫در حالی تنها با اختالف هشت رای از سناتور سانتوروم دیگر کاندیدای‬ ‫جمهوری خواه پیش��ی گرفت که در مجم��وع ‪ 122255‬برگه رای از‬ ‫صندوق های رای گیری بیرون اورده شد‪».‬‬ ‫میت رومنی با کسب‪ 30015‬رای‪25،‬درصد ارای ایالت ایوا‪ ،‬برنده‬ ‫انتخابات شد‪ .‬این رقابت اولین دور رقابت های درون حزبی و ایالتی با‬ ‫هدف حضور در انتخابات ریاس��ت جمهوری امریکا در شش نوامبر‬ ‫س��ال ‪ 2012‬و رقابت با رئیس جمهور باراک اوباما‪ ،‬کاندیدای حزب‬ ‫دموکرات است‪.‬‬ ‫در دور دوم رقابت های درون حزبی کاندیداهای جمهوری خواه‬ ‫روز سه شنبه هفته اینده به رقابت در ایالت نیو همپشر خواهند پرداخت‪.‬‬ ‫میت رومنی در نظرسنجی های انجام شده پیشتاز رقابت ها در این ایالت‬ ‫است‪.‬‬ ‫سناتور ریک سانتوروم از تازه ترین کاندیداهای محافظه کار حزب‬ ‫جمهوری خواه است که در انتخابات درون حزبی جمهوری خواهان که‬ ‫به نوعی بی ثبات است به رقابت می پردازد‪.‬‬ ‫ران پاول‪ ،‬دیگر نامزد جمهوری خ��واه و نماینده کنگره امریکا از‬ ‫ایالت تگزاس که دارای دیدگاه های لیبرالی وموضع ضد جنگ است‪،‬‬ ‫با کسب‪ 21‬درصد ارا در مکان سوم رقابت های درون حزبی قرار دارد‪.‬‬ ‫میت رومنی‪ ،‬کاندیدای مورد عالقه و توج��ه گروه تجار حزب‬ ‫جمهوری خ��واه اس��ت در حالی ک��ه ری��ک س��انتوروم از حمایت‬ ‫محافظه کاران مسیحی ایالت ایوا برخوردار است‪.‬‬ ‫رای دهندگان ایالت ایوا پیش از شرکت در انتخابات درون حزبی‬ ‫اینایالتدرنشست‪،‬سخنرانی هاومناظراتکاندیداهایجمهوری خواه‬ ‫در مکان هایی مانند مدارس‪ ،‬کتابخانه ها و کلیساها شرکت می کردند‪.‬‬ ‫اولین اق��دام ج��دی جمهوری خواهان امریکای��ی به منظور‬ ‫برگزیدن رقیبی مطمئن برای شکس��ت باراک اوباما‪ ،‬رئیس جمهور‬ ‫دموکرات امریکا از روز س��وم ژانوی��ه با انتخاب��ات درون حزبی‬ ‫در ایوا ش��روع ش��ده و تا شش��م نوامبر مصادف با روز انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری این کش��ور ادامه خواهد یافت‪ .‬از انجا که اوباما‬ ‫برای دومین دور نامزد انتخابات ریاست جمهوری شده‪ ،‬بر خالف‬ ‫سال ‪ 2008‬انتخابات درون حزبی صرفا در جبهه جمهوری خواهان‬ ‫انجام می شود‪ .‬در انتخابات درون حزبی‪ ،‬نامزدهای جمهوری خواه‬ ‫با حضور در ایالت های مختلف با برگزاری سخنرانی ها و شرکت‬ ‫در مناظره های تلویزیونی‪ ،‬رقبای خود را به چالش می طلبند‪ .‬هدف‬ ‫انها کسب ارای الزم برای حضور در انتخابات نوامبر اینده به عنوان‬ ‫نامزد اصلی جمهوری خواهان و رقیب اوباما خواهد بود‪g .‬‬ ‫حسن موسوی رئیس جدید سازمان میراث فرهنگی‬ ‫سید حسن موسوی رئیس سازمان میراث فرهنگی‪ ،‬صنایع دستی و گردشگری شد‪.‬‬ ‫هفته گذشته محمود احمدی نژاد رئیس جمهور در حکمی سید حسن موسوی را به عنوان معاون‬ ‫رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی‪ ،‬صنایع دستی و گردشگری منصوب کرد‪.‬‬ ‫پیش از این روح اهلل احمدزاده کرمانی رئیس سازمان میراث فرهنگی‪ ،‬صنایع دستی و گردشگری بود‬ ‫که اخیرا استعفا داد و رئیس جمهور با این استعفا موافقت کرد‪g .‬‬ ‫ایت اهلل احمد جنتی‬ ‫هشدار انتخاباتی‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫ایت اهلل احمد جنتی می گوید‪« :‬برخی هدفش��ان در انتخابات رفتن به مجلس نیس��ت‪ ،‬بلکه تنها‬ ‫می خواهند ارامش را به هم بزنند‪ ».‬دبیر ش��ورای نگهبان در ادامه افزود‪« :‬برخی با نظام و حتی انقالب‬ ‫مشکل دارند‪ ،‬در فتنه اخیر دیدیم که برخی می گفتند تقلب شده اس��ت و باید انتخابات از اول برگزار‬ ‫شود‪ ،‬اما بعد ها که اغتشاش اغاز شد‪ ،‬اینها باطن خود را نشان دادند و معلوم شد که مساله چیز دیگری‬ ‫است و مشکل اینها با والیت فقیه و امام است و با سیاس��ت کلی نظام و دفاع از مردم فلسطین مشکل‬ ‫دارند؛ با امام حسین (ع) مشکل دارند‪ ،‬با مسجد و امام مشکل دارند‪».‬‬ ‫وی یکی دیگر از وظایف را روش��نگری دانسته و می گوید‪« :‬عده ای س��خت ایستاده اند تا برای‬ ‫مردم مشکل ایجاد کنند‪ ،‬هرچند انها به مقصدشان نمی رسند‪ ،‬اما گویی برخی می خواهند ارامش را به‬ ‫هم بزنند‪ .‬اینها را باید برای مردم توضیح داد تا فریب نخورند‪ ،‬بهانه هایی مثل تقلب می گیرند‪ ،‬اما اینها‬ ‫بهانه است‪ .‬انها به دنبال براندازی هستند و می خواهند شیطنت کنند‪ ».‬دبیر شورای نگهبان افزوده است‪:‬‬ ‫«هر فردی هرجا هس��ت‪ ،‬باید وظیفه خود بداند تالش کند ارامش در‬ ‫کش��ور به هم نخورد و امنیت وجود داشته باش��د‪ .‬قانون باید در‬ ‫کشور حاکم باشد و هیچ دستگاه‪ ،‬فرد و مقامی حق ندارد قانون‬ ‫را زیرپا بگذارد‪».‬‬ ‫ایت اهلل جنت��ی همچنی��ن درب��اره هزین��ه کاندیداهای‬ ‫انتخابات ب��رای تبلیغات اظه��ار ک��رد‪« :‬هزینه هایی که در‬ ‫انتخابات می ش��ود بی حس��اب و کتاب نیس��ت‪ .‬ما هم در‬ ‫بررسی صالحیت ها تا انجایی که ممکن است این مسائل را‬ ‫مورد توجه قرار می دهیم‪ ».‬وی تصریح کرد‪« :‬اتفاقاتی که در‬ ‫کشور رخ داد‪ ،‬اگر در هر کشور دیگری رخ می داد ان کشور‬ ‫را دگرگ��ون و حکومت را س��رنگون می کرد‪ ،‬اما در‬ ‫ایران به سادگی توانستیم از این مساله عبور کنیم‪».‬‬ ‫جنتی در ادامه با اشاره به حماسه نهم دی‪،‬‬ ‫ان را اعج��از اله��ی خواند و گف��ت‪« :‬خداوند‬ ‫پیروزی این انقالب را تضمین کرده اس��ت و به‬ ‫احترام خون ش��هدا این حکومت برپا ش��د و ادامه‬ ‫خواهد یافت‪ .‬در هر مقطع که دستی برای مقابله با‬ ‫این حکومت دراز می شود‪ ،‬مردم ان را قطع می کنند‪.‬‬ ‫در این زمینه نقش شورای هماهنگی بسیار تعیین‬ ‫کننده است‪g ».‬‬ ‫مجتبیثمره هاشمی‪:‬‬ ‫دغدغه دخالت دولت در انتخابات جایی ندارد‬ ‫دستیار ارشد رئیس جمهور در خصوص طرح برخی دغدغه ها در زمینه احتمال دخالت دولتیان در انتخابات پیش رو‬ ‫گفته است‪« :‬قانون بر روند برگزاری انتخابات حاکم است و در این زمینه جای دغدغه ای نیست‪».‬‬ ‫مجتبی ثمره هاشمی می افزاید‪« :‬در استانه هر انتخابات اینگونه بحث ها مطرح می شود و مرتبه اول نیست ولی هیچ‬ ‫زمانی در عمل چنین اتفاقی رخ نداده است‪ ».‬انتخابات ریاست جمهوری یکی از همین موارد بود که دولت را دائما‬ ‫متهم به دخالت در انتخابات می کردند‪ ،‬در حالی که صحت نداشت‪ .‬دستیار ارشد رئیس جمهور با اعالم اینکه دولت‬ ‫در جریان انتخابات فقط یک وظیفه قانونی دارد‪ ،‬گفته است‪« :‬تنها اجرای انتخابات به عهده وزارت کشور است و‬ ‫دولت در حالی انتخابات را برگزار می کند که هم ناظران کاندیداها‪ ،‬هم شورای نگهبان و هم نمایندگان فرمانداری ها‬ ‫در جریان برگزاری انتخابات نظارت کنند‪ ».‬وی همچنین گفته است‪« :‬جمع پنج یا شش نفره بر سر هر صندوق حضور‬ ‫ق گرفته تا حوزه های پرجمعیت به طور یکسان این نظارت‬ ‫دارند و این گروه ها از کوچکترین و کم جمعیت ترین مناط ‬ ‫را اعمال می کنند‪ ».‬ثمره هاشمی با تاکید بر اینکه قانون بر روند برگزاری انتخابات حاکم است‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬جای‬ ‫دغدغه ای در این زمینه نیست‪ ».‬وی ادامه داده است‪« :‬البته فکر می کنم طرح بسیاری از این مسائل سیاسی است و این‬ ‫هم مشی سیاسی خاصی است که برخی در استانه انتخابات در پیش گرفته اند‪g ».‬‬ ‫‪12‬‬ ‫اغاز مجدد مذاکرات هسته ای‬ ‫اعالم امادگی ایران برای اغاز مذاکرات هسته ای‬ ‫با گروه ‪ 5+1‬بازتاب های فراوانی داشته است‪.‬‬ ‫س��عید جلیلی‪ ،‬دبیر ش��ورای عالی امنیت ملی‪،‬‬ ‫شنبه هفته گذش��ته طی اظهاراتی اعالم کرد که تهران‬ ‫اماده مذاکره درباره فعالیت های هسته ای خود است‪.‬‬ ‫علی اکبر صالحی‪ ،‬وزیر ام��ور خارجه نیز هفته‬ ‫گذشته در دیدار معاون وزیر امور خارجه چین با اشاره‬ ‫به توان خوب کارشناس��ان هسته ای کشورمان‪ ،‬طرح‬ ‫گام به گام روس��یه را مورد توجه قرار داد و امادگی‬ ‫کشورمان برای ادامه مذاکرات را یاداور شد‪.‬‬ ‫این اظه��ارات مقامات کش��ورمان ب��ا واکنش‬ ‫مسئوالن اروپایی مواجه شد‪.‬‬ ‫در این راس��تا وزیر امور خارجه المان از تمایل‬ ‫ایران برای اغاز مجدد مذاکرات هسته ای استقبال کرد‪.‬‬ ‫المان روز یکش��نبه گذش��ته از ایران خواست‬ ‫تا درباره برنامه هس��ته ای خود اقدامی محکم و قابل‬ ‫علتفیلترشدنسایتهاشمیرفسنجانی‬ ‫س��خنگوی قوه قضائیه درب��اره دلیل فیلتر ش��دن س��ایت‬ ‫ایت اهلل هاشمی رفسنجانی گفته است‪« :‬قانونی در سال ‪ 88‬با عنوان‬ ‫قانون رسیدگی به جرایم رایانه ای در مجلس به تصویب رسید که‬ ‫این قانون در مردادماه الزم االجرا شد‪ .‬در این قانون یک کارگروه‬ ‫پیش بینی ش��ده که کار ان تعیین مصادیق مجرمانه و پاالیش این‬ ‫مصادیق اس��ت‪ .‬مصادیق مجرمانه هم براساس قوانین و مقررات‬ ‫الزم االجرا تعیین می شود‪».‬‬ ‫محسنی اژه ای تصریح کرده اس��ت‪ « :‬در مورد این سایت هم‬ ‫همین اتفاق افتاد‪ .‬در مهرماه این کارگروه موارد خالف را بررسی‬ ‫کرد و تذکر داده شد که پنج یا شش مورد مجرمانه ای که وجود دارد‬ ‫را بردارند‪ .‬این موارد برداشته شد‪ .‬ضمن اینکه این سایت اصال به نام‬ ‫محسن هاشمی رفسنجانی است‪ ،‬در حالی که در روزنامه ها مطرح‬ ‫شده که سایت متعلق به اقای هاشمی رفسنجانی است‪».‬‬ ‫محسنی اژه ای افزوده اس��ت‪« :‬بعد از مدتی مجددا هم موارد‬ ‫قبلی و هم موارد جدید روی س��ایت گذاشته شد و دوباره نسبت‬ ‫به رفع ان تذکر داده ش��د‪ .‬در این مورد اقدامی صورت نگرفت تا‬ ‫اینکه این سایت هفتم دی ماه فیلتر شد و االن هم فیلتر است‪ .‬البته‬ ‫قبل از اینکه من به این جلسه بیایم شنیدم به فیلتر شدن این سایت‬ ‫اعتراض شده است که طبعا این اعتراض در همان کارگروه مورد‬ ‫رسیدگی قرار می گیرد‪».‬‬ ‫او در پاسخ به اینکه ایا این موارد خالف‪ ،‬همان خطبه های نماز‬ ‫جمعه بوده است؟ گفته است ‪« :‬خیر‪ .‬این دفعه موارد زیادتری وجود‬ ‫داشته است‪ .‬البته در این سایت خاطرات اقای هاشمی وجود دارد‬ ‫ولی موارد خالف دیگری به صورت زیرنویس یا حاشیه هم وجود‬ ‫داشته است‪g ».‬‬ ‫دبیرکل حزب مردم ساالری از ارزیابی برای ارائه لیست انتخاباتی اصالح طلبان از تهران در عرصه رقابت های‬ ‫انتخاباتی مجلس نهم خبر داده و گفته است‪« :‬ارزیابی داوطلبان اصالح طلب انتخابات مجلس نهم در تهران‬ ‫نشان می دهد اصالح طلبان می توانند با لیست انتخاباتی ‪ 15‬نفره در تهران به میدان بیایند‪».‬‬ ‫مصطفی کواکبیان با بیان این خبر همچنین گفته است‪« :‬این ‪ 15‬نفر از میان نمایندگان فعلی مجلس‪ ،‬نمایندگان‬ ‫ادوار مجلس‪ ،‬اساتید دانشگاه و متخصصان متعهد و مطلع از اوضاع سیاست جهان‪ ،‬حقوق و جامع ه‪‎‬شناسی‬ ‫هستند‪ ».‬نماینده اصالح طلب مردم سمنان با اعالم اینکه حدود ‪ 700‬نفر با گرایش اصالح طلبی در سراسر‬ ‫کشور به عنوان داوطلب نمایندگی در انتخابات مجلس نهم ثبت نام کرده اند‪ ،‬گفت‪« :‬اگر این ‪ 700‬نفر واجد‬ ‫شرایط تشخیص داده شوند و برخورد سلیقه ای در زمینه تایید صالحیت انها صورت نگیرد‪ ،‬قطعا به راحتی‬ ‫می توانیم در بسیاری از حوزه های انتخابیه کاندیدا معرفی کنیم و در اکثر استان ها نیز لیست بدهیم‪».‬‬ ‫وی در پاسخ به اینکه چه تعداد از این ‪ 700‬نفر از چهره های شاخص و شناخته شده اصالح طلب هستند‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬از بین این ‪ 700‬نفر شاید تعداد چهره های شاخص اصالح طلب به ‪100‬نفر برسد اما بقیه گرایش هایی‬ ‫به اصالح طلبان دارند‪ ».‬کواکبیان در پاسخ به اینکه این افراد به کدام احزاب و گروه های اصالح طلب گرایش‬ ‫دارند‪ ،‬گفت‪« :‬این افراد از حزب مردم ساالری‪ ،‬خانه کارگر‪ ،‬فراکسیون خط امام (ره) مجلس‪ ،‬نمایندگان ادوار‬ ‫مجلس و احزابی که در قالب جبهه مردمساالری اعالم موجودیت کردند هستند‪ .‬همچنین افرادی از احزاب‬ ‫اعتماد ملی و کارگزاران نیز داریم‪g ».‬‬ ‫توصیه انتخاباتی رئیس قضا‬ ‫گفت که امریکا و ش��رکای اروپایی و دیگر شرکای‬ ‫ان به وضوح اع�لام کرده اند ایران فرص��ت دارد بر‬ ‫مذاکرات مبتنی بر شروط مطرح شده از سوی جامعه‬ ‫بین الملل��ی در ماه س��پتامبر بازگردد‪ ،‬ام��ا انها هنوز‬ ‫پاسخی نداده اند‪.‬‬ ‫نوالند گفت‪« :‬ایرانی ها می دانند چه توقعی از انها‬ ‫می رود‪ .‬انها به تعهدات بین المللی ش��ان عمل کنند و‬ ‫باید برای تعامل سازنده و جدی برای راه حلی جامع‬ ‫که اعتماد بین المللی را به ماهیت صلح امیز برنامه انها‬ ‫احیا کند‪ ،‬اماده باشند‪».‬‬ ‫وی ادامه داد که در عین حال تحریم های امریکا‬ ‫علیه ایران ادامه خواهد داش��ت و در حال حاضر این‬ ‫تحریم ها سخت ترین تحریم هایی است که در جهان‬ ‫اعمال شده است‪.‬‬ ‫سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا گفت‪« :‬ما‬ ‫بررس��ی خواهیم کرد چه کارهای بیشتری می توانیم‬ ‫انجام دهیم‪».‬‬ ‫وی گف��ت که اعم��ال تحریم های بیش��تر مهم‬ ‫خبرنامه‬ ‫ایت اهلل صادق الریجانی خواس��تار نظارت قوی توام با پرهیز از افراط و تفریط در روند بررس��ی‬ ‫صالحیت کاندیداها شده است‪ .‬رئیس قوه قضائیه می گوید‪« :‬در روند‬ ‫برگزاری انتخابات و رسیدگی به صالحیت ها به ویژه در امور‬ ‫مربوط به وظایف قوه قضائیه باید از افراط و تفریط بپرهیزیم‪.‬‬ ‫انتخابات در همه کش��ورها به ویژه جمهوری اسالمی ایران‬ ‫بس��یار مهم و نش��انه پیوند مردم با نظام اس��ت و از ابتدای‬ ‫انقالب نیز حضرت ام��ام و مقام معظم رهب��ری همواره‬ ‫در برگزاری انتخاب��ات ازاد و مردمی تاکید داش��ته اند‪».‬‬ ‫ایت اهلل املی الریجانی تاکید کرده است‪« :‬در کشور ما در‬ ‫طول سالیان گذشته گرایش ها و سلیقه های متفاوتی انتخاب‬ ‫شده اند و در مسند قدرت اجرایی و قانونگذاری قرار گرفته اند‬ ‫که این امر نشانگر ازادی و سالمت در تاریخ انتخابات ایران‬ ‫است‪ ».‬رئیس قوه قضائیه افزود‪« :‬دش��منان انقالب اسالمی‬ ‫ ایران و فتنه گران و ضد انقالب خارج نش��ین در تالش هستند‬ ‫تا مشارکت در انتخابات را کم و مایوس کننده جلوه دهند و حتی‬ ‫ادعا شده که اگر میزان مشارکت در انتخابات بیش از ‪ 50‬درصد‬ ‫اعالم شود‪ ،‬انتخابات زیر سوال است! در واقع مدعیان ازادی‬ ‫و انتخابات سالم خودش��ان از حاال برای مردم ایران تعیین‬ ‫تکلیف کرده اند اما مطمئنیم با تالش و حضور گسترده مردم‬ ‫و تمام دلسوزان نظام‪ ،‬این توطئه ها خنثی و انتخابات‪ ،‬سالم‬ ‫و بانشاط برگزار خواهد شد‪g ».‬‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫تایید اتخاذ کند‪.‬‬ ‫«گوئیدو وس��تروله»‪ ،‬وزیر ام��ور خارجه المان‬ ‫اعالم کرد که المان با رغب��ت اظهارات مقامات ایران‬ ‫درباره ب��از بودن در ب��رای اغاز مج��دد مذاکرات را‬ ‫تفسیر می کند‪.‬‬ ‫وزیر امور خارجه المان در ادامه س��خنان خود‬ ‫درباره امادگی ای��ران برای اغاز مج��دد مذاکرات با‬ ‫کش��ورهای غربی گفت‪« :‬به نفع ایران اس��ت که در‬ ‫نهایت به تعهدات بین المللی خود عمل کند و درباره‬ ‫برنامه هسته ای خود شفاف باشد‪ .‬این تنها راهی است‬ ‫که می تواند مانع از تحریم های جدید شود‪ ».‬وزارت‬ ‫امور خارجه امریکا نیز در واکن��ش به اعالم امادگی‬ ‫ایران برای مذاکره با ‪ 5+1‬گفت ک��ه تهران باید برای‬ ‫تعامل س��ازنده و جدی درباره برنامه هس��ته ای این‬ ‫کشور اماده باشد‪.‬‬ ‫ویکتوریا نوالند‪ ،‬سخنگوی وزارت امور خارجه‬ ‫امریکا در پاسخ به سوالی درباره اعالم امادگی ایران‬ ‫برای از س��رگیری مذاکرات با گروه موسوم به ‪5+1‬‬ ‫فهرست ‪ 15‬نفره اصالح طلبان در تهران‬ ‫نیس��ت؛ بلکه اطمینان از اینک��ه ان تحریم ها که‬ ‫تاکنون اعمال شده توسط همه کشورها اجرا شود‪،‬‬ ‫بیشتر حائز اهمیت است‪.‬‬ ‫سخنگوی کاترین اش��تون‪ ،‬رئیس سیاست‬ ‫خارجی اتحادیه اروپا نیز اعالم کرد‪« :‬برای انکه‬ ‫مذاکرات از س��ر گرفته ش��ود‪ ،‬ایران باید به نامه‬ ‫اتحادیه اروپا پاسخ دهد‪».‬‬ ‫مایکل مان در این باره به خبرگزاری فرانسه‬ ‫گفت‪« :‬به ترتی��ب اولویت انها بای��د ابتدا به نامه‬ ‫(نامه کاترین اشتون به سعید جلیلی‪ ،‬دبیر شورای‬ ‫عالی امنی��ت ملی ای��ران که از س��رگیری بدون‬ ‫پیش شرط مذاکرات را خواستار شده بود) پاسخ‬ ‫دهند‪».‬‬ ‫وی با نادی��ده گرفتن درخواس��ت ایران از‬ ‫اتحادیه اروپا برای تعیین تاریخی برای دور جدید‬ ‫مذاکرات گفت که توپ در زمین ایران اس��ت و‬ ‫خاطرنشان کرد‪« :‬اتحادیه اروپا همچنان در انتظار‬ ‫پاسخ ایران به نامه اکتبر خود است‪g ».‬‬ ‫‪13‬‬ ‫چهره ها‬ ‫صفارهرندی‬ ‫براوردهای غلط؛ ریشه سقوط عامالن فتنه‬ ‫مشاور فرهنگی فرمانده کل سپاه می گوید‪« :‬ریشه اصلی سقوط عامالن جریان‬ ‫فتنه‪ 88‬براوردهای غلط انها در مورد حکومت دینی بود‪ ».‬محمدحسین صفارهرندی‬ ‫تاکید کرده است‪« :‬در سال های اخیر شاهد بودیم کسانی که از خانواده انقالب جدا شدند‬ ‫و به یک جریان فاسد ضد انقالبی پیوستند‪ ،‬همراه امام و کنار امام بودند و حتی به خاطر‬ ‫دفاع از امام کتک خورده بودند‪ .‬اینها نشان می دهد ما باید بیمناک باشیم به اینده خودمان‬ ‫و اینده کسانی که امروز به انها دل بسته ایم‪ ».‬وی افزود‪« :‬ریشه‬ ‫اصلی سقوط این افراد این بود که بعد از امام بعضی از انها عنوان‬ ‫می کردند که دنیا عوض شده و دیگر در دنیا تن به حکومت‬ ‫دین نمی دهند و حکومت دینی دوام نخواهد داشت‪ .‬در‬ ‫واقع می گفتند هیچ حکومت ایدئولوژیکی دوام نمی اورد‬ ‫و خواهان حکومت سکوالر بودند‪».‬صفارهرندی‬ ‫تصریح کرده است‪« :‬این افراد که از اوایل دهه‬ ‫‪ 80‬شعار خود را توسعه سیاسی قرار داده بودند‬ ‫وقتی به این اعتقاد رسیدند که هیچ وقت مردم‬ ‫به انها اعتماد نمی کنند سراغ ضدانقالب ها‪،‬‬ ‫امریکایی ها و بی بی سی رفتند‪g».‬‬ ‫اصغرفرهادی‬ ‫قصد مهاجرت ندارم‬ ‫خبرنامه‬ ‫اصغر فرهادی می گوید‪« :‬من نه مهاجرت کرده ام‬ ‫و نه قصد مهاجرت دارم‪».‬‬ ‫فرهادی در حالی ای��ن اظهارنظر را مطرح کرده‬ ‫اس��ت که پیش از این اخباری منتشر ش��ده بود که از‬ ‫مهاجرت او به فرانسه حکایت داشت‪.‬‬ ‫وی در واکنش به این خبر به ایس��نا گفته است‪:‬‬ ‫«اولین بار هم خبر مهاجرتم را پش��ت چراغ قرمزی‬ ‫در میدان هفت تیر تهران شنیدم‪ .‬کمتر از دو ماه است‬ ‫که برای تحقیق و اش��نایی با فضا به پاریس امده ام تا‬ ‫نوشتن فیلمنامه را با همکار نویسنده ای که در پاریس‬ ‫ساکن است‪ ،‬اغاز کنم و بعد از اتمام نگارش مشغول‬ ‫پیش تولید و فیلمبرداری خواهیم شد‪.‬‬ ‫بالفاصله بعد از اماده شدن فیلم هم با خانواده ام‬ ‫که نمی خواستم این مدت را از انها دور باشم‪ ،‬به ایران‬ ‫«حاجی بخشی» درگذشت‬ ‫حاج ذبیح اهلل بخشی معروف به حاج بخشی هفته گذشته درگذشت‪.‬‬ ‫حاج ذبیح اهلل بخشی‪ ،‬یادگار ماندگار دوران دفاع مقدس پیش از این سابقه‬ ‫سکته مغزی و رفتن به حالت کما داشت‪.‬‬ ‫حاجی بخشی در طول هشت سال دفاع مقدس در جبهه ها بلند گو به دست‬ ‫به تقویت روحیه رزمندگان می پرداخت‪ .‬تصویر مشهوری از وی موجود است‬ ‫که وی را در حال خاموش کردن ماشینش با پک پتو پس از حمله یک تانک‬ ‫عراقی نشان می دهد‪.‬‬ ‫وی با بیش از ‪ 70‬سال سن‪ ،‬از جانبازان و‬ ‫رزمندگان هشت سال دفاع مقدس بود‪ .‬دو‬ ‫پسر و یک داماد حاج بخشی نیز در ایام جنگ‬ ‫تحمیلی به شهادت رسیدند‪.‬‬ ‫حاج ذبیح اهلل بخشی زاده در سال ‪1312‬‬ ‫در توابع اراک متولد شد‪ .‬در هفت سالگی‬ ‫پدرش توسط نیروهای متفقین کشته شد و‬ ‫او از ان پس مسئولیت خانواده اش را بر عهده‬ ‫گرفت‪ .‬حاجی بخشی از ‪ 47‬سالگی به جبهه ‬ ‫اعزام شده و تا پایان جنگ تحمیلی‬ ‫در جبهه ها حضور داشت‪g .‬‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫باز خواهیم گشت‪».‬‬ ‫اصغر فرهادی پس از اکران فیلم اخرش‪ ،‬جدایی‬ ‫نادر از س��یمین با انتقادهایی در داخل کشور مواجه‬ ‫شده بود‪.‬‬ ‫او فعالی��ت در س��ینما را از س��ال ‪ ۱۳۶۵‬در‬ ‫انجمن س��ینمای جوان اصفهان اغاز کرد‪ .‬نخس��تین‬ ‫حضور حرفه ای او در س��ینما در فیلم ارتفاع پست‪،‬‬ ‫س��اخته ابراهیم حاتمی کیا در س��ال ‪ ۱۳۸۰‬به عنوان‬ ‫فیلمنامه نویس بود‪.‬‬ ‫اصغر فرهادی تا کنون برنده س��ه جایزه سیمرغ‬ ‫بلورین بهترین کارگردانی در سال های ‪۱۳۸۷ ،۱۳۸۴‬‬ ‫و ‪ ۱۳۸۹‬شده اس��ت‪ .‬خرس نقره ای جش��نواره فیلم‬ ‫برلین به عنوان بهترین کارگردان برای فیلم درباره الی‬ ‫و همچنین خرس طالیی جشنواره برلین به خاطر فیلم‬ ‫جدایی نادر از سیمین از دیگر جوایز اوست‪ .‬او اولین‬ ‫فیلم ساز ایرانی است که توانسته این جایزه را به خود‬ ‫اختصاص دهد‪g .‬‬ ‫فائزههاشمی‬ ‫محکوم به ‪ 6‬ماه حبس‬ ‫ی هفته گذشته اعالم شد‪ .‬در همین راستا وکیل مدافع فائزه‬ ‫حکم دادگاه فائزه هاشم ‬ ‫هاشمی رفسنجانی از محکومیت موکلش به شش ماه حبس تعزیری و پنج سال محرومیت‬ ‫از برخی حقوق اجتماعی خبر داده است‪ .‬غالمعلی ریاحی در این باره افزوده است‪« :‬موکلم در‬ ‫خصوص اتهام تبلیغ علیه نظام به شش ماه حبس تعزیری و به عنوان تتمیم مجازات به پنج سال‬ ‫محرومیت از عضویت و فعالیت در احزاب‪ ،‬گروه ها‪ ،‬انجمن ها‪ ،‬فضای مجازی و فعالیت‬ ‫رسانه ای و مطبوعاتی محکوم شده است‪ ».‬وی خاطر نشان کرد‪« :‬با مراجعه‬ ‫به شعبه ‪ 15‬دادگاه انقالب رای دادگاه بدوی صادره به اینجانب ابالغ شد‬ ‫و من نیز به ان اعتراض کردم‪ ».‬اولین جلس ه رسیدگی به اتهامات فائزه‬ ‫هاشمی رفسنجانی قرار بود صبح روز یک شنبه ـ ‪ 23‬مرداد ماه ‪ 90‬ـ در‬ ‫شعبه ‪ 15‬دادگاه انقالب به ریاست قاضی صلواتی برگزار شود که به دلیل‬ ‫درخواست استمهال وکیل پرونده و برای تدارکات دفاع و موافقت دادگاه‬ ‫با این درخواست‪ ،‬جلس ه دادگاه به تاخیر افتاد و وقت رسیدگی نیز برای‬ ‫ی و وکیل او به دفاع‬ ‫سه دی ماه تجدید شد و در این جلسه فائزه هاشم ‬ ‫پرداختند‪ .‬این پرونده با اعالم جرم دادستانی تهران و به اتهام فعالیت‬ ‫تبلیغی علیه نظام تشکیل شده است و اتهام فائزه هاشمی مصاحبه او با‬ ‫سایت ضد انقالب روزانالین بوده است‪ .‬او در ان مصاحبه تعابیر‬ ‫نادرستی درباره نظام به زبان اورده بود‪g .‬‬ ‫‪14‬‬ ‫حجت االسالمعلیسعیدی‬ ‫ثبت نام برای ایجاد تنش‬ ‫نماینده ولی فقیه در سپاه می گوید که تعداد زیادی از افرادی که برای‬ ‫انتخابات ثبت نام کرده اند‪ ،‬رد صالحیت می شوند‪.‬علی سعیدی با اشاره به در‬ ‫پیش بودن انتخابات مجلس نهم تاکید می کند‪« :‬وقتی بیش از پنج هزار نفر‬ ‫برای تصاحب ‪ 290‬کرسی مجلس ثبت نام می کنند‪ ،‬طبیعی است که تعداد‬ ‫زیادی از انها واجد شرایط الزم نباشند و ردصالحیت شوند‪ .‬هیچ کشوری‬ ‫در دنیا کار قانونگذاری را به هر شخصی واگذار نمی کند‪ ».‬وی می افزاید‪:‬‬ ‫«برخی از اقایان گفتند در انتخابات لیست نمی دهیم‬ ‫ولی می بینیم جمعیت زیادی از افرادی که‬ ‫مطمئن هستند ردصالحیت می شوند برای‬ ‫انتخابات ثبت نام کرده اند و این‪ ،‬زمینه ای‬ ‫برای ایجاد تنش است‪».‬وی با بیان اینکه‬ ‫«انتخابات مجلس نهم بسیار مهم و‬ ‫حساس است» یاداور شده است‪:‬‬ ‫«در هیچ انتخاباتی به یاد ندارم مقام‬ ‫معظم رهبری درباره خطر امنیتی شدن ان‬ ‫هشدار داده باشد‪ ،‬ولی ایشان برای انتخابات‬ ‫اتی این هشدار را مطرح کرده اند‪g ».‬‬ ‫عکس‬ ‫سومین نشست اندیشه های‬ ‫راهبردی در حضور‬ ‫رهبر معظم انقالب‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫دیدار عشایر لیبی با وزیر امور خارجه‬ ‫مجمع سالیانه بانک مرکزی با حضور رئیس جمهور‬ ‫نشست بیداری‬ ‫اسالمی با حضور‬ ‫علی الریجانی‬ ‫مالقات‬ ‫گروه دوستی‬ ‫پارلمانی ترکیه‬ ‫با سعید جلیلی‬ ‫‪15‬‬ ‫اهدای فانوس های بلورین‬ ‫دومین جشنواره عمار پایان یافت‬ ‫خبرنامه‬ ‫دومینجشنوارهمردمی فیلمعماردرحالیباحضور‬ ‫علیرضا سجادپور‪ ،‬مدیرکل ارزشیابی و نظارت معاونت‬ ‫سینمایی وزارت ارشاد و الله افتخاری‪ ،‬نماینده مردم تهران‬ ‫به کار خود پایان داد که برندگان خود را در هفت رش��ته‬ ‫شناخت‪.‬بنابر اینگزارش‪،‬اختتامیهاینجشنوارهبرخالف‬ ‫دیگر جش��نواره های حاضر و به دلیل صبغه مردمی ان‬ ‫بدون سخنرانی مقامی مسئول برگزار شد‪ .‬سخنران اصلی‬ ‫اختتامیه این جشنواره‪ ،‬نادر طالب زاده بود که در سخنانی با‬ ‫اشاره به علل تفاوت جشنواره عمار با دیگر جشنواره ها‬ ‫گفت‪« :‬علل این تفاوت در جنس فیلم های حاضر در این‬ ‫جشنواره اس��ت که بچه های حزب اللهی در ان حضور‬ ‫دارند‪ ».‬وی افزود‪« :‬از دیگر دالیل تفاوت این جشنواره با‬ ‫دیگر جشنواره ها موضوعات نقد درونی و خارجی است‬ ‫که در برخی جشنواره ها حتی انها را راه نداده و نخواهند‬ ‫داد‪ ».‬طالب زاده با بیان اینکه فیلم های این جشنواره دارای‬ ‫لحنیمتفاوتباجاهایدیگربود‪،‬تاکیدکرد‪«:‬فیلم هایاین‬ ‫جشنوارهمی تواننددرخارجصدایانقالبرابرسانند‪،‬البته‬ ‫سینمای ایران به جشنواره های قالی قرمز رفته اند‪ ،‬اما انچه‬ ‫رفته حرف انقالب نبوده است‪ ».‬وی با اشاره به فیلم های‬ ‫بخش بیداری اسالمی حاضر در جشنواره عمار گفت‪:‬‬ ‫«درحالیکهزمانیمانمی توانستیمانقالبخودمانراثبت‬ ‫کنیم و دیگران این کار را می کردند‪ ،‬امروزه بچه های ایران‬ ‫انقالب های عربی را ثبت می کنند‪ ».‬دبیر جشنواره مردمی ‬ ‫فیلم عمار با بیان اینکه امیدوارم رسانه ها به این جشنواره‬ ‫توجه داشته باشند‪ ،‬افزود‪« :‬خیلی از فیلمسازان حاضر در‬ ‫این جشنواره چون اوینی که مهندس ارشیتکت بود و به‬ ‫ضرورت وارد سینما شد‪ ،‬همان گونه وارد سینما شده اند‬ ‫و انچه در این جش��نواره اس��ت همه از انقالب است‪».‬‬ ‫وی تعریف جشنواره عمار با جشنواره فجر را متفاوت‬ ‫دانست و تاکید کرد‪« :‬این جشنواره محل مسابقه نیست‪».‬‬ ‫نادر طالب زاده با اشاره به اینکه بیشتر اثار دومین جشنواره‬ ‫عمارمستندبودهاست‪،‬گفت‪«:‬درمیانانهافیلم هایخشن‪،‬‬ ‫منعطف و‪ ...‬دیده می شود که برخی از انها را حتی در رسانه‬ ‫ملیپخشنمی کنند‪».‬ویبابیاناینکهامیدواریمسالاینده‬ ‫نالمللیشود‪،‬تاکیدکرد‪«:‬امیدواریمبتوانیم‬ ‫اینجشنوارهبی ‬ ‫با حضور سینماگران انقالبی منطقه را همان را ادامه دهیم‪».‬‬ ‫دبیر جشنواره عمار افزود‪« :‬ما باید در این‪ 30‬سال گذشته از‬ ‫انقالبفیلمبهخارجمی فرستادیمکهاینکاررانکرده ایم‪».‬‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫ده نمکی‪ :‬حاجی بخشی شخصیتی بین المللی بود‬ ‫در اختتامیه جشنواره مردمی عمار از حاج ذبیح اهلل‬ ‫بخشی که صبح سه شنبه گذشته در کرج درگذشت تقدیر‬ ‫شد و عالوه بر ارائه سخنانی از شهید اوینی درباره حاجی‬ ‫بخشی و همچنین پخش فیلمی از وی در دوران هشت‬ ‫س��ال دفاع مقدس و حضورش در نشریه «شلمچه» در‬ ‫‪ 15‬سال پیش‪ ،‬مس��عود ده نمکی نیز سخنرانی کرد‪ .‬وی‬ ‫با اشاره به رابطه جشنواره عمار و حاجی بخشی گفت‪:‬‬ ‫«انها سوژه های ما مستندسازان هستند و شده است که‬ ‫ما سوژه های مستندهای خودمان را فراموش می کنیم‪».‬‬ ‫ده نمکی افزود‪« :‬یادم هست ان زن قهرمان کرمانشاهی که‬ ‫با یک تبر به جان دشمن افتاده بود یک المپ برای روشن‬ ‫کردن خانه اش نداشت‪ ،‬اما برای ساختن مجسمه اش چه‬ ‫هزینه ای کردند‪ ».‬وی با بیان اینکه حاجی بخشی دارای‬ ‫بصیرتبودویکیازشخصیت هاییاستکهکمتردرباره‬ ‫او حرف می زنند‪ ،‬گفت‪« :‬از االن درباره او حرف ها بیشتر‬ ‫می شود و او کسی بود که حرف های ساده ای که زمانی‬ ‫می زد امروز از برخی نمایندگان و‪ ...‬ش��نیده می شود‪».‬‬ ‫نالمللی‬ ‫ده نمکیشخصیتحاجیبخشیراشخصیتیبی ‬ ‫دانست و گفت‪« :‬خبرنگار س��اینس مانیتورز روزی در‬ ‫دفتر شلمچه پیش من امد و گفت که یک اکادمی درباره‬ ‫جنگ ایران و عراق در امریکا در حال کار است و من به‬ ‫جشنواره فجر می ایم و می بینم که فیلم های ضد جنگ در‬ ‫ان ساخته شده است‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬پترسون می گفت امروز که همه به این‬ ‫نتیجه رسیده اند که صدام متجاوز است شما دارید برای‬ ‫دلخوشی ما غربی ها فیلم های روشنفکرانه علیه جنگ‬ ‫می سازید‪».‬ده نمکیبابیاناینکهپترسونمترجم فیلم های‬ ‫اوینی بود‪ ،‬اظهار داشت‪« :‬وی به من گفت که سه عکس‬ ‫از جنگ ایران در اتاقم نصب کردم‪ ،‬یکی اوینی است و‬ ‫ی عکس حاجی بخشی در سه راه مرگ است‪ ».‬این‬ ‫دوم ‬ ‫کارگردان کشور افزود‪« :‬همان عکس حاج بخشی که در‬ ‫سه راه مرگ مورد اصابت واقع شده‪ ،‬راست می گفت‪ ،‬در‬ ‫عملیات کربالی پنج جاده ای بود که از میان دریاچه ماهی‬ ‫می گذشت و انتهای ان به سه راه مرگ می رسید‪ .‬این جاده‬ ‫چنان زیر اتش توپ و خمپاره و تانک بود که کمتر کسی‬ ‫سالم از سر جاده به ته جاده می رسید‪ .‬صدها ماشین نظامی‬ ‫و امبوالنس و لودر و‪ ...‬انباش��ته از شهید که کسی توان‬ ‫حمل انها را به عقبه نداشت کنا ره های جاده تل انبار شده‬ ‫بودند‪ ».‬وی ادامه داد‪« :‬بعضی وقت ها بر اثر عبور تانک ها‬ ‫و نفر برها از روی پیکر شهدا جسم انها در زمین فرو رفته‬ ‫و جاده با پیکر شهدا سنگفرش شده بود‪ .‬بوی خون و دود‬ ‫همه جا را گرفته بود‪ .‬در میان وحشت و انفجار‪ ،‬صدای‬ ‫مارش عملیات از بوق بلندگوی حاج بخشی به گوش‬ ‫رسید‪ .‬در میان انبوه اتش خمپاره ها به سمت سه راه مرگ‬ ‫می اید اما به ناگهان ماشین مورد اصابت گلوله توپ یک‬ ‫تانک قرار گرفت‪ .‬حاج بخشی همان دقایق اول از ماشین‬ ‫به بیرون پرت ش��د اما دامادش که جانباز بود در ماشین ‬ ‫گیر کرد و اتش گرفت‪ ،‬حاجی می خواست با پتو اتش‬ ‫را خاموش کند و او را نجات دهد اما شدنی نبود‪ .‬احسان‬ ‫رجبی از عکاس��ان جنگ خودش را به صحنه رساند و‬ ‫این لحظه را ثبت کرد‪ .‬پتر سون همین عکس ر ا در اتاقش‬ ‫چسبانده بود‪».‬‬ ‫بهترین های جشنواره‬ ‫پویانمایی ه��ای عمار‪ :‬پس از س��خنان ده نمکی‬ ‫اهدای اثار در دو بخش جانبی پویانمایی و کلیپ برگزار‬ ‫شد که در بخش پویانمایی‪« ،‬پرواز تا بی نهایت» ساخته ‬ ‫هادی محمدیان پیرامون تقابل ایران و غرب در ‪،1404‬‬ ‫جایزه دریافت کرد‪ .‬جوایز دیگر نیز که با حضور علیرضا‬ ‫سجادپور و مازیار بیژنی‪ ،‬داور این بخش اهدا شد شامل‬ ‫«شکار جاسوس» س��اخته علیرضا ازادارمکی پیرامون‬ ‫بهنام محمدی‪ ،‬نوجوان شهید خرمشهری و «ناو وینسنز»‬ ‫ساخته مهران حیدری پیرامون سرنگونی ایرباس ایرانی‬ ‫در اب های خلیج فارس بود‪ .‬همچنین در بخش کلیپ‬ ‫نیز که جوایز ان با حضور س��جادپور و طالب زاده اهدا‬ ‫شد‪ ،‬کلیپ «بیداری» س��اخته الهام راد پیرامون بیداری‬ ‫اس�لامی و همچنین کلیپ های «حی‏علی‏العزا» ساخته‬ ‫صالح کاهان��ی پیرامون مح��رم و «صح��ن کبوترانه»‬ ‫س��اخته س��ید محمدحس��ین هاش��می پیرامون حرم‬ ‫حضرت معصومه(س) جوایز این بخش را کسب کردند‪.‬‬ ‫نقد درون گفتمانی‪ :‬در بخش اصلی جشنواره و در‬ ‫پنج موضوع تاریخ انقالب اسالمی‪ ،‬نقد درون گفتمانی‪،‬‬ ‫فتنه ‪ ،88‬بیداری اسالمی و جنگ نرم ‪ 18‬فانوس بلورین‬ ‫اهدا شد‪.‬در بخش تاریخ انقالب اسالمی هیات داوران با‬ ‫سپاسازفیلممستند«وحیداقا»دربارهشهیددیالمه جایزه‬ ‫بهترین فیلم این بخش را به «رهای��ی اورامان» پیرامون‬ ‫ازادسازی پاوه از دست ضد انقالب و «در وطن خویش‬ ‫‪16‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫غریب»‪ ،‬پیرامون اشغال اذربایجان در دهه بیست هر دو‬ ‫ساخته س��لمان ابو‪0‬طالبی و محمد حسین قاسمی اهدا‬ ‫کرد‪ .‬همچنین جای��زه دیگر این بخش به فیلم مس��تند‬ ‫«اذرخش» ساخته سیامک مختاری پیرامون واقعه‪ 16‬اذر‬ ‫‪ 1332‬اهدا شد‪.‬‬ ‫در بخش نقد درون گفتمانی دومین جشنواره مردمی‬ ‫ فیلم عمار نیز جش��نواره عمار با سپاس از فیلم «کمین»‬ ‫حسین شمقدری فانوس بلورین خود در این موضوع‬ ‫را به مستند «فراموشی» ساخته احمد سلیمان‏نیا پیرامون‬ ‫وضع جانبازان اعص��اب و روان اهدا کرد‪.‬در این بخش‬ ‫همچنین فیلم های «سه هزار میلیارد چند تا صفر دارد؟»‬ ‫ساختهمجتبیخلفی زادهپیرامونمفاسداقتصادیو«کدام‬ ‫مسجد»ساختهیاسرعربپیرامونمسجدایده‏الصاحب‬ ‫فانوس بلورین شدند‪.‬‬ ‫بیداری اسالمی‪ :‬در بخش فتنه‪ ،88‬نیز هیات داوران‬ ‫ضمن تقدیر از فیلم «سنگر» ساخته محمدرضا دهشیری‬ ‫فانوس بلورین این بخش را به مهدی نقویان به خاطر فیلم‬ ‫«نگهبان ارا» درباره چالش‏های شورای نگهبان با فتنه‏گران‬ ‫تقدیم کرد‪ .‬همچنین دیگر فان��وس بلورین این بخش‬ ‫از جشنواره به «نماز جمعه تاریخی» ساخته محمدتقی‬ ‫رحمتیپیراموننمازجمعهمقام معظم رهبریدر‪29‬خرداد‬ ‫اهدا شد‪ .‬در بخش بیداری اسالمی جشنواره مردمی عمار‬ ‫نیز هیات داوران ضمن تقدیر از مستند «بیقرارگاه مهراباد»‬ ‫فانوسبلورین اینبخش رابه فیلم «کریم» ساختهمحسن‬ ‫برمهانی پیرامون زندگی یک جوان تونسی در روزهای‬ ‫بعد از انقالب تونس اهدا کرد‪ .‬در این بخش سه فانوس‬ ‫بلورین دیگر نیز به ترتیب به فیلم های «طبل دموکراسی»‬ ‫ساختهعلیمحمدیپیرامونمصائبمسلمانانافغانستان‪،‬‬ ‫«اسیایی‏ها به غزه می‏روند» ساخته سعیدفرجی پیرامون‬ ‫حرکت کاروان اسیایی از هند تا فلسطین و «بازی تمام‬ ‫شد» س��اخته داوود مرادیان پیرامون خیزش اسالمی در‬ ‫منطقه اهدا شد‪.‬‬ ‫جنگ نرم‪ :‬در بخش جنگ نرم دومین جش��نواره‬ ‫مردمی فیلم عمار بیش��ترین جوایز اهدا شد که هیات‬ ‫داوران فیلم های این بخش را معط��وف به پرداختن به‬ ‫تهدید های دشمنان علیه ایران و داشته های ایران اسالمی‬ ‫عنوان کردند‪ .‬در این بخش که اهدای جوایز ان با حضور‬ ‫نادر طالب زاده‪ ،‬داور و دبیر جشنواره‪ ،‬مسعود ده نمکی و‬ ‫ناصر هاش��م زاده‪ ،‬دو داور دیگر بخش اصلی جشنواره‬ ‫عمار برگزار شد‪ ،‬فیلم «مهار نشده» فانوس بلورین را از‬ ‫ان خود کرد‪ .‬فیلم «مهارنشده» ساخته مصطفی رضوانی‬ ‫پیرامون قدرت هس��ته‏ای ایران است و رضوانی پس از‬ ‫دریافت جایزه از برگزارکنندگان جشنواره تشکر کرد‬ ‫و سید محتش��م علی نقوی‪ ،‬راوی مستند خود را به سن‬ ‫دعوت کرد‪ .‬همچنین فیلم های «من می‏توانم» س��اخته‬ ‫شیرکو س��الک پیرامون زندگی یک جانباز کرد‪« ،‬قصه‬ ‫حورا» ساخته مریم السادات مومن زاده پیرامون زندگی‬ ‫یک زن ش��یمیایی و «روایت نحل» ساخته محمدرضا‬ ‫خردمندان پیرامون اردوهای جهادی طالب حوزه علمیه‬ ‫دیگ��ر فانوس های بلورین را کس��ب کردند‪ .‬همچنین‬ ‫مستند «دوپینیگی ها» ساخته محمدصادق باطنی پیرامون‬ ‫نفرت پراکنی جریان‏های معاند انقالب اس�لامی که با‬ ‫س��وژه قرار دادن تقابل جدایی نادر از س��یمین ساخته‬ ‫شده است‪ ،‬فانوس بلورین دیگر این بخش را از ان خود‬ ‫کرد‪ .‬باطنی پس از دریافت این جایزه گفت‪« :‬من تبریک‬ ‫می گویم به پرواز درامدن مرغان نوپای سینمای انقالب‬ ‫اسالمی را و به نظرم امشب سیمرغ ها به پرواز درامدند‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬اگرچه خانه سینما با تمام ویژگی هایش در‬ ‫حال منحل شدن است‪ ،‬ولی امشب ما در جشنواره عمار‬ ‫شاهد تاسیس خانه سینماگران جوان انقالب اسالمی‬ ‫بودیم‪g ».‬‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫‪17‬‬ ‫رویداد‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫افزایش ‪ 40‬درصدی نرخ دالر از ابتدای امسال‬ ‫چه کسی نرخ ارز را جابه جا کرد؟‬ ‫در روزهای اغازین سال جاری‪ ،‬وقتی خبرنگار‬ ‫اقتصادی یک رسانه اخرین قیمت ارز در بازار را به نقل‬ ‫از رئیس اتحادیه کش��وری طال‪ ،‬جواهر‪ ،‬نقره‪ ،‬سکه و‬ ‫صراف منتشر کرد و تیتر «افزایش بی سابقه بهای ارز» را‬ ‫برای ان زد‪ ،‬نمی دانست در انتخاب این تیتر کمی عجله‬ ‫کرده و باید تا اخر سال صبر کند‪.‬‬ ‫ان روز قیمت دالر هزار و ‪ 160‬تومان‪ ،‬قیمت پوند‬ ‫هزار و ‪ 905‬تومان و قیمت یورو هزار و ‪ 695‬تومان بود‪.‬‬ ‫هنوز یک هفته نگذشته بود که روند افزایش قیمت دالر‬ ‫نگران کننده ش��د و به مرز ‪ 1200‬تومان رسید‪ .‬همان‬ ‫موقع س��خنگوی اقتصادی دولت از ارائه گزارشی از‬ ‫سوی رئیس کل بانک مرکزی به رئیس جمهور در مورد‬ ‫بازار سکه در جلس��ه هیات دولت خبر داد و گفت که‬ ‫دولت با سفته بازی ارز فورا مقابله می کند‪.‬‬ ‫شمس الدین حسینی این طور اظهار نظر کرد که‬ ‫«اولین اقدام ما حذف فاصله بین نرخ رسمی و نرخ ازاد‬ ‫در بازار برای دالر اس��ت و همان طور که بازار سکه با‬ ‫همت و برنامه ریزی ساماندهی شد‪ ،‬برای بازار ارز هم‬ ‫چنین کاری را مد نظر داریم‪».‬‬ ‫‪18‬‬ ‫اما واقعیت این بود که هم بازار ارز و هم بازار طال‬ ‫در ان روزها قیمت های صعودی را تجربه می کرد!‬ ‫کمی بعدتر رئیس کل بانک مرکزی افزایش قیمت‬ ‫س��که به دلیل مالیات بر ارزش افزوده را دلیل گرایش‬ ‫مردم به سمت بازار ارز دانست و تاکید کرد‪« :‬برای از‬ ‫بین بردن بازار سیاه میزان عرضه را تا بیش از دو میلیارد‬ ‫دالر هم افزایش خواهیم داد‪».‬‬ ‫محمود بهمنی در تحلیل��ش درباره علل افزایش‬ ‫قیمت ارز در کشور گفت‪« :‬بعد از اجرای قانون مالیات‬ ‫بر ارزش افزوده و اجبار بانک مرکزی به اضافه کردن‬ ‫چهار درصد مالیات به قیمت پایه س��که‪ ،‬تقاضا برای‬ ‫سکه در بازار کاهش پیدا کرد و این تقاضا به سمت بازار‬ ‫ارز رفت‪ .‬این در حالی است که براساس قانون برنامه‬ ‫پنجم توسعه‪ ،‬بانک مرکزی که هدفش تنظیم بازار ارز‬ ‫است‪ ،‬از مالیات معاف است‪».‬‬ ‫وی ادام��ه داد‪« :‬همی��ن ام��ر باعث ش��د قیمت‬ ‫سکه های عرضه شده از س��وی بانک مرکزی باالتر از‬ ‫قیمت های بازار باش��د و تقاضا در بازار سکه فروکش‬ ‫کند و به س��مت بازار ارز برود‪ .‬این امر در حالی اتفاق‬ ‫افتاد که بانک مرکزی موفق به کنترل قیمت س��که در‬ ‫عین گرایش مردم به این بازار شده بود‪».‬‬ ‫بهمنی درباره ش��ایعاتی که در مورد نبود ارز در‬ ‫بانک مرکزی برای عرضه وج��ود دارد‪ ،‬گفت‪« :‬چنین‬ ‫صحبت هایی بی اساس است‪ .‬چون خوشبختانه قیمت‬ ‫نفت باال رفته و ما به طور میانگین هر هفته بیش از یک‬ ‫میلیارد دالر به بازار می ریزی��م‪ ،‬حاال برای از بین بردن‬ ‫بازار سیاه با افزایش عرضه‪ ،‬شاید هفته ای تا دو میلیارد‬ ‫دالر و بیشتر هم به بازار بریزیم تا نرخ ها را کنترل کنیم‪».‬‬ ‫پس از این اظهارات بود که قیمت رس��می دالر‬ ‫طی یک روز حدود ‪ 12‬درصد افزایش یافت و از ‪1057‬‬ ‫تومان به ‪ 1171‬تومان رسید!‬ ‫در حالی که ان روزها مح��دو د کردن عرضه ارز‬ ‫که با هدف جلوگیری از سوءاس��تفاده س��فته بازان از‬ ‫سوی بانک مرکزی اعمال شد‪ ،‬عاملی برای گسترش‬ ‫بازار سیاه ارز عنوان ش��د‪ ،‬رئیس کل بانک مرکزی از‬ ‫تصمیم گیری برای ارائه رقم های بیشتر به مسافران راه‬ ‫دور خبر داد‪.‬‬ ‫وی در پاسخ به س��والی درباره میزان کم عرضه‬ ‫به متقاضیان ارز مس��افرتی گفت‪« :‬صرافی های دارای‬ ‫مجوز می توانند تا ‪ 2000‬دالر ارز مسافرتی عرضه کنند‪.‬‬ ‫این رقم برای مسافرت به کشورهای اطراف و حاشیه‬ ‫خلیج فارس مناس��ب اس��ت اما در مورد مسافرت به‬ ‫کش��ورهای اروپایی می توانیم تصمیم گیری جدیدی‬ ‫انجام بدهیم تا بخش��ی از تقاضاهای این مسافران به‬ ‫بازار سیاه منتقل نشود‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫واقعیت این است که نرخ ارز‬ ‫از ابتدای امسال تاکنون جهش‬ ‫بی سابقه ای داشته است‪.‬‬ ‫رسیدن بهای دالر از حدود هزار‬ ‫و ‪ 50‬تومان در روزهای ابتدایی‬ ‫سال به بیش از ‪ 1500‬تومان‬ ‫در حال حاضر حاکی از افزایش‬ ‫بیش از ‪ 42‬درصدی قیمت‬ ‫ان است‪ .‬این در حالی است‬ ‫که بانک مرکزی تالش کرده با‬ ‫دستور و بخشنامه این روند‬ ‫افزایشی را کنترل کند‪ ،‬غافل از‬ ‫اینکه بازار از دستوهای دولتی‬ ‫تبعیت نمی کند‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫ان روزها قیمت ارز در بازار س��از خود را می زد‬ ‫و اصال ب��ه اظهار نظرهای مس��ئوالن اقتصادی دولت‬ ‫توجهی نمی کرد‪ .‬از سوی دیگر شایعاتی مبنی بر اینکه‬ ‫بانک مرکزی خود به این نابس��امانی بازار ارز و سکه‬ ‫دامن زده تا کسری بودجه یا بودجه الزم برای پرداخت‬ ‫یارانه نقدی را تامین کند نیز به گوش رسید که از سوی‬ ‫مسئوالن بانک مرکزی تکذیب شد‪.‬‬ ‫بانک مرکزی که سوداگری در این حوزه را ناشی‬ ‫از کمبود ارز در بازار مخصوصا برای متقاضیان خروج‬ ‫از کشور می دانست‪ ،‬در بخشنامه ای به بانک ها خواستار‬ ‫تامین ارز مورد نیاز متقاضیان شد‪.‬‬ ‫در این بخشنامه خطاب به تمامی بانک ها (دولتی‬ ‫و غیردولتی) امده بود که در راستای تامین ارز تمامی‬ ‫ متقاضیان ترتیب��ی اتخاذ کنید ت��ا در چارچوب موارد‬ ‫پیش بینی شده در بخش��نامه ها و مقررات ارزی بانک‬ ‫مرک��زی‪ ،‬ارز مورد نی��از متقاضیان اع��م از حواله و یا‬ ‫اس��کناس را تامین کرده و هیچ گونه وقف��ه ای در این‬ ‫زمینه ایجاد نشود‪.‬‬ ‫نوسان های نرخ ارز بر همه بخش های اقتصادی‬ ‫به خص��وص واردات و بورس تاثیر منفی گذاش��ت‪.‬‬ ‫یک کارشناس بازار سرمایه در این زمینه با بیان اینکه‬ ‫افزایش نرخ ارز به بورس ش��وک وارد کرده اس��ت‪،‬‬ ‫تاکید کرد‪ :‬زمانی که نوس��ان در بازار مطرح می شود‪،‬‬ ‫یعنی بازار ثبات ندارد و ش��رکت هایی که محصوالت‬ ‫صادراتی دارند نیز با کاهش قیمت مواجه شدند‪ ،‬زیرا‬ ‫معلوم نیست دولت تا چه حد قرار اس��ت نرخ ارز را‬ ‫افزایش دهد‪.‬‬ ‫«قطعا نرخ ارز را کنترل می کنیم و در کوتاه مدت‬ ‫ش��اهد فروکش کردن نرخ ارز خواهیم ب��ود»‪« ،‬بانک‬ ‫مرکزی مش��کلی برای تزریق نرخ ارز به ب��ازار ندارد‬ ‫و حتی باجه های فرودگاه ها هم اماده پرداخت ارزی‬ ‫به مس��افران هس��تند تا فش��ار بازار کاه��ش بیابد» و‬ ‫«اجازه نمی دهیم بازار کاذب‪ ،‬نرخ ها را باال ببرد» اینها‬ ‫حرف های بعدی محود بهمنی بود که تصور می شد با‬ ‫این تهدیدها‪ ،‬قیمت دالر فروکش می کند‪.‬‬ ‫اما این اظهارات باز هم به افزایش قیمت رسمی‬ ‫دالر در بانک مرکزی منجر شد! وزیر اقتصاد در تحلیلی‬ ‫درباره علت افزایش قیمت دالر گفت‪« :‬برای اینکه این‬ ‫نرخ پایین بیاید باید اول بانک مرکزی بر ان مسلط شود‬ ‫سپس برای کاهش ان اقدام کند‪ ».‬این در واقع توجیهی‬ ‫برای افزایش قیمت رسمی دالر بود‪.‬‬ ‫اما بعد از م��دت کوتاهی که به��ای ارز در بانک‬ ‫مرکزی و بازار به اندازه کافی به هم نزدیک شد‪ ،‬بانک‬ ‫مرکزی نرخ رس��می ارز را کاهش داد ک��ه همین امر‬ ‫موجب شد قیمت دالر در بازار تهران نیز کاهش یابد‪».‬‬ ‫در این روز قیم��ت دالر در بازار ازاد هزار و ‪215‬‬ ‫و در بانک هزار و ‪ 150‬تومان بود‪ .‬قیمت یورو در بازار‬ ‫ازاد ‪ 1760‬و نرخ دولتی ان هزار و ‪ 657‬تومان شد‪ .‬این‬ ‫روش بانک مرکزی برای کاهش بهای ارز ادامه پیدا کرد‬ ‫تا جایی که نرخ مرجع دالر به ‪ 1096‬تومان هم رسید‪.‬‬ ‫ان روزها رئیس ات��اق بازرگانی تهران اعالم کرد‬ ‫که از نظر او‪ ،‬حداکث��ر ‪ 1100‬تومان نرخ متعادلی برای‬ ‫دالر است‪.‬‬ ‫یحیی ال اسحاق درباره اثار افزایش ناگهانی نرخ‬ ‫ارز نیز گفت ‪« :‬این اتفاق ع��ده ای را پولدار و عده ای را‬ ‫از زندگی ساقط کرده است‪ .‬کسانی که با نرخ های قبلی‬ ‫گشایش اعتبار کرد ه بودند و مثال مواد اولیه را مدت دار‬ ‫خریده بودند‪ ،‬در زمان بازپرداخت با افزایش نرخ دالر‬ ‫و لطمات بزرگ اقتصادی مواجه شدند‪».‬‬ ‫رئیس دانشکده مدیریت دانشگاه صنعتی شریف‬ ‫هم در جریان این نوسان ها‪ ،‬اصالح نرخ ارز را مقدم بر‬ ‫اصالح قیمت انرژی اعالم و خاطرنشان کرد که در تمام‬ ‫دنیا‪ ،‬دولت ها در تغییرات نرخ ارز مداخله می کنند‪.‬‬ ‫مسعود نیلی تاکید کرد که به طور کلی تعیین نرخ‬ ‫ارز باید بازارمحور و تعادلی و از طریق منابع و ذخایر‬ ‫بانک مرکزی باشد‪.‬‬ ‫به گفت��ه او‪ ،‬واکنش سیاس��ت گذاران اقتصادی‬ ‫برای کنترل تورم در کشور ما همواره ثابت نگه داشتن‬ ‫نرخ ارز و نرخ سود بانکی بوده است‪ .‬به خصوص در‬ ‫مواقعی که درامدهای نفتی افزایش یافته و سیاست های‬ ‫انبساطی پولی به کار گرفته شد‪ ،‬سعی شده برای کنترل‬ ‫تورم‪ ،‬واردات با نرخ ارز ثابت افزایش بیابد‪ ،‬در حالی که‬ ‫ثبات نرخ ارز تبعاتی مثل کسری تراز تجاری خارجی‬ ‫و صادرات بدون نفت را در پی دارد‪.‬‬ ‫در هم��ان روزه��ا مع��اون اقتص��ادی وق��ت‬ ‫بانک مرکزی هم تاکید کرد که افزایش نرخ ارز به خاطر‬ ‫جبران کسری بودجه دولت نبوده‪ ،‬چون دولت امسال‬ ‫کسری بودجه نخواهد داشت‪.‬‬ ‫حس��ین قضاوی در پاس��خ به اینکه ایا افزایش‬ ‫یکباره نرخ ارز برای جبران کسری بودجه دولت بوده‬ ‫است‪ ،‬گفت‪« :‬من اطمینان می دهم تنها دلیلی که درباره‬ ‫مداخالت بانک مرکزی در بازار ارز مطرح نشده‪ ،‬همین‬ ‫موضوع تامین کسری بودجه دولت است‪».‬‬ ‫در سایه همین اظهار نظرها‪ ،‬نرخ ارز دوباره روند‬ ‫صعوی به خود گرفت و دالر به بهای بی سابقه ‪1300‬‬ ‫تومان رسید‪.‬‬ ‫در ش��رایطی ک��ه وزی��ر اقتص��ادی‪ ،‬نخس��تین‬ ‫روزهای کاری خود پی از اس��تیضاح را طی می کرد‪،‬‬ ‫در اظهار نظری نس��بت به این رقم واکنش نشان داد و‬ ‫گفت‪« :‬تاکید می کنم که همچنان سیاست ما پیشگیری‬ ‫از نوسان نرخ ارز است و از نظر من عدد ‪ 1300‬تومان‬ ‫باال است‪ .‬ما باید این نرخ را کاهش دهیم‪ .‬البته باید توجه‬ ‫داشت که قیمت مناسب ارز به شرایط بازار برمی گردد‪.‬‬ ‫من به عنوان وزیر اقتصاد اعالم می کنم با شرایط فعلی‬ ‫کشور و وضعیت ذخایر ارزی کشور‪ ،‬نرخ ارز ‪1300‬‬ ‫تومان نرخ باالیی است‪».‬‬ ‫اما تقاضای او از بانک مرک��زی برای کنترل نرخ‬ ‫ارز هم کارساز نشد‪ ،‬به طوری که پس از تعطیالت عید‬ ‫غدیر خم‪ ،‬دالر در بازار ازاد با نرخ هزار و ‪ 337‬تومان‪ ،‬‬ ‫یورو با قیمت هزار و ‪ 840‬تومان و پوند با نرخ دو هزار‬ ‫و ‪ 175‬تومان معامله شد‪.‬‬ ‫اگر چه علی سلیمانی شایسته – مدیرعامل بانک‬ ‫پارسیان‪ -‬به عنوان یکی از نمایندگان بخش خصوصی‬ ‫در ان روزها معتقد بود‪« :‬وقتی نرخ تورم ‪ 16/7‬درصد‪،‬‬ ‫سود سپرده های کوتاه مدت شش درصد و سپرده های‬ ‫یک ساله ‪ 12‬درصد تعیین شود‪ ،‬مردم به سپرده گذاری‬ ‫در بانک ها تشویق نمی شوند» و اعالم کرد‪« :‬دلیل تالطم‬ ‫در بازار ارز و سکه‪ ،‬کاهش نرخ سود سپرده های بانکی‬ ‫اس��ت»‪ .‬اما مدیرعامل بانک تج��ارت تاکید می کرد‪:‬‬ ‫«تالطم بازار ارز و سکه به دلیل اجرای بسته سیاستی ـ‬ ‫نظارتی بانک مرکزی نیست‪».‬‬ ‫در شرایطی که ارز سه نرخی شده بود و برای ان در‬ ‫بخش واردات‪ ،‬مسافران خارجی و بازار نرخ متفاوت‬ ‫وجود داشت‪ ،‬شورای پول و اعتبار با تاکید بر تامین ارز‬ ‫مورد نیاز تولید‪ ،‬صادرات و کنترل واردات‪ ،‬خط مشی‬ ‫بانک مرکزی را به منظور تعدیل نرخ ارز و چگونگی‬ ‫حرکت به سمت تک نرخی شدن ان تصویب کرد‪.‬‬ ‫در حالی که بررسی وضعیت بازار ارز در سال های‬ ‫‪ 84‬تا ‪ 88‬نش��ان می داد در این مدت به طور متوس��ط‬ ‫اختالف قیمت دالر دولت��ی و ازاد فق��ط ‪ 55/8‬ریال‬ ‫بود‪ ،‬در نیمه دوم س��ال جاری ای��ن اختالف به حدود‬ ‫‪300‬تومان هم رسید‪.‬‬ ‫امار م��ورد نظر حاکی از ان اس��ت ک��ه طی پنج‬ ‫س��ال برنامه چهارم‪ ،‬نرخ ارز به نس��بت با ثبات بوده و‬ ‫نوسان های اندکی داشته است‪ .‬این امر به طور عمده از‬ ‫مازاد موازنه ارزی ناشی شده است‪ .‬البته تراز یاد شده‬ ‫در سال ‪ 1388‬به میزان قابل توجهی منفی بود که تداوم‬ ‫ان برای سال های بعد‪ ،‬اجرای سیاست ثبات نسبی نرخ‬ ‫ارز را دشوار کرد‪.‬‬ ‫گرچه پس از صعود بی س��ابقه و چشمگیر نرخ‬ ‫دالر‪ ،‬وعده های کاهش قیمت از سوی مقامات دولتی‬ ‫همچنان به گوش می رسید‪ ،‬اما بازار ارز به هیچ وعده ای‬ ‫تن نداد و ن��رخ دالر در بازار ازاد به م��رز هزار و ‪600‬‬ ‫تومان هم رسید‪.‬‬ ‫موس��ی غنی نژاد – اقتصاد دان‪ -‬اع�لام کرد که‬ ‫در ش��رایط کنونی‪ ،‬چند نرخی ش��دن ارز ب��ه عنوان‬ ‫خطری تجاری می تواند کشور را تهدید کند‪ .‬او گفت‪:‬‬ ‫«بزرگ ترین خواسته بخش خصوصی باید این باشد‬ ‫که نرخ ارز به معنای واقعی یکسان شود‪ .‬یکسان سازی‬ ‫مفهوم روشنی دارد؛ اینکه ارز با یک یک نرخ در بازار‬ ‫معامله شود و عناوینی چون مرجع رسمی یا ترجیهی‬ ‫نداشته باشد‪».‬‬ ‫واقعیت این اس��ت که نرخ ارز از ابتدای امس��ال‬ ‫تاکنون جهش بی س��ابقه ای داشته است‪ .‬رسیدن بهای‬ ‫دالر از حدود هزار و ‪ 50‬تومان در روزهای ابتدایی سال‬ ‫به بیش از ‪ 1500‬تومان در حال حاضر حاکی از افزایش‬ ‫بیش از ‪ 42‬درصدی قیمت ان است‪ .‬این در حالی است‬ ‫که بانک مرکزی تالش کرده با دستور و بخشنامه این‬ ‫روند افزایش��ی را کنترل کند‪ ،‬غافل از اینک��ه بازار از‬ ‫دستوهای دولتی تبعیت نمی کند‪.‬‬ ‫جبران کسری بودجه دولت‪ ،‬پرداخت یارانه های‬ ‫نقدی‪ ،‬تاثیر تحریم های بین الملل��ی و حتی جبران اثر‬ ‫منفی اختالس سه هزار میلیارد تومانی‪ ،‬فرضیاتی است‬ ‫که منتقدان دولت درباره عل��ت افزایش قیمت ارز در‬ ‫کشور مطرح می کنند‪ .‬در عین حال مقامات دولتی تقریبا‬ ‫تاکنون علت خاصی برای ای��ن افزایش قیمت مطرح‬ ‫نکرده و فقط ب��ه اظهار نظرهایی برای تحریک بازار به‬ ‫کاهش قیمت بسنده کرده اند‪.‬‬ ‫با این وجود باید پرسید قیمت واقعی دالر در حال‬ ‫حاضر چقدر است‪ .‬ایا کش��وری که با کمبود پشتوانه ‬ ‫مالی‪ ،‬طال و دالر مواجه نیست‪ ،‬باید در کمتر از یک سال‪،‬‬ ‫اینقدر افزایش نرخ ارز را تجربه کند؟ بهتر نبود در این‬ ‫مدت مسئوالن درباره نرخ ارز و لزوم کاهش ان اظهار‬ ‫نظر نمی کردنند تا قیمت ها اینقدر اوج نمی گرفت؟!‪g‬‬ ‫‪19‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫تحلیل دکتر حسن سبحانی از اشفتگی بازار ارز؛‬ ‫سهم بانک مرکزی در ایجاد‬ ‫وضعیت فعلی بسیارکم است‬ ‫این روزها بازار ارز روزهای نابسامانی را می گذراند؛ قیمت ها با بی ثباتی های گسترده مواجه شده و هر روز‬ ‫نیز بر این نا بسامانی ها افزوده می شود؛ هر چند دولت برای کنترل بازار به میدان امده اما در عمل هم اکنون نتیجه ای‬ ‫حاصل نشده و بازار ارز همچنان رو به اشفتگی است‪ .‬ایا «دولت» در «گرانی بازار ارز» مقصر است؟ سهم «بانک‬ ‫مرکزی» در گرانی های بازار ارز در روزهای اخیر تا چه میزان بوده است؟ نقش «تحریم های اقتصادی» در این‬ ‫میان چیست؟ دکتر «حسن سبحانی» عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران به این سواالت پاسخ‬ ‫می دهد‪.‬‬ ‫‪20‬‬ ‫اقای دکتر سبحانی! به نظر ش��ما چه عواملی‬ ‫باعث شده تا ظرف یک سال اخیر‪ ،‬شکاف بین‬ ‫قیمت رسمی و قیمت بازار ازاد انواع ارزهای‬ ‫خارجی افزایش یابد و سیس��تم چند نرخی در‬ ‫بازار ارز حاکم شود؟ ایا چنین پدیده ای ناشی‬ ‫از تشدید تحریم های بانکی بر ضد ایران بوده‬ ‫است؟ ایا وضعیت چند نرخی بازار ارز به دلیل‬ ‫پایین رفتن نرخ سود س��پرده های بانکی و در‬ ‫نتیجه هجوم سرمایه های سرگردان به بازار ارز‬ ‫رخ داده است؟ ایا سیاست های ارزی ناصحیح‬ ‫بانک مرکزی باعث ایجاد چنین وضعیتی شده‬ ‫است یا عوامل دیگری را در ایجاد شرایط چند‬ ‫نرخی در بازار ارز دخیل می دانید؟‬ ‫‪ l‬تحلیل پدیده هایی مانند نرخ ارز‪ ،‬باید با در‬ ‫نظر گرفتن تمامی ابعاد اقتصاد کالن باشد‪ .‬اعتقاد بنده‬ ‫این اس��ت که ریش��ه اصلی وضعیت نامناسب فعلی‬ ‫بازار ارز‪ ،‬عمدتا به عواملی خارج از بازار ارز مربوط‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫در واقع ممکن اس��ت ایرادهایی به سیاس��ت‬ ‫ارزی بانک مرکزی وارد باش��د اما سهم اشتباه های‬ ‫بانک مرک��زی در ایج��اد وضعیت فعل��ی‪ ،‬چندان‬ ‫زیاد نیست و بخش اصلی مش��کالت جاری بازار‬ ‫ارز‪ ،‬بازتاب وقایعی اس��ت که در بخش های دیگر‬ ‫اقتصاد رخ داده و هم اکنون تاثیرات ان را در بازار‬ ‫ارز مشاهده می کنیم‪.‬‬ ‫مثال چه وقایعی در خارج از بازار ارز رخ داده‬ ‫که بر بازار ارز تاثیرگذار بوده است؟‬ ‫‪ l‬زمان��ی که ش��رایط ب��رای س��رمایه گذاری‬ ‫مولد مناسب نیست‪ ،‬س��رمایه گذاران به طور طبیعی‬ ‫می کوشند سرمایه های خود را به بازارهای مطمئن تر‬ ‫منتقل کنند‪ .‬در نتیجه طبیعی است بازارهایی مثل بازار‬ ‫طال و بازار ارز دچار ش��وک قیمتی ناشی از افزایش‬ ‫تقاضا شوند‪.‬‬ ‫به طور ویژه تصمیم س��ال گذش��ته دولت برای‬ ‫افزایش ش��دید و ناگهان��ی قیمت ان��رژی مصرفی‬ ‫تولید کنن��دگان و در نتیج��ه ایج��اد مش��کل ب��رای‬ ‫فعالیت ه��ای تولی��دی‪ ،‬از ریش��ه های مه��م هجوم‬ ‫سرمایه های سرگردان به بازار ارز محسوب می شود‪.‬‬ ‫اگر افزایش قیمت انرژی ب��رای تولید کنندگان‬ ‫ب��ه ص��ورت تدریج��ی انج��ام می ش��د‪ ،‬وضعیت‬ ‫تولید کنندگان تا به این حد دچار مش��کل نمی شد و‬ ‫طبیعتا یکی از نتایج این بود که وضعیت فعلی هم در‬ ‫بازار ارز به وجود نمی امد‪.‬‬ ‫یعنی ش��ما معتقدید مثال افزایش تحریم های‬ ‫بانکی ایران نقشی در وضعیت اشفته بازار ارز‬ ‫نداشته است؟‬ ‫‪ l‬به طور قطع تعامل منصفان ه برخی کشورها با‬ ‫ایران در عرصه سیاست خارجی‪ ،‬در تشدید وضعیت‬ ‫نابس��امان ب��ازار ارز تاثیرگذار بوده اس��ت اما همان‬ ‫طور که ع��رض کردم‪ ،‬فرایند انحراف س��رمایه های‬ ‫بزرگ به سمت بازار ارز که ایجاد وضعیت نامناسب‬ ‫فعلی را به دنبال داشته‪ ،‬بیش��تر ناشی از تصمیم هایی‬ ‫اس��ت که به نامساعد ش��دن فضای کس��ب و کار و‬ ‫س��رمایه گذاری های تولیدی منجر شده که مهمترین‬ ‫این تصمیم ها‪ ،‬ب��ه افزایش ش��وک اور قیمت انرژی‬ ‫مصرفی تولید کنندگان مربوط می شود‪.‬‬ ‫از طرف دیگر متاس��فانه پ��س از اجرای طرح‬ ‫هدفمندی نیز به ان بخشی از قانون هدفمندی یارانه ها‬ ‫که مربوط به اختصاص بخش��ی از درامدهای طرح‬ ‫هدفمندی برای حمایت از تولید کنندگان بود‪ ،‬عمل‬ ‫نشد و خود این مساله در تشدید خروج سرمایه ها از‬ ‫خبرنامه‬ ‫اعتقاد دارم ریشه های اصلی این وضعیت‪ ،‬در خارج‬ ‫از ب��ازار ارز قرار دارد و نمی ش��ود ب��دون درمان ان‬ ‫ریش��ه های اصلی‪ ،‬انتظار داشته باش��یم فقط با تغییر‬ ‫سیاس��ت های ارزی بانک مرکزی‪ ،‬همه چیز اصالح‬ ‫شود‪.‬‬ ‫نرخ تورم در ایران بس��یار باالت��ر از میانگین‬ ‫جهانی قرار دارد‪ .‬ب��ه عبارت دیگر هزینه های‬ ‫تولیدکنندگان ایرانی در طول ‪ 9‬س��ال اخیر‪،‬‬ ‫حدودا سه الی چهار برابر شده است‪ .‬در نقطه‬ ‫مقابل به دلیل تورم بس��یار ناچیز در بسیاری‬ ‫از کشورها‪ ،‬ثابت ماندن قیمت دالر در ایران‬ ‫از س��ال ‪ 1381‬تا به امروز باعث ش��ده قیمت‬ ‫محصوالت تولی��دی این کش��ورها در بازار‬ ‫ایران‪ ،‬افزایش ناچیزی داش��ته باش��د‪ .‬طبیعتا‬ ‫در این اوضاع‪ ،‬تولید کنن��دگان ایرانی قادر به‬ ‫رقابت با رقبای خارج��ی نخواهند بود‪ .‬ایا با‬ ‫این وجود‪ ،‬همچنان معتقدی��د بانک مرکزی‬ ‫نباید قیمت رس��می ف��روش دالر را افزایش‬ ‫دهد؟‬ ‫‪ l‬بنده با این تحلیل موافق نیستم‪ .‬قیمت دالر‬ ‫در سال ‪ ،80‬برابر با ‪ 175‬تومان بود که از ان زمان تا به‬ ‫حال‪ ،‬چند برابر شده است‪.‬‬ ‫ولی بسیاری از اقتصاددانان معتقدند افزایش‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫بخش های تولیدی موثر بود‪ .‬در ح��ال حاضر تقریبا‬ ‫تمامی درامد دولت بر اثر افزایش قیمت انرژی‪ ،‬برای‬ ‫پرداخت حقوق به خانوارهای ایرانی اختصاص یافته‪.‬‬ ‫بس��یار خب ولی ش��یوه کلی اج��رای طرح‬ ‫هدفمندی به تصویب مجلس رسیده و حدود‬ ‫یک سال هم از اجرای ان می گذرد‪ .‬در شرایط‬ ‫فعلی چ��ه کاری می توان ب��رای بهبود فضای‬ ‫حاکم بر سرمایه گذاری های تولیدی در کشور‬ ‫انجام داد؟‬ ‫‪ l‬هم اکنون کلیدی ترین کاری که می توان برای‬ ‫بهبود فضای کسب و کار در ایران انجام داد‪ ،‬عبارت‬ ‫اس��ت از تجدید نظر و اص�لاح قان��ون هدفمندی‬ ‫یارانه ها‪.‬‬ ‫در ضمن تصور می کنم حتی اگر دولت تصمیم‬ ‫بگیرد بخشی از درامدهای حاصل از افزایش قیمت‬ ‫انرژی را برای پرداخت یارانه نقدی به تولید کنندگان‬ ‫اختصاص دهد‪ ،‬باز هم سیاس��ت نامناس��بی اس��ت‪.‬‬ ‫بهترین روش ب��رای حمای��ت از تولید کنندگان‪ ،‬این‬ ‫است که قیمت انواع انرژی مصرفی شان مانند برق و‬ ‫گاز به صورت تدریجی افزایش یابد‪.‬‬ ‫اقای دکتر! صحبت های ش��ما در مورد روند‬ ‫جابه جای��ی س��رمایه ها از بخ��ش تولیدی به‬ ‫بازارهایی مانند ب��ازار ارز و طال‪ ،‬چارچوبی‬ ‫منطقی دارد‪ .‬اما به نظر می رس��د علت اصلی‬ ‫شکاف قیمتی رو به افزایش بین قیمت رسمی‬ ‫و قیمت بازار ازاد دالر‪ ،‬به پافش��اری بیش از‬ ‫حد بانک مرکزی بر عدم افزایش قیمت رسمی‬ ‫دالر مربوط می شود‪ .‬ایا فکر نمی کنید بهتر باشد‬ ‫بانک مرکزی هم سیاست ارزی خود را با روند‬ ‫افزایش تقاض��ای دالر هماهنگ کند و قیمت‬ ‫رسمی فروش دالر را افزایش دهد تا از فساد‬ ‫مالی و رانت خواری ناشی از وجود چند قیمت‬ ‫در بازار ارز‪ ،‬جلوگیری شود؟‬ ‫‪ l‬بنده معتق��دم به طور قطع وج��ود وضعیت‬ ‫چند نرخ��ی در بازار ارز کش��ور بد اس��ت و باعث‬ ‫سوءاس��تفاده های مالی و رانت خواری می ش��ود‪ .‬اما‬ ‫زمانی که شرایط‬ ‫برای سرمای ه گذاری‬ ‫مولد مناسب نیست‪،‬‬ ‫سرمایه گذاران به طور‬ ‫طبیعی می کوشند‬ ‫سرمایه های خود را‬ ‫به بازارهای مطمئن تر‬ ‫منتقل کنند‪ .‬در‬ ‫نتیجه طبیعی است‬ ‫بازارهایی مثل بازار‬ ‫طال و بازار ارز دچار‬ ‫شوک قیمتی ناشی از‬ ‫افزایش تقاضا شوند‬ ‫قیمت رس��می فروش ارز‪ ،‬دست کم می تواند‬ ‫واردات را کاهش و صادرات را افزایش دهد‬ ‫و به این ترتیب شکاف بین عرضه و تقاضای‬ ‫ارز را کمتر کند‪.‬‬ ‫‪ l‬تا زمانی که فضای کسب و کار کشور مساعد‬ ‫نبوده و موانع زیادی برای سرمایه گذاری های تولیدی‬ ‫وجود دارد‪ ،‬بسیار بعید اس��ت افزایش قیمت ارز به‬ ‫افزایش صادرات منجر شود‪.‬‬ ‫به ع�لاوه افزایش قیمت رس��می فروش دالر‪،‬‬ ‫با توجه به اینکه حدود ‪ 80‬درصد از واردات کش��ور‬ ‫به کاالهای س��رمایه ای و مواد واسطه ای اختصاص‬ ‫دارد‪ ،‬می تواند هزینه های تولید کنن��دگان را افزایش‬ ‫داده و وضعی��ت س��رمایه گذاری های تولیدی را باز‬ ‫هم بدتر کند‪.‬‬ ‫اما اگر بانک مرک��زی بخواهد همچنان قیمت‬ ‫رسمی فروش ارز را افزایش ندهد‪ ،‬ممکن است‬ ‫به تدریج ش��کاف بین قیمت رسمی و قیمت‬ ‫بازار ازاد دالر به قدری زیاد ش��ود که تمامی‬ ‫ تولید کنندگان��ی که در ح��ال حاضر همچنان‬ ‫در بخش های تولیدی سرمایه گذاری می کنند‪،‬‬ ‫احساس کنند برایش��ان توجیه اقتصادی دارد‬ ‫که تمامی س��رمایه خ��ود را به س��مت خرید‬ ‫و ف��روش ارز ببرن��د و در نتیج��ه وضعی��ت‬ ‫س��رمایه گذاری های تولیدی در کشور باز هم‬ ‫بدتر شود‪.‬‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬درست اس��ت‪ .‬اگر چنین اتفاقی بیفتد‪،‬‬ ‫بسیار بد است‪ .‬اما راه چاره وضعیت فعلی این نیست‬ ‫که بانک مرکزی قیمت رسمی فروش دالر را باال ببرد‪.‬‬ ‫همان طور که عرض کردم‪ ،‬تنها راه چاره پایدار کنترل‬ ‫وضعیت بازار ارز‪ ،‬بهبود فضای کلی کسب و کار است‬ ‫که این مساله در خارج از مجموعه سیاست های بانک‬ ‫مرکزی قرار دارد‪.‬‬ ‫منظور بن��ده این نیس��ت که بان��ک مرکزی در‬ ‫وضعیت ح��ال حاضر ب��ازار ارز مقصر نیس��ت اما‬ ‫می گویم که س��هم بانک مرک��زی در ایجاد وضعیت‬ ‫فعلی‪ ،‬بسیار کم است‪g .‬‬ ‫بهار سودجویان‬ ‫نوسانات شدید نرخ ارز در روزهای اخیر به‬ ‫ایجاد بارزهای مکاره و بازار سیاه ارز کمک کرد‪،‬‬ ‫به گونه ای که یکی از این بازاره��ا در محل بازار‬ ‫بزرگ تهران ایجاد شد و فروشندگان ارز به میزان‬ ‫انبوه با در دست داشتن دستگاه کارت خوان اقدام‬ ‫به فروش دالر کردند‪.‬‬ ‫با توجه به اقدام بانک مرکزی مبنی بر دعوت‬ ‫از کارشناسان اقتصادی برای حل مشکل نوسان‬ ‫ن��رخ ارز‪ ،‬درخواس��ت وزیر صنع��ت‪ ،‬معدن و‬ ‫تجارت برای کاهش و تک نرخی ش��دن دالر و‬ ‫وعده های دولت برای کنترل بازار‪ ،‬انتظار می رفت‬ ‫چنین فرصت هایی برای افزودن به تشنج بازار به‬ ‫وجود نیاید‪ .‬اما همچنان بازار دالر در خیابان های‬ ‫تهران از بازار طال داغ تر است‪.‬‬ ‫در حالی که کشور نوسان های ارزی شدید‬ ‫را تجربه می کند و نرخ دالر از حدود ‪ 1050‬تومان‬ ‫در ابتدای س��ال به ‪ 1600‬توم��ان در حال حاضر‬ ‫رسیده ‪ ،‬بانک مرکزی حتی حاضر نیست درباره‬ ‫علت این نوس��ان ها که به جان اقتصادی کشور‬ ‫افتاده‪ ،‬اطالع رسانی کند‪.‬‬ ‫در این اش��فته بازار اگر سری به میدان فردوسی‬ ‫بزنی��د‪ ،‬از چهره های دره��م رفت��ه دالالن می توانید‬ ‫وضعیت بازار را حدس بزنید‪.‬‬ ‫وقتی برخی سایت های اعالم نرخ ارز از دسترس‬ ‫خارج شدند‪ ،‬میدان فردوسی هم حال و هوای خاصی‬ ‫داشت و به رغم روزهای قبل مردم با استقبال خوبی از‬ ‫سوی صراف ها مواجه نشدند‪.‬‬ ‫وقت��ی از انها درب��اره اخرین نرخ دالر س��وال‬ ‫می کردید‪ ،‬می گفتن��د اول بگو چق��در دالر داری تا‬ ‫جوابت را بده��م‪ .‬حتی در ی��ک روز تمام صرافی ها‬ ‫چهارراه اس��تانبول و میدان فردوس��ی تهران از درج‬ ‫قیمت دالر در ویترین مغازه ها خودداری کردند‪.‬‬ ‫در همین میان رئیس کل بانک مرکزی بار دیگر‬ ‫بر تالش دولت برای کاهش ن��رخ ارز تاکید کرد‪ .‬او‬ ‫همچنین در بخش��نامه ای فروش ارز مسافرتی برای‬ ‫سفرهای هوایی را به هزار دالر کاهش داد تا شاید با‬ ‫این اقدام از اقدامات عده ای برای دریافت دالر دولتی‬ ‫و فروش ان در بازار ازاد جلوگی��ری کند‪ ،‬اما به نظر‬ ‫می رسد در این میان این بانک مرکزی است که در دام‬ ‫دالر گرفتار شده و با نوسان های نرخ ان ‪ ،‬به فکر اتخاذ‬ ‫روش هایی برای کنترل بازار می افتد‪g .‬‬ ‫‪21‬‬ ‫‪ 2011‬به روایت تصویر‬ ‫جنبش ‪99‬درصدی ها‬ ‫فروشندگان‬ ‫دوره گرد در قطار‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫سونامی تلخ در ژاپن‬ ‫خداحافظ اقای جابز‬ ‫لحظات مبارزه با قذافی‬ ‫کودک خیابان خواب‬ ‫در افغانستان‬ ‫‪22‬‬ ‫کره شمالی در سوگ‬ ‫هواداران گاسپادین‬ ‫شترسواران ناکام تحریر‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫بیداری اسالمی‬ ‫ازدواج پرهزینه و اشرافی‬ ‫انگلستان در اتش‬ ‫‪23‬‬ ‫یادداشت ها‬ ‫نگاه متفاوت‬ ‫سیاست های روسیه در قبال ایران‬ ‫حشمت اهلل فالحت پیشه ‪ /‬نماینده مجلس‬ ‫حشمت اهلل‬ ‫فالحت پیشه در این‬ ‫نوشتار نگاهی دارد‬ ‫به سیاست های‬ ‫روسیه درباره ایران‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫با توجه به اقدامات انجام شده توسط دو کشور چین‬ ‫و روسیه نباید اینگونه در نظر گرفت که روسیه در جهت‬ ‫منافع ملی ایران گام برداشته است‪.‬‬ ‫روس ها هیچ گاه نمی خواستند ایرانی قدرتمند در‬ ‫جنوب مرزهای کشورشان ش��کل بگیرد‪ .‬عالوه بر ان‬ ‫روسیه همواره تمایل داشته ایران یک بازیگر اصلی در‬ ‫خاورمیانه نباشد‪ ،‬بلکه به عنوان کشوری باشد که روسیه‬ ‫بتواند از ان در برابر رقیبان و دشمنان خود استفاده کند و‬ ‫هم اینکه همواره تالش کرده تا ایران به جایگاهی نرسد‬ ‫که دیگر به روسیه نیاز نداشته باشد‪.‬‬ ‫با وجود تالش های ایران برای انکه تهران به عنوان‬ ‫یک همکار یا متحد به مس��کو نگاه کند مسکو هیچ گاه‬ ‫به ایران به عنوان یک همکار یا متحد اس��تراتژیک نگاه‬ ‫نکرده بلکه همواره نگاه روس��یه به ای��ران این بوده که‬ ‫چه اس��تفاده هایی می تواند از کش��ورمان بکند تا وزن‬ ‫تاثیری گذاری خود را در برابر غرب و کشورهای دیگر و‬ ‫بازی های بین المللی افزایش بدهد‪ .‬بنابراین نگاه روسیه به‬ ‫ایران متفاوت تر از نگاه ایران به روسیه است‪.‬‬ ‫ب��رای واکاوی بهتر این موضوع بای��د به این نکته‬ ‫اشاره کرد که برخی موارد وجود دارد که روسیه با ایران‬ ‫همکاری می کند و برخی موارد هست که روسیه با ایران‬ ‫رقابت می کند‪.‬‬ ‫مواردی که روس��یه با انها درب��اره ایران همکاری‬ ‫می کندایناستکهروسیهتالشمی کندایرانفاصلهخود‬ ‫را با امریکا و غرب حفظ کند‪ ،‬زیرا تا زمانی که میان ایران‬ ‫و امریکا فاصله وجود داشته باشد امکان بازیگری روسیه‬ ‫فراهم است‪ .‬به خصوص انکه روسیه تالش می کند بعد از‬ ‫فروپاشی شوروی‪ ،‬خود را به عنوان یک قدرت نوظهور در‬ ‫‪24‬‬ ‫نالملل نشان دهد‪ .‬روسیهبرای این کار نیازمند ان‬ ‫عرصهبی ‬ ‫است تا امریکا برای ان جایگاهی تعریف کند و واشنگتن‬ ‫زمانی برای روسیه جایگاه تعریف می کند که به روسیه‬ ‫نیاز داشته باشد‪ .‬امریکا زمانی به روسیه نیاز دارد که بتواند‬ ‫از طریق این کشور بر ایران فشار وارد کند یا با استفاده از‬ ‫مسکو بتواند بر سیاست های ایران تاثیر بگذارد‪.‬‬ ‫از دیگر مواردی که روسیه تمایل دارد درباره ان با‬ ‫ایران همکاری کند این مورد است که مسکو عالقه مند‬ ‫است در بخش هایی از بازار ایران ‪-‬که امریکا نمی تواند در‬ ‫ان حضور پیدا کند ‪ -‬جای پای خود را محکم کند‪ .‬یکی از‬ ‫این بازارها فروش تجهیزات نظامی به ایران است و مسکو‬ ‫به هیچ وجه خواستار واگذار کردن این بازار به امریکا و‬ ‫غرب نیس��ت‪ .‬بنابراین پس از جنگ شاهد ان بودیم که‬ ‫روسیه تالش کرد تسلیحات ایران که عمدتا غربی بود‬ ‫به غربی‪ -‬شرقی که عمدتا روسی هم باشد تغییر کند‪ ،‬اما‬ ‫در این راه روسیه مالحظاتی را با امریکا رعایت می کند‪.‬‬ ‫مورد دیگری که روس��یه در ان ب��ا ایران همکاری‬ ‫می کند‪ ،‬بخش فناوری هایی اس��ت که غرب و امریکا‬ ‫درباره ان حتی اگر با ایران رابطه هم داشته باشند ‪،‬تمایلی به‬ ‫ارائه ان به تهران ندارند‪ .‬یکی از این موارد انرژی هسته ای‬ ‫است‪ ،‬چون بازار ایران برای انها اهمیت دارد و صادرات‬ ‫روسیه رقم چندان چشمگیری نیست‪ ،‬بنابراین بازار ایران‬ ‫می تواند مورد قابل توجهی برای مسکو باشد‪ .‬زیرا پس‬ ‫از فروپاشی روس��یه بازارهای صادراتی این کشور فرو‬ ‫ریخت و هم اکنون بازار ایران یک مورد مناس��ب برای‬ ‫روسیه محسوب می شود‪.‬‬ ‫روسیه در مواردی با ایران رقابت می کند و یکی از‬ ‫این موارد انرژی است‪ .‬روسیه هیچ گاه عالقه نداشته ایران‬ ‫چه در حوزه نفت و چه در حوزه گاز بتواند با ظرفیت های‬ ‫روس��یه برای انتقال نفت و گاز به اروپا رقابت کند؛ چرا‬ ‫که روسیه تمایل دارد تنها تامین کننده گاز اروپا باشد تا از‬ ‫این راه اروپا به مسکو نیازمند باشد و ایران یکی از رقبای‬ ‫روسیه در این بخش است‪.‬‬ ‫از دیگر مسائلی که روسیه در مورد ان با ایران رقابت‬ ‫می کند موضوع دریای خزر است‪.‬‬ ‫روس��یه هیچ گاه نش��ان نداده که عالقه مند است‬ ‫موضوع حقوق��ی دریای خزر به گونه ای حل ش��ود که‬ ‫کش��ورها بتوانند به طور منطقی از ان بهره مند بشوند و‬ ‫ایران بتواند هم از منابع موجود در ان به ویژه گاز موجود‬ ‫در دریای مازندران بهره مند ش��ود و هم از ظرفیت های‬ ‫ژئوپلتیک ان برای انتقال گاز به اروپا و سایر نقاط جهان‬ ‫استفاده کند‪.‬‬ ‫روسیه تا کنون بدقولی های زیادی در مورد راه اندازی‬ ‫نیروگاه بوشهر داش��ته و دیگر توجیهی برای به تعویق‬ ‫انداختن این کار وجود ندارد‪ .‬در توضیح رویکرد جدید‬ ‫روسیه در قبال ایران باید گفت انچه ما هم اکنون مشاهده‬ ‫می کنیم سیاست هایی است که از بیش از یک سال قبل‬ ‫اغاز شده و اکنون نتایج ان ظاهر شده است‪ .‬در این مورد‬ ‫باید گفت روسیه چند سیاست را درباره برنامه هسته ای‬ ‫ایران دنبال ک��رده و می کند؛ اول انکه روس��یه هیچ گاه‬ ‫نمی خواست در ایران غنی سازی اورانیوم انجام شده و‬ ‫کش��ورمان به توانمندی تولید سوخت هسته ای دست‬ ‫پیدا کند و در این راه با غرب همراه بود‪ ،‬موضوع اختالف‬ ‫انها با کشورهای ‪ 5+1‬درباره نحوه برخورد با ایران بود‪،‬‬ ‫نه اصل مقابله با ان‪.‬‬ ‫مورد دوم انکه درباره راه اندازی نیروگاه بوشهر‬ ‫روس��یه هیچ گاه عجله ای از خود برای تمام کردن ان‬ ‫نشان نداده و مسکو همواره از ان به عنوان موضوعی‬ ‫برای حل اختالف با امریکا و حفظ بازار ایران با این‬ ‫هدف که اجازه ندهد این نیروگاه به دست کشورهای‬ ‫دیگر یا حتی خود ایرانیان تکمیل ش��ود مطرح بوده‬ ‫است‪ .‬به عبارت بهتر تا زمانی که امریکا و غرب با راه‬ ‫اندازی نیروگاه بوشهر موافق نباش��ند این نیروگاه به‬ ‫بهره برداری نمی رسد‪g .‬‬ ‫دورانپساامریکا‬ ‫نگاهی به وضعیت کنونی عراق‬ ‫حسن دانایی فر ‪ /‬سفیر ایران در عراق‬ ‫خبرنامه‬ ‫عراق پیچیدگی ها و ترکیب خاص خود را دارد‬ ‫و این ترکیب خاص پیچیدگی های عراق را به وجود‬ ‫اورده اس��ت‪ .‬عراق به لحاظ داش��تن ی��ک موقعیت‬ ‫سوق الجیشی شرایطی دارد که هم نیروهای منطقه ای‬ ‫و هم نیروهای فرامنطقه ای به ان توجه دارند‪ .‬حوادثی‬ ‫که در ع��راق اتفاق می افتد برس��رزمین های دیگر اثر‬ ‫گذاش��ته و حوادثی که پیرامون عراق رخ می دهند در‬ ‫داخل این کشور تاثیر می گذارند‪ .‬نکته دوم انکه عراق‬ ‫دارای منابع عظیم نفت و گاز است و این موضوع نیز‬ ‫به موقعیت سوق الجیشی این کشور اضافه و موجب‬ ‫شده عراق موقعیت خاصی داشته باشد‪.‬‬ ‫گوی��ا خوش��حالی عراقی ه��ا ب��رای خ��روج‬ ‫امریکایی ها از خاک این کش��ور عمر زیادی نداشت‪،‬‬ ‫زیرا این کش��ور اکنون در گیرو دار ح��وادث مربوط‬ ‫به طارق الهاش��می‪ ،‬معاون اول رئیس جمهوری این‬ ‫کشور است‪.‬‬ ‫رد پای امریکایی ها و اسرائیلی ها در مسائل اخیر‬ ‫عراق دیده می ش��ود و در ارتباط با مس��ائل اخیر باید‬ ‫گفت شاید در ابتدا در مورد رسیدگی به پرونده طارق‬ ‫الهاشمی اختالف نظر وجود داش��ت‪ ،‬اما اکنون همه‬ ‫به این باور رس��یده اند که باید تخلف وی در مراجع‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫دانایی فر‪ ،‬سفیر‬ ‫ایران در عراق به‬ ‫اخرین تحوالت‬ ‫این کشور پرداخته‬ ‫قضایی رسیدگی شود‪.‬‬ ‫ای��ن موضوعی داخلی اس��ت و باید مس��ئوالن‬ ‫عراقی به ان رس��یدگی داش��ته باش��ند و متهم کردن‬ ‫دیگران‪ ،‬مش��کلی را ح��ل نخواه��د ک��رد‪ ،‬بلکه به‬ ‫اختالفات دامن خواهد زد‪.‬‬ ‫پرونده معاون رئیس جمه��ور عراق باعث دامن‬ ‫زدن به اختالفات می شود و کس��انی که نمی خواهند‬ ‫مردم این کشور ارامش داشته باشند‪ ،‬به اهداف خود‬ ‫می رسند‪.‬‬ ‫اکن��ون ع��راق دوره مهم��ی را پ��س از خروج‬ ‫امریکایی ها می گذراند‪ ،‬فک��ر می کنم امریکایی ها در‬ ‫محاس��بات و برنامه ریزی های خود دچار اشتباه شده‬ ‫بودند‪ .‬انه��ا در برنامه ریزی های خود برای رس��یدن‬ ‫به اهداف اشتباه کرده و هیچ حس��ابی روی شعور و‬ ‫اگاهی مردم ع��راق باز نکرده بودن��د و به این موضع‬ ‫توجهی نمی کردند ک��ه عراق و عراقی ه��ا برای انها‬ ‫فرش قرمز پهن نخواهند ک��رد‪ .‬البته مردم عراق از این‬ ‫موضوع استقبال کردند که امریکا با کمک مردم عراق‬ ‫توانس��ت صدام را س��رنگون کند‪ ،‬اما اینک��ه امریکا‬ ‫ی داش��ته باشد و از‬ ‫بتواند در این کش��ور حضور دائم ‬ ‫انجا اعمال مدیریت کرده و منطقه را در دست بگیرد‬ ‫موضوعی بود که امریکا در مورد ان دچار اشتباه شده‬ ‫بود‪ .‬امروزه شما شاهد هستید امریکا به هر طریقی که‬ ‫خواس��ت دولت و مجلس عراق را که نماینده مردم‬ ‫عراق هستند متقاعد کند‪ ،‬بخشی از نیروهای خود را‬ ‫در این کشور حفظ کرده و برای انها مصونیت بگیرد‬ ‫موفق نشد‪ .‬چراکه اگر مردم عراق‪ ،‬دولت و پارلمان این‬ ‫کش��ور قبول می کردند که امریکایی ها در کشورشان‬ ‫بمانند باید ق��رارداد امنیتی بغداد ‪ -‬واش��نگتن که در‬ ‫پایان سال ‪ ۲۰۱۱‬به اتمام می رس��ید تمدید می شد و‬ ‫این نشان می داد عراقی ها خواهان و عالقه مند به ادامه‬ ‫حضور امریکا در کشورشان هستند‪ ،‬در حالی که عمال‬ ‫اینطور نیست‪.‬‬ ‫نباید فراموش کرد که شرط تحقق اهداف امریکا‬ ‫در عراق‪ ،‬حضور در این کش��ور اس��ت اما اکنون که‬ ‫ادامه حضور نظامیان امریکای��ی در عراق غیر ممکن‬ ‫ش��ده‪ ،‬می توان گفت اس��تمرار تحقق اهداف ایاالت‬ ‫متحده در عراق عقیم مان��ده و در نتیجه هم اکنون به‬ ‫غیر از یک بخش کوچک که چندان هم مهم نیس��ت‬ ‫اکثر جریان های عراق��ی خواهان خ��روج امریکا از‬ ‫کشورشان هستند‪ ،‬زیرا حاضر نشدند به اینها مصونیت‬ ‫بدهند و حاضر نشدند پایگاه هایی را در اختیار امریکا‬ ‫قرار بدهند‪ ،‬نتیجه انکه هم اکنون امریکا در حال ترک‬ ‫پایگاه هایش در عراق و خروج از این کشور است‪.‬‬ ‫همچنین در خصوص خروج نیروهای امریکایی‬ ‫از عراق و تاثی��ر ان بر روابط ته��ران‪ -‬بغداد می توان‬ ‫گفت ک��ه روابط جمهوری اس�لامی ای��ران و عراق‬ ‫فراتر و عمیق تر از ان اس��ت که بخواه��د تحت تاثیر‬ ‫اینگونه مس��ائل قرار گیرد و ما چ��ه در زمان حضور‬ ‫امریکایی ه��ا و چه اکنون که ع��راق ر ا ترک کرده اند‪،‬‬ ‫روابط وی��ژه ای ب��ا بغ��داد داش��ته و داری��م‪.‬از نظر‬ ‫ما رواب��ط فعلی ته��ران ‪ -‬بغداد با ش��رایط قبل یعنی‬ ‫زمانی ک��ه نیروه��ای امریکای��ی در ع��راق حضور‬ ‫داش��تند تغییر نکرده و دو طرف از روابط دوستانه و‬ ‫ی امنیتی ایران‬ ‫رو به گسترش برخوردار هستند‪.‬همکار ‬ ‫با عراق پس از خروج نیروهای امریکایی از این کشور‬ ‫ادامه خواهد داشت و از زمان س��قوط صدام تاکنون‬ ‫همکاری های امنیتی ایران با عراق وجود داشته است‪.‬‬ ‫ایران در مس��یر ترانزیت مواد مخدر و تروریس��ت از‬ ‫مرزهای ش��رقی اش به مرزهای غربی است و تالش‬ ‫کردیم جلوی ورود و ترانزیت انها به عراق را بگیریم‪.‬‬ ‫هیچ اقدام و عمل انتحاری در عراق که توسط ایرانی ها‬ ‫صورت گرفته باشد یا تروریست ها از مرزهای ایران‬ ‫وارد عراق شده باشند‪ ،‬وجود ندارد‪.‬ما مخالف ناامنی‬ ‫در عراق هستیم و امنیت عراق را در امنیت خود موثر‬ ‫می دانیم‪ .‬اگر ایران می خواست نسبت به مساله امنیت‬ ‫در عراق و مرزهایش بی تفاوت باشد‪ ،‬شرایط االن این‬ ‫گونه نبود و مشکالت بسیاری به وجود می امد‪g .‬‬ ‫‪25‬‬ ‫یک چالش تاریخی‬ ‫نقدی بر مخالفان ابومسلم خراسانی‬ ‫خسرو معتضد‬ ‫خسرومعتضدنگاهی‬ ‫دارد به منتقدان‬ ‫ابومسلمخراسانی‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫امس��ال چند ماهی به نام محرم مانده‪ ،‬تنی چند‬ ‫پیشنهاد کردند برگزاری ایین سوگواری ماه محرم و‬ ‫عاشورا به جای سال قمری به سال خورشیدی موکول‬ ‫شود که با مخالفت شدید مراجع تقلید و علمای عظام‪،‬‬ ‫موضوع منتفی ش��د‪ .‬من نمی دانم چرا این پیش��نهاد‬ ‫مطرح شد‪ .‬قرنهاس��ت عزاداری دهه عاشورا در ماه‬ ‫محرم برگزار می شود و شور و حال و حماسه و غم و‬ ‫جذبه دینی و همبس��تگی مذهبی و احساس پیوند به‬ ‫شهید کربال‪ ،‬در دل میلیون ها مسلمان شیعه و سنی و‬ ‫نوعی انقالب روحی و هیجانی ایجاد می ش��ود‪ .‬چه‬ ‫لزومی دارد کس��ی بیاید و چنین پیش��نهادی را ارائه‬ ‫دهد؟! فرض کنید در ایران این کار ش��د‪ ،‬در پاکستان‬ ‫و افغانستان و هند و اذربایجان و قفقاز و در اندونزی‬ ‫و مالزی و کشورهای قاره افریقا که شیعیان بسیارند‪،‬‬ ‫چه خواهید کرد؟ خدا عمر طوالنی به استاد گرامی ام‬ ‫حضرت ایت اهلل ناصرمکارم شیرازی بدهد که چنین‬ ‫فکری را تقبیح کردند و فرمودن��د چه لزومی دارد ما‬ ‫واقعه ای چنین بزرگ را که مناس��بت ان با ماه محرم‬ ‫عجین است‪ ،‬به سال شمسی ببریم‪.‬‬ ‫همین تنوع زمانی که عاش��ورای حسینی گاهی‬ ‫در بهار‪ ،‬گاهی به دلیل هجری قمری بودن ماه محرم‬ ‫می چرخد‪ ،‬یک��ی از جلوه ه��ای جذاب ان اس��ت‪.‬‬ ‫قرن هاس��ت این مراس��م بدین ح��ال و روز برگزار‬ ‫می شود‪ ،‬حال تنی چند امده اند بدون هیچ ضرورتی‬ ‫فکر شمس��ی کردن این حماس��ه را ارائه می دهند که‬ ‫هیچ ک��س اس��تقبالی از ان نکرد‪ .‬اکن��ون چند گاهی‬ ‫است صحبت از ابومسلم خراس��انی به میان است و‬ ‫اینکه نام این شخص زیبنده یک تیم فوتبال خراسانی‬ ‫‪26‬‬ ‫نیس��ت‪ .‬با بابک خرم دین بدون تعمق و مداقه چنین‬ ‫رفتاری ش��د‪ ،‬بابک را بیگانگان عنص��ر تجزیه طلب‬ ‫و جدایی خ��واه از ایران معرفی کردند و مجس��مه او‬ ‫را ساختند‪ .‬او را برای خود برداش��تند و اخیرا سوابق‬ ‫عضویت او در گروه های کذایی را هم یافته اند و دور‬ ‫نیست کارت هموندی او با یکی از این سازمان های‬ ‫جدایی طلب ب��ه زودی در صفحه اینترنت گذاش��ته‬ ‫شده و او رفیق یا تاواریش خوانده شود‪.‬نظامی شاعر‬ ‫بزرگ پارسی زبان را که از مردم دهکده «سم» تفرش‬ ‫است ‪،‬جمهوری همسایه ش��مال غربی از شهروندان‬ ‫خود معرفی می کند‪ .‬مولوی که ترک و ترک زبان شده‬ ‫اس��ت‪ ،‬مالنصرالدین از مردم س��مرقند از شهرهای‬ ‫ماوراءالنهر ایران بزرگ و قهرمان لطیفه و طنز‪ ،‬معلوم‬ ‫شد از اهالی و افندی های اناتولی بوده و هر سال برای‬ ‫شنا و اب تنی به انتالیا یا کوش اداسی می رفته است‪.‬‬ ‫برای ابوسعید ابوالخیر شناسنامه تاجیکستانی و برای‬ ‫رودکی به همچنین‪ ،‬عنوان شهروندی جمهوری های‬ ‫سابق اسیایی شوروی تراشیده شده و ابوعلی سینا و‬ ‫محمدبن زکریای رازی‪ ،‬عرب جا زده شده اند‪ .‬درست‬ ‫مانند اینک��ه این محققان ایرانی که در دانش��گاه های‬ ‫امری��کا و اروپا تدری��س می کنند و ج��زوات خود‬ ‫را به زبان های انگلیس��ی و فرانس��وی می نویس��ند‬ ‫از اتب��اع ایاالت متح��ده امریکا یا بریتانیا و فرانس��ه‬ ‫شناخته شوند!‬ ‫اکنون نوبت س��عدی و حافظ که اشعار زیادی‬ ‫به عربی دارند فرا رس��یده اس��ت‪ .‬خواهی��د دید که‬ ‫به زودی شناسنامه ای برای ش��هروندی انان در یکی‬ ‫از شیخ نشین های خلیج فارس ارائه خواهد شد و انان‬ ‫را عرب و صاحب مقبره در زیر یکی از برج های دبی‬ ‫خواهند شناخت‪ .‬نوبت قهرمانان ملی ما رسیده است‪.‬‬ ‫ابومسلم خراس��انی یک قهرمان ملی است‪ .‬او کسی‬ ‫است که سایه شوم نژادپرس��تان اموی‪ ،‬اوالد معاویه‬ ‫و ابوسفیان و مروان ابن حکم را از سر ملت ایران کم‬ ‫کرد‪ .‬می گویند عده زیادی را کشته است‪ .‬ملت فرانسه‬ ‫در پایان جنگ جهانی دوم ‪ 30‬هزار تن از کس��انی را‬ ‫که با گش��تاپو و ‪ S.S‬پلیس و ارتش اش��غالگر المان‬ ‫همکاری می کردند‪ ،‬تحت پیگرد قرار داد و اعدام کرد‪.‬‬ ‫حتی مارشال فیلیپ پتن‪ ،‬رئیس حکومت فرانسه یعنی‬ ‫حکومت ویش��ی به محاکمه فرا خوانده شد و حکم‬ ‫اعدامش صادر گردید که به علت س��الخوردگی زیاد‬ ‫و سابقه خدمات درخش��ان در جنگ اول به تبعید و‬ ‫زندانی کردن او اکتفا کردند‪ .‬اما پیرالوال‪ ،‬نخست وزیر‬ ‫زمان جنگ را به اتهام همکاری با اشغالگران محاکمه‬ ‫و اعدام کردند‪.‬‬ ‫ادمی باید در ایران زمان بنی امیه می بود و می دید‬ ‫انان با جان و مال و ناموس و ع��رض و ابرو و زن و‬ ‫بچه مردم ایران چه رفت��اری می کردند‪( ،‬مردم نواحی‬ ‫اشغال شده ایران در دوران جنگ می توانند شهادت‬ ‫بدهند س��ربازان صدام با مردم عرب زبان خوزستان‬ ‫چه می کردند) باید می دیدند ک��ه بنی امیه و مروانیان‬ ‫چگونه اراضی کشاورزی و باغ های مردم را تصرف‬ ‫می کردن��د و صاحبان اراض��ی را به عن��وان غالم به‬ ‫بیگاری می گرفتند تا بفهمند ابومسلم چه کار بزرگی‬ ‫کرد‪ .‬افراد خوش��بخت نمی توانند ش��رایط زندگی‬ ‫دهقانان برده سان ایرانی را درک کنند‪ .‬وقتی ابومسلم‬ ‫دعوت خود را اعالم کرد صدها هزار روستایی مشعل‬ ‫برافروختند‪ ،‬از روس��تاهای خود راهی مراکز شهری‬ ‫ش��دند‪ ،‬نیروی خلقی عظیمی پدیدار ش��د که چون‬ ‫مشت اهنینی بر س��ر امثال نصربن س��یار و ایرانیان‬ ‫مزدور اموی��ان کوفته ش��د و نه تنها در ای��ران بل در‬ ‫دمش��ق کاخ و کوخ غارتگران را بر سرش��ان ویران‬ ‫کرد‪ .‬ابومس��لم خراس��انی هر که بود‪ ،‬گامی بلند در‬ ‫راه اس��تقالل ایران از نژادپرس��تان اموی برداشت و‬ ‫اگر به ن��ام ابراهیم امام‪ ،‬دعوت اش��کار کرد‪ ،‬ابراهیم‬ ‫امام‪ ،‬خوی و خصلت و ددمنش��ی عبداهلل س��فاح و‬ ‫منصور دوانیقی خلفای اول و دوم عباسی را نداشت و‬ ‫ابومسلم مرید او بود؛ عبداهلل سفاح خونریز و منصور‬ ‫دوانیقی مکار ادم کش که خون ابومسلم را هم ریخت؛‬ ‫هم به مکر و حیل��ه و ناجوانمردی‪ .‬من نمی دانم چرا‬ ‫بعضی از محققان امروز اینقدر لطیف الطبع ش��ده اند‬ ‫و خاطر نازنین ش��ان رضایت نمی دهد خونی از بینی‬ ‫کسی حتی اوالد یزید و معاویه بریزد؟! کدام انقالبی‬ ‫است که متاس��فانه بدون خونریزی و درگیری به ثمر‬ ‫رسیده باش��د؟ علت اشکار اس��ت‪ ،‬همین صدام که‬ ‫‪30‬سال مردم عراق را زیر چکمه داشت نمی رفت و‬ ‫دیدید چقدر از نفوس مسلم و غیر مسلم عراق کشت‬ ‫تا بیگانه بر عراق یورش اورد و او را راند و مقهور و‬ ‫محکوم به اعدام کرد‪ .‬قذافی با م��ردم لیبی چه کرد؟‬ ‫فکر می کردم سکوت ازاد است‬ ‫سید ضیاءالدین شفیعی‬ ‫سید ضیاءالدین شفیعی‬ ‫یادی کرده است از‬ ‫قیصر امین پور‬ ‫‪2‬‬ ‫برای خلوت ب��ا او کافی ا س��ت خودت را‬ ‫از هیاهو عبور دهی و به گذش��ته فکر کنی‪ .‬مهم‬ ‫نیس��ت به کدام دیدار و چه تاریخی‪ ،‬مثال همان‬ ‫طور که پش��ت چراغ قرمز منتظر هس��تی ممکن‬ ‫است خواننده ای از رادیو ش��عرش را بخواند و‬ ‫تو را س��ال ها به عقب براند؛ زمستان سال ‪1370‬‬ ‫ساختمان سروش نوجوان‪.‬‬ ‫بی��ن دو کالس از دانش��گاه ام��ده ای تا به‬ ‫سفارش جواد اقای محقق او را ببینی و از بایگانی‬ ‫مجله س��روش برای تکمیل یادنام��ه ای که برای‬ ‫«سلمان» در دست انتشار داری‪ ،‬استفاده کنی‪.‬‬ ‫صحب��ت گل می اندازد و به اص��رار او چند‬ ‫شعر می خوانی و‪ ...‬کالس بعد از دست رفته است‬ ‫و تازه قیصر تو را در کتابخان��ه مجله به «عمران‬ ‫صالحی» معرفی کرده‪ ،‬با کل��ی لطف و لقب که‬ ‫مایه شرمندگی ات می شود ‪.‬‬ ‫‪3‬‬ ‫شرکت در جلسه ش��عری در تاالر دانشکده‬ ‫ادبیات بهانه ای اس��ت تا او را در اس��تانه یکی از‬ ‫کالس ها ببینی‪ ،‬دوباره صحبت «سلمان» به میان‬ ‫می اید و دغدغه اینکه جای یک زندگینامه کامل از‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪1‬‬ ‫با انکه می دانم بی تابی عالج واقعه نیس��ت‬ ‫ام��ا بی تابم‪ ،‬ن��ه از ان رو که داغ های س��نگین را‬ ‫برسینه نداشته باشم‪ ،‬بلکه بی تابم نتوان کالغ های‬ ‫سنگین را از دیوارهای ش��عر دور کرد و حاال که‬ ‫صاحب خانه شعر رو در نقاب خاک کشیده است‪،‬‬ ‫تنها به باریدن اشکی بی اختیار بر ایوانچه خانه اش‬ ‫دل خوش داشت‪.‬‬ ‫از ناله گداخته سرتا به پا پرم‬ ‫مرهم‪ ،‬عالج سینه چاکم نمی کند‬ ‫سه شنبه ناگزیر امده اس��ت و حتی حاال که‬ ‫مرگ او را «تنها» برگزیده‪ ،‬نمی توانی با او خلوت‬ ‫کنی و بی اختیار یاد «تدفین مادربزرگ» می افتی و‬ ‫اینکه چگونه «حرص و ولع‪ ،‬روی شعور [همه]‬ ‫ارمیده اس��ت» و «حس ظالمانه تقس��یم» پشت‬ ‫درهای بیمارستان دی قدم می زند‪.‬‬ ‫او خالی است‪.‬ابراز تمایل می کنی‪ ،‬دست به قلم شوی‬ ‫و‪ ...‬ساعتی این گفت وگوی س��رپایی در راهروهای‬ ‫دانشکده طول می کش��د و طرح زندگینامه داستانی‬ ‫سلمان در همان دقایق با برکت شکل می گیرد‪ ،‬چنانکه‬ ‫دیدار بعدی دیدار تقدیم دس��ت نوش��ته «بیدار تر از‬ ‫صبح» اس��ت‪.‬قیصر بخش هایی از کتاب را س��رپایی‬ ‫تورق می کند‪ ،‬از نثر کتاب راضی اس��ت و پیش��نهاد‬ ‫می کند ب��رای تطبیق حوادث کتاب ب��ا وقایع زندگی‬ ‫سلمان یک نسخه از دستنویس را برای محمد هراتی‬ ‫هم بفرستم‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫علی عبداهلل صالح با مردم یمن چ��ه کرد؟ اقایانی که‬ ‫دلش��ان به حال اموی��ان و م��زدوران خوش خدمت‬ ‫ایرانی نمای ان در قرن س��وم هجری می سوزد‪ ،‬لطفا‬ ‫کمی تاریخ بخوانن��د و جنبش مردمی و س��رفرازانه‬ ‫مردم ایران را ک��ه در عین حال مش��ت کوبنده ای بر‬ ‫قاتالن اوالد عل��ی(ع) و انتقام خون ش��هیدان کربال‬ ‫بود‪،‬تخطئه نکنند‪.‬‬ ‫ائمه اطهار علیهم الس�لام در طول دوران سیطره‬ ‫جور و ظل��م بنی امی��ه و بنی عب��اس به دلی��ل اینکه‬ ‫اگاهی داش��تند خلیف��گان غاصب منتظ��ر کمترین‬ ‫بهانه هس��تند تا رش��ته حیات مردم را با خنجر غدر‬ ‫و خیان��ت و پاپ��وش دوزی قط��ع و امی��د ش��یعیان‬ ‫علی(ع) را به نومیدی بدل کنند‪ ،‬در نهایت فراس��ت‬ ‫ و درایت اج��ازه نمی دادن��د به ماجراهایی کش��یده‬ ‫شوند که خلفای غاصب به بهانه عصیان و بغی حکم‬ ‫تکفیر انه��ا را از قضاوت دست نش��انده صادر کنند‪.‬‬ ‫کم��ا اینکه درخصوص امام حس��ین (ع) نورچش��م‬ ‫پیامبر(ص) این کار را کردن��د و دیدید که خون او و‬ ‫هفتادو دوت��ن از یارانش را ریختن��د و حتی خطیبان‬ ‫گوش به فرمان درمنابر تا سال ‪ 346‬ه‪.‬ق که مغزالدوله‬ ‫ بغداد را به تصرف در اورد‪ ،‬س��ب علی(ع) می کردند‬ ‫و ب��ه پی��روان ال عل��ی(ع) تهمت رف��ض و قرمطی‬ ‫می زدند‪ .‬کسانی این روزها می کوش��ند تمام مفاخر‬ ‫ملی – میهن��ی ملت ما را م��ورد اهانت ق��رار دهند‪.‬‬ ‫رهبر فرزانه انقالب ب��ا تجلیل از فردوس��ی و اینکه‬ ‫سراسر ش��اهنامه توحید و یکتاپرس��تی را می ستاید‪،‬‬ ‫این بوالفضوالن را س��رجای خود نش��اندند‪ .‬چندی‬ ‫پیش شخصی به بحث و فحص با من ‪-‬که ابومسلم‬ ‫صاحب الدعوه یا همان بهزاد اصفهانی را مورد تجلیل‬ ‫قرار داده بودم پرداخ��ت‪ -‬ایراد گرفته ب��ود که چرا‬ ‫ابومس��لم را مورد احترام و تکریم قرار می دهم و از‬ ‫او به نام ش��هید یاد کرده و به کسانی که او هنگام قیام‬ ‫خلقی و مردمی خود کشته اس��ت توجهی ندارم‪ .‬من‬ ‫بسیار افسوس خوردم که چرا انسانی این چنین باید‬ ‫خواب الود و دور از عوالم پاک وطن خواهی باش��د‬ ‫که تصور کند ابومس��لم با قربان صدق��ه و التماس و‬ ‫خواهش کردن می توانس��ته قاتالن ائمه اطهار(ع) را‬ ‫از خاک ایران براند‪ .‬این شخص تمام اقوال مورخان‬ ‫معتبر اسالمی درباره جنایات و پلیدی های بنی امیه را‬ ‫انکار می کند و می پرسد‪ :‬چرا قیام قهرمانان ملی ایران‬ ‫مانند استاذیس‪ ،‬سندباد‪ ،‬هشام بن حکیم (المقنع) ‪ ،‬به‬ ‫افرید‪ ،‬مازیار‪ ،‬بابک خرم دین و سایر قهرمانان استقالل‬ ‫ایران شکس��ت خوردند و جنبش های انان به نتیجه‬ ‫نرسید؟ پاسخ من این اس��ت که عوامل ستون پنجم‬ ‫بنی امیه در ایران بس��یار بودند و پس از انان عباسیان‬ ‫نیز افراد بی هویت و کم دانش را جلب می کردند و به‬ ‫همین علت قیام ایرانیان که دل به ال علی(ع) داش��تند‬ ‫و ان دودمان را جانش��ینان برحق رس��ول خدا(ص)‬ ‫می دانس��تند‪ ،‬انقدر تداوم یافته ت��ا در زمان یعقوب‬ ‫لیث صفار و س��پس مرداویج و خان��دان ال بویه به‬ ‫ثمر رس��ید و بغداد در س��ال ‪ 346‬هجرت به تصرف‬ ‫معزالدوله احمد دیلمی درامد و شیعه مقام رسمی و‬ ‫علنی یافت و صفویان چندین قرن بعد ان را مذهب‬ ‫رسمی ایران کردند‪.‬‬ ‫گرچه خلفای عباسی باز هم توانستند با استفاده‬ ‫از محمود غزنوی و دیگر سالطین غزنوی و سلجوقی‬ ‫و خوارزمشاهی سلطه خود را تا سال ‪ 656‬ه‪.‬ق ادامه‬ ‫دهند اما ب��از هم به همت یک ایرانی دانش��مند یعنی‬ ‫خواجه نصیرالدین طوس��ی کاخ و کوخ ال عباس در‬ ‫ان س��ال فروریخت و ایرانیان برای همیشه از سلطه‬ ‫خلفای عباسی نجات یافتند‪g .‬‬ ‫خاطراتی به خاطر قیصر‬ ‫‪4‬‬ ‫همس��رت که عضو گروه پزش��کی است‪ ،‬خبر‬ ‫می دهد که او و همس��رش برای تولد فرزندش��ان به‬ ‫بیمارستان امده اند و می گوید «دوستت چقدر بی تاب‬ ‫است»‪ ،‬اگر فرصت داری بد نیس��ت بیایی و‪ »...‬و تو‬ ‫همیش��ه برای قیصر فرص��ت داری و دقایقی بعد در‬ ‫حیاط بیمارس��تان می��رزا کوچک خ��ان ناباورانه تو‬ ‫را در اغوش می گی��رد و التهاب بی س��ابقه اش را در‬ ‫پرسش های پیاپی پنهان می کند‪ .‬اکسیر اشنایی باز هم‬ ‫معجزه می کند و به او اطمینان می دهد از هیچ کمکی‬ ‫برای تولد بی خطر فرزندش دریغ نخواهد شد‪.‬‬ ‫کمی ارام می شود و دوباره سلمان و دوباره شعر‪.‬‬ ‫و ناگهان صدای گریه نوزاد‪...‬‬ ‫‪5‬‬ ‫جلس��ات ماهانه خانه کتاب‪ ،‬انتش��ار پایان نامه‬ ‫«سنت و نواوری در شعر معاصر» را بهانه کرده است‬ ‫تا قیصر و دیگ��ران در این باره س��خن بگویند؛ اقای‬ ‫محمدخانی خبرت می کند‪.‬کمتر زبانی به نقصان اثر‬ ‫باز می ش��ود و اغلب گفت وگوها به تحسین است تا‬ ‫انکه جلسه رس��می پایان می یابد و حاشیه ها شروع‬ ‫می ش��ود‪.‬با فرو کش ک��ردن حجم دیده بوس��ی ها و‬ ‫مصافحه ها‪ ،‬استاد منتظر اس��ت همه بروند و خود به‬ ‫رسم میزبانی بعد از دیگران‪ .‬فرصتی دست می دهد‪،‬‬ ‫سراغ از کارهای تازه ات می گیرد‪ ،‬نام اخرین کتابت‬ ‫را می گویی‪« :‬س��کوت ازاد اس��ت»‪ .‬تاملی می کند و‬ ‫می گوید «فکر می کنی! کی گفته سکوت ازاد است؟»‬ ‫همه رفته اند و سنت و نواوری در دستان قیصر‬ ‫ارام گرفته است‪g .‬‬ ‫‪27‬‬ ‫سیاست خارجی ‬ ‫ابراه ایرانی‬ ‫بین الملل‬ ‫تنگه دردست ایران‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫جمهوری اسالمی ایران در خلیج فارس حرف اول را می زند‬ ‫‪28‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫‪29‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫هشدار فرمانده‬ ‫سرلشکر صالحی به ناو امریکایی توصیه کرد؛ دیگر به منطقه بازنگردد‬ ‫‪1‬‬ ‫جدال لفظی میان غرب و ایران‪ ،‬نوس��ان قیمت‬ ‫نفت در بازارهای جهانی را موجب شده است‪ .‬ماجرا‬ ‫از اینجا شروع شد که چند هفته پیش در اجالس رم‬ ‫برخی کش��ورهای غربی اعالم کردند صادرات نفت‬ ‫ایران را تحریم خواهند کرد؛ مس��اله ای که چندان به‬ ‫ان پرداخته نشد تا اینکه رزمایش ‪ 10‬روزه والیت ‪90‬‬ ‫در تنگه هرمز بحث ها پیرامون ایران را دوباره داغ کرد‪.‬‬ ‫از همین رو بود که محمدرض��ا رحیمی‪ ،‬معاون اول‬ ‫رئیس جمهور هش��دار داد که اگر بنا باشد نفت ایران‬ ‫را تحریم کنن��د‪ ،‬یک قطره نفت از تنگ��ه هرمز عبور‬ ‫نخواهد کرد؛ موضع گیری ای که از جانب بس��یاری‬ ‫از مقام��ات ایرانی نیز مورد اس��تقبال ق��رار گرفت‪.‬‬ ‫حبیب اهلل س��یاری‪ ،‬فرمانده نیروی دریایی جمهوری‬ ‫اسالمی ایران هفته گذشته در تلویزیون انگلیسی زبان‬ ‫پرس ت��ی وی‪ ،‬گفته بود ک��ه بس��تن تنگه هرمز برای‬ ‫ارتش ایران بسیار اسان اس��ت‪ ...‬یا انطور که ایرانیان‬ ‫می گویند‪ ،‬راحت تر از اب خوردن است‪ .‬سیاری که‬ ‫فرمانده��ی مان��ور ‪ ۱۰‬روزه را در تنگه هرمز بر عهده‬ ‫داشت‪ ،‬گفته بود‪« :‬ما در حال حاضر نیازی به بستن ان‬ ‫نداریم‪ ».‬اما تنش میان ایران و غرب به همین جا ختم‬ ‫نش��د‪ ،‬چراکه امریکا نیز پس از این تهدیدات اعالم‬ ‫کرد که اگر ایران به بس��تن تنگه هرمز مبادرت ورزد‪،‬‬ ‫انها نیز ساکت نخواهند ماند‪ .‬وزارت خارجه امریکا‬ ‫‪30‬‬ ‫سخنان معاون اول رئیس جمهور را «تنها یک پرخاش‬ ‫لفظی» دانسته و تاکید کرد که واشنگتن از «رفت و امد‬ ‫نفت کش ها در تنگه هرمز» دفاع می کند‪.‬‬ ‫مهدی مطهرنیا‪ ،‬کارش��ناس مسائل بین الملل در‬ ‫این رابطه توضیح داد‪« :‬انچه امروز در ادبیات سیاسی‬ ‫در ارتباط با پرونده هسته ای و مدیریت اعمال فشار‬ ‫بیشتر بر ایران ناظر ان هستیم بیانگر تئوری جنگ های‬ ‫نامتعادل و تالش رس��انه ای غرب از مسیر عملیات‬ ‫روانی در ایج��اد اجماع بین الملل��ی و منطقه ای علیه‬ ‫ایران به سمت و س��وی جنگ روانی علیه نیروهای‬ ‫رقیب اس��ت‪ .‬غرب با برجسته سازی قدرت رقیب و‬ ‫تهدیدات ناشی از ان درجهت زمینه سازی قبول افکار‬ ‫عمومی برای اعمال فشار بیشتر بر ایران گام برداشته‬ ‫است‪».‬وی ادامه داد‪« :‬از منظر مکاتب تفسیری امنیت‪،‬‬ ‫برخورد ایاالت متحده امریکا و کشورهای همسو با‬ ‫این کشور با جمهوری اس�لامی ایران در چارچوبی‬ ‫قابل قبول است که در ان قدرت ایران به عنوان تهدید‬ ‫صلح و امنی��ت بین المللی در بعد منطقه ای ش��ناخته‬ ‫شود؛ این در حالی اس��ت که بر همگان روشن است‬ ‫ایران اصال تهدیدی برای جامعه بین الملل نیست‪ .‬در‬ ‫حال حاضر شکلی از جنگ روانی بروز کرده که در ان‬ ‫ایاالت متحده سعی دارد ایران را تهدیدی برای امنیت‬ ‫گذار انرژی از منطقه تنگه هرمز نشان دهد؛ این مساله‬ ‫در قالب رسانه ای در جریان است‪ .‬در این شرایط وقتی‬ ‫رزمایشی با شعار صلح نیز در منطقه برگزار می شود ان‬ ‫را تهدید تلقی می کنند‪ .‬تهدید نفتی ایران در نشست‬ ‫رم‪ ،‬مقامات جمهوری اسالمی ایران را به موضع گیری‬ ‫واداشت و ادبیات سیاسی ما را به سمت و سوی یک‬ ‫ادبیات نظامی رهنمون س��اخت‪.‬انچه بدیهی اس��ت‬ ‫اینکه غرب با این لفاظی ها علیه ای��ران‪ ،‬دنبال اعمال‬ ‫فشار بر کشور ماست‪ ».‬مطهرنیا معتقد است که انها در‬ ‫تالشند با این فضاسازی ها جنگ روانی را به عملیات‬ ‫نظامی پیون��د دهند‪ .‬وی ادامه داد‪« :‬به نظر می رس��د‬ ‫مغرب زمی��ن در پی ان اس��ت که ای��ران را در قالب‬ ‫تحریم های نفتی هدفمند ق��رار داده تا تغییر رفتاری‬ ‫هوشمند در ایران به وجود بیاورد‪ .‬اما ایران نیز در قبال‬ ‫برخی موارد مقاومت هایی دارد که اگر از انها بگذرد‪،‬‬ ‫یک عقب نشینی خواهد بود و باید پاسخگوی افکار‬ ‫عمومی باشد‪ .‬غربی ها اکنون در حال مذاکره هستند‬ ‫تا جایگزین سه میلیون بشکه نفت ایران را در جامعه‬ ‫بین الملل بیابند؛ از این جهت نظام جمهوری اسالمی‬ ‫ایران باید مراقبت های جدی به عمل بیاورد‪».‬‬ ‫در عین ح��ال گفت��ه می ش��ود اتحادی��ه اروپا‬ ‫مصمم اس��ت به رغم تهدید ایران به بستن تنگه هرمز‬ ‫تحریم های بیشتری را علیه این کشور اعمال کند‪ .‬در‬ ‫همین حال المان و فرانس��ه و نیز ناوگان پنجم امریکا‬ ‫نسبت به تهدیدهای ایران واکنش نشان دادند‪ .‬مایکل ‬ ‫مان‪ ،‬س��خنگوی کاترین اش��تون‪ ،‬مس��ئول سیاست‬ ‫خارجی اتحادیه اروپا به خبرگزاری فرانسه گفته است‪:‬‬ ‫«اتحادیه اروپا دور دیگ��ری از تحریم ها را علیه ایران‬ ‫دنبال می کند و ای��ن موضوع تا حص��ول نتیجه ادامه‬ ‫خواهد داشت‪ ».‬وی با اشاره به جلس��ه اینده وزرای‬ ‫امور خارجه این اتحادیه در بروکسل افزود‪« :‬ما انتظار‬ ‫داریم در جلسه روز ‪ ۳۰‬ژانویه شورای امور خارجه در‬ ‫این مورد تصمیم گیری شود‪ ».‬با توجه به این تهدیدها‬ ‫ایران اما با موفقیت مانور خود را انجام داد و توجهی به‬ ‫جنگ روانی غرب نکرد‪ .‬از همین رو در پایان رزمایش‬ ‫‪ 10‬روزه والی��ت ‪ 90‬فرمانده کل ارتش‪ ،‬از هش��دار‬ ‫جدی به یک ناو هواپیما بر امریکایی خبر داد‪ .‬فرمانده‬ ‫کل ارتش با اشاره به خروج ناو هواپیمابر امریکایی از‬ ‫خلیج فارس به دریای عمان همزمان با اجرای رزمایش‬ ‫دریایی والیت ‪ ،90‬به انها تذکر داد که «توصیه می کنیم‬ ‫این ناو به خلیج فارس برنگردد چرا که ما فقط به تذکر‬ ‫بسنده نخواهیم کرد‪ ».‬امیرسرلشکر عطاءاهلل صالحی‬ ‫در حاش��یه برگزاری رژه دریایی رزمایش والیت ‪،90‬‬ ‫با اشاره به امادگی ارتش برای مقابله با هرگونه تهدید‬ ‫اظهار داشت‪« :‬ما به دنبال هیچ کار غیرمنطقی نبودیم اما‬ ‫برای هر تهدیدی اماده هستیم‪ .‬به انها توصیه کردیم‪،‬‬ ‫هشدار و تذکر می دهیم که این ناو به منطقه سابق خود‬ ‫در خلیج ف��ارس برنگردد‪ ،‬چرا که ما ع��ادت نداریم‬ ‫تذکر را تک��رار کنیم و فقط یک بار تذک��ر می دهیم‪».‬‬ ‫امریکا اما تاکنون نسبت به هشدار فرمانده ارتش ایران‬ ‫واکنشی نشان نداده است‪ .‬برخی روزنامه ها نیز به این‬ ‫مساله و تهدید ایران پرداختند‪ .‬به عنوان نمونه روزنامه‬ ‫ایزوستیای روسیه اعالم کرده بود که ایران توانایی بستن‬ ‫تنگه هرمز را دارد ولی این کار منجر به جنگ خواهد‬ ‫شد‪ .‬همچنین روزنامه وزگالد در صدر اخبارش اورد‬ ‫که ایران وعده داد‪« :‬حتی یک قطره نفت از تنگه هرمز‬ ‫نگذرد‪ .‬این اخبار بیانگر اهمیت این مس��اله نزد افکار‬ ‫عمومی اس��ت‪ ».‬به عقیده کارشناس��ان‪ ،‬در صورت‬ ‫بس��ته ش��دن تنگه هرمز‪ ،‬قیمت نف��ت در بازارهای‬ ‫جهانی به ش��دت افزایش خواهد یافت و مش��کالت‬ ‫بس��یاری را برای اقتصاد اس��یب دیده جهان به وجود‬ ‫خواهد اورد! ‪g‬‬ ‫مجتهدزاده‬ ‫معتقد است‬ ‫که عالوه بر‬ ‫محصوالت نفتی‬ ‫تنگه هرمز به‬ ‫واسطه عبور‬ ‫کاالهای صنعتی‬ ‫برای غرب‬ ‫بسیار اهمیت‬ ‫دارد‬ ‫موقعیت استراتژیک ایران و کنترل مهمترین باریکه ابی جهان‬ ‫‪2‬‬ ‫تنگه هرمز باریکه ابی است که مهمترین کاالی‬ ‫تجارتی جهان یعنی نفت عمدت��ا از ان عبور می کند‬ ‫و موقعیت دو کش��ور عمان و ایران در دو طرف این‬ ‫تنگه یک موقعیت اس��تراتژیک مهم و حساس است‪.‬‬ ‫تنگه هرمز‪ ،‬تنگه ای اس��ت میان خلیج فارس و دریای‬ ‫عمان؛ این تنگه‪ ،‬باریکه دریای خمیده ش��کلی است‬ ‫که در منتهی الیه شرقی خلیج فارس واقع شده‪ ،‬فالت‬ ‫ایران را از شبه جزیره عربستان جدا می کند و اب های‬ ‫خلیج فارس را به دریای عم��ان و اقیانوس هند پیوند‬ ‫می ده��د‪ .‬این تنگ��ه ی��ک فرورفتگی از دوره س��وم‬ ‫زمین شناسی اس��ت که ادامه رش��ته کوه های جنوبی‬ ‫ایران به شبه جزیره ُم َسنْدَ م را قطع می کند‪ .‬برای تعیین‬ ‫طول تنگه هرمز معی��ار ویژه ای وجود ندارد؛ ش��اید‬ ‫بهترین معیار‪ ،‬م��رز دریایی تعیین ش��ده میان ایران و‬ ‫عمان باش��د‪ .‬طول این خط م��رزی ‪ 202/1‬کیلومتر‬ ‫(‪124/8‬مایل دریایی) است‪ .‬طوالنی ترین فاصله تنگه‬ ‫هرمز ‪ 84‬کیلومتر (از کرانه های بندرعباس در ش��مال‬ ‫تا شمالی ترین نقطه کرانه های مس��ندم در جنوب )‪،‬‬ ‫کوتاه تری��ن ان (میان جزیره ایرانی الرک در ش��مال‬ ‫و جزیره عمانی السالمه که نام دیگر ان قوئین بزرگ‬ ‫است در جنوب) ‪ 33/6‬کیلومتر براورد شده است‪.‬‬ ‫جغرافیای تنگه‬ ‫ک��ف دری��ا در تنگه هرمز ش��یب نس��بتا تندی‬ ‫در جهت شمالی ـ جنوبی دارد‪ .‬ژرفای پیش کرانه های‬ ‫ش��مالی بیش��تر از چند متر نیس��ت‪ ،‬ام��ا در نزدیکی‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫پیروز مجتهدزاده‬ ‫کرانه های مسندم در جنوب از نود متر افزون تر است‬ ‫که ژرف ترین نقطه خلی��ج فارس به ش��مار می اید‪.‬‬ ‫نیمه ش��رقی تنگه هرم��ز‪ ،‬به وی��ژه در نزدیکی دریای‬ ‫عرب‪ ،‬بسیار ژرف است‪ .‬ژرفای نسبتا اندک اب تنگه‬ ‫در بخش شمالی و ش��یب کف دریا به سوی جنوب‪،‬‬ ‫سبب برقراری مسیرهای کش��تیرانی تنگه از نزدیکی‬ ‫کرانه های عمان شده است‪ .‬با به کارگیری نفتکش های‬ ‫سنگین در دهه های اخیر‪ ،‬عبور و مرور این نفتکش ها‬ ‫که حجم عمده صادرات نفت��ی و بازرگانی بین المللی‬ ‫خلیج فارس را انتقال می دهند ب��ه ژرف ترین بخش‬ ‫تنگه هرمز در نزدیکی کرانه های مسندم منحصر شد‪.‬‬ ‫تا سال ‪ 1358‬راه کش��تی های نفتکش در تنگه هرمز‪،‬‬ ‫از میان جزیره قوئین کوچ��ک و کرانه های صخره ای‬ ‫جزیره مس��ندم که کوتاه ترین راه اس��ت می گذشت‪.‬‬ ‫در این سال‪ ،‬دولت عمان به «سازمان مشاوره دریایی‬ ‫بین الملل��ی » (ایمکو) اعالم کرد نمی تواند س�لامت‬ ‫کش��تی هایی را که از میان صخره ه��ای جزیره قوئین‬ ‫کوچک و صخره های جزیره مس��ندم عبور می کنند‪،‬‬ ‫تضمین کند و خواس��ت تا مس��یر کش��تیرانی شمال‬ ‫جزیره السالمه تا مرزهای دریایی با ایران را به رسمیت‬ ‫بشناس��د‪ .‬از ان تاریخ دو مس��یر دریایی ب��رای عبور‬ ‫نفتکش ها در ش��مال و جنوب و به م��وازات هم در‬ ‫میان جزایر قوئین (قوئین ب��زرگ و قوئین کوچک) و‬ ‫مرزهای ایران و عمان در نظر گرفته ش��د‪ .‬گستره هر‬ ‫یک از این دو مس��یر ‪ 1/852‬متر (ی��ک مایل دریایی)‬ ‫اس��ت که یک مایل دریای��ی حفاظتی نیز می��ان انها‬ ‫فاصله اس��ت‪ .‬نفتکش های خالی از مس��یر شمالی به‬ ‫خلیج فارس وارد می ش��وند و نفتکش ه��ای پر برای‬ ‫بین الملل‬ ‫گلوگاه طالی سیاه‬ ‫عبور از خلیج ف��ارس به دریای عمان از مس��یرهای‬ ‫جنوبی که ژرف تر است‪ ،‬استفاده می کنند‪.‬‬ ‫جزایر ایران و عمان در تنگه هرمز‬ ‫در تنگه هرمز جزایر بس��یاری وج��ود دارد که‬ ‫از جمل��ه می ت��وان ب��ه جزایر متعل��ق به ای��ران که‬ ‫مهمتری��ن انه��ا عبارتن��د از چه��ار جزی��ره بزرگ‬ ‫به نام ه��ای هرم��ز و الرک و هنگام و قش��م اش��اره‬ ‫ک��رد؛ تن��ب ب��زرگ و ابوموس��ی ک��ه در فاصله ای‬ ‫از تنگ��ه هرم��ز‪ ،‬در خلیج ف��ارس واقع ان��د نی��ز‬ ‫موقعی��ت سو ق الجیش��ی وی��ژ ه ای در دهان��ه‬ ‫خلیج فارس دارند‪ .‬تنب کوچک هم در پش��ت تنب‬ ‫بزرگ واقع شده و دارای اهمیت سیاسی است‪ .‬ساکنان‬ ‫این جزایر‪ ،‬ایرانی و عربند‪ .‬جزایر متعلق به عمان شامل‬ ‫جزیره های کوچک و ابخَ س��ت و صخره های سر از‬ ‫اب بر اورده در پیش کرانه های جنوبی تنگه هرمز و‬ ‫اب های ساحلی عمان است و مهمترین انها عبارتند‬ ‫از جزیره السالمه‪ ،‬قوئین کوچک‪ ،‬مس��ندم‪ ،‬ال َغنَم و‬ ‫الفیارین‪ .‬السالمه بزرگترین و مهمترین جزیره عمان‬ ‫است و حدود چهار کیلومتر مربع وسعت دارد‪.‬‬ ‫موقعیت استراتژیک‬ ‫تنگه هرمز‪ ،‬مدت زیادی اس��ت ک��ه از اهمیت‬ ‫ویژه ای برخوردار شده اس��ت؛ اهمیت این تنگه نیز‬ ‫به دلیل میزان حجم نفتی اس��ت که از خلیج فارس به‬ ‫دنیای مصرف کننده صادر می شود‪ .‬این اهمیت وقتی‬ ‫جدی تر می ش��ود که دریابیم چه میزان از این نفت به‬ ‫خارج صادر می شود و میزان وابستگی مصرف کننده‬ ‫‪31‬‬ ‫بین الملل‬ ‫به این تنگه چقدر اس��ت‪ .‬امروز کسانی که در دنیای‬ ‫غرب با ارقام و امار س��روکار دارند مدعی هستند که‬ ‫تنها ‪20‬درصد نفت دنیای مصرف کننده از تنگه هرمز‬ ‫عبور می کند‪ ،‬ام��ا امکان دارد که می��زان نفت صادره‬ ‫باالت��ر از اینها باش��د و غربی ها به تعم��د این رقم را‬ ‫پایین می اورند ت��ا تنگه هرمز و وضعیت حس��اس‬ ‫استراتژیک ان را کم اهمیت جلوه دهند‪ .‬در دهه ‪1970‬‬ ‫که اهمیت این تنگه به حد اعال رس��یده بود صحبت‬ ‫از این بود ک��ه ‪60‬درصد نیاز جه��ان صنعتی از اینجا‬ ‫عبور می کند‪ .‬در حالی که از ان زم��ان تاکنون میزان‬ ‫مصرف خیلی باالتر رفته اس��ت و نمی توان پذیرفت‬ ‫که این میزان از ‪60‬درصد ب��ه ‪20‬درصد کاهش یافته‬ ‫باش��د‪ .‬البته از ان زمان برخی کشورهای صادرکننده‬ ‫نفت مانند روسیه نیز وارد بازارهای جهانی شدند و‬ ‫مقداری از نفت مورد نیاز جهان صنعتی به واسطه انها‬ ‫تامین می ش��ود‪ .‬امریکای جنوبی هم سهم خودش را‬ ‫در تامین نفت جهان باال برد‪ ،‬اما بازهم با در نظر گرفتن‬ ‫این تغییر و تحوالت باید گف��ت میزان مصرف هم به‬ ‫همین ترتیب باال رفته و کش��ورهای بزرگی مانند هند‬ ‫و چین هم به بازار مصرف کنندگان پیوستند‪ .‬بنابراین‬ ‫به نظر نمی رس��د که رقم ‪20‬درصد درس��ت باشد و‬ ‫احتماال این رقم بین ‪30‬تا‪35‬درصد اس��ت‪ .‬حتی اگر‬ ‫میزان نفت ص��ادره طبق گفته ه��ای غرب ‪20‬درصد‬ ‫باش��د بازهم خلل در صادرات ان می تواند ضربات‬ ‫س��نگینی به اقتصاد کش��ورهای مصرف کننده نفت‬ ‫بزند‪ .‬در حال حاضر چند کشور اروپایی مانند بریتانیا‪،‬‬ ‫فرانسه و المان به طور غیرقانونی و خودسرانه تصمیم‬ ‫گرفته اند دس��ت به تحریم نفتی ای��ران بزنند‪ .‬از این‬ ‫لحاظ این پیش��نهاد غیرقانونی است که این کشورها‬ ‫سابق بر این می خواستند از طریق سازمان ملل متحد‬ ‫وارد عمل شوند‪ ،‬اما موفق نشدند و تصمیم گرفته اند‬ ‫این کار را به ص��ورت غیرقانونی دنب��ال کنند‪ .‬حتی‬ ‫ایاالت متحده امریکا که با ایران خصومت دیرینه دارد‬ ‫نیز حاضر نشد در این طرح مشارکت کند و روسیه و‬ ‫چین هم علنا اعالم کردند علیه این طرح در س��ازمان‬ ‫ملل اقدام خواهند کرد‪ .‬در این میان عربستان نیز دچار‬ ‫مالیخولی��ای ژئوپلتیک وهابیگری ش��ده و در صدد‬ ‫ضرب��ه زدن به ش��یعه برامده و اعالم کرده اس��ت در‬ ‫صورت تحریم نفتی ایران صادرات نفتش را افزایش‬ ‫خواهد داد‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫تنگه هرمز؛ دروازه ارتباطی ایران با جهان‬ ‫از انجا که ایران بزرگترین و نیرومندترین کش��ور‬ ‫خلیج فارس است و بیش��ترین گس��تره جغرافیایی و‬ ‫مواضع حفاظتی را در این منطقه دارد‪ ،‬تنگه هرمز برای‬ ‫ان از اهمیت بسیاری برخوردار است و در حقیقت دروازه‬ ‫ارتباطی ایران با جهان و منطقه شمرده می شود‪ .‬برخی از‬ ‫کشورهای عرب خلیج فارس‪ ،‬از جمله عراق و کویت و‬ ‫عربستان سعودی‪ ،‬در‪ 50‬سال اخیر برای کاهش وابستگی‬ ‫خود به صادرات نفتی از راه تنگه هرمز‪ ،‬تالش کردند تا با‬ ‫لوله های نفتی بخش هایی از نفت خود را از راه هایی غیر‬ ‫از راه تنگه صادر کنند‪ .‬این تالش تا حدودی موفقیت امیز‬ ‫بود‪ ،‬ولی نتوانست از اهمیت سوق الجیشی تنگه هرمز و‬ ‫اهمیت نظارت ایران بر این تنگه بکاهد‪ .‬ایران برای اعمال‬ ‫بیش��ترین نظارت بر تنگه هرمز‪ ،‬به بهره گیری از جزایر‬ ‫ش��ش گانه خود در این تنگه توجه دارد و بر همه رفت و‬ ‫امدهای دریایی در تنگ��ه هرمز نظارت می کند‪ .‬اهمیت‬ ‫قالجیشیتنگه هرمزوموقعیتایران‪،‬برروابطسیاسی‬ ‫سو ‬ ‫ایران با کشورهای صادرکننده نفت و گاز خلیج فارس از‬ ‫یک سو و با کشورهای مصرف کننده نفت و گاز از سوی‬ ‫دیگر اثر می گذارد‪g.‬‬ ‫‪32‬‬ ‫تهدید علیه تهدید‬ ‫ایران توانایی بستن تنگه هرمز را دارد‬ ‫اسماعیل کوثری‬ ‫*‬ ‫‪3‬‬ ‫رزمای��ش ‪ 10‬روزه والی��ت ‪ 90‬در منطق��ه ای‬ ‫به وسعت دو میلیون کیلومتر مربع در منطقه شرق تنگه‬ ‫هرمز‪ ،‬دریای عمان‪ ،‬خلیج عدن و ش��مال اقیانوس‬ ‫هند انجام ش��د‪ .‬این رزمایش ی��ک حرکت تمرینی‬ ‫و اماده س��ازی برای انج��ام ماموریت��ی مهمتر بود‪.‬‬ ‫رزمایش اخیر به صورت وسیع و گسترده با سالح ها‬ ‫و تاکتیک های مختلف که از قبل تعریف و مشخص‬ ‫ش��ده بود انجام گرفت‪ .‬این روزه��ا بحث دیگری‬ ‫که مطرح اس��ت بحث تحریم نفتی ایران توس��ط‬ ‫امریکاست‪ .‬قابل ذکر است که این موضوع ‪،‬تکراری‬ ‫است و سابق بر این نیز امریکایی ها اینگونه تهدیدها را‬ ‫علیه ایران به کار برده بودند‪ .‬بحث محاصره اقتصادی‬ ‫و تحریم نفتی از جانب غرب باعث شد ایران بتواند‬ ‫با یک مدیریت درست جلوی مشکالت را بگیرد‪ .‬با‬ ‫این اوصاف نه تنها تاکنون مشکل خاصی پیش نیامده‪،‬‬ ‫بلکه نیازهای خودمان را نیز تحت این فشارها از داخل‬ ‫تامین کردیم و این مساله باعث شده وابستگی ما به‬ ‫بیگانگان کمتر شود‪ .‬در حال حاضر نیز دوباره همین‬ ‫مساله مطرح است؛ اگر انها اقدامی علیه نفت ایران‬ ‫انجام دهند‪ ،‬به تحریم نفتی مبادرت ورزند و جلوی‬ ‫صادراترابگیرندهیچکشوریحتیامریکاهمدیگر‬ ‫از تنگه هرمز عبور نخواهد ک��رد‪ .‬ما این توانایی را از‬ ‫سال ها پیش کسب کرده ایم‪ ،‬البته امیدواریم کار به انجا‬ ‫نکشد‪ ،‬اما اگر چنین اتفاق هایی روی دهد قطعا به ضرر‬ ‫انها تمام خواهد ش��د‪ .‬در واقع تا زمانی که ما بتوانیم‬ ‫نفت صادر کنیم و این کشورها دست به تحریم نزنند‪،‬‬ ‫روال انتقال نفت مانند گذشته از تنگه هرمز جریان‬ ‫خواهد داش��ت؛همانطور که تاکنون این کار بدون‬ ‫مشکل انجام شده از این به بعد هم به روال طبیعی این‬ ‫کار انجام می شود‪ .‬اما اگر نتوانیم نفت صادر کنیم‪ ،‬ولی‬ ‫بقیه بخواهند روال عادی کار را دنبال کنند‪ ،‬ما هم در‬ ‫قبال تحریم های اعمالی نشان می دهیم که تحریم ها‬ ‫کارساز نیست و نمی گذاریم کسی از تنگه هرمز عبور‬ ‫کند‪ .‬غربی ها خواهند دید که توانایی بستن تنگه هرمز‬ ‫از سوی ایران وجود دارد و اگر این اتفاق بیفتد‪ ،‬انها‬ ‫سرشکسته تر از قبل پا به فرار خواهند گذاشت‪.‬‬ ‫در حال حاضر نیز امریکا که با مشاهده رزمایش‬ ‫والیت ‪ 90‬و همچنین سخنان برخی مقامات ایرانی‬ ‫مبنی بر بس��تن تنگه هرمز در صورت تحریم نفتی‬ ‫احساس خطر کرده‪ ،‬اعالم کرده که در صورت چنین‬ ‫پیشامدی انها نیز اقدامات جدی تری انجام خواهند‬ ‫داد‪ .‬در این راستا ش��ایان ذکر است که امریکا در این‬ ‫راستا هیچ کاری نمی تواند بکند؛ چراکه ایاالت متحده‬ ‫با مشکالتی که اکنون در منطقه دارد در یک وضعیت‬ ‫بسیار بد بودجه ای و اقتصادی قرار دارد و تهدیدات‬ ‫اخیر انها تنها یک بلوف سیاس��ی است‪ .‬پیش بینی‬ ‫کارشناسان و سیاسیون جمهوری اسالمی این است‬ ‫که غرب در رابطه با نفت ایران دس��ت به هیچ گونه‬ ‫اقدامی نزند‪ ،‬زیرا این مساله به ضرر خودشان خواهد‬ ‫شد‪ .‬به طور تقریبی حداقل ‪ 40،30‬درصد از انرژی‬ ‫دنیا از تنگه هرمز عبور می کند و با این اقدام امریکا و‬ ‫کشورهای همپیمانش که نیاز شدیدی به این انرژی‬ ‫دارند در درجه نخست متضرر خواهند شد‪ .‬رزمایش‬ ‫والی��ت ‪ 90‬و امادگی نیروهای مس��لح جمهوری‬ ‫اسالمی ایران نش��ان داده اگر از جانب غرب اقدامی‬ ‫ صورت بگیرد بی ج��واب نخواهد مان��د‪ .‬به همین‬ ‫خاطر انها اعالم کردند که از شش ماه دیگر این کار‬ ‫صورت می گیرد که این هم باز بعید به نظر می رسد‪.‬‬ ‫حتی اگر شش ماه دیگر نیز چنین کاری صورت بگیرد‬ ‫جمهوری اس�لامی ایران اجازه نخواهد داد ضرری‬ ‫متوجه کشور شود و کشورهای غربی خودشان اسیب‬ ‫خواهند دید‪.‬‬ ‫با احتساب ‪ 9‬سال جنگ ایاالت متحده در عراق‬ ‫و افغانستان‪ ،‬اکنون این کش��ور توان یک رویارویی‬ ‫دیگر را ندارد‪ .‬بسیاری از س��ربازان امریکایی در پی‬ ‫این جنگ ها خودکشی کردند و اصال شرایط مناسبی‬ ‫ندارند‪ .‬ایاالت متحده اگر توان مادی و انسانی داشت‬ ‫نیروهایش را در عراق باقی می گذاش��ت‪ .‬در شرایط‬ ‫کنونی که انها این تنش های لفظ��ی را اغاز کرده اند‬ ‫خودش��ان نیز باید پایان دهنده این وضعیت باشند‪.‬‬ ‫جمهوری اس�لامی ایران هیچ گاه در ایجاد این گونه‬ ‫تنش ها و درگیری ها پیش قدم نبوده است‪ .‬انها هستند‬ ‫که می خواهن��د زور بگوین��د و از ان س��وی دنیا به‬ ‫ایران هراسی مبادرت ورزیده اند‪ .‬غربی ها می خواهند‬ ‫سالح ها و تجهیزات شان را که مربوط به کارتل های‬ ‫بزرگ اقتصادی است با تلقین ایران هراسی به برخی‬ ‫کش��ورها عرضه و دالرها را از منطقه خارج کنند‪ .‬با‬ ‫ش��رایطی که امریکا و برخی همپیمانانش در منطقه‬ ‫ایجاد کرده اند‪ ،‬ای��ران باید تهاجمی تر از این نیز رفتار‬ ‫می کرد‪ .‬مسیری که جمهوری اس�لامی ایران در بعد‬ ‫دیپلماسی اش پیش گرفته کامال صحیح است و از بدو‬ ‫انقالب نیز همین بوده است‪ .‬در موقعیتی که بیداری‬ ‫اسالمی در منطقه به وجود امده و جنبش وال استریت‬ ‫نیز دولتمردان امریکا را گرفتار کرده‪ ،‬سیاستی که ایران‬ ‫در پیش گرفته کامال درست و بجاست‪g.‬‬ ‫*نایب رئیس کمیسیون سیاست خارجی مجلس‬ ‫امریکا با مشاهده مانور نظامی نیروی‬ ‫دریایی ارتش جمهوری اسالمی ایران در‬ ‫خلیج فارس و تنگه هرمز خطر بیشتری‬ ‫نسبت به گذشته احساس می کند‪ .‬لذا‬ ‫تهدیدات اخیر امریکا را باید صرفا یک‬ ‫بلوف سیاسی قلمداد کرد؛ چراکه انها به‬ ‫لحاظ اقتصادی وسیاسی در وضعیت بسیار‬ ‫بغرنجی قرار دارند‬ ‫غرب پیام ایران را دریافت کرد‬ ‫‪4‬‬ ‫تحلیل مشاور پیشین وزیر دفاع از مانور والیت ‪90‬‬ ‫بین الملل‬ ‫اقدام اخی��ر برخی کش��ورهای غربی مبنی بر‬ ‫طرح تحریم نفتی ایران و واکنش متقابل ایران‬ ‫یعنی تهدید به بس��تن تنگه هرمز را باتوجه به‬ ‫رزمایش اخیر ایران چطور ارزیابی می کنید؟‬ ‫‪ l‬همزمانی مانور ‪ 10‬روزه والیت با گفته های‬ ‫مسئوالن نظامی ایران‪ ،‬توانست اثر خودش را بگذارد‪.‬‬ ‫کش��ورهای اروپایی در رابطه با تحری��م نفتی ایران‬ ‫جلسه شان را عقب انداختند ‪ .‬اوباما هم قانون تحریم‬ ‫بانک مرکزی را ب��ا اصالحیه به امضا رس��اند؛ یعنی‬ ‫این قانون شامل دو بند اس��ت که در صورت اجرای‬ ‫انها می توانند طبق ش��رایط زمان��ی تحریم را عملی‬ ‫نکنند‪ ،‬یعنی حتی این تحریم هم جدی نخواهد بود‪.‬‬ ‫عربستان سعودی و کشورهای حوزه خلیج فارس نیز‬ ‫تاکنون موضع گیری مش��خصی نداشته اند و روزنامه‬ ‫شرق االوسط عربس��تان در گزارش��ی اعالم کرد که‬ ‫کشورهای عربی در یک سکوت مرگبار فرورفته اند‪.‬‬ ‫این امر نشان می دهد که کشورهای حوزه خلیج فارس‬ ‫مخصوصا کشورهایی که با ایران مشکل دارند مانند‬ ‫بحرین‪ ،‬امارات و عربس��تان این ش��رایط را حساس‬ ‫می دانند‪ ،‬در حال حاضر حرفی ب��رای گفتن ندارند‬ ‫و س��کوت را ترجیح داده اند‪ .‬از ط��رف دیگر به نظر‬ ‫می رسد که امریکا متوجه قدرت جمهوری اسالمی‬ ‫ایران ش��ده چراکه طبق برخ��ی اخبار انه��ا در این‬ ‫رزمایش از ایران درخواس��ت کردند موش��ک های‬ ‫دوربرد شلیک نکند تا بتوانند ناوهایشان را به مکانی‬ ‫دورتر منتقل کنند‪ .‬این مس��اله تحول بزرگی برای به‬ ‫اثبات رس��اندن قدرت جمهوری اس�لامی ایران در‬ ‫منطقه است‪ .‬به نظر می رسد که پیام این مانورها مبنی‬ ‫بر اینکه ایران با هیچ کش��وری ش��وخی ندارد و در‬ ‫صورت قطع صادرات نفتش تنگه را خواهد بس��ت‬ ‫به دیگر کشورها رسیده است‪ .‬اکنون کشورهایی که‬ ‫با جمهوری اسالمی ایران مش��کل دارند و به نوعی‬ ‫می خواهند ایران را از لحاظ سیاسی و اقتصادی مورد‬ ‫فشار قرار دهند این پیام را دریافت کرده اند و به همین‬ ‫خاطر دچار نوع��ی حالت اضطراب ش��ده اند‪ .‬حتی‬ ‫اظهارات رژیم صهیونیستی نیز متناقض و نشان دهنده‬ ‫نوعی اشفتگی اس��ت‪ .‬مانوری با وسعت ‪ 2/5‬میلیون‬ ‫کیلومت��ر مربع و همچنین اس��تفاده از موش��ک های‬ ‫بس��یار پیش��رفته و ناوبره��ای عظیم بیانگ��ر اقتدار‬ ‫جمه��وری اس�لامی ای��ران در منطقه اس��ت‪ .‬حتی‬ ‫رس��انه های غربی مانند واشنگتن پس��ت‪ ،‬نیویورک‬ ‫تایمز و لوموند فرانسه نیز به قدرت و توانمندی ایران‬ ‫اذعان داش��ته اند‪ .‬درواقع جمهوری اسالمی ایران با‬ ‫هزینه کمتری توانست این بازدارندگی را به دشمنانش‬ ‫نشان دهد‪.‬‬ ‫امریکا نیز به تهدید ای��ران مبادرت ورزیده و‬ ‫گفته در صورت بستن تنگه هرمز با این مساله‬ ‫برخورد خواهد کرد‪.‬‬ ‫‪ l‬طبیعی اس��ت که انها نیز دست روی دست‬ ‫نخواهند گذاش��ت‪ ،‬چراکه عالوه براینکه ‪40‬درصد‬ ‫نفت جهان از این منطقه تامین می شود و از این تنگه‬ ‫عبور می کند‪ ،‬بس��یاری از ناوها و کشتی های تجاری‬ ‫منطقه نیز در این تنگه ت��ردد می کنند‪ .‬پس اگر چنین‬ ‫کاری از س��وی ای��ران انجام گیرد ی��ک ضربه بزرگ‬ ‫جهانی خواهد بود‪ .‬اما این ماجرا از یک جنبه دیگر نیز‬ ‫قابل بررسی است و ان اینکه اگر ایران نتواند به راحتی‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫امیر موسوی‪ ،‬مشاور پیش��ین وزیر دفاع بر این باور اس��ت که رزمایش والیت ‪ 90‬و تهدید ایران به بستن‬ ‫تنگه هرمز در صورت تحریم نفتی‪ ،‬تاثیرش را روی کش��ورهای غربی گذاشت و باعث شد انها از مواضع شان‬ ‫عقب نشینی کنند‪ .‬مانور اخیر نشان داد ایران با هیچ کشوری شوخی ندارد و در صورت قطع صادرات نفتش تنگه را‬ ‫خواهد بست‪ .‬وی معقتد است که تهدیدات امریکا در جواب ایران کامال طبیعی و قابل پیش بینی بود؛ چراکه عالوه‬ ‫براینکه ‪ 40‬درصد نفت جهان از این منطقه تامین می شود و از این تنگه عبور می کند بسیاری از ناوها و کشتی های‬ ‫تجاری منطقه نیز از این تنگه تردد می کنند‪ .‬پس اگر چنین کاری از سوی ایران انجام گیرد یک ضربه بزرگ جهانی‬ ‫خواهد بود‪ .‬موسوی‪ ،‬کارشناس مسائل دفاعی در مرکز مطالعات راهبردی ستاد کل نیروهای مسلح می گوید که‬ ‫نتیجه این درگیری های لفظی در برهه کنونی این خواهد بود که فعال تحریم نفتی منتفی خواهد شد و انها با به راه‬ ‫انداختن یک هیاهوی سیاسی ‪ -‬تبلیغاتی از کنار ان عبور خواهند کرد‪.‬‬ ‫نفتش را صادر و از تنگه هرمز استفاده کند قادر خواهد‬ ‫بود ضربه اش را وارد کند؛ یا باید به صورت طبیعی و‬ ‫منطقی تمام کشورها از این تنگه استفاده کنند یا اینکه‬ ‫راه این تنگه بر دیگر کشورها نیز بسته شود‪ .‬نتیجه این‬ ‫درگیری های لفظی در برهه کنونی این خواهد بود که‬ ‫فعال تحریم نفتی منتفی خواهد ش��د و انه��ا با به راه‬ ‫انداختن یک هیاهوی سیاس��ی‪ -‬تبلیغاتی از کنار ان‬ ‫عبور خواهند کرد‪ .‬امروزه ایران نشان داده قادر است‬ ‫به تهدیداتش جامه عمل بپوشاند و بستن تنگه هرمز‬ ‫نیز برایش مشکل نخواهد بود‪ .‬کش��ور ما حدود ‪10‬‬ ‫سناریو برای بستن این تنگه طرح ریزی کرده که برخی‬ ‫از انها نیز اجرایی شده اند‪ .‬بنابراین اکنون امریکایی ها‬ ‫در حال رصد تحوالت ایران هستند و می دانند که این‬ ‫کار به دلیل توانمندی ایران و تسلطش بر منطقه عملی‬ ‫خواهد بود‪ .‬در شرایط کنونی تهدیدات هر دو طرف‬ ‫جدی اس��ت‪ ،‬ولی نتیجه کار اینگونه خواهد بود که‬ ‫ایران هیچ گاه اغازگر کار نخواهد بود‪ .‬اگر انها دست به‬ ‫کاری بزنند ایران نیز جواب خواهد داد‪ .‬این در حالی‬ ‫است که در شرایط کنونی جهان با توجه به تحوالت‬ ‫کشورهای عربی و همچنین اوضاع نابسامان اقتصادی‬ ‫در اغلب کشورها اصال زمینه برای تنش بیشتر فراهم‬ ‫نیس��ت و احتماال از طریق دیپلماس��ی به نحوی این‬ ‫قضایا حل و فصل خواهد شد‪.‬‬ ‫از نظر شما رزمایش والیت ‪ 90‬و تهدید ایران‬ ‫به بستن تنگه هرمز سیاست درستی بود؟‬ ‫‪ l‬بهترین روش ب��رای اینکه تهدیدات غرب‬ ‫عملی نش��ود همین کار بود که در زمان درس��تی هم‬ ‫انجام ش��د‪ .‬اصوال مانورهای ایران همواره تهدیدات‬ ‫غرب را بی اثر کرده‪ ،‬بنابراین این مانورها بسیار موثر‬ ‫است و می تواند سیاس��ت بازدارندگی با هزینه کمتر‬ ‫و شرایط بهتری برای جمهوری اسالمی ایران فراهم‬ ‫اورد و کشور ما را برای گفت وگوهای اینده اماده تر‬ ‫و قوی تر کند‪ .‬اروپا یا غربی ها هم بیشتر مایل هستند‬ ‫طرف مذاکره ش��ان موضع محکم تری داشته باشد و‬ ‫با کش��ورهای ضعیف کن��ار نمی ایند‪.‬حضور هیات‬ ‫عمانی‪ ،‬قطری‪ ،‬سوریه ای و دیگر کشورهای دوست‬ ‫عربی در این مانور می تواند پیام خوبی داش��ته باشد‪،‬‬ ‫مبنی بر اینکه جمهوری اسالمی ایران با این قدرت و‬ ‫امکانات می تواند در اختیار دولت های منطقه باشد و‬ ‫هیچ مشکلی با همسایگانش ندارد‪.‬‬ ‫در پایان کمی هم راجع به اهمیت استراتژیک‬ ‫تنگه هرمز در انتقال و صادرات نفت توضیح‬ ‫دهید؟‬ ‫‪ l‬این تنگه ح��دود ‪40‬درص��د کل نیازهای‬ ‫جهانی را تامین می کند؛ طی سال های اخیر اماراتی ها‬ ‫و سعودی ها تالش های بس��یاری کردند که به طرف‬ ‫دریای سرخ یا عمان لوله کشی بکنند‪ ،‬اما هنوز این کار‬ ‫عملی نشده و هزینه باالیی هم دارد‪.‬‬ ‫تنگه هرمز برای بسیاری از کشورها حیاتی است‬ ‫و به نظر می رسد امریکایی ها بیش از انکه در پی بستن‬ ‫تنگه نگران نق��ل و انتقال نفت باش��ند‪ ،‬نگران تردد‬ ‫نظامی شان هستند‪ .‬ناوبرها و کش��تی های امریکایی‬ ‫که در این تنگه در حال تردد هس��تند برایشان خیلی‬ ‫اهمیت دارد و در صورت ایجاد هرگونه خلل در روند‬ ‫کار انها قدرت نظامی امریکا زیر سوال خواهد رفت‪.‬‬ ‫استفاده تجاری‪ ،‬نفتی‪ ،‬نظامی و امنیتی دیگر کشورها از‬ ‫این تنگه بسیار زیاد است و به همین خاطر از اهمیت‬ ‫ویژه ای در صحنه بین المللی برخوردار است‪ .‬بستن‬ ‫این تنگه حتی برای یک روز هم خس��ارات سنگینی‬ ‫بر جهانی��ان وارد خواهد اورد و بس��یار ش��وک اور‬ ‫خواهد بود‪g .‬‬ ‫‪33‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫بستن تنگه هرمز یعنی نفت ‪ 600‬دالری‬ ‫تحلیل سرلشکر امین حطیط‪ ،‬کارشناس ارشد استراتژیک خاورمیانه‬ ‫مصطفی شوقی‬ ‫‪5‬‬ ‫سرلشکر امین محمد حطیط از کارشناسان برجسته مسائل نظامی و استراتژیک لبنانی است که تسلط ویژه ای‬ ‫تو گو با هفته نامه مثلث در تحلیل توان نظامی ایران به نتایج بستن‬ ‫به مسائل نظامی منطقه خاورمیانه دارد‪ .‬او در گف ‬ ‫تنگه مهم هرمز توس��ط ایران و گزینه های پیش روی غرب در مواجهه با این مسئله می پردازد و معتقد است که‬ ‫بستن تنگه هرمز اغازی بر ویرانی همه جانبه غرب خواهد شد چه انکه با توجه به انقالب های عربی و جنبش وال‬ ‫استریت اروپا و امریکا با مشکالت بسیاری بزرگی روبرو خواهند شد‪.‬‬ ‫جایگاه نظامی ایران در منطقه خلیج فارس را‬ ‫چگونه ارزیابی می کنید؟‬ ‫‪ l‬جمهوری اسالمی ایران امروز یک قدرت‬ ‫بزرگ‪ ،‬مهم و تاثی��ر گذار در منطقه اس��ت که از نظر‬ ‫رتبه بندی ه��ای نظامی جایگاه نخس��ت را در منطقه‬ ‫دارا اس��ت‪ .‬نی��روی نظام��ی ای��ران همچنی��ن همه‬ ‫توانایی های الزم یک قدرت نظامی را در ابعاد مختلف‬ ‫در اختیار دارد و با همین توانایی ها ست که می تواند‬ ‫مانع س��ختی برای هرگونه تجاوز نظامی به وسعت‬ ‫سرزمینی خود شود‪.‬‬ ‫با این توانایی اس��ت که ایران می تواند عناصر‬ ‫بازدارندگ��ی خ��ود را ب��رای هر گون��ه تجاوز طلبی‬ ‫بیگانگان به کار ببرد‪ .‬در نتیجه قدرت دفاعی جمهوری‬ ‫اس�لامی هرگز نخواهد گذاشت ایران روزی توسط‬ ‫قدرت های بیگانه اشغال شود‪ .‬بر این اساس هر گونه‬ ‫جنگ با ای��ران هزینه ه��ای زیادی را برای دش��من‬ ‫در بر خواهد داشت‪ .‬در این شرایط دشمن تردیدهای‬ ‫‪34‬‬ ‫زیادی برای رویارویی احتمالی نظامی با ایران خواهد‬ ‫داشت‪ .‬به عنوان نمونه و براساس طرح های روی میز‬ ‫دفاعی ای��ران‪ ،‬ذکر این نکته مهم ضروری اس��ت که‬ ‫ایران دارای یک بازوی اتش��ین ب��رای دفع حمالت‬ ‫دشمن است‪.‬‬ ‫نی��روی هوای��ی ای��ران و موش��ک های ایران‬ ‫به عنوان عامل بازدارن��ده مهمی در حال فعالیت بوده‬ ‫و تردیدهای زیادی را ب��رای نتایج حمله احتمالی به‬ ‫ایران ایجاد می کنند‪.‬‬ ‫ش��ما فکر می کنید که ایران با این س�لاح ها‬ ‫می تواند مانع هرگونه تجاوز طلبی منطقه ای به‬ ‫کشورش شود؟‬ ‫‪ l‬این سالح ها خودش تردیدهای اساسی را‬ ‫در دل دش��من ایجاد میکند‪ .‬از س��وی دیگر معتقدم‬ ‫ایران قادر خواهد بود که در صورت حمله نظامی در‬ ‫دفاع از خود‪ ،‬کل منطقه خاورمیانه را به میانه منازعه‬ ‫احتمالی بکشاند‪.‬‬ ‫به دلی��ل عمق اس��تراتژیک ای��ران در صورت‬ ‫تجاوز بیگانه جنگ از غ��رب خاورمیانه یعنی مصر‬ ‫و اسرائیل تا ترکیه در ش��مال و افغانستان و پاکستان‬ ‫به ص��ورت خوداگاه ی��ا ناخ��وداگاه‪ ،‬از ان تاثیرات‬ ‫زیادی می گیرند و این نشان از قدرت دفاعی و نظامی‬ ‫جمهوری اسالمی ایران دارد‪.‬‬ ‫ش��ما از ویژگی های نظامی ای��ران گفتید‪ ،‬در‬ ‫س��ال های اخیر در این زمینه پیش��رفت های‬ ‫خوبی صورت گرفته است؟‬ ‫‪ l‬در تکمیل س��وال ش��ما باید بگویم ایران‬ ‫س�لاح های دقیق��ی در اختی��ار دارد که اس��تفاده از‬ ‫انها تنه��ا از ویژگی ه��ای نظامی ایران نیس��ت بلکه‬ ‫جمهوری اس�لامی ایران در زمینه ساخت و طراحی‬ ‫سالح های استراتژیک پیش��رفت های خوبی داشته‬ ‫است‪ ،‬به صورتی که دیگر کشورها از جمله غربی ها‬ ‫از چگونگی دس��تیابی به این ت��وان نظامی مدهوش‬ ‫شده اند‪.‬‬ ‫ام��روز ق��وای نظامی ای��ران در زمین��ه جنگ‬ ‫الکترونیک موفقیت های زیادی کسب کرد ه و جدا از‬ ‫توان موشکی و هوایی در زمینه های جنگ الکترونیک‬ ‫که امروز در استراتژی های نظامی جایگاه نخست را‬ ‫در اختیار دارد پیش قدم است‪ .‬همین در اختیار گرفتن‬ ‫هواپیمای جاسوسی ‪ RQ170‬توسط واحدهای جنگ‬ ‫الکترونیک ایران یک ضربه سخت برای امریکا بود‪،‬‬ ‫به صورتی که انه��ا را وادار به اعمالی خارج از خوی‬ ‫استکباری شان کرد‪ .‬این هواپیما به صورتی است که‬ ‫باید کنترل سه بعدی ان را در اختیار گرفت و ایران به‬ ‫خوبی ان را صحیح و سالم به زمین نشاند‪.‬‬ ‫با این تعاریف از نظر ش��ما غرب در اندیشه‬ ‫حمله به ایران است؟‬ ‫‪ l‬در اینج��ا بای��د می��ان جن��گ دفاع��ی و‬ ‫هجومی یک تفاوتی قائل ش��ویم‪ .‬قوای نظامی ایران‬ ‫از نظر دفاعی با یک ثبات و پایداری مواجه هس��تند‬ ‫به صورتی که ب��ا هر گونه حمله نظام��ی منطقه ای با‬ ‫همراهی هم پیمانان منطقه ای ایس��تادگی می کند‪ .‬اما‬ ‫اگر مانند حمله ای که به افغانس��تان شد و یک نیروی‬ ‫ائتالف بین المللی به این کش��ور حمله کرد‪ ،‬به ایران‬ ‫حمله کنند صورت مس��اله فرق می کند‪ .‬چرا که ایران‬ ‫می توان��د ماموریت انه��ا را ناکام بگ��ذارد چه انکه‬ ‫در حمله نخس��ت انها دچار مش��کل خواهند شد و‬ ‫نمی توانند به صورت س��ریع بر ای��ران فائق ایند‪ .‬در‬ ‫صورت ادامه حمله نیز به دلیل انکه استراتژی نظامی‬ ‫ایران به دو صورت جنگ منظم و نامنظم طراحی شده‬ ‫اس��ت انها با مختصات جنگ نامنظمی که ایرانی ها‬ ‫به ص��ورت یکپارچه انج��ام خواهن��د داد‪ ،‬هیچ گاه‬ ‫نمی توانند ایران را به اشغال دربیاورند‪ .‬شاید به همین‬ ‫دلیل است‪ .‬که غربی ها نه تنها به حمله نظامی به ایران‬ ‫فکر نمی کنند بلکه نقشه درست و منظمی نیز در این‬ ‫رابطه به دلیل عدم اشنایی با عمق استراتژیک ایرانی ها‬ ‫ندارند‪ .‬به زبان دیگ��ر انها جرات حمله ب��ه ایران را‬ ‫نخواهند داشت‪.‬‬ ‫این حالت دفاعی ایران بود‪،‬توان نظامی ایران‬ ‫برای هجوم را چگونه ارزیابی می کنید؟‬ ‫‪ l‬من وقتی با خودم در این زمینه فکر می کنم‬ ‫و مخصوصا وقایع اخیر را بررسی می نمایم‪ ،‬به این‬ ‫نتیجه می رسم که ایران استراتژی هجوم به کشور یا‬ ‫هدفی خاص را ندارد‪ .‬یعنی ایران هیچ گاه در حمله‬ ‫پیش قدم نخواهد بود‪ .‬این به ان معنا نیست که ایران‬ ‫توانایی حمله را ندارد؛ هم��ه می دانند که توان اتش‬ ‫دور برد ای��ران تا چه اندازه اس��ت و موش��ک های‬ ‫ایران می توانند تا به کج��ا بروند‪ .‬یا در زمینه دریایی‬ ‫بین الملل‬ ‫‪ l‬بس��تن تنگه هرمز بزرگتری��ن بحرانی که‬ ‫تاکنون جهان ب��ا ان مواجهه ب��وده را ایجاد خواهد‬ ‫کرد‪ .‬یک بحران ان��رژی به خص��وص نفت‪ ،‬جهان‬ ‫را در برخواهد گرفت‪ .‬صورت مس��اله ساده است‪.‬‬ ‫‪ 40‬درصد صادرات نفتی جه��ان از تنگه هرمز عبور‬ ‫می کند‪ .‬اگر تنگه مسدود شود‪ ،‬نفت به بشکه ای ‪600‬‬ ‫دالر خواهد رس��ید و اقتصاد جهان به سوی نابودی‬ ‫حرکت می کند مخصوصا در ش��رایطی که غربی ها‬ ‫با بحران اقتصادی روبه رو هس��تند‪ .‬بر این اس��اس‬ ‫انها به هیچ وج��ه عالقمند به این کار نیس��تند و اگر‬ ‫این روزها از تحریم نفتی ایران س��خن می گویند با‬ ‫پیامدهای احتمالی ان نیز جدا از مش��کالت انرژی‬ ‫به دلیل تعلیق نفت ایران‪ ،‬مواجه خواهند ش��د‪ .‬پس‬ ‫در وهله اول کاری نمی کنند ک��ه نفت ایران تحریم‬ ‫شود‪ .‬از سوی دیگر مسدود شدن تنگه هرمز باعث‬ ‫یک جنگ فراگیر در منطقه خواهد شد و کل چاه های‬ ‫نفتی منطقه از ان اسیب می بینند‪ .‬این تنها یک مسیر‬ ‫است‪ .‬در مس��یری دیگر همانطور که گفتم‪،‬حمله به‬ ‫ایران کل منطقه خاورمیانه را متاثر از خود می سازد‬ ‫و محور مقاومت را درگیر جنگ و دفاع می کند‪ .‬این‬ ‫جنگ جغرافیای منطق��ه را تغییر می دهد‪ ،‬چرا که در‬ ‫یک سوی جبهه‪ ،‬مبازره و ممانعت است و در سوی‬ ‫دیگر جبهه استکبار‪ .‬در این ش��رایط جهان به اتش‬ ‫کش��یده می ش��ود‪ .‬این اتش بزرگ به قدری فراگیر‬ ‫است که غرب نابود خواهد شد‪ .‬پس با ذکر دالیلی‬ ‫که گفتم پیامدهای تالش برای ممانعت از بستن تنگه‬ ‫هرمز به قدری زیاد است که غربی ها را به فکر حمله‬ ‫نظامی نمی اندازد‪ .‬مگر اینکه دیوانه باشند‪ .‬از این رو‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫و هوایی ایران چه می تواند بکن��د‪ .‬از نظر زمینی هم‬ ‫قدرت نظامی ای��ران مهم و تاثیرگذار اس��ت‪ .‬با این‬ ‫حال من فکر می کنم جمهوری اسالمی اغازگر هیچ‬ ‫جنگی نخواهد بود‪.‬‬ ‫در روزهای اخیر‪ ،‬نیروی دریایی ایران مانور‬ ‫وس��یعی در منطقه خلیج فارس انج��ام داده‬ ‫است‪ .‬تحلیل شما از این مانور چیست؟‬ ‫‪ l‬من اینجا یک مقدمه بگوی��م‪ .‬ایران از نظر‬ ‫توان نظامی در دریا ش��رایط بس��یار مطلوبی دارد‪.‬‬ ‫ایران کشوری است که از نظر دریایی دارای ناوگان‬ ‫دریایی است و همراهی ان با نیروی هوایی یک قوه‬ ‫بازدارندگی بزرگ و تاثیرگ��ذار را در عملیات های‬ ‫نظامی ایجاد می کند و ایران می تواند از سواحل خود‬ ‫به خوبی دفاع کند‪ .‬به نظر من ایران با این مشخصاتی‬ ‫که گفتم یکی از س��ه کش��ور مهم نظامی خاورمیانه‬ ‫اس��ت و با پیمان اس��تراتژیکی که با س��وریه منعقد‬ ‫کرده است از دو کش��ور دیگر یعنی ترکیه و اسرائیل‬ ‫برتر است‪.‬‬ ‫با این مقدمه می خواهید بگویید که این مانور‬ ‫دریایی برای حفظ توازن موج��ود در منطقه‬ ‫است؛ هر چند که این توازن شکننده باشد؟‬ ‫‪ l‬نمی ش��ود گفت که این مان��ور نظامی تنها‬ ‫پاسخی به تهدید های غرب و اس��رائیل بر ضد ایران‬ ‫اس��ت‪ .‬این مانور نظامی چند هدف اصل��ی را برای‬ ‫خ��ود طراحی کرده اس��ت‪ .‬اول اینکه مان��ور کنونی‬ ‫ایران در واق��ع ازمایش ق��درت و توانای��ی ایران و‬ ‫هماهنگی مجموعه نیروی انسانی موجود با سالح ها‬ ‫و تجهیزات نظامی در مواقع بحرانی است‪ ،‬به صورتی‬ ‫که در ماموریت های پیش رو مثل بس��تن تنگه هرمز‬ ‫و استمرار بستن تنگه هرمز هماهنگ باشند‪ .‬در واقع‬ ‫یک جور پاسخ به تهدیدات‪.‬‬ ‫یعنی مهمتری��ن هدف این مانور بس��تن تنگه‬ ‫هرمز بود؟‬ ‫‪ l‬ه��دف دوم ک��ه در واق��ع پاس��خی ب��ه‬ ‫س��وال شماس��ت‪ ،‬رس��اندن این پی��ام ب��ه غرب و‬ ‫رژیم صهیونیستی است که با بس��تن تنگه هرمز شما‬ ‫دچ��ار درد و رنج اقتص��ادی خواهید ش��د‪ .‬این یک‬ ‫پاس��خ به تحریم اقتصادی غرب علیه ایران اس��ت‪.‬‬ ‫در واقع ایران می گوید با بس��تن تنگه هرمز ش��ما را‬ ‫از نظر اقتصادی به درد و رنج مبتال می کنیم‪ .‬اما هدف‬ ‫س��وم این مانور در واقع اخطار به کشورهای عرب‬ ‫منطقه خلیج فارس اس��ت که پای خود را از هر گونه‬ ‫ش��رکت در تجاوز کش��ورهای فرامنطقه ای به ایران‬ ‫بیرون بکشند‪ .‬در نهایت هدف اصلی این مانور متوجه‬ ‫کردن غرب به توان نظامی جمهوری اس�لامی ایران‬ ‫در مواجهه با تهدیدات پیش رو ست‪ .‬ایران می خواهد‬ ‫بگوید ک��ه امری��کا و کس��انی که در خلی��ج فارس‬ ‫نیروی نظامی دارن��د باید از هرگون��ه عمل احمقانه‬ ‫علیه جغرافیای س��رزمینی ای��ران پرهیز کنن��د‪ .‬البته‬ ‫عرب های خلیج فارس باید از برگزاری این مانورها‬ ‫خوشحال باش��ند چراکه در واقع برای امنیت منطقه‬ ‫الزم است و می تواند باعث از بین رفتن نفوذ غرب در‬ ‫خلیج فارس شود‪.‬‬ ‫شما دلیل بستن تنگه هرمز را مواجهه ایران با‬ ‫تهدیدات احتمالی دانستید‪.‬‬ ‫‪ l‬این یکی از طرح های ممکن است‪.‬‬ ‫طرح بستن تنگه هرمز چه پیامدی برای غرب‬ ‫خواهد داشت؟‬ ‫‪ l‬غربی ها مگر اینکه دیوانه باشند کاری کنند‬ ‫ایران تنگه هرمز را مسدود کند‪.‬‬ ‫چرا؟ پس بستن تنگه هرمز چه خواهد شد؟‬ ‫بستن تنگه هرمز بزرگترین‬ ‫بحرانی که تاکنون جهان با‬ ‫ان مواجهه بوده را ایجاد‬ ‫خواهد کرد‪ .‬یک بحران‬ ‫انرژی به خصوص نفت‪،‬‬ ‫جهان را در برخواهد گرفت‪.‬‬ ‫صورت مساله ساده است‪.‬‬ ‫‪ 40‬درصد صادرات نفتی‬ ‫جهان از تنگه هرمز عبور‬ ‫می کند‪ .‬اگر تنگه مسدود‬ ‫شود‪ ،‬نفت به بشکه ای ‪600‬‬ ‫دالر خواهد رسید و اقتصاد‬ ‫جهان به سوی نابودی حرکت‬ ‫می کند‬ ‫استراتژی انها فشار علیه ایران است نه حمله نظامی‪.‬‬ ‫ش��ما از محور مقاومت در مواجه��ه با تهدید‬ ‫نظامی ایران سخن گفتید‪ .‬در این صورت جبهه‬ ‫مبارزه چه می کند؟‬ ‫‪ l‬اس��تراتژی محور مقاومت براساس جنگ‬ ‫همه جانبه در صورت حمله نظامی به یکی از اجزای‬ ‫ان است‪ .‬جنگ وس��یعی که باعث شد ناتو به سوریه‬ ‫در ‪ 2011‬حمله نکند‪ .‬اگر نبود پیام کشورهای عضو‬ ‫محور مقاومت شاید این موضوع صورت می گرفت‪.‬‬ ‫در صورت هر گونه حمله‪ ،‬محور مقاومت وارد جنگ‬ ‫می ش��ود و این منازعه به ان معناس��ت که اس��رائیل‬ ‫به هر ص��ورت وارد جنگ خواهد ش��د‪ .‬در صورت‬ ‫حمله به ایران استراتژی محور مقاومت همین مساله‬ ‫اس��ت یعنی همراهی با ایران‪ .‬پس در چنین شرایطی‬ ‫مصلحت غرب و اس��رائیل به تهدید نظامی نیست‪.‬‬ ‫از دیگرس��و انقالب های عربی باعث شده است که‬ ‫اس��رائیل به انزوا رود و البته رژیم های دست نشانده‬ ‫غربی هم از صحنه برکنار شوند‪ .‬تمام اینها و البته این‬ ‫نکته که از نظر داخلی هم اس��رائیل اماده هیچ جنگی‬ ‫نیست را به دالیل عدم باورپذیری تهدید واقعی ایران‬ ‫اضافه کنید‪.‬‬ ‫ش��ما به انقالب های عربی منطقه هم اش��اره‬ ‫کردید و ان را عاملی برای بازدارندگی امریکا‬ ‫می دانید‪ .‬از سوی دیگر معتقد هستید که غرب‬ ‫به دالیل زیاد دست به اقدام نظامی در منطقه‬ ‫نمی زند‪ .‬اس��تراتژی غ��رب در این ش��رایط‬ ‫چیست؟‬ ‫‪ l‬امریکا در ش��رایط کنونی زهر شکست را‬ ‫می نوش��د چه انکه پروژه امپراتوری امریکا سقوط‬ ‫کرده است و بیش از ‪ 40‬سال تالش این کشور برای‬ ‫ایجاد جهانی تک قطب��ی و حاکمیت مطلق در دنیا به‬ ‫تباهی و شکست منتهی ش��ده است‪ .‬نشانه های زوال‬ ‫این امپراتوری را نیز در بحران های اقتصادی و نظامی‬ ‫که گریبانگیر امریکا شده است می توان مشاهده کرد‪.‬‬ ‫در زمین��ه نظامی امریکایی ها ب��ا چالش نظامی گری‬ ‫خود در دنیا مواجه شده اند‪ .‬خارج شدن انها از عراق‬ ‫و افغانستان نشان از این مساله است که هیبت نظامی‬ ‫شان نیز از بین رفته‪ .‬امروز امریکا به جای اینکه همانند‬ ‫گذشته دست به لشکرکشی وسیع نظامی بزند‪ ،‬فشار را‬ ‫در دستور کار خود قرار می دهد‪ .‬براین اساس‪ ،‬امروز‬ ‫امریکا به دالیلی ک��ه عرض کردم ب��ه جای قدرت‬ ‫نظامی به تحریم‪ ،‬تهدید و فشار روی اورده است‪g .‬‬ ‫‪35‬‬ ‫نبض اقتصاد دنیا‬ ‫تنگ��ه هرم��ز مهم ترین حلقه‬ ‫اتصال شاهراه های نفتی در دنیاست‬ ‫که روزانه ‪ 15.5‬میلیون بشکه نفت‬ ‫از این محل ترانزیت می شود‪.‬‬ ‫تنگ��ه هرمز با ق��رار گرفتن‬ ‫بین ایران و عم��ان‪ ،‬خلیج فارس را‬ ‫به دری��ای عمان متص��ل می کند و‬ ‫این درحالی اس��ت که در روزهای‬ ‫اوج ترانزی��ت نفت از ای��ن تنگه‪،‬‬ ‫روزان��ه ‪ 17‬میلیون بش��که نفت از‬ ‫محل تنگه هرمز ترانزیت می شد‪.‬‬ ‫درح��ال حاض��ر ‪40‬درصد‬ ‫از ترانزی��ت دریایی نف��ت جهان و‬ ‫‪ 17‬درصد از کل ترانزیت نفت دنیا‬ ‫از تنگه هرمز انجام می شود که این‬ ‫موضوع‪ ،‬تنگه هرم��ز را به یکی از‬ ‫معروف ترین نقاط دنیا برای فعاالن‬ ‫اقتصادی و ب��ازار نفت تبدیل کرده‬ ‫است‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫امارات متحده عربی اخیرا با‬ ‫افتتاح یک خط لوله زیردریایی به‬ ‫ظرفیت ‪ 1.5‬میلیون بشکه در روز به‬ ‫دنبال این بوده است که تنگه هرمز‬ ‫را به نوع��ی دور بزن��د؛ اتفاقی که‬ ‫بس��یاری از کارشناسان بین المللی‬ ‫ان را دور از ذهن می دانند‪.‬‬ ‫نام کشور‬ ‫یونان‬ ‫ایتالیا‬ ‫اسپانیا‬ ‫فرانسه‬ ‫انگلیس‬ ‫المان‬ ‫هلند‬ ‫ژاپن‬ ‫میزان واردات روازنه نفت‬ ‫‪183‬هزار بشکه‬ ‫‪13‬درصد‬ ‫‪8‬درصد‬ ‫‪ 20‬هزار بشکه‬ ‫‪14‬درصد‬ ‫‪ 137‬هزار بشکه‬ ‫‪13‬درصد‬ ‫‪11‬هزار بشکه‬ ‫‪1‬درصد‬ ‫‪0.5‬درصد‬ ‫‪49‬هزار بشکه‬ ‫‪4‬درصد‬ ‫‪ 17‬هزار بشکه‬ ‫‪1‬درصد‬ ‫‪341‬هزار بشکه‬ ‫‪10‬درصد‬ ‫‪33‬هزار بشکه‬ ‫‪2‬درصد‬ ‫کره جنوبی‬ ‫ترکیه‬ ‫‪182‬هزار بشکه‬ ‫‪51‬درصد‬ ‫‪543‬هزار بشکه‬ ‫‪11‬درصد‬ ‫‪39‬هزار بشکه‬ ‫‪100‬درصد‬ ‫‪328‬هزار بشکه‬ ‫افریقای جنوبی‬ ‫‪98‬هزار بشکه‬ ‫تایوان‬ ‫‪33‬هزار بشکه‬ ‫چین‬ ‫سریالنکا‬ ‫مجموع‬ ‫کمتر از یک درصد‬ ‫‪6‬درصد‬ ‫‪244‬هزار بشکه‬ ‫هند‬ ‫‪36‬‬ ‫همه مشتریان نفت ایران‬ ‫درصد وابستگی به نفت ایران‬ ‫درصد از کل صادرات نفت ایران‬ ‫‪10‬درصد‬ ‫‪11‬درصد‬ ‫‪25‬درصد‬ ‫‪4‬درصد‬ ‫‪2258‬هزار بشکه‬ ‫‪2‬درصد‬ ‫‪0.7‬درصد‬ ‫‪1.5‬درصد‬ ‫‪15‬درصد‬ ‫‪10.5‬درصد‬ ‫‪14‬درصد‬ ‫‪8‬درصد‬ ‫‪4‬درصد‬ ‫‪22‬درصد‬ ‫‪1.4‬درصد‬ ‫‪1.6‬درصد‬ ‫بسته شدن تنگه‪ ،‬نفت کش ها‬ ‫را مجب��ور می کن��د ک��ه از مس��یر‬ ‫طوالنی تری استفاده کنند که این کار‬ ‫هزینه های ترانزیت نفت را به شدت‬ ‫افزای��ش می دهد‪ .‬این مس��یرهای‬ ‫جایگزین شامل خط نفتی پتروالین‬ ‫که به نام مسیر “ش��رق ـ غرب” هم‬ ‫معروف است می ش��ود که از کنار‬ ‫عربس��تان می گذرد و وارد دریای‬ ‫س��رخ می ش��ود و تنها ‪ 4.8‬میلیون‬ ‫بشکه در روز ظرفیت ترانزیت نفت‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫در س��ال ‪ ،2009‬به ط��ور‬ ‫متوس��ط روزان��ه ‪ 13‬نفت ک��ش‬ ‫غول اس��ا از محل تنگه هرمز عبور‬ ‫می کردند و این درحالی اس��ت که‬ ‫تعداد این نفت کش ها در سه س��ال‬ ‫گذشته متوسط روزانه ‪ 18‬نفت کش‬ ‫بود‪.‬‬ ‫بی��ش از ‪ 75‬درص��د از‬ ‫ص��ادرات نفت خ��ام از مح��ل‬ ‫تنگه هرمز ب��ه بازارهای اس��یایی‬ ‫می رود که از این می��ان ژاپن‪ ،‬کره‬ ‫جنوبی‪ ،‬هند و چین بیشترین سهم را‬ ‫از دریافت این نفت دارند‪.‬‬ ‫تنگ تری��ن بخش تنگه هرمز‬ ‫‪ 21‬مایل ع��رض دارد‪ ،‬ولی عرض‬ ‫مس��یر کش��تیرانی درهرک��دام از‬ ‫مسیرهای رفت وبرگش��ت تنها دو‬ ‫مایل است که توس��ط یک فاصله‬ ‫دومایلی ازهمدیگر تفکیک شده اند‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫تنگ��ه هرمز ب��ه ان��دازه ای‬ ‫عریض و عمیق هس��ت که بتواند‬ ‫میزب��ان بزرگتری��ن نفت کش های‬ ‫جهان باش��د و به همین دلیل است‬ ‫که دوس��وم ترانزیت نفت کش های‬ ‫با ظرفیت باالی ‪ 150‬هزار بشکه از‬ ‫این مسیر می گذرند‪.‬‬ ‫‪37‬‬ ‫بین الملل‬ ‫طالبانیسم امریکایی‬ ‫طالبان در قطر دفتر نمایندگی تاسیس کرد‬ ‫راه میانبر‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫‪1‬‬ ‫نتیجه‪ 10‬ماهمذاکرهکامالسریبیننمایندگانطالبان‬ ‫و امریکایی ها اینگونه شد که طالبان افغانستان یک دفتر‬ ‫سیاسی در دوحه‪ ،‬پایتخت قطر داشته باشد‪ .‬این امر مورد‬ ‫اعتراض حاکمیت در کابل قرار گرفت و منجر به احضار‬ ‫سفیردولتافغانستانازدوحهبهکابلشد‪.‬بعدازایناتفاق‪،‬‬ ‫یکی از اعضای شورای عالی صلح افغانستان که البته در‬ ‫مورد جایگاه قانونی او ابهاماتی وجود دارد‪ ،‬این مساله را‬ ‫مطرح کرد که ترجیح ما این بود این دفتر در ترکیه یا یکی از‬ ‫کشورهایعربیدیگرمانندعربستانافتتاحمی شد‪،‬اماحال‬ ‫کهایندفتردرقطرافتتاحشدهماسعیمی کنیمباهم پیمانان‬ ‫خودوکشورهایغربیدربارهاینموضوعبهتفاهمبرسیم‪.‬‬ ‫پس از این ماجرا بح��ث اظهار نظر معاون رئیس جمهور‬ ‫امریکانسبتبهجریانافراطپیشامد‪.‬معاونرئیس جمهور‬ ‫امریکا برای اولین بار با صراحت بر این نکته تاکید کرد که‬ ‫ما مشکل ماهوی با جریان افراط نداریم و می توانیم با انها‬ ‫واردتعاملشویم‪.‬اینیکتغییرسیاستمشخصازجانب‬ ‫امریکابود‪.‬ایناظهار نظربیانگرنوعجدیدیازسیاست های‬ ‫امریکا و کشورهای غربی نسبت به جریان افراط است‪.‬‬ ‫این در حالی است که پیش از این کشورهایی مانند ترکیه‪،‬‬ ‫عربستانوپاکستاننیزمیزبانچنینامریبودند‪.‬همچنین‬ ‫رابطهجریانافراطباکشورهاییمانندعربستانوپاکستان‬ ‫درمقایسهباقطریکرابطهبهمراتبقدیمی تریبود‪.‬زمانی‬ ‫که جریان افراط در دهه ‪ 90‬در افغانستان به قدرت رسید‪،‬‬ ‫کشورهای پاکستان‪ ،‬عربستان و امارات تنها کشورهایی‬ ‫بودند که این رژیم را به رسمیت شناختند‪ .‬به عقیده برخی‬ ‫کارشناسان مساله ای که اکنون در قطر پیش امده یعنی وارد‬ ‫گود شدن این کش��ور به مفهوم کارگزاری و پیمان کاری‬ ‫دوحه برای برخی کش��ورهای فرامنطقه ای مانند ایاالت‬ ‫متحده است؛ چراکه اگر سابقه و رابطه را معیار قرار دهیم‬ ‫‪38‬‬ ‫سه کشوری که نام بردیم شرایط مناسب تری برای این امر‬ ‫داشتند‪.‬محمدابراهیمطاهریان‪،‬سفیرسابقایراندرپاکستان‬ ‫در رابطه با برنامه های بلند مدت طالبان در پی تاسیس این‬ ‫دفتر دو نکته را حائز اهمیت می داند؛ نخست ابهام یا عدم‬ ‫اطالع رسانی نسبت به تاکتیک یا استراتژی جریان افراط‬ ‫است؛ چراکه این جریان تاکنون اعالم موضع نکرده که چه‬ ‫می خواهند‪،‬سیاست شانچیستوراهبردشاننسبتبهاین‬ ‫سیاستچیست؟قاعدتااگرسیاستانهامانندگذشتهباشد‬ ‫یکرفتارتمامیت خواهیدرحوزهحکومتداریوسیاست‬ ‫خواهدبود‪.‬دوماینکهبهنظرمی رسدکشورهایفرامنطقه ای‬ ‫کهباجریانافراطدرارتباطهستندمانندامریکاوهمچنین‬ ‫المان که به تازگی وارد این جرگه ش��ده یک سیاس��ت‬ ‫مشخص در این رابطه ندارند‪ .‬به دلیل اینکه انها دچار یک‬ ‫مخمصه شده اند و رفتارهای شان واکنشی است به کنشی‬ ‫کهدرانجااتفاقمی افتد‪.‬بنابراینباتوجهبهایندوشاخص‬ ‫بهنظرمی رسدهرگونهاظهارنظرینسبتبهاینکهطالبانبه‬ ‫دنبالچهچیزیهستندکاراسانینیست؛چراکهمجریانو‬ ‫متولیاناینسیاستخودشاننیزنمی دانندچهمی خواهند‪.‬‬ ‫یتوسعهوپایداری‬ ‫درنهایتنتیجهاینسیاستوسردرگم ‬ ‫ناامنی بیش از پیش در افغانستان خواهد بود و این ناامنی‬ ‫طبعا هزینه هایی را نیز به همسایه های افغانستان تحمیل‬ ‫خواهدکرد‪.‬‬ ‫طالبانبهسمتبازسازی‬ ‫پس از این ماجرا این س��وال پیش امد که طالبان در‬ ‫مذاکرات شان با امریکا چه مطالباتی را مطرح کرده اند که‬ ‫اکنونبهتوافقرسیده اند‪.‬سفیرپیشینایرانمعتقداستکه‬ ‫تاکنونجریانافراطبازیبرد‪-‬بردراجلوبرده‪،‬چراکهازیک‬ ‫سو توانسته بر طرف های مقابلش فشار وارد اورد‪ ،‬ناامنی‬ ‫ایجاد کند و امتیاز بگیرد و از سوی دیگربه سمت بازسازی‬ ‫خویش پیش می رود‪ .‬برخی از کارشناس��ان بین المللی‬ ‫معتقدند بخشی از شرق و جنوب افغانستان حوزه کنترل‬ ‫جریان افراط است و امروزه این جریان قادر است در حوزه‬ ‫غرب‪ ،‬مرکز و شمال نیز عملیات انجام دهد‪ .‬قاعدتا جریان‬ ‫افراط بعد از یک دوره اضمحالل قدم به قدم به س��مت‬ ‫بازسازی نظامی‪ -‬سیاسی می رود و اگر به هدفشان برسند‪،‬‬ ‫طبیعتا سیاست هایشان همان سیاست هایی است که در‬ ‫مقطعیدرافغانستانبهاجراگذاشتند‪.‬‬ ‫پتانسیل طالبان کجا به کار گرفته خواهد شد؟‬ ‫اکنون که قطر به این موضوع ت��ن داده که طالبان در‬ ‫اینکشور دفترنمایندگیبزند‪،‬قطعااینمسالههزینه هایی‬ ‫نیز برای این کشور در پی خواهد داشت‪ .‬طاهریان معتقد‬ ‫است که هر دولتی در هرجا باد بکارد توفان درو می کند؛‬ ‫جای دادن و سازماندهی جریان افراط به تصور اینکه قادر‬ ‫خواهند بود این جریان را در یک جغرافیایی بپرورانند و در‬ ‫یکجغرافیایدیگرمورداستفادهقراردهندبهنظرمی رسد‬ ‫در گذشته جواب نداده است‪.‬‬ ‫درگذشتهبخشیازنهادهادراسال مابادچنینتصوری‬ ‫داشتند که جریان افراط را حمایت می کنند و قادر خواهند‬ ‫بود این جریان را در یک جغرافیای دیگر مانند افغانستان‬ ‫مورد اس��تفاده قرار دهند‪ .‬جریان افراط در هر کشوری پا‬ ‫بگیرد و رشد کند حتما اثرات پیرامونی نیز خواهد داشت‪.‬‬ ‫البتهانچهمسلماستقطعابرنامه ریزی هاییصورتگرفته‬ ‫تا پتانسیل طالبان را در جغرافیای مورد نظر که افغانستان‬ ‫است‪ ،‬مورد استفاده قرار دهند‪ ،‬اما در هر حال تاسیس دفتر‬ ‫نمایندگیطالباندرقطرتاثیرپیرامونیبرکشورهایمنطقه‬ ‫نیزخواهدداشت‪.‬‬ ‫ایاطالبانبهرسمیتشناختهمی شود؟‬ ‫ایا ایجاد دفتر نمایندگی طالب��ان در قطر به معنای به‬ ‫رسمیت شناخته شدن این جریان توسط جامعه بین الملل‬ ‫اس��ت؟ این مس��اله ای اس��ت که این روزها خیلی بدان‬ ‫می پردازند‪ ،‬ام��ا طاهریان می گوید‪« :‬اج�لاس لندن دوم‪،‬‬ ‫اجالساستانبولونشستکابلمعروفبهنشستبزرگ‬ ‫لویی جرگهچندیپیشبهجریانافراطرسمیتبخشیدند‬ ‫و این مساله تازگی ندارد‪ .‬در حال حاضر تمام کسانی که‬ ‫دچار ارزیابی اشتباه شده اند باید هزینه های ان را بپردازند‪.‬‬ ‫همچنیناخیراشنیدهشدهاستکهرهبراینجریانازلیست‬ ‫کمیته ضد تروریست سازمان ملل خارج شده است؛ اینها‬ ‫تماما امتیازاتی است که به طالبان می دهند تا بتوانند به طور‬ ‫رسمی انها را وارد معادالت سیاسی بکنند‪ .‬این سیاست ها‬ ‫شاید روی کاغذ جواب بدهد‪ ،‬ولی مشخص نیست در‬ ‫عمل چه جوابی بدهد و معلوم نیست واکنش احزاب و‬ ‫افراد جهادی افغان به این سیاس��ت ها چه باشد‪ .‬از همین‬ ‫جهت می توان گفت تداوم این وضعیت یعنی رسمیت‬ ‫بخشیدنبهجریانافراطباتاسیسدفتردوحهبهنوعیبیانگر‬ ‫سیاست های پشت پرده است و در نهایت باعث توسعه‬ ‫ناامنیدرافغانستانخواهدشد‪».‬‬ ‫توافق پنهان‬ ‫‪2‬‬ ‫ترجمه‪ :‬ازاده کشور دوست‬ ‫بین الملل‬ ‫تاسیس دفتر طالبان در قطر که می تواند نوعی معامله‬ ‫سیاسیمیانامریکاودست اموزهایقدیمی اینکشوردر‬ ‫افغانستانوپاکستانتعبیرشود‪ ،‬تردیدهاواختالف نظرهای‬ ‫زیادیرابینمقام هایکابلبهدنبالداشتهاست؛ تردیدهایی‬ ‫که به واس��طه کارنامه نه چندان روشن امریکا در منطقه‪،‬‬ ‫بی موردوغیرقابلدرکبهشمارنمی رود‪.‬هرچندمقام های‬ ‫دولتی افغانستانبه طور پیوستهبر اینمساله تاکید می کنند‬ ‫که دفتر طالبان در قطر صرفا دفتری سیاسی و محلی برای‬ ‫مذاکره اس��ت‪ ،‬اما تحلیل گران معتقدند با توجه به اینکه‬ ‫قطر در افغانستان نمایندگی ندارد‪ ،‬تاسیس چنین دفتری‬ ‫تنها یک برگ برنده برای طالبان بوده و به مرور زمان به این‬ ‫گروه شبه نظامی مش��روعیت سیاسی و حقوقی می دهد‬ ‫و شاید به همین دلیل بود که برخی مقام های دولتی کابل‬ ‫ ترجیح می دادند طالبان در عربستان سعودی یا ترکیه دفتر‬ ‫داشتهباشد‪.‬‬ ‫این گروه معتقدند طالبان از مشروعیتی که متعاقب‬ ‫تاسیسایندفتربهدستخواهداورد‪،‬به عنوانابزاریبرای‬ ‫امتیاز گیری در جریان گفت وگوهای صلح استفاده کرده و‬ ‫نترتیبرونداینمذاکراتنه چندانشفافرادرمسیر‬ ‫بهای ‬ ‫دلخواهخودهدایتخواهدکرد‪.‬‬ ‫ن مساله که تاسیس‬ ‫مخالفان همچنین با اشاره به ای ‬ ‫این دفتر قرار است با ازادی برخی از اعضا و رهبران طالبان‬ ‫از زندان های پاکس��تان و گوانتاناموگره بخورد‪ ،‬نسبت به‬ ‫خشونت هایبالقوهازادیاینافرادهشدارداده اند‪.‬‬ ‫با این وج��ود «حام��د ک��رزای» رئیس جمهوری‬ ‫افغانس��تان از تاس��یس چنین دفت��ری در قطر حمایت‬ ‫کرده و «هموار شدن مس��یر برای پیشبرد گفت وگوهای‬ ‫صل��ح» را توجیه��ی ب��رای موضع گی��ری خ��ود‬ ‫برشمردهاست‪.‬کرزایکهپیشازاین ترجیحمی دادایندفتر‬ ‫درافغانستانتاسیسشود‪،‬بعدازحمایتهم پیمانانغربی‬ ‫خودازجملهالمان‪،‬فرانسهوانگلیسازتاسیسدفترطالبان‬ ‫درقطر‪،‬دستازمخالفتکشید‪.‬‬ ‫بهنظرمی رسدابعادپنهانتاسیسایندفترازجنبه های‬ ‫روشنانبیشترباشدوپرسش هاییمطرحاستکهپاسخ‬ ‫روشنیبرایانهاوجودندارد‪.‬مهم ترینپرسشایناستکه‬ ‫تاکید و اصرارهایی کهبر لزوم گفت وگو صورت می گیرد‪،‬‬ ‫چهپیامی بهطالبانخواهدفرستاد؟اگرطالبانبهایننتیجه‬ ‫برسند که در مس��یر گفت وگوها در موضع باالتری قرار‬ ‫بگیرند و امکان تحمیل دیدگاه های خود را داشته باشند‪،‬‬ ‫افغانستانمتحملچهپیامدهاییخواهدشد؟ایاطالباندر‬ ‫عمل به تعهد خود برای فاصله گرفتن از تندروهای گروه‬ ‫القاعده در ازای تاس��یس این دفتر پایبند خواهد ماند؟ ایا‬ ‫طالبان واقعا برای مشارکت در قالب نوعی ائتالف با دولت‬ ‫افغانستان امادگی دارد؟ ایا این گروه شبه نظامی از ظرفیتی‬ ‫دموکراتیک برای وارد شدن به معامله ای سیاسی برخوردار‬ ‫است؟ در صورت توافق بر سر گفت وگوهای صلح‪ ،‬ایا‬ ‫چارچوبیبرایجزئیاتوحتیپایه ای ترینراهبردهایاین‬ ‫مذاکراتوجوددارد؟به رغماینپرسش هایبی پاسخ‪،‬اکثر‬ ‫تحلیلگرانبراینباورندکهامریکاودولتمردانافغانستانبا‬ ‫ارائه چنین طرحی و با هدف پیشبرد پروژه قدرت در این‬ ‫کشور‪ ،‬با نادیده گرفتن امنیت منطقه ای بازی خطرناکی‬ ‫را اغاز کرده و قدرت و برتری سیاس��ی را در سینی زرین‬ ‫گذاشتهوتقدیمطالبانمی کنند‪.‬‬ ‫اینمتخصصانسیاسیهمچنینتاکیدمی کنندشاید‬ ‫دلیلبرخیمخالفت هایپشتپردهباتاسیسدفترطالباندر‬ ‫ترکیهوعربستانسعودیوضعیتناارامخاورمیانهدرمقطع‬ ‫زمانیجاریباشد‪.‬عربستانبه رغماینکهازمتحداننزدیک‬ ‫واشنگتن به شمار می رود‪ ،‬در شرایط فعلی با چالش های‬ ‫داخلی و تظاهرات گاه به گاه شیعیان رو به رو ست و به نظر‬ ‫می رسدمقام هایریاض ترجیحمی دهنددرازایپذیرفتن‬ ‫دغدغه ایجدید‪،‬هرچندبهبهاینهگفتنبهشریکغربی‬ ‫خود‪،‬رویمسائلداخلیمتمرکزشوند‪.‬‬ ‫ترکیهنیزبهدلیلبرخیموضع گیری هایضد اسرائیلی‪،‬‬ ‫ارتباط با جنبش مقاومت اس�لامی فلسطین (حماس)‬ ‫و همچنین حمایت از برنامه هس��ته ای ایران‪ ،‬شاید برای‬ ‫امریکایی هابهعنوانکشورثالث چندانجذابنباشد؛هر‬ ‫چند این کشور اخیرا با برخی موضع گیری ها در ارتباط با‬ ‫تحوالت سوریه به نوعی در راستای تامین منافع غرب گام‬ ‫برداشتهاست‪.‬‬ ‫اما قطر که در میان موج ناارامی های منطقه و در اوج‬ ‫تحوالت مربوط به بهار عربی‪ ،‬وضعیت باثباتی داشت و‬ ‫از طرفی رابطه ای نزدیک با امری��کا دارد‪ ،‬در ارزیابی های‬ ‫واشنگتنمجوزانتخاببهعنوانکشورمقصدبرایتاسیس‬ ‫دفترطالبانرادریافتکرد‪.‬‬ ‫همچنینبهنظرمی رسددولتامریکاکهدرماهنوامبر‪،‬‬ ‫انتخابات ریاس��ت جمهوری را پیش رو دارد‪ ،‬با توجه به‬ ‫این مساله که نحوه رویکرد در قبال افغانستان از مهم ترین‬ ‫محورهایسیاستخارجیاینکشوراست‪،‬تالشمی کند‬ ‫با توجهبهناکامی در جنگافغانستان‪،‬راهکارجدیدیرابه‬ ‫معرض ازمون گذاشته و تالش کند با جلب نظر طالبان و‬ ‫نوعی تطمیع انها که شاید زیان های جبران ناپذیری برای‬ ‫مردمافغانستانداشتهباشد‪،‬روساختاجتماعیاینکشور‬ ‫راارامنشاندادهوباتوجیهحضورنظامیخوددرافغانستان‪،‬‬ ‫انتقادهایمردمی ازجنگدراینکشورراکاهشدهد‪.‬‬ ‫این مساله با توجه به صرف هزینه هنگفت نظامی‬ ‫در افغانستان در ش��رایطی که مخالفان نظام سرمایه داری‬ ‫در امریکا از شرق تا غرب این کشور به خیابان ها امده و‬ ‫به دش��واری های اقتصادی اعتراض می کنند‪ ،‬پررنگ تر‬ ‫می نماید‪.‬ب��ه نظ��ر می رس��د تصمی��م «ب��اراک اوباما»‬ ‫رئیس جمهوریامریکابرایاختصاصکمک‪100‬میلیون‬ ‫دالری برای تاسیس دفتر طالبان در قطر و همچنین وعده‬ ‫تغییر استراتژی واشنگتن در قبال این گروه شبه نظامی در‬ ‫سال‪ 2012‬میالدی‪،‬شاهدیبراینمدعاباشد‪.‬‬ ‫اوباما برای انکه در مناظره های انتخاباتی در برابر‬ ‫رقیب جمهوری خواه خود‪ ،‬در زمینه سیاست خارجی و‬ ‫به ویژه تحوالت مربوط به جنگ افغانستان حرفی برای‬ ‫ی جدید‬ ‫گفتن داشته باشد‪ ،‬نیاز به دس��ت زدن به اقدام ‬ ‫داش��ت و این کاندیدای «تغییر» در سال ‪ 2008‬تصمیم‬ ‫گرفت این بار و در سال ‪ 2012‬سرمایه گذاری خود را‬ ‫روی شبه نظامیان طالبان انجام دهد‪.‬شاید امریکا که به‬ ‫اقرار مقام های این کش��ور از جمله «هیالری کلینتون»‬ ‫وزیر خارج��ه‪ ،‬عامل اصلی ش��کل گیری گروه طالبان‬ ‫بود‪ ،‬هرگز تصور نمی کرد باید ب��رای رام کردن ماری که‬ ‫در استین پرورش داده تا این حد متقبل هزینه های مالی‬ ‫و معنوی ش��ود؛ هزینه هایی که هرگز نمی توانند چهره‬ ‫سیاهی که از این کشور بعد از جنگ افغانستان و قربانی‬ ‫شدن غیر نظامیان در اذهان مردم جها ن ترسیم شده است‬ ‫را پاک کند‪.‬‬ ‫منابع‪:‬روزنامهانگلیسی«دیلیمیل»‪،‬روزنامهپاکستانی‬ ‫«داون»و روزنامه پاکستانی «ابزرور»‪g‬‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫دور زدن افغانستان‬ ‫حامد کرزای‪ ،‬رئیس جمهوری افغانستان از تاسیس‬ ‫دفتر نمایندگی طالبان در قطر با هدف کمک به برقراری‬ ‫صلح در کشورش حمایت کرده است‪ .‬این نخستین بار‬ ‫است که کرزای از پیشنهاد امریکا برای تاسیس این دفتر‬ ‫پشتیبانی می کند‪ .‬وی پیش تر از اینکه امریکا و المان با او‬ ‫دربارهمکاناحتمالیدفترنمایندگیطالبانمشورتنکرده‬ ‫بودند‪،‬عصبانیشدهوبااینکارمخالفتکردهبود‪.‬‬ ‫طاهری��ان در ای��ن رابط��ه نی��ز توضی��ح داد‪« :‬در‬ ‫حال حاض��ر با توج��ه به تواف��ق صورت گرفت��ه میان‬ ‫طالبان‪ -‬امریکا‪ -‬قطر می توان گفت انها اسالم اباد و کابل‬ ‫را دور زده اند‪ .‬کش��ورهای فرامنطقه ای که در افغانستان‬ ‫حضور دارند عالقه مند هستند خودشان کار را جلو ببرند‬ ‫و در معادالت اینده به طرف گزینه هایی بروند که از جنس‬ ‫گزینه های کنونی نباشد‪ .‬مجموعه سخنانی که سخنگوی‬ ‫شورای عالی صلح‪ ،‬س��خنگوی رئیس دولت و شخص‬ ‫رئیس دولت ایراد کرده اند حاکی از عدم رضایت انها از این‬ ‫امراست‪،‬اماازانجاکهحاکمیتکابلیکطرفماجراست‬ ‫بهاینسیاستکشورهایفرامنطقه ایتنداد‪.‬اسالم ابادنیز‬ ‫تو پنجهنرممی کند‪،‬‬ ‫بهدلیلمعضالتیکهاکنونباانهادس ‬ ‫قادرنبودخیلیسریعبهاینماجراواکنشنشاندهد‪،‬امادر‬ ‫سالعمل هایاسال مابادباشیم‪.‬درنهایت‬ ‫ایندهبایدمنتظرعک ‬ ‫مجموعه وقایعی که اتفاق افتاده بیانگر عبور سیاست های‬ ‫جدید امریکایی ها و غربی ها از دولت افغانستان و رئیس‬ ‫دولت افغانستان است که تاکنون محور مذاکره با جریان‬ ‫افراطبهحسابمی امدهاست‪».‬‬ ‫همچنینویبراینباوراستکهاصوالدراینمسیر‪،‬‬ ‫کشورهاییکهبه نوعیدرافغانستانحضوردارنداحتماالبا‬ ‫مدیریتامریکاوالمانسیاست هایشانرانسبتبهجریان‬ ‫افراط تغییر داده اند؛ یعنی به نظر می رسد اردوگاه غرب یک‬ ‫رفتارنسبتامشترکدارندوتاکنونافتراقیدرنوعنگاه شانبه‬ ‫جریانافراطمشاهدهنشدهاست‪.‬‬ ‫درنهایتمی تواناینگونهنتیجه گیریکردکهغربی ها‬ ‫دست در دست هم و به س��رکردگی امریکا راه میانبری را‬ ‫برای مذاکره با طالبان در پیش گرفته اند که کابل در ان نقش‬ ‫چندانیندارد‪.‬غربتعاملبهواسطهدولتوشورایعالی‬ ‫صلح در افغانستان را رها کرده و ترجیح داده که مستقیم با‬ ‫جریان افراط به گفت وگو بنشیند؛ تاسیس دفتر نمایندگی‬ ‫طالبان در قطر بدون هماهنگی اولیه با دولت کابل نیز در‬ ‫همینزمرهاست‪g.‬‬ ‫غرب به طالبان مشروعیت داد‬ ‫‪39‬‬ ‫گفت و گو با مالزهی در مورد پیامدهای به رسمیت شناختن طالبان توسط غرب‬ ‫افغانستان فدرالی می شود‬ ‫‪3‬‬ ‫بین الملل‬ ‫پیرمحمد مالزهی‪ ،‬کارشناس ش��به قاره در گفت وگویی به بررسی تحوالت اخیر افغانستان و طرح ایجاد‬ ‫دفتر نمایندگی طالبان در قطر پرداخت‪ .‬وی بر این باور اس��ت که این انتخاب امریکا از ان جهت بوده که انها‬ ‫ ترجیح می دادند طالبان در کشوری دفتر نمایندگی بزند که بی طرف باش��د؛ چرا که اگر این دفتر در پاکستان‬ ‫تاسیس می شد این بحث پیش می امد که این کشور پشت پرده از طالبان حمایت می کند و اگر در عربستان دفتر‬ ‫می زدند این گونه مطرح می شد که طالبان تحت تاثیر ایدئولوژی سعودی ها قرار دارد‪ ،‬اما در قطر این بحث ها‬ ‫و تنش ها کمتر و در ثانی نفوذ ایاالت متحده نیز بیشتر است‪ .‬مالزهی معتقد است که با تاسیس این دفتر نیروی‬ ‫طالبان به عنوان یک نیروی تاثیرگذار در افغانستان شناخته خواهد شد‪ ،‬هرچند ممکن است این دفتر نمایندگی‬ ‫در حد مطلوب طالبان کارایی نداش��ته باش��د ولی در همین حد که اعضای طالبان از جانب امریکا و برخی‬ ‫کشورهای غربی و عربی به رسمیت شناخته ش��وند جایگاه انها را در معادله قدرت افغانستان بیش از گذشته‬ ‫مشخص خواهد کرد‪ .‬این کارش��ناس همچنین می گوید‪« :‬طالبان یک حداکثر مطالبات دارند و یک حداقل‪.‬‬ ‫حداکثر مطالبات انها این است که دوباره در کابل قدرت را در دست بگیرند که این عملی نیست زیرا نیروهایی‬ ‫که اکنون در کابل حاکمند به سادگی زیر بار نخواهند رفت‪ .‬حداقل مطالبات انها نیز داشتن سهمی از قدرت‬ ‫در کابل و حاکمیت در مناطق پشتون نشین است‪ .‬با این وجود اگر کف و سطح باالتر قضیه را ببینیم درمی یابیم‬ ‫که میان این دو گزینه می توان چک و چانه سیاس��ی زد تا امریکایی ها به نوعی ابرومندانه از افغانستان خارج‬ ‫شوند‪ .‬اما مشکلی که وجود دارد این است که طالبان تمامیت خواه هستند و شاید مطالبات انها بسیار بیشتر از‬ ‫ان چیزی باشد که اکنون اعالم کرده اند‪».‬‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫چرا قطر ب��ه عنوان مکانی برای تاس��یس دفتر‬ ‫نمایندگی طالبان انتخاب شد؟‬ ‫‪ l‬در حقیقت ‪ 10‬روز پیش از انکه اعالم شود‬ ‫طالبان ب��ا امریکایی ه��ا توافق کرده اند ک��ه یک دفتر‬ ‫نمایندگی در قطر تاسیس کنند‪ ،‬یکسری خبر به گوش‬ ‫می رسید که مذاکراتی محرمانه میان طالبان‪ ،‬امریکا و‬ ‫قطر در جریان است تا مکانی را به عنوان دفتر نمایندگی‬ ‫این گ��روه انتخاب کنن��د‪ .‬در ابتدا دولت افغانس��تان‬ ‫مدعی بود که اگر قرار است طالبان یک دفتر نمایندگی‬ ‫داشته باش��ند باید در پاکستان یا عربس��تان سعودی‬ ‫باش��د‪ .‬اما ظاهرا امریکایی ها یا طالبان نظرش��ان این‬ ‫بود ک��ه دفتر نمایندگی در قطر باش��د‪ .‬ش��اید دلیلش‬ ‫این اس��ت که قطر تاحدودی به نس��بت پاکس��تان و‬ ‫عربستان کش��ور بی طرف تری است‪ .‬اگر این دفتر در‬ ‫پاکستان تاس��یس می ش��د این بحث پیش می امد که‬ ‫این کشور در پش��ت پرده از طالبان حمایت می کند و‬ ‫اگر در عربس��تان دفتر می زدند اینگونه مطرح می شد‬ ‫که طالبان تحت تاثیر ایدئولوژی سعودی ها قرار دارد‪.‬‬ ‫بنابراین به نظر می رسد امریکایی ها ترجیح می دادند‬ ‫طالبان در جایی دفتر نمایندگی بزنند که خارج از این‬ ‫بحث ها و تنش ها باش��د و در ثانی نفوذشان در کشور‬ ‫مربوطه زیاد باش��د‪ .‬در حال حاض��ر امریکایی ها در‬ ‫قطر حضور ج��دی دارند و تاحدودی این کش��ور را‬ ‫بی طرف تر می دانند‪ .‬از این زاویه می توان گفت باز کردن‬ ‫دفتر نمایندگی در قطر برای تم��ام طرف ها به نوعی‬ ‫از پیش مط��رح بود‪ .‬خود قطر نی��ز با وجودی که یک‬ ‫کشور کوچک و ضعیف است به دنبال این است که‬ ‫موقعیت خود را میان کشورهای اسالمی ارتقا دهد‪.‬‬ ‫تجربه راه اندازی ش��بکه الجزیره ای��ن دیدگاه قطر را‬ ‫تقویت می کن��د و می بینیم که با این اقدام توانس��تند‬ ‫‪40‬‬ ‫خود را در میان کشورهای اس�لامی و حتی فراتر از‬ ‫محدوده کشورهای اس�لامی مطرح کنند‪ .‬قطری ها‬ ‫در شرایط کنونی اگر بتوانند نقشی در صلح و سازش‬ ‫میان دولت کابل و طالبان ایفا کنند موقعیت شان را نزد‬ ‫افکار عمومی در جهان عرب و کش��ورهای اسالمی‬ ‫ ارتق��ا خواهند داد‪ .‬اگ��ر تمام این ش��رایط را در نظر‬ ‫بگیریم می بینیم که قطر نوعی توافق ضمنی برای ایجاد‬ ‫دفتر طالبان داشته است‪.‬‬ ‫ولی دولت کرزای نظر چندان مساعدی به این‬ ‫مساله نداشت‪.‬‬ ‫‪ l‬درست اس��ت‪ ،‬دولت اقای کرزای در ابتدا‬ ‫مخالف این جریان بود و در صدد انکه در خود کابل‬ ‫مسائل حل و فصل شود‪ .‬وی خواهان ان بود که اگر‬ ‫سازش و صلحی میان دولت کابل و طالبان پیش بیاید‬ ‫ابتکار عمل دست خود افغانستان باشد‪ .‬اما در نهایت‬ ‫ظاهرا امریکایی ها انها را توجیه کردند و اکنون دیگر‬ ‫مخالفت جدی با این مساله ندارند‪.‬‬ ‫ایا پس از این اتفاقات جایگاه طالبان تغییری‬ ‫خواهد کرد؟‬ ‫‪ l‬طالبان تاکنون نام و نشان و ادرس مشخصی‬ ‫نداشتند و واقعا کس��ی نمی دانس��ت این گروه کجا‬ ‫مستقر است‪ ،‬اما اگر این جریان یک دفتر رسمی بزند‬ ‫پس از این اگر کسی حرفی با اینها داشته باشد باید به‬ ‫این دفتر در قطر مراجعه و ب��ا نماینده انها دیدار کند‪.‬‬ ‫این مساله برای طالبان اهمیت زیادی داشت؛ چراکه‬ ‫از دید انها دنیا کم ک��م دارد نیروی طالبان را به عنوان‬ ‫یک نیروی تاثیرگذار در افغانستان می پذیرد‪ .‬هرچند‬ ‫ممکن است این دفتر نمایندگی در حد مطلوب طالبان‬ ‫کارایی نداش��ته باش��د ولی در همین حد که اعضای‬ ‫طالبان از جانب امریکا و برخی کش��ورهای غربی و‬ ‫عربی به رسمیت ش��ناخته ش��وند جایگاه انها را در‬ ‫معادله قدرت افغانس��تان بیش از گذش��ته مشخص‬ ‫خواهد کرد‪.‬‬ ‫جایگاه طالبان در معادالت سیاسی افغانستان‬ ‫و پاکستان چه تغییراتی خواهد داشت؟‬ ‫‪ l‬برای پاکستانی ها این مس��اله که طالبان در‬ ‫خارج از این کش��ور دارای موقعیت باش��د مطلوب‬ ‫نیست‪ ،‬زیرا کنترل از دس��ت انها خارج خواهد شد‪.‬‬ ‫برای افغانس��تان هم همی��ن طور؛ طالب��ان اکنون در‬ ‫جایگاهی ق��رار گرفته که در ی��ک معامله کالن تر در‬ ‫خارج از افغانستان و پاکستان می تواند قدرت مانور‬ ‫داشته باش��د این مس��اله از این زاویه برای پاکستان‬ ‫و افغانس��تان منفی اس��ت‪ .‬ولی در هر ح��ال تصمیم‬ ‫امریکا مبنی بر خروج نیروهایش از عراق و جامه عمل‬ ‫پوشاندن به ان‪ ،‬افغانستان و پاکستان را قانع کرده که‬ ‫امریکا در تصمیماتش جدی اس��ت و از انجایی که‬ ‫امریکایی ها تصمیم دارند افغانس��تان را تخلیه کنند‪،‬‬ ‫این تصمیم نیز از دید انها جدی اس��ت و این مساله‬ ‫را می رس��اند که امریکا دیگر نمی خواهد سربازانش‬ ‫در این کشور کشته شوند‪ .‬اگر برای جنگ افغانستان‬ ‫راه حلی پیدا نشود پس از خروج نیروهای امریکایی‬ ‫این جنگ بین االفغان خواهد شد؛ یعنی میان دولت‪،‬‬ ‫ارتش‪ ،‬نیروهای امنیتی افغانس��تان و طالبان و شبکه‬ ‫حقانی و‪...‬‬ ‫ب��ه نظ��ر م��ن چ��ون ه��م پاکس��تانی ها و هم‬ ‫افغانس��تانی ها به این نتیجه رسیده اند که باراک اوباما‬ ‫در سال ‪ 2014‬بخشی از نیروهایش را خارج و بقیه را‬ ‫نیز در پایگاه های نظامی مطمئن مس��تقر خواهد کرد‪،‬‬ ‫چاره ای ندارند که با این واقعیت کنار بیایند‪ .‬برداشت‬ ‫من این اس��ت که امریکایی ها تاحدی با طالبان کنار‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫امده اند و اکنون فقط بحث بر س��ر این اس��ت غیر از‬ ‫اینکه چه س��همی از قدرت در کابل یا مناطق پشتون‬ ‫نشین به طالبان واگذار خواهد ش��د‪ .‬فکر می کنم که‬ ‫طرح ژنرال پترائوس در حال پیاده ش��دن است یعنی‬ ‫نظام سیاسی این کش��ور تغییر کرده و شکل فدرالی‬ ‫خواه��د گرفت‪ .‬اگر تح��والت درون افغانس��تان را‬ ‫دنبال کنیم نیز می بینیم که مساله تغییر نظام ریاستی به‬ ‫پارلمانی در حال بررسی است‪ .‬در صورت اجرا شدن‬ ‫این طرح بخش��ی از قدرت به صورت تضمین شده‬ ‫در اختیار طالبان قرار خواهد گرفت و انها در مناطق‬ ‫پشتون نشین نیز حاکمیت اسالمی شان را پیاده خواهند‬ ‫کرد‪ .‬بنابراین می توان گفت اکنون با توجه به تصمیم‬ ‫قطعی امریکایی ها و ناتو تحوالتی در حال شکل گیری‬ ‫است که شاید مهمترین بخش ان همین تاسیس دفتر‬ ‫نمایندگی طالبان در دوحه باشد‪.‬‬ ‫پس احتمال اینکه طالبان از فاز نظامی خارج‬ ‫ش��وند و به مذاکره و گفت وگو روی بیاورند‬ ‫وجود دارد؟‬ ‫‪ l‬هدف این است‪ ،‬اما ممکن است این هدف‬ ‫به سادگی به سرانجام نرسد‪ ،‬باید ببینیم دیگر نیروها‬ ‫در افغانستان چگونه با این موضوع برخورد خواهند‬ ‫کرد‪ .‬نیروهای شمال یعنی جبهه ملی و جبهه ائتالف‬ ‫ملی با بازگشت طالبان موافق نیس��تند و این تصمیم‬ ‫امریکاس��ت‪ .‬این موضوع محقق نخواهد ش��د مگر‬ ‫اینکه این گروه ها با طالبان ب��ه یک جمع بندی واحد‬ ‫دست یابند‪ .‬طالبان یک حداکثر مطالبات دارند و یک‬ ‫حداق��ل؛ حداکثر مطالبات انها این اس��ت که دوباره‬ ‫در کابل قدرت را در دس��ت بگیرند ک��ه این عملی‬ ‫نیس��ت‪ ،‬زیرا نیروهایی که اکن��ون در کابل حاکمند‬ ‫به س��ادگی زیر بار نخواهند رف��ت‪ .‬حداقل مطالبات‬ ‫انها نیز داشتن س��همی از قدرت در کابل و حاکمیت‬ ‫در مناطق پشتون نشین است‪ .‬با این وجود اگر کف و‬ ‫سطح باالتر قضیه را ببینیم درمی یابیم که میان این دو‬ ‫گزینه می توان چک و چانه سیاسی زد تا امریکایی ها‬ ‫به نوعی ابرومندانه از افغانستان خارج شوند‪ .‬حداقل‬ ‫این اس��ت که تلقی شکس��ت خوردن در افغانستان‬ ‫برایشان وجود نداشته باشد‪ .‬با این اوصاف یعنی اگر‬ ‫هم طالبان و هم امریکایی ها در افغانستان پایگاه داشته‬ ‫باشند انها مدعی خواهند شد که پیروز شده اند‪ .‬در هر‬ ‫حال امریکایی ها شکس��ت را نخواهند پذیرفت‪ ،‬اما‬ ‫ممکن است به مصالحه تن دهند‪.‬‬ ‫ایا اق��دام اخیر امری��کا را می ت��وان در زمره‬ ‫فعالیت های انتخاباتی اوباما پیش از انتخابات‬ ‫سال ‪ 2012‬گنجاند؟‬ ‫‪ l‬در ای��االت متح��ده یک بحث ج��دی در‬ ‫مبارزات انتخاباتی وجود دارد که جمهوری خواهان‬ ‫علیه اوباما ب��ه کار می برند‪ .‬حرف انها این اس��ت که‬ ‫اوباما به افغانستان رفته اما کاری نکرده است‪ .‬در حال‬ ‫حاضر انها از نظر تبلیغاتی فشار زیادی بر اوباما وارد‬ ‫می اورند تا زمینه را برای شکس��ت حزب دموکرات‬ ‫فراهم کنند‪.‬‬ ‫باید این اصل را در نظر بگیریم که سیاست های‬ ‫خاورمیانه ای رئیس جمهوری دموک��رات امریکا در‬ ‫انتخابات اینده این کشور بسیار تاثیرگذار است‪ .‬البته‬ ‫این مساله را باید در کنار مس��ائل اقتصادی در داخل‬ ‫ایاالت متحده ق��رار داد‪ .‬اگر این دو وج��ه را در نظر‬ ‫بگیریم درمی یابیم که اوباما در داخل از نظر اقتصادی‬ ‫ضربه پذیر اس��ت و از لحاظ بین المللی نیز در منطقه‬ ‫خاورمیانه و جنوب اس��یا ممکن اس��ت شرایطی به‬ ‫وجود بیاید که به نفع حزب وی در انتخابات نباشد‪.‬‬ ‫این حزب برای پیروزی در انتخابات ناگزیر اس��ت‬ ‫تدابیری بیندیش��د که یکی از این تدابیر خروج شان‬ ‫از عراق ب��ود که با موفقیت انجام ش��د‪ .‬مس��اله دوم‬ ‫افغانس��تان و برنامه های انها برای اینده این کش��ور‬ ‫و نیروهایشان اس��ت‪ .‬در حال حاضر طرحی که انها‬ ‫در نظر گرفته اند این اس��ت که بخشی از نیروهایشان‬ ‫را از این کش��ور خارج و بخش��ی را نیز طبق قرارداد‬ ‫اس��تراتژیک مش��خص با دولت کابل در پایگاه های‬ ‫نظامی باق��ی بگذارند‪ .‬انه��ا از طریق ای��ن پایگاه ها‬ ‫می خواهند نظارت ش��ان را بر منطق��ه حفظ و طالبان‬ ‫را نیز به نوع��ی با دولت کاب��ل به تفاهم برس��انند تا‬ ‫اینگونه تلقی شود که انها با پیروزی‪ ،‬افغانستان ر ا ترک‬ ‫خواهند کرد‪.‬‬ ‫اگر طرح انها در افغانستان به درستی پیش رود‬ ‫این مس��اله یک امتیاز بزرگ برای اوباما در انتخابات‬ ‫اینده خواهد بود و ش��انس پیروزی ش��ان را افزایش‬ ‫خواهد داد‪ .‬از این منظ��ر انتخابات امری��کا ارتباط‬ ‫تنگاتنگی با مسائل خاورمیانه و جنوب اسیا دارد‪.‬‬ ‫با توجه ب��ه صحبت های��ی که ش��د می توان‬ ‫گفت که تغییر سیاس��ت های امریکا در مقابل‬ ‫افغانستان به نوعی دور زدن دولت کابل و حتی‬ ‫اسالم اباد بوده است‪.‬‬ ‫‪ l‬شاید تغییر سیاست عبارت درستی نباشد؛‬ ‫انها تاکنون روش های متفاوت��ی را امتحان کرده اند و‬ ‫اکنون نیز در حال بررس��ی یک روش دیگر هستند‪.‬‬ ‫اما در این مس��اله که دولت افغانس��تان و پاکستان را‬ ‫دور زده اند هیچ تردیدی وجود ن��دارد؛ چراکه پیش‬ ‫از اینکه اعالم ش��ود طالبان قص��د دارد در قطر دفتر‬ ‫نمایندگی بزند این دو کشور در جریان امور نبودند‪ .‬در‬ ‫هر حال برخی ضرورت ها برای دولت امریکا وجود‬ ‫دارد که مجبور اس��ت دولت طالبان را جدی بگیرد و‬ ‫در این راس��تا باید با انها مذاکره کنند‪ .‬در مذاکره نیز‬ ‫همواره بده بس��تان انجام می گیرد؛ یعنی یک چیز به‬ ‫طرف می دهی و چیز دیگری می گیری تا به مصالحه و‬ ‫سازش دست یابی؛ اگر دو طرف بر مواضع خودشان‬ ‫پافشاری کنند کار به جایی نخواهد رسید‪.‬‬ ‫ایا در این ش��رایط امریکا به تمامی اهدافش‬ ‫دست خواهد یافت؟‬ ‫‪ l‬دلیل اینکه امریکا قط��ر را به عنوان مکانی‬ ‫برای دفت��ر نمایندگی طالبان انتخاب کرد این اس��ت‬ ‫که دس��ت امریکایی ها باز اس��ت و در این کش��ور‬ ‫حضور دارند‪ .‬در شرایط کنونی امریکایی ها به راحتی‬ ‫می توانند با قطری ها برای حل بحران افغانس��تان به‬ ‫یک راه حل دس��ت یابند‪ ،‬منتها تفاوت دید و منافع و‬ ‫برداشت ها زیاد اس��ت و به راحتی نمی توان گفت که‬ ‫این دفتر نمایندگی زمینه صلح و اشتی را به طور کامل‬ ‫فراهم خواهد کرد‪.‬‬ ‫مش��کلی که وجود دارد این اس��ت ک��ه طالبان‬ ‫تمامیت خواه هستند و شاید مطالبات انها بسیار بیشتر‬ ‫از ان چیزی باش��د که اکنون اعالم کرده اند‪ .‬بنابراین‬ ‫نمی توان گفت که در این شرایط به تمام اهداف دست‬ ‫خواهند یافت‪ ،‬اما گامی که امریکایی ها برداشته اند و‬ ‫به نوعی دولت افغانستان را دور زده اند نشان می دهد‬ ‫که انها در تصمیمات شان جدی هستند‪ ،‬اما در نهایت‬ ‫باید میان دولت کابل و طالبان صلح برقرار شود و اگر‬ ‫غیر از این باشد راه به جایی نخواهند برد و تنها تغییر‬ ‫جغرافیای جنگ به وجود خواه��د امد‪ .‬امریکایی ها‬ ‫هدفش��ان این اس��ت که پیش از خروج شان در سال‬ ‫‪ 2014‬از افغانستان در جایی با طالبان به تفاهم برسند‪،‬‬ ‫قانون اساسی این کشور نیز به صورت فدرالی در بیاید‬ ‫و نظام ریاستی شان نیز تغییر بکند‪g .‬‬ ‫‪41‬‬ ‫بین الملل‬ ‫انکارا نسل کشی را دوست دارد؟!‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫کشتار غیر نظامیان کرد به بهانه مبارزه با تروریسم‬ ‫شامگاه خونین‬ ‫نویسنده‪ :‬شاهین الپای ‪/‬منبع‪ :‬تودیز زامان‬ ‫‪1‬‬ ‫شامگاه ‪ 28‬دس��امبر‪ ،‬جنگنده های هوایی ارتش‬ ‫ترکیه تعدادی از افراد غیر نظامی را که همراه قاطرهای‬ ‫خود گازوئیل و سیگار حمل می کردند و قصد ورود‬ ‫به ترکیه از طریق مرزهای عراق را داش��تند‪ ،‬بمباران‬ ‫کردند و در این حادثه ‪ 35‬تن از انها را کش��تند‪ .‬بیشتر‬ ‫این کش��ته ش��دگان کودکانی زیر ‪ 18‬س��ال بودند و‬ ‫‪29‬نفر از این افراد هم متعلق به یک خانواده(خانواده‬ ‫گسترده) بودند‪.‬‬ ‫کمی بعد مشخص شد بیشتر کشته شدگان متعلق‬ ‫به خانواده ای بوده اند که یکی از اعضای ان به عنوان‬ ‫یکی از نیروهای امنیتی ان روس��تا در برابر نیروهای‬ ‫پ‪.‬ک‪.‬ک مب��ارزه می کرد و با اگاهی نس��بی مقامات‬ ‫دس��ت به قاچاق اجناس م��ی زد‪ .‬در خصوص این‬ ‫فاجعه توضیحات متفاوتی ارائه شده است‪.‬‬ ‫ارتش و دول��ت عن��وان کردند که ای��ن حمله‬ ‫‪42‬‬ ‫بر اساس اطالعات غلط و گمراه کننده صورت گرفته‬ ‫است؛ بر اساس این پیش فرض که نیروهای پ‪.‬ک‪.‬ک‬ ‫مانند دفعات پیشین با تغییر چهره به عنوان قاچاقچی‬ ‫وارد ترکیه می ش��ده اند‪ .‬صالح الدین دمیرتاش‪ ،‬رهبر‬ ‫پیشین حزب «صلح و دموکراس��ی» و حامی حقوق‬ ‫کردها‪ ،‬عنوان کرده که اقدام اخیر« نسل کشی حکومت‬ ‫ترکیه» بوده است‪.‬‬ ‫در مقابل در رس��انه ها این خبر هم منتش��ر شد‬ ‫که حزب پ‪.‬ک‪.‬ک با دادن اطالعات غلط از س��وی‬ ‫نیروهای نف��وذی خود‪ ،‬ب��ه دنبال نائل ش��دن به دو‬ ‫هدف اس��ت‪ .‬در این اقدام انها نه تنها خانواده افرادی‬ ‫را که ب��ا انها مب��ارزه می کنن��د از می��ان بر می دارند‪،‬‬ ‫بلکه موفق به ایجاد حس تنفر و انزجار گس��ترده در‬ ‫میان کردهای ترکیه می ش��وند؛ افرادی که س��ال های‬ ‫اخی��ر از ای��ن ح��زب و اقدام��ات ان ناامید ش��ده‬ ‫بودند‪.‬‬ ‫در ح��ال حاضر بای��د تحقیقاتی به ط��ور کامل‬ ‫انجام شود و کسانی را که موجب این فاجعه انسانی‬ ‫بوده اند‪ ،‬به مردم معرفی کرد‪ .‬از س��وی دیگر مقامات‬ ‫ترکی��ه باید بابت ای��ن اتف��اق معذرت خواهی کرده‬ ‫و خس��ارات وارده به خانواده های کشته ش��دگان را‬ ‫پرداخت کنند‪ .‬درس��ی که از این حادث��ه باید گرفته‬ ‫شود این اس��ت‪ :‬شورش��یان پ‪.‬ک‪.‬ک تنها با اتکا به‬ ‫نیروی نظامی نمی توانند به موفقیت برسند؛ خشونت‬ ‫موجب خشونت می ش��ود‪ .‬در این شرایط الزم است‬ ‫اصالحاتی جهت به رسمیت شناختن هویت کردها در‬ ‫ترکیه انجام شود و مذاکرات برای رسیدن به توافق با‬ ‫حزب پ‪.‬ک‪.‬ک صورت گیرد تا خشونت برای همیشه‬ ‫از جامعه ترکیه رخت بربندد‪.‬‬ ‫لیال زان��ا‪ ،‬برن��ده جای��زه س��اخارف (یکی از‬ ‫نویسندگان معروف روسیه) در اروپا‪ ،‬در مصاحبه ای‬ ‫که یک روز پی��ش از این حادثه تراژی��ک انجام داد‪،‬‬ ‫عنوان کرد‪« :‬س��ابق بر این کردهای ترکیه خواس��تار‬ ‫خودمختاری بودند اما امروز معتقدم این خودمختاری‬ ‫کافی نیس��ت‪ ».‬او همچنین افزوده ب��ود که « کردهای‬ ‫ترکیه باید اینده خود را از طریق نتایج رفراندوم تعیین‬ ‫کنند‪ .‬ما نتایج این رفراندوم را اعم از اینکه استقالل‪،‬‬ ‫فدرالیس��م یا خودمخت��اری کردها در ترکیه باش��د‪،‬‬ ‫خواهیم پذیرفت»‪.‬‬ ‫به نظرم این اظهار نظر زانا نیاز به تامل دقیق تری‬ ‫دارد‪ .‬اصوال معتقدم اگر ترکیه خواس��تار این باشد که‬ ‫مس��اله کردها را حل و دموکراس��ی را در این کشور‬ ‫مستحکم کند‪ ،‬باید این فرصت به شهروندان کرد داده‬ ‫شود تا سرنوشت و اینده خود را خودشان تعیین کنند‪.‬‬ ‫انها باید ازادانه قادر باش��ند تا میان گزینه های حفظ‬ ‫حقوق قومی و فرهنگی‪ ،‬داشتن خودمختاری درون‬ ‫مرزهای کردس��تان ترکیه‪ ،‬انتخاب س��اختار فدرالی‬ ‫کشور یا اس��تقالل از ترکیه تصمیم بگیرند‪ .‬این نظر‬ ‫کامال منطقی است به شرطی که حقوق کردهایی که در‬ ‫مناطق پرجمعیت کردنشین و کردهایی که در مناطق‬ ‫پر جمعیت ترک نشین زندگی می کنند‪ ،‬تضمین شود‪.‬‬ ‫از س��وی دیگر زانا و دیگر همفکران او نیز باید‬ ‫همواره به یاد داشته باش��ند‪ ،‬برای اینکه این هدف و‬ ‫مقصود در می��ان کردهای ترکیه جدی گرفته ش��ود‪،‬‬ ‫نیازمند ان اس��ت که گروه پ‪.‬ک‪.‬ک سالح های خود‬ ‫را زمین بگذراند و و وارد رقابت دموکراتیک شوند‪.‬‬ ‫همچنین عقیده خود مبنی ب��ر اینکه نماینده کردهای‬ ‫ترکیه هس��تند را کنار بگذارن��د و از تهدید و تحمیل‬ ‫عقیده خود به دیگران صرف نظر کنند‪ .‬اگر زانا موافق‬ ‫این سخنان نباشد‪ ،‬پیش��نهاد او برای انجام رفراندوم‬ ‫بی معنا خواهد بود‪.‬‬ ‫از سوی دیگر‪ ،‬این س��خنان زانا این سوال را به‬ ‫ذهن متبادر می کند که اینده جمعیت کردها در ترکیه‬ ‫چه خواهد بود‪ .‬به نظر من بسیاری از ترک ها و کردها‬ ‫از خشونت در جامعه خسته و دلزده شده اند و موافق‬ ‫این هس��تند تا حقوق کردها به رسمیت شناخته شود‬ ‫و از مذاکرات ب��ا پ‪.‬ک‪.‬ک برای پای��ان دادن به این‬ ‫خشونت استقبال می کنند‪.‬‬ ‫بسیاری از کردهای ترکیه نیز از این سه خواسته‬ ‫استقبال می کنند؛ قانون اساسی از شهروندی بدون ذکر‬ ‫قومیت نام ببرد‪ ،‬خانواده های کرد بتوانند کودکان خود‬ ‫را همزمان در مدارس کردی اموزش دهند و سرانجام‬ ‫اینکه تا ان��دازه ای به انه��ا درون مناطق کرد نش��ین‬ ‫خودمختاری اعطا شود‪.‬‬ ‫کوتاه س��خن اینکه‪ ،‬بی توجهی به خواسته های‬ ‫کردها در ترکی��ه و اصرار ب��ر فش��ار اوردن به گروه‬ ‫پ‪.‬ک‪.‬ک از طریق نیروی نظامی‪ ،‬در بلند مدت خطرها‬ ‫را افزایش خواهد داد و سرانجام به جدایی این کشور‬ ‫از ترکیه خواهد انجامید‪g .‬‬ ‫عقبگرد حزب عدالت و توسعه از موازین حقوق بشر‬ ‫مصائب اردوغان‬ ‫ ترجمه‪ :‬مهدی سرایی‬ ‫‪2‬‬ ‫عفو بین الملل از مسئوالن‬ ‫ترکیه خواست تحقیقات‬ ‫فوری را درباره کشته‬ ‫شدن ‪ 35‬غیرنظامی کرد‬ ‫توسط ارتش این کشور اغاز‬ ‫کند‪ .‬نیکوال داکورث‪ ،‬مدیر‬ ‫برنامه های اروپا و اسیای‬ ‫مرکزی در عفو بین الملل در‬ ‫این باره گفت‪« :‬باید شرایط‬ ‫این عملیات نظامی که در‬ ‫ان چند کودک نیز کشته‬ ‫شده اند بررسی و تحقیقات‬ ‫کاملی در این باره انجام شود‬ ‫اعتراضات مردمی در شهرهای ترکیه‬ ‫تاس��ف ها و ابراز همدردی ه��ای مقامات ترکیه‬ ‫موجب تسالی مردم کرد نشد و انها جمعه هفته گذشته‪،‬‬ ‫که اخرین جمعه س��ال ‪ 2011‬محس��وب می شد‪ ،‬در‬ ‫خیابان های ش��هرهایی چون اس��تانبول حاضر شدند‬ ‫و به اعتراض علیه کشته ش��دن غیر نظامیان پرداختند‪.‬‬ ‫در این روز ش��هر اس��تانبول‪ ،‬که یکی از شهرهای مهم‬ ‫کردنشین محس��وب می شود‪ ،‬شاهد بیش��ترین تعداد‬ ‫تظاهرات کنن��دگان بود‪ .‬م��ردم معترض اس��تانبول به‬ ‫سر دادن شعار در خیابان ها پرداختند و حتی نخست وزیر‬ ‫ترکیه را «اردوغان قاتل» نامیدند‪ .‬در دیگر شهرها نیز این‬ ‫روند ادامه داشت و در شهر دیار بکر معترضان در برابر‬ ‫ساختمان حزب «عدالت و توس��عه» جمع شدند و به‬ ‫پرتاب سنگ به سوی این س��اختمان پرداختند‪ .‬با باال‬ ‫رفتن تعداد معترضان‪ ،‬مقامات پلیس وارد میدان شدند و‬ ‫با پرتاب گاز اشک اور سعی در پراکنده کردن معترضان‬ ‫داشتند‪ .‬بر اساس خبرها افراد بس��یاری نیز در این روز‬ ‫دستگیر شدند و تعداد انها ‪ 30‬نفر گزارش شده است‪.‬‬ ‫گفته می شود با توجه به تبلیغات حزب پ‪.‬ک‪.‬ک در اینده‬ ‫روند این اعتراضات افزایش یابد‪.‬‬ ‫بر اس��اس خبرها‪ ،‬عف��و بین الملل از مس��ئوالن‬ ‫ترکیه خواست تحقیقات فوری را درباره کشته شدن‬ ‫‪ 35‬غیرنظامی کرد توسط ارتش این کشور اغاز کند‪.‬‬ ‫نیکوال داکورث‪ ،‬مدیر برنامه های اروپا و اسیای مرکزی‬ ‫در عفو بین الملل در این باره گفت‪« :‬باید ش��رایط این‬ ‫عملیات نظامی که در ان چند کودک نیز کشته شده اند‬ ‫بررسی و تحقیقات کاملی در این باره انجام شود‪».‬‬ ‫بین الملل‬ ‫اغاز ماجرا‬ ‫هس��ته اصلی حزب پ‪.‬ک‪.‬ک اوایل دهه ‪70‬‬ ‫میالدی توسط عبداهلل اوجاالن و چند دانشجوی‬ ‫جوان دیگر در انکارا پایه گذاری ش��د‪ .‬انها سریعا‬ ‫به س��مت مناطق جنوب ش��رقی ترکیه که محل‬ ‫اصلی س��کونت جمعیت کردهاس��ت‪ ،‬معطوف‬ ‫شدند و به فعالیت در ان مناطق پرداختند‪ .‬اوجاالن‬ ‫و همفکرانش متاثر از اندیشه های چپ انقالبی و‬ ‫پان کردیست ها در پی ایجاد اصالحات سیاسی و‬ ‫فرهنگی برای کردهای ترکیه بودند؛ س��اکنانی که‬ ‫نزدیک به ‪ 20‬تا ‪ 25‬درصد از جمعیت این کش��ور‬ ‫را تشکیل می دهند‪ .‬انها در سال ‪ 1978‬به طور علنی‬ ‫اعالم موجودیت کردند و یک سال بعد در پی ترور‬ ‫یکی از روسای قبایل کرد برامدند که موجب ایجاد‬ ‫اختالف در حزب شد‪.‬‬ ‫کودت��ای ‪ 1980‬در ترکیه فرص��ت جوالن و‬ ‫فعالیت های دیگر را از اوجاالن و دیگر همفکرانش‬ ‫گرفت و انها از سوی نظامیان ترک به شدت تار و‬ ‫مار شدند و افرادی که فرصت یافتند به کشورهای‬ ‫دیگر فرار کردند‪ .‬از ان تاریخ به این سو افراد این‬ ‫گ��روه عملیات های تروریس��تی گوناگونی را در‬ ‫کشورهای مختلف انجام داده اند و عملیات هایی‬ ‫چون ادم ربای��ی‪ ،‬بمب گ��ذاری و‪ ....‬را در برنامه‬ ‫خود داش��ته اند‪ .‬پ‪.‬ک‪.‬ک همچنی��ن در کارنامه‬ ‫حادثه دراماتیک‬ ‫به رغم اظهار تاس��ف مقامات ترکیه بابت کشته‬ ‫شدن ‪ 35‬نفر از مردم مناطق کرد نشین و اطالق عنوان‬ ‫«حادثه ای اسف انگیز» در برابر این حادثه‪ ،‬خشم مردم‬ ‫کرد فرو ننشست‪ .‬حس��ین چلیک‪ ،‬سخنگوی حزب‬ ‫«عدالت و توسعه» عنوان کرد‪« :‬این قاچاقچیان سوخت‬ ‫و سیگار با افراد گروه پ‪.‬ک‪.‬ک اشتباه گرفته شده اند و از‬ ‫خانواده های داغدیده معذرت می خواهیم‪ .‬اگر قصور یا‬ ‫اشتباهی صورت گرفته باشد بالفاصله پی گیری خواهد‬ ‫شد‪ ».‬او همچنین این ادعاها را که این اقدام از روی تعمد‬ ‫بوده را رد کرد و انها را اتهاماتی دروغین خواند‪ .‬رجب‬ ‫طیب اردوغان‪ ،‬نخس��ت وزیر ترکیه نی��ز این حادثه را‬ ‫اسف انگیز و ناراحت کننده خواند و به ارائه ادله برای‬ ‫این حمله هوایی پرداخت‪ .‬او در صحبت های خود حتی‬ ‫برای یک بار هم از م��ردم بابت وقوع چنین رویدادی‬ ‫معذرت خواهی نک��رد‪ .‬اردوغان در مق��ام توجیه این‬ ‫حمله هوایی عنوان کرد‪« :‬براساس تصاویری که توسط‬ ‫هواپیماهای بدون سرنشین تهیه شده بود‪ ،‬گروهی ‪40‬‬ ‫نفره در این منطقه دیده ش��ده بودند که شناسایی انها‬ ‫غیرممکن بود‪ .‬پس از حمله مشخص شد که این افراد‬ ‫قاچاقچیان سیگار بوده اند و این اشتباه به خاطر این بود‬ ‫که عناصر پ‪ .‬ک‪ .‬ک برای حمل سالح از همین مسیر‬ ‫استفاده کرده و معموال از همین مناطق برای رفت وامد‬ ‫خود به خاک عراق استفاده می کنند‪».‬‬ ‫عبداهلل گل‪ ،‬رئیس جمهور ترکیه نیز در پیامی عنوان‬ ‫کرد‪« :‬من از این حادثه متاثرم و در غم و اندوه بازماندگان‬ ‫این حادثه خود را شریک می دانم‪ ».‬ارتش و دولت هر‬ ‫دو عنوان کرده اند تحقیقاتی در این زمینه انجام خواهند‬ ‫داد و سخنگوی حزب عدالت و توسعه عنوان کرد که‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫س��ال ‪ 2012‬برای ترکیه بد اغاز ش��د‪ .‬قریب‬ ‫به یک دهه از به قدرت رس��یدن حزب «عدالت و‬ ‫توسعه» در ترکیه می گذرد و در تقویم سیاسی این‬ ‫حزب‪ ،‬سال جدید میالدی ابستن یکی از مهم ترین‬ ‫رویدادهای سیاس��ی در طول این سال هاس��ت‪.‬‬ ‫مقامات «حزب عدالت و توس��عه» که از مدت ها‬ ‫پیش در پی ایجاد تغییراتی در قانون اساسی ترکیه‬ ‫بوده اند با پیروزی در انتخابات س��ال گذشته یک‬ ‫قدم دیگر ب��ه مقصود خ��ود نزدیک تر ش��دند و‬ ‫بر اس��اس برنامه قرار است در س��ال ‪ 2012‬برای‬ ‫تغییر در قانون اساسی اقدام کنند‪ ،‬اما وقایع اخیر و‬ ‫اقدامات ترکیه در سرکوب مناطق کرد نشین جنوب‬ ‫ترکیه و حزب کارگران کردس��تان(پ‪.‬ک‪.‬ک) این‬ ‫کشور را با مشکالت داخلی مواجه کرده است‪.‬‬ ‫پنج شنبه ‪ 29‬دسامبر ‪ 2011‬به یکی از روزهای‬ ‫تاریخی ترکیه در مناطق کرد نشین این کشور تبدیل‬ ‫ش��د‪ .‬نیروی هوایی ترکیه س��حرگاه پنج ش��نبه با‬ ‫دو فرون��د هواپیماهای ‪ F16‬خود ب��ه کاروانی از‬ ‫قاچاقچیان س��وخت حمله کرد و موجب کشته‬ ‫شدن ‪ 35‬تن از افراد این گروه شد‪ .‬این اقدام ارتش‬ ‫ترکیه بازتاب های بسیاری پیدا کرد؛ نظامیان ترکیه‬ ‫که پیش از این کشتار ارامنه در طول جنگ جهانی‬ ‫اول را در کارنامه خود داشتند‪ ،‬این روزها به کشتار‬ ‫کردها هم متهم ش��ده اند که از س��ال ‪ 1984‬به این‬ ‫سو در حمالت خود نزدیک به ‪ 40‬هزار کرد را از‬ ‫میان برداشته اند‪ .‬در برابر انتشار این اخبار‪ ،‬مقامات‬ ‫ترکیه اعالم کرده اند این قاچاقچیان را با افراد گروه‬ ‫موسوم به پ‪.‬ک‪.‬ک اشتباه گرفته اند‪.‬‬ ‫خود نزدیک به دو دهه به قاچاق مواد مخدر مش��غول‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫با دستگیری اوجاالن در سال‪ 1999‬و محکومیت او‬ ‫به حبس ابد‪ ،‬مقامات ترکیه تالش کردند تا روابط خود را‬ ‫با مناطق کردنشین ترکیه بهبود بخشند‪ .‬در دوران حاکمیت‬ ‫ی بر بهبود‬ ‫حزب عدالت و توسعه‪ ،‬بارها س��خنانی مبن ‬ ‫روابط و توجه به خواس��ته های مردم کرد به زبان رانده‬ ‫و وعده هایی داده شد که صرفا در مقام سخن باقی ماند‪.‬‬ ‫کردها بارها خواستار به رسمیت شناخته شدن زبان کردی‬ ‫و اعطای خودمختاری به مناطق کرد نشین ترکیه شده اند‪،‬‬ ‫اما این خواسته ها بارها از سوی مقامات رد شده است‪.‬‬ ‫«مانع انتش��ار هیچ حقیقتی در این خصوص نخواهیم‬ ‫شد»‪.‬‬ ‫با انتشار این خبر در رس��انه ها‪ ،‬تلویزیون رسمی‬ ‫ترکیه از نمایش تصاویر واقعی اجس��اد این واقعه که‬ ‫کمتر از ‪ 25‬سال سن داش��تند و بدن انها کامال سوخته‬ ‫شده بود‪ ،‬اجتناب کرد و به جای ان تصاویر افرادی که‬ ‫زیر پتو قرار داده شده بودند را نمایش داد‪.‬‬ ‫نماین��دگان ک��رد مجل��س ترکی��ه نیز ب��ه انتقاد‬ ‫از سیاس��ت های اردوغان و رفتار ترکیه ب��ا مردم کرد‬ ‫پرداختند‪« .‬نظمی گور» عنوان کرد که «مقامات ترکیه از‬ ‫ماهیت روستای «اورتاسو» در استان شیرناک و مناطق‬ ‫حوالی ان اگاه بودند‪ .‬انها می دانس��تند ک��ه مردم این‬ ‫منطقه از چه راه هایی امرار معاش می کنند و به راحتی‬ ‫می توانس��تند جلوی این حادثه را بگیرند»‪ .‬امین الکر‬ ‫تارهان‪ ،‬مع��اون حزب مخال��ف جمهوری خواه مردم‬ ‫نیز گفت‪« :‬اینکه برخ��ی از غیرنظامیان در مبارزه علیه‬ ‫ تروریسم کشته شوند‪ ،‬بسیار ناراحت کننده است‪ ،‬دولت‬ ‫ترکیه پیش از اینکه ابراز نظرها در این خصوص بیشتر‬ ‫شود‪ ،‬بهتر است توضیح رسمی دهد‪».‬‬ ‫پرده اخر‬ ‫در این شرایط بسیاری از منتقدان بر این اعتقادند‬ ‫که رفتارهای مقام��ات ترکیه در خص��وص این اقدام‬ ‫موجب اسیب دیدن و ایجاد دوگانگی میان شهروندان‬ ‫ترکیه می شود‪ .‬از سوی دیگر اردوغان که مدتی است‬ ‫به انتقاد از عملکرد بشاراس��د‪ ،‬رئیس جمهور سوریه‬ ‫در برخورد با مخالفان دولتش پرداخت��ه و بارها از او‬ ‫خواسته مخالفان دولتش را به رس��میت بشناسد و با‬ ‫انها مذاکره کند‪ ،‬خود به خالف گفته هایش عمل کرده‬ ‫است‪ .‬اردوغان در ماه های گذشته تالش کرده در جریان‬ ‫انقالب های عربی نقش ویژه ای بازی کند‪ ،‬اما این حادثه‬ ‫ممکن است باعث شود که قطار اعتراض ها بر خالف‬ ‫انتظار مقام های انکارا خیلی سریع به ترکیه برسد‪g .‬‬ ‫‪43‬‬ ‫نگاهی دیگر‬ ‫چه کسی برنده بازی می شود؟‬ ‫‪1‬‬ ‫پیامدهای دوجانبه قطع روابط پاکستان با ناتو‬ ‫بین الملل‬ ‫دست یافتن به اولویت های دوجانبه بین امریکا‬ ‫و پاکس��تان در حال حاضر با کشته ش��دن ‪ ۲۴‬سرباز‬ ‫پاکستانی در یک اتشبازی دوستانه از سوی نیروهای‬ ‫ناتو در افغانستان با بن بست مواجه شده است‪ .‬مقامات‬ ‫پاکستانی با خشم از بروز چنین حادثه ای انتقاد می کنند‬ ‫و این در حالی است که موج اعتراضات ضد امریکایی‬ ‫نیز در سراسر این کشور به اوج خود رسیده است‪.‬‬ ‫واقعیت ناگفته این است که هم اکنون روال عادی‬ ‫دیپلماتیک بین دو کشور کامال دستخوش تغییرشده‬ ‫و بر اولویت های موجود بین انها س��ایه افکنده است‪.‬‬ ‫در حالی که مقامات غربی و افغان مدعی هس��تند که‬ ‫نخس��ت نیروهای ناتو و افغانستان از سوی نیروهای‬ ‫مرزی پاکس��تان هدف اتش قرار گرفتن��د‪ ،‬اما ارتش‬ ‫پاکس��تان با رد این ادعا‪ ،‬حمله به پس��ت های مرزی‬ ‫ی «غیرمسئوالنه» توصیف کرده است‪.‬‬ ‫پاکستان را اقدام ‬ ‫در واقع ب��اال گرفتن تن��ش میان اس�لام اباد و‬ ‫واش��نگتن‪ ،‬نه تنه��ا تالش های امریکا ب��رای جلب‬ ‫همکاری پاکستان به منظور ریشه کن کردن شورشیان‬ ‫در مرزهای افغانستان و پاکستان را در محاق فرو برده‪،‬‬ ‫بلکه کوش��ش های این کش��ور برای ترغیب طالبان‬ ‫به حضور پش��ت میز مذاکره به منظور پایان دادن به‬ ‫جنگ ‪ 10‬س��اله را نیز با مش��کل روبه رو کرده است‪.‬‬ ‫به گفته مقامات کنونی و نیز س��ابق امریکایی‪ ،‬زمان‬ ‫این بحران برای دولت باراک اوباما نمی توانست بدتر‬ ‫از این باش��د‪ .‬به باور انها این بحران زمانی رخ داد که‬ ‫دولت امریکا برنامه ریزی کرده بود خروج نیروهای‬ ‫امریکایی از افغانستان را در سال اینده تسریع کند و‬ ‫احتماال حضور نیروهای خود را به یک هیات محدود‬ ‫اموزش��ی و کمکی کاهش دهد‪ ،‬ام��ا قطع همکاری‬ ‫پاکس��تان با امریکا رسیدن به دس��تاوردهای امنیتی‬ ‫به ویژه در مناطق ش��رقی را برای واشنگتن دشوارتر‬ ‫می س��ازد و در نتیجه خروج نیروه��ای امریکایی از‬ ‫افغانستان را نیز سخت تر می کند‪.‬‬ ‫ع�لاوه بر ای��ن موض��وع‪ ،‬پاکس��تان در اقدامی‬ ‫ تالفی جویانه‪ ،‬مس��یر عبور محموله ه��ا و تجهیزات‬ ‫نظامی ناتو از طریق مرزهای خود را مس��دود و اعالم‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫‪44‬‬ ‫ک��رده روابط دیپلماتی��ک‪ ،‬نظام��ی و اطالعاتی خود‬ ‫مجددا ب��ا امریکایی ها را مورد ارزیاب��ی قرار خواهد‬ ‫داد‪ .‬در این می��ان‪ ،‬حناربانی‪ ،‬وزیر خارجه پاکس��تان‬ ‫نیز در گفت وگوی تلفنی با هیالری کلینتون‪ ،‬همتای‬ ‫امریکایی خود با ابراز خشم از حمله ناتو به نیروهای‬ ‫پاکستانی اعالم کرد که این ماجرا‪ ،‬تالش ها برای بهبود‬ ‫و تقویت روابط بین دو کشور را مخدوش کرده است‪.‬‬ ‫باتوجه به همین موضع گیری ها ب��ود که از یک‬ ‫س��و‪ ،‬راسموس��ن‪ ،‬دبیرکل ناتو قول تحقیقات کامل‬ ‫درباره انچه ان را یک «حادثه ناخواس��ته» خواند‪ ،‬داد‬ ‫و از سوی دیگر دولت اوباما اعالم کرد خود را متعهد‬ ‫به بررس��ی ش��رایط پیرامون این حادثه می داند‪ .‬کاخ‬ ‫سفید نیز بر نگرانی های خود بر سر ماهیت سست و‬ ‫ضعیف روابط دو کشور تاکید کرد‪ .‬در واقع کاخ سفید‪،‬‬ ‫پنتاگون و وزارت خارجه امریکا اعالم کردند در حال‬ ‫ارزیابی پیامدهای این حادثه بر جنگ در افغانستان و‬ ‫نیز همکاری های مرزی برای پایان دادن به این جنگ‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫پنتاگون می تواند قطع عبور تجهیزات و تدارکات‬ ‫نظامی به افغانستان از طریق پاکس��تان را با عبور این‬ ‫محموله ها از ورودی های شمالی جبران کند‪ ،‬اما قطع‬ ‫بلندمدت عبور و مرورمحموله ها از طریق پاکس��تان‬ ‫یا تصمیم اسالم اباد به بس��تن مسیر هوایی در جنوب‬ ‫پاکس��تان که نیروهای نات��و از ان اس��تفاده می کنند‪،‬‬ ‫می تواند پیامدهای جدی تری در برداشته باشد‪.‬‬ ‫عالوه بر ای��ن‪ ،‬وزارت خارجه امری��کا در حال‬ ‫ارزیابی این موضوع اس��ت که حادث��ه اخیر چگونه‬ ‫می تواند تالش های هیالری کلینتون برای جلب کمک‬ ‫پاکستان در سازماندهی مذاکرات صلح با طالبان و در‬ ‫نتیجه خروج نیروهای امریکای��ی را تحت تاثیر قرار‬ ‫دهد‪ .‬وزیرخارجه امریکا در دیدار خود از اسالم اباد‬ ‫در ماه اکتبر کوشید برای دو موضوع؛ یکی تحت فشار‬ ‫قرار دادن عملیات شورشیان در مناطق مرزی پاکستان‬ ‫و دیگری جلب کمک پاکس��تان برای اوردن رهبران‬ ‫ طالبان پای میز مذاکرات صلح‪ ،‬با مقامات این کشور‬ ‫به توافق برسد‪.‬‬ ‫برخی مقام��ات غربی که از ای��ن مباحث مطلع‬ ‫هس��تند‪ ،‬گفتند که دو طرف پیش از برگزاری نشست‬ ‫بین الملل��ی بن در الم��ان درباره اوضاع افغانس��تان‪،‬‬ ‫اعتمادسازی را اغاز کرده بودند‪ ،‬اما این ماجرا موجب‬ ‫عقب نشینی در رابطه ای شد که به تازگی داشت بعد از‬ ‫برخی اتفاقات دوباره احیا می ش��د؛ از جمله عملیات‬ ‫نظامی مخفیانه امریکا در خاک پاکس��تان که منجر به‬ ‫کشته شدن اسامه بن الدن ش��د‪ .‬پاکستان این حادثه را‬ ‫نشانه نادیده گرفتن استقالل خود قلمداد کرده بود‪.‬‬ ‫پاکس��تان تاریخچه طویلی در برقراری روابط با‬ ‫گروه هایی دارد که هم اکنون در داخل خاک افغانستان‬ ‫در حال جنگ با نیروهای دولتی و امریکایی مس��تقر‬ ‫در این کشور هستند‪ ،‬بنابراین از موقعیت ویژه ای در‬ ‫اوردن صلح به افغانستان برخوردار است؛ موضوعی‬ ‫ک��ه در راس اهداف امنیت��ی دولت اوباما ق��رار دارد‪.‬‬ ‫از طرفی اگ��ر امریکا همچنان به انتق��ال زنجیره مواد‬ ‫تدارکاتی خود ب ه مس��یرهای داخل پاکس��تان وابسته‬ ‫بماند‪ ،‬از عدم همکاری پاکس��تان در این زمینه دچار‬ ‫خسارت های غیرقابل انکاری در منطقه خواهد شد‪.‬‬ ‫اما پش��ت این ماج��را واقعیت بی چ��ون چرای‬ ‫دیگری نیز نهفته است و ان اینکه پاکستان هنوز هم در‬ ‫چنگال نیروهای متخاصم با خود گرفتار باقی مانده‪.‬‬ ‫این کشور از زمان اس��تقالل خود به این سو‪ ،‬متحمل‬ ‫جنگ های متعددی در منطقه ش��ده و هم اکنون نیز به‬ ‫ش��دت تالش می کند تا با وضعی��ت پیچیده و بغرنج‬ ‫درونی خود‪ ،‬ثباتش را حفظ نماید‪ ،‬بنابراین نمی تواند‬ ‫به س��ادگی از همپیمانی با ایاالت متحده چشم پوشی‬ ‫کند‪.‬‬ ‫اگر امریکا دست از همکاری با پاکستان بکشد و‬ ‫این کشور را به حال خود رها سازد‪ ،‬مقامات اسالم اباد‬ ‫خود را در معامله اقتصادی و تجاری با کسانی خواهند‬ ‫یافت که از لطف و کرم کمتری برخوردار بوده و هرگز‬ ‫نمی توانند مانند ایاالت متحده در تامین منافع و بخش‬ ‫قابل توجهی از بودجه دولتی شان نقش بازی کنند‪ .‬از‬ ‫طرف دیگر مقامات اسالم اباد در صورت سرکشی از‬ ‫تداوم همکاری با ایاالت متحده خود را در برخورد با‬ ‫شورشیان طالب و سایر گروه های تندرو و همچنین‬ ‫براورده کردن تعهداتشان با سایر کشورها تنها خواهند‬ ‫یافت‪.‬‬ ‫اگر چه امریکا در داخل پاکس��تان از محبوبیت‬ ‫چندانی برخوردار نیس��ت‪ ،‬اما تردیدی وجود ندارد‬ ‫که این کش��ور از لحاظ خارجی سرمایه بزرگی برای‬ ‫اس�لام اباد تلقی می شود‪ ،‬زیرا واش��نگتن بزرگترین‬ ‫حامی بین المللی و اقتصادی پاکس��تان در عرصه های‬ ‫مختلف نظامی و غیر نظامی به شمار می رود؛ متحدی‬ ‫که با ظرفیت های فوق تص��ور در زمینه های گوناگون‬ ‫کش��ورهای دیگر هرگ��ز نمی توانند جای��ش را برای‬ ‫پاکس��تان پر کنند‪.‬باید پذیرفت حوادثی مانند حادثه‬ ‫اخیر که در ان چند سرباز پاکستانی از سوی ناتو کشته‬ ‫شدند‪ ،‬هر از گاهی اتفاق می افتد و البته در نقطه مقابل‬ ‫نیز این نیروهای ناتو هس��تند که از س��وی شورشیان‬ ‫حامی ارتش پاکس��تان به طور غافلگیران��ه در داخل‬ ‫خاک افغانستان به قتل می رسند‪ .‬حال این دولتمردان‬ ‫پاکستانی هس��تند که باید با حفظ خویش��تنداری و‬ ‫دیدگاه دور اندیش��انه مانع از ب��روز هرگونه رفتاری‬ ‫ش��وند که به قط��ع روابط بی��ن دو کش��ور بینجامد‪،‬‬ ‫زیرا در دراز مدت این پاکستان خواهد بود که از وقوع‬ ‫چنین رویداد ناخواسته ای بیشترین اسیب را متحمل‬ ‫خواهد شد‪g .‬‬ ‫منبع‪:‬روزنامه وال استریت ژورنال‬ ‫تجمه‪ :‬سمی ه همایون روز‬ ‫گفت وگو با اسکات اسنایدر‪ ،‬کارشناس ارشد مطالعات کره شمالی‬ ‫‪2‬‬ ‫وضعیت شکننده‬ ‫به نظر اسنایدر‪ ،‬به رغم نمایش اتحاد و همبستگی پس از مرگ کیم جونگ ایل‪ ،‬رهبر کره شمالی همچنان‬ ‫تو گو با شورای روابط خارجی امریکا این دیدگاه‬ ‫ناشناخته های فراوانی در این کشور وجود دارد‪ .‬او در گف ‬ ‫را مطرح می کند که در شرایط فعلی تمام تالش مقامات ارشد کره شمالی معطوف به مسائل داخلی خواهد‬ ‫بود‪ .‬اما سوال اینجاست که ایا نظامیان نیز در این شرایط به رهبر ‪ 28‬ساله خود وفادار خواهند ماند یا خیر؟‬ ‫ترجمه‪ :‬مهدی سرایی‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫به نظر می رسد پس از مرگ کره شمالی‪ ،‬کیم‬ ‫جونگ ایل‪ ،‬برنامه ای برای رهبری و هدایت‬ ‫این کش��ور در جریان است تا از این طریق‬ ‫کیم جونگ اون‪ ،‬کوچک ترین پس��ر او به‬ ‫قدرت برس��د‪ .‬اما خواهر کیم جونگ ایل‪،‬‬ ‫کیم کیونگ هیو به همراه همسرش‪ ،‬یانگ‬ ‫سونگ تائک در شرایط بهتری برای هدایت‬ ‫و رهبری این کشور قرار دارند‪ .‬چه حوادثی‬ ‫در اینده رخ خواهد داد؟‬ ‫‪l‬در ح��ال حاض��ر راهب��رد اولی��ه انها به‬ ‫پایان رس��اندن مراس��م عزاداری و خاکسپاری در‬ ‫کره شمالی اس��ت‪ .‬قرار است مراس��م تدفین ‪28‬‬ ‫دسامبر برگزار شود‪ .‬هم اکنون کمیته به خاکسپاری‬ ‫و رتبه بندی شخصیت های برتر برای شرکت در این‬ ‫مراسم به دست کیم جونگ اون ایجاد شده است‪.‬‬ ‫ای��ن برنامه ریزی ها نمایانگر نظ��م و ترتیب برای‬ ‫برگزاری این مراسم است و عمه و شوهر عمه او نیز‬ ‫در این مراسم شرکت خواهند داشت‪.‬‬ ‫با توجه به این ش��رایط کره شمالی در اینده‬ ‫در چه مس��یری گام خواهد گذاش��ت؟ ایا‬ ‫این کشور از اشوب طلبی های خود خواهد‬ ‫کاست‪ ،‬به سمت رابطه بیشتر با جهان اطراف‬ ‫خواهد رفت و مذاکرات خلع س�لاح را از‬ ‫سر خواهد گرفت یا اینکه بر جنگ طلبی های‬ ‫خود خواهد افزود؟‬ ‫‪l‬به نظر من کره ش��مالی گردش ب��ه درون‬ ‫خواهد داشت و پیش از هر اقدامی تالش خود را‬ ‫بر حل و فصل مشکالت در پیونگ یانگ معطوف‬ ‫خواهد کرد‪ .‬همان گونه که ش��ما هم می دانید‪ ،‬کیم‬ ‫جونگ ایل پس از مرگ پدرش مدت س��ه سال به‬ ‫سوگ پدر نشست و این درحالی بود که همگان بر‬ ‫این نکته واقف بودند که او جانشین پدرش است اما‬ ‫در این مدت هیچ گونه حضوری در مجامع عمومی‬ ‫نداشت‪.‬‬ ‫این موض��وع مربوط ب��ه چه س��ال هایی‬ ‫می شود؟‬ ‫‪l‬این قضی��ه ب��ه س��ال های ‪1994-1997‬‬ ‫باز می گردد‪ .‬در این دوران مذاکرات میان کره شمالی‬ ‫و امریکا بر سر چارچوب همکاری ها ادامه پیدا کرد‬ ‫و این بدین معناست که دیپلماسی کره شمالی به طور‬ ‫کامل متوقف نش��ده بود‪ .‬اما به نظر من بعید به نظر‬ ‫می رسد کیم جونگ اون در اینده نزدیک نقش فعالی‬ ‫در اداره کشور به عهده بگیرد‪ .‬در دیپلماسی خارجی‪،‬‬ ‫او بیشتر به عنوان بازیگر پشت پرده حضور خواهد‬ ‫داشت و به فعالیت خواهد پرداخت‪.‬‬ ‫ای��ا ای��ن ام��کان وج��ود دارد ک��ه عمل‬ ‫تحریک امیزی از س��وی رهب��ر جدید این‬ ‫کشور سر بزند؟‬ ‫‪l‬از انجایی که ما اطالعات بسیار اندکی از ماهیت‬ ‫رهبری کره شمالی در اختیار داریم‪ ،‬این بدان معناست‬ ‫که اگر چنین عملی هم از انها س��ر بزند ما قادر به درک‬ ‫چرایی این اقدام انها نخواهیم ب��ود‪ .‬این موضوع از ان‬ ‫جهت پیچیده است که این عمل تحریک امیز از سویی‬ ‫می تواند بیانگر تفرقه و جدای��ی در هیات حاکمه این‬ ‫کشور تلقی شود و از سوی دیگر‪ ،‬ممکن است عالمتی‬ ‫برای کشورهای خارجی در جهت دور نگه داشتن انها‬ ‫یا تاکتیکی برای به دست اوردن امتیازاتی دیگر باشد‪.‬‬ ‫چند هفته پیش‪ ،‬امریکا دیپلمات هایی را برای‬ ‫مذاکره با مقامات کره ش��مالی به چین فرستاده‬ ‫بود‪ .‬هدف از انجام ای��ن مذاکرات چه بود و به‬ ‫نظر شما ایا این مذاکرات ادامه پیدا می کنند یا‬ ‫متوقف خواهد شد؟‬ ‫‪l‬چندی پیش‪ ،‬نماینده ویژه امریکا در مس��ائل‬ ‫حقوق بش��ر کره ش��مالی‪ ،‬رابرت کینگ‪ ،‬گفت وگو و‬ ‫مذاکراتی با همتای خود‪ ،‬ری گون در خصوص شرایط‬ ‫امریکا برای کمک های غذایی امریکا به کره شمالی در‬ ‫پکن انجام داد‪ .‬حتی شایعاتی در رسانه ها مطرح شد که‬ ‫این مذاکرات در اواخر هفته جاری از سر گرفته خواهد‬ ‫شد اما در شرایط خطیر کنونی‪ ،‬بعید به نظر می رسد‪.‬‬ ‫از س��وی دیگر امری��کا نی��ز در ش��رایط فعلی‬ ‫تصمیمات جالبی برای اعالم این کمک ها در نظر دارد‪،‬‬ ‫زیرا پ��س از انجام مذاکرات چند هفت��ه پیش مقامات‬ ‫کره شمالی متوجه ش��ده اند که امریکا در چه شرایطی‬ ‫حاضر به انجام این کمک هاست‪.‬‬ ‫ایا این کمک ها می تواند کره ش��مالی را تحت‬ ‫فش��ار قرار دهد تا انها به مذاکرات شش جانبه‬ ‫بازگردند و برنامه هسته ای خود را متوقف کنند؟‬ ‫‪l‬مذاک��رات در م��ورد کمک ه��ای غذای��ی از‬ ‫مذاکرات در خصوص مسائل هسته ای جدا شده اند‪.‬‬ ‫به نظر می رس��د رهبر جدید کره ش��مالی‪ ،‬کیم‬ ‫جونگ اون‪ ،‬هنوز در عرصه بین الملل چهره ای‬ ‫ناشناخته است‪ .‬ایا او تا به حال سخنرانی عمومی‬ ‫داشته است؟‬ ‫‪l‬خیر‪ .‬او ب��ا برخی از رهب��ران بین المللی دیدار‬ ‫داش��ته اما تمامی این دیدارها در حضور پدر صورت‬ ‫گرفته و در تمام��ی حضور های عمومی نی��ز در کنار‬ ‫پدر خ��ود بوده اس��ت‪ .‬در نتیج��ه وی در ح��ال اماده‬ ‫شدن برای به دس��ت گرفتن رهبری کره ش��مالی بوده‪،‬‬ ‫اما هنوز در مراح��ل ابتدایی ق��رار دارد‪ .‬نکته دیگر در‬ ‫خصوص رهبر جدید این اس��ت که او هش��تم ژانویه‬ ‫سال جدید‪ ،‬وارد ‪ 28‬سالگی می ش��ود و اگر چه عنوان‬ ‫ژنرال را با خود یدک می کشد‪ ،‬اما جامعه کره جامعه ای‬ ‫است که نسبت به سن و س��ال و سابقه و قدمت بسیار‬ ‫حس��اس اس��ت‪ .‬اما تصور ای��ن موضوع ک��ه جوان‬ ‫‪ 28‬ساله ای رهبری کشوری را به عهده گیرد و فرماندهی‬ ‫نیروهای نظامی را به عهده داشته باش��د‪ ،‬برای ناظران‬ ‫خارجی تا اندازه ای مشکل است و باید منتظر بود و دید‬ ‫ایا این شرایط ادامه پیدا خواهد کرد یا خیر‪.‬‬ ‫کمی در م��ورد ویژگی های ای��ن رهبر جوان‬ ‫صحبت کنید؟‬ ‫‪l‬کام�لا مش��خص ش��ده او چن��د س��الی را‬ ‫در س��وئیس برای تحصیل س��پری ک��رده و در داخل‬ ‫کره ش��مالی نیز تحصیالتی داش��ته اس��ت‪ .‬اما به نظر‬ ‫من ب��دون احتس��اب دو س��ال تحصی��ل در یکی از‬ ‫مدارس س��وئیس‪ ،‬او نمونه ای از محصوالت مدارس‬ ‫کره ش��مالی اس��ت‪ .‬اما از تحصیالت او در کره شمالی‬ ‫و همکالس��ان و دوس��تان او اطالع��ات چندان��ی‬ ‫در دست نیست‪.‬‬ ‫کیم کیونگ هیو‪ ،‬عمه و همسر او‪ ،‬جانگ سونگ‬ ‫تائک‪ ،‬نفوذ فراوانی در کره شمالی دارند‪ .‬حتی‬ ‫برخی بر این گمان هستند که جانگ رهبر واقعی‬ ‫نظامیان در کره شمالی است‪ .‬این تصورات تا چه‬ ‫اندازه حقیقت دارد؟‬ ‫‪l‬این مس��اله مقداری پیچیده اس��ت‪ .‬در لیست‬ ‫مقامات بلند پایه این کشور‪ ،‬جانگ در مرتبه پایینی قرار‬ ‫دارد و در مراسم حزب که سال گذشته برگزار شد‪ ،‬مقام‬ ‫چندان باالیی نداش��ت‪ .‬اما باید توجه داشت که او در‬ ‫مناطق مختلف کره ش��مالی نفوذ و ارتباط فراوانی در‬ ‫نهاد ها و سیستم بوروکراسی دارد‪.‬‬ ‫روابط کره ش��مالی با چی��ن و امریکا چگونه‬ ‫است؟‬ ‫‪l‬کره شمالی از نظر اقتصادی کامال وابسته به چین‬ ‫است و این موجب ایجاد روابط سیاسی نزدیک تر میان‬ ‫این دو کشور شده است‪ ،‬اما به نظر من دلیل ان این است‬ ‫که چینی ها این کشور را در اغوش خود گرفته اند‪ .‬در‬ ‫حقیقت نکته قابل تامل در سیاست خارجی کره شمالی‬ ‫این است که مقامات کره ش��مالی انگیزه چندانی برای‬ ‫ورود امریکا به عنوان یک رقیب استراتژیک در برابر‬ ‫چین ندارند‪.‬‬ ‫اما موضوع هس��ته ای همچنان مس��اله اصلی و‬ ‫غیر قابل بازگشت برای انها باقی خواهد ماند‪ .‬از سوی‬ ‫دیگر امریکا نیز تا توقف برنامه هس��ته ای کره شمالی‪،‬‬ ‫روابط خود را با این کشور بهبود نخواهد بخشید‪g .‬‬ ‫منبع‪CFR.org:‬‬ ‫‪45‬‬ ‫سیاست‬ ‫به سوی بهارستان‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫رونمایی از فهرست‬ ‫میرکاظمی و سلیمانی در لیست جبهه پایداری‬ ‫‪1‬‬ ‫گروهی از حامیان گفتمان سوم تیر پس از تغییر و‬ ‫تحوالتی که در دولت و بخشی از گفتمان ان صورت‬ ‫گرفت‪ ،‬جبهه ای جدید تشکیل دادند تا حیات سیاسی‬ ‫خود را در قالبی جدید ادامه دهند‪.‬‬ ‫جبهه پایداری در واقع مجموعه ای است از کسانی‬ ‫که از دولت خارج شدند به عالوه نمایندگان فراکسیون‬ ‫انقالب اس�لامی مجلس؛ گروهی که پی��ش از این یار‬ ‫دولت بودند اما اینک خود را تافته ای جدا بافته می دانند‬ ‫و قصد دارند به صورت جداگانه در انتخابات مجلس‬ ‫نهم شرکت کنند‪.‬‬ ‫اعضای جبهه پایداری‪ ،‬ای��ت اهلل مصباح یزدی را‬ ‫پدر معنوی این جریان می شناسند‪ ،‬اما ایت اهلل خود چنین‬ ‫عقیده ای ندارد؛ چنان که در این خصوص می گوید‪« :‬من‬ ‫لیدر اینها نیستم‪ ،‬بلکه لیدر همه ما رهبر معظم انقالب‬ ‫است‪ .‬من نه یک ادم سیاسی به معنای رایج اهل سیاست‬ ‫هستم‪ ،‬نه ایجاد حزب کردم‪ ،‬نه کسی به من سر سپرده و نه‬ ‫من توقعی از کسی دارم که سرسپرده من باشد‪ .‬دوستانی‬ ‫هم که در جبهه پایداری هستند و من می شناسم شان از‬ ‫خیلی دوستان دیگری که انها را می شناسم‪ ،‬افکارمان‬ ‫به هم نزدیکتر است؛ خب این دوستانی که اسم جریان‬ ‫فکری خودشان را گذاش��ته اند جبهه پایداری گاهی با‬ ‫من مشورت می کنند‪ ،‬چیزی می پرسند و من هم چیزی‬ ‫که در نظرم هست به انها می گویم‪ .‬با اینها ارتباط داریم‬ ‫‪46‬‬ ‫و این افرادی که بعضی از انها را می شناسم و امروز به‬ ‫عنوان چهره های شاخص جبهه پایداری مشهورند را از‬ ‫خیلی ها سالم تر می دانم‪ ،‬اما این به معنای ان نیست که‬ ‫اینها همیشه اینطور بمانند و من هم همیشه همین نسبت‬ ‫و رابطه را با انها داشته باشم‪.‬‬ ‫در حال حاضر جهت گیری درستی دارند‪ ،‬من هم‬ ‫حمایتشان می کنم‪ ،‬ولی در اینده انها چطور می شوند‪،‬‬ ‫من درباره امروزشان قضاوت می کنم و اال احتمال خطا‬ ‫و تغییر درباره همه و از جمله دیگر افرادی که امروز به‬ ‫عنوان جبهه پایداری شناخته نمی شوند هم هست‪ ،‬ولی‬ ‫من نه حزبی دارم و نه انه��ا از من توقعی دارند و نه من‬ ‫از انها توقعی دارم که حرف مرا گ��وش کنند و نه انها‬ ‫تکلیفی دارند که هر چه من بگویم عمل کنند‪ .‬ما با اینها‬ ‫دوستیم‪ ،‬رفیقیم‪ ،‬اصل مساله این است که دخالت من در‬ ‫کارهای سیاسی به خاطر مسائل دینی و فرهنگی است؛‬ ‫اصال حمایت بنده هم از جریان جبهه پایداری به خاطر‬ ‫مبارزه اینها با فتنه و مبارزه با خط انحرافی است و نگرانم‬ ‫مبادا همراهان فتنه‪ ،‬نفوذی هایی در مجموعه اصولگرایان‬ ‫بفرستند و ما را در مقابل خطر بزرگتری قرار دهند‪ .‬بین‬ ‫افرادی که به عنوان اصولگرا مش��هورند‪ ،‬بنده افرادی‬ ‫با این تفکر که روی اصول پافش��اری بیشتری دارند را‬ ‫بیشتر قبول دارم‪».‬‬ ‫با اغاز غیررس��می رقابت های انتخابات مجلس‬ ‫نهم‪ ،‬بس��یاری از اصولگرایان تمام هم و غم خود را به‬ ‫کار گرفتند تا جبهه پایداری به وحدت با اصولگرایان‬ ‫تمکین کند‪ ،‬اما این جبهه بارها حضور ساکتین در برابر‬ ‫فتنه سال ‪ 88‬را مانعی برای وحدت خود با جبهه متحد‬ ‫عنوان کرده است‪.‬‬ ‫با اغاز ثبت نام داوطلب��ان انتخابات مجلس نهم‪،‬‬ ‫انتظار می رفت اعضای این گروه سیاسی جدیدالتاسیس‬ ‫برای حضور در انتخابات در حوزه های ثبت نام حضور‬ ‫یابند‪ ،‬اما ماجرا به گونه ای دیگر رقم خورد‪.‬‬ ‫روح اهلل حس��ینیان که از چهره های شاخص این‬ ‫گروه است‪ ،‬اعالم کرد در انتخابات اینده حضور نخواهد‬ ‫یافت‪ .‬این در حالی بود که وی در مجلس هشتم رئیس‬ ‫فراکسیون انقالب اسالمی ‪ -‬تشکلی که زیربنای اصلی‬ ‫جبهه پایداری را تش��کیل می دهد – ب��ود‪ ،‬اما در میانه‬ ‫راه در اعتراض به برخی رفتاره��ای علی الریجانی و‬ ‫هیات رئیس��ه مجلس از نمایندگی مجلس استعفا داد‪.‬‬ ‫البته چندی بعد با البی های پارلمانی‪ ،‬حسینیان به صحن‬ ‫علنی بازگشت و استعفای خود را پس گرفت‪ .‬این بار‬ ‫نیز ماجرای مشابهی پیش امد؛ البی های اعضای جبهه‬ ‫پایداری سبب شد تا حسینیان که در شمال کشور به سر‬ ‫می برد با حضور در فرمانداری رشت ثبت نام کند‪ .‬هرچند‬ ‫قرار است در فاصله ‪ 15‬روز مانده به اغاز رقابت ها حوزه‬ ‫انتخاباتی خود را تغییر دهد و به پایتخت بیاید‪.‬‬ ‫از سوی دیگر چهره هایی نیز بودند که گمانه زنی ها‬ ‫از حضور انها در انتخابات مجلس نهم حکایت می کرد‪،‬‬ ‫اما تا پایان مهلت ثبت نام از حضور در وزارت کش��ور‬ ‫و فرمانداری ها اس��تنکاف ورزیدند و س��کوت را بر‬ ‫حضور ترجیح دادند؛ چهره هایی که بیشترین نقش را‬ ‫در شکل گیری جبهه پایداری و تبیین گفتمان ان برعهده‬ ‫داشتند‪.‬‬ ‫از جمل��ه این چهره ه��ا می توان به غالمحس��ین‬ ‫لزوم حرکت اصولگرایان به سمت وحدت‬ ‫حسن غفوری فرد ‪ /‬نماینده مجلس‬ ‫‪2‬‬ ‫سیاست‬ ‫اینکه چرا جبهه پایداری هنوز به جبهه متحد‬ ‫اصولگرایان نپیوس��ته به این دلیل است که شروطی‬ ‫سلبیوایجابیدارندکهازسویشورایمرکزیجبهه‬ ‫متحدپذیرفتهنشدهاست‪.‬جبههپایداریمی گویدبرای‬ ‫وحدت با سایر طیف های اصولگرا باید سه عضو در‬ ‫گروههشتنفرهویکعضودرگروههفتنفرهداشته‬ ‫باشد؛ یعنی ترکیب ‪ 8+7‬به ‪ 9+8‬تبدیل شود و باهنر‬ ‫و نمایندگان اقایان الریجان��ی و قالیباف در مکانیزم‬ ‫وحدت نباشند‪ .‬چون معتقدند که اقای باهنر در ایام‬ ‫فتنه خیلی شفاف موضع نگرفت و نمایندگان اقایان‬ ‫الریجانی و قالیباف در کمیته ‪ 8+7‬نیز همان مصداق‬ ‫باندهای قدرت و ثروت هستند که مقام معظم رهبری‬ ‫فرمودند‪« :‬نامزدهای انتخابات مجلس باید از این دو‬ ‫منبع دوری کنند‪ ».‬اما این درحالی است که به نظر من‬ ‫مواضع باهنر کامال شفاف بود و قالیباف و الریجانی‬ ‫نیز در طول انقالب خدمات شایس��ته ای به نظام و‬ ‫ملت انجام داده اند‪ ،‬بنابراین اشکاالت جبهه پایداری‬ ‫را وارد نمی دانم‪ .‬به هر تقدیر تالش ما این اس��ت که‬ ‫جبهه پایداریبهمکانیزموحدتبپیونددواصولگرایان‬ ‫به عنوان یک گروه در انتخابات وارد شوند‪ ،‬منتها خود‬ ‫اینهاتمایلیبرایشرکتدرمکانیزموحدتندارند‪.‬‬ ‫ماباجبههپایداریدشمنینداریم‪.‬اینجبههجزء‬ ‫اصولگرایانمحسوبمی شودواگریکهمایش‪،‬میتینگو‬ ‫تجمعیداشتهباشندماهمدرانشرکتمی کنیم‪.‬خطهمه‬ ‫گروه های اصولگرا در کل یکی است‪ .‬همه ما به رهبری‪،‬‬ ‫والیت‪،‬انقالبوقانوناساسیاتحاد نظرداریم‪،‬اماشایددر‬ ‫اتخاذروش هااختالف هاییبهچشمبخورد‪،‬بنابراینازهر‬ ‫حرکتیکهجبههپایداریدرجهتانقالبوحفظدستاورد‬ ‫انقالب انجام دهد حمایت خواهیم کرد‪ .‬در مجموع بعد از‬ ‫نام نویسی نامزدها برای نمایندگی مجلس قطار انتخابات‬ ‫راه افتاده‪ ،‬اما هنوز در های جبه��ه متحد اصولگرایان باز‬ ‫استوکسانیکهعالقهداشتهباشندمی تواننددرجلسات‬ ‫شرکت کنند و ما هم از این اقدام انها استقبال می کنیم‪ .‬اما‬ ‫اگر دوستان معتقد باشند که باید قطار برای تعیین مسیر‬ ‫دوباره متوقف شود‪ ،‬این کار امکان ندارد‪ ،‬چون فرصت را‬ ‫ازاصولگرایانمی گیرد‪.‬البتهمنمشکلینمی بینماگرجبهه‬ ‫پایداریلیستمجزادهد‪.‬احتماالخیلی هاشانباگروه‪8+7‬‬ ‫مشترک است چون خیلی از افراد هستند که مورد تایید هر‬ ‫دو گروهند و حتی اگر گروه های دیگری از اصولگرایان‬ ‫هم بخواهند لیست جداگانه بدهند نام خیلی از کاندیداها‬ ‫در ان فهرست ها مشترک است‪.‬‬ ‫هرچند ممکن اس��ت این اقدام جبه��ه پایداری‬ ‫موجب تضعیف اصولگرایان ش��ود‪ ،‬اما به هیچ عنوان‬ ‫معتقد نیستم که اینها با هدف ایجاد اختالف و فاصله میان‬ ‫جریان اصولگرا دس��ت به چنین کاری می زنند‪ .‬ضمن‬ ‫انکه جبهه پایداری اعالم کرده که هدف اصلی اش لیست‬ ‫دادن در انتخابات مجلس نیست و اعضای ان هنوز هم‬ ‫رسما نگفتند فهرست انتخاباتی می دهند‪ ،‬بلکه می گویند‬ ‫ما در راس��تای ارزش ه��ای انق�لاب گام بر می داریم و‬ ‫می خواهیم این ارزش ها را احیا کنیم‪g.‬‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫الهام رئیس دفتر محمود احمدی ن��ژاد در دولت نهم‪،‬‬ ‫کامران باقری لنکرانی وزیر بهداشت دولت نهم‪ ،‬صادق‬ ‫محصولی وزیر کشور دولت نهم و وزیر رفاه دولت دهم‪،‬‬ ‫علیرضا پناهیان واعظ مشهور هیات های مذهبی‪ ،‬سردار‬ ‫سعید قاسمی و برخی چهره های دیگر اشاره کرد‪.‬‬ ‫با این اوصاف دو س��ناریو در خصوص فهرست‬ ‫انتخاباتی جبهه پایداری محتمل به نظر می رس��د؛ این‬ ‫جبهه یا از ارائه فهرستی جدا از جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫خودداری خواهد کرد یا فهرست ارائه شده از سوی جبهه‬ ‫پایداری چهره های مشترک بسیاری با فهرست انتخاباتی‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان خواهد داشت‪.‬‬ ‫اکنون اعضای جبهه پایداری تمام تالش خود را‬ ‫به کار گرفته اند تا پس از جدایی از دولت‪ ،‬همچنان در‬ ‫عرصه عینی سیاست فعال باشند و بتواند با حفظ گفتمان‬ ‫سوم تیر در جریان اصلی سیاست حضور داشته باشند‪.‬‬ ‫از چهره های ش��اخص جبهه پای��داری که برای‬ ‫حضور در انتخابات مجلس نهم ثبت نام کرده اند می توان‬ ‫به اف��رادی همچون مرتضی اقاتهران��ی نماینده تهران‬ ‫در مجلس هشتم‪ ،‬فاطمه الیا نماینده تهران در مجلس‬ ‫هفتم و هش��تم‪ ،‬حسین جاللی مس��ئول دفتر ایت اهلل‬ ‫مصباح ی��زدی‪ ،‬روح اهلل حس��ینیان رئیس فراکس��یون‬ ‫انقالب اس�لامی مجلس و رئیس مرکز اسناد انقالب‬ ‫اسالمی‪ ،‬حمید رسایی رئیس سابق اداره ارشاد اسالمی‬ ‫ ق��م و نماینده مجلس هش��تم‪ ،‬قاس��م روانبخش دبیر‬ ‫سیاسی هفته نامه پرتو سخن‪ ،‬علی اصغر زارعی نماینده‬ ‫مجلس هشتم‪ ،‬ناصر سقای بی ریا مشاور امور روحانیت‬ ‫رئیس جمهور در دول��ت نهم‪ ،‬طیبه صفای��ی نماینده‬ ‫مجلس هشتم‪ ،‬نادر طالب زاده مستندساز و کارگردان‪،‬‬ ‫زهره طبی��ب زاده رئیس مرک��ز زنان و ام��ور خانواده‬ ‫ریاست جمهوری در دولت نهم‪ ،‬محمداسماعیل کوثری‬ ‫نماینده مجلس هش��تم‪ ،‬مهدی کوچ��ک زاده نماینده‬ ‫مجلس هفتم و هشتم‪ ،‬زهرا س��ادات الجوردی فرزند‬ ‫شهید الجوردی‪ ،‬بیژن نوباوه وطن نماینده مجلس هشتم‪،‬‬ ‫سیدمهدی هاشمی و برخی دیگر از افراد اشاره کرد‪g .‬‬ ‫جبهه پایداری جزئی از ماست‬ ‫جبهه پایداری‬ ‫حوزه‬ ‫نام داوطلب‬ ‫گرایش‬ ‫سوابق‬ ‫فهرست انتخاباتی احتمالی‬ ‫انتخابیه‬ ‫مرتضی اقاتهرانی‬ ‫اصولگرا‬ ‫دبیرکل جبهه پایداری‪ ،‬عضو فراکسیون انقالب اسالمی‪ ،‬نماینده مجلس‬ ‫جبهه پایداری‬ ‫تهران‬ ‫احتمالی‬ ‫فاطمه الیا‬ ‫اصولگرا‬ ‫نماینده مجلس‪ ،‬عضویت شورای مرکزی جمعیت ایثارگران‬ ‫جبهه پایداری‬ ‫تهران‬ ‫حسین جاللی‬ ‫اصولگرا‬ ‫مسئول دفتر ایت اهلل مصباح یزدی‬ ‫جبهه پایداری‬ ‫رفسنجان‬ ‫روح اهلل حسینیان‬ ‫اصولگرا‬ ‫رییس فراکسیون انقالب اسالمی‪ ،‬رییس مرکز اسناد انقالب اسالمی‬ ‫جبهه پایداری‬ ‫تهران‬ ‫حمید رسایی‬ ‫اصولگرا‬ ‫نماینده مجلس‬ ‫جبهه پایداری‬ ‫تهران‬ ‫قاسم روانبخش‬ ‫اصولگرا‬ ‫دبیر سیاسی هفته نامه پرتو سخن‪ ،‬شاگرد ایت اهلل مصباح یزدی‬ ‫جبهه پایداری‬ ‫تهران‬ ‫علی اصغر زارعی‬ ‫اصولگرا‬ ‫نماینده مجلس‬ ‫جبهه پایداری‬ ‫تهران‬ ‫ناصر سقای بی ریا‬ ‫اصولگرا‬ ‫مشاور امور روحانیت رییس جمهور در دولت نهم‬ ‫جبهه پایداری‬ ‫تهران‬ ‫طیبه صفایی‬ ‫اصولگرا‬ ‫نماینده مجلس‪ ،‬رییس فراکسیون زنان‬ ‫جبهه پایداری‬ ‫تهران‬ ‫نادر طالب زاده‬ ‫اصولگرا‬ ‫مستندساز‪ ،‬مجری تلویزیون‬ ‫جبهه پایداری‬ ‫تهران‬ ‫زهره طبیب زاده‬ ‫اصولگرا‬ ‫رییس سابق مرکز زنان و امور خانوده ریاست جمهوری‬ ‫جبهه پایداری‬ ‫تهران‬ ‫مرتضی غرقی‬ ‫اصولگرا‬ ‫خبرنگار صدا و سیما در نیویورک‬ ‫احتماال جبهه پایداری‬ ‫تهران‬ ‫مهدی کوچک زاده‬ ‫اصولگرا‬ ‫نماینده مجلس‬ ‫جبهه پایداری‬ ‫تهران‬ ‫زهرا سادات الجوردی‬ ‫اصولگرا‬ ‫فرزند شهید الجوردی‬ ‫جبهه پایداری‬ ‫تهران‬ ‫بیژن نوباوه وطن‬ ‫اصولگرا‬ ‫نماینده مجلس‪ ،‬خبرنگار باسابقه صداوسیما‬ ‫جبهه پایداری‬ ‫تهران‬ ‫سید مهدی هاشمی‬ ‫اصولگرا‬ ‫سرپرست سابق وزارت کشور‪ ،‬رییس سازمان نظام مهندسی‪ ،‬قائم مقام سابق وزارت راه‬ ‫جبهه پایداری‬ ‫تهران‬ ‫‪47‬‬ ‫باید اختالفات را به رسمیت بشناسیم‬ ‫شرایط جبهه پایداری و جبهه متحد برای ائتالف‬ ‫‪3‬‬ ‫حسین نجابت ‪ /‬نماینده مجلس‬ ‫سیاست‬ ‫هم اکنون ش��رایط وح��دت اصولگرایان در یک‬ ‫حالت بیم و امید است‪ .‬یعنی سه ضلع این جریان یک‬ ‫تغییر ارایش در قیاس با گذشته داشته اند؛ به این شکل‬ ‫که دو ضلع در قال��ب ‪ 8+7‬وحدت کردن��د اما جبهه‬ ‫پایداری هنوز مشغول رصد و ارزیابی فضای سیاسی‬ ‫کش��ور اس��ت که باالخره تصمیم بگیرد بپیوندد یا نه‪،‬‬ ‫لیست بدهد یا نه‪ ،‬اینها مس��ائلی است که اینده را رقم‬ ‫می زند‪ .‬کمترین انتظار ان اس��ت که جبهه پایداری به‬ ‫عنوان یک عضو از خانواده بزرگ اصولگرایان کاری کند‬ ‫که ارای اصولگرایان متشتت نشود‪ ،‬از این رو می گویم‬ ‫وضعیت وحدت در یک حالت بیم و امید است‪.‬‬ ‫تقریبا تا برگزاری نهمین دوره انتخابات مجلس دو‬ ‫ماه باقی است اما به نظر من برای وحدت اصولگرایان‬ ‫دیرنش��ده ‪ ،‬به این علت که مقدمات انتخابات در همه‬ ‫دوره ها با یک حواش��ی گرم می ش��د و بع��د به اوج‬ ‫می رسید‪ .‬اوج این گرم شدن هم اواخر دی است یعنی‬ ‫اوایل دی کاندیداهای نمایندگی مجلس اسم نویس��ی‬ ‫می کنند‪ ،‬بع��د کم ک��م ارایش های انتخاباتی ش��کل‬ ‫می گیرد و تا انتخاب��ات به حالت متح��رک در جامعه‬ ‫در می ایند‪ ،‬انجاس��ت ک��ه می ت��وان اظهار نظر جدی‬ ‫کرد اما االن فقط می ش��ود یک ارزیابی کلی داشت‪ .‬به‬ ‫نظر من موضع گیری اصولگراها تا ب��ه حال بد نبوده‪،‬‬ ‫انها در انتخابات یک چالش جدی ب��ا اصحاب فتنه‪،‬‬ ‫اصالح طلب ها و جریان خاص نزدیک به دولت دارند‬ ‫و وزن این چهار گروه به تدریج بعد از تایید صالحیت‬ ‫نامزدها روشن می شود اما انچه تاکنون نمود دارد‪ ،‬این‬ ‫است که اصولگراها از نظر ارا برتری دارند و این کال‬ ‫مساله است اما اگر مسائل جدیدی پدید اید یا دعوای‬ ‫حاشیه ای بی خاصیت سیاسی‪ -‬اجتماعی شکل گیرد‬ ‫بعد مدیریت صحنه دشوار می شود‪.‬‬ ‫ایت اهلل مهدوی کنی در نشست متحد اصولگرایان‬ ‫اس��تان تهران‪ ،‬طیف های این جریان را به تالش برای‬ ‫وحدت قس��م داد؛ گروه های سیاس��ی اصولگرا باید‬ ‫پیشینه سیاسی ایت اهلل مهدوی کنی را در کشور مورد‬ ‫توجه قرار دهند‪ .‬ایشان از سیاسیونی بودند که قبل و بعد‬ ‫از پیروزی انقالب فعالیت داشتند‪ ،‬مدتی وزیر کشور‬ ‫و مدتی سرپرست نخس��ت وزیری بودند و هم اکنون‬ ‫نیز ریاس��ت مجلس خبرگان رهبری را برعهده دارند‪.‬‬ ‫بنابراین وقتی ایش��ان جلودار وح��دت اصولگرایان‬ ‫می شوند یک فرد سیاسی باید در ذهن خود اهمیت این‬ ‫موضوع را بررسی کند‪ ،‬چون این کار از نظر سیاسی و‬ ‫اجتماعی جز انجام وظیفه دینی‪ ،‬نقطه قوت و امتیازی‬ ‫برای ایت اهلل مهدوی کنی محس��وب نمی ش��ود‪ .‬این‬ ‫بزرگوار به لحاظ دینی‪ ،‬ملی و اخروی نمی خواهد رقیب‬ ‫کسی باشد یا افرادی که با ایشان اختالف سلیقه دارند‬ ‫را از صحنه سیاسی حذف کند؛ وظیفه ایشان ان است‬ ‫که افراد را جمع کنند‪ .‬بنابراین نباید ارزیابی ما از ایت اهلل‬ ‫مهدوی یک شخصیت کامال سیاسی باشد چون عمری‬ ‫از ایشان گذش��ته‪ ،‬مناصب و مدارج مختلف سیاسی‪،‬‬ ‫اجتماعی و فقهی را طی کرده و بای��د درک کرد که اگر‬ ‫ایشان وارد صحنه انتخابات شدند‪ ،‬علت دیگری دارد‪.‬‬ ‫علتش ان است که مملکت در یک وضعیت خاص قرار‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫‪48‬‬ ‫دارد‪ ،‬من نمی گویم بحرانی است بلکه معتقدم وضعیت‬ ‫ی در‬ ‫خاص اس��ت‪ ،‬یعنی نهضت های بیداری اس�لام ‬ ‫منطقه در حالت شکوفایی هس��تند و چه بخواهیم و‬ ‫نخواهیم و دیگران بخواهن��د و نخواهند‪ ،‬جمهوری‬ ‫اسالمی رهبری فکری این نهضت ها را برعهده دارد‪.‬‬ ‫پس ضرورت ایجاب می کند تنش در کشور در حداقل‬ ‫باشد تا نش��ان دهیم مدیریت ما کارامد است ودر این‬ ‫حالت از سوی س��ایر ملت ها الگو قرار می گیریم‪ .‬اگر‬ ‫خودمان را در داخل به مسائل جزئی و دعواهای فرعی‬ ‫مشغول کنیم فرصت از دس��ت می رود؛ االن افق نگاه‬ ‫رهبری متوجه قاهره‪ ،‬منامه‪ ،‬صنعا و دمشق است و ما‬ ‫باید جوری حرکت کنیم که منویات ایشان محقق شود‪،‬‬ ‫از سوی دیگر تالش های مذبوحانه و دست و پا زدن‬ ‫استکبار و استعمار بین الملل است که بی محابا تالش‬ ‫می کنند برای جمهوری اس�لامی ای��ران محدودیت‬ ‫ایجاد کنند‪ .‬این دو مساله یعنی فشاری که نظام سلطه‬ ‫می اورد و فرصتی که در اختیار ماست وضعیت خاصی‬ ‫را به وجود اورده که باید با تدبی��ر از ان عبور کرد‪ .‬اگر‬ ‫مملکت در وضعیت دیگری بود می توانست یک رقابت‬ ‫جدی در میان اصولگراها ش��کل بگیرد اما االن به نظر‬ ‫می رسد باید مساله رقابت را قدری کم رنگ دید و همه‬ ‫سیاسیون به مسائل اصلی کشور متمرکز شوند‪ .‬همانطور‬ ‫که گفته ش��د از یک طرف امریکا‪ ،‬اسرائیل و اتحادیه‬ ‫اروپا و از طرف دیگر نفوذ معنوی ایران در نهضت های‬ ‫بیداری منطقه‪ ،‬شرایطی را فراهم کرده که هر کسی از‬ ‫ان غفلت کند به طور محترمانه می توان گفت به بلوغ‬ ‫سیاسی نرسیده است‪ ،‬چون تنها یک فرد نابالغ به لحاظ‬ ‫سیاسی این فرصت ها و تهدیدها را نمی بیند و از تحلیل‬ ‫شرایط سیاسی عاجز اس��ت‪ .‬همه احزاب‪ ،‬گروه ها‪،‬‬ ‫جمعیت ها و تشکل ها همیش��ه در حوزه سیاسی باید‬ ‫حواس شان به فرمایش رهبری باشد‪ ،‬نظام والیت فقیه‬ ‫معنایش این نیست که هر اتفاقی می افتد برویم از ایشان‬ ‫بپرس��یم چه کنیم‪ .‬بلکه باید اینقدر ه��وش‪ ،‬بصریت‬ ‫و فراست داشته باش��یم که بفهمیم منظور مقام معظم‬ ‫رهبری در مس��ائل مختلف چیس��ت‪ .‬به همین خاطر‬ ‫می گویم کسی که از بلوغ سیاسی برخوردار نیست‪ ،‬یک‬ ‫سیاست ورز کم تجربه است که ممکن است لطماتی‬ ‫هم به جریان اصولگرا و کشور بزند‪.‬‬ ‫از این رو ایت اهلل مهدوی کنی برای اینکه حجت‬ ‫را تمام کنند اصولگرایان را قس��م دادند‪ ،‬همیش��ه در‬ ‫تحلیل ها نباید ح��وادث را در چارچوب روز‪ ،‬هفته و‬ ‫ماه دید چ��ون وقتی از نظر تاریخی بررس��ی می کنیم‬ ‫جریانات سیاسی کش��ور‪ ،‬احزاب و گروه ها متوقف‬ ‫نمی شوند‪ .‬االن همین گروه ها به گذشته عده دیگری‬ ‫تکیه می کنند‪ .‬بنابراین ممکن است در اینده به همین‬ ‫عبارت ایت اهلل مهدوی کنی اش��اره ش��ود که ایش��ان‬ ‫اصرار کردند‪ ،‬قس��م دادند و التماس کردند اما عده ای‬ ‫ندیدند یا نخواس��تند ک��ه ببینند‪ .‬هم اکنون سیاس��ت‬ ‫اصولگرایان این اس��ت که همه بای��د از داخل جبهه‬ ‫متحد اصولگرایی در انتخابات مش��ارکت کنند‪ ،‬البته‬ ‫همه باید س��عی کنیم مطال��ب را پاالی��ش و بهترین‬ ‫داوطلب ها و کاندیداه��ا را انتخاب کنیم‪ .‬نمی ش��ود‬ ‫بیرون از سیستم بایستیم و بخواهیم اصالحاتی انجام‬ ‫دهیم‪ .‬ضمن انکه معلوم نیست این کار اب به اسیاب‬ ‫چه گروه‪ ،‬دسته‪ ،‬حزب و جریانی می ریزد‪ .‬باید داخل‬ ‫امد و صحبت کرد‪ ،‬دوستان ما در رهپویان و ایثارگران‬ ‫در هم��ان اول اعتراضاتی داش��تند و ای��ن اعترضات‬ ‫را کتم��ان نمی کردند ام��ا بالفاصله وقتی تش��خیص‬ ‫دادند کش��ور نیاز به وحدت دارد‪ ،‬وارد مکانیزم ‪8+7‬‬ ‫شدند تا بعد از داخل هر اصالحاتی الزم است تالش‬ ‫ش��ود که انجام گی��رد‪ .‬بنابراین امید دارم قس��م دادن‬ ‫ایت اهلل مهدوی کنی بر جبهه پایداری تاثیرگذار باشد‪.‬‬ ‫البته تاکنون تاثیری نداش��ته اس��ت‪ ،‬ب��رای انکه‬ ‫جبهه پای��داری هم یک مبانی ب��رای خودش تعریف‬ ‫کرده اس��ت‪ .‬همه حرف ما این اس��ت که در ائتالف و‬ ‫وحدت باید روی مشترکات تاکید کرد‪ ،‬ان مبانی که یک‬ ‫مقدار وجه مشترک شان کم رنگ تر است کنار گذاشته‬ ‫شود؛ این معنی واقعی ائتالف است‪ .‬که در یک جمله‬ ‫روشن مقام معظم رهبری خطاب به قیام ملت های سایر‬ ‫کشورها فرمودند‪« :‬اختالفات تان را به رسمیت بشناسید‬ ‫و با هم برای مدیریت همکاری کنید‪ ».‬این جمله را باید‬ ‫در صدر فعالیت های سیاسی قرار داد‪ .‬اصولگرایی یک‬ ‫حزب نیست بلکه یک طیف یا جریان است‪ .‬طیف های‬ ‫ان باید اختالفات را به رس��میت بشناس��د‪ .‬به عبارت‬ ‫دیگر معنا ندارد بگوییم هر سه ضلع اصولگرایی یک‬ ‫ارا و عقیده دارند‪ ،‬بلکه می توانند ضمن به رس��میت‬ ‫شناختن اختالفات در بعد مدیریت با یکدیگر همکاری‬ ‫کنند‪ ،‬این س��رفصل و خط و مش��ی اساس��ی جریان‬ ‫اصولگراست‪.‬‬ ‫جبه��ه پای��داری تصورش این اس��ت ک��ه اگر‬ ‫اصالح طلب��ان ب��ه ش��کل س��ازمانی وارد انتخابات‬ ‫نشوند‪ ،‬می شود رقابت درون گفتمانی داخل مجموعه‬ ‫اصولگرای��ان راه انداخ��ت ام��ا باید بگوی��م همه ما‬ ‫اصولگرایان در این فکر هستیم‪ .‬ما می گوییم اگر وارد‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان ش��دیم بعد باید سناریوهای‬ ‫مختلف همچون لیس��ت های اصلی و لیست در سایه‬ ‫داشته باشیم‪ .‬درصدی از جوانان‪ ،‬درصدی از نخبگان‬ ‫و درصدی از نمایندگان فعلی در فهرس��ت انتخاباتی‬ ‫قرار بگیرند‪ ،‬درباره این مسائل بحث و تصمیم گیری‬ ‫می شود‪ .‬ما بخش عمده ای از عمرمان را در ستادهای‬ ‫انتخاباتی‪ ،‬جمیعت ها و گروه ها گذراندیم‪ ،‬انجا ممکن‬ ‫است بگویم لیست در سایه داشته باش��یم‪ ،‬اینها جزء‬ ‫سیاست ورزی است و هوشیاری می خواهد و درست‬ ‫هم است‪ .‬البته ان نکته ای هم که می گوییم وحدت باید‬ ‫شکل بگیرد‪ ،‬در جای خودش درست است اما همانطور‬ ‫که گفتم جبهه پایداری مبانی ای برای خودش دارد که‬ ‫قابل بحث است‪.‬‬ ‫حاال اینجا سوال پیش می اید که اگر اصالح طلبان‬ ‫ب��ه ش��کل س��ازماندهی و تک فهرس��تی نیاین��د ایا‬ ‫جبهه پای��داری می توان��د ری��زش ارای جبهه متحد‬ ‫اصولگرایان را به خودش اختصاص دهد؟ به عبارت‬ ‫دیگر این جبهه می تواند مانع ان شود که ریزش ارای‬ ‫جبهه متحد به س��مت دیگر نامزدهای س��ایر سالیق‬ ‫سیاسی مثل نامزدهای مس��تقل یا چهره های نوظهور‬ ‫اصالح طلب نرود؛ جواب این است که نظر سنجی هایی‬ ‫که االن صورت می گی��رد قابل اعتماد نیس��تند‪ .‬چون‬ ‫این بحث ه��ا در حوزه سیاس��تمداران یا کس��انی که‬ ‫مساله را می شناسند‪ ،‬وجود دارد اما بیش از ‪ 40‬درصد‬ ‫عامه م��ردم در نظر س��نجی ها عناوی��ن جبهه متحد‬ ‫اصولگرایان‪ ،‬جبهه پایداری و‪ ...‬را نمی شناسند‪ .‬مطلب‬ ‫دوم این است که ش��رایط در تهران و مراکز استان ها با‬ ‫ش��هرها و حوزه های انتخابیه کوچک متفاوت است‪.‬‬ ‫بنابراین هم اکنون نمی توان به این سوال جواب روشن‬ ‫داد‪ .‬در روزهای اخر دائما اوضاع ارا را باید رصد کرد‪.‬‬ ‫شاید نیاز به ائتالف یا رایزنی جدید باشد تا طیفی قوی‬ ‫لیس��ت دهد‪ .‬بنابراین باز تاکید می کنم این فکر ها در‬ ‫داخل مجموعه انجام می شود‪ ،‬ضمن انکه هیچ دلیلی‬ ‫ندارد بیرون بمانیم و از این فکره��ا نکنیم چون واقعا‬ ‫باید اقتضایی عمل کرد‪ .‬همه م��ا بر حفظ اصول تاکید‬ ‫داریم اما تاکتیک های این کار باید شناور باشد و بسته‬ ‫به زمان تغییر کند‪.‬‬ ‫هنر هم همین اس��ت که ان اصول با یک ش��کل‬ ‫کارامد حفظ شود‪ ،‬نه اینکه به ش��کل سنتی بخواهیم‬ ‫به چیزی عمل کنیم و فقط اطراف خودمان را ببینیم و‬ ‫بگوییم رای می اوریم و بعد هم دچار توهم شویم؛ این‬ ‫اقدامات جواب نمی دهد‪.‬‬ ‫جبهه پای��داری پن��ج پیش��نهاد برای پیوس��تن‬ ‫جبه��ه متح��د داده ب��ود؛ تع��دادی پذیرفت��ه ش��د‬ ‫و تع��دادی نی��ز پذیرفت��ه نش��د‪ .‬مث�لا پذیرفت��ه‬ ‫ش��د ک��ه ب��ه هی��ات داوری (هف��ت نف��ره) و‬ ‫هیات اجرایی(هشت نفره) یک نفر از ان طیف اضافه و ‬ ‫ترکیب مکانیزم وحدت اصولگرایان به شکل ‪ 9+8‬بشود‬ ‫اما باز دوستان نزدیک نشدند‪ .‬درباره پیشنهاد اخر شان‬ ‫هم که گفتند دو نفر از ما و دو نفر از شما دیگر فصلش‬ ‫گذشته است‪ .‬اقای مهدوی کنی یک سیاستمدار کهنه کار‬ ‫است‪ .‬ایا اینها با این پیشنهاد می خواستند حرف تازه ای‬ ‫بزنند؟ باالخره ه��ر کاری قاعده ای دارد‪ .‬اگر مس��ائل‬ ‫مدنظر انها دوباره حل نمی ش��د چط��ور؟ بعد حتما‬ ‫می خواستند پیشنهاد تشکیل کمیته پنج به پنج یا سه به‬ ‫سه بدهند‪ .‬این طور که نمی شود‪ .‬سیاست ورزی‪ -‬البته‬ ‫نه سیاس��ت بازی‪ -‬یک قاعده ای و قانونی دارد‪ .‬این به‬ ‫ذهن خطور می کند که اگر پیشنهاد دو به دو نیز به نتیجه‬ ‫نرس��د چه‪ .‬برای انکه چنین حالتی نشود حتما حکم‬ ‫الزم اس��ت که برای انتخاب یک فرد شایسته و مورد‬ ‫وثوق دو طرف دوباره بحث ها شروع می شد‪ .‬این قضیه‬ ‫پایانی نداشت‪ .‬ما اعتقاد داریم اگر جبهه پایداری می امد‬ ‫و به جبهه متحد می پیوست می توانست داخل مکانیزم‬ ‫وحدت تاثیر بگذارد‪ ،‬البته بنا نیست یک ضلع بیاید و‬ ‫همه حرف های خودش را جلو ببرد‪ .‬ممکن است از این‬ ‫سه ضلع هر سه ضلع به همدیگر ایراداتی داشته باشند‪،‬‬ ‫برخی ایرادات هم شاید درست باش��د‪ .‬بنا نیست که‬ ‫بیایند داخل و انتظار داشته باشند همه نظرات شان اعمال‬ ‫شود بلکه وقتی وارد مکانیزم وحدت شدند باید تالش‬ ‫ان باشد که روی مباحث توافق انجام شود‪.‬‬ ‫در مجم��وع فکر می کن��م اصالح طلب��ان اعم از‬ ‫انفرادی یا س��ازمان یافته‪ ،‬جبهه حامیان دولت اسالمی‬ ‫ و اصولگرایان گروه های اصلی انتخابات مجلس نهم‬ ‫را تشکیل می دهند‪.‬‬ ‫من فکر می کنم برای ایجاد مش��ارکت حداکثری‬ ‫در انتخابات باید مبانی تئوری��ک انقالب مد نظر قرار‬ ‫گیرد چراکه هن��وز می توان روی ان مان��ور داد‪ .‬تاکید‬ ‫بر عدالت و استکبار س��تیزی البته باید به طور جدی‬ ‫وارد حوزه عینیات ش��ود‪ .‬دولت نهم و دهم و مجلس‬ ‫هفتم و هش��تم موفقیت های خوبی داش��تند اما نقاط‬ ‫ضعف هم داشتند‪ .‬اصولگرا ها باید خودشان قوی ترین‬ ‫اسیب شناس��ی را انجام دهند و راهکار کم ش��دن این‬ ‫اش��تباهات در دولت و مجلس را خودشان ارائه دهند‪.‬‬ ‫یعنی مردم را امیدوار کنند که حضورش��ان درصحنه‬ ‫معنا دار است‪.‬‬ ‫برای قضاوت درباره رقابت جبهه پایداری و جبهه‬ ‫متحد باید به ارایش سیاسی در ایام انتخابات نگاه کرد‬ ‫اما من فکر نمی کنم این رقابت در افزایش مش��ارکت‬ ‫عمومی تاثیری داشته باشد‪ .‬انهایی که از اصولگرایی یا‬ ‫جبهه پایداری دفاع می کنند‪ ،‬کسانی نیستند که اگر این‬ ‫دو جماعت در صحنه نیایند رای ندهند؛ جنس شان از‬ ‫جنس کسانی اس��ت که اعتقاد به نظام دارند و در پای‬ ‫صندوق های رای حاضر می شوند‪g .‬‬ ‫جبهه حامیان دولت اسالمی‬ ‫نام داوطلب‬ ‫گرایش‬ ‫سوابق‬ ‫فهرست انتخاباتی احتمالی‬ ‫حوزه انتخابیه‬ ‫پروین احمدی نژاد‬ ‫حامی دولت‬ ‫خواهر رییس جمهور‪ ،‬عضو شورای شهر تهران‬ ‫جبهه حامیان دولت اسالمی‬ ‫گرمسار‬ ‫عباس امیری فر‬ ‫حامی دولت‬ ‫دبیر جامعه وعاظ والیی‪ ،‬رییس شورای فرهنگی ریاست جمهوری‬ ‫جبهه حامیان دولت اسالمی‬ ‫تهران‬ ‫سیاست‬ ‫احسان جهاندیده‬ ‫حامی دولت‬ ‫قائم مقام تشریفات دفتر رییس جمهور‬ ‫جبهه حامیان دولت اسالمی‬ ‫تهران‬ ‫ایرج ندیمی‬ ‫حامی دولت‬ ‫نماینده سابق مجلس‬ ‫جبهه حامیان دولت اسالمی‬ ‫تهران‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫احتمالی‬ ‫نام داوطلب‬ ‫گرایش‬ ‫نامشخص‬ ‫سوابق‬ ‫فهرست انتخاباتی احتمالی‬ ‫حوزه انتخابیه‬ ‫احتمالی‬ ‫محمدباقر بهرامی‬ ‫اصولگرا‬ ‫سفیر ایران در جمهوری اذربایجان‬ ‫نامشخص‬ ‫اسداباد‬ ‫مجتبی ذوالنور‬ ‫اصولگرا‬ ‫جانشین سابق نماینده ولی فقیه در سپاه‬ ‫پایداری ‪ /‬جبهه متحد‬ ‫قم‬ ‫مهدی زاهدی‬ ‫اصولگرا‬ ‫وزیر علوم دولت نهم‪ ،‬سفیر ایران در مالزی‬ ‫پایداری ‪ /‬جبهه متحد‬ ‫کرمان‬ ‫محمد سلیمانی‬ ‫اصولگرا‬ ‫وزیر ارتباطات دولت نهم‬ ‫احتماال پایداری‬ ‫تهران‬ ‫محمد شاهی عربلو‬ ‫اصولگرا‬ ‫نماینده سابق مجلس‬ ‫نامشخص‬ ‫نامشخص‬ ‫مرتضی طالیی‬ ‫اصولگرا‬ ‫فرمانده سابق نیروی انتظامی تهران‪ ،‬عضو شورای شهر تهران‬ ‫جبهه متحد‬ ‫اصفهان‬ ‫محمود عباس زاده مشکینی‬ ‫اصولگرا‬ ‫مدیرکل سیاسی سابق وزارت کشور‬ ‫احتماال حامیان دولت‬ ‫نامشخص‬ ‫علی عسگری‬ ‫حامیان هاشمی رفسنجانی‬ ‫نامشخص‬ ‫نامشخص‬ ‫محمود فرشیدی‬ ‫اصولگرا‬ ‫وزیر اموزش و پرورش دولت نهم‬ ‫جبهه متحد‬ ‫نامشخص‬ ‫محمدحسن قدیری ابیانه‬ ‫اصولگرا‬ ‫سفیر سابق ایران در مکزیک‬ ‫نامشخص‬ ‫نامشخص‬ ‫فداحسین مالکی‬ ‫اصولگرا‬ ‫سفیر ایران در افغانستان‬ ‫احتماال حامیان دولت‬ ‫زاهدان‬ ‫عبدالرضا مصری‬ ‫اصولگرا‬ ‫وزیر رفاه دولت نهم‪ ،‬سفیر ایران در ونزوئال‪ ،‬نماینده سابق مجلس‬ ‫احتماال حامیان دولت‬ ‫کرمانشاه‬ ‫نماینده سابق مجلس‪ ،‬معاون پارلمانی مرکز مطالعات استراتژیک‬ ‫مجمع تشخیص مصلحت‬ ‫علی مطهری‬ ‫اصولگرا‬ ‫نماینده مجلس‪ ،‬فرزند استاد شهید مطهری‬ ‫نامشخص‬ ‫تهران‬ ‫حسین مظفر‬ ‫اصولگرا‬ ‫وزیر اسبق اموزش و پرورش‪ ،‬عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام‬ ‫جبهه متحد‬ ‫تهران‬ ‫سیداحمد موسوی‬ ‫اصولگرا‬ ‫نماینده سابق مجلس‪ ،‬سفیر پیشین ایران در سوریه‪ ،‬معاون سابق رییس جمهور‬ ‫احتماال حامیان دولت‬ ‫اهواز‬ ‫مسعود میرکاظمی‬ ‫اصولگرا‬ ‫وزیر بازرگانی دولت نهم‪ ،‬وزیر نفت دولت دهم‬ ‫احتماال جبهه پایداری‬ ‫نامشخص‬ ‫حسین نوش ابادی‬ ‫اصولگرا‬ ‫نماینده سابق مجلس‪ ،‬سفیر ایران در عمان‬ ‫نامشخص‬ ‫ورامین‬ ‫‪49‬‬ ‫سیاست‬ ‫ورود رسمی کاندیداهای جبهه متحد‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪50‬‬ ‫ائتالف سه گانه‬ ‫از اواخر پاییز سال ‪ ،89‬تحرکاتی جدید در میان‬ ‫اصولگرایان ایجاد شد که به شکل گیری جبهه متحد‬ ‫اصولگرای��ان منجر ش��د؛ جبهه ای ک��ه در راس ان‬ ‫حضرات ایات مهدوی کنی و یزدی‪ ،‬سران جامعتین‬ ‫حضور دارند‪.‬‬ ‫هش��ت نفره‪ ،‬این کمیته همچنان با شش عضو به کار‬ ‫خود ادامه می دهد‪ .‬ضمن اینکه دکتر علی اکبر والیتی‬ ‫س��خنگو‪ ،‬علیرضا زاکانی رئیس س��تاد انتخاباتی و‬ ‫منوچهر متکی دبیر اجرایی جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫جبهه متحد در یک نگاه‬ ‫این جبهه را باید فعال ترین و شناخته شده ترین‬ ‫گروه در انتخابات مجلس نهم دانس��ت؛ جبهه ای که‬ ‫عالوه بر سران ان‪ ،‬از یک گروه هفت نفره داوری از‬ ‫یک سو و یک گروه هشت نفره اجرایی از سوی دیگر‬ ‫تشکیل شده اس��ت‪ .‬گروه اجرایی مسئولیت انتخاب‬ ‫و گزینش نهایی داوطلبان مورد حمایت جبهه متحد‬ ‫اصولگرایان را برعهده دارد‪.‬‬ ‫گروه هفت نفره از چهره هایی نام اش��نا تشکیل‬ ‫شده اس��ت؛ ایت اهلل عباس کعبی‪ ،‬س��یدرضا تقوی‪،‬‬ ‫سیدمحمدحس��ن ابوتراب��ی فرد‪ ،‬ایت اهلل حس��ینی‬ ‫بوش��هری‪ ،‬حبی��ب اهلل عس��گراوالدی‪ ،‬غالمعل��ی‬ ‫حدادع��ادل و دکتر علی اکب��ر والیت��ی در این گروه‬ ‫حضور دارند‪.‬‬ ‫از س��وی دیگر علیرضا زاکانی و حسین فدایی‬ ‫به نمایندگی از اصولگرایان تحول خواه‪ ،‬محمدرضا‬ ‫باهنر و اسداهلل بادامچیان به نمایندگی از اصولگرایان‬ ‫س��نتی‪ ،‬کاظم جاللی به نمایندگی از علی الریجانی‬ ‫و س��ید مهدی خاموش��ی به نمایندگی از محمدباقر‬ ‫قالیباف در کمیته هش��ت نفره حضور دارند‪ .‬البته به‬ ‫دلیل عدم معرفی نماین��دگان جبهه پایداری به کمیته‬ ‫ثبت نام کاندیداهای جبهه متحد‬ ‫با پایان مهل��ت ثبت نام داوطلب��ان در انتخابات‬ ‫مجلس نهم ‪ ،‬ترکیب نامزدهای جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫شفاف تر از گذشته شده است‪ .‬اگرچه حسین فدایی‪،‬‬ ‫دبی��رکل جمعی��ت ایثارگ��ران و از نماین��دگان‬ ‫تحول خواه��ان در کمیته ‪ 8‬نف��ره اصولگرایان اعالم‬ ‫کرده که فهرس��ت جبهه متح��د اصولگرایان دو هفته‬ ‫پس از ثبت نا م بسته می شود‪ ،‬اما اکنون بیش از هر زمان‬ ‫دیگری می توان ارایش سیاسی اصولگرایان در قالب‬ ‫جبهه متحد را بررسی کرد‪.‬‬ ‫فدایی در عین حال گفته اس��ت‪ :‬جبهه متحد در‬ ‫خصوص هیچ کاندیدایی به جمع بندی نرسیده است‬ ‫و افرادی که خود را به عنوان اصولگرا معرفی کرده اند‬ ‫نظر شخصی خود را بیان کرده اند‪.‬‬ ‫این همان نکته ای است که دکتر علی اکبر والیتی‬ ‫س��خنگوی جبهه متحد اصولگرایان نیز بر ان تاکید‬ ‫می کند‪« :‬هنوز تصمیمی درباره لیس��ت جبهه متحد‬ ‫اصولگرای��ان در تهران گرفته نش��ده اس��ت‪ .‬بدیهی‬ ‫اس��ت که تصمیمات جبه��ه متح��د اصولگرایان در‬ ‫فرصت های مقتضی از طریق مراجع رس��می س��تاد‬ ‫منتشر می شود‪».‬‬ ‫او در عین حال گالیه هایی را نیز بیان کرد؛ انجا‬ ‫که گفت‪« :‬طبیعی است که هر چه به انتخابات نزدیک‬ ‫می شویم‪ ،‬بازار شایعه سازی توسط بی اخالق ها گرم‬ ‫بش��ود‪ .‬بعضی ها حدس هایی می زنن��د و روی کاغذ‬ ‫می اورند که ممکن اس��ت در اینده هم در مقایس��ه‬ ‫با لیس��ت جبهه متحد چند نفری هم درس��ت از اب‬ ‫دربیاید و مقرون به صحت باشد‪».‬‬ ‫چهر ه های��ی همچ��ون حس��ین ابراهیم��ی‪،‬‬ ‫محمدحس��ن ابوترابی ف��رد‪ ،‬عباس��علی اخت��ری‪،‬‬ ‫احم��د س��الک‪ ،‬س��یدمحمود عل��وی‪ ،‬محس��ن‬ ‫کازرون��ی‪ ،‬غالمرض��ا مصباحی مقدم و ابوالحس��ن‬ ‫نواب روحانیونی هس��تند که همس��و با جبهه متحد‬ ‫اصولگرایان در انتخابات مجلس نهم ثبت نام کرده اند‪.‬‬ ‫همچنین از جمله زنانی که به نمایندگی از جبهه‬ ‫متحد اصولگرای��ان داوطلب حض��ور در انتخابات‬ ‫مجلس این��ده هس��تند‪ ،‬نام اف��رادی همچ��ون الله‬ ‫افتخاری‪ ،‬زهره الهیان‪ ،‬مریم به��روزی‪ ،‬فاطمه رهبر‬ ‫و طاهره نظری در میان داوطلبان به چشم می خورد‪.‬‬ ‫از طیف اصولگرایان سنتی نیز اسداهلل بادامچیان‬ ‫قائم مقام حزب موتلف��ه‪ ،‬محمدرضا باهن��ر دبیرکل‬ ‫جامعه اس�لامی مهندس��ین‪ ،‬حمیدرضا ترقی عضو‬ ‫حزب موتلفه‪ ،‬محمدنبی حبیبی دبیرکل حزب موتلفه‪،‬‬ ‫علی نقی خاموشی رئیس س��ابق اتاق بازرگانی ایران‪،‬‬ ‫سیدکمال الدین سجادی از اعضای جبهه پیروان خط‬ ‫امام و رهبری‪ ،‬حس��ن غفوری فرد از اعضای حزب‬ ‫موتلفه‪ ،‬علی الریجانی رئیس مجلس هشتم و محسن‬ ‫یحیوی عضو جامعه اسالمی مهندسین در انتخابات‬ ‫ثبت ن��ام کرده ان��د‪ .‬هر چن��د علی الریجان��ی رئیس‬ ‫مجلس فعل��ی در انتخابات اینده نیز ب��ه قم خواهد‬ ‫رفت و همچن��ان از کاندیداتوری در ته��ران امتناع‬ ‫می ورزد‪.‬‬ ‫در عی��ن ح��ال چهره های��ی همچ��ون احمد‬ ‫توکلی رئیس مرکز پژوهش ه��ای مجلس‪ ،‬غالمعلی‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫حوزه انتخابیه‬ ‫نام داوطلب‬ ‫گرایش‬ ‫سوابق‬ ‫فهرست انتخاباتی احتمالی‬ ‫حسین ابراهیمی‬ ‫اصولگرا‬ ‫نایب رییس کمیسیون امنیت ملی‪ ،‬رییس سابق مرکز رسیدگی به امور مساجد‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫تهران‬ ‫محمدحسن ابوترابی فرد‬ ‫اصولگرا‬ ‫عضو جامعه روحانیت مبارز‪ ،‬نایب رییس مجلس‪ ،‬عضو شورای داوری جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫تهران‬ ‫عباسعلی اختری‬ ‫اصولگرا‬ ‫عضو جامعه روحانیت مبارز‪ ،‬نماینده مجلس هفتم‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫تهران‬ ‫الله افتخاری‬ ‫اصولگرا‬ ‫نماینده مجلس‪ ،‬عضو حزب موتلفه اسالمی‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫تهران‬ ‫زهره الهیان‬ ‫اصولگرا‬ ‫نماینده مجلس‪ ،‬عضو جمعیت رهپویان انقالب اسالمی‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫تهران‬ ‫امیرعلی امیری‬ ‫اصولگرا‬ ‫رئیس شورای مرکزی حزب توسعه و عدالت‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان ‪ /‬ایستادگی‬ ‫تهران‬ ‫اسداهلل بادامچیان‬ ‫اصولگرا‬ ‫نماینده مجلس‪ ،‬قائم مقام حزب موتلفه اسالمی‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫تهران‬ ‫محمدرضا باهنر‬ ‫اصولگرا‬ ‫نایب رییس مجلس‪ ،‬دبیرکل جامعه اسالمی مهندسین‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫تهران‬ ‫مریم بهروزی‬ ‫اصولگرا‬ ‫دبیرکل جامعه زینب‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫تهران‬ ‫حمیدرضا ترقی‬ ‫اصولگرا‬ ‫مسئول امور بین الملل حزب موتلفه اسالمی‪ ،‬نماینده سابق مجلس‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫تهران‬ ‫احمد توکلی‬ ‫اصولگرا‬ ‫رییس مرکز پژوهشهای مجلس‪ ،‬استادیار دانشگاه شهید بهشتی‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫تهران‬ ‫محمدنبی حبیبی‬ ‫اصولگرا‬ ‫دبیرکل حزب موتلفه اسالمی‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫تهران‬ ‫غالمعلی حدادعادل‬ ‫اصولگرا‬ ‫رییس مجلس هفتم‪ ،‬رییس کمیسیون فرهنگی‪ ،‬رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫تهران‬ ‫علی نقی خاموشی‬ ‫اصولگرا‬ ‫رییس سابق اتاق بازرگانی ایران‪ ،‬نماینده سابق مجلس‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫تهران‬ ‫امیدوار رضایی‬ ‫اصولگرا‬ ‫عضو هیات رییسه مجلس‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان ‪ /‬ایستادگی‬ ‫تهران‬ ‫فاطمه رهبر‬ ‫اصولگرا‬ ‫نماینده مجلس‪ ،‬عضو حزب موتلفه اسالمی‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫تهران‬ ‫علیرضا زاکانی‬ ‫اصولگرا‬ ‫دبیرکل جمعیت رهپویان انقالب اسالمی‪ ،‬نماینده مجلس‪ ،‬رییس ستاد انتخاباتی جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫تهران‬ ‫احمد سالک‬ ‫اصولگرا‬ ‫سخنگوی جامعه روحانیت مبارز‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫اصفهان‬ ‫سیدکمال الدین سجادی‬ ‫اصولگرا‬ ‫سخنگوی جبهه پیروان خط امام و رهبری‪ ،‬دبیرکل جامعه اسالمی کارمندان‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫تهران‬ ‫پرویز سروری‬ ‫اصولگرا‬ ‫نماینده مجلس‪ ،‬عضو جمعیت رهپویان انقالب اسالمی‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫تهران‬ ‫حسین شیخ االسالم‬ ‫اصولگرا‬ ‫مشاور بین الملل رییس مجلس‪ ،‬رییس ستاد حمایت از انتفاضه مردم فلسطین‪ ،‬نماینده سابق مجلس‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫تهران‬ ‫سیدشهاب الدین صدر‬ ‫اصولگرا‬ ‫نایب رییس سابق مجلس‪ ،‬رییس سازمان نظام پزشکی کشور‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫تهران‬ ‫سیدمحمود علوی‬ ‫اصولگرا‬ ‫نماینده مجلس خبرگان رهبری‪ ،‬نماینده سابق ولی فقیه در ارتش جمهوری اسالمی ایران‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان ‪/‬ایستادگی‬ ‫تهران‬ ‫حسن غفوری فرد‬ ‫اصولگرا‬ ‫عضو هیات رییسه مجلس‪ ،‬عضو جامعه اسالمی مهندسین و دبیرکل جمعیت ورزشکاران و دانشگاهیان‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫تهران‬ ‫حسین فدایی‬ ‫اصولگرا‬ ‫نماینده مجلس‪ ،‬دبیرکل جمعیت ایثارگران انقالب اسالمی‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫تهران‬ ‫حمید کاتوزیان‬ ‫اصولگرا‬ ‫نماینده مجلس‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫تهران‬ ‫علی الریجانی‬ ‫اصولگرا‬ ‫رییس مجلس هشتم‪ ،‬رییس سابق صداوسیما‪ ،‬دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫قم‬ ‫محسن کازرونی‬ ‫اصولگرا‬ ‫امام جمعه کرج‪ ،‬نماینده مجلس خبرگان رهبری‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫تهران‬ ‫غالمرضا مصباحی مقدم‬ ‫اصولگرا‬ ‫عضو جامعه روحانیت‪ ،‬نماینده مجلس‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫تهران‬ ‫علیرضا مرندی‬ ‫اصولگرا‬ ‫نماینده مجلس‪ ،‬وزیر اسبق بهداشت‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫تهران‬ ‫الیاس نادران‬ ‫اصولگرا‬ ‫نماینده مجلس‪ ،‬عضو سابق جمعیت ایثارگران‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫تهران‬ ‫احمد نجابت‬ ‫اصولگرا‬ ‫عضو جمعیت ایثارگران‪ ،‬نماینده سابق مجلس‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫تهران‬ ‫حسین نجابت‬ ‫اصولگرا‬ ‫عضو جمعیت ایثارگران‪ ،‬نماینده مجلس‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫تهران‬ ‫طاهره نظری‬ ‫اصولگرا‬ ‫همسر منوچهر متکی‪ ،‬مدیرکل سابق امور بین المللی زنان وزارت خارجه‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫تهران‬ ‫ابوالحسن نواب‬ ‫اصولگرا‬ ‫مدیر دفتر سیاسی جامعه روحانیت مبارز‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫تهران‬ ‫محسن یحیوی‬ ‫اصولگرا‬ ‫نماینده سابق مجلس‪ ،‬عضو جامعه اسالمی مهندسین‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫بروجرد‬ ‫اسماعیل کوثری‬ ‫اصولگرا‬ ‫نماینده مجلس هشتم‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫تهران‬ ‫مهرداد بذرپاش‬ ‫اصولگرا‬ ‫رئیس سابق سازمان ملی جوانان‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫تهران‬ ‫احتمالی‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫‪51‬‬ ‫سیاست‬ ‫حدادعادل رئیس مجلس هفتم و رئیس کمیس��یون‬ ‫فرهنگ��ی مجلس هش��تم‪ ،‬علیرضا زاکان��ی دبیرکل‬ ‫جمعیت رهپوی��ان‪ ،‬پرویز س��روری عضو جمعیت‬ ‫رهپویان‪ ،‬حس��ین فدایی دبیرکل جمعیت ایثارگران‪،‬‬ ‫حمید کاتوزی��ان نماین��ده مجلس هفتم و هش��تم‪،‬‬ ‫الیاس نادران نماینده مجلس هفتم و هش��تم‪ ،‬احمد‬ ‫نجابت عضو جمعیت ایثارگران و حس��ین نجابت از‬ ‫نمایندگان مجلس افرادی هستند که منتسب به طیف‬ ‫اصولگرایان تحول خواه هستند‪.‬‬ ‫البته احمد توکلی و الیاس ن��ادران پیش از ثبت‬ ‫نام اعالم ک��رده بودند قص��د حض��ور در انتخابات‬ ‫مجلس نهم را ندارن��د‪ ،‬اما گفت وگوهای��ی که میان‬ ‫اصولگرای��ان صورت گرف��ت‪ ،‬ای��ن دو اصولگرای‬ ‫صاحب نفوذ در مجلس هفتم و هش��تم را مجاب کرد‬ ‫تا در انتخابات مجلس نهم ثبت نام کنند؛ ثبت نامی که‬ ‫به تهران نرسید؛ چه انکه احمد توکلی از بندرعباس‬ ‫ثبت نام کرد و الیاس نادران از گنبدکاووس‪ .‬در عین‬ ‫حال قرار بر این اس��ت ای��ن دو ‪ 15‬روز پیش از اغاز‬ ‫رقابت ها حوزه انتخابیه خ��ود را تغییر دهند و راهی‬ ‫پایتخت شوند‪.‬‬ ‫اتفاق دیگری که درون جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫رخ داده‪ ،‬حضور نمایندگان جبهه ایس��تادگی در این‬ ‫جبهه است‪ .‬به جز حجت االسالم سید محمود علوی‪،‬‬ ‫امیرعلی امیری مدیرمسئول سایت تابناک و امیدوار‬ ‫رضایی عضو هیات رئیس��ه مجلس از جمله افرادی‬ ‫هستند که از سوی جبهه ایستادگی در انتخابات اینده‬ ‫به جبهه متحد پیوسته اند‪ .‬در عین حال خبرهایی مبنی‬ ‫بر ثبت نام عبدالحس��ین روح االمینی نی��ز در برخی‬ ‫رسانه ها منتشر شد‪ ،‬اما این چهره دانشگاهی – سیاسی‬ ‫این خبرها را تکذیب کرد‪.‬‬ ‫حسین شیخ االسالم مشاور امور بین الملل رئیس‬ ‫مجل��س‪ ،‬سیدش��هاب الدین صدر نماین��ده تهران و‬ ‫رئیس سازمان نظام پزشکی و علیرضا مرندی نماینده‬ ‫تهران و وزیر اسبق بهداشت نیز از دیگر اصولگرایانی‬ ‫بودند ک��ه داوطلب حض��ور در انتخاب��ات مجلس‬ ‫نهم ش��دند‪ .‬در این میان علی مطه��ری از چهره های‬ ‫خبرساز مجلس هش��تم اگرچه در انتخابات ثبت نام‬ ‫کرده‪ ،‬اما می گوید تمایلی به حضور در فهرست های‬ ‫انتخابات��ی ن��دارد و حض��ور مس��تقل را ترجی��ح‬ ‫می دهد‪.‬‬ ‫بدین ترتیب فهرس��ت نهای��ی اصولگرایان در‬ ‫انتخابات مجل��س نهم با حضور چنی��ن چهره هایی‬ ‫تش��کیل خواهد ش��د‪ ،‬اما در صورت پیوستن جبهه‬ ‫پایداری به سایر اصولگرایان‪ ،‬باید نظاره گر فهرستی‬ ‫متف��اوت باش��یم‪ .‬البت��ه اصولگرای��ان همچن��ان به‬ ‫وحدت امیدوار هس��تند و تالش دارن��د تا وحدت‬ ‫حداکثری می��ان نیروهای وفادار ب��ه انقالب و نظام‬ ‫ایجاد شود‪.‬‬ ‫غالمعل��ی حدادع��ادل ریی��س مجل��س هفتم‬ ‫در س��خنانی که هفته گذش��ته بیان کرد با اش��اره به‬ ‫حضور حضرات ایات مهدوی کنی و یزدی در روند‬ ‫وحدت اصولگرایان‪ ،‬بر این مس��اله که باید فرصت‬ ‫حضور این دو بزگ��وار را در هدای��ت اصولگرایان‬ ‫در انتخابات پی��ش رو غنیمت بش��ماریم تاکید کرد‬ ‫و گفت‪ :‬اختالف س��لیقه ها نباید موجب تفرقه میان‬ ‫اصولگرایان بشود‪.‬‬ ‫اما علیرضا زاکانی رییس س��تاد انتخاباتی جبهه‬ ‫متحد اصولگرایان ق��دری صریح تر اظهارنظر کرد و‬ ‫از ارائه فهرست انتخاباتی واحد از سوی اصولگرایان‬ ‫سخن گفت‪« :‬اصولگرایان با لیس��ت واحد در مقابل‬ ‫جریانات فتنه‪ ،‬فس��اد و انح��راف‪ ،‬وارد رقابت های‬ ‫انتخابات مجلس نهم خواهند شد‪».‬‬ ‫دبیرکل جمعیت رهپویان انقالب اس�لامی در‬ ‫پاسخ به این سوال که ایا احتمال ارائه لیست واحد از‬ ‫جانب جبهه متحد اصولگرایان و جبهه پایداری وجود‬ ‫دارد یا نه؟ تاکید کرد‪ :‬به نظر بنده‪ ،‬شرایط و حرکت به‬ ‫سمتی است که وحدت حاصل خواهد شد و لیست‬ ‫واحد ارائه می شود‪.‬‬ ‫وی افزود‪ :‬در ش��رایطی که نظام سلطه به همراه‬ ‫جریان فتنه‪ ،‬انحراف و فس��اد توطئه های رنگارنگی‬ ‫علیه انق�لاب و اصولگرایان دارد‪ ،‬وح��دت بهترین‬ ‫گزینه برای مقابله با توطئه ها است‪.‬‬ ‫رییس س��تاد انتخابات جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫از معیارهای تعیین نامزدها نیز س��خن گفت؛ انجا که‬ ‫اظهار کرد‪ :‬کاندیداهایی که از سوی این جبهه معرفی‬ ‫می ش��وند‪ ،‬عالوه بر برخورداری از تعهد‪ ،‬تخصص‪،‬‬ ‫خدمتگزاری مردم و فسادستیزی‪ ،‬باید از اقبال مردمی‬ ‫نیز برخوردار باشند‪ .‬زاکانی در ادامه از شروط سلبی‬ ‫و ایجابی سخن به میان اورد و در بیان شرایط ایجابی‬ ‫چنین گفت‪ :‬کاندیداهای اصولگرا باید چهار ش��رط‬ ‫ایجابی اعتقاد به اسالم‪ ،‬انقالب و اهداف نظام‪ ،‬اعتقاد‬ ‫به س��یره و روش امام راحل(ره) و اعتقاد و پایبندی‬ ‫به والیت فقیه و پیروی از مقام معظم رهبری داش��ته‬ ‫باشند‪ .‬عدم وابستگی به جریان فتنه ‪ ،۸۸‬عدم وابستگی‬ ‫به جریان انحرافی و فاس��د نیز از شرایط سلبی است‬ ‫که به گفت��ه زاکانی کاندیداهای اصولگ��را باید از ان‬ ‫برخوردار باشند‪g .‬‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫اصالح طلبان‬ ‫‪52‬‬ ‫حوزه انتخابیه‬ ‫نام داوطلب‬ ‫گرایش‬ ‫سوابق‬ ‫فهرست انتخاباتی احتمالی‬ ‫عسگر اسالم دوست‬ ‫اصالح طلب‬ ‫نماینده مجلس ششم‬ ‫نامشخص‬ ‫طالش‬ ‫اکبر اعلمی‬ ‫اصالح طلب‬ ‫نماینده سابق مجلس‬ ‫نامشخص‬ ‫نامشخص‬ ‫مسعود پزشکیان‬ ‫اصالح طلب‬ ‫نماینده مجلس‪ ،‬وزیر بهداشت دولت اصالحات‬ ‫نامشخص‬ ‫نامشخص‬ ‫محمدرضا تابش‬ ‫اصالح طلب‬ ‫نماینده مجلس‪ ،‬دبیرکل فراکسیون اقلیت‬ ‫نامشخص‬ ‫اردکان‬ ‫سهیال جلودارزاده‬ ‫اصالح طلب‬ ‫نماینده سابق مجلس‪ ،‬عضو خانه کارگر‬ ‫نامشخص‬ ‫تهران‬ ‫محمدرضا خباز‬ ‫اصالح طلب‬ ‫نماینده مجلس‪ ،‬عضو حزب اعتماد ملی‬ ‫نامشخص‬ ‫کاشمر‬ ‫محمدباقر ذاکری‬ ‫اصالح طلب‬ ‫نماینده سابق مجلس‪ ،‬عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی‬ ‫نامشخص‬ ‫قوچان‬ ‫الهه راستگو‬ ‫اصالح طلب‬ ‫نماینده سابق مجلس‪ ،‬عضو خانه کارگر‬ ‫نامشخص‬ ‫تهران‬ ‫ابوالفضل شکوری‬ ‫اصالح طلب‬ ‫عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی‪ ،‬نماینده مجلس ششم‪ ،‬استاد دانشگاه تربیت مدرس‬ ‫نامشخص‬ ‫زنجان‬ ‫قدرت اهلل علیخانی‬ ‫اصالح طلب‬ ‫نماینده مجلس‬ ‫نامشخص‬ ‫قزوین‬ ‫پیمان فروزش‬ ‫اصالح طلب‬ ‫نماینده مجلس‬ ‫نامشخص‬ ‫زاهدان‬ ‫محمد رئوف قادری‬ ‫اصالح طلب‬ ‫نماینده سابق مجلس‬ ‫نامشخص‬ ‫پاوه و اورامانات‬ ‫داریوش قنبری‬ ‫اصالح طلب‬ ‫نماینده مجلس‪ ،‬سخنگوی فراکسیون اقلیت‬ ‫نامشخص‬ ‫ایالم‬ ‫مصطفی کواکبیان‬ ‫اصالح طلب‬ ‫نماینده مجلس‪ ،‬دبیرکل حزب مردمساالری‬ ‫نامشخص‬ ‫نامشخص‬ ‫محمدعلی کوزه گر‬ ‫اصالح طلب‬ ‫نماینده مجلس ششم‬ ‫نامشخص‬ ‫شهریار‬ ‫علیرضا محجوب‬ ‫اصالح طلب‬ ‫دبیرکل خانه کارگر‬ ‫نامشخص‬ ‫تهران‬ ‫محمدحسین مقیمی‬ ‫اصالح طلب‬ ‫نماینده مجلس‪ ،‬معاون وزارت کشور دولت اصالحات‬ ‫نامشخص‬ ‫نامشخص‬ ‫احتمالی‬ ‫کاظم جاللی‬ ‫می گوید‪:‬‬ ‫«در جریان‬ ‫اصولگرا برخی‬ ‫افراد معتقدند‬ ‫که نباید لیست‬ ‫یکپارچه ای ارائه‬ ‫شود و می گویند‬ ‫باید رقابت‬ ‫بین لیستی‬ ‫ایجاد شود‪».‬‬ ‫‪5‬‬ ‫کاظم جاللی معتقد اس��ت که در انتخابات مجلس نهم طیف پررنگی از نامزدهای سفید متمایل به جریان‬ ‫نزدیک به دولت و جریان اصالحات وجود دارند که منتظرند بعد از گرفتن تایید شورای نگهبان مواضع سیاسی‬ ‫خود را مشخص کنند‪ .‬وی می گوید که از جریان اصولگرا چهار طیف جبهه متحد اصولگرایان‪ ،‬جبهه پایداری‬ ‫انقالب اسالمی‪ ،‬جبهه ایستادگی و مجموعه ای از نامزدهای مستقل به عرصه انتخابات نهمین دوره مجلس شورای‬ ‫اسالمی وارد می شوند‪ .‬عضو ش��ورای مرکزی جبهه متحد اصولگرایان بر این باور است که جدال های تهران‬ ‫و کالنشهرها را باید از رقابت های نامزدها در سایر شهرس��تان تفکیک کرد‪ ،‬چون خالف این رویه عمل کردن‬ ‫کار درستی نیست و باعث می شود عده ای در تهران بنش��ینند و برای انکه افراد مدنظر خود را در لیست نهایی‬ ‫اصولگرایان وارد کنند شهرس��تان ها را به گروگان بگیرند‪ .‬سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی‬ ‫مجلس درباره قرار گرفتن دوباره حدادعادل در سرلیست اصولگرایان تاکید می کند که شورای مرکزی جبهه‬ ‫متحد اصولگرایان بعد از انکه ابتدا بحث تعیین نامزدهای مورد حمایت خود را مشخص کرد‪ ،‬درباره نحوه چینش‬ ‫و قرار گیری افراد در لیست انتخاباتی تصمیم گیری می کند‪.‬‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫با توجه به انکه ثبت ن��ام کاندیداهای نمایندگی‬ ‫مجلس به پایان رسیده است‪ ،‬ارایش گروه های‬ ‫مختلف سیاسی را در نهمین دوره انتخابات نهاد‬ ‫قانون گذاری چگونه می بینید و فکر می کنید انها‬ ‫با چه شیوه ای پا به عرصه این رقابت بگذارند؟‬ ‫‪ l‬به نظر من به رغم انکه نام نویسی نامزدها به پایان‬ ‫رسیده‪ ،‬اما هنوز نمی شود روی ارایش گروه ها در رقابت‬ ‫سیاسی به شکل کامل اظهار نظر کرد‪ ،‬چون بخش زیادی‬ ‫از کسانی که برای نمایندگی مجلس ثبت نام کردند هنوز‬ ‫وابستگی شان به جریانات یا طیف های سیاسی مشخص‬ ‫نیست‪ .‬ش��اید یکی از پدیده های این انتخابات حضور‬ ‫نیروهای سفید باش��د؛ چون انچه از ش��واهد و قرائن‬ ‫برمی اید‪ ،‬ان است که طیف پررنگی از نامزدها حضوری‬ ‫س��فید در انتخابات دارند؛ یعنی مشخص نیست اینها‬ ‫وابسته به چه جریان یا طیف سیاسی هستند‪.‬‬ ‫این مس��اله مرب��وط ب��ه کاندیداه��ای جریان‬ ‫اصالح طلب اس��ت یا مرب��وط ب��ه نامزدهای‬ ‫طیف های اصولگرا نیز می شود؟‬ ‫‪ l‬برخی از اصالح طلبان مطرح می کنند که انها‬ ‫نیروهای سفیدی را به عرصه انتخابات اورده اند‪ .‬ضمن‬ ‫انکه برخی سران اصالحات هم گفته بودند نیروهای این‬ ‫جریان به شکل سازماندهی شده و با اسم اصالح طلبی‬ ‫در انتخابات ش��رکت نمی کنند ولی ه��ر اصالح طلبی‬ ‫که بتواند از کانال نظارت ش��ورای نگهبان تایید شود‪ ،‬از‬ ‫سیاست‬ ‫تو گو با کاظم جاللی درباره ارایش نیروهای سیاسی‬ ‫گف ‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫انتخابات ‪ 4‬قطبی‬ ‫کاندیداتوری اش در انتخابات استقبال می شود‪ .‬اگر این‬ ‫سخن را مدنظر قرار دهیم برخی تحلیل می کنند که یک‬ ‫بخش از نیروهای سفید با جریان اصالح طلب پیوستگی‬ ‫دارند تا وقتی صالحیت ش��ان تایید شد خودشان بیابند‬ ‫لیست هایانتخاباتیبدهندوبعدبرنامه هاونظراتخودرا‬ ‫مطرح کنند ولی به هر حال اصالح طلبان به شکل رسمی‬ ‫در انتخابات حضور پیدا نکردند و چهره هایی که از این‬ ‫جریان گمانه زنی می شد در انتخابات کاندیدا شوند نامزد‬ ‫نش��دند‪ .‬به نظر من در هر صورت باید منتظر مشخص‬ ‫شدن ارایش جریان اصالحات در انتخابات پیش رو ماند‬ ‫چون یک شخصیت اصالح طلب اخیرا گفته ‪ 700‬نفر از‬ ‫نیروهای جریان اصالحات در میان ‪ 5400‬نفری هستند‬ ‫که نام نویسی کردند‪ .‬حاال این چقدر مطلب درستی است‬ ‫بایدمنتظرماند‪.‬‬ ‫این از جری��ان اصالحات‪ .‬ایا جری��ان یا طیف‬ ‫سیاسی دیگری هم هس��ت که نامزد سفید وارد‬ ‫پروسه انتخابات کرده باشد؟‬ ‫‪ l‬به نظر می رسد بخش��ی از کسانی که به شکل‬ ‫گمناموسفیدواردعرصهانتخاباتشدندمربوطبهجریان‬ ‫نزدیک به دولت هستند‪ .‬چون برخی معتقدند بخشی از‬ ‫سفید ها که مورد حمایت این جریان هستند‪ ،‬بعد از تایید‬ ‫صالحیت یارگیری می کنند و به تعبیری می شود گفت‬ ‫این جریان و جریان اصالحات با اس��تراتژی س��کوت‬ ‫پروس��ه انتخابات را دنبال می کنند ت��ا تایید صالحیت‬ ‫نامزدها از سوی ش��ورای نگهبان نهایی شود‪ .‬پس از ان‬ ‫سکوت خود را خواهند شکست و برنامه های مدنظر را‬ ‫ارائه خواهند کرد‪.‬‬ ‫از طیف س��فیدها و اصالح طلبان که بگذریم‪،‬‬ ‫طیف ه��ای اصولگرایان در چ��ه وضعیتی قرار‬ ‫دارند؟‬ ‫‪ l‬جریان سوم‪ ،‬جریان اصولگراست که در جریان‬ ‫اصولگرا فعال چند طیف وجود دارند‪ .‬یک طیف جبهه‬ ‫متحد اصولگرایی است که این جبهه با محوریت جامعه‬ ‫روحانیت مبارز و جامعه مدرس��ین حوزه علمیه قم در‬ ‫قالب ‪ 6+7‬دارد کار خودش را انجام می دهد و از مدت ها‬ ‫پیشپیگیرمسالهانتخاباتوساماندهینیروهایخودش‬ ‫هست‪ .‬گروه دوم جبهه پایداری است که اینها هم پس از‬ ‫انکه با جبهه متحد نتوانستند به تفاهم برسند‪ ،‬عمال کار‬ ‫خودشان را در سطح استان ها اغاز کردند و برای تعیین‬ ‫کاندیداهای مدنظر در حال رایزنی هستند‪ .‬بخشی دیگر‬ ‫از اصولگرایان می گویند ما می خواهیم به شکل مستقل در‬ ‫عرصهانتخاباتحضورپیداکنیم‪.‬جبههدیگریدرجریان‬ ‫اصولگرا به نام جبهه ایس��تادگی وجود دارد که جریان‬ ‫محسن رضایی است‪.‬‬ ‫ش��خص اق��ای رضای��ی مالقات هایی ب��ا اقای‬ ‫مهدوی کنی داشت‪ ،‬به همین خاطر رایزنی هایی با جبهه‬ ‫متحد اصولگرایی دارد و در عین حال مساله تعیین لیست‬ ‫انتخاباتی و ساماندهی نیروهای خود را در سطح استان ها‬ ‫پیگیری می کند اما در عین حال از جبهه متحد اصولگرایی‬ ‫هم خیلی فاصله نگرفته اس��ت‪ .‬این کلیت��ی از ارایش‬ ‫طیف های اصولگرا در انتخابات مجلس نهم بود‪.‬‬ ‫شما گفتید جبهه پایداری نتوانست با جبهه متحد‬ ‫اصولگرایان به تفاهم برسد‪ ،‬چرا؟‬ ‫‪ l‬اگ��ر هم��ه گروه ه��ای اصولگ��را منش��ور‬ ‫اصولگرای��ی و محوری��ت ای��ت اهلل ی��زدی و‬ ‫ایت اهلل مهدوی کنی را بپذیرند‪ ،‬طبعا نباید روی شروط‬ ‫خود پافشاری کنند‪ .‬انها می توانند مطالبات شان را مطرح‬ ‫کنند و تا جایی که امکان دارد برای تحقق ان خواسته ها‬ ‫رایزنی کنند اما نبای��د روی انها پافش��اری کنند‪ ،‬چون‬ ‫شاید برخی مطالبات پذیرفته نش��ود که در این صورت‬ ‫دلیل نمی ش��ود عده ای درصدد برهم زدن بازی برایند‬ ‫‪53‬‬ ‫سیاست‬ ‫و به س��مت وحدت گام برندارند‪ .‬بخش��ی از شروط‪،‬‬ ‫ش��روط جبهه پایداری حذفی بود که حرف درستی به‬ ‫حساب نمی اید‪ .‬اینکه الریجانی و قالیباف در جبهه متحد‬ ‫اصولگرایان نباشند به این معناست که از ظرفیت قالیباف‬ ‫و الریجانی استفاده نشود‪ .‬در حالی که وجود این دو در‬ ‫جریان وحدت اصولگرایان به معنی بهره گیری از ظرفیت‬ ‫انهاست‪ .‬یا انکه خواس��تار ان بودند که کرسی هایی به‬ ‫شورای مرکزی جبهه متحد اصولگرایان اضافه شود که‬ ‫پذیرش ان می توانست به وحدت اصولگرایان تا حدودی‬ ‫اسیب برساند‪ .‬به نظر من پیوستن دوستان جبهه پایداری‬ ‫به سازوکار وحدت‪ ،‬جبهه متحد اصولگرایان را تقویت‬ ‫می کندچوناینکاربهنوعیباعثهمدلیمیانگروه های‬ ‫اصولگرا می شود اما نپیوستن هم‪ ،‬وزن گروه ها را به انها در‬ ‫انتخابات نشان می دهد‪ ،‬چراکه االن قاطبه اصولگرایی در‬ ‫سازوکار وحدت‪ 6+7‬جمع شدند و گردهم امدند‪ .‬اینکه‬ ‫برخی به میزان پایگاه اجتماعی خود استناد می کنند قابل‬ ‫پذیرش نیس��ت چون هر گروهی می تواند مدعی شود‬ ‫‪ 60‬یا‪ 70‬درصد پایگاه اجتماعی دارد‪ .‬به نظر من همه اینها‬ ‫در قالب حرف است چون کس��ی براساس یک جامعه‬ ‫اماری نظرسنجی درستی انجام نداده‪ ،‬بنابراین نباید زیاد‬ ‫روی این مسائل متوقف ماند‪.‬‬ ‫با توجه به اینکه هر س��ه طی��ف حامیان دولت‬ ‫اسالمی‪ ،‬جبهه پایداری و جبهه متحد اصولگرایی‬ ‫به سبد رای و پایگاه اجتماعی اصولگرایان چشم‬ ‫دوختند‪ ،‬این مساله وضعیت جریان اصولگرا را‬ ‫نسبت به رقبا یا طیف نامزدهای سفید تضعیف‬ ‫نمی کند؟‬ ‫‪ l‬تهران و چند شهر بزرگ در بحث انتخابات یک‬ ‫وضعیت دارند‪ ،‬سایر حوزه های انتخابیه وضعیت دیگری‬ ‫دارند‪ .‬به نظر من در تهران و ش��هرهای بزرگ رقابت ها‬ ‫لیستی است اما در س��ایر حوزه های انتخابیه رقابت ها‬ ‫بیش��تر به خود کاندیداها و نامزدها بستگی دارد‪ ،‬چون‬ ‫در این مناطق حداکثر می توان ‪ 10‬تا ‪ 15‬درصد تاثیر برای‬ ‫لیست هاقائلشد‪.‬‬ ‫یعنی در شهرهای کوچک بیش��تر گرایش های‬ ‫منطقه ای در رقابت ها تاثیر دارد؟‬ ‫‪ l‬خود کاندیداها‪ ،‬میزان توانمندی انها و میزان‬ ‫مدیریت ش��ان برای جذب ارا بیش��تر موثر است اما در‬ ‫تهران و شهرهای بزرگ عمدتا کسانی که درون لیست ها‬ ‫هس��تند رای می اورند‪ .‬برعکس در س��ایر حوزه های‬ ‫انتخابیه لیست ها چندان با موفقیت همراه نیستند‪ ،‬مگر‬ ‫اینکه کسانی که تصمیم گیر هس��تند با یک واقع گرایی‬ ‫کاندیداهای رای اور را شناسایی و از انها حمایت کنند‪.‬‬ ‫بنابراین اگر این تفکی��ک را بپذیری��م از دعواهایی که‬ ‫در تهران وجود دارد در س��ایر شهرها نیست‪ .‬متاسفانه‬ ‫بعضی وقت هاهمپیشمی ایدکسانیدرتهرانمی نشینند‬ ‫و برای انکه افراد خودش��ان را در لیس��ت ها بگنجانند‪،‬‬ ‫شهرس��تان ها را به گروگان می گیرند‪ ،‬در حالی که وارد‬ ‫کردن س��ایر حوزه های انتخابیه به مس��ائل سیاسی که‬ ‫ارتباطی با انها ندارد‪ ،‬یک نوع جفا به ان مناطق است‪ .‬مثال‬ ‫اصولگرایی در بسیاری از اس��تان ها و شهرستان ها یک‬ ‫جریان کلی است و قابل تفکیک نیست‪ ،‬اگرچه هم اکنون‬ ‫جریانات تهران تالش می کنند برای یارکشی‪ ،‬تفکیک‬ ‫در شهرس��تان ها ایجاد کنند‪ .‬این گروه ها برای رسیدن‬ ‫به هدف خ��ود‪ ،‬بی دلیل برخی اف��راد را وارد اختالفات‬ ‫سیاسی در کالنشهرها می کنند که این کار درستی نیست‪.‬‬ ‫در کل تقسیم سبد رای جریان اصولگرا در چند کالنشهر‬ ‫شاید نگران کننده باشد‪ ،‬اما این نگرانی قابل تسری به بقیه‬ ‫حوزه های انتخابیه نیست‪ ،‬چون همانطور که گفته شد در‬ ‫ان مناطق رای افراد بستگی به خود انها دارد نه لیست ها‪.‬‬ ‫با این تفاس��یر فکر می کنید چند درصد لیست‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫‪54‬‬ ‫طیف های مختلف اصولگرا در شهرهای بزرگ‬ ‫با هم مشترک باشند؟‬ ‫‪ l‬لیست طیف های اصولگرا جز کالنشهرها در‬ ‫بسیاری از جاها مشترک خواهد بود‪ ،‬به دلیل انکه ادم های‬ ‫رای اور در ان مناطق مشخص هستند‪ .‬من فکر می کنم‬ ‫جریان اصولگرایی در ان حوزه ها به یک اش��تراک نظر‬ ‫خواهد رسید اما مشکل اساس��ی در تهران و چند شهر‬ ‫بزرگ است که در خصوص انها تازه بحث ها شروع شده‬ ‫که چگونه حرکت شود و کمترین اسیب به یکپارچگی‬ ‫جریان اصولگرا بخورد‪.‬‬ ‫ترافیک نامزدهای جریان اصولگرا در تهران خیلی‬ ‫زیاد است چون خیلی از نمایندگان شهرستان در‬ ‫این دوره‪ ،‬از پایتخت کاندیدا شدند‪ .‬باز سوالم را‬ ‫تکرار می کنم چند درصد لیست جبهه پایداری و‬ ‫جبههمتحدبایکدیگرمشترکهستند؟‬ ‫‪ l‬من نمی توانم نظر بدهم‪ .‬عرض کردم تازه بعد از‬ ‫ثبت نام ها زمزمه هایی در این رابطه شروع شده که صف ها‬ ‫چه کنند تا بتوانند به لیست های نزدیکتری برسند‪ .‬در این‬ ‫زمینه ها نیز اختالف نظر وجود دارد‪.‬‬ ‫از چه جهت؟‬ ‫‪ l‬در جریان اصولگرا همه نظرش��ان این نیست‬ ‫که لیست یکپارچه ای ارائه ش��ود‪ ،‬برخی قائل به رقابت‬ ‫بین لیستیدراینجریانهستند‪.‬‬ ‫جبهه پایداری خودشان رسما اعالم کردند اگر‬ ‫اصالح طلبان نیایند‪ ،‬رقابت درون گفتمانی برای‬ ‫نشاط انتخاباتی بهتر است؟‬ ‫‪ l‬نه‪ ،‬عالوه بر جبهه پایداری‪ ،‬طیف های دیگر هم‬ ‫هستند که می گویند رقابت درون گفتمانی خوب است‪.‬‬ ‫به عبارت دیگر فقط جبهه پایداری چنین نظری ندارد‪.‬‬ ‫جبهه ایستادگی چطور؟‬ ‫‪ l‬نمی دانم ایستادگی هم چنین نظری دارد یا خیر‪،‬‬ ‫ولی هستند کسانی که دارای چنین نظری باشند‪ .‬فارغ از‬ ‫این نظریه‪ ،‬برخی می گویند جریان اصولگرا همین االن‬ ‫از طیف های مختلفی تشکیل شده است‪ .‬پس بگذارید‬ ‫با هم رقابت بکنند تا هر طیف وزن واقعی خود را در این‬ ‫انتخابات بفهمد‪ .‬اینها بحث هایی است که االن وجود دارد‬ ‫ولینمی شوددربارهانهاقضاوتکرد‪.‬بهنظرمنبایدکمی‬ ‫زمان بگذرد تا به ایام انتخابات نزدیک شویم‪.‬‬ ‫به ش��خصه وزن کش��ی طیف های اصولگرا را‬ ‫درست می دانید یا خیر؟‬ ‫‪ l‬نمی شود مطلق گفت مثبت یا منفی است؛ به‬ ‫زمان بستگی دارد‪ .‬باید یک مقداری زمان بگذرد تا دید چه‬ ‫اتفاقی می افتد‪ .‬بخشی از ان به ارایش سیاسی جریانات‬ ‫مربوط اس��ت‪ .‬اگر ارایش سیاسی در س��ایر جریانات‬ ‫به گونه ای باش��د که بر اثر رقابت درون گفتمانی کلیت‬ ‫لیست طیف های اصولگرا جز‬ ‫کالنشهرها در بسیاری از جاها‬ ‫مشترک خواهد بود‪ ،‬به دلیل‬ ‫انکه ادم های رای اور در‬ ‫ان مناطق مشخص هستند‪.‬‬ ‫من فکر می کنم جریان‬ ‫اصولگرایی در ان حوزه ها‬ ‫به یک اشتراک نظر خواهد‬ ‫رسید اما مشکل اساسی‬ ‫در تهران و چند شهر بزرگ‬ ‫است که در خصوص انها تازه‬ ‫بحث ها شروع شده که چگونه‬ ‫حرکت شود و کمترین اسیب‬ ‫به یکپارچگی جریان اصولگرا‬ ‫بخورد‬ ‫جریان اصولگرا اس��یب ببیند در ان صورت وزن کشی‬ ‫طیف ها خوب نیست اما اگر خطراتی از ناحیه رقبا وجود‬ ‫نداشته باشد‪ ،‬بد نیست که جریانات اصولگرا وزن واقعی‬ ‫خود را بدانند‪.‬‬ ‫پس با تفاسیری که می فرمایید دیگر زمان برای‬ ‫وحدت کامل اصولگرایان به پایان رسیده است؟‬ ‫‪ l‬در عالم سیاست هیچ چیزی غیر ممکن نیست‪.‬‬ ‫یعنیدرعالمممکناتزندگیمی کنیموهر گونهاحتمالی‬ ‫را باید در این هفت یا هشت هفته باقیمانده تا انتخابات در‬ ‫نظربگیریم‪.‬‬ ‫باعلمبهاینکهدرلیستانتخاباتیجریاناصولگرا‬ ‫در دوره هفتم و هشتم حدادعادل سرلیست بود‪،‬‬ ‫حاال که اقای علی الریجانی از قم کاندیدا شدند‬ ‫و اقای حدادعادل از تهران‪ ،‬سرلیست جبهه متحد‬ ‫اصولگرایان در تهران چه کسی خواهد بود؟ این‬ ‫امکان وجود دارد که برای بار س��وم حدادعادل‬ ‫سرلیست جبهه متحد اصولگرایان شود؟‬ ‫‪ l‬هنوز شورای مرکزی جبهه متحد اصولگرایان‬ ‫در این باره هیچ صحبتی نداشته اس��ت‪ .‬اول باید درباره ‬ ‫ترکیب لیست این جبهه تفاهم نهایی انجام شود‪ ،‬بعد به‬ ‫تعیینسر لیستپرداخت‪.‬‬ ‫االن جبهه متحد اصولگرایان واقعا متحد است یا‬ ‫هنوز امکان دارد در استانه انتخابات زمزمه های‬ ‫وزن کشی از درون ان قوت گیرد؟‬ ‫‪ l‬االن به نظر می رس��د اختالفی در جبهه متحد‬ ‫وجود ندارد‪ ،‬چون فکر می کنم باید س��راغ لیست رفت‪.‬‬ ‫یکی از جاهایی که می تواند مقداری چالش زا باشد تعیین‬ ‫ ترکیبفهرستانتخاباتیدرکالنشهرهاستتاببینیمچه‬ ‫خواهدشد‪.‬‬ ‫فهرست اصولگرایان در تهران براساس حروف‬ ‫الفباست یا براساس وزن و سابقه افراد؟ چون در‬ ‫دوره گذشته جز اقای حدادعادل که در سرلیست‬ ‫قرار داشت بقیه افراد براساس حروف الفبا چینش‬ ‫شدند‪.‬‬ ‫‪ l‬تازه بحث ها در مورد مصادیق نامزدهای مورد‬ ‫حمایت جبهه متحد شروع شده‪ .‬وقتی این بحث نهایی‬ ‫شد درباره نحوه چینش بحث می شود‪.‬‬ ‫اکثر کرس��ی های مجلس این��ده در اختیار چه‬ ‫جریانی قرار می گیرد؟‬ ‫‪ l‬اکثرا در اختیار جریان اصولگرا خواهد بود و‬ ‫طیف های مختلف اصولگرایی هم در مجلس حضور‬ ‫خواهند داش��ت اما فکر می کنم طیف منطقی و معقول‬ ‫اصولگرایی اکثریت را در دست خواهد داشت‪.‬‬ ‫منظورتان همان جبهه متحد اصولگرایان است؟‬ ‫‪ l‬همان طیف معقول و منطقی دیگر‪.‬‬ ‫مرزبندی داخل فراکس��یون اکثریت در مجلس‬ ‫نهم شفاف است یا در حالت کلی باقی می ماند؟‬ ‫‪ l‬اظهار نظر در این باره خیلی زود است‪.‬‬ ‫رقابت بر سر کرسی ریاس��ت مجلس در دوره‬ ‫نهم چگونه خواهد بود؟ برخی از اعضای جبهه‬ ‫پایداری می گویند رقابت بر سر این جایگاه دیگر‬ ‫محدود به الریجانی و حدادعادل نمی شود بلکه‬ ‫ش��اید ش��خصیت های دیگری نیز وارد عرصه‬ ‫شوند‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫‪ l‬به نظر من خود انتخابات تعیین کننده است‪ .‬اوال‬ ‫باید دید چه کسانی با چه میزان رای انتخاب می شوند‪،‬‬ ‫پس از ان می توان درباره ریاست مجلس صحبت کرد‪.‬‬ ‫االن بحث پیرامون این مس��اله خیلی واقعی و براساس‬ ‫داده های علمی نیست‪ .‬به نظر من باید در این خصوص‬ ‫صبورتر بود‪ ،‬قطعا تا هفت یا هشت هفته دیگر همه چیز‬ ‫مشخص می شود‪g.‬‬ ‫زهره الهیان‪ ،‬عضو شورای مرکزی جمعیت رهپویان انقالب اسالمی‪ ،‬وحدت طیف های مختلف اصولگرا‬ ‫را در انتخابات ضروری می داند و می گوید‪« :‬هر مقدار که میان فهرست های جبهه متحد و جبهه پایداری تفاوت‬ ‫باش��د‪ ،‬به همان میزان جریانات رقیب در وارد کردن نامزدهایش��ان به مجلس موفقیت کسب می کنند‪ ».‬عضو‬ ‫کمیته بانوان جبهه متحد اصولگرایان‪ ،‬انتخابات اینده را دو قطبی خواند و تاکید کرد‪« :‬یک طرف‪ ،‬جبهه متحد‬ ‫و جبهه پایداری و طرف دیگر اصالح طلبان و جریان حامیان دولت اسالمی هستند‪».‬‬ ‫با توجه به انکه نام نویس��ی نامزدهای نمایندگی‬ ‫مجلس روز جمعه‪ 9‬دی ماه به پایان رسید‪ ،‬ارایش‬ ‫گروه هایسیاسیرادرانتخاباتچگونهمی بینید؟‬ ‫‪ l‬در ش��رایطی که ثبت نام های مجل��س تمام و‬ ‫کاندیداهای احزاب و جریانات مختلف مشخص شده‪،‬‬ ‫باید گروه های اصولگرا توجه ویژه ای داشته باشند که نوع‬ ‫برنامه ریزی و س��ازوکاری که در راستای ایجاد وحدت‬ ‫دارند به ثمر بنشیند تا فرصتی برای رقیب مهیا نشود‪ .‬در‬ ‫واقع با انسجام و وحدت اصولگرایان میدان مانور از دست‬ ‫جریانات غیر اصولگرا خارج می شود‪ .‬انچه مسلم است‬ ‫جریان اصالح طلب با ثبت نام‪ 1000‬کاندیدا در سراس��ر‬ ‫کشور می کوشد در انتخابات حضوری فعال برای کسب‬ ‫کرسی هاینهادقانون گذاریداشتهباشد‪.‬ضمنانکهدرکنار‬ ‫این تعداد کاندیدا‪ ،‬عده ای از سران ان جریان بحث تحریم‬ ‫را مطرح می کنند با این امید که به واسطه رد صالحیت ها‬ ‫یا انصراف برخی افراد مدنظر انها‪ ،‬برنامه و بهانه ای برای‬ ‫تخریب انتخابات مجلس و ایجاد ش��ورش و نارضایتی‬ ‫مشابه فتنه‪ 88‬داشته باشند‪ .‬با این تفاسیر‪ ،‬جریان اصولگرا‬ ‫بایدوحدتراسر لوحهاستراتژیخودقراردهدوطیف ها‪،‬‬ ‫احزاب و شخصیت های ان با برنامه ریزی طوری حرکت‬ ‫کنند که اکثریت کرسی هایمجلس نهم رابه دست اورند‪.‬‬ ‫تنهاراهیکهبهاینمسیرختممی شودبحثوحدتولحاظ‬ ‫شایسته ساالری براساس شاخص ها و معیارها در تعیین‬ ‫لیست هایانتخاباتیاستکهامیدواریماتفاقبیفتد‪.‬برخی‬ ‫از دوستان جبهه پایداری می گویند حاال که اصولگرایان‬ ‫رقیب جدی ندارند‪ ،‬باید با رقابت بین طیف های مختلف‬ ‫اصولگرامشارکتعمومیراافزایشداد؛ایننظریهکامالبه‬ ‫لحاظسیاسیرداستچونمابراثراینتئوریحتمابخشی‬ ‫ازکرسی هارابهجریاناصالح طلبوطیفحامیاندولت‬ ‫اسالمیواگذارخواهیمکرد‪.‬‬ ‫به هر حال ی��ک نوع مرزبندی بی��ن جبهه متحد‬ ‫اصولگرایان و جبهه پایداری وجود دارد‪ ،‬چقدر‬ ‫باید تالش شود تا لیست های این دو تا حد زیادی‬ ‫با هم مشترک باش��د؟ ثانیا طیف حامیان دولت‬ ‫اسالمی نیز که برای حضور در عرصه انتخابات‬ ‫اعالم رسمی کردند چقدر می توانند بر سبد رای‬ ‫اصولگرایانتاثیربگذارند؟‬ ‫‪ l‬معتقدم اصولگرایان باید با یک لیست واحد به‬ ‫انتخاباتمجلسنهمورودپیداکنند‪.‬اساساارائهدوفهرست‬ ‫انتخاباتی از سوی جریان اصولگرا یک اشتباه استراتژیک‬ ‫است‪ .‬یعنی به هر میزان که اختالف بین دو لیست جبهه‬ ‫متحداصولگرایانوجبههپایداریباشد‪،‬موجبواگذاری‬ ‫کرسی هایمجلسبههمانتعدادبهرقباخواهدشد‪.‬ضمن‬ ‫انکهجریانحامیاندولتاسالمیبافعالیتزیاددرعرصه‬ ‫انتخاباتقاعدتابه دنبالحضوریپررنگدرمجلساینده‬ ‫است‪.‬اینمسالهبایدموردتوجهدوجبههیادشدهدرجریان‬ ‫اصولگراباشدچوندرصورتیکهوحدتانهااتفاقنیفتد‬ ‫حتما بخشی از نامزدهای این جریان به جای کاندیداهای‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫‪6‬‬ ‫تو گوی مثلث با زهره الهیان‬ ‫گف ‬ ‫سیاست‬ ‫ارائه دو فهرست‬ ‫اشتباه استراتژیک است‬ ‫اصولگراواردمجلسمی شوند‪.‬باتفاسیریادشدهضرورت‬ ‫وحدتطیف هایاصولگرابیشازپیشنمایانمی شود‪.‬‬ ‫باتحلیلیکهدربارهارایشسیاسیانتخاباتاینده‬ ‫کردیدفکرمی کنیدفضایرقابتسیاسیپیشرو‬ ‫چندقطبیشود؟‬ ‫‪ l‬درواقعبا توجهبهشرایطیکههست‪،‬درانتخابات‬ ‫یک طرف جبهه متحد و جبهه پای��داری و طرف دیگر‬ ‫اصالح طلبانوجریانحامیاندولتاسالمیهستند‪.‬باتوجه‬ ‫بهاینکهرقبایجریاناصولگراهدفواحدیدارندوباهم‬ ‫بهتوافقاتینیزبرایحذف اصولگرایانرسیده اند‪،‬می توان‬ ‫فضای رقابت سیاس��ی پیش رو را دو قطبی‪ -‬اصولگرا و‬ ‫غیر اصولگرا‪-‬اعالمکرد‪.‬‬ ‫شماعضویازفراکسیونزنانمجلسهستید‪.‬برای‬ ‫افزایش مشارکت بانوان در انتخابات چه کاری‬ ‫می توان انجام داد؟‬ ‫‪ l‬ازسویشورایمرکزیجبههمتحداصولگریان‬ ‫برایبهبودوضعیتمشارکتبانوانتوانمندقول هاییداده‬ ‫شده و این احتمال می رود که از سوی جبهه متحد‪ ،‬فعالیت‬ ‫جدی در تهران و استان ها برای افزایش حضور بانوان در‬ ‫مجلس‪ ،‬صورت گیرد‪ .‬کمیته بانوان این جبهه راهبردهای‬ ‫انتخاباتیدردستتدویندارندتابراساسانبتوانباجامعه‬ ‫زنان و به تبع ان نهاد خانواده تعامل الزم را برقرار کرد‪ .‬برای‬ ‫نیل به این هدف نیاز است با بهره گیری از تحلیل صحیح و‬ ‫همچنین استفاده از بصیرت افزایی و اگاهی بخشی نسبت‬ ‫بهجریان سازیدرجامعهقدمبرداشتهشود‪.‬انتشارنشریات‬ ‫تخصصی در حوزه زنان‪ ،‬بولتن ه��ای خبری و تحلیلی‬ ‫و راه اندازی س��ایت اینترنتی برای تحقق این هدف موثر‬ ‫خواهدبود‪.‬‬ ‫ترکیبسیاسیمجلسایندهراچگونهمی بینید؟‬ ‫‪ l‬تمامی احزاب و گروه های اصولگرا که در جبهه‬ ‫متحد حضور دارند‪ ،‬می کوشند شخصیت های توانمند‪،‬‬ ‫شاخص‪ ،‬متعهد و متخصص را در لیست قرار دهند‪ ،‬برای‬ ‫اینکه مجلس اینده یک مجلس کارامد باشد‪ .‬در ثانی اگر‬ ‫لیس��ت جریان اصولگرا با یک وزن باال ارائه شود انگیزه‬ ‫برای مشارکت مردم هم به همان نسبت باال می رود‪ ،‬البته‬ ‫این مساله ای است که مدنظر جبهه متحد نیز قرار دارد‪ .‬در‬ ‫مجموعاگروحدتاصولگرایانکاملشوداکثریتمجلس‬ ‫اینده با اصولگرایان خواهد بود‪ ،‬چون شخصیت های توانا‬ ‫از این جریان ثبت نام کردند و این مساله سطح نمایندگان‬ ‫اصولگرا را در مجلس نهم ارتقا می دهد که باعث کیفی تر‬ ‫شدنمجلسایندهخواهدشد‪.‬‬ ‫وزنه اصولگرایی به کدام سمت خواهد بود؛ جبهه‬ ‫متحدیاجبههپایداری؟‬ ‫‪ l‬حاالالبتهزوداستدراینبارهصحبتکرد‪.‬چون‬ ‫امیدواریم جبهه پایداری به مکانیزم وحدت ملحق شود تا‬ ‫بیشتریننمایندگانمجلسنهماصولگراوجزوجبههمتحد‬ ‫اصولگرایانباشند؛ازاینبابتکهجبههمتحداصولگرایی‬ ‫همه احزاب و س��لیقه های اصولگرا را زیر چتر خودش‬ ‫بیاورد‪ .‬پس از این رو می تواند به واسطه استراتژی وحدت‬ ‫اکثریتکرسی هاینهادقانون گذاریرابهدستمی اورد‪.‬‬ ‫اق��ای حدادع��ادل از ته��ران کاندی��دا ش��د و‬ ‫اقای الریجانیازقم‪.‬باتوجهبهانکهجبههپایداری‬ ‫نیزبهدنبالاناستکهفردیاافرادشاخصدیگری‬ ‫را برای ورود به مجلس حمایت کند‪ ،‬رقابت برای‬ ‫کسب کرسی ریاست مجلس نهم چگونه خواهد‬ ‫بود؟‬ ‫‪ l‬اگر ش��خصیت های مط��رح و توانمندی به‬ ‫مجلس راه یابند قاعدتا ش��اهد رقاب��ت جدی تر برای‬ ‫ریاست مجلس نهم خواهیم بود و این باعث می شود به‬ ‫نوعی انتخاب ریاست قوه مقننه برای جریانات اصولگرا‬ ‫راحت تر باشد‪g .‬‬ ‫‪55‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪110‬‬ ‫‪56‬‬ ‫جدال در سینما‬ ‫خانه ای روی اب‬ ‫جدال معاونت سینمایی با خانه سینما در سکانسی داغ‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪110‬‬ ‫‪57‬‬ ‫انحالل خانه سینما‬ ‫وزارت ارشاد حکم به تعطیلی خانه سینما داد‬ ‫شاهین فتحیان‬ ‫فرهنگ‬ ‫ماج��رای مجادله بین مس��ئوالن فعل��ی معاونت‬ ‫س��ینمایی وزارت ارش��اد با مدیران خانه سینما دیگر‬ ‫موضوع تازه ای نیست و شاید در گذشته های دورتری‬ ‫هم ریش��ه داش��ته باش��د‪ .‬ما هم به فراخ��ور موضوع‪،‬‬ ‫در ش��ماره هایی در یک سال گذش��ته به این موضوع‬ ‫پرداخته ایم‪ .‬با این حال بی شک این مجادله در روزهای‬ ‫اخیر به فاز جدیدی وارد شده که شاید بتوان گفت پرده‬ ‫پایانی ان را انتظار می کشد‪.‬‬ ‫در واقع پس از انکه انتص��اب دبیر جدید برای‬ ‫س��ی امین جش��نواره فیلم فجر برمبنای کاس��تن از‬ ‫تنش ها و چالش های تجربه شده در جشنواره پیشین‬ ‫صورت گرفته و جلس��ه های به نس��بت موفقی هم‬ ‫برگزار ش��ده بود‪ ،‬پرده جدید زمان��ی رخ کرد که ‪27‬‬ ‫اذرماه گذشته‪ ،‬فرهاد توحیدی ‪ -‬رئیس هیات مدیره‬ ‫خانه سینما ‪ -‬خبر داد در پی شکایت وزارت فرهنگ‬ ‫و ارشاد اسالمی از خانه سینما‪ ،‬دادگاهی در ‪ 21‬دی ماه‬ ‫در محکمه قضایی برگزار می ش��ود؛ چراکه این نهاد‬ ‫خواستار صدور دستور موقتی شده مبنی بر جلوگیری‬ ‫از فعالیت موسسه خانه سینما به خاطر انچه غیر قانونی‬ ‫بودن اساسنامه خوانده اس��ت‪ .‬گویا وزارت ارشاد یا‬ ‫معاونت سینمایی ان بر همین اساس ابطال اساسنامه‬ ‫مصوب مجمع عمومی فوق الع��اده ‪ 20‬خرداد ماه ‪87‬‬ ‫خانه سینما را هم خواستار شده است‪ .‬انان همچنین‬ ‫از مرجع قضایی خواسته اند‪ ،‬اداره کل ثبت شرکت ها‬ ‫را موظف کند تا نسبت به ابطالل اساسنامه فعلی خانه‬ ‫س��ینما اقدام کنند‪ .‬ضمن انکه عالوه بر خانه سینما‪،‬‬ ‫وزارت ارشاد از اداره کل ثبت شرکت ها هم شکایت‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫وزارت ارش��اد با اس��تناد ب��ه اساس��نامه قبلی‬ ‫خانه س��ینما که بر مبنای ان‪ ،‬تغییرات اساس��نامه باید‬ ‫به اطالع وزارت ارش��اد و به تائید ش��ورای فرهنگی‬ ‫عمومی برس��د‪ ،‬چون اساسنامه س��ال ‪ 87‬از این دو‬ ‫ویژگی برخوردار نیس��ت‪ ،‬ابطال ان را خواستار شده‬ ‫اس��ت‪ .‬از اداره ثبت ش��رکت ها هم که بدون مجوز‬ ‫شورای فرهنگ عمومی‪ ،‬اساسنامه خانه سینما را ثبت‬ ‫ کرده‪ ،‬شکایت شده است‪.‬‬ ‫با این حال‪ ،‬مجمع عمومی خانه سینما با حضور‬ ‫‪27‬نماینده از ‪ 29‬صنف س��ینمایی‪ ،‬س��اعت ‪ 18‬روز‬ ‫دوشنبه ‪ 28‬اذرماه برگزار شد که در ان‪ ،‬ابتدا گزارش‬ ‫عملیاتی و مالی هیات مدیره که پیش تر برای اصناف‬ ‫ارسال شده بود‪ ،‬تشریح شد‪ ،‬سپس نمایندگان صنوف‬ ‫سینمایی ضمن پرسش و پاسخ با رئیس هیات مدیره‬ ‫مواردی را مط��رح کردند‪ .‬محمد مهدی عس��گرپور‬ ‫ـ مدیر عام��ل خان��ه س��ینما ـ مجموع��ه برنامه ها و‬ ‫پیگیری های یک س��اله این دوره را به اگاهی مجمع‬ ‫عمومی رس��اند‪ .‬ب��ازرس خانه س��ینما نی��ز در این‬ ‫نشس��ت نظر خود را درباره گزارش عملیاتی و مالی‬ ‫هیات مدیره به حاضران ارائه کرد‪.‬‬ ‫درحالی که مدیران خانه سینما با برگزاری مجمع‬ ‫عمومی س��عی در عادی جل��وه دادن اوضاع داش��تند‪،‬‬ ‫سیدعلیرضا سجادپور‪ ،‬مدیرکل اداره نظارت و ارزشیابی‬ ‫معاونت امور سینمایی و سمعی و بصری وزارت فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪110‬‬ ‫‪58‬‬ ‫و ارشاد اسالمی موضع گیری کرد و گفت ‪« :‬باید از نوع‬ ‫ادبیات و رفتاری که توسط بعضی افراد به اصطالح صنفی‬ ‫در دو روز گذشته در برخی سایت ها و مطبوعات منتشر‬ ‫ش��ده‪ ،‬اظهار تاس��ف کنم‪ .‬برخی افراد به شدت تالش‬ ‫می کنند تا طرح یک مشکل قانونی و کامال منطقی را تا‬ ‫حد یک برخورد ش��خصی تقلیل دهند و اصرار زیادی‬ ‫دارند برای فرار از اصل موضوع و منحرف کردن ذهن‬ ‫مخاطبان و سینماگران‪ ،‬موضوع را یک اختالف شخصی‬ ‫جلوه دهند‪».‬‬ ‫او که تاکید داش��ت این مشکل س��ال ها مطرح‬ ‫بوده و به دولت دهم مربوط نمی ش��ود‪ ،‬در تش��ریح‬ ‫تاریخچه موضوع گفت‪« :‬زمان مشاورت هنری اقای‬ ‫ش��مقدری در دولت نهم این موضوع در دستور کار‬ ‫قرار داشته و به عنوان یکی از اسیب ها و کاستی های‬ ‫جدی سینمای ایران مطرح شده است‪ .‬سیاست فعلی‬ ‫معاونت سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی هم‬ ‫بر این است با حل این مشکل‪ ،‬ارتباط کامال جدی و‬ ‫منسجمی با صنوف برقرار کند‪».‬‬ ‫سجادپور با تاکید بر اینکه صنوف باید بازوهای‬ ‫حاکمیت باشند‪ ،‬افزود ‪« :‬شورای عالی سینمایی مصوبه‬ ‫روشن و محکمی در باب تشکیل سازمان نظام صنفی‬ ‫و الیحه نظام صنفی براس��اس انچه مصوبه معاونت‬ ‫س��ینمایی اس��ت‪ ،‬اماده و تنظیم کرده ک��ه به زودی‬ ‫برای تصویب نهای��ی از طرف دولت تحویل مجلس‬ ‫خواهد شد‪ .‬در س��ازمان س��ینمایی جدیدالتاسیس‪،‬‬ ‫دفتری برای حمایت از صنوف س��ینمایی دیده شده‬ ‫که تکی��ه گاه قانونی برای طرح مطالب��ات از دولت و‬ ‫حاکمیت است‪».‬‬ ‫چند روزی گذشت تا انکه زمزمه ای در محافل‬ ‫سینمایی و رس��انه ای پیچید مبنی بر اینکه صبح روز‬ ‫چهارم دی ماه ق��رار بوده نشس��تی در محل معاونت‬ ‫س��ینمایی با حضور تعدادی از اهالی س��ینما برگزار‬ ‫شود که درباره ان اطالع رسانی نشده و البته نمایندگان‬ ‫صنوف هم در این نشست حضور نیافته اند‪ .‬شنیده ها‬ ‫حاکی از ان بود که ش��ب قبل از ان در خانه س��ینما‬ ‫جلسه ای تشکیل شده و جمعا به این نتیجه رسیده اند‬ ‫که به جلسه دعوت ش��ده معاونت سینمایی که بدون‬ ‫واسطه خانه سینما و با دعوت های شفاهی از مسئوالن‬ ‫اصناف صورت گرفته‪ ،‬نرون��د‪ .‬البته دعوت کنندگان‬ ‫گویا بر این اعتقاد بوده اند ک��ه صنف ها به هیچ وجه‬ ‫نمی توانند در مجموعه خانه س��ینما با وزارت ارشاد‬ ‫ارتباط داشته باش��ند‪ .‬فریدون جیرانی هم در بخش‬ ‫مرور اخبار هفته س��ینمای برنامه هف��ت اعالم کرد‪،‬‬ ‫صنوف نامه ای به معاونت سینمایی نوشته اند و دالیل‬ ‫عدم حضورشان را در جلسه مش��ترک با معاونت به‬ ‫صورت مکتوب ارائه کرده اند‪.‬‬ ‫تالشی بی نتیجه‬ ‫شاید در این بین کسی که بیش از هر کس دیگری‬ ‫در این جدال ه��ای لفظی حرص می خ��ورد‪ ،‬محمد‬ ‫خزاعی‪ ،‬دبیر جش��نواره فیلم فجر بود که داشت یک‬ ‫پروژه اش��تی دوباره را برنامه ری��زی می کرد و پیش‬ ‫می برد؛ چراکه در پی این فعل و انفعال ها چهار صنف ‬ ‫جامعه اصناف س��ینمایی ایران در بیانیه ای مشارکت‬ ‫در جشنواره را به رفع مش��کالت پیش امده قضایی‬ ‫از س��وی معاونت س��ینمایی منوط دانس��تند‪ .‬کانون‬ ‫تدوینگران س��ینمای ای��ران‪ ،‬انجم��ن تهیه کنندگان‬ ‫سینمای مس��تند ایران ‪ ،‬انجمن فیلمبرداران سینمای‬ ‫ایران و کانون اهنگسازان سینمای ایران اعالم کردند‪:‬‬ ‫«در پی حضور دو ساعته دبیر جشنواره سی ام فجر در‬ ‫خانه سینما و نشستی که با نمایندگان اصناف سینمایی‬ ‫داشتند‪ ،‬انتظار می رفت ابهاماتی که در دعوتنامه ایشان‬ ‫برای مشارکت اهالی سینما در هیات های انتخاب و‬ ‫داوری جشنواره امسال وجود داشت‪ ،‬برطرف شود‪.‬‬ ‫این در حالی است که ش��کایت مقامات باالتر اقای‬ ‫خزاعی یعنی متولیان اصلی جشنواره ای که ایشان دبیر‬ ‫ان است از خانه سینما‪ ،‬یعنی جامعه اصناف سینمای‬ ‫ایران ‪ ،‬به منظور تعطیل کردن ان‪ ،‬مراحل خود را طی‬ ‫می کند‪».‬‬ ‫ای��ن بیانیه اف��زوده ب��ود‪« :‬تعطیل ک��ردن خانه‬ ‫سینمایی که دبیر محترم جش��ن انتظار دارد اصنافش‬ ‫برای مش��ارکت در برگزاری بهتر جشنواره به ایشان‬ ‫کمک کنند‪ ،‬واقعیت شگفت و متناقضی است که اقای‬ ‫خزاعی هم در جلس��ه مذکور نتوانست از تناقض ان‬ ‫رهایی یابد و سایه این دوگانگی بر وعده های شیرین‬ ‫وی س��نگینی می کرد ‪ ،‬چون از طرف��ی خود را عضو‬ ‫خانه س��ینما می دانس��ت و به این عضویت مباهات‬ ‫می کرد و از طرف دیگر نماینده ش��اکیان محس��وب‬ ‫می ش��د؛ و این از ش��گفتی های روزگار ماس��ت که‬ ‫ش��اکی و متش��اکی می تواند در یک نفر جمع شود‪.‬‬ ‫با این وجود ‪ ،‬جلس��ه رفع ابهام با حس��ن نیت اهالی‬ ‫سینما بدون در نظر گرفتن ش��کایت فوق که انصافا‬ ‫کار ساده ای هم نبود ش��کل گرفت تا با گفت وگوی‬ ‫دو طرف گامی هرچند کوچک و حتی نمادین برای‬ ‫حل اختالف های مدیران دولتی با خانه سینما برداشته‬ ‫شود ‪ ،‬ولی تا پایان جلسه به جز تعارفات معمول این‬ ‫قبیل جلس��ات و وعده های مرسوم پیش از برگزاری‬ ‫هر جشنواره ‪ ،‬نتیجه ای حاصل نشد‪»...‬‬ ‫خزاعی تاکنون ترجیح داده در این زمینه سکوت‬ ‫کند‪ .‬ضم��ن انکه پیش ت��ر نیز انجمن مستندس��ازان‬ ‫سینمای ایران و کانون کارگردانان سینمای ایران هم‬ ‫در بیانیه ای با انتقاد از این موضوع تصریح کرد ه بودند‬ ‫برای هرگونه هم��کاری موثر تا رفع ای��ن تناقض از‬ ‫سوی مسئوالن امور سینمایی منتظر می مانند‪.‬‬ ‫ورود شورای فرهنگ عمومی‬ ‫اما هفتم دی ماه منصور واعظی در مقام دبیر شورای‬ ‫فرهنگ عمومی گفت؛ مساله اساسنامه خانه سینما در‬ ‫جلسه این شورا مورد بررس��ی قرار گرفته و در جلسه‬ ‫بعدی ان در روز گذش��ته پس از توضیحات مسئوالن‬ ‫وزارت ارشاد ‪ ،‬ش��ورای فرهنگ عمومی مصوب کرد‬ ‫وضعیت فعلی خانه س��ینما با مصوبه شورای فرهنگ‬ ‫عمومی تفاوت زیادی دارد؛ بنابراین براس��اس مصوبه‬ ‫شورای فرهنگی عمومی‪ ،‬این خانه سینمای فعلی جایگاه‬ ‫حقوقی و قانونی ندارد‪.‬‬ ‫البته برخی از رس��انه ها این اظهارات را مساوی‬ ‫اعالم غیرقانونی بودن شورا می دانستند‪ .‬درحالی که‬ ‫خود واعظ��ی در توضیحی دیگر تاکی��د کرد‪« :‬اگر‬ ‫صنوف مختل��ف نقطه نظرات��ی در ارتباط با مس��اله‬ ‫حقوقی این مصوبه دارند‪ ،‬نظرات خود را به شورای‬ ‫فرهنگ عموم��ی ارائه دهند و در این راس��تا ش��ورا‬ ‫پیشنهادهای انان را دریافت می کند و نظرات انها را با‬ ‫یک نگاه مثبت مورد بررسی قرار می دهد تا کمک کند‬ ‫جریان سینما در کشور ما تقویت شود‪».‬‬ ‫در پی ای��ن موض��وع درحالی که یک س��ایت‬ ‫قانونی برای استدالل‬ ‫وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی در نامه ای که با عنوان «دس��تور انحالل» به خانه سینما ابالغ شد‪ ،‬به ماده‬ ‫واحده ای از قانون وظایف این وزارتخانه اشاره داشت که وقتی معاون سینمایی نیز با دیدگاه و پرسش هایی در زمینه‬ ‫پشتوانه قانونی ان مواجه شد‪ ،‬به طور تلویحی به این ماده و به طور صریح با قانون وظایف این وزارتخانه ارجاع داد‪.‬‬ ‫در قوانین مرتبط با وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی‪ ،‬قانون تعطیلی موسسات و واحدهای اموزشی‬ ‫و تحقیقاتی و فرهنگی که بدون اخذ مجوز قانونی دایر شده و می شود‪ ،‬تصویب شده در تاریخ هفت دی ماه سال‬ ‫ ‪ ،٧٢‬امده است‪« :‬اشخاصی که بدون اخذ مجوز از مراجع قانونی‪ ،‬اقدام به ایجاد موسسات و واحدهای اموزشی‬ ‫و تحقیقاتی و فرهنگی ‪ -‬از قبیل دانشگاه‪ ،‬موسسه اموزش عالی یا تحقیقاتی‪ ،‬مدرسه و اموزشگاه که از وظایف‬ ‫وزارتخانه های فرهنگ و اموزش عالی‪ ،‬اموزش و پرورش‪ ،‬کار و امور اجتماعی‪ ،‬بهداش��ت‪ ،‬درمان و اموزش‬ ‫پزشکی و فرهنگ و ارشاد اسالمی است ‪ -‬کنند و بعد از صدور دستور انحالل طبق ضوابط مقرر‪ ،‬موسسه یا واحد‬ ‫مربوطه را دایر نگاه دارند در حکم کالهبردار محسوب شده و در صورت شکایت وزارتخانه مربوطه تحت تعقیب‬ ‫قانونی قرار خواهند گرفت‪.‬‬ ‫تبصره ‪ :١‬در مورد اشخاص حقوقی‪ ،‬موسسان و مدیران عامل هیات مدیره یا باالترین مقام اجرایی تحت‬ ‫تعقیب و مجازات قرار خواهند گرفت‪.‬‬ ‫تبصره ‪ :٢‬موسسات و واحدهای اموزشی و تحقیقاتی و فرهنگی و سایر عناوین مشابه که قبل از تصویب این‬ ‫قانون بدون اخذ مجوز ایجاد شده اند‪ ،‬چنانچه ظرف مدت شش ماه پس از الزم االجرا شدن این قانون جهت اخذ‬ ‫مجوز اقدام نکنند‪ ،‬مشمول این قانون خواهند شد‪.‬‬ ‫تبصره ‪ :٣‬ایین نامه اجرایی این قانون توسط وزارتخانه های ذیربط ظرف مدت سه ماه تهیه و به تصویب هیات‬ ‫وزیران خواهد رسید‪ .‬قانون فوق مش��تمل بر ماده واحده و سه تبصره در جلسه علنی روز سه شنبه مورخ هفتم‬ ‫دی ماه ‪ 1382‬مجلس شورای اسالمی تصویب و در تاریخ ‪ ١٣٧٢/١٠/١٥‬به تایید شورای نگهبان رسیده است‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫تالش کردیم اما‪...‬‬ ‫با ای��ن اخبار ب��ه نظر می رس��ید موضوع بس��یار‬ ‫سیاس��ت ورزانه در حال پیش روی است که نجفی در‬ ‫مصاحبه دیگری اعالم کرد ‪« :‬ما تالش خودمان را برای‬ ‫بازپس گرفتن شکایت معاونت حقوقی وزارت ارشاد از‬ ‫خانه سینما انجام دادیم‪ ،‬اما همیشه افرادی هستند که کار‬ ‫را به بن بست می کشانند‪ .‬متاسفانه افرادی در خانه سینما‬ ‫هستند که گویا نمی خواهند این وضعیت تمام شود‪ .‬من‬ ‫به شخصه می دانم دلیل برخی از این صحبت ها و رفتارها‬ ‫چیست‪ .‬در سال های گذشته هر زمانی که به انتخابات‬ ‫نزدیک شده ایم‪ ،‬رفتارهای خاصی از برخی از دوستان‬ ‫دیده می شود که جای تامل دارد‪».‬‬ ‫این در حالی است کهمسئوالن خانه سینما گویا فعال‬ ‫سیاست سکوت را تا برگزاری دادگاه در پیش گرفته اند‬ ‫و تنها وکیل انها در اظهاری مکتوب اعالم کرده‪« :‬خانه‬ ‫سینما یک موسسه غیر دولتی و مستقل است که اساسنامه‬ ‫ان مطابق قانون در اداره کل ثبت شرکت های قوه قضائیه‬ ‫بررسی شده و به ثبت رسیده و متعاقبا در روزنامه رسمی‬ ‫کشور نیز منتشر شده است؛ بنابراین صرف نظر از عدم‬ ‫صالحی��ت قانونی ش��ورای فرهن��گ عمومی جهت‬ ‫اظهار نظر یا اتخاذ تصمیم در اینگونه موارد‪ ،‬غیر قانونی‬ ‫خواندن این موسسه مانند این است که مرجعی ولو دولتی‬ ‫بگوید قوانین مصوب مجلس که در روزنامه رس��می‬ ‫کشور منتشر می شود و برای همگان الزم االتباع است‪،‬‬ ‫غیر قانونی است بر همین اساس‪ ،‬بهتر و شایسته است‬ ‫که مسئوالن معاونت سینمایی وزارت ارشاد و دیگران‬ ‫منتظر رای قطعی دادگاه باشند و از پیش داوری در این‬ ‫خصوص امتناع کنند‪g».‬‬ ‫ماجرای اختالف معاونت سینمایی و خانه سینما وقتی باال گرفت که یکی از خبرگزاری ها از صدور دستور‬ ‫انحالل خانه سینما از سوی وزارت ارشاد خبر داد‪ .‬در نامه ای که عنوان «دستور انحالل» بر باالی ان برجسته شده‬ ‫بود‪ ،‬امده است‪:‬‬ ‫«نظر به مجموع بررسی های معموله و مداقه در اسناد و مدارک مربوطه و امعان نظر در مراحل ایجاد تشکل‬ ‫موسوم به «خانه سینما» بدین وسیله اعالم می دارد با توجه به عدم طی تشریفات قانونی مربوط به تاسیس موسسات‬ ‫فرهنگی و هنری و نیز اقدامات غیر قانونی بعدی‪ ،‬این تشکل و استمرار فعالیت های ان فاقد وجاهت قانونی است‬ ‫و مراتب جهت انحالل خانه سینما اعالم می گردد‪ .‬بدیهی است هر اقدامی خالف مفاد این دستور و یا عدم توقف‬ ‫فعالیت ظرف‪48‬ساعت از تاریخ صدور‪ ،‬از مصادیق بارز ماده واحده قانون تعطیل موسسات و واحد های اموزشی و‬ ‫تحقیقاتی و فرهنگی که بدون مجوز قانونی دایر شده و می شوند (مصوب هفت دی ماه‪ 72‬مجلس شورای اسالمی)‬ ‫بوده و موجب پیگرد قانونی است‪ ».‬صدور و انتشار این نامه ولوله عجیبی در فضای سینمایی کشور به وجود اورد‪.‬‬ ‫محمدمهدی عسگرپور – مدیر عامل خانه سینما – که سر صحنه فیلمبرداری سریالش برای تلویزیون بود‪ ،‬کار را‬ ‫رها کرد و به خانه سینما رفت تا با دوستانش به جلسه بنشیند‪ .‬گروهی از سینماگران کشور که در زمره انها چهره های‬ ‫ارزشی چون مجتبی راعی هم حضور داشتند با رسانه ها تماس گرفته و برای انجام گفت وگو تمایل خود را ابراز‬ ‫کردند‪ .‬جمعی از سینماگران ارزشی همچون احمدرضا درویش درصدد نوشتن نامه ای سرگشاده و دیدار با مقامات‬ ‫برامدند‪.‬احمدنجفیکهدربنیادسینماییفارابیبرایشرکتدرجلسه ایحضوریافتهبوددرمحاصرهخبرنگاراناز‬ ‫تالش های خودش برای جلوگیری از باال گرفتن کار دفاع کرد‪ .‬عصر همین روز گروهی از سینماگران همچون رضا‬ ‫میرکریمی برایهمفکریدرخانهسینماحضوریافتند‪،‬اعضایشورایعالیسینماسکوتاختیارکردند‪،‬چهره هایی‬ ‫چون سعید ابوطالب و مسعود ده نمکی ضمن انتقاد از رفتارهای دو طرف درگیر نسبت به عواقب منفی این تصمیم‬ ‫هشدار دادند و‪...‬‬ ‫مثلث شماره ‪110‬‬ ‫خبری از ق��ول احمد نجفی به عنوان عضو ش��ورای‬ ‫عالی س��ینما اعالم کرد شورای عالی س��ینما با رای‬ ‫حداکثری تصمیم به انحالل خانه سینما گرفته است‪،‬‬ ‫تلقی بسیاری بر این قرار گرفت که بساط خانه سینما‬ ‫تا اخر هفته برچیده می ش��ود‪ ،‬اما نجفی بالفاصله در‬ ‫ارتباط با یکی از خبرگزاری ها اعالم کرد ک ه در جلسه‬ ‫کمیس��یون تخصصی شورای عالی س��ینما‪ ،‬پیشنهاد‬ ‫داده اند وزارت ارشاد شکایتش را از خانه سینما پس‬ ‫بگیرد و کار به دادگاه کشیده نشود‪.‬‬ ‫او تاکید کرد که به هر حال‪ ،‬همکارانش در صنوف‬ ‫خانه سینما مش��غول به کار هس��تند و باید برای حفظ‬ ‫صنوف راهکارهایی اندیش��یده ش��ود و اکیدا توصیه‬ ‫می شود ماجرا به دادگاه قضایی کش��یده نشود‪ .‬ضمن‬ ‫انکه شورا اساسا حق منحل اعالم کردن خانه سینما را‬ ‫در وظایف خودش ندارد‪ .‬فردای این روز یعنی ‪ 11‬دی ماه‬ ‫روزنامه ه��ا بین ای��ن دو نقل قول متف��اوت تاحدودی‬ ‫سرگردان مانده بودند تا انکه سجادپور در مصاحبه ای‬ ‫اعالم کرد روایت دوم او درست بوده است‪.‬‬ ‫با این حال در یک بازی سیاست ورزانه که به نظر‬ ‫می رسد همان هدف انحالل را دنبال می کند اما به هر‬ ‫دلیل تمایل ندارد به وضوح در این موضوع قرار گیرد‪،‬‬ ‫در همین روز جزئیات مصوبات جلس��ه کمیس��یون‬ ‫تخصصی ش��ورای عالی س��ینما و تصمیمات ان در‬ ‫خصوص خانه سینما به صورت رسمی اعالم شد که‬ ‫طی ان اعالم ش��د با توجه به مصوبه شورای فرهنگ‬ ‫عمومی مبنی غیر قانونی بودن فعالیت موسس��ه خانه‬ ‫س��ینما و انحالل قریب الوقوع ان موسسه مقرر شده‬ ‫کارگروهی برای ساماندهی امور تشکل های صنفی‬ ‫سینمایی پس از انحالل احتمالی تشکیل شود؛ هرچند‬ ‫بحث اختیارات قانونی وزارتخانه فرهنگ و ارش��اد‬ ‫اسالمی برای استرداد شکوائیه دفتر حقوقی ان نیز در‬ ‫نظر گرفته شده بود‪.‬‬ ‫دستوری برای انحالل‬ ‫رئیس مجلس شورای اسالمی علی اکبر ناطق نوری»‬ ‫البته انچه واضح اس��ت اینکه ش��اید عامل اصلی ش��دت یافتن اتش این ماجرا‪ ،‬اظهار نظرهای داغ و تند‬ ‫محمدمهدی عسگرپور در مقام مدیرعامل خانه سینما باشد‪ .‬او که به پشتوانه سابقه خود از جمله مدیریت در‬ ‫صداوسیما خود را رقیبی شایان برای جواد شمقدری در مقام معاونت سینمایی وزارت ارشاد می دید‪ ،‬هربار و‬ ‫هربار تندتر رفتار کرد تا در جایی که عده ای در تالش برای بازپس گیری شکایت وزارت ارشاد از خانه سینما در‬ ‫مراجع قضایی بودند‪ ،‬در گفت وگویی خطاب به مدیران وزارت ارشاد حریف طلبی کند و در نهایت کار به صدور‬ ‫دستور انحالل برسد‪.‬این روند پس از این ماجرا هم ادامه یافت و فردای صدور این نامه در نشست خبری خانه‬ ‫ی که فرهاد توحیدی‪ ،‬رئیس هیات مدیره خانه سینما‪ ،‬مانند همیشه از لحن مالیمی استفاده می کرد‪،‬‬ ‫سینما درحال ‬ ‫عسگرپور نیز مانند خیلی وقت ها از واژه های تند و تیزی استفاده کرد که قطعا به بهبود ماجرا کمکی نمی کند‪.‬‬ ‫پرده اخر‬ ‫وقتی تداوم مجادله وزارت ارشاد با مسئوالن خانه س��ینما روز به روز داغ تر شد بیشتر به نظر رسید که‬ ‫این مساله از حد این وزارتخانه فراتر رفته و بی تدبیری های طرفین عمق دعوا را به سطوح دیگری کشانده‬ ‫است‪ .‬در سکانس پایانی این جدال پس از جلسه ای که برخی مسئوالن خانه سینما در محل وزارت فرهنگ‬ ‫و ارشاد اسالمی داشتندتصمیم بر این شد که هیات مدیره خانه سینما در نامه ای به صورت داوطلبانه توقف‬ ‫فعالیت های این نهاد صنفی را تا تعیین تکلیف در دادگاهی که قرار است ‪21‬دی ماه برگزار شود اعالم کنند‪.‬‬ ‫‪59‬‬ ‫فرهنگ ‬ ‫سینمای شورجه‬ ‫گفت وگو با جمال شورجه به بهانه اکران فیلمش‬ ‫«‪ 33‬روز» دچار‬ ‫بی مهری سیاسی شده است‬ ‫‪1‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫«‪ 33‬روز» اخرین ساخته جمال ش��ورجه است که این روز ها حال خوش��ی در اکران ندارد‪ .‬کارگردانش‬ ‫هم اگرچه به فروش پایین این فیلم اذعان می کند اما معتقد اس��ت فیلمش در زمان نامناسبی اکران شده و مورد‬ ‫بی مهری سیاسی قرار گرفته است‪ .‬در مثلث این هفته با شورجه درباره ‪ 33‬روز که در بیست و نهمین جشنواره‬ ‫فیلم فجر برنده جایزه حقوق بشر شد‪ ،‬گفت وگو کرده ایم‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪110‬‬ ‫فیلم ‪ 33‬روز را کجا تصویربرداری کردید؟‬ ‫‪ l‬این فیلم را در روس��تای انصاریه بین صور‬ ‫و صیدا تصویربرداری کردیم‪ .‬نمی توانس��تیم فیلم را‬ ‫در روستای ایتاءالش��عب که قصه در ان می گذشت‬ ‫بسازیم‪ ،‬چون این روستا هم مرز با رژیم صهیونیستی‬ ‫بود و نیروهای صهیونیستی از ارتفاعات به این شهر‬ ‫مس��لط بودند‪ .‬البته از انجا بازدید کردیم و روستایی‬ ‫شبیه ان (انصاریه) را انتخاب کردیم‪.‬‬ ‫‪ 33‬روز در مدت اکران دو هفتگی اش فروش‬ ‫خوبی نداشته اس��ت‪ .‬انتظار این میزان فروش‬ ‫را داشتید؟‬ ‫‪ l‬اصال انتظار نمی رفت این فیلم اینطور مورد‬ ‫کم توجهی قرار گیرد‪ .‬البته ف��روش کم ‪ 33‬روز چند‬ ‫دلیل دارد؛ اول اینک��ه االن فصل بدی برای اکران این‬ ‫فیلم است‪ ،‬چون هم سرد است و هم فصل امتحانات‬ ‫است‪ .‬اگر ‪ 33‬روز در فصل مناسب تری اکران می شد‪،‬‬ ‫از ان استقبال بیش��تری صورت می گرفت‪ .‬از طرف‬ ‫دیگر تمام عوام��ل مقابل دوربین‪ ،‬لبنانی و س��وری‬ ‫بودند و مردم چهره اشنایی را در بین انان نمی بینند‪.‬‬ ‫گویش اصلی فیلم هم عربی است‪ .‬از سویی تبلیغات‬ ‫‪ 33‬روز هم مقداری ضعیف اس��ت و س��ازمان هایی‬ ‫مانند شهرداری و صداوسیما می توانستند همکاری‬ ‫بیش��تری در زمینه تبلیغ ای��ن فیلم بکنن��د‪ .‬به عنوان‬ ‫نمونه‪ ،‬سیما می توانست از شبکه هایی مانند ای فیلم‬ ‫و نمایش‪ ،‬تیزرهای ‪ 33‬روز را پخ��ش کند‪ .‬از طرف‬ ‫دیگر‪ ،‬رویکرد این فیلم کامال عربی و به عبارتی لبنانی‬ ‫است و سینماروها با این نوع اثار خیلی ارتباط برقرار‬ ‫نمی کنند و شاید مخاطب اصلی ان افرادی باشند که‬ ‫ارتباط زیادی با سینما ندارند یا با ان قهر هستند‪.‬‬ ‫در برخی فیلم های س��ینمایی ای��ران در کنار‬ ‫بازیگران عرب از بازیگران سرشناس ایرانی‬ ‫‪60‬‬ ‫استفاده می ش��ود و همین کار بر فروش فیلم‬ ‫تاثیر مثبت می گذارد‪ ،‬شما چرا در ‪ 33‬روز این‬ ‫کار را انجام ندادید؟‬ ‫‪ l‬اتفاقا ما قصد انجام چنین کاری را داش��تیم‬ ‫و ب��رای ب��ازی در نقش محمد مس��رور یا یوس��ف‬ ‫می خواس��تیم از بازیگران ایرانی اس��تفاده کنیم و با‬ ‫چند بازیگر در این زمینه صحبت کردیم اما یا درگیر‬ ‫پروژه های دیگر بودند یا به دالیل دیگری نتوانستیم‬ ‫از حضور انان در ‪ 33‬روز استفاده کنیم‪ .‬حتی با وجود‬ ‫انکه قرار بود این فیلم صدا س��رصحنه ضبط ش��ود‬ ‫قصد داش��تیم به بازیگر ایرانی فرصت دهیم تا بتواند‬ ‫دیالوگ های عربی را بگوید‪.‬‬ ‫در ش��رایطی ک��ه بینن��دگان م��ا در س��ریال‬ ‫مدارصفر درجه ماه ها صدای بهرام زند را روی‬ ‫از ائمه جمعه سراسر کشور‪،‬‬ ‫وعاظ و مداحان درخواست‬ ‫می کنم مردم را به دیدن‬ ‫«‪ 33‬روز» دعوت کنند‪.‬‬ ‫ائمه جمعه کشور می توانند‬ ‫درباره این فیلم و فیلم هایی‬ ‫که جهت گیری روشنی دارند‬ ‫از تریبون نماز جمعه صحبت‬ ‫کنند‪ .‬متاسفانه تریبون های‬ ‫اینچنینی ما به نوعی با سینما‬ ‫قهر هستند و این شامل حال‬ ‫ما نیز شده است که در این‬ ‫حوزه در زمینه فیلم های‬ ‫دینی و اعتقادی کار می کنیم‬ ‫پیر داغر (بازیگر نقش اوی) ش��نیده بودند یا‬ ‫ش هانا) را در فیلمهای‬ ‫دارین حمزه (بازیگر نق ‬ ‫دیگر دیده بودند‪ ،‬چطور هنگام دوبله ‪ 33‬روز‬ ‫با ناصر طهماس��ب – مدیر دوب�لاژ – به این‬ ‫صداها رسیدید؟‬ ‫‪ l‬معم��وال پی��ش از اغ��از دوبله ی��ک فیلم‬ ‫کارگردان و مدیر دوبالژ درب��اره اینکه به جای کدام‬ ‫ش��خصیت ها کدام گوین��دگان حرف بزنن��د با هم‬ ‫صحبت می کنند و به توافقاتی در این زمینه می رسند‪.‬‬ ‫شما پیشنهاد دادید ناصر طهماسب به جای پیر‬ ‫داغر صحبت کند یا او تمایل داش��ت به جای‬ ‫این بازیگر در ‪ 33‬روز حرف بزند؟‬ ‫‪ l‬خودم پیش��نهاد کردم چ��ون اوی‪ ،‬یک ادم‬ ‫متزلزل ب��ود و ظاهر و باطنش با هم تفاوت داش��ت‪،‬‬ ‫بنابراین ما ب��ه صدایی احتیاج داش��تیم که این حس‬ ‫را به مخاطب منتقل کند و صدای طهماس��ب چنین‬ ‫ویژگی داشت‪ .‬البته خود ایش��ان شخصیت مثبت و‬ ‫خوبی دارند‪.‬‬ ‫به نظر می رس��د در فیلم های��ی مانند ‪ 33‬روز‬ ‫همچنان از یکسری کلیش��ه ها برای به تصویر‬ ‫کشیدن شخصیت ها اس��تفاده می شود که این‬ ‫در مورد فیلم ش��ما درباره فرمانده اسرائیلی‬ ‫بسیار دیده می شود‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪110‬‬ ‫‪ l‬س��عی کردم فرمانده اسرائیلی را شخصیتی‬ ‫متاثر از گاوچران های امریکایی و هفت تیرکش های‬ ‫فیلم های وسترن نشان دهم‪ .‬به عنوان مثال او سیگار‬ ‫برگ می کشد و پاهایش را روی میز کارش می گذارد‪.‬‬ ‫«اوی» را اینگونه خلق کردیم و تالیف خود ماست و‬ ‫اگر کارگ��ردان دیگری قصد به تصویر کش��یدن این‬ ‫شخصیت را داشت او را به گونه دیگری خلق می کرد‪.‬‬ ‫ایا چنین فرمانده ای در جنگ ‪ 33‬روزه حضور‬ ‫داشت؟‬ ‫‪ l‬ن��ه‪ .‬او را به عن��وان فرمانده ای ب��ه تصویر‬ ‫کشیدیم که هنگام شکست رژیم صهیونیستی در سال‬ ‫‪ 2000‬در منطقه حضور داشته است و به علت شناخت‬ ‫از این منطقه ب��رای انجام عملیات به مرز روس��تای‬ ‫ایتاء الشعب اعزام می شود‪.‬‬ ‫برای به تصویر کشیدن مقاومت مردم لبنان در‬ ‫قالب فیلم ‪ 33‬روز چقدر تحقیق کردید و روند‬ ‫نگارش فیلمنامه چگونه بود؟‬ ‫‪ l‬فیلمنامه ای به نام عروس لیتانی نوشته شده‬ ‫بود‪ .‬ما ای��ن فیلمنامه را خواندی��م و دادرس ان را در‬ ‫چهار مرحله بانویس��ی کرد‪ .‬ما با اف��رادی در نیروی‬ ‫مقاومت در ارتباط بودی��م و انان اطالعات الزم را به‬ ‫ما می دادند‪ .‬در واقع بدون کم��ک انها‪ ،‬کار ناقص از‬ ‫اب در می امد‪.‬‬ ‫گذش��ته از بح��ث فیلمنامه‪ ،‬ما یک س��ینمای‬ ‫ایدئولوژی��ک داریم و یک س��ینمای هنری و‬ ‫صنعتی‪ .‬ایا در س��اخت اثاری مانند ‪ 33‬روز‬ ‫می توانیم به ترکیبی از این دو دس��ت یابیم تا‬ ‫ضریب نفوذ پیام فیلم بیشتر شود؟‬ ‫‪ l‬ما در این فیلم سعی کردیم سینمای صنعتی‬ ‫و به عبارت بهتر‪ ،‬س��ینمایی حرفه ای را لحاظ کنیم‪.‬‬ ‫عالوه بر ان تفکر دینی و اعتقادی در ان جریان داشته‬ ‫باش��د‪ .‬در این فیلم هم روابط عاطفی و انسانی و هم‬ ‫صحنه های اکشن و جنگی وجود دارد‪ .‬در واقع تالش‬ ‫کردیم به زوایای مختلفی ک��ه باعث جلب مخاطب‬ ‫می شود‪ ،‬بپردازیم‪ .‬اما ‪ 33‬روز دچار بی مهری سیاسی‬ ‫شده است نه بی مهری طبیعی‪ .‬س��ینمای ما مقداری‬ ‫به سیاست الوده اس��ت و مصلحت طبیعی ندارد‪ .‬از‬ ‫سوی دیگر دسته ای از فیلم س��ازان تالش می کنند با‬ ‫ساخت فیلم های سطحی و اس��تفاده از چند بازیگر‬ ‫کارهای طنز‪ ،‬مخاطب جذب کنند‪ .‬مش��تریان دائمی‬ ‫ س��ینماها فیلم هایی مانند ‪ 33‬روز را کمتر می پسندند‬ ‫و در این فض��ای تب الود سیاس��ی از اینگونه فیلم ها‬ ‫استقبال نمی شود‪.‬‬ ‫بخش دولت��ی که فیلم هایی مانن��د ‪ 33‬روز را‬ ‫تولید می کند‪ ،‬کمتر دغدغه بازگشت سرمایه‬ ‫را دارد‪ .‬در مقاب��ل‪ ،‬بخش خصوصی چون در‬ ‫فکر بازگشت سرمایه است‪ ،‬تمهیداتی را برای‬ ‫جذب مخاطب می اندیشد‪ .‬در کل فیلمسازی‬ ‫برای بخش خصوص��ی و دولت��ی واجد چه‬ ‫فرصت ها و چه تهدید هایی است؟‬ ‫‪ l‬بیش��تر فیلم های بخ��ش خصوصی هم در‬ ‫پش��ت س��ر خود وام ها و کمک های دولتی را دارند‬ ‫و فقط بخشی از س��رمایه ان متعلق به سرمایه گذار یا‬ ‫تهیه کننده خصوصی است‪.‬‬ ‫بخش خصوصی تالش می کند براساس سلیقه‬ ‫مخاطب فیلم بس��ازد‪ .‬البته حرکت با سلیقه مخاطب‬ ‫گاهی اوقات می تواند خطرناک باش��د و فیلمس��از‬ ‫را از خاس��تگاه هنری خ��ود دور کن��د‪ .‬در واقع در‬ ‫‪ 30‬سال اخیر هر فیلم ماندگاری ساخته شده‪ ،‬از همین‬ ‫فیلم های دولتی بوده ‪.‬‬ ‫این فیلم ها به س��ینمای ما اعتبار بخشیده اند نه‬ ‫فیلم های بخش خصوصی که بیش��تر انها گیشه پسند‬ ‫هس��تند‪ .‬البته این نوع س��ینما هم الزم است‪ .‬در همه‬ ‫جای دنیا هم همین طور است‪ .‬ساالنه در امریکا ‪،300‬‬ ‫‪ 400‬فیلم سینمایی ساخته می ش��ود اما تعداد کمی از‬ ‫انها در دنیا مورد توجه قرار می گیرند‪.‬‬ ‫در کش��ورهای اروپای��ی مانن��د انگلی��س هم‬ ‫همین طور است‪ .‬در کشور ما هم سینمای اندیشمند‬ ‫کمتر م��ورد توجه عامه م��ردم قرار می گی��رد‪ .‬با این‬ ‫‪61‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫وجود س��ینمای عامه پس��ند هم باید وجود داش��ته‬ ‫باش��د چون این دو نوع س��ینما در کن��ار هم باعث‬ ‫ایجاد تعادل می شود‪ .‬نمی توان انتظار داشت هر پنج‬ ‫انگشت شبیه هم باشند‪ .‬هیچ کس قرار نیست در نظام‬ ‫جمهوری اسالمی کاری کند که همه مثل هم فکر کنند‬ ‫چون همه در کنار هم رش��د می کنن��د‪ ،‬بنابراین نباید‬ ‫تالش کرد همه افراد یک ج��ور فکر کنند‪ .‬چون این‬ ‫حرکت باطل است‪.‬‬ ‫ب��ه فیل��م ‪ 33‬روز برگردی��م‪ .‬ظاه��را میزان‬ ‫حمایت ها از ای��ن فیلم اصال ش��ما را راضی‬ ‫نکرده است‪.‬‬ ‫‪ l‬این فیلم ب��ا جهت گیری ه��ای کالن نظام‬ ‫ساخته ش��د‪ ،‬بنابراین مس��ئوالن هم باید از این فیلم‬ ‫حمایت کنند تا ش��رایط اکران خوبی داش��ته باشد‪.‬‬ ‫از همی��ن فرص��ت و تریبون اس��تفاده می کن��م و از‬ ‫ائم��ه جمعه سراس��ر کش��ور‪ ،‬وعاظ و مداح��ان نیز‬ ‫درخواست می کنم مردم را به دیدن «‪ 33‬روز» دعوت‬ ‫کنند‪ .‬ائمه جمعه کش��ور می توانند درباره این فیلم و‬ ‫فیلم هایی که جهت گیری روشن دارند از تریبون نماز‬ ‫جمعه صحبت کنند‪ .‬متاسفانه تریبون های اینچنینی ما‬ ‫به نوعی با سینما قهر هس��تند و این شامل حال ما نیز‬ ‫شده است که در این حوزه در زمینه فیلم های دینی و‬ ‫اعتقادی کار می کنیم‪ .‬شاید ستاد ائمه جمعه با رویکرد‬ ‫کلی س��ینما موافق نیس��تند و ما هم پ��ای این قضایا‬ ‫می سوزیم و حمایتی نمی شود‪.‬‬ ‫وعاظ مختل��ف و مداحان مانند ح��اج منصور‬ ‫ارضی و حاج اقا پناهیان ک��ه تریبون های خوبی هم‬ ‫دارند و دل و جان انها با مردم لبنان و فلسطین است‪،‬‬ ‫باید از این معدود اثاری که در این خصوص ساخته‬ ‫می ش��ود حمایت کنند تا ما هم دلگرم ش��ویم‪ .‬مردم‬ ‫ارتباط عاطفی با این عزیزان دارند و جزو توصیه های‬ ‫دینی ما هم هس��ت که اگر کاری به نظرتان درس��ت‬ ‫رسید‪ ،‬مردم را به ان دعوت کنید‪ .‬این پشتوانه ای برای‬ ‫فیلم سازانی امثال من خواهد شد‪.‬‬ ‫چرا فکر می کنید چنین حمایت��ی باید از فیلم‬ ‫شما صورت گیرد؟‬ ‫‪ l‬پیام فیل��م «‪ 33‬روز» هر چه بیش��تر به گوش‬ ‫مردم برسد برای امثال ما یک نوع موفقیت و پشتوانه‬ ‫خواهد بود‪ .‬علت اصلی س��اخت «‪33‬روز» موضوع ‬ ‫ان اس��ت‪ .‬دیدم با دلمش��غولی ها و دیدگاه های من‬ ‫همگراست‪ ،‬ان را س��اختم‪ .‬در جنگ ‪ 33‬روزه رژیم‬ ‫صهیونیس��تی علیه لبنان‪ ،‬مردم لبن��ان مقاومت خیلی‬ ‫خوبی از خودش��ان نش��ان داده بودن��د و روحیه و‬ ‫مقاومت خودشان را حفظ کردند‪ .‬فیلمنام ه که پیشنهاد‬ ‫ش��د دیدم این ظرفیت ها درونش است‪ .‬این فیلمنامه‬ ‫گوش��ه هایی از مبارزات مردم جنوب لبنان را نش��ان‬ ‫م��ی داد و دنبال موقعیتی برای س��اخت چنین فیلمی‬ ‫ برای نشان دادن این رشادت ها بودم‪.‬‬ ‫طرح فیلم اساس��ا چگونه در مرحله اجرایی‬ ‫شکل گرفت؟‬ ‫‪ l‬فیلمنام��ه را ج��واد ش��مقدری و ش��هاب‬ ‫ملت خواه بعد از اتمام س��فر سی و س��ه روزه در پی‬ ‫سفری که به لبنان داشتند نوشته بودند که به من ارائه‬ ‫ش��د‪ .‬البته قرار بود خود اقای شمقدری این فیلمنامه‬ ‫را کار کند ولی با توجه به مشغله کاری ا ش این امکان‬ ‫فراهم نبود و این فیلمنامه را به من پیشنهاد کرد‪.‬‬ ‫فیلمنامه طی چهار مرحله بازنویسی شد و نسخه‬ ‫نهایی را علی دادرس بازنویس��ی کرده که با فیلمنامه‬ ‫اولیه حدود ‪ 30‬درصد مشترک است‪.‬‬ ‫البته تا قبل از پیشنهاد ساخت «‪ 33‬روز» شناخت‬ ‫زیادی از موضوع نداشتم‪ .‬در گذشته سفری به لبنان‬ ‫مثلث شماره ‪110‬‬ ‫‪62‬‬ ‫داشتم که اطالعات کلی در خصوص جنوب لبنان و‬ ‫شیعیان این کشور به دس��ت اوردم و ارتباطی عاطفی‬ ‫با مردم ایران به واس��طه مجموعه یوس��ف پیدا کرده‬ ‫بودند‪ .‬در ان س��فر هم که به دع��وت المنار به همراه‬ ‫عوامل یوس��ف رفته بودیم‪ ،‬پیشنهاد هایی شده بود تا‬ ‫یکسری کارها مشترک با نیروهای مقاومت حزب اهلل‬ ‫انجام دهیم که فرصت ان پیش نیامد‪.‬‬ ‫تجربه ساخت فیلم در کشوری دیگر برای شما‬ ‫چگونه بود؟‬ ‫‪ l‬کار در خارج از کش��ور با عوامل خارجی‬ ‫تجربه خوبی بود‪ .‬پی��ش از این هم در فیلم های دیگر‬ ‫در انگلیس‪ ،‬مالزی و سنگاپور با بازیگران خارجی کار‬ ‫کرده بودم اما اصلی ها ایرانی بودند‪ .‬در این فیلم عوامل‬ ‫مقابل دوربین م��ا همه از بازیگران لبنانی و س��وری‬ ‫بودند و با ای��ن حجم بازیگر غیرایران��ی در کارهای‬ ‫قبلی ام مواجه نبودم‪ .‬امیدوارم این تجربه باعث شود‬ ‫بتوانیم از موقعیتی که االن برای تولید اثار مش��ترک‬ ‫وجود دارد استفاده کنیم‪.‬‬ ‫نحوه انتخاب بازیگران و کار با انها که پیش تر‬ ‫شرح دادید در اجرا با مشکل مواجه نبود؟‬ ‫‪ l‬برای کار با بازیگران یکی از اساتید بازیگری‬ ‫در لبنان به نام استاد منیر را انتخاب کردیم و به عنوان‬ ‫انتخ��اب بازیگ��ران و بازیگردان کم��ک گرفتیم که‬ ‫درنهایت بهترین ستاره های س��وریه و لبنان انتخاب‬ ‫شدند‪ .‬دستیار اول و برنامه ریز پروژه شهاب اسماعیلی‬ ‫از همکاران قدیمی م��ا که در لبنان مقیم هس��ت نیز‬ ‫زحمات زیادی کش��ید و بیشتر کار بازیگران بر عهده‬ ‫ایشان بود‪ .‬بازیگران این فیلم همه در کشورهای عربی‬ ‫و امریکایی بازی می کنند و مطرح هستند‪.‬‬ ‫این پ��روژه را در قیاس با کاره��ای دیگرتان‬ ‫چطور دیدید؟‬ ‫‪ l‬ش��اید در «‪ 33‬روز» س��اده ترین کار را در‬ ‫میان فیلم هایم داش��تم و عوامل همه حرفه ای بودند‬ ‫و یکی از س��اده ترین کارهای ما به لحاظ میدانی بود‪.‬‬ ‫البته لوکیشن اصلی قصه روس��تایی همجوار با رژیم‬ ‫صهیونیستی بود که نمی توانس��تیم انجا فیلمبرداری‬ ‫کنیم و به خاطر ایجاد حساسیتی که داشت حتی یک‬ ‫تیر هم نمی توانستیم ش��لیک کنیم‪ .‬در نقطه امن تری‬ ‫روستایی میان سور و شیدا بازسازی کردیم و همه کار‬ ‫را انجا فیلمبرداری کردیم و مش��کل خاصی نبود اما‬ ‫هواپیماهای شناسایی بی سرنش��ین اسرائیلی ها مدام‬ ‫برای شناسایی ما می امدند که این برای ساکنان لبنان‬ ‫مساله ای عادی بود‪.‬‬ ‫در نهای��ت پ��روژه بین المللی ت��ان را چطور‬ ‫ارزیابی می کنید؟‬ ‫‪ l‬نمی توان��م تاکید نکنم که از ش��رایط اکران‬ ‫فیلم ناراضی ام‪ .‬اطالع رسانی خوبی نداریم‪ .‬تبلیغات‬ ‫شهری ضعیف است‪ .‬فیلم هم در فصل خوبی اکران‬ ‫نشده و فصل سرما و امتحانات است‪ .‬ضمن انکه تیزر‬ ‫تلویزیونی خوبی نداریم و همکاری هایی که باید از‬ ‫سوی صدا و سیما و شهرداری صورت می گرفت ان‬ ‫جور که باید انجام نشد‪.‬‬ ‫به رغم اینکه خیلی از فیلم ه��ای دیگر که حتی‬ ‫جهت گیری مناسبی هم نداشتند تبلیغاتشان بارها از‬ ‫تلویزیون پخش می شود‪.‬‬ ‫با این اوصاف‪ ،‬اکران خارجی فیلم را که وعده‬ ‫داده شده بود‪ ،‬چطور پیش بینی می کنید؟‬ ‫‪ l‬برنامه ریزی منسجم تری باید صورت دهیم که‬ ‫تهیه کننده و پخش کننده در حال رایزنی های الزم است‪.‬‬ ‫به خصوص برای کشورهای عربی قراردادهایی هم بسته‬ ‫شده که بعد از اکران داخلی انجام می شود‪g .‬‬ ‫«‪ 33‬روز»‬ ‫در سختی‬ ‫مروری بر سینمای جمال شورجه‬ ‫به بهانه اکران اخرین اثرش‬ ‫‪2‬‬ ‫جم��ال ش��ورجه را ب��ه دو صفت بیش��تر‬ ‫می شناس��ند؛ یکی اینکه متعلق ب��ه یک گرایش‬ ‫فکری اس��ت و البته تفکری ک��ه وی به ان تعلق‬ ‫دارد‪ ،‬مبتنی بر حساس��یت نس��بت به ارزش ها و‬ ‫ارمان های انقالب اسالمی است‪ .‬دیگر ویژگی او‬ ‫این است که جزو ان دسته شخصیت های با متانت‬ ‫رفتاری باال در همین گرایش فکری و در کل در‬ ‫حوزه سینما محس��وب می شود‪ .‬بر همین اساس‬ ‫وقتی او فیلمی می سازد‪ ،‬بسیاری به دیده احترام به‬ ‫ان می نگرند؛ هرچند در ارتباط گیری با مخاطب‬ ‫چندان موفق نباشد‪.‬‬ ‫ای��ن کارگ��ردان ‪ 57‬س��اله زاده زنج��ان و‬ ‫فارغ التحصیل کارگردانی از دانش��کده س��ینما‬ ‫و تئاتر دانش��گاه هنر ته��ران اس��ت‪ .‬او فعالیت‬ ‫س��ینمایی را در دهه ‪ 60‬و زم��ان جنگ تحمیلی‬ ‫اغاز کرد؛ وقتی که در فیلم جنگ��ی «زندان دوله‬ ‫تو» به کارگردانی رحی��م رحیمی پور در جایگاه‬ ‫فرهنگ‬ ‫کپی فیلم «‪33‬روز» که در‬ ‫جنوب لبنان ساخته شد و‬ ‫سمبل مقاومت حزب اهلل‬ ‫در برابر متجاوزان است‪،‬‬ ‫در لبنان موجود بود و‬ ‫نمایش این فیلم در ان‬ ‫منطقه در سالگرد پیروزی‬ ‫تاریخی مردم لبنان از نظر‬ ‫سازنده اثر‪ ،‬می توانست‬ ‫تاثیر بسیاری داشته باشد‪.‬‬ ‫شورجه از نهاد های فرهنگی‬ ‫کشورمان به دلیل عدم‬ ‫نمایش مناسبتی این فیلم‬ ‫بسیار انتقاد دارد‬ ‫مثلث شماره ‪110‬‬ ‫دستیار کارگردان حضور یافت و به همراه احمدرضا‬ ‫درویش در پروژه ای همکاری داش��ت که داستان ان‬ ‫به جهادگران سازندگی می پرداخت که در کردستان‬ ‫درگی��ر ماجرایی ب��ا دموکرات ها و دیگ��ر مخالفان‬ ‫جمهوری اسالمی می شوند‪ .‬حضور شورجه در قامت‬ ‫دستیار کارگردان در سینمای دفاع مقدس و انقالب تا‬ ‫پنج سال دیگر ازجمله با حضور در فیلم های «پرواز‬ ‫در شب» رس��ول مالقلی پور ‪« ،1365‬شرایط عینی»‬ ‫احمدرضا گرشاسبی ‪ 1366‬و «الماس بنفش» رحیم‬ ‫رحیمی پور ادامه یافت‪ .‬شورجه در فیلم مالقلی پور‬ ‫طراحی صحنه را هم برعهده داش��ت‪ .‬شورجه اما از‬ ‫س��ال ‪ 67‬بود که در قامت کارگردان با ساخت فیلم‬ ‫«روزنه» در عرصه سینمای ایران حضور جدی تری‬ ‫داشت‪.‬‬ ‫این فعالیت تاکنون با س��اخت فیلم های «شب‬ ‫ده��م»‪« ،‬عملی��ات کرک��وک»‪« ،‬لبه تیغ»‪« ،‬حماس��ه‬ ‫مجنون»‪« ،‬عبور از خط سرخ»‪« ،‬دایره سرخ»‪« ،‬خلبان»‪،‬‬ ‫«باش��گاه س��ری»‪« ،‬وعده دیدار»‪« ،‬یاس های پنهان»‬ ‫و «‪ 33‬روز» ادامه یافته که س��ه فیلم اخر در دهه ‪80‬‬ ‫و هفت فیلم او هم در دهه ‪ 70‬س��اخته شده اند‪ .‬این‬ ‫فیلمساز البته عالوه بر نویسندگی برخی از این اثار‪،‬‬ ‫در مقام مش��اوره با فیلم های «باالتر از خطر» س��عید‬ ‫عالم زاده و «فرزند خاک» محمدعلی باشه اهنگر و نیز‬ ‫پروژه «یوسف پیامبر» فرج اهلل سلحشور نیز همکاری‬ ‫داشته است‪.‬‬ ‫ضمن انک��ه کارنامه او در رس��ته تهیه کنندگی‪،‬‬ ‫«ش��ب دهم» خودش‪« ،‬دوش��یزه» محم��د درمنش‪،‬‬ ‫«اسمان هش��تم» حس��ن نجفی و «نفوذی» را نشان‬ ‫می دهد که مورد اخر را اساسا قرار بود خود او بسازد‪،‬‬ ‫اما در نهایت ساخت ان به دو کارگردان جوان سپرده‬ ‫شد؛ یعنی مهدی فیوضی و احمد کاوری که پیش تر‬ ‫در زمینه بازیگری فیلم های دفاع مقدس��ی همکاری‬ ‫داش��تند‪ .‬البته حاصل این اعتماد به نسل جوان نیز از‬ ‫مطلوبیت و رضایت نسبی برخوردار شد‪ .‬شورجه تهیه‬ ‫فیلم «س��میه» را هم برعهده گرفته است‪ .‬این فیلم بر‬ ‫اساس یک داستان واقعی ساخته می شود که موضوعی‬ ‫اعتقادی و دینی دارد و س��وژه کامال رضوی است و‬ ‫شورجه هنوز هم نتوانسته سرمایه گذار مناسبی برای‬ ‫ان پیدا کند‪.‬‬ ‫ش��ورجه معموال تهیه کنندگ��ی کار کارگردان‬ ‫اولی هایی را بر عهده می گیرد که هم جهت با طیف او‬ ‫هستند و کمک می کند تا انها وارد سینمای حرفه ای‬ ‫شوند‪ .‬با فیلم «سمیه» هم سیداحمد میرمحمدی کار‬ ‫اولش را تجربه می کند‪.‬‬ ‫جمال ش��ورجه حاال به وزن��ه ای در گونه ای از‬ ‫س��ینمای ایران تبدیل شده که بی ش��ک در سال های‬ ‫اتی نیز از او نقش افرینی های حتی موثرتری را شاهد‬ ‫خواهیم بود‪ ،‬اما خودش می گوید از میان خبرهایی که‬ ‫درباره ساخت فیلم توسط او منعکس می شود‪ ،‬بعضا‬ ‫خبرهایی منتشر می شود که بس��یاری از اثار هنوز به‬ ‫مرحله نگارش هم نرسیده اند؛ مانند زندگی حضرت‬ ‫خدیجه(س) یا امام رضا(ع) ک��ه هیچ کدام عملیاتی‬ ‫نشده اس��ت‪ .‬بلکه برای فیلم حضرت خدیجه(س)‬ ‫تنها صحبتی کلی ش��ده که پس از تحقیق به نگارش‬ ‫کلی دراید و هنوز فیلمنامه نویس کار مشخص نشده‬ ‫است‪ .‬با این حال ش��ورجه پروژه «شیخ احمد قمی»‬ ‫خود را نس��بت به دیگر احتمال ها و طرح ها جدی تر‬ ‫می خواند‪ .‬این فیلم سینمایی که در مرحله بازنویسی‬ ‫فیلمنامه اس��ت‪ ،‬با مش��ارکت بنیاد س��ینمایی فارابی‬ ‫ساخته می شود‪ .‬داس��تان ان نیز از این قرار است که‬ ‫شیخ احمد قمی‪ ،‬یک تاجر از ایران‪ ،‬به تایلند می رود‬ ‫و در انجا با توجه به کارهایی که انجام می دهد به یکی‬ ‫از بزرگان دربار تبدیل می شود‪.‬‬ ‫این ماجرا در بس��یاری از جاها شبیه به داستان‬ ‫حضرت یوس��ف اس��ت‪ .‬جم��ال ش��ورجه یکی از‬ ‫سینماگرانی بوده که در شورای عالی سینما عضویت‬ ‫یافته است‪ .‬او اما زمانی که ماجرای پذیرش استعفای‬ ‫مصلحی در کابینه پیش امد‪ ،‬استعفایش را از این شورا‬ ‫اعالم کرد و درباره دالیل استعفایش گفت‪« :‬حقیقا به‬ ‫لحاظ روحی و جسمی‪ ،‬خصوصا بعد از این جریاناتی‬ ‫که اتفاق افتاد‪ ،‬دیگر کشش ندارم‪ .‬استعفایم از شورای‬ ‫عالی سینما نشان از تعلق خاطرم به مقام معظم رهبری‬ ‫دارد‪ .‬احس��اس می کنم همه کس��انی که کوچکترین‬ ‫تعلق خاطری ب��ه این کش��ور داش��ته اند‪ ،‬خصوصا‬ ‫بچه های معتقد‪ ،‬دچار نگرانی درونی شده اند که مبادا‬ ‫دستاورد هایی که اقای احمدی نژاد با زحمت بسیار‬ ‫به دست اورده‪ ،‬هدر برود‪».‬‬ ‫او همچنی��ن تصریح کرد‪« :‬خیلی از دوس��تان و‬ ‫همکاران که نظرات خوبی دارند‪ ،‬می توانند در شورای‬ ‫عالی فعال شوند‪ .‬در عین حال من یک فیلم ساز هستم‬ ‫و باید کارم را ه��م انجام دهم‪ .‬من اکن��ون روزانه به‬ ‫پنج یا شش ش��ورا می روم‪ .‬به نظرم در این مورد اگر‬ ‫کمی خودم را کنار بکشم‪ ،‬می توانم بیشتر به کارهای‬ ‫هنری ام برسم‪».‬‬ ‫این کارگردان س��ینما حاال فیلم «‪ 33‬روز» را در‬ ‫اکران س��ینمای ایران دارد که به نوع��ی ادای دین به‬ ‫حماس��ه ‪ 33‬روز مقاومت حزب اهلل و مردم لبنان در‬ ‫مقابل رژیم صهیونیس��تی در یورش چند س��ال پیش‬ ‫است‪.‬‬ ‫او در ای��ن فیل��م ب��ه کل از بازیگ��ران لبنان��ی‬ ‫و البت��ه چهر ه ه��ای شناخته ش��ده در ای��ران‬ ‫ به واس��طه حضوره��ای پیشین ش��ان در فیلم ها و‬‫سریال های ایرانی – استفاده کرده است‪ .‬این فیلم اما‬ ‫در اکران از نظر ج��ذب مخاطبان چندان توفیق نیافته‬ ‫و از فروش قابل توجهی هم برخوردار نیست‪ .‬خود‬ ‫شورجه امیدوار بود بتواند همزمان با ایران‪ 33« ،‬روز»‬ ‫را در مصر‪ ،‬ترکیه‪ ،‬س��وریه‪ ،‬لبنان و چند کشور عربی‬ ‫دیگر اکران کند تا بازخورد ان هر چه بهتر باشد‪.‬‬ ‫کپی این فیلم که در جنوب لبنان س��اخته شد و‬ ‫سمبل مقاومت حزب اهلل در برابر متجاوزان است‪ ،‬در‬ ‫لبنان موجود بود و نمایش ای��ن فیلم در ان منطقه در‬ ‫سالگرد پیروزی تاریخی مردم لبنان از نظر سازنده اثر‪،‬‬ ‫می توانست تاثیر بسیاری داشته باشد‪.‬‬ ‫شورجه از نهاد های فرهنگی کشورمان به دلیل‬ ‫عدم نمایش مناسبتی این فیلم‪ ،‬بس��یار انتقاد دارد‪ .‬با‬ ‫این حال فیلم « ‪ 33‬روز» یک بار در جمع سینماگران‬ ‫مصری و فلسطینی در بنیاد سینمایی فارابی به نمایش‬ ‫درامد و با استقبال نیز همراه شد‪g .‬‬ ‫‪63‬‬ ‫فرهنگ ‬ ‫جدایی در حیات‬ ‫فردی و شعری شاعر‬ ‫نقش اساسی داشت؛‬ ‫در نوجوانی پدرش‬ ‫شهید شد‪ ،‬چند سال‬ ‫پیش درگذشت‬ ‫دوستش بهانه ای‬ ‫شد برای شعرهای‬ ‫تاثیرگذارش و پس از‬ ‫مرگ هم جدا از همسر‬ ‫و دخترش در بهشت‬ ‫رضای مشهد به خاک‬ ‫سپرده شد‬ ‫کوچ شاعرانه‬ ‫نگاهی به شعر غالمرضا بروسان‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪110‬‬ ‫‪1‬‬ ‫برای درختی که به پهلو افتاده است‬ ‫غالمرضا بروس��ان از اس��تعدادهای جوانی بود‬ ‫که او را از امیدهای اینده ش��عر معاصر فارسی حتی‬ ‫در عرصه های فرام��رزی می دانس��تند‪ .‬او که به رغم‬ ‫خالقیت های��ش در ی��ک ش��غل پایین دس��ت در‬ ‫اموزش و پرورش در شهرستان به کار مشغول بود‪ ،‬با‬ ‫برنده شدن در نخستین دوره جایزه شعر خبرنگاران‬ ‫در مرکز نیز شناخته شد و راه برای انتشار اثار دیگرش‬ ‫هموار شد‪ .‬بروس��ان که درباره دنیای ش��عری او در‬ ‫شماره های پیشین مثلث نیز مطلبی منتشر شده است‪،‬‬ ‫صبح روز تاسوعای امسال در نزدیکی مشهد به همراه‬ ‫همسر و دخترش در یک سانحه رانندگی از دنیا رفت‪.‬‬ ‫سال ها پیش پدرش در خرمشهر پر کشیده بود و چند‬ ‫سال امسال هم مرگ یکی از دوستانش چنان تاثیری‬ ‫بر او گذاشته بود که در اثارش به شدت مرگ اگاه بود‬ ‫و حتی صحنه پس از درگذش��ت خود را هم تصویر‬ ‫کرده ب��ود‪ .‬در این متن‪ ،‬مهرنوش قربانعلی‪ ،‬ش��اعر و‬ ‫منتقد‪ ،‬نگاهی داشته است به شعر بروسان در مجموعه‬ ‫اخیرش‪« ،‬مرثیه برای درختی که به پهلو افتاده است»‪.‬‬ ‫«مرثی��ه برای درختی ک��ه به پهلو افتاده اس��ت»‬ ‫حول محور تصویرهای ش��عری ش��کل یافته است؛‬ ‫تصاویری بکر و منس��جم یا بارقه ه��ای تصویری که‬ ‫هوش ورزی های فردی متمایزی در ان دیده می شود‪.‬‬ ‫خالقیت های تصوی��ری کتاب دارای روش��ی ویژه‬ ‫است‪ ،‬یعنی با انکه اجزایی غیرمنتظره ندارند‪ ،‬براساس‬ ‫امکان��ات دیگر ژانرهای نوش��تاری و فضا های کم یا‬ ‫بی سابقه در تجربه های شعری شکل نمی گیرند و حتی‬ ‫متکی بر امکانات نوشتاری غیر شهری بوده و پدیده ها‬ ‫و عناصر طبیع��ت در ان عمده ش��ده اند‪ ،‬اما از همین‬ ‫داشته های پیشین شعری به خلق فضاهای تصویری‬ ‫بکری می رسند‪ .‬انچه ویژگی ش��اخص این کتاب را‬ ‫‪64‬‬ ‫رقم می زند‪ ،‬برابری نهادهای نامانوس برای تجربه های‬ ‫مانوس است‪:‬‬ ‫تو نمی میری ‪ /‬همچ��ون پرچمی که س��ربازان‬ ‫بسیاری‪ /‬در ان شلیک کرده باشند ‪ /‬در شب به هنگام‬ ‫باد ‪ /‬ماه را از خود عبور می دهی‪ /‬در تو س��ر گوزنی را‬ ‫دیدم ‪ /‬که هنوز ‪ /‬شاخ هایش به سمت کوهستان ‪ /‬کج‬ ‫بود ‪ /‬چش��مه ای ‪ /‬که پرندگان زیادی را شیر می داد ‪/‬‬ ‫چطور می تواند مرگ ‪ /‬از تو ‪ /‬تنها گودالی را پر کند‪.‬‬ ‫شعر (‪ ،)3‬ص ‪11‬‬ ‫در پیدایش این تصاویر هرچند گاه اشنایی زدایی از‬ ‫سویه بعدی فرضی که در ابتدای شعر بنا نهاده شده است‪،‬‬ ‫دیده می ش��ود و از تمهیداتی چون پارادوکس و غلو نیز‬ ‫بهره می گیرد‪ ،‬اما همه اینها فارغ از پرداخت های ساختاری‬ ‫و رویکرد های فرم افرینی است‪ ،‬شاید از همین روی باشد‬ ‫که در قیاس شعرهایی که دارای گستره بیشتری شده اند‪،‬‬ ‫گاه با کاستی ایجاز روبه رو می شوند‪ ،‬هرچند بارقه های‬ ‫بکری تصاویر هنوز به دیده می اید‪:‬‬ ‫عبور حشره ای کوچک ‪ /‬ش��یار باریکی در ذهن‬ ‫ایجاد می کن��د ‪ /‬و زندانی به زندانب��ان ‪ /‬طوری خیره‬ ‫می شود‪ /‬انگار می خواهد گره ی کوچکی را باز کند‬ ‫شعر (‪ ،)14‬ص ‪13‬‬ ‫در برخی از شعرها نیز غیاب این تصاویر شعر را‬ ‫به سوی نوشتاری بسیار مانوس پیش می برد‪:‬‬ ‫چطور می ش��ود قلبی را پنهان کرد ‪ /‬که این همه‬ ‫عاشق اس��ت ‪ /‬خبر مرگت را که اوردند ‪ /‬تو نبودی ‪/‬‬ ‫هر بادی که می گذشت ‪ /‬پرده دلم را تکان می داد ‪ /‬تو‬ ‫مرده ای ‪ /‬و من هنوز ‪ /‬نگران چین پیشانی ات هستم‪.‬‬ ‫ص ‪16‬‬ ‫شعر (‪ ،)6‬‬ ‫نشانه هایی از رویکردی متمایل به فرم افرینی در‬ ‫این مجموعه را می شود در شعرهای ‪ 7،8،7‬پی گرفت‬ ‫که پیش از هر ش��عر درام��دی وج��ود دارد که از ان‬ ‫می ش��ود به عنوان سکانس افتتاحیه ش��عری این اثار‬ ‫یاد کرد که در ساختار کلی ش��عر نیز جایگاه مناسبی‬ ‫یافته اند‪:‬‬ ‫حق با مردم بود‪ /‬حق با زنی بود که می گریست ‪/‬‬ ‫و گل ها را لگد می کرد ‪ /‬حق با ماه نبود که می تابید ‪ /‬با‬ ‫خُ لق تنگ طناب نبود ‪ /‬با سربازها نبود‬ ‫(‪ُ )7‬مردن��د ‪ /‬با معمایی در مش��ت ‪ /‬و م��اه ‪ /‬بر‬ ‫دندان هاشان تابید ‪ /‬ریز و درشت‬ ‫شعر(‪ ،)7‬ص‪17‬‬ ‫بخش دوم کتاب «دستت مثل شعر سیاسی گرم‬ ‫است» از ظرفیت های بخش پیش از خود بهره می برد‪،‬‬ ‫اما به دلیل تغییر فضای مضمونی‪ ،‬مولفه های دیگری‬ ‫نیز در ان دیده می شود که از ان جمله می شود به بروز‬ ‫اجزا‪ ،‬پدیده ها و عناصر طبیعی که نش��انه ها یا حال و‬ ‫هوایی از روستا در ان دیده می شود‪ ،‬یاد کرد‪ .‬جسارت‬ ‫«غالمرضا بروسان» در رویارویی بی واسطه با خویش‬ ‫و انچه پیرامون او در گذر است‪ ،‬قابل تامل و تحسین‬ ‫است‪.‬‬ ‫معشوق در این کتاب در همان جایگاه استیالیی و‬ ‫اشنایی است که در پیشینه شعر پارسی دارد که می تواند‬ ‫تحول و دگرگونی عاشق را پدید اورد و افزودنی بر این‬ ‫نقش کمتر شکل گرفته است‪:‬‬ ‫عش��ق با س��ر مدارا می کن��د ‪ /‬و دل را ‪ /‬از پا در‬ ‫م��ی اورد‪ /‬دلم ‪ /‬پرتقال خونی وس��ط می��دان جنگ ‪/‬‬ ‫گردوی نارسی که دست را سیاه می کند ‪ /‬شاخه ای که‬ ‫پرندگان را رنج می دهد ‪ /‬دلم ‪ /‬باران دیوانه در پناه کوه‬ ‫ص ‪34‬‬ ‫شعرهای کوتاه بخش «برای نشان دادن درخت‬ ‫چقدر واژه الزم است» دارای کوتاه سروده هایی است‪،‬‬ ‫همچون‪:‬‬ ‫شاخه باد را شخم می زند ‪ /‬و می پندارد ‪ /‬توفانی‬ ‫در راه است‬ ‫ص ‪70‬‬ ‫که ب��ر تمای��ز این کت��اب در خلق و گس��ترش‬ ‫تصاویری دیگرگون تاکید دارد‪g .‬‬ ‫کاریکن پاییز تمام شود‬ ‫چهره زن در مجموعه شعر الهام اسالمی‬ ‫نرگس برهمند‬ ‫‪2‬‬ ‫مثلث شماره ‪110‬‬ ‫غالمرضا بروسان‬ ‫یکی از چهره های‬ ‫جوان شعر معاصر‬ ‫بود که به دالیلی‬ ‫به حضور او در این‬ ‫عرصه امید زیادی‬ ‫معطوف شده بود‪.‬‬ ‫همسر او الهام‬ ‫اسالمی نیز از شاعران‬ ‫خوب به شمار‬ ‫می رفت که‬ ‫‪ 2‬سال پیش با هم به‬ ‫زیارت مقبره موالنا‬ ‫رفته بودند‬ ‫فرهنگ‬ ‫الهام اسالمی – شاعر – همسر غالمرضا بروسان‬ ‫– ش��اعر – بود که به هم��راه فرزند خردسالش��ان در‬ ‫سانح ه رانندگی در روز تاس��وعای حسینی از این دنیا‬ ‫پر کشیدند‪ .‬او با مجموعه «دنیا چشم از ما بر نمی دارد»‪،‬‬ ‫عالوه بر نامزدی در جایزه شعر زنان ایران‪ ،‬در جایزه دو‬ ‫سال پیش شعر جوان «قیصر امین پور» نیز برگزیده شده‬ ‫بود‪ .‬نرگس برهمند – شاعر و از دوستان اسالمی– در‬ ‫نوشتار زیر نگاهی داشته است به شعر این شاعر جوان‬ ‫فقید‪.‬‬ ‫تکلیفش با زندگی روش��ن بود‪ .‬زندگی را با امید‬ ‫و ارزو دوس��ت داش��ت‪ .‬غم را از خود دور می کرد و‬ ‫لحظات شاد را می دید و می افرید‪ .‬از غصه بدش می امد‬ ‫و شاید می دانست که عمر کوتاهی دارد و چرا فرصت‬ ‫کم را با رنج بگذراند‪ .‬مادری بود دلسوز و دقیق که بیان‬ ‫نگرانی هایش برای فرزندانش هم در هاله ای از ارزو و‬ ‫امید به اینده رقم می خورد‪ .‬همسری مهربان بود که تنها‬ ‫عشق‪ ،‬دهانش را می گشود تا بگوید‪:‬‬ ‫«کاری کن رضا جان! پاییز تمام شود‪».‬‬ ‫الهام اسالمی چهره ای بود از یک زن رشید که در‬ ‫شعرهایش ساخته و پرداخته شده است‪ .‬زن معاصری که‬ ‫زود بزرگ شدنش را چه در شعرش و چه در زندگی اش‬ ‫شاهد بودیم‪.‬‬ ‫زن در شعرهای الهام اس�لامی ظریف و شکننده‬ ‫نیست‪ .‬قرار نیس��ت که تنها در اشپزخانه باشد و عشق‬ ‫ب��ورزد‪ .‬می خواهد کوه باش��د و در رودخان��ه هم راه‬ ‫برود‪ .‬اس��تفاده از المان های زندگی زنانه نیز به گونه ای‬ ‫دیگر در ش��عر او نمود پیدا می کند‪ ،‬چون او اش��یا را و‬ ‫هرچیزی را که عاری از حرکت اس��ت‪ ،‬بیمار می داند‪.‬‬ ‫جنب و جوش و بازیگوش��ی‪ ،‬تندخوی��ی‪ ،‬پختگی و‬ ‫جوانی را می پس��ندید نه رکود و مردابی شدن را‪ .‬الهام‬ ‫اس�لامی در توصی��ف و توضیح ح��س و عاطفه اش‬ ‫توانمند بود‪.‬‬ ‫با هیج��ان از تجربه هایش س��خن می گفت و در‬ ‫بیان برداشت خود از انچه در افعال طبیعت و اشیا رخ‬ ‫می داد‪ ،‬بسیار دقیق و نکته سنج عمل می کرد‪ .‬احساس‬ ‫او در شعر تصنعی نبود‪ .‬هوشیاری اش را در نوع بیان و‬ ‫هویت بخشی به کلمه ها می توان دریافت‪.‬‬ ‫با خواندن ان دس��ته از ش��عرهای الهام که زن به‬ ‫شکل مستقیم حضور دارد‪ ،‬درمی یابیم احساس و عاطفه‬ ‫سرشار یک زن را با خشم و قهر طبیعت به خوبی گره زده‬ ‫تا زنی مقاوم و محکم بسازد‪.‬‬ ‫دغدغه های زن اندیشمند معاصر را در ان دسته از‬ ‫شعرهایی می بینیم که ترس و اندوه در انها موج می زند‪.‬‬ ‫ ترس از روزمرگی‪ ،‬جنگ ‪ ،‬ترس از مرگ و بیمار شدن‬ ‫و ناامیدی‪:‬‬ ‫*ایا روزمرگی عشق را تهدید می کند؟‬ ‫* سرباز‪ ،‬همسر مرا نکش!‬ ‫* سرباز‪ ،‬کودک مرا نکش!‬ ‫* شکوهی ندارد انسان قرن بیست ویکم‬ ‫* سفید می پوشم تا تظاهر کنم امیدوارم‬ ‫و همین دسته از شعرهاست که خستگی و یاس‬ ‫شاعرانه را معنا می کند؛ خستگی یک زن که در تنهایی اش‬ ‫می خواهد اس��تراحت کند اما نمی تواند و بیشتر گریه‬ ‫اتفاق می افتد‪ .‬او خود توفانی است که ارامش قبل و بعد‬ ‫از ویرانی اش را می شناسد و تجربه کرده است‪ .‬هنگامی‬ ‫ که توفان است به معرفی چهره زن ارمانی اش می پردازد‪.‬‬ ‫امید و ارزو‪ ،‬پیروزی و هدف را سرلوحه قرار می دهد‬ ‫و می دود‪.‬‬ ‫حضور عشق در دل چنین زنی نیز خاص و کم نظیر‬ ‫است‪ .‬او می پذیرد که باید بچه هایش را بزرگ کند‪.‬قالی‬ ‫ببافد و از چشمه اب بیاورد و حتی مرد را ارباب خطاب‬ ‫می کند‪ .‬اما مسلما چنین شیرزنی را مرد دوست خواهد‬ ‫داشت و چون دو گوزن با هم از کوه باال می روند‪ .‬عشق‬ ‫در زندگی او معنا پیدا کرده بود‪ .‬وقتی با رضا بروسان بود‬ ‫و به او نگاه می کرد‪ ،‬می شد فهمید که دوست داشتن را و‬ ‫دوست داشته شدن را چه اندازه دوست دارند‪.‬‬ ‫الهام اس�لامی ش��عار نمی داد‪ .‬مطلوب او نیز در‬ ‫زندگی واقعی چنین زنی بود؛ زن��ی که همچون باران‬ ‫باشد‪ .‬زیبا و دوست داشتنی ولی به صورت‪ ،‬سیلی بزند‪،‬‬ ‫حضورش حس شود و ارزش داشته باشد‪ .‬شعر الهام با‬ ‫تمام سادگی و صمیمیتش سرشار از تجربه هایی بود که‬ ‫هم در دنیای روح و روان برایش اتفاق افتاده بود و هم در‬ ‫دنیای اطرافش‪ .‬غم و اندوهی که در شعر الهام بود از نوع‬ ‫خاص خودش بود‪ .‬همان اندوه در زندگی روزمره اش‬ ‫هم جریان داشت؛ یعنی او با ش��عر زندگی می کرد و با‬ ‫رضا و لیال و مجتبا!‬ ‫همه قوانین و اصول‪ ،‬در ذهن او ملکه بود‪ .‬از شعر‬ ‫به خوبی حرف می زد و جنس شعر را می شناخت‪ .‬الهام‬ ‫به روح شعر کار داشت و به ان دست یافته بود‪.‬‬ ‫حاال روح او با روح شعر یکی شده و چه شعرهایی‬ ‫نوشته شوند بعد از این‪...‬‬ ‫شعری برای الهام اسالمی‬ ‫روبه روی ا ّول ماه ایستاده ام‬ ‫با همان نازکایی که از او سراغ داری‬ ‫حرف و حدیث زیاد است‬ ‫در این میانه از مرگ‪.‬‬ ‫مرگ حسود است‬ ‫ماه را نمی بیند‬ ‫ابروهای تو را‬ ‫و زیبایی زمین را‬ ‫از رودخانه ها که بگذرد‬ ‫بوی ماهیان کباب شده بلند می شود‬ ‫و از کوه ها که بگذرد‬ ‫ضجه سنگ ها و ابشارها‬ ‫حاال مرگ به تو رسیده است‬ ‫از تو نمی گذرد‬ ‫تو را می دزدد‬ ‫می برد‪g .‬‬ ‫‪65‬‬ ‫ورزش‬ ‫بازگشت کیا‬ ‫مهدی مهدوی کیا در گفت وگو با مثلث‪:‬‬ ‫نمی خواستم تا‬ ‫پایان عمرجواب بدهم‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫‪1‬‬ ‫مهدی مهدوی کیا سرانجام بار دیگر پیراهن پرسپولیس را برتن کرد؛ ارزویی که هم هواداران پرسپولیس و هم مهدی‪ ،‬منتظر تحققش بودند‪ .‬کیای بزرگ که در بوندس لیگای المان‬ ‫نام و نشانی برای خودش کسب کرده بود‪ ،‬انقدر صادقانه برای امدن به پرسپولیس شوق داشت که گویا حتی اگر از اخالق عجیب استیلی سدی محکم تر هم پیدا می شد‪ ،‬باز همگریزی‬ ‫از وصال او با پرسپولیس نبود‪ .‬این شوق خواستن سرانجام دنیزلی را هم نرم کرد و زمستان‪ 90‬را با خبر امدن کیا به جمع سرخپوشان تهرانی گرم ساخت‪ .‬اکنون مهدی مهدوی کیا در‬ ‫گفت وگو با مثلث‪ ،‬از لحظه های شیرین خاطرات خود در باشگاهی سخن می گوید که به گفته خودش اخرین فصل فوتبالی او هم در ان رقم خواهد خورد‪.‬‬ ‫‪66‬‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫اقامه��دی! بهت��ر اس��ت صحبت را ب��ا مرور‬ ‫خاطرات اغاز کنی��م و به گذش��ته بازگردیم‪.‬‬ ‫بهترین خاطره تو از پرسپولیس��ی که ‪ 13‬سال‬ ‫پیش از ان جدا شدی چه بود؟‬ ‫‪ l‬خاطرات بس��یار خوبی از پرسپولیس دارم‪.‬‬ ‫جوانی ام را در این تیم گذراندم‪ .‬دوست دارم حاال که‬ ‫باتجربه ش��ده ام با تجربه ام به پرسپولیس کمک کنم‪.‬‬ ‫شاید بسیاری فکر کنند بازی معروف دربی تهران که‬ ‫توانستیم با سه گل استقالل را شکست دهیم‪ ،‬بهترین‬ ‫خاطره فوتبالی من از ان دوران بوده‪ .‬البته شکی نیست‬ ‫که پیروزی در دربی هم جذاب است اما شیرین ترین‬ ‫خاطره ام از ان دوران که هیچ وق��ت از یادم نمی رود‪،‬‬ ‫برتری پنج بر صفر در بازی مقابل الیمای قزاقس��تان‬ ‫در جام باشگاه های اسیاست‪ .‬به خاطر دارم که در ان‬ ‫مسابقات‪ ،‬بازی رفت مقابل الیما را سه بر صفر واگذار‬ ‫کرده بودیم و بای��د در تهران این تیم را ب��ا تعداد گل‬ ‫بیشتری شکس��ت می دادیم تا حذف نشویم‪ .‬به نظرم‬ ‫در ان بازی یکی از بهترین عملکردها را داش��تم‪ .‬در‬ ‫ان روز ‪ 100‬هزار تماشاگر به ورزشگاه امده بودند و‬ ‫جالب انکه حتی در میان انها عده ای بودند که هوادار‬ ‫پرسپولیس نبودند اما جذابیت این دیدار و حساسیت‬ ‫ان همه این جمعیت را به ورزشگاه ازادی کشانده بود‬ ‫و توانستیم با پنج گل حریف خودمان را شکست دهیم‪.‬‬ ‫با وجود سن کم‪ ،‬خیلی زود در ان تیم خودت‬ ‫را پیدا کردی؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬هیچ ک��س فکر نمی کرد م��ن با ‪19 ،18‬‬ ‫سال س��ن بتوانم در تیمی که س��مت راستش مجید‬ ‫نامجو مطلق و سمت چپش رضا ش��اهرودی بود‪ ،‬در‬ ‫درون دروازه اش احمدرضا عابدزاده می ایستاد و در‬ ‫خط حمله اش فرشاد پیوس‪ ،‬علی دایی و ادموند بزیک‬ ‫بودند‪ ،‬بتوانم خودی نشان بدهم و جایی در ترکیب تیم‬ ‫داشته باشم‪ .‬با این حال این فرصت را به دست اوردم‬ ‫و معتقدم ان تیم‪ ،‬طالیی ترین دوران پرسپولیس را رقم‬ ‫زد‪ .‬با این تیم دو بار در جمع چهار تیم برتر اسیا قرار‬ ‫گرفتیم و هر دو بار هم توانس��تیم مقام سوم را کسب‬ ‫کنیم‪ .‬واقعا این بخش از خاطرات خودم در پرسپولیس‬ ‫را دوست دارم‪.‬‬ ‫بعد از خداحافظی فرشاد پیوس پیراهن شماره‬ ‫‪ 17‬به تو رس��ید؛ پیراهنی ک��ه از ان خاطرات‬ ‫زیادی داری‪ .‬ایا دوست داری در این فصل هم‬ ‫همان پیراهن را بپوشی؟‬ ‫‪ l‬بل��ه‪ ،‬ان پیراهن ه��م برای م��ن و هم برای‬ ‫هواداران بسیار خاطره انگیز بود و این روزهای خوبی‬ ‫که گفتم را با پیراهن ش��ماره ‪ 17‬پرس��پولیس تجربه‬ ‫کرده ام‪ .‬اما من اخالق خاصی دارم و در فوتبال چندان‬ ‫به این مس��ائل اهمی��ت نمی دهم‪ .‬ای��ن موضوعات‬ ‫انقدرها مهم نیس��ت و همان که خاطرات خوش ان‬ ‫دوران در خاطره ها باقی بماند‪ ،‬برای من کافی است‪.‬‬ ‫اخرین بازی که با پیراهن پرسپولیس به میدان‬ ‫رفتی را به یاد می اوری؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬دقیقا به یاد دارم‪ .‬دیداری بود که مقابل‬ ‫تیم پاس داش��تیم‪ .‬پاس هم در ان زمان از قدرت های‬ ‫برتر فوتبال ایران بود اما توانس��تیم این تیم را با چهار‬ ‫گل شکست دهیم و این دیدار اخرین حضور من در‬ ‫پرسپولیس بود‪.‬‬ ‫اما پرسپولیس این روزها با ان تیم رویایی که‬ ‫درباره اش صحبت می کنی بسیار تفاوت دارد‪.‬‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬االن ش��رایط خیلی متفاوت اس��ت‪ .‬به‬ ‫هرحال ش��اید هواداران بدانند که من با چه س��ختی‬ ‫به پرس��پولیس امدم اما باید این موضوع را هم بدانند‬ ‫که من تنها به دنب��ال اینکه در پرس��پولیس بازی کنم‬ ‫نبودم‪ ،‬بلکه می خواهم ثابت کنم در روزهای س��خت‬ ‫می توانم به این تیم بیایم و به پرسپولیس ادای دین کنم‪.‬‬ ‫همانطور که وقتی از پرسپولیس جدا شدم و به المان‬ ‫رفتم‪ ،‬رقم بسیار خوبی نصیب باشگاه شد و به برطرف‬ ‫ش��دن برخی مش��کالت مالی کمک کرد‪ .‬به هر حال‬ ‫تیم پرسپولیس در نیم فصل اول نتایج خوبی نگرفت‬ ‫اما کادر فنی و بازیکنان ت�لاش می کنند در نیم فصل‬ ‫دوم نتایج خوبی را به دس��ت اوریم‪ .‬من هم به عنوان‬ ‫یکی از بازیکنان تمام تالشم را به کار می گیرم تا برای‬ ‫پرسپولیس مثمرثمر باشم‪.‬‬ ‫به هرحال طبق معمول با امدنت درباره اینکه‬ ‫کیا کدام پیراهن را می خواهد یا کاپیتان خواهد‬ ‫ش��د صحبت می ش��ود‪ ،‬در حالی که خودت‬ ‫می گویی این مسائل برای تو اهمیتی ندارد؟‬ ‫‪ l‬کسانی که من را می شناسند‪ ،‬می دانند در این‬ ‫‪ 20‬س��ال که فوتبال بازی می کنم دنبال چنین مسائلی‬ ‫نبوده ام‪.‬‬ ‫پس شماره پیراهنت مشخص نیست؟‬ ‫‪ l‬امسال شماره ای می پوش��م که گمنام باشد‪،‬‬ ‫از بین شماره ‪ 5 ،3‬و ‪ 19‬شاید شماره ‪ 19‬را برتن کردم‪.‬‬ ‫اینطور که می گویی شماره پیراهنت ‪ 19‬است؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬من دوست داشتم پیراهنی را بپوشم که‬ ‫تاکنون نپوش��یده بودم‪ .‬به همین خاطر پیراهن شماره‬ ‫‪ 19‬را می پوشم‪.‬‬ ‫گویا گفته ای بازوبند را هم نمی بندی‪ ،‬ماجرای‬ ‫این خاطره بد تو از بازوبند کاپیتانی چیست؟‬ ‫‪ l‬از س��ال پیش تصمیم گرفتم دیگر بازوبند‬ ‫کاپیتانی را بر بازو نبندم و اعالم کردم هیچ وقت بازوبند‬ ‫را نمی بندم زیرا راحت نیستم‪ .‬در تیم ملی و استیل اذین‬ ‫اتفاقاتی برایم رخ داد که ترجیح می دهم دیگر بازوبند‬ ‫ی کاپیتان باش��د و من به‬ ‫نبندم‪ .‬بهتر اس��ت علی کریم ‬ ‫عنوان یک بازیکن به تیم کمک کنم‪.‬‬ ‫پس چندان بازوبند را خوش یمن نمی دانی؟‬ ‫‪( l‬با خنده) بله‪.‬‬ ‫شاید دوست نداشته باشی درباره ابتدای فصل‬ ‫صحبت کنی اما اکنون که سرانجام سرخپوش‬ ‫شدی‪ ،‬شاید خودت بهتر بتوانی بگویی چگونه‬ ‫ابتدا عنوان شد دنیزلی تو را نمی خواهد اما بعد‬ ‫از مدت کوتاهی نظرش تغییر کرد؟‬ ‫‪ l‬بعد از شرکت در بازی دوس��تانه در المان‪،‬‬ ‫پیش��نهاد حضور در پرس��پولیس را دریافت کردم اما‬ ‫متاسفانه در این بین اتفاقاتی افتاد که باعث شد دیرتر به‬ ‫ایران برگردم‪ .‬من امیدوار بودم مشکالت برطرف شده و‬ ‫به پرسپولیس برگردم که خوشبختانه این اتفاق رخ داد‪.‬‬ ‫البته در این مدت حرف هایی مطرح و اتفاقات زیادی‬ ‫رقم خورد اما وقتی در یک روز جمعه سردار رویانیان‬ ‫با من تماس گرفت و اعالم کرد دنیزلی با حضورم در‬ ‫پرسپولیس موافقت کرده است‪ ،‬از ایشان اجازه گرفتم‬ ‫تا خودم با دنیزلی صحبت کنم‪ .‬در نشس��تی با دنیزلی‬ ‫صحبت کردم و این مربی به من اعالم کرد که از زمان‬ ‫حضورم در هامبورگ بازی های من را پیگیری کرده و‬ ‫تصمیم خودش بود که به پرسپولیس برگردم‪ .‬او گفت‬ ‫در ابتدا می خواست تیم را ببیند و بعد تصمیم بگیرد و‬ ‫حاال تصمیم گرفته در چه پس��ت هایی نیاز به بازیکن‬ ‫دارد‪ .‬دنیزلی معتقد است پرسپولیس در سمت راست‬ ‫نیاز به بازیکن داش��ته و به من گفت که در راست تنها‬ ‫علیرضا محمد را داش��تیم و امدنم می تواند در سمت‬ ‫راست تیم مفید باشد‪.‬‬ ‫تو به دنیزلی چه گفتی؟‬ ‫‪ l‬من هم به دنیزلی گفتم تالش��م را می کنم تا‬ ‫برای تیم مفید باشم‪ .‬به او گفتم با انکه در ابتدای فصل‬ ‫با نامهربانی هایی روبه رو شدم اما همانطور که همیشه‬ ‫خودم را یک پرسپولیسی واقعی می دانم‪ ،‬در عمل هم‬ ‫این روش را برگزیدم و حتی با وجود رفتن به داماش با‬ ‫تمام وجود از پرسپولیس حمایت کردم‪ .‬در ان زمان هم‬ ‫گفتم که اگر هواداران از پرسپولیس و استیلی حمایت‬ ‫‪67‬‬ ‫ورزش‬ ‫کنند تیم می تواند به شرایط خوب بازگردد‪ .‬من در این‬ ‫مدت هیچ گاه منتظر نبودم تا پرسپولیس نتیجه نگیرد و‬ ‫دست به انتقاد بزنم‪ ،‬بلکه در ان زمان حمایت کردم و‬ ‫اکنون هم معتقدم اگر هواداران از پرسپولیس و دنیزلی‬ ‫حمایت کنند‪ ،‬این پرس��پولیس می تواند در نیم فصل‬ ‫دوم هم خودی نشان دهد و موفق شود‪.‬‬ ‫تو و دنیزلی تا چه اندازه از یکدیگر ش��ناخت‬ ‫متقابل داشتید؟‬ ‫‪ l‬من با دنیزلی کار نکرد ه بودم اما طی جلسه ای‬ ‫که با او داشتم‪ ،‬متوجه شدم مربی توانایی است و حسن‬ ‫مهمی که دارد اعتماد به نفس باالی اوست‪ .‬به هرحال‬ ‫نباید فراموش کنیم که دنیزلی مربی ش��ناخته شده ای‬ ‫است و بعد از ان جلس��ه در تمرین ها‪ ،‬زمانی که با او‬ ‫کار کردم متوجه ش��دم می تواند با برنامه هایی که دارد‬ ‫پرسپولیس را از بحران خارج کند‪ .‬تاجایی که می دانم‬ ‫دنیزلی هم عالوه بر ش��ناختی که از گذشته همزمان‬ ‫با حضورم در المان داشته اس��ت‪ ،‬از برخی بازیکنان‬ ‫ ترکیه ای که در بوندس لیگا حضور دارند در مورد من‬ ‫تحقیق کرده و س��واالتی را پرس��یده بود‪ ،‬البته دنیزلی‬ ‫خودش این موضوع را به من اعالم کرد‪.‬‬ ‫قبول داری که پرس��پولیس امسال بیش از حد‬ ‫تصور ضعیف بوده است؟‬ ‫‪ l‬پرسپولیس همیشه پرس��پولیس است‪ .‬تیم‬ ‫بزرگی که ه��واداران زیادی دارد ام��ا در این فصل‪ ،‬از‬ ‫بازی اول زیرفشار بود که این مس��اله ادامه دار باعث‬ ‫شد نتایج الزم کسب نش��ود تا در نهایت در کادر فنی‬ ‫این تیم هم تغییراتی ایجاد ش��د‪ .‬اما امی��دوارم در نیم‬ ‫فصل دوم شرایط برعکس شده و با امدن مربی جدید‬ ‫تیم متحول شود‪ .‬قبول دارم پرسپولیس سالی سخت‬ ‫و نیم فصلی تلخ را پش��ت سرگذاشته اس��ت‪ ،‬اما باز‬ ‫هم می گویم که امیدوارم ب��ا حضور دنیزلی تحوالت‬ ‫خوبی در پرسپولیس صورت گیرد و این تیم به جایگاه‬ ‫واقعی اش بازگردد‪.‬‬ ‫این توانایی تحول را در پرسپولیس می بینی؟‬ ‫‪ l‬هم من و ه��م مصطفی دنیزلی ب��ه این تیم‬ ‫امیدواریم که در اینده بتواند نتایج گذشته را جبران کند‪.‬‬ ‫اعتقاد دارم پرسپولیس پتانسیل باالیی دارد و می تواند‬ ‫در نیم فصل دوم نتایج خوبی را کسب کند‪.‬‬ ‫ج��دا از تعارفات ی��ک لحظه تمام احس��اس‬ ‫قلبی ات درب��اره امدن به پرس��پولیس را ابراز‬ ‫کن؟‬ ‫‪ l‬خیلی خوش��حالم که به پرسپولیس برگشتم‪.‬‬ ‫امیدوارم به ای��ن تیم کمک کنم‪ .‬هواداران پرس��پولیس‬ ‫دوس��ت داش��تند من به این تیم برگردم و هرجایی مرا‬ ‫ی‪‎‬دیدند‪ ،‬در این خصوص سوال می کردند‪ .‬نمی خواستم‬ ‫م ‬ ‫طوری باش��د که تا اخر عم��رم جواب بده��م‪ ،‬چرا به‬ ‫پرسپولیس برنگشتم‪ .‬من هم واقعا دوست داشتم و عالقه‬ ‫قلبی ام بود که به پرسپولیس برگردم‪.‬‬ ‫امسال هواداران پرسپولیس در کمتر از چند ماه‬ ‫تجربه دو شکست سنگین در دربی را داشتند‪،‬‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫‪2‬‬ ‫موشک در تهران‬ ‫روز خداحافظی فرشاد پیوس بود‪ ،‬پیوس برای‬ ‫هواداران پرسپولیس معادل کلمه اقای گل بود‪ .‬شماره‬ ‫هفده که گفته می شد بوی گل می داد قرار است برتن‬ ‫چه کسی بنش��یند؟ گزینه همه را راضی کرد‪ ،‬او جوان‬ ‫اول اس��یا بود؛ مه��دی مهدوی کیا‪ .‬مه��دی در همان‬ ‫ب��ازی اول کاری کرد کارس��تان‪ .‬در یک کورس رضا‬ ‫حسن زاده را پشت سر گذاشت و دروازه استقالل را‬ ‫‪68‬‬ ‫چقدر امیدواری که با توجه به خاطره ان دربی‬ ‫س��ه بر صفر یک بار دیگر با پرس��پولیس فاتح‬ ‫دربی شوی؟‬ ‫‪ l‬دربی هم��واره برای تمامی اس��تقاللی ها و‬ ‫پرسپولیسی ها اهمیت دارد‪ .‬اما من چندان عالقه ندارم‬ ‫وارد این بحث ها بشوم‪ .‬معتقدم االن برای حرف زدن‬ ‫در این باره زود اس��ت و دوس��ت دارم درباره دربی‬ ‫در زمان خ��ودش صحبت کن��م‪ .‬اما مطمئن��ا همه ما‬ ‫می خواهیم هواداران پرسپولیس را شاد کنیم و می دانم‬ ‫که نهایت شادی انها هم برتری در دربی است‪.‬‬ ‫قب��ول داری اکنون بخش��ی از فش��ار به تیم‬ ‫پرسپولیس روی شانه تو خواهد بود؟‬ ‫‪ l‬همه فکر می کنند با امدن من همه مشکالت‬ ‫حل می شود اما من هم فقط یک بازیکن هستم و فقط‬ ‫امیدوارم وظایفی را که در تیم به من محول می شود با‬ ‫کمک بقیه بچه ها به نحو احسن انجام دهم‪ .‬موفقیت‬ ‫تیم بس��تگی به حمایت هواداران میلیونی تیم دارد و‬ ‫امیدوارم انان ش��رایطی را ایجاد کنند که تیم از لحاظ‬ ‫روحی و روانی در شرایط قابل قبولی قرار بگیرد‪ .‬در‬ ‫این صورت اس��ت که هواداران ه��م می توانند همان‬ ‫پرسپولیسی را که انتظار داشتند ببینند‪.‬‬ ‫فکر می کنی پرسپولیس بتواند فاصله اش را با‬ ‫تیم های باالی جدول جبران کند؟ ایا هواداران‬ ‫پرسپولیس این فصل رنگ جام را می بینند؟‬ ‫‪ l‬اکنون تی��م از حذفی کنار رفت��ه و در لیگ‬ ‫هم فاصله زیادی با صدر ج��دول داریم اما در فوتبال‬ ‫هیچ چیز غیرممکن نیس��ت‪ .‬هدف اصلی پرسپولیس‬ ‫لیگ قهرمانان است‪.‬‬ ‫در انجا بازی های زیادی داری��م و امیدوارم در‬ ‫بازی های خوب��ی که در انجا انجام می دهیم ش��رایط‬ ‫نیم فصل پیش را جبران کنیم‪ .‬باید ببینیم هفته به هفته‬ ‫چه اتفاقی می افتد و باید تا جایی که می توانیم خود را‬ ‫در جدول باال بکشیم‪.‬‬ ‫در لی��گ قهرمانان اس��یا ب��ا اله�لال روبه رو‬ ‫می شوی ؛ تیمی که س��رمربی پیشین تویعنی‬ ‫توماس دال هدایت ان را برعهده دارد؟‬ ‫‪ l‬فک��ر می کنم این از اتفاق��ات جالب فوتبال‬ ‫است که ما پس از سال ها دوباره با هم روبه رو می شویم‬ ‫و برایم شیرین است‪.‬‬ ‫از توماس دال خاطرات بد هم داری‪ ،‬درست‬ ‫است؟‬ ‫‪ l‬یک فصل مشکالتی بود اما بعد از ان فصل‬ ‫روزهای خوبی را در کنار هم داشتیم‪ .‬دال مربی سال‬ ‫بوندس لیگا ش��د و من بهترین مدافع لی��گ المان و‬ ‫روبه رو شدن دوباره من با دال اتفاق شیرینی است‪.‬‬ ‫مقابل ملوان بازی می کنی؟‬ ‫‪ l‬شرایطم خیلی خوب است و اگر کادر فنی‬ ‫صالح بداند‪ ،‬می توانم در بازی با ملوان به میدان بروم‪.‬‬ ‫بدون ش��ک تمام توانم را به کار می ب��رم تا انتظارات‬ ‫هواداران را براورده کنم‪.‬‬ ‫باز کرد‪ .‬مهدی مسافر المان شد‪ ،‬خیلی زود در باشگا ه‬ ‫هامبورگ تبدیل به یک ستاره ش��د‪ .‬مهدوی کیا در دو‬ ‫جام جهانی بازی کرد و در جام جهانی ‪ ۱۹۹۸‬گل دوم‬ ‫ایران را مقاب��ل امریکا به ثمر رس��اند‪.‬مهدی به ایران‬ ‫بازگشت‪ .‬پس از سال ها دوری اما نه به پرسپولیس که‬ ‫به استیل اذین‪ .‬در ابتدای فصل مهدوی کیا اظهار تمایل‬ ‫کرد که به تیم سابق خود بازگردد‪ ،‬اما این تقاضا تبدیل‬ ‫بارها گفته ای پرسپولیس خانه اخر من است‪.‬‬ ‫این یعنی اینکه در پایان این فصل خداحافظی‬ ‫می کنی یا احتم��ال دارد فصل این��ده هم در‬ ‫پرسپولیس بمانی؟‬ ‫‪ l‬از روز اول اعالم کرده ام که قراردادم با باشگاه‬ ‫پرسپولیس شش ماهه اس��ت و باید بگویم هیچ چیز‬ ‫درباره اینده مشخص نیست‪ .‬اما باز هم تاکید می کنم‬ ‫که پرسپولیس قطعا اخرین باشگاه من است‪.‬‬ ‫ام��کان دارد در فص��ل بع��د در کادر فن��ی‬ ‫پرسپولیس قرار بگیری؟‬ ‫‪ l‬من فوتبال را از پایه شروع کرده ام و پله پله باال‬ ‫امده ام و دوست دارم اگر قرار است مربیگری را تجربه‬ ‫کنم برای رده های سنی جوانان باشد‪ ،‬من باید مدارج‬ ‫مربیگری را در المان طی کنم و به نظرم این یک اتفاق‬ ‫بسیار خوب است‪.‬‬ ‫گویا قرار است با باش��گاه هامبورگ المان هم‬ ‫همکاری کنی؟‬ ‫‪ l‬باید کالس های مربیگری را پشت سر بگذارم‬ ‫و بحث حضورم در تیم های پای��ه هامبورگ به عنوان‬ ‫مربی به پس از دریافت این مدرک ها موکول می شود‪.‬‬ ‫اکنون که صحبت از هامبورگ ش��د‪ ،‬به نظر تو‬ ‫تفاوت هواداران پرس��پولیس و هامبورگ در‬ ‫چه بود؟‬ ‫‪ l‬در هامبورگ شرایط خوبی داشتم و هواداران‬ ‫هم من را در مواقع مختلف مورد لطف قرار می دادند‬ ‫اما هامبورگ تیم یک شهر بود و هوادارانش‪ ‎‬مربوط به‬ ‫همان شهر می شد اما پرسپولیس در کل ایران هوادار‬ ‫دارد؛ هواداران میلیونی که همیشه به فکر موفقیت این‬ ‫تیم و حمایت از ان هستند‪.‬‬ ‫در ابت��دای فص��ل عابدین��ی کم لطف��ی‬ ‫پرسپولیس��ی ها را برای تو جبران کرد‪ .‬بعد از‬ ‫اتفاقات انتهای نیم فصل اکنون خاطرات خوبی‬ ‫از داماش داری یا از انها ناراحتی؟‬ ‫‪ l‬باید از عابدینی و تماش��اگران خوب شهر‬ ‫رشت تشکر کنم‪ .‬من در این تیم روزهای خوبی داشتم‬ ‫و توانستیم با تالش کادرفنی و بازیکنان بهترین رتبه‬ ‫تیم داماش در لیگ که حضور در رده شش��م است را‬ ‫به دست اوریم‪ .‬البته یکسری اتفاقات در این مدت در‬ ‫تیم داماش برایم افتاد که فعال نمی خواهم در مورد انها‬ ‫صحبت کنم‪.‬‬ ‫نمی خواهی درباره رفتار برخی تماشاگران این‬ ‫تیم صحبت کنی؟‬ ‫هواداران واقعی داماش هم به ما لطف داشتند‬ ‫و با تشویق هایش��ان به ما روحیه دادند‪ .‬در مورد ان‬ ‫اتفاقات و افراد خاص که مشکالتی را ایجاد کردند‪،‬‬ ‫در اینده در برنامه تلویزیون��ی که هم مردم صدایم‬ ‫را بش��نوند و هم تصویرم را ببینند‪ ،‬صحبت خواهم‬ ‫ک��رد‪ .‬امیدوارم دام��اش با ه��واداران واقعی اش به‬ ‫نتایج خوبش ادامه دهد‪ .‬من ب��رای این تیم ارزوی‬ ‫موفقی��ت دارم‪g.‬‬ ‫به دومین مصاحبه جنجالی تاریخ زندگی او شد‪ .‬حاال‬ ‫که نه استیلی در پرسپولیس است و نه علی دایی‪ ،‬شاید‬ ‫زمان خوبی باشد برای انکه کیا به پرسپولیس بازگردد‪.‬‬ ‫او که از سفر به المان بازگشت با ثبت قرار داد در کنار‬ ‫علی کریمی و وحی د هاشمیان عکس یادگاری گرفت تا‬ ‫خوش بین ها بگویند که بار تجربی پرسپولیس باال رفته‬ ‫و بدبین ها بگویند میانگین سنی تیم‪ .‬به هرحال کاپیتان‬ ‫سابق تیم ملی حاال به پرسپولیس بازگشته تا به ارزوی‬ ‫دیرینه اش برس��د و با پیراهن پرس��پولیس از فوتبال‬ ‫خداحافظی کند‪g .‬‬ ‫مهدی مهدوی کیا پس‬ ‫از فراز و نشیب هایی‬ ‫باالخره موفق شد به‬ ‫خانه اول برگردد‪ .‬او‬ ‫اگرچه از لحاظ فنی‬ ‫از روزهای اوج خود‬ ‫به دور است اما در‬ ‫بدبینانه ترینحالت‬ ‫ممکن می تواند به‬ ‫پرسپولیسشخصیت‬ ‫تازه ای ببخشد‪ .‬بی تردید‬ ‫او کاپیتان جدید‬ ‫سرخ های پایتخت‬ ‫خواهد بود‬ ‫‪ 4742‬روز بعد از انکه مهدی مهدوی کیا با پیراهن‬ ‫سرخ پرسپولیس وداع کرد و راهی فوتبال المان شد‪،‬‬ ‫بعد از دو فصل حضور در تیم های مختلف س��رانجام‬ ‫بار دیگر کیا و پرس��پولیس به یکدیگر رس��یدند؛ ان‬ ‫هم در شرایطی که به نظر می رسید ماجرای بازگشت‬ ‫مهدوی کیا به پرسپولیس پایانی تراژیک خواهد داشت‪،‬‬ ‫اما شاید فقط مربی مانند مصطفی دنیزلی می توانست‬ ‫انچه حتی استیلی به عنوان هموطن کیا نتوانست متوجه‬ ‫شود را درک کند؛ حس مش��تاقانه مهدی برای وداع با‬ ‫فوتبال در پیراهن پرسپولیس‪ .‬اما موشک ایرانی چگونه‬ ‫از مدرسه بازیکن سازی باشگاه بانک ملی تهران به مرد‬ ‫محبوب الیانس اره ن ا هامبورگ تبدیل شد و سرانجام در‬ ‫خانه اش پرسپولیس ارام گرفت؟ داستان کیای محبوب‬ ‫را در این شماره مرور می کنیم‪.‬‬ ‫سرمایه پرسود بانک ملی‬ ‫مهدی مهدوی کیا اصالتا اراکی بوده و البته متولد‬ ‫پنجم مرداد ‪ 1356‬در ش��هرری اس��ت‪ ،‬فوتبالش را از‬ ‫تیم بانک ملی اغاز کرد‪ .‬از علی دوستی مهر‪ ،‬سرمربی‬ ‫تیم فوتبال نوجوانان ایران به عنوان یکی از مربیانی که‬ ‫مهدوی کیا را به فوتبال ایران معرفی کرد‪ ،‬یاد می کنند‪.‬‬ ‫او مهدوی کیا را در بانک ملی کش��ف کرد و به سطح‬ ‫اول فوتبال ایران رساند‪ .‬کیای تکنیکی‪ ،‬جوان اول تیم‬ ‫بانک ملی بود و در این تیم به سرعت درخشید و انقدر‬ ‫خوب بود که خیلی زود به پرسپولیس پیوست‪ .‬گرچه‬ ‫در ابتدای حضور در این تیم شرایط خوبی نداشت‪ ،‬اما با‬ ‫امدن استانکو وضعیت برایش تغییر کرد تا ضمن تثبیت‬ ‫جایگاه خود در جمع سرخپوش��ان‪ ،‬به تیم امید ایران‬ ‫راه پیدا کند‪ .‬افتخارات و موفقیت های مهم ورزش��ی‬ ‫مهدوی کیا از سال ‪ 75‬شروع شد‪ .‬پس از محرومیت نعیم‬ ‫سعداوی‪ ،‬مهدوی کیا به عنوان مدافع و هافبک راست‬ ‫تیم ملی در جمع ‪ 11‬مرد اول فوتبال ایران جایی ثابت‬ ‫برای خود دست و پا کرد و از ستون های این تیم شد‪.‬‬ ‫در دربی ‪ 43‬که بیستم تیرماه س��ال ‪ 1376‬برگزار‬ ‫شد‪ ،‬فرشاد پیوس پس از خداحافظی از تیم پرسپولیس‪،‬‬ ‫پیراه��ن ش��ماره ‪ 17‬را برت��ن مهدوی کیا ک��رد؛ البته‬ ‫مهدوی کیا در دربی پرخاطره برتری سه بر صفر مقابل‬ ‫استقالل هم حضور داشت‪ .‬اما وی در تیم ملی همچنان‬ ‫پیراهن ش��ماره دو را بر تن می کرد‪ .‬ای��ن بازیکن در‬ ‫مقطعی هم به عنوان یار کمکی برای پاس در مسابقات‬ ‫اس��یایی بازی کرد‪ .‬در دوران حض��ور باالخره پس از‬ ‫دو فصل و نیم بازی در جمع سرخپوش��ان تهرانی در‬ ‫تاریخ ‪ 13‬دی ماه سال ‪ 1377‬مهدوی کیا اخرین بازی‬ ‫رسمی خود را برای پرس��پولیس در مقابل پاس انجام‬ ‫داد و با کوله باری از خاطرات خوب مانند کس��ب دو‬ ‫عنوان سومی رقابت های جام باشگاه های اسیا راهی‬ ‫المان شد‪.‬‬ ‫موشک در سرزمین ژرمن ها‬ ‫بوخوم نخستین باش��گاه موش��ک ایرانی بود و‬ ‫مهدوی کیا در تاریخ شانزدهم مارس سال ‪ 1999‬برای‬ ‫نخس��تین بار در هفته نوزدهم رقابت ه��ای ان فصل‬ ‫بوندس لیگا برابر هامبورگ ب��ه میدان رفت‪ .‬وی که در‬ ‫دقیقه ‪ 66‬جانش��ین زدراوکو درینسیچ ش��ده بود‪ ،‬در‬ ‫دقیقه ‪ 81‬گل دوم تیمش را به ثمر رساند تا نقش مهمی‬ ‫ در پیروزی دو بر صفر بوخوم برابر هامبورگ ایفا کند‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫‪3‬‬ ‫مرور تمام روزهای پرخاطره فوتبال ایران با مهدی مهدوی کیا‬ ‫ورزش‬ ‫بازگشت به خانه‬ ‫عملک��رد خ��وب ج��وان اول فوتب��ال اس��یا‬ ‫مس��ئوالن هامبورگ را به پای میز مذاکره با تیم بوخوم‬ ‫کش��اند تا این بازیکن فصل بعد برای این تیم المانی‬ ‫به میدان برود‪ .‬از هزینه ترانسفر مهدوی کیا به تیم های‬ ‫بوخوم و هامبورگ حدود س��ه میلی��ون دالر نصیب‬ ‫باشگاه پرس��پولیس ش��د که در ان برهه زمانی بخش‬ ‫عمده ای از مشکالت سرخپوشان را مرتفع کرد‪.‬‬ ‫ن هامبورگ‬ ‫کیا‪ ،‬گران ترین بازیک ‬ ‫کی��ا د ر هامبورگ ب��ه دو نام «موش��ک» و «فرش‬ ‫جادویی» مشهور ش��د؛ لقبی که از س��وی رسانه ها و‬ ‫هواداران به این بازیکن تیم ملی کشورمان تعلق گرفت‪.‬‬ ‫البته وی در سال ‪ 2000‬قراردادش را به مدت سه فصل‬ ‫دیگر ب ا هامبورگ تمدید کرد‪ .‬مبلغ دو میلیون و دویست‬ ‫هزار یورو در هر سال باعث شد لقب گران ترین بازیکن‬ ‫خ هامبورگ به «میدی» تعلق گیرد‪.‬‬ ‫تاری ‬ ‫مرد ش��ماره دو تیم ملی ایران در س��ال ‪ 2005‬و‬ ‫در دیدار ولفس��بورگ براب�� ر هامبورگ ک��ه با برتری‬ ‫یک بر صفر تیم میزبان به پایان رس��ید‪ ،‬در دقیقه ‪ 69‬با‬ ‫دریافت کارت زرد دوم از زمین مسابقه اخراج شد‪ .‬این‬ ‫نخستین کارت قرمز مهدی در رقابت های بوندس لیگا‬ ‫محسوب می ش��ود‪ .‬وی همچنین در سال ‪ 2006‬و در‬ ‫دیدا ر هامبورگ برابر وردربرمن‪ ،‬پس از اینکه در دقیقه‬ ‫‪ 69‬پاس گل تساوی تیمش را برای «باستین راینهارد»‬ ‫ارسال کرد‪ ،‬در دقیقه ‪ 74‬با دریافت کارت قرمز مستقیم‬ ‫از زمین مسابقه اخراج شد که این اخرین کارت قرمز‬ ‫کی��ا در دوره حض��ورش در بوندس لیگا محس��وب‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫مهدوی کیا در نظرخواهی فدراسیون بین المللی‬ ‫امار و تاریخ فوتب��ال جهان در ابتدای س��ال ‪ 2010‬به‬ ‫عنوان بیست و هفتمین بازیکن محبوب جهان انتخاب‬ ‫ش��د‪ .‬موش��ک ایرانی با هامبورگ تجربه حضور در‬ ‫لیگ قهرمانان اروپ��ا و تیم هایی مانند یوونتوس را هم‬ ‫تجربه کرد و البته در این دیدارها هم عملکردش بسیار‬ ‫درخشان بود‪.‬‬ ‫‪69‬‬ ‫مهدی در تیم ملی‬ ‫پنج��م دس��امبر س��ال ‪ 1996‬و درحالیک��ه‬ ‫تنها ‪ 19‬س��ال و ‪ 134‬روز س��ن داش��ت‪« ،‬کیا» برای‬ ‫نخس��تین بار پیراهن تیم ملی کش��ورمان را در دیدار‬ ‫برابر ع��راق در مرحله گروهی جام ملت های اس��یا‬ ‫(‪ 1996‬ام��ارات) برتن ک��رد‪ .‬هرچن��د در این دیدار‬ ‫ایران مغلوب ش��د‪ ،‬اما از ای��ن دیدار به بع��د بود که‬ ‫نمایش نس��ل تازه و طالی��ی فوتبال ایران اغاز ش��د‬ ‫و کیا در برتری س��ه بر صفر ایران مقابل عربس��تان و‬ ‫‪ 6‬بر ‪ 2‬مقابل کره جنوبی خودی نشان داد‪ .‬در پایان هم‬ ‫او و تیم ایران با کمی بدشانسی در جایگاه سوم جام‬ ‫ملت ها قرار گرفتند‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫طلسم شکن دالیان‬ ‫تیم ایران بعد از جام ملت های س��ال ‪ ،96‬قدم در‬ ‫راه مسابقات انتخابی جام جهانی ‪ 1998‬فرانسه گذاشته‬ ‫بود و نخستین حریف هم چین بود‪ .‬انها شهر دالیان را‬ ‫به عنوان میزبان انتخاب کردند و افسانه س��رایی درباره‬ ‫طلسم این شهر اغاز شد‪.‬‬ ‫چینی ها مدعی بودند در دالیان شکس��ت ناپذیر‬ ‫هستند و زمانی که توانس��تند خیلی زود دو بار دروازه‬ ‫ایران را باز کنند افسانه انها برای ایرانی ها هم باورپذیر‬ ‫به نظر امد‪ ،‬اما موشک ایران در راه بود تا طلسم دالیان و‬ ‫دیوار چینی ها را با هم فرو بریزد‪ .‬دو شوت مهار ناشدنی‬ ‫مه��دی کار چینی ها را تم��ام کرد و بازی به تس��اوی‬ ‫کشیده شد تا در نهایت ایران این بازی را در خاک چین‬ ‫چهار بر دو پیروز شود‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫از حماسه ملبورن تا حماسه لیون‬ ‫مهدی مهدوی کی��ا در حرکت پرفراز و نش��یب‬ ‫تیم ملی تا رسیدن به گام اخر مقابل استرالیا همراه بود‬ ‫و در نهایت یکی از نقش افرینان حماسه ملبورن برای‬ ‫راه یافتن تیم ایران به جام جهانی فرانسه بود‪ ،‬اما نقطه‬ ‫اوج مه��دی مهدوی کیا در جام جهانی فرانس��ه دیدار‬ ‫ایران مقابل امریکا بود‪ ،‬بعد از گل حمید استیلی و در‬ ‫نیمه دوم این مهدی گریزپا بود که از سمت چپ توپی‬ ‫‪4‬‬ ‫فصل اخر‬ ‫مرد ش��ماره ‪ 15‬تیم اینتراخت که برای هفتمین‬ ‫مرتبه در فص��ل ‪ 2008 - 9‬لیگ المان ب��رای این تیم‬ ‫به میدان رف��ت‪ ،‬در دوازدهمین س��ال حضورش در‬ ‫رقابت های بوندس لیگا‪ ،‬موفق به ثبت رکورد ‪ 250‬بازی‬ ‫در این مسابقات شد‪.‬‬ ‫کیا که همه خاطره خداحافظی باشکوه هواداران‬ ‫ هامبورگ با او در الیانس اره نا را به یاد دارند‪ ،‬پس از‬ ‫بازگشت از المان‪ ،‬در س��ال ‪ 1388‬به تیم استیل اذین‬ ‫پیوست و برای نخستین بار پیراهن این تیم را مقابل‬ ‫سپاهان بر تن کرد‪ .‬او ضمن به ثمر رساندن یک گل‪،‬‬ ‫به صورت غیرمنتظره ای از زمین مسابقه اخراج شد؛‬ ‫اتفاقی که حاش��یه های بس��یاری را به همراه داشت‪.‬‬ ‫عکاس��ان پس از ان بازی ش��هادت دادند ک��ه کیا به‬ ‫کمک داور فحاش��ی نکرده و بی دلیل از زمین اخراج‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫بازگشت به خانه‬ ‫مه��دی مهدوی کی��ا در پای��ان لی��گ ده��م از‬ ‫استیل اذین س��قوط کرده به لیگ دسته اول جدا شد‪.‬‬ ‫بعد از این جدایی و در حالی که حمید استیلی و حبیب‬ ‫کاشانی مشغول بستن پرسپولیس برای لیگ یازدهم‬ ‫امار حضور در مسابقات باشگاهی‬ ‫‪ :1995-96‬پرسپولیس‪ 11 :‬بازی و یک گل‬ ‫‪ :1996-97‬پرسپولیس‪ 28 :‬بازی و ‪ 9‬گل (‪ 2‬بازی‬ ‫در لیگ دسته اول و ‪ 2‬گل ‪ 7 -‬بازی در اسیا و یک گل)‬ ‫‪ :1997-98‬پرسپولیس‪ 15 :‬بازی و ‪ 8‬گل (‪ 4‬بازی‬ ‫در اسیا و ‪ 3‬گل)‬ ‫‪ :1998-99‬بوخوم‪ 12 :‬بازی‪ 3 ،‬گل‪ 2 ،‬پاس گل‬ ‫و یک کارت زرد‬ ‫‪ : 1999- 2000‬هامبورگ‪ 29 :‬بازی‪ 4 ،‬گل‪ 8 ،‬پاس‬ ‫گل و یک کارت زرد (یک بازی در جام حذفی)‬ ‫‪ : 2000-01‬هامب��ورگ‪ 29 :‬ب��ازی‪ 5 ،‬گل و یک‬ ‫کارت زرد (دو دی��دار در جام حذف��ی و یک گل ‪2 -‬‬ ‫بازی در اروپا و یک گل)‬ ‫‪ : 2001-02‬هامبورگ‪ 11 :‬بازی‪ ،‬یک گل‪ 3 ،‬پاس‬ ‫گل و یک کارت زرد‬ ‫‪ :2002-03‬هامب��ورگ‪ 26 :‬ب��ازی‪ 2 ،‬گل و ‪14‬‬ ‫پاس گل‬ ‫‪ :2002-03‬تیم اماتور هامبورگ‪ 2 :‬بازی‬ ‫‪ :2003-04‬هامبورگ‪ 32 :‬بازی‪ 5 ،‬گل‪ 8 ،‬پاس گل‬ ‫‪70‬‬ ‫را تصاحب کرد و با س��رعت خود را به دروازه کیسی‬ ‫کلر رساند و یکی از زیباترین گل های تاریخ بازی خود‬ ‫را با ضربه ای غیر قابل مهار وارد دروازه امریکا کرد تا‬ ‫گلزنی در جام جهانی را هم به کلکس��یون افتخاراتش‬ ‫اضافه کند‪.‬‬ ‫پس از جام جهانی ‪ 2006‬الم��ان و در بازی ایران‬ ‫در مرحله انتخابی جام ملت های ‪ 2007‬اس��یا‪ ،‬کیا به‬ ‫عنوان کاپیتان تیم ملی ایران انتخاب شد و پس از بازی‬ ‫با کره جنوبی در مسابقات مقدماتی جام جهانی فوتبال‬ ‫‪ 2010‬افریقای جنوبی در حالی که ایران بازی را یک‬ ‫بر یک مساوی کرد و از صعود به جام جهانی بازماند‪،‬‬ ‫از تیم ملی فوتبال ایران خداحافظی ک��رد‪ 111 .‬بازی‬ ‫ملی و ‪ 13‬گل زده در کارنامه ملی این بازیکن بااخالق‬ ‫کشورمان ثبت شده است‪.‬‬ ‫و یک کارت زرد (‪ 2‬بازی در اروپا)‬ ‫‪ :2004-05‬هامبورگ‪ 26 :‬ب��ازی‪ 2 ،‬گل‪ 2 ،‬پاس‬ ‫گل و یک اخراج با دریافت ‪ 2‬کارت زرد‬ ‫‪ :2005-06‬هامبورگ‪ 31 :‬ب��ازی‪ 5 ،‬گل‪ 5 ،‬پاس‬ ‫گل و ‪ 3‬کارت زرد(‪ 9‬بازی در اروپا)‬ ‫‪ :2006-07‬هامبورگ‪ 27 :‬بازی‪ 2 ،‬گل‪ 3 ،‬پاس گل‪،‬‬ ‫‪ 4‬کارت زرد و یک اخراج مستقیم(‪ 6‬بازی در اروپا)‬ ‫‪ :2007-08‬اینتراخت فرانکف��ورت‪ 20 :‬بازی‪،‬‬ ‫‪ 2‬پاس گل و یک کارت زرد‬ ‫‪ :2008-09‬اینتراخ��ت فرانکف��ورت‪ 12 :‬بازی‬ ‫بدون گل (‪ 2‬بازی‪ ،‬بدون گل)‬ ‫‪ :2009-10‬اینتراخت فرانکفورت‪ :‬بدون انجام‬ ‫بازی تدارکاتی‬ ‫‪ :2009-10‬استیل اذین‪ 8 :‬بازی و ‪ 2‬گل (‪ 3‬بازی‬ ‫در جام حذفی و ‪ 2‬گل)‬ ‫‪ :2010-11‬استیل اذین‪ 26 :‬بازی و ‪ 2‬گل‬ ‫‪ :2010-11‬داماش گیالن‪ 14 :‬بازی و بدون گل‬ ‫(‪ 2‬بازی در جام حذفی)‬ ‫بودند‪ ،‬هواداران منتظر بودند تا هر لحظه خبر حضور‬ ‫کیا در پرسپولیس اعالم ش��ود‪ ،‬اما در نهایت استیلی‬ ‫انقدر ام��روز و فردا کرد تا مهدی به باش��گاه داماش‬ ‫گیالن برود‪ .‬در حالی که دلش با پرس��پولیس بود‪ ،‬اما‬ ‫وقتی بعد از بازی با اس��تقالل اعالم کرد که احتماال‬ ‫امسال اخرین فصل فوتبالی او خواهد بود بسیاری از‬ ‫هواداران پرسپولیس از اینکه کیا در خانه اش با فوتبال‬ ‫وداع نمی کند‪ ،‬شوکه ش��دند‪ .‬اما دست روزگار ورق‬ ‫را برگرداند‪.‬‬ ‫کاشانی و استیلی از پرسپولیس رفتند و با امدن‬ ‫دنیزلی این بار خواس��ته هواداران سرخ از سوی مرد ‬ ‫ترک درک شد تا موشک بعد از ‪ 13‬سال به اشیانه اش‬ ‫بازگردد و اکنون نیم فصل دوم لیگ برتر منتظر است‬ ‫تا شاید با سرخپوش شدن مهدوی کیا بار دیگر حال‬ ‫و هوای ان پرسپولیس رویایی به این باشگاه بازگردد‪.‬‬ ‫تمام لحظه های تاریخی مهدوی کیا‪:‬‬ ‫مس��ابقات مقدماتی جام جهانی ‪ 1998‬فرانس��ه‬ ‫شروع درخشش کیا در تیم ملی بود‪ .‬وی در بازی مقابل‬ ‫چین در شهر دالیان که ‪ 13‬سپتامبر سال ‪ 1997‬برگزار‬ ‫شد‪ ،‬دو گل حساس برای تیم ملی به ثمر رساند تا این‬ ‫تیم شکست را با پیروزی ‪ 4‬بر ‪ 2‬عوض کند‪.‬‬ ‫در جام جهانی ‪ 1998‬فرانسه و در دیدار با امریکا‪،‬‬ ‫این بازیکن روی پاس زیبای علی دایی و فرار از خط‬ ‫میانی زمین‪ ،‬گل دوم ایران را به ثمر رس��اند تا یکی از‬ ‫عوامل پیروزی تاریخی تیم ملی کشورمان برابر امریکا‬ ‫باشد‪ .‬وی دو سال بعد در دیدار دوستانه دیگری برابر‬ ‫امریکا زننده تنها گل ایران بود‪.‬‬ ‫در جام ملت های ‪ 2004‬چی��ن و در بازی مرحله‬ ‫یک چهارم نهایی براب��ر کره جنوبی‪ ،‬گرچه مهدوی کیا‬ ‫گلی را به ثمر نرس��اند‪ ،‬اما زوج رویای��ی وی با علی‬ ‫کریمی زمینه ساز پیروزی ارزشمند چهار بر سه تیم ملی‬ ‫کشورمان برابر کره جنوبی شد‪.‬‬ ‫در دیدار ایران برابر کره شمالی در مرحله مقدماتی‬ ‫جام جهانی‪ 2010‬افریقای جنوبی‪ ،‬کیا زننده گل نخست‬ ‫ایران بود تا شرایط را برای پیروزی دو بر یک ایران در‬ ‫ان مسابقه فراهم کند‪g .‬‬ ‫‪ 10( :2010-11‬دی ماه ‪ :)1390‬پرسپولیس‪:‬؟؟؟‬ ‫بخشی از افتخارات فوتبالی‬ ‫‪ :1996‬حضور در جام ملت های اسیا در امارات‬ ‫و کسب عنوان سومی‬ ‫‪ :1997‬بهترین بازیکن جوان س��ال اسیا و زننده‬ ‫بهترین گل سال در این قاره‬ ‫‪ :1998‬قهرمان��ی مس��ابقات فوتب��ال بازی های‬ ‫اسیایی بانکوک‬ ‫‪ :1998‬حض��ور در جام جهان��ی ‪ 1998‬و به ثمر‬ ‫رساندن گل تاریخی و پیروزی بخش ایران برابر امریکا‬ ‫‪ :2000‬حضور در جام ملت های ‪ 2000‬لبنان‬ ‫‪ :2003‬بهترین بازیکن سال اسیا‬ ‫‪ :2004‬بهترین بازیکن سال هامبورگ و انتخاب‬ ‫به عنوان بهترین ارسال کننده پاس در بوندس لیگا‬ ‫‪ :2004‬حضور در جام ملت های اسیا ‪ 2004‬چین‬ ‫و کسب عنوان سوم‬ ‫‪ :2006‬حضور در جام جهانی ‪ 2006‬المان‬ ‫‪ :2007‬کاپیتان تیم ملی ای��ران در جام ملت های‬ ‫‪ 2007‬اسیا‬ ‫‪ :2009‬خداحافظی از فوتبال مل��ی پس از صعود‬ ‫نکردن تیم ملی به جام جهانی‪ 2010‬افریقای جنوبی‪g‬‬ ‫افتاب‬ ‫نگین درخشان شیعه‬ ‫نگاهی به ریشه های اسالم گرایی در جمهوری اذربایجان‬ ‫جمهوری اذربایجان در میان کشورهای اسالمی همراه با عراق‪ ،‬ایران و بحرین از اکثریت شیعه ای برخوردار است که در این میان برای بسیاری‬ ‫از ازادی های مذهبی خودشان با مشکل روبه رو هستند‪ .‬از سوی دیگر در صحنه ژئوپولتیک منطقه ای جمهوری اذربایجان به دلیل حضور در منطقه‬ ‫نفت خیز قفقاز از موفقیت استراتژیکی برخوردار است‪.‬‬ ‫به مدت ‪ 8‬س��ال به تحصیل علوم دینی و فلسفه اسالمی‬ ‫در دانشگ اه های ایران مش��غول بوده است‪ ،‬از اندیشه های‬ ‫ایت اهلل مرتضی مطهری تاثیر پذیرفته اس��ت‪ .‬دوس��تان‬ ‫ابراهیم اوغلو در پی سازگاری سنت های مذهب شیعه با‬ ‫شرایط روز و پیوند فعال با نهادهای حقوق بشر در سطح‬ ‫بین المللی هستند‪ .‬انها با دایر کردن مراسم اهدای خون به‬ ‫ی در روز عاشورا به جای سنت قمه زنی‪،‬‬ ‫بیماران تاالسم ‬ ‫سعی در تغییر نگرش جوامع دیگر نس��بت به تشیع در‬ ‫اذربایجان دارند‪ .‬حاجی ایلقار در کنار توجه به شیوه های‬ ‫مالیم مذهبی‪ ،‬از منتقدان سرس��خت حاکمیت علی اف‬ ‫است و به خاطر مخالفت های گس��ترده با دولت در سال‬ ‫‪ ۲۰۰۴‬ازجایگاهامامتجماعتمسجدجامعباکومنعشد‬ ‫وبامحدودیت هایاساسیدرفعالیت هایشمواجهشد‪.‬‬ ‫نگاهی به ریشه های اسالمگرایی و احزاب اسالم خواه در جمهوری اذربایجان‬ ‫مثلث فضیلت ‪ ،‬نارادان و سازمان وحدت‬ ‫افتاب‬ ‫‪1‬‬ ‫داوود حشمتی‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫پس از فروپاش��ی اتحاد جماهیر شوروی‪ ،‬با وجود‬ ‫حاکم ش��دن دولت های الئیک و غرب گرا در جمهوری‬ ‫اذربایجان‪،‬احزابوفعاالنسیاسیاسالمگرادراذربایجان‬ ‫همواره حضور موثری در عرصه سیاس��ی خصوصا در‬ ‫مخالف با دولت های وابسته داشته اند‪ .‬در استانه بیداری‬ ‫اس�لامی که جهان عرب را فراگرفته‪ ،‬دولت اذربایجان با‬ ‫سرکوب و محاکمه اسالمگرایان این کش��ور سعی دارد‬ ‫جلوی رسیدن موج بیداری اسالمی به این کشور را بگیرد‪.‬‬ ‫دراینمیانعالقهوتوجهرهبرانحزباسالمیاذربایجان‬ ‫نسبتبه ایراننکتهقابل توجهیاست‪.‬نزدیکبهدودههاز‬ ‫استقالل جمهوری اذربایجان و فروپاشی اتحاد شوروی‬ ‫می گذرد‪ .‬در این سال ها حزب اسالمی اذربایجان (صدای‬ ‫اسالم)رامی توانقوی تریننهادمردمی دین مدارنامید‪.‬این‬ ‫حزبکهایدهدولت گراییدینیوایدئولوژیتشیعسیاسی‬ ‫ایرانیرادنبالمی کند‪،‬هموارهموضعانتقادیدربرابردولت‬ ‫سکوالروغربگرایباکودارد‪.‬حزباسالمیاذربایجاندر‬ ‫سال‪ ۱۹۹۲‬رسمابهثبترسیدودرسال‪ ۱۹۹۶‬باشدیدترین‬ ‫محدودیت ها و تضییق های دولتی روبه رو شد‪ ،‬رهبران ان‬ ‫دستگیر وبه ارتباطباجمهوریاسالمیایرانمتهمشدند‪.‬‬ ‫منابع مختلف اعضای این حزب در سال‪ ۲۰۰۵‬را بیش از‬ ‫‪ ۷۰‬هزارنفربراوردکردهبودند‪.‬اینمنابعبستراجتماعیاین‬ ‫حزب را توده عام مردم می دانند‪.‬‬ ‫احزاب با گرایش های دینی نیز در واقع متش��کل از‬ ‫نیروهای سیاسی منش��عب از حزب اسالمی جمهوری‬ ‫اذربایجان به نام های «فضیلت» و «دموکراس��ی اسالمی»‬ ‫استکهغیرازحزباسالمیفعالیتدیگراحزابچندان‬ ‫محسوس نیست‪ .‬سه حزب «ارزش های ملی‪ -‬معنوی»‪،‬‬ ‫«جمعیت دینی جمعه»‪« ،‬سازمان وحدت» و‪ ...‬نیز فعالیت‬ ‫می کننداماماننددیگراحزاببهثبتنرسیده اند‪.‬‬ ‫مرکز تجمع اعضا و فعالیت اصلی حزب اس�لامی‬ ‫اذربایجانشهرکناراداندرنزدیکیباکواست‪.‬اینشهرک‬ ‫که در گذشته دهکده ای کوچک بیش نبود‪ ،‬از قدیم االیام‬ ‫‪72‬‬ ‫چهرهمذهبیداشتهاستومحلتحصیلوپرورشعلمای‬ ‫دینیمحسوبمی شدهاست‪.‬‬ ‫دینداراننارادانکههمگیشیعههستند‪،‬متعصب ترین‬ ‫افراد در مس��ائل دینی ـ مذهبی در اذربایجان به ش��مار‬ ‫می روند‪ .‬انها تاکنون چندین بار در برابر سیاس��ت های‬ ‫ضددینی دولت باکو و خشونت های پلیسی ان به شدت‬ ‫ت را وادار به‬ ‫مقاومت کرده ان��د و در برخی م��وارد دول�� ‬ ‫عقب نشینیازبرنامه هایسخت گیرانه اشکرده اند‪.‬عالوه‬ ‫بر حزب اسالمی اذربایجان‪ ،‬گرایش های دین مدار به ویژه‬ ‫مطالبه حق ازادی فعالیت های دین��ی در برخی دیگر از‬ ‫احزابوگروه هایسیاسینیزوجوددارد‪.‬حزبسوسیال‬ ‫دموکرات اذربایج��ان و جبهه خلق اذربایجان (ش��اخه‬ ‫کالسیک)نیزدراینزمرههستند‪.‬‬ ‫شعبه های حزب اس�لام جمهوری اذربایجان در‬ ‫شهرستان هایمختلفاینجمهوریفعالیتچشمگیری‬ ‫دارند‪ .‬این شعبه ها چندی پیش انتشار مقاله اهانت امیز به‬ ‫ساحت مقدس پیامبر عظیم الشان اسالم(ص) در نشریه‬ ‫موهن «صنعت قزئتی» چاپ باکو را به ش��دت محکوم‬ ‫کردند و خواس��تار مجازات عامالن این هتاکی ش��دند‪.‬‬ ‫دربیانیه هایشعبحزباسالمدرشهرستان هایحاجی‬ ‫قبول‪ ،‬استارا‪ ،‬اقستافا‪ ،‬س��الیان‪ ،‬خاچماز و بردع از دولت‬ ‫جمهوری اذربایجان به طور قاطع درخواست شده است‬ ‫که در اس��رع وقت ب��رای مجازات عام�لان هتاکی علیه‬ ‫پیامبر گرامی اسالم (ص) اقدام و از حقوق دینی و ملی و‬ ‫غیرتوشرفمردمجمهوریاذربایجاندفاعکند‪.‬‬ ‫گرایش به تش��یع اذری ها عالوه ب��ر رویکردهای‬ ‫سنتی و مبتنی بر عادات عامیانه مردم که در بین طرفداران‬ ‫حزب اسالمی رایج است‪ ،‬گاهی در اشکال روشنفکرانه‬ ‫ومترقینیزتبلورمی یابد‪.‬جریانمذهبیمنتسببهحاجی‬ ‫ایلقار ابراهیم اوغلو‪ ،‬روشنفکر مذهبی مهم ترین جریان‬ ‫شیعی مدرن در اذربایجان اس��ت‪ .‬حاجی ایلقار‪ ،‬رئیس‬ ‫اتحادیه اس�لامی حمایت از حقوق بشر است و نماینده‬ ‫انجمن بین المللی ازادی دینی در اذربایجان است‪ .‬انجمن‬ ‫یادشدهنهادغیردولتیمسیحیاستکهمرکزاندرامریکا‬ ‫قرار دارد‪ .‬این روش��نفکر مذهبی جوان که گفته می شود ‬ ‫مراکزدینیومذهبی‬ ‫عالوه بر احزاب‪ ،‬اسالمگرایان اذربایجان با تاسیس‬ ‫و گسترش مراکز دینی به فعالیت های خود ادامه می دهند‪.‬‬ ‫مرکز پژوهش های دینی‪ :‬این مرکز در سال‪ ۱۹۹۹‬تاسیس‬ ‫شد و در پی احیای معارف اسالمی و ارزش های شیعی در‬ ‫اذربایجاناست‪.‬ریاستاینمرکزراروشنفکردینیجوانی‬ ‫به نام«ائلچینعسگراف»بهعهدهداردوحمایت اینمرکز‬ ‫از نظام جمهوری اسالمی ایران و برقراری روابط گسترده‬ ‫بین ایران و اذربایجان از محتوای مطالب تهیه شده توسط‬ ‫مرکزکامالاشکاراست‪ .‬کمیتهدولتیامورتشکل هایدینی‬ ‫جمهوری اذربایجان‪ ،‬تعداد این تشکل های اسالمی ثبت‬ ‫شده را‪ ۳۸۶‬مورد اعالم کرده است و از این میان‪ ۶‬مورد را به‬ ‫بهانهتخلفاتقانونتعلیقکرد‪.‬برابراماراینکمیته‪،‬دربین‬ ‫‪ ۳۸۰‬تشکلفعالقانونیتعدادتشکل هایمسیحیکمتراز‬ ‫‪ ۲۰‬مورد و تعداد تشکل های یهودی نیز کمتر از ‪ ۱۰‬مورد‬ ‫استوسایرتشکل هایمذهبیودینیمتعلقبهمسلمانان‬ ‫است‪.‬با توجه به این امار می توان گفت سهم سازمان های‬ ‫دینی غیراس�لامی فع��ال در اذربایج��ان از حیث تعداد‬ ‫در مقایسه با سازمان ها و تشکل های اسالمی کمتر است و‬ ‫اگر سهم مسیحیت و یهودیت در تعداد جمعیت کشور را‬ ‫درنظراوریم‪،‬تعدادتشکل هایدینیانهانیزتقریبامتناسب‬ ‫بااینسهماست‪.‬‬ ‫دانشگاهاسالمیباکو‪:‬ایندانشگاهنیزازمراکزعلمی ‬ ‫و اموزشی اسالمی فعال در اذربایجان است که در منابع‬ ‫اطالعاتی از این دانشگاه‪ ،‬یافته های قابل اعتنایی موجود‬ ‫نیست‪ .‬دانشکده الهیات دانش��گاه دولتی باکو نیز از مرکز‬ ‫علمی دین اسالمی است که نس��بت به دانشگاه اسالمی‬ ‫مشهورتر است‪ .‬مردم مس��لمان جمهوری اذربایجان در‬ ‫طول دو دهه گذش��ته بعد از اس��تقالل‪ ،‬حمایت از ملت‬ ‫ستمدیده و مظلوم فلس��طین و محکومیت تجاوزکاران‬ ‫صهیونیستیراسرلوحهسیاست هاوبرنامه هایخودقرار‬ ‫داده اند و با تاسی از ملل ازادیخواه‪ ،‬فعالیت های مختلفی‬ ‫در دفاع از مردم مظلوم فلسطین داشته و در راهپیمایی ها‪،‬‬ ‫مصاحبه ها‪ ،‬س��خنرانی ها و تجمعات خود‪ ،‬ضمن اعالم‬ ‫انزجار از رژیم اش��غالگر قدس و به اتش کشیدن پرچم‬ ‫این رژیم و محکومی��ت تجاوزگری ه��ای انها و نصب‬ ‫پالکاردهای مختلف با شعارهای ضد صهیونیستی و…‬ ‫همدردی خود را با ستمدیدگان فلسطین اعالم کرده اند‪.‬‬ ‫اخرین جمعه ماه رمضان هر سال با حضور تعداد زیادی از‬ ‫مردممسلمانجمهوریاذربایجان‪،‬مراسمروزجهانیقدس‬ ‫برگزار می شود و در حمایت از فلسطینی ها و محکومیت‬ ‫اشغالگری و جنایات رژیم غاصب اسرائیل‪ ،‬تظاهرات و‬ ‫تجمعات سیاسی برگزار ش��ده و بیانیه هایی صادر شده و‬ ‫سخنرانی هاومصاحبه هایمطبوعاتیانجاممی شود‪ .‬اوج‬ ‫تجمعات ضد اسرائیلی در روستای نارادان باکو است‪ .‬به‬ ‫دلیل برخوردهای حکومت با تجمعات مردمی در مقابل‬ ‫سفارترژیم صهیونیستیودستگیریده هانفرازمعترضان‪،‬‬ ‫تعدادزیادیازمردمازسایرشهرها‪،‬روستاهاومناطقدیگر‬ ‫درخیابانها‪ ،‬میادین‪ ،‬مس��اجد و زیارتگاه های این روستا‬ ‫حضور یافتهو تالش می کردند حضورخود را در حمایت‬ ‫از مردم غزه از این مکان اعالم کنند‪ .‬بیش از‪ 20‬هزار نفر از‬ ‫مردمشهروقصباتاطرافباکودراینمراسمشرکتکرده‬ ‫وبهعزاداریپرداختند‪.‬روحانیونومداحاناهلبیت(ع)با‬ ‫بیانفلسفهقیامامامحسین(ع)‪،‬اهدافرژیمهایاستکباری‬ ‫درسرکوبمللاسالمی‪،‬قیاممردمفلسطینوحوادثغزه‬ ‫را یاداور شده و خواس��تار همت مردم برای مبارزه با ان‬ ‫شدند‪ .‬این مراسم تبدیل به تظاهرات سیاسی و ابراز عقیده‬ ‫دینی ـ سیاسی مردم و سخنرانان می شود‪ .‬در خرداد سال‬ ‫‪ 1388‬خبریمبنی بردعوتمسئوالنحکومتیجمهوری‬ ‫اذربایجان از رئیس رژیم صهیونیستی برای سفر به باکو از‬ ‫رسانه ها و مطبوعات این کشور پخش شد که با مخالفت‬ ‫شدیدمردموگروه هایاسالمگرامواجهشد‪.‬اینگروه هادر‬ ‫مصاحبه ها‪،‬بیانیه هاومیزگردهایمختلفخواستارلغواین‬ ‫سفر شدند اما حکومت این کشور بر انجام این سفر تاکید‬ ‫کرد و در‪ 7‬تیر‪ 1388‬این سفر انجام شد‪ .‬مردم این کشور با‬ ‫مقلدان انقالب اسالمی‬ ‫‪2‬‬ ‫چه کسانی لیدر جریان های اسالمی در اذربایجان هستند‬ ‫از خانواده های مومن به این موضوع‪ ،‬محس��ن صمداف‬ ‫رهبر حزب اس�لام و از اعضا و هواداران این حزب نیز‬ ‫اعتراض تندی نس��بت به این موضوع کردند که متعاقبا‬ ‫منجر به بازداشت و محاکمه وی و چند تن از یارانش شد‪.‬‬ ‫انها به اتهام اقدام علیه امنیت ملی و نگهداری سالح گرم‬ ‫محاکمهشدند‪.‬همچنیناتهامتالشبرایکشتنیهودیانبه‬ ‫اتهاماتقبلیافزودهشدهاست‪.‬دولتباکوکهبهدلیلاتخاذ‬ ‫سیاستاسالم ستیزی‪،‬مدتهاستمقابلدیندارانجمهوری‬ ‫اذربایجان ق��رار گرفته‪ ،‬پس از انکه نتوانس��ت از طریق‬ ‫دستگیریوحبسطوالنیمدتفعاالندینیبرجستهاین‬ ‫کشور از جمله رئیس حزب اسالم‪ ،‬از گرایش روز افزون‬ ‫مردمخصوصاجوانانبهجریاناسالمیجلوگیریکند‪،‬در‬ ‫اخریناقدامخودسعیکردهباطراحیسناریوییمضحک‪،‬‬ ‫وجهه اس�لامگرایان را نزد مردم جمه��وری اذربایجان‬ ‫تخریب کند‪ .‬دولت باکو به این منظور سناریوی حمله به‬ ‫افتاب‬ ‫موج بیداری اسالمی‬ ‫پس از بیداری اسالمی در کشورهای عربی موضوع‬ ‫فعالیت اسالمگرایان در اذربایجان منجر به بازداشت و‬ ‫محاکمهسرانحزباسالمدراینکشورشدهاست‪.‬اواخر‬ ‫مهر سال جاری دولت اذربایجان احکام سنگینی را برای‬ ‫دکتر محس��ن صمد اف (رهبر) و ‪ 6‬تن از اعضای حزب‬ ‫اسالمی صادر کرد‪ .‬اما درپی صدور این حکم هیات رئیسه‬ ‫این حزب و کمیته دفاع از حقوق اسالمگرایان این کشور‬ ‫تشکیلجلسه داد و خواستاربرگزاریتجمع اعتراض امیز‬ ‫علیه این احکام شد‪ .‬این محاکمه که قرار محکومیت های‬ ‫سنگینیرادرپیداشت‪،‬بهدنبالممانعتبرخیازمدارس‬ ‫باک��و از ورود تعدادی از دانش ام��وزان دختر محجبه به‬ ‫علت عدم پوشیدن لباس فرم مصوب و اعتراض برخی‬ ‫نویسنده مرتد اذری «رافق تقی اف»‪ ،‬که پنج سال قبل به‬ ‫پیامبر اکرم (ص) توهین کرده بود را طراحی و توسط افراد‬ ‫وابسته به خود اجرا کرد‪ .‬در حال حاضر رسانه ها و برخی‬ ‫محافل دولتی در صدد متهم کردن اس�لامگرایان در این‬ ‫خصوص هستند‪ .‬دولت باکو به زعم خود با طراحی این‬ ‫سناریو تالش کرده عالوه بر تخریب وجهه اسالمگرایان‪،‬‬ ‫بهانهالزمبهمنظوربرخوردباانانرابهدستاورد‪.‬واقعیت‬ ‫اناستکهاسالمگرایانجمهوریاذربایجانطییکسال‬ ‫گذشته تالش کرده اند ضمن اعتراض به محدودیت های‬ ‫دینی و فعالیت در فضای مج��ازی از انجام هرگونه اقدام‬ ‫غیر قانونیاجتنابکنندکهمراجعاتمکررحزباسالمبه‬ ‫فرمانداریباکوبرایاخذمجوزتجمعوخویشتن داریاین‬ ‫حزب در قبال عدم صدور مجوز تجمع توسط فرمانداری‬ ‫در همین راستا قابل ارزیابی است‪.‬‬ ‫«رافق تقی اف» که به اذعان فعاالن رس��انه ای باکو‬ ‫به س��فارش صهیونیس��ت ها مقاله موهن «اروپا و ما» را‬ ‫در نش��ریه صنعت چاپ کرده بود‪ ،‬از س��ال ‪ 85‬تاکنون‬ ‫تحت حفاظت نیروهای امنیتی رژی م صهیونیستی بوده‪،‬‬ ‫بنابراین امکان حمله به وی ممکن نبود‪ .‬عالوه بر این نوع‬ ‫حمله به این نویسنده مرتد که با استفاده از چاقو بوده و نوع‬ ‫جراحت بسیار سطحی وی‪ ،‬ساختگی بودن این حمله را‬ ‫به وضوح نشان می دهد‪.‬دولت‬ ‫باکو که دارای رویکردی الئیک‬ ‫است‪ ،‬در س��ال گذشته هم دو‬ ‫مسجد ش��یعیان که از معدود‬ ‫مساجد باقی مانده شیعیان در‬ ‫باکو اس��ت را تخریب کرد‪ .‬از‬ ‫دید افکار عمومی در جمهوری‬ ‫اذربایج��ان چنین عملکردی‬ ‫می تواند به معارضه بیشتر مردم‬ ‫بهویژهاحزاباسالمگرابارژیم‬ ‫حاکم بر جمهوری اذربایجان‬ ‫منجر شود‪ .‬البته افکار عمومی‬ ‫در ای��ن جمه��وری حمالت‬ ‫سازمانیافتهعلیهشیعیاناعماز‬ ‫تخریبمساجدیاحتیحذف‬ ‫کمک هایمالیبالعوضبهنشریاتاسالمیراتحت تاثیر‬ ‫القائاتامریکاورژیم صهیونیستیمی دانند‪.‬حتیبرخیاز‬ ‫منابع‪ ،‬خبر از افشای تحرکات صهیونیست ها برای تشدید‬ ‫جریانات ضد اسالمی در جمهوری اذربایجان داده اند که‬ ‫انتشار کتاب ایات شیطانی به صورت پاورقی در نشریه‬ ‫«یونیکال» چاپ باکو را از ان جمله می دانند‪ .‬این در حالی‬ ‫است که کمیته دولتی امور دینی جمهوری اذربایجان که‬ ‫متولی امور دینی در این کشور است‪ ،‬در خصوص انتشار‬ ‫اینپاورقی هاسکوتاختیارکردهاست‪.‬درچنینشرایطی‬ ‫که دولت اذربایجان همزمان با بهار اسالمی‪ ،‬از یک سو‬ ‫از افزایش محبوبیت رئیس محبوس حزب اسالم و کل‬ ‫جریان اس�لامگرایی در بین مردم جمهوری اذربایجان‬ ‫هراسان است و از سوی دیگر بهانه ای برای برخورد با انان‬ ‫ندارد‪ ،‬طبیعی است که با طراحی سناریوی هایی به دنبال‬ ‫بهانه ای برای خورد با اسالمگرایان باشد‪g.‬‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫علی اکرام علی اف‪ ،‬رهبر قبلی حزب اسالمی‬ ‫اذربایجان در سال ‪1319( 1940‬شمسی) در قصبه‬ ‫نارادان در ‪ 25‬کیلومتری باکو به دنیا امده است‪ .‬وی‬ ‫از جوانی با نظام کمونیستی حاکم بر شوروی سابق‬ ‫ناسازگار بود و به ارزش های دینی خود وفادار ماند‪.‬‬ ‫پایداری اسالم در منطقه قفقاز‪ ،‬مرهون تالش علمای‬ ‫مجاهدینظیروی است‪.‬‬ ‫وی با فعالیت هایی چون نش��ر معارف دینی‬ ‫و برپایی مجلس بزرگداش��ت ش��هدای انقالب و‬ ‫جنگ تحمیلی ع��راق علیه ایران‪ ،‬ب��ه جذب مردم‬ ‫می پرداخت که توسط سازمان های امنیتی کشورش‬ ‫بین سال های‪ 1996‬تا‪ 1999‬و‪ 2002‬تا‪ 2003‬زندانی‬ ‫شد‪ .‬اما رهبر فعلی این حزب پس از درگذشت اکرام‬ ‫علی اف‪ ،‬دکتر محسن صمد اف است که ازچند ماه‬ ‫پیش در باکو زندانی ش��ده‪ .‬حاج علی اکرام سال ها‬ ‫رهبری مقلدان امام در باکو و قصبه نارادان را به عهده‬ ‫داشت و ارادت خاصی به‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای‬ ‫دارد‪ .‬وی بعد از فروپاشی‬ ‫شوروی و تشکیل کشور‬ ‫جمهوریاذربایجان‪،‬رهبر‬ ‫اسالمگرایان در ان مناطق‬ ‫ب��ود و «حزب اس�لامی‬ ‫جمه��وری اذربایجان»‬ ‫ی��ا ب��ه تعبیر خ��ودش‬ ‫«حزبجمهوریاسالمی‬ ‫اذربایجان» را تاس��یس‬ ‫کرد‪ .‬اک��رام علی اف طی‬ ‫س��ال های اخر عمرش‬ ‫باره��ا به ته��ران و تبریز‬ ‫س��فر کرد و به گفته یکی‬ ‫از ش��اگردانش‪ ،‬ایران اس�لامی را ارمانشهر خود‬ ‫می دانسته و ارزویش تش��کیل دولت اسالمی در‬ ‫اذربایجان بود‪.‬‬ ‫پس از وف��ات او حجت االسال مو المس��لمین‬ ‫اجاق ن��ژاد‪ ،‬نماینده مق��ام معظم رهب��ری در باکو‬ ‫علی اف بر پیکرش نماز خواند و در ش��هر مذهبی‬ ‫نارادان و در جوار زیارتگاه بی بی حکیمه ارام گرفت‪.‬‬ ‫از دیگر اسالمگرایان بنام اذربایجان می توان به «رامین‬ ‫بایرام اف» و «ابگل سلیمان اف» اشاره کرد که ‪ 9‬بارها‬ ‫دستگیر و بازداشت شده اند‪ .‬رامین بایرام اف‪ ،‬سر دبیر‬ ‫روزنامه اینترنتی «اس�لام اذری» است‪ .‬این درحالی‬ ‫است که طی چند ماه اخیر‪ ،‬روند بازداشت و زندانی‬ ‫کردن اس�لامگرایان در جمهوری اذربایجان شتاب‬ ‫بیشتریگرفتهاست‪.‬‬ ‫ح��اج عل��ی حس��ین اف‪ ،‬ح��اج عصمت‪،‬‬ ‫حاج نادر نارادان و حاج اقا نوری‪ ،‬رهبر حزب اس�لام از‬ ‫جمله فعاالن اسالمگرای اذربایجانبه شمار می روند‪.‬‬ ‫برگزاریتجمعاتمختلفمقابلسفارترژیم صهیونیستی‬ ‫و مقابل ساختمان وزارت خارجه‪ ،‬همچنین در شهرهای‬ ‫مختلف این کشور اعتراضات خود را نسبت به این سفر‬ ‫اعالمداشتندکهباسرکوبشدیدنیروهایامنیتیوانتظامی ‬ ‫اینکشورمواجهشدهوبسیاریازتجمع کنندگانبازداشت‬ ‫شدند‪ .‬این سفر با مخالفت مردم ایران نیز روبه رو شد که‬ ‫چندین تجمع اعتراض امیز در مقابل سفارت جمهوری‬ ‫اذربایجان در تهران‪ ،‬کنسولگری این کشور در تبریز و در‬ ‫شهرهای اردبیل‪ ،‬استارا و‪ ...‬برگزار شد‪g.‬‬ ‫‪73‬‬ ‫بررسی احزاب اسالمی اذربایجان در گفت وگو با دکتر برهان حشمتی‬ ‫‪3‬‬ ‫ممانعت از فعالیت احزاب اسالم خواه‬ ‫بیشتر جمعیت جمهوری اذربایجان مسلمان و شیعه هستند‪ .‬جمهوری اذربایجان بنا به موقعیت جغرافیایی و میراث تاریخی‪ ،‬متاثر از فرهنگ های مختلف منطقه‬ ‫قفقاز و خاورمیانه از جمله فرهنگ های ایرانی‪ ،‬ترکی‪ ،‬روسی و اسالمی است‪ .‬اما امروزه فرهنگ غربی با شدت‪ ،‬بسیار رایج می شود‪ .‬به رغم اینکه اذربایجان کشوری‬ ‫اروپایی شناخته می شود اما احزاب و گروه ها حق فعالیت در این کشور ندارند‪ .‬در ادامه گفت وگویی با برهان حشمتی‪ ،‬کارشناس ارشد مسائل اذربایجان انجام شده‬ ‫که در ان فعالیت احزاب در این کش��ور مورد بررس��ی قرار گرفته اس��ت‪:‬‬ ‫داوود رضایی چراتی‬ ‫افتاب‬ ‫گروه ه��ای اس�لامی فع��ال در جمه��وری‬ ‫اذربایجان چه جایگاه��ی دارند و ایا در روند‬ ‫سیاسی این کشور حضور دارند؟‬ ‫‪ l‬به رغ��م اینک��ه جمه��وری اذربایج��ان از‬ ‫محمل قانونی ب��رای ثبت رس��می گروه ها و احزاب‬ ‫و سازمان های اس�لامی و دادن مجوز به این گروه ها‬ ‫برخوردار اس��ت‪ ،‬اما عمال این مس��اله مهم همچنان‬ ‫متوقف اس��ت‪ .‬از نظ��ر قانونی دولت موظف اس��ت‬ ‫س��ازمان هایی که اس�لامی ب��وده و از صبغ��ه دینی‬ ‫برخوردارند را ثبت کند‪ .‬حتی برای تحقق این موضوع‬ ‫کمیته امور دین��ی در جمهوری اذربایجان تاس��یس‬ ‫شده؛ قبل از ان هم س��ازمانی از زمان شوروی سابق‬ ‫باقی مانده که به «اداره مسلمانان قففاز» مشهور است و‬ ‫اینها متولی دینی مردم هستند‪ .‬ولی کارکرد این دو اداره‬ ‫دولتی عمال علیه دین اسالم بوده است‪ .‬البته کمیته امور‬ ‫دینی ظاهرسازی انجام می دهد و امارهایی را مطرح‬ ‫می کنند که حاک��ی از مجوز دادن به یکصد س��ازمان‬ ‫و گروه دینی اس��ت اما عمال اینگونه نیست‪ .‬بنا براین‬ ‫گروه هایی که واقعا به لحاظ ماهوی عملکرد و معرفت‬ ‫دینی داشته باشند و براساس نسبت جمعیت جمهوری‬ ‫اذربایجان که اکثریت انها شیعه مذهب هستند‪ ،‬طبق‬ ‫اندیشه شیعی تش��کیل شده باش��ند به ثبت این اداره‬ ‫نرسیده است‪ .‬سازمان هایی وجود دارند که این ادارات‬ ‫دولتی از ثبت انها جلوگیری می کنند‪ .‬برخی احزاب و‬ ‫گروه هایی که در جمهوری اذربایجان فعالند‪ ،‬عبارتند‬ ‫از «جمعیت جوانان» که دارای معرفت و بینش اسالمی‬ ‫است‪« ،‬جمعیت ارزش های ملی و معنوی» که متشکل‬ ‫از جوانان با بینش اس�لامی عمیق و با بصیرت است‪،‬‬ ‫«حزب اسالم» در جمهوری اذربایجان که سابقه دیرینه‬ ‫دارد و از ابتدای اس��تقالل جمه��وری اذربایجان این‬ ‫حزب فعال است و اوایل استقالل از ثبت رسمی هم‬ ‫برخوردار بود‪ ،‬ولی اکنون مجوز رسمی فعالیت ندارد‬ ‫و اندک فعالیتش به واسطه پایگاه اجتماعی و مردمی ان‬ ‫است؛ هرچند که با انواع فشارها از سوی دولت مواجه‬ ‫است‪ .‬رهبران ان دستگیر می شوند و به زندان می افتند‪.‬‬ ‫هم اکنون هم دکتر محسن صمداف‪ ،‬رهبراین حزب در‬ ‫زندان است‪ .‬یکی از گروه های دیگر‪« ،‬سازمان وحدت»‬ ‫است که به لحاظ سایت اینترنتی‪ ،‬برگزاری مراسم هایی‬ ‫در اعیاد و مناس��بت های مذهب��ی و در فعالیت های‬ ‫دینی و امور خیریه فعال است و مجوز فعالیت ندارد؛‬ ‫در مجموع گروه ها و سازمان های اسالمی زیادی در‬ ‫جمهوری اذربایجان وجود دارند و با توجه به گرایش‬ ‫عمیق مردم به احیای اس�لامگرایی شکل گرفتند ولی‬ ‫ثبت رسمی ندارند‪.‬‬ ‫شاخص ترین این گروه ها کدام هستند؟‬ ‫‪ l‬گروه هایی که اکنون خیلی شاخص و مطرح‬ ‫هس��تند‪« ،‬حزب اس�لام» و همچنین «جمعیت دینی‬ ‫ازرش های ملی ‪ -‬معنوی» است که فعالند‪ ،‬به طوری که‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫‪74‬‬ ‫سران «حزب اس�لام» و «جمعیت ارزش های ملی و‬ ‫معنوی» هم اکنون زندانی هستند‪.‬‬ ‫به طور کلی ایا این احزاب با دولت در تناقض‬ ‫و تضاد کامل هستند؟‬ ‫‪ l‬نمی ش��ود گفت تناقض و تضاد کامل ولی‬ ‫می توان ب��ه این صورت مط��رح کرد ک��ه اینها دارای‬ ‫گرایش اسالمی هس��تند و تبلیغ دین اسالم می کنند‪.‬‬ ‫در حال��ی که دول��ت جمه��وری اذربایج��ان دارای‬ ‫گرایش های غربی اس��ت و با افتخار نیز اعالم می کند‬ ‫خط اصلی سیاست شان همگرایی با غرب است‪ .‬این‬ ‫دو طبیعتا در تضاد قرار می گیرند‪ .‬همگرایی با غرب و‬ ‫اسالمگرایی در یک مسیر نیست‪ .‬به خاطر همین است‬ ‫که دولت احساس می کند اینها مخالف های جدی او‬ ‫محسوب می شوند و با بهانه های واهی انها را دستگیر‬ ‫کرده است‪ .‬دکتر محسن صمداف صرفا به خاطر یک‬ ‫سخنرانی‪ ،‬سال گذشته دستگیر و زندانی شد و به ‪12‬‬ ‫سال زندان فقط به خاطر یک سخنرانی محکوم شد‪.‬‬ ‫در دادگاه فرمایش��ی که برای او مط��رح کردند گفتند‬ ‫می خواست دولت را سرنگون کند و قصد براندازی‬ ‫داشت و از این نوع اتهامات به او وارد کردند‪ .‬درحالی‬ ‫که همه انها غیر واقعی بود و ای��ن اتهام ها هرگز ثابت‬ ‫نشد‪ .‬اساس در تفاوت فکری است که بین دولت و این‬ ‫جریان های فکری اسالمی وجود دارد‪ .‬پیداست وقتی‬ ‫دولت حاکم ادعا می کند با غرب همگرایی داش��ته و‬ ‫از دموکراس��ی برخوردار اس��ت نظامی دموکراتیک‬ ‫حاکم کرده‪ ،‬انتخابات ازاد دارد‪ .‬در قانون اساسی هم‬ ‫این موارد تصریح و پیش بینی ش��ده‪ ،‬بنابراین باید به‬ ‫این گونه گروه ها حق داد که وارد فعالیت های سیاسی‬ ‫شوند و فکرشان را هم عرضه کننده و مردم هر کدام را‬ ‫انتخاب کردند ان مالک باشد‪ .‬بنابراین من لفظ مخالف‬ ‫سرسخت و مبارزه و تناقض را به کار نمی برم؛ طبیعتا‬ ‫خط فکرها تفاوت دارد‪ ،‬اگر مردم انتخاب کردند‪ ،‬انها‬ ‫حاکم می شوند‪.‬‬ ‫وقتی این گروه ها از طرف دولت تحت فش��ار‬ ‫در حالی که دولت جمهوری‬ ‫اذربایجان دارای گرایش های‬ ‫غربی است و با افتخار نیز اعالم‬ ‫می کند خط اصلی سیاست شان‬ ‫همگرایی با غرب است‪ .‬این‬ ‫دو طبیعتا در تضاد قرار‬ ‫می گیرند‪ .‬همگرایی با غرب‬ ‫و اسالم گرایی در یک مسیر‬ ‫نیست‪ .‬بخاطر همین است که‬ ‫دولت احساس می کند اینها‬ ‫مخالف های جدی او محسوب‬ ‫می شوند و با بهانه های واهی‬ ‫(به اصطالح اذربایجانی ها با‬ ‫شره انداختن روی انها) انها را‬ ‫دستگیر کرده است‬ ‫هس��تند به این معنی اس��ت که دولت و گروه ها در‬ ‫تناقض هستند که دولت تا این اندازه سخت با انها‬ ‫برخورد می کند؟‬ ‫‪ l‬دقیق��ا همین گونه اس��ت‪ .‬اص�لا قابل قبول‬ ‫نیست‪ .‬وقتی اروپایی ها این همه ادعای حقوق بشری‬ ‫و حمایت از ازادی بیان دارند‪ ،‬وقتی خبرنگاران از انها‬ ‫سوال می کنند و مورد سوال قرار می گیرند که شما این‬ ‫ادعاها را دارید‪ ،‬چرا از احزاب و سازمان های اسالمی‬ ‫و از حق حجاب بانوان در جمهوری اذربایجان دفاع‬ ‫نمی شود؟ انهایی که برامده از دل مردم بوده و مردم انها‬ ‫را می خواهند‪ .‬دولت جمهوری اذربایجان هم اصال در‬ ‫ظاهر هم شده موضوع را رعایت نمی کند‪ .‬البته می تواند‬ ‫به نوعی مورد حمایت غربی ها هم باش��د‪ .‬با این حال‬ ‫حرکت های دولت جمهوری اذربایجان کامال واضح‬ ‫است و فشار و سرکوب اش��کاری برای این احزاب‬ ‫وجود دارد‪.‬‬ ‫پ��س جمه��وری اذربایجان هیچ ی��ک از این‬ ‫گروه ها را به رسمیت نمی شناسد؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬وقتی امکان ثبت رسمی به انها نمی دهد‬ ‫یعنی اینکه به رسمیت نمی شناسد‪.‬‬ ‫شما گفتید حزب اسالم ثبت رسمی است‪.‬‬ ‫ثبت بود ولی در سال ‪ 1996‬امتیاز «حزب اسالم»‬ ‫لغو شد‪.‬‬ ‫درباره جمعیت ارزش ه��ای ملی و معنوی هم‬ ‫همین گونه است؟‬ ‫‪ l‬اینها هیچ گاه به ثبت نرس��یده بودن��د‪ .‬البته‬ ‫همه گروه ه��ا‪ ،‬از جمله جمعی��ت ارزش های ملی و‬ ‫معنوی برای ثبت رس��می درخواس��ت دارند‪ ،‬حتی‬ ‫اساس��نامه ها و مرام نامه های خود را چندین بار تغییر‬ ‫دادند تا بهانه دس��ت دول��ت ندهند اما ب��ا اینکه همه‬ ‫موارد را مطابق قانون رعایت کردن��د‪ ،‬قوانین داخلی‬ ‫جمهوری اذربایج��ان که قوانین الئیک اس��ت‪ ،‬همه‬ ‫موارد را رعایت کردند با این حال احزاب و گروه هایی‬ ‫که درخواست مجوز فعالیت دارند‪ ،‬به ثبت نمی رسند‪.‬‬ ‫حزب «ارزش ه��ای ملی‪ -‬معن��وی»‪« ،‬جمعیت دینی‬ ‫جمعه»‪« ،‬سازمان وحدت» و‪ ...‬مانند دیگر احزاب به‬ ‫ثبت نرس��یده اند با اینکه انها به لحاظ صورت قانونی‬ ‫همه موارد قانونی را رعایت کردند‪.‬‬ ‫جریان هایی ک��ه اکنون فعال هس��تند به ویژه‬ ‫جریان های اس�لامی‪ ،‬چق��در از نظر فکری و‬ ‫همگرایی سیاسی به هم نزدیک هستند؟‬ ‫‪ l‬طیف ه��ای گس��ترده ای از نظ��ر فکری در‬ ‫جمه��وری اذربایجان وج��ود دارند (البت��ه منظورم‬ ‫صرفا جریان های اسالمی نیست) که بعد از فروپاشی‬ ‫ش��وروی‪ ،‬خال ایدئولوژیک در اذربایجان پدید امد‪.‬‬ ‫‪70‬سال کمونیس��م تبلیغات کرد‪ ،‬به بچه ها درس داده‬ ‫ش��د‪ ،‬به مردم و اذهان بچه ها از کودکی تزریق ش��ده‬ ‫بود که نعوذباهلل خدای��ی وجود ن��دارد و دین افیون‬ ‫توده هاست‪ .‬در این فضا شوروی فرو پاشید‪ .‬هر چند‬ ‫با همه این تالش ها نتوانس��ت ریش��ه دین خواهی و‬ ‫افتاب‬ ‫مثلث شماره‪108‬‬ ‫اسالم خواهی مردم جمهوری اذربایجان را از بین ببرد‪.‬‬ ‫جمهوری اذربایجان ادامه اذربایجان کشور خودمان‬ ‫اس��ت‪ .‬در نظر بگیرید از منظر پایبندی به دین اسالم‬ ‫و تش��یع چقدر دارای پایه های قوی اس��ت‪ 70 .‬سال‬ ‫تالش کمونیست هم نتوانست این پایبندی را از بین‬ ‫ببرد‪ .‬در این فضا ماش��ین تبلیغاتی ش��وروی سابق به‬ ‫ش��دت کار کرد‪ .‬درکتاب های درسی‪ ،‬در فیلم سازی‪،‬‬ ‫در همه زمینه ه��ا کار کرد تا دی��ن را از بین ببرد‪ .‬وقتی‬ ‫این نظام فروپاش��ید خالئی به وجود امد‪ .‬هرکس امد‬ ‫گفت حاال که اینجا خال دینی وج��ود دارد و گرایش‬ ‫مردم فطرتا به دین است‪ ،‬بذر فکری خودش را به این‬ ‫سرزمین پاشید‪.‬‬ ‫از مذهبی های غربی گرفته تا شیطان پرست های‬ ‫امریکایی و کریش��ناهای مص��ری و برخی فرقه های‬ ‫کره ای به این کشور امدند‪ .‬به خصوص وهابی ها خیلی‬ ‫در این کش��ور تالش کردند‪ .‬در این فضا زمینه اصلی‬ ‫دینداری مذهبی مردم یعنی تش��یع هم خوش��بختانه‬ ‫شروع به رش��د کرد‪ .‬در این فضا س��ازمان های شیعی‬ ‫و گروه ها و احزاب شیعی هم شکل گرفته و به لحاظ‬ ‫فکری در بین مردم رش��د کردند‪ .‬بی��ن گروه هایی که‬ ‫صبغه ش��یعی دارند‪ ،‬تف��اوت فکری زی��ادی وجود‬ ‫ندارد و تقریبا می ت��وان گفت از همگرایی سیاس��ی‬ ‫هم برخوردارند‪ .‬به لحاظ س��ابقه تاریخی و فرهنگی‬ ‫جمعیت اکثریت با ش��یعه اس��ت‪ .‬طیف وهابی هایی‬ ‫در جمهوری اذربایجان به شدت فعال هستند که انها‬ ‫هم مدعی اسالم هستند‪ .‬وهابیت خیلی فعال است و‬ ‫حمایت مالی شدیدی از وهابیت وجود دارد‪ .‬به لحاظ‬ ‫انتشار سی دی‪ ،‬سخنرانی ها‪ ،‬کتاب‪ ،‬دایر کردن سایت و‬ ‫زمینه هایی از این دست فعالیت زیادی دارند‪...‬‬ ‫گوی��ا فعالی��ت وهابی ه��ا بس��یار بیش��تر از‬ ‫سایرمسلمانان است‪.‬‬ ‫‪ l‬خوشبختانه به لحاظ بافت مذهبی‪ ،‬گروه های‬ ‫اسالمی از پایگاه مردمی قوی برخوردارند‪ .‬گفته ام که‬ ‫به رغم تبلیغات گسترده شوروی س��ابق در دهه های‬ ‫مختلف‪ ،‬هیچ گاه نتوانستند دین مردم را از انها بگیرند‪.‬‬ ‫فرقه وهابیت هم در جمهوری اذربایجان با اینکه این‬ ‫همه از حمایت خارجی و بعضا حمایت های داخلی‬ ‫در جمهوری اذربایجان برخوردار است‪ ،‬چون برامده‬ ‫از مردم نیست‪ ،‬نتوانسته پایگاه اجتماعی گسترده کسب‬ ‫کند ولی با این همه در نق��اط مختلف دارای مراکزی‬ ‫هس��تند؛ مثال در شهر باکو که یک ش��هر شیعی است‬ ‫و جایی که شیعه نش��ین است رش��د وهابیت عجیب‬ ‫و غریب و س��رطانی اس��ت و غیر قابل قبول اس��ت‪.‬‬ ‫ش��ما فرض کنید در تهران وهابیت رش��د کند؛ حتما‬ ‫جای تعجب اس��ت؛ با توجه به بافت مذهبی موجود‬ ‫در تهران‪ .‬وهابیت مسجدی را در ش��هر شیعه نشین‬ ‫باکو – در منطقه نریمانف باکو – در اختیار گرفتند و‬ ‫نام ان را هم مسجد ابوبکر گذاشتند‪ .‬بعد از چند سال‬ ‫این مسجد پر شد از وهابی هایی که دارای ریش های‬ ‫بلند بودند‪ .‬نمادین هم عمل می کردند که مثال بگویند‬ ‫ما شیعی نیستیم‪ ،‬ما از این نحله یعنی وهابیت هستیم‪.‬‬ ‫این مسجد سال ها تحت کنترل انها بود تا اینکه باالخره‬ ‫دولت جمهوری اذربایجان فهمید اشتباه کرد که زمینه‬ ‫فعالیت این گروه را فراهم کرد و با ترفند ان مس��جد‬ ‫وهابیت در باکو را تعطیل کرد‪.‬‬ ‫دولت جمهوری اذربایجان قب��ل از این‪ ،‬از این‬ ‫فرقه وهابیت حمایت می کرد؛ برای انکه جلوی رشد‬ ‫تشیع را بگیرد و بتواند به قول خودش قدرت شیعه را‬ ‫در این کش��ور باالنس کند‪ .‬در حالی که زمینه را برای‬ ‫رشد وهابیت اماده کرده بود که بعدا مشاهده کردند به‬ ‫ضرر دولت شان تمام شد‪ .‬حدود پنج سال قبل در شمال‬ ‫جمهوری اذربایجان در منطقه «مشتاقان» نزدیک باکو‪،‬‬ ‫وهابی ها حتی ب��ا دولت درگیری نظام��ی پیدا کردند‪.‬‬ ‫اسنادی در ان زمان پیدا ش��د که حتی وهابیت داخل‬ ‫پادگان های جمهوری اذربایجان رخنه کرده و سالح‬ ‫به دس��ت اوردند‪ .‬انجا ب��ود که دول��ت اذربایجان به‬ ‫خودش امد که چه اشتباه اس��تراتژیکی مرتکب شد‪.‬‬ ‫خواس��تند جبران کنند اما به طور کامل موفق نشدند و‬ ‫هنوز هم گروه های وهابیت در جمهوری اذربایجان‬ ‫فعال هستند‪.‬‬ ‫احزاب اس�لامی ه��م از پایگاه خ��وب مردمی ‬ ‫برخوردار هس��تند‪ .‬اما در جمهوری اذربایجان ثبت‬ ‫رس��می ندارند که بتوانند یک تجمع برگ��زار کنند که‬ ‫نشان دهنده میزان حمایت مردمی از انها باشد یا اینکه‬ ‫یک نظر س��نجی انجام بدهند‪ .‬اما ش��اخص هایی هم‬ ‫وجود دارد که نشان دهنده این است که احزاب اسالمی‬ ‫دارای پایگاه مردمی خوبی هستند‪ .‬از سال گذشته بحث‬ ‫برگزاری تجمع درباره مخالفت با برخی از سیاست های‬ ‫دولت مطرح شد‪ .‬حزب اسالم اعالم کرد که می خواهیم‬ ‫درباره مس��اله قره ب��اغ تحت اش��غال ارمنی ها تجمع‬ ‫مردمی برگزار کنیم و فقط ‪ 10‬هزار نفر را در این تجمع‬ ‫جمع کنیم‪ .‬البته باید گفت هیچ حزب و گروهی حتی‬ ‫حزب حاکم هرگز نمی تواند چنین جمعیتی را جمع‬ ‫کند‪ .‬حزب اسالم به فرمانداری باکو برای این تجمع‬ ‫مراجعه کرد که فرمانداری باکو اجازه نداد؛ ابتدا اجازه‬ ‫برگزاری تجمع در مرکز ش��هر را نداد و به جای مرکز‬ ‫شهر در حومه باکو جایی را مطرح کرد‪ .‬حزب اسالم‬ ‫حتی با برگزاری تجمع ‪ 10‬هزار نفری در حومه باکو‬ ‫موافقت کرد‪ ،‬اما نهایتا دولت با ان مخالفت کرد‪ .‬اینها‬ ‫شاخص هایی است که حمایت مردمی از حزب اسالم‬ ‫وجود دارد و قدرت بسیج عمومی توسط این حزب‬ ‫فراهم است‪ .‬در مورد انتخابات هم حتی به یک نامزد‬ ‫حزب اسالم اجازه ورود به مجلس ندادند‪.‬‬ ‫تاثیرپذیری این گروه ها‪ ،‬مخصوصا رهبر انها‬ ‫دکتر صمداف از انقالب اسالمی چیست؟‬ ‫‪ l‬در جمهوری اذربایجان این یک باب است‬ ‫که وقتی دولت می خواهد کس��ی را متهم و سرکوب‬ ‫شدید کند‪ ،‬روی اتهام ایران گرایی به شخص یا گروه‬ ‫متمرکز می شود‪ .‬وقتی دکتر صمداف متهم می شود شما‬ ‫سمپات ایران هستید‪ ،‬خیلی مردانه جلوی خبرنگاران‬ ‫ایستاد و گفت من افتخار می کنم که از انقالب اسالمی‬ ‫ایران الهام گرفته ام‪ .‬باعث افتخارم است از مریدان امام‬ ‫خمینی(ره) هستم؛ انهایی باید نگران باشند که غربگرا‬ ‫هستند و از غرب الهام می گیرند‪ .‬غرب چه نسبتی با ما‬ ‫دارد؟ ما چه نسبت و شباهتی با غرب داریم که از انها‬ ‫الهام بگیریم؟! هیچ ابایی از ابراز نظر نداشت‪ ،‬به رغم‬ ‫فضای سنگینی که وجود داشت‪ ،‬به صراحت گفت من‬ ‫ایران گرا هستم و از امام خمینی(ره) پیروی می کنم‪.‬‬ ‫خود گروه ها چطور؟‬ ‫‪ l‬واقعیت این است که بین کش��ور ما و همه‬ ‫گروه های اس�لامی از جمله گروه های اس�لامگرای‬ ‫اذربایجان نباید فاصله باش��د‪ .‬چرا که ما با اذربایجان‬ ‫ریشه فکری جداگانه ای نداریم‪ .‬جمهوری اذربایجان‬ ‫حدود ‪ 200‬سال پیش جزئی از خاک ایران بوده و بر اثر‬ ‫تجاوزات نظامی روسیه تزاری به ایران در معاهدات‬ ‫گلس��تان و ترکمنچای ای��ن خطه از ایران جدا ش��د‪.‬‬ ‫به هر حال اکنون ایران ادعای ارضی ندارد ولی ریشه‬ ‫فکری و فرهنگی مردم را که با معاهده و خط مرزی و‬ ‫جغرافیا نمی ش��ود از هم دیگر جدا کرد‪ .‬ما یک ملت‬ ‫هستیم؛ بخش��ی افتاده ان طرف و جدا از بدنه اصلی‬ ‫ملت ماست ولی این تداوم تاریخی و فرهنگی و دینی‬ ‫و مذهبی پابرجاست و طبیعی است که مسیر اینده و‬ ‫خط فکری ما یکی باشد‪ .‬بگذاریم از لحاظ سیاسی جدا‬ ‫بماند ولی از لحاظ فکری در برابر ان مردم مسئولیت‬ ‫داریم‪ .‬از س��ایت های اینترنتی‪ ،‬رادی��و و تلویزیون و‬ ‫روزنامه ها هرکس کار فکری و فرهنگی دارد اگر به این‬ ‫مسئولیت خود عمل نکند‪ ،‬به نظر من در مقابل خداوند‬ ‫مسئول خواهد بود‪ .‬این مردم مظلوم هستند‪ 70 .‬سال‬ ‫کمونیست بر انها ظلم کرده‪ .‬ظلم عقیدتی خیلی بدتر‬ ‫از ظلم مادی اس��ت! ظلم عقیدتی زیادی به این ملت‬ ‫ش��د و اکنون هم از س��وی جریان صهیونیستی ظلم‬ ‫مضاعفی به انها صورت می گیرد‪ .‬توطئه هایی که روز‬ ‫به روز در جمهوری اذربایجان به وجود می اید بیشتر‬ ‫و بیشتر می شود‪.‬‬ ‫به عنوان مثال برای سال اینده انها مسابقه موسیقی‬ ‫یورو وی��ژن را طراح��ی کردند؛ اینها خ��ودش باعث‬ ‫می شود ظلم مضاعفی به این ملت شود و می خواهند‬ ‫معنویات ش��ان را از انها بگیرند‪ .‬در این وضعیت همه‬ ‫مسئول هستیم؛ امیدوارم فعالیت های هفته نامه شما در‬ ‫روشنگری درباره مس��ائل اذربایجان همچنان تداوم‬ ‫داشته باشد‪g .‬‬ ‫برهان حشمتی کارشناس ارشد‬ ‫مسائل اذربایجان معتقد است؛‬ ‫جمهوری اذربایجان ادامه اذربایجان‬ ‫کشور خودمان است‪ .‬در نظر بگیرید‬ ‫از منظر پایبندی به دین اسالم و تشیع‬ ‫چقدر دارای پایه های قوی است‪.‬‬ ‫‪ 70‬سال تالش کمونیسم هم نتوانست‬ ‫این پایبندی را از بین ببرد‬ ‫‪75‬‬ ‫دکتر افشار سلیمانی در گفت وگو با مثلث‪:‬‬ ‫مردمی‬ ‫دین مدار و‬ ‫دولتی سکوالر‬ ‫‪4‬‬ ‫افتاب‬ ‫هفت ده��ه تبلیغات ش��دید و منفی حکومت‬ ‫کمونیستی مانند دیگر مناطق مسلمان نشین اسیای‬ ‫مرکزی بر جمهوری اذربایجان تاثیر منفی گذاشت‪.‬‬ ‫پس از فروپاش��ی ش��وروی نیز دولت هایی که در‬ ‫جمهوری اذربایجان به قدرت رس��یدند‪ ،‬رس��ما‬ ‫سکوالر بودند و تئوری اصل جدایی دین از سیاست‬ ‫را دنبال و تالش کرد تا به هر شکل ممکن از رشد‬ ‫اسالم و اس�لامگرایی جلوگیری کنند‪ .‬اما واقعیت‬ ‫این اس��ت که ریشه اس�لام به عنوان یک فرهنگ‪،‬‬ ‫انقدر در جمهوری اذربایجان قوی بوده که حتی در‬ ‫زمان شوروی سابق با ان همه فشارهای ایدئولویک‬ ‫هم نتوانستند ان را ریش��ه کن کنند‪ .‬در این فرصت‬ ‫به بررس��ی روند حرکت فعالیت ه��ای گروه های‬ ‫اس�لامگرا در جمهوری اذربایج��ان می پردازیم‪.‬‬ ‫این موضوع مهم را از زبان س��فیر سابق جمهوری‬ ‫اسالمی ایران در جمهوری اذربایجان‪ ،‬دکتر افشار‬ ‫سلیمانی می خوانید که ‪ 20‬سال درباره روند رشد‬ ‫گروه های اس�لامی در اذربایجان مطالعه و تحقیق‬ ‫انجام داده است‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪110‬‬ ‫مرضیه فالح‬ ‫اقای دکتر‪ ،‬ضمن تشکر از انجام گفت وگو با‬ ‫هفته نامه مثلث‪ ،‬بفرمایید اسالم در اذربایجان‬ ‫چه جایگاهی دارد؟‬ ‫‪ l‬برای ورود به این بحث باید این نکته را در‬ ‫نظر گرفت که اذربایجان کشوری است که از شوروی‬ ‫سابق منفک شده و خودش نیز از سابقه دینی برخوردار‬ ‫بوده و مانند بقیه کشورهای اسیای مرکزی دارای ملتی‬ ‫مسلمان است‪ .‬در قفقاز جنوبی‪ ،‬برخالف کشورهای‬ ‫ارمنس��تان و گرجستان که مس��یحی مذهب هستند‪،‬‬ ‫اذربایجان تنها کشوری است که مسلمان است‪ .‬نکته‬ ‫مهم درباره این کشور این است که اذربایجان در دوره‬ ‫شوروی سابق و حتی تزارها به لحاظ دینی و فرهنگی‬ ‫تحت تاثیر سیاست های الحادی نظام کمونیستی قرار‬ ‫گرفته و مانند همه مسلمانانی که در محدوده شوروی‬ ‫سابق حضور داشتند‪ ،‬دچار اسیب های جدی فرهنگی‬ ‫و دینی شده اند‪ .‬نسلی که در دوره ‪ 70‬ساله کمونیست ها‬ ‫‪76‬‬ ‫پرورش پیدا کرد‪ ،‬با مش��کالت زیادی از بعد معارف‬ ‫اسالمی مواجه بوده است‪ .‬این مساله بحث گسترده ای‬ ‫است که طبعا موضوع س��وال شما نیس��ت اما برای‬ ‫بررس��ی وضعیت گروه های اس�لامی در اذربایجان‬ ‫ضرورت داشت که این مقدمه مطرح شود‪.‬‬ ‫فارغ از بحث اسالم سیاس��ی و مباحث مربوط‬ ‫به فعالیت های حزب��ی و فعالیت های گرو هی‪ ،‬با نگاه‬ ‫صرفا از دریچه دینی‪ ،‬باید در نظر داش��ته باشیم مردم‬ ‫اذربایجان با گذش��ت دو ده��ه که از اس��تقالل انها‬ ‫می گذرد‪ ،‬انگونه که ما در ایران انتظار داریم در اگاهی‬ ‫از معارف اسالمی هنوز به ان درجه از رشد نرسیده اند‬ ‫که بتوانند به مس��ائل اس�لامی و مس��ائل سیاس��ی‬ ‫اس�لام ورود پیدا کنند‪ .‬چراکه گذش��ته تاریخی انها‬ ‫تحت نفوذ شدید کمونیس��تم و تزاریسم بوده است‪،‬‬ ‫بنابراین اجازه ای برای این کار نداش��تند‪ .‬در دو دهه‬ ‫پس از استقاللشان نیز دولت هایی که بر مسند قدرت‬ ‫در جمهوری اذربایجان قرار گرفته اند هم اساسا اعالم‬ ‫کردند دولت الئیک هستند و براساس دولتی غیر دینی‬ ‫کارها را انجام می دادند و هم و غمی نسبت به مسائل‬ ‫مذهبی نداشتند‪ .‬دولت اذربایجان صرفا اعالم می کند‬ ‫دین و مذهب ازاد اس��ت و همه ادیان می توانند امور‬ ‫دینی خود را انجام بدهن��د و به ظاهر ممانعتی به عمل‬ ‫نمی اورد‪.‬‬ ‫اگر بخواهیم به صورت مشخص درباره احزاب‬ ‫اسالمی در کشور اذربایجان صحبت کنیم‪ ،‬باید گفت‬ ‫زمینه فعالیت این احزاب به هیچ وجه فراهم نیس��ت‪.‬‬ ‫البت��ه در اذربایجان بخش��ی به ص��ورت خودجوش‬ ‫به سمت کس��ب معارف اس�لامی رفتند؛ عده ای هم‬ ‫تحت تاثیر دیگر کش��ورهای اس�لامی اعم از مبلغان‬ ‫انها اس��ت یا رسانه هایش��ان از جمله از ایران‪ ،‬ترکیه‪،‬‬ ‫عربستان و کش��ورهای عربی دیگر قرار گرفته اند که‬ ‫انها هم بر اساس برداشت ها و رویکردهای خودشان‬ ‫در بحث دین��ی به این مس��ائل پرداختن��د‪ .‬برخی از‬ ‫کشورها هم در این زمینه از برخی مردم به عنوان ابزار‬ ‫در جهت القای دیدگاه خودش��ان بهره برداری کردند‪.‬‬ ‫با توجه به این فضا در اذربایجان گروه های اس�لامی‬ ‫به معنی اخص کلمه وجود ندارند‪ .‬اما گروه هایی مانند‬ ‫حزب اسالم هس��تند که ثبت قانونی نش��ده اند‪ ،‬ولی‬ ‫در حال فعالیت هس��تند‪ .‬به خاطر الئیک بودن‪ ،‬دولت‬ ‫اعالم کرده گروه هایی که پسوند دینی داشته باشند‪ ،‬از‬ ‫ثبت انها جلوگیری می ش��ود‪ .‬احزابی که ثبت شده اند‬ ‫و فعالیت دارند حداقل به لحاظ اس��می پسوند دینی‬ ‫ندارند‪ .‬یکسری از احزاب هم عالوه بر حزب اسالم در‬ ‫اذربایجان فعالیت دارند؛ مانند وهابی ها‪ ،‬نورجی ها و‬ ‫برخی کشورها گروهی را در اذربایجان تحت پوشش‬ ‫غیر مستقیم خود قرار می دهند و با انها ارتباط دارند و‬ ‫هزینه پرداخت می کنند؛ به عنوان مثال «فتح اهلل گولن»‬ ‫خودش در امریکا زندگ��ی می کند ولی در اذربایجان‬ ‫فعال است‪ .‬عربستانی ها‪ ،‬وهابیت را گسترش می دهند‬ ‫که بعضا با برخورد نهادهای دولتی و امنیتی هم مواجه‬ ‫می ش��وند‪ .‬در مجموع گروه های اسالمی گسترده ای‬ ‫که در جمهوری اذربایجان فراگیر باش��ند‪ ،‬مش��اهده‬ ‫نمی کنیم‪ .‬در میان همه این گروه ها‪« ،‬حزب اسالم» در‬ ‫مراکزی از اذربایجان ‪ -‬که عضوگیری کرده و در واقع‬ ‫منشا شروع این جریانات در مناطقی از اطراف باکو و‬ ‫مناطق جنوبی اذربایجان که به سر حدات ایران نزدیک‬ ‫می شوند ‪ -‬بوده است که به مراتب هم اسالمی ترند و‬ ‫هم به موضوع کسب معارف اسالمی اهمیت بیشتری‬ ‫افتاب‬ ‫مثلث شماره‪108‬‬ ‫می دهند‪ .‬پس اگر حزب اسالم هم عضوگیری کرده‪ ،‬از‬ ‫منطقه «نشتاقاب» و «نارادان» در اطراف باکو و منطقه‬ ‫جنوبی اذربایجان اس��ت‪ .‬هرچه به سمت شمال پیش‬ ‫برویم ترکیب جمعیتی اذربایجان تفاوت بیشتری پیدا‬ ‫می کند‪ ،‬مثال در «قبا» یهودیان را بیشتر مشاهده می کنیم‪.‬‬ ‫در مناطق��ی مانند «قاخ» مس��یحی ها زندگی می کنند‪.‬‬ ‫مرکز مسلمانان بیشتر در باکو و مناطق جنوبی است‪.‬‬ ‫البته در مناطق دیگر هم مسلمانان زندگی می کنند اما‬ ‫در این مناطق شمار انها بیشتر است‪ .‬بنابراین با توجه‬ ‫به این توضیحات‪ ،‬در جمهوری اذربایجان به س��بب‬ ‫مشکالت فراوان گروه های اس�لامی‪ ،‬حزب فراگیر‬ ‫فعال اسالمی نداریم‪.‬‬ ‫در اذربایجان اس�لام غیر سیاس��ی با اس�لام‬ ‫سیاسی اصال قابل تفکیک است؟‬ ‫‪ l‬صددرصد قابل تفکیک اس��ت‪ .‬با توجه به‬ ‫اینکه فرهن��گ اذربایجان تحت تاثی��ر فرهنگ دیگر‬ ‫کشورها بوده و رس��انه ها چه در داخل اذربایجان که‬ ‫به صورت ماهواره ای مردم از انها اس��تفاده می کنند‪،‬‬ ‫عمدتا رسانه هایی هستند که روند غیر دینی و یا بهتر‬ ‫اس��ت بگوییم که دین غیر سیاس��ی را در جمهوری‬ ‫اذربایجان تبلیغ می کنند؛ قاطع عرض کنم که چیزی‬ ‫به عنوان دین در رسانه های جمهوری اذربایجان دیده‬ ‫و شنیده نمی ش��ود‪ .‬در اذربایجان چیزی به نام دین و‬ ‫معارف دینی در رس��انه ها ‪ ،‬به ویژه از تلویزیون تبلیغ‬ ‫نمی ش��ود‪ .‬اگر یک درصد هم در تلویزی��ون به دین‬ ‫بپردازند‪ ،‬ممکن اس��ت مث�لا در یک کان��ال به مدت‬ ‫نیم ساعت ان هم در مناسبتی خاص انجام شود؛ مانند‬ ‫ایام ماه رمضان‪ .‬در اذربایجان چون ماه رمضان ماهی‬ ‫اس��ت که همه مسلمین س��نی و ش��یعه به عنوان یک‬ ‫فریضه ان را قبول دارند‪ ،‬ممکن اس��ت چنین چیزی‬ ‫در تلویزیون اتف��اق بیفتد‪ .‬مثال در ح��د اعالم اوقات‬ ‫شرعی در ماه رمضان باش��د‪ .‬اما به شیعه گری و تشیع‬ ‫در رس��انه های صوتی و تصویری اذربایجان اساسا‬ ‫پرداخته نمی شود‪ .‬در دهه اخیر حزب عدالت و توسعه ‬ ‫ترکیه فضایی را ایجاد کرده و برخالف روش های سابق‬ ‫دیگر دولت مردان و احزاب و حزب حاکم‪ ،‬سعی کردند‬ ‫فضایی ایجاد کنند که به فرض اجازه بدهد به علویان و‪...‬‬ ‫اقلیت های دینی و قومی که ازادی عمل بیشتری پیدا کنند‬ ‫و از طریق کانال های مختلف‪ ،‬عده ای مش��اهده کنند‪.‬‬ ‫ولی در خود اذربایجان اساس��ا کانالی اینچنینی وجود‬ ‫ندارد‪ .‬بنابراین به رغم اینکه در اذربایجان اصال اکثریت‬ ‫مردم به رغم اینکه مس��لمانان هس��تند‪ ،‬هنوز نسبت به‬ ‫احکام اس�لامی و فضای اسالم و تش��یع اگاهی کامل‬ ‫ندارند‪ ،‬طبعا ان فعالیت احزاب اسالمگرا تحت الشعاع‬ ‫ای��ن س��خت گیری ها قرار گرف��ت‪ .‬ممکن اس��ت در‬ ‫ان جا فعالیتی از سوی کشوری صورت بگیرد؛ برخی‬ ‫کش��ورها در جمهوری اذربایجان نماینده ای داش��ته‬ ‫باشند و بخواهند عده ای را جمع کرده و به انها اموزش‬ ‫بدهند و کت��اب و نوار در اختیار انها ق��رار بدهند‪ ،‬ولی‬ ‫واقعیت این اس��ت که اکثر مردم اذربایج��ان هنوز به‬ ‫معارف اسالمی به صورت کامل اگاهی ندارند؛ خدا باور‬ ‫هستند‪ ،‬دین محورند و غالبا دین را دوست دارند ولی‬ ‫از لحاظ نظری تسلطی بر معارف اسالمی ندارند‪ .‬در‬ ‫مدارس اذربایجان که اصال دین تدریس نمی ش��ود‪،‬‬ ‫در رس��انه ها هم که اثری از دین وجود ندارد‪ .‬حوزه‬ ‫علمیه هایی هم انچنان که فعال باشد ندارند تا به مردم‬ ‫اموزش بدهند‪ .‬اداره روحانیت یکسری طلب ه ر ا تربیت‬ ‫کرده ولی ان هم به صورت عمیق و گس��ترده نیست‪.‬‬ ‫در سطح مدارس ابتدایی‪ ،‬ش��اهد هیچ گونه تدریس‬ ‫و تحصیل معارف اسالمی نیستم‪ .‬ترویج دین اگاهی‬ ‫در جمهوری اذربایجان وجود ن��دارد‪ .‬رایزنی ترکیه‬ ‫و رایزنی ای��ران‪ ،‬رایزنی عربس��تان‪ ،‬بعضا کارهایی را‬ ‫انجام می دهند‪ ،‬ول��ی مانند این می ماند که س��فارت‬ ‫انگلی��س در اذربایج��ان کالس زبان انگلیس��ی دایر‬ ‫کند و به عده ای اموزش بدهد‪ .‬ایران هم کرسی زبان‬ ‫فارسی می گذارد که اتفاقا در حوزه دینی اش موجب‬ ‫حساسیت دولت اذربایجان شده اس��ت‪ .‬بنابراین به‬ ‫صورت برنامه ریزی شده و سیستماتیک و هماهنگ در‬ ‫اذربایجان موضوع دین مطرح نیست‪ .‬البته موضوع در‬ ‫همه جمهوری های مسلمان نشین شوروی سابق به این‬ ‫شکل است؛ نه وزارت امور دینی دارند‪ ،‬نه از مدارس‬ ‫دینی برخوردارند و ن��ه دروس دینی در کنار س��ایر‬ ‫دروس تدریس می ش��ود‪ .‬فقط در دانشگاه یک رشته‬ ‫دانشگاهی‪ ،‬رش��ته های الهیات و معارف دینی وجود‬ ‫دارد‪ .‬بنابراین وقتی معارف اسالمی نباشد طبعا شناخت‬ ‫هم وجود نخواهد داش��ت‪ .‬ما از دریچه سیاسی بودن‬ ‫ان می توانیم به ان بپردازیم‪ .‬وقتی اگاهی کاملی وجود‬ ‫ندارد و مساله نسبی است‪ ،‬در نتیجه رویکرد سیاسی‬ ‫هم نسبت به اسالم و گروه های اسالمگرا وجود ندارد‬ ‫و وجود ان طبیعتا باعث می ش��ود دولت اذربایجان‬ ‫روی ان حساس باش��د‪ .‬فضای سیاسی در جمهوری‬ ‫اذربایجان گس��ترده نیس��ت‪ .‬فعالیت های گروه های‬ ‫اسالمگرا حتی اگر در حد کوچک باشد دولت مخالفت‬ ‫می کند‪ .‬در مورد گروه های دیگر قضیه مقداری فرق‬ ‫می کند و حساسیت کمتر است‪ .‬این گروه ها هم حداقل‬ ‫در ظاهر کار سیاسی نمی کنند و هدف های سیاسی را‬ ‫دنبال نمی کنند‪ ،‬پس در خطر نیستند‪ .‬حزب اسالم به‬ ‫خاطر اینکه رویکردهای سیاس��ی اس�لامی را مطرح‬ ‫می کند و با نام اس�لام نسبت به مس��ائل اذربایجان و‬ ‫تصمیمات دولت انتقاد می کند‪ ،‬انجا حساسیت نشان‬ ‫می دهند‪ .‬در اذربایجان دموکراس��ی به ش��کل کامل‬ ‫مهیا نیس��ت اما تا حدودی احزاب مخالف در ان جا‬ ‫فعال هس��تند؛ روزنامه دارند‪ ،‬می نویسند و انتقاد هم‬ ‫می کنند و ضمن رعایت خطوط قرمز کارشان را پیش‬ ‫می برند‪ .‬اما چون پسوند اسالمی ندارند‪ ،‬در منگنه قرار‬ ‫نمی گیرن��د‪ .‬انتقادهایی که مثال حزب «مس��اوات» و‬ ‫حزب «جبهه خلق» یا حزب «جبهه خلق کالسیک» یا‬ ‫حزب «استقالل» می کنند‪ ،‬باعث نمی شود دولت نسبت‬ ‫به انها واکنش نشان بدهد‪ .‬چرا؟ در حد ازادی مختصر‬ ‫چنین ازادی ای دیده می ش��ود ولی اگر همان انتقاد ها‬ ‫را حزب اس�لامگرا انجام دهد‪ ،‬واکنش های جدی تر‬ ‫را به دنبال خواهد داشت‪ .‬ضمن اینکه احزابی که اسم‬ ‫اسالمی ندارند و رویکردهای غیر اسالمی دارند‪ ،‬راجع‬ ‫به مقوالتی که در حوزه معارف دینی و معارف اسالمی‬ ‫قرار می گیرد‪ ،‬حساسیت نشان نمی دهند‪ .‬بحث حجاب‬ ‫از دید عده ای به عنوان «اِن جی او» مثال در اذربایجان‬ ‫به ان پرداخته می ش��د و حزب اس�لام نس��بت به ان‬ ‫واکنش نش��ان نمی داد که مثال سیاسی تلقی شود‪ .‬اگر‬ ‫گروه های اجتماعی در بحث حجاب واکنش نش��ان‬ ‫می دادند‪ ،‬شاید حساس��یت دولت اذربایجان نسبت‬ ‫به این مقوله کمتر می ش��د‪ .‬اما چون حزب اس�لام به‬ ‫نام «اسالمی» راجع به یک موضوع اسالمی و معارف‬ ‫دینی مثل حجاب توجه می کند‪ ،‬ان وقت حساس��یت‬ ‫دولت اذربایجان برانگیخته می ش��ود ک��ه مبادا روند‬ ‫ادامه پیدا کند‪.‬‬ ‫چط��ور با اینک��ه اکث��ر م��ردم در اذربایجان‬ ‫مسلمانان هس��تند و معارف اسالمی انها هنوز‬ ‫ضعیف است ‪ ،‬دولت اذربایجان از اینکه حزبی‬ ‫به نام اسالم باش��د و بیاید مثال راجع به مقوله‬ ‫حجاب انتقاد کند‪ ،‬اینگونه برخورد می کند و‬ ‫ابراز نگرانی می کند؟‬ ‫‪ l‬م��ن اکن��ون دو ده��ه در کش��ورهای‬ ‫مش��ترک المنافع مس��ائل انها را دنبال می کنم و رشته‬ ‫تخصصی ام روابط بین الملل اس��ت‪ .‬انچ��ه در اینجا‬ ‫برخوردار است این اس��ت که ظاهر امر این است که‬ ‫اینج��ا از ظرافت یک پارادوکس وج��ود دارد؛ اما این‬ ‫پارادوک��س را با توجه به ش��ناخت عمیق��ی که دارم‬ ‫پاس��خ می دهم؛ دولت با خود می گوی��د اگر مثال در‬ ‫زمینه موضوع حجاب مساله را به یک حزب اسالمی‬ ‫بسپارد و مساله به نوعی حل و فصل شود عنان کار از‬ ‫دست دولت خارج می شود و دیگر نمی تواند احزاب‬ ‫اسالمگرا را جمع کند‪ .‬موضوع فکری مطرح می شود‪.‬‬ ‫اگر احزاب اس�لامگرا در موضوع حجاب گس��ترده‬ ‫حرکت کنند و ان را به صورت گس��ترده مطرح کنند‪،‬‬ ‫دیگران به لحاظ فکری این باور و بهانه را پیدا می کنند‬ ‫که برای دیگر معضالت موجود در ان جامعه می توان‬ ‫با روش های مش��ابه اق��دام کرد‪ .‬البت��ه در اذربایجان‬ ‫تحوالت فراگیر نیست که به خاطر عوامل درون زا و‬ ‫برون زا است‪ .‬در نظر داشته باشید در اذربایجان ملت‬ ‫بودن بر مذهبی بودن می چربد‪ .‬ضم��ن اینکه این دو‬ ‫قابل تفکیک هستند‪ .‬اکثر اذری ها و شیعه ها از یک نژاد‬ ‫هستند که از نژاد اریایی هستند‪ .‬مثل اذری های خودمان‬ ‫که در ایران هس��تند؛ انها هم بخش��ی از این اذری ها‬ ‫محسوب می ش��وند‪ .‬این امکان در جامعه اذربایجان‬ ‫وجود ندارد که تحرکاتی در جهت مثبت ایجاد شود‪.‬‬ ‫پس به طور کلی فعالیت احزاب در اذربایجان‬ ‫اصال مجاز محسوب نمی شود و به رسمیت هم‬ ‫شناخته نمی شود؟‬ ‫‪ l‬تصریح می کنم که فقط فعالیت احزاب اسالمی‬ ‫و دینی به رسمیت شناخته نمی شود‪ .‬احزاب اسالمی‬ ‫و دینی اصال ثبت نمی ش��ود‪ .‬احزاب غیردینی به ثبت‬ ‫‪77‬‬ ‫افتاب‬ ‫می رسند و تا حدودی حق فعالیت هم دارند‪.‬‬ ‫این گروه های اس�لامی چه تاثیری از انقالب‬ ‫اسالمی پذیرفته اند؟‬ ‫‪ l‬بیش��تر رویکرده��ای حزب اس�لام که در‬ ‫اذربایجان فعال اس��ت‪ ،‬نش��ان می دهد تح��ت تاثیر‬ ‫تحوالتی که در ایران پس از انقالب اسالمی رخ داده‪،‬‬ ‫است‪ .‬حتی در گذشته و قبل از فروپاشی به رغم اینکه‬ ‫ائتالف رسانه ای علیه جمهوری اسالمی ایران وجود‬ ‫داش��ته اما این گروه های اس�لامی دیدگاه جمهوری‬ ‫اس�لامی ایران را دنبال می کردند؛ حال به هر صورت‬ ‫ممکن که مقدور بوده‪ .‬انچه مس��لم است اینکه انچه‬ ‫در ذهن حزب اسالم اذربایجان است‪ ،‬الگویی است‬ ‫که در ایران و انقالب اسالمی ایران مطرح شده است‪.‬‬ ‫ایا رهبری حزب یعنی اقای صمد اف هم چنین‬ ‫دیدگاهی دارد؟‬ ‫‪ l‬رئیس این حزب هم متاثر از انقالب اسالمی‬ ‫فعالیت کرده و از امام خمینی (ره) به خوبی یاد می کند‬ ‫ولی اکنون به خاطرس��خنرانی که انج��ام داد به زندان‬ ‫محکوم شده است‪.‬‬ ‫اغلب این گروه ها با دولت تعارض دارند؟‬ ‫‪ l‬مردم نارضایتی هایی در عملکرد دولت دارند؛‬ ‫احزاب هم همین گونه اند‪.‬عموما احزاب در اذربایجان‬ ‫خیلی ام��کان فعالیت گس��ترده ندارن��د‪ .‬احزابی که‬ ‫نمی توانند تا همین حدود هم فعالیت کنند‪.‬انها احزاب‬ ‫غیردینی و غیراس�لامی هس��تند‪ .‬احزابی هستند که‬ ‫مسلمانان نیستند ولی ضددین و ضد اسالم هم نیستند‪.‬‬ ‫اما انها هم معتقد به بحث الئیسیته هستند‪ .‬حداقل اینکه‬ ‫اذربایجان کشوری مسلمان اس��ت اما دوست ندارد‬ ‫احزاب دینی در ان کشور فعال باشند؛ مانند ترکیه‪ ،‬هیچ‬ ‫حزبی مانند کردی یا حزب دینی در ان ثبت نمی شود‪.‬‬ ‫اما پس از ش��روع به کار دولت اردوغان و با اغماض‪،‬‬ ‫برخی از این احزاب ثبت ش��دند‪ .‬نه اینکه اس�لام را‬ ‫سیاسی کند‪ ،‬بلکه صرفا به مسائلی که به اسالم مربوط‬ ‫است و مردم نیاز دارند‪ ،‬بپردازد‪ .‬به نظرم در اذربایجان‬ ‫عموما روند شناخت دین و شناخت اسالم و تشیع به‬ ‫نحو بهتری ادام��ه پیدا کرده و خود م��ردم اذربایجان‬ ‫باید تالش کنند‪ ،‬با توجه ب��ه اینکه از نظر فطری مردم‬ ‫مسلمان هستند‪.‬‬ ‫از طرفی به نظر من هرگونه تالش دیگر کشورها‬ ‫برای اینکه بخواهند در اذربایجان اسالم را تبلیغ کنند‪،‬‬ ‫با توجه به اینکه دارای اشتراک مواضع نیستند‪ ،‬موجب‬ ‫اختالفاتی در جامعه اذربایجان می شود‪ .‬یعنی با توجه‬ ‫به اینکه عربس��تان‪ ،‬ترکیه‪ ،‬ایران و کش��ورهای عربی‬ ‫نظام کشورش��ان با هم تفاوت دارد‪ ،‬دیدگاه های انها‬ ‫هم تفاوت ماهوی دارد‪ .‬با این حس��اب اگر مس��اله را‬ ‫به اذربایج��ان تعمیم بدهند‪ ،‬مش��کالت زیادی برای‬ ‫مسلمانان این کشور به وجود خواهد امد‪ .‬بنابراین هر‬ ‫کشوری می خواهد برای ایجاد زمینه شناخت دین برای‬ ‫مردم اذربایجان کمک کنند‪ ،‬صرفا معارف اسالمی را‬ ‫از طریق سایت ها و رسانه ها دین تشیع و مذهب رواج‬ ‫بدهد‪ .‬همه ادیان مسلمان باید به دنبال وحدت باشند‪.‬‬ ‫این دیدگاه را حضرت امام برای ما به یادگار گذاشتند‪.‬‬ ‫قبل از اینکه معارف اس�لامی اذربایجان توس��ط هر‬ ‫کشوری غنی بشود و بخواهند اسالم را سیاسی کنند‪،‬‬ ‫هم دین و هم م��ردم اذربایجان اس��یب می بینند‪ .‬فکر‬ ‫می کنم همه باید کمک کنند بدون اینکه بوی دخالت‬ ‫بدهد و دولت اذربایجان واکنش نش��ان بدهد تا مردم‬ ‫حالوت دین را درک کنن��د‪ .‬م��ردم اذربایجان فطرتا‬ ‫دین جو هستند‪ .‬فکر هم می کنم اگر دولت اذربایجان‬ ‫هم در حوزه دین ازادی عمل بیشتری قائل شود‪ ،‬برای‬ ‫کشور خودش هم بهتر است‪g .‬‬ ‫مثلث شماره‪108‬‬ ‫‪78‬‬ ‫منازعه سکوالرها و اسالمگرایان‬ ‫بررسی تحلیلی احزاب سیاسی جمهوری اذربایجان‬ ‫حسن بهشتی پور‪ /‬کارشناس ارشد مسائل قفقاز‬ ‫‪5‬‬ ‫ایران و جمه��وری اذربایج��ان تاریخ دیرینه‬ ‫دارن��د‪ .‬در دوره ای طوالنی از تاری��خ‪ ،‬جمهوری‬ ‫اذربایجان جزئی از ایران بوده و پس از قراردادهای ‬ ‫ترکمنچای و گلستان‪ ،‬این کش��ور از ایران جدا شد‬ ‫و اکنون کشوری مستقل شناخته می شود‪ .‬اکثریت‬ ‫جمعیت کشور جمهوری اذربایجان شیعه مذهب‬ ‫است‪ .‬عده ای هم س��نی مذهب و از شاخه شافعی‬ ‫هس��تند‪ .‬در مجموع گروه های ش��یعه جمهوری‬ ‫اذربایجان‪ ،‬انگونه که ما در ایران از شیعه برداشت‬ ‫داریم‪ ،‬نیستند‪ .‬برداش��ت انها هم از ش��یعه‪ ،‬مانند‬ ‫ما ایرانی ها نیس��ت‪ .‬انها مانند ش��یعیان ایران فکر‬ ‫نمی کنند؛ به هر حال هفت دهه تحت تاثیر تبلیغات‬ ‫شدید و منفی حکومت کمونیستی بودند و پس از‬ ‫فروپاشی شوروی نیز دولت هایی که در جمهوری‬ ‫اذربایجان به قدرت رسیدند‪ ،‬رسما سکوالر بودند‪.‬‬ ‫انها تئوری و اصل جدایی دین از سیاست را دنبال‬ ‫و همواره ت�لاش میکردند به هر ش��کل ممکن از‬ ‫رشد اسالم و شیعه اس�لام گرایی جلوگیری کنند‪.‬‬ ‫اما واقعیت این اس��ت که ریش��ه اس�لام به عنوان‬ ‫یک فرهنگ‪ ،‬انقدر در جمهوری اذربایجان قوی‬ ‫بوده و حضور جدی داشته است که حتی در زمان‬ ‫شوروی سابق با ان همه فش��ار های ایدئولوژیک‬ ‫هم نتوانستند ان را ریشه کن کنند‪ .‬حتی مراسمی مانند‬ ‫«روز عاشورا» به رغم مخالفت های زیادی که صورت‬ ‫می گرفت برگزار می شد‪ .‬باید در نظر داشت که موضوع‬ ‫ایالم نزد مسلمانان اذربایجان‪ ،‬به موضوع ملی پیوند‬ ‫خورده است‪ .‬مثال «نوروز» هم در این کشور به عنوان‬ ‫یک روز بزرگ جشن گرفته می شود‪ .‬ملیت و مذهب‬ ‫در جمهوری اذربایجان کامال در هم امیخته و در واقع‬ ‫یکی شده است‪.‬‬ ‫در صحنه سیاسی جمهوری اذربایجان‪ ،‬حزب‬ ‫اس�لامی تالش کرد تا نش��ان بدهد فعالیت سیاسی‬ ‫با گرایش اس�لامی هی��چ تعارضی ب��ا دین باوری و‬ ‫دین داری ندارد‪ .‬یک فرد هم می تواند دیندار باش��د‬ ‫و در امور سیاس��ی کشورش مش��ارکت فعال داشته‬ ‫باشد‪ .‬در نظام شوروی سابق «اداره دینی» تشکیل شد‬ ‫که برای مسلمانان چهار منطقه تعریف می کرد؛ یک‬ ‫منطقه به ماورای قفقاز ب��ا مرکزیت باکو معروف بود‬ ‫که در واقع اسالم را یک اس�لام دولتی تعریف کرده‬ ‫بود و پس از فروپاشی شوروی‪ ،‬این اسالم حکومتی‬ ‫و دولتی به حیات خود ادامه داد‪ .‬اهلل ش��کور پاشازاده‬ ‫که شیخ االسالم ان محسوب می شود‪ ،‬این ارتباطات‬ ‫را همچنان حفظ کرده‪ ،‬تا در واق��ع تالش گروه های‬ ‫اسالمی به س��مت فعالیت های سیاسی کشیده نشود‪.‬‬ ‫نگرانی انها هم از دو جهت بود؛ اول اینکه انها اصوال‬ ‫حاکمی��ت دین را قبول نداش��تند و گس��ترش مبانی‬ ‫دینی را مخل مدرنیته و رفتن به سمت غرب تعریف‬ ‫می کردند‪ .‬دوم اینکه تص��ور می کردند این دین باوران‬ ‫مسلمان و شیعه‪ ،‬بستری برای نفوذ ایران مهیا می کنند‪.‬‬ ‫به این دلیل ه��م تبلیغ می کردند ک��ه انها تحت نفوذ‬ ‫جمهوری اسالمی ایران هستند‪ .‬در حالی که واقعیت‬ ‫این نبود و مس��لمانان اذربایجان دنبال این بودند که‬ ‫افتاب‬ ‫در مجموع باید گفت ما با‬ ‫شیعیانی طرف هستیم که‬ ‫در الیه های مختلف جامعه‬ ‫جمهوری اذربایجان حضور‬ ‫دارند‪ .‬باید در نظر داشت که‬ ‫گروه مسلمانان در اذربایجان‬ ‫چند دسته اند؛ برخی از انها‬ ‫قائل به دین نیستند ولیکن‬ ‫خانوادگی شیعه مذهب‬ ‫هستند‪ .‬برخی از انها قائل‬ ‫به دین هستند‪ ،‬ولی اداب و‬ ‫رسوم ان را به جا نمی اورند‪.‬‬ ‫ی هم هستند که عالوه بر‬ ‫برخ ‬ ‫اینکه اداب و رسوم را انجام‬ ‫می دهند‪ ،‬بسیار به شیعه‬ ‫معتقدند و فعالیت سیاسی‬ ‫هم انجام می دهند‬ ‫مثلث شماره‪108‬‬ ‫بتوانند نگاه دینی ش��ان را ترویج دهند و به حاکمیت‬ ‫سیاسی بفهمانند که اسالم سیاس��ی هیچ تعارضی با‬ ‫دین داری ندارد‪ .‬البته شاید اینگونه باشد که جغرافیای‬ ‫سیاس��ی اذربایجان موجب این برداشت شده است‪.‬‬ ‫در مجموع باید گفت ما با ش��یعیانی طرف هس��تیم‬ ‫که در الیه های مختلف جامعه جمهوری اذربایجان‬ ‫حضور دارند‪ .‬باید در نظر داشت که گروه مسلمانان‬ ‫در اذربایجان چند دس��ته اند؛ برخ��ی از انها قائل به‬ ‫دین نیستند ولیکن خانوادگی ش��یعه مذهب هستند‪.‬‬ ‫برخی از انها قائل به دین هستند‪ ،‬ولی اداب و رسوم‬ ‫ان را به ج��ا نمی اورند‪ .‬برخی هم هس��تند که عالوه‬ ‫بر اینکه اداب و رس��وم را انجام می دهند‪ ،‬بس��یار به‬ ‫ش��یعه معتقدند و فعالیت سیاسی هم انجام می دهند‪.‬‬ ‫این دسته سوم با دولت جمهوری اذربایجان مشکل‬ ‫دارد و دولت هم با انها برخوردهای تندی می کند و‬ ‫حتی در مواردی ادیانی مثل زرتش��تی گری و برخی‬ ‫دین ه��ای غیرالهی‪ ،‬تفک��رات بودیس��م و فرقه های‬ ‫جدید در مسیحیت را ترویج کرد تا با مسلمانان واقعی‬ ‫یعنی شیعه ها مقابله کند‪ .‬این گروه سوم دینداران که‬ ‫به مبانی معتقد و قوانین و مقررات کشورشان را اجرا‬ ‫می کنند و در سیاس��ت هم وارد ش��دند‪ ،‬اصلی ترین‬ ‫گروه اس�لامی را در جمهوری اذربایجان تش��کیل‬ ‫می دهند‪ .‬گروه های��ی هم در جمه��وری اذربایجان‬ ‫فعالند که تحت تاثیر تصوف وصوفیگری هس��تند‪.‬‬ ‫گروههایی از سنی ها هم هس��تند که عمدتا با امارات‬ ‫و عربستان همکاری می کنند‪ .‬جالب است بدانید در‬ ‫دوره هایی‪ ،‬جمهوری اذربایجان س��عی کرده مقابله‬ ‫با وهابی گ��ری در این کش��ور را بهانه ق��رار داده تا‬ ‫اسالمگرایان را در مجموع تحت فش��ار قرار بدهد؛‬ ‫اعم از اینکه وهابی باشند یا نباشند‪ .‬در واقع خواستند‬ ‫برای انهایی که گرایش دینی دارند مشکل ایجاد کنند‪،‬‬ ‫به ویژه برای ش��یعه هایی واقعی‪ .‬موضوع اساسی این‬ ‫است که مخالفان اقای الهام علی اف و حاکمیت فقط‬ ‫اسالم گراها نبودند‪ .‬او حتی بین گروه های غرب گرا‬ ‫هم مخالفانی جدی داش��ت‪ .‬مثال عیسی قنبر یکی از‬ ‫انهاست که نزدیکی و قرابت فکری با ترکیه و امریکا‬ ‫دارد و مخالف الهام علی اف است‪ .‬اما برخورد اقای‬ ‫الهام علی اف با مخالف��ان غرب گرا ی��ا روس گرا به‬ ‫مراتب مالیم تر از برخوردی است که با گرایش های‬ ‫اسالم گرایی به خصوص شیعه از نوع سوم که گفته شد‬ ‫دارند‪ .‬نوع برخورد دولت جمهوری اذربایجان نیز با‬ ‫این اسالم گراها بسیار شدیدتر است نسبت به مخالفان‬ ‫غرب گرا‪ .‬تحلیل انها این اس��ت که حاکمیت با انها‬ ‫چون سکوالر هس��تند‪ ،‬راحت تر می تواند کنار بیاید‪،‬‬ ‫هر چند می دانند که غربی ها و امریکایی ها دنبال این‬ ‫هستند که یک انقالب رنگی در انجا سازمان دهی کنند‬ ‫و این کار را هم انجام دادند و به نتیجه هم نرس��یدند‪.‬‬ ‫با این وجود همچنان نسبت به گرایش اسالم سیاسی‬ ‫و کس��انی که دارای گرایش سیاسی اسالمی و شیعی‬ ‫هس��تند‪ ،‬خیلی ش��دیدتر و تندتر برخورد می کنند‪.‬‬ ‫بهانه شان هم همیشه این است که اینها وابسته به ایران‬ ‫ب��وده و ترویج کننده فرهنگ ایران هس��تند و ایران را‬ ‫مرتب به مداخله در امور داخلی جمهوری اذربایجان‬ ‫متهم می کنند‪ .‬به همین بهانه بستن مساجد و دستگیری‬ ‫افراد‪ ،‬جلوگیری از حج��اب را توجیه می کنند‪ .‬با این‬ ‫وجود گروه س��وم ش��یعه وقتی وارد سیاست شدند‬ ‫به گونه ای رسمیت پیدا کردند‪.‬حال ممکن است سوال‬ ‫شود که این گروه سوم شیعه چقدر از نظر حاکمیت به‬ ‫رسمیت شناخته می شوند‪ .‬به دلیل اینکه دولت اساسا‬ ‫نمی توانست انها را نادیده بگیرد‪ ،‬حزب انها به ثبت‬ ‫رسیده‪ ،‬اما هیچ وقت اجازه پیدا نکردند در انتخابات‬ ‫به صورت رسمی شرکت کنند‪ .‬انچه محرز است این‬ ‫که به هیچ وج��ه حاکمیت این حزب را به رس��میت‬ ‫نش��ناخته و به بهانه های واهی انها را در امور سیاسی‬ ‫دخالت نمی ده��د‪ .‬رهبر حزب نیز اق��ای حاج اکرام‬ ‫بود که مدت ها در زندان بود‪ ،‬پس از ازادی نیز بسیار‬ ‫تحت فشار بود و سال گذشته بر اثر بیماری فوت کرد‪.‬‬ ‫جانش��ین های ایش��ان در حزب هم دچار مشکالت‬ ‫زی��ادی بودند و اکنون نی��ز انواع و اقس��ام بهانه ها و‬ ‫فشارها روی انها وجود دارد‪.‬‬ ‫جالب اس��ت بدانید که داخل ای��ران هم تحلیل‬ ‫برخی این است که اسالمی که ما داریم و از ان حرف‬ ‫می زنیم در جمهوری اذربایجان به ان ش��کل نیست؛‬ ‫بنابرای��ن کل اس�لامگرایان در اذربایج��ان را منکر‬ ‫می شوند‪ .‬طبیعی است که تفاوت هایی بین شیعه های‬ ‫ما و ان کشور وجود دارد‪ .‬اما اینگونه نیست که گرایش‬ ‫اس�لامی در اذربایجان وجود ندارد و اساسا منکر ان‬ ‫شویم‪ .‬در انجا جریان اس�لامگرایی وجود دارد‪ ،‬ولی‬ ‫از طرف دولت تحمل نمی ش��ود‪ .‬در اکثر کشورهای‬ ‫اروپایی گروه های اس�لامگرا تا وقتی ب��ا دولت در‬ ‫تعارض نباشند مشکلی ندارند‪ .‬در اغلب کشورهای‬ ‫اروپایی حتی احزاب اسالمگرا هم در فعالیت هایشان‬ ‫ازاد هستند و ازادانه کارش��ان را انجام می دهند‪ ،‬پس‬ ‫چه دلیلی وجود دارد ک��ه در اذربایجان به رغم اینکه‬ ‫ی برخوردار باشند‬ ‫این احزاب می توانند از پایگاه مردم ‬ ‫هیچوقت به رسمیت شناخته نمی شوند‪ .‬گویا ترسی‬ ‫که حاکمیت از ش��یعه ها دارد باعث می شود نگذارد‬ ‫انها رشد کنند‪ .‬اذربایجان تماما وام دار شوروی سابق‬ ‫است و از مناسبات دوران ک‪.‬گ‪.‬ب و شرایطی که در‬ ‫دوره شوروی سابق بوده پیروی می کند‪ .‬در اصل این‬ ‫کشور به رغم اروپایی بودن‪ ،‬با استانداردهای اروپایی‬ ‫مطابق نیست‪ .‬البته تالش هایی هم انجام داد که خود‬ ‫را با اس��تانداردهای اروپایی منطبق کند‪ .‬چون عضو‬ ‫شورای اروپاست و استانداردهای حقوق بشری اروپا‬ ‫را هم باید مراعات کند‪ ،‬ولی در عمل اینگونه نیست‪.‬‬ ‫وزارت امنی��ت جمهوری اذربایج��ان هرچند وقت‬ ‫یک بار یک گروه مس��لح را دس��تگیر می کند که مثال‬ ‫اینها می خواستند بمب گذاری کنند و کار تروریستی‬ ‫انجام بدهند و‪ ...‬در حالی که این مسائل با واقعیت های‬ ‫داخلی کش��ور اذربایجان در تعارض اس��ت‪ .‬دولت‬ ‫دنبال این است که اینها را تروریست جلوه دهد؛ ولی‬ ‫تاکنون هیچ کدام به اثبات نرس��یده است‪ .‬در حالی که‬ ‫گروه های اسالمگرا دنبال مسائل اینچنینی نیستند‪ .‬اینها‬ ‫به چه منظور ممکن است به دنبال کارهای تروریستی‬ ‫بروند؟! اینها کسانی هستند که دین باورند و دنبال‬ ‫فعالیت های سیاسی درست هس��تند‪ ،‬دنبال ایجاد‬ ‫تعارض با حکومت نبوده و دنبال مسائل تروریستی‬ ‫نیستند‪ .‬دولت مساجد را به نام مبارزه با افراط گرایی‬ ‫مذهبی می بندد‪ .‬این افراط گرایی تعریف این است‬ ‫که «اس�لامگرایان» مثال کارهای تروریستی انجام‬ ‫می دهند! در واقع ش��یعه های جمهوری اذربایجان‬ ‫نمی خواهند از دین پوشش��ی برای مقابله با دولت‬ ‫بسازند ولی حاکمیت دارد این گونه توجیه می کند‪.‬‬ ‫اس�لام گراها به دنبال فعالیت های سیاسی سالم و‬ ‫سازنده در جهت جامعه کار می کنند‪ ،‬ولی حاکمیت‬ ‫این نوع فعالیت ها را نمی پس��ندد! انها را دستگیر‬ ‫می کنند وبه زندان می اندازد و مساجد را می بندد!‬ ‫چیزی هم درست کردند به نام افراط گرایی مذهبی‬ ‫که مرتب راجع به ان تبلیغات منفی انجام می دهند‪.‬‬ ‫اساس��ا طبق قانون اساس��ی جمهوری اذربایجان‬ ‫فعالیت های مس��اجد ازاد اس��ت و نباید قاعدتا و‬ ‫طبق قانون مشکلی داشته باشند‪ .‬وضعیت احزاب‬ ‫دیگر و همگرایی ای��ن گروه ها هم از مباحث قابل‬ ‫توجه است که غیر از اس�لامگرا ها‪ ،‬انها هم فعال‬ ‫هستند‪ .‬مثال «حزب اسالمی جمهوری اذربایجان»‬ ‫به رهبری دکتر «صمداف» اساس��ا با احزاب دیگر‬ ‫الئیک مناس��باتی ندارد‪ .‬در واقع حزب اس�لامی‬ ‫جمهوری اذربایجان اساس��ا انها را قب��ول ندارد‪.‬‬ ‫حزب «جبهه خلق» هم در جمه��وری اذربایجان‬ ‫فعال است که به دو ش��عبه تقسیم شد؛ شعبه کریم‬ ‫لین که افرادی بس��یار تند بوده و تحت تاثیر ترکیه‬ ‫هستند و روابط نزدیکی ب ا ترکیه دارند و پان ترکیست‬ ‫را دنبال می کنند؛ انها مخال��ف اقای الهام علی اف‬ ‫هستند‪ .‬این احزاب غربگرا در جاهایی که ضدیت‬ ‫با حزب اسالمگرای جمهوری اذربایجان باشد‪ ،‬با‬ ‫الهام علی اف متحد می شوند‪ .‬حزب عیسی قنبر هم‬ ‫در این کشور فعال است که رهبر حزب «مساوات»‬ ‫در اذربایجان اس��ت که از احزاب غربگراس��ت و‬ ‫روابط خاصی با اس�لامگرایان ن��دارد؛ از احزاب‬ ‫قدیمی دیگر جمه��وری اذربایجان‪ ،‬حزب نجات‬ ‫ملی به رهبری اقای اعتبار محمداف است که خارج‬ ‫از کشور در حال فعالیت اس��ت و از مخالفان الهام‬ ‫علی اف محسوب می ش��ود‪ .‬در مجموع حاکمیت‬ ‫جمهوری اذربایجان یکس��ری مخالف��ان داخلی‬ ‫هم دارد که اصطالحا به انها مخالفان هدایت شده‬ ‫گفته می شود؛ انها مخالف هس��تند ولی به موقع با‬ ‫دولت همکاری هم دارند‪ .‬در واقع ادای مخالف را‬ ‫در می اورند که اکثرا جنبه ملی گرایی و پان اذریسم‬ ‫دارند‪ .‬حزب حاکم نیز ح��زب «اذربایجان نوین»‬ ‫اس��ت که «حیدر عل��ی اف» ‪،‬پدر اله��ام علی اف‬ ‫بنیان گ��ذار این ح��زب بود و سال هاس��ت تحت‬ ‫حاکمیت گروه نخجوانی ها قرار دارند و دولت را‬ ‫اداره می کنند‪ .‬بنابراین در مجموع می توان گفت که‬ ‫برخی احزاب غربگرا‪ ،‬برخی احزاب هم غرب گرا‬ ‫و هم ملی گرا‪ ،‬برخی هم روس گرا هستند‪ .‬شخصی‬ ‫مثل یعقوب محمد اف که االن پیر شده و در مسکو‬ ‫به سر می برد و یک زمانی کفیل ریاست جمهوری‬ ‫بود رهبر روس گراهای اذربایجان اس��ت‪ .‬حزب‬ ‫کمونیس��ت ه��م در اذربایجان فعال اس��ت‪ .‬پس‬ ‫اس�لامگرا‪ ،‬غربگرا و روس گرا ملی گراها در این‬ ‫کشور فعالند که «جبهه خلق» هم یکی از انهاست و‬ ‫اقای ابوالفضل علی اف (ایلچی بگ) بنیان گذار ان‬ ‫بود که بعدها به دو شعبه تقسیم شد‪ .‬این حزب در‬ ‫عین حال که ملی گراست‪ ،‬پان اذریسم و پان ترکیسم‬ ‫نیز است‪g .‬‬ ‫‪79‬‬ ‫رستم از‬ ‫شاهنامه‬ ‫رفتنی نیست‬ ‫قصه تختی‪ ،‬مردی که افسانه شد‬ ‫افشین خماند‬ ‫مـهتاب‬ ‫یکی بود‪ ،‬یکی نبود‪ ...‬ایا هنوز کسی شب ها با قصه‬ ‫می خوابد؟ ایا هنوز گوش��ی برای شنیدن قصه ها بیدار‬ ‫می ماند؟ بی باورم ایراد از گوش ها باشد‪ ...‬همیشه برای‬ ‫شنیدن گوش هست‪ ...‬شاید انکه نیست قصه گو باشد‪،‬‬ ‫تا قصه را به گوش برساند‪ ...‬انکه بود‪ ،‬انکه هست رستم‬ ‫است‪ ...‬رستمی که قصه اش کهنه نیست‪ ،‬فسانه نیست‪...‬‬ ‫رستم قصه ما‪ ،‬رستم شهر ما از جنس همین زمانه است و‬ ‫هوایی را تنفس می کرد که ما به ریه ها می فرستیم‪ ،‬گیرم‬ ‫هوای روزگار ما الوده تر اما این کوچه ها بیشتر از خود‬ ‫ما از رس��تم خاطره دارد و قصه ها می گویند از پهلوانی‬ ‫که در هزار نمی گنجد‪ ...‬این روزها که برنامه ها پر است‬ ‫از نامردی ها کاش رستم در شاهنامه خاک نمی خورد‪،‬‬ ‫کاش قصه رستم را دوباره برایمان از نو می گفتند‪ ...‬کسی‬ ‫هست قصه رستم را یادش باشد؟ کس��ی هست از او‬ ‫برایم‪ ،‬برایمان قصه بگوید‪...‬قصه رستم زمان ما را‪ ،‬قصه‬ ‫غالمرضا تختی را‪...‬‬ ‫مثلت شماره‪110‬‬ ‫یکی بود‪ ،‬یکی نبود‪ ...‬یکی بود‪،‬قهرمان بود‪،‬مدال‬ ‫می اورد اما پهلوان بود‪ ...‬خیلی های دیگر هم بودند که‬ ‫مدال می اوردند و می اورند‪ ،‬اما او یگانه بود و یگانه ماند‪.‬‬ ‫قصه او قصه دیگری بود‪ ...‬قصه اشک ها و لبخند های‬ ‫مردی بود که با مردم گریه می کرد و می خندید‪ ...‬قصه‬ ‫او قصه مردی بود که وقتی زلزله امد دلش را لرزاند‪ ...‬به‬ ‫خیابان رفت و جوانم��ردی را در کوچه ها پخش کرد‪.‬‬ ‫قصه او قصه مردی بود که وقتی دید دس��ت حریفش‬ ‫مصدوم است تا اخر مسابقه به سمت ان دست نرفت‪...‬‬ ‫قصه او قصه مردی بود که تبلیغ یکصدهزارتومانی را‬ ‫رد می کند اما جاده ها را برای چند هزار تومان پش��ت‬ ‫سرمی گذاش��ت‪ ....‬قصه او قصه مردی بود که سر خم‬ ‫نمی کرد‪ ،‬قصه مردی بود که لبخند می زد‪ ...‬قصه او قصه‬ ‫نما‬ ‫رستم زمان ماست‪ ...‬قصه غالمرضا تختی‪...‬‬ ‫بیهوده تالش می کنند انهایی که می خواهند رستم را‬ ‫از شاهنامه بگیرند‪ ،‬انهایی که باور ندارند او مرز زندگی را‬ ‫پشت سر گذاشته و تبدیل به افسانه شده‪ ...‬اما افسانه ای از‬ ‫جنس مردم‪ ...‬او شکست ناپذیر نبود‪ .‬او می باخت‪ ...‬اشک‬ ‫می ریخت‪ ...‬او فرای برد و باخت بود‪ ...‬اما از جنس ما بود‪،‬‬ ‫البته نه این مایی که هستیم‪ ،‬ان مایی که می خواهیم باشیم‪،‬‬ ‫ان مایی که می توانیم باشیم‪ ...‬در روزگاری که برای اخالق‬ ‫منشور می بایست‪ ،‬او منشور مجسم است‪ ...‬نمی دانم چرا‬ ‫او را که عینیت اخالق اس��ت می خواهند از قصه های ما‬ ‫بگیرند‪...‬اگرتالششانبیهودهنباشدچهخواهدشد؟اگراو‬ ‫نباشددیگرخواب هایجوانمردیکجاتعبیرخواهدشد؟‬ ‫ضد قصه ها رستم را از شاهنامه نخواهند گرفت‪ ....‬قصه گو‬ ‫باشد‪...‬قصهاوهمیشهشنیدنیاست‪...‬‬ ‫نمی دانم چرا همیشه در دی ماه یاد غالمرضا تختی‬ ‫می افتیم‪...‬مرگاوزمانیب ا هاله ایازداستان های عامه پسند‬ ‫و باب دندان پاورقی نویسان‪ ،‬بیشتر از زندگی اش پررنگ‬ ‫شد‪ ،‬اما امروز انچه به درد ما می خورد‪ ،‬زندگی اوست‪ ...‬این‬ ‫نهایت خوش شانسی ماست که کسی را در تاریخ ورزش‬ ‫تقدیر از استریپ در برلین‬ ‫مریل استریپ در اخرین فیلم خود نقش مارگارت تاچر را بازی کرده است‬ ‫فستیوالفیلمبرلینامسالاز«مریلاستریپ»قدردانیمی کندوخرسطالییافتخاریاینجشنوارهرابهپاسزحماتش‬ ‫بهویاهداخواهدکرد‪.‬اینفستیوالقراراستچهاردهمفوریهجایزهیکعمردستاوردرابه«استریپ»اهداکندواخرینفیلم‬ ‫او را که «بانوی اهنی» است در این جشنواره به نمایش دراورد‪« .‬مریل استریپ» در بیش از‪ 40‬فیلم بازی کرده و در این بین نامزد‬ ‫دریافتجوایزبی شماریاست‪.‬ازجملهانها‪ 16‬نامزدیدریافتاسکار(کهرکوردیدراینمیاناست)وهمچنین‪ 18‬بارنامزدی‬ ‫دریافتجایزهگلدنگلوباست‪«.‬استریپ»تاکنوندوبارموفقبهدریافتجایزهاسکارشدهوهفتبارنیزجایزهگلدن گلوب‬ ‫رابهخانهبرده‪.‬اواولینباردرسال‪ 1980‬اسکاررابرایفیلم«کرامرعلیهکرامر»بهکارگردانی«رابرتبنتن»دریافتکردودومین‬ ‫اسکارشدرسال‪ 1983‬برایفیلم«انتخابسوفی»بهکارگردانی«النجی‪.‬پاکوال»بودکههردوفیلمدرفستیوالبرلینالهبهنمایش‬ ‫در خواهدامد‪.‬ازدیگرفیلم هایمشهور«مریلاستریپ»می توانبهفیلم«سیدنیپوالک»بانام«ازافریقا»‪«،‬پل هایمدیسنکانتی»‬ ‫به کارگردانی «کلینت ایستوود» و فیلم «رابرت التمن» با نام «همراهان خانه ای در علفزار» اشاره کرد که در سال‪ 2006‬در برلین‬ ‫به نمایش درامده است‪.‬در سال‪« 1999‬استریپ» جایزه دوربین برلیناله را دریافت کرد و در سال‪ 2003‬توانست جایزه خرس‬ ‫قالعاده ایرادرفیلم‬ ‫نقره اییرامشترکابا«جولیانامور»و«نیکولکیدمن»برایفیلم«ساعت ها»دریافتکند‪.‬اینبازیگربازیفو ‬ ‫«شیطانپرادامی پوشد»درکنار«امیلیبالنت»و«ان اهاتاوی»ایفاکردوموردتقدیرقرارگرفت‪.‬مریلاستریپدرفیلمبانویاهنی‬ ‫نقشمارگارتتاچر‪،‬نخست وزیرسابقمحافظه کارانگلستانرابازیکرده‪.‬‬ ‫‪80‬‬ ‫کشورمان داریم که نشان داد زیستن پهلوانانه یک شعار‬ ‫نیست‪،‬چیزیدورازدستنیست‪...‬دراینروزهابهشدت‬ ‫تاریک که همه قلم به دست گرفته اند که چهره ای زشت از‬ ‫ورزش را به نمای��ش بگذارند‪ ،‬هنوز هم وجود غالمرضا‬ ‫تختیمی تواندهمانروزنهبراینفسکشیدنباشد‪...‬همان‬ ‫بهانه برای جوانمردانه زندگی کردن‪ ...‬کاش هر شهریور‬ ‫شاکر باشیم که تختی را داریم وگرنه قصه چه کسی را باید‬ ‫درگوش هامی خواندیم‪...‬هان!‬ ‫یکی بود یکی نبود ها گم شده اند‪ ...‬این روزها شاید‬ ‫کسی حوصله قصه گفتن نداشته باش��د‪ ..‬شاید به خاطر‬ ‫همین است که تمام خواب ها اشفته است‪ ...‬اگر این قصه‬ ‫بمیرد‪،‬اگربگذاریمرستمازشاهنامهبرود‪،‬مابهکودکانهمه‬ ‫نسل های بعدی مدیون خواهیم ماند‪ ...‬اسطوره شکن ها‪،‬‬ ‫افسانه شکن ها لطفا بزرگواری کنند و در قصه های دیگر‬ ‫منزل کنند که قصه رس��تم ما نیاز مبرم جامعه ای است که‬ ‫دوست می دارد و ارزو می دارد شاید یکی از این کودکان‬ ‫تازه ناامیدش نکند و رستمی تازه متولد شود‪ ...‬قصه رستم‬ ‫زمان ما‪ ،‬قصه انکه حتی از خود رستم مهربان تر بود‪ ،‬قصه‬ ‫غالمرضا تختی را چه کسی بلد است بلند بخواند؟ شروع‬ ‫کنبرادر‪ ...‬شروع کن‪ ...‬یکیبود‪ ،‬یکی نبود‪...‬‬ ‫روزگار‬ ‫تراژدی در روز تولد‬ ‫در ‪ 70‬سالگی هم به اندازه سر سوزنی تغییر‬ ‫نکرده است‪ ،‬هنوز هم همان است‪ .‬فقط اوست‬ ‫که حتی حاضر می شود جشن تولد ‪70‬سالگی اش‬ ‫با شکس��ت مقابل بلکبرن خراب ش��ود اما سر‬ ‫س��وزنی از اصولی که به ان پایبند اس��ت کوتاه‬ ‫نیاید‪ .‬حتی در ‪ 70‬سالگی هم برایش وین رونی‬ ‫با بازیکن جوان تیمش تفاوت نمی کند و وقتی‬ ‫پای تنبیه اخالقی می رسد‪ ،‬کوچکترین مماشاتی‬ ‫در کارش نیست‪ .‬سرالکس فرگوسن‪ ،‬سرمربی‬ ‫تیم منچستر یونایتد این روزها جشن ‪ 70‬س��الگی را پشت سر گذاشت‪ .‬او در‬ ‫‪31‬دسامبر سال ‪ 1941‬در محله گووان ش��هر گالسکو اسکاتلند به دنیا امد‪.‬در‬ ‫سال ‪ 1957‬به عنوان بازیکن اماتور در تیم کوئینز پارک و سه سال بعد در تیم‬ ‫جونستون بازی می کرد‪ .‬وی در سال ‪ 1967‬با ‪ 65000‬پوند به رنجرز پیوست‪ .‬در‬ ‫سپتامبر سال ‪ 1974‬به عنوان مربی ایست استر لینگ منصوب شد ولی ‪ 3‬ماه بعد‬ ‫از سنت میرن سردراورد‪ .‬سال ‪ 1980‬با قهرمانی در لیگ اسکاتلند همراه ابردین‬ ‫اولین افتخار مربیگری اش را کسب کرد‪.‬در س��ال ‪ 1983‬ابردین یک بر صفر‬ ‫رنجرز را شکست داد تا جام حذفی را حفظ کند و رئال مادرید را در گوتنبرگ‬ ‫دو بر یک مغلوب کرد تا جام برندگان اروپا را به خود اختصاص دهد‪ .‬الکس‬ ‫فرگوسن در سال ‪ ۱۹۸۶‬به منچستر یونایتد پیوست‪ .‬در طول ‪ 25‬سال حضور‬ ‫در این تیم توانسته به ‪ ۱۲‬قهرمانی در لیگ برتر و پنج قهرمانی در جام حذفی و‬ ‫دو قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا دست یابد‪ .‬به اینها باید چندین و چند جام‬ ‫ریز و درشت دیگر را هم اضافه کرد‪ .‬او بدون ش��ک موفق ترین مربی دو دهه‬ ‫اخیر فوتبال جهان است‪ ...‬تولدت مبارک سر الکس!‬ ‫هشدار‬ ‫شبکه‬ ‫اتاق طبقه دوازدهم‬ ‫پیشنهاد‬ ‫یک روزنامه نگار که نزدیک به ‪ 20‬سال در اروپا زندگی کرده به ایران برگشته است؛‬ ‫چرا که مادرش در حال احتضار است‪ .‬بعد از درگذشت مادر‪ ،‬او قصد دارد به اروپا برگردد‪،‬‬ ‫اما یک روز که از سر بی حوصلگی در خیابان های تهران قدم می زند با دیدن یک کتاب با نام‬ ‫«گیرنده‪ :‬منطقه جنگی» با نامه هایی روبه رو می شود که دانش اموزان از شهرهای مختلف‬ ‫برای رزمندگان جبهه های جنگ تحمیلی نوشته اند‪ .‬او انها را می خواند و یکی از نامه ها‬ ‫تاثیر عجیبی روی وی می گذارد و به سرنوشت نویسنده یکی از نامه ها عالقه مند می شود‪.‬‬ ‫سال ها از پایان جنگ گذشته است و او ناخواسته به سوی شهری می رود که دختری از انجا‪،‬‬ ‫سال ها پیش برای رزمنده ای نامه نوشته است و‪...‬‬ ‫این خالصه داستان کوتاه «زنی با چکمه ساق بلند سبز» از مجموعه داستانی به همین‬ ‫نام نوشته مرتضی کربالیی لو است که به چاپ سوم رسید‪ .‬این کتاب شامل هشت داستان‬ ‫کوتاه با نام های زنی با چکم ه ساق بلند سبز‪ ،‬تاالب‪ ،‬روسان دارند از اب باال می ایند‪ ،‬اتاق‬ ‫طبقه دوازدهم‪ ،‬س��ینمای مخفی‪ ،‬هیچ کس نفهمید که ما هر دومان به ان ادرس رفتیم و‬ ‫موهای سفید یارو را کوتاه کردیم حتی خودمان‪ ،‬قهوه ترک و به یاد استادم اقای تنگو است‪.‬‬ ‫این مجموعه داستان ‪ 104‬صفحه ای انقدر کشش دارد که با اغاز هر داستان‪ ،‬خواننده تا‬ ‫پایان ان را دنبال کند و بتواند در نهایت نفس راحتی بکشد‏‪ .‬مرتضی کربالیی لو متولد‪،1356‬‬ ‫نویسنده جوانی است که پیش تر از او کتاب های «من مجردم خانوم»‪« ،‬خیاالت» و «نوشیدن‬ ‫مه در باغ نارنج» منتشر شده است‪.‬‬ ‫تلویزیون‬ ‫دوهفته توفانی‬ ‫فساددرفوتبالیکیازمسائلیاستکههموارهعالقهمندانبهاینرشتهرانگرانمی کند‪.‬‬ ‫همواره حرف وحدیث های بیشماری پیرامون داللی‪،‬تبانی و‪...‬به گوش می رسید که درحد‬ ‫شایعهباقیمی ماند‪.‬عادلفردوسیپور وبرنامهنوددردوهفتهکامالتوفانیچراغقوهبهدست‬ ‫گرفتندوتاریکخانه پنهانفوتبالایرانراتااندازهایبهطورشفافنشاندادند‪.‬درایندوهفته‬ ‫کهباحضورمتولیانمنشوراخالقیبهعنوانمیهمانبهبررسی مصداقهایفساددرفوتبال‬ ‫پرداخته شد‪ ،‬داستان هایی مطرح شد که بیشتر به حکایت های پلیسی صفحات حوادث‬ ‫شبیه بود‪.‬اصل پرداختن به فوتبال پاک اتفاق مبارکی برای فوتبال ایران است اما کاش در کنار‬ ‫اینجسارتستودنی‪،‬برنامهنودضمنپرداختنبهمصداقهابهریشههاهممیپرداخت‪.‬‬ ‫سینمای ایران به روایت میر کریمی ‬ ‫مجموعه مستند سینمای ایران که در‪ 19‬قسمت‪ 30‬تا‬ ‫‪ 90‬دقیقه ایتوسطسیدرضامیرکریمی تولیدشده‪،‬بهبررسی‬ ‫زندگی و اثار تعدادی از هنرمندان و کارگردانان س��ینمای‬ ‫کشور می پردازد‪ .‬در ساخت این مجموعه با بهره گیری از‬ ‫فیلمسازان باتجربه و خالق‪ ،‬تالش شده یک سند تصویری‬ ‫ماندگار از زندگی هنری پیشکسوتان سینمای ایران باقی‬ ‫بماند‪ .‬مجموعه مستند سینمای ایران در بخش هایی شامل‬ ‫گفت وگو با فیلمسازان‪ ،‬اعضای خانواده ایشان و هنرمندان‬ ‫و در بخش های دیگر تصاویری از فیلم های س��اخته شده‬ ‫توسط انهاست‪ .‬عناوین این مجموعه ‪ 19‬قسمتی به شرح‬ ‫زیر اس��ت‪« :‬تصویر کلمات» به کارگردانی مهدی نادری‬ ‫با موضوع زندگ��ی کامپوزیا پرت��وی‪« ،‬کودکی نیمه تمام»‬ ‫به کارگردانی مهدی اس��دی با موضوع زندگی کیومرث‬ ‫پور احمد‪«،‬فرمالیستمکتباصفهان»بهکارگردانیجمشید‬ ‫بهمنی با موضوع زندگی مجتبی راعی‪« ،‬رقص با دوربین»‬ ‫به کارگردانی س��میرا س��ینایی با موضوع زندگی خسرو‬ ‫سینایی‪« ،‬سفر در امتداد سرزمین کهن» به کارگردانی کاوه‬ ‫بهرامی مقدم با موضوع زندگی منوچهر طیاب‪« ،‬فرمان ارا‬ ‫بودن»بهکارگردانیبهمنکیارستمی باموضوعزندگیبهمن‬ ‫فرمان ارا‪« ،‬بعد از خانم‪ /‬اقای شماره‪ »11‬به کارگردانی طاها‬ ‫پارسا شجاعیباموضوعزندگیرضاکیانیان‪«،‬جفتشیش»‬ ‫بهکارگردانیروبرتصافاریانواحمدمیراحسانباموضوع‬ ‫زندگیمسعودکیمیایی‪«،‬تدوین»بهکارگردانیبهرامدهقانبا‬ ‫موضوعزندگیعباسگنجوی‪«،‬فیلمبردارانسینمایایران»‬ ‫به کارگردانی عزیز ساعتی با موضوع فیلمبرداران سینمای‬ ‫ایران‪«،‬داستانیکقصه گو»بهکارگردانیمحمودیارمحمدلو‬ ‫با موضوع زندگ��ی بهروز افخمی‪« ،‬از تم��ام دریچه ها» به زندگی فریدون جیرانی‪« ،‬مکاشفه با دوربین» به کارگردانی‬ ‫کارگردانی سعید پوراس��ماعیلی با موضوع زندگی کمال مهدی کرم پور با موضوع زندگی مجید مجیدی‪« ،‬رکعتان‬ ‫تبریزی‪« ،‬شنیدن تاریخ» به کارگردانی مسعود امینی تیرانی فی العشق» به کارگردانی اکبر نبوی با موضوع زندگی رسول‬ ‫با موضوع زندگی مسعود جعفری جوزانی‪« ،‬کلک زرین» به مالقلی پور‪« ،‬سهم من این است» به کارگردانی جواد امامی‬ ‫کارگردانی ناهید رضایی با موضوع زندگی نورالدین زرین با موضوع زندگی ابراهیم فروزش و «زندگی انجاست» به‬ ‫کلک‪«،‬جریاناصلی»بهکارگردانیجمشیدبهمنیباموضوع کارگردانیپیروزکالنتریباموضوعرخشانبنی اعتماد‪.‬‬ ‫‪81‬‬ ‫مثلت شمار‪110‬‬ ‫روزگاری بود که تهران را با اب خوبش می ش��ناختند‪ ،‬اما کم کم باید این شهر را با‬ ‫هوای بدش شناخت‪ .‬ریه های ما چه زجری می کشند وقتی درهر دم وباز دم تمام ترکیبات‬ ‫خطرناکجدولمندلیفرادریکبسته بندیاستثناییدریافتمی کنند‪.‬براساسگزارش‬ ‫شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در‪ 9‬ماهه ابتدایی سال‪ 90‬تهرانی ها فقط دو روز هوای‬ ‫پاکتنفسکردندوایندرحالیاستکهدرهمینمدتمردمتهران‪ 169‬روزهوایناسالم‬ ‫را استنشاق کردند که از این میان سه روز وضعیت هوا بسیار ناسالم بود‪ .‬بنابر این گزارش‪،‬‬ ‫تعداد روزهای پاک در روندی نزولی از‪ 19‬روز در سال‪ 88‬و‪ 14‬روز در سال‪ 89‬به دو روز‬ ‫در سال‪ 90‬کاهش پیدا کرد و در مقابل‪ ،‬تعداد روزهای ناسالم نیز در روندی صعودی از‪35‬‬ ‫روزدرسال‪ 88‬و‪ 63‬روزدرسال‪ 89‬به‪ 169‬روزدرسال‪ 90‬افزایشپیداکردهاست‪.‬شرکت‬ ‫کنترلکیفیتهوایتهراندرنتیجه گیریاینگزارشاوردهاست‪«:‬شاخصکیفیتهوای‬ ‫تهران در‪ 9‬ماهه ابتدایی سال‪ 90‬به علت تعداد بیشترین روزهای الوده در مقایسه با مدت‬ ‫مشابهدوسالگذشتهدروضعیتبسیارنامطلوب تریقرارداشتهاست‪».‬گفتنیاست؛در‬ ‫اذر ماه سال جاری نیز به رغم بارندگی های کم سابقه پایتخت‪ ،‬تهرانی ها حتی یکی روز‬ ‫نیزهوایپاکراتجربهنکردنددرحالیکههوایتهراندرماهگذشته‪ 23‬روزناسالمبود‪.‬‬ ‫ابراهیم حاتمی کیا در جشنواره فجر امسال حضور خواهد داشت‪ ،‬البته به عنوان‬ ‫بازیگر‪ .‬فیلم سینمایی «زندگی خصوصی اقا یا خانم میم» ساخته روح اهلل حجازی‬ ‫فرم شرکت در سی امین جش��نواره بین المللی فیلم فجر را پ ر کرد‪ .‬در حال حاضر‬ ‫صداگذاری‪ ،‬ساخت تیتراژ و موس��یقی این فیلم به طور همزمان انجام می شود تا‬ ‫فیلم به جشنواره برسد‪ .‬فیلم سینمایی «زندگی خصوصی اقا و خانم میم» را علی‬ ‫طالب ابادی نوشته که خالصه فیلم این است‪« :‬زندگی اقای میم دچار تحولی می شود‬ ‫که در زندگی خصوصی اش با خانم میم تاثیر می گذارد‪ ».‬همین موضوع داستان فیلم‬ ‫را جلو می برد‪ .‬در این فیلم عالوه بر حاتمی کیا‪ ،‬حمید فرخ نژاد‪ ،‬مهتاب کرامتی‪ ،‬امید‬ ‫روحانی‪ ،‬سوگل طهماسبی و کسری لبافی به ایفای نقش می پردازند‪.‬‬ ‫مـهتاب‬ ‫دو روز هوای پاک‬ ‫نما‬ ‫اقای کارگردان این بار مقابل دوربین‬ ‫سارقان واژه‬ ‫جنجالی ترین رسوایی های ادبی‬ ‫روزی انوری از می��ان بازار عب��ور می کرد‪ .‬دید‬ ‫مردی بر باالی سکویی رفته و دارد شعر هایش را برای‬ ‫عابران می خواند‪ .‬از ان شخص می پرسد اینها شعر چه‬ ‫کسی است که شما می خوانید؟‬ ‫‬‪‪‬مرد پاسخ می دهد شعر انوری است !‬ ‫‬‪‪‬انوری می گوید‪ :‬تو انوری را می شناسی؟‬ ‫‬‪‪‬شیاد می گوید‪ :‬انوری خود من هستم !!!‬ ‫‬‪‪‬انوری می گوید‪ :‬شعر دزد دیده بودیم‪ .‬شاعر دزد‬ ‫دیگر ندیده بودیم!‬ ‫سرقت ادبی تقریبا عمری به درازای ادبیات دارد‬ ‫و داستان های بی شماری در این مورد وجود دارد‪ .‬این‬ ‫روزها هم یک جنجال ادبی تازه نقل محافل ادبی است؛‬ ‫گفته می ش��ود ‪ ۱۳‬نمایش��نامه هنریک ایبسن نوشته‬ ‫خودش نیست‪ .‬به بهانه این جنجال ادبی‪ ،‬نگاهی داریم‬ ‫به ‪ 10‬رسوایی بزرگ تاریخ ادبیات‪.‬‬ ‫مـهتاب‬ ‫‪ -1‬خاطرات هیتلر‬ ‫اوریل سال ‪ ۱۹۸۳‬مجله ‪ Stern‬اعالم کرد دفترچه‬ ‫خاطرات هیتلر را به قیمت باالیی از فردی که با یکی از‬ ‫نازی های قدیمی در ارتباط است‪ ،‬خریده و از انتهای‬ ‫اوریل نوشته های دفترچه را به صورت سریالی منتشر‬ ‫می کند‪.‬‬ ‫معرف و واس��طه خری��د مجل��ه‪ ،‬گرد هایدمن‬ ‫خبرنگار بود‪ .‬جعل��ی بودن دفترچه با وجود تس��ت‬ ‫خط شناسی هم مشخص نشد‪ .‬داس��تان جعلی بودن‬ ‫دفترچه وقتی برمال شد که پس از انتشار دو قسمت از‬ ‫خاطرات‪ ،‬گروهی از پژوهشگران تاریخ معاصر المان‬ ‫و کس��انی که روی زندگی هیتلر تحقی��ق می کردند‪،‬‬ ‫مدعی شدند این سبک نوشتاری‪ ،‬سبکی نیست که با‬ ‫روحیات هیتلر سازگاری داشته باشد‪.‬‬ ‫با پافشاری این گروه که موضوع روز مطبوعات‬ ‫ش��د‪ ،‬از مجله خواس��ته ش��د دفترچه را برای انجام‬ ‫تست های فیزیکی و شیمیایی به ازمایشگاه تحقیقاتی‬ ‫ارتش تحویل بدهد‪ .‬مجله با اطمینان خاطر دفترچه را‬ ‫تحویل داد‪ ،‬اما نتیجه ازمایش به ابروریزی ختم شد‪.‬‬ ‫تست نور ماورای بنفش نش��ان داد که کاغذ دفترچه‬ ‫از جنس کاغذی اس��ت ک��ه اولین بار پس از س��ال‬ ‫‪ -۱۹۵۰‬یعنی پنج سال پس از خودکشی هیتلر ‪ -‬تولید‬ ‫و منتشر شده است‪.‬‬ ‫مثلت شماره‪110‬‬ ‫‪ -۲‬فرشته ای در حصار‬ ‫کتاب «فرشته ای در حصار» داستان پسربچه ای‬ ‫را روایت می کند که در یکی از اردوگاه‏های یهودیان‬ ‫در زمان جنگ جهانی دوم اسیر است و دختر بچه ای‬ ‫مس��یحی که در مزرع��ه ای نزدی��ک اردوگاه زندگی‬ ‫می کند‪ ،‬برایش سیب و غذا پرتاب می کند‪ .‬دوازده سال‬ ‫پس از جنگ‪ ،‬این دو نفر به صورت اتفاقی همدیگر را‬ ‫در نیویورک می بینند و با یاداوری خاطرات گذش��ته‬ ‫همدیگر را می‏شناسند و عاشقانه ازدواج می کنند‪.‬‬ ‫اما س��وال کارشناس��ان از انجا ش��روع شد که‬ ‫حصارهای اردوگاه ذکر ش��ده در کتاب‪ ،‬انقدر کوتاه‬ ‫نبوده که دختربچه ای بتواند از ب��االی ان غذا پرتاب‬ ‫کند‪ .‬البته پی��ش از این یکب��ار اقای رزنبل��ت به این‬ ‫‪82‬‬ ‫پرسش ها پاس��خ داده بود و بر حقیقی بودن داستانش‬ ‫پافش��اری می کرد که عاقبت ایشان مجبور به اعتراف‬ ‫شد که داستان عشقی در کار نبوده و او روما رادزیچی‬ ‫(همسرش) را برای اولین بار در نیویورک دیده است‪.‬‬ ‫قرار بود از ماجرای این عشق فیلمی ساخته شود‪.‬‬ ‫‪۳‬ـ یک میلیون قطعه کوچک‬ ‫جیمز ف��ری یک ن��ام اش��نا در دنی��ای ادبیات‬ ‫وسینماس��ت‪ .‬او کت��اب خاطرات��ی داش��ت ب��ه نام‬ ‫یک میلیون قطع��ه کوچک که به روزه��ای اعتیادش‬ ‫باز می گردد‪ .‬این کتاب مورد استقبال خوانندگان قرار‬ ‫گرفت و تبدیل به یکی از کتاب های پر فروش ش��د‪،‬‬ ‫اما بعد ها معلوم ش��د بسیاری از قس��مت های کتاب‬ ‫با واقعی��ت همخوانی ندارد‪ .‬به عن��وان مثال در جایی‬ ‫از کتاب امده اس��ت ک��ه کتاب جنگ وصلح نوش��ته‬ ‫تولستوی را در زندان خوانده که بعدها معلوم شد وی‬ ‫فقط چند ساعت در بازداش��ت بوده‪ .‬بنگاه انتشاراتی‬ ‫رندوم هاوس‪ ،‬ناش��ر این کتاب‪ ،‬بیش از دو میلیون دالر‬ ‫خس��ارت بازپرداخت مبل��غ خرید این کت��اب را به‬ ‫مشتریان متحمل شد‪.‬‬ ‫‪ -۴‬میشا‪ ،‬خاطراتی از سال های هولوکاست‬ ‫کتاب درباره دخترکی یهودی اس��ت که نازی ها‬ ‫سال ‪ 1941‬پدر و مادرش را دستگیر و تبعید کرده اند‪.‬‬ ‫حال دخترک به همراه چند گ��رگ در پی پدر و مادر‬ ‫خود بلژی��ک‪ ،‬المان و لهس��تان را زیر پ��ا می گذارد‪.‬‬ ‫در حالی که در عالم واقع والدی��ن این دختر یهودی‬ ‫نبوده اند و او پس از تبعید انها ن��زد پدربزرگ خود و‬ ‫البته به گفته خودش «در شرایط بسیار بد» زندگی کرده‬ ‫است‪.‬کتاب «میش��ا؛ خاطرات سال های هولوکاست»‬ ‫نخستین بار سال ‪ 1997‬منتشر ش��د و فیلم ان نوامبر‬ ‫‪ 2007‬در س��ینماهای بلژی��ک به نمای��ش درامد‪ ،‬اما‬ ‫نویس��نده اعتراف کرد ماجرا خیالی است‪ ،‬حتی گفته‬ ‫می شود خانم میشا دفونسکا یهودی هم نبوده است‪.‬‬ ‫‪ -۵‬خاطرات هاوارد هیوز‬ ‫ایروینگ کالیفورد در تماس با ناش��ری ادعا کرد‬ ‫که «هاوارد هیوز» میلیاردر مشهور ان زمان امریکا از‬ ‫او خواسته است که کتاب خاطراتش را بنویسد و مبلغ‬ ‫یک میلیون دالر هم برای چاپ کتاب تقاضا کرد‪ ،‬وقتی‬ ‫ت هاوارد هیوز از نویسنده بابت جعل‬ ‫کتاب انتشار یاف ‬ ‫خاطراتش ش��کایت کرد و کالیفورد کارش به زندان‬ ‫کشیده شد‪ .‬بعدها فیلمی از این رس��وایی ادبی به نام‬ ‫«حقه» با بازی «ریچاردگر» ساخته شد‪.‬‬ ‫‪۶‬ـ گل دادن مضاعف‬ ‫کتاب گل دادن مضاعف مجموعه ش��عری بود‬ ‫از یک��ی از بازماندگان حادثه بمب اتمی هیروش��یما‬ ‫که مورد توجه روزنامه نگاران قرارگرفت‪ .‬این کتاب‬ ‫حاوی ش��عرهای احس��اس برانگیز اراکی یاسوسادا‬ ‫اس��ت که س��روصدای زیادی به پا کرد‪ ،‬اما متاسفانه‬ ‫یاسوسادا وجود خارجی ندارد و گفته می شود اشعار‬ ‫توسط یک استاد دانشگاه در امریکا گفته شده است‪.‬‬ ‫‪۷‬ـ جهاد‬ ‫جهاد نام کتابی است در مورد جنگ مخفی ارتش‬ ‫انگلستان در افغانستان که توسط یکی از افرادی که در‬ ‫این نبرد شرکت داشته نوشته ش��ده است‪ .‬این کتاب‬ ‫مورد اس��تقبال قرار گرفت و قبل از اینکه معلوم شود‬ ‫اقای جان کارو‪ ،‬نویسنده کتاب هیچ گاه عضو ارتش‬ ‫انگلستان نبوده‪ ،‬چند ده هزار نس��خه از ان به فروش‬ ‫رسیده بود‪.‬‬ ‫‪ - ۸‬نامه های تاریخی‬ ‫کتاب «نامه های تاریخی» در قرن نوزدهم توسط‬ ‫فردی به نام دنیس لوکاس انتشار یافت‪ .‬در این کتاب‬ ‫نامه های��ی از افرادی مثل ای��زاک نیوت��ن‪ ،‬کلئوپاترا‪،‬‬ ‫ژاندارک‪ ،‬یهودا و‪ ...‬گردهم اورده شده بود و در مدت‬ ‫کوتاهی به فروش مطلوبی هم دست یافت‪ .‬اما فقط یک‬ ‫اشکال کوچک دست نویسنده را رو کرد؛ همه نامه ها‬ ‫به فرانسوی بود‪.‬‬ ‫‪۹‬ـ ویلیام شکسپیر‬ ‫در مورد شکس��پیر و نمایش��نامه های او همواره‬ ‫حرف وحدیث ف��راوان ب��وده؛ حرف هایی که گاهی‬ ‫یک شوخی است و گاهی از شوخی به مراتب باالتر‬ ‫می رود و کامال جدی می ش��ود‪ .‬فیلمی چند سال قبل‬ ‫ساخته شد که نمایشنامه های شکسپیر را به فرزند ملکه‬ ‫الیزابت نسبت می داد‪ ،‬البته چند قصه دیگر هم در مورد‬ ‫شکسپیر وجود دارد‪.‬‬ ‫‪۱۰‬ـ توماس چاترتون‬ ‫از توم��اس چاترت��ون ب��ه عن��وان یک ش��اعر‬ ‫رمانتیک با اس��تعداد یاد می شد؛ ش��اعری که به التین‬ ‫ش��عر می گفت‪ .‬چاترتون ب��ا این اتهام روبه رو ش��د‬ ‫که اشعارش مال خودش نیس��ت و یک کشیش قرن‬ ‫پانزدهم��ی انها را س��روده‪ .‬چاترت��ون در مقابل این‬ ‫اتهام قبل از اینکه هجده س��الش ش��ود با مرگ موش‬ ‫خودکشی کرد‪.‬‬ ‫قاب‬ ‫تقدیر از بازیگران سریال مختارنامه‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫رونمایی از بزرگترین قران جهان در افغانستان‬ ‫جشن تلخ ‪70‬سالگی الکس فرگوسن‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫جشن اغاز سال نوی مسیحی در اصفهان‬ ‫مـهتاب‬ ‫مثلت شمار‪110‬‬ ‫اعتراض ها در مصر ادامه دارد‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫دنیزلی به هواداران پرسپولیس قول جام داد‬ ‫کاکا اسالم را دین محبت خواند‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫لحظه تحویل سال ‪2012‬‬ ‫‪83‬‬