ماهنامه مثلث شماره 106

‫شوک به امریکا‬ ‫هفته نامه خبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال سوم‪ /‬شماره صد و ششم ‪ 19 /‬اذرماه ‪ 88/ /1390‬صفحه‪1500/‬تومان‬ ‫چگونه هواپیمای شناسایی‬ ‫بن الدن به دست ایران افتاد‬ ‫ناگفته های‬ ‫انتخابات‬ ‫روایت ایت اهلل مهدوی کنی‬ ‫از انتخابات ‪ 88‬و مجلس نهم‬ ‫بر روابط تهران‪ -‬لندن‬ ‫چه می گذرد‬ ‫با حمله و اشغال سفارتخانه ها مخالفم‬ ‫اظهار نظر سید احمد خاتمی درباره حمله‬ ‫به سفارت انگلیس‬ ‫جنگ روانی سفیر‬ ‫گفته های تفرقه افکنانه چیلکات‬ ‫علیه الریجانی و بروجردی‬ ‫پیام های اشتون به ایران از جانب لندن‬ ‫گفت وگو با حشمت اهلل فالحت پیشه‬ ‫دیپلمات های شهر مه الود‬ ‫چه کسانی سفیر ایران در لندن بودند‬ ‫رفقا علیه گاسپادین‬ ‫ائتالف احزاب‬ ‫کمونیست و لیبرال علیه پوتین‬ ‫چرا او همچنان محبوب ترین‬ ‫ سیاستمدار روسیه است؟‬ ‫‪ISSN: 2008-5281‬‬ ‫‪MOSALAS.IR‬‬ ‫مرگ فوتبالیست چپ گرا‬ ‫سوکراتس‪ ،‬فوتبالیستی که مجبور شد‬ ‫روشنفکرباشد‬ ‫محافظه کارانکاپیتالیست‬ ‫پیروز مجتهد زاده از اعتصاب بزرگ لندن می گوید‬ ‫چالش هایائتالفحزبمحافظه کارولیبرالدمکرات‬ ‫ما مستندسازیم نه چریک‬ ‫تو گوبا‬ ‫مسالهخطوط قرمز سینمایمستند درگف ‬ ‫سعیدابوطالب‪،‬مصطفی ال احمد‪،‬فرهادورهرام‬ ‫راه امام‬ ‫‪32 - 37‬‬ ‫سیاست‬ ‫ ناگفته های ایت اهلل‬ ‫سخنان جدید ایت اهلل مهدوی کنی در مصاحبه‬ ‫با نشریه پاس��دار اسالم بازتاب های فراوانی‬ ‫در رس��انه ها داش��ته اس��ت‪ .‬رئیس مجل��س‬ ‫خبرن��گان ناگفته های��ی را در خص��وص‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری دهم‪ ،‬رایزنی ها با‬ ‫جبهه پایداری و ماجرای تشکیل ائتالف ‪8+7‬‬ ‫مطرح کرده است‪ .‬ایت اهلل مهدوی کنی در این‬ ‫گفت وگو علت مخالفتش ب��ا کاندیداتوری‬ ‫میرحس��ین موس��وی درانتخابات و ش��رط‬ ‫بازگشت اصالح طلبان به عرصه قدرت رسمی‬ ‫را نیز اعالم کرده است‪.‬‬ ‫پیام امام به شهیدان و ایثارگران‬ ‫ش��هادت در راه خدا چیزی نیست که بتوان‬ ‫ان را با سنجشهای بش��ری و انگیزه های عادی‬ ‫ارزیابی کرد و ش��هید در راه حق و هدف الهی را‬ ‫نتوان با دیدگاه امکانی به مقام واالی ان پی برد‪.‬‬ ‫که ارزش عظیم ان معی��اری الهی و مقام واالی‬ ‫این دیدی ربوب��ی الزم دارد و نه تنها دس��ت ما‬ ‫خاک نشینان از ان و این کوتاه است که افالکیان‬ ‫نیز از راه یافتن به کن��ه ان عاجزند چه که انها از‬ ‫مختصات انس��ان کامل اس��ت و ملکوتیان با ان‬ ‫مقام اسرارایش فاصله ها دارند قلم اینجا رسید و‬ ‫سر بشکست و ما بازماندگان و عقب افتادگان در‬ ‫ارزوی ان و این باید روزشماری کنیم و حسرت‬ ‫ش��هادت و ش��هید و ش��هیدپروران اینچنانی را‬ ‫ک��ه با ایث��ار ثمره حی��ات خود عاش��قانه به این‬ ‫شهیدان ش��اهد افتخار می کنند به گور بریم و از‬ ‫شجاعت های بی نظیر شهیدان و دوستان اسیر و‬ ‫مفقودشان و اسیب دیدگان و اشتیاق زائدالوصف‬ ‫اینان برای بازگش��ت به میدان شهادت احساس‬ ‫خجلت و حقارت کنیم‪.‬‬ ‫زنان و مردان و ک��ودکان نمونه ای که در زیر‬ ‫بمباران ها و از بستر بیمارستان ها سرود شهادت‬ ‫سر می دهند و با دست و پای قطع شده بازگشت‬ ‫به جبهه ای انسان ساز را ارزو می کنند فوق انچه‬ ‫ما تصور می کنیم و فالسفه و عرفا به رشته تحریر‬ ‫درمی اورند و هنرمندان و نقاشان عرضه می کنند‬ ‫اس��ت انچه انان با قدم های علمی و استداللی و‬ ‫عرفانی یافته اند اینان با قدم عینی به ان رسیده‬ ‫اند و انچه انان در الب�لای کتاب ها و صحیفه ها‬ ‫جستجو کرده اند اینان در میدان خون و شهادت‬ ‫در راه حق یافته اند بارالها ما را به خدمتگزاری در‬ ‫راه انان و برای هدف بزرگشان توفیق ده و شهدا‬ ‫عزیزمان را در خوان ضیافت معنوی خود از جلوه‬ ‫های خاص خویش ارزانی بخش و خاندان بزرگوار‬ ‫انان را با صبر و اجر قرین فرما و اس��یب دیدگان‬ ‫عزیز ما را ش��فا مرحمت نما و اسیران و مفقودان‬ ‫معظ��م را هر چ��ه زودتر به اغ��وش ملت عظیم‬ ‫الش��ان برگردان و به پدران و مادران و همسران‬ ‫انان شکیبائی و پایداری عنایت فرما‪ .‬و از برکات‬ ‫حض��رت بقیه اهلل ارواحنا فداه همه انان و ملت را‬ ‫نصیب وافر مرحمت فرما‪.‬‬ ‫‪8 - 31‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫رفقا علیه گاسپادین‬ ‫پیروزی حزب حاکم روس��یه در انتخاب��ات دوما‪ ،‬این بهترین تحول‬ ‫هفته گذشته در سرزمین تزارهاست‪ .‬اگرچه حزب حاکم با ریزش‬ ‫اراء مواجه ب��وده اما همچنان اکثریت این مجلس را در اختیار دارد‪.‬‬ ‫اع�لام نتایج انتخابات با اعتراض های مخالف��ان نظام حاکمان همراه‬ ‫ش��ده است‪ .‬انها معتقدند که انتخابات سالم نبوده است‪ .‬این پیروزی‬ ‫البته همراه شده با اعالم کاندیداتوری والدیمیر پوتین برای انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری اینده‪ .‬در این شماره نگاهی داریم به انتخابات اخیر‬ ‫در روسیه و احزاب شرکت کننده در ان‪.‬‬ ‫‪62 - 69‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫ سینمایمستند‬ ‫سینمای مس��تند در ابتدای پیدایش مدیوم سینما در واقع اصل و پایه‬ ‫ان را ش��کل می داد‪ .‬اما به مرور زمان س��ینمای داستانی گوی سبقت‬ ‫را از مستندس��ازی چنان ربود که فاصله انها بسیار زیاد و در برخی‬ ‫عرصه ها در حد فراموش��ی ش��کل گرفت‪ .‬با این حال در کشورهای‬ ‫توسعه یافته در زمینه سینما ساخت فیلم مستند به شکل قابل مالحظه‬ ‫و غیرقابل قیاس با کشورهای نوع دیگر‪ ،‬از رشد و تاثیرگذاری بسیار‬ ‫بیشتری برخوردار است‪ .‬به ویژه انکه هنوز دولت های پیش رفته از‬ ‫این ابزار برای برخی مباحثات‪ ،‬چالش ها‪ ،‬رقابت ها و سایر زمینه های‬ ‫مربوط به منافع انها در مستندسازی به خوبی استفاده می کنند‪.‬‬ ‫‪70 - 81‬‬ ‫بازیکن ساالری‬ ‫ورزش‬ ‫بازیکن ساالری در فوتبال ایران مساله تازه ای نیست‪ ،‬درست از زمانی‬ ‫که بازیکنان فوالد خوزس��تان لوکابوناچیچ را بداخالق خواندند و‬ ‫علیه او دست به ائتالف زدند تا همین ماجرای مصاحبه های تند مجتبی‬ ‫جباری همگی نمونه هایی از رش��د بازیکن س��االری در فوتبال ایران‬ ‫است‪ ،‬جریانی که برخی مربیان به خوبی مقابلش ایستاده اند اما برخی‬ ‫مربیان به بهانه های مختلف از روبه رو شدن با ان فراری بوده اند‪.‬‬ ‫‪46 - 61‬‬ ‫دیپلماسی‬ ‫و کذلک جعلنکم امه وسطا لتکونوا شهدا علی الناس‬ ‫و یکون الرسول علیکم شهیدا‬ ‫مثلث‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫جنگ روانیسفیر‬ ‫روابط ای��ران و انگلیس پس از انقالب همواره با فراز و‬ ‫نشیب هایی روبه رو بوده است‪ .‬در مقطعی رابطه دو کشور‬ ‫در حد کاردار‪ ،‬در مقطعی در حد سفیر و در حال حاضر‬ ‫نیز روابط به صورت کامل قطع ش��ده است‪ .‬بررسی ‪32‬‬ ‫سال رابطه ایران و انگلیس نشان می دهد که استعمار پیر‬ ‫هم��واره از هر فرصتی برای دش��من و تخاصم علیه ایران‬ ‫استفاده کرده است‪ .‬در این شماره نگاهی داریم به فراز و‬ ‫فرودهای سه دهه اخیر در دیپلماسی میان این دو کشور‪.‬‬ ‫‪38 - 44‬‬ ‫بین الملل‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫ی‬ ‫دبیر تحریریه و سیاست‪ :‬مصطفی صادق ‬ ‫دبیر افتاب‪ :‬مصطفی شوقی‬ ‫دبیر دین وتاریخ‪ :‬علیرضا شاکر ‬ ‫دبیر ورزش‪ :‬مهدی ربوشه ‬ ‫دبیر فرهنگ و اقتصاد‪ :‬علیرضا بهرامی‬ ‫دبیر خبرنامه‪ :‬علی حاجی ناصری‬ ‫دبیر بین الملل‪ :‬سعیده سادات فهری ‬ ‫اعضای تحریریه و همکاران‪ :‬افش��ین خماند ‪ -‬زهیر توکلی ‪ -‬مریم اس��ماعیل پور ‪ -‬ابوالقاس��م غالمی ‪ -‬ش��اهده یوس��فی‬ ‫احس��ان ابطحی ‪ -‬یاس��ین سیف االس�لام ‪ -‬پروین طالبیان ‪ -‬امید کرمانی ها ‪ -‬فاطمه میرزایی ‪ -‬ش��یما غفاری ‪ -‬زهرا راد‬ ‫عاطفه کربالئی‪ -‬محمد تاجیک ‪ -‬حس��ین غالمی ‪ -‬ش��ادی خوش��کار خی��ری‪ -‬حمیدرضا نصیری نژاد‪ -‬مس��عود نجفی‬ ‫شاهین فتحیان ‪ -‬سهیال طایی ‪ -‬محمد جواد پاینده ‪ -‬سجاد محقق‪ -‬مهسا عادلی ‪ -‬مهدی مهدیان ‪ -‬داوود رضایی چراتی‬ ‫سودابه رخش‬ ‫دبیراجرایی‪ :‬سمانه مومنی‬ ‫فنی‪:‬نیما ملک نیازی‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬نیما ملک نیازی ‪ -‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫پردازش تصاویر و عکس‪ :‬هومن سلیمیان‪ -‬امیر طالیی‪ -‬مهدی ابراهیمی و نیوشا ملک نیازی‬ ‫تصحیح‪ :‬ژیال شاکری‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر اداری و مالی‪ :‬محمد پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬مصطفی میری‬ ‫ ‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلی اجورلو‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ب��ا تش��کر از‪ :‬دکت��ر احم��د اس��ماعیل تبار ‪ -‬مهن��دس واعظی ‪ -‬دکت��ر ای��ت اهلل ابراهیم��ی ‪ -‬دکتر غالم حس��ن تقی نتاج‬ ‫حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس بختیاری ‪ -‬مهندس بهرامی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬هادی انباردار ‪ -‬سید عارف علوی‬ ‫مهندس امینی ‪ -‬اقای راس��تی‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912 - 5169927 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز ‪ -‬تلفن‪66818168 :‬‬ ‫توزیع‪ :‬نامه امروز‪ -‬تلفن‪88338553 :‬‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان افریقا‪ ،‬بعد از چهارراه اسفندیار‪ ،‬کوچه سعیدی‪ ،‬پالک ‪ ،2‬تلفن‪22038551 - 2‬‬ ‫شوک به امریکا‬ ‫هفته نامه خبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال سوم‪ /‬شماره صد و ششم ‪ 19 /‬اذرماه ‪ 88/ /1390‬صفحه‪1500/‬تومان‬ ‫چگونه هواپیمای شناسایی‬ ‫بن الدن به دست ایران افتاد‬ ‫ناگفتههای‬ ‫انتخابات‬ ‫روایت ایت اهلل مهدوی کنی‬ ‫ از انتخابات ‪ 88‬و مجلس نهم ‬ ‫بازگشتزمستاننارضایتی‬ ‫با حمله و اشغال سفارتخانهها مخالفم‬ ‫اظهارنظر سید احمد خاتمی درباره حمله‬ ‫به سفارت انگلیس‬ ‫جنگ روانی سفیر‬ ‫گفتههای تفرقه افکنانه چیلکات‬ ‫علیه الریجانی و بروجردی‬ ‫پیامهای اشتون به ایران از جانب لندن‬ ‫گفتوگو با حشمتاهلل فالحتپیشه‬ ‫دیپلماتهای شهر مه الود‬ ‫چه کسانی سفیر ایران در لندن بودند‬ ‫رفقا علیه گاسپادین‬ ‫ائتالف احزاب‬ ‫کمونیست و لیبرال علیه پوتین‬ ‫‪ISSN: 2008-5281‬‬ ‫عکس‪ :‬امیر طالیی‬ ‫چرا او همچنان محبوب ترین‬ ‫ سیاستمدار روسیه است؟‬ ‫‪MOSALAS.IR‬‬ ‫نارضایت��ی مردم بریتانیا از سیاس��ت های اقتصادی دولت دیوید کامرون باعث‬ ‫ش��د هفته گذش��ته معترضین‪ ،‬اعتصابی یک روزه را ترتیب دهند؛ اعتصابی که‬ ‫شاید خس��ارات مالی چندانی برای دولت نداشت‪ ،‬اما اخطاری به نخست وزیر‬ ‫محافظ��ه کار بود‪ .‬کارکنان بخش عمومی با بزرگترین اعتصاب چند دهه اخیر‬ ‫در انگلیس در برابر اقدامات ریاضت اقتصادی و صرفه جویی حکومت انگلیس‬ ‫دست به اعتراض زدند‪.‬‬ ‫بر روابط تهران‪ -‬لندن‬ ‫چهمیگذرد‬ ‫مرگ فوتبالیست چپگرا‬ ‫سوکراتس‪ ،‬فوتبالیستی که مجبور شد‬ ‫روشنفکرباشد‬ ‫محافظهکارانکاپیتالیست‬ ‫پیروز مجتهدزاده از اعتصاب بزرگ لندن میگوید‬ ‫چالشهایائتالفحزبمحافظهکارولیبرالدمکرات‬ ‫ما مستندسازیم نه چریک‬ ‫مساله خطوط قرمز سینمای مستند در گفتوگو با‬ ‫سعیدابوطالب‪،‬مصطفیالاحمد‪،‬فرهادورهرام‬ ‫خبرنامه‬ ‫در خبرنامه این هفته پیروزی حزب حاکم روسیه در انتخابات دوما و اعالم کاندیداتوری پوتین برای انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری بررسی شده است‪ .‬گزارش ها و تصاویری درباره عزاداری سید و ساالر شهیدان ‪ ،‬سرنگون شدن‬ ‫هواپیمای جاسوسی امریکا در ایران‪ ،‬بحران در کردستان عراق و یادداشت هایی در حوزه های مختلف از بخش های‬ ‫گوناگون خبرنامه این هفته است‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫رفقا علیه گاسپادین‬ ‫اختالف خودمختارها‬ ‫شوک به امریکا‬ ‫«اخوان» در صدر‬ ‫جنس دین اهل ایمان‬ ‫‪8‬‬ ‫تیتریک‬ ‫واکنش وزارت خارجه ایران به سفارتخانه مجازی‬ ‫اعتراف امریکا به اشتباه بزرگ‬ ‫خبرنامه‬ ‫وزارت خارجه امریکا‪ ،‬هفته گذش��ته رسما‬ ‫سفارت مجازی خود در تهران را افتتاح کرد‪.‬‬ ‫افتتاح س��فارت مجازی امری��کا در تهران به‬ ‫همراه ایجاد یک خط تلف��ن اضطرای بین مقامات‬ ‫ایران و امریکا‪ ،‬مجموعه کارهایی بود که از نزدیک‬ ‫دو ماه پی��ش در دو س��طح دیپلماس��ی عمومی و‬ ‫دیپلماس��ی متعارف در دستور کار وزارتخانه های‬ ‫خارجه و دفاع ایاالت متحده امریکا قرار گرفت‪.‬‬ ‫در راس��تای انج��ام ای��ن برنام��ه نخس��ت‬ ‫«دیوی��د پترائ��وس»‪ ،‬فرمان��ده س��ابق نیروه��ای‬ ‫امریکایی در خلیج فارس‪ ،‬پیش��نهاد برقراری یک‬ ‫خط تلفن اضطراری بی��ن ایران و امری��کا‪ ،‬برای‬ ‫تماس رهبران دو کشور در ش��رایط اضطراری را‬ ‫داد؛ خط تلفنی که مش��ابه ان در زمان جنگ سرد‬ ‫بین امریکا و اتحاد جماهیر ش��وروی سابق برقرار‬ ‫بود‪ .‬اما گام دوم امریکایی ه��ا در این زمینه‪ ،‬ایجاد‬ ‫یک سفارتخانه مجازی در ایران بود‪ .‬امریکایی ها‬ ‫این کار را در راستای دیپلماسی عمومی و به عنوان‬ ‫ابزاری که در واقع ان را نفوذ بر مردم کش��ور های‬ ‫گوناگون می نامند‪ ،‬مطرح کردند‪.‬‬ ‫ام��ا س��خنگوی وزارت ام��ور خارج��ه در‬ ‫خصوص خبر تاس��یس س��فارت اینترنتی امریکا‬ ‫در ایران گفته است‪« :‬توس��ل دولت امریکا به این‬ ‫ابتکار‪ ،‬قب��ل از هر چیز در واقع اعتراف به اش��تباه‬ ‫بزرگ دولت امریکا در قطع روابط دو ملت و پشت‬ ‫کردن به ملت ایران اس��ت‪ ،‬اما ابت��کارات مجازی‬ ‫جبران کننده این اش��تباه یا انگونه که اعالم شده‪،‬‬ ‫انتقال دهنده پیام امریکا به مردم ایران نخواهد بود‪».‬‬ ‫رامین مهمانپرس��ت با بیان این مطلب افزوده‬ ‫است‪« :‬ملت ایران در س��ه دهه گذشته پیام دولت‬ ‫امری��کا را از طری��ق تحریم ها‪ ،‬هدف ق��رار دادن‬ ‫هواپیمای مس��افربری در خلیج ف��ارس‪ ،‬حمایت‬ ‫کاخ س��فید از گروهک ه��ای تروریس��تی مانن��د‬ ‫منافقین‪ ،‬ریگی ‪ ،‬مقابله همه جانبه و البته ناموفق با‬ ‫پیشرفت های تکنولوژیک دانشمندان ایرانی‪ ،‬ایراد‬ ‫اتهامات بی اس��اس و س��ایر اقدامات مخرب علیه‬ ‫ملت ایران دریافت کرده است‪».‬‬ ‫وی ادامه داده اس��ت‪« :‬در واقع عدم دریافت‬ ‫پیام‪ ،‬مشکل دولت امریکاس��ت که از زمان کودتا‬ ‫علیه دول��ت مردمی در ای��ران قب��ل از انقالب تا‬ ‫کمک به ترور دانش��مندان ایرانی در زمان حاضر‪،‬‬ ‫پیام ملت ای��ران مبنی بر انتخاب گزینه اس��تقالل‪،‬‬ ‫ازادی و جمهوری اس�لامی در جهت س��عادت و‬ ‫رفاه خود را نشنیده یا نش��نیده گرفته است‪ .‬تداوم‬ ‫سیاست های بیهوده ضد ایرانی دولت امریکا صرفا‬ ‫در چارچوب این امر قابل توجیه است‪».‬‬ ‫سخنگوی دس��تگاه دیپلماسی کش��ورمان به‬ ‫دولت امریکا توصیه کرده اس��ت‪« :‬بهتر اس��ت با‬ ‫پندگرفتن از گذش��ته به طور صادقانه به دنبال تغییر‬ ‫رویه و رویکرد خ��ود در قبال ملت ب��زرگ ایران‬ ‫باشد‪g ».‬‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫‪9‬‬ ‫مرور رسانه ها‬ ‫مروری بر مطبوعات هفته گذشته‬ ‫اصالح طلبان و وحدت اصولگرایان‬ ‫یاسین سیف االسالم‬ ‫خبرنامه‬ ‫اگر چه در ابتدای دهه هفتاد اس��تعمار انگلیس‪،‬‬ ‫متعاقب جنگ جهانی دوم و ق��درت گیری امریکا و‬ ‫الزاماتی که نظام دو قطبی ایجاد کرده بود‪ ،‬نیروهایش‬ ‫را از خاورمیانه خارج ک��رد و پایگاه های نظامی خود‬ ‫را به ایاالت متحده س��پرد‪ ،‬اما روباه پیر هیچ گاه واقعا‬ ‫به ان سوی مرزهایش باز نگشت‪ .‬انگلیسی ها در تمام‬ ‫دوران جنگ سرد‪ ،‬همواره تافته ای جدا بافته از اروپای‬ ‫متحد محسوب شده اند و این هویتی است که بعد از‬ ‫فروپاشی شوروی نیز ادامه یافته است‪ .‬بر همین اساس‬ ‫لندن بارها نشان داده که روزهای استعمار و دورانی‬ ‫که افتاب را همیشه می توانستند بر فراز پرچم سلطنتی‬ ‫خود ببیند‪ ،‬خاطره ای مربوط به گذشته تلقی نمی شود‪،‬‬ ‫بلکه گذشته ای است که می تواند باز هم تکرار شود‪.‬‬ ‫مداخالت منطقه ای این کشور در خاورمیانه هرچند‬ ‫در کنار هژمونی امریکا ایفای نقش می کند و نمی توان‬ ‫او را مستقال در تحوالت خارج از اروپا به عنوان یک‬ ‫متغیر پذیرفت‪ ،‬اما نقشی که در مشروعیت بخشی به‬ ‫رویکردهای غرب و توس��عه نفوذ س��خت افزاری و‬ ‫نرم افزاری ایفا می کند‪ ،‬از ان کش��ور یک مداخله گر‬ ‫تبعی بس��یار مهم در منطقه ساخته اس��ت‪ .‬اقدامات‬ ‫خصمانه این کشور در قبال ایران طی هفته های گذشته‬ ‫این موضوع را به خوبی نش��ان می دهد‪ .‬انگلیس این‬ ‫روزها اوان��گارد جنگ اقتصادی امری��کا علیه ایران‬ ‫اس��ت‪ .‬ایفای این نقش مداخله گرایانه‪ ،‬واکنش های‬ ‫مختلفی را در ای��ران و دیگر نقاط جه��ان بر انگیخته‬ ‫اس��ت که احتماال مهمترین محور مطبوعاتی در یک‬ ‫هفته گذشته در کشورمان محسوب می شد‪.‬‬ ‫روزنامه رس��الت نی��ز در س��رمقاله ای با عنوان‬ ‫«‏انگلیس این��ده خطرناکتر از بریتانیای گذش��ته» به‬ ‫قلم حشمت اهلل فالحت پیشه اورده است‪« :‬ایرانی ها‬ ‫هیچ گاه فریب ش��عارها و سیاس��ت های به اصطالح‬ ‫دموکراسی س��ازی و حقوق بش��ری انگلیس��ی ها را‬ ‫نخواهند خ��ورد‪ .‬در اوج حمالت نظام��ی امریکا به‬ ‫منطقه و بعد از فروپاش��ی حکومت صدام در عراق‪،‬‬ ‫انگلیس تنها کشور دنیا بود که نقشه تجزیه کشورهای‬ ‫بزرگ اسالمی از جمله ایران را مطرح کرد‪.‬‬ ‫انها در این راه حت��ی با اش��غالگران امریکایی‬ ‫نیز اخت�لاف پیدا کردند‪ .‬در نقش��ه ای ک��ه در پایگاه‬ ‫اطالع رس��انی و خبری «بی‪ .‬بی‪ .‬سی» هم قابل رویت‬ ‫بود‪ ،‬ایران به ‪10‬کشور‪ ،‬عراق به سه کشور و کشورهای‬ ‫دیگر همچون عربس��تان‪ ،‬افغانس��تان و پاکستان نیز‬ ‫به گونه ها و تعداد متفاوت تقسیم شده اند‪ .‬براساس این‬ ‫نقشه بود که نیروهای انگلیسی هنگام اشغال عراق در‬ ‫بصره و جنوب این کشور مستقر شدند‪ ،‬یعنی جایی‬ ‫که منبع ذخایر نفت عراق به شمار می اید و در نقشه‬ ‫تقسیم شده ایران نیز انگلیسی ها به دنبال بازگشت به‬ ‫سیطره نفتی هستند‪».‬‬ ‫این روزنامه در ادامه مطلب خود اورده اس��ت‪:‬‬ ‫«انچ��ه اکنون انگلیس��ی ها در صدد باوران��دن ان به‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫‪10‬‬ ‫دوستان غربی خود و به ویژه امریکایی ها هستند این‬ ‫اس��ت که خاورمیانه «موزائیک» بهت��ر از خاورمیانه‬ ‫ام��روز قابل مدیریت اس��ت‪ ،‬چ��ون در نقش��ه انها‬ ‫کشورهای بزرگ و داعیه دار‪ ،‬تجزیه شده اند و عالوه‬ ‫بر اینکه دیگر نمی توانند داعیه مقاومت داشته باشند‬ ‫هر قسمت از خاک تجزیه شده به خط گسل تازه ای‬ ‫تبدیل می شود و جنگ و ناامنی را در دنیای اسالم تا‬ ‫اینده مورد نیاز غرب نهادینه می کند‪.‬‬ ‫به هرح��ال طب��ق تجرب��ه تاریخ��ی‪ ،‬تاکن��ون‬ ‫سیاس��ت مداخله غرب در هیچ کش��وری از دنیای‬ ‫اس�لام برای مس��لمانان امنیت‪ ،‬ارامش و توسعه به‬ ‫دنبال نداش��ته اس��ت‪ .‬بنابراین با توجه به نقشه های‬ ‫راهبردی قدرت ها‪ ،‬انگلیس اینده از بریتانیای گذشته‬ ‫خطرناک تر است‪.‬‬ ‫انها ای��ن نیات خطرناک را پش��ت ش��عارهای‬ ‫عامه پس��ند پنهان کرده اند‪ ،‬ولی ایرانی ها از تجربه و‬ ‫ادله الزم برای تردید به اهداف ان قدرت برخوردارند‪.‬‬ ‫اتاق ایران در مجلس‬ ‫ات��اق بازرگانی و صنایع و مع��ادن ایران طرحی‬ ‫را تحت عنوان «بهبود مس��تمر فضای کسب و کار»‬ ‫به مجلس ش��ورای اس�لامی ارائه کرده اس��ت که از‬ ‫نظر احمد توکل��ی‪ ،‬نماینده تهران طرحی اس��ت که‬ ‫س��رمایه داران را بر مقدرات اقتصادی کش��ور حاکم‬ ‫می کند و برخی م��واد ان به منافع بلند مدت کش��ور‬ ‫لطمه زده و مخالف مصالح مجل��س‪ ،‬نظام و کارگران‬ ‫اس��ت‪ .‬این طرح اگرچ��ه در صحن علن��ی مطرح و‬ ‫مورد بررسی قرار گرفته‪ ،‬اما به دلیل انتقادات موجود‬ ‫نسبت به ان به کمیس��یون اصل ‪ 44‬عودت داده شده‬ ‫تا اصالحات��ی که نماین��دگان تش��خیص داده اند بر‬ ‫ان اعمال ش��ود‪ .‬طرح اتاق ایران‪ ،‬ظاه��را از معدود‬ ‫مسائلی است که این روزها رس��انه رسمی دولت را‬ ‫با چهره هایی همچون احمد توکلی و برخی دیگر از‬ ‫منتقدان جدی دولت در مجلس همراه کرده اس��ت‪.‬‬ ‫روزنامه ایران در ش��ماره ‪ 12‬اذر خود‪ ،‬تیتر اصلی را‬ ‫به گزارش��ی انتقادی از این ط��رح اختصاص داده و‬ ‫در ان با مخالف��ان ان گفت وگوهایی نی��ز انجام داده‬ ‫اس��ت‪ .‬محمود دودانگه‪ ،‬عضو هیات عامل صندوق‬ ‫توسعه ملی در این باره به ایران گفته است‪« :‬باید دید‬ ‫کسانی که به عنوان اعضای هیات نمایندگان در راس‬ ‫ان حضور دارند‪ ،‬به نمایندگ��ی از چند درصد فعاالن‬ ‫اقتصادی‪ ،‬تصمیم گیری و تصمیم سازی می کنند‪ ».‬او‬ ‫معتقد است که سکانداری بخش خصوصی بر اساس‬ ‫اصل ‪ 44‬به این معنا نیست که جای حاکمیت و اجرا‬ ‫تغییر کند و بخش خصوصی در جایگاه حاکمیت قرار‬ ‫بگیرد‪ .‬ش��ورای اصناف نیز در زمره معترضین به این‬ ‫طرح است و اعتراض خود را به مجلس نیز ارائه کرده‬ ‫است‪ .‬گزارش نویس روزنامه ایران بر این باور است‬ ‫که اصالحات احتمالی کمیسیون اصل ‪ 44‬نمی تواند‬ ‫ایرادات موجود را به طور کامل بر طرف کند و بازبینی‬ ‫جدی تری صورت گیرد‪.‬‬ ‫اتحادیه عرب هر کاری می کند‬ ‫ای��ن روزه��ا ب��ا توج��ه ب��ه وقایع ج��اری در‬ ‫منطق��ه‪ ،‬حرک��ت تمای�لات عموم��ی و مل��ی ب��ه‬ ‫س��مت ایجاد نظام ه��ای دموکراتی��ک و متعاقب ان‬ ‫پی��روزی اح��زاب اس�لام گرا در انتخاب��ات ازاد‬ ‫مص��ر و موض��وع س��وریه نقط��ه ات��کای مطلوبی‬ ‫را برای غ��رب و متح��دان منطقه ای امری��کا فراهم‬ ‫کرده ت��ا در ش��رایط ویژه ای ک��ه بیداری اس�لامی‬ ‫فراهم اورده منافع خود را جست وجو کنند‪ .‬روزنامه‬ ‫کیهان در این زمینه گزارشی را از جلسه مقامات ارشد ‬ ‫ترکیه‪ ،‬قطر‪ ،‬رژیم صهیونیستی و فرانسه در انکارا‪ ،‬به‬ ‫نقل از یک خبرنگار ترک منتش��ر کرده است که نشان‬ ‫می دهد اتحادیه عرب برای از میان بردن بش��ار اسد‪،‬‬ ‫حتی حاضر ش��ده مخارج حمله نظامی به سوریه را‬ ‫تامین کند؛ اقدامی که کشورهای حاشیه خلیج فارس‬ ‫در حمله امریکا به عراق در دهه نود‪ ،‬برای اولین بار‬ ‫ان را تجرب��ه کرده اند‪ .‬این گ��زارش تصریح دارد که‬ ‫نخس��ت وزیر قطر پیش از دیدار با اردوغان مالقاتی‬ ‫با پادشاه عربستان داش��ته و تاکید کرده که نظام بشار‬ ‫اسد خطرات بسیاری را برای کشورهای خلیج فارس‬ ‫ایجاد می کند‪ .‬همچنین اخبار رس��یده از ترکیه حاکی‬ ‫است‪ ،‬نخست وزیر قطر به اردوغان تعهد داد که هزینه‬ ‫هرگونه اقدام نظامی علیه س��وریه را که از ترکیه اغاز‬ ‫شود‪ ،‬می پردازد‪ .‬سوریه در واکنش به اقدامات اتحادیه‬ ‫عرب و برخ��ی از دیگر کش��ورهای متخاصم‪ ،‬اقدام‬ ‫اتحادیه عرب در تحریم س��وریه را مایه ننگ اعراب‬ ‫دانسته و در عین حال تاکید کرده که سوریه در جنگ‬ ‫احتمالی ناتو‪ ،‬بر ملت خود تکیه خواهد کرد‪.‬‬ ‫هدفمندی و چالش های پیش رو‬ ‫اجرای طرح هدفمندی یارانه ها به یک س��الگی‬ ‫خود نزدیک می ش��ود و این برنامه مه��م و تاثیرگذار‬ ‫دولت در اصالح اقتصادی کش��ور‪ ،‬تاکن��ون با همه‬ ‫مش��کالت توانس��ته راه خ��ود را ادامه ده��د‪ .‬با این‬ ‫وجود برخی تحلیل ها نقدهایی جدی را به مجموعه‬ ‫اقداماتی متوجه کرده اند که گفته می شود می تواند به‬ ‫تداوم اجرای هدفمندی یارانه ها لطمه بزند‪ .‬روزنامه‬ ‫جمهوری اسالمی در ش��ماره دهم اذر ماه‪ ،‬گزارشی‬ ‫انتقادی نس��بت به این موضوع منتش��ر کرده و در ان‬ ‫با برخی صاحب نظران به گفت وگو پرداخته اس��ت‪.‬‬ ‫در این گ��زارش به نقل از جمش��ید پژویان‪ ،‬اس��تاد‬ ‫دانش��گاه‪ ،‬امده اس��ت‪« :‬همچنان در مورد پیامدهای‬ ‫مثبت هدفمندی یارانه ها خوش��بین هس��تم و تایید‬ ‫می کنم انچه انجام شد‪،‬یک انتخاب نبود‪ ،‬بلکه باید در‬ ‫اقتصاد ایران اتفاق می افتاد‪ ،‬یعنی باید قیمت ها اصالح‬ ‫می شد‪ ».‬وی اما درباره انچه «ادامه روندهای نادرست‬ ‫فعلی» می خواند‪ ،‬ابراز نگرانی کرده و کم توجهی دولت‬ ‫به بخش تولید را مورد انتقاد قرار داده است‪ .‬او معتقد‬ ‫اس��ت‪ ،‬راهکار دولت در این موضوع مشخص است‬ ‫خبرنامه‬ ‫مانور روی دوگانگی مواضع داخلی‬ ‫ورود برخی از دانشجویان معترض به سفارت‬ ‫انگلستان و باغ قلهک اگرچه از سوی برخی از مقامات‬ ‫ایرانی و فعاالن سیاسی‪ ،‬خشمی مقدس خوانده شده‬ ‫که علیه زیاده خواهی ها و مداخله گری های انگلیس‬ ‫صورت گرفته‪ ،‬اما برخی مواضع پیرامون ان از سمت‬ ‫و سوی دیگری اتخاذ شده اند‪ .‬روزنامه شرق صفحه‬ ‫سوم شماره ‪ 1409‬خود را به این موضوع اختصاص‬ ‫داده است‪ .‬این روزنامه در یکی از مطالب مرتبط با این‬ ‫موضوع با عنوان «یک اتفاق‪ ،‬دو نظر» به گفت وگو با‬ ‫دو نماینده مجلس پرداخته و نظر انان را در این رابطه‬ ‫جویا شده است‪ .‬سید حس��ن نقوی در این خصوص‬ ‫به شرق اظهار داش��ته‪« :‬واکنش دانشجویان بسیجی‬ ‫چندان غیرقابل پیش بینی نبود‪ .‬اینکه انگلستان همواره‬ ‫بر رفتارهای خصمان��ه و موذیانه اش علیه جمهوری‬ ‫اس�لامی اصرار دارد‪ ،‬قطعا با واکنش م��ردم ایران هم‬ ‫مواجه می شود‪ .‬نمی شود این کشور هر کاری خواست‬ ‫بکند ولی انتظار عکس العمل نداش��ته باشد‪ .‬وی که‬ ‫اقدام دانشجویان را انقالب س��وم نامیده‪ ،‬بر این باور‬ ‫است که تبعات این اتفاق برای کشور نمی تواند مهم‬ ‫تلقی ش��ود‪ ».‬بهمن اخوان‪ ،‬نماینده دیگری است که‬ ‫نظراتش در مقابل نقوی منتشر شده است‪ .‬او در حالی‬ ‫حضور دانشجویان مقابل س��فارت انگلیس را عملی‬ ‫مورد تایید خوانده که تصریح ک��رده‪ ،‬به نظر او ورود‬ ‫به سفارت یک کشور اصال عمل قابل تاییدی نیست‪.‬‬ ‫وی ادامه است‪« :‬توجه به منافع ملی و وجهه بین المللی‬ ‫جمهوری اسالمی ما را موظف می کند در چارچوب‬ ‫عرف و قوانین بین المللی عمل کنیم‪ .‬من به هیچ وجه‬ ‫ورود به سفارت هیچ کشوری را تایید نمی کنم‪».‬‬ ‫و ان دادن یارانه به صورت کام�لا هدفمند از طریق‬ ‫استهالک نزولی به بخشی از صنایع است که بیشترین‬ ‫افزایش هزینه های تولید را از مح��ل افزایش قیمت‬ ‫حامل های انرژی متحمل می شوند‪.‬‬ ‫اینده مبهم اتحادیه اروپا‬ ‫هرچند مهم ترین موضوع این روزها در اتحادیه‬ ‫اروپا بحث بحران اقتص��ادی و پیامد های ناگوار ان‬ ‫برای یورو‪ ،‬پول واحد اتحادیه اس��ت‪ ،‬اما انگونه که‬ ‫یادداش��ت نویس روزنامه رس��الت در شماره ‪7727‬‬ ‫این نشریه عنوان کرده اس��ت‪ ،‬بحران یورو تنها یکی‬ ‫از معضالت پیش روی اعضای اتحادیه اروپاست‪ .‬در‬ ‫این یادداش��ت که تحت عنوان «سکته مرزی اروپای‬ ‫واحد» منتشر شده‪ ،‬موضوع پیمان شینگن که چندی‬ ‫پیش از سوی فرانس��ه به حالت تعلیق درامد‪ ،‬مورد‬ ‫توجه قرار گرفته و امده است‪« :‬ش��هروندان اروپایی‬ ‫دریافته اند که دیگ��ر نمی توانند به پیمان ش��ینگن و‬ ‫مفاد ان اس��تناد کنند زیرا این پیمان می تواند توسط‬ ‫دولت ه��ای مختلف اروپای��ی نقض ش��ود‪ ».‬پیمان ‬ ‫شینگن در سال ‪1985‬در لوکزامبورگ از سوی بلژیک‪،‬‬ ‫فرانس��ه‪ ،‬المان غربی‪ ،‬هلند و لوکزامب��ورگ به امضا‬ ‫رسید‪ .‬تمام کشورهای اتحادیه اروپا به جز انگلستان‬ ‫و ایرلن��د وارد این پیمان ش��ده اند‪ .‬در ح��ال حاضر‬ ‫‪ 25‬کش��ور اروپایی عضو این پیمان هس��تند‪ .‬کشور‬ ‫دیگری که در چارچوب ای��ن موضوع به ان پرداخته‬ ‫ش��ده‪ ،‬کش��ور دانمارک اس��ت که بار دیگ��ر اعمال‬ ‫نظارت های گمرکی و مرزی را از سرگرفته و تردد ها را‬ ‫کنترل می کند‪ .‬مقامات این کشور‪ ،‬این اقدام را نظارت‬ ‫بر مرزها عنوان کرده و احتمال اینکه بار دیگر کنترل‬ ‫دائمی بر مرزها را از سر بگیرند‪ ،‬رد نکرده اند‪ .‬نویسنده‬ ‫بر این باور اس��ت که اقدام اخیر دول��ت دانمارک را‬ ‫می توان نخستین نش��انه جدی در ایجاد گسست در‬ ‫پیمان ش��ینگن به ش��مار اورد؛ اگرچه ممکن اس��ت‬ ‫کش��ورهای اروپایی با تحت فشار قرار دادن کپنهاگ‬ ‫مانع از اجرایی ش��دن نهایی این تصمیم ش��وند‪ ،‬اما‬ ‫کلیت بیان و ارائه این تصمیم نقش بسزایی در ایجاد‬ ‫شکاف های بعدی میان اعضای پیمان شینگن دارد‪g .‬‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫تئوری انتخاباتی‬ ‫ه��ر چه ب��ه انتخاب��ات نزدی��ک تر می ش��ویم‬ ‫وضعیت جریانات سیاس��ی و مواض��ع انها‪ ،‬ارزش‬ ‫خبری بیشتری می یابد‪ .‬روزنامه های نزدیک به جناح‬ ‫چپ نیز عالوه بر ط��رح انتقادی مس��ائل اقتصادی‬ ‫معطوف به دول��ت‪ ،‬وضعیت اصولگرای��ان را نیز در‬ ‫کانون توجه خود دارند‪ .‬اختالف سلیقه های موجود‬ ‫در جریان اصولگرایی و برخی اخبار منتش��ر ش��ده‬ ‫درباره جلس��ات بزرگان اصولگرا‪ ،‬محور اصلی این‬ ‫توجه هاس��ت‪ .‬روزنامه ارمان در شماره ‪ 13‬اذر خود‬ ‫طی گفت وگویی با رسول منتجب نیا‪ ،‬رویکرد جریان‬ ‫اصالحات به جناح رقیب در انتخاب��ات پیش رو را‬ ‫مورد سوال قرار داده است‪ .‬منتجب نیا در این مصاحبه‬ ‫با بیان اینکه جن��اح متبوع او همچن��ان فضا را برای‬ ‫حضور در انتخابات مناس��ب نمی بیند‪ ،‬معتقد است‬ ‫اختالفات اصولگرایان روز به روز در حال گسترش‬ ‫است و تالش های انجام شده برای ایجاد وحدت‪ ،‬به‬ ‫سر انجام نرسیده اند‪ .‬این عضو سابق مجمع روحانیون‬ ‫مبارز با بیان اینکه اصولگرایان مشکالت درونی شان‬ ‫را ب��ه اصالح طلبان نس��بت می دهن��د‪ ،‬تصریح کرده‬ ‫همین که در اصولگرایان جریان��ی به وجود امده که‬ ‫خودش��ان نام جریان انحرافی بران نهاده اند‪ ،‬انها چه‬ ‫بخواهند و چه نخواهند جری��ان انحرافی گریبانگیر‬ ‫انها خواهد بود و باید پاس��خگوی تمامی مس��ائلی‬ ‫باشند که توسط جریان انحرافی واقع شده است‪ .‬وی‬ ‫همچنین به خبرنگار ارمان گفته اس��ت‪ ،‬اصولگرایان‬ ‫همواره می خواسته اند جریان اصالح طلبی را کم رنگ‬ ‫و کم رونق جلوه دهند‪ ،‬اما واکنش های برخی از فعاالن‬ ‫اصولگرا در مورد عدم وحدت در این جریان از زنده‬ ‫بودن اصالح طلبی خبر می دهد‪.‬‬ ‫‪11‬‬ ‫بوتفلیقه باز هم نامزد می شود‬ ‫علت تغییر نگاه هاشمی‪ ،‬موسوی و کروبی‬ ‫از نگاه صفارهرندی‬ ‫خبرنامه‬ ‫صفارهرن��دی گفت��ه اس��ت‪« :‬در ش��رایط پ��س از جن��گ‪،‬‬ ‫امام خمینی (ره) دستور بازس��ازی داده بودند و باید کشور ساخته‬ ‫می شد‪ ،‬همه هم قبول داریم که شرایط دوران پس از جنگ با دوران‬ ‫جنگ تفاوت دارد‪ ،‬اما در دوره سازندگی به رغم کارهای خوبی که‬ ‫صورت گرفت یک کار بد بزرگ اتفاق افتاد و ان تغییر نگاه بود‪».‬‬ ‫او اضافه کرده است‪« :‬اقای هاش��می در خطبه ای امد و شروع‬ ‫به تخطئ��ه ک��ردن روش زندگی توام ب��ا ساده زیس��تی و دوری از‬ ‫تجمل پرس��تی کرد و گفت باید حزب اللهی ها لباس تجمل بپوشند‬ ‫و وارد خیابان ها شوند‪ ،‬این در حالی است که نگاه اقای هاشمی در‬ ‫دوران جنگ تحمیلی کامال نگاهی دیگر بود‪».‬‬ ‫وزیر سابق ارشاد ادامه داده اس��ت‪« :‬اقایان کروبی و موسوی‬ ‫از نمایندگان امام در بنیادهای مستضعفان و شهید بودند‪ ،‬چه اتفاقی‬ ‫می افتد که این افراد تبدیل به عناصری می شوند که از رجاله هایی که‬ ‫در خیابان ها تصاویر امام را پ��اره می کنند حمایت می کنند‪ ،‬این جز‬ ‫تغییر نگاه چه چیز دیگری است؟ یک وقتی تعدادی از بچه های بسیج‬ ‫دانشجویی دانشگاه تهران در استانه انتخابات سال‪ 76‬به همراه برخی از‬ ‫دانشجویان بسیجی به اقای میرحسین موسوی مراجعه کردند که اقای‬ ‫مهندس وقت ان رسیده که وارد صحنه شوید‪ ،‬کارگزاران کار را خراب‬ ‫کرده اند‪ ،‬ارمان های امام لگدکوب ش��ده‪ ،‬شما‬ ‫دوباره این جریان دول��ت در خدمت نظام‬ ‫والیی را احیا کنید‪ .‬اقای میرحسین گفته بود‬ ‫ب ا وجودی که قبول دارم حرف های شما را‬ ‫و می دانم اتفاق های بدی افتاده ولی امیدی‬ ‫ندارم و نمی شود کاری کرد‪ .‬اینها حرف های‬ ‫حقی است اما طرفدار ندارد‪ .‬ببینید‬ ‫این ادم در اوایل عوض ش��دن‬ ‫ح��رف دل و ذهن��ش اس��ت‪،‬‬ ‫ش��یطان وارد پوستش شده و‬ ‫او را وسوس��ه می کند‪ .‬اقای‬ ‫میرحسین موسوی ادامه داده‬ ‫بود که ان زمان امام بود‬ ‫که مردم طرفدار انقالب‬ ‫اس�لامی بودن��د‪ ،‬اکنون‬ ‫دیگر تمام ش��ده دوره ان‬ ‫حرف ها‪ .‬بسیاری از افرادی‬ ‫که مس��یر خود را عوض‬ ‫کردند گفتند در دوره امام‬ ‫این حرف ها خوب است‬ ‫اما اکنون امریکا همه جا را‬ ‫گرفته است‪g».‬‬ ‫دبیر حزب جبهه ازادی ملی الجزایر از تالش این حزب برای کاندیدا‬ ‫کردن رئیس جمهوری کنونی برای انتخابات ‪ 2014‬خبر داده است‪.‬‬ ‫«عبدالعزیز بلخادم» دبیرکل حزب جبهه ازادی ملی گفت‪« :‬عبدالعزیز بوتفلیقه‬ ‫نامزد حزب برای انتخابات ریاست جمهوری ‪ 2014‬است‪ ،‬مگر اینکه خود‬ ‫وی مخالفت کند‪ ».‬او با اشاره به ابقای بوتفلیقه تا سال ‪ 2014‬در مسند‬ ‫ریاست جمهوری الجزایر افزود‪« :‬این گفته که میان من و احمد اویحیی‬ ‫نخست وزیر رقابت شدیدی برای نامزدی در انتخابات اتی وجود دارد‪ ،‬توهمی‬ ‫ بیش نیست‪ ،‬زیرا من هرگز نامزد انتخابات ریاست جمهوری نخواهم شد‪».‬‬ ‫بلخادم تصریح کرد‪« :‬بوتفلیقه مایل است اختیارات پارلمان در قانون اساسی‬ ‫جدید بیشتر و روابط میان دولت و پارلمان شفاف تر شود‪g ».‬‬ ‫هشدار وزیر دفاع امریکا به اسرائیل!‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫وزیر دفاع امریکا نسبت به انزوای فزاینده اسرائیل در منطقه و جهان هشدار داده است‪.‬‬ ‫لئون پانه تا‪ ،‬رئیس سابق سازمان س��یا که در بنیاد «سابان» در واش��نگتن سخن می گفت‪ ،‬با ابراز‬ ‫نگرانی نس��بت به انزوای گسترده رژیم صهیونیس��تی گفته است‪« :‬متاس��فانه در طول سال های اخیر‬ ‫شاهد ان بوده ایم که اسرائیل به گونه ای روزافزون در میان همسایگان خود در منطقه منزوی می شود‪.‬‬ ‫ما همچنین شاهد انزوای فزاینده تل اویو از سوی ش��رکای امنیتی سنتی اش بوده ایم‪ .‬مقامات اسرائیل‬ ‫باید برای پایان دادن به این انزوا‪ ،‬روابط خود با کش��ورهای ترکیه و مصر و اردن را از راه مذاکره بهبود‬ ‫ببخشند‪ ».‬پانه تا همچنین خواس��تار احیای مذاکرات سازش میان صهیونیست ها و فلسطینیان شده و‬ ‫گفته است‪« :‬مشکل اصلی این است که طرفین بر س��ر میز لعنتی مذاکره برنمی گردند و حاضر نیستند‬ ‫پای میز مذاکره بنشینند‪ .‬رویای حکومت باثبات یهودی به نام اس��رائیل تنها در چارچوب مذاکره و‬ ‫صلح تحقق می پذیرد‪ ».‬وزیر دفاع امریکا تاکید کرده است‪« :‬تل اویو با چالش و مبارزه ای بین المللی که‬ ‫هدف ان انزوای اسرائیل است‪ ،‬روبه رو شده است‪ ».‬وی درباره تهدید گاه به گاه نظامی علیه ایران نیز‬ ‫گفته اس��ت‪« :‬حمله به ایران نه تنها کل منطقه خاورمیانه را به اشوب‬ ‫می کش��د‪ ،‬بلکه ضربات جبران ناپذیری به اقتصاد جهانی وارد‬ ‫می اورد‪ .‬درگی��ری نظامی با ایران‪ ،‬اقتص��اد ضعیف امریکا و‬ ‫اروپا را با مشکالت بیشتری مواجه می کند‪ ،‬نیروهای ایرانی‬ ‫را به اقدام متقابل ترغیب می کند و مخالفت مردم ایران علیه‬ ‫غرب را برمی انگیزد و در نهایت به س��ود حکومت اسالمی ‬ ‫تمام می شود‪ ».‬رئیس سابق سیا اضافه کرده است‪:‬‬ ‫«هرگونه حمله نظامی به ایران احتماال حمایت های‬ ‫منطقه ای از حکومت ایران را افزایش خواهد داد‬ ‫و احتماال ایران را برای لطمه زدن به پایگاه های‬ ‫منافع امریکا در کشورهای خاورمیانه تحریک‬ ‫خواهد کرد‪ .‬ایران می تواند به کشتی ها و نیروهای‬ ‫ما در خلیج فارس حمله ور شود و اثرات سختی‬ ‫بر اقتصاد ما و غرب برجای بگ��ذارد‪ .‬نتایج چنین‬ ‫اتفاقی برای ما در خاورمیانه تاسف بار خواهد بود‪g ».‬‬ ‫اقاتهرانی‪:‬‬ ‫با پول نمی توان به رای مردم دست‬ ‫پیدا کرد‬ ‫مرتضی اقاتهرانی که دبیر جبهه پایداری است با اشاره به انتخابات‬ ‫پیش رو و اینکه هیچ کس با پول خرج کردن و دغل بازی نمی تواند به رای‬ ‫مردم دست پیدا کند‪ ،‬گفته است‪« :‬کسانی که با این کارها می خواهند به رای‬ ‫مردم برسند‪ ،‬اگر روزی شان رسیدن به مسئولیت ها و مقام ها نباشد‪ ،‬هرگز به‬ ‫ان نخواهند رسید‪».‬‬ ‫وی افزوده است‪« :‬کسی که کار کوچک را خوب انجام ندهد‪ ،‬کارهای‬ ‫بزرگتر را نیز نمی تواند انجام دهد‪ ،‬البته با خیانت و کلک نمی توان کارهای‬ ‫بزرگ را به سرانجام رساند بلکه باید صداقت و درستی در همه امور حاکم‬ ‫باشدتانتیجهموفقیت امیزداشتهباشد‪g».‬‬ ‫‪12‬‬ ‫صلح بدون طالبان و پاکستان‬ ‫مخالفت ایران با امضای پیمان اس��تراتژیک‬ ‫امریکا و افغانس��تان‬ ‫کنفرانس بین المللی «بن ‪ »2‬درباره افغانستان هفته‬ ‫گذشته تحت تدابیر ش��دید امنیتی در شهر بن المان‬ ‫برگزارشد‪ .‬در این کنفرانس وزیران خارجه کشورهای‬ ‫عضو شورای امنیت (امریکا‪ ،‬چین‪ ،‬روسیه‪ ،‬انگلیس‪،‬‬ ‫فرانسه) و کشورهای ایران‪ ،‬ترکمنستان‪ ،‬قرقیزستان‪،‬‬ ‫اوکراین‪ ،‬گرجستان‪ ،‬قزاقستان‪ ،‬اذربایجان‪ ،‬ارمنستان‪،‬‬ ‫بلغارس��تان‪ ،‬اروگوئه‪ ،‬پرتغال‪ ،‬دانمارک‪ ،‬هلند‪ ،‬ایتالیا‪،‬‬ ‫س��وئد‪ ،‬فنالند‪ ،‬کانادا‪ ،‬نیوزیلند‪ ،‬عراق‪ ،‬بحرین‪ ،‬قطر‪،‬‬ ‫امارات متحده عربی‪ ،‬عربستان سعودی‪ ،‬مالزی‪ ،‬هند و‬ ‫مونته نگرو حضور داشتند‪ .‬همچنین در این کنفرانس‬ ‫که با حضور نمایندگان حدود ‪ 100‬کشور جهان برگزار‬ ‫شد‪ ،‬نمایندگان سازمان های بین المللی ناتو‪ ،‬اکو‪ ،‬سیکا‬ ‫و سازمان همکاری های اسالمی حضور داشتند‪.‬‬ ‫این در حالی بود که پاکستان در اعتراض به حمله‬ ‫نوری مالکی‪:‬‬ ‫مرگ یا عزل بشار اسد موجب جنگ داخلی می شود‬ ‫نوری المالکی ‪ ،‬نخست وزیر عراق با هشدار نسبت به ناارامی های سوریه گفته است‪« :‬در صورت سقوط‬ ‫بشار اسد‪ ،‬رئیس جمهوری سوریه این کشور دچار جنگ داخلی خواهد شد‪ ».‬وی تصریح کرده است‪:‬‬ ‫«وضعیت در سوریه هم اکنون خطرناک است و باید شرایط کنونی را با دقت بررسی کرده و تصمیم هایی‬ ‫مناسب اتخاذ کرد‪ .‬نباید اجازه دهیم بهار عربی در سوریه به خزان تبدیل شود‪ ».‬نخست وزیر عراق گفته‬ ‫است‪« :‬مرگ یا عزل رئیس جمهوری سوریه هر دو موجب درگیری و کشمکش میان دو گروه باقیمانده‬ ‫خواهد شد و تاثیر ان منطقه را فرا خواهد گرفت‪ .‬به نظر من که بیش از ‪ 16‬سال در سوریه زندگی کرده ام‪،‬‬ ‫این جریان به جنگ داخلی ختم می شود‪ ،‬چرا که عراق نیز در گذشته دچار جنگ داخلی فرقه ای شده و ما‬ ‫در خصوص اینده سوریه و کل منطقه نگران هستیم‪g ».‬‬ ‫یک هفته خوب‪ ،‬یک هفته بد‬ ‫والیبال ایران نهم جهان شد‬ ‫دبیر کل حزب مردم ساالری اعالم کرده است که اصالح طلبان قصد تحریم انتخابات را ندارند‪ ،‬فقط عده ای‬ ‫نمی خواهند در انتخابات مشارکت کنند که این را نباید به منزله تحریم دانست‪ .‬وی افزوده است‪« :‬عده ای از‬ ‫نیروهای اپوزیسیون در خارج از کشور به موضوعاتی مانند تحریم انتخابات دامن می زنند‪ .‬انها هیچ گاه به‬ ‫دنبال همفکری و همکاری با نظام نبودند و فقط تغییر نظام برای انها اهمیت دارد‪».‬کواکبیان با اشاره به اینکه‬ ‫اصالح طلبان باید از فرصت انتخابات مجلس نهایت استفاده را بکنند‪ ،‬همچنین ابراز عقیده کرده است‪« :‬شرط‬ ‫و شروط در انتخابات دردی را دوا نمی کند‪ ،‬البته برخی از توصیه ها مشفقانه مطرح می شود و اگر توصیه ها‬ ‫عملی شود می تواند در فضای سیاسی موثر واقع شود‪ ».‬کواکبیان که دبیرکل حزب مردمساالری نیز است‪ ،‬گفته‬ ‫است‪« :‬حزب ما به عنوان یکی از احزاب اصالح طلب در انتخابات اینده با نام و تابلوی خود شرکت خواهد کرد‪.‬‬ ‫البته جبهه ای تحت عنوان خط امام از سوی تعدادی از احزاب شورای هماهنگی جبهه اصالحات‪ ،‬تعدادی از‬ ‫احزاب بیرون این شورا و برخی از اشخاص موثر فعالیت خود را برای انتخابات اغاز خواهد کرد‪g».‬‬ ‫وفایی قهرمان و شگفتی ساز‬ ‫اسنوکر جهان شد‬ ‫خبرنامه‬ ‫اخیر ناتو به یک ایس��تگاه مرزی این کشور که به مرگ‬ ‫‪ 24‬سرباز پاکستانی منجر شد‪ ،‬از شرکت در این نشست‬ ‫خودداری کرد‪.‬‬ ‫گیدو وس��تروله ـ وزی��ر امور خارج��ه المان ـ‬ ‫به عنوان اولین س��خنران نشس��ت بن ‪ 2‬گفته است‪:‬‬ ‫«افغانستان دارای صلح و ثبات که تهدید را برای جهان‬ ‫ایجاد نمی کند مورد خواست همه ماست و ما توانستیم‬ ‫به بسیاری از خواسته های خود دست یابیم‪ .‬بسیاری‬ ‫از افغان ها از ازادگی‪ ،‬صلح و امنیت بیش��تری نسبت‬ ‫به ‪ 30‬سال گذشته برخوردار هستند‪».‬وستروله هدف‬ ‫از این کنفرانس را ایجاد چارچوبی برای افغانس��تان‬ ‫ازاد و ایمن دانس��ته و گفته اس��ت‪« :‬ما پیام روشنی را‬ ‫به مردم افغانس��تان ارائه می دهیم؛ شما ترک نخواهید‬ ‫شد‪ .‬افغانس��تان و ملت این کش��ور نیاز به یک تعهد‬ ‫قابل اعتبار و روش��نی برای دهه بعد از ‪ 2014‬دارد‪».‬‬ ‫اما در حالی که کش��ورهای غربی در مواضعش��ان در‬ ‫این نشست از تداوم دخالت ها و حضور در افغانستان‬ ‫س��خن می گفتند‪ ،‬وزی��ر امور خارجه کش��ورمان در‬ ‫اصالح طلبان انتخابات را تحریم نمی کنند‬ ‫حسین وفایی‪ ،‬ورزشکار ‪ 17‬ساله کشورمان با پیروزی‬ ‫‪10‬بر ‪ 9‬برابر لی والکر ‪ 35‬ساله از بریتانیا برای نخستین بار‬ ‫در طول تاریخ بیلیارد ایران‪ ،‬نخستین شگفتی رقابت های‬ ‫جهانی اسنوکر را رقم زد‪ .‬این ورزشکار نوجوان کشورمان‬ ‫با پیروزی مقابل حریفانی از کشورهای ولز‪ ،‬اتریش‪،‬‬ ‫هندوستان‪ ،‬ایرلند‪ ،‬اسکاتلند‪ ،‬افغانستان‪ ،‬روسیه و استرالیا‬ ‫توانست در رقابت با برترین های این رشته نام خود را در‬ ‫صدر جدول به ثبت رسانده و عنوان قهرمانی مسابقات‬ ‫را کسب کند‪ .‬این مسابقات با حضور ‪ 85‬شرکت کننده از‬ ‫سراسر جهان به میزبانی کشور هندوستان از تاریخ ‪ 6‬لغایت‬ ‫‪ 12‬اذرماه برگزار شد‪g .‬‬ ‫س��خنانی گفت‪« :‬حضور نظامی های فرامنطقه ای در‬ ‫‪ 10‬سال اخیر در افغانس��تان نه تنها موجب ریشه کن‬ ‫شدن تروریسم نشده‪ ،‬بلکه موجب نهادینه شدن این‬ ‫پدیده ‪ ،‬افزایش ناامنی‪ ،‬کش��تار انسان های غیرنظامی‪،‬‬ ‫تخریب اماکن عمومی‪ ،‬رش��د کش��ت و قاچاق مواد‬ ‫مخدر‪ ،‬افزایش امار پناهندگان و نقض اشکار حقوق‬ ‫بشر از سوی نیروهای خارجی شده است‪ ».‬صالحی‬ ‫همچنین در این نشس��ت گفته اس��ت‪« :‬الزم می دانم‬ ‫در اینجا مجددا مخالفت جمهوری اس�لامی ایران را‬ ‫با امضای پیمان اس��تراتژیک امریکا و افغانس��تان که‬ ‫منجر به افزایش نظامی گری و حفظ پایگاه های نظامی ‬ ‫در افغانس��تان ش��ده و یک تهدید جدی منطقه ای به‬ ‫شمار می اید اعالم کنم‪ .‬به اعتقاد ما حل مشکل امنیتی‬ ‫افغانستان راه حل نظامی ندارد و تقویت گفت وگوهای‬ ‫بین افغانی با مساعدت و همراهی کشورهای همسایه‬ ‫امکان پذیر خواهد بود‪».‬‬ ‫حامد کرزای‪ ،‬رئیس جمهور افغانستان نیز در این‬ ‫اجالس با اشاره به مذاکرات افغانستان و اتحادیه اروپا‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫دوازدهمین دوره رقابت های جام جهانی والیبال و انتخابی المپیک‬ ‫هفته گذشته در حالی با ش��ناخت س��ه تیم برتر به پایان رسید که تیم‬ ‫کشورمان در میان ‪ 12‬تیم برتر دنیا عنوان نهم را به خود اختصاص داد‪.‬‬ ‫ایران در این رقابت ها اغاز خوبی داش��ت و پس از پیروزی سه بر یک‬ ‫مقابل ژاپن موفق ش��د مقابل تیم های قدرتمندی از جمله صربستان‪،‬‬ ‫لهستان و ارژانتین هم به برتری برسد‪ .‬مسئوالن برگزاری دوازدهمین‬ ‫دورهمسابقاتجام جهانیوالیبالازایرانبهعنوانشگفتی سازرقابت ها‬ ‫یاد کردند‪ ،‬اما طوالنی شدن مدت زمان این رویداد (‪ 15‬روز) باعث شد تا‬ ‫اثار خستگی بر ایرانی ها پدیدار شود و تیم کشورمان بازی های پایانی را‬ ‫به راحتی ببازد‪ .‬ایران تا قبل از بازی با چین‪ ،‬عملکرد نسبتا خوبی از خود‬ ‫بر جای گذاشت‪ ،‬اما باخت توجیه ناپذیر مقابل این تیم‪ ،‬باعث شد تیم‬ ‫کشورمان سه دیدار بعدی مقابل تیم های برزیل‪ ،‬روسیه و ایتالیا که قابل‬ ‫انتظار بود را هم خیلی راحت ببازد و در نهایت جایگاه چهارمی خود در‬ ‫میانه رقابت ها را با جایگاه نهمی عوض کرد‪.‬سایت فدراسیون جهانی‬ ‫والیبالدرمطلبیکهرویخروجیخودقراردادهبهتقدیرازعملکردتیم‬ ‫«خولیو والسکو» پرداخته است‪ .‬در این مطلب امده است‪« :‬رقابت های‬ ‫جام جهانی ‪ 2011‬والیبال اگرچه به پایان رسیده‪ ،‬اما سفر ایرانی ها برای‬ ‫تبدیل شدن به یکی از بهترین تیم های جهان تازه اغاز شده است‪ .‬انها‬ ‫شایدباکسبجایگاهنهمی بهکارخوددراینمسابقاتپایاندادهباشند‪،‬‬ ‫اماتجربهبسیاریزیادیازاینرقابت هابهدستاورده اندکهاینموضوع‬ ‫بهنفعجوانانیازجملهامیرغفوروپوریافیاضیتمامخواهدشد‪».‬درادامه‬ ‫اینمطلبامدهاست‪«:‬ایرانی هامی توانندبهاهدافخوددستپیداکنند‪.‬‬ ‫از زمانی که مسئوالن فدراسیون والیبال ایران خولیو والسکو را به عنوان‬ ‫سرمربی تیمشان انتخاب کرده اند‪ ،‬موفق شده اند طعم قهرمانی اسیا را‬ ‫بچشندوبهرقابت هایجامجهانیصعودکنند‪.‬متاسفانهانهادرمراحل‬ ‫پایانیرقابت هایجام جهانیعملکردخوبینداشتند‪،‬بااینحالهنوزاین‬ ‫بخت را دارند که در رقابت های مقدماتی المپیک که در ماه ژوئن برگزار‬ ‫می شود‪،‬مجوزحضوردراینبازی هاراکسبکنند‪g».‬‬ ‫مصطفیکواکبیان‪:‬‬ ‫گفته است‪« :‬همکاری میان افغانس��تان و اتحادیه‬ ‫اروپا نه تنها برای افغانستان‪ ،‬بلکه برای کل منطقه‬ ‫می تواند مثمر ثمر باشد‪ ».‬در عین حال وزیر خارجه‬ ‫امریکا مدعی ش��د با امضای پیمان اس��تراتژیک‬ ‫میان کابل ـ واش��نگتن‪ ،‬امریکا متعهد می شود در‬ ‫کنار افغانستان بماند‪ .‬هیالری کلینتون‪ ،‬وزیر امور‬ ‫خارجه امریکا نی��ز در نشس��ت کاری کنفرانس‬ ‫بین المللی «بن ‪ »2‬با اشاره به حضور ‪ 10‬ساله امریکا‬ ‫در افغانستان گفت‪« :‬این روند در افغانستان از ‪10‬‬ ‫سال گذشته اغاز شده که تالش ها و ثمره هایی نه‬ ‫تنها برای افغانس��تان‪ ،‬بلکه برای تمام منطقه داشته‬ ‫اس��ت‪».‬وی در ادامه اظهاراتش با اشاره به نشست‬ ‫مش��ورتی لویی جرگه گفت‪« :‬ما ب��ا امضای پیمان‬ ‫استراتژیک امریکا و افغانستان متعهد می شویم در‬ ‫کنار شما بوده و خواهیم بود‪».‬‬ ‫کلینتون افزود‪« :‬اکنون دولت افغانستان باید‬ ‫تصمیم سخت خود را بگیرد و بتواند دموکراسی و‬ ‫امنیت را در این کشور برپا کند‪g ».‬‬ ‫‪13‬‬ ‫چهره ها‬ ‫سید احمد خاتمی‬ ‫مخالفحملهبهسفارتخانه هاهستم‬ ‫سید احمد خاتمی گفته است که مخالف حمله به سفارتخانه هاست‪.‬‬ ‫عضو مجلس خبرگان افزوده اس��ت‪« :‬من در نماز جمعه اوج نفرت به‬ ‫انگلیس را ابراز کردم و پیش��نهاد دادم که پس از مرگ بر امریکا‪ ،‬مرگ بر‬ ‫انگلیس نیز بگوییم و معتقدم که باید بر روحیه ضد اس��تکباری تاکید کنیم و‬ ‫لحظه به لحظه نفرت خود را از دولت های مس��تکبر مانند انگلیس ابراز کنیم‪،‬‬ ‫اما این روحیه انقالبی به معنای ان نیست که سفارتخانه های کش��ورهای دیگر‬ ‫که در جمهوری اسالمی ایران هستند‪ ،‬احس��اس ناامنی کنند و این به مصلحت‬ ‫کشور نیس��ت و من به صراحت می گویم که اینجانب با حمله به س��فارتخانه ها‬ ‫و اش��غال انها در‬ ‫جمهور ی اسالمی‬ ‫ مخالفم‪».‬‬ ‫سید احمد‬ ‫خاتمی هم اکنون‬ ‫عضو جامعه‬ ‫مدرسین حوزه علمیه قم‪ ،‬عضو‬ ‫هیات رئیسه مجلس خبرگان و‬ ‫امام جمعه موقت تهران است‪g .‬‬ ‫سید حسننصراهلل‬ ‫حمایت از اصالحات در سوریه‬ ‫خبرنامه‬ ‫سید حسن نصراهلل گفته است‪« :‬موضع ما درباره‬ ‫رویدادهای س��وریه اشکار اس��ت؛ ما از اصالحات‪،‬‬ ‫نظام سوریه‪ ،‬مقاومت و کشورهای حامی ان حمایت‬ ‫می کنیم‪ ».‬او که ظهر عاش��ورا در میان عزاداران لبنانی‬ ‫س��خنرانی می کرد همچنین گفته اس��ت‪« :‬ما از همه‬ ‫اصالحاتی که از سوی رهبری س��وریه پذیرفته شده‬ ‫حمایت می کنیم‪».‬‬ ‫دبیر کل حزب اهلل لبنان ادامه داده اس��ت‪« :‬برخی‬ ‫به دنبال صلح و ثبات سوریه نیستند و خواستار ویران‬ ‫کردن این کش��ورند؛ کس��انی به دنبال ان هس��تند که‬ ‫شکس��ت در عراق را با تغییر اوضاع س��وریه به نفع‬ ‫اس��رائیل جبران کنند‪ .‬انچ��ه تحت عنوان ش��ورای‬ ‫ملی سوریه در استانبول تشکیل ش��ده‪ ،‬رئیسی به نام‬ ‫برهان غلیون دارد که گفته اس��ت‪ ،‬اگ��ر بتواند نظام‬ ‫راشدالغنوشی‬ ‫اغاز انقالب در عربستان‬ ‫راشد الغنوشی گفته است که عربس��تان نیز به زودی شاهد‬ ‫ی خواهد بود‪ .‬رئیس حزب پیروز انتخابات تونس با‬ ‫انقالب مردم ‬ ‫ابراز خصومت حزب خود با دشمن صهیونیستی تاکید‬ ‫کردهاستکهاگرسرانعربستانبه مطالباتجواناندر‬ ‫واگذاری قدرت به انها تن ندهند‪ ،‬در این کشور نیز‬ ‫به زودیانقالبخواهدشد‪.‬راشدالغنوشی‪،‬رئیس‬ ‫حزباسالمگرایالنهضهدرتونسدراظهاراتی‬ ‫یسیاست هایخاورنزدیکواشنگتن‬ ‫دراکادم ‬ ‫همچنین تاکید کرده است‪« :‬جوانان سعودی‬ ‫حق ایجاد تغییر در کشور خود را دارند‪».‬وی در‬ ‫این سخنان همچنین بر مشروعیت جنبش حماس‬ ‫درمقابلهباسیاست هایدشمنصهیونیستیتاکیدکرده‬ ‫و تعهد به انچه راهکار حل درگیری اعراب و اسرائیل از‬ ‫طریق تشکیل دو دولت بود‪ ،‬رد کرد‪.‬الغنوشی‪ ،‬رهبر حزب‬ ‫اسالمگرای النهضه تونس و از مخالفان سکوالریسم‪ ،‬پس از‬ ‫شروع اعتراضات مردمی در تونس‪ ،‬پس از بیش از‪ ۲۰‬سال‬ ‫دوریبهکشورشبازگشت‪g.‬‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫س��وریه را تغییر دهد‪ ،‬روابط را با ای��ران و گروه های‬ ‫مقاومت در لبنان و فلس��طین قطع می کند؛ این همان‬ ‫برگه های جلب اعتماد بیگانگان است‪.‬یکی از مخالفان‬ ‫نیز از تجاوز به مرزهای لبنان و جنگ با حزب اهلل سخن‬ ‫گفت؛ این امر خدمتگزاری به امریکا و اسرائیل است‪».‬‬ ‫سید حس��ن نصراهلل تاکید کرده اس��ت‪« :‬انها به دنبال‬ ‫اصالحات در سوریه نیستند؛ بلکه خواستار یک نظام‬ ‫خیانتکار‪ ،‬عربی هستند که تس��لیم امریکا و اسرائیل‬ ‫باشد‪ ».‬این اظهارات سید حسن نصراهلل در واکنش به‬ ‫سخنان اخیر رهبر مخالفان بشار اسد است‪.‬‬ ‫برهان غلیون‪ ،‬رهبر مخالفان س��وریه موسوم به‬ ‫شورای ملی این کشور پیش از این اعالم کرده بود که‬ ‫در صورت به دست گرفتن حکومت اتی سوریه روابط‬ ‫این کشور را با ایران‪ ،‬حماس و حزب اهلل قطع خواهد‬ ‫کرد‪ .‬وی مدعی ش��ده بود که این اقدام در راس��تای‬ ‫بازگشت به ائتالف با گروه های بزرگ عربی در منطقه‬ ‫صورت خواهد گرفت‪g .‬‬ ‫رجب طیب اردوغان‬ ‫ایا او سرطان دارد؟‬ ‫ابتالی اردوغان به سرطان؛ این خبری است که از سوی معارضان ترک اعالم شده‪ ،‬اما هنوز‬ ‫ی ترک منتشر نشده است‪.‬‬ ‫هیچ خبری در تایید یا رد ان از سوی منابع رسم ‬ ‫معارضان ترکیه اعالم کردند که سرطان بدخیم نخست وزی ر ترکیه عود کرده و علت غیبت‬ ‫دوهفته ای وی عمل جراحی روی اوست‪ .‬در این میان حتی برخی منابع غیررسمی اعالم‬ ‫کردند که وی به کما رفته و در شرف مرگ است‪.‬بر اساس خبری که رسانه ها منتشر کرده اند یک‬ ‫معارض ترک از اتحادیه جوانان ترکیه به بخش هایی از پرونده پزشکی اردوغان دست یافته‬ ‫و اعالم کرده است که اردوغان در‬ ‫حال دست و پنجه نرم کردن با دو‬ ‫سرطان است‪ .‬این فعا ل ترک اعالم‬ ‫کرد که اردوغان از یک سال و نیم‬ ‫گذشته درگیر سرطانی در سر‬ ‫(مغز) خود است و اخیرا‬ ‫نیز درمان سرطان روده‬ ‫خود را اغاز کرده است‪.‬‬ ‫گفتنی است اخرین‬ ‫خبرها از لغو سفر او به‬ ‫قطر حکایت دارد‪g .‬‬ ‫‪14‬‬ ‫معصومه ابتکار‬ ‫هیچ طیفی تحریم ها را تایید نمی کند‬ ‫معصومهابتکارگفتهاست‪«:‬هیچطیفسیاسیدرداخل‪،‬سیاست هایی‬ ‫چونتحریمویاتهدیداتعلیهایرانراتاییدنمی کند‪».‬اواضافهکردهاست‪«:‬از‬ ‫اینکهامریکاوتاحدزیادیانگلیسنتوانسته اندبااصلانقالباسالمی‬ ‫ ایرانبهخوبیکناربیایند‪،‬شکینیست‪.‬گرچهماباامریکا‬ ‫قطعمناسباتداشتیموروابطدیپلماتیکنداشته ایم‪،‬‬ ‫ولیباانگلیسروابطدیپلماتیککاملوتبادلسفیر‬ ‫داشته ایم‪ ،‬امابههرحالرفتاردولتانگلیسدرقبال‬ ‫سیاست هایجمهوریاسالمی ایرانقابل قبول‬ ‫وموردتاییدنیستودرحالحاضرهیچطیف‬ ‫سیاسیدرداخلسیاست هاییچونتحریمیا‬ ‫تهدیداتیکهعلیهجمهوریاسالمی ایران‬ ‫می شودراتاییدنمی کند‪».‬معصومهابتکار‬ ‫ازدانشجویانپیروخطامامبودکهدر‬ ‫تسخیرسفارتامریکادرتهراننقش‬ ‫داشت‪.‬اوکهازاعضایکابینهاصالحات‬ ‫بوددرحالحاضرعضوشورایشهر‬ ‫تهران است‪g.‬‬ ‫عکس‬ ‫عزاداری برای‬ ‫ساالر شهیدان در محضر‬ ‫رهبر معظم انقالب‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫حضور کارگزاران نظام در عزاداری سید و ساالر شهیدان‬ ‫دیدار محمود احمدی نژاد با جمعی از طالب و روحانیون‬ ‫تشییع جنازه‬ ‫با سابقه ترین عکاس‬ ‫ورزشی‬ ‫حذف‬ ‫منچستریونایتداز‬ ‫لیگ قهرمانان اروپا‬ ‫‪15‬‬ ‫گزارشتصویری‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫‪16‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫‪17‬‬ ‫رویداد‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫‪18‬‬ ‫رفقا علیه گاسپادین‬ ‫ائتالف کمونیست ها و لیبرال ها علیه پوتین‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫‪19‬‬ ‫پیروزی خفیف‬ ‫چگونه حزب روسیه متحد با ریزش ارا مواجه شد‬ ‫خبرنامه‬ ‫ش��مارش ارای شش��مین دوره انتخابات دوما‬ ‫(مجل��س قانونگذاری) روس��یه ب��ا س��هم کمتر از‬ ‫‪50‬درصدی حزب حاکم «روسیه واحد»‪ ،‬گرچه برای‬ ‫پوتین نوعی غنیمت اس��ت اما در عین حال می تواند‬ ‫کمی هم نگران کننده باشد‪.‬‬ ‫انچنان که کمیسیون مرکزی انتخابات روسیه بعد‬ ‫از شمارش ارای انتخابات دومای دولتی اعالم کرده‬ ‫است حزب «روسیه واحد» توانسته ‪ 49/54‬درصد ارا‬ ‫را به دس��ت اورد‪ .‬در جایگاه دوم حزب کمونیست‬ ‫روس��یه با ‪ 19/16‬درصد ارا‪ ،‬حزب «روسیه عادل» با‬ ‫‪ 13/22‬درصد در مقام سوم و حزب لیبرال دموکراتیک‬ ‫روس��یه نیز با ‪ 11/66‬درص��د ارا در رده چهارم قرار‬ ‫گرفتند‪.‬‬ ‫«والدیمیر چوروف» رئیس کمیس��یون مرکزی‬ ‫انتخابات همچنین یاداور ش��ده که میزان مش��ارکت‬ ‫مردمی در انتخاب��ات پارلمانی روز گذش��ته بیش از‬ ‫‪ 60‬درصد بوده است‪.‬‬ ‫بر اساس اطالعات کمیسیون مرکزی انتخابات‬ ‫روس��یه‪ ،‬حزب «روس��یه واحد» ‪ 238‬کرسی از ‪450‬‬ ‫کرسی دومای دولتی روسیه را از ان خود کرده‪ ،‬حزب‬ ‫کمونیست ‪ 92‬کرسی‪« ،‬روس��یه عادل» ‪ 64‬کرسی و‬ ‫حزب لیبرال دموکراتیک روس��یه هم ‪ 56‬کرس��ی را‬ ‫به دست اوردند‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت که حزب «روسیه واحد» با‬ ‫کسب حدود ‪ 50‬درصد ارای انتخاباتی و در شرایطی‬ ‫که اکثریت کرس��ی های پارلمانی را در اختیار ندارد‪،‬‬ ‫حاضر به تشکیل یک ائتالف پارلمانی با سایر احزاب‬ ‫راه یافته به دومای دولتی است‪ .‬در مقر انتخاباتی این‬ ‫حزب در تفسیر نتایج انتخابات چنین گفته شده است‪:‬‬ ‫«ما به دنبال متحد هس��تیم و نه دشمن تا اهداف مورد‬ ‫نظر خود را در دوما پیش ببریم‪».‬‬ ‫افت ارای حزب حاکم روسیه در پارلمان به دلیل‬ ‫نزدیکی ان با برگزاری انتخابات اتی ریاست جمهوری‬ ‫در اس��فند ماه س��ال جاری و نامزدی پوتی��ن در ان‪،‬‬ ‫دیدگاه های متفاوتی را در خصوص اینده این تشکل‬ ‫و به ویژه موقعیت رهبری ان در اینده ساختار سیاسی‬ ‫روسیه مطرح کرده است‪.‬‬ ‫از س��وی دیگر با توج��ه به اظه��ارات چندی‬ ‫پیش پوتین مبنی بر «ض��رورت تالش تمامی اعضای‬ ‫حزب حاکم برای کسب کرسی های بیشتر به منظور‬ ‫شکل گیری دومای یکدست جهت تسهیل در تصویب‬ ‫لوایح و طرح های مورد نظر در راستای دور ماندن از‬ ‫بحران اقتصادی و مالی مبتالبه کش��ور های همسایه‬ ‫اروپایی» به نظر می رس��د که ب��روز وضعیت فعلی‬ ‫در نتای��ج انتخابات دوما‪ ،‬نخس��ت وزیر را مجبور به‬ ‫بازنگری در انتظارات خود از اینده سیاس��ی حزب‬ ‫متبوعش کند‪.‬‬ ‫هر چند پوتین ‪ 59‬س��اله پس از ش��مارش اولیه‬ ‫ارا ب��ا حضور در دفت��ر مرکزی حزب حاک��م‪ ،‬نتیجه‬ ‫بیرون امده از صندوق ه��ای رای را «خوش بینانه» و‬ ‫«انعکاسی از وضعیت واقعی حاکم بر جامعه روسیه»‬ ‫توصیف ک��رد‪ ،‬ولی واقعی��ت این اس��ت که ریزش‬ ‫‪ 13‬درصدی ارای حزب متبوعش‪ ،‬وی را که به تازگی‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫‪20‬‬ ‫نامزدی انتخابات اتی ریاست جمهوری را پذیرفت‪،‬‬ ‫ممکن است کمی نگران کند؛ هرچند در نهایت کار او‬ ‫برای رفتن به کرملین چندان سخت نیست‪.‬‬ ‫نگاه دقیق تر ب��ه نتایج انتخابات نش��ان می دهد‬ ‫بر خالف حزب حاکم که با ریزش ارا در این دوره از‬ ‫انتخابات دوما مواجه شد‪ ،‬احزاب کمونیست با کسب‬ ‫حدود ‪ 20‬درصد ارا‪ ،‬روس��یه ع��ادل ‪ 13/2‬و لیبرال‬ ‫دموکرات ‪ 11/6‬درصد همگی با رش��د چشمگیری‬ ‫در جلب نظر رای دهندگان روس��ی روبه رو شدند‪.‬‬ ‫والدمیر پوتین پس از اعالم نتای��ج از نحوه برگزاری‬ ‫انتخابات و حضور مردم در ان اب��راز رضایت کرده‬ ‫است‪ .‬او همچنین به صورت رس��می کاندیداتوری‬ ‫خود را برای انتخابات ریاست جمهوری سال اینده‬ ‫اعالم کرده است‪.‬‬ ‫رهبر حزب کمونیست روس��یه‪ :‬انتخابات دوما‬ ‫سالم نبود‬ ‫گنادی زوگانف‪ ،‬رهبر حزب کمونیست روسیه‬ ‫اعالم کرد که شش��مین انتخابات دومای روسیه سالم‬ ‫نبود و در ان تخلفات فراوانی صورت گرفت‪.‬‬ ‫زوگانف در این زمینه گفت‪« :‬حکومت روسیه‬ ‫بار دیگر روند نامناس��بی را برای رای گیری از مردم‬ ‫در پیش گرف��ت ک��ه در ان از فناوری های اطالعاتی‬ ‫ناسالم استفاده شد‪».‬‬ ‫اینگونه اقدامات حتی در مسکو هم به عمل امد‬ ‫و در یکی از حوزه های رای گی��ری پایتخت‪ ،‬ناظران‬ ‫حزب کمونیست را از محل برگزاری انتخابات اخراج‬ ‫کرده و چند نفر دیگر را مورد اهانت قرار دادند‪ .‬رهبر‬ ‫حزب کمونیست روسیه افزود‪« :‬در استان «توال» هم‬ ‫وضعیت مشابهی بروز کرد و ناظران حزب کمونیست‬ ‫را تقریبا از همه حوزه های رای گیری اخراج کردند‪.‬‬ ‫امید ما برای برگزاری انتخابات سالم براورده نشد‪».‬‬ ‫او البت��ه به ری��زش ارای حزب حاکم روس��یه‬ ‫واحد که از ‪ 68‬درص��د در دوره پنجم دوما به حدود‬ ‫‪ 50‬درصد در انتخابات کنونی رسیده نیز اشاره کرده و‬ ‫گفته است‪« :‬سیاستی که حزب روسیه واحد به رهبری‬ ‫دولت خود اجرا کرد‪ ،‬ورشکست شده است‪».‬‬ ‫تظاهرات در روسیه‬ ‫اما به دنبال اعالم نتایج انتخابات دومای روسیه‪،‬‬ ‫تظاهرات اعتراضی در دو نقطه از مس��کو‪ ،‬پایتخت‬ ‫این کشور و نیز شهر تاریخی س��ن پترزبورگ برگزار‬ ‫و بی��ش از ‪ 400‬تظاهرکننده مخالف دولت توس��ط‬ ‫ماموران امنیتی دستگیر شدند‪ .‬انگونه که اداره پلیس‬ ‫مس��کو در گزارشی اعالم کرده اس��ت عصر دوشنبه‬ ‫هفته گذشته بیش از ‪ 300‬تظاهرکننده در مرکز مسکو‬ ‫در یک تظاهرات غیرمجاز دس��تگیر ش��دند که ایلیا‬ ‫یاشین از رهبران مخالفان حکومت روسیه و الکسی‬ ‫ناوالنی از وبالگ نویس های سرش��ناس مخالفان در‬ ‫میان بازداشت شدگان هس��تند‪ .‬در این گزارش گفته‬ ‫شده اس��ت که تظاهرکنندگان از دستورات ماموران‬ ‫پلیس برای ترک تظاهرات سرپیچی کرده و دستگیر‬ ‫ش��دند‪ .‬تظاهرکنندگان درص��دد راهپیمایی از منطقه‬ ‫چیستی پرودی در مرکز مسکو به سوی میدان لوبیانکا‬ ‫بودند که ماموران پلیس از برگ��زاری این راهپیمایی‬ ‫جلوگی��ری کردند‪ .‬همچنین ش��امگاه دوش��نبه هفته‬ ‫گذشته تظاهرات ضددولتی دیگری در میدان پوشکین‬ ‫مس��کو برگزار و در ان صدها نفر از سران و هواداران‬ ‫حزب کمونیس��ت روس��یه به نتای��ج انتخابات دوما‬ ‫اعتراض کردند‪ .‬در شهر سن پترزبورگ هم در اعتراض‬ ‫به برگزاری انتخابات دوما در میدان گاس��تینی دوور‬ ‫تظاهرات برگزار شد و در ان شمار زیادی از مخالفان‬ ‫دولت شرکت کردند‪ .‬بنا بر گزارش رسانه های خبری‬ ‫در این شهر تاریخی روسیه نیز ماموران امنیتی حدود‬ ‫‪ 100‬نفر از تظاهرکنندگان را دستگیر کردند‪.‬‬ ‫ادعای غرب‬ ‫سازمان امنیت وهمکاری اروپا (‪ )OSZE‬و چند‬ ‫سازمان اروپایی دیگر روز دوش��نبه گذشته با انتشار‬ ‫بیانیه ای مدعی وج��ود موارد تخل��ف در انتخابات‬ ‫پارلمانی روسیه شده و از ان انتقاد کردند‪.‬‬ ‫در بیانیه مشترک این سازم ان ها امده است که این‬ ‫رای گیری به نفع حزب حاکم روس��یه یعنی «روسیه‬ ‫متحد» سازماندهی شده بود و برخی از احزاب اجازه‬ ‫شرکت در انتخابات را نداش��ته و بسیاری از رسانه ها‬ ‫جانبدارانه گزارش دهی کرده اند‪.‬‬ ‫امریکا علیه روسیه‬ ‫اما امری��کا نی��ز در م��ورد انتخاب��ات دوما به‬ ‫موضع گیری پرداخ��ت‪ .‬وزیر خارج��ه امریکا هفته‬ ‫گذشته از روند برگزاری انتخابات پارلمانی در روسیه‬ ‫ابراز نگرانی کرد‪.‬‬ ‫او با اشاره به گزارش سازمان امنیت وهمکاری‬ ‫اروپا گف��ت‪« :‬دراین گزارش س��واالتی درباره نحوه‬ ‫برگزاری انتخابات روس��یه از جمله دس��تکاری در‬ ‫لیست رای دهندگان و اقدامات نامزدها برای پیروزی‬ ‫در انتخابات مطرح شده است‪».‬‬ ‫کلینتون با اش��اره به گزارش هایی مبنی بر اینکه‬ ‫ناظ��ران انتخاباتی مس��تقل م��ورد ازار و اذیت قرار‬ ‫گرفته ان��د و برخی نیز ب��ا حمالت س��ایبری مواجه‬ ‫شده اند‪ ،‬خواستار تحقیقات کامل در این باره شد‪.‬‬ ‫مخالفان پوتین چه کسانی هستند؟‬ ‫در انتخابات مجلس دوما (مجلس نمایند گان)‬ ‫‪ 3053‬کاندیدا از هفت حزب ثبت شده شرکت کردند‪.‬‬ ‫دیمیتری م��دودف‪ ،‬رئیس جمهور روس��یه در راس‬ ‫فهرس��ت کاندیداهای حزب «روس��یه متحد» قرار‬ ‫داشت‪ .‬حزب روسیه متحد اکثریت پارلمانی را دارد‬ ‫و حزب حاکم در روسیه اس��ت‪ .‬امسال ‪ 597‬کاندیدا‬ ‫در فهرس��ت انتخاباتی روس��یه متحد گنجانده شده‬ ‫و این بیشترین فهرست در مقایس��ه با فهرست های‬ ‫احزاب دیگر بود‪ .‬بسیاری از کاندیداهایی که در راس‬ ‫فهرست های منطقه ای «روس��یه متحد» قرار داشتند‪،‬‬ ‫عهده دار سمت هایی در دولت فدرال هستند و در میان‬ ‫انها می توان «ویکتور زوبکوف» و «ایگور شووالوف»‬ ‫معاونین اول نخس��ت وزیر‪« ،‬ایگور س��چین» معاون‬ ‫نخست وزیر و «س��رگی ناریش��کین» رئیس دستگاه‬ ‫اداری ریاست جمهوری را نام برد‪.‬‬ ‫عالوه بر این‪ ،‬عده ای از فرهنگیان و ورزشکاران‬ ‫نیز در فهرس��ت روس��یه متحد گنجانده ش��دند که‬ ‫«میخایی��ل پیاتروفس��کی» مدی��ر م��وزه «ارمیت��اژ»‬ ‫س��ن پترزبورگ‪« ،‬یوس��ف کوب��زون» اوازخ��وان‬ ‫مش��هور واریته‪« ،‬الینا کابایوا» قهرمان ژیمناس��تیک‬ ‫هنری و ژیمناس��ت محب��وب پوتی��ن و «نیکوالی‬ ‫خبرنامه‬ ‫والویف» قهرمان بوک��س مش��هورترین انها بودند‪.‬‬ ‫حزب کمونیس��ت به ریاس��ت «گن��ادی زوگانف»‬ ‫جای دوم را در میان احزاب سیاس��ی روس��یه احراز‬ ‫می کند‪ .‬گنادی زوگانف درتمامی انتخاباتی که از زمان‬ ‫فروپاشی اتحاد شوروی در س��ال ‪ 1991‬برگزار شده‬ ‫بود‪ ،‬جای دوم را برای حزب خود تامین کرده است‪.‬‬ ‫عالوه بر طرفداران متعصبی ک��ه از زمان اتحاد‬ ‫شوروی عضو حزب کمونیست هس��تند‪ ،‬عده ای از‬ ‫اعضای مایوس «روسیه متحد» در سال گذشته به این‬ ‫حزب پیوسته و در فهرس��ت کاندیداهای ان داخل‬ ‫شدند‪ .‬برای مثال‪« ،‬ویکتور چرکسوف» کارمند سابق‬ ‫سازمان اطالعات روسیه که زمانی یکی از همقطاران‬ ‫نزدیک پوتین ب��ود‪ ،‬بع��د از برکناری اش از س��مت‬ ‫ریاست س��ازمان فدرال کنترل پخش مواد مخدر در‬ ‫س��ال ‪ ،2008‬به حزب کمونیست پیوسته و به عالوه‪،‬‬ ‫«الکسی لبد» اس��تاندار س��ابق جمهوری «هاکاسیا»‬ ‫در س��یبری که در س��ال ‪ 2006‬به تج��اوز از حدود‬ ‫اختیارات خود متهم شد‪ ،‬در فهرس��ت کاندیداهای‬ ‫ان قرار گرفت‪.‬‬ ‫حزب لیب��رال دموکرات روس��یه به ریاس��ت‬ ‫«والدیمی��ر ژیرینوفس��کی» در فعالی��ت خود روی‬ ‫بر انگیختن نارضایتی در میان ملی گرایان روس تکیه‬ ‫و از شعارهای پوپولیستی فراوان استفاده کرد‪ .‬با این‬ ‫حال‪ ،‬امسال دو کاندیدا توجه همگانی را به فهرست‬ ‫حزب لیبرال دموک��رات جلب کرده بودن��د؛ «اندری‬ ‫لوگوی» یکی از متهم��ان در پرونده قتل الکس��اندر‬ ‫لیتویننکو در لندن در س��ال ‪ 2006‬و والری بودانوف‬ ‫پس��ر س��رهنگ س��ابق ارتش روس��یه‪ .‬لوگوی برای‬ ‫نخستین بار در سال ‪ 2007‬هنگام جنجال دیپلماتیک‬ ‫شدیدی بین روس��یه و انگلیس به نمایندگی مجلس‬ ‫دوما انتخاب شده بود و سرهنگ یوری بودانوف که‬ ‫به خاطر قتل بی رحمانه زن جوانی در چچن به دادگاه‬ ‫جلب شده بود‪ ،‬در ماه ژوئن سال جاری در مسکو با‬ ‫شلیک گلوله کشته شد‪.‬‬ ‫«حزب روسیه عادل» به ریاست سرگی میرونوف‬ ‫حزب س��وم در میان احزاب سیاسی روسیه است که‬ ‫سال گذشته یک سلسله از موفقیت ها و ناکامی ها را‬ ‫برای این حزب به بار اورده است‪ .‬با وجود این‪584 ،‬‬ ‫نفر در فهرس��ت کاندیداهای ان قرار داشتند‪ .‬بعد از‬ ‫برداشتن سرگی میرونوف از س��مت ریاست مجلس‬ ‫شورای فدراسیون در ماه مه سال جاری میالدی‪ ،‬خطر‬ ‫واقعی برای موجودیت حزب مذکور به وجود امد‪.‬‬ ‫حزب روسیه عادل از ارزش های سوسیالیستی‬ ‫پی��روی می کند و ق��رار ب��ود قابل رقاب��ت با حزب‬ ‫کمونیست باش��د و این عقیده مطرح بود که «روسیه‬ ‫عادل» برای گرفتن ارا از حزب کمونیس��ت‪ ،‬توسط‬ ‫کرملین ایجاد ش��ده باش��د‪ .‬اما چن��دی پیش حزب‬ ‫«روس��یه عادل» به انتقاد ش��دید از «روس��یه واحد»‬ ‫پرداخته و جدایی خود از حزب حاکم را اعالم کرد‪.‬‬ ‫حزب راس��ت گرای «امر حق» که خ��ود را به عنوان‬ ‫حزب بیانگر منافع کارفرمایان معرفی می کند‪ ،‬امسال‬ ‫برای مدتی در مرکز توجه محافل سیاس��ی در روسیه‬ ‫قرار گرفته بود‪.‬‬ ‫پیش از ای��ن میخاییل پروخ��وروف میلیاردر و‬ ‫صنعتگر مش��هوری ک��ه صاحب دارای��ی در صنایع‬ ‫فلزات رنگین اس��ت‪ ،‬ریاس��ت ان را به عهده داشت‬ ‫اما او را در ماه سپتامبر س��ال ‪ 2011‬درست در استانه‬ ‫تصوی��ب فهرس��ت انتخابات��ی از این س��مت کنار‬ ‫گذاش��تند و اندری دونایف شخصیت دارای شهرت‬ ‫کمتری جای او را گرفت‪.‬‬ ‫به عقیده ناظران‪ ،‬این امر موجب از دست دادن‬ ‫عده ای از کاندیداهای مهم توس��ط این حزب ش��د‪.‬‬ ‫حزب «یابلوکو» به ریاس��ت گریگوری یاولینسکی‬ ‫در سال ‪ 1993‬میالدی ایجاد شد و یکی از موفق ترین‬ ‫احزاب لیبرال روسیه است‪ .‬با این حال‪ ،‬نفوذ ان طی‬ ‫‪ 10‬س��ال اخیر به نحوه قابل مالحظه ای کاهش یافته‬ ‫است‪ .‬در س��ال ‪ 2003‬حزب یابلوکو نتوانست وارد‬ ‫مجل��س دوما ش��ود‪ .‬کاندیداهایی که فهرس��ت این‬ ‫حزب را تشکیل می دهند‪ ،‬به انجام اصالحات لیبرال و‬ ‫رعایت محترمانه حقوق بشر دعوت می شوند‪.‬‬ ‫یابلوک��و ک��ه زمان��ی تع��داد زی��ادی طرفدار‬ ‫داش��ت‪ ،‬نتوانس��ت اپوزیس��یون قاب��ل مالحظه ای‬ ‫برای ح��زب حاکم به وج��ود اورد‪ ،‬با ای��ن وجود‪،‬‬ ‫عده ای از سیاس��تمداران بلندپایه ای که از «روس��یه‬ ‫متحد» جدا ش��ده بودند‪ ،‬قبول کردن��د در انتخابات‬ ‫اخیر از ط��رف یابلوکو کاندیدا ش��وند و الکس��اندر‬ ‫دونس��کوی‪ ،‬شهردار س��ابق ارخانگلس��ک و اولگ‬ ‫میتوول‪ ،‬معاون سابق سازمان نظارت بر محیط زیست‬ ‫روس��یه از جمله انها بودند‪ .‬حزب «میهن پرس��تان‬ ‫روس��یه» به ریاس��ت «گنادی س��میگین» شعارهای‬ ‫ناسیونالیستی و جنبه های مختلف برنامه کمونیستی‬ ‫را پایه و اس��اس فعالیت خود ق��رار داد‪ 302 .‬نفر در‬ ‫فهرس��ت کاندیداهای این حزب قرار داشتند‪ .‬حزب‬ ‫«میهن پرستان روسیه» در سال ‪ 2009‬در نمایش های‬ ‫گسترده اعتراضی علیه «روسیه متحد» در کالینینگراد‬ ‫شرکت کرده و این امر موجب افزایش تعداد طرفداران‬ ‫ان شد‪g .‬‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫راه دشوار محبوب ترین سیاستمدار روسیه‬ ‫پوتین و مخالفانش‬ ‫شعیب بهمن ‪ /‬کارشناس مسائل روسیه‬ ‫رای گیری شش��مین دوره انتخاب��ات دومای‬ ‫روس��یه (مجلس س��فلی پارلمان) ب��رای انتخاب‬ ‫‪450‬نماینده مجلس قانونگذاری این کش��ور برای‬ ‫پنج سال اینده روز یکشنبه هفته گذشته برگزار شد‪.‬‬ ‫این در حالی است که در این انتخابات حزب روسیه‬ ‫متحد‪ 48/5‬درصد از ارایی را که به صندوق ها ریخته‬ ‫شده به دست اورد که در مقایسه با ‪ ۶۴‬درصدی که‬ ‫در سال ‪ ۲۰۰۷‬کسب کرده بود‪ ،‬مقداری افت داشته‬ ‫ن ترتیب‪ ،‬حزب اقای پوتی��ن از ‪۴۵۰‬‬ ‫اس��ت‪ .‬به ای ‬ ‫کرسی دوما‪ ۲۲۰ ،‬کرسی را به خود اختصاص داده‬ ‫است؛ تعداد نمایندگان این حزب در پارلمان گذشته‬ ‫‪ ۳۱۵‬نفر بود‪.‬‬ ‫این کاهش محبوبیت چندین دلی��ل دارد که‬ ‫شاید مهمترین دلیل ان به سیاست های این حزب‬ ‫بازمی گردد‪ .‬طی سال های گذشته شاهد بودیم که‬ ‫حزب روس��یه متحد قدرت را در اختیار داش��ت‪.‬‬ ‫به همین دلیل ه��ر اتفاقی که در روس��یه می افتد یا‬ ‫از دیدگاه رس��می این حزب بررس��ی می شود یا‬ ‫اینکه پوتین و مدودف که رهبران این حزب هستند‬ ‫مسئول شناخته می شوند‪ .‬البته در این رابطه باید هم‬ ‫مسائل سیاسی و هم مسائل اقتصادی را مورد بررسی‬ ‫قرار داد‪ .‬از لحاظ اقتصادی روس��یه اگرچه به لطف‬ ‫صادرات و درامد کالنی که از منابع انرژی کس��ب‬ ‫کرده در موقعی��ت خوبی قرار گرفته‪ ،‬ام��ا تمام مردم از‬ ‫این درامد منابع به یک میزان بهره مند نشدند‪ .‬به همین‬ ‫دلیل مخالفان به وجود الیگارش��ی در ساختار سیاسی‬ ‫روس��یه معترض هستند‪ .‬از دیگر س��و تورم هم امسال‬ ‫نسبت به چند سال گذشته در روسیه مقداری رشد داشته‬ ‫است‪ .‬از بعد سیاسی هم منتقدان و مخالفان معتقدند که‬ ‫حزب متحد روسیه قدرت را در اختیار گرفته و با دیگر‬ ‫گروه های سیاسی ائتالف نمی کند‪ .‬این مسائل از جمله‬ ‫دالیلی است که این حزب را با کاهش محبوبیت مواجه‬ ‫کرده است‪ .‬در حال حاضر مساله ای که برخی معترضان‬ ‫را پس از انتخابات به خیابان ها کشانده نتایج انتخابات‬ ‫است‪ .‬معترضان معتقدند حزب روسیه متحد هم از منابع‬ ‫مالی دولتی و هم از ابزار رسانه ای منحصرا برای تبلیغات‬ ‫حزبش استفاده کرده است‪.‬‬ ‫ضم��ن اینکه پی��ش از انتخابات نی��ز مخالفان از‬ ‫بروز تخلف در انتخابات صحبت می کردند‪ .‬همچنین‬ ‫نکت��ه دیگ��ر اع�لام نام��زدی والدیمیر پوتی��ن برای‬ ‫ریاس��ت جمهوری اتی در سال ‪ 2012‬اس��ت‪ .‬این در‬ ‫حالی اس��ت که به گفته مخالفان‪ ،‬پوتی��ن نزدیک ترین‬ ‫هم حزبی هایش را به سمت مسئوالن حزب در‪ 83‬منطقه‬ ‫مختلف روسیه منصوب کرد و با توجه به اینکه بسیاری از‬ ‫این افراد دست اندرکاران برگزاری انتخابات پارلمانی نیز‬ ‫بودند‪ ،‬این شائبه به وجود امد که این انتخابات‪ ،‬انتخابات‬ ‫سالمی نبوده است‪ .‬در این شرایط با وجودی که راه پوتین‬ ‫برای رسیدن به کرملین به سادگی قبل نیست‪ ،‬اما هنوز‬ ‫باالترین شانس را برای انتخابات اتی ریاست جمهوری‬ ‫دارد‪ .‬باید به این نکته توجه داش��ت در حالی که اکنون‬ ‫پوتین با کاه��ش محبوبیت مواجه ش��ده و این کاهش‬ ‫محبوبیت در‪ 12‬سال اخیر بی سابقه بوده‪ ،‬ولی با این حال‬ ‫همچنانمحبوب ترینوبانفوذترینسیاستمداردرروسیه‬ ‫شناخته می شود‪ .‬با اینکه در برهه کنونی وضعیت حزب‬ ‫متحد روسیه و رهبرش تا حدی میان مردم متزلزل شده‬ ‫است‪ ،‬اما بازهم پوتین شانس اول برای ورود دوباره به‬ ‫کرملین به عنوان رئیس جمهور محسوب می شود‪g.‬‬ ‫‪21‬‬ ‫گزارش‬ ‫مصائب بارزانی‬ ‫ناارامیهای اخیر در کردستان عراق‬ ‫ ‬ ‫نگاهی به‬ ‫خبرنامه‬ ‫کردستان عراق این روزها بحرانی جدید را تجربه‬ ‫می کند؛ بحرانی که از جمعه هفته گذشته اغاز شده و‬ ‫تحوالت فراوانی را در عرصه سیاسی و اجتماعی این‬ ‫منطقه از عراق به وجود اورده است‪.‬‬ ‫ماجرا از انجا اغاز شد که س��اکنان منطقه زاخو‬ ‫و س��میل در شمال اس��تان «دهوک»‪ ،‬روز جمعه هفته‬ ‫گذش��ته در تظاهراتی اعتراض امیز‪ 30 ،‬محل فروش‬ ‫مشروبات الکلی و چهار مهمانسرا را به اتش کشیدند‬ ‫و در نهایت پ��س از وارد عمل ش��دن نیروهای ضد‬ ‫ش��ورش منطقه کردس��تان‪ ،‬درگیری هایی بین طرفین‬ ‫صورت گرفت‪.‬‬ ‫اما پ��س از انکه م��ردم تع��دادی از ش��هرهای‬ ‫منطق��ه کردس��تان ع��راق در اعت��راض ب��ه افزایش‬ ‫مراکز عرضه کنن��ده مش��روبات الکل��ی‪ ،‬تظاهرات‬ ‫اعتراض امیزی را برگزار کردند و این اماکن را به اتش‬ ‫کشیدند‪ ،‬در مقابل طرفداران حزب دموکرات کردستان‬ ‫عراق به ریاست «مس��عود بارزانی» همه دفاتر حزب‬ ‫اتحاد اسالمی کردستان و مراکز رادیو و تلویزیون این‬ ‫حزب در استان دهوک را غارت کردند‪.‬‬ ‫رس��انه ها گزارش کرده اند که دفاتر حزب اتحاد‬ ‫اسالمی توس��ط هواداران حزب دموکرات کردستان‬ ‫عراق در ش��هرهای دهوک‪ ،‬زاخو و س��میل به اتش‬ ‫کش��یده و وس��ایل ان توس��ط این افراد غارت شد‪.‬‬ ‫حزب اتحاد اس�لامی همچنین از انهدام دفاتر رادیو‬ ‫و تلویزیون این ح��زب در مناطق تحت کنترل حزب‬ ‫مسعود بارزانی خبر داد‪.‬نیروهای امنیتی منطقه کردستان‬ ‫عراق(اس��ایش) نیز پنج تن از رهبران حزب اتحادیه‬ ‫اس�لامی در ده��وک از جمله نجیب عب��داهلل‪ ،‬رئیس‬ ‫فراکس��یون این حزب در پارلمان عراق را دس��تگیر‬ ‫کردند‪.‬‬ ‫مردم س��لیمانیه هم در تظاهرات خ��ود برکناری‬ ‫دولت برهم احمد صالح‪ ،‬نخست وزیر منطقه کردستان‬ ‫عراق را خواستار شدند‪.‬‬ ‫ح��زب اتحادی��ه اس�لامی‪ ،‬طرف��داران حزب‬ ‫دموکرات کردستان عراق به رهبری مسعود بارزانی را‬ ‫مسئول این حمالت دانسته است‪.‬‬ ‫بارزانی رئیس منطقه کردس��تان ع��راق البته این‬ ‫اتهامات را رد و دس��تور تش��کیل کمیت��ه پیگیری را‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫‪22‬‬ ‫صادر کرده است‪ .‬انگونه که رسانه های منطقه گزارش‬ ‫کرده اند این درگیری ها موجب مجروح شدن دست کم‬ ‫‪ 30‬تن شد‪.‬‬ ‫اما این پایان ماجرا نبود و چند روز پس از حمله‬ ‫به مراکز عرضه مش��روبات الکلی در کردستان عراق‪،‬‬ ‫گروهی از شهروندان ش��هر سلیمانیه یک مرکز ماساژ‬ ‫چینی را در این شهر به اتش کشیدند‪.‬‬ ‫جوانان خشمگین ابتدا شیشه ساختمان را شکسته‬ ‫سپس یک فتیله اتش زا را به داخل اتاق ها پرتاب کرده و‬ ‫موجب اتش سوزی در این مرکز ماساژ شدند‪.‬‬ ‫نیروهای امنیت��ی منطقه کردس��تان نیزبالفاصله‬ ‫محدوده ای��ن مرکز ماس��اژ را کنترل ک��رده و چندین‬ ‫روزنامه نگار و خبرنگار شبکه های خبری را دستگیر‬ ‫کردند‪.‬‬ ‫ساختار سیاسی کردستان‬ ‫پس از جنگ کویت و ع��راق و وضع ممنوعیت‬ ‫پرواز عراق به ب��االی خط ‪ ۳۶‬درجه در س��ال ‪۱۹۹۱‬‬ ‫کردهای عراق عمال توانستند حکومت خود را تاسیس‬ ‫نمایند و با حل اختالفات گروه��ی و قیام علیه رژیم‬ ‫حزب بعث عراق‪ ،‬حکومت منطقه را به عهده گرفتند‪.‬‬ ‫کردها این خیزش را «راپه رین» می نامند‪.‬‬ ‫پس از سرنگونی رژیم حزب بعث عراق‪ ،‬کردها‬ ‫حکومت سرزمین کردستان در عراق را تشکیل دادند‪.‬‬ ‫از س��ال ‪ ۲۰۰۵‬به بع��د ریاس��ت جمهوری و وزارت‬ ‫امور خارجه عراق نیز توس��ط کردها اداره می ش��ود‪.‬‬ ‫جالل طالبانی رئیس جمهور عراق و مس��عود بارزانی‬ ‫صدر حزب دموکرات کردستان عراق و رهبر حکومت‬ ‫سرزمین کردستان است‪ .‬از احزاب سیاسی کردستان‬ ‫که عضو پارلمان کردستان هس��تند می توان از پارتی‬ ‫دموکرات کردس��تان‪ ،‬اتحادیه میهنی کردستان‪ ،‬حزب‬ ‫سوسیالیست کردس��تان و حزب کمونیست کردستان‬ ‫نام برد‪.‬‬ ‫ح��دود ‪ 40‬حزب سیاس��ی در کردس��تان عراق‬ ‫فعالیت دارند و تقریبا مانعی بر سر فعالیت هیچ حزبی‬ ‫وجود ندارد‪ .‬این احزاب ناسیونالیس��ت‪ ،‬کمونیست‪،‬‬ ‫سوسیالیست و اسالم گرا هس��تند و دفاتر بسیاری از‬ ‫انان در ش��هر اربیل و س��لیمانیه فعال است‪ .‬بسیاری‬ ‫از این احزاب بعد از سال ‪ 1991‬و جنگ خلیج فارس‬ ‫شکل گرفتند‪ .‬پیش از سرنگونی رژیم صدام حسین‪،‬‬ ‫ارتش ع��راق عمال از دسترس��ی به کردس��تان عراق‬ ‫محروم بود و برقراری نسبی امنیت در این منطقه‪ ،‬زمینه‬ ‫ایجاد رشد و تعمیق گرایش های سیاسی متعددی در‬ ‫منطقه شد‪.‬‬ ‫حزب دموکرات کردس��تان عراق (‪ )KDP‬برای‬ ‫حدود ‪ 50‬س��ال در کردس��تان عراق نیروی سیاس��ی‬ ‫غالب بوده و بنا بر انتخاب خود س��هم حزب رقیب یا‬ ‫جبهه میهنی کردستان را در قدرت سیاسی منطقه تعیین‬ ‫می کرده است‪.‬‬ ‫مس��عود بارزانی از س��ال ‪ 1979‬و پ��س از مرگ‬ ‫پدرش مالمصطفی بارزانی هم��واره رهبری حزب را‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫برعهده داش��ته و با تکیه بر لش��کر پیشمرگ ها مناطق‬ ‫کردس��تان به ویژه ش��مال و غ��رب کردس��تان را در‬ ‫کنترل خود داشته است‪ KDP .‬به مرکزیت اربیل قانونا‬ ‫قانونگ��ذاری و اداره فرض��ی کل کردس��تان عراق را‬ ‫برعهده دارد هرچند عمال بخش هایی از کردستان عراق‬ ‫از س��وی حزب رقیب یا جبهه میهنی اداره می ش��ود‪.‬‬ ‫مس��عود بارزانی همانند پدرش همواره س��عی داشته‬ ‫موازنه ای دوجانبه را در منطقه حفظ کند؛ یعنی موازنه‬ ‫با دیگر گروه های کرد و نیز موازنه با بغداد‪ .‬ابزار حفظ‬ ‫این موازنه همواره نظامی یا مذاکره یا به طور همزمان‬ ‫هر دو بوده اس��ت‪ .‬این موازنه گاهی با دریافت کمک‬ ‫از خارج به نفع ‪ KDP‬حفظ ش��ده اس��ت‪ .‬رژیم عراق‬ ‫بارها تالش کرد ‪ KDP‬را نابود کند اما حزب دموکرات‬ ‫کردستان هرگاه تحت فش��ار قرار گرفت در برقراری‬ ‫اتحاد با رقبای کرد یا متحدان خ��ارج از مرز تردیدی‬ ‫به خود راه نداده است‪ .‬در جریان جنگ ایران و عراق‪،‬‬ ‫‪ KDP‬متحد ای��ران ب��ود و نیروهای نظام��ی ایران در‬ ‫بسیاری از مناطق کردستان ازادانه تردد یا نیرو جابه جا‬ ‫می کردند‪ KDP.‬از سال ‪ 1990‬از این کار هم فراتر رفت‬ ‫و مذاکرات سیاسی و تجاری را با ترکیه رقیب در شمال‬ ‫اغاز کرد تا از طریق گسترش روابط تجاری و باز کردن‬ ‫مجرایی برای مب��ادالت بین المللی درامد موردنیاز را‬ ‫تامین کند‪.‬‬ ‫جالل طالبان��ی‪ ،‬رئیس جمهور عراق اس��تقالل‬ ‫کردستان از این کشور را «ناممکن» می داند و می گوید‪:‬‬ ‫«فرض کنیم که ما اعالم استقالل کردیم‪ .‬عراق‪ ،‬ایران‪،‬‬ ‫سوریه و ترکیه نیازی ندارند که با ما جنگ کنند‪ .‬اگر این‬ ‫کشورها مرزهایشان را ببندند و جلوی عبور و مرور ما‬ ‫را بگیرند‪ ،‬ما چگونه به زندگی ادامه دهیم؟»‬ ‫همزمان ب��ا انقالب ه��ا در کش��ورهای عربی‪،‬‬ ‫کردستان عراق نیز ش��اهد اعتراضاتی علیه حکومت‬ ‫اقلیم کردستان عراق بود‪.‬‬ ‫در ماه ژوئیه ‪ ۲۰۱۱‬احزاب مخالف‪ ،‬مذاکرات با‬ ‫دولت را تحریم کردند‪.‬‬ ‫مقام های اقلیم کردس��تان می گویند که حکومت‬ ‫کردستان نوپاست و فرهنگ کاغذبازی و فساد مالی از‬ ‫رژیم گذشته به جای مانده است‪ .‬اما مخالفان می گویند‬ ‫که انان ‪ ۲۰‬سال فرصت داش��تند تا سیستم گذشته را‬ ‫عوض کنند‪g .‬‬ ‫‪23‬‬ ‫شوک به امریکا‬ ‫‪5‬‬ ‫چگونه هواپیمای شناسایی بن الدن به دست ایران افتاد‬ ‫سرنگون شدن یک هواپیمای جاسوسی امریکا در‬ ‫خاکایران؛خبریکهیکشنبههفتهگذشتهبهعنوانمهمترین‬ ‫اتفاقروزدرصدراخباررسانه هایدنیاقرارگرفت‪.‬نخستین‬ ‫بار این خبر را یک مقام اگاه نظامی ایران در اختیار رسانه ها‬ ‫قرار داد‪ .‬در این خبر امده بود‪« :‬با کنترل مناس��ب فضای‬ ‫کشور و تس��لط اطالعاتی نیروهای مس��لح‪ ،‬واحدهای‬ ‫جنگ الکترونیکی و پدافند هوایی موفق شدند با اقدامات‬ ‫عملیاتیخودیکفروندهواپیمایبدونسرنشینپیشرفته‬ ‫جاسوسی امریکایی از نوع‪ RQ170‬را که به طور محدود‬ ‫به مناطق مرزی شرق کشور تجاوز کرده بود‪ ،‬کشف و از‬ ‫کنترل متجاوزان خارج کنند‪ .‬اینهواپیما با اندکخسارتی‬ ‫سرنگون شد و در اختیار نیروهای مسلح قرار گرفت‪ ».‬این‬ ‫مقام اگاه نظامی کشورمان البته در همان خبر اعالم کرد که‬ ‫اقداماتعملیاتیوالکترونیکینیروهایمسلحکشورعلیه‬ ‫پرنده هایمتجاوزمحدودبهمرزهایکشورنخواهدماند‪.‬‬ ‫جزئیاتبیشتردربارهاینهواپیما‬ ‫هواپیمایی که به دست ایران افتاده از نوع « ‪RQ 170‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫سنتینل»استکهنوعیهواپیمایبدونسرنشینشناسایی‬ ‫است که خبر ساخت ان در سال‪ ۲۰۰۹‬به رسانه های فعال‬ ‫در حوزه امور نظامی درز کرد و در سال‪ ۲۰۱۰‬نیروی هوایی‬ ‫امریکاوجودایننوعهواپیماراتاییدکرد‪.‬‬ ‫بر اساس گزارش ها‪ ،‬این نوع هواپیمای بدون خلبان‬ ‫در عملیات کشتن اس��امه بن الدن‪ ،‬رهبر سابق القاعده‪،‬‬ ‫برای زیر نظر گرفتن محل اقام��ت او هنگام انجام حمله‬ ‫کماندوهای امریکایی مورد استفاده قرار گرفت‪ .‬ارتش‬ ‫و سازمان اطالعات مرکزی امریکا معموال از هواپیماهای‬ ‫بدون خلبان برای نظارت بر فعالیت های نظامی در منطقه‬ ‫استفاده می کنند‪ .‬عالوه بر ان‪ ،‬از این نوع هواپیماها برای‬ ‫حمله های موش��کی در یمن‪ ،‬افغانس��تان و پاکستان نیز‬ ‫استفاده می شود‪ .‬روزنامه واشنگتن پس��ت در گزارشی‬ ‫انحرافی نوش��ته که این هواپیمای جاسوسی که از هفته‬ ‫پیش در افغانستان ناپدید ش��ده‪ ،‬به نظر می رسد در ایران‬ ‫سقوط کرده و در این صورت‪ ،‬اولین هواپیما از این مدل‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫در اختیار گرفتن‬ ‫هواپیمای جاسوسی‬ ‫امریکا توسط‬ ‫نیروهای مسلح ایران‬ ‫بازتاب های فراوانی‬ ‫در رسانه ها و محافل‬ ‫سیاسی و نظامی دنیا‬ ‫داشته است‬ ‫‪24‬‬ ‫است که در اختیار یک کشور متخاصم با ایاالت متحده‬ ‫قرار می گیرد‪ .‬اپراتورهای هواپیما هفته گذش��ته کنترل‬ ‫ان را از دس��ت داده و از ان زم��ان در پی یافت��ن ردی از‬ ‫ان بودند‪ .‬واشنگتن پس��ت نوشته اس��ت‪« :‬تکنولوژی‬ ‫جاسوس��ی به کار رفته در هواپیماهای ‪ RQ 170‬همانی‬ ‫استکهدربمب افکن هاییو‪.‬اس‪.‬بی‪ ۲‬ونیزجتجنگنده‬ ‫‪ F 35‬ب��ه کار رفته اس��ت‪ .‬طراح��ی و پیاده س��ازی این‬ ‫تکنولوژی‪ ،‬یکی از گران ترین پروژه های تسلیحاتی در‬ ‫تاریخ پنتاگون ب��ود‪ .‬این هواپیماه��ا از ابزارهای کلیدی‬ ‫ی محسوب‬ ‫جاسوسی امریکا در خاورمیانه و اسیای مرکز ‬ ‫می شود‪».‬یکی دیگر از مقامات پنتاگون نیز در گفت وگو با‬ ‫واشنگتن پست ادعا کرد که «اگر هم چنین اتفاقی رخ داده‬ ‫باشد بهاحتمال‪ ۹۵‬درصدنتیجهاختالالتفنییامشکالت‬ ‫مکانیکیبودهاست‪».‬اینمقاموزارتدفاع امریکاهمچنین‬ ‫درتالشبرایزیرسوالبردنتوانسایبریایران‪،‬اظهارات‬ ‫برخیازمقاماتنظامیایراندربارهتاثیرحمالت سایبری‬ ‫بر سقوط این هواپیما را نادرس��ت خواند و گفته است‪:‬‬ ‫«این هواپیماها از تکنولوژی ماهواره ای رمزگذاری شده‬ ‫بهره می گیرند و همین موضوع نفوذ به ان را غیرممکن‬ ‫می سازد‪ ».‬هواپیماهای تجسسی و رادارگریز ‪RQ 170‬‬ ‫برای نفوذ به سیستم دفاع هوایی نیروهای دشمن طراحی‬ ‫شده اند‪ .‬یکی از انها در شناسایی مکان دقیق اختفای اسامه‬ ‫بن الدن در پاکستان‪ ،‬نقشی کلیدی ایفا کرده بود‪ .‬یک منبع‬ ‫نظامی در امریکا نیز بدون افشای هویت واقعی خود در‬ ‫گفت وگو با واشنگتن پست گفت‪« :‬در اختیار گرفتن این‬ ‫هواپیما‪،‬به طوربالقوهاطالعاتنظامیوامنیتیارزشمندی‬ ‫را درباره شیوه های جاسوسی امریکا در اختیار نیروهای‬ ‫ایرانی قرار می دهد‪».‬‬ ‫ادعای ناتو‬ ‫فرماندهی ناتو در افغانستان هم در مورد این ماجرا‬ ‫واکنش نشان داد‪ .‬این فرماندهی اعالم کرد‪« :‬هواپیمایی که‬ ‫ایرانسرنگونکردهاحتماالهواپیمایبدونسرنشینیاست‬ ‫که هفته گذشته در افغانستان مفقود شده است‪».‬بر اساس‬ ‫بیانیه ایساف ‪ ،‬اپراتورهای اینهواپیما پس از خارج شدن از‬ ‫کنترل و مفقود شدن ان در هفته گذشته در حال «کار کردن‬ ‫برایتشخیصموقعیتان»بوده اند‪.‬‬ ‫بازتاب هایگستردهسرنگونیهواپیمایامریکایی‬ ‫سرنگونیهواپیمایبدونسرنشینامریکاییتوسط‬ ‫نیروهای مسلح جمهوری اسالمی ایران در شرق کشور‬ ‫بازتاب گسترده ای در نشریات و رسانه های جهان داشت‬ ‫است که البته در میان این واکنش ها‪ ،‬جزئیات و اطالعات‬ ‫جدیدی هم از این هواپیمای بدون سرنشین منتشر شده‬ ‫است‪.‬خبرگزاری روسی «ریانوستی» درباره این هواپیما‬ ‫نوشته است که این هواپیمای بدون سرنشین امریکایی‪،‬‬ ‫به س��ختی قابل رویت اس��ت و امریکا از این هواپیمای‬ ‫بدون سرنشین برای حمایت از فرماندهانی که در طول‬ ‫جنگ به اطالعات نیاز دارند اس��تفاده می کند‪ .‬ایران این‬ ‫هواپیمای بدون سرنش��ین را با حداقل اسیب سرنگون‬ ‫کرده است‪ .‬با این وجود نیروهای هوایی امریکا تا کنون‬ ‫در این باره موضع گیری نکرده و حتی در س��ایت وزارت‬ ‫دفاعونیرو هایهواییاینکشوراشاره ایبهاینخبرنشده‬ ‫است‪ .‬خبرگزاری «ار‪ .‬ای‪.‬تی» ایرلند هم درباره سرنگونی‬ ‫اینهواپیمایجاسوسیامریکاگفتهاستکهتاسال‪2009‬‬ ‫کسی از وجود چنین هواپیمای شناسایی بدون سرنشین‬ ‫در نیرو ی هوایی امریکا مطلع نبود تا اینکه در این س��ال‬ ‫متخصصانوجوداینپرندهجاسوسیرادرنیرویهوایی‬ ‫امریکا لو دادند و امریکا هم در سال‪ 2010‬وجود و استفاده‬ ‫از ان را تایید کرد ؛ اینک ایران یکی از همین هواپیماها را‬ ‫سرنگون کرده است‪«.‬نیویورک دیلی» هم گزارش داد که‬ ‫ایرانهواپیماییبدونسرنشینراسرنگونکردهاستکهدر‬ ‫عملیات کشتن اسامه بن الدن مورد استفاده قرار گرفته بود‬ ‫و اطالعات محل اقامت بن الدن توسط این مدل هواپیمای‬ ‫بدون سرنشین جمع اوری شده بود‪«.‬العربیه» هم گزارش‬ ‫داد که هواپیمای س��رنگون شده توس��ط ایرانی ها برای‬ ‫جمع اوری اطالعات در سطح منطقه توسط «سی ای ای»‬ ‫مورد استفاده قرار می گرفته است‪ .‬عالوه بر این العربیه هم‬ ‫افزوده است که این هواپیمای بدون سرنشین برای شلیک‬ ‫موشک در مناطقی از پاکستان‪ ،‬یمن و افغانستان هم مورد‬ ‫استفاده قرار گرفته است‪.‬شبکه خبری «الجزیره» ضمن‬ ‫پوشش خبر سرنگونی این هواپیمای بدون سرنشین به‬ ‫مواردپیشینموفقیتایراندرسرنگونیهواپیماهایبدون‬ ‫سرنشین اشاره کرده و به نقل از سردارحاجی زاده‪ ،‬رئیس‬ ‫واحد هوافضای سپاه نوشته است که هواپیماهای بدون‬ ‫سرنشین ساقط شده پیشین به رویت کارشناسان روسی‬ ‫هم رسیده است‪ .‬ایران هم توانسته با مهندسی معکوس‪،‬‬ ‫هواپیماهاییشبیهانانراطراحیکند‪.‬نشریه«گلوبالپست»‬ ‫هم در این باره به شرکت سازنده این هواپیما یعنی شرکت‬ ‫«الکد مارتین» اش��اره کرده که نیروی هوایی امریکا در‬ ‫افغانستان از ان استفاده می کرده است؛ این نشریه همچنین‬ ‫اضافه کرده که سرنگونی این هواپیمای بدون سرنشین‬ ‫واکنش های��ی را در خارج از ایران ب��ر خواهد انگیخت‪.‬‬ ‫گلوبال پست همچنین نوشته است که ادعای سرنگونی‬ ‫این هواپیمای بدون سرنشین در حالی است که ماه گذشته‬ ‫ایران ‪ 12‬جاسوس امریکایی را هم دستگیر کرد؛ خبری‬ ‫که مقامات امریکایی هم ان را تایید کردند‪«.‬اسکای نیوز»‬ ‫هم نوشت هواپیمایی که ایران سرنگون کرده‪ ،‬عمدتا برای‬ ‫شناساییبهکارمی رودوازانبرایحملتسلیحاتنظامی‬ ‫استفادهنمی شود‪«.‬دیلیاستار»لبنانهمضمنپوششخبر‬ ‫سرنگونیهواپیمایبدونسرنشینامریکاییچنیننوشت‪:‬‬ ‫«سرنگونیاینهواپیمامی تواندبحث هایمربوطبهروابط‬ ‫ایرانوانگلستانراپوششدهد‪».‬نشریهچینی«چاینادیلی»‬ ‫هم خبر سرنگونی هواپیمای بدون سرنشین امریکایی‬ ‫با کمترین اسیب دیدگی را در صدر اخبار خود اورد‪g.‬‬ ‫اقای یزدانی خرم نتیجه گرفت به ان علت بود که تجربه‬ ‫ورزش��ی در فدراسیون والیبال را داش��ت یا هم اکنون‬ ‫رضازاده با زیر و بم فدراسیون وزنه برداری اشناست و‬ ‫می داند و درک می کند که چه زمانی باید اردوی تیم ملی‬ ‫تشکیل شود و نحوه تمرینات چطور باشد و بچه های‬ ‫تیم ملی و کادر فنی نیاز به چه تمهیدات‪ ،‬تجهیزات و‬ ‫پش��تیبانی هایی دارند‪ .‬در کل هر جایی به تخصص و‬ ‫تعهد مدیریتی در کنار هم بها داده شد‪ ،‬نتیجه مطلوب‬ ‫به دست امد‪ ،‬اما هر جا رفیق بازی‪ ،‬باند بازی‪ ،‬خط بازی‬ ‫و جناح بازی غالب شد ان رشته ورزشی نتیجه ای جز‬ ‫شکست نگرفت‪.‬‬ ‫زیر ذره بین‬ ‫انتقادهای نمایندگان از وزارت تازه تاسیس ورزش‬ ‫علیرضا دهقان‪ /‬رئیس کمیته ورزش و جوانان مجلس شورای اسالمی‬ ‫خبرنامه‬ ‫تا کنون وزارت ورزش و جوانان‬ ‫به رغم تاکید مجلس در اصالح‬ ‫اساسنامه ها قدمی برنداشته‪،‬‬ ‫چون طی این چند ماه پس از‬ ‫تاسیس بیشتر وقت مسئوالن‬ ‫ان صرف تشکیل ساختار‬ ‫وزارتخانه شد‪ ،‬ولی معتقدم‬ ‫کار اصالح اساسنامه های‬ ‫فدراسیون ها باید همگام با‬ ‫تشکیل ساختار دنبال شود‪ .‬اگر‬ ‫وزارت ورزش و جوانان اقدام‬ ‫الزم را در این زمینه انجام‬ ‫ندهد مجلس راسا وارد خواهد‬ ‫شد که شاید در بعضی بخش ها‬ ‫نظر وزارتخانه تامین نشود‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫‪2‬‬ ‫چند ماه بیشتر از تشکیل وزارت ورزش و جوانان‬ ‫نمی گذرد‪ ،‬اما با این وجود نیاز اس��ت مس��ئوالن ان‬ ‫یک فکر اساس��ی برای برگ��زاری انتخاب��ات عادالنه‬ ‫فدراسیون های ورزش��ی بکنند‪ ،‬چون ش��یوه کنونی‬ ‫انتخابات فدراسیون های ورزشی اسمش دموکراسی‬ ‫است اما جز بی عدالتی صفت دیگری نمی توان روی‬ ‫ان گذاشت‪ .‬البته باید گفت که این روش مختص مقطع‬ ‫کنونی نیست بلکه معاونت های سازمان تربیت بدنی‬ ‫دوره های قبلی نیز همی��ن کار را می کردند‪ ،‬یعنی یک‬ ‫نفر را به عنوان سرپرست می اوردند‪ ،‬شش ماه به وی‬ ‫مس��ئولیت می دادند‪ ،‬بعد به ن��ام انتخابات رای گیری‬ ‫می کردند و همان فرد سرپرس��ت ب��ا اکثریت قریب‬ ‫به اتفاق ارا‪ ،‬رئیس فدراس��یون می ش��د‪ .‬شاید سوال‬ ‫ش��ود چطور این اتف��اق می افتد؟ خیلی س��اده؛ فرد‬ ‫سرپرست شش ماه فرصت داش��ت تا با اختیارات و‬ ‫قدرت فدراس��یون و بودجه دولت‪ ،‬همه هیات های‬ ‫شهرس��تان ها را عوض کند و افراد خودش را بچیند‪،‬‬ ‫س��پس هزینه کند و به عنوان رئیس فدراس��یون رای‬ ‫بیاورد‪ .‬این با کدام اصل دموکراس��ی س��ازگار است؟‬ ‫معتقدم اگر رئیس فدراسیون از سوی دستگاه ورزش‬ ‫به صورت انتصابی منصوب ش��ود‪ ،‬بهتر از ان اس��ت‬ ‫که انتخابات به این ش��کل برگزار شود‪ .‬انتظار می رود‬ ‫وزارت ورزش و جوانان این مساله را به صورت جدی‬ ‫پیگیری کند و اگر مشکل قانونی برای اصالح اساسنامه‬ ‫فدراسیون ها دارد‪ ،‬در قالب الیحه ان را به مجلس ارائه‬ ‫کند تا نهاد قانونگذاری در اقدامی تعاملی موانع را از‬ ‫سر راه دستگاه متولی ورزش کشور بردارد‪.‬‬ ‫بحث دیگر مربوط به انتصاب مدیران ورزش��ی‬ ‫است که واقعا عزیزان مس��ئول باید به ان توجه کنند‪.‬‬ ‫متاسفانه یک ذهنیت اشتباه در این زمینه وجود دارد که‬ ‫می گوید اکثر ورزشکاران به لحاظ اعتقادی‪ ،‬مذهبی و‬ ‫ایمانی ضعیف هستند‪ ،‬اما من بر خالف این باور معتقدم‬ ‫بچه های مسلمان‪ ،‬کارشناس‪ ،‬متدین‪ ،‬متخصص و قوی‬ ‫در عرصه ورزش کم نیس��تند ک��ه می توانند حمایت‬ ‫ش��وند تا در جای��گاه مدیریت رش��ته های مختلف‬ ‫کارنامه درخش��انی از خود به ج��ای بگذارند‪ .‬به نظر‬ ‫من بعد از گذشت بیش از س��ه دهه از پیروزی انقالب‬ ‫اسالمی‪ ،‬دوره ازمون و خطا به پایان رسیده و باید ثبات‬ ‫مدیریتی‪ -‬تخصصی بر فضای ورزش کش��ور حاکم‬ ‫ش��ود‪ .‬تک��رار ازم��ون و خطا ج��ز هدر رف��ت منابع‬ ‫بیت المال و نابود شدن فرصت ها برای تربیت مدیران‬ ‫جوان اثر دیگری ندارد‪ .‬متاس��فانه هر ب��ار افرادی از‬ ‫حوزه های مختلف مدیریتی به ورزش وارد می شوند‬ ‫اما وقتی تجربه کسب کردند‪ ،‬در این عرصه نمی مانند‬ ‫و تجارب ورزش را با خود ب��ه جای دیگری می برند‪.‬‬ ‫در همین زمینه جا دارد به اسیب های انتصاب مدیران‬ ‫غیر متخصص بر حوزه ورزش نیز اش��اراتی بش��ود‪.‬‬ ‫مثال مدیریت اقای داورزنی پس از هش��ت سال (دو‬ ‫دوره چهار س��اله) در فدراس��یون والیبال نتیجه داد و‬ ‫تیم ایران در جام جهانی این رش��ته نتایج درخش��انی‬ ‫گرفت‪ ،‬بس��کتبال به همین شکل‪ ،‬در کش��تی نیز اگر‬ ‫دالیل تفحص از سازمان ورزش‬ ‫یک بحث هم که از دو س��ال پی��ش در مجلس‬ ‫دنبال می ش��ود‪ ،‬پیگی��ری تحقیق و تفح��ص از زمان‬ ‫مدیریت اقای علی ابادی بر سازمان تربیت بدنی است‬ ‫که گزارش ان بعد از دوبار تمدید شدن زمان باالخره‬ ‫در استانه قرائت در صحن علنی قرار دارد‪ .‬سواالت این‬ ‫گزارش در سه محور اصلی شیوه مدیریتی علی ابادی‬ ‫و عزل و نصب ها‪ ،‬ابهام ها در پرونده ساخت پروژه های‬ ‫ورزشی و سرمایه گذاری نهاد س��ازمان ورزش وقت‬ ‫در بانک تات قابل طبقه بندی هس��تند اما در کل چیز‬ ‫خاصی از این تحقیق و تفح��ص در نیامد چون خیلی‬ ‫از این مسائل به اساس��نامه فدراسیون ها برمی گردد‪ ،‬در‬ ‫واقع ضعف و ایراد اصلی از انجاس��ت‪ .‬البته کس��انی‬ ‫که از بیرون به قضیه نگاه می کردند و نسبت به مسائل‬ ‫شناخت ندارند شاید فکر کنند زمان ریاست علی ابادی‬ ‫بر س��ازمان تربیت بدنی تخلف های فراوانی صورت‬ ‫گرفته اما بررس��ی مس��ائل از زاویه اساسنامه ها نشان‬ ‫می داد تخلفی انجام نشده چون ان کارها طبق قوانین‬ ‫موجود بوده اس��ت‪ .‬همان موقع هم ک��ه این تحقیق‬ ‫و تفح��ص کلید خ��ورد خیلی ها اصرار داش��تند من‬ ‫عضو کمیته پیگیری کننده قضیه باش��م اما به شخصه‬ ‫تمایلی ب��رای ای��ن کار نداش��تم چون مطل��ع بودم‬ ‫اخر کار چیزی نصیب کمیته نخواهد ش��د و مشکل‬ ‫اصلی از اساس��نامه های مشکل دار فدراسیون هاست‪.‬‬ ‫البته برخ��ی اعض��ای گ��روه تحقی��ق و تفحص از‬ ‫سمت و سوی گزارش راضی نیستند و قانع نشدند که‬ ‫نظر انها برای شخص خودشان محترم است‪ ،‬اما مدارک‬ ‫و اسناد و جلسات فش��رده و سنگین با مسئوالن وقت‬ ‫سازما ن تربیت بدنی‪ ،‬اقدام خالف قانونی را ثابت نکرد‪.‬‬ ‫البته اثرات تحقیق و تفحص در جاهای دیگر خود را‬ ‫نشان داد‪ ،‬چون همه این عوامل دست به دست هم داد تا‬ ‫مجلس تاسیس وزارت ورزش و جوانان را تصویب کند‪.‬‬ ‫همان اقدام باعث شد من به عنوان کمیته ورزش و جوانان‬ ‫مجلس امروز بگویم حتما باید فکری برای اساس��نامه‬ ‫فدراسیون های ورزشی بشود تا انها استقالل الزم را پیدا‬ ‫کنند‪ .‬بر همین اساس معتقدم اگر مشکل قانونی در این‬ ‫زمینهاستوزارتخانهورزشوجواناندرقالبیکالیحه‬ ‫انرابهمجلسبدهدتابرایتغییراساسنامه هامجوزقانونی‬ ‫داشته باشد‪ .‬البته تا االن وزارت ورزش و جوانان به رغم‬ ‫تاکیدمجلسدراصالحاساسنامه هاقدمی برنداشته‪،‬چون‬ ‫طی این چند ماه پس از تاسیس بیشتر وقت مسئوالن ان‬ ‫صرف تشکیل ساختار وزارتخانه شد‪ ،‬ولی معتقدم کار‬ ‫اصالح اساسنامه های فدراسیون ها باید همگام با تشکیل‬ ‫ساختار دنبال شود‪ .‬اگر وزارت ورزش و جوانان اقدام الزم‬ ‫رادراینزمینهانجامندهدمجلسراساواردخواهدشدکه‬ ‫شاید در بعضی بخش ها نظر وزارتخانه تامین نشود‪ .‬از این‬ ‫روبهتراستهرچهزود ترخودمسئوالنبرایرفعنقایص‬ ‫و خالء های عرصه ورزش پیش قدم شوند تا دیگر نیاز به‬ ‫ورود مجلس نباشد‪g.‬‬ ‫‪25‬‬ ‫سیمای عاشورایی‬ ‫حضور پررنگ تولیدات سیمافیلم در تاسوعا و عاشورای حسینی‬ ‫خبرنامه‬ ‫مرکز سیمافیلم با پخش ش��ش فیلم به مناسبت فرا‬ ‫رسیدن تاسوعا و عاشورای حسینی از شبکه های مختلف‬ ‫سیما‪ ،‬حضور پررنگی در این ایام داش��ت‪ .‬از ابتدای دهه‬ ‫اول محرم‪ ،‬پخش خالصه ای از س��ریال «مختارنامه» در‬ ‫‪ ۱۰‬قسمت ‪ ۶۰‬دقیقه ای از ش��بکه اول سیما اغاز شد و دو‬ ‫فیلم سینمایی مربوط به وقایع عاشورا در این سریال نیز‬ ‫‪ ۱۴‬و‪ ۱۵‬اذرماه مصادف با تاسوعا و عاشورای حسینی‪ ،‬از‬ ‫شبکهیکسیمارویانتنرفت‪.‬نمایشقسمتاولودوم‬ ‫فیلمسینمایی«مختارنامه»درکنارپخشتله فیلم های«پیش‬ ‫خواهد امد»‪« ،‬بچه های ابری»‪«،‬حبیب» و «اسب» در ایام‬ ‫سوگواری شهادت سرور و ساالرشهیدان امام حسین (ع)‪،‬‬ ‫نشان دهندهتوجهویژهمرکزسیمافیلمبهواقعهکربالونقش‬ ‫تاریخ سازانبود‪.‬‬ ‫«مختارنامه»بهکارگردانیداودمیرباقریوتهیه کنندگی‬ ‫محمودفالح‪،‬روایتگرزندگیمختاربنابوعبیدهثقفیاست‬ ‫که پس از واقعه جانسوز عاشورا به خونخواهی شهدای‬ ‫کربال برخاست و در سال ‪ 66‬هجری قیام خود را اشکار‬ ‫کرد‪.‬فریبرز عرب نیا‪ ،‬مهدی فخیم زاده‪ ،‬احمد ایراندوست‪،‬‬ ‫ماه چهره خلیلی‪ ،‬نسرین مقانلو‪ ،‬اکبر زنجان پور‪ ،‬ویشکا‬ ‫اسایش‪ ،‬رضا رویگری و‪ ...‬از جمله بازیگران این مجموعه‬ ‫هستند‪.‬فیلمتلویزیونی«پیشخواهدامد»کهبهروزشعیبی‬ ‫ان را کارگردانی و پژمان لش��کری پور و حمید مولوی در‬ ‫سیمافیلم تهیه کرده اند‪ ،‬داس��تان زندگی غالم‪ ،‬اوا و بهنام‬ ‫است که دو روز مانده به تاسوعا در زندگی هر کدامشان‬ ‫گره ای می افتد‪ .‬غالم پول امپول مورد نیاز دختر بیمارش را‬ ‫کهبهزحمتتهیهکردهگممی کند‪.‬اواکهتاپیشازتعطیالت‬ ‫فرصتداردپولخریدخانهموردپسندشراتهیهکند‪،‬باید‬ ‫ماشینش را بفروشد و بهنام ماشین را می خرد‪ ،‬اما صبح روز‬ ‫بعدیکروزماندهبهتاسوعا‪،‬وقتیکهبایدبراینهاییکردن‬ ‫معاملهبروندناگهانبهنامناپدیدمی شود‪.‬سیامکصفری‪،‬‬ ‫یکتا ناصر‪ ،‬جواد عزتی و شیوا ابراهیمی بازیگران این فیلم‬ ‫هستندکهسه شنبه‪ 15‬اذرماهازشبکهیکسیماپخششد‪.‬‬ ‫فیلم تلویزیونی «بچه های ابری» به کارگردانی سیدجمال‬ ‫ی و تهیه کنندگی رضا جودی از تولیدات سیمافیلم‬ ‫حاتم ‬ ‫در حوزه کودک و نوجوان نیز دوشنبه‪ 14‬اذرماه مصادف با‬ ‫تاسوعایحسینیازشبکهدوسیماپخششد‪.‬‬ ‫داستان این فیلم که با محوریت ایام سوگواری محرم‬ ‫ساخته شده‪ ،‬قصه دختر و پسر خردسالی را روایت می کند‬ ‫که در دوره قب��ل ازانقالب همراه پدران خود درمراس��م‬ ‫سوگواری سیدالشهدا (ع) ش��رکت می کنند‪ .‬در این بین‪،‬‬ ‫س��اواک نیز قصد دارد افرادی را که در حال پخش کردن‬ ‫اعالمیههستنددستگیرکند‪.‬‬ ‫احمد فیلی‪ ،‬کاوه مهدوی‪ ،‬به��رام کمیجانی‪ ،‬ملیکا‬ ‫ناظریان و حامد زیاران درفیلم تلویزیونی «بچه های ابری»‬ ‫بازیکرده اند‪.‬فیلمتلویزیونی«حبیب»بهکارگردانیداریوش‬ ‫یاری و تهیه کنندگی بهروز مفید اثر تحس��ین شده مرکز‬ ‫سیمافیلم در حوزه معارفی است که دوشنبه ‪ 14‬اذر ماه و‬ ‫در غالب جدول پخش فیلم های بخش مسابقه جشنواره‬ ‫جام جم‪،‬رویانتنشبکهسه سیمارفت‪.‬‬ ‫این فیلم در مورد جوان فقیری به نام حبیب با بازی‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫«اخوان» در صدر‬ ‫پیروزی مطلق اسالمگرایان در اولین انتخابات پس از مبارک‬ ‫تحوالت هفته گذش��ته مصر ب��ا خبری مهم‬ ‫اغاز شد‪« :‬پیروزی اخوان المس��لمین در انتخابات‬ ‫پارلمانی‪ ».‬بر اس��اس اخبار مناب��ع مصری‪ ،‬حزب‬ ‫ازادی و عدالت وابس��ته به اخوان المسلمین مصر‬ ‫در دور نخس��ت انتخابات مجلس شعب توانست‬ ‫‪ 40‬درصد ارا را کس��ب کند‪ .‬نتای��ج نهایی مرحله‬ ‫نخس��ت انتخابات مجلس ش��عب مصر که بخش‬ ‫قانونگ��ذاری در پارلمان مص��ر را به عه��ده دارد‪،‬‬ ‫همچنین مشخص کرد که گروه النور ‪ 20‬درصد ارا‬ ‫و گروه الکتله المصریه ‪ 15‬درص��د ارا را از ان خود‬ ‫کردند‪ .‬حزب الوسط نیز به‪ 6‬درصد و حزب الوفد به‪5‬‬ ‫درصد و فهرست الثوره المستمره به‪ 3‬درصد ارا دست‬ ‫یافتند‪ .‬عبدالمعز ابراهیم‪ ،‬رئیس کمیته عالی انتخابات‬ ‫‪26‬‬ ‫مصر اعالم کرده است که میزان مشارکت در نخستین‬ ‫انتخابات پارلمانی از زمان سقوط حسنی مبارک به ‪62‬‬ ‫درصد رسید‪ .‬او گفت‪« :‬کس��انی که واجد شرایط رای‬ ‫دادن بودند ‪ 13‬میلیون و‪ 614‬هزار و‪ 525‬نفر بودند که ‪8‬‬ ‫میلیون و ‪ 449‬هزار و ‪ 115‬نفر در این انتخابات شرکت‬ ‫کردند‪ ».‬مرحله نخس��ت انتخابات در ‪ 9‬اس��تان قاهره‪،‬‬ ‫اسکندریه‪ ،‬دمیاط‪ ،‬بورسعید‪ ،‬کفرالشیخ‪ ،‬االقصر‪ ،‬الفیوم‪،‬‬ ‫اسیوط و البحراالحمر برای انتخاب ‪ 186‬نماینده برگزار‬ ‫شد که ‪ 56‬نماینده در قالب فهرست های انفرادی و ‪112‬‬ ‫نفر در قالب سیستم فهرست وار شرکت کردند‪ .‬مرحله‬ ‫نهایی انتخابات پارلمانی ‪ 11‬ژانویه برگزار می ش��ود و‬ ‫پس از ان انتخابات مجلس شورا اغاز خواهد شد و تا‬ ‫‪ 11‬مارس ادامه می یابد‪ .‬همزمان با اعالم این نتایج‪ ،‬کابینه‬ ‫حمیدفرخ نژاداستکهبرایرسیدنبهثروتبیشتربه کار‬ ‫قاچاقرویمی اورد‪.‬اودستگیرشدهوبهزندانمی افتدوبه‬ ‫اعداممحکوممی شود‪.‬درزندانحبیبپی می بردکهقانونی‬ ‫وجود دارد که اگر موفق به حفظ قران ش��ود‪ ،‬می تواند از‬ ‫طناب دار بگریزد‪ .‬بنابراین شروع به یادگیری قران می کند‪.‬‬ ‫عالوهبرحمیدفرخنژاد‪،‬اشامحرابی‪،‬تورانمهرزاد‪،‬مهدی‬ ‫فقیهوامیدروحانیبازیگرانیهستندکهدراینفیلمبهایفای‬ ‫نقش پرداخته اند‪ .‬فیلم تلویزیونی «اسب» به نویسندگی و‬ ‫کارگردانیبابکمحمدیوتهیه کنندگیصادقاذیندرباره‬ ‫تاثیرغیرمستقیمتعزیهواسببربهبودافسردگییکجوان‬ ‫است‪ .‬فیلم«اسب»ماجرایاشناییجوانبیمارافسرده ایبا‬ ‫اسبپیرتعزیه ایدرشمالایراناستکهدرنهایتبهبهبود‬ ‫و امیدوار شدن جوان در زندگی ختم می شود‪ .‬دراین فیلم‬ ‫که دوشنبه ‪ 14‬اذرماه روی انتن شبکه چهار سیما رفت‪،‬‬ ‫رضا کیانیان‪ ،‬افسراسدی‪ ،‬بابک حمیدیان‪ ،‬مریم سعادت و‬ ‫سیروسابراهیم زادهبازیمی کنند‪.‬‬ ‫همچنیندراینایامشبکه‪ 3‬باچندبرنامهویژهبهتبیین‬ ‫عاشورا پرداخت که از ان جمله می توان به برنامه مصباح‬ ‫اشارهکرد‪.‬درکناراینشبکهدیگرشبکههایتلویزیونهم‬ ‫دربرنامههایمختلفیبهتبیینواقعهکربالپرداختند‪.‬پخش‬ ‫مراسمعزاداریوسخنرانیهایمذهبیازدیگربرنامههای‬ ‫صداو سیمابرایایاممحرمبود‪g‬‬ ‫جدید مصر با ابقای ‪ 12‬وزیر س��ابق معرفی شد‪ .‬بر این‬ ‫اساس‪ ،‬کمال الجنزوری ‪32‬عضو کابینه خود را انتخاب‬ ‫کرد‪ .‬پس از کسب اکثریت کرس��ی های پارلمان مصر‬ ‫توسط اخوان المسلمین‪ ،‬عصام عریان‪ ،‬سخنگو و رئیس‬ ‫دفتر سیاسی این تش��کل بزرگ مصری در گفت وگو با‬ ‫بی بی سی اعالم کرده است که اخوان المسلمین و حزب‬ ‫ازادی و توسعه به دنبال این نیستند که به تنهایی دولت‬ ‫تش��کیل دهند‪ .‬به گفته او‪ ،‬مصر اکن��ون نیازمند دولت‬ ‫وحدت و توافق ملی اس��ت‪ ،‬دولتی که توانمند باشد‪،‬‬ ‫چراکه حل مش��کالت بزرگی که نظام پیشین بر جای‬ ‫گذاشت کار بسیار دشواری اس��ت و به همراهی همه‬ ‫نیروهای سیاس��ی نیاز دارد تا کشور از این تنگنا خارج‬ ‫شود‪ .‬این حداقل پنج سال طول می کشد‪ .‬روز یکشنبه‬ ‫گذشته در حالی که کمیته قضایی وابسته به کمیسیون‬ ‫عالی انتخابات مصر با صدور بیانیه ای از دستیابی حزب‬ ‫وابس��ته به اخوان المسلمین این کش��ور به بیش از سه‬ ‫میلیون رای در مرحله نخست انتخابات پارلمانی خبر‬ ‫داد‪ ،‬اخوان المسلمین پذیرش این نتایج را از سوی رقبای‬ ‫نگاه‬ ‫یک نمای باز‬ ‫از یک سفره عزیز‬ ‫جمع اضداد محال نیست‬ ‫خبرنامه‬ ‫خود خواستار شد‪ .‬کمیسیون عالی انتخابات مصر اعالم‬ ‫کرد که حزب ازادی و عدالت وابسته به اخو ان المسلمین‬ ‫توانست در مرحله نخست انتخابات پارلمانی این کشور‬ ‫سه میلیون و ‪ 565‬هزار و ‪ 92‬رای را به خود اختصاص‬ ‫دهد‪ .‬بر این اساس‪ ،‬حزب سلفی النور توانست دو میلیون‬ ‫و ‪ 371‬ه��زار و ‪ 713‬رای و احزاب وابس��ته به لیبرال ها‬ ‫و چپ گراها یک میلی��ون و ‪ 299‬ه��زار و ‪ 819‬رای و‬ ‫همچنین حزب الوفد که حزبی لیبرال است‪ 690 ،‬هزار‬ ‫و ‪ 77‬رای را کسب کردند‪ .‬روز دوشنبه میلیون ها مصری‬ ‫برای ش��رکت در بخش دوم از مرحل��ه اول انتخابات‬ ‫مجلس شعب به پای صندوق های رای رفتند تا صاحبان‬ ‫کرسی های باقی مانده این مجلس مشخص شود‪ .‬اما یک‬ ‫روز بعد ش��بکه الجزیره اعالم کرد که دور دوم مرحله‬ ‫اول انتخابات پارلمانی مصر با استقبال اندک مردم این‬ ‫کش��ور و در فضایی ارام پایان یافت‪ ،‬درحالی که دور‬ ‫نخست از مرحله اول با اس��تقبال گسترده مردم برگزار‬ ‫شده بود‪ .‬این مرحله در استان های باقیمانده این کشور با‬ ‫استقبال کمرنگ مردم روبه رو شد به طوری که حوزه های‬ ‫رای گیری خالی از رای دهندگان بود‪ .‬با این حال تعداد‬ ‫ش��کایت ها نیز از نقض قوانین انتخابات نیز به همین‬ ‫مقدار کاهش یافت اما برخی از حوزه های انتخاباتی از‬ ‫جمله حوزه انتخاباتی منطقه الموسکی در مرکز قاهره با‬ ‫درگیری هایی همراه بود که پس از دخالت پلیس اوضاع‬ ‫ارام شد‪ .‬عبدالمعز ابراهیم‪ ،‬رئیس کمیته عالی برگزاری‬ ‫انتخابات مصر با اعالم اینکه برخی حوزه ها شاهد نقض‬ ‫قوانین انتخابات بوده اس��ت‪ ،‬گفت‪« :‬برخی نامزدها در‬ ‫طول انتخابات نیز به تبلیغات انتخاباتی ادامه دادند که‬ ‫این با قانون اساسی و اخالق مغایرت دارد‪ ».‬وی تاکید‬ ‫کرد به دلیل اینکه این قانون شکنی ها چندان مهم نبوده‬ ‫اس��ت از پیگیرد قضایی عامالن ان خودداری می شود‪.‬‬ ‫از س��وی دیگر‪ ،‬کمال الجنزوری‪ ،‬نخس��ت وزیر مصر‬ ‫اس��امی وزیران دولت نجات ملی مصر را بدون اعالم‬ ‫نام وزیر کش��ور و وزیر توس��عه معرفی کرد‪ .‬اما روز‬ ‫چهارشنبه نتایج ارای شمارش ش��ده دور دوم مرحله‬ ‫نخس��ت انتخابات پارلمانی مصر که تنها در ‪ 9‬اس��تان‬ ‫برگزار شد از پیش��تازی حزب ازادی و عدالت وابسته‬ ‫به گروه اخوان المس��لمین حکایت داش��ت‪ .‬براین‬ ‫اساس در استان قاهره حزب ازادی و عدالت موفق‬ ‫شد ‪ 10‬کرس��ی از ‪ 16‬کرسی این اس��تان را به دست‬ ‫اورد‪ .‬حزب العدل نیز توانست دو کرسی را در استان‬ ‫قاهره به خود اختصاص ده��د‪ .‬حزب مصری های‬ ‫ازاد یک کرسی و نامزدهای مستقل نیز سه کرسی را‬ ‫در این استان از ان خود کردند‪ .‬در استان اسکندریه‬ ‫نیز حزب ازادی و عدالت بیشترین کرسی ها را از ان‬ ‫خود کرد و حزب سلفی النور در جایگاه بعدی قرار‬ ‫گرفت‪ .‬نتایج به دست امده بیانگر پیشتازی حزب‬ ‫ازادی و عدالت وابسته به اخوان المسلمین و بعد از‬ ‫ان حزب سلفی النور و احزاب لیبرال و چپ گراست‪.‬‬ ‫اعضای حزب ازادی و عدالت نیز اعالم کردند که در‬ ‫مجموع این حزب در دور دوم مرحله نخست از بین‬ ‫‪ 45‬کرسی ‪ 34‬کرسی را به خود اختصاص داده است‪.‬‬ ‫این حزب متعهد شده است که با حمایت مصری ها‬ ‫و در کنار انها برای ساختن اینده این کشور و تحقق‬ ‫عدالت تالش کند‪g .‬‬ ‫قاسم غالمی‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫مطلبی را که برایتان می خواهم بنویس��م‪ ،‬موضوع‬ ‫مبارکیاستکهروزعاشورادرمحل مانبهوقوعمی پیوندد‬ ‫و ان موضوع این اس��ت که اض��داد در یک محفل جمع‬ ‫می شوند و یک خط بطالن بر این تفکر که «جمع اضداد‬ ‫محال است» می کش��ند‪ .‬حتما در دلتان به این حرف من‬ ‫می خندید و می گویید این نویسنده دیگر نوبر است؛ ولی‬ ‫اشتباه نکنید‪ ،‬صبر کنید‪ ،‬حوصله کنید تا برایتان به درستی‬ ‫تحلیل کنم تا ببینید که واقعا جمع اضداد محال نیست‪ .‬ان‬ ‫وقتیکصدافرینهمبهمنمی دهید؛فقطدرستدقت‬ ‫کنیدومطلبرارهانکنیدچونماعادتداریمیکمطلب‬ ‫را که شروع می کنیم بالفاصله خسته می شویم و احیانا اگر‬ ‫درانبدوبیراهیهمبهفالنیگفتهنشدهباشددیگربرایمان‬ ‫جذابیت ندارد‪ .‬به خصوص وقتی که افشاگری هم نباشد‪.‬‬ ‫افشاگری خیلی مزه دارد‪ .‬انگار داریم از مطلب خودمان‬ ‫دور می ش��ویم‪ .‬پس برمی گردیم به مطلب خودمان‪ .‬روز‬ ‫عاشورا که از راه می رسد چند تا بچه محل سابق یا اسبق‬ ‫فرقی نمی کند‪،‬گردهم می ایند و یکدیگر را ‪ -‬شاید دروغ‬ ‫نگفتهباشمپسازیک سال–می بینند‪.‬چوندستروزگار‬ ‫اینبچه هایمحلراهرکدامبهطرفیپرتابکردهوهرکدام‬ ‫از انها یکی در شرق‪ ،‬یکی در غرب‪ ،‬یکی در شمال و یکی‬ ‫در جنوب ساکن شده اند‪ .‬البته این بچه های محل فی الحال‬ ‫به ش��کرانه تلفن همراه فقط صدای هم را می شنوند و به‬ ‫فراخور شغل و سمت خود از جایگاه اجتماعی خاصی‬ ‫برخوردارند و طی این چند سال انقالب همزمان با سپید‬ ‫کردن موی سر و ریش‪ ،‬صاحب منصب و مشاغل مهمی‬ ‫شده اند‪ .‬اما جالب این قضیه‪ ،‬شغل انها نیست‪ ،‬این است‬ ‫که این ادم ها یکی از شرق می اید‪ ،‬یکی از شمال‪ ،‬یکی از‬ ‫جنوبویکیازغربوروزعاشوراطبقسنواتسال های‬ ‫گذشته همان جایی جمع می ش��وند که سال پیش جمع‬ ‫شده اند‪ .‬نه یک متر جلوتر و نه یک متر عقب تر و اگر یکی‬ ‫همبهرحمتایزدیرفتهباشدهیجایاوراخالیمی کنند؛‬ ‫اماانچهمی خواهمبرایتانبگویمهمینجمعشدنانهاست‬ ‫و همین جای خودشان ایستادن‪ .‬هنوز افتاب گرم یا احیانا‬ ‫اگرفصلزمستانباشدافتابسردزمستانی‪،‬وسطاسمان‬ ‫نرسیده و غوغای جنگ عاشورا در کربال در نگرفته است‬ ‫که اتش جدل فلسفی‪ ،‬سیاسی و اجتماعی بین این چند تا‬ ‫بچهمحلسابقدرمی گیردوازخاطراتنوجوانیبگیرید‬ ‫تامهمترینمسائلاستراتژیکمنطقهوجهان‪.‬بچه هاییکه‬ ‫روزی جبهه های جنگ را درک کرده اند و با فضای معنوی‬ ‫گ انس گرفته اند قادر به هضم تحلیل‬ ‫و مادی جبهه و جن ‬ ‫بچه هاییکهبعدازجنگقوامگرفته اند‪،‬نیستندوازانطرف‬ ‫بچه هایی که جنگ را حین جنگ درک کرده اند و به قول‬ ‫بروبچه های اول جنگبریده اند حاضربه قبولتحلیل انها‬ ‫نیستند‪.‬بههمیندلیلهریکازاینبچه هاباقدرتدست ها‬ ‫را باال می برد و با تکان دادن سر‪ ،‬قصد دارد تحلیل خود را به‬ ‫خوردطرفدیگربدهد‪.‬جالب تراینکهچندتاازاینبچه ها‬ ‫طیصحبتکردنهمبهموازاتزنجیرزناندرخیابانچند‬ ‫تاسینههممی زنند‪ .‬خالصهانقدراینبچهمحل هایسابق‬ ‫باهمبحثمی کنندتااینکههیات هایعزاداریرفته رفتهبه‬ ‫امامزادهعبداهللمی رسندوافتابظهرعاشوراوسطاسمان‬ ‫می رسد و میزبان هر س��ال که خودش از بچه های سابق‬ ‫همان محل است و سرش درد می کند برای این بحث ها‪،‬‬ ‫دوستانقدیمیراسرسفرهامامحسینعلی هالسالمدعوت‬ ‫می کند‪.‬اینبچه هایمحلول کننیستند‪.‬درطولراهرفتن‬ ‫به خانه میزبان که سرش درد می کند برای این بحث‪ ،‬دو به‬ ‫دومخالفوموافقدربینراهدوبارهشروعبهبحثمی کنند‬ ‫تا اینکه می رسند در خانه میزبان و باز هم با هر بار تعارف‪،‬‬ ‫باالخرهحرفمخالفیاموافقخودرامی زنند‪ .‬اماقضیهاز‬ ‫این جالب تر می شود‪ .‬در یک نمای باز می توانی همه انها را‬ ‫ببینیکهچطورسرسفرهیکنفرنشست هاندوانسفرهبههیچ‬ ‫کسمتعلقنیستجزامامحسینعلی هالسالموایننمایباز‬ ‫با تو چقدر حرف می زند‪ ،‬با تو چقدر درد دل می کند‪ ،‬دلت‬ ‫می خواهدگریهکنیوقتیایننمایبازرامی بینیوقتیهمه‬ ‫انهاییکهتاچندساعتپیشاسمانرابهریسمانمی بافتند‬ ‫حاالچگونهبرسریکسفرهمنتظرمیلغذاهستند‪ .‬جالب‬ ‫اینکه دور این س��فره که از چپ و راست امده اند‪ ،‬چقدر‬ ‫متواضع و ارام هستند و انگار نه انگار که صاحب نظر و ارا‬ ‫دیگری هستند و این عمق باز این تصویر هرچه عمیق تر‬ ‫می شود ما را به جایی می برد که صدای شیهه اسبان را در‬ ‫کربال می شنوی‪ ،‬صدای مظلومیت حسین(ع) که پس از‬ ‫سال ها هنوز به گوش می رسد‪ .‬از نمای باز این تصویر‬ ‫می بینی چطور زبان حق‪ ،‬گویاتر از هر تحلیل و تفکری‬ ‫اس��ت و همه در برابر این تفکر تسلیم هستند‪ .‬این بچه‬ ‫محل ها وقتی غذای امام حسین علیه السالم را می خورند‬ ‫ان وقت منتظر می مانند در یک نمای بسته کسی و اقعیت‬ ‫دعارازمزمهکندوانهاباهمبگویندامین‪g.‬‬ ‫‪27‬‬ ‫یادداشت ها‬ ‫در باب ان که «االسماء تنزل من السماء»‬ ‫خبرنامه‬ ‫و امیدی برای خودم که اسمم با مس ّما باشد‬ ‫چند مواجه ه شخصی با عاشورا‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫زهیر توکلی ‪ /‬شاعر‬ ‫زهیر توکلی در این‬ ‫نوشتارنگاهی دارد‬ ‫به فرهنگ نامگذاری‬ ‫و تاثیر اسم بر‬ ‫شخصیت افراد‬ ‫نام من زهیر است‪ .‬براس��اس اطالعات امده در‬ ‫پایگاه اطالعات جمعیتی کشور‪ ،‬دو میلیون نفر در کشور‬ ‫حسین نام دارند (یا ترکیبات حسین با نام های دیگر مثل‬ ‫امیرحسین یا حس��ینعلی)‪ .‬پانصدهزار نفر ابوالفضل‬ ‫هستند‪ .‬ششصدهزار نفر عباسند‪ 236.‬هزار نفر سجادند‪.‬‬ ‫سیصدوشصت و چهار هزار نفر علی اکبرند‪ .‬دویست و‬ ‫هفتادو هشت هزار نفر علی اصغرند‪.‬‬ ‫نهصده��زار زن ایرانی‪ ،‬نامش��ان زینب اس��ت و‬ ‫سرانجام بیست و شش هزار مرد با نام زین العابدین در‬ ‫ایران زندگی می کنند‪.‬‬ ‫(به نقل از س��رویس اجتماعی ایس��نا ب��ه تاریخ‬ ‫‪)1390/9/15‬‬ ‫‪28‬‬ ‫ما چهارده معصوم داریم و هر یک از این چهارده‬ ‫بزرگوار عالوه بر ن��ام‪ ،‬کنیه دارند (مثل ابوالقاس��م که‬ ‫کینه حضرت رس��ول – صل��ی اهلل علیه و ال��ه‪ -‬بوده‬ ‫است یا ابوالحسن که کنیه حضرت امام امیرالمومنین‬ ‫علی – علیه الس�لام – اس��ت) و نیز هر یک از ایشان‬ ‫القابی دارند (مثل مصطفی و مرتضی و مجتبی و سجاد‬ ‫و زین العابدین و باقر و صادق و کاظم و رضا و جواد و‬ ‫تقی و نقی و عسکری و حجت و مهدی که اینها القاب‬ ‫این بزرگواران بوده است نه اسمش��ان یا مثل مرضیه و‬ ‫راضیه و محدثه و نفیسه و بتول و عذرا که همه القاب‬ ‫حضرت فاطمه – سالم اهلل علیها – بوده است و حتی‬ ‫زهرا نیز لقب ایشان بوده است نه اسم مبارکشان که همانا‬ ‫فاطمه است)‬ ‫غیر از نام ها‪ ،‬کنیه ها و القاب چهارده معصوم‪ ،‬ما‬ ‫امامزادگانی داریم که مراد و محبوب ایرانیان هس��تند‬ ‫و نام ها یا القاب این بزرگواران نیز در کار اس��ت (مثل‬ ‫علی اکبر‪ ،‬عل��ی اصغر‪ ،‬عباس‪ ،‬ابوالفض��ل‪ ،‬ابوفاضل‪،‬‬ ‫قاس��م‪،‬عبدالعظیم‪ ،‬معصومه که لقب خواهر امام رضا‬ ‫– علیه السالم – است که در قم قبه و بارگاه دارد و نامش‬ ‫فاطمه بوده است‪ -‬سالم اهلل علیها و علی جدتها فاطمه‬ ‫الزهرا‪ -‬و‪)...‬‬ ‫عالوه بر این‪ ،‬نام یا کنیه یا لق��ب مادران و پدران‬ ‫و مادربزرگ ها و پدربزرگ های چه��ارده معصوم هم‬ ‫هست که ما ایرانیان نام فرزندان خود می گذاریم مثل‬ ‫ابوطالب‪ ،‬پدر امیرالمومنین‪ ،‬هاشم‪ ،‬جد بزرگ حضرت‬ ‫رسول و حضرت علی(ع) و اساس��ا جد همه سیدها‬ ‫که به واقع از بنی هاشم هستند‪ .‬حمیده‪ ،‬مادر بزرگوار‬ ‫امام رضا – علیه الس�لام – نرگس ی��ا نرجس – مادر‬ ‫بزرگوار حضرت امام زمان – عج��ل اهلل تعالی فرجه‬ ‫الشریف ‪ ،-‬شهربانو‪ ،‬مادر امام س��جاد – علیه السالم‬ ‫– (دست کم بنا به مشهور‪ ،‬ایشان همسر امام حسین و‬ ‫مادر امام سجاد بوده اند)‪.‬‬ ‫از اینها فراتر نام هایی هست که مستقیما با خداوند‬ ‫ربط دارند‪ .‬یک دس��ته خود نام های خدا هستند مثل‬ ‫حمید‪ ،‬وحید‪ ،‬سعید‪ ،‬فرید‪ ،‬قادر‪ ،‬ناصر و‪...‬‬ ‫دسته دیگر نام هایی که با عبد شروع می شوند مثل‬ ‫عبداهلل‪ ،‬عبدالستار‪ ،‬عبدالجبار‪ ،‬عبداالعلی‪ ،‬عبدالقادر‪،‬‬ ‫عبدالوهاب‪ ،‬و صدالبته خیل��ی از عبدها به نام چهارده‬ ‫معصوم اضافه می ش��وند‪« :‬عبدالعلی‪ ،‬عبدالحس��ین‪،‬‬ ‫عبدالرضا و‪»...‬‬ ‫دسته سوم نام هایی هستند که به اهلل اضافه می شوند‬ ‫و در میان ترک های اذربایجان زیاد شنیده می ش��وند‪:‬‬ ‫هیبت اهلل‪ ،‬رحمت اهلل‪ ،‬عین اهلل و‪...‬‬ ‫بر اینه��ا باید بیفزاییم ن��ام پیامب��ران الهی را مثل‬ ‫ابراهیم‪ ،‬اسماعیل‪ ،‬یوسف‪ ،‬یعقوب‪ ،‬یونس‪ ،‬دانیال و‪...‬‬ ‫و نیز نام کس��انی که پیامبر نبوده اند اما در قصص‬ ‫انبیا‪ ،‬با انها اشناییم مثل مریم (که البته ایشان عصمت‬ ‫داشته اند)‪ ،‬اسیه همس��ر فرعون‪ ،‬زلیخا‪ ،‬اصف‪ ،‬وزیر‬ ‫حضرت سلیمان و‪...‬‬ ‫و نیز حتی ن��ام برخی از مکان ه��ای مذهبی مثل‬ ‫مدینه که دو سه نسل پیش احیانا بر دختران نهاده می شد‬ ‫یا نجف (مثل نجف دریابندری) یا کنعان‪ .‬و باز بر اینها‬ ‫باید نام فرش��تگان را بیفزاییم مث��ل جبرئیل (جبرئیل‬ ‫انگوتی کارگر تاسیسات دانشگاه تهران بود‪ ،‬چند سال‬ ‫پیش مرد‪ ،‬بچه کردستان بود)‪ ،‬میکائیل‪ ،‬اسرافیل و‪...‬‬ ‫غیر از این چند دسته که «نام خاص» هستند‪ ،‬احیانا‬ ‫نام هایی هس��تند که از فرهنگ دینی یا ق��ران اقتباس‬ ‫شده اند مثل ایمان‪ ،‬احسان‪ ،‬اسالم (اسالم کاظمیه را که‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫یادتان هست؟)‬ ‫قربان (مثل قربان ولیئی‪ ،‬دوست شاعر من که بعدا‬ ‫بیشتر او را به شما معرفی خواهم کرد)‪ ،‬هدایت‪ ،‬رسالت‬ ‫(رسالت بوذری‪ ،‬دوست من و مجری برنامه های زنده‬ ‫و مذهبی تلویزیون‪ ،‬احیانا او را می شناس��ید یا حداقل‬ ‫قیافه اش را بسیار در تلویزیون دیده اید) و‪...‬‬ ‫اگر یک بار یک پژوهش اماری دقیق و مبتنی بر‬ ‫این تقسیم بندی سامان گیرد و پراکندگی ان در نسبت‬ ‫با حوزه های جغرافیای��ی‪ ،‬جوامع زبانی – گویش��ی‬ ‫–لهجه ای‪ ،‬گروه های قومی و سایر عناصر مثل شهری‬ ‫– روستایی‪ ،‬س��طح تحصیالت‪ ،‬نوع تحصیالت و‪...‬‬ ‫سنجیده شود‪ ،‬فواید و لطایف فراوانی از نظر فرهنگی‬ ‫– اجتماعی و به ویژه نحوه بازنمایی و بازتولید دین و‬ ‫نشانه های دینی در «نامگذاری ایرانی» به دست می اید‪.‬‬ ‫اما سوای همه ان اس��م ها که به چهارده معصوم‪،‬‬ ‫خانواده چهارده معصوم ش��امل امام��زادگان یا پدران‬ ‫و م��ادران و اج��داد چه��ارده معصوم و نی��ز به خود‬ ‫خداوند‪،‬فرشتگان خداوند‪،‬فرستادگان او و مکان های‬ ‫مقدس منس��وب به او بازمی گردد‪ ،‬ش��کل دیگری از‬ ‫نامگذاری‪ ،‬نه��ادن نام «اصحاب» چه��ارده معصوم یا‬ ‫مفاخر تاریخ صدراس�لام بر فرزندان است؛ نام هایی‬ ‫مثل س��لمان‪ ،‬ابوذر‪ ،‬یاسر‪ ،‬عمار‪ ،‬س��میه‪ ،‬میثم‪ ،،‬هانی‪،‬‬ ‫مختار‪ ،‬جابر و‪...‬‬ ‫من اینجا با این دسته از نام ها کار دارم‪ ،‬چراکه نام ‬ ‫من هم از این دسته نام هاست‪ :‬بر من نام یکی از شهیدان‬ ‫کربال نهاده شده است‪ :‬زهیر ابن قین ابن قیس جبلی‪.‬‬ ‫پیش از این گفت��م در بررس��ی نام هایی که به‬ ‫گونه ای با فرهنگ اسالمی نسبت پیدا می کنند‪ ،‬پس از‬ ‫امارگیری‪ ،‬می شود نمودارهای مختلفی از پراکندگی‬ ‫را ترس��یم کرد مثل پراکندگی نام های دینی براساس‬ ‫حوزه جغرافیای��ی‪ ،‬یا جامع��ه زبانی – گویش��ی –‬ ‫لهجه ای‪ ،‬ی��ا ترکیب قومیتی یا زیس��تگاه کالنش��هر‬ ‫– شهر– روستا یا س��طح و نوع تحصیل والدین یا‪...‬‬ ‫یک عامل دیگر را هم می خواهم در اینجا بیفزایم و ان‬ ‫دوره زمانی است‪ .‬در چه دوره زمانی‪ ،‬نامگذاری های‬ ‫مرتبط با دین اوج می گیرد؟ کدام نام ها همیشه هستند‬ ‫و فقط درصدش��ان کم و زیاد می ش��ود؟ این نام های‬ ‫همیش��گی‪ ،‬مربوط به ک��دام یک از دس��ته ها در ان‬ ‫تقسیم بندی می شوند؟ در چه دوره هایی چه نام هایی‬ ‫بیش��تر مورد توجه قرار گرفته اند و ای��ن نام ها که در‬ ‫ان دوره بیشتر از سایر نام های دینی بر نوزادان نهاده‬ ‫شده اند‪ ،‬مربوط به کدام یک از دسته های تقسیم بندی‬ ‫نام های دینی می ش��وند؟ مثال ممکن است نتایج امار‬ ‫این گونه به دست بیاید که از ان روزی که چیزی به نام‬ ‫امار وارد ایران شد (دهه اول از قرن چهاردهم هجری‬ ‫شمسی‪ ،‬اگر اشتباه نکنم سال ‪ ،1305‬دوره رضا پهلوی‬ ‫اولین بار سرشماری صورت پذیرفت) نام هایی مثل‬ ‫محمد‪ ،‬علی و حس��ین و در زنان زهرا و زینب هرگز‬ ‫از درصد خاص��ی پایین نیامده ان��د و در برابر‪ ،‬نهادن‬ ‫نام اصحاب‪ ،‬بیش��تر در حوالی نیم��ه دوم دهه پنجاه‬ ‫تا اواخر دهه ‪ 60‬اوج گرفته اس��ت و اصال نام برخی‬ ‫از اصحاب و ش��خصیت های تاریخ صدر اسالم در‬ ‫این بازه زمانی پانزده ساله مثل یک پدیده نوظهور به‬ ‫فهرست نام های ایرانی افزوده شده است‪ ،‬مثل عابس‬ ‫یا مثل زهیر‪ .‬دوستی دارم به نام عابس قدسی که رئیس‬ ‫نشر سپیده باوران است‪ .‬بچه مشهد است‪ .‬از تصادف‬ ‫روزگار‪ ،‬او هم مثل من پدری انقالبی – مذهبی داشته‬ ‫اس��ت و جالب تر از ان اینکه او ب��رادری دارد همنام‬ ‫من‪ .‬زهیر قدسی؛ نمی دانید که من از یافتن یک همنام‬ ‫یعنی یک زهیر نام دیگر چقدر ذوق زده می شوم‪ ،‬بس‬ ‫که این نام مبارک و شریف‪ ،‬نادر است‪ .‬یکی دیگر هم‬ ‫بود به نام زهیر طیب که نمی دانم با ان مهندس طیب‬ ‫معروف که از شاگردان عارف معاصر‪ ،‬حاج اسماعیل‬ ‫دوالبی بوده است‪ ،‬نسبتی دارد یا نه؛ دوران راهنمایی‪،‬‬ ‫قاری قران معروفی در س��طح مسابقات استان تهران‬ ‫بود‪ ،‬دیگر جانم برای شما بگوید‪ :‬زهیر اسالمی‪ ،‬نوه‬ ‫مرحوم استاد حاج عباسعلی اسالمی‪ ،‬روحانی مشهور‬ ‫و موسس اولین نسل مدارس اسالمی در دهه بیست‬ ‫و سی که به جامعه تعلیمات اسالمی مشهورند‪ .‬دیگر‪،‬‬ ‫زهیر متکی پس��ر اق��ای منوچهر متکی وزیر س��ابق‬ ‫خارجه و ی��ک زهیرنام دیگری که امس��ال در همین‬ ‫دهه محرم روحانی منبری هیات هنرمندان بوده است‬ ‫(هیاتی که هر س��ال در منزل سیدش��هرام شکیبا برپا‬ ‫می ش��ود ) و تا این لحظه‪ ،‬تالش های من برای اشنا‬ ‫ش��دن با نام خانوادگی این بزرگ��وار بی نتیجه مانده‬ ‫است چون دسترس��ی به سیدشهرام ش��کیبا ندارم و‬ ‫فقط از زبان یکی از بچه های هیات شنیدم که روحانی‬ ‫داش مشدی باصفایی است ولی متاسفانه این دوست‬ ‫ما ش��بیه من نامش زهیر نبوده اس��ت که گوشش با‬ ‫ش��نیدن هر زهیری تیز ش��ود و مش��خصات او را به‬ ‫خاطر بسپارد‪.‬‬ ‫یک زهیر دیگر هم می شناسم که از بستگان دور‬ ‫ولی خونی ماست در بهشهر به نام سیدزهیر اقاجانی‬ ‫(اگر اشتباه در نام خانوادگی اش نکرده باشم) دیگر‪....‬؟‬ ‫دیگر هیچ‪ .‬دیگ��ر این بنده حقیر در این س��ی و چهار‬ ‫س��ال از عمر خود هر قدر س��رم را به این طرف و ان‬ ‫طرف گردانده ام و گوش خوابانده ام‪ ،‬هیچ زهیر دیگری‬ ‫ندیده ام و نشنیده ام‪.‬‬ ‫در این مملکت هفتاد میلیونی‪ ،‬بد نیست کسانی‬ ‫مثل من یعنی زهیرنام ها یا مثل عابس قدسی‪،‬عابس نام ها‬ ‫کلوپ بزنند تا حداقل همنام ها دور هم جمع شوند بد‬ ‫فکری هم نیست نه؟‬ ‫یا مثال «زید»‪ ،‬یادم می اید که دوران راهنمایی در‬ ‫مدرسه شاهد کمیل منطقه ‪ 11‬یک همکالسی داشتم‬ ‫به نام زید«تنها» که البته وحید صدایش می زدند‪ .‬حاال‬ ‫نمی دانم پدر و مادرش به خاط��ر ارادت به کدام زید‬ ‫او را زید نام نهاده بودند؟ زید ابن علی ابن الحس��ین‪،‬‬ ‫برادر امام محمد باقر و عموی ام��ام جعفرصادق‪ ،‬ان‬ ‫ش��خصیت فقیه عابد زاهد انقالبی ش��هید که شیعیان‬ ‫زیدی به او ارادت دارند؟ یا زید ابن حارثه‪ ،‬پسرخوانده‬ ‫حض��رت پیامبر اک��رم – صل��ی اهلل علیه و ال��ه – که‬ ‫بابای همان اس��امه ابن زید معروف است که پیامبر او‬ ‫را در هجده س��الگی به فرماندهی هم��ه مهاجرین و‬ ‫انصار گماش��ت؟ همان زید ابن حارث��ه که در جنگ‬ ‫موته ه��م رکاب با حض��رت جعفرطیار ب��رادر بزرگ‬ ‫امیرالمومنین‪ ،‬شهید شد؟ یا کدام زید؟ نمی دانم‪ .‬از ان‬ ‫روز تاکنون هیچ زید دیگری که به زبان فارسی حرف‬ ‫بزند‪ ،‬ندیده ام‪ .‬ان حدس مرا ک��ه مبتنی بر هیچ اماری‬ ‫نیست جدی بگیرید‪ .‬من به هم نسالنم نگاه می کنم و‬ ‫تا دلتان بخواهد سلمان و عمار و ابوذر و مقداد و میثم‬ ‫و اویس و جابر و‪ ...‬می بینم ولی نه در نسل قبل و قبلتر‬ ‫یعنی نسل پدران و پدربزرگان و نه در نسل بعد از خودم‬ ‫یعنی متولدین ده��ه هفتاد به این طرف‪ ،‬هیچ بس��امد‬ ‫متمایزکننده ای از چنین نام هایی نمی بینم‪ .‬سهل است‬ ‫که در نسل پدران یعنی کس��انی که در زمان پهلوی و‬ ‫حدفاصل دهه های ده تا سی به دنیا امده اند و در نسل‬ ‫برادران بزرگتر یعنی کسانی که حدفاصل دهه چهل و‬ ‫پنجاه به دنیا امده اند (و در این نسل برادران بزرگتر باز‬ ‫بیشتر و پربس��امدتر از نس��ل پدران) تا دلتان بخواهد‬ ‫گرشاسب و گشتاسب و طهماسب و ایرج و بیژن و‪...‬‬ ‫شنیده ام‪ .‬چرا راه دور بروم؟‬ ‫پدر بزرگم نامش ابوالحس��ن بوده است ولی نام‬ ‫فرزندانش (دستکم نامی که انها را با ان صدا می زده اند)‬ ‫به ترتیب عبارت بوده اس��ت از ‪ :‬بیژن‪ ،‬ش��هال‪ ،‬شهین‬ ‫و س��رانجام ایرج که پدر عزیزم باش��د‪ .‬خدا بیامرزد‬ ‫رفتگان شما را‪ ،‬پیرمرد ان قدر عاشق نام شهین بود که‬ ‫تا همین اواخر که حدود نود سال داشت‪ ،‬در پاسخ به‬ ‫این س��وال که‪ :‬اقاجون! برای دختر‪ ،‬شما چه اسمی را‬ ‫دوست دارید؟ می گفت‪ :‬شهین‪ .‬خواهر بزرگ پدرم‪،‬‬ ‫پس از انقالب با جدیت و پش��تکاری شایان تحسین‪،‬‬ ‫نام س��اره را برای خود برگزید و بر زبان همه نشاند‪.‬ان‬ ‫اوایل که ما بنا به عادت‪ ،‬او را عمه شهین صدا می کردیم‪،‬‬ ‫می گفت‪ :‬عمه ساره! و ما – نمی دانم چرا –پا نمی دادیم‬ ‫و همچنان او را عمه شهین صدا می کردیم و او روترش‬ ‫می کرد تا اخر و عاقبت از خرش��یطان پیاده ش��دیم و‬ ‫برای نگاه داشت دل عمه عزیزمان – یا شاید هم ترسی‬ ‫از دعوا شنیدن – به «عمه ساره» به جای «عمه شهین»‬ ‫رضایت دادیم‪ .‬از این دس��ت ماجراها در بس��یاری از‬ ‫خانواده های مذهبی انقالبی در دهه ‪ 60‬بوده است‪.‬‬ ‫دکتر علیرضا خراسانی‪ ،‬ادیب و قران پژوه و حافظ‬ ‫کل قران که بنده افتخار شاگردی او را و بعدا همکاری‬ ‫با او را در کسوت تدریس داشته ام‪ ،‬می گفت‪« :‬در محله‬ ‫ما – خیابان هاش��می یا همان اریانا که معروف بود به‬ ‫اریاناتگزاس – یک گنده التی بود ب��ه نام کیومرث و‬ ‫معروف به اقا کئی (مخفف کیومرث)‪ .‬بعداز انقالب‬ ‫مدتی پیدایش نبود‪ .‬وقتی دوباره در محل افتابی شد‪،‬‬ ‫دیدیم که هیئت و هیبتش عوض شده است‪ ،‬البته هیبت‬ ‫که همان هیبت بود با ان قد و باالی رس��تم وار و یال و‬ ‫کوپال گنده التی اش ولی هیئتش نه‪ ،‬هیئتش اصال زمین‬ ‫تا اس��مان فرق کرده بود‪ :‬به جای ان سبیل تا بناگوش‬ ‫دررفته و صورت هفت تیغه‪ ،‬یک ریش توپی گذاشته‬ ‫بود و صدالبته ر ّد چاقوها روی گونه و پیش��انی اش به‬ ‫یادگار از دوران گذشته مانده بود‪.‬‬ ‫اس��مش را هم عوض کرده بود‪ .‬صدایش کردیم‪:‬‬ ‫س�لام! اقا کئی! از این طرفا؟ پیدات نیس؟ اخم کرد و‬ ‫گفت‪ :‬اقا مصطفا!»‬ ‫علیرضا خراس��انی می گفت‪« :‬اقا مصطفا پاک از‬ ‫این رو به ان رو شده بود‪ .‬رفت جبهه و دیگر جنازه اش‬ ‫هم بازنگشت‪».‬‬ ‫به نظر می رسد که در واکنشی به ان عرب ستیزی و‬ ‫ترویج اندیشه ایران شهری در دوران پهلوی که به قول‬ ‫جالل ال احمد‪ ،‬می خواستند ‪ 3‬اسفند ‪ 1299‬را به دمب‬ ‫کورش و داریوش بچسبانند ( نقل به مضمون)‪ ،‬پس از‬ ‫انقالب‪ ،‬گرایشی ویژه به نام های اسالمی پیش امده بود‪.‬‬ ‫در پس این نام های ویژه از اصحاب (که نام بنده‬ ‫هم البته به شکلی اندوهبار‪:‬یکه و تنها‪ ،‬در زمره همین‬ ‫نام های ویژه است) و در ورای برگزیدن «نام های سلف‬ ‫صال��ح»‪ ،‬نام هایی مثل س��لمان‪ ،‬مقداد‪ ،‬اب��وذر‪ ،‬عمار‪،‬‬ ‫یاس��ر‪ ،‬س��میه‪ ،‬میثم‪ ،‬حبیب‪ ،‬کمیل‪ ،‬اوی��س‪ ،‬عابس‪،‬‬ ‫زهیر‪ ،‬زید (این س��ه تای اخری نوبرش هس��تند) و‪...‬‬ ‫نوعی گرایش به ایدئولوژی انقالبی ش��یعی خواهان‬ ‫بازگش��ت به ارمان ه��ا و ارزش ها و دقیق ت��ر بگویم‬ ‫«اسوه» های صدراسالم دیده می ش��ود‪ .‬این «اسوه» ها‬ ‫شبیه معصومان نیستند که غیرقابل دسترس باشند بلکه‬ ‫مردمانی عادی بوده اند و حتی ابتدای حال داش��ته اند‬ ‫یعنی از یک مبدا تاریخی به بعد‪ ،‬زندگی ش��ان متحول‬ ‫ش��ده اس��ت (عین خود ما) یا از یک مبدا تاریخی به‬ ‫بعد جهش ها وپرش های روحی داشته اند و سرانجام‪،‬‬ ‫اکثرا شهید شده اند؛ بنابراین می ش��ود با خیال راحت‬ ‫نگاهی امروزین و از زاویه دید انس��ان انقالبی معاصر‬ ‫‪29‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫قرن بیس��تمی به زندگی و راه و رفتار و منش و روش‬ ‫انان داشت‪ ،‬زاویه دیدی که مثال بارز ان کتاب «ابوذر‬ ‫غفاری‪ ،‬خداپرس��ت سوسیالیس��ت» دکتر ش��ریعتی‬ ‫اس��ت؛ترجمه ازاد یا تحریری که او بر کتاب «جوده‬ ‫السحار» نگاشته است‪.‬‬ ‫یا ترجمه «سلمان پاک » پروفسور لویی ماسینیون‬ ‫که باز هم ان معلم فقید‪ ،‬ب��ا مقدمه ای در قیاس با متن‪،‬‬ ‫مفصل‪ ،‬سامان داد‪.‬‬ ‫مثال دیگر برخ��ی از کتاب های اق��ای محمود‬ ‫حکیمی‪ ،‬پرفروش ترین نویس��نده ک��ودک و نوجوان‬ ‫در دهه پنجاه است مثل «اشرافزاده قهرمان» که داستان‬ ‫زندگی «مصعب ابن عمیر» پرچمدار شهید جنگ احد‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫(این کتاب‪ ،‬یکی از اولین کتاب هایی بود که من‬ ‫پس از کسب توانایی خواندن همان کالس اول ابتدایی‬ ‫ان را خواندم)‪.‬‬ ‫جوان��ان مذهبی هم نس��ل من به ی��اد می اورند‬ ‫کتاب های فراوانی را ک��ه برای ک��ودکان و نوجوانان‬ ‫نگاش��ته می ش��د و محور انها تاریخ صدر اس�لام و‬ ‫شخصیت های ان بود‪ .‬یادم است که یک کتاب مختصر‬ ‫مصور برای مقطع سنی «ب» درباره هاشم مرقال خوانده‬ ‫بودم و االن فقط همین قدر در ذهنم مانده است که از‬ ‫سرداران مس��لمان در جنگ های صدراسالم (احتماال‬ ‫کشورگش��ایی های خلفا) بوده است و ش��اید – اگر‬ ‫درس��ت به یادم بیاید – در جنگ صفین هم در رکاب‬ ‫امیرالمومنین می جنگیده است‪ .‬می تو انستم به راحتی‬ ‫به کت��ب تاریخی مراجعه کن��م و این قدر با «ش��اید»‬ ‫و «اگر درس��ت یادم بیاید» و «احتم��اال»‪ ،‬به جمالتم‬ ‫درباره هاشم مرقال که در سنین دبستان کتابی داستان وار‬ ‫درباره اش خوانده ام‪ ،‬قید نزنم ولی عمدا این کار را کردم‬ ‫تا گستردگی و عمق ماجرای «پرداختن به اصحاب» در‬ ‫ان دوره را دریابید‪ .‬هاشم مرقال هرکه بوده است‪ ،‬یک‬ ‫شخصیت درجه ‪ 3‬در میان اصحاب بوده است‪ ،‬نشان‬ ‫به ان نشان که این بنده حقیر که عالقه به مطالعه تاریخ‬ ‫اسالم دارم‪،‬جز همان اطالعات که از ان کتاب به شکلی‬ ‫مبهم – و شاید مغلوط – در ذهنم رسوب کرده است‪،‬‬ ‫دیگر به او برنخورده ام و انگیزه ای هم برایم درس��ت‬ ‫نشده است‪.‬‬ ‫مثال اگ��ر بخواه��م به دنب��ال زندگ��ی ابوالهیثم‬ ‫ابن التیهان یا خزیمه ابن ثابت معروف به ذوالشهادتین‬ ‫بروم‪ ،‬انگیزه ای شدید دارم چرا که در نهج البالغه دیده ام‬ ‫که امیرالمومنین در ان ماه های اخر مظلومیتش در کوفه‪،‬‬ ‫برفراز منبر می گوید‪« :‬این عمار؟ این ابن التیهان؟ و این‬ ‫ذوالشهادتین؟ عمار کجاست؟ ابنتیهان کجاست؟ و‬ ‫ذوالشهادتین کجاس��ت؟» اما این هاشم مرقال که بوده‬ ‫است؟ نمی دانم‪ .‬پس ببینید ماجرای «اصحاب نگاری»‬ ‫در ان دوره چقدر گس��ترده بوده است که نویسنده ان‬ ‫کتاب‪ ،‬دیده که سوژه ها همه کار شده اند و به سراغ هاشم‬ ‫مرقال رفته است تا احتماال نواوری کرده باشد‪.‬‬ ‫اینها همه نمودهای متفاوتی از یک پدیده اند چه‬ ‫نگارش کتاب های ایدئولوژیک – تاریخی چه نگارش‬ ‫کتاب های تاریخی‪ -‬پژوهش��ی مثل کتاب های اقای‬ ‫ابوفاضل رضوی اردکانی در ان دوره از قبیل «تحلیلی‬ ‫بر قیام مختار» یا «تحلیلی بر شخصیت و شهادت زید‬ ‫ابن علی» و چه حتی کتاب هایی مثل داس��تان راستان‬ ‫ش��هید مطهری که گونه ای دیگر از روند «بازگشت به‬ ‫سلف صالح» است و سرانجام چه انبوه نوزادانی که در‬ ‫ان دوره زاده می شدند و نام یکی از اصحاب یا شهدای‬ ‫صدراسالم بر انها نهاده می شد و یکی از این نوزادان‪،‬‬ ‫نوه حاج قبا بود که نامش را زهیر گذاشتند‪g .‬‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫ادامه دارد‪...‬‬ ‫‪30‬‬ ‫جنس دین اهل ایمان‬ ‫فاصله اردوگاه امام حسین(ع) تا اردوگاه یزید‬ ‫ابوالقاسم حسینجانی‬ ‫ابوالقاسم حسینجانی‬ ‫در این نوشتار تفاوت‬ ‫دیدگاه ها و اندیشه ها را‬ ‫در میان اهل کفر و‬ ‫اهل ایمان بررسی‬ ‫کرده است‬ ‫(‪)1‬‬ ‫این خواب‪ ،‬تا کجاست؟ این خواب ریشه ها‬ ‫‪ /‬این خواب های ریشه دار‪ /‬این خواب های بازی‬ ‫دراز ‪ /‬این بازی دراز‬ ‫که برای خیلی ها‬ ‫به گفت��ه پیامبر پ��اک اندیش��ی و اگاهی و‬ ‫مهربانی‬ ‫تا مرگ ‪ /‬تا اون ور دنیا ‪ /‬خاطره انگیز و دلربا و‬ ‫فریبا ‪ /‬همچنان ادامه دارد‪:‬‬ ‫الناس نیام ‪ /‬اذا ماتوا ‪ /‬انتبهوا‬ ‫ای��ن مردم��ان‪ ،‬هم��ه و هم��اره‪ ،‬در خواب‬ ‫مانده اند؛‬ ‫و مرگ که امد –‬ ‫سر از خواب‪ ،‬سر از خوش خیالی های خواب‬ ‫تازه به تازه ‪ /‬برمی دارند‪ / ...‬و انگار که بیدارند!‬ ‫و چه بازی پر بازه ای ست ‪ /‬این بازی دراز!‪..‬‬ ‫این خ��واب‪ ،‬تا کجاس��ت؟ ‪ /‬ای��ن خواب‪،‬‬ ‫ناکجاست!‬ ‫(‪)2‬‬ ‫ما دو جور «دین» داریم‬ ‫س��وره کافرون را‪ ،‬بار دیگر – با این نگاه –‬ ‫بیایید‪ ،‬با هم بخوانیم و با درنگ‪:‬‬ ‫بسم اهلل الرحمان الرحیم‬ ‫به نام خدای مهرگستر مهرورز‬ ‫قل‪:‬‬ ‫یا ایها الکافرون! ‪ /‬ال اعبد ما تعبدون؛ ‪ /‬و ال انتم‬ ‫عابدون ما اعبد!‬ ‫بگو‪:‬‬ ‫ه��ان‪ ،‬ای کاف��ران! ‪ /‬من ک��ه معبودت��ان را‬ ‫نمی پرستم ‪ /‬و شما هم که معبودم را نمی پرستید!‬ ‫وال انا عابد ما عبدتم ‪ /‬و ال انتم عابدون ما اعبد!‬ ‫و نه من‪ ،‬پرستش��گر معبود ش��مایانم ‪ /‬و نه‬ ‫شمایان ‪ ،‬پرستشگران معبود من!‬ ‫لکم دینکم‪ ،‬و لی دین!‬ ‫[پس‪ ،‬چه بهتر]‬ ‫دین تان‪ ،‬برای خودتان و دی��ن من هم برای‬ ‫خودم!‬ ‫که یعنی‪ ،‬در پهنه عینی و عملیاتی قران کریم‪،‬‬ ‫ما دوگونه «دین» داریم‪:‬‬ ‫«دین ایمان» و «دین کفر»‪.‬‬ ‫که البته گفتن ندارد که هر یک از انها‪ ،‬ویژگی های‬ ‫خودش را دارد‪ .‬در یک س��وی‪« ،‬ارامش» هس��ت و‬ ‫«اگاهی» و «دانایی» و «ش��کوفایی» و «روشنایی» و در‬ ‫دیگر س��وی‪« :‬ناارامی» و «جوزدگی» و «روزمرگی» و‬ ‫«فریبایی» و «تنگنایی» و‪« ....‬دین کفر» از جنس «تکاثر»‬ ‫است؛ اما «دین ایمان» از جنس «کوثر»‪.‬‬ ‫«دین کفر»‪ ،‬از جنس «تردید» و «دس��تپاچگی» و‬ ‫«ببینم چه می شود»؛ اما «دین ایمان » از جنس «تصمیم»‬ ‫و «هدفگذاری» و «برنامه ریزی های اگاهانه» و‪...‬‬ ‫و همی��ن طور ه��م هس��ت‪ ،‬مقول��ه دراز دامن‬ ‫«عاشورا»‬ ‫اری؛ همانگونه که دو جور «دین» داریم‪ ،‬دو جور‬ ‫هم «عاشورا» داریم؛ «عاشورای حسینی» و «عاشورای‬ ‫غیر حسینی»!‬ ‫دوتا نگاه‪ ،‬دو تا ابشخور‪ ،‬دو تا نگره‪ ،‬دو تا نگرش‪،‬‬ ‫دو تا اردوگاه‪.‬‬ ‫به باور این قلم‪ ،‬همه چیز دیگر هم همین طوری‬ ‫است‪ .‬امام خمینی (ره) تاکید می کرد روی «نماز خوب»‬ ‫و می گفت‪« :‬نماز خوب» ادم را اص�لاح می کند و از‬ ‫زشتی ها‪ ،‬به دور می دارد‪.‬‬ ‫«ان الصالت تنهی عن الفحش��اء و المنکر‪ /‬قران‬ ‫عزیز؛ ایه ‪ ،45‬سوره ‪»29‬‬ ‫وقتی گفته می ش��ود «نماز خ��وب»‪ ،‬معنایش ان‬ ‫است که نماز از نوع دیگر هم می شود داشته باشیم‪.‬‬ ‫اص�لا‪ ،‬چ��را راه دور بروی��م؟ بگذاری��د مثال‬ ‫روشن تری از خود قران عزیز بیاوریم‪:‬‬ ‫تعاونوا علی البر و التقوا‬ ‫وال تعاونوا‪ :‬علی االثم و العدوان!‬ ‫در نیکوکاری و خویش��تنداری‪« ،‬تعاون» کنید؛ و‬ ‫نه در گناهکاری و س��تمکاری! [قران پاک و روشنگر‬ ‫‪ /‬سوره ‪ ،5‬ایه ‪]2‬‬ ‫که ناگفته‪ ،‬نگ��ره و نگرش این کت��اب کریم را‪،‬‬ ‫می توان دریافت و درک کرد؛ و انگشت تاکید را‪ ،‬بر دو‬ ‫«گونه»ی تعاون فرود اورد؛ «تعاون خوب» و «تعاون‬ ‫بد» ‪« /‬تعاون ارتقای��ی» و «تعاون قهقرای��ی» ‪ /‬تعاون‬ ‫شکوفایی و تعاون تنگنایی‪....‬‬ ‫و همین طور‪ ،‬این «راه» را بگیر و برو جلو‪:‬‬ ‫زندگی خوب و زندگی بد‪ /‬مرگ خوب و مرگ بد‪/‬‬ ‫عرفان خوب و عرفان بد ‪ /‬تقوای خوب و تقوای بد ‪/‬‬ ‫خوب افزارها و بدافزارها‪..../‬‬ ‫خوب‪ ،‬بد ‪ /‬بد‪ ،‬خوب ‪ /‬خوب ها و بدها ‪ /‬بدها و‬ ‫خوب ها‪...‬‬ ‫تا برسیم به‪ :‬خوب حمله نکردن و بد دفاع کردن!‬ ‫هرچی��زی را‪ ،‬اگر که «خ��وب» نفهمی��م و «به‬ ‫خوبی» به کار نگیری��م‪ ،‬اثر ان چیز اگ��ر چه بهترین‬ ‫چیزها هم که باش��د – در حیات و هس��تی ما‪ ،‬حتما‬ ‫«بد» خواهد بود!‬ ‫نمی شود ندانست‪ ،‬اما کاری به درد بخور کرد!‬ ‫نمی شود «ارامش» و «اگاهی» و «ایمان» نداشت‪،‬‬ ‫اما‪ ،‬فهم کرد و به درد خورد!‬ ‫فرق اساسی «عاشورای حس��ینی» و «عاشورای‬ ‫راهبرد‬ ‫حسین بن علی(ع)‪،‬‬ ‫تکلیف مرگ و‬ ‫زندگی را روشن‬ ‫ن است‪ .‬او‬ ‫کرد ‬ ‫بازتعریف زندگی‬ ‫را از دل مرگ‬ ‫درونی و ریشه دار‬ ‫در زندگانی‬ ‫سیاه جامعه های‬ ‫خفته و خواب زده‬ ‫روزگاران بیرون‬ ‫می کشد و به‬ ‫تصویری نو‬ ‫می نشاند‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫غیرحسینی» هم‪ ،‬در همین نکته زیربنایی است‪.‬‬ ‫در اردوگاه یزیدی – که بن مایه ان هیاهوساالری‪،‬‬ ‫عوامگرایی‪ ،‬عوامی گری‪ ،‬اس��تعمار‪ ،‬تحمیق و تکاثر‬ ‫است ‪ -‬فضا را چنان الوده‪ ،‬ش��لوغ و تیره می کنند؛ تا‬ ‫هیچ کس نفهمد که چه اتفاقی دارد می افتد‪ ،‬تا هیچ کس‬ ‫نشنود که حسین(ع) دارد چه می گوید‪ ،‬تا هیچ کس درک‬ ‫درس��تی از دردهای حقیقی پیدا نکند‪ ،‬تا هیچ کس از‬ ‫همین پوسته های ظاهری و چشمگیر – بیش تر – عبور‬ ‫نکند‪ ،‬تا همه همان اقدامی را بکنند که اردوگاه س��تم‬ ‫می خواهد و مردمان جوزده جوگیر شده جاهل – در‬ ‫یک فضای مبهم و موهوم و مجهول – همان کاری را‬ ‫بکنند که به خواس��ته های مطلوب ظالم��ان زر اندوز‬ ‫منتهی می شود!‬ ‫ام��ا در اردوگاه و عاش��ورای حس��ینی – ک��ه‬ ‫جانمای��ه اش ارامش و ایم��ان و اگاهی اس��ت ‪ -‬هر‬ ‫کسی که هست‪ ،‬هر کسی که حضور دارد‪ ،‬هر کسی که‬ ‫مصممانه و اگاهان��ه کاری می خواهد بکند‪ ،‬باید – به‬ ‫روش��نی – بداند که «چه باید کرد» و تا کجای زمین و‬ ‫زمان و تا کجای «رسیدن» ادامه می باید داد؛‬ ‫حتی به بهای «جان»‪:‬‬ ‫به خاط��ر رهایی و نجات و نش��اط «انس��ان» و‬ ‫«جهان»؛‬ ‫و برپای��ی «دین ایم��ان»‪ ،‬در رویاروی��ی با «دین‬ ‫کافران»!‬ ‫خیلی ها می گویند‪ ،‬که‪ :‬محیط‪ ،‬مساعد نیست!‬ ‫و حس��ین بن علی(ع) ه��م – دقیق��ا – همین را‬ ‫می داند و در جریان شرایط موجود هست و اصال‪ ،‬او به‬ ‫همین خاطر حرکت کرده است که محیط را مساعد کند!‬ ‫او منتظر شرایط خوب نمی ماند‪ ،‬او بر سر ان است‬ ‫که شرایط خوب را ایجاد و تولید کند‪.‬‬ ‫او «تردید» را برنمی تابد‪ .‬او اب در النه مورچگان‬ ‫م��ردد می ریزد‪ ،‬ت��ا هرکس��ی هرجایی که هس��ت به‬ ‫«موضعگیری» و «تصمیم» دست بزند‪ ،‬هرچند هم که‬ ‫اجتناب ناپذیر و ناگزیر!‪....‬‬ ‫نمی شود «زندگی» کرد و «تصمیم گیری» نکرد‪.‬‬ ‫اصال‪ ،‬فرق اصلی کوفه و کربال‪ ،‬در «ترید» داشتن‬ ‫و «تصمیم» داشتن است‪.‬‬ ‫با این درک ها و دردهای معمولی و پیش پاافتاده‪،‬‬ ‫هیچ وقت به درمان نمی شود رسید‪:‬‬ ‫تا که دنیا دنیاست‪ ،‬کوفه انگشت نماست‬ ‫فهم عاشورایی‪ ،‬فرق ما با دنیاست‬ ‫کوفه این تردیدی ست‪ ،‬که شمایان دارید‬ ‫حر‪ ،‬همان تصمیم است؛ عقل و تدبیر کجاست‬ ‫های و هان دیر شده است؛ شب فراگیر شده است‬ ‫ره‪ ،‬معطل مانده است؛ باید اکنون برخاست‪....‬‬ ‫راهبرد حسین بن علی(ع)‪ ،‬تکلیف مرگ و زندگی‬ ‫را‪ ،‬روشن کردن اس��ت‪ .‬او بازتعریف زندگی را از دل‬ ‫مرگ درونی و ریش��ه دار در زندگانی سیاه جامعه های‬ ‫خفت��ه و خ��واب زده روزگاران بیرون می کش��د و به‬ ‫تصویری نو می نشاند‪:‬‬ ‫قف دون رایک فی الحیات مجاهدا‬ ‫ان الحیات عقیده و جهاد!‬ ‫بر س��ر رای و تصمیم خویش‪ ،‬در زندگی‪ ،‬بمان ‪/‬‬ ‫که زندگی‪ ،‬جز عقیده داشتن و تالشگرانه طرحی نو در‬ ‫انداختن چیزی نیست!‬ ‫انی ال اری الم��وت اال س��عاده ‪ /‬وال الحیات مع‬ ‫الظالمین اال برما!‬ ‫من‪ ،‬م��رگ تاثیرگ��ذار و ب��ه درد بخ��ور را‪ ،‬جز‬ ‫خوش��بختی چیزی نمی دان��م ‪ /‬و زندگی بی خاصیت‬ ‫را هم که در ان ادم به ناگزیر با ستمگران و ستمبارگان‬ ‫دمخور می شود به جز «شوربختی» و البه گری چیزی‬ ‫نمی بینم!‬ ‫زندگی ک��ردن‪ ،‬هدف داش��تن و توج��ه کردن و‬ ‫جهت مند بودن است‪ .‬هرکه موضع ندارد و نمی داند‬ ‫که به کجایش دارن��د می برند‪ ،‬نه تنه��ا – در تعریف‬ ‫حسین بن علی – زنده نیست؛ بل که‪ ،‬به واقع‪ ،‬جنازه ای‬ ‫بیش نیست‪ :‬جنازه ای منجمد شده و جامد و به جمود‬ ‫رسیده!‬ ‫زندگی کردن‪ ،‬باخاصیت بودنا ست‪.‬‬ ‫همه هدف عاشورا انا ست که «انسان» و «جهان»‬ ‫را‪ ،‬از «زنده مانی» به «زندگانی» برساند‪.‬‬ ‫زندگی کردن – برای خویش��تن و برای انسان و‬ ‫ن است‪.‬‬ ‫جهان – خاصیت و فایده داشت ‬ ‫نمی شود زنده بود و زندگی کرد و فایده نداشت؛ و‬ ‫ما‪ ،‬ای کاش در این حادثه بزرگ و یکتای هستی‪« ،‬فکر‬ ‫کردن» را اموخته بودیم‪.‬‬ ‫این درک ماست‪ ،‬که دنیا را‪ ،‬معنادار می کند‪.‬‬ ‫«ترک دنی��ا»‪ ،‬راه حلی انفعالی اس��ت‪ .‬این «درک‬ ‫دنیا» ست‪ ،‬که ما را به مقصودی درست و بجا و بهنگام‬ ‫که منظور نظر س��رامد ش��هیدان عالم است‪ ،‬می تواند‬ ‫برساند‪.‬‬ ‫حسین شهید شد که ما بفهمیم «چه باید کرد»‪ ،‬تا‬ ‫بر سرمان نزنند!‬ ‫«ترک دنیا»‪ ،‬پاک کردن صورت مساله هاست!‬ ‫هان‪ ،‬بهوش باش��یم و خب��ردار‪ ،‬که عاش��ورای‬ ‫حسینی را‪ ،‬دانسته و ندانسته‪ ،‬به زمین «بازی» دشمنان‬ ‫حسین(ع)تبدیل نکنیم!‬ ‫پن��اه ب��ردن ب��ه جانمازه��ای ام��ن و ذکرهای‬ ‫گوش��ه گیرانه‪ ،‬هیچگاه راه حل مناسبی برای اصالح و‬ ‫رهایی جهان و انسان نیست‪.‬‬ ‫هرگونه عرفان عافیت طلبانه ای‪ ،‬ضدعاش��ورای‬ ‫حسینی است‪.‬‬ ‫هرگونه نوحه و ندبه هیاهوبار و غوغاافرینانه ای‪،‬‬ ‫«ضد» عاشورای حسینی است‪.‬‬ ‫دنیا و اخ��رت‪ ،‬ی��ک «معادله» ا س��ت‪ ،‬و نه یک‬ ‫«نامعادله»!‬ ‫تفکر‪ ،‬نیاز اساسی و ریش��ه ای ماست‪ .‬جامعه ای‬ ‫که نمی اندیشد‪ ،‬جامعه مرده هاست‪ .‬جامعه ای که سوال‬ ‫ندارد جامعه قبرس��تان ست‪ .‬مگر می ش��ود «مساله»‬ ‫نداشت‪ ،‬اما به «راه حل» رسید؟! مگر می شود «سوال»‬ ‫نداشت‪ ،‬اما به «جواب» رسید؟!‬ ‫ش��لوغ کردن‪ ،‬جو افری��دن و فضاس��ازی های‬ ‫هیاهوس��االرانه همه و همه‪ ،‬از ویژگی ه��ای اردوگاه‬ ‫یزیدیا ست‪.‬‬ ‫در اردوگاه یزید‪ ،‬طب��ق برنامه ریزی هارمونیک‪،‬‬ ‫چندان هلهله و طبال��ی می کردند که صدای س��خنان‬ ‫تحلیلگرانه امام مظلومان جهان‪ ،‬به گوش مردم نرسد‪ ،‬تا‬ ‫اصال‪ ،‬هیچکس‪ ،‬متوجه نشود که «چه» دارد می شود؟!‬ ‫ی است‪ ،‬کارگاهی‬ ‫عاشورا‪ ،‬یک کارگاه تصمیم ساز ‬ ‫برای ساخته شدن و ساختن‪.‬‬ ‫حس��ین بن علی‪ ،‬ذکرهایش هم میدانی ا ست‪ .‬او‬ ‫به دنبال دس��تیابی به راه حل ها و عملیاتی کردن ذکرها‬ ‫فی‬ ‫و یادها و نظریه پردازی هاست‪ .‬او می گفت‪« :‬فلکم ّ‬ ‫اسوه ‪ /‬من سرمشق و الگوی شمایانم و گفتن ندارد که‬ ‫الگو از جنس تولید و بازافرینی ا ست‪ ،‬که یعنی‪« :‬شما‬ ‫هم‪ ،‬کاری بکنید»؛ که یعنی‪« :‬شما‪ ،‬همکاری بکنید»!‬ ‫هل من ناصر ینصرنی؟!‪g...‬‬ ‫‪31‬‬ ‫سیاست ‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫‪32‬‬ ‫ناگفته های ایت اهلل‬ ‫سیاست‬ ‫در مسیر اعتدال‬ ‫ایت اهلل مهدوی کنی‪ ،‬روحانی سیاست ورز در پی وحدت‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫یاسین سیف االسالم‬ ‫‪1‬‬ ‫ایت اهلل مهدویکنی؛ سیاستمدار روحانی که حاال هم رئیس مجلس خبرگان‬ ‫اس��ت و هم دبیرکل جامعه روحانیت مبارز‪ .‬ش��خصیتی موثر که روزگاری جزو‬ ‫پنج روحانی اصلی تشکیل دهنده هسته اصلی شورای انقالب بود‪ .‬او حاال در استانه‬ ‫انتخابات مجلس نهم در صدر اصولگرایان قرار گرفته تا ان طور که خودش روایت‬ ‫می کند انها را با همه سالیقشان به ائتالف برس��اند تا همچنان قوه مقننه در اختیار‬ ‫اصولگرایان باقی بماند‪.‬‬ ‫این نوشتار کوتاه درباره فردی است که هرجا بهتر از او نبوده‪ ،‬حضور یافته و‬ ‫هر وقت که فرصتی برای فاصله گرفتن از قدرت فراهم شده‪ ،‬با اشتیاق از ان استفاده‬ ‫کرده است و تاریخ معاصر ایران از او یادگاری های فراوانی دارد‪.‬‬ ‫محمدرض��ا مهدو ی کن��ی‪ ،‬همانگون��ه ک��ه از نام��ش ب��ر می ای��د‪ ،‬در‬ ‫روس��تای ک��ن که ای��ن روزه��ا بخش��ی از ته��ران به حس��اب می ای��د در ‪14‬‬ ‫م��رداد ‪ 1310‬متول��د ش��د و تا س��ال ‪ 1327‬ک��ه ب��رای ادام��ه تحصی��ل به قم‬ ‫مهاجرت ک��رد‪ ،‬در هم��ان منطقه زندگ��ی می کرد‪ .‬وی که در س��ن ‪17‬س��الگی‬ ‫وارد حوزه علمیه قم ش��ده بود‪ ،‬توانس��ت در ط��ول حضور خود در این ش��هر‬ ‫از محض��ر اس��تادانی چ��ون ایت اهلل العظم��ی بروج��ردی‪ ،‬امام خمین��ی (ره) و‬ ‫ایت اهللالعظمی گلپایگانی کس��ب عل��م کند تا هنگام��ی ک��ه در ‪ 1340‬به تهران‬ ‫ی مطلع و مسلط به فقه و اصول و دیگر علوم حوزوی و در عین‬ ‫بازمی گردد‪ ،‬به عالم ‬ ‫حال به مبارزی سیاسی با بینشی اسالمی تبدیل ش��ده باشد‪ .‬وی در ‪ 1342‬امامت‬ ‫جماعت مسجد جدید التاسیس جلیلی در میدان فردوسی را پذیرفت و از همانجا‬ ‫مبارزات خود علیه نظام شاهنشاهی را ادامه داد‪.‬‬ ‫ای��ت اهلل مهدوی کن��ی از هم��ان ابت��دا در کن��ار ش��هید مطهری و ش��هید‬ ‫بهش��تی در جلس��اتی مش��ارکت می ک��رد ک��ه در انه��ا مباحث��ی مانن��د اقتصاد‬ ‫ی و حکوم��ت اس�لامی م��ورد بح��ث و بررس��ی ب��وده ک��ه در نهایت‬ ‫اس�لام ‬ ‫منجر ب��ه تاس��یس هس��ته هایی مث��ل جامع��ه روحانی��ت مب��ارز تهران ش��ده‬ ‫اس��ت‪ .‬بنابراین ای��ت اهلل مهدوی کنی چه قب��ل از انق�لاب و چه پ��س از ان از‬ ‫چهره ه��ای متنفذ و مح��وری در جامع��ه روحانیت مب��ارز بوده اس��ت‪ .‬ایت اهلل‬ ‫مه��دوی کن��ی سال هاس��ت ک��ه پ��س از انق�لاب دبیرکل��ی ای��ن تش��کل را‬ ‫برعه��ده دارد و توانس��ته در طول س��الیان گذش��ته جایگاه جامع��ه روحانیت‬ ‫‪33‬‬ ‫سیاست‬ ‫را در معادالت سیاس��ی کش��ور حفظ کن��د‪ .‬تجربه‬ ‫حضور ای��ت اهلل مهدوی کن��ی در دولت و مس��ائل‬ ‫اجرایی کشور‪ ،‬به س��ال های اولیه انقالب بازمی گردد‬ ‫و در دولت ش��هید رجایی به عنوان وزیر دادگستری‬ ‫منصوب می ش��ود و با توجه به جایگاهی که در میان‬ ‫علما و صاحب نظران حوزه ه��ای فقهی دارد‪ ،‬به رتق‬ ‫و فتق امور وزارتخان��ه می پردازد‪ .‬وی پ��س از فرار‬ ‫بنی صدر و نخست وزیری شهید باهنر‪ ،‬پست وزارت‬ ‫کشور را که در ان ش��رایط حساس مسئولیتی خاص‬ ‫محس��وب می ش��د‪ ،‬برعهده می گیرد‪ .‬حضور وی به‬ ‫عنوان وزیر خیلی طوالنی نیس��ت و پ��س از انفجار‬ ‫دفتر نخس��ت وزیری‪ ،‬ایت اهلل مهدوی کنی با توجه به‬ ‫شرایط کشور‪ ،‬به عنوان نخست وزیر موقت از سوی‬ ‫امام معرفی می شود و تا برگزاری انتخابات و تشکیل‬ ‫دولت جدید در این پست باقی می ماند‪ .‬اصرار ان روز‬ ‫مجلس باعث می شود میرحسین موسوی که تا پیش از‬ ‫ان وزیر امور خارجه بود‪ ،‬به نخست وزیری برسد و این‬ ‫شاید یکی از دالیل عمده ای است که کناره گیری ایت اهلل‬ ‫مهدوی کنی را از دولت به دنبال دارد‪ .‬او از سال های اول‬ ‫انقالب از جمله مهم ترین منتقدان موسوی در دهه ‪60‬‬ ‫محسوب می شود‪ .‬خود ایت اهلل مهدوی کنی در این باره‬ ‫می گوی��د‪« :‬بعضی ها می گفتند که ح��اال موقع جنگ‬ ‫اس��ت و دولت باید همه چیز را قبضه کند و از اینجا‬ ‫بود که کوپن و از این چیزها به وجود امد‪ .‬باالخره در‬ ‫جنگ همه می پذیرفتند که اگر ما بخواهیم مواد غذایی‬ ‫به همه برس��د دولت باید دخالت کن��د‪ .‬این را همه‬ ‫قبول داشتند اما برداشت ما این بود که اقای موسوی‬ ‫می خواهد کال دولت در تمام امور اقتصادی حضور‬ ‫داشته باشد و ما این را قبول نداشتیم‪».‬‬ ‫وی در ط��ول س��ال های جنگ تحمیل��ی‪ ،‬عالوه‬ ‫بر دبیرکلی جامع��ه روحانیت مبارز‪ ،‬مس��ئولیت هایی‬ ‫همچون‪ ،‬عضویت در ش��ورای عالی انقالب فرهنگی‬ ‫و مس��ئولیت س��تاد کمک رس��انی ب��ه م��ردم مناطق‬ ‫بمباران ش��ده را نیز بر عهده داش��ته اس��ت‪ .‬همچنین‬ ‫عضویت در ش��ورای بازنگری قانون اساس��ی با حکم‬ ‫ام��ام خمین��ی (ره) نی��ز در زم��ره مس��ئولیت هایی‬ ‫اس��ت ک��ه او در ده��ه ‪ 60‬برعه��ده گرفته اس��ت‪ .‬در‬ ‫انتخاب��ات ریاس��ت جمهوری ‪ 1376‬ی��ک ب��ار‬ ‫دیگ��ر فض��ای سیاس��ی ش��اهد حضور چش��مگیر‬ ‫ای��ت اهلل مهدوی کنی اس��ت‪ .‬جامعه روحانی��ت نامزد‬ ‫انتخاباتیخودرامعرفیکردهواوکسیجزحجت االسالم‬ ‫علی اکبر ناطق نوری نیست‪ .‬ایت اهلل مهدوی کنی به رغم‬ ‫تمامی هجمه ها و جوس��ازی های ان روزگار‪ ،‬از موضع‬ ‫جامعهروحانیتدفاعمی کندوبهحمایتازکاندیداتوری‬ ‫ناطق نوری می پردازد‪ .‬وی ب��ا حضور در فیلم تبلیغاتی‬ ‫ناطق نوری‪ ،‬او را برای جایگاه ریاست جمهوری به عنوان‬ ‫اصلح معرفی می کند‪ .‬جایگاه ویژه ایت اهلل مهدوی کنی‬ ‫باعث شده است تا حضور هر باره او در عرصه سیاسی‬ ‫کشور‪ ،‬چونان تاثیرگذار تحلیل شود که با واکنش شدید‬ ‫مخالفان مواجه گردد‪ .‬وی در جریان فتنه‪ 1388‬برخالف‬ ‫برخی چهره های ظاهر الصالح وارد میدان شد و به شدت‬ ‫از نظام جمهوری اس�لامی و مقام معظم رهبری به دفاع‬ ‫و پشتیبانی پرداخت‪.‬چندی بعد تهمت ها و هجمه ها بار‬ ‫دیگر در جریان کاندیداتوری وی برای ریاست مجلس‬ ‫خبرگان تکرار شود‪ .‬ایت اهلل مهدوی کنی نهایتا و با اصرار‬ ‫نمایندگان مجلس خبرگان رهب��ری در ‪ 1389‬به عنوان‬ ‫رئیس این مجلس انتخاب شد؛مسئولیتی که تا کنون نیز‬ ‫ادامه یافته است‪.‬‬ ‫ایت اهلل مهدوی کنی در طول س��الیان گذش��ته‬ ‫همواره سیاس��ت ورزی معتدل بوده و اکنون با همین‬ ‫رویکرد در پی ائتالف اصولگرایان است‪g .‬‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫‪34‬‬ ‫ناگفته هایانتخابات‬ ‫‪2‬‬ ‫روایت ایت اهلل مهدوی کنی از انتخابات ‪ 88‬و مجلس نهم‬ ‫«اگر مرا قبول داری��د‪ ،‬باید حرف هایم را نیز‬ ‫بپذیرید‪ ».‬این بخش��ی از جدیدتری��ن اظهارات‬ ‫ایت اهلل مهدوی کنی در خصوص جبهه پایداری‬ ‫است که خطالب به این تش��کل جدید اصولگرا‬ ‫بیان شده است‪.‬‬ ‫رئیس مجلس خب��رگان این س��خنان را در‬ ‫گفت گویی با مجله پاس��دار اس�لام مطرح کرده‬ ‫است‪ .‬ایت اهلل مهدوی کنی همچنین گفته است‪:‬‬ ‫«من نمی گوی��م انهایی را که مخال��ف انقالبند‪،‬‬ ‫بیاوریم‪ ،‬ولی کس��انی را که این اصول مشترک را‬ ‫دارند‪ ،‬باید جمع کنیم‪.‬جناب ایت اهلل مصباح گفته‬ ‫بودند‪« :‬وحدت نمی شود»‪ .‬ایشان وحدت را برده‬ ‫بود به وحدت فلس��فی‪ .‬گفتم ک��ه ما که وحدت‬ ‫فلسفی نمی خواهیم‪ .‬نه فلس��فی می خواهیم‪ ،‬نه‬ ‫ش��یمیایی‪ .‬ما ی��ک وحدت اجتماعی ـ سیاس��ی‬ ‫می خواهیم ک��ه در ان مش��ترکات را می گیرند و‬ ‫همکاری می کنند‪ .‬در این انقالب کسانی که امام‪،‬‬ ‫رهبری و قانون اساسی را قبول دارند‪ ،‬در بعضی‬ ‫از جنبه ها ممکن است تفاوت هایی داشته باشند‪.‬‬ ‫بیاییم با هم باش��یم‪ ،‬چون در این صورت اس��ت‬ ‫که هیچ نگرانی ای وجود ن��دارد و انقالبیون‪ ،‬در‬ ‫انتخابات‪ ،‬اکثری��ت را به دس��ت خواهند اورد‪،‬‬ ‫ولی ای��ن جدایی ای ک��ه االن درس��ت کرده اند‪،‬‬ ‫خطرناک است‪ .‬ممکن اس��ت نیت شان هم خیر‬ ‫باش��د‪ ،‬من نمی دانم‪ ،‬ولی کار خوبی نمی کنند‪».‬‬ ‫دبیر کل جامعه روحانیت ادامه داده اس��ت‪« :‬در‬ ‫جامعه مدرس��ین و جامع��ه روحانی��ت مبارز‪،‬‬ ‫ش��اخص های اصولگرایی را مش��خص کردیم‪.‬‬ ‫بعد ه��م اصولگرایان را دعوت کردی��م و گفتیم‬ ‫می خواهیم این مس��ائل را مطرح کنی��م‪ .‬به طور‬ ‫اجمال اقا را هم در جریان امر ق��رار دادیم‪ ،‬ولی‬ ‫ایش��ان در این کارها وارد نمی ش��وند و دخالت‬ ‫نمی کنند‪ ،‬منته��ا در بیانات خود به این اصول اش��اره‬ ‫کردند‪ .‬ما این اصول را اوردیم و بعد از همه کسانی که‬ ‫این اصول و امام و رهبری را واقعا قبول دارند‪ ،‬دعوت‬ ‫کردیم که بیایند و با گروه های ‪ 8+7‬دور هم نشستیم‪».‬‬ ‫ماجرای دیدار با حسینیان‬ ‫رئیس مجلس خب��رگان رهبری ب��ه دیدارش با‬ ‫روح اهلل حس��ینیان اش��اره کرده و گفته اس��ت‪« :‬بنده‬ ‫به دوس��تان جبهه پایداری که خدا حفظ ش��ان کند‪،‬‬ ‫می گویم ش��ما می گویید گفتمان ما غی��ر از گفتمان‬ ‫دیگران اس��ت‪ ،‬ما عدالت خواهیم‪ ،‬ساده زیس��تی را‬ ‫می خواهیم‪ ،‬دشمن س��تیزی را می خواهیم‪ ،‬والیت را‬ ‫می خواهیم‪ .‬به اقای حس��ینیان گفتم که مگر ما ظلم‬ ‫را می خواهیم که شما عدالت را می خواهید؟ مگر ما‬ ‫تجمل را می خواهیم؟ مگر م��ا می خواهیم با امریکا‬ ‫بس��ازیم؟ یا مگر ما رهبری را قب��ول نداریم؟ چرا به‬ ‫ش��کل اختصاص��ی می گویید این گفتمان ماس��ت؟‬ ‫گفتند‪« :‬ما جنبه های مثبت خودمان را می گوییم»‪ .‬گفتم‬ ‫که جنبه مثبت ش��ما معنا دارد‪ .‬اگر چیزی اختصاصی‬ ‫نیس��ت‪ ،‬بگویید ای��ن گفتمان اصولگراهاس��ت و ما‬ ‫هم داریم‪ .‬جلس��ات داشته باش��ید‪ ،‬ولی جلساتی که‬ ‫مفهومش جدایی و افتراق اس��ت‪ ،‬نداش��ته باش��ید‪،‬‬ ‫ولی اقایان کم لطفی کردن��د‪ .‬االن هم هر وقت از من‬ ‫می پرس��ند‪ ،‬می گویم اقایان خوب هس��تند‪ .‬در حرم‬ ‫امام رضا(ع) یکی از من پرس��ید‪« :‬اقای مهدوی! این‬ ‫پایداری ها چطورند؟» گفتم‪« :‬خیلی خوبند»‪ .‬گفت‪:‬‬ ‫«پس چرا حرف هایش��ان را قبول نمی کنید؟» گفتم‪ :‬‬ ‫«مگر چ��ه می گویند؟» گفت‪« :‬می گوین��د گفتمان ما‬ ‫عدالت اس��ت»‪ .‬گفتم‪« :‬مگر ما می گوییم ظلم است؟‬ ‫ما هم که همین را می گوییم‪ ».‬به اقای حسینیان گفتم‬ ‫که ش��ما یک جوری صحبت کرده اید که بنده شده ام‬ ‫طرفدار ظلم! مثل اقای��ان مجمع روحانیون که امدند‬ ‫گفتند ما مخالف امریکا هس��تیم و م��ا را امریکایی‬ ‫کردند!»‬ ‫راه بازگشت اصالح طلبان‬ ‫ایت اهلل مهدوی کنی همچنین به اصالح طلبان و‬ ‫ورود انان به انتخابات نیز پرداخته و گفته است‪« :‬من‬ ‫می گویم اگ��ر رهبر را قبول دارید‪ ،‬ایش��ان می گویند‬ ‫هر کس امد و گفت من این اصول و قانون اساس��ی‬ ‫و انقالب و اس�لام و رهبری را قبول دارم‪ ،‬حتی اگر‬ ‫اختالف س��لیقه با من هم دارند‪ ،‬نباید از انقالب طرد‬ ‫شوند‪ .‬پرس��یدیم اصالح طلب ها چطور؟ گفتند اگر‬ ‫امدند و اقرار به اش��تباه کردند‪ ،‬مساله ای نیست‪ ،‬ولی‬ ‫نه اینکه بگویند ما می خواهی��م بیاییم در انتخابات و‬ ‫از نان پخته شده اس��تفاده کنیم‪ .‬بیایند و بگویند ما در‬ ‫برهه ای اش��تباه کردیم و حاال ه��م فهمیده ایم و دیگر‬ ‫نمی خواهیم ان اشتباهات را تکرار کنیم‪».‬‬ ‫ماجرای مخالفت با موسوی‬ ‫ایت اهلل مهدویکنی دیدگاهش را در خصوص‬ ‫میرحس��ین موس��وی چنین بیان کرده اس��ت‪« :‬اقای‬ ‫اقازاده قب��ل از انتخابات ‪ 88‬پیش م��ن امد و گفت‪:‬‬ ‫«ش��ما با اقای میرحسین موس��وی مخالفت نکن و‬ ‫سکوت کن»‪ .‬من دو تا ایراد گرفتم و گفتم‪« :‬من اقای‬ ‫میرحس��ین را از نظر اقتصادی یک ادم سوسیالیست‬ ‫می دانم‪ .‬ایش��ان نه فقط در دوران جن��گ که اصوال‬ ‫سبک تفکرش این بود‪ .‬روی بدی و خوبی این عقیده‬ ‫بحث ندارم‪ ،‬ول��ی به هر حال ایش��ان عقیده اش این‬ ‫بود‪ .‬مساله بعدی هم اینکه ایش��ان به اقای خامنه ای‬ ‫اعتقاد والیی ندارد‪ .‬م��ا اقای خامن��ه ای را به معنای‬ ‫عام و انچه در دنیا مرس��وم اس��ت‪ ،‬رهبر نمیدانیم‪،‬‬ ‫بلکه میگوییم ایش��ان نایب امام زمان(عج) است و‬ ‫نوعی تقدس ب��رای این جایگاه قائلی��م‪ .‬این تقدس‪،‬‬ ‫در نظام ما کارساز اس��ت و ما بر اس��اس این اعتقاد‬ ‫دنبال کسی میرویم‪ .‬مردم هم با همین اعتقاد در زمان‬ ‫امام بچه هایش��ان را به جبهه ها می فرستادند و شهید‬ ‫می دادند‪ .‬اقای میرحسین به این مسایل اعتقاد ندارد‪.‬‬ ‫ممکن است بگوید رهبری را در قانون اساسی قبول‬ ‫دارد‪ ،‬ولی این برای ما کافی نیس��ت‪ ».‬اق��ای اقازاده‬ ‫گفت‪« :‬در زمان امام ایشان را قبول نداشت‪ ،‬چون امام‬ ‫رهبر بود‪ ،‬ولی االن که ایشان رهبر شده اند‪ ،‬قبولشان‬ ‫دارد‪ ».‬گفتم‪« :‬خیر‪ ،‬این نوع رهبری را که ما می گوییم‪،‬‬ ‫ایش��ان قبول ندارد»‪ .‬گفت‪« :‬دارد»‪ .‬گفت��م‪« :‬ندارد و‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫حرف زور نمی زنم‬ ‫ایت اهلل مهدوی کنی با اش��اره ب��ه اینکه یکی از‬ ‫اعضای جبهه پای��داری‪ ،‬به وی گفته که «ما ش��ما را‬ ‫خیلی قبول داریم»‪ ،‬گفته است‪« :‬من هم به او گفتم که‬ ‫ش��ما می خواهید مرا مثل بودا کنید ! بودا یک مجسمه‬ ‫اس��ت و بودایی ها می روند و پایش را می بوسند و از‬ ‫این کارها‪ ،‬ولی حرفش را گوش نمی کنند‪ .‬ش��ما هم‬ ‫می گویید ای��ت اهلل مهدوی کنی را قب��ول داریم‪ ،‬ادم‬ ‫خوبی است‪ ،‬ولی به حرفش گوش نمی دهیم‪ .‬ایت اهلل‬ ‫مهدوی بودایی به درد نمی خورد‪ .‬اگر قبول دارید که‬ ‫مهدوی ایت اهلل است و ادم خوبی هم هست‪ ،‬حرفش‬ ‫را بپذیرید‪ .‬من هم حرف تحمیلی و زوری که نمی زنم‪.‬‬ ‫حرفی است که همه جا می پسندند‪ .‬می گویم اقا بیایید‬ ‫همه با هم باشیم‪ ،‬همدیگر را حذف نکنیم‪ .‬من مطمئنم‬ ‫مقام معظم رهبری هم این را می پسندند که همه با هم‬ ‫باشیم‪ .‬خیلی از س��ختگیری ها را باید کنار بگذاریم‪.‬‬ ‫البته یک نکته مهم هم هست که هر کدام از اینها وزنی‬ ‫دارند که باید وزنشان دیده ش��ود‪ ،‬مثال اقای قالیباف‬ ‫و امثال اینها بیش از وزنش��ان نش��ان داده می شوند‪.‬‬ ‫ما گفتیم یک نفر بیاید و معنایش این اس��ت که وزن‪،‬‬ ‫پایین تر است‪ .‬کاری که ما کردیم‪ ،‬این جوری بوده‪ .‬امام‬ ‫می فرمودند اگر همه انبیا یک جا جمع ش��وند‪ ،‬هیچ‬ ‫دعوایی ندارند‪ .‬واقعا همین طور است‪ .‬باالخره توی‬ ‫ماها یک چیزهایی هس��ت که مانع اخالص می شود‪.‬‬ ‫این مهم است و گذشت الزم است‪.‬‬ ‫االن اختالف واقعا ارزوی دشمن و جریان نفاق‬ ‫است و وحدت قطعا خالف میل دشمن است‪.‬‬ ‫من می گویم ائتالف و نمی گویم وحدت‪ .‬قران‬ ‫��ن ُق ُلوب ِ ُکم‪ ،‬بلکه گفت��ه‪« :‬ف َالّف بَیْ َن‬ ‫نگفته‪َ :‬ف َو َحدَ ُه بَیْ َ‬ ‫ت اهلل ِ َع َلیْ ُک ْ��م ا ِ ْذ ُکنْتُ ْم اَ ْعداء‬ ‫ُق ُلوب ِ ُکم»‪َ « ،‬و ا ْذکروا ن ِ ْع َم َ‬ ‫َف َالَّ َ‬ ‫ف بَیْ َن ُق ُلوب ِ ُک ْ ِم»‪ .‬ائتالف معنایش همین اس��ت که‬ ‫اختالفاتی را که با هم داری��م‪ ،‬روی مصلحت اصلی‬ ‫نادیده بگیریم و روی یک جهت کلی مشترک حرکت‬ ‫ کنیم‪ .‬در این صورت می شود کار کرد‪».‬‬ ‫مصادیق تقوا و ساده زیستی‬ ‫ایت اهلل مهدوی کن��ی در ادامه ای��ن گفت وگو‬ ‫درباره مصادیق تقوا و ساده زیستی ولیفقیه نیز گفته‬ ‫اس��ت‪« :‬بعضی چیزها را نمی ش��ود گفت‪ .‬بعضی ها‬ ‫خیال می کنن��د اینکه امام ساده زیس��ت بوده اند‪ ،‬این‬ ‫اس��ت که مثال ایش��ان اب که می خوردند‪ ،‬بقیه اش‬ ‫را دور نمی ریختند‪ .‬خیلی ها ای��ن تقید را دارند‪ .‬من‬ ‫به اینها نمی گویم ساده زیس��تی‪ .‬فردی در جایگاهی‬ ‫هست که همه امکانات در اختیار اوست و می تواند‬ ‫از این امکانات اس��تفاده کند‪ ،‬لوال التقوی‪ .‬خودش‬ ‫و خانواده اش و بچه هایش ی��ک کارهایی بکنند‪ .‬من‬ ‫نمی گویم اقا باید مثل مرحوم اش��یخ محمدحسین‬ ‫زاهد توی یک اتاق زندگی کن��د‪ .‬اینکه کار رهبری‬ ‫نیس��ت‪ .‬بنده زهد رهبری را به این نمی بینم که برود‬ ‫و در ی��ک ات��اق کوچک زندگ��ی کند‪ ،‬چ��ون خود‬ ‫امیرالمومنی��ن هم در دارالعم��اره کار می کرد که مقر‬ ‫حکومت��ی بزرگی ب��ود‪ .‬گاهی هم در مس��جد کوفه‬ ‫حکم می کرد‪ ،‬ولی همیش��ه که این طور نبود‪ .‬همیشه‬ ‫که نمی شود مملکت را از روی سکو اداره کرد‪ .‬اینها‬ ‫نتیجه درست درک نکردن تاریخ است‪ .‬دارالعماره در‬ ‫زمان امیرالمومنین ب��وده و مقر حکومت هم در انجا‬ ‫بوده‪ .‬بودن علی(ع) در دارالعماره که مخالف با زهد‬ ‫نیست‪ ،‬باید دید در مسائل شخصی چه می کرده؟ ایا‬ ‫از امکانات عمومی استفاده ش��خصی می کرده یا نه؟‬ ‫گذشتش در این جایگاهی که می تواند اعمال قدرت‬ ‫کند‪ ،‬چقدر بوده؟ اگر انس��ان به کسانی که مخالفت‬ ‫می کنند و حتی فحش می دهند‪ ،‬برود و س�لام کند‪،‬‬ ‫بزرگواری اس��ت و من اینها را در اقا می بینم‪ .‬ایشان‬ ‫نه دنبال مال اس��ت‪ ،‬نه ب��ه دنبال اعم��ال قدرت به‬ ‫معنای غلط ان‪ ،‬نه خانواده ش��ان را می خواهند وارد‬ ‫این مس��ائل کنند و ن��ه می خواهند از ای��ن جایگاه‬ ‫سوء اس��تفاده کنند‪ .‬بنده به این چیزها می گویم زهد‬ ‫و این چیزی است که برای همه معلوم است و حتی‬ ‫دشمن هم می داند و به ان معترف است‪ .‬امیرالمومنین‬ ‫می فرماید کس��ی نمی تواند مثل من زندگی کند‪ .‬نان‬ ‫جو و این چیزها مال حضرت علی علیه السالم بوده‪.‬‬ ‫«اال و انکم ال تقدرون علی ذلک و لکن اعینونی بورع‬ ‫و اجتهاد و عفه و س��داد» یک رهب��ر باید این چهار‬ ‫ویژگی را داش��ته باشد که ایش��ان دارند‪ .‬این معنای‬ ‫رهبری اس��ت‪ .‬خیلی ه��ا اول کار‪ ،‬به معن��ای غلط‬ ‫ساده زیستی‪ ،‬زندگیشان خیلی ساده است‪ ،‬ولی بعد‬ ‫که دستشان می رس��د‪ ،‬نمی توانند خود یا فرزندان و‬ ‫خانواده ش��ان را نگه دارند‪ .‬قدرت اداره خانواده امر‬ ‫بس��یارمهمیاس��ت‪g».‬‬ ‫سیاست‬ ‫باید حزب اللهی ها را حفظ کنیم‬ ‫ایت اهلل مهدوی کنی در این گفت وگو ادامه داده‬ ‫اس��ت‪« :‬ما در این ‪ 8+7‬گفتیم بعض��ی از افراد ممکن‬ ‫است در این میان اش��تباهاتی کرده باش��ند یا به قول‬ ‫انها سکوتی و دوپهلو حرف زدنی‪ ،‬ولی اینها کسانی‬ ‫هس��تند که واقعا گذش��ته ها را جب��ران کرده اند‪ .‬من‬ ‫می گویم بیایید با هم باشیم‪ .‬این دوستان می گویند ما‬ ‫باید حزب اللهی ها را حفظ کنیم‪ .‬ما هم می گوییم بله‪،‬‬ ‫باید این کار را بکنیم‪ ،‬ولی حزب اللهی ها را چه کسانی‬ ‫باید حفظ کنند؟ وقتی همه با هم ش��دیم‪ ،‬می توانیم‬ ‫حزب اللهی ه��ا را حفظ کنیم‪ ،‬ولی اگر جدا ش��دیم‪،‬‬ ‫نمی توانیم‪.‬‬ ‫من از اول هم گفته و دو بار ه��م با انها مالقات‬ ‫کرده ام که این کار را نکنید‪ ،‬به ضرر کشور است‪ .‬این‬ ‫همان چیزی است که دشمن می خواهد و بین ما را هم‬ ‫دائما شکراب خواهد کرد‪ .‬وقتی دوگانگی پیش امد‪،‬‬ ‫از ان حرف هایی در می اید‪ .‬بسیاری از حرف هایی که‬ ‫در این سایت هاس��ت‪ ،‬ممکن است دروغ باشد‪ ،‬ولی‬ ‫می گویند ما اگر با هم باش��یم و بگوییم هیچ اختالفی‬ ‫نداریم‪ ،‬می توانیم به اینها بگوییم حرف بی خود نزنید‬ ‫و هیچ دعوایی هم نمی شود‪ .‬گفتند ما حزب اللهی ها‬ ‫را نمی توانیم بیاوریم‪ ،‬چون اقای باهنر هست و اقای‬ ‫الریجانی و اقای قالیباف و اینها نباید باشند‪ .‬بنده گفتم‬ ‫حذف اینها از انقالب‪ ،‬صحیح نیس��ت‪ .‬من حذف را‬ ‫نمی پسندم و دلم می خواهد انها باشند‪».‬‬ ‫من می گویم اگر رهبر‬ ‫را قبول دارید‪ ،‬ایشان‬ ‫می گویند هر کس امد‬ ‫و گفت من این اصول و‬ ‫قانون اساسی و انقالب و‬ ‫اسالم و رهبری را قبول‬ ‫دارم‪ ،‬حتی اگر اختالف‬ ‫سلیقه با من هم دارند‪،‬‬ ‫نباید از انقالب طرد شوند‪.‬‬ ‫پرسیدیم اصالح طلب ها‬ ‫چطور؟ گفتند اگر امدند‬ ‫و اقرار به اشتباه کردند‪،‬‬ ‫مساله ای نیست‪ ،‬ولی‬ ‫نه اینکه بگویند ما‬ ‫می خواهیم بیاییم در‬ ‫ انتخابات و از نان‬ ‫پخته شده استفاده کنیم‬ ‫خواهی دید»‪ .‬انتخابات که تمام ش��د و ان اوضاع که‬ ‫پیش امد‪ ،‬به ایش��ان گفتم‪« :‬دیدی اقا را قبول ندارد‪.‬‬ ‫رهبری ما یک نوع تقدس دارد‪ .‬ایشان اگر مقام والیت‬ ‫و مقام رهبری را قبول داش��ت‪ ،‬نتیج��ه انتخابات را‬ ‫میپذیرفت و می رفت تا در دوره های بعد ش��رکت‬ ‫کند‪ ،‬ولی این کار را نکرد‪».‬‬ ‫میخواهم بگوی��م رهبری و والی��ت در نظام ما‬ ‫تقدس��ی دارد که افرادی که میخواهند به میدان بیایند‪،‬‬ ‫باید ان را قبول داش��ته باش��ند و ما با ای��ن تقدس‪ ،‬این‬ ‫رهبری را پذیرفت��ه ایم‪ .‬اگر کس��انی ای��ن را بپذیرند‪،‬‬ ‫میتوانی��م بگوییم نظام را قب��ول دارند و اگ��ر نپذیرند‪،‬‬ ‫نمیش��ود‪ .‬من معتقدم ای��ن تقدس را بای��د حفظ کرد‬ ‫و صرف اینکه ایش��ان حاک��م‪ ،‬رئیس و رهبر هس��تند‬ ‫کاف��ی نیس��ت‪ .‬انچ��ه در نظام والی��ی و اس�لامی ما‬ ‫میتواند کارساز باشد‪ ،‬این اعتقاد است که والیت فقیه‪،‬‬ ‫نیابت از جانب ولیعصر(عج) است‪».‬‬ ‫‪35‬‬ ‫وحدت ائتالفی به جای وحدت فلسفی‬ ‫‪ 8+7‬چگونه با محوریت جامعتین شکل گرفت‬ ‫یاسین سیف االسالم‬ ‫‪3‬‬ ‫سیاست‬ ‫بنا به تحلیل های��ی که تا کنون درب��اره انتخابات‬ ‫نهمین دوره مجلس ش��ورای اسالمی از سوی محافل‬ ‫مختلف رقم خورده اس��ت‪ ،‬انتخابات پیش رو فصلی‬ ‫مه��م در تاریخ سیاس��ی جمه��وری اس�لامی ایران‬ ‫محسوب می شود‪ .‬حساس��یت این انتخابات به عنوان‬ ‫اولین تورنمنت سیاسی پس از انتخابات سال ‪ 1388‬و‬ ‫همچنین ارایش خاص نیروهای سیاسی در ان‪ ،‬باعث‬ ‫می ش��ود تا حضور چهره ها و شخصیت های مختلف‬ ‫در فرایند ان با اهمیت بیش��تری دنبال ش��ود‪ .‬حضور‬ ‫ایت اهلل مهدوی کنی به عنوان رهبر معنوی جبهه متحد‬ ‫اصولگرایی و اصرار وی مبنی بر اتح��اد اصولگرایان‬ ‫با هم و تالش ب��رای نزدیک کردن اح��زاب مختلف‬ ‫این جریان‪ ،‬دلیل دیگری بر اهمیت و حساس��یت این‬ ‫انتخابات است‪.‬‬ ‫ایت اهلل مهدوی کنی اگرچه دارای سابقه طوالنی‬ ‫در مبارزات انقالبی و گذشته جمهوری اسالمی است‬ ‫و در مقاطع مختلف حضوری موثر داش��ته ‪ ،‬اما بعد از‬ ‫بروز فتنه ‪ 88‬و مواضع روشنی که از سوی وی اتخاذ شد‬ ‫و همچنین متعاقب ان پذیرش ریاست مجلس خبرگان‬ ‫رهبری پ��س از ایت اهلل هاشمی رفس��نجانی‪ ،‬حضور‬ ‫وی در عرصه سیاسی در دوران کنونی‪ ،‬با تاثیرگذاری‬ ‫بیشتری تحلیل می شود‪.‬‬ ‫پس از انکه ش��ورای معروف به کمیته س��ه نفره‬ ‫متعاق��ب مواضع رئیس جمه��ور نتوانس��ت فعالیت‬ ‫خ��ود را در راس��تای وح��دت اصولگرای��ان انجام‬ ‫دهد و بع��د از تدوین منش��ور اصولگرایی از س��وی‬ ‫دو تش��کل جامعه روحانیت مبارز و جامعه محققین‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫ایت اهلل مهدوی کنی‬ ‫می گوید‪« :‬ما یک‬ ‫وحدت اجتماعی ـ‬ ‫ سیاسی می خواهیم که‬ ‫در ان مشترکات را‬ ‫می گیرند و همکاری‬ ‫می کنند‪ .‬مگر در یک‬ ‫مجلس همه‬ ‫ک جورند؟ از نظر‬ ‫ی ‬ ‫فلسفی حتی دو نفر‬ ‫نمی توانند با هم‬ ‫یکی شوند‪ ،‬چون از‬ ‫نظر فلسفی‪ ،‬حدود‬ ‫متشخص به ذات‬ ‫است‪».‬‬ ‫‪36‬‬ ‫و مدرس��ین حوزه علمیه قم‪ ،‬ای��ت اهلل مهدوی کنی به‬ ‫عنوان یکی از دو س��تون اصلی وحدت اصولگرایان‬ ‫در کن��ار ایت اهلل یزدی ق��رار گرفت و از ه��ر کدام از‬ ‫ای��ن دو تش��کل دو نف��ر به عن��وان داور ب��ه کمیت��ه‬ ‫س��ه نفره اضافه ش��دند و کمیت��ه داوری جبهه متحد‬ ‫اصولگرای��ی را تح��ت نظ��ارت حض��رات ای��ات‬ ‫مهدوی کنی و یزدی تش��کیل دادند‪ .‬این اغازی دیگر‬ ‫برای تاثیرگذاری ایت اهلل مهدوی کنی در عرصه سیاسی‬ ‫محسوب می شود و اهمیت انتخابات پیش رو را گوشزد‬ ‫می کند‪ .‬حجت االس�لام والمس��لمین احمد سالک‪،‬‬ ‫سخنگوی جامعه روحانیت درباره حضور بزرگان در‬ ‫ائتالف اصولگرایان معتقد است که ورود بزرگانی چون‬ ‫ایت اهلل مهدوی کنی و ایت اهلل یزدی ناشی از احساس‬ ‫خطر جدی از سوی مخالفان گفتمان اصولگرایی است‬ ‫و انچه مهم است اینکه ایت اهلل مهدوی کنی و ایت اهلل‬ ‫یزدی در راس ای��ن موضوع قرار گرفته ان��د و هزینه‬ ‫می کنند و این حضور نشان می دهد که موضوع وحدت‬ ‫اصولگرایان باید بیشتر مورد توجه قرار بگیرد‪.‬‬ ‫حضور ای��ت اهلل مهدوی کنی از ابتدای تش��کیل‬ ‫جبهه متحد اصولگرایی و هماهنگی میان جامعتین در‬ ‫اتخاذ تصمیمات‪ ،‬عالوه بر تاثیری که در ترغیب احزاب‬ ‫و گروه های اصولگرا برای دستیابی به وحدت داشته‪،‬‬ ‫باعث ش��ده تا فاصله گرفتن از وحدت اصولگرایان‪،‬‬ ‫برای برخی گروه های معترض به س��اختار این جبهه‬ ‫که معروف به ‪ 8+7‬اس��ت‪ ،‬هزینه های��ی را ایجاد کند‪.‬‬ ‫این در حالی است که ایت اهلل مهدوی کنی در قبال این‬ ‫اقدامات خود شخصا به اعالم موضع پرداخته و از همه‬ ‫اصولگرایان خواسته تا به جبهه متحد بپیوندند‪.‬‬ ‫اما انچه از فضای کنونی قابل اس��تنباط اس��ت‪،‬‬ ‫عدم تمایل جبهه پایداری انقالب اس�لامی به عنوان‬ ‫یکی از گروه های اصولگرا‪ ،‬به پیوستن به ائتالفی است‬ ‫که بارها از سوی ایت اهلل مهدوی مورد تاکید قرار گرفته‬ ‫است‪ .‬این جبهه که از حامیان سابق رئیس جمهور در‬ ‫مجلس شورای اسالمی تش��کیل شده و جلسه اعالم‬ ‫موجودیت خود را با حضور ای��ت اهلل مصباح یزدی‬ ‫برگزار کرده است‪ ،‬نس��بت به حضور نمایندگان علی‬ ‫ الریجان��ی و محمدباق��ر قالیباف و همچنی��ن تعداد‬ ‫نماین��دگان خود در گروه هش��ت نف��ره جبهه متحد‬ ‫اعت��راض دارد و نمایندگان ای��ن گروه ت��ا کنون در‬ ‫جلسات ‪ 8+7‬شرکت نکرده اند‪.‬‬ ‫حضور ای��ت اهلل مهدوی کنی در عی��ن حال که‬ ‫تالش کرده‪ ،‬نسبت به اقداماتی نظیر انچه در خصوص‬ ‫جبهه پایداری رخ داده اس��ت‪ ،‬مواض��ع تندی اتخاذ‬ ‫نکند‪ ،‬اما در خالل موضع گیری های ایش��ان انتقاد به‬ ‫عملکرد جبهه پایداری مشهود به نظر می رسد‪ .‬وی در‬ ‫گفت وگو با نشریه پاسدار اسالم و در پاسخ به نقد های‬ ‫اعضای جبهه پایداری تصریح می کند‪« :‬دوگانگی مضر‬ ‫است‪ ،‬ولی اینکه به کجا برسد‪ ،‬نمی دانم‪ .‬من به اقایان‬ ‫گفته ام شما می گویید یک عده در انقالبی گری قوی تر‬ ‫و باگذشت تر هستند‪ .‬شکی نیست که ما افراد مختلفی‬ ‫داریم‪ ،‬ولی همه اینها در اصول کلی با هم مس��اوی و‬ ‫مش��ترک هس��تند‪ .‬ما باید تفاوت ها را نادیده بگیریم‪.‬‬ ‫نمی گویم انهایی را ک��ه مخالف انقالبن��د‪ ،‬بیاوریم‪،‬‬ ‫ولی کس��انی را که این اصول مش��ترک را دارند‪ ،‬باید‬ ‫جمع کنیم‪».‬‬ ‫ایت اهللمهدوی کنیهمچنیندرتوضیحمنظورخود‬ ‫از وحدت و معطوف به سخنان ایت اهلل مصباح یزدی که‬ ‫در همایش جبهه پایداری ایراد ش��ده بود‪ ،‬ب��ر این باور‬ ‫است که تلقی جبهه متحد اصولگرایی از مقوله وحدت‪،‬‬ ‫وجه سیاسی و اجتماعی ان است و نه وجوه فلسفی یا‬ ‫شیمیایی‪ .‬وی اظهار می دارد‪« :‬ما یک وحدت اجتماعی‬ ‫ ـ سیاسی می خواهیم که در ان مشترکات را می گیرند و‬ ‫ک جورند؟‬ ‫همکاری می کنند‪ .‬مگر در یک مجلس همه ی ‬ ‫از نظر فلسفی حتی دو نفر نمی توانند با هم یکی شوند‪،‬‬ ‫چون از نظر فلسفی‪ ،‬حدود متش��خص به ذات است‪».‬‬ ‫ایت اهلل مهدوی کنی همچنین ضم��ن دعوت مجدد از‬ ‫جبههپایداریبرایپیوستنبهائتالفاصولگرایان‪،‬دراین‬ ‫گفت وگو می گوید‪« :‬یکی از انها گفت‪« :‬ما شما را خیلی‬ ‫قبول داریم‪ ».‬گفتم که شما می خواهید مرا مثل بودا کنید‪.‬‬ ‫بودا یک مجسمه اس��ت و بودایی ها می روند و پایش را‬ ‫می بوسند و از این کارها‪ ،‬ولی حرفش را گوش نمی کنند‪.‬‬ ‫ایت اهلل مهدوی بودایی به درد نمی خورد‪ .‬اگر قبول دارید‬ ‫که مهدوی ایت اهلل است و ادم خوبی هم هست‪ ،‬حرفش‬ ‫را بپذیرید‪ .‬من هم حرف تحمیلی و زوری که نمی زنم‪.‬‬ ‫حرفی است که همه جا می پسندند‪ .‬می گویم اقا بیایید‬ ‫همهباهمباشیم‪».‬‬ ‫انتش��ار این اظهارات از س��وی دبیرکل جامعه‬ ‫روحانی��ت مب��ارز بیانگ��ر نارضایت��ی وی از برخی‬ ‫گروه های اصولگراس��ت که بنا به دالیلی از پیوستن‬ ‫به ائتالف سراس��ری اصولگرایان‪ ،‬اجتناب می ورزند‪.‬‬ ‫ائتالفی که قرار است در یکی از برهه های مهم تاریخ‬ ‫جمهوری اس�لامی رقم بخورد و ب��ا وجود تضعیف‬ ‫سیاس��ی اصالح طلبان‪ ،‬به نظر می رس��د برای تداوم‬ ‫روند‪ ،‬جریان اصولگرایی حیاتی محس��وب می شود‪.‬‬ ‫عدم اجماع روی نظرات ایت اهلل مهدوی کنی هرچند‬ ‫قبل از این در گذشته نیز در جریان اصولگرایی رخ داده‬ ‫و برخی گروه ها را به سمت تصمیمات خارج از مسیر‬ ‫ائتالف کشانده‪ ،‬اما سر انجام کار‪ ،‬چندان به سود جریان‬ ‫اصولگرایی نبوده است‪ .‬این موضوع در انتخابات های‬ ‫مجلس پنجم قابل بررسی است‪g .‬‬ ‫بعد از پیروزی انقالب‬ ‫شاهد نوسان ها و فراز‬ ‫و فرود های فراوانی‬ ‫در نیروهای انقالب‬ ‫بودیم‪ ،‬از این رو‬ ‫ایت اهلل مهدوی کنی‬ ‫به این جمع بندی‬ ‫رسید که باید از بین‬ ‫جوانان برای انقالب و‬ ‫نظام نیرو سازی کرد‪،‬‬ ‫بر همین اساس دانشگاه‬ ‫امام صادق(ع) را‬ ‫تاسیس کردند‬ ‫‪4‬‬ ‫کوتاه نیامدن از اصول‬ ‫راهکارهایی برای اصولگرا ماندن‬ ‫سیدرضا اکرمی ‪/‬عضو جامعه روحانیت‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫ایت اهلل مهدوی کن��ی را قبل‪ ،‬حی��ن و بعد از‬ ‫پیروزی انقالب اس�لامی ایران می شناسم‪ .‬جا دارد‬ ‫درباره ایشان سه مطلب را یاداور شوم؛ نخست اینکه‬ ‫ایت اهلل مهدوی کنی فقیهی شناخته شده هستند که‬ ‫در عرصه های مختلف نظام اعم از وزارت کشور‪،‬‬ ‫پست نخست وزیری‪ ،‬شورای نگهبان قانون اساسی‬ ‫وریاستمجلسخبرگانرهبری نقش افرینیکردند‬ ‫و امروز از نظر فقاهت و سیاست مورد اعتماد و قبول‬ ‫همه دلسوزان نظام جمهوری اسالمی هستند‪.‬‬ ‫ای��ت اهلل مهدوی کن��ی از نظ��ر همراه��ی با‬ ‫امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری و همکاری با‬ ‫انقالب باز هم یک شخصیت شناخته شده هستند‪،‬‬ ‫ی که معمار کبیر انقالب درباره وی فرمودند‬ ‫به طور ‬ ‫که ایشان از کسانی هستند که ما به وی ارادت داشته‪،‬‬ ‫داریم و خواهیم داش��ت؛ یعنی ام��ام راحل اینده‬ ‫ایت اهلل مهدوی کنی را هم تضمین کرده اند‪ .‬به واقع‬ ‫ایش��ان مورد اعتماد امام عظیم الشان انقالب ‪ ،‬مقام‬ ‫معظم رهبری‪ ،‬روحانیت و مردم بودند و هستند‪ .‬چه‬ ‫کسی هست که به ایشان ارادت نداشته باشد‪ .‬مردم به‬ ‫تیزبینی‪ ،‬تقوا‪ ،‬عدالت و فقاهت ایشان اطمینان دارند‬ ‫و مراجع تقلید نیز همگی ایش��ان را تائید می کنند‪.‬‬ ‫ضمن اینکه مواضع سیاسی ایشان نشان می دهد در‬ ‫اعتدال کامل بوده اند و هیچ گاه تند و کند نرفته اند‬ ‫بنابراین چنین فرد ارزشمندی برای هر کشوری یک‬ ‫سرمایه بزرگ است که در مسائل گوناگون می تواند‬ ‫نقش محوری داش��ته باش��د‪.‬هیچ گاه بی اعتنایی‪،‬‬ ‫کاستی‪ ،‬سستی یا کوتاه امدن از اصول و ارزش های‬ ‫انقالب و نظام از دبیرکل جامع��ه روحانیت مبارز‬ ‫تهران مشاهده نشده‪ ،‬ضمن انکه ایشان در هر مقام‬ ‫و مس��ئولیتی که بوده از خود اراده ‪ ،‬عزم‪ ،‬جدیت و‬ ‫پشتکارنشاندادهاست‪.‬زمانیکهایت اهللمهدوی کنی‬ ‫پیشنهاد ریاست مجلس خبرگان رهبری را پذیرفتند‪،‬‬ ‫این مس��اله با اقبال و اس��تقبال اعضای این مجلس‬ ‫مواجه شد که نشان می دهد ایش��ان عالوه بر یک‬ ‫شخصیت سیاسی‪ ،‬یک شخصیت فقهی نیز هستند‪.‬‬ ‫در کل معتق��دم دبیرکل جامعه روحانی��ت مبارز تهران‬ ‫شخصیتی امین‪ ،‬فهیم‪ ،‬دلسوز و فقیه است‪.‬‬ ‫مشیسیاسیایت اهللمهدوی کنیدرراستایتقویت‬ ‫انقالب اسالمی و نظام جمهوری اس�لامی ایران است‬ ‫و این را می توان از نگاهی که ایش��ان به جایگاه والیت‬ ‫مطلقه فقیه دارند‪ ،‬به خوبی تشخیص داد‪ .‬دبیرکل جامعه‬ ‫روحانیت مبارز تهران در قبال حوادث قبل‪ ،‬حین و بعد‬ ‫از انقالب‪ ،‬فردی حلیم‪ ،‬دانا‪ ،‬مقاوم و صبور بود و همواره‬ ‫تالش دارد ت��ا مانع از بروز و ظه��ور هیاهو و تنش های‬ ‫سیاسی شود‪ .‬بر همین اساس همیشه همه افراد‪ ،‬گروه ها‬ ‫و طیف های سیاسی پیرو راه امام و رهبری را دعوت به‬ ‫همکاری‪ ،‬تعامل‪ ،‬تفاهم و وحدت می کرد تا با هم و دنبال‬ ‫جذب حداکثری باش��ند‪ .‬این رمز موفقیت و محبوبیت‬ ‫ایت اهلل مهدوی کنی در همه عرصه هاست‪.‬‬ ‫درباره مدیریت و هدایت دانش��گاه امام صادق(ع)‬ ‫از س��وی ایت اهلل مهدوی کنی باید گفت بعد از پیروزی‬ ‫انقالب شاهد نوس��ان ها و فراز و فرود های فراوانی در‬ ‫نیروهای انقالب بودیم‪ ،‬از این رو ایشان به این جمع بندی‬ ‫رس��ید که باید از بین جوان های دانش��مند‪ ،‬اندیشمند‪،‬‬ ‫با ایمان و متعه��د برای انقالب و نظام نیرو س��ازی کرد‪،‬‬ ‫بر همین اساس به سمت تاسیس دانشگاه امام صادق(ع)‬ ‫رفتن��د و خروجی این دانش��گاه نیز در مجم��وع مورد‬ ‫پذیرش‪ ،‬قبول و اعتماد و اطمینان بود‪.‬جامعه روحانیت‬ ‫مبارز تهران از افراد متنوع و گوناگونی تش��کیل ش��ده‬ ‫که در چند مس��اله از جمله انقالب‪ ،‬اصل نظام و راه امام‬ ‫و رهبری با هم وجه مش��ترک دارند‪ .‬حض��ور ایت اهلل‬ ‫مهدوی کن��ی در راس این تش��کل روحانی و مدیریت‬ ‫ان بس��یار مثبت و تاثیرگذار ارزیابی می ش��ود‪ ،‬چراکه‬ ‫در مجموع توانس��تند با فداکاری و ایثارگری ایده های‬ ‫مختلف را در مسیر ارمان های معمار کبیر انقالب هدایت‬ ‫کنند‪ .‬درباره نگاه ایش��ان به جناح اصالح��ات نیز باید‬ ‫یاداور شد که هم اکنون در جامعه سیاسی ایران عناوین‬ ‫یا تعاریف تثبیت شده ای وجود ندارد که خط و مرز یک‬ ‫فرد اصولگرا با یک فرد اصالح طلب مش��خص شود‪.‬‬ ‫چون عناوی��ن و معیارها مختلف هس��تند؛ به خیلی ها‬ ‫می ت��وان واژه اصولگرا‪ ،‬اصالح طل��ب یا اصالح طلب‬ ‫اصولگرا یا اصولگرای اصالح طل��ب را اطالق کرد‪ .‬اگر‬ ‫تعریف جامعی داشته باش��یم ان وقت همه کسانی که‬ ‫براس��اس این تعریف انقالب‪ ،‬نظام‪ ،‬والی��ت و قانون‬ ‫اساسی را قبول دارند‪ ،‬مورد حمایت ایت اهلل مهدوی کنی‬ ‫نیز هس��تند‪ ،‬اما انها که در مقابل رهبری موضع داشته و‬ ‫دارند یا در مقابل اصل والیت فقیه می ایستند حتما ایت اهلل‬ ‫مهدوی کنی در مقابل انها می ایستد‪.‬‬ ‫اما نگاه ایشان به رقیب‪ ،‬در دو مرحله قابل تعریف‬ ‫است؛یک وقتبحثمذاکرهوگفتوگومطرحمی شود‬ ‫که باالخره باید با رقیب نشست و تبادل نظر کرد‪ ،‬اما در‬ ‫مواقعی اس��اس بینش‪ ،‬دانش و روش طرف مورد قبول‬ ‫نیست و حتی صحبت با ان را نیز نمی پذیرند‪.‬‬ ‫ایت اهلل مهدوی کنی در زمان انتخابات همه نظرات‬ ‫مختلف را در جامعه می پرس��د و درباره مسائل گوناگون‬ ‫رایزنیمی کندامابعدازروشنشدننتیجهانتخاباتمجلس‬ ‫خبرگان‪،‬ریاستجمهورییاشوراهایشهربهطورطبیعی‬ ‫اصلبرتعاملوهمکاریبامنتخبمردمقرارمی گیرد‪.‬شورای‬ ‫مرکزیجامعهروحانیتمبارزبهرغمداشتننظراتمختلف‬ ‫هموارهبادیدگاهدبیر کلخودهمراهیوهمکاریداشتند‪،‬‬ ‫امادربارهسایرطیف هایاصولگراوضعیتمتفاوتاست‪.‬‬ ‫بعضی ها به قول معروف کام�لا مجذوبند‪ ،‬برخی دیگر با‬ ‫برخیمالحظاتزوایاییبانظراتایشاندارند‪،‬امادرکلهمه‬ ‫طیف هابهدیدگاه هایایشاناحتراممی گذارند‪.‬‬ ‫البت��ه برخ��ی از ای��ن افراد ب��ه جری��ان اصولگرا‬ ‫جدید الورود هستند و تجربه و پختگی و کارامدی الزم را‬ ‫ندارند‪ .‬بنابراین در عین حال که ایت اهلل مهدوی کنی انها را‬ ‫نفینمی کندبنارابرجذبسریعانهانیزنمی گذاردچراکه‬ ‫باید به این طیف از افراد فرصت اعالم نظر و فعالیت داد تا‬ ‫زمان بگذارد و انها خود را نشان دهند‪.‬‬ ‫در کل باید در این باره گفت برای افزوده شدن پایگاه‬ ‫اجتماعی اصولگرایان اصل بر جذب شتابزده گروه های‬ ‫سیاسی نیست‪ ،‬اما انها نفی و حذف هم نمی شوند‪g.‬‬ ‫‪37‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بازگشت زمستان نارضایتی‬ ‫جنگطبقاتی‬ ‫درمهد سرمایه داری‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫‪38‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫‪39‬‬ ‫شورش چپ علیه راست‬ ‫بزرگ ترین اعتصاب بعد از «زمستان نارضایتی»‬ ‫‪1‬‬ ‫بین الملل‬ ‫دولت محافظ��ه کار دیوید کامرون هفته گذش��ته‬ ‫اعتصابی را بر خ��ود دید که الاقل طی ‪ 30‬س��ال اخیر در‬ ‫انگلیسبی سابقهبود‪ .‬براساسگزارش هایرسیدهحدود‬ ‫دو میلیون نفر از کارکنان بخش عمومی در این اعتصاب‬ ‫ی از مدارس انگلیس تعطیل‬ ‫گسترده شرکت کردند و نیم ‬ ‫شد‪.‬‬ ‫کارکن��ان بخش عموم��ی با بزرگتری��ن اعتصاب‬ ‫چند دهه اخیر در انگلی��س در براب��ر اقدامات ریاضت‬ ‫اقتص��ادی و صرفه جویی حکومت انگلیس دس��ت به‬ ‫اعتراضزدند‪.‬ایناعتصابگستردهبامشارکت‪ ۳۰‬اتحادیه‬ ‫کارگریازجملهاتش نشان ها‪،‬کارکنانشهرداری‪،‬معلمان‪،‬‬ ‫پرس��تارها و کارکنان فرودگاه ها در اعتراض به تغییرات‬ ‫پیش��نهادی دولت در مورد حقوق و س��ن بازنشستگی‬ ‫برگزار ش��د‪ .‬محور اصلی اعتراض کارکنان بخش های‬ ‫ی و دولتی انگلیس به برنام��ه دولت ائتالفی برای‬ ‫عموم ‬ ‫ایجاد تغییر در صندوق های بازنشستگی بود؛ مذاکرات‬ ‫طوالنی نمایندگان دول��ت و اتحادیه های کارگری برای‬ ‫حل اختالفات موجود در مورد صندوق های بازنشستگی‬ ‫حدود دو هفته پیش بدون نتیجه پایان یافت‪ .‬اتحادیه های‬ ‫صنفیوکارگریانگلیسپسازبی نتیجهماندنمذاکرات‪،‬‬ ‫روز ‪ ٣٠‬نوامبر( ‪9‬اذر) را به عنوان روز اعتصاب سراسری و‬ ‫روز ملی اقدام علیه سیاست های دولت ائتالفی این کشور‬ ‫تعیینکردند‪.‬‬ ‫دولت انگلیس قصد دارد س��ن بازنشستگی را در‬ ‫بخش هایخدماتعمومی از ‪ ٦٠‬سالبه ‪ ٦٦‬سالوهمزمان‬ ‫حق بازنشستگی پرداختی از سوی کارگران و کارمندان را‬ ‫نیزحدودسهدرصدافزایشدهد‪.‬‬ ‫اتحادیه های صنف��ی و کارگری انگلیس معتقدند‬ ‫تغییراتپیشنهادیدولتبرایصندوق هایبازنشستگی‬ ‫بهمعنایایناستکهکارکنانبایدپولبیشتریبهصندوق‬ ‫بریزند‪ ،‬سال های بیش��تری کار کنند و در نهایت هنگام‬ ‫بازنشستگی مس��تمری کمتری دریافت کنند‪ .‬سیاست‬ ‫ریاضت اقتصادی دولت ائتالف��ی انگلیس که با کاهش‬ ‫اعتب��ارات عمومی و کمک های دولتی ب��ه صندوق های‬ ‫بازنشس��تگی همراه ب��وده‪ ،‬طی یک س��ال گذش��ته با‬ ‫مخالفت های گسترده اتحادیه های صنفی و کارگری این‬ ‫کشور مواجه شده اس��ت‪ .‬اعضای اتحادیه های صنفی و‬ ‫کارگریانگلیس ‪ ٢٦‬ماهمارس(ششمفروردین)تظاهرات‬ ‫اعتراضی بزرگی را با حضور ‪ ٥٠٠‬هزار تن در شهر لندن‬ ‫برگزار کردند و خواستار توقف کاهش اعتبارات خدمات‬ ‫عمومی دراینکشورشدند‪.‬همچنینبیشاز ‪ ٣٠٠‬هزارتن‬ ‫از اعضای اتحادیه های صنفی معلمان انگلیس در تیر ماه‬ ‫امسال با برگزاری یک اعتصاب ‪ ٢٤‬ساعته‪ ،‬اعتراض خود‬ ‫تاندازیدولتبهصندوق هایبازنشستگی‬ ‫رابهانچهدس ‬ ‫خواندند‪،‬اعالمکردند‪.‬‬ ‫در حال حاضر نیز ریاضت های اقتصادی که دولت‬ ‫کامرون درصدد اجرای انها برامده‪ ،‬خشم مردم انگلیس را‬ ‫برانگیختهاستچراکهازیکسوانگلیسکشورثروتمندی‬ ‫است و مردم معتقدند که نیازی به این میزان صرفه جویی‬ ‫نیست‪ ،‬از دیگر سو انها بر این باورند که سیاست هایی که‬ ‫دولتمحافظه کاردرپیشگرفتهتنهاقشرضعیفوفقیررا‬ ‫تحتفشارمی گذاردواقشارثروتمندهیچضررینخواهند‬ ‫دید‪ .‬طی این اعتصاب‪ ،‬اعتراض کنندگان انگلیسی به یک‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫‪40‬‬ ‫ساختماناداریدرغربلندنهجومبردندوپلیسانگلیس‬ ‫در جریان این اعتراض ‪ 52‬نفر را بازداشت کرد‪ .‬همچنین‬ ‫بر اساس اطالعات‪ ،‬تنها در درگیری هایی که در شرق لندن‬ ‫بین نیروهای امنیتی پلیس و اعتراض کنندگان درگرفت‬ ‫حدود‪ 32‬نفربازداشتشدند‪.‬‬ ‫با وج��ودی که گزارش ه��ا حاکی از ان اس��ت که‬ ‫اعتصاباخیرضربهچندانیبهاقتصادانگلیسواردنیاورد‬ ‫اما وزارتخانه بهداشت و سالمت انگلیس اعالم کرده که‬ ‫در کلینیک های این کشور حدود ‪ 60‬هزار عمل جراحی‬ ‫غیراورژانسیبهتعویقافتادهودربیمارستان هایاسکاتلند‬ ‫نیزحداقل‪ 3000‬عملجراحیوحدودهزاروقتپزشکی‬ ‫بهتاخیرافتادهاست‪.‬خدماتامدادونجاتنیزتنهادرموارد‬ ‫مجروحیت هاییکهخطراتجانیداشتندواردعملشدند‪.‬‬ ‫معاونریاستخدماتامدادونجاتشهرلندندراینباره‬ ‫اظهارداشتهکهمابهواسطهایناعتصاب هاتحت فشارباالیی‬ ‫قرارگرفته ایم‪.‬بسیاریازبیمارانمابایدمدت هاانتظاربکشند‬ ‫تامابرایانهاامبوالنسبفرستیم‪.‬وزارتاموزشوپرورش‬ ‫انگلیس نیزاعالم کرد که ‪ 58‬درصد از مدارس این کشور‬ ‫بسته شده و ‪ 13‬درصد از مدارس نیز به حالت نیمه بسته‬ ‫درامده بودند‪ .‬برخی تحلیلگران انگلیسی اظهار داشته اند‬ ‫کهایناعتصاببزرگتریناعتصابسراسریدرانگلیساز‬ ‫زماناعتراضموسومبه«زمستاننارضایتی»درسال‪1979‬‬ ‫است‪ .‬این اعتراضات در زمان شروع دوراننخست وزیری‬ ‫مارگارتتاچربهوقوعپیوست‪.‬‬ ‫دیوید کامرون‪ ،‬نخست وزیر انگلیس با وجود این‬ ‫اعتصابات گسترده اعالم کرده که همچنان در تصمیمات‬ ‫و سیاست های خود ثابت قدم اس��ت‪ .‬وی همچنین در‬ ‫مجلس نمایندگان این کشور اظهار داشته که من خواهان‬ ‫هیچ اعتصابی در کشورم نیس��تم‪ ،‬من نمی خواهم شاهد‬ ‫بستهماندنهیچمدرسه ایباشمونمی خواهمهیچمشکلی‬ ‫در مرزهایمان داشته باشیم اما حکومت باید به وظایف و‬ ‫مسئولیت هایخودعملکند‪.‬یککارشناسمسائلانگلیس‬ ‫درپاسخبهاینسوالکهرویکردحزبمحافظه کاردربرابر‬ ‫تشکل هایکارگریتاکنونچگونهبودهاستگفتحزب‬ ‫محافظه کاربه طورسنتیاساسامعتقداستکهتشکل های‬ ‫کارگرینبایدقدرتزیادیداشتهباشندکهکشورودولت‬ ‫رابهچالشبکشانند‪.‬البتهاینرویکردمختصاقایکامرون‬ ‫حزب محافظه کار در انگلیس‬ ‫به طور سنتی رویکرد خوبی نسبت به‬ ‫تشکل های کارگری ندارد‪ .‬لذا اعتصاب‬ ‫اخیر در این کشور را باید زورازمایی‬ ‫چپ گرایان علیه راست گرایان به‬ ‫رهبری دیوید کامرون در جامعه‬ ‫محافظه کار انگلیس دانست‬ ‫نیست و پیشتاز این حزب یعنی خانم مارگارت تاچر نیز‬ ‫همین نگاه را داش��ت‪ .‬او ادامه داد این حزب معتقد است‬ ‫که باید اقتدار کامل داش��ته باش��د و نهادهای مدنی نباید‬ ‫بدین ص��ورت دولت را به چالش بکش��ند‪ .‬اعتراض به‬ ‫سیاست های دولت به صورت دست از کارکشیدن اصال‬ ‫مساله اینیستکهدولتمحافظه کارباانکناربیاید‪.‬‬ ‫اکنون نیز این دولت در تالش است حوزه فعالیت‬ ‫رهبرانسندیکاهارامحدودکنداماواقعیتامرایناستکه‬ ‫درحالحاضرفشاراقتصادیبهمیزانیاستکهتواناینکار‬ ‫راازانهاگرفتهاست‪.‬تاچرزمانیتوانستاقتدارسندیکاها‬ ‫و اتحادیه های کارگری و صنفی را بشکند که کشور را در‬ ‫یکروندبهبودشرایطاقتصادیقراردادهبود‪.‬وقتیمی توان‬ ‫قدرت اتحادیه ها را کم کرد که کشور در راه بهبود شرایط‬ ‫باشد در غیر این صورت فشار بر اتحادیه ها خیلی کارایی‬ ‫نخواهدداشت‪.‬‬ ‫اتحادیه های کارگری همچنین به اظهارات جورج‬ ‫ازبورن‪ ،‬وزیر خزانه داری انگلیس که اعالم کرده بود بدون‬ ‫توجه به نرخ تورم‪ ،‬افزایش حقوق کارمندان بخش دولتی‬ ‫به حداکثر یک درصد در سال محدود خواهد شد و سن‬ ‫بازنشستگی هم به‪ ۶۷‬سال افزایش خواهد یافت‪ ،‬واکنش‬ ‫تندی نشان دادند‪ .‬در مقابل وزیرخزانه داری انگلیس اعالم‬ ‫کردهاستکهاعتصابراه حلاینمسالهنیستوچیزیرا‬ ‫تغییرنخواهدداد‪.‬ویبادعوتازاتحادیه هایکارگریبرای‬ ‫مذاکره تاکید کرد که دست کشیدن از کار در شرایط فعلی‪،‬‬ ‫تنهامی توانداقتصادانگلیسراضعیف ترکندوهزینه های‬ ‫بیشتری به بار اورد‪ .‬در مقابل اد میلیبند‪ ،‬رهبر حزب کارگر‬ ‫اعالم کرد که افراد شرکت کننده در این اعتصاب احساس‬ ‫می کنندکهدولتراهدیگریبرایانهاباقینگذاشتهاست‪.‬‬ ‫همچنینپلیسیدرلیورپولاظهارداشتهکهمنخشمگین‬ ‫هستمکهپنجاهدرصدبیشترحقبازنشستگیبایدپرداخت‬ ‫کنموعصبانیهستمکهبایدسال هایبیشتریکارکنمودر‬ ‫پایانحقوقکمتریدریافتکنم‪.‬‬ ‫چنین شرایطی توس��ط حکومت و بانک ها ایجاد‬ ‫ش��ده و هزینه ان را باید شاغلین بخش عمومی پرداخت‬ ‫کنند‪.‬ماریا هاورتون‪،‬یکیدیگرازاعتصاب کنندگانبخش‬ ‫عمومی درانگلیسنیزدراینبارهگفتهکهاعتصاباخرین‬ ‫ابزارماست‪.‬مندربارهدورانبازنشستگیخودنگرانم‪.‬من‬ ‫نگرانایندهفرزندانمهستم‪.‬‬ ‫الینور اسمیت‪ ،‬رئیس بزرگترین اتحادیه کارگری‬ ‫انگلیس(‪)UNISON‬نیزاظهارداشتهکهبسیاریازشاغلین‬ ‫بخش عمومی اولین بار بود که در این اعتصاب ها شرکت‬ ‫می کردند‪ .‬حکومت می خواهد که ما مدت طوالنی تری‬ ‫کار کنیم و حقوق کمتر به دست اوریم و در پایان در دوران‬ ‫بازنشستگیهمکمترحقوقدریافتکنیم‪.‬اینچهعدالتی‬ ‫است؟‪g‬‬ ‫تو گو با مجید تفرشی درباره بزرگترین اعتصاب در تاریخ انگلیس‬ ‫گف ‬ ‫عبوراز محافظه کاری‬ ‫سعیده سادات فهری‬ ‫‪2‬‬ ‫مجید تفرشی‪ ،‬کارشناس مسائل انگلیس در گفت وگویی به واکاوی اعتصاب اخیر در انگلیس پرداخت‪.‬‬ ‫وی معتقد است برنامه های دولت برای افزایش سن بازنشستگی‪ ،‬کاهش خدمات بهداشت عمومی و همچنین‬ ‫افزایش افراد بیکار باعث بروز چنین ناارامی در کشور شده‪ ،‬اما تفرشی یکی از مهم ترین دلیل نارضایتی مردم را‬ ‫ی و مشارکت در حمله به کشورهای دیگر مانند لیبی‪ ،‬عراق‬ ‫افزایش روزمره برنامه های تسلیحاتی یا حضور نظام ‬ ‫و افغانستان می داند و توضیح می دهد که مردم و گروه های صلح طلب معتقدند این امور ضروری نیست‪ ،‬باید‬ ‫کاهشیابدوهزینهانصرفاموراقتصادیداخلیشود‪.‬ویهمچنینسابقهاعتصابدرانگلیسرا‪25‬سالپیش‬ ‫می داند و می گوید زمان حکومت جیمز کاالهان و مارگارت تاچر نیز اعتصابات پراکنده بسیاری در انگلیس به‬ ‫چشم می خورد‪ .‬اما در زمان حکومت تاچر به مرور دولت محافظه کار موفق شد اقتدار اتحادیه های کارگری و‬ ‫صنفی را بشکند و حق اعتصاب در هر شرایطی را از انها بگیرد‪ .‬در ان زمان محافظه کاران‪ ،‬کشور را تا حد زیادی‬ ‫در کنترل خودشان گرفته و حق اعتصاب را از مردم سلب کرده بودند؛ این مساله در بریتانیا تبدیل به یک سنت‬ ‫شده بود‪ ،‬اما اکنون با گذشت نزدیک به ‪ 25‬سال از دوران حکومت تاچر مجددا دولت محافظه کار کامرون با‬ ‫پدیده اعتصاب سراسری مواجه شده است‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫ارزیابی شما از اعتصاب یک روزه در انگلیس‬ ‫کهازان بهعنوان بزرگترین اعتصاب در تاریخ‬ ‫انگلیسیادمی شودچیست؟‬ ‫‪ l‬اعتصابسراسریاخیردربریتانیااعتصابی‬ ‫یک روزه بود که ادامه پیدا نک��رد‪ .‬این اعتصاب روز‬ ‫‪30‬نوامبر برابر با‪ 9‬اذر برگزار ش��د و از حدود سه ماه‬ ‫پیش‪ ،‬برای برگزاری ان برنامه ریزی شده بود‪ .‬در این‬ ‫مدت دول��ت و برخی گروه های صنف��ی مانند اتاق‬ ‫بازرگانی و اتحادیه بازرگانان بسیار تالش کردند که با‬ ‫تعاملبابرخیاتحادیه هاییکهبادولتمشکلکمتری‬ ‫داشتند‪ ،‬جلوی این اعتصاب را بگیرند‪ .‬زیرا اعتصاب‬ ‫حتی اگر یک روزه هم باشد خسارت های جدیش‬ ‫راواردخواهداورد‪،‬امامذاکراتشانبهنتیجهنرسید‪.‬‬ ‫ی راجع به دالیل ای��ن اعتصاب توضیح‬ ‫کم ‬ ‫دهید؟‬ ‫‪ l‬اصل اعتصاب اخیر توسط کارکنان دولتی‬ ‫و شهرداری های مختلف بریتانیا انجام شد و دالیل ان‬ ‫نیز چندین مساله بود‪ .‬اولین مورد برنامه های دولت‬ ‫برایباالبردنسنبازنشستگیبود‪،‬یعنیافزایشسن‬ ‫بازنشستگی از‪ 65‬سال به‪ 68‬سال‪ .‬بسیاری از مردم با‬ ‫اینطرحمخالفومعتقدندکههمانتغییراز‪ 60‬به‪65‬‬ ‫برایکشورشانیکفاجعهبودهوبیشترازایننبایدباال‬ ‫برود‪.‬انهابراینباورندکهافرادنبایددرسنکهولتکار‬ ‫کننداماچونکشورازلحاظمالیبرایپرداختحقوق‬ ‫بازنشستگانومزایایازکار افتاده هادچاربحراناست‪،‬‬ ‫این طرح را ارائه دادند تا فش��ارها کمتر شود‪ .‬به دلیل‬ ‫همینبحرانشهرداری هایمختلفطیدوسالاخیر‬ ‫چند صدهزارنفرازکارکنانشانرابیرونکردند؛اینامر‬ ‫نه تنها مشکالت بسیاری برای اداره شهرداری ایجاد‬ ‫یازمردمرانیزازکاربیکارکرد‪.‬‬ ‫کرد‪،‬بلکهحجمعظیم ‬ ‫از دیگر سو مرتبا دولت محافظه کار جدید‪ ،‬خدمات‬ ‫ی را کاهش می دهد و این خدمات‬ ‫بهداش��ت عموم ‬ ‫دیگر به صورت رایگان ارائه نمی شود‪ .‬میزان بیکاری‬ ‫افراد شاغل در این کشور حداقل از زمان جنگ جهانی‬ ‫دوم به باالترین میزان ممکن رسیده و همچنین میزان‬ ‫فرصت های شغلی چه برای جوانان جویای کار و چه‬ ‫برای فارغ التحصیالن دانش��گاه ها به پایین ترین حد‬ ‫رسیدهوبهطرزقابل توجهیهرروزبر میزانافرادبیکار‬ ‫افزودهمی شود‪.‬دولتمحافظه کارکامرونمعتقداست‬ ‫که می تواند این بحران را مدیریت کن��د و در دراز مدت و‬ ‫در یک پروسه‪ 3‬تا‪ 6‬ساله ان را مهار کند‪ ،‬اما مردم و احزاب‬ ‫رقیببهاینامرباورندارند‪.‬‬ ‫با این اوص��اف چه چش��م اندازی را برای دولت‬ ‫محافظه کارکامرونپیش بینیمی کنید؟‬ ‫‪ l‬اعت��راض م��ردم ب��ه سیاس��ت های کامرون‬ ‫نالملل‪،‬مردموگروه های‬ ‫چندین وجهدارد‪،‬اوالدرعرصهبی ‬ ‫صلح طلب معتقدند در شرایطی که کشور در بحران است‬ ‫افزایش روزمره برنامه های تسلیحاتی یا حضور نظامی و‬ ‫مشارکت در حمله به کشورهای دیگر مانند لیبی‪ ،‬عراق و‬ ‫افغانستان امری ضروری نیست و باید کاهش یابد و هزینه‬ ‫ان صرف امور اقتصادی داخلی شود‪ .‬در همین اوج بحران‬ ‫اقتصادیشاهدبودیمکهتغییربنیادینساختارموشک های‬ ‫هسته ایبریتانیامطرحشد‪،‬اینطرحده هامیلیاردپوندهزینه‬ ‫خواهد برد و به همین دلیل مورد اعتراض مردم واقع شد‪.‬‬ ‫مردمبریتانیامعتقدندبایدنوعهزینه هاییکهمی شودتغییر‬ ‫ودولتبهطبقاتپایین تربیشتررسیدگیکند‪.‬یکیدیگر‬ ‫از معضالتی که اکنون در بریتانیا خیلی مطرح است‪ ،‬میزان‬ ‫حقوق مدیران ارشد به خصوص مدیران بانک ها و برخی‬ ‫مدیرانارشدموسساتخصوصیاست‪.‬اینافرادبعضاهر‬ ‫کدامشانبهاندازه‪ 10‬تا‪ 15‬کارمندمعمولیحقوقمی گیرند؛‬ ‫ایناشخاصبه خصوصدرشرکت هاییهستندکهدچار‬ ‫بحرانند‪ ،‬ناموفق عمل کرده و در مرحله ورشکستگی قرار‬ ‫دارند‪ .‬در بعد اجتماعی نیز مسائل اقتصادیموجب شده تا‬ ‫حدی مفاسد اجتماعی و جرم و جنایت در بریتانیا افزایش‬ ‫پیداکند‪.‬‬ ‫ایا بحران فعلی در انگلیس نتیجه سیاس��ت های‬ ‫کامرون است؟‬ ‫‪ l‬خیر‪ ،‬چراکه بخشی از سیاست هایی که اکنون‬ ‫وجود دارد نتیجه اعمال دولت های کارگری پیشین یعنی‬ ‫تونی بلر و گوردن براون اس��ت‪ .‬در این ش��رایط می توان‬ ‫گفت بخشی از این مشکالت ناشی از سوء مدیریت است‬ ‫و بخش عمده تر ان به دلی��ل افزایش بودجه های نظامی ‬ ‫است؛ امری که از سال‪ 2001‬و باحملهبه عراق و افغانستان‬ ‫و برنامه های مختلف موسوم به مبارزه با تروریسم خیلی‬ ‫گسترده شد‪ .‬هزینه سنگین مشارکت با امریکا در جنگ‬ ‫موجب شده اقتصاد بریتانیا لطمه زیادی ببیند‪ .‬البته بحران‬ ‫اقتص��ادی در کل اروپا وج��ود دارد و در بریتانیا به خاطر‬ ‫عدم مشارکت در پول واحد اروپایی (یورو) و همچنین‬ ‫کناره گیریازبرخیسیاست هایسوبسیددراتحادیهاروپا‬ ‫اینمشکلبهنسبتبرخیدیگرازکشورهاکمتراست‪.‬‬ ‫پیش از این نیز انگلیس شاهد چنین اعتراض هایی‬ ‫بوده است؟‬ ‫‪ l‬اعتصاب اخی��ر در بریتانیا را می ت��وان یکی از‬ ‫بزرگ ترین اعتصاب های دولتی در تاریخ این کشور نام‬ ‫برد‪ .‬البته پیش از این و در زمان حکومت جیمز کاالهان و‬ ‫مارگارتتاچرنیزاعتصاباتپراکندهبسیاریدرانگلیسبه‬ ‫چشم می خورد‪ ،‬اما در زمان حکومت تاچر به مرور دولت‬ ‫محافظه کارموفقشداقتداراتحادیه هایکارگریوصنفی‬ ‫را بشکند و حق اعتصاب نامحدود در هر شرایطی را از انها‬ ‫بگیرد‪ .‬در ان زمان محافظه کاران کشور را تا حد زیادی در‬ ‫کنترلخودشانگرفتهوحقاعتصابراازمردمسلبکرده‬ ‫بودند‪.‬اینمسالهدربریتانیاتبدیلبهیکسنتشدهبود؛در‬ ‫حقیقت انها در یک دوره سخت اقتصادی با سفت کردن‬ ‫کمربندهای شانموفقشدندیکسریازادی هایاجتماعی‬ ‫از جمله ح��ق اعتصاب و همچنی��ن تصمیم گیری های‬ ‫سندیکاهایصنفیراکاهشدهند‪.‬اکنونباگذشتنزدیک‬ ‫به‪ 25‬سالازدورانحکومتتاچرمجددادولتمحافظه کار‬ ‫کامرون با پدیده اعتصاب سراسری مواجه شده است‪ .‬این‬ ‫اعتصابالاقلدرنیمهدومقرنبیستمبهلحاظکنارکشیدن‬ ‫کارکنانموسساتدولتیوموسساتوابستهبهشهرداری‬ ‫ازکارپدیدهجدیدیاست‪.‬‬ ‫احتمالتداومایناعتراض هاچقدراست؟‬ ‫‪ l‬بهنظرمی رسدکهایننوعاعتصاب هاقرارنیست‬ ‫به این زودی پایان پیدا کند و اگر شرایط به همین صورت‬ ‫باشدوسیاست هایدولتتغییراتبنیادیننکند‪،‬اینقبیل‬ ‫اعتراض هاادامهخواهدداشت‪.‬البتهاعتصاب هاهموارهفقط‬ ‫برایدولت هاضررندارند‪،‬بلکهبرایصاحبانصنایعوخود‬ ‫اعتصاب کنندگاننیزازلحاظاقتصادیمضروخسارت بار‬ ‫اس��ت‪ .‬اما کارکنان این هزینه را می پردازند تا به حقوق و‬ ‫خواسته هایخودشاندستیابند‪.‬نبایدتوقعداشتکهاین‬ ‫اعتراض ها مستمر و پیاپی باشد‪ ،‬اما به این زودی ها خاتمه‬ ‫نخواهدیافت‪.‬‬ ‫موضع حزب اپوزیس��یون در قبال این اعتصاب‬ ‫چهبود؟‬ ‫‪ l‬حزب کارگر به طور مس��تقیم با این اعتصاب‬ ‫موافقت نکرد‪ ،‬ولی با اهداف اعتصاب کنندگان و دالیل‬ ‫اعتصاب اعالم هم��دردی کرد و گفت ک��ه این نتیجه‬ ‫سوء مدیریت و عملکرد غلط حزب محافظه کار است‬ ‫و باید به خواسته های معترضان رسیدگی کرد‪ .‬در مقابل‬ ‫دولت محافظه کار اعالم کرد بخشی از موارد انتقادی و‬ ‫مطالبات اجرا نش��ده معترضان در حقیقت میراث غلط‬ ‫دولت های قبلی حزب کارگر است و اینگونه نیست که‬ ‫تمام مش��کالت فقط متوجه سیاست های دولت فعلی‬ ‫باشد‪.‬درهرحالحزبکارگرمعتقداستکهاعتصابامر‬ ‫مفیدی نیست ولی خواسته های اعتصاب کنندگان کامال‬ ‫بجا و قانونی است و دولت ائتالفی باید به خواسته های‬ ‫اقتص��ادی و اجتماعی مردم توجه ک��رده و اصالحات‬ ‫بنیادینی در این راه صورت دهد‪g.‬‬ ‫‪41‬‬ ‫اعتصاب اخیردر انگلیس مهمترین نشانه‬ ‫از ناکارامدی دولت ائتالفی محافظه کاران و‬ ‫لیبرال ها بود‬ ‫محافظه کاران‬ ‫کاپیتالیست‬ ‫نشانه های ناکارامدی در ائتالف محافظه کارها‬ ‫و لیبرال دموکرات ها‬ ‫پیروز مجتهدزاده ‪ -‬استاد دانشگاه‬ ‫‪3‬‬ ‫بین الملل‬ ‫نزدیک به سه میلیون نفر در اعتصاب اخیر بریتانیا‬ ‫شرکت کردند اما اخبار کاملی راجع به وقایع ان منتشر‬ ‫نشد‪ ،‬به این سبب که این اعتصاب به دلیل کوتاه مدت‬ ‫بودن زمان برنامه ریزی شده (یک روز) و محدود بودن‬ ‫اهداف اجرای��ی اعتصاب‪ ،‬صدمه اقتص��ادی زیادی‬ ‫برای دولت نداشت و به همین دلیل هم ارزش خبری‬ ‫حادثه در حدی نبود که رسانه های داخلی و بین المللی‬ ‫بخواهند پوشش خبری گس��ترده ای بدان دهند‪ .‬این‬ ‫اعتص��اب در حقیق��ت اعتراضی بود ب��ه برنامه های‬ ‫صرفه جویی مالی و اقتصادی ک��ه دولت محافظه کار‬ ‫اقایان دیوید کام��رون و نیک کلگ ب��ه اجرا گذارده‬ ‫بودند؛ ریاضت کش��یدن هایی که بازگشت به موازنه‬ ‫پرداخت ها را ه��دف دارد و دش��واری های زندگی‬ ‫طبقات ضعیف تر‪ ،‬از جمله طبقه کارگر و اصناف را دو‬ ‫چندان ساخته است‪.‬‬ ‫اینجا باید اش��اره ش��ود که اعتراض و اعتصاب‬ ‫از اجزای الینفک مدیریت سیاس��ی در دموکراسی ها‬ ‫محسوب می شود و به همین دلیل باید دقت داشت که‬ ‫اعتراض و اعتصاب در دموکراسی ها به هیچ وجه جنبه‬ ‫سیاسی بدان مفهوم که ما در شرق با ان سرو کار داریم‪،‬‬ ‫ندارد‪ .‬به دلیل همین صنفی بودن اعتراض این بار نیز‬ ‫مانند دفعات گذش��ته اعتصاب مورد حمایت بخش‬ ‫وسیعی از ملت بود‪ ،‬بی انکه لطمه ای مالی‪ ،‬اقتصادی‬ ‫یا امنیتی به جامعه وارد کند‪.‬‬ ‫این وضع ت��ا ان اندازه ع��ادی و بی ضرر بود که‬ ‫نخست وزیر کامرون در پارلمان با غروری بیجا اعالم‬ ‫کرد که این اعتصاب باد هوایی ارام بیش نبود‪ .‬اما انچه‬ ‫او ترجیح داد فعال نادیده گی��رد این بود که همین باد‬ ‫ارام هوا متاسفانه کس��انی در جامعه ما هستند که به‬ ‫دلیل عدم اشنایی کامل با شرایط فرهنگی سیاست در‬ ‫دموکراسی ها این اعتصابات را یک «حادثه اعتراضی‬ ‫در جامعه سنتی انگلستان» قلمداد می کنند‪.‬‬ ‫اعتراض و اعتصاب در بریتانیا‪ ،‬همیشگی است‬ ‫ولی همیشه توفنده و کوبنده نیس��ت‪ .‬اما اعتصابات‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫‪42‬‬ ‫کارگری ‪ 30‬س��ال پی��ش بریتانی��ا به رهب��ری ارتر‬ ‫اسکارگیل بس��یار توفنده و کوبنده بود و دلیل ان نیز‬ ‫واکنش به سیاس��ت های اقتصادی مارگارت تاچر در‬ ‫پدی��د اوردن اقتصاد ب��ازار ازاد (کاپیتالیزم مطلق) و‬ ‫جهانی کردن ان بود؛ مقرراتی که به موجب ان برنامه‬ ‫رفاه عمومی و اقتصاد سوسیالیس��تی صدمه بسیاری‬ ‫دید و در نهایت به ض��رر طبقه کارگر و طبقه ضعیف‬ ‫تمام شد‪.‬‬ ‫در محیط های حاکمیت قانون که دموکراس��ی‬ ‫برقرار است اعتصاب و اعتراض همواره وجود دارد‬ ‫و روح دموکراسی اس��ت‪ .‬اعتراض سبب می شود که‬ ‫مسئوالن همواره در پی تحول در قوانین حاکم باشند‬ ‫و قوانین را به روزتر و کارات��ر کنند‪ .‬در حال حاضر‬ ‫دولت اقای کامرون یک دولت بسیار نامحبوب است‬ ‫و شکی در این نیست که این دولت در بدترین شرایط‬ ‫ممکن به قدرت رس��ید‪ ،‬چراکه ح��زب محافظه کار‬ ‫از زم��ان تاچر تاکن��ون تقریب��ا هیچ اعتب��اری برای‬ ‫خود باقی نگذاش��ته اس��ت‪ .‬دلیل اینک��ه کامرون به‬ ‫عنوان نخس��ت وزیر انتخاب شد این است که دولت‬ ‫کارگری نوین تونی بلر‪ ،‬به خص��وص در دوره اخر‬ ‫زمامداری اش دس��ت به ی��ک سلس��له اقدامات در‬ ‫حوزه ه��ای اقتصادی‪ ،‬سیاس��ی و دیپلماتیک زده که‬ ‫باعث برانگیخته شدن نفرت مردم شده بود‪ .‬در رابطه‬ ‫با تحزب گرایی در بریتانیا دولت های کارگری به طور‬ ‫سنتی بیشتر تمایالت سوسیالیستی دارند و دولت های‬ ‫محافظ��ه کار بیش��تر دارای تمایالت کاپیتالیس��تی و‬ ‫اقتصاد سنتی هستند‪.‬‬ ‫اما در تحوالتی که از زمان خانم تاچر در بریتانیا‬ ‫و اقای ری��گان در ایاالت متحده از لحاظ سیاس��ی و‬ ‫اقتصادی اغاز ش��د که با فروپاشی ش��وروی و نظام‬ ‫کمونیس��تی در بلوک ش��رق همزمان بود برنامه های‬ ‫محافظه کاران��ه و س��رمایه داری اجحاف امیز رونق‬ ‫بس��یاری پیدا کرد و این دو کشور ش��رایطی را پیش‬ ‫اوردند که به تدریج به سراس��ر جهان س��رایت کرد‪.‬‬ ‫انها کاپیتالیس��م مطلق و لیبرالیسم افسارگس��یخته را‬ ‫بر رواب��ط انس��ان ها و ملت ها حاکم کردن��د‪ .‬اعمال‬ ‫این سیاس��ت های جدید در وهله نخست بر طبقات‬ ‫ضعیف تر جامعه‪ ،‬از جمله طبقه کارگر اجحاف زیادی‬ ‫وارد اورد و نارضایتی های انان را دامان زد‪.‬‬ ‫در سال های نخس��تین کاپیتالیزم مطلق جهانی‬ ‫شونده‪ ،‬یعنی نزدیک به ‪30‬سال پیش‪ ،‬ان اعتصابات‬ ‫گسترده کارگری رخ داد‪ ،‬ولی خانم تاچر توانست با‬ ‫وضع قوانین جدید س��رانجام جنبش کارگری چپ‬ ‫افراطی را مهار کند‪ .‬طبق قوانینی که تاچر وضع کرد‬ ‫تمام اختیارات و ازادی های این طبقه از انان سلب شد‬ ‫و توان مقابله با زورگویی های دولتی به تحلیل رفت‪.‬‬ ‫اما موفقیت تاچر موقت بود چراکه وی و جانشینانش‪،‬‬ ‫یعنی جان میج��ر‪ ،‬تونی بلر‪ ،‬گوردن ب��راون و دیوید‬ ‫کامرون به یک نکته توجه نکردن��د و ان این بود که‬ ‫سیس��تم اقتصادی جدید اگرچه می توان��د بازدهی‬ ‫مالی فوری چش��مگیری داشته باش��د‪ ،‬اما پیامدهای‬ ‫ناشی از فس��اد مالی و اقتصادی غیرقابل اجتناب ان‬ ‫ورشکستگی اقتصادی را سبب خواهد شد که امروز‬ ‫جوامع غربی با ان دست به گریبان هستند‪ .‬در نتیجه‪،‬‬ ‫فشار ناشی از این وضعیت بر طبقه ضعیف تر و کارگر‬ ‫در درازمدت می توانس��ت واکنش های��ی را موجب‬ ‫ش��ود که اکنون در این کش��ورها ش��اهد ان هستیم‪.‬‬ ‫همچنان که در ایاالت متحده اعتراضات از خیابان وال‬ ‫استریت اغاز شد اما امروز اغلب شهرهای امریکا را‬ ‫در بر گرفته است‪ ،‬همچنین در بریتانیا نیز اعتراضات‬ ‫دانشجویی‪ ،‬ش��ورش دهشت انگیز س��ال گذشته و‬ ‫برخی جنبش های کارگری که طی چند س��ال اخیر‬ ‫ش��کل گرفت حاصل همان سیاست هاس��ت‪ .‬تونی‬ ‫بلر در حقیقت بهترین جانشین دولت محافظه کار و‬ ‫کاپیتالیسم مطلق خانم تاچر بود و دیدیم که دولت وی‬ ‫در انتهای حاکمیتش به چه وضع فجیعی دچار ش��د‪.‬‬ ‫صدماتی که بلر به سیستم رفاه عمومی و اقتصاد متعادل‬ ‫زد حتی تاچ��ر هم نزد و این از ی��ک حزب کارگری‬ ‫بسیار بعید بود‪.‬‬ ‫بلر ه��م در نهایت ب��ا وضعیت بس��یار بدی از‬ ‫دولت خودش اخراج ش��د‪ .‬وضعیتی ک��ه بلر ایجاد‬ ‫کرده بود موجب شد براون حتی یک روز هم نتواند‬ ‫در بازگرداندن اعتبار حزب کارگر موفق شود‪ .‬براون‬ ‫دران مدت کوتاه اصال فرصتی نداشت که خرابی های‬ ‫بلر را کمی رفع و رجوع کند‪.‬‬ ‫اعتبار ح��زب کارگر ط��ی س��ال های اخیر در‬ ‫بریتانیا لطمه ش��دیدی دید و جایگاهش را در افکار‬ ‫عمومی از دست داد‪ .‬با این حال ولی بازهم صدمه ای‬ ‫که تاچر به حزب محافظه کار زد بس��یار بیش��تر بود‪،‬‬ ‫چراکه صدمه ای ک��ه انها وارد کردند ب��ه کلی اعتبار‬ ‫محافظه کاری را از بین برد و اندیشه جهانی شدن بازار‬ ‫اقتصاد ازاد را نیز در نطفه خفه کرد‪ .‬پس از تونی بلر و‬ ‫«توری های» لجباز‬ ‫‪4‬‬ ‫ترجمه‪ :‬حسین موسوی‬ ‫حزبمحافظه کار‬ ‫محافظ��ه کاران در انگلیس با نام توری ه��ا (‪)Tory‬‬ ‫شناخته می ش��وند‪ .‬پیش��ینه تاس��یس این حزب به قرن‬ ‫هفده��م باز می گ��ردد‪ .‬ب��ا پیدا ش��دن اف��رادی همچون‬ ‫جیمز‪ ،‬افکار ای��ن گروه در جامعه انتش��ار یاف��ت‪ .‬با این‬ ‫وجود ش��روع به کار رس��می این حزب در ق��رن هجده‬ ‫و در س��ال ‪ 1760‬ص��ورت گرف��ت‪« .‬ویلی��ام پی��ت» و‬ ‫«رابرت جنکینس��ون» هر دو از لیورپول با اعالم تاسیس‬ ‫این حزب گام در عرصه سیاسی بریتانیا نهادند‪ .‬انها با شعار‬ ‫دخالت کمتر در عرصه عمومی‪ ،‬خواهان ازاد سازی اقتصاد‬ ‫و اموزش و پرورش بودند و با این رویکرد توانستند در میان‬ ‫لیبرال ها جا باز کنند‪ .‬شعارهایی که تاکنون پا برجا مانده و‬ ‫دولت های محافظه کاری که به روی کار می ایند سعی در‬ ‫حفظ رویکردش��ان دارند‪ .‬با این وجود شاید وفاداری انها‬ ‫به رویکردهایلیبرالیستینقطهضعفانهابهحسابمی امد‪.‬‬ ‫محافظه کاران با روی کار امدن «دیوید کامرون» جوان دست‬ ‫بهاصالحاتیزدند‪،‬اماایناصالحاتجزئیبودوبهپیروزی‬ ‫قاطعانهاختمنشد‪.‬انهادرانتخاباتپارلمانیگذشتهمجبور‬ ‫به ائتالف با حزب لیبرال ‪ -‬دموکرات شدند؛ حزبی که خط‬ ‫مشی اشدربرخیعرصه هایکلیدیبهموضعحزبکارگر‬ ‫نزدیک تر بود تا به محافظه کاران راست گرا‪ ،‬با این وجود در‬ ‫عملبههمکاریتندردادند‪.‬‬ ‫فعاالن و تحلیلگران سیاسی مطرح می کنند که لیبرال‬ ‫دموکرات هادرمقابلمقامتشریفاتیمعاونتنخست وزیر‬‫وپنجوزارتخانه‪،‬عمالسرنوشتکشوروجهت گیریاینده‬ ‫اقتصادی ان را دو دستی به محافظه کاران و راست افراطی‬ ‫پیشکشکردند‪.‬رهبریحزبلیبرال‪-‬دموکراتبرایسال ها‬ ‫اعالمکردهبودفقطبهشرطاینکهسیاست هایکلیدیاندر‬ ‫رابطهباتغییرسیستمانتخاباتیکشور‪،‬مالیات هایمستقیم‪،‬‬ ‫مساله نحوه عمل برای کاهش بودجه و معضل مهاجرت از‬ ‫حزبکارگر‬ ‫درانتخاباتعمومی‪ 1895‬دربریتانیا‪،‬حزبمستقلکارگر‬ ‫با‪ 28‬نماینده‪،‬رقابترادرحالیواگذارکردکهاینافراددرمجموع‬ ‫تنها توانسته بودند‪ 44‬هزار و‪ 325‬رای کسب کنند‪« .‬کایر هاردی»‬ ‫رهبر این حزب پس از این شکست‪ ،‬در جمع هم حزبی هایش‬ ‫گفت‪«:‬مامی بایستبرایپیروزشدندرانتخاباتپارلمانیاینده‬ ‫به جمع گروه های «چپ» بپیوندیم‪ ».‬از همان زمان‪ ،‬این حزب راه‬ ‫خود را در میان طبقه کارگر و سوسیالیست ها باز کرد و از ان پس‬ ‫با در پیش گرفتن طرح های سوسیالیستی در انتخابات شرکت‬ ‫می کرد‪ .‬این حزب در نهایت توانست در انتخابات های سراسری‬ ‫اوایلدهه‪ ۱۹۲۰‬میالدیازحزبلیبرالپیشیبگیردوبرایاولین‬ ‫باردولتاقلیتیبهنخست وزیریرامسیمک دونالددرسال‪۱۹۲۴‬‬ ‫واز‪ ۱۹۲۹‬تا‪ ۱۹۳۱‬راتشکیلدهد‪.‬اخرینحاکمیتحزبکارگر‬ ‫بربریتانیابینسال های‪ ۱۹۹۷‬تاسال‪ ۲۰۱۰‬بهنخست وزیریتونی‬ ‫بلر و گوردن براون بود که از اکثریت با اختالف ‪ ۱۷۹‬کرسی در‬ ‫مجلسعوامشروعشدوبه‪ ۱۶۷‬درسال‪ ۲۰۰۱‬و‪ ۶۶‬درسال‪۲۰۰۵‬‬ ‫کاهش یافت‪ .‬دست یافتن به ‪ ۲۸۵‬کرسی در سال ‪ ،۲۰۱۰‬حزب‬ ‫کارگر را در موقعیت حزب مخالف دولت محافظه کار‪ -‬لیبرال‬ ‫دموکراتقرارداد‪.‬رهبراینحزبدرحالحاضر«ادمیلیبند»است‬ ‫کهاصلی ترینمنتقدورقیبدیویدکامرونمحسوبمی شود‪.‬این‬ ‫حزبدرزمینه هایاجتماعیواقتصادیبیشتریننقدهاراب هحزب‬ ‫کامرون داشته است‪ .‬به تازگی در بولتن داخلی حزب کارگر‪ ،‬در‬ ‫مطلبیبااشارهبهفاصلهطبقاتیایجادشدهدردوراندیویدکامرون‪،‬‬ ‫امده که در دوران نخس��ت وزیری تونی بلر‪ ،‬ب��ا توجه به طرح‬ ‫«هر انگلیسییکپلیس»‪،‬نهتنها‪ 43‬درصدازجرایمکاهشیافت‪،‬‬ ‫بلکه وی توانست ضررهای اقتصادی راکه از این رهگذر نصیب‬ ‫دولتمی شدکاهشدهد‪ .‬ایندرحالیاستکهدردورانکامرون‬ ‫پلیس نه تنها‪ 16‬هزارنیروی جدید استخدامکرد‪،‬بلکه جرایمهم‬ ‫افزایش یافته است‪ .‬انها همچنین در زمینه مسائل اموزشی که در‬ ‫انگلستان غیرمتمرکز اداره می شود‪ ،‬با محافظه کاران جدل های‬ ‫فراوانیدارند‪.‬بااینکههراستانیراسامحتواوسرفصل هایدروس‬ ‫را تعیین می کند و دولت حق دخالت در زمینه محتوای اموزش و‬ ‫پرورشراندارد‪،‬امادرزمینهبودجه بندیاموزشوپرورشحزب‬ ‫کارگراعتقادداردکهدولتمی بایستکمک هایمالیبیشتریارائه‬ ‫دهد‪.‬محافظه کاراندرمقابلاعتقاددارندکمک هایمالیبیشتربه‬ ‫دخالتبیشتردولتدرمسائلاموزشیمی انجامدوایناستقالل‬ ‫اموزش و پرورش را زیر سوال می برد‪.‬‬ ‫از ای��ن رو بود که حزب کارگر با انتق��اد از محافظه کاران‬ ‫در خصوص افزایش مالیات دانشگاه های خصوصی‪ ،‬خواهان‬ ‫معافیت مالیاتی ش��ده بود‪« .‬گوردن براون» در سال ‪ 2007‬که بر‬ ‫مسندهم حزبیخودش‪،‬یعنیتونیبلرتکیهزد‪،‬باشعاراولویتبا‬ ‫اموزش‪،‬خدماتبهداشتی‪،‬محیط زیست‪،‬امنیتوثباتاقتصادی‬ ‫روی کار امد‪ .‬او با بها دادن به جوانانی همچون دیوید میلیبند و‬ ‫اد میلیبند‪،‬جانتازه ایبهحزبکارگربخشیدوحاالادمیلیبند‪،‬نفر‬ ‫اول این حزب هم چون پدر خوانده معنوی خود با شعار توجه به‬ ‫اموزش و ثبات اقتصادی می خواهد کرسی نخست وزیری را از‬ ‫محافظه کاران بازپس گیرد‪g.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫روی کار ام��دن محافظ��ه کاران در بریتانی��ا ب��ه‬ ‫نخست وزیریدیویدکامرونباحوادثیهمزمانشدهکهاین‬ ‫دولترامجبوربهعقب نشینیدربرابررویکرد هایاقتصادی‬ ‫خود کرده اس��ت‪ .‬محافظه کاران که در ابتدا با ش��عارهای‬ ‫میهن پرستانه تندتری روی کار امدند‪ ،‬حاال با اولین بحران‬ ‫جدی اقتصادی که بریتانیا را در برگرفته دست به اقدامات‬ ‫تعدیلی بیش��تری زده اند‪ .‬اخراج‪ 710‬هزار نفر از کارمندان‬ ‫تا سال‪ 2017‬به عنوان نخستین راه برای نجات دولت در نظر‬ ‫گرفته شده است‪ .‬سیاست محافظه کاران انگلیس در حوزه‬ ‫طرح های اقتصادی شان بر ش��عار کاهش مالیات‪ ،‬اخراج‬ ‫اتباع خارجی و کم کردن فرصت های ش��غلی انان استوار‬ ‫بود‪ ،‬اما با تحوالت اخیر انها مجبور شده اند برای جلوگیری‬ ‫از ورشکستگی‪ ،‬سن بازنشستگی را بدون افزایش سنوات‬ ‫کاهش دهند؛ سیاستی که به اعتصابات سراسری دامن زد و‬ ‫دومیلیوننفرتصمیمگرفتندپشتمیزهایکارشانحاضر‬ ‫نشوند‪.‬بهنوشتهگاردین‪،‬متوسلشدندیویدکامرونبهاین‬ ‫اقدامات‪،‬ایندهسیاسیحزبمحافظه کاردربریتانیارابهخطر‬ ‫انداخته است‪ .‬این روزنامه در ادامه می افزاید حاال کامرون‪،‬‬ ‫حزب کارگر را پشت گوش خود حس می کند‪ .‬برای اینکه‬ ‫بتوانیم نگاهی دقیق تر داشته باشیم که چرا حزب کارگر در‬ ‫حالی که انتخابات نوامبر سال ‪ 2012‬در پیش است فاصله‬ ‫خودراباحزبکامرون(محافظه کاران)کمترکرده‪،‬می بایست‬ ‫طرح هایایندوحزبعمدهراجداگانهبررسیکنیم‪.‬‬ ‫کشورهای غیر اروپایی مورد قبول قرار گیرد‪ ،‬وارد دولت ائتالفی‬ ‫خواهد شد؛ مسائلی که همچنان پابرجاست و به حل موثر هیچ‬ ‫کدام منتهی نشده و به تازگی نیز با مخالفت فعاالن در خصوص‬ ‫نحوه سیستم مالیاتی دولت مواجه شده اند‪ .‬انها می گویند این‬ ‫سیستممالیاتیبهشکافبیشترفاصلهطبقاتیمی انجامد‪.‬بهویژه‬ ‫عدممعافیت هایمالیاتیدانشگاه هابسیاریراازادامهتحصیلدر‬ ‫مدارجعالیمحروممی سازد‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫دوسال حکومت گوردن براون‪ ،‬بریتانیا وضع بدی را‬ ‫سپری کرد و اکنون هیچ یک از احزاب در این کشور‬ ‫اعتباری ندارند‪ .‬در ش��رایطی که هر دو حزب به کلی‬ ‫بی اعتبار شده بودند تنها گزینه ممکن روی کار امدن‬ ‫یک حزب سوم بود‪ .‬حزب لیبرال دموکرات به رهبری‬ ‫نیک کلگ با به وجود اوردن یک موقعیت فرضی برای‬ ‫خودش با حزب محافظه کار کامرون ائتالف کرد و در‬ ‫واقع اداره تمام امور را به دست گرفت‪ .‬در حال حاضر‬ ‫کلگ در برنامه ه��ای اجرایی دولت همه کاره ش��ده‬ ‫است و برنامه های ریاضتی تماما تحت نظر وی اجرا‬ ‫می شود‪ .‬بریتانیا در رابطه با دیگر کشورهای اروپایی‬ ‫که از بحران اقتصادی صدمه دیدند شرایط سخت تری‬ ‫را در کشورش به مرحله اجرا دراورد‪ .‬دولت بریتانیا‬ ‫به قیمت بی رحمانه برخورد کردن با طبقات ضعیف‬ ‫ی وضعیت اقتصادی کشورش را‬ ‫و کارگر توانست کم ‬ ‫بهبود بخشد‪ .‬اکنون اعتصاب در بریتانیا به دلیل همین‬ ‫سیاست هاست و شاید تنها این بار اعتصاب به صورت‬ ‫ارام و قانونمن��د برگزار ش��د؛ در حقیقت اعتصاب‬ ‫اخیر در انگلیس اخطاری بود ب��ه دولت کامرون که‬ ‫ما امروز اعتصاب می کنیم اما قانون ش��کنی نکرده و‬ ‫امور را مختل نمی کنیم‪ ،‬ول��ی کامرون باید دریابد که‬ ‫معترضین هرگاه اراده کنن��د می توانند زندگی را فلج‬ ‫کنند‪ .‬مگر اینکه نخست وزیر انگلیس در برنامه های‬ ‫ریاضت اقتصادی اش تعدیل ایج��اد کند‪ ،‬چرا که به‬ ‫اعتقاد متعرضان اقتصاد بریتانیا بس��یار قوی است و‬ ‫طبقه ثروتمند به هیچ وج��ه از این ریاضت ها متضرر‬ ‫نخواهد ش��د بلکه تمام فش��ار ان روی قشر ضعیف‬ ‫است‪ .‬این در حالی است که هدف اصلی دموکراسی‬ ‫برقراری عدالت میان اقش��ار مختلف مردم اس��ت‪.‬‬ ‫حزب نیک کلگ یعنی لیبرال دموکرات ها نیز به دلیل‬ ‫همدس��تی با این دولت به کلی اعتبار خودشان را از‬ ‫دست دادند‪ .‬امروز در انگلیس با دولتی طرف هستیم‬ ‫که اگر هر زمان اس��تیضاحی ص��ورت بگیرد به هیچ‬ ‫عنوان رای نخواه��د اورد و در ان صورت وضعیت‬ ‫بس��یار رقت انگیزی بر بریتانیا حاکم خواهد شد زیرا‬ ‫هیچ حزب��ی نزد م��ردم محبوبیت ن��دارد‪ .‬دو حزب‬ ‫محافظه کار و لیبرال دموکرات اصال هیچ سنخیتی از‬ ‫لحاظ سیاست های اقتصادی شان با یکدیگر ندارند و‬ ‫نزدیک شدن این دو حزب خیلی بی ربط بود‪ .‬حزب‬ ‫لیبرال دموکرات به حزب کارگرخیلی نزدیک تر است‬ ‫اما اکنون حزب محافظه کار با این حزب متحد ش��ده‬ ‫است‪ .‬در حال حاضر حزب محافظه کار جدیدی که‬ ‫از زمان خانم تاچر با ان سروکار داریم تبدیل به یک‬ ‫حزب کاپیتالیست مطلق شده است‪.‬‬ ‫فلسفه سیاسی این حزب ان است که تمام اثار و‬ ‫پدیده های مربوط به سوسیالیسم از جمله رفاه عمومی ‬ ‫را که اصل حیات بریتانیاس��ت از بین ببرد‪ .‬در مقابل‬ ‫حزب کارگر یک حزب سوسیالیست و پدیداورنده‬ ‫مساله رفاه عمومی است‪ ،‬بنابراین لیبرال دموکرات ها‬ ‫نیز افکارش��ان بیش��تر به حزب کارگر نزدیک است‪.‬‬ ‫ ترکیب حزب محافظه کار و لیبرال دموکرات در دولت‬ ‫بریتانیا یک ترکیب خیلی مس��خره است که اصال در‬ ‫تاریخ این کش��ور تاکنون س��ابقه نداش��ته است‪ .‬در‬ ‫چشم انداز این دولت ائتالفی برای دور دوم انتخابات‬ ‫هیچ تجدید حیات��ی دیده نمی ش��ود و احتماال برای‬ ‫انتخابات ه��ردوی این احزاب ناکام خواهند ش��د و‬ ‫بخت دوباره به حزب کارگ��ر روی خواهد اورد‪ .‬در‬ ‫حقیقت حزب کارگر با رهبری اد میلیبند این شانس را‬ ‫دارد که اعتبار از دست رفته خودش را در میان طبقات‬ ‫ضعیف و کارگر به دست بیاورد و قدرت را دوباره از‬ ‫حزب محافظه کار بگیرد‪g .‬‬ ‫حزب کارگر رقیب همیشگی محافظه کاران‬ ‫منابع‪:‬سایتحزبکارگر‪/‬سایتحزبمحافظه کاران‬ ‫‪43‬‬ ‫نگاهیدیگر‬ ‫پس از موج بیداری‬ ‫اسالمی در منطقه‪،‬‬ ‫شیعیان عربستان‬ ‫علیه حکومت‬ ‫مرکزی به پا خاستند‪.‬‬ ‫انها مهمترین اقلیت‬ ‫مذهبی در این کشور‬ ‫هستند که حقوق شان‬ ‫توسط خاندان‬ ‫ال سعود همواره‬ ‫نادیده گرفته شده‬ ‫است‪ ،‬شاید شورش‬ ‫انها به انقالبی دیگر‬ ‫در خاورمیانه تبدیل‬ ‫شود‬ ‫کابوس ال سعود‬ ‫نگاهی به روابط مقامات ریاض با شیعیان‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫دکتر ماکان عیدی پور‪ -‬کارشناس مسائل بین الملل‬ ‫عربس��تان پس از دهه ه��ای ‪ 50‬و ‪ 60‬یعنی بعد از‬ ‫کم اهمیت ش��دن نقش مصر و س��وریه به دنبال جنگ‬ ‫دوم اعراب و اسرائیل و همچنین امضای معاهده صلح‬ ‫میان مصر و اسرائیل نقش��ش در میان کشورهای عربی‬ ‫و همچنین عرصه بین الملل پررنگ تر ش��د‪ .‬منتها پیش‬ ‫از ان و در زمان ناصر و انور س��ادات‪ ،‬عربس��تان بیشتر‬ ‫نقش اقتصادی داش��ت و تحریم در جنگ شش روزه و‬ ‫جنگ های بعدی که عربستانی ها در ان شرکت کردند‪،‬‬ ‫موید همین موضوع اس��ت‪ .‬معموال نقش سیاس��ی در‬ ‫جهان عرب بر عهده مصر‪ ،‬سوریه و عراق بود و می توان‬ ‫گفت به نوعی بعد از خنثی شدن مصر در دوره سادات‬ ‫و به تبع ان کاهش اهمیت عراق پس از جنگ این کشور‬ ‫با ایران و کویت و در نهای��ت ضعف های اقتصادی که‬ ‫همواره گریبانگیر س��وریه بوده و نزدیکی این کشور با‬ ‫ایران یک خالء رهبری در جه��ان عرب به وجود اورد‪.‬‬ ‫بس��یاری افراد مانند قذافی هم در رویاهای خودش��ان‬ ‫همواره به دنبال پرکردن این خالء بودند؛ عربستان هم به‬ ‫دنبال این اتفاقات به این فکر افتاد که این خالء را پر بکند‪.‬‬ ‫دخالت عربستان در دهه‪ 90‬در مسائل لبنان و دفاع از اهل‬ ‫سنت و دولت حریری در این کشور یکی از نمونه های‬ ‫بارز این مساله اس��ت‪ .‬دخالت های عربستان در مساله‬ ‫اعراب و اسرائیل و تالش این کشور برای ایفای یک نقش‬ ‫میانجی به واس��طه قدرت اقتصادی اش نقش عربستان‬ ‫‪44‬‬ ‫سعودی را در میان اعراب کمی پررنگ تر می کند‪ .‬اکنون‬ ‫در کشورهای شبه جزیره عربستان و حاشیه خلیج فارس‬ ‫می بینیم که عربستان به نوعی به عنوان برادر بزرگ تر سعی‬ ‫دارد ساختار سیاسی این کشورها را تحت تاثیر قرار دهد‪،‬‬ ‫ی نقش عربستان در این زمینه به‬ ‫امریکا هم ظاهرا حام ‬ ‫عنوان به اصطالح ناظم منطقه حاشیه جنوبی خلیج فارس‬ ‫بود‪ .‬در حقیقت وزن اقتصادی عربستان غیرقابل انکار‬ ‫است و همس��ایگان کوچک این کش��ور مانند کویت‪،‬‬ ‫بحرین‪ ،‬قطر‪ ،‬امارات‪ ،‬یمن و‪ ...‬به لحاظ تاریخی‪ ،‬وسعت‬ ‫جغرافیایی‪ ،‬اقتصادی و نظامی فاصله زیادی با عربستان‬ ‫دارند به همین خاطر عربستان این نقش را بر عهده گرفت‪.‬‬ ‫پایان دهه ‪ 90‬و وضعیتی که برای کشورهای عربی پیش‬ ‫امده بود عربستان را وارد فاز جدیدی کرد‪ .‬پس از ان نیز‬ ‫عربستان در فروپاشی شوروی‪ ،‬پیروزی مجاهدین در‬ ‫افغانستان و قدرت گرفتن پاکستان سعی کرد نقشی را ایفا‬ ‫کند‪ .‬روی کار امدن طالبان در افغانستان‪ ،‬روابط نزدیک‬ ‫این گروه با عربستان و همچنین به رسمیت شناخته شدن‬ ‫این کشور از سوی سعودی ها نشان داد که این کشور به‬ ‫دنبال جاه طلبی های منطقه ای است‪ .‬نقش وهابیون هم در‬ ‫این میان حائز اهمیت است‪ ،‬چراکه به نوعی می توان گفت‬ ‫بدنه جامعه در عربس��تان متاثر از وهابیت و ایدئولوژی‬ ‫وهابی اس��ت؛ ایدئولوژی که در واقع برداش��تی کامال‬ ‫افراطی از زیر شاخه های س��نت است‪ .‬وقتی به ساختار‬ ‫جمعیتیعربستاننگاهمی کنیمدرمی یابیمکهمسالهشیعه‬ ‫و سنی در این کشور یک مساله معاصر و سیاسی نیست‪،‬‬ ‫بلکه مساله ای است که از گذشته وجود داشته است‪.‬‬ ‫عربس��تان حتی در زمان خلفای اول‪ ،‬دوم و سوم‬ ‫اهل سنتنیزباشیعیانمشکلداشت؛بههمیندلیلاکنون‬ ‫می بینیم که شیعیان در نقاط خاصی از عربستان اسکان‬ ‫دارند و اقلیت خاصی را تشکیل می دهند‪ .‬بعد از پیروزی‬ ‫انقالب در تقابلی که ایران با عربس��تان داشت همواره‬ ‫دولت سعودی فش��ار روانی زیادی به موجب قدرت‬ ‫گرفتن ایران که برای انها یک تهدید محس��وب می شد‬ ‫احس��اس می کرد و در مقابل برای جبران‪ ،‬فش��ار روی‬ ‫جامعه شیعیان خودش وارد می اورد‪ .‬انها پس از اشغال‬ ‫عراق در مسائل این کشور نیز دخالت های زیادی کردند‬ ‫تا از قدرت گرفتن شیعیان جلوگیری کنند‪ .‬به این منظور‬ ‫به اختالفات قومی‪ ،‬قبیله ای و مذهبی انها دامان زدند و‬ ‫ناارامی ها در این کشور را افزایش دادند‪ .‬از دیگر سو به‬ ‫واسطه ایجاد شبکه های ماهواره ای مختلف در ‪ 10‬سال‬ ‫گذشته‪ ،‬هجمه رسانه ای عظیمی ایجاد کردند‪ .‬شیعیان‬ ‫عربس��تان حدود ‪10‬درصد جامعه عربستان را تشکیل‬ ‫می دهند‪،‬یعنیتقریبابههمانمیزانکهاهلسنتدرکشور‬ ‫ما وجود دارند‪ .‬میزان شیعیان در عربستان باعث شده انها‬ ‫موقعیت خاصی داشته باشند؛ از یک سو تعدادشان در ان‬ ‫حد نیست که ساختار سیاسی را تحت تاثیر قرار دهند و‬ ‫در عرصه قدرت هم تقریبا حضور ندارند‪ .‬در حال حاضر‬ ‫تبعیض های بسیار زیاد و جدی علیه انها وجود دارد؛ در‬ ‫بحریننیزبههمینصورتاستوهموارهبهشیعیانیک‬ ‫نگاه توام با سوء ظن داشته اند‪ .‬اقدامات امنیتی که عربستان‬ ‫برای بحرین انجام داد از جمله احداث پل معروفی که‬ ‫میان این دو کشور قرار دارد تماما به دلیل نگاه ظن الودی‬ ‫بودهکهبه شیعیانداشته اند‪.‬برخالفانچیزیکهبسیاری‬ ‫فکر می کنند‪ ،‬شیعیان از نظر اقتصادی به ویژه در عربستان‬ ‫بسیار قدرتمند هستند‪ ،‬یعنی ش��یعیان این کشور جزو‬ ‫طبقه متوسط و مرفه به حساب می ایند‪ .‬در نهایت نبود‬ ‫دموکراسی یا هرگونه نهاد اجتماعی در عربستان و رشد‬ ‫وسایل ارتباط جمعی و سطح سواد باعث شده که شیعیان‬ ‫عربستان تصمیم بگیرند حقوق سیاسی شان را مطالبه‬ ‫کنند و به عنوان شهروند این کشور از حقوق ابتدایی شان‬ ‫دفاع کنند‪ .‬در بحرین نیز همین مساله پیش امده است‪ ،‬اما‬ ‫در این کشور به دلیل اینکه اکثریت قابل توجه کشور را‬ ‫شیعیانتشکیلمی دهنداعتراض هاشکلدیگریبهخود‬ ‫گرفته است‪ .‬در عربستان نمی توان انتظار داشت انچه در‬ ‫بحرین اتفاق افتاد در انجا هم اتفاق بیفتد‪ ،‬چراکه در انجا‬ ‫تعداد شیعیان خیلی کمتر است و در نواحی جغرافیایی‬ ‫خاصی نیز متمرکز هستند‪ .‬تا به حال عربستان نشان داده‬ ‫در مقابله با ش��یعیان از هیچ چیز فروگذار نخواهد کرد؛‬ ‫همچنانکه در موضوع یمن با مش��ت اهنین وارد شد و‬ ‫س��ال ها از علی عبداهلل صالح در برابر شیعیان حمایت‬ ‫نظامی و مالی کرد‪.‬‬ ‫به نوعی می توان گفت قدرت گیری ش��یعیان در‬ ‫هرجای کشورهای عربی کابوسی برای عربستان است‬ ‫به همین خاطر س��عودی ها همواره به دنبال این هستند‬ ‫که به هر صورت دشمن مجازی شان را سرکوب کنند‪.‬‬ ‫در برهه کنونی به دلیل اقلیت شیعی در عربستان‪ ،‬دولت‬ ‫سعودی در سرکوب انها از هر اقدامی بهره خواهد برد‪،‬‬ ‫اما مساله ای که روشن است این که شیعیان در عربستان‬ ‫حاضر نیستند به وضعیت موجود ادامه دهند‪ ،‬چراکه انها‬ ‫نیز شهروندان ان کشور هستند و باید از حق خودشان‬ ‫دفاع کنند‪ .‬در نهایت عربستان سرکوب جدی تری را با‬ ‫حمایت غربی ها دنبال خواهد کرد و جنایات انها به دلیل‬ ‫حمایتغربازسرکوبشیعیانقطعاازچشمرسانه های‬ ‫بین المللی دور خواهد بود‪ .‬در بحرین اکثریت جامعه را‬ ‫شیعیان تشکیل می دهند و صدای انها سریع تر به جهانیان‬ ‫می رسد‪ ،‬اما عربستان قادر است با حمایت غرب فضای‬ ‫رس��انه ای را محدود کند‪ .‬اما در اینده پیشرفت هایی که‬ ‫صورت می گیرد‪ ،‬ایجاد طبقه متوسط و باالتر رفتن سطح‬ ‫سواد‪ ،‬مطالبات مردم به خصوص قشر جوان را نیز ارتقا‬ ‫خواهد داد؛ این مطالبات حتی اگ��ر در حد یک اقلیت‬ ‫‪10‬درصدی باشد اگر پاس��خ داده نشود ارامش و ثبات‬ ‫کشورها را برهم خواهد زد‪ .‬این در حالی است که دولت‬ ‫سعودی اگر بخواهد به جاه طلبی هایش در جهان عرب‬ ‫ادامه دهد می بایست ابتدا ثبات را در خانه تضمین کند‪g.‬‬ ‫دیپلماسی‬ ‫دیپلماسی مثلث شماره‪106‬‬ ‫‪46‬‬ ‫سیاه‪ ،‬سفید‪ ،‬خاکستری‬ ‫استقبال‬ ‫رامین مهمانپرست‬ ‫از دیپلمات های‬ ‫ایران در لندن‬ ‫جنگ روانی‬ ‫سفیر‬ ‫اظهارات مداخله جویانه چیلکات‬ ‫علیه الریجانی و بروجردی‬ ‫محمد اولیایی‬ ‫دیپلماسی مثلث شماره‪106‬‬ ‫‪1‬‬ ‫رواب��ط ای��ران و انگلس��تان در ط��ول تاری��خ‬ ‫چند صدس��اله ایران و تقریبا از زمانی که این روابط‬ ‫اغاز شد یعنی از دوره ایلخانیان در ایران شاهد فراز و‬ ‫فرودهای متعددی بوده است ولی نکته جالب توجه‬ ‫این است که هیچ گاه این روابط قطع نشد‪.‬‬ ‫اگرچه هم زمان با پیروزی انقالب اسالمی ایران‬ ‫در اواخر دهه ‪ 50‬شمس��ی تقریبا بالغ بر هشت سال‬ ‫دولت بریتانیا س��فارت خود در ایران را تعطیل نگاه‬ ‫داش��ت‪ ،‬اما از انجا که موقعیت سوق الجیش��ی ایران‬ ‫چیزی نیس��ت که بتوان از ان به راحتی چشم پوشی‬ ‫کرد‪ ،‬از این رو بریتانیا را بر ان داشت تا بار دیگر روابط‬ ‫خود با ایران را از س��ر گرفته و سفارت خود در ایران‬ ‫را بازگشایی نماید‪.‬‬ ‫مس��اله بهب��ود روابط ت��ا انجا پی��ش رفت که‬ ‫انگلستان در سال ‪ 1378‬برای نخس��تین بار در ایران‬ ‫سفیر تعیین کرد و متعاقب ان در سال ‪ 1380‬نیز جک‬ ‫استراو (وزیر خارجه وقت) انگلستان طی سفری به‬ ‫ایران خواهان ارتقای مناس��بات و افزایش ارتباطات‬ ‫بین دو کشور شد‪.‬‬ ‫اما اذهان ایرانی��ان همواره تالش ه��ای مرموز‬ ‫و دس��ت های پنهان این اس��تعمارگر پیر را در لحظه‬ ‫لحظه اتفاقات تاریخ��ی ایران که هم��واره در صدد‬ ‫ضربه زدن به این ملت و کش��ور بوده است فراموش‬ ‫نکرده و نخواهد ک��رد؛ از ماجرای قت��ل امیرکبیر‪ ،‬تا‬ ‫روی کار اوردن رضاخ��ان میرپن��ج‪ ،‬از ت��اراج نفت‬ ‫این کش��ور تا اماده س��ازی و اقدامات اولیه کودتای‬ ‫‪28‬مرداد و سرنگونی دولت دکتر مصدق‪ ،‬از حمایت‬ ‫و کمک های مالی و تسلیحاتی به رژیم بعثی عراق در‬ ‫جنگ تحمیلی علیه ایران درسال ‪ 59‬تا حمایت و تایید‬ ‫گروهک منافقین و پذیرش انان به عنوان س��ازمانی‬ ‫رسمی و صدها مورد دیگر‪.‬‬ ‫همواره تمامی این موارد با دقت از س��وی احاد‬ ‫‪47‬‬ ‫دیپلماسی مثلث شماره‪106‬‬ ‫مردم‪ ،‬نماین��دگان ملت و دولت جمهوری اس�لامی‬ ‫مد نظر قرار داش��ت ولی به علت مالحظات سیاسی‬ ‫این موارد تنها درحد احضار س��فیر یا بیانیه خطاب‬ ‫به دستگاه سیاست خارجی دولت انگلستان از سوی‬ ‫مقامات دولتی ایران پیگیری شد‪ .‬در حال حاضر نیز‬ ‫در حالی که مجلس شورای اسالمی به وزارت خارجه‬ ‫دو هفته فرصت داد تا روابط با انگلس��تان را از سطح‬ ‫سفیر به کاردار کاهش دهد‪ ،‬عده ای از مردم به همراهی‬ ‫تعدادی از دانشجویان بسیجی در روز سه شنبه هشتم‬ ‫اذرماه ‪ 1390‬با تجمع در مقابل س��فارت انگلستان و‬ ‫همچنین باغ قلهک با تسخیر سفارت انگلستان ضمن‬ ‫پایین کش��یدن پرچم این کشور و به اتش کشیدن ان‬ ‫وارد ساختمان های اداری شدند‪.‬‬ ‫در پی این حادثه وزیر امور خارجه انگلس��تان‬ ‫ضمن اشاره به تعطیلی س��فارت انگلستان و خروج‬ ‫سفیر و کارکنان سفارت انگلستان از ایران در اقدامی‬ ‫ عجوالنه و متقابل‪ ،‬ظرف مهلتی ‪ 48‬س��اعته خواستار‬ ‫خروج تمامی دیپلمات های ایرانی از انگلستان شد و‬ ‫در همین راستا وزرای خارجه اتحادیه اروپا با انتشار‬ ‫بیانیه ای حمله دانش��جویان تندرو به سفارت بریتانیا‬ ‫و هم چنین تصمیم مجلس ایران در خصوص اخراج‬ ‫سفیر بریتانیا را اکیدا محکوم کردند‪.‬‬ ‫انها همچنین در این بیانیه اقدام ایران علیه بریتانیا‬ ‫را اقدامی علی��ه تمامی اعض��ای اتحادی��ه اروپا تلقی‬ ‫کرده اند و بیان داش��تند اتحادیه اروپا در حال بررسی‬ ‫احتمال قطع روابط با ایران است‪.‬‬ ‫در ایران نیز سخنگوی وزارت امور خارجه با بیان‬ ‫اینکه ایران تعرض به اماک��ن دیپلماتیک را غیرقابل‬ ‫قبول می داند‪ ،‬گفت‪« :‬درخواست خروج دیپلمات ها‬ ‫از انگلیس اقدامی انفعالی و شتاب زده است‪».‬‬ ‫رامین مهمانپرس��ت درباره امنیت سفارتخانه ها‬ ‫در ته��ران نیز گفت ک��ه جمهوری اس�لامی ایران با‬ ‫تاکید بر تعه��دات بین المللی خ��ود هرگونه تعرض‬ ‫به دیپلمات ها و اماکن دیپلماتیک و اقدامات خالف‬ ‫مقررات و قوانین بین المللی را غیرقابل قبول می داند‪.‬‬ ‫وی ادامه داد انچه در ارتباط با سفارت انگلیس‬ ‫در تهران رخ داد اتفاقی غیر قاب��ل پیش بینی و در پی‬ ‫عصبانیت برخی از تظاهرکنندگان از رویکرد دولت‬ ‫انگلی��س در قبال جمهوری اس�لامی ای��ران بود که‬ ‫با هوش��مندی و تدابیر اتخاذ ش��ده از اس��یب دیدن‬ ‫دیپلمات ها جلوگیری ش��د و برخورد با متخلفین از‬ ‫سوی قوه قضائیه تحت بررسی و پیگیری است‪.‬‬ ‫سخنگوی وزارت خارجه همچنین درخواست‬ ‫دولت انگلیس از دیپلمات ه��ای ایرانی مبنی بر ترک‬ ‫این کشور را اقدامی انفعالی و شتابزده خواند و افزود‪:‬‬ ‫«بدیهی است دولت جمهوری اسالمی ایران متقابال‬ ‫اقدامات الزم در این خص��وص را انجام خواهد داد‬ ‫و مس��ئولیت حفاظت از اموال و اماک��ن دیپلماتیک‬ ‫جمهوری اس�لامی ایران در لن��دن را متوجه دولت‬ ‫انگلیس می داند‪».‬‬ ‫در ادامه واکنش ها به تنش های اخیر میان ایران‬ ‫و انگلیس دامینیک چیلکات‪ ،‬سفیر سابق انگلیس به‬ ‫محض خروج از ایران ادعا کرد که حمله به سفارتخانه‬ ‫کش��ورش در تهران تحت حمای��ت حکومت بوده‬ ‫است‪.‬‬ ‫چیلکات درباره نقش حکومت ایران در حمله به‬ ‫سفارت انگلیس مدعی شده است‪« :‬ایران از ان دست‬ ‫کشورهایی نیست که گروهی به صورت خودجوش‬ ‫تظاهرات نمایند و بعد به یک سفارت خارجی حمله‬ ‫کنند‪.‬‬ ‫این نوع حرکت ه��ا تنها با رضای��ت و حمایت‬ ‫‪48‬‬ ‫حکوم��ت ص��ورت می گی��رد‪ .‬چندین دلی��ل برای‬ ‫این موضوع وج��ود دارد و حاال که به گذش��ته نگاه‬ ‫می کنیم‪ ،‬می بینیم کامال روشن است که این (حمله)‬ ‫تحت حمایت حکومت بوده است!»‬ ‫سفیر انگلیس همچنین مدعی شد که حکومت‬ ‫ایران پاس��خ لندن به این یورش را دس��ت کم گرفته‬ ‫بود‪ .‬او همچنین گفت‪« :‬این خطر هست که بعضی از‬ ‫افراد درباره شدت پاسخ ما غلط محاسبه کرده باشند‪.‬‬ ‫می توان از نحوه پاسخگویی شان به این حرکت دید‬ ‫که بعضی از این تحریک افرینی ابراز تاسف کرده اند‪».‬‬ ‫چیلکات که حدودا یک ماه پیش به عنوان سفیر‬ ‫جدید انگلیس در ته��ران اغاز به کار ک��رده بود‪ ،‬در‬ ‫بخش دیگری از س��خنانش که در ادامه سیاست های‬ ‫خصمان��ه لن��دن تلق��ی می ش��ود‪ ،‬گفت‪« :‬م��ا هیچ‬ ‫نمی دانس��تیم که حمله چگونه پایان می یابد‪ .‬به نظر‬ ‫می رس��ید خرابکاری بس��یار کینه توزانه است‪ ،‬ولی‬ ‫چندان هم نابخردانه نبود‪ .‬همه دستگاه الکترونیکی را‬ ‫برداشتند‪ ،‬از تلفن موبایل گرفته تا رایانه های شخصی‪،‬‬ ‫هر چیزی که ممکن اس��ت حاوی اطالعاتی باش��د‬ ‫درباره اینکه با چه کس��انی ح��رف می زنید یا چه کار‬ ‫می کنید‪».‬‬ ‫وی اظهار داش��ت ک��ه انتظار ندارد مناس��بات‬ ‫دو کشور در اینده نزدیک عادی شود چرا که ایران به‬ ‫کنوانسیون های ژنو در مورد اماکن دیپلماتیک احترام‬ ‫نمی گذارد‪.‬‬ ‫دامینیک چیل��کات در عین ح��ال دراظهاراتی‬ ‫تفرقه افکنان��ه مدع��ی ش��ده ک��ه عناص��ری در‬ ‫حکوم��ت ای��ران تمای��ل دارند ب��رای رس��یدن به‬ ‫مقاص��د سیاس��ی خ��ود فض��ا پرتن��ش ش��ود‪ .‬او‪،‬‬ ‫علی الریجانی رئیس مجلس و عالءالدین بروجردی‬ ‫رئیس کمیس��یون سیاس��ت خارج��ی و امنیت ملی‬ ‫مجلس را در زمره این افراد دانست‪.‬‬ ‫وی در مصاحب��ه ب��ا ش��بکه اس��کای نی��وز و‬ ‫در گفته های��ی مداخله جویانه گفت ک��ه این حمله‬ ‫ بی ارتباط با مصوبه مجلس ایران درمورد کاهش روابط‬ ‫دو کشور نبوده اس��ت که تنها پس از دو روز پیش از‬ ‫حمله تصویب شده بود‪ .‬به گفته سفیر انگلیس‪ ،‬علی‬ ‫الریجانی و عالءالدین بروجردی که از مبتکران طرح‬ ‫کاهش س��طح مناس��بات تهران و لندن بودند‪ ،‬دارای‬ ‫مشکالتی در حاکمیتند و نیاز به یک تنش داشتند‪.‬‬ ‫س��فیر انگلیس مدعی ش��ده که علی الریجانی‬ ‫روابط گس��ترده ای در غرب دارد که الزاما به کارش‬ ‫نمی اید‪ .‬وی با اش��اره به ماجرای اختالس س��ه هزار‬ ‫میلیارد تومانی نیز مدعی شده‪« :‬عالءالدین بروجردی‬ ‫رئیس کمیسیون امنیت ملی و‬ ‫سیاست خارجی مجلس شورای اسالمی‬ ‫در واکنش به ادعاهای سفیر سابق‬ ‫انگلیس در تهران گفت‪« :‬مقامات لندن‬ ‫صورت حساب اشتباهات خود را به نام‬ ‫دیگران ننویسند‪».‬‬ ‫هم ب��ه تازگی به خاط��ر یک اختالس بس��یار بزرگ‬ ‫بازداشت شده بود‪».‬‬ ‫وی‪ ،‬علی الریجان��ی و عالءالدین بروجردی را‬ ‫اش��خاصی با جاه طلبی های سیاس��ی و در عین حال‬ ‫مساله دار توصیف کرد!‬ ‫دامینیک چیلکات گفت ک��ه هم علی الریجانی‬ ‫و هم عالءالدین بروجردی پ��س از تصویب کاهش‬ ‫رابطه با لندن گفته بودند این تنها اغاز راه است‪.‬‬ ‫رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی‬ ‫مجلس ش��ورای اس�لامی در واکنش ب��ه ادعاهای‬ ‫سفیر س��ابق انگلیس در تهران گفت‪« :‬مقامات لندن‬ ‫صورت حس��اب اش��تباهات خود را به ن��ام دیگران‬ ‫ننویسند‪».‬‬ ‫عالءالدین بروجردی در گف��ت وگو با ایرنا در‬ ‫واکنش ب��ه ادعاهای جان دامینی��ک چیلکات گفت‪:‬‬ ‫«سفیر سابق انگلیس در ایران به پریشان گویی افتاده‬ ‫است‪».‬‬ ‫وی با تاکید براینک��ه تصمیم نمایندگان مجلس‬ ‫ش��ورای اس�لامی در کاهش رابطه با انگلیس کامال‬ ‫بجا و بحق بوده است‪ ،‬اظهار داشت‪« :‬این اقدام پاسخ‬ ‫به جنایات و خیانت های انگلیس��ی ها در کش��ور ما‬ ‫بود ولی انگلیسی ها به طور ش��تابزده در پاسخ به این‬ ‫تصمیم مجلس عمل کردند‪».‬‬ ‫رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی‬ ‫مجلس با بی��ان اینکه اقدام مجل��س در کاهش رابطه‬ ‫با انگلیس با استقبال ملی مواجه ش��د‪ ،‬تصریح کرد‪:‬‬ ‫«همواره سیاس��ت نظام جمهوری اس�لامی ایران و‬ ‫مجلس داش��تن رابطه ای خوب با کشورهاس��ت و‬ ‫ما به هیچ وجه از تنش اس��تقبال نمی کنیم ولی پاسخ‬ ‫سیاست های خصمانه انگلیس همان است که انجام‬ ‫شد‪».‬‬ ‫کاهش سطح روابط دیپلماتیک ایران با انگلیس‬ ‫دامنه ای فراتر از مراودات تهران ‪ -‬لندن را در برگرفت‪.‬‬ ‫در این خصوص تعطیلی سفارت نروژ را می توان ذکر‬ ‫کرد که البته این تصمیم بیش از ‪ 24‬ساعت دوام نیاورد‬ ‫و دولت نروژ از تصمیم خود عقب نشینی کرد و دلیل‬ ‫این اقدام خود را نگرانی های امنیتی بیان داشت‪.‬‬ ‫فراخوانی سفرای المان‪ ،‬فرانسه‪ ،‬سوئد و هلند‬ ‫به کشورهایشان‪ ،‬از نخستین واکنش های کشورهای‬ ‫اروپایی به این مس��اله بود که با اخراج دیپلمات های‬ ‫ایران از انگلیس و حمله به سفارت ایران در سوئیس‬ ‫و سکوت پلیس این کشور ادامه یافت‪.‬‬ ‫در همین راستا‪ ،‬گویلیو ترزی‪ ،‬وزیر امور خارجه‬ ‫ایتالیا‪ ،‬س��فیر خود در ایران را فراخوانده است تا نظر‬ ‫وی را در خصوص تعطیلی س��فارت ایتالیا در تهران‬ ‫جویا شود‪.‬‬ ‫در ادامه این تحوالت‪ ،‬وزارت خارجه روس��یه‬ ‫اعالم کرد که این کشور قصد ندارد تغییری در روابط‬ ‫دیپلماتیک خود با ای��ران بدهد‪ .‬به گ��زارش پایگاه‬ ‫خبری‪ -‬اینترنتی «راس بالت»‪ ،‬الکساندر لوکاشوویچ‪،‬‬ ‫سخنگوی رسمی وزارت امور خارجه روسیه تاکید‬ ‫کرد این کشور ش��دیدا مخالف «بیش از اندازه وخیم‬ ‫جلوه دادن» و تش��دید رویارویی در رابطه با مسائل‬ ‫مربوط به جمهوری اسالمی ایران است‪.‬‬ ‫از انجای��ی که اس��تعمار پیر به نوع��ی راهبری‬ ‫غیر مس��تقیم و س��نتی دولت ها و ملت های اروپایی‬ ‫را ب��ر دوش دارد در ای��ن خصوص نیز توانس��ت با‬ ‫اقدامی سریع و هماهنگ دیگر کش��ورهای اروپایی‬ ‫را در جبهه خود متحد س��اخته و انان نیز در اقدامی‬ ‫ مشابه خواهان کاهش روابط دیپلماتیک خود با ایران‬ ‫و تحریم های بین المللی و شدید تر علیه ایران شدند‪.‬‬ ‫درست بعد از اتفاقاتی که در ایران رخ داد وزرای‬ ‫خارجه اتحادیه اروپا در نشست روز پنجشنبه ‪ 10‬اذر‬ ‫‪( 1390‬اول دسامبر ‪ )2011‬خود نام ‪ 180‬فرد حقیقی‬ ‫و حقوقی ایرانی را به فهرس��ت پیش��ین تحریم های‬ ‫خود افزودند‪.‬‬ ‫این اقدام در حالی انجام ش��د که پی��ش از این‬ ‫اسرائیل و فرانس��ه تالش های فراوانی برای تحریم‬ ‫خرید نفت و بانک مرکزی ایران از سوی اروپا به عمل‬ ‫اورده بودند ولی این امر با مخالفت کشورهای متعدد‬ ‫اروپایی مواجه شد و نهایتا اتحادیه به تحریم چند فرد‬ ‫و شرکت ایرانی که عمال اقدامی سمبلیک محسوب‬ ‫می شود‪ ،‬بسنده کرد‪.‬‬ ‫بنابراین گزارش ها‪ ،‬تحریم های جدید شماری‬ ‫از وزرا‪ ،‬بانک ها‪ ،‬پژوهش��گران‪ ،‬صنایع کشتیرانی و‬ ‫سپاه پاسداران انقالب اسالمی را در بر می گیرد‪143 .‬‬ ‫شخصیت حقوقی و ‪ 37‬فرد حقیقی در این فهرست‬ ‫وجود دارد‪.‬‬ ‫دست کم ‪ 22‬تن از شخصیت های حقیقی که ادعا‬ ‫ش��ده در فعالیت های مربوط به موشک های پیشرفته‬ ‫و بالستیک (که اتحادیه اروپا همگام با گزارش اخیر‬ ‫امانو ان را «موش��ک های هس��ته ای» خوانده است)‬ ‫دست داشته اند از جمله کامران دانشجو‪ ،‬وزیر علوم‬ ‫و ‪ 11‬تن دیگر از روسای بانکی در ایران با ممنوعیت‬ ‫سفر و مس��دود شدن دارایی هایش��ان در کشورهای‬ ‫اتحادیه اروپا مواجه شده اند‪.‬‬ ‫بنابراین در بره��ه کنونی مش��اهده می کنیم که‬ ‫اروپایی ها از هر فرصتی برای تحت فش��ار قرار دادن‬ ‫جمهوری اسالمی ایران استفاده می کنند و این مقامات‬ ‫کش��ور ما هس��تند که باید با دیپلماس��ی صحیح این‬ ‫اتفاقات را در مسیری درست هدایت کنند‪.‬‬ ‫همچنانکه در انگلیس شاهد بودیم به تبعیت از‬ ‫جنبش وال استریت‪ ،‬جنبش اش��غال مراکز اقتصادی‬ ‫لندن هفته ه��ای پیاپی بدون توقف ب��ه فعالیت خود‬ ‫ادامه می داد و همچنین دقیقا یک روز بعد از ماجرای‬ ‫سفارت انگلستان در تهران‪ ،‬شاهد بزرگترین اعتصاب‬ ‫سراس��ری کارمندان دولتی این کشور در اعتراض به‬ ‫سیاست های ریاضت اقتصادی لندن در تاریخ ‪ 30‬ساله‬ ‫گذشته بریتانیا بودیم‪.‬‬ ‫این اعتصابات وس��یع ک��ه ب��ا راهپیمایی های‬ ‫گس��ترده در جریان بود‪ ،‬لن��دن را دو روز به تعطیلی‬ ‫کشاند ولی با اقدامی که در تهران انجام گرفت دولت‬ ‫انگلستان توانست با کمرنگ ساختن رویداد اعتصاب‬ ‫سراسری و با مظلوم نمایی‪ ،‬تمامی نگاه های داخلی و‬ ‫خارجی را معطوف به واقعه س��فارت خود در تهران‬ ‫نماید‪ .‬البته بحث پیرام��ون انگلیس و اقداماتی که در‬ ‫رابطه باایران انجام داد همچنان در ایران ادامه دارد و‬ ‫مجلس شورای اس�لامی در هفته پیش رو بازهم این‬ ‫مساله را مورد بررس��ی قرار خواهد داد تا تصمیمات‬ ‫جدی تری اتخاذ شود‪g .‬‬ ‫دیپلماسی مثلث شماره‪106‬‬ ‫بازگشت به دیپلماسی انقالبی‬ ‫دالیل محدود کردن رابطه با انگلیس‬ ‫حجت االسالمحسینابراهیمی‪-‬عضوکمیسیونامنیتملی‬ ‫‪2‬‬ ‫در رابطه با اقدام اخیر انگلیس��ی ها پیرامون‬ ‫اخراج تمامی دیپلمات های ایرانی از این کش��ور‬ ‫شایان ذکر اس��ت این نخس��تین بار نبود که انها‬ ‫دس��ت به چنین اقدامات نس��نجیده ای می زنند‪.‬‬ ‫در حقیقت انها اقدامات خصمانه اخیرشان را با‬ ‫تحریم بانک مرکزی اغاز کردند و تقریبا در دیگر‬ ‫تحریم ها نیز در کنار امریکا بودند و پابه پای انها‬ ‫سیاست های مغرضانه ش��ان علیه ایران را اعمال‬ ‫می کردند‪ .‬حتی پیش از انقالب هم انها اقدامات‬ ‫ناروایی علیه ایران اتخاذ می کردند و بعد از انقالب‬ ‫اسالمی ایران نیز به همان سیاست ها را ادامه دادند‪.‬‬ ‫در ماجرای ملی ش��دن صنعت نفت و روی کار‬ ‫اوردن رضاخان‪ ،‬انگلیسی ها نشان دادند که نسبت‬ ‫به ایران موضع غیرشفاف و خصمانه دارند‪ .‬انها‬ ‫همواره توطئه هایی را علی��ه ایران ترتیب داده اند‬ ‫به خصوص پ��س از انقالب در تمام��ی اهداف‬ ‫ش��وم ایاالت متحده در کنار انها بودند و بعضا از‬ ‫انها س��بقت نیز گرفته اند‪ .‬با در کنار هم قرار دادن‬ ‫این موضع گیری ها اقدام اخی��ر ایران یعنی طرح‬ ‫کاهش روابط با بریتانیا کامال قابل توجیه‪ ،‬قانونی و‬ ‫متداول است‪ .‬ما بر اساس عملکرد زشت انگلیس‪،‬‬ ‫کاهش روابط را در مجلس تصویب کردیم‪ .‬این در‬ ‫حالی است که سال گذشته ما خواهان قطع روابط‬ ‫بودیم‪ .‬اکنون هم در مجلس‪ ،‬نمایندگان راضی به‬ ‫کاهش رابطه نبودند بلک��ه مایل بودند قطع کامل‬ ‫روابط صورت بگیرد منتها بنا بر مسائلی که بعضی‬ ‫اقایان مطرح کردند قرار شد کاهش روابط صورت‬ ‫بگیرد‪ .‬از جمله اقدامات اشتباه و نابجایی که انها‬ ‫در قبال جمهوری اسالمی ایران انجام دادند ورود به‬ ‫سفارت جمهوری اسالمی و اخراج دیپلمات های ما‬ ‫از کشورش��ان بود‪ .‬در مجموع عملک��رد انگلیس بعد‬ ‫از طرح کاه��ش روابط از جانب ای��ران یک عملکرد‬ ‫مضاعف خصمانه بوده است‪ .‬با این روشی که انگلیس‬ ‫در پیش گرفته‪ ،‬مجلس ش��ورای اسالمی در جلسات‬ ‫هفته اتی اش این مس��اله را مطرح و فکر جدیدی در‬ ‫رابطه با انگلیس خواهد کرد‪ .‬با ش��رایطی که انگلیس‬ ‫پدید اورده‪ ،‬ایران نیز باید به مقابل��ه به مثل بپردازد و‬ ‫دلیلی ندارد که ما در برابر این کشور که تاکنون اصال‬ ‫موضع شفافی در قبال کشور ما نداش��ته است کوتاه‬ ‫بیایی��م‪ .‬در حقیقت با اینگونه کش��ورها مدارا جواب‬ ‫نمی دهد و حتما باید به گونه دیگ��ری با انها برخورد‬ ‫کنیم‪ .‬با توجه به اینکه جمهوری اسالمی ایران تاکنون‬ ‫گذشته خوبی با انگلیس نداش��ته است‪ ،‬اینده خوبی‬ ‫نیز نخواهیم داش��ت‪ .‬دلیلی نیز برای ارتباط داش��تن‬ ‫وجود ندارد‪ ،‬البته ما راه را برای انها باز گذاش��ته ایم‪.‬‬ ‫در طرح کاهش رواب��ط یک تبصره ق��رار داده ایم که‬ ‫اگر انگلیس تغییر رفتار داد م��ا نیز موضع مان را تغییر‬ ‫خواهی��م داد‪ ،‬اما تاکنون انگلیس��ی ها تم��ام پل ها را‬ ‫پشت سرشان خراب کرده اند‪ .‬دنباله روی کورکورانه‬ ‫برخی کش��ورهای اروپایی از انگلیس نیز جای بحث‬ ‫دارد‪ .‬فراخوانی س��فرای المان‪ ،‬فرانسه‪ ،‬سوئد و هلند‬ ‫به کشورهایشان و تصمیم به تعطیلی سفارت نروژ از‬ ‫جمله این اقدامات است‪ .‬البته شاهد بودیم که همراهی‬ ‫این کش��ورهای اروپایی با انگلیس ت��ا نیمه راه بود و‬ ‫بالفاصله از اقدامات شان پشیمان شدند‪.‬‬ ‫اگر در حال حاض��ر نیز قط��ع روابطی صورت‬ ‫بگیرد ایران متضرر نخواهد شد چراکه در طول تاریخ‬ ‫ما از رابطه با انگلیس س��ود نبرده ایم بلکه همواره انها‬ ‫از رابطه اقتصادی با ایران س��ود برده اند‪ .‬ارتباط ایران‬ ‫با انگلیس خیلی س��طحی بوده و هیچ گاه از واردات‬ ‫و صادرات به انگلیس س��ود نبرده ای��م‪ .‬این در حالی‬ ‫اس��ت که انها همیش��ه از روابط با ایران سوءاستفاده‬ ‫کرده اند‪ .‬به نظر من در این شرایط قطع رابطه بهترین‬ ‫گزینه است و من به عنوان یکی از نمایندگان مجلس‬ ‫ایران حتما ب��رای تصویب این ط��رح تالش خواهم‬ ‫کرد‪ .‬رابطه ایران با انگلیس هیچ سودی برای ما ندارد‬ ‫و کشوری که از این قطع رابطه ضرر می بیند انگلیس‬ ‫اس��ت‪ .‬از نظر جغرافیایی کش��ور ما در موقعیتی قرار‬ ‫گرفته است که تمامی کشورها به ما نیازمند شده اند و‬ ‫نیاز ما به انها خیلی کمتر است‪ .‬ایران خیلی وقت است‬ ‫که غربی ها را شناخته و در واقع دست غرب برای ما‬ ‫رو شده است به همین خاطر ما از گذشته خودمان را‬ ‫برای هر اقدامی از جانب غرب ام��اده کرده ایم و اگر‬ ‫انها تحریم های بیش��تری اعمال کنند برای ما مشکل‬ ‫چندانی ایجاد نخواهد کرد‪ .‬ملت ایران با الگو گرفتن از‬ ‫مکتب حسینی اهل سازش نبوده و در مقابل هر اقدام‬ ‫از جمله تحریم که کش��ورهای اروپایی انجام دهند‪،‬‬ ‫می ایستد‪ .‬به دنبال مصوبه کاهش روابط ایران با دولت‬ ‫انگلیس برخی مجامع و دولت ها دس��تپاچه شدند و‬ ‫در اقدامی ‪ 180‬ش��رکت ایرانی را در لیست تحریم ها‬ ‫قرار دادند‪ .‬حتی اگر انها نفت ما را نیز تحریم کنند باز‬ ‫به ضرر خودشان خواهد بود و در کل کشور ما ضرر‬ ‫چندانی نخواهد کرد‪ .‬با این اوصاف زمانی که انگلیس‬ ‫در قبال ایران سیاست های خصمانه ای در پیش گرفته‬ ‫و قصد کوتاه امدن نیز ندارد‪ ،‬قط��ع روابط تنها گزینه‬ ‫است‪g .‬‬ ‫‪49‬‬ ‫همه دیپلمات های روباه پیر‬ ‫‪3‬‬ ‫بررسی عملکرد وزرای خارجه انگلیس پس از پیروزی انقالب اسالمی‬ ‫ی تاکنون بریتانیا ‪ 12‬وزیر خارجه برخود دیده است که برخی از انان در برهه های حساس روابط دیپلماتیک میان‬ ‫از زمان پیروزی انقالب اسالم ‬ ‫ی دیوید اوون است و اخرین‬ ‫ایران و انگلیس نقش پررنگی ایفا کرده اند‪ .‬نخستین وزیر خارجه انگلیس در سال ‪ 1979‬مصادف با پیروزی انقالب اسالم ‬ ‫وزیر که اکنون نیز در این سمت فعالیت می کند‪ ،‬ویلیام هیگ است‪.‬‬ ‫«دیوید اوون» از س��ال ‪1977‬‬ ‫تا ‪ 1979‬در زمان نخس��ت وزیری‬ ‫جیمز کااله��ان در دولت کارگری‬ ‫در سمت وزیر خارجه قرار داشت‪.‬‬ ‫دیوید اوون‪ ،‬وزیر خارجه انگلیس‬ ‫در زمان پیروزی انقالب اس�لامی ‬ ‫چندی پیش در گفت وگویی ضمن‬ ‫اعتراف به دخالت های کش��ورش‬ ‫در امور ایران و اذعان به شکست سناریوی‬ ‫تحریم ها در شرایط کنونی گفت‪« :‬ما در قبال‬ ‫ایران احساس شرمساری می کنیم‪ .‬در زمان‬ ‫وزارت وی و همزمان ب��ا پیروزی انقالب‬ ‫اسالمی ایران بود که س��فارت کشور ما در‬ ‫بریتانیا تعطیل شد‪g ».‬‬ ‫دیپلماسی مثلث شماره‪106‬‬ ‫فرانس��یس پیم پس از ل��رد کارینگتون‬ ‫و تنه��ا به م��دت یک س��ال در‬ ‫وزارت خارجه انگلیس خدمت‬ ‫می ک��رد‪ .‬وی از س��ال ‪ 1982‬تا‬ ‫‪ 1983‬در دول��ت محافظ��ه کار‬ ‫مارگارت تاچر سمت داشت‪g.‬‬ ‫جان میجر شاید کوتاه ترین دوره‬ ‫ریاس��ت را در وزارت خارجه انگلیس‬ ‫داش��ت‪ .‬وی اخرین وزیر کابینه تاچر‬ ‫از جوالی ‪ 1989‬تا اکتبر همان سال بود‪.‬‬ ‫پس از ای��ن دوره کوت��اه وی به عنوان‬ ‫نخس��ت وزیر انگلیس به ج��ای خانم‬ ‫تاچر انتخاب شد‪ِ .‬سر جان میجر (زاده‬ ‫‪ ۲۹‬م��ارس ‪ )۱۹۴۳‬یک سیاس��ت مدار‬ ‫محافظه کار بریتانیایی است که از ‪ ۱۹۹۰‬تا ‪۱۹۹۷‬‬ ‫نخست وزیر بریتانیا و رهبر حزب محافظه کار‬ ‫بوده است‪ .‬وی در دوران نخست وزیری اش به‬ ‫دلیل مالقاتش با سلمان رشدی خشم مقامات‬ ‫ایرانی را موجب شد‪g .‬‬ ‫س��ر «مالک��وم ریفکاین��د» وزی��ر‬ ‫امورخارجه انگلیس از سال ‪ 1995‬تا ‪1997‬‬ ‫اخرین وزیر خارجه کابینه‬ ‫محافظه کار میج��ر بود‪ .‬در‬ ‫دوران وزارت وی اتف��اق‬ ‫خاص��ی در رواب��ط ایران و‬ ‫بریتانیا پیش نیامد‪g .‬‬ ‫‪50‬‬ ‫لرد کارینگتون از س��ال ‪ 1979‬ت��ا ‪ 1982‬یعنی پ��س از پیروزی انقالب‬ ‫اس�لامی ایران در بریتانیا وزیر خارج��ه بود‪ .‬وی در دوره م��ارگارت تاچر‪،‬‬ ‫نخس��ت وزیر محافظه کار انگلیس در وزارت خارجه بود‪ .‬از جمله اتفاقات‬ ‫مهمی که در زمان وی به وقوع پیوست حمله یک گروه عرب ایرانی به سفارت‬ ‫ایران در انگلیس و به گروگان گرفتن ‪ 22‬کارمند سفارت بود‪ .‬اش��غال سفارت ایران در خیابان‬ ‫«نایت بریج» لندن در ساعت ‪ 11:26‬صبح ‪ 30‬اوریل ‪ 1980‬هنگامی اغاز شد که شش فرد مسلح‬ ‫به زور وارد ساختمان پنج طبقه سفارت شده و ‪ 26‬نفر را به گروگان گرفتند‪ .‬اشغال سفارت ایران‬ ‫پنجم ماه مه س��اعت ‪ 7:23‬صبح هنگام ‬ ‫ی که پلیس (‪ )sas‬به ساختمان ان حمله کرد و ‪ 19‬نفر از‬ ‫‪ 20‬گروگان باقیمانده را نجات داد و پنج نفر از گروگانگیران را کشت‪ ،‬پایان یافت؛ این عملیات‬ ‫ازادسازی «نیمراد» نام گرفت‪g .‬‬ ‫جفری هاو‪ ،‬پنجمین وزیر خارجه مارگارت تاچر بود و به مدت شش سال از‬ ‫سال ‪ 1983‬تا ‪ 1989‬در این پس��ت خدمت می کرد‪ .‬در زمان وی روابط دیپلماتیک‬ ‫میان ایران و انگلیس که پس از انقالب ایران به تیرگی گراییده بود‪ ،‬دوباره برقرار شد‪.‬‬ ‫در نوامبر ‪ ۱۹۸۸‬میالدی‪ ،‬جفری هاو‪ ،‬وزیر خارجه بریتانیا با علی اکبر والیتی‪ ،‬وزیر‬ ‫امور خارجه وقت ایران در مورد برقراری دوباره روابط دیپلماتیک به توافق رسید‪.‬‬ ‫اما پس از ان و به دنبال صدور فتوای قتل سلمان رش��دی روابط دو کشور دوباره‬ ‫کاهش یافت‪ .‬در ان زمان وزیر خارجه انگلیس ضمن ابراز تاسف از انتشار کتاب ایات شیطانی‪ ،‬خود‬ ‫و دولت متبوع خود را جدا از مسئولیت انتشار این کتاب دانست‪ ،‬لیکن این اظهارات و موضع گیری ها‬ ‫به خاطر انکه فاقد عذرخواهی رسمی و علنی لندن از مسلمانان بود‪ ،‬باعث شد وزارت خارجه ایران‬ ‫هفتم مارس مصادف با شانزدهم اسفند ماه ‪ 67‬و در پایان مهلت یک هفته ای مجلس شورای اسالمی ‬ ‫بر اساس مصوبه ‪ 16‬اسفند ‪ 1367‬مجلس‪ ،‬روابط دیپلماتیک خود را با بریتانیا تقلیل دهد و به این ترتیب‪،‬‬ ‫روابط بین دو کشور به سطح کاردار تنزل یافت‪g .‬‬ ‫داگالس هورد از سال ‪ 1989‬تا ‪ 1995‬به عنوان نخستین وزیر خارجه‬ ‫کابینه جان میجر فعالیت کرد‪ .‬از جمله اتفاقاتی که در زمان وزارت وی به‬ ‫وقوع پیوس��ت می توان بهبود روابط دیپلماتیک ایران و انگلیس به دنبال‬ ‫ازادی تری ویت که بیش از پنج سال در لبنان اس��یر بود در سال ‪ 1991‬را‬ ‫ذکر کرد‪ .‬روز کریسمس س��ال ‪ ۱۹۸۰‬مصادف با ‪ ۵‬دی ‪ ،۱۳۵۹‬تری ویت‪،‬‬ ‫نماینده ویژه رابرت رانس��ی‪ ،‬رهبر جدید کلیسای انگلیکن برای ارائه پیام‬ ‫کتبی رانسی به امام خمینی(ره) مبنی بر درخواست صدور حکم ازادی چهار زندانی بریتانیایی‪ ،‬به‬ ‫تهران سفر کرد‪ .‬تری ویت در ان زمان چندان معروف نبود‪ ،‬ولی در ژانویه ‪ ،۱۹۸۷‬هنگام ماموریتی‬ ‫در بیروت برای میانجی گری ازادی گروگان های غربی وقتی خود به گروگان گرفته شد‪ ،‬شهرت‬ ‫جهانی پیدا کرد‪ .‬ویت حدود پنج س��ال و تا نوامبر ‪ ۱۹۹۱‬به طور انفرادی در بند گروگانگیرهای‬ ‫لبنانی بود‪ .‬گروگانگیرهای لبنانی او را به کار گذاشتن سیستم ردیابی در بدنش برای شناسایی محل‬ ‫اختفای گروگان ها متهم کرده بودند‪ .‬همچنین در سال ‪ 1992‬اخراج چهار دیپلمات ایرانی به اتهام‬ ‫تالش برای قتل سلمان رشدی از انگلیس از جمله وقایع زمان هورد بود‪g .‬‬ ‫رابین فینالیسون کوک متولد ‪ ۲۸‬فوریه ‪ ۱۹۴۶‬یک سیاستمدار بریتانیایی بود که در سال‬ ‫‪ 2005‬نیز به دنبال سقوط از کوه و یک مرگ مشکوک درگذش��ت‪ .‬وی از سال ‪ ۱۹۸۳‬تا زمان‬ ‫مرگ عضو پارلمان بریتانیا بود‪ .‬همچنین وی در کابینه کارگری تونی بلر بین سال های ‪۱۹۹۷‬‬ ‫تا ‪ ۲۰۰۱‬وزیر امور خارجه بریتانیا بود‪ .‬پس از کاهش روابط ایران و بریتانیا به دنبال ماجرای‬ ‫صدور فتوای قتل سلمان رشدی در سال ‪ 1998‬و در دولت محمد خاتمی و در جریان دیدار‬ ‫کمال خرازی‪ ،‬وزیر وقت امور خارجه ایران و رابین کوک‪ ،‬همتای بریتانیایی او روابط سیاسی‬ ‫دو کشور در سطح سفیر از سر گرفته شد‪g .‬‬ ‫جک استراو‪ ،‬دومین وزیر خارجه تونی بلر از سال ‪ 2001‬تا ‪ 2006‬در این پست ایفای نقش کرد‪ .‬وی هنگام تصدی این پست به عنوان نخستین‬ ‫وزیر امور خارجه انگلیس پس از انقالب اسالمی با هدف ایجاد اتحاد با ایران در مقابل طالبان در افغانستان به ایران سفر کرد‪ .‬پس از ان و در سال‬ ‫‪ 2003‬در زمان وزارت وی بود که انگلیس به همراه ایاالت متحده نگرانی خود را از برنامه های هس��ته ای ایران اعالم کرد‪ .‬ورود استراو به وزارت‬ ‫خارجه بریتانیا همزمان با تحوالت گسترده در نظام بین الملل بود‪ .‬تنها چند ماه پس از اغاز دوره وزارت او‪ ،‬حمله تروریستی به برج های سازمان‬ ‫تجارت جهانی اتفاق افتاد و متعاقب ان جنگ نیروهای ائتالف به رهبری امریکا و همکاری بریتانیا با ان کشور علیه طالبان در افغانستان‪ .‬همین‬ ‫موضوع استراو را دو بار به تهران کشاند تا با رایزنی با مقام های ایرانی دیدگاه انها را درباره جنگ با القاعده و طالبان جویا شود‪ .‬جنگی که پس از ان‬ ‫گفته شد بدون کمک ایران به موفقیت چندانی نمی رسید و اوضاع افغانستان بسامان نمی شد‪ .‬پس از ان یکبار دیگر پیش از حمله نیروهای ائتالف به عراق به ایران‬ ‫امد و دو بار دیگر با موضوع حل پرونده اتمی میهمان تهران شد که یکبار ان دو وزیر خارجه دیگر اروپایی را نیز همراه خود کرده بود‪ .‬وزیر خارجه سابق بریتانیا در‬ ‫میان همکاران اروپایی اش به ایران دوستی شهرت داشت و اکنون به عنوان رئیس گروه دوستی پارلمانی ایران و انگلیس مجلس عوام بریتانیا منصوب شده است‪ .‬جک‬ ‫استراو بعد از اینکه از سمت وزارت امور خارجه بریتانیا کناره گیری کرد از سیاست های انگلیس و امریکا در قبال ایران انتقاد کرد‪ .‬بعد از انتخابات دوره هفتم مجلس‬ ‫شورای اسالمی‪ ،‬جک استراو‪ ،‬مدعی شد «انتخابات هفتمین دوره مجلس شورای اسالمی ایران یک انتخابات ناقص بود‪g ».‬‬ ‫ویلیام هیگ‪ ،‬وزیر خارجه کنونی انگلی��س در کابینه دیوید کامرون محافظه کار‬ ‫است‪ .‬وی س��ال ‪ 2010‬این پس��ت را بر عهده گرفت‪ .‬تمامی اتفاقات اخیر از جمله‬ ‫تحریم های بی حساب انگلیس‪ ،‬ورود معترضان ایرانی به سفارت لندن در تهران‪ ،‬طرح‬ ‫ی و در نهایت خروج دیپلمات های‬ ‫کاهش روابط دو کشور در مجلس شورای اسالم ‬ ‫ایرانی از انگلیس در دوره وی اتفاق افتاده اس��ت‪ .‬در پ��ی رویدادهای ایران و حمله‬ ‫و تصرف س��فارت بریتانیا در تهران‪ ،‬ویلیام هی��گ‪ ،‬وزیر امور خارج��ه بریتانیا اعالم کرد که لن��دن این اقدامات‬ ‫«غیر مسئوالنه» را به شدت جدی می گیرد‪ .‬وی گفت‪« :‬این اقدام موجب نقض جدی کنوانسیون ژنو شده که حفاظت‬ ‫از دیپلمات ها و اماکن دیپلماتیک را تحت هر ش��رایطی ملزم می کند‪ .‬ما دولت ایران را به خاطر ناتوانی در اتخاذ‬ ‫تمهیدات کافی برای حفاظت از سفارت بریتانیا مسئول می دانیم‪g ».‬‬ ‫دیپلماسی مثلث شماره‪106‬‬ ‫م��ارگارت بکت طی س��ال های ‪2006‬‬ ‫تا ‪ 2007‬به عنوان اخرین وزی��ر خارجه بلر‬ ‫ایفای نقش می کرد‪ .‬پس از شکست سنگین و‬ ‫بی سابقه حزب کارگر در انتخابات محلی این‬ ‫کشور‪ ،‬تونی بلر ترمیم کابینه اش را اغاز کرد و‬ ‫برایناساسجکاستراو‪،‬ازپستوزارتامور‬ ‫خارجه برکنار و به جای وی مارگارت بکت‪،‬‬ ‫وزیر شد‪ .‬مارگارت بکت پیش از این رئیس‬ ‫دپارتمان محیط زیست‪ ،‬غذا و امور روستایی بوده‬ ‫است‪ .‬بکت تنها سه روز پس از رسیدن به سمت‬ ‫وزارت خارجه انگلیس وارد موضوع دیپلماتیک‬ ‫عمیقی شد‪ .‬او در نخستین ماموریتش در نشست‬ ‫نیویورک با حضور همتایانش از فرانسه‪ ،‬المان‪،‬‬ ‫امریکا‪ ،‬چین و روسیه ش��رکت کرد تا در مورد‬ ‫پیش نویس قطعنامه شورای امنیت علیه ایران که‬ ‫از سوی فرانسه و انگلیس مطرح شده به توافق‬ ‫برس��ند‪ ،‬اما این نشس��ت بی نتیجه پایان یافت‪.‬‬ ‫همچنین بازداش��ت ‪ 15‬دریانورد انگلیسی در‬ ‫ش��ط العرب که راهی مرز های ابی ایران و عراق‬ ‫بودند توسط ایران و ایجاد بحران دیپلماتیک در‬ ‫روابط تهران – لندن در زمان وی بود‪g.‬‬ ‫دیوید میلیبند‪ ،‬وزیر خارجه کابینه کارگری گوردن براون از سال ‪ 2007‬تا ‪ 2010‬در این‬ ‫پست خدمت کرد‪ .‬وی نیز در دوره وزارتش در رابطه با برنامه هسته ای ایران اظهارنظرهای‬ ‫بس��یاری کرد و همواره سعی داشت برنامه هس��ته ای ایران را بس��یار خطرناک نشان دهد‪.‬‬ ‫همچنین توقف فعالیت های کنسولگری انگلیس که از سال ‪1961‬‬ ‫در ایران فعال بود‪ ،‬به بهانه فش��ار مقامات ایران ب��ر کارمندان این‬ ‫کنسولگری در زمان میلیبند اتفاق افتاد‪ .‬همچنین پس از انتخابات‬ ‫سال ‪ 1388‬ایران‪ ،‬انگلیس با اظهارات مداخله جویانه اش در رابطه با‬ ‫ایران باعث شد روابط دو کشور بازهم به تیرگی بگراید‪g .‬‬ ‫‪ :1979‬تعطیلی سفارت انگلیس در ایران به دنبال انقالب اسالمی‬ ‫‪ :1980‬حمله یک گروه عرب ایرانی به سفارت ایران در انگلیس و گروگان گرفتن ‪ 22‬کارمند سفارت‬ ‫‪ :1988‬بازگشایی سفارت انگلیس در تهران‬ ‫‪ :1989‬صدور فتوای قتل سلمان رشدی و کاهش روابط دیپلماتیک تهران – لندن‬ ‫‪ :1991‬بهبود رواب��ط دیپلماتیک ایران و انگلیس به دنبال ازادی تری ویت که بیش از ‪ 5‬س��ال در‬ ‫لبنان اسیر بود‬ ‫‪ :1992‬اخراج چهار دیپلمات ایرانی به اتهام تالش برای قتل سلمان رشدی از انگلیس‬ ‫‪ :1998‬ارتقای روابط با انگلیس در سطح سفیر‬ ‫‪ :1999‬تعیین سفرای تهران و لندن برای نخستین بار پس از انقالب‬ ‫‪ :2001‬سفر جک استراو به عنوان نخستین وزیر امور خارجه انگلیس پس از انقالب اسالمی به ایران‬ ‫با هدف ایجاد اتحاد با ایران در مقابل طالبان در افغانستان‬ ‫‪ :2002‬رد دیوید ردوی به عنوان سفیر انگلیس از جانب ایران به اتهام جاسوس بودن‬ ‫‪ :2003‬نگرانی انگلی��س و امریکا در مورد فعالیت های هس��ته ای ایران پ��س از گزارش اژانس‬ ‫بین المللی انرژی اتمی برای نخستین بار در مورد فعالیت های هسته ای ایران‬ ‫‪ :2004‬ارائه قطعنامه ای از طرف انگلیس‪ ،‬المان و فرانس��ه جهت محکومیت فعالیت های هسته ای‬ ‫ایران و همچنین چند روز بعد‪ ،‬بازداشت هشت سرباز انگلیس��ی به مدت سه روز در ایران‪ .‬جرم انها‬ ‫ورود به اب های مرزی ایران با عراق اعالم شده بود‬ ‫‪ :2007‬بازداشت ‪ 15‬دریانورد انگلیسی در اروندرود که راهی مرز های ابی ایران و عراق بودند توسط‬ ‫ایران و ایجاد بحران دیپلماتیک در روابط تهران – لندن‬ ‫‪ :2008‬سخنرانی گوردن براون در پارلمان اسرائیل و تاکید بر متوقف کردن فعالیت های هسته ای و‬ ‫پذیرش درخواست مذاکره توسط ایران‬ ‫‪ :2008‬ارسال پیام تبریک کریسمس برای انگلیس توسط محمود احمدی نژاد‬ ‫‪ :2009‬توقف فعالیت های کنسولگری انگلیس که از س��ال ‪ 1961‬در ایران فعال بود به بهانه فشار‬ ‫مقامات ایران بر کارمندان این کنسولگری‬ ‫نوامبر ‪ :2011‬بازداشت چهار تروریست متهم به داشتن روابط با انگلیس‬ ‫نوامبر ‪ :2011‬اعمال تحریم های مالی انگلیس علیه بانک های ایرانی ش��امل بانک مرکزی به دنبال‬ ‫انتشار گزارش اژانس بین المللی انرژی اتمی‬ ‫نوامبر ‪ :2011‬رای مجلس ایران به اخراج سفیر انگلیس از تهران و تضعیف روابط تجاری و اقتصادی‬ ‫با انگلیس‬ ‫نوامبر ‪ :2011‬حمله معترضان ایرانی به سفارت انگلیس در تهران‬ ‫‪51‬‬ ‫دیپلماسی مثلث شماره‪106‬‬ ‫‪52‬‬ ‫دیپلماسی سیاه‪ ،‬سفید‪ ،‬خاکستری‬ ‫‪4‬‬ ‫مروری بر روابط ایران و انگلیس در ‪ 32‬سال اخیر‬ ‫دیپلماسی مثلث شماره‪106‬‬ ‫پس از پی��روزی انق�لاب اس�لامی ‪ ،‬انگلیس‬ ‫روابط دیپلماتیک خود با ایران را در اذر ‪ 1359‬قطع‬ ‫کرد‪ .‬با حمای��ت بریتانیا از رژیم بع��ث عراق‪ ،‬روابط‬ ‫تهران ‪ -‬لندن تیره تر ش��د‪ .‬دول��ت انگلیس همچنین‬ ‫اقداماتی علیه ایرانیان از جمله دانشجویان ایرانی در‬ ‫انگلیس انجام داد و سختگیری هایی را در این زمینه‬ ‫اعم��ال کرد‪ .‬این اقدام��ات منجر به تش��دید تنش ها‬ ‫میان دو کشور و برگزاری نخستین تظاهرات مردمی‬ ‫ برضد انگلیس در اواخر سال ‪ 1357‬در تهران شد‪ .‬با‬ ‫اخراج گروهی از دانشجویان ایرانی از لندن و زندانی‬ ‫شدن ش��ماری دیگر از انها که همان س��ال در مقابل‬ ‫س��فارت امریکا در لندن و در اعتراض به دستگیری‬ ‫گروهی از دانشجویان ایران توس��ط پلیس امریکا و‬ ‫در مقابل کاخ س��فید دس��ت به تظاهرات زده بودند‪،‬‬ ‫دولت ایران در این زمینه ب��ه مقامات دولت انگلیس‬ ‫رسما اعتراض کرد و هشدار داد این روند به تشدید‬ ‫بیشتر تنش ها در مناس��بات دو کشور منجر می شود‪.‬‬ ‫درپی چنین وضعیتی‪ ،‬وزارت خارجه انگلیس در اذر‬ ‫‪ 1359‬کاردار و دیگر دیپلمات های سفارت انگلیس‬ ‫در تهران به جز یک نفر را به لندن فراخواند و سفارت‬ ‫این کشور در ایران را تعطیل اعالم کرد‪.‬‬ ‫البته پی��ش از قطع روابط دوجانبه‪ ،‬این اش��غال‬ ‫س��فارت ایران در لندن بود که خبرس��از ش��د‪ .‬روز‬ ‫چهارشنبه ‪ ۱۰‬اردیبهش��ت ‪ ۱۳۵۹‬عده ای که خود را‬ ‫گروه الشهید ‪ -‬از طرفداران خودمختاری خوزستان ‪-‬‬ ‫می نامیدند به اش��غال س��فارت ایران در لندن دست‬ ‫زدند‪.‬‬ ‫این ماجرا با بی تفاوتی مشهود پلیس انگلیس تا‬ ‫‪ 6‬روز ادامه یافت و س��رانجام نیروهای ویژه بریتانیا‬ ‫موسوم به اس ای اس در روز ‪ ۱۵‬اردیبهشت وارد ماجرا‬ ‫شدند‪ .‬این اشغال با کش��ته شدن پنج نفر و دستگیری‬ ‫یک نفر از اش��غالگران و ازادی ‪ ۲۶‬گروگان به پایان‬ ‫رسید‪.‬‬ ‫اما ماج��را از کجا اغاز ش��د؟ س��اعت ‪۱۱:۳۰‬‬ ‫صبح چهارش��نبه ‪ ۱۳‬اردیبهشت شش جوان عرب با‬ ‫گذرنامه های عراقی که از بغداد ب��ه لندن امده بودند‬ ‫حمله به سفارت را اغاز کردند‪ .‬دو مرد مسلح که سر و‬ ‫صورت خود را با چفیه عربی قرمز و سفید پوشانده‬ ‫بودند وارد اتاق اصلی گروگان ها شدند‪ .‬مردان مسلح‬ ‫‪ ۲۶‬نفر را به گروگان گرفتند؛ ‪ ۱۷‬نفر اعضای سفارت‪،‬‬ ‫‪ ۸‬نفر مراجعه کننده و یک نفر پلیس نگهبان سفارت‪.‬‬ ‫در میان گروگان ها دو نفر از کارمندان بی بی سی و دو‬ ‫روزنامه نگار نیز به چشم می خوردند‪.‬‬ ‫در ی��ک تم��اس تلفنی ب��ا بخ��ش برون مرزی‬ ‫بی بی سی‪ ،‬اش��غالگران س��فارت ایران خواسته های‬ ‫خود را اعالم کردند‪ .‬انها خواستار ازادی ‪ ۹۱‬عرب از‬ ‫زندان های خوزستان بودند و در اقدامی کم سابقه ‪24‬‬ ‫س��اعت به دولت ایران مهلت دادند تا این ‪ ۹۱‬نفر را‬ ‫ازاد کند و با هواپیما به لندن بفرستد‪.‬‬ ‫ی که این هواپیما‬ ‫انها همچنین اعالم کردند هنگام ‬ ‫به لندن رسید‪ ،‬ما به همراه گروگان ها به یک پایتخت‬ ‫عربی در خاورمیانه پ��رواز خواهیم ک��رد و در انجا‬ ‫گروگان ها ازاد خواهند شد‪.‬‬ ‫این گروه ش��ش نف��ره در عین ح��ال گفتند که‬ ‫خواستار خودمختاری خوزستان و شناسایی ان توسط‬ ‫دولت ایران هس��تند‪ .‬در این میان عباس لواس��انی‪،‬‬ ‫وابس��ته مطبوعاتی س��فارت ایران که بسیار صریح‬ ‫و بی پرده با اش��غالگران برخورد می ک��رد و با وجود‬ ‫توهین های انان‪ ،‬از انقالب اسالمی و امام خمینی(ره)‬ ‫دفاع می کرد به هدف اصلی گروگانگیران تبدیل شد‪.‬‬ ‫او در نهای��ت در میانه راه و وقتی خواس��ته های انان‬ ‫توسط پلیس و مقامات امنیتی بریتانیا براورده نشد‪ ،‬به‬ ‫دست گروگانگیران به شهادت رسید‪ .‬پس از شهادت‬ ‫او بود که دولت انگلیس عملیات ضداشغال سفارت‬ ‫ایران را از پلیس به نیروهای اس ای اس منتقل کرد‪.‬‬ ‫تاچ��ر در پیامی کام�لا غیرمعم��ول به صورت‬ ‫جدی خواس��تار حفظ جان گروگان ها و کشتن همه‬ ‫گروگانگیرها ش��ده ب��ود‪ .‬گروهی بر ای��ن عقیده اند‬ ‫که تاچر تمایل نداش��ت ای��ن ماجرا با زن��ده ماندن‬ ‫گروگانگیرها استمرار یابد؛ چرا که گروگانگیرها حافظ‬ ‫اس��راری بودند که زنده ماندن انها خطر افشای ان را‬ ‫دربر داشت‪ .‬این گروه وابستگی تروریست ها به دولت‬ ‫انگلیس را رد نمی کردند‪.‬‬ ‫در این عملیات علی صمدزاده‪ ،‬دیگر دیپلمات‬ ‫ایرانی نیز به شهادت رسید‪ ،‬اما احمد دادگر از کارکنان‬ ‫محلی سفارت با وجود اصابت شش گلوله جان سالم‬ ‫به در برد‪.‬‬ ‫وزارت خارجه ایران هم بر اس��اس دیپلماس��ی‬ ‫انقالبی‪ ،‬هیچ گونه نرمشی در مواضع اولیه خود نشان‬ ‫نداد‪ .‬حاضر ب��ه معامله با گروگانگیرها نش��د و حتی‬ ‫اعالم کرد که دیپلمات های ایرانی اماده شهادتند و از‬ ‫مرگ نمی هراسند‪.‬‬ ‫این در حالی بود که پیش از حمله تروریست ها‬ ‫ب��ه نمایندگ��ی کش��ورمان در لن��دن‪ ،‬س��فارت‬ ‫جمهوری اس�لامی ای��ران در لن��دن نام��ه ای برای‬ ‫وزارت خارجه انگلیس نوش��ته و در ان تامین امنیت‬ ‫سفارت ایران را خواستار ش��ده بود‪ ،‬اما دو روز بعد‬ ‫از پاس��خ دولت انگلیس مبنی بر تامی��ن کامل امنیت‬ ‫سفارت ایران‪ ،‬این حادثه روی داد‪.‬‬ ‫نیروهای اس ای اس اندکی پس از س��اعت ‪۱۹‬‬ ‫دوشنبه پنجم مه در عملیات موسوم به پرنسس گیت‬ ‫به سفارت ایران هجوم برده و در عملیاتی که تنها ‪۱۱‬‬ ‫دقیقه به ط��ول انجامید چهار نفر از تروریس��ت ها را‬ ‫کش��ته و گروگان ها را ازاد کردند‪ .‬یکی از اشغالگران‬ ‫زنده ماند و پ��س از محاکم��ه در دادگاه به حبس ابد‬ ‫محکوم شد‪.‬‬ ‫فوزی بداوی نژاد‪ ،‬اخرین بازمانده تروریست ها‬ ‫در دادگاه به قاضی گف��ت که در بغ��داد او را فریب‬ ‫داده اند و اکنون از انچه کرده پشیمان است‪ .‬او گفت که‬ ‫هدایت عملیات در بغداد و سازماندهی گروه در لندن‬ ‫را یک افسر عراقی ارتش بعث به نام سامی محمدعلی‬ ‫برعهده داشته است‪.‬‬ ‫اف��روز‪ ،‬کاردار وقت س��فارت ای��ران در لندن‬ ‫خواستار حضور در این دادگاه شد‪ ،‬اما دولت بریتانیا‬ ‫در اقدامی تعجب برانگی��ز دادگاه را غیرعلنی برگزار‬ ‫کرد‪ .‬حتی بعدها بخش��ی از صورتجلسه های دادگاه‬ ‫ناپدید و حذف شد و هیچ گاه معلوم نشد افرادی که‬ ‫ تروریست ها را در بریتانیا پذیرفته و مقدمات کار انها‬ ‫را فراهم کردند چه کسانی بوده و چرا محاکمه نشدند‪.‬‬ ‫این تروریست در سال ‪ 2008‬از زندان ازاد شد‪.‬‬ ‫روابط تهران ‪ -‬لن��دن بار دیگر در اواخر س��ال‬ ‫‪ 1367‬ازس��رگرفته ش��د‪ ،‬اما ت��ا س��ال ‪ 1378‬که به‬ ‫بازگشایی سفارتخانه های دوطرف منجر شد‪ ،‬از حد‬ ‫کاردار فراتر نرفت‪ .‬پس از ارتقای روابط دو کش��ور‬ ‫نخستین سفیر جمهوری اس�لامی ایران در انگلیس‬ ‫کاردار وقت ایران در لندن بود‪.‬‬ ‫در ابتدای پیروزی انقالب اسالمی اگرچه روابط‬ ‫دو طرفه قطع و دس��تخوش تنش بود اما هر از گاهی‬ ‫پیام هایی از هر دو سو مبادله می شد‪.‬‬ ‫در اذر م��اه س��ال ‪ 1359‬م��ارگارت تاچ��ر‪،‬‬ ‫نخس��ت وزیر وقت انگلیس اعالم داش��ت‪« :‬چندماه‬ ‫است که چندتن از ش��هروندان انگلیسی در ایران در‬ ‫بازداش��ت به س��ر می برند‪ .‬تا زمانی که این افراد ازاد‬ ‫نش��وند دولت انگلیس هیچ گونه روابط سیاس��ی با‬ ‫دولت ایران برقرار نخواهد کرد‪».‬‬ ‫در اوایل س��ال ‪ 1360‬کاردار وقت انگلیس در‬ ‫ایران ب��ا هاشمی رفس��نجانی‪ ،‬رئی��س وقت مجلس‬ ‫دیدار کرد و خواستار گس��ترش روابط دوجانبه شد‪.‬‬ ‫رئیس مجلس نیز در پاس��خ اظهارداش��ت‪« :‬سیاست‬ ‫جمهوری اس�لامی این ب��وده که با کش��ورهایی که‬ ‫اه��داف اس��تعماری و س��لطه جویانه ندارند روابط‬ ‫دوستانه داشته باشد‪ ،‬اما انگلستان در قضیه گروگان ها‬ ‫امتحان خوبی پس نداده است‪».‬‬ ‫این وضعیت همچن��ان ادامه یافت و در س��ال‬ ‫‪ 1365‬پس از چندسال تیرگی روابط میان دو کشور‪،‬‬ ‫خانم تاچر‪ ،‬نخس��ت وزیر انگلیس تغییر رویه داد و‬ ‫خواس��تار بهبود روابط با ایران ش��د و اعالم کرد که‬ ‫انگلیس و امریکا معتقدند که میان کشورهای غربی و‬ ‫ایران باید روابط بهتری برقرار شود‪ .‬به اعتقاد بسیاری‪،‬‬ ‫تغییر لحن تاچر ناشی از پیروزی های پیاپی ایران در‬ ‫جبهه های نبرد علیه عراق بود‪.‬‬ ‫در این س��ال با تعیین سرپرس��ت دفتر حفاظت‬ ‫منافع در دو کش��ور موافقت ش��د‪ ،‬اما ب��ا ماجراها و‬ ‫تنش ه��ای دیگر از جمل��ه دس��تگیری «راجر کوپر»‬ ‫به جرم جاسوس��ی در ای��ران و دس��تگیری یکی از‬ ‫دیپلمات های ایران در منچستر در سال ‪ 1366‬از ورود‬ ‫این سرپرست ها ممانعت به عمل امد‪.‬‬ ‫در س��ال ‪ 1367‬دو کش��ور بار دیگر مذاکراتی‬ ‫را برای بهبود مناس��بات دو کش��ور اغاز کردند و به‬ ‫نتایجی رضایت بخش دست یافتند که منجر به تبادل‬ ‫هیات های سیاسی میان دو کشور شد‪ .‬در پی بازگشایی‬ ‫س��فارت انگلیس در ته��ران در اذرماه س��ال ‪1367‬‬ ‫وزیران خارجه دو کش��ور نیز با یکدیگ��ر به مذاکره‬ ‫نشستند که به سفر وزرای خارجه ایران و انگلیس به‬ ‫لندن و تهران منتهی شد‪.‬‬ ‫انتش��ار کتاب توهین امیز ایات ش��یطانی اواخر‬ ‫سال ‪ 1367‬بار دیگر منجر به قطع روابط دیپلماتیک‬ ‫میان انگلیس و ایران شد‪ .‬انگلس��تان پیشتاز تنش در‬ ‫روابط ش��د و تمامی دیپلمات های خ��ود را از ایران‬ ‫فراخواند و مجلس نیز در اسفند ‪ 1367‬طرح قانونی‬ ‫قطع کامل روابط سیاسی با انگلیس را تصویب کرد‪.‬‬ ‫درس��ال ‪ 1369‬رئیس گروه بین پارلمانی ایران‬ ‫و انگلیس در مجلس انگلیس اعالم کرد که پیش��نهاد‬ ‫مربوط به فرستادن یک هیات پارلمانی به ایران مورد‬ ‫اس��تقبال وزیر خارجه انگلیس قرار گرفته اس��ت‪ .‬با‬ ‫اختالف نظرهایی که میان دوطرف پیش امد‪ ،‬این سفر‬ ‫انجام نشد اما در شهریورماه ‪ 1369‬دولت انگلیس از‬ ‫تالش های ایران و س��وریه برای ازادی «برایان کناد»‬ ‫شهروند ایرلندی این کش��ور در لبنان تشکر کرد‪ .‬در‬ ‫اقدامی دیگر‪ ،‬در ‪ 16‬شهریورماه همین سال «داگالس‬ ‫هرد» وزیر خارجه وقت انگلیس اعالم کرد که دولت‬ ‫‪53‬‬ ‫دیپلماسی مثلث شماره‪106‬‬ ‫متبوعش خواهان از سرگیری روابط با ایران است و‬ ‫س��رانجام در پنجم مهرماه ‪ 1369‬روابط سیاس��ی دو‬ ‫کشور از سرگرفته شد‪.‬‬ ‫تهران و لندن در س��ال ‪ 1371‬مذاکراتی را برای‬ ‫ارتقای سطح مناسبات دوکشور به سطح سفیر انجام‬ ‫دادند‪ ،‬ولی تا اردیبهش��ت س��ال ‪ 1378‬مناسبات دو‬ ‫کشور در سطح کاردار باقی ماند‪.‬‬ ‫ب��ا روی کارامدن «تون��ی بلر» در س��ال ‪1375‬‬ ‫(‪ )1997‬که با ریاس��ت جمهوری هاشمی رفسنجانی‬ ‫همزمان ش��ده بود‪ ،‬روند مناس��بات دو کشور بهبود‬ ‫یافت‪ ،‬اما بازگشایی سفارتخانه های دو طرف در دوره‬ ‫ریاست جمهوری سیدمحمد خاتمی رخ داد‪ .‬مذاکرات‬ ‫و مناسبات شخصی میان کمال خرازی وزیر خارجه‬ ‫وقت ایران و رابین کوک وزیر خارجه انگلیس باعث‬ ‫بازگشایی سفارتخانه های دو کشور و ارتقای روابط‬ ‫تا سطح سفیر ش��د‪ .‬بدین ترتیب از ش��هریور ‪1378‬‬ ‫دو کشور توانستند سفرای خود را مبادله نمایند‪.‬‬ ‫این مناس��بات در دوره ریاس��ت جک اس��تراو‬ ‫بر دس��تگاه دیپلماس��ی لندن ادامه یافت‪ .‬او در دوره‬ ‫وزارت خود به تهران نیز س��فر کرد؛ انجا که مس��اله‬ ‫هسته ای ایران بس��یار داغ بود و او به همراه دومنیک‬ ‫دوویلپ��ن و یوش��کا فیش��ر‪ ،‬همتایان فرانس��وی و‬ ‫المانی خ��ود به ته��ران امدند و در کاخ س��عداباد با‬ ‫حسن روحانی به گفت وگو نشس��تند‪ .‬جک استراو‬ ‫برای مذاکرات در خصوص مسائل دوجانبه و موضوع‬ ‫برنامه های هس��ته ای ایران توانس��ت پنج بار به ایران‬ ‫س��فر کند‪ .‬وزیر خارجه ایران نیز س��ه بار به انگلیس‬ ‫سفر کرد‪.‬‬ ‫در این مقطع اما دس��تگیری هادی سلیمان پور‪،‬‬ ‫سفیر پیشین ایران در ارژانتین تنشی دوباره در روابط‬ ‫دوجانبه ایج��اد کرد و موجب حساس��یت در روابط‬ ‫ایران و انگلستان ش��د‪ ،‬اما در نهایت دستگاه قضایی‬ ‫و دولت انگلیس تصمیم به لغو حکم بازداش��ت وی‬ ‫گرفتند‪.‬‬ ‫در س��ال ‪ 1381‬نیز حمل��ه یکجانب��ه امریکا به‬ ‫عراق و همراهی بی قید و ش��رط دول��ت تونی بلر از‬ ‫سیاست های جنگی دولت بوش دور تازه ای از تنش‬ ‫در روابط تهران ‪ -‬لندن را سبب شد‪.‬‬ ‫حضور نیروهای انگلیس��ی در مرزهای شرقی‬ ‫و غربی ایران که همواره زمینه س��از مشکالت امنیتی‬ ‫بوده‪ ،‬موجب ش��د تا ایران اعتراض خ��ود را به این‬ ‫‪5‬‬ ‫یک باغ بزرگ؛ باغ قلهک‬ ‫انگلستان تنها کشوری است که در ایران مکانی‬ ‫غیر از س��فارت را در اختی��ار دارد‪ .‬محل��ی که به باغ‬ ‫قلهک شهرت دارد‪ ،‬در اختیار گروهی از دیپلمات های‬ ‫انگلیسی اس��ت که در «ش��ورای فرهنگی بریتانیا در‬ ‫تهران» فعالیت می کنند‪ .‬این نهاد که براس��اس ادعای‬ ‫انگلیسی ها نیمه دولتی است‪ ،‬زیر نظر ‪British Council‬‬ ‫اس��ت که در محل باغ قلهک قرار دارد‪ .‬این موسس��ه‬ ‫فرهنگی فعالیت خود را از سال ‪ ۱۹۴۲‬در تهران اغاز‬ ‫کرد و ای��ن فعالیت تا زمان پیروزی انقالب اس�لامی‬ ‫ادامه داش��ت‪ .‬پس از انقالب فعالیت این نهاد به دلیل‬ ‫قطع روابط دوجانبه تهران ‪ -‬لندن متوقف ش��د‪ ،‬اما از‬ ‫س��ال ‪ )2001( 1380‬بار دیگر فعالیت خود را از سر‬ ‫گرفت‪ .‬بنا به ادعای مقامات انگلیسی در اخرین سال‬ ‫فعالیت این شورا در تهران (‪ ۱۳۰۰۰ )۲۰۰۸‬ایرانی از‬ ‫‪54‬‬ ‫مساله اعالم کند‪.‬‬ ‫مذاکرات ایران و سه کشور اروپایی درخصوص‬ ‫برنامه های صلح امیز هسته ای ایران مدتی بعد از سر‬ ‫گرفته شد و سه س��ال به طول انجامید‪ .‬این مذاکرات‬ ‫گرچه در مراحل اولیه و در راستای اعتمادسازی میان‬ ‫این کشورها و ایران انجام شد و به توافقاتی نیز دست‬ ‫یافت‪ ،‬اما به دلی��ل مقاصد اروپا ب��رای جلوگیری از‬ ‫پیشرفت فنی ایران از پیشرفت بازماند‪.‬‬ ‫مناس��بات سیاس��ی ایران و انگلی��س در دوره‬ ‫ریاس��ت جمهوری محمود احمدی نژاد تفاوت هایی‬ ‫با دوران گذشته داشت‪.‬‬ ‫اگرچه دوطرف مدت ها س��فیران خود را تبادل‬ ‫می کردند‪ ،‬اما تنش های گوناگون همواره این روابط را‬ ‫دستخوش تغییراتی کرده است‪.‬‬ ‫در س��ال ‪ 1385‬دول��ت انگلی��س س��عی کرد‬ ‫مذاکرات هس��ته ای را در چارچوب گروه ‪ 5+1‬ادامه‬ ‫دهد‪ ،‬اما تغییر لحن مقامات و رس��انه های انگلیسی‬ ‫علی��ه دولت جمهوری اس�لامی ش��دت گرفت‪ .‬در‬ ‫ابان ‪ 1385‬دس��تگیری نصرت اهلل تاجیک‪ ،‬دیپلمات‬ ‫بازنشس��ته ایرانی در لندن و تالش برای اس��ترداد او‬ ‫به امریکا و اعمال فشارهای جسمی و روحی به وی‬ ‫تنش در روابط دوجانبه را باز هم افزایش داد‪.‬‬ ‫در این دوره همچنین نیروهای انگلیسی حاضر‬ ‫در کش��ورهای افغانس��تان و عراق ش��روع به انجام‬ ‫حرکت های محرک علیه قلمرو ایران کردند و سرانجام‬ ‫در فروردین ‪ 1386‬یک گروه از ملوانان انگلیسی پس‬ ‫از چندین بار تخطی وارد اب های ایران ش��دند‪ .‬این‬ ‫گروه ‪ 15‬نفره از نظامیان انگلیس��ی توس��ط مرزبانان‬ ‫ایرانی دستگیر و برای بررسی موضوع به داخل ایران‬ ‫هدایت شدند‪.‬‬ ‫بحران ملوانان انگلیس��ی و مدیریت ان که دو‬ ‫هفته به طول انجامی��د‪ ،‬نگاه دولت بلر را نس��بت به‬ ‫ش��رایط متحول منطقه ای تغییر داد‪ ،‬اما سایه سنگین‬ ‫این تعرض نظامی به قلمرو جمهوری اسالمی ایران‬ ‫همچنان در روابط باقی ماند‪.‬‬ ‫ب��ا تغییر رئی��س دول��ت انگلی��س و صدارت‬ ‫گوردن براون بر دولت این کش��ور‪ ،‬سیاس��ت لندن‬ ‫در تخاصم علیه ایران و از طری��ق هدایت طرح های‬ ‫تحریم اقتصادی ش��دیدتر از طریق کشورهای ‪5+1‬‬ ‫ادامه یافت‪.‬‬ ‫نخس��ت وزیر انگلیس اولین رهب��ر غربی بود‬ ‫خدمات این مجموعه استفاده کرده اند‪.‬‬ ‫مقام های انگلیسی همچنین علت توقف فعالیت‬ ‫شورای فرهنگی بریتانیا در ایران را «خودداری دولت‬ ‫ایران از تمدید ویزای کارکنان بریتانیایی این مجموعه»‬ ‫عنوان کرده اند‪.‬‬ ‫دولت محمود احمدی نژاد تاکید کرده است که‬ ‫چنین شورایی مجوز نداش��ته و در پروتکل همکاری‬ ‫سفارتخانه ها نیز نبوده است‪.‬‬ ‫باغ قلهک به وسعت بیست هکتار از زمان قاجار‬ ‫در اختیار دولت بریتانیا ق��رار دارد و تاکنون به عنوان‬ ‫بخشی از س��فارت انگلس��تان در تهران درنظر گرفته‬ ‫شده اس��ت‪ .‬پس از تش��دید اختالفات دوجانبه لزوم‬ ‫پس گرفتن این باغ از س��وی برخی فعاالن سیاسی و‬ ‫همچنین نمایندگان مجلس مطرح شد‪.‬‬ ‫در عین حال اس��ناد و م��دارک موجود گواهی‬ ‫که خواس��تار تحری��م همه جانبه علی��ه صنایع نفت‬ ‫و گاز ای��ران ش��د‪ .‬در س��ال ‪ 1387‬دول��ت انگلیس‬ ‫توجه ویژه ای را به برگ��زاری دهمین دوره انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری ایران معطوف کرد؛ تا جایی که در‬ ‫اواخر این سال تلویزیون فارسی بی بی سی با حمایت‬ ‫مستقیم دولت لندن تاس��یس شد‪ .‬در جریان حوادث‬ ‫پس از این انتخابات‪ ،‬بیشترین مداخله در امور داخلی‬ ‫ایران از س��وی انگلیس صورت گرفت و س��فارت‬ ‫انگلی��س در تهران از یک س��و و تلویزیون فارس��ی‬ ‫بی بی سی از سوی دیگر‪ ،‬به این تنش ها دامن می زدند‪.‬‬ ‫این اقدامات مورد اعتراض جدی مقامات جمهوری‬ ‫اس�لامی ایران قرار گرفت؛ تا جایی که دو دیپلمات‬ ‫انگلیسی از تهران اخراج شدند‪ .‬دولت انگلیس نیز در‬ ‫اقدامی تالفی جویانه اقدام متقابل انجام داد‪ .‬از سال ‪88‬‬ ‫بحث کاهش سطح مناسبات میان ایران و انگلیس به‬ ‫یکی از مباحث داغ در مجلس و گروهی از رسانه های‬ ‫داخلی تبدیل شد‪.‬‬ ‫در س��ال ‪ 1389‬دوره دولت کارگ��ری انگلیس‬ ‫با مدیری��ت ضعیف اقتص��ادی در داخل و مس��ائل‬ ‫منطقه ای و بین المللی به پایان رسید‪.‬‬ ‫در ‪ 16‬اردیبهشت ‪ 6( 89‬مه ‪ )2010‬مردم بریتانیا‬ ‫پس از س��ال ها‪ ،‬عدم اطمین��ان به یک ح��زب برای‬ ‫تشکیل مستقل دولت را اعالم کردند‪.‬‬ ‫بدین ترتیب برای اولین بار پس از جنگ جهانی‬ ‫دوم یک دولت ائتالفی از احزاب محافظه کار و لیبرال‬ ‫دموکرات روی کار امد و حدود ی��ک هفته بعد کار‬ ‫خود را رس��ما اغاز کرد‪ .‬ویلیام هیگ‪ ،‬وزیر خارجه‬ ‫دولت ائتالفی‪ ،‬سیاست خارجی این دولت را متمایز‬ ‫توصیف کرده و مساله افغانستان را اولویت اول کار‬ ‫خود معرفی کرد‪.‬‬ ‫اما س��ال ‪ 90‬س��الی متفاوت اس��ت در روابط‬ ‫تهران و لن��دن؛ تمام تحوالت ش��اید در کمتر از یک‬ ‫ماه به وقوع پیوس��ت؛ ابتدا انگلس��تان در همراهی با‬ ‫امریکا‪ ،‬بانک مرکزی ای��ران را تحریم کرد‪ ،‬مجلس‬ ‫کاهش س��طح روابط با لندن را به تصویب رساند و‬ ‫سرانجام دانشجویان و مردم خشمگین از سیاست های‬ ‫استعماری انگلیس با حمله به سفارت انگلیس و باغ‬ ‫قلهک اعتراض خود را به جهان نش��ان دادند‪ .‬اکنون‬ ‫اگرچه س��فارتخانه های دو کشور تعطیل شده است‪،‬‬ ‫اما انگلس��تان بازهم اعالم می کند که روابط دوجانبه‬ ‫قطع نشده است‪g .‬‬ ‫می دهد که گویا س��فارت انگلس��تان باغ قلهک‬ ‫را از زم��ان محمدش��اه قاج��ار‪ ،‬تابس��تا ن ها‬ ‫برای اس��تراحت و تف��رج اج��اره می کردند و‬ ‫این زمان��ی بود که س��فارت دولت انگلس��تان‬ ‫دارای م��کان کوچک��ی در حوال��ی دروازه‬ ‫حضرت عبدالعظیم(ع) بوده اس��ت‪ .‬در س��ال‬ ‫‪ 1286‬قمری س��فارت انگلیس به ش��مالی ترین‬ ‫نقطه ته��ران در ان زم��ان (خیابان فردوس��ی)‬ ‫منتقل می شود و این کش��ور زمینی به مساحت‬ ‫‪ 15‬جری��ب را ب��ه عن��وان س��فارت در اختیار‬ ‫می گیرد ک��ه هنوز محل اصلی س��فارت دولت‬ ‫انگلیس در ایران اس��ت‪ .‬قبل از انتقال تشکیالت‬ ‫سفارت دولت انگلیس در س��ال ‪ 1278‬قمری به‬ ‫محل جدید‪ ،‬ناصرالدین ش��اه قاجار طی نامه ای‬ ‫به سفارت انگلستان حق انتفاع از باغ قلهک را که‬ ‫قبال تابستان ها ان را اجاره می کردند به انان واگذار‬ ‫می کند‪ .‬هم اکن��ون نیز تعدادی از کشته ش��دگان‬ ‫انگلیسی در این باغ دفن شده اند‪g .‬‬ ‫رسول موحدیان عطار‬ ‫محمد حسین عادلی‬ ‫‪6‬‬ ‫همه سفرای ایران در لندن‬ ‫دیپلماسی مثلث شماره‪106‬‬ ‫پس از انکه روابط سیاسی ایران و انگلیس در‬ ‫سال ‪ 67‬از سرگرفته شد‪ ،‬غالمرضا انصاری به عنوان‬ ‫نخستین س��فیر جمهوری اس�لامی ایران در لندن‬ ‫انتخاب ش��د‪ .‬او از اردیبهش��ت ‪ 1378‬تا شهریور‬ ‫‪ 1380‬در این سمت مشغول به فعالیت بود‪ .‬انصاری‬ ‫که سال هاست در وزارت خارجه حضور دارد‪ ،‬هم‬ ‫اکنونس��فیرایراندرمس��کواس��ت‪.‬‬ ‫مرتض��ی س��رمدی‪ ،‬دومین س��فیر ای��ران در‬ ‫انگلیس پس از پیروزی انقالب بود که از ش��هریور‬ ‫‪ 1380‬ت��ا اب��ان ‪ 1383‬در لندن حضور داش��ت‪ .‬او‬ ‫پیش از اعزام به لندن مدت ها س��خنگوی دس��تگاه‬ ‫دیپلماس��ی و معاون وزیر امور خارجه بود‪.‬‬ ‫مهمترین اتفاق در دوران سفارت سرمدی در‬ ‫لندن‪ ،‬مذاکرات هس��ته ای ایران با اروپا بود‪.‬‬ ‫در دوره سرمدی بود که روابط ایران و بریتانیا‬ ‫به دلیل بازداش��ت هادی س��لیمان پور‪ ،‬سفیر سابق‬ ‫جمهوری اس�لامی در ارژانتین ب��ه تیرگی گرایید‪.‬‬ ‫دولت ارژانتین خواستار استرداد سلیمان پور بود و‬ ‫ادعا می کرد که او در ماج��رای بمب گذاری در یک‬ ‫مرکز فرهنگ��ی یهودیان در بوئنس ایرس در س��ال‬ ‫‪ 1994‬دست داشته است‪.‬‬ ‫مناسبات تهران و لندن پس از این واقعه چنان‬ ‫وخیم شد که عد ه ای ناشناس به ساختمان سفارت‬ ‫بریتانیا در تهران تیراندازی کردند‪ .‬این حادثه سبب‬ ‫شد تا این س��فارتخانه مدتی تعطیل شود‪ .‬سرمدی‬ ‫س��فیر ای��ران در لن��دن‪ ،‬در اعتراض به بازداش��ت‬ ‫سلیما ن پور برای مش��ورت با مقامات کشور راهی‬ ‫ایران شد‪ .‬اما چندی نگذشت که او به لندن بازگشت‬ ‫تا تهران‪ ،‬حس��ن نیت خود را در پرونده هس��ته ای‬ ‫اثب��ات و کاری کند که فش��ارهای غرب ب��ه ایران‬ ‫افزای��شنیاب��د‪.‬‬ ‫محمدحس��ین عادل��ی‪ ،‬ش��ناخته ش��د ه ترین‬ ‫چهره ای است که از سوی وزارت خارجه به عنوان‬ ‫س��فیر ایران در انگلیس انتخاب شده است‪ .‬او یک‬ ‫س��ال در لندن مامور به خدمت ب��ود؛ از ابان ‪1383‬‬ ‫تا اب��ان ‪ .1384‬او همراه ش��مس الدین خارقانی و‬ ‫سید صادق خرازی همتایانش در المان و فرانسه از‬ ‫محل ماموریت فراخوانده شدند تا به عنوان سفرای‬ ‫دولت اصولگرا راهی اروپا ش��وند‪ .‬عادلی پیش از‬ ‫اعزام به لندن پنج س��ال ریاس��ت بان��ک مرکزی را‬ ‫برعهده داشت و پیش از ان نیز سفیر ایران در ژاپن‬ ‫بود‪ .‬در عین ح��ال عادلی هنوز ب��ه عنوان چهره ای‬ ‫اقتصادی شناخته می ش��ود؛ تا جایی که هر از گاهی‬ ‫در نشس��ت های اقتص��ادی حض��ور می یاب��د و به‬ ‫اظهارنظ��رمی پ��ردازد‪.‬‬ ‫او پس از پای��ان ماموری��ت در لن��دن‪ ،‬تندتر‬ ‫شدن لحن انگلیس��ی ها در قبال ایران را در راستای‬ ‫همراهی با دیگر کشورهای غربی همچون امریکا‪،‬‬ ‫فرانسه و المان دانس��ت و ان را با پرونده هسته ای‬ ‫مرتبط خوان��د‪ .‬عادل��ی همچنین اب��راز عقیده کرد‬ ‫که انگلس��تان‪ ،‬امریکا یا هر کش��ور خارجی دیگر‬ ‫نمی توانند در مسائل داخلی ایران نقش افرین باشند‬ ‫و هرگونه ش��بهه حمایت یا وابس��تگی هر گروه یا‬ ‫ش��خصیتی به هر قدرت خارجی موجبات سقوط‬ ‫ف��ردرافراه��ممی کن��د‪.‬‬ ‫رسول موحدیان عطار‪ ،‬س��فیر دولت اصولگرا‬ ‫در لندن ب��ود‪ .‬او پ��س از عادل��ی از تی��ر ‪ 1385‬تا‬ ‫شهریور ‪ 1389‬راهی لندن ش��د‪ .‬او پیش از اعزام به‬ ‫انگلیس‪ ،‬سفیر جمهوری اس�لامی در چکسلواکی‬ ‫س��ابق‪ ،‬جمهوری چک و پرتغال و همچنین رئیس‬ ‫اداره شوروی‪ ،‬اروپای ش��رقی‪ ،‬امریکای شمالی و‬ ‫مش��اور وزیر امور خارجه بود‪.‬‬ ‫موحدیان عطار در س��ال ‪ 87‬چن��د روز پس از‬ ‫مصاحبه جف��ری ادامز‪ ،‬همتای انگلیس��ی خود در‬ ‫تهران با یک��ی از مطبوعات داخلی ک��ه اعالم کرده‬ ‫بود به اینده روابط تهران و لندن خوشبین است‪ ،‬در‬ ‫پاسخ تاکید کرد که به اینده روابط نه خوشبین است‬ ‫و نه بدبین بلکه به مدیریت مناس��بات اعتقاد دارد؛‬ ‫چرا که این مس��یر از میان تحوالت پر افت وخیز و‬ ‫گس��ترده منطقه ای و بین المللی می گذرد‪.‬‬ ‫از جمل��ه اتفاق��ات جال��ب توج��ه در دوره‬ ‫ماموریت موحدیا ن عطار‪ ،‬جشن عروسی شاهزاده‬ ‫ویلیام‪ ،‬فرزند ش��اهزاده چارلز بود‪.‬‬ ‫سفیر ایران به این مراسم دعوت شده بود اما به‬ ‫دلیل پایان دوره خدمت در لندن به این مراسم نرفت‬ ‫و به اهدای یک راس گوس��فند به خانواده سلطنتی‬ ‫طهماسبی‪ ،‬کاردار ایران در لندن‬ ‫دیپلمات های شهر مه الود‬ ‫انگلیس بس��نده کرد‪.‬‬ ‫پس از موحدیا ن عط��ار روابط ای��ران و لندن‬ ‫دستخوش تحوالتی ش��د؛ چه انکه ماجراهایی که‬ ‫در دوره چهار س��اله اخرین سفیر ایران در انگلیس‬ ‫رخ داد‪ ،‬تنش های��ی را به وج��ود اورده بود‪ .‬از این‬ ‫رو تهران بر ان ش��د که برای مدتی سفیری به لندن‬ ‫اعزام نکند‪.‬‬ ‫در این زمینه روزنامه انگلیسی گاردین نوشت‪:‬‬ ‫«ایران از اعزام س��فیر جدید به لن��دن امتناع کرده و‬ ‫این موضوع از بروز بح��ران جدید دیپلماتیک میان‬ ‫دو کش��ور خبر می دهد‪ ».‬به نوشته گاردین قرار بود‬ ‫ایران در سال ‪ 2009‬مهدی صفری را به عنوان سفیر‬ ‫ایران در لن��دن معرفی کند اما با تغیی��ر نظر در بهار‬ ‫س��الگذش��ته‪،‬اوس��فیرایراندرپکنش��د‪.‬‬ ‫ به این ترتیب س��فارت ایران در لندن از زمان‬ ‫پایان ماموریت موحدی��ان عطار تا پای��ان فعالیت‬ ‫دیپلمات ه��ای ایران��ی در انگلیس توس��ط کاردار‬ ‫اداره می ش��د‪.‬‬ ‫از س��وی دیگ��ر انگلس��تان نی��ز در اقدام��ی ‬ ‫غیردیپلماتیک س��فیر خود در جمهوری اس�لامی‬ ‫ای��ران را به عن��وان نماین��ده ارش��د نات��و در امور‬ ‫افغانس��تان منصوب کرد‪ .‬لندن با ای��ن اقدام عمال‬ ‫مسئولیت انجام امور س��فارت خود در تهران را به‬ ‫کاردار اول س��فارت واگذار کرد‪.‬‬ ‫پ��س از موحدیان عطار فعالیت های س��فارت‬ ‫ایران در لندن توسط طهماسبی‪ ،‬کاردار اول سفارت‬ ‫انجاممی ش��د‪.‬‬ ‫پ��س از مصوب��ه مجل��س مبن��ی ب��ر کاهش‬ ‫س��طح روابط با انگلیس و اشغال س��فارتخانه این‬ ‫کش��ور در تهران که از سوی دانش��جویان صورت‬ ‫گرفت‪ ،‬انگلیس نی��ز در اقدامی متقاب��ل‪ ،‬کاردار و‬ ‫دیپلمات های ایرانی را از لندن اخراج کرد‪ .‬کارکنان‬ ‫س��فارت ایران در لندن با پایان مهلت تعیین ش��ده‬ ‫از س��وی دولت انگلس��تان با پ��روازی اختصاصی‬ ‫به ف��رودگاه مهراباد امدند و مورد اس��تقبال مردم و‬ ‫دانش��جویان قرار گرفتند‪.‬‬ ‫بعد از ورود هواپیم��ای دیپلمات های ایرانی به‬ ‫فرودگاه مهراباد‪ ،‬کاردار سابق سفارت ایران در انگلیس‬ ‫به نمایندگی از دیپلمات های ایرانی و به همراه رامین‬ ‫مهمانپرست در جمع استقبال کنندگان حاضر شد‪ .‬به‬ ‫این ترتیب اینک بار دیگر روابط تهران و لندن قطع شده‬ ‫است؛ اما هنوز مشخص نیست که با توجه به تنش های‬ ‫ش��دید میان دو طرف این بار هم روابط از سرگرفته‬ ‫خواهد شد یا نه‪g...‬‬ ‫‪55‬‬ ‫شیخ االسالم معتقد‬ ‫است که انگلیسی ها‬ ‫پس از قطع روابط‬ ‫با ایران نمی توانند‬ ‫مدعی مذاکره به‬ ‫عنوان یک کشور‬ ‫مطلع از تحوالت‬ ‫ایران باشند‬ ‫دیپلماسی مثلث شماره‪106‬‬ ‫لندن در دام واشنگتن‬ ‫گفت وگو با حسین شیخ االسالم درباره فراز و نشیب روابط ایران و انگلیس‬ ‫‪7‬‬ ‫حسین شیخ االسالم انگلیس را خبیث ترین کشور نزد ایرانیان می خواند و معتقد است‪« :‬دیپلمات های‬ ‫انگلیس��ی در انجام این خیانت ها و جنایت ها نق��ش کلیدی و تاثیرگذاری را ایف��ا کردند‪ ».‬وی می افزاید‪:‬‬ ‫«بدون شک انگلیسی ها به خاطر اینکه با تش��نج افرینی بازی جدیدی را شروع کردند‪ ،‬بازنده اصلی بازی‬ ‫خواهند بود‪ .‬وقتی کش��وری در ایران حضور نداش��ته باش��د‪ ،‬نظراتش هم درباره ایران خریدار نخواهد‬ ‫داشت‪ ».‬مشاور امور بین الملل رئیس مجلس شورای اسالمی می گوید‪« :‬بعد از وقایع اخیر قطعا کشورهای‬ ‫دیگر اروپایی به ویژه المان از این پس به انگلیسی ها خواهند گفت که ش��ما در ایران حضور ندارید‪ ،‬اما‬ ‫ما در ایران حضور رس��می و دیپلماتیک داریم‪ ،‬پس درصدد برمی ایند در زمین��ه مذاکرات نقش محوری‬ ‫ایفا کنند‪».‬‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫نگاه مردم ایران به انگلستان در دوره حکومت‬ ‫رژیم پهلوی چگونه بود؟‬ ‫‪ l‬کال م��ردم ای��ران نس��بت ب��ه انگلی��س از‬ ‫قدیم االیام یک حالت تنفر داش��تند‪ ،‬چراکه این کشور‬ ‫همیش��ه در امور ایران دخالت می کرد‪ .‬به طوریکه نزد‬ ‫ایرانیان خبیث ترین کش��ور جهان به حساب می اید‪.‬‬ ‫دیپلمات ه��ای انگلیس��ی در انجام ای��ن خیانت ها و‬ ‫جنایت ها نق��ش کلیدی و تاثیرگ��ذاری را ایفا کردند‪،‬‬ ‫مخصوصا در ملی کردن صنعت نفت این کشور خیلی‬ ‫اشتباه کردند‪ .‬ان موقع نفت ما را به ثمن بخس می بردند‪.‬‬ ‫وقتی هم که ی��ک دولت ملی می خواس��ت این رویه‬ ‫غلط را اصالح کند بریتانیا دس��ت به هر کارشکنی و‬ ‫توطئه ای زد تا مانع از این کار شود‪ .‬در مجموع سابقه‬ ‫رفتار انگلیسی ها با ملت ایران در زمان قاجار‪ ،‬پهلوی و‬ ‫انقالب اسالمی طوری نبود که خاطره ای خوش را در‬ ‫‪56‬‬ ‫ذهن ما به جای گذارد‪ .‬رضاشاه با همه خدمتی که به انها‬ ‫ی که کمی به س��مت المان چرخید خبیثانه‬ ‫کرد هنگام ‬ ‫پسرش را جای وی بر تخت سلطنت نشاندند‪ ،‬چون‬ ‫احساس می کردند مصالح و منافع شان در خطر است‪.‬‬ ‫انگلیس چه نقش��ی در به وجود امدن کودتای‬ ‫‪ 28‬مرداد سال ‪ 1332‬داشت؟‬ ‫‪ l‬عامل اصل��ی کودتا امریکایی ه��ا بودند‪ ،‬اما‬ ‫انگلیس خیل��ی تحریک کرد و اطالع��ات و امکانات‬ ‫زیادی در اختیار امریکا گذاش��ت‪ .‬ان موقع بی بی سی‬ ‫در خدمت کودتا بود‪ ،‬مثال می گفت امشب دقیقا ساعت‬ ‫‪ 12‬است یا االن دقیقا ساعت ‪ 12‬است‪ ،‬یعنی کد می داد‬ ‫و با امریکایی ها کامال هماهنگ ب��ود‪ .‬به عبارت دیگر‬ ‫انگلیس ان زمان یک قدرت رو به افول و امریکا قدرت‬ ‫رو به صعود بود‪ .‬انگلیسی ها همه امکانات خودشان را‬ ‫به امریکایی ها دادند تا همان خط نژاد انگالساکسون‬ ‫را در استثمار ایران به کار ببرند‪ .‬امریکایی ها برای انجام‬ ‫کودتا از ایران اطالعات جزئی و دقیقی نداش��تند‪ ،‬اما‬ ‫انگلیس��ی ها از امکانات جاسوس��ی قوی برخوردار‬ ‫بودند و همه انها را تقدی��م امریکایی ها کردند‪ .‬برای‬ ‫همین می توان گفت کودت��ای ‪ 28‬مرداد‪ ،‬یک کودتای‬ ‫امریکایی‪ -‬انگلیس��ی بود‪ .‬در ابتدای انقالب نیز این‬ ‫جمله حضرت ام��ام خمینی(ره) معروف اس��ت که‬ ‫فرمودند «امریکا از شوروی بدتر و شوروی از امریکا‬ ‫بدتر‪ ،‬اما انگلیس از هر دو بدتر است‪».‬‬ ‫پی��روزی انقالب اس�لامی ایران چ��ه تاثیری‬ ‫بر روابط تهران و لندن گذاشت؟‬ ‫‪ l‬فراز و نشیب داشت‪ ،‬اما می توان در کل گفت‬ ‫انگلیس در قضیه جنگ و تسخیر النه جاسوسی اشتباه‬ ‫کرد‪ ،‬چون یکضرب پش��ت امریکا ایستاد در حالیکه‬ ‫می توانس��ت دخالت نکند‪ ،‬اما دخالت بیجا کرد و در‬ ‫مجامع بین المللی‪ ،‬ش��ورای امنی��ت و مجمع عمومی‬ ‫سازمان ملل متحد رفتار خبیثانه ای علیه ایران داشتند‪.‬‬ ‫شما گفتید در بحث تسخیر س��فارت امریکا‪،‬‬ ‫انگلیسی ها محکم پشت واش��نگتن ایستادند‪،‬‬ ‫چرا ای��ران همان ج��ا در ادامه رواب��ط خود با‬ ‫انگلستان تجدیدنظر نکرد؟‬ ‫‪ l‬همان زمان هم ما رابطه خود را با امریکا قطع‬ ‫نکردیم‪ ،‬بلکه دولت وقت ان کش��ور تصمیم به قطع‬ ‫رابطه با ایران گرفت‪ .‬حتی در هفت س��ال و خرده ای‬ ‫جنگ تحمیلی که صدام حسین با ایران می جنگید رابطه‬ ‫ایران با عراق برقرار بود‪ .‬در مجموع جمهوری اسالمی‬ ‫هیچ وقت در قط��ع رابطه با هیچ کش��وری پیش قدم‬ ‫نمی شود‪.‬‬ ‫نگاه م��ردم بع��د از ‪ 22‬بهمن ‪ 57‬به انگلس��تان‬ ‫چطور بود؟‬ ‫‪ l‬همانطور که گفته شد مردم خاطره خوبی از‬ ‫سابقه عملکرد انگلیس در ذهن ش��ان نبود و هیچ گاه‬ ‫به دلیل خباثت های این کش��ور نگاه مثبتی به انگلیس‬ ‫‪ l‬وهابیت و بهائی��ت را همین ها ایجاد کردند‪.‬‬ ‫واقعا اینها خیل��ی پیچیده تر از امریکایی ه��ا بودند و‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫دولت اصالحات در س��ال ‪ 76‬به بعد س��عی‬ ‫در نزدی��ک ک��ردن رواب��ط ای��ران و اتحادیه‬ ‫اروپا به ویژه انگلیس داش��ت‪ .‬ای��ا تاثیری هم‬ ‫بر مناسبات دو کشور گذاشت؟‬ ‫‪ l‬دولت اصالحات کال با اروپا از جمله انگلیس‬ ‫نرم برخورد کرد‪ ،‬این رویه حتی با امریکا نیز دنبال شد‪.‬‬ ‫یادمان نمی رود که اقای خاتمی روزی در س��خنرانی‬ ‫رسمی از انقالب امریکا تمجید کرد‪.‬‬ ‫از این نرم برخورد کردن استفاده ای هم شد؟‬ ‫ت اقای خاتمی این بود که قضیه را تند‬ ‫‪ l‬سیاس ‬ ‫نکنید‪ .‬اصال ذات خود اق��ای خاتمی یک ذات لطیفی‬ ‫است و اهل تندی نیست‪.‬‬ ‫دولت اصالح��ات ان موقع توانس��ت از این‬ ‫نرم خویی به نفع کش��ور و نظ��ام بهره برداری‬ ‫کند یا خیر؟ به عبارت دیگر از این رویکرد چه‬ ‫سودی حاصل ایران شد؟‬ ‫‪ l‬فکر می کنم بیش��تر به لطافت گذشت چون‬ ‫امریکایی ها توانستند در بیانیه کنفرانس هفت کشور‬ ‫صنعتی ایران را محور شرارت بخوانند و انگلیسی ها‬ ‫نیز همراه سایرین زیر ان بیانیه را امضا کردند‪ .‬بنابراین‬ ‫فکر نمی کنم عدم برخورد قاطع اقای خاتمی دستاورد‬ ‫انچنانی برای ایران داشت‪.‬‬ ‫در دوره مباحثات و مذاکرات هسته ای‪ ،‬انگلیس‬ ‫چطور عمل کرد؟‬ ‫‪ l‬انگلیسی ها کارشناس های ‪ 5+1‬را از خودشان‬ ‫گذاشتند‪ ،‬هم اکنون کوپر کارشناس انگلیسی هاست‪،‬‬ ‫کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا‬ ‫عامل انگلیسی هاس��ت‪ .‬اصال در کل اروپا انگلیسی ها‬ ‫هم کارشناسی می کنند و هم حرف می زنند‪ .‬در موضوع‬ ‫هسته ای ایران هم همین رویه دنبال شد‪.‬‬ ‫همان اول وزیر س��ه کش��ور المان‪ ،‬فرانسه و‬ ‫انگلیس به تهران امدند و بیانیه سعداباد امضا‬ ‫شد‪ ،‬تا زمانی که اقای خاتمی دولت را تحویل‬ ‫بدهد امریکا وارد مذاکرات نشد و همان طور‬ ‫که گفتید انگلیس محور هم��ه کارها بود‪ .‬این‬ ‫کشور در ان ایام چه نقش��ی در مذاکرات ایفا‬ ‫کرد؟‬ ‫‪ l‬ایران موقعی که دولت اقای خاتمی روی کار‬ ‫بود‪ ،‬نمی خواهم بگویم سازش بلکه خط نرمش را پیش‬ ‫گرفت‪ .‬اصالح طلبان حتی رفتند به س��وی انکه طرح‬ ‫س��ه فوریتی برای تصویب پروتکل الحاقی به مجلس‬ ‫ببرند که اصال با مزاج انقالب سازگار نبود‪ .‬وقتی طرف‬ ‫دیپلماسی مثلث شماره‪106‬‬ ‫نداشتند‪ ،‬چون معتقد بودند اینها همه قدرتشان را تقدیم‬ ‫امریکایی ها کردند‪ .‬به عب��ارت دیگر قدرت امریکا را‬ ‫برخاسته از حمایت های پشت پرده انگلیس می دانستند‬ ‫و بر همین اس��اس بیش��تر مقابل��ه با سیاس��ت های‬ ‫ایاالت متحده در نظرش��ان بود تا انکه به سیاست های‬ ‫پشت پرده استعمار پیر بپردازند‪.‬‬ ‫ایا انگلیس هیچ گاه به س��متی حرکت کرد که‬ ‫جبران مافات کرده و نگاه ملت ایران را نسبت‬ ‫به خود عوض کند؟‬ ‫‪ l‬انگلیس چند تا اش��تباه بزرگ کرد‪ .‬پشتیبانی‬ ‫از منافقین و صدام‪ ،‬توطئ��ه در خلیج فارس‪ ،‬حمله به‬ ‫سفارت ایران در لندن از سوی پان عربیست ها در سال‬ ‫‪ 59‬و غیره همه روی هم انباشته شد تا ذهنیت ملت ایران‬ ‫نسبت به انگلیس منفی و منفی تر شد‪ .‬بعد از پیروزی‬ ‫انقالب شعار مردم نه شرقی نه غربی‪ ،‬جمهوری اسالمی‬ ‫بود‪ ،‬یعنی امریکا س��مبل غرب و شوروی نماد شرق‬ ‫شد‪ .‬ش��عار مرگ بر امریکا‪ ،‬مرگ بر شوروی از همین‬ ‫نگرش برخاست اما انگلیسی ها انقدر بد عمل کردند‬ ‫که وقتی اتحاد جماهیر شوروی از هم فروپاشید شعار‬ ‫مرگ بر انگلیس جایگزین مرگ بر شوروی شد که این‬ ‫ناشی از بدرفتای و بدفهمی انگلیسی ها بود‪.‬‬ ‫یعنی انگلستان نتوانست از فرصتی که انقالب‬ ‫در اختیارش گذاشته بود درست استفاده کند؟‬ ‫‪ l‬فرصت های خیلی خوبی برای این کش��ور‬ ‫به وجود امد و همانطور که گفته ش��د در مظان شعار‬ ‫«مرگ بر» قرار نداش��ت‪ ،‬اما طوری عمل نکرد که این‬ ‫مساله ادامه داشته باشد و خودش را بی خودی مغضوب‬ ‫ملت ایران کرد‪.‬‬ ‫در ماجرای سلمان رشدی دولت انگلیس چه‬ ‫نقشی ایفا کرد؟‬ ‫‪ l‬به وضوح می فهمیم که این توهین هایی که‬ ‫به اسالم در اروپا می شود با محوریت انگلیس صورت‬ ‫می گیرد‪ .‬وقتی غربی ها با کودتا‪ ،‬تحریم و جنگ از پس‬ ‫انقالب اس�لامی برنیامدند با محوریت انگلیس سعی‬ ‫کردند تا تکی��ه گاه انقالب یعنی اس�لام عزیز را مورد‬ ‫حمله قرار دهند‪ ،‬حضرت امام خمینی(ره) در واکنش‬ ‫سختی که به کتاب ایات شیطانی نشان دادند این چالش‬ ‫را تبدیل به فرصت کردند‪ .‬امام با این اقدام در دل همه‬ ‫مسلمانان جهان محبوب شدند‪ .‬ایش��ان در تهران در‬ ‫مورد فردی حکم دادند که در دامن و پناه انگلیس بود‬ ‫ولی ش��رایط کامال تغییر کرد‪ .‬البته خباثت انگلیس در‬ ‫ضدیت با اسالم‪ ،‬ایرانیت و استقالل کشورهای مسلمان‬ ‫به اینجا ختم نشد و در اشکال و قالب های مختلف ادامه‬ ‫ی معتقدند که امریکایی ها را انگلیسی ها‬ ‫پیدا کرد‪ .‬برخ ‬ ‫می چرخانند‪ .‬تشکل های جهانشمول مثل فراماسونری‪،‬‬ ‫بهائیت و صهیونیست ها دست ساز انگلیسی ها هستند‪.‬‬ ‫مس��لمانان فراموش نمی کنند اسرائیل را همین دولت‬ ‫انگلستان ایجاد کرد‪ .‬انگلیسی ها‪ ،‬یهودی ها را منسجم و‬ ‫سازماندهی کردند و هرتزل را برای تشکیل دولت یهود‬ ‫جلو انداختند و سریعا وزیر خارجه وقت انگلیس نامه‬ ‫نوشت به رچلیت و قول ساخت حکومت یهود را به‬ ‫وی داد‪ .‬ان موقع انگلیس نیروی قیمومت در فلسطین‬ ‫بود‪ ،‬همان موقع صهیونیست ها گروه های ترور را علیه‬ ‫مقاومت و ملت فلسطین ساختند‪ .‬وقتی هم که انگلیس‬ ‫در سال ‪ 1948‬از س��رزمین فلسطین عقب نشینی کرد‬ ‫تمام امکانات خود را در اختیار صهیونیست ها گذاشت‬ ‫تا انها بقیه فلس��طینی ها را نیز محو و نابود کنند‪ .‬همه‬ ‫این جنایت ها علیه مسلمانان از چشم انگلیسی ها دیده‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫نقش انگلیسی ها در فرقه سازی در جهان اسالم‬ ‫چه بود؟‬ ‫رژیم انگلیس در دامی افتاده که‬ ‫امریکا برای او پهن کرده بود چرا‬ ‫که امریکایی ها چیزی ندارند از‬ ‫دست بدهند‪ ،‬ولی انگلیس منافع‬ ‫زیادی در ایران داشت‪ .‬انگلیس‬ ‫با ایران روابط تجاری خوبی‬ ‫داشت و به لحاظ تامین انرژی‬ ‫نفت و گاز نیز دولت انگلیس‬ ‫به طور غیرمستقیم محتاج ایران‬ ‫است‪ .‬انگلیس در حال عمل به‬ ‫تصمیماتی است که امریکایی ها‬ ‫بر اساس منافع و مصالح خود‬ ‫برای انها دیکته می کنند؛‬ ‫تصمیماتی که به نفع رژیم‬ ‫انگلیس تمام نخواهد شد‬ ‫مقابل با گردن کلفتی تو را محور شرارت می خواند باید‬ ‫با همان لحن با وی صحبت کنی‪.‬‬ ‫اگر غ��رب لحن دیگ��ری را انتخاب ک��رده بود‪،‬‬ ‫سیاس��ت نرم جواب م��ی داد اما انه��ا در هر صورت‬ ‫می خواس��تند فعالیت صلح امیز هس��ته ای ایران را با‬ ‫دروغ پردازی و طرح شایعات متوقف کنند‪ .‬برای همین‬ ‫در مقابل چنین اراده ای باید قاطع برخورد می شد‪ .‬در‬ ‫کل انگلیس اینجا نیز نقش خبیثانه ای را علیه ما ایفا کرد‪.‬‬ ‫چون کارشناس��ان بازدیدکننده از تاسیسات هسته ای‬ ‫ایران و مدیری��ت مذاکرات با انگلیس��ی ها بود‪ .‬اصال‬ ‫ادعایشان این است که ما سابقه کار در ایران را داریم و‬ ‫ایرانیان را بیشتر می فهمیم‪ .‬از این رو بستن سفارت ایران‬ ‫در لندن یک حرکت احمقانه ای بود که انها انجام دادند‪،‬‬ ‫چون به علت قطع اطالعاتشان از ایران دیگر نمی توانند‬ ‫طرف مذاکره شوند‪.‬‬ ‫مجلس کاهش روابط با انگلی��س را تصویب‬ ‫کرد‪ ،‬در حالیکه کمیسیون امنیت ملی و سیاست‬ ‫خارجی پیش از ان مصوبه ای درباره قطع این‬ ‫رابطه داش��ت‪ ،‬چرا همان مصوبه اول اجرایی‬ ‫نشد؟‬ ‫‪ l‬گفتم قطع رابطه با هیچ کشوری را به صالح‬ ‫ایران نمی دان��م‪ ،‬اال اس��رائیل‪ .‬امری��کا و انگلیس که‬ ‫قطع رابطه ب��ا ایران را عملیاتی کردن��د برای برقراری‬ ‫مجدد مناس��بات خود با تهران نخس��ت باید بیایند و‬ ‫عذرخواهی کنند‪ .‬صهیونیس��ت ها چون س��رزمینی‬ ‫را به زور اش��غال کردن��د و حکومتی را ب��ا جنایت و‬ ‫ظلم برپا کردند‪ ،‬بنابراین این حکومت را به رس��میت‬ ‫نمی شناسیم‪ .‬ایران درباره دیگر کشورها رابطه براساس‬ ‫احترام متقابل را قبول دارد ولی امریکا با گردن کلفتی‬ ‫و زورگویی می خواس��ت دس��ت باال باش��د که ملت‬ ‫ایران در هم��ان اول انقالب جواب��ش را دادند‪ .‬ضمن‬ ‫انکه امریکا بعد از انقالب هم��ه قراردادهای قبلی را‬ ‫یک طرفه فسخ کرد و خس��ارت های ان را هم نداد‪ .‬به‬ ‫عبارتی می توان گفت این کش��ور هیچ رویه متوازنی‬ ‫را در قبال جمهوری اسالمی رعایت نکرد و برخالف‬ ‫احساس��ات مردم‪ ،‬ش��اه را داخل امریکا ام��ان داد که‬ ‫همین مساله موجب تس��خیر النه جاسوسی شد‪ .‬بعد‬ ‫از ان ما با امریکایی ها در سراش��یبی دعوا افتادیم‪ .‬انها‬ ‫می خواس��تند زور بگوین��د و بعد فهمیدن��د به نتیجه‬ ‫نمی رسند‪ .‬انگلیسی ها می توانس��تند خودشان را کنار‬ ‫بکشند اما با امریکایی ها همراهی کردند و روابط شان‬ ‫با ایران هر روز تیره و تیره تر ش��د‪ .‬دوره اقای خاتمی‬ ‫ تالش شد روابط و مناس��بات بین دو کشور بازسازی‬ ‫شود‪ ،‬ولی باز به نتیجه ای نرسید چون انها رابطه را یک‬ ‫طرفه می خواستند و نمی پذیرفتند ایران سوخت مورد‬ ‫نیاز خودش را تولید کند‪ ،‬چون فناوری انرژی صلح امیز‬ ‫ی تا تولید سوخت راهبردی است و بعد از ان وارد‬ ‫اتم ‬ ‫فاز تجاری می شود‪ ،‬یعنی می توانی خودت تولید کنی‬ ‫یا از بازار جهانی ارزان تر بخری‪ ،‬اما وقتی توانایی تولید‬ ‫سوخت نباش��د کسی به تو س��وخت نمی فروشد‪ .‬در‬ ‫قضیه هسته ای هم انگلیس��ی ها خیلی خباثت کردند‬ ‫چون نمی خواستند ما سوخت هسته ای برای مصارف‬ ‫صلح امیز تولید کنیم و کارشکنی های انها موجب شد تا‬ ‫دیوار بی اعتمادی هر روز بلند و بلند تر شود‪.‬‬ ‫انگلی��س در بروز ح��وادث بع��د از انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری دهم در س��ال ‪ 88‬چه نقشی‬ ‫داشت؟‬ ‫‪ l‬انگلیسی ها به نمایندگی از کل غرب بد رفتار‬ ‫کردند‪ ،‬چون بقیه یا در ایران سفارت نداشتند یا داشتند‬ ‫و فعال نبود یا فعال بودند و مکانیزم تماس نداش��تند‪.‬‬ ‫اما انگلیسی ها مکانیزم تماس خیلی خوبی داشتند اما‬ ‫‪57‬‬ ‫دیپلماسی مثلث شماره‪106‬‬ ‫از ان سوءاستفاده کردند‪ .‬در رابطه با سیاست خارجی‬ ‫خیلی مواضع دو جناح به خصوص نسبت به انگلیس‬ ‫فرق نمی کرد‪ ،‬اما استعمار پیر خباثت خیلی بدی کرد‪.‬‬ ‫بعد از مصوبه مجلس درب��اره کاهش روابط با‬ ‫انگلیس‪ ،‬روزنامه گاردین در مقاله ای نوش��ت‬ ‫که میان نظ��ر نه��اد قانون گذاری و دس��تگاه‬ ‫اجرایی ایران در این باره اختالف نظر اس��ت و‬ ‫دولت مصوبه مجلس را اجرا نمی کند‪ .‬س��فیر‬ ‫اخراج شده انگلیس از تهران نیز هنگام بازگشت‬ ‫به کشورش گفت که رئیس مجلس ایران به دلیل‬ ‫برخی اهداف سیاس��ی طرح کاهش روابط با‬ ‫لندن را مدیریت کرد تا به تصویب رسید‪ .‬به نظر‬ ‫شما در حالیکه این مصوبه خواست ملت ایران‬ ‫بود‪ ،‬چرا انگلیسی ها مواضع تفرقه افکنانه ای را‬ ‫در این رابطه پیش گرفتند؟‬ ‫‪ l‬این سفیر ادم دروغگویی است چون در همان‬ ‫مصاحبه دولت را متهم به پشتیبانی از ورود دانشجویان‬ ‫به س��فارت انگلیس کرد وگفت در ایران هیچ حرکت‬ ‫اعتراضی اتفاق نمی افتد‪ ،‬مگر انک��ه حکومت موافق‬ ‫ان حرکت باشد‪ .‬بنابراین این س��فیر فردی دروغگو و‬ ‫تناقض گو است‪ .‬در ایران مرجع تصمیم گیری مشخص‬ ‫اس��ت‪ .‬وقت��ی قانونی ب��ه تصویب مجلس می رس��د‬ ‫دولت خود را ملزم به اج��رای ان می داند‪ .‬هنگامی که‬ ‫مقام معظم رهبری رویکرد کلی را تعیین می نمایند همه‬ ‫قوا ان را دنبال می کنند بنابراین مرجع هر کاری در ایران‬ ‫مشخص است‪ .‬در مجموع اختالف داشتن بد نیست‪،‬‬ ‫مختلف عمل کردن بد است‪،‬اما ما در قبال مساله انگلیس‬ ‫مختلف عمل نکردیم‪ ،‬اما انگلیسی ها احمقانه موضوع را‬ ‫تندش کردند و واقعا هم اشتباه بزرگی کردند‪.‬‬ ‫اقدام شتابزده و منفعالنه دولت انگلیس در قطع‬ ‫رابطه سیاسی با ایران چه پیامدهای منفی برای‬ ‫ان کشور به دنبال دارد؟‬ ‫‪ l‬بدون ش��ک انگلیس��ی ها به خاطر اینکه با‬ ‫تشنج افرینی بازی جدیدی را ش��روع کردند‪ ،‬بازنده‬ ‫اصلی بازی خواهند ب��ود‪ .‬وقتی کش��وری در ایران‬ ‫حضور نداشته باشد‪ ،‬نظراتش هم درباره ایران خریدار‬ ‫نخواهد داشت‪ ،‬انگلیسی ها تمام تالش خود را کردند‬ ‫که کاترین اشتون را از طرف خود در جایگاه مسئول‬ ‫سیاست خارجی اتحادیه اروپا جای دهند و به لحاظ‬ ‫کارشناسی هم اقای کوپر را در مذاکرات هسته ای با‬ ‫ایران نقطه مح��وری کار کنند تا با ای��ن کار مدیریت‬ ‫پرونده اتمی ایران را به دس��ت گیرند و به نوعی یک‬ ‫طرف تصمیم گی��ر مذاکرات انگلیس باش��د‪ .‬بعد از‬ ‫وقایع اخیر با توجه به اینکه انگلیسی ها دیگر در ایران‬ ‫س��فارت ندارند‪ ،‬چه طور می توانن��د نظرات دقیقی‬ ‫درباره کشورمان ارائه دهند و در اروپا حرف خود را‬ ‫درباره برنامه صلح امیز هسته ای جمهوری اسالمی به‬ ‫کرسی بنشانند‪ .‬قطعا کشورهای دیگر اروپایی به ویژه‬ ‫المان از این پس به انگلیسی ها خواهند گفت که شما‬ ‫در ایران حضور ندارید اما ما در ایران حضور رسمی‬ ‫و دیپلماتیک داریم‪ .‬قطعا انگلیسی ها نخستین بازنده‬ ‫این بازی خواهند بود‪ .‬رژی��م انگلیس در دامی افتاده‬ ‫که امریکا برای او پهن کرده بود چرا که امریکایی ها‬ ‫چیزی ندارند از دس��ت بدهند‪ ،‬ول��ی انگلیس منافع‬ ‫زیادی در ایران داشت‪ .‬انگلیس با ایران روابط تجاری‬ ‫خوبی داش��ت و به لحاظ تامین ان��رژی نفت و گاز‬ ‫نیز دولت انگلیس به طور غیرمس��تقیم محتاج ایران‬ ‫اس��ت‪ .‬انگلیس در حال عمل به تصمیماتی است که‬ ‫امریکایی ها بر اساس منافع و مصالح خود برای انها‬ ‫دیکته می کنن��د تصمیماتی که به نف��ع رژیم انگلیس‬ ‫تمام نخواهد شد‪g .‬‬ ‫‪58‬‬ ‫حشمت اهلل فالحت پیشه در گفت وگو با مثلث عنوان کرد‬ ‫‪8‬‬ ‫پیام های اشتون به ایران‬ ‫از جانب لندن‬ ‫حشمت اهلل فالحت پیشه معتقد است‪« :‬انگلیسی ها بعد از مصوبه مجلس شورای اسالمی در زمینه کاهش‬ ‫روابط سیاس��ی تهران با لندن فهمیدند که دست شان در خیلی از مسائل بسته ش��د‪ ،‬بنابراین با بهانه تراشی‬ ‫قطع رابطه بین دو کش��ور را کلید زدند‪ ».‬رئیس کمیته سیاست خارجی مجلس تصریح می کند‪« :‬هیچ وقت‬ ‫انگلیسی ها در منطقه سیاست شان طوری نبوده که قصد قطع روابط طوالنی مدت با کشوری را داشته باشند‪،‬‬ ‫بنابراین انها در اینده ای بسیار نزدیک به تکاپو می افتند تا رابطه خود را با ایران ترمیم کنند‪».‬‬ ‫اقای فالحت پیش��ه! مردم ای��ران از انگلیس‬ ‫هیچ گاه خاطره خوشی نداشتند؛ مخصوصا‬ ‫ازدورهمشروطیتتاکنون‪.‬بااینتفاسیرسابقه‬ ‫مراودات و روابط دیپلماتیک و سیاسی میان‬ ‫تهران و لندن پس از پیروزی انقالب اسالمی‬ ‫ چگونه بود و هم اکنون در چه وضعیتی قرار‬ ‫دارد؟‬ ‫نالمجالس‬ ‫‪ l‬بهارامسالدراجالسجهانیبی ‬ ‫«پاناما»هیاتایرانیکهباتصویبمادهاضطراریاصلی‬ ‫خود در ای��ن اجالس با عنوان دف��اع از حرکت های‬ ‫ازادیخواهی خاورمیانه و شمال افریقا به دستاوردی‬ ‫بی سابقهدستیافتهبود‪،‬پیامرئیسهیاتانگلیسیرا‬ ‫برای مالقات و مذاکره دریافت کرد‪ .‬برخی از دوستان‬ ‫هیاتایرانیخواستارعدممذاکرهبودندواستداللانها‬ ‫این بود که اقای «مایک گیبس» که نماینده و دیپلماتی‬ ‫کهنه کار است‪ ،‬می خواهد همان ادعاهای گذشته را در‬ ‫مالقاتیجنجالیمطرحکردهوازانبهره بردارینماید‪،‬‬ ‫اماباایناستداللکهشواهدومصادیقحق خواهیمااز‬ ‫انگلیسی هابیشتراست‪،‬مذاکرهراپذیرفتیموبالفاصله‬ ‫پسازمعرفی‪،‬نمایندگانوهیاتهمراهاقایگیبسرا‬ ‫بااینسوالغافلگیرکردیمکه‪«:‬درعجبمکهچرادولت‬ ‫انگلیسسفیرخوددرتهرانراجهتمحاکمهبهلندن‬ ‫فرا نخواند‪ .‬چون او به جای انکه طبق کنوانسیون های‬ ‫نالمللیومقتضیاتروابطدو جانبه‪،‬سفیردوستیباشد‪،‬‬ ‫بی ‬ ‫دشمنی ایجاد کرد و ایرانی ها را به یاد تاریخ خصومت های‬ ‫بریتانیا در کشورشان انداخت و‪ »...‬در این دیدار به حدی‬ ‫مطالباتبر حقمردم ایرانوناجوانمردی هایانگلیسی ها‬ ‫از استعمار تا‪ 28‬مرداد‪ ،‬انقالب‪ ،‬جنگ‪ ،‬تحریم و مداخله را‬ ‫مطرحکردیمکهطرفانگلیسیباگفتنایننکتهکهامیدوار‬ ‫است در زمان دیگری فضا برای مذاکره فراهم اید‪ ،‬مالقات‬ ‫را پایان داد‪.‬‬ ‫سال گذشته طرح قطع رابطه میان ایران و انگلیس‬ ‫در دستور کار کمیس��یون امنیت ملی و سیاست‬ ‫ خارجیمجلسقرارگرفتوبهتصویبرسید‪،‬اما‬ ‫هیچ گاه در دستور کار صحن علنی قرار نگرفت و‬ ‫رئیسمجلسنیزدرکنفرانسمطبوعاتیخودگفت‬ ‫دولتبایددراینزمینهتصمیم گیریکند‪،‬اماچندی‬ ‫پیش قوه مقننه مصوبه ای در زمینه کاهش روابط با‬ ‫لندن داشت‪ ،‬شما چه ارزیابی از این مصوبه دارید؟‬ ‫‪ l‬در طول یک س��الی که موضوع قطع یا کاهش‬ ‫ی مطرح شده‪ ،‬بنده‬ ‫رابطه با لندن در مجلس شورای اسالم ‬ ‫از جمله کسانی بوده ام که خواستار برخورد توام با دقت و‬ ‫مصلحت با این موضوع بوده ام‪ ،‬چون اعتقادم بر این است‬ ‫که براساس ان تجربه تاریخی و به ویژه با توجه به عملکرد‬ ‫سه سال اخیر‪ ،‬عمال دست و پای انگلیسی ها در حوزه های‬ ‫حضور و نفوذ سیاسی‪ ،‬اقتصادی و فرهنگی در ایران بسته‬ ‫انگلیسی ها در اینده ای‬ ‫بسیار نزدیک به تکاپو‬ ‫می افتند تا این رابطه را ‬ ‫ترمیم کنند‪ .‬پیام هایی که‬ ‫امروز نه به طور مستقیم‬ ‫از سوی دولت انگلیس‬ ‫بلکه از سوی کاترین‬ ‫اشتون مسئول سیاست‬ ‫خارجی اتحادیه اروپا برای‬ ‫از سرگیری مذاکرات به‬ ‫ایران داده می شود خود‬ ‫به نوعی حکایت از تالش‬ ‫انگلیسی ها برای از دست‬ ‫ندادن جایگاه و منافع شان‬ ‫در ایران دارد‬ ‫دیپلماسی مثلث شماره‪106‬‬ ‫ش��ده و انها همواره به دنبال فرصت��ی بودند که همچون‬ ‫خروج های گذش��ته خود از ایران قطع رابطه پر هزینه ای‬ ‫را به کش��ورمان تحمیل کنند‪ .‬هدف نزدیک انگلیسی ها‬ ‫ی ایران‪ ،‬ذیل‬ ‫باز کردن پرونده تازه ای علیه جمهوری اسالم ‬ ‫ماده ‪ 41‬فصل هفتم منشور ملل متحد است‪ .‬این ماده که‬ ‫یذیلانصادرمی شود‪،‬دارایبندهای‬ ‫قطعنامه هایتحریم ‬ ‫پانزده گانه ایاستکهیکیازبندهایانتحریمدیپلماتیک‬ ‫است‪ .‬انگلیسی ها حتی زمانی که احساس کردند در رابطه‬ ‫دیپلماتیکباایرانمحدودشده اندوعمالسطحروابطانها‬ ‫با ایران در حد سفارت نیست‪ ،‬باز هم بر حفظ «سفیر» خود‬ ‫تاکید کردند و روابط را به سطح «کاردار» یعنی سطح مورد‬ ‫عالقه ایرانی ها کاهش ندادند‪ .‬در واقع انها مترصد فرصتی‬ ‫بودند که دیگران را نیز با خود همراه کنند و به عبارتی هم‬ ‫برای ایران بحران سازی تازه ای را شروع کنند و هم دوستان‬ ‫اروپایی و حتی اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد‬ ‫را وارد بازی تازه ای نمایند ک��ه در عمل به ضرر انها تمام‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫چراانگلیسی هاحاضرنیستندازمنطقهخلیج فارس‬ ‫به ویژهازایرانچشم پوشیکنند؟‬ ‫‪ l‬در گذشته هم همین سیاس��ت در دستور کار‬ ‫انها قرار داشت‪ .‬انها هنگامی که می بایست از نفت ایران‬ ‫چشم پوشی می کردند‪ ،‬کودتایی را به ملت ایران تحمیل‬ ‫کردندوزمانیکهقراربودجایخودرادرمنطقهبهاستعمار‬ ‫تازه ای به اس��م ایاالت متحده امریکا بدهند‪ ،‬بحرین را از‬ ‫ایرانجداکردندوحداقلدر‪ 58‬نقطهمرزیوارضیمنطقه‬ ‫تخم نفاق و درگیری و اختالف را بر جای گذاش��تند‪ .‬به‬ ‫هر حال برای انگلیسی ها دل کندن از ایران و خلیج فارس‬ ‫همواره ناراحت کننده بوده اس��ت‪ .‬موجودیت و عنوان‬ ‫صندوق ذخیره در دنیای امروز‪ ،‬هنگام غارت ثروت های‬ ‫نفتیایرانیانشکلگرفت‪.‬انگلیسی هااولینتاراج کنندگان‬ ‫نفت خاورمیانهبودندکهنفت ایران رابرداشت می کردند و‬ ‫کمتر از‪ 10‬درصد قیمت ان را به شاهان ایرانی می دادند و‬ ‫باقیماندهرادرصندوقذخیرهارزیخودانباشتمی کردند‪.‬‬ ‫راه نوینتوسعهاقتصادیانگلیسازپولنفتایرانیانشکل‬ ‫گرفت‪ .‬از زمان ملی ش��دن صنعت نفت تاکنون برخورد‬ ‫انگلیسی ها با مردم ایران یک برخورد انتقامی است‪ .‬ضمن‬ ‫انکهانهااکنونبهدنبالراهیبرایسهم خواهی هایتازهدر‬ ‫خلیج فارسهستند‪.‬‬ ‫همانطور که گفتید لندن در زمان جنگ تحمیلی‬ ‫کمک ه��ای زیادی ب��ه رژیم بعث ص��دام کرد‪.‬‬ ‫از این رو نگاه جمهوری اسالمی بعد از جنگ به‬ ‫انگلستانچگونهبود؟‬ ‫‪ l‬بعد از جنگ‪ ،‬با شروع بازسازی‪ ،‬انگلیس‪ ،‬ایران‬ ‫را تحریم اقتص��ادی‪ ،‬صنعتی و فناوری کرد تا کش��ور از‬ ‫مولفه های رشد و توسعه اقتصادی عقب بماند و هرگاه‬ ‫یا ید‪،‬‬ ‫در ایران به دلیل رقابت های سیاسی‪ ،‬اختالفی پیش م ‬ ‫انگلیسی هاازانبه عنوانعاملیبراینهادینهکردنخشونت‬ ‫و بی ثباتی استفاده می کنند‪ .‬البته با همه این خباثت ها‪ ،‬باید‬ ‫به گونه ایعملکردکهمجبوربهبازیدرزمینانگلیسی ها‬ ‫نشویم‪.‬‬ ‫مقاماتدولتانگلیسباشعارهاییفریبندههمچون‬ ‫دفاع از حقوق بشر یا توسعه دموکراسی‪ ،‬ملت ها و‬ ‫کشورهایدرحالتوسعهیاجهانسومرااستعمار‬ ‫واستثمارکردند‪،‬امروزانگلستاندرقبالخاورمیانه‬ ‫به ویژهایرانچهخطمشیرادنبالمی کند؟‬ ‫‪ l‬ایرانی ها هیچ گاه فریب شعارها و سیاست های‬ ‫به اصطالح دموکراسی سازی و حقوق بشری انگلیسی ها‬ ‫را نخواهند خورد‪ .‬در اوج حمالت نظامی امریکا به منطقه‬ ‫و بعد از فروپاشی حکومت صدام در عراق‪ ،‬انگلیس تنها‬ ‫کشور دنیابودکه نقشهتجزیهکشورهایبزرگ اسالمی از‬ ‫جمله ایران را مطرح کرد‪ .‬انها در این راه حتی با اشغالگران‬ ‫امریکایی نیز اختالف پیدا کردند‪ .‬در نقشه ای که در پایگاه‬ ‫اطالع رسانی و خبری «بی‪ .‬بی‪ .‬سی» هم قابل رویت بود‪،‬‬ ‫ایران به ‪ 10‬کشور‪ ،‬عراق به سه کشور و کشورهای دیگر‬ ‫همچون عربستان‪ ،‬افغانس��تان و پاکستان نیز به گونه ها و‬ ‫تعداد متفاوت تقسیم شده اند‪ .‬براساس این نقشه بود که‬ ‫نیروهای انگلیسی هنگام اشغال عراق در بصره و جنوب‬ ‫این کشور مستقر شدند‪ ،‬یعنی جایی که منبع ذخایر نفت‬ ‫عراق به ش��مار می اید و در نقشه تقسیم ش��ده ایران نیز‬ ‫انگلیسی هابهدنبالبازگشتبهسیطرهنفتیهستندوانچه‬ ‫اکنون انگلیسی ها در صدد باوراندن ان به دوستان غربی‬ ‫خود و به ویژه امریکایی ها هستند این است که خاورمیانه‬ ‫«موزائیک» بهتر از خاورمیانه امروز قابل مدیریت است‪،‬‬ ‫چون در نقشه انها کش��ورهای بزرگ و داعیه دار‪ ،‬تجزیه‬ ‫شده اند و عالوه بر اینکه دیگر نمی توانند داعیه مقاومت‬ ‫داشته باشند هر قسمت از خاک تجزیه شده به خط گسل ‬ ‫تازه ای تبدیل می شود و جنگ و ناامنی را در دنیای اسالم‬ ‫تا ایندهموردنیازغربنهادینهمی کند‪.‬‬ ‫به هرحال طبق تجربه تاریخی‪ ،‬تاکنون سیاس��ت‬ ‫مداخله غ��رب در هیچ کش��وری از دنیای اس�لام برای‬ ‫مسلمانان امنیت‪ ،‬ارامش و توسعه به دنبال نداشته است‪.‬‬ ‫بنابراین با توجه به نقشه های راهبردی قدرت ها‪ ،‬انگلیس‬ ‫اینده از بریتانیای گذشته خطرناک تر است‪ .‬انها این نیات‬ ‫خطرناک را در پشت شعارهای عامه پسند پنهان کرده اند‪،‬‬ ‫ ولی ایرانی ها از تجربه و ادله الزم ب��رای تردید به اهداف‬ ‫ان قدرت برخوردارند‪ .‬انها در دوران اس��تعمار‪ ،‬ایران را‬ ‫هم چپاول کردند و هم ویران؛ زمانی ک��ه ایرانی ها بیدار‬ ‫شدند تا مانع چپاول ثروت خود بشوند‪ ،‬گرفتار کودتای‬ ‫امریکایی ‪ -‬انگلیس��ی ش��دند و بعد از انقالب به جرم‬ ‫خارج ش��دن از درون قلمرو استراتژیک غرب همه نوع‬ ‫ناجوانمردی از تحریم تا کودتا و تجهیز دش��من ایران به‬ ‫اسلحه و حمایت بین المللی را تحمل کردند‪ .‬هم اینک نام‬ ‫شرکت های انگلیسی و امریکایی در صدر شرکت هایی‬ ‫استکهصدامرابهتجهیزاتجنگیممنوعهمجهزکرده اند‪.‬‬ ‫دست انگلیس��ی ها به خون جوانان ایرانی از تنگستان تا‬ ‫«مرصاد» الوده است‪.‬‬ ‫سفیراخراجشدهانگلیسازتهران‪،‬هنگامبازگشت‬ ‫ی عامل‬ ‫به کشورش طی یک موضع گیری رسم ‬ ‫اصلی تصویب قانون کاهش روابط میان تهران و‬ ‫لندن را علی الریجانی رئیس مجلس و عالء الدین‬ ‫بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست‬ ‫خارجیمجلساعالمکرد؛درحالیکهاینخواسته‬ ‫همه ملت ایران بود‪ ،‬به نظر شما اظهارات این سفیر‬ ‫نشانهچیست؟‬ ‫ی که مجلس یا دولت ایران در قبال‬ ‫‪ l‬هر تصمیم ‬ ‫انگلیس اتخاذ می کند براساس اقتضا و شرایط جامعه و‬ ‫یاست‪.‬بهنظرمنسفیرانگلیسحتیهنگام‬ ‫پشتوانهمردم ‬ ‫خارج ش��دن از ایران به دنبال تفرقه افکنی و ابهام سازی‬ ‫درباره تصمیم گیری در حوزه سیاست خارجی ایران بود‪.‬‬ ‫موضعاینسفیرنشانمی دهدکهانگلیسی هافکرمی کنند‬ ‫از مصوبه مجلس شورای اسالمی به شدت اسیب دیدند‪،‬‬ ‫از این رو با چنین موضع گیری هایی سعی در تخفیف یا‬ ‫تضعیفمسالهدارند‪.‬ضمنانکههیچ وقتدرایراندرباره‬ ‫موضوعات مختلف حوزه سیاس��ت خارجی قشری یا‬ ‫سطحیتصمیم گیرینشدهاست‪،‬همانطورکهگفتهشداز‬ ‫انجاکهانگلیسی هادرطولتاریخنقشمنفیدرقبالایران‬ ‫ایفاکردند‪،‬امروزنیزسفیراخراجشدهانکشوربهجایانکه‬ ‫برود و به دولت خودش توصیه کند یکسری اختالفات را‬ ‫با ایران کنار بگذارد متاسفانه دوباره یک سرخط اشتباه را به‬ ‫لندننشانمی دهد‪.‬‬ ‫یبعدازمصوبهمجلسدرزمینهکاهشروابط‪،‬‬ ‫کم ‬ ‫انگلیس به طور انفعالی روابط سیاسی خود را با‬ ‫تهران قطع کرد‪ .‬فکر می کنید این قطع رابطه چقدر‬ ‫طولبکشد؟‬ ‫‪ l‬انگلیسی هابعدازمصوبهمجلسشورایاسالمی‬ ‫ فهمیدنددست شاندرخیلیازمسائلبستهشد‪،‬بنابراینبا‬ ‫بهانه تراشی قطع رابطه بین دو کشور را کلید زدند‪ .‬معتقدم‬ ‫چونهیچوقتانگلیسی هادرمنطقهسیاست شانطوری‬ ‫نبودهکهقصدقطعروابططوالنیمدتباکشوریراداشته‬ ‫باشند‪ ،‬بنابراین در اینده ای بسیار نزدیک به تکاپو می افتند‬ ‫تا این رابطه ر ا ترمیم کنند‪ ،‬پیام هایی ک��ه امروز نه به طور‬ ‫مستقیمازسویدولتانگلیسبلکهازسویکاتریناشتون‬ ‫مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای از سرگیری‬ ‫مذاکرات به ایران داده می ش��ود خود به نوعی حکایت از‬ ‫تالش انگلیسی ها برای از دست ندادن جایگاهو منافع شان‬ ‫در ایران دارد‪.‬‬ ‫ی هماهنگ و خارج از‬ ‫س��فرای اروپایی در اقدام ‬ ‫عرف دیپلماتیک روز پنج شنبه ‪ 10‬اذر مقابل باغ‬ ‫قلهک تجمع کردند‪ ،‬این کار با چه هدفی صورت‬ ‫گرفت؟‬ ‫‪ l‬کارناوال پنج شنبه سفرای اروپایی در بازدید از‬ ‫س��فارت و باغ قلهک از جمله کارنامه های سهل انگاری‬ ‫وزارت امور خارجه بود‪ .‬طبق کنوانسیون های بین المللی‬ ‫سفرادرخارجازسفارتخانهبایدرفتاروحضوروبروزشان‬ ‫تابعمدیریتکشورمیزبانباشد‪.‬دوهدفایناقدامعبارت‬ ‫بود از‪ :‬اول ایجاد یک فضای روانی علیه جمهوری اسالمی‬ ‫ ایران و دوم سند سازی برای تحریم دیپلماتیک ایران ابتدا‬ ‫در اتحادیه اروپایی و سپس در قالب قطعنامه های شورای‬ ‫امنیتسازمانمللمتحد‪.‬‬ ‫در پای��ان اگر صحبتی درباره وقای��ع اخیر دارید ‬ ‫بفرمایید؟‬ ‫‪ l‬ایران هیچ وقت از تحریم استقبال نکرده‪ ،‬ولی‬ ‫در عمل از هر امکانی برای مقابله با سیاست های تحریمی‬ ‫ استفاده کرده است‪ .‬کشور ما سه سال پیش از ارتباط بانکی‬ ‫حوزه دالر و دو سال پیش از حوزه یورو خارج شده است‪.‬‬ ‫به گونه ایغم انگیزحتیبیمارانسرطانیایرانکهبرایمداوا‬ ‫به اروپا می روند برای گرفتن پول از بانک های ان قلمرو با‬ ‫مانع مواجهند‪ .‬انها نیز تحریمند وگرنه اقالمی همچون‬ ‫اسلحهامروزهدرایرانساختنیاستنهخریدنی‪.‬مادراوج‬ ‫جنایاتصدامنیزباتحریمفروشتسلیحاتیغربمواجه‬ ‫بودیم‪.‬با توجهبهشاخص هایرفتارسیاسیودیپلماتیک‪،‬‬ ‫می بایست اقدامات پیشگیرانه بیش��تری در قبال اماکنی‬ ‫همچون سفارت انگلستان در تهران صورت می گرفت‬ ‫تا بهانه ای دس��ت دش��منان دیروز‪ ،‬امروز و اینده ما داده‬ ‫نشود ولی این مصلحت بینی به معنای توان سیاستمداران‬ ‫در کنترل خشم عمومی مردم نیس��ت‪ .‬انگلیس اینده با‬ ‫مجموعهخصومت هایشجاییرابراینزاکتدیپلماتیک‬ ‫نگذاشتهاست‪g.‬‬ ‫‪59‬‬ ‫نقضکنوانسیون های بین المللی‬ ‫بررسی ابعاد اظهارات اختالف افکنانه سفیر سابق انگلیس‬ ‫علی عباسپور تهرانی فرد‪ ،‬رئیس کمیسیون اموزش و تحقیقات مجلس‬ ‫‪9‬‬ ‫دیپلماسی مثلث شماره‪106‬‬ ‫سفیراخراجشدهانگلستانازتهرانچندیپیشطی‬ ‫یک موضع گیری اعالم کرد ایران کشوری نیست که افراد‬ ‫بتوانند به طور خودجوش به سفارتخانه ای حمله کنند؛‬ ‫اما گویا این دیپلمات انگلیسی زمینه های شکل گیری و‬ ‫پیروزی انقالب اسالمی را فراموش کرده که چگونه یک‬ ‫حرکت مردمی خارج از استاندارد ها و تحلیل های غربی‬ ‫پایه هایسلطنتمحمدرضاشاهپهلویراازبنیانجداکرد‪.‬‬ ‫استعمار پیر در طول تاریخ معاصر ایران خیانت ها و‬ ‫حرکت های فراوانی را در دوره های مختلف ضد منافع‬ ‫ملت ایران انجام داد و ضربات جدی را به کش��ور ایران‬ ‫زد‪ .‬به طوری ک��ه هیچ یک از کش��ورهای غربی تاکنون‬ ‫به این ان��دازه علیه ایران خبیثانه رفت��ار نکردند بنابراین‬ ‫اقدامات استعماری‪ ،‬استکباری و استثماری انگلیسی ها‬ ‫هیچ گاه با عوض شدن نسل ها از حافظه تاریخی ملت ما‬ ‫پاک یا فراموش نمی ش��ود‪ .‬اعتراض دانشجویان ایرانی‬ ‫به سیاس��ت های انگلیس یکی از نمادهای خشم و تنفر‬ ‫انباشته ملت ایران علیه اس��تعمار پیر بود چون مردم بعد‬ ‫از پیروزی انقالب به رهبری امام خمینی(ره) براس��اس‬ ‫رافت و عطوفت اسالمی رویکرد گسترش روابط با سایر‬ ‫کشورهای جهان را در پیش گرفتند و در همین چارچوب‬ ‫برای جبران گذشته فرصت دیگری به انگلستان دادند اما‬ ‫لندننهتنهاازاینفرصتاستفادهنکردبلکههرجاتوطئه ای‬ ‫علیهایرانصورتمی گیردوقتیرصدشوددستانگلیس‬ ‫بیشتر از سایر قدرت های استکباری بارز و نمایان است‪.‬‬ ‫انگلیسجلوترازسایرکشورهایغربیبانک مرکزی‬ ‫سفیر سابق‬ ‫انگلیس در ایران‬ ‫پس از خروج‬ ‫از تهران سعی‬ ‫کرد با اظهاراتی‬ ‫مداخله جویانه‬ ‫بین مقامات‬ ‫داخلی ایران‬ ‫تفرقه افکنی کند‬ ‫‪60‬‬ ‫ایران را تحریم کرد که با این اقدام تنفر و خشم ملت ایران‬ ‫ازسیاست هایاستعمارپیرتشدیدشدکهبروزوظهوران‬ ‫کامالمنطقیوقابلتوجیهبود‪.‬‬ ‫مقامات انگلیس��ی اعالم کردند که بع��د از خروج‬ ‫دیپلمات های ش��ان از تهران نباید انتظار داشت روابط و‬ ‫مناسباتدوکشوردرایندهنزدیکعادیشود‪ .‬واقعیتان‬ ‫است که ایران هم تمایلی به این کار ندارد چون در گذشته‬ ‫همتمایلیبهبرقراریارتباطنداشتچراکهارتباطبا سایر‬ ‫کشور ها برای حل مشکالت مشترک در قالب رایزنی های‬ ‫دیپلماتیک است اما حضور سفیر انگلیس در تهران نه تنها‬ ‫به بهبود س��طح روابط کمکی نکرد بلکه وی در مقاطع‬ ‫مختلفبااطالعاتیکهبهلندندادموجبشدتادولتاین‬ ‫کشور از نقطه ضعف جامعه ایران برای ضربه زدن به نظام‬ ‫جمهوری استفاده کند‪.‬سفیر اخراج شده انگلیس از تهران‬ ‫درباره تصویب قانون کاهش روابط تهران و لندن‪ ،‬علی‬ ‫الریجانی رئیس مجلس ش��ورای اسالمی و عالءالدین‬ ‫بروجردیرئیسکمیسیونامنیتملیوسیاستخارجی‬ ‫مجلسرامقصردانستهوگفتهاینافرادبراینیلبهاهداف‬ ‫سیاسی خاص این کار را کردند‪ ،‬در حالیکه اقدام مجلس‬ ‫یک حرکت منطقی و برخاسته از خواسته اصلی ملت بود؛‬ ‫روندتصویباینطرحهماینگونهبودکهدرنشستعلنی‬ ‫روزچهارشنبه‪ ۲‬اذرمجلسشورایاسالمیدوفوریتان‬ ‫بهتصویبرسیدوبررسیکلیاتوجزئیاتطرحبهجلسه‬ ‫روزیکشنبه‪ 6‬اذرموکولشدکهدرانروزنمایندگانمردم‬ ‫بارایقاطعطرحیادشدهراتصویبکردندکهبراساسان‬ ‫وزارت امورخارجه موظف شد در چارچوب حفظ‬ ‫منافع ملی و دفاع از حقوق ملت بزرگ ایران ظرف‬ ‫دوهفته‪ ،‬روابط سیاسی را با دولت انگلیس به سطح‬ ‫کاردار تنزل دهد و روابط اقتصادی و بازرگانی را نیز‬ ‫به حداقل ممکن برساند‪ .‬به موجب تبصره یک طرح‬ ‫در صورت تغییر سیاست های خصمانهکشورمزبور‬ ‫وزارتامورخارجهمی تواندسطحروابطراارتقادهد‪.‬‬ ‫همچنین به موجب تبصره دو وزارت امورخارجه‬ ‫موظف شد در مورد سایر کشورهایی که رفتار مشابه‬ ‫انگلیس داشته باشند‪ ،‬گزارشی جهت اخذ تصمیم‬ ‫مناسببهمجلس شورای اسالمیتقدیمکند‪.‬‬ ‫البته ای��ن را نیز باید یاداور ش��د ک��ه ان روز‬ ‫رئیس مجلس با پیشنهاد قطع رابطه کامل با انگلیس‬ ‫مخالفت کرد تا روابط تهران با بریتانیا در سطح کاردار‬ ‫باقی بماند‪ .‬این رویکرد نه به ان علت بود که ایران از‬ ‫قطع کامل رابطه با لندن وحشت دارد بلکه نمایندگان‬ ‫مجلس می خواستند در سطح کاردار روابط ادامه پیدا‬ ‫تو گو های بین المللی بن بستی‬ ‫کند تا برای تداوم گف ‬ ‫ایجاد نشود‪.‬فارغ از این تفاسیر نکته جالب این است‬ ‫که امروز سفیر اخراج شده کشور انگلیس از تهران‬ ‫علیه ایران در جهان دس��ت به افش��اگری می زند و‬ ‫اقای الریجانی و بروجردی را اشخاصی مساله دار‬ ‫معرفی می کند‪ .‬ایشان باید جواب دهد که براساس‬ ‫نالمللیبه خوداجازهمی دهدعلیه‬ ‫کدامکنوانسیونبی ‬ ‫مقامات عالی رتبه کشور میزبان حرف هایی خارج‬ ‫از عرف دیپلماتیک به زبان اورد‪ .‬همچینن این سفیر‬ ‫اظهار کرده ایران به کنوانسیون ژنو احترام نمی گذارد‪،‬‬ ‫در جواب باید گف��ت واقعا این چه کنوانس��یونی‬ ‫است که فقط کشورهای مسلمان باید ان را محترم‬ ‫بشمارند‪ ،‬سال ‪ 59‬به س��فارت ایران در لندن حمله‬ ‫شد و دیپلمات های ایران مضروب شدند اما مقامات‬ ‫انگلیسیدرانزماندرقالبکنوانسیونژنوهیچاقدام‬ ‫درخور توجهی در این باره انجام ندادند‪.‬ایران قطعا به‬ ‫کنوانسیون های بین المللی احترام می گذارد و امیدوار‬ ‫است که دیگر کشورها نیز به این معاهدات احترام‬ ‫بگذارند به عنوان مثال جمهوری اسالمی در مجمع‬ ‫عمومیسازمانمللپیشنهادانهدامسالح هایاتمی را‬ ‫مطرح کرد اما امری��کا و انگلیس خالف مصوبات‬ ‫نالمللیانرژیاتمی باانپیشنهادمخالفتو‬ ‫اژانسبی ‬ ‫بر نگهداری این سالح ها پافشاری کردند‪.‬‬ ‫مقاماتانگلیسبایدبدانندزمانیکهانهاخودرا‬ ‫سرورواقایجهانمی دانستندبهسرامده‪،‬اکنونایران‬ ‫و کشورهای اسالمی به دنبال حقوق خود هستند و از‬ ‫ژست های سیاسی هیچ هراسی به دل راه نمی دهند‪.‬‬ ‫ البته احساسات مردم هر کش��وری باید در‬ ‫چارچوب قوانین بین المللی بروز و ظهور یابد اما به‬ ‫هر حال با توجه به خیانت ها‪ ،‬خباثت ها‪ ،‬عداوت ها‬ ‫و جنایت هایی که سیاس��تمداران انگلس��تان در‬ ‫طول تاریخ علیه مردم ایران انجام دادند و صدها‬ ‫هزار ایرانی به خاطر این سیاست ها از بین رفتند‪،‬‬ ‫تنفر ایرانیان از انگلیس��ی ها امری طبیعی اس��ت‪.‬‬ ‫دانش��جویان مس��لمان ایران با وجود خش��م به‬ ‫انگلستان خود را ملزم به رعایت ضوابط اسالمی و‬ ‫انسانی می دانند‪ ،‬بنابراین انچه درباره ضرب و شتم‬ ‫دیپلمات های انگلیسی از سوی دانشجویان ایرانی‬ ‫مطرح شد یک دروغ پردازی و شایعه پراکنی بیش‬ ‫نیست‪ .‬اظهارات سفیر اخراج شده انگلیس از تهران‬ ‫برازنده خود این کشور اس��ت زیرا لندن در طول‬ ‫تاریخ به خود اجازه داده تا برای رسیدن به مقاصد‬ ‫استعماری اش میلیون ها انسان را در سایر کشور ها‬ ‫به خاک و خون بکشد‪g .‬‬ ‫ایران ضرر نمی کند‬ ‫مجید صفاتاج در گفت وگو با مثلث‬ ‫‪10‬‬ ‫صفاتاج‪ ،‬کارشناس مسائل بین الملل معتقد است‪« :‬اقدام دولت انگلیس در بازگرداندن دیپلمات های ایرانی‬ ‫از کشورش در واکنش به کاهش سطح روابط ایران و انگلیس بود‪ ،‬که از سوی مجلس شورای اسالمی به تصویب‬ ‫رسید‪ .‬این اقدام بسیار عجوالنه انگلیس از منظر خودشان یک اعمال فشار و ضربه به دیپلماسی جمهوری اسالمی‬ ‫ایران بود‪ ،‬اما این در حالی اس��ت که ما از این قطع روابط متضرر نخواهیم شد‪ ».‬وی بر این باور است که بیش‬ ‫از انکه ایران نیازمند برقراری روابط دیپلماتیک با انگلیس یا دیگر کشورهای اروپایی باشد‪ ،‬انها نیازمند ایجاد‬ ‫رابطه با ایران هس��تند‪ .‬زیرا در حوزه سیاس��ی ما نیاز چندانی به این رابطه نمی بینیم و عمدتا انگلیسی ها بودند‬ ‫که در ایران دست به توطئه چینی و جاسوس��ی می زدند‪ .‬در حوزه اقتصادی نیز روابط ما با انگلیسی ها در حال‬ ‫حاضر در پایین ترین حد است‪ .‬صفاتاج اینده روابط دو کش��ور را اینگونه پیش بینی کرد تا زمانی که انگلیس‬ ‫سیاست های استعمارگرانه خودش را ادامه دهد و بخواهد در امور داخلی ایران دخالت کند‪ ،‬روابط در همین‬ ‫س��طح باقی می ماند و ارتقا پیدا نخواهد کرد‪ .‬در حال حاضر نمی توان انگلیس را به تنهایی یک کشور در نظر‬ ‫گرفت‪ ،‬بلکه این کشور در کنار امریکا و رژیم صهیونیستی معنا و مفهوم پیدا می کند‪ .‬در نهایت چون این کشورها‬ ‫به هم وابس��ته اند پس سیاس��ت های توطئه گرانه انها در قبال ایران ادامه پیدا خواهد کرد و روابط هم در همین‬ ‫سطح می ماند‪.‬‬ ‫دیپلماسی مثلث شماره‪106‬‬ ‫ایران در راس��تای کاهش روابط ب��ا انگلیس‬ ‫سطح روابط را از س��فیر به کاردار کاهش داد‬ ‫ی تالفی جویانه تمامی ‬ ‫اما انگلی��س در اقدام�� ‬ ‫دیپلمات های ایران را از این کشور اخراج کرد‪.‬‬ ‫ارزیابی ش��ما از این حرکت شتابزده انگلیس‬ ‫چیست؟‬ ‫‪ l‬اق��دام دول��ت انگلی��س در بازگردان��دن‬ ‫دیپلمات های ایرانی از کشورش در واکنش به کاهش‬ ‫س��طح روابط ایران و انگلیس بود که از سوی مجلس‬ ‫شورای اسالمی به تصویب رسید‪.‬‬ ‫این اق��دام بس��یار عجوالنه انگلی��س از منظر‬ ‫خودش��ان یک اعمال فش��ار و ضربه به دیپلماسی‬ ‫جمهوری اس�لامی ایران ب��ود‪ ،‬اما ای��ن در حالی‬ ‫است که ما از این قطع روابط متضرر نخواهیم شد؛‬ ‫همانطور که بارها حضرت امام نی��ز فرموده بودند‬ ‫که کارتر‪ ،‬رئیس جمهوری اس��بق ایاالت متحده اگر‬ ‫یک کار صحیح انجام داده باشد قطع رابطه با ایران‬ ‫بودهاس��ت‪.‬‬ ‫در حال حاض��ر نی��ز انگلیس��ی ها دچار یک‬ ‫استرس روانی شده اند و به همین دلیل قطع روابط با‬ ‫کشور ما را سریعا در دستور کارشان قرار دادند‪ .‬اما‬ ‫به نظر می رسد که این قطع روابط به نفع ایران باشد‪.‬‬ ‫با توجه به برنامه ریزی هایی که انگلیسی ها برای‬ ‫انتخابات اتی در ایران داشتند کاهش روابط از سطح‬ ‫سفیر به کاردار ضربه زیادی به انها زد و احساس کردند‬ ‫دیگر نمی توانند طرح ها و برنامه هایشان را ادامه دهند‪.‬‬ ‫از نظر عرف دیپلماسی‪ ،‬اقدام انها کامال مغایر با عرف‬ ‫دیپلماسی بود و از نظر منطقی هم این اقدام یک اقدام‬ ‫غیر منطقی و شتابزده بود‪.‬‬ ‫در این ش��رایط جمهوری اس�لامی ایران چه‬ ‫واکنشی باید نشان دهد؟ ایا مقابله به مثل اقدام‬ ‫صحیحی خواهد بود؟‬ ‫‪ l‬طبیعت��ا مقابل��ه به مث��ل ج��زء حقوق هر‬ ‫کشوری است و انگلیس��ی ها نیز می توانستند مانند‬ ‫ایران س��طح روابط را به کاردار برس��انند‪ ،‬اما انها‬ ‫تمامی کارمندان و کارکنان سفارت ایران در انگلیس‬ ‫را اخراج کردند‪ .‬در این شرایط این حق برای ایران‬ ‫محفوظ اس��ت که دس��ت به چنین مقابل��ه به مثلی‬ ‫بزند و این ابت��کار عمل را به کار گی��رد‪ .‬دکتر علی‬ ‫الریجانی نیز در سخنرانی اش در مجلس اشاره کرد‬ ‫که انگلیس��ی ها مراقب رفتارشان باشند‪ ،‬چراکه این‬ ‫اول راه است‪ .‬بنابراین ایران می تواند همان اقدامی‬ ‫ که انگلیسی ها انجام دادند را انجام بدهد‪ .‬اما مساله ‬ ‫مهم این است که به نظر می رسد بیش از انکه ایران‬ ‫نیازمند برق��راری روابط دیپلماتیک ب��ا انگلیس یا‬ ‫دیگر کشورهای اروپایی باش��د‪ ،‬انها نیازمند ایجاد‬ ‫رابطه با ایران هس��تند‪.‬‬ ‫زیرا در حوزه سیاس��ی ما نی��از چندانی به این‬ ‫رابط��ه نمی بینیم و عمدتا انگلیس��ی ها بودند که در‬ ‫ایران دس��ت به توطئه چینی و جاسوسی می زدند؛‬ ‫اما اکنون دیگر این امکان از انها س��لب شده است‪.‬‬ ‫در حوزه اقتص��ادی نیز روابط ما با انگلیس��ی ها در‬ ‫حال حاض��ر در پایین تری��ن حد اس��ت‪ .‬عالوه بر‬ ‫این در حال حاضر با توجه به بح��ران اقتصادی که‬ ‫کشورهای اروپایی را در برگرفته انها به نفت ایران‬ ‫نیاز دارند‪.‬‬ ‫حتی صندوق پ��س انداز اضط��راری اتحادیه‬ ‫اروپا نیز نمی تواند وضعیت بحرانی کنونی کشورها‬ ‫را رفع کند‪ .‬در نهای��ت باز غربی ها هس��تند که در‬ ‫حوزه اقتصادی به ایران نیازمند هستند‪.‬‬ ‫پس از تنش ه��ای اخی��ری که می��ان ایران و‬ ‫انگلیس پیش امد و همچنین ورود معترضان‬ ‫ایرانی به س��فارت انگلیس‪ ،‬بسیاری کشورها‬ ‫مانند ن��روژ‪ ،‬الم��ان‪ ،‬فرانس��ه و‪ ...‬اق��دام به‬ ‫فراخواندن سفرایش��ان کردند ی��ا حتی نروژ‬ ‫تهدید به تعطیل��ی س��فارتخانه اش کرد‪ .‬این‬ ‫بازی های سیاسی انها به چه منظور است و تا‬ ‫کی ادامه خواهد داشت؟‬ ‫‪ l‬بازی های سیاس��ی این کشورها ‪ 24‬ساعت‬ ‫هم دوام نیاورد و بالفاصله از مواضع شان عقب نشینی‬ ‫کردند‪ .‬این اقدامات در راس��تای ی��ک جنگ روانی‬ ‫است و اکنون دیگر نخ نما شده است‪ .‬در حال حاضر‬ ‫اتحادیه اروپا درگیر یک بحران شدید اقتصادی است‬ ‫و کل بودجه صندوق اضط��راری این اتحادیه حدود‬ ‫‪ 40‬میلیارد دالر اس��ت‪ ،‬در صورتی که تنها برای رفع‬ ‫بحران اقتصادی ایتالیا و اسپانیا بیش از ‪ 1000‬میلیارد‬ ‫دالر نیاز است‪.‬‬ ‫در این شرایط انها چگونه می توانند مشکالت‬ ‫دیگری را به خصوص در حوزه انرژی برای خودشان‬ ‫ایجاد کنند‪ .‬بنابراین می بینیم به رغم فشاری که امریکا و‬ ‫انگلیس وارد اوردند که خرید نفت ایران را نیز تحریم‬ ‫بکنند‪ ،‬عمال موفق نش��دند و اتحادیه اروپا همچنان‬ ‫روال سابق را ادامه می دهد‪.‬‬ ‫با این اوصاف اقدامی که کشورهای اروپایی انجام‬ ‫دادند یک حرکت نمادین و نمایشی بود برای ایجاد یک‬ ‫نوع عملیات روانی علیه جمهوری اسالمی ایران‪ .‬تجربه‬ ‫نیز نشان داده اس��ت که این گونه حرکت ها بیشتر جنبه‬ ‫نمایشی دارد تا اینکه خردمندانه و منطقی باشد‪.‬‬ ‫در این شرایط چه اینده ای را برای روابط دو‬ ‫کشور پیش بینی می کنید؟‬ ‫‪ l‬به نظ��ر می رس��د ت��ا زمان��ی ک��ه انگلیس‬ ‫سیاست های اس��تعمارگرانه خودش را ادامه دهد و‬ ‫بخواهد در امور داخلی ایران دخالت کند‪ ،‬روابط در‬ ‫همین سطح باقی می ماند و ارتقا پیدا نخواهد کرد‪.‬‬ ‫در حال حاض��ر نمی توان انگلی��س را به تنهایی‬ ‫یک کش��ور در نظر گرف��ت‪ ،‬بلکه این کش��ور در کنار‬ ‫امریکا و رژیم صهیونیس��تی معنا و مفهوم پیدا می کند‪.‬‬ ‫در نهایت چ��ون این کش��ورها به هم وابس��ته اند پس‬ ‫سیاس��ت های توطئه گران��ه انه��ا در قبال ای��ران ادامه‬ ‫پیدا خواهد ک��رد و رواب��ط هم در همین س��طح باقی‬ ‫خواهد ماند‪g.‬‬ ‫صفاتاج معتقد است که کاهش روابط‬ ‫تهران و لندن از سطح سفیر به کاردار‬ ‫ضربه زیادی به انگلیسی ها زد و احساس‬ ‫کردند دیگر نمی توانند طرح ها و‬ ‫برنامه هایشان را ادامه دهند‬ ‫‪61‬‬ ‫فرهنگ ‬ ‫سینمای مستند‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫گفت وگوی مثلث با سعیدابوطالب درباره سینمای مستند‬ ‫مشکل خط قرمز نداریم‬ ‫‪1‬‬ ‫ی تا اسارت در زندان هایامریکا درعراق راتجربهکردهاست‪.‬اوعالوهبرفیلمسازی‬ ‫سعید ابوطالب فیلمسازی است کهعالوه برمستندسازی از نمایندگی درمجلس شورای اسالم ‬ ‫و برنامه سازی در حال حاضر عضو شورای راهبردی شبکه مستند است‪ .‬ابوطالب دل پری از عملکرد و دیدگاه مسئوالن نسبت به مستندسازی دارد و در گفت وگو با مثلث از کارکردهای‬ ‫مستند اجتماعی در ایران و موانع رشد مستندسازی در کشورمان سخن گفته است‪.‬‬ ‫عاطفه کربالیی‬ ‫به نظر شما مخاطبان ایرانی چقدر فیلم مستند‬ ‫را می شناسند؟‬ ‫‪ l‬زمانی که از س��ینمای مس��تند نام می بریم‬ ‫درباره ی��ک ژانر مش��خص و تعریف ش��ده حرف‬ ‫نمی زنیم‪ .‬سینما با س��ینمای مس��تند متولد شد نه با‬ ‫سینمای داستانی‪ .‬ابتدا سعی می شد که با دوربین هر‬ ‫انچه اتفاق می افتد را به تصویر بکشند‪ .‬پس از مدتی‬ ‫همزمان با رشد س��ینمای داستانی‪ ،‬س��ینمای مستند‬ ‫رشد کرد و همانگونه که س��ینمای داستانی به تدریج‬ ‫به ژانرهای مختلف تقس��یم شد‪ ،‬س��ینمای مستند به‬ ‫ژانرهای متفاوت موضوعی تقسیم شد‪ .‬البته این نوع‬ ‫از سینما را از نظر تکنیکی می توان به مستند گزارشی‪،‬‬ ‫مستند محض‪ ،‬مستند روایی‪ ،‬مستند داستانی و مستند‬ ‫بازسازی تقسیم کرد که این نوع تقسیم بندی شکلی‬ ‫است نه محتوایی و موضوعی‪.‬‬ ‫مستند از نظر موضوعی به مس��تندهای علمی‪،‬‬ ‫صنعت��ی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬سیاس��ی‪ ،‬فرهنگ��ی‪ ،‬هنری و‪...‬‬ ‫قابل تقسیم بندی اس��ت‪ .‬هر کدام از این موضوعات‬ ‫‪62‬‬ ‫از یکی از قالب ها اس��تفاده می کند‪ .‬به عنوان مثال در‬ ‫مستند سیاسی از قالب مستند گزارشی بیشتر استفاده‬ ‫می شود و مس��تند علمی‪ ،‬مس��تند محض است‪ .‬البته‬ ‫برای مخاطبان عام مس��تند حیات وحش و مس��تند‬ ‫علمی ش��ناخته ش��ده تر هس��تند‪ .‬انها با مستندهای‬ ‫ساخته شده درباره دفاع مقدس و برخی مستندهای‬ ‫اجتماعی مانند مستندهای تولید شده درباره احمدشاه‬ ‫مس��عود‪ ،‬جنگ جهانی دوم و زیدان نیز ممکن است‬ ‫اش��نا باش��ند چون پس از پیروزی انقالب اسالمی‪،‬‬ ‫رسانه ملی تنها فرصت پخش مستندهای ساخته شده‬ ‫درباره اینگونه موضوعات را داده اس��ت‪ .‬البته تالش‬ ‫کرده در حوزه های دیگر مستندسازی هم وارد شود اما‬ ‫تا پیش از راه اندازی شبکه مستند در این زمینه موفقیت‬ ‫چندانی نداشته است‪ .‬این در حالی است که در همه‬ ‫شبکه های سیما گروه مستند فعالیت داشته است‪.‬‬ ‫پیش از پی��روزی انقالب اس�لامی وضعیت‬ ‫مستندسازی در ایران چگونه بود؟‬ ‫‪ l‬پی��ش از پی��روزی انقالب اس�لامی تقریبا‬ ‫چیزی ب��ه عنوان مس��تند نداش��تیم‪ .‬اگرچ��ه برخی‬ ‫از فیلمس��ازان ش��هیر و توانمند کاره��ای کوچکی‬ ‫در این زمین��ه کردند ولی جریان س��از نب��ود‪ .‬پس از‬ ‫پیروزی انقالب اس�لامی مس��تندهایی در فضاها و‬ ‫ژانرهای مختلف کار ش��د ولی چون فضای سینما و‬ ‫بخش خصوصی ما ضعیف اس��ت بنابراین جریانی‬ ‫بیشتر خود را نشان می دهد که امکان شانس پخش از‬ ‫تلویزیون را دارد‪.‬‬ ‫ای��ا کارک��رد مس��تند اجتماع��ی پ��س از‬ ‫انقالب اسالمی مطلوب بوده است؟‬ ‫‪ l‬یکی از کارکردهای مس��تند در دنیا‪ ،‬کارکرد‬ ‫اجتماعی است که یا در اختیار حکومت ها یا منتقدان‬ ‫انهاست‪ .‬بهترین مستندها‪ ،‬مستندهایی بوده است که‬ ‫بیرون از خاک بسیاری از کش��ورها در نقد حاکمیت‬ ‫انها ساخته شده اس��ت مانند مستندهایی که در زمان‬ ‫جنگ س��رد تولید ش��د‪ .‬البته حکومت ها هم تالش‬ ‫کرده اند ب��رای توجیه افکار عمومی و ش��کل دهی به‬ ‫ان مستند بسازند‪ .‬در ‪ 50‬سال گذشته از این ابزار هم‬ ‫منتقدان و هم حکومت ها استفاده کرده اند ولی ما در‬ ‫این عرصه پس از پیروزی انقالب اسالمی کمتر توفیق‬ ‫فرهنگ‬ ‫ما نتوانسته ایم در مبارزه با‬ ‫نظام سلطه‪ ،‬ناتوی فرهنگی‬ ‫و دشمنان بالقوه و بالفعل‬ ‫خود افشاگری کنیم و‬ ‫جریان های سیاسی که اسلحه‬ ‫رو به ایران گرفته اند و‬ ‫دشمنان بالقوه در نظام های‬ ‫سلطه در کشورهای منطقه‬ ‫یا حتی درباره دستاوردهای‬ ‫بزرگ علمی کشور مانند‬ ‫موفقیت های هسته ای‬ ‫مستندهای خوبی بسازیم‪ ،‬در‬ ‫حالی که مخالفان ما به خوبی از‬ ‫این ابزار استفاده کرده اند‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫داشته ایم‪ .‬اگر از مستندهای روایت فتح که شهید اوینی‬ ‫می ساخت از خان گزیده ها گرفته تا مستندهای جنگی‬ ‫نتوانسته ایم جریان دیگری بسازیم‪ ،‬منتقدان ما از این‬ ‫ابزار کم و بیش استفاده کرده اند‪ .‬هر چه زمان جلوتر‬ ‫می رود به خاطر سادگی ابزار و ارزان شدن کار مستند‪،‬‬ ‫منتقدان بیشتر مس��تند می سازند‪ .‬طبیعتا امکان پخش‬ ‫در داخل کشور را ندارند و متاسفانه این مستندها در‬ ‫خارج از کشور پخش می شود و در اختیار شبکه های‬ ‫دیگر و هژمونی رسانه ای دشمن قرار می گیرد ولی ما‬ ‫ کمتر توانسته ایم هم مس��تندی در جهت شکل دهی‬ ‫به افکارعمومی به معنای صحیح و هم مس��تندی در‬ ‫جهت نقد دشمنان بس��ازیم‪ .‬بنابراین نتوانسته ایم در‬ ‫مبارزه با نظام سلطه‪ ،‬ناتوی فرهنگی و دشمنان بالقوه‬ ‫و بالفعل خود افشاگری کنیم و جریان های سیاسی‬ ‫که اس��لحه رو به ایران گرفته اند و دشمنان بالقوه در‬ ‫نظام های سلطه در کش��ورهای منطقه یا حتی درباره‬ ‫دس��تاوردهای بزرگ علمی کشور مانند موفقیت های‬ ‫هس��ته ای مس��تندهای خوبی بس��ازیم‪ ،‬در حالی که‬ ‫مخالفان ما به خوبی از این ابزار استفاده کرده اند‪.‬‬ ‫اث��رات منفی برنامه های نمایش��ی ش��بکه های‬ ‫فارسی زبان بارز است و همه ما ان را قبول داریم ولی‬ ‫نخبگان را برنامه های مس��تند شبکه های فارسی زبان‬ ‫تحت تاثیر قرار می دهند و ما حق نداریم این تاثیر را‬ ‫انکار و صورت مساله را پاک کنیم‪ .‬بلکه الزم است به‬ ‫اندازه دشمنان ابزار و اسلحه تهیه کنیم ولی متاسفانه‬ ‫نتوانسته ایم چنین کنیم‪.‬‬ ‫چه موانعی برای مستندسازی در ایران وجود‬ ‫دارد؟ چقدر میزان توانایی مستندس��ازان ما و‬ ‫خطوط قرمز در این زمینه دخیل هستند؟‬ ‫‪ l‬وقت��ی یک اث��ر فرهنگ��ی و هن��ری تولید‬ ‫می شود‪ ،‬خواه یک نقاشی باشد یا سمفونی‪ ،‬فیلم کوتاه‬ ‫و فیلم مستند‪ ،‬باید فرصت نمایش و ارائه به مخاطبان‬ ‫را پیدا کند‪ .‬اگر این اتفاق نیفتد‪ ،‬یا هنرمند برای همیشه‬ ‫این حوزه را ره��ا می کند ی��ا اثر خ��ود را در اختیار‬ ‫مصرف کنندگان دیگر قرار می دهد و به میل متقاضی‬ ‫دیگری اثر هنری تولید می کند‪ .‬به همین دلیل اس��ت‬ ‫که بعضی از فیلمسازان و اهنگسازان ما در خارج از‬ ‫کشور اثر می سازند‪ ،‬چون بازار مصرف ایجاد نکرده ایم‬ ‫و نتوانسته ایم خریدار این اثار باشیم‪ .‬در زمینه سینمای‬ ‫مستند نتوانسته ایم سالن های سینمایی بسازیم که فقط‬ ‫فیلم مس��تند پخش کنند اما در بسیاری از کشورهای‬ ‫توسعه یافته از نظر فیلمسازی مجموعه های سینمایی‬ ‫یا خانه های نمایش��ی وجود دارد که مس��تند پخش‬ ‫می کنند‪.‬‬ ‫برگزاری جشنواره ها چقدر در رونق مستندسازی‬ ‫نقش داشته است؟‬ ‫‪ l‬اگ��ر جش��نواره ای برگزار کرده ای��م‪ ،‬انقدر‬ ‫جدی نبوده که مستندساز را تشویق کند تا اثر خود را‬ ‫ارائه دهد‪ .‬جایزه ای هم که به یک فیلمس��از می دهیم‬ ‫به اندازه ای نیس��ت که او را به ادامه راهش تش��ویق‬ ‫کن��د‪ .‬این در حالی اس��ت ک��ه جوایز داده ش��ده در‬ ‫جشنواره های بزرگ به اندازه ای است که مستندساز ان‬ ‫را برای ساخت اثر جدیدش سرمایه گذاری می کند‪ .‬در‬ ‫واقع جشنواره های ما در جهت استعدادیابی و تامین‬ ‫فیلمساز برای ادامه مس��یرش نبوده است‪ .‬من سال ها‬ ‫داور جش��نواره هایی مانن��د بخش جنبی جش��نواره‬ ‫فجر‪ ،‬جش��نواره های مقاومت‪ ،‬شهروسینما حقیقت‬ ‫بوده ام و صدها فیلم خوب از صدها مستندساز خوب‬ ‫دیده ام ولی متاسفانه انان هیچ وقت تشویق نشده اند‪.‬‬ ‫جایزه هایی که به مستندس��ازان داده می شود‪ ،‬در حد‬ ‫یکی‪ ،‬دوس��که اس��ت و حتی پول دوربی��ن انها نیز‬ ‫نمی شود چه برسد به هزینه های تولید‪ .‬از سوی دیگر‬ ‫مصرف کننده مستند و ش��بکه تلویزیونی خصوصی‬ ‫نداریم‪.‬‬ ‫چقدر مس��ائل دیگری مانند خطوط قرمز در‬ ‫کمتر س��اخته ش��دن مس��تندهای فاخر نقش‬ ‫دارند؟‬ ‫‪ l‬خطوط قرمز تاثی��ر چندان��ی ندارند بلکه‬ ‫حمایت نکردن از مستندس��ازان از خطوط قرمز تاثیر‬ ‫بیشتری دارد‪ .‬در واقع مش��کل خط قرمز نداریم‪ .‬من‬ ‫هزاران فیلم مستند و صدها اثر مستند در جشنواره ها‬ ‫دیده ام که از می��ان ان فیلم ه��ای بس��یار ناچیزی با‬ ‫هنجارهای اجتماعی و سیاسی ما همخوانی نداشته اند‬ ‫و با راهنمایی ای��ن نقیصه قابل رفع بوده اس��ت‪ .‬من‬ ‫اراده ای بی��ن مستندس��ازان در جهت س��اخت فیلم‬ ‫علیه نظام و هنجارهای خطوط قرمز نمی بینم‪.‬‬ ‫برخی معتقدند که مستندسازان ما ضعیف هستند‬ ‫اما این گونه نیس��ت‪ .‬مستندس��ازان ما در مقایسه با‬ ‫سرمایه مالی و امکانات کارهای نسبتا خوبی می سازند‬ ‫ولی چون اثر انها بازار مصرف ندارد‪ ،‬انان از نظر مالی‬ ‫ضعیف هس��تند‪ .‬متاس��فانه این تصور درباره مستند‬ ‫جا افتاده است که یک نفر با یک دوربین می تواند یک‬ ‫فیلم مستند بسازد‪ .‬این تصور خفیف کردن کار مستند‬ ‫است چرا که مس��تندها در دنیا هیچ وقت با کمترین‬ ‫امکانات ساخته نمی شوند‪ ،‬بلکه ابزار فنی مورد نیاز‬ ‫مانند دوربین و ابزار صدابرداری برای س��اخت یک‬ ‫مستند خیلی فنی تر از یک کار نمایشی است‪ .‬به عنوان‬ ‫نمونه مستند س��یاره زمین که از تلویزیون هم پخش‬ ‫ش��د از برخی فیلم های هالی��وودی گران تر بود‪ .‬این‬ ‫مس��تند با هش��ت کارگردان‪ ،‬امکانات تصویربرداری‬ ‫پیچی��ده هوایی و زیراب��ی و امکان��ات صدابرداری‬ ‫پیشرفته ساخته ش��د‪ ،‬بنابراین مستندسازی برخالف‬ ‫تصور عامه نه تنها س��اده نیس��ت‪ ،‬بلکه بسیار مشکل‬ ‫است و به ابزار فنی پیشرفته و هزینه های زیادی نیاز‬ ‫دارد‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬مس��تند به پژوهش احتیاج دارد‬ ‫و فیلمنامه نویس مس��تند باید متن ان را بنویسد‪ .‬این‬ ‫در حالی اس��ت که در ایران انبوهی نویس��نده داریم‬ ‫که فیلمنامه های کوتاه و بلند نمایش��ی می نویس��ند‬ ‫اما فیلمنامه نویس مس��تند نداریم چون در این زمینه‬ ‫سرمایه گذاری نشده است‪.‬‬ ‫از طرف دیگر‪ ،‬برای س��اخت مستندهای فاخر‬ ‫به زمان زیادی نیاز است‪ .‬به عنوان نمونه‪ ،‬یک مستند‬ ‫فرانسوی بود از شهادت احمدشاه مسعود که درباره‬ ‫این شخصیت س��اخته ش��د‪ .‬تولید ان ‪11‬سال طول‬ ‫کشید‪ .‬این درحالی است که ساخت یک کار نمایشی‬ ‫یک م��اه تا ‪ 9‬ماه زم��ان می برد‪ .‬از س��وی دیگر دچار‬ ‫مشکل کمبود س��وژه هم نیس��تیم‪ ،‬چون کشور ما از‬ ‫نظر فرهنگی‪ ،‬تاریخی‪ ،‬جغرافیایی یا سیاس��ی در قله‬ ‫قرار دارد‪ .‬بنابراین تا صدها س��ال دیگر س��وژه برای‬ ‫مستندس��ازی درباره ایران وج��ود دارد‪ .‬پیام صلح و‬ ‫روح انسانی انقالب اسالمی و تمدن عظیم ما از جمله‬ ‫این سوژه هاست‪ ،‬بنابراین نه مشکل سوژه داریم و نه‬ ‫مشکل مستندساز‪ .‬چون مستندس��ازان ما با امکانات‬ ‫موجود کارهای خوبی می سازند که در جشنواره های‬ ‫دنیا جایزه می گیرند و در بس��یاری از شبکه های دنیا‬ ‫پخش می ش��وند اما چون در ایران ب��ه کارهای فاخر‬ ‫اهمی��ت نمی دهیم‪ ،‬چنین اث��اری در ایران س��اخته‬ ‫نمی شوند‪ .‬متاسفانه از مس��تند تعریف غلطی وجود‬ ‫دارد‪ ،‬چ��ون زمانی که ب��راورد هزینه برای س��اخت‬ ‫مستند را به یک مدیر می دهیم او به خاطر همین تصور‬ ‫اش��تباه از این براورد تعجب می کند‪ .‬در واقع مشکل‬ ‫مستندس��ازی به دلیل نگاه مدیری��ت فرهنگی به ان‬ ‫است‪ .‬من به عنوان یکی از اعضای شورای راهبردی‬ ‫شبکه مستند پیشنهاد دادم درباره شخصیت هایی مانند‬ ‫پوتین‪ ،‬اوباما‪ ،‬مرکل از سویی و شهید بهشتی از سوی‬ ‫دیگر و دکتر حس��ابی فارغ از دیدگاه سیاسی مستند‬ ‫بسازیم‪ .‬نه اینکه مستند یک کار سیاسی نیست‪ ،‬بلکه‬ ‫مستندساز نباید موضع سیاسی داشته باشد‪.‬‬ ‫مگر می شود مستندساز دیدگاه سیاسی نداشته‬ ‫باشد؟‬ ‫‪ l‬مستندساز نباید سیاس��ی بازی کند و کلک‬ ‫بزند‪ ،‬بلکه باید دانش‪ ،‬شجاعت و صراحت و صداقت‬ ‫داشته باشد‪ .‬مس��تندهایی که با این ویژگی ها ساخته‬ ‫شود‪ ،‬به اثار فاخری تبدیل می ش��ود‪ .‬از طرف دیگر‬ ‫درب��اره ش��خصیتی مانند حض��رت امام ک��ه انقدر‬ ‫تاثیرگذار بودند ک��ه تاریخ جهان را ب��ه قبل و بعد از‬ ‫‪63‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫ایشان تقسیم می کنند‪ ،‬چند مستند فاخر ساخته شده؟‬ ‫چند مس��تند درباره حزب اهلل تولید شده است؟ مردم‬ ‫ما از حماس و اخوان المس��لمین چق��در می دانند؟‬ ‫اما منتقدان ما کار کرده اند و مس��تند س��اخته اند‪ .‬در‬ ‫ش��رایطی که درباره حض��رت امام خمین��ی (ره) و‬ ‫مقام معظم رهبری مس��تند نس��اخته ایم‪ ،‬مردم از این‬ ‫شخصیت های بزرگ اطالعات الزم را ندارند‪.‬‬ ‫جوانان ما چی��زی از س��ازمان مجاهدین خلق‬ ‫(منافقین) نمی دانند‪ .‬چرا مس��تندی قدرتمند از نظر‬ ‫تکنیکی و محتوایی در این زمینه س��اخته نمی شود؟‬ ‫از طرف دیگر یک مس��تند ‪ 30‬دقیقه ای باید به قدری‬ ‫از پشتوانه پژوهش��ی برخوردار باشد که به اندازه ‪10‬‬ ‫پایان نامه دکترا به مخاطب اطالع��ات منتقل کند اما‬ ‫مدیران فرهنگی به این موضوع اعتقادی ندارند‪ .‬این‬ ‫در حالی است که ابزار ما در جنگ رسانه ای و ناتوی‬ ‫فرهنگی برنامه س��ازی نمایشی نیس��ت‪ ،‬بلکه مستند‬ ‫اس��ت‪ .‬ما هیچ وقت به هالیوود نمی رس��یم‪ .‬هالیوود‬ ‫محصول هنر‪ ،‬صنعت و پول است‪.‬‬ ‫پ��س ش��ما معتقدید ک��ه م��ا از راه مس��تند‬ ‫نتوانس��ته ایم پی��ام انق�لاب را ب��ه خوبی به‬ ‫مخاطبان منتقل کنیم؟‬ ‫‪ l‬کم کاری کرده ای��م‪ .‬اگر روای��ت فتح را از‬ ‫دفاع مقدس بگیریم ب��ه غیر از تک و ت��وک کارهای‬ ‫شاخصی که ساخته شده اس��ت ما چقدر درباره این‬ ‫مقطع فیلم س��اخته ایم‪ ،‬ان هم در ش��رایطی که دفاع‬ ‫مقدس پر از سوژه و پیام اس��ت و زندگی هر یک از‬ ‫شهدا می تواند دستمایه ساخت یک مستند قرار بگیرد‪.‬‬ ‫با توجه ب��ه اینکه می گویید در داخل کش��ور‬ ‫زمینه برای فعالیت مستندس��ازان فراهم شده‬ ‫اس��ت‪ ،‬نظرتان درب��اره فروش مس��تندها به‬ ‫شبکه های خارجی چیست؟‬ ‫من کار فیلمسازانی را که برای تضعیف فرهنگی‬ ‫و انقالب اسالمی فیلم می سازند‪ ،‬تایید نمی کنم‪ .‬کار‬ ‫انان به طور حتم وطن فروشی اس��ت ولی اگر کسی‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫فیلمی درباره موضوعات تاریخی در ایران س��اخت‬ ‫و ان را به ش��بکه دیگری فروخت اس��م ای��ن کار را‬ ‫خیانت نمی گذارم‪.‬فیلمس��ازانی هس��تند که مستند‬ ‫می سازند و فیلم هایشان در ارش��یو تلویزیون خاک‬ ‫می خورد‪ .‬به عنوان مثال فیلم های زمستان ‪ 79‬درباره‬ ‫کارتن خواب ه��ا‪ .‬چه بای��د کرد؟ درب��اره رفتارهای‬ ‫ناهنجار دختران فراری و رق��ص فیلم هایی را برای‬ ‫سینما ساختم ولی ارشیو شد اما من دلخور نشدم‪.‬‬ ‫دلخور شدید ولی فیلم هایتان را به شبکه های‬ ‫خارجی نفروختید‪.‬‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬دلخور شدم ولی برای بی‪.‬بی‪.‬سی فیلم‬ ‫نس��اخته بودم که به انها بدهم‪ .‬حال ش��اید همه این‬ ‫اعتقاد را نداش��ته باش��ند‪ .‬زمانی که فیلمساز تشویق‬ ‫نمی ش��ود و پول زحمتش به او پرداخت نمی ش��ود‪،‬‬ ‫او ب��رای ش��بکه های خارجی فیلم می س��ازد‪ .‬چنین‬ ‫کسی وطن فروش نیس��ت‪ .‬اگر فوتبالیست برای پول‬ ‫و پیشرفت در حرفه اش در باش��گاه های المان بازی‬ ‫کند‪ ،‬به او وطن فروش می گوییم؟ چطور فوتبالیست‬ ‫وطن فروش نیس��ت ولی عکاس و فیلمس��از وطن‬ ‫فروش است!‬ ‫خبرنگار واحد مرکزی خبر از وسط اغتشاشات‬ ‫انگلیس و در ش��رایطی که پلیس در حال کتک زدن‬ ‫تظاهرکنندگان بود گ��زارش تهیه می ک��رد‪ .‬به چنین‬ ‫خبرنگاری باید افرین گفت‪.‬‬ ‫از س��وی دیگ��ر از فیلمس��ازان حمای��ت الزم‬ ‫نمی شود‪ .‬اما برای ش��رکت یک وزنه بردار در المپیک‬ ‫چهار س��ال مس��ابقات داخلی برگ��زار و هزینه های‬ ‫زیادی صرف می ش��ود ول��ی ایا مس��ئوالن حاضر‬ ‫هستند چهار سال فیلم مس��تند بخرند و ارشیو کنند‬ ‫و پول ان را بدهند تا از میان انها یک فیلم خوب غیر‬ ‫نظام س��رمایه داری بیرون بیاید؟ ایا حاضریم اینقدر‬ ‫سرمایه گذاری کنیم؟ نه!‬ ‫برخی معتقدند که ش��بکه مستند مجالی برای‬ ‫پخش فیلم های مس��تند خارجی ش��ده است‪.‬‬ ‫انفعالی که باید جدی گرفت‬ ‫نیم نگاهی به وضعیت سینمای مستند ایران‬ ‫مهسا جمشیدیان‬ ‫‪2‬‬ ‫بحث و بررسی وضعیت این روزهای سینمای‬ ‫مس��تند در ایران با توجه به ش��رایط نابس��امانی که‬ ‫در تولی��د‪ ،‬عرض��ه و نمای��ش ان وج��ود دارد و به‬ ‫اذعان بس��یاری از مستندسازان‪ ،‬ش��رایط بحرانی و‬ ‫نگران کننده ای را می گذراند‪ ،‬به زع��م نگارنده یک‬ ‫پرونده و تعدادی گفت و گو با مستندسازان نمی تواند‬ ‫از واقعیت موج��ود حکایت کند‪ ،‬ام��ا فقط می تواند‬ ‫تلنگری باشد‪.‬‬ ‫نگاهی به روند تاریخچه س��ینمای مس��تند در‬ ‫ایران نشان دهنده ان است که س��ینمای مستند برای‬ ‫س��ینماگران ایرانی به عن��وان یک گون��ه تاثیرگذار‬ ‫حائز اهمیت بوده اس��ت‪ .‬به همین دلی��ل برای مثال‪،‬‬ ‫س��ینماگری چون ابراهی��م حاتمی کی��ا کارش را با‬ ‫مستندسازی گروه روایت فتح و مرتضی اوینی اغاز‬ ‫می کند‪ .‬خیلی دیگر از س��ینماگران دفاع مقدس��مان‬ ‫همچون مرحوم رسول مالقلی پور هم از همین عرصه‬ ‫امده اند؛ سینماگرانی که اکنون در کسوت های مختلف‬ ‫سینما به فعالیت مشغولند‪ .‬فیلمسازی چون رخشان‬ ‫بنی اعتماد هم در کنار سینمای داستانی‪ ،‬مستندهایی‬ ‫‪64‬‬ ‫می س��ازد که گویا دغدغه اصل��ی اش در انها مطرح‬ ‫می شود‪ .‬ش��اید به همین دلیل بارها گفته است‪« :‬اگر‬ ‫یک مقدار پولدار بودم و س��ر حال‪ ،‬همیش��ه مس��تند‬ ‫می ساختم‪ ،‬چون انقدر مساله برای مطرح کردن در این‬ ‫زمینه وجود دارد که خارج از تصور است‪».‬‬ ‫همین دغدغ ه این فیلمساز باعث شده در کارنامه‬ ‫سه دهه فیلمس��ازی اش در س��ینمای ایران‪ ،‬بیش از‬ ‫‪ 10‬فیلم مستند ش��اخص دیده شود‪ ،‬فیلم هایی که در‬ ‫سال های مختلف فیلمسازی اش حتی بعد از ساخت‬ ‫چند فیلم سینمایی داستانی ساخته می شوند‪.‬‬ ‫از س��اخت فیلم ه��ای مس��تندی همچ��ون‬ ‫«فرهن��گ مصرفی»‪« ،‬تدابی��ر اقتص��ادی» و «تمرکز»‬ ‫که در س��ال های ‪ 58‬تا ‪ 65‬برای تلویزیون س��اخت‬ ‫تا فیلم ه��ای مس��تندی ک��ه در س��ال های ‪ 70‬تا ‪72‬‬ ‫همچ��ون «ای��ن فیلم ها رو ب��ه کی نش��ون میدین؟»‬ ‫ک��ه ای��ن فیل��م ب��ه وضعی��ت تاس��ف بار زندگی‬ ‫‪ 400‬خان��وار از س��اکنان گودهای ته��ران پرداخت‬ ‫و همین فیلم مس��تند باعث شد ش��هردار وقت این‬ ‫خانواره��ا را از ان منطقه به منطقه بهت��ری جا به جا‬ ‫کند و دو س��ال دوربین بنی اعتماد و گروهش همراه‬ ‫این خانواده ها سرگذشت انها را دنبال کرد‪ .‬یا در چند‬ ‫به عنوان عضو شورای راهبردی شبکه مستند‬ ‫نظرتان در این باره چیست؟‬ ‫‪ l‬همانگونه که مستندس��ازی ج��دی گرفته‬ ‫نشده‪ ،‬شبکه مستند هم جدی گرفته نشده است‪ .‬اگر‬ ‫ما شبکه مستند خوب می خواهیم الزم است به اندازه‬ ‫شبکه های معمول تلویزیون به ان بودجه اختصاص‬ ‫دهیم‪ .‬اگ��ر ماهی دو میلی��ارد تومان و در یک س��ال‬ ‫‪ 24‬میلی��ارد تومان که رقم کوچکی برای یک ش��بکه‬ ‫تلویزیونی است به این ش��بکه اختصاص داده شود‬ ‫می توان کاری کرد که مردم نه شبکه یک ببینند و نه دو‬ ‫و نه سه اما در حال حاضر شبکه مستند کار گروه های‬ ‫تامین برنامه را انجام می دهد‪ .‬مستندهای ارشیو شده‬ ‫شبکه های دیگر را می گیرد و پس از تغییر لوگو انها را‬ ‫پخش می کند‪ .‬این شبکه‪ ،‬مس��تندهای نخ نما شده و‬ ‫قدیمی را روی انتن می فرس��تد که در زمان پخش از‬ ‫ش��بکه اصلی مخاطب چندانی نداشته است‪ .‬این کار‬ ‫بدین معنا نیس��ت که حوزه مستند ضعیف است‪ .‬اگر‬ ‫مستند مخاطب نداشت این همه ش��بکه ماهواره ای‬ ‫مستند راه اندازی نمی شد‪ .‬شبکه مستند خیلی جدی‬ ‫گرفته نشده اس��ت اما اگر قصد تقویت این شبکه را‬ ‫داریم‪ ،‬هیچ راهی نداریم جز اینکه بودجه و امکانات‬ ‫کافی و مدیر قدرتمند به این شبکه اختصاص دهیم‪.‬‬ ‫شبکه مس��تند اصال نباید مستند خارجی حتی مستند‬ ‫علمی خارجی پخش کند‪.‬‬ ‫اگر قرار اس��ت از حیات وحش مستند پخش‬ ‫کنیم‪ ،‬بای��د به مستندس��ازان خودمان پ��ول بدهیم‬ ‫تا این گونه مس��تندها را بس��ازند چون مستندساز‬ ‫خارجی از حیوانات منطقه خود فیلم می س��ازد نه‬ ‫از حیوان��ات منطقه ما‪ .‬در واقع پخش مس��تندهای‬ ‫خارجی از ش��بکه مس��تند کار بدی اس��ت‪ ،‬چون‬ ‫نقض غرض است‪ .‬ش��بکه مس��تند یعنی شبکه ای‬ ‫که مستندس��از جمهوری اسالمی در ان درباره همه‬ ‫ژانرهای علمی‪ ،‬حیات وحش‪ ،‬سیاس��ی‪ ،‬اجتماعی‬ ‫و‪ ...‬فیلم می س��ازد‪g .‬‬ ‫سال اخیر مستند «حیاط خلوت خانه خورشید» را‬ ‫درباره مرکز کاهش اسیب های اعتیاد زنان ساخته‬ ‫است‪.‬رخشان بنی اعتماد همیشه از انفعالی سخن‬ ‫گفته است که مستندساز باید مراقب باشد به ان‬ ‫دچار نش��ود‪ ،‬چون این انفعال نوعی خطر است‪.‬‬ ‫حال بررسی وضعیت این روزهای سینمای مستند‬ ‫ما را به حکای��ت انفعال نزدی��ک می کند که این‬ ‫انفعال را می توان ناشی از وضعیت تولید‪،‬عرضه و‬ ‫پخش اثار مستند دانست‪.‬‬ ‫وضعیت تولید با توجه ب��ه حمایت دولتی‬ ‫و رسمی از فیلم های مس��تند‪ ،‬مستندسازان را به‬ ‫سمت ساخت فیلم های مس��تند سفارشی پیش‬ ‫برده و باعث شده مستندسازان با توجه به نداشتن‬ ‫حامیان مس��تقل مالی‪ ،‬سفارش��ات را بپذیرند و‬ ‫از ساخت مس��تندهای تاثیرگذار فاصله بگیرند‪.‬‬ ‫این وضعیت تولید به گمان اغلب مستندس��ازان‬ ‫ناش��ی از نداش��تن چرخه اقتصادی در سینمای‬ ‫مستند است‪.‬‬ ‫این چرخه مالی نیز به دلیل نداشتن بازار عرضه‬ ‫برای فیلم های مستند به وجود امده است‪ .‬به هرحال‬ ‫سینمای مستند بازار پخش مناس��ب ندارد و مکان‬ ‫اصلی عرضه ان که تلویزیون باشد به دلیل ممیزی ها‬ ‫و خط قرمزهای��ش‪ ،‬همه نوع مس��تندی را نمایش‬ ‫نمی دهد‪ ،‬بنابراین خیلی از مس��تندهای تاثیرگذار‬ ‫فرصت اکران پیدا نمی کنند‪g.‬‬ ‫مصطفی ال احمد‬ ‫به رغم نام‬ ‫خانوادگی اش با‬ ‫خاندان «ال احمد»‬ ‫معروف هیچ نسبتی‬ ‫ندارد اما فیلم‬ ‫مستندی اخیرا‬ ‫درباره جالل ال‬ ‫احمد ساخته که هم‬ ‫توانسته نظر متولیان‬ ‫رسمی سینمای‬ ‫مستند را تامین‬ ‫کند و هم مورد‬ ‫توجه نویسندگان و‬ ‫روشنفکران قرارگیرد‬ ‫ضرورت نقد خود‬ ‫شما به عنوان کارگردان سینمای مستند و کوتاه‪،‬‬ ‫بیست س��ال اس��ت در این عرصه فعال هستید‪.‬‬ ‫وضعیت فعلی س��ینمای مس��تند را نس��بت به‬ ‫سال های قبل چگونهمی بینید؟‬ ‫‪ l‬ما مردمی هس��تیم که ب��ه میزان زی��ادی دچار‬ ‫خود بزرگ بینیهستیم‪،‬بنابر اینکمتردرخودعیبوایرادی‬ ‫س��راغ می گیریم‪ ،‬از این رو خیلی به نقد خود و جامعه‬ ‫باور نداریم‪ .‬فیلم مس��تند یکی از راه های نقد اس��ت‪ .‬از‬ ‫این رهگذر است که جامعه ایرانی خیلی به فیلم مستند‬ ‫اهمیتنمی دهد‪.‬‬ ‫ایا ما سینمای «مستقل مستند» داریم؟‬ ‫‪ l‬هنر و فرهنگ تنها زمانی اثر گ��ذار و ماندگار‬ ‫خواهد بود که مس��تقل از جریان های روزمره و هرگونه‬ ‫جریان های سیاسی باشد‪.‬‬ ‫به میزان ماندگاری اثار می توان پی به استقالل انها‬ ‫برد‪ .‬باید دید چقدر اثار درخشان و ماندگار خلق کرده ایم؟‬ ‫سینمای مستندی که مستقل هم باشد مستلزم جامعه ای‬ ‫است که نقد در ان امری نهادینه و همیشگی باشد‪.‬‬ ‫با این اوص��اف چقدر مستندس��ازان می توانند‬ ‫سوژه های دلخواهشان را به فیلم تبدیل کنند؟‬ ‫‪ l‬مهم این نیست که فیلمسازان بتوانند سوژه های‬ ‫دلخواهشان را به فیلم تبدیل کنند‪ .‬مهم این است که مردم‬ ‫تحمل دیدن تصویر واقعی از خود را در اینه داشته باشند‪.‬‬ ‫هرچقدر هم این تصویر زش��ت و ناراحت کننده‬ ‫باشد‪ ،‬ما مردمی هستیم که در کنار سنت ها و اداب و رسوم‬ ‫زیبا‪ ،‬عادات زشت هم کم نداریم‪.‬‬ ‫ما سال هاست به نقد خود نپرداخته ایم‪ ،‬باید هرچه‬ ‫س��ریعتر به نقد خود بپردازیم‪ .‬شما ببینید هیچ شغلی را‬ ‫نمی توانید در رس��انه ها یا تلویزیون یا سینما نقد کنید‪.‬‬ ‫بالفاصله فریاد ها از هر س��و بلند می شود‪ ،‬این خیلی بد‬ ‫است‪.‬‬ ‫وضعیت حمایتی نهادهای متولی سینمای مستند‬ ‫از جمله مرکز گسترش سینمای مستند تجربی را‬ ‫در این راستا چگونه می بینید؟‬ ‫‪ l‬من ترجیح می دهم اول روشن کنیم حمایت‬ ‫یعنی چه؟ حمایت یک نه��اد دولتی فقط حمایت مالی‬ ‫نیس��ت‪ .‬ظرفیت رفتن به سمت س��وژه های انتقادی و‬ ‫جنجالی‪ ،‬فرهنگ س��ازی برای نقد مس��ائل گوناگون‬ ‫اجتماعی‪ ،‬نهراس��یدن از طرح اس��یب های اجتماعی‪،‬‬ ‫باز گذاشتن دست مدیران اجرایی توسط مدیران ارشد‬ ‫برای طرح سوژه های خاص؛ اینها یعنی حمایت‪.‬‬ ‫مرکز س��ینمای مس��تند باید اختی��ار ت��ام درباره‬ ‫مستند های ناب و خاص داشته باشد‪ ،‬بدون ممیزی های‬ ‫رایج س��ازمان های دیگر‪ .‬مرکز بای��د مختص فیلم های‬ ‫فوق حرفه ای و تجربی در همه زمینه ها باشد‪.‬‬ ‫ایا با این اوصاف مرکز توانسته به اهدافشان که‬ ‫گسترش سینمای مستند و تجربی است‪ ،‬نزدیک‬ ‫شود؟‬ ‫‪ l‬تا حدودی‪ ،‬ولی کافی نیست‪ .‬ما در زمینه سینمای‬ ‫تجربی خیلی باید کار کنیم‪ .‬متاسفانه به فیلم های تجربی‬ ‫کمتر اهمیت داده می شود‪ .‬فیلم تجربی از مسیرهای اداری‬ ‫و شوراهای فیلمنامه شکل نمی گیرد‪ .‬فیلم تجربی توسط‬ ‫یک فیلمساز توانا و یک مدیریت هوشمند که به او اعتماد‬ ‫می کند‪ ،‬ساخته می شود‪.‬‬ ‫ارزیابی تان از وضعیت پخش و عرضه فیلم های‬ ‫مستندچیست؟‬ ‫‪ l‬واقعا در این زمینه ضعیف عمل ش��ده است‪.‬‬ ‫برای این منظور همان عزم جمعی که قرار است نقد پذیر‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫مصطفیال احمد‪،‬فیلمسازیاستکهسال هادرزمینهساختاثارکوتاهومستندفعالبودهواخیرامستند«نویسنده‬ ‫بودن» را درباره جالل ال احمد ساخت که در جشنواره سینمای حقیقت به عنوان بهترین مستند بخش پرتره معرفی شد‪.‬‬ ‫ال احمد یک فیلم سینمایی با نام «پوسته» در کارنامه هنری اش دارد که تاکنون فرصت اکران عمومی پیدا نکرده است‪.‬‬ ‫خبرنگار مثلث با این فیلمساز درباره وضعیت این روزهای سینمای مستند گفت وگو کرده است‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪3‬‬ ‫گفت وگوی مثلث با مصطفی ال احمد‪ ،‬فیلمساز‬ ‫باشد‪ ،‬الزم است‪ .‬تالش همه سازمان ها برای عرضه فیلم‬ ‫مستند و تجربی الزم است و این مهم اتفاق نمی افتد مگر‬ ‫همه ارکان جامعه به ضرورت تولید و توزیع فیلم مستند‬ ‫واقف شوند‪ .‬به نظر می رسد نهادهای فرهنگی‪ ،‬رسانه ها‪،‬‬ ‫وزارت اموزش و پرورش و به ویژه سازمان صد او سیما‬ ‫هنوز به اهمیت و تاثیر فیلم مستند پی نبردند‪ .‬ما فیلم های‬ ‫مستند خوب که به خاطر بعضی تنگ نظری ها متاسفانه‬ ‫دیده نشده اند‪ ،‬زیاد داریم‪.‬‬ ‫ایا شبکه تلویزیونی مستند که راه اندازی شده‪،‬‬ ‫توانسته در عرضه فیلم های مستند کمک کند؟‬ ‫‪ l‬با مدیریت های پنهان نمی ش��ود هنرمندان را‬ ‫جذب کرد‪ .‬بعد هم من نمی دانم چرا این شبکه را نمی توان‬ ‫از طریق انتن عموم��ی دید‪ .‬با اثار درهم نیز نمی ش��ود‬ ‫مخاطب جذب کرد‪ .‬کانال تلویزیونی باید برای خود و‬ ‫مخاطبانششانومنزلتدرنظربگیرد‪.‬متاسفانهاینکانال‬ ‫هرچیزی به دستش می رسد پخش می کند‪.‬‬ ‫درسال هایمختلففعالیتتاندرمقاطعیبهسمت‬ ‫ساخت فیلم کوتاه رفتید و در مقاطعی فیلم مستند‬ ‫و سه س��ال قبل نیز اولین فیلم بلند سینمایی تان‬ ‫را ساختید‪ ،‬عالقه تان به کدام یک از بخش های‬ ‫سینماست؟‬ ‫‪ l‬سینما هدف من نیست‪ ،‬وسیله ای است که گاه‬ ‫بهکمکانمی خواهمواقعیت ه��اراتصویرکنم‪.‬برایاین‬ ‫که ش��اید به اندازه یک تصویر به ش��ناخت خود و جامعه‬ ‫نزدیکتر ش��وم‪ .‬دیگر ف��رق نمی کند این ش��ناخت با‬ ‫فیلم کوتاه یا فیلم سینمایی یا مس��تند دست دهد‪ .‬البته‬ ‫می شناسم کسانی را که هدفشان از فیلمسازی‪ ،‬پولسازی‬ ‫یا جشنواره ها یا صد افرین خارجی است‪.‬‬ ‫نظر شما درباره این اعتقاد که می گویند سینمای‬ ‫مستند و کوتاه‪ ،‬راه و محفلی است برای ورود به‬ ‫سینمای حرفه ای‪ ،‬چیست؟‬ ‫‪ l‬می تواندباشد‪،‬اگرهدفسینماباشد‪،‬امابهنظرم‬ ‫سینما یکی از راه هایی است که شاید با ان بتوان کمی بهتر‬ ‫بود‪ .‬حاال فرقی نمی کند بتوانیم این بهترشدن را در فیلم‬ ‫سینمایی یا کوتاه یا در قطعه شعری به تجربه بگذاریم‪.‬‬ ‫و سخن پایانی؟‬ ‫‪ l‬اگر خیلی سریع به نقد خود نپردازیم‪ ،‬مطمئن‬ ‫هستم که به رسم عالم هس��تی به زودی این جامعه تنبیه‬ ‫خواهد شد‪g .‬‬ ‫‪65‬‬ ‫این فیلم ها را کجا نمایش دهیم؟‬ ‫تحلیل وضعیت سینمای مستند کشور در گفت وگو با فرهاد ورهرام‬ ‫‪4‬‬ ‫فرهاد ورهرام از سال ‪ 1352‬وارد عرصه حرفه ای سینمای مستند شده است و اثار شاخصی چون «عروسی‬ ‫پیر شالیار»‪« ،‬برگزاری مراسم شترکشی در کاشان»‪ « ،‬ترکمن های ایرانی»‪« ،‬درختان مقدس» و «کوچ ایل بختیاری»‬ ‫را در کارنامه هنری اش دارد‪ .‬با او که این روزها عالوه بر س��اخت اثار مستند‪ ،‬به مشاوره برای اثار فیلمسازان‬ ‫جوان هم اشتغال دارد‪ ،‬درباره وضعیت این روزهای سینمای مستند گفت وگو کردیم‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫وضعیت این روزهای سینمای مستند مستقل را‬ ‫چگونه می بینید؟‬ ‫‪ l‬یکی از مشکالت و معضالت سینمای مستند‬ ‫ایران برمی گردد به اینکه ما در سینمای مستند مدیریت و‬ ‫سفارش دهندهدرستنداریموکارگردانهمبه عنوانکسی‬ ‫کهکار می کندو سفارشمی گیردبعضیوقت هاعالقمند‬ ‫استموضوعیراکارکندوبعضیوقت هاعالقمندنیست‪.‬‬ ‫مگر سفارش ها در سینمای مستند چگونه اتفاق‬ ‫می افتد؟‬ ‫‪ l‬از ط��رف مرک��ز گس��ترش و تلویزی��ون که‬ ‫سفارش دهنده های اصلی هستند دو مورد سفارش مطرح‬ ‫می شود؛یکیاینکهمثالبرویددرمورداینموضوعمحیط‬ ‫زیستی کار کنید و مورد دیگر این است که می گویند برو‬ ‫طرحبیاوروخودشانبه عنوانسفارش دهندهطرحندارند‪.‬‬ ‫بنابراین در اغلب م��وارد خود کارگردان ها و تهیه کنندگان‬ ‫هستند که موضوع را پیش��نهاد می دهند و کمتر از سمت‬ ‫سفارش دهندهطرحیپیشنهادمی شود‪.‬‬ ‫به طورکلقضیهدرایرانبسیارپیچیدهاستوباهیچ‬ ‫معیارینمی خواندوشبیههیچکجایدنیانیست‪،‬بنابراین‬ ‫شما نمی توانید برای سینمای مستقل مستند تعریفی ارائه‬ ‫کنید‪ .‬سفارش دهندهدرایرانهیچچشم اندازینداردچون‬ ‫مخاطب و موضوعات را نمی شناسد و در اغلب موارد ما‬ ‫هستیمکهبهعنوانکارگردانپیشنهادمی دهیموفقطبخش‬ ‫مالی اشباانهاست‪.‬بنابرایندراینشرایطشماکافیاست‬ ‫یکورقکاغذببریدتاطرح تانبهفیلمتبدیلشود‪.‬‬ ‫در این ش��رایط که ش��ما مطرح می کنید‪ ،‬چون‬ ‫سفارش دهنده درباره شرایط کار نقطه نظر خاصی‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫فرهاد ورهرام نام‬ ‫اشنایی است در‬ ‫عرصه سینمای‬ ‫مستند که بیشتر‬ ‫شناخت مربوط‬ ‫به او به واسطه‬ ‫سال ها حضورش‬ ‫در این عرصه‬ ‫بوده است‬ ‫‪66‬‬ ‫نمی دهد‪،‬برایفیلمسازکاررااسان ترنمی کند؟‬ ‫‪ l‬این شرایط نتیجه خوبی ندارد چون اشفتگی‬ ‫که در س��فارش ها هست باعث می ش��ود به جای اینکه‬ ‫جنگ هااولباشد‪،‬جنگ هاودعواهااخرباشدکهمثالفالن‬ ‫جای فیلم را بردار و اینجا را بگذار‪ .‬درحالیکه این بحث ها‬ ‫و گفت وگوها باید اول کار باش��د چون اگ��ر به اخر کار‬ ‫برسد‪،‬پروژه هاطولخواهدکشید‪.‬‬ ‫اینشرایطسفارشکهمطرحمی کنیددرسال های‬ ‫اخیر به وجود امده یا سابقه طوالنی تری دارد؟‬ ‫‪ l‬همیش��ه اینگونه بوده و به دوران مدیریت های‬ ‫مختلف‪ ،‬ضعف و قوت انها بستگی داشته است‪ .‬مثال ما‬ ‫دوران مدیریتی درخشانی در دوران اقای رهنما و گلستان‬ ‫داشتیم که سفارش ها دقیق و منظم با کنترل تهیه کننده و‬ ‫سفارشدهنده هااتفاقمی افتاد‪.‬‬ ‫برعکسسینمایداستانیکهسرمایهپشتشانهست‬ ‫و خیلی از تهیه کنندگان با قدرت در این بخش کار می کنند‬ ‫و به فکر بازگشت سرمایه شان هستند و حساب و کتاب‬ ‫دارندامادرسینمایمستندنظامتولیدوتهیه کنندگیدرستی‬ ‫وجود ندار د‪.‬‬ ‫این ش��رایط بر روند فیلمس��ازی تان چه تاثیری‬ ‫گذاشتهاست؟‬ ‫‪ l‬ما مجبوریم مشاور بشویم و عضویت در هیات‬ ‫انتخابوداوریجشنواره هاراقبولکنیمکهاصالربطیبه‬ ‫فیلمسازیماندارد‪.‬باچندمستندسازصحبتکنیموازانها‬ ‫بپرسیم که در یک سال اخیر چه کارهایی انجام داده اند و‬ ‫درامدشان از کجاست؟ متوجه می شویم خیلی از درامدها‬ ‫برمی گردد به اینکه داور جشنواره یا هیات انتخاب و مشاور‬ ‫بودندوازخودمستندسازیدرامدانچنانینداشته اندکهاین‬ ‫روندنشان دهندهنابسامانیدرتولیدسینمایمستنداست‪.‬‬ ‫برخی تهیه کننده ها ه��م از تلویزی��ون پنج میلیون‬ ‫می گیرند‪ ،‬سه میلیون به کارگردان می دهند و می گویند باید‬ ‫یکفیلمراتحویلبدهد‪.‬اینکهنشدتولید‪.‬ایادراینشرایط‬ ‫یکمستندسازمی تواندازطریقمستندسازیزندگیکند‪.‬‬ ‫اکثرنسلجوانفیلمسازماواقعامشکلمالیدارندومجبور‬ ‫هستند کارهای سه تا چهار میلیونی بسازند‪ .‬تازه عده ای از‬ ‫بچه هایمستندسازشرافتمندانهکارراتحویلمی دهنددر‬ ‫حالیکهکارگرداننبایددرگیرتولیدومسائلمالیبشودبلکه‬ ‫بایددستمزدمناسبشرابگیردوزندگی اشرابگذراند‪.‬‬ ‫من خ��ودم عالقه مندم با تهیه کنن��ده کار کنم چون‬ ‫دستمزدمرامی گیرموکنارمی روم‪.‬امامتاسفانهدریکی‪،‬دو‬ ‫فیلممجبورشدمخودمتهیه کنندهباشم‪.‬منهنوزاعتقاددارم‬ ‫تاتهیه کنندهخوبنباشد‪،‬فیلمخوبهمساختهنمی شود‪.‬‬ ‫به هرحال ما مش��کل مدیریت تولید داریم و تا ساختار‬ ‫مدیریت و س��فارش مشخص نش��ود همین شرایط در‬ ‫سینمای مستند هست‪.‬‬ ‫چراتهیه کنندگانمستقلمستندشکلنمی گیرند؟‬ ‫‪ l‬تهیه کنندهمستقلمستندنداریمچونمثالمناگر‬ ‫روی یک فیلم مستند سرمایه گذاری کنم‪ ،‬بعد ان فیلم را به‬ ‫کجابفروشم؟نهایتاتلویزیونمی خواهدچهار‪،‬پنجمیلیون‬ ‫فیلم را از من بخرد یا اگر ان را به صورت دی وی دی اماده‬ ‫کردم باید در کدام بازار پخش کنم؟ بنابراین سرمایه گذاری‬ ‫درسینمایمستندنمی تواندخیلیجدیباشد‪.‬‬ ‫البته در س��ینمای مس��تند هس��تند بچه هایی که با‬ ‫ی را می س��ازند و در‬ ‫پول تو جیبی ش��ان یا با قرض فیلم ‬ ‫جشنواره هاییهمشرکتمی کنندامااینهارانمی توانجزو‬ ‫سینمایمستقلبهحساباورد‪.‬‬ ‫ما مستند مستقل نداریم چون تولید مستقل نداریم‪.‬‬ ‫بیش��ترین س��فارش ها را از تلویزیون یا مرکز گسترش‪،‬‬ ‫شهرداری و غیره می گیریم که به هرحال هر کدام به دولت‬ ‫وابسته هستند‪.‬‬ ‫شبکه مستند به نمایش و عرضه فیلم های مستند‬ ‫کمکنکردهاست؟‬ ‫‪ l‬ابتداماازشکل گیریشبکهمستندخیلیاستقبال‬ ‫کردیم و در همان مقطع هم مطرح کردیم که اگر قرار است‬ ‫شبکه مستند همچون سایر شبکه ها در زمینه مستند عمل‬ ‫کند‪،‬خوبنیست‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫یدانمشبکهمستندباچههدفوسیاستی‬ ‫بههرحالنم ‬ ‫راه افتاد‪.‬ایاکسانیکهاینشبکهراراه انداختند‪،‬یکی‪،‬دوسال‬ ‫پیشازتاسیسرویانمطالعهکردهبودندکهنیازچیست؟‬ ‫تصورمنواحساسمایناستکهاحتماالنیازسیاسی‬ ‫بوده چون وقتی ش��بکه های خارجی شبکه های مستند‬ ‫را هانداختندایننیازاحساسشدکهماهمشبکهمستندداشته‬ ‫باشیم‪ .‬در حالیکه ایجاد شبکه مستند به مطالعه و بررسی‬ ‫نیاز دارد و بررس��ی اینکه ایرانیان به چه نوع مستندهای‬ ‫عالقهدارند‪.‬‬ ‫دوستان در شبکه مس��تند چون هنوز نمی دانند چه‬ ‫چیزی در ارشیو دارند به همین دلیل ده ها فیلم موازی مثال‬ ‫درباره یک روستا و ایین در شبکه های مختلف و استانی‬ ‫تولیدمی شود‪.‬بنابراینوقتیمی خواهیمبدوننظمکاریرا‬ ‫انجامبدهیممسائلیبهوجودمی اید‪.‬نمونه اشایناستکه‬ ‫عده ای که این کاره نبودند توانستند پروژه بگیرند و عده ای‬ ‫از مستندسازان که رفتند پروژه گرفتند‪ ،‬فیلم ها یشان مجوز‬ ‫نمایشنگرفت‪.‬بهنظرمشبکهمستندبهاندازهشبکهچهار‬ ‫همنتوانستتاثیرگذارباشد‪.‬‬ ‫عملکردمرکزگسترشسینمایمستندوتجربیدر‬ ‫شرایطفعلیچگونهاست؟‬ ‫‪ l‬مرکز گسترش مدیریت های مختلفی را پشت‬ ‫سر گذاشته که در دوران مدیریت های مختلف‪ ،‬فیلم های‬ ‫مختلفی تولید ش��ده اند که برخی فیلم ها موفق بودند و‬ ‫برخینبودند‪.‬‬ ‫سیستممرکزگسترشیکمقدارباتلویزیونمتفاوت‬ ‫بودچوناولینجاییبودکهبرایساخت فیلم هایمستند‬ ‫مشاور گرفت‪ .‬یادم می اید در دوره مدیریتی اقای افریده‪،‬‬ ‫کارگردانانوتهیه کنندگاندعوتشدندتاطرح هارابخوانند‪.‬‬ ‫انچهدرمرکزاتفاقافتاددرهردورهباتوجهبهدیدگاهوسلیقه‬ ‫رفتارشدوخصوصادرسال هایاخیربه طورکلیدرتولید‬ ‫سیاست زدگیمشاهدهمی شود‪.‬مثالبرخیطرح هاباوجود‬ ‫تصویب‪،‬ساختهنشد‪.‬‬ ‫در شرایطی که متولی اصلی سینمای مستند با حجم‬ ‫تولیدات باالیی که دارد‪ ،‬تلویزیون اس��ت‪ ،‬بنابراین مرکز‬ ‫گسترش باید متولی یکسری مستندهای غیرتلویزیونی‬ ‫باشد‪ .‬در زمینه ساخت این گونه مستندها‪ ،‬مرکز گسترش‬ ‫در دوره هایی موفق بوده است اما در برخی دوره ها فیلم ها‬ ‫در حد همان برنامه سازی های تلویزیونی تولید شدند و‬ ‫اگر فیلم هایی موفق بودند به واسطه کارگردان های ان کارها‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫ارزیابی تان نسبت به کیفیت اثار سینمای مستند‬ ‫چیست؟‬ ‫‪ l‬در نس��ل جدی��د س��ینمای مس��تند‪،‬‬ ‫مستندس��ازان بسیار خوبی هس��تند و حتی کارشان از‬ ‫نس��ل ما بهتر اس��ت و موفق تر هس��تند ولی یکی‪ ،‬دو‬ ‫س��الی اس��ت که هی��چ اتف��اق عجی��ب و غریبی در‬ ‫س��ینمای مس��تند نیفتاده اس��ت‪ .‬من فیلم ه��ای اخیر‬ ‫جشنواره حقیقت‪ ،‬ش��هر‪ ،‬کیش و خانه سینما را دیدم‪،‬‬ ‫‪ 95‬درصد فیلم ها‪ ،‬فیلم های معمولی بودند‪.‬‬ ‫البتهمستندبدترینفیلمشازفیلم هایمتوسطداستانی‬ ‫بهتر اس��ت اما مثال در جش��نواره حقیقت اخیر تعدادی‬ ‫فیلم هایمعمولیتلویزیونیرادرسالنسینمادیدیم‪.‬بازهم‬ ‫تکرارمی کنماینروندبرمی گرددبهمدیریتسفارش دهنده‬ ‫وتهیه کنندهکهباعثشدهبچه هایمستندسازبابودجه های‬ ‫کم درگیر یکسری مسائل خارج از کار خودشان بشوند‪.‬‬ ‫البته تلویزیون یک مقدار بودجه را برده اما هزینه ها هم باال‬ ‫رفتهاست‪.‬‬ ‫وارزوییکهبرایسینمایمستنددارید؟‬ ‫‪ l‬چون هر لحظه ممکن است یک اتفاق غیرقابل‬ ‫پیش بینی بیفت��د بنابرای��ن نمی توانیم برای این س��ینما‬ ‫چشم اندازیداشتهباشیمودرنهایتارزوییبکنیم‪g.‬‬ ‫مساله ای به نام پخش فیلم های مستند‬ ‫نوشتاری از محسن خان جهانی‪ ،‬مستندساز‬ ‫‪5‬‬ ‫محس��ن خان جهانی‪ ،‬کارگردان مستندهایی‬ ‫چون «یاردبس��تانی»‪« ،‬کلید»‪« ،‬کاله شیش��ه ای»‪،‬‬ ‫«ارتفاع ‪ »437‬و «ش��هر پولکی» اس��ت که اخیرا‬ ‫مجموعه مستندهای ورزش��ی اش در جشنواره‬ ‫عرضه شده است‪ .‬او که چند هفته پیش با مستند‬ ‫جدیدش «شهر پولکی» ‪ -‬در نقد نظام بانکداری ‪-‬‬ ‫در بخش جهاد اقتصادی جشنواره سینما حقیقت‬ ‫شایس��ته تقدیر ش��د‪ ،‬دیدگاهش را درباره عرضه‬ ‫فیلم های مس��تند در ش��بکه نمای��ش خانگی و‬ ‫وضعیت سینمای مستند مس��تقل برای مثلث نوشته‬ ‫است‪.‬‬ ‫دس��تیابی به سینمای مستند مس��تقل به برگشت‬ ‫مالی وابسته است که این برگشت مالی به واسطه پخش‬ ‫قدرتمند فیلم های مستند میسر می شود‪ .‬این در حالی‬ ‫است که هرگز دو مقوله پخش و برگشت مالی فیلم های‬ ‫مستند در ایران جدی گرفته نشده است‪.‬‬ ‫به هرحال تمام مراکز و ارگان هایی که می توانند‬ ‫به ساخت و پخش فیلم های مس��تند بپردازند‪ ،‬اغلب‬ ‫مراکز رس��می و دولتی هس��تند که هرگز اجازه رشد‬ ‫و استقالل کامل را به فیلمساز نمی دهند و به اصالح‬ ‫فیلمس��از باید با انها دس��ت به عصا حرکت کند‪ .‬این‬ ‫شرایط گاهی فیلمسازان مستند را برای گذران زندگی‬ ‫به سمت ساخت فیلم های کوتاه تبلیغاتی و سفارشی‬ ‫و در مقاطعی تله فیلم ها می کشاند‪.‬‬ ‫‪67‬‬ ‫اما اگر ش��رایط پخ��ش و عرضه اثار مس��تند و‬ ‫قراردادهای فیلمسازی مناس��ب بود و یک فیلمساز‬ ‫با ارامش خیال پس از عرض��ه فیلمش‪ ،‬مطمئن بود که‬ ‫فیلمش بازگش��ت مالی دارد و با همین ارامش خیال‬ ‫و بدون دغدغه های مالی هم به ساخت فیلم بعدیش‬ ‫فکر می ک��رد‪ ،‬قطعا در این ش��رایط فیل��م بهتری هم‬ ‫می ساخت‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫ارزیابی عملکرد شبکه مستند‬ ‫مستندس��ازان در ابتدای تاسیس شبکه مستند با‬ ‫این امید که فیلم های مس��تند مکانی برای عرضه پیدا‬ ‫کردند و ایده هایش��ان به فیلم تبدیل می شود‪ ،‬به این‬ ‫شبکه نگاه می کردند اما حاال با س��پری شدن زمان و‬ ‫ارزیابی عملکرد این ش��بکه‪ ،‬متوجه می ش��ویم این‬ ‫ش��بکه هنوز نتوانس��ته قدمی مثمر ثمر بردارد؛ زیرا‬ ‫شبکه مس��تند هم راه ش��بکه های دیگر را رفت‪ .‬در‬ ‫حالی که امید می رفت این ش��بکه بتواند ش��بکه ای‬ ‫خاص با تعریف بیننده خاص باشد اما مسیر دیگری‬ ‫را در پیش گرفت‪.‬‬ ‫همچنان مس��تندهایی که در ش��بکه های دیگر‬ ‫امکان پخش نداشتند در این شبکه هم فرصت پخش‬ ‫پیدا نکردند و ممیزی گریبانشان را گرفت‪.‬‬ ‫اگر بخواهیم شرایط ایده الی برای شبکه مستند‬ ‫تصور کنیم باید این ش��بکه بدون هیچ حب و بغض‬ ‫سیاس��ی و جناحی‪ ،‬مستندس��ازان متبحر و حرفه ای‬ ‫را که سال هاست به شغل فیلمسازی مشغول هستند‬ ‫به خود جذب کند تا مستندهای خوبی برای پخش از‬ ‫این شبکه ساخته شوند‪.‬‬ ‫از جمله کارهای مهمی که شبکه مستند می تواند‬ ‫انجام بدهد‪ ،‬حذف دالالن به اصطالح تهیه کننده است‬ ‫که تصوری از تهیه کنندگی فیلم مستند ندارند‪.‬‬ ‫انها سفارش طرح مستند را از تلویزیون می گیرند‬ ‫و با قیمت کمتری از فیلمساز می خواهند فیلم را تحویل‬ ‫بدهد‪ .‬این نوع تهیه کنندگان فقط نقش واسطه را دارند‬ ‫و چون به روند تولید اشنا نیستند در روند ساخت هیچ‬ ‫نقشی ندارند و این شرایط باعث می شود دیگر فیلمساز‬ ‫انگیزه ای برای تحویل کار مناسب نداشته باشد‪.‬‬ ‫طبق گفته مسئوالن شبکه مس��تند با افتتاح این‬ ‫ش��بکه قرار بود تولیدات برنامه های مس��تند بیش��تر‬ ‫ش��ود‪ ،‬اما نه تنها تولید فیلم های مس��تند بیشتر نشد‬ ‫بلکه بیشتر این شبکه به پخش مستندهای خارجی رو‬ ‫اورد و بعضا هم فیلم های ارشیویی سال های گذشته‬ ‫را به نمایش گذاش��ت؛ در حالی که ش��بکه مس��تند‬ ‫می توانس��ت از این فرصت برای اشنا کردن جامعه با‬ ‫فیلم های مستند ایرانی استفاده کند تا تصور جامعه از‬ ‫مستند‪ ،‬تماشای فیلم های حیات وحشی نباشد‪.‬‬ ‫در شرایطی که مطرح کردم‪ ،‬ما شبکه مستند را به‬ ‫عنوان متولی عرضه اثار مستند از دست دادیم‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫وضعیت پخش اثار مستند‬ ‫سینمای مس��تند در ایران به ش��دت در شرایط‬ ‫بحرانی اقتصادی به س��ر می برد‪ ،‬چون همان طور که‬ ‫پیش از این مطرح کردم‪ ،‬ش��رایط عرضه مناسب اثار‬ ‫مستند فراهم نیست‪.‬‬ ‫مثال عین��ی ان عرض��ه اخیر فیلم های مس��تند‬ ‫اینجان��ب در مجموع��ه ای تحت عن��وان فیلم های‬ ‫ورزشی اس��ت که در جشنواره س��ینما حقیقت فقط‬ ‫فرصت عرضه پیدا کرد و مرکز گسترش به عنوان متولی‬ ‫این فیلم ها خودش پخش انه��ا را برعهده گرفت‪ ،‬اما‬ ‫هنوز مرکز گسترش چون پخش کننده نیست‪ ،‬نتوانسته‬ ‫انها را در سطح گسترده ای عرضه کند‪.‬‬ ‫‪68‬‬ ‫این ش��رایط ناش��ی از ان اس��ت ک��ه هیچ‬ ‫پخش کننده مس��تقلی در زمینه س��ینمای مستند‬ ‫نیس��ت و پخش کنندگان حرفه ای سینما که بارها‬ ‫خودم پیگیر ب��ودم راضی به پخش اثار مس��تند‬ ‫نمی شوند‪.‬‬ ‫در حالی که مس��ئوالن وزارت ارشاد وعده‬ ‫می دهن��د‪ ،‬پخش کنندگان��ی که در کن��ار عرضه‬ ‫فیلم های سینمایی‪ ،‬مستند عرضه کنند امتیاز دارند‬ ‫اما گویا برای انها صرف نمی کند که متولی عرضه‬ ‫فیلم های مستند شوند‪.‬‬ ‫اگر پخش فیلم های مستند متولی مشخصی‬ ‫داشت‪ ،‬مثال موسسه رسانه های تصویری به عنوان‬ ‫نهاد اصلی و رس��می دولتی در پخش‪ ،‬این کار را‬ ‫برعهده می گرفت‪ ،‬سینمای مستند هم می توانست‬ ‫به برگشت مالی فکر کند‪.‬‬ ‫ا ی کاش متولی��ان و تصمیم گیرند ه ه��ای‬ ‫فرهنگی ما برای عرضه اثار مستند به راهکارهایی‬ ‫می اندیش��یدند از جمل��ه اینک��ه پخش کنندگان‬ ‫حرفه ای سینما در ازای پخش سه فیلم سینمایی‬ ‫موظف شوند یک فیلم مس��تند هم پخش کنند یا‬ ‫مس��ئوالن تلویزیون خیلی جدی تر به پخش اثار‬ ‫مستند فکر می کردند‪.‬‬ ‫البته در این میان نقش تلویزیون مهم تر است‬ ‫چون تلویزیون رسانه در دسترس تری برای مردم‬ ‫است‪.‬‬ ‫سینمای مستند تا زمانی که به پخش مناسب‬ ‫نرسد یعنی مثل فیلم های سینمایی در سبد خرید‬ ‫خانواده ها قرار نگیرد‪ ،‬هر گز نمی تواند رونق داشته‬ ‫باشد چون بازگشت سرمایه ندارد‪.‬‬ ‫واژه گمنام مستقل در سینمای مستند‬ ‫وقتی ش��رایط عرضه و پخش ب��رای یک‬ ‫محصول فراهم نیس��ت‪ ،‬چگون��ه می توان روی‬ ‫ان س��رمایه گذاری کرد و کدام س��رمایه گذار یا‬ ‫تهیه کنن��ده بخ��ش خصوصی حاضر می ش��ود‪،‬‬ ‫مس��تندی را تولید کند‪ ،‬وقتی مکانی برای عرضه‬ ‫ندارد‪.‬در این شرایط واژه سینمای مستقل مستند‪،‬‬ ‫واقعیت عینی ندارد و مستندسازان برای ساخت‬ ‫فیلم همچنان باید با سرمایه های دولتی و رسمی‬ ‫کار کنند که به حضور این سرمایه داران رسمی و‬ ‫دولتی منجر می شود‪ .‬بعضی وقت ها مستندسازان‬ ‫ب��رای س��اخت و نمای��ش فیلم ه��ا از برخ��ی‬ ‫ایده هایشان کوتاه می ایند و چون هیچ تهیه کننده‬ ‫مستقل و دلسوزی پشت کارش��ان نیست‪ ،‬فقط‬ ‫فیلم را می سازند و گاه در محافل ‪ 20‬تا ‪ 100‬نفر‬ ‫نمایش می دهند و فیلم نهایتا به بایگانی می رود‪.‬‬ ‫سخن پایانی‬ ‫با ش��رایط نابسامان و سیاس��ت زده پخش‬ ‫و تولی��د که مط��رح ک��ردم کامال واضح اس��ت‬ ‫که س��ینمای مس��تند متولی یا به بی��ان عامیانه تر‬ ‫مادر ن��دارد‪ ،‬اما چندین دایه دارد ک��ه هر کدام با‬ ‫شعارهایشان ان را به سمتی می برند‪.‬‬ ‫اگر س��ینمای مس��تند متولی اصلی داشت‬ ‫و مهجور نبود‪ ،‬یک سال از جش��نواره فیلم فجر‬ ‫حذفش نمی کردند و سال بعد دوباره مستندها را‬ ‫با شرط شرکت فیلم های مستند بلند اضافه کنند!‬ ‫نمی دانم دلیل شرط شرکت مس��تندهای بلند در‬ ‫جشنواره امسال چیست؟ کاش کمی با فیلمسازان‬ ‫مشورت می شد چون ما مستندهای خوبی داریم‬ ‫که کمتر از ‪ 70‬دقیقه هستند‪g .‬‬ ‫ما مستندسازیم‬ ‫نه چریک‬ ‫گالیه های یک کارگردان از روزگار‬ ‫سینمای مستند اجتماعی‬ ‫‪6‬‬ ‫محسن اس��تادعلی در کارنامه فیلمسازی اش‬ ‫مستندهایی با موضوعات اجتماعی دارد؛ از مستند‬ ‫«روز شغال» درباره حادثه پاکدشت تا مستند «عادت‬ ‫می کنیم» که روایت زندگی چند دختر نوجوان در‬ ‫ش��هر تهران است‪ .‬این فیلم در جش��ن مستند خانه‬ ‫سینما‪ ،‬جایزه بهترین کارگردانی مستند نیمه بلند را از‬ ‫ان خود کرد‪ .‬او که از سال ‪ 81‬وارد عرصه فیلمسازی‬ ‫شده‪ ،‬مس��تندهای دیگری چون «سینما وینستون»‪،‬‬ ‫«عروس��ی عباس» و «ن��ه» را در کارنامه کاری اش‬ ‫دارد‪ .‬اس��تاد علی اغلب فیلم هایش را خودش تهیه‬ ‫کرده اس��ت‪ ،‬به همین بهانه درب��اره وضعیت کلی‬ ‫سینمای مستند اجتماعی و بحث تهیه کنندگی مستقل‬ ‫با او به گفت وگو نشستیم‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫ذات فیلم مستند اجتماعی‪،‬نقد‬ ‫شرایط موجود با هدف اصالح ان‬ ‫است و طبیعتا در هر مقطعی بسیاری‬ ‫از مسئوالن دوستدار دیدن‬ ‫این گونه اثار نیستند‪ .‬طبیعتا با‬ ‫ورود دوربین های دیجیتال و ابزار‬ ‫ارزان قیمت شرایط فیلمسازی کمی‬ ‫ سهل تر شده‪ ،‬اما از طرف دیگر‪،‬‬ ‫وقتی به عنوان یک مستند ساز‬ ‫مستقل قصد واکاوی یک معضل‬ ‫اجتماعی را داشته باشی‪ ،‬چنان در‬ ‫بوروکراسی ادارات وابسته به‬ ‫موضوع گرفتار می شوی که عطای ان‬ ‫را به لقایش می بخشی‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫س��ینمای مس��تند اجتماعی ای��ن روزها چه‬ ‫شرایطی دارد؟‬ ‫‪ l‬ذات فیل��م مس��تند اجتماعی‪،‬نقد ش��رایط‬ ‫موجود ب��ا هدف اصالح ان اس��ت و طبیعت��ا در هر‬ ‫مقطعی بسیاری از مسئوالن دوستدار دیدن این گونه‬ ‫اثار نیس��تند‪ .‬این اصل از گذش��ته در ایران تا به حال‬ ‫همچون یک دای��ره در حال تکرار اس��ت‪ .‬نگاهی به‬ ‫وضعیت مس��تندهای «قلعه» و «تهران پایتخت ایران‬ ‫است» ساخته کامران شیردل و ممیزی های اعمال شده‬ ‫بر انها موید همین مطلب است‪.‬‬ ‫طبیعت��ا ب��ا ورود دوربین های دیجیت��ال و ابزار‬ ‫ارزان قیمت شرایط فیلمسازی کمی سهل تر شده‪ ،‬اما‬ ‫از طرف دیگر‪ ،‬وقتی به عنوان یک مستند ساز مستقل‬ ‫قصد واکاوی یک معضل اجتماعی را داش��ته باشی‪،‬‬ ‫چنان در بوروکراسی ادارات وابسته به موضوع گرفتار‬ ‫می شوی که عطای ان را به لقایش می بخشی‪.‬‬ ‫و در انتها پس از طی تمام مصائب‪ ،‬وقتی فیلمت‬ ‫را می س��ازی فضایی برای عرضه صحیح و درس��ت‬ ‫نمایش وعرضه عمومی ان پیدا نخواهی کرد‪.‬‬ ‫مگر عرضه فیلم های مستند چگونه است؟‬ ‫‪ l‬اگر بپذیریم که س��ینما یک رس��انه جمعی‬ ‫اس��ت‪ ،‬الجرم نتیجه اصلی ان در ارتباط با مخاطب‬ ‫و بده بس��تان با ان معنا می یابد‪ .‬در ش��رایط موجود و‬ ‫با توجه به تعداد اندک س��الن های س��ینما نباید توقع‬ ‫اکران فیلم مس��تند را داش��ت‪ ،‬اما تلویزیون به عنوان‬ ‫اصلی ترین متولی س��ینمای مس��تند (نگاهی کنید به‬ ‫مس��تندهای اجتماعی تولید ش��ده در نیمه اول دهه‬ ‫شصت؛ از «اجاره نش��ینی» اقای مختاری تا «تمرکز»‬ ‫خانم بنی اعتماد) روی خوش��ی به فیلم های مس��تند‬ ‫اجتماعی نش��ان نمی دهد و عم�لا پرمخاطب ترین‬ ‫رس��انه برای عرصه اینگونه فیلم ها از دست می رود‪.‬‬ ‫در این حالت تنها فضای باقیمانده برای نمایش‪ ،‬یکی‬ ‫دو سانس در جشنواره هاست و عمال هرگونه فرصت‬ ‫گفت وگو و چالش از بین رفته و اثر ساخته شده در بدو‬ ‫تولد‪ ،‬جان خود را از دست می دهد‪.‬‬ ‫شرایط این روزهای مستندس��ازی باعث شده‬ ‫نتوانی��م خیلی راح��ت به س��راغ موضوعات خاص‬ ‫اجتماعی برویم‪ ،‬خصوصا در چند ماه اخیر نوع نگاه‬ ‫به مستند سازی تغییر کرده و از تعابیر و الفاظی استفاده‬ ‫می شود که در شان این فضا و اینگونه سینما نیست‪.‬‬ ‫پیشنهاد ش��ما برای برون رفت از این شرایط‬ ‫چیست؟‬ ‫‪ l‬باید نگاه کالن به سینمای اجتماعی اصالح‬ ‫شود و شرایط برای بیان دیدگاه های نقادانه و سازنده‬ ‫باز شود تا به واسطه ان سینمای مستند شرایط بهتری‬ ‫داشته باشد‪.‬‬ ‫نگاه کنید به سیاست های دوگانه صدا وسیما در‬ ‫قبال چنین موضوعاتی؛ از زاویه انان طرح موضوعات‬ ‫حاد اجتماعی یا حتی موضوعاتی جذاب و نه صرفا‬ ‫اجتماعی جایز نبوده و به همی��ن علت اکثر تولیدات‬ ‫مستند این سازمان بیننده زیادی را درگیر نکرده و بیشتر‬ ‫زمان انتن را پر می کند‪ ،‬اما از طرف دیگر با راه اندازی‬ ‫شبکه مستند با ان نام پرطمطراق و محتوای ارشیوی‬ ‫سعی در جلوه دادن تعداد باالی تولیدات مستند دارد‪.‬‬ ‫در چنین موقعیتی یا باید تنه��ا نظاره گر بود و غر زد یا‬ ‫اینکه به شکل مستقل فیلمت را بسازی تا شاید فرصتی‬ ‫برای نمایش ان پیدا کنی‪.‬‬ ‫اگر در شرایط فعلی طرحی در زمینه سینمای‬ ‫مس��تند اجتماعی ب��ه تلویزی��ون ببریم قطعا‬ ‫مخالف��ت می ش��ود و عمال مستندس��ازی در‬ ‫تلویزیون به سفارشی س��ازی تبدیل ش��ده و‬ ‫سوال اصلی اینجاست که چرا دوباره جلوی‬ ‫تولید مجموعههای قابل قبولی مانند «بیس��ت‬ ‫ش��ب» که تهیه کننده ان اقای عطار پور بودند‬ ‫هم گرفته می شود و مجموعه هایی از این دست‬ ‫در حد جرقه باقی می ماند؟‬ ‫‪ l‬ارائه راه‪ ،‬ب��رای برون رفت از این ش��رایط‬ ‫نیازمند اسیب شناس��ی ج��دی در این زمینه اس��ت‬ ‫که صحب��ت درب��اره ان از حوصله ای��ن گفت وگو‬ ‫خارج است‪ ،‬اما پیش از ارائه هر نقطه نظری باید ابتدا‬ ‫پذیرفت که وضعیت کنونی نا خوش��ایند است‪ ،‬ولی‬ ‫اشکال اینجاس��ت که مسئوالن امر ش��رایط را کامال‬ ‫خوش��ایند و خوب فرض می کنند‪ ،‬پس پیش��نهادی‬ ‫برای ارائه باقی نمی ماند!‬ ‫چرا سینمای مس��تند اجتماعی به رکود دچار‬ ‫شده است؟‬ ‫‪ l‬سینمای مس��تند‪ ،‬فارغ از ذات سینما و هنر‬ ‫بودن‪ ،‬باید سندی باشد برای ارائه به نسل بعد‪ .‬بدون‬ ‫اغراق‪ ،‬س��ینمای مس��تند اجتماعی در دهه ‪ 80‬اسناد‬ ‫قابل قبولی را در دل خ��ود ثبت کرده و اصال به همین‬ ‫دلیل اس��ت که نگاه مس��ئوالن در چند م��اه اخیر به‬ ‫مستند سازان دقیق تر شده است‪.‬‬ ‫تجربه ثابت کرده که هر گاه فضای غیرفرهنگی بر‬ ‫سیستمی حاکم شود‪ ،‬نتیجه ای جز رخوت و سستی در‬ ‫پی نخواهد داشت‪ .‬فضای غالب بر سینمای مستند در‬ ‫نیمه دوم امسال‪ ،‬خروجی اش قطعا‪ ،‬تولیدات قابل قبول و‬ ‫درخور توجه نخواهد بود‪.‬‬ ‫دست به عصا راه رفتن و محافظه کاری‪ ،‬غایتش‬ ‫رکودی است که در حال حاضر شاهد ان هستیم‪ .‬حال‬ ‫با توجه به این گفته ها باید ببینیم‪ ،‬مستندهای ساخته‬ ‫شده در این روزگار س��ند قابل قبولی برای نسل بعد‬ ‫خواهد بود‪.‬‬ ‫در شرایطی که بازگش��ت مالی وجود ندارد‪،‬‬ ‫ش��ما مس��تندهایتان را ب��ا بودجه ش��خصی‬ ‫می سازید؟‬ ‫‪ l‬به غیر از چند کار تلویزیونی که برای دغدغه‬ ‫مالی انج��ام دادم‪ ،‬مابقی مس��تندهایی که س��اختم با‬ ‫هزینه ش��خصی و به صورت مستقل تهیه شده است‪،‬‬ ‫اما مستقل کار کردن در این ش��رایط مشکالتی را هم‬ ‫به همراه دارد‪.‬‬ ‫از گرفتن پروانه ساخت ‪ -‬که اخیرا برای ساخت‬ ‫مستند اجباری شده ‪ -‬و مجوز گرفتن برای فیلمبرداری‬ ‫تا پخش فیلم به ص��ورت حرفه ای‪ .‬بعد از س��اخت‬ ‫مس��تند «روز ش��غال» برای اینکه بتوان��م فیلم های‬ ‫دلخواهم را بس��ازم سه س��ال کار تلویزیونی کردم و‬ ‫کسی از من خبر نداشت‪.‬‬ ‫االن ه��م ب��رای اینکه دغدغ��ه مالی نداش��ته‬ ‫باش��م اس��تودیویی راه اندازی کرده ام تا از طریق ان‬ ‫دغدغه های مال��ی و زندگی روزم��ره ام را رفع کنم و‬ ‫مستندهای دلخواهم را بسازم‪.‬‬ ‫شبکه مستند فیلمی از شما خریده است؟‬ ‫‪ l‬چند سال قبل رایت «روز شغال» را تلویزیون‬ ‫خرید‪ ،‬اما هیچ وقت پخش نکرده است‪.‬هر چه پیگیری‬ ‫کردی��م گفتند هن��وز موقعیتی برای پخ��ش ان پیش‬ ‫نیامده است‪.‬‬ ‫به هرحال سینمای مس��تند مثل سینمای اکران‬ ‫در چشم نیست و شبکه مستند هم تا به حال نتوانسته‬ ‫کاری درخور توجه تولید کند و محل مناس��بی برای‬ ‫عرضه اثار مستند باشد‪.‬‬ ‫و سخن پایانی؟‬ ‫‪ l‬س��ینمای مس��تند اجتماع��ی‪ ،‬این��ه تمام‬ ‫و کمال ش��رایط موجود اس��ت و به هی��چ عنوان از‬ ‫مفهوم سیاه نمایی ‪ -‬که سال هاس��ت به بعضی از این‬ ‫فیلم ها اطالق میش��ود ‪ -‬تبعیت نکرده‪ ،‬بلکه ان را به‬ ‫چالش می کش��د و فضا را طوری مجس��م می کند که‬ ‫اینده ای روشن تر داشته باش��یم‪ .‬در انتها اینکه باید به‬ ‫این باور رسید که با همه س��ختی ها در این عرصه ما‬ ‫مستند سازیم‪ ،‬نه چریک! ‪g‬‬ ‫‪69‬‬ ‫ورزش ‬ ‫بازیکن ساالری‬ ‫ورزش‬ ‫بخشش‪ ،‬الزم نیست‬ ‫اخراجش کنید‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫چگونه یک بازیکن خاطی مورد لطف مدیران یک باشگاه قرار می گیرد‬ ‫‪70‬‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫‪71‬‬ ‫گردن مربیان زیر ساتور‬ ‫بازیکنان ژنرال‬ ‫مرور خاطرات بازیکن ساالری؛ اماتور یا حرفه ای‬ ‫‪1‬‬ ‫اندازه ای به بازیکنان داده اس��ت‪ .‬اما از س��ال ‪ 2002‬تا‬ ‫جام جهانی ‪ 2006‬برانکو ایوانکوویچ دوره ای از ثبات‬ ‫را در تیم ملی ایران تجربه کرد که اتفاقا دلیل اصلی این‬ ‫موضوع را عده ای از بازیکنان‪ ،‬همراهی و هم سلیقگی او‬ ‫با همان گروه دوستان علی دایی می دانند‪ .‬سرانجام این‬ ‫حلقه در جام جهانی ‪ 2006‬به پایان راه رسید؛ ماجرای‬ ‫پاس ندادن بازیکنان به دای��ی در این رقابت ها و ضربه‬ ‫معروف علی کریمی به کیف پزشک تیم ملی‪ ،‬عصیان‬ ‫نسل جدید بازیکنان تیم ملی بود که برای عرض اندام‬ ‫در این مجموعه باید به عصر حلقه دوستان دایی در تیم‬ ‫ملی پایان می دادند‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫شکست با ‪ 7‬گل مقابل تیم رم که زمینه ساز برکناری این‬ ‫بسیاری از کارشناسان‪ ،‬بازیکن ساالری را برخاسته‬ ‫بوناچیچ قربانی ویژه‬ ‫مربی ش��د حرف و حدیث های مختلف��ی را به همراه‬ ‫از دوران گذار فوتب��ال اماتور به حرف��ه ای می دانند و‬ ‫اخالق خ��اص ل��وکا بوناچیچ چندان از س��وی‬ ‫داشت‪ .‬صحبت هایی که اغلب از طرف برخی بازیکنان‬ ‫معتقدند ورود منافع مادی به این رشته ورزشی الجرم‬ ‫همان تیم صورت گرفته و انها در جمع های خصوصی‬ ‫زمینه های توجه بیش��تر به چهره های اکشن فوتبال را‬ ‫بازیکنان ایرانی قابل تحمل نیست‪ .‬این ویژگی برخی‬ ‫مربیان کروات اس��ت که می خواهند نظم درون تیم را‬ ‫با بیان اینکه از اقدام خود پش��یمان هستند‪ ،‬گفته اند که‬ ‫فراهم می اورد‪ .‬با ای��ن حال در فوتب��ال حرفه ای دنیا‬ ‫با اعمال قدرت همه جانبه حف��ظ کنند و همواره به هر‬ ‫برخی بازیکنان تیم ملی برای تغییر این سرمربی تعمدی‬ ‫بازیکنان فوتبال دارای س��ندیکا و اتحادیه ویژه خود‬ ‫تحرک بازیکنان به دیده تردید نگاه می کنند‪ .‬لوکا بوناچیچ‬ ‫عملکرد ضعیفی داشته و از سوی دیگر مجموعه مدیریتی‬ ‫هس��تند و با اس��تفاده از این نهادها به صورت همسان‬ ‫هم از ان دس��ته مربیان است‪ .‬بی تردید کسی نمی تواند‬ ‫منافع خود را دنبال می کنن��د‪ .‬از طریق همین اهرم های‬ ‫این فدراسیون را برای تغییر سرمربی تحت فشار قرار‬ ‫منکر شود که کارخانه بازیکن سازی فوالد خوزستان‬ ‫فشار است که حتی در این فصل لیگ های معتبر اروپایی‬ ‫داده اند‪ .‬دقیقا از همان س��ال تا زمان جام جهانی ‪2006‬‬ ‫در عصر بوناچیچ رونق گرفت و بازیکنانی چون مبعلی‪،‬‬ ‫ی مربوط به‬ ‫بیشترین شایعه درباره این حلقه درون تیم ‬ ‫مانند سری ا ایتالیا و اللیگای اسپانیا با وقفه روبه رو شد‬ ‫جمع به اصطالح دوستان و دشمنان علی دایی می شد‪.‬‬ ‫تا خواسته های بازیکنان از س��وی مسئوالن باشگاه ها‬ ‫کعبی‪ ،‬علوی‪ ،‬بداوی‪ ،‬کاملیمفرد و میرزاپور را تحویل‬ ‫حتی برخی بازیکنان و رسانه ها بعد از جام جهانی ‪98‬‬ ‫براورده ش��ود‪ .‬اما در فوتبال های مان��ده میان اماتور و‬ ‫تیم ملی داد‪ ،‬اما ماجرای اخراج بوناچیچ از فوالد هم در‬ ‫فرانسه مدعی شدند که فهرست بازیکنان تیم ملی را قبل‬ ‫حرفه ای این حرکت ها نه در قالب یک تشکیالت منسجم‬ ‫نوع خود جالب توجه است‪ .‬مشکل از زمانی اغاز شد‬ ‫که تردیدهای لوکا درباره بازیکنان ملی پوش تیمش شدت‬ ‫ی و تشکیل گروه‬ ‫بلکه به شکل دا رو دسته های درون تیم ‬ ‫از هر بازی علی دایی به جالل طالبی دیکته کرده است‪.‬‬ ‫گرفت و سرانجام در یک مصاحبه تلویزیونی با شبکه‬ ‫و از س��وی تعدادی از بازیکنان شکل می گیرد که البته‬ ‫با توجه به اینکه بدنه اصلی تیم ایران را در ان زمان‬ ‫ی بازیکنان‬ ‫صرفا این گروه به دنبال تامی��ن منافع تمام ‬ ‫استانی خوزس��تان این بازیکنان را به باد انتقاد گرفت‪.‬‬ ‫بازیکنان همبازی علی دایی در پرس��پولیس تش��کیل‬ ‫می دادند‪ ،‬این ش��ایعات کمی بیشتر ش��د‪ .‬بعد از بازی‬ ‫ی بیشتر‬ ‫هم نخواهد بود‪ .‬این دا رو دس��ته های درون تیم ‬ ‫همین اظهارات سبب شد تا رضاییان‪ ،‬مدیر باشگاه که‬ ‫معروف ایران و بحرین در مرحله مقدماتی جام جهانی‬ ‫به جهت تامین منافع خود‪ ،‬مجموعه باشگاه از بازیکنان‬ ‫از سوی بازیکنان هم زیر فش��ار قرار داشت در نهایت‬ ‫بین ارزش های فنی بوناچیچ و خواسته بازیکنان تیمش‬ ‫‪ 2002‬و کنار گذاش��تن میروس�لاو بالژوی��چ باز هم‬ ‫دیگر گرفته تا مجموعه فنی و مدیریتی باشگاه را هدف‬ ‫به دومی تن دهد و ع��ذر این مربی را در اردیبهش��ت‬ ‫داستان هایی از اعمال نفوذ همین حلقه شنیده شد‪ .‬علی‬ ‫می گیرند و براساس قدرت و ضعف تیم مدیریتی باشگاه‬ ‫‪ 1383‬بخواهد‪ .‬هر چند مدتی بعد فوالد خوزس��تان با‬ ‫دایی برخالف بازیکنانی که بحث های حاشیه ای مانند‬ ‫خواس��ته های خود را پیش می برن��د‪ .‬در فوتبال ایران‬ ‫هم نمونه هایی از این دس��ت‬ ‫مالدن فرانچیچ‪ ،‬قهرمان لیگ‬ ‫بسیار اس��ت که حلقه درون‬ ‫برتر ش��د اما بعد از ان دیگر‬ ‫تیمی بازیکنان به اهرم فشار بر‬ ‫فوالد در سطح اول لیگ برتر‬ ‫تصمیم های مدیریتی تبدیل‬ ‫جای��ی پیدا نک��رد‪ .‬بوناچیچ‬ ‫ش��ده اند و البته این موضوع‬ ‫تجربه مشابهی را هم با باشگاه‬ ‫سابقه تاریخی هم دارد و حتی‬ ‫سپاهان اصفهان داشت‪ .‬لوکا‬ ‫با خاطره نایب قهرمانی اسیا‪،‬‬ ‫مربیان قدیم��ی فوتبال ایران‬ ‫در اغاز لیگ یازدهم پذیرفت‬ ‫مانند مرحوم پرویز دهداری‬ ‫به نوعی طعم ان را چشیده اند‪.‬‬ ‫تا یکبار دیگ��ر روی نیمکت‬ ‫در ادامه مرور تنها چند نمونه‬ ‫این تیم بنش��یند اما این مربی‬ ‫زمانی جایگزی��ن قلعه نویی‬ ‫از جلوه های اش��کار و پنهان‬ ‫ش��د که همه چیز در سپاهان‬ ‫اعم��ال ق��درت بازیکنان در‬ ‫فرق کرده بود‪ .‬باشگاه اکنون‬ ‫عرصه فوتبال ملی و باشگاهی‬ ‫به ج��ای س��اکت با تجربه‪،‬‬ ‫ایران خالی از لطف نخواهد‬ ‫ی را به عنوان‬ ‫علیرضا رحیم�� ‬ ‫بود‪.‬‬ ‫مدیرعامل می دید که از زمان‬ ‫حضورش به عن��وان بازیکن‬ ‫حلقه دوستان در تیم ملی‬ ‫در تیم س��پاهان‪ ،‬دیگر فصل‬ ‫در مح��دوده ‪ 20‬س��اله‬ ‫مشترکی با فوتبال نداشته و در‬ ‫اخیر شایعات مختلفی در این‬ ‫عرصه رشته های دیگری مانند‬ ‫باره وجود داشته؛ از مقدماتی‬ ‫هندبال مدیریت کرده بود‪ .‬از‬ ‫رقابت های جام جهانی ‪1994‬‬ ‫گرفت��ه که نتای��ج و عملکرد‬ ‫همان روزهای نخست حلقه‬ ‫لوکا یکی از مربیانی است که در برهه ای در خوزستان و چندی پیش در سپاهان قربانی جریان‬ ‫ضعیف بازیکنان به تس��ویه‬ ‫بازیکنان مخال��ف بوناچیچ‬ ‫بازیکن ساالری شد‬ ‫حس��اب انها با علی پروین‬ ‫تشکیل شد‪ .‬از جالل حسینی‬ ‫نسبت داده ش��د تا مقدماتی‬ ‫گرفته تا محسن بنگر و رحمان‬ ‫احمدی که به مرور رابطه شان با بوناچیچ به شدت تیره‬ ‫خوردن کش��ک بادنجان را مطرح می کردند‪ ،‬عملکرد‬ ‫رقابت های جام جهانی ‪ 1998‬که ب��ازی ایران و قطر را‬ ‫شد اما زمانی که پای انتخاب میان بازیکنان ناراضی و‬ ‫فنی و مدیریتی بالژ را در ان زمان زیر سوال برده بود و‬ ‫عده ای پروژه ضربتی برای ح��ذف محمد مایلیکهن‬ ‫سرمربی تیم رسید‪ ،‬مدیر تازه وارد ترجیح داد تا به جای‬ ‫می دانند‪ .‬اما معروف ترین پروژه حذفی در تیم ملی برای‬ ‫اعتقاد داشت این مربی در شب بازی ایران با عربستان‬ ‫درافتادن با بازیکنان خود‪ ،‬صورت مساله را پاک کند و به‬ ‫و بحرین در خانه این دو حری��ف ازادی های بیش از‬ ‫تومیسالو ایویچ رقم خورد؛ان اردوی معروف ایتالیا و‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫‪72‬‬ ‫همین دلیل فارغ از هزینه هایی که اوردن مربی خارجی‬ ‫برای یک باشگاه دارد به سرعت بوناچیچ را کنار گذاشت‬ ‫تا ل��وکا در گفت وگویی بعد از اخراج��ش بگوید‪« :‬در‬ ‫فوتبال ایران بازیکنان‪ ،‬ژنرال هستند و مربی گروهبان»‬ ‫عادت کرد و برخالف روش مرس��وم به جای تسلیم‬ ‫شدن در برابر بازیکنان به انها اعالم کرد که اگر تا پایان‬ ‫فصل هم ببازند‪ ،‬باید قطب��ی را تحمل کنند‪ .‬در اینجا‬ ‫بود که بالفاصله حلقه های درون تیمی متزلزل شدند‬ ‫و پرسپولیس توانست در لیگ هفتم قهرمان شود‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫بازیکن ساالری به سبک ابی‬ ‫بی تردید باشگاه استقالل هم یکی دیگر از ارکان‬ ‫معادالت فوتبال ایران است و نمی تواند از این مسائل به‬ ‫دور باشد‪ .‬البته نحوه رفتار مدیران استقالل به خصوص‬ ‫علی فتح اهلل زاده به گونه ای بوده که در این باش��گاه هر‬ ‫بازیکن برای خود امپراتوری است و چندان نیازی به‬ ‫ی نبوده است‪.‬‬ ‫حلقه های درون تیم ‬ ‫هرچند در زمان واعظ اشتیانی با توجه به حضور‬ ‫دو قدرت برابر یعنی امیر قلعه نویی در یک سوی میدان‬ ‫و واعظ اشتیانی در س��وی دیگر بازیکنان به دو دسته‬ ‫تقسیم ش��ده بودند اما در نهایت حرکت وزنه های تیم‬ ‫مانند مجیدی‪ ،‬جباری و البته در س��طح بعدی نفراتی‬ ‫مانند برهانی به س��مت واعظ کفه ت��رازو را به نفع او‬ ‫سنگین کرد‪ .‬هرچند که بدنه تیم مانند طالب لو‪ ،‬اکبرپور‬ ‫و شکوری به قلعه نویی تمایل داش��تند‪ ،‬اما در نهایت‬ ‫این مربی‪ ،‬بازی را واگذار کرد و از اس��تقالل رفت‪ .‬اما‬ ‫این روزها در باشگاه استقالل خودمختارهای زیادی‬ ‫دیده می شود‪.‬‬ ‫از یک سو جاسم کرار که قرار بود بمب فتح اهلل زاده‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫دا رو دسته پرسپولیسی ها‬ ‫طبیعی اس��ت ک��ه درتیمی مانند پرس��پولیس با‬ ‫جایگاه وی��ژه اش در فوتبال ایران هم س��رو کله این‬ ‫دارو دسته ها پیدا ش��ود‪ .‬بارزترین دوران شکل گیری‬ ‫این اپوزیسیون های درون تیمی به دوران حضور اکبر‬ ‫غمخوار به عنوان مدیرعامل و وینکو بگوویچ به عنوان‬ ‫سرمربی در پرسپولیس باز می گردد؛ ان تیم رویایی که‬ ‫با زدن هشت گل به پگاه گیالن‪ ،‬لیگ را افتتاح کرد و‬ ‫حتی در دوران شکس��ت هایش هم ت��ا مدتی خوب‬ ‫بازی می کرد‪ .‬با انکه در این تی��م هم صحبت از علی‬ ‫دایی و دوستانش بود اما حلقه قدرتمند دیگری وجود‬ ‫داشت که عده ای این حلقه را منتسب به علی پروین‬ ‫می دانن��د که در ان زمان به ش��دت با ای��ن مجموعه‬ ‫دشمن بود و معتقد بود انها باید تاوان حذف پروین را‬ ‫از پرسپولیس بدهند‪ .‬وینکو بگوویچ هنوز هم معتقد‬ ‫است که اگر بازیکنان یکدست بودند و عده ای نفوذی‬ ‫شرایط تیم را برهم نمی زدند‪ ،‬تیم او می توانست حتی‬ ‫قهرمان لیگ برتر شود‪.‬‬ ‫درباره این حلقه هم صحبت بس��یار اس��ت اما‬ ‫برخی بازیکنان از جمله پژمان جمشیدی وجود چنین‬ ‫گروهی در پرس��پولیس را تایید کرده ان��د‪ .‬بازیکنانی‬ ‫مانند مرتضی اسدی‪ ،‬برزگر و حتی حمید استیلی را‬ ‫عده ای از بانیان پروژه حذف بگوویچ در پرسپولیس‬ ‫می دانن��د‪ .‬یک��ی دیگ��ر از گروه ه��ای درون تیم��ی‬ ‫ پرس��پولیس هم از ترکیب ش��یث رضای��ی‪ ،‬علیرضا‬ ‫نیکبخت واحدی و محمدرضا مامانی در پرسپولیس‬ ‫ش��کل گرفته بود که لقب س��ه تفنگدار را برای خود‬ ‫برگزیده بودند‪.‬‬ ‫این گ��روه ک��ه در زم��ان دنیزلی تح��ت تاثیر‬ ‫کاریزمای او قرار داشت‪ ،‬هنگام حضور افشین قطبی‬ ‫در لیگ برتر دوره هفتم خودنمایی را اغاز کرد و کار‬ ‫تا انجا پیش رف��ت که بعد از شکس��ت چهار بر یک‬ ‫پرسپولیس مقابل اس��تقالل اهواز دیگر مشخص شد‬ ‫که بازیکنان می خواهند دل ش��یر یا هم��ان قطبی را‬ ‫به خانه اش بفرس��تند اما این بار حبیب کاشانی خرق‬ ‫نحوه رفتار مدیران استقالل‬ ‫به خصوص علی فتح اهلل زاده‬ ‫به گونه ای بوده که در این باشگاه‬ ‫هر بازیکن برای خود امپراتوری‬ ‫است و چندان نیازی به حلقه های‬ ‫ی نبوده است‪ .‬هرچند در‬ ‫درون تیم ‬ ‫زمان واعظ اشتیانی با توجه به حضور‬ ‫دو قدرت برابر یعنی امیر قلعه نویی‬ ‫در یک سوی میدان و واعظ اشتیانی‬ ‫در سوی دیگر بازیکنان به دو دسته‬ ‫تقسیم شده بودند اما در نهایت‬ ‫حرکت وزنه های تیم مانند مجیدی‪،‬‬ ‫جباری و البته در سطح بعدی نفراتی‬ ‫مانند برهانی به سمت واعظ کفه ترازو‬ ‫را به نفع او سنگین کرد‬ ‫باشد با حاشیه هایش انقدر درون خانه خود استقاللی ها‬ ‫ ترکید که سرانجام این باش��گاه قید او را زد و از سوی‬ ‫دیگر هرازگاهی بازیکنان این تیم یا از خجالت همدیگر‬ ‫در می ایند یا از باشگاه انتقاد می کنند‪ .‬از دعواهایی که‬ ‫همیشه یک طرف ان حنیف عمران زاده است و در سوی‬ ‫دیگر بازیکنانی مانند تیموریان‪ ،‬جباری و رحمتی گرفته‬ ‫تا مصاحبه های مختلف ارش برهانی که یک روز علیه‬ ‫باشگاه حرف می زند و روز بعد تکذیب می کند‪ ،‬نشان‬ ‫می دهد که تا چه اندازه فضای فعلی باشگاه تحت تاثیر‬ ‫نام ها قرار گرفته است‪ .‬ویترین اسامی بازیکنان بزرگ‬ ‫که البته از نظر فنی هم در اس��تقالل جواب داده است‬ ‫این تاوان را برای فت��ح اهلل زاده و پرویز مظلومی در پی‬ ‫داش��ته که در مقابل این نفرات‪ ،‬در موضع ضعف قرار‬ ‫بگیرند و ش��اهکار ان هم این است که مجتبی جباری‬ ‫ظرف یکسال اخیر سه بار مصاحبه کرده و هرچه دلش‬ ‫خواسته به باش��گاه و س��رمربی تیمش گفته است اما‬ ‫هربار مسئوالن اس��تقالل با اعتراف به اینکه نیازمند او‬ ‫هستند‪ ،‬جباری را به خانه بازگردانده و البته اقا مجتبی‬ ‫هم منت گذاش��ته و عذرخواهی کوچکی از مجموعه‬ ‫داشته است‪ .‬شاید ریش��ه همین رفتارهاست که گفته‬ ‫می ش��ود این بار فرهاد مجیدی برای باشگاه تا بعد از‬ ‫دربی برای پرداخت مطالب��ات بازیکنان ضرب االجل‬ ‫تعیین کرده است‪.‬‬ ‫البته مثال ها و نمونه های بی شمار دیگری هم در این‬ ‫زمینه وجود دارد اما به هرحال بازیکن ساالری ان هم از‬ ‫جنس اماتور در فوتبال ایران بس��یار رواج دارد و برای‬ ‫دانستن عمق نفوذ این حلقه ها می توان در مورد تمامی‬ ‫ تیم های لیگ برتر حداقل یک یا دو نمونه را ذکر کرد‪.‬‬ ‫بسیاری از مربیان لیگ برتر در گذشته تا امروز هم‬ ‫به ش��کل های مختلف تاوان این پدیده را پرداخته اند‪.‬‬ ‫می توان به گذشته بازگشت و از بهمن فروتن که زمانی‬ ‫سرمربی شموشک نوشهر بود شنید که چگونه تعدادی‬ ‫از بازیکنان تیمش با حریفان کنار می امدند و در نهایت‬ ‫تیم را به دسته پایین تر فرستادند یا داستان عجیب جدایی‬ ‫کاسیمیرو از نفت ابادان را مرور کرد که برخی بازیکنان‬ ‫باعث شدند این مربی موفق از باشگاه ابادانی کنار برود‪.‬‬ ‫گاهی هم نیاز به شنیدن نیس��ت همین دیدن انچه در‬ ‫ماجرای مجتبی جباری و باش��گاه استقالل اتفاق افتاد‬ ‫برای رونمایی از بازیکن س��االری مبتذل فوتبال ایران‬ ‫کافی است‪g .‬‬ ‫بازیکن ساالری محصول فوتبال بی قانون است‬ ‫نگاهی به خاستگاه پیدایش جباری و جباری ها‬ ‫رسول کربکندی ‪ /‬کارشناس فوتبال‬ ‫‪2‬‬ ‫واقعیت این است که دیگر بازیکن ساالری به‬ ‫پدیده ای رایج در فوتبال کش��ور تبدیل شده است و‬ ‫مهمترین عامل رواج این پدیده هم نتیجه گرا ش��دن‬ ‫ورزش و به خصوص فوتبال است‪ .‬مدیران و مربیان‬ ‫ما می دانند که در صورت موفقیت می توانند بمانند و‬ ‫در صورت شکست برکنار می شوند‪ ،‬بنابراین ان دسته‬ ‫از مدیران یا مربیانی که عالقه من��د به حفظ جایگاه خود‬ ‫هستند و تنها راه ان را هم در بردن می بینند ناچار می شوند‬ ‫گاهی از راه های غیر حرفه ای پیش بروند که شاید یکی از‬ ‫سبک ترین انها باج دادنبه بازیکنان باشد‪ .‬در واقع این افراد‬ ‫برای ماندن بر سر پست خود تشکیالت و اصول ورزش‬ ‫رانابودمی کنند‪.‬همین جاستکهبایدریشهبازیکن ساالری‬ ‫راپیداکنیم‪،‬وقتیباشگاهدرمقابلتخلفاتبازیکنانکوتاه‬ ‫می ایدوبهجایجریمهومحرومیتازبازیسعیمی کند‬ ‫بهنوعیموضوعرابرطرفکردهوافکارعمومیرابهبازی‬ ‫بگیرد‪ ،‬نشان می دهد که فوتبال ما به معنای واقعی حرفه ای‬ ‫نیستوتنهادراسمحرفه ایشدهاست‪.‬مشکالتازراس‬ ‫شروعمی شود؛جاییکهباشگاه هامبالغزیادیبهبازیکنان‬ ‫بدهکارهستندودرمقابلهیچنهادیهمپیگیراینمطالبات‬ ‫نمی شود و از سوی دیگر می بینیم که با این شرایط باشگاه‬ ‫نمی تواندمربیوبازیکنانراچندانادارهکند‪.‬اینیعنیانکه‬ ‫وقتیخودباشگاه های ماحرفه ای نیستند‪،‬کامالمشخص‬ ‫اس��ت که دیگر از بازیکنان و مربیان حرفه ای هم خبری‬ ‫نیس��ت و در مجموع یک نوع بی قانونی بر فوتبال حاکم‬ ‫می شود‪.‬درحالیکهاگرفوتبالماقانونمندشودیعنیانکه‬ ‫برای هر موضوعی از جمله تعهدات و قراردادهای متقابل‬ ‫چارچوبتعیینشودانوقتدیگرباشگاه‪،‬مدیر‪،‬مربیو‬ ‫بازیکن نمی توانند از ان چارچوب و قانون تخطی کنند و‬ ‫سپس می توان عنوان کرد که این مجموعه فراتر از یک نام‬ ‫حرفه ایشدهاست‪.‬بی تردیدباشگاهیکهحرفه ایباشددر‬ ‫ان تصمیم گیری ها‪ ،‬تنبیه ها‪ ،‬تشویق ها‪ ،‬نیازها و ملزومات‬ ‫همگیحرفه ایخواهدبودواتفاقاتیمانندانچهدرماجرای‬ ‫‪73‬‬ ‫ورزش‬ ‫مجتبی جباری در باشگاه استقالل رخ داد دیگر شکل‬ ‫نمی گیرد‪ .‬البته در این زمینه باید خاستگاهی که این‬ ‫بازیکن یا بازیکنانی شبیه او را پرورش داده است هم‬ ‫بررسی کرد‪ .‬وقتی شاهد هستیم مجتبی جباری هربار‬ ‫که چنین رفتاری انجام می دهد‪ ،‬باشگاه با بهانه های‬ ‫مختلف در مقابل او کوتاه می اید یا عده ای در این بین‬ ‫واسطه می شوند و همه تالش می کنند تا موضوع را‬ ‫پنهانکنند‪،‬طبیعیاستکهخواستهوناخواستهزمینه‬ ‫برای عصیان های اینده این بازیکن یا بازیکنان دیگر‬ ‫شکلمی گیردواینشایدبهتریننمونهبراینشاندادن‬ ‫بازیکن ساالریدرفوتبالایراناست‪.‬اگربهنحوهرفتار‬ ‫جباریدقتکنیم‪،‬خواهیمدیدکهجباریبهچهشکلی‬ ‫انتقاد کرد و در فاصله یکی‪ ،‬دو روز بعد عذرخواهی‬ ‫کرد‪ ،‬اما نکته اینجاست که او در میان صحبت هایش‬ ‫اعالم کرد که اگر بازیکن عراقی در این تیم باش��د او‬ ‫دیگر بازی نخواهد کرد و وقتی گزارشگر از او سوال‬ ‫کرد« ایا این یک تهدید است؟» جباری هم پاسخ داد‪:‬‬ ‫«بله‪ ،‬این یک تهدید است»‪ .‬بعد از این اظهارات زمان‬ ‫زیادی نمی گذرد که باشگاه به نوعی زیربار این تهدید‬ ‫می رود و از سوی دیگر جباری هم با یک عذرخواهی‬ ‫دو کلمه ای به تمرینات تیم بازگشت‪ .‬بهانه هم که مثل‬ ‫همیشه زیاد است از قبیل اینکه تیم در صدر جدول‬ ‫است و در جام حذفی بازی حساسی دارد و در نهایت‬ ‫ی این توجیهات این است کهبرای رسیدن‬ ‫برایند تمام ‬ ‫بههدفوگرفتننتیجه‪،‬چاره اینیستبهغیرازاینکه‬ ‫رفتار غیر حرفه ای و اماتوری از خود نشان دهیم‪ .‬در‬ ‫حالی که اگر از همان اولین باری که این بازیکن چنین‬ ‫رفتاری از خود نشان داد با او قاطعانه برخورد می شد‬ ‫دیگرکاربهاینمراحلنمی کشید‪،‬درهمینباشگاهاگر‬ ‫ازهماناولینباریکهجاسمکرارتخلفاتشرااغازکرد‬ ‫به شکل جدی از سوی باشگاه توبیخ می شد دیگر در‬ ‫یک بازی پخش زنده مقابل تماشاگران‪ ،‬ان رفتارها را‬ ‫ازخودنشاننمی داد‪.‬‬ ‫درچنینبستریاستکهبازیکنیماننداندرانیک‬ ‫تیموریان که از نفرات با اخالق فوتبالکشور است هم‬ ‫به جایی می رسد که درون زمین با همبازی خود دعوا‬ ‫کند و در نهایت هم شاهد هستیم که نه مرجعی باشد‬ ‫کهبهاینمسائلرسیدگیکندونهباشگاه‪،‬عزمی برای‬ ‫پایان دادن به این شرایط داشته باشد‪ .‬به طور طبیعی در‬ ‫چنینفرایندینهتنهابازیکن ساالریکاهشنمی یابد‬ ‫بلکه روز به روز ش��کل جدی تری به خود می گیرد‪.‬‬ ‫اثراتزیانباراندرفوتبالمابهشکل هایمختلفخود‬ ‫را نشان می دهد‪ .‬در واقع این مشکلی نیست که تنها‬ ‫یکباشگاهیایکبازیکنخاصبااندستبهگریبان‬ ‫باشدبلکهتمامی باشگاه هایماهرکدامبهنوعیدچار‬ ‫شرایطمشابههستند‪.‬‬ ‫جالبانکهپایاندادنبهبازیکن ساالریهمتنها‬ ‫یکراه حلداردکههر چندبسیارسادهاستامافوتبال‬ ‫ما تا امروز به سراغش نرفته و ان هم قانونمند شدن و‬ ‫رفتنبهسویفوتبالحرفه ایاست‪.‬وقتیباشگاه های‬ ‫ما حرفه ای شوند در ان صورت صاحب اکادمی های‬ ‫فوتبالی می شوند که در تیم های پایه ان از همان ابتدا‬ ‫الفبای حرفه ای گری را به بازیکنان می اموزند و این‬ ‫نفرات به مرور با همان اخالق حرفه ای وارد تیم های‬ ‫خود می ش��وند‪ .‬اگر قانون بر عرصه فوتبال ما حاکم‬ ‫شود و باشگاه ها در نهایت فراتر از یک اسم‪ ،‬بتوانند‬ ‫حرفه ای شوند ان وقت دیگر بدون نیاز به هیچ ابزار‬ ‫خاصی خود این چرخه مدیر‪ ،‬مربی‪ ،‬بازیکن و حتی‬ ‫خبرنگارحرفه ایتولیدمی کندونتیجه اشهمباانچه‬ ‫امروز شاهد هستیم برای فوتبال کشور بسیار متفاوت‬ ‫خواهد بود‪g.‬‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫‪74‬‬ ‫رفتار شناسی شماره ‪ 8‬جنجالی استقالل‬ ‫اتشفشانی که زود‬ ‫خاموش می شود‬ ‫‪3‬‬ ‫مجتبی جباری یکی از بازیکنانی اس��ت که سابقه ش��ورش های فراوانی علیه س��رمربیانش داشته‪ .‬او در‬ ‫جدیدترین گفته هایش مظلومی را مورد عنایت قرار داد‪ ،‬اما با کمترین جریمه از سوی باشگاه مواجه شد‪.‬‬ ‫مجتبی جب��اری در تغییر ناگهان��ی روحیاتش‬ ‫اس��تعداد منحصر به فردی دارد و همبازی های او در‬ ‫اس��تقالل دیگر به اینکه جباری ارام تبدیل به گلوله‬ ‫اتش��ین ش��ود و در کمتر از ‪ 24‬س��اعت بار دیگر در‬ ‫قالب پسر مظلوم و پشیمان فرو برود عادت کرده اند‪.‬‬ ‫عصیان های جباری در استقالل بسیار با سابقه است‪،‬‬ ‫اما توانایی فنی این بازیکن س��بب ش��ده تا همواره‬ ‫مسئوالن و حتی مربیان باشگاه چشمان خود را روی‬ ‫این موضوع ببندند و مجتبی با تمام بداخالقی هایش‬ ‫در استقالل ماندنی شده است‪.‬‬ ‫جباری زرنگ‬ ‫هم تیمی های او در استقالل به یک ویژگی خاص‬ ‫او لقب زرنگی می دهند‪ ،‬اما می توان نام های دیگری‬ ‫نیز بر ان نه��اد‪ .‬مجتبی جب��اری هم��واره زمانی که‬ ‫فصل اماده س��ازی و به خصوص دوران بدنس��ازی‬ ‫تیم می رسد‪ ،‬ناگهان مصدوم می ش��ود و تمام مدت‬ ‫بدنسازی هم مصدومیتش ادامه می یابد‪ ،‬اما با نزدیک‬ ‫ش��دن زمان مس��ابقات ناگهان از راه می رس��د و به‬ ‫تمرین ها اضافه می شود‪ .‬این عادت جباری هر سال‬ ‫تکرار ش��ده و حتی گفته می ش��ود او مربی بدنس��از‬ ‫مخصوص به خ��ود را ب��رای این زمان ه��ا دارد‪ ،‬اما‬ ‫ ترجیح می دهد در دوران بدنسازی کمی بیشتر به خود‬ ‫استراحت بدهد‪ .‬در زمان امیر قلعه نویی این مربی به‬ ‫راز جباری پی برده بود و با توج��ه به تاکید قلعه نویی‬ ‫روی تمرین های بدنسازی یکی از جرقه های اختالف‬ ‫میان این مربی با مجتبی بر س��ر همین موضوع شکل‬ ‫گرفت‪.‬‬ ‫تغییر تدریجی‬ ‫یکی از نخس��تین ش��ورش های مجتبی جباری‬ ‫در ابت��دای لیگ هفتم کلی��د خورد؛ او ب��ه دفتر علی‬ ‫فتح اهلل زاده‪ ،‬مدیرعامل باش��گاه رف��ت و برای ماندن‬ ‫در استقالل طلب فصل گذش��ته اش را خواستار شد‪.‬‬ ‫فتح اهلل زاده از او پرس��ید مگر تو من را قبول نداری؟‬ ‫مجتبی هم جواب داده بود که نه قبول ندارم و ساعتی‬ ‫نگذشته بود که سروکله جباری در باشگاه پرسپولیس‬ ‫پیدا ش��ده بود‪ .‬این سیاس��ت جباری ج��واب داد و‬ ‫فتح اهلل زاده که او را زیاده خواه خوانده بود‪ ،‬به سراغش‬ ‫فرستاد و بدون انکه بداند پیشنهاد ‪ 500‬میلیون تومانی‬ ‫مجتبی و ردای حاشیه‬ ‫لیگ نهم هرچند باز هم با ماجراهای مصدومیت‬ ‫مجتبی جباری اغاز ش��د‪ ،‬اما کاراکتر صمد مرفاوی‬ ‫به گونه ای نبود که بخواهد جباری را ازار دهد‪ .‬با اغاز‬ ‫لیگ دهم و امدن پروی��ز مظلومی اما بار دیگر کودک‬ ‫در لیگ یازدهم هنوز فصل به‬ ‫نیمه راه نرسیده جباری دو بار‬ ‫اظهارات تندی داشته و هر‬ ‫دو بار هم پرویز مظلومی ‪،‬‬ ‫سرمربی تیم در نوک پیکان‬ ‫انتقاداتش بوده‪ ،‬اما حتی‬ ‫سه گانه اعتراضی جباری هم‬ ‫ذره ای نتوانست مدیریت و‬ ‫سرمربی استقالل را به این فکر‬ ‫فرو ببرد که تا کجا باید در مقابل‬ ‫هنجارشکنی یک بازیکن مقاومت‬ ‫کرد‪ ،‬با این روش مدیریت البته‬ ‫شاید هم حق با جباری است که‬ ‫روزی به فتح اهلل زاده می گوید‬ ‫که قبولش ندارد و روزی دیگر‬ ‫سرمربی تیمش را هیچ کاره‬ ‫می خواند‬ ‫ورزش‬ ‫جباری علیه قلعه نویی‬ ‫یکی از پرحاشیه ترین دوران حضور جباری به‬ ‫لیگ هشتم و کار با امیر قلعه نویی مربوط می شود‪ .‬امیر‬ ‫خیلی زود دست جباری را در بی نظمی و در رفتن از‬ ‫تمرین خوان��ده بود و گهگاه با نیمکت نش��ین کردن‬ ‫او از خجالتش در می امد‪ .‬از س��وی دیگر جباری در‬ ‫ابتدای فصل برای ماندن در استقالل شرطی گذاشته‬ ‫بود و ان هم این بود که در صورت داش��تن پیشنهاد‬ ‫خارجی بتواند در نیم فصل از این تیم جدا ش��ود‪ ،‬اما‬ ‫این ش��رطی بود بین او و علی فتح اهلل زاده که در میانه‬ ‫راه جایش را به امیررضا واعظ اشتیانی داده بود و این‬ ‫یعنی رویای لژیونر شدن مجتبی پوچ شده بود‪ .‬سریال‬ ‫دعواهای جب��اری با قلعه نویی به مرور ش��کل علنی‬ ‫به خود گرفت‪.‬‬ ‫جباری در ان فصل یکبار از تمرین ها قهر کرد‪،‬‬ ‫اما درب��ی بهانه ای بود تا باش��گاه هر طور ش��ده این‬ ‫بازیکن را بر س��ر تمری��ن بیاورد‪ .‬ام��ا بی نظمی های‬ ‫ادامه دار و همچنین اظهارات جباری درباره مس��ائل‬ ‫فنی به مرور کاس��ه صبر قلعه نویی را لبریز کرد و در‬ ‫نهایت پیش از سفر اس��تقالل به عربستان برای بازی‬ ‫با االتحاد در لیگ قهرمانان اس��یا‪ ،‬تنش ها انقدر باال‬ ‫گرفت ک��ه جباری ب��ه بهانه مصدومی��ت اعالم کرد‬ ‫حاضر نیست اس��تقالل را در این سفر همراهی کند‪.‬‬ ‫باز هم سریال مماشات به راه افتاد و مسئوالن ان زمان‬ ‫استقالل به هر شکل ممکن مجتبی را راهی این سفر‬ ‫کردند‪ ،‬اما در همین بازی رفتار عجیب جباری هنگام‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫جباری از سوی حبیب کاشانی رد شده‪ ،‬برای ماندن‬ ‫این بازیکن در استقالل به هرشکلی او را راضی کرد‪.‬‬ ‫البته در طول فصل با توجه ب��ه حضور مرحوم ناصر‬ ‫حجازی و س��پس فیروز کریم��ی‪ ،‬حرکت خاصی از‬ ‫سوی جباری دیده نشد‪ .‬هرچند بر سر بی نظمی هایش‬ ‫هرازگاهی حجازی فقید او را توبیخ می کرد اما جباری‬ ‫نشان داد وقتی با مربیانی که کاریزمای بیشتری دارند‬ ‫روبه رو می شود کمتر از در حاشیه وارد می شود‪.‬‬ ‫تعویضش با ارش برهانی سبب شد تا بالفاصله پس‬ ‫از بازگشت به تهران‪ ،‬قلعه نویی او را در اختیار باشگاه‬ ‫بگذارد و اشتیانی هم با این خواسته سرمربی تیمش‬ ‫موافقت کرد‪ .‬بی تردید اگر در لیگ نهم هم قلعه نویی‬ ‫در استقالل ماندنی ش��ده بود و اختالفات میان او و‬ ‫مدیرعامل باش��گاه اس��تقالل پیش نمی امد‪ ،‬مجتبی‬ ‫جباری باید خ��واب ماندن در اس��تقالل را می دید‪،‬‬ ‫چراکه نام او در فهرس��ت قلعه نویی نب��ود اما رابطه‬ ‫شکراب شده قلعه نویی و واعظ اشتیانی به همراه یک‬ ‫مصاحبه وقت شناس��انه بر ضد سرمربی تیم از سوی‬ ‫مجتبی سبب شد داس��تان کامال برعکس شود؛ انکه‬ ‫رفت قلعه نویی بود و انکه ماند‪ ،‬جباری بود‪.‬‬ ‫درون جباری طغیان را اغاز کرد و مصاحبه معروف‬ ‫او درباره پیتزا خوری در اتوبوس و نداش��تن توپ و‬ ‫سایر مسائل سبب شد تا مظلومی و فتح اهلل زاده برای‬ ‫نخستین بار جباری را کنار بگذارند‪ .‬اوضاع انقدر حاد‬ ‫بود که مرحوم ناصر حجازی اصرار داشت استقالل‬ ‫باید جباری را برای همیش��ه اخراج کن��د‪ .‬خواندن‬ ‫جمالت مرحوم حجازی در این زمینه خالی از لطف‬ ‫نیست‪« :‬با این جور بازیکنان نباید مماشات کرد‪ .‬من‬ ‫هم اگر جای مظلومی بودم‪ ،‬جباری را اخراج می کردم‪.‬‬ ‫اخر چه معن��ی دارد یک بازیکن س��الی ‪400-500‬‬ ‫میلیون تومان بگی��رد‪ ،‬ان وقت با باش��گاه اینطوری‬ ‫رفتار کند‪.‬‬ ‫زمان من جباری جرات حرف زدن نداشت‪ .‬ان‬ ‫موقع جباری ج��رات نمی کرد از ای��ن رفتارها انجام‬ ‫بدهد‪ .‬نمی دانم االن چ��ه اتفاقی افتاده‪ .‬مظلومی نباید‬ ‫انضباط را فدای نتیجه کند‪ .‬جباری باید خیلی چیزها‬ ‫را یاد بگیرد‪.‬به اعتقاد من جباری برای همیشه باید از‬ ‫استقالل اخراج شود و به خانه اش برود و استراحت‬ ‫کند‪ .‬باشگاه استقالل انقدر بزرگ اس��ت که به امثال‬ ‫جباری متکی نباش��د»‪ .‬البته اوضاع به شکل دیگری‬ ‫پیش رفت و جباری باز هم خیلی زود نادم ش��د و به‬ ‫تمرینات بازگشت‪.‬‬ ‫اما در لیگ یازدهم هنوز فصل به نیمه راه نرسیده‬ ‫جباری دو بار اظهارات تندی داش��ته و هر دوبار هم‬ ‫پرویز مظلومی ‪ ،‬سرمربی تیم در نوک پیکان انتقاداتش‬ ‫بوده‪ ،‬اما حتی س��ه گانه اعتراضی جباری هم ذره ای‬ ‫نتوانست مدیریت و سرمربی استقالل را به این فکر‬ ‫فرو ببرد که تا کجا باید در مقابل هنجارش��کنی یک‬ ‫بازیکن مقاومت کرد‪ ،‬ب��ا ای��ن روش مدیریت البته‬ ‫شاید هم حق با جباری است که روزی به فتح اهلل زاده‬ ‫می گوید که قبول��ش ندارد و روزی دیگر س��رمربی‬ ‫تیمش را هیچ کاره می خواند‪.‬‬ ‫هرچند که همی��ن جباری وقتی باالی س��رش‬ ‫کارلوس کی روش بزرگ را می بیند جز زبان تعریف‬ ‫و تمجید زبان دیگری ندارد‪g .‬‬ ‫‪75‬‬ ‫او الفبای حرفه ای شدن را نمی داند‬ ‫بههرحالجباریهمادمخوبیاستوهمازنظرفنی‬ ‫سطحباالییداردامابایدایناموزش هاراهمبهبازیکنانداد‬ ‫تابارفتارشانموجبناراحتیهواداراننشوند‪.‬‬ ‫بحثمان بازیکن س��االری بود‪ ،‬در مجموع به نظر‬ ‫گفت وگو با شاهرخ بیانی درباره بازیکن خبرساز استقالل‬ ‫می رسد رفتار باشگاه استقالل هم تابعی از همین‬ ‫بحثبودهاست؟‬ ‫‪ l‬یعنی اگر ما اعالم می کردیم که جباری از باشگاه‬ ‫انچه در ماجرای عصیان ناگهانی مجتبی جباری و سپس نحوه برخورد باشگاه استقالل رخ داد‪ ،‬نمای دیگری‬ ‫اخراجاستواورادیگرنمی خواهیم‪،‬تصمیمدرستیبود؟‬ ‫از حکومت بازیکن ساالری بر فوتبال در اسم حرفه ای اما در رسم اماتوری ایرانی بود‪ .‬درباره را ی باشگاه استقالل‬ ‫باشگاهصدهامیلیونرویاینبازیکنسرمایه گذاریکردهو‬ ‫تفسیرهای مختلفی است‪ ،‬اما استدالل مدیران باشگاه ابی این است که جریمه مالی بهترین تدبیر برای مقابله با بازیکنانی‬ ‫اگرهماورااخراجمی کردیمدرانصورتبایدمبلغقرارداد‬ ‫مانندمجتبیجباریاست‪.‬شاهرخبیانیکهاینروزهاعضوکمیتهفنیاستقاللاستودرجریاناینتصمیم گیرینقش‬ ‫اوراکاملپرداختمی کردیم‪.‬بااینحالجریمهمالیبهترین‬ ‫داشته‪ ،‬از یک سو رای صادر شده را کافی می داند و از سوی دیگر معتقد است بازیکنانی مانند جباری‪ ،‬قربانیان ندانستن‬ ‫تصمیماستکهمی تواندبازدارندههمباشد‪.‬‬ ‫اداب حرفه ای فوتبال هستند‪ .‬گفت وگوی مثلث با بیانی حاوی نکات جالبی است که خواندنش را توصیه می کنیم‪.‬‬ ‫یاستقاللهستیدوازایننظر‬ ‫شمایکبازیکنقدیم ‬ ‫درک بهتری از شرایط جباری دارید‪ ،‬ریشه تساهل‬ ‫میالد حجت االسالمی‬ ‫شماهمهمیناست‪.‬بهنظرمی ایدشماهمازجباری‬ ‫این دوران که مسائل مالی حرف اول را می زند از بازیکنان‬ ‫دفاعمی کنیدوهماورامحکوممی کنید؟‬ ‫کار بخواهید و از ان طرف مطالبات انها را پرداخت نکنید‪.‬‬ ‫شاهرخبیانییکیازبازیکنانمحبوبوملی پوش‬ ‫‪ l‬جباری یک بازیکن با ش��خصیت و با خانواده‬ ‫وقتی بازیکنان حقوق خود را دریافت نمی کنند یا مدت ها‬ ‫استقالل‪ ،‬نظرش درباره تفاوت های نسل کنونی‬ ‫اس��ت و من سال هاست که او را می شناس��م‪ .‬ببینید نه او‬ ‫وعده پاداش داده شده و خبری از ان نمی شود‪ ،‬همه چیز به‬ ‫باشگاه استقالل و منش و رفتار انها با نسل خودش‬ ‫هممی ریزدوتمرکزانهاازبینمی رود‪.‬اینمسائلدراینکه‬ ‫بلکههمهبازیکنانیکجنبه ایدارند‪.‬وقتی‪ 14‬بازیانجام‬ ‫چیست؟‬ ‫می ش��ود و انها هزار تومان هم نمی گیرند و تیم در صدر‬ ‫یک بازیکن ناگهانخونبهمغزشنرسد و از کوره در برود‬ ‫‪ l‬نسلمانسلیبودکهازهماندورانابتداییوپایه‬ ‫جدول است و از پاداش خبری نیس��ت و از سوی دیگر‬ ‫فوتبالش یاد می گرفت تا به بزرگتر احترام بگذارد و با این‬ ‫نقش دارد‪.‬‬ ‫فرهنگ بار می امد‪ ،‬ضمن انکه فوتبال در ان زمان اماتوری‬ ‫باش��گاه رقیب ما با دو برد به بازیکنانش مبالغ میلیونی و‬ ‫نظرشماراجعبهخودمجتبیجباریچیست؟گویا‬ ‫خودرو پاداش می دهد‪ ،‬طبیعی است که این موضوع در‬ ‫بود و مانند دوره فعلی جنبه های مادی و مالی بر ان حاکم‬ ‫اوگاهیطغیانمیکند؟‬ ‫میانبازیکنانمشکل سازمی شود‪.‬‬ ‫نشده بود‪ .‬اما اکنون دیگر با ورود جوانب مالی شاهد ان‬ ‫‪ l‬به نظرم جباری ش��خصیت خوب��ی دارد و با‬ ‫اصوالدراینمواقعبازیکنانکوچکترحرف هاودرد‬ ‫صراحتکالمدربارهایرادهاصحبتمی کنداماجباریباید‬ ‫رفتارگذشتهنیستیمومی بینیمکهبازیکنبهبازیکنومربی‬ ‫دل هایشان را به بزرگترهای تیم می گویند‪ .‬جباری هم در‬ ‫اینراهمبداندکهجایگفتناینمسائلدر رسانه هانیست‬ ‫بهمربیبسیاراسان توهینمی کنند‪.‬‬ ‫اینجاخودراسپربالیبازیکنانکردوحرف هایانهارازد‪.‬‬ ‫و می توان این نکات را در جلسات حضوری و به صورت‬ ‫یعنیتنهادلیلشورودپولبهفوتبالاست؟‬ ‫در زمان ما هم همینطور بود بازیکنان حرف هایشان را به ما‬ ‫خصوصیمطرحکرد‪.‬‬ ‫‪ l‬تنها این نیس��ت‪ .‬بحث نتیجه گرا بودن فوتبال‬ ‫می گفتندامامااینحرف هارادرجمع هایخصوصیبیان‬ ‫یداندبا‬ ‫کشورهمهستچراکهمربییامدیرهرباشگاهیم ‬ ‫اگر مشکل مالی هس��ت یا اگر بازیکن مشکلی با‬ ‫می کردیمنهدرمقابلدوربینرسانه ها‪.‬‬ ‫تمرین های مربی دارد‪ ،‬باید ان را در جای خودش مطرح‬ ‫نتیجهنگرفتنبهسرعتعوضمی شود‪.‬خبوقتیچنین‬ ‫ش��اید اگر سرمربی اس��تقالل کس��ی مانند امیر‬ ‫کند‪ .‬بازیکنی که پول حرفه ای می گیرد‪ ،‬باید حرفه ای هم‬ ‫سیستمی بر باشگاه حاکم شده توجه کامل به نتیجه گرایی‬ ‫قلعه نوییبودبهایناسانیباجباریکنارنمی امد؟‬ ‫رفتاروصحبتکند‪.‬‬ ‫سببمی شودتادیگربهکارهایزیربناییتوجهینشود‪.‬‬ ‫‪ l‬فرقی نمی کن��د‪ ،‬قلعه نویی هم در س��پاهان با‬ ‫اینکه بازیکن بخواهد بگوید مربی هیچ کاره است‬ ‫در رای باشگاه استقالل برای مجتبی جباری هم‬ ‫بی نظمی هایتورهکنارمی امدچونبهاونیازداشت‪.‬‬ ‫اینیکحرفبسیارسنگیناستوبایدبهجباریبگوییم‬ ‫همینمالحظاتواردکارشد؟‬ ‫ولی قلعه نوی��ی در قضیه کیانی به ش��کل‬ ‫‪ l‬خیر‪،‬بهنظرمباشگاهمابهترینتصمیم‬ ‫دیگریرفتارکرد؟‬ ‫راگرفت‪،‬بازیکنیکهپولحرفه ایمی گیرد‪،‬باید‬ ‫‪ l‬ماج��را این اس��ت ک��ه قلعه نویی‬ ‫بداند که چگونه حرفه ای هم رفتار و صحبت‬ ‫می دانست کیانی منش��وری است و به همین‬ ‫کند‪ .‬من فکر می کنم پول اکنون جای عالقه به‬ ‫دلیل نمی تواند از او اس��تفاده کن��د‪ .‬دلیل کنار‬ ‫پیراهنوباشگاهراگرفتهاست‪.‬‬ ‫گذاشتنکیانیهمهمینبود‪.‬‬ ‫بازیکن ها از خ��دا می خواهند که از تیم‬ ‫گاهی در برخی تیم ها بازیکنان حالت گروه‬ ‫اخراج شوند و بعد هم طبق قرارداد پول خود را‬ ‫پیدا می کنند و مانند اتفاقاتی که در سپاهان‬ ‫بگیرندوبروند‪.‬به هرحالباشگاهاستقاللروی‬ ‫و برای بوناچیچ افتاد‪ ،‬مربی را س��رنگون‬ ‫بازیکنی مانند مجتبی جباری سرمایه گذاری‬ ‫می کنند‪.‬‬ ‫ک��رده و به نظ��رم وادار کردن ای��ن بازیکن به‬ ‫‪ l‬دراینشرایطنبایددیگرباشگاهمدارا‬ ‫عذرخواهیوجریمهمالیبسیارموثراست‪.‬‬ ‫کندوبایدتمامی اینبازیکنانرااخراجکند‪.‬‬ ‫همیننوعرفتارونگاهراخاستگاهرشد‬ ‫این مقایسه هم جالب است؛ فکر کنم اخراج‬ ‫بازیکن ساالرینمی دانید؟‬ ‫یکبازیکناسان تراستتااخراجیکگروه‬ ‫‪ l‬یک واقعیت را باید پذیرفت‪ ،‬ان هم‬ ‫بازیکن؟‬ ‫اینکهبازیکنانماالفبایشخصیتفوتبالیست‬ ‫حرفه ایرانمی دانند‪.‬‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬ولی ضرر این عده بسیار زیاد‬ ‫مشکلی که پیش امده این است که توجه‬ ‫است‪ .‬فصل گذشته یک عده از بازیکنان نفت‬ ‫چندانی به تیم ه��ای پایه ای نش��ده‪ ،‬در واقع‬ ‫ابادان علیه کاسیمیرو‪ ،‬مربی خوب این تیم‬ ‫وقتی این بازیکنان در سنین پایین در تیم های‬ ‫همدست شدند و زمینه برکناری او را فراهم‬ ‫پایه ش��کل می گیرند‪ ،‬باید با اخ�لاق و اداب‬ ‫کردند و نتیجه ان این شد که امسال این تیم‬ ‫حرفه ای گری اشنا شوند اما چنین اتفاقی رخ‬ ‫دچار بحران شده است‪.‬‬ ‫شاهرخ بیانی خود ستاره ای بود که زمانی در استقالل با برخی بازیکنان این‬ ‫ندادهوطبیعیاستکهبازیکنانیمانندجباری‬ ‫اخرینسوالاینکهاگرجبارییکباردیگرهم‬ ‫تیم اختالف پیدا کرد‬ ‫همایناموزش هاراندیده اند‪.‬‬ ‫رفتارخودراتکرارکندایادوبارهتنهاجریمه‬ ‫نقدیرامفیدمی دانید؟‬ ‫نگاه شما تنها متوجه بازیکن است‪ ،‬اما‬ ‫مگریکسالبااینمربیکارنکردهبودیونمی دانستیکهاو‬ ‫‪ l‬بله اینبارجریمهشدیدترمی شود‪ .‬البتهبهترین‬ ‫یکیازدالیلعصیانبازیکنانمشکالتمالیبوده‬ ‫چگونه است؟ اگر به این مدیر و مربی اعتقاد نداشتی برای‬ ‫کهاینهمنشان دهندهضعفباشگاه هایماست‪.‬‬ ‫زمان قطع همکاری با این بازیک��ن ‪ -‬در صورت تکرار‬ ‫‪ l‬اینموضوعهمدرستاستچراکهنمی شوددر‬ ‫چه قراردادت را تمدید کردی؟‬ ‫اشتباهش‪-‬انتهایفصلاست‪g.‬‬ ‫‪4‬‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫‪76‬‬ ‫ورزش ‬ ‫مرگ دکتر‬ ‫ورزش‬ ‫شوکران‬ ‫سقراط‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫سوکراتس که پزشک بود و می توانست بقراط‬ ‫فوتبال لقب بگیرد اما سقراط شد و با پناه بردن به‬ ‫انزوا‪ ،‬جام شوکران را سرکشید‬ ‫‪77‬‬ ‫مرگ دکتر سوکراتس‬ ‫که زمانی نماد‬ ‫روشنفکری در فوتبال‬ ‫محسوب می شد برای‬ ‫بسیاری که زمانی او را‬ ‫دوست داشتند خبر تلخ‬ ‫و ناگواری بود‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫مرگ فوتبالیست چپ گرا‬ ‫سوکراتس‪ ،‬فوتبالیستی که مجبور شد روشنفکر باشد‬ ‫‪1‬‬ ‫س��وکراتس‪ ،‬کاپیتان معروف تی��م ملی فوتبال‬ ‫برزیل که نام کامل وی «س��وکراتس سامپایو د سوزا‬ ‫ویئیرا د الیویئرا» بود‪ ،‬نوزدهم فوریه ‪ 1945‬میالدی در‬ ‫برزیل متولد شد‪ .‬او همچنین پزش��کی قابل و برادر‬ ‫بزرگتر «رایی» یکی از بزرگان تیم ملی برزیل بود‪.‬‬ ‫سوکراتس فوتبال را از سال ‪ 1974‬با بازی برای‬ ‫تیم «بوتافوگو ریو» (‪)Botafogo-SP‬اغاز کرد‪ .‬او پیش‬ ‫از پیوس��تن به تیم «کورینتیانس»(‪ )Corinthians‬در‬ ‫سال ‪ 1978‬شش سال برای بوتافوگو ریو بازی و در‬ ‫جریان ‪ 297‬بازی برای این تیم ‪ 172‬گل به ثمر رساند‪.‬‬ ‫سوکراتس سپس به ایتالیا نقل مکان کرد و به تیم‬ ‫«فیورنتینا» پیوس��ت اما موفقیت چندانی کسب نکرد‬ ‫پس به برزیل بازگشت و با پیراهن تیم های «فالمینگو»‬ ‫و «سانتوس» کار خود را به پایان رساند‪.‬‬ ‫سوکراتس‪ ،‬کاپیتانی تیم ملی برزیل در بازی های‬ ‫جام جهان��ی و ‪ 1986‬می�لادی را برعهده داش��ت‪،‬‬ ‫تیمی که به ویژه در مسابقات جام جهانی ‪ ۸۲‬اسپانیا‬ ‫دوس��تداران این ورزش را با ارائه فوتبالی تهاجمی‬ ‫ و جذاب ش��یفته خود کرد‪ .‬او در سال ‪ 1983‬میالدی‬ ‫به عن��وان بهترین بازیک��ن فوتب��ال امریکای جنوبی‬ ‫ش��ناخته ش��د‪ .‬نام وی همچنین در س��ال ‪ 2004‬در‬ ‫فهرست «فیفا ‪ »100‬گنجانده شد‪.‬‬ ‫س��وکراتس‪ ،‬سیاس��تمدار فوتبالیس��ت ی��ا‬ ‫فوتبالیست سیاستمدار؟‬ ‫‪78‬‬ ‫سوکراتس عالوه بر پزشکی‪ ،‬ستون نویس برخی‬ ‫روزنامه ها و هفته نامه های مش��هور برزیلی بود‪ .‬او نه‬ ‫تنها درب��اره ورزش و فوتبال که درباره سیاس��ت و‬ ‫اقتصاد نیز قلم می زد‪.‬‬ ‫س��وکراتس بارها اعالم ک��رده بود ک��ه الگو و‬ ‫قهرم��ان او در زندگ��ی نه اف��رادی چ��ون «پله» که‬ ‫«چه گوارا» و «فیدل کاسترو»‪ ،‬رهبران انقالبی کوبا و‬ ‫«جان لنون» خواننده مش��هور راک هستند‪ .‬او معموال‬ ‫ریش داشت و این مساله باعث شده بود تا بسیاری به‬ ‫سوکراتس که نامش‬ ‫برگرفته از «سقراط»‪،‬‬ ‫فیلسوف مشهور یونانی‬ ‫است‪ ،‬در این مصاحبه با‬ ‫تقدیر از پدرش به خاطر‬ ‫انتخاب نام غیرمعمولش گفته‬ ‫است‪« :‬پدر من از خانواده‬ ‫فقیری بود که خودش تالش‬ ‫کرد تا خواندن را بیاموزد‪.‬‬ ‫او تحصیلکرده نبود اما‬ ‫کتابخان ه بزرگی درست کرد‪.‬‬ ‫او به فلسفه یونان باستان‬ ‫عالقه بسیاری داشت و به‬ ‫همین خاطر مرا سوکراتس‬ ‫(سقراط) صدا می زد‬ ‫این نتیجه برسند که این بازیکن سرشناس برزیلی در‬ ‫ظاهر خود هم از چه گوارا الگوبرداری می کند‪.‬‬ ‫او با ای��ن ح��ال در مصاحب��ه ای ک��ه ‪ 2010‬و‬ ‫یک س��ال پیش از مرگش با نشریه «نش��نال» برزیلی‬ ‫داشت با رد این نظریه گفت‪« :‬من ریش می گذارم نه‬ ‫به یاد چه گوارا بلکه به این خاطر که پوس��ت صورتم‬ ‫چرب اس��ت‪ .‬من در صورتم لکه های بسیاری دارم‬ ‫که ریش انها را می پوشاند‪ .‬البته یک پسر به نام فیدل‬ ‫دارم‪».‬‬ ‫سوکراتس درباره علت عالقه خود به کوبا گفته‬ ‫است‪« :‬کوبا س��رزمین رویاهای من است‪ ،‬جایی که‬ ‫برای تمامی ش��هروندان فرصت های یکسانی برای‬ ‫پیشرفت وجود دارد‪ .‬به اعتقاد من بسیار جالب است‬ ‫که یک کش��ور کوچک بدون اقتصاد ق��وی در هیچ‬ ‫زمینه ای‪ ،‬می تواند با امار باالی افراد تحصیل کرده‪ ،‬در‬ ‫سطوح پزشکی و ورزشی در جهان خودنمایی کند‪.‬‬ ‫همان طور که می بینیم کوبا در بازی های المپیک بیش‬ ‫از تمامی کشورهای امریکای التین مدال های طال را‬ ‫درو می کند‪ .‬ای کاش در کوبا به دنیا امده بودم‪».‬‬ ‫س��وکراتس که نام��ش برگرفته از «س��قراط»‪،‬‬ ‫فیلسوف مش��هور یونانی اس��ت‪ ،‬در این مصاحبه با‬ ‫تقدیر از پدرش به خاطر انتخاب ن��ام غیرمعمولش‬ ‫گفته است‪« :‬پدر من از خانواده فقیری بود که خودش‬ ‫تالش کرد تا خواندن را بیاموزد‪ .‬او تحصیلکرده نبود‬ ‫اما کتابخانه بزرگی درس��ت کرد‪ .‬او به فلسفه یونان‬ ‫باس��تان عالقه بسیاری داش��ت و به همین خاطر مرا‬ ‫سوکراتس (سقراط) صدا می زد‪».‬‬ ‫او ادامه داده اس��ت‪« :‬در س��ال ‪ 1964‬میالدی یک‬ ‫کودتای نظامی اتفاق افتاد‪ .‬من ‪ 10‬س��ال داشتم و به یاد‬ ‫می اورم که پدرم تمام کتاب های خود را س��وزاند‪ .‬این‬ ‫لحظه ای بود که من به سیاست عالقمند شدم‪.‬من به عنوان‬ ‫کودکی که در سرزمین دیکتاتوری رشد کرد همواره‬ ‫شاهد بی عدالتی در کش��ور بودم‪ .‬تنها اتفاق خوبی‬ ‫که برای من افتاد‪ ،‬حرکت من در مسیر فوتبال بود‪».‬‬ ‫سوکراتس درباره عالقه به فوتبال می گوید‪:‬‬ ‫«چیزی که من درباره فوتبال دوست دارم ترکیب‬ ‫اجتماعی ان است‪ .‬من فوتبال را دموکراتیک یافتم‬ ‫و البته فوتبال‪ ،‬درباره کشورم چیزهای زیادی به‬ ‫من اموخ��ت‪ .‬من اموختم که بای��د تالش کنم تا‬ ‫کشوری را که در ان زندگی می کنم تغییر دهم‪».‬‬ ‫این بازیکن سرش��ناس فوتبال ادامه می دهد‪« :‬از‬ ‫اینجا بود که ب��ه همراه هم تیمی ه��ای خود علیه‬ ‫صاحبان باش��گاه (کورینتیاس) به پا خواس��تیم‪.‬‬ ‫باشگاه ها می خواهند که کنترل کامل را در دست‬ ‫داشته باشند در حالی که ما فکر می کنیم بازیکنان‬ ‫هم باید در امور مش��ارکت داده ش��وند و مانند‬ ‫کودک با انها رفتار نشود‪ .‬این تنها یک بهانه گیری‬ ‫بیهوده نبود‪ ،‬ما در پ��س عملی که انجام می دادیم‬ ‫ایده سیاسی بزرگتری را دنبال می کردیم‪».‬‬ ‫شوت به دروازه سیاست‬ ‫‪2‬‬ ‫برخالف ان چیزی که سازمان های‬ ‫اداره کننده ورزش به دنبال ان هستند ‪،‬به‬ ‫هیچ وجه نمی توان ورزش را از سیاست‬ ‫جداکرد وهمواره میان این دو مقوله‪ ،‬رابطه‬ ‫برقرار می شود همانطور که سیاستمداران‬ ‫بارها وبارها از ورزش به عنوان یک عامل‬ ‫تاثیرگذار اجتماعی استفاده کرده اند‬ ‫ورزشکاران بیشماری وجود داشته اند که‬ ‫از جایگاه اجتماعی خود برای پیشبرد‬ ‫اهداف سیاسی استفاده کرده اند‪ ،‬نگاهی‬ ‫داریم به فعالیت های سیاسی چند چهره‬ ‫شاخص ورزشی‪....‬‬ ‫‪ -2‬یوهان کرایف ‪ /‬دهن کجی به دیکتاتور‬ ‫ورزش‬ ‫‪ – 1‬جورج وه ا ‪ /‬نماد یک کشور‬ ‫ایا او واقعا شکست خورد؟ مردم لیبریا این سوال را‬ ‫بارها و بارها از خود می پرسند؟ برای خیلی از ما شنیدن‬ ‫نام کش��وری به نام لیبریا زمانی رخ داد که یک بازیکن‬ ‫سیه چرده در باشگاه میالن گل های عجیب و غریب به‬ ‫ثمر می رساند‪.‬‬ ‫بازیکنیکهتکنیکبی همانندشباهیکلتنومندش‬ ‫همخوانی نداشت و برای گل زدن همه کار بلد بود‪ .... ،‬ان‬ ‫زمان بود که دانستیم جایی به نام لیبریا وجود دارد که طبق‬ ‫امارگیری ها دقیقا «بدترین جای روی زمین» است‪ .‬فقر و‬ ‫تبعیض جای خود را داشت که جنگ داخلی هم اضافه‬ ‫شد‪ ....‬تا جایی که «وه ا » از ان امده بود این لقب را بگیرد‪،‬‬ ‫حتی برادر ستاره هم در جنگ کشته شد‪...‬‬ ‫«جورج وه ا» که در یک خانواده پرجمعیت در یک‬ ‫محله کثیف در پایتخت مونرویا توس��ط مادر بزرگش‬ ‫بزرگ ش��د‪ ،‬تنها یک عامل باعث ش��د از دامی که پیش‬ ‫رویش گذاشته شده بود‪ ،‬رهایی یابد؛ «فوتبال»‪ .‬او خیلی‬ ‫کوچک بود که تبدیل به ولگردی ش��د که در گروه های‬ ‫خالفکار عضویت داشت اما مهاجرت به کامرون برای‬ ‫بازی در یک تیم باشگاهی سرنوشتی دیگر برای او رقم زد‪.‬‬ ‫او رفت تا بهترین بازیکن جهان شود و ثروت و شهرت‬ ‫را باهم درو کند‪ .‬او در زمان بازی‪ ،‬تمام هزینه های تیمی‬ ‫کشورش را پرداخت می کرد تا محبوب ترین مرد کشور‬ ‫لیبریالقببگیرد‪.‬‬ ‫در س��ال ‪ 2005‬وقتی ب��رای انتخابات ریاس��ت‬ ‫جمهوری کاندید ش��د‪ ،‬تازه به یاد اوردن��د که او حتی‬ ‫تحصیالت دانشگاهی ندارد‪ ،‬برای همین شعار مردمی که‬ ‫در کمپین او حضور داشتند این بود‪« :‬مهم نیست مدرک‬ ‫دارد یا نه‪ ،‬ما به او رای می دهیم» اما «وه ا» انتخابات را به یک‬ ‫تحصیلکرده هاروارد به نام «جان سرلیف» باخت‪ ،‬هرچند‬ ‫«وه ا» تنها ‪ 40‬درصد ارا را به خود اختصاص داد اما هنوز‬ ‫هم سایه او بر سیاست لیبریا سنگینی می کند‪ .‬او توانست‬ ‫اولین افریقایی باشد که عنوان بهترین بازیکن اروپا را به‬ ‫دست اورده تا به نوعی نژاد پرستی را در فوتبال اروپا به‬ ‫تمسخر کشد اما در کش��ور خود در انتخابات شکست‬ ‫خورد هرچند هنوز هم مجسمه برنز او در شهر مونرویا‬ ‫نماد یک کشور است‪.‬‬ ‫اگر قرار باشد یک باشگاه سیاسی را در فوتبال جهان‬ ‫انتخاب کرد‪ ،‬بدون ش��ک تمام ذهن ها به سمت باشگاه‬ ‫بارسلونا و ورزشگاه نیوکمپ حرکت می کند حتی شعار‬ ‫این باشگاه یعنی «فراتر از یک باشگاه» این نگاه را تایید‬ ‫می کند‪ ،‬برای اهالی ایالت جدایی طلب کاتاالن‪ ،‬بارسلونا‬ ‫نه تنها چیزی فراتر از یک باشگاه است که گاهی تبدیل‬ ‫به تمام دنیای انها می ش��ود‪ .‬ش��اید برای ریشه یابی این‬ ‫نگاه سیاس��ی به فوتبال باید به ‪ 4‬ژوئن ‪ 1925‬بازگشت؛‬ ‫روزهایی که هواداران بارسلونا در یکی از مسابقه ها در‬ ‫«حرکتی» کامال اعتراضی در اعتراض به دیکتاتوری ریورا‬ ‫سرود ملی اسپانیا را هو کردند‪ .‬این مساله و اعتراض های‬ ‫کمی تندتر باعث ش��د که فعالیت های باشگاه به مدت‬ ‫شش ماه به حالت تعلیق در اید و پس از ان هم نام باشگاه‬ ‫تغییر کرد و نامی اسپانیولی روی ان گذاشته شد‪ .‬در زمان‬ ‫زمامداریژنرالفرانکونگاهجدایی طلبانهبهبارسلوناتغییر‬ ‫ماهیت داد و باشگاه بارسلونا به طور غیر رسمی تبدیل به‬ ‫نماد مخالفان دیکتاتوری شد در مقابل باشگاه رئال مادرید‬ ‫که باشگاه رسمی حکومت بود‪ .‬تا انجایی که فرانکو در‬ ‫مسابقه ال کالسیکو از تمام امکانات موجود برای پیروزی‬ ‫در دربی اسپانیا انتقاد می کرد و پیروزی در این بازی را تا‬ ‫س��طح پیروزی بر مخالفان باال می برد‪ .‬در جنگ داخلی‬ ‫اسپانیا چندین بازیکن از دو تیم بارسلونا و اتلتیکو مادرید‬ ‫به عنوان داوطلب به صف س��ربازانی پیوستند که علیه‬ ‫نظامیانمی جنگیدند‪.‬‬ ‫در این شرایط یک اظهارنظر از سوی یوهان کرایف‬ ‫او را تبدیل به محبوب ترین مرد کاتاالن کرد‪ ،‬کرایف که‬ ‫با درخشش در اژاکس تبدیل به یک اسطوره در فوتبال‬ ‫جهان شده بود مورد توجه همه باشگاه های بزرگ جهان‬ ‫قرار داشت‪ .‬او از بین رئال مادرید و بارسلونا تیم کاتاالن‬ ‫را انتخاب کرد و دلیل این انتخ��اب را اینگونه بیان کرد‪:‬‬ ‫«نمی توانس��تم در تیمی بازی کنم که به فرانکو وابسته‬ ‫اس��ت» این دهن کجی به دیکتاتور اگ��ر تنها اظهارنظر‬ ‫سیاسی کرایف نباشد مهمترین انهاست‪ .‬جمله ای که در‬ ‫زمان خودش سروصدای زیادی به پا کرد‪ ،‬کرایف بعدها‬ ‫ی گذاشت؛ نام مکانی در کاتاالن تا‬ ‫نام فرزندش را یورو ‬ ‫محبوبیتش در کاتاالن به باالترین حد ممکن برسد‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫پدر ‪ 150‬میلیون برزیلی!‬ ‫س��وکراتس درب��اره ب��ازی خ��ود در تیم‬ ‫کورینتیان��س می گوی��د‪« :‬ای��ن بزرگترین تیمی ‬ ‫بود ک��ه م��ن در ان ب��ازی ک��ردم‪ .‬پیروزی های‬ ‫سیاسی من بس��یار مهمتر از پیروزی های من به‬ ‫عنوان یک بازیکن حرفه ای فوتب��ال بود چرا که‬ ‫یک بازی ظ��رف ‪ 90‬دقیقه به پایان می رس��د اما‬ ‫زندگی همچنان جریان دارد‪ ».‬سوکراتس درباره‬ ‫به یادماندنی ترین خاطره خود از مس��تطیل س��بز‬ ‫می گوید‪« :‬به یاد ماندنی ترین خاطره‪ ،‬لحظ ه خواندن‬ ‫سرود ملی برزیل در نخستین بازی بود که من کاپیتان‬ ‫تیم بودم‪ .‬این مهمترین لحظ��ه زندگی من بود؛ من‬ ‫پدر ‪ 150‬میلی��ون برزیلی بودم!» س��وکراتس پس‬ ‫از پای��ان فعالیت حرف��ه ای خ��ود در ورزش به‬ ‫حرف��ه طبابت بازگش��ت و کلینیک��ی در برزیل‬ ‫تاسیس کرد که شمار زیادی از مراجعه کنندگان‬ ‫ان چهره های ورزش��ی بودند‪.‬او ‪ 10‬س��ال پس‬ ‫از بازنشس��تگی در ‪ 50‬س��الگی دوباره به دنیای‬ ‫فوتبال بازگش��ت و برای م��دت کوتاهی برای‬ ‫باش��گاه اماتور «گارفورث ت��ون» انگلیس توپ‬ ‫زد‪.‬افراط در کشیدن سیگار و نوشیدن مشروبات‬ ‫الکلی را می توان از نقاط ضعف این ستاره بزرگ‬ ‫دانس��ت‪ ،‬نقطه ضعفی که حتی در سال های اوج‬ ‫این بازیکن فوتبال‪ ،‬گریبانگی��ر او بود و به دلیل‬ ‫اعتماد «تله س��انتانا»‪ ،‬س��رمربی وق��ت تیم ملی‬ ‫برزیل ب��ه او اغلب نادی��ده گرفته می ش��د‪ .‬البته‬ ‫افزایش میزان مصرف مشروبات الکلی‪ ،‬به ویژه‬ ‫پس از پایان فعالیت حرفه ای‪ ،‬س��بب شد که بدن‬ ‫سوکراتس به ش��دت صدمه ببیند‪ .‬او سرانجام بر‬ ‫اثر عفونت شدید روده در س��اعات اولیه بامداد‬ ‫یکشنبه‪ ،‬چهارم دسامبر ‪ 2011‬میالدی در سن ‪57‬‬ ‫سالگی در سائوپائولو درگذشت‪.‬مرگ سوکراتس‬ ‫شاید اس��تعاره ای در دل خود نهان کرده باشد‪ .‬او‬ ‫که پزشک بود و می توانس��ت بقراط فوتبال لقب‬ ‫بگیرد‪ ،‬سقراط شد و با پناه بردن به انزوا به نوعی‬ ‫شوکران را سر کشید‪ .‬شاید او در زیر بار این لقب‬ ‫دکتر له ش��د‪ ،‬مچاله شد و نابود ش��د‪ .‬او قرار بود‬ ‫نماد روش��نفکری در فوتبال باشد‪ .‬نمادی که تن‬ ‫سوکراتس توانایی کش��یدن ان را نداشت و او را‬ ‫به ورطه خودشکستن کش��اند‪ .‬مرگ سوکراتس‬ ‫داستان مردی بود که مجبور بود روشنفکر باشد و‬ ‫نمی توانست باشد‪g .‬‬ ‫ورزشکاران سیاسی‬ ‫‪ – 3‬محمد علی کلی‪ /‬مشت های محمد علی‬ ‫منبهخاطرپرستیژیادالیلشخصیمبارزهنمی کنم‪،‬‬ ‫‪79‬‬ ‫ورزش‬ ‫من می جنگم که ب��ه برادرانم ک��ه در امریکا روی زمین‬ ‫خوابیده اند‪ ،‬روحیه بدهم؛ س��یاهانی ک��ه با کمک های‬ ‫دولتی زنده اند از سیاهانی که چیزی برای خوردن ندارند؛‬ ‫سیاهانی که چیزی از خود ندارند و سیاهانی که اینده ای‬ ‫ندارند»‪.‬‬ ‫کاس��یوس کلی خیلی زود از پوست یک قهرمان‬ ‫مشت زن جهانی خارج شده و در لباس یک مبارز جدی‬ ‫علیهنژادپرستیوتبعیضنهادینهشد‪.‬اوکهروابطنزدیکی‬ ‫با مارتین لوترکینگ و مالکوم ایکس داشت‪ ،‬نمی خواست‬ ‫فاصله طبقاتی میان سفیدپوستان و سپاه پوستان را باور‬ ‫کند تا انجا که فیلیپ ریس��تما در مورد او می نویس��د‪:‬‬ ‫«این بوکسور برای سفیدپوس��تان امریکا در سال های‬ ‫اغازین دهه ‪ 60‬یک تهدید جدی محسوب می شد‪ .‬او در‬ ‫شرایطی که جامعه سیاه پوست در بسیاری موارد پایین تر‬ ‫از سفیدپوستان بود‪ ،‬همواره می گفت که زیباترین است‪».‬‬ ‫اعتراضات سیاسی کلی وقتی رنگ دیگری به خود‬ ‫گرفت که در سال ‪ 1967‬برای جنگ در ویتنام به خدمت‬ ‫فراخوانده شد‪ .‬او از حضور در جنگ سرباز زد و اعالم‬ ‫کرد که هرگز به روی همنوعان خود اتش نمی گشاید‪،‬‬ ‫او حتی وقتی به این دلیل از حضور در رقابت های بوکس‬ ‫به مدت ‪ 5‬سال محروم شد و گواهینامه مشت زنی اش به‬ ‫حالت تعلیق درامد باز هم از مواضع خود سرس��وزنی‬ ‫کوتاه نیامد‪...‬‬ ‫عالوه بر این وقتی در سال‪ 1964‬اسالم اورد‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«از این پس نمی خواهم کس��ی مرا کاسیوس صدا بزند‪.‬‬ ‫کاسیوس اسم برده هاست‪ ،‬من برده نیستم و مسلمانم»‬ ‫محمدعلی مورد انزجار جامعه سفیدپوست قرار داشت‬ ‫چرا که تبدیل به یک نماد برای جنبش مبارزات اجتماعی‬ ‫ش��ده بود و این موضوع ب��رای او رقیبان بی ش��ماری‬ ‫می تراشید‪.‬‬ ‫اما قهرمانی های پشت سرهم‪ ،‬محمد علی کلی را در‬ ‫اوج قرار می داد‪.‬‬ ‫محمدعلی کلی که بسیار خوش صحبت و با اعتماد‬ ‫به نفس بود برای بس��یاری از س��یاهان مسلمان امریکا‬ ‫الگویی برای شکستن حصار بود‪ .‬او خودش را اینگونه‬ ‫توصیفمی کرد‪« :‬منازتوفانمی گذرموخیسنمی شوم‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪106‬‬ ‫کلی از حضور در‬ ‫جنگ سرباز زد و اعالم‬ ‫کرد که هرگز به روی‬ ‫همنوعان خود اتش‬ ‫نمی گشاید‪ ،‬او حتی‬ ‫وقتی به این دلیل از‬ ‫حضور در رقابت های‬ ‫بوکس به مدت ‪ 5‬سال‬ ‫محروم شد و گواهینامه‬ ‫مشت زنی اش به حالت‬ ‫تعلیق درامد باز هم از‬ ‫مواضع خود سرسوزنی‬ ‫کوتاه نیامد‪...‬‬ ‫‪80‬‬ ‫من اب ها را غرق خواهم کرد و می توانم یک درخت مرده‬ ‫را از نو به قتل برس��انم‪ .‬روزی مرا خواهید شناخت‪ ،‬من‬ ‫محمد علی کلی هستم‪ ».‬و حاال همه او را می شناسند او‬ ‫محمد علیکلیاست‪.‬‬ ‫‪ – 4‬عالء حبیل ‪ /‬اقای گل یک جنبش‬ ‫برای کودکان شهر س��تره‪ ،‬عالء حبیل یک الگوی‬ ‫تمام عیار اس��ت‪ .‬یک الگوی تمام نش��دنی‪ .‬او ش��اید‬ ‫محبوبترین مرد جزیره باشد‪ .‬جزیره ای شیعه نشین که از‬ ‫تبعیضوفقرخستهاست‪،‬کودکان«ستره»وقتیپابهتوپ‬ ‫می شدند دوست داشتند و دارند روزی برسد که مثال عالء‬ ‫حبیل‪ ،‬بهترین بازیکن تاریخبحرین باشند‪ .‬بازیکنی که در‬ ‫جام ملت های ‪ 2004‬به همراه علی کریمی از ایران عنوان‬ ‫اقای گلی را به دست اورد‪.‬اما انچه عالء حبیل را از فوتبال‬ ‫بحرین عبور داد و تبدیل به یک اسطوره در کشور بحرین‬ ‫کرد‪ ،‬بهار بیداری بود‪ .‬او یکی از نمادهای جنبش محسوب‬ ‫می ش��ود‪ .‬یک روز تلویزیون ملی بحری��ن تصویری از‬ ‫عالء حبیل و ب��رادرش محمد را نش��ان داد که در میان‬ ‫جمعیت معترض در تظاهرات شرکت داشتند‪ .‬گزارشگر‬ ‫تلویزیون این دو برادر را یک مشت ولگرد خواند‪ ،‬فردای‬ ‫ان روز ماموران امنیتی بحرین بر سر تمرین االهلی بحرین‬ ‫حاضر شدند و برادران حبیل را با دستبند به زندان انتقال‬ ‫دادند‪ .‬این ماموران حتی برای تحقی��ر‪ ،‬برادران حبیل را‬ ‫کالغ پر دادند‪ .‬باشگاه االهلی در اولین اقدام این دو برادر را‬ ‫اخراج کردند و جرم انها بی اخالقی و پایبند نبودن به منافع‬ ‫ملی بود‪ ،‬فدراسیون فوتبال بحرین هم انها را از تیم ملی‬ ‫اخراج کرد‪ .‬در قیام بحرین تعداد ورزشکارانی که دستگیر‬ ‫شدند ‪ 154‬نفر بود و عالوه بر بازیکنان تیم ملی فوتبال‬ ‫نظیر عالء و محمد حبیل‪ ،‬عباس ایاد و محمدسید عدنان‪،‬‬ ‫می توان از جعفر عبدالقادر عضو تیم ملی هندبال بحرین‬ ‫و طارق الفارسانی قهرمان زیبایی اندام اسیا نام برد‪ .‬دولت‬ ‫ال خلیفه عاقبت تحت فشار افکار عمومی‪ ،‬حبیل را ازاد‬ ‫کرد اما او همیشه «اقای گل یک جنبش‪ ،‬لقب گرفت‪».‬‬ ‫‪ – 5‬ارلوند شوارتزنگر ‪ /‬نابودگر فرماندار می شود‬ ‫شاید وقتی پنجم اکتبر سال‪ 1983‬به عنوان شهروند‬ ‫امریکا ش��ناخته ش��د‪ ،‬هرگز در باورش نمی گنجید که‬ ‫روزی به عنوان فرماندار کالیفرنیا انتخاب شود‪ .‬ارلوند‬ ‫تنها بیست و یک سال داشت که به امریکا رفت‪ ،‬وی قبل‬ ‫از انکه سیاست را پیشه کند نه چیزی از شهرت کم داشت‬ ‫و نه چیزی از ثروت‪ .‬او یک ورزش��کار حرفه ای بود به‬ ‫عنوان قهرمان زیبایی اندام جهان‪ ،‬چهار بار تمام عنوان دار‬ ‫ی ارنولد او را به هالیود‬ ‫محسوب می ش��د‪ .‬اندام عضله ا ‬ ‫و سینما کشاند‪ .‬او س��ال ها به عنوان هنرپیشه فیلم های‬ ‫پرفروش و حادثه ای هالیوود ش��ناخته می شد‪ .‬بازی در‬ ‫فیلم های سریالی مثل نابودگر او را در میان پولسازان سینما‬ ‫قرار دارد‪ .‬ارلوند پس از انکه در س��ینما رفته رفته ستاره‬ ‫خود را رو به افول دید‪ ،‬رو به سیاست اورد و در رقابتی‬ ‫انتخاباتی توانست گری دیویس‪ ،‬فرماندار دموکرات را‬ ‫شکستدهد‪.‬‬ ‫ارنولد هفت س��ال عنوان فرماندار کالیفرنیا را در‬ ‫اختیار داشت اهدافی که چندان موفقیت امیز محسوب‬ ‫می شود‪ .‬او که در ابتدا مجبور بود در راه انتخاب در مورد‬ ‫پدر نازی اش و صحنه های مستهجن فیلم هایش توضیح‬ ‫دهد وقتی به پایان نزدیک شد مجبور شد در مورد کسری‬ ‫‪ 25‬میلیارد دالری خود توضیح دهد‪.‬‬ ‫ارلوند اکنون دوباره به س��ینما بازگشته است و در‬ ‫فیلمی با کارگردانی سیلوستر استالونه حضور پیدا کرد‪.‬‬ ‫ارلوند به عنوان یک ستاره موفق و یک سیاستمدار کامال‬ ‫ناموفق این روزها رویاهای بزرگتری را در س��ر دارد‪ .‬او‬ ‫می گوید قصد دارد که ریاست اتحادیه اروپایی را بر عهده‬ ‫بگیرد‪ ،‬ارزویی که براورده شدن ان خیلی دور از دسترس‬ ‫به نظر نمی رسد حتی اگر نابودگر هم باشی باز هم با ان‬ ‫کارنامه نمی توان خیلی باال پرید!‬ ‫مارادونا ‪ /‬سیاست ورزی دریبل زن‬ ‫عکس��ی از مارادونا وجود دارد که به سبک فیدل‬ ‫کاسترو به یک سیگار برگ پک می زند و دود سیگار در‬ ‫فضا پخش می شود‪ ،‬در این عکس ستاره بی بدیل فوتبال‬ ‫جهان با افتخار تصویری که روی پایش خالکوبی شده‬ ‫است را نش��ان می دهد‪ ،‬تصویر خالکوبی شده عکس‬ ‫مشهور چه گوارا‪ ،‬هم وطنش اس��ت که در جنبش کوبا‬ ‫نقش عمده ای داش��ت‪ .‬مارادونا حتی اگر نخواهد هم‪،‬‬ ‫همه اعمالش سیاسی تعبیر می شود‪ ،‬حتی فوتبالی ترین‬ ‫خاط��ره ای که از او به ی��اد مانده؛ یعنی ان س��وپرگل به‬ ‫انگلس��تان در جام جهانی ‪ 1986‬هم تعبیری سیاسی به‬ ‫همراه داشت و حتی مارادونا پنج بازیکن انگلیسی را یکی‬ ‫پس از دیگری از پیش رو برداش��ت و وقتی گل زده را با‬ ‫دست وارد دروازه پیتر شیلتون کرد‪ ،‬روزنامه های ارژانتینی‬ ‫او را به عنوان فرمانده پیروز جنگ فالکلند معرفی کردند‪.‬‬ ‫جنگی که ارژانتین در دنیایی غیر از فوتبال بازنده ان بود‪.‬‬ ‫اما مارادونا اصرار دارد تصویری سیاس��ی از خود‬ ‫به نمایش بگذارد‪ ،‬تصویر یک امریکایی تمام عیار هر از‬ ‫چندگاهی اظهارنظری از دیه گو ارماندو مارادونا باعث‬ ‫می شود او که روابط نزدیکی با فیدل کاسترو دارد و حتی‬ ‫دوران بیماری خود را در هاوانا پشت سر گذاشت‪ ،‬یک‬ ‫روز تی شرتی برتن می کند که روی ان نوشته شده است‬ ‫«مرگ بر ب��وش»‪« ،‬روز دیگر پیراه��ن اش را به محمود‬ ‫احمدی نژاد تقدیممی کند»و«روزدیگربرپرچمفلسطین‬ ‫بوسه می زند‪».‬‬ ‫مارادونا ک��ه هم اکنون در باش��گاه الوصل امارات‬ ‫مربیگری می کند‪ ،‬سیاست مداران امریکایی را با تندترین‬ ‫جمالت ممکن زیرس��ئوال می برد‪ .‬او یک بار گفته بود‪:‬‬ ‫«سیاست های امریکا همیشه ش��یطانی است‪ ».‬مارادونا‬ ‫چندی پیش گفته بود که می خواهد در سیاست‪ ،‬ورودی‬ ‫جدی داشته باشد‪ .‬ورودی که هنوز جدی بودن ان معلوم‬ ‫نیست‪g.‬‬ 81 22038551