ماهنامه مثلث شماره 71

‫پرونده ویژه‬ ‫هفته نامه خبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال دوم‪ /‬شماره شصت و نهم ‪ 15 /‬اسفند ‪ 88/1389‬صفحه‪ 1500 /‬تومان‬ ‫هفته نامه خبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال دوم‪ /‬شماره هفتادویکم‪ 21 /‬فروردین ‪ 84/ 1390‬صفحه‪ 1500 /‬تومان‬ ‫روایتی متفاوت از شهید سید مرتضی اوینی‬ ‫مردارمان گرا علیه‬ ‫شبه روشنفکری‬ ‫بحرین در محاصره‬ ‫سلفی ها‬ ‫در گفت و گو با سعید الشهابی و دکتر الراشد‬ ‫با یادداشت ها و گفت وگوهایی از‪ :‬نادر طالب زاده‬ ‫اکبر نبوی‪ ،‬وحید جلیلی‪ ،‬حسین معززی نیا‬ ‫سعید مستغاثی و محمدرضا اسالم لو‬ ‫گفت و گو با رئیس و دبیر حقوق بشر مجلس‬ ‫درباره قطعنامه ضدایرانی‬ ‫این قطعنامه ارزش‬ ‫حقوقی ندارد‬ ‫ناکامی امریکا و متحدانش در برکناری قذافی ‬ ‫غرب دراچمز‬ ‫اهدنا‬ ‫سر‬ ‫کوب شیع‬ ‫بح‬ ‫محا رین در‬ ‫صره س‬ ‫لف‬ ‫ی‬ ‫ها‬ ‫یان و س‬ ‫کوت غرب‬ ‫الصراط‬ ‫المستقیم‬ ‫ما‬ ‫میخوا‬ ‫هیم زیر اف‬ ‫تاب‪،‬‬ ‫خانهای‬ ‫صفحات ویژه افتاب در مثلث‬ ‫‪ISSN: 2008-5281‬‬ ‫‪MOSALASNEWS.IR‬‬ ‫پایتخت؛ در نقد شهر‬ ‫تو گوی مثلث با سیروس مقدم‪ ،‬محسن تنابنده‬ ‫گف ‬ ‫احمد مهرانفر و خشایار الوند ‬ ‫کرش برنده رقابت کفاشیان‪/‬تاج‬ ‫خون تازه‬ ‫برای‬ ‫ایمان و‬ ‫ر‬ ‫ستگاری‬ ‫بسازیم‬ ‫نکات مهم درباره سفر با قطارهای بین المللی‬ ‫تهران استانبول ‪ -‬تهران دمشق‬ ‫مسافران باید حتم ًا‪ 3‬ساعت قبل از حرکت قطار برای انجام امور مربوطه‬ ‫و تحویل توش�ـه در ایس�تگاه حضور داشته باشند‪ .‬ایس�تگاه های مـبدا‬ ‫تـهران(قطاردمشقواستانبول)وتبریز(برایقطارتبریز‪-‬وان)می باشند‪.‬‬ ‫همچنیندرایستگاه هایبینراه(زنجان‪،‬تبریز‪،‬سلماسدرایران‪،‬حلبدر‬ ‫سـوریهواسکـی شهیر‪،‬انکـارا‪،‬کایسـریدرترکـیه)مسـافرانبایـد‪2‬‬ ‫ساعتقبلازحرکتقطارحضورداشتهباشند‪.‬‬ ‫بارمسافرانحداکثرتایک ساعتقبلازحرکتقطارپذیرشمی شود‪.‬‬ ‫حملبارتجاریباقطارممنوعاست‪.‬‬ ‫ازحملیاپذیرشتوشه یدیگرانجدا ًخودداریکنید‪.‬‬ ‫بهمنظورجلوگیریازتوقفزیادقطاردرایستگاههایمرزیالزماست‬ ‫مسافرانقبلازسوارشدنبهقطارمبالغخروجیخودراکهبرایمسافران‬ ‫بهمقصدترکیه‪ 100‬هزارریالوبرایمسافرانبهمقصدسوریه‪ 50‬هزارریال‬ ‫استرابهشمارهحساب‪ 2110101150005‬واریزنمایند‪.‬‬ ‫به دلیل طوالنی بودن مس�یر و کمبود اب‪ ،‬از مص�رف بیهوده و بیش از‬ ‫نیاز هایضروریجدا ًخودداریشود‪.‬‬ ‫برای داش�تن محیطی س�الم در داخل قطار و حفظ نظافت و بهداشت‬ ‫همچنینجلوگیریاز کثیفش�دن روکشصندل�یوتخت ها‪ ،‬زبالهوپس‬ ‫مانده هایغذاییخودرادرداخلسطل هایاکیسهزباله هایتحویلیبریزید‪.‬‬ ‫باتوجهبهاین کهقسمتیازاینسفرباکشتیانجامخواهدشد‪،‬توصیه‬ ‫می شود فقط وسائل و لوازم ضروری را همراه داشته باشید و بارهای اضافی‬ ‫وحجیمرا کهدرطولس�فربهانهانیازندارید‪،‬بهقس�متتوشهمستقردر‬ ‫ایستگاه(برایحملباواگنتوشه)تحویلودرمقصددریافتکنید‪.‬‬ ‫در نگه داری بلیت و بارنامه خود دقت کنید‪ ،‬زیرا برای این اسناد المثنی‬ ‫صادرنمی شود‪.‬ازاین رودرصورتیکهبههنگامدرخواسترئیسقطاربلیت‬ ‫ارائهنشود‪،‬مسافربدونبلیتتلقیشدهوهزینه یسفرازایشاناخذخواهد‬ ‫شد‪.‬تحویلباردرقبالارائهبارنامهانجامخواهدشد‪.‬‬ ‫صندلیمسافراندرقطاربعدیبراساسبرچسب هامشخصشدهاست‪.‬‬ ‫مسافرانبایدبهشماره هایدرجشدهدقیق ًاتوجهکنندزیراعدماستقراردر‬ ‫جایتعیینشدهمشکالتیرابرایمسافر‪،‬همسفرانومسوولینداخلقطار‬ ‫درپیخواهدداشت‪.‬‬ ‫حملهرگونهحیوانزندهدرداخلواگنتوشهومسافریاکیداممنوع‬ ‫می باشد‪.‬‬ ‫توجه ‪:‬درقطاردمشق‪،‬برچسب هایسبزرنگمتعلقبهواگن هایدرجه‬ ‫یکخوابوبرچسب هایابیرنگمتعلقبهواگن هایدرجهیکاتوبوسی‬ ‫است‪.‬عالوهبراین در زمان کنترل بلیت در ایستگاه مبدا‪،‬بر رویجلدبلیت‬ ‫واگن هایخواب‪،‬مسیررفتوبرگشت(بطورجداگانه)مهرمخصوص(منامه)‬ ‫زده خواهد ش�د‪ .‬از این رو در صورتی که برای مسیر بازگشت نیز بلیت تهیه‬ ‫کرده اید‪،‬انهارابرایممهورشدندرایستگاهمبدابهمامورمربوطارائهدهید‪.‬‬ ‫تهیه یغذا‬ ‫قطار ایران‪ :‬به مس�افرانی که هنگام خرید بلیت‪ ،‬کوپن غذا را نیز تهیـه‬ ‫کـرده اند‪،‬چهـاروعدهغذا (شام‪،‬صبـحانه‪،‬نهارویکوعـدهغذایسـرد‬ ‫هـمراه) داده خواهـد شـد‪ .‬سـایر مس�ـافران می تـوانند از رستـوران‬ ‫غـذاراخریداریکنند‪.‬‬ ‫قطارترکیه ‪(:‬ازایستگاهتاتوانتاایستگاهحیدرپاشا)مسافراندرصورت‬ ‫تمایلمی توانندازرستورانقطارغذاخریداریکنند‪.‬‬ ‫قطارسوریه ‪:‬هزینه یچهاروعدهغذا(صبحانه‪،‬نهار‪،‬شاموصبحانه)درحد‬ ‫فاصلایستگاهتاتوانتاایستگاهدمشق‪،‬بههمراهبلیتدریافتشدهوبهمسافران‬ ‫غذادادهخواهدشد‪.‬غذایمزبوربهصورتبسته بندیوکنسرومی باشد‪.‬‬ ‫راه امام‬ ‫‪38‬‬ ‫اقتصاد کشور بسته به کار کارگرها و‬ ‫کشاورزهاست‬ ‫در هر کش��ور کارگر و کشاورز اس��اس ان کشور است‪.‬‬ ‫اساس اقتصاد یک کشور بسته به کار کارگر و کار کشاورز‬ ‫است؛ و مع االسف این دو جبهه اقتصادی‪ ،‬که اساس اقتصاد‬ ‫بران بود‪ ،‬در زمان رژیم سابق شکست خورد‪ .‬کشاورزی را‬ ‫دیدید که به اسم «اصالحات ارضی» به کلی از بین بردند‪.‬‬ ‫ایران که باید صادرات داشته باشد‪ ،‬در کشاورزی صادرات‬ ‫داشته باش��د‪ ،‬یک استان ایران مثل اس��تان اذربایجان یا‬ ‫استان خراسان به قدر کفاف‪ ،‬قوت ایران را دارد‪ ،‬اینها کاری‬ ‫کردند که ایران ش��د بازار برای امریکا‪ .‬هرچه ما بخواهیم‬ ‫باید محتاج باش��یم؛ باید از امریکا یا کشورهای دیگر وارد‬ ‫کنیم‪.‬کارگرهایماهمطوریکردندکهزندگیانهازندگی‬ ‫اختاللی شد؛ و کار انها هم در خدمت غیر بود‪ .‬شما کارگران‬ ‫محترم و کشاورزان محترم‪ ،‬برادران! شما که اساس اقتصاد‬ ‫ایران دردست شماس��ت‪ ،‬همان طوری که در سابق تحت‬ ‫نظارت طاغوت بودید و کارهای شما نادیده گرفته می شد‪،‬‬ ‫امروز انشاءاهلل در رژیم اسالمی هستید‪ ،‬و اسالم به کارگر و‬ ‫کشاورز بسیار اهمیت می دهد‪ .‬دولت در فکر شما هست‪.‬‬ ‫ما دعاگوی ش��ما و در فکر شما هس��تیم‪ .‬لکن خرابی ها به‬ ‫اندازه ای است که به این زودی ترمیم نمی شود‪ .‬گرفتاری ها‬ ‫به اندازه ای است که به این زودی از چنگال ان نمی توانیم‬ ‫خودمان را نجات بدهیم‪ .‬قدری صبر الزم دارد‪.‬‬ ‫ادعاهای واهی رژیم شاه‬ ‫گاهی ش��نیده می ش��ود ک��ه در ادارات‪ ،‬در کارخانه ها‪،‬‬ ‫کم کاری می شود؛ بلکه همین امروز کسی گفت که در این‬ ‫کارگرها‪،‬دراینادارات‪،‬گاهیهمبیکاریهست‪،‬وبسیارهم‬ ‫کمکاریهست!درکارخانههاهمیکهمچومطلبیشنیده‬ ‫می شود‪.‬درصورتیکهاالنوقتایناستکههمهکاربکنیم؛‬ ‫و همه با هم‪ ،‬این اش��فتگی هایی که به جا گذاشته اند اینها‪،‬‬ ‫این خرابی هایی که اینها به جا گذاشته اند‪ ،‬با همت شما باید‬ ‫ترمیمبشود‪.‬االنمملکتمالخودشماست؛منافعمملکت‬ ‫هم مال خود شما باید باشد‪ .‬و انشاءاهلل اگر اسالم تحقق پیدا‬ ‫بکند‪،‬احکاماسالمتحققپیدابکند‪،‬خواهیددیدکهعدالت‬ ‫اسالمیچیست‪.‬غیرانادعاهاییاستکهدرزمانسابقودر‬ ‫رژیمسابقوازحلقوممحمدرضاپهلویبیرونمی امد‪.‬همه‬ ‫ادعابود‪،‬وبرایهیچ کسهیچکارینکرد‪.‬بلکهزاغه نشین ها‬ ‫رازیادکرد‪،‬وبهاسماینکهصنعتمی خواهیمباشد‪،‬مملکت‬ ‫صنعتیباشد‪،‬زراعترابههمزدندوصنعتیهمدرکارنبود‪.‬‬ ‫االن هم ک��ه بعضی از کارخانه های صنعت��ی را به اصطالح‬ ‫خودش��ان اوردند‪ ،‬باز به نفع خارجی ها هس��ت‪ ،‬باز برای ما‬ ‫نفعینداردبلکهضرردارد؛مثلذوب اهنکهاالنبرایایران‬ ‫ضررهایزیادیداردونمی توانندترکشبکنند؛ادامه اشهم‬ ‫بدهن��د‪ ،‬ضررهای زیاد دارد‪ .‬کارها همه از روی خیانت بود و‬ ‫جنایتومملکتمارابهتباهیکشیدند‪.‬‬ ‫‪28‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫راهبرد سال جدید‬ ‫رهبر معظم انقالب اسالمی عالوه بر پیام نوروزی‪ ،‬در روزهای نخستین‬ ‫سال به تبیین مسائل مختلف داخلی و بین المللی پرداختند‪.‬‬ ‫در مسائل داخلی کش��ورها دخالت نمی کنیم‪10.................................................‬‬ ‫گزارش یک جش��ن‪11...................................................................................‬‬ ‫شکست پروژه تحریم اخراجی های‪12............................................................ 3‬‬ ‫جنایت جدید یانکی ه��ا‪13............................................................................‬‬ ‫علی اکبر صالحی؛دعوتازهمتایمصری‪14.....................................................‬‬ ‫سیاست‬ ‫فاز جدید جنگ نرم‬ ‫ش��ورای حقوق بش��ر س��ازمان ملل چهارم فروردین م��اه قطعنامه ای‬ ‫ضد ایران��ی را تصویب کرد که بر اس��اس ان گزارش��گری ویژه تعیین و‬ ‫راهی ایران خواهد شد‪.‬‬ ‫غرب دگر ستیز است‪17.........................................................................................‬‬ ‫قطعنامه شورای حقوق بشر درباره ایران ارزش حقوقی ندارد‪18 ...............‬‬ ‫گام س��وم غ��رب‪20 ...................................................................... .......‬‬ ‫ازادی؛ فقط ب��رای خودش��ان ‪22 ................................................................‬‬ ‫تفاوت میان مفهوم و نمایش ازادی ‪23 ...........................................................‬‬ ‫خطوط قرمز پنهان‪27.......................................................................................‬‬ ‫بین الملل‬ ‫جنگ داخلی‬ ‫بحران خاورمیانه پس از عبور از تونس و مصر وقتی به لیبی رسید دیگر‬ ‫همان روند را ادامه نداد و به یک روند فرسایشی تبدیل شد که در نهایت‬ ‫در لیبی تاجایی پیش رفت که شورای امنیت سازمان ملل متحد ایجاد‬ ‫منطقه پرواز ممنوع را بر فراز لیبی تصویب کرد و بیس��ت و چهار ساعت‬ ‫بعد به لیبی حمله کردند‪.‬‬ ‫حمل��ه ب��ه نف��ت‪31 .................................................................................‬‬ ‫قذافی می رود ‪33 ..............................................................................................‬‬ ‫جنگ س��ناریوها‪34.......................................................................................‬‬ ‫مردی با دوگانگی های ف��راوان‪35.................................................................‬‬ ‫اخرین ب��ازی ‪36.............................................................................................‬‬ ‫خطرهایی که در حمله ب��ه لیبی‪ ،‬امریکا را تهدید می کن��د ‪36...............‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫در نقد شهر‬ ‫در می��ان س��ریال های تلویزیونی نوروز ‪ 90‬که برخ��ی از انها مثل موج‬ ‫و صخره متوس��ط بودند‪ ،‬س��ریال پایتخت منحصربه فرد بود‪.‬س��ریالی‬ ‫مبتکرانه و در عین حال ش��جاعانه و صمیمی‪ .‬س��ریالی ک��ه مردم انرا‬ ‫دوست داشتند‪.‬‬ ‫قصه خوب مهم تر از هر چیزی اس��ت‪40 ......................................................‬‬ ‫اس��اس خانواده بیش از هر موضوع دیگری اهمیت داش��ت ‪41...................‬‬ ‫مردم این سریال را دوست داشتند ‪42...........................................................‬‬ ‫از متوسط تا قوی‪43............................................................................................‬‬ ‫دیگر رغبتی به کار کمدی ندارم ‪44....................................................................‬‬ ‫به «تهران مخوف» اشاره ای نکردیم ‪45........................................................‬‬ ‫«تبارشناسیجنگیشعردفاعمقدس»منتشرمی شود‪46............................‬‬ ‫ورزش‬ ‫خون تازه برای فوتبالی که حالش خوب نیست‬ ‫وقتی خبرگزاری ه��ا خبرعقد قرارداد نهایی ب��ا کارلوس کرش را روی‬ ‫خروجی سایت خود قرار می دادند‪ ،‬علی کفاشیان شاید خوشحال ترین‬ ‫فرد در درون فدراسیون فوتبال بود‪.‬‬ ‫جریان حماسه س��رایی و س��ونامی در فوتبال ای��ران‪50 ..........................‬‬ ‫اس��اس خانواده بیش از هر موضوع دیگ��ری اهمیت داش��ت ‪51 ..............‬‬ ‫از جیمز گیبل تا کارلوس ک��رش ‪52...........................................................‬‬ ‫ترابیان‪ :‬منصوریان دستیار تحمیلی نیست‪53.....................................................‬‬ ‫و کذلک جعلنکم امه وسطا لتکونوا شهدا علی الناس‬ ‫و یکون الرسول علیکم شهیدا‬ ‫مثلث‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫ی‬ ‫دبیر سیاست‪ :‬مصطفی صادق ‬ ‫دبیر فرهنگ و اقتصاد‪ :‬علیرضا بهرامی‬ ‫دبیر خبرنامه‪ :‬علی حاجی ناصری‬ ‫دبیر بین الملل‪ :‬ارزو دیلمقانی ‬ ‫افتاب‬ ‫روایت اوینی‬ ‫اوینی شاید از نظر زمانی مدت زیادی را در منظر افکار عمومی نبود‪ ،‬چیزی بین سال های ‪ 67‬تا اوایل ‪،71‬‬ ‫اما همین دوره کوتاه هم پر فراز و نشیب و پر التهاب است و هم جنجالی‪.‬‬ ‫نقد به جای تقلی��د و تقدی��س‪59.....................................................................................................................‬‬ ‫یک تنه مقابل روشنفکری ایستاد ‪62.........................................................................................................................‬‬ ‫نه روشنفکر ‪ ،‬نه س��نتی؛ ارمانگرا‪64................................................................................................................‬‬ ‫با ظاهرگرایی مقابله می ک��رد‪66........................................................................................................................‬‬ ‫حماسه ساز‪67............................................................................................................................................................‬‬ ‫اوینی با انقالب اسالمی متولد شد‪68.....................................................................................................................‬‬ ‫ت‪69........................................................................................................................................‬‬ ‫سالله سلسله سادا ‬ ‫بحرین در محاصره سلفی ها‪70.................................................................................................................................‬‬ ‫حضور نیروهای عربستان برخالف قانون بحرین است‪71.............................................................................‬‬ ‫رژیم ال خلیفه باید از بحرین ب��رود‪72.............................................................................................................‬‬ ‫چرایی جنبش بحرین‪73.........................................................................................................................................‬‬ ‫از اول می گفتیم‪ ،‬ال خلیفه قابل اعتماد نیست ‪74...............................................................................................‬‬ ‫مث��ل اینک��ه هن��وز زن��د ه ام‪76....................................................................................‬‬ ‫حاف��ظ در بن��د نس��تعلیق‪76......................................................................................................‬‬ ‫کتاب��ت حاف��ظ مش��کل اس��ت‪76.................................................................................................‬‬ ‫بای��رام در ش��اهین دژ‪78..................................................................................................................................‬‬ ‫ش��یرینی های دف��اع مق��دس ‪79...................................................................................................‬‬ ‫کاندی��دای ی��ک میلی��ارد دالری‪80......................................................................................‬‬ ‫نق��ش الحوث��ی در تح��والت یم��ن‪80 .....................................................................‬‬ ‫راز لباس پاره قذافی در نخستین سخنرانی‪81.................................................................................................‬‬ ‫دبیر افتاب‪ :‬مصطفی شوقی ‬ ‫دبیر دین و تاریخ‪ :‬علیرضا شاکر‬ ‫دبیر جهان اسالم ‪ :‬سید فرید موسوی ‬ ‫دبیر ورزش‪ :‬مهدی ربوشه ‬ ‫اعضای تحریریه و همکاران‪ :‬مریم اس��ماعیل پور ‪ -‬احس��ان ابطحی‪-‬امید کرمانی ها ‪ -‬فاطمه میرزایی ‪ -‬شیما غفاری ‪ -‬زهرا راد‬ ‫عاطفه کربالئی ‪ -‬شاهده یوسفی ‪ -‬محمد تاجیک ‪ -‬حسین غالمی ‪ -‬شادی خوشکار خیری ‪ -‬هادی احمدی ‪ -‬حمید رضا نصیری نژاد‬ ‫مسعود نجفی ‪ -‬شاهین فتحیان ‪ -‬سهیال طایی ‪ -‬سجاد محقق ‪ -‬مهسا عادلی‬ ‫دبیراجرایی‪ :‬سمانه مومنی‬ ‫فنی‪:‬‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬نیما ملک نیازی‪ -‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫پردازش تصاویر و عکس‪ :‬هومن سلیمیان‪ -‬امیر طالیی و مهدی ابراهیمی‬ ‫تصحیح‪ :‬ژیال شاکری‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر اداری و مالی‪ :‬محمد پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬مصطفی میری‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلی اجورلو ‪ -‬فاطمه صیدی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتر احمد اسماعیل تبار ‪ -‬مهندس واعظی ‪ -‬ایت اهلل ابراهیمی ‪ -‬حسین زندی ‪ -‬علی ولی زاده ‪ -‬احمد طالیی‬ ‫مهندس نجم الدین ‪ -‬مهندس بختیاری ‪ -‬مهندس بهرامی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬سید عارف علوی مهندس امینی‬ ‫ارش صادقی ‪ -‬مرتضی شعبانی‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪88590798 :‬‬ ‫امور مشترکین‪ :‬تلفن‪88403854 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز ‪ -‬تلفن‪66818168 :‬‬ ‫توزیع‪ :‬نامه امروز‪ -‬تلفن‪88338553 :‬‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬شهرک قدس‪ ،‬خیابان شهید دادمان‪ ،‬خیابان فالمک شمالی‪ ،‬کوچه یکم‪ ،‬پالک ‪ - 10‬تلفن‪88580610 :‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال دوم‪ /‬شماره شصت و نهم ‪ 15 /‬اسفند ‪ 88/1389‬صفحه‪ 1500 /‬تومان‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال دوم‪ /‬شماره هفتادویکم‪ 21 /‬فروردین ‪ 84/ 1390‬صفحه‪ 1500 /‬تومان‬ ‫روایتی متفاوت از شهید سید مرتضی اوینی ‬ ‫مردارمانگرا علیه‬ ‫شبه روشنفکری‬ ‫بحرین در محاصره‬ ‫سلفیها‬ ‫در گفت و گو با سعید الشهابی و دکتر الراشد‬ ‫با یادداشت ها و گفت وگوهایی از‪ :‬نادر طالب زاده‬ ‫اکبر نبوی‪ ،‬وحید جلیلی‪ ،‬حسین معززی نیا‬ ‫سعید مستغاثی و محمدرضا اسالم لو ‬ ‫گفت و گو با رئیس و دبیر حقوق بشر مجلس‬ ‫درباره قطعنامه ضدایرانی ‬ ‫این قطعنامه ارزش‬ ‫حقوقی ندارد‬ ‫ناکامی امریکا و متحدانش در برکناری قذافی ‬ ‫غرب دراچمز‬ ‫اهدنا‬ ‫سرکوب‬ ‫ب‬ ‫مح حرین در‬ ‫اصره‬ ‫سلفیها‬ ‫شیعیان و‬ ‫سکوت غرب‬ ‫الصراط‬ ‫المستقیم‬ ‫ما می‬ ‫خواهیم زیر‬ ‫افتاب‪ ،‬خانه‬ ‫ای برای‬ ‫صفحات ویژه افتاب در مثلث‬ ‫‪ISSN: 2008-5281‬‬ ‫‪MOSALASNEWS.IR‬‬ ‫پایتخت؛ در نقد شهر‬ ‫تو گوی مثلث با سیروس مقدم‪ ،‬محسن تنابنده‬ ‫گف ‬ ‫ احمد مهرانفر و خشایار الوند ‬ ‫کرش برنده رقابت کفاشیان‪/‬تاج‬ ‫خون تازه‬ ‫ایمان و‬ ‫رستگاری‬ ‫بسازیم‬ ‫خبرنامه‬ ‫همین شعار «همت مضاعف و کار مضاعف» بود که واقعا‬ ‫ملت و دولت خوش��بختانه در ای��ن کار‪ ،‬در این حرکت‬ ‫س��الیانه‪ ،‬همت مضاعف و کار مضاعف را نشان دادند‪.‬‬ ‫ما در زمینه های اقتصادی‪ ،‬در زمینه های سیاسی‪ ،‬در زمینه‬ ‫حضور عظیم و پرش��کوه مردم در عرصه های مختلف‬ ‫سیاسی و انقالبی‪ ،‬در عرصه علم و فناوری و در عرصه‬ ‫سیاس��ت خارجی‪ ،‬در بخش های مختلف‪ ،‬خوشبختانه‬ ‫کارهای بزرگی را ش��اهد بودیم که مسئوالن کشور‪ ،‬قوه‬ ‫مجریه‪ ،‬قوه مقننه و قوه قضائیه انجام دادند؛ به خصوص‬ ‫قوه مجریه در این دوران یکساله کارهای بزرگی را انجام‬ ‫دادند که از جمله انها همین مس��اله حس��اس و بزرگ‬ ‫هدفمندی یارانه ها ست‪ ،‬که این کار بزرگ را شروع کردند‬ ‫و امیدواریم انش��اءاهلل با موفقیت کامل این کار به انجام‬ ‫برس��د‪ .‬انچه من از مجموع احساس می کنم‪ ،‬این است‬ ‫که کشور ما بحمداهلل در جاده پیشرفت و تعالی حرکت‬ ‫خوبی را اغاز کرده است‪ .‬البته این حرکت که روز به روز‬ ‫هم ش��تاب بیش��تری گرفته است‪ ،‬ناش��ی از زحمات و‬ ‫تالش های مس��ئوالن و ملت در طول س��الیان متمادی‬ ‫است؛ اما خوشبختانه این حرکت هرچه گذشته‪ ،‬شتاب‬ ‫بیشتری پیدا کرده است‪ .‬مثال در عرصه تولید علم‪ ،‬طبق‬ ‫امارهایی که مراکز متخصص جهانی و مراکز بین المللی‬ ‫اعالم می کنند‪ ،‬مش��ارکت کشور ما در پیشرفت علمی و‬ ‫تولید علم در دنیا بیش از یازده درصد اس��ت؛ در حالی‬ ‫که ما یک درصد مردم دنیا هس��تیم و کشوری که بعد از‬ ‫ما در این منطقه بیشترین نصیب را داشته‪ ،‬کمتر از شش‬ ‫درصد پیشرفت داشته است‪ .‬بنابراین پیشرفت کشور در‬ ‫عرصه های مختلف بحمداهلل خیلی خوب بوده است‪ .‬این‬ ‫حرکت ش��تاب الود و همراه با جدیت و همت‪ ،‬انشاءاهلل‬ ‫بایستی ادامه پیدا کند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫بیانات رهبر معظم انقالب اسالمی در اغاز دهه ‪90‬‬ ‫جهاد اقتصادی؛ راهبرد سال جدید‬ ‫‪8‬‬ ‫رهب��ر معظ��م انق�لاب اس�لامی ع�لاوه ب��ر پیام‬ ‫ن��وروزی‪ ،‬در روزهای نخس��تین س��ال ب��ه تبیین‬ ‫مس��ائل مختلف داخلی و بین الملل��ی پرداختند که‬ ‫گزی��ده ای از ای��ن بیانات در زیر امده اس��ت‪ .‬متن‬ ‫پیام نوروزی ایشان به این شرح است‪:‬‬ ‫نالرحیم‬ ‫هللالرحم ‬ ‫بسم ا ‬ ‫یا مقلب القلوب و االبصار‪ ،‬یا مدبر اللیل و النهار‪ ،‬یا محول‬ ‫الحول و االحوال‪ ،‬حول حالنا الی احسن الحال‬ ‫عید س��عید نوروز و فرا رسیدن بهار و سال نو را به همه‬ ‫هم میهنان عزیزمان در سراسر کشور و همچنین به همه‬ ‫ایرانیانی که در کشورهای دیگر‪ ،‬در سراسر جهان ساکن‬ ‫هس��تند و همچنین به ملت های دیگری که برای نوروز‬ ‫ارزش و احترام قائل هس��تند‪ ،‬تبریک عرض می کنم‪ .‬به‬ ‫خصوص تبریک می گویم به افراد و خانواده هایی که در‬ ‫خدمت کشور‪ ،‬در خدمت انقالب و در خدمت نظام قرار‬ ‫دارند؛ خانواده شهیدان عزیز‪ ،‬جانبازان و خانواده های انها‪،‬‬ ‫خانواده مامورانی که در این روزها که همه در خانه های‬ ‫خود مجتمعند‪ ،‬انها س��ر کارهای حس��اس و مهم خود‬ ‫حضور دارند و از حضور در خانواده های خود محرومند‪.‬‬ ‫امیدوارم به فضل و رحمت الهی انشاءاهلل ملت ایران سال‬ ‫شاد و سرشار از برکت و نعمت را در پیش داشته باشند و‬ ‫در همه میدان ها موفق و سربلند و پیروز باشند‪.‬‬ ‫حوادث تلخ در کشورهای منطقه‬ ‫البته حوادث تلخی که در برخی از کش��ورها نسبت به‬ ‫م��ردم انجام می گیرد ـ در بحرین نس��بت به مردم عزیز‬ ‫انجا‪ ،‬در یمن‪ ،‬در لیبی ـ عید را بر ما گوارا نمی کند و مانع‬ ‫از این است که انسان شادی عید را به تمامه احساس کند‪.‬‬ ‫امیدواریم خداوند متعال برای این ملت ها ـ ملت بحرین‪،‬‬ ‫ملت یمن‪ ،‬ملت لیبی ـ فرج عاجلی برس��اند و دشمنان‬ ‫ملت ها را با عقوبت خود مجازات کند‪.‬‬ ‫تحقق شعار همت مضاعف و کار مضاعف‬ ‫عید نش��انه حرکت طبیعی انس��ان در طول سال و ماه و‬ ‫روز و ش��ب اس��ت و چون این حرکت باید به س��مت‬ ‫کمال و تعالی باش��د‪ ،‬هر عیدی یک مقطعی است برای‬ ‫اینکه انس��ان بتواند مرحله جدیدی را اغاز کند‪ .‬ما ملت‬ ‫ایران ب��ه توفیق الهی و به فضل پروردگار در س��ال ‪89‬‬ ‫توانستیم کارهای بزرگی انجام دهیم‪ .‬ما سال ‪ 89‬را به نام‬ ‫«سال همت مضاعف و کار مضاعف» نامگذاری کردیم‪.‬‬ ‫خوشبختانه در سرتاسر سال‪ ،‬این شعار تحقق عملی پیدا‬ ‫کرد‪ .‬می توانم ادعا کنم که یکی از شعارهایی که در طول‬ ‫این س��ال ها بیشترین بهره را از توجه مردم و مسئوالن و‬ ‫عمل انها و انطباق وضعیت کشور با خود دارا بود و برد‪،‬‬ ‫سال جهاد اقتصادی‬ ‫انچه در عرصه مجموعه مس��ائل کشور انسان مشاهده‬ ‫می کند‪ ،‬که در سال ‪ 90‬باید ما ان را وجهه همت خودمان‬ ‫قرار بدهیم‪ ،‬این اس��ت که از جمله اساسی ترین کارهای‬ ‫دشمنان ملت ما و کشور ما در مقابله با کشور ما‪ ،‬مسائل‬ ‫اقتصادی اس��ت‪ .‬البته در عرصه فرهنگی هم فعالند‪ ،‬در‬ ‫عرصه سیاسی هم فعالند‪ ،‬در عرصه انحصارات علمی هم‬ ‫فعالند‪ ،‬اما در عرصه اقتصادی فعالیت بسیار زیادی دارند‪.‬‬ ‫همین تحریم هایی که دش��منان ملت ایران زمینه سازی‬ ‫کردن��د یا ان را علیه ملت ای��ران اعمال کردند‪ ،‬به قصد‬ ‫این بود که ضربه ای بر پیش��رفت کشور ما وارد کنند و‬ ‫ان را از این حرکت شتابنده باز بدارند‪ .‬البته خواسته انها‬ ‫براورده نش��د و نتوانستند از تحریم ها ان نتیجه ای را که‬ ‫انتظار داشتند‪ ،‬بگیرند و تدابیر مسئوالن و همراهی ملت‬ ‫بر ترفند دشمنان فائق امد‪ ،‬اما دنبال می کنند‪ .‬لذا این سال‬ ‫جاری را که از این لحظه اغاز می شود‪ ،‬ما بایستی متوجه‬ ‫کنیم به اساسی ترین مسائل کشور و محور همه اینها به‬ ‫نظر من مسائل اقتصادی است‪ .‬لذا من این سال را «سال‬ ‫جهاد اقتصادی» نامگذاری می کنم و از مسئوالن کشور‪،‬‬ ‫چه در دولت‪ ،‬چه در مجلس‪ ،‬چه در بخش های دیگری‬ ‫که مربوط به مسائل اقتصادی می شوند و همچنین از ملت‬ ‫عزیزم��ان انتظار دارم ک��ه در عرصه اقتصادی با حرکت‬ ‫جهادگونه کار کنند‪ ،‬مجاهدت کنند‪ .‬حرکت طبیعی کافی‬ ‫نیس��ت؛ باید در این میدان‪ ،‬حرکت جهشی و مجاهدانه‬ ‫داشته باشیم‪.‬‬ ‫توجه دارید که ما االن در این ساعت داریم وارد سومین‬ ‫سال دهه پیشرفت و عدالت می شویم‪ .‬البته هم در زمینه‬ ‫پیشرفت و هم تا حدود زیادی در زمینه عدالت کارهای‬ ‫خوبی انجام گرفته است‪ ،‬لیکن حرکت ما باید به نحوی‬ ‫باشد که بتوانیم این دهه را به معنای حقیقی کلمه مظهر‬ ‫پیشرفت و مظهر استقرار عدالت در کشورمان قرار بدهیم‪.‬‬ ‫خوش��بختانه با این حرکتی که در دنیای اسالم به وجود‬ ‫امده است‪ ،‬انسان احساس می کند که این دهه به توفیق‬ ‫پروردگار برای منطقه هم دهه پیش��رفت و دهه عدالت‬ ‫خواهد بود‪ .‬امیدواریم خداوند متعال شما ملت عزیز را‪،‬‬ ‫شما مسئوالن عزیز را‪ ،‬شما جوانان مومن و خوش روحیه‬ ‫و فعال و بااس��تعداد را مش��مول لطف خود و مشمول‬ ‫ادعیه زاکیه حضرت بقیه اهلل (ارواحنا فداه) قرار بدهد‪ .‬یاد‬ ‫ش��هدای عزیزمان را‪ ،‬یاد امام بزرگوار را گرامی می داریم‬ ‫و امیدواریم خداوند به برکت ارواح طیبه این بزرگواران‬ ‫ملت ایران را مشمول رحمت و فضل و برکت و رضوان‬ ‫و غفران خود قرار دهد‪.‬‬ ‫دی��دار ب��ا زائ��ران و مج��اوران ب��ارگاه ملکوتی‬ ‫حضرت علی بن موسی الرضا(ع)‬ ‫همزمان ب��ا نخس��تین روز از س��ال ‪ 1390‬رهبر معظم‬ ‫انقالب اس�لامی در جم��ع ده ها هزار نف��ر از زائران و‬ ‫مج��اوران ب��ارگاه ملکوت��ی حضرت ثامن الحجج علی‬ ‫بن موسی الرضا(ع) در شبستان امام خمینی(ره)‪ ،‬سخنان‬ ‫مهمی ایراد فرمودند‪.‬‬ ‫تحول بنیادی در منطقه عربی – اسالمی‬ ‫حضرت ای��ت اهلل خامنه ای س��پس وارد بخش دیگری‬ ‫از س��خنان خود یعن��ی تحلیل ح��وادث اخیر منطقه و‬ ‫حرکت های مردمی در تونس‪ ،‬مصر‪ ،‬بحرین‪ ،‬یمن و لیبی‬ ‫ش��دند و این حرکت ها را بسیار مهم و نشان دهنده یک‬ ‫تحول بنیادی در منطقه عربی ـ اس�لامی و بیداری امت‬ ‫اسالمی دانستند و افزودند‪ « :‬دو عنصر مهم این حرکت ها‪،‬‬ ‫حضور مردم در صحنه و جهت گیری دینی ان اس��ت‪».‬‬ ‫رهبر معظم انقالب اسالمی علت اصلی حرکت های اخیر‬ ‫در منطقه را جریحه دارشدن غرور و عزت انسانی مردم‬ ‫منطقه به دلیل عملکرد نادرست حاکمان ظالم انان دانستند‬ ‫و خاطرنشان کردند‪« :‬به عنوان مثال عملکرد حسنی مبارک‬ ‫در مصر و انج��ام جنایت امیزترین کاره��ا به نیابت از‬ ‫رژیم صهیونیس��تی به وی��ژه در موضوع غزه و همچنین‬ ‫عملکرد قذافی در لیبی و تحویل امکانات هسته ای این‬ ‫کشور به امریکا در مقابل تهدیدهای توخالی و وعده های‬ ‫ناچیز غرب‪ ،‬از جمل��ه اقداماتی بودند که غرور مردم را‬ ‫جریحه دار کرد‪».‬‬ ‫حمایت امریکا از دیکتاتورها‬ ‫ایشان به تشریح عملکرد و موضع گیری امریکایی ها در‬ ‫قبال حوادث منطقه پرداختند و افزودند‪ «:‬امریکایی ها ابتدا‬ ‫در مقابل این حوادث متحیر و بی تحلیل بودند و برهمین‬ ‫اساس‪ ،‬مواضع متناقضی اتخاذ کردند‪ ».‬رهبر معظم انقالب‬ ‫اسالمی تاکید کردند‪« :‬حمایت از دیکتاتورها‪ ،‬رویه ثابت‬ ‫امریکایی هاست و از حسنی مبارک هم تا اخرین لحظه‬ ‫دف��اع کردند اما هنگامی که متوجه ش��دند ادامه حضور‬ ‫مبارک امکان پذیر نیس��ت‪ ،‬او را همچون دس��تمالی به‬ ‫دور انداختن��د که این موضوع بای��د درس عبرتی برای‬ ‫ادعای منافقانه امریکا‬ ‫رهبر معظم انقالب اسالمی با اشاره به تالش امریکا برای‬ ‫شبیه سازی حوادث منطقه در «ایران مردم ساالری دینی»‬ ‫و «ایران ملت» افزودند‪« :‬انها تالش کردند تا با اس��تفاده‬ ‫از عوامل فرومایه و گرفتار هواهای نفس��انی‪ ،‬کاریکاتور‬ ‫مضحکی درایران به وجود اورند که ملت ایران به دهان‬ ‫انها زد و این ترفند هم شکست خورد‪ ».‬حضرت ایت اهلل‬ ‫خامنه ای‪ ،‬عملکرد امریکا در قبال حرکت های مردمی در‬ ‫منطق��ه و ادعای دفاع از ملت ها را منافقانه خواندند و با‬ ‫اشاره به سخنان اخیر رئیس جمهور امریکا در خصوص‬ ‫حمایت از ملت ایران تاکید کردند‪« :‬ادعاهای امریکایی ها‬ ‫مبن��ی بر حمایت از ملت ها همواره دروغ اس��ت و انها‬ ‫نه تنها ب��ه ملت های منطقه رحم نمی کنند بلکه در قبال‬ ‫ملت خود هم ترحمی ندارند؛ زیرا رئیس جمهور فعلی‬ ‫امریکا در بحرانی ترین شرایط اقتصادی این کشور هزارها‬ ‫میلیارد دالر از پول مردم امریکا را به کیس��ه کمپانی های‬ ‫اسلحه سازی و نفتی می ریزد‪».‬‬ ‫موضع ایران درباره لیبی‬ ‫رهبر معظم انقالب اسالمی در ادامه تحلیل حرکت های‬ ‫مردم��ی اخیر منطقه‪ ،‬ب��ه قضایای لیبی اش��اره کردند و‬ ‫افزودند‪« :‬جمهوری اس�لامی ایران در قضایای لیبی‪ ،‬هم‬ ‫رفتار دولت این کشور در کشتار مردم را محکوم می کند‬ ‫و هم حم�لات امریکا و غ��رب را صددرصد محکوم‬ ‫می داند‪».‬حضرت ایت اهلل خامنه ای‪ ،‬ادعای امریکا و غرب‬ ‫مبنی ب��ر اقدام نظامی برای حمایت از مردم لیبی را کامال‬ ‫غیرقابل قبول خواندند و تاکی��د کردند‪ « :‬اگر انها واقعا‬ ‫طرفدار مردم لیبی هس��تند‪ ،‬چرا یک ماه نظاره گر کشتار‬ ‫م��ردم بودند و کاری انج��ام نداند؟ امریکا و غرب فقط‬ ‫به دنبال نفت لیبی و ایجاد جای پا دراین کشور هستند تا‬ ‫بتوانند دولت های اینده تونس و مصر را زیر نظر داشته‬ ‫باشند‪».‬‬ ‫انتقاد از طرح موضوع شیعه و سنی در بحرین‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای در ادامه با اش��اره به قضایای‬ ‫اخیر بحرین تاکید کردند‪« :‬ماهیت قیام ملت بحرین هیچ‬ ‫تفاوت��ی با قیام مردم در مصر‪ ،‬تونس‪ ،‬لیبی و یمن ندارد‪،‬‬ ‫زیرا مردم بحرین هم خواستار حق رای در انتخاباتی ازاد‬ ‫هستند که توقع زیادی نیست‪».‬ایشان طرح موضوع شیعه‬ ‫و س��نی در قضایای بحرین از جانب امریکا و غرب را‬ ‫بهانه ای برای دخالت در مسائل منطقه دانستند و افزودند‪:‬‬ ‫«امریکایی ها تالش دارند تا با طرح موضوع شیعه و سنی‬ ‫در بحرین‪ ،‬مانع از کمک ها و حمایت های مردمی از قیام‬ ‫مردم بحرین شوند‪».‬‬ ‫محکومیت دخالت نظامی سعودی ها در بحرین‬ ‫ایشان با اشاره به دخالت حکومت سعودی در قضایای‬ ‫بحرین افزودند‪« :‬اوج وقاحت امریکایی ها واذناب انها در‬ ‫منطقه‪ ،‬انجایی اس��ت که حضور تانک های سعودی در‬ ‫بحرین را دخالت نمی خوانند اما اعتراض مراجع تقلید‪،‬‬ ‫علما و خیرخواهان به کش��تار م��ردم بحرین را دخالت‬ ‫ایران می نامند‪».‬رهبر معظم انقالب اسالمی دخالت نظامی‬ ‫دولت سعودی در بحرین را اشتباه خواندند و تاکید کردند‪:‬‬ ‫«این اقدام موجب منفورشدن حکومت سعودی در منطقه‬ ‫خواهد شد و قطعا خسارات سنگینی برای عربستان درپی‬ ‫خواهد داشت‪».‬حضرت ایت اهلل خامنه ای در جمع بندی‬ ‫تحوالت اخیر منطقه خاطرنشان کردند‪« :‬حرکت جدیدی‬ ‫که در منطقه اغاز ش��ده است‪ ،‬حرکت امت اسالمی و با‬ ‫سمت و سوی اهداف اسالمی است و این حرکت‪ ،‬طبق‬ ‫وعده الهی قطعا به پیروزی خواهد رسید و به توفیق الهی‬ ‫سلسله شکست های امریکا در منطقه ادامه پیدا خواهد‬ ‫کرد‪».‬‬ ‫تفاوت جهاد اقتصادی با تالش اقتصادی‬ ‫رهبر معظم انقالب اسالمی‪ ،‬با اشاره به تالش سلطه گران‬ ‫برای کارشکنی در راه پیشرفت ملت ایران افزودند‪« :‬کار‬ ‫عظیمی که در منطقه پارس جنوبی صورت گرفته نوعی‬ ‫جهاد اقتصادی فی سبیل اهلل است چرا که با نیت «اعتالی‬ ‫اسالم و کلمه حق» و افزایش عزت و پیشرفت ملت ایران‬ ‫انجام شده است‪ ».‬ایشان‪ ،‬پیشرفت مستمر ملت ایران را در‬ ‫‪ 32‬سال اخیر نشانه تحقق وعده تخلف ناپذیر پروردگار‬ ‫مبنی بر پیروزی جهاد فی س��بیل اهلل دانستند و افزودند‪:‬‬ ‫«ملت و مس��ئوالن بخش های گوناگون کش��ور‪ ،‬امسال‬ ‫جهاد و مبارزه اقتصادی فی سبیل اهلل را با تمام توان دنبال‬ ‫می کنند و خداوند نیز به این مبارزه برکت خواهد داد‪».‬‬ ‫دیدار فرماندهان ارش��د نظامی جمهوری اسالمی‬ ‫ایران با فرمانده کل قوا‬ ‫خبرنامه‬ ‫حضرتایت اهللخامنه ای‪،‬رهبرمعظمانقالباسالمیهفته‬ ‫گذش��ته در دیدار جمعی از فرماندهان و مسئوالن نظامی‬ ‫و انتظامی مبارک بودن و برکت داش��تن گذر ایام‪ ،‬سال و‬ ‫حرکت ملت ها را در کار و تالش پرنش��اط و خس��تگی‬ ‫ناپذیر‪ ،‬نواوری و خالقیت و نگاه بلندمدت در کنار توکل‬ ‫بر خداوند دانستند و تاکید کردند‪« :‬حرکت مبارکی که امروز‬ ‫در منطقه اغاز شده است بخشی از ثمرات ایستادگی‪ ،‬عزم‬ ‫راسخ و شجاعت ملت ایران و به میدان اوردن توان‪ ،‬اراده‬ ‫و نشاط خود به میدان است و در اینده تحوالت بیشتری‬ ‫در منطقه در راه خواهد بود‪».‬رهبر معظم انقالب اسالمی‬ ‫با اشاره به تاثیرات پیروزی انقالب اسالمی ایران در تغییر‬ ‫معادالت منطقه ای و بین المللی از جمله قضیه فلسطین و‬ ‫همچنینشکستهشدنابهتاستکبار‪،‬تاکیدکردند‪«:‬حرکت‬ ‫کنونی منطقه نتیجه انباش��ت تدریجی انگیزه ها‪ ،‬فکرها و‬ ‫تصمیم هاست که اکنون بروز کرده و این موضوع نیز ناشی‬ ‫از ایس��تادگی و ثبات قدم ملت ایران و نش��انه های خوب‬ ‫پیشرفت در ایران اسالمی است‪».‬‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫تبیین شعار جهاد اقتصادی‬ ‫بخش��ی از س��خنان حضرت ایت اهلل خامنه ای به تبیین‬ ‫نامگذاری امسال یعنی سال «جهاد اقتصادی» اختصاص‬ ‫داشت که ایشان در این رابطه بیان کردند‪« :‬اگر چه در کشور‬ ‫کارهای اساسی و ضروری باید انجام شود اما صاحبنظران‬ ‫معتقدند یکی از مسائل دارای فوریت و اهمیت بیشتر در‬ ‫این برهه از زمان‪ ،‬مسائل اقتصادی و حرکت جهادگونه‬ ‫در این عرصه است؛ زیرا اگر نظام اسالمی توانایی خود‬ ‫را در حل مشکالت اقتصادی به دنیا و همه ملت ها نشان‬ ‫دهد‪ ،‬این موضوع در پیشرفت کشور و عزت ملت ایران‬ ‫تاثیر بسیار زیادی خواهد داشت‪».‬ایشان در ادامه به بیان‬ ‫الزامات حرکت عظیم اقتصادی در سال ‪ 1390‬پرداختند‬ ‫و تاکید کردند‪« :‬انج��ام جهاد اقتصادی نیازمند روحیه‬ ‫جهادی‪ ،‬استحکام معنویت و تدین در جامعه به ویژه در‬ ‫میان جوانان‪ ،‬پرهیز از مسائل حاشیه ای و حاشیه سازی ها‬ ‫در کشور و حفظ اتحاد و انسجام ملی در میان مردم‪ ،‬مردم‬ ‫و مسئوالن و در میان مسئوالن است‪».‬‬ ‫سردمداران وابسته به امریکا باشد‪».‬‬ ‫بازدید رهبر معظم انقالب از طرح های توسعه میدان‬ ‫گازی پارس جنوبی در عسلویه‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای‪ ،‬رهبر معظم انقالب اس�لامی‬ ‫در اولین هفته کاری سال نو‪ ،‬از طرح های تولید و توسعه‬ ‫صنایع «نفت‪ ،‬گاز و پتروشیمی» در منطقه پارس جنوبی در‬ ‫عسلویه بازدید کردند‪ .‬حضرت ایت اهلل خامنه ای همچنین‬ ‫در دیدار مهندس��ان‪ ،‬تکنسین ها و کارگران صنعت نفت‬ ‫در منطقه پارس جنوب��ی و جمعی از خانواده های معظم‬ ‫ش��هیدان این منطقه‪ ،‬با اشاره به نامگذاری سال جدید به‬ ‫نام س��ال جهاد اقتصادی خاطرنشان کردند‪« :‬ملت ایران‪،‬‬ ‫‪ 32‬س��ال در مقابل زورگویان جهانی ایس��تادگی کرده‬ ‫است و این جهاد و مبارزه به شکل پیچیده تر‪ ،‬عمیق تر و‬ ‫حساس تر در عرصه اقتصادی ادامه خواهد یافت‪».‬‬ ‫ضعف و شکست امریکا نسبت به گذشته‬ ‫ایشان‪ ،‬قضیه هس��ته ای را یک نمونه از ایستادگی ملت‬ ‫ایران برشمردند و خاطرنشان کردند‪« :‬در قضیه هسته ای‬ ‫قدرت های اس��تکباری تم��ام توان سیاس��ی‪ ،‬تبلیغاتی‬ ‫و اقتص��ادی خ��ود را ب��ه کار گرفتند و ت�لاش کردند‬ ‫ب��ا جنجال افرینی‪ ،‬فش��ار و تحریم زمینه س��از صرفنظر‬ ‫ک��ردن جمهوری اس�لامی ایران از این موضوع ش��وند‬ ‫اما اکنون بعد از گذش��ت هشت س��ال ایران اسالمی بر‬ ‫همه تالش ها و فش��ارهای اس��تکبار فائق امده و ضمن‬ ‫پیشرفت چش��مگیر در قضیه هسته ای‪ ،‬نش��ان داده که‬ ‫در جنگ اراده ها‪ ،‬قویتر از قدرت های بزرگ دنیاس��ت‪».‬‬ ‫رهبر معظم انقالب اس�لامی تاکی��د کردند‪« :‬جمهوری‬ ‫اس�لامی ای��ران در یک نبرد ‪ 32‬س��اله ب��ا قدرت های‬ ‫استکباری‪ ،‬نه تنها تسلیم نظام ظالمانه جهانی انها نشده‬ ‫بلکه پیش��روی هم کرده و طرف مقاب��ل و در راس ان‬ ‫امریکا اکنون نسبت به سال های گذشته دچار ضعف و‬ ‫شکست نیز شده است‪».‬‬ ‫‪9‬‬ ‫است؟ احترام به بزرگترها و کوچکترها و دید و بازدید‪،‬‬ ‫امی��د به این��ده و رفع ظلم و برپای��ی عدالت و زدودن‬ ‫کین��ه و نفرت از دل‪ ،‬اگ��ر ملی گرایی اس��ت ما به ان‬ ‫افتخ��ار می کنیم و به صورت افراطی به ان معتقدیم‪ .‬اما‬ ‫به نظرمان این ملی گرایی نیس��ت‪ ».‬وی در ادامه درباره‬ ‫دعوت از پادشاه اردن به کشورمان گفت‪« :‬من از پادشاه‬ ‫اردن برای س��فر به ایران دعوت کردم‪ ،‬اما ایش��ان سفر‬ ‫خود را به دالیلی عقب انداخت و هیچ عقب نشینی در‬ ‫کار نبوده اس��ت‪ .‬دولت تصمیمات خود را به صورت‬ ‫سنجیده‪ ،‬پخته و بر اساس برنامه های بین المللی ملت ما‬ ‫انجام می دهد و اینطور نیس��ت که کسی حرف بزند و‬ ‫دولت عقب نشینی کند‪ .‬اگر ما اهل عقب نشینی بودیم که‬ ‫اینقدر فحش نمی خوردیم‪ .‬ما بر مبنای اصول خود جلو‬ ‫می رویم و مستحکم حرکت می کنیم و با همه ملت ها و‬ ‫دولت ها به جز یک دولت دوستیم‪ ،‬البته مناسبات داخلی‬ ‫ملت ها به خودش��ان ربط دارد و ما نظر خود را درباره‬ ‫روابط ملت ها و دولت ها داریم‪ .‬ما معتقدیم در همه جا‬ ‫باید نظر اکثریت بر مردم حاکم شود‪».‬‬ ‫گزارش یک‬ ‫در مسائل داخلی کشورها دخالت نمی کنیم‬ ‫اولین نشست خبری رئیس جمهور در سال ‪90‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫عص��ر دوش��نبه گذش��ته محم��ود احمدی نژاد‪،‬‬ ‫رئیس جمهور در اولین نشس��ت خبری در س��ال‬ ‫‪ 90‬میزبان بیش از ‪ 350‬نماینده رسانه های داخلی‬ ‫و خارجی ب��ود‪ .‬او پس از صحبت های مقدماتی‬ ‫به س��واالت خبرنگاران درباره مس��ائل داخلی‪،‬‬ ‫منطقه ای و بین المللی پاسخ داد‪.‬‬ ‫هدفمندی یارانه ها گسترش می یابد‬ ‫رئیس جمهور در اولین نشست خبری خود در سال‬ ‫‪ 90‬با اعالم اینکه طرح تحول اقتصادی در س��ال ‪90‬‬ ‫پیگیری می ش��ود‪ ،‬از گس��ترش هدفمندی یارانه ها‬ ‫خب��ر داد‪ .‬احمدی نژاد یاداور ش��د‪« :‬در این س��ال‬ ‫‪ 2/5‬میلیون ش��غل ایجاد خواهیم ک��رد و صادرات‬ ‫غیرنفت��ی ‪ 40‬درص��د افزایش می یاب��د‪ .‬پروژه های‬ ‫ن مهر ادامه خواهد یافت و خانه های روستایی‬ ‫مسک ‬ ‫و شهری بهسازی خواهند شد‪ .‬همچنین فعالیت های‬ ‫فرهنگی که در س��فرهای استانی تصویب شده بود‪،‬‬ ‫پیگیری خواهد ش��د و ش��اهد کاه��ش هزینه های‬ ‫مصرفی و افزایش هزینه های سرمایه ای خواهیم بود‪».‬‬ ‫عالقه من��د به رابطه با همه دولت ها و ملت ها‬ ‫به خصوص مصر هستیم‬ ‫او در ادامه در پاس��خ به سوال خبرنگاری در رابطه‬ ‫با روابط ایران و مصر بعد از حسنی مبارک توضیح‬ ‫داد‪« :‬ما همیشه عالقه مند به رابطه با همه دولت ها‪،‬‬ ‫ملت ها به جز یک دولت و ان هم رژیم صهیونیستی‬ ‫بوده ایم‪ ».‬احمدی نژاد ادامه داد‪« :‬امروز نیز عالقه مند‬ ‫به رابطه با هم ه دولت ها و ملت ها به خصوص مصر‬ ‫هستیم و امیدواریم تحوالتی اتفاق افتد و البته اعتقاد‬ ‫داریم چش��م انداز اینده بسیار روشن است؛ چراکه‬ ‫موج اصلی بیداری ملت ها شروع شده است‪».‬‬ ‫‪10‬‬ ‫برای بیانیه اخیر شورای همکاری خلیج فارس‬ ‫ارزشی قائل نیستیم‬ ‫رئیس جمه��ور درباره بیانیه اخیر ش��ورای همکاری‬ ‫خلیج فارس و پاسخ ایران به این بیانیه گفت‪« :‬ما برای‬ ‫این بیانیه ارزشی قائل نیستیم‪».‬وی افزود‪« :‬بسیار روشن‬ ‫است که این مصوبات تحت فشارهای سیاسی امریکا و‬ ‫متحدانش به تصویب می رس��د‪».‬در ادامه خبرنگاری از‬ ‫چین در مورد تحوالت منطقه از احمدی نژاد پرسش��ی‬ ‫را مطرح کرد و گفت با توجه به برخی تحلیل ها به نظر‬ ‫می رسد که تحوالت منطقه به نفع ایران باشد‪ ،‬نظر شما‬ ‫در این باره چیست؟ که احمدی نژاد با خنده اظهار کرد‪:‬‬ ‫«همه چیز به نفع ایران است‪ .‬هر تحول انسانی در جهان‬ ‫و بیداری انسانی به نفع همه است‪ .‬البته ما از اینکه امروز‬ ‫درگیری و کشتار است ناراحت هستیم‪ .‬ما همه توان خود‬ ‫را به کار گرفته و می گیریم که درگیری و کشتار نباشد‪».‬‬ ‫پادشاه اردن به ایران می اید‬ ‫احمدی نژاد در پاسخ به سوال خبرنگار ایرنا درباره اینکه‬ ‫برخی با جش��ن جهانی نوروز مخالفت کردند و ان را‬ ‫نش��انه ملی گرایی افراطی دولت عن��وان کردند‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«نوروز یک جش��ن جهانی اس��ت و ملی گرایی در ان‬ ‫معنی ندارد‪ .‬نوروز جشن انسانی است و جشن محبت‬ ‫و احترام به کرامت انس��انی است و ایا این ملی گرایی‬ ‫در مسائل داخلی کشورها دخالت نمی کنیم‬ ‫در ادامه خبرنگار نشریه پرش��ین از رئیس جمهور در‬ ‫مورد وقایع رخ داده در سوریه پرسید که احمدی نژاد‬ ‫در پاسخ به این س��وال با بیان اینکه این مورد مربوط‬ ‫به مس��ائل داخلی سوریه است و ما در مسائل داخلی‬ ‫کش��ورها دخالت نمی کنیم‪ ،‬گفت‪« :‬دولت س��وریه و‬ ‫ملت س��وریه دوس��ت ما و در خط مقدم مقاومت در‬ ‫برابر توسعه طلبی رژیم صهیونیستی هستند‪ ».‬وی گفت‪:‬‬ ‫«دولت و ملت سوریه باید خودشان با تدبیر مسائل را‬ ‫بین خودش��ان حل کنند‪ .‬البته این را هم می دانیم که از‬ ‫اهداف توسعه طلبی امریکا و متحدانش درهم شکستن‬ ‫خط مقدم س��وریه اس��ت و انها نمی خواهند ملت و‬ ‫دولت س��وریه در تفاهم با هم زندگی کنند‪».‬وی ادامه‬ ‫داد‪« :‬ما فکر می کنیم معیاری در این راستا وجود دارد‬ ‫و ان ازادی ملت هاست و هیچ کس هیچ جا نمی تواند‬ ‫ازادی ملت ه��ا را مخ��دوش کند‪ .‬بای��د بپذیریم رای‬ ‫اکثریت باید در همه جای دنیا حاکم باشد و امیدواریم‬ ‫روزی برس��د که در امریکا و اروپ��ا نیز رای اکثریت‬ ‫حاکم باشد‪».‬‬ ‫چگونه از یک رئیس قوه به یک رئیس قو ه دیگر‬ ‫شکایت ببریم؟‬ ‫رئیس جمهور در پاس��خ به س��وال خبرن��گار ‪CCTV‬‬ ‫کانال تلویزیونی اصلی چین درباره راه اندازی نیروگاه‬ ‫بوشهر گفت‪« :‬این نیروگاه در استان ه راه اندازی است‪.‬‬ ‫حاشی ه ها‬ ‫نشست خبری رئیس جمهور با خبرنگاران داخلی و خارجی در اولین روزهای فصل بهار با حاشیه های‬ ‫جالبی همراه بود‪.‬‬ ‫طبق روال نشست های خبری گذشته رئیس جمهور‪ ،‬این بار نیز مراد عنادی‪ ،‬مجری شبکه دو سیما‪ ،‬وظیفه‬ ‫اجرای این نشس��ت را به‏عهده داش��ت و صالحی مرام نیز در کنار عنادی وی را همراهی می کرد که پس از‬ ‫گذشت چند دقیقه‪ ،‬محمد شیخان رئیس مرکز ارتباطات‪ ،‬اطالعات و تبلیغات دفتر رئیس جمهور نیز به جمع‬ ‫عنادی و صالحی مرام پیوست‪.‬‬ ‫این بار بر‏خالف نشست های قبلی رئیس جمهور که همیشه شبکه خبر سیما اغازگر برنامه بود‪ ،‬روزنامه‬ ‫ایران را اغازگر برنامه قرار دادند و مجری برنامه در توضیح دلیل این اقدام خاطرنشان کرد‪« :‬فقط به خاطر نام‬ ‫«ایران» این تغییر صورت گرفته است‪».‬‬ ‫سوال خبرنگار چینی به زبان فارسی به دلیل عدم تسلط کافی این خبرنگار به زبان فارسی موجب خنده‬ ‫رئیس جمهور و حاضران شد که همین موضوع باعث شد این خبرنگار با دور زدن قانون طرح بیش از یک‬ ‫سوال ممنوع‪ ،‬دومین سوال خود را در میان خنده های حضار از رئیس جمهور بپرسد‪.‬‬ ‫در حالی که عقربه های س��اعت ‪ 18:07‬را نش��ان می داد‪ ،‬عنادی مجری برنامه با بیان اینکه وارد نیمه دوم‬ ‫می ش��ویم که باید سرعت طرح سوال ها را باال ببریم‪ ،‬از خبرنگاران درخواست کرد که سوال خود را کوتاه‬ ‫پرسیده و بیش از یک سوال هم نپرسند که رئیس جمهور نیز گفت‪« :‬سواالت را تستی کنید!» و عنادی نیز در‬ ‫جواب اظهار داشت‪« :‬شما خیلی تشریحی جواب می دهید‪».‬‬ ‫علت تاخیر در ارائه الیحه بودجه‬ ‫رئیس جمهور در پاس��خ به سوال خبرنگار روزنامه‬ ‫مردم س��االری درباره علت تاخیر در ارسال بودجه‬ ‫به مجل��س گف��ت‪« :‬بودجه ما خالصه و ش��فاف‬ ‫اس��ت؛ چرا که قوانی��ن پایه همانند قان��ون برنامه‬ ‫پنجم‪ ،‬قان��ون اصل ‪ ،44‬قانون حمل و نقل و زمین‬ ‫و مس��کن همه در اختیار است و با همراهی خوب‬ ‫مجلس به تصویب رسیده است‪ .‬ما پس از تصویب‬ ‫قانون برنامه پنجم که ‪ 30‬بهمن انجام ش��د‪ ،‬در اول‬ ‫اس��فند قانون بودجه را ارائ��ه دادیم و مجلس هم‬ ‫می توانست در عرض یک ماه این قانون را تصویب‬ ‫کند‪ ،‬اما کارهای دیگری داشت و صالح دانست که‬ ‫تصویب ان را به امس��ال موکول کند و مشکلی هم‬ ‫در این زمینه ایجاد نمی شود‪».‬احمدی نژاد در پاسخ‬ ‫به این س��وال که چرا بلندگوی س��خنگوی دولت‬ ‫خاموش اس��ت؟ گفت‪« :‬امس��ال انش��اءاهلل روشن‬ ‫می شود‪».‬‬ ‫کویت چه دارد که ما جاسوسی کنیم؟‬ ‫در ادامه‪ ،‬خبرنگار الجزیره پرسشی را درباره ادعای‬ ‫کشف ش��بکه جاسوس��ی ایرانی در کویت و نظر‬ ‫احمدی نژاد در این رابطه مطرح کرد که وی پاسخ‬ ‫داد‪« :‬اصال این حرف یعنی چه که یک عده در انجا‬ ‫جاسوسی می کنند؟ کویت چه دارد که ما جاسوسی‬ ‫کنی��م؟ اگر درباره مردم اس��ت که م��ردم کویت با‬ ‫ما دوس��ت هستند و اگر جاسوس��ی درباره دولت ‬ ‫انهاس��ت که دولت کویت هم با ما دوس��ت است‬ ‫و جاسوسی اصال معنایی ندارد‪ .‬مشخص است که‬ ‫دست های بیگانه در کار است و می خواهند مشکل‬ ‫درست کنند ولی به نتیجه نخواهند رسید‪».‬‬ ‫دومین جشن جهانی نوروز در تهران برگزار شد‬ ‫گزارش یک جشن‬ ‫در حالی که از واپس��ین روزهای سال ‪ 89‬برخی از‬ ‫نمایندگان مجلس با برگزاری جشن جهانی نوروز‬ ‫مخالف��ت کرده بودند‪ ،‬اما این جش��ن برای دومین‬ ‫س��ال در نوروز ‪ 90‬برگزار ش��د‪ .‬البت��ه نمایندگان‬ ‫علت مخالفت خود را کش��تار مردم در کشورهای‬ ‫اس�لامی عنوان می کردند اما دولت تاکید داشت که‬ ‫برای نزدیک شدن کش��ورهای منطقه به یکدیگر‪،‬‬ ‫برگزاری این جشن الزم است‪.‬‬ ‫در ششمین روز بهار‪ ،‬روس��ای جمهور و مقامات‬ ‫عالیرتبه کشورهای شرکت کننده در این جشن وارد‬ ‫تهران شدند‪ .‬روسای جمهور ارمنستان‪ ،‬افغانستان‪،‬‬ ‫عراق‪ ،‬تاجیکستان و ترکمنستان‪ ،‬معاون نخست وزیر‬ ‫جمه��وری اذربایج��ان‪ ،‬وزی��ر مش��اور و معاون‬ ‫نخس��ت وزی ر ترکیه‪ ،‬رئیس مجلس پاکستان‪ ،‬وزیر‬ ‫امور خارجه لبنان‪ ،‬وزیر امور خارجه عمان‪ ،‬معاون‬ ‫رئیس مجلس قزاقستان‪ ،‬وزیر فرهنگ قرقیزستان‪،‬‬ ‫وزیر بهداش��ت و رفاه هند‪ ،‬مع��اون رئیس دولت‬ ‫انقالبی زنگبار‪ ،‬س��فیر ازبکستان‪ ،‬سفیر سنگاپور و‬ ‫دبیر کل س��ازمان همکاری اقتصادی اکو به همراه‬ ‫رئیس جمهوری اسالمی ایران از مهم ترین مقامات‬ ‫ش��رکت کننده در این جش��ن بودند‪ ،‬جشنی که در‬ ‫حافظیه سعداباد تهران برگزار شد‪.‬‬ ‫در مراس��م رس��می دومین جش��ن جهانی نوروز‪،‬‬ ‫روس��ای جمه��ور افغانس��تان‪ ،‬ارمنس��تان‪ ،‬عراق‪،‬‬ ‫تاجیکستان و ترکمنستان به سخنرانی پرداختند و از‬ ‫ایران برای برگزاری این جشن تشکر کردند‪.‬‬ ‫محم��ود احمدی ن��ژاد‪ ،‬رئیس جمهور ای��ران نیز در‬ ‫سخنانی گفت‪« :‬زمستان بشر رو به پایان است و بهار‬ ‫انسانیت در راه است و تجلی حقیقی نوروز انگاه است‬ ‫که خداپرستی‪ ،‬عدالت و عشق در جهان حاکم شود‪».‬‬ ‫او در بخشی از سخنان خود با اشاره به ارزش های‬ ‫ن��وروز و عناص��ر ان اظه��ار کرد‪« :‬ن��وروز بخش‬ ‫تفکیک ناپذی��ری از فرهن��گ مش��ترک ماس��ت و‬ ‫انس��ان را به فراس��وی مرزهای جغرافیایی‪ ،‬نژادی‬ ‫و زبان��ی منتق��ل می کن��د‪ ،‬چراکه ن��وروز فراتر از‬ ‫مرزهای جغرافیایی‪ ،‬نژادی و زبانی اس��ت و بخش‬ ‫جدایی ناپذیری از فرهنگ الهی و انس��انی مردمان‬ ‫منطق ه ما و بسیاری از مردم جهان است‪».‬‬ ‫وی ادامه داد‪« :‬نوروز یک فرهنگ متعالی است که‬ ‫می تواند به صورت مس��تمر الهام بخش باشد و هر‬ ‫س��ال جلوه های جدیدی را عرضه می کند‪ .‬نوروز‬ ‫بر توجه‪ ،‬احترام و عش��ق به انسان ها بنا شده است‬ ‫و مشکل جامع ه بشری دوری برخی از دولت ها از‬ ‫این ارزش های متعالی اس��ت‪ .‬دولت هایی که فقط‬ ‫به دنبال بس��ط سیطره خود و تامین منافع نامشروع‬ ‫خود هس��تند و ارزشی برای ملت ها قائل نیستند و‬ ‫جای تاس��ف است که دخالت برخی از دولت های‬ ‫خودخ��واه در امور کش��ورها گس��ترش پیدا کرده‬ ‫است‪».‬‬ ‫احمدی نژاد گفت‪« :‬پی��ام این اجالس در واقع پیام‬ ‫تالش ملل برای صلح و عدالت جهانی است‪».‬‬ ‫این جش��ن اما در زمان برگزاری نیز با حاشیه هایی‬ ‫همراه بود‪ .‬س��ایت اطالع رس��انی دولت در خبری‬ ‫همزمان با برگزاری دومین جش��ن جهانی نوروز‪،‬‬ ‫از دی��دار مقامات ش��رکت کننده در این جش��ن با‬ ‫رهبر معظم انقالب خبر داد‪ ،‬اما ساعتی بعد این خبر‬ ‫را تکذیب و اعالم کرد که این دیدار مربوط به سال‬ ‫گذشته بوده است‪.‬‬ ‫همچنین نمایندگان مجلس ب��ار دیگر از برگزاری‬ ‫این جشن و همچنین هزینه های ان انتقاد کردند و‬ ‫خواستار شفاف شدن هزینه های این جشن شدند‪.‬‬ ‫قاضی پ��ور‪ ،‬نماین��ده ارومیه گفت‪« :‬ت��ا زمانی که‬ ‫فرهنگ توحید‪ ،‬قران‪ ،‬رسالت و مهدویت در کشور‬ ‫ما مطرح اس��ت‪ ،‬هیچ نیازی به فرهنگ پوس��یده و‬ ‫حمایت از کاخ های اشرافیت وجود ندارد‪».‬‬ ‫وی اظهار داش��ت‪« :‬برخی انسان های تازه به دوران‬ ‫ی که خون شیعیان‬ ‫رسیده جش��ن نوروز را در ایام ‬ ‫و س��نی های انقالب��ی بحرین‪ ،‬یمن ‪ ،‬لیب��ی‪ ،‬اردن و‬ ‫عربس��تان ریخته می ش��ود و جهان اس�لام داغدار‬ ‫است‪ ،‬برپا کردند‪».‬‬ ‫نماینده ارومیه از برپا کنندگان جشن جهانی نوروز‬ ‫این سوال را پرسید که چرا به توصیه مراجع تقلید‬ ‫ح��وزه علمیه گوش نکردن��د و در عین حال ابراز‬ ‫امیدواری کرد که روز به روز ش��اهد نابودی هر چه‬ ‫بیشتر فرهنگ پادشاهی در جهان باشیم‪.‬‬ ‫مصطفی کواکبیان‪ ،‬نماینده س��منان نیز نس��بت به‬ ‫مش��خص شدن هزینه برگزاری جشن نوروز تذکر‬ ‫داد‪.‬‬ ‫نایب رئیس کمیته تحقیق و تفحص از شورای عالی‬ ‫ایرانیان تصریح کرد‪« :‬برای ما مش��خص نیست که‬ ‫هزینه میلیاردی که برای جشن نوروز هزینه شده از‬ ‫کجا تامین ش��ده است که خواستار مشخص شدن‬ ‫منبع مالی این هزینه ها هستیم‪».‬‬ ‫اما سخنان کواکبیان با واکنش شورای عالی ایرانیان‬ ‫مواجه ش��د‪ .‬محمدش��ریف ملک زاده‪ ،‬دبیرکل این‬ ‫شورا درباره رقم صحیح بودجه اختصاص یافته به‬ ‫جش��ن های نوروزی گفت‪« :‬این سوال باید از دفتر‬ ‫ریاست جمهوری پرسیده شود‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫بعد از نصب تجهیزات‪ ،‬یکی از قطعات داخلی این‬ ‫نی��روگاه نقص فنی پیدا کرد که مس��ئوالن در حال‬ ‫رفع مشکل ان هستند و در تماسی که رئیس جمهور‬ ‫روسیه با من داشت به من این اطمینان را داد که این‬ ‫نیروگاه در زمان مقرر به بهره برداری خواهد رسید‪».‬‬ ‫وی در ادامه در پاسخ به سوال خبرنگار پانا که گفت‬ ‫ش��ما در پاسخ به تخلفات مالی جدیدی که رئیس‬ ‫مجلس به شما زده است چه پاسخی دارید؟ گفت‪:‬‬ ‫«چه جوابی به انها بدهی��م‪ .‬انها در زمان انتخابات‬ ‫هم ای��ن اتهام را وارد کردند ک��ه یک میلیارد دالر‬ ‫بودج ه دولت مفقود ش��ده و تمام دس��تاویز رقبای‬ ‫ما این اتهام و گش��ت ارشاد بود‪ .‬ما در ان زمان به‬ ‫انها گفتیم که شما در محاسبات تان اشتباه کرده اید‬ ‫و بررس��ی کنید‪ .‬حاال هم انها ب��ه نوع دیگری این‬ ‫اتهامات را تکرار می کنند‪».‬‬ ‫وی در پاس��خ به این س��وال که ایا این را پی گیری‬ ‫حقوقی خواهید کرد؟ گفت‪« :‬چگونه از یک رئیس‬ ‫قوه به یک رئیس قوه دیگر شکایت ببریم؟ ما را به‬ ‫دردسر نیندازید‪».‬‬ ‫احمدی نژاد در پاسخ به سوال خبرنگار ‪ NHK‬ژاپن‬ ‫دربار ه ایمنی نیروگاه بوش��هر ب��ا توجه به حوادثی‬ ‫که در نیروگاه های ژاپن اتف��اق افتاده‪ ،‬پس از ابراز‬ ‫همدردی با مردم ژاپن گفت‪« :‬نیروگاه فوکوش��یما‬ ‫بر اثر موج و س��ونامی منهدم شد‪ ،‬اما در برابر زلزله‬ ‫مقاوم��ت کرده ب��ود‪ .‬ارتفاع موج های��ی که به این‬ ‫نیروگاه خوردند بر اس��اس ش��نیده ها ‪ 14‬متر و با‬ ‫سرعت ‪ 800‬کیلومتر در ساعت بوده است که چند‬ ‫برابر زلزل��ه می تواند ضربه بزند‪».‬وی گفت‪« :‬ما در‬ ‫خلیج فارس با پدیده ای به ش��کل سونامی مواجه‬ ‫نیس��تیم‪ ،‬اما با این وجود همه استانداردهای ایمنی‬ ‫روز جهان را در نیروگاه بوش��هر رعایت کرده ایم و‬ ‫طبق مصوبات اژانس انرژی اتمی فعالیت کرده ایم‪».‬‬ ‫‪11‬‬ ‫گزارش ‪2‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫شکست پروژه تحریم اخراجی های ‪3‬‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫مخالفان فیلم ده نمکی که سیاست را به فرهنگ کشاندند در نهایت با شکست مواجه شدند‬ ‫‪12‬‬ ‫شاید مهمترین فیلم هایی که در دهه ‪ 80‬رسما در پیاده رو‬ ‫خیابان ها به فروش رسیدند‪« ،‬مارمولک» کمال تبریزی‬ ‫و «س��نتوری» داریوش مهرجوی��ی بودند‪ .‬البته پیش از‬ ‫ان نیز برخی فیلم ها قاچاق شده بودند‪ ،‬اما چندان قابل‬ ‫توجه نبودند‪ .‬سال گذشته نیز ملک سلیمان که با استقبال‬ ‫قابل توجه مردم روبه رو ش��ده بود‪ ،‬همزمان با اکران در‬ ‫س��ینماهای کش��ور در خیابان ها به فروش رسید که با‬ ‫اعتراض کارگردان و تهیه کننده ان مواجه شد‪ .‬البته در‬ ‫سال های گذش��ته وزارت ارشاد با حمایت از فیلم های‬ ‫س��ینمایی‪ ،‬انها را به صورت رسمی وارد شبکه نمایش‬ ‫خانگی کرد تا از قاچاق فیلم ها جلوگیری شود‪.‬‬ ‫با این وجود‪ ،‬نوروز امس��ال زمانی که «اخراجی ها»ی‪3‬‬ ‫در حال شکس��تن رک��ورد فروش دوگان��ه قبلی خود‬ ‫بود‪ ،‬ب��ار دیگر عوامل قاچاق فیلم ها فعال ش��دند و با‬ ‫فیلمبرداری ای��ن فیلم از روی پرده س��ینماها ان را به‬ ‫دست فروش��ندگان خیابانی رساندند تا از فروش چند‬ ‫میلی��اردی ان جلوگی��ری کنند؛ ای��ن کار البته با هدف‬ ‫سیاس��ی انجام گرفت تا «جدایی نادر از سیمین» اصغر‬ ‫فرهادی به عنوان فیل��م مورد حمایت مخالفان نظام از‬ ‫قافل��ه رقابت با اخراجی ها ‪ 3‬عق��ب نماند‪ .‬این جریان‬ ‫همان ط��ور که پیش از این نش��ان داده اس��ت همواره‬ ‫به دنبال دس��ت اویزی برای مطرح ک��ردن خود و زنده‬ ‫نش��ان دادن خود اس��ت؛ همان طور که پیش از این از‬ ‫فضای استادیوم های ورزشی‪ ،‬هنرمندان عرصه موسیقی‪،‬‬ ‫فضای مجازی و‪ ..‬به همین منظور اس��تفاده کرده است‪.‬‬ ‫این بار اما اکران همزم��ان «اخراجی ها»ی ‪ 3‬و «جدایی‬ ‫نادر از س��یمین»‪ ،‬رویارویی سیاسی این جریان با مردم‬ ‫را به فضای سینماها کشاند؛ فضایی که با تقلب سبزها‬ ‫به قاچاق اخراجی های ‪ 3‬انجامید اما باز هم نتوانس��ت‬ ‫جلودار فروش چند میلیاردی فیلم ده نمکی شود و رسما‬ ‫شکس��ت خورد‪ .‬البته با توجه به فروش فوق العاده دو‬ ‫فیلم قبلی ده نمکی‪ ،‬پیش از اغاز اکران سومین قسمت‬ ‫اخراجی ها پیش بینی می ش��د که این فیلم نیز با استقبال‬ ‫مخاطبان مواجه ش��ود؛ چراکه ده نمکی هنگام ساخت‬ ‫«اخراجی ه��ا»ی ‪ 1‬اعالم کرده بود که دو قس��مت اول‬ ‫را می س��ازد تا مهمترین حرف های خود را در سومین‬ ‫قس��مت بزند‪ .‬این ش��اید یکی از مهمترین دالیل اقبال‬ ‫مردم به اخراجی های ‪ 3‬باشد؛ چراکه مردم به دنبال شنیدن‬ ‫حرف های ده نمکی بودند که همواره حرف هایش را در‬ ‫قالبی نو مطرح می کند‪ .‬مس��عود ده نمک��ی که پیش از‬ ‫اکران فیلم اخیرش گفته بود به فروش فکر نمی کند‪ ،‬در‬ ‫واکنش به قاچاق اخراجی های ‪ 3‬اعالم کرده اس��ت که‬ ‫مردم «اخراجی ها» را چه در خانه و چه در پرده س��ینما‬ ‫ببینند‪ ،‬پیروزیم‪.‬‬ ‫او در یادداش��تی که پیرامون اخرین ساخته اش نوشته‪،‬‬ ‫اعالم کرد‪« :‬امشب که روشنفکر نماها تنها یک هفته پس‬ ‫از اکران فیلم «اخراجی ها» نس��خه قاچاق «اخراجی ها»‬ ‫را روی وبس��ایت ها گذاشتند همان حس زمان تعطیل‬ ‫شدن نشریه «ش��لمچه» را دارم؛ نشریه ای که مظلومانه‬ ‫و به حکم یک اقازاده در پش��ت پرده و برای دلخوشی‬ ‫عالیجن��اب‪ ....‬تعطیل ش��د‪ .‬ان هم به دس��ت کس��انی‬ ‫که شعارش��ان ـ تحمل مخال��ف ـ و ـ زنده باد مخالف‬ ‫من‪ -‬بود!!! گرچه زمانه انتقام این ظلم ها را از این اقا و‬ ‫اقازاده ها گرفت‪...‬‬ ‫در ان زم��ان بی��ن ان هم��ه مدع��ی روش��نفکری و‬ ‫اصالح طلبی فقط مرحوم بورقانی بود که به کار دولت‬ ‫اصالحات در تعطیل کردن ش��لمچه اعتراض کرد و به‬ ‫قول��ی مردانگی از خود نش��ان داد و گف��ت این کار با‬ ‫شعارهای ما نمی خواند‪ ».‬این کارگردان در ادامه نوشته‬ ‫است‪« :‬و امروز همان مدعیان روشنفکری وقتی دیدند‬ ‫اخراجی ها در هر قس��متی که ساخته می شود گفتمانی‬ ‫جدی��د برای مردم به همراه می اورد و قواعد سیاس��ت‬ ‫ب��ازی حضرات را به هم می زند و به جای ایجاد تقابل‬ ‫بی��ن مردم انها را به همدل��ی می خواند و چون نان این‬ ‫عقده ای ها در دعوای مردم و اخراجی بودن گروهی از‬ ‫انهاست به تقابل جدی با سومین قسمت از اخراجی ها‬ ‫برخاستند‪ ».‬ده نمکی در یادداش��تش تاکید کرده است‪:‬‬ ‫«تمام توان رس��انه ای خ��ود را در این چند ماه به ایجاد‬ ‫فض��ای تحریم اخراجی های ‪ 3‬مص��روف کردند و در‬ ‫کمال ناباوری و حیرت وقتی دیدند مردم از هر قش��ر‬ ‫و گروه و عقیده و قومی در سالن های سینماهای کشور‬ ‫به فریبکاری حاجی گرینف های امروزی و دغل کاری‬ ‫دباغ ه��ای مدرن می خندند و در لحظات غمگین ان به‬ ‫مظلومیت جانبازانشان گریه می کنند تاب نیاورده و برای‬ ‫جلوگیری از یک تفاهم ملی و ثبت رکوردی تاریخی در‬ ‫حوزه فرهنگ ناجوانمردانه دست به قاچاق «اخراجی ها»‬ ‫زدن��د و ب��ا فیلمب��رداری از روی پرده س��ینما و مانند‬ ‫ تروریس��ت های القاعده و طالبان با درج یک بیانیه در‬ ‫اول فیلم‪ ،‬ان را در اینترنت و سایت باالترین قرار دادند‪.‬‬ ‫این رفتار در پی اظهارات یک منتقد در مصاحبه با یک‬ ‫شبکه خارجی علیه «اخراجی ها» قابل پیش بینی بود‪».‬‬ ‫کارگ��ردان س��ه گانه اخراجی ه��ا در ای��ن یادداش��ت‬ ‫نوشته است‪« :‬کس��انی که تحمل ورود موفق نیروهای‬ ‫انقالب به حوزه س��ینما را ندارند‪ ،‬شرافت یک رقابت‬ ‫س��الم جوانمردانه را نداش��تند وگرنه ب��ه فکر قاچاق‬ ‫فیلم و به ص��ورت رایگان در اختیار عم��وم قرار دادن‬ ‫ان نمی افتادن��د‪ .‬انها وقتی دیدند ش��عار تحریمش��ان‬ ‫رنگ باخته و ادامه اس��تقبال در س��الن های س��ینما به‬ ‫بی ابرویی شان می انجامد با ایجاد فضایی دوقطبی سعی‬ ‫کردند پش��ت اعتقادات سیاسی مردم سنگر بگیرند و با‬ ‫بازی با عواطف مردم مانع از حضور مردم در س��ینماها‬ ‫شوند‪ .‬اما دیدند مردم از طیف های مختلف سیاسی وقتی‬ ‫وارد سینما می شوند حتی اگر با ذهنیت القا شده انها به‬ ‫جنایت جدید یانکی ها‬ ‫تابس��تان گذش��ته زمانی که تری جونز‪ ،‬کشیش افراطی یک کلیسای کوچک در فلوریدای امریکا در استانه‬ ‫سالگرد حادثه ‪ 11‬سپتامبر اعالم کرد قصد دارد مراسم قران سوزی به راه بیندازد‪ ،‬پس از اعتراضات گسترده‬ ‫از این عمل غیرانسانی منصرف شد‪ .‬این اما پایان ماجرا نبود؛ چراک ه تری جونز بهار امسال در یک حرکت‬ ‫نژادپرستانه این کار را انجام داد‪.‬‬ ‫اما ش��اید مهم ترین اعتراضات به اقدام این کش��یش افراطی در افغانستان صورت گرفت‪ .‬اولین اعتراضات‬ ‫در بامی��ان افغانس��تان انجام ش��د؛ جایی که هزاران نف��ر از مردم معترض مقابل دفتر س��ازمان ملل در امور‬ ‫افغانستان مستقر در بامیان تجمع کرده و شعارهایی علیه این کشیش امریکایی سردادند‪ .‬تظاهرکنندگان شهر‬ ‫مزارش��ریف نیز که ش��مار انان به بیش از پنج هزار نفر می رسید‪ ،‬پس از اقامه نماز جمعه‪ ،‬مقابل نمایندگی‬ ‫سازمان ملل در این شهر شعارهایی علیه این اقدام کشیش امریکایی سردادند‪ .‬این تجمع مردمی با واکنش و‬ ‫تیراندازی محافظان امنیتی این ساختمان روبه رو شد که ‪ 10‬نفر از مردم بر اثر تیراندازی این نیروها زخمی‬ ‫ ش��دند‪ .‬همچنین سخنگوی پلیس افغانستان در شمال این کشور نیز کشته شدن هشت کارمند خارجی این‬ ‫دفتر را تایید کرد‪.‬‬ ‫کابل نیز ش��اهد حرکتی مش��ابه بود‪ .‬مردم این شهر نیز مقابل دفتر س��ازمان ملل در پایتخت تجمع کرده و‬ ‫شعارهایی علیه این اقدام کشیش امریکایی سردادند‪ .‬تظاهرات اعتراض امیز مردم افغانستان شنبه گذشته نیز‬ ‫ادامه یافت‪ ،‬اما این بار با چندین قربانی همراه شد؛ در تظاهرات مردم قندهار دست کم پنج نفر کشته شدند‪.‬‬ ‫ب��اراک اوباما‪ ،‬رئیس جمهور امری��کا نیز در واکنش به هتک حرمت قران کریم در کلیس��ای فلوریدا گفت‪:‬‬ ‫«هت��ک حرمت قران نش��ان دهنده «تعصب وتحجر» اس��ت‪».‬او در عین حال تاکید ک��رد‪« :‬این اقدام حمله‬ ‫و کش��تن انس��ان های بیگناه را توجیه نمی کند‪ ».‬در همین روز ش��مار تلف��ات و زخمی های اعتراض های‬ ‫خش��ونت امیز مردم افغانس��تان به هتک حرمت قران کریم به ‪ 10‬کشته و ‪ 83‬زخمی در شهر قندهار رسید‪.‬‬ ‫معترضان در قندهار در اعتراض های خشونت امیز که چند ساعت به طول انجامید‪ ،‬شیش ه مغازه ها را شکستند‬ ‫و الس��تیک خودروها را نیز س��وزاندند‪ .‬مقام های افغان اعالم کردند که دو نیروی پلیس افغانستان نیز کشته‬ ‫ش��دند‪ .‬همزمان با این اعتراضات‪ ،‬ش��ورای علمای افغانس��تان نیز اقدام تری جونز را محکوم کرد‪ .‬در ادامه‬ ‫تظاه��رات اعتراض امیز علیه هتک حرمت به قران کریم‪ ،‬صدها افغان یکش��نبه پیش در والیات ننگرهار و‬ ‫پروان با برپایی تظاهرات‪ ،‬خواهان محاکمه کش��یش امریکایی شدند‪ .‬در این اعتراضات بزرگراه های اصلی‬ ‫منتهی به این والیات مس��دود شد‪ .‬پس از گس��ترش این اعتراضات‪ ،‬حامد کرزای رئیس جمهور افغانستان‬ ‫از باراک اوباما همتای امریکایی خود درخواس��ت کرد تا شرایط محاکمه تری جونز را فراهم کند‪ .‬همزمان‬ ‫با این درخواس��ت کرزای‪ ،‬در برخی مناطق افغانس��تان عکس های اوباما به اتش کشیده شد‪ .‬تاکنون بیش از‬ ‫بیست نفر در این اعتراضات کشته شده اند‪ .‬از سوی دیگر دیوید پترائوس‪ ،‬فرمانده نیروهای امریکایی و ناتو‬ ‫در افغانستان در مصاحبه با وال استریت ژورنال هشدار داد‪« :‬سوزاندن قرا ن جنگ تحت امر امریکا با طالبان‬ ‫را با خطرات جدیدی مواجه می کند‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫تماش��ای فیلم می نشینند در پایان فیلم ‪ -‬سبز و قرمز و‬ ‫ابی ‪ -‬یک دل ش��ده و دروغ پردازی انها برمال می شود‬ ‫به وحشت افتادند‪ .‬همانطور که در ساخت «اخراجی ها»‬ ‫هنرمندان��ی با گرایش��ات مختلف سیاس��ی برای یک‬ ‫مضمون و هدف مشترک کنار هم ایستادند تا اخراجی ها‬ ‫ساخته شد‪».‬ده نمکی افزوده است‪« :‬با اعالم امار استقبال‬ ‫مردم عوامل این جریان یک رقابت دوقطبی خودساخته‬ ‫را باختند‪ .‬انها بیشتر از اینکه از افزایش صفرهای فروش‬ ‫اخراجی ه��ا ناراحت باش��ند از واقعیت ه��ای تاریخی‬ ‫دیگری وحش��ت دارند‪ .‬از اینکه مجبور بودند هر سال‬ ‫در نقدها و مطالب و سخنرانی هایشان بگویند این فیلم‬ ‫خوب نیس��ت و مردم انها را به حس��اب نیاورده و راه‬ ‫خود را بروند‪ .‬انها چهره زشت خود را که پشت گریم‬ ‫روش��نفکری پنهان کرده بودند در این��ه اخراجی ها و‬ ‫استقبال مردمی از ان فیلم می دیدند و برای فرار از این‬ ‫حقیقت که جایگاهی بین مردم ندارند اینه را شکستند‪.‬‬ ‫غافل از انکه ننگ با رنگ پاک نمی شود‪ .‬فکر کنید با این‬ ‫کار ش��ما بردید و رکورد جذب مخاطب اخراجی ها را‬ ‫امسال زدید با وجدانتان چه می کنید؟ به تعبیر حضرت‬ ‫علی‪ :‬وجدان تنها محکمه ای است که احتیاج به قاضی‬ ‫ندارد‪ ».‬او در ادامه این یادداشت اضافه کرد‪« :‬ما در زمان‬ ‫جنگ می گفتیم‪ :‬چه بکشیم و چه کشته شویم پیروزیم و‬ ‫حاال هم مردم اخراجی ها را چه در خانه ببینند و چه بر‬ ‫پرده سینما پیروزیم‪ .‬اما یک سوال باقی می ماند‪ .‬اگر قرار‬ ‫باشد برای حرف زدن ما امنیت نباشد ایا تضمینی برای‬ ‫امنیت حرف زدن دیگران وجود خواهد داشت؟ من از‬ ‫اینکه ش��ما اینقدر عصبانی هستید و حاضرید به خاطر‬ ‫نابود کردن مخالف خود اینقدر به زحمت بیفتید و چهره‬ ‫واقعی خودتان را رو کنید خوشحالم‪ .‬گرچه من از اول‬ ‫هم معتقد بودم که شبه روش��نفکران ما شناگران قابلی‬ ‫هس��تند که اگر اب گیرشان بیاید دیکتاتورهای خوبی‬ ‫می ش��وند‪ ».‬ده نمکی یادداشت خود را اینگونه به پایان‬ ‫ی که هوشیارانه‬ ‫برده است‪« :‬در اینجا ضمن تشکر از مردم ‬ ‫با استقبال خود خواری در چشم حسودان و کوته فکران‬ ‫ق ترجیح بدهند‬ ‫فرهنگی بودند امیدوارم به رغم این اتفا ‬ ‫فیلم را روی پرده س��ینما ببینند نه در سفره روشنفکران‬ ‫قاچاقچی! نش��ریه شلمچه بسته شد‪ .‬نشریه جبهه بسته‬ ‫شد‪ .‬فیلم فقر و فحشا انگونه شد و با اخراجی ها اینگونه‬ ‫رفتار کردند‪ ...‬قطار تا حرکت نکند س��نگش نمی زنند‬ ‫و من خوش��حالم که پرو بالم را می شکنید‪ .‬اگر سنگم‬ ‫نمی زدی��د به کارم و زنده بودنم ش��ک می کردم‪ .‬الزمه‬ ‫انقالبی بودن تحمل سختی هاست‪».‬‬ ‫ف��روش اخراجی های ‪ 3‬به قدری موفق بوده اس��ت که‬ ‫سایت «میدل ایس��ت انالین» در گزارشی درباره فیلم‬ ‫جدید مسعود ده نمکی نوش��ت‪« :‬اخراجی ها‪ ،»3‬به رغم‬ ‫تم��ام تبلیغات منف��ی‪ ،‬خوب فروخت‪« .‬میدل ایس��ت‬ ‫انالی��ن» در گزارش اخیر خود درب��اره «اخراجی ها ‪»3‬‬ ‫به کارگردانی «مس��عود ده نمکی» نوشت‪« :‬این فیلم که‬ ‫«ده نمک��ی» در ان رقبا و مخالفان «محمود احمدی نژاد»‬ ‫را به س��خره گرفته اس��ت‪ ،‬اخیرا از س��وی تعدادی از‬ ‫مخالفان‪ ،‬بایکوت شده است‪ .‬این فیلم از ‪ 17‬مارس (‪25‬‬ ‫اس��فند) توانسته تاکنون با جذب ‪ 800‬هزار تماشاچی‪،‬‬ ‫بی��ش از ‪ 2‬میلیون و ‪ 300‬ه��زار دالر (‪ 1‬میلیون و ‪600‬‬ ‫هزار یورو) فروش کند‪ ».‬این سایت در ادامه می افزاید‪:‬‬ ‫«این در حالی اس��ت که طی هفته های اخیر سایت های‬ ‫زیادی از جمله سایت اینترنتی فیس بوک‪ ،‬با تبلیغ علیه‬ ‫این فیلم‪ ،‬از مردم ایران خواسته بودند که به تماشای این‬ ‫فیلم نروند و به جای ان فیلم «جدایی نادر از سیمین» به‬ ‫کارگردانی «اصغر فرهادی» را ببینند‪».‬میدل ایست انالین‬ ‫نوشت‪« :‬در میان تمام این مخالفت ها‪ ،‬نسخه های قاچاق‬ ‫«اخراجی ها‪ »3‬هم اکنون در بازار س��یاه موجود است که‬ ‫به گفته تلویزیون جمهوری اسالمی ایران‪ ،‬این تالشی‬ ‫است برای انکه از رفتن مردم به سینماها برای تماشای‬ ‫«اخراجی ها‪ »3‬جلوگیری کنند‪».‬‬ ‫اعتراضات گسترده مردم افغانستان به اقدام کشیش امریکایی‬ ‫خبر‬ ‫بیانیه بی ارزش شورای همکاری خلیج فارس‬ ‫عصبانیت دولت های عربی‬ ‫نخستین نشست شورای همکاری خلیج فارس پس از انتخاب دبیرکل جدید این شورا با حاشیه های فراوانی‬ ‫همراه بود‪ .‬عبداللطیف الزیانی که سرلش��کر ستاد در ارتش بحرین بوده‪ ،‬نخستین دبیرکل شورای همکاری‬ ‫خلیج فارس است که سابقه ای نظامی دارد‪ .‬او در حالی جانشین عبدالرحمان العطیه شده است که اعتراضات‬ ‫مردمی در بحرین با وجود س��رکوب نیروهای نظامی س��عودی‪ ،‬اماراتی و برخی دیگر از کشورهای عربی‪،‬‬ ‫همچنان ادامه دارد‪ .‬اما وزیران خارجه کش��ورهای عضو ش��ورای همکاری خلیج فارس یکشنبه گذشته در‬ ‫نشست ریاض تحوالت منطقه را مورد بررسی قرار دادند‪ .‬در حالی که پیش از برگزاری این نشست دبیرخانه‬ ‫این شورا در ریاض‪ ،‬در بیانیه ای اعالم کرده بود که در این نشست تحوالت سریعی که منطقه و کشورهای‬ ‫عربی ش��اهد ان بوده اس��ت به همراه تحوالت منطقه ای و بین المللی مورد بررسی قرار خواهد گرفت‪ ،‬اما‬ ‫شورای همکاری خلیج فارس در این نشست ادعا کرد ایران در امور داخلی کشورهای عربی منطقه دخالت‬ ‫می کند‪ .‬این ش��ورا در این بیانیه‪ ،‬با بیان ادعای واهی فعالیت «یک شبکه جاسوسی ایرانی در کویت» مدعی‬ ‫ش��دند که وجود این ش��بکه با هدف ضربه زدن به امنیت و ثبات کش��ور اس��ت؛ ادعایی که بر اساس اعالم‬ ‫یک مقام اگاه در وزارت امور خارجه کذب اس��ت‪ .‬همچنین وزیران امور خارجه کش��ورهای عضو شورای‬ ‫همکاری خلیج فارس در این بیانیه با وجود انکه نیروهای خارجی دیگر کشورها در بحرین موجبات کشتار‬ ‫و ازار مردم این س��رزمین را فراهم می کنند به وجود این نیروها که تحت عنوان نیروهای «س��پر الجزیره»‬ ‫در بحرین شناخته می شوند‪ ،‬مشروعیت بخشیده و گروه های مخالف را به گفتمان سیاسی دعوت کردند‪.‬‬ ‫این بیانیه در ادامه ایران را به انچه «دس��ت کش��یدن از سیاست های خصمانه‪ ،‬پایبندی کامل به اصول حسن‬ ‫همجواری و احترام متقابل» می خواند‪ ،‬دعوت کرد‪ .‬شورای همکاری خلیج فارس پس از ان چنین ادعاهایی‬ ‫را مطرح کرد که عالءالدین بروجردی‪ ،‬رئیس کمیس��یون امنیت ملی و سیاس��ت خارجی مجلس کشورمان‬ ‫در بیانیه ای از عربستان سعودی و امارات خواست که به سرکوب خونین معترضان در بحرین پایان دهند و‬ ‫فورا خاک این کشور را ترک کنند‪ .‬این بیانیه اما به مذاق مقامات سعودی و دیگر کشورهای عضو شورای‬ ‫همکاری خلیج فارس خوش نیامد‪ .‬این شورا ادعا کرد که اظهارات بروجردی اتش فتنه طایفه ای در بحرین‬ ‫را ش��عله ور می کند! ش��ورای همکاری خلیج فارس همچنین تاکید کرد‪« :‬هرگونه اس��یب به امنیت و ثبات‬ ‫اعضای ش��ورای همکاری خلیج فارس به مثابه خدشه و اسیب مستقیم به امنیت و ثبات تمامی اعضای این‬ ‫شورا به شمار می رود‪».‬‬ ‫‪13‬‬ ‫چهره ها‬ ‫حجت االسالم حیدر مصلحی‬ ‫علی اکبر صالحی‬ ‫برخوردبانیروهای‬ ‫خود سر‬ ‫دعوت از‬ ‫همتای مصری‬ ‫علی اکبر صالح��ی‪ ،‬وزیر امور خارجه هفته گذش��ته از‬ ‫خبرس��ازترین چهره ها بود‪ .‬او همتای مصری خود را به‬ ‫ایران دعوت کرد و اینگونه خبرساز شد‪.‬‬ ‫پیام دعوت صالحی از «نبیل العربی» وزیر خارجه جدید‬ ‫مص��ر که به رئیس دفتر حفاظت از منافع ایران در قاهره‬ ‫داده شده بود‪ ،‬در دیدار مجتبی امانی تسلیم رئیس دستگاه‬ ‫دیپلماس��ی مصر شد‪ .‬تس��لیم این پیام پس از رد و بدل‬ ‫شدن سخنان و مواضع مثبت میان وزرای خارجه ایران و‬ ‫مصر در هفته گذشته درباره از سرگیری مناسبات سیاسی‬ ‫دو کشور صورت گرفت‪ .‬سخنگوی وزارت امور خارجه‬ ‫مص��ر در این خصوص اعالم کرد که صالحی در پیام به‬ ‫العربی‪ ،‬از سخنان مثبت وی درباره مناسبات با ایران تقدیر‬ ‫کرده و عالوه بر دعوت وی به بررسی راه‪‎‬های گسترش‬ ‫مناسبات‪ ،‬از وی دعوت رسمی به عمل اورده است تا او‬ ‫به تهران س��فر کند یا صالحی با س��فر به قاهره به دیدن‬ ‫وی برود‪ .‬نبیل العربی در نخستین کنفرانس خبری خود‬ ‫با اعالم اینکه قاهره اماده اس��ت تا در سیاست خارجی‬ ‫جدید خود فصل جدیدی در مناس��بات سیاسی اش از‬ ‫جمله ایران باز کند‪ ،‬تاکید کرده بود که ایران همسایه مصر‬ ‫به شمار می رود و مصر ایران را دشمن خود نمی‪‎‬داند‪ .‬این‬ ‫موضع گیری بالفاصله با واکنش مقامات ایرانی از جمله‬ ‫علی اکبر صالحی روبه‏رو شده و از موضوع از سرگیری‬ ‫سریع مناسبات سیاسی تهران و قاهره استقبال شد‪.‬‬ ‫ابراهیم حاتمی کیا‬ ‫طعنهبهفیلمفرهادی‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫‪14‬‬ ‫ابراهیم حاتمی کیا نوروز امس��ال میهم��ان برنامه «راز»‬ ‫نادر طالب زاده ش��د ت��ا پس از مدت ه��ا در تلویزیون‬ ‫حرف ه��ای صریح خود را مطرح کند‪ .‬او در این برنامه‬ ‫از «گزارش یک جش��ن» اخرین س��اخته خود سخن‬ ‫گفت و اعالم کرد که بعد از «گزارش یک جش��ن» به‬ ‫او گفته اند که «برای ساخت فیلم چمران مشکالت مالی‬ ‫داریم»‪ .‬این کارگردان س��ینما به نحوه شکل گیری ایده‬ ‫«گزارش یک جش��ن» اشاره کرد و با بیان اینکه ندیدن‬ ‫جوانان نوعی خودخواهی و محافظه کاری محس��وب‬ ‫می ش��ود‪ ،‬ادام��ه داد‪« :‬فکر می کردم جوان مس��اله مهم‬ ‫جامعه امروز ماس��ت‪ ،‬ندیدن جوانان کمی ظلم بود و‬ ‫نوعی خودخواهی و محافظه کاری برای من محسوب‬ ‫می شد‪».‬او با بیان اینکه «گزارش یک جشن» فیلم یک بار‬ ‫دیدن نیست‪ ،‬گفت‪« :‬در همه فیلم ها به حوزه هایی ورود‬ ‫داشتم که حوزه تنش است‪ .‬هنگام ساخت «از کرخه تا‬ ‫راین» هم همین بحث ها وجود داشت‪ .‬اینکه حاتمی کیا‬ ‫تمام شده اس��ت‪ ،‬از بعد «از کرخه تا راین» وجود دارد‪.‬‬ ‫اما متاس��فانه پس از س��اخت «گزارش یک جش��ن»‬ ‫یکی از سایت ها‪ ،‬عناوینی مانند منافق و نفوذی بودن را‬ ‫به من نسبت داد‪ .‬نمی توانم بگویم می توان شرایط این‬ ‫یکی‪ ،‬دوس��ال جامعه را پنهان کرد‪».‬حاتمی کیا ادامه داد‪:‬‬ ‫«هنگام و پس از س��اخت «از کرخه ت��ا راین» از طرف‬ ‫جانبازان ‪500‬صفحه نامه مقابل رهبری گذاشتند که این‬ ‫فیلم چنین و چنان است‪».‬کارگردان «گزارش یک جشن»‬ ‫با انتقاد از افرادی که کورکورانه به انتقاد از فیلم اخیرش‬ ‫می پردازند‪ ،‬گفت‪« :‬من جبهه را هم همین گونه یاد گرفتم‪.‬‬ ‫اصوال روی این ش��کل کارک��ردن‪« ،‬اقا مرتضی» بحث‬ ‫می کرد‪ .‬ما یتیم حوزه فرهنگی هستیم‪ .‬بعضی راحت با‬ ‫هر بی ادبی و بی اخالقی رفتار می کنند و صحبت هایی‬ ‫را ب��ر زبان می اورند‪ .‬من اگر محافظه کار بودم «گزارش‬ ‫یک جشن» را نمی ساختم‪ .‬من می خواستم حرف خودم‬ ‫را بزنم‪ .‬باید بگوی��م من متعلق به هیچ رنگ‪ ،‬حزب و‬ ‫گروهی نیستم و هرجا این گونه محاسبه ام کنند‪ ،‬به اشتباه‬ ‫خواهند رفت‪ ».‬او با بیان اینکه در دایره های ملتهب فیلم‬ ‫می سازم تصریح کرد‪« :‬در «به رنگ ارغوان» بعضی فکر‬ ‫می کردند من مامور وزارت اطالعات هس��تم و دیدید‬ ‫ک��ه وزارت اطالعات جلوی این فیلم را گرفت‪ .‬من از‬ ‫این گونه مشورت ها که مدنظر بعضی است نمی گیرم‪.‬‬ ‫تلویزی��ون‪ ،‬ماهواره ه��ا و مج�لات را ن��گاه می کنم و‬ ‫تحلیل خودم را از مس��ائل می گویم‪ ،‬اما انچه می گویم‬ ‫از درون نظام اس��ت و همیشه هم اینگونه خواهد بود‪.‬‬ ‫ممکن اس��ت به خیلی ها بربخورد اما من اپوزیسیون و‬ ‫پوزیسیون نیستم‪ ».‬حاتمی کیا درباره بیانیه اخیرش با چند‬ ‫نفر از س��ینماگران مطرح کشور درباره تحوالت منطقه‬ ‫توضیح داد‪« :‬این موضوع غصه من است و شرایط انها را‬ ‫کامال می فهمم‪ .‬اگر امکان داشت که به کمک برادران و‬ ‫خواهرانمان بروم واقعا این کار را می کردم‪ .‬من نمی توانم‬ ‫از کس��ی که در همسایگی من در مضیقه است‪ ،‬حرفی‬ ‫نزنم‪ ».‬اولین برنامه «راز» س��ال ‪ 90‬با طرح این سوال که‬ ‫«یک هنرمند چقدر می تواند اصالحگر باشد و اصوال در‬ ‫این زمینه چقدر وظیفه دارد» از سوی نادر طالب زاده ادامه‬ ‫پیدا کرد که حاتمی کیا در پاسخ به ان اظهار کرد‪« :‬وقتی‬ ‫از هنر صحبت می کنیم می توان هنری را که امام(ره) «هنر‬ ‫متعهد» تعریف می کردند‪ ،‬در نظر بگیریم‪ .‬ورود من به‬ ‫ح��وزه هنر از انجا بود که دلم می خواس��ت ارمان هایم‬ ‫را متجلی کنم‪ .‬معلوم اس��ت که پیگیرم حرف هایی از‬ ‫بچه های این مملکت بزنم‪ .‬من از اینکه جوانان را بعضا‬ ‫مقابل هم می بین��م‪ ،‬غصه می خ��ورم و گاهی به گریه‬ ‫می افتم‪ .‬می خواهم بگویم اگر فضا را امنیتی کنیم این گونه‬ ‫فضاها می تواند به مسائل دیگری کشیده شود‪».‬حاتمی کیا‬ ‫گفت‪« :‬خودم را نمی بخشم اگر فیلمی بسازم که بیننده را‬ ‫ناامید کند‪ .‬اصال من که هس��تم در این جهان هستی که‬ ‫بگویم این جهان ابری است و هیچ روزنه ای باز نخواهد‬ ‫ش��د؟ به نظرم این خیلی بی انصافی اس��ت که بگویم‬ ‫هیچ امیدی نیس��ت و نمی توان ح��رف زد‪ ،‬پس باید از‬ ‫کشور خارج شد و به ان طرف اب رفت‪ ».‬او که به نظر‬ ‫انتقادهای خود را به فیلم جدید فرهادی متوجه می کرد‬ ‫در پایان گفت‪« :‬نباید همه جامعه را دروغگو نشان دهیم و‬ ‫خروج از ایران را به عنوان راه اخر نشان دهیم‪».‬‬ ‫پ��س از انکه س��ال گذش��ته اقدامات خودس��رانه و‬ ‫خالف قانون برخی افراد در تجمعات یا هتاکی به برخی‬ ‫از مسئوالن و افراد منتسب به انها‪ ،‬با اعتراض و واکنش‬ ‫مقامات عالی رتبه نظام مواجه شد‪ ،‬وزیر اطالعات هفته‬ ‫گذشته خبر از برخورد با این افراد داده است‪.‬‬ ‫حجت االسالم حیدر مصلحی‪ ،‬وزیر اطالعات که با ایسنا‬ ‫گفت وگو کرده است‪ ،‬درباره اقدام وزارتخانه متبوعش‬ ‫ب��ا توجه به س��خنان ایت اهلل صادق امل��ی الریجانی‪،‬‬ ‫رئیس قوه قضائیه در ارتباط با «لزوم برخورد با اقدامات‬ ‫قانون ش��کنانه برخی از نیروهای خودس��ر که بعضی‬ ‫حرف های خود را منتسب به والیت می کنند» گفت‪« :‬ما‬ ‫اقداماتی که در این باره انجام می دهیم در راستای همان‬ ‫خواسته های دستگاه قضایی و نظر مقام معظم رهبری‬ ‫است و گزارش هایی که در این ارتباط داریم به دستگاه‬ ‫قضایی ارائه می دهیم ت��ا اقدامات الزم را انجام دهند‪».‬‬ ‫او همچنین در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه «ایا تاکنون‬ ‫گزارشی در این ارتباط داش��ته اید؟» اعالم کرده است‪:‬‬ ‫«گزارش هایی در این ارتباط داش��ته ایم و به قوه قضائیه‬ ‫ارائه کرده ایم‪».‬پیش از این و در اخرین روزهای س��ال‬ ‫گذشته‪ ،‬ایت اهلل محس��نی گرکانی‪ ،‬رئیس دیوان عالی‬ ‫کش��ور‪ ،‬با اش��اره به دیدارهای مقام معظ��م رهبری با‬ ‫کارکن��ان وزارت اطالعات و اعضای مجلس خبرگان‬ ‫عادل فردوسی پور‬ ‫اتهام واسطه گری‬ ‫ی که‬ ‫هم��ه چی��ز از ی��ک مصاحبه اغ��از ش��د؛ هنگام ‬ ‫محمدرضا ساکت‪ ،‬مدیرعامل سپاهان سخنان تندوتیزی‬ ‫درباره رابطه این باش��گاه با برنامه نود ایراد کرد و گفت‪:‬‬ ‫«این گونه نمی توان ادامه داد که یک برنامه زمان سه ساعته‬ ‫خود را با فوتبال و باش��گاه ها پر کند و بعد هم به همه‬ ‫دهن کجی بکند‪ .‬حتی مجری اش واسطه گری نیز انجام‬ ‫دهد! واسطه گری یک مجری‪ ،‬موضوعی نیست که مردم‬ ‫بتوانند از ان به راحتی بگذرند‪ .‬نظرس��نجی و پیامک و‬ ‫این جور مس��ائل هم نمی تواند ننگ واس��طه گری را از‬ ‫پیش��انی برنامه نود پاک کند! این در تاریخ فوتبال ایران‬ ‫می ماند که یک برنامه تلویزیونی برای باش��گاهی علیه‬ ‫باش��گاه دیگری واسطه گری کرده اس��ت! فردوسی پور‬ ‫ت�لاش می کند با توجیه و خنده های معنادار چهره خود‬ ‫را تطهیر کند‪ ،‬اما موضوع واسطه گری اتفاق افتاده است!‬ ‫من با تمام مسئوالن صداوسیما نیز صحبت کردم و انها به‬ ‫من می گفتند که فردوسی پور پیش انها رفته و این موضوع‬ ‫را تکذیب کرده اس��ت‪ .‬برنامه نود دو س��ال است که در‬ ‫راس��تای تخریب س��پاهان و فوتبال شهرستان ها تالش‬ ‫می کند‪ .‬کال شهرستان س��تیزی کامال در برنامه نود قابل‬ ‫مشاهده اس��ت‪ ،‬چرا که فردوسی پور منفعتش را در این‬ ‫می بیند که فوتبال تهران قوی باشد‪ .‬برایش بسیار رنج اور‬ ‫است که فوتبال شهرستان ها قوی شده است‪ ،‬به خصوص‬ ‫سپاهان و شخص امیر قلعه نویی را عمدا تخریب می کند‪.‬‬ ‫م��ا هم تا یک حدی تحمل می کنی��م اما مطمئنا تحمل‬ ‫هواداران سپاهان همیشگی نیست‪ .‬البته ما نیز از مراجع‬ ‫قانونی کارمان را دنبال می کنیم‪».‬‬ ‫اما ای��ن انتقادات به م��ذاق عادل فردوس��ی پور چندان‬ ‫خوش نیام��د‪ .‬او در دفاع از برنامه نود و اتهامات مطرح‬ ‫ش��ده از سوی باش��گاه س��پاهان اعالم کرد این حق را‬ ‫هشدار ایت اهلل صافی گلپایگانی به پادشاه سعودی‬ ‫گفته بود‪« :‬مقام معظم رهبری در این دو دیدار تاکید اکید‬ ‫و توصیه فوق العاده ای به فضای اخالق اسالمی کردند‬ ‫که تاکید رهبری نش��ان از اهمیت فوق العاده این مساله‬ ‫دارد‪ .‬سخنان ایشان بر مذمت رفتارهای خالف اخالق‬ ‫اسالمی بود و رهبر معظم انقالب تصریح فرمودند که ما‬ ‫اگر اهل نماز و روزه و حج و زکات باشیم اما فرهنگ مان‬ ‫فرهنگ اسالمی نباشد‪ ،‬این اهانت موجب خشم خدا‬ ‫می شود‪ ،‬البته انتقاد سازنده ازاد است و باید با جرات و‬ ‫شجاعت مطالب بیان شود اما باید دور از هتک حرمت‬ ‫و اهانت و فحاشی باشد‪ ».‬رئیس دیوان عالی کشور در‬ ‫ادامه افزود‪« :‬با داشتن گنجینه های ارزشی و معنوی مثل‬ ‫قران‪ ،‬نهج البالغه‪ ،‬قانون اساس��ی‪ ،‬نظام قضایی مترقی‪،‬‬ ‫علمای عظام و رهبر فرزانه انقالب‪ ،‬باید بساط بی قانونی‪،‬‬ ‫هنجارشکنی‪ ،‬خشونت‪ ،‬زورگویی و خودسری برچیده‬ ‫شود‪ .‬در کشور ما بحمداهلل این همه معنویت و نورانیت‬ ‫وجود دارد و زیبنده نیست در کشور اسالمی خودسری‬ ‫و بی قانونی وجود داشته باشد‪».‬‬ ‫ای��ت اهلل صافی گلپایگانی از مراج��ع عظام تقلید در واکنش به‬ ‫کش��تار مردم منطقه توسط حاکمان مس��تبد‪ ،‬خطاب به پادشاه‬ ‫عربس��تان هش��دار داد‪« :‬ما از ش��ما می خواهیم که برای اعاده‬ ‫اعتبار خود و برای دفاع از انسانیت‪ ،‬هرچه زودتر خاک بحرین‬ ‫را ت��رک و از ملت مس��لمان بحرین و تمام مس��لمانان جهان‬ ‫معذرت خواهی کنید‪».‬‬ ‫او در بخشی از پیام خود تاکید کرده است‪« :‬برای همه مسلمانان‬ ‫سوال برانگیز است که حکام حرمین که باید به همه‪ ،‬به یک نظر‬ ‫نگاه کنند در بحرین از اس��تبداد و دیکتاتوری و فسق و فجور‬ ‫و خدمتگ��زاری ال خلیفه به اجانب حمایت می کنند و به انجا‬ ‫ی می فرستند تا مسلمانان را که تظاهرات سالم دارند‬ ‫نیروی نظام ‬ ‫و اس��تقالل خواه و اسالم طلب هستند‪ ،‬از صغیر و کبیر و زن و‬ ‫ی عبداهلل فراموش کرده‬ ‫مرد‪ ،‬قتل‏عام کنند‪ .‬هیچ مسلمانی از حاکمان حرمین این انتظار را ندارد‪ .‬مثل اینکه اقا ‬ ‫که از کجا نیرو می فرستد و ظالم را در برابر مظلوم یاری می دهد!»‬ ‫ایت اهلل صافی گلپایگانی در پایان خطاب به پادش��اه س��عودی نوشت‪« :‬ما از شما می خواهیم مقام و منزلت‬ ‫حرمین شریفین را حفظ کنید و این مقام را بهای این برنامه های زشت و در گروی ان نگذارید و موضع خود‬ ‫را حفظ کنید‪ .‬ما از شما می خواهیم به مسلمانان جهان توضیح دهید که ال خلیفه بر چه اساسی مشروعیت‬ ‫دارند و شما بر چه اساس و مشروعیتی نیرو می فرستید تا امر به معروف و نهی از منکر مسلمانان را سرکوب‬ ‫نمایند؟! ما از شما می خواهیم که برای اعاده اعتبار خود و برای دفاع از انسانیت‪ ،‬هرچه زودتر خاک بحرین‬ ‫را ترک نموده و از ملت مسلمان بحرین و تمام مسلمانان جهان معذرت خواهی کنید و سرنوشت انان را به‬ ‫دست خودشان بسپارید واال بدانید که «ان ربّک لبالمرصاد» دیر یا زود قهر خداوندی ظالمان را نابود خواهد‬ ‫کرد که خداوند قادر متعال می فرماید‪« :‬و من قتل مظلوم ا فقد جعلنا لولیه سلطانا»‪.‬‬ ‫سجادپور‪ :‬معترضان به «پایان نامه» فقط ‪ 30‬یا ‪ 40‬نفر بودند‬ ‫مدیر اداره کل نظارت و ارزشیابی با ابراز خشنودی از روند اکران فیلم ها در سال ‪ 90‬تاکید کرد‪« :‬هیچ نگرانی‬ ‫از وضعیت اکران «پایان نامه» ندارم‪».‬‬ ‫علیرضا سجادپور درباره وضعیت اکران نوروزی و انتشار نسخه قاچاق فیلم سینمایی «اخراجی ها ‪ »3‬ساخته‬ ‫مسعود ده نمکی اظهار داشت‪« :‬برای جریان فتنه بسیار متاسفم که انچنان سقوط کرده اند که نیروهای خود را‬ ‫برای برخورد با یک فیلم گردهم می اورند‪ .‬این کاری ضدفرهنگی از سوی جریانی است که داعیه سیاسی‬ ‫دارد‪».‬‬ ‫او با اش��اره به کیفیت نسخه منتشر ش��ده از «اخراجی ها ‪ »3‬به خبرانالین گفت‪« :‬کیفیت نسخه ارائه شده از‬ ‫ای��ن فیلم انقدر نازل ب��ود که اجازه نداد روی فروش ان تاثیری بگذارد و مردم و مخاطبان به خوبی از این‬ ‫فیلم استقبال کردند‪».‬‬ ‫س��جادپور در پاس��خ به این پرس��ش که بعد از مس��ائل رخ داده در جریان نمایش «پایان نامه» ساخته حامد‬ ‫کالهداری در جش��نواره فج��ر نگرانی از اکران عمومی ان در نوبت دوم اک��ران نوروزی ندارد‪ ،‬گفت‪« :‬ان‬ ‫واکنش ها یک برنامه از پیش تعیین شده از سوی ‪ 30‬یا ‪ 40‬نفر بود که پیش از شروع نمایش فیلم اغاز شده‬ ‫بود‪».‬‬ ‫او ادامه داد‪« :‬این فیلم در نمایش های مردمی با اس��تقبال خوبی روبه رو ش��د و اگر اعتراضی نسبت به ان در‬ ‫جشنواره نشان داده شد همه از سوی گروه اندکی بود که این برنامه را از قبل طراحی کرده بودند‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫دارد ک��ه این موض��وع را از مراجع قانونی پیگیری کند‪.‬‬ ‫مج��ری و تهیه کنن��ده برنامه ن��ود در بخش��ی از برنامه‬ ‫دوشنبه گذشته خود با استناد به متن مصاحبه محمدرضا‬ ‫س��اکت‪ ،‬مدیرعامل باشگاه سپاهان با ایسنا‪ ،‬به اتهام های‬ ‫مطرح شده در این مصاحبه پاسخ داد‪.‬‬ ‫فردوسی پور در دفاع از خود و برنامه اش گفت‪« :‬برنامه‬ ‫نود گهگاه با برخی تیم ها که قس��متی از برنام ه علیه شان‬ ‫پخش ش��ده است‪ ،‬دچار مشکالتی شده که البته موقتی‬ ‫بوده و هفته های بعد برطرف شده است‪».‬‬ ‫او همچنین در پاس��خ به این قس��مت از سخنان ساکت‬ ‫که گفته بود با مسئوالن صداوسیما صحبت کرده است‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬کاش اسم مطرح می کردند که بدانیم با چه کسی‬ ‫ی را مطرح می کردند که به ما‬ ‫صحبت کرده اند‪ .‬الاقل اتهام ‬ ‫بخورد‪ ».‬در ادامه فردوسی پور با تفکیک نتایج نظرسنجی‬ ‫هفته گذشته به تفکیک استان ها‪ ،‬به اتهام شهرستان ستیزی‬ ‫ساکت پاسخ گفت‪ .‬او همچنین درباره مصاحبه ساکت‬ ‫که گفته بود این موضوع��ات را از طریق مراجع قانونی‬ ‫پیگیری خواهد ک��رد‪ ،‬گفت‪« :‬ما هم این حق را داریم تا‬ ‫این اتهام های مطرح شده مانند داللی و واسطه گری را از‬ ‫طریق همان مراجع قانونی پیگیری کنیم تا مشخص شود‬ ‫این اتهام ها از کجا امده است‪».‬‬ ‫خبر‬ ‫توسعه همکاری های دانشگاه ازاد با دانشگاه های استرالیا‬ ‫در دیدار عبداهلل جاسبی‪ ،‬رئیس دانشگاه ازاد با مارک اینز براون‪،‬‬ ‫سفیر استرالیا در تهران بر توسعه همکاری های علمی‪ ،‬تحقیقاتی‬ ‫و پژوهشی بین دانشگاه ازاد و دانشگاه های استرالیا تاکید شد‪.‬‬ ‫جاس��بی در این دیدار با اش��اره به پتانس��یل های دانشگاه ازاد‬ ‫در عرصه ه��ای بین المللی و عضویت این دانش��گاه در انجمن‬ ‫بین المللی دانش��گاه های جهان و س��ه دوره ریاس��ت شورای‬ ‫اجرایی اتحادیه دانشگاه های جهان اسالم‪ ،‬خاطر نشان ساخت‪:‬‬ ‫«دانش��گاه ازاد تنها دانش��گاه در بین کش��ورهای منطقه است‬ ‫که پ��س از بازدید دکتر جان بلویل‪ ،‬مدی��رکل جهانی ‪IELTS‬‬ ‫از دانش��گاه ازاد‪ ،‬ازمون ه��ای بین المللی ‪ IELTS‬را با همکاری‬ ‫موسسه ‪ IDP-IA‬استرالیا به طور منظم برگزار می کند‪».‬‬ ‫یو‬ ‫او تصری��ح ک��رد‪« :‬دانش��گاه ازاد از همکاری ه��ای علم�� ‬ ‫تحقیقاتی با دانشگاه های استرالیا در زمینه رشته های نانوتکنولوژی‪ ،‬بیوتکنولوژی‪ ،‬محیط زیست‪ ،IT ،‬ژنتیک‪،‬‬ ‫کشاورزی و‪ ...‬استقبال می کند‪».‬‬ ‫براون‪ ،‬سفیر استرالیا نیز از برگزاری نشست ها و سمینارهای مشترک علمی و پژوهشی و انعقاد تفاهم نامه های‬ ‫همکاری علمی بین دانشگاه ازاد و دانشگاه های استرالیا استقبال کرد‪.‬‬ ‫سفیر استرالیا در تهران‪ ،‬خواستار برقراری و توسعه روابط علمی دانشگاه ازاد با دانشگاه های استرالیا شد‪.‬‬ ‫‪15‬‬ ‫سیاست‬ ‫این عکس نتیجه جنایت دولت امریکا در افغانستان است‪ .‬کشتن مردم بی گناه افغانستان توسط سربازان امریکایی برای سرگرمی‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫بررسی قطعنامه ضد ایرانی شورای حقوق بشر‬ ‫فاز جدید جنگ نرم‬ ‫شورای حقوق بش��ر س��ازمان ملل چهارم فروردین ماه‬ ‫قطعنام��ه ای ضد ایرانی را تصویب کرد که بر اس��اس ان‬ ‫گزارشگری ویژه تعیین و راهی ایران خواهد شد‪.‬‬ ‫‪ ۲۲‬عضو شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در حالی‬ ‫با قطعنامه پیشنهادی امریکا و سوئد برای تعیین گزارشگر‬ ‫ویژه ان سازمان برای ایران موافقت کردند که هفت کشور‬ ‫به ان رای مخالف و ‪ ۱۴‬کش��ور نیز رای ممتنع دادند‪ .‬به‬ ‫باور کارشناسان و تحلیلگران مسائل سیاسی هدف از این‬ ‫قطعنامه که با تحریک امریکا و کش��ورهای غربی صادر‬ ‫شد تحت فش��ار قرار دادن جمهوری اس�لامی ایران و‬ ‫منحرف کردن روند فعلی شورای حقوق بشر در بررسی‬ ‫دوره ای جهانی وضعیت حقوق بشر همه کشورهاست‪.‬‬ ‫حال انکه به نظر می رس��د امریکا با این گونه اقدامات و‬ ‫برخورد گزینشی درصدد است با تغییر این مسیر توجهات‬ ‫را از نقض حقوق بش��ر در غرب به ویژه امریکا منحرف‬ ‫کرده و در روند اغراض سیاسی خود روی برخی کشورها‬ ‫تمرکز ایجاد کند‪.‬‬ ‫‪16‬‬ ‫نگاهی به تاریخچه شکل گیری شورای حقوق بشر‬ ‫کمیسیون حقوق بشر س��ازمان ملل در سال ‪ 1946‬و در‬ ‫واکنش به جنایات هولناک جنگ جهانی دوم برای تحکیم‬ ‫هنجارهای حقوقی در حفاظ��ت از حقوق و ازادی های‬ ‫اولیه بشر در سراسر جهان تاسیس شد‪.‬‬ ‫این کمیسیون در ماه مارس (اسفند) هر سال در جلسات‬ ‫ش��ش هفته ای خود گزارش های مربوط به نقض حقوق‬ ‫بش��ر در کشورها را بررس��ی می کرد و بیانیه هایی صادر‬ ‫می نمود که مبنای کار دیگر نهادهای س��ازمان ملل قرار‬ ‫می گرفت‪ .‬همچنین در ابتدای تاسیس ان اقداماتی همچون‬ ‫تدوین بیانیه حقوق بش��ر‪ ،‬بررسی موضوعی شکنجه و‬ ‫اعدام در دیگر کش��ورها‪ ،‬رس��یدگی به شکایت قربانیان‬ ‫اپارتاید و رژیم های دیکتاتوری امریکای التین انجام داد‪.‬‬ ‫در مارس ‪( 2005‬اسفند ‪ )84‬کوفی عنان‪ ،‬دبیرکل سازمان‬ ‫ملل در گزارش��ی به مجمع عمومی پیشنهاداتی را برای‬ ‫اصالح سازوکار سازمان ملل ارائه کرد‪ .‬مهمترین رکن این‬ ‫گزارش پیشنهاد تشکیل نهادی به نام شورای حقوق بشر‬ ‫به عنوان جایگزینی برای کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل‬ ‫بود‪.‬‬ ‫پیشنهاد دبیرکل سازمان ملل تشکیل شورایی کوچکتر با‬ ‫ی و در طول سال و شرایط دشوارتر برای‬ ‫جلس��اتی دائم ‬ ‫عضویت بود‪ .‬در گزارش دبیرکل به مجمع عمومی امده‬ ‫بود که کمیسیون ‪ 53‬عضوی حقوق بشر دیگر جوابگوی‬ ‫نیازهای حقوق بشری امروز دنیا نیست و به دلیل رفتارها‬ ‫و سیاست های بعضی کشورها اعتبار خود را از دست داده‬ ‫است‪ .‬بنابراین ش��ورایی کوچکتر با ‪ 47‬عضو جایگزین‬ ‫کمیسیون قبلی شد‪ .‬انچه کوفی عنان پیشنهاد کرده بود‪ ،‬در‬ ‫مذاکرات مجمع عمومی سازمان ملل با تغییراتی روبه رو‬ ‫و برخی ش��رایط ان اندکی مالیم تر شد‪ .‬سرانجام در روز‬ ‫‪ 15‬م��ارس ‪ )84/12/24( 2006‬این قطعنامه با ‪ 170‬رای‬ ‫مثبت‪ 4،‬رای منفی و ‪ 3‬رای ممتنع اعضای مجمع عمومی‬ ‫سازمان ملل تصویب رسید‪.‬‬ ‫چهار رای مخالف تش��کیل شورای حقوق بشر به رژیم‬ ‫صهیونیستی‪ ،‬جزایر مارشال‪ ،‬پاالئو و امریکا تعلق داشت‬ ‫و ایران‪ ،‬بالروس و ونزوئال به این طرح رای ممتنع دادند‬ ‫و ‪ 14‬کشور دیگر نیز به دلیل عدم پرداخت حق عضویت‬ ‫خود به سازمان ملل در رای گیری حضور نداشتند‪ .‬اعضای‬ ‫جدی��د با را ی اکثریت مطلق (نصف به عالوه یک) ارای‬ ‫مجمع عموم��ی انتخاب می ش��وند‪ .‬در صورت تخلف‬ ‫حقوق بش��ری‪ ،‬عضویت اعضا با رای دو س��وم مجمع‬ ‫عمومی به حالت تعلیق درمی اید‪.‬‬ ‫دوره عضویت کش��ورها در ش��ورای جدید حقوق بشر‬ ‫سه سال است که انتخاب اعضا توسط ارای اکثریت مطلق‬ ‫مجمع عمومی صورت می گیرد‪ .‬به این معنی که مجمع‬ ‫عمومی به طور مستقیم اعضای شورا را انتخاب می نماید‪.‬‬ ‫اعضا بعد از دو دوره عضویت پیاپی دیگر نمی توانند برای‬ ‫عضویت در شورا انتخاب شوند‪.‬‬ ‫جدی ترینمخالفدرجریانمذاکراتبرایتشکیلشورای‬ ‫جدید حقوق بشر‪ ،‬امریکا بود‪ .‬حزب جمهوری خواه حاکم‬ ‫در این کش��ور در هر دور از مذاکرات درباره این موضوع‬ ‫خواستار سخت تر شدن شرایط عضویت و جلوگیری از‬ ‫ورود کشورهای ناقض حقوق بشر به این شورا می گردید‪.‬‬ ‫این مخالفت باعث تاخیر در رای گیری شد‪ .‬جان بولتون‪،‬‬ ‫نماینده وقت امریکا در سازمان ملل شرایط اسان عضویت‬ ‫در ش��ورای حقوق بشر را باعث ناکارامدشدن این شورا‬ ‫می دانست و اعتقاد داشت با این شرایط اصال چه نیازی‬ ‫به تشکیل شورای جدید و انحالل کمیسیون قبلی حقوق‬ ‫بشر بود؟به هرحال سهمیه بندی کشورها برای عضویت در‬ ‫شورا به گونه ای تعریف شده است که از افریقا ‪ 13‬کشور‪،‬‬ ‫از اس��یا ‪ 13‬کشور‪ ،‬از ش��رق اروپا ‪ 6‬کشور‪ ،‬از امریکای‬ ‫التین و حوزه کارائیب ‪ 8‬کشور و از غرب اروپا ‪ 7‬کشور‬ ‫در این ش��ورا حضور داش��ته باشند‪ ،‬ضمنا براساس مفاد‬ ‫پیش بینی شده در قطعنامه تاسیسی شورای حقوق بشر در‬ ‫این دوره به قید قرعه مدت عضویت هریک از کشورهای‬ ‫عضو شورا از یک تا سه سال تعیین گردیده که پس از ان‬ ‫عضویت کشورها رسما سه سال خواهد بود‪.‬‬ ‫بررسی و تحلیل قطعنامه ضد ایرانی‬ ‫دکتر محمود رض��ا گلش��ن پژوه‪ ،‬مدیر گ��روه مطالعات‬ ‫دموکراسی و حقوق بشر مرکز تحقیقات استراتژیک فرایند‬ ‫تصویب قطعنامه اخیر شوراى حقوق بشر در مورد تعیین‬ ‫گزارش��گر وی‍ژه حقوق بشر براى ایران را اینگونه تحلیل‬ ‫می کند‪:‬‬ ‫‪ .1‬قطعنامه حاصل یک فرایند ارام در پیش گرفته شده از‬ ‫س��وی امریکا و اروپا بود و نه یک تصمیم انی‪ .‬روزنامه‬ ‫تلگراف چاپ لندن چهارم فوریه س��ال ‪ 2011‬سندی را‬ ‫به واسطه سایت ویکی لیکس منتش��ر ساخت که در ان‬ ‫مش��روح گفت وگوی مدیر بخش دموکراسی و حقوق‬ ‫بشر وزارت خارجه انگلستان با (احتماال) سفیر امریکا در‬ ‫لندن مورد اشاره قرار گرفته است‪ .‬در این سند به وضوح‬ ‫مشخص است که امریکا و انگلستان مبتنی بر یک برنامه‬ ‫ش طراحی شده سعی می کنند در زمان جلسه یو پی ار‬ ‫از پی ‬ ‫(‪ )UPR‬ایران فشار حقوق بشری را با کمک کشورهایی‬ ‫همفک��ر افزای��ش داده‪ ،‬صحن��ه را برای ط��رح موضوع‬ ‫گزارشگر ویژه برای ایران فراهم اورند‪.‬‬ ‫‪ .2‬شورای حقوق بش��ر ‪ 47‬عضو دارد و مابقی کشورها‬ ‫اک��وادور و موریتانی به نفع ای��ران رای دادند و بحرین‪،‬‬ ‫بورکینافاس��و‪ ،‬کامرون‪ ،‬جیبوتی‪ ،‬گابن‪ ،‬غنا‪ ،‬اردن‪ ،‬مالزی‪،‬‬ ‫اندونزی‪ ،‬نیجریه‪ ،‬عربستان‪ ،‬تایلند‪ ،‬اوگاندا و اوروگوئه نیز‬ ‫به این قطعنامه رای ممتنع دادند‪.‬‬ ‫حمایت ا ز تروریست توسط مدعیان حقوق بشر‬ ‫اکنون شواهد بسیاری وجود دارد که تایید می کند اقدامات‬ ‫و گروگان گیری هایی که توسط گروه های تروریستی در‬ ‫ایران در س��ال های اخیر به ویژه از سوی جنداهلل صورت‬ ‫گرفته و موجب کشته شدن تعداد زیادی از شهروندان و‬ ‫مسئوالن بی گناه ایرانی از جمله زنان و کودکان شده است‪،‬از‬ ‫سوی کشورهای غربی حمایت می شوند‪ .‬خارج شدن نام‬ ‫منافقین از لیس��ت گروه های تروریستی از سوی اتحادیه‬ ‫اروپایی‪ ،‬پناه دادن این گروه ها از سوی کشورهای غربی و‬ ‫حمایت های تجهیزاتی‪ ،‬مالی و اموزشی که سرویس های‬ ‫اطالعاتی امریکایی و اروپایی به ویژه انگلیس و امریکا‬ ‫از این گروه ها می کنند نیز از موارد دیگری اس��ت که در‬ ‫کارنامه این مدعیان دروغین حقوق بشر وجود دارد‪.‬‬ ‫تالش برای انحراف افکار عمومی‬ ‫بدون ش��ک دلیل اصلی امریکا و غرب در تصویب این‬ ‫قطعنام��ه تالش ب��رای منحرف کردن اف��کار عمومی از‬ ‫اتفاقاتی است که امروز در کشورهای تحت حمایتشان در‬ ‫حال وقوع است‪.‬بیداری اسالمی و خیزش های ملت های‬ ‫مسلمان دنیا در کشورهایی که حکومتشان دست نشانده‬ ‫و تحت حمایت غرب اس��ت ای��ن روزها حال و هوای‬ ‫متفاوتی در دنیای سیاست ایجاد کرده است‪.‬حال انکه در‬ ‫این چند ماه اخیر حاکمان دست نشانده غربی ها از هیچ‬ ‫جنایتی برای باقی ماندن در قدرت فرو گذار نکرده اند و‬ ‫ی اصول بین المللی در زمینه حقوق بشر به‬ ‫با نقض تمام ‬ ‫کشتار و سرکوب مردم پرداخته اند و البته تمامی اقدامات‬ ‫انان با حمایت امریکا و کشورهای غربی انجام گرفت‪.‬‬ ‫اتفاق��ات تون��س ماجرای کش��تار مردم توس��ط عوامل‬ ‫مبارک‪،‬جنایاتی که این روزها در یمن و بحرین و عربستان‬ ‫در حال وقوع اس��ت و نیز نسل کش��ی چندین ساله در‬ ‫فلسطین اش��غالی‪ ،‬همه و همه جنانیات و نقض اشکار‬ ‫حقوق بش��ر اس��ت که غربی ها به عنوان مدعیان حقوق‬ ‫بشر چشمانش��ان را روی انان بسته اند‪ .‬انان در حالی که‬ ‫مردم بسیاری در این کشورها توسط حاکمانشان سرکوب‬ ‫می شوند نه تنها هیچ اعتراضی نمی کنند بلکه برای باقی‬ ‫سیاست‬ ‫گام جدید برای تحت فشار قرار دادن ایران‬ ‫تحلیلگران مس��ائل بین الملل بر ای��ن باورند که اقدام‬ ‫جدید غربی ه��ا در تصویب قطعنام��ه ضد ایرانی گام‬ ‫جدیدی اس��ت برای تحت فش��ار ق��رار دادن تهران‪.‬‬ ‫غربی ها که در س��ال های اخیر ت�لاش فراوانی کردند‬ ‫که در پرونده هسته ای با انواع تحریم ها و نیز تبلیغات‬ ‫س��وء ایران را وادار به عقب نشینی کنند پس از اینکه با‬ ‫قاطعیت ایران در به دست اوردن دانش هسته ای مواجه‬ ‫شده اند اکنون جبهه دیگری را در برابر کشورمان ایجاد‬ ‫کرده اند‪ .‬انان اکنون تالش می کنند تا با تخریب چهره‬ ‫ایران در زمینه حقوق بشر اقدام به صدور قطعنامه های‬ ‫جدیدی علیه کشورمان کنند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫عضو ناظر محس��وب می ش��وند‪ .‬برای قطعنام��ه ایران‬ ‫نزدیک ‪ 50‬کش��ور حامی بودند؛ البانی ‪ ،‬استرالیا ‪ ،‬اتریش ‪،‬‬ ‫بلژیک‪ ،‬بوس��نی و هرزگوین ‪ ،‬بلغارس��تان ‪ ،‬کانادا ‪ ،‬شیلی‪،‬‬ ‫کلمبیا ‪ ،‬کاس��تاریکا ‪ ،‬کرواس��ی ‪ ،‬قبرس ‪ ،‬جمهوری چک ‪،‬‬ ‫دانمارک ‪ ،‬استونی ‪ ،‬فنالند ‪ ،‬فرانسه‪ ،‬گرجستان ‪ ،‬المان ‪ ،‬یونان ‪،‬‬ ‫هندوراس ‪ ،‬مجارستان‪ ،‬ایسلند ‪ ،‬ایرلند ‪ ،‬ایتالیا ‪ ،‬لتونی ‪ ،‬لیبریا ‪،‬‬ ‫لیختناشتاین ‪،‬لیتوانی ‪،‬لوکزامبورگ ‪،‬مالدیو‪،‬مالت ‪،‬مراکش ‪،‬‬ ‫مونته نگرو ‪ ،‬هلند ‪ ،‬نیوزلند ‪ ،‬نروژ‪ ،‬پاناما ‪ ،‬پرو ‪ ،‬لهستان‪ ،‬پرتغال ‪،‬‬ ‫جمهوری مولداوی‪ ،‬اس��لواکی‪ ،‬اس��لوانیا ‪ ،‬اسپانیا‪ ،‬سوئد ‪،‬‬ ‫مقدونیه ‪ ،‬انگلستان‪ ،‬امریکا و زامبیا‪ .‬در میان این کشورها‬ ‫حمایت مالدیو به عنوان کش��ور عضو سازمان کنفرانس‬ ‫اسالمی و همچنین زامبیا (از اعضای گروه افریقا) الزم به‬ ‫توجه و تعمق است‪.‬‬ ‫‪ .3‬قطعنامه متن بسیار کوتاهی دارد و ظاهرا تنها با یک هدف‬ ‫مش��خص و کوتاه عنوان شده؛ تعیین گزارشگر ویژه‪ .‬در‬ ‫این قطعنامه با استناد به قطعنامه ‪ 226/65‬مجمع عمومی به‬ ‫تاریخ ‪ 30‬اذر ‪ 1389‬که در بند ‪ 11‬ان از دبیر کل درخواست‬ ‫ارائه گزارش��ی موقت به شورای حقوق بشر شده بود و‬ ‫اظهار تاس��ف از عدم همکاری جمهوری اسالمی ایران‬ ‫با درخواست های مجمع عمومی در ان قطعنامه‪ ،‬تصمیم‬ ‫به انتصاب گزارش��گر ویژه‪‎‬ای جهت بررس��ی وضعیت‬ ‫حقوق بشر در جمهوری اسالمی ایران اعالم می شود‪ .‬بر‬ ‫این اساس قرار شده تا گزارشگر مربوطه‪ ،‬گزارشی را در‬ ‫نشست شصت و ششم مجمع و همچنین گزارشی را نیز‬ ‫در نشست نوزدهم شورای حقوق بشر جهت بررسی ارائه‬ ‫نماید‪ .‬با این اوصاف به احتمال قوی‪ ،‬گزارشگر در اجالس‬ ‫اتی شورا در خرداد ماه انتخاب خواهد شد تا فرصتی برای‬ ‫ارائه گزارش به اجالس مجمع عمومی داشته باشد‪.‬در متن‬ ‫قطعنامه همچنین از دولت جمهوری اسالمی ایران خواسته‬ ‫شده تا با گزارش��گر ویژه همکاری کامل نماید و امکان‬ ‫حضور وی در کشور و همچنین زمینه‏های دسترسی وی‬ ‫به اطالعات الزم را جهت تحقق اهداف او فراهم سازد‪.‬‬ ‫‪ .4‬هنگام رای گیری در ش��ورا ‪ 22‬کشور موافقت خود را‬ ‫با تعیین گزارش��گر ویژه اعالم نمودند که عبارت بودند‬ ‫از‪ :‬ارژانتین‪ ،‬برزیل‪ ،‬بلژیک‪ ،‬ش��یلی‪ ،‬فرانس��ه‪ ،‬گواتماال‪،‬‬ ‫مجارستان‪ ،‬ژاپن‪ ،‬مالدیو‪ ،‬مکزیک‪ ،‬نروژ‪ ،‬لهستان‪ ،‬مولداوی‪،‬‬ ‫جمهوری کره‪ ،‬سنگال‪ ،‬اسلواکی‪ ،‬اسپانیا‪ ،‬سوئیس‪ ،‬اوکراین‪،‬‬ ‫انگلستان‪ ،‬امریکا و زامبیا‪.‬‬ ‫در این میان فارغ از موضع همواره خصمانه گروه غرب‬ ‫نسبت به ایران‪ ،‬رای برزیل الزم به توجه است‪ .‬همچنین‬ ‫ارای مثبت سنگال و مالدیو نیز نیاز به تعمق دارد‪.‬‬ ‫‪ .5‬کشورهای بنگالدش‪ ،‬پاکس��تان‪ ،‬چین‪ ،‬روسیه‪ ،‬کوبا‪،‬‬ ‫بدون شک دلیل‬ ‫اصلی امریکا و غرب‬ ‫در تصویب این‬ ‫قطعنامه تالش برای‬ ‫منحرف کردن افکار‬ ‫عمومی از اتفاقاتی‬ ‫است که امروز در‬ ‫کشورهای تحت‬ ‫حمایتشان در حال‬ ‫وقوع است‬ ‫ماندن عناصرش��ان در ان ممالک از هیچ تالشی مضایقه‬ ‫نمی کنند‪.‬‬ ‫البته کارنامه امریکا و غرب فقط به چش��م بس��تن روی‬ ‫نقض حقوق بشر در کشورهای تحت حمایتشان خالصه‬ ‫نمی شود چرا که خود این کشورها از ناقضان اصلی حقوق‬ ‫بشر در دنیا هستند‪.‬‬ ‫زندان گوانتانامو و ابوغریب ش��واهد خوبی برای اثبات‬ ‫نقض حقوق بش��ر توس��ط مدعیان دروغین ان اس��ت‪.‬‬ ‫زندانیانی که به بهانه های واهی توسط نیروهای امریکایی‬ ‫و غربی دس��تگیر ش��ده اند و انواع ش��کنجه ها را در این‬ ‫بازداشتگاه ها تحمل می کنند‪ .‬به نظر می رسد انچه امروز‬ ‫به عنوان حقوق بشر از سوی کشورهای غربی به جهانیان‬ ‫معرفی می ش��ود‪ ،‬در حقیقت تالش��ی اس��ت که نقض‬ ‫حقوق بشر توسط انان را توجیه کند و چهره ای دوستدار‬ ‫حقوق بشر از انان در اذهان جهانیان به وجود اورد‪.‬‬ ‫غرب دگر ستیز است‬ ‫مهدی مطهرنیا‬ ‫در این ایام بهاری و در تب وتاب تغییر و تحوالتی که‬ ‫جهان امروز در الیه های گوناگون حیات خود شاهد‬ ‫است درحال اندیشیدن به «معنا» بودم‪ .‬چرا که براین‬ ‫اعتقادم که مهم ترین بحران کنونی در جامعه بشری‬ ‫«بحران مفاهیم» است‪ .‬در همین حال بود که یکی از‬ ‫اش��نایان جغرافیای دانش‪ ،‬در هفته نامه مثلث‪ ،‬تلفن‬ ‫کرد و موضوع حاضر (حقوق بشر در غرب) را برای‬ ‫نگارش یادداشتی پیشنهاد داد‪.‬‬ ‫در چارچ��وب همی��ن تعمق بود که به ی��اد اوردم‪،‬‬ ‫سارتر(‪ ،)Sartre‬فیلسوف مشهور فرانسوی‪ ،‬انسان ها‬ ‫را «جست وجو گران معنا» خواند‪.‬از جای برخاستم‪،‬‬ ‫این اعتقاد شخصی را بر زبان جاری کردم که‪« :‬معنا‬ ‫به انسان مفهوم می بخشد»‪ .‬و سپس پشت میز تحریر‬ ‫اتاق کارم نشستم و انچه را در پی می اید به نگارش‬ ‫اوردم‪.‬‬ ‫بیایید فراموش نکنیم‪ ،‬این خداوند اس��ت که به انسان‪،‬‬ ‫اس��ماء را می اموزد وس��پس فرمان سجده به فرشتگان‬ ‫ی به‬ ‫صادر می کند‪ .‬در پرتو همین توانایی اس��ت که ادم ‬ ‫ش��رف این گفتمان نایل می اید ک��ه خداوند منان او را‬ ‫اشرف مخلوقات می خواند؛ و در همین گستره پرعمق‬ ‫از معانی است که اندیشیدن به انسان وحقوق او در مقام‬ ‫اشرف مخلوقات یکی از مهم ترین دغدغه هایی می نماید‬ ‫که بشر در هماره تاریخ به ان اندیشیده است‪.‬‬ ‫اینکه حقوق بشر به چه معنایی ارجاع می دهد و دارای‬ ‫چه چیستی و چه کیستی ای است؟ زمان زیادی را طلب‬ ‫می کند‪ ،‬اما باید اذعان داش��ت که حقوق بشر نه حقوق‬ ‫غرب اس��ت و نه حقوق ش��رق‪ .‬حقوق بش��ر‪ ،‬حقوق‬ ‫بحث ادمی است و ادمیت حد ومرز نمی شناسد‪ .‬بر این‬ ‫اعتقادم که مرزبندی ها براساس سنت انسانی به وجود‬ ‫امده اند‪ ،‬وگرنه سنت های الهی در پرتو وجودی نژادها‪،‬‬ ‫ی را سهل‬ ‫اقوام و رنگ های گوناگون‪ ،‬تنها شناسایی ادم ‬ ‫می سازد‪.‬‬ ‫انچه امروزه غرب خوانده می شود از سوی بعضی‬ ‫از دولتمردان این جغرافیا مصادره به مطلوب ش��ده‬ ‫اس��ت‪ .‬در همین حال بعضی از شرق نشینان حاکم‬ ‫و بعضی دیگر از نااگاهان این جغرافیا نیز دانسته و‬ ‫ندانسته به ان دامن زده اند‪ .‬انچه حقوق بشر خوانده‬ ‫می شود متعلق به همه اوالد ادم است‪ .‬نقض ان غرب‬ ‫وشرق نمی شناسد پس چرا در حال حاضر این غرب‬ ‫است که مدعی ان است؟و این شرق است که یا در‬ ‫محل اتهام است یا غرب را به زیر پا گذاشتن انچه به‬ ‫ان می بالد‪ ،‬متهم می کند‪.‬‬ ‫حقوق بشر سه نسل را پشت سر گذارده است‪:‬‬ ‫‪ -1‬نخستین نسل حقوق بشر در واقع حقوق سیاسی‬ ‫ومدنی هستند‪ .‬ازادی های بزرگی چون عقیده‪ ،‬بیان‪،‬‬ ‫اجتماع ومش��ارکت‪ ،‬ضمانت ه��ای قضایی مبنی بر‬ ‫بی گن��اه بودن اش��خاص تا زمان اثب��ات جرم ومنع‬ ‫عطف به ماس��بق شدن قانون وحقوق سیاسی است‪.‬‬ ‫هنجارهایی از این دس��ت ریشه در ارزش هایی دارد‬ ‫‪17‬‬ ‫انهاست ومحصولی از نبرد قدرت میان بازیگران اصلی‬ ‫است‪ .‬در این میان‪ ،‬تعاریف گوناگون اتش بیار معرکه‬ ‫نبرد میان ارباب قدرت است‪.‬‬ ‫تفکر و فلس��فه مغ��رب زمین از گذش��ته تا امروز‬ ‫شاهد سه گسس��ت اساسی بوده اس��ت‪ .‬هریک از‬ ‫این گسس��ت ها؛ گفتار‪ ،‬منطق‪ ،‬مفروضات مفهومی‪،‬‬ ‫وروش شناختی خاصی را حاکم نموده است‪:‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫‪18‬‬ ‫که انقالب های لیبرالیس��تی قرن هجدهم مدعی ان‬ ‫بودند و در قالب های مدرن امروزی به خصوص در‬ ‫متون حقوقی این عصر پژواک یافته اند‪.‬‬ ‫‪ -2‬نسل دوم حقوق بشر‪ ،‬حقوق اقتصادی‪ ،‬اجتماعی‬ ‫و فرهنگی است‪ .‬پیدایش این حقوق به جنگ جهانی‬ ‫دوم و نطق معروف فرانکلین روزولت باز می گردد‪.‬‬ ‫روزولت یک��ی از ازادی های چهارگان��ه را ازادی‬ ‫یا رهایی از احتیاج ونیاز دانس��ت‪ .‬برخی از حقوق‬ ‫اقتصادی و اجتماعی مانند حق تامین اجتماعی‪ ،‬کار و‬ ‫سطح مناسب زندگی واموزش که در اعالمیه حقوق‬ ‫بش��ر ‪ 1948‬برشمرده شده است‪ ،‬در این گروه جای‬ ‫می گیرد‪ .‬تالش کشورهای سوسیالیستی در این زمینه‬ ‫موثر بوده است‪.‬‬ ‫‪ -3‬نسل سوم از حقوق بشر در برخی از قطعنامه های‬ ‫س��ازمان ملل متحد‪ ،‬برنامه ریزی اولی��ه تعدادی از‬ ‫معاهدات و در منشور افریقایی حقوق بشر وملت ها‬ ‫مورد توجه واقع شد و سپس در نسل سوم از حقوق‬ ‫بشر انعکاس یافت‪ .‬از میان حقوقی که در این نسل‬ ‫و در واژه مزبور کارای��ی دارد‪ ،‬می توانیم به مواردی‬ ‫چون‪ :‬حق توسعه‪ ،‬حق برخورداری از محیط زیست‬ ‫سالم و حق صلح اشاره کنیم‪.‬‬ ‫دای��ره فوق سه نس��ل از حقوق بش��ر را به نمایش‬ ‫می گ��ذارد‪ .‬به عقیده صاحب نظران دوره س��وم حق‬ ‫توس��عه و محیط زیست س��الم و حق صلح مبنا و‬ ‫استحکام بخش دو نسل دیگر است‪.‬‬ ‫با قبول این معنا که تمامی این مفاهیم در فرهنگ های‬ ‫گوناگون بشری از ارزش مثبت‪ ،‬باال و غایی برخوردار‬ ‫است این پرسش پیش می اید که چرا در عمل شاهد‬ ‫طیف وسیعی از رفتارهای متفاوت و اقدامات گوناگون‬ ‫ناشی از ان در صحنه حیات جوامع گوناگون انسانی‬ ‫هستیم؟ در پاس��خ به این پرسش است که فرضیات‬ ‫چندی در نظر می اید که در س��طح تحلیل کالن دو‬ ‫فرضیه را مد نظر قرار می دهیم‪.‬‬ ‫‪ -1‬انس��ان ها در جوام��ع مختل��ف و تحت تاثی��ر‬ ‫اموزه ه��ای متفاوت ناش��ی از بافت ه��ای معنایی‬ ‫متنوع��ی ک��ه دران پ��رورش یافته ان��د از دریچه‬ ‫جهان شناس��ی های متعددی ب��ه واژه غلیظ حقوق‬ ‫بش��ر می نگرند‪.‬بی تردید نگاه یک فرد تربیت یافته‬ ‫در باف��ت مت��ن دینی‪ ،‬ان هم اس�لام ش��یعی در‬ ‫کهن دیاری چون ش��هر من‪ -‬کاشان‪ -‬با نگاه یک‬ ‫فرد تربیت ش��ده در ی��ک خان��واده غیر دینی در‬ ‫دیاری چون واش��نگتن یا پکن یکی نیس��ت‪ .‬این‬ ‫تفاوت حتی میان من و پس��ر فالن عضو خانواده‬ ‫پدری یا مادری تربیت ش��ده در خانواده ام وهمان‬ ‫ش��هر هم وجود دارد‪ .‬از این دریچه نگاه‪ ،‬پاسخ به‬ ‫اختالف دیدگاه ها و برداشت ها از مفاهیم یا همان‬ ‫بحران مفاهیم باز می گردد‪.‬‬ ‫‪ -2‬معنای افاده ش��ده از هر مفهومی تابعی از قدرت‬ ‫حاکم است‪ .‬منافع گوناگون موجب می شود تا تنوع‬ ‫قرائت ها از مفهوم حقوق بشر در دستور کار قرار گیرد‪.‬‬ ‫از این رو انچه نگرش ه��ای گوناگون می خوانیم در‬ ‫تعریف عملیاتی ان محصول اراده حکام وتلون منافع‬ ‫‪ -1‬پایان اسطوره‪ ،‬اغاز فلسفه‪:‬‬ ‫گسست نخس��ت با مرگ اس��طوره وظهور فلسفه‬ ‫در یونان باس��تان رخ می نماید‪ .‬فلس��فه با محوریت‬ ‫«وج��ود» اغاز می گ��ردد و تا س��پیده دم مدرنیته در‬ ‫اندیش��ه فلس��فی غرب تداوم می یابد‪ .‬در بستر این‬ ‫پارادایم برمبنای عقل به تفس��یر و تاویل انس��ان و‬ ‫جهان پرداخته می شود‪.‬‬ ‫‪ -2‬پایان فلسفه‪ ،‬اغاز علم‪:‬‬ ‫با به بن بست رسیدن منطق وگفتار فلسفی با محوریت‬ ‫«وجود»؛ «علم جدی��د» با محوریت «معرفت»‪ ،‬اغاز‬ ‫می گردد‪ .‬عصر مدرنیته‪ ،‬دوران غروب و مرگ فلسفه‬ ‫قدیم اس��ت‪ .‬در این عصر پرسش درباره معرفت به‬ ‫پرس��ش مرکزی فلسفه غرب تبدیل شد‪ .‬این زمانی‬ ‫بود که «ذهن شناسایی» و «من» اساس قرار می گیرد‪.‬‬ ‫‪ -3‬به پرسش کشیدن علم و اغاز نقادی زبان‪:‬‬ ‫با گذر از عقالنیت مدرن وبا به بن بس��ت رس��یدن‬ ‫منطق وگفتار حاکم بر این پارادایم‪ ،‬سومین گسست‬ ‫در قرن ‪ 20‬اغاز ش��د‪ .‬در این پارادایم «نقادی زبان»‬ ‫به جای نقادی معرفت می نشیند‪ .‬زبان کاوی به جای‬ ‫حدود «فاهمه»‪ ،‬بشری از حدود ناطقه انسان پرسش‬ ‫می کند‪.‬‬ ‫زب��ان کاوان ب��ر ای��ن اعتقادند که زب��ان حد درک‬ ‫ادمی را نی��ز معین می کند‪ .‬زبان بی انک��ه خادم ارام‬ ‫مقاص��د ادمیان باش��د‪ ،‬مخدوم ذه��ن وامیر ضمیر‬ ‫انها اس��ت‪ .‬تا معلوم نکنیم چ��ه واژه ای «معنی دار»‬ ‫یا «فاقد معنی» اس��ت‪ ،‬نمی توانیم علم شایس��ته ای‬ ‫داشته باشیم‪.‬‬ ‫غرب امروز چه غربی اس��ت؟ ایا حقوق بشر برای‬ ‫غرب امروز معنی دار اس��ت یا فاقد معناست؟ غرب‬ ‫امروز نه یک جغرافیا که یک واژه پرمعناست‪ ،‬غربی‬ ‫که پیشرفته است‪ .‬در فناوری بر همگان برتری یافته‬ ‫اس��ت‪ .‬عناصر زمان ومکان را درهم تنیده است‪ .‬به‬ ‫جهانی س��ازی خود می اندیش��د‪ .‬و‪ ...‬اما این غرب‬ ‫در «رفت��ار»‪« ،‬خ��ودی محور»‪ ،‬اس��ت؛ و در «عمل»‬ ‫«دگرس��تیز»‪ .‬خود راحق می دان��د و دیگران را باطل‬ ‫مفروض می دارد‪ .‬این غرب تمام موهبت ها را برای‬ ‫خود و اطرافیان خود می خواهد و دیگران را دردایره‬ ‫خ��ارج ازخود قرار می دهد‪ .‬از این رو حقوق بش��ر‬ ‫غرب��ی در رفتار – س��طح روابط بین خ��ودی ‪ -‬به‬ ‫اجرای حقوق بش��ر وجوان��ب گوناگون ان همـت‬ ‫می نهد‪ .‬این درحالی است که در اقدام – سطح روابط‬ ‫با غیر خودی ‪ -‬در برابر رقیب موی از ماست می کشد‬ ‫وفری��اد اناالحق می زند‪ .‬این غرب در برابر رفیق می‬ ‫ در قدح می ریزد؛ و چش��م بر می بندد؛ ولی‪ ،‬در برابر‬ ‫رقیب قاضی می شود و عدالت حقوقی طلب می کند‪.‬‬ ‫حقوق حقه مظلومان را نمی بیند اما فریاد مظلوم بر‬ ‫سر ظالم را «الودگی صوتی» برای بشریت می خواند‬ ‫و ناق��ض حق ارام��ش ادمی می نام��د‪ .‬غرب یک‬ ‫جغرافیا نیست‪.‬‬ ‫غرب‪ ،‬اگر غربی اس��ت که پیشرفته و متمدن است‪،‬‬ ‫غرب��ی‪ ،‬قابل احترام اس��ت‪ ،‬اما اگر غربی اس��ت که‬ ‫اینگونه عمل می کند‪ ،‬شایس��ته نکوهش و س��زاوار‬ ‫برخورد منطقی است‪.‬‬ ‫رئیس کمیته حقوق بشر مجلس‪:‬‬ ‫قطعنامه شورای‬ ‫حقوق بشر درباره‬ ‫ایران ارزش‬ ‫حقوقی ندارد‬ ‫زهره الهیان درباره قطعنامه ش��ورای حقوق بش��ر‬ ‫س��ازمان ملل گفت‪« :‬حرکت های ازادی خواهی و‬ ‫ضد اس��تبدادی و ضد استعماری مردم خاورمیانه با‬ ‫الگو گرفتن از مدل انقالب اس�لامی ایران ش��کل‬ ‫گرفته و بنا به گفته کارشناسان غربی توازن قدرت‬ ‫در جهان اس�لام به نفع ایران در حال رقم خوردن‬ ‫اس��ت‪ ».‬وی افزود‪« :‬امریکا و انگلیس سعی دارند‬ ‫تحوالت منطقه را تحت تاثیر یک عامل دیگر قرار‬ ‫دهند تا توجه ملت های مس��لمان به سمت دیگری‬ ‫جلب ش��ود‪ .‬از ای��ن رو برای تصوی��ب قطعنامه‬ ‫حقوق بش��ری علی��ه ایران تالش کردن��د‪ ».‬رئیس‬ ‫کمیته حقوق بش��ر مجلس شورای اسالمی تصریح‬ ‫کرد‪« :‬اکثریت ش��ورا نظری خ�لاف اراده امریکا‬ ‫داشتند‪ ،‬ولی به دلیل عدم حضور نمایندگان برخی‬ ‫کش��ور ها‪ ،‬واشنگتن موفق به تصویب این قطعنامه‬ ‫ش��د‪ ».‬وی ادام��ه داد‪« :‬ای��االت متح��ده در نقض‬ ‫حقوق بشر رکورد دار اس��ت‪ .‬سران کاخ سفید از‬ ‫این مساله بسیار عصبانی بودند‪ ،‬برای همین تالش‬ ‫ش��ورای حقوق بش��ر س��ازمان ملل از چه‬ ‫کش��ورهایی تش��کیل ش��ده و تح��ت چه‬ ‫اراده ای انها قطعنامه ضد ایرانی را تصویب‬ ‫کردند؟‬ ‫ش��ورای اجرایی حقوق بش��ر س��ازمان مل��ل متحد‬ ‫متشکل از ‪ 47‬کشور است که این شورا اخیرا با تالش‬ ‫امریکا و البی صهیونیسم و همراهی کانادا و انگلیس‬ ‫قطعنام��ه ای را علی��ه جمهوری اس�لامی به تصویب‬ ‫رساند‪ .‬واشنگتن برای خرید رای سایر اعضا و همسو‬ ‫کردن انها با خود هزینه های مالی هنگفتی را متقبل شد‪،‬‬ ‫اما باز نتوانست اجماع صد درصدی ایجاد کند و تنها‬ ‫‪ 22‬کش��ور با ایاالت متحده همگام شدند‪ .‬به عبارت‬ ‫دیگ��ر اکثریت ش��ورا نظ��ری خ�لاف اراده امریکا‬ ‫داش��تند ولی به دلیل عدم حض��ور نمایندگان برخی‬ ‫کشور ها واشنگتن موفق به تصویب این قطعنامه شد‪.‬‬ ‫قطعنامه یاد شده غیرمنصفانه‪ ،‬ناموجه و کامال سیاسی‬ ‫امریکا‪ ،‬انگلیس و‬ ‫البی صهیونیسم‬ ‫می خواهند محبوبیت‬ ‫جمهوری اسالمی را‬ ‫بین ملت های مظلوم‬ ‫به چالش بکشند از‬ ‫این رو برای تصویب‬ ‫قطعنامه علیه ایران‬ ‫تالش کردند‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫کردند ش��رایط را به ش��کلی رق��م بزنند که توجه‬ ‫افکار عمومی جهان را هر طور شده از این واقعیت‬ ‫به س��مت ای��ران معطوف کنند‪ ».‬عضو کمیس��یون‬ ‫امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس یاد اور شد‪:‬‬ ‫«در راس��تای تعامل با سازمان ملل دعوتی از خانم‬ ‫پیالی‪ ،‬رئیس کمیس��اریای حقوق بشر این سازمان‬ ‫انجام ش��د که بناست اردیبهشت ماه به ایران بیاید‬ ‫و از نزدیک وضعیت حقوق بش��ر را رصد کند تا‬ ‫کمتر تحت تاثیر حرکت های سیاسی مجامع حقوق‬ ‫بش��ری ق��رار بگیرند‪ ».‬وی اضافه ک��رد‪ NGO« :‬ها‬ ‫می توانن��د کمپین های��ی را امضا و ش��کایتنامه به‬ ‫س��ازمان ملل ارس��ال کنند‪ .‬ضمن انک��ه از طریق‬ ‫فضای مجازی می ش��ود با نخبگان و اندیش��مندان‬ ‫و تشکل های مردمی کشورهای مسلمان خاورمیانه‬ ‫ارتباط گرفت ت��ا کمکی به انقالب های مردمی در‬ ‫این کشورها باشد‪».‬‬ ‫اس��ت‪ .‬هدف از این قطعنامه تحت فش��ار قرار دادن‬ ‫جمه��وری اس�لامی ای��ران و منحرف ک��ردن روند‬ ‫فعلی ش��ورای حقوق بشر در بررسی دوره ای جهانی‬ ‫وضعیت حقوق بش��ر همه کشورهاس��ت‪ .‬امریکا با‬ ‫این گونه اقدامات و برخورد گزینشی درصدد است با‬ ‫تغییر این مس��یر توجهات را از نقض حقوق بشر در‬ ‫غرب به ویژه امریکا منحرف کرده و در روند اغراض‬ ‫سیاس��ی خود روی برخی کشورها تمرکز ایجاد کند‪.‬‬ ‫اخیرا پرونده حقوق بشری امریکا در شورای حقوق‬ ‫بش��ر مورد بررسی قرار گرفت و ایرادات بسیاری بر‬ ‫وضعیت حقوق بشر در این کشور وارد شد و بنابراین‬ ‫امریکا که از این وضعیت راضی نیس��ت می خواهد‬ ‫این مسیر را تغییر دهد‪ .‬سیاست های امریکا در حرف‬ ‫و عمل همواره متفاوت و مبتنی بر معیارهای دوگانه‬ ‫بوده و در صدور این قطعنامه نیز نمونه ای از تناقض‬ ‫در سیاست های امریکا مشاهده می شود‪.‬‬ ‫با توج��ه به اینکه ش��رایط منطقه و ش��مال‬ ‫افریق��ا ویژه اس��ت و امروز مس��لمانان بر‬ ‫اثر هوش��یاری و بی��داری اس�لامی ندای‬ ‫ضد دیکتات��وری و ضد اس��تبدادی س��ر‬ ‫می دهند ولی حاکمان دست نش��انده غرب‬ ‫به جای ش��نیدن مطالب��ات مردم‪ ،‬از قدرت‬ ‫نظامی گ��ری ب��رای س��رکوب انه��ا بهره‬ ‫می گیرن��د‪ ،‬قطعنامه ض��د ایرانی را چگونه‬ ‫ارزیابی می کنید؟‬ ‫امری��کا و انگلیس س��عی دارند تح��والت منطقه را‬ ‫تح��ت تاثیر یک عامل دیگر ق��رار دهند تا توجهات‬ ‫ملت های مس��لمان به س��مت دیگری جلب شود‪ .‬از‬ ‫این رو ب��رای تصویب قطعنامه حقوق بش��ری علیه‬ ‫ایران تالش کردند‪.‬‬ ‫همانط��ور که گفتید غرب از خیزش و قیام‬ ‫مسلمانان احساس خطر کرده‪ ،‬اما چرا برای‬ ‫مدیریت اوضاع می خواه��د از برگ ایران‬ ‫استفاده کند؟‬ ‫حرکت ه��ای ازادی خواه��ی و ضد اس��تبدادی و‬ ‫ضد اس��تعماری م��ردم خاورمیانه با الگ��و گرفتن از‬ ‫مدل انقالب اس�لامی ایران شکل گرفته و بنا به گفته‬ ‫کارشناس��ان غربی توازن قدرت در جهان اس�لام به‬ ‫نفع ای��ران در حال رق��م خوردن اس��ت‪ .‬از این رو‬ ‫کشورهای غربی به سرکردگی امریکا از محور توجه‬ ‫قرار گرفتن جمهوری اسالمی وحشت دارند و هرچه‬ ‫زمان به جلو می رود این وحشت به کابوسی بزرگ در‬ ‫حال بدل ش��دن است‪ .‬با تفاسیری که گفتم واشنگتن‬ ‫س��عی دارد با مان��ور روی ادعاه��ای دروغین نقض‬ ‫حقوق بش��ر در ایران‪ ،‬محبوبیت جمهوری اس�لامی‬ ‫را ن��زد ملت های منطقه و جهان س��وم از بین ببرد تا‬ ‫ای��ن تهدید بزرگ به فرصت تبدیل ش��ود‪ .‬اما افکار‬ ‫عمومی جهان ب��ا ادبیات س��لطه جویی ایاالت متحده‬ ‫اشناس��ت‪ ،‬چون با مروری بر وضعیت مردم امریکا‪،‬‬ ‫مصادی��ق و موارد متعددی از نقض حقوق انس��ان ها‬ ‫را می توانند مش��اهد کنند که این امر با انچه س��ران‬ ‫کاخ سفید ادعا می کنند کامال متناقض و متضاد است‪.‬‬ ‫پ��س ب��ه نوعی با ط��رح ادعاه��ای کذب‬ ‫حق��وق بش��ری علی��ه جمهوری اس�لامی‬ ‫کنترل اوضاع خاورمیانه و شمال افریقا را‬ ‫می خواهند به دست بگیرند؟‬ ‫همانط��ور ک��ه گفت��م امری��کا‪ ،‬انگلی��س و الب��ی‬ ‫صهیونیس��م می خواهند محبوبیت جمهوری اسالمی‬ ‫را بی��ن ملت ه��ای مظلوم به چالش بکش��ند تا تفکر‬ ‫مقاومت‪ ،‬اس��تقالل طلبی‪ ،‬استکبار ستیزی و ‪( ...‬که از‬ ‫س��وی ایران بعد از پیروزی انق�لاب به جهان صادر‬ ‫ش��د) مخدوش ش��ود‪ .‬چون با این کار سرنوش��ت‬ ‫حرکت های اس�لام خواهی‪ ،‬ازادی خواهی‪ ،‬مقاومت‬ ‫و ضد استکباری تغییری ‪ 180‬درجه ای خواهد کرد‪.‬‬ ‫ایا صدور قطعنامه ضد ایرانی دلیل دیگری‬ ‫نیز دارد؟‬ ‫بل��ه‪ ،‬ایاالت متحده در نقض حقوق بش��ر رکورد دار‬ ‫اس��ت‪ ،‬چون شورای حقوق بشر س��ازمان ملل ‪228‬‬ ‫م��ورد نقض حقوق انس��ان ها در امریکا را ثبت کرد‬ ‫که این اتفاق تا به حال س��ابقه نداش��ت‪ .‬سران کاخ‬ ‫سفید از این مساله بسیار عصبانی بودند‪ ،‬برای همین‬ ‫تالش کردند شرایط را به شکلی رقم بزنند که توجه‬ ‫افکار عمومی جهان را هر طور شده از این واقعیت به‬ ‫س��مت ایران معطوف کنند‪ .‬لذا این قطعنامه ها از نظر‬ ‫ما ارزش حقوقی نداشته و سیاسی تلقی می شوند‪.‬‬ ‫یک گزارش��گر ویژه به ای��ران می اید‪ ،‬ایا‬ ‫گزارش��ی ک��ه از کانال وی تهیه می ش��ود‬ ‫مبنای حقوقی دارد؟‬ ‫گزارش��گر ویژه براس��اس همان م��وارد مندرج در‬ ‫قطعنامه قرار اس��ت گزارش��ی را از وضعیت حقوق‬ ‫بشر در ایران به سازمان ملل ارائه کند‪ .‬البته جمهوری‬ ‫اس�لامی در گذش��ته تعامالت خوبی با سازمان ملل‬ ‫متحد و ش��ورای حقوق بشر داش��ت و گزارش های‬ ‫مفصل و مس��تند حقوقی در این رابطه تهیه ش��د‪ .‬با‬ ‫این تفاسیر ما قائل به تعامل هستیم و دعوتی از خانم‬ ‫پیالی‪ ،‬رئیس کمیس��اریای حقوق بش��ر سازمان ملل‬ ‫انجام ش��د که بناست اردیبهشت ماه به ایران بیاید و‬ ‫از نزدیک وضعیت حقوق بش��ر را رصد کند تا کمتر‬ ‫تحت تاثیر حرکت های سیاسی مجامع حقوق بشری‬ ‫قرار بگیرند‪.‬‬ ‫خانم الهی��ان! غربی ها وقتی نتوانس��تند از‬ ‫طریق پرونده انرژی هس��ته ای مقاصد خود‬ ‫را به ای��ران تحمیل کنند‪ ،‬با طرح ادعاهای‬ ‫حقوق بشری س��عی کردند به اهداف خود‬ ‫جام��ه عمل بپوش��انند‪ ،‬جمهوری اس�لامی‬ ‫در ای��ن رابطه چه کار بای��د بکند تا مانند‬ ‫موضوع هسته ای پیروز میدان باشد؟‬ ‫بع��د از انک��ه جمه��وری اس�لامی بی توج��ه ب��ه‬ ‫زیاده خواهی های ‪ 5+1‬برنامه های صلح امیز هسته ای‬ ‫خ��ود را ادام��ه داد و ان را به طور کام��ل بومی کرد‪،‬‬ ‫غربی ه��ا به روش های دیگ��ری رو اوردند تا جلوی‬ ‫پیش��رفت علمی و نفوذ معنوی ای��ران را بگیرند‪ .‬از‬ ‫این رو بعد از انتخابات ‪ ،88‬ابتدا یک طرح براندازی‬ ‫را کلید زدند‪ .‬البته ب��رای پیروزی انقالب مخملی از‬ ‫س��ال ها پیش هزینه های فک��ری و مالی زیادی انجام‬ ‫شد‪ ،‬اما وقتی با هوشیاری مقام معظم رهبری و حضور‬ ‫مردم والیتمدار در صحنه حرکت انها شکست خورد‪،‬‬ ‫به سراغ اهرم هسته ای رفتند‪ .‬انجا نیز تیم مذاکره کننده‬ ‫ایران��ی کام�لا مقت��در و از موض��ع ق��درت روی‬ ‫حقوق ملت پای فش��رد و همانطور که همگان دیدند‬ ‫طرف غربی از س��ر ضعف و سردرگمی میز مذاکره‬ ‫را ت��رک کرد‪ .‬حاال حربه جدید انه��ا طرح ادعاهای‬ ‫حقوق بش��ری علیه ایران ش��ده و براس��اس همین‬ ‫ط��رح اتهامات و ج��ار و جنجال رس��انه ای را ضد‬ ‫جمه��وری اس�لامی ش��روع کردن��د‪ .‬نمونه های ان‬ ‫‪19‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫‪20‬‬ ‫پرداختن به موضوع س��کینه محمدی و زهرا بهرامی‬ ‫ بود‪ .‬در واقع تالش داش��تند با ایجاد نوعی مانورهای‬ ‫رس��انه ای‪ ،‬رعای��ت موازین و مقررات حقوق بش��ر‬ ‫در ایران را زیر س��وال ببرند و جن��گ تبلیغاتی علیه‬ ‫نظام جمهوری اس�لامی راه بیندازن��د‪ .‬اما به تدریج‬ ‫ای��ن حربه نیز نزد ملت های جهان کارایی خود را از‬ ‫دس��ت داد تا جایی که می ت��وان گفت جهانیان دیگر‬ ‫به این تبلیغات اهمیتی نمی دهند‪ ،‬شاهد مثال این امر‬ ‫هم ان است که ملت های منطقه بی توجه به تحرکات‬ ‫رس��انه ای غرب‪ ،‬س��عی می کنند قیام و خیزش خود‬ ‫را به انقالب اس�لامی ایران نزدیک نمایند به طوری‬ ‫که نوعی الگو ب��رداری از انقالب مردم ایران در این‬ ‫حرکت ها مشاهده می شود‪.‬‬ ‫یکس��ری اقدام��ات ضد حقوق بش��ری در‬ ‫عرص��ه بین الملل انجام می ش��ود که غرب‬ ‫به انها توجهی نمی کند‪ ،‬زندان گوانتانامو‪،‬‬ ‫کشتار شیعیان در بحرین و ‪ ...‬در این موارد‬ ‫چه کارهایی می توان انجام داد؟‬ ‫از ظرفیت های موجود در مجامع بین المللی و حقوق‬ ‫بش��ری باید اس��تفاده ش��ود‪ .‬مثال کمیته حقوق بشر‬ ‫مجلس شورای اسالمی درباره تحرکات اسالم خواهی‬ ‫و ضد دیکتاتوری ملت های منطقه بیانیه های متعددی‬ ‫را صادر کرد و نامه هایی را خطاب به شخصیت های‬ ‫بین الملل��ی نظیر بان کی مون‪ ،‬دبیرکل س��ازمان ملل‪،‬‬ ‫خان��م پیالی رئیس کمیس��اریای عالی حقوق بش��ر‬ ‫س��ازمان ملل و همچنین رئیس ش��ورای حقوق بشر‬ ‫س��ازمان ملل نوش��ت تا اعتراض خود را نس��بت به‬ ‫کشتار مس��لمانان خاورمیانه و ش��مال افریقا به ویژه‬ ‫ش��یعیان بحرین اعالم دارد و خواس��تار ان شود که‬ ‫راج��ع به موضوع این کش��ور ها و ح��کام دیکتاتور‬ ‫انه��ا‪ ،‬اقدام��ات الزم صورت گیرد‪ .‬انتظار ان اس��ت‬ ‫که ش��ورای حقوق بش��ر س��ازمان ملل به این قضایا‬ ‫ورود و با تش��کیل کمیت��ه حقیقت یاب‪ ،‬جنایت های‬ ‫انج��ام ش��ده را بررس��ی نماید تا عام�لان ان وقایع‬ ‫در دادگاه ه��ای بین المللی محاکمه ش��وند‪ .‬قاعدتا به‬ ‫این ش��کل می توان از ظرفیت های مجامع بین المللی‬ ‫حقوق بشر استفاده کرد‪.‬‬ ‫ش��ما اقدامات انجام ش��ده از سوی کمیته‬ ‫حقوق بشر مجلس را شرح دادید‪ ،‬دستگاه‬ ‫دیپلماسی کشور در این رابطه چه کار باید‬ ‫کند؟‬ ‫وزارت خارج��ه ه��م از زم��ان ش��روع جنبش های‬ ‫م��ردم منطقه تحرک خود را داش��ته و ب��ا مقامات و‬ ‫شخصیت های کشورهای اسالمی رایزنی و گفت وگو‬ ‫ک��رده ت��ا از ظرفیت ه��ای موجود در جهان اس�لام‬ ‫استفاده شود‪ .‬س��ازمان کنفرانس اسالمی می تواند در‬ ‫احقاق حقوق ملت های مسلمان تالش کند‪.‬‬ ‫احزاب و گروه ه��ای اجتماعی داخلی چه‬ ‫وظیفه ای دارند؟‬ ‫نقش افرین��ی اینه��ا در ارتباط گی��ری ب��ا ملت ه��ای‬ ‫مس��لمان بسیار ضروری است‪ .‬تش��کل های سیاسی‬ ‫و س��ازمان های هاد ایرانی بای��د در امر ارتباط گیری‬ ‫بین المللی فعال شوند‪.‬‬ ‫ضمن انکه فراکسیون سازمان های مردم نهاد مجلس‬ ‫پیش از عید جلس��ه ای با مسئوالن ‪ NGO‬ها داشت و‬ ‫راهکارهای قابل اس��تفاده در حمایت از انقالب های‬ ‫منطقه را مورد بررسی قرار داد‪.‬‬ ‫این حرکت ادامه خواهد داشت و ‪ NGO‬ها می توانند‬ ‫کمپین های��ی را امضا و ش��کایتنامه به س��ازمان ملل‬ ‫ارسال کنند‪.‬‬ ‫ضم��ن انک��ه از طریق فض��ای مجازی می ش��ود با‬ ‫نخبگان و اندیشمندان و تشکل های مردمی کشورهای‬ ‫مس��لمان خاورمیان��ه ارتب��اط گرفت ت��ا کمکی به‬ ‫انقالب های مردمی در این کشورها باشد‪.‬‬ ‫تحلیل دبیر کمیته حقوق بشر مجلس از قطعنامه امریکایی‪:‬‬ ‫گام سوم غرب‬ ‫فعاالن عرصه حقوق بش��ر باید به ای��ران بیایند و‬ ‫از نزدیک عملکرد جمهوری اس�لامی را به نظاره‬ ‫بنشینند تا پوشالی بودن ادعاهای امریکا‪ ،‬انگلیس‬ ‫و فرانس��ه برای انها محرز شود‪ .‬رویکرد قطعنامه‬ ‫شورای حقوق بشر علیه ایران با توجه به محتوای ان‬ ‫کامال سیاسی و خالی از هرگونه موارد یا مصادیق‬ ‫حقوقی براساس عرف بین الملل بود‪.‬‬ ‫‪ 22‬عضو ش��ورای حقوق بشر سازمان ملل متحد‬ ‫در اقدامی ضد ایرانی‪ ،‬روز پنج ش��نبه (‪ 4‬فروردین)‬ ‫با قطعنامه پیشنهادی امریکا و برای تعیین گزارشگر‬ ‫ویژه ان س��ازمان برای ای��ران موافقت کردند‪ .‬این‬ ‫قطعنامه در حالی در این ش��ورا به تصویب رسید‬ ‫که هفت کش��ور به ان رای مخالف و ‪ ۱۴‬کش��ور‬ ‫نیز رای ممتنع دادند‪ .‬سید حسین نقوی حسینی در‬ ‫این رابطه معتقد اس��ت‪« :‬رویکرد قطعنامه با توجه‬ ‫ب��ه محتوای ان کامال سیاس��ی و خالی از هرگونه‬ ‫موارد یا مصادیق حقوقی براساس عرف بین الملل‬ ‫بود‪ .‬بنابراین حرکتی کامال سیاسی و ظالمانه علیه‬ ‫ایران انجام ش��د‪ ».‬وی می گوید‪« :‬واش��نگتن سعی‬ ‫داش��ت با این حرب��ه توجه ما را ب��ه امور داخلی‬ ‫خود معطوف کند و مانع از ان ش��ود تا خیزش ها‬ ‫و انقالب های مردمی ش��کل گرفته در خاورمیانه و‬ ‫ش��مال افریقا انقالب اس�لامی ایران را الگو قرار‬ ‫دهن��د‪ ».‬عضو کمیس��یون امنیت ملی و سیاس��ت‬ ‫خارجی مجلس تصریح کرد‪« :‬دستگاه دیپلماسی‬ ‫نیز ب��ا بهره گیری از توان کارشناس��ی باالی خود‬ ‫می تواند ضمن ارائه و تشریح خدمات بشر دوستانه‬ ‫جمهوری اسالمی‪ ،‬اقدامات ضد بشری کشورهای‬ ‫استکباری و استعماری را به نمایش بگذارد‪ ».‬وی‬ ‫ادام��ه داد‪« :‬امریکا در ح��وزه عدم رعایت حقوق‬ ‫کودکان رکورد دار است به طوری که جنب نشست‬ ‫اخیر ش��ورای حقوق بشر س��ازمان ملل‪ NGO ،‬ها‬ ‫اقدام به برگزاری نمایش��گاه عکس بسیار بزرگی‬ ‫از کودکان قربانی حمالت امریکا به کش��ورهای‬ ‫مختل��ف جهان ک��رده بودند‪ ».‬دبیر و س��خنگوی‬ ‫کمیته حقوق بشر مجلس یاد اور می شود‪« :‬معتقدم‬ ‫همانطور که از نمایندگان کشورهای جهان دعوت‬ ‫ش��د تا از تاسیسات هس��ته ای ما دیدن کنند و پی‬ ‫به صلح امیز بودن این فعالیت ها ببرند‪ ،‬می بایست‬ ‫برنامه ای تدوین شود تا فعاالن عرصه حقوق بشر به‬ ‫ایران بیایند و از نزدیک عملکرد جمهوری اسالمی‬ ‫را به نظاره بنشینند تا پوشالی بودن ادعاهای امریکا‪،‬‬ ‫انگلیس و فرانسه برای انها محرز شود‪».‬‬ ‫قطعنامه ضد ایرانی ش��ورای حقوق بش��ر‬ ‫س��ازمان ملل تحت اراده چه کشورهایی‬ ‫صادر شد؟‬ ‫ش��ورای حقوق بشر س��ازمان ملل متحد در اخرین‬ ‫نشس��ت خود بر اثر فشار بسیار شدیدی که امریکا‪،‬‬ ‫فرانس��ه و انگلس��تان وارد کردند قطعنام��ه ظالمانه‬ ‫ض��د ایرانی را تصویب کرد‪ .‬البته به رغم تالش س��ه‬ ‫کشور یاد شده قطعنامه با حداقل ارا مصوب شد‪ ،‬یعنی‬ ‫از ‪ 47‬عضو ش��ورا تنها ‪ 22‬کشور رای مثبت دادند و‬ ‫تعداد ارای منفی و ممتن��ع نیز به ترتیب ‪ 7‬و ‪ 14‬بود‪.‬‬ ‫ضمن انکه نمایندگان ‪ 5‬کش��ور نیز در ان نشس��ت‬ ‫حضور نداشتند‪ .‬فراموش نشود که امریکایی ها خیلی‬ ‫تالش کردند تا قطعنامه با اجماع به تصویب برس��د‬ ‫ام��ا این اتفاق نیفتاد و اعضای��ی هم که رای مثبت دادند‬ ‫اغلب تحت انقیاد واش��نگتن هس��تند‪ .‬رویکرد قطعنامه‬ ‫ش��ورای حقوق بش��ر علیه ایران با توجه به محتوای ان‬ ‫کامال سیاسی و خالی از هرگونه موارد یا مصادیق حقوقی‬ ‫براس��اس عرف بین الملل بود‪ .‬بنابرای��ن حرکتی کامال‬ ‫سیاسی و ظالمانه علیه ایران انجام شد‪.‬‬ ‫ب��ا توجه به تح��والت کنونی منطق��ه و قیام‬ ‫ضد استکباری ملت های مسلمان‪ ،‬امریکا با چه‬ ‫تحلیلی برای صدور این قطعنامه تالش کرد؟‬ ‫واش��نگتن س��عی داش��ت با این حربه توجه م��ا را به‬ ‫ام��ور داخلی خ��ود معطوف کن��د و مانع از ان ش��ود‬ ‫ت��ا خیزش ه��ا و انقالب ه��ای مردمی ش��کل گرفته در‬ ‫خاورمیانه و ش��مال افریق��ا‪ ،‬انقالب اس�لامی ایران را‬ ‫الگو ق��رار دهن��د‪ .‬در واقع می خواس��ت با ای��ن اقدام‬ ‫ثاب��ت کن��د که نظ��ام جمه��وری اس�لامی ناکارامد و‬ ‫بی توجه به حقوق بش��ر اس��ت‪ .‬اما به رغم تالش بسیار‬ ‫زیادی که غربی ها انجام دادند جز ان کشور هایی که تحت‬ ‫انقیاد امریکا هستند قطعنامه به هیچ عنوان مورد استقبال‬ ‫جهانی قرار نگرفت‪.‬‬ ‫قرار اس��ت یک گزارشگر ویژه به ایران بیاید‪.‬‬ ‫شما فکر می کنید با توجه به رویکرد این شورا‬ ‫چه گزارشی از سوی این گزارشگر تهیه شود؟‬ ‫گزارشگران ویژه ای به کشورهایی که علیه انها قطعنامه‬ ‫حقوق بشری صادر می شود می روند تا در رابطه با موارد‬ ‫درج ش��ده در قطعنامه بررس��ی هایی انج��ام دهند‪ .‬البته‬ ‫غیر از گزارش��گران ویژه‪ ،‬گزارشگران فنی و تخصصی‬ ‫نیز اعزام می ش��وند‪ ،‬اما ماموران ویژه در راستای اهداف‬ ‫قطعنامه گام برمی دارند‪ .‬به عب��ارت دیگر این افراد یک‬ ‫طرفه و جهت دار گزارش تهیه می کنند‪ .‬ضمن انکه یکی‬ ‫از هدف های امریکایی ها نیز از تصویب قطعنامه همین‬ ‫بود‪ .‬یعنی اگر گزارشگرهای فنی و تخصصی می امدند‬ ‫مشخص می ش��د در خیلی از حوزه ها همچون حقوق‬ ‫کودکان‪ ،‬عدالت و تامین قضا‪ ،‬بهداشت‪ ،‬اموزش عالی و‬ ‫عمومی که امریکا به انها پایبندی مناسبی نشان نمی دهد‪،‬‬ ‫جمهوری اسالمی امتیاز خیلی باالیی اخذ می کند‪.‬‬ ‫ش��ما به عملکرد نامناس��ب ایاالت متحده در‬ ‫برخی حوزه ها اش��اره کردی��د‪ .‬در این رابطه‬ ‫بیشتر توضیح می دهید؟‬ ‫امریکایی ها در حوزه های یاد شده به شدت مورد انتقاد و‬ ‫اعتراض جامعه بشری هستند‪ .‬در ‪( UPR‬گزارش حقوق‬ ‫بش��ر از وضعیت این کشور) ‪ 228‬توصیه حقوق بشری‬ ‫درج شده است‪ .‬این توصیه ها معموال از طرف کشورها‬ ‫و مجامع حقوق بش��ری به یک کش��ور داده می شود که‬ ‫مانند اخطار داور به بازیکنان است‪ .‬بنابراین اخطار ها باید‬ ‫مورد پذیرش و عنایت قرار بگیرند و دیگر تکرار نشوند‪.‬‬ ‫اما شاهد ان هستیم که س��ران کاخ سفید حداقل توجه‬ ‫را نس��بت به ان توصیه ها لحاظ می دارند‪ .‬به عنوان مثال‬ ‫در ح��وزه عدم رعایت حقوق کودکان امریکا رکورد دار‬ ‫اس��ت به طوری که جنب نشس��ت اخیر شورای حقوق‬ ‫بش��ر سازمان ملل‪ NGO ،‬ها اقدام به برگزاری نمایشگاه‬ ‫عکس بس��یار بزرگی از کودکان قربانی حمالت امریکا‬ ‫به کش��ورهای مختلف جهان کردند‪ .‬بنابراین جمهوری‬ ‫اسالمی در حوزه های فنی و تخصصی انصافا حرف خوبی‬ ‫برای گفتن دارد اما هدف انگلیس‪ ،‬فرانسه و امریکا این‬ ‫است که گزارشگر ویژه از ایران انچه را انها می خواهند‬ ‫به صورت یکطرفه و جهت دار گزارش دهد‪.‬‬ ‫امریکایی ه��ا بع��د از ح��وادث س��ال ‪88‬‬ ‫فعاالن عرصه حقوق بشر‬ ‫باید به ایران بیایند و از‬ ‫نزدیک عملکرد جمهوری‬ ‫اسالمی را به نظاره‬ ‫بنشینند تا پوشالی بودن‬ ‫ادعاهای امریکا‪ ،‬انگلیس‬ ‫و فرانسه برای انها محرز‬ ‫شود‪ .‬رویکرد قطعنامه‬ ‫شورای حقوق بشر علیه‬ ‫ایران با توجه به محتوای‬ ‫ان کامال سیاسی و خالی از‬ ‫هرگونه موارد یا مصادیق‬ ‫حقوقی براساس عرف‬ ‫بین الملل بود‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫س��عی کردن��د ای��ران را درب��اره پرون��ده‬ ‫هس��ته ای تحت فش��ار قرار دهند ت��ا برنامه‬ ‫غنی س��ازی از پروس��ه فعالیت های هسته ای‬ ‫جمهوری اس�لامی حذف ش��ود‪ ،‬اما به رغم‬ ‫فشار های بس��یار زیاد نتوانستند به این هدف‬ ‫جامه عمل بپوش��انند‪ ،‬با این تفاس��یر صدور‬ ‫قطعنامه ضد ایرانی را چگونه ارزیابی می کنید؟‬ ‫تحلی��ل من این اس��ت که قب��ل از س��ال ‪ ،88‬غرب با‬ ‫بررس��ی برخی پارامترها‪ ،‬خیزش ه��ا و تحوالت امروز‬ ‫جه��ان اس�لام را پیش بین��ی کرد‪ ،‬ب��رای انک��ه از الگو‬ ‫قرار گرفتن ایران در این زمینه جلوگیری و پیش��گیری‬ ‫کن��د و نظ��ر ملت ه��ای مس��لمان ب��ه مدلی غی��ر از‬ ‫جمهوری اسالمی معطوف شود‪ ،‬طراحی و برنامه ریزی‬ ‫کرد تا مدل انقالب اسالمی ایران را ناکارامد جلوه دهد‪.‬‬ ‫طرح ابتدایی انها فروپاشی از درون بود که کلید ان را از‬ ‫س��ال ‪ 87‬زدند و نتیجه انتخابات را بهانه ای برای علنی‬ ‫ک��ردن تدابیر خود ق��رار دادند ولی اوض��اع با درایت و‬ ‫بلند نظری مقام معظم رهبری و هوشیاری مردم همیشه در‬ ‫صحنه مدیریت و خنثی شد‪ .‬بعد به سراغ مساله هسته ای‬ ‫رفتن��د‪ .‬در ژن��و دو و س��ه و اس��تانبول توفیقی حاصل‬ ‫نکردن��د و شکس��ت خوردند چون پنج دور نشس��ت‬ ‫‪ 5+1‬نتوانست مانع قانونی و حقوقی در برابر برنامه ها و‬ ‫فعالیت های هسته ای ایران به وجود بیاورد‪ .‬گام سوم غرب‬ ‫برای مقابله با ایران‪ ،‬پرونده س��ازی راجع به موضوعات‬ ‫حق��وق بش��ری ب��ود ک��ه اس��تارت ان ب��ا ص��دور‬ ‫قطعنام��ه ش��ورای حقوق بش��ر س��ازمان مل��ل علیه‬ ‫جمهوری اس�لامی زده ش��د تا جنجال های رسانه ای و‬ ‫تبلیغاتی را در این باره تش��دید کنند‪ .‬امریکا‪ ،‬انگلیس و‬ ‫فرانسه تصور می کردند از این طریق می توانند به بخشی‬ ‫از اهداف خود جامه عمل بپوشانند ولی با بی توجهی و‬ ‫عدم استقبال جامعه جهانی مواجه شدند‪.‬‬ ‫فکر می کنید ایران در مواجهه با این اقدام غرب‬ ‫باید چه کار کند تا همچون برنامه هس��ته ای‬ ‫پیروز میدان باشد؟‬ ‫چند سالی است که جمهوری اسالمی ایران سعی می کند‬ ‫موضوعات حقوق بشری در کشور های غربی را با تمرکز‬ ‫بیش��تری رصد کند‪ .‬از ای��ن طریق توجه مجامع جهانی‬ ‫ب��ه مباحث و وقایع نقض حقوق بش��ر در غرب جلب‬ ‫شده اس��ت و به نوعی انها به وسیله همان ادعاهایی که‬ ‫دیگران را محکوم می کردند ح��اال در مظان اعتراض و‬ ‫انتقاد قرار گرفته ان��د‪ .‬به عبارت دیگر محکومیت امروز‬ ‫ی جهان‬ ‫امریکا‪ ،‬فرانسه‪ ،‬انگلیس و کانادا نزد افکار عموم ‬ ‫که خود مدعی پاسداشت حقوق انسان ها هستند حاصل‬ ‫فعالیت و عملکرد ایران طی دو‪ -‬س��ه سال اخیر است‪.‬‬ ‫‪ UPR‬امری��کا اکنون ‪ 228‬توصیه حقوق بش��ری دارد‬ ‫که خ��ود واقعا رکوردی قابل مالحظ��ه در زمینه نقض‬ ‫حق��وق بش��ر در ای��ن کش��ور اس��ت‪ .‬ب��ه نظ��ر من‬ ‫جمهوری اسالمی ایران باید همین رویه را ادامه دهد تا به‬ ‫جهانیان ثابت کند که مدعیان حقوق بشر خود ناقض ترین‬ ‫بازیگران بین المللی در حوزه حقوق بشر هستند‪ .‬چندی‬ ‫پی��ش یک زن قاچاقچی مواد مخدر در ایران محکوم به‬ ‫اعدام شد‪ ،‬کشورهای یاد شده از کاه کوه ساختند و درباره‬ ‫ان جنجال افرینی کردند‪ .‬این شانتاژهای رسانه ای درحالی‬ ‫رخ داد که در ایاالت متحده همزمان با این اعدام ‪ 30‬زن‬ ‫اعدام شدند و امریکایی ها به هیچ وجه اجازه ندادند حتی‬ ‫کوچکترین گزارش خبری از انها منتشر شود‪ .‬ضمن انکه‬ ‫همه دیدند که مقامات کشور فرانسه با گزارشگر واحد‬ ‫مرکزی خبر جمهوری اسالمی چگونه برخورد کردند‪.‬‬ ‫غربی ها تحمل شنیدن کوچکترین انتقاد را در حوزه‬ ‫رسانه ندارند‪ .‬وقتی یک خبرنگار از چهار نقطه ضعف‬ ‫انه��ا گزارش تهیه می کند بالفاصل��ه حکم به اخراج‬ ‫وی می دهند‪ .‬در صورتی که مدعی پاسداشت ازادی‬ ‫بیان‪ ،‬رعایت حقوق بش��ر‪ ،‬رسانه و شهروند هستند‪.‬‬ ‫این تناقضاتی اس��ت ک��ه ‪ NGO‬ها و س��ازمان های‬ ‫مردم نه��اد می توانند پیگیر ان باش��ند‪ .‬ع�لاوه بر ان‬ ‫دستگاه دیپلماسی نیز با بهره گیری از توان کارشناسی‬ ‫باالی خود قادر اس��ت ضمن ارائه و تشریح خدمات‬ ‫بشر دوستانه جمهوری اس�لامی‪ ،‬اقدامات ضد بشری‬ ‫کش��ورهای اس��تکباری و اس��تعماری را به نمایش‬ ‫بگذارد‪ .‬معتقدم همانطور که از نمایندگان کشورهای‬ ‫جهان دعوت شد تا از تاسیسات هسته ای ما دیدن کنند‬ ‫و پی ب��ه صلح امی��ز بودن ای��ن فعالیت ه��ا ببرند‪،‬‬ ‫می بایس��ت برنام��ه ای تدوی��ن ش��ود ت��ا فع��االن‬ ‫عرصه حقوق بش��ر ب��ه ای��ران بیاین��د و از نزدیک‬ ‫عملکرد جمهوری اس�لامی را به نظاره بنش��ینند تا‬ ‫پوشالی بودن ادعاهای امریکا‪ ،‬انگلیس و فرانسه برای‬ ‫انها محرز شود‪.‬‬ ‫اشاره کردید به تحوالت منطقه‪ ،‬این تناقض‬ ‫رفتاری ش��ورای حقوق بشر سازمان ملل‬ ‫به وی��ژه در خصوص تح��والت بحرین را‬ ‫چگونه ارزیابی می کنید؟‬ ‫همانطور که گفتم از ‪ 228‬توصیه ای که به واش��نگتن‬ ‫شده‪ ،‬بخشی مربوط به تعیین تکلیف زندان های این‬ ‫کشور در داخل و خارج امریکاست که مصادیق نقض‬ ‫حقوق بشر بر همه ملت ها و افکار عمومی جهان محرز‬ ‫و اش��کار است‪ .‬جمهوری اس�لامی مطالبات افکار‬ ‫عموم��ی جهان را باید به خوبی دنبال کند و ان را در‬ ‫بهترین شکل به نمایش بگذارد‪.‬‬ ‫چون به طور اشکار مشخص است که امریکایی ها از‬ ‫حاکمانی حمایت می کنند که امروز مردم را به خاک‬ ‫و خون می کش��ند و حتی انها را به کشتار و سرکوب‬ ‫بیشتر تشویق می کند‪ .‬مردم بحرین یک ماه تظاهرات‬ ‫ارام و به دور از خشونت انجام می دادند اما به محض‬ ‫انک��ه وزیر دفاع امریکا به منام��ه رفت و با مقامات‬ ‫بحرینی و عربستانی جلسه گذاشت از فردای ان روز‬ ‫کشتار مردم اغاز شد‪ .‬بنابراین اگر موارد نقض خوب‬ ‫به نمایش گذاشته ش��وند می توان ادعاهای دروغین‬ ‫غرب را خنثی کرد چون عمل نظام سلطه با انچه به‬ ‫زبان ادعا می کند هماهنگ نیست‪.‬‬ ‫ایران در منطقه باید ایفاگر چه نقشی باشد تا‬ ‫جلوی این مصادیق ضد بشری گرفته شود؟‬ ‫جمهوری اسالمی ایران باید همانند گذشته بر استیفای‬ ‫حقوق مردم تاکید بکند‪ .‬ملت ها محق هستند تا هر طور‬ ‫می خواهندبرایخودتصمیمبگیرند‪.‬مقام معظم رهبری‬ ‫درباره سرزمین های اشغالی این پیشنهاد را ارائه کردند‬ ‫ک��ه اجازه دهید در قالب همه پرس��ی خود س��اکنان‬ ‫فلس��طین و فلس��طینیان در این رابطه نظ��ر بدهند‪.‬‬ ‫بنابرای��ن ضمن تاکید بر احقاق حقوق ملت ها باید با‬ ‫نظامی گری در منطقه و دخالت در امور دیگر کشور ها‬ ‫به شدت مخالف بکنیم تا انشاء اهلل تحوالت به سوی‬ ‫خواسته های مردم حرکت کند‪.‬‬ ‫اح��زاب‪ ،‬گروه ه��ا‪ ،‬فع��االن اجتماع��ی و‬ ‫رس��انه های داخلی چه وظیف��ه ای در این‬ ‫رابطه دارند؟‬ ‫ش��بکه مجازی‪ ،‬ارتباطات رس��انه ای‪ ،‬س��ازمان های‬ ‫مردم نهاد‪ ،‬اح��زاب و گروه ها می توانند در ارتباطات‬ ‫غیر رسمی اجتماعی نقش خیلی فعالی ایفا کنند‪ .‬چون‬ ‫دولت ها در ش��کل رس��می با محدودیت های زیادی‬ ‫مواجه هستند اما ‪ NGO‬ها و احزاب این حد و مرز ها‬ ‫را ندارند بنابراین با فعالیت خود می توانند کمک زیادی‬ ‫به اگاهی بخشی اجتماعی در عرصه بین الملل بکنند‪.‬‬ ‫‪21‬‬ ‫بررسی ادعای ازادی بیان در غرب‬ ‫ازادی؛ فقط برای خودشان‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫‪22‬‬ ‫«اق��ای کام��ران نج��ف زاده‪ ،‬ژورنالیس��تی اس��ت که با‬ ‫گزارش هایش نظم عمومی فرانسه را بر هم زده است‪».‬‬ ‫ای��ن جمله یک��ی از بند های نامه ای رس��می اس��ت که‬ ‫دولت فرانس��ه پ��س از انتش��ار ان اقدام به اخ��راج این‬ ‫خبرن��گار ایرانی کرد‪.‬اخراج یک خبرنگار ان هم به دلیل‬ ‫انتش��ار برخی گزارش ها از کش��وری ک��ه دولتش ادعا‬ ‫دارد صاح��ب باالترین ح��د ازادی بیان و دموکراس��ی‬ ‫در دنیاس��ت‪ ،‬مس��ائل و حقای��ق بس��یاری را ب��رای‬ ‫افکار عمومی روشن و هویدا کرد‪.‬‬ ‫بر اس��اس اخباری که رسانه ها منتشر کردندپس از جلسه‬ ‫مشترک وزارت کش��ور و وزارت خارجه فرانسه‪ ،‬دولت‬ ‫این کشور در نامه ای با اشاره به گزارش های این خبرنگار‬ ‫ایران��ی در مدت ‪ 18‬م��اه اقامت در فرانس��ه اعالم کرد‪:‬‬ ‫«گزارش های اقای نجف زاده افکار عمومی را علیه دولت‬ ‫اقای سارکوزی بسیج کرده است‪».‬‬ ‫ماجرای رنجش دولت سارکوزی از خبرنگار واحد مرکزی‬ ‫خبر در پاری��س بعد از پخش گزارش��ی درباره نیروگاه‬ ‫هسته ای اوردیف فرانس��ه و تاکید بر سهام ‪ 50‬درصدی‬ ‫ایران اغاز ش��د و به ممنوعیت حضور نجف زاده در کاخ‬ ‫الیزه‪ ،‬مجلس فرانسه و جلسات سخنگوی وزارت خارجه‬ ‫منجر و همچنین موجب مصادره مجوز خبرنگاری وی‬ ‫شد‪.‬‬ ‫ای��ن اقدام دولت فرانس��ه البته واکنش های��ی نیز در پی‬ ‫داش��ت چنانکه جمعی از روزنامه ن��گاران‪ ،‬کارگردانان و‬ ‫خبرنگاران فرانسوی‪ ،‬اتحادیه انجمن اسالمی دانشجویان‬ ‫اروپا و انجمن مسلمانان فرانسه‪ ،‬این اقدام دولت فرانسه‬ ‫را اقدامی سیاسی و مغایر با شعار ازادی اطالع رسانی در‬ ‫غرب خواندند‪.‬‬ ‫روای��ت ‪ 18‬ماه خبرنگاری در مهد دموکراس��ی و‬ ‫ازادی بیان!‬ ‫کامران نج��ف زاده دوران یک س��ال و نی��م فعالیتش را‬ ‫در فرانس��ه اینگون��ه روایت می کن��د‪« :‬با وج��ود اینکه‬ ‫طب��ق مجوز فرانس��ه وارد این کش��ور ش��ده بودیم اما‬ ‫ب��ه راحتی کارت خبرن��گاری به ما ندادن��د و برای این‬ ‫کار مراحل بس��یار دش��واری طی کردیم و پس از ان نیز‬ ‫محدودیت ها هر روز بیشتر می شد‪.‬‬ ‫در دو‪ ،‬سه ماه اول تقریبا مانند خبرنگاران دیگر می توانستم‬ ‫فعالی��ت کنم ام��ا بعد از مدت��ی محدودیت ها ش��روع‬ ‫ش��د از جمله اینکه نمی توانس��تم به کاخ الیزه و برخی‬ ‫وزارتخانه های دیگر بروم‪.‬‬ ‫در تم��ام ‪ 18‬ماه فعالیتم هر روز فضا را تنگ تر می کردند‬ ‫به ط��وری که بعد از مدت��ی به ما گفتند به مجلس نروید‬ ‫یا اینکه نمی توانید از خاک فرانس��ه حتی به کش��ورهای‬ ‫عضو ش��نگن بروید تا اینکه سرانجام نامه ای به ما دادند‬ ‫که در حقیقت دستور العمل جلسه مشترک وزارت کشور‬ ‫و وزارت امور خارجه فرانس��ه مبنی بر ممنوعیت فعالیت‬ ‫خبرنگاریبود‪.‬‬ ‫جمع بندی ان جلس��ه این بود که خبرنگار واحد مرکزی‬ ‫خبر در فرانسه خط قرمزها را شکسته‪ ،‬در افکار عمومی‬ ‫فرانسه ایجاد نفرت کرده و در برابر فرانسه ایستاده است و‬ ‫باید به سرعت خاک فرانسه را ترک کند‪.‬‬ ‫یک��ی از اتهامات من که برای خود نیز خیلی جالب بود‪،‬‬ ‫ی و اخالل در نظم عمومی بود که مشخص‬ ‫ایجاد بی نظم ‬ ‫نبود من با این قد و هیکل چگونه می توانم در نظم عمومی‬ ‫فرانسه اخالل ایجاد کنم‪.‬‬ ‫حداقل فهمیدم فرانسه ای که مدعی دموکراسی و جهان‬ ‫ازاد رسانه هاس��ت‪ ،‬چقدر در عمل به ای��ن ادعای خود‬ ‫اعتقاد دارد‪ .‬اگر دوباره به فرانسه برگردم درباره موزه لوور‬ ‫فرانسه گزارش تهیه می کنم و می گویم این اشیای عتیقه‬ ‫ما را چگونه دزدیده اید و به انجا برده اید؟ درباره نیروگاه‬ ‫هسته ای اوریدف فرانسه که‪ 50‬درصد سهام ان متعلق به‬ ‫ایران اس��ت گزارش تهیه و این سوال را طرح می کنم که‬ ‫پس سهم ما کجاست؟‬ ‫فضای سیاس��ی و اطالع رسانی فرانسه فضایی نبود که از‬ ‫دموکراسی و جهان ازاد رسانه ای در ذهن ما ساخته بودند‪،‬‬ ‫حداقل من نمونه زنده اثبات این ادعا هستم‪».‬‬ ‫انچه مس��لم اس��ت اینکه کامران نجف زاده اولین یا تنها‬ ‫قربانی ادعای دروغین غرب در مورد ازادی بیان و عقیده‬ ‫نیست‪ ،‬چرا که نمونه های بسیاری برای نقض این ادعای‬ ‫کشورهای غربی به ویژه فرانسه که خود را مهد دموکراسی‬ ‫و ازادی بیان در دنیا می دانند وجود دارد‪.‬‬ ‫این کش��ورها خطوط قرمزی را ترسیم کرده اند که عبور‬ ‫از ان ممن��وع و جرم محس��وب می ش��ود‪ .‬ح��ال انکه‬ ‫بر اساس ماده نوزده اعالمیه جهانى حقوق بشر مصوب‬ ‫سال ‪1948‬که غربی ها ا ن را افتخار خود می دانند و از ان به‬ ‫کتاب مقدس تعبیر می کنند این است‪:‬‬ ‫«هر فردى حق ازادى عقیده و بیان دارد‪ .‬این حق مستلزم‬ ‫ان اس��ت که کسى از داش��تن عقاید خود بیم و نگرانى‬ ‫نداشته باش��د و در کسب اطالعات و افکار و دریافت و‬ ‫انتشار ان به تمام وسایل ممکن و بدون مالحظات مرزى‬ ‫ازاد باشد»‪.‬‬ ‫یکی از نمونه های اش��کار نقض ازادی بی��ان در غرب‬ ‫ممنوعیت هرگون��ه تحقیق و بررس��ی و حتی بحث و‬ ‫گفت وگ��و در مورد ماجرای هولوکاس��ت اس��ت وچه‬ ‫بی ش��مارند اندیش��ه ورزان بزرگ��ی ک��ه در غرب مهد‬ ‫دموکراس��ی و ازادی بی��ان ب��ه دلیل اندیش��یدن درباره‬ ‫هولوکاست و تحقیق در تاریخ جنگ دوم جهانی به زندان‪،‬‬ ‫تبعید و جریمه محکوم شده اند‪.‬‬ ‫پروفس��ور روژه گارودی یک��ی از این اندیش��مندان و‬ ‫ازاد اندیش��ان فرانسوی اس��ت؛ فردی که به دلیل افشای‬ ‫اس��طوره های تشکیل دهنده دولت رژیم صهیونیستی در‬ ‫کتاب «تاریخ یک ارتداد» محاکمه و محکوم شد‪ ،‬چرا که‬ ‫انگاره ها را بت شکنی کرده و از خطوط قرمز غرب عبور‬ ‫کرده بود‪.‬‬ ‫او علیه جعل تاریخ توسط صهیونیست ها تحقیق کرد و‬ ‫این جرم برای مدعیان دروغین ازادی بیان بسیار سنگین تر‬ ‫از ان بود که مدرک معتبر دکترایش از سوربن یا ریاست ‪25‬‬ ‫ساله اش بر مرکز تحقیقات مارکسیستی حزب کمونیست‬ ‫فرانسه به وی کمکی کند و البته همان زمان بود که پاستور‬ ‫روژه پارمنتیر نیز به دلیل کمک به روژه گارودی در قضیه‬ ‫دادگاه او از حزب سوسیالیست اخراج شد‪.‬‬ ‫ی��ا اندیش��مند نام��دار فرانس��وی پروفس��ور راب��رت‬ ‫فوریس��ون و صاحب کت��اب «اتاق ه��ای گاز در جنگ‬ ‫جهانی دوم‪ ،‬واقعیت یا افس��انه» و«ش��یادی قرن بیستم»‬ ‫س��ال ها در زمین��ه هولوکاس��ت کار علمی انج��ام داده‬ ‫و باره��ا در خیابان ه��ای فرانس��ه مورد هج��وم چماق‬ ‫به دس��تان صهیونیس��ت قرار گرفت‪ .‬او بی��ش از ‪ 10‬بار‬ ‫دادگاهی ش��ده و به دلیل پژوهش ه��ای خود درباره یک‬ ‫سوژه ممنوع(!) از استادی دانشگاه لیون در فرانسه محروم‬ ‫و ممنوع التدریس و به جزای نقدی محکوم شده است‪.‬‬ ‫همچنین دکتر فردریک توبن‪ ،‬مورخ المانی االصل مقیم‬ ‫اس��ترالیا و مدیر موسس��ه ادالید در استرالیا به دلیل نقد‬ ‫و تحلیل ش��یمیایی و فیزیکی کوره های ادم سوزی و رد‬ ‫ی وجود انها‪ ،‬چنان مورد اهانت‪ ،‬تحقیر و محاکمه قرار‬ ‫علم ‬ ‫گرفت که تا سر حد گرفتن پناهندگی سیاسی از کشورهای‬ ‫دیگر پیش رفت‪.‬‬ ‫همه اینها از انجا نش��ات می گیرد که در فرانس��ه قانون‬ ‫فابیوس – گسو هم به صورتی ظالمانه حق ازاد اندیشی‬ ‫و تامل درباره جعل تاریخ توسط صهیونیست ها را سلب‬ ‫می کند‪.‬‬ ‫س��لب ازادی بی��ان درب��اره ای��ن ماج��را در حال��ی‬ ‫ص��ورت می گی��رد ک��ه حت��ی طیف��ی از یهودی ها هم‬ ‫هن��وز در صحت ان ش��ک دارند! فینکلش��تاین‪ ،‬محقق‬ ‫یهودی تبار در خصوص ماجرای هولوکاست می نویسد‪:‬‬ ‫«صهیونیست ها‪ ،‬هولوکاس��ت را به صورت یک صنعت‬ ‫در اورده اند و با ان تجارت می کنند‪ .‬هولوکاست در حال‬ ‫حاضر به صنعتی در خدمت اهداف و مطامع سیاس��ی و‬ ‫تجاری صهیونیست ها درامده است‪».‬‬ ‫ازادی دروغین‬ ‫بدون ش��ک اقدام دولت فرانسه در اخراج یک خبرنگار‬ ‫ایرانی ان هم به جرم تهیه گزارش و خبر بر خالف خط‬ ‫مشی و خط قرمز های انان تاییدی دوباره بر پوشالی بودن‬ ‫دموکراسی در این کشور و نیز سایر کشورهای غربی است‬ ‫و به خوبی نش��ان می دهد که دموکراس��ی و ازادی بیان‬ ‫ادعایی غرب در غرب وجود ندارد یا انکه با ان دموکراسی‬ ‫و ازادی بیانی که انها برای کشورهای دیگر تجویز می کنند‬ ‫تفاوت فاحش و ماهوی دارد‪.‬‬ ‫س��وال مهم این است که چرا کشورهایی که خود را مهد‬ ‫دموکراس��ی می دانند به راحتی ازادی بیان را نقض و در‬ ‫برابر گردش ازاد اطالعات ایستادگی می کنند؟ سر پوش‬ ‫گذاشتن بر مش��کالت و مس��ائلی که در جوامع غربی‬ ‫وجود دارد یکی از مهمترین دالیل چنین رفتاری از سوی‬ ‫کشورهای مدعی ازادی است‪ .‬به بیان دیگر این کشورها‬ ‫برانن��د که تصویرخوبی که از انها طی س��ال ها تبلیغات‬ ‫دروغین در اذهان مردم نقش بسته خراب نشود و در این‬ ‫راستا کارتل های رسانه ای فراوانی را تغذیه می کنند‪.‬‬ ‫این مهمترین برهانی است که انان از هر گونه تالش مستقل‬ ‫برای اطالع رسانی درست و دقیق جلوگیری می کنند و البته‬ ‫هرگز تحمل س��خن مخالف را ندارند و ازادی را تنها تا‬ ‫جایی ازادی می دانند که مخالف سیاست ها و طرح هایشان‬ ‫نباشد و چنانچه کسی قصد عبور از خطوط قرمزشان را‬ ‫داشته باشد با انواع اتهام ها طرد و بایکوت می شود‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫ممنوعیت حجاب‪...‬‬ ‫غربی ه��ا اگرچه خود بان��ی صدوربس��یاری از بیانیه ها‬ ‫و اعالمیه ه��ا در راس��تای ازادی بیان و عقیده هس��تند‬ ‫اما در بس��یاری م��وارد خود از ناقضین اصل��ی مفاد ان‬ ‫به شمار می روند‪ .‬براس��اس یکی از مهمترین انها یعنی‬ ‫کنوانس��یون حفاظت از حقوق بشر و ازادی‏ های اساسی‬ ‫اروپا مصوب س��ال‪ 1950‬همه افراد مجازند که عقیده و‬ ‫نظر خود را داش��ته باش��ند‪ .‬حال انکه در سال های اخیر‬ ‫تالش های گس��ترده ای در کشورهای غربی علیه کسانی‬ ‫که عقاید متفاوتی نسبت به انان دارند به ویژه مسلمانان‬ ‫اغاز شده است‪ .‬ممنوعیت حجاب نیز یکی از تالش های‬ ‫کش��ورهای غربی در این زمینه است‪ .‬اولین بار تصویب‬ ‫قانون ممنوعیت حجاب در مدارس فرانسه سر و صدای‬ ‫زیادی ایجاد کرد‪ .‬مس��لمانان فرانسه به عنوان بزرگترین‬ ‫جامعه مس��لمان اروپا‪ ،‬از سال‪ 2004‬به موجب تصویب‬ ‫قانونی از داشتن حجاب در مدارس دولتی منع شدند‪ .‬به‬ ‫موجب این قانون تحت عنوان طرح «ممنوعیت استفاده‬ ‫از نش��انه های مذهبی در مدرسه های فرانس��ه»‪ ،‬استفاده‬ ‫از حجاب اس�لامی در مدارس فرانسه رسما غیرقانونی‬ ‫ش��د‪ .‬پیش از ان نیز اغلب مدارس فرانس��ه به سختی به‬ ‫دانش اموزان خود اجازه می دادند با پوش��ش اسالمی در‬ ‫کالس های خود حاضر ش��وند‪ .‬در ش��رایطی که تبعیت‬ ‫مسلمانان فرانسه از این قانون نشانه موجه بودن ان در نظر‬ ‫مسلمانان نیست‪ ،‬بسیاری از دختران مسلمان به واسطه این‬ ‫ممنوعیت برای تحصیل به کشورهای همسایه فرانسه سفر‬ ‫کرده یا در مدارس خصوصی حاضر می شوند تا بتوانند‬ ‫حجاب و هویت دینی خود را حفظ کنند‪.‬‬ ‫طرح ممنوعی��ت حجاب که برای اولین بار در فرانس��ه‬ ‫اجرا ش��د‪ ،‬به سرعت در سطح جهان مثل امریکا و سایر‬ ‫کشورهای اروپایی رواج یافت‪.‬‬ ‫بیژن نوباوه از محدودیت های غرب برای رسانه ها می گوید‬ ‫تفاوت میان‬ ‫مفهوم و نمایش ازادی‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫بیژن نوباوه درباره حد و مرز ازادی بیان در غرب‬ ‫معتقد است‪« :‬ازادی رسانه ای در کشورهای جهان‬ ‫سوم که بعضا مانند لیبی نظام های میلیتاریستی بر‬ ‫انها حاکم اس��ت انصافا فضا برای نقد مسئوالن‬ ‫دولتی و سوال از انها به مراتب باز تر از کشور های‬ ‫غربی است‪ .‬در غرب نمایش ازادی وجود دارد و‬ ‫نه ازادی‪ .‬انجا به صورت روشمند و خیلی ظریف‬ ‫از طرح هرگونه اطالعاتی که خطوط قرمز نظام های‬ ‫غربی را مخدوش کند ممانعت می ش��ود‪ ».‬عضو‬ ‫کمیسیون فرهنگی مجلس در مورد محدودیت های‬ ‫خبرنگاران ایرانی در غرب‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬مقامات‬ ‫امریکایی حتی خبرن��گاران ایرانی و خانواده های‬ ‫انه��ا را از دریاف��ت خدم��ات اجتماعی محروم‬ ‫کردن��د‪ .‬برگ��ه ای تحت عنوان امنی��ت اجتماعی‬ ‫الزم است تا افراد بتوانند کارت بانک‪ ،‬گواهینامه‬ ‫رانندگی و‪ ...‬بگیرند اما این را به خبرنگاران ایرانی‬ ‫نمی دهند‪ ».‬وی درباره مهندس��ی رسانه ای غرب‬ ‫می گوی��د‪« :‬انها برای انح��راف افکار عمومی‪ ،‬به‬ ‫مردم اجازه می دهند تا به باالترین مقام کشور خود‬ ‫فحش بدهند تا القا کنند ازادی بیان وجود دارد یا‬ ‫دولت عامل راه اندازی اغلب تظاهرات ضد جنگ‬ ‫و امثال ان اس��ت ت��ا پتانس��یل های اجتماعی را‬ ‫تخلی��ه کند‪ ».‬عضو ناظر مجلس در هیات نظارت‬ ‫بر صد او س��یما یاد اور ش��د‪« :‬نظام فکری غرب با‬ ‫راه اندازی شبکه های متعدد پخش فیلم‪ ،‬موسیقی‪،‬‬ ‫ورزش‪ ،‬اش��پزی و ‪ ...‬جامعه را بخش بخش و به‬ ‫تدریج برای مخاطب برنامه ریزی می کنند تا ذهن‬ ‫ان همیشه مشغول و اشباع باشد‪ ».‬وی اضافه کرد‪:‬‬ ‫«به نظر من مواضع نادرس��ت کش��ورهای جهان‬ ‫سوم موجب جری تر شدن رسانه های غربی شده‪،‬‬ ‫‪23‬‬ ‫چون هیچ گاه رفت��ار مقابل به مثل با انها صورت‬ ‫نگرفت��ه‪ ،‬بنابراین افش��ای ماهیت غ��رب‪ ،‬احیای‬ ‫ارزش ها و قدرت اس�لامی وظیفه اجتناب ناپذیر‬ ‫برای رسانه های جمهوری اسالمی است‪ ».‬نماینده‬ ‫م��ردم تهران در مورد چهره س��ازی غ��رب برای‬ ‫خبرنگاران خود نیز می گوید‪« :‬چهره س��ازی یکی‬ ‫از اصول مهم کار رس��انه ای اس��ت‪ .‬ان چهره ها‬ ‫بع��دا می توانند هر دروغی را در قالب واقعیت به‬ ‫مخاطب القا کنند‪ .‬متاسفانه فقدان برنامه و خست‬ ‫کاری از اینکه یک فرد چهره شود دو مانع بزرگ‬ ‫در چهره ش��دن خبرنگاران ایرانی است‪ .‬درحالی‬ ‫که با چهره س��ازی‪ ،‬نفوذ پیام رسانه های جمهوری‬ ‫اسالمی که منعکس کننده واقعیت هستند میان ملل‬ ‫اسالمی و سایر جوامع بیشتر می شود‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫‪24‬‬ ‫اق��ای نوب��اوه! ب��ا توج��ه ب��ه تجربه ای‬ ‫که ب��ه واس��طه حضور در کش��ورهای‬ ‫غرب��ی دارید‪ ،‬ازادی بی��ان در غرب چه‬ ‫حد و مرزی دارد؟‬ ‫از س��ال ‪ 1359‬دائم بین کشور ها در حال سفر بودم‬ ‫و تجرب��ه تهیه گزارش و خبر از ‪ 40‬کش��ور را دارم‪.‬‬ ‫به جرات می توانم بگویم حتی در کشورهای جهان‬ ‫سوم که بعضا مانند لیبی نظام های میلیتاریستی بر انها‬ ‫حاکم اس��ت انصافا فضا برای نقد مس��ئوالن دولتی‬ ‫و س��وال از انها به مراتب باز تر از کشور های غربی‬ ‫اس��ت‪ .‬به نظر م��ن در غرب نمای��ش ازادی وجود‬ ‫دارد و نه ازادی‪ .‬انجا به صورت روش��مند و خیلی‬ ‫ظریف از ط��رح هر گونه اطالعاتی که خطوط قرمز‬ ‫نظام های غربی را مخدوش کند ممانعت می ش��ود‪.‬‬ ‫انچه ما تحت عنوان ازادی بیان در غرب می شنویم از‬ ‫یک برنامه ریزی مدون و منسجم تبعیت می کند‪ .‬یعنی‬ ‫خطوط قرمزشان که من به عنوان دایره تعادل و تحمل‬ ‫از ان یاد می کنم در یکسری مسائل اجتماعی بزرگ‬ ‫تعریف شده است‪ ،‬بدون انکه اسیبی به انها بزند اما‬ ‫در رابطه با منافع ملی شان خطوط قرمز ها بسیار بسته‬ ‫و تحمل ش��نیدن نقد خیلی پایین است‪ .‬به طور مثال‬ ‫وقتی من در امریکا زندگی می کردم پشت ویزای ما‬ ‫درج ش��ده بود که فقط می توانیم از میدان کلمبوس‬ ‫نیویورک در شعاع ‪ 25‬مایلی (‪ 40‬کیلو متری) تردد و‬ ‫زندگی کنیم و هیچ خبرنگاری حق نداش��ت از این‬ ‫محدوده خارج شود‪.‬‬ ‫برای خبرن��گاران غیرایران��ی محدودیتی‬ ‫وجود نداشت؟‬ ‫برای کشورهایی همچون ایران‪ ،‬کوبا‪ ،‬عراق و‪ ...‬این‬ ‫محدودیت در تردد وجود داش��ت و حتی در زمان‬ ‫حاکمیت بلوک شرق این مس��اله برای ان کشور ها‬ ‫نیز اعمال می ش��د‪ .‬این در حالی است که واشنگتن‬ ‫دی س��ی پایتخ��ت امریکاس��ت‪ .‬ضم��ن انکه اگر‬ ‫میتینگ های سیاس��ی خارجی ش��کل می گرفت ما‬ ‫صد درصد بلوکه بودیم‪ .‬طی ‪ 5‬سال زندگی در امریکا‬ ‫حتی یک بار به جایی دعوت نشدم‪ .‬حتی برای رفتن‬ ‫به یک مصاحبه مطبوعاتی در واش��نگتن دی س��ی‬ ‫به رغم داش��تن دعوتنامه رس��می‪ ،‬وزارت خارجه‬ ‫امری��کا اجازه خ��روج از مح��دوده ‪ 25‬مایلی را به‬ ‫م��ن نداد‪ .‬تنها محدوده کار ما س��ازمان ملل بود که‬ ‫در انج��ا نیز همه تلفن ها و خط��وط اینترنت مورد‬ ‫استفاده ما تحت کنترل امریکایی ها بود چون وقتی‬ ‫اختالل��ی در موق��ع تماس ی��ا اس��تفاده از اینترنت‬ ‫به وج��ود می امد و ما به ش��رکت مخابرات مراجعه‬ ‫می کردیم انه��ا می گفتند این اش��کاالت مربوط به‬ ‫انه��ا نیس��ت‪ .‬این کارش��کنی ها از زمان ش��روع به‬ ‫صداو س��یمای جمهوری اس�لامی که من‬ ‫کار دفتر ‬ ‫اولین خبرنگار ان بودم انجام می ش��د و بعد هم که‬ ‫اقای غرقی به انجا رفت همین مسائل وجود داشت و‬ ‫در انگلستان بسیاری از‬ ‫اعتراضاتدانشجویی‬ ‫توسط دولت ان کشور‬ ‫راه اندازی می شود تا نمایش‬ ‫ازادی دهند و به جهانیان‬ ‫بگویند ملت شان در اعالم‬ ‫اعتراض ازادند انها برای‬ ‫انحراف افکار عمومی‪ ،‬به‬ ‫مردم اجازه می دهند به‬ ‫باالترین مقام کشوری‬ ‫فحشبدهند‬ ‫االن نیز که اقای شکوری خبرنگار ایران در سازمان ملل‬ ‫اس��ت همچنان اعمال محدودیت ها ادامه دارد‪ .‬مقامات‬ ‫امریکایی حتی خبرنگاران ایرانی و خانواده های انها را‬ ‫از دریافت خدمات اجتماعی مح��روم کردند‪ .‬برگه ای‬ ‫تحت عنوان امنیت اجتماعی الزم است تا افراد بتوانند‬ ‫کارت بان��ک‪ ،‬گواهینامه رانندگی و ‪ ...‬بگیرند اما این را‬ ‫به خبرنگاران ایرانی نمی دهند‪ .‬به همین خاطر مشکالت‬ ‫زیادی ب��رای ما به وجود می ای��د‪ .‬بچه های خبرنگاران‬ ‫ایرانی که می خواهند تحصیل کنند خارجی محس��وب‬ ‫می شوند همین امر قیمت دانش��گاه را سه‪ ،‬چهار برابر‬ ‫افزای��ش می ده��د‪ .‬زمانی که بوش رئیس جمهور ش��د‬ ‫امریکایی ه��ا ان را به عنوان پرزیدن��ت احمق خطاب‬ ‫می کردند‪.‬‬ ‫علت مواخذه چه بود؟‬ ‫انها می گفتند ما ازادیم به هرکسی حتی رئیس جمهور‬ ‫فحش بدهیم‪ .‬اما اگر خبرنگاری در زمان حمله امریکا‬ ‫به عراق از مقامات کاخ سفید سوال می پرسید چرا انها‬ ‫دس��ت به چنین کاری زدند بالفاصل��ه با وی برخورد‬ ‫می ش��د‪ .‬یعنی هیچ خبرنگاری حق نداش��ت در مورد‬ ‫تجاوز نظامی ایاالت متحده به عراق سوال کند‪ .‬مثال بارز‬ ‫ان اتفاقی اس��ت که برای نیویورک تایمز‪ ،‬پرتیراژ ترین‬ ‫روزنام��ه امری��کا افتاد‪ ،‬ای��ن روزنامه تصوی��ر تابوت‬ ‫ی امریکایی که در کشور عراق کشته شده بودند‬ ‫‪ 10‬نظام ‬ ‫را همراه با پرچم امریکا یکجا در صفحه اول خود چاپ‬ ‫ک��رد‪ ،‬دولت امریکا به همین خاطر این روزنامه را یک‬ ‫روز توقیف و از انتش��ار ان جلوگیری کرد‪ .‬درحالیکه‬ ‫انها اجازه توهین به رئیس جمهورش��ان را می دهند اما‬ ‫کامال مشخص است که دایره تحمل انها در قبال منافع‬ ‫و مصالح ملی شان بسیار کم است چون روسای جمهور‬ ‫تغیی��ر می کنند‪ ،‬پ��س فحش دادن به اینها رد ش��دن از‬ ‫خطوط قرمز محسوب نمی شود‪.‬‬ ‫پس ازادی بیان در غرب کامال مهندسی شده‬ ‫است؟‬ ‫بله‪ ،‬این مناس��ب ترین کلمه برای ازادی بیان در غرب‬ ‫است‪ .‬یعنی برای انحراف افکار عمومی‪ ،‬به مردم اجازه‬ ‫داده می شود تا به باالترین مقام کشوری فحش بدهند‪.‬‬ ‫فارغ از این مساله باید گفت اغلب تظاهرات ضد جنگ‬ ‫و امثال ان که در امریکا برگزار می شوند با سازماندهی‬ ‫دولت این کشور رخ می دهند تا پتانسیل های اجتماعی‬ ‫را تخلی��ه کنند‪ .‬یعنی به عنوان یک ش��یر اطمینان عمل‬ ‫می کنند‪ .‬این مس��اله منحصر در امریکا نیست بلکه در‬ ‫انگلستان نیز بس��یاری از اعتراضات دانشجویی توسط‬ ‫دولت ان کش��ور راه اندازی می ش��ود تا نمایش ازادی‬ ‫دهند و به جهانیان بگویند ملت شان در اعالم اعتراض‬ ‫ازادند‪.‬‬ ‫غیر از مح��دود کردن ح��وزه فعالیت برای‬ ‫خبرن��گاران ایران��ی ایا مقام��ات امریکایی‬ ‫اقدامات دیگری انجام می دادند؟‬ ‫بله‪ ،‬من در طول دوران اقامتم در امریکا دو بار از سوی‬ ‫پلیس نیویورک دستگیر شدم اما نه به معنای بازداشت‬ ‫کردن بلکه انها می خواستند مرا مواخذه کنند‪ .‬دائما تحت‬ ‫تعقیب بودم‪ ،‬زمانی که ما در خانه حضور نداشتیم منزل‬ ‫را می گشتند‪ .‬اقای غرقی را بیش از من اذیت کردند‪.‬‬ ‫یعنی بدون اطالع ش��ما و مجوز قانونی این‬ ‫کار صورت می گرفت؟‬ ‫بله‪ ،‬زمانی که با خانواده بیرون می رفتم انها می امدند و‬ ‫خانه را می گش��تند و ما این مساله را با عالمت هایی که‬ ‫گذاش��ته بودیم متوجه شدیم‪ .‬البته یک بار هم صاحب‬ ‫خان��ه این را به من گفت‪ .‬به اقای غرقی دائم می گفتند‬ ‫ایش��ان میلیشیا است‪ .‬ضمن انکه خود پلیس نیویورک‬ ‫ای��ن مس��اله را به من گفت‪ .‬پلیس باره��ا به دفتر صدا‬ ‫و س��یمای جمهوری اس�لامی امد و انجا را گشت و‬ ‫حتی به خاط��ر برخی تصویربرداری های انجام ش��ده‬ ‫م��ا را مواخذه کرد‪ .‬البته ای��ن روال همچنان ادامه دارد‪.‬‬ ‫بدتر از موارد یاد ش��ده انها به خبرن��گاران ایرانی یک‬ ‫ن��وع ویزایی می دهند ک��ه مربوط به کارگران کش��تی‬ ‫است یعنی یک بار برای همیش��ه است‪ .‬از این رو اگر‬ ‫خبرنگاران ایرانی از محدوده تعیین ش��ده خارج شوند‬ ‫ب��ه معنای ان اس��ت که زمان ویزای انها تمام ش��ده و‬ ‫باید به ای��ران برگردند‪ .‬بنابراین خبرن��گاران اعزامی به‬ ‫س��ازمان ملل طی زمان ماموریت خ��ود در یک زندان‬ ‫به س��ر می برند‪ .‬این بزرگترین توهینی است که دولت‬ ‫امریکا به خبرنگاران ایرانی می کند‪.‬‬ ‫دیگ��ر کش��ور های غربی چ��ه رفت��اری با‬ ‫خبرنگاران ایرانی دارند؟‬ ‫اخیرا کاری که فرانسه با اقای نجف زاده کرد را همگان‬ ‫دیدن��د‪ .‬اگر خبرن��گاران مطاب��ق روش هایی که غرب‬ ‫برای خود در حوزه اطالع رس��انی تعریف کرده‪ ،‬عمل‬ ‫کنند هیچ اتفاقی نمی افتد اما اگر به مس��ائل ریز شوند‬ ‫به طوری که اشکاالت اجتماعی انها بیرون بزند به هیچ‬ ‫عنوان از این اقدام خوشش��ان نمی اید‪ .‬اقای نجف زاده‬ ‫در قالب یک مدل ظریف هنری مش��کالت سیاس��ی‬ ‫و اجتماعی جامعه فرانس��ه را به تصویر می کشید‪ .‬این‬ ‫مس��اله ای نیس��ت که غرب با ان کنار بیاید چون انها‬ ‫می خواهند در جه��ان حرف اول را بزنند‪ .‬نمی خواهند‬ ‫قبول کنند که از انها قوی تر نیز وجود دارد‪ .‬نمونه دیگر‬ ‫چه حوزه هایی اعمال می شود؟‬ ‫دول��ت انگلیس با اعم��ال محدودیت های یاد ش��ده‪،‬‬ ‫س��عی می کند هیچ گونه اطالعات سیاسی و اجتماعی‬ ‫از دنی��ای خارج به مردمش نرس��د‪ .‬ب��ه همین دلیل در‬ ‫بس��یاری از کش��ورهای غربی اطالعات عمومی مردم‬ ‫به مراتب پایین تر از مردم شرق است‪ .‬طبق بررسی های‬ ‫انجام ش��ده در امریکا مشخص شده بود که ‪ 60‬درصد‬ ‫دانشجویان این کشور نمی دانند زمین به دور خورشید‬ ‫می چرخد یا خورشید به دور زمین‪ .‬این گزارشی است‬ ‫که مطبوع��ات امریکا منتش��ر کردن��د‪ .‬دوز اطالعات‬ ‫سیاسی در امریکا انقدر پایین است که بسیاری از مردم‬ ‫این کشور نمی توانند ایران و عراق را از همدیگر تفکیک‬ ‫کنند‪ .‬وقتی پلیس نیویورک از من می پرس��ید اهل کجا‬ ‫هس��تی؟ و من می گفتم ایران؛ پاسخ می داد عراق!‪ ،‬بعد‬ ‫مجدد می گفتم نه جمهوری اسالمی ایران‪.‬‬ ‫پس اذهان مردم را چطور در حال اش��باع و‬ ‫اقن��اع نگه می دارند‪ ،‬در حالیکه اینقدر حوزه‬ ‫اطالعات عمومی انها پایین است؟‬ ‫با ایجاد کثرت‪ EPCC .‬فدراسیون رادیو و تلویزیون های‬ ‫امریکا هزار رسانه صوتی و تصویری را هدایت می کند‬ ‫ام��ا در میان این تعداد رس��انه تنها به اندازه انگش��تان‬ ‫دو دست ایستگاه رادیو و تلویزیونی برای پخش اخبار‬ ‫وجود دارد‪ .‬جالب اینجاست که خیلی از این ایستگاه ها‬ ‫وابسته به مجاری خاصی در امریکا هستند‪ .‬مثال فاکس‬ ‫نیوز رس��ما وابس��ته به پنتاگون اس��ت‪CNN، NBC .‬‬ ‫‪ NEWS‬و‪ ...‬صد درصد مش��خص و محرز است که به‬ ‫چه ارگان یا سازمان هایی وابسته هستند‪ .‬اگر شبکه های‬ ‫محلی اقدام به پخش اخبار می کنند تنها به موضوعات‬ ‫اب و هوا‪ ،‬ترافیک‪ ،‬اتفاقات و حوادث ش��هر و مسائلی‬ ‫از این دست می پردازند‪ .‬ضمن انکه برای اطالع یافتن‬ ‫مردم از یک قضیه‪ ،‬انها را به ش��بکه های اصلی ارجاع‬ ‫می دهند‪ .‬پس ارائه اطالعات به ش��کل کامال مهندسی‬ ‫ش��ده انجام می ش��ود‪ .‬به همین خاطر م��ردم امریکا از‬ ‫دخالت مستقیم و غیر مستقیم مقامات کاخ سفید در امور‬ ‫بسیاری از کشور ها بی اطالع هستند‪.‬‬ ‫در فرانسه وضعیت چگونه است؟ این کشور‬ ‫ادعا دارد که باالترین س��طح دموکراس��ی و‬ ‫ازادی بی��ان را برای جامعه خود فراهم کرده‬ ‫است‪ ،‬اما می بینیم کامران نجف زاده را اخراج‬ ‫می کنند ی��ا اقای غرقی برای پوش��ش یک‬ ‫برنام��ه راجع به موضوع هولوکاس��ت مورد‬ ‫ضرب و شتم پلیس قرار می گیرد‪.‬‬ ‫همانط��ور که گفتم در غرب بین نمایش ازادی با خود‬ ‫ازادی تفاوت وجود دارد‪ .‬وقتی فرانسوی ها حق ندارند‬ ‫در مورد اتفاقی نظیر هولوکاست که در کشور خودشان‬ ‫رخ داده نظ��ری بیان کنند ای��ا مخدوش تر از ازادی در‬ ‫این کشور می توان مثال دیگری زد؟ یا در حوزه رسانه‬ ‫می گویند فرایند نهایی اطالع رسانی عکس العمل است‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫انگلستان است در صورتی که این کشور به کسی ویزا‬ ‫بدهد وی مجبور اس��ت سه سال در انجا بماند‪ .‬به من‬ ‫ویزا ندادند و مدت زیادی که انجا خبرنگار بودم بدون‬ ‫ویزا زندگی می کردم و هر وقت برای اخذ ویزا مراجعه‬ ‫می کردم انها می گفتند ادامه حضور شما بال اشکال است‪.‬‬ ‫چون نمی خواستند با دادن ویزا قوانین شان نقض شود‬ ‫و من بتوانم سه سال بدون هیچ محدودیت زمانی انجا‬ ‫بمانم‪ .‬معتقدم انگلستان میان کشورهای غربی در حوزه‬ ‫رس��انه باالترین مهندسی اطالع رسانی را در برخورد با‬ ‫خبرنگاران خارجی و افکار عمومی داخلی خود اعمال‬ ‫می کن��د‪ .‬غرب در امر رس��انه ابتدا به ایج��اد کثرث و‬ ‫ایس��تگاه های متعدد اقدام می کند‪ .‬همین االن بی بی سی‬ ‫‪ 12‬ایس��تگاه رادیوی��ی راجع ب��ه موضوعات مختلف‬ ‫همچون خانواده‪ ،‬ارکس��تر س��مفونی‪ ،‬علمی و‪ ...‬دارد‪.‬‬ ‫یعنی کاری می کنند که مردم با دریافت پیام و خبر تولید‬ ‫داخل نیازشان برطرف ش��ود‪ .‬در گام دوم اشباع سازی‬ ‫انجام می دهند تا احساس سیری در افکار عمومی ایجاد‬ ‫کنند‪ .‬مرحله بعد اقناع اس��ت‪ .‬ب��رای همین اکثر قریب‬ ‫به اتف��اق مردم انگلیس نمی دانن��د رادیوی موج کوتاه‬ ‫(‪ )SW‬یعنی چی؛ چه برسد به اینکه بروند تقاضا دهند‬ ‫تا از برنامه های رادیویی س��ایر کش��ورها استفاده کنند‪.‬‬ ‫به عبارت دیگر انها س��عی می کنند نیاز در داخل تامین‬ ‫ش��ود تا کسی برای دریافت پیام به رسانه های خارجی‬ ‫رجوع نکند‪ .‬استفاده از ماهواره در امریکا و انگلیس به‬ ‫مراتب در قیاس با کش��ور های جهان سوم محدودیت‬ ‫بیش��تری دارد‪ ،‬منتها با یک روش مهندس��ی شده این‬ ‫محدودیت را اعمال می کنند‪ .‬به عنوان مثال هر کس در‬ ‫انگلستان می تواند برای منزلش یک دیش ‪ 60‬سانتیمتری‬ ‫داش��ته باشد‪ .‬چون با این دیش فقط می توان کانال های‬ ‫اتحادیه اروپا را گرفت‪ .‬اگر فردی دیش ‪ 90‬سانتیمتری‬ ‫بگ��ذارد می تواند فرات��ر از اتحادیه اروپ��ا را بگیرد از‬ ‫این رو ممنوعیت دارد‪ .‬ممنوعیت ان را نیز ش��هرداری‬ ‫ب��ه بهانه برهم زدن زیبایی ش��هر اعمال می کند‪ .‬ضمن‬ ‫انک��ه کانال هایی که ب��ا این دیش دریافت می ش��وند‬ ‫به ش��دت مهندس��ی ش��ده و حس��اب ش��ده هستند‪.‬‬ ‫ش��بکه های کابلی که خود دولت انها را در اختیار مردم‬ ‫می گذارد صد درصد فیلتر شده هستند‪.‬‬ ‫مهمترین فیلتر ها از سوی دولت انگلستان در‬ ‫با ایجاد کثرت ‪EPCC‬‬ ‫فدراسیون رادیو و‬ ‫تلویزیون های امریکا هزار‬ ‫رسانه صوتی و تصویری‬ ‫را هدایت می کند اما در‬ ‫میان این تعداد رسانه‬ ‫تنها به اندازه انگشتان‬ ‫دو دست ایستگاه رادیو‬ ‫و تلویزیونی برای پخش‬ ‫اخبار وجود دارد‬ ‫جوامع غربی در برابر اتفاقاتی که در س��ایر کشور ها‬ ‫می افت��د عکس العمل مثب��ت دارند ی��ا منفی؟ این‬ ‫مس��اله روشن می کند اطالعاتی که به افکار عمومی‬ ‫ ان کش��ور ها می رس��د درس��ت و صحیح نیست‪.‬‬ ‫دولت ه��ای غربی اذهان مردم خ��ود را با اطالعات‬ ‫سطحی اجتماعی درگیر می کنند تا انها فرصتی برای‬ ‫ریشه یابی سایر مسائل پیدا نکنند‪ .‬تعداد مجالتی که‬ ‫درباره مد‪ ،‬زندگی مدرن اجتماعی‪ ،‬اشپزی و ‪ ...‬منتشر‬ ‫می ش��وند شاید ده ها برابر مسائل اصلی اجتماعی و‬ ‫سیاس��ی هستند‪ .‬خود این مس��اله نشان می دهد که‬ ‫هدایت صورت می گیرد تا دسترسی کم باشد‪ .‬اخیرا‬ ‫در شبکه های ماهواره ای غرب یک رویکرد به سوی‬ ‫مستند سازی دیده می شود‪ .‬انها با این کار یک هدف‬ ‫بزرگ را دنبال می کنند و ان این اس��ت که در قالب‬ ‫برنامه های به ظاهر مستند دروغ های خود را به خورد‬ ‫مخاطبین می دهن��د‪ .‬چون دیگر فیلم های هالیوودی‬ ‫ان تاثیر گذش��ته را بر مخاطب نمی گذاشتند از این‬ ‫رو بهتری��ن روش برای پر ک��ردن خالء بی اعتمادی‬ ‫پخش فیلم های مستند است‪ .‬ضمن انکه با این روش‬ ‫می توان فکر مردم را از یک واقعیت بسیار مهم منقطع‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫یعنی انها با ایجاد تکثر در کانال های مستند‬ ‫سعی دارند تا جامعه را بخش بخش کنند؟‬ ‫کامال همینطور اس��ت‪ ،‬انها با راه اندازی شبکه های‬ ‫متعدد پخش فیلم‪ ،‬موس��یقی‪ ،‬ورزش‪ ،‬اشپزی و ‪...‬‬ ‫جامع��ه را بخش بخش و ب��ه تدریج برای مخاطب‬ ‫برنامه ری��زی می کنن��د‪ .‬رس��انه های غرب��ی به طور‬ ‫مهندسی شده حرف ناس��زا و تحقیر امیز خود را به‬ ‫شکل ش��عر و زیبا بیان می نمایند در صورتی که ما‬ ‫ح��رف حقمان را تلخ ابراز می کنیم‪ .‬به عبارت دیگر‬ ‫کش��ور های جهان س��وم به دلیل نداشتن مهندسی‬ ‫رسانه ای معموال مغلوب و مرعوب هستند‪.‬‬ ‫همانطور که گفتید شما سال ها برای تهیه‬ ‫خبر در غرب زندگ��ی کردید‪ .‬ایا به غیر‬ ‫از هولوکاس��ت‪ ،‬تناقض ه��ای سیاس��ی‪،‬‬ ‫اجتماعی و فرهنگی دیگ��ری را نیز انجا‬ ‫مشاهده کردید؟ چون اخیرا شورای حقوق‬ ‫بشر سازمان ملل علیه ایران قطعنامه صادر‬ ‫می کند ولی مقابل کش��تار شیعیان بحرین‬ ‫هی��چ اقدامی ص��ورت نمی دهد یا انها به‬ ‫بهانه منع اس��تفاده از نماد ه��ای مذهبی‪،‬‬ ‫ازادی حجاب را محدود کرده اند‪.‬‬ ‫غرب در مقوله حجاب با یک روش قرون وسطایی‬ ‫برخورد کرد‪ .‬چون در همان زمان نیز انها در موافقت‬ ‫یا مخالفت با یک موضوع مذهبی کامال سیاسی عمل‬ ‫می کردند‪ .‬امروز غرب به رغ��م ادعاهایی که درباره‬ ‫ازادی بیان و عقیده می کند در مقابل حجاب اسالمی‬ ‫مستاصل نشان داد‪ .‬المان به عنوان یک کشور اروپایی‬ ‫پیشرفته هنوز دین اسالم را به رسمیت نشناخته است‬ ‫و مس��لمانان انجا برای انج��ام فرائض مذهبی خود‬ ‫در بس��یاری از مواقع مجبورند به خارج ان کش��ور‬ ‫بروند‪ .‬در فرانس��ه نیز همین اتف��اق افتاد‪ .‬تنها دلیل‬ ‫مخالفت این کشور با حجاب اسالمی ‪ ،‬ترس مقامات‬ ‫سیاسی ان کشور از توسعه و اشاعه دین اسالم بود‪.‬‬ ‫اخیرا کشورهای اس��کاندیناوی به مسلمانان اجازه‬ ‫ساخت مسجد نمی دهند و این مساله با اصل لیبرال‬ ‫دموکراس��ی که به هم��ه اجازه ازادی داش��تن دین‬ ‫می دهد در تضاد اس��ت‪ .‬االن اشاعه مصرف گوشت‬ ‫حالل در کش��ورهای غربی نش��ان دهنده ان است‬ ‫که مردم عالقه به س�لامت اخالق در زندگی دارند‪.‬‬ ‫یکی از ش��رایط صدور مجوز اقامت(گرین کارت)‬ ‫در امریکا این است که حتما باید افراد غسل تعمید‬ ‫کنند و به دین مس��یحیت درایند و از کلیسا تاییدیه‬ ‫بگیرن��د‪ .‬این از یک نوع نژاد پرس��تی و راسیس��ت‬ ‫‪25‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫‪26‬‬ ‫مذهبی فراتر رفته اس��ت‪ .‬مس��ائل یاد ش��ده علتی‬ ‫جز ترس غرب از گس��ترش نفوذ معنوی اس�لام در‬ ‫بین ملت های جهان ندارد‪ .‬وقتی قران پر فروش ترین‬ ‫کتاب سال در امریکا می شود سیاستمداران غرب را‬ ‫به فکر انداخته تا به ش��کل غیر اخالقی‪ ،‬فیزیکی و‬ ‫غیر انسانی جلوی فراگیر شدن دین اسالم را بگیرند‪.‬‬ ‫اما طبق امارهایی که خود انها می دهند موفق نشدند‬ ‫تا به نیت پلید خود جامه عمل بپوش��انند‪ .‬واضح تر‬ ‫بخواه��م راجع به این مس��ائل صحبت کنم‪ ،‬بحث‬ ‫جنگ نرم پیش می اید چ��ون غربی ها تالش دارند‬ ‫خ��ود را جامعه برتر به جهانی��ان معرفی و القا کنند‬ ‫و به نوعی دنبال غربی سازی جهان هستند‪ .‬اما امروز‬ ‫رفرنس های تازه زندگی با اخالق و سالمت بیشتر از‬ ‫سوی جهان اس�لام ارائه می شود که این برای اروپا‬ ‫و امری��کا از تهدید نظامی خطرناک تر اس��ت‪ .‬چون‬ ‫با همین روش امریکا توانس��ت ب��ر اتحاد جماهیر‬ ‫ش��وروی فائق اید در حالیکه ان کش��ور قریب به‬ ‫دو هزار موش��ک بالستیک داشت ولی هیچ کاری از‬ ‫دستش بر نیامد‪.‬‬ ‫یعن��ی غرب ب��ا امپراتوری رس��انه ای که‬ ‫راه انداخت��ه درصدد بود نظم نوین جهانی‬ ‫را رقم بزند که نتوانست؟‬ ‫بل��ه‪ ،‬انها با جنگ نرم توانس��تند کش��ورهایی نظیر‬ ‫اوکراین و گرجس��تان را از زیر نفوذ روس��یه خارج‬ ‫کنن��د اما وقتی مردم این کش��ورها انقالب مخملی‬ ‫کردن��د و به زندگی بهتر نرس��یدند دوب��اره به مدل‬ ‫زندگی گذش��ته خود برگش��تند‪ .‬من با اطالع کامل‬ ‫می گویم که تعداد زیادی از ایرانیان مقیم امریکا حتی‬ ‫معاندان نظام در حال بازگشت به وطن خود هستند‪.‬‬ ‫چون اینها فهمیدند که همه چیز در غرب دروغ بوده‬ ‫است‪.‬‬ ‫این مساله از کجا نشات می گیرد؟‬ ‫به دلی��ل برهم خوردن اوضاع اقتص��ادی انجا‪ ،‬نوع‬ ‫رفت��ار بد اجتماعی که انها با خارج��ی دارند و‪ ...‬به‬ ‫تدریج خود را نشان داده و عرصه را به ایرانیان مقیم‬ ‫امریکا تنگ کرده است‪.‬‬ ‫چه مساله ای موجب شده تا غربی ها خود‬ ‫را حق مطلق تصور کنند؟‬ ‫به نظر من مواضع نادرس��ت کشورهای جهان سوم‬ ‫موجب جری تر شدن رسانه های غربی شده‪ ،‬چون‬ ‫هیچ گاه مقابله به مثل با انها صورت نگرفته است‪.‬‬ ‫معتق��دم به رغم انکه برخورد جمهوری اس�لامی‬ ‫همیش��ه با رسانه های غربی خوب بوده اما همواره‬ ‫انه��ا به م��ا ضربه زده ان��د‪ .‬به نظر من اگ��ر با این‬ ‫رس��انه ها برخورد مناسب می ش��د هیچ گاه فرانسه‬ ‫جرات نمی کرد نج��ف زاده را اخراج کند یا ایتالیا‬ ‫به واسطه یک اتهام واهی معصوم نژاد را به زندان‬ ‫نمی انداخت‪.‬‬ ‫انق�لاب ایران امروز الگ��وی خیزش ها و‬ ‫قیام ه��ای منطقه ش��ده اس��ت‪ .‬جمهوری‬ ‫اس�لامی چگونه می تواند در حوزه رسانه‬ ‫مدل سازی کند؟‬ ‫مهمترین مساله ایجاد شبکه است‪ .‬جمهوری اسالمی‬ ‫تنها کش��ور اسالمی به حس��اب می اید که اقدام به‬ ‫راه اندازی شبکه های اطالع رسانی واقعی متناسب با‬ ‫نیاز های ملت های مس��لمان کرده اس��ت‪ .‬البته شاید‬ ‫بگویند الجزیره قوی تر است من هم این را قبول دارم‬ ‫اما این شبکه صد درصد با یک سیاست خاص کار‬ ‫می کند‪ .‬الجزیره در پرداختن به وقایع بحرین عملکرد‬ ‫خوبی نداشت و تنها پاره ای از اتفاقات را پوشش داد‪.‬‬ ‫نوع مدیریت این شبکه کامال انگلیسی است و فقط‬ ‫نمایش ازادی بیان می ده��د‪ .‬علت راه اندازی ان نیز‬ ‫بی اعتماد ش��دن اعراب نسبت به رسانه های غربی‬ ‫بود‪ .‬از این رو الجزیره تاسیس شد تا از درون جامعه‬ ‫دولت های غربی‬ ‫اذهان مردم خود را‬ ‫با اطالعات سطحی‬ ‫اجتماعیدرگیر‬ ‫می کنند تا انها فرصتی‬ ‫برای ریشه یابی سایر‬ ‫مسائل پیدا نکنند‬ ‫عرب اهم پیام های غرب را به جهان اسالم مخابره کند‪.‬‬ ‫البته العربیه نیز خیلی تالش ک��رد تا با الجزیره رقابت‬ ‫کند اما به خاطر وهابی بودن نتوانست خیلی نفوذ خود‬ ‫را گس��ترش دهد‪ .‬امروز جوامع عربی به خاطر تحقیر‬ ‫شدن از سوی غرب به خروش امدند چون در بسیاری‬ ‫از کشورهای خاورمیانه رفاه اقتصادی انقدر هست که‬ ‫مردم مطالبه معیش��تی نداشته باشند اما معترضند چون‬ ‫خود را تحقیر ش��ده یافتند‪ .‬پس راه اندازی ش��بکه های‬ ‫عربی با هدف اعتماد س��ازی ب��رای انحراف از واقعیت‬ ‫انجام ش��د‪ .‬این قضیه انجا روشن می شود که انگلیس‬ ‫ب��ا وجودی ک��ه بزرگترین خیانت ها را به کش��ورهای‬ ‫جهان اس�لام کرد با مهندسی رس��انه ای خود درصدد‬ ‫کنترل و مدیریت نرم اوضاع و تحوالت جهان اس��ت‪.‬‬ ‫مثال در ایام برخاستن موج انقالب ایران‪ ،‬هیچ گاه هنگام‬ ‫نام ب��ردن از امام(ره) لفظ ای��ت اهلل را حذف نمی کرد‪.‬‬ ‫چون می دانند اهانت به یک ملت مس��اوی اس��ت با از‬ ‫دست دادن مخاطب‪ .‬به عبارت دیگر انها یک حقیقت‬ ‫را می گویند و در کنار ان صد حقیقت را جعل می کنند‪.‬‬ ‫ما در این اثنا باید چه کار کنیم؟‬ ‫اول انکه در برخورد های حذف فیزیکی ما نیز مقابله‬ ‫به مثل کنیم‪ .‬متاسفانه ان هماهنگی که باید بین برخی‬ ‫سازمان ها و دستگاه ها در این رابطه وجود داشته باشد‬ ‫به چشم نمی خورد‪ .‬مثال جان سیم سون‪ ،‬رئیس بخش‬ ‫سیاس��ی شبکه بی بی سی بود‪ .‬این فرد هرسال به ایران‬ ‫می امد و درباره مس��ائل انقالب و س��ایر موضوعات‬ ‫برنامه های��ی تهیه می کرد‪ .‬اما این اقا یک س��ال اجازه‬ ‫ورود به ایران را پیدا نکرد‪ .‬علت ان را نیز در روزنامه‬ ‫گاردین این طور توضیح داد که برای اولین بار در ایران‬ ‫یک هماهنگی بین دو وزارتخانه امورخارجه و فرهنگ‬ ‫و ارشاد اسالمی صورت گرفت که من نتوانستم به این‬ ‫کشور سفر کنم چون هر سال اگر وزارت ارشاد مجوز‬ ‫فعالی��ت نمی داد پنهانی از وزارت خارجه می گرفتم و‬ ‫اگر وزارت خارجه مانع می شد از سوی وزارت ارشاد‬ ‫اقدام می کردم‪ .‬این نش��ان می ده��د که فعاالن خبر در‬ ‫غرب از خالء هماهنگی چگونه سوء استفاده می کنند‪.‬‬ ‫ضمن انکه دس��تگاه های ذی ربط ب��رای خبرنگاران‬ ‫خارجی ح��وزه فعالیت تعریف نمی کنن��د‪ .‬یعنی انها‬ ‫وقت��ی به ای��ران می ایند به خود اج��ازه می دهند تا از‬ ‫گارد ساحلی بندرعباس گزارش تصویری بگیرند‪ .‬اما‬ ‫امریکا‪ ،‬انگلیس و فرانس��ه به خبرنگاران ایرانی کامال‬ ‫کنترل شده مجوز فعالیت می دهند‪.‬‬ ‫یعن��ی معتقدید مقابل��ه به مث��ل‪ ،‬رفع خالء‬ ‫هماهنگی می��ان وزارتخانه ها و تعیین حوزه‬ ‫فعالیت برای خبرن��گاران خارجی باید جزو‬ ‫ت دستگاه های ذی ربط قرار بگیرد تا به‬ ‫اولوی ‬ ‫نوعی از اقدامات ناصواب رسانه های غربی‬ ‫پیشگیری شود؟‬ ‫دقیقا همین است‪ .‬امروز خبرنگاران فرانس ‪ CNN ،24‬و‬ ‫‪ ...‬بدون اخذ مجوز به همه جای ایران برای تهیه گزارش‬ ‫می روند و از بدترین محل ها تصویر می گیرند تا ملت ما‬ ‫را عقب مانده نشان دهند‪.‬‬ ‫ش��ما راهکار ه��ای دفاعی حوزه رس��انه را‬ ‫برش��مردید‪ .‬ب��رای نقش افرین��ی در امر‬ ‫اطالع رسانی باید چه کار کرد؟‬ ‫افش��ای ماهیت غرب و احیای ارزش ها و قدرت‬ ‫اس�لامی وظیف��ه اجتناب ناپذیر برای رس��انه های‬ ‫جمه��وری اس�لامی اس��ت‪ .‬در قیام م��ردم مصر‬ ‫س تی وی و العالم کاری سرنوشت س��از کردند‬ ‫پر ‬ ‫زی��را جل��وی ی��ک انح��راف ب��زرگ را گرفتند‪.‬‬ ‫رس��انه های غرب��ی و الجزی��ره تالش داش��تند تا‬ ‫خروش م��ردم را صرف��ا ملی و اقتص��ادی جلوه‬ ‫دهند‪ .‬اما کانال های تلویزیونی ایران با نش��ان دادن‬ ‫ش��عارهای اس�لام خواهی مردم مص��ر و صفوف‬ ‫نمازه��ای جماعت انه��ا اصل حقیق��ت حرکت‬ ‫انجام شده را برای جهان روشن ساخت‪ .‬در همان‬ ‫مقطع بی بی س��ی با یکی از سران اخوان المسلمین‬ ‫صحب��ت ک��رد‪ .‬در ان مصاحب��ه ای��ن ف��رد‬ ‫رهبر معظم انقالب را امام خامنه ای خطاب کرده و‬ ‫از پیام ایش��ان به ملت مصر تشکر و قدردانی کرد‪.‬‬ ‫همی��ن االن در امریکا پخش پرس تی وی محدود‬ ‫ی��ا در انگلیس حس��اب های ان به بهان��ه تحریم‬ ‫مسدود شده یا کامران نجف زاده از فرانسه اخراج‬ ‫می شود‪ .‬قطعا غرب مقابل افشاگری های جمهوری‬ ‫اس�لامی به انحای مختلف می ایس��تد اما این دلیل‬ ‫نمی ش��ود که ما متوقف شویم بلکه این ابتدای کار‬ ‫اس��ت و باید بیشتر پوشش رس��انه ای خود را در‬ ‫جهان گسترش دهیم‪ .‬امروز غرب به سمت فضای‬ ‫مجازی حرکت کرده اس��ت یعنی حجم اطالعاتی‬ ‫که از ان طریق منتش��ر می کن��د کمتر از کانال های‬ ‫صوتی و تصویری نیس��ت‪ .‬این شاید تهدید باشد‬ ‫اما می تواند تبدیل به فرصت ش��ود تا در مقابله با‬ ‫دروغ پردازی ه��ای رس��انه های غربی برخوردهای‬ ‫محکم تری صورت گیرد تا جهان اطالعات واقعی‬ ‫را از طریق جمهوری اسالمی دریافت کند‪.‬‬ ‫غرب با چهره سازی برای خبرنگاران خود‬ ‫مصونیت رس��انه ای ایجاد می کند‪ .‬این را‬ ‫چه طور ارزیابی می کنید؟‬ ‫چهره سازی یکی از اصول مهم کار رسانه ای است‪ .‬ان‬ ‫چهره ها بعدا می توانند هر دروغی را در قالب واقعیت‬ ‫به مخاطب القا بکنند‪ .‬زمانی که من از بوسنی گزارش‬ ‫تهیه می کردم خانم کریستین امانپور در سارایوو بود‪.‬‬ ‫ایش��ان درون هتل می ایس��تاد‪ ،‬نور طبیع��ی به وی‬ ‫می دادن��د و از داخل بالکن انجا بیابان پش��ت هتل‬ ‫را به تصویر می کش��یدند تا القا کنند امانپور از جبهه‬ ‫در حال گزارش است‪.‬‬ ‫ضم��ن انکه ماش��ین های زرهی در اختی��ار ان تیم‬ ‫رس��انه ای بود اما من ب��ا پای پیاده در داخل ش��هر‬ ‫س��ارایو و گزارش هایی تهیه کردم که کمتر کس��ی‬ ‫جرات داشت ان موقع داخل شهر راه برود‪ .‬کریستین‬ ‫امانپ��ور با دادن پول و س��یگار ب��ه صرب ها‪ ،‬انها را‬ ‫تهییج می کرد تا مس��اجد را گلوله باران کنند و این‬ ‫را من با چشم خودم دیدم‪ .‬متاسفانه فقدان برنامه و‬ ‫خس��ت کاری از اینکه یک فرد چهره شود دو مانع‬ ‫ب��زرگ در چهره ش��دن خبرنگاران ایرانی اس��ت‪.‬‬ ‫درحالیک��ه با چهره س��ازی نف��وذ پیام رس��انه های‬ ‫جمهوری اسالمی که منعکس کننده واقعیت هستند‬ ‫بیشتر می شود‪ .‬امانپور بعداز ماجرای دانشگاه کلمبیا‬ ‫امریکا جلوی چش��م من به پای احمدی نژاد افتاده‬ ‫بود تا ایش��ان اجازه مصاحبه دهد‪ .‬در ان مقطع همه‬ ‫مخالف انجام مصاحبه بودند چون وی می خواست‬ ‫با این کار از دستاورد بزرگ رئیس جمهور ایران کم‬ ‫کند‪.‬‬ ‫چون کریستین امانپور بود و هر دروغی را می گفت‬ ‫مردم ب��اور می کردند‪ .‬بنابراین چهره س��ازی در امر‬ ‫رسانه یک مساله علمی مهم است که ما به دالیل یاد‬ ‫شده از ان غافل هستیم‪.‬‬ ‫گفت وگو با مرتضی حیدری در خصوص ادعای ازادی بیان در غرب‬ ‫مرتض��ی حیدری ک��ه با گفت وگ��وی ویژه خبری‬ ‫ش��بکه دوم سیما مشهور شد‪ ،‬بر این اعتقاد است تا‬ ‫زمانی که اظهارنظرها و اعتراضات‪ ،‬اقتدار حاکمیت‬ ‫کشورهای غربی را به خطر نیندازد‪ ،‬ازاد است‪ .‬با او‬ ‫در خصوص اخراج کامران نجف زاده به گفت وگو‬ ‫نشستیم‪.‬‬ ‫صادر کرد؟‬ ‫دقیقا می خواس��تم به همین نکته اش��اره کنم‪ .‬اگر در‬ ‫فرانس��ه به اقای سارکوزی ناسزا بگویید‪ ،‬هیچ جرمی‬ ‫ متوجه ش��ما نیست‪ .‬مثال اگر س��ارکوزی را یک فرد‬ ‫هوس باز‪ ،‬الابالی و بی عرضه خطاب کنید‪ ،‬ممکن است‬ ‫هیچ برخوردی با ش��ما نکنند‪ .‬کسانی که شاهد چنین‬ ‫اتفاقی هستند‪ ،‬با خودشان فکر می کنند که این جامعه‬ ‫چقدر ازاد اس��ت و شما می توانید هر چه می خواهید‬ ‫به رئیس جمهور این کش��ور بگویی��د! اما زمانی که به‬ ‫ش��کل مستند به زوایای پنهان رفتارهای خیانت امیز و‬ ‫خباثت امیز انها دس��ت پیدا می کنی��د و به عنوان مثال‬ ‫اق��ای نجف زاده از موزه لوور گزارش��ی تهیه و اعالم‬ ‫می کند که اشیای عتیقه را از کشورهای دیگر می دزدند‬ ‫ب��ه ش��دیدترین نحو واکنش نش��ان می دهن��د‪ .‬اینکه‬ ‫می گویم کنترل هوش��مند‪ ،‬منظورم همین است‪ .‬یعنی‬ ‫در برخی جاها فضا را کامال باز می گذارند که ظاهرش‬ ‫به شدت ازادی نش��ان می دهد و فضاهای دیگری را‬ ‫که به اصطالح برایش��ان «ناموسی» اس��ت‪ ،‬می بندند‪.‬‬ ‫ناسزا گفتن‪ ،‬بی منطقی است و کسی از شما نمی پذیرد‪.‬‬ ‫اگر ش��ما به رئیس جمهور فرانسه اهانت کنید‪ ،‬از نگاه‬ ‫اف��کار عمومی خودتان بیش��تر از او در معرض اتهام‬ ‫هستید‪ .‬ممکن است عده اندکی این حرف را بپذیرند‬ ‫اما اکثریت م��ردم چنین اظهارنظ��ری را نمی پذیرند‪.‬‬ ‫بنابراین چنین کاری ب��رای او خطری ندارد‪ .‬اما اینکه‬ ‫ش��ما به صورت مس��تند از دزدی ها‪ ،‬جاسوس��ی ها‪،‬‬ ‫مخفی کاری ها‪ ،‬سیاست های اس��تعمارگرایانه انها و‪...‬‬ ‫گزارش تهیه کنید نتیجه دیگری دارد و این بار اکثریت‬ ‫قاطع مخاطبان چنین س��خنی را می پذیرند‪ .‬این همان‬ ‫خط��ری اس��ت که انه��ا درک و در این س��طح با ان‬ ‫برخورد می کنند‪.‬‬ ‫یعن��ی در واقع اق��ای نج��ف زاده به جای‬ ‫پرداختن به رفتارهای شخصی هیات حاکمه‬ ‫فرانسه به سیاست های کالن انها انتقاد کرده‬ ‫و این سیاست ها را به چالش کشیده است‪...‬‬ ‫دقیقا همین طور است‪ .‬یعنی از حوزه مسائل شخصی‬ ‫پیش پ��ا افتاده ای که ممکن اس��ت اهمیت��ی برای انها‬ ‫نداشته باش��د‪ ،‬وارد حوزه اقتدار حاکمیتی شده است‪.‬‬ ‫م��ا نباید فری��ب رفتارهای انها را که نش��ان از ازادی‬ ‫دارد بخوریم چراکه در واقع خط قرمزهای شان جای‬ ‫دیگری اس��ت که اگر کس��ی به ان نزدیک بش��ود به‬ ‫ش��دیدترین نحو با او برخورد می ش��ود‪ .‬اگر کسی به‬ ‫سیاس��ت های س��ارکوزی اعتراض داشته باشد مجوز‬ ‫تظاهرات در خیابان ه��ا را دریافت می کند یا می تواند‬ ‫در روزنامه ها بنویسد‪.‬‬ ‫اعتراض��ات در رادی��و و تلویزی��ون‪ ،‬روزنامه ه��ا و‬ ‫تظاه��رات خیابانی به جای��ی برنمی خورد اما وقتی به‬ ‫خطوط قرمز حاکمیتی نزدیک ش��وید‪ ،‬دیگر کسی با‬ ‫ش��ما ش��وخی ندارد‪ .‬اصوال در غرب خط قرمزها را‬ ‫جابه جا و ی��ک ازادی ظاهری ایج��اد کرده اند‪ .‬ظاهر‬ ‫ماجرای انها با ما متفاوت است‪ .‬اگر در ایران رسانه ای‬ ‫به رئیس جمهور توهین کند‪ ،‬متهم اس��ت اما برای انها‬ ‫حفظ حاکمیت مهم اس��ت‪ .‬اگر در گزارش مربوط به‬ ‫موزه لوور به جای پرداختن به موضوع دزدی اش��یای‬ ‫عتیق��ه به عدم نگهداری صحیح از اش��یا در این موزه‬ ‫پرداخته می شد‪ ،‬چنین برخوردی با نجف زاده نمی شد‬ ‫و شاید حتی استقبال می کردند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫اص��وال غرب چ��ه تعریف��ی از ازادی بیان‬ ‫دارد و این مقوله در غرب چقدر با واقعیت‬ ‫منطبق است؟‬ ‫غرب به ان مفهومی که ‪ 50‬سال پیش بود امروز دیگر‬ ‫وجود خارجی ندارد‪ .‬بس��یاری از مسائل جهانی شده‬ ‫اس��ت‪ .‬ش��ما نمی توانید یک خط کشی مشخص میان‬ ‫س��نگاپور‪ ،‬انگلیس یا فرانسه ایجاد کنید‪ .‬به اعتقاد من‬ ‫این خط کش��ی ها در خصوص جهان ش��رق یا غرب‪،‬‬ ‫مربوط به ‪ 50-60‬س��ال پیش از این است و در دنیای‬ ‫امروز چندان موضوعیت ندارد‪.‬‬ ‫اص��وال ازادی بیان در «فرهن��گ غربی» را‬ ‫چگونه ارزیابی می کنید؟‬ ‫در ه��ر جامع��ه و کش��وری‪ ،‬فضایی وج��ود دارد که‬ ‫به سیاس��ت های سیاس��تگذاران و کس��انی که اقتدار‬ ‫حاکمی��ت را در اختی��ار دارن��د بازمی گ��ردد‪ .‬انه��ا‬ ‫خط قرمزهایی دارند که کش��ور به کش��ور‪ ،‬جامعه به‬ ‫جامعه و فرهنگ به فرهنگ متفاوت است‪ .‬ممکن است‬ ‫ازادانه مطلب نوشتن و اظهار نظر کردن در روزنامه ها‬ ‫و رادیو و تلویزیون های خصوصی پایه های حاکمیت‬ ‫را در یک کش��ور به خطر بیندازد اما در یک کش��ور‬ ‫دیگ��ر اینگونه نباش��د‪ .‬اگر انها می گوین��د در جوامع‬ ‫تحت امرش��ان ازادی بیان وجود دارد و روزنامه ها و‬ ‫رادیو و تلویزیون در انجا ازاد است‪ ،‬در واقع در ظاهر‬ ‫ام��ر دروغ نمی گویند و واقعا ش��ما می توانید نظرات‬ ‫خ��ود را ابراز کنید؛ منتها چ��ون پایه های حاکمیت و‬ ‫اقتدار انها را به خطر نمی اندازد‪ ،‬می گویند ازاد است‪.‬‬ ‫اما شاید یک کار معمولی تر که ان حاکمیت را قدری‬ ‫به چالش بکشد‪ ،‬به شدت و با قاطعیت با ان برخورد‬ ‫می کنن��د‪ .‬می خواه��م بگویم که ظاهر ام��ر یک چیز‬ ‫اس��ت که با باط��ن امر تفاوت دارد‪ .‬ممکن اس��ت در‬ ‫ش��هری مانند لندن شما پلیس نبینید اما انقدر دوربین‬ ‫و سیستم های کنترل نامحس��وس در این شهر وجود‬ ‫دارد ک��ه به طور متوس��ط از هر نف��ر ‪ 700‬بار در لندن‬ ‫عکسبرداری می ش��ود‪ .‬ظاهر امر این است که سیستم‬ ‫امنیتی و پلیسی نیست و همه ازادانه رفتار می کنند اما‬ ‫در واقع شما به شدت تحت کنترل پلیس هستید‪ .‬مهم‬ ‫این اس��ت که اگر چیزی بخواهد حاکمیت کسانی را‬ ‫که در انجا سیس��تم حکومت و حاکمیت را در اختیار‬ ‫دارند سس��ت کند‪ ،‬به ش��دیدترین نحو با ان برخورد‬ ‫می کنند‪ .‬اما ظاهر ماجرا را به گونه ای نشان می دهند که‬ ‫کسی چندان احساس محدودیت نکند‪.‬‬ ‫ما شاهد هستیم که این شعار در کشورهای‬ ‫اروپایی و امریکایی بیشتر از دیگر کشورها‬ ‫مط��رح می ش��ود؛ ام��ا برخ��وردی ک��ه با‬ ‫اقای نجف زاده صورت گرفت بی سابقه بود‬ ‫که تاکنون با هیچ خبرنگاری به این ش��کل‬ ‫برخورد نش��ده بود‪ .‬ایش��ان چه رفتاری از‬ ‫خود بروز داده بود که رئیس جمهور فرانسه‬ ‫ش��خصا دس��تور اخراج او را از این کشور‬ ‫خطوط قرمز پنهان‬ ‫‪27‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫‪28‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫لیبی به سرنوشت تونس و مصر دچار نشد‬ ‫جنگ داخلی‬ ‫بح��ران خاورمیان��ه پس از عبور از تونس و مصر وقتی به لیبی رس��ید دیگر همان روند را‬ ‫ادامه نداد و به یک روند فرسایشی تبدیل شد که در نهایت در لیبی تاجایی پیش رفت که‬ ‫ش��ورای امنیت سازمان ملل متحد ایجاد منطقه پرواز ممنوع را بر فراز لیبی تصویب کرد و‬ ‫بیست و چهار ساعت بعد به لیبی حمله کردند‪ .‬حمله به لیبی در حالی صورت گرفت که‬ ‫ناتو همچنان درگیر جنگ در افغانس��تان اس��ت و امریکا هنوز نتوانسته عراق ر ا ترک کند‪.‬‬ ‫از س��وی دیگر در لیبی هم این واقعه در حالی صورت گرفت که معمر قذافی‪ ،‬رهبر لیبی‬ ‫پس از اعالم منطقه پرواز ممنوع اعالم کرده بود که حمله به غیر نظامیان را متوقف خواهد‬ ‫کرد‪ .‬اما گویا کش��ورهای غربی عزم خود را جزم کرده بودند تا حمله به لیبی را رقم بزنند‪.‬‬ ‫پ��س از این صحبت ه��ای قذافی‪ ،‬بریتانیا اعالم کرد تمام کش��ورهایی که در حمله به لیبی‬ ‫‪29‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫‪30‬‬ ‫شرکت خواهند داشت معیار خود را گفته های قذافی‬ ‫ق��رار نخواهند داد و به عملکرد او در این زمینه توجه‬ ‫خواهند کرد‪ .‬البته فرصت به انجا نرس��ید که قذافی به‬ ‫وعده خود عمل کند‪.‬‬ ‫پس از کشته شدن هزاران نفر در لیبی‪ ،‬شورای امنیت‬ ‫س��ازمان ملل در اخرین روزهای س��ال گذشته ایجاد‬ ‫منطق��ه پرواز ممن��وع در لیبی را تصوی��ب کرد‪ .‬پس‬ ‫از تصوی��ب این قطعنامه فرانس��ه بالفاصله اعالم کرد‬ ‫که این کش��ور در هر حمله نظامی علیه لیبی شرکت‬ ‫خواه��د کرد و عملیات طی چند س��اعت اینده اغاز‬ ‫خواهد شد‪ .‬روز بیست و هشتم اسفند ماه سال گذشته‬ ‫با حمل��ه جنگنده های فرانس��وی به ی��ک خودروی‬ ‫نظامی لیبیای��ی عملیات اغاز ش��د‪ .‬پ��س از این حمله‬ ‫ناوهای امریکایی مس��تقر در دریای مدیترانه با شلیک‬ ‫‪ 110‬موشک تام هاواک اهدافی را در لیبی مورد حمله‬ ‫قرار دادند‪ .‬این حمالت از س��وی کش��ورهایی مانند‬ ‫روسیه و ترکیه به شدت مورد انتقاد قرار گرفت‪.‬‬ ‫عملیات هوایی این حم�لات که ابتدا برعهده امریکا‬ ‫ب��ود پ��س از چند روز ب��ه ناتو منتقل ش��د‪ .‬اوباما در‬ ‫ارتباط با این نقل و انتقال گفت که پیمان ناتو به دلیل‬ ‫برخ��ورداری از ظرفیت های فوق الع��اده به هماهنگی‬ ‫عملیات در لیبی کمک خواهد کرد‪.‬‬ ‫پس از گذشت ‪ 24‬ساعت از اغاز این حمالت مایکل‬ ‫مولن‪ ،‬رئیس ستاد مشترک ارتش امریکا در گفت وگو‬ ‫با شبکه ان بی سی امریکا صراحتا اعالم کرد که هدف‬ ‫از حمله به لیبی برکناری قذافی نیست‪ .‬بنا بر اعالم این‬ ‫مسئوالن‪ ،‬هدف از عملیات نظامی در لیبی سقوط رژیم‬ ‫معمر قذافی دیکتاتور لیبی نیست بلکه حمالت هوایی‬ ‫غرب در لیبی تنها با هدف حمایت از غیرنظامیان این‬ ‫کشور صورت می گیرد‪.‬‬ ‫«ویلیام هیگ» وزیر امور خارجه انگلیس که کشورش‬ ‫در اجرای قطعنامه ‪ 1973‬ش��ورای امنیت برای ایجاد‬ ‫منطق��ه پرواز ممن��وع در لیبی مش��ارکت دارد در این‬ ‫رابطه گفت‪« :‬ما به دنبال تغییر نظام یا س��رنگونی معمر‬ ‫قذافی نیس��تیم‪ ».‬وی افزود‪« :‬عملیات در لیبی همچون‬ ‫عراق نیست‪ ،‬زیرا قطعنامه ‪ 1973‬در این رابطه واضح‬ ‫و روشن است‪».‬‬ ‫س��رانجام چهارم فروردین س��ازمان پیمان اتالنتیک‬ ‫ش��مالی(ناتو) با وجود اختالف ش��دید میان اعضای‬ ‫فرمانده��ی بخش��ی از عملیات های نظام��ی علیه این‬ ‫کش��ور افریقای��ی را بر عهده گرفته اس��ت‪ .‬بر همین‬ ‫اس��اس‪ ،‬امریکا هرگز حاضر نیس��ت ک��ه فرماندهی‬ ‫عملیات های زمینی در لیبی را به کشور دیگری واگذار‬ ‫کند و همچنان نبرده��ای زمینی در لیبی به فرماندهی‬ ‫بحران در لیبی زمانی وارد‬ ‫فاز تازه ای شد که‬ ‫وزیر خارجه این کشور‬ ‫استعفا داد‪ .‬خبرگزاری‬ ‫فرانسه از کناره گیری‬ ‫وزیر خارجه لیبی پس از‬ ‫نشست لندن خبر داد‪ .‬بر‬ ‫این اساس‪ ،‬موسی کوسا در‬ ‫مخالفت با دیکتاتور لیبی از‬ ‫سمت خود استعفا داده است‬ ‫نیروهای امریکایی انجام می شود‪.‬‬ ‫اختالف میان اعضای ناتو‬ ‫راسموسن با اذعان به وجود اختالف میان کشورهای‬ ‫عضو ناتو گفت‪« :‬برخی اعضا از جمله ترکیه با شرکت‬ ‫در هرگونه حمله نظامی در لیبی مخالف هستند‪».‬‬ ‫ناتو در حالی فرماندهی بخش��ی از عملیات ها در لیبی‬ ‫را بر عهده گرفته که بر اس��اس قوانین این س��ازمان‪،‬‬ ‫موافقت تمام اعضا شرط الزم برای اجرای هر طرحی‬ ‫اس��ت و بر عهده گرفت��ن فرماندهی جن��گ در میان‬ ‫مخالف��ت برخی اعضا‪ ،‬خود جای س��وال دارد‪ .‬اما در‬ ‫امریکا‪ ،‬مقامات کاخ سفید از سپردن فرماندهی برخی‬ ‫از عملیات های جنگی در لیبی به ناتو خوشحال بودند‬ ‫و هیالری کلینتون‪ ،‬وزیر امور خارجه ایاالت متحده نیز‬ ‫رضایت خ��ود را از این موضوع اع�لام کرد‪ .‬این در‬ ‫حالی است که گفته می شود جنگ لیبی در اولین هفته‬ ‫خود دس��ت کم برای امریکا ی��ک میلیارد دالر هزینه‬ ‫در برداشته است‪.‬‬ ‫وزرای خارجه بیش از ‪ 40‬کش��ور روز سه ش��نبه نهم‬ ‫فروردین با گردهمایی درلن��دن درباره اوضاع لیبی و‬ ‫اینده این کش��ور گفت وگو کردند و به بررس��ی این‬ ‫مساله پرداختند که چگونه می توان به درگیری ها میان‬ ‫م��زدوران معمر قذافی و انقالبیون پای��ان داد و اینده‬ ‫سیاسی این کشور پس از سقوط معمر قذافی چگونه‬ ‫خواه��د بود‪ .‬البته ه��دف از برگ��زاری این کنفرانس‬ ‫بین المللی دستیابی کش��ورهای عضو ناتو به موضعی‬ ‫واح��د در قبال لیبی و پایان دادن به اختالفات موجود‬ ‫میان اعضای س��ازمان پیمان اتالنتیک ش��مالی عنوان‬ ‫ش��د‪ .‬بیش از ‪ 40‬وزیر و نماینده خارجی از نهادهای‬ ‫بین الملل��ی از جمل��ه ب��ان کی مون دبیرکل س��ازمان‬ ‫ملل‪ ،‬ج��ان پینگ رئیس کمیس��یون اتحادی��ه افریقا‪،‬‬ ‫نخس��ت وزیر قطر و هیالری کلینت��ون وزیر خارجه‬ ‫امریکا که در این کنفرانس شرکت کرده بودند‪ ،‬تاکید‬ ‫کردن��د قذافی و مقامات لیبی کامال مش��روعیت خود‬ ‫را از دس��ت داده اند و به خاطر اقدامات خود مسئول‬ ‫هستند‪ .‬ش��رکت کنندگان در کنفرانس بین المللی لیبی‬ ‫در لندن موافقت خود را با افزایش فش��ار سیاس��ی و‬ ‫نظامی علیه معم��ر قذافی دیکتاتور این کش��ور اعالم‬ ‫کردند‪.‬‬ ‫بح��ران در لیبی زمانی وارد فاز تازه ای ش��د که وزیر‬ ‫امور خارجه این کشور استعفا داد‪ .‬خبرگزاری فرانسه‬ ‫از کناره گیری وزیر خارجه لیبی پس از نشس��ت لندن‬ ‫خبر داد‪ .‬بر این اس��اس‪ ،‬موس��ی کوسا در مخالفت با‬ ‫دیکتاتور لیبی از سمت خود استعفا داده است‪ .‬وزارت‬ ‫خارج��ه انگلیس با اعالم این مطلب از اقامت کوس��ا‬ ‫در لندن خبر داد‪ .‬کوس��ا ‪ 59‬س��اله از جمله مهمترین‬ ‫ش��خصیت های نزدیک به قذافی ب��وده و کناره گیری‬ ‫وی شکس��تی دیپلماتیک برای دیکتاتور لیبی به شمار‬ ‫می رود‪.‬جن��گ در لیب��ی در حالی ادام��ه دارد که روز‬ ‫جمعه‪ ،‬مصطفی عبدالجلیل‪ ،‬رئیس دولت موقت لیبی‬ ‫مستقر در بنغازی شروط انقالبیون را برای اتش بس با‬ ‫نظامیان دیکتاتور این کش��ور اعالم کرد‪ .‬بر این اساس‬ ‫پیش از اجرای هر گونه اتش بسی در لیبی باید نظامیان‬ ‫قذاف��ی ش��هرهای غربی این کش��ور را تخلیه کرده و‬ ‫ازادی و امنیت شهروندان پس از برقراری اتش بس را‬ ‫تضمین نمایند‪ .‬وی که در کنفرانس مشترک با نماینده‬ ‫ویژه س��ازمان ملل در بندر بنغازی س��خن می گفت‪،‬‬ ‫یاداور ش��د که انقالبیون همچنین بر لزوم کناره گیری‬ ‫دیکتات��ور لیب��ی و نیز ادامه جنگ ب��ا وی در صورت‬ ‫پافشاری اش به حفظ قدرت تاکید دارند‪.‬‬ ‫ی برای اتش بس نداریم‬ ‫عبدالجلی��ل افزود‪« :‬ما تصمیم ‬ ‫ام��ا پیش ش��رط ما برای چنی��ن اقدام��ی ازادی کامل‬ ‫ش��هرهای غربی و ازادی بیان مردم این مناطق است‪».‬‬ ‫این در حالی اس��ت که ش��ماری از ش��هرهای بخش‬ ‫غربی لیبی از جمله مصراته طی روزهای اخیر ش��اهد‬ ‫حم�لات هوایی و زمینی نظامیان قذافی بوده اس��ت‪.‬‬ ‫انقالبیون لیبی تاکنون هر گونه پیشنهاد برای مذاکره با‬ ‫دیکتاتور این کشور را رد کرده و خواستار کناره گیری‬ ‫سریع وی شده اند‪.‬‬ ‫پ��س از اعالم امادگی انقالبیون لیبی برای اتش بس با‬ ‫رژیم قذافی‪ ،‬س��خنگوی این رژیم با تاکید بر اینکه از‬ ‫ش��هرهای تحت سیطره خود خارج نمی شوند‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«با شرایطی که انقالبیون ارائه داده اند اتش بسی در کار‬ ‫نیست‪ ».‬موس��ی ابراهیم‪ ،‬سخنگوی رژیم قذافی با رد‬ ‫شرایط اتش بس انقالبیون لیبی که روزجمعه در یک‬ ‫کنفرانس خبری در بنغازی اعالم شده بود‪ ،‬تاکید کرد‪:‬‬ ‫«شورشی ها هرگز در پی صلح نیستند و انان پیشنهادی‬ ‫در زمینه صلح نداده اند‪ ».‬وی با اشاره به شرایط مطرح‬ ‫ش��ده از س��وی انقالبیون در زمینه اتش ب��س افزود‪:‬‬ ‫«ش��رایطی که انان مط��رح کرده اند کام�لا غیر ممکن‬ ‫است‪ .‬ما هرگز شهرها را ترک نمی کنیم‪ .‬اینجا ما دولت‬ ‫هستیم نه انان که بخواهند برای ما شرایط تعیین کنند‪».‬‬ ‫سخنگوی رژیم قذافی در ادامه افزود‪« :‬البته ما همچنان‬ ‫برای گفت وگو و صلح اماده ایم و به شرایط اعالم شده‬ ‫توسط سازمان ملل در زمینه اتش بس پایبند هستیم‪».‬‬ ‫اخری��ن تحوالت لیبی ش��امل زمزمه ب��رای برکناری‬ ‫قذاف��ی از ق��درت و جایگزین��ی او ب��ا پس��رش‬ ‫سیف االسالم قذافی است‪ .‬این مساله اگرچه از طرف‬ ‫هی��چ کدام از طرفین خاندان قذافی و نیروهای حاضر‬ ‫در جنگ با لیبی تایید نشده است اما می تواند راه حلی‬ ‫برای بحرانی باش��د که دامنه ان می تواند حتی فراتر از‬ ‫جنگ افغانستان و عراق پیش رود‪.‬‬ ‫تو گو با قنادباشی‪ ،‬پژوهشگر مسائل افریقا‬ ‫گف ‬ ‫سعیده سادات فهری‬ ‫حمله به نفت‬ ‫جعفر قنادباشی‪ ،‬کارش��ناس افریقا در گفت وگویی‬ ‫ب��ا مثلث به واکاوی حمله نیروه��ای ائتالف به لیبی‬ ‫پرداخته اس��ت‪ .‬به عقی��ده وی این حمله که به بهانه‬ ‫قطعنامه ‪ 1973‬سازمان ملل صورت گرفت یک حمله‬ ‫کامال غربی اس��ت و اصال جنبه بین المللی ندارد‪ .‬از‬ ‫دیگر س��و مس��اله نفت لیبی نیز در این حمله نقش‬ ‫بسیار بارزی داشته اس��ت و غربی ها همواره در پی‬ ‫دستیابی به نفت و انرژی هستند اما در کنار ان مساله‬ ‫فروش تسلیحات و س��رمایه گذاری در شمال افریقا‬ ‫نیز از دیگر اهداف پش��ت پرده این حمله غربی ها به‬ ‫لیبی بوده است‪.‬‬ ‫حمل��ه کش��ورهای بزرگی چ��ون امریکا‪،‬‬ ‫فرانس��ه و انگلیس را به کشور مستقل لیبی‬ ‫چطور ارزیابی می کنید؟‬ ‫واقعی��ت این اس��ت که انها براس��اس قطعنامه ‪1973‬‬ ‫مداخله نظامی ش��ان را در لیبی اغ��از کردند‪ .‬قطعنامه‬ ‫‪ 1973‬اش��اره می کند ب��ه ضرورت پ��رواز ممنوع در‬ ‫لیب��ی برای جلوگیری از به کارگی��ری نیروهای قذافی‬ ‫علی��ه مردم‪ .‬لیکن در عرصه عمل می بینیم که اقدامات‬ ‫متع��دد دیگ��ری در کنار ای��ن امر ص��ورت گرفته و‬ ‫فضاس��ازی هایی شده اس��ت که با اهداف اعالم شده‬ ‫کامال متفاوت است‪ .‬پرواز ممنوع اگر به معنای از بین‬ ‫بردن نیروی دفاعی یک کش��ور باشد به معنای از بین‬ ‫بردن ثروت ملی یک کش��ور است‪ .‬نیروهای غربی که‬ ‫ابتدای کار بیش��تر امریکا و فرانسه و البته در کنارشان‬ ‫کانادا و انگلیس هم مشغول بودند ابتدا سعی کردند که‬ ‫ت��وان دفاعی هوایی لیبی را از کار بیندازند‪ .‬تحقق این‬ ‫مس��اله همانطور که گفتم نیازمند ان است که نیروی‬ ‫دفاع��ی هوایی‪ ،‬زمینی و دریایی لیبی که از ثروت ملی‬ ‫مردم و بیت المال خریداری ش��ده است از بین برود‪.‬‬ ‫طبیعتا راهکار اینچنینی بدان معناست که انها یک بازار‬ ‫دراز مدت برای تس��لیحات خودش��ان فراهم خواهند‬ ‫کرد‪ .‬اما در عرصه عمل در واقع قذافی متهم به ان بود‬ ‫که یک مهره غربی است اما با این حمله قذافی از این‬ ‫نظر تبرئه ش��د و یاران و نیروهای نظامی اش انگیزه ای‬ ‫پیدا کردند برای همکاری با او‪ .‬اگر در حال حاضر از‬ ‫سربازان قذافی سوال شود که به چه منظور می جنگند‬ ‫پاسخ خواهند داد که ما در برابر نیروهای استعماری و‬ ‫استکباری هستیم‪ .‬این فضاسازی و تبدیل کردن قذافی‬ ‫ب��ه یک قهرمان و پایان تاریخ مصرف وی را به تاخیر‬ ‫انداختن شاید جزو سناریوهای غرب بود‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫در رابطه با صدام حسین هم چنین کاری در سال ‪1369‬‬ ‫انجام گرفت‪ .‬یعنی صدام طی جنگ اول کوشش کرد‬ ‫خودش را به عنوان قهرمان مبارزه با غرب معرفی کند‬ ‫ی با دنیای غرب روبه رو‬ ‫و به عنوان یک رهبر اس�لام ‬ ‫ش��د‪ .‬واژه اهلل اکب��ر روی پرچم عراق ه��م کار صدام‬ ‫حس��ین در همان دوران اس��ت‪ .‬این درحالی است که‬ ‫وی یک فرد الئیک و از حزب بعث بود اما در هرحال‬ ‫غربی ها از این قضیه اس��تقبال کردن��د‪ .‬بوش پدر هم‬ ‫اجازه داد که وی بماند اما در زمان بوش پس��ر صدام‬ ‫سرنگون شد‪ .‬در مورد سرهنگ معمر قذافی هم وضع‬ ‫به همین گونه اس��ت‪ .‬پس در حال حاضر قذافی یک‬ ‫مهره غربی است که با غرب می جنگند‪.‬‬ ‫در کل کش��ورهای غربی با حمله به کشور‬ ‫لیبی به دنبال چه هس��تند و دالیل این حمله‬ ‫به جز مساله منطقه پرواز ممنوع چه مواردی‬ ‫بوده است؟‬ ‫غربی ه��ا به چند دلیل به لیبی حمله کردند؛ نخس��ت‬ ‫مس��اله منطقه پرواز ممنوع در لیب��ی و نیروی هوایی‬ ‫این کش��ور بود چراکه نیروی هوای��ی خطرناک ترین‬ ‫گزینه برای منافع انه��ا در خاورمیانه‪ ،‬دریای مدیترانه‬ ‫و جن��وب اروپا بود‪ .‬انها اینطور برداش��ت کردند که‬ ‫ه��ر اتفاقی که در لیبی بیفتد روی این مناطق هم تاثیر‬ ‫خواهد گذاش��ت در نتیجه احس��اس کردند که حصر‬ ‫توان نیروی هوایی لیبی به معنای برقراری امنیت برای‬ ‫انهاس��ت‪ .‬انها می ترس��ند که مردم در لیبی قدرت را‬ ‫دست بگیرند و منافع نفتی نیز تحت کنترل انها دراید‬ ‫بنابراین درص��دد برامدند که نیروی دفاعی لیبی را از‬ ‫بین ببرن��د‪ .‬نیروهای دفاعی هوایی لیبی عمدتا نیروها‬ ‫و کاالهای روس��ی هستند و غربی ها سعی کردند این‬ ‫سالح های روسی را که در انجا انباشته شده و خطری‬ ‫ب��رای اروپای غربی بود از بی��ن ببرند‪ .‬بنابراین از بین‬ ‫بردن این سالح ها در راس��تای تامین امنیت غرب در‬ ‫دراز مدت یا کوتاه مدت بود‪.‬‬ ‫وزی��ر خارجه امریکا هم در مصاحبه ای که هفته پیش‬ ‫انجام داد گفت که م��ا در کل عملیاتی که در این دو‪،‬‬ ‫س��ه هفته انجام دادیم تقریب��ا ‪ 20‬تا ‪ 25‬توان دفاعی و‬ ‫نظامی رژی��م قذافی را از بین بردیم‪ .‬یعنی وی اعتراف‬ ‫ی قذافی را باقی گذاشته‬ ‫می کند که ‪80‬درصد توان نظام ‬ ‫است‪ .‬در حقیقت انها توان زمینی قذافی که هم اکنون‬ ‫نیز فعال است را باقی گذاش��ته اند اما توان هوایی که‬ ‫خط��ری برای ابراه ه��ای تجاری مدیتران��ه و جنوب‬ ‫اروپاست از بین برده اند‪.‬‬ ‫ای��ا می توان گف��ت که این ی��ک عملیات‬ ‫بین المللی است؟‬ ‫خیر‪ ،‬همانطور که از نام عملیات نیز مش��خص است‬ ‫یک عملیات کامال غربی است‪ .‬نام عملیات نیروهای‬ ‫غربی اودیس��ه سحر است‪ .‬اودیسه اشاره به اودیسیوز‬ ‫است که یک شخصیت مبارز یونانی بوده که با دشمنان‬ ‫متجاوز جنگیده است‪ ،‬سحر نیز ب ه معنای اغاز و سپیده‬ ‫دم است‪ .‬این عبارت عنوانی است که دنیای غرب علیه‬ ‫اس�لام به کار برده اس��ت‪ .‬پس این عنوان کامال غربی‬ ‫اس��ت و اصال جهانی نیست‪ .‬یعنی اگر این ماموریت‬ ‫از جانب س��ازمان ملل به انها محول شده است نباید‬ ‫از ی��ک عنوان غربی برای ان اس��تفاده کنند بلکه باید‬ ‫ماموریت شان کامال جهانی باشد‪.‬‬ ‫ش��ما چه پایانی برای ای��ن عملیات متصور‬ ‫هستید؟‬ ‫حت��ی برای دنیای غرب هم که ای��ن عملیات را اغاز‬ ‫کرده پایان این کار و ادامه ان کامال مش��خص نیست‪.‬‬ ‫ب��رای معم��ر قذافی ه��م در حال حاض��ر هیچ چیز‬ ‫مشخص نیست‪ .‬غربی ها دارند مرحله به مرحله جلو‬ ‫می روند و در حقیقت در هر مقطع تصمیم های خاص‬ ‫خود را می گیرند با یکسری خطوط قرمز خاص‪.‬‬ ‫بحث و جدل هایی که بر سر فرماندهی این‬ ‫‪31‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫‪32‬‬ ‫عملیات وجود دارد به چه دلیل است؟‬ ‫ی بعد‬ ‫این عملیات به وس��یله امریکا اغاز شد ولی کم ‬ ‫ای��ن بحث از جانب انان مطرح ش��د که قادر به ادامه‬ ‫عملیات نیس��تند‪ ،‬فرانسوی ها نیز مخالف حضور انها‬ ‫در فرماندهی عملیات بودند پس س��عی می کردند که‬ ‫فرمانده��ی عملیات را داش��ته باش��ند‪ .‬بنابراین بحثی‬ ‫که بین نیروها صورت گرف��ت این بود که فرماندهی‬ ‫عملیات به ناتو داده ش��ود یا به یک نیروی سومی به‬ ‫نام گروه تماس که مجموعه ای از کش��ورهای عربی‪،‬‬ ‫اروپایی و افریقایی را ش��امل می شد‪ .‬لیکن این گزینه‬ ‫به نتیجه نرس��ید و سرانجام ناتو فرماندهی را به عهده‬ ‫گرفت‪ .‬این مس��ائل بیانگر ان است که انها ابتدای امر‬ ‫هم هیچ تصویر روش��نی از اینده نداشته اند‪ .‬به عنوان‬ ‫نمون��ه ابتدا که تصمیم گرفته ش��د امریکایی ها حمله‬ ‫کنن��د و بعدها که بحث گروه تماس پیش امد امارات‬ ‫و کویت کشتی فرس��تادند و قطر و برخی کشورهای‬ ‫افریقایی هم اعالم کردند که حاضر به کمک هس��تند‪.‬‬ ‫اما این برنامه ریزی ها به اینجا رسید که تمام این موارد‬ ‫حذف ش��د و ناتو فرمانده��ی را به عهده گرفت‪ .‬البته‬ ‫شایان ذکر اس��ت که ناتو نیز یک نیروی غربی است‪،‬‬ ‫نماد غرب است و یک نماد مشترک جهانی نیست‪.‬‬ ‫اکن��ون هم بحثی که مطرح اس��ت این اس��ت ک ه ایا‬ ‫عملی��ات نات��و ادامه پی��دا خواهد کرد ی��ا خیر و امر‬ ‫نش��ان دهنده ان است که دنیای غرب در این مساله که‬ ‫چه باید بکند‪ ،‬مرحله ای عمل می کند‪.‬‬ ‫پایان کار قذافی چگونه خواهد بود؟‬ ‫در مورد قذافی هم همینطور اس��ت‪ ،‬چراکه یاران وی‬ ‫تمایل کنار گذاش��تن وی را بس��یار زیاد از خود نشان‬ ‫می دهن��د پس قذافی هم تا زمان��ی در قدرت خواهد‬ ‫ماند که نیروهایش وی را همراهی بکنند‪ .‬محاس��بات‬ ‫دقیقی وجود ندارد‪ .‬ابتدای امر دو وزیر وی کناره گیری‬ ‫کردند‪ ،‬یکی وزیر دادگس��تری و دیگری وزیر کشور‪.‬‬ ‫اکنون نیز هردوی این افراد در راس مخالفان هس��تند‪.‬‬ ‫ی داخل��ی لیبی به وزیر‬ ‫هفته گذش��ته فرماندهی نظام ‬ ‫کشور س��ابق قذافی واگذار شد و همین امر تشویقی‬ ‫ش��د برای دیگر مقامات رژیم قذافی که از اطراف وی‬ ‫کناره گی��ری کنند‪ .‬نظر من این اس��ت که قذافی دیگر‬ ‫نمی تواند شرایط لیبی را به گذشته بازگرداند‪ .‬جنگیدن‬ ‫ش��هر به شهر با مردم کشور نتیجه اش جز از بین رفتن‬ ‫اینده یک حکوم��ت نخواهد بود‪ .‬اگرچه مردم برخی‬ ‫از ش��هرها را واگ��ذار کردند اما در نهای��ت انها باید‬ ‫ب��ه خانه و زندگی و کارش��ان بازگردن��د و کنار امدن‬ ‫با دول��ت قذافی امکان پذیر نیس��ت‪ .‬از س��وی دیگر‬ ‫وقتی یک طرف مردم هس��تند طبیعتا م��ردم پیروزند‬ ‫البت��ه ای��ن را از روی معادالت منطق��ه ای نمی گویم‬ ‫بلک��ه در همه جای دنیا اینطور بوده اس��ت که هرگاه‬ ‫م��ردم با دولت س��رجنگ پیدا کرده ان��د دیگر دولت‬ ‫در ان منطقه نتوانس��ته یک حاکمیت دائمی و مطمئن‬ ‫داش��ته باش��د‪ .‬بنابراین اقای قذافی یک مهره سوخته‬ ‫اس��ت و دیگر دنیای غرب روی وی س��رمایه گذاری‬ ‫نخواهد کرد مگر اینکه صب��ر کنند تا یک مهره دیگر‬ ‫پیدا کنند‪.‬‬ ‫رابرت گیتس‪ ،‬وزیر دفاع امریکا در مصاحبه ای‬ ‫گفته قصد س��رنگونی رژیم قذافی را ندارند‪.‬‬ ‫هدف امریکا از این سخن چیست؟‬ ‫ای��ن صحبت ها اص��وال مقطع��ی اس��ت‪ .‬چراکه اگر‬ ‫امریکایی ه��ا درحال حاضر بگویند قصد س��رنگونی‬ ‫قذاف��ی را دارند همه به انه��ا خواهند گفت که دارند‬ ‫فراتر از قطعنامه سازمان ملل حرکت می کنند‪ .‬قطعنامه‬ ‫س��ازمان ملل حرکت قذافی را محکوم کرده اما نگفته‬ ‫که وی را س��رنگون کنید بلکه خواه��ان ایجاد پرواز‬ ‫ممنوع در اس��مان لیبی است تا قذافی نتواند از نیروی‬ ‫هوای��ی اش اس��تفاده کند‪ .‬پس وقتی ح��رف از قانون‬ ‫می شود انها نیز می گویند که هدف ما سرنگونی قذافی‬ ‫نیست و سعی داریم قطعنامه سازمان ملل را اجرا کنیم‪.‬‬ ‫از طرف دیگر بحث مهره های موجود است زیرا اگر از‬ ‫حاال بگویند که قصد س��رنگونی رژیم قذافی را دارند‬ ‫برای کس��انی که هنوز در رژیم هس��تند اصال وجهه‬ ‫خوبی ندارد‪ .‬دلیل دیگر این است که امریکا در داخل‬ ‫کش��ور نیز با مشکالتی روبه رو اس��ت‪ .‬باراک اوباما‪،‬‬ ‫رئیس جمهوری ایاالت متحده مبارزات انتخاباتی سال‬ ‫‪ 2012‬را اغ��از کرده و این درحالی اس��ت که حزب‬ ‫دموکرات بسیار نگران تاثیرات لشکرکشی اش به لیبی‬ ‫بر انتخابات اینده است‪ .‬بنابراین جمهوری خواهان هم‬ ‫از این مس��اله بس��یار به نفع خودشان استفاده و اعالم‬ ‫کردند که اوباما وارد یک جنگ ش��ده است‪ .‬همچنین‬ ‫امری��کا با این س��خن می خواهد ب��ه جهانیان بگوید‬ ‫ک��ه ما یک ماموریت جهانی انج��ام دادیم و اکنون نیز‬ ‫مسئولیت مان تمام شده است‪.‬‬ ‫در ناتو هم اختالفات بس��یاری بر سر حمله‬ ‫ب��ه لیبی وج��ود دارد‪ .‬در ح��ال حاضر چه‬ ‫کشورهایی مخالف این حمله هستند؟‬ ‫به نوع��ی می توانم بگویم تمام کش��ورهای عضو ناتو‬ ‫با این حمله مخالف بودند جز فرانس��وی ها‪ .‬دلیلش‬ ‫نیز این اس��ت که منطقه ش��مال افریقا منطقه فعالیت‬ ‫فرانس��وی ها بوده است‪ .‬کش��ورهای اروپای شرقی‬ ‫که ت��ازه به ناتو پیوس��ته اند‪ ،‬کامال مخالف هس��تند‪،‬‬ ‫کش��ورهای کوچ��ک عضو نات��و هم رس��ما اعالم‬ ‫مخالف��ت نکرده اند اما توان هم��کاری را نیز ندارند‪.‬‬ ‫همچنانکه در قضیه افغانس��تان نیز وقتی بحث اعزام‬ ‫‪ 20‬ه��زار نیروی ناتو به افغانس��تان بود پس از ‪ 6‬ماه‬ ‫جلسه و بحث و بررسی ‪ 200‬نیرو بیشتر به افغانستان‬ ‫اعزام نکردند‪ .‬این بدان معناس��ت که این کشورها از‬ ‫اینک��ه بخواهند برای کش��ور دیگ��ری هزینه بکنند‬ ‫نگران هس��تند مخصوصا که فرماندهی عملیات هم‬ ‫به عهده امریکا باش��د‪.‬مثال فرانسوی ها کامال مخالف‬ ‫هستند که ناتو با فرماندهی امریکا در صحنه باشد و‬ ‫به دنبال تشکیل گروه تماس بودند که موفق نشدند‪.‬‬ ‫پ��س اختالفات ناتو یکس��ری اختالفات ریش��ه دار‬ ‫قدیمی اس��ت‪ ،‬زیرا اکنون دیگر فلس��فه وجودی ناتو‬ ‫از بین رفته اس��ت‪ .‬ناتو س��ال ها پیش برای مبارزه با‬ ‫کمونیس��م تشکیل شد و وقتی کمونیسم از بین رفت‬ ‫ناتو دیگر فلس��فه وجودی نداش��ت پس کشورهای‬ ‫عض��و می پندارند که یکس��ری هزینه هایی می کنند و‬ ‫نیروهای��ی در اختیار ناتو می گذارن��د در حالیکه در‬ ‫نهایت منافع امریکا تامین می شود‪.‬‬ ‫کشورهایی مثل امریکا‪ ،‬فرانسه و بریتانیا که‬ ‫به لیبی حمله کردند و سردمدار این حمالت‬ ‫بودن��د ایا ممکن اس��ت در نهایت به دنبال‬ ‫دستیابی به منابع نفتی لیبی باشند؟‬ ‫مس��اله نفت در جریان لیبی نقش خیلی پررنگی دارد‪.‬‬ ‫اکنون نیز شاهدیم که پس از این جریانات قیمت نفت‬ ‫قذافی دیگر نمی تواند‬ ‫شرایط لیبی را به گذشته‬ ‫بازگرداند‪ .‬جنگیدن شهر‬ ‫به شهر با مردم کشور‬ ‫نتیجه اش جز از بین رفتن‬ ‫اینده یک حکومت نخواهد‬ ‫بود‪ .‬اگرچه مردم برخی از‬ ‫شهرها را واگذار کردند اما‬ ‫در نهایت انها باید به خانه‬ ‫و زندگی و کارشان بازگردند‬ ‫و کنار امدن با دولت قذافی‬ ‫امکان پذیر نیست‬ ‫به یکباره چقدر افزایش پیدا کرد‪ .‬این در حالی اس��ت‬ ‫که اتفاقاتی که در دیگر کش��ورها افت��اد به این میزان‬ ‫روی قیمت نفت تاثیر نگذاشت‪ .‬اما مساله مهم دیگری‬ ‫که وج��ود دارد فروش تس��لیحات اس��ت‪ .‬در غرب‬ ‫طرحی در حال اجراست و ان فروش سریع تسلیحات‬ ‫به دیگر کشورهاس��ت‪ ،‬زیرا وقتی جنگی اتفاق بیفتد‬ ‫فروش سالح در جهان رونق می گیرد‪ .‬یعنی تسلیحات‬ ‫گران تر می شود و کشورها نیز تمایل بیشتری به خرید‬ ‫س�لاح پیدا می کنند‪ .‬پس هر جنگی که اتفاق می افتد‬ ‫ضمن ان نمایشگاهی از تس��لیحات نیز برپا می شود‪.‬‬ ‫پس غربی ها با این حمله تنها به نفت و گاز لیبی چشم‬ ‫ندوخته اند بلکه به دنبال فروش سالح و سرمایه گذاری‬ ‫در شمال افریقا نیز هستند‪.‬‬ ‫احتمال دارد که در نهایت دیکتاتور لیبی با‬ ‫نیروهای ائت�لاف مذاکره کند و اگر این امر‬ ‫صورت گیرد ایا انها حاضر به مذاکره با وی‬ ‫خواهند بود؟‬ ‫قذافی از ابتدا نشانه های زیادی مبنی بر تمایل به مذاکره‬ ‫از خود نشان داده است و افراد مختلفی را برای مذاکره‬ ‫به کشورهای گوناگون فرستاد ولیکن در حال حاضر‬ ‫ش��رایط به گونه اس��ت که غربی ها نمی خواهند وجهه‬ ‫خودشان را در برابر مردم لیبی خراب کنند‪ ،‬چراکه در‬ ‫برهه کنونی که قذافی به کش��تار مردمش روی اورده‬ ‫اس��ت هرکس که با او اعالم دوستی کند در اینده نزد‬ ‫مردم طرد خواهد شد‪ .‬قذافی همان کسی است که در‬ ‫رابطه با تس��لیحات هس��ته ای اش به ان مذاکره بزرگ‬ ‫تن داد یعنی وی هر زمانی حاضر به مذاکره و سازش‬ ‫اس��ت اما در حال حاضر فضای سیاسی بیرونی اجازه‬ ‫سازش را به وی نمی دهد‪.‬‬ ‫ای��ا انقالبیون لیبی کامال ب��ا حمله نیروهای‬ ‫ائتالف موافقند و اگر قذافی س��رنگون شود‬ ‫چه اینده ای در انتظار انها خواهد بود؟‬ ‫در حال حاضر مس��اله و مش��کلی که انقالبیون لیبی‬ ‫دارند این اس��ت که چند دس��ته هس��تند‪ .‬دسته هایی‬ ‫که در خارج از کش��ور بوده اند چ��ون تاکنون فضای‬ ‫داخل کش��ور امنیتی بوده و نتوانس��ته اند تشکل الزم‬ ‫انقالبی را ایجاد کنند به همین دلیل یک امر اس��تثنایی‬ ‫اتفاق افت��اد و به یک باره مهره ه��ای اصلی حکومت‬ ‫در راس گروه ه��ای مخالف ق��رار گرفتند و مردم نیز‬ ‫با اینها همراهی کردند‪ .‬البته گفته می ش��ود مردم با این‬ ‫مهره ها به طور کامل به عنوان مهره های اصلی و دائمی‬ ‫ موافق نیس��تند و فع�لا در این مقطع که هدف ش��ان‬ ‫رفتن قذافی است با اینها کنار امده اند‪ .‬بنابراین ترکیبی‬ ‫ک��ه در حال حاضر با قذاف��ی می جنگد از یک طرف‬ ‫ ترکیب رس��می اش م��ورد اعتماد غربی هاس��ت و از‬ ‫جانب غرب به رسمیت ش��ناخته شده اند‪ ،‬ترکیبی که‬ ‫در راس ان مهره ه��ای حکومتی قذاف��ی قرار دارد‪ .‬از‬ ‫طرف دیگ��ر در میان گروه های مخالف��ی که ‪ 6‬گروه‬ ‫مختل��ف بودند و برخ��ی از انها گروه های اس�لامی‬ ‫ بودند اسامی برخی از انها به کلی از صحنه تبلیغات و‬ ‫خبرگزاری ها پاک شد‪ .‬بنابراین می توان گفت انقالب‬ ‫لیبی چند مرحله ای است‪ .‬ابتدای امر معمر قذافی باید‬ ‫کنار برود و در مرحل��ه بعد نوبت به مهره های بعدی‬ ‫می رسد‪.‬‬ ‫صحبت دیگری ندارید؟‬ ‫ب��ه نظر من در رابطه با حمل��ه نیروهای غربی به لیبی‬ ‫مهمترین مساله ای که باید مورد توجه قرار گیرد از بین‬ ‫رفتن قدرت دفاعی مردم لیبی توسط غربی هاست‪ .‬این‬ ‫مس��اله که غرب بدان افتخار می کن��د باید در کارنامه‬ ‫غرب مورد بررس��ی قرار گیرد چراکه راه های دیگری‬ ‫هم ب��رای جلوگیری از کش��ت و کش��تار در لیبی و‬ ‫برکناری قذافی وجود داش��ت مث�لا اموزش به مردم‪،‬‬ ‫مس��لح کردن انها یا حتی فرود چترباز در اطراف کاخ‬ ‫قذافی و بازداشت وی‪.‬‬ ‫جنگ غرب علیه لیبی به کجا ختم می شود؟‬ ‫قذافی می رود‬ ‫دکتر عباس لقمانی‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫ب��ا ص��دور قطعنامه ‪ 1973‬س��ازمان مل��ل برخی‬ ‫کشورهای غربی از جمله امریکا‪ ،‬فرانسه و انگلیس‬ ‫به لیب��ی حمله کردند‪ .‬موضوع اصل��ی که باید در‬ ‫رابطه با حمله کش��ورهای بزرگی چ��ون امریکا‪،‬‬ ‫انگلیس و فرانس��ه به لیبی مورد بررسی قرار گیرد‬ ‫این است که این کشورها مجبور بودند برای ایجاد‬ ‫منطق��ه پرواز ممنوع یکس��ری از مناطقی که پرواز‬ ‫ممنوع را به خطر می اندازد خنثی کنند‪ .‬این مناطق‬ ‫ش��امل س��ایت های راداری‪ ،‬س��ایت های موشکی‬ ‫و فرودگاه ه��ای لیبی اس��ت که اگر انه��ا را نابود‬ ‫نمی کردند نی��روی هوایی لیبی می توانس��ت علیه‬ ‫نیروهای ائتالفی عملیات انجام دهد‪ .‬البته از ابتدای‬ ‫امر اس��تراتژی نیروه��ای ائتالفی دچار یکس��ری‬ ‫نقایص بود و به تدریج دچار برخی تحوالت ش��د‪.‬‬ ‫از ابتدا دیدی��م که دولت امری��کا تمایلی به ادامه‬ ‫فرمانده��ی نیروها ندارد و نمی خواهد س��ردمدار‬ ‫حمله به لیبی باش��د بنابراین پس از گذش��ت چند‬ ‫هفته فرماندهی عملیات را به نیروهای ناتو واگذار‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫در رابطه با ناتو مشکل این بود که ‪ 28‬کشور عضو‬ ‫ناتو باید برای اعالم عملیات رای مشترک می داشتند‬ ‫که این رای مش��ترک حاصل نشد‪ .‬از جمل ه ترکیه‬ ‫کامال با این حمله مخالف بود در نتیجه این عملیات‬ ‫با وقفه مواجه ش��د‪ .‬در این مورد دولت انگلیس و‬ ‫فرانسه تاکید بسیار زیادی بر انجام عملیات داشتند‬ ‫اما ایتالیا به دلیل اینکه روابط بسیار گسترده نفتی با‬ ‫لیبی داشت تا حدودی تعلل کرد‪ .‬باید توجه داشت‬ ‫که لیبی چیزی در حدود یک میلیون و سیصد هزار‬ ‫بشکه نفت صادر می کند و بزرگترین مشتری نفت‬ ‫لیبی هم ایتالیاس��ت‪ .‬تا همین اواخر هم برلوسکنی‬ ‫و قذافی روابط شخصی حسنه ای داشتند‪ .‬قذافی از‬ ‫ایتالی��ا دیدن کرد‪ ،‬برلوس��کنی به لیبی رفت‪ .‬همین‬ ‫روابط باعث پیچیدگی داستان شد‪ .‬امریکا نیز در این‬ ‫می��ان تمایلی ب��ه برعهده گرفت��ن فرماندهی عملیات‬ ‫ندارد‪ ،‬دلیل ان نیز مش��خص اس��ت‪ .‬امریکا در حال‬ ‫حاضر درگیر دو جنگ در دو کش��ور اس�لامی یعنی‬ ‫عراق و افغانستان است و باراک اوباما بعد از سخنرانی‬ ‫که در قاهره داشت سعی کرد یک چهره اسالم پسند از‬ ‫خودش ارائه دهد‪ .‬پس‪ ،‬این برای امریکا یک ریسک‬ ‫بزرگ بود که دوباره درگیر جنگ با یک کشور مسلمان‬ ‫ن ترس دارد که با درگیر شدن‬ ‫شود‪ .‬دولت اوباما از ای ‬ ‫در یک جنگ دیگر دوب��اره به وجهه امریکا در زمان‬ ‫جورج بوش بازگردد‪ .‬در این میان فرضیه هایی مطرح‬ ‫است مبنی بر اینکه با این حمله لیبی هم به سرنوشت‬ ‫عراق و افغانس��تان دچار خواهد ش��د‪ .‬ب��ه عقیده من‬ ‫این امر ممکن نیس��ت چراکه لیبی از لحاظ وضعیت‬ ‫سوق الجیشی و جغرافیایی به صورتی نیست که در ان‬ ‫یک جنگ پارتیزانی دراز مدت صورت بگیرد‪ .‬مس��اله‬ ‫دیگر این اس��ت که در لیبی مس��اله قبیله ها و ش��یوخ‬ ‫منطقه بسیار پررنگ است تا جایی که وقتی عده ای از‬ ‫اینان از قذافی رویگردان ش��دند تبدیل به سردمداران‬ ‫مبارزه با وی ش��دند‪ .‬برداش��ت واحدی در لیبی مثل‬ ‫افغانس��تان و عراق وجود نداشت که برضد نیروهای‬ ‫اش��غالگر مبارزه کنند‪ .‬همانطور که می بینیم کسانی که‬ ‫اکنون از ش��رق لیبی به سمت غرب حمله می کنند و‬ ‫در صدد اشغال پایتخت هس��تند در حقیقت نیروهای‬ ‫داخلی اند‪ .‬درکل من بعید می دانم که نیروهای ائتالف‬ ‫در لیبی درگیر جنگی همانند جنگ عراق یا افغانستان‬ ‫شوند‪ .‬اما نظریه دیگری نیز در رابطه با حمله نیروهای‬ ‫ائتالفی به لیبی وجود دارد و ان تحت کنترل دراوردن‬ ‫منابع نفتی لیبی و دیگر کشورهای همسایه اش است‪.‬‬ ‫پیرامون این مساله باید توضیح دهم که نفت کشورهای‬ ‫جهان س��وم در همه معادالت سیاسی همیشه یک رل‬ ‫اساسی بازی می کند و ثروت کشورهایی که در تضاد‬ ‫با غرب هس��تند مسلما همیش��ه در برنامه ریزی های‬ ‫غرب نقش مهمی دارد مسلما این موضوع در رابطه با‬ ‫لیبی هم صادق اس��ت‪ .‬از دیگر سو دیدیم که رژیم‬ ‫قذافی در س��ال های اخیر سیاستی را دنبال می کرد‬ ‫که کامال غیرقابل محاس��به بوده است که از حادثه‬ ‫الکربی ش��روع می ش��ود تا مذاکره با غرب و کنار‬ ‫گذاش��تن برنامه های هسته ای‪ .‬پس در مورد قذافی‬ ‫نمی توان یک سیاس��ت یا اس��تراتژی مشخص را‬ ‫دنبال کرد‪ .‬این غیرقابل پیش بینی بودن قذافی برای‬ ‫غرب غیرقابل تحمل شده است‪ .‬در سال های اخیر‬ ‫هم بیش��تر سیاست های قذافی مشمول دیدگاه های‬ ‫پس��رش سیف االسالم ش��ده و وی باعث نزدیکی‬ ‫پدرش به غرب شده بود‪ .‬پس پیگیری یک سیاست‬ ‫معتدل با ش��خصی مانند قذافی غیرممکن است و‬ ‫غ��رب هم به همین دلیل به دنبال ش��خصی غیر از‬ ‫قذافی است‪ .‬پیرامون جنگ داخلی نیز باید توضیح‬ ‫دهم که هم اکنون نیز لیبی گرفتار یک جنگ داخلی‬ ‫اس��ت اما بعید می دانم که این جنگ تبدیل به یک‬ ‫جنگ کالسیک ش��ود‪ .‬البته این امکان وجود دارد‬ ‫ک��ه قذافی بتواند مناطقی را تحت تس��لط خودش‬ ‫دراورد و به دنب��ال ان جنگی با نیروهای مخالفش‬ ‫راه بیندازد‪ .‬اما موضوعی که در رابطه با لیبی بسیار‬ ‫مهم اس��ت و نباید از نظر دور باش��د این است که‬ ‫در م��ورد لیبی یک اجماع جهان��ی وجود دارد که‬ ‫قذاف��ی باید ب��رود‪ .‬وقتی این اجم��اع وجود دارد‬ ‫تقریبا برای قذافی غیرممکن است که بتواند مدت‬ ‫زیادی برس��ر قدرت بماند‪ .‬اگر دقت کنیم می بینیم‬ ‫که هیچ کش��وری در دنیا نیست که حاضر شود به‬ ‫قذافی کمک کند این در حالی اس��ت که در س��ایر‬ ‫کش��ورهایی که در انها جنگ داخلی درمی گرفت‬ ‫همیشه یک کشور همس��ایه ای بود که از یکسری‬ ‫از نیروه��ا حمایت می کرد‪ .‬این مس��اله در رابطه با‬ ‫لیبی صادق نیس��ت‪ .‬کشورهای همسایه لیبی را که‬ ‫در نظر بگیریم‪ ،‬مصر و تونس که صددرصد با قذافی‬ ‫مخالفند و چاد و نیجریه هم دولت هایی نیستند که‬ ‫توان کمک به قذافی را داشته باشند‪.‬در حال حاضر‬ ‫نیز انقالبی��ون لیبی با نیروهای ائتالفی کامال موافق‬ ‫هستند‪ ،‬البته درست است که در این میان اشتباهاتی‬ ‫صورت گرفت و برخی از نیروهای انقالبی نیز در‬ ‫حمالت غربی کشته شدند اما در کل انقالبیون لیبی‬ ‫با این نیروها موافق هستند‪ .‬حتی زمانی که قطعنامه‬ ‫ش��ورای امنیت تصویب و قرار شد که این نیروها‬ ‫به لیبی حمله کنند‪ ،‬در مناطق ازاد ش��ده لیبی مردم‬ ‫ب��ه خیابان ها امدند و در حمایت از نیروهای غربی‬ ‫تظاهرات کردند و خوش��حالی خودش��ان را نشان‬ ‫دادند‪ .‬حتی در موردی که هفته گذش��ته به اش��تباه‬ ‫نیروهای ائتالف چند تن از انقالبیون را هدف قرار‬ ‫دادن��د‪ ،‬دول��ت موقت لیبی اعالم ک��رد که این امر‬ ‫س��هوی بوده اس��ت و موضوع را پیگیری نکردند‪.‬‬ ‫بنابراین در هر حال دیکتاتور لیبی رفتنی اس��ت اما‬ ‫اینک��ه این امر در کوتاه م��دت صورت می گیرد یا‬ ‫دراز مدت هنوز مش��خص نیس��ت‪ .‬رژیم قذافی به‬ ‫پایان راه رسیده اس��ت اما زمان ان قابل تشخیص‬ ‫نیس��ت زی��را ارزیاب��ی امکاناتی که تح��ت کنترل‬ ‫قذافی اس��ت هنوز برای دنیا امکان پذیر نیس��ت‪ .‬با‬ ‫پش��تیبانی که دنیا از نیروهای انقالبی می کند گزینه‬ ‫مذاکره خیلی محتمل نیس��ت اما این امکان وجود‬ ‫دارد که اگر انقالبیون به بن بس��ت برس��ند و دیگر‬ ‫نتوانند پیش��روی کنند و از طرفی قذافی هم به این‬ ‫نتیجه برسد که امکان فتح بقیه لیبی را ندارد‪ ،‬شاید‬ ‫مذاک��ره ای صورت بگیرد‪ .‬ش��واهدی هم که اخیرا‬ ‫به دس��ت امده نشان می دهد که قذافی تاکنون چند‬ ‫تن را برای مذاکره و صحبت به کش��ورهای دیگر‬ ‫فرستاده است‪ .‬برای قذافی در حال حاضر مهم ترین‬ ‫موضوع این اس��ت که به ص��ورت ابرومندانه این‬ ‫مساله فیصله یابد‪.‬‬ ‫‪33‬‬ ‫گفت و گو با سفیر سابق ایران در لیبی‬ ‫جنگ سناریوها‬ ‫محمد منهاج‪ ،‬سفیر سابق ایران در لیبی در رابطه‬ ‫ب��ا مرحل��ه کنونی در لیبی بر این باور اس��ت که‬ ‫در ح��ال حاضر و با حمله نیروهای ائتالفی برای‬ ‫قذافی دو سناریو وجود دارد‪ .‬نخست اینکه خود‬ ‫قذافی با توجه ب��ه کناره گیری اکثر اطرافیانش به‬ ‫این نتیجه برس��د که دیگر پایان کارش اس��ت و‬ ‫قدرت را ترک کند و سناریوی دوم این است که‬ ‫با کمک برخی کش��ورهای غرب��ی مثل انگلیس‪،‬‬ ‫یکی از پس��ران قذافی مثال سیف االس�لام یا یک‬ ‫ش��خصی که مردم زیاد رویش حس��اس نیس��تند‬ ‫قدرت را در دس��ت بگیرد‪ .‬البته س��ناریوی اول‬ ‫محتمل تر اس��ت‪ .‬همچنانک��ه می بینیم قذافی طی‬ ‫هفته ه��ای اخی��ر برخ��ی از نیروهای��ش را برای‬ ‫مذاک��ره و رایزنی به دیگر کش��ورها اعزام کرده‬ ‫است‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫‪34‬‬ ‫حمله نیروهای ائتالفی ب��ه لیبی را چطور‬ ‫ارزیاب��یمی کنی��د؟‬ ‫در حقیق��ت ب��ر حرک��ت برخی کش��ورهای غربی‬ ‫به لیبی یک سیاس��ت منس��جم حاکم نیست و نظر‬ ‫کشورهای غربی مثال امریکا با دیگر کشورها کامال‬ ‫با یکدیگر متفاوت است‪ .‬از همان ابتدا هم مشخص‬ ‫بود که اجماع کاملی برسر این موضوع وجود ندارد‬ ‫ولی بازهم امریکا تالش می کرد که در سایه مصوبه‬ ‫ش��ورای امنیت به اهدافش برسد‪ .‬در نهایت شورای‬ ‫امنی��ت مصوبه را داد اما در ادامه اختالفاتی بر س��ر‬ ‫هدایت و فرمانده��ی نیروهای ائتالفی به وجود امد‬ ‫که ایا فرماندهی نیروها با امریکا باش��د یا با ناتو که‬ ‫در نهایت ه��م ناتو پذیرفت ک��ه فرماندهی نیروها‬ ‫را بپذی��رد‪ .‬ولی هن��وز هم هدف ای��ن حمله کامال‬ ‫مش��خص نیست‪ .‬برخی بر این باورند که باید حمله‬ ‫را گس��ترش دهند و حتی برخی کش��ورها صحبت‬ ‫از ورود نیروهای زمین��ی می کنند تا جایی که رژیم‬ ‫قذافی کامال س��قوط کند اما برخ��ی دیگر نیز براین‬ ‫باورند که هدف نهایی ش��ان نباید س��رنگونی قذافی‬ ‫باش��د و فع�لا باید از حم�لات وی به ش��هرها و‬ ‫غیرنظامیان جلوگیری کرد‪ .‬لحن امریکا هم نس��بت‬ ‫به این مس��ائل از ابتدا متفاوت بوده است‪ .‬به همین‬ ‫جهت در رابطه با لیبی اصال سیاست هماهنگی میان‬ ‫نیروهای ائتالف وجود ندارد‪.‬‬ ‫چرا امری��کا تمایلی به فرماندهی عملیات‬ ‫ندارد؟‬ ‫امریکا در حال حاضر هم در عراق درگیر اس��ت و‬ ‫هم در افغانس��تان و ترجیح می دهد اگر قرار باشد‬ ‫عملیات سومی انجام بگیرد نیروهای دیگری ان را‬ ‫برعهده بگیرند‪ .‬باالخره سیاس��ت های دموکرات ها‬ ‫و جمه��وری خواه��ان نی��ز کامال متفاوت اس��ت‪.‬‬ ‫هرچند ش��اید برخ��ی بگویند که اینه��ا در نهایت‬ ‫اس��تراتژی ش��ان یکی اس��ت اما در تاکتیک کامال‬ ‫متفاوت اند و ان خش��ونتی ک��ه جمهوری خواهان‬ ‫در زمان بوش داش��تند با سیاس��ت های اوباما قابل‬ ‫مقایسه نیست‪.‬‬ ‫ش��ما با ای��ن نظریه ک��ه امری��کا و دیگر‬ ‫کش��ورهای غربی به دنبال ایجاد استعمار‬ ‫در لیبی هس��تند موافق هس��تید؟‬ ‫بس��تگی به این دارد که اس��تعمار را چه معنا بکنید‪.‬‬ ‫معنای اس��تعمار امروزه با گذش��ته کام�لا متفاوت‬ ‫است‪ .‬با ش��نیدن واژه اس��تعمار به ذهن ها اینچنین‬ ‫خطور می کند که یک کش��ور ابرقدرت مثل امریکا‬ ‫و انگلیس یا فرانسه بر کشوری ان چنان سلطه پیدا‬ ‫بکند که اقتصاد‪ ،‬سیاست و همه چیز ان کشور را در‬ ‫دس��ت بگیرد‪ .‬امروز دیگر این نوع استعمار منقرض‬ ‫شده اس��ت و عملی نیس��ت‪ .‬حتی خود کشورهای‬ ‫احتماال خود قذافی به این‬ ‫نتیجه رسیده که دیگر پایان‬ ‫حکومتش در لیبی فرارسیده‬ ‫است چراکه بسیاری از‬ ‫نزدیکان وی در لیبی از‬ ‫حمایت او دست کشیدند‬ ‫و به مخالفین پیوستند‬ ‫درواقع عمده شخصیت ها‬ ‫و افراد برجسته و بانفوذی‬ ‫که اطراف قذافی بودند‪ ،‬از‬ ‫وی برائت جستند و استعفا‬ ‫دادند یا اینکه پناهنده شدند‬ ‫غربی و اس��تعمارگران گذش��ته هم ب��ه دنبال چنین‬ ‫چیزی نیس��تند‪ .‬در واقع غربی ه��ا می خواهند که با‬ ‫کش��ورهای کوچک رابطه ای داشته باشند که از این‬ ‫رابط��ه به نفع خودش��ان و منافع ملی ش��ان حال به‬ ‫صورت مش��روع یا نامش��روع اس��تفاده بکنند‪ .‬البته‬ ‫در این ش��کی نیست که کش��ورهای غربی به دنبال‬ ‫ان هس��تند که از حوادث‪ ،‬جریان��ات و بحران های‬ ‫به وجود امده در کش��ورهای مختلف نهایت استفاده‬ ‫را ببرن��د‪ .‬اما اینکه بخواهند به ش��یوه گذش��ته این‬ ‫کشور را تحت سلطه و استعمار خودشان قرار دهند‬ ‫امکان پذیرنیس��ت‪.‬‬ ‫با این ش��رایط چه اینده ای را برای کشور‬ ‫لیبی و ش��خص اق��ای قذاف��ی پیش بینی‬ ‫می کنید؟‬ ‫دو س��ناریو در رابطه با لیبی می توان در نظر گرفت‪.‬‬ ‫نخس��ت اینکه احتماال خ��ود قذافی به ای��ن نتیجه‬ ‫رس��یده که دیگر پایان حکومتش در لیبی فرارسیده‬ ‫اس��ت چراکه بس��یاری از نزدی��کان وی در لیبی از‬ ‫حمایت او دس��ت کش��یدند و به مخالفین پیوستند‪.‬‬ ‫درواق��ع عم��ده ش��خصیت ها و اف��راد برجس��ته و‬ ‫بانف��وذی که اط��راف قذافی بودن��د‪ ،‬از وی برائت‬ ‫جس��تند و اس��تعفا دادند ی��ا اینکه پناهنده ش��دند‪.‬‬ ‫به عن��وان نمونه احم��د قذاف الدم که پس��رعموی‬ ‫قذافی و دس��تیار وی��ژه او نیز بود و نفوذ بس��یاری‬ ‫داش��ت در مصر از کارهای قذاف��ی اظهار برائت و‬ ‫از مص��ر تقاضای پناهندگ��ی می کند‪ .‬یا عبدالرحمن‬ ‫ش��لغم که به مدت ‪ 8‬س��ال وزیر خارجه اش بود و‬ ‫بعدهم نماینده لیبی در س��ازمان ملل ش��د در انجا‬ ‫از کارهای قذافی اظه��ار تنفر کرد و با ان وضعیت‬ ‫خاص و با گریه اس��تعفا کرد‪ .‬نمونه بس��یار اس��ت‪.‬‬ ‫بس��یاری از س��فرا‪،‬وزرا و فرمانده��ان ارتش که در‬ ‫انق�لاب لیبی یا هم��ان کودتای لیبی نقش داش��تند‬ ‫و در ای��ن ‪ 40‬س��ال هم هم��راه لیبی بودن��د تماما‬ ‫کناره گی��ری کردند‪ .‬در ح��ال حاضر قذافی به دنبال‬ ‫ان اس��ت که از طری��ق گفت وگو و مذاک��ره به راه‬ ‫حلی دس��ت یابد‪ .‬س��ناریوی دوم نیز این است که‬ ‫غربی ها و به خص��وص انگلیس احتماال خواهان ان‬ ‫هس��تند که به ی��ک راه حل میان��ه ای در این رابطه‬ ‫دست یابند‪ .‬حال اگر توانس��تند سیف االسالم‪ ،‬پسر‬ ‫قذاف��ی را جانش��ینش کنند و اگر نش��د هم به یک‬ ‫نحوی کسانی را که مردم روی شان خیلی حساسیت‬ ‫ندارند روی کار بیاورند و بعد هم با مخالفین قذافی‬ ‫کنار بیایند و به تفاهم برسند‪ .‬البته من سناریوی دوم‬ ‫را بس��یار بعید می دانم و عملی شدن سناریوی اول‬ ‫محتمل تر اس��ت‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مردی با دوگانگی های فراوان‬ ‫ترجمه‪ :‬ارزو دیلمقانی‬ ‫او ک��ه زمانی رهبر اصالحات در داخل کش��ورش به‬ ‫حس��اب می امد‪ ،‬ام��روز به یکی از طرف��داران اصلی‬ ‫پ��درش تبدی��ل ش��ده اس��ت‪ .‬سیف االس�لام قذافی‬ ‫س��ی و هش��ت س��اله هیچ روزی را بدون حکومت‬ ‫پدرش بر لیبی س��پری نکرده اس��ت‪ ،‬حکومتی که از‬ ‫نظر او حق مس��لم پدر در داخل کش��ور است‪ .‬اکنون‬ ‫ه��م در حالی که دولت لیبی با موج عظیم مخالفت ها‬ ‫مواجه ش��ده ‪ ،‬این دومین پسر معمر قذافی است که از‬ ‫همه زودتر در ارتباط با هر تغییر و تحولی س��خنرانی‬ ‫می کن��د‪ .‬اوای��ل ماه م��ارس او تصورات خ��ود را از‬ ‫تالش های کش��ورهای غربی در ارتباط با نجات لیبی‬ ‫اینگونه بیان کرد‪« :‬ما از حمله امریکا‪ ،‬ناتو و فرانس��ه‬ ‫نمی ترسیم‪ .‬مردم! این کش��ور ماست‪ ،‬ما اینجا زندگی‬ ‫می کنیم و همین جا می میریم‪ .‬ما هیچ وقت تسلیم این ‬ ‫تروریست ها نمی شویم‪ .‬ملت لیبی تا کنون بسیار متحد‬ ‫عمل کرده است‪ .‬ما بسیار قدرتمند هستیم‪».‬‬ ‫از ان زمان به بعد او در سرخط اخبار قرار گرفته است‪.‬‬ ‫این درحالی اس��ت که یکی از مقام��ات بریتانیایی که‬ ‫نخواس��ت نامش فاش ش��ود در گفت وگو با روزنامه‬ ‫گاردی��ن اعالم ک��رد که محم��د اس��ماعیل‪ ،‬یکی از‬ ‫مشاوران ارش��د سیف االسالم برای یکسری مذاکرات‬ ‫محرمانه در لندن بود‪.‬‬ ‫محمد اس��ماعیل خ��ودش پیش ت��ر در گفت وگو با‬ ‫سی ان ان اعالم کرده بود که به دلیل مسائل خانوادگی‬ ‫به لندن س��فر خواهد ک��رد‪ .‬اما مخالف��ان دولت لیبی‬ ‫معتقدند که هیچ دلیل شخصی ای برای سفر او به لندن‬ ‫وج��ود ندارد‪ .‬گوما القماتی‪ ،‬یک��ی از رهبران مخالف‬ ‫در لیب��ی می گوید ک��ه منابع ما در طرابل��س گفته اند‬ ‫سیف االس�لام‪ ،‬اس��ماعیل را با یک پیشنهاد خاص به‬ ‫لندن فرستاده است‪ .‬این پیشنهاد مبنی بر این است که‬ ‫سرهنگ قذافی بازنشسته شود و سیف االسالم قدرت‬ ‫را در دست بگیرد‪.‬‬ ‫در ارتباط با خبر منتش��ر ش��ده در گاردین سخنگوی‬ ‫وزارت امور خارجه بریتانیا نه خبر را تایید می کند و نه‬ ‫تکذیب‪ .‬او می گوید در هر ارتباطی با مقامات لیبیایی‬ ‫ما این مساله را روشن کرده ایم که قذافی باید برود‪.‬‬ ‫این درحالی اس��ت که منابع نزدیک به قذافی معتقدند‬ ‫هر تغییر و تحولی در لیبی پس��ر او سیف االس�لام را‬ ‫درگی��ر می کند‪ .‬البته خود او این مس��اله را به ش��دت‬ ‫رد می کن��د و می گوید هیچ تمایلی برای رهبری لیبی‬ ‫ندارد اما بس��یاری خواهان روی کار امدن او در لیبی‬ ‫بودند‪ ،‬چراکه او افکاری م��درن و اصالح طلب دارد‪.‬‬ ‫اما این طرز تفکر به زمانی باز می گش��ت که او دیدگاه‬ ‫خ��ود در ارتباط ب��ا مبارزه تا اخری��ن نفس را مطرح‬ ‫نک��رده بود‪ .‬در میان خانواده هم او به عنوان بزرگترین‬ ‫مخالف پدرش به ش��مار می رفت‪ .‬درحالیکه س��ال ها‬ ‫پیش پدرش دس��تور اجرای برنام��ه ای را برای از بین‬ ‫ب��ردن هر نوع ایدئولوژی ش��رقی و غرب��ی داده بود‪،‬‬ ‫اما پسرش سیف االس�لام به خوبی انگلیسی صحبت‬ ‫می کند‪ ،‬دکترای خود را از مدرس��ه اقتصاد لندن گرفته‬ ‫است و برای روزنامه نیویورک تایمز تحلیل می نویسد‪.‬‬ ‫معمر قذافی ب��ه ندرت بدون لباس محلی قبیله ای اش‬ ‫منبع‪ :‬سی ان ان‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫سیف االسالم قذافی کیست؟ ‬ ‫جایی م��ی رود و در چادر قبیله ای اش زندگی می کند‪،‬‬ ‫اما سیف االس�لام مدام در س��فر اس��ت‪ ،‬یک پیراهن‬ ‫می پوش��د و کراوات می زند‪ .‬درحالی که پدرش رهبر‬ ‫لیبی است‪ ،‬او مدیریت خیریه قذافی را بر عهده دارد‪.‬‬ ‫و در اخر در حالی که معمر به عنوان رهبری ش��ناخته‬ ‫می ش��ود ک��ه در ایین او حقوق بش��ر جای��ی ندارد‪،‬‬ ‫سیف االس�لام قذافی جوانی به روز است که خود را‬ ‫به عنوان یکی از حامیان حقوق بش��ر نشان داده است‬ ‫که می خواهد دموکراس��ی را پی��اده کند و اصالحات‬ ‫زیادی در کش��ور انجام دهد و ازادی های بیشتری به‬ ‫مردم کشورش بدهد‪ .‬دیوید هلد ‪ ،‬استاد مدرسه اقتصاد‬ ‫ی می گوید‬ ‫لندن و اس��تاد مشاور سیف االس�لام قداف ‬ ‫سیف االس�لام می دانس��ت که یک معم��ای غیر قابل‬ ‫حل در افکارش وجود دارد‪.‬‬ ‫او می گوید‪ « :‬او چند تکه ش��ده اس��ت‪ .‬یک معما در‬ ‫قل��ب او وج��ود دارد و او میان وف��اداری به پدرش‬ ‫و ن��وع حکوم��ت او از ی��ک ط��رف و غیر قابل دفاع‬ ‫ب��ودن نوع حکومت پدرش از طرف دیگر س��ردرگم‬ ‫اس��ت‪ .‬اما وضعی��ت او به عنوان یک��ی از افرادی که‬ ‫خواهان تغییرات و اصالحات در کش��ور اس��ت و با‬ ‫دیپلمات ه��ای خارجی در ارتباط اس��ت بعد از اغاز‬ ‫تظاهرات مردمی در لیبی به شدت تغییر کرده است‪».‬با‬ ‫وج��ود تمام تفاوت هایی که می��ان او و پدرش وجود‬ ‫دارد در حال حاضر ش��رایط او به گونه ای است که در‬ ‫جه��ان به عنوان یکی از طرفداران سرس��خت پدرش‬ ‫شناخته می ش��ود‪ .‬هرچند ممکن است برخی او را به‬ ‫عنوان فردی ببینند که دیدگاه روش��ن تری نس��بت به‬ ‫تغییرات دارد‪ ،‬اما این نکته را هم نباید فراموش کرد که‬ ‫او بدون معمر قذافی هیچ مشروعیتی ندارد‪ .‬او وارث‬ ‫بالفصل پدرش اس��ت‪ .‬اما س��وال این است که ایا او‬ ‫می توان��د در ه��رج و مرج فعلی کنترل ش��رایط را به‬ ‫دست بگیرد؟ ‬ ‫‪35‬‬ ‫خطرهایی که در‬ ‫حمله به لیبی‪ ،‬امریکا‬ ‫را تهدید می کند‬ ‫ایوان االند‬ ‫سیاست های اشتباه غرب و سرنوشت تاریک لیبی‬ ‫اخرین بازی‬ ‫بالسویچ‪ ،‬استاد تاریخ دانشگاه بوستون‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫‪36‬‬ ‫از زمانی ک��ه بریتانیا و فرانس��ه از کلونی امپراتوری‬ ‫عثمان��ی خارج ش��دند‪ ،‬ح��دود یک ق��رن می گذرد‬ ‫و غرب ی��ک بازی بس��یار از هم گس��یخته‪ ،‬اتفاقی‬ ‫و تکه تک��ه را ب��رای تحمیل خواس��ته های خود در‬ ‫خاورمیانه اغاز کرده و ش��یوه های مختلفی را در این‬ ‫راس��تا ازموده اس��ت‪ .‬گاهی این راه ها از طریق زور‬ ‫بوده‪ .‬در سایر مواقع این بازی نهان بوده و گاهی چند‬ ‫جاسوس عروسک این بازی بودند‪.‬‬ ‫دلی��ل غربی ها ب��رای این بازی زیاد و متنوع اس��ت‪.‬‬ ‫دس��ت یافتن به اهداف امپریالیستی نیازمند خالقیت‬ ‫بسیار است‪ .‬از سال ‪ 1945‬مقاومت در برابر براندازی‬ ‫کمونیس��م‪ ،‬نفرت و بیزاری از دیکتاتورهای بی رحم‪ ،‬‬ ‫حمایت از حقوق بین المللی و اشتیاق برای گسترش‬ ‫ازادی از جمله مسائلی بود که به غرب اجازه دخالت‬ ‫می داد‪ .‬امروز «مس��ئولیت برای حمایت از مردم» این‬ ‫ی را توجیه می کند‪ .‬این مساله اخرین ارائه‬ ‫سنت قدیم ‬ ‫مفهوم تجاوز در حق حاکمیت کشورهای خاورمیانه‬ ‫اس��ت که رفتارهای محلی دلیلی برای دخالت غرب‬ ‫را فراه��م می اورند‪.‬در میان این ش��یوه های مختلف‬ ‫برای دخالت در غرب دو مس��اله طی س��ال ها بدون‬ ‫تغییر باقی مانده است‪ .‬اولین انها این فرضیه است که‬ ‫اعراب‪ ،‬ایرانی و افغان ها قابلیت مدیریت کشورهای‬ ‫خ��ود را ندارند و هیچ گزین��ه دیگری را برای غرب‬ ‫به جز دخالت و در دس��ت گرفتن امور نمی گذارند‪.‬‬ ‫دومین اعتقاد راسخ به این مساله این است که کاربرد‬ ‫تجربه ه��ای غربی می توان��د مش��کالتی هم پیمانان‬ ‫خاورمیانه ای را حل کند‪.‬‬ ‫در این میان همواره بریتانیا مجری اصلی بوده است‪.‬‬ ‫تا س��ال ‪ 1956‬از زمان بحران س��وئز در سال ‪ ،1956‬‬ ‫ای��االت متح��ده امریکا وارد گود ش��ده و زمام امور‬ ‫را به دس��ت گرفته است‪ .‬در دوران ریاست جمهوری‬ ‫ایزنهاور و کندی‪ ،‬امریکا در مواردی که چندان باب‬ ‫میلش نبود ش��رکت نکرده اس��ت‪ .‬در میان دهه های‬ ‫‪ 1960‬و ‪ 1970‬یعن��ی زمانی ک��ه امریکا به صادرات‬ ‫نفت بس��یار وابس��ته بود این چندگانگی کاهش پیدا‬ ‫ک��رد‪ .‬با اعالم دکترین کارت��ر در دهه ‪ ،1980‬حضور‬ ‫امری��کا در خاورمیانه با کاهش س��رعت همراه بود‪.‬‬ ‫و ام��ا نتیجه؟ حضور بریتانی��ا و امریکا همراه بود با‬ ‫هشدارها و مداخالت بسیار‪ .‬در حقیقت‪ ،‬ابتدا بریتانیا‬ ‫و پ��س از ان امری��کا در تالش بودند ت��ا خاورمیانه‬ ‫را ارام نگ��ه دارن��د و منطقه را ب��ه حماقت محکوم‬ ‫کنند‪ .‬این مساله درحالی است که غرب برای اجرای‬ ‫سیاس��ت های خود به ط��ور احمقان��ه ای هزینه های‬ ‫هنگفتی را پرداخت کرده اس��ت‪ .‬امری��کا به تنهایی‬ ‫میلیاردها دالر برای در دست گرفتن عراق هزینه کرده‬ ‫اس��ت و این درحالی است که با این سیاست امریکا‬ ‫منطق��ه ناپایدار‪ ،‬غیر قابل پیش بینی ‪ ،‬سس��ت و ناارام‬ ‫ش��ده اس��ت‪ .‬و اکنون جنبش های مردمی کشورهای‬ ‫عرب��ی ای��ن واقعی��ت را نش��ان می دهد ک��ه مردم‬ ‫کش��ورهای خاورمیانه خودشان این قابلیت را دارند‬ ‫که دس��ت به تغییرات بزنند‪ .‬اکن��ون پس از دکترین‬ ‫کارتر و بوش نوبت دکترین اوباماست که در اخرین‬ ‫س��خنرانی خود اعالم کرده است که از مردم لیبی با‬ ‫بمب هایشان دفاع خواهد کرد‪.‬‬ ‫اما ایا بمب های ما برای براندازی قذافی کافی است؟ ‬ ‫ایا همین نیروها به براندازی او کمک خواهند کرد یا‬ ‫اینک��ه امریکا و هم پیمانانش باید از راه زمینی به لیبی‬ ‫حمله کنند تا بتوانند او را از مس��ندش پایین بیاورند‪.‬‬ ‫هر اندازه که پاسخ به این سوال ها دارای اهمیت باشد‬ ‫اما پاسخ به انها نمی تواند شرایط را تغییر دهد‪ .‬سقوط‬ ‫قذافی می تواند بخش��ی از تاریخ را در لیبی ببندد اما‬ ‫مسلما این مس��اله بخش دیگری را باز نخواهد کرد‪.‬‬ ‫لیبی یک استثناس��ت؛ نه می تواند بهتر شود و نه بهتر‬ ‫خواهد ش��د‪ .‬هرچقدر لندن‪ ،‬واشنگتن و پاریس هم‬ ‫خودش��ان را مهم بپندارند اما تالش های انها تاثیرات‬ ‫بس��یار کمی در فاجعه ای خواهد گذاشت که در این‬ ‫کش��ور در حال وقوع است‪ .‬خوشبینان شاید بگویند‬ ‫ک��ه امریکا تاری��خ را تغییر می دهد ام��ا واقعیت این‬ ‫است که تاریخ خودش‪ ،‬خودش را می نگارد‪.‬‬ ‫نتیجه این اس��ت انچ��ه غربی ه��ا می خواهند هرگز‬ ‫محقق نخواهد ش��د‪ .‬این شرایط امریکا را در شرایط‬ ‫اس��فناکی ق��رار می ده��د‪« :‬انها باید صبور باش��ند و‬ ‫انتظار بکش��ند تا تاریخ خودش تغیی��رات را اعمال‬ ‫کند‪ .‬با گذش��ت زمان مس��ائل خودشان حل و فصل‬ ‫خواهند ش��د‪ .‬داستان اصلی این است که سده کنترل‬ ‫خاورمیانه توسط کشورهای غربی رو به پایان است‪.‬‬ ‫ما (امریکایی ها) باخته ایم‪».‬‬ ‫منبع‪ :‬نیوزویک‬ ‫دالیل عمل��ی زیادی وجود دارد ک��ه بخواهیم ثابت‬ ‫کنیم حمله نظامی امریکا به لیبی ایده خوبی نیست‪.‬‬ ‫از اینکه معموال جنگ های امریکا بیش از ان زمانی که‬ ‫پیش بینی می شود طول می کشد‪ ،‬هزینه های بیشتری از‬ ‫انچه برای ان تعیین می ش��ود را در بر دارد و همواره‬ ‫انس��ان های بیش��تری در حضور امریکا جان خود را‬ ‫از دس��ت می دهن��د‪ .‬یکی دیگر از این دالیل ش��امل‬ ‫عدم وجود هیچ گونه منافع حیاتی در لیبی است‪ .‬نبود‬ ‫منافع حیاتی در لیبی برای امریکا به موقعیت ناشناسی که‬ ‫در لیبی وجود دارد و پر از خطرهای نامشخص است‬ ‫اضافه می ش��ود تا شرایط را به حدی در لیبی برساند‬ ‫که از وجود معمر قذافی در این کشور بدتر باشد‪ .‬این‬ ‫شرایط در حالی است که امریکا با وجود درگیری در‬ ‫دو جنگ دیگر دست به یک اقدام نظامی زده است که‬ ‫می تواند ش��رایط مالی را هم بیش از گذشته به خطر‬ ‫بیندازد‪ .‬اما مداخله در لیبی با این ادعا انجام می شود که‬ ‫بمباران قذافی می تواند جان مردم لیبی را نجات دهد‪.‬‬ ‫اما مسلما چنین تصمیمی در مورد متحدان امریکا مانند‬ ‫بحرین و یمن که انها هم به جان مردمش��ان افتاده اند‬ ‫ص��دق نمی کند‪ .‬س��وال دیگری که مطرح می ش��ود‬ ‫جنگ های کوچک‬ ‫مرگ های بزرگ‬ ‫نبوجسا مالیک‬ ‫دوازده س��ال پیش بیل کلینتون جن��گ کوچکی(!) را در‬ ‫بالکان به راه انداخت و به جایی که ان زمان یوگوسالوی‬ ‫نام داشت‪ ،‬حمله کرد‪ .‬بهترین شاخصی که برای راه اندازی‬ ‫این جنگ به کار بردند‪ ،‬استقرار صلح‪ ،‬حمایت از اوارگان‬ ‫و مقابله با نسل کشی بود‪ .‬سال ها بعد‪ ،‬وقتی جورج بوش‬ ‫به عراق حمله کرد‪ ،‬بهانه های او کمتر رنگ و بوی انسانی‬ ‫داشت اما کمتر ساختگی بود‪ .‬مسیر این جنگ همان ابتدا‬ ‫مشخص بود‪ .‬امروز برنده جایزه صلح نوبل به عنوان یک‬ ‫امپراتور مش��غول جنگ دیگری است؛ این بار در شمال‬ ‫افریقا‪ .‬باراک اوباما در این جنگ دایره را کامل کرده است‪،‬‬ ‫او با مدیریت خود سیست م ترمیم کلینتون و تداوم بوش را‬ ‫به همراه دارد‪.‬‬ ‫جا به جایی اهداف‬ ‫بعد از جنگ س��ال ‪ 1999‬که با اش��غال منطقه کوزوو در‬ ‫صربستان به پایان رسید‪ ،‬امپراتور یک کمیسیون مستقل‬ ‫تش��کیل داد تا تالش ه��ای غیر قانونی خود را مش��روع‬ ‫جلوه ده��د‪ .‬در واقع‪ ،‬این اقدام هم غیر قانونی بود و هم‬ ‫مش��روع‪ .‬این جنگ نقض منشور س��ازمان ملل‪ ،‬منشور‬ ‫ناتو و قانون اساس��ی امریکا ب��ود‪ .‬اما امپراتور این جنگ‬ ‫را مش��روع می دانست‪ .‬نتیجه جنگ این شد که ‪ 10‬هزار‬ ‫نفر از غیر نظامیان البانیایی جان خود را از دس��ت دادند‪.‬‬ ‫ایراد دیگ��ری هم که به ان می گیرند این اس��ت که این‬ ‫جنگ هزینه های زیادی در بر داشت و کمی طوالنی شد‪.‬‬ ‫بنابراین اگر امپراتور جنگی ارزان تر و سریع تر ترتیب دهد‬ ‫این اس��ت که قذافی و نیروهای��ش دقیقا چه تعدادی از‬ ‫غیر نظامیان را کش��ته اند؟ به نظر نمی رسد کسی پاسخی‬ ‫برای این سوال داشته باشد‪.‬‬ ‫تعداد کشته را به کناری بگذاریم‪ ،‬اگر تعداد کشته هایی که‬ ‫امریکا برجای می گذارد بیش از تعداد کش��ته هایی باشد‬ ‫که قذافی س��بب شده است چه می شود؟ بنابراین هدف‬ ‫انسانی نجات جان غیر نظامیان لیبیایی در مداخله نظامی‬ ‫ به لیبی کامال رد می شود‪.‬‬ ‫تحلیل این مساله نیازمند شفاف سازی حادثه ای است که‬ ‫در خاورمیانه توسط مردم کشورهای عربی صورت گرفته‬ ‫است‪ .‬قبل از بهار عربی انقالب هایی بدون خشونت در‬ ‫برخی کشورها انجام شده بود تا مردم به ازادی های خود‬ ‫برس��ند‪ .‬یکی از بزرگترین انقالب های بدون خشونت‬ ‫برای براندازی حکومت های کمونیستی در اروپای شرقی‬ ‫و اتحاد جماهیر ش��وروی در اواخر دهه ‪ 1980‬و اوایل‬ ‫دهه ‪ 1990‬بود و این مس��اله نشان داد که حکومت های‬ ‫استبدادی می توانند به سادگی و بدون خونریزی به پایان‬ ‫خود برسند‪ .‬اغاز صلح امیز بهار عربی در مصر و تونس‬ ‫این مساله را ثابت کرد که تظاهرات بدون خشونت یکی‬ ‫از ابزارهای بس��یار موثر در براندازی دولت های خش��ن‬ ‫است‪ .‬بنابراین در دنیای امروز که ارتباطات در ان بسیار‬ ‫گس��ترده اس��ت و این مس��اله واکنش های صلح امیز را‬ ‫اسان می کند‪ ،‬هر اقدام خشنی از طرف امریکا در مقابل‬ ‫گروه های مخالف بدون در نظر گرفتن میزان خش��م و‬ ‫کشتار یک دیکتاتور به سایر گروه های مخالف در سراسر‬ ‫جهان نشانه های اشتباهی را ارسال می کند‪ .‬چنین اقدامی‬ ‫ سبب می شود تا گروه های مخالف بیش از انچه در نظر‬ ‫دارند دست به خشونت بزنند تا هم بتوانند دیکتاتور را از‬ ‫صحن��ه خارج کنند و هم اینکه اگر در مرحله اول موفق‬ ‫نشدند بتوانند حمایت امریکا را در ساقط کردن دیکتاتور‬ ‫س��رنگونی رژیم صدام تغییر ک��رد‪ .‬در جنگ کوزوو هم‬ ‫همین اتف��اق افتاد و هدف جنگ از ناب��ود کردن ارتش‬ ‫صربستان به استقرار دموکراسی در صربستان تغییر کرد‬ ‫و پس از ان دوباره به دادن استقالل به البانیایی تبارها تغییر‬ ‫مسیر داد‪ .‬در لیبی هم داستان از ایجاد منطقه پرواز ممنوع‬ ‫ب��رای حمایت و حفاظت از غیر نظامیان اغاز ش��د و به‬ ‫سرعت به سمت حمایت هوایی از قبایل تغییر مسیر داد و‬ ‫حاال به سمت تغییر رژیم قذافی در حرکت است‪.‬‬ ‫با دوستانی اینچنینی‬ ‫امریکا عاشق تغییر رژیم است‪ .‬او با این ادعا که اقای ‪X‬‬ ‫کشور ‪ Y‬را تحت س��یطره خود دارد (کشوری که روی‬ ‫نقشه به سختی دیده می شود و تنها تعداد اندکی از مردم‬ ‫منبع‪ :‬انتی وار‬ ‫از ان اگاهی دارند) یک دیکتاتور است‪ .‬هیتلر هم در زمان‬ ‫خود مردم خودش را به گلوله می بست چراکه می خواست‬ ‫صلح و دموکراسی را مستقر کند‪ ،‬درست مانند انچه امروز‬ ‫امریکایی ها انجام می دهند‪.‬‬ ‫در چنی��ن فرایندی م��ردم هرگز به ای��ن فکر نمی کنند‬ ‫که کش��تن م��ردم برای رس��اندن انها ب��ه ازادی اقدامی ‬ ‫غیر قانونی است‪ .‬برعکس وقتی امپراتور انها را می کشد‬ ‫این کار مصداق ازادی اس��ت و وقتی دیگران این کار را‬ ‫انجام می دهند‪ ،‬جنایت جنگی‪ ،‬قساوت و حتی نسل کشی‬ ‫است‪ .‬و از انجا که امریکا این را وظیفه خود می داند تا در‬ ‫مقابل نسل کشی ها قدعلم کند تقریبا در تمام نقاط این کره‬ ‫خاکی حضور دارند‪ .‬بخش دیگر این معادله کسانی هستند‬ ‫که برای کمک همواره همراه امریکا هس��تند‪ .‬در عراق‪،‬‬ ‫امپراتور ماجرا را با قتل هزاران هزار نفر به پایان رساند و‬ ‫این درحالی است که بسیاری از همراهان او با دالرهایشان‬ ‫به این جنایت ها کمک کردند‪ .‬در کوزوو‪ ،‬کشورهای ناتو‬ ‫به کمک امریکا شتافتند‪.‬‬ ‫زمانی که بمب ها در صربستان برای سقوط رژیم به زمین‬ ‫اصابت می کردند امریکا به عذرخواهی متوس��ل ش��د‪.‬‬ ‫دوگانگی میان ایین احتراز از جنگ و سیاست کناره گیری‬ ‫که باز تعریفی از دفاع از افراد بی دفاع اس��ت‪ ،‬کامال اشتباه‬ ‫اس��ت‪ .‬ازادیخواهی کامال با دیدگاه های امریکا در تضاد‬ ‫است‪ .‬با بمباران هرگز ازادی به دست نمی اید‪ .‬جنگ های‬ ‫خش��ن‪ ،‬علیه هیوالهایی که در ان س��ر جه��ان زندگی‬ ‫می کنند بر خالف قانون اس��ت‪ .‬جنگ هایی که همه انها‬ ‫جبران ناپذیرند‪ .‬جنگ هایی که ابتدا با اهداف کوچک اغاز‬ ‫می شوند و بعدها تغییر مس��یر که می دهند جان هزاران‬ ‫هزار نفر را می گیرند‪ .‬این داستان در لیبی هم ادامه خواهد‬ ‫داش��ت‪ .‬هرچند امروز اعالم می کنند که هدف انها تغییر‬ ‫رژیم نیست ولی تجربه نشان داده است که به این مرحله‬ ‫هم خواهند رسید و س��ال ها جان هزاران هزار نفر را در‬ ‫لیبی خواهند گرفت‪.‬‬ ‫منبع‪:‬انتی وار‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫مشکالت حل خواهد شد؟‬ ‫مس��لما تحقق چنین چیزی امکان پذیر نیست‪ .‬همواره‬ ‫حضور محدود ش��ده در یک جنگ به سرعت به سمت‬ ‫حضور کامل در منطقه ای می انجامد‪ ،‬چراکه وقتی نیروهای‬ ‫کش��وری در یک منطقه وارد عمل می شوند دیگر مساله‬ ‫ش��رف و حیثیت انهاس��ت که بیش از هر چیز دیگری‬ ‫زیر سوال می رود‪.‬‬ ‫حتی اگر همه بر س��ر این مس��اله متفق القول باشند که‬ ‫جنگ های خونین امپراتور همگی ناموفق هستند در ادامه‬ ‫این روند تاثیری ندارد‪ .‬امپراتور به روش خود برای رسیدن‬ ‫به اهداف خود ادامه می دهد‪ .‬زمانی که کامال مش��خص‬ ‫شد هیچ نوع سالح کشتار جمعی در عراق وجود ندارد‪،‬‬ ‫هدف جنگ از انهدام سالح های کشتار جمعی صدام به‬ ‫به دست اورند‪ .‬بنابراین در طوالنی مدت هر اقدام امریکا‬ ‫در لیب��ی و هر نقطه دیگ��ری از جهان در واقع س��بب‬ ‫کشته شدن هر چه بیشتر مردم در سراسر جهان می شود‬ ‫و خش��ونت را در ه��ر اقدامی که می توان��د به صورت‬ ‫صلح امیز تری برگزار شود افزایش می دهد‪ .‬این مساله را‬ ‫به راحتی از جنگ بوسنی تا افغانستان و عراق می توانیم‬ ‫شاهد باش��یم‪ .‬اگرچه جنگ در بوسنی با حضور ناتو به‬ ‫سرانجام رسید ولی شاهد هستیم که با وجود هزینه های‬ ‫مالی و جانی که امریکا همچنان متحمل می شود‪ ،‬جنگ‬ ‫افغانس��تان و عراق به مرحله قابل قبولی نرس��یده است‬ ‫و هنوز نیروهای امریکایی نتوانس��ته اند خ��ود را از این‬ ‫دو باتالقی که برای خود درست کرده اند‪ ،‬بیرون بکشند‪.‬‬ ‫تاریخ نش��ان داده که حمایت نظامی امریکا از هر جنبش‬ ‫خش��نی روش های متفاوتی داشته اس��ت‪ .‬به عنوان مثال‪،‬‬ ‫بع��د از اولی��ن جنگ خلی��ج ف��ارس در س��ال ‪ ،1991‬‬ ‫ایاالت متحده امریکا‪ ،‬کردها و ش��یعیان عراق را بر ان‬ ‫داش��ت تا علیه صدام حسین قیام کنند و پس از ان در‬ ‫گوش��ه ای ایستاد تا کشتار انها توسط صدام حسین را‬ ‫نظاره گر باش��د‪ .‬طی دولت نیکسون در امریکا‪ ،‬هنری‬ ‫کسینجر همین کار را با کردها انجام داد‪ .‬بنابراین امریکا‬ ‫باید در مورد نشانه هایی که از حضور نظامی خود در هر‬ ‫نقطه از جهان ارسال می کند اگاهی کامل داشته باشد و‬ ‫بداند که این نشانه ها ایا واقعا در حمایت مردمی است که‬ ‫علیه یک دیکتاتور به پا خاسته اند و یا اینکه خشونت را‬ ‫افزایش می دهد‪ .‬در انتها تنها چیزی که به جا می ماند این‬ ‫است که در نتیجه حضور امریکا با هرنوع اقدام نظامی‬ ‫در هر نقطه ای از جهان تعداد بیشتری از غیر نظامیان جان‬ ‫خود را از دست می دهند تا زمانی که امریکا در صحنه‬ ‫حضور دارد‪.‬‬ ‫‪37‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫در نقد شهر‬ ‫روایت پایتخت از خانواده ایرانی و مصائب شهر مدرن‬ ‫‪38‬‬ ‫در میان سریال های تلویزیونی نوروز ‪ 90‬که برخی از‬ ‫انها مثل موج و صخره متوسط بودند‪ ،‬سریال پایتخت‬ ‫منحصربه فرد بود‪.‬س��ریالی مبتکران��ه و در عین حال‬ ‫ش��جاعانه و صمیمی‪ .‬س��ریالی که مردم انرا دوست‬ ‫داشتند‪ .‬هرچند درون فضای صمیمی و گرم خانواده‬ ‫شمالی روایتی از تضاد تهران و شهرستان شکل گرفته‬ ‫بود؛ روایتی ضد شهر‪.‬‬ ‫پایتخت س��ریال نوروزی شبکه اول س��یما بود‪ .‬این‬ ‫مجموعه دومین تجربه س��یروس مقدم در س��اخت‬ ‫س��ریال های نوروزی پس از چاردیواری محس��وب‬ ‫می شود‪ .‬محسن تنابنده به عنوان یکی از نویسندگان و‬ ‫بازیگ��ر نقش «نقی» با این مجموعه همکاری می کرد‪.‬‬ ‫الهام غفوری (همس��ر س��یروس مقدم) نی��ز به عنوان‬ ‫تهیه کننده پس از چاردیواری و زیر هش��ت‪ ،‬بار دیگر‬ ‫به همراه مقدم سریالی را روانه انتن کرد‪.‬‬ ‫این سریال که داستان نقل مکان نقی و خانواده اش از‬ ‫علی اباد به تهران بود‪ ،‬مشکالت و سختی های متعدد انان‬ ‫مانند اوارگی و بی پولی شان را در تهران نشان می داد‪.‬‬ ‫«بچه ها نگاه می کنند»‬ ‫این س��ریال یکی دیگر از سریال های نوروزی بود که‬ ‫ش��بکه دو سیما ان را برای مخاطب بزرگسال تدارک‬ ‫دیده بود‪ .‬محمدرضا تخت کش��یان ک��ه تهیه کنندگی‬ ‫س��ریال کاله پهلوی را نیز برعه��ده دارد‪ ،‬بچه ها نگاه‬ ‫می کنن��د را تهیه کرد و کارگردانی این س��ریال را به‬ ‫حمید رض��ا صالحمند س��پرد ک��ه نام اش��نایی برای‬ ‫بینندگان تلویزیون نیس��ت؛ البته او چند قس��مت از‬ ‫سریال اژانس دوس��تی را ‪ -‬که سال های پیش پخش‬ ‫شد ‪ -‬کارگردانی کرده بود‪ .‬صالحمند در حال حاضر‬ ‫فیلم س��ینمایی س��ه درجه تب را روی پرده سینماها‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫صالحمن��د ب��ازی در دو نقش اصلی این س��ریال را‬ ‫ب��ه دو بازیگر کارکش��ته یعنی گوه��ر خیراندیش و‬ ‫اتیال پس��یانی س��پرد و برای ب��ازی برخی نقش های‬ ‫دیگ��ر‪ ،‬بازیگ��ران تئات��ری مانند س��یامک صفری و‬ ‫هدایت هاش��می را انتخاب کرد و توانس��ت از انان‬ ‫ب��ازی قابل قبول��ی بگیرد‪ .‬او بچه ها ن��گاه می کنند را‬ ‫بر اس��اس فیلمنامه هایی از علیرض��ا محمودی که در‬ ‫کارگاه فیلمنامه نویسی موسسه افتاب نگاران بازنویسی‬ ‫ش��د‪ ،‬س��اخت؛ فیلمنامه ای که قرار بود در ایام نوروز‬ ‫به ض��رورت تعادل بین روابط اجتماعی و خانوادگی‬ ‫بپردازد و بر الگوگیری بچه ها از رفتار بزرگتر ها تاکید‬ ‫کند‪ ،‬اما حاصل کار مانند بسیاری از سریال های ایرانی‬ ‫چیزی جز کش��مکش های مردان و زنان قصه نبود و‬ ‫بچه ه��ا و واکنش های انان به رفتار بزرگترها بس��یار‬ ‫کم رنگ به تصویر کشیده شد‪ .‬این سریال در مجموع‬ ‫از کارهای متوس��ط در نوروز امس��ال بود که چندان‬ ‫دیده نشد‪.‬‬ ‫در ایام نوروز ش��بکه سه سیما هم سریال «راه در رو»‬ ‫را پخ��ش کرد؛ این درحالی بود که حتی س��ازندگان‬ ‫این سریال در اوایل ساخت چندان احتمال نمی دانند‬ ‫ک��ه راه در رو به عنوان س��ریال ن��وروزی روی انتن‬ ‫ب��رود؛ چ��ون پیش از اغاز س��اخت ای��ن مجموعه‪،‬‬ ‫اصغ��ر نعیم��ی س��ریال چهارچرخ را ب��رای نوروز‬ ‫‪ 90‬کلی��د زده ب��ود‪ ،‬اما در نهای��ت راه در رو میهمان‬ ‫خانه های بینندگان در روزهای اغازین سال نو شد‪.‬‬ ‫تهیه این س��ریال را زوج تهیه کننده ش��بکه سه یعنی‬ ‫ایرج محم��دی و مهران مهام برعهده داش��تند که ید‬ ‫طوالیی در تولید مجموعه های هرشبی دارند و از انان‬ ‫س��ریال های متعددی مانند نرگس‪ ،‬ترش و ش��یرین و‬ ‫دلنوازان پخش شده است‪.‬‬ ‫محم��دی و مه��ام‪ ،‬کارگردان��ی راه در رو را ب��ه‬ ‫س��عید اقاخانی س��پردند تا این س��ریال را بر اساس‬ ‫فیلمنامه مصطفی کیایی بس��ازد؛ س��ریالی که داستان‬ ‫بدبختی های ش��خصیتی به نام مسعود است که بیکار‬ ‫می ش��ود‪ ،‬ماش��ین دزدی می کند و همی��ن کار باعث‬ ‫دیر رسیدن یک بیمار به بیمارستان و فوت او می شود‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫صرف نظ��ر از موض��وع س��ریال‪ ،‬انتخ��اب بازیگران‬ ‫پایتخت قابل تامل اس��ت‪ .‬مقدم‪ ،‬علیرضا خمس��ه را‬ ‫در نقش بابا پنجعلی ب��ا تیپ و گریم متفاوتی به کار‬ ‫گرفت‪ .‬انتخاب محسن تنابنده‪ ،‬ریما رامین فر و احمد‬ ‫مهرانف��ر برای دیگر نقش های اصلی این س��ریال نیز‬ ‫جالب توجه اس��ت؛ چراکه ای��ن بازیگران تئاتری نیز‬ ‫به خوبی از عهده ایفای نقش های خود برامدند‪.‬‬ ‫یکی دیگر از ویژگی های پایتخت‪ ،‬به تصویر کشیدن‬ ‫اهالی جغرافیای مش��خصی از ای��ران‪ ،‬یعنی علی اباد‬ ‫مازن��دران بود‪ .‬این کار در ش��رایطی ک��ه مردم نقاط‬ ‫مختلف کش��ورمان حساسیت خاصی روی تصویری‬ ‫ک��ه از ان��ان در س��یما ارائه می ش��ود دارن��د‪ ،‬اقدام‬ ‫جس��ارت امیزی محس��وب می ش��د‪ .‬این انتخاب از‬ ‫طرف دیگ��ر کار را برای برخی از بازیگران س��خت‬ ‫می ک��رد چ��ون ان��ان باید با لهج��ه مازن��ی دیالوگ ‬ ‫می گفتند‪ .‬مقدم و همکارانش هنگام ساخت پایتخت‬ ‫تالش کردن��د زندگی نقی و خان��واده اش را جلوی‬ ‫دوربی��ن «زندگ��ی کنن��د» و ای��ن تصمی��م را با نوع‬ ‫دیالوگ نویس��ی‪ ،‬چیدن میزانسن و حرکات و نماهای‬ ‫دوربین محقق کردند‪ .‬مقدم‪ ،‬پایتخت را س��خت ترین‬ ‫س��ریالی می داند که تا به حال س��اخته است‪ .‬او برای‬ ‫س��اخت این س��ریال بیش��تر در فض��ای بیرونی کار‬ ‫کرد؛ ان هم در ش��رایطی که تصویربرداری برای هر‬ ‫کارگردانی در این گونه فضاها دشوار است؛ چون باید‬ ‫هم با وضعیت اب و هوا و طلوع و غروب خورشید‬ ‫دست و پنجه نرم کند و هم با شرایط پیش بینی نشده‬ ‫دیگر‪ .‬پایتخت تجربه ای مناس��ب در تلویزیون ایران‬ ‫بود؛ س��ریالی که برگرفته از نگاهی جامعه شناسانه و‬ ‫علمی در تلویزیون ایران اس��ت‪ .‬خانواده نقی که راه‬ ‫پیشرفت را در تهران می دانند به سوی پایتخت روانه‬ ‫می شوند اما تنهایی و اوارگی در شهر انها را با تصویر‬ ‫جدیدی مواجه می کند‪ .‬ته��ران در ذهن انها با تهران‬ ‫واقعی تفاوت ها دارد‪.‬‬ ‫ورود خان��واده علی اب��ادی به تهران همراه اس��ت با‬ ‫بیگانگی انها با ش��هر و نوعی از هم گس��یختگی‪ .‬در‬ ‫شهر تقسیم کار متفاوت است و تقسیم کاری برگرفته‬ ‫از نوسازی‪ .‬اینها عارضه دوران مدرن هستند که جز با‬ ‫فراموشی گذشته درمان نمی شوند‪ .‬انگار خانواده نقی‬ ‫عزمی ب��رای درمان این عارضه دنی��ای مدرن ندارند‬ ‫که راه دیار خود را در پیش می گیرند‪ .‬پایتخت ش��اید‬ ‫انجایی باشد که در ان متولد شده ایم‪.‬‬ ‫در میان سریال های‬ ‫تلویزیونی نوروز ‪90‬‬ ‫که برخی از انها مثل‬ ‫موج و صخره متوسط‬ ‫بودند‪ ،‬سریال پایتخت‬ ‫منحصربه فرد بود‪.‬‬ ‫سریالی مبتکرانه و در‬ ‫عین حال شجاعانه‬ ‫و صمیمی‪ .‬سریالی‬ ‫که مردم انرا دوست‬ ‫داشتند‬ ‫و مس��عود ب��رای گرفتن رضایت از ش��اکی از زندان‬ ‫مرخص��ی می گی��رد و تالش او برای ای��ن کار باعث‬ ‫روی دادن اتفاقاتی می شود‪.‬‬ ‫کلیش��ه نکته بارز راه در رو است؛ چراکه نوع روابط‬ ‫و تیپ های��ی که بازیگران این س��ریال ارائه می دهند‬ ‫ش��باهت های قابل توجهی ب��ا مجموعه های نوروزی‬ ‫ش��بکه س��ه در س��ال های پیش دارد‪ .‬به عنوان نمونه‬ ‫ادم های را ه در رو س��ر هم کاله می گذارند‪ ،‬برای هم‬ ‫فیلم بازی می کنند و به حقوق هم احترام نمی گذارند‪.‬‬ ‫البته ممکن اس��ت سازندگان این سریال معتقد باشند‬ ‫که چنین مشکالتی در سطح جامعه وجود دارد‪ ،‬ولی‬ ‫ایا می توان با این توجیه هر س��ال س��ریال های نسبتا‬ ‫مشابهی را به خورد مخاطب داد؟‬ ‫همانگونه که اشاره شد کلیشه در نقش های راه در رو‬ ‫نیز دیده می شود‪ .‬به عنوان نمونه به نعیمه نظام دوست‬ ‫می توان اش��اره کرد که در نقش پیرزنی امروزی بازی‬ ‫می کند که دوست دارد بازی علی کریمی را در لباس‬ ‫تیم ش��الکه مقابل تی��م بایرن مونیخ ببیند یا یوس��ف‬ ‫تیموری مثل س��ابق نقش جوان��ی را بازی می کند که‬ ‫کمی ش��یرین عقل اس��ت‪ .‬پس از راه در رو نوبت به‬ ‫موج و صخره ش��بکه تهران می رس��د‪ .‬نام این سریال‬ ‫در ابتدا سفر‪،‬کیش‪ ،‬مات بود‪ ،‬بعد به موج و صخره و‬ ‫پیش از تعطیالت به سفر‪ ،‬کیش‪ ،‬مات تغییر کرد ولی‬ ‫در نهایت با نام موج و صخره پخش شد! این سریال‬ ‫را یک��ی دیگر از باس��ابقه های طن��ز تلویزیونی یعنی‬ ‫مجید صالحی کارگردانی و سید محمود رضوی ان را‬ ‫تهیه کرد‪ .‬امیرعباس پیام هم نویس��نده موج و صخره‬ ‫بود که مانند صالحی اعتقاد داش��ت که موج و صخره‬ ‫به خاط��ر ش��خصیت ها و موقعیت ه��ای متعددش‪،‬‬ ‫س��ریال متفاوتی بود‪ .‬صالحی ب��ازی در نقش اصلی‬ ‫م��رد را خود بر عهده گرفت و برای بازی در س��ایر‬ ‫نقش ه��ا از بازیگرانی مانند زیبا بروفه و علی صادقی‬ ‫ک��ه با انان چندی��ن بار همکاری کرده بود‪ ،‬اس��تفاده‬ ‫ک��رد‪ .‬البته او نقش ه��ای دیگر موج و صخ��ره را به‬ ‫طیف های متفاوتی از بازیگران از رضا ناجی گرفته تا‬ ‫نیما شاهرخ ش��اهی سپرد‪ .‬یکی از ویژگی های موج و‬ ‫صخره تصویربرداری بخش زیادی از ان در منطقه ای‬ ‫به غیر از تهران بود‪ .‬این س��ریال در کیش تولید ش��د‬ ‫و تالش کرد بخش��ی از جاذبه های گردش��گری این‬ ‫جزیره را به تصویر بکش��د‪ .‬البته س��ازندگان موج و‬ ‫صخره به شیوه ای نیمه مستقیم برای یکی از بانک های‬ ‫کشور هم تبلیغ کردند‪.‬‬ ‫‪39‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫گفت وگو با سیروس مقدم‪ ،‬کارگردان سریال پایتخت‪:‬‬ ‫قصه خوب مهم تر از هر چیزی است‬ ‫گفت وگو از عاطفه کربالیی‬ ‫س��یروس مق��دم س��ال ‪ 1390‬را ب��ا پخ��ش‬ ‫مجموعه تلویزیون��ی «پایتخت» اغاز کرد‪ .‬او با‬ ‫س��ریال هایی مانند «روزهای زندگی» و «پلیس‬ ‫ج��وان» کارگردان��ی را اغاز کرد و با س��اخت‬ ‫«نرگس» به شهرت رسید‪ .‬او پس از ساخت چند‬ ‫س��ریال روتین دیگر‪ ،‬در دو سال اخیر برای ایام‬ ‫نوروز هم مجموعه تلویزیونی ساخته است‪ .‬این‬ ‫کارگردان نام اش��نا در نخستین روزهای پس از‬ ‫پایان ساخت روزانه و نمایش مجموعه پایتخت‬ ‫در تعطی�لات نوروزی از تلویزیون‪ ،‬درحالی که‬ ‫نگ��ران جا ماندن از پ��رواز هواپیما برای گذران‬ ‫تعطیالت و اس��تراحت در پی یک دوره کاری‬ ‫دشوار بود‪ ،‬با خبرنگار مثلث گفت وگو کرد‪.‬‬ ‫‪40‬‬ ‫معموال کار ک��ردن در فضاهای بیرونی‬ ‫برای کارگردان ها دش��وارتر از فضاهای‬ ‫داخل��ی اس��ت‪ ،‬اما ش��ما ب��ه ضرورت‬ ‫فضای پایتخت بس��یاری از س��کانس ها‬ ‫را در فضای بیرونی تصویربرداری کردید‪.‬‬ ‫این وضعیت چه ش��رایطی را برای شما در‬ ‫مرحله ساخت به وجود اورد؟‬ ‫به جز حدود ‪ 10‬سکانس‪ ،‬همه سکانس های مجموعه‬ ‫«پایتخ��ت» بیرونی بود‪ .‬البته بزرگ ترین حس��ن این‬ ‫وضعیت این بود که «پایتخت» ش��بیه سایر سریال ها‬ ‫نشود‪ .‬در این س��ریال از لوکیشن های مرفه‪ ،‬لباس ها‬ ‫و ماش��ین های شیک خبری نبود‪ .‬از همه مهم تر اینکه‬ ‫به جز یکی‪ ،‬دو سکانس‪ ،‬داستان سریال در مکان هایی‬ ‫از ته��ران مانند مس��افرخانه اتفاق می افت��اد که این‬ ‫فضاها باعث می ش��ود فضاسازی «پایتخت» بیشتر به‬ ‫واقعیت نزدیک شود‪.‬‬ ‫از ط��رف دیگر‪ ،‬این وضعیت‪ ،‬س��ختی هایی به همراه‬ ‫داش��ت‪ .‬با ی��ک کامی��ون ‪ 7‬متری ک��ه ‪ 12‬تن وزن‬ ‫داش��ت بای��د در خیابان های تهران ک��ه در ان تردد‬ ‫کامیون ممنوع اس��ت حرکت می کردیم‪ ،‬یک خانواده‬ ‫‪ 7-8‬نف��ری را هم س��وار ان می کردی��م‪ .‬ضمن انکه‬ ‫در «پایتخت» ب��رای رانندگی کامیون بدل نداش��تیم‬ ‫و احمد مهرانفر‪ ،‬بازیگر نقش ارس��طو پش��ت فرمان‬ ‫کامیون می نشست و البته او گواهینامه پایه یک ندارد‪.‬‬ ‫با توجه ب��ه انک��ه اس��تفاده از لهجه ها در‬ ‫سریال های ایرانی برای کارگردان مانند راه‬ ‫رفتن روی لبه تیغ اس��ت‪ ،‬ای��ا برای لهجه‬ ‫مازنی از مشاور لهجه استفاده کردید؟‬ ‫خود بازیگران به لهجه مازندرانی تس��لط کافی داشتند‬ ‫و من در هیچ ی��ک از بازخوردهای زیادی که دریافت‬ ‫کرده ام به غلط ادا ش��دن لهجه اش��اره ای نش��ده است‪.‬‬ ‫بنابراین مش��اور زمانی مورد نیاز اس��ت که قرار باشد‬ ‫مطلبی را به ما یاد بدهند‪ .‬این درحالی است که محسن‬ ‫تنابنده (بازیگر نقش نقی) و احمد مهرانفر انقدر با تسلط‬ ‫به لهجه مازندرانی دیالوگ ها را ادا می کردند که برخی از‬ ‫افرادی که انان را نمی شناختند گمان می کردند تنابنده و‬ ‫مهرانفر از بازیگران تئاتر مازندران هستند‪ .‬یکی‪ ،‬دو نفر‬ ‫از بازیگران مانند اقای مهدی زاده (بازیگر نقش صمد)‬ ‫هم اهل مازندران بودن��د که انان هم با بازیگران دیگر‬ ‫لهجه مازندرانی را تمرین می کردند‪.‬‬ ‫اما ریما رامین فر (بازیگر نقش هما) با لهجه‬ ‫مازنی صحبت نمی کرد؟!‬ ‫بله‪ ،‬چون فرصتی برای ام��وزش لهجه مازندرانی به‬ ‫ایش��ان وجود نداش��ت و من این ریس��ک را نکردم‬ ‫محسن تنابنده‬ ‫نویسنده و بازیگر سریال «پایتخت»‬ ‫در حرکت نبودیم‪ .‬این حرکت ها ازار دهنده اس��ت و‬ ‫س��عی ش��د لهجه ها تمیز از اب در اید‪ .‬نداشتن لهجه ‬ ‫برخی بازیگران سریال به ویژه ریما رامین فر در نقش‬ ‫«هما» هم به ای��ن دلیل بود که فرصت کوتاه ما باعث‬ ‫شد به این حالت تن بدهیم‪ ،‬وگرنه در هنرنمایی ایشان‬ ‫شکی نیست‪.‬‬ ‫اما درباره اینکه گفته می شود بین سریال های «پایتخت»‬ ‫و «راه در رو» به کارگردانی س��عید اقاخانی در نوروز‬ ‫امسال شباهت هایی وجود دارد‪ ،‬می توانم بگویم تشابه‬ ‫داستانی و اسمی این دو مجموعه کامال تصادفی اتفاق‬ ‫افتاده و بدون هیچ قصد و غرضی بوده است‪.‬‬ ‫در اینکه س��ریال «پایتخت» نقایصی داش��ت ش��کی‬ ‫نیس��ت‪ ،‬اما نش��ان دادن خانواده تمیز برای ما اهمیت‬ ‫زیادی داش��ت که در جریان مهاجرت خود س��ختی‬ ‫هم می کش��ند‪ ،‬اما استانه تحمل باالیی دارند‪ .‬البته این‬ ‫توجیه اس��ت‪ ،‬اما واقعا وقت ک��م اوردیم و خیلی از‬ ‫سکانس های دلخواهمان را اصال نتوانستیم بگیریم‪.‬‬ ‫ریما رامین فر‬ ‫بازیگر نقش هما در سریال «پایتخت»‬ ‫ایده اصلی «پایتخت» را ت��ورج اصالنی‪ ،‬تصویر بردار‬ ‫قهار س��ینمای ایران داده بود‪ .‬س��ال گذش��ته قرار ما‬ ‫بر این بود که یک کار سینمایی داشته باشیم‪ ،‬اما بنا به‬ ‫دالیلی این اتفاق نیفتاد‪ ،‬تا اینکه قرار ش��د یک سریال‬ ‫نوروزی ساخته شود‪ .‬پس من اید ه اصالنی را به طرح‬ ‫تبدی��ل کردم و زمان��ی که کار تولی��د را اغاز کردیم‪،‬‬ ‫ش��ش قس��مت فیلمنامه اماده بود و ‪ 9‬قسمت مابقی‬ ‫در حین کار نوشته شد‪ .‬همچنین بخشی از فیلمنامه را‬ ‫خش��ایار الوند نوشته و کمک کرده است‪ .‬در واقع من‬ ‫بازیگری هستم که فیلمنامه نویسی هم می کنم‪.‬‬ ‫حقیقت ماجرا این است که در طول کار تمام اتفاقاتی‬ ‫که افتاد را به قصه وارد کردیم‪ .‬برای نمونه‪ ،‬اینکه ترمز‬ ‫ دس��تی کامیون در رفت‪ ،‬کرس��ی اتش گرفت‪ ،‬دزدی‬ ‫گوسفند و بسیاری از اتفاق های دیگر که واقعا رخ داد‪،‬‬ ‫هم ه این مس��ائل را حین کار در س��ریال مطرح و انها‬ ‫را وارد قصه می کردیم در نتیجه خیلی روی ساختار و‬ ‫فیلمنامه از قبل تعیین شده ای حرکت نکردیم‪.‬‬ ‫در «پایتخ��ت»‪ ،‬اس��اس خانواده بی��ش از هر موضوع‬ ‫دیگری اهمیت داش��ت‪ .‬س��ریال «پایتخ��ت» در واقع‬ ‫اس��تانه تحمل و صبر ی��ک خانواده شهرس��تانی در‬ ‫شرایط سخت زندگی را روایت می کند و نیز موضوع‬ ‫مهاجرت در اولویت های سوم و چهارم ما قرار داشت‪.‬‬ ‫طبیعتا خانواده ای که از شهرستان به تهران می اید کمی‬ ‫ لهج��ه دارد‪ .‬در ای��ران قومیت های بس��یاری زندگی‬ ‫می کنند‪ ،‬نمی ش��ود که تمام سریال ها درباره تهرانی ها‬ ‫باش��د‪ .‬یک مقدار س��عه صدر را باید ب��اال برد‪ .‬ضمن‬ ‫انکه ما در ایران زندگی می کنیم که مس��اله قومیت در‬ ‫ان مهم است‪.‬‬ ‫به ای��ن نکته هم توجه کنید که بیش��ترین رضایت از‬ ‫کار ما از جانب استان های مازندران و گیالن دریافت‬ ‫می ش��د‪ ،‬اما خب یک س��ری هم دیکش��نری به دست‬ ‫گرفتند و مس��اله قومیت را مطرح کردند‪ ،‬در صورتی‬ ‫که این ادم ها بیش��تر به خود ضربه وارد می کنند‪ .‬این‬ ‫س��ریال‪ ،‬کار شریفی بود و ما در ان‪ ،‬به سمت لودگی‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫ک��ه با لهجه محلی صحبت کن��د‪ .‬البته در یکی از‬ ‫دیالوگ ها به این مورد اش��اره می شود که خانواده‬ ‫هم��ا به مازن��دران مهاجرت کرده ان��د و اهل این‬ ‫منطقه نیستند‪.‬‬ ‫ولی اگر رامین فر هم در پایتخت به لهجه‬ ‫مازنی صحبت می ک��رد‪ ،‬قطعا کیفیت و‬ ‫تاثیر کار بیشتر می شد‪.‬‬ ‫می ش��ود اینگونه هم دید ک��ه مازندرانی صحبت‬ ‫نک��ردن او باع��ث متنوع ت��ر ش��دن گویش ها در‬ ‫مجموعه ش��د‪ .‬درنتیجه همه شخصیت های اصلی‬ ‫یک جور صحبت نکردند‪.‬‬ ‫از این موضوع بگذریم‪ ،‬به نظر ش��ما ایا‬ ‫الزم اس��ت که یک س��ریال تلویزیونی‬ ‫ن��وروزی این قدر پ��ر از تعلیق و بحران‬ ‫باشد که در پایتخت بود؟‬ ‫قصه خوب مهم اس��ت و فرقی نمی کند که سریال‬ ‫برای پخش در نوروز ساخته می شود یا ماه رمضان‬ ‫یا ماه محرم‪ .‬برای س��اخت س��ریال باید به س��راغ‬ ‫قصه ای رفت که اص��ول دراماتیک در ان رعایت‬ ‫ش��ده باش��د‪ .‬یکی از اصول دراماتی��ک هم ایجاد‬ ‫تعلیق و کش��ش در مخاطب است تا قصه را دنبال‬ ‫کند‪ .‬البته نباید فراموش کرد که ما ش��خصیت های‬ ‫«پایتخت» را دچار چنان مش��کالتی می کردیم که‬ ‫وقتی انان در قس��مت اخر تصمیم به ترک تهران‬ ‫می گیرند‪ ،‬مخاطب با خود بگوید «اخیش! راحت‬ ‫ش��دند»‪ .‬اگر این ش��خصیت ها را دچار مشکل و‬ ‫بحران نمی کردیم‪ ،‬ش��ما از من نمی پرسیدید که به‬ ‫ان��ان در تهران چندان بد هم نگذش��ت‪ ،‬پس چرا‬ ‫شخصیت های «پایتخت» به علی اباد برگشتند؟‬ ‫ش��کی نیس��ت ک��ه در یک قص��ه باید‬ ‫به ان��دازه کاف��ی تعلیق وجود داش��ته‬ ‫باش��د‪ ،‬اما در بیش��تر مواقع تا مخاطب‬ ‫می خواس��ت احساس خوش��ایندی پیدا‬ ‫کند و به اصطالح نفس راحتی بکش��د‪،‬‬ ‫ش��خصیت های «پایتخت» به یک بحران‬ ‫بزرگ دیگر دچار می شدند‪ .‬ضمن انکه‬ ‫باورپذیری قصه هم از نکات اساس��ی و‬ ‫حساس یک اثر درام است‪.‬‬ ‫خب ما با گنجاندن بخش هایی مانند جش��ن تولد‬ ‫بچه های نقی‪ ،‬گردگی��ری خانه و کله پاچه خوردن‬ ‫نقی فرصت تنفسی برای مخاطب گذاشتیم‪.‬‬ ‫ش��ما در «پایتخت» از بازیگران تئاتری‬ ‫مانن��د ریم��ا رامین فر و احم��د مهرانفر‬ ‫برای بازی اس��تفاده کردید‪ .‬البته اینگونه‬ ‫بازیگ��ران در برخی س��ریال های دیگر‬ ‫نوروز ‪ 90‬هم بازی کردند‪ .‬علت انتخاب‬ ‫بازیگران تئاتری از سوی کارگردان های‬ ‫سریال های مناسبتی چیست؟ ایا توانایی‬ ‫این بازیگ��ران در ارائه نقش در فرصت‬ ‫ک��م س��اخت این گونه س��ریال ها علت‬ ‫انتخاب انان است؟‬ ‫مدت هاست که مبنای من برای انتخاب بازیگر‪ ،‬توان‪،‬‬ ‫استعداد و قدرت بازی است‪ ،‬نه تیپ‪ ،‬ظاهر و قیافه‪.‬‬ ‫من این ریسک را کرده ام و جواب هم گرفته ام‪.‬‬ ‫چ��ه ش��د ک��ه ب��رای انتخ��اب نق��ش‬ ‫باباپنجعلی‪ ،‬علیرضا خمس��ه را انتخاب‬ ‫کردی��د؟ ظاهرا دو گزین��ه هم برای این‬ ‫نقش در نظر گرفته بودید‪.‬‬ ‫با همفکری محس��ن تنابنده و عوامل دیگر‪ ،‬با یک‬ ‫گریم متف��اوت‪ ،‬از علیرضا خمس��ه در یک نقش‬ ‫متف��اوت اس��تفاده کردیم که خ��وب هم جواب‬ ‫داد‪ .‬ضمن انکه باید بگویم خمس��ه بکرتر و قابل‬ ‫مهارتر از گزینه دیگر بود‪.‬‬ ‫اساس خانواده‬ ‫بیش از هر موضوع دیگری اهمیت داشت‬ ‫مقدار زیادی از نقش هما در فیلمنام ه ذکر ش��ده بود‪،‬‬ ‫اما مقدار کمی از ان را هم به س��بب برخوردی که با‬ ‫شهرس��تانی ها داشتم‪ ،‬تجربه کردم و نیز با ویژگی های‬ ‫انها کم و بیش اش��نا بودم‪ .‬ه��دف ما این بود که یک‬ ‫فضای بدون قضاوت و پیش داوری تهیه کنیم‪.‬‬ ‫به عقید ه من س��یروس مقدم بهتری��ن کارگردان ایران‬ ‫اس��ت و این سعادت ماس��ت که با او همکاری داشته‬ ‫باش��یم‪ .‬س��ختی کار در «پایتخت» به ویژه با وجود دو‬ ‫کودک خردسال دوقلو‪ ،‬سرمای هوا و بازی در کامیون‬ ‫بسیار زیاد بود‪ ،‬اما با وجود تمام سختی ها از بازی در‬ ‫این سریال لذت بردم‪.‬‬ ‫چیزی که در دل قصه ما جاری بود این بود که ما یک‬ ‫فض��ای بدون قضاوت ر ا ترس��یم و طرح کردیم‪ .‬یک‬ ‫خانواده س��اده دل به تهران امده و با مشکالتی مواجه‬ ‫بودند‪ ،‬اما منظ��ور این نبود که تهران صرفا جای بدی‬ ‫است‪ .‬این خانواده سعی کرد در این شهر دروغ نگوید‪،‬‬ ‫از پول حرام استفاده نکند و اخالق را هم رعایت کند‪.‬‬ ‫‪41‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫گفت و گو با احمد مهرانفر‪ ،‬ارسطوی پایتخت‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫مردم این سریال را دوست داشتند‬ ‫گفت و گو از ش��اهده یوس��فی‬ ‫احمد مهرانفر کم کم برای مخاطب تلویزیون هم‬ ‫ی شناخته شده تبدیل می شود‪ .‬او در حوزه‬ ‫به نام ‬ ‫تئاتر کوله باری از تجربه های مختلف دارد و پس‬ ‫از سال ها به قول معروف خوردن «خاک صحنه»‬ ‫به عرصه سینما و تلویزیون وارد شده است‪ .‬در‬ ‫میان فیلم هایی که مهرانفر در انها به ایفای نقش‬ ‫پرداخته است‪ ،‬به «درباره الی»‪« ،‬تسویه حساب»‪،‬‬ ‫«هیچ»‪« ،‬عص��ر روز دهم» و «استش��هادی برای‬ ‫خدا» می توان اش��اره کرد‪ .‬نوروز ‪ 90‬نیز سریال‬ ‫«پایتخت» با بازی مهرا نفر از ش��بکه اول س��یما‬ ‫پخش شد‪ .‬این س��ریال مایه هایی از طنز داشت‬ ‫و مهرانفر نیز با لهج��ه و تکیه کالم هایش در ان‬ ‫خوب درخشید‪ .‬با او که برخالف کاراکتری که‬ ‫در این س��ریال داشت‪ ،‬شخصیتی کامال متفاوت‬ ‫و البت��ه ج��دی دارد‪ ،‬درباره س��ریال «پایتخت»‬ ‫گفت وگو کردیم‪.‬‬ ‫‪42‬‬ ‫ایا کاراکتر «ارسطو» در سریال «پایتخت»‬ ‫به همین شکل‪ ،‬از پیش طراحی شده بود یا‬ ‫براساس خالقیت های شخصی شما شکل‬ ‫گرفت؟‬ ‫نقشی در فیلمنامه نوشته شده بود و من فیلمنامه و ان‬ ‫نقش را خیلی دوست داشتم و همین موضوع‪ ،‬دلیل‬ ‫اصل��ی قبول کردن این کار ب��ود‪ .‬اینکه چقدر از این‬ ‫شخصیت را بداهه ساختم و چقدر از ان در فیلمنامه‬ ‫بود‪ ،‬موضوعی کامال متراژ شده نیست‪ .‬به هر حال‪ ،‬هر‬ ‫کسی در کاری وارد می شود و نقشی را اجرا می کند‪،‬‬ ‫چیزهایی را به نقش اضافه می کند‪ .‬البته کار اصلی را‬ ‫فیلمنامه انجام داده که چنین نقش��ی را خلق کرده است‬ ‫و م��ن تالش کردم در موقعیت هایی که فیلمنامه انها را‬ ‫لحاظ کرده قرار گیرم‪.‬‬ ‫در برخ��ی س��ریال ها یا فیلم ه��ای طنز دیده‬ ‫می ش��ود که از بازیگرانی مشخص یا برخی‬ ‫لودگی ها ب��رای خنداندن مخاطب اس��تفاده‬ ‫می شود؛ اما این موضوع در سریال «پایتخت»‬ ‫دیده نشد و حتی عنوان می شود که این سریال‬ ‫نسبت به عرف سریال های نوروزی‪ ،‬تلخ بود‪.‬‬ ‫مولفه های مورد نظر در «پایتخت» چه بود که‬ ‫برای رس��یدن به طنز ب��ه دام لودگی نیفتاد و‬ ‫توانست طنزی اجتماعی عرضه کند؟‬ ‫این تصویر درس��تی است که بیش از هر کسی محسن‬ ‫تنابنده از نوع صحیح طنز و سریال طنز داشت و تالش‬ ‫کرد با اقای مقدم ـ کارگ��ردان ـ این موضوع را در کار‬ ‫لحاظ کند‪ .‬اگر انها در این زمینه موفق ش��ده اند‪ ،‬چیزی‬ ‫بوده که عامدانه و خالقانه توسط این دو نفر انجام شده‬ ‫است‪.‬‬ ‫تاکیدی هم از ابتدا بود که موقعیت ها باید طنز باش��ند‪،‬‬ ‫نه اینکه ش��خصیت ها کارهای طنز و لوده انجام دهند‪.‬‬ ‫به نظر من‪ ،‬فیلمنامه در این زمینه خیلی موفق بود و اگر‬ ‫تماش��اگر در جاهایی می خندد‪ ،‬به دلیل موقعیت طنزی‬ ‫است که شخصیت ها در ان قرار می گیرند‪ .‬ضمن اینکه‬ ‫ش��خصیت هایی که در س��ریال «پایتخت» خلق شدند‪،‬‬ ‫شیرینی خاصی با خودشان داشتند و این چیزی بود که‬ ‫م��ن یا تنابنده ان را با اگاهی کامل انجام دادیم و درباره‬ ‫تیپ سازی یا شخصیتی که بین تیپ و شخصیت حرکت‬ ‫کند نیز عامدانه کار کردیم‪.‬‬ ‫یک��ی از مولفه های س��ریال «پایتخت» لهجه‬ ‫شخصیت ها بود‪ .‬استفاده از لهجه ای خاص در‬ ‫سریال یا فیلم شمش��یری دو دم است که‬ ‫ه��م می تواند موجی از انتقادها را به دنبال‬ ‫داش��ته باش��د و هم می تواند مانند سریال‬ ‫«پایتخت» با موفقیت به کار گرفته ش��ود‪.‬‬ ‫دیدگاه شما درباره استفاده از لهجه در این‬ ‫سریال چیست؟‬ ‫لهجه گرفتن کاری بسیار تخصصی و سخت است و‬ ‫به تحقیق و تفحص درازمدت نیاز دارد‪ .‬ضمن اینکه‬ ‫ما در این سریال لهجه نگرفتیم‪ ،‬بلکه لحن مازندرانی‬ ‫داشتیم‪ .‬قبل از ان نیز من زمانی را برای این موضوع‬ ‫گذرانده بودم و تجربه روبه رو شدن با مردم این استان‬ ‫را از قبل داش��تم‪ ،‬این چیزی بود که تقریبا نسبت به‬ ‫ان اگاهی کامل داش��تم‪ .‬البته م��ا تالش می کردیم با‬ ‫احتیاط به ان نزدیک شویم‪ ،‬چون کاری بسیار سخت‬ ‫و لبه تیغی است که امکان دارد خوب یا بد شود‪ .‬اگر‬ ‫خوب شود‪ ،‬کاری درخشان خواهد شد‪ ،‬ولی درصد‬ ‫ان پایین است‪.‬‬ ‫ارزیابی ش��ما از بازخوردهایی که تاکنون‬ ‫در این باره از س��وی تماشاگران گرفته اید‪،‬‬ ‫چه بوده است؟‬ ‫مردم خیلی این س��ریال را دوس��ت داشتند‪ .‬من هم‬ ‫فکر می کنم خوب بوده‪ ،‬چون وقتی بازیگر در مقابل‬ ‫دوربی��ن از کاری که می کند لذت ببرد‪ ،‬این حس به‬ ‫مخاطب نیز منتقل می شود‪ .‬ما در بیشتر زمان هایی که‬ ‫در مقابل دوربین شخصیت ها را بازی می کردیم‪ ،‬واقعا‬ ‫لذت می بردیم و همین حس به تماشاگران نیز منتقل‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫در سال های گذشته سریال های مناسبتی در‬ ‫ایامی مانند رمضان یا نوروز پخش شده اند‪.‬‬ ‫نظر ش��ما به عنوان بازیگری که در یکی از‬ ‫این س��ریال های مناسبتی حضور داشتید‪،‬‬ ‫درباره این موضوع چیست؟‬ ‫انتخاب سریال خیلی س��خت و یک ریسک است‪،‬‬ ‫ولی سریال های مناسبتی‪ ،‬سریال هایی هستند که بیشتر‬ ‫دیده می شوند‪ .‬البته مشکل انها این است که در مدت‬ ‫زمان محدودی باید س��اخته شوند‪ .‬شاید کمبودها و‬ ‫کاستی هایی در س��ریال «پایتخت» باشد که دلیل ان‬ ‫ک��م بودن مدت زمان فیلم برداری اس��ت که ش��اید‬ ‫در بازیگری‪ ،‬فیلمنامه یا منعقد ش��دن لحظه هایی از‬ ‫فیلمنامه دیده ش��ود‪ .‬به هر ح��ال‪ ،‬کار کردن در یک‬ ‫زمان محدود به س��ریال ضربه می زند‪ .‬ای کاش اگر‬ ‫قرار است چنین کارهایی انجام شود‪ ،‬عوامل بتوانند با‬ ‫سعه صدر بیشتری کار کنند‪.‬‬ ‫شما به حضور در این گونه سریال ها عالقه‬ ‫دارید؟‬ ‫تا جایی که در مسیر کاری من باشد‪ ،‬تالش می کنم در‬ ‫این سریال ها حضور داشته باشم‪.‬‬ ‫منظورت��ان از کم و کاس��تی های س��ریال‬ ‫«پایتخ��ت» به ش��کل مش��خص در کدام‬ ‫بخش هاست؟‬ ‫وقتی قرار اس��ت سریالی را در زمان خاصی به انتن‬ ‫برس��انید‪ ،‬اگر دیر ش��روع کنید‪ ،‬مجبور به فدا کردن‬ ‫یکسری چیزها می شوید‪.‬‬ ‫در این باره به چند مورد مش��خص اشاره‬ ‫می کنید؟‬ ‫موضوع خانواده شهشهانی که برخی معتقدند خوب‬ ‫به ان پرداخته نشده است ‪ ،‬شاید به این دلیل بوده باشد‬ ‫که ما مجبور بودیم داستان را به سرعت جمع کنیم‪.‬‬ ‫و سوال اخر اینکه چرا «علی اباد» برای این‬ ‫سریال انتخاب شد؟‬ ‫این موضوع را اقای تنابنده باید جواب بدهد‪ .‬به هر‬ ‫حال‪ ،‬اینکه یک خانواده ای از شهرستان بیاید‪ ،‬بیشتر‬ ‫م��ورد نظر ب��ود‪ .‬علی اباد یک نمون��ه و نماد از یک‬ ‫شهرستان است و چیز خاصی نیست‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫هوشنگ صدفی‬ ‫همه ساله مخاطبان تلویزیونی یادگرفته اند که در ایام‬ ‫عید نوروز و در اوج س��فرها و دید وبازدید س��ال نو‬ ‫شاهد مجموعه های تلویزیونی از شبکه های مختلف‬ ‫باش��ند؛ شبکه هایی که در مناسبت های ملی و مذهبی‬ ‫نوروز و ماه رمضان ش��تابزده در پ��ی تولید ماراتنی‬ ‫برنامه های داس��تانی ب��رای مخاطبان ع��ام و خاص‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫ف��ارغ از ه��ر ن��وع داوری مثبت و منف��ی مخاطبان‬ ‫ع��ام و خاص‪ ،‬درب��اره تولی��دات تلویزیونی نوروز‬ ‫س��ال ‪ 90‬باید گف��ت‪ ،‬متاس��فانه ش��تابزدگی تولید‬ ‫برنامه های مش��ابه‪ ،‬اس��تفاده کلیش��ه ای و تکراری از‬ ‫برخ��ی کارگردان��ان و بازیگران کمیک باعث ش��ده‬ ‫ک��ه تن��وع تولی��د و خالقیت ای��ن ن��وع برنامه های‬ ‫س��رگرم کننده کمتر مورد توجه ق��رار گیرد‪ ،‬معموال‬ ‫بعد از اتمام مجموعه ه��ای تلویزیونی هریک از این‬ ‫شبکه های یادشده با گزینش چند گفت وگوی مثبت‬ ‫از مخاطبان ادعا دارند که برنامه های تولیدیش��ان در‬ ‫راس نظر س��نجی از مخاطبان قرار داشته است‪ ،‬حتی‬ ‫در این م��ورد نیز نمی توان به نتیج��ه ارزیابی برخی‬ ‫از س��ایت های خبری بس��نده کرد؛ چون بخش��ی از‬ ‫این نظر س��نجی ها نیز نتیجه پرسش های هدایت شده‬ ‫منتقدان و مس��ئوالن س��ایت های خب��ری از کاربران‬ ‫اینترنتی اس��ت که واقعیت بازخورد های مخاطبان را‬ ‫از دیدن چنین برنامه هایی به خوبی نش��ان نمی دهند‪،‬‬ ‫با این حال توصیه می ش��ود با استفاده از نقادی مثبت‬ ‫از متوسط تا قوی‬ ‫و منف��ی منتق��دان و مخاطبان خ��اص در حوزه های‬ ‫مختلف به بررسی دقیق انها پرداخت‪.‬‬ ‫در س��ال ‪ 90‬ش��بکه اول ب��ا مجموع��ه تلویزیون��ی‬ ‫«پایتخ��ت» ت��ا ح��دودی توانس��ت در خص��وص‬ ‫بازیگری‪ ،‬متفاوت بودن س��وژه‪ ،‬کارگردانی‪ ،‬فیلمنامه‬ ‫و طراح��ی صحن��ه توجه مخاطبان ع��ام و خاص را‬ ‫به خ��ود جلب کند‪ .‬البته ای��ن امتیازات دلیل جذابیت‬ ‫مجموعه تلویزیونی یادشده نیست‪.‬‬ ‫س��یروس مقدم در مجموع��ه «پایتخت» کوش��ید با‬ ‫توجه به تجربه س��اخت برنامه های موفق ماه رمضان‬ ‫و نوروز سال ‪ 89‬با ترکیب ماجراهای طنز گونه درباره‬ ‫تلخی ها و شیرینی های س��کونت در پایتخت‪ ،‬ان را‬ ‫برای مخاطبان شهرستانی نشان دهد‪ ،‬هرچند در طول‬ ‫این برنامه تلویزیونی‪ ،‬شخصیت شهرستانی ها تا حد‬ ‫زیادی در قالب افراد ساده لوح و زود باور جامعه افت‬ ‫کرده بودند‪.‬‬ ‫ب��ا این حال در پایان پایتخ��ت‪ ،‬کارگردان با توجه به‬ ‫ش��یوه های پیچیده خانواده متوفی در عدم واگذاری‬ ‫خانه معلوم نش��د چط��ور به س��ادگی در تحویل یا‬ ‫فس��خ قرارداد منزل تسلیم ش��د؟ حتی به رغم چنین‬ ‫ضعف های��ی در قصه‪ ،‬نباید از خالقیت کارگردان در‬ ‫بهره گیری از لهجه مازنی‪ ،‬شخصیت سازی کامیون به‬ ‫عنوان یک ش��ی تاثیر گذار‪ ،‬پردازش ش��خصیت های‬ ‫س��اده اما دوست داش��تنی چون بابا پنجعلی‪ ،‬ارسطو‪،‬‬ ‫نقی و قص��ه تاثیرگذار ضد مهاجرت ب��ه پایتخت به‬ ‫سادگی گذشت‪.‬‬ ‫ولی معلوم نش��د چرا ش��خصیت های تابع و تسلیم‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫نگاهی دیگر به مجموعه تلویزیونی نوروز ‪90‬‬ ‫شهرس��تانی در حوداث قبلی قصه‪ ،‬ناگهان در بخش‬ ‫پایانی در قالب افرادی تهاجمی ظاهر می شوند؟‬ ‫توانایی های س��یروس مقدم در ساخت مجموعه های‬ ‫موف��ق تلویزیونی‪ ،‬پلیس ج��وان (‪ ،)۱۳۸۰‬دریایی ها‬ ‫(‪ ،)۱۳۸۱‬بانوی��ی دیگ��ر (‪ ،)۱۳۸۳‬ریحانه (‪،)۱۳۸۴‬‬ ‫نرگ��س (‪ ،)۱۳۸۵‬پ��رواز در حب��اب (‪ ،)۱۳۸۵‬اغما‬ ‫(‪ ،)۱۳۸۶‬پیامک از دیار باق��ی (‪ ،)۱۳۸۶-۱۳۸۷‬روز‬ ‫حس��رت (‪ ،)۱۳۸۷‬رس��تگاران (‪ ،)۱۳۸۸‬چار دیواری‬ ‫(‪ )1388-۱۳۸9‬و زیر هش��ت (‪ )۱۳۸۹‬نشان داده که‬ ‫وی در میان کارگردانانی چون سعید اقاخانی‪ ،‬مجید‬ ‫صالحی و مرتض��ی صالحمند از تجربیات موثرتری‬ ‫در خصوص مجموعه س��ازی تلویزیون��ی برخوردار‬ ‫است‪.‬‬ ‫ش��اید یک دلیل موفقیت او ب��ه تجربیات تهیه کننده‪،‬‬ ‫الهام غفوری (همس��رش) نیز بر می گردد که دس��ت‬ ‫کارگ��ردان را در تهیه برنامه ه��ای جذاب تلویزیونی‬ ‫بازتر گذاشته است‪.‬‬ ‫ش��بکه تلویزیونی دوم نیز با ساخت برنامه دنباله دار‬ ‫«بچه ه��ا ن��گاه می کنند» ب��ا کارگردان��ی حمیدرضا‬ ‫صالحمند ب��ه عنوان کم تجربه ترین اف��راد در حوزه‬ ‫برنامه س��ازی تلویزیون��ی نتوانس��ت با اس��تفاده از‬ ‫بازیگ��ران مطرح��ی چ��ون اتی�لا پس��یانی و گوهر‬ ‫خیراندی��ش و س��ایر بازیگ��ران ج��وان مجموع��ه‬ ‫قابل توجهی را ارائه نماید‪ .‬البته طبیعی اس��ت شتاب‬ ‫در ساخت چنین برنامه ای برای مناسبت عید نوروز و‬ ‫تمرین مداوم ‪ 20‬ساعته برای تولید ان‪ ،‬نه تنها تاب و‬ ‫توان را از بازیگران می گیرد‪ ،‬بلکه ناخواسته بر برنامه‬ ‫‪43‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫‪44‬‬ ‫تولیدی تلویزیونی نیز تاثیرگذار خواهد بود‪.‬‬ ‫به رغ��م بداهه پردازی دیالوگ ها ادعای��ی در ان باید‬ ‫گفت‪ ،‬ای��ن مجموعه تلویزیونی با طرح اولیه جذاب‬ ‫و پرداخت تکراری شخصیت های داستانی و حضور‬ ‫بازیگران قوی نمای��ش و تلویزیون تنها در حد یک‬ ‫صف ارایی زنانه در مقابل مردان و درگیری اجتماعی‬ ‫داخلی خانواده ها خود را نشان داد‪.‬‬ ‫انتظ��ار می رف��ت ک��ه ش��بکه دوم ب��ه ج��ای تولید‬ ‫برنامه های خالق و طنز برای کودکان‪ ،‬کمتر در حوزه‬ ‫برنامه سازی بزرگتر ها دخالت کند‪ ،‬بنابراین تنها برگ‬ ‫برنده این ش��بکه در نوروز ‪ 90‬تولید و پخش برنامه‬ ‫کاله قرمزی در عید ن��وروز بود که انصافا از کیفیت‬ ‫مطلوبی در بین برنامه های بزرگسال سایر شبکه های‬ ‫تلویزیون��ی برخوردار بود‪ .‬بنابراین توصیه می ش��ود‬ ‫ش��بکه دوم در س��ال های اتی به جای برنامه س��ازی‬ ‫برای مخاطبان بزرگس��ال‪ ،‬صرفا به تولید برنامه های‬ ‫شاد برای مخاطبان کودک و نوجوان بپردازد‪.‬‬ ‫ش��بکه س��وم س��یما نیز با توجه به مقبولی��ت تولید‬ ‫برنامه های پرمحتوا و جذاب طنز در طول این سال ها‬ ‫با از دست دادن کارگردان دائمی خود در حوزه طنز‬ ‫مهران مدیری نتوانس��ت در قد و قواره خوبی ظاهر‬ ‫ش��ود‪ ،‬هرچن��د در برنامه تلویزیون��ی «راه در رو» با‬ ‫تنوع پیام های اخالقی و اجتماعی از قابلیت مناس��بی‬ ‫برخ��وردار بود‪ ،‬حت��ی با وجود بازیگران کلیش��ه ای‬ ‫طن��ز از جمل��ه حلیمه س��عیدی‪ ،‬مه��ران غفوریان‪،‬‬ ‫احمد پور مخبر‪ ،‬س��عید اقاخانی و یوس��ف تیموری‬ ‫ای��ن مجموعه تلویزیونی صرفا با برخی دیالوگ های‬ ‫سطحی طنز و داستان صف ارایی اقشار دارا و ندار و‬ ‫دو زنه بودن یکی از شخصیت های داستانی توانست‬ ‫به عنوان یک برنامه عامه پسند برخی از مخاطبان عام‬ ‫را به خود جلب کند‪.‬‬ ‫عالوه بران در پایان برنام��ه نیز به این صرافت افتاد‬ ‫که با نظر سنجی ش��تابزده با برخی مخاطبان عام نظر‬ ‫افراد را به ارزش رس��انه ای ان جلب کند که در این‬ ‫ش��یوه نیز تا حدودی به نسبت شبکه اول برای دفاع‬ ‫از برنام��ه پایتخت ناموفق بود‪ .‬انتظار می رود مدیران‬ ‫شبکه سوم س��یما با اس��تفاده از کارگردانان مجرب‬ ‫و توانمن��د در ح��وزه طنز و به کارگی��ری خالقانه از‬ ‫توانای��ی مه��ران مدیری و س��ایر تهیه کنن��دگان طنز‬ ‫همچون سابق اثار فاخری را تولید و پخش نماید‪.‬‬ ‫بای��د پذیرفت ک��ه س��عید اقاخانی در ق��د و قواره‬ ‫بازیگ��ری بهت��ر از کارگردانی جل��وه می کند‪ ،‬عالوه‬ ‫بران در برنامه های طنز اس��تفاده خالقانه از موقعیت‬ ‫کم��دی و دیالوگ های طنز جدید بهتر افراد مخاطب‬ ‫را به خود جلب می کند ت��ا تکیه کالم های تکراری و‬ ‫دعواهای کمیک‪.‬‬ ‫ش��بکه پنجم س��یما نیز ب��ا تولید و پخ��ش «موج و‬ ‫صخ��ره» و اس��تفاده خالقان��ه از روش جایزه بگیری‬ ‫ب��رای ‪ 10‬مخاطب در هر ش��ب از طری��ق پیامک و‬ ‫طرح پرس��ش های س��اده درباره قصه‪ ،‬توانست اقبال‬ ‫خوبی را بین مخاطب جایزه بگیر و ساده پس��ند برای‬ ‫خود دس��ت و پا کند‪ ،‬هرچند برخی از س��ایت های‬ ‫خب��ری مجموع��ه تلویزیونی «موج و صخ��ره» را با‬ ‫درص��د باالیی در صدر جدول خود ق��رار دادند که‬ ‫بع��د از ان مجموعه ه��ای تلویزیون��ی «پایتخت» و‬ ‫«راه دررو» در رتبه های بعدی قرار دارند‪.‬‬ ‫مجموع��ه تلویزیونی نوروزی موج و صخره ش��اید‬ ‫نخس��تین مجموعه تعاملی صدا و س��یما اس��ت که‬ ‫توانس��ته مخاطبان را برای دریافت جایزه ربع س��که‬ ‫پای این مجموعه تلویزیونی بنش��اند‪ .‬معلوم نیس��ت‬ ‫این چه رویه ای اس��ت که بازیگران طنز عالقه دارند‬ ‫در ق��د و قواره کارگردانان تلویزیونی ظاهر ش��وند‪،‬‬ ‫تجربه موفق مه��ران مدیری نباید به عنوان یک الگو‬ ‫برای سایر بازیگران مدنظر قرار گیرد‪.‬‬ ‫علیرضا خمسه و شروعی دیگر؛‬ ‫دیگر رغبتی به کار کمدی ندارم‬ ‫«علیرضا خمس��ه» متولد ‪ 1331‬تهران و فارغ التحصیل‬ ‫رشته روانشناسی دانشگاه شهید بهش��تی است‪ .‬او در‬ ‫سال ‪ 1357‬به فرانسه رفت و یک سال و نیم در مدرسه‬ ‫ون سن‪ ،‬اتلیه اگوس��توبوال و اتلیه سیته یونیور سیتی‬ ‫پاری��س دوره های مربوط به پانتومیم‪ ،‬حرکات بدنی و‬ ‫بازیگری را فرا گرفت‪ .‬س��ال ‪ 59‬به ایران بازگش��ت و‬ ‫در س��ال ‪ 60‬برای اولین بار مقابل دوربین سینما رفت‬ ‫و در فیلم «مرگ یزدگرد» بازی کرد‪ .‬نوع خطوط چهره‬ ‫خمس��ه و تس��لط او بر حرکات صورت (میمیک) و‬ ‫نرم��ی ای که در حرکات بدن او وج��ود دارد‪ ،‬از همان‬ ‫ابتدای ورود او به حیطه بازیگری‪ ،‬توجه کارگردان های‬ ‫کمدی س��از را به خود جلب کرد و بعد از فیلم جدی‬ ‫«مرگ یزدگرد» برنامه س��ازان تلویزیون سراغ او رفتند‬ ‫و در برنامه ه��ای طنز و کودک و نوجوان نزد مخاطبان‬ ‫تلویزیون جایگاه ویژه ای پیدا کرد‪ .‬فیلم های سینمای او‬ ‫در فاصله ‪ 23‬ساله ‪ 1366‬تاکنون به این شرح اند‪ :‬فرش‬ ‫قرمز‪ ،‬بیست‪ ،‬میزاک‪ ،‬قاعده بازی‪ ،‬یکی بود یکی نبود‪،‬‬ ‫کلید ازدواج‪ ،‬مینا و غنچه‪ ،‬پاکباخته‪ ،‬ماه پیشونی‪ ،‬بوی‬ ‫خوش زندگی‪ ،‬مهریه بی بی‪ ،‬چش��م شیطان‪ ،‬من زمین‬ ‫را دوست دارم‪ ،‬چهارشنبه عزیز‪ ،‬ماموریت اقای شادی‪،‬‬ ‫دالوران کوچه دلگشا‪ ،‬جیب برها به بهشت نمی روند‪،‬‬ ‫دو نفر و نصفی‪ ،‬اپارتمان ش��ماره ‪ ،۱۳‬شکار خاموش‪،‬‬ ‫زیر بام های ش��هر‪ ،‬لنگرگاه‪ ،‬روز باشکوه و شاید وقتی‬ ‫دیگر‪ .‬خمسه را بیشتر به عنوان بازیگر طنز و نقش های‬ ‫غیر جدی می شناسیم‪ ،‬اما خودش چه به نسبت برخورد‬ ‫با این بازیگران‪ ،‬چه شرایط فنی و حتی دستمزدهای انان‬ ‫چندان دل خوشی از این موضوع ندارد‪ .‬او معتقد است‪،‬‬ ‫در هنرهای نمایشی همانند سینما و تلویزیون مقوله ای به‬ ‫نام طنز نداریم‪ .‬نمایش به ژانرهایی چون کمدی‪ ،‬ملودرام‬ ‫و تراژدی تقسیم می ش��ود و انچه در هنرهای نمایشی‬ ‫داریم‪ ،‬کمدی است و طنز نیست‪.‬‬ ‫وی با اشاره به وجود بیش از ‪ 40‬نوع کمدی در هنرهای‬ ‫نمایشی می گوید اطالق عنوان هنرپیشه طنز نادرست‬ ‫است‪ ،‬چرا که ما بازیگران کمیک یا کمدین داریم‪.‬‬ ‫خمسه با اشاره به تفاوت بازیگر کمیک و کمدین‪ ،‬بر این‬ ‫اعتقاد است که بازیگر کمیک‪ ،‬کسی است که کار کمدی‬ ‫انجام می دهد‪ ،‬اما کمدین کس��ی اس��ت که هم در اثار‬ ‫کمدی و هم در اثار تراژدی بازی می کند‪ ،‬به همین دلیل‬ ‫درتمام دنیا‪ ،‬کمدین ها‪ ،‬بهترین بازیگران هستند‪.‬‬ ‫وی درب��اره کم کاری کمدین های حرفه ای ایران بر این‬ ‫نظر اس��ت که این موض��وع دالیل متفاوت��ی دارد‪ .‬در‬ ‫تمام دنیا کمدین های با تجربه همانند فوتبالیست های با‬ ‫تجربه‪ ،‬وارد عرصه مربیگری می شوند ضمن اینکه افراد‬ ‫با تجربه تر‪ ،‬دستمزدهای بیشتری هم طلب می کنند‪.‬‬ ‫به اعتقاد وی‪ ،‬در حال حاضر اغلب تولیدات تلویزیونی‬ ‫به س��مت ارزان س��ازی رفته و به همین دلیل است که‬ ‫بازیگران حرفه ای تر کمتر در تولیدات تلویزیونی حضور‬ ‫می یابند‪ .‬خمس��ه به دالیل دیگر ک��م کاری هنرمندان‬ ‫حرفه ای اش��اره کرده و می گوید‪ ،‬بازیگران حرفه ای تر‬ ‫مش��کل تر کاری را می پذیرن��د‪ ،‬درصورتی که جوانان‬ ‫معموال بیشتر پیشنهادات کاری خود را قبول می کنند‪.‬‬ ‫وی معتقد است حرفه بازیگری مثل هر مقوله دیگری‬ ‫به اموزش‪ ،‬بینش و فرهنگ نیاز دارد که متاسفانه ورود‬ ‫بی رویه و بدون برنامه ریزی صحیح سبب شده کال این‬ ‫حرفه اسیب پذیر تلقی شود‪.‬‬ ‫اما علیرضا خمسه که سال ها به عنوان بازیگر اثار طنز و‬ ‫کمیک شناخته می شد‪ ،‬وقتی در فیلم «بیست» عبدالرضا‬ ‫کاهانی در یک نقش جدی بازی کرد‪ ،‬اولین س��یمرغ‬ ‫بلورینش را از جشنواره فیلم فجر دریافت کرد‪ .‬او البته‬ ‫قبال برای دو فیلم «چشم شیطان» و «دو نفر و نصفی» که‬ ‫یکی جدی و دیگری با مایه های طنز بود هم کاندیدای‬ ‫این جایزه شده بود و یک بار هم برای «اپارتمان شماره‬ ‫‪ »13‬جایزه بازیگری را از جشنواره «پیونگ پنگ» گرفته‬ ‫بود‪ .‬خودش درب��اره عالقه اش به حضور در فیلم های‬ ‫جدی یا کم��دی با بیان اینکه همه بازیگ��ران به دنبال‬ ‫حض��ور در فیلم های خوب هس��تند‪ ،‬می گوید‪« :‬برایم‬ ‫جدی یا کمدی تفاوت نمی کند و بعد از فیلم «بیست»‬ ‫دوباره فیلمنامه های کمدی زیادی پیشنهاد شد که متعلق‬ ‫به س��ینمای بدنه بودند‪ ،‬اما بعد از ‪ 20‬سال کار کمدی‬ ‫دیگر خیلی راغب نیستم این فیلم ها را تجربه کنم‪».‬‬ ‫با این حال‪ ،‬خمسه در مجموعه نوروزی «پایتخت» باز‬ ‫در مقام یک نقش طنز – بابا پنجعلی ‪ -‬ظاهر ش��د که‬ ‫بس��یاری معتقدند حضور و شروعی مجدد برای او در‬ ‫این صحنه بود‪ .‬موفقیت خمسه را در ایفای این نقش‪ ،‬از‬ ‫مردم کوچه و بازار تا منتقدان و اهالی سینما و تلویزیون‬ ‫اذعان دارند‪.‬‬ ‫سیروس الوند‪ ،‬نویسنده سریال «پایتخت»‪:‬‬ ‫به «تهران مخوف» اشاره ای نکردیم‬ ‫براس��اس بازخوردهای مردمی‪ ،‬س��ریال‬ ‫«پایتخ��ت» از جمله س��ریال های موفق‬ ‫ن��وروز ‪ 90‬بود؛ بخش��ی از این موفقیت‬ ‫مره��ون ت�لاش بازیگران‪ ،‬لهج��ه انها و‬ ‫ش��یوه کارگردانی اس��ت و بخشی نیز به‬ ‫فیلمنامه مربوط است که در عین سادگی‪،‬‬ ‫اثر خوبی شده اس��ت‪ .‬شما موفقیت این‬ ‫مجموع��ه را در چه عوامل��ی می دانید و‬ ‫تجربه ش��خصی ش��ما از کار در سریال‬ ‫«پایتخت» چیست؟‬ ‫دلیل موفقیت سریال پایتخت‪ ،‬به جز عواملی که شما‬ ‫به انها اش��اره کردید‪ ،‬این است که «پایتخت» طنز ‬ ‫نویی دارد‪ .‬من و محس��ن تنابنده ش��کلی از طنز را‬ ‫کار کردیم که کنترل ش��ده ب��ود و تالش کردیم از‬ ‫خط بیرون نزنیم‪ ،‬به ش��وخی های دم دستی متوسل‬ ‫نشویم‪ ،‬ادم ها را احمق جلوه ندهیم‪ ،‬به کسی توهین‬ ‫نکنیم و برای خنداندن تماش��اچی به هر چیزی تن‬ ‫ندهیم و در عین حال‪ ،‬س��ریال مفرح هم باشد‪ .‬این‬ ‫مراقبت و نگهداری ش��خصیت ها حت��ی از قبل از‬ ‫ش��کل گیری فیلمنامه قراری بین من و اقای تنابنده‬ ‫بود‪ .‬شاید از روز اول‪ ،‬این چالش وجود داشت که‬ ‫ایا در خانواده ای که در تهران اواره شده اند‪ ،‬پتانسیل‬ ‫کمدی وجود دارد‪ ،‬در صورتی که نخواهیم لودگی‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫خش��ایار الوند فیلمنامه نویسی است که کار طنز‬ ‫زیاد کرده؛ «ش��ب های برره»‪« ،‬مرد هزار چهره»‪،‬‬ ‫«مرد دوهزار چهره» و س��ریال پرمخاطب «قهوه‬ ‫تلخ» از جمله کارهای او با مهران مدیری است‪.‬‬ ‫الوند برای نوروز امسال در کنار محسن تنابنده‪،‬‬ ‫فیلمنام��ه س��ریال «پایتخت» را نوش��ت‪ .‬پس از‬ ‫پخش کامل این سریال از شبکه اول سیما‪ ،‬تقریبا‬ ‫همه عوامل اصلی از خس��تگی ناش��ی از کار به‬ ‫سفر رفتند و کمتر در دسترس بودند‪ ،‬ولی الوند‬ ‫که به تازگی از سفر بازگشته‪ ،‬درباره تجربه کار‬ ‫در سریال «پایتخت» و برخی انتقادهای واردشده‬ ‫به فیلمنامه ان با «مثلث» گفت وگو کرد‪.‬‬ ‫کنی��م‪ ،‬یا قصه ای داریم که برای ‪ 13‬قس��مت کش��ش‬ ‫داش��ته باش��د؟ ما این اطمینان را به شبکه و سیروس‬ ‫مقدم دادیم که پتانسیل در این جمع وجود دارد‪.‬‬ ‫در تمام کارهایی که در س��ال های گذشته پخش شده‬ ‫بود‪ ،‬شهرستانی ها و قشر متوسط جامعه مغفول مانده‬ ‫بودند‪ .‬بیش��تر س��ریال ها در حال و ه��وای خانه های‬ ‫ان چنان��ی و رواب��ط باالش��هری بود و ای��ن بخش از‬ ‫جامعه خیلی دیده نش��ده بود‪ .‬در ماه رمضان گذشته‪،‬‬ ‫من خانه های دوبلکس سریال ها را می شمردم و شاید‬ ‫از ‪ 20‬لوکیش��ن سریال ها‪ 15 ،‬لوکیش��ن در خانه های‬ ‫دوبلکس بود‪ .‬خوش��بختانه چون اقای مقدم با سریال‬ ‫«زیر هشت» شکل ملودرام و تلخ اجتماعی را کار کرده‬ ‫بود‪ ،‬از این فضا نیز استقبال کردند‪.‬‬ ‫نکت��ه دوم این بود که در فرایند تبدیل متن به تصویر‪،‬‬ ‫کارگ��ردان موبه مو تمام نکات را همان طور که در متن‬ ‫بود‪ ،‬فیلمبرداری کرد و محس��ن تنابن��ده نیز خیلی با‬ ‫بازیگران کار کرد و در بس��یاری از موارد دیالوگ ها را‬ ‫تا جایی که می شد‪ ،‬تغییر داد تا انها بیشتر شبیه ادم های‬ ‫عادی باشند و غلو صورت نگیرد‪ .‬در مجموع‪ ،‬سادگی‬ ‫و نو بودن س��بب موفقیت شد‪ .‬البته تعداد زیادی پیچ‬ ‫نیز در قصه ها وجود داش��ت‪ ،‬مثال در طرح اولیه قرار‬ ‫ب��ود این خان��واده در تهران زندگی کن��د و به دلیلی‬ ‫ش��ب عید خانه خود را از دس��ت بدهد و پشت یک‬ ‫کامیون اواره ش��ود‪ .‬با همفکری اقای تنابنده‪ ،‬تصمیم‬ ‫گرفتی��م این خان��واده را از شهرس��تان بیاوریم‪ ،‬چون‬ ‫کس��ی که در تهران زندگی می کند‪ ،‬حتی اگر س��قف‬ ‫خان��ه اش پایین بیاید‪ ،‬جایی را برای رفتن به انجا پیدا‬ ‫می کند؛ ولی ما می خواس��تیم که اینه��ا واقعا جایی را‬ ‫نداشته باش��ند و بعد از چند قس��مت‪ ،‬پشت کامیون‬ ‫بروند‪ ،‬تصمیم گرفتیم انها را از شهرس��تان بیاوریم تا‬ ‫هیچ فامیل و اشنایی نداشته باشند‪ ،‬به جز «قهرمان» که‬ ‫یک اشنای دور است و این خانواده یک شب به خانه‬ ‫او می رون��د‪ .‬ما با یک پیچ قص��ه ای تعداد زیادی مانع‬ ‫بر س��ر راه این خانواده می توانستیم داشته باشیم‪ .‬یکی‬ ‫از خصوصی��ات خوب تنابنده این اس��ت که به اولین‬ ‫ایده رضایت نمی دهد‪ .‬شاید ما سخت ترین مسیرها را‬ ‫انتخاب و تالش کردیم که فضا یا پیچ جدیدی پیدا‬ ‫کنیم و در پایان هر قسمت‪ ،‬گرهی برای قسمت بعد‬ ‫می گذاشتیم تا جذابیت داستان حفظ شود‪.‬‬ ‫شما این خانواده را به جای تهران از یک‬ ‫شهرستان اوردید‪ .‬با وجود واکنش هایی‬ ‫که درباره س��ریال ها و فیلم های مش��ابه‬ ‫ساخته شده درباره خانواده های شهرستانی‬ ‫ب��ا لهجه های مختلف دیده ایم‪ ،‬ترس��ی از‬ ‫انتخاب خانواده شهرستانی نداشتید؟‬ ‫اصالت من ش��همیرزادی اس��ت که با مازندرانی ها‬ ‫در ارتباط هس��تند‪ .‬من به لهج��ه و حتی به اهنگ‬ ‫گوی��ش مازنی ها یا نوع اصطالح های��ی که به کار‬ ‫می برن��د‪ ،‬تس��لط دارم و وقتی اق��ای تنابنده اجرا‬ ‫می کرد‪ ،‬می دانس��تم اجرای درس��تی دارد‪ .‬چون او‬ ‫بازیگ��ردان هم ب��ود‪ ،‬خیالم راحت ب��ود که دیگر‬ ‫بازیگران را کنترل می کند‪ .‬درباره اینکه ایا نترسیدیم‬ ‫س��راغ چنین خانواده ای بروی��م‪ ،‬باید بگویم که ما‬ ‫شریف ترین خانواده ممکن را انتخاب کردیم‪ ،‬یعنی‬ ‫یک زن و ش��وهر دوست داش��تی ب��ا دو بچه که با‬ ‫وجود گرفتاری های زیاد به پدر مسن خود احترام‬ ‫می گذارند و حتی او را پاشویه می کنند و غذا به او‬ ‫می دهند‪ .‬انها با همه بدبختی و نداری‪ ،‬مهمان نوازند‬ ‫و یکی دیگر را ه��م در میان خود قبول می کنند یا‬ ‫ارسطو به راحتی می توانست انها را در تهران پیاده‬ ‫کند و برود؛ ولی با انها می ماند و حتی پیشنهاد کار‬ ‫را هم رد می کند‪ .‬وقتی شخصیت ها این قدر مثبت و‬ ‫دوست داشتنی هستند‪ ،‬ترسی وجود ندارد که با چه‬ ‫اهنگ و زبانی صحبت کنند‪ .‬ما بیشتر می ترسیدیم‬ ‫که تهرانی ها ش��اکی ش��وند که چرا اینقدر ما را بد‬ ‫جلوه دادید و چرا یک نفر تهرانی درس��ت در این‬ ‫سریال نیست!‬ ‫ش��اید بیش��تر تهرانی ه��ا می دانن��د که‬ ‫ش��خصیت های این سریال در تهران زیاد‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫البت��ه دیگر تهران��ی اصیل وجود ن��دارد‪ .‬همچنین‬ ‫نمی شود همه بازیگران در سریال ها به زبان فارسی‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪45‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫‪46‬‬ ‫دری صحب��ت کنن��د‪ ،‬باالخ��ره ایران کش��وری با‬ ‫قومیت ها‪ ،‬لهجه ها و اداب و رسوم مختلف است‪.‬‬ ‫اگر بخواهیم ا ز ترس برخوردن به کسی سراغ انها‬ ‫نرویم‪ ،‬نتیجه اش یکس��ری س��ریال ساخته شده در‬ ‫باالش��هر تهران می ش��ود که خانواده ها ماشین های‬ ‫شیک دارند و فارسی حرف می زنند‪ .‬تا کی می توان‬ ‫این روند را ادامه داد؟ راه حل این اس��ت که سراغ‬ ‫انه��ا برویم‪ ،‬ولی با ش��رافت با انها برخورد کنیم و‬ ‫توهی��ن نکنیم و فرهنگ ش��ان را زیرس��وال نبریم‪.‬‬ ‫در عین حال‪ ،‬من از این نمی ترس��م که ش��خصیت‬ ‫منفی یک س��ریال با لهجه اصفهان��ی حرف بزند‪،‬‬ ‫مگر در اصفهان ادم نادرس��ت پیدا نمی ش��ود؟! در‬ ‫می��ان ترک ه��ا ادم کاله بردار نیس��ت؟! یک یزدی‬ ‫نمی توان��د قتل انجام دهد؟! م��ا نباید از این چیزها‬ ‫بترس��یم‪ .‬فک��ر می کن��م هجم��ه ای که به س��ریال‬ ‫«در مسیر زاینده رود» شد که کامال هم بی دلیل بود‪،‬‬ ‫باعث عقب نشینی برخی افراد شد و انها گفتند این‬ ‫سریال هیچ توهینی هم نکرده‪ ،‬ولی به ان حمله های‬ ‫بسیاری شده است‪ .‬ما با سریال «پایتخت» این سد‬ ‫را شکس��تیم که دوربین تلویزیون به کردس��تان یا‬ ‫بندرعباس برود یا در تبریز س��ریال س��اخته شود‪،‬‬ ‫چرا نباید برویم؟‬ ‫در این ب��اره‪ ،‬بازخوردی که بعد از پخش‬ ‫س��ریال «پایتخت» از تماشاگران گرفتید‪،‬‬ ‫چطور بود؟‬ ‫متاسفانه من از ‪ 25‬اسفند تا ‪ 12‬فروردین سفر بودم‬ ‫و در فضای پخش س��ریال نبودم؛ ولی در این چند‬ ‫روز‪ ،‬بازخورده��ای خوبی گرفت��م و ظاهرا از نظر‬ ‫بیننده ها‪ ،‬س��ازمان‪ ،‬منتقدان و مطبوعات «پایتخت»‬ ‫نه تنها بهترین سریال امسال بود‪ ،‬بلکه در چند سال‬ ‫گذش��ته چنین سریالی نداشتیم‪ .‬فکر می کنم بعد از‬ ‫سریال «مرد هزار چهره» چنین استقبالی از سریالی‬ ‫نش��ده بود که م��ردم درباره ان ح��رف بزنند یا از‬ ‫تکیه کالم های ان استفاده کنند‪.‬‬ ‫موضوعی که برخی منتقدان به ان اشاره‬ ‫کردند‪ ،‬تلخ بودن این سریال برای پخش‬ ‫در نوروز بود‪ .‬البته ش��ما هم در سخنان‬ ‫خود به این موضوع اش��اره کردید که به‬ ‫طنز دراوردن داس��تان یک خانواده اواره‬ ‫در تهران چالش بوده اس��ت‪ .‬ایا مجبور‬ ‫شدید این داس��تان را برای نوروز با طنز‬ ‫امیخته کنید؟‬ ‫ما در س��ریال «پایتخت» خیلی ش��رایط را رعایت‬ ‫کردیم و اگر مناسبت عید نبود‪ ،‬ما به بخش «تهران‬ ‫مخوف» هم اشاره می کردیم‪.‬‬ ‫اگ��ر این س��ریال ب��رای نوروز س��اخته‬ ‫نمی ش��د‪ ،‬ایا با داس��تان و بازیگرانی که‬ ‫داشت‪ ،‬سریال قوی تری نمی شد؟‬ ‫م��ا فرصت کم و محدودی داش��تیم‪ .‬دوماه پیش از‬ ‫نوروز قطعی ش��د که اقای مقدم باید این سریال را‬ ‫برای عید به سازمان تحویل دهد‪ .‬ما خیلی فرصت‬ ‫کمی ب��رای نگارش‪ ،‬فیلمب��رداری و هدف گذاری‬ ‫داش��تیم و به نوعی محتوا‪ ،‬مضم��ون و فرم همه با‬ ‫هم بود و خیلی دقیق و خط کش��ی ش��ده نبود‪ .‬اگر‬ ‫ای��ن س��ریال در عید پخش نمی ش��د و ما فرصت‬ ‫و اجازه داشتیم‪ ،‬می ش��د به بخش «تهران مخوف»‬ ‫اش��اره کرد‪ .‬قصه های خوبی در این میان بود‪ ،‬مثال‬ ‫«بابا پنجعلی» با داستانی بسیار زیبا به مشهد می رفت‬ ‫که در این سریال نشد به این موضوع پرداخته شود‪.‬‬ ‫م��ا به اعتیاد‪ ،‬تکدی گری‪ ،‬فحش��ا‪ ،‬حاشیه نش��ینی‪،‬‬ ‫حلبی اباد و‪ ...‬که در تهران به عنوان پایتخت وجود‬ ‫دارد و مشهود است‪ ،‬اشاره ای نکردیم‪ .‬تالش ما این‬ ‫بود که به قضایای ش��یرینی که ب��رای این خانواده‬ ‫امسال قرار نبود سریال‬ ‫سیروس مقدم از شبکه اول‬ ‫پخش شود‪ ،‬سریال رامبد‬ ‫جوان ساخته شده بود و اتفاقا‬ ‫در این باره فکر کرده و از‬ ‫مدت ها پیش فیلمبرداری را‬ ‫شروع کرده بودند‪ .‬نمی دانم‬ ‫به چه دلیلی ان سریال پخش‬ ‫نشد؛ در حالیکه در حال و‬ ‫هوای مناسبت عید ساخته‬ ‫شده بود‬ ‫پیش می اید‪ ،‬بپردازیم‪ .‬ب��ه هر حال‪ ،‬در جاهایی برای‬ ‫واقع��ی جلوه کردن‪ ،‬نیاز داریم ب��ه درد و غم انها نیز‬ ‫اش��اره کنیم‪ .‬ان خانواده با وجود مشکالت‪ ،‬همدیگر‬ ‫را دوس��ت داش��تند و در طول این تجربه‪ ،‬به یکدیگر‬ ‫نزدیک ت��ر ش��دند و حاال اگر این خان��واده تصمیمی‬ ‫ بگیرد‪ ،‬پای تصمیم خود می ایستد‪ .‬انها باید در کوران‬ ‫حوادث پخته می ش��دند که بخش��ی از ای��ن کوران‪،‬‬ ‫کمدی و طنز بود و بخش��ی دیگر هم غم انگیز‪ .‬به هر‬ ‫حال اگر مناس��بت نوروز نبود‪ ،‬ما س��وژه های زیادی‬ ‫برای پرداختن داشتیم‪.‬‬ ‫در میان نقدها به این موضوع اشاره شده بود‬ ‫که برخی رفتارهای «نقی» در پزشکی قانونی‬ ‫یا بیمارستان باورپذیر نبود و منطقی نیست‬ ‫که فردی شهرس��تانی رون��د کار در چنین‬ ‫مراکزی را تغییر دهد‪.‬‬ ‫ه��ر دو این تجربه ها‪ ،‬تجربه ش��خصی من بود و این دو‬ ‫قسمت را من نوش��تم‪ .‬درباره پزشکی قانونی‪ ،‬مادر من‬ ‫از پله پرت و ضربه مغزی شد و درگذشت‪ .‬به ما گفتند‬ ‫چون از پله پرت ش��ده اس��ت‪ ،‬باید به پزش��کی قانونی‬ ‫برویم‪ ،‬در حالی که ما از کس��ی شکایت نداشتیم‪ .‬حتی‬ ‫خ��ود انها گفتند ک��ه این کار فرمالیته اس��ت‪ ،‬ولی باید‬ ‫انجام ش��ود‪ .‬من به پزش��کی قانونی رفتم‪ .‬انجا یک نفر‬ ‫من را ش��ناخت و گفت از دکترها بخواهید نوبت جنازه‬ ‫ش��ما را جلو بیندازند‪ .‬من هم ب��ا دکتر صحبت کردم و‬ ‫خواستم نوبتم جلو بیفتد و هیچ مساله ای پیش نیامد‪ .‬البته‬ ‫در س��ریال‪« ،‬نقی» دم ابدارچی را می بیند و با ترفندی به‬ ‫داخل م��ی رود‪ .‬مازندرانی ها هم اگ��ر بخواهند کاری را‬ ‫انجام دهند‪ ،‬حتما انجام می دهند و پیگیری و س��ماجت‬ ‫در فرهنگ انها هس��ت‪ .‬درباره بیمارس��تان هم متاسفانه‬ ‫در برخی بیمارستان ها‪ ،‬بعضی پزشک ها به وظیفه خود‬ ‫فکر نمی کنند و به زمان کاری ش��ان توجه دارند‪ .‬باز هم‬ ‫این مورد برای من اتفاق افتاده است؛ پسر من متولد اول‬ ‫فروردین و در ساعت تحویل سال است‪ .‬در زمان مراجعه‬ ‫ما به بیمارستان‪ ،‬پزشک انجا نبود‪ .‬همچنین موضوع زدن‬ ‫گاز اش��ک اور به صورت که در سریال به ان اشاره شد‪،‬‬ ‫موضوعی اس��ت که بعد از حمله هایی به چند پزشک و‬ ‫پرس��تار در بیمارستان ها مطرح ش��د‪ ،‬االن بیشتر دکتر ها‬ ‫ش��وکر و گاز اش��ک اور همراه خود دارند‪ .‬ان موقعیت‬ ‫هم که «نقی» در بیمارس��تان داشت‪ ،‬موقعیت عجیب و‬ ‫غیرمنطقی ای نبود‪ .‬همچنین ما نش��ان دادیم که پرسنل‬ ‫شریفی در پزشکی قانونی یا بیمارستان ها هستند و در عید‬ ‫که همه تعطیل اند‪ ،‬انها کار می کنند‪.‬‬ ‫از چند سال پیش‪ ،‬پخش سریال های مناسبتی‬ ‫از هم��ه کانال های تلویزیون به یک رس��م‬ ‫تبدیل ش��ده است‪ .‬همان طور که شما اشاره‬ ‫کردید‪ ،‬در کنار حسن هایی مانند بیشتر دیده‬ ‫شدن اینگونه س��ریال ها‪ ،‬اش��کال هایی هم‬ ‫مانند فشردگی کار وجود دارد‪ .‬دیدگاه شما‬ ‫درباره سریال های مناسبتی چیست؟‬ ‫تلویزیون در س��طح کالن باید برنامه ریزی داش��ته‬ ‫باش��د و اگر باک��س نوروز و ماه رمض��ان ویترین‬ ‫شبکه هاست‪ ،‬باید برنامه ریزی داشته باشند و حتی‬ ‫بدانند که عید س��ال اینده چه کس��ی قرار اس��ت‬ ‫درباره چه س��وژه ای کار کند‪ .‬مثال امسال قرار نبود‬ ‫س��ریال سیروس مقدم از ش��بکه اول پخش شود‪،‬‬ ‫س��ریال رامبد جوان ساخته ش��ده بود و اتفاقا انها‬ ‫در این باره فکر کرده و از مدت ها پیش فیلمبرداری‬ ‫را ش��روع کرده بودند‪ .‬من نمی دانم به چه دلیلی ان‬ ‫سریال پخش نش��د‪ .‬با وجود اینکه باکس نوروز و‬ ‫م��اه رمضان مهم اس��ت‪ ،‬ولی باز ه��م بی برنامگی‬ ‫وجود دارد‪ .‬ش��اید هم در فرهنگ و ذات ماس��ت‬ ‫که در دقیقه ‪ 90‬هم��ه کارها را انجام دهیم و حتی‬ ‫شاید با این روش‪ ،‬حاصل کار بهتر باشد‪ ،‬نمی دانم‪.‬‬ ‫مث�لا اگر از همین حاال ش��بکه ها بدانن��د برای ماه‬ ‫رمضان چه کس��ی قرار است چه کاری انجام دهد‪،‬‬ ‫بهتر اس��ت‪ .‬خود من در ماه رمضان س��ال پیش با‬ ‫سریال «نون و ریحون» برای شبکه تهران همکاری‬ ‫می کردم‪ .‬ش��رایط ان سریال به گونه ای بود که ما در‬ ‫حال نوش��تن قسمت ‪ 25‬بودیم و قسمت ‪ 24‬همان‬ ‫ش��ب پخش می شد‪ ،‬در اخر هم س��ریال نیمه کاره‬ ‫ماند و قرار بود بعد از ماه رمضان ان را ادام ه دهیم‬ ‫که دیگر کار رها شد‪.‬‬ ‫به هر حال این معضل وجود دارد و باید حل شود‪.‬‬ ‫االن س��ریال اقای جوان در حال و هوای مناسبت‬ ‫عید س��اخته و در ان به این موضوع اش��اره ش��ده‬ ‫و ه��ر زمان دیگری که پخش ش��ود‪ ،‬لطف عید را‬ ‫نخواهد داشت‪.‬‬ ‫ش��رایطی ک��ه س��ریال های مناس��بتی‬ ‫تحت تاثیر انها س��اخته می ش��وند‪ ،‬برای‬ ‫سریال «پایتخت» خوب بود یا بد؟‬ ‫تص��وری از ای��ن موضوع ن��دارم که اگر ق��رار بود‬ ‫«پایتخت» س��ر فرصت نوش��ته و کار ش��ود‪ ،‬به چه‬ ‫صورتی در می امد؛ اما می دان��م که این گروه بیش از‬ ‫دو ماه‪ ،‬روزی ‪ 18‬س��اعت کار کرد و ش��اید اگر هر‬ ‫کارگردان یا تهیه کننده یا هر تیم بازیگری یا فیلمبردار‬ ‫دیگری بود‪ ،‬کار این گونه نمی ش��د‪ .‬فش��ار روی این‬ ‫گروه خیلی زیاد بود و انها با تعداد زیادی لوکیشن در‬ ‫کامیون کار کردند‪ .‬البته عقل می گوید اگر کار با ارامش‬ ‫باش��د‪ ،‬بهتر انجام می شود‪ ،‬ولی احساسم می گوید ما‬ ‫ایرانی ها در شرایط سخت بهتر کار می کنیم‪.‬‬ ‫این پرسش برای برخی تماشاگران پیش‬ ‫امده است که چرا «علی اباد کتول» برای‬ ‫این خانواده انتخاب شد؟‬ ‫خیلی اتفاقی ب��ود و ما می خواس��تیم این خانواده‬ ‫از منطق��ه ای بیاید که کنتراس��ت زی��ادی با تهران‬ ‫داش��ته باشد و حتی از روستا بیایند‪ .‬با وجود اینکه‬ ‫روستاهای شمال نیز از حالت روستایی درامده اند‪،‬‬ ‫به ش��کل اتفاقی نام «علی اباد کتول» به میان امد و‬ ‫ذهنیت خاصی پشت ان نبود‪.‬‬ ‫به عنوان پرس��ش اخر‪ ،‬از داس��تان هایی‬ ‫بگویید که می شد در مجموعه «پایتخت»‬ ‫کار ش��ود‪ ،‬ولی فرصتی برای انجام این‬ ‫کار نداشتید‪.‬‬ ‫نه دیگر؛ بگذارید س��وژه ها ن��اب بماند‪ .‬قصه های‬ ‫خوبی برای این خانواده داشتیم‪ ،‬مثال داستان رفتن‬ ‫و برگش��تن «بابا پنجعلی» به مشهد خیلی زیبا بود‪،‬‬ ‫امیدوارم یک روز ان را کار کنم‪ .‬سوژه ای هم درباره‬ ‫مواد مخدر و قاچاق داش��تیم که می توانست خیلی‬ ‫بامزه باش��د‪ .‬فرصت��ی نبود تا درباره این س��وژه ها‬ ‫ب��ا بازیگران جدیدی کار ش��ود و اگر فرصت بود‬ ‫«پایتخت» سریالی ‪ 26‬قسمتی می شد‪.‬‬ ‫کتاب ها و چهره ها‬ ‫«تبارشناسی جنگی شعر دفاع مقدس» منتشر می شود‬ ‫‪1‬‬ ‫کتاب «قاع��ده الضرر از‬ ‫ن��گاه امام خمین��ی (س)» که به‬ ‫بررس��ی ای��ن اص��ل فقه��ی و‬ ‫حقوق��ی می پ��ردازد‪ ،‬توس��ط‬ ‫موسس��ه تنظیم و نشر اثار امام‬ ‫خمینی (س) منتش��ر شد‪ .‬چاپ‬ ‫اول این کتاب به قلم ابوالقاسم‬ ‫رش��یدپور به بازار نش��ر عرضه‬ ‫شده اس��ت‪ .‬کتاب شامل شش‬ ‫فصل اس��ت؛ در فصل اول مفهوم الضرر تبیین ش��ده‬ ‫است‪ ،‬در فصل دوم به بررسی روایت الضرر و الضرار‬ ‫از پیامبر اکرم (ص) پرداخته ش��ده‪ ،‬در فصل س��وم و‬ ‫چهارم به شناخت مفهوم مفردات و مفاد جمله و مراد‬ ‫ج��دی پیامب��ر پرداخته ش��ده‪ ،‬فصل پنجم پاس��خ به‬ ‫پرس��ش هایی است تحت عنوان تنبیهات الضرر و در‬ ‫فصل شش��م به پ��اره ای از موارد کارب��رد و مصادیق‬ ‫الضرر پرداخته شده است‪.‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫احمد بیگدلی مجموع ه‬ ‫داس��تان کوتاهی منتشر می کند‪.‬‬ ‫ای��ن مجموعه «کت��اب کوچک‬ ‫ان��دوه» ن��ام دارد‪ .‬او ن��گارش‬ ‫رمان��ی جنایی – پلیس��ی به نام‬ ‫«امروز یا ف��ردا» را هم به پایان‬ ‫رس��انده اما ان را پس از انتشار‬ ‫اثر دیگرش که از یک سال پیش منتظر دریافت مجوز‬ ‫نشر اس��ت‪ ،‬منتش��ر خواهد کرد‪ .‬این رمان «بی تردید‬ ‫سه ش��نبه بود» نام دارد که از سوی نشر علم در نوبت‬ ‫دریافت مجوز نشر قرار دارد‪ .‬احمد بیگدلی متولد سال‬ ‫‪ 1324‬اس��ت و «اندکی س��ایه»‪« ،‬زمانی ب��رای پنهان‬ ‫ش��دن»‪« ،‬انای باغ سیب» و «اوای نهنگ» از جمله اثار‬ ‫منتشرش��د ه او هس��تند که از این میان «اندکی س��ایه»‬ ‫ی ایران‬ ‫برگزیده جایزه کتاب س��ال جمهوری اس�لام ‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫‪4‬‬ ‫ترجم�� ه مجموع ه ش��عر «رد پروانه» از محمود‬ ‫درویش به زبان فارسی منتشر شد‪ .‬این کتاب از اخرین‬ ‫اثار عاشقان ه و یادداشت های روزان ه این شاعر فلسطینی‬ ‫است که به صورت شعر درامده است‪ .‬محمود درویش‬ ‫‪5‬‬ ‫حسین س��ناپور که رمان‬ ‫«دود» و مجموع ه ش��عر «اداب‬ ‫خداحافظی» را در انتظار انتشار‬ ‫دارد‪ ،‬کت��اب «ی��ک ش��یوه در‬ ‫رمان نویس��ی» را منتشر می کند‪.‬‬ ‫در ای��ن کتاب س��عی ش��ده بر‬ ‫اس��اس تجربه های نویس��نده‪،‬‬ ‫گام به گام یک شیوه برای رمان نویسی توضیح داده شود‬ ‫ک��ه مبنای اصلی ان بر خالصه نویس��ی و بر اس��اس‬ ‫داش��تن یک طرح کل��ی برای رمان اس��ت‪ .‬همچنین‬ ‫نکته های��ی درب��ار ه ش��خصیت پردازی‪ ،‬ط��رح و نیز‬ ‫جنبه هایی که رمان را از داس��تا ن کوتاه متمایز می کند‪،‬‬ ‫اشاره شده است‪ .‬از این نویسنده‪« ،‬جادوهای داستان»‬ ‫به چاپ دوم می رسد‪ .‬مجموع ه داستان «سمت تاریک‬ ‫کلم��ات» و «با گارد باز» هم برای بار س��وم منتش��ر‬ ‫می ش��وند‪ .‬چ��اپ س��وم کت��اب «ده جس��تار در‬ ‫داستان نویسی» نیز در انتظار نشر است‪.‬‬ ‫‪6‬‬ ‫احمد نادمی نقدهایش‬ ‫را بر شعر جنگ تدوین و منتشر‬ ‫می کن��د‪ .‬درواق��ع تع��دادی از‬ ‫مجموع ه نقدهای او که در چند‬ ‫س��ال گذش��ته بر ش��عر جنگ‬ ‫نوش��ت ه ش��د ه و هماهنگ��ی‬ ‫موضوعی دارن��د‪ ،‬با ویرایش و‬ ‫بازنویس��ی در یک کتاب عرضه ش��ده‪ .‬این نقدها در‬ ‫قالب یادداش��ت ها و مقاله هایی با موضوع ش��عر دفاع‬ ‫مق��دس یا جن��گ‪ ،‬پیش تر در مطبوع��ات‪ ،‬جنگ ها و‬ ‫جراید منتش��ر ش��ده اند‪ .‬نادمی همچنین «تبارشناسی‬ ‫جنگی شعر دفاع مقدس» را در فرایند انتشار دارد‪ .‬در‬ ‫این کتاب نیز به ش��عر دفاع مقدس پرداخته ش��ده و‬ ‫اینگونه شعر عمال ادامه شعر کهن فارسی دانسته شده‬ ‫ک��ه در واکنش ب��ه یک اتفاق اجتماعی ش��کل گرفته‬ ‫است‪.‬‬ ‫‪7‬‬ ‫مجموع ه داستان «پسری‬ ‫که مرا دوس��ت داشت» نوشته ‬ ‫بلقیس سلیمانی منتشر شد‪ .‬این‬ ‫کتاب از نظر درونمایه در ادامه‬ ‫مجموع ه داستان «بازی عروس‬ ‫و دام��اد» از همین نویس��نده و‬ ‫دربرگیرن��ده ‪ 44‬داس��تان‬ ‫فلش فیکشن است‪ .‬عمده فضای این مجموعه شهری‬ ‫و بعضی از داس��تان های ان بسیار کوتاه ‪ ،‬اما برخی از‬ ‫‪8‬‬ ‫نخستین مجموعه رمان «نوجوان امروز» راهی‬ ‫بازار شد‪ .‬جمعی از نویسندگان حوزه ادبیات نوجوان‬ ‫در تالیف این مجموعه کانون پرورش فکری کودکان‬ ‫و نوجوانان را ی��اری کرده اند‪« .‬عاش��قانه های یونس‬ ‫در شکم ماهی» نوشته جمش��ید خانیان‪« ،‬شاهین ها و‬ ‫بشکه باروت» نوش��ته محمدرضا اصالنی‪« ،‬صوفی و‬ ‫چراغ جادو» نوش��ته ابراهیم حس��ن بیگی‪« ،‬اولین روز‬ ‫تابستان» نوشته س��یامک گلشیری‪« ،‬دوست غارنشین‬ ‫من» نوشته محمدکاظم اخوان‪« ،‬حتی یک دقیقه کافی‬ ‫است» نوشته «اتوسا صالحی» در کنار «شناگر» نوشته‬ ‫عباس عبدی و «اللو» نوشته یوسف قوجق عناوین این‬ ‫مجموعه را شامل می شود‪.‬‬ ‫‪9‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫دو مجموعه داس��تان از‬ ‫گابریل گارسیا مارکز‪ ،‬با ترجمه‬ ‫نازنین نوذری منتش��ر می شود‪.‬‬ ‫عالوه ب��ر «داس��تان های کوتاه‬ ‫مارک��ز»‪ ،‬مجموع�� ه دیگری از‬ ‫داس��تان های ای��ن نویس��نده ‬ ‫کلمبیای��ی برن��د ه جای��زه نوبل‬ ‫ادبیات در مراحل چاپ قرار دارند‪« .‬داستان های کوتاه‬ ‫مارکز»‪ ،‬چند داستان را شامل می شود که اکنون مجوز‬ ‫نش��ر گرفته و به زودی توسط نش��ر نوروز هنر منتشر‬ ‫می شود‪ .‬همچنین ترجم ه رمان «رگ های باز امریکای‬ ‫التین» نوشته ادواردو گاله انوست دیگر اثری است که‬ ‫با قلم نوذری ترجمه و منتش��ر خواهد شد‪ .‬این رمان‬ ‫جغرافیای امریکای التین را به صورت داستانی شرح‬ ‫می دهد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫جلد دوم اثر پژوهشی «ش��اعران شعر پارسی»‬ ‫به همت محمود پوروهاب منتش��ر می شود‪ .‬جلد دوم‬ ‫این اثر پژوهش��ی به ش��اعران دوره س��بک اصفهانی‬ ‫همچو ن هاتف اصفهانی تا شاعران معاصر تعلق دارد‬ ‫و ب��ا همکاری مجید مالمحمدی ب��ه نگارش درامده‬ ‫است‪ .‬جلد اول این اثر با عنوان «شاعران شعر پارسی»‬ ‫توسط انتشارات نوای مدرس��ه وارد بازار شده است‪.‬‬ ‫پوروهاب و مالمحمدی در زمره نویسندگانی هستند‬ ‫که در طرح «اس��مان چ��ه می گوید» ب��ا موضوعیت‬ ‫اخالق و اهل بیت (ع) کانون پرورش فکری کودکان و‬ ‫نوجوانان را یاری می کنند‪.‬‬ ‫در ایران بیش��تر با اثار مقاومت فلسطین شناخته شده‬ ‫اس��ت؛ البته این کتاب نیز صرفا ش��عرهای عاشقانه را‬ ‫شامل نمی ش��ود‪« .‬رد پروانه» در ‪ 156‬صفحه با ترجمه‬ ‫مریم حیدری به چاپ رسیده که هم اکنون نیز در حال‬ ‫انتخاب ناشر برای به چاپ رساندن کتاب «عاشقانه های‬ ‫محمود درویش» با نزدیک به ‪ 80‬شعر است‪.‬‬ ‫انها دو یا س�� ه صفحه ای اند‪ .‬همچنین عش��ق‪ ،‬مرگ و‬ ‫ارتباط می��ان ادم ه��ا درون مای ه اصلی ای��ن مجموعه‬ ‫داس��تان است‪ .‬از دیگر اثار داستانی سلیمانی که اخیرا‬ ‫از ن��گارش چهارمی��ن رمانش خب��ر داده‪« ،‬به هادس‬ ‫ش امدید»‪« ،‬بازی اخر بانو» و «خاله بازی» هستند‪.‬‬ ‫خو ‬ ‫‪10‬‬ ‫چهــــل رس��ال ه‬ ‫اب��ن س��ینا به هم��ت موسس��ه‬ ‫پژوهشی حکمت و فلسفه ایران‬ ‫برای انتشار تصحیح و ویرایش‬ ‫ش��دند‪ .‬ای��ن بخش��ی از اث��ار‬ ‫ابن سیناس��ت و موسسه یادشده‬ ‫همچن��ان در جس��ت و ج��وی‬ ‫نسخه های خطی دیگری از رساله های این متفکر بزرگ‬ ‫ایرانی اس��ت تا انه��ا را نیز در این مجموع ه تصحیح و‬ ‫منتش��ر کند‪ .‬این جست وجو در کش��ورهای منطقه و‬ ‫همچنین کش��ورهای غرب��ی برای یافتن نس��خه های‬ ‫احتمالی دیگر در حال انجام است‪ .‬کتاب های «التعلیقات»‬ ‫تصحی��ح سیدحس��ین موس��ویان‪« ،‬المختصر اوس��ط‬ ‫فی المنطق» تصحیح سیدمحمود یوسف ثانی و «الحکمه‬ ‫العروضیه» تصحیح غالمرضا اعوانی نیز از سوی موسسه‬ ‫پژوهشی حکمت و فلسفه ایران زیر چاپ است‪.‬‬ ‫‪47‬‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫‪48‬‬ ‫کارلوس کرش دوشنبه هفته قبل‬ ‫با عقد قراردادی سه و نیم ساله‬ ‫سرمربیگری تیم ملی بزرگساالن‬ ‫فوتبال ایران را پذیرفت تا با پروسه‬ ‫انتخاب مربی این بار طبق خواسته‬ ‫علی کفاشیان انجام شود‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫کرش برنده رقابت کفاشیان‪/‬تاج‬ ‫خون تازه برای فوتبالی‬ ‫که حالش خوب نیست‬ ‫مهدی ربوشه‬ ‫وقت��ی خبرگزاری ه��ا خبرعقد ق��رارداد نهایی با کارلوس ک��رش را روی خروجی‬ ‫س��ایت خود قرار می دادند‪ ،‬علی کفاش��یان ش��اید خوش��حال ترین ف��رد در درون‬ ‫فدراس��یون فوتبال بود‪.‬او نه تنها نماینده تام االختیارش را در مذاکرات رو در رو با‬ ‫مربی پرتغالی برنده می دید‪ ،‬بلکه خود برنده نبرد با نایب رئیس فدراسیون بود؛ انجا‬ ‫که مهدی تاج نتوانس��ته بود برای چندمین بار در جریان انتخاب س��رمربی تیم ملی‬ ‫نفوذ خود در هیات رئیس��ه فدراس��یون را به رخ علی کفاشیان بکشد‪ .‬کفاشیان حاال‬ ‫برنده نبرد با نایب رئیس فدراس��یون فوتبال است و این موضوع تنها یک راه حل را‬ ‫پیش روی مهدی تاج قرار داده اس��ت؛ همنوایی با اقای رئیس‪.‬‬ ‫‪49‬‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫‪50‬‬ ‫انصراف کرش از حضور در تیم ملی‬ ‫«م��ن ب��ا ان��دوه و ناراحتی زی��اد بای��د انصرافم را‬ ‫درباره دعوت ش��ما و همچنین فرصت سرمربیگری‬ ‫تی��م ملی جمهوری اس�لامی ای��ران در راه راهیابی‬ ‫ب��ه جام جهان��ی ‪2014‬برزیل اعالم کن��م‪ .‬از صمیم‬ ‫قلب باید از دعوت س��خاوتمندانه شما تشکر کنم‪.‬‬ ‫ابتدا باید بگویم که تصمیم من تنها به دلیل مس��ائل‬ ‫ش��خصی بوده اس��ت و تصمیمم را گرفته ام و قابل‬ ‫تغییر نیس��ت‪ .‬متاسفانه در این زمان خاص به دالیل‬ ‫خانوادگ��ی و ش��خصی مجبورم تصمی��م نپذیرفتن‬ ‫س��رمربیگری تیم ملی را بگیرم‪».‬‬ ‫مربی پرتغالی با این عبارات انصرافش را از حضور‬ ‫در تیم مل��ی اع�لام کرد تا علی کفاش��یان دوش��نبه‬ ‫‪ 25‬بهمن ماه س��ال ‪ 89‬با دلخوری در تماس تلفنی‬ ‫ب��ا برنامه نود بگوی��د‪« :‬کرش به فدراس��یون ایمیل‬ ‫زده و اع�لام کرده که امکانات و ش��رایط تیم ملی‬ ‫ایران خوب اس��ت اما به خاطر مس��ائل خانوادگی‬ ‫نمی تواند به ایران بیاید و س��رمربی تیم ملی ش��ود‪.‬‬ ‫ای��ن خب��ر در حالی اهالی فوتبال را ش��وکه می کرد‬ ‫که برخی از فدراس��یون نش��ین ها از شکست پروژه‬ ‫جذب مربی پرتغالی احساس قدرت می کردند‪ .‬انها‬ ‫تاکید داش��تند که مذاکرات ناموفق اصلی ترین دلیل‬ ‫انصراف مربی پرتغالی بوده اس��ت‪.‬‬ ‫عده ای ه��م پاره ای از مش��کالت داخلی را باعث‬ ‫پشیمانی کرش برمی شمردند‪ .‬در میانه این داوری ها‬ ‫اعض��ای هیات رئیس��ه و در راس انه��ا مهدی تاج‬ ‫قصد داش��ت در پروسه انتخاب س��رمربی دخالت‬ ‫کند‪.‬‬ ‫پیشروی تاج و تغییر سیاست کفاشیان‬ ‫در اولی��ن نشس��ت این هی��ات بعد از پاس��خ منفی‬ ‫کرش‪ ،‬تاج پیش��نهاد ج��ذب مربی ترکیه ای را داد و‬ ‫در نهای��ت قرار ش��د اعضای هیات رئیس��ه در این‬ ‫پروس��ه دخالت کنند‪ .‬تا پیش از ان علی کفاش��یان‪،‬‬ ‫رئیس فدراس��یون فوتبال امور را ب��ه عباس ترابیان‬ ‫س��پرده بود و همین امر مخالف خوانی هیات رئیسه‬ ‫فدراسیون فوتبال را به همراه داشت‪ .‬چه انها اعتقاد‬ ‫داش��تند کفاش��یان نباید دس��ت به تک��روی بزند و‬ ‫می بایس��ت به مدلی برگردد ک��ه در ان خرد جمعی‬ ‫نام مرب��ی تیم مل��ی را تعیین کند‪ ،‬نه س��لیقه رئیس‬ ‫فدراسیون فوتبال‪.‬‬ ‫کفاش��یان ابتدا تحت تاثیر این جریان قرار گرفت اما‬ ‫با پیش��روی مهدی تاج در سیاست خود تجدید ظر‬ ‫ک��رد تا اقای نای��ب رئیس این ب��ار از ورود در امر‬ ‫انتخاب مربی تیم ملی محروم ش��ود‪ .‬او در جلساتی‬ ‫ب��ا عباس ترابی��ان‪ ،‬وی را مجددا مام��ورد کرد تا با‬ ‫کارلوس کرش مذاکرات تازه ای ترتیب دهد‪.‬‬ ‫اگرچ��ه این تصمیم به رفتاره��ای خود مهدی تاج‬ ‫نی��ز برمی گش��ت؛ انجا که برخی رس��انه ها نوش��ته‬ ‫بودند کرش از برخی رفتارهای تاج س��خت دلخور‬ ‫ش��ده اس��ت‪ .‬گفته می ش��د تاج در جریان یکی از‬ ‫مذاک��رات خط��اب ب��ه مرب��ی پرتغالی گفت��ه بود‪:‬‬ ‫«یا می ای��ی یا نمی ایی‪ .‬نیازی نیس��ت وقت زیادی‬ ‫تلف کنیم‪ ».‬این اتفاق به اضافه ذهنیتی که کفاش��یان‬ ‫درب��اره موض��ع مهدی تاج داش��ت باعث ش��د تا‬ ‫مذاک��رات این ب��ار جدی تر از قب��ل و بدون حضور‬ ‫وی انجام گیرد؛ البته تاج از این ماجرا با خبر ب��ود‪.‬‬ ‫درس��ت به همین دلیل تصمیم گرفت تا فشار خود‬ ‫را این ب��ار از طریق حضور در یک برنامه تلویزیونی‬ ‫متوجه کفاش��یان کند‪ .‬او در ش��رایطی که منابع اگاه‬ ‫تاکید داشتند ترابیان به مرحله عقد قرارداد با کرش‬ ‫نزدیک شده است در یک مصاحبه تلویزیونی گفت‪:‬‬ ‫«منت کش��ی نباید کرد و به نظرم کار را باید به تریم‬ ‫یا دنیزلی س��پرد‪ ».‬وی همچنین تاکید کرد که کرش‬ ‫مربی پرتغالی که یک بار‬ ‫طعم طعنه های نایب‬ ‫رئیس فدراسیون فوتبال را‬ ‫چشیده است اما به خوبی‬ ‫می داند که در فدراسیون‬ ‫فوتبال می بایست در کنار‬ ‫عباس ترابیان و علی‬ ‫کفاشیان قرار بگیرد‪ .‬البته‬ ‫شواهد حکایت از رابطه‬ ‫صمیمانه کرش و ترابیان‬ ‫دارد‬ ‫ش��انس زیادی برای حضور در تیم ملی ندارد‪ .‬این‬ ‫اظهار نظر اوج اختالف در درون فدراس��یون فوتبال‬ ‫را نشان می داد‪ .‬در میانه نزاع کفاشیان و تاج‪ ،‬عباس‬ ‫ ترابی��ان هم کوتاهی نک��رد و در مصاحبه ای مهدی‬ ‫ت��اج را عام��ل اصل��ی برخی اختالف ه��ا در درون‬ ‫فدراس��یون دانس��ت‪ .‬وی ک��ه مورد لطف حس��ین‬ ‫ش��مس قرار گرفته بود‪ ،‬تاج را عامل بروز اختالفش‬ ‫با وی دانس��ت و اینگونه دس��ت به افش��اگری زد‪:‬‬ ‫«در جلس��ه ای ک��ه من ب��ه هم��راه عزیز محمدی و‬ ‫ت��اج در حضور رئیس س��ازمان تربیت بدنی برگزار‬ ‫کردیم‪ ،‬اقای س��عید لو به برخی اظهارات تند شمس‬ ‫به ش��دت معترض ب��ود و هنگامی ک��ه صحبت از‬ ‫تعیی��ن نفر دیگ��ری برای هدایت تیم ملی فوتس��ال‬ ‫ایران ش��د‪ ،‬س��عیدلو پرس��ید ایا نفر بهتری به جای‬ ‫شمس دارید؟ من گفتم فراوان! مثال اقای هرمانتس‬ ‫که اس��تاد خود اقای ش��مس هم بوده اس��ت‪.‬‬ ‫اما متاسفانه اقای تاج بعد از جلسه با شمس تماس‬ ‫می گیرد و همه محتوای جلسه را انطور که خودش‬ ‫می خواهد ب��ه وی می گوید و این ادم احساس��اتی‬ ‫را علی��ه من تحریک می کن��د و موجب واکنش های‬ ‫تند اقای ش��مس نس��بت به بنده و اقای کفاش��یان‬ ‫رئیس فدراس��یون می شود‪ .‬متاسفم که تاج به شکلی‬ ‫ناجوانمردانه می خواهد با من تس��ویه حساب کند‪.‬‬ ‫مقابل او می ایس��تم حتی اگر ب��ه قیمت جدایی ام از‬ ‫فدراس��یون فوتبال تمام ش��ود‪ ».‬اینها تنها بخشی از‬ ‫اختالفاتی اس��ت ک��ه میان تیم کفاش��یان و تیم تاج‬ ‫در گرفت‪ .‬نزاع در درون فدراس��یون فوتبال مس��اله‬ ‫چند ماه اخیر نیست اما این بار بر خالف دفعات قبل‬ ‫برنده علی کفاش��یان بود‪.‬‬ ‫مهدی تاج و تغییر مواضع فوری‬ ‫در تازه تری��ن واکنش خود درباره س��رمربی ش��دن‬ ‫ک��رش در تیم مل��ی بزرگس��االن ای��ران‪ ،‬دانش این‬ ‫مرب��ی پرتغال��ی را به روزتر از فاتح تریم دانس��ته و‬ ‫اب��راز امیدواری کرده که تی��م ملی امید ایران هم از‬ ‫بالتکلیفی خارج ش��ود‪ .‬البته این اولین بار نیس��ت‬ ‫که وی مواضع خود را ب��ا توجه به اتفاقاتی که رخ‬ ‫می دهد هماهن��گ می کند‪ .‬مرورمواضع تاج نش��ان‬ ‫می دهد که او همواره در جریان انتخاب یا برکناری‬ ‫مربیان تیم ملی مواضع متفاوتی اتخاذ کرده اس��ت‪.‬‬ ‫قبل از انتخاب علی دایی به عنوان س��رمربی تیم ملی‬ ‫رای مهدی تاج بیش��تر متوجه س��رمربیگری افشین‬ ‫قطب��ی در تیم ملی بود‪ .‬وی حت��ی در تماس تلفنی‬ ‫با قطبی س��رمربی ش��دنش را به او تبریک گفت اما‬ ‫پس از انتخاب علی دایی به عنوان سرمربی تیم ملی‬ ‫همه چیز را درباره تماس تلفنی اش با قطبی تکذیب‬ ‫ک��رد و در مقام تحس��ین دایی برامد‪ .‬دوس��تی او با‬ ‫دایی هم چندان با دوام نبود‪.‬‬ ‫پ��س از شکس��ت تی��م مل��ی مقابل عربس��تان در‬ ‫فروردین ‪ 88‬و شدت گرفتن فشار انتقادات از سوی‬ ‫رس��انه ها و اف��کار عمومی وی تصمیم فدراس��یون‬ ‫مبنی ب��ر برکناری دایی را اتفاقی حرفه ای دانس��ت‪.‬‬ ‫محم��د مایلی که��ن نفر بعدی بود ک��ه نیامده رفت‪.‬‬ ‫فدراس��یون اینبار س��راغ قطبی رفت‪ .‬مطابق معمول‬ ‫این مه��دی تاج بود که بیش از دیگر اعضای هیات‬ ‫رئیس��ه مدعی دوس��تی با افش��ین قطبی بود؛ رابطه‬ ‫دوس��تانه ای که س��رانجام ان‪ ،‬دلخوری شدید قطبی‬ ‫از اقای نایب رئیس بود و البته اظهار نظری از سوی‬ ‫تاج که جنس ارتباط دوستانه وی را اشکار می کرد‪:‬‬ ‫«قطب��ی از اول ه��م امده بود که ب��رود‪ .‬حاال نوبت‬ ‫به کارلوس کرش رس��یده اس��ت‪ ».‬مرب��ی پرتغالی‬ ‫که یک ب��ار طعم طعنه های نایب رئیس فدراس��یون‬ ‫فوتبال را چش��یده است اما به خوبی می داند که در‬ ‫فدراس��یون فوتبال می بایست در کنار عباس ترابیان‬ ‫و علی کفاش��یان قرار بگیرد‪ .‬البته ش��واهد حکایت‬ ‫از رابط��ه صمیمانه کرش و ترابیان دارد‪ .‬مهدی تاج‬ ‫پس از س��رمربی ش��دن کرش گفت‪« :‬هدف اصلی‬ ‫بستن قرارداد با کرش رسیدن به جام جهانی است‪».‬‬ ‫وی همچنی��ن با بیان اینکه یکی از دس��تیاران کرش‬ ‫هدای��ت تیم مل��ی امید را برعه��ده می گیرد‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«ک��رش نیز ب��ر عملکرد فنی تیم مل��ی امید نظارت‬ ‫می کند‪ ».‬کارلوس کرش هفته گذش��ته پس از دیدار‬ ‫ب��ا علی س��عیدلو در دفت��ر س��ازمان تربیت بدنی با‬ ‫عقد قرارداد ‪3/5‬س��اله و توافق کامل با فدراس��یون‬ ‫فوتب��ال هدایت تی��م ملی ای��ران را بر عهده گرفت‪.‬‬ ‫ق��رارداد کرش ت��ا پایان جام جهان��ی ‪ 2014‬برزیل‬ ‫اس��ت‪ .‬رئیس س��ازمان ورزش درب��اره این قرارداد‬ ‫گف��ت‪« :‬خوش��حالیم که فوتبال ای��ران مربی خوب‬ ‫و بادانش��ی جذب کرد‪ .‬ما از برنامه های فدراس��یون‬ ‫فوتبال و س��رمربی تیم ملی حمایت خواهیم کرد‪».‬‬ ‫رئیس س��ازمان تربیت بدن��ی افزود‪« :‬فوتب��ال مانند‬ ‫زندگی اس��ت و شکست و پیروزی هاست که به ان‬ ‫زیبایی و هویت می بخش��د‪ ،‬اما یقین��ا مربیان بزرگ‬ ‫از جمله عوام��ل مهم و تاثیرگذار بر فوتبال و نتایج‬ ‫ان هس��تند و از این بابت خوش��حالیم که فوتبال ما‬ ‫ی��ک مربی خوب و با دانش را جذب کرده اس��ت‪».‬‬ ‫وی ادامه داد‪« :‬خوش��بختانه فوتبال ایران از پتانسیل‬ ‫بس��یار باالیی برخوردار اس��ت و حضور کرش در‬ ‫فوتبال ما می تواند به ارتقای س��طح کیفی ان کمک‬ ‫کند‪ ».‬س��عیدلو گفت‪« :‬قبال ه��م اعالم کردیم که هر‬ ‫گزینه ای را که فدراسیون فوتبال مد نظر داشته باشد‬ ‫مورد حمایت قرار خواهیم داد‪».‬‬ ‫نقش مهم ترابیان در جذب کرش‬ ‫بی تردی��د عباس ترابیان در پروس��ه ج��ذب کارلوس‬ ‫ی را ایفا کرد‪ .‬او به دور از حاش��یه‬ ‫ک��رش نقش مهم�� ‬ ‫و جنجال افرینی سعی داش��ت این انتقال را در بهمن‬ ‫م��اه ‪ 89‬نهایی کند اما برخی موانع باعث ش��د تا این‬ ‫اتف��اق ب��ا تاخیری چند ماه��ه انجام ش��ود‪ .‬کارلوس‬ ‫ک��رش پیش از ‪ 13‬فروردین پیش قرارداد امضا ش��ده‬ ‫را برای فدراس��یون فوتبال ارسال کرد‪ .‬این قرارداد در‬ ‫ص��ف اول پرونده های کاری میز علی کفاش��یان قرار‬ ‫گرفت‪ .‬کرش ب��ا امضای اولیه خود عمال قرارداد دوم‬ ‫را نیز امضا کرده و مش��کالت از طرف او رفع ش��ده‬ ‫بود‪ .‬ای��ن بار فدراس��یون تصمیم گیرن��ده اصلی بود‪.‬‬ ‫اخت�لاف اصلی در درون فدراس��یون ب��ود‪ .‬مصاحبه‬ ‫ت��اج‪ ،‬نایب رئیس فدراس��یون فوتب��ال در ایام نوروز‬ ‫ب��ه خوبی نش��ان می داد که نزاع میان تیم کفاش��یان و‬ ‫تیم ت��اج تا چه اندازه حیثیتی اس��ت‪ .‬تاج که س��عی‬ ‫داش��ت از طریق اعمال نفوذ در رای برخی از اعضای‬ ‫هیات رئیسه زمینه را برای حضور مربیان ترک به ویژه‬ ‫ح تریم‪ ،‬مربی مورد عالق��ه اش در تیم ملی فراهم‬ ‫فات�� ‬ ‫کند‪ ،‬مقابل تیم کفاشیان و ترابیان ایستاد‪ .‬اما سرپرست‬ ‫کمیته بین الملل بود که حتی بعد از پاسخ منفی کرش‬ ‫به فدراس��یون فوتبال پای این گزینه پرتغالی ایس��تاد‬ ‫و س��رانجام موفق ش��د وی را برای حضور در ایران‬ ‫متقاعد کن��د‪ .‬وی همچنین به طور موقت سرپرس��تی‬ ‫تیم ملی فوتبال ایران را بر عهده گرفته اس��ت ‪ .‬ترابیان‬ ‫گفت‪« :‬بدو ن تردید اگر همراهی های رسانه ها و سایر‬ ‫دس��ت اندرکاران دلس��وز نبود ما نمی توانس��تیم این‬ ‫قرارداد به یادماندنی را رقم بزنیم‪».‬‬ ‫جریان حماسه سرایی و سونامی ‬ ‫در فوتبال ایران‬ ‫امیر حاج رضایی ‪ /‬کارشناس فوتبال‬ ‫برای فوتبالی که سال هاست‬ ‫در عرصه های مهم بین المللی‬ ‫ناکام بوده‪ ،‬حضور یک مربی‬ ‫ب��زرگ همچ��ون کارلوس‬ ‫ک��رش غنیمتی اس��ت‪ .‬اما‬ ‫معتقدم نبای��د در مورد این‬ ‫مربی پیش��داوری کنیم‪ .‬کرش مربی بزرگی اس��ت‪.‬‬ ‫کارنامه پرباری ه��م دارد‪ .‬اما ایا فوتبال ایران تنها در‬ ‫س��ایه جذب یک مربی بزرگ نج��ات پیدا خواهد‬ ‫ی چون‬ ‫کرد؟ بنابراین بد نیس��ت به فاکتورهای مهم ‬ ‫برنامه ری��زی‪ ،‬مدیریت و س��رمایه گذاری در بخش‬ ‫س��خت افزارهای فوتبال هم اشاره کنیم‪ .‬نکته مهمی‬ ‫ وج��ود دارد؛ م��ا از کرش چه می خواهی��م؟ ایا این‬ ‫مرب��ی که تقریبا همه اهالی فوتبال اعتقاد دارند مربی‬ ‫بزرگی است می خواهد دست به معجزه بزند؟ ما از‬ ‫او معجزه می خواهیم؟اگر چنین است باید تجدید نظر‬ ‫کنیم‪ ،‬چون در فوتبال مدرن معجزه وجود ندارد‪ .‬همه‬ ‫چیز بر اس��اس برنامه و تالش جمعی پیش می رود‪.‬‬ ‫کارلوس کرش حاال سمت س��رمربی تیم ملی ما را‬ ‫بر عهده دارد‪ .‬او به طور حتم با مطالعه و شناخت کافی‬ ‫این مسئولیت را پذیرفته و به خوبی می داند در فوتبال‬ ‫حرفه ای قانون نانوش��ته ای وجود دارد؛ نتایج مربیان‬ ‫درباره ماندن یا رفتن انها حکم نهایی را صادر می کند‪.‬‬ ‫در واق��ع خوب یا بد عملکرد مربیان را با نتایجی که‬ ‫به دست اورده اند می سنجند‪ .‬کرش در فوتبال ایران‬ ‫می تواند منش��ا خدمات قابل توجهی باش��د؛ مربیان‬ ‫جوان را اموزش بدهد‪،‬در زمینه های اموزش��ی و در‬ ‫رده های پایه به فوتبال ایران کمک کند و در مواردی‬ ‫که فوتبال ایران سال هاست دچار اشکاالت متعددی‬ ‫اس��ت مفید واقع ش��ود‪ ،‬اما تجربه نش��ان داده ما در‬ ‫ارزیابی نهایی هی��چ یک از این خدمات را نخواهیم‬ ‫دی��د و تنها نتایج مربیان را نگاه می کنیم‪ .‬چون نتایج‬ ‫مربی تیم ملی اس��ت ک��ه افکار عموم��ی را وادار به‬ ‫واکنش می کند‪ .‬هر چند بازخوردها در کش��ورهای‬ ‫مختلف متفاوت است‪ .‬در انگلیس کاپلو جام جهانی‬ ‫را از دس��ت می دهد ان هم در ش��رایطی که قبل از‬ ‫ش��روع جام جهانی ‪ 2010‬خیلی ها تیم ملی انگلیس‬ ‫را یک��ی از مدعیان اصلی کس��ب عن��وان قهرمانی‬ ‫می دانستند‪ .‬کاپلو به نتیجه نمی رسد‪ ،‬اما برخوردها با‬ ‫ای��ن مربی تغییر نمی کند‪ .‬او را حفظ می کنند تا برای‬ ‫رس��یدن به اهداف ش��ان تدارک تازه ای ببینند‪ .‬اما ایا‬ ‫در فوتبال ما چنین ش��رایطی وجود دارد؟ همه اینها‬ ‫سواالتی است که پاس��خش را می دانیم‪ .‬می خواهم‬ ‫به نام کارلوس کرش برگردم‪ .‬او مربی سختکوش��ی‬ ‫است‪ .‬شک ندارم که به خوبی شرایط فرهنگی فوتبال‬ ‫ایران را مطالعه کرده اس��ت‪ .‬او به خوبی می داند که‬ ‫مربی تیم مل��ی در فوتبال ایران محک��وم به پیروزی‬ ‫اس��ت‪ ،‬چه در غیر این صورت هیچ تضمینی وجود‬ ‫ندارد که فشار انتقادات متوجه او نشود‪ .‬تا حدی که‬ ‫دامنه فشار از دامنه سختکوشی او فراتر برود و تمرکز‬ ‫ک��رش به هم بخورد‪ .‬چون مردم ما درس��ت یا غلط‬ ‫حاال در س��ایه حضور این مربی ب��زرگ لحظاتی را‬ ‫جست وجو می کنند که سال ها ان را در فوتبال تجربه‬ ‫نکرده اند؛ لحظه افتخار و غرور ملی‪ .‬ایا برنامه ریزی‬ ‫و س��رمایه گذاری فدراسیون فوتبال زمینه رسیدن به‬ ‫این موفقیت را برای کرش فراهم می کند؟ گذشته از‬ ‫این س��وال ها و تردیدها باید به این نکته اش��اره کنم‬ ‫که متاس��فانه ما در زمینه سخت افزارهای فوتبال نیز‬ ‫سال هاست هیچ پیشرفتی نداش��ته ایم‪ .‬کنفدراسیون‬ ‫فوتبال اس��یا تیم هایی را شایس��ته میزبانی مسابقات‬ ‫اسیایی می داند که در زمینه سخت افزارها مثل داشتن‬ ‫هتل ‪ 5‬ستاره‪ ،‬ورزشگاه هایی با استانداردهای جهانی‬ ‫به حد مطلوبی دس��ت یافته اند‪ .‬اما ایران سال هاست‬ ‫نمی تواند میزبان بازی های بزرگ اس��یا ش��ود و این‬ ‫موضوع به افت فوتبال یا دانش فوتبال ما برنمی گردد‬ ‫بلکه به زیرساخت های ضعیف فوتبال ما برمی گردد‪.‬‬ ‫بنابراین می خواه��م روی این موضوع تاکید کنم که‬ ‫حضور کرش نباید باعث بروز برخوردهای احساسی‬ ‫ش��ود‪ .‬حضور او به مفهوم پایان عصر ناکامی فوتبال‬ ‫ایران و اغاز درخشش و بازگشت ایران به قله فوتبال‬ ‫اسیا نیست‪ .‬کرش مربی ارزشمندی است‪ .‬قرارداد او‬ ‫نی��ز از این نظر اهمیت دارد که طبق ان وی فرصتی‬ ‫تقریبا چهار ساله دارد تا تفکراتش را در تیم ملی پیاده‬ ‫کن��د‪ .‬مدت زمان قرارداد او کامال حرفه ای و منطقی‬ ‫است‪ .‬معتقدم فوتبال ایران دست به انتخابی منطقی و‬ ‫اصولی زده‪ ،‬اما این انتخاب درست بدان معنا نیست‬ ‫که او قرار اس��ت همه مشکالت فوتبال ایران را حل‬ ‫کند‪ .‬این انتظار درس��تی نیس��ت‪ .‬کارلوس کرش در‬ ‫فوتب��ال ایران با یک موج روبه رو اس��ت؛ موجی که‬ ‫گاه بس��یار مثبت و حتی می توانم بگویم احساساتی‬ ‫عمل می کند و گاهی همین موج شکل تخریبی اش با‬ ‫سونامی برابری می کند و هر مربی را از پا می اندازد‪.‬‬ ‫معتقدم حاال که این مربی را جذب کرده ایم بد نیست‬ ‫نگاهی هم به خودمان بیندازیم‪ .‬هر یک از ما نقش های‬ ‫متفاوتی را در فوتبال بر عهده داریم؛ کارشناس‪ ،‬مربی‪،‬‬ ‫مدیر‪ ،‬بازیکن‪ ،‬خبرنگار و در واقع هر یک از ما به طور‬ ‫طبیعی تفسیرهای متفاوتی از فوتبال ایران داریم‪ .‬اما ایا‬ ‫ما مخالفان خوبی هستیم؟من همیشه گفته ام مخالفتی‬ ‫خوب اس��ت که با انصاف همراه باشد‪ .‬اما متاسفانه‬ ‫در فوتب��ال م��ا مخالفت ها همواره ش��کل تخریب‬ ‫ب��ه خود گرفته و از انتقاد س��ازنده غاف��ل بوده ایم و‬ ‫به هیچ مربی در عرصه ملی رحم نکرده ایم‪ .‬در چنین‬ ‫ش��رایطی فدراسیون چگونه می تواند کرش را حفظ‬ ‫کن��د؟ من معتقدم فدراس��یون در ای��ن بخش عمال‬ ‫نمی تواند کاری انجام دهد چون اوال خود مربی است‬ ‫که با نتیجه ای که به دس��ت می اورد ماندن یا رفتنش‬ ‫را تعیی��ن می کن��د و در ثانی کرش ب��ا موج خاصی‬ ‫روبه رو اس��ت؛ موجی که گاهی بعد از یک پیروزی‬ ‫کامال معمولی دست به حماسه سرایی می زند اما در‬ ‫مقابل شکست های بزرگ بی اعتنا است‪ .‬البته گاهی‬ ‫هم ش��کل تخریبی خیلی تندی به خود می گیرد‪ .‬از‬ ‫قرار معلوم ما در فوتبال ایران به ندرت حد وسط را‬ ‫نگاه داشته ایم‪ .‬نقطه تعادلی وجود ندارد؛ خیلی تند یا‬ ‫خیلی بی تفاوت هستیم‪ .‬درست به همین دلیل معتقدم‬ ‫که این مربی پرتغالی به مسئولیتی که برعهده گرفته‬ ‫خوب فکر کرده است‪ .‬به خصوص در فاصله زمانی‬ ‫که رفت و مجددا برگش��ت تا سرمربیگری تیم ملی‬ ‫را بر عهده بگیرد مطالعه کرد و درباره فوتبال ایران و‬ ‫فضای فرهنگی اینجا به شناخت کافی دست پیدا کرد‪.‬‬ ‫او خوب می داند که اینجا لبه تیغ است‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫کفاش��یان‪ :‬کرش پروازی نیس��ت‬ ‫رئیس فدراس��یون فوتبال پ��س از امضای قرارداد با‬ ‫کارلوس کرش گفت‪« :‬کرش تمایل داش��ت به ایران‬ ‫بیاید ولی ابهاماتی داش��ت که ان را برطرف کردیم‬ ‫و در نهای��ت او پذیرف��ت که با ما ق��رارداد ببندد‪».‬‬ ‫کفاش��یان در پاسخ به این سوال که ایا شش میلیارد‬ ‫تومان دس��تمزد کرش اس��ت‪ ،‬اظهار کرد‪« :‬سرمربی‬ ‫حقوق خاصی دارد‪ ،‬ما با دستیارها قرارداد جداگانه‬ ‫امضا کردیم‪ .‬البته طبق ق��رارداد کرش باید با کمیته‬ ‫فنی همکاری داشته باش��د و به سایر تیم ها نظارت‬ ‫کند‪ .‬ای��ن مربی چون اکادمیک اس��ت قرار اس��ت‬ ‫زمان��ی که تیم ملی برنامه ای ن��دارد کار و نظارت را‬ ‫روی س��ایر تیم ها انجام دهد‪ .‬هدایت تیم امید را یا‬ ‫دس��تیاران کرش بر عه��ده می گیرند یا با نظر کرش‬ ‫س��رمربی جدید انتخاب می ش��ود‪ ».‬کفاشیان درباره‬ ‫دس��تیار ایرانی کارلوس کرش یاداور شد‪« :‬در حال‬ ‫حاض��ر منصوریان به عنوان دس��تیار معرفی ش��ده‬ ‫است‪ .‬قرار است منصوریان همه اطالعات را درباره‬ ‫حضور یکی دو س��اله قطبی به انه��ا بدهد‪ .‬یکی از‬ ‫مفاد قرارداد ما حضور دس��تیار ایرانی در کنار کرش‬ ‫بود تا دانش فنی به مربیان ایرانی منتقل ش��ود‪».‬‬ ‫رئیس فدراس��یون فوتب��ال همچنی��ن تصریح کرد‪:‬‬ ‫«کرش پروازی نیست و در ایران می ماند‪ ».‬کفاشیان‬ ‫در واکنش به این موضوع که مس��ئوالن فدراس��یون‬ ‫برای امضای قرارداد با کرش با هم اختالف داشتند‪،‬‬ ‫خاطرنش��ان کرد‪« :‬اولویت ما ک��رش بود‪ .‬اگر او به‬ ‫ایران می امد همه می پذیرفتند‪ ،‬قرار بود در صورتی‬ ‫که با کرش به توافق نرس��یدیم ب��ه گزینه های دیگر‬ ‫فکر کنیم‪ .‬صلحی در کار نبود‪ ،‬ما نمی خواس��تیم اگر‬ ‫با کرش به توافق نرس��یدیم معطل بمانیم‪».‬‬ ‫ایا فقط یک مربی کافی است؟‬ ‫‪51‬‬ ‫ضم��ن اینکه پرویز دهداری که طی س��ال های ‪-51‬‬ ‫‪ 50‬هدای��ت تی��م ملی را برعهده داش��ت‪ ،‬در س��ال‬ ‫‪ 1365‬که پس از ‪ 14‬س��ال دوری برای دومین مرتبه‬ ‫س��رمربیگری تی��م ملی ایران را بر عه��ده گرفت‏‪ ،‬در‬ ‫جدول طوالنی ترین زمان بازگشت به تیم ملی‪ ،‬در رده‬ ‫نخست قرار گرفته است‪.‬برانکو ایوانکوویچ هم که به‬ ‫همراه تیم ملی به جام جهانی ‪ 2006‬المان صعود کرد‪،‬‬ ‫‪ 52‬مرتبه روی نیمکت تیم ملی ایران نشس��ت‪ ،‬از این‬ ‫نظ��ر در بین مربیان ایرانی و خارج��ی تاریخ فوتبال‬ ‫کشورمان رکورددار است‪ .‬وی تنها مربی خارجی بود‬ ‫که در دو دوره هدایت تیم ملی را برعهده گرفت‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫پنجاه و یکمین سرمربی تیم ملی فوتبال ایران کارش را اغاز کرد‬ ‫از جیمزگیبل تا کارلوسکرش‬ ‫‪52‬‬ ‫«کارلوش ک��رش» به عنوان پنج��اه و یکمین مربی و‬ ‫پانزدهمین مربی خارجی تاریخ فوتبال ایران انتخاب‬ ‫شد‪.‬دستیار پیشین الکس فرگوسن درحالی قراردادش‬ ‫را با فدراس��یون فوتبال ایران به امضا رساند که پنجاه‬ ‫و یکمی��ن س��رمربی تاری��خ تیم مل��ی و پانزدهمین‬ ‫س��رمربی خارجی اس��ت که هدایت تیم ملی فوتبال‬ ‫کشورمان را برعهده گرفته است‪.‬‬ ‫ت��ا اغ��از مرحل��ه دوم مس��ابقات فوتب��ال مقدماتی‬ ‫جام جهانی ‪ 2014‬برزیل کمتر از چهار ماه باقی مانده‬ ‫اس��ت؛ مرحله ای که تیم ملی ای��ران باید روز اول و‬ ‫شش��م مرداد ماه طی دو دیدار رفت و برگش��ت برابر‬ ‫تیم مالدیو به می��دان برود و کارلوس کرش به عنوان‬ ‫پنجاه و یکمی��ن مربی و پانزدهمی��ن مربی خارجی‬ ‫تاریخ فوتب��ال ایران انتخاب ش��د‪.‬این مربی پرتغالی‬ ‫نخس��تین مربی این کشور اس��ت که هدایت تیم ملی‬ ‫ایران را برعهده گرفته اس��ت‪ .‬پیش از وی سه مربی‬ ‫از کرواس��ی‪ ،‬دو مربی برزیلی‪ ،‬دو مربی مجارستانی‪،‬‬ ‫یک مربی انگلیس��ی‪ ،‬یک مربی المانی‪ ،‬یک مربی از‬ ‫بوس��نی‪ ،‬یک مرب��ی ایرلندی‪ ،‬یک مرب��ی از اتریش‪،‬‬ ‫یکی مربی از ش��وروی و یک مربی مجارس��تانی در‬ ‫مقاطع مختلف به عنوان س��رمربی روی نیمکت تیم‬ ‫ملی نشسته بودند‪.‬‬ ‫حس��ین صدقیانی‪ ،‬نخستین س��رمربی تاریخ فوتبال‬ ‫ای��ران بود و جیم��ز گیبل هم اولی��ن مربی خارجی‬ ‫تیم ملی کش��ورمان محس��وب می ش��ود اما در دوره‬ ‫ای��ن مربی انگلیس��ی تیم ملی هیچ دی��دار تدارکاتی‬ ‫برگزار نک��رد تا وی در زمان حض��ور در ایران تنها‬ ‫در ش��هرهای مختلف کالس های اموزش��ی تشکیل‬ ‫دهد‪.‬حس��ین صدقیان��ی با ح��دودا ‪ 9‬س��ال هدایت‬ ‫تی��م مل��ی ای��ران در دو مقط��ع مختلف بیش��ترین‬ ‫زم��ان مربیگری تیم ملی را به خ��ود اختصاص داده‬ ‫اس��ت‪ .‬همچنین به غیر از این مربی‏‪ ،‬حسین فکری‪،‬‬ ‫محمود بیاتی‪ ،‬پرویز ده��داری‪ ،‬جالل طالبی‪ ،‬برانکو‬ ‫ایوانکووی��چ و محمد مایلی کهن تاکنون در دو مقطع‬ ‫مختل��ف به عنوان س��رمربی تیم ملی ای��ران انتخاب‬ ‫شده اند‪.‬‬ ‫تاریخچه مربیان خارجی تیم ملی‬ ‫جیمز گیبل‪:‬‬ ‫الفرد جیمز گیبل ب��ا حقوق هفتگی ‪ 20‬لیره به ایران‬ ‫امد و خبر حضور این مربی انگلیسی در دو هفته نامه ‬ ‫تربیت بدنی چاپ ش��د تا وی نخستین مربی خارجی‬ ‫تیم ملی نام بگیرد‪ .‬در دوره گیبل تیم ملی مس��ابقه ای‬ ‫انج��ام نداد و ای��ن مربی تنها در ش��هرهای مختلف‬ ‫کالس های اموزشی برگزار کرد و در مردادماه ‪1327‬‬ ‫ایران را ترک کرد‪.‬‬ ‫ادموند مایوفسکی‪:‬‬ ‫در دوره دوم فدراسیون دکتر کنی‪ ،‬ادموند مایوفسکی‬ ‫اتریش��ی با قراردادی معادل هزار مارک در فروردین‬ ‫ماه ‪ 1334‬س��رمربی تیم ملی ش��د و در چند مسابقه‬ ‫غیر رس��می هدای��ت ملی پوش��ان ایران��ی را بر عهده‬ ‫گرف��ت که مهمتری��ن انها دی��دار با تیم باش��گاهی‬ ‫ویکتوری��ا برلی��ن المان در تهران بود‪ .‬وی در س��ال‬ ‫‪ 1335‬ایران را ترک کرد و سرمربیگری تیم ملی نروژ‬ ‫را برعهده گرفت‪.‬‬ ‫جوزف مساروش‪:‬‬ ‫مس��اروش مجاری در مردادماه سال ‪ 1336‬به تهران‬ ‫امد و به مدت دو سال سرمربی تیم ملی بود‪ .‬تیم ملی‬ ‫ب��ه همراه ای��ن مربی در بازی های اس��یایی ‪ 1958‬و‬ ‫مقدماتی جام ملت های اس��یا ‪ 1960‬شرکت کرد که‬ ‫توفیقی به دس��ت نیاورد‪ .‬شکست چهار بر یک برابر‬ ‫پاکس��تان در زمان هدایت مساروش یکی از بدترین‬ ‫شکست های تاریخ فوتبال ایران بود‪.‬‬ ‫گئورگی سوچ‪:‬‬ ‫در س��ال ‪1344‬هدایت تیم ملی را عهده دار ش��د و با‬ ‫تیم ملی در بازی های اس��یایی ‪ 1966‬بانکوک به مقام‬ ‫دوم دست یافت‪ .‬تیم تحت هدایت این مربی مجاری‬ ‫در خش��ن ترین تورنمنت فوتبال اسیا دو بار مغلوب‬ ‫برمه شد‪.‬‬ ‫زدراکو رایکوف‪:‬‬ ‫همه این مربی یوگسالو را با تیم استقالل می شناسند‪،‬‬ ‫ام��ا رایکوف پ��س از نخس��تین قهرمانی ای��ران در‬ ‫جام ملت ‪‎‬ه��ای اس��یا برای هدایت تیم مل��ی به تهران‬ ‫امد‪ .‬رایکوف در مس��ابقات جام دوس��تی تیم ملی را‬ ‫به عنوان نایب قهرمانی رس��اند‪ .‬وی س��پس هدایت‬ ‫تی��م فوتبال جوانان و در نهایت اس��تقالل را برعهده‬ ‫گرفت‪.‬‬ ‫ایگور نتو‪:‬‬ ‫کاپیت��ان پیش��ین تیم ملی ش��وروی که ب��ه صورت‬ ‫حرف��ه ای در هاکی روی یخ نیز مربیگری می کرد‪ ،‬در‬ ‫س��ال ‪ 1349‬س��رمربی تیم ملی ش��د و در بازی های‬ ‫اس��یایی ‪1970‬بانک��وک هدایت این تی��م را برعهده‬ ‫گرفت و نتیجه جالب توجهی را کسب نکرد‪.‬‬ ‫فرانک اوفارل‪:‬‬ ‫مش��هورترین مرب��ی خارجی بود ک��ه در دهه پنجاه‬ ‫س��رمربیگری تیم مل��ی را بر عهده گرف��ت‪ .‬اوفارل‬ ‫ایرلن��دی با س��ابقه مربیگ��ری در منچس��تر یونایتد‪،‬‬ ‫پ��س از ناکامی ایران در صعود به جام جهانی ‪1974‬‬ ‫هدای��ت تیم ملی را بر عهده گرفت و ضمن کس��ب‬ ‫ترابیان‪ :‬منصوریان دستیار تحمیلی نیست‬ ‫سرپرس��ت تیم ملی فوتبال گفت‪« :‬منصوریان دستیار‬ ‫تحمیلی کارلوس کرش نیس��ت و او حتی یک بار هم‬ ‫بعد از امدن س��رمربی پرتغالی‪ ،‬به فدراسیون مراجعه‬ ‫نکرده است‪ ».‬عباس ترابیان در مورد اینکه گفته می شود‬ ‫علیرضا منصوریان دس��تیار تحمیلی سرمربی تیم ملی‬ ‫فوتبال اس��ت‪ ،‬تصری��ح کرد‪« :‬اصال این طور نیس��ت‪.‬‬ ‫کارلوس کرش گفته نمی خواهد فقط با دیگران دست‬ ‫بدهد و ابراز خوش��بختی کند‪ ،‬بلکه می خواهد با همه‬ ‫بچه هایی که در جایگاه های مورد نظر ما می گنجند‪ ،‬در‬ ‫وقت مقتضی رودررو صحبت کرده و به نوعی با انها‬ ‫مصاحبه کن��د‪ ».‬وی افزود‪« :‬در واقع او در نظر دارد که‬ ‫ابتدا شرح وظایف افراد را مشخص کرده و بعد با انها‬ ‫صحبت کند‪ .‬در مورد منصوریان هم من خودم خواهش‬ ‫کردم که او بتواند دوباره به تیم ملی کمک کند‪ ».‬ترابیان‬ ‫اظهار داش��ت‪« :‬منصوریان نقش بس��یار ارزنده ای در‬ ‫تیم ملی داشته و از جمله جوانانی است که مشتاق بیشتر‬ ‫ش فنی اش خوب و بسیار باالست‬ ‫یاد گرفتن است‪ .‬دان ‬ ‫و این نکته بس��یار مهمی است که جوانانی مثل او در‬ ‫کنار مربیان و تفکرات بزرگ بیشتر یاد بگیرند‪ .‬در این‬ ‫خص��وص باید تاکید کنم که منصوریان قبل و بعد از‬ ‫امدن کرش اصال به ما مراجعه نکرده و کسی هم دنبال‬ ‫کارش نبوده است‪ ».‬وی یاداور شد‪« :‬من شخصا بعد از‬ ‫صحبتی که با علی کفاشیان داشتم‪ ،‬به منصوریان زنگ‬ ‫زدم و از او خواستم که امادگی همکاری داشته باشد‪.‬‬ ‫همچنین با انالیزور تیم ملی صحبت کردم‪ ».‬ترابیان در‬ ‫مورد احتمال انتخاب دن گسپر دستیار کرش به عنوان‬ ‫سرمربی تیم های امید و جوانان گفت‪« :‬هنوز چیزی در‬ ‫این مورد مشخص نیست و باید جلسه ای داشته باشیم‪».‬‬ ‫وی از حضور یا عدم حضور دن گسپر در ایران اظهار‬ ‫بی اطالعی کرد و گفت‪« :‬نمی دانم او امده یا نه‪ ،‬اما بعید‬ ‫می دانم وارد ایران ش��ده باشد‪ ».‬ترابیان درباره مسائل‬ ‫مطرح شده پیرامون مبلغ قرارداد سرمربی جدید تیم‬ ‫ملی اظهار داشت‪« :‬عدد قرارداد کرش محرمانه است و‬ ‫ما با یک مربی حرفه ای و بزرگ به توافق رسیده ایم و‬ ‫حرفه ای هم عمل می کنیم‪ .‬درست مانند دیگر کشورها‬ ‫که مربیان بزرگ می اورن��د‪ ،‬رقم قرارداد هرگز فاش‬ ‫نمی شود‪».‬‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫مدال طالی بازی های اسیایی ‪ 1974‬تهران با تیم ملی‬ ‫به بازی های المپیک ‪ 1976‬مونترال صعود کرد‪.‬‬ ‫استانکو پوکله پوویچ‪:‬‬ ‫این مربی کروات نخستین مربی خارجی بود که پس‬ ‫از پیروزی ش��کوهمند انقالب اسالمی و پس از ‪۱۹‬‬ ‫س��ال درحالی هدایت تیم ملی را برعهده گرفت که‬ ‫تی��م ایران ب��ا هدایت علی پروی��ن از صعود به جام‬ ‫جهانی ‪ 1994‬ناکام مانده بود‪ .‬فعالیت استانکو در تیم‬ ‫ملی کوتاه بود و پس از ناکامی در بازی های اس��یایی‬ ‫هیروشیما برکنار ش��د‪ .‬استانکو سپس در این سال ها‬ ‫هدای��ت تیم های پرس��پولیس و پ��گاه را هم برعهده‬ ‫گرفته است‪.‬‬ ‫والدیر ویرا‪:‬‬ ‫این مرب��ی برزیل��ی در روزهای حس��اس مقدماتی‬ ‫جام جهان��ی ‪ 1998‬ب��رای هدای��ت تیم فوتب��ال امید‬ ‫به ایران امد‪ ،‬اما شکس��ت ایران از قطر و از دس��ت‬ ‫رفتن ش��انس صعود مستقیم باعث ش��د تا داریوش‬ ‫مصطفوی به عنوان رئیس وقت فدراس��یون او را به‬ ‫عنوان س��رمربی تیم ملی منصوب کند‪ .‬ویرا در س��ه‬ ‫مسابقه پلی اف هدایت تیم ملی را بر عهده داشت و با‬ ‫وجود پیروز نشدن‪ ،‬تیم ایران را با حماسه ملبورن به‬ ‫جام جهانی ‪ 1998‬فرانسه برد‪.‬‬ ‫تومیسالو ایویچ‪:‬‬ ‫به عقیده بسیاری از صاحبنظران‪ ،‬ایویچ سرشناس ترین‬ ‫مربی خارجی اس��ت که تاکنون به ایران امده است‪.‬‬ ‫ایوی��چ اندکی پ��س از صعود ایران به ج��ام جهانی‬ ‫‪ 1998‬س��کاندار تیم ملی شد و تیم را به خوبی اماده‬ ‫مس��ابقات جام جهانی کرد‪ ،‬اما شکست عجیب ‪ 7‬بر‬ ‫ی��ک مقابل تیم رم ایتالی��ا در دیداری تدارکاتی پایان‬ ‫فعالیتش در تیم ملی بود‪.‬‬ ‫ادمار براگا‪:‬‬ ‫پس از ناکامی تیم ملی در جام ملت های اس��یا ‪2000‬‬ ‫ای��ن مربی برزیلی جانش��ین جالل طالبی ش��د تا در‬ ‫مرحله پیش مقدماتی جام جهانی ‪ 2002‬تیم را رهبری‬ ‫کند‪ .‬ای��ن برزیلی خوش ش��انس بزرگترین پیروزی‬ ‫تاری��خ تیم ملی را با پیروزی ‪۱۹‬ب��ر صفر ایران برابر‬ ‫گوام به نام خود ثبت کرد‪.‬‬ ‫میروسالو بالژویچ‪:‬‬ ‫س��رمربی تیم سوم جهان – کرواسی ‪ -‬برای هدایت‬ ‫تیم مل��ی در بهمن ماه س��ال ‪ 1379‬به ای��ران امد و تا‬ ‫ابان ماه س��ال ‪ 1380‬هدایت تیم ملی را در مسابقات‬ ‫مقدمات��ی جام جهان��ی ‪ 2002‬بر عهده داش��ت‪ ،‬اما‬ ‫ب��ا شکس��ت ایران براب��ر ایرلند در ب��ازی پلی اف و‬ ‫ناکام��ی در صعود به جام جهانی وداعی تلخ با فوتبال‬ ‫کشورمان داشت‪.‬‬ ‫برانکو ایوانکوویچ‪:‬‬ ‫پروفس��ور ک��روات تنها مرب��ی خارجی اس��ت که‬ ‫در دو دوره رهب��ری تی��م ملی را ب��ر عهده گرفت و‬ ‫همچنین رکوددار مربیگری در تیم ملی است‪ .‬برانکو‬ ‫ابتدا از بهم��ن ‪ 1380‬تا مهرماه ‪ 1381‬س��رمربی تیم‬ ‫مل��ی بود و پس از وقفه ای یکس��اله از مهرماه س��ال‬ ‫‪ 1382‬ت��ا خردادماه ‪ 1385‬که پای��ان بازی های ایران‬ ‫در جام جهان��ی ‪ 2006‬المان بود‪ ،‬س��رمربی تیم ملی‬ ‫کش��ورمان بود‪ .‬صعود به ج��ام جهانی ‪ 2006‬و مقام‬ ‫ی جام ملت های اسیا ‪ 2004‬از افتخارات برانکو‬ ‫سوم ‬ ‫در تی��م ملی ایران ب��ود‪ .‬وی به هم��راه تیم امید هم‬ ‫قهرمان بازی های اسیایی ‪ 2002‬پوسان شد‪.‬‬ ‫اریش روته مولر‪:‬‬ ‫پ��س از شکس��ت تلخ تیم مل��ی فوتبال ای��ران برابر‬ ‫عربس��تان در مقدماتی جام جهان��ی ‪ 2010‬در تهران‬ ‫علی دایی از سمت سرمربیگری تیم ملی برکنار شد و‬ ‫اری��ش روته مولر المانی برای یک دیدار تدارکاتی و‬ ‫به صورت سرمربی موقت هدایت تیم ملی را برعهده‬ ‫گرفت‪.‬‬ ‫سیموئز‪ :‬ایران به دنبال‬ ‫جایگاه از دست رفته‬ ‫س��یموئز‪ ،‬دس��تیار کارلوس کرش از اشتیاقش برای‬ ‫اغ��از کار در تی��م مل��ی فوتب��ال ایران خب��ر داد‪ .‬او‬ ‫می گوید ایران ابتدا باید جایگاه از دست رفته اش در‬ ‫فوتبال اسیا را به دست بیاورد‪.‬‬ ‫دستیار کارلوس کرش گفت‪« :‬می توانم به شما بگویم‬ ‫بسیار هیجان زده ام که کارم را با تیم ملی ایران شروع‬ ‫می کنم‪ .‬کرش می توان��د کارش را به خوبی در ایران‬ ‫انجام دهد‪ .‬کرش همان کس��ی اس��ت که باید روی‬ ‫نیکمت تیم ملی بنشیند‪ .‬ایران باید وضعیت فوتبالش‬ ‫را سازماندهی کند‪ ،‬چرا که پتانسیل ذاتی خوبی دارد‬ ‫و بازیکنان جوان ایرانی ظرفیت باالیی دارند‪ .‬ما برای‬ ‫همی��ن کار به ایران امده ایم و خیلی خوش��حالم که‬ ‫می خواه��م به ک��رش در این زمینه کم��ک کنم‪ .‬اگر‬ ‫بخواهم صادق باشم باید بگویم خوشحالم که کرش‬ ‫س��رمربی تیم ملی ایران شده است‪ ،‬چراکه معتقدم با‬ ‫حضور او می توانیم به موفقیت برسیم‪».‬‬ ‫وی در واکن��ش به این موضوع ک��ه مربیان خارجی‬ ‫معموال در ایران با شرایط سخت و دشواری روبه رو‬ ‫می شوند خاطر نشان کرد‪« :‬اقای کرش گفت که باید‬ ‫همه یک تیم ش��ویم تا بتوانی��م تیم را به جام جهانی‬ ‫‪ 2014‬ببریم‪ ،‬از طرف دیگ��ر اهمیت زیادی دارد که‬ ‫به بازیکنان جوان تلقین کنیم ش��ما می توانید این کار‬ ‫را انجام دهی��د‪ .‬انها باید فردا از امروز بهتر باش��ند‪،‬‬ ‫مهمترین مساله این است که پیش از هر کاری نسبت‬ ‫به همه چیز اطمینان حاصل کنیم‪».‬‬ ‫س��یموئز تاکید کرد‪« :‬ایران چند سالی است از جایگاه‬ ‫واقع��ی خ��ود در اس��یا دور مانده اس��ت‪ .‬ب��ه اعتقاد‬ ‫من اکنون زمان ان فرا رس��یده اس��ت ک��ه بار دیگر به‬ ‫جایگاه اصلی اش باز گردد‪ .‬می دانم که باید با تیم های‬ ‫قدرتمندی مانند استرالیا و ژاپن که قهرمان اسیا هستند‬ ‫رقابت کنیم‪ .‬این کش��ورها پیشرفت زیادی داشته اند و‬ ‫باید کار زیادی انج��ام بدهیم تا بتوانیم مقابل انها کم‬ ‫نیاوریم‪ .‬اما من ایمان دارم که ایران می تواند دوباره به‬ ‫تیمی قدرتمند در اسیا تبدیل شود‪».‬‬ ‫‪53‬‬ ‫داستان تکراری مخالفت مربیان‬ ‫ایرانی با خارجی ها‬ ‫دشمن مشترک‬ ‫برای هدف‬ ‫مشترک‬ ‫مصطفی تاجیک‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫‪54‬‬ ‫ای��ن اولین بار نیس��ت که برخی مربی��ان داخلی از‬ ‫ائت�لاف علیه یک مربی خارجی اس��تقبال می کنند و‬ ‫این ماجرا انجایی جالب تر می ش��ود که همین مربیان‬ ‫به ط��ور طبیع��ی بارها در طول س��ال علی��ه یکدیگر‬ ‫برمی خیزن��د و از انج��ام تندتری��ن گفت وگوه��ای‬ ‫رسانه ای نیز واهمه ای ندارند‪ ،‬اما در شرایط فعلی انها‬ ‫ ترجیح می دهند بدون هماهنگی با یکدیگر دش��من‬ ‫مش��ترک خود را تحت فش��ار قرار دهن��د‪ .‬بنابراین‬ ‫مربیان��ی که اتفاقا در ط��ول رقابت های لیگ هرگز با‬ ‫یکدیگر رابطه دوستانه ای ندارند یک هدف مشترک‬ ‫را دنبال می کنند؛ جلوگیری از حضور مربیان خارجی‬ ‫در فوتبال ایران‪.‬‬ ‫دش��من مش��ترک مربیان داخلی ی��ا کارلوس‬ ‫رسانه ها؟‬ ‫«نام من کارلوس کرش است‪ ،‬ولی اگر تلفظش برای‬ ‫برخی سخت اس��ت‪ ،‬می توانید من را کارلوس صدا‬ ‫بزنید‪ .‬اگر تا اخر نشست من را کارلوس صدا بزنید‪،‬‬ ‫من را خوش��حال می کنید‪ ».‬این عبارات را س��رمربی‬ ‫پرتغالی تیم ملی به زبان اورد وقتی برای اولین بار پس‬ ‫از قبول س��رمربیگری تیم ملی روبه روی خبرنگاران‬ ‫نشس��ت‪ .‬ش��روع خوبی به نظر می رسد؛ به خصوص‬ ‫وقتی نشست پرسش و پاس��خ میان او و خبرنگاران‬ ‫گرم ت��ر هم ش��د تا کارلوس کرش در نخس��تین گام‬ ‫توجه رس��انه ها را ب��ه خود جلب کن��د‪.‬او به خوبی‬ ‫می دانس��ت که مربی قبل��ی تیم ملی با چ��ه ادبیاتی‬ ‫رابط��ه خود با رس��انه ها را به هم زده ب��ود‪ .‬بنابراین‬ ‫در جریان نشس��ت خب��ری خود هرگ��ز وعده نداد‬ ‫اما به طور حرفه ای درباره رویاهای مش��ترک س��خن‬ ‫گفت‪« :‬راهیابی تیم ملی ای��ران به جام جهانی برزیل‬ ‫رویای مش��ترک همه ماست اما قس��مت سخت کار‬ ‫تازه ش��روع شده و اگر می خواهیم به این رویا جامه‬ ‫واقعیت بپوشانیم‪ ،‬باید از اکنون سخت کار کنیم چرا‬ ‫ک��ه در فوتبال هیچ چیز راحت به دس��ت نمی اید‪».‬‬ ‫وقت��ی کرش اینگون��ه درباره اینده س��خن می گفت‬ ‫خود را به عنوان چه��ره ای متفاوت از برخی مربیان‬ ‫معرف��ی می کرد‪.‬به خص��وص وقتی خبرن��گاران نزد‬ ‫خ��ود اظهارات وی را ب��ا وعده های عجیب وغریب‬ ‫افش��ین قطبی مقایسه می کردند بیش��تر به این نتیجه‬ ‫می رسیدند که می توانند در کنار کارلوس به رویاهای‬ ‫ایا غیر از حجازی و قلعه نویی این بار مایلی کهن هم کرش را هدف نقدهای تندش قرار می دهد؟‬ ‫شروع مصاحبه های تند علیه سرمربی تیم ملی‬ ‫وقتی کارلوس کرش در مذاکرات ابتدایی با فدراسیون‬ ‫فوتبال به توافق نرسید برخی از رسانه ها امیر قلعه نویی‬ ‫و منصور ابراهیم زاده را جدی ترین گزینه ها برای احراز‬ ‫پس��ت سرمربیگری تیم ملی برش��مردند‪.‬این در حالی‬ ‫بود که س��کوت و البته در پ��اره ای از مواقع حمایت‬ ‫برخی اعضای هیات رئیسه فدراس��یون فوتبال از این‬ ‫نام ها نیز بازار ش��ایعات را داغ تر می کرد‪ .‬اما بازگشت‬ ‫کرش و عقد قرارداد نهایی با فدراس��یون فوتبال حاال‬ ‫امیر قلعه نویی را به ش��دت عصبانی کرده است‪ .‬او که‬ ‫مسئوالن فدراسیون فوتبال و به خصوص علی کفاشیان‬ ‫منتقد اما دلسوز‬ ‫تقریبا همه اهالی فوتبال این موضوع را پذیرفته اند که‬ ‫محمد مایلی کهن چهره دلس��وزی است‪ .‬اگرچه این‬ ‫واقعیت هم درباره او وجود دارد که کمتر به مربیان و‬ ‫حتی بازیکنان خارجی اعتقاد دارد‪.‬او پس از سرمربی‬ ‫ش��دن کرش هنوز علیه این مربی مصاحبه ای نکرده‪،‬‬ ‫اما هی��چ تضمینی وجود ندارد ک��ه او به یکباره مرد‬ ‫پرتغالی و فدراس��یون فوتبال را اماج انتقادات تندش‬ ‫قرار نده��د‪ .‬هر چند قضاوت درب��اره حاجی مایلی‬ ‫کار بسیار سختی است‪ .‬چه تجربه نشان داده همواره‬ ‫اظهار نظرهای عجیبی داش��ته و حت��ی این امکان هم‬ ‫وجود دارد که در مقام دفاع از کرش س��خن بگوید‪.‬‬ ‫خط کشی حجازی درباره کرش‬ ‫الغ ها‬ ‫«در فوتب��ال ایران بال عقاب ها را بس��ته اند تا ک ‬ ‫پرواز کنند‪ .‬می دانید ناراحتی عقاب ها از چیس��ت؟!‬ ‫انه��ا از ب��ودن در قفس رن��ج نمی برن��د بلکه وقتی‬ ‫می بینن��د کالغ ه��ا در پ��رواز هس��تند ازرده خاط��ر‬ ‫می ش��وند‪ ».‬فک��ر می کنم ای��ن جمله خ��ود گویای‬ ‫بس��یاری از مس��ائل باشد و بیش��تر نمی شود در این‬ ‫رابط��ه صحبت کرد‪ .‬نمونه ای��ن اظهارنظرها بارها از‬ ‫زبان ناصر حجازی ش��نیده ش��ده است‪ .‬به خصوص‬ ‫وقتی پای یک مربی خارجی در میان باشد‪.‬پیشداوری‬ ‫او درباره کرش انجایی تعجب برانگیز بود که چندی‬ ‫پیش در مصاحبه ای گفت‪« :‬فدراس��یون دنبال مربیان‬ ‫بیکار می رود‪.‬اگر کرش مربی بزرگی بود که به ایران‬ ‫نمی امد‪ .‬او یک مربی درجه سه است‪ ».‬شاید بهترین‬ ‫پاسخ برای منتقدان سرمربی تیم ملی این است که با‬ ‫توجه به خط کش��ی و معیارهایی که خودشان مطرح‬ ‫می کنند درباره عملکرد خودشان داوری کنیم‪ .‬با این‬ ‫حساب اگر کرش با این کارنامه و سابقه همکاری با‬ ‫بازیکنانی چون فیگو‪ ،‬زیدان‪ ،‬رونی و کریس رونالدو‬ ‫مربی درجه س��ه به حساب می اید با این معیار ناصر‬ ‫حجازی در رده بندی کیفی مربیگری در دنیای فوتبال‬ ‫در چ��ه جایگاهی قرار خواهد گرفت؟ اگر چه برخی‬ ‫منتقدان همچ��ون امیر قلعه نویی‪ ،‬خ��داداد عزیزی و‬ ‫ناصرحجازی از همین ابتدا موضع گیری علیه کرش را‬ ‫اغاز کرده اند‪ ،‬برخی از مربیان شایسته همچون مجید‬ ‫جاللی و منصور ابراهیم زاده از هر گونه پیش��داوری‬ ‫درباره این مربی پرهیز می کنند و همه چیز را به اینده‬ ‫و اتفاقاتش می س��پارند‪ .‬این خویشتن داری تا جایی‬ ‫تحس��ین برانگیز است که مجید جاللی حتی اعتراض‬ ‫پنهانی اش نس��بت به تصمیمات فدراسیون فوتبال را‬ ‫تنه��ا با مطرح کردن این س��وال نش��ان می دهد؛ اگر‬ ‫فدراسیون فکر می کند مش��کالت فوتبال ما با امدن‬ ‫یک مربی بزرگ خارجی حل می شود من دلیلی برای‬ ‫اعت��راض نمی بینم‪ .‬باید دید چه اتفاقاتی رخ می دهد‪.‬‬ ‫با وج��ود این منتقدان احتم��اال حق با کارلوس کرش‬ ‫است؛ کار سخت او تازه اغاز شده است‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫مشترک بیندیش��ند و برای رسیدن به هدفی مشترک‬ ‫در کنار مرد پرتغالی قرار بگیرند‪ .‬س��رمربی تیم ملی‬ ‫در حالی به کارلوس رس��انه ها تبدیل شده که از قرار‬ ‫معل��وم برای برخ��ی مربیان داخل��ی چیزی جز یک‬ ‫دش��من مش��ترک نیس��ت‪ .‬انجا که در نخستین روز‬ ‫کاری اش به عنوان س��رمربی تیم ملی از سوی برخی‬ ‫مربی��ان داخلی مورد لطف ق��رار گرفت‪.‬هر چند این‬ ‫اولین بار نیس��ت امیر قلعه نوی��ی‪ ،‬محمد مایلی کهن‪،‬‬ ‫ناصرحج��ازی و برخ��ی از کارشناس��ان فوتبال که‬ ‫هم��واره در مقاب��ل مربیان خارجی حساس��یت های‬ ‫عجیبی از خود نش��ان داده اند ناخواس��ته در جبهه ای‬ ‫مش��ترک قرار می گیرند‪ .‬اگر چه کرش هرگز شروع‬ ‫جنجال برانگیزی نداش��ت و س��عی کرد درباره همه‬ ‫چیز به اندازه و محتاط س��خن بگوید‪.‬وی گفت‪« :‬من‬ ‫معتقدم با حمایت فدراس��یون‪ ،‬باش��گاه ها‪ ،‬هواداران‬ ‫باش��گاه و اصحاب رسانه ها می توانیم با ساختن یک‬ ‫تی��م اماده و هماهنگ به هدف مان دس��ت پیدا کنیم‬ ‫ولی دوس��ت دارم به مس��ائل واقع بینانه نگاه کنم‪ .‬در‬ ‫فوتبال لحظاتی وجود دارد که خیلی خوشحال باشیم‬ ‫و لحظاتی نیز بسیار ناراحت کننده اند‪ ،‬ولی انچه مهم‬ ‫است نتیجه ای است که در نهایت خواهیم گرفت‪ ،‬در‬ ‫فوتبال کس��ی نمی تواند نتیجه ای را تضمین کند‪ .‬این‬ ‫حقیقت فوتبال اس��ت‪ ».‬به نظر می رسد اقای کارلوس‬ ‫رفته رفت��ه به چهره ای محبوب نزد رس��انه ها تبدیل‬ ‫شود‪ .‬او در شروع کار به خوبی توانست روابط خود‬ ‫با اجزای مه��م فوتبال را تنظیم کند‪.‬ش��اید به همین‬ ‫دلیل از رس��انه ها کم��ک ویژه ای طلبی��د؛ «امیدوارم‬ ‫رس��انه ها با تیم ملی تعامل کامل داش��ته باشند و من‬ ‫معتقدم همانگونه که ما وظیفه خود را به خوبی انجام‬ ‫می دهیم‪ ،‬رس��انه ها نیز باید وظیفه خود را به بهترین‬ ‫ش��کل و در جهت کمک به صعود تیم ملی ایران به‬ ‫ج��ام جهانی انجام دهند‪ ».‬با همه این حرف ها برخی‬ ‫مربیان داخلی همچنان به س��یاه نمایی علیه کارلوس‬ ‫عالقه شدیدی نشان می دهند‪.‬‬ ‫را مس��بب اصلی س��رمربی ش��دن کرش در تیم ملی‬ ‫می داند‪ ،‬حاال با همان تاکتیک کلیشه ای اقدام فدراسیون‬ ‫را مورد انتقاد قرار داده و گفته اس��ت‪« :‬فوتبال ما نیاز‬ ‫به ارتباطات دارد و حضور این س��رمربی بزرگ را به‬ ‫فال نیک می گیرم‪ ،‬اما حضور کرش مثل این است که‬ ‫برای درمان یک درد مسکن بزنیم‪ .‬هنوز ورزشگاه های‬ ‫ما از امکانات خوبی برخوردار نیستند‪ .‬ورزشگاه هایی‬ ‫مثل نقش جهان هنوز مشکالتش��ان برطرف نش��ده و‬ ‫باید به فکر حل انها باشیم‪ ».‬اظهارات سرمربی سپاهان‬ ‫این پرسش را به ذهن متبادر می کند که ایا در صورتی‬ ‫که فدراسیون وی را به عنوان سرمربی تیم ملی انتخاب‬ ‫می ک��رد او باز هم در قامت ی��ک منتقد عدم توجه به‬ ‫ساختارس��ازی از سوی فدراس��یون و سازمان ورزش‬ ‫را مورد س��رزنش ق��رار می داد؟ایا اگ��ر او به عنوان‬ ‫سرمربی تیم ملی انتخاب می ش��د باز هم درباره نقطه‬ ‫ضعف های فدراسیون فوتبال سخن می گفت؟ او قبال‬ ‫گفته بود‪« :‬اگر گواردیوال هم وارد فوتبال ایران ش��ود‬ ‫کاری از پی��ش نمی بریم چون س��اختار فوتبال ایران‬ ‫دچار مشکل است‪ ».‬ادعای درستی است‪ .‬اما چه کسی‬ ‫است که نداند ضعف س��اختار در فوتبال ایران عامل‬ ‫بازدارن��ده ای برای جذب یک مرب��ی بزرگ خارجی‬ ‫همچ��ون کارلوس کرش نیس��ت‪ .‬قلعه نویی همچنین‬ ‫برنامه نود و شخص عادل فردوسی پور را هم یکی از‬ ‫اصلی ترین عوامل نرسیدنش به سرمربیگری تیم ملی‬ ‫می داند‪ .‬نظرس��نجی های برنامه ن��ود دو بار ثابت کرد‬ ‫ی نظ��ر مثبتی درباره جذب گزینه های‬ ‫که افکار عموم ‬ ‫داخل��ی ندارند‪ .‬ای��ن در حالی بود ک��ه قلعه نویی در‬ ‫می��ان داخلی ها گزین��ه ای جدی به حس��اب می امد‪.‬‬ ‫ی پش��ت‬ ‫اما فدراس��یون فوتبال این بار به افکار عموم ‬ ‫نکرد و یک مربی بزرگ خارجی را اس��تخدام کرد تا‬ ‫امیر قلعه نویی در مصاحبه هایش فدراس��یون فوتبال و‬ ‫برنام��ه ن��ود را به چالش بکش��د و عصبانیت خود را‬ ‫اینگونه نشان دهد‪.‬‬ ‫البت��ه او چندی پیش موضع خ��ود در قبال کارلوس‬ ‫ک��رش را اینگونه فاش کرد‪« :‬صحب��ت من در مورد‬ ‫خود کرش نیس��ت‪ ،‬او کارنام��ه خوبی دارد اما اینکه‬ ‫بخواهیم تیم امید و جوانان ایران را نیز به او بسپاریم‬ ‫دیگر اخرش است‪ .‬من نمی گویم کرش مربی خوبی‬ ‫ب��ود یا نه‪ ،‬اما این قرارداد یک قراردا د ترکمنچای بود‬ ‫که او حتی بای��د به مربیان ایران��ی اموزش می داد‪».‬‬ ‫البته این اظهارات به روزهایی برمی گردد که موضوع‬ ‫سرمربی شدن کرش در تیم ملی منتفی شده بود‪.‬‬ ‫‪55‬‬ ‫مثلث شماره ‪71‬‬ ‫‪56‬‬ ‫اهدنا الصراط المستقیم‬ ‫ما می خواهیم زیر افتاب‪ ،‬خانه ای برای ایمان و رستگاری بسازیم‬ ‫بحرین در‬ ‫محاصره سلفی ها‬ ‫سرکوب شیعیان و سکوت غرب‬ ‫‪57‬‬ ‫تیتر یک‬ ‫مرد ارمان گرا علیه شبه روشنفکری‬ ‫روایتی متفاوت از شهید سید مرتضی اوینی‬ ‫اوینی شاید از نظر زمانی مدت زیادی را در منظر افکار‬ ‫عموم��ی نبود‪ ،‬چیزی بین س��ال های ‪ 67‬تا اوایل ‪،71‬‬ ‫اما همین دوره کوتاه هم پر فراز و نش��یب و پر التهاب‬ ‫اس��ت و هم جنجالی‪ .‬در ای��ن دوران کوتاه اوینی به‬ ‫عنوان فردی نس��بتا گمنام از مجله سوره وارد عرصه‬ ‫مطبوعات و البته فرهنگ و هنر ش��د‪ ،‬اما با مقاالتی که‬ ‫نوشت و موضع گیری هایی که کرد و البته مبانی ای که‬ ‫پایه گذاشت‪ ،‬در همین مدت کوتاه به یکی از مهمترین‬ ‫چهره ه��ای مطبوعات و فرهنگ و هنر کش��ور تبدیل‬ ‫ش��د‪ .‬البته فراز و نش��یب تقابل چهره های مختلف در‬ ‫مقابل او زمانی بیشتر شد که اوینی به شهادت رسید و‬ ‫حاال چهره ها باید برای شهیدی که تا دیروز در مقابلش‬ ‫ایستاده بودند مرثیه می سرودند!‬ ‫ام��ا چرا اوینی در این مدت کوت��اه در این نقطه قرار‬ ‫گرفت؟ چه چیزی باعث ش��ده بود ت��ا اوینی‪ ،‬اوینی‬ ‫باش��د؟ بیان دلیل این مس��اله و بررس��ی این موضوع‬ ‫هم مجالی فراخ ت��ر می طلبد و هم بیان پرمایه تر که از‬ ‫عهده این نوش��ته خارج است‪ .‬با این حال شاید بتوان‬ ‫با بیان برخی از کارویژه ها ش��خصیتی شهید اوینی به‬ ‫جوانب بهت��ری از انچه اوینی بود دس��ت پیدا کنیم‪.‬‬ ‫پس از ان می توان در مورد س��واالت باال به درس��تی‬ ‫فکر کرد‪.‬‬ ‫روشنفکری‬ ‫اوینی از خاس��تگاهی امده بود که در دوران اوج خود‬ ‫به شدت به مخالفت با ان برخاست و در تداوم انچه‬ ‫س��ید جالل ال احمد هم گفته بود به بررسی و تشریح‬ ‫این پدیده پرداخت و ان چیزی نبود جز روشنفکری‪.‬‬ ‫اوینی که به قول خودش در دوران دانش��جویی سبیل‬ ‫نیچ��ه ای می گذاش��ت و کتاب را طوری در دس��تش‬ ‫می گرفت که فکر کنند ان را خوانده اس��ت‪ ،‬او که در‬ ‫دوران دانشجویی با دوس��تان انجمن شعرش شب ها‬ ‫به نظاره ماه می نشس��تند‪ ،‬بعد از انقالب و در اغازین‬ ‫گام های تحولش تمام انچه در این سال ها گفته بود و‬ ‫نوشته بود و سروده بود و فکر کرده بود را می سوزاند‬ ‫‪58‬‬ ‫تا مثل ققنوس در دل ان به تفکری جدید برسد‪.‬‬ ‫پ��س از ای��ن دوره اس��ت ک��ه اوینی به نقد ش��دید‬ ‫روشنفکری می پردازد و به خصوص در انچه در کتاب‬ ‫حلزون های خانه به دوش جمع اوری ش��د نه تنها به‬ ‫مبانی روش��نفکری و تاریخچ��ه ان در ایران‪ ،‬بلکه به‬ ‫مواجه��ه با چهره های مط��رح ان دوران بر می خیزد و‬ ‫همین موضوع باعث می شود تا یکی از این افراد پس‬ ‫از ف��رار از ایران در مصاحب��ه ای انتقام گیرانه خیلی از‬ ‫دروغ ها را به اوینی نسبت بدهد‪.‬‬ ‫یک��ی از مهمترین نکته ها در ای��ن انتقادها این بود که‬ ‫اوینی خود از دل جریان روشنفکری بروز کرده بود و‬ ‫حاال به انچه کامال اموخته بود انتقاد وارد می کرد و ان‬ ‫را به چالش می کش��ید و به قول خودش از راهی طی‬ ‫شده سخن می گفت‪.‬‬ ‫ارمانگرایی‬ ‫کاروی��ژه دوم زندگ��ی اوین��ی ارمانگرای��ی او بود‪.‬‬ ‫به تصریح دوس��ت و دش��من و کس��انی که اوینی را‬ ‫می ش��ناخت ه ی��ا او را ندیده اند و تنها با اث��ارش با او‬ ‫ارتباط برقرار کرده اند‪ ،‬اوینی به ش��دت ارمانگراست؛‬ ‫ارمانگرایی که نش��ات گرفته از دانایی واال نس��بت به‬ ‫مسائل پیرامونی و جهانی است‪.‬‬ ‫اوینی جنگ ایران و عراق را نه جنگ بین دو کش��ور‬ ‫بلکه جنگ بین خیر و شر در عالم می داند که در پس‬ ‫ان افقی نو برای بشر نمایان خواهد شد‪ .‬او رزمندگان‬ ‫ایران را جوانان قرن چهاردهمی پیامبر می داند که قرار‬ ‫اس��ت تا کار ناتمام مانده در تاریخ اس�لام را به پایان‬ ‫برس��انند و از همه مهمتر انقالب اسالمی در ایران را‬ ‫بعثت دیگر باره انس��انی می دان��د که در ‪ 14‬قرن اخیر‬ ‫زندگی بش��ری خود به مکانی پایین تر از بهشت قبلی‬ ‫هبوط کرده و اکنون این پیام دوباره قرار است او را به‬ ‫جایگاه قبلی بازگرداند‪.‬‬ ‫اوینی در عین اینکه پا در زمین همین کشور دارد‪ ،‬اما‬ ‫طوری زندگی می کند و حرف می زند و فیلم می سازد‬ ‫ک��ه گویی جای دیگری را می بیند و از چیزهایی خبر‬ ‫دارد که کمتر کسی می داند‪.‬‬ ‫اوینی نزدیک به ‪ 10‬س��ال به طور مداوم به مطالعه در‬ ‫مورد ان چیزهایی که می دانست باید بداند پرداخت و‬ ‫پس از این بود که وارد عرصه ش��د‪ .‬اوینی با توشه ای‬ ‫که از دوران روش��نفکری و دانشگاه پلی تکنیک جمع‬ ‫کرده بود‪ ،‬حاال ش��روع به ساختن پادزهر ان با مطالعه‬ ‫منابع اصیل دینی و مذهبی کرد‪.‬‬ ‫او ابتدا به مطالعه کامل کتاب های امام می پردازد‪ ،‬بعد از‬ ‫ان به مطالعه اثار عرفانی اسالمی و متون دینی و فقهی‬ ‫و در این میان به فلسفه هم گریزی می زند‪.‬‬ ‫پس از این دوره اس��ت که او ک��ه حکمت متعالیه را‬ ‫فهمیده اس��ت‪ ،‬فق��ه و علم دین را ت��ا حدی اموخته‬ ‫اس��ت‪ ،‬با عرفان اسالمی اشنا شده است به جایگاهی‬ ‫می رس��د ک��ه در براب��ر زهر روش��نفکری ب��ه مقابله‬ ‫می پ��ردازد و پادزه��ری را که به ان رس��یده اس��ت‬ ‫تجویز می کند‪.‬‬ ‫چند بعدی‬ ‫زیست متفاوت اوینی‪ ،‬مطالعات مختلف و عمیقی که‬ ‫داش��ت‪ ،‬سیری که طی کرده و البته انچه به ان در این‬ ‫مسیر رسیده است باعث می شود تا اوینی چند بعدی‬ ‫بشود‪ ،‬از یک سو به جهاد بپیوندد تا به محرومان کمک‬ ‫کند‪ ،‬در ان میان به عکس رو می اورد‪ ،‬از دل عکاس��ی‬ ‫دوربین به دوش می گیرد تا محرومیت مردم را نش��ان‬ ‫دهد‪ .‬با ش��روع جنگ با هم��ان دوربین به خط مقدم‬ ‫می رود تا عروجی را که تجربه کرده اس��ت به تصویر‬ ‫بکش��د اما در ان میان دس��ت به قلم می برد و نریشن‬ ‫گ هم قلم را در دس��ت دارد و‬ ‫می نویس��د‪ .‬بعد از جن ‬ ‫مجله سوره را منتشر می کند و به تئوریزه کردن انچه تا‬ ‫ان زمان به ان رسیده است‪ ،‬می پردازد‪ .‬این چند بعدی‬ ‫بودن را اگر به همراه تمام نکته های قبلی و بس��یاری‬ ‫از نکات جزئی تر که مجال بیان انها نیس��ت کنار هم‬ ‫قرار بدهیم به فردی می رس��یم به نام اوینی! اوینی که‬ ‫مثل هیچ کس نیست و تنها خودش است‪ .‬اوینی که تا‬ ‫مدت ها باید از نو شناخت‪.‬‬ ‫انتقاد اکبر نبوی از نوع نگاه‬ ‫به اندیشه سید مرتضی اوینی‬ ‫نقد به جای‬ ‫تقلید و تقدیس‬ ‫مصطفیشوقی‬ ‫تو گویی راکه می خوانید با اکبر نبوی‪ ،‬مستند ساز‬ ‫گف ‬ ‫و منتقد س��ینمایی اس��ت ک��ه در ان در بازتعریف‬ ‫ش��هید س��ید مرتضی اوینی از سلوک نفس��انی او‬ ‫می گوید و اینکه وی در همه اثارش از اثار مکتوب‬ ‫گرفته تا فیلم های مستند‪ ،‬دو عنصر حقیقت خواهی‬ ‫و عدالت طلب��ی را ب��ا هم ممزوج کرده اس��ت‪ .‬این‬ ‫گفت وگوی خواندنی بخشی از زوایا مرتضی اوینی‬ ‫نمی دانیم‪.‬‬ ‫در مورد مرتضی اوینی مسیری وجود دارد‬ ‫که گویی از نقطه ای اغاز شده و به نتیجه ای‬ ‫رس��یده؛ در ابت��دا مقداری به روش��نفکری‬ ‫نزدیک بود تا رس��ید ب��ه باالترین درجه ای‬ ‫که یک انسان ارمان گرا به ان می رسد؛ یعنی‬ ‫شهادت‪.‬‬ ‫اوین��ی جزو ادم های خاصی اس��ت که یک س��لوک‬ ‫نفسانی جدی داشته و در ان سلوک هم هوس الود رفتار‬ ‫نمی کرده‪ .‬بلکه ماجرا برایش خیلی جدی بود‪ .‬شاید اگر‬ ‫کسی مثل مرتضی واجد ان فرایند سلوک نبود حتما به‬ ‫این مراتب نمی رسید‪ .‬البته این به ان معنا نیست که ما این‬ ‫فرایند را برای سایر ادم ها هم تجویز کنیم‪ .‬اما ادم های‬ ‫خاص که او نیز جزو انها بود از بستر چنین سلوکی گذر‬ ‫کردند و شاید این حقیقت خواهی و جست وجو گری‬ ‫برای یافتن حقیقت وامدار همان سلوک نفسانی است‪.‬‬ ‫اگر بخواهم کس��ی را در حوزه روشنفکری ایران مثال‬ ‫بزنم ش��اید بتوام از جالل یاد کنم که از چنین سلوکی‬ ‫برخوردار بود‪.‬‬ ‫اتفاقا در عرصه زندگی شخصی هم جالل و‬ ‫اوینی خیلی شبیه هم هستند‪.‬‬ ‫بله‪ ،‬جالل هم دارای یک سلوک نفسانی شگفت انگیز‬ ‫است‪ .‬اساسا نکته مش��ترک میان افرادی مانند جالل و‬ ‫اوینی و کسانی از این جنس این است که اتفاقا سلوک‬ ‫ی انها ناشی‬ ‫نفسانی و فرایندهای زندگی فکری و معنو ‬ ‫از یک گوهر بس��یار مه م اس��ت که نامش را می توانیم‬ ‫گوهرحقیقت خواهیبگذاریم‪.‬‬ ‫به همی��ن دلیل اف��رادی از این جن��س خیلی بی تاب‬ ‫هس��تند‪ .‬انگار در یک قفس زندانی اند و می خواهند از‬ ‫ان رها شوند‪ .‬تاب تحمل این وضعیت موجود دستکم‬ ‫در حوزه فردی خودش��ان را ندارند‪ .‬به دنبال افق هایی‬ ‫هس��تند‪ .‬هر وقت به هر سطحی از این افق دست پیدا‬ ‫می کنند احساس می کنند این جایگاهی نیست که به ان‬ ‫نیاز داش��تند و می توانند تشنگی جان و روحشان را در‬ ‫ان سیراب کنند‪ .‬به همین دلیل به افق باالتر چشم دارند‪.‬‬ ‫همینطورافق هایباالتر‪.‬‬ ‫یک وجه مشترک جالل و اقای اوینی را به‬ ‫هم می رساند؛ اینکه این دو در اسالم خواهی‬ ‫با هم تالقی پیدا می کنند‪.‬‬ ‫بله این ناشی از همان گوهر حقیقت خواهی شان است‪.‬‬ ‫چون جالل هم به دنبال حقیقت است و پیوستنش به‬ ‫حزب توده نه از این جنس اس��ت که بخواهد فعالیت‬ ‫حزبی بکند‪ .‬یک حقیقت را جست وجو می کند و در یک‬ ‫ش��رایط زمانی و روزگاری تصور می کند گمشده اش را‬ ‫که حقیقت اس��ت می تواند در حزب توده و اندیشه های‬ ‫مارکسیستی پیدا کند‪ .‬اما می فهمد شاید تنها چیزی که انجا‬ ‫خبری از ان نیست حقیقت است‪ .‬رنگ و ریا و دروغ در‬ ‫انجا بیشتر از همه چیز است‪ .‬بعد جریان سوم که با خلیل‬ ‫ملک��ی‪ ،‬بعد جلوتر و جلوتر تا اینکه جالل به یک نقطه‬ ‫استقرار می رسد‪ .‬مرتضی هم به این نقطه استقرار رسیده‬ ‫اس��ت‪ .‬اما به نظر من سطح و مرتبه این دو نقطه استقرار‬ ‫متفاوت است‪ .‬یعنی نقطه استقرار مرتضی بلندتر از نقطه‬ ‫استقرار جالل است‪ .‬البته شرایط و روزگارشان هم با هم‬ ‫متفاوت است‪ .‬نمی توانیم این نقطه استقرار را با هم یکسان‬ ‫بدانیم‪ .‬اما فرایند سلوک یکی است‪ .‬به همین دلیل است‬ ‫که مرتضی روزگاری ش��اید بت��وان گفت تمامی محافل‬ ‫شبه روشنفکری کشور را سرک کشیده بود و این در امتداد‬ ‫و تداوم سلوک نفسانی او بود‪.‬‬ ‫جالل هم خود مظهر روش��نفکری زمان خود‬ ‫بود‪.‬‬ ‫اگر جالل ان س��لوک را نمی داشت خودش را خسی در‬ ‫میقات خداوند در حج نمی دید‪ .‬و اتفاقا ارزش کسانی مثل‬ ‫جالل و مرتضی در این است که این مسیر را طی کردند‪.‬‬ ‫حقیقتی را که به ان رسیدند ناشی از یک معرفت عمیق‬ ‫و ریش��ه دار است به همین دلیل توفان های سهمگین هم‬ ‫نمی تواند انها را جابه جا بکند؛ وقتی مرتضی با صراحت‬ ‫اعالم می کند با اشنایی با تفکر امام دیگر تصمیم می گیرد‬ ‫حدیث نفس نگوید و اثار شعری و داستانی خودش را به‬ ‫اتش می کشد‪ .‬این به اتش کشیدن اثار که مرتضی انجام‬ ‫می دهد ناشی از رفتار ققنوس وار اوست‪ .‬انگار خودش‬ ‫را به دریایی می سپارد که تنها این دریاست که می تواند‬ ‫زمینه ای برایش فراهم کند که حاال به توان شنای خود‬ ‫اگاهی یابد‪ ،‬اسمان و سقف پروازی برایش فراهم شده‬ ‫که هرچقدر بخواهد می تواند در ان اوج بگیرد‪ .‬البته این‬ ‫را ه��م باید اعتراف کنیم که کم هس��تند در تاریخ این‬ ‫سرزمین کسانی که بتوانند از این داالن و معبر به سالمت‬ ‫عبور کرده باش��ند که معبر بسیار پرخطری است‪ .‬پر از‬ ‫مین است و موانع مرگبار است‪ .‬تنها ادم هایی با اراده هایی‬ ‫ب��زرگ و نگاه معرفت جویی خیلی عمیق هس��تند که‬ ‫می توانند از این معرکه دس��تکم جان خودشان را به در‬ ‫ببرند و بدو ن تردید مرتضی یکی از این افراد است‪.‬‬ ‫ش��ما گفتید که در وج��ود اوینی گوهری‬ ‫از حقیقت یاب��ی وج��ود دارد؛ در امت��داد‬ ‫سلوک نفس��انی او اما عدالت خواهی تبلور‬ ‫زی��ادی دارد؛ جایی که در ابتدای انقالب با‬ ‫مس��تند خان گزیده ها یا دیارخان گزیده این‬ ‫مساله را بیان می کنند‪ .‬مطلبی که در ابتدای‬ ‫انقالب به مذاق خیلی ها خوش نمی اید مثال‬ ‫اقای هاشمی رفسنجانی در خاطرات خود از‬ ‫ان انتقاد می کند‪ .‬می خواهم بگویم که اوینی‬ ‫مرد زمانه خود و حتی جلوتر از زمان بود‪.‬‬ ‫بله اساس��ا هی��چ انس��ان حقیقت خواه��ی نمی تواند‬ ‫عدالت خواه نباشد‪ .‬محال است کسی حقیقت جو باشد‬ ‫و به مراتبی از گوهر حقیقت دست پیدا کرده باشد‪ ،‬ولی‬ ‫عدالت خواه نباشد‪ .‬امکان ندارد‪ .‬اگر عدالت خواه نباشد‬ ‫مشغول فریب خود است یا اصال حقیقت را نفهمیده‪.‬‬ ‫‪59‬‬ ‫بله مرتضی بدون تردید عدالت خواه اس��ت‪ .‬چرا که‬ ‫وقتی به نقطه و تفکر انقالب و امام می رس��د به مرتبه‬ ‫معرفتی دست پیدا کرده که متوجه یک معنایی شده که‬ ‫ان معنا از دل اندیشه های وحیانی انبیا می ایند به ویژه‬ ‫حضرت محمد(ص) که تجلی اندیشه پیامبر در حوزه‬ ‫حکومت بخش��ی در دوران کوتاه خودشان در مدینه‬ ‫و بخش��ی از ان در دوران ‪ 5‬ساله حکومت حضرت‬ ‫امیر است‪ .‬علی(ع) مجسمه حقیقت است در عین حال‬ ‫که تندیس بلند عدالت اس��ت‪ .‬اصال کسی نمی تواند‬ ‫حقیقت وجود علی را بدون گوهر عدالت و تشنگی‬ ‫علی(ع) برای اجرای عدالت متصور بشود‪.‬‬ ‫کسانی مثل مرتضی هم باید اینگونه باشند واال گوهر‬ ‫حقیقتشان حتما بدلی اس��ت‪ .‬یعنی به جای اینکه به‬ ‫مروارید رسیده باشند به خرمهره رسیده اند‪ .‬در حالی‬ ‫که افرادی مثل مرتضی سعی می کنند هرچه بیشتر ان‬ ‫مروارید وجود را صیقل بدهند‪.‬‬ ‫بل��ه اث��ار مس��تند ایش��ان مثل س��یل خوزس��تان‪،‬‬ ‫خان گزیده ها‪ ،‬بشاگرد دیار فراموش شدگان همه انها‬ ‫ناشی از استقرار و استخراج گوهرهای عدالت از درون‬ ‫معانیحقیقت خواهیاست‪.‬‬ ‫در دوران جنگ هم همی��ن موضوع را در‬ ‫روایت فتح می بینیم‪.‬‬ ‫حتی نگاه مرتضی به دفاع مقدس هم ناشی از همین‬ ‫گوهر حقیقت خواهی اس��ت‪ .‬در مجموع��ه روایت‬ ‫فتح شما عدالت خواهی و حقیقت خواهی را ممزوج‬ ‫می بینید‪ .‬کس��ی نمی توان��د ان را تفکیک کند‪ .‬یعنی‬ ‫بچه های ایرانی وقتی رفتند در مقابل تجاوز قرار گرفتند‬ ‫و دف��اع کردند از ی��ک ارمان و ای��ده؛ از یک دین و‬ ‫سرزمین و فرهنگ‪ .‬مطمئنا شما دفاع اینها را نمی توانید‬ ‫بدون وجه عدالت خواهانه شان تصور کنید‪ .‬مرتضی این‬ ‫گوهر عدالت را در دفاع بهتر و بیشتر از همه دریافت‪.‬‬ ‫چون در بطن و جوهره دفاع عدالت خواهی است‪.‬‬ ‫ای��ن را جدا از مجموع��ه روایت فتح در‬ ‫اثار مکتوبش در رسانه ها هم می بینیم‪.‬‬ ‫بدون تردید‪.‬‬ ‫اق��ای اوین��ی در ابت��دای جن��گ با ان‬ ‫مس��تندها و گفتارهای زیبایش که شاید‬ ‫از فاخرترین مس��تند جنگ ه��ای جهان‬ ‫باش��د‪،‬یک جور جامعه ارمانی ایرانی را‬ ‫ب��رای ارمان خواهان و برای کس��انی که‬ ‫انقالب ایران برایش��ان متوقف نشده بود‬ ‫نش��ان می داد‪ .‬به هرحال ی��ک فرازهای‬ ‫جالبی هم داشت‪ .‬مثل نگاه اخر الزمانی و‬ ‫نگاه به اینده مستضعفان و تالشی که باید‬ ‫در راستای دستیابی به ان موضوع داشته‬ ‫باشیم‪ .‬این هم یک پازل از اندیشه او بود‪.‬‬ ‫بله‪ ،‬بدو ن تردید‪ .‬گرچه این روزها و س��ال ها بحث از‬ ‫نگاه اخرالزمانی زیاد است ولی باید تاکید بکنم که نگاه‬ ‫مرتضی با این که این روزها از موضوع اخرالزمان ارائه‬ ‫می شود مطلقا متفاوت است‪ .‬نگاه های اخرالزمانی که‬ ‫این روزها برخی از افراد و نحله های فکری سردمدار‬ ‫ان هس��تند به نظر من به شدت مشکل دارد‪ .‬اما نگاه‬ ‫اخرالزمانی مرتضی ریش��ه و بنیادی عاشورایی دارد‪.‬‬ ‫نگاه اخرالزمانی مرتض��ی از دل معرفت دینی بیرون‬ ‫می ای��د‪ .‬اخر الزمان از دی��د مرتضی به اعتقاد من یک‬ ‫موضوع زمان��ی به معنای مادی ان نیس��ت‪ .‬چون به‬ ‫معنای درست تر و براساس تعالیم دینی– حاال این نظر‬ ‫شخصی من اس��ت من نمی خواهم ان را به مرتضی‬ ‫تعمیم بدهم – هر انسانی به همان نسبت که هر لحظه‬ ‫در حال مرگ اس��ت‪ ،‬به همان نسبت که در حال تولد‬ ‫است به همان نسبت و در هر لحظه درگیرودار واقعه‬ ‫قیامت و رس��تاخیز است‪ .‬به همین اعتبار انگار ما هر‬ ‫لحظه درگیر زمان اخر هستیم‪ .‬این به منش ما و جوهره‬ ‫وجود ما کامال مربوط می شود‪ .‬ان کسی که فرمانگذار‬ ‫‪60‬‬ ‫ابلیس است هر لحظه در حال مرگ است اگر چه به لحاظ‬ ‫جسمی زنده است‪ .‬و کسی که فرمانگزار خداوند است هر‬ ‫لحظه دارد میالدهای اکبر را تجربه می کند و رستاخیزهای‬ ‫بزرگت��ر را تجربه می کند و اخرالزم��ان را با جان و دلش‬ ‫می چشد‪ .‬کس��انی از جنس مرتضی خودشان را حاضر‬ ‫می دانند در میدان اخرالزمان‪.‬‬ ‫یک جور عش��ق بازی در روایت فتح وجود‬ ‫دارد‪ .‬فکر می کنم روایت فتح همان طور که‬ ‫گفتید برای مرتضی اوینی روایت یک تولد‬ ‫و گشایش بود‪.‬‬ ‫به نکته ای دقت کنیم‪ .‬مرتضی فقط روایتگر جنگ نیست‪.‬‬ ‫گوهر وجودی انسان ها برایش اهمیت دارد‪ .‬یعنی به تعبیری‬ ‫ان چیزی که تجلی رفتار یک انسان است در موقعیتی که‬ ‫قرار است وقتی در این موقعیت قرار می گیرد‪ ،‬مهمترین‬ ‫و ارزش��مندترین گوهر وجودش را به می��دان بیاورد و‬ ‫مهمترین گوهر وجود هر انسانی جانش است‪ .‬مرتضی‬ ‫روایت گر این اس��ت‪ .‬زیبایی ها و تجلی های این جان به‬ ‫می��دان امده را دارد روایت می کند‪ .‬این گوهرها را تالش‬ ‫ن خودش ضبط کند‪ .‬گرچه این گوهرها‬ ‫می کند با دوربی ‬ ‫نمی توانند در قاب تصویر انطور که شایسته هست ضبط‬ ‫بش��وند‪ .‬مرتضی هم بیش از هر کسی این را می داند‪ .‬به‬ ‫همین دلیل است که چون تصویر به شدت ناتوان است‬ ‫از ارائه این تجلی ها‪ ،‬مرتضی از کالم کمک می گیرد‪ .‬شما‬ ‫کالم را از روای��ت فتح بگیرید روایت فتح یک مجموعه‬ ‫ظاهرا عادی می ش��ود‪ .‬ان چیزی ک��ه جان به ان می دهد‬ ‫کالم اس��ت‪ .‬ان هم کالم یک انس��ان حقیقت جو‪ ،‬نه هر‬ ‫کالمی‪ .‬امتزاج اینها بسیار با اهمیت است‪ .‬می دانیم که سینما‬ ‫و تصویر به اعتبار تعیناتی که دارد حتی مسائل انتزاعی را‬ ‫متعین می کند‪ ،‬محدود می کند و قاب می بندد‪ .‬ولی کالم‬ ‫واجد قاب نیس��ت‪ .‬جان انسان در قالب نمی گنجد‪ .‬جان‬ ‫انسانی که دارد از حقیقت دفاع می کند‪ ،‬درست است در‬ ‫کالبد تن است اما در قالب نمی گنجد‪.‬‬ ‫به همین خاطر اس��ت که مرتضی اوینی به‬ ‫دنبال ایینه جادو می گردد‪.‬‬ ‫دقیقاهمینطوراست‪.‬‬ ‫در واق��ع مرتض��ی اوینی به جایی رس��یده‬ ‫ب��ود ک��ه همانط��ور ک��ه ش��ما گفتید یک‬ ‫طوری می خواس��ت قالب تکنیکی س��ینما‬ ‫و موضوعات��ی معرفتی مثل س��ینما را با هم‬ ‫پیوند بزند‪ .‬تنها کس��ی بود ک��ه این کار را‬ ‫کرد و ایین��ه جادو را در قال��ب تصویر به‬ ‫نمایش گذاشت‪ .‬این تفکر را قبول دارید که‬ ‫او مبدع س��ینمای دینی و معرفتی با استفاده‬ ‫از نمادهای معرفتی در سینما بود؟‬ ‫بگذارید نام ان را نگذارم سینمای دینی‪ .‬بگذارم یک سلوک‬ ‫عارفانه در حوزه سینما‪.‬‬ ‫حاال این با تکنولوژی تفکیک می شد؟‬ ‫اینکه می گویم نگاه عارفانه به این دلیل اس��ت که عارف‬ ‫اساسا ابزار را در اختیار می گیرد و بر انها مسلط می شود و‬ ‫این ابزار نیست که بر او مسلط است‪.‬‬ ‫نگاه عارفانه و کشف و شهودی که مرتضی دارد به تعبیر‬ ‫بسیار درست خودش‪ ،‬دریدن و پاره کردن حجاب تکنیک‬ ‫است‪ .‬ما در بسیاری از امور زندگی مان گرفتار مجموعه ای‬ ‫از حجاب ها هس��تیم و مهمترین این حجاب ها حجاب‬ ‫خودمان اس��ت‪ .‬که حافظ گفت ‪ :‬تو خود حجاب خودی‬ ‫حافظ از میان برخیز‪.‬‬ ‫عارف اول حجاب خودش را کنار می گذارد و بعد دارای‬ ‫این توانمندی می شود که با پدیده هایی که برخورد می کند‬ ‫انها را بدون حجاب و عریان ببیند‪ .‬حقیقت ان را ببیند‪ .‬به‬ ‫همین دلیل مرتضی از خرق عادات در مواجهه با تکنیک‬ ‫صحب��ت می کند در برخی از اث��ارش‪ .‬به همین دلیل او‬ ‫از س��ینما حقیقت حرف می زند‪ .‬س��ینما حقیقتی که او‬ ‫می گوید بسیار عمیق است و متاسفانه اصال فهم نشده‪.‬‬ ‫البته این تعبیر و ترکیب س��ینما حقیقت در تاریخ سینما‬ ‫را من قبال در یکی از گفت وگوها اشاره کرده ام به لحاظ‬ ‫تاری��خ و تبار این واژه که اختص��اص به مرتضی ندارد‪.‬‬ ‫شاید اولین کسی که این تعبیر را به کار برد‪ ،‬ژیگاورتوف‪،‬‬ ‫مستندساز روسی است که مستندهای بسیار درخشانی‬ ‫ه��م در دهه ‪ 20‬میالدی و بع��د از انقالب اکتبر دارد‪ .‬اما‬ ‫سینما حقیقت ژیگاورتوف تنها در لفظ با مرتضی مشترک‬ ‫اس��ت و در معنا به ش��دت متف��اوت‪ .‬ژیگاورتوف در‬ ‫به کار گیری این عنوان بیشتر نوعی از رئالیسم را پیگیری‬ ‫می کند تا حقیقت‪ ،‬بیشتر واقعیت گرایی می کند اما اتفاقا‬ ‫مرتضی مش��غول حقیقت یابی اس��ت و تفاوت بس��یار‬ ‫زیادی اس��ت بین واقع گرایی و حقیقت یابی‪ .‬نمی گویم‬ ‫حقیقت گرای��ی‪ ،‬می گویم حقیقت یاب��ی‪ .‬او واقع گرایی‬ ‫می کند‪ ،‬مرتضی حقیقت یابی در نتیجه س��ینما حقیقت‬ ‫ی برقرار می کن��د با مطلق حقیقت‬ ‫مرتضی نس��بت تام ‬ ‫وج��ود که خداوند اس��ت‪ .‬و انس��انی را در روایت فتح‬ ‫روایت می کند که خلیفه خداست‪ .‬اصال رویکرد مرتضی‬ ‫در این است‪.‬‬ ‫اصال صفت او به انسان‪ ،‬خلیفه الهی است‪.‬‬ ‫بله عارف نگاهش این اس��ت‪ .‬نمی خواهم برای مرتضی‬ ‫مرتبه غیرواقعی قائل بشوم‪ .‬نمی خواهم بگویم او عارف‬ ‫بود‪ .‬اما کش��ف و شهود عارفانه بسیار زاللی داشت‪ .‬این‬ ‫کش��ف و ش��هود مرتضی را به مرتبه ای رساند که او به‬ ‫گ اگاهی هم رسیده بود‪ .‬که مرگ اگاهی‬ ‫مرحله ای از مر ‬ ‫ه��م یکی از تجلیات حقیقت یابی و رس��یدن به یکی از‬ ‫مراتب حقیقت است‪ .‬اینها را که شما کنار هم می گذارید‬ ‫اساس��ا نوع نگاه مرتضی را چه در ارتباط با مس��تندهای‬ ‫اجتماعی مثل بش��اگرد دی��ار فراموش ش��د گان و مثل‬ ‫خان گزیده ها‪ ،‬سراب‪ ،‬روایت فتح و مثل نوشته هایش‪ ،‬در‬ ‫روزگار ما یکه می کند‪.‬‬ ‫شانسی که او نسبت به جالل داشت‪ ،‬زیستن‬ ‫در عص��ر حضرت امام بود ک��ه او هم این‬ ‫را بی��ان کرده‪ .‬در سیر وس��لوک خودش به‬ ‫ش��دت ضدغرب بود اما به هر حال داشت‬ ‫یک مفهوم را تئوریزه می کرد‪،‬مفهوم دولت‬ ‫اسالمی که به هر حال دولت اش با الزاماتش‬ ‫قطعا با معرفتی که مرتضی در سلوک خود‬ ‫داشت در یک قاب قرار نمی گرفت‪.‬‬ ‫بل��ه‪ .‬اما یک تفاوت وجود دارد میان نگاه غرب س��تیزانه‬ ‫مرتضی در روزگار بعد از انقالب با نگاه متاخرش‪ .‬نگاه‬ ‫نخس��ت مرتضی در مواجهه با غرب‪ ،‬غرب جغرافیایی‬ ‫است‪ .‬اما نگاه متاخرش غرب معرفتی است‪ .‬این یکی از‬ ‫مهمترین ویژگی های این سلوک مستمر مرتضی است‪،‬‬ ‫چرا که مرتضی سلوکش مستمر بود‪ .‬و سالک اساسا باید‬ ‫سلوکش مستمر باشد‪ .‬انقطاعی اگر صورت بگیرد از ان‬ ‫مراتب نزول می کند‪.‬‬ ‫نگاه به غرب جغرافیایی ساده ترین نگاهی است که یک‬ ‫انس��ان می تواند به غرب داشته باش��د‪ .‬اما نگاه به غرب‬ ‫معرفتی و فکری عمیق ترین نگاه اس��ت‪ .‬مرتضی به این‬ ‫نگاه دس��ت پیدا کرد و این اس��ت که به تفکر مرتضی‬ ‫ارزش می ده��د‪ .‬به همین دلیل اس��ت که یادداش��ت ها‬ ‫و کتاب هایی که نوش��ته به ج��رات می توانم بگویم که‬ ‫کمترین رگه غرب زدگی در ان مش��اهده نمی ش��ود‪ .‬اما‬ ‫کسانی که نگاهشان و نقدشان به غرب‪ ،‬غرب جغرافیایی‬ ‫اس��ت‪ ،‬وقتی به اثارشان نگاه می کنید می بینید به شدت‬ ‫غرب زده هس��تند‪ .‬نمی خواهم موضوع را وارد ساحت‬ ‫حقیر سیاست بکنم‪ .‬به دلیل اینکه ارزش خوانندگان ما‬ ‫باال و واالس��ت‪ .‬ولی اگر دقت کنی��م می بینیم که گروه‬ ‫زیادی از سیاس��تمداران این کشور به شدت علیه غرب‬ ‫حرف می زنند اما این حرف های مخالفشان علیه غرب‪،‬‬ ‫غرب جغرافیایی است‪ .‬دلیلم رفتار و عملکرد و نوع نگاه‬ ‫و تحلیلشان است که به شدت غرب زده است‪ .‬در حالیکه‬ ‫مرتضی اینگونه نیست‪.‬‬ ‫به نظرم مرتضی یکی از معدود کس��انی اس��ت که باطن‬ ‫فرهنگ و معرفت غرب را عریان و نقد می کند‪ .‬شاید یکی‬ ‫از کس��انی که این رویکرد مرتضی را به غرب دارد‪ ،‬اقای‬ ‫دکتر رضا داوری است‪ .‬که اگر شما فرصت و مجال بکنید‬ ‫با ایش��ان در این زمینه به گفت وگو بنشینید بسیار خوب‬ ‫است‪.‬‬ ‫ضدغرب بودن اوینی متاثر از حضورش در‬ ‫جلسات احمد فردید نبود؟‬ ‫بل��ه‪ .‬مرتض��ی ه��م روزگاری متاث��ر از اندیش��ه های‬ ‫مرحوم سید احمد فردید بوده‪ ،‬ولی فکر می کنم او در چند‬ ‫س��اله اخر عمرش دیگر نگاه مرحوم فردید را پشت سر‬ ‫گذاش��ته بود‪ .‬چون نگاه فردید به غرب نگاهی است که‬ ‫قابل نقد جدی است‪ .‬مرتضی به گوهر باالتری از معرفت‬ ‫می رسد در مواجهه با تفکر غربی و معرفت غربی که باید‬ ‫سال ها سلوک کرد تا به این گوهر رسید‪.‬‬ ‫روایت مرتض��ی اوینی با ش��هادت اوینی‬ ‫متوق��ف ش��د‪ ،‬گرچ��ه بس��یاری از اثار و‬ ‫نمادهایش بعد از شهادتش به ادبیات رسمی‬ ‫راه پی��دا کرد‪ ،‬ولی خب متاس��فانه ان نگاه‬ ‫و روایتی که مرتضی می گفت متوقف شد‪.‬‬ ‫کامال درس��ت است‪ .‬به دلیل اینکه دوستانی که به ایشان‬ ‫عالقه مند بودند شروع کردند به تقلید کردن از او در همه‬ ‫چیز‪ .‬ضمن اینکه در زمینه نقد و شرح اثار و اندیشه های‬ ‫مرتضی همت نکردند‪.‬‬ ‫من بارها این را به انها گفته ام که یک متفکر و حکیم اگر‬ ‫نقد نشود صرفا نامش را برزبان داریم حلوا حلوا می کنیم‬ ‫اما منتشر نمی ش��ود‪ .‬یک حکیم با نقد منتشر می شود و‬ ‫می ماند‪ .‬مرتض��ی را مقدس نکنید‪ ،‬از طرف دیگر تقلید‬ ‫نکنی��د از او‪ .‬اتفاقا یکی از مهمترین ویژگی های مرتضی‬ ‫شورش بر تقلید بود‪ ،‬چرا که می دانست در حوزه معرفت‬ ‫تقلید جایز نیست‪ .‬مرتضی به اعتبار عنصر حقیقت خواهی‬ ‫همیش��ه به عنوان یک انس��ان عاصی و شورش گر رفتار‬ ‫می کرد‪ .‬همیش��ه علیه وضع موجود سرشورش و جنگ‬ ‫و س��تیز داشت‪ .‬ولی رفقا امدند ان چیزی را که مرتضی‬ ‫به ان رس��یده بود در همان حد و البته در ساخت اثار در‬ ‫مراتب بسیار نازل ولی با یک پوسته ای از ادبیات مرتضی‬ ‫ادامه دادند‪ .‬حتی متاسفانه دوست بسیار نازنینی سعی کرد‬ ‫در نوع گفتارخوانی ها هم مثل مرتضی حرف بزند‪ .‬کسی‬ ‫مرتضی نمی ش��ود‪.‬باید تداوم معرفت مرتضی را دغدغه ‬ ‫داشت‪ .‬و البته تکامل معرفت مرتضی را‪.‬‬ ‫مرتضی اگر بود کجا بود؟‬ ‫مرتضی س��ال ‪ 72‬شهید شد‪ .‬تفکر سال ‪ 72‬مرتضی االن‬ ‫اگر قرار باش��د تداوم پیدا کند معلوم نیست با ان نگاه و‬ ‫ادبیات یکی باشد‪.‬‬ ‫مرتض��ی اگر بود به نظر من یکی از رس��الت های جدی‬ ‫خودش را این می دید که حتما بخش��ی از وضع موجود‬ ‫کشور را در حوزه های مختلف به نقد جدی بکشد به‬ ‫نگاه عارفانه و کشف و‬ ‫شهودی که مرتضی دارد‬ ‫به تعبیر بسیار درست‬ ‫خودش‪ ،‬دریدن و پاره‬ ‫کردن حجاب تکنیک‬ ‫است‪ .‬ما در بسیاری از‬ ‫امور زندگی مان گرفتار‬ ‫مجموعه ای از حجاب ها‬ ‫هستیم و مهمترین این‬ ‫حجاب ها حجاب خودمان‬ ‫است‬ ‫عنوان یک مصلح و عنصر عدالت خواه‪.‬‬ ‫من در یکی از س��رمقاله های ماهنام��ه ققنوس که در‬ ‫س��ال های ‪ 83‬و ‪ 84‬در م��ی اوردم به این نکته اش��اره‬ ‫کرده ام‪ .‬دفاع مق��دس از دید مرتضی یک امر محدود‬ ‫در زمان نیست‪ .‬چون دفاع مقدس هشت ساله مبتنی بر‬ ‫دو عنصر مهم حقیقت خواهی و حقیقت جویی و دوم‬ ‫عدالت خواهیاست‪.‬‬ ‫به نظرم مرتضی اگر بود فرهنگ دفاع را در حوزه های‬ ‫بسیار متنوع و متکثر اجتماعی امروز تجربه و تعقیب‬ ‫می کرد‪ .‬و اگر مرتضی امروز بود به نظر من بسیار پرشر و‬ ‫شورتر از زمان ابتدای انقالب فعالیت تصویری می کرد‪.‬‬ ‫چون به اعتبار مراتب معرفتی اش انسانی نبود که ناامید‬ ‫بشود‪ .‬ما ممکن است ناامید بشویم اما مرتضی ناامید‬ ‫نمی شد‪ .‬حکیم یکی از بنیان های وجودی اش رضایت‬ ‫ندادن به وضع موجود است‪ .‬اما یکی از شاخصه های‬ ‫جامع��ه امروز ما که از روزگار دولت س��ازندگی هم‬ ‫شروع ش��د من بارها و بارها هم به ان اشاره کرده ام‪،‬‬ ‫پراکندن فرهنگ عادت ب��ه وضع موجود و از طرف‬ ‫دیگ��ر حاکم کردن جریان عادی زندگی اس��ت‪ .‬این‬ ‫حاکمیت جریان عادی زندگی مطلقا با حقیقت خواهی‬ ‫و حقیقت جویی و عدالت خواهی س��ازگار نیس��ت‪.‬‬ ‫جریان ع��ادی زندگی می گوید زندگ��ی ات را بکن‪.‬‬ ‫اما مرتضی می گوید نه‪ ،‬علیه زندگی یکنواخت‪ ،‬علیه‬ ‫ی که می گوید استه برو استه‬ ‫زندگی مادی و علیه زندگ ‬ ‫بیا که گربه شاخت نزنه‪ ،‬علیه زندگی که می گوید به‬ ‫فردی��ت خودت برگرد و به ان دعوتت می کند‪ ،‬علیه‬ ‫زندگی که عنصر عدالت خواهی را در شما دارد روز به‬ ‫روز بیشتر می کشد و خودخواهی های شما را روز به‬ ‫روز بیشتر تقویت می کند‪ ،‬بی تفاوت نباش‪ .‬چون این‬ ‫دعوت الهی نیست و با مقام خلیفه اللهی انسان مغایر‬ ‫است‪ .‬اگر مرتضی امروز بود شاید تهمت های بسیار‬ ‫سختی را هم تحمل می کرد‪.‬‬ ‫البته همیشه تهمت داشت‪.‬‬ ‫نه‪ ،‬این روزگار بدتر می شد‪ .‬اگر روزگاری فالن روزنامه‬ ‫به خاطر چاپ قصه «سیدیاس��ر هشترودی» در مجله‬ ‫سوره تیتر زد که اقای سردبیر لطفا خدا را هم در نظر‬ ‫بگیر و اگ��ر روزگاری روزنامه دیگری مرتضی را در‬ ‫کانون تیرهای ناجوانمردانه خودش ق��رار داده بود و‬ ‫حتی تا سه‪ ،‬چهار روز بعد از شهادت او خفقان گرفت‬ ‫و هیچ چیز نمی نوشت‪ ،‬بعد پشتک وارو زد و انگار او‬ ‫نبود که انواع و اقسام نسبت های ناروا را به او می زد و‪...‬‬ ‫اگر مرتضی امروز زنده بود بعضی از جریانات خاص‬ ‫(هم فکری و هم سیاسی) خیلی شدیدتر و خصمانه تر‬ ‫با او برخورد می کردند و داغ تنهایی و تهمت بیش از‬ ‫گذشته بر جان مرتضی می نشست‪.‬‬ ‫شما خودتان را فرزندان معنوی مرتضی‬ ‫اوینی می دانی��د؟ گروهی که با او بودید‬ ‫و به او نزدیک بودید‪ ،‬گروهی که س��عی‬ ‫کردید به هرحال به ان��دازه خودتان راه‬ ‫مرتضی اوینی را بروید؟‬ ‫نه‪ ،‬من به خودم اینطور نگاه نمی کنم‪ .‬چون من هم در‬ ‫روزهای حیاتش و هم در این سال های بعد در بعضی‬ ‫از موضوعات از منتقدان جدی مرتضی بودم و هستم‪.‬‬ ‫در بخش��ی از موضوعات‪ ،‬نگاه م��ن گرچه در بنیان‬ ‫و در ریش��ه با مرتضی مشترک اس��ت اما اختالفات‬ ‫س��لیقه ای و راه خیلی جدی با مرتضی داریم‪ .‬هم ان‬ ‫موقع و هم امروز‪ .‬اما من‪ ،‬مرتضی را به عنوان انسانی‬ ‫ک��ه با تعاریفی که از او ک��ردم‪ ،‬او را به عنوان یکی از‬ ‫جدی تری��ن متفکران حوزه فرهن��گ و هنر انقالب‬ ‫می دانم و فکر می کنم که جایگاه بسیار شگفت انگیزی‬ ‫دارد و هنوز کسی نتوانس��ته جایگاه و خالء او را پر‬ ‫بکند‪ .‬حتی می توانم باالتر از این را هم بگویم که در‬ ‫حوزه تئوری سینما کسی مثل مرتضی نیامده است‪ .‬و‪...‬‬ ‫بگذریم‪.‬‬ ‫‪61‬‬ ‫نادر طالب زاده از زیست شهید اوینی می گوید‬ ‫یک تنه مقابل‬ ‫روشنفکری ایستاد‬ ‫مصطفی شوقی‪ -‬سید فرید موسوی‬ ‫نادر طالب زاده‪ ،‬مستند س��از و کارگردان سینما این‬ ‫روزها برنامه پربیننده راز را از ش��بکه چهارم سیما‬ ‫در قاب تلویزیون به نمایش می گذارد‪ .‬با او در مورد‬ ‫شهید مرتضی اوینی گفت وگو کرده ایم‪ .‬او از شوق‬ ‫اوینی در سیر معرفتی خود می گوید‪.‬‬ ‫در مورد شهید اوینی صحبت ها زیادی شده‬ ‫است و از زوایای مختلف در مورد او سخن‬ ‫رفته‪ ،‬اگر ش��ما بخواهید با ویژگی های سال‬ ‫‪ 90‬در مورد او صحبت کنید چه می گویید؟‬ ‫خیلی خوش��حالم که س��وال اولتان را با این ش��روع‬ ‫کردید‪ .‬باید ببینیم در این سال که نزدیک به ‪ 20‬سال از‬ ‫ش��هادت اوینی گذشته است چه می خواهیم بگوییم؟‬ ‫طبعا باید منطبق با زمان باش��د و حالت راهبردی هم‬ ‫داشته باشد‪.‬‬ ‫ش��اید ان چی��زی که مرتض��ی دنبال ان ب��ود و ارزو‬ ‫داش��ت که اتفاق بیفتد‪ ،‬این بود که انقالب اسالمی و‬ ‫جلوه های برون مرزی ان را ش��اهد باشیم و تحوالت‬ ‫ی را در س��طح جهان اسالم و در ثانی‬ ‫انقالب اس�لام ‬ ‫در س��طح جهان ش��اهد باش��یم‪ .‬بخش��ی از ان را در‬ ‫امری��کای جنوبی با الگو گی��ری از نه گفتن جمهوری‬ ‫اس�لامی‪ ،‬گرفته اند و حیاط خلوت امریکا را اش��غال‬ ‫کردند‪ .‬این تحوالت اخیر همان چیزی بود که مرتضی‬ ‫خیلی ش��وق دی��دن ان را داش��ت‪ .‬مرتضی می گفت‬ ‫انقالب اس�لامی در ناخوداگاه خ��ود وجهه ای دارد و‬ ‫معرفت و عمقی که در دراز مدت نتیجه ان را در سطح‬ ‫جهان خواهیم دید‪ .‬این همان موردی است که امام هم‬ ‫به ان اشاره می کردند‪ .‬امروز ما این را شاهد هستیم‪.‬‬ ‫البت��ه االن هنوز گرد و خاک معرکه نخوابیده که ببینیم‬ ‫در قاه��ره و تونس چ��ه اتفاقی افتاده اس��ت‪ ،‬یمن و‬ ‫بحرین چه وضعیتی دارند؟ در عربستان چه تکان هایی‬ ‫خورده اند؟ اسرائیلی ها در چه وضعی هستند؟‬ ‫االن زمان خوبی اس��ت برای این بحث که ایستادگی‬ ‫انقالب اس�لامی طی ‪ 32‬س��ال ش��وق افرین است‪ .‬ما‬ ‫ت فتنه های انتخابات را داشتیم و بحث‬ ‫پارس��ال صحب ‬ ‫تقلب و س��ند تقلب ولی امس��ال از ان عبور کرده ایم‪،‬‬ ‫ان فتنه تمام و تا حد زیادی رس��وا ش��ده و وارد فاز‬ ‫دیگری ش��ده ایم و باز هم نگاه ها را به سمت حقانیت‬ ‫جمهوری اس�لامی جلب کرده است‪ .‬خیلی مهم است‬ ‫که این حقانیت شعر مرتضی اوینی بود‪ .‬دکلمه ای که‬ ‫حقیقت را بیان می کرد همین حقانیت بود و امروز هم‬ ‫ما ای��ن را داریم و میوه های ای��ن حقانیت را می بینیم‬ ‫که جوانه زده و تا پخته ش��ود فاصله داریم‪ .‬در مرحله‬ ‫بعدی این مس��اله در غرب اتفاق خواهد افتاد و تزلزل‬ ‫اقتصادی نشانه های ان است‪.‬‬ ‫م��ا این دو م��ورد را در اثار مرتضی اوینی‬ ‫می بینی��م‪ .‬همی��ن ن��گاه را به کش��ور های‬ ‫اسالمی و غرب دارد‪.‬‬ ‫مرتضی واقعا حق داش��ت‪ .‬خود من هم جزو افرادی‬ ‫بودم که پیش اوینی می رفتم تا به خیلی از دردها التیام‬ ‫ببخشم‪ ،‬می دیدم دانشجو های فلسفه می امدند‪ ،‬افرادی‬ ‫که االن جزو فالس��فه دانش��گاهی ما هستند‪ ،‬مرتضی‬ ‫حالت ان طبیب را داشت و این نقش را هم به خوبی‬ ‫‪62‬‬ ‫ایفا می کرد‪.‬‬ ‫اما جنبه ای که ش��اید کمتر به ان پرداخته ش��ده شوق‬ ‫ی بعد از یک دوره‬ ‫مرتضی اس��ت‪ .‬او با انقالب اسالم ‬ ‫مرگ قبل از انقالب‪ ،‬با انقالب زنده ش��ده بود و قدر‬ ‫این زنده ش��دن را می دانست‪ .‬مرتضی به معنی واقعی‬ ‫کلم��ه یک مومن دوباره متولد ش��ده ب��ود در انقالب‬ ‫اس�لامی و س��رود این تولد را دائما می سرایید‪ .‬با این‬ ‫شعر س��مفونی های مختلفی س��اخت که یکی از انها‬ ‫مس��تندهایش ب��ود‪ ،‬مقاالتش بود و همه اش سرش��ار‬ ‫از فوران ش��وقی اس��ت که زنده است‪ ،‬خدا را بندگی‬ ‫می کند و البته رنجی که از کمبود ها می برد‪.‬‬ ‫یادم هست مشکلی برای من پیش امده بود که مربوط‬ ‫به حکومت می ش��د‪ ،‬چقدر به من کمک و من را ارام‬ ‫کرد‪ .‬این کمک را نس��بت به خیلی ها انجام داد که درد‬ ‫کش��یده بودند‪ ،‬برخی ها حبس بودن��د‪ ،‬بعد در حبس‬ ‫به اگاهی رس��یده بودند و حاال می خواس��تند خدمت‬ ‫کنند اما جا نداش��تند! اوینی با ان دل باز و فراخ بودن‬ ‫روحش انها را می پذیرفت‪.‬‬ ‫ع�لاوه بر این رفتنش هم عجیب اس��ت ک��ه در اوان‬ ‫جوانی رفت‪ .‬واقعا چهره ای ماند مثل گلی که در اوج‬ ‫زیبایی و ش��کوفایی اش رفت‪ .‬برای یک هنرمند سن‬ ‫اوج دورانی اس��ت که مرتضی به شهادت رسیده بود‬ ‫و در همان س��ن هم رفت و انفجار رفتنش خیلی ها را‬ ‫متوجه کرد‪ .‬مرگی بود که در وضعیت روحی برخی از‬ ‫ادم هایی که اطرافش بودند تاثیر داشت‪.‬‬ ‫نکته ای که خیلی گفته ش��ده این اس��ت که‬ ‫گوی��ا مرتضی اوینی از یکجا ش��روع کرده‬ ‫و ی��ک جایی هم توقف می کند‪ .‬ش��ما این‬ ‫س��یر معنوی اوین��ی را از قب��ل از انقالب‬ ‫ت��ا بع��د از ان و س��ال های اخ��ر عمرش‬ ‫بول دارید؟‬ ‫اینکه می فرمایید درس��ت است اما به این معنی نیست‬ ‫که در اواخر عمرش به چیز دیگری رس��یده باش��د و‬ ‫مخالف باشد با ان چیزی که بوده و مخالف با کشف‬ ‫و ش��هود انقالب اسالمی اش باشد‪ .‬این ادامه داشت و‬ ‫در حال حرکت بوده‪.‬‬ ‫اینک��ه یک ادم در ‪ 30‬س��الگی به انقالب برس��د در‬ ‫روشنفکر حقیقی‬ ‫کسی است که از‬ ‫حقیقت به شوق‬ ‫بیاید و بزرگترین‬ ‫حقیقت به نظر من‬ ‫دین است و اینکه‬ ‫دین را به روز‬ ‫بتواند تدوین کند‪.‬‬ ‫توقع رئیس عالم‬ ‫از ما چیست؟‬ ‫حالی که قبل از انقالب را درک کرده باش��د و سلوک‬ ‫و جس��ت وجوی معنوی داشته باشد و چیزی نبیند و‬ ‫ناامید بشود و امام و انقالب به عنوان بزرگترین انفجار‬ ‫معن��وی جهان رخ بدهد‪ ،‬این موضوع را او و امثال او‬ ‫خوب می فهمند چون در ان دوران بوده اند و قدر این‬ ‫انفجار معنوی را می فهمند‪ .‬تازه او در همان دوران هم‬ ‫دنبال معنویت و حقیقت بود‪ .‬مثل ش��وق کسی که از‬ ‫تاریکی به روشنایی امده است‪.‬‬ ‫س��ال دوم انقالب اس��ت و اوینی مستندی‬ ‫می س��ازد که ب��ه مذاق خیل��ی از انقالبیون‬ ‫خ��وش نمی اید‪ .‬مس��تند خ��ان گزیده ها را‬ ‫خیلی ها نمی پسندند و حتی برخی می گویند‬ ‫گویا انقالب هنوز پیروز نشده است که این‬ ‫صحنه ها را به نمای��ش می گذارند‪ .‬اما گویا‬ ‫اوینی در سال دوم انقالب سال دهم انقالب‬ ‫را می دید؟‬ ‫بعضی اوقات می دیدیم که یک ناراحتی دارد و افسرده‬ ‫می شد از بی تقوایی هایی که پیش امده بود‪ ،‬که همیشه‬ ‫هم بوده و هست‪ .‬این به شدت به او فشار می اورد و‬ ‫این دلیل به حاش��یه رفتنش نبود و همچنان در صحنه‬ ‫حاضر بود‪ .‬شاید در خلوت خودش به این موضوعات‬ ‫می پرداخت و تنها در س��فرهایی که می رفت فرصت‬ ‫رجوع به گذش��ته را داش��ت‪ .‬من این فشار و استرس‬ ‫را دیده بودم‪.‬‬ ‫گویا همیش��ه هم همراهش بود؟ و در همه‬ ‫دوران و در تمام اثارش ان را می بینیم‪.‬‬ ‫ی ک��ه در حال‬ ‫بل��ه‪ .‬او ادمی بس��یار واقع��ی بود‪ .‬ادم ‬ ‫اس��ت همین خاصیت را دارد‪ .‬ادمی بس��یار ش��وخ و‬ ‫خ��وش رو و خ��وش خنده ب��ود ول��ی در عین حال‬ ‫صدمات را بد جور می گرفت‪ .‬من یک بار در اتاق تنها‬ ‫با او بودم و افسردگی چند لحظه ای اش را دیدم‪.‬‬ ‫من توفیق چند چیز را داشتم‪ :‬من از امریکا امده بودم‬ ‫و تمام این چیزها را سیر کرده بودم‪ ،‬در مورد موسیقی‬ ‫غربی با چه کس��ی باید صحبت می کردم ولی او همه‬ ‫انها را گوش کرده بود‪ .‬من در س��ینمای غرب باید با‬ ‫چه کس��ی حرف می زدم و او همه ان فیلم ها را دیده‬ ‫بود! من به چه کسی باید می گفتم که غرب هیچ چیزی‬ ‫ندارد و او می فهمید‪.‬‬ ‫گویا اوینی امریکا هم بوده است؟‬ ‫ن��ه‪ ،‬برادرش ب��ود‪ ،‬البته خود او می توانس��ت برود اما‬ ‫نیازی به ان نداشت‪ .‬بنابراین یک بعدش این بود‪ .‬بعد‬ ‫دوم‪ ،‬ذوق و ش��وق حمایت از انقالب اسالمی و اینکه‬ ‫این انقالب جهانی است را باید به چه کسی می گفتم؟‬ ‫من اولین کاری که کردم و ش��ناخته شدم کاری بود به‬ ‫اسم ساعت ‪ 25‬در امریکا که بعد از فیلمبرداری‪ ،‬اوینی‬ ‫بود که کمک کرد درست تدوین شود‪.‬‬ ‫من در بعد دوم این شوق انتقال از تاریکی به نور را به‬ ‫چه کسی می گفتم که ان را درک کرده باشد؟ بعد سوم‬ ‫کامال جهادی بود‪ .‬من فرصت داش��تم هم ساعت ‪25‬‬ ‫و هم خنجر و ش��قایق را که ‪ 10‬قسمت بود‪ ،‬زیر نظر‬ ‫مستقیم مرتضی کار کنم‪ .‬البته در خنجر و شقایق که با‬ ‫هم کار کردیم‪ .‬فیلمنامه انجیل به روایت برنابا را با هم‬ ‫نوشتیم‪ ،‬یعنی مرتضی نوشت‪.‬‬ ‫چق��در در مورد مس��یح صحبت کردی��م‪ .‬برنامه های‬ ‫اینده مان هم کار مش��ترکی بود که قرار بود در س��فر‬ ‫بعدی که به منطقه می رود من با وسایل خودم بروم و‬ ‫با وسایل جدیدی که اورده بودم مثل لرزه گیر‪ ،‬روایت‬ ‫ایشان را از انجا بگیریم‪.‬‬ ‫البته با خیلی ها طرح و نقش��ه داشت و با هر کدام در‬ ‫حوزه های مختلف طرح و نقش��ه متفاوتی داشت که‬ ‫همه را جلو می ب��رد‪ ،‬ادم هایی عملیاتی که ثابت کرده‬ ‫بودند می توانند کار کند‪.‬‬ ‫جلوه اخر ه��م انفجار نبودنش بود ک��ه در واقع هنر‬ ‫غای��ی او بود و هن��ر مکملش این بود ک��ه با رفتنش‬ ‫خودش معرفی شود‪.‬‬ ‫اتفاقا س��وال بعدی من همین است‪ .‬من فکر‬ ‫می کنم در لحظه انفجار اوینی وارد ادبیات‬ ‫رسمی ش��د‪ .‬مثل رزمنده ای که با گروه خود‬ ‫ب��ه عملیات م��ی رود و از ای��ن بعد بود که‬ ‫تصویر شد‪ ،‬پوستر شد و روی جلد رفت‪.‬‬ ‫در این مرحله بود که کس��انی که با او دشمنی کرده و‬ ‫او را حذف می کردند بعد از شهادتش او را روی جلد‬ ‫اوردند‪ ،‬این اس��یب بود‪ .‬عالمت ناشناسی اوینی این‬ ‫ب��ود که در دوران بع��د از جنگ هیچ وقت هیچ کس‬ ‫نیامد با او مصاحبه بگیرد! بیاید بنویس��د او که بود‪ .‬تا‬ ‫زمان ش��هادتش هیچ گاه در مورد او و کارش فعالیتی‬ ‫نش��د‪ .‬مگر برنامه های گفت وگو مح��ور در تلویزیون‬ ‫نب��ود‪ .‬مگر او ادم ناش��ناخته ای ب��ود‪ ،‬همه مرتضی را‬ ‫می شناختند اما کسی نیامد با او مصاحبه کند‪.‬‬ ‫چرا؟‬ ‫چ��ون تلویزیون به ش��دت ب��ا اوینی رقابت داش��ت‪.‬‬ ‫چون تمام مدیریت ها دست کس��انی بود که ادم های‬ ‫هن��ری نبودند‪ ،‬این نکته بس��یار مهمی اس��ت که باید‬ ‫اسیب شناسی بشود‪.‬‬ ‫ب��ا این ح��ال او ادمی بود به ش��دت منحصر به فرد و‬ ‫کسانی در دورانش ان را فهمیده بودند‪.‬‬ ‫مثل چه کسانی؟‬ ‫خود من ش��ش س��ال قبل از ش��هادت به محمدرضا‬ ‫اسالم لو و محمد اوینی گفتم که سید مرتضی بزرگترین‬ ‫هنرمند زمان خودش است‪.‬‬ ‫با این حال روحیه جالبی داشت که مبارز خط اول بود‪.‬‬ ‫این مورد در او خیلی جالب بود‪ .‬همیشه در صف اول‬ ‫بود‪ .‬این جنبه اش برای من خیلی جذاب بود‪ ،‬برای من‬ ‫الگو بود‪ .‬ما به او اقتدا می کردیم‪.‬‬ ‫م��ن نقلی در م��ورد اقای اوینی ش��نیده ام‬ ‫ک��ه می گویند اوینی روش��نفکر ب��ود‪ ،‬ادم‬ ‫فوق الع��اده ای نب��ود ک��ه از او انتظ��ارات‬ ‫فوق العاده ای داش��ته باشیم‪ .‬ایا شما این نظر‬ ‫را قبول دارید؟ ایا اوینی روشنفکر بود؟‬ ‫اوینی به معنای واقعی روشنفکر بود‪ .‬اوینی روشنفکر‬ ‫ب��ه معنای جوینده حقیقت ب��ود‪ .‬وقتی من با مرتضی‬ ‫در مورد موس��یقی غربی یا تدوین فالن فیلم صحبت‬ ‫می کنم‪ ،‬خب این ادم روش��نفکر است‪ .‬یوسف اسالم‬ ‫را می ش��ناخت‪ ،‬تدوین فیلم ها را می دانست و باالخره‬ ‫موس��یقی غربی را گوش داده بود‪ ،‬منته��ا از ادم های‬ ‫روشنفکر دیگر جلو است‪ .‬انها شبه روشنفکر هستند‪.‬‬ ‫روشنفکر حقیقی کس��ی است که از حقیقت به شوق‬ ‫بیاید و بزرگترین حقیقت به نظر من دین است و اینکه‬ ‫دی��ن را به روز بتواند تدوین کند‪ .‬توقع رئیس عالم از‬ ‫ما چیست؟‬ ‫به نظر من انسان نمی تواند حقیقت جو باشد اما هنرمند‬ ‫نباشد‪ .‬امام خمینی(ره) هنرمند بود‪ ،‬در انتخاب کلمات‪،‬‬ ‫در لحنش و‪ ...‬االن مقام معظم رهبری هم بسیار هنرمند‬ ‫است‪ .‬من ندیدم روحانی ای که بتواند این طور مثل اقا‬ ‫تفسیر هنری کند‪.‬‬ ‫اما اوینی به عنوان روش��نفکر واقعی با روش��نفکران‬ ‫مصنوع��ی مقابله هم می ک��رد‪ .‬وج��ه افتراقش هم با‬ ‫انها در این بود که می گفت ش��ما به عنوان روشنفکر‬ ‫حقیقت طلب باش��ید و وقتی حقیقتی به نام انقالب را‬ ‫نمی بینید‪ ،‬هر چقدر هم که بزرگ باشید کوچک هستید‪.‬‬ ‫وقتی می بیند مخملباف انقالب را مس��خره می کند‪ ،‬او‬ ‫هم مخملباف را مس��خره می کند که تو از انقالب چه‬ ‫می فهمی؟ تو که فلسفه را نمی شناسی حرف نزن‪ .‬این‬ ‫مجاهد ب��ودن اوینی در ان دوران بود که خیلی مثبت‬ ‫ب��ود‪ .‬در همین فیلم معروف ک��ه او می اید و یک تنه‬ ‫مقابل روشنفکری می ایستد‪ .‬جعفر پناهی در این فیلم‬ ‫دارد مرتضی را می کوبد‪،‬یک گنده اینها اوست و مقابل‬ ‫مرتضی ایستاده است‪.‬‬ ‫‪63‬‬ ‫نه روشنفکر ‪ ،‬نه سنتی؛ ارمانگرا‬ ‫مرتضی اوینی چگونه فکر می کرد‬ ‫حسین معززی نیا ‪ /‬سردبیر ماهنامه سینمای ‪24‬‬ ‫در تمام س��ال هایی که از شهادت او گذشته است من‬ ‫به جاهای مختلفی دعوت ش��ده ام و در موردش زیاد‬ ‫صحبت کرده ام اما بعد از این س��ال ها چیزی که برای‬ ‫من روش��ن ش��د این بود که مهمترین نکته در مورد‬ ‫ش��هید اوینی این اس��ت که هم شخصیت شان و هم‬ ‫نوش��ته هایش به ش��دت س��وء تفاهم برانگیز است و‬ ‫به دلی��ل اینکه دغدغه ها و مباحث مورد نظر ایش��ان‬ ‫متنوع بوده اس��ت‪ ،‬خیلی ها استعداد این را دارند که از‬ ‫ظن خود یار ایشان شوند و فکر می کنند متوجه اصل‬ ‫موضوع شده اند در حالی که حرف های او با توجه به‬ ‫خاستگاهی که دارد معنای متفاوتی دارد‪.‬‬ ‫من دو سال پیش در پی این دغدغه کتابی تالیف کردم‬ ‫در ‪ 70‬صفحه در قالب پرسش و پاسخ که به نمایندگی‬ ‫از دیدگاه های مختلف در مورد ش��هید اوینی س��وال‬ ‫می کن��م و خودم جواب می دهم‪ .‬این یکی از کارهایی‬ ‫بود که می تواند این سوء تفاهم را برطرف کند‪.‬‬ ‫ب��رای مث��ال در مقابل نقدهای س��ینمایی او گروه های‬ ‫مختلفی قرار دارند که بعد از ش��هادت ایشان هم بعضا‬ ‫س��عی در مصادره کردن نظرات او به نفع خود داشتند‪.‬‬ ‫‪64‬‬ ‫ام��ا به نظ��ر من مهمتری��ن نکته ش��رایط خاص خود‬ ‫اقای اوینی است‪ .‬ایشان یکسری مبانی تئوریک را طی‬ ‫دو س��ال بیان که بعدا در کتاب ائینه جادو منتشر شد‪،‬‬ ‫اما از س��ال ‪ 69‬وارد جزئیات ش��د و در مورد فیلم های‬ ‫روز‪ ،‬جریان های س��ینمایی روز و افراد اظهارنظر کرد‪.‬‬ ‫اما این مطالب ش��رایط و اقتضائاتی دارد که هرکدام به‬ ‫ش��یوه ای نوشته شده اس��ت و نمی توان از همه انها به‬ ‫یک جمع بندی کامل رس��ید و گف��ت نظر اش در مورد‬ ‫سینما این بوده است! چون وحدت در انها وجود ندارد‪.‬‬ ‫برای مثال‪ ،‬او با نام مس��تعار مقاالتی نوشته است که به‬ ‫نظرش حمایت های ژورنالیس��تی از یک موضوع بوده‬ ‫اس��ت‪ .‬شاید کمتر کسی بداند در مجله سوره مطلبی با‬ ‫نام مرتضی علم الهدی در دفاع از فیلم عروسی خوبان‬ ‫نوش��ته است! منطق اش ان موقع این بود که مخملباف‬ ‫هنوز فیلمساز انقالب و نظام به حساب می اید و حاال‬ ‫گرچ��ه از نظرمن فیلم مطلوبی نیس��ت ام��ا باید از او‬ ‫حمایت کنم تا ان را در جناح خودمان نگه دارم‪.‬‬ ‫دو سال بعد با نام مستعار فرزاد گلزار یکی از تندترین‬ ‫مطالب خود را در مورد نوبت عاش��قی و ش��ب های‬ ‫زاین��ده رود نوش��ت و حرف های قبلی خ��ود را پس‬ ‫گرفت و اعالم کرد که مخملباف از دستفروش به بعد‬ ‫اصال فیلم خوب نساخته است‪.‬‬ ‫مش��کلی که امروز وجود دارد این اس��ت که عده ای این‬ ‫مطالب را کنار هم ق��رار می دهند و می خواهند از انها به‬ ‫یک نتیجه برسند‪ .‬بگویند ایشان کال حامی حاتمی کیا بوده یا‬ ‫با مهرجویی مخالف بوده است‪ .‬نمی توان اینقدر قاطع این‬ ‫مرزها را مشخص کرد‪.‬‬ ‫از طرف دیگر‪ ،‬اتفاقی که در سال اخر عمرش رخ داد‬ ‫این بود که در ان یک سال حمله های مختلفی در چند‬ ‫مورد به او ش��د‪ .‬یکی انتش��ار کتاب هیچکاک همیشه‬ ‫اس��تاد بود‪ .‬دیگری داوری اش در جشنواره فیلم فجر‬ ‫و رایی که به فیل��م حاتمی کیا داد که از نظر بعضی ها‬ ‫نباید از ان تقدیر به عمل می امد‪ .‬بعد هم نوشته شدن‬ ‫یکسری مقاالت در مجله سوره‪ .‬این حمله ها تاحدی‬ ‫شدید بود که او را متهم به انحراف کردند‪.‬‬ ‫بع��د از ش��هادت و غافلگیری در نتیج��ه ان‪ ،‬حضور‬ ‫مقام معظم رهبری در مراسم تشییع و بعد هم پوشش‬ ‫خب��ری ای که هم��ه دادند و اهمیتی ک��ه این موضوع‬ ‫پیدا ک��رد به برخی افراد که مخالف بودند نش��ان داد‬ ‫که موضع نظام در این زمینه متفاوت اس��ت‪ .‬در نتیجه‬ ‫نهایتا به این نتیجه رسیدند که اگر مبانی فکری اش را‬ ‫متوجه نمی شوند اما از ان حمایت کنند‪.‬‬ ‫به همی��ن خاطر از ان به بعد موضوع پیچیده ش��د و‬ ‫ع��ده ای را داریم که در این میان هس��تند و نمی دانند‬ ‫چه باید بکنند و موضع گیری های چندگانه ای در مورد‬ ‫او می بینیم‪ .‬یعنی خیلی از مس��ائلی که نسبت می دهند‬ ‫تفس��یر به رای اس��ت و وقتی با انها مواجه می شوید‬ ‫می فهمی��د نه اثار را درس��ت خوانده اند ی��ا خیلی از‬ ‫مس��ائلی که شهید اوینی اشاره می کند مصداقش خود‬ ‫انها هستند‪.‬‬ ‫در س��ال های اول اگر کس��ی در مورد تغییر در افکار‬ ‫شهید اوینی از سال های ‪ 67‬تا ‪ 71‬سخن می گفت‪ ،‬من‬ ‫باور نمی کردم و فکر می کردم تغییر یعنی برگش��ت از‬ ‫عقاید‪ .‬اما بعد ها متوجه ش��ده ام که واقعیت این است‬ ‫ک��ه به هر حال عقاید او در س��ال های ‪ 70‬و ‪ 71‬با ان‬ ‫س��ال ها تفاوت کرده بود‪ .‬کافی است که سیر مقاالت‬ ‫را بررس��ی کنیم‪ .‬در کتاب ائینه جادو بارها اشاره دارد‬ ‫که س��ینما ذاتا به شر سوق دارد تا خیر‪ .‬اگر لحن ائینه‬ ‫جادو را ببینید نش��ان می دهد فردی ان را نوش��ته که‬ ‫منظورش این اس��ت که س��ینما که مطلوب ما نیست‬ ‫اما چون باید رجوعی به ان داش��ته باش��یم‪،‬پس یک‬ ‫کاری اش باید کرد! اما لحن نوشته های سال ‪ 71‬را که‬ ‫بخوانید می بینید به وضوح مش��خص است که از فیلم‬ ‫دی��دن لذت می برد و حتی جاهایی به لحاظ مضمونی‬ ‫از فیلم های هیچکاک تقدیر می کند‪ .‬این ادم قطعا تغییر‬ ‫کرده اس��ت و اال اگر ان ادم قبل��ی بود چه ضرورتی‬ ‫داش��ت ‪ 700‬صفحه کتاب در مورد هیچکاک منتش��ر‬ ‫کند‪.‬‬ ‫اگ��ر بخواهید نظر من را بدانید ائینه جادو مانیفس��ت‬ ‫کامل اوینی نیست و باید انها را به عنوان مبانی خواند‬ ‫اما مقاالت بعدی را بخوانیم و به جمع میان انها برسیم‪.‬‬ ‫باره��ا دیده ام که خیلی از ای��ن رجوع های تک باعث‬ ‫اشتباه شده است‪ .‬یعنی نق د هامون را می خوانند و بعد‬ ‫می خواهند همه ان را به تمام س��اخته های مهرجویی‬ ‫تسری بدهند و می گویند اگر شهید اوینی االن هم بود‬ ‫فیلم ‪ 20‬سال بعد مهرجویی را هم رد می کرد‪.‬‬ ‫البته یک چیزی مش��ترک است‪ ،‬شهید اوینی اگر نگاه‬ ‫مهرجویی را نسبت به روشنفکری نقد می کند در تمام‬ ‫مس��ائل نس��بت به ان نقد دارد و اگ��ر االن هم همین‬ ‫موضوع را در فیلم مهرجویی می دید ان را نقد می کرد‪.‬‬ ‫این همان مبانی مش��ترکی است که اش��اره کردم باید‬ ‫خواند و پذیرفت‪.‬‬ ‫درباره روشنفکری‬ ‫با این حال بحث روشنفکری یکی از مناقشه برانگیزترین‬ ‫مباح��ث در م��ورد اوس��ت‪ .‬باالخ��ره ای��ن موضوع‬ ‫پیش می اید که اوینی روشنفکر بود یا نبود؟ به خصوص‬ ‫اگر اطالع داشته باشید این دوره روشنفکری زیاد هم‬ ‫طول کشید و او در سال ‪ 57‬خیلی پرشور نبود و خیلی‬ ‫دیر و متفاوت پیوست‪ .‬از سال ‪ 58‬که امام را می شناسد‬ ‫دوستدار انقالب می شود تا اینکه از دوستداری انقالب‬ ‫به عشق امام برسد‪ .‬چیزی که من می توانم در این مورد‬ ‫عرض کنم این اس��ت که در مورد این دو نوع زیست‬ ‫از اغراق دس��ت برداری��م‪ .‬در این چند س��ال دیده ام‬ ‫ک��ه عده ای این اغراق را به حد اعال رس��انده اند و در‬ ‫خیلی از مسائل در مورد او در قبل از انقالب کنکاش‬ ‫کرده اند‪ .‬یکی از منش��ا های این اغراق مصاحبه خیلی‬ ‫بدی اس��ت که اقای بهنود کرد و در ان رس��ما دروغ‬ ‫گفته بود‪ .‬اعالم کرده بود که در دوران دانش��جویی در‬ ‫دهه ‪ 50‬ش��اهد چیزهایی بوده که واقعا کذب اس��ت‪.‬‬ ‫باالخ��ره دوس��تان دوره دانش��جویی اش زنده ان��د و‬ ‫می ت��وان از انها پرس��ید‪ .‬او در ان مصاحبه با ان لحن‬ ‫روزنامه نگاری م��ورد عالقه اش در این زمینه اغراق و‬ ‫ای��ن موضوع را به لحاظ تاریخ��ی تحریف کرده بود‪.‬‬ ‫این موضوع روشن است که در دوران پیش از انقالب‬ ‫مبادی برخی از اداب شرعی نبوده است اما اینطور هم‬ ‫من قبول ندارم این‬ ‫چیزی که مد شده و این‬ ‫دو بعد زندگی اوینی را‬ ‫پررنگ می کنند و بین ان‬ ‫هم قطع قائل می شوند‪.‬‬ ‫نه پیش از انقالبش‬ ‫را می توان تا ان حد‬ ‫روشنفکرانه کرد و نه بعد‬ ‫از انقالبش را می توان ان‬ ‫قدر اغراق امیز جلوه داد‬ ‫نبوده که روش��نفکر به ان معنی ب��ه او بگوییم به همان‬ ‫مفهومی که به ص��ادق هدایت می گوییم‪ .‬برای اینکه‬ ‫اثار ان دوره هم از این باقی است و در ان دوران هم‬ ‫مهمترین دغدغه ایشان نس��بت اسالم و غرب است‪،‬‬ ‫همان چیزی که با عنوان نسبت سنت و مدرنیته از ان‬ ‫یاد می ش��ود‪ .‬علت اش هم روش��ن است چون از یک‬ ‫خانواده سنتی و یک زیست سنتی امده است‪ .‬به همین‬ ‫دلیل از یک موضع س��نتی به این موضوع نگاه می کند‬ ‫نه از موضع صادق هدایت‪ .‬بنابراین این یک سیر است‬ ‫نه یک دوگانگی‪ .‬در جلسه خصوصی ای که با عده ای‬ ‫دارد (که صدای ضبط ش��ده اش وجود دارد) می گوید‬ ‫ک��ه من در تمام دوران پیش از انقالب تمام دردم پیدا‬ ‫کردن جواب این سوال بود که نسبت اسالم در مقابل‬ ‫مدرنیته چیست؟ در این سیر به امام می رسد‪ .‬خودش‬ ‫را قطع��ی بین این دو زندگی نمی بیند‪ .‬می گوید من به‬ ‫دنبال جوابم می گشتم که دیدم در امام می توانم به جواب‬ ‫سوال هایم برس��م‪ .‬بعد از ان است که شروع می کند به‬ ‫خواندن کتاب های امام‪ .‬وقتی انها را می خواند می بیند‬ ‫که برای فهم ان نیاز به ش��ناخت عرفان اسالمی دارد‪،‬‬ ‫ش��روع به خواندن اثار عرفان اسالمی می کند‪ .‬بعد از‬ ‫ان کم کم به اموختن علوم اسالمی و زبان عربی روی‬ ‫می اورد و‪ ...‬به همین نس��بت اداب ش��رعی را هم بر‬ ‫زندگی اش حاکم می کند و در اوایل دهه ‪ 60‬مس��لمان‬ ‫متشرع سختی می شود‪ .‬همین سیر به جلو می رسد تا به‬ ‫دوران بعد از جنگ‪ .‬اما من که در دو سال پایانی عمر‬ ‫در س��ال های ‪ 70‬و ‪ 71‬ایشان را دیدم به نوعی اعتدال‬ ‫رس��یده بود‪ .‬بعدها که می ش��نیدم در ان سال ها ایشان‬ ‫س��ختگیری هایی داش��ته‪ ،‬من نش��انی از ان در ایشان‬ ‫ندیدم‪ .‬من قبول ندارم این چیزی که مد شده و این دو‬ ‫بعد زندگی اوینی را پررنگ می کنند و بین ان هم قطع‬ ‫قائل می شوند‪ .‬نه پیش از انقالبش را می توان تا ان حد‬ ‫روش��نفکرانه کرد و نه بع��د از انقالبش را می توان ان‬ ‫قدر اغراق امیز جلوه داد‪.‬‬ ‫البته ایش��ان یک ارمانگرایی عمیق ه��م دارد که از ان‬ ‫نمی توان چشم پوش��ی کرد‪ .‬اوینی یک تلقی خاص از‬ ‫همه چیز بعد از اش��نایی با امام داشت و در عین حال‬ ‫خیلی شخصی بود‪ .‬من بعد از شهادت ایشان بخشی از‬ ‫فیلم هایش را بازبینی کردم و براس��اس ان چند مستند‬ ‫ساختم‪ ،‬دیدم اقای اوینی نسبت به جنگ ما یک تفسیر‬ ‫متفاوت و شخصی دارد و ریشه ان هم از انجایی است‬ ‫که شروع به مطالعه می کند و با امام اشنا می شود‪ .‬در این‬ ‫مرحله به یکسری اصطالحات و دریافت های شخصی‬ ‫می رس��د‪ .‬مثال در نوش��ته هایش می بینید که می گوید‬ ‫انقالب پیش از انکه یک حادثه فیزیکی و بیرونی باشد‬ ‫یک حادثه باطنی است و در اصل این انقالب در وجود‬ ‫امام رخ داده و بعد از وجود ایشان به عنوان یک انسان‬ ‫کامل تس��ری پیدا کرده است به عالم‪ .‬تاکید می کند که‬ ‫وقتی امام به ایران بازگشت نه تنها سالح همراه نداشت‬ ‫بلکه یک چاقو هم در جیبش نداش��ت چون همه چیز‬ ‫در وج��ودش اتفاق افتاده بود و با اطمینان از اینکه چه‬ ‫خواهد شد به ایران امد‪ .‬در ادامه این موضوع اعتقاد دارد‬ ‫امام همه را دعوت می کند به بازگشت به دوران انبیا پس‬ ‫از دوران مدرنیته‪.‬‬ ‫خب این نگاه خیلی خاص اس��ت‪ .‬مثال من در دوران‬ ‫بازبینی های فیلم های روایت فتح به این مورد برخوردم‬ ‫که فیلمی گرفته بودند از عبور دسته ای از رزمندگان از‬ ‫می��ان برف های یک قله ب��رای ورود به عراق و انجام‬ ‫یک عملیات ایذایی‪ .‬ایش��ان روی این تصویر نریشنی‬ ‫گذاش��ته بود که برف را نم��اد پیری عنوان می کرد که‬ ‫پیری نش��انه نوعی پختگی است و این رزمندگان در‬ ‫شکل نمادین ان حرکتی دارند به سمت پختگی‪.‬‬ ‫ی که در‬ ‫از این روس��ت که برخی از تعابی��ر و مفاهیم ‬ ‫موضوعات جنگ با ان دم خور هستیم و بعدا دیگران‬ ‫هم از ان اس��تفاده کردند نشات گرفته از نریشن های‬ ‫روایت فتح و نوشته های شخصی ایشان است‪.‬‬ ‫من در بازبینی های فیلم های تدوین شده روایت فتح‬ ‫به این موضوع برخ��وردم که به نمایش روزمرگی در‬ ‫جبهه ها اصال عالقه ای نداشت و شنیدم به فیلمبرداران‬ ‫روایت فتح گفته بود رفتارهای عادی مثل غذا خوردن‬ ‫و شوخی های بچه ها با هم و‪ ...‬برای من جذابیتی ندارد‬ ‫و سراغ اتفاقات اصلی تری بروید که ما تحول درونی‬ ‫ادم ها را می بینیم‪ ،‬بروید س��راغ خط مقدم‪ .‬یعنی تاکید‬ ‫می کند که واقعیت از نظر من این موارد است نه اینکه‬ ‫یک رزمنده کفشش را واکس می زند‪.‬‬ ‫یک��ی از چند کلم��ه ای که می توان با انه��ا اوینی را‬ ‫تعریف ک��رد‪ ،‬ارمانگرایی اس��ت و اص�لا به وضع‬ ‫موجود قانع نبود‪ .‬به همین دلیل اس��ت که به وزارت‬ ‫ارش��اد نقد دارد که چرا ب��ا توجه به ظرفیت هایی که‬ ‫انقالب برای ما ایجاد ک��رده به این کارهای کوچک‬ ‫می پردازد و مثال چرا وزارت ارش��اد فالن سمینار را‬ ‫برگزار می کند و چرا فالن کتاب نشر می شود‪ .‬اصوال‬ ‫برای رس��یدن به ارمان ها خیلی هم عجله داش��ت و‬ ‫فکر می کرد که فرصت کم اس��ت و ش��رایط محدود‬ ‫اس��ت‪ .‬از نظر او وزارت ارش��اد باید از مسائل خرد‬ ‫دست برمی داش��ت و به مسائل بزرگ تر می پرداخت‬ ‫تا سریع تر به سمت ان اهداف برود‪.‬‬ ‫خیلی س��خت است که بگوییم اگر شهید اوینی االن‬ ‫زنده ب��ود همان قدر ارمانگرا بود یا نه؟ من ایش��ان‬ ‫را با ارمانگرایی دیدم در دوس��الی که با ایشان بودم‬ ‫و هم بعد از ش��هادت با اثاری که از ایشان خواندم‪،‬‬ ‫اصال این ادم بدون ارمانگرایی نمی ش��ود‪ .‬به نظر من‬ ‫ش��هادتش هم به دنبال ارمانگرایی اش بود‪ .‬یعنی من‬ ‫ان حال��ی که در ماه اخر عمر از اقای مرتضی اوینی‬ ‫می دی��دم حال ادمی بود که فکر می ک��رد به افقی که‬ ‫باید می رسید رسیده است‪.‬‬ ‫‪65‬‬ ‫«مرتضی اوینی چگونه فکر می کرد» در گفت وگو با وحید جلیلی‬ ‫با ظاهرگرایی مقابله می کرد‬ ‫سید فرید موسوی‬ ‫وحید جلیلی از فعاالن رسانه های اصولگرا که مدتی‬ ‫تو گو با‬ ‫نیز سردبیر مجله س��وره بوده است در گف ‬ ‫مثلث در مورد فعالیت رسانه ای شهید اوینی سخن‬ ‫گفته اس��ت‪ ،‬جایی که او س��وره را محصول تفکر‬ ‫شهید اوینی عنوان می کند‪ .‬در این گفت وگو اما در‬ ‫مورد یک چیز دیگر نیز سخن گفته ایم اینکه اوینی‬ ‫چگونه فکر می کرد‪.‬‬ ‫ش��هید اوینی پایه گذار مجله ای بودند به نام‬ ‫سوره‪ .‬زمینه های انتشار این مجله چه بود؟‬ ‫اولین ش��ماره مجله سوره در فروردین ‪ 68‬منتشر شد‪.‬‬ ‫اولین سردبیر این مجله هم س��ید محمد اوینی‪ ،‬برادر‬ ‫ش��هید اوینی بود که حدود دو سال سردبیر بود و بعد‬ ‫از ان سید مرتضی اوینی سردبیری را به عهده گرفت‪.‬‬ ‫اما از همان ش��ماره اول این سید مرتضی بود که خط‬ ‫مش��ی مجله را مش��خص می کرد و اولین مقاله ای هم‬ ‫که در س��وره منتشر شده «منش��ور تجدید عهد هنر»‬ ‫اس��ت که شرح مفصلی است که ایشان بر پیام امام به‬ ‫هنرمندان نوشته است‪.‬‬ ‫در ان مقط��ع کمت��ر از ی��ک س��ال از پای��ان جن��گ‬ ‫گذش��ته اس��ت‪ ،‬هنوز امام رحلت نک��رده و جامعه با‬ ‫ش��وک قطعنامه مواجه اس��ت و زمزمه ه��ای انتخاب‬ ‫ریاس��ت جمهوری جدید به وجود امده که در تابستان‬ ‫ی هاشمی رفسنجانی به‬ ‫همان س��ال برگزار ش��د و اقا ‬ ‫ریاست جمهوری رسید‪ .‬در این میان مباحث مختلفی‬ ‫مطرح می شد که جامعه ایران بعد از یک انقالب عظیم‬ ‫و ی��ک جنگ تحمیلی هشت س��اله قرار اس��ت وارد‬ ‫مرحله جدیدی شود که در ان باید به چه افقی نگاه و‬ ‫چه رویکردی را انتخاب کند؟ چه در تعامل با جهان و‬ ‫چه در بازسازی ساختارهای داخلی خود‪.‬‬ ‫‪66‬‬ ‫یک��ی از مباح��ث اصل��ی ای��ن دوران هم بازس��ازی‬ ‫خرابی های ناش��ی از جنگ بود و بازس��ازی زیربنای‬ ‫اقتصادی که طی جنگ ب��ه دلیل کمبودها و تحریم ها‬ ‫کمتر به انها پرداخته شده بود‪ .‬جدای از این موضوعات‬ ‫که اکثر افراد روی ان متفق القول بودند‪ ،‬فضای سیاسی‬ ‫و فرهنگی جامعه بود که باید به چه سمتی برود و در‬ ‫این میان بحث های جدیدی هم مطرح می شد‪.‬‬ ‫تا این موقع شهید اوینی کجاست؟‬ ‫اوینی کسی بود که در دوران جنگ توجهش بیشتر به‬ ‫جبه��ه معطوف بود و مهمترین دغدغه اش پرداختن‬ ‫به دفاع مقدس بود و تا ان موقع نامی از س��ید مرتضی‬ ‫اوین��ی در فضای مطبوعاتی کش��ور وجود نداش��ت‪.‬‬ ‫اگرچه پی��ش از ان در مجالت داخلی یکی از نهادها‬ ‫مطلب می نوشت اما تنها روایت فتح را می ساخت و در‬ ‫من که با قشر جوان‬ ‫و دانشجو ارتباط‬ ‫دارم می بینم که‬ ‫شهید اوینی و نوع‬ ‫رویکرد و نگاه و‬ ‫اثار او الاقل در‬ ‫بین نخبگان جوان‬ ‫دانشگاهیکامال‬ ‫تاثیرگذار بوده است‬ ‫ی از کسی برده نمی شد‪ .‬مردم همه‬ ‫تیتراژ ان هم اس��م ‬ ‫صدای اوینی را می ش��نیدند اما هیچ کس نمی دانست‬ ‫این صدا صدای شخصی به نام اوینی است‪.‬‬ ‫در س��ال ‪ 68‬و در شرایطی که حوزه هنری درگیرو دار‬ ‫یک ریزش بود و بخشی از هنرمندان انقالب داشتند از‬ ‫ان جدا می شدند‪ ،‬سید مرتضی وارد انجا شد و اولین‬ ‫کارش هم راه اندازی مجله سوره بود‪.‬‬ ‫با چه هدفی؟‬ ‫ق��رار بود ای��ن مجله در حوزه فرهن��گ و هنر حرف‬ ‫بچه مسلمان ها را بزند‪.‬‬ ‫مهمترین رویکردهایی که مجله سوره داشت‬ ‫چه موضوعاتی بود؟‬ ‫ش��هید اوینی یکی از تش��خیص های دقیقی که در ان‬ ‫مقطع داد این بود که جامعه ان زمان برای بازس��ازی‬ ‫خودش نیازهای نظری و تئوریکی دارد و تالش کرد‬ ‫در سوره نگاه سطحی به غرب و تئوری های وارداتی‬ ‫را تعدیل کند و س��واالت جدی در مقابل انچه غرب‬ ‫برای س��اماندهی ام��ور اجتماعی و سیاس��ی جامعه‬ ‫پیشنهاد می داد بگذارد‪.‬‬ ‫می توانید مثالی بزنید؟‬ ‫یک��ی از اینه��ا ای��ن بود ک��ه تذکر می داد نس��بت به‬ ‫پیچیدگی های تکنولوژی��ک تمدن غرب و اینکه فکر‬ ‫و فرهن��گ و تمدن در هم امیخته ان��د و محصوالت‬ ‫تکنولوژی��ک و برروزه��ای تمدن��ی نمی توان��د از‬ ‫خاستگاه های فکری و فرهنگی خود جدا دیده شود‪.‬‬ ‫این یکی از دغدغه های جدی شهید اوینی بود‪ .‬بحث‬ ‫دیگری که ایش��ان در فضای تازه گشوده شده بعد از‬ ‫جنگ انجام می داد طرح مساله بود‪.‬‬ ‫ی��ک موض��وع دیگ��ر نق��د عملک��رد مدی��ران و‬ ‫تکنوکرات ه��ای عرصه فرهنگ بود که این در س��وره‬ ‫اوینی مفصل دیده می شود‪ .‬موضوع دیگری که وجود‬ ‫داشت شکستن فضای دو قطبی جامعه ان دوران بود‪.‬‬ ‫منظور از این فضای دو قطبی چیست؟‬ ‫یک قطب جریان روشنفکری بود که در انقالب این‬ ‫جریان به ش��دت زخم خورده شده بود و بسیاری از‬ ‫مبانی و ارمان هایی که در فضای روشنفکری و ادبیات‬ ‫روش��نفکری طرح می ش��د توس��ط مردم در انقالب‬ ‫اسالمی نقض و طرد شد‪ .‬در دوران هشت ساله جنگ‬ ‫خیلی امکان و مجال چالش با مبانی انقالب اس�لامی‬ ‫ نداشتند‪ .‬اما بعد از ان بود که این جریان داشت تالش‬ ‫می کرد که با مبانی فکری انقالب اسالمی چالش کند‬ ‫که در این چالش هم می توانس��ت به منابع گس��ترده‬ ‫ترجم��ه ای اتکا کن��د و انبار مهمات مفصلی توس��ط‬ ‫فضای ترجمه به راحتی در اختیارش قرار می گرفت‪.‬‬ ‫جریان دوم چه بود؟‬ ‫در کن��ار این جری��ان گروه دیگری ه��م بودند که در‬ ‫مقابل اینها می خواستند از انقالب دفاع کنند اما با یک‬ ‫نگاه سیاسی‪.‬‬ ‫اوینی تالش می کرد یک راه سومی باش��د که در حالی‬ ‫ک��ه از انقالب دفاع می کن��د و به غرب هجمه می کند‬ ‫روش کارش طوری باش��د که جن��س کارش جنس‬ ‫فرهنگی و فکری باشد‪.‬‬ ‫در عین اینکه ادمی بود که ادم سیاسی هم بود اما جنس‬ ‫ش��خصیت او یک ش��خصیت فرهنگی بود‪ .‬در سوره‬ ‫شما این موضوع را به خوبی می بینید که چالشی که با‬ ‫فضای ضد انقالبی روش��نفکری صورت می گیرد یک‬ ‫چالش فکری و فرهنگی است نه صرفا سیاسی‪.‬‬ ‫خیلی از مباحث دیگر در سوره هم قابل بررسی است‪.‬‬ ‫مثل چه موردی؟‬ ‫ایجاد ارتباط با نویسندگان هم رویکرد در جهان اسالم‬ ‫و حتی جهان غرب‪ .‬وقتی سوره را ورق بزید می بینید‬ ‫کلی از هنرمندان جهان عرب و غرب یا متفکرانش��ان‬ ‫معرفی می شوند که منتقد غرب هستند و هم رویکرد‬ ‫با انقالب اسالمی و‪....‬‬ ‫در ادام��ه به نظر ش��ما چرا تاثیر و بازنش��ر‬ ‫مسائل س��ینمایی و هنری مجله سوره بیشتر‬ ‫از مباحث نظری و تئوریک است‪ .‬علت این‬ ‫را چه می دانید؟ علت این به خاطر مخالفت‬ ‫جریانی خاص با این نظرات است یا به این‬ ‫دلیل که همه فهم نیست بازنشر نمی شود؟‬ ‫البته من با این شدتی که شما می گویید قبول ندارم‪.‬‬ ‫االن که ‪ 18‬س��ال از ش��هادت اوین��ی می گذرد اگر‬ ‫به فضای فرهنگی کش��ور ن��گاه کنی��د می بینید که‬ ‫نس��ل جدید در میان جوانان نوجو و فعال در حال‬ ‫ش��کل گیری اس��ت که واقع��ا به مثابه ی��ک جریان‬ ‫می توان به انها نگاه کرد‪.‬‬ ‫یعنی وضعیت م��ا در عرصه فکر و فرهنگ به مراتب‬ ‫نسبت به زمانی که اوینی به شهادت رسید بهتر است‪.‬‬ ‫چه از نظر کمی و چه از نظر کیفی طیف جوان فکری‬ ‫و فرهنگ��ی را در میان بچه مس��لمان ها نگاه می کنیم‬ ‫کام�لا به عنوان یک جریان رو به پیش��رفت حضور‬ ‫محسوسی دارند‪.‬‬ ‫وقت��ی به این جری��ان نگاه می کنی��د می بینید یکی از‬ ‫علم های انها اوینی اس��ت و اوین��ی تاثیر خودش را‬ ‫گذاش��ته است‪ .‬البته ظرفیت اثار او بیشتر از ان چیزی‬ ‫اس��ت که تا االن تاثیر گذاش��ته ولی ای��ن به این معنا‬ ‫نیس��ت که تاثیری نداشته اس��ت‪ .‬من که با قشر جوان‬ ‫و دانش��جو ارتباط دارم می بینم که شهید اوینی و نوع‬ ‫رویک��رد و نگاه و اثار او الاقل در بین نخبگان جوان‬ ‫دانشگاهی کامال تاثیرگذار بوده است‪.‬‬ ‫در م��ورد مس��ائل تئوریک چط��ور؟ در ان‬ ‫زمینه با من هم نظر هستید؟‬ ‫در مورد مس��ائل هنری و تئوری��ک که گفتید یکی از‬ ‫مهمترین حوزه های مباحث تئوریک ش��هید اوینی در‬ ‫حوزه هنر و سینماست‪.‬‬ ‫کتاب کم نظیر و مهم ائینه جادو جلد اول مبانی نظری‬ ‫هنر و حکمت هنر اس��ت از نظر ایش��ان‪ .‬که بس��یار‬ ‫حرف های بدیع و ش��گرفی دارد که شاید بتوان گفت‬ ‫در تاری��خ تفکر معاصر ای��ران در این حوزه بی نظیر‬ ‫اس��ت‪ .‬اما همانطور که گفتید بیش��تر «نتایج» ان تفکر‬ ‫منتشر شده است تا مبانی اش‪.‬‬ ‫البت��ه من با یک نکته که ش��ما گفتید موافقم که مبانی‬ ‫ش��هید اوینی به هنر س��هل و و ممتنع اس��ت‪ .‬برخی‬ ‫به خاطر گیر کردن در یکسری مشهورات و کلیشه ها‬ ‫توانایی درک بدیهیات اوینی را ندارند‪ .‬اوینی به خاطر‬ ‫اینکه فرد عمیقی اس��ت س��اده ح��رف می زند و مثل‬ ‫بس��یاری از روشنفکران ما نیس��ت که یک چیزی را‬ ‫نفهمیده و جویده جوی��ده و مغلق ارائه کند‪ .‬او چون‬ ‫ادم پخته ای است زبانش هم زبان پخته ای است‪.‬‬ ‫تاثی��رات تفکر اوینی چه بود و چه اثری را‬ ‫از تفکر اوینی می بینیم؟‬ ‫اولی��ن اثر اوین��ی این بود که یک جبه��ه جدیدی را‬ ‫از کار بس��یجی گش��ود‪ .‬تا پیش از اوینی فضای کار‬ ‫انقالبی و بسیجی بیشتر در حوزه سیاسی و اجتماعی‬ ‫و نظامی ب��ود و به خصوص بع��د از جنگ یک عده ای‬ ‫تالش می کردند که اندیش��ه های انقالبی و ارمان های‬ ‫دین��ی را به مح��اق ببرند و منزوی کنن��د و موج اول‬ ‫فرهنگ و هنر انقالب را بخوابانند و البته ریزش هایی‬ ‫را هم در این زمان ش��اهد بودیم که مشهورترین انها‬ ‫محسن مخملباف بود‪.‬‬ ‫اگر اوینی نبود علم هنر و فرهنگ انقالب برافراش��ته‬ ‫نمی ماند و کاری که اوینی انجام داد و ش��هادتش هم‬ ‫ای��ن نقش را به کمال رس��اند این ب��ود که علم هنر‬ ‫انقالب را نگذاشت به زمین بیفتد و نشان داد که عرصه‬ ‫تفکر انقالبی صرفا عرصه سیاسی و نظامی نیست بلکه‬ ‫بس��یاری از افراد به خاطر فضای بسته ای که در دوران‬ ‫ی هاشمی ایجاد ش��ده بود و اجازه نقد سیاسی را‬ ‫اقا ‬ ‫نمی دادن��د‪ ،‬اوینی درهایی را گش��ود ک��ه می توان در‬ ‫عرصه س��ینما و هنر و فرهنگ ه��م ارمان ها را دنبال‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫این یکی از مهمترین تاثیرات اوینی است‪ .‬نکته دیگر‬ ‫هم این اس��ت که ش��هید اوینی در برابر جریان هایی‬ ‫ک��ه ظاهر گرا بودند و داش��تند تعریف تصنعی از هنر‬ ‫دینی و مذهبی ارائه می کردند تالش می کرد هم از نظر‬ ‫تئوریک با انها مقابله کند و هم اینکه در عرصه عملی‬ ‫و عینی کارهایی انجام دهد یا از اثاری حمایت کند که‬ ‫واجد ارزش های عمیق انقالب اسالمی بودند‪.‬‬ ‫اوینی در اثار خود نوعی ارمانگرایی دارد‪.‬‬ ‫این ارمانگرایی ریشه در چه مساله ای دارد؟‬ ‫اوین��ی تافته جدا بافته ای نیس��ت‪ .‬او یکی از متفکران‬ ‫جریان انقالب اسالمی است‪ .‬او یکی از پرورش یافتگان‬ ‫مکتب امام خمینی است‪ .‬لحنی که حرف های او دارد‬ ‫و افق��ی که به ان نگاه می کن��د برگرفته از همان افقی‬ ‫اس��ت که امام جامعه اس�لامی دارد‪ .‬ارمانگرایی شهید‬ ‫اوینی همان ارمانگرایی ش��یعی اس��ت که طی صدها‬ ‫سال در این جامعه حضور داشته و با انقالب اسالمی‬ ‫ احیا شده اس��ت و مبتنی است بر دیدگاه توحیدی به‬ ‫عال��م و نوعی عدالت خواهی که ریش��ه در معنویت‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫به عن��وان اخرین س��وال‪ ،‬ح��وزه مغفولی‬ ‫که ش��هید اوینی به ان نپرداخ��ت یا زمان‬ ‫پرداختن به ان را نداشت چه چیزی بود؟‬ ‫من فکر می کنم شهید اوینی نگاه جامع خوبی در دوره‬ ‫خودش داش��ت و مساله شناسی ای که از جامعه ایران‬ ‫داشت کامل بود‪ .‬ش��اید اگر اوینی حیات ظاهری اش‬ ‫باقی بود فک��ر نمی کنم از لحاظ نظ��ری خیلی اتفاق‬ ‫جدیدی در ایش��ان رخ می داد بلکه بیش��تر در عرصه‬ ‫ب��ه عینی��ت در اوردن ان مبانی که مطرح کرده بود و‬ ‫گس��ترش تولیدات فکری‪ ،‬رسانه ای و هنری انقالبی‬ ‫فعال می شد‪.‬‬ ‫حماسه ساز‬ ‫محمدرضا اسالم لو ‪ /‬مستندساز‬ ‫م��ن باره��ا تاکید ک��رده ام با‬ ‫اینک��ه ش��هید اوین��ی را به‬ ‫عنوان کارگردان یا فیلم ساز‬ ‫مطرح می کنند چندان موافق‬ ‫نیس��تم و نس��بت ب��ه دیگر‬ ‫ابعاد شهید اوینی بی انصافی‬ ‫می شود‪ .‬موضوع فیلمسازی‬ ‫و کارگردانی‪ ،‬کار بزرگ ایشان نبود‪ ،‬بلکه اوینی کارهای‬ ‫دیگری انجام داد که حماسه ساز بود‪.‬‬ ‫شهید اوینی از ابتدا نه فیلمساز بود و نه ادعای فیلمسازی‬ ‫داش��ت‪ ،‬اما مدیر خوبی بود‪ .‬از همان روز اول که وارد‬ ‫این عرصه شد فهمید که اندیشه است که حرف اول را‬ ‫می زند و این موارد ابزار هستند‪ ،‬حتی کارگردان! یعنی‬ ‫یک کارگردان ممکن است تکنسین خوبی برای انتشار‬ ‫یک اندیشه باشد‪ ،‬اما یک فرد دیگر اندیشه ای را با کمک‬ ‫او منتشر کند‪ .‬حاال در مقام قضاوت به فردی باید بها داد‬ ‫که ان اندیشه را داشته است‪ ،‬نه تکنسین و عوامل کار‪.‬‬ ‫من به عنوان یک فیلمساز و کارگردان که نمی توانم علیه‬ ‫خودم صحبت کنم اما این یک واقعیت است که همین‬ ‫اندیشه عالی و ناب است که در یک اثر هنری حرف اول‬ ‫را می زند؛ حاال گاهی این توسط یک کارگردان مطرح‬ ‫می شود‪ ،‬یا گاهی دو نفر با هم ان را ایجاد می کنند‪.‬‬ ‫اوینی از این جنس ب��ود و در موقعیتی وارد تلویزیون‬ ‫ش��د که نیاز بود این حرف ها زده شود‪ .‬درست خاطرم‬ ‫هست روز اولی که به تلویزیون امد‪ .‬امد خود را معرفی‬ ‫کرد و گفت من از گروه جهاد هستم‪ .‬با این حال اوینی‬ ‫به عنوان کسی که خوشفکر است و ایده دارد مطرح بود‬ ‫و به این عرصه وارد شد و مهندسی خیلی خوبی برای‬ ‫این عرصه پایه ریزی کرد‪ .‬خیلی زود فیلم و عوامل موثر‬ ‫در این عرصه مثل کارگردان‪ ،‬صدا بردار‪ ،‬تدوینگر و‪ ...‬را‬ ‫شناخت ولی فهمید که این حلقه یک چیزی کم دارد و‬ ‫ان اندیشه است‪ .‬پس به دنبال اندیشه رفت‪.‬‬ ‫اوینی با بچه های تازه کار و مبتدی شروع کرد اما چون‬ ‫اندیشه پست سر کار او بود کارهای عالی به وجود اورد‪.‬‬ ‫یعنی گروه را جمع می ک��رد و می گفت چه چیزهایی‬ ‫بگیرند‪ ،‬بعد روی میز تدوین خودش با اندیش��ه ای که‬ ‫داشت ان را تدوین و کار را جمع می کرد‪.‬‬ ‫تکنیک چیز خیلی خاصی نبود بلکه ان اوینی به عنوان‬ ‫یک ادم اندیش��مند ش��روع به تدوین کرد که اینها شد‬ ‫فیلم های سری اول مثل خان گزیده ها یا بشاگرد که همه‬ ‫نش��انه اندیش��ه این ادم بود‪ .‬این ادم کارگردان نیست‪،‬‬ ‫چیزی باالتر از ان است‪.‬‬ ‫اوین��ی خیلی زود اص��ول تدوی��ن را اموخت ان هم‬ ‫به ص��ورت خودام��وز‪ .‬با اینکه س��ینما نخوان��ده بود‬ ‫حرف هایی می زد که من به عنوان فردی که سینما خوانده‬ ‫خیلی از حرف هایش خوشم می امد‪ .‬مثال می گفت زیاد‬ ‫کات نزنید‪ .‬حس کرده بود کات کردن‪ ،‬قطع احس��اس‬ ‫اس��ت‪ .‬فقط موقعی که نیاز است کات کنید‪ .‬می گفت‬ ‫کات نکنید‪ ،‬بگذارید تمام احس��اس فضا در فیلم شما‬ ‫حضور داشته باشد‪ .‬من می فهمیدم که او سینما نخوانده‬ ‫اما حرف های بدیعی می زند‪.‬‬ ‫این باعث ش��د راه خودش را پیدا کند و کس��ی هم در‬ ‫این راه به او کمک نکرد‪ .‬این امکانات در اختیار صدها‬ ‫نفر دیگر هم بود اما در این میان او تنها بروز کرد‪ .‬چرا؟‬ ‫چون ذات و درونش با ان همراه بود و اینکه توانس��ت‬ ‫انها را وارد فیلم کند‪ ،‬یعنی اینکه بتواند ان اندیشه را در‬ ‫فیلم و صدا و تصویر در بین مردم منتشر کند‪.‬‬ ‫پس مهمترین نکته در مس��اله فیلمس��ازی اندیش��ه و‬ ‫مهندس��ی او بود که پشت این اثار وجود داشت و این‬ ‫موضوع را در حد یک مستند س��از ی��ا کارگردان پایین‬ ‫نیاوریم‪ .‬چیزی که وجود دارد این است که او اسمانی‬ ‫فکر می کرد و توانس��ت ان فکر را هم منتشر کند‪ .‬این‬ ‫به نظر من مهمترین بحثی بود که در این رابطه می شد‬ ‫بیان کرد‪.‬‬ ‫‪67‬‬ ‫مرتضی اوینی چگونه فکر می کرد‬ ‫اوینی با انقالب اسالمی متولد شد‬ ‫سعید مستغاثی ‪ /‬منتقد سینما‬ ‫غیر از سه کتابی که ایشان با‬ ‫عنوان ائینه ج��ادو در مورد‬ ‫تئوری های س��ینما دارد‪ ،‬از‬ ‫نظر نقد فصلنامه های سوره‬ ‫به خصوص س��ه شماره اول‬ ‫ان بهتری��ن منبع و ماخذ در‬ ‫مورد بررس��ی نظرات ش��هید اوینی اس��ت‪ .‬ایشان‬ ‫به خصوص در شماره دوم ان نشریه در سال ‪ 70‬در‬ ‫مورد جشنواره فیلم فجر و شماره سوم این نشریه که‬ ‫متن کامل سخنرانی ایشان در سمینار بررسی سینمای‬ ‫انقالب در دانشکده سینما تئاتر منتشر شد که در ان‬ ‫عالوه بر سخنرانی خود‪ ،‬با توجه به سواالتی که در‬ ‫انجا از او کرده بودند به طور جزئی وارد نقد سینمای‬ ‫ایران قبل و بعد از انقالب شده بود‪.‬‬ ‫این دو‪ ،‬س��ه منبع خیلی مستند است‪ .‬ایشان به طور‬ ‫خالصه در نظراتش��ان سینمای ایران را داری دو لبه‬ ‫دانسته بودند‪ ،‬یکی لبه سینمای مبتذل و ساده پسند یا‬ ‫فیلمفارسی و لبه دوم هم سینمای شبه روشنفکری یا‬ ‫همان موج نو که به تعبیر ایشان از دفتر فرح پهلوی‬ ‫بیرون امده بود و لبه دیگر ابتذال سینمای ایران بود‪.‬‬ ‫ان س��مینار به قول خود ایشان یک جلسه محاکمه‬ ‫ب��ود ک��ه کل افرادی ک��ه انجا بودند به س��ختی به‬ ‫ایش��ان هجمه کرده و نظرات ایش��ان را که نظرات‬ ‫جدی��دی بود مورد تاخت و تاز ق��رار دادند‪ .‬اما این‬ ‫افرادی که ایشان را به محاکمه کشیدند همان طیف‬ ‫شبه روشنفکری بودند که بعد شهادت ایشان سنگ‬ ‫اوینی را به سینه زدند و گفتند که اوینی متعلق به ما‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫این در حالی است که اوینی به طور کلی روشنفکری‬ ‫‪68‬‬ ‫را رد می کن��د و ان را متعلق به غرب می داند و تصریح‬ ‫می کند که اگر کس��ی اینجا ادعای روشنفکری می کند‬ ‫یک شبه روشنفکر بیشتر نیست که ان هم عقب مانده تر‬ ‫از ان روشنفکر غربی است! چرا که دوران روشنفکری‬ ‫به پایان رسیده است‪.‬‬ ‫ایش��ان به ط��ور خالص��ه از س��ینمایی ک��ه از ای��ن‬ ‫ش��به روش��نفکری برامده چه قبل از انقالب و جریان‬ ‫م��وج نو و چه بعد از انق�لاب انتقاد می کند و در مورد‬ ‫این روند بعد از انقالب تاکید می کند که این سینما هیچ‬ ‫س��نخیتی با هویت ملی و دینی ما ن��دارد و با انقالب‬ ‫هیچ نس��بتی ندارد‪ ،‬گویا از کنار انقالب رد شده است‪.‬‬ ‫س��ینمای بی ریشه و بی هویتی اس��ت که نگاهش فقط‬ ‫جشنواره های جهانی است‪.‬‬ ‫تنها جریان نقدی که در ان دوران در مقابل ان سینمای‬ ‫هدایتی ‪ -‬حمایتی ایستاد همین جریانی بود که در نشریه‬ ‫س��وره به سردبیری ش��هید اوینی شکل گرفت‪ .‬ایشان‬ ‫تاکید می کرد که س��ینما اگر بخواهد جهانی باشد باید‬ ‫در درج��ه اول به هویت ملی اش بپردازد‪ .‬در ادامه تاکید‬ ‫می کرد که اگر جان فورد و کوروس��اوا جهانی هستند‬ ‫به خاطر این است جان فورد به شدت امریکایی است‬ ‫و کوروساوا به شدت ژاپنی‪ .‬اما سینما گران ما نه هویت‬ ‫مل��ی دارند و نه هویت دینی ب��ه همین خاطر هیچ گاه‬ ‫جهانی نخواهند شد‪.‬‬ ‫ایش��ان در کتاب ائینه جادو اش��اره کرده اند که س��ینما‬ ‫پدیده ای از مدرنیسم غرب است و ظرف و مظروف از‬ ‫ی ایجاد کنیم‬ ‫ان انهاست‪ .‬یعنی اگر بخواهیم سینمای بوم ‬ ‫باید ظرفش را هم خودمان ایجاد کنیم‪ .‬در ظرفی که انها‬ ‫ی خودمان را‬ ‫ب��ه ما داده اند نمی توانیم هویت ملی و بوم ‬ ‫منتشر کنیم‪.‬‬ ‫برای شهید اوینی همیشه فرم مهمتر از بقیه موارد بود و‬ ‫اشاره می کردند که ما باید پیام خود را در ظرفی بریزیم‬ ‫که ان ظرف بتواند بیانگر انها باشد و ساختار کنونی‬ ‫سینما نمی تواند جوابگوی این سینما باشد‪ .‬در همین‬ ‫رابطه اش��اره می کردند نقصی که در دانش��کده های‬ ‫س��ینما وجود دارد این اس��ت که به کل��ی از منابع‬ ‫داخلی بریده اند و تنها منابع غربی را تدریس می کنند‪.‬‬ ‫یعنی وقتی دانش��کده های س��ینمایی ما تا این حد‬ ‫احساس خودباختگی نسبت به منابع غربی می کنند‬ ‫چه توقعی از محصوالت این دانشکده ها و سینمای‬ ‫ما می توان داش��ت؟ ایش��ان به همین مسائل اشاره‬ ‫می کنند و اینکه چرا سینمای ما اینجاست و با وقوع‬ ‫انقالب این س��ینما اصالح نش��ده است و همچنان‬ ‫راهی را می رود که قبل از انقالب می یافت‪ .‬ایش��ان‬ ‫نگاه در این سینما به هویت ملی را هم از این لحاظ‬ ‫مورد نقد قرار می دهد که نگاه عمیق و ریش��ه دار به‬ ‫هویت ملی ندارد بلکه نگاه توریستی و کارت پستالی‬ ‫به هویت ملی دارد‪ .‬ایش��ان در ان زمان به فیلم هایی‬ ‫مثل مادر اشاره می کردند‪.‬‬ ‫انچه مورد نظر ایش��ان بود به طور کامل در سینمای‬ ‫ایران اتفاق نیفتاد اما ایش��ان از چند فیلم نام می برند‬ ‫مثل نیاز‪ ،‬عروس یا برخی از فیلم های حاتمی کیا که‬ ‫ایش��ان مثال می زدند اما باز ه��م تاکید می کردند که‬ ‫اینها س��ینمای ایده ال نیست بلکه سینمایی است که‬ ‫تا حدی گام برداش��ته اس��ت به سمت سینمایی که‬ ‫باید باشد‪.‬‬ ‫او انقالبی را در س��ینما مد نظر داشت که باید انجام‬ ‫می ش��د که با توضیح��ات و توصیفاتی که ایش��ان‬ ‫می کردند به موضوعی بر می گردد که امروزه ما با ان‬ ‫دست به گریبان هستیم و ان تحول در علوم انسانی‬ ‫است؛ بازگشت به هویت اسالمی‪ ،‬به جامعه شناسی‬ ‫اس�لامی‪ ،‬به فلسفه اس�لامی و‪ ....‬ایشان در ان زمان‬ ‫این موضوع را به عنوان عامل تحول در سینما متذکر‬ ‫می شد‪.‬‬ ‫مشخص اس��ت که این انقالب تا االن رخ نداده و‬ ‫دقیقا همان حرفی که وی حدود ‪ 20‬سال پیش زده‬ ‫اس��ت االن به وضوح می توان دید‪ .‬همان فیلم های‬ ‫بی هویت و غرب زده‪ .‬ش��اید بدبینانه نگاه کنم اما‬ ‫من هیچ تاثیری از سخنان شهید اوینی در سینمای‬ ‫خودم��ان نمی بین��م و خیلی از اف��رادی که اطراف‬ ‫ایش��ان بودند هم حرف های ایش��ان را نفهمیدند‪.‬‬ ‫این صحبت ها نه تاثیری داش��ت و نه بازنش��ر شد‬ ‫در س��ینمای ما که مخاطب اصلی این سخنان بود‪.‬‬ ‫برای همین ش��ما ادامه همان س��ینما را می بینید که‬ ‫افتخار می کند از اینکه در جشنواره ها حضور دارد‪،‬‬ ‫به تعداد باالی فیلم های سینمایی افتخار می کند و‪....‬‬ ‫که می بینیم حرف های ش��هید اوین��ی همچنان در‬ ‫همان حد باقی مانده است‪.‬‬ ‫عل��ت این موض��وع را ه��م باید در چن��د مورد‬ ‫جس��ت وجو کرد‪ :‬یکی انگیزه ای که در س��ینمای‬ ‫م��ا برای پن��د گرفتن از حرف های ایش��ان وجود‬ ‫نداش��ت! دوم ساختاری که بر س��ینمای ما حاکم‬ ‫است و اجازه تغییر را نمی دهد و سوم اینکه ریشه‬ ‫این مس��ائل و همان ظ��رف و مظروفی که عرض‬ ‫کردم هم مش��کل دارد‪ .‬همه این مسائل را می توان‬ ‫اش��اره کرد‪ .‬س��ینما توسط ماس��ون ها وارد ایران‬ ‫ش��د تا بتواند ان تجدد وارداتی غرب را در زمان‬ ‫رضاخان بیشتر در اذهان جا بیندازد‪ .‬شهید اوینی‬ ‫در مقاالت خود به همه این مس��ائل اشاره می کند‬ ‫و علل این توقف را نیز اش��اره می کند که به چند‬ ‫مورد از ان اشاره کردم‪.‬‬ ‫با این حال فکر می کنم اگر االن شهید اوینی زنده بود‬ ‫و به شهادت نرسیده بود‪ ،‬در همان جایگاه قبلی خود‬ ‫بود‪ ،‬هم فیلم می ساخت و هم با نقدهای خود سینما‬ ‫را به سمت اصالح هدایت می کرد‪ ،‬اما به نظرم می اید‬ ‫نمی توانست در یک مقام دولتی قرار بگیرد‪.‬‬ ‫گزیده گفتاری از ایت اهلل جوادی املی‬ ‫سالله سلسله سادات ‬ ‫ت امیختن و هنر تصویر‬ ‫ت شهاد ‬ ‫ح را با درای ‬ ‫ت فت ‬ ‫روای ‬ ‫س نزو ل و‬ ‫گ ساختن و دو قو ‬ ‫ق هماهن ‬ ‫را با ظفر تحقی ‬ ‫ی تا م هنر اسالمی دور زدن و معقول ‬ ‫صعود را با منحن ‬ ‫س کردن و محسوس ‬ ‫را با عبور از بستر خیال‪ ،‬محسو ‬ ‫را با گ��ذر از گذرگا ه تخیل‪ ،‬معق��و ل نمودن و تجرد‬ ‫ت خیا ل کش��یدن و از انجا به ‬ ‫ی را در کس��و ‬ ‫ت��ا م عقل ‬ ‫س پیراستن ‬ ‫نح ‬ ‫س از پیراه ‬ ‫س دراورد ن و سپ ‬ ‫جامه ح ‬ ‫ت خی��ا ل را تخلی ه نمود ن و ب�� ه بارگا ه تجرد‬ ‫و کس��و ‬ ‫ی رس��ید ن و رس��اند ن و در لفافه هنر‪ ،‬س��ه ‬ ‫ل عقل ‬ ‫کام ‬ ‫ط جلوه ‬ ‫ت را ب ه ه�� م مرتب ‬ ‫ل و مث��ا ل و طبیع ‬ ‫عال�� م عق ‬ ‫ب را از تنگنای ‬ ‫دادن و کاروا ن دلباخت��ه جم��ا ل محبو ‬ ‫ی بخش��ید ن و‬ ‫ت به دراورد ن و از منز ل مثا ل رهای ‬ ‫طبیع ‬ ‫ی هنر اسالمی‬ ‫ل رساند ن ک ه عناصر اصل ‬ ‫ن عق ‬ ‫ب ه حر م ام ‬ ‫ت و دوده‬ ‫ل می دهند‪ ،‬در سالله سلسله سادا ‬ ‫را تش��کی ‬ ‫ی شهید سعید سید مرتضی ‬ ‫ت یعن ‬ ‫ی شهاد ‬ ‫ش��جره طوبا ‬ ‫ی تبلور یافت ‬ ‫اوین��ی(ره) و دیگر هنرمندا ن متعهد دین ‬ ‫و می یابد‪.‬‬ ‫ص هنر اس�لامی همانا توا ن ترس��یم ‬ ‫ن ش��اخ ‬ ‫مهم تری ‬ ‫ت تصویر غیب ‬ ‫س و قدر ‬ ‫ت محس��و ‬ ‫معقو ل در کس��و ‬ ‫ی غیراسالمی چون ‬ ‫ت اس��ت‪ .‬هنرها ‬ ‫در جامه ش��هاد ‬ ‫ت ندارند و از عقل ‬ ‫ی در جها ن معقو ل و ملک��و ‬ ‫جای�� ‬ ‫ط از‬ ‫ل بی نصیبند و فق ‬ ‫ل بی بهر ه و از مثا ل منفص ‬ ‫منفص�� ‬ ‫ل استمداد می کنند‪ ،‬هرگز مایه عقلی ‬ ‫وه م وخیا ل متص ‬ ‫ی ک ه ماد ه را‬ ‫ی ندارند؛ زیرا مکتب ‬ ‫نداش��ت ه و ره اورد غیب ‬ ‫ی را خراف ه می پندارد‬ ‫ل می دان��د و موجود غیرماد ‬ ‫اصی ‬ ‫ی می کند‪ ،‬هیچ گاه ‬ ‫ب را افسان ه تلق ‬ ‫و تش��نه تجرد و غی ‬ ‫ی جز‬ ‫ب ن��دارد و هرگز هدف ‬ ‫ل و غی ‬ ‫پیام��ی از عال م عق ‬ ‫وه م و خیا ل نخواهد داشت‪.‬‬ ‫ی همانا‬ ‫ج یک انس��ا ن از دیدگا ه هنرمند ماد ‬ ‫ج عرو ‬ ‫او ‬ ‫ت و ان جا که ‬ ‫ل وه م ب ه ه م امیخت ه اس�� ‬ ‫مقا م مثا ل متص ‬ ‫ن از نا م و نا ن و وا م و دان ه نباش��د‪ ،‬هنرمند مادی ‬ ‫س��خ ‬ ‫ق و تقدیر و ثنا و‬ ‫ت و ان جا ک ه از تشوی ‬ ‫ی نیس�� ‬ ‫را راه ‬ ‫ی نباشد‪ ،‬هنرور مادی ‬ ‫س و یادنام ه و مانند ا ن اثر ‬ ‫س��پا ‬ ‫ی نخواهد بود؛ زیرا قلمرو پرواز هنرپرداز مادی ‬ ‫را بار ‬ ‫همانا منطقه بسته خیا ل و مدار محدود وه م است‪.‬‬ ‫ت و مثال ‬ ‫ی ک�� ه عوال م س��ه گانه طبیع ‬ ‫ب اله ‬ ‫ی مکت ‬ ‫ول�� ‬ ‫ت می نماید و هر ک��دام انها را مظهر‬ ‫ل را اثب��ا ‬ ‫و عق�� ‬ ‫ی می داند و برای ‬ ‫ی جال ل و جما ل اله�� ‬ ‫نام��ی از نام ها ‬ ‫هلل را‬ ‫ت و لقاء ا ‬ ‫ل نیس ‬ ‫ی قائ ‬ ‫ی مرز ‬ ‫ج انس��ا ن ملکوت ‬ ‫عرو ‬ ‫ت و خواهد بود‪ ،‬مائده ‬ ‫ک�� ه همار ه بیکرا ن بود ه و هس�� ‬ ‫ل و شاهد عاشق ‬ ‫ف واص ‬ ‫ح و عار ‬ ‫و ما دبه س��الک صال ‬ ‫ی را فراسوی ‬ ‫ج هنرورز ‬ ‫ی موا ‬ ‫می داند‪ ،‬بحر تیار و دریا ‬ ‫ی گوناگو ن را‬ ‫هنرمند اس�لامی قرار می دهد تا پیام ها ‬ ‫ب از ورای حجاب های ‬ ‫ی غی ‬ ‫ل و مناد ‬ ‫ف عق ‬ ‫ک�� ه ا ز هات ‬ ‫ت ب ه قلمرو مثال ‬ ‫ت کرد ه اس�� ‬ ‫ی دریاف ‬ ‫ی و ظلمان ‬ ‫ن��ور ‬ ‫ل دراورد ه و از ا ن پایگا ه ب ه مرحله وه م و خیال ‬ ‫منفص ‬ ‫س ب ه منصه حس و صحنه صورت نازل ‬ ‫تنز ل داده ‪ ،‬سپ ‬ ‫ی ظریف ‬ ‫س را بر بال ها ‬ ‫نماید تا بادیه نش��ینا ن تشنه ح ‬ ‫ت ب ه دامنه مثا ل و خیال ‬ ‫هنر نشاند ه و از خاکدا ن طبیع ‬ ‫ل و مقا م منی ع غیب ‬ ‫رس��اند ه و از ان جا ب ه ق ّله رفی ع عق ‬ ‫ب و ش��هادت‪ ،‬نغمه‬ ‫ی غی ‬ ‫ل کند‪ ،‬تا از زبا ن موال ‬ ‫واص�� ‬ ‫ی جنتی» را با‬ ‫ی و ادخل ‬ ‫ی عباد ‬ ‫یف ‬ ‫دل انگی��ز «‪ ...‬فادخل ‬ ‫ل فراه م کرد ه و‬ ‫ب نواف ‬ ‫ی بشنود ک ه در س��ایه قر ‬ ‫گوش ‬ ‫ل به دس��ت ‬ ‫ی جم ع فضای ‬ ‫ی درک کند ک ه با وال ‬ ‫با روح ‬ ‫ن طبیعی ‬ ‫ن شود ک ه س��یر از زمی ‬ ‫امد ه اس��ت ؛ تا روش�� ‬ ‫ی سلوک از‬ ‫ی نتیجه هنر ماد ه اس��ت ‪ ،‬ول ‬ ‫ب ه س��پهر ماد ‬ ‫ت ب ه مثا ل و از ان جا ب ه عقل ‪ -‬و خالص ه جها ن را‬ ‫طبیع ‬ ‫ل خت م نمودن ‪ -‬محصول ‬ ‫ل شرو ع کرد ن و ب ه عاق ‬ ‫از عق ‬ ‫ت ک ه اس�لا م داعیه ا ن را داشت ه و هماره ‬ ‫ی اس�� ‬ ‫هنر اله ‬ ‫ی جام�� ع را ارائ ه کرد ه و می کند و هی ‬ ‫چ‬ ‫تربیت یافتگان ‬ ‫ل جام ع ب ه نوبه‬ ‫ت ک ه انس��ا ن کام ‬ ‫ن نیس�� ‬ ‫ی ب ه از ای ‬ ‫هنر ‬ ‫ی را ب ه ه�� م بپیوندد و‬ ‫ط حلقه هس��ت ‬ ‫خود دو س��ر خ ‬ ‫ی را ک ه خود پیمود ه اس��ت‪ ،‬در قالب ‬ ‫صع��ود و نزول�� ‬ ‫ت را ب ه همراه ‬ ‫هن��ر عرض ه کند تا س��الکا ن هنردوس�� ‬ ‫ش اگا ه کند‬ ‫ش ب ه منطقه وس��ی ع افرین ‬ ‫ی خوی ‬ ‫هنرپرور ‬ ‫س با‬ ‫ت و جالل نواز انا ن را از ان ‬ ‫ت جمال دوس�� ‬ ‫و فطر ‬ ‫ن ماده ‬ ‫ت و نوازندگا ن غباری ‬ ‫گل رخ��ا ن خاک الود طبیع ‬ ‫ن و خوانن��دگا ن گردگرفته‬ ‫و س��رایندگا ن ژولیده زمی ‬ ‫بستر غبراء برهاند و ب ه جما ل بی زوا ل ماورای طبیعت ‬ ‫ل و غیب ‬ ‫ی و کم��ا ل بی وبا ل عق ‬ ‫و ج�لا ل بی مثا ل معن ‬ ‫ی هر عبد صالحی ‬ ‫ی دلپذیر و روح انگیز م��وال ‬ ‫و ن��وا ‬ ‫ف در م��دار بتکد ه و‬ ‫برس��اند؛ تا معلو م ش��ود ک ه طوا ‬ ‫میکد ه و عشرتکد ه و باالخر ه طبیعتکده‪ ،‬شایسته انسان ‬ ‫ی چش�� م نمی دوزد‬ ‫ی ماد ‬ ‫و ب ه ره اورد بی مایه مکتب ها ‬ ‫ی را با ش��هوات ‬ ‫ی و محمود ادب ‬ ‫ح هنر ‬ ‫ق ممدو ‬ ‫و عش�� ‬ ‫ی اش��تبا ه نمی کند و ساکنان ‬ ‫مش��ئو م و مذمو م بی هنر ‬ ‫ی عفاف ‬ ‫ی ک ه نف ‬ ‫ی یا بی حجاب ‬ ‫ف را ب ه بدحجاب ‬ ‫ی عفا ‬ ‫کو ‬ ‫ت نمی نماید و مر غ با غ ملکوت ‬ ‫را ب ه همرا ه دارد‪ ،‬دعو ‬ ‫را با نغمه س��رد ناسوتیا ن س��رگر م نمی کند و فرهنگ ‬ ‫گ ناموزون ‬ ‫ت از ماد ه را با اهن ‬ ‫ت و نزاه ‬ ‫ت از طبیع ‬ ‫برائ ‬ ‫خاکیا ن از یاد نمی برد و س��رانجا م تسلی م بی هنر نادان ‬ ‫ی همه ادیبان‬ ‫ت ب ه ا ن ب��را ‬ ‫ی ک ه عنای ‬ ‫نمی ش��ود‪.‬نکته ا ‬ ‫ت و هنرمندا ن ادب پرور سودمند است‪ ،‬همانا‬ ‫هنردوس ‬ ‫ی پیروا ن «بودا» و‬ ‫ب هنره��ا ‬ ‫ت که‪ :‬گرچ ه غال ‬ ‫ن اس�� ‬ ‫ای ‬ ‫ی بی روح ‬ ‫«برهم��ن» در جامه تجس��ی م و مجس��مه ها ‬ ‫حو‬ ‫ی حامیا ن مسی ‬ ‫خالص ه می ش��ود و نیز اکثر هنرها ‬ ‫ی و پیکرهای ‬ ‫ت سنگ تراش ‬ ‫پیروا ن عیسی (ع) در کسو ‬ ‫ت نیست ‪ ،‬بلک ه هنر در بازشناس ‬ ‫ی‬ ‫هنرجو و کمال دوس ‬ ‫مجدد عال م و اد م و جها ن را وس��یع تر از منظر محدود‬ ‫ی فرشتگا ن بلکه ‬ ‫ن و انس��ا ن را همتا ‬ ‫طبیعیو ن ش��ناخت ‬ ‫ف س��امی از‬ ‫ن هد ‬ ‫ل ب ه ای ‬ ‫باالتر دید ن اس��ت؛ و را ه نی ‬ ‫ن را با ایثار‬ ‫ی می�� ‬ ‫ن و میدان ها ‬ ‫ی کئود گذش��ت ‬ ‫عقبه ها ‬ ‫ی همه‬ ‫ن و برا ‬ ‫ت سر گذاش��ت ‬ ‫س پش�� ‬ ‫س و بذ ل نف ‬ ‫نفی ‬ ‫ی چو ن ره توشه‬ ‫ی ظفر ره اورد ‬ ‫ی هنر و سو ‬ ‫راهیا ن کو ‬ ‫ی اوینی(ره) اورد ن است‪ .‬و‬ ‫ش��هید فقید س��یدمرتض ‬ ‫ی جز بر‬ ‫ی هنرپرور ‬ ‫ش پرنیان ‬ ‫ی هنر و پوش ‬ ‫جامه رس��ا ‬ ‫ی چو ن شهیدا ن شاهد برازنده ‬ ‫ل جام ع سالکان ‬ ‫اندا م کام ‬ ‫قامت راست قامتان ‬ ‫ ‬ ‫ی‬ ‫س هنر جز برا ‬ ‫ی اطل ‬ ‫ت و قبا ‬ ‫نیس ‬ ‫ت ن ه تشنگا ن قدرت ‪ ،‬زیبنده ‬ ‫خ و ش��یفتگا ن خدم ‬ ‫تاری ‬ ‫ی هم��ا ن فرزانه جهان بینی ‬ ‫نخواهد ب��ود‪ .‬هنرمند قران ‬ ‫ی ندارد‬ ‫ی اعتنای ‬ ‫ی الح��اد ‬ ‫ت ک ه هرگز ب ه مکتب ها ‬ ‫اس�� ‬ ‫ش مه م هنر پیروا ن‬ ‫ن بخ ‬ ‫بی جا ن خاتم ه می پذیرد‪ ،‬لیک ‬ ‫ی ا ن در ترس��یم‪ ،‬تصویر‪،‬‬ ‫ق��را ن و حامیان اعجاز کالم ‬ ‫ی و بدو ن تجسیم‬ ‫ی و بصر ‬ ‫ی س��مع ‬ ‫تمثیل‪ ،‬تش��بیه ها ‬ ‫ص خود را ب ه همرا ه دارد تا‬ ‫متبلور می شود ک ه پیا م خا ‬ ‫ی مواج ‬ ‫ی از هنر قران‪ ،‬در دریا ‬ ‫ن بهره ور ‬ ‫هم��گا ن ضم ‬ ‫ی در‬ ‫ق ش��وند و از شنا ‬ ‫ص کنند؛ بدو ن انکه غر ‬ ‫ا ن غو ‬ ‫ت ببرند‪ ،‬بدو ن انکه گرفتار خفگی ‬ ‫ت ل��ذ ‬ ‫ا ن اب حیا ‬ ‫ن و نغمه‬ ‫ت حس ‬ ‫ی از رهگذر صو ‬ ‫ش��وند‪ .‬اگر هنرمند ‬ ‫ی به‬ ‫ل روح پرور‪ ،‬پیام ‬ ‫غم زدا یا تصویر و ترسی م و تمثی ‬ ‫ب برس��اند و از کنگره عرش‪،‬‬ ‫ی غی ‬ ‫ش منتظرا ن ندا ‬ ‫گو ‬ ‫ل کند‬ ‫ی وصا ل واص ‬ ‫ی ب ه سم ع مشتاقا ن کو ‬ ‫صفیر اشنای ‬ ‫س ب ه واجب ‬ ‫ن شر ع مقد ‬ ‫ی را در دام ‬ ‫و در نتیج ه گروه ‬ ‫ت کرد ه و از ح��را م و مکرو ه رهایی ‬ ‫و مس��تحب تربی ‬ ‫بخشد‪ ،‬همانا هنرپرور اسالمی است‪.‬‬ ‫‪69‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫سرکوب شیعیان بحرین و واکنش ها‬ ‫سرکوب شیعیان بحرین و واکنش ها‬ ‫بحرین د رمحاصره سلفی ها‬ ‫سهیالطائی‬ ‫یک روز بع��د از اینکه نیروهای معترض بحرینی تا‬ ‫محاصره کاخ س��لطنتی پادش��اه بحرین پیش رفتند‪،‬‬ ‫عربستان دست به کار ش��د و تحت عنوان نیروهای‬ ‫شورای همکاری خلیج به اشغال بحرین پرداخت‪.‬‬ ‫در حقیقت درخواس��ت پادش��اه بحرین جهت ورود‬ ‫نیروهای س��پر جزی��ره به این کش��ور فرصت خوبی‬ ‫به عربس��تان س��عودی داد تا به بهانه نیروهای س��پر‬ ‫جزیره نیروهای نظامی خود را برای س��رکوب انقالب‬ ‫مردمی بحرین وارد این کش��ور کند‪ .‬فرمانده نیروهای‬ ‫سعودی سرتیپ «مطلق بن سالم االزیمع» گفته که تعداد‬ ‫نیروهای تشکیل دهنده سپر جزیره بیش از ‪30‬هزار افسر‬ ‫و نظامی است که چندین هزار از این نیروها به بحرین‬ ‫اعزام ش��ده اند‪ .‬نیروهای س��پر جزی��ره نیروی نظامی‬ ‫ اس��ت که توسط کش��ورهای عضو شورای همکاری‬ ‫خلیج فارس متشکل از عربستان و امارات متحده عربی‬ ‫و کوی��ت و قطر و بحرین و عمان با هدف ایجاد یک‬ ‫قدرت نظامی جهت دفاع از امنیت کش��ورهای حوزه‬ ‫خلیج ف��ارس و حمایت این کش��ورها از تعدی ها و‬ ‫تجاوزات خارجی تشکیل شد‪ .‬قبل از اعزام نیروهای‬ ‫عربستانی به بحرین‪ ،‬رابرت گیتس‪ ،‬وزیر دفاع امریکا‬ ‫پس از حضور در نشس��ت وزیران دفاع ناتو در شهر‬ ‫بروکسل‪ ،‬به منامه سفر کرد‪ .‬گیتس در این سفر با حمد‬ ‫بن عیسی ال خلیفه و سلمان بن حمد ال خلیفه ولیعهد‬ ‫بحرین دیدار و به رژیم سلطنتی این کشور اطمینان داد‬ ‫که امریکا به طور کامل از منامه حمایت می کند‪.‬‬ ‫موضع مخالفان بحرینی‬ ‫ب��ا ورود نیروهای خارجی‪ ،‬مخالفان بحرینی اعالم‬ ‫‪70‬‬ ‫کردند اعزام نیروهایی از کش��ورهای عضو ش��ورای‬ ‫همکاری خلیج فارس به بحرین به منزله اعالم جنگ‬ ‫و اش��غال بحرین است‪ .‬دراین راستا فراکسیون شیعه‬ ‫الوف��اق در پارلمان بحرین از ملک حمد بن عیس��ی‬ ‫ال خلیفه خواس��ت وضع فوق العاده در این کش��ور‬ ‫را پایان دهد‪ .‬عبد علی محمد‪ ،‬عضو این فراکس��یون‬ ‫تصریح کرد‪« :‬اکثر س��اکنان روستاهای بحرین شدیدا‬ ‫نگ��ران حمله اراذل و اوباش هس��تند که مس��ئوالن‬ ‫بحرین انها را به خدمت گرفته اند و انها را تشویق به‬ ‫حمالت تشنج امیز می کنند‪».‬‬ ‫حمله خونین به معترضان‬ ‫دو روز پس از حضور نیروهای خارجی در بحرین (‪24‬‬ ‫اسفند سال گذشته)‪ ،‬نیروهای امنیتی بحرین با حمایت‬ ‫نیروهای عربس��تانی و اماراتی به معترضان متحصن در‬ ‫میدان لولو شهر منامه حمله کردند‪ .‬در این عملیات که‬ ‫بسیاری ان را گسترده ترین سرکوب معترضان از زمان‬ ‫ی با‬ ‫اغاز ناارامی های این کشور می دانند نیروهای نظام ‬ ‫استفاده از خودروهای زرهی و تانک وارد منطقه تحصن‬ ‫معترضان شدند‪ .‬نیروهای امنیتی با شلیک گسترده گاز‬ ‫ن اب پاش درحالی که از‬ ‫اش��ک اور و استفاده از ماش��ی ‬ ‫ی حمایت می شدند برای متفرق‬ ‫سوی بالگردهای نظام ‬ ‫کردن معترضان تالش کردند‪.‬‬ ‫در هم��ان دوره گزارش های مختل��ف از تیراندازی‬ ‫مس��تقیم نیروهای امنیتی به س��وی م��ردم حاضر در‬ ‫می��دان خبر م��ی داد‪ .‬همچنین علی االس��ود‪ ،‬یکی از‬ ‫نمایندگان فراکسیون مستعفی الوفاق هم اعالم کرده‬ ‫است که نظامیان از داخل بالگردهای اپاچی اقدام به‬ ‫تیراندازی به سوی معترضان ارام در میدان کردند‪.‬‬ ‫همچنی��ن یکی از رهبران مخال��ف حکومت بحرین‬ ‫اعالم کرد که در ای��ن عملیات‪ ،‬ماموران حکومتی و‬ ‫نیروهای اعزامی عربس��تان و امارات عربی متحده از‬ ‫گلوله جنگی علیه تظاهر کنندگان استفاده کردند‪.‬‬ ‫حمله به بیمارستان‬ ‫شاهدان عینی این جنایت اعالم کردند که صدای چند‬ ‫انفجار در میدان لولو شنیده شده و دود سیاهی بر فراز‬ ‫این میدان دیده می شود‪ .‬همچنین نظامیان‪ ،‬بیمارستانی‬ ‫که محل انتقال مجروحان این حمله اس��ت را محاصره‬ ‫کردند و اجازه ورود پزش��کان و پرس��تاران را ندادند‪.‬‬ ‫خلیل مرزوق‪ ،‬یکی از نمایندگان پارلمانی فراکس��یون‬ ‫شیعی الوفاق با اشاره به اینکه بیمارستان سلیمانیه تحت‬ ‫محاصره نظامیان قرار گرفته بود‪ ،‬گفت‪« :‬شرایط بحرین‬ ‫فاجعه بار اس��ت‪ .‬ارتش و نیروه��ای امنیتی با همکاری‬ ‫یکدیگر سعی در کشتار مردم دارند‪».‬‬ ‫دکتر ابراهیم علی‪ ،‬از پزشکان بحرینی هم با اشاره به‬ ‫اینکه وی شاهد حمله بالگردها به تظاهرات کنندگان‬ ‫ب��وده اس��ت‪ ،‬تاکید ک��رد‪ :‬نوع جراحت ش��ماری از‬ ‫بیماران پذیرش ش��ده‪ ،‬نش��ان دهنده ان اس��ت که از‬ ‫باال هدف ق��رار گرفته ان��د‪ .‬یکی دیگر از پزش��کان‬ ‫این بیمارس��تان هم در گفت وگو با شبکه تلویزیونی‬ ‫بی بی س��ی از تیراندازی بی هدف نیروهای نظامی به‬ ‫حاض��ران در بیمارس��تان و تهدید کادر پزش��کی با‬ ‫اسلحه خبر داد‪.‬‬ ‫حمل��ه به می��دان لولو یک روز پ��س از ان صورت‬ ‫گرفت که پادشاه بحرین با اعالم وضعیت فوق العاده‬ ‫به مقام ه��ای نظامی این کشوردس��تور داد از تمامی‬ ‫ ابزاره��ای الزم اس��تفاده کنن��د‪ .‬تع��داد کل نف��رات‬ ‫نیروه��ای زمینی‪ ،‬دریایی و هوایی بحرین به ‪10‬هزار‬ ‫نف��ر نمی رس��د و پادش��اه بحرین با اتکا ب��ه توانایی‬ ‫واحدهای اعزامی ش��ورای همکاری خلیج فارس‪،‬‬ ‫سرکوب معترضان در این کشور را شدت بیشتری‬ ‫بخشیده است‪.‬‬ ‫محکومیت گسترده سرکوب معترضان‬ ‫با ش��دت گرفتن س��رکوب معترضان بحرین پس از‬ ‫ورود نیروه��ای خارج��ی در این کش��ور هر روز بر‬ ‫شدت محکومیت رژیم این کش��ور افزوده می شود‪.‬‬ ‫حض��رت ای��ت اهلل خامن��ه ای رهبر معظ��م انقالب‬ ‫اس�لامی طی س��خنانی در حرم رضوی ضمن ارائه‬ ‫تصوی��ری از تح��والت منطقه س��رکوب معترضان‬ ‫بحرینی را محکوم کردند‪ .‬ایشان در بخشی از سخنان‬ ‫خود گفتند‪« :‬اوج وقاحت امریکایى ها انجایى است‬ ‫که دخال��ت تانک هاى دولت س��عودى را که امدند‬ ‫توى خیابان ه��اى منامه بحرین‪ ،‬دخال��ت نمی دانند؛‬ ‫اما وقتى مراج��ع تقلید ما‪ ،‬علماى م��ا‪ ،‬خیرخواهان‬ ‫ما می گویند مردم را نکش��ید‪ ،‬می گویند شما دخالت‬ ‫کردید! این دخالت اس��ت؟! اینک��ه ما به یک دولتى‪،‬‬ ‫یک رژیم ظالمى خطاب کنیم‪ ،‬بگوییم مردم خودتان‬ ‫را نکش��ید‪ ،‬این دخالت اس��ت؛ اما ام��دن تانک هاى‬ ‫بیگانه توى خیابان هاى بحرین‪ ،‬دخالت نیس��ت! این‬ ‫اوج وقاحت امریکایى ها و اذنابش��ان در منطقه است‬ ‫که اینجور حرکت می کنن��د‪ ،‬اینجور حرف می زنند‪،‬‬ ‫اینجور تبلیغات می کنند‪ .‬البته به نظر ما دولت سعودى‬ ‫اش��تباه کرد‪ ،‬نباید این کار را می ک��رد؛ خودش را در‬ ‫منطقه منفور می کند‪».‬‬ ‫دفتر ایت اهلل س��ید علی سیستانی مرجع شیعیان عراق‬ ‫ی دروس حوزه ‬ ‫نیز با انتش��ار بیانیه ای از تعطیلی تمام ‬ ‫علمی ه نجف در اعتراض ب ه کشتار مردم بحرین خبر‬ ‫داد‪ .‬ایت اهلل سیس��تانی پیش از این نیز در پیامی که به‬ ‫مقامات بحرین ارسال کرد‪ ،‬قلع و قمع شهروندان این‬ ‫کشور توسط نظامیان بحرینی و با همکاری نیروهای‬ ‫سعودی و امارتی را به شدت محکوم کرد و نسبت به‬ ‫تبعات منفی این اقدام هشدار داد‪.‬‬ ‫پیش از این بسیاری از مراجع تقلید عراق از جمله ‬ ‫ایت اهلل «سیستانی» و ایت اهلل «بشیر نجفی» سرکوب‬ ‫معترض��ان بحرینی و دخالت های نظامی عربس��تان‬ ‫س��عودی در امور داخلی این کش��ور را به ش��دت‬ ‫محکوم کرده بودند‪.‬‬ ‫حزب اهلل لبنان در بیانیه ای دخالت نظامی عربس��تان‬ ‫در بحرین را محکوم و اعالم کرد که این دخالت ها‬ ‫و به کارگیری خش��ونت علیه اعتراض های مردمی‬ ‫ مسالمت امیز نتیجه ای دربرنخواهد داشت‪.‬‬ ‫ح��زب اهلل در بیانیه خ��ود مورد هدف ق��رار دادن‬ ‫معترضان بحرینی که به کش��ته ش��دن چند نفر از‬ ‫انها منجر شد را محکوم و اعالم کرد‪« :‬خشونت ها‬ ‫علیه غیرنظامیان تنها مس��اله را پیچیده تر می کند و‬ ‫فرصت ه��ای ایجاد راه ح��ل را از بین می برد‪ ».‬در‬ ‫بیانیه ح��زب اهلل لبنان امده اس��ت‪« :‬موضع امریکا‬ ‫درباره این تحوالت مش��کوک اس��ت و سیاس��ت‬ ‫واقع��ی دولت امری��کا را در قب��ال تحرک ملت ها‬ ‫نشان می دهد‪».‬‬ ‫بان کی مون‪ ،‬دبیر کل سازمان ملل متحد نیز با صدور‬ ‫بیانیه درباره تهاجم نیروهای نظامی خارجی به خاک‬ ‫بحری��ن ابراز نگرانی کرده اس��ت‪ .‬وی در واکنش به‬ ‫تحوالت بحرین تصریح کرده‪ ،‬با اس��تفاده از راه های‬ ‫مسالمت امیز می توان ثبات و اتحاد ملی را به بحرین‬ ‫بازگرداند‪ .‬دبیر کل سازمان ملل همچنین از همسایگان‬ ‫بحری��ن و جامع��ه جهانی خواس��ته اس��ت از روند‬ ‫گفت وگو و ایجاد فضایی سازنده با هدف اصالحات‬ ‫در این کشور حمایت کنند‪.‬‬ ‫ای��ن صفح��ات در واقع نگاهی ب��ه درون انچه در‬ ‫بحرین می گذرد اس��ت‪،‬جایی که اقلیتی کوچک در‬ ‫اکثریتی حکم می رانند‪.‬‬ ‫رئیس جامعه جوانان حقوق بشر بحرین‪:‬‬ ‫حضور نیروهای عربستان برخالف قانون‬ ‫بحرین است‬ ‫انچه در بحرین می گذرد‪ ،‬خ��ارج از کادر دوربی ‬ ‫ن‬ ‫تلویزیون های غربی اس��ت‪ ،‬اما این دلیل نمی ش��ود‬ ‫ص��دای بحرین به گوش جهانیان نرس��د‪ .‬در همین‬ ‫راس��تا ش��بکه پرس ت��ی وی مصاحبه ای ب��ا محمد‬ ‫المسقطی‪ ،‬رئیس جامعه جوانان حقوق بشر بحرین‬ ‫انج��ام داده که در ادامه متن برگردان این گفت وگو‬ ‫را می خوانید‪.‬‬ ‫نیروه��ای امنیتی بحرین با حمایت نیروهای‬ ‫امنیت��ی عربس��تان برای س��رکوب مخالفان‬ ‫دولت بحرین از نارنجک و گاز اش��ک اور‬ ‫استفاده می کنند‪ .‬ایا پاس��خ های بی رحمانه‬ ‫دول��ت بحرین بیانگر فرار رژی��م از تهدید‬ ‫نیست؟‬ ‫بل��ه‪ ،‬نظامیان بحرینی نه تنها به س��وی تظاهرکنندگان‬ ‫حمل��ه می کنند‪ ،‬بلک��ه می خواهند همه را در کش��ور‬ ‫س��رکوب کنند از جمله روحانیون‪ ،‬رهبران گروه های‬ ‫مخالف‪ ،‬فعاالن حقوق بش��ر و روزنامه ن��گاران‪ .‬انها‬ ‫می خواهند همه را سرکوب کنند تا کسی از اعتراضات‬ ‫حمایت نکند‪.‬‬ ‫نیروهای عربستانی‪ ،‬مردم بحرین را سرکوب‬ ‫می کنند و رژیم ال خلیفه از این نیروها برای‬ ‫ ترور مردم خود استفاده می کند‪ .‬این اقدام را‬ ‫چگونه توصیف می کنید؟‬ ‫ای��ن اقدام را می توان جنایت��ی توصیف کرد که مغایر‬ ‫حق��وق بین الملل اس��ت‪ .‬بنابراین وقت��ی از نیروهای‬ ‫خارج��ی برای حمله به مردم و کش��تن انها اس��تفاده‬ ‫می ش��ود‪ ،‬این اقدام برخالف موازین انس��انی اس��ت‪.‬‬ ‫حض��ور نیروه��ای عربس��تانی در چارچ��وب توافق‬ ‫بین کش��ورهای عضو ش��ورای همکاری خلیج فارس‬ ‫نمی گنج��د‪ .‬اصل ای��ن قرار داد بر پای��ه همکاری بین‬ ‫کشورهای عضو اس��ت‪ ،‬اما کشورهای عضو شورای‬ ‫همکاری خلیج ف��ارس اعالم کرده ان��د همکاری ا‪‎‬نها‬ ‫منوط به هر گونه تهدید خارجی است‪.‬‬ ‫اما انچه در بحرین رخ داده یک مطالبه ملی‬ ‫اس��ت‪ .‬تظاهرکنندگان خواستار حقوق خود‬ ‫هس��تند‪ .‬بنابراین‪ ،‬ما به عنوان یک س��ازمان‬ ‫فعال در زمینه حقوق بش��ر از س��ازمان ملل‬ ‫و سایر س��ازمان های بین المللی می خواهیم‬ ‫به بحرین امده و درباره حوادث این کشور‬ ‫تحقیقات خود را انجام دهند‪.‬‬ ‫دولت بحری��ن همواره می گوید س��ازمان های محلی‬ ‫از اطالعات نادرس��ت اس��تفاده می کنند‪ ،‬اما من فکر‬ ‫نمی کن��م س��ازمان های محلی از اطالعات نادرس��ت‬ ‫اس��تفاده کنند‪ .‬بنابراین‪ ،‬ما از سازمان های بین المللی و‬ ‫نیز رسانه ها می خواهیم به بحرین بیایند و تحقیق کنند‬ ‫و ببینند چه اتقاقی افتاده است‪.‬‬ ‫حضور نیروهای عربس��تانی برخ�لاف قانون بحرین‬ ‫است‪ .‬این مداخله در سیاست های بحرین و حکمرانی‬ ‫بر این کشور است‪ .‬ما از جامعه بین المللی می خواهیم‬ ‫تا مسئولیت انچه در بحرین رخ داده است را بر عهده‬ ‫گیرد و واکنش س��ریع خود را نسبت به انچه در این‬ ‫کشور رخ می دهد اغاز کند‪.‬‬ ‫چرا در رسانه های غربی به ویژه رسانه های‬ ‫امریکای��ی از حوادث بحرین س��خنی گفته‬ ‫نمی ش��ود‪ .‬برخی می گوین��د دولت امریکا‬ ‫دس��تور س��کوت رس��انه ها را صادر کرده‬ ‫است‪ .‬ایا اکنون بیش از هر چیز منافع امریکا‬ ‫در راس قرار دارد؟‬ ‫در ارتب��اط با رس��انه ها باید گفت که همه رس��انه‪‎‬ها‬ ‫منافع خاص خود را دنبال می کنند‪ .‬انها منافع خود را‬ ‫داش��ته و با دولت ها ارتباط دارند‪ .‬برخی از رسانه های‬ ‫امریکایی وقایع بحرین را تحت پوش��ش خبری خود‬ ‫ق��رار می دهند‪ .‬ما در یک مصاحبه با یک روزنامه نگار‬ ‫زن ش��نیدیم که می‪‎‬گفت اوباما هرگز اجازه پوش��ش‬ ‫خبری حواث بحرین را نخواهد داد‪.‬‬ ‫شما نفوذ امریکا در اقدامات عربستان در بحرین‬ ‫را تا چه میزان ارزیابی می کنید؟‬ ‫ما نمی دانیم پشت درهای بسته چه اتفاقی افتاده است‪.‬‬ ‫انچه ما در حال حاضر می بینیم این است که عربستان‬ ‫قصد ندارد برای بهبود اوضاع در بحرین اقدامی انجام‬ ‫ده��د‪ .‬س��ازمان های بین المللی و حتی س��ازمان ها در‬ ‫امریکا س��عی می کنند تا علیه دولت امریکا البی کنند‬ ‫تا امریکا از نظامی��ان خارجی در بحرین بخواهد این‬ ‫کش��ور را ترک کنند‪ .‬همچنین انه��ا از مقامات دولت‬ ‫بحرین می خواهند تا ب��ا گروه های مخالف گفت وگو‬ ‫کنن��د‪ .‬با این وجود‪ ،‬تا به ح��ال هیچ نتیجه ای از البی‬ ‫سازمان های بین المللی حاصل نشده است‪.‬‬ ‫‪71‬‬ ‫گفت و گوی اختصاصی مثلث با سعید الشهابی‪:‬‬ ‫رژیم ال خلیفه باید از بحرین برود‬ ‫محمد جواد پاینده‬ ‫سعید الشهابی‪ ،‬عضو جنبش ازادی بحرین در لندن‬ ‫و از معارضین برجس��ته و سرشناس بحرینی است‪.‬‬ ‫او ای��ن روزها تم��ام وقت خود را ب��ه گفت و گو‬ ‫با رس��انه های جهانی برای افشای جنایت های رژیم‬ ‫ال خلیف��ه در بحری��ن صرف می کن��د‪ .‬این چهره‬ ‫سرش��ناس مخالف��ان بحرین��ی در گف��ت و گوی‬ ‫اختصاص��ی با مثلث به بررس��ی انچ��ه در بحرین‬ ‫می گذرد می پردازد‪.‬‬ ‫ابتدا می خواس��تم نظرتان را درباره ش��رایط‬ ‫موجود در بحرین و رخدادهایی که در این‬ ‫کشور به وقوع پیوسته بپرسم‪.‬‬ ‫فکر می کنم ش��رایط موجود در بحری��ن به نفع مردم‬ ‫و مبارزی��ن پی��ش م��ی رود و می توانم مل��ت بحرین‬ ‫را بش��ارت بده��م به روزه��ای روش��ن و خوبی که‬ ‫در پیش خواهند داش��ت‪ .‬مطمئن هس��تم که روزهای‬ ‫این��ده از ان ملت بحرین خواهد ب��ود و انها در برابر‬ ‫ادمکش��ان و کس��انی که دارند علیه ملت خودش��ان‬ ‫مرتکب جنایات بزرگی می شوند به پیروزی می رسند‪.‬‬ ‫خانواده ال خلیفه و ال س��عود که امروز نقش اول را‬ ‫در جنایت های بحرین بازی می کنند قطعا کنار خواهند‬ ‫رفت و مردم به خواسته های خودشان خواهند رسید‪.‬‬ ‫جنایاتی که درحال وقوع اس��ت و فش��ارهای موجود‬ ‫ب��ر مردم نش��ان دهنده این اس��ت که ای��ن حکومت‬ ‫مش��روعیت الزم را ندارد‪ .‬ب��ا ورود نیروهای خارجی‬ ‫به این کش��ور دولت این کشور و حکومت ال خلیفه‬ ‫نش��ان داد که مشروعیت خود را از دست داده و چون‬ ‫با مش��روعیت قانونی نمی تواند باقی بماند دست نیاز‬ ‫ب��ه س��وی کش��ورهای خارج��ی دراز ک��رده و همه‬ ‫ازادی های مردم را س��لب کرده است‪ .‬این رفتار قابل‬ ‫پذیرش نخواهد بود‪.‬‬ ‫دولتی که کش��ور را به دس��ت اشغالگران می سپارد و‬ ‫به وسیله انها می خواهد پایدار بماند قطعا لیاقت ماندن‬ ‫ندارد و باید کن��ار برود‪ .‬مردم بحرین با توکل به خدا‬ ‫پیروز خواهند ش��د و فشارهای وارده از سوی دولت‬ ‫هیچ تغییری در اراده و رفتار انها ایجاد نخواهد کرد‪.‬‬ ‫در روزه��ای اخی��ر نیز بس��یاری از س��ران‬ ‫معارضی��ن بحرین دس��تگیر ش��ده اند‪ .‬این‬ ‫مساله را در تحوالت اینده چگونه ارزیابی‬ ‫می کنید؟‬ ‫اینکه بخواهند با س��لب ازادی ها و دس��تگیری سران‬ ‫معترض��ان و ایجاد حساس��یت های مذهبی بین مردم‬ ‫و حمله به مس��اجد‪ ،‬از بین ب��ردن ازادی ها و حقوق‬ ‫انس��ان ها پایدار بمانند هرگز درس��ت نیست و پایدار‬ ‫نخواهند ماند‪ .‬مطمئنا این اقدامات درس��ت نیست و‬ ‫هرچه به این رفتارها بیشتر روی بیاورند مردم را بیشتر‬ ‫عصبانی می کنند‪.‬‬ ‫یکی از پیچیده ترین انقالب هایی که این روزها‬ ‫در جریان اس��ت‪ ،‬در خلیج ف��ارس در حال‬ ‫وقوع است‪ .‬رس��انه های غربی وقایع بحرین‬ ‫را درگیری میان شیعه و سنی اعالم می کنند‬ ‫اما انچه در بحرین می گذرد بس��یار پیچیده تر‬ ‫اس��ت‪ .‬رس��انه های غربی به چه دلیل تا این‬ ‫حد در درک حقیقت و پیچیدگی رویدادهای‬ ‫‪72‬‬ ‫بحرین ناتوان هستند؟‬ ‫متاس��فانه انها به غل��ط فکر می کنند ریش��ه انچه در‬ ‫بحرین می گ��ذرد‪ ،‬درگیری و اختالف میان ش��یعه و‬ ‫سنی است‪ .‬وقتی رویدادهای مصر و تونس را پوشش‬ ‫می دادن��د مس��اله را نبرد مردم با اختناق و س��رکوب‬ ‫عن��وان می کردن��د‪ .‬در بحری��ن هم همی��ن وضعیت‬ ‫وج��ود دارد و از ای��ن نظر تفاوتی ب��ا وضعیت مصر‬ ‫و دیگر کش��ورهای منطق��ه ندارد‪ .‬م��ردم بحرین که‬ ‫دست بر قضا بیشترشان شیعه هستند‪ ،‬سرنگونی پادشاه‬ ‫و نظام سلطنتی را خواستار هستند چون این سیستم را‬ ‫ناکارامد و اصالح ناپذیر می دانند‪ .‬این خواست عموم‬ ‫ملت بحرین اعم از ش��یعه و س��نی است و سنی های‬ ‫روش��نفکر و فهمیده نیز در این خواس��ت با شیعیان‬ ‫کشور شریک هستند‪.‬‬ ‫محمد بوفالسا که یک جوان ‪ 30‬ساله سنی است و در‬ ‫روزی که نیروهای امنیتی نیمه شب به مردم حاضر در‬ ‫میدان مروارید حمله کردند‪ ،‬برای معترضان سخنرانی‬ ‫کرده بود‪ ،‬از ان روز تاکنون ناپدید ش��ده است و حاال‬ ‫مطلع ش��ده ایم که در بازداش��ت اژان��س امنیت ملی‬ ‫کش��ور است‪ ،‬سازمانی که به اس��تفاده از تکنیک های‬ ‫شکنجه معروف است‪ .‬دلیل بازداشت او هم این است‬ ‫که به عنوان یک س��نی در حال س��خنرانی و همراهی‬ ‫با معترضان ش��یعه بوده اس��ت و این مس��اله روایت‬ ‫تقابل ش��یعیان بحرین با سنی ها را مخدوش می کند و‬ ‫واقعیت انچه را که در بحرین می گذرد عیان می سازد‪.‬‬ ‫تقابلی که در بحرین مش��اهده می کنید نه میان شیعه و‬ ‫س��نی بلکه میان مردم و رژیم اس��ت‪ ،‬رژیمی که دارد‬ ‫س��عی می کند سنی های کش��ور را علیه شیعیان تهییج‬ ‫و تحریک کند اما تا بدین جا در این زمینه با شکس��ت‬ ‫روبه رو شده است‪.‬‬ ‫رابط��ه می��ان رژی��م بحری��ن و رژی��م‬ ‫عربس��تان س��عودی به چه صورت است و‬ ‫ایا سقوط یکی‪ ،‬س��قوط دیگری را موجب‬ ‫شده یا تس��هیل خواهد کرد؟ این را به این‬ ‫دلیل می پرسم که همزمان با اعالم روز خشم‬ ‫در بحرین در عربس��تان هم چنین مساله ای‬ ‫توسط جوانان عربستانی صورت گرفت‪.‬‬ ‫تمامی کش��ورهای عربی منطقه خاورمیانه با یکدیگر‬ ‫مرتب��ط و متص��ل هس��تند‪ .‬م��ن خ��ودم در یکی از‬ ‫مقاالت��م در ح��دود ش��ش‪ ،‬هف��ت ماه پیش ب��ه این‬ ‫موضوع اش��اره کردم که مص��ر دروازه اصالحات در‬ ‫خاورمیانه اس��ت و حاال و با س��قوط رژیم مصر هیچ‬ ‫چیز در منطقه غیرممکن نیست‪ .‬عربستان سعودی در‬ ‫سیاس��ت خارجی و منطقه ای خود با شکست مواجه‬ ‫شده است‪ .‬سیاست خارجی اش در لبنان‪ ،‬مصر‪ ،‬تونس‪،‬‬ ‫افغانس��تان و یمن شکس��ت خورده و سیاس��ت های‬ ‫داخلی اش هم با شکست روبه رو شده است‪.‬‬ ‫امریکا همچنان از رژیم س��لطنتی بحرین و‬ ‫عربستان سعودی حمایت می کند‪ .‬نظرتان در‬ ‫این باره چیست؟‬ ‫س��ه‪ ،‬چهار هفته قبل به نظر می‪‎‬رس��ید امریکا تصمیم‬ ‫گرفته این بار سیاس��ت متفاوت��ی را در پیش بگیرد و‬ ‫ب��ه ج��ای حمای��ت از دیکتاتورهای منطق��ه از مردم‬ ‫حمایت کند‪ ،‬اما باز به موضع همیشگی قبلی اش یعنی‬ ‫حمایت از دیکتاتورها بازگشته است‪.‬‬ ‫ش��ما پی��ش از این در ی��ک اظهارنظر گفته‬ ‫بودید که راضی به اصالحات و تغییرات در‬ ‫حکومت بحرین نیس��تند بلکه باید ال خلیفه‬ ‫برود و حکومت جدیدی در بحرین برس��ر‬ ‫کار بیاید‪.‬‬ ‫بله‪ .‬اتفاقات اخیر کامال نشان داد که مردم بحرین دیگر‬ ‫نمی توانن��د این حکومت را تحمل کنند‪ .‬حکومتی که‬ ‫اجازه می دهد خارجی ها وارد کش��ور بشوند و به قتل‬ ‫مردم بپردازند‪ ،‬خانه ها را ویران کنند‪ ،‬مردم و معترضان‬ ‫را با این ش��کل دس��تگیر می کند و همه ازادی ها را از‬ ‫بین می برد چگونه می خواهد در اینجا بماند‪.‬‬ ‫خانواده ال خلیفه با این جنای��ات چگونه می خواهند‬ ‫جایگاهی در کشور داشته باش��ند‪ .‬انها با این رفتارها‬ ‫ثابت کردند که هیچ جایگاهی در این کشور ندارند‪.‬‬ ‫مردم بحرین در این قیام و تقابل با حکومت‬ ‫ال خلیفه نه تنها از حمایت کشورهای عربی‬ ‫برخوردار نیستند بلکه شاهد این هستند که‬ ‫حتی برخی از نیروهای عربی مثل عربستان‬ ‫و چند کش��ور دیگر ب��رای کمک به دولت‬ ‫بحرین وارد این کش��ور شدند‪ .‬این موضوع‬ ‫را چگونه توصیف می کنید؟‬ ‫این نشانه دیگری است که نشان می دهد حکومت های‬ ‫عرب��ی و حکومت ه��ای عض��و ش��ورای هم��کاری‬ ‫خلیج ف��ارس تعلقی به این زمان ندارن��د و دوره انها‬ ‫گذش��ته؛ حکومت هایی که به س�لاح تکی��ه دارند نه‬ ‫قانون‪ .‬حکومت های��ی که در حقیقت تعلق به ملت ها‬ ‫ندارن��د بلکه خانواده هایی هس��تند که بر س��ایر مردم‬ ‫س��لطه پیدا کردند‪ .‬در عربس��تان یک خانواده دارد بر‬ ‫مردم حکومت می کند و این حقیقت ملت عربس��تان‬ ‫و کش��ور عربستان نیس��ت‪ .‬ال خلیفه هم یک خانواده‬ ‫هس��تند‪ .‬اینها ملت بحرین نیستند‪ .‬این کشورها برای‬ ‫تصمیم گیری برای کشورهای دیگر و برای اعزام نیرو‬ ‫به بحری��ن حتی نیاز به تصمیم گیری در یک ش��ورا‪،‬‬ ‫مجلس یا پارلمان ندارند‪ .‬چون اصال چنین چیزی در‬ ‫ان کش��ورها وجود ندارد‪ .‬مجلس ها و کشورهای انها‬ ‫اصال تصمیم گیرنده نیستند‪ .‬وقتی حکومت توسط یک‬ ‫خانواده دارد اداره می شود رای خودشان را بر ملت ها‬ ‫و مردم تحمیل می کنند‪ .‬از کس��ی س��وال نمی کنند که‬ ‫این کار درس��ت اس��ت یا غلط‪ .‬تنها خودشان هستند‬ ‫که تصمی م می گیرند‪ .‬داشتن پارلمان و مجلس ظاهری‬ ‫و تشریفاتی اس��ت‪ .‬اینها نمی توانند ازادی و خواسته‬ ‫ملت ها را تحمل کنند‪ .‬اما دوره این حکومت ها گذشته‬ ‫و انها دیگر جایگاهی ندارند‪.‬‬ ‫انق�لاب و اعتراض م��ردم بحرین برخالف‬ ‫انقالب ه��ای تون��س و مص��ر ب��ا حمایت‬ ‫رسانه های عربی مواجه نشده و شاهد هستیم‬ ‫که رس��انه های عرب��ی هم از ای��ن انقالب‬ ‫استقبال نمی کنند‪ ،‬دلیلش را چه می دانید؟‬ ‫ملت های عرب مشکلی با ما ندارند‪ .‬ملت مصر‪ ،‬مردم‬ ‫لیبی و تونس مشکلی با ما ندارند‪ ،‬انهایی که با مشکل‬ ‫دارند و در مقابل ما هس��تند سلفی های وهابی هستند‬ ‫که با نفوذ خودش��ان س��عی دارند همه را علیه ما قرار‬ ‫بدهند‪ .‬انها با همه انقالب ها و ازادی ها مخالف هستند‬ ‫چون به دنبال منافع خودشان هستند و رسانه هایی هم‬ ‫ک��ه از ملت بحرین و این انق�لاب حمایت نمی کنند‬ ‫تحت تاثیر حکومت ال س��عود ق��رار دارند‪ .‬طبیعتا در‬ ‫بعضی از کش��ورهای عربی وقتی ازادی وجود ندارد‬ ‫ام��کان حمای��ت از ازادی ه��م وجود ن��دارد‪ .‬اما در‬ ‫کشورهایی که ازادی وجود دارد از انسانیت و ازادی‬ ‫باز هم دفاع می شود‪.‬‬ ‫برخی از این رس��انه های س��عی می کنن��د که انقالب‬ ‫بحرین را انقالب مذهبی جلوه بدهند و باعث اختالف‬ ‫مذهبی بین مردم بشوند‪ ،‬رفتار انها چیزی نیست که ما‬ ‫انتظار و توقع داشتیم‪.‬‬ ‫در براب��ر این مخالفت ها و مقاومت هایی که‬ ‫از س��وی برخی رس��انه ها صورت می گیرد‬ ‫شاهد این هستیم که دولت ایران و همچنین‬ ‫حزب اهلل لبنان از بحری��ن و انقالب بحرین‬ ‫حمایت می کند‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫دولتی که کشور را به دست‬ ‫اشغالگران می سپارد و‬ ‫به وسیله انها می خواهد‬ ‫پایدار بماند قطعا لیاقت‬ ‫ماندن ندارد و باید کنار‬ ‫برود‪ .‬مردم بحرین با توکل‬ ‫به خدا پیروز خواهند شد‬ ‫و فشارهای وارده از سوی‬ ‫دولت هیچ تغییری در اراده و‬ ‫رفتار انها ایجاد نخواهد کرد‬ ‫م��ا انتظار داش��تیم همه جه��ان‪ ،‬کش��ورهای عربی و‬ ‫کش��ورهای اس�لامی از انقالب بحرین حمایت کنند‪.‬‬ ‫امروز هم ش��اهد این هستیم که کشورهایی مثل ایران‬ ‫و عراق یا حزب اهلل از ما حمایت می کنند‪ .‬البته برخی‬ ‫می خواهند اینطور نشان دهند که ایران فقط از بحرین‬ ‫دف��اع کرده در حالی که اینطور نیس��ت‪ ،‬ایران از همه‬ ‫انقالب ها حمای��ت کرد‪ .‬ای��ران از تونس و مصر هم‬ ‫حمایت ک��رد‪ .‬از ما هم دارند حمایت می کنند و فقط‬ ‫مدافع بحرین نبودن��د‪ .‬من از همه دولت ها و ازادگان‬ ‫جه��ان که از م��ا حمایت کردند تش��کر می کنم‪ .‬فکر‬ ‫می کنم که همه ازاده های جهان با ملت بحرین همراه‬ ‫هس��تند‪ .‬اما انتظار ما این نبود که بسیاری از کشورها‬ ‫و رسانه های عربی ما را در این حرکت تنها بگذارند‪.‬‬ ‫از رس��انه های عربی و رس��انه های جه��ان می خواهم‬ ‫ک��ه در نگاه به رویدادهای جهان خصوصا در انقالب‬ ‫بحرین منصف باش��ند و نگاه منصفانه داش��ته باشند‪.‬‬ ‫حمای��ت ایران تنه��ا مخصوص به ما نب��وده‪ .‬ایران از‬ ‫همه کشورهایی که در حال انقالب بود حمایت کرد‪.‬‬ ‫اینکه بخواهند معانی دیگری از این مس��اله برداش��ت‬ ‫کنند نادرست اس��ت‪ .‬من از همه کشورهایی که از ما‬ ‫حمایت کردند در این انقالب تشکر می کنم و امیدوارم‬ ‫هم��ه ملت ها و دولت های عرب از ملت ازاده بحرین‬ ‫حمایت کنند‪.‬‬ ‫صحنه های بسیار دلخراشی از حمله نیروهای‬ ‫امنیتی به تظاهرکنن��دگان در تلویزیون های‬ ‫منطقه شاهد هستیم‪ ،‬انتشار فیلمی که در ان‬ ‫نشان داده می‪‎‬شود نیروهای پلیس بحرین در‬ ‫روستای الدیه یکی از تظاهرکنندگان را در‬ ‫حالی که دس��ت بند به دس��ت های وی زده‬ ‫ش��ده بود پیوس��ته مورد ضرب و شتم قرار‬ ‫می دهند‪.‬‬ ‫من واقعا نمی دانم رژی��م چگونه می خواهد از جانب‬ ‫م��ردم خود که هر روزه این صحنه ها را می بینند مورد‬ ‫احترام باشد‪ .‬خشونت هایی که هر روزه در خیابان های‬ ‫بحرین اتفاق می افتد بسیار بیشتر از ان چیزی است که‬ ‫در این فیلم کوتاه دیده می شود‪.‬‬ ‫مردم تحت محاصره و اش��غال هس��تند‪ .‬رژیم بحرین‬ ‫اقدامات بی رحمانه خود را تشدید کرده است‪ .‬تا کنون‬ ‫‪ 3000‬نفر در س��رکوب های خونی��ن نیروهای دولتی‬ ‫بحرین علیه تظاهرکنندگان مجروح ش��ده اند‪ .‬افرادی با‬ ‫س��ن بیش از ‪ 60‬س��ال و کمتر از ‪ 15‬سال نیز در میان‬ ‫افراد بازداشت ش��ده در زندان‪‎‬ه��ای بحرین قرار دارند‪،‬‬ ‫شمار افرادی که طی دو هفته گذشته بازداشت شده اند‬ ‫بین ‪ 450‬تا ‪ 500‬نفر اس��ت ک��ه در این میان چهره ها و‬ ‫دانشمندان برجسته نیز وجود دارند‪ .‬انچه ما امروز شاهد‬ ‫ان هس��تیم یک تراژدی انس��انی است که به هیچ وجه‬ ‫پایان نمی یابد‪ .‬اما این وعده الهی است که به فضل خدا‬ ‫پیروزی از ان ماست و به کمک خدا پیروز خواهیم شد‪.‬‬ ‫گفتار‬ ‫چرایی جنبش بحرین‬ ‫محمدفضلی زاده‬ ‫مهمترین انگیزه‏ها و هدف های نهضت اس�لامی در‬ ‫بحرین را می توان به حاکمیت خاندان ال خلیفه ارجاع‬ ‫داد ک��ه مردم بحرین هیچ گاه موافق حاکمیت خاندان‬ ‫‏ال‏خلیف��ه نبوده‏اند و دالیل ای��ن نارضایتی را باید در‬ ‫دو امر مالحظه کرد‪ :‬خاندان ال خلیف ‏ه بحرینی نیستند‬ ‫بلکه از اقلیت سنی مذهب مهاجری هستند که در پی‬ ‫اختالفات مذهبی با قبیله «بنی کعب» در زمان ریاست‬ ‫«ش��یخ نصراهلل خان» والی منص��وب «کریم خان زند»‬ ‫بربحری��ن‪ ،‬از کویت وارد بحرین ش��ده اند‪ .‬به قدرت‬ ‫رسیدن خاندان ال خلیفه براساس خواست و رضایت‬ ‫مردم ص��ورت نگرفته‪ ،‬بلکه ال خلیفه ق��درت را در‬ ‫بحرین در دست گرفته و با پذیرفتن تحت الحمایگی‬ ‫‏انگلیس در سال ‪ ۱۸۲۰‬قدرت را حفظ کرده است‪.‬‬ ‫ال خلیفه در سال ‪۱۸۲۰‬با انعقاد پیمانی با انگلیس‪ ،‬اداره‬ ‫گمرکات‪ ،‬تجارت و امنیت داخلی و خارجی خود را‬ ‫به مامورا ‏ن این کش��ور سپرد‪ .‬تحت‏الحمایگی بحرین‬ ‫در س��ال ‪ ۱۸۸۰‬با امضای‏پیمان زیر مورد تایید مجدد‬ ‫قرار گرفت‪« :‬من عیسی بن ال خلیفه شیخ بحرین بدین‬ ‫ت انگلیس‬ ‫وس��یله خودم و جانشینانم را در برابر دول ‏‬ ‫متعهد می سازم که از مذاکره یا انعقاد هر نوع پیمان با‬ ‫هر کشور یا دولتی غیر از بریتانیا و بدون موافقت دولت‬ ‫نامبرده خودداری کنم و به هیچ دولتی جز بریتانیا اجازه‬ ‫تاسیس نمایندگی سیاسی یا کنسولی را ندهم‪».‬‬ ‫ن ترتیب انگلیس در س��ال ‪ ۱۹۱۹‬تحت الحمایه‬ ‫به ای ‬ ‫بودن بحرین را به صورت رس��می اعالم کرد و از ان‬ ‫پس بحرین تحت سرپرستی یک مستشار انگلیسی‏اداره‬ ‫می‏ش��د‪ ،‬این مس��اله منجر به قیام ناکام مردم بحرین‬ ‫در س��ال‪ ۱۹۵۱‬ش��د که طی ان مردم خواهان اخراج‬ ‫«بل گراو» حاکم انگلیسی بحرین شدند‪.‬‬ ‫پس از اس��تقالل بحرین نیز وابستگی رژیم ال خلیفه‬ ‫به اس��تعمارگر جدید یعنی امریکا ادامه یافت و این‬ ‫وابستگی بعد از پیروزی انقالب اسالمی ایران وجنگ‬ ‫اول و دوم خلیج فارس شدیدتر شد‪ .‬اعتراف سخنگوی‬ ‫کاخ سفید مبنی بر اینک ‏ه «اگر کمک های دولت بحرین‬ ‫نب��ود‪ ،‬به هی��چ وجه قادر ب��ه مقاوم��ت و ماندن در‬ ‫خلیج‏ف��ارس نبودیم»‪ ،‬موید این وابس��تگی مضاعف‬ ‫اس��ت‪ .‬بازگش��ت تبعیدیان‪ ،‬ازادی زندانیان سیاسی‪،‬‬ ‫لغو ممنوعیت تشکیل احزاب و فعالیت های سیاسی‬ ‫ف دس��تگیری‬ ‫مذهب��ی‪ ،‬ازادی بیان و مطبوعات‪ ،‬توق ‏‬ ‫ازادیخواهان و لغو سانس��ور مهمترین خواس��ته های‬ ‫سیاسی مردم بحرین را تشکیل می‏دهند و برای تحقق‬ ‫این خواس��ته بارها دست به قیام زده اند‪ .‬به‏عنوان مثال‬ ‫در ‪ ۱۹۳۸‬کارگران بحرین خواهان تشکیل مجلس و‬ ‫اتحادیه‏های کارگری شدند و در تظاهرات مشابهی در‬ ‫سال ‪۱۹۶۵‬حق برگزاری گردهمایی سیاسی و ازادی‬ ‫ی قبلی اضافه شد‪ .‬حتی‬ ‫زندانیان سیاسی به خواسته ها ‏‬ ‫طی س��ال های‪ ۱۹۹۲‬و ‪ ۱۹۹۵‬م��ردم بحرین با برپایی‬ ‫تظاهرات و راهپیمایی‪ ،‬خواستار تشکیل مجدد مجلس‬ ‫شدند که در سال ‪ ۱۹۹۲‬منحل شده بود‪.‬‬ ‫خاندان حاکم بر بحرین برای تضمین تداوم حاکمیت‬ ‫خ��ود با کمک غربی ها به تغییر ارزش های اس�لامی‬ ‫بحرین مبادرت کرد‪ .‬عالوه بر ان س��اخت «پُل فهد»‬ ‫یعنی تنها پل ارتباطی دریایی بحرین و عربس��تان به‬ ‫گس��ترش فس��اد در بحرین افزوده است‪ ،‬زیرا حدود‬ ‫هشت هزار تن از کارکنا ‏ن خارجی موسسات عربستان‬ ‫که امکان فس��اد برایش��ان در ان کشور میسر نیست‬ ‫در ایا ‏م تعطیل برای خوش��گذرانی به بحرین سرازیر‬ ‫می‏ش��وند که همین موضوع بر میزان نارضایتی ها در‬ ‫این کشور افزوده است‪.‬‬ ‫‪73‬‬ ‫از اول می گفتیم‪ ،‬ال خلیفه قابل اعتماد نیست‬ ‫واکاوی قیام مردم بحرین در گفت وگو با دکترراشد الراشد از رهبران مخالفان‬ ‫علیرضا شاکر‬ ‫دکت��ر راش��د الراش��د از رهب��ران انق�لاب اخیر‬ ‫بحرین و از اعضای ش��ورای مرکزی انجمن عمل‬ ‫اس�لامی بحرین از چهره هایی است که سابقه بیش‬ ‫از س��ی س��ال مب��ارزه سیاس��ی دارد‪ .‬وی که در‬ ‫ایاالت متحده امریکا در رشته کنترل کیفیت دکترای‬ ‫خود را گرفته است از زمان پیروزی انقالب تا زمان‬ ‫درگذشت امام خمینی در ایران زندگی کرده است‪.‬‬ ‫دکتر الراشد در ضمن ‪ 10‬عنوان کتاب در زمینه های‬ ‫فرهنگی‪ ،‬سیاسی و عقیدتی منتشر کرده است‪ .‬مثلث‬ ‫در گفت وگو با دکتر راش��د الراش��د ضمن بررسی‬ ‫ارایش گروه های سیاسی مخالف بحرین‪ ،‬تاریخچه‬ ‫مبارزات سیاس��ی شیعیان بحرین را مورد بررسی و‬ ‫تحلیل قرار داده است‪.‬‬ ‫اگر اجازه بدهید بحث را از چرایی اتفاقات‬ ‫اخیر اغاز کنیم‪ .‬به اعتقاد شما چه اتفاقاتی‬ ‫زمینه س��از اصلی مبارزات مردم شد و چرا‬ ‫این انقالب در بحرین شکل گرفت؟‬ ‫انقالب مردم بحرین زمینه های مختلفی داش��ت‪ .‬یکی‬ ‫از این نکته های مهم حکومت اقلیت بر اکثریت است‪.‬‬ ‫حکومت م��ا به م��ردم اعتماد ن��دارد‪ .‬ال خلیفه همه‬ ‫اس��تراتژی خود را بر محور دور نگه داشتن اکثریت‬ ‫م��ردم از مراکز قدرت طراحی کرده اس��ت‪ .‬بنابراین‬ ‫‪74‬‬ ‫ش��ما می بینید که تمامی ارکان‪ ،‬وزارتخانه های کلیدی‬ ‫و مراک��ز امنیتی‪ ،‬انتظامی و نظام��ی در اختیار خاندان‬ ‫ال خلیفه و عوامل انهاس��ت‪ .‬در حقیقت این سیاست‬ ‫ش��یعیان را که اکثریت جامعه هستند مورد هدف قرار‬ ‫داده و انه��ا را از مراکز تصمیم گیری مهم و حس��اس‬ ‫دور نگه می دارد‪.‬‬ ‫این مساله نارضایتی سیاسی را دامن زده و به چالش‬ ‫سیاس��ی بزرگی در جامعه بحرین تبدیل شده است‪.‬‬ ‫‪ 15‬وزارتخان��ه از ‪ 18‬وزارتخان��ه در اختی��ار خاندان‬ ‫ال خلیفه اس��ت ک��ه مجموعا س��ه هزار نفر بیش��تر‬ ‫نیس��تند‪ .‬این مجموعه مس��لط بر قدرت با س��رنیزه‬ ‫و رع��ب و زن��دان و ترور ب��ه حکومت خ��ود ادامه‬ ‫می ده��د و نارضایتی و اعتراض را در س��طح جامعه‬ ‫تولید می کند‪ .‬درس��ال های اخیراتفاقاتی رخ داد که به‬ ‫این نارضایتی ها بیش��تر دام��ن زد‪ .‬یکی اینکه خاندان‬ ‫ال خلیفه خود را مالک کل اراضی بحرین اعالم کرد و‬ ‫از همه شهروندان این کشور سلب مالکیت کرد‪ .‬یعنی‬ ‫االن در بحرین کسی نمی تواند خرید و فروش زمین‬ ‫داشته باشد‪ .‬باید به وزارت اسکان مراجعه کند و اگر‬ ‫ال خلیفه اجازه داد زمین به اجاره افراد در می اید که در‬ ‫مورد شیعیان هیچ وقت چنین اجازه ای داده نمی شود‬ ‫و انها نمی توانند صاحب زمین جدید شوند‪.‬‬ ‫این اتفاق چه زمانی رخ داد؟‬ ‫بعد از میثاق ملی که در س��ال ‪ 2001‬بسته شده بود‪.‬‬ ‫عامل دیگ��ری که به انقالب دام��ن زد صدور ملیت‬ ‫بحرینی ب��رای افراد غیر متخصص س��نی بود‪ .‬دولت‬ ‫بحری��ن بعد از میثاق ملی همزمان با کس��ب مالکیت‬ ‫اراض��ی بحرین‪ ،‬برای افراد س��نی کش��ورهایی مانند‬ ‫پاکستان‪ ،‬بنگالدش‪ ،‬اردن و‪ ...‬حکم تابعیت صادر کرد‬ ‫ت��ا از این طریق بتواند بافت جمعیتی بحرین را تغییر‬ ‫ده��د و در عین حال بتواند ب��رای ارکان امنیتی خود‬ ‫نیرو جذب کند‪ .‬رژیم بحرین ش��اید از این حیث که‬ ‫هیچ بحرینی در نیروهای امنیتی‪ ،‬انتظامی این کش��ور‬ ‫مش��غول به کار نیستند استثنا باش��د‪ .‬در واقع می توان‬ ‫گف��ت نیروهای ارتش‪ ،‬پلیس و گارد ملی همه بیگانه‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫البت��ه االن ک��ه بیگانه نیس��تند‪ ،‬ای��ن افراد‬ ‫شناسنامه بحرینی دارند‪.‬‬ ‫ابتدا این افراد شناسنامه بحرینی نداشتند‪ .‬در حقیقت‬ ‫م��زدوران خارجی بودند ک��ه در ازای دریافت پول و‬ ‫اقامت در این سیستم کار می کردند تا اینکه اعتراضات‬ ‫مخالفان باال گرفت و این س��وال جدی مطرح ش��د‬ ‫که چ��را زمام امور امنیتی یک کش��ور باید در اختیار‬ ‫غیر بحرینی ها باش��د‪ .‬رژی��م برای فرو نش��اندن این‬ ‫اعتراض��ات به همه این افراد تابعی��ت بحرینی داد تا‬ ‫ه��م بافت جمعیت��ی را تغییر داده باش��د و هم اینکه‬ ‫مخالف��ان دیگر اعتراض نکنن��د‪ .‬عامل دیگری که در‬ ‫ش��کل گیری انقالب اخیر موثر ب��ود توزیع ناعادالنه‬ ‫ثروت و عم��ق یافتن فاصله طبقاتی ب��ود‪ .‬ثروت در‬ ‫بحرین در اختیار گروه اندکی است و اکثریت جامعه‬ ‫زیر خط فقر زندگی می کنند‪ .‬بر اساس اعالم گزارش‬ ‫رسمی سازمان ملل متحد‪ ،‬هر شخصی که در بحرین‬ ‫کمتر از هزار دالر در ماه درامد داش��ته باشد زیر خط‬ ‫فقر قرار دارد این در حالی اس��ت که درامد متوس��ط‬ ‫شهروندان بحرینی حدود ‪ 500‬دالر در ماه است‪ .‬همه‬ ‫این عوامل دس��ت به دس��ت هم داد‪ .‬تا انفجار اخیر‬ ‫رخ دهد‪ .‬بنابراین من اصرار دارم که بگویم خواس��ت‬ ‫مردم بحرین مجموع��ه ای از تبعیض ها اعتراضات را‬ ‫دامن زده است‪.‬‬ ‫برگردی��م به بح��ث میثاق ملی که اش��اره‬ ‫کردید‪ .‬این میثاق بر چه اساس��ی منعقد شد‬ ‫و طرف های ان دنبال چه بودند؟‬ ‫ریشه انقالب مردم بحرین به اعتراضات سال ‪1995‬‬ ‫بر می گ��ردد‪ .‬از س��ال ‪ 1995‬تا س��ال ‪ 2000‬انتفاضه‬ ‫بزرگی به مدت ‪ 5‬سال بحرین را فرا گرفت‪ .‬در اثنای‬ ‫این قیام امیر سابق در سال ‪ 1999‬فوت کرد و پادشاه‬ ‫فعلی با این ش��عار که صفحه جدیدی می خواهد در‬ ‫بحرین اغاز شود گفت وگوهایی را با رهبران مخالفان‬ ‫انجام داد‪.‬‬ ‫ان زم��ان رهبران اعتراض��ات مردمی در زندان بودند‬ ‫و گفت وگوه��ا هم در زندان انجام می گرفت‪ .‬ش��یخ‬ ‫عبداالمی��ر جم��ری از روحانی��ون مب��ارز بحرین که‬ ‫چهار س��ال قب��ل فوت ک��رد‪ ،‬عبدالوهاب حس��ین‪،‬‬ ‫دبیرکل حرکت الوفا اس�لامی و حس��ن مشیمع دبیر‬ ‫کل جنبش حق‪ ،‬س��ه رهبری بودند ک��ه ان زمان در‬ ‫زن��دان بودند و امیر جدید بحری��ن با انها گفت وگو‬ ‫ک��رد‪ .‬در نتیجه این گفت وگوها میث��اق ملی در چند‬ ‫محور منعقد ش��د که ش��امل ازادی زندانیان سیاسی‪،‬‬ ‫بازگش��ت تبعیدی ها‪ ،‬بازگش��ت ایرانی تبار های رانده‬ ‫ش��ده به ایران‪ ،‬تعلیق قانون حالت فوق العاده‪ ،‬تاسیس‬ ‫پارلمان و عمل به قانون اساسی ‪ 1973‬بود‪.‬‬ ‫س��ال ‪ 1973‬همان مقطع جدایی بحرین از‬ ‫ایران بود؟‬ ‫بعد از خروج انگلیسی ها از بحرین و جدایی بحرین‬ ‫از ایران‪ ،‬قانون اساس��ی کش��ور جدید ب��ه رفراندوم‬ ‫گذاشته شد‪.‬‬ ‫بر اس��اس ان قانون اساسی پارلمان نقش اساسی در‬ ‫تصمیم گیری های کش��ور داش��ت و وزرا بایس��تی از‬ ‫پارلمان رای اعتماد می گرفتند اما این مجلس در سال‬ ‫‪ 1975‬منحل ش��د و زمام امور کشور به طور کامل در‬ ‫اختیار امیر قرار گرفت‪ .‬بدین ترتیب بحرین از س��ال‬ ‫‪ 1975‬ت��ا س��ال ‪ 2000‬پارلمان نداش��ت‪ .‬امیر جدید‬ ‫بحرین طی گفت وگوهای��ی که با رهبران مخالف در‬ ‫زندان داشت متعهد شد که به میثاق ملی عمل کند در‬ ‫مقاب��ل رهبران مخالف از مردم بخواهند تا اعتراضات‬ ‫را پایان دهند‪.‬رهبران مخالفین از زندان خارج ش��دند‬ ‫و بر اس��اس توافقی که داش��تند از مردم خواستند به‬ ‫اعتراضات پایان داده و به میثاق ملی رای دهند‪ .‬شرط‬ ‫امیر برای اجرای میثاق ملی و اس��تقرار نظام پادشاهی‬ ‫مشروطه در بحرین‪ ،‬تصویب میثاق از سوی مردم در‬ ‫رفراندوم بود‪ .‬این س��ه رهبر هم بر اس��اس توافق به‬ ‫عم��ل امده در زندان از مردم خواس��تند در رفراندوم‬ ‫ش��رکت کنند و در نتیجه میث��اق ملی با ‪ 98/4‬درصد‬ ‫رای مردم به تصویب رسید‪.‬‬ ‫ان زمان موضع شما در قبال میثاق ملی چه‬ ‫بود؟‬ ‫قب��ل از رفراندوم‪ ،‬من و ع��ده ای از مخالفان که جبهه‬ ‫ی ازادی بخش بحرین را تش��کیل داده بودیم‬ ‫اس�لام ‬ ‫در لندن کنفرانس��ی تشکیل داده و اعالم کردیم که به‬ ‫ال خلیفه اعتماد نداریم و این میثاق را نمی پذیریم اما‬ ‫فضای ان موقع کش��ور طوری بود که به نظر می رسید‬ ‫میثاق ملی در رفراندوم رای خواهد اورد‪ .‬با این حال‬ ‫ما ح��رف و نظر خود را زدی��م و انتخاب را به عهده‬ ‫مردم گذاش��تیم‪ .‬در ان دوره مخالفان حاکمیت در سه‬ ‫‪ 15‬وزارتخانه از‬ ‫‪ 18‬وزارتخانه در اختیار‬ ‫خاندان ال خلیفه است‬ ‫که مجموعا سه هزار‬ ‫نفر بیشتر نیستند‪ .‬این‬ ‫مجموعه مسلط بر قدرت‬ ‫با سرنیزه و رعب و زندان‬ ‫و ترور به حکومت خود‬ ‫ادامه می دهد و نارضایتی‬ ‫و اعتراض را در سطح‬ ‫جامعه تولید می کند‬ ‫جریان اجتماع داشتند‪ .‬شیخ عبداالمیر جمری و حسن‬ ‫مشیمع و‪ ...‬جبهه حرکت الدستوری (جبهه بازگشت‬ ‫به قانون اساس��ی) را تش��کیل داده بودن��د‪ .‬ما جبهه‬ ‫ی ازادی بخش بحرین و گروه دیگری هم در‬ ‫اس�لام ‬ ‫لندن فعالیت داشت که جنبش احرار بود‪ .‬االن مردم به‬ ‫حرف ما رسیدند که شعار الشعب یرید اسقاط النظام‬ ‫را س��ر می دهند‪ .‬ما از ‪ 34‬سال قبل مدام می گوییم که‬ ‫ال خلیفه اصالح پذیر نیس��ت‪ .‬مردم در زمان رفراندوم‬ ‫به میثاق ملی رای دادند ولی از سال ‪ 2000‬تا االن که‬ ‫‪ 10‬س��ال سپری ش��ده ال خلیفه به میثاق عمل نکرده‬ ‫است‪ .‬سیاس��ت تبعیض در قبال شیعیان پابرجاست‪.‬‬ ‫نکته مهمتر اینکه نه تنها به قانون اساس��ی سال ‪1973‬‬ ‫عمل نکرد بلکه در ‪ 14‬فوریه سال ‪ 2002‬قانون اساسی‬ ‫جدیدی را بدون رفراندوم به مردم تحمیل کرد‪ .‬اینکه‬ ‫ما انقالب فعلی را انقالب ‪ 14‬فوریه می نامیم اش��اره‬ ‫به همان زمانی اس��ت که قانون اساسی غیر قانونی به‬ ‫مردم تحمیل شد‪ .‬در حقیقت ‪ 14‬فوریه ‪ 2002‬کودتای‬ ‫پادش��اه علیه میثاق ملی بود‪ .‬کل مش��کالت ما از ان‬ ‫زمان ش��کل گرفت چراکه ال خلیفه توافقات و نتایج‬ ‫میثاق را نقض کرد‪.‬‬ ‫یعنی دول��ت بحرین به هیچ یک از بندهای‬ ‫میثاق عمل نکرد؟‬ ‫چرا‪ ،‬همان زمان زندانیان سیاس��ی ازاد شدند‪ .‬برخی‬ ‫از تبعیدی ها هم به کش��ور بازگشتند و قانون حالت‬ ‫فوق الع��اده هم برای مدت کوتاهی لغو ش��د ولی از‬ ‫‪ 14‬فوری��ه به بع��د دوباره اوضاع به حالت گذش��ته‬ ‫برگش��ت و نه تنها به میثاق عمل نشد بلکه با اعطای‬ ‫تابعیت به ش��هروندان س��نی دیگر کش��ورها‪ ،‬سلب‬ ‫مالکیت از ش��هروندان بحرینی و مواردی که ابتدای‬ ‫مصاحبه عرض کردم اوضاع بدتر هم شد‪ .‬قیام ‪1995‬‬ ‫قیام بازگش��ت به قانون اساس��ی ‪ 1973‬بود به همین‬ ‫دلیل هم جنبش بازگشت به قانون اساسی نام گرفت‬ ‫اما بع��د از رفراندوم میثاق ملی‪ ،‬ال خلیفه علیه توافق‬ ‫اساس��ی و جوهری میثاق ملی که بازگشت به قانون‬ ‫اساس��ی بود‪ ،‬کودتا ک��رد‪ .‬ان زمان ش��یخ عبداالمیر‬ ‫جمری اخرین نامه خود را که به وصیتنامه مش��هور‬ ‫است منتشر کرد و در ان نوشت که ما این پارلمان و‬ ‫این قانون اساسی را نمی خواستیم‪.‬‬ ‫در س��ال های ‪ 2003‬ت��ا ‪ 2006‬مخالف��ان دوباره در‬ ‫اعتراض ب��ه اقدامات حاکمیت تظاه��رات برگزار و‬ ‫نسبت به قانون اساسی ‪ 2002‬اعتراض کردند‪ .‬در همان‬ ‫مقطع ‪ 120‬هزار نفر از مردم بحرین نامه سرگشاده ای‬ ‫را امضا کردند و خواس��تار بازگشت به قانون اساسی‬ ‫‪ 1973‬شدند‪ .‬نمایندگان جریانات سیاسی چندین بار‬ ‫این نامه را به کاخ پادش��اه بردند ولی پادش��اه به انها‬ ‫وقت مالقات نداد‪ .‬نهایتا این نامه را به وس��یله پست‬ ‫به دربار فرس��تادند‪ ،‬دربار هم از پذیرفتن نامه سر باز‬ ‫زد و نام��ه را پس فرس��تاد‪ .‬بدین ترتی��ب تمام راه ها‬ ‫برای گفت وگو و تعامل بسته شد‪ .‬بعد از اینکه پادشاه‬ ‫ای��ن نامه را نپذیرفت‪ ،‬عبدالجلیل س��نجیز از رهبران‬ ‫جنبش حق که االن هم در زندان است‪ ،‬این نامه را در‬ ‫نیویورک تحویل سازمان ملل داد‪ .‬حکومت ال خلیفه‬ ‫از این اقدام ناراحت شد و عبدالجلیل سنجیز را موقع‬ ‫بازگشت به کشور دستگیر کرد‪.‬‬ ‫ت��ا قب��ل از س��رکوب های اخیر‪ ،‬ش��یعیان‬ ‫کرسی های قابل توجهی در مجلس بحرین‬ ‫داش��تند‪ .‬این مش��ارکت سیاسی شیعیان در‬ ‫انتخابات از چه زمانی اغاز شد؟‬ ‫تمام��ی گروه های ش��یعه از ‪ 2002‬تا ‪ 2006‬ش��رکت‬ ‫در انتخاب��ات را تحری��م کردند‪ .‬اما در س��ال ‪2006‬‬ ‫چهره های سیاس��ی مانند عبدالوهاب حس��ین‪ ،‬حسن‬ ‫مش��یمع‪ ،‬ش��یخ علی س��لمان و دکتر س��عید شهابی‪،‬‬ ‫جمعیت وفاق اسالمی را تاسیس کردند و این جمعیت‬ ‫در انتخابات شرکت کرد‪ .‬در همان زمان جبهه اسالمی‬ ‫ازادی بخ��ش بحرین و جبهه ملی دموکراتیک بحرین‬ ‫(جریان ه��ای چپ گ��رای بحرین) ائت�لاف کردند و‬ ‫ی را تش��کیل دادند‪ .‬انجمن عمل‬ ‫انجمن عمل اسالم ‬ ‫ی هم انتخابات را تحریم کرد‪.‬‬ ‫اسالم ‬ ‫ولی از همان زمان حسن مشیمع هم مواضع‬ ‫مخالف جدی داشته است؟‬ ‫بله‪ .‬ان زمان برخی از اعضای هیات موسس جمعیت‬ ‫ی مانند عبدالوهاب حس��ین‪ ،‬حس��ن‬ ‫وف��اق اس�لام ‬ ‫مش��یمع و برخ��ی دیگر از فعاالن سیاس��ی ش��رکت‬ ‫در انتخاب��ات را نپذیرفتن��د‪ .‬بدین ترتیب در جمعیت‬ ‫وفاق اسالمی انش��عاب ایجاد ش��د‪ .‬نا گفته نماند که‬ ‫عبدالوهاب اس�لامی‪ ،‬دبیر کل جنبش الوفا و حس��ن‬ ‫مش��یمع‪ ،‬دبیر کل جنبش حق االن هم زندان هستند‪.‬‬ ‫این افراد همان رهبران انقالب ‪ 1995‬هستند‪ .‬انها در‬ ‫س��ال ‪ 2006‬با اش��اره به ماجرای میثاق ملی هر گونه‬ ‫مش��ارکت با ال خلیفه را ناصحیح می دانستند‪ .‬بعدها‬ ‫ی جدا شد و‬ ‫سعید شهابی هم از جمعیت وفاق اسالم ‬ ‫به مخالفان مشارکت سیاسی پیوست‪.‬‬ ‫االن به نظر می رس��د جمعیت وفاق اسالمی‬ ‫ هم به مخالفان پیوس��ته و باردیگر اجماعی‬ ‫بین گروه های سیاسی مخالف بحرین ایجاد‬ ‫شده است‪ .‬اینطور نیست؟‬ ‫جمعیت الوفاق اسالمی از سال ‪ 2006‬همواره از اقدام‬ ‫خود در مش��ارکت در انتخابات دفاع کرده است‪ .‬اما‬ ‫جن��اح مخالف همواره بر ای��ن اعتقاد بوده که اوضاع‬ ‫بدتر ش��ده و اس��تبداد ال خلیفه افزایش یافته اس��ت‪.‬‬ ‫بع��د از تحوالت تونس و مصر ع��ده ای از جوانان و‬ ‫همچنین گروه های مخالف ‪ 14‬فوریه را به عنوان روز‬ ‫انقالب انتخاب ک��رده و در مخالفت با این اوضاع از‬ ‫طریق فیس بوک و دیگر ش��بکه های اجتماعی مردم‬ ‫را به اعت��راض دعوت کردند‪ .‬اعتقاد ب��ر این بود که‬ ‫ش��رایط منطقه ای و داخلی بحرین باعث می شود که‬ ‫نارضایتی ها گس��ترش پیدا کن��د‪ .‬بعد از اینکه عده ای‬ ‫از مردم شهید شدند الوفاق ابتدا عضویت در مجلس‬ ‫را به حالت تعلیق در اورد و بعد از پنجش��نبه خونین‬ ‫به طور دس��ته جمعی از مجلس اس��تعفا دادند‪ .‬با این‬ ‫وجود الوفاق هنوز به سقوط نظام باور ندارند و گمان‬ ‫می کنند راه اصالحات هنوز باز است‪.‬‬ ‫پس هنوز اختالف باقی است؟‬ ‫بله‪ ،‬متاس��فانه هنوز این اختالف باقی است به همین‬ ‫دلی��ل هم تا به ح��ال اعضای رهب��ری جمعیت وفاق‬ ‫ی دستگیر نشدند‪.‬‬ ‫اسالم ‬ ‫گفته می شود برخی جریانات سیاسی سنی‬ ‫هم در جرگه مخالفان قرار دارند‪ .‬اینها کدام‬ ‫جریانات هستند؟‬ ‫بله‪ ،‬جریاناتی مانند جبهه ملی دموکراسی را اهل سنت‬ ‫تش��کیل می دهند و این گروه هم در انقالب اخیر در‬ ‫جبهه مخالفان قرار دارد‪.‬‬ ‫‪75‬‬ ‫اسمان‬ ‫مثل اینکه هنوز زنده ام!‬ ‫ابوالقاسم غالمی‬ ‫امروز جمعه اس��ت و من بیشتر از هر روز دیگر‪،‬‬ ‫روزهای جمعه بی پناه��م و صداهایی که از دور‬ ‫می این��د و بر این تنهایی می افزایند‪ .‬صداهایی که‬ ‫برایم اشنا هستند و هر روز جمعه تکرار و تبدیل‬ ‫به ابتذال شده اند؛ ابتذالی بی پایان‪.‬‬ ‫لحظ��ه ای پلک هایم باز می ش��وند‪ .‬قطره های اب‬ ‫ثانیه ه��ا را می ش��مارند و مرا با خ��ود به انتهای‬ ‫زمانی از دس��ت رفت��ه می برند‪ .‬خوناب��ه زیادی‬ ‫پش��ت راه اب حمام گیر کرده است و به سختی‬ ‫پایی��ن می رود‪ .‬صورتم را کف حمام می گذارم و‬ ‫انگشتانم را که بی حس شده اند روی ان می کشم‪.‬‬ ‫مثل اینکه هنوز زنده ام! چش��مانم دو دو می زند و‬ ‫تنها نوار نور روش��نی که از پنجره حمام می تابد‬ ‫ذره ذره حیات را در من زنده نگه داش��ته است‪.‬‬ ‫روحم به س��ختی قالب ته��ی می کند‪ .‬روحی که‬ ‫مثل کنه به من چس��بیده اس��ت و حاضر نیست‬ ‫به این راحتی ها دس��ت از سرم بردارد‪ .‬بی قراری‬ ‫برای مردن؛ خنده دار نیست!؟‬ ‫انتظار برای مرگ؛ مضحک نیست!؟‬ ‫س��یامک بارها گفته بود؛ «ت��و دیوانه ای‪ ...‬احمق‬ ‫هس��تی؛ بلد نیس��تی زندگی کنی چون بی شعور‬ ‫هس��تی‪ .‬تو بی اعتقادی‪ .‬اگر اعتقاد قلبی داش��تی‬ ‫اینقدر حرف چرند نمی زدی‪».‬‬ ‫راس��تی من بی اعتقادم!؟ به چ��ی؟! به کی!؟ پس‬ ‫چ��را به مرگ مثل کیک گاز می زنم‪ .‬من به نبودن‬ ‫فکر می کنم‪ .‬به وقتی که دیگر نیستم‪ .‬سال هاست‬ ‫این احساس را دارم‪ .‬مگر می شود کسی احساس‬ ‫داش��ته باشد‪ ،‬ولی بی ش��عور باشد! من حداقل به‬ ‫مرگ و تجربه بکر ان اعتقاد دارم‪.‬‬ ‫برمی گ��ردم و صورتم را به س��مت نور می گیرم‪.‬‬ ‫پاهایم کبودی می زنند‪ .‬توانایی ایستادن را ندارم‪.‬‬ ‫س��رم به اندازه حمام بزرگ ش��ده اس��ت‪ .‬بوی‬ ‫خوناب��ه با بخار اب حمام راه تنفس را بند اورده‬ ‫است‪.‬‬ ‫چند بار اقاجون داد زد؛ «سیامک‪ ....‬سیامک»‪.‬‬ ‫س��یامک رفت��ه ب��ود؛ مثل همیش��ه بی خب��ر‪ .‬از‬ ‫خداحافظی می ترس��ید‪ .‬این نقط��ه ضعفش بود‪.‬‬ ‫همیشه دوس��ت داشت س��ر زده بیاید و بی خبر‬ ‫برود‪.‬‬ ‫باره��ا گفته بود‪« :‬خداحافظی را دوس��ت ندارم‪،‬‬ ‫دلشوره می گیرم‪».‬‬ ‫ف��رق من با س��یامک این ب��ود ک��ه او از نبودن‬ ‫می ترس��ید‪ ،‬من از بودن‪ ،‬ولی راستش ما در یک‬ ‫چیز مشترک بودیم و ان هم ترسو بودن هر دو ما‬ ‫بود‪ .‬ما مثل هم از یک چیزی واهمه داش��تیم؛ من‬ ‫از درونم‪ ،‬او از بیرونش‪.‬‬ ‫باره��ا دیده بودم موقع ایس��تادن ب��ه نماز گریه‬ ‫می کند‪ .‬وقتی به س��جده می رفت ش��انه هایش از‬ ‫ش��دت گریه می لرزید‪ .‬سجده رفتنش را دوست‬ ‫داشتم؛ اما گریه هایش متاثرم می کرد‪.‬‬ ‫برای همین لحظاتی دست زیرچانه می زدم و در‬ ‫او عمی��ق می ش��دم و او از این بابت خش��مگین‬ ‫می ش��د و از اینکه من او را زیرفش��ار نگاه هایم‬ ‫می گذاشتم به شدت به هم می ریخت‪.‬‬ ‫بارها گفته بود‪« :‬چرا نماز نمی خوانی‪ ،‬برای همه‬ ‫چیز‪ ،‬شعر‪ ،‬ساز‪ ،‬خنده‪ ،‬گریه وقت می گذاری‪ ،‬اال‬ ‫برای این چند رکعت نماز‪».‬‬ ‫در صدای��ش هم خش��م ب��ود و هم ن��وازش‪ .‬او‬ ‫‪76‬‬ ‫را ب��اور ک��رده بودم‪ ،‬ام��ا هرگز او م��را نفهمید‪،‬‬ ‫نخواس��ت؛ یعنی نمی خواست بفهمد در من چه‬ ‫اشوبی از جدال ایمان و کفر است‪.‬‬ ‫من به راحتی او را می فهمیدم‪ ،‬چون او به ادراک‬ ‫م��ن نزدیک ب��ود‪ .‬من او را با تم��ام وجود حس‬ ‫می کردم‪ .‬چون او را بسیار دوست می داشتم‪ ،‬ولی‬ ‫او به ناله ه��ای درون من گوش نک��رد‪ ،‬ناله های‬ ‫کودکی که برای شیرمادر بی تابی می کند‪.‬‬ ‫همیش��ه ناله ه��ای کودکی را می ش��نوم که برای‬ ‫خوردن ش��یر مادر بهانه می گیرد‪ .‬اندیش��ه مرگ‬ ‫مثل جنین در روح من نطفه بس��ته اس��ت‪ .‬من از‬ ‫مرگ باردار هس��تم و به زودی می دانم‪ ...‬می دانم‬ ‫ان را سزارین خواهم کرد‪.‬‬ ‫دیگر صدایی نمی ش��نوم‪ .‬پلک هایم فرو افتاده اند‪.‬‬ ‫ن��وری ک��ه از پنجره حم��ام می تاب��د کم رنگ تر‬ ‫به نظر می رسد‪ .‬به ارامی پلک هایم را باز می کنم‪.‬‬ ‫خونابه ها کمتر ش��ده اند‪ .‬سوسکی تالش می کند‬ ‫خ��ود را از خف��ه ش��دن در این خوناب��ه نجات‬ ‫دهد‪ .‬بال های قهوه ای رنگش از تماس با خونابه‬ ‫به هم چس��بیده اس��ت و خود را به سختی روی‬ ‫ک��ف حمام می کش��د‪ .‬پاهایم را ت��کان می دهم‪.‬‬ ‫موج کوچکی از اب جمع ش��ده و راه اب حمام‬ ‫سوسک را جابه جا می کند‪ .‬هراس برش می دارد‪،‬‬ ‫به سرعت به طرفم می اید‪.‬‬ ‫لبخندی گوشه لبم بی اختیار نشست‪ .‬برایم جالب‬ ‫بود؛ از اینکه این سوس��ک بیش��تر از من به دنیا‬ ‫دلبس��تگی دارد‪ .‬او می خواهد زن��ده بماند‪ ،‬برای‬ ‫همین هراس براش داشته است‪.‬‬ ‫ای��ن حیوان چندش اور با این ش��اخک های بلند‬ ‫بیش��تر از مرگ ترس��ناک اس��ت‪ .‬از اینکه بعد از‬ ‫مرگ او من را تکه تکه می کند‪ ،‬بیش��تر می ترسم‪.‬‬ ‫مثل اینکه این یکی به چند تا دیگر تکثیر می شود‪،‬‬ ‫تعدادشان بیشتر و بیشتر تمام تنم را می جوند‪ .‬با‬ ‫دس��ت ان را پس می زنم و با س��رعت به دیواره‬ ‫حمام برخورد می کند‪ .‬مث��ل اینکه بر اثر اصابت‬ ‫با دیواره حمام بال هایش باز می ش��وند‪ .‬سوس��ک‬ ‫به پرواز در می اید؛ پروازی سرد و ترسناک‪.‬‬ ‫از اینکه دوباره روی من بنش��یند بیشتر می ترسم‪،‬‬ ‫اما به س��قف می چس��بد و فورا به سوراخی پناه‬ ‫می برد‪.‬‬ ‫دوباره چش��م هایم فرو می افتن��د‪ .‬بی اختیار دنبال‬ ‫نوری که تا چند دقیق��ه پیش می تابید‪ ،‬می گردم‪.‬‬ ‫ن��ور کم فروغ تر از قبل اخری��ن تیرهایش را رها‬ ‫کرده بود‪ .‬احساس بدی داشتم‪ .‬من اکنون در این‬ ‫حمام خانگی میان کفر و ایمان‪ ،‬عش��ق و خش��م‬ ‫خوبی و بدی دست و پا می زنم و از درد زایمان‬ ‫مرگ به ستوه امده ام‪ .‬پدرم را از یاد برده ام‪ ،‬مادرم‬ ‫مرا به یاد نمی اورد و سیامک‪....‬‬ ‫صدای��ی از بی��رون فری��اد م��ی زد ک��ه بارها در‬ ‫گوش هایم طنین داش��ت‪« :‬دیوانه‪ ....‬باالخره کار‬ ‫خ��ودت را ک��ردی‪ ...‬فهمی��دی احمق ت��و زنده‬ ‫می مانی‪».‬‬ ‫س��یامک هنوز احمق صدایم می کرد ولی این بار‬ ‫لذت بخش ب��ود‪ .‬بوی یاس ت��وی حیاط ریخت ‬ ‫توی ریه هایم‪ .‬سیامک خم شد صورتم را بوسید‪.‬‬ ‫دس��تانش حس خوب��ی را روی رگ هایم انتقال‬ ‫می داد‪ .‬پدرم داد زد‪« :‬سیامک‪ ...‬سیامک جان»‪.‬‬ ‫این بار س��یامک بی خبر امده بود ولی‪ ...‬پدرم را‬ ‫از یاد برده ام‪ ...‬مادرم را به یاد نمی اورم و سیامک‬ ‫قابله این زایمان دردناک بود‪.‬‬ ‫حافظ در بند نستعلیق‬ ‫سجاد محقق‬ ‫عالقه به ش��عر در خیلی از ما وج��ود دارد‪ .‬حتما این‬ ‫جمله را بارها شنیدید که خون ایرانی با شعر و شاعری‬ ‫امیخته اس��ت‪ .‬شعر زبانی است بس��یار گویا و لطیف‬ ‫برای بیان احساسات و تفکرات و هرچیز دیگری که در‬ ‫دل شاعر است‪ .‬در صورتی که شاعر خود یک فرد اگاه‬ ‫و مطلع و خوش سخن باشد خواندن شعرهای او حس‬ ‫خوب��ی در خواننده ایجاد می کند‪ .‬حافظ را اگر ش��اعر‬ ‫شماره یک تاریخ شعر ایران ندانیم قطعا جزو سه شاعر‬ ‫برتر این کش��ور به حساب می اید‪ .‬درحالی که بیش از‬ ‫ششصد و پنجاه سال از تاریخ وفات او سپری شده‪ ،‬اما‬ ‫ش��عرهای او بازهم ساده و قابل درک و زیبا می نماید‪.‬‬ ‫احتماال برای خیلی ها پیش امده است که بعد از تعریف‬ ‫و تمجیدهای فراوانی که از حافظ ش��نیدند به س��راغ‬ ‫دی��وان او رفتند‪ .‬دیوان را در دس��ت گرفته و تفالی به‬ ‫ان زده ‪ .‬یکی‪ ،‬دو بیت اول را خوانده و به دلیل ناتوانی‬ ‫در خواندن بقیه ابیات چند صفحه ای ورق زدند‪.‬مطلع‬ ‫غزل ها را که اکثرا شهره هستند با اشنایی قبلی خوانده ‬ ‫و باز برای بیت های بعدی به مشکل برخورده اند‪.‬‬ ‫بعد هم با ناراحتی کتاب را بس��ت ه و از س��خت بودن‬ ‫غزل های حافظ گالی��ه کرده اند‪ .‬تا به حال از خیلی ها‬ ‫ش��نیده ام که وقت��ی در مورد حافظ صحبت می ش��ود‬ ‫می گویند ترجیح می دهیم به جای اینکه غزلیات او را‬ ‫بخوانیم انها را بشنویم! این سخنان فقط یک دلیل دارد‬ ‫و ان هم عدم توانایی خواندن شعرهای حافظ است‪.‬‬ ‫یعنی این ش��عرها بس��یار گوش نواز هس��تند اما چون‬ ‫خیلی ها در خواندن انها با مش��کل مواجه می ش��وند‬ ‫گپ و گفت‬ ‫کاوه تیموری‪:‬‬ ‫کتابت حافظ‬ ‫مشکل است‬ ‫طاهره ابراهیمی‬ ‫کاوه تیموری متولد سال ‪ 1344‬در تهران است‪.‬‬ ‫او از مدرس��ین انجمن خوشنویسان ایران است‬ ‫و یک سالی هست که سردبیری مجله اموزشی‬ ‫هنر را به عهده گرفته است‪.‬‬ ‫او همچنی��ن از نویس��ندگان برنامه ه��ای هنری‬ ‫رادیو فرهنگ هم است‪ .‬تصمیم گرفتیم تا با این‬ ‫خوشنویس کشورمان و کارشناس خوشنویسی‬ ‫در مورد کتابت دیوان حافظ گفت وگویی انجام‬ ‫دهیم‪.‬‬ ‫اق��ای تیموری! ب��ه نظر ش��ما خواندن‬ ‫دیوان های خوشنویس��ی شده برای عامه‬ ‫مردم مشکل نیست؟‬ ‫به نظر من این طور نیست‪ .‬اولین مالحظه ای که ما‬ ‫برای خواندن دیوان حافظ باید بکنیم این است که‬ ‫بدانیم حافظ خوانی جدای از روخوانی شعر است‪.‬‬ ‫کسی که حافظ می خواند دارای ذوق ادبی است و‬ ‫در واقع برای حافظ خوانی ذوق و سواد ادبی نیاز‬ ‫اس��ت‪ .‬کسی که این ذوق و س��واد را داشته باشد‬ ‫ترجیح می دهند تا شنونده باشند و نه خواننده‪ .‬هر طور‬ ‫که حساب کنیم خواهیم دید که اکثریت غزلیات حافظ‬ ‫شیرازی را یک نوجوان به راحتی می تواند بخواند چرا‬ ‫که حافظ نه از لغات بس��یار پیچید ه استفاده کرده و نه‬ ‫شعرش از لحاظ زبانی کهن به نظر می رسد‪.‬‬ ‫به نظر من مشکل اینجاست که اکثریت قریب به اتفاق‬ ‫دیوان های حافظ با خط نستعلیق چاپ شده اند‪.‬‬ ‫در اینکه نستعلیق یک خط بسیار زیبا و چشم نواز است‬ ‫هیچ شکی نیست اما کتابت شعرها با این خط به دلیل‬ ‫درهم شدن کلمات و تالش خطاط برای تساوی طولی‬ ‫مصراع ها باعث می شود تا جز کسانی که اشنایی کامل‬ ‫با نس��تعلیق دارند‪ ،‬دیگران نتوانند به درستی شعرها را‬ ‫بخوانند‪.‬‬ ‫برای اثبات این مدعا کافی اس��ت یکی از اشعاری که‬ ‫حفظ هس��تید را امتحان کنید‪ .‬اگ��ر غزلی را که حفظ‬ ‫هستید از روی دیوان بخوانید به احتمال فراوان در چند‬ ‫جا به مشکل برخواهید خورد‪.‬‬ ‫در ریاضی قاعده ای هست که می گوید منفی در منفی‬ ‫مثبت می شود‪ .‬اما اینجا شعر حافظ و خط نستعلیق که‬ ‫هر دو کم نظیر و مثبت اند نتیجه ای منفی به بار خواهند‬ ‫اورد‪ .‬نتیجه اینکه ما با دس��ت خودمان‪ ،‬دس��تمان را از‬ ‫درک معانی زیبای اشعار شاعران بزرگ کشورمان کوتاه‬ ‫کرده ایم‪ .‬برای حل این مشکل دو راه حل وجود دارد‪.‬‬ ‫یکی‪ ،‬تس��لط بر نستعلیق است که زمان براست و البته‬ ‫بس��یار خوب و دیگ��ری اس��تفاده از دیوان هایی که با‬ ‫حروف چینی ساده و کامپیوتری به چاپ رسیده اند‪ .‬راه‬ ‫دوم بسیار سریع تر جواب می دهد‪.‬‬ ‫خوشبختانه چند انتشارات دست به انتشار دیوان حافظ‬ ‫ب��ا این خصوصیت زده اند ک��ه از ان جمله می توان به‬ ‫دیوان حافظ از ن��گاه نصراهلل مردانی و دیوان حافظ با‬ ‫تصحیح ضیاءالدین ترابی که به ترتیب توسط نشر صدا‬ ‫و چاپار منتش��ر شده اند اش��اره کرد‪ .‬به نظر شایسته‬ ‫یک ایرانی نیس��ت به جای اینکه بنش��یند و با‬ ‫ش��عر حافظ زندگی کن��د‪ ،‬بخواند که‬ ‫گوته شاعر المانی درباره حافظ چه‬ ‫گفته است و به خود ببالد‪ .‬گوته‬ ‫ترجمه شعر حافظ را خوانده‬ ‫و سرذوق امده است‪.‬‬ ‫اهل مطالعه خود می دانند‬ ‫که ترجمه شعر بسیاری‬ ‫از زیبایی ه��ای زبانی‬ ‫ان را منتقل نمی کند‪.‬‬ ‫ح��ال وقت��ی معنای‬ ‫ش��عر حافظ‪ ،‬گوته را‬ ‫س��رذوق اورده چ��ه‬ ‫طور ممکن است یک‬ ‫هم زبان او و یک ایرانی‬ ‫ش��عر او را بخواند و سر‬ ‫ذوق نیاید‪ .‬حافظ برای یک‬ ‫فارس��ی زبان دو سرچش��مه‬ ‫زیب��ا دارد؛ یک ش��عر موزون‬ ‫و اهنگین و دلن��واز و دیگری‬ ‫معنای پرمغز و نغز‪ .‬حیف است‬ ‫که در میان دعواهای ناسیونالیستی‬ ‫بر سر ایرانی بودن یا نبودن یک شاعر‬ ‫بزرگ بحث کنیم اما اگر در مورد‬ ‫ش��عر او از ما بپرسند پاسخی‬ ‫جز سکوت نداشته باشیم‪.‬‬ ‫مشکلی برای خواندن اشعار خوشنویسی شده ندارد‪.‬‬ ‫پ��س چرا با این حس��اب عام��ه مردم و به‬ ‫خص��وص جوانان تمایلی برای مطالعه این‬ ‫نوع دیوان ه��ا ندارند؟ در س��ال های اخیر‬ ‫که دیوان هایی با خط س��اده و کامپیوتری‬ ‫چاپ ش��ده‪ ،‬اس��تقبال بیش��تری را به خود‬ ‫دیده اند‪.‬‬ ‫م��ن این حرف را قبول ندارم‪ .‬در واقع به این نحوی‬ ‫که ش��ما مطرح کردید نمی پذیرم‪ .‬ما در طول س��ال‬ ‫ش��اید نزدیک به صد عنوان حافظ خوشنویسی شده‬ ‫را در کش��ور چاپ می کنیم و ای��ن یعنی این که در‬ ‫ب��ازار هم میان م��ردم خواه��ان چنی��ن دیوان هایی‬ ‫هس��تند‪ .‬در عین حال این را باید بدانیم که تا س��ال‬ ‫‪ 60‬تقریبا تمام دیوان های حافظ خوشنویس��ی ش��ده‬ ‫بودند و مردم مش��کلی برای خواندن انها نداشتند‪ .‬به‬ ‫طور مثال زبده عزلیات حافظ به کتابت اس��تاد حسن‬ ‫زرین خط در سال ‪ 1318‬به چاپ رسیده است‪ ،‬خط‬ ‫بس��یار خوانایی هم دارد‪ .‬دلیل تمایل بیشتر به چاپ‬ ‫دیوان هایی با خط معمولی و کامپیوتری در این است‬ ‫که ذائقه ادبی متفاوت ش��ده اس��ت‪ .‬م��ا باید این را‬ ‫بدانیم که نستعلیق شناسنامه خوشنویسی ما در سطح‬ ‫جهانی اس��ت و خط ملی اس��ت‪ .‬نس��تعلیق عروس‬ ‫خطوط اس�لامی است و چون به خط شاعرانه شهره‬ ‫است تمام حافظ نگاری ها با این خط به رشته تحریر‬ ‫درامده است‪ .‬ما با فاصله انداختن بین شعر حافظ و‬ ‫خط نس��تعلیق که قرابت زیادی هم با یکدیگر دارند‬ ‫در ح��ق هر دو ظلم کرده ای��م‪ .‬اگر به این رویه دامن‬ ‫بزنیم انقدر سطح توقعات و ذائقه ادبی عمومی مردم‬ ‫پایی��ن می اید که دیگر هیچ ک��س رغبتی به خواندن‬ ‫دیوان های خوشنویسی شده نشان نمی دهد‪.‬‬ ‫به نظر شما برای اشتی دادن مخاطب جوان‬ ‫با خواندن دیوان های خوشنویسی شده چه‬ ‫باید کرد؟ راه حل شما چیست؟‬ ‫ب��ه نظر من اگ��ر خواننده با کتابت ه��ای زبده دیوان‬ ‫حافظ روبه رو شود هیچ گاه تمایلی به خط کامپیوتری‬ ‫پی��دا نخواه��د ک��رد‪ .‬از قدما می توان ب��ه کتاب های‬ ‫اس��تاد زرین خط و سید حس��ن میرخانی اشاره کرد‪.‬‬ ‫همچنین کتابت و خوشنویس��ی بس��یار زیبای استاد‬ ‫کیخس��رو س��روش‪ ،‬محمد جوادزاده‪ ،‬مهدی فالح‪،‬‬ ‫محمدعلی س��بزه کار و امیراحمد فلس��فی نیز بسیار‬ ‫چشم نواز و در عین حال خوانا هستند‪ .‬مثال همین‬ ‫کتابت استاد سروش که در سال ‪ 60‬انجام شده در‬ ‫س��ال ‪ 62‬به بازار عرضه ش��د و االن باید به دنبال‬ ‫چاپ س��ی و پنجم ان باش��یم‪ .‬این یعنی استقبال‬ ‫بی نظی��ر از این کتاب��ت و قطعا اگر برای مخاطبان‬ ‫از لحاظ خوانایی س��اده و قابل درک نبود با چنین‬ ‫اس��تقبالی روبه رو نمی شد‪ .‬من درجایی در مورد‬ ‫این کتابت گفته ام که اس��تاد سروش‪ ،‬دیوان حافظ‬ ‫را در شان ش��عرهای حافظ کتابت کرده است‪ .‬از‬ ‫این نکته نباید غافل باشیم که کتابت حافظ بسیار‬ ‫مش��کل است و این طور نیس��ت که هر کس قلم‬ ‫در دست بگیرد اقدام به نوشتن اش کند‪ .‬تا به حال‬ ‫در هر جا که خوش��نویس از ت��وان هنری باالیی‬ ‫برخ��وردار بوده و تمام هنرش را در کتابت حافظ‬ ‫ب��ه کار برده حاصل کار هم از لحاظ زیباشناس��ی‬ ‫و هم از لح��اظ خوانش نمونه ای ک��م نظیر را به‬ ‫نمایش گذاشته است‪.‬‬ ‫با این حساب شما چاپ ساده و استفاده‬ ‫از خط کامپیوتری را برای دیوان شعرای‬ ‫بزرگ مناسب نمی دانید‪ ،‬درست است؟‬ ‫م��ن ای��ن کار را تا جایی که نیازی به ان نیس��ت‬ ‫نمی پس��ندم‪ .‬البته در مورد شاهنامه و به خصوص‬ ‫مثنوی معنوی این نیاز کمتر احس��اس می ش��ود و‬ ‫چنین حساس��یتی وج��ود ندارد اما خوشنویس��ی‬ ‫دیوان حافظ را کاری درست می دانم‪.‬‬ ‫نس��تعلیق ام��روزه در اوج ش��کوفایی خود قرار‬ ‫دارد و در همی��ن لحظه ما دس��ت کم ‪ 50‬اس��تاد‬ ‫خوشنویس داریم که توانایی کتابت دیوان حافظ‬ ‫ش��یرازی را در حد اعلی دارند‪ ،‬پس حیف است‬ ‫ک��ه از این پتانس��یل باال اس��تفاده نکنیم و به ان‬ ‫بی توجهباش��یم‪.‬‬ ‫‪77‬‬ ‫فرهنگ انالین‬ ‫بازگش��ت فراس��تی‪ :‬فریدون جیرانی با پذیرفتن‬ ‫ش��روط فراس��تی‪ ،‬او را‬ ‫راضی به حضور مجدد در‬ ‫برنامه «هفت» کرده اس��ت‬ ‫تا رونق یکی از اصلی ترین‬ ‫بخش ه��ای برنام��ه اش که‬ ‫به نقد فیلم های روی پرده‬ ‫اختصاص دارد با رکود مواجه نشود‪ .‬مسعود فراستی‪،‬‬ ‫ی س��ینما که پس از نقد صریح مسعود‬ ‫منتقد قدیم ‬ ‫کیمیایی و اشاره به زوال هنری این فیلمساز در برنامه‬ ‫«هفت» با انتق��اد طیف های افراطی حامی کیمیایی‬ ‫مواجه ش��ده بود و به همین دلیل اعالم کرده بود تا‬ ‫اطالع ثانوی در «هفت» ظاهر نخواهد شد به تازگی‬ ‫و پ��س از صحبت های فراوان ب��ا فریدون جیرانی‬ ‫تصمیم گرفته یک بار دیگر به عنوان منتقد مهمان در‬ ‫این برنامه حاضر شود‪.‬‬ ‫«پالک هشت»‪ :‬دوازدهمین شمار ه نشریه تخصصی‬ ‫فرهن��گ و هن��ر پایداری‬ ‫ب��ا نگاهی به غرب��ت دفاع‬ ‫مقدس در بیست و نهمین‬ ‫جش��نواره فیل��م فج��ر به‬ ‫هم��راه انتش��ار تصاویری‬ ‫ن��اب از جن��گ تحمیلی‬ ‫روی کیوسک روزنامه فروشی ها قرار گرفت‪ .‬تصویر‬ ‫زیبایی از سفره هفت سین رزمندگان مربوط به سال‬ ‫تحویل بعد از عملیات خیبر در سال ‪ 63‬در منطقه‬ ‫جفیر‪ ،‬زینت بخش جلد این ش��ماره پالک هشت‬ ‫است‪ .‬صفحات نخست این نشریه که به همت بنیاد‬ ‫حفظ اثار و نشر ارزش های دفاع مقدس گرداوری‬ ‫و منتشر شده‪ ،‬در قسمتی با عنوان «دیده بان» به انتشار‬ ‫اخبار در حوزه مقاومت اسالمی پرداخته است‪.‬‬ ‫کتابخانه ملی بی رئیس‪ :‬با پایان یافتن س��ال ‪ 89‬و‬ ‫وع��ده وزیر ارش��اد مبنی‬ ‫ب��ر معرفی رئی��س جدید‬ ‫هنوز هم رئی��س کتابخانه‬ ‫ملی معرفی نش��ده اس��ت‪.‬‬ ‫حامد ی��اری مدیر کل امور‬ ‫بین الملل س��ازمان اسناد و‬ ‫کتابخانه ملی در پاسخ به این پرسش که وزیر فرهنگ‬ ‫و ارش��اد اسالمی زمان معرفی شدن رئیس سازمان‬ ‫اسناد و کتابخانه ملی را تا پایان سال ‪ 89‬عنوان کرده‬ ‫بود‪ ،‬اظهار داشت‪« :‬ما هم این نکته را از زبان وزیر در‬ ‫رسانه ها خوانده ایم‪ ،‬اما تا امروز که این اتفاق نیفتاده‬ ‫است و من اطالع دقیقی در این باره ندارم‪».‬‬ ‫درگذشت صفدری‪ :‬رضا صفدری‪ ،‬مجری باسابقه‬ ‫رادیو و تلویزیون چهارشنبه‪،‬‬ ‫دهم فروردین ماه درگذشت‪.‬‬ ‫رضا صف��دری از مجریانی‬ ‫ب��ود ک��ه در ده��ه ‪ 70‬و با‬ ‫رواج برنامه ه��ای ترکیب��ی‬ ‫ب��ه ش��هرت و موفقی��ت‬ ‫فراوانی در تلویزیون رس��ید و هنوز بس��یاری او را‬ ‫تو نیم» به یاد‬ ‫با اجرای متفاوتش در برنامه «تا هش�� ‬ ‫می اورند‪ .‬صفدری که در رادیو و تلویزیون س��ابقه‬ ‫کار داش��ت در سال ‪ 83‬مجموعه طنز «باغچه مینو»‬ ‫را کارگردانی کرد‪ .‬رضا صف��دری که متولد ‪1342‬‬ ‫بود‪ ،‬چهارشنبه دهم فروردین ماه به دلیل حمله قلبی‬ ‫درگذشت‪.‬‬ ‫‪78‬‬ ‫چهارگوش‬ ‫بایرام در شاهین دژ‬ ‫فرهنگ در اغاز سال نود‬ ‫راضیهسنجابی‬ ‫این هفته به دلیل پشت سرگذاشتن ایام نوروز و تعطیلی ادارات دولتی و نهادهای رسمی سعی کردیم نگاهی‬ ‫به فعالیت های حوزه فرهنگ به خصوص حوزه کتاب و کتابخوانی داش��ته باش��یم و ببینیم در ایام نوروز‬ ‫در این حوزه چه خبر بوده اس��ت‪ .‬نگاهی هم به برنامه ها و چش��م اندازهای سال ‪ 90‬برخی از انتشاراتی ها‬ ‫و موسس��ات فرهنگی خواهیم داش��ت‪.‬در ایام نوروز امسال شهر بولونیا در ش��مال ایتالیا بار دیگر شاهد‬ ‫برگزاری بزرگترین رویداد نمایش��گاهی کتاب کودک و نوجوان در س��طح جهان بود‪ .‬چهل و هش��تمین‬ ‫نمایشگاه کتاب کودک بولونیا از هشتم تا یازدهم فروردین امسال برگزار شد و ‪ 15‬ناشر کودک و نوجوان‬ ‫ایرانی هم در قالب توری از س��وی اتحادیه ناش��ران و کتابفروشان تهران از این نمایشگاه بازدید کردند‪.‬از‬ ‫سوی دیگر‪ ،‬نوروز امسال نمایشگاه کتابی در شهرستان شاهین دژ استان اذربایجان غربی برگزار شد که در‬ ‫نوع خودجالب بود‪ .‬این نمایش��گاه که «بایرام» نام داش��ت چند مشخصه متفاوت داشت‪ .‬اول انکه در ایام‬ ‫نوروز که معموال خبری از برگزاری نمایش��گاه کتاب نیس��ت برگزار شد و از سوی دیگر بسیاری از اثار‬ ‫موجود در نمایشگاه به زبان ترکی اذری بود که با استقبال عالقه مندان مواجه شد‪ .‬به تهران بر می گردیم‬ ‫و خب��ری از برنامه های دو مرکز و انجمن فرهنگی و دو انتش��اراتی در س��ال ‪ 90‬می گیریم‪ .‬احس��ان‬ ‫عباس��لو‪ ،‬مدیر س��رای اهل قلم از اغاز به کار برنامه های این مرکز از ‪ 20‬فروردین خبر داده است‪ .‬او‬ ‫همچنی��ن اضاف��ه کرده که قصد داریم در س��ال ‪ 90‬موضوعاتی نظیر تاریخ و جامعه شناس��ی را هم به‬ ‫مجموعه نشست های این مرکز اضافه کنیم‪ .‬علی هاشمی شهرکی‪ ،‬رئیس هیات مدیره انجمن فرهنگی‬ ‫تصویرگران از تغییرات گس��ترده در کتاب س��ال تصویرگران در سال ‪ 90‬خبر داده و گفته است قصد‬ ‫داریم این کتاب را کاربردی تر کنیم و اطالعات ان را به طور تخصصی دسته بندی کنیم‪ .‬همچنین این‬ ‫انجمن درپی راه اندازی جایزه ای جدید در حوزه تصویرگری در سال ‪ 90‬است‪ .‬از نشر نص هم خبر‬ ‫می رس��د که این انتش��اراتی قصد دارد فعالیت خود را در حوزه مجازی در سال ‪ 90‬رونق ببخشد‪ .‬این‬ ‫انتشارات در حال حاضر اطالعات ‪ 16‬هزار عنوان کتاب را روی پایگاه اینترنتی ‪ www.nas.ir‬و ‪www.‬‬ ‫‪ farda.ir‬قرار داد است که قصد دارد تعداد این کتاب ها را تا پایان سال ‪ 90‬به چند برابر برساند‪ .‬علی‬ ‫اکبر تورانیان‪ ،‬مدیر مسئول نشر شهر اب هم از ادامه طرح ملی بازیافت کتاب در سال ‪ 90‬توسط این‬ ‫انتش��ارات خبر داد‪ .‬این انتش��اراتی برای صرفه جویی در مصرف کاغ��ذ در قبال دریافت کاغذ باطله‬ ‫بن کتاب می دهد و در نمایش��گاه امس��ال هم با ‪ 100‬عنوان کتاب جدید حاضر خواهد ش��د‪.‬از دنیای‬ ‫موسیقی هم خبر می رسد مجید ناظم پور‪ ،‬نوازنده عود و اهنگساز مشغول بازسازی سازهای فراموش شده‬ ‫ایران است‪ .‬این سازها همگی از خانواده عود و چنگ هستند و نمونه هایی از انها در موزه ایران باستان به‬ ‫نمایش گذاشته شده است‪.‬در اخر هم به اصفهان سفر کرده و خبری از دبیر جشنواره اینترنتی داستان کوتاه‬ ‫دفاع مقدس نقل می کنیم‪ .‬نسرین ارتجاعی‪ ،‬دبیر این جشنواره گفت تاکنون این جشنواره را به طور مستقل‬ ‫برگزار کرده ام اما در سفر استانی رئیس جمهور به استان اصفهان این طرح تایید شد و استانداری اصفهان‬ ‫بودجه ای برای اجرای ان اختصاص داده است و فراخوان ان بهار امسال منتشر می شود‪.‬‬ ‫قفسه‬ ‫شیرینی های دفاع مقدس‬ ‫بریده ای از کتاب «رفاقت به سبک تانک» داود امیریان‬ ‫با س��ر و صدای محمود از خواب پریدم‪ .‬محمود در‬ ‫حالیک��ه هرهر می خندید رو به عباس گفت‪« :‬عباس‬ ‫پاش��و که دخل��ت درامده‪ .‬فک و فامی�لات امده اند‬ ‫دیدنت!» عباس چش��مانش را مالید و گفت‪« :‬سر به‬ ‫سرم نگذار‪ .‬لرستان کجا‪ ،‬اینجا کجا؟»‬ ‫ خودت بیا ببین‪ .‬چه خوش تیپ هم هستند‪ .‬واست‬‫کادو هم اورده اند!‬ ‫همگی از چادر زدیم بیرون‪ .‬س��ه پیرمرد لر با شلوار‬ ‫پاچه گشاد و چاروق و کاله نمدی به سر در حالیکه‬ ‫یکی از انها بره س��فیدی زیر بغل زده بود‪ ،‬می امدند‪.‬‬ ‫عباس دودس��تی زد به س��رش و نالید‪« :‬خانه خراب‬ ‫شدم!»‬ ‫به زور جلوی خنده مان را گرفتیم‪ .‬پیرمردها رس��یده‬ ‫نرسیده شروع کردند به قربان صدقه رفتن و همه را‬ ‫از دم با ریش زبر و س��وزن سوزنی ش��ان گرفتند به‬ ‫بوسیدن‪ .‬عباس شرمزده یک نگاه به انها داشت یک‬ ‫ن��گاه به ما‪ .‬به رو نیاوردیم و اوردیمش��ان تو چادر‪.‬‬ ‫محمود و دو‪ ،‬س��ه نفر دیگر رفتند س��راغ دم کردن‬ ‫چایی‪ .‬عباس ان سه را معرفی کرد‪ :‬پدر‪ ،‬اقا بزرگ و‬ ‫خان دایی‪ ،‬پدرزن اینده اش‪ .‬پیرمردها با لهجه شیرین‬ ‫لری حرف می زدند و چپق می کش��یدند و ما س��رفه‬ ‫می کردی��م و هر چند لحظه می زدی��م بیرون و دراز‬ ‫به دراز رو ش��کم مان را می گرفتیم و ریسه می رفتیم‪.‬‬ ‫خ��ان دایی یا ب��ه قول عباس‪ ،‬خالو ج��ان بره را داد‬ ‫بغ��ل عباس و گف��ت‪« :‬بیا خالو ج��ان‪ ،‬پروارش کن‬ ‫و با دوس��تانت بخ��ور‪ ».‬اول کار ب��ره نازنازی لباس‬ ‫عب��اس اقا را معطر ک��رد و ما دوب��اره زدیم بیرون‪.‬‬ ‫ولخرج��ی کردیم و چند بار به چادر تدارکات پاتک‬ ‫زدیم و با کمپوت س��یب و گی�لاس از مهمان های‬ ‫ناخوان��ده پذیرایی کردیم‪ .‬پ��درزن عباس مثل اژدها‬ ‫دود بی��رون داد و گفت‪« :‬وضعت��ان که خیلی خوبه‪.‬‬ ‫پ��س چی ه��ی می گویند به جبهه ه��ا کمک کنید و‬ ‫رزمنده ها محتاج غذا و لباس و پتویند؟» عباس سرخ‬ ‫شد و گفت‪« :‬نه کربالیی شما مهمانید و بچه ها سنگ‬ ‫تمام گذاشته اند‪ ».‬اما این بار پدر و اقا بزرگ هم یاور‬ ‫خان دایی ش��دند و متفق القول ش��دند که ما بخور و‬ ‫بخواب کارمان است واهلل نگهدارمان!‬ ‫شب هم پتوهایمان را انداختیم زیرشان و انها تخت‬ ‫خوابیدن��د‪ .‬از ش��انس بد ان ش��ب فرمان��ده گردان‬ ‫برای اینکه امادگی ما را بس��نجد‪ ،‬یک خش��م شب‬ ‫جانانه راه انداخت‪ .‬با اولین ش��لیک‪ ،‬خان دایی و اقا‬ ‫بزرگ و پ��در یا مش بابا مثل عقرب زده ها پریدند و‬ ‫ش��روع کردند به داد و هوار کشیدن و یا حسین و یا‬ ‫ابوالفضل به دادمان برس‪.‬‬ ‫البه الی بچه ها ضجه می زدند و س��ینه خیز می رفتند‬ ‫و ام��ام حس��ین را به کمک می طلبیدند‪ .‬این وس��ط‬ ‫ب��ره نازنازی یکی از فرماندهان را اش��تباه گرفته بود‬ ‫و پشت س��رش می دوید و بع بع می کرد‪ .‬دیگر مرده‬ ‫بودیم از خنده‪.‬‬ ‫با هزار مکاف��ات به پیرمرد ها حال��ی کردیم که این‬ ‫سینما و تلویزیون‬ ‫«کاله پهلوی» بعد از مختار می اید‬ ‫س��ید ضیاء الدین دری که اواخر سال گذشته مراحل فیلمبرداری‬ ‫س��ریال «کاله پهلوی» را در فرانس��ه پشت سر گذاشت‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«س��اخت فیلم و س��ریال های تاریخی در کشور های اروپایی با‬ ‫بودجه هایی که ما در اختیار داریم‪ ،‬عمال ش��دنی نیس��ت‪ ».‬این‬ ‫کارگردان در این باره خاطرنش��ان ک��رد‪« :‬کار در اروپا تجربه ای‬ ‫بود که برای دو یا س��ه گروه قب��ل از ما نیز اتفاق افتاده بود‪ .‬در‬ ‫مورد تجربه های انها چیزی نمی دانم‪ ،‬اما در مورد گروه خودمان‬ ‫باید بگویم کارکردن در اروپا به ویژه برای فیلم تاریخی‪ ،‬دشوار‬ ‫و س��خت اس��ت‪ ».‬وی در ادامه خاطرنش��ان کرد‪« :‬صحنه های‬ ‫فیلمب��رداری ش��ده در فرانس��ه در بخش ه��ای اولی ه س��ریال‬ ‫«کاله پهلوی» به نمایش درمی ایند؛ امیدوارم این مساله مشکلی‬ ‫برای اماده شدن به هنگام این بخش ها ایجاد نکند‪».‬این کارگردان‬ ‫افزود‪« :‬هنوز مراحلی از س��ریال «کاله پهل��وی» باقی مانده که‬ ‫انجام نش��ده‪ ،‬اما قرار است این سریال‪ ،‬بعد از «مختارنامه» روی‬ ‫انتن ب��رود‪».‬دری با تایید این مطلب که پخش «کاله پهلوی» با‬ ‫برخی مراحل فنی ان همراه می شود‪ ،‬گفت‪« :‬وقتی کاری امادگی‬ ‫کافی نداشته باشد‪ ،‬با پخش مصادف می شود‪».‬‬ ‫تمرین اس��ت و نباید حرف بزنند تا تنبیه نشویم‪ .‬اما‬ ‫مگر می ش��د به بره نازنازی حرف حالی کرد‪ .‬کم کم‬ ‫فرمان��ده هم متوجه موضوع ش��د‪ .‬زودت��ر از موعد‬ ‫مق��رر ما را مرخص کرد‪ .‬بره داش��ت ب��ا فرمانده به‬ ‫چادر مس��ئوالن گردان می رفت که عباس با خجالت‬ ‫و ناراحت��ی بغلش کرد و اورد‪ .‬پیرمرد ها ترس��یده و‬ ‫رمیده شروع کردند به حرف زدن که‪« :‬بابا شما چقدر‬ ‫بدبختید‪ .‬نه خواب دارید و نه اس��ایش‪ .‬این وسط ما‬ ‫چکاره ایم‪ ،‬خودمان نمی دانیم!»‬ ‫صبح وقتی از مراس��م صبحگاه برگشتیم‪ ،‬دیدیم که‬ ‫عباس بره اش را بغل کرده و نگاه مان می کند‪ .‬فهمیدیم‬ ‫که سه پیرمرد فلنگ را بس��ته اند و بره را گذاشته اند‬ ‫ب��رای عباس‪ .‬محمود گفت‪« :‬غصه نخور‪ ،‬خان دایی‬ ‫پیرمرد خوبی است‪ .‬حتما دخترش را بهت می دهد!»‬ ‫کتاب «رفاقت به سبک تانک» صفحه ‪47‬‬ ‫تقدیر از برنامه های نوروزی صداوسیما‬ ‫بازتاب‬ ‫کمیسیون فرهنگی و گروهی دیگر از نمایندگان مجلس شورای اسالمی از برنامه های صداوسیما در ایام‬ ‫نوروز تقدیر و تشکر کردند‪ .‬الله افتخاری‪ ،‬عضو کمیسیون اموزش و تحقیقات در گفت وگو با خبرنگار‬ ‫باشگاه خبرنگاران گفت‪« :‬برنامه های تدارک دیده شده از سوی سازمان صدا و سیما در نوروز ‪ 89‬نسبت به‬ ‫سال گذشته متنوع تر و پرمحتواتر بود و همچنین مسئوالن مربوطه نام طنزهای نوروزی ‪ 89‬را هوشمندانه‬ ‫و به دور از مس��ائل حاش��یه ای و سبک تهیه کردند‪ ».‬محمد جواد ارین منش‪ ،‬نماینده مردم مشهد و عضو‬ ‫کمیسیون فرهنگی مجلس ش��ورای اسالمی نیز گفت‪« :‬برنامه های نوروزی صدا و سیما جامع‪ ،‬متنوع و‬ ‫شادی بخش بود و نواوری در انتخاب و تولید اثار به خوبی مدنظر قرار گرفته بود‪ ».‬وی با اشاره به برنامه های‬ ‫رادیویی نوروز امسال اظهار داشت‪« :‬دست اندرکاران رادیو با برنامه ریزی و تدارک خوبی که دیده بودند‬ ‫در زمینه طنز و ایجاد نشاط و شادی در میان مردم بسیار موفق عمل کرده‪ ،‬خصوصا رادیو قران که با پخش‬ ‫قرائت جدید قاریان نواوری محسوسی را ایجاد نمود‪ ».‬نماینده مردم مشهد تصریح کرد‪« :‬سه سریال پخش‬ ‫شده در شبکه های مختلف سیما نیز برنامه های پرمخاطب و پر بیننده ای بودند که اکثر مردم این برنامه ها را‬ ‫تماشا می کردند و مجموعا رسانه ملی تالش زیادی کرده بود تا رضایت مخاطبان را جلب نماید‪ ».‬بهروز‬ ‫جعفری‪ ،‬نماینده مردم اصفهان و عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسالمی نیز در همین زمینه گفت‪:‬‬ ‫«تالش صدا و سیما در پخش برنامه های نوروزی قابل قبول بوده و این سازمان در جذب مخاطب موفق‬ ‫بوده است‪ ».‬این نماینده مجلس با اشاره به برنامه های پخش شده از سوی صدا و سیما در نوروز ‪1389‬‬ ‫گفت‪« :‬مجموعا نوروز امسال شاهد پخش برنامه های پرباری از تلویزیون بودیم و توجه به حجم کار و‬ ‫گستردگی برنامه های نوروزی باید گفت کار صدا و سیما در این زمینه مورد قبول بوده است‪».‬‬ ‫وی تصریح کرد‪« :‬سریال های طنز و برنامه های علمی ‪ -‬سیاسی پخش شده از سیما‪ ،‬امسال بسیار پربارتر از‬ ‫سال های گذشته و حاوی پیام های خوب همراه با بار اموزشی مثبت برای مخاطبان بوده است‪».‬‬ ‫همچنین نماینده مردم همدان در مجلس ش��ورای اس�لامی گفت‪« :‬صد او سیمای جمهوری اسالمی در‬ ‫سال ‪ 89‬ضمن جذب مخاطب بیشتر با ارائه برنامه های تخصصی در هرشبکه تلویزیونی تا حد زیادی‬ ‫انتظارات بینندگان را براورده کرده است‪».‬سید محمد کاظم حجازی با بیان اینکه در برنامه های نوروزی صدا‬ ‫وسیما ابعاد مثبت و تازه ای مشاهده شد‪ ،‬اظهار داشت‪« :‬تنظیم برنامه های نوروزی صدا و سیما به طریقی‬ ‫تنظیم ش��ده بود که مخاطبین وقت بیشتری را برای مشاهده برنامه ها اختصاص دهند‪ ».‬عضو کمیسیون‬ ‫عمران در مجلس ش��ورای اسالمی با اذعان بر اینکه نگاه تخصصی هر شبکه تلویزیونی از نکات مثبت‬ ‫و مورد توجه برنامه های نوروزی سیما بود‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬با عنایت به دیدگاه های مقام معظم رهبری در‬ ‫مورد برنامه های صدا وسیما‪ ،‬ضمن انتظار مخاطبین در ارتقای سطح کیفی برنامه ها‪ ،‬تخصصی بودن ویژه‬ ‫برنامه های نوروزی سال ‪ 89‬سیما از مهمترین ابعاد برنامه ها بود‪».‬‬ ‫‪79‬‬ ‫امریکا‬ ‫کاندیدای یک میلیارد دالری‬ ‫گرفتاری های اوباما برای انتخابات ریاست جمهوری دور بعد‬ ‫پاتریشیازنگرله‬ ‫پیش بینی می شود انتخابات سال ‪ 2012‬ریاست جمهوری ایاالت متحده امریکا پر هزینه ترین‬ ‫انتخابات تاریخ باشد و انتظار می رود که اوباما در جذب اعانه ها رکوردها را بشکند‪.‬‬ ‫باراک اوباما‪ ،‬رئیس جمهوری ایاالت متحده‪ ،‬دیگر کاندیدای گمنامی نیست که در سال ‪2008‬‬ ‫هزینه تبلیغاتش برای راهیابی به کاخ س��فید را از کمک های مالی رای دهندگان جوانی که‬ ‫تحت تاثیر پیام امید و تغییر او قرار گرفته بودند تامین کرده بود‪ .‬به عنوان رئیس جمهوری‬ ‫فعلی ایاالت متحده امریکا‪ ،‬اوباما امروز اختیاراتی بسیار فراتر و و دسترسی بی قید و شرطی‬ ‫به رسانه ها دارد و انتظار می رود در انتخابات ‪ 2012‬یک میلیارد دالر از طریق کمک های مالی‬ ‫مردم جمع اوری کند که در تاریخ سیاسی کشور بی سابقه خواهد بود‪.‬‬ ‫در حالیکه رای گیری های اولیه اوباما را در مقابل رقبای جمهوریخواه احتمالی پیشتاز نشان‬ ‫داده‪ ،‬او چند روز قبل مبارزه انتخاباتی خود را با ارسال نامه ای الکترونیکی به ‪ 13‬میلیون هوادار‬ ‫ی رهبری او و تغییراتی که به خاطرشان جنگیده‬ ‫اغاز کرد و از انها خواست تا به نیروهای حام ‬ ‫بود‪ ،‬ملحق شوند که این اقدام در واقع اولین قدم برای اغاز جذب کمک های مردمی است‪.‬‬ ‫وی در این نامه ها ادرس اینترنتی وب سایت مربوط به تبلیغات انتخاباتی خود را نیز ارسال‬ ‫کرده که شامل ویدئوهایی از اظهار نظر هواداران وی درباره ادامه حمایت انها از رئیس جمهور‬ ‫محبوبشان است‪ .‬کریستوفر ارترتون‪ ،‬استاد مدیریت سیاسی در دانشگاه جورج واشنگتن‪ ،‬در‬ ‫این باره می گوید‪« :‬در سال ‪ 2008‬اوباما بیشتر یک کاندیدای طغیانگر بود‪ ،‬فردی که از جایی‬ ‫نامعلوم با داستانی کامال متفاوت پیدا شده بود و مبارزه انتخاباتی او هم بیشتر به شکل یک‬ ‫جنبش بود تا یک انتخابات معمول ریاست جمهوری‪».‬‬ ‫در انتخاب��ات دور قبل‪ ،‬چهار میلیون نفر با کمک مالی به مب��ارزه انتخاباتی اوباما رکوردی‬ ‫بی سابقه را ثبت کردند‪ ،‬اما به گفته انتونی کورادو‪ ،‬استاد دانشگاه کالبی کالج‪ ،‬اوباما بی تردید در‬ ‫انتخابات جدید بسیاری از حامیان گذشته اش را که چهار سال پیش از او پشتیبانی کردند از‬ ‫دست خواهد داد‪« :‬در این دور از انتخابات قطعا هیجانی که در دور قبل پیرامون نامزدی اوباما‬ ‫به وجود امده بود را شاهد نخواهیم بود‪».‬‬ ‫این درحالی اس��ت ک��ه اوباما در راه پیروزی س��ال ‪ 2008‬توانس��ت در رکوردی تاریخی‬ ‫‪ 750‬میلیون دالر از طریق کمک های مردمی جذب نماید و پیش بینی می ش��ود که در مسیر‬ ‫انتخابات س��ال ‪ 2012‬هم حتی با وجود اینکه به نظر نمی رسد حریف دموکرات یا مدعی‬ ‫جمهوریخواه چندان قدرتمندی جایگاه او را تهدید کند‪ ،‬این رقم از مرز یک میلیارد دالر عبور‬ ‫کند‪ .‬مایکل مالبین‪ ،‬مدیر اجرایی نهاد مالی انتخابات در این باره می گوید‪« :‬این به طور حتم‬ ‫دست یافتنی است چرا که او در دور قبل موفق شد سه چهارم این رقم را جمع اوری کند‪».‬‬ ‫بر اساس پیش بینی تحلیلگران‪ ،‬انتخابات سال ‪ 2012‬ایاالت متحده سه میلیارد دالر هزینه‪،‬‬ ‫معادل ‪ 50‬درصد بیشتر از دو میلیارد دالری که به گفته کمیسیون انتخابات فدرال در دور قبل‬ ‫توسط نامزدها‪ ،‬جناح ها و گروه های خارجی هزینه شد‪ ،‬خرج در بر خواهد داشت‪.‬‬ ‫این بار اما سناتور سابق ایالت ایلینویز دیگر ان چهره تازه ای نیست که به دنبال ثبت نام خود در‬ ‫خاورمیانه‬ ‫‪80‬‬ ‫تاریخ امریکا به عنوان اولین رئیس جمهور سیاه پوست این کشور بود‪ .‬جدال انتخاباتی جدید او‬ ‫در سال ‪ 2012‬بی تردید ابعاد گسترده تری خواهد داشت تا با تمام قوا رقبای جمهوریخواهش‬ ‫را از میدان انتخابات خارج کند‪.‬‬ ‫اوباما در نامه اش به هواداران‪ ،‬که با اسم کوچک خود امضا کرده بود‪ ،‬همچنین یاد اور شده‬ ‫که مبارزه اش برای تحقق وعده هایی که او را در س��ال ‪ 2008‬راهی کاخ سفید کرد هنوز به‬ ‫پایان نرسیده است‪« :‬ما همواره می دانستیم که تغییرات ماندگار هرگز به سرعت و به سادگی‬ ‫ایجاد نمی شوند‪ .‬اما در این حین که وزیران و فرستادگان من در سرتاسر کشور در جدال برای‬ ‫محافظت از پیشروی های ما طی این مدت و حتی گسترش ان هستند‪ ،‬همزمان الزم است‬ ‫که تدارکاتمان برای سال ‪ 2012‬را قبل از فرارسیدن زمان مبارزه اصلی من اغاز کنیم‪ ».‬اگرچه‬ ‫وضعیت رو به بهبود اقتصاد نقطه قوتی برای اوباما به شمار می رود اما چنانچه بحران لیبی‬ ‫ادامه پیدا کند و قیمت سوخت همچنان باال بماند یا رای دهندگان وی را در کسری چشمگیر‬ ‫بودجه ایاالت متحده مقصر بدانند بی تردید شاهد ریزشی در تعداد هواداران او خواهیم بود‪ .‬با‬ ‫این وجود مردیت مگ گیهی‪ ،‬که مسائل مالی و اخالقی جریان تبلیغات انتخاباتی را بررسی‬ ‫می کند در این باره می گوید‪« :‬واقعیت در اداره یک دولت این اس��ت که تو نمی توانی همه‬ ‫انتظارات همه مردم را براورده کنی‪ .‬با این حال اوباما هنوز (در این زمینه) رکورد دار است‪».‬‬ ‫در حالیکه نامزدهای احتمالی افرادی از قبیل دونالد ترامپ‪ ،‬س��ازنده امالک تا تیم پاولنتی‪،‬‬ ‫فرماندار سابق مینسوتا را شامل می شود رقابت در میان جمهوریخواهان مبارزه ای باز خواهد‬ ‫بود‪ .‬سایر نامزدهای احتمالی عبارتند از مارک هوکابی‪ ،‬فرماندار سابق ارکاناس‪ ،‬میت رومنی‪،‬‬ ‫فرماندار سابق ماساچوستس‪ ،‬سارا پالین‪ ،‬فرماندار سابق االسکا‪ ،‬میچ دنیلز‪ ،‬فرماندار ایندیانا و‬ ‫جان هانتسمن‪ ،‬فرماندار سابق اوتا‪ .‬اما صرفنظر از رقبای اوباما‪ ،‬وی مدعی سرسخت پیروزی‬ ‫در انتخابات س��ال ‪ 2012‬ریاس��ت جمهوری ایاالت متحده امریکا به شمار می رود‪ .‬یکی از‬ ‫اعضای موثر حزب جمهوریخواه اخیرا با اذعان به فقدان یک مدعی قدرتمند در این حزب‬ ‫برای راهیابی به کاخ سفید گفت‪« :‬اوباما حتی اگر فقط یک دالرجمع اوری کند باز هم شانس‬ ‫اول پیروزی در انتخابات است‪».‬‬ ‫منبع‪South China Morning :‬‬ ‫نقش الحوثی در تحوالت یمن‬ ‫جنبش الحوثی ‪ ،‬جنبش��ی یمنی اس��ت که نام خود را‬ ‫از بنیانگذار ان «س��ید حس��ین» فرزند «سید بدر الدین‬ ‫الحوثی» از بزرگان علم��ای مذهب زیدی یمن که در‬ ‫اس��تان صعده در شمال یمن ساکن است‪ ،‬گرفته است‪.‬‬ ‫جنبش الحوثی ابتدا به عنوان یک جنبش سیاسی دارای‬ ‫اهداف و چارچوب ها و برنامه های خاص پا به عرصه‬ ‫سیاسی یمن نگذاشت بلکه ابتدا چارچوب فکری ان را‬ ‫اطالعیه و خبرنامه هایی تشکیل می داد که سید حسین‬ ‫الحوث��ی بر پایه مجموع��ه ای از افکار و اندیش��ه های‬ ‫اس�لامی با هدف احیای مذهب زی��دی در یمن ان را‬ ‫چاپ و منتشر می کرد‪.‬‬ ‫این جنبش فق��ط زمانی نام جنبش را برخود نهاد که جنگ دولت یمن با پیروان‬ ‫و اعض��ای ان اغ��از ش��د و از ان زمان بود که این نام را ب��رای خود برگزید‪ ،‬اما‬ ‫اگر بخواهیم مختصری درباره ش��کل گیری جنبش الحوثی بنویسیم باید بگوییم‬ ‫این جنبش در س��ال ‪ 2000‬به دست سید حس��ین الحوثی تاسیس و به پیروان و‬ ‫طرفداران ان «گروه شعار» اطالق شد‪ ،‬چون اعضای جنبش الحوثی بر دادن شعار‬ ‫به عنوان مهمترین راه جهت نش��ر افکار و اندیش��ه ها و دیدگاه های جنبش تاکید‬ ‫داشتند و به همان اندازه که بر افکار و اندیشه های مذهبی تاکید داشتند‪ ،‬از افکار‬ ‫و اندیشه ها یا برنامه های سیاسی غافل بودند‪.‬‬ ‫اما ش��رایط حاکم بر جنبش و نحوه رویارویی ان با‬ ‫رژی��م یمن ناخوداگاه ماهیت و س��اختار جنبش را‬ ‫به ش��کلی خاص از س��ال ‪ 2005‬به بعد هم تغییر و‬ ‫هم شکل داد‪ ،‬به گونه ای که یکباره وسعت انتشار و‬ ‫گس��ترش و همچنین تاثیرگذاری ان را تغییر داد و‬ ‫الحوثی را به یک بازیگر غیررسمی اما تاثیرگذار در‬ ‫یمن تبدیل کرد‪ ،‬به ویژه انکه الحوثی تاکید داش��ت‬ ‫پنج جنگ انجام ش��ده اش با دولت مرکزی در دفاع‬ ‫از خود بوده است‪.‬‬ ‫با اینکه جنبش دارای برنامه سیاسی واضح و روشنی‬ ‫نیست با این حال این عدم وضوح به معنای غافل بودن ان از جریانات جاری در‬ ‫یمن نیست‪ ،‬با اغاز انقالب یمن و درخواست مردم برای تغییر رژیم علی عبداهلل‬ ‫صالح و انحالل دولت و پارلمان انها نیز وارد عرصه فعالیت ش��دند و به عنوان‬ ‫یک بازیگر تاثیرگذار وارد روند جریانات جاری در یمن ش��ده و خواستار تغییر‬ ‫رژیم شدند و اعالم کردند تا تحقق خواسته هایشان به مبارزات خود در کنار مردم‬ ‫یمن ادامه خواهند داد‪.‬‬ ‫منبع‪ :‬الجزیره‬ ‫افریقا‬ ‫راز لباس پاره قذافی در نخستین سخنرانی‬ ‫یک روزنامه الجزایری اخیرا در گزارشی نوشته‬ ‫است با وجود اینکه بسیاری از اگاهان مسائل‬ ‫سیاسی در لیبی هنوز نتوانسته اند راز لباس های‬ ‫من��درس قذافی در نخس��تین س��خنرانی اش‬ ‫را ف��اش کنند‪ ،‬ام��ا در نهایت ای��ن راز بر مال‬ ‫ش��د‪ .‬روزنامه الفجر الجزایر می گوید همگان‬ ‫درب��اره راز لباس هایی که قذافی در نخس��تین‬ ‫س��خنرانی اش در روز ‪ 17‬فوریه بر تن داشت‪،‬‬ ‫گمانه زنی ه��ای مختلفی را مط��رح کرده اند‪ .‬لباس هایی ک��ه تکه تکه بود و‬ ‫دیکتاتور لیبی هر چند دقیقه یک بار مجبور به جمع و جور کردن ان می شد‪.‬‬ ‫اما مطابقت تصاویر این لباس نش��ان می ده��د که قذافی همین لباس را در‬ ‫جریان سخنرانی معروف خود در سازمان ملل بر تن داشته است‪ .‬همچنین‬ ‫این لباس در جریان دیدار وی با والدیمیر پوتین‪ ،‬نخست وزیر روسیه بر تن‬ ‫دیکتاتور بوده اس��ت؛ نخست وزیر کشوری که تنها مخالف قطعنامه ‪1973‬‬ ‫شورای امنیت در ایجاد منطقه پرواز ممنوع بر فراز لیبی بود‪ .‬بر این اساس‪،‬‬ ‫به نظر می رسد قذافی با پوشیدن این لباس می خواسته سخنرانی خود را مهم‬ ‫و بسیار حماسی جلوه دهد‪.‬‬ ‫فلسطین‬ ‫عقب نشینی گلدستون‬ ‫جنبش جهاد اسالمی از عقب نشینی ریچارد گلدستون‪ ،‬قاضی اهل افریقای جنوبی‬ ‫از نتایج تحقیقات خود درباره جنگ غزه اظهار ناامیدی کرده اس��ت‪ .‬این کمیته‬ ‫حقیقت یاب به ریاس��ت گلدس��تون‪ ،‬پیش تر ارتکاب جنایات جنگی و جنایت‬ ‫علیه بش��ریت از سوی اسرائیل در حمله به غزه در سال ‪ 2009‬میالدی را تایید‬ ‫کرده بود‪ .‬این کمیته مدارکی کشف کرده که نشان می دهد اسرائیل موارد زیادی‬ ‫از قوانین بین المللی از جمله کنوانسیون چهارم ژنو را در ارتباط با قتل عمد و‬ ‫ازار و اذیت عمدی افراد حفاظت شده‪ ،‬نقض کرده است‪.‬‬ ‫این درحالی اس��ت که بر اساس مقاله ای که در روزنامه واشنگتن پست منتشر‬ ‫ش��د‪ ،‬گلدستون می گوید در گزارش خود درباره مقصر اعالم کردن اسرائیل در‬ ‫جنگ غزه اشتباه کرده است‪ .‬گلدستون می گوید گزارش وی درباره هدف گیری‬ ‫تعمدی غیرنظامیان غزه از سوی اسرائیل در این جنگ که بیش از ‪ 1400‬قربانی‬ ‫برجا گذاشت‪ ،‬اشتباه بوده است‪ .‬بر اساس اعالم احمد المدلل‪ ،‬رهبر جنبش جهاد‬ ‫اسالمی‪ ،‬عقب نشینی گلدستون‪ ،‬اسرائیل را برای انجام حمله دیگری به باریکه‬ ‫غزه و ارتکاب یک قتل عام دیگر کمک می کند‪ .‬مدلل همچنین خاطرنشان کرد‬ ‫که گلدس��تون این اظهارات را ب��ه دلیل «اعمال‬ ‫فش��ار زیاد از س��وی البی صهیونیس��م بر وی»‬ ‫ی ابو ظهری‪ ،‬سخنگوی‬ ‫مطرح کرده است‪ .‬س��ام ‬ ‫حماس نیز در بیانیه ای که منتشر شد‪ ،‬اعالم کرد‪:‬‬ ‫«حماس از برگش��تن گلدس��تون از موضع خود‬ ‫درباره مقصر دانستن اسرائیل در حمله به غزه که‬ ‫تحت فش��ار تل اویو صورت گرفته‪ ،‬شگفت زده‬ ‫شده است‪».‬‬ ‫کیوسک‬ ‫چهره‬ ‫اصالحات یا توطئه پشت پرده؟‬ ‫مشکالت برلوسکونی ادامه دارد‬ ‫در ش��رایطی ک��ه اتهاماتی از قبیل فس��اد مال��ی و داش��تن روابط نامش��روع‪ ،‬ازادی‬ ‫سیلویو برلوسکونی را تهدید می کند‪ ،‬تعجبی ندارد که نزدیک ترین معاون وی جریانی را‬ ‫به راه بیندازد که اگرچه برلوسکونی ان را انقالبی تاریخ ساز در سیستم قضایی ناکارامد‬ ‫ایتالیا می خواند‪ ،‬اما منتقدان ان را در واقع راه فراری برای نخست وزیر ایتالیا می دانند‪.‬‬ ‫هرچند وزیر دادگستری ایتالیا‪ ،‬انجلینو الفانو‪ ،‬مرد ‪ 40‬ساله ای که بسیاری او را وارث‬ ‫سیاسی برلوسکونی می دانند‪ ،‬برای رد این فرضیه که اصالحات او از ماه پیش با هدف‬ ‫کمک به مافوق خود اغاز شده تالش زیادی کرد اما نتوانست منتقدان را متقاعد سازد‪.‬‬ ‫ایجاد اصالحات در سیس��تم قضایی کشوری که تاخیرات پایان نیافتنی در محاکم ان‬ ‫نارضایتی بسیاری را به همراه داشته اقدام سیاسی زیرکانه ای در این برهه زمانی به شمار‬ ‫می رود‪ 30 .‬سال به طول انجامید تا ‪ 3‬نئو فاشیست برای یکی از بزرگترین جرائم سیاسی‬ ‫در ایتالیا که در س��ال ‪ 1969‬با بمب گذاری در بانکی در میالن صورت گرفت و نقطه‬ ‫اغازی برای دهه ها تروریسم در جناح چپ و راست شد محاکمه شوند‪ .‬حل و فصل‬ ‫یک مورد مدنی ساده در ایتالیا سال ها به درازا می کشد و هر سال حدود ‪ 200‬هزار از این‬ ‫موارد از رسیدن به دادگاه باز می مانند‪ .‬تعداد نزدیک به ‪ 6‬میلیون پرونده مدنی معوقه در‬ ‫سیستم قضایی ایتالیا وجود دارد و این کشور حتی به دلیل تاخیر در رسیدگی به پرونده ها‬ ‫توس��ط دادگاه قضایی اروپا توبیخ هم شده است‪ .‬از این رو اصالحات الفانو از جمله‬ ‫تاکید بر تس��ریع روند حاکم بر سیستم قضایی فعلی‪ ،‬از یک نظر اقدام هوشمندانه ای‬ ‫است که شکاف های تازه ای را بین گروه های مخالف ایجاد کرده و در این بین به دولت‬ ‫امکان می دهد تا چهره ای نوین گرا را از خود به تصویر بکشد‪ .‬مشکل اما اینجا نمود پیدا‬ ‫می کند که زمان بندی وقوع اصالحات به طرز مشکوکی با زمان گرفتاری های قانونی‬ ‫برلوسکونی مصادف شده و اقدامات جدید الفانو در این راستا این شک را تقویت کرده‬ ‫که ایجاد اصالحات اساسا با هدف کمک به برلوسکونی برای گریز از عدالت و گرفتن‬ ‫انتقام از دادرسانی که در سال های اخیر همواره او را تحت پیگرد داشته اند‪ ،‬برنامه ریزی‬ ‫شده است‪ .‬به گفته برلوسکونی بیش از ‪ 1000‬دادرس طی ‪ 17‬سال اخیر ‪ 31‬مورد تخلف‬ ‫علیه وی گزارش کرده اند که از این بین ‪ 24‬مورد به تبرئه وی انجامیده یا بایگانی شده‬ ‫است‪ .‬از جمله اقدامات جدید الفانو افزایش مسئولیت قضات در برابر اتخاذ تصمیمات‬ ‫نادرست و کوتاه نمودن مدت قانون مرور زمان است‪ .‬مورد اخر عمال یکی از اتهامات‬ ‫برلوسکونی که پرداخت ‪ 600‬هزار دالر به دیوید میلز‪ ،‬وکیل انگلیسی‪ ،‬به عنوان رشوه‬ ‫برای دادن ش��هادت دروغ درباره معامالت تجاری وی بوده را بی اثر می سازد‪ .‬اتحادیه‬ ‫ملی دادرسان ش��دیدا به اقدامات اخیر‬ ‫وزیر دادگستری حمله کرده و با سیاسی‬ ‫و تهدید امیز خواندن انها متذکر شده اند‬ ‫ک��ه این تغییرات نیت واقع��ی الفانو از‬ ‫ایجاد اصالحات را اشکار ساخته است‪.‬‬ ‫ماس��یمو فرانکو‪ ،‬مفسر روزنامه کوریره‬ ‫دال س��را‪ ،‬در این خص��وص می گوید‪:‬‬ ‫«دولت رون��د نمادینی را ب��رای مدت‬ ‫باقیمانده (دو س��ال مان��ده تا انتخابات‬ ‫بعدی) در پیش گرفته است‪ .‬اصالحات‬ ‫قضایی که باعث مجادالت‪ ،‬جناح بندی‬ ‫و تش��دید اختالفات گروه های مخالف‬ ‫می شود‪».‬‬ ‫روزنامه ‪130‬ساله‬ ‫کوریره دال س��را (که به معنای روزنامه عصر اس��ت)‬ ‫در سال ‪ 1876‬توسط اوگینیو تورلی ویولیر به عنوان‬ ‫روزنامه چاپ عصر تاس��یس ش��د‪ ،‬ام��ا کمی بعد با‬ ‫حف��ظ نام به روزنامه صبح تبدیل ش��د‪ .‬این روزنامه‬ ‫از زمان تش��کیل تا کنون به دلیل خط مش��ی و اعتبار‬ ‫خود یکی از بهترین نش��ریات ملی جهان بوده است‪.‬‬ ‫کوری��ره دالس��را در دهه ه��ای ‪ 1910‬و ‪ 1920‬تحت‬ ‫مدیری��ت لوییج��ی البرتین��ی ب��ه پرفروش ترین و‬ ‫پرمخاطب ترین روزنامه ایتالیا ارتقا یافت که تا امروز‬ ‫این اهمیت و اعتبار را حفظ کرده است‪ .‬این روزنامه‬ ‫از ابتدای کار توانس��ت خ��ود را در میان همتایانش‬ ‫ب��ه عنوان روزنام��ه مرجع ایتالیا به اثبات برس��اند و‬ ‫در ح��ال حاض��ر ج��زو پرتیراژتری��ن و با نفوذترین‬ ‫نش��ریات ایتالیا به شمار می رود‪ .‬س��بک روان‪ ،‬ساده‬ ‫و روش��ن‪ ،‬تاثیر گ��ذاری و در عین حال میانه روی در‬ ‫کنار طراحی س��اده اما جذاب کوریره دال س��را را به‬ ‫روزنامه ای پر مخاطب تبدیل کرده است‪ .‬این روزنامه‬ ‫ن��ه تنها به اخب��ار و مطالب سیاس��ی و اجتماعی که‬ ‫توس��ط بهترین روزنامه نگاران ایتالیایی تهیه می شود‪،‬‬ ‫می پردازد بلکه بخش هایی را نیز به مقاالت فرهنگی‪،‬‬ ‫ورزش��ی‪ ،‬سرگرمی و حوادث و رویدادها اختصاص‬ ‫می دهد و به طور عمقی و با نگرش��ی دقیق به تجزیه‬ ‫و تحلیل مس��ائل می پردازد‪ .‬چاپ اخر هفته های این‬ ‫روزنامه حتی مطالب بیش��تری را از جمله اخباری از‬ ‫دنیای تکنولوژی‪ ،‬مد و زیبایی‪ ،‬دکوراس��یون و غیره‬ ‫و همچنی��ن مقاالت فرهنگی و داس��تان را در اختیار‬ ‫خوانندگان خود ق��رار می دهد‪ .‬بانوی پیر میالن تا به‬ ‫امروز موفق ش��ده که با پایبندی ب��ه عقاید و اصول‬ ‫اولیه خود حتی در طول دوران اشفتگی های سیاسی‪،‬‬ ‫اس��تقالل خود را حفظ کند و در موارد بس��یاری از‬ ‫جمله جنگ ع��راق اقدامات دولت برلوس��کونی را‬ ‫مورد تایید ندانسته است‪.‬‬ ‫‪81‬‬ ‫نمــایندگی ‪ 209‬شــرکت بهــمن دیــزل‬ ‫نمــایندگی ‪ 212‬شرکت مامــوت دیزل ‪SCANIA‬‬ ‫طرف قرارداد با شرکت لیزینگ ایران ( بانک تجارت)‬ ‫نقدی‪ -‬لیزینگی‬ ‫تحویل فوری‬ ‫بازرگانی زندی خودرو‬ ‫برتــرین و پرفــروشتـرین‬ ‫نمایندگیانحصــاریفروش‬ ‫شرکت بهمن دیزل ( ایسوزو)‬ ‫در ‪ 4‬سال متـــوالی‬ ‫تهـرانمیدانسیدجمالالدین‬ ‫اســـدابـادی(یوســـفاباد)‬ ‫خیـــابان ابن سینا ‪ -‬پالک‪83‬‬ ‫ساختمانپدید‪-‬طبقه‪-­1‬واحد‪2‬‬ ‫‪021 - 88704613- 88700179‬‬ ‫اداره تحــویل‪ :‬شـــهــرک‬ ‫‪ -2‬بلـــوار‬ ‫نمایشگاهها‪-‬فـاز ‬ ‫کوثر ‪-‬بلوار موسی بن جعفــر‬ ‫نبـش ارغـوان‪- 3‬پــالک‪19‬‬ ‫(تلفکس) ‪021- 55255052-6‬‬ ‫‪www.zanditrading.com‬‬ ‫‪info@zanditrading.com‬‬ ‫‪82‬‬