ماهنامه مثلث شماره 86

‫جل‬ ‫د دوم‬ ‫شرح یک ائتالف‬ ‫هفته نامه خبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال سوم‪ /‬شماره هشتاد و ششم ‪ /‬اول مردادماه ‪ 92/ 1390‬صفحه‪ 1500 /‬تومان‬ ‫هفتهنامهخبر‬ ‫ی‪،‬تحلیلی‪ /‬سال‬ ‫دوم‪ /‬شماره‬ ‫شصت و نهم ‪/‬‬ ‫‪ 15‬اسفند‬ ‫‪ 88/1389‬صفحه‪/‬‬ ‫‪ 1500‬تومان‬ ‫تو گوها و یادداشت هایی از‪ :‬حسین نجابت‬ ‫گف ‬ ‫محمد دهقان‪ ،‬حمیدرضا فوالدگر‪ ،‬کاظم جاللی‬ ‫اسماعیل کوثری و احمدکریمی اصفهانی‬ ‫عملگرایی‬ ‫یا ارزش گرایی‬ ‫پرونده ای درباره زاویه گفتمانی سیاست خارجی‬ ‫هاشمی رفسنجانی با دیپلماسی انقالبی‬ ‫همراه با اثاری از‬ ‫محمدصادق خرازی‬ ‫محمد حسن قدیری ابیانه‬ ‫علی خرم‬ ‫و صادق زیباکالم‬ ‫چه کسانی مخالف‬ ‫شهید رجایی بودند‬ ‫روایتی از اختالفات بنی صدر با نخست وزیر انقالبی‬ ‫یک افتضاح انگلیسی‬ ‫امپراتوری مرداک؛‬ ‫مثل یخی که اب می شود‬ ‫‪ISSN: 2008-5281‬‬ ‫‪MOSALASNEWS.IR‬‬ ‫ائتالفطالبان‬ ‫و امریکا علیه کرزای‬ ‫گزارش ها‪ ،‬گفت وگوهاویادداشت هایی‬ ‫درباره مرگ احمد ولی کرزای‬ ‫زور استاد‬ ‫به مرگ نرسید‬ ‫مدیرگروه ورزش شبکه سوم از برنامه‬ ‫مردان اهنین می گوید‬ ‫جل ‬ ‫ددوم‬ ‫هفته نامه خبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال دوم‪ /‬شماره شصت و نهم ‪ 15 /‬اسفند ‪ 88/1389‬صفحه‪ 1500 /‬تومان‬ ‫‪18 - 35‬‬ ‫راه امام‬ ‫سیاست‬ ‫شرح یک ائتالف‬ ‫حکومت ایده‏ال اسالمی‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫ی را مثل حضرت امیر‬ ‫وضع ش��خص اول کش��ور اس�لام ‬ ‫‏الل علیه ـ ش��خص اول بود‪ ،‬و دایره امرش هم از حجاز‬ ‫ـ س�لام هّ‏‬ ‫تا مصر‪ ،‬ت��ا ایران‪ ،‬تا عراق‪ ،‬س��وریه و همه ای��ن جاهایی که در‬ ‫اینجاس��ت‪ ،‬و یک مقداری هم از اروپا‪ ،‬در عین حالی که اینطور‬ ‫بوده اس��ت مع‏ذلک وضع زندگی‏اش انطور بوده‪ .‬یعنی جوری‬ ‫بوده اس��ت که ب��رای دیگران قابل تحمل نب��وده‪ .‬خودش هم‬ ‫می‏فرماید که ش��ما قدرت ب��ر این ندارید؛ ب��ه اینطور زندگی‬ ‫قدرت ندارید‪ .‬لکن من را اعان��ت کنید به تقوا‪ .‬یک حاکمی که‬ ‫سعه مملکتش ان است‪ ،‬وقتی که شب می‏شود‪ ،‬شبش انطور‬ ‫اس��ت‪ .‬وقتی می‏رود دنبال خانه‏هایی که بی‏بضاعت هستند‪.‬‬ ‫در یک نقلی اس��ت که ایشان تشریف بردند در یک خانه‏ای که‬ ‫چند تا بچه بودند و پدرشان را از دست داده بودند‪ ،‬ایشان رفتند‬ ‫بچه‏ها گریه می‏کردند‪ ،‬رفتند و نوازش کردند‪ ،‬و یک چیزهایی‬ ‫مثال بهشان دادند و پرستاری کردند‪ .‬و ان اخر که می‏خواستند‬ ‫[خداحافظی] بکنند ـ در نقل هس��ت که ـ بنا کردند یک جور‬ ‫صدایی کردند که بچه‏ها را بخندانند‪ .‬فرمودند من وقتی امدم‬ ‫اینها گریه می‏کردن��د‪ ،‬و من میل دارم حاال ک��ه می‏روم اینها‬ ‫خنده بکنند‪ .‬این یک حاکمی [اس��ت] که س��یر حکومتش از‬ ‫حج��از تا مصر و ترکیه و همه این جاه��ا تحت فرمانش بوده‪ ،‬و‬ ‫ان وضع زندگی‏اش که یک پوس��تی ـ به حسب نقل ـ داشتند‪،‬‬ ‫خودشان و حضرت زهرا ـ سالم‏اهلل‏ علیها ـ شب این را زیرشان‬ ‫می‏انداختند رویش می‏خوابیدن��د ـ فردا هم ـ روز هم علوفه را‬ ‫می‏ریختند برای شترش��ان‪ .‬این وضع حاکم و سردارهایی که‬ ‫در همان وقت س��ردار یک س��پاهی بودند‪ .‬یکی مالک اش��تر‪.‬‬ ‫مالک اش��تر در ب��ازار می‏رفته‪ ،‬در کوچه می‏رفته یک کس��ی‬ ‫نشناخته و فحاشی بهش کرده است ـ به حسب نقل ـ این است‬ ‫که وقتی که رد ش��د یک کسی بهش گفت تو این را شناختی؟‬ ‫گفت نه‪ .‬گفت او مالک اشتر بود‪ .‬وحشتناک دوید دنبالش‪ .‬دید‬ ‫رفته توی یک مسجدی‪ .‬رفت عذرخواهی بکند که من چطور‬ ‫نشناخته‏ام‪ .‬ایشان فرمودند که من امدم برای تو دعا کنم اینجا‪.‬‬ ‫یک همچو تربیتی در اس�لام است که س��ردارهایش اینطور و‬ ‫رئیسش انطور اس��ت و سپاهش��ان هم همان طور‪ .‬اگر عرضه‬ ‫بشودیکهمچوحکومتعدلیکهبینانکسیکهشخصاول‬ ‫مملکتاست‪،‬وانشخصیکهدراخرمملکتهست‪،‬اینهافرق‬ ‫نیست‪ ،‬بلکه رئیس مملکت زندگی‏اش بدتر از انهاست‪ .‬حضرت‬ ‫می‏فرمایدکهشایددراطرافمملکتیککسیباشدکهگرسنه‬ ‫باشد‪ .‬ایشان با خودش ان گرسنگی را می‏داد‪ .‬در شب اخری که‬ ‫فردایش ایشان به شهادت رسیدند‪ ،‬یعنی ضربت خوردند ـ نقل‬ ‫می‏کنند که ـ مهمان حضرت اُمّ‏کلثوم بودند‪ .‬انجا برایشان شیر‬ ‫اوردند و نمک و یک [نان] فرمود تو چه وقت دیدی که من دو تا‬ ‫خورشت در سفره‏ام باشد؟ خواست نمک را بردارد‪ ،‬که فرمود نه‬ ‫شیر را بردار‪ .‬وضع یک حاکم‪ ،‬وضع یک کسی که سعه مملکتش‬ ‫این قدر است‪ ،‬این حکومت اسالمی است‪ .‬در این ور هم همین‬ ‫ابن‏ملجم ـ لعنت‏اهلل‏ علیه ـ که ایش��ان را ضربت زد و گرفتند او‬ ‫را‪ ،‬انطور با او مالطفت کرد و س��فارش ک��رد و از ان غذایی که‬ ‫برایش اوردند‪ ،‬گفتند برای او هم ببرید‪ .‬و بعد هم سفارش کرد‬ ‫اگر من خودم خوب شدم که خودم می‏زنم ـ حتما بدانید عفوش‬ ‫می‏کرد ـ و اگر من خوب نشدم با این مدارا کنید‪ .‬خوب قصاص‬ ‫می‏خواهید بکنید‪« :‬ضَ ْرب َ ًه ب ِضَ ْربَهٍ»‪.‬‬ ‫‪8+7‬؛ این مدل اصولگرایان برای انتخابات‬ ‫پیش روی مجلس اس��ت؛ الگویی که بر ان‬ ‫اس��ت تا با تعیی��ن مصادی��ق انتخاباتی بار‬ ‫دیگ��ر اصولگرای��ان را در مجلس صاحب‬ ‫اکثریت کن��د‪ .‬اصولگرایانی که با انزوای‬ ‫اصالح طلبان ح��اال اکثر مناصب حکومتی‬ ‫را در اختیار دارند و می کوشند تا همچنان‬ ‫حض��ور خود را در س��پهر سیاس��ت ایران‬ ‫قوت بخشند‪.‬‬ ‫‪10 - 17‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫سقوط پژاک‬ ‫رزمن��دگان نی��روی زمینی س��پاه در ی��ک عملی��ات غافلگیرانه و با‬ ‫اس��تفاده از اقدام��ات اطالعاتی‪ ،‬ی��ک تیم از عناصر پ��ژاک که قصد‬ ‫ناامن س��ازی و انجام عملیات خرابکارانه در منطقه را داش��ت به دام‬ ‫انداخته و به طور کامل منهدم کردند‪ .‬سردار محمد پاکپور‪ ،‬فرمانده‬ ‫قرارگاه حمزه سیدالش��هدا(ع) جزئیات این عملیات را تش��ریح کرده‬ ‫است‪.‬‬ ‫‪36 - 47‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بحران دموکراسی‬ ‫بحران افش��ای فاجعه در رس��انه های مربوط به م��رداک همزمان‬ ‫ب��ود با اغاز خ��روج نیروه��ای امریکایی از افغانس��تان و به قتل‬ ‫رس��یدن برادر حامد ک��رزای رئیس جمهوری افغانس��تان‪ .‬درحالی‬ ‫ک��ه در افغانس��تان امریکایی ه��ا درگیر نفوذ بی��ش از حد طالبان‬ ‫پاکس��تان در بدنه اصل��ی قدرت بودند‪ ،‬انگلیس��ی ها ب��ا فاجعه ای‬ ‫دس��ت وپنجه نرم می کردن��د که ابعاد ان حت��ی بدنه قدرت را هم‬ ‫زیرس��وال برده بود‪.‬‬ ‫‪47 - 57‬‬ ‫از کما به واقعیت‬ ‫فرهنگ‬ ‫س��ینمای دفاع مقدس به خودی خود از زمانی که نخس��تین موش��ک‬ ‫بعثی به خاک میهن ش��لیک شد ش��کل گرفت و با نخستین واکنش‬ ‫دس��ت اندرکاران هن��ر هفتم به تبلور رس��ید‪ .‬دهه ‪ 60‬برهه س��ینمای‬ ‫دفاع مقدس در کشاکش جنگ تحمیلی بود با مقتضیات طبیعی اش‪ .‬اما‬ ‫انتظار درستی که از این گونه سینمایی در سال های پس از پایان یافتن‬ ‫جنگ در ایجاد ارتباطی منطقی با مخاطبان ش��کل گرفت حرف های‬ ‫متفاوتی را نس��بت به گذش��ته جس��ت وجو می کن��د‪ .‬تالش هایی که‬ ‫متاس��فانه هم اندک شمارند هم اینکه در بس��یاری از مواقع به نتیجه‬ ‫مطلوب نمی رسند‪.‬‬ ‫‪65 - 69‬‬ ‫افتاب‬ ‫و کذلک جعلنکم امه وسطا لتکونوا شهدا علی الناس‬ ‫و یکون الرسول علیکم شهیدا‬ ‫مثلث‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫معمای یک رابطه‬ ‫مصاحب��ه ای��ت اهلل هاش��می رفس��نجانی‪،‬‬ ‫رئی��س مجمع تش��خیص مصلح��ت نظام با‬ ‫سایت دیپلماس��ی ایرانی حاوی نکاتی بود‬ ‫که باید در موضوع سیاست خارجی مورد‬ ‫واکاوی و بررس��ی مجدد ق��رار می گرفت‪.‬‬ ‫روای��ت هاش��می از ارتب��اط ب��ا امری��کا‬ ‫در دوران ریاس��ت جمه��وری اش همانن��د‬ ‫تاریخ پرمناقش��ه ایران و امریکا بس��یار‬ ‫بحث برانگیز بود‪.‬‬ ‫‪58 - 64‬‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫ی‬ ‫دبیر سیاست‪ :‬مصطفی صادق ‬ ‫دبیر فرهنگ و اقتصاد‪ :‬علیرضا بهرامی‬ ‫دبیر خبرنامه‪ :‬علی حاجی ناصری‬ ‫دبیر بین الملل‪ :‬ارزو دیلمقانی ‬ ‫ورزش‬ ‫‪70 - 85‬‬ ‫اعض��ای تحریری��ه و هم��کاران‪ :‬مری��م اس��ماعیل پور ‪ -‬س��ید ج��واد میرخلیلی ‪ -‬ابوالقاس��م غالم��ی ‪ -‬احس��ان ابطحی‬ ‫یاس��ین سیف االس�لام ‪ -‬پروی��ن طالبی��ان ‪ -‬امی��د کرمانی ه��ا ‪ -‬فاطم��ه میرزای��ی ‪ -‬ش��یما غف��اری ‪ -‬زه��را راد‬ ‫عاطف��ه کربالئ��ی‪ -‬ش��اهده یوس��فی ‪ -‬محم��د تاجیک ‪ -‬حس��ین غالمی ‪ -‬ش��ادی خوش��کار خیری‪ -‬ه��ادی احمدی‬ ‫حمیدرضا نصیری نژاد‪ -‬مسعود نجفی ‪ -‬شاهین فتحیان ‪ -‬سهیال طایی ‪ -‬محمد جواد پاینده ‪ -‬سجاد محقق‪ -‬مهسا عادلی‬ ‫دبیراجرایی‪ :‬سمانه مومنی‬ ‫فنی‪ :‬نیما ملک نیازی‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫پردازش تصاویر و عکس‪ :‬هومن سلیمیان‪ -‬امیر طالیی و مهدی ابراهیمی‬ ‫تصحیح‪ :‬ژیال شاکری‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر اداری و مالی‪ :‬محمد پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬مصطفی میری‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلی اجورلو ‪ -‬فاطمه صیدی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ب��ا تش��کر از‪ :‬دکت��ر احم��د اس��ماعیل تبار ‪ -‬مهن��دس واعظی ‪ -‬دکت��ر ای��ت اهلل ابراهیم��ی ‪ -‬دکتر غالم حس��ن تقی نتاج‬ ‫حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس بختیاری ‪ -‬مهندس بهرامی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬هادی انباردار ‪ -‬سید عارف علوی‬ ‫مهندس امینی ‪ -‬اقای راس��تی‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912 - 5169927 :‬‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫پایان تلخ‬ ‫کش��ته ش��دن یک ش��هروند عادی توس��ط امیر قرایی و همچنین قتل روح اهلل‬ ‫داداش��ی این بار توس��ط یک ش��هروند حرف و حدیث های فراوانی را در میان‬ ‫اهالی ورزش باعث ش��ده اس��ت‪ .‬ماجرای ناهنجاری در رش��ته پرورش اندام تا‬ ‫جای��ی پیش رفته که عده ای خواس��تار تعطیلی برنامه نوروزی قوی ترین مردان‬ ‫ایران شده اند‪.‬‬ ‫دبیر افتاب‪ :‬مصطفی شوقی ‬ ‫دبیر جهان اسالم ‪ :‬سید فرید موسو ‬ ‫ی‬ ‫دبیر ورزش‪ :‬مهدی ربوشه ‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز ‪ -‬تلفن‪66818168 :‬‬ ‫توزیع‪ :‬نامه امروز‪ -‬تلفن‪88338553 :‬‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان افریقا‪ ،‬بعد از چهارراه اسفندیار‪ ،‬کوچه سعیدی‪ ،‬پالک ‪ ،2‬تلفن‪22038551 - 2‬‬ ‫افتاب‬ ‫چه کسانی با رجایی مخالف بودند‬ ‫تابس��تان داغ س��ال ‪ 1360‬با تمام مختصات تاریخی اش توقفگاهی برای تحلیل‬ ‫رویدادهای س��ال های ابتدای انقالب اسالمی اس��ت‪ .‬روزهایی که هر لحظه اش‬ ‫اتفاقی بزرگ رخ داده‪ .‬در س��الروز به ریاس��ت جمهوری رسیدن شهید رجایی‬ ‫به بررسی عملکرد سیاسی‪ ،‬دوران مدیریت و دوستان و دشمنان شهید رجایی‬ ‫پرداخته ایم‪.‬‬ ‫‪9‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫رهبر معظم انقالب‪:‬‬ ‫شرایط کنونی تولید و نشر کتاب و امار‬ ‫مطالعه در کشور راضی کننده نیست‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫‪10‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای‪ ،‬رهبر معظم انقالب اس�لامی‬ ‫چهارشنبه گذشته در دیدار مسئوالن کتابخانه های بزرگ‬ ‫و عمومی و جمعی از کتابداران سراس��ر کشور‪ ،‬با اشاره‬ ‫به س��ابقه کهن و تاریخی ملت مس��لمان ایران در تولید‬ ‫کتاب و کتابخوانی‪ ،‬ش��رایط کنونی تولید و نشر کتاب و‬ ‫امارهای مطالعه کتاب در کشور را راضی کننده ندانستند‬ ‫و همه مسئوالن دستگاه های فرهنگی و مرتبط با موضوع‬ ‫کتاب و کتابخوانی را به بازنگری جدی و حرکتی جدید‬ ‫و فراگیر برای ترویج کتابخوانی و مطالعه کتاب های مفید‬ ‫و س��الم به ویژه در میان نوجوانان و جوانان فراخواندند‪.‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای با تاکید بر اینکه همه دستگاه های‬ ‫ی ترویج کتابخوانی همراه با تدبر‪،‬‬ ‫اموزشی و فرهنگی برا ‬ ‫وظیفه دارن��د‪ ،‬افزودند‪« :‬از اموزش و پرورش و مدارس‬ ‫ابتدایی تا دس��تگاه های ارتباط جمعی و تبلیغاتی اعم از‬ ‫مطبوعات و صدا و س��یما در ترویج کتابخوانی مسئول‬ ‫هستند‪».‬ایشان فراگیر شدن تبلیغات کتاب و کتابخوانی‬ ‫در دس��تگاه های ارتباط جمع��ی و تبلیغاتی را ضروری‬ ‫خواندند و خاطرنشان کردند‪« :‬امروز برای برخی کاالها و‬ ‫محصوالت کم اهمیت و حتی مضر تبلیغات گسترده ای‬ ‫در صدا و س��یما و مطبوعات می شود اما برای کتاب که‬ ‫محصولی با عظمت و با ارزش اس��ت‪ ،‬تبلیغ و تش��ویق‬ ‫مناسبی صورت نمی گیرد‪».‬‬ ‫رهبر معظم انقالب اسالمی تاکید کردند‪« :‬کتابخوانی باید به‬ ‫یک عادت همیشگی در مردم به ویژه جوانان تبدیل شود و‬ ‫درسبدکاالهایمصرفیخانوادهسهمی قابلقبولپیداکند‪».‬‬ ‫حض��رت ای��ت اهلل خامن��ه ای در ادام��ه س��خنان خود‬ ‫به موض��وع کتابخانه ها و نق��ش مهم کتاب��داران برای‬ ‫راهنمایی کتابخوان ها اشاره کردند و افزودند‪« :‬مهم ترین‬ ‫و س��نگین ترین وظیفه در کتابخانه ها‪ ،‬برعهده کتابداران‬ ‫است‪ ».‬ایشان با تاکید بر اینکه کتابداران منبع و مرجعی‬ ‫برای راهنمایی مراجعین به کتاب هس��تند‪ ،‬خاطرنشان‬ ‫کردن��د‪« :‬یکی از نیازهای کنونی‪ ،‬نظم مطالعاتی در میان‬ ‫دوستداران کتاب است که کتابداران با راهنمایی صحیح‬ ‫می توانند این خالء را برطرف کنند‪».‬‬ ‫رهبر معظم انقالب اسالمی نقش کتابداران در جهت دهی‬ ‫به مراجعان برای کتابخوانی همراه با تامل را یاداور شدند‬ ‫و با اشاره به اهمیت برنامه های مطالعاتی افزودند‪« :‬یکی از‬ ‫نیازهای مهم جامعه به ویژه نسل نوجوان و جوان طراحی‬ ‫سیر مطالعاتی در موضوعات مختلف و با تنوع مناسب‬ ‫است‪ ».‬عرضه کتاب سالم و جلوگیری از ورود کتاب های‬ ‫مضر‪ ،‬یکی دیگر از محورهای سخنان حضرت ایت اهلل‬ ‫خامنه ای بود‪ .‬ایشان درباره این موضوع خاطرنشان کردند‪:‬‬ ‫«لزوما هر کتابی مفید نیست و نمی توان بازار کتاب را ازاد‬ ‫گذاشت تا کتاب های مضر وارد جامعه شوند‪».‬‬ ‫رهبرمعظم انقالب اس�لامی ب��ا تاکید بر ل��زوم ترویج‬ ‫کتاب های خوب و س��الم و جلوگیری از تغذیه معنوی‬ ‫ناسالم افزودند‪« :‬گاهی در بازار کتاب‪ ،‬کارهایی به ظاهر‬ ‫فرهنگی ولی با مقاصد سیاسی و انحرافی دیده می شوند‬ ‫که باید به این موضوع توجه جدی تری شود‪».‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای تاکید کردند‪« :‬تولید‪ ،‬ترجمه و‬ ‫نشر کتاب باید بر طرف کننده نیازها و خالءهای فکری‬ ‫جامعه باشد‪ ».‬رهبر معظم انقالب اسالمی همه دستگاه های‬ ‫فرهنگی و تبلیغاتی کشور را به حرکتی جدید و فراگیر‬ ‫د ر ترویج کتاب و کتابخوانی فراخواندند و خاطرنش��ان‬ ‫کردند‪« :‬تیراژهای چند هزاری و چاپ های مکرر کنونی‬ ‫کتاب‪ ،‬شایسته کشوری ‪ 75‬میلیونی و با جمعیت گسترده‬ ‫جوان نیست‪».‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای با اشاره به درصد بسیار باالی‬ ‫با سوادی در کش��ور افزودند‪« :‬باید از این فرصت برای‬ ‫گسترش توجه به کتاب های مورد نیاز جامعه و کتابخوانی‬ ‫همراه با فکر و تدبر استفاده شود‪».‬‬ ‫در ابتدای این دیدار‪ ،‬اقای حسینی‪ ،‬وزیر فرهنگ و ارشاد‬ ‫اسالمی با اشاره به اقدامات انجام گرفته در عرصه کتاب و‬ ‫کتابخوانیگفت‪«:‬افزایشحدود‪ 48‬درصدیکتابخانه های‬ ‫عمومی و ‪ 20‬برابر ش��دن خرید کتاب در ش��ش س��ال‬ ‫گذشته‪ ،‬اغاز برنامه مطالعاتی سند نهضت مطالعه مفید و‬ ‫سند چشم انداز نهاد کتابخانه‪ ،‬برگزاری مسابقات متعدد‬ ‫کتابخوانی و جشنواره های کتاب‪ ،‬برگزاری نمایشگاه های‬ ‫عمومی و تخصصی کتاب‪ ،‬راه اندازی شبکه کتابخوانان‬ ‫حرفه ای و ام��وزش و ارتقای علمی کتابداران از جمله‬ ‫تالش ها و اقدامات انجام گرفته است‪».‬‬ ‫اقای واعظی‪ ،‬دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور نیز‬ ‫گزارشی از وضعیت کتابخانه های عمومی و برنامه های‬ ‫فرهنگی این نهاد ارائه کرد‪.‬‬ ‫غرب دشمن واقعی مردم پاکستان است‬ ‫همچنین حضرت ایت اهلل خامنه ای‪ ،‬رهبر معظم انقالب‬ ‫اس�لامی عصر شنبه در دیدار اقای اصف علی زرداری‪،‬‬ ‫رئیس جمهور پاکستان و هیات همراه با اشاره به مشترکات‬ ‫دینی‪ ،‬تاریخی و فرهنگی دو کشور‪ ،‬ملت پاکستان را ملتی‬ ‫بزرگ و دارای سابقه مبارزه طوالنی و عمیق خواندند و‬ ‫تاکید کردند‪« :‬مردم پاکستان‪ ،‬ملتی معتقد به اسالم هستند‬ ‫و هرگونه پیشرفت و موفقیت پاکستان‪ ،‬مایه خرسندی‬ ‫جمهوری اس�لامی ای��ران است‪».‬ایش��ان افزودند‪« :‬در‬ ‫مبارزات طوالنی مردم پاکستان‪ ،‬شخصیت هایی همچون‬ ‫محمدعلی جناح و اقبال الهوری درخشیدند و ویژگی‬ ‫بارز این مبارزات‪ ،‬تمسک مردم پاکستان به اسالم بود‪».‬‬ ‫رهبر انقالب اسالمی خاطرنشان کردند‪« :‬تنها راه نجات‬ ‫مردم پاکستان از مش��کالت و رنج های کنونی نیز ادامه‬ ‫تمس��ک به اس�لام و معارف اس�لامی است‪».‬حضرت‬ ‫ایت اهلل خامنه ای با اش��اره به تهدید اشکار وحدت ملی‬ ‫و ارضی پاکستان از جانب برخی دشمنان‪ ،‬تاکید کردند‪:‬‬ ‫«دشمن واقعی مردم پاکستان و وحدت ملی این کشور‪،‬‬ ‫غربی ه��ا و در راس ان امری��کا هستند‪».‬ایش��ان اظهار‬ ‫امیدواری کردند‪« :‬خداوند متعال هرچه زودتر شر دشمنان‬ ‫ملت پاکس��تان را از این کشور کوتاه کند‪ ».‬در این دیدار‬ ‫که اقای احمدی نژاد رئیس جمهور نیز حضور داش��ت‪،‬‬ ‫اقای اصف علی زرداری‪ ،‬رئیس جمهور پاکستان با اظهار‬ ‫خرسندی فراوان از دیدار مجدد با رهبر انقالب اسالمی‬ ‫به فاصله کوتاهی از دیدار قبلی گفت‪« :‬اعتقاد به خداوند‬ ‫و تمسک به اسالم زمینه ساز پیشرفت انسان و رهایی او‬ ‫از مش��کالت خواهد بود‪».‬وی با اشاره به مبارزات ملت‬ ‫ایران و ایستادگی انها در مقابل فشارها‪ ،‬خاطرنشان کرد‪:‬‬ ‫«کش��ور و ملت ایران الگویی برای ایستادگی و حرکت‬ ‫در مسیر پیشرفت است‪ ».‬رئیس جمهور پاکستان بر ادامه‬ ‫گفت وگوها با جمهوری اس�لامی ایران و نیز اس��تمرار‬ ‫روابط دوجانبه و همکاری های منطقه ای تاکید کرد‪g .‬‬ ‫عملیات سپاه در غرب کشور‬ ‫سقوط پژاک‬ ‫درخواست بروجردی از سفیر المان؛ تحویل دادن‬ ‫رئیس پژاک‬ ‫اما عالء الدین بروجردی‪ ،‬رئیس کمیس��یون امنیت ملی و‬ ‫ی هفته گذشته با‬ ‫سیاست خارجی مجلس شورای اسالم ‬ ‫فراخوانی برند دربل سفیر المان در تهران بر درخواست‬ ‫ی مبنی بر تحویل احمدی‪ ،‬رئیس‬ ‫جدی جمهوری اسالم ‬ ‫ک تروریستی پژاک تاکید و گزارش رسمی اینترپل‬ ‫گروه ‬ ‫درباره جنایات وی را به او تس��لیم ک��رد‪ .‬بروجردی در‬ ‫این مالقات تاکید کرد‪« :‬انتظار جمهوری اسالمی ایران از‬ ‫المان به عنوان کشوری که روابط گسترده ای با جمهوری‬ ‫اس�لامی ایران دارد این اس��ت که به حمای��ت از رئیس‬ ‫گروهک تروریس��تی پژاک پایان ده��د و وی را که قاتل‬ ‫بیش از س��یصد نفر از هموطنان در حمالت تروریستی‬ ‫اس��ت به دست عدالت بسپارد‪ ».‬رئیس کمیسیون امنیت‬ ‫ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسالمی در پاسخ‬ ‫اسناد ‪ 1000‬صفحه ای‬ ‫یک عضو هیات رئیسه کمیسیون امنیت ملی مجلس از‬ ‫ارائه‪1000‬صفحه اطالعات از مستندات جنایات رئیس‬ ‫گروهک پژاک از سوی ایران به اینترپل خبر داد‪.‬‬ ‫محمد کرمی راد‪ ،‬نماینده مردم کرمانشاه و عضو هیات‬ ‫رئیسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس‬ ‫شورای اسالمی که در خصوص ازادی رئیس گروهک‬ ‫پژاک که پس از دس��تگیری از سوی دولت المان ازاد‬ ‫شد‪ ،‬با خبرنگار پارلمانی خبرگزاری فارس گفت وگو‬ ‫می کرد‪ ،‬اظهار داشت‪« :‬رحمان حاجی احمدی‪ ،‬رئیس‬ ‫گروهک پژاک رس��ما جنایات و عملیاتی را که انجام‬ ‫داده بر عهده گرفته است از این رو دولت المان نباید‬ ‫وی را ازاد می کرد‪ ».‬به گفته این عضو هیات رئیس��ه‬ ‫کمیسیون امنیت ملی مجلس‪ ،‬جمهوری اسالمی ایران‬ ‫اخیرا و پس از دس��تگیری رئی��س گروهک پژاک از‬ ‫س��وی الم��ان ‪ 1000‬صفحه اطالعات از مس��تندات‬ ‫جنایات این فرد را برای استرداد وی از دولت المان به‬ ‫اینترپ��ل ‪ -‬پلیس بین الملل‪ -‬ارائه ک��رد‪ .‬کرمی راد در‬ ‫ادامه عنوان کرد‪« :‬متاس��فانه کشور المان به رغم اطالع‬ ‫از جنای��ات رئی��س گروهک پ��ژاک‪ ،‬وی را ازاد و به‬ ‫جانبداری و حمایت از تروریست ها اقدام کرد‪ ».‬وی در‬ ‫عین حال با اشاره به ارتباط یا عدم ارتباط ازادی «رحمان‬ ‫حاجی احمدی»بادستگیریعبدالمالکریگی‪،‬سرکرده‬ ‫گروهک تروریستی اش��رار شرق کشور‪ ،‬در این زمینه‬ ‫گفت‪« :‬شاید دستگیری ریگی‪ ،‬ازادی رئیس گروهک‬ ‫پژاک از س��وی دولت المان را تحت الشعاع قرار داده‬ ‫است‪ ،‬اما دستگیری ریگی درواقع اشراف اطالعاتی و‬ ‫امنیتی ایران را نشان می دهد‪g ».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫با تجاوز و جنایت افرینی عوامل گروهک تروریستی پژاک‬ ‫که با اش��غال بخش هایی از مناطق مرزی در شمال غرب‬ ‫کش��ور‪ ،‬علیه ملت ما توطئه و امنیت مردم را به مخاطره‬ ‫انداخت با قاطعیت برخورد و ضمن انهدام مقرهای انان‬ ‫تاکنون ده ها تن از انها را به هالکت رسانیده و یا زخمی و‬ ‫اسیر کرده اس��ت‪ ».‬فرمانده نیروی زمینی سپاه با تاکید بر‬ ‫ادام��ه عملیات تعقی��ب و مجازات تروریس��ت ها‪ ،‬لزوم‬ ‫کنترل مناطق همجوار با مرزهای جمهوری اسالمی ایران‬ ‫توسط دولت عراق و مقامات اقلیم کردستان را ضروری‬ ‫خواند و اظهار داشت‪« :‬حضور گروهک های تروریستی‬ ‫در مناط��ق مرزی تهدیدی جدی برای هر دو کش��ور به‬ ‫ش��مار رفته و ضررهای امنیتی و اقتصادی برای ساکنین‬ ‫را متصور می س��ازد‪ ».‬وی در عین حال گفت‪« :‬ما ضمن‬ ‫هشدار به فاصله گرفتن بقایای این گروهک از مرزهای‬ ‫جمهوری اس�لامی‪ ،‬امادگی خود را ب��رای پذیرش افراد‬ ‫نادم و پش��یمان اعالم می کنیم‪ ».‬س��ردار پاکپور در پایان‬ ‫اظه��ار امیدواری کرد که دولت عراق و اقلیم کردس��تان‬ ‫با جدیت بیش��تر از ادامه حضور و فعالیت های اعضای‬ ‫گروهک تروریستی پژاک در مناطق کرد نشین و هم مرز‬ ‫با جمهوری اسالمی ایران ممانعت به عمل اورند و با اتکا‬ ‫به بس��ترهای تعامل و همکاری های فی مابین دو کشور‪،‬‬ ‫منطقه را از لوث وجود گروهک های تروریستی و عوامل‬ ‫پلید وابسته به استکبار جهانی پاکسازی کنند‪ .‬خبرگزاری‬ ‫فارس‪ :‬واحدهای عملیاتی قرارگاه حمزه سید الشهدا در‬ ‫عملیات تعقیب و انهدام اشرار پژاک در منطقه شمال غرب‬ ‫کشور سه نفر از فرماندهان ضد انقالب‪ ،‬از جمله فرمانده‬ ‫منطقه شمال غرب این گروهک را به هالکت رساندند‪.‬‬ ‫به استدالل سفیر المان مبنی بر تابعیت المانی احمدی‬ ‫گفت‪« :‬ماهیت تروریستی افراد با تغییر تابعیت‪ ،‬تغییر‬ ‫نمی کند و المان اگر در مبارزه با تروریسم جدی است‪،‬‬ ‫رئیس پژاک را در یک دادگاه المانی به صورت علنی‬ ‫محاکم��ه کند‪ ».‬بروجردی مراتب تاس��ف جمهوری‬ ‫اسالمی ایران را از ازادی رئیس گروهک پژاک بعد از‬ ‫دستگیری اخیر وی توسط پلیس المان اعالم کرد‪ .‬در‬ ‫ادامه این مالقات‪ ،‬سفیر المان اظهار داشت‪« :‬خبر ازادی‬ ‫رئیس گروهک پژاک را هنوز از کشورم به طور رسمی‬ ‫ دریافت نکرده ام ولی انتظارات جمهوری اسالمی ایران‬ ‫از دول��ت المان را به اطالع مقامات کش��ورم خواهم‬ ‫رس��اند و ان را پیگیری خواهم کرد‪ ».‬سفیر المان در‬ ‫پایان بر عالقه مندی کشورش به ادامه روابط خوب و‬ ‫دوستانه با جمهوری اسالمی ایران تاکید کرد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫رزمندگان نیروی زمینی سپاه در یک عملیات غافلگیرانه‬ ‫و با اس��تفاده از اقدامات اطالعاتی‪ ،‬یک تیم از عناصر‬ ‫پژاک که قصد ناامن سازی و انجام عملیات خرابکارانه‬ ‫در منطقه را داشت به دام انداخته و به طور کامل منهدم‬ ‫کردند‪ .‬فرمانده قرارگاه حمزه سید الشهدا(ع) با تشریح‬ ‫جزئیات این عملیات گف��ت‪« :‬در این درگیری که در‬ ‫س��اعت ‪ 16/50‬بعد از ظهر دوشنبه هفتم اسفند ماه در‬ ‫ی «صومای براروست» به وقوع پیوست‪،‬‬ ‫منطقه عموم ‬ ‫س��ه نفر از فرماندهان گروهک ضد انقالب پژاک که‬ ‫از س��وی بیگانگان و دشمنان اس�لام ماموریت های‬ ‫مختلف��ی در جهت ب��ر هم زدن امنیت ش��مال غرب‬ ‫در کش��ور به عهده داش��تند‪ ،‬کش��ته و جنازه شان به‬ ‫دس��ت یگان های عملیاتی خودی افتاد‪ ».‬وی افزود‪:‬‬ ‫«به دنبال کشته ش��دن این فرماندهان در اسناد کشف‬ ‫ش��ده به جا مانده از اش��رار طرح ه��ای عملیاتی انها‬ ‫برای ایج��اد ناامنی در منطقه ش��مال غرب لو رفت‪».‬‬ ‫حس��ن رس��تگار پناه تصریح کرد‪« :‬در جریان یورش‬ ‫رزمندگان نیروی زمینی س��پاه به اش��رار تعداد زیادی‬ ‫از افراد پژاک نیز زخمی و در منطقه مخفی ش��ده اند‬ ‫که عملیات گس��ترده کاوش و جست وجو برای پیدا‬ ‫کردن این افراد و پاکسازی کامل منطقه از وجود عناصر‬ ‫ضد انقالب ادامه دارد‪».‬‬ ‫وی خاطرنش��ان کرد‪« :‬در این عملیات عالوه بر وارد‬ ‫شدن ضربات مهلک به نیروهای گروهک پژاک بخش‬ ‫عمده ای از تجهیزات و امکانات اشرار به غنیمت گرفته‬ ‫ش��د‪ ».‬وی گفت‪«« :‬افات» که در میان مزدوران وابسته‬ ‫به پژاک به «دکتر افات» مشهور بود و جنازه اش همراه‬ ‫سایر معدومین در صحنه درگیری به جامانده‪ ،‬مسئول‬ ‫منطقه شمال غرب و مسئول قبلی قرارگاه شمال پژاک‬ ‫بود و مسئولیت چند عملیات خرابکارانه در منطقه و‬ ‫ایجاد رعب و وحش��ت میان مردم منطقه را به عهده‬ ‫داشت‪ ».‬وی افزود‪«« :‬افات» اینبار با هوشیاری نیروهای‬ ‫خ��ودی در کمی��ن رزمندگان پرتوان ق��رارگاه حمزه‬ ‫سید الشهدا گرفتار شد و قبل از طراحی و انجام عملیات‬ ‫خرابکارانه و ایجاد ناامنی در منطقه به هالکت رسید‪».‬‬ ‫در عین حال اما فرمانده نیروی زمینی س��پاه با اش��اره‬ ‫به کشته ش��دن تعدادی از اعضای گروهک پژاک در‬ ‫مناطق مرزی شمال غرب کشور‪ ،‬تاکید کرد‪« :‬عملیات‬ ‫تعقیب و مجازات اشرار و تروریست های پژاک ادامه‬ ‫خواهد داشت‪».‬‬ ‫سردار محمد پاکپور خاطرنشان کرد‪« :‬رزمندگان قرارگاه‬ ‫حمزه سید الشهداء (ع) نیروی زمینی سپاه در راستای‬ ‫برقراری امنیت پای��دار و مقابله با عوامل بروز ناامنی‬ ‫و بی ثبات��ی و ایجاد مزاحمت برای مردم عزیز مناطق‬ ‫مرزی شمال غرب کشورمان با اشرار و تروریست های‬ ‫گروهک موس��وم به پ��ژاک درگیر و ط��ی روزهای‬ ‫اخی��ر ضربات مهلکی به انان وارد کردند‪ ».‬وی افزود‪:‬‬ ‫«فعالیت های تروریس��تی در مناطق کردنشین همواره‬ ‫م��ورد توجه گروهک های ضد انقالب ‪ ،‬تروریس��تی‬ ‫و م��ورد حمایت امریکا و رژیم صهیونیس��تی بوده و‬ ‫اینگونه اقدامات ناامن کننده باعث کندی روند توسعه‬ ‫و پیشرفت منطقه و خدمتگزاری به مردم شده است‪».‬‬ ‫س��ردار پاکپور با اشاره به اینکه سپاه پاسداران انقالب‬ ‫اسالمی دفاع از امنیت و ارامش مردم مناطق کردنشین‬ ‫را وظیفه خطیر خود می دان��د‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬قرارگاه‬ ‫حم��زه سید الش��هداء (ع) با ش��جاعت وصف ناپذیر‬ ‫بسیجیان دالور کرد و بومی طی عملیات بازدارنده خود‬ ‫‪11‬‬ ‫چهره ها‬ ‫تکذیب پور محمدی‬ ‫مصطفیپورمحمدی‪،‬رئیس‬ ‫ی کل کشور‬ ‫سازمان بازرس ‬ ‫در پاسخ به این سوال که‬ ‫شنیدهشدهشماجلساتی‬ ‫را با اقای متکی جهت‬ ‫شرکتدرانتخاباتاینده‬ ‫دارید‪ ،‬اظهار داشت که در‬ ‫خصوصانتخاباتتاکنون‬ ‫هیچجلسه ایبامتکی‬ ‫نداشته و از کمیته وحدت‬ ‫اصولگرایانپشتیبانیو‬ ‫حمایتمی کند‪.‬‬ ‫قهر حاجی مایلی‬ ‫پسر دایی‬ ‫برخیسایت هانوشتند‬ ‫از روز چهارشنبه گذشته‬ ‫کهمسئوالنپرسپولیس‬ ‫عباس چمنیان را برای‬ ‫حضور در کادر فنی‬ ‫تاییدنکردندمایلی کهن‬ ‫در تمرین ها حاضر‬ ‫نشده است‪ .‬این خبر در‬ ‫موردمایلی کهنهنوز‬ ‫تایید نشده‪ .‬با وجود‬ ‫احتمال تکذیب این خبر‬ ‫اما نمی توان از غیبت‬ ‫حاجی مایلیگذشت‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫حسینکعبیمی گوید‬ ‫ی نیست که به دایی‬ ‫ادم ‬ ‫خیانت کند؛ «دایی با‬ ‫بازیکنانبی تعصبو‬ ‫بی غیرتکارنمی کند‪.‬‬ ‫حتما چیزی از من دیده‬ ‫که هرجا می رود در لیست‬ ‫اوهستم‪.‬اینبهترین‬ ‫لقب برای من است‪ .‬چه‬ ‫کسی بهتر از دایی‪ .‬بله من‬ ‫پسر دایی هستم و افتخار‬ ‫می کنمبازهمشاگردش‬ ‫هستم‪».‬حسینکعبیبه‬ ‫تازگی به تیم راه اهن امده‪.‬‬ ‫تایید بازداشت اهنگرانی‬ ‫دادستانیتهرانباتایید‬ ‫بازداشتپگاهاهنگرانیاز‬ ‫ادامهتحقیقاتدراین باره‬ ‫خبر داد‪.‬یک مقام قضایی در‬ ‫دادستانیتهراندراین باره‬ ‫اظهارکرد‪«:‬پگاهاهنگرانی‬ ‫اوایلهفتهگذشتهدستگیر‬ ‫شدهوتحقیقاتدربارهپرونده‬ ‫او همچنان ادامه دارد‪ ».‬این‬ ‫مقاممسئولارائهتوضیحات‬ ‫بیشتردر این بارهرابهتکمیل‬ ‫تحقیقاتموکولکرد‪.‬‬ ‫‪12‬‬ ‫تبرئه اقای قاضی؟‬ ‫دو سال پس از حادثه تلخ کهریزک که به شدت از‬ ‫س��وی رهبر معظم انقالب و مقامات نظام محکوم‬ ‫شد‪ ،‬سعید مرتضوی‪ ،‬رئیس ستاد مبارزه با قاچاق‬ ‫کاال و ارز ریاست جمهوری به برخی از منتقدانش‬ ‫پاسخ داد‪ .‬مرتضوی در یادداشتی نوشت‪« :‬در پاسخ‬ ‫به مطالب انتش��ار یافته توس��ط برخ��ی مطبوعات‬ ‫ل قول ه��ای انج��ام ش��ده پیرام��ون حادثه‬ ‫و نق�� ‬ ‫بازداشتگاه کهریزک و ارتباط دادن ناعادالنه برخی‬ ‫رفتارهای خودس��رانه و خالف قانون به تعدادی‬ ‫از قضات دادس��رای تهران ضم��ن ابراز همدردی‬ ‫با خانواده ه��ای مصیبت دیده در این حادثه ناگوار‬ ‫ض��رورت دارد توضیحات��ی را به صورت اختصار‬ ‫جهت تنویر افکار عمومی و جلوگیری از انتساب‬ ‫خالف واقع و ظلم و اجحاف رس��انه ای نسبت به‬ ‫قضات ویژه ای که در خنثی کردن فتنه های بعد از‬ ‫انتخابات س��ال ‪ 88‬نقش موثری داشتند و از هیچ‬ ‫ت�لاش و فداکاری دریغ نکرده اند اعالم کنم‪ .‬باور‬ ‫قضات م��ورد اتهام در این پرونده این اس��ت که‬ ‫قوه قضائی��ه و دادگاه صالحه ب��ه دور از هرگونه‬ ‫برخورد س��لیقه ای و تاثیرپذی��ری از جنجال های‬ ‫رسانه ای نس��بت به پرونده متش��کله رسیدگی و‬ ‫حکم عادالنه براس��اس دالیل و م��دارک موجود‬ ‫ص��ادر می کند‪ .‬بنابراین حکم صادره در این رابطه‬ ‫برای همگان مطاع و الزم االجراس��ت و پرداختن‬ ‫به مطالب حاش��یه ای و خالف واقع‪ ،‬نتیجه ای جز‬ ‫بهره برداری برای دش��منان انقالب در بر نخواهد‬ ‫داشت‪».‬‬ ‫در بخش دیگر این یادداشت امده‪« :‬در این حادثه‬ ‫دادس��رای کارکنان دولت بیش از یک س��ال است‬ ‫به موض��وع ش��کایت خانواده های مذک��ور علیه‬ ‫سه نفر از قضات ویژه رسیدگی کرده و با استعالم‬ ‫از مب��ادی ذی ربط و انجام تحقیقات الزم و مکفی‬ ‫در نهایت طی ‪ 43‬صفحه‪ ،‬قرار منع تعقیب قضات‬ ‫را صادر و صریحا در این رسیدگی اعالم شده که‬ ‫قضات دادس��رای تهران در ای��ن حادثه هیچگونه‬ ‫مدخلیتی نداش��ته و کوچکتری��ن قصور یا اتهامی ‬ ‫متوجه انان نیست‪ .‬تصمیم بازپرس دادسرا توسط‬ ‫قاضی اظهار نظر دادسرای کارکنان دولت تایید و‬ ‫قرار صادره به طرفین ابالغ شده است‪».‬‬ ‫در ادامه امده اس��ت‪« :‬در پی ان خانواده ش��کات‬ ‫به این قرار منع پیگرد اعتراض کرده اند که حدود‬ ‫سعید مرتضوی در نامه ای دو سال پس‬ ‫از واقعه کهریزک گفت که همه قضات این‬ ‫پرونده تبرئه شدند ‪ .‬او در این نامه نوشت‬ ‫دادسرای کارکنان دولت قرار منع تعقیب‬ ‫قضات را صادر و صریحا اعالم کرده که‬ ‫کوچک ترین قصور یا اتهامی‬ ‫متوجه انان نیست‪ .‬در عین‬ ‫حال پدر کامرانی ازگفته که‬ ‫تا مقصران اصلی محاکمه‬ ‫نشوند‪ ،‬کوتاه‬ ‫نخواهم امد‬ ‫یک س��ال اس��ت در دادگاه کارکنان دولت نسبت‬ ‫به این اعتراض رس��یدگی ش��ده و هر چند حکم‬ ‫نهای��ی در رابطه با اعتراض ای��ن خانواده تاکنون‬ ‫صادر نش��ده است ولیکن هیچ خدش��ه ای نیز بر‬ ‫رای دادس��رای کارکنان دولت مبنی بر منع پیگرد‬ ‫قض��ات که در واق��ع به منزله حک��م برائت انان‬ ‫است وارد نش��ده بنابراین صدور قرار منع پیگرد‬ ‫و تایی��د ان توس��ط قاضی اظهار نظر دادس��رای‬ ‫کارکنان دولت به منزله عدم توجه هر گونه اتهامی‬ ‫ تا این مرحله از رس��یدگی نس��بت به دادیار ویژه‬ ‫دادس��را‪ ،‬معاون امنیتی دادس��را و دادستانی سابق‬ ‫تهران اس��ت‪ ».‬رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کاال و‬ ‫ارز کش��ور در ادامه یادداش��ت خود اورده است‪:‬‬ ‫«تعلیق قاضی نیز به منزله جواز رس��یدگی به اتهام‬ ‫و شکایت است و داللتی بر توجه اتهام ندارد‪.‬‬ ‫قانونگرایی و دین مداری اقتضا دارد که نس��بت به‬ ‫اح��کام قضایی چه انانکه منطبق با میل و س��لیقه‬ ‫باش��د و یا خ�لاف ان‪ ،‬احترام قائ��ل بوده و همه‬ ‫در تابعیت قانون از انتس��اب مطالب خالف واقع‬ ‫و ای��راد اتهاماتی که در هی��چ مرجع قضایی ثابت‬ ‫نش��ده بلکه احکام صادره در جه��ت مخالف ان‬ ‫است اجتناب ش��ود‪ .‬مطالبی که به صورت مستمر‬ ‫و هدفمند با عناوین مختل��ف بعضا به عنوان نقل‬ ‫قول یا ش��نیده ها در برخی مطبوعات و رس��انه ها‬ ‫پیرامون این موضوع منعکس و دستمایه ایراد اتهام‬ ‫به قضات مش��تکی عنهم قرار گرفته اس��ت‪ ،‬تماما‬ ‫خالف واقع و س��اخته و پرداخته افرادی است که‬ ‫در دوران تص��دی قضات مورد اش��اره در اجرای‬ ‫قان��ون صدمه دیده ی��ا محکوم و تح��ت تعقیب‬ ‫بوده اند و از فضای مذک��ور و حادثه ناگواری که‬ ‫هم��ه را متاثر کرده اس��ت به منظ��ور انتقام جویی‬ ‫شخصی یا سیاسی استفاده سوء می کند‪».‬‬ ‫گفتنی است پیش از این سعید مرتضوی چندین بار‬ ‫اع�لام کرده بود ک��ه این ماجرا ارتباط��ی به او و‬ ‫همکاران��ش ندارد و او هن��گام روی دادن حادثه‬ ‫کهریزک در مرخصی به سر می برده‪ .‬در عین حال‬ ‫اما پ��س از اعالم رای متهمان کهریزک در س��ال‬ ‫گذشته ش��اکیان این پرونده خواستار پرداختن به‬ ‫الیه های عمیق تری از این پرونده شدند‪g .‬‬ ‫توقف صادرات نفت به هند روی میز ایران‬ ‫در حالی که از زمان انعقاد قرارداد نفتی میان تهران و دهلی نو می گذرد‪ ،‬هنوز انتقادات نس��بت به اجرای‬ ‫این طرح فروکش نکرده‪ ،‬اما رامین مهمانپرست‪ ،‬سخنگوی وزارت خارجه از تجدیدنظر در صادرات نفت‬ ‫ایران به هند در صورت ادامه مشکل دریافت پول نفت از طرف هندی خبر داده است‪.‬‬ ‫مهمانپرس��ت در نشست خبری هفته گذشته خود درباره پرداخت بدهی نفتی هند به ایران که سوال یکی‬ ‫از خبرنگاران بود‪ ،‬اظهار داشت‪« :‬بحث معامالت نفتی در چارچوب قواعد تجاری پیگیری می شود‪».‬‬ ‫سخنگوی وزارت خارجه یاداور شد‪« :‬اگر توافقی صورت می گیرد تا در مقابل صادرات کاال‪ ،‬وجه ان به‬ ‫ش��کلی و با توافق طرفین پرداخت ش��ود‪ ،‬حتما این معامله تجاری ادامه می یابد‪ .‬هر زمانی مشکلی ایجاد‬ ‫شود و شرایطی برای پرداخت به موقع وجه کاالی مورد نظر اماده نباشد‪ ،‬بر معامله تاثیر منفی می گذارد‪».‬‬ ‫مهمان پرس��ت افزود‪« :‬اگر طرف ایرانی احس��اس کند نمی تواند وجه نفت صادراتی خود را به موقع و در‬ ‫شرایط مطلوب دریافت کند‪ ،‬تجدید نظر خواهد کرد‪».‬‬ ‫این در حالی است که یک مقام مسئول در وزارت نفت از توقف صدور مجوز برای صادرات نفت ایران‬ ‫به هند از اول اگوست (‪ 10‬مرداد) در صورت حل نشدن مشکل دریافت پول نفت از هندی ها خبر داد‪.‬‬ ‫او با بیان اینکه مجوز صادرات نفت ایران به مقصد پاالیشگاه های هند در ماه اگوست هنوز صادر نشده‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬این مجوز باید از سوی وزارت نفت صادر می شد که تاکنون صادر نشده است‪».‬‬ ‫ای��ن مق��ام نفتی افزود‪« :‬بر این اس��اس احتمال زیادی وجود دارد که اگر مش��کل دریافت پول نفت حل‬ ‫نش��ود‪ ،‬ایران در ماه اگوس��ت محموله نفتی به هند صادر نکند و پاالیش��گاه های هند به دلیل نیاز روزانه‬ ‫به محموله های نفت خام باید به دنبال منابع و کشورهای دیگر برای تامین نفت خام خود بروند‪g ».‬‬ ‫باطبی مثل مدحی‬ ‫روایتی از پدر‬ ‫محسنهاشمیمی گوید‪:‬‬ ‫«توقع ایت اهلل هاشمی این‬ ‫بود که به پیشنهادات و‬ ‫راه حل های ایشان عمل شود‪.‬‬ ‫به نظر من می توان گفت‬ ‫اندکی هم به توصیه های او‬ ‫عمل شد‪ .‬برای مثال فضا‬ ‫کمی تلطیف شد‪ ،‬پرونده ‬ ‫کهریزک باز شد‪ ،‬اقداماتی که‬ ‫قرار بود علیه زندانیان سیاسی‬ ‫صورت بگیرد‪ ،‬لغو شد‪ .‬البته‬ ‫این اقدامات مورد رضایت‬ ‫ایت اهلل هاشمی نبود‪».‬‬ ‫منتفی شدن سوال‬ ‫محمددهقانگفت‪«:‬نظر‬ ‫اکثریتاعضایهیات رئیسه‬ ‫بر این بود که با تعامل با‬ ‫نمایندگانامضاکنندهسوال‪،‬‬ ‫امضاهای طرح سوال از‬ ‫رئیس جمهورپسگرفته‬ ‫شود‪.‬بهاعتقاداکثریت‬ ‫اعضایهیاترئیسهمجلس‬ ‫در این برهه زمانی سوال از‬ ‫رئیس جمهوردرصحنعلنی‬ ‫مجلسشورایاسالمیبه‬ ‫صالح نیست‪».‬‬ ‫ژنرال دیوید پترائوس‪،‬‬ ‫فرماندهنیروهایامریکایی‬ ‫و ناتو در افغانستان دوشنبه‬ ‫گذشته رسما از سمت‬ ‫خود کناره گیری کرد و‬ ‫مسئولیتش را به جان الن‬ ‫واگذار کرد‪ .‬الن که پیش از این‬ ‫دستیار ویژه رئیس ستاد مشترک‬ ‫ارتش امریکا بود‪ ،‬در ‪ 28‬اوریل‬ ‫‪ 2011‬توسط اوباما به جانشینی‬ ‫فرمانده نیروهای ایساف و‬ ‫فرمانده نیروهایامریکاییمستقر‬ ‫در افغانستان انتخاب شد‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫کناره گیری پترائوس‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫به نظر می رس��د پس از فاش شدن ارتباط محمد رضا‬ ‫مدحی با وزارت اطالعات جمهوری اسالمی‪ ،‬احمد‬ ‫باطبی هم با دس��تگاه اطالعاتی ایران در ارتباط بوده‪.‬‬ ‫این خبر می تواند ش��وک بزرگی به اپوزیسیون نظام‬ ‫وارد کن��د‪ ،‬چ��را که در طول چند س��ال گذش��ته او‬ ‫هم��واره به ارائ��ه تحلیل های خود برای ش��بکه های‬ ‫ضد انقالب می پرداخت‪.‬‬ ‫روزنام��ه کیهان در این باره می نویس��د‪« :‬نامزد احمد‬ ‫باطبی می گوید بارها شاهد تماس ماموران اطالعاتی‬ ‫ایران با او ب��وده و اکنون ‪ FBI‬امریکا نیز در جریان‬ ‫این تماس ها قرار دارد‪».‬‬ ‫احم��د باطبی فرد در جریان اش��وب تیرم��اه ‪ ۷۸‬و با‬ ‫هماهنگ��ی قبلی برخی رس��انه های غرب��ی‪ ،‬پیراهنی‬ ‫رنگ��ی را به عن��وان پیراه��ن خونی��ن دانش��جویان‬ ‫سر دست گرفت و تصویر تهیه شده به عنوان سمبل‬ ‫مبارزه جنبش دانش��جویی علیه نظام به سراس��ر دنیا‬ ‫مخابره ش��د‪ .‬باطب��ی مدت اندکی در زن��دان افتاد و‬ ‫هم س��لولی های وی بعدها در خاطراتی که در فضای‬ ‫اینترنت منتش��ر ش��د‪ ،‬فاش کردند که باطبی از ابتدا‬ ‫دنبال پناهندگی بوده و صراحتا اعالم کرده که مطلقا‬ ‫اه��ل مبارزه نیس��ت و ان نمایش را نی��ز صرفا برای‬ ‫ت��دارک مقدمات دریاف��ت پناهندگ��ی امریکا اجرا‬ ‫کرده اس��ت‪ .‬با گذشت بیش از یک دهه از این ماجرا‬ ‫اکنون «تارا نیازی» پس از دو س��ال نامزدی با باطبی‬ ‫و س��یر جدایی از وی‪ ،‬فاش می کند باطبی با ماموران‬ ‫اطالعاتی ایران در تماس دائمی بوده است‪.‬‬ ‫او در واکنش به انتش��ار برخی اخبار نوشت‪« :‬بنده‬ ‫هیچ گاه همس��ر اق��ای باطبی نبودم‪ .‬م��ا تنها برای‬ ‫دو س��ال نامزد بودی��م و زیر یک س��قف زندگی‬ ‫می کردیم‪ ،‬اگرچه ایش��ان در تمام نامه ها و ایمیل ها‬ ‫مرا همس��ر عزیزم خطاب می کرد‪ ،‬خوشبختانه این‬ ‫اتف��اق نامیم��ون و نامب��ارک هرگز رخ ن��داد‪ .‬من‬ ‫ش��کایتی در اداره پلی��س علیه او داش��تم به دلیل‬ ‫حادث شدن وقایعی تحت عنوان خشونت خانگی‬ ‫ک��ه به اصرار [علی اکبر] موس��وی خوئینی از اداره‬ ‫پلیس پس گرفته شد‪».‬‬ ‫وی در وب�لاگ اتوپی��ا همچنین می نویس��د‪« :‬حدود‬ ‫یک س��ال و اندی پیش چندین ب��ار از اداره ‪ FBI‬با‬ ‫من تماس گرفته ش��د و مرا به عنوان ش��اهد و مطلع‬ ‫در خص��وص پرون��ده ای ک��ه برای باطبی تش��کیل‬ ‫ش��ده بود‪ ،‬احضار کردند‪( .‬اداره ‪ FBI‬مش��کوک بود‬ ‫ب��ه رابطه می��ان احم��د باطب��ی و وزارت اطالعات‬ ‫جمه��وری اس�لامی!) با توجه ب��ه اینک��ه ان زمان‪،‬‬ ‫اینجانب از بازی ها و دس��ته بندی ها و باندبازی های‬ ‫حال به هم زن در میان این قشر خاص از اپوزیسیون‬ ‫خس��ته و وحش��تزده و فراری بودم‪( ،‬منظورم دقیقا‬ ‫و تحقیقا قش��ر خاصی اس��ت که تحت عنوان فعال‬ ‫دانشجویی و فعال حقوق زن در این چند سال اخیر‬ ‫به ایاالت متحده امدند و مش��غول شدند به یارگیری‬ ‫و تش��کیل گنگ و توطئه و دسیس��ه چینی علیه هر‬ ‫انکس که منتقد یا مخالف انان باش��د) و من هر بار‬ ‫در پاس��خ گفتم که نمی خواه��م وارد این بازی های‬ ‫چندش اور و خطرناک شوم‪ ،‬چون این ادم (باطبی) و‬ ‫دوستان و معاشرینش کسانی هستند که به راحتی هر‬ ‫عمل خطرناکی از دستش��ان برمی اید (و صابون این‬ ‫گنگ مافیایی بارها به تن ما خورده بود!) نهایتا مامور‬ ‫تحقی��ق ‪ FBI‬مرا متقاعد کرد که م��ن تحت الحفظ‬ ‫اداره متبوع ایش��ان شهادت دهم (یعنی برای خودم و‬ ‫دیگران بهتر است که شهادت دهم!) چون شهادت از‬ ‫سایر شواهد و مدارک می تواند معتبرتر باشد‪ .‬من هم‬ ‫با این تضمین‪ ،‬همه انچه را در این دو س��ال دیده و‬ ‫شنیده بودم‪ ،‬عنوان کردم‪ ،‬از جمله تماس های مکرر‬ ‫ش��خصی به نام «جوادی» مام��ور وزارت اطالعات و‬ ‫گپ و گفت های ان دو‪».‬‬ ‫نام��زد س��ابق باطبی اضافه می کن��د‪« :‬پلیس ‪ FBI‬با‬ ‫ردیاب��ی تمام مکالمات و خط��وط تلفنی اقای احمد‬ ‫باطب��ی به صحت گفته های اینجانب پی برده اس��ت‪.‬‬ ‫پس لطفا کاس��ه داغتر از اش نش��وید‪ .‬ما که طمع از‬ ‫خی��ر این جماعت (باطبی و رفق��ا) بریدیم و بعد از‬ ‫دو س��ال متوجه ش��دیم که این امام��زاده از انهایی‬ ‫اس��ت که کور می کند اما ش��فا نمی دهد!» از س��وی‬ ‫دیگر وبالگ ضدانقالبی «س��بزنامه ایرانیان» وابس��ته‬ ‫به امیرعباس فخراور‪ -‬کس��ی که تا مدت ها بیشترین‬ ‫ارتباطات را با باطبی داش��ته‪ -‬ضمن افش��اگری های‬ ‫دیگر نوش��ت‪« :‬باطبی ب��ا وزارت اطالعات در طول‬ ‫این سال ها ارتباط داشته و به این وزارت در شناسایی‬ ‫و دس��تگیری بیش از ‪ ۲۰۰‬ت��ن از مخالفان و اعضای‬ ‫اپوزیسیون کمک کرده است‪ ».‬حسن زارع زاده اردشیر‪،‬‬ ‫فرد دیگری اس��ت که به مدت ‪ ۱۰‬س��ال مش��ترکا با‬ ‫وزارت اطالعات در تماس و همکاری بوده است‪g .‬‬ ‫چهره ها‬ ‫تغییرات در فارس‬ ‫سید نظامموسوی‪،‬‬ ‫مدیر مسئولروزنامه‬ ‫جوانسه شنبهگذشته‬ ‫به عنوانجانشینمدیر عامل‬ ‫خبرگزاریفارسمعارفه‬ ‫شد‪ .‬موسوی در حالی به این‬ ‫سمت منصوب شده است‬ ‫که پیش از وی‪ ،‬قلی زاده عهده دار‬ ‫اینسمتبود‪.‬سایت‪ 24‬همچنین‬ ‫اعالم کرده است که این تغییر‬ ‫مقدمهتغییرمدیرعاملخبرگزاری‬ ‫فارس است‪.‬‬ ‫‪13‬‬ ‫ثبت قرارداد دایی‬ ‫تجلیل از بچه های مسجد‬ ‫محم��ود احمدی نژاد در مراس��می از برگزیدگان کانون های فرهنگی و هنری مس��اجد‬ ‫تجلیل کرد‪.‬‬ ‫علی دایی قراردادش را با باشگاه راه اهن در هیات فوتبال تهران ثبت کرد‪.‬‬ ‫انتخابات سخت‬ ‫سید احمد علم الهدی‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫ایت اهلل س��ید احمد علم الهدی در همایش مکتب امام و اصولگرایی راس��تین در مرکز همایش های‬ ‫صداوسیمای خراسان رضوی با بیان اینکه تحجر‪ ،‬بی بن دو باری و قدرت طلبی مثلث خطرناکی برای‬ ‫انقالب است‪ ،‬اظهار داشت‪« :‬نباید اجازه فعالیت به این جریان ها را داد‪».‬‬ ‫امام جمعه مش��هد افزود‪« :‬هدف اصلی هر یک از این جریان ها‪ ،‬س��رکوب حزب اللهی والیت مدار‬ ‫متدین است‪».‬‬ ‫عضو مجلس خبرگان رهبری با اظهار تاس��ف نس��بت به اینکه هم اکن��ون در مراکز دولتی هرکس که‬ ‫دوس��تدار والیت فقیه باش��د در پایین ترین درجه خدمتی قرار دارد‪ ،‬اظهار داشت‪« :‬در این اماکن اگر کسی‬ ‫حرفی در تایید والیت فقیه بزند‪ ،‬از کار بیکار می شود‪».‬‬ ‫علم الهدی با بیان اینکه هیچ گونه اشتباهی از سوی بزرگان در ارتباط با حمایت از دولت در انتخابات‬ ‫گذش��ته وجود ندارد‪ ،‬گفت‪« :‬هم اکنون ما به عدالت اجتماعی مورد نظرمان برای اقش��ار مختلف‬ ‫مردم رسیده ایم‪».‬‬ ‫امام جمعه مشهد اعالم کرد‪« :‬در همین راستا تکلیف ان زمان برای تمام متدینان و‬ ‫دوستداران انقالب مشخص بود‪».‬‬ ‫علم اله��دی انتخاب��ات پی��ش رو را مصیبت بارترین انتخابات ط��ول تاریخ‬ ‫انقالب پیش بینی کرد و یاداور ش��د‪« :‬در این انتخابات تمام جریان ها حتی‬ ‫اصالح طلبان با لباس و ارم اصولگرایی وارد عرصه سیاسی می شوند‪g ».‬‬ ‫ ‬ ‫رایزنی تازه‬ ‫علی ابادی‬ ‫‪14‬‬ ‫گرچه چن��د هفته ای ب��ود که گفته می ش��د محمود‬ ‫احمدی ن��ژاد ب��ه دلی��ل تاکی��د مجل��س ب��ر ع��دم‬ ‫رای اوری علی ابادی گزین��ه جدیدی معرفی می کند‬ ‫ام��ا در اواخر هفته گذش��ته ش��نیده ها تغیی��ر کرده‬ ‫ت��ا جای��ی که گفت��ه می ش��ود ب��ه زودی علی ابادی‬ ‫به عن��وان وزیر پیش��نهادی دولت ب��ه مجلس معرفی‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫برهمین اس��اس خبرگزاری فارس با انتش��ار خبری‬ ‫از دعوت علی ابادی برای هم��کاری مجدد نوذری‪ ،‬‬ ‫ت��رکان‪ ،‬هامان��ه و نژاد حس��ینیان ب��ا وزارت نف��ت‬ ‫خب��ر می دهد‪ .‬این خبر که از س��وی ی��ک مقام اگاه‬ ‫منتشرش��ده است به نظر می رس��د در راستای جلب‬ ‫رضایت بهارستانی ها مورد تاکید قرارگرفته است‪.‬‬ ‫عکس‬ ‫همایش دکترین مهدویت‬ ‫تجلیل از مختارنامه‬ ‫در مراسمی از عوامل سریال مختارنامه تجلیل شد‪ ،‬از جمله کاوه فتوحی‪.‬‬ ‫حجت االس�لام مهدوی کنی در کنار حیدر مصلحی و سرلشکر فیروزابادی در همایش‬ ‫دکترین مهدویت‪.‬‬ ‫دوستان دیروز‪ ،‬منتقدان امروز‬ ‫صادق محصولی‬ ‫خبرنامه‬ ‫اگرچه به گوش می رس��د که این مذاکرات با برخی‬ ‫از این افراد صورت گرفته‪ ،‬اما ترکان و وزیری هامانه‬ ‫این مذاکرات را به شدت تکذیب کرده اند‪.‬‬ ‫در عی��ن ح��ال اما اکبر ت��رکان‪ ،‬معاون س��ابق وزیر‬ ‫نف��ت در دول��ت نهم درب��اره انتش��ار گزارش هایی‬ ‫مبنی بر دعوت محمد علی ابادی‪ ،‬سرپرس��ت وزارت‬ ‫نف��ت مبنی بر دعوت هم��کاری از وی برای حضور‬ ‫در صنع��ت نفت گف��ت‪« :‬من با علی اب��ادی رفاقت‬ ‫چند س��اله دارم اما تاکنون ایش��ان یا فردی از طرف‬ ‫علی ابادی با من تماس نگرفته است‪».‬‬ ‫وزی��ر اس��بق نف��ت نی��ز ب��ا اظه��ار بی اطالع��ی از‬ ‫پیش��نهاد علی اب��ادی مبنی ب��ر هم��کاری ب��ا وی‬ ‫در صنع��ت نف��ت‪ ،‬اع�لام ک��رد‪« :‬اگ��ر روزی‬ ‫دعوت نام��ه ای برای��م ارس��ال ش��ود درب��اره ان‬ ‫فکر می کنم‪».‬‬ ‫س��یدکاظم وزیری هامانه‪ ،‬وزیر اس��بق نف��ت درباره‬ ‫انتش��ار برخ��ی از گزارش ه��ا مبنی ب��ر دع��وت به‬ ‫همکاری محمد علی ابادی‪ ،‬سرپرس��ت وزارت نفت‬ ‫ب��رای حض��ور وی در صنعت نفت گف��ت‪« :‬تاکنون‬ ‫از س��وی وزارت نف��ت‪ ،‬اقای علی اب��ادی و یا حتی‬ ‫نزدی��کان ایش��ان دعوت نام��ه ای برای من ارس��ال‬ ‫نشده است‪».‬‬ ‫البت��ه برخی از کارشناس��ان معتقدند کاهش ش��دید‬ ‫تولی��د نفت و بح��ران در وزارت نف��ت این روزها‬ ‫رئی��س دول��ت را مجاب ک��رده که فرات��ر از خط و‬ ‫مرزهای سیاس��ی اف��راد باید از تجربی��ات انها بهره‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫«جبهه پایداری انقالب اسالمی» به زودی با صدور بیانیه ای اعالم موجودیت می کند و همایش‬ ‫سراسری ان هفته اینده برگزار خواهد شد‪.‬گویا این جریان که توسط صادق محصولی مدیریت‬ ‫می ش��ود با حضور تعدادی از اعضای حذف ش��ده از کابینه و دولت های نهم و دهم تشکیل شده‬ ‫است‪ .‬گفتنی است‪ ،‬در این تشکل که با هدف شرکت در انتخابات مجلس نهم تشکیل شده است‬ ‫برخی نمایندگان حامی دولت در مجلس شورای اسالمی نیز عضویت دارند‪ .‬هسته اولیه این تشکل‬ ‫پیش از این در فضای سیاسی کشورمان با عنوان و تابلوی «رایحه خوش خدمت» شناخته می شد‪.‬‬ ‫خبرگزاری فارس ضمن مخابره این خبر که «جبهه پایداری انقالب اسالمی» به زودی با صدور بیانیه ای‬ ‫اعالم موجودیت می کند و همایش سراسری ان هفته اینده برگزار خواهد شد‪ ،‬اسامی اعضای تشکیل‬ ‫دهنده ان را اعالم کرد و نوش��ت‪« :‬در این جبهه اف��رادی از همکاران قبلی دولت های نهم و دهم‪،‬‬ ‫برخی اعضای فراکسیون انقالب اسالمی مجلس‪ ،‬برخی اعضای قرارگاه عمار و افرادی همچون‬ ‫حجت االس�لام رسایی‪،‬حجت االس�لام اقا تهرانی‪ ،‬کامران باقری لنکرانی‪ ،‬غالمحس��ین الهام‪،‬‬ ‫صادق محصول��ی‪ ،‬مهرداد بذرپاش‪ ،‬علی اصغر زارعی‪ ،‬کوچک زاده‪ ،‬کوثری‪ ،‬حجت االس�لام‬ ‫روح اهلل حسینیان و تعداد دیگری از شخصیت های مطرح سیاسی حضور دارند‪.‬‬ ‫موسس��ین این جبهه چندی پیش با ایت اهلل مصباح یزدی‪ ،‬ایت اهلل خوشوقت و ایت اهلل یزدی‬ ‫دیدار کرده اند‪.‬‬ ‫این تش��کل انتخاباتی متش��کل از همکاران پیش��ین رئیس جمهور که ه��م اکنون موضعی به‬ ‫ظاه��ر منتقدانه ب��ه او دارند‪ ،‬قصد دارد تا پیش از اغاز ماه مبارک رمضان همایش سراس��ری‬ ‫برگزار کند‪g .‬‬ ‫ب��رد و حض��ور علی اب��ادی در نف��ت ب��ه همین‬ ‫دلیل است‪.‬‬ ‫چرا ک��ه وی از قابل اعتماد ترین افراد احمدی نژاد‬ ‫محسوب می ش��ود و می تواند متخصصین نفتی را‬ ‫به نفت باز گرداند‪ ،‬اما برخی دیگر از کارشناس��ان‬ ‫تاکی��د علی اب��ادی ب��ه اس��تفاده از این اف��راد در‬ ‫ش��رایطی که هیچ گونه مذاک��ره ای با برخی از این‬ ‫افراد تاکنون نش��ده اس��ت را استفاده ابزاری برای‬ ‫جلب رای بهارس��تانی ها می دانند‪ .‬برهمین اساس‬ ‫بای��د منتظر بود و دید که طی چند روز اینده چه‬ ‫اتفاق��ی می افتد‪.‬چرا که اغلب بهارس��تانی ها تاکید‬ ‫دارند علی ابادی معرفی می ش��ود اما شانسی برای‬ ‫کسب رای ندارد! ‪g‬‬ ‫‪15‬‬ ‫موج نو‬ ‫ادامه بیداری اسالمی در خاورمیانه‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫‪16‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫‪17‬‬ ‫سیاست‬ ‫بزرگ‬ ‫دیگر‬ ‫ائتالف‬ ‫نگاه‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫شرح یک ائتالف‬ ‫مدل جدید برای وحدت اصولگرایان‬ ‫‪1‬‬ ‫مدل جدید وحدت اصولگرایان که این بار با‬ ‫محوریت جامعتین در حال انجام است‪ ،‬این روزها‬ ‫روند جدی تری را دنبال می کند‪ .‬دو هفته پیش بود‬ ‫که جزیی��ات جدیدی در خصوص کمیته ‪ 8+7‬که‬ ‫جدیدتری��ن مدل وحدت اصولگرایان اس��ت‪ ،‬در‬ ‫رسانه ها منتشر شد‪.‬‬ ‫بر اس��اس اطالعات منتش��ر ش��ده در رس��انه ها‪،‬‬ ‫‪18‬‬ ‫با افزوده ش��دن هش��ت نف��ر به کمیت��ه هفت نفره‬ ‫اصولگرای��ان‪ ،‬این ترکیب ‪ 15‬نفره فهرس��ت نهایی‬ ‫پایتخت را تعیین خواهند کرد‪.‬‬ ‫ان گون��ه که اعالم ش��ده اس��ت‪ ،‬ای��ت اهلل کعبی‪،‬‬ ‫حجت االس�لام حسینی بوش��هری‪ ،‬حجت االسالم‬ ‫س��ید رضا تق��وی‪ ،‬حجت االس�لام محمدحس��ن‬ ‫ابوترابی ف��رد‪ ،‬دکت��ر علی اکبر والیت��ی‪ ،‬غالمعلی‬ ‫حدادعادل و حبیب اهلل عسکراوالدی اعضای کمیته‬ ‫هف��ت نف��ره داوری و نظ��ارت در روند وحدت‬ ‫اصولگرایان هستند‪.‬‬ ‫عالوه بر این‪ ،‬قرار است هشت نفر دیگر از سالیق‬ ‫مختل��ف اصولگرایان که از جبهه پیروان خط امام‬ ‫و رهبری‪ ،‬اصولگرایان تحول خواه و طیف س��ابق‬ ‫حامیان دولت و هم چنین از ش��خصیت های دیگر‬ ‫سیاست‬ ‫در این می��ان ایت اهلل مهدوی کنی نیز در خصوص‬ ‫مکانی��زم گروه ‪ 5+6‬و مکانیزم گروه ‪ 8+7‬نیز چنین‬ ‫گفته است‪« :‬بناس��ت که همین طور باشد‪ ،‬البته اگر‬ ‫بشود‪ ،‬ولی فعال در مقدمه است‪».‬‬ ‫وی همچنین در مورد احتمال ارائه لیست واحد از‬ ‫سوی اصولگرایان در انتخابات اتی مجلس گفت‪:‬‬ ‫«هنوز معلوم نیست‪ ،‬البته نظر ما این است که همه‬ ‫با هم کمک کنند و شاخص ها را به عنوان معیار در‬ ‫این زمینه قرار دهند و سهم خواهی نکرده و انقالب‬ ‫را مثل گوشت قربانی تقسیم نکنند و در این زمینه‬ ‫انتخ��اب صالحیت ه��ا را مدنظر ق��رار دهند‪ ،‬زیرا‬ ‫اینگونه است که دیگر دعوایی صورت نگیرد‪».‬‬ ‫مهدوی کنی در ارزیابی خود از اصولگرایان منتقد‬ ‫گفت‪« :‬م��ا با انها موافقیم به ش��رط اینکه طرفدار‬ ‫ش��اخص ها باشند و انهایی که انتقاد می کنند نباید‬ ‫در مس��اله انتخابات بر مبنای انتقاد حرکت کنند و‬ ‫در این زمینه باید به شاخص ها توجه کنند‪».‬‬ ‫در این میان محس��ن رضایی‪ ،‬دبیر مجمع تشخیص‬ ‫مصلحت نظ��ام نیز در خص��وص احتمال حضور‬ ‫نماینده وی در کمیته وحدت اصولگرایان (‪،)8+7‬‬ ‫حمایت خ��ود را از وح��دت اصولگرایان اعالم‬ ‫ک��رده و با بیان اینکه این وح��دت باید فراگیرتر‬ ‫ش��ود‪ ،‬اظهار داش��ته اس��ت‪« :‬هنوز گروه هایی از‬ ‫اصولگرایان هس��تند که باید ب��ه مجموعه (‪)8+7‬‬ ‫بپیوندند‪».‬‬ ‫رضای��ی ب��ا بیان اینک��ه محور وح��دت همه باید‬ ‫والیت فقیه و روحانیت باشد‪ ،‬گفت‪« :‬مجلس اینده‬ ‫باید مجلس کارامدی باشد و فرصتی فراهم کند تا‬ ‫وحدت را بیش��تر کنیم و بتوانیم در برابر فشارهای‬ ‫بین المللی ایستادگی بیشتری کنیم ‪».‬‬ ‫وی ب��ا بیان اینک��ه نباید وح��دت را برای قدرت‬ ‫بخواهی��م‪ ،‬بلکه وح��دت باید برای ایس��تادگی و‬ ‫پیشرفت باش��د‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬متاسفانه عده ای با‬ ‫تنگ نظری‪ ،‬مانع از پیوستن همه گروه های اصولگرا‬ ‫به یکدیگر می شوند‪».‬‬ ‫دبیر مجم��ع تش��خیص مصلح��ت نظ��ام درب��اره‬ ‫انتخابات مجلس نهم نیز با اشاره به اینکه انتخابات‬ ‫بای��د به عنوان فرصتی برای تقویت وحدت در نظر‬ ‫گرفته ش��ود‪ ،‬گف��ت‪« :‬در ماه ها و س��ال های اینده‬ ‫مس��ائل مهمی پیش روی نظام و انقالب داریم که‬ ‫بای��د با وح��دت‪ ،‬خود را ب��رای رویارویی با انها‬ ‫و بهره برداری از فرصت تاریخی اماده کنیم‪g ».‬‬ ‫ایت اهلل محمد یزدی رییس جامعه مدرسین‬ ‫یکی از دو تشکل محور وحدت اصولگرایان است‪.‬‬ ‫او افرادی همچون ایت اهلل کعبی و حجت االسالم‬ ‫حسینی بوشهری را روانه کمیته ‪ 7‬نفره کرده‬ ‫است‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫اصولگرا هس��تند‪ ،‬به عنوان کمیت��ه اجرایی حرکت‬ ‫ب��ه این ترکیب اضافه ش��وند ت ا ترکیب متناس��بی‬ ‫را برای هر اس��تان انتخاب کنن��د‪ .‬تاکنون حضور‬ ‫حجت االس�لام س��ید مهدی خاموش��ی به عن��وان‬ ‫نماینده محمدباق��ر قالیباف‪ ،‬کاظم جاللی به عنوان‬ ‫نماینده علی الریجانی‪ ،‬علیرضا زاکانی و حس��ین‬ ‫فدای��ی از طیف تحول خ��واه‪ ،‬محمدرضا باهنر و‬ ‫منوچهر متکی از جبهه پیروان خط امام و رهبری و‬ ‫حجت االس�لام مرتضی اقاتهرانی از رایحه خوش‬ ‫خدم��ت در ترکیب کمیته هش��ت نف��ره تا حدود‬ ‫زیادی قطعی ش��ده و قرار اس��ت یک نفر دیگر از‬ ‫طیف حامیان س��ابق دولت ب��ه این ترکیب اضافه‬ ‫شود‪.‬‬ ‫پیش از این محمدحسین صفار هرندی‪ ،‬وزیر پیشین‬ ‫فرهنگ و ارش��اد اس�لامی که پس از پایان دوره‬ ‫وزارت به س��پاه بازگشته اس��ت‪ ،‬به عنوان نماینده‬ ‫ای��ن طیف معرفی ش��ده بود ک��ه از عضویت در‬ ‫ای��ن کمیته امتناع ورزید‪ .‬این در حالی اس��ت که‬ ‫زمزمه هایی مبنی بر اضافه ش��دن حجت االس�لام‬ ‫روح اهلل حسینیان به این کمیته نیز به گوش می رسد‪.‬‬ ‫از سویی دیگر‪ ،‬اخباری در خصوص اسامی چهار‬ ‫نفر از اعضای فراکس��یون انقالب اسالمی مجلس‬ ‫ب��رای حضور در کمیته هش��ت نفره منتش��ر ش��د‬ ‫اما این اس��امی از س��وی دیگر اعضای فراکسیون‬ ‫اصولگرای��ان و حتی اعضای فراکس��یون انقالب‬ ‫اسالمی تایید نشد‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت که خبرگزاری مهر در خبری‬ ‫اختصاصی از مشخص ش��دن گزینه های احتمالی‬ ‫حامیان دولت و فراکس��یون انقالب اسالمی برای‬ ‫معرفی به کمیته واحد اصولگرایان خبر داد‪ .‬بر این‬ ‫اس��اس‪ ،‬کامران باقری لنکرانی‪ ،‬علی اصغر زارعی‬ ‫و ص��ادق محصول��ی از گزینه ه��ای رایحه خوش‬ ‫خدمت هس��تند که قرار اس��ت دو نف��ر از انها به‬ ‫کمیته واحد اصولگرایان معرفی شوند‪ .‬همچنین بر‬ ‫اساس این خبر‪ ،‬حضور مرتضی اقا تهرانی در این‬ ‫کمیته منتفی شده است‪.‬‬ ‫ام��ا در این میان ترکیب اف��رادی که به طیف های‬ ‫مختلف اصولگرا وابس��ته بودند‪ ،‬توجه بسیاری را‬ ‫به خود جلب کرد‪ .‬فع��االن اصولگرا با بیان اینکه‬ ‫تبدیل کمیته س��ه نفره به هفت نفره و تجمیع ان با‬ ‫هش��ت نماینده دیگر از اح��زاب اصولگرا موجب‬ ‫گس��ترش دامنه وحدت جریان اصولگرایی خواهد‬ ‫ش��د‪ ،‬مدل ‪ 8+7‬را مدل حضور انتخاباتی ‪ 90‬خود‬ ‫اعالم کردند و اعضای این مدل را اینگونه معرفی‬ ‫کردند‪« :‬باهنر‪ ،‬کوهکن‪ ،‬متکی و حبیبی‪ ،‬نمایندگان‬ ‫برگزیده جبهه پیروان خط امام و رهبری و همچنین‬ ‫صفارهرندی و اقا تهرانی از رایحه خوش خدمت‪».‬‬ ‫ان��ان در عین حال از منتظر ماندن خود برای اعالم‬ ‫نظر نهایی این هیات توسط جامعتین سخن گفتند‪.‬‬ ‫احمد س��الک‪ ،‬س��خنگوی جامعه روحانیت مبارز‬ ‫درباره اعالم رسمی گروه هشت نفره اصولگرایان‬ ‫گفته اس��ت‪ :‬اعض��ای کمیته هفت نفره مش��خص‬ ‫شده اند؛ اما به دلیل اینکه ممکن است نوسانات در‬ ‫افراد و تعداد ای��ن کمیته پیش بیاید تصمیم نهایی‬ ‫برای مشخص ش��دن ترکیب نهایی گرفته نشد‪ .‬از‬ ‫این رو با مش��خص ش��دن افراد کمیته هشت نفره‬ ‫به زودی لیس��ت نهایی گروه ‪ 15‬نفره اصولگرایان‬ ‫اعالم می شود‪.‬‬ ‫ام��ا ماجرای معرف��ی نماینده از س��وی محمدباقر‬ ‫قالیباف نیز با واکنش هایی متفاوت همراه ش��د‪ .‬در‬ ‫حالی که برخی رسانه ها حضور نماینده قالیباف در‬ ‫کمیته اصولگرایی را منتفی دانس��ته و اعالم کردند‬ ‫که چون قالیباف پیش از این در کمیته های حکمیت‬ ‫ش��رکت نکرده‪ ،‬در کمیت��ه اصولگرای��ی نماینده‬ ‫نخواهد داش��ت‪ ،‬اما در نهایت این حجت االسالم‬ ‫سید مهدی خاموشی بود که نماینده شهردار تهران‬ ‫در کمیته هش��ت نفره اصولگرایان شد‪ .‬همچنین با‬ ‫توجه به معرفی کاظم جاللی‪ ،‬نماینده ش��اهرود به‬ ‫عنوان نماینده علی الریجانی به این کمیته از یکسو‬ ‫و عدم دعوت از محس��ن رضایی برای حضور در‬ ‫رون��د وحدت اصولگرایان‪ ،‬به نظر نمی رس��د که‬ ‫اتفاقات رخ داده در انتخابات مجلس هش��تم برای‬ ‫اصولگرایان تکرار شود‪.‬‬ ‫در انتخابات مجلس هشتم جبهه اصولگرایی شامل‬ ‫س��ه طیف حامیان دولت‪ ،‬تح��ول خواهان و جبهه‬ ‫پی��روان بود و با وجود تالش های طیف الریجانی‪،‬‬ ‫قالیب��اف و رضای��ی‪ ،‬نماینده ای از انه��ا در کمیته‬ ‫موسوم به ‪ 5+6‬شرکت داده نشد‪ .‬این اتفاق‪ ،‬منجر‬ ‫به انتش��ار دو فهرست «جبهه متحد اصولگرایان» و‬ ‫«ائت�لاف فراگیر اصولگرایان» ش��د‪ .‬این بار اما از‬ ‫یک سو الریجانی و قالیباف در این کمیته نماینده‬ ‫دارن��د و از س��وی دیگر حامیان س��ابق دولت که‬ ‫در واق��ع مدیران و وزیران اخراج��ی دولتند‪ .‬این‬ ‫گ��روه اکنون تحت عنوان «جبهه نیروهای انقالب»‬ ‫(رایحه خوش خدمت سابق) فعالیت می کنند‪.‬‬ ‫ایت اهلل مهدوی کنی دبیرکل جامعه روحانیت‬ ‫مبارز که پس از مطرح شدن محوریت جامعتین‬ ‫به ریاست مجلس خبرگان انتخاب‬ ‫شد‪ ،‬تاکید کرده است که اصولگرایان‬ ‫نباید انقالب را مثل گوشت قربانی‬ ‫تقسیم کنند‪.‬‬ ‫این روزها خبرهایی مبنی بر کناره گیری‬ ‫حجت االسالم اقاتهرانی از کمیته ‪8‬نفره و‬ ‫جایگزین شدن افرادی همچون‬ ‫کامران باقری لنکرانی‪ ،‬علی اصغر‬ ‫زارعی و صادق محصولی به نمایندگی‬ ‫از حامیان سابق دولت به گوش‬ ‫می رسد‪ .‬حسینیان از دیگر گزینه های‬ ‫این طیف است‪.‬‬ ‫‪19‬‬ ‫فعالیت های انتخاباتی محسن رضایی‬ ‫تشکل نوظهور‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫‪20‬‬ ‫در حال��ی که این روزه��ا فعالیت ه��ای انتخاباتی‬ ‫اصولگرایان با ائتالف ‪ 8+7‬و با محوریت جامعتین‬ ‫در ح��ال انج��ام اس��ت‪ ،‬ام��ا سه ش��نبه پیش جبهه‬ ‫ایستادگی ایران اس�لامی در نشستی خبری ضمن‬ ‫تبیین مواضعش‪ ،‬خ��ود را به عن��وان نوظهورترین‬ ‫تشکل اصولگرا معرفی کرد‪.‬‬ ‫اگرچه جبهه ایستادگی از مدت ها قبل فعالیت خود‬ ‫را اغ��از کرده ب��ود و از طریق بیانیه ها در خصوص‬ ‫موضوعات مختلف کشور موضع می گرفت‪ ،‬اما این‬ ‫برای اولین بار بود که در نشس��ت خبری‪ ،‬مواضع‬ ‫خود را رسانه ای کرد‪.‬‬ ‫در این نشست‪ ،‬حجت االسالم سید محمود علوی‪،‬‬ ‫رئیس ش��ورای عالی جبهه ایستادگی ایران اسالمی‬ ‫و نماینده مجل��س خبرگان رهب��ری‪ ،‬این جبهه را‬ ‫مجموع��ه ای از تفکره��ا و ش��خصیت هایی دارای‬ ‫ی اصولگرایی و والیتمداری‬ ‫ح��وزه نفوذ و با ویژگ ‬ ‫معرفی کرد‪.‬‬ ‫او با بیان اینکه این نشس��ت برای تبیین موجودیت‬ ‫جبه��ه ایس��تادگی و ن��ه اعالم موجودیت اس��ت‪،‬‬ ‫تصریح کرد‪« :‬جبهه ایس��تادگی قبال ب��ا بیانیه ها و‬ ‫موازینی ک��ه اتخاذ کرده در عم��ل موجودیتش را‬ ‫مورد توجه اصحاب رس��انه ق��رار داده و در حال‬ ‫حاضر به دنبال بیان اهداف‪ ،‬ارمان ها و راهبردهای‬ ‫خود است‪».‬‬ ‫عل��وی اف��زود‪« :‬جبهه ایس��تادگی ی��ک مجموعه‬ ‫اصولگرایی غیروابسته به اشخاص است و به همه‬ ‫چهره های سیاسی و رجال سیاسی والیتمدار کشور‬ ‫احترام می گذارد و فرصت بهره گیری از فکر انها را‬ ‫برای خود مغتنم می ش��مارد و همچنین حمایت از‬ ‫انان را در انجام ماموریت هایی که بر عهده دارند از‬ ‫اهداف خود می داند‪».‬‬ ‫وی تاکی��د ک��رد‪« :‬اصل االصول جبهه ایس��تادگی‬ ‫والیتمداری است‪».‬‬ ‫نماین��ده مجل��س خب��رگان با بی��ان اینک��ه جبهه‬ ‫ایستادگی در کنار دیگر مجموعه های اصولگراست‬ ‫و خ��ود را جزیی از انه��ا می دان��د‪ ،‬تصریح کرد‪:‬‬ ‫«تقابلی با جریان های اصولگرایی والیتمدار نداریم‬ ‫و از اه��داف و الزامات ما هم��کاری و همراهی با‬ ‫مجموعه جریان های اصولگرایی اس��ت و زیربنای‬ ‫حرکت جبهه منشور جامعتین است که ما متعهد به‬ ‫حرکت در ای��ن چارچوب و حفظ پیوند تنگاتنگ‬ ‫با جامعتین‪ ،‬حوزه‪ ،‬روحانیت و مرجعیت هستیم‪».‬‬ ‫حجت االس�لام علوی در پاسخ به س��والی مبنی بر‬ ‫ش��کل گیری ائت�لاف ‪ 8+7‬در جه��ت وح��دت‬ ‫اصولگرایان و اینکه ایا جبهه ایس��تادگی نماینده ای‬ ‫در این ائتالف خواهد داش��ت و در راستای ایجاد‬ ‫وحدت بین اصولگرایان ایا لیس��ت واحدی برای‬ ‫انتخاب��ات ارائ��ه خواهد کرد‪ ،‬توضی��ح داد‪« :‬جبهه‬ ‫ایستادگی خود را جزو مجموعه اصولگرا و همراه‬ ‫با ان می داند و حض��ور همه نیروهای اصولگرا را‬ ‫در صحنه که اصول و مبانی مطرح شده در منشور‬ ‫جامعتین را پذیرا هستند‪ ،‬ضروری می دانیم‪».‬‬ ‫در ادام��ه این نشس��ت‪ ،‬عبدالحس��ین روح االمینی‬ ‫دبی��رکل حزب توس��عه و عدالت ایران اس�لامی‬ ‫و حس��ین کنعانی مق��دم نیز به بیان نظ��رات خود‬ ‫پرداختند‪.‬‬ ‫علی رضایی‪ ،‬فرزند محس��ن رضایی نیز که در این‬ ‫نشست خبری حضور یافته بود‪ ،‬حاضر به اظهار نظر‬ ‫درباره فعالیت های سیاسی و انتخاباتی نشد و گفت‬ ‫فعال حرفی برای گفتن ندارد‪ .‬او پیش از این اعالم‬ ‫ک��رده بود در انتخابات مجل��س نهم نامزد نخواهد‬ ‫شد‪g .‬‬ ‫اصولگرایان‬ ‫سهم خواهی نکنند‬ ‫گفت وگو با کاظم جاللی‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫‪ 2‬کاظم جاللی که سخنگویی کمیسیون‬ ‫امنیت ملی را برعهده دارد به تازگی از‬ ‫سوی علی الریجانی به عضویت گروه‬ ‫‪ 8+7‬درامده است‪ .‬گفت و گوی مثلث با‬ ‫جاللی درباره اینده این ائتالف است‪.‬‬ ‫اقای جاللی! با توجه به فضای سیاسی کشور‬ ‫چه ضرورتی به وحدت اصولگرایان است؟‬ ‫‪l‬اصولگرایی در کلیت گفتمان واحدی اس��ت که در‬ ‫درون ان پاره گفتمان های دیگری هم ش��کل گرفت و‬ ‫دارای اصولی همچون التزام عملی به انقالب اس�لامی‬ ‫و قانون اساسی‪ ،‬رهروی امام خمینی(ره)‪ ،‬اعتقاد به اصل‬ ‫والیت فقیه و مقام معظم رهبری است که به استقالل و‬ ‫ی اعتقاد دارد‪ .‬به نظر می رسد‬ ‫ازادی های مش��روع مردم ‬ ‫اگر نیروهای اصولگ��را در انتخابات دوره نهم مجلس‬ ‫ش��ورای اس�لامی بتوانند روی محورهای این گفتمان‬ ‫وفاق کنند‪ ،‬وحدتی در شکل و شمایل معقول و منطقی‬ ‫میان انها به وجود خواهد امد که موجب می ش��ود این‬ ‫جریان به نتیجه قابل قبولی برسد‪.‬‬ ‫چه شرایطی در عرصه بین الملل وجود دارد‬ ‫که نیاز به وحدت داخلی را ضروری ساخته‬ ‫است؟‬ ‫‪l‬همانطور ک��ه بارها مقام معظم رهب��ری تاکید کردند‬ ‫ضرورت وحدت در داخل جامعه امروز ایران صد چندان‬ ‫است‪ ،‬چراکه ماهیت انقالب اسالمی ایران تقابل جدی‬ ‫با نظام سلطه بین المللی دارد‪ ،‬به عبارت دیگر نه تنها نظام‬ ‫جمهوری اسالمی س��اختار قدرت جهانی را نپذیرفته‬ ‫بلکه در رویارویی جدی با ان قرار گرفته است‪ .‬از این‬ ‫رو تهدیدات زیادی همیش��ه متوجه نظام و کشور بوده‬ ‫و هس��ت‪ .‬در شرایط فعلی تهدیدات قدرت های غربی‬ ‫به شکل جدیدتری علیه ایران اعمال می شود که خنثی‬ ‫ک��ردن انها به وحدت نیاز دارد؛ به همین خاطر جریان‬ ‫اصولگرا با وحدت گفتمانی می خواهد از دستاوردهای‬ ‫انقالب اسالمی صیانت کند‪.‬‬ ‫اصولگرای��ان چط��ور می توانن��د از تجارب‬ ‫موفق گذشته همچون مجلس هفتم و هشتم و‬ ‫شورای شهر دوم برای تحقق وحدت استفاده‬ ‫کنند؟‬ ‫‪l‬جریان اصولگ��را قبل از انتخابات پیش رو باید یک‬ ‫اسیب شناس��ی جدی از خ��ود انجام ده��د‪ ،‬چون این‬ ‫گفتمان ب��ا وحدت و اتح��اد در رقابت های سیاس��ی‬ ‫گذشته توانست گام های موثری بردارد‪ ،‬اما در مقاطعی‬ ‫نیز اصولگرایان دچار اختالف ش��دند و برخی طیف ها‬ ‫با انحصارطلبی تالش کردند س��ایر سلیقه ها و گروه ها‬ ‫را منق��اد و مطیع خود کنند و اگر نش��د انها را حذف‬ ‫کنند‪ .‬به واقع تجارب گذش��ته نشان می دهد که جریان‬ ‫اصولگرای��ی در ش��رایط اختالف نتوانس��ته توفیقات‬ ‫چندان��ی به دس��ت اورد‪ .‬برهمین اس��اس معتقدم باید‬ ‫از موفقیت ه��ا و ناکامی های گذش��ته درس گرفت که‬ ‫این امر نیازمند یک اسیب شناس��ی دقیق‪ ،‬سیستماتیک‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫و عالمانه است‪.‬‬ ‫پاشنه اش��یل اصولگرایان ب��رای وحدت چه‬ ‫می تواند باشد؟‬ ‫‪l‬پاشنه اش��یل وح��دت می توان��د اص��ول اساس��ی‬ ‫گفتمان اصولگرایی باش��د که اساسا انقالب اسالمی و‬ ‫دس��تاوردهای ان است‪ .‬اخیرا ایت اهلل مهدوی کنی یک‬ ‫جمله بس��یار عبرت اموز و درس اموزی را بیان کردند‪.‬‬ ‫ایش��ان گفتند که «اصولگرایان نباید انقالب اسالمی را‬ ‫میان خودشان تقسیم کنند»‪ .‬یعنی کسی نباید در جریان‬ ‫اصولگرا س��هم خواهی و امتیاز طلبی کند‪ .‬افراد در این‬ ‫اردوگاه باید به انقالب اس�لامی‪ ،‬نظام و دستاوردهای‬ ‫ان‪ ،‬والیت فقیه و قانون اساسی توجه نمایند‪ .‬اگر همه به‬ ‫این اصول پایبند باشند طبعا وحدت میسر و امکان پذیر‬ ‫اس��ت‪ ،‬وگرنه طیف ها با س��هم خواهی و بزرگ و مهم‬ ‫جلوه دادن نظرات خود‪ ،‬جز تقس��یم انقالب میان خود‬ ‫کار دیگری نخواهند کرد‪.‬‬ ‫اتحاد ی��ا عدم اصالح طلب��ان می تواند روی‬ ‫مکانیزم وحدت اصولگرایان تاثیر بگذارد؟‬ ‫‪l‬البت��ه ن��وع ارایش سیاس��ی جریان��ات رقیب مثل‬ ‫اصالح طلب��ان تاثی��رات خ��ودش را دارد‪ ،‬ام��ا ماهیتا‬ ‫گروه ه��ای اصولگرا باید به س��مت وحدت‪ ،‬همدلی و‬ ‫همراهی پیش بروند‪ ،‬ح��ال می خواهد جریانات دیگر‬ ‫با هم متحد باش��ند یا متحد نباش��ند‪ .‬البت��ه همراهی و‬ ‫همدلی هم براساس اصول می تواند ترجمه شود‪ ،‬یعنی‬ ‫اصولگرایان با پایبندی ب��ه اصول می توانند به وحدت‬ ‫مورد نظر خود دست یابند‪.‬‬ ‫محمدرض��ا باهن��ر‪ ،‬نائب رئی��س مجلس و‬ ‫نماینده مردم تهران در انتخابات دوره هشتم‬ ‫اعالم کرد که جبهه متحد اصولگرایان شامل‬ ‫‪ 95‬درصد اصولگرایان می شود‪ .‬به نظر شما‬ ‫مکانیزم وح��دت می تواند هم��ه گروه های‬ ‫اصولگرا را در خ��ود جمع کند؟ انهایی که‬ ‫با این مکانیزم کنار نمی ایند می توانند ائتالف‬ ‫موازی ایجاد کنند؟‬ ‫ی که االن شکل گرفته بر اثر‬ ‫‪l‬این سازوکار و مکانیزم ‬ ‫رایزنی ها‪ ،‬تدبیرها و گفت وگو های بس��یار زیادی است‬ ‫که طی چند ماه گذشته برای وحدت جریان اصولگرایی‬ ‫انجام ش��د‪ .‬اگر این مدل بتواند کارایی خود را نش��ان‬ ‫بده��د و عمال نیروها و گروه ه��ای اصولگرا در همین‬ ‫قالب حرکت کنند می شود به وحدت امیدوار بود‪.‬‬ ‫با مکانیزم ‪ 8+7‬وحدت صد درصدی حاصل‬ ‫می شود یا حداکثری؟‬ ‫‪l‬من ارزیابی یا تعریف دقیقی از وحدت صد درصدی‪،‬‬ ‫حداکثری یا حداقلی ندارم اما می گویم اگر اصولگرایان‬ ‫با دوری از خودخواهی‪ ،‬س��هم خواهی و انحصارطلبی‬ ‫روی معیارها و شاخص ها کار کنند و فقط اینده نظام‪،‬‬ ‫کش��ور و مردم را پی��ش روی خود ورق بزنند وحدت‬ ‫میسر است وگرنه طبعا اختالفاتی در می گیرد‪.‬‬ ‫اگر اف��راد یا گروه هایی ب��ا مکانیزم وحدت‬ ‫کنار نیایند‪ ،‬ایا می توانند با ائتالف یا فهرستی‬ ‫م��وازی در صحن��ه رقابت حاضر ش��وند تا‬ ‫ریزش ارا به سمت اصالح طلبان نرود؟‬ ‫‪l‬اظهارنظ��ر راجع به این مس��اله را باید به گذر زمان‬ ‫موکول ک��رد‪ ،‬اگر همه اصولگرایان ب��ا همین مکانیزم‬ ‫حرکت کنند متناس��ب تر اس��ت چون با توجه به عقل‬ ‫جمعی و محوریت ب��زرگان جریان اصولگرا همچون‬ ‫ایت اهلل مهدوی کنی چنین س��ازوکاری ش��کل گرفت‬ ‫و اکن��ون گروه ه��ای اصولگرا باید س��عی کنند که این‬ ‫مکانیزم در مس��یر خود به توفیق و موفقیت برسد‪ .‬البته‬ ‫باید قضاوت در این رابطه را به عهده زمان گذاش��ت تا‬ ‫مشخص شود این سازوکار در پیش گرفته شده چقدر‬ ‫با همراهی ها و همدلی ها می تواند مواجه ش��ود و فکر‬ ‫می کنم همه بای��د تالش کنند که این مکانیزم به نتیجه‬ ‫برسد‪.‬‬ ‫در انتخابات دوره هشتم شاهد ان بودیم که‬ ‫برخ��ی نامزدهای جبهه متح��د اصولگرایان‬ ‫نتوانستند در شهرستان ها اکثریت ارا را کسب‬ ‫کنند و کاندیداهای مس��تقل ام��ا با گرایش‬ ‫اصولگرایی پیروز شدند‪ ،‬بر این اساس کمیته‬ ‫ته��ران می تواند برای شهرس��تان ها تصمیم‬ ‫بگیرد‪ .‬برای انکه چنین مشکالتی دیگر تکرار‬ ‫نشود چه کار باید کرد؟‬ ‫‪l‬دفعه قبل بد عمل ش��د چون خ��ود من هم جزو ان‬ ‫دسته از نمایندگان هستم که تحت حمایت جبهه متحد‬ ‫اصولگرایان قرار نداشتند و مستقل وارد انتخابات شدند‪.‬‬ ‫فکر می کنم انجا که من گفتم اصولگرایان باید گذشته‬ ‫را اسیب شناسی کنند یکی از موارد بررسی همین مساله‬ ‫اس��ت‪ .‬انتخابات دوره هش��تم مجلس شورای اسالمی‬ ‫اتفاقات��ی افتاد که جمع زیادی از کس��انی که معتقد به‬ ‫چارچوب های اصولگرایی هس��تند در لیس��ت نهایی‬ ‫اصولگرای��ان قرار نگرفتن��د‪ ،‬اما رای اوردن��د‪ .‬به نظر‬ ‫می رسد حتما باید این مساله را اسیب شناسی جدی کرد‬ ‫و نگذاش��ت که تجربه دوره قبل تکرار شود‪ ،‬چون اگر‬ ‫دایره اصولگرایی با تنگ نظری محدود شود به مثابه ان‬ ‫است که افراد زیادی به اجبار از قطار اصولگرایی پیاده‬ ‫شوند‪ .‬معتقدم با یک اسیب شناسی درست اصولگرایان‬ ‫می توانند با اتحاد نظر پیش روند‪.‬‬ ‫این��ده مکانی��زم ‪ 8+7‬را چگون��ه ارزیاب��ی‬ ‫می کنید؟‬ ‫‪l‬االن ارزیاب��ی خاص��ی ندارم فقط امی��دوارم که این‬ ‫مکانیزم بتواند به وحدت اصولگرایی منتهی شود‪g .‬‬ ‫این سازوکار و مکانیزمی ‬ ‫که االن شکل گرفته |‬ ‫بر اثر رایزنی ها‪ ،‬تدبیرها و‬ ‫گفت وگو های بسیار زیادی‬ ‫است که طی چند ماه‬ ‫گذشته برای وحدت جریان‬ ‫اصولگرایی انجام شد‪ .‬اگر‬ ‫این مدل بتواند کارایی خود‬ ‫را نشان بدهد و عمال نیروها و‬ ‫گروه های اصولگرا در همین‬ ‫قالب حرکت کنند‪ ،‬می شود‬ ‫به وحدت امیدوار بود‬ ‫‪21‬‬ ‫ابادگران در بهشت‬ ‫اولین شکست اصالح طلبان پس از ‪ 5‬سال چگونه رقم خورد‬ ‫در اخرین روزهای زمستان سال ‪ ،1381‬در حالی که‬ ‫اصالح طلبان با غرور منحصر به فرد خود به در اختیار‬ ‫داشتن نهادهای انتخابی می بالیدند‪ ،‬این بار در اندیشه‬ ‫طرحی دیگر بودند؛ «وزن کشی درون گروهی‪».‬‬ ‫سران جبهه دوم خرداد اینگونه می اندیشیدند که مردم‬ ‫دیگر هیچ گاه به س��وی جناح راست اقبال نخواهند‬ ‫کرد؛ اما در اردوگاه مقابل نیز سران جناح راست بیکار‬ ‫ننشسته بودند‪ .‬سران این جناح ابتدا عنوان «اصولگرا»‬ ‫را برای خود انتخاب کردند و سپس تابلویی جدید به‬ ‫نام «ائتالف ابادگران ایران اسالمی» را برافراشتند‪ .‬این‬ ‫ائتالف موفق شد در انتخابات شوراهای دوم‪ ،‬در میان‬ ‫ناباوری تمام کارشناسان و تحلیلگران حوزه سیاست‪،‬‬ ‫اکثریت ارا را از ان خود کند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫‪22‬‬ ‫ابادگران چگونه تشکیل شد؟‬ ‫با نزدیک ش��دن به انتخابات شوراهای دوم‪« ،‬شورای‬ ‫هماهنگی نیروهای انقالب اسالمی» که پس از شکست‬ ‫جناح راست در انتخابات دوم خرداد شکل گرفته بود‪،‬‬ ‫تصمیم گرفت تش��کلی را با نام جدید در انتخابات‬ ‫ش��وراها ش��رکت دهد‪ .‬پس از رایزنی ه��ای فراوان‪،‬‬ ‫سرانجام نام «ابادگران ایران اسالمی» به تصویب رسید‬ ‫و قرار بر این ش��د که محمود احمدی نژاد و حسین‬ ‫فدایی مسئولیت انتخاب کاندیداها و هدایت تبلیغات‬ ‫انتخاباتی را در تهران‪ ،‬مراکز استان ها و شهرستان های‬ ‫مهم برعهده بگیرند‪ .‬در ‪ 20‬بهمن ‪ 1381‬و در بحبوحه‬ ‫تبلیغات گروه های ش��ناخته شده سیاسی‪ ،‬چهره های‬ ‫تازه و ناش��ناخته اصولگرایان با نام «ائتالف ابادگران‬ ‫ایران اس�لامی» ب��رای حضور در انتخابات ش��ورای‬ ‫ش��هر تهران اعالم موجودیت کردند‪ .‬هرچند تشکیل‬ ‫این جمع گمنام برای رس��انه های دوم خرداد چندان‬ ‫مهم به نظر نمی رس��ید‪ ،‬اما انان سعی کردند با یافتن‬ ‫گروه اصلی جناح راس��ت در انتخاب��ات و تخریب‬ ‫چهره ان��ان‪ ،‬ارای کاندیدا‪‎‬های خود را افزایش دهند‪.‬‬ ‫اینگونه بود که یکی از این رسانه‪‎‬ها تیتر «محافظه کاران‬ ‫با تابل��وی ابادگران ایران اس�لامی می ایند» را برای‬ ‫اغاز پروژه تخریب این جریان انتخاب کرد‪ .‬در عین‬ ‫ح��ال از انجایی که اکثریت قریب به اتف��اق این افراد‬ ‫ناش��ناخته بودند‪ ،‬دس��ت روزنامه های دوم خرداد برای‬ ‫تخریب انان خالی بود‪ .‬اما مشکل این ائتالف نوتاسیس‬ ‫عدم ش��ناخت مردم از این لیس��ت ب��ود‪ .‬در این میان‬ ‫مهدی چمران‪ ،‬برادر شهید مصطفی چمران‪ ،‬استاد رشته‬ ‫معماری دانشکده فنی تهران و مسئول سابق بنیاد حفظ‬ ‫اثار و نش��ر ارزش های دفاع مقدس‪ ،‬شاخص ترین فرد‬ ‫این گروه بود و سخنگویی ابادگران را بر عهده گرفت‪.‬‬ ‫«انتخابی اگاهانه‪ ،‬عملکردی مس��ئوالنه و شهری اباد»‪،‬‬ ‫ش��عار محوری ائتالف ابادگران اعالم ش��د‪ .‬در اولین‬ ‫کنفرانس مطبوعاتی این گروه‪ ،‬عالوه بر مهدی چمران‪،‬‬ ‫ دکتر عباس شیبانی نماینده ادوار گذشته مجلس و استاد‬ ‫دانشکده علوم پزشکی تهران‪ ،‬نادر شریعتمداری‪ ،‬نسرین‬ ‫سلطان خواه‪ ،‬خسرو دانشجو و حسن بیادی نیز حضور‬ ‫داش��تند‪ .‬سخنگوی ائتالف ابادگران در میثاق پنجگانه‪،‬‬ ‫التزام به قانون اساس��ی و والی��ت فقیه را «محکم ترین‬ ‫س��ند وفاق ملی» خواند و از ت�لاش برای از بین بردن‬ ‫تبعیض و گسترش فرهنگ عدالتخواهی‪ ،‬ترجیح منافع‬ ‫ملی بر منافع ش��خصی و سیاسی‪ ،‬صداقت در گفتار و‬ ‫سالمت در عمل و پایبندی به روال منطقی تصمیم گیری‬ ‫جمعیت و احترام به نظر اکثریت سخن گفت‪.‬‬ ‫پیروزی غیر منتظره‬ ‫پس از برگزاری انتخابات ش��وراهای دوم در حالی که‬ ‫تندروتری��ن گروه های اصالح طلب ای��ن انتخابات را‬ ‫ازادترین و رقابتی ترین انتخابات پس از انقالب قلمداد‬ ‫می کردند‪ ،‬تنها نتیجه ای که انتظار ان نمی رفت و قبول ان‬ ‫را برای اصالح طلبان دشوار می کرد‪ ،‬پیروزی اصولگرایان‬ ‫ب��ود‪ .‬این در حالی بود که بس��یاری از احزاب منحله و‬ ‫غیرقانونی نیز با عملکرد بحث برانگیز هیات های اجرایی‬ ‫فرصت حضور در انتخابات را یافته بودند‪.‬‬ ‫همچنی��ن به دلیل عملک��رد ناموف��ق اصالح طلبان در‬ ‫قوه مجریه و مقننه و عدم توجه به خواس��ته های مردم‬ ‫خصوصا مطالبات اقتصادی جامعه‪ ،‬میزان مشارکت در‬ ‫ای��ن انتخابات پایین تر از انتخابات دوره قبل بود و این‬ ‫بهانه ای ش��د برای زیر سوال بردن مشروعیت انتخابات‬ ‫ش��وراهای دوم از س��وی اصالح طلبان‪ .‬پس از اولین‬ ‫ساعات شمارش ارا مشخص شد که ائتالف ابادگران‬ ‫در تهران و بیشتر شهرها‪ ،‬از دیگر رقبای خود در این‬ ‫انتخابات پیشی گرفته است‪ .‬همچنین بر اساس نتایج‬ ‫نهایی‪ 64 ،‬درصد کرسی های شوراها در سراسر کشور‬ ‫در اختیار نیروه��ای ائتالف ابادگران قرار گرفت‪ .‬در‬ ‫تهران نیز تمامی ‪ 15‬کرس��ی شورای شهر به ابادگران‬ ‫رس��ید و مطرح ترین چهره سیاسی دوم خرداد یعنی‬ ‫مصطفی تاج زاده به رتبه ای بهتر از مقام ش��انزدهم در‬ ‫تهران دست نیافت‪.‬‬ ‫انتخاب شهردار‬ ‫حال نوبت مهم ترین ازمون این شورا‪ ،‬یعنی انتخاب‬ ‫شهردار کالنشهر تهران بود‪ .‬پس از رایزنی های فراوان‪،‬‬ ‫سرانجام محمود احمدی نژاد در ‪ ۱۳‬اردیبهشت ‪۱۳۸۲‬‬ ‫به عنوان ش��هردار جدید انتخاب ش��د‪ .‬سعیدی کیا و‬ ‫دانش جعفری از دیگر گزینه های ش��ورای دوم برای‬ ‫ش��هرداری تهران بودند‪ .‬عضویت در شورای مرکزی‬ ‫جمعیت ایثارگران‪ ،‬فرمانداری ماکو و خوی و همچنین‬ ‫اس��تانداری اردبیل از جمله سوابق احمدی نژاد تا ان‬ ‫زمان بود‪ .‬تاخیر وزیر کش��ور وق��ت در عدم صدور‬ ‫حکم شهرداری تهران برای او‪ ،‬دلیلی دیگر بر سنگینی‬ ‫شکست اصالح طلبان در انتخابات شوراهای دوم بود‪.‬‬ ‫از سوی دیگر‪ ،‬در حالی که شورای شهر اول به دلیل‬ ‫کش��مکش ها و درگیری های سیاس��ی بی نتیجه میان‬ ‫اعضای اصالح طلب منحل ش��ده بود‪ ،‬اما این بار کار‬ ‫و تالش و خدمت به مردم در س��ایه ارامش حاکم بر‬ ‫شورا‪ ،‬نوید اینده ای روشن برای اصولگرایان را می داد‪.‬‬ ‫دو س��ال بع��د‪ ،‬در پی پیروزی محم��ود احمدی نژاد‬ ‫در انتخابات ریاس��ت جمهوری نهم‪ ،‬ش��ورای شهر‬ ‫محمدباقر قالیباف را به عنوان شهردار جدید انتخاب‬ ‫کرد؛ کسی که در دوران انتخابات از اصلی ترین رقیبان‬ ‫اصولگرای احمدی نژاد محس��وب می ش��د‪ .‬با روی‬ ‫کارامدن قالیباف‪ ،‬ش��ورای شهر به دو طیف حامیان‬ ‫دولت و شهردار تقسیم ش��دند و همین اختالف در‬ ‫انتخابات شورای سوم شهر نیز بروز پیدا کرد‪g .‬‬ ‫فتح مجلس هفتم‬ ‫ اصولگرایی‬ ‫ به جای‬ ‫راستگرایی‬ ‫سیاست‬ ‫از مهمترین اتفاقات‬ ‫مجلس هفتم می توان به‬ ‫ریاست غالمعلی حداد عادل‬ ‫به عنوان اولین رئیس پارلمان‬ ‫مکال اشاره کرد‬ ‫توکلی در مجلس هفتم‬ ‫در کنار محمدرضا باهنر از‬ ‫تاثیرگذارترین نمایندگان‬ ‫محسوب می شدند‪ .‬او البته‬ ‫پس از انتخابات ‪ 84‬منتقد‬ ‫دولت نهم شد‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫توفیق��ات جریان نوظهور که حاال در جامعه با عنوان‬ ‫ابادگران شناخته ش��ده بود و کمتر از جریان راست‬ ‫نشان داش��ت‪ ،‬در انتخابات مجلس هفتم نیز با اقبال‬ ‫گسترده مردم روبه رو شد و اکثریت مطلق کرسی های‬ ‫ق��وه مقننه به این جریان رس��ید؛ به ط��وری که تمام‬ ‫‪ 30‬کرس��ی ته��ران را در مجل��س هفت��م ب��ه خود‬ ‫اختص��اص داد‪ .‬ای��ن موفقیت ه��ا و الزامات اکثریت‬ ‫بودن جریان راس��ت دیروز و اصولگ��رای امروز را‬ ‫بر ان داش��ت تا به باز تعری��ف هویت جدید و تبیین‬ ‫مولفه های ان اهتمام ورزد‪.‬‬ ‫اصولگرای��ان برای انتخابات مجلس هفتم نیز تابلوی‬ ‫ابادگ��ران را حفظ کردند و این بار ش��خصیت هایی‬ ‫همانن��د غالمعلی حداد عادل و احمد توکلی در راس‬ ‫فهرست این گروه در پایتخت قرار گرفتند‪ .‬با برگزاری‬ ‫انتخاب��ات مجل��س هفتم‪ ،‬اکثری��ت و اقلیت پارلمان‬ ‫جابه جا شدند‪ .‬مجلس هفتم از اکثریتی که حاال خود‬ ‫را اصولگ��را می نامیدن��د و اقلیتی اصالح طلب تحت‬ ‫عنوان فراکسیون خط امام تشکیل شد‪.‬‬ ‫بدی��ن ترتی��ب‪ ،‬اصولگرایان ب��ا انس��جام و اتحاد و‬ ‫اولویت دادن ب��ه کار و خدمت به جای جنجال های‬ ‫سیاس��ی‪ ،‬توانستند دومین موفقیت پیاپی خود را رقم‬ ‫بزنند و ترکیبی اصولگرا را روانه خانه ملت کنند‪.‬‬ ‫در این میان بحث های متفاوتی در خصوص تفکرات‬ ‫ابادگران درگرفت‪.‬‬ ‫ابادگران با انتخاب ش��عار «پیش��رفت ن��ه تنها ارزو‬ ‫ک��ه برنامه ماس��ت» وارد انتخابات ش��د‪ .‬در چندین‬ ‫میزگ��رد و مصاحبه انتخاباتی س��خنگویان ابادگران‪،‬‬ ‫رسالت تش��کل خود را تحقق توس��عه شهری‪ ،‬رفاه‬ ‫اقتصادی‪ ،‬پیش��رفت ابادانی‪ ،‬عدالت و مبارزه با فساد‬ ‫و خدم��ت اعالم کردند‪ .‬در واقع این تش��کل به طور‬ ‫تلویحی‪ ،‬ابادانی و پیش��رفت را جایگزین شعارهای‬ ‫ازادی و توسعه سیاس��ی و قانونگرایی اصالح طلبان‬ ‫کرد‪ .‬ابادگران در مانیفست انتخاباتی خود با صراحت‬ ‫اع�لام کردن��د که می خواهن��د ایران را به کش��وری‬ ‫توس��عه یافته و بزرگ و برخوردار از رفاه و اس��ایش‬ ‫تبدی��ل کنن��د‪ .‬همچنین تاکید بر س��ه اص��ل عزت‪،‬‬ ‫حکم��ت و مصلحت‪ ،‬اص��ول اساس��ی ابادگران در‬ ‫سیاست خارجی بود‪ .‬در عرصه اقتصادی نیز ابادگران‬ ‫با طرح تثبیت قیمت ها و تصویب سهمیه بندی بنزین‬ ‫سیاست های اقتصادی متفاوتی را در پیش گرفت‪.‬‬ ‫در مجلس هفتم‪ ،‬حداد عادل منتخب اول مردم تهران‪،‬‬ ‫جایگزین مهدی کروبی در پست ریاست مجلس شد‬ ‫و بدین گونه اولین رئیس غیرروحانی مجلس پس از‬ ‫انقالب انتخاب شد‪.‬‬ ‫ب��ا اغاز به‪‎‬کار مجل��س هفتم‪ ،‬به تدری��ج نام ائتالف‬ ‫ابادگران به حاش��یه رفت و نام اصولگرایان برجسته‬ ‫شد و ارام ارام‪ ،‬نام جناح راست به جبهه اصولگرایان‬ ‫تغییر یافت‪ .‬البته این تغییر نام تا حدودی نیز مقابله به‬ ‫مثل با اصالح طلبان بود که سعی داشتند جناح مقابل‬ ‫خ��ود را محافظه کار یا اقتدارگرا بنامند و با القای این‬ ‫واژگان در جامعه‪ ،‬انان را تخریب نمایند‪.‬‬ ‫ب��ا ورود اصولگرای��ان به مجلس هفتم‪ ،‬فراکس��یون‬ ‫اصولگرای��ان مجل��س ک��ه اکثری��ت را برعه��ده‬ ‫داشت‪ ،‬تش��کیل شد‪ .‬این فراکس��یون تا پایان دولت‬ ‫اصالحات منس��جم ماند اما این انسجام در انتخابات‬ ‫ریاس��ت‪‎‬جمهوری سال ‪ 1384‬لطمه دید و از این رو‬ ‫فراکسیون های جدیدی پا گرفتند‪.‬‬ ‫فراکس��یون وفاق‪ ،‬فراکس��یون حزب اهلل و فراکسیون‬ ‫اصولگرای��ان مس��تقل از جمل��ه این فراکس��یون ها‬ ‫بودن��د‪ .‬احم��د توکلی‪ ،‬عم��اد اف��روغ و محمدرضا‬ ‫باهنر ش��اید اضالع مثلثی بودند که مجلس بر محور‬ ‫انه��ا می چرخی��د و هر یک از زاوی��ه ای مورد توجه‬ ‫بودن��د‪ .‬انها اگرچ��ه در ابتدا در ی��ک راه بودند‪ ،‬اما‬ ‫ت��ا پایان عم��ر مجلس هفت��م‪ ،‬هرک��دام راه خود را‬ ‫از دیگری ج��دا کرد‪ .‬افروغ منتقد ان دو یار س��ابق‬ ‫ش��د‪ ،‬باهنر خود را به دولت نزدیک تر کرد و توکلی‬ ‫اش��کارا ب��ه نقد دول��ت و برنامه ه��ای اقتصادی ان‬ ‫پرداخت‪.‬‬ ‫پس از چندی‪ ،‬هسته اولیه ابادگران مستقر در شورای‬ ‫شهر «جمعیت ابادگران جوان ایران اسالمی» را توسط‬ ‫«مهدی چمران» و «حسن بیادی» رئیس و نایب رئیس‬ ‫شورای شهر تهران و چند تن دیگر بنا نهاد‪ ،‬اما هرچه‬ ‫می گذشت‪ ،‬نام بیادی پررنگ تر و جایگاه چمران در‬ ‫این تش��کل کمرنگ تر ش��د؛ تا جایی‪‎‬که بیادی لقب‬ ‫«پ��در معنوی» جمعی��ت ابادگران را ب��ه چمران داد‬ ‫و پ��س از چن��دی‪ ،‬س��مت دبیرکلی این تش��کل را‬ ‫بر عه��ده گرفت‪ .‬هن��وز «جمعیت ابادگ��ران جوان‬ ‫ایران اس�لامی» نزد اهل سیاس��ت جانیفتاده بود که‬ ‫تش��کیالتی دیگر با نامی مشابه و با عنوان «جمعیت‬ ‫ابادگران عدالتخواه ایران اس�لامی» اعالم موجودیت‬ ‫کرد؛ تش��کلی که هیچ چهره ش��ناخته شده ای درون‬ ‫خود نداشت‪.‬‬ ‫یک س��ال پ��س از اغاز به کار مجل��س هفتم‪ ،‬موعد‬ ‫انتخابات ریاس��ت جمهوری فرا رسید تا اصولگرایان‬ ‫نوین بخت خود را بیازمایند‪ .‬در این انتخابات‪ ،‬عالوه‬ ‫ب��ر چهره های مطرحی چون هاش��می رفس��نجانی‪،‬‬ ‫افرادی مانند محمود احمدی نژاد‪ ،‬محمدباقر قالیباف‪،‬‬ ‫عل��ی الریجانی‪ ،‬مه��دی کروبی‪ ،‬مصطف��ی معین و‬ ‫محس��ن مهرعلیزاده حضور داش��تند‪ .‬احمدی نژاد با‬ ‫س��ابقه ای که طی دو س��ال مدیریت تهران نزد مردم‬ ‫از خود به‪‎‬جا گذاشته بود و همچنین شعارهای اصیل‬ ‫انقالب��ی و عدالتخواهان��ه ای که انتخ��اب کرده بود‬ ‫و همچنی��ن با رفتار متواضعانه و ساده زیس��تی خود‪،‬‬ ‫پس از هاشمی رتبه دوم را کسب کرد؛ این در حالی‬ ‫بود که اکثریت مردم ایران او را خوب نمی شناختند‪.‬‬ ‫ب��ا پی��روزی احمدی ن��ژاد‪ ،‬اکثریت قریب ب��ه اتفاق‬ ‫گروه ه��ای اصولگرا به حمای��ت از وی در دور دوم‬ ‫برخاس��تند و تمام س��عی خود را برای پیروزی او به‬ ‫کار بستند‪g .‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪ 5+6‬چگونه تشکیل شد‬ ‫سه ضلع اصولگرایی ‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫‪24‬‬ ‫برگه های تقویم نشان می داد که زمان چندانی تا انتخابات‬ ‫مجلس هشتم باقی نمانده است‪ .‬قریب به یک سال تا‬ ‫انتخابات مجلس هشتم فرصت باقی بود که گروه های‬ ‫اصولگرا گردهم جمع شدند تا برای وحدت در انتخابات‬ ‫برنامه ریزی کنند‪ .‬تجربه ناموفق اصولگرایان در انتخابات‬ ‫شوراهای سوم و ورود برخی چهره های اصالح طلب به‬ ‫شوراها خصوصا در پایتخت‪ ،‬این ضرورت را ایجاب‬ ‫می کرد تا فهرس��تی واحد از س��وی ای��ن طیف برای‬ ‫انتخابات مجلس هشتم ارائه شود‪ .‬اکثریت اصولگرایان‬ ‫با نزدیک شدن به انتخابات‪ ،‬اختالفات را کنار گذاشته‬ ‫و با تشکیل جبهه متحد اصولگرایان‪ ،‬طیفی وسیع را در‬ ‫کشور تشکیل دادند‪.‬‬ ‫جبهه متحد چگونه تشکیل شد؟‬ ‫از اغاز س��ال ‪ 1386‬چگونگی حصول به انس��جام و‬ ‫همفک��ری در جریان اصولگرا ب��ه اولویت اصلی این‬ ‫جریان تبدیل شد‪.‬‬ ‫اغاز این توافقات به تشکیل جلسه ‪ 15‬نفره احمدی نژاد‪،‬‬ ‫حداد ع��ادل‪ ،‬علی الریجانی‪ ،‬احم��د توکلی‪ ،‬علی اکبر‬ ‫والیتی‪ ،‬حسین فدایی‪ ،‬علیرضا زاکانی‪ ،‬محمدرضا باهنر‪،‬‬ ‫صادق محصولی‪ ،‬حیدر مصلحی‪ ،‬علی کردان‪ ،‬مهدی‬ ‫چمران‪ ،‬محمدرضا رحیمی‪ ،‬محسن کوهکن و حبیب اهلل‬ ‫عس��گراوالدی باز می گردد که با دعوت رئیس جمهور‬ ‫گرد ه��م جمع ش��ده بودند‪ .‬پس از نشس��ت های این‬ ‫‪ 15‬نفر‪ ،‬یک کارگروه ‪ 9‬نفره متش��کل از اقایان چمران‪،‬‬ ‫باهن��ر‪ ،‬مصلحی‪ ،‬محصولی‪ ،‬کوهک��ن‪ ،‬فدایی‪ ،‬زاکانی‬ ‫و‪ ...‬ماموریت تدوین منشور اصولگرایی و توافق برای‬ ‫حصول به وحدت را برعهده گرفت که در نهایت‪ ،‬سه‬ ‫طیف از جریان اصولگرا‪ ،‬ش��ورایی را تشکیل دادند که‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان نام گرفت‪.‬‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان‪ ،‬متش��کل از س��ه ضلع جبهه‬ ‫پی��روان خط امام و رهبری‪ ،‬جمعیت ایثارگران انقالب‬ ‫اس�لامی و ائتالف رایحه خوش خدمت بود‪ .‬شورای‬ ‫مرکزی جبهه متحد اصولگرایان‪ ،‬از ‪ ۱۱‬نفر تشکیل شد‬ ‫که «سید ش��هاب الدین صدر» و «اس��داهلل بادامچیان» به‬ ‫نمایندگی از ‪ ۱۴‬تش��کل و حزب عضو «جبهه پیروان‬ ‫خط ام��ام و رهب��ری» در این جمع حضور داش��تند‪.‬‬ ‫«صادق محصولی» و «حیدر مصلحی» نیز به نمایندگی‬ ‫از «رایحه خوش خدمت» در این ش��ورا حاضر شدند‪.‬‬ ‫«حس��ین فدای��ی» و «علیرضا زاکانی» نی��ز نمایندگی‬ ‫«اصولگرایان تحول خواه» و «جمعیت ایثارگران» در شورای‬ ‫مرکزی جبهه متحد اصولگرایان را برعهده گرفتند‪ .‬در کنار‬ ‫این ش��ش نفر که به گفته «صدر»‪ ،‬وظایف اجرایی اصلی‬ ‫ب��ر دوش انها بود‪ ،‬یک جمع پنج نفره مرضی الطرفین در‬ ‫این شورا حضور داشتند که نام انها هیچ گاه به طور رسمی‬ ‫ اعالم نشد‪ .‬این جمع که به «شورای حکمیت اصولگرایان»‬ ‫شهرت یافت‪ ،‬وظیفه حل و فصل اختالفات احتمالی میان‬ ‫گروه های اصولگرا را برعهده داشت‪.‬‬ ‫سرانجام فهرست نامزدهای جبهه متحد اصولگرایان در‬ ‫انتخابات مجلس هشتم بدین شرح اعالم شد‪ :‬غالمعلی‬ ‫حداد ع��ادل‪ ،‬مرتضی اقاتهرانی‪ ،‬احمد توکلی‪ ،‬حس��ین‬ ‫فدایی‪ ،‬علیرضا زاکانی‪ ،‬حسن غفوری فرد‪ ،‬محمداسماعیل‬ ‫کوثری‪ ،‬حس��ین نجابت‪ ،‬الیاس نادران‪ ،‬پرویز س��روری‪،‬‬ ‫سید ش��هاب الدین صدر‪ ،‬زهره الهیان‪ ،‬س��ید رضا اکرمی‪،‬‬ ‫روح اهلل حس��ینیان‪ ،‬غالمرضا مصباحی مقدم‪ ،‬محمدرضا‬ ‫باهن��ر‪ ،‬الله افتخاری‪ ،‬فاطمه رهب��ر‪ ،‬علی مطهری‪ ،‬طیبه‬ ‫صفایی‪ ،‬فاطمه الیا‪ ،‬بیژن نوباوه‪ ،‬نسرین سلطانخواه‪ ،‬علیرضا‬ ‫مرن��دی‪ ،‬حمیدرضا کاتوزیان‪ ،‬علی اصغ��ر زارعی‪ ،‬علی‬ ‫عباس��پور‪ ،‬مهدی کوچک زاده‪ ،‬اسداهلل بادامچیان و حمید‬ ‫رس��ایی‪ .‬در عین حال ع��ده ای از اصولگرایان منتقد که‬ ‫تصور می کردند حامیان دولت همانند شورای شهر رای‬ ‫قابل توجهی نخواهند اورد‪ ،‬شروع به تشکیل ائتالف های‬ ‫موازی کردند‪ ،‬به گونه ای که اصولگرایان متشکل از حامیان‬ ‫الریجانی‪ ،‬قالیباف و محسن رضایی که بر لیست خود نام‬ ‫ائتالف بزرگ اصولگرایان را نهادند هیچ گاه یه طور رسمی‬ ‫صدر که در انتخابات مجلس هشتم بسیاری‬ ‫از امور اجرایی را زیر نظر داشت و حتی توانست‬ ‫در مجلس هشتم جای باهنر را در هیات رئیسه‬ ‫بگیرد‪ ،‬این بار در حاشیه قرار دارد‬ ‫از حمایت های اشکار این ‪3‬فرد بهره نبردند و در نهایت‬ ‫قافیه را به جبهه متحد باختند تا انتخابات بدون نیروی‬ ‫س��وم و تحت دوقطبی اصولگرایان مورد تائید جبهه‬ ‫متحد و اصالح طلبان برگزار شود‪.‬‬ ‫انتخابات مجلس هش��تم‪ ،‬در ‪ ۲۴‬اسفند ‪ 1386‬برگزار‬ ‫ش��د و برخالف تصور برخی سیاسیون‪ ،‬جبهه متحد‬ ‫اصولگرایان توانست حدود دو سوم کرسی های مجلس‬ ‫را کس��ب کند و برای دومین ب��ار پیاپی مجلس از ان‬ ‫اصولگرایان ش��د‪ .‬در مرحله اول انتخاب��ات‪ ۲۹ ،‬نامزد‬ ‫انتخاباتی اصالح طلب (‪ ۱۴‬درصد)‪ ۱۵۳ ،‬نامزد انتخاباتی‬ ‫اصولگرا (کاندیداهای جبهه متحد اصولگرایان و ائتالف‬ ‫فراگیر اصولگرایان) (مع��ادل ‪ 74/5‬درصد) و ‪ ۲۳‬نامزد‬ ‫انتخاباتی مس��تقل (مع��ادل ‪ 11/5‬درص��د) به مجلس‬ ‫هشتم راه یافتند‪ .‬در مرحله دوم انتخابات نیز که ششم‬ ‫اردیبهشت سال ‪ ۱۳۸۷‬برگزار شد‪ ۱۸ ،‬نامزد انتخاباتی‬ ‫اصالح طلب‪ ۱۸ ،‬نامزد انتخاباتی مستقل و ‪ ۴۶‬اصولگرا‬ ‫راهی مجلس شدند‪ .‬بدین ترتیب‪ ،‬بار دیگر مجلس با‬ ‫اکثریت مطلق اصولگرا تش��کیل شد‪ .‬پیش از تشکیل‬ ‫مجلس هشتم‪ ،‬فراکسیون اصولگرایان‪ ،‬تشکیل جلسه داد‬ ‫و از میان علی الریجانی و غالمعلی حداد عادل‪ ،‬الریجانی‬ ‫را به‪‎‬عنوان رئیس مجلس هشتم برگزید‪ .‬در جلسه علنی‬ ‫نیز حداد عادل کاندیدای ریاست نشد و الریجانی با رای‬ ‫حدود ‪ 220‬نفر بر کرسی ریاست نشست‪.‬‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان اردیبهشت ماه سال ‪ 87‬در حالی‬ ‫که از پایان انتخابات مرحله دوم مجلس هش��تم زمان‬ ‫چندانی نمی گذشت‪ ،‬رسما به کار خود پایان داد‪.‬‬ ‫در ای��ن مجلس چهار فراکس��یون اصولگرایان‪ ،‬جبهه‬ ‫دوم خرداد‪ ،‬پیش��رفت و عدالت و مس��تقل ها تشکیل‬ ‫ش��د‪ .‬البت��ه در درون اصولگرایان مجلس نیز دو طیف‬ ‫حامی��ان الریجان��ی و منتقدان وی ک��ه حامیان دولت‬ ‫هستند و عنوان فراکسیون انقالب اسالمی را برای خود‬ ‫برگزیده اند‪ ،‬شکل گرفت‪.‬‬ ‫بیشتر سیاست های مجلس هشتم مشابه سیاست های‬ ‫مجل��س هفت��م اس��ت؛ اگرچ��ه از لح��اظ نظ��ارت‬ ‫سختگیری های بیشتری نسبت به دولت اعمال می شود‪.‬‬ ‫در این دوره‪ ،‬انتخابات ریاست جمهوری دهم نیز برگزار‬ ‫شد و این بار اکثریت اصولگرایان مجلس به حمایت از‬ ‫محمود احمدی نژاد پرداختند؛ اگرچه محسن رضایی نیز‬ ‫دیگر نامزد اصولگرای این انتخابات بود‪ ،‬اما به علت اقبال‬ ‫مردم به محمود احمدی نژاد (که در بیشتر نظرسنجی ها‬ ‫مشهود بود) بسیاری از نمایندگان اصولگرا به حمایت‬ ‫از او پرداختن��د‪ .‬بدین ترتی��ب‪ ،‬اصولگرایان با وحدت‬ ‫حداکثری و با احیای گفتمان اصیل انقالب توانس��تند‬ ‫دهمین دولت جمهوری اسالمی را از ان خود کنند‪.‬‬ ‫در انتخابات مجلس هش��تم محوریت تا حدود زیادی‬ ‫ب��ا محمود احمدی ن��ژاد بود از همی��ن رو منتقدان او‬ ‫درمجلس شانس زیادی برای ورود به فهرست اصلی‬ ‫پیدا نکردند و طیف های نسبتا همسو با دولت توانستند‬ ‫در این ائتالف شرکت کنند‪g .‬‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫‪ 2‬حسین نجابت درباره کمیته ‪ 8+7‬گفت‪« :‬هنوز این مکانیزم قطعی نیست‪ ،‬چون هنوز مورد‬ ‫تایید صد درصد همه گروه های اصولگرا قرار نگرفته است‪ ».‬وی افزود‪« :‬کمیته هفت نفره به‬ ‫همراه نمایندگان سه ضلع جریان اصولگرا باید روی مکانیزم بحث کنند تا بعد از رای گیری‪،‬‬ ‫ی درباره دعوت از‬ ‫سازوکار وحدت‪ ،‬نهایی شود‪ ،‬عضو جمعیت ایثارگران انقالب اسالم ‬ ‫نمایندگان شخصیت های جریان اصولگرا همچون قالیباف و الریجانی در کمیته‪ 8+7‬تصریح‬ ‫کرد‪« :‬نمایندگان افراد قطعا بر ارا تاثیر می گذارند‪ ،‬از این رو شخصیت های دیگر همچون رضایی‬ ‫و توکلی نیز می توانند خواستار معرفی نماینده به کمیته وحدت شوند‪ ».‬نماینده تهران تاکید کرد‪:‬‬ ‫«صحنه ارایش فضای سیاسی کشور بسیار پیچیده است‪ .‬طیف ها همپوشانی بسیار وسیعی دارند‬ ‫در جایی که در طیف ها همپوشانی شدید است تعدد لیست با تابلو اصولگرایی کار را از کنترل‬ ‫خارج می کند و تعیین وضعیت به دست ارای خاص می افتد‪ ».‬وی اضافه کرد‪« :‬در شرایطی که‬ ‫جریانات فتنه‪ ،‬استکبار و انحراف به شدت فعالند‪ ،‬تعدد ارائه فهرست از سوی اصولگرایان معلوم‬ ‫نیست اب را به اسیاب چه کسی می ریزد‪ ،‬بنابراین حداقل در تهران جریان اصولگرا باید به یک‬ ‫لیستمشترکبرسد‪».‬‬ ‫اقای نجابت! اصولگرایان در مرحله جدیدی از‬ ‫تالش برای وحدت به سازوکار ‪ 8+7‬رسیدند‪،‬‬ ‫این مکانیزم از چه جهت طراحی شد؟‬ ‫‪ l‬هنوز این مکانیزم قطعی نیست و من اطالع دقیقی‬ ‫در ای��ن رابطه ندارم‪ .‬انچه می دانم این اس��ت که یک‬ ‫گروه هفت نفره تشکیل شده است‪.‬‬ ‫اما س�لایق مختل��ف جری��ان اصولگرا از‬ ‫جمل��ه جمعیت ایثارگران انقالب اس�لامی‬ ‫ ب��ه ای��ن کمیت��ه نماین��ده معرف��ی کردند‪،‬‬ ‫یعن��ی ش��ما می فرمایی��د این مس��اله هنوز‬ ‫قطعی نشده است؟‬ ‫‪ l‬هن��وز این اتفاق نیفتاده اس��ت‪ .‬من چند روز پیش‬ ‫با برخی از اقایان تماس داش��تم و چنین مکانیزمی را‬ ‫تایید نکردند‪ ،‬اما از زمان تش��کیل ان کمیته هفت نفره‬ ‫مدتی اس��ت می گذرد‪ ،‬یعنی از طرف جامعه مدرسین‬ ‫حوزه علمیه قم اقایان کعبی و حس��ینی بوش��هری و‬ ‫از ط��رف جامعه روحانی��ت مبارز تهران نی��ز اقایان‬ ‫تقوی و ابوترابی فرد به کمیته س��ه نف��ره (حدادعادل‪،‬‬ ‫عسگراوالدی و والیتی) اضافه شدند‪ .‬با این تفاسیر از‬ ‫بقیه ماجرا اطالعی ندارم‪.‬‬ ‫چندی پیش اعالم ش��د که از طرف سالیق‬ ‫و طیف های مختل��ف اصولگرا نمایندگانی‬ ‫ب��رای عضویت در س��تاد اجرای��ی کمیته‬ ‫وحدت معرفی شدند که محمدرضا باهنر و‬ ‫محمدنبی حبیبی از جبهه پیروان خط امام و‬ ‫رهبری‪ ،‬حسین فدایی از جمعیت ایثارگران‪،‬‬ ‫اقای زاکانی از جمعیت رهپویان‪ ،‬اقاتهرانی‬ ‫و ی��ک نفر دیگر که هنوز نام ان مش��خص‬ ‫نیس��ت از حامیان دول��ت‪ ،‬کاظم جاللی از‬ ‫س��وی الریجانی و حجت االسالم خاموشی‬ ‫از طرف دکت��ر قالیباف در این کمیته عضو‬ ‫هستند‪ .‬یعنی ش��ما از انتخاب افراد یاد شده‬ ‫خبری ندارید؟ اگر خبر دارید نحوه تقس��یم‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫اصولگرایان باید ایثار کنند‬ ‫سیاست‬ ‫حسین نجابت از تهدیدهای ائتالف اصولگرایان می گوید‬ ‫‪25‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫‪26‬‬ ‫جایگاه یا نحوه حضور اعضا در این کمیته‬ ‫از سوی چه مرجعی تعیین شده است؟‬ ‫‪ l‬خبری در این رابطه منتش��ر ش��د‪ ،‬ولی هنوز مورد‬ ‫تایی��د صد درصد همه گروه های اصولگرا قرار نگرفته‬ ‫است‪ .‬به واقع این پیش��نهادی است که تا نهایی شود‬ ‫بحث فراوان می خواهد و معلوم نیس��ت در اخر کار‬ ‫مکانی��زم قطعی و پذیرفته ش��ده همین باش��د‪ .‬اینکه‬ ‫نمایندگان��ی از گرایش��ات و طیف ه��ای اصولگرا در‬ ‫این کمیته عضو ش��وند به خاطر سه ضلعی است که‬ ‫در انتخابات مجلس هش��تم از گروه های اصولگرا در‬ ‫قالب ‪ 6+5‬تعریف ش��د‪ .‬بقیه کسانی که نماینده برخی‬ ‫اشخاص هستند دلیل عضویت انها مشخص نیست‪ .‬به‬ ‫نظر من باید اول کمیته هفت نفره تشکیل جلسه دهد‪،‬‬ ‫بعد نمایندگان گروه ه��ا حضور یابند تا روی مکانیزم‬ ‫بحث ش��ود‪ ،‬بع��د از رای گیری اس��ت که س��ازوکار‬ ‫وحدت‪ ،‬نهایی خواهد شد‪ .‬با تفاسیر یاد شده مکانیزم‬ ‫‪ 8+7‬پیشنهادی است که هنوز روی ان بحث و بررسی‬ ‫نشده که بخواهد قطعی و نهایی اعالم شود‪.‬‬ ‫فکرمی کنی��د مکانیزم نهای��ی وحدت اعالم‬ ‫رسمی شود؟‬ ‫‪ l‬ابان سال گذشته اقای احمدی نژاد از شخصیت های‬ ‫اصولگ��را دعوت ک��رد و در همان جلس��ه کمیته ای‬ ‫س��ه نف��ره با حض��ور اقای��ان والیت��ی‪ ،‬حدادعادل و‬ ‫عس��گراوالدی تش��کیل ش��د تا وحدت اصولگرایان‬ ‫را پیگی��ری کنن��د‪ .‬این افراد بعد از نشس��تی که با هم‬ ‫داش��تند تصمی��م گرفتن��د از جامعه مدرس��ین حوزه‬ ‫علمیه قم نیز کس��انی در کمیته باش��ند‪ ،‬سپس جامعه‬ ‫روحانی��ت مبارز نیز به ان جمع اضافه ش��د‪ .‬اما اینکه‬ ‫تعیین هفت نفر دیگر چطور بود باید گفت در حضور‬ ‫ای��ت اهلل مهدوی کن��ی و ای��ت اهلل ی��زدی بحث هایی‬ ‫پیرامون ان ش��د ولی درب��اره اش تصمیم گیری نهایی‬ ‫صورت نگرفت‪.‬‬ ‫یعنی شما معتقدید پیشنهاد کمیته هفت نفره‬ ‫باید از سوی سه ضلع دیگر جریان اصولگرا‬ ‫تایید می شد تا حالت اجرایی پیدا کند؟‬ ‫‪ l‬چند بحث وجود دارد‪ .‬اینکه از سه ضلع اصولگرایی‬ ‫«جبهه پیروان خط امام و رهبری»‪« ،‬جمعیت ایثارگران‬ ‫و جمعی��ت رهپویان» و «حامی��ان دولت» چند نفر در‬ ‫کمیته نهایی وحدت قرار گیرن��د‪ ،‬نمایندگان گروه ها‬ ‫ستاد عملیاتی وحدت باشند و کمیته هفت نفره هیات‬ ‫داوران شوند از جمله بحث هایی است که هنوز روشن‬ ‫نیس��ت‪ .‬در خصوص نحوه معرفی نمایندگان نیز این‬ ‫بح��ث وجود دارد که چرا دو نف��ر از هر گروه تعیین‬ ‫ش��د‪ ،‬در صورتی که می توانست سه نفر باشد‪ .‬به هر‬ ‫حال اینها مباحثی است که باید راجع به سازوکار انها‬ ‫صحبت و تبادل نظر ش��ود‪ .‬البته بحث های پیچیده ای‬ ‫هم نیس��تند مثال اینکه از طرف اشخاص حقیقی یعنی‬ ‫اقایان قالیباف و الریجانی نماینده بیاید‪ ،‬ممکن است‬ ‫دیگران هم مدعی ش��وند که انه��ا نیز باید نماینده در‬ ‫کمیته وحدت داشته باشند‪ .‬چون ان سه ضلع نماینده‬ ‫تشکل ها هستند‪ ،‬اما این اقایان افرادی هستند که قطعا‬ ‫بر ارا تاثیر می گذارند‪ ،‬بنابراین شاید دیگران نیز برای‬ ‫معرف��ی نماینده مدعی ش��وند‪ .‬از ای��ن رو باید کمیته‬ ‫هف��ت نفره با حضور نماین��دگان طیف های اصولگرا‬ ‫روی ای��ن قضی��ه بحث کنن��د تا تصمی��م الزم برای‬ ‫مکانیزم وحدت ساز اتخاذ شود‪.‬‬ ‫پس روی اضالع جریان اصولگرا بحثی وجود‬ ‫ن��دارد و اهم اختالف نظرات بر س��ر معرفی‬ ‫نمایندگان شخصیت های اصولگراست؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬در این رابطه انچه من ش��نیدم ممکن اس��ت‬ ‫از سوی برخی ش��خصیت ها نمایندگانی به این جمع‬ ‫اضافه یا کم شوند‪.‬‬ ‫غیر از این مساله اختالف دیدگاه دیگری هم‬ ‫وجود دارد؟‬ ‫‪ l‬بل��ه‪ ،‬اینکه نمایندگان هر ضلع باید تنها از س��وی‬ ‫تش��کل ها معرفی شوند یا حتما الزم است مورد تایید‬ ‫جمع قرار گیرند‪ .‬زمانی اس��ت که به تش��کل ها گفته‬ ‫می شود نماینده معرفی کنید و هیچ کس حق نظر ندارد‬ ‫اما یک پیش��نهاد هم ان اس��ت که هر تشکلی دو برابر‬ ‫تع��داد نماین��ده معرفی کن��د و از میان انه��ا انتخاب‬ ‫ص��ورت گیرد که االن معلوم نیس��ت کدام یک از دو‬ ‫راهکار در دس��تور کار کمیته هفت نفره قرار دارد‪ .‬به‬ ‫عبارت دیگر هر دو پیشنهاد مذکور اعالم شد اما معلوم‬ ‫نیست کدام یک باالخره اجرایی می شود‪.‬‬ ‫یعنی ش��ما می گویید اگر هر تشکلی نماینده‬ ‫معرفی می کند باید عضویت ان فرد در کمیته‬ ‫به تایید جمع حاضر برسد؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬دقیقا همین است‪.‬‬ ‫جم��ع حاض��ر کمیت��ه هفت نفره اس��ت یا‬ ‫‪ 15‬نفره؟‬ ‫‪ l‬سوال اساسی همین است که کمیته هفت نفره تنها‬ ‫بای��د در این رابطه رای گیری کن��د یا انکه نمایندگان‬ ‫تشکل ها نیز باید حاضر باشند یعنی نماینده هر طیفی‬ ‫به تایید دیگران هم برسد‪ .‬دقیقا مثل تصویب اعتبار نامه‬ ‫نماین��دگان مجلس که س��ایر وکال در این زمینه رای‬ ‫می دهند‪.‬‬ ‫کمیت��ه هفت نفره ح��ق رای دارد یا تنها در‬ ‫زمان وق��وع اختالف می توان��د به بحث ها‬ ‫ورود کند؟‬ ‫‪ l‬ی��ک بحث مه��م دیگر همین اس��ت ک��ه کمیته‬ ‫هف��ت نفره فقط برای داوری هس��تند یا می توانند در‬ ‫تصمیم گیری ها رای هم بدهند‪.‬‬ ‫مس��اله دیگری که وجود دارد این است که چه کسی‬ ‫طیف رایحه خوش را نمایندگی می کند‪ .‬باالخره حامیان‬ ‫دکتر احمدی نژاد خودشان یک طیف از افراد مختلف‬ ‫هستند‪ .‬البته اینها مباحثی است که سریع حل می شوند‪.‬‬ ‫به واقع مس��ائلی از این دس��ت است که می طلبد قبل‬ ‫از نهای��ی ش��دن مکانی��زم کارامد وح��دت‪ ،‬انها را‪0‬‬ ‫حل و فصل کرد‪.‬‬ ‫هم اکن��ون طی��ف حامی��ان دول��ت چگونه‬ ‫تعریف می شوند‪ ،‬چون هستند شخصیت های‬ ‫ی دولتن��د اما نماینده‬ ‫اصولگرای��ی که حام ‬ ‫مجلس نیستند؟‬ ‫‪ l‬همین طور اس��ت‪ .‬افرادی نظیر وزرای برکنارشده‬ ‫دول��ت دهم و نهم در این قالب مورد توجه هس��تند‪.‬‬ ‫ش��نیدم فراکسیون انقالب اس�لامی و شخصیت های‬ ‫جدا ش��ده از دولت با هم جلساتی داشتند که انشاء اهلل‬ ‫از انه��ا نیز ب��ه عنوان یک ضل��ع‪ ،‬انس��جامی بیرون‬ ‫خواه��د امد‪ .‬نکت��ه حائز اهمیت ان اس��ت که جریان‬ ‫اصولگرا در حال حاضر بر س��ر ی��ک گلوگاه یا نقطه‬ ‫باید اول کمیته هفت نفره‬ ‫تشکیل جلسه دهد‪ ،‬بعد‬ ‫نمایندگان گروه ها حضور‬ ‫یابند تا روی مکانیزم بحث‬ ‫شود‪ ،‬بعد از رای گیری است‬ ‫که سازوکار وحدت‪ ،‬نهایی‬ ‫خواهد شد‪ .‬با تفاسیر یاد‬ ‫شده مکانیزم ‪ 8+7‬پیشنهادی‬ ‫است که هنوز روی ان بحث‬ ‫و بررسی نشده که بخواهد‬ ‫قطعی و نهایی اعالم شود‬ ‫عطف مه��م قرار دارد که در این ش��رایط باید ادعاها‬ ‫راس��تی ازمایی شود تا معلوم شود واقعا چه کسی تابع‬ ‫والیت اس��ت و چه کس��ی فقط ادع��ای والیتمداری‬ ‫دارد و از قِبَل وحدت تنها به دنبال منفعت خود است‪.‬‬ ‫مق��ام معظ��م رهبری در روز مبعث و س��وم ش��عبان‬ ‫س��خنرانی هایی داش��تند که دارای چهار نکته اساسی‬ ‫بود؛ مجموع همه این نکات ان اس��ت که اصولگرایان‬ ‫باید وحدت داش��ته باش��ند‪ .‬وحدت شعار نیست که‬ ‫فقط با حرف بتوان به نتیجه رسید بلکه الزاماتی دارد‪.‬‬ ‫باید نیروهای اصولگرا با هم وحدت و اتحاد داش��ته‬ ‫باش��ند و پرهیز کنن��د از اینکه اختالف��ات خود را به‬ ‫س��طح جامعه بکش��انند و قانون را محور فعالیت ها و‬ ‫کارها قرار دهند‪ .‬نکته چهارم اجتناب از س��هم خواهی‬ ‫اس��ت‪ ،‬یعنی قرار نیس��ت طیف های جریان اصولگرا‬ ‫برای رسیدن به وحدت س��هم خواهی کنند و بعد در‬ ‫سهم خواهی بمانند‪ ،‬چون این شرایط موجب می شود‬ ‫ک��ه اصولگرای��ان نتوانند ب��ه وحدت برس��ند‪ .‬حفظ‬ ‫وحدت‪ ،‬رعایت اصول و قانون‪ ،‬پرهیز از سهم خواهی‬ ‫ی و رس��انه ای از‬ ‫و اع�لام اختالفات در محافل عموم ‬ ‫جمله اقداماتی است که گروه های اصولگرا باید نسبت‬ ‫به ان حس��اس باش��ند‪ .‬تحقق وح��دت برنامه ریزی‬ ‫هم��راه با والیتمداری می خواه��د‪ ،‬این امر مهم اکنون‬ ‫به محک زده می ش��ود تا اصولگرای واقعی از مدعیان‬ ‫ی تمایز یابد‪ .‬اینجاست که مشخص می شود چه‬ ‫کالم ‬ ‫کس��ی مصلحت نظام را ب��ه مصالح گروه و مصلحت‬ ‫گروه��ش را به مصالح ش��خصی اش ترجیح می دهد‪.‬‬ ‫اصولگرای��ان االن در وضعیت بس��یار حساس��ی قرار‬ ‫دارند‪ ،‬البته امیدواری هم بس��یار زیاد اس��ت امیدوارم‬ ‫روند تالش های وحدت افرین س��یر صعودی داش��ته‬ ‫باش��د‪ ،‬ضمن انکه فضای کشور هنوز انتخاباتی نشده‬ ‫اس��ت‪ .‬بعد از ماه مبارک رمضان کم کم خطوط اصلی‬ ‫ش��کل می گیرد‪ .‬یکی از هدف های اصلی‪ ،‬ان اس��ت‬ ‫که در تهران همه گروه های اصولگرا به لیس��ت واحد‬ ‫برس��ند و همه به این مس��اله تعهد نشان دهند‪ .‬هدف‬ ‫دیگر مشارکت حداکثر در انتخابات مجلس نهم است‪.‬‬ ‫می��زان تالش هر فرد یا گ��روه در تحقق دو هدف یاد‬ ‫شده مشخص می سازد که چه کسی فقط حرف می زند‬ ‫و چه کسی در این راستا تعهد عملی دارد‪.‬‬ ‫ش��ما از س��هم خواهی گروه ه��ای اصولگرا‬ ‫گله کردی��د‪ ،‬برخی طیف ه��ا همچون جبهه‬ ‫پیروان خ��ط امام و رهبری به تش��کل های‬ ‫‪ 14‬گانه خود اش��اره می کنند و برخی دیگر‬ ‫به وزن و تاثیرگذاری که بر عرصه سیاس��ی‬ ‫می گذارند استناد می کنند‪ ،‬کمیته وحدت بر‬ ‫چه معیار و اساسی نهایی می شود؟‬ ‫‪ l‬اینها بحث های قدیمی اس��ت‪ ،‬این بحث ها باید در‬ ‫ی��ک فضای باز و ازاد انجام ش��ود‪ .‬اگر تفاهم حاصل‬ ‫نش��د معلوم می ش��ود که به یک مکانیزم حکمیت و‬ ‫داوری نیاز است‪ .‬اگر اصولگرایان پذیرفتند که در یک‬ ‫س��ازوکاری وارد ش��وند ان موقع باید الزامات ان را‬ ‫نی��ز رعایت کنند‪ .‬بله‪ ،‬بحث هایی درباره وزن یا تعداد‬ ‫تش��کل های سیاس��ی هر طیف مطرح می شود اما اگر‬ ‫کمیته هفت نفره مورد پذیرش هر س��ه ضلع اصولگرا‬ ‫ب��رای هیات داوری اس��ت همین ها راف��ع اختالفات‬ ‫می شوند‪ .‬وضعیت پیچیده اس��ت‪ .‬ایستادن بر موضع‬ ‫ش��خصی یا گروهی طبیعتا مشکالت را دامن می زند‪،‬‬ ‫اما اگر همه به الزامات سازوکار وحدت تن دهند تمام‬ ‫مشکالت حل می ش��ود و جریان اصولگرا که جریان‬ ‫سیاس��ی کارامد کشور اس��ت به یک پیروزی قطعی‬ ‫می رسد‪.‬‬ ‫اقای نجابت! چرا از طرف اقای محسن رضایی‬ ‫کسی برای عضویت در کمیته وحدت دعوت‬ ‫نشد؟‬ ‫‪ l‬یکی از بحث ها همین است‪ .‬اگر از محسن رضایی‬ ‫سیاست‬ ‫و احزاب اصولگرا ایثارگری داش��ته باشند‪ .‬به عبارت‬ ‫دیگر جانمایه وحدت اس�لامی گذشت و ایثار است‪.‬‬ ‫اگر این شرایط حاکم باشد مردم نیز بهتر می فهمند‪ .‬این‬ ‫ف��رق می کند با وضعیتی که هر طیف وقتی به نظرش‬ ‫نرسید بگوید به صورت مستقل لیست می دهد ‪ .‬تردید‬ ‫نباید به خود راه داد که در این فضا اصولگرا ها بازنده‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫از تعدد سلیقه ها در جریان اصولگرا صحبت‬ ‫کردید‪ .‬س��وال این اس��ت که ش��اید برخی‬ ‫نتوانند با مکانیزم نهایی وحدت کنار بیایند‪،‬‬ ‫ایا اینها می توانند لیس��تی م��وازی بدهند تا‬ ‫ریزش ارای اصولگرایان را جذب کنند؟‬ ‫‪ l‬خیر‪ ،‬چون اثر ان در ش��ورای شهر سوم مشخص‬ ‫ش��د‪ .‬کس��انی که فهرس��ت موازی دادند به وحدت‬ ‫اصولگرایان لطمه زدند‪.‬‬ ‫منظور رایحه خوش خدمت است؟‬ ‫‪ l‬خی��ر‪ ،‬تنها این گ��روه نبود‪ .‬انج��ا اصولگرایان به‬ ‫تفاهم و وحدت نظر نرس��یدند‪ ،‬ان شد که چهار نفر از‬ ‫نمایندگان جریان رقیب هم وارد ش��ورای شهر تهران‬ ‫شدند‪ .‬اگر فهرست های موازی بیرون بیایند این تجربه‬ ‫دوباره تکرار می شود‪ 8+7 .‬یا ‪ 6+7‬یا ‪ 10+7‬پیشنهاداتی‬ ‫اس��ت که من از انها اطالع جزیی ن��دارم‪ ،‬ولی این را‬ ‫می دان��م که همه اصولگرایان باید ع��زم خود را برای‬ ‫رسیدن به لیست واحد جزم کنند‪ ،‬چون شرط پیروزی‬ ‫در انتخاب��ات ان اس��ت که وضعی��ت ارای اجتماعی‬ ‫تحلیل شود‪ .‬االن صحنه ارایش فضای سیاسی کشور‬ ‫بسیار پیچیده است‪ ،‬طیف ها همپوشانی بسیار وسیعی‬ ‫دارند‪ .‬در جایی که بین طیف ها همپوشانی شدید است‬ ‫تعدد لیست با تابلو اصولگرایی کار را از کنترل خارج‬ ‫می کند و تعیین وضعیت به دست ارای خاص می افتد‪.‬‬ ‫ب��ه عبارت دیگ��ر می خواهد بگویم در ش��رایطی که‬ ‫جریانات مختلف مخالف اصولگرایی به شدت فعالند‬ ‫تعدد ارائه فهرست از سوی اصولگرایان معلوم نیست‬ ‫اب را به اسیاب چه کس��ی می ریزد‪ ،‬بنابراین حداقل‬ ‫در تهران جریان اصولگرا باید به یک لیس��ت مشترک‬ ‫برسد‪.‬‬ ‫در انتخاب��ات دوره هش��تم ش��اهد ان‬ ‫بودی��م که برخ��ی نامزده��ای جبهه متحد‬ ‫اصولگرای��ان نتوانس��تند در شهرس��تان ها‬ ‫اکثریت ارا را کس��ب کنند اما کاندیداهای‬ ‫مستقل با گرایش اصولگرایی پیروز شدند‪.‬‬ ‫بر این اس��اس کمیته ته��ران می تواند برای‬ ‫شهرس��تان ها تصمی��م بگیرد و ب��رای انکه‬ ‫چنین مش��کالتی دیگر تکرار نشود چه کار‬ ‫باید کرد؟‬ ‫‪ l‬برای شهرستان های کوچک مصلحت نیست چنین‬ ‫کاری صورت گیرد‪ .‬همیشه این طور بوده که طیف ها در‬ ‫تهران برای وحدت بحث می کنند اما در شهرستان می روند‬ ‫افراد را پیدا می کنند‪ ،‬یعنی افراد اول نامزد می شوند و بعد‬ ‫می گوییم این فرد به سلیقه طیف ما نزدیک است‪ .‬در کل‬ ‫از انجا که جریان اصولگرا یک حزب نیس��ت‪ ،‬بنابراین‬ ‫معتقدم دامنه تایید نامزدهای اصولگرا حداکثر باید تا مراکز‬ ‫استان ها گسترش یابد نه بیشتر‪.‬‬ ‫گسترش چتر اصولگرایی در شهرستان ها برای‬ ‫انکه همه نامزدها را در بربگیرد فرصت است‬ ‫یا تهدید؟‬ ‫ی در تهران و س��ایر مراکز استان تعیین‬ ‫‪ l‬اگر مکانیزم ‬ ‫شد در س��ایر حوزه های انتخابیه باید از افراد حمایت‬ ‫ک��رد‪ .‬حاال این حمایت می تواند از چند نامزد در یک‬ ‫حوزه انتخابیه صورت بگیرد‪.‬‬ ‫مکانیزم وحدت در تهران و مراکز اس��تان ها‬ ‫کی نهایی می شود؟‬ ‫‪ l‬منهای مصادیق که مشخص می کند چه کسانی در‬ ‫لیست قرار می گیرند انشاء اهلل تا نیمه اول مهر سازوکار‬ ‫وحدت باید معین شده باشد‪.‬‬ ‫خ��ط قرم��ز گروه های اصولگ��را باهم فرق‬ ‫می کند‪ .‬ایا اینها می توانند با هم کنار بیایند؟‬ ‫‪ l‬اگر کس��ی خودش را اصولگ��را می داند باید واقعا‬ ‫ت�لاش کند ت��ا وحدت محقق ش��ود ن��ه انکه روی‬ ‫خط قرمزهای خودش اصرار نماید‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫دعوت ش��ود س��وال پیش می اید که چ��را از توکلی‬ ‫نماینده ای دعوت نمی شود‪ ،‬باالخره رضایی‪ ،‬قالیباف‪،‬‬ ‫الریجانی و توکلی هر یک ش��بکه ای را پیرامون خود‬ ‫دارند‪ .‬اینها مس��ائلی اس��ت که باید به سرعت به انها‬ ‫رس��یدگی ش��ود‪ .‬البته باز تاکید می کنم اینها مس��ائل‬ ‫جدی و مهمی نیست‪ .‬تساهل و پرهیز از سهم خواهی‬ ‫می تواند اقدامات وحدت س��از را جلو ببرد‪ ،‬به شرطی‬ ‫که همه اصولگرایان وضعیت حس��اس کشور را درک‬ ‫کنند‪.‬‬ ‫با مسائلی که شما می فرمایید و سازوکاری‬ ‫که تقریبا ‪ 9‬ماه اس��ت ش��کل گرفته‪ ،‬به نظر‬ ‫می رسد هرچه فضا به سمت انتخابات پیش‬ ‫می رود‪ ،‬ش��رایط پیچیده تر می ش��ود‪ .‬با این‬ ‫تفاسیر ایا برای وحدت بین اصولگرایان دیر‬ ‫نشده است؟‬ ‫‪ l‬خیر‪ ،‬دیر نش��ده اس��ت‪ .‬اگر اصولگرای��ان فضا را‬ ‫زود انتخاباتی کنند هم خودش��ان و هم کش��ور لطمه‬ ‫می خورند‪ .‬با توجه ب��ه انکه هنوز قریب هفت ماه به‬ ‫انتخابات مجلس نهم باقی است از اوایل مهر ماه باید‬ ‫به تدریج فضا انتخاباتی شود تا مردم امادگی پیدا کنند‪.‬‬ ‫اقای باهنر در انتخابات مجلس هشتم اعالم‬ ‫ک��رد که جبهه متح��د اصولگرایان ش��امل‬ ‫‪ 95‬درصد اصولگرایان می شود‪ .‬فکر می کنید‬ ‫مکانی��زم وح��دت در انتخابات مجلس نهم‬ ‫بتواند چن��د درصد نیروهای اصولگرا را در‬ ‫خود جمع کند؟‬ ‫‪ l‬ب��ه نظ��ر من رویکرد م��ا به این مس��اله باید طور‬ ‫دیگری باشد‪ ،‬یعنی باید گفت وقتی چنین سازوکاری‬ ‫م��ورد تایید بزرگان نظام اس��ت اگر خ��ود را ملزم به‬ ‫پذیرش ان بدانیم مشکل حل می شود‪ .‬البته این به ان‬ ‫معنا نیست که کسی حرف نزند یا رایزنی و چانه زنی‬ ‫نکند‪ ،‬بلکه همه این کارها را انجام دهد اما به مکانیزم‬ ‫وحدت پایبند باش��د‪ .‬وقتی س��ایر جریانات سیاس��ی‬ ‫داخل کش��ور تهدیدی را احساس می کنند‪ ،‬اختالفات‬ ‫فی مابین خود را کنار می گذارند و روی یک سازوکار‬ ‫به تفاهم می رس��ند‪ .‬به عبارت دیگر همه کش��ورهای‬ ‫غربی وقتی مس��اله ایران مطرح ش��د منافع شان را در‬ ‫ش��ورای حکام اژانس انرژی اتمی و ش��ورای امنیت‬ ‫س��ازمان ملل نادیده گرفتن��د و روی راهکار مقابله با‬ ‫جمهوری اسالمی تفاهم کردند‪ ،‬اما متاسفانه گروه های‬ ‫اصولگرا گاهی این مس��اله را انجام نمی دهند‪ .‬به نظر‬ ‫من همه اصولگرایان باید ای��ن مکانیزم را بپذیرند اما‬ ‫حرف ش��ان را هم بزنند و برای اص�لاح رویه تالش‬ ‫کنند‪ .‬این تست اصولگرایی و والیتمداری است‪.‬‬ ‫این تس��ت اصولگرایی را چه کس��ی انجام‬ ‫می دهد؟‬ ‫‪ l‬س��وال خوبی است‪ ،‬اگر معیار و مبنایی نباشد همه‬ ‫گروه ها چنین ادعایی می کنند و این امر به ان معناست‬ ‫ک��ه هر گروهی معتقد اس��ت دیگران بای��د خود را با‬ ‫معیار او بسنجند که اشتباه است‪ .‬به عبارت دیگر اینکه‬ ‫هر گ��روه بگوید دیگران باید ب��ا او وحدت کنند راه‬ ‫به جای��ی نمی برد‪ .‬باالخره باید از یک جایی ش��روع‬ ‫ک��رد‪ ،‬وقتی کمیته هفت نفره از س��وی همه نیروها و‬ ‫طیف های اصولگرا تایید شد باید حرفش هم پذیرفته‬ ‫شود‪ ،‬به عبارت دیگر همه باید خود را با این سازوکار‬ ‫تطبیق دهند‪ ،‬چون هفت نفر یاد شده افراد خام سیاسی‬ ‫نیس��تند بلکه بلوغ و تجربه سیاسی دارند‪ ،‬حساسیت‬ ‫کش��ور را نی��ز درک می کنند و با مق��ام معظم رهبری‬ ‫بی ارتباط نیستند‪ .‬نظر این افراد شاخص است بنابراین‬ ‫کس��ی نباید به خود اجازه دهد که بر اختالفات دامن‬ ‫بزند‪ ،‬انها را به سطح جامعه بکشاند‪ ،‬برای سهم خواهی‬ ‫جدال کن��د‪ ،‬قانون را نادیده بگی��رد و قدرت نظارتی‬ ‫ش��ورای نگهبان را بر انتخابات زیر س��وال ببرد‪ .‬این‬ ‫مکانیزم وحدت افرین اس��ت؛ به ش��رطی که گروه ها‬ ‫‪27‬‬ ‫جبه��ه پیروان خ��ط ام��ام و رهبری که‬ ‫نماد اصلی جریان راس��ت سنتی است‪،‬‬ ‫محمدرضا باهنر دبیرکل جامعه اسالمی‬ ‫مهندس��ین و منوچهر متکی وزیر سابق‬ ‫امور خارجه را به عنوان نمایندگان خود‬ ‫در کمیته وح��دت اصولگرایان برگزیده‬ ‫است‪ .‬احزاب تاثیرگذاری همانند موتلفه‬ ‫از یکس��و و جوامع اس�لامی اصناف و‬ ‫بازار زیر مجموعه جبهه پیروان هستند‪.‬‬ ‫طی��ف تحول خواهان اصولگرا‪ ،‬حس��ین فدای��ی و علیرضا‬ ‫زاکانی را برای حض��ور در کمیته ‪ 8+7‬معرفی کرده اند‪ .‬این‬ ‫طیف شامل گروه هایی همچون جمعیت ایثارگران و جمعیت‬ ‫رهپویان انقالب اس�لامی است‪ .‬پیش از این احمد نجابت و‬ ‫محمد دهق��ان از دیگر نمایندگان احتمال��ی این طیف برای‬ ‫حضور در کمیته ‪ 8‬نفره بودند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫محمدباق��ر قالیباف که س��تادهای انتخاباتی خ��ود را از‬ ‫انتخابات ریاس��ت جمهوری نهم همچنان فعال نگه داشته‬ ‫اس��ت‪ ،‬حجت االسالم سیدمهدی خاموشی را به کمیته ‪8‬‬ ‫نفره معرفی کرده اس��ت‪ .‬او که ریاس��ت سازمان تبلیغات‬ ‫اس�لامی را بر عهده دارد این بار به نماینگی از محمدباقر‬ ‫قالیب��اف به کمیت��ه وحدت اصولگرایان پیوس��ته تا نقش‬ ‫پررنگ تری در عرصه سیاست ایفا کند‪.‬‬ ‫‪28‬‬ ‫کاظ��م جالل��ی ک��ه از دوره های گذش��ته‬ ‫نماینده ش��اهرود در مجلس بوده است به‬ ‫عنوان نماین��ده علی الریجان��ی در کمیته‬ ‫‪8‬نفره انتخاب ش��ده است تا نظرات رئیس‬ ‫پارلم��ان را به این کمیته منتقل کند‪ .‬در عین حال برخی این‬ ‫انتقاد را مطرح می کنند که الریجانی از شخصیت های منتسب‬ ‫به جبهه پیروان خط امام و رهبری است و معرفی نماینده از‬ ‫سوی او معنایی ندارد‪.‬‬ ‫‪ 8‬‬ ‫‪+‬‬ ‫درحالیکه پس از امتناع محمدحسین صفارهرندی از حضور‬ ‫در کمیته ‪ 8‬نفره به عنوان نماینده طیف حامیان س��ابق دولت‬ ‫مرتضی اقاتهرانی تنه��ا نماینده رایحه خوش خدمت در این‬ ‫کمیت��ه بود اما اینک با کناره گیری او خبرها از حضور ‪ 2‬نفر‬ ‫از جم��ع کامران باقری لنکران��ی‪ ،‬علی اصغر زارعی و صادق‬ ‫محصولی به نمایندگی از این طیف حکایت دارد‪.‬‬ ‫حبی��ب اهلل عس��گراوالدی که س��ال ها دبیرکل‬ ‫جمعیت موتلفه بود و پس از تبدیل این جمعیت‬ ‫به حزب‪ ،‬جای خود را به محمدنبی حبیبی داد‪،‬‬ ‫دبیرکل جبهه پیروان خط امام و رهبری است و‬ ‫به عنوان یکی از ‪ 7‬عضو مرضی الطرفین کمیته‬ ‫وحدت اصولگرایان انتخاب شده است‪.‬‬ ‫حجت االس�لام سید هاشم حس��ینی بوشهری از‬ ‫ائمه جمعه ق��م و نایب رئیس جامعه مدرس��ین‬ ‫حوزه علمیه‪ ،‬نماینده بوشهر در مجلس خبرگان‬ ‫رهبری و مدیر سابق مرکز مدیریت حوزه علمیه‬ ‫قم اس��ت‪ .‬او این بار فارغ از فعالیت های دینی و‬ ‫حوزوی‪ ،‬باید در خصوص فهرست اصولگرایان‬ ‫در انتخابات مجلس نهم اعمال نظر کند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫دکتر علی اکب��ر والیتی که س��ابقه ‪ 16‬س��ال‬ ‫صدارت دستگاه دیپلماسی را در کارنامه خود‬ ‫دارد‪ ،‬از شخصیت های با نفوذ اصولگراست‬ ‫که مواضع معتدلی دارد‪ .‬او که سال گذشته در‬ ‫جلسه خصوصی عسگراوالدی و حدادعادل با‬ ‫رئیس جمهور حضور داشت‪ ،‬از اعضای کمیته‬ ‫‪ 3‬نفره اصولگرایان پیش از تش��کیل کمیته‬ ‫‪ 8+7‬بود‪.‬‬ ‫ایت اهلل عباس کعبی از فقهای س��ابق شورای‬ ‫نگهبان قانون اساس��ی و عضو جامعه مدرسین‬ ‫حوزه علمیه قم که چندین دوره در ش��ورای‬ ‫نگهب��ان صالحیت داوطلبان نمایندگی مجلس‬ ‫را بررسی کرده است‪ ،‬این بار باید کاندیداهای‬ ‫فهرست اصولگرایان را انتخاب کند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫ ‪7‬‬ ‫‪+‬‬ ‫حجت االس�لام س��یدرضا تق��وی از اعضای‬ ‫برجسته جامعه روحانیت مبارز تهران و رئیس‬ ‫ش��ورای سیاس��تگذاری ائمه جمعه کشور‪ ،‬از‬ ‫نمایندگان یکی از دو تشکل روحانی کشور در‬ ‫کمیته ‪ 8+7‬است‪ .‬او سابقه نمایندگی مجلس را‬ ‫نیز در کارنامه خود دارد‪.‬‬ ‫محمدحس��ن ابوترابی فرد‪ ،‬نماین��ده قزوین در‬ ‫دو دوره اخیر بوده که سابقه نایب رئیسی مجلس‬ ‫را نیز در کارنامه دارد‪ .‬او که به تازگی کرس��ی‬ ‫نایب رئیسی را به محمدرضا باهنر واگذار کرده‪،‬‬ ‫به عنوان یکی از اعضای مرضی االطراف کمیته‬ ‫وحدت اصولگرایان انتخاب شد‪.‬‬ ‫غالمعلی حدادعادل از مجلس ششم وارد عرصه‬ ‫سیاست شد و در مجلس هفتم به کرسی ریاست‬ ‫رس��ید‪ .‬در مجلس هش��تم اما ماج��را به گونه ای‬ ‫دیگر پی��ش رفت و او کرس��ی ریاس��ت را به‬ ‫عل��ی الریجانی واگذار کرد‪ .‬او نیز یکی از س��ه‬ ‫نفر حاضر در دیدار پاییز گذشته با رئیس جمهور‬ ‫بود؛ انجا که فعالیت های انتخاباتی اصولگرایان‬ ‫کلید خورد‪.‬‬ ‫‪29‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫ وحدت اصولگرایان به خاطر رقابت‬ ‫با اصالح طلبان نیست‬ ‫گفت و گوی محمد دهقان با مثلث‬ ‫پروین طالبیان‬ ‫‪ 2‬کمیته ‪ 15‬نفره اصولگرایان‪ ،‬کمیته ای است متشکل از روحانیون و سیاسیون فعال در این جبهه‬ ‫که حتی اشخاصی مثل علی الریجانی رئیس مجلس شورای اسالمی و محمد باقر قالیباف شهردار‬ ‫تهران در ان نماینده دارند‪ .‬در کشور ما دو جبهه یا جریان بیشتر وجود ندارد که در قالب این دو‬ ‫جریان طیف های گوناگونی اعم از تندرو‪ ،‬معتدل و محافظه کار تعریف شده است‪ .‬برای اینکه نظام‬ ‫سیاسی این دو جریان با مردم تعامل بیشتری برقرار کند‪ ،‬شاید بهتر بود خود را از اسامی سخت و‬ ‫غیر قابل فهم خالص می کردند و شفافیت بیشتری از خود نشان می دادند و نه فقط در انتخابات بلکه‬ ‫در تمامی سطوح جامعه حضور می داشتند‪ .‬هرگاه نام انتخابات به میان می اید نام احزابی برای مردم‬ ‫مطرح می شود که شاید در طول یک سال هم تیتر اخبار صدا و سیما را به خود اختصاص نداده اند‪.‬‬ ‫‪30‬‬ ‫اقای دهقان! دلیل اصلی شکل گرفتن کمیته‬ ‫‪ 15‬نفره اصولگرایان چه بوده است؟‬ ‫‪ l‬یک��ی از مهم ترین ش��اخصه های نظ��ام جمهوری‬ ‫اسالمی انتخابات است‪ .‬بنابراین همه نخبگان سیاسی‬ ‫و جریانات دلس��وز نظام باید در این زمینه فعال باشند‬ ‫و برای اینکه انتخابات پرش��ور ب��ا حضور حداکثری‬ ‫مردم برگزار ش��ود‪ ،‬طبیعی اس��ت که هر جریانی برای‬ ‫اداره کش��ور نیروه��ای خودش را معرف��ی می کند و‬ ‫می خواهد برنامه اداره کش��ور را خود به دس��ت گیرد‪.‬‬ ‫در ح��ال حاضر جریانات مختلفی در کش��ور حضور‬ ‫دارند که طیف هایی را تش��کیل داده اند‪ .‬در بین جریان‬ ‫اصولگرای��ان ه��م طیف ه��ای مختلفی ش��کل گرفته‬ ‫ک��ه بر ارزش های نظ��ام پایبندی دارند و فرمایش��ات‬ ‫رهب��ری را فصل الخطاب می دانند‪ .‬ای��ن گروه نظرات‬ ‫مقام معظم رهبری که حکم حکومتی نیستند را دقیق‪،‬‬ ‫همراه کارشناسی و مبتنی بر تجربه و توانمندی علمی‬ ‫ می دانند‪ .‬بنابراین اصولگریان کسانی هستند که نه تنها‬ ‫در بع��د عقیدتی و فرهنگی و اعتق��ادی تابع ولی فقیه‬ ‫هستند‪ ،‬بلکه از نظر سیاسی هم تابع ولی فقیه هستند و‬ ‫احکام ولی فقیه را به ارشادی و مولوی تقسیم نمی کنند؛‬ ‫بلک��ه نظرات ولی فقیه را الزم االج��را می دانند و دنبال‬ ‫می کنند و این چیزی است که اصولگرایان پذیرفته اند‪.‬‬ ‫البته گروه ه��ای دیگری مثل اصالح طلبان در کش��ور‬ ‫هس��تند که نظام و ولی فقیه را قبول دارند‪ ،‬اما در زمان‬ ‫الزم عملک��رد مناس��بی را از خود نش��ان ندادند و در‬ ‫والیت پذیری در پایبندی ب��ه ارزش های دینی و نظام‬ ‫بعضا دچار مشکل شده اند‪ .‬حداقل می توانیم بگوییم که‬ ‫نتوانس��تند تقوای جمعی را حفظ کنند‪ .‬تعدادی از انها‬ ‫از درون نظ��ام‪ ،‬رهبری و والیت فاصله گرفتند و بقیه‬ ‫انها نتوانستند از ان گروه اعالم برائت کنند‪ .‬گروهی از‬ ‫اصالح طلبان هم هستند که تفکر اصالح طلبی دارند اما‬ ‫مشکلی با نظام و والیت ندارند‪ .‬این طیف از اصالح طلبان‬ ‫در انتخابات فعال هس��تند و به رغم فراز و نشیب ها و‬ ‫نظ��رات متفرقی که دراین خصوص وج��ود دارد اگر‬ ‫سابقه منفی نداشته باشند می توانند در انتخابات شرکت‬ ‫کنند‪ .‬اگر هم بتوانند رای بیاورند هیچ مشکلی در کشور‬ ‫رخ نخواهد داد‪.‬‬ ‫اما به هر ش��کل اصولگرایان از ان اش��تباهاتی که بین‬ ‫اصالح طلبان در گذشته رخ داده و اتفاقات سال ‪ 88‬که‬ ‫این جریان به بار اوردند نگرانند و طبیعتا اصالح طلبان‪،‬‬ ‫اصولگرای��ان را رقیب جدی خ��ود می دانند و بدیهی‬ ‫است که می خواهند خودش��ان اداره کشور را بر عهده‬ ‫بگیرند‪.‬‬ ‫جریان دیگری که می خواهد در انتخابات شرکت کند‬ ‫به رغم شواهدی که از والیت پذیری از خود نشان داده‪،‬‬ ‫ولی نتوانسته تقوای جمعی داشته باشد و عناصر اصلی‬ ‫اینها دچار مشکل بودند و به رغم شعارهایشان از مسیر‬ ‫والیت خارج شدند و هزینه هایی به نظام تحمیل کردند‬ ‫و ممکن است هزینه های جدیدی هم در اینده به نظام‬ ‫تحمیل کنند‪.‬‬ ‫بنابرای��ن اصولگرایان و انهایی ک��ه واقعا اعتقاد به این‬ ‫اصول دارند نه به هدف دستیابی به قدرت بلکه بحث‬ ‫بر س��ر این است که کسانی در درون نظام (در مجلس‬ ‫و تصدی های دیگر حکومت) قرار بگیرند که اعتقاد به‬ ‫نظام و والیت دارن د و به دنبال حاکمیت دوگانه نیستند‪.‬‬ ‫بقیه مس��ئوالن کش��ور هم طبق قانون اساسی باید بر‬ ‫اساس اعتقاد شرعی تابع والیت باشند‪.‬‬ ‫با همه توطئه هایی که توس��ط دشمنان علیه کشور در‬ ‫حال وقوع اس��ت و موقعیت حساس��ی را برای ما در‬ ‫دنیا ایجاد کرده‪ ،‬طبیعی است که کشور باید با حاکمیت‬ ‫منس��جمی اداره شود‪ .‬نظام سیاس��ی ما مبتنی بر مردم‬ ‫ساالری دینی اس��ت و بر همین اساس باید به نحوی‬ ‫باش��د که مردم در انتخابات شرکت کنند و افرادی که‬ ‫اعتقاد به نظام دارند بتوانند در انتخابات مشارکت کنند‬ ‫سیاست‬ ‫مجلس اینده باید از‬ ‫این مجلس که نام‬ ‫اصولگرا را به خود‬ ‫گرفته عقب تر نرود‬ ‫و بتواند حرکتی رو به‬ ‫جلو و رو به رشد داشته‬ ‫باشد‪ .‬با این هدف‬ ‫مجموعهاصولگرایان‬ ‫می تواندگام های‬ ‫موثری در انتخابات‬ ‫اینده مجلس شورای‬ ‫اسالمی بردارد‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫و خود را در معرض رای مردم قرار بدهند‪.‬‬ ‫به هر شکل بر اساس قانون اساسی و طبق اعتقادات ما‬ ‫باید یک حاکمیت در کشور وجود داشته باشد‪ .‬کسانی‬ ‫وارد مجلس می ش��وند که بر اس��اس اص��ل ‪ 57‬قانون‬ ‫اساسی تایید شوند‪ .‬اگر کسانی بخواهند برای خودشان‬ ‫جدای از ولی فقیه مس��یر دیگری را انتخاب کنند مورد‬ ‫قبول نظام و مردم نیستند و همه باید در چارچوب نظام‬ ‫حرکت کنند‪.‬‬ ‫کش��ورهای دیگر هم اینگونه هس��تند‪ .‬در کشورهای‬ ‫دیگ��ر هم ی��ک حاکمی��ت وج��ود دارد‪ .‬تفکرات و‬ ‫س�لایق مختلفی در ان نظام ها حض��ور دارد‪ ،‬اما یک‬ ‫حاکمی��ت ام��ور را در دس��ت می گی��رد و همگی به‬ ‫نظرات ان سیس��تم احترام می گذارن��د و نظرات یک‬ ‫ف��رد در هر نظامی در راس تصمیم گیری قرار دارد‪ .‬در‬ ‫کش��ور ما هم بر اساس یک حاکمیت و سیستم واحد‬ ‫همه امور ش��کل گرفته و تاکنون توانس��تیم کشور را‬ ‫به خوبی اداره کنیم و تنها راه س��عادت و پیشرفت در‬ ‫گرو این اس��ت که ما نظام ولی فقی��ه را با همه وجود‬ ‫حفظ کنیم‪ .‬و همانطوری که امام فرمودند باید پشتیبان‬ ‫ولی فقیه باشیم تا به کشور اسیبی نرسد‪.‬‬ ‫ان چی��زی که اصولگرایان به دنبالش هس��تند کس��ب‬ ‫قدرت و مقام نیست‪ .‬بلکه می خواهیم در دهه پیشرفت‬ ‫و عدال��ت با وحدت و ارامش به همه اهداف دس��ت‬ ‫یابیم‪.‬‬ ‫کمیته ‪ 15‬نفره اصولگرایان را چگونه ارزیابی‬ ‫می کنید و ایا این کمیته می تواند در دستیابی‬ ‫به اهداف این جریان نقش موثری ایفا کند؟‬ ‫‪ l‬اگ��ر ما می گوییم جریان اصولگرایی دور هم جمع‬ ‫شدند و دنبال این هستند که مجلس را به دست بگیرند‬ ‫به این خاطر اس��ت که اگر فرضا تا دی��روز با جریان‬ ‫دولت اختالف نظری نداش��تیم و خط قرمزی نبود اما‬ ‫ب��ا توجه به اتفاقات جدید طبیعت��ا اصولگرایان از این‬ ‫جری��ان فاصله گرفتند و تمایلی ندارند که انها در این‬ ‫مجموعه باشند‪ .‬این مجموعه بنابر این اصل تشکیل شده‬ ‫و اغاز به کار کرده است‪.‬‬ ‫هم��ه م��ردم می دانند ک��ه جامعه مدرس��ین و جامعه‬ ‫روحانیت مب��ارز که در این گ��روه ‪ 8+7‬نقش داوری‬ ‫را به عهده گرفتند نه خودش��ان تمایلی برای ورود در‬ ‫انتخابات دارند و نه کسی را معرفی خواهند کرد‪ .‬جریان‬ ‫روحانیت یک پشتیبانی معنوی برای جریان اصولگرایان‬ ‫ایجاد کرد ه و خواهند کرد‪ .‬اینان برای حفاظت از اصل‬ ‫نظ��ام و انقالب‪ ،‬مش��ارکت و داوری می کنند‪ .‬این امر‬ ‫ب��رای تاکید بر هدف اصولگریان در انتخابات اس��ت؛‬ ‫اگر چه این بار هم مانند س��ایر انتخابات ها دیر شروع‬ ‫کردیم و این نیاز کامال احساس می شود که باید احزاب‬ ‫قوی و فراگیر و با گس��تره مناس��ب و ب��ا برنامه قوی‬ ‫در کش��ور حضور یابند‪ .‬این عدم حضور احزاب یک‬ ‫اس��یب اس��ت که باید حتما برنامه ای برای ان تدوین‬ ‫ش��ود‪ .‬حتما باید احزابی باشند که بتوانند در انتخابات ‬ ‫با برنامه حضور یابند و با وزن مشخصی وضع حزب‬ ‫خود را در انتخاب��ات ازمایش کنند و تعدادی از مردم‬ ‫که می خواهند از طیف خاصی حمایت کنند می توانند‬ ‫به انه��ا رای بدهند و کاندیداه��ای اختصاصی انها به‬ ‫مجلس راه پیدا کنند‪ .‬ولی به خاطر اینکه چنین وضعیتی‬ ‫در کشور نداریم هر چند در برخی از گروه های سیاسی‬ ‫گستره هایی از افراد جذب شده اند‪ ،‬ولی نتوانستند انقدر‬ ‫تاثیر گذار باش��ند‪ .‬این گروه ها تعداد اندکی از مردم را‬ ‫توانس��تند جذب کنند‪ .‬تعدادی جریان و جمعیت های‬ ‫نو ظهوری هم ش��کل گرفته که در ‪ 10‬س��ال گذش��ته‬ ‫تشکیل ش��دند‪ .‬اینها البته گس��تره خوبی را در کشور‬ ‫پی��دا کرده اند ولی هن��وز در اغاز راه به س��ر می برند‪.‬‬ ‫مثال جمعیت رهپویان انقالب اسالمی گستره وسیعی‬ ‫را کس��ب کرده‪ .‬این جمعیت ب��ا ‪ 18‬کانون فرهنگی‪،‬‬ ‫سیاسی‪ ،‬اجتماعی کار خود را شروع کرد و اکنون بیش‬ ‫از ‪ 270‬دفتر در سراس��ر کشور دارد و امسال هم برنامه‬ ‫دارد که ‪ 1000‬دفتر دیگر تاسیس کند‪ .‬ولی باز نو ظهور‬ ‫است و برای اینکه بتواند به عنوان یک مجموعه قوی‬ ‫نقش ایفا کند هنوز راه طوالنی در پیش دارد‪.‬‬ ‫بنابراین ما پیگیر مجموعه منسجم اصولگرایان هستیم‬ ‫که بتواند ان شاخصه های واقعی اصولگرایی و اسالم و‬ ‫هنجارهای نظام را داشته باشد و دور هم جمع شوند‪.‬‬ ‫باالخره هفت نفر از ش��خصیت های برجس��ته نظام و‬ ‫روحانی و سیاس��ی درون نظام هس��تند که اینها نقش‬ ‫داوری را ایفا می کنند و هشت نفر از طیف های مختلف‬ ‫اصولگرایان در این برنامه انتخاباتی مش��ارکت کردند‪.‬‬ ‫همانطور که مستحضرید در گذشته خصوصا در تجربه‬ ‫‪ 6+5‬عده ای از دوستان نتواستند حضور یابند و نظرات‬ ‫محدود کننده ای در ان برهه از زمان وجود داشت‪ ،‬ولی‬ ‫امروز با چیدمان صحی��ح افراد همه ان اختالف نظرها‬ ‫ی گروه های اصولگرایی در این‬ ‫از بین رفت��ه و از تمام ‬ ‫مجموعه حضور دارند و دیگر دلیلی برای تفرقه وجود‬ ‫ندارد و همه نظراتشان را می دهند و انشاءاهلل این منجر‬ ‫به این شود که ما مجلسی داشته باشیم که کارامدتر از‬ ‫گذش��ته‪ ،‬معتقدتر و والیی ت��ر در دور اینده به فعالیت‬ ‫بپردازد‪.‬‬ ‫اقای دهقان! درب��اره ترکیب ‪ 8‬نفره اجرایی‬ ‫و حض��ور نماین��دگان اقای��ان الریجانی و‬ ‫قالیب��اف و نزدی��ک به دول��ت چگونه فکر‬ ‫میکنید؟‬ ‫‪ l‬در ای��ن مجموعه ما دیگر از دولت نماینده نداریم‪.‬‬ ‫کس��انی که ب��ه دولت و اق��ای احمدی نژاد در س��ال‬ ‫‪ 84‬و ‪ 88‬رای دادن��د مجموع��ه نیروه��ای انقالب و‬ ‫حزب اللهی کش��ور هستند‪ .‬این اشخاصی که به عنوان‬ ‫نیروهای انقالب معرفی ش��دند نماینده همان جریان‬ ‫حزب اللهی والیی هس��تند که نزدیک به دولت بودند‪.‬‬ ‫پس دیگ��ر دولت در کمیته اصولگرایان نماینده ندارد‪.‬‬ ‫اینها احمدی نژادی های منتقد دولت هستند‪.‬‬ ‫اقایان قالیباف و الریجانی چطور؟‬ ‫‪ l‬نظرات مختلف��ی درباره اقایان قالیباف و الریجانی‬ ‫وجود داش��ت‪ .‬در دور گذش��ته اقای قالیباف و اقای‬ ‫الریجانی یک جبهه فراگیر اصولگرایان با اقای محسن‬ ‫رضایی تش��کیل دادند و به خاط��ر اینکه این مجموعه‬ ‫از اصولگرایان جدا نباش��د و همه جمعیت های گروه‬ ‫اصولگرایان در یک جبهه واحد دور هم جمع ش��وند‪،‬‬ ‫تعدادی از دوس��تان نظر داش��تند که اینها حتما در این‬ ‫کمیته نماین��ده معرفی کنند‪ .‬برخ��ی از نمایندگان که‬ ‫به عنوان نماینده دولت در ‪ 6+5‬حضور داشتند مخالف‬ ‫حضور ای��ن بخش از اصولگرایان بودن��د‪ .‬امروز البته‬ ‫ب��ا توجه به اینکه تغییراتی در کش��ور به وجود امده و‬ ‫داوری مجموعه هم به دس��ت روحانیت و سیاس��یون‬ ‫برجسته کشور افتاده از همان ابتدا تشخیص داده شد‬ ‫ک��ه جبهه واحد فراگیر اصولگرای��ان هم در این گروه‬ ‫حض��ور یابد‪ .‬البته نظر مخالف هم وجود دارد؛ بعضی‬ ‫هم می گویند افرادی مثل الریجانی در کشور تشکیالت‬ ‫ندارد ولی باز نس��بت به اقای قالیباف که تش��کیالتی‬ ‫در سراس��ر کش��ور دارد مخالف��ت کمتری مش��اهده‬ ‫می شد‪ .‬ولی تصمیمات اصولگرایان به نحوی است که‬ ‫ان مجموع��ه ای که نق��ش داوری را بر عهده دارند هر‬ ‫تصمیمی می گیرند فصل الخطاب باشد و دیگر بحث و‬ ‫جدلی در میان نباشد‪ .‬ما باید زمینه هر کاری که وحدت‬ ‫بیشتر بین اصولگریان ایجاد کند را فراهم کنیم‪.‬‬ ‫اقای محس��ن رضایی چطور؟ چرا ایش��ان‬ ‫نماینده ای ندارند؟‬ ‫‪ l‬مجموعه کمیته ‪ 15‬نفره بر اساس افراد شکل نگرفت‪،‬‬ ‫بلکه افرادی که معرفی شدند نماینده جریان ها هستند‪.‬‬ ‫جریان جبه��ه پیروان خط ام��ام و رهبری و جمعیت‬ ‫ایثارگ��ران و رهپویان‪ ،‬گروه های انقالبی و حزب اللهی‬ ‫همگی در قالب همین جریان هستند‪ .‬اگر نمایندگانی از‬ ‫قالیباف و الریجانی هم معرفی شده اند نباید نمایندگانی‬ ‫از سوی اشخاص تلقی شوند‪ ،‬بلکه اینها نیز نمایندگان‬ ‫جریان فراگیر اصولگرایان هستند و باید در قالب همان‬ ‫جبهه نمایندگانی را معرفی می کردند که طبیعتا در این‬ ‫جریان محس��ن رضایی هم حضور داشت و ایشان در‬ ‫این جبهه عمال حضور دارند‪ ،‬پس این افراد از س��وی‬ ‫اقای محسن رضایی هم مورد تایید هستند‪.‬‬ ‫با توجه به تجربیات گذش��ته اصولگرایان در‬ ‫گروه ‪ 6+5‬یا در مجلس هش��تم و انتخابات‬ ‫ش��وراها در مقط��ع ام��روز اصولگرای��ان‬ ‫می خواهند چند لیست ارائه دهند؟‬ ‫‪ l‬این مجموعه که دور هم جمع شدند می خواهند یک‬ ‫لیست ارائه بدهند‪ .‬پیشنهاد من هم این است که نامش‬ ‫جبهه متحد اصولگرایان گذاش��ته شود و البته پیشنهاد‬ ‫اصلی من این است که این دوستانی که دور هم جمع‬ ‫می شوند باید شاخصه های اصولگرایی را رعایت کنند‪،‬‬ ‫یعن��ی به دنبال س��هم خواهی و گروه گرایی نباش��ند و‬ ‫کشمکش های باندی نباید بر این مجموعه حاکم شود‪.‬‬ ‫این اتفاقات اصال با اصولگرایی سازگار نیست‪ .‬وحدت‬ ‫باید بر اس��اس کارام��دی و ارزش های نظام و تعهد و‬ ‫تخصص باش��د‪ .‬مجلس اینده بای��د از این مجلس که‬ ‫ن��ام اصولگرا را به خود گرفته عقب ت��ر نرود و بتواند‬ ‫حرکتی رو به جلو و رو به رش��د داش��ته باشد‪ .‬با این‬ ‫هدف مجموعه اصولگرایان می تواند گام های موثری در‬ ‫انتخابات اینده مجلس شورای اسالمی بردارد‪.‬‬ ‫این ‪ 15‬نفر همچنین نباید بگویند که مثال ما چهار ضلع‬ ‫هس��تیم و مثال تهران ‪ 30‬کاندی��دا دارد و این قدر باید‬ ‫س��هم این جریان باش��د‪ .‬اگر این اتفاق بیفتد واقعا از‬ ‫اصولگرایی فاصله گرفته ایم‪ .‬باید ببینند که متعهد ترین‬ ‫و متخصص تری��ن اف��راد که به درد مجلس ش��ورای‬ ‫اسالمی بخوردند چه کسانی هستند‪ .‬بیایند بدون حب‬ ‫و بغض های سیاس��ی و بدون تفکرات سهم خواهانه‪،‬‬ ‫بهتری��ن افراد را به مردم معرفی کنند‪ .‬ان موقع مردم از‬ ‫این امر استقبال می کنند‪ .‬اگر این کمیته بخواهد به دنبال‬ ‫کس��ب قدرت باشد مردم اعتماد و استقبال نمی کنند و‬ ‫انتظاری هم که می رود این است که بیایند بهترین افراد‬ ‫و والیی ترین افراد را به مجلس پیشنهاد بدهند‪ .‬اینگونه‬ ‫به وظیفه شان عمل کرده اند‪ .‬افراد پر سابقه سیاسی در این‬ ‫مجموعه حضور دارند و اگر به این سمت حرکت کنند‬ ‫دیگر خدای ناکرده اصولگرایی دچار اس��یب نخواهد‬ ‫شد و هر کس به دنبال رسیدن به قدرت نخواهد بود‪.‬‬ ‫اگر اصالح طلبان به یکباره تصمیم بگیرند در‬ ‫انتخابات ش��رکت نکنند‪ ،‬چه اتفاقی می افتد‬ ‫و با وجود یک لیس��ت که ارائه خواهد شد‬ ‫رقابت بین چه کسانی صورت می گیرد؟‬ ‫‪ l‬این گروه به این عنوان شکل نگرفته که در انتخابات‬ ‫مجل��س فقط به دنب��ال رقابت با اصالح طلبان باش��د‪.‬‬ ‫چ��ون اصالح طلبان وضعیت خیل��ی مطلوبی ندارند‪.‬‬ ‫در عی��ن حال هر مجموعه ممکن اس��ت توانایی هایی‬ ‫‪31‬‬ ‫از خود نش��ان دهد و ی��ک جاهایی رقاب��ت کند‪ .‬در‬ ‫گروه اصالح طلبان ان نیروهایی که سابقه منفی ندارند‬ ‫می توانن��د در انتخابات ش��رکت کنند و باعث افزایش‬ ‫حضور انتخاباتی شوند‪ .‬نظام هم از همه کسانی که این‬ ‫توان فکری را دارند اس��تقبال می کند‪ .‬اما اصولگرایان‬ ‫وحدتش��ان به خاطر حضور اصالح طلبان نیست بلکه‬ ‫اصولگرایان می خواهند بهترین افراد را از بین کاندیداها‬ ‫انتخاب کنند و حتی ممکن اس��ت بعضی از این افراد‬ ‫به هیچ یک از طیف های اصولگرایی منتس��ب نباشند‬ ‫و حتی چهره شناخته ش��ده ای هم نداش��ته باشند‪ ،‬ولی‬ ‫از طرف جریان اصولگرایی در این لیست قرار گیرند‪.‬‬ ‫این کمیته باید بتوان��د بهترین فرد را معرفی کند‪ .‬البته‬ ‫باید اضافه کنم که مث�لا در بعضی حوزه های انتخابیه‬ ‫‪ 30‬ت��ا ‪ 100‬برابر کاندیدای مورد نیاز اش��خاص وارد‬ ‫میدان می ش��وند‪ .‬خب باید جریانی باشد که این امر را‬ ‫س��اماندهی کند و بهترین افراد را شناسایی و به مردم‬ ‫معرف��ی کند‪ .‬این کمیته زحمت معرف��ی بهترین افراد‬ ‫ب��ه مردم را می کش��د‪ .‬چه اصالح طلبان باش��ند و چه‬ ‫نباشند رقابت وجود دارد‪ .‬انتخابات که نباید حتما بین‬ ‫اصولگرایان و اصالح طلبان از طریق ارائه لیس��ت های‬ ‫ای��ن طیف ها صورت بگیرد‪ .‬چه لیس��ت بدهند و چه‬ ‫لیس��ت ندهند رقابت انشاءاهلل به صورت پرشور انجام‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫م��ردم وق��ت ندارن��د س��ابقه تک ت��ک این اف��راد را‬ ‫جس��ت وجو کنند‪ .‬اینها به عنوان یک مجموعه معتمد‬ ‫وق��ت می گذارند ک��ه ببینند در هر ح��وزه انتخابیه از‬ ‫لح��اظ تعهد و تخصص و کارام��دی و توانمندی چه‬ ‫کس��انی مورد تایید هس��تند‪ .‬البته عمال به جز جریان‬ ‫اصولگرا‪ ،‬جریان های دیگ��ری هم حضور دارند‪ ،‬ولی‬ ‫اگر انها هم نباش��ند این جریان باز هم کار خودش را‬ ‫می کند و بهترین ه��ا را در جریان اصولگرایی به مردم‬ ‫معرف��ی می کند و مردم در انتخابات ش��رکت خواهند‬ ‫کرد‪ .‬اگر اصالح طلبان نباشند اینگونه نیست که دیگر‬ ‫رقابتی صورت نمی گیرد‪ .‬در کشور هزارها نفر کاندیدا‬ ‫می ش��وند و اینگونه نیست که اگر اصالح طلبان نیایند‬ ‫رقابت متوقف می شود‪.‬‬ ‫برای رس��یدن ب��ه وح��دت اصولگرایان ایا‬ ‫جمع بندی این کمیته کفایت می کند یا اینکه‬ ‫نیاز است اصولگرایان شاخصه های دیگری‬ ‫را دنبال کنند؟‬ ‫‪ l‬قبال دوس��تان اصولگرا زحمت کش��یدند و منشور‬ ‫اصولگرایی را تدوین و مکتوب کردند و این منش��ور‬ ‫اصولگرایی هم که توس��ط برخ��ی از عزیزان روحانی‬ ‫و هم توس��ط ای��ن کمیته هفت نفره م��ورد تایید قرار‬ ‫گرفت��ه‪ ،‬اصول حاکم بر این جریان را مش��خص کرده‬ ‫و اینها بر اس��اس ان منشور تصمیم خواهند گرفت و‬ ‫در نهای��ت این گروه ‪ 15‬نفره تصمیم گیرنده نهایی در‬ ‫جبهه اصولگرایان خواهد بود و در تمام اس��تان ها این‬ ‫س��تاد مشترک تشکیل خواهد ش��د و انها اسامی خود‬ ‫را ارائ��ه خواهند داد و تصمیم نهایی در کمیته مرکزی‬ ‫اتخاذ می شود‪.‬‬ ‫اگر اصالح طلب��ان بیایند‪ ،‬ارزیابی ش��ما از‬ ‫انتخابات چه خواهد بود؟‬ ‫‪ l‬البت��ه اصالح طلبان انهایی که س��ابقه منفی در فتنه‬ ‫دارن��د اصال ام��کان ورود ب��ه انتخاب��ات را نخواهند‬ ‫داش��ت و م��ردم هم از انه��ا حمای��ت نخواهند کرد‪.‬‬ ‫ولی ان دس��ته که س��ابقه منفی ندارن��د می توانند در‬ ‫انتخابات ش��رکت کنند‪ .‬در حوزه های تک نماینده که‬ ‫‪ 170‬حوزه اس��ت و حدود ‪ 20‬ح��وزه دو نماینده در‬ ‫کشور است بنابراین بیش از ‪ 200‬نماینده در حوزه های‬ ‫ی��ک نفره و دو نفره خواهند بود‪ .‬فضا در این حوزه ها‬ ‫با ش��هرهای بزرگی مثل تهران متفاوت است‪ .‬در انجا‬ ‫نقش گروه های سیاسی انچنان نیست و خود ان کاندیدا‬ ‫نقش اصلی در ان حوز ه دارد و بر اس��اس توانمندی و‬ ‫ارتباطات خود کاندیدا تعیین کننده است‪.‬‬ ‫البته نقش گروه های سیاسی را نمی توان نادیده گرفت‪،‬‬ ‫ولی نقش مهم را در ش��هرهای کوچک مردم برعهده‬ ‫دارند‪.‬انجا مردم توجه ش��ان به افراد براس��اس پایبندی‬ ‫به نظام و انقالب اس��ت و اینکه س��ابقه منفی در این‬ ‫خصوص نداش��ته باش��ند‪ .‬در حوزه های شهرستان ها‬ ‫اینگون��ه اس��ت و افرادی ک��ه با تابل��وی اصالحات‬ ‫می این��د خیلی بعی��د می دان��م در ای��ن حوزه ها رای‬ ‫بیاورند‪.‬‬ ‫اما در ش��هرهای بزرگ وضعیت بس��تگی به مشارکت‬ ‫مردم��ی دارد و اگر جری��ان اصولگرا افرادی را معرفی‬ ‫کند که مثال دارای دانش باال و سابقه اصولگرایی باشند‬ ‫طبیعتا با اقبال مردم مواجه خواهند ش��د‪ .‬اینگونه نظام‬ ‫کارامدی بیشتری دارد‪g .‬‬ ‫اصولگرایی مالک است‪ ،‬نه اشخاص‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫‪32‬‬ ‫در اخبار روزهای گذش��ته خواندی��د که کمیته‬ ‫‪( 8+7‬ی��ا همان ‪ )15‬نفره اصولگرایان متش��کل‬ ‫از جامع��ه روحانیت مب��ارز‪ ،‬جامعه مدرس��ین‪،‬‬ ‫جمعی��ت رهپویان انقالب اس�لامی‪ ،‬جبهه خط‬ ‫ام��ام و رهب��ری‪ ،‬نیروهای انق�لاب و دولت و‬ ‫نماین��دگان اقای��ان الریجانی و قالیباف ش��کل‬ ‫گرفت‪ .‬این کمیته در جهت وحدت اصولگرایان‬ ‫و ازرش های اصولگرایی ش��کل گرفته است و‬ ‫هر کار و اقدامی که در جهت وحدت بخش��یدن‬ ‫در بین اصولگرایان باش��د اقدام موثری اس��ت‪.‬‬ ‫قب��ل از ای��ن تجربی��ات گذش��ته مث��ل ‪ 5+6‬و‬ ‫انتخاب��ات ب��رای اصولگرایان وجود داش��ته و‬ ‫ام��روز در قالب ‪ 8+7‬این جمع بندی را ش��کل‬ ‫داده است‪ .‬در این مجموعه افراد شاخصی قرار‬ ‫دارن��د ک��ه می توانند در جه��ت ایجاد وحدت‬ ‫نقش موثری ایفا کنند‪.‬‬ ‫ای��ن کمیت��ه می توان��د در جلس��ات متع��دد و‬ ‫بررس��ی های مختل��ف نتای��ج خوب��ی بدس��ت‬ ‫اورد‪ .‬تاکنون که این کمیته واحد ش��کل گرفته‬ ‫اقدامات خوبی برای وحدت اصولگرایان انجام‬ ‫داده و ای��ن را باید ب��ا قوت دنب��ال کنیم تا به‬ ‫وحدت بیش��تری در انتخابات مجلس ش��ورای‬ ‫اس�لامی دست یابیم و انش��اء اهلل اثراتش را در‬ ‫عمل خواهیم دید‪.‬‬ ‫اش��خاصی که در ای��ن کمیت��ه ‪ 15‬نفره حضور‬ ‫دارند برزگان و عقالیی هس��تند که مس��ئولیت‬ ‫تصمیم گی��ری را بر عه��ده دارند‪ ،‬این��ان نیات‬ ‫خی��ری دارن��د ک��ه در دس��تیابی ب��ه اه��داف‬ ‫اصولگرایان بس��یار مهم است و این تقسیم بندی‬ ‫که اکنون مش��خص ش��ده جمع بن��دی مطلوبی‬ ‫است‪.‬‬ ‫بای��د از این ص��رف نظر کنیم ک��ه جمع بندی‬ ‫روی اف��راد ص��د در درص��دی باش��د‪ .‬این امر‬ ‫مورد تایید جمعی اس��ت‪ .‬این تصمیم گرفته ش��ده‬ ‫که بتوان��د گام های اولی��ه را در جهت به وحدت‬ ‫رس��یدن اصولگرایان بردارد که بس��یار موثر است‬ ‫و ای��ن اف��راد می توانند ب��ا انتخاب اف��راد بهتر و‬ ‫شایس��ته تر بس��یار مفی��د واق��ع ش��وند و کارایی‬ ‫بیش��تری از خودش نش��ان بدهد‪.‬‬ ‫اصولگرای��ان در زمانی به عل��ت اختالف عقایدی‬ ‫که ب��ا اصالح طلبان داش��تند همگی ب��ا هم متحد‬ ‫ش��دند و دوگان��ه اصالح طلب��ان و اصولگرایان به‬ ‫دلیل ش��کاف های واقع در جامعه بود‪.‬‬ ‫اصولگرای��ی برخاس��ته از بط��ن ق��ران و کالم‬ ‫خ��دا و اس�لام ناب اس��ت ول��ی اصالح طلبی که‬ ‫اصالح طلب��ان در دولت دوم خ��رداد یا در دولت‬ ‫اصالح��ات مطرح کردند تئ��وری برگرفته از تفکر‬ ‫غرب��ی بود و مردم به این موض��وع نه گفتند و هر‬ ‫چق��در هم از ان کس��انی ک��ه اصالح طلب بودند‬ ‫خواس��ته ش��د که چار چوب ها را رعای��ت کنند‪،‬‬ ‫هی��چ گاه تمکی��ن نکردند و چی��زی در این رابطه‬ ‫بیان نکردند و بنابراین این ش��د که مردم سیاستی‬ ‫ک��ه اصالح طلبان در پیش گرفتن��د و در چاچوب‬ ‫نظام و رهبری نیس��ت را کنار گذاش��تند‪.‬‬ ‫اکن��ون ک��ه اکثری��ت مناص��ب نظ��ام در اختی��ار‬ ‫اصولگرایان اس��ت ب��از لزوم این وح��دت کامال‬ ‫احساس می شود‪.‬این درست است که اصولگرایان‬ ‫با اصل و اس��اس نظام و اسالم ناب امام و رهبری‬ ‫همخوانی دارند اما م��ردم می خواهند وحدت بین‬ ‫دول��ت اصولگرایان را در عمل ببینند تا مس��ئوالن‬ ‫با تفاهم بیش��تری کارها را جلو ببرند‪.‬‬ ‫دول��ت‪ ،‬مجل��س و ش��هرداری اصولگرا هس��تند‪.‬‬ ‫اق��ای الریجان��ی در راس مجل��س ق��رار دارد و‬ ‫اقای قالیباف هم ش��هردار اس��ت‪ .‬به نظر بنده این‬ ‫اف��راد بای��د در جریان اصولگرایی حضور داش��ته‬ ‫باشند چراکه همه زیر چتر نظام جمهوری اسالمی‬ ‫اسماعیل کوثری‪ /‬نماینده مجلس‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫از انجای��ی که ای��ن جری��ان می خواهد مجلس‬ ‫نهم را تش��کیل دهد بهتر اس��ت ک��ه این افراد‬ ‫در پیش��برد اه��داف نظ��ام جمهوری اس�لامی‬ ‫و در جهت رس��یدن ب��ه اهداف بلن��د نظام که‬ ‫اصولگرایی برگرفته از ان اس��ت حضور داشته‬ ‫باش��ند‪ .‬به دلیل اینکه مناصب حس��اس هستند‬ ‫بای��د این اف��راد در روند وح��دت اصولگرایان‬ ‫نماینده داش��ته باش��ند‪ .‬البته اف��راد دیگر مانند‬ ‫اق��ای رضای��ی در این مجموع��ه حضور دارند‬ ‫و در ای��ن جری��ان‪ ،‬اصولگرایی مالک اس��ت‪،‬‬ ‫اشخاص مطرح نیستند‪.‬‬ ‫ای��ن کمیته قص��د دارد یک فهرس��ت واحد در‬ ‫ته��ران و شهرس��تان ها ارائه ده��د و با توجه به‬ ‫تکثر اصولگرایانی که در این کمیته وجود دارد‬ ‫می توان��ددرای��نزمین��هموف��قعم��لکن��د‪.‬‬ ‫در عی��ن ح��ال درخص��وص جری��ان انحرافی‬ ‫بای��د تاکی��د کنم ک��ه مواضعی که ای��ن جریان‬ ‫دنبال می کند اصال اصولگرایی نیس��ت و بحث‬ ‫اصولگرایی برایش��ان مطرح نیس��ت‪.‬‬ ‫ان اصالح طلبان��ی ک��ه در جریان فتن��ه فعال و‬ ‫عامالن اصلی بودند هیچگاه مورد تایید نیس��تند‬ ‫اما گروه های دیگری که با اس��اس نظام مشکل‬ ‫ندارن��د و نگاه دیگری نس��بت ب��ه اصالحات‬ ‫دارن��د و از فتنه ابراز برائت کرده باش��ند دیگر‬ ‫مش��کلی برای ورود در انتخابات ندارند‪.‬‬ ‫‪ 2‬حمیدرضا فوالدگر درباره کمیته‪ 8+7‬گفت‪« :‬این مکانیزم هنوز نهایی نیست و طیف‬ ‫ایثارگران ان را نپذیرفته‪ ،‬اما جبهه پیروان خط امام و رهبری با وجودی که روی میزان‬ ‫سهمیه اش حرف داشت‪ ،‬سازوکار یاد شده را پذیرفت‪ ».‬وی افزود‪« :‬در شهرستان ها یا مراکز‬ ‫استان ها جمع های اصولگرا فعالیت دارند‪ ،‬اما بیشتر افرادی هستند که رای می اورند‪ ،‬بنابراین‬ ‫باید برای هر منطقه به اقتضای شرایطی که دارد تصمیم گیری کرد‪ ».‬عضو شورای مرکزی‬ ‫جامعه اسالمی مهندسین درباره عدم دعوت از نماینده محسن رضایی برای حضور در‬ ‫مکانیزم وحدت تصریح کرد‪« :‬رضایی هم با جامعه روحانیت مبارز و هم با کمیته هفت نفره‬ ‫مذاکره کرد؛ یا با قالیباف و الریجانی هماهنگ می شود یا انکه نماینده ای از طرف ایشان به‬ ‫جمع اضافه خواهد شد‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫ایثارگران به این شیوه انتقاد دارند‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫حمیدرضا فوالدگر در گفت و گو با مثلث‪:‬‬ ‫تالش های ص��ورت گرفته ب��رای وحدت‬ ‫اصولگرای��ان را تاکن��ون چگون��ه ارزیابی‬ ‫می کنید؟‬ ‫‪ l‬وح��دت مبن��ا می خواهد‪ .‬بعد از الت��زام عملی به‬ ‫اص��ول کلی نظام جمهوری اس�لامی ای��ران‪ ،‬قانون‬ ‫اساسی و رهبری‪ ،‬یکسری شاخص ها اصولگرایان را‬ ‫از سایر جریانات سیاسی متمایز می کند‪ .‬جامعتین در‬ ‫منشور اصولگرایی شاخص های ‪ 12‬گانه این گفتمان‬ ‫را برشمردند و برهمین اساس این دو تشکل روحانی‬ ‫جلس��اتی را با س��ایر گروه های اصولگرا گذاش��تند‪،‬‬ ‫چراک��ه انها بهترین عامل وح��دت بودند‪ ،‬زیرا نفعی‬ ‫از این کار عایدشان نمی شد‪.‬‬ ‫البته تالش��ی هم از س��وی رئیس جمه��ور صورت‬ ‫گرفت؛ عده ای دعوت ش��دند و در ان جلسه کمیته‬ ‫سه نفره ای شکل گرفت‪ .‬انها نیز رایزنی هایی را انجام‬ ‫دادند اما کار جلو نرفت‪.‬‬ ‫چندی پیش اعالم ش��د که از طرف سالیق‬ ‫و طیف های مختل��ف اصولگرا نمایندگانی‬ ‫ب��رای عضویت در س��تاد اجرای��ی کمیته‬ ‫وح��دت معرف��ی ش��دند ک��ه محمدرضا‬ ‫باهن��ر و محمدنبی حبیب��ی از جبهه پیروان‬ ‫خ��ط ام��ام و رهب��ری‪ ،‬حس��ین فدایی از‬ ‫جمعیت ایثارگران‪ ،‬علی زاکانی از جمعیت‬ ‫رهپوی��ان‪ ،‬اقاتهرانی و یک نف��ر دیگر که‬ ‫هن��وز نام ان مش��خص نیس��ت از حامیان‬ ‫دولت‪ ،‬کاظم جاللی از س��وی الریجانی و‬ ‫خاموش��ی از طرف قالیب��اف در این کمیته‬ ‫عضو هس��تند‪ .‬این مکانی��زم از چه جهت‬ ‫طراحی ش��د و چرا همان کمیته س��ه نفره‬ ‫ادامه فعالیت نداد؟‬ ‫‪ l‬همان کمیته سه نفره منتهی به سازوکار فعلی شد‪.‬‬ ‫منظور این اس��ت که تعابیر مختلفی مطرح‬ ‫می ش��ود‪ .‬س��ازوکار ‪ 8+7‬از چ��ه جه��ت‬ ‫طراحی شد؟‬ ‫‪ l‬بعد از مدتی که وقف��ه ای در برنامه اولیه وحدت‬ ‫افتاد‪ ،‬اعضای کمیته سه نفره به لحاظ مقبولیتی که در‬ ‫میان طیف های اصولگرا داشتند با ایت اهلل مهدوی کنی‬ ‫دبیرکل جامعه روحانیت مبارز تهران و ایت اهلل یزدی‪،‬‬ ‫دبیرکل جامعه مدرس��ین حوزه علمیه قم جلس��اتی‬ ‫گذاشتند و نهایتا به این نتیجه رسیدند که این جمع به‬ ‫هم��راه دو نفر از جامعه روحانیت و دو نفر از جامعه‬ ‫مدرسین ترکیب هفت نفره ای را تشکیل دهند تا جنبه‬ ‫نظ��ارت و داوری داش��ته باش��ند‪ .‬در گام دوم کمیته‬ ‫هفت نفره پس از بررس��ی س�لایق مختلف جریان‬ ‫اصولگ��را هش��ت نف��ر را ب��ه عن��وان نماین��ده ان‬ ‫طیف ها انتخ��اب کرد‪ .‬به واق��ع مکانیزم ‪ 8+7‬تحت‬ ‫چنین ش��رایطی طراحی ش��د تا برای فهرست تهران‬ ‫تصمیم گیری کند‪.‬‬ ‫برای سایر مراکز استان چه مکانیزمی تعبیه‬ ‫می شود؟‬ ‫‪ l‬کمیته هفت نفره برای مرکز هر استان جمعی نظیر‬ ‫همین را تشکیل می دهد‪ ،‬اما باز هم اینجا حکمیت و‬ ‫داوری با کمیته هفت نفره است‪.‬‬ ‫ایا این سازوکار به مراکز استان ها محدود‬ ‫می ش��ود یا این مس��اله به همه حوزه های‬ ‫انتخابیه تسری می یابد؟‬ ‫‪ l‬فعال پیش��نهادات در این رابطه در حال بررس��ی‬ ‫اس��ت‪ .‬یعنی وقتی ب��رای مرکز هر اس��تان مکانیزمی‬ ‫ تعریف می ش��ود به ان اختیار تام داده می ش��ود تا به‬ ‫شهرستان های ان استان نیز نظارت داشته باشد‪ ،‬البته‬ ‫همانطور که گفته ش��د هنوز این پیشنهاد نهایی نشده‬ ‫است‪.‬‬ ‫در انتخابات دوره هش��تم برخی نامزدهای‬ ‫‪33‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫‪34‬‬ ‫جبهه متح��د اصولگرایان در شهرس��تان ها‬ ‫نتوانس��تند اکثریت ارا را کس��ب کنند‪ ،‬اما‬ ‫کاندیداهای مس��تقل با گرایش اصولگرایی‬ ‫پیروز ش��دند‪ .‬برای انکه چنین مش��کالتی‬ ‫دیگر تکرار نشود چه کار باید کرد؟‬ ‫‪ l‬در شهرس��تان های کوچک اضالع اصولگرایی و‬ ‫مرزبن��دی بین انها انطور که در تهران هس��ت اصال‬ ‫وج��ود ن��دارد یا اگ��ر وج��ود دارد تصنعی اس��ت‪،‬‬ ‫بنابرای��ن علتی که مکانیزم جبه��ه متحد اصولگرایان‬ ‫در شهرهای کوچک جواب نداد به ان خاطر بود که‬ ‫ ترکیب ناظر در ان ش��هرها خیلی معنا پیدا نمی کرد‪.‬‬ ‫در شهرس��تان ها یا مراکز اس��تان جمع های اصولگرا‬ ‫فعالیت دارند‪ ،‬اما بیش��تر افرادند ک��ه رای می اورند‪.‬‬ ‫ب��رای انکه مش��کل انتخاب��ات دوره گذش��ته تکرار‬ ‫نش��ود به نظر من نباید دنبال ان بود که مو به مو نظیر‬ ‫مکانیزم��ی که در تهران طراحی ش��د حتما در مراکز‬ ‫استان ها هم پیاده شود‪ .‬به عبارت دیگر باید برای هر‬ ‫استان به اقتضای شرایطی که دارد تصمیم گیری کرد‪.‬‬ ‫همچنین در مورد شهرس��تان ها نیز به همین ش��کل؛‬ ‫یعنی شهرس��تان ها اختیار داش��ته باشند‪ .‬در کل نباید‬ ‫شهرستان ها نس��بت به مرکز استانها و مراکز استان ها‬ ‫نسبت به تهران دقیقا از مدل ‪ 8+7‬تبعیت کنند‪ ،‬چون‬ ‫در خیلی از شهرستان ها و استان ها گرایشات سیاسی‬ ‫اصولگ��را ما به ازا ندارد‪ .‬برعکس در یک اس��تان یا‬ ‫شهرستان امکان دارد جریانات دیگری فعال باشند‪.‬‬ ‫ش��ما گفتی��د که کمیت��ه هفت نف��ره هیات‬ ‫داوری و نظارت محس��وب می ش��ود‪ .‬ایا‬ ‫ناظ��ران و داوران برای تعیین مصادیق حق‬ ‫رای دارند؟‬ ‫‪ l‬همه ‪ 15‬نفر حق رای دارند‪ ،‬اما اگر در جلس��ات‬ ‫تهران یا مراکز استان سر مصادیق اختالف پیش بیاید‬ ‫کمیته هفت نف��ره در رابطه با طرفین اختالف داوری‬ ‫می کند‪.‬‬ ‫چ��را کمیت��ه هفت نف��ره‪ ،‬هش��ت نماینده‬ ‫جریانات سیاسی را به این شکل تعیین کرد‬ ‫و برای انها س��هم عضویت در نظر گرفت؛‬ ‫به عب��ارت دیگر وزن اینها چطور و بر چه‬ ‫اساس��ی سنجیده شد؟ ضمن انکه در دوره‬ ‫هشتم حامیان دولت یک سوم (‪ 33‬درصد)‬ ‫فهرست تهران را تش��کیل می دادند اما در‬ ‫مدل ‪ 8+7‬س��هم انها ب��ه ‪ 13‬درصد کاهش‬ ‫یافت؟‬ ‫‪l‬به هر حال ممکن است به این هشت نفر ایرادات‬ ‫یا اش��کاالتی وارد باش��د‪ ،‬ام��ا هر مدلی ارائه ش��ود‬ ‫انتقادات��ی را بر می انگی��زد و موافق و مخالفی خواهد‬ ‫داش��ت‪ .‬در مورد طیف حامی دول��ت نیز باید گفت‬ ‫اینها اف��رادی بودند که در گذش��ته از رئیس جمهور‬ ‫حمای��ت می کردند‪ ،‬اما االن منتق��د جریان برامده از‬ ‫دولت هس��تند‪ ،‬بنابرای��ن باید انها را ب��ه عنوان یک‬ ‫واقعیت در جریان اصولگرا به حساب اورد‪.‬‬ ‫اضالع دیگر جریان اصولگرا تحول خواهان (جمعیت‬ ‫ایثارگ��ران و جمعیت رهپویان انقالب اس�لامی) و‬ ‫جبهه پی��روان خط امام و رهبری هس��تند‪ .‬من قبول‬ ‫دارم که هر ضلع باید براساس وزن اجتماعی و تعداد‬ ‫گروه های سیاسی حاضر در ان سهم بگیرد‪ .‬به عبارت‬ ‫دیگ��ر جبهه پیروان از ‪ 14‬حزب و تش��کل سیاس��ی‬ ‫تش��کیل شده و در بسیاری از شهرستان ها و استان ها‬ ‫زمینه رای بیشتری نسبت به سایر اضالع اصولگرایی‬ ‫دارد‪ ،‬اما اگر در تهران قرار بر ان می شد که وزن این‬ ‫سه طیف مساوی در نظر گرفته نشود بحث به وجود‬ ‫می امد‪.‬‬ ‫بنابراین شرایط فهرست تهران فرق می کند‪ .‬در سایر‬ ‫مراکز اس��تان یا شهرس��تان ها ش��اید چنین وضعیتی‬ ‫طیف حامی دولت فقط شامل‬ ‫فراکسیون انقالب اسالمی‬ ‫در مجلس نمی شود‪ ،‬بلکه‬ ‫وزرای خارج شده از دولت‬ ‫نهم و دهم‪ ،‬جبهه پایداری‬ ‫و قرارگاه عمار همچون‬ ‫اقای مهدی طائب نیز درون‬ ‫ان تعریف می شوند‪ .‬در‬ ‫واقع اینها جمعی معادل‬ ‫رایحه خوش خدمت در‬ ‫انتخابات دوره هشتم‬ ‫مجلس هستند که کال دو‬ ‫سهمیه را در کمیته‬ ‫‪ 15‬نفره دریافت کردند‬ ‫پی��ش نیاید‪ .‬در مجموع یک وح��دت حداکثری ولو‬ ‫اینک��ه نتواند همه انتظارات را براورده کند یا به همه‬ ‫خواس��ته ها و سالیق پاس��خ گوید‪ ،‬باز بهتر از تفرقه‬ ‫است‪.‬‬ ‫طیف حام��ی دولت که به قول ش��ما االن‬ ‫منتق��د جریان برامده از دولت ش��ده ‪ ،‬چند‬ ‫شاخه دارد؟‬ ‫‪ l‬طی��ف حام��ی دول��ت فقط ش��امل فراکس��یون‬ ‫انقالب اس�لامی در مجلس نمی ش��ود‪ ،‬بلکه وزرای‬ ‫خارج ش��ده از دول��ت نهم و دهم‪ ،‬جبه��ه پایداری‬ ‫و ق��رارگاه عم��ار همچ��ون اقای مه��دی طائب نیز‬ ‫درون ان تعری��ف می ش��وند‪ .‬در واق��ع اینها جمعی‬ ‫مع��ادل رایحه خ��وش خدم��ت در انتخاب��ات دوره‬ ‫هشتم مجلس هس��تند که کال دو سهمیه را در کمیته‬ ‫‪ 15‬نفره دریافت کردند‪.‬‬ ‫اق��ای مه��دی طائب ک��ه ج��زو جمعیت‬ ‫رهپویان انقالب اسالمی است؟‬ ‫‪ l‬در کل ق��رارگاه عمار مدنظر اس��ت‪ ،‬چون در ان‬ ‫جمع اقای پناهیان و دیگران هم هستند‪.‬‬ ‫ایا وزن طی��ف حامی دولت همچون دوره‬ ‫گذشته ‪ 33‬درصد در فهرست تهران لحاظ‬ ‫می شود؟‬ ‫‪ l‬بای��د ای��ن را در نظر گرفت که از ط��رف اقایان‬ ‫الریجان��ی و قالیباف نیز در ان کمیته نماینده حضور‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫چرا از طرف محس��ن رضایی کسی به این‬ ‫جمع وارد نشد؟‬ ‫‪ l‬اقای محسن رضایی نیز در همین رابطه مذاکرات‬ ‫و صحبت هایی داشت که درباره ایشان نیز تصمیماتی‬ ‫اتخاذ خواهد ش��د‪ ،‬البته احتمال قوی ان است که با‬ ‫اقایان الریجانی و قالیباف هماهنگ شوند‪.‬‬ ‫اقای رضایی با چه مرجعی مذاکره داشت؟‬ ‫‪ l‬ایشان هم با جامعه روحانیت مبارز و هم با کمیته‬ ‫هفت نفره مذاک��ره کرد‪ ،‬حاال اینکه نتیجه رایزنی های‬ ‫وی ب��ه کجا ختم ش��د را نمی دانم‪ ،‬ولی همانطور که‬ ‫گفتم ی��ا رضایی ب��ا قالیباف و الریجان��ی هماهنگ‬ ‫می ش��ود یا انکه نماینده ای از طرف ایش��ان به جمع‬ ‫اضافه خواهد شد‪.‬‬ ‫هم اکن��ون م��دل ‪ 8+7‬یک مکانی��زم نهایی‬ ‫است؟‬ ‫‪ l‬نهایی ش��ده اس��ت‪ ،‬اما کمیته هفت نف��ره درباره‬ ‫استان ها در حال تصمیم گیری است‪.‬‬ ‫ام��ا جمعیت ایثارگ��ران روی م��دل ‪8+7‬‬ ‫ح��رف دارد و ان را نهای��ی نمی داند‪ ،‬در‬ ‫اص��ل می خواهد از رون��د تصمیم گیری و‬ ‫نهایی ش��دن این مدل اطالع پیدا کند‪ ،‬نظر‬ ‫شما چیست؟‬ ‫‪ l‬بحث جبهه پیروان خط امام و رهبری با دوس��تان‬ ‫ایثارگران این اس��ت که مدل پیشنهادی انها چیست‪،‬‬ ‫یعنی اگر مدل��ی را در نظر دارند ارائه دهند‪ .‬باالخره‬ ‫هر مدلی دارای ایراد اس��ت حتی م��دل ‪ 6+5‬که در‬ ‫انتخابات دوره هشتم وحدت اصولگرایان را پیگیری‬ ‫می کرد مورد انتقاد قالیباف‪ ،‬رضایی و الریجانی قرار‬ ‫گرفت که چرا همه اصولگرایی در س��ه ضلع تعریف‬ ‫شد‪ ،‬چون انها معتقد بودند که نیروهای اصولگرا غیر‬ ‫از جبه��ه پیروان‪ ،‬ایثارگران و حامی��ان دولت نیز در‬ ‫جمعیت های دیگر حض��ور دارند‪ .‬در واقع هم اکنون‬ ‫کمیت��ه هفت نفره برای انتخاب��ات مجلس نهم قصد‬ ‫رفع چنین انتقادی را دارد یعنی می خواهد الریجانی‬ ‫و قالیب��اف را ه��م در تصمیم گیری ها وارد کند و در‬ ‫اینده‪ ،‬رضایی هم وارد خواهد شد‪ .‬همه این تالش ها‬ ‫صورت می گیرد تا جبهه اصولگرایان فراگیرتر شود‪.‬‬ ‫به نظر من یک حس��ن دیگر مکانیزم ‪ 8+7‬نس��بت به‬ ‫دوره گذش��ته ان است که ارتباط گروه های اصولگرا‬ ‫با روحانیت مس��تحکم تر ش��د‪ ،‬ثالثا جامعتین منشور‬ ‫اصولگرای��ی را تعری��ف کرد‪ .‬بنا به این س��ه مزیت‪،‬‬ ‫دوس��تان ایثارگران اگر پیش��نهاد بهت��ری دارند ارائه‬ ‫دهند‪.‬‬ ‫از انجا که طی��ف حامی دولت و جمعیت‬ ‫ایثارگ��ران هنوز درباره م��دل ‪ 8+7‬حرف‬ ‫دارن��د‪ ،‬ای��ا جبهه پی��روان این مس��اله را‬ ‫پذیرفته است؟‬ ‫‪ l‬جبه��ه پیروان نیز معتقد اس��ت چون ‪ 14‬تش��کل‬ ‫سیاسی در ان عضویت دارند باید سهمیه بیشتری در‬ ‫کمیت��ه ‪ 15‬نفره می گرفت‪ ،‬ام��ا به هر تقدیر این مدل‬ ‫را پذیرفت‪.‬‬ ‫اقای باهنر در انتخابات مجلس هشتم اعالم‬ ‫ک��رد که جبه��ه متحد اصولگرایان ش��امل‬ ‫‪ 95‬درص��د اصولگرای��ان می ش��ود‪ .‬فک��ر‬ ‫می کنی��د مکانی��زم وح��دت در انتخابات‬ ‫مجل��س نه��م بتواند چند درص��د نیروهای‬ ‫اصولگرا را در خود جمع کند؟‬ ‫‪ l‬نمی دان��م که ع��دد ‪ 95‬درص��د دوره قبل چقدر‬ ‫درست بود‪ ،‬اما می توان گفت این دوره فراگیری چتر‬ ‫اصولگرایی روی گروه ها بیش��تر اس��ت‪ .‬به شخصه‬ ‫معتقدم در انتخابات مجلس هشتم ‪ 80‬درصد گروه ها‬ ‫در جبه��ه متحد اصولگرایان قرار گرفتند‪ ،‬اما مکانیزم‬ ‫‪ 8+7‬دامنه تعریف اصولگرایی را گسترده تر می کند‪.‬‬ ‫این احتمال وجود دارد که در ادامه تالش ها‬ ‫برای وحدت نیروهای اصولگرا ش��اهد کم‬ ‫یا زیاد شدن اعضای کمیته باشیم؟‬ ‫‪ l‬در مورد اضافه ش��دن که تنها جریان منتس��ب به‬ ‫اق��ای رضایی روی ان بحث داش��ت‪ .‬جز این بحث‬ ‫دیگری نبود‪.‬‬ ‫طیف برامده از دولت چه؟‬ ‫‪ l‬فارغ از انکه عنوان طیف برامده از دولت چیست‬ ‫بای��د گفت انه��ا معتقدن��د از گفتم��ان اصولگرایی‬ ‫عب��ور کرده اند‪ .‬اق��ای جوانفکر مش��اور مطبوعاتی‬ ‫رئیس جمه��ور و مدیرعامل خبرگزاری ایرنا صراحتا‬ ‫گف��ت که ما از اصولگرایی عبور کردیم‪ .‬امیری فر نیز‬ ‫گفت‪« :‬جایگاهی برای اصولگرایان سنتی در انتخابات‬ ‫این��ده قائل نیس��تیم‪ ،‬زیرا طرف��داران احمدی نژاد و‬ ‫مشایی رای مردم را کس��ب می کنند‪ ».‬بنابراین طیف‬ ‫یاد ش��ده در وح��دت اصولگرای��ان جایگاهی ندارد‬ ‫چون خودشان اینطور می خواهند‪ .‬معطل ماندن برای‬ ‫اینه��ا جز زمان س��وزی حاصل دیگری ن��دارد‪ .‬امید‬ ‫اس��ت هر چه زودتر کمیته وحدت با جمع معتقد به‬ ‫منشور اصولگرایی متحد شوند و کار را پیش ببرند تا‬ ‫وفاق حداکثری بین گروه های اصولگرا شکل بگیرد‪.‬‬ ‫البته همانطور که گفته ش��د جمعی از حامیان دولت‬ ‫نظ��ری بر خالف طیف مذکور دارن��د‪ .‬اینها می توانند‬ ‫در قالب وحدت اصولگرایی تعریف شوند‪ .‬بنابراین‬ ‫جریان اصولگرا یک جریان بیشتر نیست‪.‬‬ ‫اگ��ر عده ای از کمیته ‪ 15‬نفره جدا ش��دند‬ ‫می توانند در قالب لیس��تی موازی با عنوان‬ ‫اصولگرایی به صحنه بیایند و ریزش ارای‬ ‫اصولگرایی را به خود اختصاص دهند؟‬ ‫‪ l‬اصولگرای��ی که برند مش��ابهی ن��دارد‪ ،‬همانطور‬ ‫ک��ه در انتخابات مجلس هش��تم فق��ط جبهه متحد‬ ‫اصولگرایان در صحنه بود‪.‬‬ ‫اما فهرستی هم با عنوان جبهه اصولگرایان‬ ‫فراگیر ارائه ش��د‪ ،‬ام��کان دارد این تجربه‬ ‫مجددا تکرار شود؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬اس��م های دیگری هم بود مث��ل اصولگرایان‬ ‫اصالح طل��ب‪ ،‬ام��ا مکانیزم وح��دت در قالب کمیته‬ ‫‪ 15‬نفره معتبرترین جمعی اس��ت که می تواند عنوان‬ ‫اصولگرایی را به خود اختصاص دهد‪.‬‬ ‫ب��رای موفقیت ‪ 8+7‬همچ��ون جبهه پیروان‬ ‫چه مس��ائلی باید رعایت ش��ود؟ در واقع‬ ‫پاشنه اشیل قضیه کجاست؟‬ ‫‪ l‬گروه ه��ا هنگام تعیی��ن مصادیق بای��د تواضع و‬ ‫تنازل داشته باش��ند‪ .‬یک فرد یا گروه در کار جمعی‬ ‫نمی تواند روی یک نقطه بایس��تد و بگوید فقط انچه‬ ‫من می گویم درست است‪.‬‬ ‫س��عی همه طیف ها باید ان باش��د که افرادی درون‬ ‫لیست قرار بگیرند که بتوانند به جامعه خدمت کنند‪.‬‬ ‫به عبارت دیگر تنها نباید به س��لیقه سیاسی نامزدها‬ ‫نگاه ش��ود بلکه به عملکرد‪ ،‬س��ابقه تقنینی و اجرایی‬ ‫وی نیز دقت شود تا مجلس اینده بهتر و کارامدتر از‬ ‫مجالس هفتم و هشتم باشد‪.‬‬ ‫اقای فوالدگر! اکنون سه ضلع اصولگرایی‬ ‫که نام بردید هریک خط قرمزهای مختلفی‬ ‫ب��رای خود دارند؛ جبهه پیروان خط امام و‬ ‫رهبری از جذب حداکثری و دفع حداقلی‬ ‫سخن می گوید‪ ،‬اما ایثارگران دنبال پاالیش‬ ‫اس��ت و حامیان دولت دم از اصولگرایان‬ ‫ن��اب می زنند‪ ،‬ای��ا اینها با ه��م قابل جمع‬ ‫هستند؟‬ ‫‪ l‬ببینی��د‪ ،‬هیچ طیفی در قض��اوت به دیگری به ان‬ ‫نمره ‪ 20‬نمی دهد‪ ،‬مثال در فتنه یکی می گوید دیگران‬ ‫ش��فاف عمل نکردند اما در مقاب��ل ان طرف معتقد‬ ‫اس��ت که برخی طیف های اصولگ��را در ایام پس از‬ ‫انتخاب��ات ریاس��ت جمهوری دهم تن��دروی کردند‪.‬‬ ‫در واق��ع ب��رای انکه وحدت میان نیروها و س�لایق‬ ‫اصولگرا محقق ش��ود نیاز به تنازل اس��ت‪ ،‬یعنی هر‬ ‫گ��روه از موضع خود کوتاه بیاید ت��ا تالش ها نتیجه‬ ‫دهد‪.‬‬ ‫وحدت اصولگرای��ان چند درصدی خواهد‬ ‫بود؟‬ ‫‪ l‬ش��اید صددرصدی نباش��د‪ ،‬اما حداکثری خواهد‬ ‫بود چ��ون راهی جز این وجود ن��دارد‪ .‬اگر مکانیزم‬ ‫وح��دت از هم بپاش��د و هر س��لیقه ای بخواهد یک‬ ‫لیس��ت جداگانه دهد جری��ان اصالح طلبان و طیف‬ ‫برامده از دولت سود می برند‪.‬‬ ‫انس��جام ی��ا عدم انس��جام اصالح طلبان بر‬ ‫ارای��ش اصولگرای��ان در انتخاب��ات نه��م‬ ‫مجلس شورای اس�لامی تاثیر می گذارد‬ ‫یا خیر؟‬ ‫‪ l‬طبیعی است هرگاه انس��جام و وحدت رقیب‬ ‫بیش��تر بوده‪ ،‬گروه های اصولگرا برای همکاری و‬ ‫تعامل بیش��تر به هم نزدیک شده اند‪ .‬عدم وحدت‬ ‫اصالح طلبان ممکن اس��ت موج��ب رقابت درون‬ ‫گفتمان��ی اصولگرایان هم بش��ود‪ ،‬کم��ا اینکه در‬ ‫مقاطعی رقابت در جریان اصولگرا درون گفتمانی‬ ‫هم ش��ده اس��ت‪ .‬البت��ه اصالح طلب��ان در صحنه‬ ‫هستند‪ ،‬مس��اله ای هم برای رد صالحیت ندارند‪،‬‬ ‫بنابراین خواهند امد و کاندیداهایی را در سراس��ر‬ ‫کشور وارد صحنه انتخابات می کنند‪ .‬با این تفاسیر‬ ‫ض��رورت دارد ک��ه گروه های اصولگ��را با حفظ‬ ‫سلیقه های خود در انتخابات مجلس نهم وحدت‬ ‫خود را حفظ نمایند‪.‬‬ ‫فک��ر می کنی��د کمیت��ه ‪ 8+7‬ک��ی وارد‬ ‫مصادیق شود؟‬ ‫‪ l‬اول بای��د این مکانیزم کامل ش��ود‪ ،‬بعد مرحله‬ ‫به مرحل��ه پیش��نهادات را بررس��ی خواهند کرد‬ ‫ک��ه احتماال از یکی‪ ،‬دو ماه این��ده می توانند وارد‬ ‫مصادیق شوند‪.‬‬ ‫از تجربه های گذش��ته چگون��ه می توان‬ ‫استفاده کرد؟‬ ‫‪ l‬بای��د طیف ه��ای بیش��تری را وارد مکانی��زم‬ ‫تصمیم گیری کرد‪ ،‬در اس��تان ها و شهرس��تان ها به‬ ‫اقتضای شرایط عمل کرد‪ ،‬نه انکه مانند دوره قبل‬ ‫یک س��ازوکار ثابت را برای هم��ه درنظر گرفت‪،‬‬ ‫ضمن انکه همه گروه ها از خود گذش��تگی نش��ان‬ ‫دهند و س��هم خواهی نکنند ت��ا این کار جمعی به‬ ‫نتیجه برسد‪.‬‬ ‫اکن��ون پس از گذش��ت س��ال ها بر ای��ن اعتقاد‬ ‫اس��تواریم که ان دس��ته از گروه ها و جناح هایی‬ ‫که بر ارزش های نظام مقدس جمهوری اس�لامی‬ ‫پافش��اری می کنند‪ ،‬باید با یکدیگر وحدت داشته‬ ‫باش��ند و در سایه این وحدت به توفیقات بزرگی‬ ‫دست یابند‪.‬‬ ‫بر این اس��اس‪ ،‬اصولگرایان ان دس��ته از افرادی‬ ‫هس��تند که پایبند به ارزش های نظ��ام و انقالب‬ ‫هس��تند؛ از این رو وحدت بای��د در این جناح با‬ ‫توجه به موضع این جریان با جدیت دنبال ش��ود‬ ‫ت��ا نتایج مطلوبی را برای کش��ور به ارمغان اورد‪.‬‬ ‫افراد منتس��ب به این جریان بای��د بدانند که الزم‬ ‫اس��ت در کنار یکدیگر ب��ه کار و تالش بپردازند‬ ‫و از تنگ نظری و س��هم خواهی بپرهیزند و اهنگ‬ ‫والیت را در نظر داشته باشند‪.‬‬ ‫رمز پی��روزی‪ ،‬اقتدار‪ ،‬ماندگاری و اس��تمرار این‬ ‫نظ��ام در تبعیت از والیت اس��ت و اگ��ر این امر‬ ‫با جدیت از س��وی س��ران و بزرگان نظام دنبال‬ ‫نمی شد‪ ،‬اکنون به این سربلندی دست نمی یافتیم‪.‬‬ ‫اصولگرای��ان واقع��ی باید خ��ود را از جزئیات و‬ ‫حواش��ی بی فای��ده برهانند و به وح��دت فراگیر‬ ‫ت��ن دهند‪ .‬بار دیگر انتخاباتی دیگر در راه اس��ت‬ ‫که همچون تمامی ادوار گذش��ته با جلب حضور‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫احمد کریمی اصفهانی‬ ‫*‬ ‫حداکثری م��ردم‪ ،‬بای��د نمایش وح��دت در جریان‬ ‫اصولگرایی در این انتخابات به منصه ظهور برسد‪.‬‬ ‫اصولگرایان باید از تمام توان خود اس��تفاده نمایند تا‬ ‫این دایره بیش از گذشته وسعت یابد و هر کسی که به‬ ‫ارزش های نظام و حفظ ان عش��ق می ورزد‪ ،‬وارد این‬ ‫ورطه شود و اصولگرایان از این افراد حمایت کنند‪.‬‬ ‫دو مجموعه م��ورد اعتماد روحانیت مب��ارز و جامعه‬ ‫مدرس��ین ق��م از ابتدای انقالب تا کن��ون همواره در‬ ‫تمامی سطوح انقالب اسالمی حضور داشتند و حتی‬ ‫حضرت امام (ره) درباره این دو گروه فرمودند‪« :‬هرگاه‬ ‫با مشکلی مواجه شدید ببینید که جامعه مدرسین چه‬ ‫می کنند‪ ،‬ان را دنبال کنید‪».‬‬ ‫سعی اصولگرایان هم بر این است که با محور جامعه‬ ‫روحانی��ت مبارز و جامعه مدرس��ین به حرکت خود‬ ‫ادامه دهند و از این دو تش��کل روحانی تبعیت کنند؛‬ ‫چرا ک��ه راه دس��تیابی ب��ه موفقیت ب��رای این جریان‬ ‫حرکت در این مسیر است‪.‬‬ ‫ام��ا در عین ح��ال اس��یب هایی نیز وج��ود دارد که‬ ‫اصولگرای��ان را در کس��ب وحدت تهدی��د می کند‪.‬‬ ‫به عن��وان مث��ال‪ ،‬اگ��ر افراد منتس��ب به ای��ن جریان‬ ‫به دنب��ال س��هم خواهی گام بردارن��د و حرکت کنند‬ ‫ای��ن جهت گیری اس��یب خواهد دی��د‪ .‬ورود عنصر‬ ‫تمامیت خواهی در این جریان از اس��یب های دیگری‬ ‫اس��ت که این روند را تهدید می کند‪ .‬ما هرگز نباید به‬ ‫دنبال تمامیت خواهی در تمام سطوح جامعه باشیم‪.‬‬ ‫الزم می دان��م به این نکته مهم اش��اره کن��م که نظام‬ ‫جمهوری اس�لامی بر اس��اس والیت فقیه ش��کل‬ ‫گرفته اس��ت‪ .‬ولی فقیه در صدر و راس این نظام‬ ‫باید حضور دائم داش��ته باش��د و این امر هیچ گاه‬ ‫نباید متزلزل ش��ود‪ .‬در نظام ما ریاست از ان یک‬ ‫نفر اس��ت و تبعیت از ان در تمام سطوح جامعه‬ ‫ی اس��ت‪ .‬ما باید با جدیت فراوان پیگیر این‬ ‫الزام ‬ ‫امر ش��ویم تا مبادا اس��یبی نظام و اصولگرایی را‬ ‫تهدید کند‪.‬‬ ‫در نهایت برای رس��یدن به س��احل مقصود‪ ،‬باید‬ ‫اخالق اس�لامی در کارها در اولویت قرار گیرد‪.‬‬ ‫اعتق��ادات دینی ما اجازه نمی دهد که با حیثیت و‬ ‫ابروی افراد بازی کنیم‪ .‬از این رو یکی از مسائلی‬ ‫ک��ه در انتخابات ها بس��یار باید ب��ه ان توجه کرد‬ ‫همین ویژگی اس��ت و نباید شخصیت افراد زیر‬ ‫سوال رود‪.‬‬ ‫مس��اله اخ��ری که می خواه��م به تمام دوس��تان‬ ‫اصولگرا یاداور ش��وم‪ ،‬این اس��ت ک��ه نباید در‬ ‫انتخابات فضای جامعه را اشفته کنند و جامعه به‬ ‫التهاب کشیده شود؛ چراکه در فضای التهاب الود‬ ‫دیگر عقل حکمفرما نیست‪.‬‬ ‫در حالی که در تمامی مس��ائل باید جنبه عقل در‬ ‫صدر قرار گیرد‪ ،‬اگر اصولگرایان در دس��تیابی به‬ ‫وحدت ای��ن نکات را در نظر گیرن��د‪ ،‬انتخاباتی‬ ‫در خ��ور نظام جمهوری اس�لامی برگزار خواهد‬ ‫شد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫اسیب هایی که وحدت اصولگرایان‬ ‫را تهدید می کند‬ ‫*دبیرکل انجمن های اسالمی اصناف و بازار‬ ‫‪35‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫‪36‬‬ ‫بحران دموکراسی‬ ‫‪1‬‬ ‫پرونده ای درباره رسوایی شنود مکالمات تلفنی در بریتانیا‬ ‫خبرس��ازها همواره جایی در رس��انه ها برای خود باز می کنند‪ ،‬اما زمانی که یک رس��انه‬ ‫خود خبرساز می شود داستان دیگری است که شاید برای اهالی رسانه خبر خوشی نباشد‪.‬‬ ‫رسوایی شنود تلفنی مشترکان بریتانیایی توسط هفته نامه نیوز اود ورلد یکی از ان مواردی‬ ‫اس��ت که رس��انه را خبرس��از کرد‪ .‬ابعاد این مساله انقدر گسترده اس��ت و هر روز زاویه‬ ‫جدیدی از ان رو می ش��ود که به نظر می رس��د تا مدت ها به موضوع بحث رسانه ها تبدیل‬ ‫خواهد ش��د‪ .‬به نظر می رس��د در قرن بیس��ت و یکم رس��انه ها بیش از گذش��ته مهم تر و‬ ‫نقش افرین تر ش��ده اند‪ .‬انها ه��م با در پیش گرفتن رویکرد جدی��د دیجیتالی و تعاملی و‬ ‫ه��م به لحاظ تنوع و قدرت ارتباطی بیش��تر و گس��ترده تر با س��اختارهای جدیدی ظاهر‬ ‫شده اند‪ .‬بسیاری از انها با داشتن تکنولوژی های نوین به عنوان بازیگران بین المللی شناخته‬ ‫می ش��وند‪ .‬بس��یاری دیگر در دس��ت تنها چند مالک‪ ،‬انحصارهای جدیدی را افریده اند‪.‬‬ ‫غول های رسانه ای مخصوصا در نظام سرمایه داری غربی‪ ،‬به رسانه ها به عنوان کسب و کار‬ ‫ازاد و صنایع س��وداور و به مخاطب به مثابه مشتریان می نگرند که مدام باید مصرف کننده‬ ‫کاالهایشان باشد‪ .‬هرچه مشتری بیشتر‪ ،‬اگهی بیشتر و سود بیشتر خواهد بود‪ .‬این مسائل‪،‬‬ ‫مباحث نوینی را در شناس��ایی رسانه ها گشوده اند؛ انحصار‪ ،‬یکدست شدن محتوا‪ ،‬بازاری‬ ‫شدن محتوا و مخاطب و ادغام و‪...‬‬ ‫رس��انه های متنوع و گس��ترده بین المللی تنها در دس��ت چند مالک‪ ،‬نظام های رسانه ای را‬ ‫به چالش می کش��ند‪ .‬در این بین شناس��ایی یکی از غول های رسانه ای که توانسته در کمتر‬ ‫از نیم ق��رن از یک بنگاه روزنامه به یک امپراتوری عظیم رس��انه های الکترونیکی و تعاملی‬ ‫دس��ت یابد و اش��نایی با مدیری که با حمایت های دولت های غربی و جریان های طرفدار‬ ‫صهیونیس��م از گردانن��دگان دهکده جهانی اس��ت‪ ،‬می تواند بر تصمیم گیری اینده رس��انه‬ ‫کشورها تاثیرگذار باشد‪.‬‬ ‫حکایت رسوایی از این قرار است که یکی از شرکت های رسانه ای متعلق به رابرت مرداک‪،‬‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫افتضاح انگلیسی‬ ‫بین الملل‬ ‫وقتی دموکراسی زیر پای خود را خالی می کند‬ ‫‪37‬‬ ‫غول رس��انه ای جهان‪ ،‬متهم به هک تلفن مش��ترکان‬ ‫انگلیسی و سوءاستفاده از این مکالمات برای تهیه خبر‬ ‫و گزارش شده است‪.‬‬ ‫روی گرین اسلید‪ ،‬مقاله نویس روزنامه گاردین درباره‬ ‫این رس��وایی می گوید‪« :‬این مساله نشان دهنده میزان‬ ‫اهمیت حرفه روزنامه نگاری و فعالیت رسانه هاس��ت‬ ‫و نش��ان می دهد که این حرفه تا چ��ه حد با اهمیت‬ ‫شده است‪ ».‬گرین اسلید گفت‪« :‬این رسوایی در پنج‬ ‫س��ال گذش��ته ش��دت گرفته و اخیرا با انتشار اخبار‬ ‫مربوط به هک ش��دن گوشی تلفن همراه افراد کشته‬ ‫شده و هک شدن گوشی های همراه والدین دو دختر‬ ‫کشته ش��ده و همچنین هک شدن گوشی های همراه‬ ‫افراد مطلع از حوادث بمبگذاری سال ‪ 2007‬میالدی‬ ‫به اوج خود رس��یده اس��ت‪ .‬افشا شدن هر چه بیشتر‬ ‫ابعاد این رس��وایی سبب تش��دید فشارها بر موسسه‬ ‫خبری نیوز اینترنش��نال متعلق به رابرت مرداک شده‬ ‫که در این رسوایی گسترده دست داشته است‪ .‬چندی‬ ‫پیش هم فاش ش��د؛ یکی از روزنامه نگاران برجسته‬ ‫هفته نامه نیوز او د ورلد انگلیس که متعلق به رابرت‬ ‫مرداک‪ ،‬سرمایه‏ دار یهودی است‪ ،‬هکر استخدام کرده‬ ‫بود تا غیرقانونی اطالعات سری را جمع‪‎‬اوری کند‪».‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫‪38‬‬ ‫مرداک کیست؟ ‬ ‫مرداک مالک و رئیس غول رس��انه ای ش��رکت خبر‬ ‫در س��ال ‪ 1931‬در ملب��ورن اس��ترالیا ب��ه دنیا امد و‬ ‫فعالیت رس��انه ای خ��ود را با یک روزنامه در ش��هر‬ ‫ادالید اس��ترالیا اغاز کرد‪ .‬اندکی بعد به انتشار کتاب‬ ‫پرداخ��ت و در چن��د ده��ه اخیر رس��انه هایی را در‬ ‫انگلس��تان‪ ،‬امریکا و اس��یا به تملک خود دراورده و‬ ‫تاثیری فراگیر بر جریان اخب��ار و اطالعات در بازار‬ ‫اطالع رس��انی جهان گذاشت‪ .‬او در اس��ترالیا اواخر‬ ‫دهه ‪ 1950‬فعالیت خبررس��انی را در تلویزیون اغاز‬ ‫کرد‪ ،‬اما فعالیت های خب��ری تلویزیونی جدی او در‬ ‫انگلستان و در سال ‪ 1989‬اغاز شد‪.‬‬ ‫صاحب نظران رسانه در امریکا معتقدند اکثر اقدامات‬ ‫مرداک در راستای استفاده از نفوذ سیاسی برای اهداف‬ ‫مال��ی صورت می گیرد‪ .‬در این میان قدرت هایی چون‬ ‫امریکا و رژیم صهیونیستی با عقد قرارداد با شبکه های‬ ‫اکثر اقدامات مرداک‬ ‫در راستای استفاده‬ ‫از نفوذ سیاسی برای‬ ‫اهداف مالی صورت‬ ‫می گیرد‪ .‬در این میان‬ ‫قدرت هایی چون امریکا‬ ‫و رژیم صهیونیستی با‬ ‫عقد قرارداد با شبکه های‬ ‫تحت اختیار وی‪ ،‬سفارش‬ ‫ساخت برنامه های مورد‬ ‫عالقه خود را به انها‬ ‫می دهند‬ ‫تحت اختیار وی‪ ،‬سفارش س��اخت برنامه های مورد‬ ‫عالقه خود را به انها می دهند که در میان انها برنامه های‬ ‫ی جایگاه ویژه ای دارد‪.‬‬ ‫ضد اخالقی و ضد اسالم ‬ ‫در س��ال های اخیر این میلیاردر اس��ترالیایی از قوانین‬ ‫غیرسختگیرانه امریکا اس��تفاده کرده و سلطه خود را‬ ‫بر رسانه ها و س��اختار سیاسی این کشور مستحکم تر‬ ‫کرده اس��ت‪ .‬این س��لطه بدانجا کشیده که حتی شبکه‬ ‫فارس��ی وان از سوی گروه رس��انه ای که او در دست‬ ‫دارد‪ ،‬راه اندازی شد‪.‬‬ ‫تلویزیون ه��ای ماه��واره ای او در پنج ق��اره جهان به‬ ‫پخش برنام��ه می پردازن��د‪ ،‬او ‪ 175‬روزنامه از جمله‬ ‫«نیویورک پس��ت» و «تایمز» لندن را در مالکیت خود‬ ‫دارد‪ .‬تنها در امریکا‪ ،‬مرداک ‪ 35‬ایس��تگاه تلویزیونی‪،‬‬ ‫ش��بکه های فاکس و اس��تودیو قرن بیس��تم فاکس را‬ ‫در اختی��ار دارد که ‪ 40‬درصد جمعیت این کش��ور را‬ ‫تحت پوش��ش رس��انه ای قرار می دهند‪.‬پیش از اغاز‬ ‫جنگ ع��راق‪ ،‬رابرت مرداک در رس��انه های مختلف‬ ‫تحت مالکیت خود‪ ،‬به طور کامل از اغاز جنگ امریکا‬ ‫در ع��راق حمایت و اقدام ج��ورج بوش را صحیح و‬ ‫اخالقی توصیف کرد‪.‬‬ ‫بر اس��اس این گزارش‪ ،‬پس از انکه جنجال به وجود‬ ‫امده درباره اس��تراق س��مع های انجام ش��ده از سوی‬ ‫روزنامه رابرت مرداک به پارلمان انگلیس کشیده شد‪،‬‬ ‫دیوید کامرون از انجام تحقیقات در این باره حمایت‬ ‫کرد‪ .‬کامرون گفته است تحقیقات مستقلی در این باره‬ ‫انجام خواهد ش��د‪ .‬وی در پارلمان انگلیس گفت این‬ ‫تحقیقات تا زمانی که تحقیقات پلیس به پایان نرسیده‪،‬‬ ‫انجام نخواهد شد‪ ،‬اما «اد میلیبند» رهبر حزب مخالف‬ ‫کارگر گفت که این تحقیقات باید زودتر انجام شود‪.‬‬ ‫رسانه ها و دموکراسی‬ ‫اکث��ر دولت ها به ازادی مطبوعات ب��ه عنوان یکی از‬ ‫عناصر اساس��ی در یک جامع��ه ازاد ارج می گذارند‪.‬‬ ‫روزنامه نگاری با توجه به ابعاد اجتماعی ان و دس��ت‬ ‫و پنج��ه نرم کردن با حوزه ق��درت به یک معنا عمل‬ ‫سیاس��ی است‪ .‬رس��انه ها عالوه بر خدمت در نظارت‬ ‫بر نهاد های محلی و اگاه س��ازی عموم از موضوعات‬ ‫امنیتی می توانند به شهروندان در درک دور از دسترس‬ ‫و دسترس��ی به ان کمک کنن��د‪ .‬ازادی بیان که ازادی‬ ‫دسترس��ی به اطالع��ات بخش��ی از ان اس��ت ‪ ،‬حق‬ ‫اساسی شناخته ش��ده بین المللی بوده و یکی از ارکان‬ ‫دموکراسی است‪.‬‬ ‫اما انچه در مورد رس��وایی اخیر رس��انه ای به چش��م‬ ‫می خ��ورد به نظر می رس��د ک��ه با ذات دموکراس��ی‬ ‫در تناق��ض اس��ت‪ .‬چرا که با توجه ب��ه این موضوع‬ ‫که مرداک با اس��تفاده از ثروت خود که بخشی از این‬ ‫ثروت را از طریق حضور در رس��انه ها به دست اورده‬ ‫ است توانسته خود را قدرتمند و قدرتمندتر کند‪ .‬این‬ ‫مساله ای است که با ذات دموکراسی در تناقض است‪.‬‬ ‫از همین روس��ت که می توان رسانه را علیه دموکراسی‬ ‫قلمداد کرد‪ .‬مرداک با استفاده از قدرت و ثروت خود‬ ‫سعی می کند با استفاده از ابزار رسانه به اهداف سیاسی‬ ‫خود دس��ت پیدا کند‪ .‬این مساله تنها در مورد مرداک‬ ‫صدق نمی کند ‪ ،‬بلکه در س��ال های اخیر محدود شدن‬ ‫صاحبان رس��انه و شرکت های رسانه ای سبب شد ه تا‬ ‫ی به گوش‬ ‫نظرات و صداهایی که از رسانه های عموم ‬ ‫می رس��د محدود شود‪ .‬مفهوم دموکراسی رسانه ای در‬ ‫گفتمان سیاس��ی امروز در جامعه غربی معنای خود را‬ ‫از دست داده است‪g .‬‬ ‫رکن چهارم علیه سه رکن دیگر‬ ‫حسن بهشتی پور‪ /‬کارشناس رسانه‬ ‫‪2‬‬ ‫از ان هر دو اس��تفاده خوب و بد بشود‪ .‬اینکه رسانه‬ ‫دس��ت چه کس��انی اس��ت و چه اهداف��ی را دنبال‬ ‫می کنند اهمیت بس��یار باالیی دارد‪.‬‬ ‫در مورد مس��اله مرداک به این نکته باید اشاره کرد‬ ‫که این مس��اله با دموکراس��ی بریتانیا ضدیت دارد‪.‬‬ ‫چراکه این رس��انه وارد حریم خصوصی افراد شده‬ ‫و از این اطالعات برای شکل دادن به افکار عمومی‬ ‫جامعه اس��تفاده کرده اس��ت‪ .‬دو مالحظه بزرگ در‬ ‫این مورد وجود دارد‪ -1 :‬ایا برای اولین بار اس��ت‬ ‫که چنین کاری انجام می ش��ود و اقای مرداک اولین‬ ‫فردی اس��ت که چنی��ن کاری انج��ام داده یا اینکه‬ ‫افراد دیگری هم هس��تند؟ ‪ -2‬افش��ای این موضوع‬ ‫ب��ه چه منظور انجام ش��ده اس��ت؟ ایا افش��ای این‬ ‫موضوع صرفا برای کمک به دموکراس��ی اس��ت یا‬ ‫هدف خارج کردن یک رقیب جدی برای حکومت‬ ‫بریتانیاس��ت؟‬ ‫این دو موضوع مس��ائلی اس��ت که باید به ان توجه‬ ‫ک��رد‪ .‬در تحلیل تحولی ک��ه رخ می دهد باید به این‬ ‫پرسش ها پاسخ داد‪ .‬این مساله نقطه عطفی در تاریخ‬ ‫رس��انه هایجهاناس��ت‪.‬‬ ‫باید در نگاه به این موضوع واقع بین باشیم‪ .‬موضوع‬ ‫اصلی سیاست قدرت است‪ .‬اینکه قدرت دست چه‬ ‫کسانی باشد و چگونه از ان استفاده شود و از فساد‬ ‫افراد قدرتمند جلوگیری کند‪ ،‬جزو ذات دموکراسی‬ ‫اس��ت‪ .‬بنابرای��ن دموکراس��ی هی��چ تعارضی با‬ ‫ق��درت ن��دارد و رو در روی ق��درت نیس��ت‪.‬‬ ‫دموکراس��ی می گوی��د بای��د قدرت در دس��ت‬ ‫اکثریت مردم باشد‪ .‬این اکثریت مردم هستند که‬ ‫قدرت را به دست فردی می دهند که می خواهد‬ ‫دموکراس��ی را اعمال کند‪ .‬دموکراسی مکانیزمی‬ ‫ برای نظ��ارت مردم بر ق��درت تعریف می کند؛‬ ‫چراکه ذات انس��ان بر این است که احتمال دارد‬ ‫از قدرت س��وء اس��تفاده کند‪.‬‬ ‫یکی از ارکانی که بر قدرت نظارت دارد رسانه ها‬ ‫و مطبوعات هس��تند‪ .‬در ی��ک محیط دموکرات‬ ‫رک��ن چهارم دموکراس��ی رس��انه اس��ت که به‬ ‫نمایندگی از مردم ب��ه فعالیت دولتی که قدرت‬ ‫را از طرف مردم به دست اورده‪ ،‬نظارت می کند‪.‬‬ ‫بنابراین در این سیس��تم دولت پاسخگوس��ت و‬ ‫باید مس��ائل را مش��خص و شفاف بگوید و اگر‬ ‫این کار را انجام داد در واقع دموکراس��ی تحقق‬ ‫پیدا کرده اس��ت‪ .‬اما امروز رس��انه ها به ابزاری‬ ‫برای س��وء اس��تفاد از قدرت تبدیل ش��ده اند‪.‬‬ ‫انتقاد مهمی که امروز در کش��ورهایی که مدعی‬ ‫دموکراسی هس��تند وجود دارد این است که از‬ ‫رسانه ها به عنوان ابزاری برای نظارت بر قدرت‬ ‫اس��تفاده نمی ش��ود‪ ،‬بلکه به عنوان ابزاری برای‬ ‫رس��یدن قدرت از ان اس��تفاده می کنند‪g .‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫ب��ا افش��ای مس��اله سوء اس��تفاده از حری��م‬ ‫خصوصی اف��راد در ارتباط ب��ا پرونده مرداک‪،‬‬ ‫این مساله مطرح می ش��ود که مرداک با استفاده‬ ‫از ث��روت خ��ود قدرت ب��ه دس��ت اورده و با‬ ‫سوء اس��تفاده از قدرتی که به دست اورده‪ ،‬ذات‬ ‫دموکراس��ی را زیر سوال برده است‪ .‬در ارتباط با‬ ‫این موضوع ابتدا باید به این نکته اشاره کرد که‬ ‫ثروتی که مرداک به دس��ت اورده از راه رس��انه‬ ‫نب��وده‪ ،‬بلک��ه این ثروت را از ج��ای دیگری به‬ ‫دست اورده و ان را در رسانه ها سرمایه گذاری‬ ‫ک��رده و با س��رمایه ای که از راه ه��ای دیگر به‬ ‫دست اورده یک امپراتوری برای خود در رسانه‬ ‫به وجود اورده اس��ت‪.‬‬ ‫از س��وی دیگ��ر اقای م��رداک بخش��ی از نظام‬ ‫س��رمایه داری امروز دنیاست و این سرمایه داری‬ ‫اوال ملیت ن��دارد؛ مرداک یک فرد اس��ترالیایی‬ ‫است‪ ،‬در امریکا ثروت اندوزی کرده و در شرق‬ ‫اس��یا و بریتانیا کار رسانه ای انجام می دهد‪ .‬دوما‬ ‫ح��وزه کاری خ��ود را محدود ب��ه یک موضوع‬ ‫خاص نمی کند‪ ،‬بلکه سعی می کند در موضوعات‬ ‫مختلف اما مربوط به هم س��رمایه گذاری کند‪.‬‬ ‫زمان��ی بود که م��رداک از نی��روی کار ارزان و‬ ‫منابع اولیه اس��تفاده می کرد‪ ،‬اما بعدا به س��مت‬ ‫س��رمایه داری روی اورد‪ .‬بنابرای��ن باید دید در‬ ‫دنیای امروز که رس��انه ها به افکار عمومی شکل‬ ‫می دهن��د این لو رفتن و سوء اس��تفاده از حریم‬ ‫خصوصی افراد به واسطه نشریات‪ ،‬ایا به عنوان‬ ‫ی��ک پدی��ده مقطعی ب��وده یا اینکه این مس��اله‬ ‫بهانه ای ش��ده تا رقبای م��رداک بخواهند با این ‬ ‫ترفند برای او محدودیت ایجاد کنند‪.‬‬ ‫س��وال این اس��ت که چرا م��رداک که خودش‬ ‫س��ردمدار رس��انه های صهیونیس��تی معرف��ی‬ ‫می ش��ود‪ ،‬ام��روز اینچنی��ن تحت فش��ار قرار‬ ‫گرفته اس��ت که نزدیکانش نیز مجبور به استعفا‬ ‫می ش��وند و حتی از خرید س��هام بی اسکای بی‬ ‫هم منصرف ش��د‪ .‬تحلیل ه��ای مقطعی در این‬ ‫م��ورد نمی توان��د قابل قبول باش��د‪ .‬ب��ه عنوان‬ ‫مثال نمی توانی��م بگوییم مرداک را به دلیل زد و‬ ‫بندهای داخل حکومت در بریتانیا تحت فش��ار‬ ‫قرار داده اند و می خواس��تند او را محدود کنند‪،‬‬ ‫چرا که امپراتوری او در داخل بریتانیا گس��ترده‬ ‫ش��ده‪ ،‬بنابراین انها امدند موضوع سوء استفاده‬ ‫از حریم ش��خصی را فاش کردن��د‪ .‬تبعات این‬ ‫مساله در حال حاضر به امریکا هم کشیده شده‬ ‫است‪.‬‬ ‫باید نگاه دقیق تری به این مس��اله داش��ته باشیم‪.‬‬ ‫اینکه رسانه به دموکراسی کمک می کند یا ضربه‬ ‫می زند‪ ،‬بس��تگی به این دارد که چه کسی از این‬ ‫رسانه ها اس��تفاده می کند‪ .‬نگاه شخص صاحب‬ ‫رس��انهمهماس��ت‪.‬‬ ‫رس��انه یک شمشیر دو لبه اس��ت‪ ،‬یک چاقوی‬ ‫جراحی اس��ت؛ اگ��ر این چاق��وی جراحی در‬ ‫دس��ت یک جراح حاذق باشد اثرات مثبتی دارد‬ ‫و به بیم��ار کمک می کند‪ .‬اگ��ر همین چاقو در‬ ‫دس��ت یک فرد ناوارد باشد مریض را به کشتن‬ ‫می دهد‪ .‬رس��انه هم یک ابزار است که می توان‬ ‫رسوایی مرداک و زیر سوال رفتن ذات دموکراسی‬ ‫‪39‬‬ ‫دیکتاتوری نقاب دار‬ ‫امپراتوری مرداک «صدای ازاد» را به افسانه تبدیل کرد‬ ‫دکتر مجید تفرشی‪ /‬پژوهشگر و کارشناس مسائل بریتانیا‬ ‫‪3‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫‪40‬‬ ‫زمان��ی که مرداک ش��روع به فعالی��ت در عرصه‬ ‫رس��انه ای دنیا و به خصوص بریتانیا ک��رد ‪ ،‬مانند همه‬ ‫ی را اغاز‬ ‫افرادی که وارد این عرصه شدند رقابت سالم ‬ ‫ک��رد‪ .‬بدان معنا که با خریدن یک روزنامه‪ ،‬اداره یک یا‬ ‫چن��د روزنامه دیگر در ش��هرهای مختلف اغاز به کار‬ ‫کرد‪ .‬این مس��اله کامال عادی ب��ود‪ ،‬اما به مرور زمان با‬ ‫افزایش ثروتش وارد بازی مونوپلی کردن رسانه ها شد‪.‬‬ ‫نتیجه این بازی این شد که توانست با خرید رسانه های‬ ‫مختلف با گرایش های مختلف‪ ،‬گردش خبری رسانه ای‬ ‫بریتانیا را تحت کنترل خود دراورد‪ .‬به عنوان مثال مرداک‬ ‫یک روزنامه محافظه کار در اختیار دارد و در مقابل یک‬ ‫روزنامه حزب کارگ��ر را هم مدیریت می کند‪ .‬صدای‬ ‫ازاد‪ ،‬در عرص��ه رس��انه ای ورای ان چیزی که مرداک‬ ‫می خواست برای مدتی طوالنی دیده نمی شد‪ .‬هر جایی‬ ‫که می خواستند چیزی منتشر کنند یا مطلبی را منعکس‬ ‫کنند ‪ -‬چه در رس��انه های مکت��وب ‪ ،‬چه در تلویزیون‬ ‫و چه در رس��انه های دیجیتالی‪ -‬رد پای مرداک وجود‬ ‫داش��ت‪ .‬در واقع جایی نبود که بخواهید پا بگذارید و‬ ‫عرصه فرمانداری و اقتدار مرداک نباش��د‪ .‬بنابراین این‬ ‫مساله از یک رقابت سالم در جریان ازاد اطالع رسانی‬ ‫به یک انحصار رسانه ای تبدیل شد‪ .‬رسانه های مرداک‬ ‫به مرور از عنصری که الزمه ازادی و دموکراس��ی بود‬ ‫به عنصری چالشگر و محدود کننده ازادی و دموکراسی‬ ‫تبدیل ش��دند‪ .‬یعنی از پروس��ه رس��انه ای ازاد به یک‬ ‫چالش رس��انه ای تبدیل ش��دند‪ .‬وقتی فردی با ثروتی‬ ‫که در اختیار دارد‪ ،‬دس��تش به عرصه ها و گرایش های‬ ‫مختلف می رس��د و هر رسانه ای را در اختیار و کنترل‬ ‫خود دارد دیگر نمی توان حرف از ازادی زد‪.‬‬ ‫برای جلوگیری از چنین چالشی دو مساله وجود دارد؛‬ ‫یکی مس��اله جلوگیری از انحصار رس��انه ای از دست‬ ‫افرادی مانند مرداک و افراد وابسته به انهاست‪ ،‬افرادی‬ ‫که انقدر ثروت دارند که می توانند رسانه ها را یک جا‬ ‫بخرند‪ .‬مبارزه این روند ش��روع ش��ده‪ ،‬اما مسیر بسیار‬ ‫طوالن��ی ای را در پیش دارد‪ .‬در واقع باید کاری کرد تا‬ ‫این افراد نتوانند در عرصه رقابت اقتصادی و رسانه ای‬ ‫با ثروتشان هر انچه را می خواهند بخرند‪.‬‬ ‫مرداک برای حفظ تالش��ش برای کنترل کامل شرکت‬ ‫بی اسکای بی‪ -‬که بزرگترین شبکه رسانه ای خصوصی‬ ‫بریتانیا و یکی از غول های جهانی این مقوله اس��ت –‬ ‫پیش دستی کرد و قبل از حکم دادگاه هفته نامه نیوز او‬ ‫د ورلد را تعطیل کرد‪ ،‬ولی ماجرا به همین جا ختم نشد‬ ‫و س��یر حوادث تا جایی پیش رفت که او مجبور شد‬ ‫قبل از رای پارلمان بریتانیا‪ ،‬پیشنهاد هفت میلیارد پوندی‬ ‫خود برای تملک کامل بی اسکای بی را هم پس بگیرد‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت که همین حاال هم بخش عمده ای‬ ‫از س��هام این شبکه به وی تعلق دارد‪ ،‬اما حرف اول و‬ ‫اخر را خودش نمی زند و افراد دیگری هس��تند که در‬ ‫تصمیم گیری ان نقش دارند‪ ،‬اما با دیدگاه های معتدل تر‪.‬‬ ‫مرداک می خواس��ت با خرید صد درصدی این شبکه‬ ‫صداه��ای دیگر را خاموش کند و تنها حرف و جریان‬ ‫خودش در این ش��بکه حاکم باشد‪ .‬در چنین شرایطی‬ ‫قانون می تواند مانع شود تا یک شبکه به طور کامل در‬ ‫اختیار یک نفر قرار نگیرد یا یک نفر مدیریت چندین‬ ‫ش��بکه را در اختیار نداشته باش��د؛ این البته یک وجه‬ ‫قضیه است‪.‬‬ ‫وجه دوم��ی ک��ه وج��ود دارد س��ازمان های نظارتی‬ ‫غیر دولت��ی هس��تند‪ .‬در حال حاضر س��ازمانی وجود‬ ‫دارد به نام «اف کام»‪ .‬کار این س��ازمان در واقع نظارت‬ ‫رسانه ای در بریتانیاست تا بی طرفی رسانه ها را تضمین‬ ‫کند و اجازه ندهد رسانه ها با غرض و پیش فرض اخبار‬ ‫تهیه کنند‪ .‬البته چقدر این کار درس��ت انجام می ش��ود‬ ‫بحثی اس��ت که باید جداگانه بررس��ی شود‪ .‬اما نفس‬ ‫وجود چنین س��ازمان هایی برای جلوگیری از حرکت‬ ‫رسانه ها در جهت منافع یک فرد یا یک جریان خاص‬ ‫کار الزمی است‪ .‬این سازمان ها سازمان هایی هستند که‬ ‫دولت از انها حمایت می کند‪ ،‬اما دولتی نیستند‪ .‬انتخاب‬ ‫انها انتخاب نسبتا ازادی است‪ .‬افرادی در ان جا هستند‬ ‫که شکایت های رسانه ای را بررسی می کنند تا رسانه ها‬ ‫غرض ورزی نکرده و حقوق دیگران را اجحاف نکنند‪.‬‬ ‫فعالیت این س��ازمان ها برای محدود کردن رس��انه ها‬ ‫نیس��ت و عمدت��ا در جهت ت�لاش ب��رای انصاف و‬ ‫بی طرفی رسانه ای است‪.‬‬ ‫مس��اله هفته نامه نیوز اود ورلد جنبه های مختلفی داشته‬ ‫اس��ت‪ .‬این هفته نام��ه پرفروش ترین نش��ریه در بریتانیا‬ ‫با فاصله بس��یاری از س��ایر نش��ریات این کش��ور بود‪.‬‬ ‫روزنامه های روز یکشنبه بریتانیا در واقع شماره روز هفتم‬ ‫روزنامه های دیگر هستند‪ .‬نیوز اود ورلد هم شماره هفتم‬ ‫روزنامه «سان» بود که خود پرفروش ترین روزنامه بریتانیا‬ ‫و سردسته روزنامه های عامه پسند و جنجالی است‪.‬‬ ‫اینجا دو اتفاق افتاد؛ یکی عدم امنیت حریم خصوصی‬ ‫اف��راد بود که در واقع برای یک هدف تجاری صورت‬ ‫گرفت‪ .‬طبعا مردم دنیا و بریتانیا از افشاگری و خبرهای‬ ‫تکان دهنده در مورد مسائل خصوصی افراد سرشناس‬ ‫بسیار خوششان می اید‪ .‬همه دوست دارند این اخبار را‬ ‫بخوانند‪ ،‬اما مرز این اخبار کجاس��ت و تا کجا می شود‬ ‫ب��رای پیدا ک��ردن این اخبار پیش رفت؟ ایا می ش��ود‬ ‫ب��رای اینکه ملت��ی را با یک خبر ن��اب و تکان دهنده‬ ‫خوش��حال کرد به حریم خصوصی اف��راد تجاوز کرد‬ ‫و به ط��ور غیر قانونی تلفن انها را ش��نود کرد یا خیر؟ ‬ ‫ی جامعه بریتانیا به این‬ ‫در حال حاضر وج��دان عموم ‬ ‫نتیجه رسیده که این مساله باید حدی داشته باشد‪ .‬نباید‬ ‫به خاطر تیراژ باالتر دس��ت به ه��ر اقدامی زد‪ .‬این یک‬ ‫وجه مس��اله است که به نظر من کل جامعه چه انهایی‬ ‫که دیدگاه چپ دارند و چه انهایی که دیدگاه راس��ت‬ ‫دارند به این نتیجه رسیده اند که این کار نادرستی است‬ ‫و باید جلوی ان را گرفت‪.‬‬ ‫وجه دوم مس��اله این اس��ت که در عرصه قانونی این‬ ‫روند فاش شده که دستگاه های مختلف حکومتی مانند‬ ‫پلی��س و تاحدی خود دولت و حتی ش��خص دیوید‬ ‫کامرون‪ ،‬نخس��ت وزیر دولت ائتالفی‪ ،‬از این مساله یا‬ ‫حمایت کرده اند یا نس��بت به ان چشم پوشی کرده اند‬ ‫و انچنان که باید و ش��اید جلوی ان نایستادند‪ .‬در حال‬ ‫حاضر فاش ش��ده که تعداد زیادی از فعالیت هایی که‬ ‫س��ازمان رسانه ای اقای مرداک به طور غیر قانونی انجام‬ ‫م��ی داده ‪ -‬برای هک کردن تلفن ه��ای مردم و هجوم‬ ‫به حریم خصوصی زندگی افراد ‪ -‬نمی توانس��ته بدون‬ ‫چشم پوش��ی و حمایت پلیس انجام ش��ود‪ .‬این مساله‬ ‫تاکنون به استعفای پل استیونسون‪ ،‬فرمانده پلیس لندن‬ ‫(اس��کاتلند یارد) و جان ییتز‪ ،‬معاون وی منجر ش��ده‬ ‫است‪.‬‬ ‫رسانه زیر تیغ‬ ‫دکتر علی گرانمایه پور‪ /‬استاد علوم ارتباطات‬ ‫‪4‬‬ ‫بحث��ی وج��ود دارد در رس��وایی ای ک��ه‬ ‫گروه رس��انه ای مرداک و به خص��وص هفته نامه‬ ‫نیوز او دورلد به بار اورده و ان این است که‪:‬‬ ‫‪ -1‬دموکراس��ی رس��انه ای غرب��ی ت��ا حدودی‬ ‫زیر سوال رفته است‪.‬‬ ‫‪ -2‬صداقت رس��انه خدشه دار ش��ده است‪ .‬این‬ ‫بح��ث در مجل��س لرده��ای بریتانیا ه��م مطرح‬ ‫ش��ده که اگر قرار باشد رسانه ای که رکن چهارم‬ ‫دموکراس��ی اس��ت تبدیل به اب��زاری علیه مردم‬ ‫شود‪ ،‬دیگر ازادی رسانه معنایی ندارد‪.‬‬ ‫‪ -3‬عم�لا کارک��رد ای��ن رس��انه از نظ��ر افکار‬ ‫عمومی مورد تقبیح همه است‪ ،‬حتی مورد تقبیح‬ ‫رسانه های زرد هم قرار گرفته است‪.‬‬ ‫بریتانیا و رسانه‬ ‫راب��رت مرداک یک ف��رد کامال حرفه ای اس��ت‬ ‫ک��ه مجموع��ه ای از ش��رکت هایی را دارد که در‬ ‫زمینه انتش��ارات و چاپ فعالی��ت دارند‪ .‬مرداک‬ ‫در بریتانیا با پخش اخبار از ش��بکه اس��تار خود‬ ‫توانس��ت جامعه بریتانی��ا را به‬ ‫ه��م بری��زد‪ .‬در ان زم��ان در‬ ‫خ��ود بریتانیا‪ ،‬ن��ام او را موش‬ ‫کور گذاش��تند‪ .‬زمانی که شبکه‬ ‫اس��تار تی وی ب��رای هنگ کنگ‬ ‫و چی��ن خب��ر پخ��ش می کرد‪ ،‬‬ ‫توانست اخبار شبکه های چینی‬ ‫را تحت تاثیر قرار دهد و سبب‬ ‫شود چینی ها نمایندگی خود را‬ ‫تعطیل کنند‪.‬‬ ‫مرداک س��ابقه یک اعمال قدرت‬ ‫رس��انه ای قوی را دارد‪ .‬اما سوال‬ ‫این است که در مهد ازادی رسانه‬ ‫این اتفاق افتاده است ؟ نمایندگان‬ ‫پارلم��ان بریتانی��ا در حمایت از‬ ‫ازادی مطبوعات این مساله را مطرح می کردند که‬ ‫این اعمال مرداک باعث می ش��ود تا از این به بعد‬ ‫در م��ورد ازادی مطبوعات تجدید نظر کنیم و این‬ ‫ضد دموکراسی است‪.‬‬ ‫بخش��ی از ان چیزی که در ش��بکه های رسانه ای‬ ‫مشرق زمین نس��بت به عملکرد رسانه ای مغرب‬ ‫زمین منعکس می شود‪ ،‬اخالقی و ارزشی است تا‬ ‫منطبق بر واقعیت ها‪.‬‬ ‫ام��ا نکته ای که وجود دارد این اس��ت که برخی‬ ‫از روزنامه نگاران در پروسه تولید خبر اطالعاتی‬ ‫به دس��ت می اوردند که صاحبان رس��انه ها با این‬ ‫اطالعات به قدرت فراتصوری می رسند که حتی‬ ‫این ق��درت از قدرت سیس��تم های اطالعاتی و‬ ‫امنیتی هم باالتر است‪.‬‬ ‫اطالعاتی به دس��ت می اوردند که ع�لاوه بر اینکه‬ ‫می تواند پولس��از باش��د ‪ ،‬می تواند نسیم جریانات‬ ‫سیاسی را تغییر دهد‪ .‬اما این مساله در بریتانیا بسیار‬ ‫خطرناک ش��ده و اگر ثابت شود که نظام رسانه ای‬ ‫مبتنی بر کسب اطالعات نامشروع از افراد و ورود‬ ‫به حریم خصوصی انها با سیس��تم قدرت سیاسی‬ ‫بریتانیا در ارتباط بوده ‪ ،‬مساله از انچه امروز مطرح‬ ‫می شود نیز بدتر خواهد شد‪g .‬‬ ‫بین الملل‬ ‫زنگ خطر نو کالسیک ها‬ ‫اتفاق��ی ک��ه ام��روز در بریتانی��ا افتاده اس��ت را‬ ‫پیش تر در دهه ‪ 1970‬و ‪1980‬‬ ‫نوکالس��یک ها پیش بینی کرده‬ ‫بودن��د‪ .‬انه��ا می گفتند قدرت‪،‬‬ ‫ ث��روت و رس��انه زمان��ی که با‬ ‫یکدیگر پیوند بخورد فاجعه ای‬ ‫را پیش می اورد که امروز شاهد‬ ‫ان هستیم‪.‬‬ ‫مکتب کالسیک معتقد است که‬ ‫سرمایه داری در دوران انقالب‬ ‫صنعتی بر چند مس��اله مس��لط‬ ‫ب��ود؛ نی��روی کار‪ ،‬اب��زار کار‪،‬‬ ‫ سرمایه و تعیین دستمزد‪ .‬مکتب‬ ‫کالس��یک کاری ب��ه فرهنگ و‬ ‫تولی��دات فرهنگ��ی نداش��ت‪.‬‬ ‫سرمایه داران قدرت تولید پول‬ ‫و ق��درت کنترل ب��ازار را در اختیار داش��تند‪ .‬از‬ ‫دهه ‪ 1990‬پس از انکه نوام چامس��کی راجع به‬ ‫قدرت رس��انه صحبت کرد و تافلر خبر از موج‬ ‫س��وم داد و اعالم ک��رد که در این��ده اطالعات‬ ‫می تواند قدرت باش��د‪ ،‬نگاه جدیدی ظهور پیدا‬ ‫کرد و پیش��تازان این نظریه ها سرمایه داران بزرگ‬ ‫دنی��ا بودند که با داش��تن مالکی��ت کارخانه ها و‬ ‫ش��رکت های زنجیره ای بزرگ به فکر راه اندازی‬ ‫ش��بکه ای از مطبوع��ات و رس��انه افتادن��د‪ .‬این‬ ‫همان پیش بینی نوکالس��یک ها یا اعضای مکتب‬ ‫فرانکف��ورت بود که تئودور ادورنو به ان صنعت‬ ‫فرهنگ می گف��ت و هابرماس ان را دس��تکاری‬ ‫افکار عمومی می خواند‪.‬‬ ‫مکت��ب فرانکف��ورت می گوی��د در این��ده ای‬ ‫– که ما امروز در ان به س��ر می بریم – بزرگترین‬ ‫خطر این اس��ت که سرمایه داری بعد از به دست‬ ‫اوردن قدرت اقتصادی و س��یطره بر ساختار های‬ ‫مالکیت‪ ،‬مدیریت و حقوق و دس��تمزد به س��راغ‬ ‫تولی��دات فرهنگی می رود و با به دس��ت گرفتن‬ ‫روزنامه ها‪ ،‬مطبوعات و مجله ها تولیداتی را وارد‬ ‫بازار می کند که در جهت غیر سیاسی کردن افکار‬ ‫عمومی است‪.‬‬ ‫مکت��ب فرانکفورت به نکته ای اش��اره می کند و‬ ‫می گوی��د از ان لحظه ای بترس��ید که مالکان این‬ ‫نوع رس��انه ها با صاحبان قدرت علیه س��یطره بر‬ ‫جامع��ه تبان��ی کنند‪ .‬این همان چیزی اس��ت که‬ ‫اتف��اق افتاده اس��ت‪ .‬به عنوان مثال برلوس��کونی‬ ‫به عنوان یک سلطان رسانه ای ایتالیا‪ ،‬مالک بخشی‬ ‫از باش��گاه ا‪.‬ث میالن اس��ت‪ .‬بخش��ی از س��هام‬ ‫فی��ات را برعهده دارد‪ .‬بخش��ی از ش��رکت های‬ ‫ساختمان س��ازی در میالن در اختیار اوس��ت‪ .‬در‬ ‫کنار اینها او مالک یکس��ری از شرکت های تولید‬ ‫و چاپ و نش��ر مطبوعات و یکسری شبکه های‬ ‫رادیویی و تلویزیونی نیز هست‪ .‬هر زمان هم که‬ ‫او اراده کند می تواند از طریق ش��بکه هایی که در‬ ‫اختیار دارد رقبای خود را از میدان به در کند‪ .‬این‬ ‫قدرتی اس��ت که از طریق سرمایه داری در رسانه‬ ‫برای او به دست امده است‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫هنوز معلوم نیس��ت که مساله ش��نود تلفنی در بریتانیا‬ ‫از چه زمانی توس��ط نی��وز او د ورلد انجام می ش��ده‬ ‫اس��ت‪ .‬ع��ده ای معتقدن��د که ای��ن ماجرا س��ابقه ای‬ ‫‪ 10‬س��اله دارد‪ ،‬ولی اوایل کار کس��ی ب��ه ان توجهی‬ ‫نکرد و افش��اگری های ان نش��ریه درباره زندگی افراد‬ ‫سرش��ناس را نتیج��ه درز اخبار توس��ط خبرچینان و‬ ‫افشاگران دارای انگیزه های مالی یا سیاسی می دانستند‪.‬‬ ‫برای نخس��تین بار وقتی در نوامبر س��ال ‪ 2005‬مساله‬ ‫کامال خصوصی مصدومیت ش��اهزاده ویلیام نوه ملکه‬ ‫الیزابت فاش ش��د‪ ،‬احتمال ش��نود تلفن��ی نیز در کنار‬ ‫احتمال فروش خبر توس��ط کارکنان دربار مطرح شد‪.‬‬ ‫ولی پی گیری های پلیس در این باره به جایی نرس��ید‪.‬‬ ‫کمتر از یک س��ال بعد در اگوس��ت سال ‪ ،2006‬برای‬ ‫نخستین بار کالیو گودمن خبرنگار امور دربار نیوز ا ود ‬ ‫ورلد به دلیل تالش برای ش��نود تلفن های درباریان به‬ ‫چهار ماه زندان محکوم شد‪.‬‬ ‫در ان مرحله هیچ کس تصور نداش��ت که این حرکت‬ ‫ی فردی نبوده و یک جریان قدرتمند‬ ‫غیرقانونی‪ ،‬اقدام ‬ ‫رس��انه ای از ان حمایت می کند‪ .‬ولی با وجود چندین‬ ‫مرحله تکذیب و بارها تبرئه ش��دن در مجامع مختلف‬ ‫سیاس��ی و حقوقی‪ ،‬به مرور و طی حوادث پنج س��ال‬ ‫بعد کامال فاش ش��د که شنود تلفنی افراد یا موسسات‬ ‫مختلف در جهت کس��ب اخبار جنجال��ی و باال بردن‬ ‫ی هماهنگ و‬ ‫مخاطب‪ ،‬تیراژ و سود حاصل از ان‪ ،‬اقدام ‬ ‫کامال مورد تایید و حمایت امپراتوری رسانه ای مرداک‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫اکنون با افش��ای نهادینه بودن ش��نود رس��انه ای توسط‬ ‫دستگاه مرداک و اگاهی مس��ئوالن ارشد نیوز او د ورلد‪،‬‬ ‫س��وال این اس��ت که چط��ور ممکن اس��ت که اندی‬ ‫کولسون‪ ،‬س��ردبیر ان نشریه از س��ال ‪ 2003‬تا ‪2007‬‬ ‫از ان بی خب��ر بوده باش��د‪ .‬این در حالی اس��ت که با‬ ‫باال گرفتن بحران ش��نود تلفنی‪ ،‬در اغاز س��ال جاری‬ ‫میالدی‪ ،‬اقای کولس��ون مجبور ش��د از س��مت خود‬ ‫به عن��وان رئیس روابط عمومی دولت کامرون اس��تعفا‬ ‫دهد‪ .‬اکنون س��وال مهم تر این اس��ت که ب��ا توجه به‬ ‫روابط ش��غلی و دوس��تی نزدیک کولس��ون با دیوید‬ ‫کامرون‪ ،‬رهبر حزب محافظه کار و نخست وزیر بریتانیا‪،‬‬ ‫چطور می توان دامان اقای کامرون را از این الودگی و‬ ‫رس��وایی ملی پاک نگاه داشت؟ البته کامرون نسبت به‬ ‫این اتهامات واکنش نشان داده و کمیته های تحقیقی را‬ ‫در این مورد تش��کیل داده اس��ت‪ .‬او حتی با قطع سفر‬ ‫تفریحی ش��خصی خود به افریقا از نمایندگان پارلمان‬ ‫خواسته تا با وجود تعطیالت تابستانی مجلس عوام و‬ ‫مجلس اعیان به مجلس برگشته تا به طور جدی درباره‬ ‫این بحران ملی بحث و مشاوره کنند‪.‬‬ ‫اکنون جامعه به یک ناامنی خاص دچار شد ه و تصور‬ ‫می کند که هر لحظه ممکن است به حریم خصوصی اش‬ ‫لطمه وارد ش��ود و مسائل زندگی خصوصی اش مورد‬ ‫سوءاستفاده قرار بگیرد‪ .‬همه ما در زندگی خصوصی مان‬ ‫چه در تلفن هایمان و چه در کامپیوترهایمان مسائل و‬ ‫نوش��ته ها و یادداش��ت هایی داریم که اگر توسط افراد‬ ‫ناسالم و مغرض مورد بررسی قرار بگیرد ممکن است‬ ‫در موارد خاصی علیه مان مورد سوء استفاده قرار بگیرد‪.‬‬ ‫بنابراین اینکه این حری��م خصوصی مورد حمله قرار‬ ‫بگی��رد نگرانی جدی جامعه اس��ت‪ .‬معموال این اتفاق‬ ‫در مورد افراد سرشناس می افتاد‪ ،‬اما می تواند در موارد‬ ‫خاصی مانند مساله نیوز ا و د ورلد به موارد خصوصی‬ ‫و زندگی مردم عادی مانند یک قربانی هم کشیده شود‪،‬‬ ‫بنابراین هیچ کس از این مس��اله در امان نیست‪ .‬زمانی‬ ‫می گفتند که تنها افراد سرش��ناس مثل سیاس��تگران و‬ ‫س��تاره ها هدف این حمالت هستند و اهمیتی ندارد و‬ ‫مردم این خبره��ا را می خوانند و از خواندن انها لذت‬ ‫می برند‪ ،‬اما این مجله نش��ان داد که اگر این روند ادامه‬ ‫پیدا کند هیچ کس در امان نیست‪g .‬‬ ‫حمله سرمایه داری به صنایع فرهنگی‬ ‫‪41‬‬ ‫حکومت کرزای ها‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫‪42‬‬ ‫استراتژی ترور‬ ‫‪1‬‬ ‫تاریخ تکرار می شود‬ ‫‪ 22‬س��ال پیش نی��ز در تاریخ بیس��ت و پنجم فوریه‬ ‫‪۱۹۸۹‬نیروه��ای ارت��ش س��رخ به ط��ور کامل خاک‬ ‫افغانس��تان ر ا ترک کردند‪ .‬ورود نیرو های شوروی به‬ ‫خاک افغانس��تان در راس��تای جنگ س��رد و به دلیل‬ ‫کش��ته ش��دن نورمحم د ترک��ی‪ ،‬در افغانس��تان بود‪.‬‬ ‫نورمحم��د ترک��ی از رهب��ران ح��زب دموکراتی��ک‬ ‫خل��ق افغانس��تان و در اردوگاه چپگرای��ان ب��ود که‬ ‫پس از س��رنگونی حکوم��ت محم��د داوود خان به‬ ‫ریاست جمهوری این کشور رسید‪.‬‬ ‫بنابراین ارتش ش��وروی به دس��تور لئونید برژنف‪،‬‬ ‫رهب��ر و دبیر کل حزب کمونیس��ت اتح��اد جماهیر‬ ‫شوروی و به این بهانه که دولت قانونی افغانستان از‬ ‫انها کمک خواسته به خاک این کشور حمله می کند‪.‬‬ ‫پس از حمله نیروهای ش��وروی به خاک افغانستان‪،‬‬ ‫سازمان اطالعات ارتش پاکستان با همکاری سازمان‬ ‫س��یا‪ ،‬اق��دام به دعوت از ه��زاران مس��لمان افراطی‬ ‫سرتاسر جهان برای اعزام به افغانستان کرد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫موارد‪ ،‬شماری از کارشناسان‪ ،‬بر این باورند که ترور‬ ‫احمد ولی کرزای نیز برنامه ای از سوی غربی ها برای‬ ‫تنبیه رئیس جمهور افغانس��تان ب��وده؛ تا چنان وانمود‬ ‫کنند ک��ه در صورتی که حامد ک��رزای‪ ،‬بیش از این‬ ‫ب��ه مخالفتش با غربی ه��ا در افغانس��تان ادامه دهد‪ ،‬‬ ‫اهرم های��ی وج��ود دارد ت��ا وی را از ادامه این روند‬ ‫بازدارد‪.‬‬ ‫ش��رایط در افغانس��تان هر روز بی ثباتی های بیشتری‬ ‫را تجرب��ه می کند‪ .‬به نظر می رس��د که بعد از کش��ته‬ ‫ش��دن بن الدن اکن��ون طالب��ان پاکس��تان تالفی این‬ ‫م��رگ را از دول��ت حامد کرزای می گیرد‪ .‬از س��وی‬ ‫دیگ��ر امریکایی ها در اس��تانه خروج از افغانس��تان‬ ‫هس��تند و هفته گذش��ته اولین گ��روه از انها با تغییر‬ ‫ژنرال پترائوس افغانستان را ترک کردند‪.‬‬ ‫پ��س از گذش��ت ‪ 10‬س��ال از جنگ در افغانس��تان‬ ‫هرچن��د امریکایی ها به این نتیجه رس��یده اند که تنها‬ ‫راه مقابله با طالبان مش��ارکت انها در دولت مرکزی‬ ‫است و برای قبوالندن این مساله سناریوهای بسیاری‬ ‫را نوش��ته و اجرا کردند‪ ،‬اما به نظر نمی رس��د که این‬ ‫س��ناریوی نهایی نیز راه��کار مطمئنی برای برقراری‬ ‫صلح و ثبات در افغانستان باشد‪.‬‬ ‫در تمام این س��ال ها حتی پیش تر و زمانی که طالبان‬ ‫حکومت مرکزی را در افغانستان برعهده داشت‪ ،‬این‬ ‫مس��اله برای همه ثابت شد که جریان طالبانیسم یک‬ ‫جریان تمامیت خواه است و تنها به بخش کوچکی از‬ ‫دولت مرکزی در افغانس��تان رضایت نخواهد داد‪ .‬به‬ ‫نظر نمی رس��د که امریکایی ها این مساله را ندانند یا‬ ‫در ارتباط با ان مواضع و تصمیماتی نداش��ته باشند‪،‬‬ ‫اما ‪ 10‬سال جنگ فرسایشی در این کشور دیگر توان‬ ‫پاس��خگویی در ارتباط ب��ا این جنگ و ادامه ان را از‬ ‫امریکایی ها گرفته است‪.‬‬ ‫از ابعاد هزینه های اقتصادی گرفته تا مس��ائل مربوط‬ ‫به روحیه س��ربازان امریکایی در افغانستان سواالتی‬ ‫اس��ت ک��ه تنه��ا از دولت ج��ورج بوش ب��ه دولت‬ ‫باراک اوباما منتقل شد‪.‬‬ ‫چند سال بعد همین افراد که حاال نام طالبان بر خود‬ ‫گذاش��ته بود ب��ا حمایت از گروه القاع��ده به امریکا‬ ‫به عن��وان نماد کفر و امپریالیس��م جهانی اعالم جهاد‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫پ��س از حمل��ه ب��ه برج ه��ای تج��ارت جهانی در‬ ‫‪ 11‬سپتامبر ‪ 2001‬رئیس جمهور وقت امریکا جورج‬ ‫بوش دس��تور حمله به افغانس��تان را برای مبارزه با‬ ‫طالبان صادر کرد‪.‬‬ ‫ارتش ش��وروی پس از ‪ 10‬س��ال خاک افغانستان را ‬ ‫ترک کرد و افغان ها را با تندرو ها تنها گذاشت‪ .‬اکنون‬ ‫پس از ‪ 22‬س��ال و اغاز خ��روج نیرو های امریکایی‬ ‫پ��س از ‪ 10‬س��ال‪ ،‬با وق��وع این ترور ه��ا و فعالیت‬ ‫گس��ترده طالبان همچنان اینده افغانستان در هاله ای‬ ‫از ابهام قرار دارد‪g .‬‬ ‫برخی احمدولی کرزای را‬ ‫مرد دوم عالم سیاست در‬ ‫افغانستان می دانند؛ او چهره ای‬ ‫موثر در والیت قندهار‬ ‫محسوب می شد‪ .‬انچنان که‬ ‫پس از ترور وی توسط طالبان‬ ‫کارشناسان به این باور‬ ‫رسیدند که قندهار تا مدت ها‬ ‫از خالء قدرت رنج خواهد‬ ‫برد‪ .‬بنابراین طالبان با اجرای‬ ‫استراتژی ترور توانست یکی‬ ‫از مهره های کلیدی دولت‬ ‫حامد کرزای را از میان‬ ‫بردارد‪ .‬این ترور تردیدها را‬ ‫نیز در مورد استراتژی اوباما‬ ‫در ارتباط با خروج نیروهای‬ ‫امریکایی از افغانستان بیشتر‬ ‫کرد و این یعنی اعمال فشار‬ ‫بر دولت امریکا برای حفظ‬ ‫نیروهای خود در سرزمین‬ ‫ترور‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫صبح روز بیس��ت و یکم تیرماه احمد ولی کرزای‪،‬‬ ‫ب��رادر رئیس جمهور حامد کرزای‪ ،‬در والیت جنوبی‬ ‫قندهار افغانس��تان در اثر یک حمله مسلحانه از پای‬ ‫درامد‪ .‬بر اس��اس این گ��زارش‪ ،‬این حمله در والیت‬ ‫قنده��ار اتفاق افت��اد و عامل اولیه ای��ن ترور‪ ،‬یکی‬ ‫از محافظان کرزای بوده اس��ت‪ .‬این درحالی اس��ت‬ ‫که دوش��نبه هفته گذش��ته ج��ان محمد خ��ان‪ ،‬یکی‬ ‫از مش��اوران ارش��د حامد ک��رزای‪ ،‬رئیس جمهوری‬ ‫افغانستان نیز در کابل ترور شد‪.‬‬ ‫از احمدولی‪ ،‬به عنوان یکی از چهره های بسیار با نفوذ‬ ‫و تاثیرگذار سیاسی در حوزه جنوب‪ ،‬نام برده می شد‬ ‫که دارای قدرت تصمیم گیری و تاثیرگذاری فراوانی‬ ‫در والی��ت قندهار و به صورت کل در حوزه جنوب‬ ‫افغانستان بود‪ .‬او ریاس��ت شورای والیتی قندهار را‬ ‫نیز بر عهده داشت‪.‬‬ ‫ش��ورای والیتی در افغانستان‪ ،‬برخالف نام ان و نیز‬ ‫صالحیت ه��ا و مس��ئولیت هایی ک��ه در قانون برای‬ ‫ان تعریف ش��ده‪ ،‬نق��ش موثر و تعیی��ن کننده ای در‬ ‫ش��کل دادن به تصمیمات و نظ��ارت بر کارکردهای‬ ‫حاکمیت ه��ای محلی ن��دارد؛ با این حال‪ ،‬بس��یاری‬ ‫از ناظران‪ ،‬ش��ورای والیتی والی��ت قندهار را از این‬ ‫حیث‪ ،‬جزو نمونه های نادر و اس��تثنایی در افغانستان‬ ‫می دانند که با ریاس��ت احمد ولی ک��رزای و قدرت‬ ‫گس��ترده او‪ ،‬تاثی��ر فراوانی بر تصمیم ه��ای والی و‬ ‫دیگر مقام های حاکمیت محلی ان والیت داش��ت و‬ ‫حتی گفته می ش��ود در بس��یاری از موارد‪ ،‬صالحیت‬ ‫و قدرت والی‪ ،‬تحت الش��عاع قدرت شورای والیتی‬ ‫قرار می گرفت‪.‬‬ ‫از جان��ب دیگ��ر‪ ،‬وی همچنین از س��وی برخی از‬ ‫نشریات و رسانه های غربی‪ ،‬به اتهام دست داشتن در‬ ‫فساد مالی‪ ،‬اختالس و قاچاق مواد مخدر و همدستی‬ ‫و همکاری با باندهای مافیایی‪ ،‬مورد انتقاد گس��ترده‬ ‫قرار داشت‪.‬‬ ‫برخی از مقام های غربی‪ ،‬دلیل ناکامی دولت افغانستان‬ ‫در مب��ارزه واقع��ی و ثمربخ��ش با اپیدمی فس��اد را‬ ‫دست داشتن شماری از بستگان نزدیک رئیس جمهور‬ ‫در فس��اد و اختالس و قاچاق عنوان می کنند؛ اگرچه‬ ‫احمدولی‪ ،‬بارها این اتهامات را بی اس��اس و ناشی از‬ ‫تبلیغات سیاسی غربی ها می دانست‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت که چندی پیش‪ ،‬محمود کرزای‪،‬‬ ‫دیگر برادر رئیس جمهوری افغانستان از جانب رئیس‬ ‫مستعفی بانک مرکزی کش��ور‪ ،‬متهم به دست داشتن‬ ‫در فس��اد مال��ی کابل بان��ک‪ ،‬از بزرگترین بانک های‬ ‫خصوصی افغانس��تان ش��د؛ فسادی که س��رانجام به‬ ‫ورشکستگی این بانک انجامید‪.‬‬ ‫اگرچ��ه ای��ن اتهام��ات از جان��ب دس��تگاه قضایی‬ ‫افغانس��تان‪ ،‬بی اس��اس قلمداد ش��د؛ اما بس��یاری از‬ ‫کارشناس��ان‪ ،‬بی طرفی و غیرجانب��داری حکم دادگاه‬ ‫را مورد تردی��د قرار می دهند‪ .‬بحران ورشکس��تگی‬ ‫کابل بانک نیز‪ ،‬برای نخس��تین بار از س��وی روزنامه‬ ‫امریکایی واشنگتن پست افشا شد‪.‬‬ ‫این عوامل باعث ش��د تا روابط رئیس جمهور کرزای‬ ‫ب��ا امریکایی ها نی��ز در مقاطع مختلفی دس��تخوش‬ ‫فراز وفرودهای فراوانی ش��ود‪ .‬با توج��ه به همه این‬ ‫طالبان و مرگ برادر حامد کرزای‬ ‫‪43‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫مرد مذاکرات پشت پرده‬ ‫گفت وگو با پیرمحمد مالزهی‬ ‫سعیده سادات فهری‬ ‫‪2‬پیرمحمد مالزهی‪ ،‬کارشناس شبه قاره براین باور است که پیرامون ترور احمد ولی کرزای‬ ‫توسط محافظش چندین سناریو وجود دارد؛ نخست خود طالبان‪ ،‬دوم ‪ CIA‬و سپس اختالفات‬ ‫قومی و باندهای مواد مخدر‪ .‬اما در رابطه با نقش امریکا و ‪ CIA‬در کشته شدن برادر کوچک تر‬ ‫کرزای‪ ،‬مالزهی اینگونه توضیح داد که احمد ولی با توجه به شرایطی که در قندهار ایجاد کرده و‬ ‫قدرت و نفوذی که یافته بود دیگر با برنامه های امریکا همخوانی نداشت‪ ،‬به این معنا که اگر در‬ ‫اینده صلح و اشتی ملی با طالبان پیش رود‪ ،‬قرار است که مناطق جنوب شرق افغانستان در اختیار‬ ‫طالبان قرار گیرد‪ ،‬اما انسان قدرتمندی مانند احمد ولی با شخص قدرتمند دیگری مانند مالعمر‬ ‫نمی توانستند هر دو حاکم باشند‪.‬‬ ‫‪44‬‬ ‫به نظر ش��ما پس از کشته شدن احمد ولی‬ ‫کرزای‪ ،‬ب��رادر کوچک تر حامد کرزای که‬ ‫س��مت رئیس شورای والیتی قندهار را نیز‬ ‫برعهده داش��ت‪ ،‬این منطق��ه یعنی جنوب‬ ‫افغانس��تان به چه س��مت و س��ویی پیش‬ ‫خواهد رفت؟‬ ‫‪ l‬واقعی��ت این اس��ت که اقای احم��د ولی کرزای‬ ‫ب��ه دلی��ل نگاه خانوادگی که داش��ت و نی��ز به دلیل‬ ‫وابس��تگی اش به قبیله بزرگ و با نفوذ پوپلزی‪ ،‬نقش‬ ‫بس��یار مهمی در تامین امنیت ان منطقه ایفا می کرد‪،‬‬ ‫بنابراین پس از مرگ احمدولی به نظر می رس��د خالء‬ ‫قدرتی در قندهار به وجود اید که این امر می تواند تا‬ ‫حدی اوضاع امنیتی را تحت تاثیر خودش قرار دهد‪.‬‬ ‫به خص��وص از این زاویه که احمد ولی پش��ت پرده‬ ‫تالش های زیادی داش��ت که با طالبان مذاکره کند و‬ ‫بتواند به طرح اشتی سرعت ببخشد‪ ،‬پس کشته شدن‬ ‫چنین شخصیتی به طور طبیعی می تواند خالء قدرت‬ ‫به وجود بیاورد‪.‬‬ ‫ام��ا از دیگ��ر س��و بای��د توجه داش��ته باش��یم که‬ ‫احم��د ولی کرزای والی منطق��ه نبود که به اصطالح‬ ‫حذفش از ق��درت بتواند به طور کلی در روند منطقه‬ ‫تاثیر بگذارد بلکه ش��خصیتی جنجالی بود که حرف‬ ‫و حدیث های بس��یاری نیز دنبالش بود‪ .‬همچنین وی‬ ‫یک گروه مس��لح غیررس��می نیز به همراه داشت که‬ ‫همین مساله تاحدی مشکالتی به وجود می اورد‪ .‬در‬ ‫هرصورت ش��خص احمد ولی چون انسان بانفوذ و‬ ‫ب��رادر رئیس جمهور و از یک خانواده برجس��ته بود ‬ ‫ترورش می تواند تاثیرات منفی برجای بگذارد‪.‬‬ ‫کم��ی در م��ورد پیش��ینه و فعالیت ه��ای‬ ‫احمد ولی بگویید‪.‬‬ ‫‪ l‬واقعیت این اس��ت که در چند زاویه پیرامون وی‬ ‫ح��رف و حدیث وج��ود دارد‪ .‬نخس��ت اینکه گفته‬ ‫می ش��ود با امریکایی ها روابط نزدیکی داشته که البته‬ ‫خودش این مس��اله را تکذیب می کرد و می گفت من‬ ‫هر نوع همکاری با امریکایی ها کردم‪ ،‬در جهت منافع‬ ‫مردم افغانس��تان بوده است‪ .‬با این وجود شایعاتی در‬ ‫افغانس��تان وجود دارد که احمد ولی کرزای با ‪CIA‬‬ ‫همکاری می کرده است‪.‬‬ ‫نکته دوم اینکه وی متهم است در قاچاق مواد مخدر‬ ‫دست داشته و اس��تناد می کنند به یکسری ارتباطات‬ ‫با قاچاقچیان‪ .‬حتی می گویند خانه بزرگی که وی در‬ ‫قندهار در ان سکونت داشته متعلق به یک قاچاقچی‬ ‫ب��زرگ بوده البته حامد ک��رزای تمام اینها را رد کرده‬ ‫اس��ت‪ .‬این مسائل نش��ان می دهد که حول و حوش‬ ‫شخصیت احمد ولی بحث های بسیاری وجود دارد‪.‬‬ ‫از جنبه دیگر‪ ،‬تالش هایی ک��ه احمد ولی در ارتباط‬ ‫با تس��لط قومی پوپلزی ه��ا در ارتباط با قوم الکوزی‬ ‫می کرد‪ ،‬که انها نیز یک قوم بزرگ در قندهار هستند‪،‬‬ ‫باع��ث ایجاد نوعی رقابت قومی ش��ده بود‪ .‬مخالفان‬ ‫احم��د ولی معتقدند وی از موقعی��ت خانوادگی اش‬ ‫استفاده می کرده تا تس��لط قومی را بر قندهار به نفع‬ ‫قوم پوپلزی که قوم خودش است برقرار کند که این‬ ‫امر برای الکوزی ها قابل قبول نبود‪.‬‬ ‫ای��ا ممکن اس��ت ای اس ای پاکس��تان به‬ ‫دلیل ترس��ی که از مصالحه دولت با طالبان‬ ‫در افغانس��تان دارد در این امر دست داشته‬ ‫باش��د؟ در غیر این ص��ورت چه اهدافی را‬ ‫برای این ترور می توان بیان کرد؟‬ ‫‪ l‬خیلی مشکل است که بگوییم چه کسی پشت این‬ ‫قضیه قرار دارد‪ ،‬چراک��ه فردی ک ه ترور را انجام داد‬ ‫رئی��س محافظان احمد ول��ی‪ ،‬مدت ها با وی زندگی‬ ‫کرده و از معتمدینش بود‪.‬‬ ‫ب��ه نظر می رس��د به رغم اینک��ه طالب��ان پذیرفته اند‬ ‫بین الملل‬ ‫بدهند‪ ،‬البته این به معنای تجزیه افغانس��تان نیس��ت‬ ‫چراکه برخی معتقدند این طرح به تجزیه افغانس��تان‬ ‫منجر خواهد ش��د ول��ی دراین مقط��ع این موضوع‬ ‫به شدت دنبال می شود که کنترل مناطق پشتون نشین‬ ‫دس��ت طالبان بیفتد تا به ص��ورت فدرال ان را اداره‬ ‫کنن��د‪ .‬در حقیقت با به وجود اوردن یک نظام فدرال‬ ‫اجازه دهند که بقیه قومیت ها نیز در مناطق خودشان‬ ‫قدرت محلی را داشته باش��ند‪ .‬ظاهرا امریکایی ها به‬ ‫این نتیجه رسیده اند که برای پایان دادن به جنگ باید‬ ‫ب��ه نوعی با طالب��ان کنار بیایند‪ .‬اخی��را هم مذاکرات‬ ‫جدی ای میان شورای صلح و طالبان به وجود امده و‬ ‫حتی گفته ش��ده طرحی که اقای کرزای برای خارج‬ ‫کردن اس��امی طالبان از لیست تروریستی سازمان ملل‬ ‫داد و اخیرا تصویب ش��د‪ ،‬در راستای همین تشویق‬ ‫طالبان برای مذاکره است‪.‬‬ ‫اما این مس��اله ک��ه در نهایت طالبان به چه ش��کلی‬ ‫حاضر خواهند بود بیایند در چارچوب سیاس��ی کار‬ ‫کنند یک بحث بس��یار مهم اس��ت که هنوز نمی توان‬ ‫بدان پرداخت‪ .‬مس��اله مهم پیرامون این موضوع این‬ ‫اس��ت که شرط نخس��ت طالبان برای مذاکره خروج‬ ‫تمامی نیروهای خارجی از افغانس��تان است و این در‬ ‫حالی اس��ت که امریکایی ها خواهان ان هس��تند که‬ ‫بخش��ی از نیروهایشان در این کشور بمانند و به طور‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫ای��ن ترور را انجام داده ان��د اما گروه ها و جریان های‬ ‫دیگری هم انگیزه برای این قتل داشتند‪ .‬در این رابطه‬ ‫سه موضوع را باید در نظر گرفت‪ :‬نخست اینکه خود‬ ‫طالبان این کار را انجام داده باش��ند چراکه خودشان‬ ‫اعالم کردند اما نش��انه هایی نیز وجود دارد که شاید‬ ‫انها عامل این کار نبوده اند چراکه این مساله خیلی به‬ ‫نفع طالبان تمام نمی ش��ده زیرا احمد ولی کسی بود‬ ‫که با طالبان مذاکره می کرد و با کسی که مورد اعتماد‬ ‫است و مذاکره می کند نباید اینچنین برخورد بکنند‪.‬‬ ‫گزینه دوم ‪ CIA‬امریکاس��ت و کسانی که این قضیه‬ ‫را مط��رح می کنن��د معتقدند که احم��د ولی با توجه‬ ‫به ش��رایطی ک��ه در قندهار ایجاد ک��رده و قدرت و‬ ‫نف��وذی که یافت��ه بود دیگر ب��ا برنامه ه��ای امریکا‬ ‫همخوانی نداشت‪ ،‬به این معنا که اگر در اینده صلح‬ ‫و اش��تی ملی با طالبان پیش رود‪ ،‬قرار اس��ت مناطق‬ ‫جنوب ش��رق افغانس��تان در اختیار طالبان قرار گیرد‬ ‫اما انس��ان قدرتمن��دی مانند احمد ولی با ش��خص‬ ‫قدرتمند دیگری مانند مالعمر نمی توانس��تند هر دو‬ ‫حاکم باشند‪.‬‬ ‫بنابرای��ن می ت��وان گفت ب��رای اینکه ای��ن طرح با‬ ‫شکس��ت مواجه نشود امریکایی ها انگیزه کافی برای‬ ‫از میان برداش��تن احمدولی داش��ته اند‪ .‬از دیگر س��و‬ ‫محافظی که دس��ت به این اقدام زده چند وقتی بوده‬ ‫ک��ه در یک��ی از پایگاه های نظامی امری��کا اموزش‬ ‫نظامی می دیده‪ ،‬ممکن است که در انجا جذب باشد‬ ‫و ای��ن ماموریت را به وی ابالغ ک��رده بودند‪ .‬اما در‬ ‫هرح��ال چون هی��چ اطالعات موثق��ی در این زمینه‬ ‫تاکنون افش��ا نش��ده بسیار سخت اس��ت که بگوییم‬ ‫چه اتفاقی افتاده است‪ .‬سومین سناریویی که می توان‬ ‫مطرح کرد این اس��ت که اگر تصور بر این باش��د که‬ ‫طالبان و ‪ CIA‬هیچ کدام در این ترور دست نداشته اند‬ ‫ان وقت رقابت های قومی ی��ا باندهای مواد مخدر و‬ ‫یک نوع تس��ویه حس��اب درونی ممکن است عامل‬ ‫این مساله باشد‪.‬‬ ‫به خص��وص که گفته می ش��ود فردی ک��ه کرزای را‬ ‫ ترور کرد اخیرا در چند مورد پیرامون مسائل قومی با‬ ‫احمد ولی جروبحث داشته است‪ .‬در هرحال پیرامون‬ ‫احمد ولی این س��ه س��ناریو یعنی طالب��ان‪ ،‬امریکا و‬ ‫تسویه حس��اب های قومی ی��ا باندهای م��واد مخدر‬ ‫را می ت��وان مطرح ک��رد‪ .‬اما این مس��ائل هیچ کدام‬ ‫ثابت ش��ده نیست و هرکس براساس نگاه خودش و‬ ‫شاید منافع خاصی که دنبال می کند قضاوت می کند‪.‬‬ ‫در نهای��ت تا زمانی که خبر معتبری به دس��ت نیاید‬ ‫و افرادی دس��تگیر نش��وند و اعتراف نکنند بس��یار‬ ‫س��خت است که تش��خیص داد علت ترور چه بوده‬ ‫به خصوص که ف��رد ضارب هم بالفاصله به وس��یله‬ ‫دیگران کشته شد‪.‬‬ ‫در این ش��رایط ایا امکان دارد مالعمر که‬ ‫رقی��ب جدی ای ن��دارد دوب��اره در منطقه‬ ‫قندهار به قدرت بازگردد؟‬ ‫‪ l‬این مس��اله که طالبان به قدرت بازگردند مس��اله‬ ‫بس��یار حساسی است و مخالفان بس��یاری دارد ولی‬ ‫ظاهرا امریکایی ها به یک نتیجه رس��یده اند و ان این‬ ‫است که برای رهایی از جنگ افغانستان و جلوگیری‬ ‫از شکس��ت نظامی‪ ،‬طالبان را در قدرت شریک کنند‪.‬‬ ‫ح��ال دیگر میزان ش��راکت طالب��ان در قدرت بحثی‬ ‫اس��ت که موافق��ان و مخالفان خ��ودش را دارد ولی‬ ‫اغلب افغان ها به خصوص ساکنان شمال معتقدند که‬ ‫اگ��ر طالبان به قدرت بازگردند همه چیز مثل س��ابق‬ ‫خواهد ش��د چراک��ه انها تمامیت خواه هس��تند و به‬ ‫قدرت اندک بسنده نخواهند کرد‪.‬‬ ‫ولی به نظر می رس��د طرحی ک��ه امریکایی ها دارند‬ ‫این اس��ت که مناطق پشتون نشین را به دست طالبان‬ ‫این مساله که طالبان به‬ ‫قدرت بازگردند مساله‬ ‫بسیار حساسی است و‬ ‫مخالفان بسیاری دارد‬ ‫ولی ظاهرا امریکایی ها‬ ‫به یک نتیجه رسیده اند‬ ‫و ان این است که برای‬ ‫رهایی از جنگ افغانستان‬ ‫و جلوگیری از شکست‬ ‫نظامی‪ ،‬طالبان را در‬ ‫قدرت شریک کنند‬ ‫کلی افغانس��تان را تخلیه نخواهند کرد‪ .‬اکنون هم‬ ‫در حال مذاکره پیرامون یک س��ند اس��تراتژیک با‬ ‫اقای حامد کرزای هس��تند و قصد دارند یکسری‬ ‫پایگاه های نظام��ی در مناطق مختلف به خصوص‬ ‫قندهار ایجاد کنند‪ .‬بنابراین طالبان باید در مواردی‬ ‫از خواسته هایش��ان کوتاه بیاین��د و حضور نظامی‬ ‫امریکا را در برخی مناطق بپذیرند تا شرایط برای‬ ‫گرفتن بخش��ی از قدرت برایشان فراهم شود‪ .‬در‬ ‫حال حاضر جنگ در افغانستان به بن بست رسیده‬ ‫و تقریبا روشن است که نه طالبان می توانند امریکا‬ ‫و ناتو را مثل ش��وروی شکست نظامی دهند و نه‬ ‫امری��کا و ناتو قادرند طالب��ان را حذف کنند چرا‬ ‫که طالبان یک جریان کوچک تروریس��تی نیست‪،‬‬ ‫بخشی از قومیت پشتون به طور جدی کنار طالبان‬ ‫ایس��تاده و دنبال مطالبات قومی خودش است‪ .‬در‬ ‫این شرایط اگر تمام جوانب را در نظر بگیریم تنها‬ ‫راه حلی که باقی می ماند مذاکره و راه حل سیاس��ی‬ ‫است‪ .‬در راه حل سیاسی طرفین مذاکره می کنند تا‬ ‫اینکه به نکات مشترک دست یابند‪.‬‬ ‫چ��را ط��ی چند وق��ت اخیر تا ب��ه این‬ ‫حد شاهد کشته ش��دن سیاستمداران و‬ ‫دولتم��ردان در افغانس��تان بوده ایم‪ .‬این‬ ‫ضع��ف حاکمیت در محافظ��ت از این‬ ‫افراد در چیس��ت و چگون��ه باید ان را‬ ‫رفع کنند؟‬ ‫‪ l‬مساله امنیت در افغانستان خیلی پیچیده است‪.‬‬ ‫خیلی سخت اس��ت از جانب نیرویی مورد هدف‬ ‫ق��رار بگی��ری که نزدیک به هش��ت س��ال با وی‬ ‫کار ک��رده ای و کامال مورد اعتمادت بوده اس��ت‪.‬‬ ‫بنابراین اس��یب پذیری در افغانس��تان خیلی زیاد‬ ‫است اما باید یک مساله را در نظر گرفت و ان این‬ ‫است که افرادی که برای محافظت از شخصیت ها‬ ‫انتخاب می ش��وند صرفا به صالحدید خود افراد‬ ‫نباش��ند بلکه دولت بای��د انها را ام��وزش دهد‪،‬‬ ‫مس��لح کند و بعد در اختیار اف��راد قرار دهد‪ .‬این‬ ‫موضوع که افرادی استخدام شوند که اصال امکان‬ ‫نفوذ مخالفین در انها وجود نداش��ته باش��د تقریبا‬ ‫غیرممکن است ولی شاید اگر ارتش و پلیس ملی‬ ‫مس��ئولیت حفاظت از اف��راد را به عهده بگیرند تا‬ ‫به این حد ش��اهد ترورهای سیاس��تمداران توسط‬ ‫نزدیکانشان نباش��یم‪ .‬باید گزینش این افراد کامال‬ ‫تخصصی باش��د تا هرکس��ی نتواند به دولتمردان‬ ‫نزدیک شود‪g .‬‬ ‫مالزهی معتقد است برای جلوگیری‬ ‫از ترورهای این چنینی دولتمردان‪،‬‬ ‫محافظان باید کامال گزینش شوند و‬ ‫شاید اگر ارتش و پلیس ملی مسئولیت‬ ‫حفاظت از افراد را به عهده بگیرد تا این‬ ‫د ترورهای سیاستمداران توسط‬ ‫حد شاه ‬ ‫نزدیکانشان نباشیم‬ ‫‪45‬‬ ‫ائتالف امریکا و طالبان علیه کرزای‬ ‫گفت وگو با هانی زاده درباره شکست ناتو در افغانستان‬ ‫‪ 3‬حسن هانی زاده‪ ،‬کارشناس مسائل خاورمیانه معتقد است که کشته شدن احمد ولی‬ ‫کرزای یک پیام امنیتی به حامد کرزای است و در حقیقت طالبان و امریکایی ها با این‬ ‫اقدامشان به وی پیام می دهند که اگر بخواهد به سیاست های خود ادامه دهد و با گروه‬ ‫طالبان درگیر شود‪ ،‬ممکن است او هم در معرض خطر قرار بگیرد‪ .‬به اعتقاد هانی زاده‪،‬‬ ‫کرزای برای جلوگیری از اینگونه اتفاقات باید به سمت کشورهای دوست و همسایه‬ ‫متمایل شود‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫‪46‬‬ ‫چرا اخیرا دولتمردان افغان تا به این حد در‬ ‫معرض خطر قرار گرفته اند و ناامنی همواره‬ ‫ن ترورها‬ ‫انها را تهدید می کند؟ طالبان با ای ‬ ‫چه هدفی را دنبال می کند؟‬ ‫‪ l‬کش��ته ش��دن برادر حامد ک��رزای نوعی حرکت‬ ‫سیاس��ی از س��وی طالبان برای ابراز وجود مجدد در‬ ‫عرصه های سیاس��ی و امنیتی افغانس��تان اس��ت و در‬ ‫حقیقت ش��کل گیری و قدرت یافتن مجموعه طالبان‬ ‫درماه های اخیر ناش��ی از ضعف نیروهای ناتوس��ت‪.‬‬ ‫به دلیل شکست های متعددی که ناتو به ویژه نیروهای‬ ‫امریکایی در جنوب افغانس��تان داشتند‪ ،‬امریکایی ها‬ ‫مجبور ش��دند طرح مذاکره ب��ا نیروهای طالبان را در‬ ‫دس��تور کار خود قرار دهند و یک سلس��له مذاکرات‬ ‫اش��کار و پنهان با گروه طالبان داش��ته باشند‪ .‬این امر‬ ‫نشان می دهد که امریکایی ها در طرح امنیتی خود در‬ ‫افغانس��تان شکس��ت خورده اند و راه نزدیک شدن به‬ ‫گروه طالبان را در دس��تور کار ق��رار داده اند‪ .‬بنابراین‬ ‫ای��ن نش��ان می دهد که حض��ور ‪ 10‬س��اله نیروهای‬ ‫امریکایی در افغانستان نه تنها کمکی به حل مشکالت‬ ‫افغانس��تان نکرد بلکه اوضاع خطرناک��ی را نیز برای‬ ‫افغانس��تان رقم زد و به نظر می اید طبق گزارش هایی‬ ‫که می رس��د امریکایی ها تالش می کنن��د تا از طریق‬ ‫نزدیک شدن به طالبان به نوعی یک حکومت مستقل‬ ‫برای انها در جنوب افغانستان ایجاد کنند‪ .‬مفهوم این‬ ‫نظریه این است که امریکایی ها تالش می کنند افغانستان‬ ‫را به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم کنند تا بتوانند‬ ‫اس��ان تر بر مس��ائل افغانس��تان و حوزه اسیا تسلط‬ ‫داش��ته باش��ند‪ .‬در حال حاضر امریکایی ها طرح های‬ ‫محرمان��ه ای برای تجزیه افغانس��تان دارند که به نظر‬ ‫می رسد مذاکره با طالبان و همچنین ترورهای اخیر در‬ ‫سطح نزدیکان اقای حامد کرزای در همین راستاست‪.‬‬ ‫در برهه کنونی انها درصدد هس��تند طرح های امنیتی‬ ‫خودش��ان برای افغانستان و به ویژه مساله تجزیه این‬ ‫کشور را در دستور کار قرار دهند‪.‬‬ ‫انطور که می گوین��د احمد ولی کرزای فرد‬ ‫مورد اعتم��اد امریکا برای مذاکره با طالبان‬ ‫بوده‪ ،‬پس دیگر چه دلیلی می تواند داش��ته‬ ‫باشد که انها در کشتن وی دخالت کنند؟‬ ‫‪ l‬در واق��ع امریکایی ها گزین��ه دوگانه ای را در نظر‬ ‫دارند‪ .‬انها احمد ولی کرزای را قربانی کردند تا بتوانند‬ ‫به این وس��یله به طالب��ان نزدیک ش��وند‪ .‬در ادبیات‬ ‫سیاس��ی امریکا‪ ،‬فرد و اف��راد جایگاهی ندارند‪ ،‬حتی‬ ‫امریکایی ه��ا در حس��اس ترین مراح��ل نزدیک ترین‬ ‫افراد خودشان را نیز قربانی می کنند‪ .‬احمد ولی قربانی‬ ‫توطئه مش��ترک امریکا و طالبان ش��د‪ .‬این امر نشان‬ ‫می دهد امریکایی ها در حال حاضر از پشت سر حامد‬ ‫ک��رزای وارد عمل ش��ده اند و به طور پنهانی با طالبان‬ ‫در حال مذاکره اند‪ .‬انها می خواهند طالبان را از طریق‬ ‫وارد ک��ردن به جریان های سیاس��ی و دادن یک نقش‬ ‫فرادستی مهار و به خودشان نزدیک کنند‪.‬‬ ‫احتمال بازگش��ت مالعمر به قدرت وجود‬ ‫دارد؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬این احتمال نیز دور از تصور نیس��ت‪ .‬مالعمر‬ ‫یا حتی اش��خاص دیگری از مجموعه طالبان ممکن‬ ‫است به قدرت برسند‪ .‬پروسه سیاسی‪ -‬امنیتی امریکا‬ ‫در افغانس��تان بسیار پیچیده اس��ت و هدف ان ایجاد‬ ‫پایگاه های ثابت در جنوب این کشور به ویژه قندهار‬ ‫اس��ت و بدون همکاری طالبان و جذب انها این امر‬ ‫امکانپذی��ر نخواهد ش��د‪ .‬امریکایی ها ه��م به خوبی‬ ‫ی و امنیت��ی نمی توانند‬ ‫دریافته ان��د ک��ه از طریق نظام ‬ ‫طالبان را شکس��ت دهن��د‪ ،‬بنابراین در صدد هس��تند‬ ‫به نوع��ی تجربه س��ودان و جنوب س��ودان را برای‬ ‫افغانس��تان تکرار کنند‪ .‬به همی��ن دلیل اکنون نگرانی‬ ‫امریکا این اس��ت که اگر وضعیت امنیتی و درگیری‬ ‫ب��ا طالب��ان ادامه پیدا کن��د انها تحت هیچ ش��رایطی‬ ‫اجازه نخواهند داد ک��ه پایگاه های امریکا در جنوب‬ ‫ایجاد ش��ود‪ ،‬بنابراین تنها گزینه مناسب امریکایی ها‬ ‫همگرایی و همسویی با طالبان است‪.‬‬ ‫در ح��ال حاض��ر که برادر کرزای توس��ط‬ ‫نیروه��ای طالب��ان کش��ته ش��ده‪ ،‬بح��ث‬ ‫گفت وگوی دولت افغانستان با طالبان دچار‬ ‫خلل نخواهد شد؟‬ ‫‪ l‬طبیعی اس��ت که ترور احمد ولی کرزای می تواند‬ ‫بر رون��د گفت وگوهای دولت حامد کرزای با طالبان‬ ‫تاثی��ر منفی بگ��ذارد‪ .‬اکنون حامد ک��رزای و دولتش‬ ‫نس��بت به تحرکات طالب��ان و روابط پنهان��ی انها با‬ ‫امریکا مش��کوک ش��ده اند و به نظر می رسد که دور‬ ‫اینده وضعیت افغانس��تان شروع درگیری میان دولت‬ ‫کرزای و طالبان خواهد بود‪ .‬سابق براین امریکایی ها‬ ‫از دولت کرزای حمایت می کردند‪ ،‬اما حاال تالششان‬ ‫این اس��ت که از مجموعه طالبان حمایت کنند و انها‬ ‫را علیه دولت مرکزی تقویت کنند تا بتوانند امتیازات‬ ‫بیشتری برای طالبان از دولت کرزای بگیرند‪.‬‬ ‫در کل چه اهدافی پشت پرده این ترور قرار‬ ‫دارد؟‬ ‫ن ترور ی��ک پیام امنیتی برای‬ ‫‪ l‬در وهله نخس��ت ای ‬ ‫خود ش��خص حامد کرزای است‪ .‬در حقیقت طالبان‬ ‫و امریکایی ها با این اقدامش��ان ب��ه وی پیام می دهند‬ ‫که اگر بخواهد به سیاس��ت های خ��ودش ادامه دهد‬ ‫و ب��ا گروه طالبان درگیر ش��ود‪ ،‬ممکن اس��ت او هم‬ ‫در مع��رض خطر قرار بگی��رد‪ .‬امریکایی ها و طالبان‬ ‫ب�� ا ت��رور احمد ولی نش��ان دادن��د ب��رای همپیمانان‬ ‫نزدیک ش��ان هیچ گون��ه اهمیتی قائل نیس��تند و تنها‬ ‫منافع بلند مدت شان‪ ،‬سیاست هایشان را ترسیم می کند‪.‬‬ ‫بنابراین هدف امریکا و طالبان این اس��ت که فش��ار‬ ‫بیش��تری به کرزای وارد بیاورند تا مانند عمر البش��یر‬ ‫در اینده به اس��تقالل جنوب افغانس��تان تن دهد‪ .‬اگر‬ ‫افغانس��تان به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم شود‬ ‫بخش جنوبی که بیشتر ساختار قبیله ای دارد در اختیار‬ ‫طالب��ان قرار خواهد گرفت و در انجا هم پایگاه هایی‬ ‫برای مزاحمت کشورهای منطقه ایجاد خواهد شد‪.‬‬ ‫دولت ک��رزای چگون��ه می توان��د جلوی‬ ‫اینگونه اقدامات طالبان و شاید امریکایی ها‬ ‫را علیه خود و دیگر دولتمردان بگیرد؟‬ ‫‪ l‬در برهه کنونی حامد کرزای باید گزینه مربوط به‬ ‫همکاری منطقه ای را در دستور کار خودش قرار دهد‪.‬‬ ‫در حال حاض��ر امریکایی ها ثاب��ت کرده اند که قابل‬ ‫اعتماد نیستند؛ نه ناتو‪ ،‬نه امریکا و نه دیگر کشورهای‬ ‫غربی نمی توانند دولت حام��د کرزای را حفظ کنند‪.‬‬ ‫ک��رزای بای��د ن��گاه خ��ودش را از غرب به س��مت‬ ‫کش��ورهای اطراف افغانس��تان تغییر دهد و از طریق‬ ‫همکاری با ایران‪ ،‬پاکس��تان و دیگر کشورهای منطقه‬ ‫به نوعی همگرایی منطقه ای دست پیدا کند و با ایجاد‬ ‫یک مجموعه منطقه ای جدید مانع از اجرای طرح های‬ ‫امریکا ش��ود‪ .‬نتیجه همکاری ه��ای منطقه ای بهترین‬ ‫راهکار ب��رای مقابله با مجموعه های تروریس��تی در‬ ‫افغانستان و پاکستان است و امریکایی ها هم در حال‬ ‫حاضر در صدد عقب نش��ینی از افغانستان هستند که‬ ‫این امر نش��ان دهنده شکست انهاست‪ .‬در این شرایط‬ ‫امریکایی ها در تالش��ند که جای پایی برای همیش��ه‬ ‫در افغانستان برای خودشان ایجاد بکنند‪ .‬پس کرزای‬ ‫برای ایجاد امنیت باید به کشورهای دوست افغانستان‬ ‫تکیه بکند و ایجاد سازوکارهای امنیتی بومی می تواند‬ ‫خیلی موثر باش��د‪ .‬وضعیت کنونی افغانس��تان بسیار‬ ‫دشوار است و با توجه به اینکه نیروهای امریکایی در‬ ‫حال عقب نشینی از این کشور هستند و تا سال ‪2014‬‬ ‫هم به طور کامل خارج خواهند شد‪ ،‬حامد کرزای باید‬ ‫از طری��ق ایجاد وفاق در داخل کش��ور‪ ،‬ابتکار عمل‬ ‫را از دس��ت امریکایی ها بگیرد و اجازه ندهد طالبان‬ ‫به ابزار دس��ت امریکا تبدیل شود‪ ،‬بلکه خود کرزای‬ ‫باید طالبان را جذب کند و انها را در ساختار سیاسی‬ ‫کشور مشارکت دهد‪.‬‬ ‫در حقیقت امریکایی ها چون در افغانستان هزینه های‬ ‫مالی و انس��انی بسیاری دادند به سادگی این کشور را‬ ‫ ت��رک نخواهند کرد و در پی ان هس��تند که با ایجاد‬ ‫هرج و مرج میان طالبان و دولت مرکزی بهره برداری‬ ‫سیاس��ی کنند‪ ،‬اما کرزای باید بر مثلث امنیتی تهران‪-‬‬ ‫اس�لام اباد‪ -‬کاب��ل توجه بکن��د و از طری��ق ایجاد‬ ‫همگرایی و گفت وگو میان کشورهای همسایه امنیت‬ ‫کشورش را تامین کند‪.‬‬ ‫زیرا ناامنی در افغانس��تان بر کش��ورهای همسایه نیز‬ ‫تاثیر خواهد گذاش��ت و این همان چیزی اس��ت که‬ ‫امریکا در سیاس��ت های کالنش به دنبال ان اس��ت؛‬ ‫یعنی گسترش ناامنی در کل منطقه‪g .‬‬ ‫جنگ در زمان به جای جنگ در زمین‬ ‫محمد رضا بهرامی‪ /‬سفیر سابق ایران در افغانستان‬ ‫‪4‬‬ ‫بین الملل‬ ‫و هم جامعه بین المللی برای جذب بخشی از شورشی ها‬ ‫انجام می دهند با هدف کاهش تنش و استقرار ثبات نسبی‬ ‫در افغانستان است‪ .‬مساله دیگری که می توان بدان پرداخت‬ ‫این اس��ت که دو موضوع نزد گروه های شورشی مسلح‬ ‫در افغانس��تان بسیار قابل توجه است‪ .‬نخست اینکه این‬ ‫گروه ها باور دارند که ب��دون حضور نیروهای خارجی‪،‬‬ ‫دولت امکان مقاومت ندارد بنابراین سعی دارند به مبارزه‬ ‫خودشان ادامه دهند و براین باورند که دیر یا زود گروه های‬ ‫خارجی کشورشان را ترک خواهند کرد که این می تواند‬ ‫یک فرصت طالیی برای بازگشت انها به قدرت محسوب‬ ‫ی که بی ارتباط با این عنصر نیست این‬ ‫شود و عنصر دوم ‬ ‫است که در واقع گروه های شورشی با علم به اینکه زمان‬ ‫ب��رای نیروهای امریکا و ناتو مهم اس��ت‪ ،‬دارند در زمان‬ ‫می جنگند‪ ،‬نه در زمین‪ .‬به این مفهوم که با طوالنی تر کردن‬ ‫مب��ارزه قصد دارند عنصر زمان را به دس��ت گیرند و در‬ ‫این راستا هرگونه دریچه ای که به اشتی و مصالحه منجر‬ ‫ش��ود‪ ،‬می بندند و بدین ترتیب شرایط را برای نیروهای‬ ‫خارجی بیش از پیش دشوار کرده و انها را با یک مطالبات‬ ‫حداقلی مواجه می کنند‪ .‬از این منظر جناح های تندرو در‬ ‫گروه های شورشی و طرف های حامیان این جناح ها تمام‬ ‫این تحرکات تنش الود را ظرف هفته های اخیر به دست‬ ‫گرفته اند و می خواهند فضا را تغییر دهند تا مانع از توسعه‬ ‫و گسترش ایده تفاهم در میان بخشی از جناح های طالبان‬ ‫شوند‪ .‬از این زاویه تشدید فعالیت های ضد امنیتی توسط‬ ‫گروه های شورشی در افغانستان طی هفته های اخیر ناشی‬ ‫از همین مساله است‪.‬‬ ‫افغانستان در جهت اینکه بتواند از یک ثبات نسبی بهره مند‬ ‫شود باید به موضوع بومی سازی خصوصا در حوزه امنیتی‬ ‫توجه ویژه ای بکند؛ پدیده ای که طی س��ال های گذشته‬ ‫اتفاق نیفتاد و نیروهای خارجی به درستی این امر را محقق‬ ‫نکردند‪ ،‬چراکه می خواس��تند در بحث امنیتی بخشی از‬ ‫مسائل را خودشان برعهده داشته باشند تا به این بهانه‬ ‫بتوانند زمان بیشتری را در افغانستان سپری کنند‪ .‬این‬ ‫مساله مهمترین عامل ضعف و ناکامی شرایط فعلی‬ ‫در افغانستان است و اگر به این امر توجه جدی تری‬ ‫می ش��د در این باور گروه های شورش��ی که دولت‬ ‫افغانستان نمی تواند بدون حضور نیروهای خارجی‬ ‫به حیاتش ادامه دهد‪ ،‬چالش��ی جدی ایجاد می شد و‬ ‫پس از ان گرایش به سمت راه حل های مسالمت امیز‬ ‫پیش می رفت‪ .‬اما چون این اتفاق نیفتاد بنابراین شرایط‬ ‫افغانس��تان خیلی قابل پیش بینی نیست و نمی توان‬ ‫به راحت��ی راجع به ان صحبت کرد‪ .‬همچنین تجربه‬ ‫تجاوز ارتش شوروی س��ابق به افغانستان نشان داد‬ ‫که نیروهای خارجی نمی توانند برای مدتی طوالنی‬ ‫در افغانس��تان دوام بیاورند‪ .‬در کن��ار ان به این نکته‬ ‫نیز باید اش��اره کرد که کشته شدن اسامه بن الدن در‬ ‫ماه مه س��ال ج��اری میالدی در واقع ارزش��ی بودن‬ ‫پروژه افغانس��تان برای امریکایی ها را کم کرده و به‬ ‫وی��ژه اگر فاصله بین طالبان و القاعده کمی مش��هود‬ ‫شود‪ ،‬شرایط برای امریکا به منظور تداخل بیشتر در‬ ‫هرگونه فرایند سیاسی مساعدتر می شود‪ .‬در برخی‬ ‫رسانه ها در رابطه با قتل برادر کرزای اینگونه مطرح‬ ‫ش��ده اس��ت که احتماال امریکا یا ای اس ای در این ‬ ‫ترور نقش داش��ته اند‪ ،‬البته هرکدام برای رس��یدن به‬ ‫اهداف خاص خودشان‪ .‬اما من به شخصه چون هیچ‬ ‫مدرک و س��ندی در این رابطه وجود ندارد به راحتی‬ ‫نمی توانم قضاوت کنم فقط می توان گفت با اس��تناد‬ ‫به گفته های گروه های شورشی‪ ،‬خودشان عامل این‬ ‫قضی��ه بوده اند و قاعدتا س��ازمان هایی هم که از این‬ ‫گروه ها حمایت می کنند می توانند در این ترور دست‬ ‫داشته باشند‪ .‬بحث دیگر راجع به تجزیه افغانستان به‬ ‫دو قسمت جنوبی و شمالی است و از سر راه برداشتن‬ ‫احمد ولی که یکی از افراد پرنفوذ برای اشتی ملی میان‬ ‫طالبان و دولت ملی به ش��مار می رفت نیز در همین‬ ‫راستاست‪ .‬اما در این رابطه چندین ابهام وجود دارد‪،‬‬ ‫نخست اینکه شخصیت احمد ولی کرزای و مالعمر‬ ‫از لحاظ کاریزماتیک اصال قابل مقایسه نیست‪ .‬نکته‬ ‫دیگر اینکه تاکنون مطالب بسیاری راجع به واگذاری‬ ‫جنوب افغانس��تان به طالبان به گوشم خورده است‪،‬‬ ‫ولی هرگز نتواس��ته ام ارزیابی درستی از این موضوع‬ ‫داش��ته باشم‪ .‬در واقع با چه فرمولی ممکن است این‬ ‫اتفاق بیفتد که بخش هایی از افغانستان به دست طالبان‬ ‫و گروه های شورشی بیفتد‪ ،‬در ان صورت نوع تعامل‬ ‫دولت مرکزی با طالبان چگونه خواهد بود و در نهایت‬ ‫اینده افغانستان به چه س��متی حرکت خواهد کرد‪.‬‬ ‫ضم��ن اینکه به این نکته نیز باید توجه کرد که هیچ‬ ‫کش��وری در منطقه با تغییر جغرافیایی مرزها موافق‬ ‫نیست واگر این س��ه نکته را بخواهیم مورد ارزیابی‬ ‫قرار دهیم مفهومش این اس��ت که مرزها مخصوصا‬ ‫در جنوب افغاس��تان می تواند شکس��ته شود که این‬ ‫مساله به نفع همسایه جنوبی افغانستان یعنی پاکستان‬ ‫نخواهد بود‪ .‬در انتها اینکه دولت افغانستان با وجود‬ ‫کشته شدن نزدیکانش توسط طالبان انتخاب دیگری‬ ‫جز روند مصالحه و گفت وگو با طالبان ندارد و هیچ‬ ‫فرایند دیگری نمی تواند جایگزین این فرایند شود‪.‬‬ ‫بنابراین به نظر من تحت هر شرایطی این مسیر ادامه‬ ‫پیدا خواهد کرد‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫طی هفته های اخیر در افغانستان چندین مساله‬ ‫مهم اتف��اق افتاد که هرکدام به تنهایی حائز اهمیت‬ ‫اس��ت و می توان��د در تحوالتی که در این کش��ور‬ ‫اتف��اق می افتد تاثیرگذار باش��د‪ .‬از جمله این موارد‬ ‫می توان به ترور احمد ولی کرزای‪ ،‬برادر کوچک تر‬ ‫رئیس جمهوری افغانس��تان اش��اره کرد‪ .‬احمد ولی‬ ‫در واق��ع قدرتمندترین فرد در جنوب افغانس��تان‬ ‫بود و طی س��ال های گذشته ارتباط مستمری هم با‬ ‫دولت مرکزی و هم با نیروهای شورش��ی داش��ت‪.‬‬ ‫وی کنترل اس��تان های جنوب و تنظیم و هماهنگ‬ ‫ی در اس��تان های جنوب را به‬ ‫کردن موضوعات قوم ‬ ‫صورت مستقیم برعهده داشت و توانسته بود نقش‬ ‫قابل توجهی در تقویت موقعیت دولت افغانس��تان‬ ‫در بخش هایی از استان های جنوب ایفا کند‪ .‬احمد‬ ‫ولی به نوعی توانس��ته بود اقوام مختلف پشتون در‬ ‫اس��تان های جنوب��ی را با دولت مرکزی همس��و و‬ ‫هم جهت نگاه دارد‪ ،‬بنابراین از این جهت می توان‬ ‫نق��ش موث��ر و قابل توجهی را ب��رای او در جنوب‬ ‫افغانس��تان در نظر گرفت‪ .‬شاید به همین دلیل بود‬ ‫که وقتی به قتل رس��ید طالبان اعالم کردند که این‬ ‫بزرگترین دستاوردی بود که طی دهه گذشته کسب‬ ‫کرده اند‪ .‬همچنین اهمیت حضور احمد ولی کرزای‬ ‫در اس��تان های جنوبی را ب��ه راحتی می توان از نوع‬ ‫عکس العمل و موضع گیری طالبان دریافت‪.‬‬ ‫ترور احمد ولی کرزای‪ ،‬جان محمد خان‪ ،‬اس��تاندار‬ ‫س��ابق ارزگان ‪ ،‬ترور ژنرال داود از فرماندهان ارش��د‬ ‫اس��تان های ش��مال افغانس��تان‪ ،‬موضوع واگذاری‬ ‫مسئولیت های امنیتی توسط نیروهای خارجی ناتو به‬ ‫دولت افغانستان‪ ،‬جدا کردن لیست طالبان و سایر افراد‬ ‫متعلق به گروه های شورشی افغانستان از لیست عناصر‬ ‫وابسته به گروه القاعده توسط شورای امنیت سازمان‬ ‫ملل متحد و همچنین خروج تعداد ‪ 14‬نفر از افرادی‬ ‫که در لیس��ت شورای امنیت قرار داشتند توسط این‬ ‫شورا‪ ،‬مجموعا محورها و نکات قابل توجهی را در‬ ‫رابطه با افغانستان شامل می شود‪ .‬در حقیقت مجموعه‬ ‫این شرایط نشان می دهد که هم دولت افغانستان و هم‬ ‫جامعه بین المللی خواهان ادامه وضعیت فعلی نیستند‪.‬‬ ‫یعنی نمی توانند وضعیت فعلی را یک وضعیت باثبات‬ ‫و امکان پذیر برای اینده ببینند‪ .‬نخستین نتیجه ای که‬ ‫از ب��راورد مجموعه این عوام��ل می توان گرفت این‬ ‫اس��ت که جنگ در افغانس��تان به بن بس��ت رسیده‬ ‫اس��ت و امکان پیروزی نظامی توسط ناتو دشوار به‬ ‫نظر می رس��د‪ .‬این موضوع فی نفس��ه‪ ،‬هم به معنای‬ ‫ناکارامدی و ناتوانی سازمان پیمان اتالنتیک شمالی‬ ‫در خارج از مرزهای خودش اس��ت و هم بیانگر ان‬ ‫است که ارتش امریکا به رغم داشتن امکانات مناسب‬ ‫در برابر این جنگ نامتقارن نتوانسته به موفقیت دست‬ ‫یابد‪ .‬در حقیقت جامعه بین المللی در ایجاد افغانستان‬ ‫نوی��ن حداقل تا کنون با توجه به ادامه تنش ها موفق‬ ‫نبوده است‪ .‬این موضوع از یک منظر می تواند به مفهوم‬ ‫اهمیت منطقه گرایی باشد یعنی وقتی که جامعه جهانی‬ ‫نتوانست با استانداردهای خودش شرایط افغانستان را‬ ‫به سمت و سوی مورد نظر هدایت کند برداشتی که‬ ‫می توانیم داشته باشیم این است که شاید منطقه گرایی‬ ‫بتواند به حل مش��کل افغانس��تان کمک کند‪ .‬در هر‬ ‫صورت به نظر می رسد مجموعه تالشی که هم دولت‬ ‫چرا طالبان افغانستان از ترور برادر حامد کرزای خوشحال شد؟‬ ‫‪47‬‬ ‫تالشی دیگر‬ ‫فرهنگ‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫‪48‬‬ ‫شاهین فتحیان‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫از کما به واقعیت‬ ‫فرهنگ‬ ‫نگاهی به اخرین ساخته سامان سالور و سینمای دفاع مقدس‬ ‫‪1‬‬ ‫اگر تجربه اش را داشته باشید که پس از چند سال دوری به شهر و موطن خود بازگردید‪،‬‬ ‫حتما یکی از رخدادهایی که هم خیلی به چشم شما امده و هم اینکه احیانا موجبات تعجب‬ ‫یا حسرت تان را برانگیخته‪ ،‬تغییرات به وجود امده است که در چشم فردی که برای مقطعی‬ ‫مشخص روند تصویرها و تغییرها را در دیدرس نداشته‪ ،‬کامال محسوس است‪ .‬قطعا این روند‬ ‫برای کسانی که در ان محیط حضور دارند‪ ،‬می تواند به شکلی نامحسوس و نرم صورت گرفته‬ ‫و بعضا مورد توجه انان واقع نشده باشد‪ .‬حال تصور کنید این چند سال به میزان ‪ 20‬سال بوده‬ ‫باشد‪ ،‬ان هم دو دهه ویژه و تعیین کننده از نظر تحوالت اجتماعی در جامعه و باز تصور بکنید‬ ‫که این ‪ 20‬سال غیبت‪ ،‬با کما‪ ،‬یعنی نوعی حالت مرگ مغزی خفیف با امکان گسترش و مرگ‬ ‫قطعی همراه باشد که در نتیجه ان‪ ،‬فرد به هوش امده در وهله نخست نمی تواند حس کند و به‬ ‫این موضوع اگاه باشد که پس از ‪ 20‬سال از خواب برخاسته است‪ .‬قطعا شرایط وهم انگیز و‬ ‫در عین حال پرهیجانی برای چنین فردی با شرایط منحصر به فردش متصور است‪.‬‬ ‫این تم اصلی داستان فیلم سینمایی «سیزده ‪ ،»59‬ساخته سامان سالور است‪ .‬درواقع قصه مربوط‬ ‫به یکی از سرداران جنگ هشت ساله است که زمانی براساس اعتقاداتش رشادت ها داشته‪ ،‬طی‬ ‫یک مجروحیت به کما فرو رفته و حاال که با گذش��ت ‪ 20‬سال پزشکان از به هوش امدنش‬ ‫خبر می دهند‪ ،‬اطرافیان او در شرایط ویژه ای قرار می گیرند؛ این شرایط ویژه‪ ،‬چگونگی مواجهه‬ ‫با مردی اس��ت که با به هوش امدنش قرار اس��ت ایضا در شرایطی ویژه قرار گیرد‪ .‬البته این‬ ‫اطرافیانش از جنس کسانی هستند که در ارتباط با زندگی نباتی سردار در طول این دو دهه‪،‬‬ ‫بیشتر وظایف خود را به انجام رسانده اند‪ ،‬هم کسانی که ‪ 20‬سال نگران او بوده اند و مشتاق به‬ ‫هوش امدنش‪ ،‬اما حاال با قرار گرفتن در این موقعیت‪ ،‬به نوعی هراس و نگرانی دچار شده اند‪.‬‬ ‫‪49‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫‪50‬‬ ‫طبیعتا فیل��م اینگونه با ما س��خن می گوی��د که قصد‬ ‫نویس��نده و کارگردانش از پرداختن به چنین قصه ای‪،‬‬ ‫صرفا یک روایت درام نبوده‪ ،‬بلکه از این قصه پردازی‪،‬‬ ‫قصد دیگری از جمله به چالش کشیدن برخی روندهای‬ ‫متن و حاش��یه جامعه بوده ک��ه در واقع اینجا در قالب‬ ‫پرداختن به تغییرات اجتماعی از معیار دو نگاه گذشته‬ ‫و امروز و استوار بر مبناهای ارزشی متفاوت بوده است‪.‬‬ ‫به عبارت مشخص تر‪ ،‬سردار جنگ که پس از ‪ 20‬سال‬ ‫از خ��واب که اینجا اس��تعاره ای از ی��ک برش تاریخی‬ ‫است برمی خیزد‪ ،‬خیلی چیزها را در اطرافش تغییریافته‬ ‫می بیند؛ از جمله همس��رش که س��ال ها برای به هوش‬ ‫امدن او منتظر بوده درگذشته است‪ ،‬دختر کوچولویش‬ ‫حاال حسابی بزرگ شده و چهره خود او هم بسیار تغییر‬ ‫کرده اس��ت؛ اما انچه فیلمس��از در این میان مورد نظر‬ ‫داش��ته‪ ،‬این تغییرات نیس��ت؛ بلکه در پس یا کنار ان‪،‬‬ ‫به تغییراتی توجه داش��ته که بطن جامعه دچار ش��ده و‬ ‫به تغییره��ای گاه عمیق در محتوا‪ ،‬ارمان ها‪ ،‬ارزش ها و‬ ‫شیوه های زندگی افراد جامعه انجامیده است؛ سخنی که‬ ‫خود می تواند به ورطه شعارزدگی دچار اید‪.‬‬ ‫در واقع سردار پس از ‪ 20‬سال از خواب اصحاب کهفی‬ ‫خود برمی خیزد؛ اما این بار بیشتر توانایی های نوع بشر‬ ‫در ایجاد تناقض ها دیده می ش��ود‪ .‬هرچند در ابتدا افراد‬ ‫اطراف س��ردار‪ ،‬از پزش��ک معالج او تا دخترش قصد‬ ‫می کنن��د که تمام توان خود را ب��ه کار گیرند تا وی که‬ ‫پس از ‪ 20‬سال برخاسته‪ ،‬به طور ناگهانی با این واقعیت‬ ‫مواجه و شوک زده نشود که چقدر ظاهر خودش و ظاهر‬ ‫و باطن اطرافیانش تغییر یافته اس��ت‪ .‬انها حتی تالش‬ ‫می کنند که در اتفاقی استعاری‪ ،‬از مواجهه سردار با اینه‬ ‫و درک تغییر چهره اش جلوگیری کنند و دختربچه حاال‬ ‫بزرگ ش��ده او را در جایگاه همسر س��ردار قرار دهند؛‬ ‫اما مگر ممکن اس��ت که یک ذهن توانمند که در زمان‬ ‫جنگ و در رویارویی با اتش و انفجار حماسه ها افریده‪،‬‬ ‫از درک چنین مس��ائلی عاجز باشد؟! این گونه می شود‬ ‫که او در برخورد با ش��رایط کنونی جامعه اش‪ ،‬به شدت‬ ‫ملتهب می شود و ازار می بیند؛ تا جایی که به مرحله ای از‬ ‫سرخوردگی و انزجار می رسد‪ .‬اینجا یعنی تبلور تمامی‬ ‫ حسرت ها و کاشکی های ایمان هایی که زمانی هیوالی‬ ‫جن��گ را به زانو دراورده و ش��رمنده خلوص خویش‬ ‫ساختند و حاال در چمبره هیوالی انفاسی قرار دارند که‬ ‫از گوشت و خون هم هستند‪.‬‬ ‫درباره خالق «سیزده ‪»59‬‬ ‫این فیلم را «س��امان سالور» ساخته است؛ کارگردانی‬ ‫جوان که اکنون تنها ‪ 35‬س��ال س��ن دارد‪ ،‬اما ساخت‬ ‫چهار فیلم س��ینمایی را در کارنامه اش دارد‪ .‬س��الور‬ ‫که از دانش اموخته های دانش��گاه سوره است و انگار‬ ‫به ش��دت بر این نکته تاکی��د دارد و ان را برای خود‬ ‫و هم دانش��گاهی هایش ی��ک ن��وع هوی��ت می داند‪،‬‬ ‫فیلم های کوتاه داس��تانی و مس��تند زیادی ساخته که‬ ‫برخی از انها برنده جایزه های زیادی از جشنواره های‬ ‫داخلی و خارجی شده اند؛ ازجمله فیلم های «ارامش‬ ‫ب��ا دیازپ��ام ده»‪« ،‬ص��دای م��ا را روی م��وج کوتاه‬ ‫می ش��نوید»‪« ،‬بازی نهایی»‪« ،‬دربست اکباتان»‪« ،‬جایی‬ ‫نزدیک اس��مان»‪« ،‬اخرین فرستاده» و «فرشته ها رویا‬ ‫را نوازش می کنند»‪.‬‬ ‫سالور اما تجربه ساخت فیلم سینمایی را از ‪ 27‬سالگی‬ ‫یعنی س��ال ‪ 1382‬با س��اخت فیلم «س��اکنین سرزمین‬ ‫س��کوت» اغاز و خ��ود را به عنوان چه��ره ای جوان با‬ ‫نگاهی خاص در عرصه س��ینمای ایران معرفی کرد‪ .‬او‬ ‫با این فیلم که مانند دیگر س��اخته های او – تا پیش از‬ ‫س��یزده ‪ – 59‬صفت «جش��نواره ای» را یدک می کشید‪،‬‬ ‫جای��زه ویژه هی��ات داوران جش��نواره بین المللی فیلم‬ ‫صوفیه ‪ ،۲۰۰۵ -‬جایزه منتقدان بین المللی فیپرش��ی و‬ ‫جایزه تماشاگران جش��نواره فیلم اسلوونی را به دست‬ ‫اورد‪ .‬دومین س��اخته بلن��د او در گام بعدی «چند کیلو‬ ‫خرما برای مراسم تدفین» بود که وی را به عنوان سازنده‬ ‫فیلم هایی خاص و جشنواره ای تثبیت کرد و جایزه بالن‬ ‫طالیی جشنواره سه قاره نانت ‪ ،۲۰۰۶ -‬جایزه یوزپلنگ‬ ‫طالیی بخش سینماگران معاصر جشنواره فیلم لوکارنو‬ ‫– ‪ ،۲۰۰۶‬جایزه بهترین فیلم جشنواره فیلم ادینبورگ‪،‬‬ ‫جایزه بهترین فیلم و فیلمنامه جش��نواره اوبن فرانسه و‬ ‫جایزه چشم سوم جشنواره فیلم های اسیایی ‪ ۲۰۰۷ -‬را‬ ‫برایش به ارمغان اورد‪.‬‬ ‫او در ای��ن فیلم که مانند دیگر س��اخته هایش هیچ گاه به‬ ‫ی درنیامد‪ ،‬همکاری و بازی گیری از محسن‬ ‫نمایش عموم ‬ ‫نامج��و را همچون دیگ��ر کارش‪ ،‬ارامش ب��ا دیازپام ده‪،‬‬ ‫تجربه کرد‪ .‬س��الور اما با «ترانه تنهایی تهران» در س��ال‬ ‫‪ ۱۳۸۷‬بیشتر مطرح شد؛ فیلمی که عالوه بر حضور در‬ ‫جش��نواره های خارجی متعدد و به دست اوردن جایزه‬ ‫ویژه (اسب دریایی نقره ای) سومین جشنواره بین المللی‬ ‫باتومی گرجستان‪ ،‬موجب شد که در سال ‪ 2008‬سالور‬ ‫تنها ایرانی ش��رکت کننده در جش��نواره کن به واس��طه‬ ‫حضور فیلمش در بخش ‪ 15‬روز با کارگردانان باشد‪.‬‬ ‫سالور و یک مشکل همیشگی‬ ‫مشکل همیشگی فیلم های سامان سالور‪ ،‬تا پیش از این‪،‬‬ ‫معضل اکران نش��دن فیلم هایش بوده است‪ .‬او که مانند‬ ‫دیگر فیلمسازان همنسل و همنوعش چون امیرشهاب‬ ‫رضویان‪ ،‬نوع خاصی از فیلمسازی را تجربه کرد‪ ،‬معتقد‬ ‫اس��ت دیگر مدیران سینمایی هیچ حقی برای این نوع‬ ‫فیلم ها متصور نیس��تند‪« .‬چند کیلو خرما برای مراس��م‬ ‫تدفین» و «ساکنین سرزمین سکوت» به رغم انکه پروانه‬ ‫نمای��ش هم داش��تند و قرار بود در قال��ب طرح اکران‬ ‫فیلم ه��ای فرهنگی به نمایش درایند‪ ،‬هنوز هیچ اتفاقی‬ ‫برایشان نیفتاده است‪ .‬اما با توجه به حضورهای مختلف‬ ‫کارگردان جوان‬ ‫فیلم هایی با موضوع ها و‬ ‫ساخت هایی که چندان‬ ‫مورد پسند جریان سینما‬ ‫از دست اندرکاران تا‬ ‫مخاطبانش نبود‪ ،‬در نهایت‬ ‫در چهارمین گام «بلند» اش‬ ‫فیلمی ساخت با قواعدی‬ ‫متفاوت که نخستین فرصت‬ ‫دیده شدن در سطح به‬ ‫نسبت وسیع اکران سینما‬ ‫را برای او به دست اورد‪.‬‬ ‫هرچند شاید عالوه بر‬ ‫کیفیت فیلم عملکرد او و‬ ‫همکارانش در پشتیبانی‬ ‫فیلم در زمان نمایش در‬ ‫شکست ان بی تاثیر نبود‬ ‫«ترانه تنهایی تهران» در جشنواره های معتبری از جمله‬ ‫جشنواره کن‪ ،‬درخواست سالور برای اینکه حداقل این‬ ‫فیلم در شبکه نمایش خانگی عرضه شود هم بی نتیجه‬ ‫بوده اس��ت‪ .‬اینگونه شد که س��الور که به نظر می رسد‬ ‫موتور فیلم س��ازی اش تازه دور گرفته‪ ،‬باز مانند برخی‬ ‫از همنسالن و همنوعانش در فیلمسازی‪ ،‬دست کم برای‬ ‫موارد تک مضرابی در کارنامه کاری اش تصمیم گرفت‬ ‫مسیر دیگری را در پیش گیرد‪.‬‬ ‫اولین های سالور در «سیزده ‪»59‬‬ ‫اینگونه ش��د که ای��ن کارگردان مفهوم گرای س��ینمای‬ ‫ای��ران تصمیم گرفت در فیلم جدیدش که گویا با چند‬ ‫مراجعه او به دفترهای فیلمسازی مختلف و پیش رفتن‬ ‫کار تا مراحل پیش تولید و س��پس متوقف شدن ان‪ ،‬با‬ ‫سرمایه گذاری ش��خصی «پرویز پرستویی» که در واقع‬ ‫نخس��تین تجربه سرمایه گذاری او در یک فیلم به شمار‬ ‫می رود‪ ،‬درنهایت مس��یر دیگری را تجربه کند‪ .‬اینگونه‬ ‫ب��ود که «س��یزده ‪ »59‬اولین حضور س��الور در عرصه‬ ‫سینمای حرفه ای یا هنر – صنعت سینما شد‪ .‬اولین فیلم‬ ‫او با استفاده از یک هنرپیشه محوری ستاره و استفاده از‬ ‫دیگر ستاره ها رقم خورد و شاید از همه جالب تر‪ ،‬اولین‬ ‫تجربه فیلمسازی سامان سالور شد در فضای موضوعی‬ ‫دفاع مقدس و جنگ تحمیلی هشت ساله‪.‬‬ ‫ماجرای زاده شدن «سیزده ‪»59‬‬ ‫درست اس��ت که از زبان سالور اخیرا مطرح شده که‬ ‫فیلمنامه «س��یزده ‪ »59‬ابتدا بر مبنای موقعیت های طنز‬ ‫و کمیک نوشته شده و قرار بوده مانند فیلم هایی چون‬ ‫«لیل��ی با من اس��ت» نگاهی همراه با طنز به مس��ائل‬ ‫مرتبط با جنگ داشته باشد و ازجمله سرداری که پس‬ ‫از ‪ 20‬س��ال از کما خارج ش��ده و قرار است دیگران‬ ‫اج��ازه ندهند این گذر زمان را حس کند‪ ،‬در مواجهه‬ ‫با پدیده های نو چون موبایل‪ ،‬ماشین های مدل جدید‬ ‫و مس��ائلی از این دس��ت‪ ،‬موقعیت های��ی ایجاد کند؛‬ ‫ی گفته نش��ده که‬ ‫ام��ا تاکنون در جایی به طور رس��م ‬ ‫تغییرات فیلمنامه به خواس��ت و نظر پرویز پرستویی‬ ‫به ش��کلی اساس��ی و تدریجی چنان شکل گرفته که‬ ‫عمال حاص��ل کار را متفاوت از ایده اولیه فیلمس��از‬ ‫کرده اس��ت‪ .‬گوی��ا اصل حضور پرس��تویی عالوه بر‬ ‫عوامل دیگر‪ ،‬به رویدادی معنوی و دلی در قالب یک‬ ‫خ��واب و نذر مربوط می ش��ود‪ ،‬اما در نهایت حضور‬ ‫او موجب می ش��ود که عالوه بر تغییرات اساس��ی در‬ ‫فیلمنامه ک��ه حتی به تغییر ش��خصیت های ان منجر‬ ‫ش��د و برای نمونه‪ ،‬نقشی که جمش��ید مشایخی ایفا‬ ‫کرد‪ ،‬ابتدا برای رضا ش��فیعی جم نوش��ته شده بود که‬ ‫با نظر پرس��تویی گزینه م��ورد نظر عزت اهلل انتظامی و‬ ‫در پ��ی فراهم نش��دن همکاری با او ب��ه ایفای نقش‬ ‫مش��ایخی انجامیده اس��ت‪ .‬اما در نهایت‪ ،‬حاصل کار‬ ‫چیزی ش��د که هرچند خیلی ها اعتقاد دارند نس��خه‬ ‫دیگ��ری از فیلم ه��ای بن��ام و موثری چ��ون «اژانس‬ ‫شیشه ای» و «قارچ س��می» یا امثال «پاداش سکوت»‬ ‫شده اس��ت‪ ،‬خیلی ها هم از نس��ل های مختلف با ان‬ ‫ارتباط حسی برقرار کرده اند و معتقدند که حاصل کار‬ ‫مخصوصا وقتی از زبان اشنای بازیگری چون «پرویز‬ ‫پرستویی» و بیانی متفاوت از کارگردانی چون «سامان‬ ‫س��الور» برمی ای��د‪ ،‬بیش��تر تاثیرگذار و به دل نش��ین‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫هرچن��د حاص��ل کار در نهای��ت تاکن��ون بی��ش از‬ ‫‪ 200‬میلیون تومان از س��هم فروش سینمای ایران را به‬ ‫خود اختصاص نداده اس��ت‪ ،‬اما حتی تندترین منتقدان‬ ‫هم معتقدند که ‪ 10‬دقیقه نخس��تین فیلم که نمایش��گر‬ ‫صحنه های جنگی اس��ت‪ ،‬یکی از اس��تخواندارترین و‬ ‫قابل تحسین ترین پرداخت های سینمای ایران از جنگ‬ ‫محض است‪g .‬‬ ‫اشک ایرانی های المان‬ ‫‪2‬‬ ‫فیلم سینمایی «سیزده ‪ »59‬ساخته سامان سالور‬ ‫ک��ه مجوز اکران تیرماه را در س��ینماهای کش��ور‬ ‫به دس��ت اورد‪ ،‬پی��ش از ان و در خردادماه اکران‬ ‫یا به نوعی نمایش��ش را در شهرهایی در خارج از‬ ‫کشور و اروپا تجربه کرد‪ .‬اردیبهشت ماه گذشته بود‬ ‫ک��ه فیلمیران اعالم کرد‪ ،‬در ادامه نمایش فیلم های‬ ‫ایرانی در خارج از کش��ور که توسط این موسسه‬ ‫و بام��داد فیلم با «ورود اقایان ممنوع» اغاز ش��د‪،‬‬ ‫فیلم «سیزده‪ »59‬با حضور سامان سالور کارگردان‪،‬‬ ‫جواد نوروزبیگی تهیه کننده و پرویز پرس��تویی و‬ ‫جمش��ید مش��ایخی بازیگران این فیلم‪ ،‬در ‪ 5‬شهر‬ ‫الم��ان و هلند ب��رای ایرانیان خارج از کش��ور به‬ ‫نمایش درمی اید‪ .‬این موسسه اواخر خرداد ماه نیز‬ ‫فیلم «جرم» مسعود کیمیایی را به همراه عوامل ان‬ ‫به المان برد‪ .‬ضمن انکه در بازار جش��نواره فیلم‬ ‫کن برای سومین س��ال متوالی غرفه ای گرفته بود‬ ‫و فیلم های��ی چون «جرم»‪« ،‬پرتقال خونی»‪« ،‬ورود‬ ‫اقایان ممنوع» و «سیزده ‪ »59‬را عرضه کرد‪.‬‬ ‫به هر ح��ال‪ ،‬فیل��م «س��یزده ‪ »59‬دو روز در ش��هر‬ ‫برلین و ی��ک روز هم در ش��هرهای کلن‪ ،‬مونیخ‬ ‫و فرانکف��ورت نمای��ش داش��ت و دو روز هم به‬ ‫پاریس رفته عالوه بر نمایش فیلم‪ ،‬نشس��ت هایی‬ ‫‪3‬‬ ‫نی��ز با حضور عوامل ان برپا ش��د‪ .‬هرچند جمش��ید‬ ‫مشایخی گروه را به دلیل انچه مسائل شخصی اعالم‬ ‫شد‪ ،‬نتوانس��ت در سفر به المان و فرانسه همراهی‬ ‫کند‪ .‬اما پرویز پرستویی از این نمایش های خارج‬ ‫از کش��ور راضی بود و پس از بازگش��ت اعالم‬ ‫کرد که نمایش فیلم در س��ینما «سینه موند کلن»‬ ‫یکی از بهترین اکران ها بوده و اکران های موفق‬ ‫«س��یزده ‪ »59‬در خارج از ایران در روحیه اش‬ ‫تاثیر بسیار مثبتی داشته است‪.‬‬ ‫پرس��تویی می گوید‪« :‬برای اولین ب��ار بود که از‬ ‫یک فیلم جنگی چنین استقبالی می شد حتی عالوه‬ ‫ب��ر ایرانی ه��ا‪ ،‬المانی ها هم تماش��اگر فیلم بودند‪.‬‬ ‫ب��ا عکس العملی که نش��ان دادن��د خیلی درداور‬ ‫بود که انه��ا ادم هایی را که بخش��ی از جامعه‬ ‫ما هس��تند خیلی بهتر از کس��انی که در اینجا‬ ‫حضور دارن��د لمس می کنن��د و من این را‬ ‫در تک تک س��یمای این ادم ه��ا دیدم‪ .‬در‬ ‫کلن تماشاگرانی بودند که بدون دعوت ما‬ ‫بلی��ت ‪ 10‬یورویی خریده و به دیدن فیلم‬ ‫امده بودند‪ .‬این بسیار مهم است که کسی‬ ‫بلیت می خرد و قرار نیس��ت با رعایت و‬ ‫حفظ مسائل صحبت کند‪g ».‬‬ ‫زحماتی که هدر رفت‬ ‫تمام تالشم را کردم اما ‪...‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫دریا اش��وری ‪ -‬بازیگر‪ :‬خدا برخی انسان ها را دوست دارد و من هم از جمله‬ ‫این افراد بودم که چنین نقش��ی را در فیلم «س��یزده ‪ »59‬به من سپردند‪ .‬البته در تمام‬ ‫این مدت به خاطر همراهی و راهنمایی های‬ ‫اقای پرس��تویی و س��امان س��الور خیالم‬ ‫راح��ت ب��ود و خودم هم تمام تالش��م‬ ‫را ک��ردم که این نقش ب��ا بیننده ارتباط‬ ‫برقرار کند‪ .‬من تمام تالشم را کردم اما‬ ‫ای��ن را هم باید بگوی��م که کار کردن‬ ‫با اقای پرس��تویی بسیار دشوار است‪.‬‬ ‫م��ا قبل از هر پالن با اقای پرس��تویی‬ ‫و س��ایر افراد صحبت می کردیم و من‬ ‫در طول فیلمبرداری خیالم راحت بود‬ ‫که اقای پرستویی اجازه نمی دهد حتی‬ ‫یک ثانیه هم از زیر چش��مان تیزبین‬ ‫او رها شود‪g .‬‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫جمش��ید مش��ایخی‪ :‬ب��رای فیل��م «س��یزده ‪ »59‬پرویز پرس��تویی ک��ه یکی از‬ ‫س��رمایه گذاران فیلم اس��ت از من دعوت کرد و س��ر کار هم وجود او بس��یار موثر‬ ‫ب��ود و دائم به دیگران کمک می کرد‪ .‬خود س��امان س��الور نیز کارگردان باش��عوری‬ ‫اس��ت‪ .‬نقش��م را در این فیلم بس��یار دوس��ت دارم‪ ،‬اما متاسفانه در‬ ‫حالی که س��ال ها روی فیلمنامه «س��یزده ‪ »59‬کار شده است‬ ‫و فیلم به صورت دلی س��اخته شد‪ ،‬اما متاسفانه در شرایط‬ ‫بدی اکران می ش��ود و دوس��ت داش��تم برای کاری که‬ ‫پرستویی برای اولین‬ ‫بار سرمایه گذاری‬ ‫کرده شرایط بهتری‬ ‫فراهم شود‪ .‬اما با‬ ‫این وضعیت تمام‬ ‫زحمات به هدر‬ ‫رفت‪g .‬‬ ‫‪4‬‬ ‫وی تاکید دارد‪« :‬انجا دیدیم کس��انی با چشم های‬ ‫خیس از سینما بیرون می امدند و بر خالف اینکه‬ ‫می گویی��م انه��ا در دنیای رنگ��ی زندگی می کنند‬ ‫و اص�لا ککش��ان ه��م نمی گزد‪ ،‬حتی اش��ک در‬ ‫چشمش��ان خشک ش��ده بود و من واقعا با دیدن‬ ‫چنین صحنه هایی‪ ،‬سبک شدم‬ ‫و دلم نمی خواس��ت از انها‬ ‫جدا شوم‪».‬‬ ‫از فیلم اسپیلبرگ تقلید کردیم‬ ‫مسعودسالمی ‪/‬فیلمبردار‬ ‫‪5‬‬ ‫کال فیلمبرداری و س��اخت فیلم گرفتاری های‬ ‫متع��ددی دارد و در این می��ان گرفتاری فیلم های‬ ‫جنگی به مراتب بیش��تر است‪ .‬اما به دلیل اشنایی‬ ‫طوالنی مدت��ی ک��ه با س��امان س��الور داش��تم به‬ ‫خوب��ی نگاه او را می ش��ناختم و او برای تک تک‬ ‫س��کانس های جنگ��ی از قبل مقدمات��ی طراحی‬ ‫کرده بود ک��ه به هر حال این موارد کار را تا حدی‬ ‫س��اده تر می ک��رد‪ .‬البته قطع��ا امکانات م��ا مانند‬ ‫فیلم های هالی��وودی نب��ود‪ ،‬اما ای��ن فیلم در حد‬ ‫خودش اس��توری برد داش��ت و ما برای همین ‪10‬‬ ‫دقیق��ه جنگی این فیلم نزدیک به ش��ش ماه زمان‬ ‫گذاش��تیم‪ .‬البته به نظر من فیلمبرداری قسمت جنگ‬ ‫بس��یار راحت تر از قسمت های شهری فیلم بود‪ .‬ما از‬ ‫قبل می دانس��تیم که می خواهیم چه بس��ازیم و قصد‬ ‫داش��تیم در ‪ 10‬دقیقه اول که صحنه های جنگی را‬ ‫نشان می دهیم کاری کنیم که تماشاگر به هیچ وجه‬ ‫نتواند تا پایان فیلم از سالن خارج شود‪.‬‬ ‫ در م��ورد رنگ امیزی تصاوی��ر اعتراف می کنم که‬ ‫چندین بار فیلم «نجات سرباز رایان» را مشاهده و‬ ‫سعی کردم که رنگ «‪ »1359‬را به سمت رنگ هایی‬ ‫که در «نجات سرباز رایان» استفاده شده ببرم‪.‬‬ ‫البته جل��وه ویژه نیز در این میان کمک بس��یاری‬ ‫ب��ه ما ک��رد‪ .‬من هر ش��ب به م��دت دو ماه روی‬ ‫رنگ امیزی تصاویر فیلم کار می کردم‪ ،‬البته طبیعی‬ ‫است که دوست داشتم این رنگ امیزی بهتر شود‪،‬‬ ‫اما باور کنید که فیلمبرداری از تهران خاکستری و‬ ‫کار کردن روی ان بس��یار سخت تر از فیلمبرداری‬ ‫صحنه های جنگی است‪g .‬‬ ‫‪51‬‬ ‫دیدگاه یک منتقد در گفت وگو با مثلث‬ ‫سیزده ‪59‬؛ اثری به شدت متوسط‬ ‫‪« 6‬سیزده ‪ »59‬فیلمی با موضوع دفاع مقدس است‪ .‬از انجا که رسم است برای پرداختن‬ ‫به هر فیلمی ابتدا سراغ کارگردان ان را بگیرند‪ ،‬ما هم اول از همه سراغ سامان سالور را‬ ‫گرفتیم و خواستیم تا دربار ه فیلمش با مثلث گفت وگو کند‪ ،‬اما گویا با این مساله مشکل‬ ‫عقیدتی داشت و نپذیرفت‪.‬‬ ‫از انجا که رسم است‪ ،‬وقتی کارگردان درباره فیلمش تبلیغ نمی کند‪ ،‬سراغ منتقد را‬ ‫بگیریم‪ ،‬با افشین امین که در جشنوار ه فیلم فجر نیز مدیریت میزگرد برگزارشده درباره ‬ ‫«سیزده ‪ »59‬را برعهده داشت‪ ،‬دربار ه این فیلم و برخی شاخصه های سینمای دفاع مقدس‬ ‫گفت وگو کردیم‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫‪52‬‬ ‫اقای امین! فیلم «سیزده ‪ »59‬را چطور ارزیابی‬ ‫کردید و از نظر شما‪ ،‬اگر این فیلم همانگونه که‬ ‫در ابتدا قرار بود‪ ،‬در قالب طنز ساخته می شد‪،‬‬ ‫موفق ترنبود؟‬ ‫‪ l‬مشخص نیست که اگر فیلم «سیزده ‪ »59‬در قالب طنز‬ ‫ساخته می شد‪ ،‬فیلم خوبی می شد یا نه‪ .‬اکنون ما با اثری‬ ‫ساخته ش��ده مواجه هستیم و نمی توان حدس زد که این‬ ‫فیلم بهتر است یا فیلمی که ساخته نشده‪.‬‬ ‫در مجموع‪ ،‬فیلم «سیزده ‪ »59‬اثری به شدت متوسط است‪.‬‬ ‫البته س��امان س��الور تالش کرده که فیلم شریفی بسازد‪،‬‬ ‫ولی اگر با اغماض در این باره نظر دهیم‪ ،‬فیلم «سیزده ‪»59‬‬ ‫به شدت متوسط اس��ت و هیچ چیز ویژه ای ندارد که در‬ ‫خاطر مخاطب بماند یا نکت ه خاصی باش��د‪ .‬البته پیش از‬ ‫دیدن این فیلم‪ ،‬برایم جذاب بود که سامان سالور به عنوان‬ ‫فیلمس��ازی جوان‪ ،‬به مقول ه جنگ چگونه نگاه می کند و‬ ‫فیلم او دربار ه جنگ چگونه است؟ ولی وقتی فیلم را دیدم‪،‬‬ ‫دریافتم که سالور در این فیلم به شدت تحت تاثیر فضای‬ ‫فیلم های جنگی پیش از خودش است‪.‬‬ ‫یعنی معتقدید که «سیزده ‪ »59‬نگاه متفاوتی به‬ ‫دفاع مقدس ندارد؟‬ ‫‪ l‬من توقع داشتم که نگاه جدیدی در فیلم وجود داشته‬ ‫باشد‪ ،‬یعنی یک فیلمس��از جوان نظرگاه متفاوتی به این‬ ‫موضوع داشته باشد که مخاطب تا امروز ان را ندیده باشد‪.‬‬ ‫این فیلم یک ایده مرکزی خوب دارد‪ ،‬هرچند به ش��دت‬ ‫تکراری اس��ت و در سینمای دنیا نیز چندبار تکرار شده‬ ‫و ان اینکه فردی از زمان خودش چندین س��ال عقب تر‬ ‫است‪ .‬این ایده جذاب است که فرد با همرزم های قدیمی‬ ‫ خود در شرایط جدیدی مواجه می شود‪ ،‬ولی اجرا انقدر‬ ‫قوی نیست که من را به عنوان مخاطب نوعی درگیر کند‪ .‬در‬ ‫واقع مشکل اصلی این است که اجرا ما را به باور شرایطی‬ ‫که می گوید‪ ،‬نمی رساند‪ .‬شخصیت اول فیلم «سیزده ‪»59‬‬ ‫به راحتی همه چیز را می پذیرد‪ ،‬در حالی که همه می گفتند‬ ‫به او ش��وک وارد می ش��ود‪ ،‬اما هیچ ش��وکی وارد نشد‪.‬‬ ‫همچنین تمهیدات مختلفی در نظر گرفته شد تا شخصیت‬ ‫اول فیلم‪ ،‬برخی مسائل را نفهمد‪ ،‬اما او به راحتی همه چیز‬ ‫را فهمید‪ .‬تنها بازیگر زن این فیلم‪ ،‬جدا از اینکه بازی خوبی‬ ‫دارد یا نه‪ ،‬پرداخت خوبی هم در فیلمنامه ندارد‪ .‬در واقع‬ ‫شخصیت زن‪ ،‬قوام یافته نیست‪ .‬این شخصیت شاید چون‬ ‫بس��یار ضعیف و گنگ اس��ت بد هم اجرا شده‪ ،‬طبیعی‬ ‫است که وقتی شخصیتی خوب نوشته نشده‪ ،‬بازیگر ان‬ ‫را خوب اجرا نکند‪ .‬پرویز پرستویی نیز در این فیلم تالش‬ ‫کرده‪ ،‬گلیم خود و فیلم را تا حدودی از اب بیرون بکشد‪،‬‬ ‫ولی اتفاق ویژه ای در فیلم «س��یزده ‪ »59‬رخ نداده است‪.‬‬ ‫اقای پرس��تویی گفته که دوس��ت داشته در فیلم یک «یا‬ ‫حس��ین» بلند بگوید‪ ،‬من هم دوست داشتم با دیدن این‬ ‫فیلم به لحاظ عاطفی درگیر شوم‪ ،‬بغضم بترکد و فضا را‬ ‫باور کنم‪ ،‬ولی این اتفاق نیفتاد‪.‬‬ ‫برخی معتقدند حضور پرستویی با سابقه ای که‬ ‫در فیلم های دفاع مقدس دارد‪ ،‬به نوعی به فیلم‬ ‫«س��یزده ‪ »59‬اعتبار بخشیده است‪ ،‬البته برخی‬ ‫هم معتقدند نوع خ��اص بازی او در این فیلم‬ ‫تکرار شده و به گونه ای دافعه ایجاد کرده است‪.‬‬ ‫دیدگاه شما در این باره چیست؟‬ ‫‪ l‬حضور افرادی مانند پرس��تویی در یک فیلم س��بب‬ ‫می ش��ود‪ ،‬مخاطب جذب ش��ود و دافعه ایجاد نمی کند؛‬ ‫اما درست استفاده کردن از حضور او در فیلم مهم است‪.‬‬ ‫حض��ور بازیگر ب��ه جذب توجه اولی�� ه مخاطب کمک‬ ‫می کند‪ ،‬ولی اصل قصه و اجرا باید به نحوی باشد تا بازیگر‬ ‫در ان قالب بهترین کار خود را ارائه کند‪ .‬شخصیت پردازی‬ ‫درست‪ ،‬فیلمنام ه مناس��ب و هدایت خوبی باید باشد تا‬ ‫حضور بازیگری مانند اقای پرستویی در فیلم جواب دهد‪،‬‬ ‫وگرنه بازیگر به تنهایی نمی تواند کار ویژه ای انجام دهد‪.‬‬ ‫به نظر ش��ما حضور پرویز پرستویی در قامت‬ ‫بازیگر و سرمایه گذار در تغییر قالب داستان این‬ ‫فیلم از طنز به درام نقش داشته است؟‬ ‫‪ l‬این موضوع را باید از خودشان بپرسید‪ .‬منبع درست‬ ‫ب��رای توضیح دادن این جریان خود اقایان پرس��تویی و‬ ‫سالورهستند‪.‬‬ ‫این درست؛ ولی انها به هر دلیل پاسخ اینگونه‬ ‫پرسش ها را نمی دهند‪.‬‬ ‫‪ l‬در این باره اگر کس��انی که جزو دست اندرکاران فیلم‬ ‫نیس��تند‪ ،‬نظر بدهند‪ ،‬اش��تباه کرده اند‪ ،‬چون ما فقط با اثر‬ ‫تمام شده مواجه هستیم و اتفاق هایی که پس و پیش ان رخ‬ ‫داده است‪ ،‬مهم نیست‪.‬‬ ‫فیلم های قبلی ساخته شده توسط سامان سالور‬ ‫هیچ کدام اکران نشدند‪ ،‬اما وقتی او به موضوع‬ ‫دفاع مقدس پرداخت‪ ،‬فیلمش برای نخستین بار‬ ‫به نمایش عمومی درامد‪ .‬دیدگاه ش��ما درباره‬ ‫انتخاب این موضوع برای ساخت فیلم توسط‬ ‫سالورچیست؟‬ ‫‪ l‬انگیزه هر فردی برای ساختن فیلم در حوز ه دفاع مقدس‬ ‫به هیچ کسی مربوط نیست‪ ،‬وظیف ه ما این است که ارزیابی‬ ‫کنیم‪ ،‬فیلم خوب ساخته شده است یا نه‪ .‬از سوی دیگر‪،‬‬ ‫همه ما ایرانی هستیم و هشت سال دفاع مقدس از مهم ترین‬ ‫برهه های تاریخ این کشور است که اثرات ان هم تا امروز‬ ‫ادام��ه دارد‪ .‬بنابرای��ن حق داریم درب��اره ان حرف بزنیم‪،‬‬ ‫فیلم بسازیم و بنویسیم؛ البته با دانش و تسلط‪ .‬همین که‬ ‫اقای س��الور در شرایط کنونی که بسیاری از کارگردان ها‬ ‫فیلم دفاع مقدس نمی سازند‪ ،‬فیلمی را در این حوزه ساخته‪،‬‬ ‫باید از او تش��کر کرد؛ ول��ی اینکه ایا برای گرفتن مجوز‬ ‫اکران‪ ،‬در حوز ه دفاع مقدس فیلم س��اخته است‪ ،‬من خبر‬ ‫ندارم‪ .‬حتی اگر این ماجرا درست هم باشد ‪ -‬که احتماال‬ ‫نیست ‪ -‬باید مسئوالن و سیاست گذاران پاسخگو باشند‪.‬‬ ‫چراکه باعث تاس��ف است‪ ،‬شرایطی ایجاد شده که یک‬ ‫کارگردان به این سمت سوق داده شود‪.‬‬ ‫ایا س��الور با ساخت فیلم «س��یزده ‪ »59‬نوع‬ ‫فیلمسازی خود را از سینمای خاص به سمت‬ ‫سینمایی تغییر داده که از نظر قواعد حرفه ای‪،‬‬ ‫نگاه به بازگشت سرمایه‪ ،‬جذب مخاطب عام و‬ ‫ایجاد فرصت دیده شدن را دارد؟‬ ‫‪ l‬من فیلم های قبلی اقای سالور را ندیده ام؛ اما ساخت‬ ‫فیلم مناسب برای جذب مخاطب خیلی هم خوب و البته‬ ‫دش��وار است‪ .‬نمون ه بسیار درخشان ان هم فیلم «جدایی‬ ‫نادر از س��یمین» یا در سطحی پایین تر فیلم «ورود اقایان‬ ‫ممنوع» است‪.‬‬ ‫در میان سازندگان فیلم های دفاع مقدس‪ ،‬نسبت‬ ‫به فیلمسازانی مانند سامان سالور این برداشت‬ ‫وج��ود دارد ک��ه نگاه متعصبان��ه ای به جنگ‬ ‫ندارند‪ .‬برخی هم معتقدند این یک ویژگی مثبت‬ ‫در اینگونه فیلمس��ازان در حوزه دفاع مقدس‬ ‫است‪ .‬برای حضور چنین فیلمسازانی در حوزه ‬ ‫دفاع مقدس‪ ،‬فکر می کنید تا چه اندازه فضا و‬ ‫زمینه در کشور فراهم شده است؟ ایا حضور‬ ‫فیلمسازان جوانی مانند سامان سالور در حوزه ‬ ‫فیلم دفاع مقدس اتفاق مثبتی است؟‬ ‫‪ l‬البته نگاه متعصبانه که چیز خوبی نیست؛ اما در کلیت‬ ‫پرستویی در امتداد سینمای دفاع مقدس‬ ‫‪7‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫پرویز پرستویی ‪ 56‬سال پیش در یکی از نواحی‬ ‫همدان دیده به جهان گشوده و نخستین جوانی است‬ ‫که از جشنواره فیلم فجر سیمرغ بلورین بهترین بازیگر‬ ‫نقش اول مرد را در سال ‪ 1362‬برای بازی در نخستین‬ ‫فیلمش «دیار عاشقان» ساخته حسن کاربخش گرفته‬ ‫اس��ت‪ .‬هرچند او از ان سال فعالیت در سینما را اغاز‬ ‫ک��رد و در مجموعه های تلویزیونی چ��ون «رعنا» و‬ ‫«امام علی (ع)» نیز حضور داشت‪ ،‬اما در واقع شهرتش‬ ‫را ب��ا فیلم های هفتم و هش��تمش‪« ،‬ادم برفی» داوود‬ ‫میرباقری و «لیلی با من است» کمال تبریزی در سال های‬ ‫‪ 73‬و ‪ 74‬به دست اورد‪ .‬سپس با فیلم «اژانس شیشه ای»‬ ‫ابراهیم حاتمی کیا در سال ‪ 76‬به اوج رسید و با فیلم های‬ ‫دیگری چون «مارمولک» در خاطرها ماندگارتر ش��د‪.‬‬ ‫پرستویی تاکنون در بیش از ‪ 33‬فیلم سینمایی‪ ،‬حدود‬ ‫هفت‪ ،‬هشت مجموعه تلویزیونی و تئاترهایی چون‬ ‫فنز و عش��ق اباد نقش ایفا کرده و س��ه بار هم سیمرغ‬ ‫بلورین را از جشنواره فیلم فجر دریافت کرده است‪ .‬او‬ ‫که اخرین حضورهایش در سینما به فیلم های «کتاب‬ ‫قانون» و «بیست» در سال ‪ 87‬برمی گشت‪ ،‬پس از مدتی‬ ‫غیبت‪ ،‬در جشنواره اخیر با دو فیلم دفاع مقدسی «سیزده‬ ‫‪ »59‬سامان سالور و «خرس» خسرو معصومی حضور‬ ‫یافت و نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر‬ ‫نقش اول مرد نیز برای ایفای نقش در این اثار بود‪.‬‬ ‫بازیگ��ر اصل��ی و یک��ی از س��رمایه گذاران فیل��م‬ ‫«س��یزده ‪ »59‬با انتقاد ش��دید از ارگان هایی که به رغم‬ ‫ش��عارهای فراوان در زمینه س��ینمای دفاع مقدس به‬ ‫این فیل��م هیچ کمکی نکردند‪ ،‬از ش��رایط فیلم های‬ ‫دف��اع مقدس گله می کن��د‪ .‬او می گوی��د‪« :‬اگر دفاع‬ ‫مقدس برای ما یک ارزش اس��ت‪ ،‬باید از فیلم هایش‬ ‫نیز حمایت کنیم‪ .‬هجمه فیلم های س��خیف بر پرده‬ ‫سینما سبب شده که من به عنوان بازیگر خودم را از‬ ‫حضور در این فیلم ها سانس��ور کنم و فکر می کردیم‬ ‫که اگر بخواهیم کار دفاع مقدس��ی انجام دهیم‪ ،‬تمام‬ ‫گروه ها و جناح هایی که از هشت سال دفاع مقدس ما‬ ‫حرف می زنند‪ ،‬از این فیلم حمایت خواهند کرد‪ ،‬اما با‬ ‫صراحت می گویم هیچ ارگانی از ما حمایت نکرد و‬ ‫هیچ وامی نیز نتوانستیم دریافت کنیم‪».‬‬ ‫او با صراحت افش��ا می کند‪« :‬برخی از ارگان هایی که‬ ‫فیلم و موضوع ان به انها ارائه می ش��د‪ ،‬تلقی هایی از‬ ‫شخصیت «سید جالل» داشتند که مربوط به مسائل پس‬ ‫از انتخابات می ش��د‪ .‬در صورتی که دید سازندگان به‬ ‫هیچ وجه اینگونه نبود و ما به دنبال رس��الت دیگری‬ ‫بودیم‪ .‬جالب است‪ ،‬افرادی به ما کمک کردند که شاید‬ ‫حتی کمک کردن به یک فیلم دفاع مقدسی به انها هیچ‬ ‫ربطی نداشت‪ .‬در این میان تنها یک شرکت مواد غذایی‬ ‫که مدیرش یک جانباز بود‪ ،‬از ما حمایت کرد و ما نیز‬ ‫با افتخار نام ان شرکت را زیر پوسترمان درج کردیم‪».‬‬ ‫پرویز پرس��تویی که پس از مدتی غیبت در فیلم های‬ ‫سینمایی‪ ،‬نخس��تین تجربه س��رمایه گذاری اش را در‬ ‫فیلم ی��ک کارگردان جوان انج��ام داده‪ ،‬تصریح دارد‪:‬‬ ‫«ه��دف ما به هیچ وجه فروش میلیاردی نبود‪ .‬ما تنها‬ ‫می خواستیم دردهایمان را به یک میلیارد نفر منتقل کنیم‪.‬‬ ‫البته احساس می کنم که بهتر است سینمای بی دغدغه‬ ‫را دنبال کنیم تا مراس م خوبمان را بگیریم و بیالن های‬ ‫کاری مان را پر کنیم‪ .‬می دانیم که سینما در حال حاضر‬ ‫می تواند بسیار تاثیرگذار باشد‪ ،‬اما این تاثیرگذاری با چه‬ ‫فیلم هایی امکانپذیر خواهد بود؟ ما در جشنواره فجر‬ ‫چند فیلم شاخص داش��تیم؟ جالب است که پس از‬ ‫جشنواره فجر نیز جشنواره ای با هزینه های میلیاردی‬ ‫برگزار کردیم و دوباره به همان برگزیدگان جشنواره‬ ‫فجر جایزه دادیم‪».‬‬ ‫بازیگر «س��یزده ‪ »59‬که معتقد است «سیدجالل» این‬ ‫فیلم روی دیگری یا امتداد «حاج کاظم» اژانس شیشه ای‬ ‫اس��ت‪ ،‬اضافه می کن��د‪« :‬من برای ب��ازی در این فیلم‬ ‫‪ 20‬کیلو گوش��ت تنم را اب کردم تا تنها بتوانم نقش‬ ‫فردی را که چند سال در کما بوده بازی کنم‪ .‬من می دانم‬ ‫که «سیدجالل» فیلم ما باید خودش را از بین پوسترهای‬ ‫فیلم های دیگر بیرون بکشد‪ .‬متاسفانه در دورانی هستیم‬ ‫که بلیت های نیم بها به عرف سینما تبدیل شده است‪.‬‬ ‫اما حرف ما این است که اگر بتوانیم سخن اصلی مان را‬ ‫به خوبی بیان کنیم‪ ،‬مردم خودشان برای دیدن فیلم به‬ ‫سینما می ایند‪ .‬به نظر من ما یا نباید از ارزش های دفاع‬ ‫مق��دس حرف بزنیم یا اینکه اگر حرفی در این زمینه‬ ‫زدی��م باید از فیلم هایش نیز حمایت کنیم‪ .‬امیدوارم با‬ ‫فیلم بعدی من در ژانر دفاع مقدس – خرس ‪ -‬و سایر‬ ‫فیلم های این ژانر چنین رفتاری نشود‪g.‬‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫خیلی خوب است که فیلمسازانی که توانایی و عالقه دارند‪،‬‬ ‫دربار ه دفاع مقدس فیلم بسازند‪ .‬باید شرایطی فراهم شود‬ ‫تا افرادی که می توانند در حوز ه دفاع مقدس فیلم بسازند‪،‬‬ ‫کار کنند‪ .‬باید شرایط س��خت افزاری فراهم شود که هم‬ ‫فیلمسازان جوان با نگاه تازه به این حوزه وارد شوند و هم‬ ‫فیلمسازان استخوا ن خرد کرده به ساخت فیلم دفاع مقدس‬ ‫تمایل یابند‪ .‬مدت هاست فضا به گونه ای شده که فیلمسازان‬ ‫باتجربه در حوزه دفاع مقدس‪ ،‬سراغ این حوزه نمی روند‪.‬‬ ‫حتما دشواری های بس��یار زیادی وجود دارد که افرادی‬ ‫مانندابراهیمحاتمی کیا‪،‬کمالتبریزی‪،‬حسنبرزیده‪،‬احمد‬ ‫مرادپور و‪ ...‬درباره جنگ فیلم نمی سازند‪ .‬چه اتفاقی پیش‬ ‫امده است؟ چه مش��کالتی وجود دارد؟ حدود ‪ 15‬سال‬ ‫است که ما دربار ه سینمای دفاع مقدس شعار می شنویم‪،‬‬ ‫اما حاصلی دیده نمی شود‪ .‬این سینماگران که برادری خود‬ ‫را ثابت کرده اند‪ ،‬چرا فیلم دفاع مقدس ساخته نمی شود؟‬ ‫البته منظورم این نیست که سینماگران مشهور این حوزه‬ ‫مجبورند فقط فیلم دفاع مقدس بسازند‪ ،‬ولی انها در کنار‬ ‫فیلم های دیگری که می سازند‪ ،‬به ساخت فیلم دفاع مقدس‬ ‫نیز تمایل دارند‪ ،‬حتی افرادی مانند رخش��ان بنی اعتماد و‬ ‫ناص��ر تقوایی نیز این تمایل را دارند‪ ،‬ولی س��اخت فیلم‬ ‫دفاع مقدس دشوار است‪ .‬به این دشواری‪ ،‬هزار اما و اگر و‬ ‫ممیزی نیز اضافه شده است‪ ،‬ایا در این شرایط‪ ،‬فیلمسازان‬ ‫توان فیلمسازی دارند؟‬ ‫سختی ها برای فیلمسازان جوانی مانند سالور‬ ‫ه��م وجود دارد‪ ،‬پس چرا او به س��اخت فیلم‬ ‫دفاع مقدس رو می اورد؟‬ ‫‪ l‬این س��ختی ب��رای همه وج��ود دارد؛ ب��ه هر حال‪،‬‬ ‫فیلمس��ازان هم حق دارند عرصه های مختلف را تجربه‬ ‫کنند‪ .‬اما وقتی عالقه مندی‪ ،‬ش��ور و تجربه برای ساخت‬ ‫فیلم دوران دفاع مقدس وجود دارد‪ ،‬ولی در سال دو یا سه‬ ‫فیلم در این حوزه ساخته می شود‪ ،‬ان اثاری هم که ساخته‬ ‫می شوند‪ ،‬اغلب کیفیت مناسبی ندارند‪ ،‬یعنی مشکالت‬ ‫وجود دارد‪.‬‬ ‫در جشنواره فیلم فجر به فیلم «سیزده ‪ »59‬کمتر‬ ‫توجه شد‪ .‬ایا شرایطی که این فیلم در جشنواره‬ ‫داشت متناسب با سطح ان بود؟‬ ‫‪ l‬فیلم «س��یزده ‪ »59‬خیلی ویژه نبود و من ان را در حد‬ ‫متوسط ارزیابی کردم‪ .‬بنابراین توجه به فیلم نیز متناسب با‬ ‫سطح ان بود‪.‬‬ ‫ارزیابی ش��ما از اقبال مردم در اکران عمومی‬ ‫نسبت به فیلم «سیزده ‪ »59‬چیست؟‬ ‫‪ l‬فروش کم فیلم توجه مردم به ان را مشخص می کند‪.‬‬ ‫البته فروش یک فیلم نشان دهنده کیفیت ان نیست‪.‬‬ ‫چرا این فیلم با وجود انکه پرویز پرستویی در‬ ‫ان حضور دارد‪ ،‬در اکران عمومی تا کنون موفق‬ ‫نبوده است؟‬ ‫‪ l‬بازیگر به تنهایی نمی تواند سبب موفقیت یک فیلم شود‪.‬‬ ‫بازیگر برای سه روز نخست فیلم است‪ ،‬بعد از ان‪ ،‬قصه‪،‬‬ ‫ریتم‪ ،‬ساخت‪ ،‬نحوه پخش و تبلیغات در فروش فیلم تاثیر‬ ‫دارد‪ .‬ممکن اس��ت فیلمی پرفروش‪ ،‬اما به شدت ضعیف‬ ‫باش��د؛ مانند اخراجی ها‪ .‬مسائل زیادی مثل نوع پخش و‬ ‫تبلیغات در فروش فیلم تاثیر دارند‪.‬‬ ‫‪ l‬مهمتری��ن عامل را در ف��روش پایین فیلم‬ ‫«سیزده ‪ »59‬چه می دانید؟‬ ‫مهمترینعامل‪،‬قصهاست‪.‬بعدموضوعتبلیغاتمطرحاست؛‬ ‫برخی فیلم ها قصه ندارند‪ ،‬یک اتراکسیون هستند مانند‬ ‫«اخراجی ه��ا»‪ .‬هر کس��ی به گوش��ه ای از ان می خندد‪،‬‬ ‫ساختار منسجمی ندارد و ملغمه ای از همه چیزند‪ ،‬ولی‬ ‫فروش خوبی دارند‪ .‬همچنین فیلم های زیادی س��اخته‬ ‫ش��ده که با وجود داشتن بازیگران چهره‪ ،‬فروش خوبی‬ ‫نداشته اند‪ .‬به عالوه سینمای دفاع مقدس‪ ،‬شرایط خاص‬ ‫خود را دارد و باید حرف جدیدی برای مخاطب داش��ته‬ ‫باشد‪ .‬وقتی فیلم «لیلی با من است» در اکران فروش خوبی‬ ‫داشت‪ ،‬نگاهی جدید و ساخت خوبی نیز در ان بود‪g .‬‬ ‫از «حاج کاظم» به «سیدجالل»‬ ‫‪53‬‬ ‫دیدگاه عزیزاهلل حمیدنژاد درباره سینمای دفاع مقدس‪:‬‬ ‫شرایط اجازه نمی دهد‬ ‫‪ 8‬برخالف انچه به نظر می رسد‪ ،‬صحبت کردن درباره مفهوم دفاع مقدس از جمله سینمای‬ ‫ان در جامعه هنرمندان بسیار دشوار شده است‪ .‬برای نمونه درباره ارزیابی وضعیت‪ ،‬فرصت ها‬ ‫و تهدیدها و لزوم تبلور دیدگاه های خالقانه و نوجویانه در حوزه سینمای دفاع مقدس تالش‬ ‫کردیم با سینماگرانی مانند عبدالحسن برزیده‪ ،‬منوچهر محمدی‪ ،‬محمد پیرهادی‪ ،‬پرویز پرستویی‪،‬‬ ‫مجتبی راعی‪ ،‬محمدرضا شرف الدین‪ ،‬مازیار میری‪ ،‬سامان سالور و حسین معززی نیا گفت وگو‬ ‫کنیم‪ ،‬اما هر کدام به علتی مقدور نشد‪ ،‬از جمله اینکه برخی از این چهره های سرشناس معتقد‬ ‫بودند که صحبت کردن در این زمینه ظاهرا فایده ای ندارد؛ این حرف ها بسیار زده شده یا به هر‬ ‫دلیلی‪ ،‬دیگر تمایل ندارند در این زمینه سخن بگویند؛ اما در نهایت‪ ،‬عزیزاهلل حمیدنژاد که او هم‬ ‫اعتقاد داشت‪ ،‬صحبت های گفته شده زیاد و حرف ها تکراری شده است‪ ،‬به شکل انتخابی به برخی‬ ‫پرسش های مورد نظر خبرنگار مثلث پاسخ گفت‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫‪54‬‬ ‫در شرایط کنونی که حدود دو دهه از پایان‬ ‫جنگ می گذرد و از حال و هوای ان دوران‬ ‫فاصله گرفته ایم‪ ،‬ایا این نیاز وجود دارد که‬ ‫اف��رادی جدید با نگاه های متفاوت به حوزه‬ ‫سینمای دفاع مقدس وارد شوند؟‬ ‫‪ l‬ای��ن نیاز وجود دارد‪ ،‬چون نس��ل جدید اگر بخواهد‬ ‫با ان مقطع تاریخی و مس��ائل جنگ اشنا شود‪ ،‬نیاز دارد‬ ‫فیلم هایی ببیند تا با ادم ها و فضای زمان جنگ اشنا شود؛‬ ‫اما اینکه شرایط اجتماعی حال حاضر و مجموع شرایط‬ ‫س��ینما اجازه می دهد چنین فیلم هایی ساخته شود یا نه‪،‬‬ ‫مقوله ای دیگر است و همه شواهد نیز دال بر این است که‬ ‫شرایط موجود اجازه این کار را نمی دهد‪ .‬به همین دلیل‪،‬‬ ‫در این زمینه کمتر فیلم ساخته می شود‪.‬‬ ‫منظور شما از اینکه ش��رایط اجازه ساخت‬ ‫فیل��م در ح��وزه دفاع مق��دس را نمی دهد‪،‬‬ ‫چیس��ت؟ ایا س��خت بودن تولی��د فیلم با‬ ‫موض��وع جن��گ م��ورد نظرتان اس��ت یا‬ ‫فش��ارهایی که از جنبه ه��ای مختلف مانند‬ ‫اعمال برخی ممیزی ها بر فیلمس��ازان وارد‬ ‫می شود؟‬ ‫‪ l‬این موارد وجود دارد؛ مس��اله سختی اجرای این ژانر‬ ‫در سینما‪ ،‬مسائل اقتصادی که پایه و اساس تولید فیلم های‬ ‫سینمایی است و مس��اله ممیزی که نگاه ها را کلیشه ای‪،‬‬ ‫سطحی‪ ،‬بی بو و بی خاصیت می کند‪ ،‬مطرح اند‪ .‬این شرایط‪،‬‬ ‫مخاطب را از دیدن فیلم هایی با موضوع دفاع مقدس دور‬ ‫می کند‪ .‬در کنار این مس��ائل‪ ،‬شرایط سیاسی و اجتماعی‬ ‫جدید جامعه نیز وجود دارد و باید دید‪ ،‬تماشاگر تمایل‬ ‫دارد ک��ه یک فیلم اجتماعی را با محوریت مس��ائل روز‬ ‫جامعه ببیند یا یک فیلم دفاع مقدس را که به گذشته مربوط‬ ‫است و به شرایط روز جامعه نمی پردازد‪.‬‬ ‫ایا در شکل گرفتن این شرایط‪ ،‬سینماگران‬ ‫نیز نقش داشته اند؟ ایا این مساله مطرح است‬ ‫که س��ینماگران خودش��ان به دلیل خستگی‪،‬‬ ‫دلزدگی یا کم شدن انگیزه به حوزه سینمای‬ ‫دفاع مقدس وارد نمی شوند یا اگر فیلمی در‬ ‫این حوزه تولید شده است‪ ،‬خالقیت خاصی‬ ‫از هنرمند در فیلم دیده نمی شود؟‬ ‫‪ l‬اصوال فیلمسازی کار خالقانه ای است و کسی که فیلم‬ ‫می سازد‪ ،‬باید پرانرژی باشد و با انگیزه قوی به سراغ ساخت‬ ‫یک موضوع برود‪ .‬قطعا گذشت زمان و مسائل و مصائبی‬ ‫که بر سینما رفته‪ ،‬سبب شده که انگیزه ها از دست برود و‬ ‫اکنون شرایط برای ساخت چنین فیلم هایی بسیار دشوارتر‬ ‫است‪.‬‬ ‫ایا ش��ما به س��ینماگران حق می دهید برای‬ ‫حض��ور در حوزه س��ینمای دف��اع مقدس‬ ‫انگیزه های الزم را نداشته باشند؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬قطعا به انها حق می دهم‪ ،‬چون سینماگر می خواهد‬ ‫در شرایط ازاد فیلم بسازد و موفق شود فیلمش را اکران‬ ‫کند و فیلم او در ش��رایط برابری اکران شود؛ ولی اکنون‬ ‫هیچ کدام از این موارد اعمال نمی شود و به جز چند فیلم‬ ‫که حمایت های خاصی از انها در این زمینه ها به عمل امد‪،‬‬ ‫از بیش��تر فیلم ها در مرحله اکران حمایت نشد و انها به‬ ‫زحمت توانستند فیلم خود را اکران کنند و حتی برخی با‬ ‫شکست روبه رو شدند‪.‬‬ ‫ب��ه ش��کل مش��خص‪ ،‬منظورت��ان ک��دام‬ ‫فیلم هاست؟‬ ‫‪ l‬به راحتی مشخص اس��ت؛ مثال فیلم «اخراجی ها» یا‬ ‫«دوئل» در اکران عمومی حمایت شدند تا به شکل گسترده‬ ‫اکران ش��وند و تبلیغات وسیعی برای انها انجام شد‪ .‬این‬ ‫حمایت ها تاثیر داش��ت و مخاطب زیادی این فیلم ها را‬ ‫دیدند؛ ولی این اتفاق برای همه فیلم ها نمی افتد‪ .‬بنابراین‬ ‫فیلمس��از با چه انگیزه ای باید فیلم بسازد‪ ،‬از کجا بودجه‬ ‫س��اخت فیلم��ش را تامین کند و چ��ه ارگان هایی برای‬ ‫فیلمسازی در این حوزه بودجه اساسی در نظر گرفته اند؟‬ ‫وقتی فیلمس��از فیلمی را می س��ازد که از ژانرهای دیگر‬ ‫دش��وارتر است و فیلمش در ش��رایطی نابرابر اکران و با‬ ‫شکست مواجه می شود‪ ،‬طبیعتا اگر عاقل باشد‪ ،‬دیگر در‬ ‫این ژانر کار نخواهد کرد‪ .‬به هر حال‪ ،‬درباره بودجه هایی‬ ‫که به فیلم های دفاع مقدس تخصیص می یابد‪ ،‬از زوایای‬ ‫مختلف��ی می توان صحب��ت کرد؛ ول��ی همه صحبت ها‬ ‫تکراری است‪.‬‬ ‫شما ورود فیلمس��ازان جوانی مانند سامان‬ ‫س��الور را ک��ه در ح��وزه س��ینمای دف��اع‬ ‫مقدس‪ ،‬س��ابقه فیلمس��ازی ندارند‪ ،‬به این‬ ‫حوزه چطور ارزیاب��ی می کنید؟ ایا صرف‬ ‫این حضور می تواند خوش��ایند باشد‪ ،‬حتی‬ ‫اگر کار ضعیفی ارائه ش��ود ی��ا در اینگونه‬ ‫تک حضوره��ا باید کاره��ای قابل توجهی‬ ‫تولید شود؟‬ ‫‪ l‬حضور ایشان در این حوزه‪ ،‬خوب و پرانرژی است‪،‬‬ ‫چون کارگردان خوبی اس��ت؛ ولی وقتی فیلم ایش��ان را‬ ‫می بینیم‪ ،‬مشخص اس��ت که از فیلترهایی عبور کرده و‬ ‫امتیازهایی را در نظر گرفته تا این فیلم ساخته شود و همین‬ ‫مساله به فیلم «سیزده ‪ »59‬اسیب زده است‪.‬‬ ‫فیلم باید به ش��کل خودانگیخته و ازاد س��اخته ش��ود‪،‬‬ ‫فیلمساز باید با شرایط و افراد اشنا باشد‪ ،‬به موضوعی که‬ ‫انتخاب می کند‪ ،‬اعتقاد داشته باشد و دستش باز باشد تا‬ ‫افکار خود را به تصویر بکشد؛ ولی شرایط موجود برای‬ ‫تولید این گونه فیلم ها مناس��ب نیست‪ ،‬چون هزینه های‬ ‫بسیار سنگینی را می طلبد‪ .‬اتفاقا امسال من دوست داشتم‬ ‫در زمینه دفاع مقدس کار کنم‪ ،‬پیشنهادهای مختلفی هم‬ ‫داشتم‪ ،‬ولی هیچ کس��ی با سرمایه های سنگینی که برای‬ ‫س��اخت فیلم نیاز بود‪ ،‬کنار نیامد و می خواستند با یک‬ ‫بودجه معمولی مثال عملیات «خیبر» را بسازند؛ اما این کار‬ ‫امکان ندارد‪ ،‬سینما شوخی بردار نیست‪ ،‬با ابروی فیلمساز‬ ‫هم نمی توان بازی کرد‪ .‬کس��ی که ‪ 20‬سال در این حوزه‬ ‫فیلم ساخته و تجربه زمان جنگ و تجربه اجتماعی دارد‪،‬‬ ‫وقتی می خواهد فیلمی را در این زمینه بس��ازد‪ ،‬خودش‬ ‫تشخیص می دهد که با چه معیارهایی باید کار کند‪ .‬اگر‬ ‫ان معیارها فراهم نش��ود‪ ،‬قطعا زیر ب��ار نخواهد رفت‪.‬‬ ‫برخی فیلم هایی که ساخته می شوند‪ ،‬راه های میانبری را‬ ‫انتخاب می کنند تا تماش��اچی انبوه داشته باشند و هزینه‬ ‫کمتری را صرف کنند‪ .‬این نوع سینما از اصالت سینمای‬ ‫دفاع مقدس دور خواهد شد‪.‬‬ ‫در این س��ال ها که بیش از دو دهه از پایان‬ ‫جنگ گذشته و به نوعی از فضای احساسی‬ ‫دوران دف��اع مقدس فاصل��ه گرفته ایم‪ ،‬این‬ ‫اعتق��اد وج��ود دارد ک��ه در چنی��ن زمانی‬ ‫می ت��وان حرف های جدی��دی را در حوزه‬ ‫س��ینمای جنگ زد و س��ینمای دفاع مقدس‬ ‫می تواند به نوعی ش��کوفایی برسد‪ .‬از نظر‬ ‫ش��ما‪ ،‬این پتانسیل در کش��ور ما و در میان‬ ‫سینماگران وجود دارد؟‬ ‫‪ l‬پتانسیل وجود دارد‪ ،‬اما شرایط تولید فیلم وجود ندارد‪.‬‬ ‫به هر حال‪ ،‬مس��ائل مختلفی مطرح است که در فیلم ها‬ ‫می ت��وان به انها پرداخت و ب��رای مخاطب نیز جذاب و‬ ‫دیدنی باشد‪ ،‬ولی نگاهی کلیشه ای و بسته در این سینما‬ ‫وجود دارد که مانع از شکوفایی ان می شود‪.‬‬ ‫در س��ینمای دنی��ا همچنان اثار ش��اخصی‬ ‫ب��ا موضوع جن��گ جهان��ی دوم س��اخته‬ ‫می شود‪ .‬دیدگاه شما درباره فیلم های حوزه‬ ‫دفاع مقدس در مقایسه با ان فیلم ها چیست؟‬ ‫‪ l‬این دو بارها با هم مقایس��ه شده اند‪ .‬سینمای ما توان‬ ‫بالقوه ای دارد که در حد س��ینمای دنیا فیلم های متفاوتی‬ ‫در ان ساخته شود‪ ،‬ولی شرایط مناسب وجود ندارد‪ .‬من‬ ‫تجربه تازه ای در این زمینه دارم‪ ،‬این انتظار وجود دارد که‬ ‫با بودجه ای معمولی‪ ،‬بزرگ ترین عملیات ها را به تصویر‬ ‫بکشم‪ ،‬ولی این کار امکان ندارد‪.‬‬ ‫ای��ن برداش��ت وج��ود دارد ک��ه نگاه ها به‬ ‫سینمای دفاع مقدس بیش��تر عقیدتی است‬ ‫تا هنری و همین امر س��بب می شود‪ ،‬کسانی‬ ‫که به این عرصه وارد می ش��وند‪ ،‬نگاه هایی‬ ‫از سر شیفتگی داشته باشند‪ .‬از سوی دیگر‪،‬‬ ‫بقیه فیلمس��ازان ب��رای انکه متهم نش��وند‬ ‫عقی��ده حاکمیتی دارن��د‪ ،‬از فعالیت در این‬ ‫حوزه پرهیز می کنند‪ .‬ایا این مساله را تایید‬ ‫می کنید؟‬ ‫‪ l‬این واقعیتی اس��ت که وجود دارد؛ اما این موضوع به‬ ‫فیلمساز بستگی دارد که نگاه خود را چگونه انتخاب کند و‬ ‫با چه زاویه دیدی به مقوله بنگرد تا مخاطب عام تری داشته‬ ‫باش��د‪ .‬من ‪ 20‬سال پیش‪ ،‬فیلم «هور در اتش» را ساختم‪،‬‬ ‫در ان فیلم با زاویه ای نگاه شده بود که هم مخاطب داخل‬ ‫کشور را جذب کرد و هم مخاطب خارج از کشور و اولین‬ ‫ی بود که در جشنواره خارج از کشور به نمایش درامد‬ ‫فیلم ‬ ‫و مخاطب داشت‪ .‬عالوه بر این با فرهنگ دفاع مقدس نیز‬ ‫عجین بود‪.‬‬ ‫نگاه متعصبانه و تک بعدی‪ ،‬مخاطب را از سینما گریزان‬ ‫می کند‪ .‬فیلم های «اش��ک س��رما» و «ستارگان خاک» نیز‬ ‫فیلم هایی دفاع مقدس��ی بودند‪ ،‬اما مخاطب گس��ترده ای‬ ‫داش��تند‪ .‬به هر حال‪ ،‬مهم این است که نگاه و جهان بینی‬ ‫فیلمس��از به انس��ان ها و دنیای اطرافش چگونه باشد و‬ ‫چطور ان را منتقل کند‪ .‬اگر فیلمساز نگاه تک بعدی به این‬ ‫مقوله داشته باشد‪ ،‬متهم می شود که فقط فیلم ایدئولوژیک‬ ‫می سازد‪g .‬‬ ‫بالندگی در دوران جریان های مخرب‬ ‫نگاهی به کتاب شهریوری تو و برخی جریان های شعری‬ ‫سودابهامینی‬ ‫فرهنگ‬ ‫«ش��هریوری تو» مجموعه ش��عری اس��ت که چاپ‬ ‫اول ان در سال ‪ 89‬به دست مخاطبان رسیده است‪.‬‬ ‫این کتاب که ش��امل ‪ 37‬غزل نو اس��ت با شمارگان‬ ‫‪ 1200‬نسخه توسط انتشارات فصل پنجم و با طرح‬ ‫جلدی از فرزاد ادیبی منتشر شده است‪.‬‬ ‫در ابتدا باید اشاره کرد که بررسی یک مجموعه شعر‬ ‫بدون در نظر گرفتن جریان ش��عر امروز و اسیب ها‬ ‫و تهدیدهای��ی ک��ه بر ای��ن جریان اثر گذار اس��ت‪،‬‬ ‫امکان پذیر نیس��ت‪ .‬ارش شفاعی‪ ،‬شاعری است که‬ ‫در دوران اس��یب های جدی بر ش��عر‪ ،‬رشد کرده و‬ ‫به بالندگی رس��یده اس��ت‪ .‬روزگاری ک��ه برگزاری‬ ‫جش��نواره ها و معرفی برگزیده ه��ا اتفاق می افتد اما‬ ‫پس از برگزاری جش��نواره و شناسایی استعدادهای‬ ‫خوب ش��عری تمهیدی برای رشد در فضای سالم‬ ‫یا الاقل کم اس��یب‪ ،‬چیده و دیده نمی ش��ود‪ .‬عالوه‬ ‫ب��ر این اس��یب ها و نبودن جلس��ات و انجمن های‬ ‫ادبی با کیفیت‪ ،‬وجود فضای مجازی که خود باعث‬ ‫س��طحی نگری‪ ،‬س��طحی خوانی و سطحی نویسی‬ ‫می ش��ود‪ ،‬نی��ز ش��اعران را در معرض خط��ر قرار‬ ‫می دهد‪ .‬با این همه «ش��هریوری تو» نش��ان می دهد‬ ‫لو قال‬ ‫که سراینده ان شاعری است که خود را از قی ‬ ‫و جنجال هایی که بر ش��عر امروز حاکم اس��ت دور‬ ‫نگه داش��ته‪ ،‬در دامان ش��عر کهن پرورش یافته و از‬ ‫جریان های شعری امروز اعم از نئوکالسیک‪ ،‬مدرن‬ ‫و پس��ت مدرن غافل نیس��ت‪ .‬او خارج از گروه ها و‬ ‫دسته بندی های شاعرانی که یارگیری می کنند تا زنده‬ ‫بمانن��د حرکت کرده و به اس��تعداد و توانایی خود‬ ‫متکی بوده است‪.‬‬ ‫اگر این دیدگاه را بپذیریم که شاعران جوان از نمادها‬ ‫و نش��انه ها دوری می کنند و عالق��ه ای به نمادپردازی‬ ‫نداش��ته و بیشتر به واقعیت موجود در زندگی شعری‬ ‫خود توجه دارند یا به بیان دیگر واقعیات را به ش��عر‬ ‫ب��دل می کنند‪ ،‬ارش ش��فاعی را ش��اعری می بینم که‬ ‫به ط��ور محدود به نماد گرایی عالقه مند اس��ت و البته‬ ‫به دلیل تعلق خاطر به ش��عر که��ن نمادهای کهن را‬ ‫بیش از نمادهای «خویش افریده» در شعر خود به کار‬ ‫می گیرد‪ .‬از جمله ارجاعات شاعر به نمادها و مضامین‬ ‫ش��عر کهن که بسیار خوش نشس��ته است می توان به‬ ‫ابیات زیر اشاره کرد‪:‬‬ ‫ابر و باد و مه و خورشید و فلک عاشق او‬ ‫ت‬ ‫سخت بیهوده به کارند که او ان من اس ‬ ‫(شعر کوچه برفی – صفحه ‪) 15‬‬ ‫حسنت به اتفاق مالحت چه می کند‬ ‫طاقت نمانده هر چه ندارم برای تو‬ ‫(شعر از سکوت تا صدا – صفحه ‪) 18‬‬ ‫ان چنان شعری بگویم در هوای عشق تو‬ ‫تاکه یار مهربان اید به یاد رودکی ‬ ‫(شعر رنگین کمان کودکی – صفحه ‪)20‬‬ ‫اما اس��تفاده از واژه های کفر و اسالم‪ ،‬جبین گره زدن‪،‬‬ ‫گیس��و و بخت س��یاه که عینا در ادبیات کهن موجود‬ ‫اس��ت‪ ،‬خالقیتی در نو کردن انها به کار گرفته نش��ده‬ ‫است‪:‬‬ ‫خانه اش اباد چنگ انداخت در ایمان من‬ ‫بت پرستیدم به کفر تو مسمان تر شدم ‬ ‫(شعر خانه اباد – صفحه ‪) 35‬‬ ‫جبین گره زده اما حقیقتش این است‬ ‫گره گشاده ز کارم‪ ،‬به دل رضا داده ‬ ‫(صفحه ‪ – 38‬شعر طوقی)‬ ‫حیف شد این روزها کم کم مسلمان می شوم‬ ‫ ‬ ‫کف زلفش تا مرا یاد خدا انداخته‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫(شعر هول و وال‪ -‬صفحه ‪)37‬‬ ‫عمده ش��عرهای این ش��اعر در کتاب «شهریوری تو»‬ ‫از ارتباط عمودی و افقی مناس��بی برخوردار است‪.‬‬ ‫شاعر در این مجموعه از س��رودن شعرهای روایی‬ ‫پرهی��ز داش��ته و البته ارتب��اط افقی ابی��ات قوی تر‬ ‫اس��ت‪ .‬به گونه ای ک��ه می توان از می��ان غزل هایش‬ ‫تک بیت هایی را اس��تخراج کرد ک��ه به خودی خود‬ ‫معنای مس��تقل دارند و قابل نقل در گویش مردمی‬ ‫ نیز هستند‪.‬‬ ‫در این مجموعه خیال گاه پیچیده می شود و زبان را‬ ‫دستخوش پیچیدگی می کند اما این پیچیدگی برای‬ ‫مخاطب‪ ،‬دلنشین و لذت بخش است‪ .‬در برخی ابیات‬ ‫نیز زبان شعر به زبان محاوره نزدیک می شود که گاه‬ ‫این نزدیکی خوش می نشیند و گاه نه‪ .‬به عنوان مثال‬ ‫بیان محاوره در ابیات زیر خوش نشسته است‪:‬‬ ‫خشم و سکوت شاعران‪ ،‬منطق نمی گیرد‬ ‫کبریت بی عقلم‪ ،‬به مرگ تو خطر دارم!‬ ‫(شعر کاهن – صفحه ‪)349‬‬ ‫من به قندی دلخوشم لب های شیرینت کجاست؟‬ ‫غصه خوردن ها مرا از اشتها انداخته‬ ‫(شعر هول و وال‪-‬ص‪)36‬‬ ‫خدا به خیر کند با اشاره ای دل برد‬ ‫چه هاست در سرش اکنون به ناز می خندد‬ ‫هر انکه دید مرا از جنون سخن می گفت‪:‬‬ ‫خدا به دور ببین در نماز می خندد!‬ ‫(شعر می خندد‪ -‬ص‪)16‬‬ ‫در اغلب شعرهای «شهریوری تو» درونمایه‪ ،‬عاشقانه‬ ‫است‪ .‬اما شاعر در عاش��قانه هایش بیش از اینکه به‬ ‫توصیف و تحسین معش��وق بپردازد به واگویه های‬ ‫درونی خود می پردازد‪ .‬نگاه عاش��ق به معشوق گاه‬ ‫ن��گاه کودکانه ای اس��ت که گویا از معش��وق انتظار‬ ‫حمایت های مادرانه دارد‪:‬‬ ‫گرچه این احساس کودک مانده رنجت می دهد‬ ‫مادری کن با منی که در پناهت مانده ام‬ ‫کوچک من ! این پریشان کیست در چشمان تو؟‬ ‫محو در ایینه ی چشم سیاهت مانده ام‬ ‫(شعرهای گاهگاه‪-‬ص‪)24‬‬ ‫در بیت نخست شاعر به جست وجوی نقش مادرانه‬ ‫معش��وق اس��ت‪ ،‬اما در بیت بعد بالفاصله معشوق‬ ‫را در نق��ش حقیقی خود می بین��د و او را «کوچک»‬ ‫خطاب می کند‪ .‬البته به لحاظ تحبیب و عزیز شمردن‬ ‫که البته هیچ یک از این دو تماشا به تصویر دلپذیری‬ ‫از معش��وق نمی انجام��د و ه��ر دو مخاطب را رنج‬ ‫می دهد‪.‬‬ ‫برخی ش��عرهای «ش��هریوری تو» درونمایه مذهبی‬ ‫دارند و برخی شعر اعتراض اند‪:‬‬ ‫از این بهار نه می خواستم نه خون جگر‬ ‫بهار چیست به جز فصل کهنه ای دیگر‬ ‫دروغ بود که با جرجر بهار خوشیم‬ ‫که چکه می کنم از سقف خان ه هاجر‬ ‫ببخش دخترم امسال عیدی ات شعر است‬ ‫که الاقل تو شعری اشنای رنج پدر‪...‬‬ ‫(شعر بهار‪ -‬ص‪)56‬‬ ‫در برخی از این ش��عرها‪ ،‬ش��اعر رجوع��ی دارد به‬ ‫دنیای کامال شخصی خود‪ ،‬اما در الیه درونی شعر با‬ ‫اعتراضی اجتماعی مواجه می ش��ویم و گاه در قالب‬ ‫کلی گویی اعتراضی اجتماعی را مطرح می کند‪ ،‬مثل‬ ‫‪55‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫‪56‬‬ ‫شعر « افعی سرمست»‪:‬‬ ‫و درختان حماسی پس از اصالح نژاد‬ ‫گل کلم هایی با مویی یکدست شدند‬ ‫(شعر افعی سرمست‪-‬ص‪)54‬‬ ‫به نظر می رس��د در هر دو نوع تماش��ای ش��اعرانه‪،‬‬ ‫شاعر ناچار به اس��تفاده از نمادهای بسیار شخصی‬ ‫یا بس��یار کلی بوده و از مس��تقیم گویی در شعرهای‬ ‫اعتراضی خود پرهیز کرده است‪.‬‬ ‫زب��ان و عاطف��ه ب��ر وج��وه دیگ��ر ش��عری در‬ ‫مجموعه«شهریوری تو» غلبه دارند‪ .‬شاعر تمایل به‬ ‫مضمون پردازی یا تصویرس��ازی صرف ندارد و به‬ ‫س��اده گویی و واگویه های دورنی خود به ساده ترین‬ ‫ش��کل ممکن اکتفا می کند‪ .‬گرچه در برخی فرازها‬ ‫همان گونه که اش��اره ش��د خیال پیچیده شده و این‬ ‫پیچیدگی را به زبان شعر نیز تحمیل می کند‪.‬‬ ‫عمده تمایل ارش ش��فاعی به ش��عر نئوکالس��یک‬ ‫اس��ت و این هم در تماش��ای ش��اعرانه او و هم در‬ ‫استفاده ا ز ترکیب های شاعرانه در اشعارش نمود پیدا‬ ‫می کند‪ .‬از دید نگارنده برخی شعرهای این مجموعه‬ ‫از موفقی��ت بیش��تری برخوردارن��د و این موفقیت‬ ‫به خاطر تالش ش��اعر در انس��جام زبان‪ ،‬بیان ساده‬ ‫احساس��ات‪ ،‬دوری از فضای نئوکالسیک حاکم بر‬ ‫مجموعه اش��عار این کتاب و تالش برای نواوری و‬ ‫نوگرایی است‪.‬‬ ‫از جمله این ش��عرها می توان غزل های «شهریوری‬ ‫تو»‪« ،‬شاه بیت»‪« ،‬کلمات بعد از این »که شاعر برای‬ ‫قیصر امین پور س��روده اس��ت و «نجات» را نام برد‪.‬‬ ‫در برخی ش��عرها با کاربرد خالقانه ردیف روبه رو‬ ‫هستیم‪:‬‬ ‫خانه تاریک است مثل گور من‪ ،‬یک روز بعد‬ ‫مویه ای کن‪ ،‬اشک شو مویی بکن یک روز بعد‪...‬‬ ‫(شعر کوهی پیر در یک روز داغ ‪ -‬ص‪) 40‬‬ ‫در این غزل ش��اعر ردیف «یک روز بعد» را بس��یار‬ ‫خوب به کار گرفته به گونه ای که هر مصراع پیوندی‬ ‫ناگسس��تنی با مصراع بع��د از خ��ود دارد‪ .‬یکی از‬ ‫فرازهای درخشان در این شعر بیت پایانی ان است‬ ‫که به انتظار خواننده پایان داده و در عین حال انتظار‬ ‫شعر را به مخاطب منتقل می کند‪:‬‬ ‫خانه تاریک است روشن کن سالمی روی سنگ‬ ‫باز می خواهم برقصم‪ ،‬سر بزن یک روز بعد‬ ‫در غزل «بعد از این» نیز ردیف خالقانه و زیباست‪:‬‬ ‫اتش تر است گونه تب های بعد از این‬ ‫شیرین تر است بوسه لب های بعد از این‬ ‫(شعر بعد از این‪ -‬ص ‪)5‬‬ ‫ردیف های موفق دیگر در «شهریوری تو» شعرهای‬ ‫ش��اه بیت (ص‪ 28‬و ‪ )29‬با ردیف «چه ش��د»‪ ،‬شعر‬ ‫قس��م ص‪ 32‬ردیف «قس��م خورد» و شعر مردگان‬ ‫س��مج ص ‪ 46‬ردیف «در س��احل» خوش نشسته‬ ‫اس��ت و ش��اعر به خوبی از عهده اس��تفاده از این‬ ‫ردیف ها برامده و نش��ان دهنده تس��لط ش��اعر در‬ ‫سرودن غزل نو است‪.‬‬ ‫ب��ا وجود اینکه ارش ش��فاعی از جنجال های دنیای‬ ‫ش��اعرانه و نظریه پردازی ه��ا دوری ک��رده ام��ا این‬ ‫ویژگ��ی را در ش��عر او می توان دریاف��ت که توجه‬ ‫وی��ژه ای ب��ه مخاطبان ش��عر خ��ود داش��ته و دارد‪.‬‬ ‫اگ��ر کتاب «ش��هریوری تو» را به عن��وان یک تجربه‬ ‫ش��عری در کارنامه او در س��ال های اخیر تلقی کنیم‬ ‫که ح��اوی واگویه های درونی اس��ت‪ ،‬او را از منظر‬ ‫مضمون پردازی کارکرد زبان در شعر‪ ،‬دقت در اقتصاد‬ ‫یا اسراف و افراط لغوی‪ ،‬شگردهای کالمی‪ ،‬مکالمه‪،‬‬ ‫دی��دگاه‪ ،‬پرورش موضوع‪ ،‬لحن‪ ،‬زمان بندی و ایما و‬ ‫اش��اره و نقل قول و نیز ازمون های زبانی‪ ،‬ش��اعری‬ ‫نس��بتا موفق می بینیم‪ .‬ش��اعر کتاب «شهریوری تو»‬ ‫شاعری است که به مذهب و اخالقیات پایبند است و‬ ‫ی شعرها) از سرودن‬ ‫در این مجموعه (در فضای عموم ‬ ‫شعر اجتماعی پرهیز کرده است‪ .‬اینکه ایا این ویژگی‬ ‫را می توان امتیاز محس��وب کرد یا خیر‪ ،‬نیاز مخاطب‬ ‫تعیین کننده است‪.‬‬ ‫گفتیم که یکی از ویژگی های ش��عرهای «شهریوری‬ ‫تو» وجود درونمایه مذهبی اس��ت که گاه در البه الی‬ ‫غزل ه��ا نمود می یابد و گاه در کل ش��عر با درونمایه‬ ‫مذهبی مواجه می ش��ویم‪ :‬شعرهای موعود‪ ،‬مهر بوسه‬ ‫که ش��اعر برای پدربزرگش سروده – و شعر نجات‪،‬‬‫نمونه هایی از س��روده های مذهبی این کتاب هس��تند‪.‬‬ ‫اس��تفاده از واژگان��ی ک��ه فضای مذهبی را در ش��عر‬ ‫ایفا می کند نیز در اش��عاری از این مجموعه به چش��م‬ ‫می خورد‪ :‬سجاده‪ ،‬برات‪ ،‬دعا‪ ،‬فرات‪ ،‬نماز‪ ،‬زهد‪ ،‬کفر‪،‬‬ ‫ربنا‪ ،‬خدا‪ ،‬فرشته‪ ،‬گناه‪ ،‬عاصی و‪...‬‬ ‫اما گاه در برخی ش��عرها‪ ،‬شاعر را دچار سهل انگاری‬ ‫می بینیم‪ .‬در شعر «افعی سرمست» می خوانیم‪:‬‬ ‫شهر شدیکسره اژیر «بشین‪ ،‬حرف نزن»‬ ‫تابلوها هماهنگی رنگ «نبایست» شدند‬ ‫با توجه به فخامت ابیات قبل مخاطب انتظار خواندن‬ ‫این مصراع را که بسیار به زبان محاوره نزدیک شده و‬ ‫غیر منتظره است ندارد‪.‬‬ ‫در شعر کوچه برفی می خوانیم‪:‬‬ ‫ای که لطف نخست خرمی جان من است‬ ‫العالجم غزل ناب تو درمان من است‬ ‫(شعر کوچه برفی‪ -‬ص‪)15‬‬ ‫این بیت‪ ،‬بیت رسایی نیست از این جهت که «العالج»‬ ‫جایگزین «دچار بیماری العالج بودن» شده است‪.‬‬ ‫من بیست سال در پی یک « تو» هدر شدم‬ ‫حاالکه با منی چه غم از بود یا نبود‬ ‫(شعر وعده گاه‪-‬ص‪)22‬‬ ‫بهتر بود ش��اعر به جای عب��ارت « یک تو» از کلمه ای‬ ‫مانند «چشمت» یا «در غم عشقت» استفاده می کرد‪:‬‬ ‫من بیست سال در پی چشمت هدر شدم‬ ‫من بیست سال در غم عشقت هدر شدم‬ ‫در شعر مراعات النظیر‪:‬‬ ‫راه دل های گره گیر بدن ها‪ ،‬بسته است‬ ‫عشق در این دوره اما دست گیر تازه ای است‬ ‫(شعر مراعات النظیر‪-‬ص‪)23‬‬ ‫عبارت «راه دل های گره گیر بدن ها» خیلی ش��اعرانه و‬ ‫قابل تصور نیست‪.‬‬ ‫در شعر «دربان جهنم» به جای ردیف «چقدر» می توان‬ ‫«چرا» را جایگزین کرد‪ .‬بدون اینکه لطمه ای به ش��عر‬ ‫وارد شود‪:‬‬ ‫لرزه ای در رگم افتاده که خشتی تو چقدر‬ ‫ارگ مترو که شدی‪ ،‬خاک سرشتی تو چقدر‪...‬‬ ‫(شعر دربان جهنم‪)48-‬‬ ‫در شعر «کور شد لبم» ص ‪ 53‬می گوید‪:‬‬ ‫طعم کسی تمام مرا تلخ کرده بود‬ ‫نام تو ریخت در دهنم شور شد لبم‬ ‫(شعر کور شد لبم‪ -‬ص ‪)53‬‬ ‫از معشوق انتظار شیرینی می رود و نه شوری‪ .‬به نظر‬ ‫می رسد شاعر به ضرورت وزن و قافیه از واژه شور‬ ‫استفاده کرده است و نه به ضرورت معنا وگرنه باید‬ ‫نس��بتی بین اواز و لب و شور برقرار می کرد که البته‬ ‫در اینجا ش��یرینی با معشوق نسبت تام و تمام دارد‬ ‫و نه شوری‪.‬‬ ‫درشعر ستاره ها‪:‬‬ ‫به من که رخوت ایام پیرمردم کرد‬ ‫شعور تن زدن از نام و ننگ می دادند‬ ‫(شعر ستاره ها –ص ‪)59‬‬ ‫ی ش��عر هم خوانی‬ ‫رخ��وت گرچه بافض��ای عموم ‬ ‫دارد اما در این بیت تلخی یا س��ختی ایام خوش��تر‬ ‫می نشست‪.‬‬ ‫در برخ��ی از س��روده های این کتاب نیز ش��اعر از‬ ‫واژه ها و ترکیب های عربی استفاده کرده که در زبان‬ ‫شعر خوش ننشس��ته و بهتر بود معادل فارسی این‬ ‫کلمات را به کار می برد‪:‬‬ ‫در نقص محض طی شده عمرم مگر کند‬ ‫تدبیر عشق عاقبت االمر کاملم‬ ‫(شعر سکوت شدن ها‪ -‬ص ‪)12‬‬ ‫عشق این عاصی بالفطره که فریاد از او‬ ‫چند وقتی است عجب گوش به فرمان من است‬ ‫(شعر کوچه برفی‪-‬ص ‪)14‬‬ ‫خورشید صبحگاه که سر زد بدون اذن‬ ‫شرمنده ی همیشه ی حجب و حیای توست‬ ‫(شعر بوی بهار‪-‬ص ‪)13‬‬ ‫در پای��ان باید گفت ارش ش��فاعی ب��ا وجود اینکه‬ ‫تمایل جدی به شعر نئوکالسیک و ادبیات کهن دارد‬ ‫در س��رایش غزل های نو نیز موفق بوده است‪ .‬او در‬ ‫غزل های بعد خود از تکیه به فضای ش��عر کالسیک‬ ‫عب��ور خواهد کرد و به زبان نو خواهد رس��ید‪ .‬البته‬ ‫از حی��ث درونمایه در غلتیدن ب��ه غزل های مدرن و‬ ‫پس��ت مدرن نیز برای وی امکان پذیر است‪ .‬مشروط‬ ‫ب��ر اینکه خود بخواه��د به چنین فضاهایی دس��ت‬ ‫پیدا کند‪g .‬‬ ‫کتاب ها و چهره ها‬ ‫مباحث «والیت فقیه» ایت اهلل فاضل لنکرانی کتاب می شود‬ ‫مقاله های دیگری از مشیت عالیی‬ ‫س��ومین مجل��د از مجموع��ه‬ ‫مقاله های مشیت عالیی به زودی‬ ‫منتشر می شود‪ .‬او که پیش تر در‬ ‫بررسی «شعر» و «داستان» معاصر‬ ‫ایران‪ ،‬مجموعه مقاله هایی منتشر‬ ‫کرده است‪ ،‬در این مجلد نیز که‬ ‫با عنوان «نقد و زیبایی شناسی» از‬ ‫سوی نشر امه منتشر خواهد شد‪ ،‬مقاله ها‪ ،‬گفت وگو ها و‬ ‫س��خنرانی های خود و همچنین میزگردهای��ی را که با‬ ‫حضور این منتقد ادبی و مترجم برگزار ش��ده‪ ،‬گنجانده‬ ‫است‪ .‬در این مطالب به موضوع های مختلفی در حوزه‬ ‫نقد ادبی و مس��ال ه زیبایی شناس��ی پرداخته شده است‪.‬‬ ‫پیش تر هم از مش��یت عالیی‪ ،‬مجموع��ه مقاله هایی در‬ ‫حوزه نقد ش��عر ب��ا عن��وان «صداهای پرش��ورتر»‪ ،‬و‬ ‫«شکل های زندگی» و مجموعه نقد هایی در حوزه ادبیات‬ ‫داستانی منتشر شده است‪ .‬به گفته او‪« ،‬شکل های زندگی»‬ ‫دربرگیرن��ده ‪ 16‬نقد در بررس��ی اثار داس��تانی صادق‬ ‫ش پارس��ی پور‪،‬‬ ‫هدایت‪ ،‬محمود دولت ابادی‪ ،‬ش��هرنو ‬ ‫محمد محمد علی‪ ،‬امیر حسن چهلتن و جمعی دیگر از‬ ‫نویس��ندگان است‪ .‬از سویی با ترجمه عالیی‪ ،‬مجموعه‬ ‫ی در زیبایی شناسی؛‬ ‫مقاله هایی دیگر با عنوان «جستارهای ‬ ‫ی و هرمنوتیک» منتش��ر شده‬ ‫مقاالتی در زیبایی شناس�� ‬ ‫است‪ .‬او ترجمه هایی را هم عرضه کرده است که از ان‬ ‫جمله به «هنر و اخالق» و«مارکسیسم و زیبایی شناسی»‬ ‫می توان اشاره کرد‪.‬‬ ‫کتابی درباره رمان فارسی‬ ‫رضا عامری دو کتاب ترجمه و یک تالیف را در حال انتشار‬ ‫دارد‪« .‬سرچش��مه های روایت و بوطیقای رمان فارسی»‬ ‫تحلیلی انتقادی نسبت به رمان فارسی است و در سه جلد‬ ‫منتشر خواهد شد‪« .‬خاطرات تن» نیز نام کتابی است که‬ ‫ی نوشته و عامری ان را ترجمه کرده است‪.‬‬ ‫احالم موستغانم ‬ ‫این رمان به جنگ الجزایر با فرانسوی ها و به موازات ان‪،‬‬ ‫عشق یک نقاش به یک نویسنده می پردازد‪ .‬عامری ترجمه‬ ‫رمان «وراجی روی نیل » نوشته نجیب محفوظ را نیز منتشر‬ ‫خواهد کرد‪ .‬این رمان به بحث سرخوردگی روشنفکران‬ ‫عرب در دهه ‪ 60‬می پردازد و نمای س��یاهی از وضعیت‬ ‫روش��نفکران عرب را بر اثر شکس��ت اجتماعی مطرح‬ ‫می کند‪ .‬روش��نفکران در این رمان در یک کشتی که نماد‬ ‫مصر است‪ ،‬جمع شده اند‪ .‬این کشتی بر امواج متالطم نیل‬ ‫قرار دارد و ادم های ان فقط روشنفکرانی هستند که روی‬ ‫دریا وراجی می کنند و هر ان احتمال دارد که کشتی انها‬ ‫غرق شود‪.‬‬ ‫بازگشت شاعر مهاجر انقالب‬ ‫مجموعه شعر «عشق از نیمرخ»‬ ‫سروده محمدرضا محمدی نیکو‬ ‫منتشر شد‪ .‬این کتاب سروده های‬ ‫این ش��اعر نس��ل انق�لاب را که‬ ‫سال هاست خارج از کشور زندگی‬ ‫می کند در قالب های مختلف شعر‬ ‫فارسی دربر می گیرد‪ .‬سال ها پیش‬ ‫دو مجموعه شعر «س��رزمین بی اسمان» و «گزیده شعر‬ ‫نیس��تان» از این شاعر منتشر شده بود‪ .‬محمدی نیکو در‬ ‫حوزه هایفیلمسازی‪،‬مستندسازی‪،‬نوشتنرمانوسفرنامه‬ ‫و تولید برنامه برای تلویزیون فعالیت داشته و عضو هیات‬ ‫مدی��ره انجم��ن ش��اعران ای��ران و دفت��ر ش��عر‬ ‫جوان است‪.‬‬ ‫اثاری دیگر از جالل ستاری در حوزه تئاتر‬ ‫جالل س��تاری که تالیف و ترجمه ح��دود ‪ 80‬اثر را در‬ ‫رادیو هم به کتاب روی می اورد‬ ‫کتاب «سرگذشت رادیو در ایران به روایت اسناد» منتشر‬ ‫ش��د‪ .‬این کتاب سرگذشت و اسناد مربوط به رادیو را از‬ ‫س��ال ‪ 1310‬تا ‪ 1357‬بررس��ی کرده است‪« .‬سرگذشت‬ ‫رادیو در ایران به روایت اسناد» به کوشش رضا مختاری‬ ‫اصفهانی توسط انتشارات اداره کل پژوهش های رادیو به‬ ‫چاپ رسیده است‪ .‬این کتاب در ‪ 484‬صفحه تدوین شده‬ ‫و طبق اعالم‪ ،‬برای گرداوری اس��ناد مربوط به ان‪ ،‬زمانی‬ ‫بیش از چهار س��ال صرف شده است‪« .‬سرگذشت رادیو‬ ‫در ایران به روایت اسناد» اسناد‪ ،‬اتفاقات مهم و تاریخچه‬ ‫فعالیت رادی��و و جزییاتی مثل حق��وق کارمندان رادیو‬ ‫در دوره ه��ای مختلف را بین س��ال های ‪ 1310‬تا ‪1357‬‬ ‫دربر می گیرد‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫گزیده شعرهای طاهره صفارزاده به انگلیسی‬ ‫ترجمه انگلیسی گزیده شعرهای‬ ‫طاهره صفارزاده منتش��ر شد‪ .‬این‬ ‫گزیده ب ا ترجمه سعید سعیدپور به‬ ‫زبان انگلیس��ی به چاپ رس��یده‬ ‫اس��ت‪ .‬پیش ت��ر ترجم��ه گزیده‬ ‫ش��عرهای نیما یوش��یج و قیصر‬ ‫امین پور به قلم این مترجم منتشر‬ ‫شده است‪ .‬طاهره صفارزاده متولد سال ‪ 1315‬در سیرجان‬ ‫بود‪ .‬زبان و ادبیات انگلیسی را در دانشگاه تهران خوانده و‬ ‫در امریکا در رشته نقد تئوری علمی در ادبیات جهان به‬ ‫تحصیل پرداخته بود‪ .‬به جز مجموعه های شعر و ترجمه‪،‬‬ ‫چند کتاب هم در زمینه نقد ترجمه از او به چاپ رسیده اند‪.‬‬ ‫صفارزاده که چهارم ابان ماه س��ال ‪ 87‬از دنیا رفت ترجمه‬ ‫قران و متون دینی دیگری چون صحیفه سجادیه را هم از‬ ‫خود به یادگار گذاشت‪.‬‬ ‫نامه رودکی به زبان فارسی و انگلیسی‬ ‫کتاب «رودکی نامه» در بررس��ی‬ ‫احوال و شعرهای رودکی منتشر‬ ‫ش��د‪ .‬این کتاب درباره پدر شعر‬ ‫فارسی‪ ،‬ابوعبداهلل جفر بن محمد‬ ‫رودکی س��مرقندی‪ ،‬نوشته دکتر‬ ‫ی توس��ط انتشارات‬ ‫ایوب هاشم ‬ ‫بنی��اد فرهنگی ‪ -‬هن��ری رودکی‬ ‫منتشر و روانه بازار کتاب ش��ده است‪ .‬کتاب یادشده در‬ ‫هشت فصل به مواردی چون‪« :‬روزگار رودکی»‪« ،‬زندگی‬ ‫رودکی»‪« ،‬اث��ار رودکی»‪« ،‬ویژگی های س��خن رودکی»‪،‬‬ ‫«ممدوحان رودکی»‪« ،‬اموزه های اشعار رودکی» ‪« ،‬رودکی‬ ‫در ایینه دیگران» و «کتاب شناس��ی اثار رودکی» پرداخته‬ ‫است‪« .‬رودکی نامه» در ‪ 330‬صفحه فارسی و ‪ 78‬صفحه‬ ‫انگلیسی انتشار یافته است‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫چگونه یک وبالگ نویس روزنامه نگار می شود؟‬ ‫کت��اب «وبال گ نویس��ی و‬ ‫روزنامه ن��گاری» نوش��ته محمود‬ ‫سلطان ابادی منتشر شد‪ .‬این کتاب‬ ‫به منظور بررس��ی نق��ش و تاثیر‬ ‫وبالگ ه��ا بر روزنامه ن��گاری در‬ ‫شش فصل تنظیم شده است‪ .‬در‬ ‫فص��ل اول‪ ،‬مفه��وم وب�لاگ و‬ ‫کاربردها و مزایای ان‪ ،‬طبقه بندی انواع وبالگ ها‪ ،‬انگیزه های‬ ‫وبالگ نویس��ی‪ ،‬محتوا و مخاطبان وبالگ ها و همچنین‬ ‫وبالگ و نس��بت ان با حوزه عمومی تشریح شده است‪.‬‬ ‫فصل دوم به تکنولوژی های وبالگ نویسی از جمله لینک‪ ،‬‬ ‫تراک ب��ک‪ ،‬کامنتین��گ‪ ،‬بوک مارکین��گ‪ ،‬موبالگین��گ‪،‬‬ ‫میکروبالگین��گ‪ ،‬پادکس��تینگ‪ ،‬فیده��ای اراس اس و‬ ‫سیستم های مدیریت محتوا می پردازد‪ .‬فصل سوم درباره‬ ‫زبان وبالگ نویسی است‪ .‬در این فصل‪ ،‬چالش های زبان در‬ ‫وبالگ ها‪ ،‬مشخصات زبان وبالگ های فارسی‪ ،‬مشکالت‬ ‫زبان فارسی در وبالگ ها‪ ،‬تقویت زبان فارسی در وبالگ ها‬ ‫و همچنی��ن قواعد نگارش��ی در وبالگ ها مورد بحث و‬ ‫بررسی قرار گرفته است و در پایان فصل نیز ‪ 15‬قانون برای‬ ‫نوشتن در وب اورده شده است‪ .‬فصل چهارم به بررسی‬ ‫سیر تحول وبالگ نویسی در ایران و جهان و تاثیر وقایعی‬ ‫چون ‪ 11‬سپتامبر‪ ،‬جنگ عراق‪ ،‬انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫امریکا‪ ،‬س��ونامی جنوب ش��رقی اس��یا‪ ،‬توفان کاترینا و‬ ‫بمب گذاری های لندن بر وبالگ نویسی و روزنامه نگاری‬ ‫می پردازد‪.‬‬ ‫فصل پنجم ب��ا بررس��ی دیدگاه ه��ای صاحب نظران و‬ ‫کارشناس��ان درب��اره این س��وال که «ایا وبالگ نویس��ی‬ ‫نوع��ی روزنامه نگاری اس��ت؟» ش��روع می ش��ود و در‬ ‫ادام��ه به تفاوت ه��ای روزنامه نگاری با وبالگ نویس��ی‪،‬‬ ‫تاثیر وبالگ نویس��ی بر روزنامه نگاری‪ ،‬وبالگ نویس��ی‬ ‫روزنامه نگاران‪ ،‬وبالگ نویس��ی و اعتبار منبع و همچنین‬ ‫طبقه بندی وبالگ های روزنامه نگاری پرداخته می ش��ود‪.‬‬ ‫در فصل ششم کتاب نیز اصول اخالقی در وبالگ نویسی‬ ‫مورد بررس��ی قرار می گی��رد‪ .‬کتاب «وبالگ نویس��ی و‬ ‫روزنامه نگاری» در چاپ نخست خود با شمارگان ‪1100‬‬ ‫نسخه در ‪ 224‬صفحه توسط انتشارات ثانیه منتشر شده‬ ‫است‪.‬‬ ‫کارنام��ه فرهنگی خ��ود دارد‪ ،‬حاال اث��ری را در حوزه‬ ‫جامعه شناس��ی تئاتر به ن��ام «جامعه شناس��ی تئاتر» از‬ ‫ژان ژنه ترجمه کرده اس��ت‪ .‬به گفته او‪« ،‬جامعه شناسی‬ ‫تئاتر» یکی از مهم ترین اثاری اس��ت که در حوزه تئاتر‬ ‫خلق ش��ده و به تحلیل این هنر می پردازد و اخیرا برای‬ ‫چاپ به نش��ر مرکز سپرده ش��ده است‪ .‬این نویسنده و‬ ‫مترجم از سوی دیگر‪ ،‬دو رساله درباره تئاتر نوشته ارتور‬ ‫میلر را ترجمه و تش��ریح کرده اس��ت که از سوی نشر‬ ‫مرکز به چاپ خواهد رسید‪.‬‬ ‫والیت فقیه از دیدگاه فاضل لنکرانی‬ ‫مباح��ث والیت فقی��ه ای��ت اهلل‬ ‫ فاضل لنکرانی از نوار پیاده ش��ده‬ ‫اس��ت و در این��ده ای نزدیک در‬ ‫قالب کتاب چاپ می ش��ود‪ .‬این‬ ‫مباحث به صورت استداللی مطرح‬ ‫شده است‪ .‬ش��اگردان ان مرحوم‬ ‫معتقدند که ایت اهلل العظمی فاضل‬ ‫لنکرانی گسترده ترین و مهم ترین اثر خود را نیز به شرح‬ ‫مبسوط تحریرالوسیله امام خمینی (ره) با عنوان «تفصیل‬ ‫الشریعه فی شرح تحریرالوسیله» اختصاص داد و یکی از‬ ‫مهم ترین اهداف وی نیز حمای��ت از امام خمینی (ره) و‬ ‫والیت فقیه در دوران خفقان طاغوت بود و قصد داشت با‬ ‫پ��ر و بال دادن به نظریات ام��ام‪ ،‬به ویژه نظرات فقهی‪ ،‬از‬ ‫ایش��ان حمایت کند‪ .‬ش��رح تحریرالوسیله به سبک فقه‬ ‫جواهری نوش��ته شده است و مورد اهتمام مراجع معظم‬ ‫تقلید گذش��ته بوده و هس��ت‪ .‬این کتاب به عنوان کتاب‬ ‫مرجع حتی در حو زه های علمیه برخی کشورهای اسالمی‬ ‫ مانند بحرین‪ ،‬عمان‪ ،‬قطر و‪ ...‬تدریس می شود‪g .‬‬ ‫‪57‬‬ ‫ورزش‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫‪58‬‬ ‫پایان تلخ‬ ‫گزارشی از قتل روح اهلل داداشی‪ ،‬یکی از مردان اهنین ایران‬ ‫‪1‬‬ ‫زور استاد به مرگ نرسید‬ ‫نیمه ش��ب شنبه گذش��ته‪ ،‬درگیری سرنشینان یک‬ ‫خودروی پراید با روح اهلل داداش��ی‪ ،‬قهرمان مسابقات‬ ‫قوی تری��ن مردان ایران و جه��ان‪ ،‬جنایت هولناکی را‬ ‫رقم زد که قربانی ان کس��ی نبود جز جوان ورزشکار؛‬ ‫روح اهلل داداشی‪.‬‬ ‫دستگیری عامالن جنایت‬ ‫با اطالعات به دس��ت امده از دو متهم دس��تگیر ش��ده‪،‬‬ ‫تحقیقات برای دس��تگیری ضارب اصل��ی ادامه یافت‪.‬‬ ‫ماموران راهی محل زندگی او ش��دند‪ ،‬اما پسر جوان که‬ ‫می دانست پلیس در تعقیب اوس��ت انجا ر ا ترک کرده‬ ‫و بدون برجا گذاش��تن ردی از خودش ناپدید شده بود‪.‬‬ ‫ماموران که حدس می زدند پسر جوان قصد دارد از شهر‬ ‫فرار کند‪ ،‬بررسی های خود را ادامه دادند و سرانجام موفق‬ ‫شدند او را که در حال خارج شدن از منطقه بود ردگیری‬ ‫اسیب های پرورش اندام از نظر علمی‬ ‫همه چیز از یک نزاع ش��روع شد؛ جایی که فرد‬ ‫تنومند و درش��ت هیکل خ��ود را از حریف باالتر‬ ‫می دید و حریف هم در درشت گویی خود را باالتر‬ ‫از وی می دید‪ .‬ورزش��کاری که ‪ 10‬س��الی است در‬ ‫ن��وروز هنرنمایی می کند و وزنه های س��نگین بلند‬ ‫می کند و جایزه می برد و خوش��حال فریاد می زند‪.‬‬ ‫س��ایت های خبری نگاهی طعنه امیز به این موضوع‬ ‫داش��تند‪ ،‬مردم هم در تاکس��ی م��ردان اهنین را به‬ ‫سخره می گرفتند و هنوز کسی نیست به این سوال‬ ‫پاس��خ دهد که چرا اولین واکنش توسط کسانی که‬ ‫بازو و سینه ای س��تبر دارند به اتفاقات‪،‬جریانات و‬ ‫رخدادهای پیرامون ش��ان همی��ن عملی بود که مرد‬ ‫اهنین موصوف انجام داد؛ در حداقلی ترین حالت‪،‬‬ ‫صورت حریف خرد می ش��ود‪ .‬در حالت حداکثری‬ ‫کس��ی با سالح سرد به قتل می رسد و دستی هم که‬ ‫قطع می شود‪.‬‬ ‫خش��ونت‪ :‬این یک اصل روانی است که از دیرباز‬ ‫ب��ه عنوان یک باور عمومی مط��رح بوده که هر که‬ ‫از نظر جس��می توانایی فعالیت های خارق العاده را‬ ‫داش��ته باش��د‪ ،‬غالب و دیگران مغلوب هستند‪ .‬در‬ ‫همی��ن موضوع قتلی که توس��ط ورزش��کار اهنین‬ ‫رخ داده اعتم��اد به نفس به انج��ام هر کاری باعث‬ ‫بروز یک رخداد تاسف برانگیز شده است‪.‬دکتر محمد‬ ‫صادق فربد‪ ،‬جامعه ش��ناس‪ ،‬ورزش را در گذش��ته به‬ ‫منظور تکمیل قوای جسمی و روحی می داند‪.‬‬ ‫این استاد دانشگاه معتقد است که ورزش در زمان های‬ ‫گذش��ته پهلوان پرور بوده و امروز قهرمان پرور است‪.‬‬ ‫پهلوان��ان به دنبال خود مفاهیم ارزش��ی را می اوردند‬ ‫و به صورت نماد متجلی می ش��دند اما قهرمان پروری‬ ‫اس��یب های بس��یار زیادی را به هم��راه دارد که گاه‬ ‫باع��ث ع��دم رعایت اخالق توس��ط ورزش��کار در‬ ‫محیط های ورزش��ی یا جامعه می ش��ود‪ .‬مساله ای که‬ ‫عامل بس��یاری از خش��ونت ها توس��ط ورزشکاران‬ ‫می ش��ود‪ ،‬در واقع قهرمانی و قهرمان پروری به همراه‬ ‫ی اعتماد به نفس کاذبی را برای‬ ‫تقویت قوای جس��م ‬ ‫برتری جویی ایجاد می کند‪.‬دکتر عنبری‪ ،‬استاد دانشگاه‬ ‫و جامعه ش��ناس نیز با اشاره به مطالعات انجام گرفته‬ ‫ب��ا حمای��ت معاون��ت اجتماعی ناج��ا در خصوص‬ ‫تماش��اگران ورزش��ی می گوید‪« :‬مهمترین قشری که‬ ‫در ورزش به عنوان تماشاگر حضور دارد قشر جوان‬ ‫و نوجوان ‪ 19-21‬س��اله اس��ت؛ یعن��ی افرادی که به‬ ‫اصطالح روز ناپخته و خام هستند‪ .‬تماشاگران امروز‬ ‫با تماشاگران دیروز اختالف دارند و بین انها شکاف‬ ‫نسلی عمیقی دیده می شود‪ .‬پدران و مادران تعقیب یک‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫‪2‬‬ ‫اعتماد به نفس یا توهم خودبزرگ بینی‬ ‫توپ در یک فاصله زمانی را کاری عبث و خنده دار‬ ‫تلق��ی می کنند‪ ،‬در حالیکه نس��ل جوان از اندیش��ه‬ ‫اینچنینی پ��دران و مادران خود متعجب اند‪ .‬نس��ل‬ ‫جوان هیجان طلب و تنوع طلبند؛ سرش��ار از انرژی‬ ‫ی که باید تخلیه ش��ود‪ .‬نسل جوان به دنبال‬ ‫جس��مان ‬ ‫استقالل و رهایی از قید و بند خانه است و احساس‬ ‫می کند در فضای ورزش می تواند این قید و بندها را‬ ‫بگسلد و از تابو ها عبور کند‪ ،‬هرچند با بیان کلمات‬ ‫نامناسب و رکیک‪ ».‬این اس��تاد دانشگاه با اشاره به‬ ‫حض��ور در محیط هایی که مرتبط با ورزش قدرتی‬ ‫هس��تند‪ ،‬معتقد اس��ت که فضای اینگونه ورزش ها‬ ‫امکان عقده گش��ایی و نقض انضباط اجتماعی را به‬ ‫صورت حرکات تخری��ب امکانات عمومی به انها‬ ‫می دهد‪ .‬از دیگر سو خصوصیات عمده هیجان طلبی‬ ‫و تحصیالت پائین (زیر دیپلم) این افراد است‪ .‬این‬ ‫افراد همچنین متعلق به طبقات پایین اجتماع هستند‬ ‫و بخ��ش زیادی از خش��ونت طبقات پایین حاصل‬ ‫خش��ونت طبقات باالی اجتماع است که به طبقات‬ ‫پایی��ن منتقل می ش��ود‪ .‬همچنین اکث��ر انها تجربه‬ ‫دس��تگیری دارن��د و به رغم اینکه از س��وی نیروی‬ ‫انتظامی به عنوان عنصری خش��ونت طلب معرفی و‬ ‫دستگیر می شوند ولی نیروی انتظامی را که تنها نهاد‬ ‫حاضر در صحنه و پیش روی انان اس��ت‪ ،‬به عنوان‬ ‫عامل خشونت معرفی می کنند‪.‬‬ ‫ورزش بی م��دال‪ :‬پرورش ان��دام ای��ران ج��دا از‬ ‫مدالی های اس��یایی که سال هاس��ت ب��رای ورزش‬ ‫ایران کس��ب می کند‪ ،‬هیچ شانسی برای حضور در‬ ‫ورزش‬ ‫همه چیز از یک مشاجره لفظی شروع شد‬ ‫ماجرای این درگیری از دقایقی قبل از ان کلید خورده‬ ‫بود‪ .‬وقتی اینه خ��ودروی قوی ترین مرد ایران هنگام‬ ‫عبور از خیابان گلش��هر کرج‪ ،‬ب��ا اینه خودروی پراید‬ ‫مش��کی رنگی برخ��ورد ک��رد‪ .‬به دنبال ای��ن برخورد‪،‬‬ ‫قوی تری��ن مرد ایران به تصور اینکه اتفاق خاصی رخ‬ ‫نداده به راهش ادامه داد غافل از اینکه س��ه سرنش��ین‬ ‫پراید در تعقیب او بودند تا هرطوری ش��ده انتقام این‬ ‫برخورد را بگیرند‪ .‬لحظاتی بعد وقتی خودروی پراید‬ ‫در نزدیکی خ��ودروی روح اهلل داداش��ی قرار گرفت‬ ‫و پس��ران جوان شروع به فحاش��ی به روح اهلل کردند‪،‬‬ ‫او از ماش��ین پیاده ش��د تا به ماجرا خاتم��ه دهد‪ ،‬اما‬ ‫فحاشی های سرنشینان پراید تمامی نداشت‪ .‬قوی ترین‬ ‫مرد ایران قصد داش��ت انه��ا را ارام کند‪ ،‬اما در همین‬ ‫هن��گام بین او و سرنش��ینان پراید درگی��ری به وجود‬ ‫امد و یکی از پس��ران جوان بعد از نزدیک ش��دن به‬ ‫جوان ورزش��کار با قمه ای تیز و برند ه که در دس��ت‬ ‫داش��ت‪ ،‬چندین ضربه به گلو و س��ینه وی وارد کرد‪.‬‬ ‫درحالی که روح اهلل داداشی به شدت مجروح شده بود‪،‬‬ ‫جوان جنایتکار و همدس��تانش سوار خودروی پراید‬ ‫ش��دند و پا به فرار گذاشتند و پیکر نیمه جان روح اهلل‬ ‫داداش��ی توس��ط مردی که همراه او بود به بیمارستان‬ ‫ش��هید مدنی کرج انتقال یاف��ت‪ .‬از همان زمان تالش‬ ‫پزشکان برای نجات قوی ترین مرد ایران اغاز شد‪ ،‬اما‬ ‫به علت شدت جراحات وارده و پاره شدن شریان های‬ ‫حیاتی اش‪ ،‬روی تخت بیمارس��تان ج��ان باخت و از‬ ‫هم��ان زمان تحقیقات برای شناس��ایی و دس��تگیری‬ ‫سرنش��ینان خودروی پراید ش��روع ش��د‪ .‬از انجا که‬ ‫جوان همراه روح اهلل داداشی توانسته بود شماره پالک‬ ‫خودروی متهمان را یادداش��ت کن��د‪ ،‬تحقیقات برای‬ ‫دس��تگیری انها ش��روع ش��د‪ .‬ماموران با بررسی های‬ ‫گسترده مالک خودرو را شناسایی کردند و راهی محل‬ ‫زندگی او شدند‪ .‬با سرنخ هایی که از این مرد به دست‬ ‫ام��د‪ ،‬محل زندگی دو نفر از سرنش��ینان پراید که در‬ ‫صحنه درگیری حضور داشتند در شاهین ویالی کرج‬ ‫شناسایی ش��د و انها در یک عملیات ضربتی دستگیر‬ ‫شدند‪ .‬متهمان بعد از انتقال به اداره پلیس مدعی شدند‬ ‫که عامل این جنایت یکی دیگر از دوستان ش��ان بوده‬ ‫که درحال حاضر فراری است‪ .‬سرهنگ ناصر اصالنی‬ ‫دوشنبه هفته گذشته از دستگیری دو نفر از متهمان قتل‬ ‫روح اهلل داداشی خبر داد‪ .‬وی افزود‪« :‬دو نفر از متهمان‬ ‫شناسایی و به ارتکاب جرم در مورد قتل این ورزشکار‬ ‫اعتراف کرده اند‪ .‬این مسئول همچنین از تحت تعقیب‬ ‫بودن نفر سوم این پرونده خبر داد‪».‬‬ ‫کنند‪ .‬به این ترتیب سومین متهم پرونده نیز قبل از اینکه‬ ‫بتواند نقش��ه فرار را عملی کن��د در یکی از خیابان های‬ ‫کرج دس��تگیر شد و بعد از انتقال به اداره پلیس‪ ،‬به قتل‬ ‫قوی ترین مرد ایران اعتراف کرد‪.‬مراس��م تش��ییع پیکر‬ ‫روح اهلل داداش��ی با حضور بسیاری از مردم کرج برگزار‬ ‫شد و پیکر او در امامزاده محمد(ع) کرج به خاک سپرده‬ ‫شد‪ .‬اما اعترافات متهم به قتل داداشی نیز شنیدنی است‪.‬‬ ‫متهم به قتل داداش��ی در اعتراف��ات اولیه خود این طور‬ ‫گفت‪« :‬ش��ب حادثه به همراه دو نفر از دوس��تانم داخل‬ ‫یک پراید در حال حرکت بودیم که پشت چراغ قرمز اینه‬ ‫ماشینمان با اینه اتومبیل ازرا مرد تنومندی برخورد کرد‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬بین مان درگیری لفظی پیش امد‪ .‬وقتی چراغ‬ ‫سبز شد شروع به حرکت کرد ولی ما که از برخورد وی‬ ‫ناراحت ش��ده بودیم او را تعقیب کرده و در خیابان پونه‬ ‫که مکانی نسبتا خلوت بود جلوی او پیچیدیم‪ .‬وقتی وی‬ ‫پیاده شد و من جثه او را دیدم انقد ر ترسیدم که بی اختیار‬ ‫دستم به چاقو رفت‪ .‬انقدر از هیکل وی ترسیده بودم که‬ ‫بی اختیار چند ضربه چاقو ب��ه او زدم‪ .‬وقتی روی زمین‬ ‫افتاد و دی��دم خون زیادی از گلوی وی در حال ریختن‬ ‫اس��ت و مردم نیز با خبر ش��ده اند بالفاصله انجا ر ا ترک‬ ‫کردیم‪ .‬بعد از این جنایت بود که تازه فهمیدم کس��ی که‬ ‫او را با چاقو زده ام روح اهلل داداش��ی قوی ترین مرد ایران‬ ‫است‪».‬روح اهلل داداشی که شامگاه شنبه ‪ 25‬تیرماه با حمله‬ ‫سه فرد ناشناس به قتل رسید متولد سال ‪ 1360‬بود و در‬ ‫دوران فعالیت ورزش��ی خود هفت دوره قهرمانی کرج‪،‬‬ ‫دو دوره قهرمانی تهران‪ ،‬دو دوره قهرمانی ایران در رشته‬ ‫پرورش اندام و در قویترین مردان‪ ،‬یک دوره چهارم ایران‪،‬‬ ‫دو دوره س��وم ایران‪ ،‬یک دوره قهرمانی کشور‪ ،‬دو دوره‬ ‫قویترین مردان اهنین‪ ،‬یک دوره سوم جهان و یک دوره‬ ‫اول جهان را در کارنامه داشت‪g .‬‬ ‫‪59‬‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫‪60‬‬ ‫میادین رس��می بین المللی همچ��ون بازی های‬ ‫اس��یایی و المپی��ک ن��دارد‪ .‬برگزار کنندگان و‬ ‫مس��ئوالن کمیته ملی المپیک معتقد هستند این‬ ‫ورزش به ش��دت مخالف روح و ایین المپیک‬ ‫است و حضورش در مسابقات رسمی باعث از‬ ‫بین رفتن اخالق می شود؛ چه انکه تاروپود این‬ ‫ورزش دوپینگ و استفاده از داروهای غیرمجاز‬ ‫برای ارتقای س��طح جسمانی اس��ت‪ .‬از سوی‬ ‫دیگر تکثر مس��ابقات و شفاف نبودن ان باعث‬ ‫اختالف همیش��گی بر س��ر می��زان کیفیت فنی‬ ‫مسابقات است‪.‬‬ ‫اثرات منف��ی‪ :‬دکتر صادق اس�لامی‪ ،‬متخصص‬ ‫فیزیولوژی ورزش می گوید که داروهای بدنسازی‬ ‫خود عاملی برای اختالالت رفتاری و عدم کنترل‬ ‫روانی اس��ت‪ .‬او معتقد است که استفاده از همین‬ ‫داروها به جای س�لامتی و داش��تن بدنی س��الم‬ ‫باعث ب��روز اختالالت رفتاری و انچ��ه ما ان را‬ ‫عصبانیت می نامیم‪ ،‬می شود؛ «بررسی اثرات روانی‬ ‫اس��تروئیدهای انابولیک و ان��دروژن کار چندان‬ ‫ساده ای نیس��ت و اثبات اینکه مصرف این دسته‬ ‫از داروها واقعا به عوارض روانی که امروزه به انها‬ ‫نسبت داده می شود منجر می شود یا این عوارض‬ ‫در نتیجه عامل یا عواملی که در موازات استروئیدها‬ ‫بر بدن تحمیل و حادث شده اند بروز می کند‪ ،‬عمال‬ ‫ناممکن است‪ ،‬ولی با این وجود اعتقاد بر این است‬ ‫که مصرف استروئیدها و مخصوصا نمونه هایی از‬ ‫این داروها که ق��درت اندروژنی باالیی دارند در‬ ‫ارتکاب خش��ونت و حتی جنایتات بی تاثیر نبوده‬ ‫است‪ .‬اثرات روانی استروئیدها روی افراد مختلف‬ ‫الزاما یکسان و حتی همسان نیست‪ ،‬همانگونه که‬ ‫حساس��یت و واکنش بدن افراد مختلف در برابر‬ ‫این دس��ته از داروها الزاما یکس��ان نبوده‪ ،‬ممکن‬ ‫اس��ت افراد از نظر روانی نیز واکنش های مختلف‬ ‫و گاه ضد و نقیضی در برابر این دس��ته از داروها‬ ‫داشته باشند‪».‬البته از سوی دیگر محمد مسلم تقوی‪،‬‬ ‫ی دانشگاه ازاد‬ ‫جامعه ش��ناس و عضو هیات علم ‬ ‫معتقد است که اینگونه رفتارها به دلیل اموزش های‬ ‫اجتماعی است که محیط پیرامون به فرد می دهد‪.‬‬ ‫از نظر وی تلویزیون مهمترین رس��انه تاثیرگذار‬ ‫اس��ت‪« :‬از بین رس��انه های جمع��ی تلویزیون و‬ ‫رایانه بیشترین نفوذ را بر ذهن تاثیر پذیر افراد دارد‪.‬‬ ‫به گونه ای که این رس��انه را به رقیبی سرس��خت‬ ‫ش تربیتی خان��واده و جامعه تبدیل کرده‬ ‫برای نق ‬ ‫اس��ت‪ .‬صداوس��یما ابزار فرهنگی است و تولید‬ ‫دانش و الگوس��ازی صحیح از کارکردهای مورد‬ ‫انتظ��ار یک نهاد فرهنگی اس��ت‪ .‬انتظ��ار می رود‬ ‫همگام با دیگر نهادهای فرهنگی مانند س��ازمان ‬ ‫تربیت بدن��ی‪ ،‬ام��وزش و پ��رورش و نهاده��ای‬ ‫تبلیغ��ات دینی عملک��رد صداوس��یما در جهتی‬ ‫قوت گیرد که موجبات تقویت هوش هیجانی را‬ ‫فراه��م اورد‪ .‬این امر نیازمند به کارگیری نیروهای‬ ‫متخصص در زمینه های طنز‪ ،‬س��اخت فیلم های‬ ‫کوت��اه و کارهای��ی از این قبیل اس��ت‪ .‬بنابراین‬ ‫نقش صدا وس��یما در این بین اگرچه حائز اهمیت‬ ‫اس��ت‪ ،‬اما در زمینه ایجاد دگرگونی س��اختاری‬ ‫چندان کارساز نیس��ت‪ .‬نشست ها و میزگردهای‬ ‫خبری و مصاحبه هایی که مالحظه می شود چون‬ ‫کوتاه وگ��ذرا و فاق��د هر گونه ضمان��ت اجرایی‬ ‫اس��ت چندان کارساز نیست‪ .‬سازمان تربیت بدنی‬ ‫و صد او س��یما نقش محدودی در این زمینه دارند‬ ‫گرچه همین نقش محدود ابدا بی اهمیت نیست‪،‬‬ ‫بلک��ه بس��یار مه��م و ض��روری و در عین حال‬ ‫محدود است‪g ».‬‬ ‫مساله سرگرمی و اسیب های اجتماعی‬ ‫هوش هیجانی را باید کنترل کرد‬ ‫دکتر محمد حسامی‪ /‬رفتارشناس اجتماعی‬ ‫‪3‬‬ ‫ورزش ی��ک پدیده اجتماعی یا نه��اد اجتماعی‬ ‫اس��ت‪ .‬مثل نهاد اموزش وپرورش‪ ،‬نهاد سیاس��ت و‪...‬‬ ‫به طور طبیعی از س��طح خرد تا س��طوح کالن دارای‬ ‫ش��کل‪ ،‬ساختار و ماهیت ویژه خود است‪ .‬از انجا که‬ ‫روابط انس��انی در ان حاکم اس��ت نباید فقط به بعد‬ ‫فیزیک��ی ان اهمیت داد‪ ،‬بلکه بع��د اجتماعی ان نیز‬ ‫بسیار مهم است‪.‬‬ ‫مثال اینکه در مسابقات کشتی ‪ -‬در سطح بین المللی‪-‬‬ ‫دو کش��تی گیر با هم دس��ت می دهند‪ ،‬نش��انه احترام‬ ‫گذاش��تن به رقیب اس��ت‪ .‬ش��ما در همی��ن صحنه‬ ‫می توانید برنامه های اموزشی ‪ ،‬تربیتی‪ ،‬تکنولوژیکی و‬ ‫توان مدیریتی دو کش��ور را که در رفتار ورزشکاران‬ ‫انها متجلی می شود‪ ،‬ببینید‪.‬‬ ‫متاس��فانه در کش��ور ما به دلیل عدم نهادس��ازی در‬ ‫بخش ه��ای مختل��ف از جمل��ه ورزش‪،‬کارکردهای‬ ‫مناسبی از ورزش به دست نمی اید‪ .‬می توان از طریق‬ ‫اموزش‪ ،‬برنامه ه��ای زندگی و مهارتی‪ ،‬افراد را تغییر‬ ‫داد و ورزش را ج��زو ارکانی قرار داد که نقش مهمی‬ ‫در پرک��ردن اوقات فراغت ب��ازی می کند و از همین‬ ‫راه با انواع اس��یب های اجتماعی مقابله کرد و این به‬ ‫سالمت جامعه کمک زیادی می کند‪.‬‬ ‫زی��را با اش��اعه ورزش می ت��وان تا ح��دود زیادی با‬ ‫اعتی��اد مبارزه کرد‪ .‬البته ما در گوش��ه و کنار می بینیم‬ ‫برخی از ورزش هایی که سنخیتی با فرهنگ ایرانی و‬ ‫اسالمی ندارند محلی برای تولد قارچ گونه انواع جرم‬ ‫و جنایت می شوند‪.‬‬ ‫ی و کینه توزی‬ ‫مگر نه اینکه هنوز ش��اهد پرخاش��گر ‬ ‫در داخل استادیوم ها هستیم‪ .‬برای فرهنگ سازی و از‬ ‫میان رفتن این گونه رفتارها باید از سنین کودکی‪ ،‬در‬ ‫خانواده و در مراحل مختلف تکوین ش��خصیت فرد‪،‬‬ ‫به او اموزش داده شود‪.‬‬ ‫ب��ه نظر من یکی از مش��کالت ما تلویزیون اس��ت‪.‬‬ ‫مردم ناخوداگاه ساعات زیادی را جلوی همین رسانه‬ ‫تصوی��ری تلف می کنند‪ .‬به نظر من نباید بخش��ی از‬ ‫ورزش را بزرگ نمایی کنیم‪.‬‬ ‫انه��ا می خواهند مردم را س��رگرم کنن��د و ما به فکر‬ ‫اسیب های اجتماعی هس��تیم که این بزرگنمایی ها به‬ ‫وجود می اورن��د‪ .‬البته مخاطبان این برنامه ها هم مهم‬ ‫هس��تند‪ ،‬که چگونه و تا چه حد از رس��انه ها استفاده‬ ‫می کنند‪ .‬اتفاقا ما هم سعی می کنیم از همین تریبون ها‬ ‫برای اطالع رسانی بیشتر استفاده کنیم که در نوع خود‬ ‫پارادوکس جالبی است‪.‬‬ ‫با یک مقایس��ه ساده میان رشته های ورزشی جمعی‬ ‫و فردی می توان به این مش��کل پی برد‪ .‬شاید یکی از‬ ‫دالیل ان برمی گردد به مس��اله تاریخی و ذائقه خاص‬ ‫ایران��ی‪ .‬به نظر بنده ان انس��جام اجتماعی که بحثش‬ ‫رفت در فرهنگ ما نهادینه نشده است‪.‬‬ ‫برنامه های اموزش��ی و مدیریتی باید جمع شوند و از‬ ‫همان سنین کودکی استعدادهای فیزیکی و اجتماعی‬ ‫و ظرفیت ه��ای درونی و برونی ف��رد را بیابند و به او‬ ‫کمک کنند تا انها را ارتقا بخش��د و در نتیجه با افراد‬ ‫جامعه تعامل بهتری برقرار کند‪.‬‬ ‫من می دانم که رش��ته پرتاب چک��ش و وزنه برداری‬ ‫در لرس��تان و اذربایج��ان موف��ق خواهد ب��ود‪ .‬یا در‬ ‫کرم��ان رش��ته های اس��تقامتی مث��ل تکواندو رش��د‬ ‫می کنن��د‪ .‬بعضی ها هم از لح��اظ نژادی و فرهنگی به‬ ‫بعضی از رش��ته های ورزش��ی نزدیکند‪ ،‬مانند کشتی‬ ‫در مازندران یا از نظ��ر جغرافیایی بعضی جاها برای‬ ‫بعضی رشته های ورزشی مناسب هستند مثل قایقرانی‬ ‫در انزل��ی‪ .‬دیگر لزومی ن��دارد در جاهای دیگر برای‬ ‫این رش��ته ها سرمایه گذاری ش��ود‪ .‬اما در رشته هایی‬ ‫مثل والیبال‪ ،‬بسکتبال‪ ،‬تی رو کمان‪ ،‬سوارکاری و شنا که‬ ‫امکاناتش فراهم نیست‪ ،‬رشد چندانی اتفاق نمی افتد‪.‬‬ ‫همان طور که گفتم رش��ته های رزمی در ایران جواب‬ ‫می دهد‪ .‬البته ایران پر از استعداد انسانی و جغرافیایی‬ ‫اس��ت و دولت می تواند خ��ودش را مکلف بداند و‬ ‫امکان ظه��ور و بروز رش��ته های مختلف را به وجود‬ ‫اورد‪.‬‬ ‫بر این اساس با یک فرهنگ سازی درست در ورزش‪،‬‬ ‫ورزش را از خاس��تگاه اصلی میهنی خود که پهلوانی‬ ‫اس��ت در می یابیم‪ .‬در این راه تلویزیون به نظرم نقش‬ ‫مهمی دارد‪ .‬صد او سیما ابزاری فرهنگی است و تولید‬ ‫دانش و الگوس��ازی صحی��ح از کارکرده��ای مورد‬ ‫انتظار یک نهاد فرهنگی اس��ت‪ .‬انتظار می رود همگام‬ ‫با دیگر نهادهای فرهنگی مانند س��ازمان تربیت بدنی‪،‬‬ ‫اموزش وپرورش و نهاده��ای تبلیغات دینی عملکرد‬ ‫صداو س��یما در جهتی قوت گیرد که موجبات کنترل‬ ‫ه��وش هیجان��ی را فراه��م اورد‪ .‬در همین مس��ابقه‬ ‫مردان اهنین در عی��ن جذابیت های کاذب ان می توان‬ ‫ریش��ه بس��یاری از ناهنجاری ها را دی��د چرا که این‬ ‫ورزش قدرتی محلی ب��رای خودنمایی و زورازمایی‬ ‫شده است‪g .‬‬ ‫قوی ترین مردان نام برنامه ای‬ ‫است که طی چند سال گذشته از‬ ‫تلویزیون ایران پخش شده است‪.‬‬ ‫عده ای اعتقاد دارند این برنامه باعث‬ ‫شده که قهرمانان این رشته تبدیل‬ ‫به ستاره های جامعه شوند‪ .‬مرگ‬ ‫روح اهلل داداشی شاید پایانی باشد بر‬ ‫ادامه تولید این برنامه‬ ‫گفت وگوی مثلث با مرد خوش اخالق جامعه ورزش؛‬ ‫ چنگ و دندان نشان دادن‬ ‫با هیکل درشت‬ ‫‪4‬محمدرضا طالقانی‪ ،‬رئیس اسبق فدراسیون کشتی یکی از چهره های با اخالق ورزش کشور‬ ‫است‪ .‬او در گفت وگو با مثلث سکوت خود را شکست و درباره اوضاع فرهنگی ورزش و‬ ‫همچنین ناهنجاری های رشته ورزشی پرورش اندام حرف های جالبی به زبان اورد‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫ای��ن روزها خیلی ها در مورد ناهنجاری در‬ ‫رشته ورزشی پرورش اندام سخن می گویند‪.‬‬ ‫نظر ش��ما در مورد اتفاقاتی ک��ه اخیرا در‬ ‫ورزش کشور رخ داده‪ ،‬چیست؟‬ ‫‪ l‬من خیلی فکر کردم‪ .‬بهتر اس��ت صحبت نکنم‪.‬‬ ‫شاید اینطوری بهتر است‪.‬‬ ‫چرا؟‬ ‫‪ l‬چون در گود نیس��تم‪ .‬در جریان خیلی از مس��ائل‬ ‫نیستم و نگرانم که حرفی بزنم که به کسی بر بخورد‪.‬‬ ‫شما دلسرد شدید؟‬ ‫‪ l‬من دلسرد نشدم‪ .‬در مقطعی توانستم کارهایی انجام‬ ‫بدهم‪ .‬بهتر است بگویم به اندازه توانم برای این مردم‬ ‫نوکری کردم‪ .‬االن هم همین طور است‪.‬‬ ‫اما این دلیل خوبی برای سکوت نیست؟‬ ‫‪ l‬انگار قرار نیست که رنگ ارامش ببینم‪ .‬چرا باید در‬ ‫مورد مسائلی حرف بزنم که صحبت کردن درباره انها‬ ‫بی نتیجهاست‪.‬‬ ‫به نظر ش��ما دیگر نمی توان درباره مسائل‬ ‫فرهنگ��ی ورزش صحبت کرد و به جامعه‬ ‫ورزش ایده های نو داد؟‬ ‫‪ l‬م��ا خیلی زودتر از اینها باید به این فکر می افتادیم‬ ‫که مقابل ناهنجاری ها بایستیم و در بین ورزشکاران مان‬ ‫فرهنگ س��ازی کنیم‪ .‬به انها یاد بدهیم که غرور افت‬ ‫بزرگی است‪ .‬به انها یاد بدهیم که هر چقدر که تنومند تر‬ ‫ش��دند باید افتاده تر راه بروند و به مردم و به خصوص‬ ‫ضعیفان احترام بگذارند‪ .‬اما افسوس‪ .‬بهتر است سکوت‬ ‫کنم‪.‬‬ ‫چرا می خواهید س��کوت کنید‪ .‬اتفاقا مردم از‬ ‫ش��ما توقع دارند که در مورد ناهنجاری های‬ ‫ورزش اعت��راض کنید و انتقادهای خودتان را‬ ‫مطرح کنید‪ .‬چون شما خودتان نزد مردم چهره‬ ‫با اخالقیهستید‪.‬‬ ‫‪ l‬چرا س��کوت نکنم‪ .‬انقدر کارشناس داریم که نیازی‬ ‫نیس��ت من و امثال من در مورد مسائل مربوط به ورزش‬ ‫حرف بزنند‪.‬‬ ‫اما اقای طالقانی! هنوز هم خیلی ها دوس��ت‬ ‫دارند از معرفت و منش پهلوانی بشنوند تا الاقل‬ ‫کمی از فضای ال��وده ورزش فاصله بگیرند‪.‬‬ ‫قبول ندارید؟‬ ‫‪ l‬قبول دارم‪ .‬مساله ای نیست‪ .‬من دلسرد نشدم‪ .‬خسته‬ ‫هم نش��دم‪ .‬اما زمانی بود که مرام و منش خریدار داشت‪.‬‬ ‫ه��ر روز ‪ 10‬نفر به فدراس��یون کش��تی می امدند و از ما‬ ‫کمک می خواستند‪ .‬یکی برای جهیزیه می امد‪ .‬یکی برای‬ ‫گرفت��ن وام و خالصه افراد زی��ادی مراجعه می کردند تا‬ ‫مشکالت شان را با ما در میان بگذارند‪ .‬قضاوت ها یادتان‬ ‫هست؟ من هنوز دلخورم‪ .‬هر چند فراموش کرده ام و دیگر‬ ‫مهم نیس��ت‪ ،‬اما اگر به خاطر داشته باشید من را مسخره‬ ‫می کردند‪ .‬می گفتند طالقانی کمیته امداد راه انداخته است‪.‬‬ ‫وقتی این حرف ها یادم می افتد به خودم می گویم چرا باید‬ ‫حرف بزنی‪ .‬سکوت کن و به زندگی خودت برس‪.‬‬ ‫شما دل پری دارید‪ .‬اینطور نیست؟‬ ‫‪ l‬دلم پر نیست‪ .‬واقعا دوست نداشتم حتی همین حرف ها‬ ‫را هم به زبان بی��اورم‪ .‬اما انگار روزنامه ها و تلویزیون ما‬ ‫چیزهای دیگری می خواهند‪ .‬انگار به دعوا و جنجال بیشتر‬ ‫اهمیت می دهند‪ .‬یک نف��ر در فالن اردو دعوا می کند‬ ‫همه روزنامه ها عکس و مطلب صفحه اول خودشان را‬ ‫به ان فرد اختصاص می دهند ان وقت چه سرمایه هایی‬ ‫در ورزش ما هس��تند که گوشه خانه شان می پوسند و‬ ‫هیچ کس حتی به انها سالم نمی کند‪.‬‬ ‫در مورد خود شما هم قضاوت های مختلفی‬ ‫وجود داشت‪.‬‬ ‫‪ l‬هر وقت گله کردم اوضاع بدتر شد‪ .‬یادم نمی رود‬ ‫انهایی را که می گفتند طالقانی سیاه کاری می کند و در‬ ‫فدراسیون کش��تی کمیته امداد راه انداخته است‪ .‬هم‬ ‫تهمت زدند و هم توهین کردند‪ .‬اما بهتر است بگذریم‪.‬‬ ‫من خیلی وقت است که دلم را به سفر به مکه و مدینه‬ ‫خ��وش کرده ام و در دنیای خودم س��یر می کنم‪ .‬دیگر‬ ‫نمی خواهم در مورد این مسائل حساسیت نشان بدهم‪.‬‬ ‫چون تا دنیا دنیاست این حرف ها و این مسخرگی ها‬ ‫وجود داش��ته است‪ .‬تمام هم نمی شود‪ .‬می خواهم در‬ ‫خانه ام بنشینم و کاری به کسی نداشته باشم‪.‬‬ ‫اما مردم دوس��ت ندارند که طالقانی ها در‬ ‫خانه شان بنشینند و سکوت کنند‪ .‬نظر خود‬ ‫شماچیست؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬مردم قدرشناس هستند‪ .‬مردم می فهمند‪ .‬همه‬ ‫چیز را خوب رصد می کنند و می دانند که چه کس��ی‬ ‫فیلم بازی می کند و چه کس��ی واقع��ا حرف دلش را‬ ‫می زن��د و به انچه می گوید اعتق��اد دارد‪ .‬مردم خوبی‬ ‫داریم‪ .‬وقتی به خیابان می روم روی س��رم می ریزند و‬ ‫خیلی از درددل هایشان را به من می گویند‪.‬‬ ‫ایا این نشانه ها شما را متقاعد نمی کند که در‬ ‫مواقع ضروری باز هم واکنش نشان بدهید و‬ ‫حرف دلتان را بزنید؟‬ ‫‪ l‬همین طور است‪ .‬من به این نتیجه رسیده ام که مرام‬ ‫هیچ وقت گم نمی شود‪ .‬معرفت هرگز از یاد نمی رود‪.‬‬ ‫کاری که ما کردیم هنوز فراموش نشده و همین برایم‬ ‫کافی است‪ .‬خدا را شکر می کنم‪.‬‬ ‫فضای فرهنگی ورزش ما الوده شده است‪.‬‬ ‫چرا؟‬ ‫‪ l‬ببینید‪ ،‬همیش��ه یک افس��وس با من اس��ت‪ .‬چرا‬ ‫حاال؟چرا بعد از این همه س��ال یادمان افتاده است که‬ ‫مس��یر را از یک جایی به بعد اشتباه رفته ایم‪ .‬چرا حاال‬ ‫که دیر شده اس��ت می خواهیم درباره فرهنگ سازی‬ ‫حرف بزنیم‪ .‬به جایی رسیدیم که مطبوعات و تلویزیون‬ ‫چیزهای دیگری می خواهند‪ .‬جذابیت های دیگری در‬ ‫ذهن انهاس��ت‪ .‬خب من هم دلخور نیستم‪ .‬در خانه ام‬ ‫می نشینم و گل هایم را اب می دهم‪.‬‬ ‫یعنی می گویید برای اصالح اوضاع فرهنگی‬ ‫ورزش دیر شده است؟‬ ‫‪ l‬نه‪،‬منظورم این نبود‪ .‬اتفاقا هیچ وقت دیر نیس��ت‪.‬‬ ‫باالخره باید کار را از یک جایی شروع کنیم‪.‬‬ ‫چرا کاری کردند که مردم بیش از کش��تی به س��مت‬ ‫بدنس��ازی و پرورش اندام بروند؟ این درس��ت نبود‪.‬‬ ‫‪ 12‬ه��زار نف��ر برای دی��دن مس��ابقه پرورش اندام به‬ ‫ورزش��گاه می روند اما ‪ 500‬نفر ه��م برای دیدن یک‬ ‫مسابقه کشتی به ورزشگاه نمی روند‪.‬‬ ‫چرا چنین اتفاقی رخ داده است؟‬ ‫‪ l‬خب روشن اس��ت که اقایان در سال های اخیر با‬ ‫پررنگ کردن بدنسازی رشته قدیمی این مملکت یعنی‬ ‫کشتی را به انزوا کشاندند‪ .‬به خدا قسم چند روز پیش‬ ‫در مجلس ختم بودم‪ .‬چند نفر بدنس��از وارد مجلس‬ ‫شدند‪ .‬با تیپ هایی نامناسب و هیکل هایی درشت ان‬ ‫قدر مردم را چپ چپ نگاه کردند که من دوست داشتم‬ ‫زمین دهان باز کن��د و من را ببلعد‪ .‬از خجالت مردم‪.‬‬ ‫یعنی چه؟ با هیکل درش��ت و تیپ نامناسب به مردم‬ ‫چنگ و دندان نش��ان میدهند‪ .‬اینها مسخره است‪ ،‬نه‬ ‫کارهایی که ما می کردیم‪ .‬همه اینها را گفتم‪ .‬اما متاسفم‪.‬‬ ‫چون انچه به جایی نرسد فریاد است‪g .‬‬ ‫‪61‬‬ ‫بازگشت به اخالق‬ ‫راه حلی برای ناهنجاری های اخیر ورزش‬ ‫دکتر ابهری‪ /‬رفتارشناس اجتماعی‬ ‫‪5‬‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫‪62‬‬ ‫الگوهای رفتاری در جامعه عبارتند از والدین‪،‬‬ ‫اموزگاران‪ ،‬دوس��تان و همس��االن‪ ،‬دولتمردان و‬ ‫مس��ئوالن و هنجار فرس��تان‪ ،‬یعنی انهایی که در‬ ‫نهادینه ش��دن یک رفتار یا عمل در جامعه نقش‬ ‫تعیین کننده ای دارند‪ .‬مایلم درباره همین گروه اخر‬ ‫صحبت کنم‪ .‬هنجار فرستان؛ افرادی که اتفاقا مورد‬ ‫توجه ویژه م��ردم به خصوص جوانان قرار دارند‪.‬‬ ‫ورزشکاران و هنرمندان بیشتر در این دسته جای‬ ‫می گیرند‪ .‬کامال روشن است که جوانان در جامعه‬ ‫از این دو قش��ر الگو برداری می کنند‪ .‬بس��یاری از‬ ‫جوانان ما پیرایش و ارایش و نوع پوش��ش خود‬ ‫را از هنجار فرس��تان سرمشق می گیرند و در اکثر‬ ‫موارد همان طوری رفتار می کنند که هنجار فرستان‬ ‫عم��ل کرده اند‪ .‬بای��د تاکید کنم ک��ه در دهه اول‬ ‫انقالب اس�لامی هنجار فرستان در جایگاه واقعی‬ ‫خودش��ان قرار داشتند‪ .‬انها همواره افرادی بودند‬ ‫که الگوی مثبتی برای جامعه محسوب می شدند‪.‬‬ ‫ط��وری رفتار می کردند که مردم از لحاظ اخالقی‬ ‫همواره در مس��یر مثبت قرار می گرفتند‪ .‬مردم ما‬ ‫هنوز تختی را در قلوب خود حفظ کرده اند‪ .‬مردم‬ ‫ما پوریای ول��ی را فراموش نمی کنند‪ ،‬چون اینها‬ ‫ورزشکاران با اخالق این مملکت بودند و هیچ گاه‬ ‫کاری نکردند که مردم از انها ناامید شوند‪ .‬اما چه‬ ‫اتفاق��ی رخ داد که هر چقدر رو ب��ه جلو امدیم‬ ‫این ارزش ها و پهلوانی ها در بین هنجار فرس��تان‬ ‫افت کرد؟ ش��اید پاس��خ این سوال بس��یاری از‬ ‫مشکالت و ناهنجاری های حال حاضر جامعه ما‬ ‫را ح��ل کن��د‪ .‬در حال حاضر و ب��ه ویژه در دهه‬ ‫اخیر هنجار فرس��تان خود دچ��ار ناهنجاری هایی‬ ‫شده اند‪ .‬یعنی وقتی ما جوانان را درباره خالکوبی‬ ‫و پیرایش سر و صورت ش��ان راهنمایی می کنیم‪،‬‬ ‫انگش��ت اشاره شان به طرف کس��انی است که از‬ ‫افراد مهم جامعه هستند‪ .‬جالب است امروز برخی‬ ‫از هنجار فرس��تان ما خود مروج ناهنجاری هس��تند‪،‬‬ ‫چنان که بدون هیچ قید و بند اجتماعی دس��ت به هر‬ ‫کاری می زنند و با انها برخورد خاصی هم نمی شود‪.‬‬ ‫مثال روی دس��ت و پای خود خالکوبی کرده و از ان‬ ‫در مقابل چش��م صدها هزار نف��ر رونمایی می کنند‪.‬‬ ‫اصال هم به این مس��اله فک��ر نمی کنند که تا چه حد‬ ‫می توانن��د مروج تفکرات غلط در جامعه باش��ند‪ .‬در‬ ‫ورزش ما و به ویژه در رش��ته پرورش اندام دو اتفاق‬ ‫تلخ رخ داد‪ .‬در داستان قبلی که برای قرایی اتفاق افتاد‬ ‫او مرتکب قتل شد و این بار هم یک مرد اهنین به نام‬ ‫داداشی مقتول شد‪ .‬یعنی یک بار یک مرد اهنین یک‬ ‫فرد عادی را به قتل رساند و بار دیگر یک فرد عادی‬ ‫مرتکب قتل ش��د‪ .‬بنابراین نسبت میان این دو قتل از‬ ‫لح��اظ اجتماعی ب��ه ما این موض��وع را ثابت می کند‬ ‫که فاصل��ه گرفت��ن از باورهای دین��ی می تواند یک‬ ‫ف��رد را از اصول انس��انی دور کند و ان را به نقطه ای‬ ‫برس��اند که به راحتی باعث مرگ انسان دیگری شود‪.‬‬ ‫متاس��فانه باید بگویم ما در جامعه ورزش همچنان از‬ ‫اخالق دور می ش��ویم‪ .‬شما به الگوهای رفتاری مردم‬ ‫در ورزش ن��گاه کنید؟ کدام یک اس��طوره هس��تند؟‬ ‫ای��ا وقت ان نرس��یده که کمی با یکدیگر رو راس��ت‬ ‫باش��یم و واقعیت ه��ا را بپذیریم؟ یک ف��رد عادی یا‬ ‫یک قهرمان پرورش اندام؟ چ��ه فرقی می کند؟ وقتی‬ ‫فضای فرهنگی و اجتماعی مسموم می شود‪ ،‬فردی که‬ ‫قرار است قربانی ش��ود در اصل ماجرا تفاوتی ایجاد‬ ‫نمی کند‪ .‬امروز ما در عرصه ورزش شاهد چه مسائلی‬ ‫هس��تیم؟ ای��ا جز این اس��ت که اف��راد در یک دایره‬ ‫مح��دود به طور مرتب به یکدیگر بی احترامی می کنند‪،‬‬ ‫با ابروی یکدیگر بازی می کنند و در عرصه حرفه ای‬ ‫و زندگی ش��خصی‪ ،‬اخالق و انسانیت را به باد کتک‬ ‫می گیرند؟ چرا نمی خواهیم باور کنیم که از ان روزی‬ ‫فاجعه اتفاق افتاد که ما از پیراهن قهرمان های ملی مان‬ ‫تابلوهای تبلیغاتی ساختیم‪ .‬با نام هایی که می توانستند‬ ‫الگوهای مناس��بی برای جوانان ما باش��ند بانک تبلیغ‬ ‫کردیم‪ .‬من متاسفم‪ .‬روش خوبی نبود‪ .‬این مصیبت ها‬ ‫نش��انه فاصله گرفتن همه ما از اخالق اس��ت‪ .‬اما چه‬ ‫باید کرد؟‬ ‫به نظر من ما باید عوامل و ناهنجاری ها را بررسی‬ ‫کنیم‪ .‬گذشته را مرور کنیم‪.‬‬ ‫م��ا چه بودیم و حاال به کجا رس��یده ایم؟ کدام قله‬ ‫اخالق را فتح کرده ایم که بعضی وقت ها روبه روی‬ ‫مردم با غرور سخن می گوییم؟برای رسیدن به قله‬ ‫افتخار‪ ،‬پهلوانی و اخالق باید به سجایای اخالقی‬ ‫برگردی��م‪ .‬باید کرامت های انس��انی را مرور کنیم‪.‬‬ ‫ورزش��کاران ما باید یاد بگیرند که خش��م خود را‬ ‫فرو بخورند‪ .‬به ضعیفان احترام بگذارند‪ .‬این مسائل‬ ‫در دین ما وجود دارد‪ .‬اما وقتی داد و فریاد می زنیم‬ ‫که ما باید ب��ه اخالق و دین برگردیم تا ورزش ما‬ ‫هم در مس��یر اصلی خودش ق��رار بگیرد یک عده‬ ‫ادم مری��ض که فق��ط برای خالی نب��ودن عریضه‬ ‫اظهار نظر می کنند نسخه های دیگری می پیچند‪ .‬در‬ ‫س��وی مقابل مردم ما هم باید یاد بگیرند و بدانند‬ ‫که یک ورزشکار معروف لزوما الگوی مناسبی هم‬ ‫به ش��مار نمی رود‪ .‬مردم ما باید بدانند که یک فرد‬ ‫قهرمان لزوما پهلوان نیست‪ .‬پهلوانی اصول خاص‬ ‫خودش را دارد‪ .‬در مورد حادثه اخیر که داداش��ی‬ ‫به قتل رس��ید من خیلی تاسف خوردم‪ .‬با توجه به‬ ‫اینکه قاتل شاید یک چهارم داداشی قدرت و زور‬ ‫داش��ته است هیچ کس تصور نمی کرد که او بتواند‬ ‫مرتکب قتل شود و داداشی را با ضربه چاقو از پای‬ ‫دربیاورد‪ .‬دلم از این می س��وزد که ما یک قهرمان‬ ‫با اخالق را از دست دادیم‪.‬‬ ‫داداشی سعی داشته قاتل را ارام کند‪ .‬اما متاسفانه‬ ‫وقتی یک فرد به طور صحیح تربیت نشده باشد در‬ ‫چنین مواقعی هم چشم و گوش خود را می بندد و‬ ‫بدترین گزینه ممکن را انتخاب می کند‪ .‬بنابراین به‬ ‫نظر من بای��د چنین حوادثی را روایت و مهم تر از‬ ‫روای��ت تحلیل کنیم‪ ،‬چرا که با بیان حوادث بدون‬ ‫کالبد ش��کافی و اسیب شناسی اجتماعی نمی توانیم‬ ‫از تک��رار چنی��ن فجایعی جلوگیری کنیم‪ .‬ش��اید‬ ‫ع��ده ای تصور می کنن��د که پخش برنام��ه مردان‬ ‫اهنی��ن یکی از دالی��ل این ناهنجاری ه��ای اخیر‬ ‫اس��ت‪ .‬من این ن��گاه یک طرفه را ش��دیدا مردود‬ ‫می دانم‪ .‬این افتخار اس��ت که تلویزیون قوی ترین‬ ‫م��ردان ایران��ی را نش��ان ده��د‪ .‬داداش��ی قهرمان‬ ‫ای��ران و جهان بود‪ .‬در دنیا‪ ،‬ایران را س��ربلند کرد‪.‬‬ ‫هم��ه ما ب��ه او افتخار می کنیم چ��ون یک قهرمان‬ ‫با اخالق بود‪g .‬‬ ‫اظهارنظر رئیس فدراسیون پرورش اندام پس از اتفاقات تلخ این رشته ورزشی؛‬ ‫فدراسیون مقصر نیست‬ ‫شما نباید به هیکل های‬ ‫بزرگ اینها نگاه کنید‪ .‬انها‬ ‫قلب رئوفی دارند‪ .‬البته‬ ‫قبول دارم که گاهی دچار‬ ‫خود بزرگ بینی می شوند‪.‬‬ ‫اما خیلی از این ورزشکاران‬ ‫ادم های با اخالقی هستند‪.‬‬ ‫شما به مراسم تشییع جنازه‬ ‫روح اهلل داداشی نگاه کنید‪.‬‬ ‫سه برابر جمعیتی که برای‬ ‫مراسم تشییع جنازه حجازی‬ ‫امد در کرج مراسم تشییع‬ ‫جنازه داداشی را برگزار کرد‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫اقای پور علی فرد! از قرار معلوم ورزش��کاران‬ ‫رش��ته پرورش اندام قص��د ندارند الاقل برای‬ ‫چند ماه از حاشیه ها و جنجال های ورزش دور‬ ‫باشند‪.‬‬ ‫‪ l‬به هر حال اتفاقات خوبی رخ نداده اس��ت‪ .‬متاس��فم‪.‬‬ ‫دو قت��ل اتفاق افتاده ک��ه در یکی از اینها یک مرد اهنین‬ ‫قاتل بوده و در ماجرای اخیر هم ما یکی از ورزش��کاران‬ ‫بااخالق پرورش اندام را از دست دادیم‪.‬‬ ‫ام��ا ای��ن اتفاقات مردم را نس��بت به رش��ته‬ ‫پرورش اندام دلسرد کرده است‪.‬‬ ‫‪ l‬نه‪ ،‬اینطور نیست‪ .‬مردم دلسرد نشده اند‪ .‬اینها اتفاقاتی‬ ‫اس��ت که در جامعه م��ا رخ می دهد‪ .‬ای��ن قتل ها درون‬ ‫فدراس��یون یا در باشگاه های ما رخ نداده است‪ .‬بنابراین‬ ‫فدراسیون پرورش اندام در این خصوص مقصر نیست‪.‬‬ ‫اما فدراسیون پرورش اندام باید با واکنش های به‬ ‫موقع و همچنین فرهنگ سازی بین ورزشکاران‬ ‫خ��ود از وقوع اتفاقات تلخ��ی همچون قتل‬ ‫یک ش��هروند عادی جلوگی��ری کند‪ .‬اینطور‬ ‫نیست؟‬ ‫‪ l‬گفتم که این مس��ائل در همه جا هس��ت‪ .‬اما نمی دانم‬ ‫چ��را در مورد پرورش اندام تا این حد حساس��یت نش��ان‬ ‫می دهند و اتفاقاتی که در این رشته ورزشی می افتد بیشتر‬ ‫به چش��م می اید‪ .‬البته ماجرای داداش��ی با قرایی متفاوت‬ ‫اس��ت‪ .‬قرای��ی مرتکب قتل ش��د‪ .‬قابل دفاع نیس��ت‪ .‬اما‬ ‫کشتهشدنداداشیخیلیناراحت کنندهبود‪.‬اوجوانبا معرفتی‬ ‫بود‪ .‬واقعا افسوس می خورم که داداشی را از دست دادیم‪.‬‬ ‫خیلی ها اعتقاد دارند کشتی نباید تحت الشعاع‬ ‫پرورش اندام قرار می گرفت‪ .‬انها ریش��ه این‬ ‫ناهنجاری ها را در پرداختن بیش از حد به رشته‬ ‫بدنسازی می دانند‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫‪ l‬من مخالفم‪ .‬چون در خود کشتی هم سابقه درگیری و‬ ‫قتل وجود دارد‪ .‬شما بروید تحقیق کنید در سال های اخیر‬ ‫مواردی بوده که قهرمانان کشتی هم مرتکب قتل شده اند‪.‬‬ ‫بر فرض که این اتفاق در بین کشتی گیران هم‬ ‫رخ داده است‪ .‬ایا این اتفاق خوبی است؟ ایا‬ ‫چون انها هم دچار این الودگی شده اند شما و‬ ‫ورزش‬ ‫‪ 6‬ناصر پور علی فرد‪ ،‬رئیس فدراسیون پرورش اندام در گفت وگو با مثلث سعی می کند‬ ‫از قهرمانان این رشته ورزشی دفاع کند‪ ،‬اما یک واقعیت وجود دارد؛ مردم با توجه‬ ‫به اتفاقات اخیر نسبت به قهرمانان این رشته ورزشی تا حدود زیادی دلسرد شده اند‪.‬‬ ‫ماجرای داداشی البته متفاوت است‪ .‬او کشته شده‪ ،‬اما قرایی کشته است‪.‬‬ ‫فدراسیون پرورش اندام نباید در مورد حوادث‬ ‫تلخ اخیر پاسخگو باشید؟‬ ‫‪ l‬نه‪ ،‬من ابدا حوادث اخیر را تایید نمی کنم‪ .‬اما اعتقادی‬ ‫به کم کاری فدراسیون ندارم‪.‬‬ ‫اما مردم چنین نظری ندارند‪.‬‬ ‫‪ l‬ببینی��د‪ ،‬همی��ن مردم ش��ب عید می نش��ینند برنامه‬ ‫مردان اهنین را نگاه می کنند و لذت می برند‪ .‬بازتاب نظر‬ ‫و رای مردم با این برنامه مشخص و ثابت شده است‪.‬‬ ‫اقای طالقانی اعتقاد دارد که پرورش اندام نباید‬ ‫تا این حد مورد توجه قرار می گرفت‪ .‬نظر شما‬ ‫چیست؟‬ ‫‪ l‬من نمی توانم در مورد حرف های اقای طالقانی حرفی‬ ‫بزنم‪ .‬او دوست قدیمی من است‪ .‬هر چه بگوید حق دارد‪.‬‬ ‫من حرف های او را روی چشم می گذارم و قبول می کنم‪.‬‬ ‫پس قب��ول داری��د که ورزش��کاران رش��ته‬ ‫پرورش اندام از لحاظ فرهنگی اوضاع خوبی‬ ‫ندارند؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬قبول دارم‪ .‬اما فدراسیون به اندازه توان خود تالش‬ ‫کرده که کار فرهنگی انج��ام بدهد‪ .‬هر چند ما از لحاظ‬ ‫فرهنگی هنوز خیلی کار داریم‪.‬‬ ‫مثال چه کارهایی انجام داده اید؟ از کدام کار‬ ‫فرهنگی سخن می گویید؟‬ ‫‪ l‬اولی��ن کار فرهنگ��ی ما این بوده ک��ه در خصوص‬ ‫اموزش مربیگری سختگیری های خاصی داشته ایم‪.‬‬ ‫چهسختگیری هایی؟‬ ‫‪ l‬مثال اگر کس��ی قرار است دوره درجه سه مربیگری‬ ‫ببیند حتما باید دیپلم داشته باشد‪ .‬همچنین مربیان درجه‬ ‫دو ما حتما باید مدرک لیسانس داشته باشند‪ .‬ما همواره‬ ‫س��مینارهای اموزشی برگزار می کنیم‪ .‬البته باز هم تاکید‬ ‫می کنم که از لحاظ کار فرهنگی خیلی کارهای دیگر باید‬ ‫انجام بدهیم‪ ،‬اما خب در حد توان مان تالش کرده ایم که‬ ‫مفید واقع شویم‪.‬‬ ‫اما در برخی از باش��گاه های بدنسازی اساسا‬ ‫شرط پذیرفته شدن این است که فرد تازه وارد‬ ‫از داروه��ای نیروزا اس��تفاده کند‪ .‬چرا به این‬ ‫مسالهنمی پردازید؟‬ ‫‪ l‬چون باش��گاه ها ارتباطی به ما ندارن��د‪ .‬من بارها در‬ ‫این مورد به س��ازمان ورزش گفتم که باشگاه ها باید زیر‬ ‫نظر فدراس��یون اداره شودند اما االن اینطور نیست‪ .‬شما‬ ‫همین فردا می توانید مجوز تاسیس یک باشگاه بدنسازی‬ ‫را بگیرید‪ .‬با همه تالش هایی که انجام داده ایم باالخره کار‬ ‫به جایی رسیده که برای دریافت مجوز یک نامه هم برای‬ ‫هیات استان ما می زنند و ما را هم در جریان مجوز قرار‬ ‫می دهند‪ ،‬وگرنه ما نه به باشگاهی مجوز داده ایم و نه حق‬ ‫نظارت داریم‪ .‬اداره بازرسی و اماکن تربیت بدنی هر استان‬ ‫در این باره مسئول است‪.‬‬ ‫اما با همه این حرف ها شما نمی توانید اتفاقات‬ ‫تلخ اخی��ر را عادی جلوه بدهی��د‪ .‬چون این‬ ‫ناهنجاری ها همچنان تشدید می شود‪ .‬اینطور‬ ‫نیست؟‬ ‫‪ l‬ش��ما نباید به هیکل های بزرگ اینها نگاه کنید‪ .‬انها‬ ‫قلب رئوف��ی دارند‪ .‬البته قبول دارم که گاهی دچار خود‬ ‫بزرگ بینی می شوند‪ .‬اما خیلی از این ورزشکاران ادم های‬ ‫با اخالقی هس��تند‪ .‬شما به مراسم تش��ییع جنازه روح اهلل‬ ‫داداشی نگاه کنید‪ .‬ان همه درباره حجازی گفتند اما سه‬ ‫برابر جمعیتی که برای مراسم تشییع جنازه حجازی امد‬ ‫در کرج مراسم تشییع جنازه داداشی را برگزار کرد‪.‬‬ ‫در کشور ما چند باشگاه بدنسازی وجود دارد؟‬ ‫‪ l‬بیش از ‪ 6‬هزار باشگاه بدنسازی داریم‪.‬‬ ‫کاره��ای خیرخواهان��ه ای که انج��ام داده اند‬ ‫چیست؟‬ ‫‪ l‬ما در بخش اهدای عضو داوطلب داشته ایم‪.‬‬ ‫چند نفر؟‬ ‫‪ 3 l‬نفر‪g .‬‬ ‫‪63‬‬ ‫درگیری های پش��ت صحن��ه در برنامه نوروزی س��یما‬ ‫(م��ردان اهنین) به گوش می رس��ید‪ ،‬ام��ا از قرار معلوم‬ ‫قتل های اخیر فضا را برای منتقدان بیش از گذش��ته باز‬ ‫کرده تا برنام��ه مردان اهنین را مورد انتقاد ش��دید قرار‬ ‫بدهند‪ .‬این بار انگش��ت اتهام عده ای به سمت برنامه ای‬ ‫است که در پربیننده ترین ساعات تعطیالت نوروز روی‬ ‫انت��ن می رفت‪ .‬برنامه ای که از ‪ 10‬س��ال پیش کارش را‬ ‫اغ��از کرد و مردانی را به جامعه معرفی کرد که مثل اب‬ ‫خوردن می توانستند چند ‪ 100‬کیلو را از زمین بردارند و‬ ‫جابه جا کنند‪ .‬منتقدان مدعی شده اند که برنامه قوی ترین‬ ‫مردان ایران دست به فرهنگسازی نزد‪ ،‬اما خیلی زود برای‬ ‫ورزشکاران حاضر در ان شهرت به ارمغان اورد‪.‬‬ ‫این انتقادها در حالی شدت گرفته که زمزمه تعطیلی این‬ ‫برنامه نیز به گوش می رسد‪ .‬هفته گذشته شایعه تعطیلی‬ ‫این برنامه بیش از پیش سر زبان ها افتاد‪ .‬مدیر روابط‬ ‫عمومی ش��بکه سه س��یما اما این ش��ایعه را نه تایید‬ ‫می کن��د و نه تکذیب‪ .‬محمودرضا منتظری می گوید‪:‬‬ ‫« هنوز برنامه هایی که برای عی��د روی انتن می روند‬ ‫مش��خص نش��ده اند و در موعد مق��رر در مورد این‬ ‫برنامه ها تصمیم گیری می شود‪ .‬برنامه «مردان اهنین»‬ ‫هم در هفت‪ ،‬هشت سال گذشته فقط در نوروز روی‬ ‫انتن رفته و برای روش��ن ش��دن س��اخت مجدد ان‬ ‫باید تا زمان شروع س��اخت برنامه ها برای عید سال‬ ‫‪ 1391‬صبر کرد‪ ».‬اما حس��ین اقا زمانی‪ ،‬مدیر ورزش‬ ‫شبکه س��ه در گفت وگویی کوتاه با مثلث نسبت به‬ ‫موضع گیری های اخیر در قبال برنامه قوی ترین مردان‬ ‫ایران واکنش نش��ان داد‪ .‬اقا زمانی که خیلی کم پیش‬ ‫می اید درباره حواشی و جنجال های ورزش اظهار نظر‬ ‫کند‪ ،‬در پاس��خ به این پرس��ش مثلث که به نظر شما‬ ‫ایا انتقادها در خص��وص برنامه مردان اهنین منطقی‬ ‫است؟ گفت‪« :‬من با دوستانی که برنامه مردان اهنین‬ ‫را مس��بب ناهنجاری های اخیر می دانن��د ابدا موافق‬ ‫نیس��تم‪ .‬چون معتقدم ما باید در مورد ناهنجاری های‬ ‫ورزش نگاه ریشه ای داشته باشیم‪ .‬اتفاقات اخیر را به‬ ‫شکلی منطقی اسیب شناسی کنیم و در قضاوت هایمان‬ ‫افراط و تفریط نداش��ته باش��یم‪ ».‬مدیر ورزش شبکه‬ ‫سه س��یما ادامه داد‪« :‬درگیری ه��ا و نزاع های فردی یا‬ ‫اجتماعی چه ارتباطی به برنامه مردان اهنین دارد؟ ما‬ ‫باید سعی کنیم فضای روحی جامعه را از الودگی ها و‬ ‫ناهنجاری ها پاک کنیم‪ .‬ایا واقعا با تعطیلی برنامه مردان‬ ‫اهنین دیگر کسی چاقوکشی نمی کند؟ ایا با تعطیلی‬ ‫این برنامه ناهنجاری ها از بین می رود؟ این نگاه درستی‬ ‫نیس��ت‪ .‬متاس��فانه ما به جای پرداختن به مساله های‬ ‫اساسی و مهم همچون فقر فرهنگی وقت خودمان را‬ ‫صرف قضاوت های نادرست می کنیم‪ .‬بنابراین تعطیلی‬ ‫برنامه مردان اهنین راه حل مناسبی نیست‪ ».‬اقا زمانی‬ ‫ابراز امیدواری کرد که کارشناس��ان و اهالی دلس��وز‬ ‫ورزش با حساسیت و دقت بیشتری در مورد اتفاقات‬ ‫و ناهنجاری های اخیر اظهار نظر کنند‪g .‬‬ ‫امثال روح اهلل داداش��ی ها در اوج دوران بلوغ ورزشی‬ ‫خ��ود چه��ره در نقاب خ��اک نمی کش��یدند و امثال‬ ‫امیر قرایی ها به دلیل ندانم کاری ها و اشتباهات فردی‬ ‫از صحنه ورزش محو نمی شدند‪.‬‬ ‫از طرفی وقتی می بینیم الگوهای رفتاری جامعه چنین‬ ‫اس��یر ح��وادث و ناهنجاری های اخالقی می ش��وند‪،‬‬ ‫متوجه به مخاطره افتادن زمینه های اجتماعی می شویم‬ ‫و این س��وال در ذهن پدیدار می ش��ود که به راس��تی‬ ‫مس��ئوالن فرهنگ��ی جامعه ما چ��ه اندازه ب��ه مقوله‬ ‫فرهنگ س��ازی توجه داشته اند و چه کار اساسی برای‬ ‫این قش��ر انرژی��ک انجام داده اند؟ تاوان س��نگین تباه‬ ‫ش��دن س��رمایه های اجتماعی ان هم تح��ت عناوینی‬ ‫چون لجام گسیختگی اوباشگران و اراذل را چه کسانی‬ ‫خواهند پرداخت و ایا این س��رمایه ها برگش��ت پذیر‬ ‫هس��تند؟ بداخالقی های موج��ود در جامعه ورزش و‬ ‫جوانان که ظاهرا رو به تزاید گذاشته‪ ،‬تا چه حد جای‬ ‫جوالن دادن دارد و ریشه در کدام قصور و سهل انگاری‬ ‫مسئوالن امر دارد؟‬ ‫توجه ریش��ه ای به این قبیل مس��ائل البته با تشکیل‬ ‫وزارت ورزش و جوانان ش��اید مصداق عینی تری‬ ‫پی��دا کن��د‪ .‬ای��ن وزارتخان��ه توام��ان احتی��اج به‬ ‫کارشناسان و متخصصان امر ورزش‪ ،‬جامعه شناسی‪،‬‬ ‫روانشناس��ی و رفتارشناس��ی جوانان دارد‪ .‬ورزش‬ ‫هم می توان��د یک موقعیت و فرصت مطلوب برای‬ ‫اس��تفاده از توانمندی ه��ای انکار ناپذی��ر جوان��ان‬ ‫باش��د و از هدر رفتن اس��تعدادها و توانمندی های‬ ‫بالکش��ف این قش��ر تاثیرگ��ذار ممانع��ت به عمل‬ ‫اورد‪ .‬توصیه ه��ای ایمنی و پزش��کی هم موید این‬ ‫مطلب اس��ت که «عقل س��الم در بدن س��الم است‬ ‫» و اگ��ر این جمله س��اده را زودت��ر از اینها باور‬ ‫داش��ته و در راه اجرایی ش��دن ان از مرحله شعار‬ ‫به ش��عور و عمل گام بر می داش��تیم‪ ،‬ام��روز کمتر‬ ‫جوانی به واس��طه زائل ش��دن انی عقل و ادراکش‪،‬‬ ‫مرتکب جنایات هولناک و اس��فبار می ش��د‪ .‬اتفاقا‬ ‫اگ��ر به مس��اله ارتباط تنگاتن��گ ورزش و دغدغه‬ ‫جوانان درست نگریسته شود‪ ،‬همین وزارت ورزش‬ ‫و جوان��ان می توان��د یک نه��اد تاثیر گ��ذار در بهبود‬ ‫هنجارهای اجتماع��ی و رفتارهای متقابل افراد تلقی‬ ‫شود‪ ،‬اما متاسفانه هنگامی که ورزش را فارغ از فاکتور‬ ‫فرهنگ سازی‪ ،‬این مقوله موثر اجتماعی واکاوی کنیم‬ ‫و جوان��ان را نی��ز بدون توجه به نیازه��ای واقعی و‬ ‫توانمندی ه��ای غیر قابل انکار انان زیر ذره بین ببریم‪،‬‬ ‫اوضاع از انچه هست بهتر نخواهد شد و چه بسا بدتر‬ ‫هم بشود‪.‬‬ ‫ب��ا این اوصاف باید پذیرفت اگر وظایف و دورنمای‬ ‫اه��داف وزارت ورزش و جوان��ان درس��ت تبیین‪،‬‬ ‫تدوین و اجرا ش��ود‪ ،‬می توان بس��یاری از مشکالت‬ ‫ام��روز جامعه جوان ایرانی را س��امان بخش��ید و در‬ ‫غی��ر این صورت نه ورزش��مان مح��ل تعالی جامعه‬ ‫می ش��ود و نه جوانان مان سیر منطقی رشد و بالندگی‬ ‫را خواهن��د پیم��ود‪ .‬به تعبیر دیگ��ر در چنین حالتی‬ ‫اتفاق��ا ورزش ابس��تن ب��روز ناهنجاری های جدی‬ ‫جامعه می ش��ود و جوانان نیز از این مقوله هیچ سود‬ ‫و فایده ای نخواهند برد‪g.‬‬ ‫مدیر ورزش شبکه سه سیما در گفت و گو با مثلث‪:‬‬ ‫تعطیلی برنامه مردان اهنین منطقی نیست‬ ‫‪7‬‬ ‫ورزش‬ ‫خبر تاسف بار بود؛ امیر قرایی که چهره شناخته‬ ‫شده ای در این مسابقات به حساب می امد در نزاعی‬ ‫خیابانی باعث کش��ته ش��دن یک ش��هروند شد‪.‬این‬ ‫اتفاق بار دیگر تکرار ش��د‪ .‬این بار یک مرد اهنین که‬ ‫ی هم داشت توسط یک شهروند عادی‬ ‫شخصیت ارام ‬ ‫کشته شد تا مشخص شود ماجرا پیچیده تر از قضاوت‬ ‫عده ای است که برای صدا و سیما چنگ و دندان نشان‬ ‫می دهند‪.‬‬ ‫اتفاقات تلخ یکی دو ماه اخیر باعث ش��ده تا عده ای‬ ‫برنام��ه نوروزی مردان اهنین را در معرض اتهام قرار‬ ‫دهند و این برنامه را اصلی ترین عامل ناهنجاری های‬ ‫اخیر برشمرند؛ قضاوتی که به طور حتم منطقی نیست‪.‬‬ ‫هر چند در سال های اخیر اخباری غیر رسمی مبنی بر‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫تاوان سنگین‬ ‫نقش موثر وزارت ورزش و جوانان‬ ‫در مقوله فرهنگ سازی اجتماعی‬ ‫‪8‬‬ ‫علی مرادی‪ /‬کارشناس ورزش‬ ‫انچه اخیرا در قالب ناهنجاری های رفتاری – اجتماعی‬ ‫دامنگیر برخی قهرمانان ورزش��ی کشور شده‪ ،‬بی شک‬ ‫و تردید ریش��ه در نحو ه تربیت غلط فرزندان در برخی‬ ‫خانواده ها و البته فقدان مقوله فرهنگ سازی کاربردی در‬ ‫شرح وظایف بعضی نهادها و دستگاه های مرتبط با امر‬ ‫جوانان دارد‪.‬‬ ‫ب��ه همین دلیل اس��ت که وقتی صحبت از تش��کیل‬ ‫وزارت ورزش و جوان��ان ب��ه میان ام��د‪ ،‬در وهله‬ ‫نخس��ت نقش موثر این وزارتخانه جدید در ارتقای‬ ‫امنیت اجتماع��ی و کانالیزه کردن نیروهای بالقوه در‬ ‫جامعه جوان ایرانی در اذهان متبادر شد؛ مقوله ای که‬ ‫ضرورت توجه به ان امروز بیش از پیش در کش��ور‬ ‫ما احس��اس می ش��ود و ش��اید اگر در دو دهه اخیر‬ ‫به ش��کل جدی تری مد نظر ق��رار می گرفت‪ ،‬امروز‬ ‫‪64‬‬ ‫اهدنا الصراط المستقیم‬ ‫ما می خواهیم زیر افتاب‪ ،‬خانه ای برای ایمان و رستگاری بسازیم‬ ‫مثلث شماره ‪86‬‬ ‫عملگرایی به جای‬ ‫دیپلماسی انقالبی‬ ‫‪65‬‬ ‫معمای یک رابطه‬ ‫تیتر یک‬ ‫عملگرایی یا ارزش گرایی‬ ‫ ‪1‬‬ ‫‪66‬‬ ‫پرونده ای درباره زاویه گفتمانی سیاست خارجی هاشمی رفسنجانی با دیپلماسی انقالبی‬ ‫س��خنان مبه��م ول��ی در عی��ن ح��ال مه��م‬ ‫ایت اهلل هاش��می رفس��نجانی‪ ،‬دبیر مجمع تشخیص‬ ‫تو گو با سایت دیپلماسی ایرانی به‬ ‫مصلحت نظام در گف ‬ ‫مدیریت دکتر محمد صادق خرازی که از دیپلمات های‬ ‫برجس��ته وزارت امور خارجه بوده حاوی نکات بسیار‬ ‫مهمی در دولت س��ازندگی‪ ،‬خاتمی و احمدی نژاد بود‪.‬‬ ‫هاشمی رفس��نجانی در این گفت وگو به نکاتی اش��اره‬ ‫کرده اس��ت که ش��اید خود در نگاه نخست در گروه‬ ‫تصمیم گیری اش قرار دارد اما نگاه وی به تاریخ‪ ،‬نگاهی‬ ‫مستند نیست چه انکه هر انچه روایت می کند خود در‬ ‫مرک��زش قرار داد و گویی تاریخ خود اوس��ت‪ .‬جدا از‬ ‫نقد تاریخی خاطرات هاش��می در موضوع دیپلماسی‬ ‫دولت ه��ا برخی نکات مثال در ع��زل ایت اهلل منتظری‬ ‫ب��ه دلیل نقش تاریخی خود در این موضوع قابل تامل‬ ‫است‪ .‬وی می گوید‪« :‬حذف اقای منتظری از قائم مقامی‬ ‫ اتفاق بدی بود و من برای جلوگیری از ان هر کاری که‬ ‫الزم بود کردم اما نشد‪».‬‬ ‫این سخنان در حالی است که نظر صریح امام خمینی(ره)‬ ‫از ابت��دا عدم انتخاب اقای منتظ��ری و پس از مواضع‬ ‫غلط وی و نفوذ کامل جریان ناسالم وقت به بیت ایشان‬ ‫عزل وی بود و طی نامه ای در تاریخ ‪ 68/1/6‬این مطلب‬ ‫را ب��رای ثبت در تاریخ و اطالع همگان اعالم کردند و‬ ‫اقای هاشمی از این نظر صریح امام از ابتدا کامال مطلع‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫رئی��س مجمع تش��خیص مصلح��ت نظ��ام در ادامه‬ ‫گفت وگوی خود با س��ایت دیپلماس��ی ای��ران معتقد‬ ‫هستند روابط ما با کشورهای همسایه تیره و تار است‬ ‫در حال��ی که روابط فعلی ایران و عراق در طول تاریخ‬ ‫بی سابقه بوده است‪ .‬سفرهای متقابل و پی در پی مقامات‬ ‫ای��ران و عراق به کش��ورهای یکدیگ��ر از جمله خود‬ ‫اقای هاش��می‪ ،‬نمونه بارزی از روابط درخشان ایران با‬ ‫همسایگانش است‪ .‬رابطه ایران ب ا ترکیه‪ ،‬قطر‪ ،‬امارات‪،‬‬ ‫افغانستان‪ ،‬پاکستان و کشورهای اسیای میانه نیازی به‬ ‫توضیح ندارد‪.‬‬ ‫ام��ا اش��اره اقای هاش��می ب��ه مس��اله عربس��تان و‬ ‫اته��ام زنی ب��ه دولت مبنی بر مقصر ب��ودن در تیرگی‬ ‫روابط ایران با این کش��ور نیز باید مورد بررس��ی قرار‬ ‫گیرد چه انکه ایش��ان در این مصاحبه می گوید روابط‬ ‫ایران و عربستان تیره و تار شده و دولت در این مساله‬ ‫با اتخاذ مواضع تند به منافع ملی کمتر توجه می کند و‬ ‫این موضوع برای ایشان بسیار تلخ است‪.‬‬ ‫البته ناگفته پیداس��ت ایران همیش��ه سیاست خارجی‬ ‫خود را بر اس��اس سه اصل عزت‪ ،‬حکمت‪ ،‬مصلحت‬ ‫واس��تراتژی طراحی شده از س��وی امام راحل (ره) و‬ ‫مقام معظم رهبری تنظیم می کند‪ .‬در رابطه با عربستان‬ ‫نیز به واسطه همراهی تمام عیار این کشور با سیاست های‬ ‫امری��کا و رژیم صهیونیس��تی در منطق��ه خاورمیانه‪،‬‬ ‫مخالفت صریح مقامات ان با بیداری اسالمی در منطقه‪،‬‬ ‫حمایت های تمام عیار اطالعاتی و مالی از گروهک های ‬ ‫تروریس��تی مخالف جمهوری اس�لامی مثل گروهک‬ ‫ تروریستی ریگی‪ ،‬اعزام گروه های تروریستی به عراق و‬ ‫سوریه و حمایت همه جانبه از این گروه ها و فتنه انگیزی‬ ‫در این دو کش��ور و از همه مهمتر اشغال نظامی کشور‬ ‫بحرین و س��رکوب و قتل عام شیعیان‪ ،‬روابط ایران و‬ ‫عربس��تان تیره شد‪ .‬پس مشخص است مسئوالن نظام‬ ‫هرگ��ز خواهان تیرگی روابط نبودند‪ .‬جالب اس��ت که‬ ‫جمهوری اسالمی به واس��طه حمایت از خواسته های‬ ‫برحق مردم مظلوم بحرین‪ ،‬مورد اتهام رسانه های غربی‬ ‫و منطقه ای وابس��ته به انها واقع ش��د‪.‬حال س��والی که‬ ‫مطرح می شود این است که چرا اقای هاشمی تاکنون‬ ‫از مردم مظلوم بحرین حمایت قاطع و صریحی انجام‬ ‫نداده و هنوز حاضر نشده اند رژیم عربستان را به خاطر‬ ‫اش��غال نظامی این کش��ور و قتل عام شیعیان‪ ،‬صریحا‬ ‫محکوم کنند؟‬ ‫جدا از این موضوع��ات مهمترین نکته این گفت وگو‬ ‫ش��اید زمانی شکل گرفت که اقای هاشمی رفسنجانی‬ ‫پس از تحلیل ش��رایط تاریخی رابط��ه ایران و امریکا‬ ‫می گوید‪« :‬ما در ایران پاسخ امریکا را کمی تلخ جواب‬ ‫می دادیم که تابع سیاست رهبری بودیم البته تا ان مقدار‬ ‫ک��ه من مالیمت می کردم انها جلو می امدند و ش��اید‬ ‫اگر با امریکا هم مثل اروپا رفتار می کردیم مش��کالت‬ ‫کمتری برای ما پیش می امد‪».‬‬ ‫ای��ن تحلیل افس��وس برانگیز در ش��رایطی از س��وی‬ ‫رئیس جمهور وقت بیان می ش��ود ک��ه واکاوی رابطه‬ ‫ایران و امریکا در دوران سازندگی در تناقضی اشکار با‬ ‫تحلیل موجود است‪ .‬در این گزارش فراز و نشیب های‬ ‫سیاس��ت خارجی دوران سازندگی و فرصت از دست‬ ‫رفت��ه رابطه ب��ا امری��کا را به گمان ایت اهلل هاش��می‬ ‫رفسنجانی بیان می کنیم‪.‬‬ ‫جنگ در تابستان ‪ ۶۷‬به پایان رسید و امام در خرداد ‪68‬‬ ‫رحلت کردند‪ .‬در این فاصله ها شاید مهمترین برخورد‬ ‫ایران و امریکا س��اقط کردن هواپیمای مس��افربری در‬ ‫تی��ر ‪ ۶۷‬بوده و در کنار این موضوع جنگ نفت کش ها‬ ‫و حمله به تاسیس��ات نفتی ایران و کشتی های تجاری‬ ‫توس��ط ناوگان نیروی دریایی امریکا در خلیج فارس‪،‬‬ ‫ایران را تا مرز رویارویی گسترده نظامی ایران و امریکا‬ ‫پیش ب��رد که البته در برخ��ی از جهات تهاجم نظامی‬ ‫و مقابل��ه به مثل هایی توس��ط واحد دریایی س��پاه و‬ ‫هاشمی رفسنجانی‬ ‫اما در دوران‬ ‫ریاست جمهوری‬ ‫‪33‬مرتبه‪ ،‬بار سفر بست‬ ‫و به کشورهای مختلف‬ ‫اسیایی و افریقایی‬ ‫رفت که تقریبا در هر‬ ‫فصل یک سفر انجام‬ ‫گرفت‪ .‬اما هواپیمای‬ ‫رئیس جمهور نه در قاره‬ ‫اروپا نشست‬ ‫و نه در امریکا‬ ‫نی��روی دریایی امریکا به وجود امد که در یکی از انها‬ ‫هلی کوپتر امریکا توسط قایق های سپاه سرنگون شد‪.‬‬ ‫در ان زمان اقای هاش��می رفس��نجانی تا پیش از این‬ ‫و در هرجای��ی که صحبت از مواجه��ه نظامی ایران با‬ ‫امریکا می ش��د (به عنوان جانش��ین فرمانده کل قوا در‬ ‫دوران جنگ) از موضوع تیرهای غیب در خلیج فارس‬ ‫و موش��ک های س��رگردان در بیابان های کویت سخن‬ ‫می گفت‪.‬‬ ‫دو ماه پس از خرداد ‪ 68‬اقای هاشمی به ریاست جمهوری‬ ‫رس��یدند‪ .‬تنها یک س��ال تا حمله امریکا ب��ه عراق در‬ ‫ مرداد ‪ -۶۹‬و متعاقب ان‪ ،‬جنگ نفت فاصله داش��ت‪.‬‬‫از س��وی دیگر جدا از س��ابقه خصمانه نظامی امریکا‬ ‫در منطقه که در حمله به غیرنظامیان هواپیمای ایرباس‬ ‫توجیه ناپذیر می شد‪ ،‬عدم عذرخواهی رسمی امریکا در‬ ‫کنار حمله نظامی به کویت که بس��یاری در ان دوران‬ ‫لشکرکشی ایاالت متحده به منطقه را تنها برای مقابله‬ ‫با نظام اسالمی ایران تحلیل می کردند هیچ گاه نشان از‬ ‫نرمخویی نداشت‪.‬‬ ‫مرحوم حاج سیداحمد خمینی در سخنرانی معروفی‬ ‫در بهمن ‪ ۱۳۷۳‬و چند هفته ای پیش از درگذشت اش‪،‬‬ ‫به یک جریان سیاس��ی خاص که قصد برقراری رابطه‬ ‫با امریکا (برخالف رای و نظر امام) را داش��تند حمله‬ ‫س��خت و محکمی انج��ام دادند‪.‬ایا می ت��وان مخاطب‬ ‫سخنان او را دولت هاشمی رفسنجانی دانست؟‬ ‫واقع گرای��ی افراط��ی به جای توج��ه به اصول‬ ‫انقالبی‬ ‫اقای هاشمی پس از امام به معماری تازه ای در سیاست‬ ‫داخلی‪ ،‬خارجی‪ ،‬فرهنگی و اقتصادی کشور دست زد‪.‬‬ ‫اصالحات فرهنگی و اقتصادی که از ریاست جمهوری‬ ‫اقای هاشمی شروع شد چند هدف را دنبال می کرد‪-1 :‬‬ ‫بازس��ازی مناطق جنگی و خرابی های ناشی از جنگ‪،‬‬ ‫‪ -2‬س��ازندگی اقتصادی کش��ور‪ -3 ،‬تعامل با غرب و‬ ‫جذب سرمایه خارجی و ورود تکنولوژی و دانش فنی‬ ‫که تمام کش��ور تبدیل به کارگاه بزرگی شده بود‪ .‬ده ها‬ ‫سد و بزرگراه و دانشگاه و کارخانه ساخته شد‪ .‬نیروهای‬ ‫انقالب از جنگ برگش��ته هم با تم��ام توانایی خود از‬ ‫ایشان در زمینه های سازندگی حمایت می کردند‪.‬‬ ‫دکتر محس��ن رضایی‪ ،‬دبیر مجمع تشخیص مصلحت‬ ‫نظام می گوید‪« :‬ولی در کنار فعالیت های اقتصادی یک‬ ‫زاویه انحرافی در دولت ایش��ان نس��بت به اصالحات‬ ‫سیاس��ی و فرهنگ��ی پس از انقالب به وج��ود امد که‬ ‫این انحراف در دوران اق��ای خاتمی ادامه یافت و در‬ ‫برخی از ابعاد گس��ترش پیدا ک��رد‪ .‬مثال در در گفتمان‬ ‫و ارزش ه��ای انقالب و روش ه��ای جهادی بازنگری‬ ‫شد‪ .‬به طور مثال در سیاس��ت خارجی صدور انقالب‬ ‫را متوق��ف کرد‪ .‬رابطه با عربس��تان در منطقه و بهبود‬ ‫رابطه با امریکا را در روابط بین الملل دو مش��ی اصلی‬ ‫در سیاست خارجی برگزید‪».‬‬ ‫هاشمی رفس��نجانی اما در دوران ریاست جمهوری ‪33‬‬ ‫مرتبه‪ ،‬بار س��فر بست و به کشورهای مختلف اسیایی‬ ‫و افریقایی رفت که تقریبا در هر فصل یک سفر انجام‬ ‫گرفت‪ .‬ام��ا هواپیمای رئیس جمهور ن��ه در قاره اروپا‬ ‫نشست و نه در امریکا‪.‬‬ ‫تی��م سیاس��ی هاش��می معتق��د ب��ود ک��ه با توجه به‬ ‫ضرورت ه��ای ناش��ی از جن��گ‪ ،‬ایران باید ب��ا اتخاذ‬ ‫سیاست های همکاری جویانه با سایر کشوره ا ترغیب‬ ‫ش��ود‪ .‬بر این اس��اس نیاز به بهبود جای��گاه منطقه ای‬ ‫و بین الملل��ی ایران از طریق هم��کاری و گفت وگو با‬ ‫غرب‪ ،‬اتحاد جماهیر شوروی سابق‪ ،‬کشورهای عرب‬ ‫خلیج فارس و سایر بازیگران عرب منطقه بر تغییرات‬ ‫حوزه سیاس��ت خارج��ی کامال اثر گذاش��ته بود‪ .‬این‬ ‫موضوع تا اندازه ای از نیازهای اقتصادی ایران در دوران‬ ‫بازس��ازی و نیز توج��ه به واقعیت انزوای سیاس��ی و‬ ‫دیپلماتیک ایران در منطقه نشات می گرفت‪.‬‬ ‫یک کارش��ناس سیاس��ت خارجی می گوید که در ان‬ ‫علی اکبر والیتی تمام‬ ‫دوران ریاست جمهوری هاشمی‬ ‫رفسنجانی را وزیر امور خارجه‬ ‫بود‪ .‬والیتی به عقل گرایی و‬ ‫میانه روی مشهور است‪.‬‬ ‫معادالت سیاسی‬ ‫به گونه ای پیش رفته‬ ‫که همسویی چندانی‬ ‫میان مواضع فعلی‬ ‫والیتی و هاشمی‬ ‫یافت نمی شود‬ ‫دو حادثه خیلی مرا تکان داد‪ .‬یکی ماجرای فاو و دومی حذف اقای منتظری که‬ ‫هر کاری برای جلوگیری از ان کردیم نشد‪.‬‬ ‫ما در ایران در پاسخ به مواضع نرم امریکا‪ ،‬کمی تلخ جواب می دادیم که تابع‬ ‫سیاست های رهبری بودیم‪ ،‬البته من مالیمت می کردم!‬ ‫برخوردی که با ملک عبداهلل داشتم مقداری از یخ های روابط ما را شکست‪.‬‬ ‫شعارهای ما با فلسطینیان و حزب اهلل لبنان تفاوتی نمی کرد‪ ،‬ولی در عمل براساس‬ ‫دیپلماسی رفتار می کردیم!‬ ‫رابطه ما با کشورهای همسایه‪ ،‬تیره شده است‪.‬‬ ‫من نمی توانم زیاد حرف بزنم‪.‬‬ ‫مسئوالن در اتخاذ مواضع در سیاست خارجی به منافع ملی کمتر توجه می کنند‪.‬‬ ‫به خاطر بعضی از مسائل داخلی رابطه با عربستان را در جامعه مخدوش جلوه‬ ‫می دهند‪.‬‬ ‫اقای متکی گفت‪« :‬تحت فشار از قول اقای ری شهری دروغ گفتم‪».‬‬ ‫برخی برای کمرنگ کردن اثار سفر من به عربستان‪ ،‬روابط خارجی را مخدوش‬ ‫می کنند‪.‬‬ ‫‪67‬‬ ‫زمان مش��کالت از نگاه دولت باعث ش��د مالحظات‬ ‫اقتصادی را نس��بت به گرایش های انقالبی دست باال‬ ‫بگیرن��د و واقعگرایی به ج��ای ارمانگرایی به صورت‬ ‫افراطی توس��ط دولت هاش��می پیگیری شود‪ .‬گویی‬ ‫مس��ابقه برای بی توجهی به ارزش هایی که باعث بروز‬ ‫انقالب اسالمی شد در جریان بود‪.‬‬ ‫اقای هاشمی رفس��نجانی برای اولین ب��ار در دیدار با‬ ‫اعضای مجلس خبرگان این سیاس��ت را اینگونه تبیین‬ ‫می کند‪« :‬سیاست خارجی جمهوری اسالمی ایران این‬ ‫است که دشمن تراش��ی نشود‪ ،‬اما با کسانی که دشمن‬ ‫انها هس��تیم یا انها ایران را دشمن می شمارند قاطعانه‬ ‫برخورد خواهد شد‪».‬‬ ‫اما هاش��می در دولت خود چرا عالقه مند به توس��عه‬ ‫روابط با امریکا بود؟ ایا در صدد رفع اخالل در توسعه‬ ‫صادارات و حجم مبادالت اقتص��ادی ایران بود؟ البته‬ ‫هاشمی در دوران جنگ از شدت عالقه مندی به رابطه‬ ‫با امریکا جریان مک فارلین را رقم زد‪.‬‬ ‫میانبر مک فارلین‬ ‫ایران و امریکا برای دریافت برخی از سالح های مورد‬ ‫نیاز برای جنگ با عراق به تفاهمی دست یافته بودند که‬ ‫ایران عالوه بر دریافت این سالح ها به رهایی برخی از‬ ‫گروگان ه��ای غربی در لبنان کمک کند‪ .‬این موضوعی‬ ‫بود که حافط اس��د‪ ،‬رئیس جمهور س��ابق س��وریه به‬ ‫هاش��می گفته بود‪ ،‬موضوع��ی که ب��ه ورود ناگهانی‬ ‫«م��ک فارلی��ن» رئی��س ش��ورای امنیت مل��ی ریگان‬ ‫رئیس جمه��ور وقت ایاالت متحده ب��ه همراه ‪ 5‬نفر از‬ ‫همراه��ان او به نام های «الیور ن��ورث»‪« ،‬جورج کیو»‪،‬‬ ‫«هوارد تیچر»‪« ،‬امیرمن نیر» و رابط سازمان سیا در چهار‬ ‫خرداد ‪1365‬به تهران منجر ش��د‪ .‬این ابتکاری بود که‬ ‫امریکا با اگاهی طرف ایرانی یعنی هاشمی رفسنجانی‬ ‫انجام داده بود‪ .‬بعدها کمیس��یونی در کنگره امریکا بر‬ ‫س��ر این موض��وع تحقیق کرد‪ .‬جایی ک��ه در گزارش‬ ‫این کمیس��یون امده بود که حاصل این ارتباط پنهانی‬ ‫در ان مقط��ع برای ای��ران تنها دریافت هش��ت مورد‬ ‫س�لاح و ل��وازم یدکی در تاریخ های جداگانه ش��امل‬ ‫چندین قبضه موشک ضد تانک تاو‪۱۸ ،‬قبضه موشک‬ ‫ضدهوایی ه��اوک و قطعات یدکی پرت��اب کننده این‬ ‫موشک ها بود‪.‬‬ ‫در اولین دوره مذاکرات که به مدت دو س��اعت برگزار‬ ‫ش��د‪ ،‬مک فارلین حضور خود در ای��ران را به منظور‬ ‫ایجاد پل ارتباطی بین دو کشور اعالم و امادگی دولت‬ ‫متبوعش برای تامین برخی اقالم مورد نیاز ایران را بیان‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫در دور دوم مذاکرات که به مدت نیم ساعت برگزار شد‪،‬‬ ‫مک فارلین اعالم کرد که من در س��طح وزیر هستم و‬ ‫انتظار دارم با مقامات تصمیم گیرنده مالقات نمایم در‬ ‫غیر این صورت می توانید با کارمندان من صحبت کنید‪.‬‬ ‫س��ومین دور مذاکرات که بدون حضور مک فارلین با‬ ‫دیپلمات های میانی ایرانی انجام شد و شش ساعت به‬ ‫طول انجامید نیز پس از بحث های سنگین و فراوان از‬ ‫سوی طرفین و بدون حصول توافق به پایان رسید‪ .‬در‬ ‫پایان این دور مذاکرات «هوارد تیچر» برای جلب نظر‬ ‫طرف ایرانی‪ ،‬بخش��ی از تهدیدات شوروی سابق علیه‬ ‫ایران نظیر اس��تقرار ‪ 26‬لش��کر در همجواری مرزهای‬ ‫ای��ران را ی��اداور ش��د و به نقل از م��ک فارلین اعالم‬ ‫کرد‪« :‬با رئیس مجلس اقای رفسنجانی‪ ،‬اقای موسوی‬ ‫نخس��ت وزیر و رئیس جمهور مالقات خواهد کرد‪ .‬ایا‬ ‫می توانیم ترتیب یک مالقات سری میان مک فارلین و‬ ‫رهبران شما را بدهیم‪ ».‬سرانجام درخواست امریکایی ها‬ ‫به امام و مسئولین بلند پایه جمهوری اسالمی منتقل و‬ ‫ادام��ه مذاکرات تحت تاثیر نظر ام��ام (ره) قرار گرفت‬ ‫که پس از ش��نیدن گزارش فرموده بودند‪« :‬هیچ یک از‬ ‫‪68‬‬ ‫مسئوالن با انها مذاکره نکنند‪».‬‬ ‫به عقی��ده کارشناس��ان‪ ،‬به نظر می رس��د این حرکت‬ ‫امریکایی ها در چارچوب ترس��یم تصویری دوگانه از‬ ‫سیاست جمهوری اسالمی صورت می گرفت و امام با‬ ‫علم به این نکته مقامات جمهوری اسالمی را از مذاکره‬ ‫با هیات امریکایی منع کردند‪.‬‬ ‫ط��ی چهارمین و پنجمی��ن دور گفت وگوها پیرامون‬ ‫موضوعات��ی همانن��د راهکاره��ا و موان��ع ازادی‬ ‫گروگان ه��ای امریکای��ی در لبنان‪ ،‬فروش س�لاح به‬ ‫ایران‪ ،‬تهدیدات احتمالی ش��وروی سابق علیه ایران و‬ ‫پش��تیبانی ان از عراق در جنگ و نحوه خاتمه جنگ‬ ‫و‪ ...‬تبادل نظر ش��د‪ .‬در دور شش��م مذاکرات به علت‬ ‫عدم دستیابی به نتیجه دلخواه برای هیات امریکایی و‬ ‫اب��راز تمایل انها برای بازگش��ت‪ ،‬در حالی که هیات‬ ‫امریکای��ی پیش نویس پیش��نهاد خود ب��رای تکامل‬ ‫تدریجی روابط را تس��لیم کرده بودند‪ ،‬گذرنامه خود‬ ‫را دریاف��ت کردند‪ .‬در اخری��ن دور گفت وگو که در‬ ‫روز هفتم خ��رداد ‪ 1365‬برگزار ش��د‪ ،‬مک فارلین با‬ ‫اظهار تاس��ف از اینکه فرصت مهمی را از دست داده‬ ‫اس��ت‪ ،‬بر شکست تاکتیک فشار و دیپلماسی و حربه‬ ‫چماق و شیرینی واشنگتن در قبال ایران در این واقعه‪،‬‬ ‫مهر تایید زد‪.‬‬ ‫هاشمی رفس��نجانی در روای��ت تاریخی خ��ود با نفی‬ ‫اط�لاع از ورود م��ک فارلی��ن می گوی��د‪« :‬البته فاش‬ ‫ش��دن این مس��اله کار بی��ت اقای منتظری ب��ود‪ .‬بعدا‬ ‫معل��وم ش��د قربانی‪‎‬فر اطالعات این قضی��ه را به بیت‬ ‫اق��ای منتظری داده بود‪ .‬او ش��ش میلی��ون دالرش را‬ ‫صادق خرازی فرزند ایت اهلل خرازی و از‬ ‫دیپلمات های نزدیک به سید محمد خاتمی‬ ‫است او که اکنون سایت دیپلماسی ایرانی را‬ ‫هدایت می کند پیش از این سفیر ایران در‬ ‫فرانسه بوده است ‪ .‬مصاحبه او و همکارانش‬ ‫در این سایت با ایت اهلل هاشمی رفسنجانی‬ ‫را شاید بتوان از تاثیرگذارترین مصاحبه ها‬ ‫در حوزه سیاست خارجی دانست‪ .‬هم برای‬ ‫موافقان حرف های هاشمی و هم مخالفانش‪.‬‬ ‫از ما می‪‎‬خواس��ت و م��ا نمی‪‎‬دادیم‪ .‬او ط��ی نامه‪‎‬ای به‬ ‫اقای منتظری ش��کایت کرده و همه ماجرا را برای او‬ ‫نوش��ته بود‪ .‬بعد هم گزارش ان توس��ط نشریه الشراع‬ ‫لبنان افشا شد‪ .‬اقای منتظری هم ابتدا از اینکه اطالعات‬ ‫را از او پنهان کرده بودیم‪ ،‬دلخور شده بود‪ .‬ولی ما به او‬ ‫گفتیم که نظر امام این بود که این ماجرا به کسی گفته‬ ‫نش��ود‪ .‬البته بعد اقای منتظری هم به افشا شدن مساله‬ ‫توسط افراد بیتش اعتراض داشت و می‪‎‬گفت اگر افشا‬ ‫نمی‪‎‬کردید‪ ،‬بهتر بود‪ .‬به‪‎‬هرحال چون دیگر مساله افشا‬ ‫ش��ده بود‪ ،‬ما هم همه ماج��را را صریح به مردم اعالم‬ ‫کردیم و بعد از ان مصاحبه‪‎‬ای کردم و به همه سواالت‬ ‫د ‪‎‬ر این زمینه پاسخ دادم‪».‬‬ ‫ظاهرا در ان زمان نخبگان سیاس��ی با توجه به شرایط‬ ‫پیرامون��ی ایران ناش��ی از جنگ کویت ب��ه این نتیجه‬ ‫رسیده بودند که سیاست عادی سازی روابط و مفاهمه‬ ‫را در دس��تور کار قرار دهند‪ .‬انها بر این باور بودند که‬ ‫ضرورت تبدیل نظام اقتصاد جنگی به یک اقتصاد بازار‬ ‫ازاد و بازس��ازی کشور و تشکیل یک کابینه سازندگی‬ ‫بای��د در دس��تور کار دول��ت قرار گی��رد‪ ،‬چرا که هیج‬ ‫انتخابی نداشتند‪.‬‬ ‫ام��ا این تالش ها با مخالفت امریکا با اس��تراتژی های‬ ‫توس��عه ص��ادرات و مفاهم��ه بین الملل��ی ای��ران در‬ ‫تحریم ه��ای بین المللی ایران و البت��ه موانع حضور در‬ ‫س��ازمان تجارت جهانی را باید راه��کار مقابله با این‬ ‫سیاس��ت ها عنوان کرد که به هیچ عنوان در ان نرمخو‬ ‫نبودند‪ .‬در این میان گرچه دولت هاش��می ارتباط خود‬ ‫را با کش��ورهای افریقایی و اس��یای میانه توضیح داد‬ ‫اما نباید از یاد برد که اکثر س��فرای کشورهای اروپایی‬ ‫در زمان دولت ایش��ان ایران را ترک کردند؛ اتفاقی که‬ ‫فقط در دولت او روی داد‪ .‬پایان جنگ سرد‪ ،‬فروپاشی‬ ‫ش��وروی و پایان نظ��ام دو قطبی تح��ول جهت گیری‬ ‫سیاست خارجی ایران را تسریع کرد‪.‬‬ ‫از سوی دیگر در صدر قرار نگرفتن ارزش های انقالبی‬ ‫و انچ��ه نظ��ام جمهوری اس�لامی بر ان بنا گذاش��ته‬ ‫ش��ده بود باعث دلخوری بسیاری از نیروهای ارزشی‬ ‫ش��ده بود؛ جایی که حاج احمد خمینی در س��خنرانی‬ ‫معروف خود در س��ال ‪ 73‬انتقادهای تندی را نس��بت‬ ‫به موضوعات اقتصادی‪ ،‬سیاس��ت داخلی و خارجی‪،‬‬ ‫فرهنگی و انقالبی بیان کردند‪.‬‬ ‫گوی��ا در دول��ت هاش��می راه ارمانگرای��ی انقالبی و‬ ‫ش��عارهای امام خمینی(ره) از فقر و غنا به لیبرالیس��م‬ ‫اقتصادی و فرهنگی گش��وده ش��ده بود؛ راهی که در‬ ‫دولت خاتمی هموار تر ب��ه جهت مخالف ارزش های‬ ‫نظ��ام می رفت‪.‬نکته مهم در این میان اما به نوع نگرش‬ ‫رهبری در حوزه سیاس��ت خارجی و مخصوصا رابطه‬ ‫با امریکا برمی گردد‪ .‬نگرش��ی که ادامه راه امام و دقیقا‬ ‫برگرفته از گفتمان انقالب اس�لامی است‪ .‬مسلم است‬ ‫که حمایت از مظلومان‪ ،‬ایستادگی مقابل زیاده خواهی‬ ‫غربی ها‪ ،‬اتکا به ظرفیت های داخلی و استقالل محوری‬ ‫در نهای��ت از ای��ران در منطقه و جه��ان چهره ای تازه‬ ‫س��اخته و موجب ش��ده تا گفتمان مقاومت در مقابل‬ ‫تسلیم در منطقه شکل بگیرد‪ .‬این افتخاری برای ایران‬ ‫اس��ت که با تدبیر و دوراندیش��ی مقابل سیاست های‬ ‫مرتجعانه و جنگ جویانه عربستان موض ع می گیرد‪ ،‬نه‬ ‫مایه تاس��ف‪ .‬طبیعتا برای کش��وری که منادی گفتمان‬ ‫مقاومت و حامی ملت های مظلوم اس��ت‪ ،‬نباید عزای‬ ‫عدم ارتباط با امریکا گرفت‪ .‬سخت گرفتن به امریکا و‬ ‫تندی کردن با انها یقینا هم فواید بزرگتری برای ما دارد‬ ‫و هم رفتاری کامال دیپلماتیک اس��ت‪ .‬ش��اید بهتر اگر‬ ‫بگوییم نوعی دیپلماس��ی انقالبی‪ .‬دیپلماسی که باعث‬ ‫شده ایران به قوی ترین بازیگر منطقه ای تبدیل شود‪g .‬‬ ‫منافع ملی و رقابت داخلی‬ ‫دکتر صادق زیبا کالم‪ /‬استاد علوم سیاسی‬ ‫‪2‬‬ ‫اق��ای هاشمی رفس��نجانی در مصاحب��ه خود‬ ‫با س��ایت دیپلماس��ی ایرانی با ذکر مثالی در مورد‬ ‫تالش های ایش��ان برای بهبود روابط با عربس��تان‬ ‫و تخریب این تالش ها توس��ط برخی از نهادهای‬ ‫به واس��طه رقابت ها و اختالف��ات داخلی و بالطبع‬ ‫ض��رر و زیان ان بر منافع ملی و دیپلماس��ی ایران‬ ‫اشاره کرده اند‪ .‬درباره انچه اقای هاشمی می گویند‬ ‫این نکته مهم است که ما باید سعی کنیم اختالفات‬ ‫سیاس��ی داخلی مان در حوزه سیاست خارجی و‬ ‫دیپلماس��ی کش��ور منعکس نش��ود؛ پدیده ای که‬ ‫عمدتا در کشورهای پیشرفته رعایت می شود‪.‬‬ ‫مث�لا در ایاالت متح��ده امری��کا‪ ،‬به رغ��م انک��ه‬ ‫ جمهوری خواهان مخالف اوباما هستند مع الوصف‬ ‫در عراق یا افغانس��تان یا حوزه دیگری که امریکا‬ ‫در ان درگیر اس��ت‪ ،‬در ان حوزه اعمال قدرت و‬ ‫رقابت نمی کنند یا دعواهای سیاسی خود را به ان‬ ‫حوزه تس��ری نمی دهند‪ .‬یا مث�لا اگر اوباما تالش‬ ‫کرده وبه توافقی با طالبان یا حکومت حامد کرزای‬ ‫رسیده است‪ ،‬مخالفان وی سعی نمی کنند ان را به‬ ‫ه��م بزنند یا بگویند اگر ما به قدرت برس��یم این‬ ‫توافق را به رسمیت نمی شناسیم‪.‬‬ ‫فی الواقع رعایت انچه اقای هاشمی می گویند جزو‬ ‫بدیهیات سیاست و مملکت داری است‪ .‬اما به نظر‬ ‫من سخن مشارالیه مربوط به جوامعی می شود که‬ ‫از حداقل توسعه سیاسی برخوردار شده اند‪ .‬یعنی‬ ‫در این جوامع‪ ،‬جناح ها و جریانات سیاسی رقیب‬ ‫ضم��ن انکه رقابت های داخلی خود را دارند ولی‬ ‫درعین حال حد و مرزی را هم در عرصه خارجی‬ ‫و بین الملل در نظر می گیرند و مراقب هس��تند که‬ ‫در ان عرصه ان چه منافع ملی کشورش��ان است‬ ‫صدمه نبیند‪.‬‬ ‫اما متاسفانه در جوامعی مثل ایران حوزه رقابت ها‬ ‫و درگیری ه��ای سیاس��ی بعضا انچن��ان جدی و‬ ‫خشن می ش��ود که نه تنها حوزه روابط بین الملل‬ ‫اهمیت خود را از دست می دهد بلکه خیلی مسائل‬ ‫بنیادی تر هم در حاشیه و سایه رقابت های داخلی‬ ‫قرار می گیرند‪.‬‬ ‫به عبارت دیگر فقط اینگونه نبود که اقای هاشمی‬ ‫ تالش می کنند روابط با عربستان را بهبود ببخشند‬ ‫ولی از این ظرفیت اس��تفاده نشود بلکه در مقابل‬ ‫حرکت ایشان تالش هایی در نقطه مقابل صورت‬ ‫می گرفت تا هاشمی به نتیجه نرسد‪.‬‬ ‫نکت��ه اما این اس��ت ک��ه در این می��ان‪ ،‬نهادهای‬ ‫دیگر قدرت هس��تند که بایستی ابراز وجود کنند‬ ‫و جل��وی ای��ن گونه کاره��ا را که ب��ه منافع ملی‬ ‫خدش��ه وارد می کند‪ ،‬بگیرند‪ .‬به عبارت دیگر در‬ ‫اینگونه مواقع مجلس یا قوای دیگر هستند که باید‬ ‫متعرض قوه مجریه یا هر کس دیگری که این کار‬ ‫را می کند ش��وند و بگویند که اختالفات ش��ما با‬ ‫اقای هاش��می یا اصالح طلبان ی��ا دیگران به کنار‪،‬‬ ‫ولی انچه ش��ما دارید انجام می دهید به منافع ملی‬ ‫ضربه می زند‪.‬‬ ‫به نظر من این نکته خیلی اساس��ی اس��ت که در‬ ‫جوامع دیگر لحاظ می ش��ود ولی در جامعه ما به‬ ‫دلیل نقصان هایی که در توس��عه نیافتگی سیاس��ی‬ ‫مش��اهده می ش��ود‪ .‬مورد توجه ق��رار نمی گیرد‪.‬‬ ‫ایا حرف های اقای رفسنجانی درست است؟‬ ‫همانطور که اش��اره کردم به عنوان مثال در حال حاضر‬ ‫در حالی که جمهوری خواهان با اوباما در بس��یاری از‬ ‫عرصه ها مخالف هس��تند ولی در مورد سیاس��ت های‬ ‫او در افغانس��تان‪ ،‬ایران یا عراق از پش��ت به او خنجر‬ ‫نمی زنند و به تخریب این سیاست ها اقدام نمی کنند‪.‬‬ ‫البته بایستی توجه داشت که جریانات سیاسی رقیب‬ ‫در ای��ران هم همواره ادعا می کنند ک��ه انها هم منافع‬ ‫ملی را در سیاس��ت خارجی شان لحاظ می کنند و اگر‬ ‫این تصمیم یا ان تصمیم دیگر را گرفته اند به واس��طه‬ ‫منافع نظام بوده اس��ت‪ .‬طبعا پاس��خ اقای احمدی نژاد‬ ‫و وزارت خارج��ه ایش��ان نیز به انتقاد اقای هاش��می ‬ ‫ان اس��ت که توافق اقای هاش��می با رهبران سعودی‬ ‫ی��ا توافقی که اصالح طلبان با اژانس بین المللی انرژی‬ ‫ی کرده بودند خالف منافع ملی بوده و اتفاقا چون‬ ‫اتم ‬ ‫اینها در جهت منافع ملی کشور نبوده اقای احمدی نژاد‬ ‫انها را لغو کرده است‪ .‬چاره چیست؟‬ ‫ای��ا ح��ق ب��ا اق��ای هاشمی رفس��نجانی اس��ت یا با‬ ‫اقای احمدی نژاد؟ در جوامع توسعه یافته این مشکل‬ ‫ب��ه این صورت حل ش��ده که ج��دای از حکومت و‬ ‫اصح��اب ق��درت‪ ،‬هم��واره نهاد ها و مراک��ز دیگری‬ ‫هم هس��تند که پیرامون مس��ائل مهم کشور از جمله‬ ‫سیاست خارجی ان اظهار نظر می کنند‪.‬‬ ‫مطبوع��ات‪ ،‬رس��انه های جمع��ی از جمل��ه رادیو و‬ ‫تلویزی��ون‪ ،‬نخبگان سیاس��ی‪ ،‬دانش��گاهیان‪ ،‬رهبران‬ ‫احزاب و تش��کل های سیاسی مس��تقل از حکومت و‬ ‫ی در ارزیابی و‬ ‫مهم ت��ر از همه مجلس هم س��هم مهم ‬ ‫نقد سیاست های حکومت و مسئوالن دارند‪ .‬فی المثل‬ ‫در همین فقره رابطه با عربس��تان نهاد های مس��تقل از‬ ‫حکومت هم می بایس��تی نظر می دادند که ایا سیاست‬ ‫صادق زیبا کالم گرچه‬ ‫خود را یک اصالح طلب‬ ‫می داند اما همواره از مدافعان‬ ‫ایت اهلل هاشمی رفسنجانی‬ ‫در دهه اخیر بوده‪ .‬کتاب‬ ‫هاشمی بدون روتوش حاوی‬ ‫مصاحبه زیباکالم با رئیس مجمع‬ ‫تشخیص مصلحت نظام است‬ ‫نزدیک��ی با ری��اض که اقای هاشمی رفس��نجانی‬ ‫پیش گرفتند بیشتر به صالح منافع ملی ایران بود یا‬ ‫بر عکس سیاس��ت انقالبی که اق��ای احمدی نژاد‬ ‫دنبال کردند؟ ایا سیاست مدارا و «کج دار و مریز»‬ ‫که اصالح طلبان بر سر سیاست های هسته ای ایران‬ ‫با اژانس بین المللی انرژی اتمی پیش گرفته بودند‬ ‫بیش��تر به خیر و صالح کشور و در راستای منافع‬ ‫ملی ما بود یا سیاس��ت تهاجمی دولت که از زمان‬ ‫به قدرت رسیدنش��ان نس��بت به اژانس و‪ 5+1‬به‬ ‫اجرا گذاردند؟‬ ‫در غیر این ص��ورت‪ ،‬یعنی اگر قضاوت نهادهای‬ ‫مستقل از حکومت نباشد‪ ،‬همواره ان کسی که در‬ ‫ایران دارای قدرت است مدعی است که سیاست ها‬ ‫و تدابیری که در گذش��ته بوده راه به خطا برده و‬ ‫خالف مناف��ع ملی بوده و بر عکس‪ ،‬انچه او دارد‬ ‫انجام می دهد درس��ت اس��ت‪ .‬همچنان که دیدیم‬ ‫برخ��ی در مقطعی حتی لفظ خیان��ت را در مورد‬ ‫تواف��ق دولت اصالحات با اژان��س به کار برده و‬ ‫گفتند در مورد برنامه هسته ای ایران‪ ،‬اصالح طلبان‬ ‫و تیم مذاکره کننده در زمان اقای خاتمی به کشور‬ ‫و منافع ملی خیانت کرده اند‪.‬‬ ‫سوالی که مطرح می شود این است که ایا باید این‬ ‫ح��رف را بپذیریم؟ یا باید ح��رف اقای روحانی‪،‬‬ ‫مس��ئول تیم مذاکره کننده در دوران اصالحات را‬ ‫بپذیری��م؟ از این رو باید نهاد دیگری باش��د و در‬ ‫میان این رقابت ها و اختالفات حکمیت کند‪ .‬این‬ ‫حکمیت را در کشورهای توسعه یافته و برخوردار‬ ‫از دموکراسی قوی‪ ،‬پارلمان‪ ،‬مطبوعات‪ ،‬رسانه های‬ ‫جمع��ی‪ ،‬نخبگان فکری و فرهنگی و سیاس��ی و‬ ‫افکار عمومی انجام می دهند‪ .‬متاسفانه تفاوت دقیقا‬ ‫در همین جاست‪.‬‬ ‫این نهادها و نیروی س��وم در جوامعی پیش��رفته‬ ‫اعمال قدرت می کنند‪ .‬ولی در جامع ه توسعه نیافته‬ ‫از ضریب قدرت کمت��ری برخوردارند‪ .‬بنابراین‪،‬‬ ‫این قدرت حاکم اس��ت که یک روز تایید می کند‬ ‫و می گوید توافقی که با اژانس انرژی اتمی ش��ده‬ ‫مثبت و در راس��تای منافع ملی اس��ت و روز بعد‬ ‫بگوید مثبت نیس��ت و خیانت به کش��ور و منافع‬ ‫ملی اس��ت‪ .‬یک روز می گوید بهترین تصمیم این‬ ‫است که ما با عربستان به توافق برسیم و روز بعد‬ ‫حکومت می گوید عربستان نوکر امریکا است و ما‬ ‫نباید با نوکر امریکا کاری داشته باشیم‪.‬‬ ‫بنابراین در ش��رایطی که ان نهاد سوم وجود ندارد‬ ‫یا وجود صوری و اسمی دارد و در عمل نمی تواند‬ ‫اعم��ال قدرت کن��د‪ ،‬همه چیز ب��ه اختیار قدرت‬ ‫مسلط مخصوصا در حوزه اجرایی خواهد بود‪.‬‬ ‫همچنان که ظرف شش سال گذشته شاهد بوده ایم‬ ‫که مجلس ش��ورای اس�لامی نق��ش چندانی در‬ ‫سیاست خارجی نداش��ته و عمال طی این سال ها‬ ‫اقای احمدی نژاد بوده که هر طور خواسته و اراده‬ ‫کرده سیاس��ت خارجی ما را به پیش برده اس��ت‪.‬‬ ‫در چنی��ن وضعیتی‪ ،‬فقط می ت��وان نصیحت کرد‪،‬‬ ‫خواهش کرد‪ ،‬امیدوار بود و دعا کرد که مسئولین‬ ‫مناف��ع ملی را در سیاس��ت ها‪ ،‬رفتار و گفتار خود‬ ‫لح��اظ کنن��د‪ .‬همین و بس و خیل��ی کار دیگری‬ ‫نمی توان کرد‪g .‬‬ ‫‪69‬‬ 70 ‫نگاه به شرق‬ ‫‪1‬‬ ‫گرچ��ه روی کار ام��دن محم��ود احمدی ن��ژاد در‬ ‫تابس��تان ‪ ،84‬به ب��اال امدن دیپلماس��ی انقالبی انجامید‬ ‫و دول��ت او مداف��ع مس��تضعفان عال��م ن��ام گرفت اما‬ ‫این هرگز موجب نش��د که سیاس��ت خارج��ی او تک‬ ‫بعدی بمان��د و از جنبه های دیگر دیپلماس��ی از جمله‬ ‫واقع گرایی غافل بماند‪.‬‬ ‫یسیاست‬ ‫نخستینتغییراتدر ترکیبنهادهایتصمیم ساز ‬ ‫خارجی در دولت نهم مشاهده شد‪ .‬دولت با خانه تکانی در‬ ‫شورای عالی امنیت ملی ابتدا علی الریجانی را جایگزین‬ ‫حسنروحانی‪،‬دبیرشورای عالیامنیتملیکرد‪.‬درادامههم‬ ‫علی الریجانی جای خود را به سعید جلیلی داد‪ .‬با روی‬ ‫کار امدن منوچهر متکی در دس��تگاه دیپلماس��ی کشور‬ ‫نیز بیشتر سفرای ایران در کش��ورهای اروپایی به تهران‬ ‫فراخوانده شده و چهره های دیگری جایگزین انها شدند‪.‬‬ ‫دولت نهم اما در عرصه سیاست خارجی بیش از هرچیز‬ ‫ی منطقی و‬ ‫متمرکز بر مس��اله انرژی هسته ای بود‪ .‬ارزیاب ‬ ‫واقع بینانه سیاس��ت خارجی دولت نهم و نوع برخورد با‬ ‫رویدادهای منطقه ای و فرامنطقه ای با گسس��ت و پیوند ‬ ‫ی کشورهای دیگر همراه‬ ‫ت و گاه منف ‬ ‫ک گاه مثب ‬ ‫دیپلماتی ‬ ‫بود‪ .‬نگاهی به سیر تاریخی پرونده هسته ای ایران عموما‬ ‫در س��ال های اخیر‪ ،‬رفتاری نشاندار شده از سیاست های‬ ‫دوگانه و رویکردهای متغیر و بعضا تبعیض امیز هسته ای‬ ‫در برخورد با یک کشور عضو پیمان ‪ NPT‬بود‪.‬‬ ‫پس از قرارداد پاریس و در اغازین س��ال عمر دولت نهم‬ ‫در ژوئیه ‪ 2005‬تهران اعالم کرد تعلیق داوطلبانه را لغو و‬ ‫با فک پلمب‪ ،‬فعالیت های ‪ UCF‬اصفهان را تحت نظارت‬ ‫اژانس ادامه می دهد‪ .‬ایران بعد از دو سال تعلیق داوطلبانه‬ ‫ی اورانیوم در ژانویه ‪ 2006‬در حضور بازرسان‬ ‫غنی س��از ‬ ‫اژان��س بین المللی انرژی هس��ته ای تاسیس��ات مجتمع‬ ‫تحقیقاتی هسته ای نطنز را نیز فک پلمب کرد‪ ،‬اما شورای‬ ‫امنی��ت در مارس ‪ 2006‬به ایران ی��ک ماه فرصت داد تا‬ ‫فعالیت های هسته ای خود را متوقف کند‪.‬‬ ‫تهران با تاکید بر بند چهار معاهده ‪ NPT‬در اوریل ‪2006‬‬ ‫موفق به تولید چرخه کامل سوخت هسته ای در مقیاس‬ ‫ازمایشگاهی ش��د و به کش��ورهای عضو باشگاه اتمی‬ ‫ پیوست‪ .‬ش��ورای امنیت در ژوئیه ‪ 2006‬قطعنامه ‪1696‬‬ ‫را در چارچ��وب ماده ‪ 40‬منش��ور ملل متحد تصویب و‬ ‫خواستار تمکین ایران به دو مورد تعلیق فعالیت های مرتبط‬ ‫ی و بازفراوری و تسریع در تصویب پروتکل‬ ‫با غنی ساز ‬ ‫الحاقی ش��د‪ .‬شورای امنیت در دس��امبر ‪ 2006‬با وجود‬ ‫فقدان مدرکی دال بر انحراف فعالیت های هسته ای ایران‬ ‫قطعنامه ‪ 1737‬را تصویب کرد که بیشتر روی تحریم های‬ ‫تجاری‪ ،‬مالی‪ ،‬صنایع موش��کی و هسته ای ایران براساس‬ ‫بند ‪ 41‬فصل هفتم منش��ور ملل متحد متمرکز شده بود‪.‬‬ ‫این قطعنامه نخس��تین س��ند بین المللی حقوقی بود که‬ ‫فعالیت های هسته ای ایران را به عنوان تهدیدی علیه صلح و‬ ‫ثبات منطقه ای معرفی می کند‪.‬‬ ‫گروه ‪ ،5+1‬پنج کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان‬ ‫ملل به همراه المان‪ ،‬با وجود همکاری های فراتر از پادمان‬ ‫ایران نه تنها زمینه های ارجاع پرونده هسته ای به شورای‬ ‫حکام را فراهم نکردند بلکه در یک اقدام سیاس��ی دیگر‬ ‫قطعنامه های ‪ 1803 ،1747‬و ‪ 1835‬را نیز تصویب کردند‪،‬‬ ‫قطعنامه هایی که در انها محدودیت های مالی بر شرکت ها‬ ‫و افراد وابس��ته به سپاه پاس��داران و سازمان انرژی اتمی ‬ ‫افزایش یافت‪.‬‬ ‫این برش کوتاه هسته ای حکایت از تصویب قطعنامه های‬ ‫بررسی سیاست خارجی دولت نهم و دهم‬ ‫فله ای علیه ایران است‪ ،‬قطعنامه هایی که این امیدواری را‬ ‫برای غرب فراهم کرده بود تا در سایه ان بتواند بر روند رو‬ ‫به سرعت قطار هسته ای ایران ایستگاه توقفی بسازد‪ .‬غافل‬ ‫از انکه به قول احمدی نژاد «قطار هسته ای ایران اصوال ترمز‬ ‫ندارد»‪ .‬همین امر هم با وجود توسعه تحریم های علیه ایران‬ ‫نتوانست به ایستایی رفتار هسته ای ایران کمکی کند‪.‬‬ ‫رواب��ط در حوزه امری��کای التین با به قدرت رس��یدن‬ ‫چپ ها در امریکای التین و دول��ت تازه در ایران مقارن‬ ‫ش��د؛ حوزه ای که از ابتدای به قدرت رسیدن دولت نهم‪،‬‬ ‫تعمیق روابط با ان در دستور کار سیاست خارجی تهران‬ ‫قرار گرفت‪ .‬ایران خط تولید خودروی س��مند ‪ ،‬تراکتور‬ ‫و کارخانه قطعات پالس��تیکی را در ونزوئال و سپس در‬ ‫دیگر کشورهای التین راه اندازی کرد‪ .‬بسیاری این سطح‬ ‫از رواب��ط متقابل را نوعی تالش برای احیای ائتالف های‬ ‫نظامی و اقتصادی دوران جنگ سرد علیه ایاالت متحده‬ ‫ارزیابی می کردند‪.‬با چرخش نگاه به امریکای التین دولت‬ ‫احمدی نژاد‪ ،‬حجم مبادالت تجاری ایران با کشورهای این‬ ‫منطقه نسبت به گذشته ‪ 250‬درصد رشد داشته است‪ .‬باال‬ ‫بردن سطح تماس های دیپلماتیک با ارتقای نمایندگی های‬ ‫ایران در برخی از کش��ورهای منطق��ه مانند نیکاراگوئه‪،‬‬ ‫بولی��وی و اکوادور توانس��ت فرصت ه��ای الزم را برای‬ ‫شناسایی زمینه های همکاری و حضور شرکت های ایرانی‬ ‫در ان کشورها فراهم سازد‪.‬‬ ‫ی دیپلماسی منطقه ای عربی ایران‪ ،‬اغازی برای‬ ‫فعال ساز ‬ ‫شکستن این انس��داد تعریف می شد‪ .‬توسعه مراودات و‬ ‫تعامالت دیپلماتیک با محوریت تهران تالشی بود که از‬ ‫مبدا سفر احمدی نژاد به دو کشور حاشیه نشین خلیج فارس‬ ‫(امارات و عمان) پایانی بر روابط سرد دیپلماتیک تهران‬ ‫و عرب های حاش��یه خلیج فارس را جست وجو می کرد؛‬ ‫سفری که برای نخستین بار در طول سه دهه گذشته منطقه‬ ‫شاهد دیدار یک رئیس جمهوری ایران از امارات بود‪.‬‬ ‫هم��کاری با س��ایر کش��ورهای خاورمیانه نی��ز یکی از‬ ‫اولویت های وزارت امور خارجه بود‪ .‬امضای قرارداد ایجاد‬ ‫پاالیشگاه مشترک نفت در سوریه با مشارکت ایران‪ ،‬سوریه‪،‬‬ ‫مالزی و ونزوئال و همچنین افتتاح پروژه های مشترک ایران‬ ‫و سوریه در زمینه خودروسازی و سیمان از دستورکارهای‬ ‫وزارت خارجه بود‪ .‬ضمن اینکه درخصوص عادی سازی ‬ ‫منوچهر متکی که تقریبا‬ ‫‪ 6‬سال صدارت دستگاه‬ ‫دیپلماسی دولت نهم را‬ ‫برعهده داشت اکنون به‬ ‫منتقد دولت تبدیل شده‪ .‬او‬ ‫البته مخالفانی هم در دستگاه‬ ‫دیپلماسی کشور دارد‬ ‫رواب��ط ایران و مصر نیز دیدارها و تالش های متقابلی از‬ ‫س��وی ایران و مصر به منظور رف��ع موانع و بهبود روابط‬ ‫سیاسی فیمابین صورت پذیرفت‪.‬‬ ‫هم��ه اینها در کنار تحرک دیپلماتیک در ادامه سیاس��ت‬ ‫چرخش تهران به افریقا‪ ،‬شرق اس��یا و گسترش روابط با‬ ‫همسایگان شمالی و سازمان همکاری های شانگهای نشان‬ ‫از فصلی جدید در سیاست خارجی تهران بود‪.‬‬ ‫جهت گیری کلی رفتارهای نرم و سخت و سیاست های‬ ‫پیدا و پنهان کاخ س��فید‪ ،‬همه و همه در پروژه مهار کردن‬ ‫رفتار و محدود کردن نفوذ ایران تعریف می ش��ده است‪.‬‬ ‫اما به قدرت رسیدن دولت احمدی نژاد یک سال و اندی‬ ‫پس از تهاجم به عراق وضعیت را به گونه ای دیگر رقم زد‪.‬‬ ‫در نوسان بودن پرونده هسته ای ایران پس از فک پلمب‬ ‫تاسیس��ات نطنز و اصفهان دوره ای متن��اوب از تهدید و‬ ‫تحریم علیه تهران بود‪.‬‬ ‫خداحافظی بوش پسر با کاخ سفید و واگذاردن صدارت‬ ‫به نخستین رئیس جمهوری س��یاه امریکا (باراک اوباما)‬ ‫روی دیگر زیس��ت دیپلماتیکی دولت نهم با ان س��وی‬ ‫اتالنتیک بود‪ .‬اوباما با شعار همگرایی و تغییر‪ ،‬گفت وگوی‬ ‫بدون پیش ش��رط با ایران را وع��ده داد که با نامه تبریک‬ ‫احمدی نژاد به وی‪ ،‬گمان رفت دوس��ویه شده باشد‪ .‬این‬ ‫تعامل اما نتوانست فرجامی خوش یابد‪.‬‬ ‫سیاست خارجی در دولت دهم‬ ‫دستگاه دیپلماس��ی سیاست خارجی دولت دهم با توجه‬ ‫به تحوالت گسترده و سریع در سطح جهانی و منطقه ای‬ ‫به ویژه در منطقه حس��اس و استراتژیک خاورمیانه تبیین‬ ‫شده‪ .‬بن بس��ت های سیاس��ی‪ ،‬امنیتی و بحران اقتصادی‬ ‫فراگیر‪ ،‬حاصل مدیریت ناکارامد مناسبات جهانی از یکسو‬ ‫و سازوکارها و مقررات بین المللی حاکم بر این مناسبات از‬ ‫سوی دیگر است‪ .‬تبیین مواضع و رویکردهای کشورمان و‬ ‫تالش برای تحقق انها و خنثی کردن تهاجم های خارجی‬ ‫علیه انقالب اس�لامی ک��ه رویکردهای��ی نرم افزارانه و‬ ‫دیپلماتیک دارند‪ ،‬از اهم وظایف دستگاه دیپلماسی کشور‬ ‫به شمار می اید‪.‬‬ ‫تیم سیاست خارجی احمدی نژاد معتقد است که از منظر‬ ‫دیپلماسی جمهوری اسالمی نظریه «قدرت» حق است‪،‬‬ ‫باط��ل بوده و تنها منش��ا قدرت «حق» اس��ت‪ .‬توازن در‬ ‫سیاست خارجی از مهم ترین محورهای رویکرد بین الملل‬ ‫دولت نهم بود که هم اکنون نیز در رئوس برنامه های دولت‬ ‫دهم نیز به چشم می خورد‪.‬‬ ‫در خصوص رئوس برنامه سیاس��ت خارجی دولت دهم‬ ‫در حوزه همسایگان باید گفت که منطقه خلیج فارس و‬ ‫کش��ورهای ان با توجه به بیشترین ارتباطات‪ ،‬پیوندها و‬ ‫عالیق تاریخی‪ ،‬دینی‪ ،‬سیاسی‪ ،‬فرهنگی و اقتصادی و در‬ ‫یک کالم‪ ،‬منافع و نگرانی های مش��ترک از ظرفیت های‬ ‫باالیی برای همکاری های کش��ورمان برخوردار اس��ت‪.‬‬ ‫تقویت وحدت اسالمی و تقویت همگرایی منطقه ای در‬ ‫حوزه های سیاسی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬فرهنگی و امنیتی از طریق‬ ‫گس��ترش و تعمیق اعتمادس��ازی و رفع سوء تفاهم ها‪،‬‬ ‫همکاری و هماهنگی در سیاست های انرژی (نفت‪ ،‬گاز‪،‬‬ ‫ب��رق و اب)‪ ،‬امنیت خلیج فارس و تنگه هرمز به ویژه در‬ ‫ج عدن‪،‬‬ ‫انتقال انرژی و اتص��ال و ادامه این امنیت تا خلی ‬ ‫تاکید و طراحی سازوکارهای الزم برای امنیت منطقه ای‬ ‫و نفی حضور نیروها و پایگاه های خارجی‪ ،‬شکل گیری‬ ‫همکاری های چندجانبه جدید منطقه ای و تقویت ارتباط‬ ‫‪71‬‬ ‫و همکاری با تشکل های موجود به ویژه شورای همکاری‬ ‫خلیج فارس و اتحادیه عرب سرفصل هایی از برنامه ریزی‬ ‫دولت در سیاست خارجی در این دوره است‪.‬‬ ‫در حوزه دریای خزر‪ ،‬اس��یای مرکزی‪ ،‬قفقاز و روس��یه‪،‬‬ ‫اش��تراکات دیرین تاریخی و تمدنی و قرار داشتن بخش‬ ‫قاب��ل توجه��ی از این منطق��ه در حوزه تم��دن ایرانی‪،‬‬ ‫جمهوری اس�لامی ایران را در جایگاه متحد و ش��ریک‬ ‫طبیعی این کش��ورها از زمان استقالل انها در اواخر دهه‬ ‫شصت شمس��ی قرار داده است‪ .‬تکمیل حلقه های رژیم‬ ‫حقوقی دریای خزر‪ ،‬اتصال شبکه های انرژی (نفت‪ ،‬گاز‪،‬‬ ‫ب��رق و اب)‪ ،‬ایجاد و تقویت ش��بکه های حمل ونقل در‬ ‫قالب کریدور شمال‪ -‬جنوب و پیگیری اجرای پروژه های‬ ‫توافق ش��ده در دو زمینه یادش��ده از جمل��ه پروژه های‬ ‫دو جانبه با اذربایجان‪ ،‬ارمنستان و روسیه و نیز توافق های‬ ‫چندجانبه با ترکمنستان و قزاقستان از یک سو و افغانستان‬ ‫و تاجیکس��تان که راه اهن چین را از مسیر قرقیزستان و‬ ‫تاجیکستان و افغانستان به جنوب ایران متصل می کنند‪،‬‬ ‫افزایش واردات گاز ا ز ترکمنستان و تسهیل صدور انرژی‬ ‫(نفت و گاز) روس��یه‪ ،‬قزاقس��تان و ترکمنستان از طریق‬ ‫ایران در قالب فروش ‪ ،‬ترانزیت یا سواپ‪ ،‬افزایش صدور‬ ‫کاالهای صنعتی و محصوالت کش��اورزی از جمهوری‬ ‫اسالمی‪ ،‬مشارکت بیشتر پیمانکاران ایرانی در پروژه های‬ ‫این کشورها‪ ،‬همکاری در مدیریت صدور انرژی به اروپا‬ ‫و اسیا و تقویت مجمع کشورهای صادرکننده گاز‪ ،‬بخشی‬ ‫از جهت گیری ها و برنامه ریزی های دولت در چهار سال‬ ‫اینده با کشورهای این منطقه است‪.‬‬ ‫درخص��وص زمین��ه و ظرفیت های هم��کاری ایران در‬ ‫حوزه امری��کای مرکزی و جنوبی (التین) نیز همگرایی‬ ‫سیاسی کشورهای امریکای التین با اهداف و ارمان های‬ ‫جمهوری اس�لامی مانند عدالت خواهی‪ ،‬س��ابقه روابط‬ ‫تجاری و بازرگانی با ای��ن قاره و درنهایت ظرفیت های‬ ‫گسترده اقتصادی به ویژه در نفت‪ ،‬گاز‪ ،‬معادن و کشاورزی‬ ‫و برخی از صنایع و نیز ظرفیت های باالی پذیرش خدمات‬ ‫فنی و مهندسی در پروژه های زیرساختی و باالخره بازار‬ ‫بزرگ امریکای التین و حضور جامعه بزرگ مسلمانان‬ ‫در این قاره که (نوعا) مهاجرانی از خاورمیانه طی یکصد‬ ‫سال گذشته بوده اند‪ ،‬دالیل سیاسی‪ ،‬اقتصادی و اجتماعی‬ ‫نزدیک��ی و همکاری جمهوری اس�لامی ایران با منطقه‬ ‫امریکای التین طی سال های اخیر بوده است‪.‬‬ ‫جدا از ش��عارگرایی های مرس��وم برنامه های سیاس��ت‬ ‫خارجی دولت دهم‪ ،‬نکته حائز اهمیت در ابتدای س��ال‬ ‫‪ ،90‬نوع رویکرد به بیداری اسالمی کشورهای منطقه در‬ ‫بحرین‪ ،‬مصر‪ ،‬تونس و لیبی است که یکی از نکاتی است‬ ‫که منتقدان به دستگاه سیاست خارجی خرده می گیرند که‬ ‫دیپلماسی همه جانبه ای را در دفاع از این ملت ها در نظر‬ ‫نگرفته اس��ت‪ .‬به گمان این منتق��دان انچه در منطقه رخ‬ ‫می ده��د‪ ،‬فرصتی طالتی برای گفتمان انقالب اس�لامی‬ ‫است که دولت می توانست از ان سود ببرد‪.‬‬ ‫سیاس��ت خارجی دولت محم��ود احمدی نژاد برعکس‬ ‫دولت اصالحات‪ ،‬نگاه به ش��رق را دستور کار خود قرار‬ ‫داد که این البته برگرفته از این منطق اس��ت که روابط در‬ ‫شرق برعکس غرب از موضعی برابر اتخاذ می شود و نگاه‬ ‫حاشیه ای پیرامون غرب در روابط شرقی ها رقیق می شود‪.‬‬ ‫در عی��ن حال ایس��تادگی این دول��ت مقابل حرف های‬ ‫بی منطق ‪ 5+1‬درخصوص موضوع هسته ای که برگرفته از‬ ‫سیاست های کالن نظام و منویات رهبر معظم انقالب بوده‬ ‫یاداور دیپلماسی انقالبی جمهوری اسالمی است‪.‬‬ ‫ام��ا در عین حال برخی تالش ها ب��رای مذاکره با امریکا‬ ‫هیچگونه همخوانی با دیگر ابعاد اینگونه دیپلماسی ندارد‬ ‫ضمن اینکه مساله مواجهه دولت ایران با بیداری اسالمی‬ ‫و تحوالت خاورمیانه از چنان اهمیتی برخوردار است که‬ ‫سرعت کند دستگاه دیپلماسی می تواند لطمات سنگینی در‬ ‫پی داشته باشد‪g .‬‬ ‫‪72‬‬ ‫اینها تحلیل های شخصی‬ ‫اقای هاشمی است‬ ‫پاسخ های صادق خرازی به ‪ 2‬پرسش مثلث در مورد یک مصاحبه‬ ‫‪ 2‬گفت وگوی سایت دیپلماسی ایران با رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام حاوی نکات‬ ‫بسیار زیادی بود که نه تنها کمک زیادی به کشف واقعیت در موضوعات مختلف از جمله رابطه‬ ‫ایران و امریکا نکرد‪ ،‬بلکه سواالت فراوانی را به وجود اورد‪ .‬گروه افتاب هفته نامه مثلث بر این‬ ‫اساس به واکاوی روایت هاشمی از سیاست خارجی دوران خود و نقد پس از خود پرداخته‬ ‫است‪ .‬متن حاضر گفت وگوی ما با دکتر صادق خرازی است که به رغم سفر ایشان به خارج از‬ ‫کشور با مساعدت و همراهی شان صورت گرفت‪ .‬ما از دکتر خرازی که خود در مقام پرسشگر‬ ‫گفت وگویی جنجالی با ایت اهلل هاشمی رفسنجانی داشته است‪ ،‬دو سوال اصلی پرسیدیم‪.‬‬ ‫جناب اقای هاشمی رفسنجانی در مصاحبه خود گفته اند‪« :‬به رغم ان حالت تهاجمی دوران‬ ‫جنگ‪ ،‬حرف هایی می زدند که نشان از تغییر مواضع انها و نرم شدن سیاست های خشن در خیلی‬ ‫از زمینه ها داشت‪ .‬ما در ایران کمی تلخ جواب می دادیم که تابع سیاست رهبری بودیم‪ .‬ایشان‬ ‫موافق نبودند‪ .‬البته تا ان مقدار که من مالیمت می کردم‪ ،‬انها جلو می امدند‪ .‬شاید اگر با امریکا‬ ‫هم مثل اروپا رفتار می کردیم‪ ،‬مشکالت کمتری برای ما پیش می امد‪».‬‬ ‫به نظر می رسد این موضوع در شرایطی رخ‬ ‫داده است که امریکا به کویت حمله کرد‪،‬‬ ‫چرا که پس از حضور دموکرات ها به جای‬ ‫جمهوری خواه��ان در کاخ س��فید‪ ،‬ایران‬ ‫بارها مورد تحری��م یک جانبه امریکا قرار‬ ‫گرف��ت و حتی در برخی از موارد مواضع‬ ‫خصمان ه بسیار شدیدی توسط کاخ سفید‬ ‫در قبال ایران اتخاذ شد‪ .‬ایا پس از جنگ‬ ‫زمینه برقراری رابط��ه با امریکا مهیا بود؟‬ ‫ایا این موضوع همانند جریان مک فارلین‬ ‫بیش��تر جنب��ه تبلیغات��ی نداش��ت و چرا‬ ‫اقای هاش��می همیش��ه به عن��وان یکی از‬ ‫مدافعان رابطه با امریکا مطرح بودند؟‬ ‫اولین نکته ای که الزم اس��ت به ان اش��اره کنم این‬ ‫اس��ت که در طول ‪ 33‬سال گذشته امریکا اقدامات‬ ‫خصمانه متعددی علیه جمهوری اسالمی ایران داشته‬ ‫است‪ .‬حمایت از کودتاچیان‪ ،‬حمله نظامی به طبس‪،‬‬ ‫حمایت از ضد انقالبیون‪ ،‬حمایت های همه جانبه از‬ ‫صدام در طول جنگ تحمیلی و تصویب تحریم های‬ ‫یک جانبه و چند جانبه علیه ایران نمونه هایی از این‬ ‫اقدامات خصمانه اس��ت‪ .‬البته در طول این س��ال ها‬ ‫ما مواضع ب��ه اصطالح غیر خصمانه نی��ز از امریکا‬ ‫مش��اهده کرده ای��م ولی به ج��رات می توانم بگویم‬ ‫که مقامات امریکایی هیچ گاه در رفتار خود نس��بت‬ ‫به ایران صادق نبوده اند و اعمالش��ان با مواضعشان‬ ‫مطابق��ت نداش��ته اس��ت‪ .‬از طرف دیگ��ر مقامات‬ ‫جمهوری اس�لامی ایران بارها اعالم کرده اند که اگر‬ ‫امری��کا در گفتار خود صادق اس��ت باید ان را در‬ ‫عمل نش��ان دهد و ثابت کند که حاضر است دست‬ ‫از سیاس��ت های خصمانه خود علیه ای��ران بردارد‪.‬‬ ‫در طول این سال ها امریکایی ها هیچ وقت نتوانستند‬ ‫ب��ه این چالش ایران پاس��خ قانع کنن��ده ای بدهند و‬ ‫صحبت های جسته و گریخته انان نیز در حد حرف‬ ‫باقی ماند‪ .‬از سوی دیگر مسئوالن جمهوری اسالمی‬ ‫ای��ران چه در زمان مرحوم ام��ام(ره) و چه در زمان‬ ‫مق��ام معظم رهبری هیچگاه گفت وگ��و و برقراری‬ ‫رابطه ب��ا امریکا را به طور مطل��ق همان گونه که در‬ ‫ارتباط با رژیم اس��رائیل مطرح ش��ده نفی نکرده و‬ ‫همواره تاکید داش��ته اند که مشکل اصلی امریکایی ها‬ ‫این اس��ت که نمی خواهن��د از موضع براب��ر با ایران‬ ‫صحبت کنند و همیش��ه به دنبال تحمیل نظرات خود‬ ‫هس��تند‪ .‬به قول مرحوم ام��ام از نظر ما رابطه گرگ و‬ ‫میش که امریکا به دنبال ان است مردود است‪.‬‬ ‫ب��ه زعم من این بحث مهمتری��ن دلیل عدم گفت وگو‬ ‫و برق��راری رابطه با امریکا در طول س��ال های بعد از‬ ‫انقالب است‪ .‬امریکایی ها یا نخواسته اند این واقعیت‬ ‫را بپذیرند یا در اثر فش��ار البی صهیونیس��تی قادر به‬ ‫تغییر موضع و عملکرد خود نبوده اند‪ .‬به هر حال نتیجه‬ ‫یکی ب��وده و ان به کار گیری امریکا از تمامی اهرم ها و‬ ‫ظرفیت های خود برای تحت فش��ار ق��رار دادن ایران‬ ‫بوده اس��ت‪ .‬فرام��وش نکنیم که ایران حت��ی در قبال‬ ‫اقدامات س��ازنده در افغانستان در سال ‪ ،2002‬توسط‬ ‫رئیس جمهور وقت جمه��وری خواه امریکا به عنوان‬ ‫بخش��ی از محور ش��رارت قلمداد ش��د‪ .‬البته پرونده‬ ‫دموکرات ها در این خصوص نیز به همان اندازه تاریک‬ ‫است‪ .‬نباید از یاد ببریم که در زمان کلینتون تحریم های‬ ‫شدید اقتصادی علیه ایران به تصویب رسید و به مرور‬ ‫زمان گسترش یافت‪ .‬اما در ارتباط با مطالب مطرح شده‬ ‫توس��ط جناب اقای هاشمی درباره امریکا باید بگویم‬ ‫که ایشان هیچ زمان نسبت به اقدامات خصمانه امریکا‬ ‫در خصوص ایران تشکیک نکرده اند‪ .‬ایشان به کرات‬ ‫ای��ن نوع اقدامات امریکا علی��ه ایران را محکوم کرده‬ ‫و نس��بت به ت��داوم ان هش��دار داده و بارها مقامات‬ ‫امریکای��ی را نس��بت به تغییر رفت��ار و گفتار خود به‬ ‫چالش کش��یده اند‪ .‬البته ایش��ان در خصوص ان برهه‬ ‫زمانی نظ��رات خاص خودش��ان را دارند و معتقدند‬ ‫که در صورت مالیمت در پاسخ به مقامات امریکایی‬ ‫ممکن بود امریکا جلو امده و مشکالت کمتری برای‬ ‫ما پیش می اورد‪ .‬این تحلیل ش��خصی ایشان است و‬ ‫من نمی خواهم اینجا این تحلیل را مورد نقد و بررسی‬ ‫قرار دهم‪.‬‬ ‫تحلیل دیگری هم می تواند وجود داشته باشد مبنی بر‬ ‫اینک��ه با توجه به عملکرد امریکا نس��بت به ایران‪ ،‬هر‬ ‫نوع نرمش در مقابل امریکا ان کشور را نسبت به ایران‬ ‫گستاخ تر و سخت گیر تر می کند‪ .‬ممکن است نظرات‬ ‫دیگری هم مطرح باشد‪ .‬اما نکته ای که مهم است تاکید‬ ‫جناب اقای هاش��می اس��ت مبنی بر اینکه ایشان تابع‬ ‫نظ��رات رهبری در این زمینه بوده اند‪ .‬به هرحال در هر‬ ‫مجموع��ه ای نظرات مختلفی مطرح می ش��ود ولی در‬ ‫نهایت مجموعه ای باثبات و ب��ادوام خواهد بود که با‬ ‫یک صدا عمل کند‪ ،‬موضوعی که جناب اقای هاشمی‬ ‫نیز به ان اشاره داشتند‪.‬‬ ‫در این مصاحبه اقای هاش��می رفس��نجانی‬ ‫تلویحا موج بیداری مردم منطقه را ناشی از‬ ‫«انفجار اطالعات در دنیا به گونه ای است که‬ ‫خیلی ها اگر بخواهند‪ ،‬خیلی چیزها می فهمند‪.‬‬ ‫هم اینترنت‪ ،‬ماهواره ها و سایت ها هستند و‬ ‫هم باسواد شدن مردم تاثیر دارد‪ ».‬می دانند‪.‬‬ ‫ایا این سخن داللتی است بر در نظر نگرفتن‬ ‫موضوع بیداری اس�لامی مورد نظر دستگاه‬ ‫دیپلماسی رس��می جمهوری اسالمی؟ اگر‬ ‫اینگونه است ماهیت این انقالب ها چیست؟‬ ‫دالیل موج بیداری مردم منطقه چند وجهی اس��ت‪ .‬از‬ ‫یک س��و بی توجهی حکام اکثر این کشورها به قوانین‬ ‫دین مبین اسالم منجر به ناخرسندی مردم شده است‪.‬‬ ‫از سوی دیگر وجود فساد‪ ،‬تبعیض و مشکالت غامض‬ ‫ی از مردم را هدف قرار‬ ‫اقتصادی که عمال قش��ر عظیم ‬ ‫داده باعث نارضایتی مردم شده است‪ .‬وابستگی حکام‬ ‫این کشورها به بیگانگان نیز از جمله دالیل قیام مردمی ‬ ‫در این کش��ورها به حس��اب می اید‪ .‬ناگفته نماند که‬ ‫دیکتات��وری و حکومت س��رکوب نیز ج��ان مردم را‬ ‫به لبش��ان رس��انده تا حدی که در برابر توپ و تانک‬ ‫حکومت ایس��تادگی کرده و در این مس��یر شهید هم‬ ‫داده اند‪ .‬بررس��ی قیام مردمی در خاورمیانه و ش��مال‬ ‫افریقا به روشنی نش��ان می دهد که یک یا چند عامل‬ ‫ذکر شده مبنای قیام مردم علیه حکام این کشورها بوده‬ ‫اس��ت‪ .‬نکته قابل توجه در این قیام ها حضور پررنگ‬ ‫جوانان مس��لمان اس��ت که اقدامات سرکوب گرانه و‬ ‫تبعیض امیز رهبران خود را بر نمی تابند و در حرکاتی‬ ‫خودجوش علیه جور و ظلم به پا خاسته اند‪.‬‬ ‫در این مسیر‪ ،‬جوانان از تمامی امکانات خود از جمله‬ ‫اینترنت که با گس��ترش فناوری پیش��رفته روز به روز‬ ‫بیش��تر مورد بهره برداری قرار می گیرد استفاده کرده و‬ ‫حرکات خود را سازماندهی می کنند‪ .‬انفجار اطالعات‬ ‫واقعیت غیر قابل کتمانی است که مورد توجه جناب‬ ‫اقای هاشمی نیز قرار گرفته است‪ .‬وقتی مردم اقصی‬ ‫نقاط جهان از طریق شبکه های ماهواره ای در جریان‬ ‫اخری��ن تحوالت مهم دنیا ق��رار می گیرند یا وقتی‬ ‫کاربران اینترنت به س��رعت می توانند صد او تصویر‬ ‫خود را به نقاط مختلف جهان منتقل کنند‪ ،‬می توان‬ ‫نتیجه گرفت که دنیا کوچک شده است و دسترسی‬ ‫مردم به یکدیگر س��هل تر‪ .‬بنابراین بی علت نیست‬ ‫که در قیام های مردمی کش��ورهای اس�لامی از این‬ ‫فناوری ه��ا بهره برداری می ش��ود تا صدای مردم به‬ ‫یکدیگر منتقل شود‪ .‬حال این سوال مطرح است که‬ ‫ایا انفجار اطالعات باعث این قیام ها ش��ده یا از ان‬ ‫در هدایت قیام ها استفاده شده است؟‬ ‫به نظر من پاس��خ به هر دو س��وال مثبت اس��ت‪.‬‬ ‫دسترس��ی اس��ان مردم ب��ه اطالعات باع��ث اگاه‬ ‫شدن هر چه بیش��تر مردم نسبت به حقوق خود و‬ ‫ظلم هایی که بر انان رفته‪ ،‬شده است‪ .‬از طرف دیگر‬ ‫جوانان با بهره برداری از فناوری اطالعات‪ ،‬ارتباط و‬ ‫هماهنگی با یکدیگر را گسترش داده اند‪g .‬‬ ‫پنجره ای به سوی سیاست خارجی‬ ‫دیپلماس��ی ایرانی یک مرکز اینترنتی پژوهشی ‪ -‬تحلیلی در زمینه روابط بین الملل و سیاست‬ ‫خارجی است که فعالیت خود را از بهمن ‪ 1385‬در تهران اغاز کرده است‪ .‬دیپلماسی ایرانی‬ ‫از پش��توانه همکاری و همفکری و در اختیار گرفتن دانش و تجربه گروهی از کارشناسان و‬ ‫صاحبنظران ایرانی برخوردار اس��ت که تالش می کنند با هدف تامین منافع ملی و در نگاهی‬ ‫فراتر صلح جهانی‪ ،‬فراورده های علمی‪ ،‬تحقیقاتی خود را در اختیار تصمیم سازان‪ ،‬دولتمردان‬ ‫و پژوهشگران و عالقه مندان این حوزه قرار دهند‪ .‬دیپلماسی ایرانی عالوه بر مخاطبان ایرانی‬ ‫داخل و خارج از کش��ور‪ ،‬بخش��ی از مخاطبان خود را در کشورهای همسایه اسیای مرکزی و قفقاز از جمله تاجیکستان‪،‬‬ ‫افغانستان و بخش هایی از ازبکستان‪ ،‬ترکمنستان و جمهوری اذربایجان و نیز قسمت هایی از عراق و پاره ای از کشورهای‬ ‫ساحلی خلیج فارس می جوید که دارای پیوندهای مستحکمی با حوزه تمدنی‪ ،‬فرهنگی و تاریخی ایران هستند‪.‬‬ ‫این وب س��ایت تالش می کند ارائه دهنده و منعکس کننده افکار گروهی از متفکران واقع بین و معتدل ایرانی باش��د و در‬ ‫عین حال تصویری صحیح و دقیق و نه گزینشی و غرض ورزانه از ایران معاصر به جهان پیرامونش ارائه دهد‪ .‬این پایگاه‬ ‫یو‬ ‫یک نهاد مستقل از دولت محسوب می شود که در چارچوب مقررات جمهوری اسالمی فعالیت می کند و از توان علم ‬ ‫همکاری گروهی از صاحبنظران‪ ،‬سیاستمداران‪ ،‬دیپلمات های با تجربه و عالیرتبه و جمعی از محققان و نویسندگان باسابقه‬ ‫برخوردار است‪g .‬‬ ‫‪73‬‬ ‫علی خرم در گفت وگو با مثلث‪:‬‬ ‫هاشمی حلق ه گمشده سیاست خارجی را‬ ‫رابطه با عربستان و امریکا می دانست‬ ‫‪ 3‬علی خرم‪ ،‬سفیر پیشین ایران در چین و دفتر اروپایی سازمان ملل متحد (ژنو) در گفت وگو‬ ‫با مثلث به برخی از ابعاد مصاحبه اخیر اقای هاشمی رفسنجانی پاسخ گفته است‪ .‬او البته معتقد‬ ‫است که هاشمی در دوره چهار ساله ریاست جمهوری اش رابطه خوبی با امریکا داشت‪ ،‬اما در‬ ‫دوره دوم این موضوع صحت ندارد‪.‬‬ ‫‪74‬‬ ‫اقای هاشمی رفس��نجانی اخیرا در گفت وگو‬ ‫با سایت دیپلماسی ایرانی در مورد سیاست‬ ‫خارجی ایران و روابط ایران با امریکا گفته اند‪:‬‬ ‫«امریکایی ه��ا به رغ��م ان حال��ت تهاجمی‬ ‫ دوران جنگ‪ ،‬حرف هایی می زدند که نش��ان‬ ‫از تغییر مواضع انها و نرم شدن سیاست های‬ ‫خشن در خیلی از زمینه ها داشت‪ .‬ما در ایران‬ ‫کمی تلخ جواب می دادیم و تابع سیاس��ت‬ ‫رهبری بودیم‪ .‬ایشان موافق نبودند‪ .‬البته تا ان‬ ‫مقدار که من مالیمت می کردم‪ ،‬انها هم جلو‬ ‫می امدند‪ .‬ش��اید اگر با امریکا هم مثل اروپا‬ ‫رفتار می کردیم‪ ،‬مش��کالت کمتری برای ما‬ ‫پیش می ام��د‪ ».‬ایا پس از جنگ واقعا زمینه‬ ‫برقراری رابطه با امریکا مهیا بود؟‬ ‫‪l‬بعد از هر جنگ‪ ،‬هر کش��وری قطعا یک بازس��ازی‬ ‫در سیاس��ت های داخلی‪ ،‬اقتص��ادی و خارجی و بقیه‬ ‫سیاس��ت هایش انجام می دهد‪ .‬بع��د از جنگ هم مردم‬ ‫ایران چنین انتظاری داش��تند و هم کشور های خارجی‬ ‫منتظر بودند که ببینند ایران چه انتخاب هایی می خواهد‬ ‫داشته باش��د و ایا تغییراتی در سیاست هایش به وجود‬ ‫امده و اگر تغییر صورت گرفته در چه ابعادی است‪.‬‬ ‫در چنین ظرفی بعد از جنگ تا س��ال ‪ 68‬که امام زنده‬ ‫بودند و بعد از ‪ 68‬که اقای هاشمی رفسنجانی به عنوان‬ ‫رئیس جمهور انتخاب ش��دند و ایت اهلل خامنه ای که تا‬ ‫پیش از ان رئیس جمهور بودند جایگزین امام ش��دند‪.‬‬ ‫به این ترتیب اقای هاشمی رفس��نجانی به عنوان رئیس‬ ‫دول��ت نمود جدی��دی از خود بروز دادند‪ .‬ایش��ان در‬ ‫جنبه اقتصادی نش��ان داد که ایران می خواهد همکاری‬ ‫اقتصادی دیگ��ران را بطلبد‪ ،‬از نظ��ر داخلی هم ایران‬ ‫خواهان هدایت جامعه به ش��ور و شعف جدید است‬ ‫و می خواه��د روح جدی��دی در جامعه بدمد‪ .‬از منظر‬ ‫رواب��ط خارجی هم ایران در ان دوره ‪ 69‬تا ‪ 72‬نش��ان‬ ‫داد که می خواهد با تمام کش��ور های جهان از تعاملی‬ ‫بر خوردار باشد‪.‬‬ ‫همان تعاملی که امروز در چشم انداز بیست ساله درج‬ ‫ش��ده‪ ،‬اما به فراموشی سپرده شده است‪ .‬در چشم انداز‬ ‫بیست ساله هم ایران موظف شده که در سیاست خارجی‬ ‫تو امد‬ ‫تعامل س��ازنده داشته باشد‪ ،‬با همه کشور ها رف ‬ ‫و همکاری داش��ته باشد و س��عی کند مشکالت خود‬ ‫را ح��ل کند نه اینکه به تنش ها و س��ردی ها دامن زده‬ ‫شود‪ .‬در این چارچوب امریکایی ها منتظر بودند که این‬ ‫تغییرات در ایران به ثمر برسد و اگر زمینه وجود داشته‬ ‫باشد دو کش��ور با هم همکاری کنند‪ .‬کسانی هم مثل‬ ‫خان��م البرایت امدند و برخی از اش��تباهات گذش��ته‬ ‫امریکا را مطرح کردند و از باب انها تاس��ف خوردند؛‬ ‫مس��ائلی مثل کودتای ‪ 28‬مرداد و از این قبیل مسائل‪.‬‬ ‫به هر حال فضای مثبتی به وجود امد و سیاست خارجی‬ ‫ایران توانست قدم ها و گام هایی را پیش بگذارد‪ ،‬به ویژه‬ ‫در زمینه اقتص��ادی که همراه با اقدامات عملی بود‪ .‬از‬ ‫س��ال ‪ 72‬تا ‪ 76‬که دوره دوم ریاس��ت اقای هاش��می‬ ‫رفسنجانی بود یک افول در این جهش ها به وجود امد‪.‬‬ ‫از ‪ 76‬ک��ه اقای خاتمی به عنوان رئیس جمهور انتخاب‬ ‫ش��دند‪ ،‬دوباره این جهش در روابط خارجی صورت‬ ‫گرفت‪ .‬بنابراین برای امری��کا یک دوره ‪ 69‬تا ‪ 72‬این‬ ‫امادگ��ی برای رفع کدورت ه��ا و تنش ها به وجود امد‬ ‫و ی��ک بار ه��م به فاصله ‪ 76‬تا ‪ 80‬ب��ود که این زمینه‬ ‫به وجود امد‪.‬‬ ‫برخی بر ای��ن باورند که جریان مک فارلین‬ ‫بیش��تر جنبه تبلیغاتی داشته اس��ت‪ ،‬ایا این‬ ‫موضوع یعن��ی تغییر مواضع امریکا در قبال‬ ‫ایران مانند مس��اله مک فارلین جنبه تبلیغاتی‬ ‫داشته است؟‬ ‫‪l‬در پاییز س��ال ‪ 65‬مک فارلین‪ ،‬مش��اور امنیت ملی‬ ‫امری��کا‪ ،‬بدون هماهنگی و اط�لاع قبلی با دو هواپیما‬ ‫به ایران امد‪ .‬این هواپیما ها حاوی موشک هایی بود که‬ ‫ای��ران در جنگ با عراق به ان نیاز داش��ت‪ .‬مک فارلین‬ ‫با ایران قرار گذاش��ت که اگر سیاست های ایران تغییر‬ ‫ک��رده و مایل به همکاری با امریکاس��ت‪ ،‬امریکا هم‬ ‫در جن��گ به ایران کمک می کند که موفق ش��ود و به‬ ‫نتیجه برس��د‪ .‬به عبارتی با این حرکت امریکا س��عی‬ ‫ک��رد اش��تباهات گذش��ته طرفین هم پاک ش��ود‪ .‬این‬ ‫قضیه به اطالع امام رس��ید‪ .‬م��ک فارلین در تهران بود‬ ‫و ام��ام هم گفتند که با امریکا مذاک��ره و توافق کنید‪.‬‬ ‫در ان موق��ع همه چیز زیر نظ��ر امام قدم به قدم پیش‬ ‫رف��ت‪ ،‬توافق هم ص��ورت گرفت و م��ک فارلین از‬ ‫ایران رفت‪.‬‬ ‫بعد از اینکه مک فارلین بعد از توافق ایران ر ا ترک کرد‪،‬‬ ‫یک عده در ایران پس از مطلع ش��دن خواس��تند یک‬ ‫خال باالتر از امام بزنند و شروع کردند به تخریب این‬ ‫توافق و مطالبی گفتند که ان مطالب هم باعث شد کل‬ ‫موضوع زیر س��وال برود‪ .‬بعد از ان امریکایی ها از این‬ ‫موضوع خشمگین شدند و رفتند به سمت اینکه جنگ‬ ‫ایران را نه غالب‪ ،‬نه مغلوب تمام کنند که همین اتفاق‬ ‫هم افتاد‪ .‬بنابراین مس��اله مک فارلین‪ ،‬نه تبلیغ بود‪ ،‬نه‬ ‫دروغ‪ .‬ما در ایران ان بازی را به هم زدیم‪ .‬بنابراین من‬ ‫فکر می کنم هیچ کدام از این موارد از سوی امریکا جنبه‬ ‫تبلیغاتی نداشته است‪.‬‬ ‫چرا اقای هاشمی رفسنجانی همیشه به عنوان‬ ‫یک��ی از مدافع��ان رابطه با امری��کا مطرح‬ ‫بوده اند؟‬ ‫‪l‬اقای رفسنجانی به عنوان مدافع روابط با عربستان هم‬ ‫مطرح شده است‪ .‬ایشان در کل از زمان ریاست جمهوری‬ ‫و حتی پیش از ان به روابط با کش��ور هایی که به عنوان‬ ‫مراجع حس��اس سیاست خارجی بودند‪ ،‬عالقه داشت‬ ‫وبه این موضوع اهمیت می داد چرا که فکر می کرد یکی‬ ‫از حلقه های گمش��ده سیاست خارجی ایران‪ ،‬رابطه با‬ ‫عربستان و امریکا است‪.‬‬ ‫در ای��ن مصاحبه اقای هاشمی رفس��نجانی‬ ‫تلویحا موج بیداری مردم را ناشی از انفجار‬ ‫اطالعات دانسته اند‪ .‬ایشان گفته اند‪« :‬انفجار‬ ‫اطالعات در دنیا به گونه ای است که خیلی ها‬ ‫اگ��ر بخواهند‪ ،‬خیلی چیز ه��ا می فهمند‪ .‬هم‬ ‫اینترن��ت‪ ،‬ماهواره ها و س��ایت ها هس��تند و‬ ‫هم با سواد ش��دن مردم تاثیر دارد‪ ».‬ایا این‬ ‫س��خن اقای هاش��می رد موض��وع بیداری‬ ‫اسالمی مورد نظر دستگاه دیپلماسی رسمی‬ ‫جمهوری اسالمی نیست؟‬ ‫‪l‬خی��زش م��ردم در خاورمیان��ه ض��د دیکتاتوری و‬ ‫خفق��ان و در راس��تای ازادی خواهی اس��ت‪ .‬بنده نیز‬ ‫ب��ه مانند اقای رفس��نجانی فکر می کن��م که اطالعات‬ ‫در روند ش��کل گیری و پیروزی این انقالب ها بس��یار‬ ‫تاثیر گ��ذار بوده اس��ت‪ .‬اگرچه ای��ن انقالب ها به طور‬ ‫مس��تقیم به موضوع بیداری اس�لامی ربطی ندارد اما‬ ‫هر ازادی خواهی و دموکراس��ی خواهی در چارچوب‬ ‫بیداری اس�لامی هم می تواند جا بگی��رد‪ .‬بدین معنی‬ ‫که اس�لام تضادی با مب��ارزات ضد دیکتاتوری ندارد‪.‬‬ ‫همچنین در انقالب اسالمی ایران نیز وقتی مردم علیه‬ ‫دیکتاتوری‪ ،‬فشار و خفقان قیام کردند‪ ،‬اسالم همراهی‬ ‫داشت و تضادی با ان نداشت‪.‬‬ ‫به ط��ور کل��ی تف��اوت سیاس��ت خارجی‬ ‫دولت اق��ای احمدی نژاد با دولت های قبلی‬ ‫(اصالحات و سازندگی) چیست؟‬ ‫‪l‬در دول��ت اقای خاتم��ی‪ ،‬راهبرد اصلی سیاس��ت‬ ‫خارج��ی کش��ور‪ ،‬تعام��ل و هم��کاری ب��ا جامع��ه‬ ‫بین المللی‪ ،‬رفع تنش‪ ،‬یافتن س��وءتعبیرها و به حداقل‬ ‫رس��اندن انها ب��ود‪ .‬قاعدتا در چنین سیاس��تی‪ ،‬تاکید‬ ‫اقای رفسنجانی در کل از‬ ‫زمان ریاست جمهوری و‬ ‫حتی پیش از ان به روابط‬ ‫با کشور هایی که به عنوان‬ ‫مراجع حساس سیاست‬ ‫خارجی بودند‪ ،‬عالقه داشت‬ ‫وبه این موضوع اهمیت‬ ‫می داد چرا که فکر می کرد‬ ‫یکی از حلقه های گمشده‬ ‫سیاست خارجی ایران‪،‬‬ ‫رابطه با عربستان و امریکا‬ ‫است‬ ‫ب��ر ت��داوم و گس��ترش همکاری ها ب��وده و حتی به‬ ‫برخ��ی ن��کات منف��ی طرف مقاب��ل با دی��د اغماض‬ ‫نگریسته می شد‪.‬‬ ‫چنین سیاس��تی ایجاب می کرد با تس��اهل و تس��امح‬ ‫در مورد برخی از بهانه گیری ه��ای دنیای خارج رفتار‬ ‫ش��ود‪ ،‬زیرا تاکید بر حرکت به س��وی مش��ترکات و‬ ‫فاصله گرفتن از موارد اختالف برانگیز بود‪ .‬طبیعتا برای‬ ‫کش��وری مانند ایران که یک س��ابقه تاریخی ‪ 27‬ساله‬ ‫از س��وءتفاهمات و سوءتعبیرها با جامعه جهانی دارد‪،‬‬ ‫چنین سیاس��تی می توانس��ت تا حدود زیادی کارساز‬ ‫باشد‪ .‬اما در دولت نهم‪ ،‬سیاست خارجی کشورمان بر‬ ‫اس��اس روش تهاجمی اتخاذ شده است‪ .‬البته سیاست‬ ‫تهاجمی دولت نهم در برخی موارد کارساز بوده و در‬ ‫برخی موارد نه‪.‬‬ ‫برخ��ی معتقد هس��تند که اصول سیاس��ت‬ ‫خارج��ی دولت نهم در مقایس��ه ب��ا دیگر‬ ‫دولت ه��ا در مواجهه با اروپایی ها مناس��ب‬ ‫بوده است؟‬ ‫‪l‬برخ��ورد قاط��ع جمهوری اس�لامی ب��ا طرف های‬ ‫اروپایی بعد از س��ه س��ال همکاری توام با حسن نیت‪،‬‬ ‫باعث ش��ده تا انها از خواب غفلت بیدار ش��وند‪ .‬البته‬ ‫ی بود ک��ه مجموعه تصمیم گی��ران نظام‬ ‫ای��ن تصمیم ‬ ‫جمهوری اس�لامی اتخاذ کرده اند‪ ،‬ن��ه دولت خاصی‪.‬‬ ‫از انجای��ی ک��ه زمان تغییر رویه مصادف ش��د با تغییر‬ ‫دولت‪ ،‬این تصور ایجاد ش��ده ک��ه تصمیم تغییر رویه‬ ‫برخورد جمهوری اس�لامی در حوزه خارجی به ویژه‬ ‫در مس��اله هسته ای‪ ،‬مربوط به دولت اقای احمدی نژاد‬ ‫اس��ت‪ ،‬در حالی ک��ه یو س��ی اف (‪ )UCF‬اصفهان در‬ ‫دولت اق��ای خاتمی کلید خورد‪ ،‬ول��ی به پای دولت‬ ‫نهم نوشته شد‪ .‬در واقع‪ ،‬درست بعد از اینکه اروپایی ها‬ ‫به خواس��ته های جمهوری اس�لامی ج��واب ندادند‪،‬‬ ‫اقای خاتمی در روزهای اخر دولتشان کار غنی سازی‬ ‫و فراوری هگزا فلوراید اورانیوم را ش��روع کردند‪ .‬در‬ ‫کل‪ ،‬تغییر رویه برخورد با غربی ها در مساله هسته ای‪،‬‬ ‫نتیجه ای بود که مجموعه نظام جمهوری اسالمی به ان‬ ‫رسیده اس��ت‪ ،‬نه دولت نهم یا دولت هشتم‪ .‬در واقع‪،‬‬ ‫اگ��ر دولت هش��تم چهار س��ال دیگر هم بر س��ر کار‬ ‫می ماند‪ ،‬در مقابل اتحادیه اروپا همین سیاست و رویه‬ ‫فعلی را اتخاذ می کرد‪.‬‬ ‫ش��عار گفت وگوی تمدن های اقای خاتمی‬ ‫ را در ش��رایط ان روز بین المل��ل از جمل��ه‬ ‫‪11‬سپتامبر چگونه ارزیابی می کنید؟‬ ‫‪l‬زمانی که ش��عار گفت وگوی تمدن ها به سیاس��ت‬ ‫خارجی کش��ورمان اضافه ش��د‪ ،‬با اس��تقبال گسترده‬ ‫بین المللی روبه رو ش��د‪ ،‬به طوری که همه کش��ورهای‬ ‫جه��ان حتی دش��منان جمهوری اس�لامی در مجمع‬ ‫عمومی س��ازمان ملل متحد به قطعنامه ان رای مثبت‬ ‫دادند‪ .‬این واقعه فض��ای جدیدی برای حضور جدی‬ ‫جمهوری اس�لامی در جامعه بین الملل��ی باز کرد‪ .‬اما‬ ‫متاس��فانه وقوع حادثه ‪ 11‬سپتامبر س��ال ‪ 2001‬دقیقا‬ ‫در س��الی ک��ه از طرف س��ازمان ملل به عنوان س��ال‬ ‫گفت وگوی تمدن ها نامگذاری شده بود‪ ،‬به منزله خط‬ ‫پایانی بود بر نظریه گفت وگ��وی تمدن ها که به نوعی‬ ‫عامل برون شد جمهوری اسالمی از انزوای بین المللی‬ ‫شده بود‪.‬‬ ‫با بررسی دقیق واقعه ‪ 11‬سپتامبر‪ ،‬سیاست محافظه کاران‬ ‫کاخ س��فید در انحراف روند تفاهم س��از بین المللی به‬ ‫جهت مخالف (دامن زدن هرچه بیشتر به سوءتفاهمات‬ ‫بین المللی)‪ ،‬بیشتر روشن می شود‪ .‬ان چیزی که امروز‬ ‫ما از اقای پاپ می شنویم‪ ،‬نتیجه همان روندی است که‬ ‫نومحافظه کاران امریکایی بعد از ‪ 11‬سپتامبر در دنیا به‬ ‫راه انداختند‪.‬‬ ‫س��وال اخ��ر اینک��ه سیاس��ت دول��ت‬ ‫اقای احمدی ن��ژاد در رابطه با فلس��طین و‬ ‫اس��رائیل که مورد انتقاد اقای هاشمی بوده‬ ‫است را تایید می کنید؟‬ ‫ی دولت نهم نسبت به موجودیت‬ ‫‪l‬سیاس��ت تهاجم ‬ ‫اس��رائیل‪ ،‬ضم��ن اینک��ه ب��رای جمهوری اس�لامی‬ ‫گشایش هایی در میان ملل مسلمان ایجاد کرده‪ ،‬باعث‬ ‫ایجاد مس��ائلی در نظام بین الملل برای کشورمان شده‬ ‫است‪.‬‬ ‫به عنوان نمونه‪ ،‬در اخرین اظهارنظرهای رئیس جمهور‬ ‫در ای��ن خصوص‪ ،‬ش��اهد بودیم که ایش��ان به موضع‬ ‫پیش��ین جمهوری اس�لامی در مورد اینده فلس��طین‬ ‫برگش��تند و راه حل نهایی برای رفع بحران فلسطین را‬ ‫ی گروه های فلسطینی‬ ‫برگزاری رفراندوم با شرکت تمام ‬ ‫عنوان کردند‪g .‬‬ ‫علی خرم معتقد‬ ‫است برخورد قاطع‬ ‫جمهوری اسالمی با‬ ‫طرف های اروپایی بعد از‬ ‫سه سال همکاری توام‬ ‫با حسن نیت‪ ،‬باعث شده‬ ‫تا انها از خواب غفلت‬ ‫بیدار شوند‪ .‬البته این‬ ‫ی بود که مجموعه‬ ‫تصمیم ‬ ‫تصمیم گیران نظام‬ ‫جمهوری اسالمی اتخاذ‬ ‫کرده اند‬ ‫‪75‬‬ ‫دکتر محمدحسن قدیری ابیانه در گفت وگو با مثلث‪:‬‬ ‫در زمان خاتمی خصومت امریکایی ها بیشتر شد‬ ‫سید فرید موسوی‬ ‫‪ 4‬محمد حسن قدیری ابیانه‪ ،‬کارشناس امور استراتژیک وزارت امور خارجه و سفیرسابق‬ ‫جمهوری اسالمی ایران در مکزیک‪ ،‬گواتماال و استرالیاست‪ .‬وی بنیانگذار اولین انجمن اسالمی‬ ‫دانشجویی ایتالیا (‪ 1353‬در سن ‪ 20‬سالگی)‪ ،‬وابسته به اتحادیه انجمن های اسالمی دانشجویان‬ ‫در اروپا و امریکا بود که بسیاری او را با موضوع ادواردو انیلی می شناسند‪ .‬محور گفت وگوی ما‬ ‫با ایشان نقد سیاست خارجی دوره هاشمی رفسنجانی است‪ .‬وی در ان زمان معاون ارتباطات و‬ ‫تبلیغات دولت در دفتر رئیس جمهور بود که وی را با سیاست های دوره سازندگی همراه ساخته‬ ‫بود‪ .‬در این گفت وگو قدیری ابیانه به ریشه های سخن هاشمی در مورد رابطه با امریکا و عربستان‬ ‫و البته نقد او بر دوره ریاست جمهوری احمدی نژاد می پردازد‪.‬‬ ‫ش��ما به عنوان ف��ردی ک��ه در دولت اقای‬ ‫هاشمی پست های مختلفی از جمله سفارت‬ ‫و مسئول دفتر اطالع رسانی ریاست جمهوری‬ ‫را برعهده داش��تید‪ ،‬سیاست خارجی دولت‬ ‫اقای هاشمی را چطور ارزیابی می کنید؟‬ ‫‪ l‬در دولت اقای هاش��می که ب��ا وزارت اقای دکتر‬ ‫والیتی سیاس��ت خارجی اداره می شد‪ ،‬این وزارتخانه‬ ‫براس��اس سیاس��ت عزت‪ ،‬مصلحت و حکمت اداره‬ ‫می شد و با سیاس��ت هایی که مقام معظم رهبری اعالم‬ ‫می کردند هماهنگ بود‪ .‬یعنی تالش می شد در زمینه های‬ ‫مختلف از منافع ملی کشور دفاع شود و در مجموع من‬ ‫ارزیابی مثبتی از سیاست خارجی ان دوران دارم‪.‬‬ ‫کس��انی هم ک��ه س��فیر هس��تند اگرچ��ه منصوب‬ ‫رئیس جمهور اما سفیر جمهوری اسالمی ایران هستند‪.‬‬ ‫من در زمان ایشان سه سال اخر دوره ریاست جمهوری‬ ‫‪76‬‬ ‫مع��اون دفتر رئیس جمهور در امور ارتباطات و تبلیغات‬ ‫دولت بودم‪ .‬پیش از ان هم به حکم ایش��ان س��فیر ایران‬ ‫در استرالیا بودم‪.‬‬ ‫رابطه دولت اقای هاشمی با امریکا چطور بود؟‬ ‫چون ایشان در گفت وگویی اعالم کرده اند که‬ ‫ما از طرف امریکا پالس هایی داشتیم و انها هم‬ ‫مثل اروپا نرم خو شده بودند‪ ،‬اما رهبری اجازه‬ ‫ایجاد رابطه را به ما ندادند؟!‬ ‫‪ l‬رهب��ر معظ��م انقالب مس��ئول ابالغ سیاس��ت های‬ ‫کالن کش��ور هستند و از ان جمله رابطه با امریکا که از‬ ‫سیاست های کالن نظام است‪ .‬اما امریکا در طول انقالب‬ ‫همواره چراغ هایی برای نزدیکی به ایران نشان داده اما به‬ ‫منظور فریب کشور ما بوده است‪ .‬یعنی از یک سو ابراز‬ ‫دشمنی می کند و از سوی دیگر ابراز تمایل برای نزدیکی‬ ‫به ایران که این ابراز تمایل هم از روی دش��منی با ایران‬ ‫است‪ .‬وقتی اعالم می کنم که سیاست خارجی ان دوران‬ ‫سیاس��ت مطلوبی بود به این دلیل است که دولت بدون‬ ‫اجازه رهبری سیاست خارجی را نمی توانست اعمال کند‪.‬‬ ‫به هر حال انها هم هیچ گاه در ادعای نزدیکی و دوس��تی‬ ‫با کش��ورمان صادق نبوده اند و چه خوب ش��د که رهبر‬ ‫انقالب اجازه ایجاد این ارتباط را ندادند‪.‬‬ ‫با این حال به نظر می رسد در عرصه سیاست‬ ‫خارجی جمهوری اس�لامی اقای هاشمی از‬ ‫مدافعان رابطه با امریکا بوده است‪ .‬یعنی ما این‬ ‫موضوع را در ماجرای مک فارلین و نمونه های‬ ‫دیگر و همچنین مصاحبه اخیر ایشان مشاهده‬ ‫می کنیم‪.‬‬ ‫‪ l‬پاسخ این چرا را باید از خود اقای هاشمی بشنویم! اما‬ ‫ایشان هیچ گاه در سیاست های علنی شان ابراز تمایل برای‬ ‫برق��راری رابطه بدون چون و چ��را در ان زمان نکردند؛‬ ‫بلکه شرایطی را قرار می دادند‪ .‬مثال می گفتند امریکا باید‬ ‫عالماتی را نشان دهد مبنی بر اینکه قصد دارد به حقوق‬ ‫ایران احت��رام بگذارد و یکی از عالئم این احترام را رفع‬ ‫بلوک��ه اموال ایران و تحویل اموال ایران در امریکا اعالم‬ ‫می کردن��د‪ .‬یعنی اینه��ا اعالم ایجاد رابطه ب��دون قید و‬ ‫ش��رط نبود‪ .‬در ماجرای مک فارلین هم ایشان از حضور‬ ‫مک فارلین در ان هواپیما اطالعی نداش��تند ضمن اینکه‬ ‫این ماجرا را با اجازه حضرت امام دنبال می کردند‪ ،‬یعنی‬ ‫ماجرای مک فارلین چیزی جدای از سیاست های نظام و‬ ‫بدون اطالع امام نبوده است‪.‬‬ ‫اما ایش��ان اذع��ان کرده اند ک��ه هرچقدر ما‬ ‫مالیمت می کردیم امریکا هم مثل اروپا نرم تر‬ ‫می شد‪ .‬ایا ایران در ان دوران در مقابل امریکا‬ ‫نرم تر شده بود؟‬ ‫‪ l‬من از زبان ایش��ان نشنیده ام که چنین موضعی گرفته‬ ‫باشد‪ .‬این مطالب کجا نقل شده است؟‬ ‫در یکی از س��ایت های خبری که با ایش��ان‬ ‫گفت وگو کرده بود‪.‬‬ ‫‪ l‬ما بعد از پیروزی انقالب اسالمی اجازه دادیم امریکا‬ ‫در ایران س��فارت خود را داشته باش��د و روابط را ادامه‬ ‫دادیم‪ .‬امریکایی ها در جلس��ات رسمی با مقامات ایران‬ ‫اذعان می کردند که قصد داریم گذشته ها را فراموش کنیم‬ ‫و روابط سازنده ای با ایران داشته باشیم‪.‬‬ ‫درحالی که به طور علنی این اظهارات را مطرح می کردند‬ ‫بنابر اسناد النه جاسوسی به دنبال کودتا و توطئه و ترویج‬ ‫ تروریسم و حتی تجزیه کشور ما بودند‪ .‬یعنی هیچ موقع‬ ‫نمی توانیم به ادعای نرمش انها ادعای انها را باور کنیم‪.‬‬ ‫واقعی��ت کالم حضرت امام اس��ت که اگ��ر ما یک قدم‬ ‫در مقابل امریکا کوتاه بیایی��م انها دو قدم پیش خواهند‬ ‫امد‪ ،‬همانگونه که در مس��اله ای مثل موضوع گروگان ها‬ ‫وقت��ی توافقی صورت گرفت و گروگان ها ازاد ش��دند‬ ‫امریکایی ه��ا نه تنها به تعهدات خود وفا نکردند بلکه به‬ ‫مواضع خصمانه شان افزودند‪ .‬بنابراین امریکا هرگز قابل‬ ‫اعتماد نبوده است‪.‬‬ ‫سیاست کلی نظام ما هم حتی انچه در ان زمان هم مطرح‬ ‫می شد‪ ،‬هرگز به معنی اعتماد کامل به امریکا نبوده است‪.‬‬ ‫حتی در زمان اقای خاتمی که ش��ما می بینید این همه در‬ ‫مقابل غرب کوتاه امدند‪ ،‬در مقابل این کوتاه امدن‪ ،‬ایران‬ ‫را در لیس��ت ش��رارت قرارداده و تحریم ها را گسترش‬ ‫دادند‪ .‬بنابراین من اعتقاد دارم منافع نامشروع امریکایی ها‬ ‫در تضاد با اهداف مش��روع کش��ور ماست و انها در هر‬ ‫قدمی که برداشته اند نه تنها خود را اصالح نکرده اند بلکه‬ ‫برخصومت هایشانافزوده اند‪.‬‬ ‫اقای هاشمی در این مصاحبه بحث در مورد‬ ‫ارتباط با کشورهایی مانند عربستان‪ ،‬اردن و‪...‬‬ ‫را مطرح کرده ان��د‪ .‬با این حال عده ای اعتقاد‬ ‫دارن��د همچن��ان که سیاس��ت های اقتصادی‬ ‫دولت ایش��ان نوعی لیبرالیسم اقتصادی بود‪،‬‬ ‫سیاس��ت های دولت ایش��ان ه��م در عرصه‬ ‫بین الملل نوعی لیبرالیس��م سیاسی محسوب‬ ‫می شود‪ .‬ان ارتباط ها ناشی از مماشاتی است‬ ‫که انجام شده درحالی که ما بنابه نص صریح‬ ‫سخنان امام نباید رابطه مناسبی با اردن یا دولت‬ ‫سعودی عربستان داشته باشیم‪.‬‬ ‫‪ l‬من در مالقاتی که بین اقای هاشمی و امیرعبداهلل در‬ ‫پاکس��تان صورت گرفت حضور داش��تم و این مالقات‬ ‫تاثیر مثبتی در رفع مخالفت های عربس��تان در برگزاری‬ ‫اجالس کنفرانس اسالمی در ایران داشت‪ .‬داشتن روابط‬ ‫با کشورهایی مثل عربستان که ما ساالنه ده ها هزار زائر به‬ ‫ان می فرستیم امری طبیعی است و این به رغم نظر ما در‬ ‫مورد سیستم حکومتی کشورهایی مثل عربستان است‪ .‬ما‬ ‫در زمان حضرت امام هم توصیه به روابط با کشورهای‬ ‫اسالمی داشتیم‪ .‬یکی از سیاست های استعمار این است‬ ‫که بین کشورهای اسالمی اختالف بیندازد و این اختالف‬ ‫باعث تضعیف جهان اس�لامی ش��ود‪ .‬بنابراین‪ ،‬اینکه ما‬ ‫بخواهیم با کشورهای عربی رابطه داشته و قصدی برای‬ ‫گسترش روابط داشته باشیم‪ ،‬نه تنها به ضرر جهان اسالم‬ ‫نبود‪ ،‬بلکه س��عی می کردیم با روابطی که برقرار می شود‬ ‫دشمن ها را کم و سوء تفاهماتی که کشورهای غربی ایجاد‬ ‫می کنند را رفع و جلوگیری کنیم از اینکه این کش��ورها‬ ‫سرمایه هایشان را علیه ما به کار بگیرند‪ .‬یعنی ما در زمان‬ ‫جنگ می دانستیم که عربستان و کشورهای منطقه از صدام‬ ‫حمایت می کنند اما قصد داشتیم با ارتباط گسترده تر با این‬ ‫دولت ها کاری کنیم که این روابط و حمایت ها کمتر شود‪.‬‬ ‫در مجم��وع یک سیاس��ت خارجی فع��ال در رابطه با‬ ‫کشورها مغایرتی با سیاست های نظام نداشته و حتی مورد‬ ‫تاکید حضرت امام هم بوده اس��ت‪ .‬من گسترش روابط‬ ‫با عربستان را یک سیاست لیبرالیستی نمی دانم‪ .‬البته االن‬ ‫ش��رایط تفاوت کرده است و بحث نهضت های اسالمی‬ ‫مطرح می ش��ود که این دولت ها برای خاموش کردن ان‬ ‫تالش می کنند‪.‬‬ ‫اختالفاتی که اشاره کردید در چه زمینه هایی‬ ‫بود؟‬ ‫‪ l‬یکی از کارهایی که سازمان های جاسوسی به خصوص‬ ‫س��یا انجام می دهند این اس��ت که اطالع��ات غلطی را‬ ‫به عنوان مبادالت اطالعاتی به سران کشورها می دهند که‬ ‫اینها کذب است‪ .‬در اسناد النه جاسوسی ذکر شده است‬ ‫که در مواردی نزدیک بود معلوم ش��ود اطالعاتی که ما‬ ‫به عنوان اطالعات سری به سازمان های اطالعاتی برخی‬ ‫کشورها می دادیم جعلی بوده است‪.‬‬ ‫مثال؟‬ ‫‪ l‬به عن��وان مثال اینها س��ندی را منتش��ر ک��رده بودند‬ ‫که ایران در ش��ورای عالی امنیت مل��ی با حضور اقای‬ ‫ هاشمی‪ ،‬محسن رضایی و دیگران تصریح کرده اند که در‬ ‫کشورهای عربی عملیات تروریستی انجام بدهند! خود‬ ‫من ان زمان در وزارت خارجه مسئول شدم و جعلی بودن‬ ‫این نامه را به اثبات برسانم‪ .‬این یکی از کارهایی است که‬ ‫کماکان انجام می دهند‪ .‬اگر کشوری این را باور کند طبیعتا‬ ‫از ما دور خواهد شد و به نفع دشمنان ما موضع خواهد‬ ‫گرفت‪ .‬ما باید در جلس��اتمان با انها یکی از کارهایی که‬ ‫می کنیم این نوع سوء تفاهم ها را برطرف کنیم‪.‬‬ ‫مالقات با سران دیگر کشورها یکی از این فرصت هاست‬ ‫که ما باید از ان استفاده و توطئه دشمنان را خنثی کنیم‪.‬‬ ‫با این حال اگر کسانی امروز به سیاست های اقای هاشمی‬ ‫اعتراض دارند نباید همه گذشته را زیر سوال ببرند‪.‬‬ ‫ش��ما به تحوالت اخیر منطقه اش��اره کردید‪.‬‬ ‫اقای هاش��می در این مصاحبه اشاره کرده اند‬ ‫که تح��والت اخیر خاورمیان��ه نتیجه انفجار‬ ‫اطالعات و گسترش رسانه هاست‪ .‬به نظر شما‬ ‫این موضع رسمی جمهوری اسالمی است یا‬ ‫موضع ایشان؟ شما چقدر این موضع را قبول‬ ‫دارید؟‬ ‫‪ l‬اینک��ه اگر اطالعات صحیح منتش��ر ش��ود موجب‬ ‫بیداری ملت ها می ش��ود‪ ،‬امری صحیح و غیرقابل انکار‬ ‫اس��ت‪ .‬ماهواره و اینترنت باعث ش��ده است بسیاری از‬ ‫این کشورها نتوانند اطالعات را در اختیار خودشان داشته‬ ‫باشند‪ .‬این اگاهی موجب بیداری شده و این بیداری در‬ ‫این انقالب ها نقش دارد‪ .‬اما قطعا این بیداری ها اسالمی‬ ‫است‪ .‬تمام قرائن نشان می دهد که این انقالبات ماهیت‬ ‫اس�لامی و غایت اس�لامی دارد‪ ،‬روند اس�لامی دارد و‬ ‫انشاءاهلل به حاکمیت اسالم خواهد انجامید‪ .‬با این حال من‬ ‫نمی دانم هدف ایشان در طرح این موضوع چیست؟ چون‬ ‫هر بیداری نشانه اگاهی است اما بعضی ها در ایران اصرار‬ ‫دارند که بگویند این بیداری اسالمی نیست در حالی که‬ ‫تمام قرائن ضد این را نشان می دهد‪.‬‬ ‫اق��ای هاش��می انتقادهایی هم به سیاس��ت‬ ‫خارجی دولت اخیر داشته و ان را تشنج افرین‬ ‫دانسته اند‪ .‬نظر شما در این رابطه چیست؟‬ ‫‪ l‬در دولت اقای احمدی نژاد به خصوص در دولت نهم‪،‬‬ ‫رئیس جمهور حضور گسترده تری در سیاست خارجی و‬ ‫در رسانه های خارجی داشت‪ .‬مواضع صریح ضد امریکایی‬ ‫اقای احمدی نژاد‪ ،‬ایشان را به یک عنصر رسانه ای غیرقابل‬ ‫سانس��ور تبدیل کرد‪ .‬بعضی ها اذع��ان می کنند که اینها‬ ‫پیامدهایی دارد درحالی که طبیعی است هرچه ما ازحقوق‬ ‫خودمان دفاع و هرچه با توطئه های دشمن مخالفت کنیم‪،‬‬ ‫انها از این فعالیت ها ناراحت خواهند بود‪ .‬مالک موفقیت‬ ‫سیاس��ت خارجی رضایت مندی دولت های خارجی‬ ‫نیس��ت بلکه مالک دفاع از منابع و پیش��رفت کشور‬ ‫اس��ت‪ .‬ما امروز می توانیم به صراحت اعالم کنیم که‬ ‫ایران به نس��بت سال های گذشته نفوذ بسیار بیشتری‬ ‫در عرصه ه��ای سیاس��ت خارج��ی دارد‪ .‬ایران قطعا‬ ‫تاثیرگذارترین کشور منطقه است و جمهوری اسالمی‬ ‫ای��ران به عنوان ی��ک الگو در میان مردم کش��ورهای‬ ‫اسالمی مطرح است و این در نتیجه راهبردهایی است‬ ‫که مقام معظم رهبری ترسیم می کنند‪ .‬هرجا مسئوالن با‬ ‫این راهبردها همراهی و هماهنگی کرده اند ان سیاست‬ ‫اثرات موفقیت امیزی داش��ته است‪ .‬در دولت نهم هم‬ ‫این سیاست خارجی جزو مقاطع مهم این کشور بود‬ ‫چرا که میان کالم رئیس جمهور هماهنگی با ارمان های‬ ‫انقالب و رهبری می دیدیم‪.‬‬ ‫گرچه ما در هر دوره ای می توانیم ابراز کنیم که از این‬ ‫بهتر هم می توانستیم روند سیاست خارجی را دنبال‬ ‫کنیم‪.‬‬ ‫یک��ی از ایرادهای��ی که اقای هاش��می به‬ ‫سیاس��ت خارجی دولت گرفته اند ارسال‬ ‫نامه های��ی از ط��رف رئیس جمه��ور ب��ه‬ ‫رئیس جمهور امریکا ب��وده که این نامه ها‬ ‫بی پاسخ مانده است‪ .‬نظر شما در این رابطه‬ ‫چیست؟‬ ‫‪ l‬اینها نامه های فدایت شوم نبوده است بلکه در قالب‬ ‫نامه‪ ،‬تهاجم سنگینی به مبانی اعتقادی و عملکرد امریکا‬ ‫در جهان وجود داشته و طبق نظر تحلیلگران امریکایی‬ ‫یک حمله س��نگین ب��ه امریکا بوده اس��ت‪ .‬بنابراین‬ ‫نقش و نفس نامه ن��گاری با چنین ماهیتی که حالت‬ ‫تهاجمی و افشاگرانه دارد را نمی توان پای نقاط ضعف‬ ‫سیاست خارجی گذاشت‪ .‬بنابراین بزرگترین لطمه‬ ‫به سیاس��ت خارجی کشور و بزرگترین خدمت به‬ ‫اهداف امریکا و دشمنان اسالم را فتنه گران سال ‪88‬‬ ‫تدارک دیدند و پیروزی بزرگ ملت ایران با حضور‬ ‫‪ 40‬میلی��ون رای را تقل��ب جلوه دادن��د‪ .‬قطعا اگر‬ ‫بازندگان انتخابات تسلیم ارای ملت می شدند و در‬ ‫صفحه شطرنج بازی جهانی نقش مهره های استکبار‬ ‫را بازی نمی کردند انگاه ما شاهد نامه نگاری های اوباما‬ ‫و سران غرب به ایران می بودیم‪g .‬‬ ‫دکتر قدیری ابیانه در‬ ‫این گفت وگو بر خالف باور‬ ‫عمومی می گوید که‬ ‫هاشمی رفسنجانی از حضور‬ ‫مک فارلین در هواپیما‬ ‫اطالعی نداشته است ‪ .‬او‬ ‫معتقد است این جریان جدا‬ ‫از سیاست های نظام و بدون‬ ‫اطالع امام نبوده است‬ ‫‪77‬‬ ‫گزارش ویژه‬ ‫چه کسانی با رجایی مخالف بودند‬ ‫‪1‬‬ ‫‪78‬‬ ‫بی احترامی های بنی صدر به نخست وزیر‬ ‫فعالیت سیاس��ی ش��هید رجایی به قبل از انقالب‬ ‫برمی گ��ردد‪ .‬ایش��ان در طول حیات سیاس��ی خود با‬ ‫جمعیت فدائیان اس�لام اشنا شد‪ ،‬رهیافت فکری این‬ ‫جمعیت مبارزه با تمام اشکال بی دینی و بازگشت به‬ ‫اسالم اصیل و راستین بود‪.‬‬ ‫رجایی در خاطرات خ��ود در مورد علت گرایش به‬ ‫ان جمعی��ت می گوید‪...« :‬ما همان موقع جذب اولین‬ ‫شعار فدائیان اسالم ش��دیم که می گفتند «همه کار و‬ ‫همه چیز تنها برای خدا» و «اسالم برتر از همه چیز و‬ ‫هیچ چیز برتر از اسالم نیست» و به دنبال ان شعارها‬ ‫بودی��م و بیش��ترین مبارزه علی��ه توده ای ها بود و ما‬ ‫مشغول بودیم‪ ».‬رجایی به رغم اینکه یک نظامی بود و‬ ‫فعالیت سیاسی برای او ممنوع بود‪ ،‬عالوه بر شرکت‬ ‫در جلس��ات جمعیت فدائیان اسالم‪ ،‬زمانی که نواب‬ ‫زندانی شد‪ ،‬در زندان قصر به مالقات او رفت‪.‬‬ ‫س��راغاز فصل جدیدی در زندگانی سیاس��ی مذهبی‬ ‫رجایی اش��نایی و ارتب��اط با ای��ت اهلل طالقانی بود‪.‬‬ ‫ایت اهلل طالقانی به منظور ترویج اسالم راستین در بین‬ ‫جوانان و روش��نفکران و جلوگی��ری از افتادن انها به‬ ‫دامن کمونیس��م یا تفکرات غرب گرایانه‪ ،‬در جاهای‬ ‫مختلفی به ایراد سخنرانی می پرداخت‪ .‬یکی از همین‬ ‫جاه��ا «مس��جد هدایت» بود ک��ه تدریجا به صورت‬ ‫یکی از کانون های مهم پیوند نسل جوان‪ ،‬دانشجویان‬ ‫و تحصیلک��ردگان با معارف اس�لامی تبدیل ش��د‪.‬‬ ‫گزارش ه��ای نوبتی س��اواک از این جلس��ات که در‬ ‫پرونده رجایی و باهنر و دیگر مبارزان منعکس شده‬ ‫بود‪ ،‬موید حضور همیش��گی ایشان در این جلسات‬ ‫است‪.‬‬ ‫از نتای��ج حضور مس��تمر ش��هیدرجایی در مس��جد‬ ‫هدایت و جلس��ات تفس��یر ایت اهلل طالقانی‪ ،‬اشنایی‬ ‫وی با اس��اتید دانش��گاه نظیر بازرگان‪ ،‬یداهلل سحابی‬ ‫و‪ ...‬ب��ود‪ .‬پس از انکه طیف مذهبی «جبهه ملی دوم»‬ ‫به رهبری ب��ازرگان «نهضت ازادی» را در تاریخ ‪28‬‬ ‫اردیبهش��ت ‪ 1340‬تاسیس کردند‪ ،‬محمدعلی رجایی‬ ‫ج��زو اولین اف��رادی بود ک��ه به عضوی��ت نهضت‬ ‫درامد‪ .‬دلیل گرای��ش او به نهضت ازادی این بود که‬ ‫در ان زم��ان نهضت ازادی با ماهیت اس�لامی‪ ،‬ملی‪،‬‬ ‫تش��کلی پیش��رو بود‪ .‬به همین منظور او در جلسات‬ ‫نهضت ازادی ش��رکت می کرد و ح��ق عضویت نیز‬ ‫می پرداخ��ت‪ .‬رجایی پس از انکه توس��ط س��اواک‬ ‫دس��تگیر شد‪ ،‬طی س��پردن تعهدی به عضویت خود‬ ‫در نهضت ازادی پایان داد‪.‬‬ ‫دلی��ل او ب��رای این کار این بود ک��ه در این صورت‬ ‫ب��ا فراغ��ت خاط��ر و ازادی بیش��تری می توان��د به‬ ‫فعالیت ه��ای خودش ادامه دهد‪«.‬س��ازمان مجاهدین‬ ‫خلق ایران»‪ ،‬یکی از تش��کل های سیاس��ی با مش��ی‬ ‫مسلحانه اس��ت که در شهریور ‪ 1344‬توسط عده ای‬ ‫از دانشجویان دانشگاه تهران که عضو نهضت ازادی‬ ‫ایران بودند تش��کیل ش��د‪ .‬رجایی که جزو مبارزین‬ ‫مس��لمان و از هواداران اولیه نهض��ت ازادی بود‪ ،‬با‬ ‫بعضی از بنیانگذاران اولیه س��ازمان مجاهدین اش��نا‬ ‫شد‪.‬‬ ‫بیش��ترین ارتباط و اش��نایی را با محمد حنیف نژاد‪،‬‬ ‫رض��ا رضایی و احم��د رضایی داش��ت‪ .‬در رابطه با‬ ‫ارتباط شهیدرجایی با س��ازمان مجاهدین باید به دو‬ ‫نکته اش��اره کرد‪ .‬نکته اول اینک��ه رجایی هیچگاه به‬ ‫عضویت س��ازمان مجاهدین درنیامد‪ .‬نکته دوم اینکه‬ ‫همه ارتباطات و فعالیت های رجایی با سازمان مربوط‬ ‫است به قبل از انحراف سازمان از مشی اسالمی اولیه‬ ‫و ایجاد تغییر ایدئولوژیک در سازمان‪ .‬بنابراین همین‬ ‫تغییر موضع سازمان باعث شد تا رجایی نیز راه خود‬ ‫را از انها جدا کند‪.‬‬ ‫رجایی بارها توس��ط ساواک دستگیر و شکنجه شد‪،‬‬ ‫ولی به رغم این همه شکنجه کوچک ترین همکاری با‬ ‫ساواک نداشت‪ .‬وقتی رجایی به زندان افتاد مهمترین‬ ‫مساله ای که در زندان با ان مواجه بود‪ ،‬نحوه برخورد‬ ‫با گروه ه��ای سیاس��ی مختلف خصوصا ه��واداران‬ ‫س��ازمان مجاهدی��ن ان ه��م پ��س از تغیی��ر موضع‬ ‫ایدئولوژیک س��ازمان بود‪ .‬دلیل ای��ن امر این بود که‬ ‫س��ازمان موضع ایدئولوژیک خود را از «اس�لام» به‬ ‫«مارکسیس��م» تغییر داد و خود ب��ه خود به دو گروه‬ ‫ه��وادار اعتقادات مذهب��ی و ه��وادار تغییر مواضع‬ ‫ایدئولوژیک تقسیم ش��د‪ .‬او معتقد بود که مسلمانان‬ ‫نبای��د از انها فاصله بگیرند بلکه باید با روش مباحثه‬ ‫درصدد ج��ذب انها برایند‪ .‬در واق��ع رجایی معتقد‬ ‫به گفت و ش��نود انتقادی با مجاهدین مارکسیست و‬ ‫امیدوار به جذب مجدد انها به عقیده اسالمی بود‪.‬‬ ‫س��رانجام رجایی در ‪ 28‬اب��ان ‪ 1357‬یعنی زمانی که‬ ‫ازادی زندانیان سیاس��ی در ایران به علت «سیاس��ت‬ ‫حقوق بشر کارتر» روند بی س��ابقه ای به خود گرفته‬ ‫ب��ود‪ ،‬ازاد ش��د‪ .‬وی پ��س از ازادی ب��دون درنگ‪،‬‬ ‫فعالیت های سیاسی خود را علیه رژیم پی گرفت و با‬ ‫اوج گیری مبارزه‪ ،‬با اشنایی و ارتباطی که با یاران امام‬ ‫خمینی(ره) داش��ت فعالیت خود را در کمیته استقبال‬ ‫از امام(ره) ادامه داد‪.‬‬ ‫چالش های سیاسی و مخالفان‬ ‫خصایص‪ ،‬خصلت ه��ای بارز‪ ،‬مب��ارزات طوالنی و‬ ‫روحیه انقالبی ش��هید رجایی‪ ،‬ایش��ان را در تیررس‬ ‫مخالف��ان ق��رار داد به گونه ای ک��ه در مدت حضور‬ ‫ایشان در مسند نخست وزیری و ریاست جمهوری از‬ ‫سوی گروه های مختلف به ایشان حمله های فراوانی‬ ‫می شد‪.‬‬ ‫ش��ایان ذک��ر اس��ت بررس��ی ط��رز فک��ر مخالفان‬ ‫ش��هید رجایی و سمت و سوی انها را باید در حیات‬ ‫سیاسی شهید جست وجو کرد‪ .‬تحلیل های سیاسی و‬ ‫الگوهای موجود نش��ان دهنده ان است که اشنایی و‬ ‫همکاری با گروه ها و جریان های سیاسی‪ ،‬اجتماعی و‬ ‫مذهبی‪ ،‬وسعت نگرش شهید رجایی را افزایش داد‪.‬‬ ‫البته این وقایع و اتفاقات را باید در دو مقطع مطالعه‬ ‫کرد؛ یکی قبل از انقالب و دیگری بعد از انقالب‪.‬وی‬ ‫بعداز ایجاد مجلس ش��ورای اسالمی در اولین دوره‬ ‫انتخابات ش��رکت کرده و نماینده مردم تهران ش��د‪،‬‬ ‫اما از انجا که انتخاب نخس��ت وزیر و تشکیل کابینه‬ ‫یکی از مس��ائل مهم کش��ور بود‪ ،‬پس از عدم توافق‬ ‫برای نخس��ت وزیری ج�لال الدین فارس��ی و افراد‬ ‫دیگ��ر‪ ،‬رجای��ی برای این کار معرفی ش��د و حضور‬ ‫او در مجل��س دی��ری نپایید و او ب��ا رای نمایندگان‬ ‫مجلس به نخس��ت وزیری منص��وب و از نمایندگی‬ ‫مجل��س اس��تعفا داد‪ .‬وی در م��دت حض��ور کوتاه‬ ‫خود در مجلس نش��ان داد که پیرو خط امام اس��ت‪.‬‬ ‫و البته این نیز باعث ش��د که بنی ص��در در ان زمان‬ ‫ک��ه رئیس جمهور بود با نخس��ت وزیری او مخالفت‬ ‫کند اما چون هیات بررسی که از طرف مجلس تعیین‬ ‫ش��ده بود او را تایی��د کرده بود‪ ،‬بنی ص��در ناچار به‬ ‫پذیرفتن او ش��د البته با اش��کاالتی که به وجود امده‬ ‫بود انتخاب کابینه و وزیران در زمان نخس��ت وزیری‬ ‫رجایی کمی طول کشید‪.‬‬ ‫انتخاب شدن رجایی به عنوان نخست وزیر به معنای‬ ‫پای��ان یافتن اخت�لاف نیروهای انقالب��ی با بنی صدر‬ ‫نب��ود بلک��ه از این زمان به بعد اختالف��ات در رابطه‬ ‫میان نخس��ت وزیر به عنوان نماینده نیروهای انقالبی‬ ‫و رئیس جمه��ور‪ ،‬نم��ود پیدا ک��رد‪ .‬اختالفات را در‬ ‫دو ح��وزه داخلی و حوزه خارجی می توان بررس��ی‬ ‫کرد‪ .‬حوزه داخلی مربوط اس��ت به انتخاب کابینه و‬ ‫وزرا‪ .‬در اث��ر اختالف میان بنی صدر و رجایی‪ ،‬برخی‬ ‫وزارتخانه ها مدت ها بدون وزیر ماندند‪ ،‬به گونه ای که‬ ‫رجایی اولین جلسه رس��می خود را در ‪ 19‬شهریور‬ ‫‪ 1359‬تنها با ‪ 14‬وزیر اغاز کرد و بقیه اعضای کابینه‬ ‫به تدریج تا ‪ 14‬تیر ‪ 1360‬انتخاب شدند‪.‬‬ ‫عمده تری��ن اخت�لاف در سیاس��ت خارج��ی‪ ،‬عدم‬ ‫انتخاب وزیر امورخارجه بود و بر این اس��اس خود‬ ‫رجایی سرپرس��تی این وزارتخانه را به عهده داشت‪.‬‬ ‫پ��س از محرز ش��دن خیانت بنی ص��در و عزل او از‬ ‫ریاس��ت جمهوری و نی��ز برکنار ش��دن از فرماندهی‬ ‫نیروهای مس��لح‪ ،‬ش��ورای موقت ریاست جمهوری‬ ‫تش��کیل شد و نظام سیاس��ی مهیای برگزاری دومین‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری بود‪.‬‬ ‫ب��ا اصرار و تاکید جناح های پی��رو خط امام‪ ،‬رجایی‬ ‫در این انتخابات که در دوم مرداد ‪ 1360‬برگزار ش��د‬ ‫شرکت کرد‪ .‬با شمارش ارای داخل کشور رجایی با‬ ‫اکثریت مطلق ارا به ریاست جمهوری انتخاب شد و‬ ‫روز ‪11‬م��رداد همزمان با عید فط��ر‪ ،‬امام حکم او را‬ ‫تنفیذ کردند‪.‬‬ ‫همانطور که قبال اش��اره ش��د اختالف��ات زیادی بر‬ ‫س��ر راه رجایی وجود داش��ت که بنی صدر یکی از‬ ‫این مخالف��ان بود‪ .‬اختالفی که رجایی از ان صحبت‬ ‫می کرد بسیار عمیق بود‪ .‬وی با تفکر بنی صدر و عقبه‬ ‫ان یعنی منافقین کامال اشنایی داشت‪ .‬رجایی پیش از‬ ‫انقالب با بس��یاری از اعضای مجاهدین خلق ارتباط‬ ‫داشت‪.‬‬ ‫روزه��ای زن��دان نیز فرصت��ی فراهم ک��رده بود تا‬ ‫رجایی با اف��کار گروه های چپ خصوصا مجاهدین‬ ‫خلق اشنا ش��ود‪ .‬رجایی در سال های قبل از انقالب‬ ‫از نیروهای مرتبط با س��ازمان مجاهدین خلق بود و‬ ‫حتی در این راستا جلسات مشترکی با بعضی از انها‬ ‫داش��ت‪ .‬بنی صدر خطاب به حاج احمد اقا می گوید‪:‬‬ ‫«ی��ا جای من اس��ت یا جای رجایی»‪ .‬ب��ا این عنوان‬ ‫اختالفات علنی تر ش��د‪ ،‬چون همگان می دانستند که‬ ‫چالش اصل��ی میان مجلس و رئیس جمهور بر س��ر‬ ‫انتخاب نخست وزیر خواهد بود‪.‬‬ ‫بنی ص��در با رندی س��عی در جلب نظ��ر امام و بیت ‬ ‫ایش��ان ب��رای بهره برداری های سیاس��ی داش��ت و‬ ‫ب��ه همین خاط��ر مرحوم احمد خمین��ی را به عنوان‬ ‫نخس��ت وزیر پیش��نهاد کرد که مورد قبول امام واقع‬ ‫نشد‪.‬‬ ‫پس از انتصاب رجایی به نخست وزیری هم تا مدت‬ ‫زی��ادی از امض��ای حکم او خ��ودداری کرد‪ .‬این در‬ ‫حال��ی بود که او برابر با قانون می بایس��ت ظرف ‪10‬‬ ‫روز حک��م نخس��ت وزیر را امضا می کرد‪ .‬از س��وی‬ ‫ایت اهلل امامی کاشانی در خاطرات‬ ‫خ��ود می گوید که بنی صدر از قصد به‬ ‫نخس��ت وزیرخود‪ ،‬رجایی بی احترامی‬ ‫می کرد‬ ‫بنی ص��در ک��ه با نخس��ت وزیری‬ ‫رجایی مخالف بود با بدرفتارهای خود‬ ‫در دوران نخست وزیری عرصه را به او‬ ‫تنگ کرد‬ ‫رجایی ج��زو اولین افرادی بود که‬ ‫به نهضت ازادی پیوست اما در نهایت‬ ‫از ای��ن گروه جدا ش��د‪ .‬این موضوع تا‬ ‫نخست وزیری بازرگان نیز ادامه داشت‬ ‫دیگر همان زمانی که حکم به تایید بنی صدر رس��ید‬ ‫و رجایی رس��ما کار خود را ب��رای انتخاب اعضا و‬ ‫تش��کیل کابینه اغاز کرد‪ ،‬رئیس جمهور به بهانه سفر‬ ‫به کرمان و جنوب خراسان‪ ،‬تهران را ترک کرده بود‪.‬‬ ‫همچنین در جریان انتخاب رجایی به نخست وزیری‪،‬‬ ‫بنی ص��در با ارس��ال نامه ای خطاب ب��ه وی به دنبال‬ ‫القای این مساله بود که این انتخاب به رئیس جمهور‬ ‫تحمیل شده است‪.‬‬ ‫بنی صدر سعی داش��ت با بدرفتاری هایش رجایی را‬ ‫تحقیر کند‪ .‬وی در جلس��اتی ک��ه برای معرفی کابینه‬ ‫تش��کیل می ش��د همواره اص��رار می کرد ک��ه اقای‬ ‫رجای��ی را ب��رای اداره مملک��ت مناس��ب نمی داند‪.‬‬ ‫بنی ص��در ب��ه هر طریقی ب��ا رجایی مخال��ف بود و‬ ‫وی را متهم می کرد که انس��ان خش��ک سری است‪.‬‬ ‫دلی��ل مخالفت بنی ص��در را خود رجای��ی به خوبی‬ ‫بیان می کن��د‪ .‬وقتی در یک جلس��ه‪ ،‬بحث میان وی‬ ‫و بنی صدر در خصوص رفع اختالف نظرها به منظور‬ ‫تش��کیل دولت مط��رح بود‪ ،‬رجایی ب��ه صراحت به‬ ‫بنی صدر گف��ت‪« :‬برادر جان! اختالف ما بر س��ر این‬ ‫امور نیس��ت (منظور صحبت های��ی بود که به نقل از‬ ‫رجایی به بنی صدر نس��بت داده ش��ده بود)‪ .‬اختالف‬ ‫ما در این اس��ت که من و ش��ما دو ج��ور طرز فکر‬ ‫داریم‪».‬بنی صدر به جای تصمیم به همکاری و شروع‬ ‫خدمت به کش��ور‪ ،‬بر ان شد تا از هر فرصتی استفاده‬ ‫نماید تا در امور نخست وزیری که به پیشنهاد خودش‬ ‫انتخاب شده بود‪ ،‬کارشکنی کند‪.‬‬ ‫اص��وال در رفتار بنی ص��در این مطل��ب زیاد وجود‬ ‫داشت که پیشنهاد کاری را می داد و بعد که نتیجه ان‬ ‫پیشنهاد مطابق میلش نمی شد‪ ،‬نتیجه را نمی پذیرفت‪،‬‬ ‫گویی اساس��ا پذیرفتن قاعده بازی ب��رای بنی صدر‪،‬‬ ‫انج��ا که ب��ه نفعش نب��ود‪ ،‬هیچ معنایی نداش��ت‪ .‬او‬ ‫ناراحت��ی اش را از این انتخاب به هر ش��کل ممکن‬ ‫و علنا نش��ان می داد‪ .‬ایت اهلل امامی کاش��انی به نقل‬ ‫بخشی از اظهارات بنی صدر در خصوص بدرفتاریش‬ ‫با رجایی می پردازد‪« :‬رجایی نخس��ت وزیر شرعی و‬ ‫قانونی نیست‪.‬چون دلم با او نیست‪».‬‬ ‫ایت اهلل امامی کاشانی در خصوص اختالفات رجایی و‬ ‫بنی صدر‪ ،‬توهین هایی که به رجایی می کرد و مدارای‬ ‫رجای��ی در خصوص این توهین ه��ا می گوید‪« :‬یک‬ ‫شب در جلس��ه ای در حضور اقای موسوی اردبیلی‬ ‫و اقای هاشمی رفسنجانی‪ ،‬باز اینگونه مسائل مطرح‬ ‫شد‪ .‬اقای رجایی هم حضور داشت و گفت‪« :‬به اتاق‬ ‫که وارد می ش��وم‪ ،‬اقای بنی صدر بی اعتنایی می کند‪.‬‬ ‫حرف می زنم‪ ،‬بد و بیراه می گوید‪ ،‬س��خنرانی می کند‬ ‫و از م��ن بد می گوی��د‪ .‬در چنین ش��رایطی چگونه‬ ‫می توان��م انج��ام وظیف��ه کنم؟ رئیس جمه��ور ابدا‬ ‫حرمتی ب��رای من قائل نیس��ت‪ ».‬حرف های او که‬ ‫تمام ش��د‪ ،‬بنی صدر با نهایت جسارت گفت چون‬ ‫ش��ما ناالیق هستید‪ ».‬اختالف رجایی و بنی صدر نه‬ ‫یک اختالف ش��خصی و س��لیقه ای‪ ،‬بلکه ناشی از‬ ‫چالش دو خط فکری مس��لط در حاکمیت رس��می‬ ‫جامعه بود و به اس��انی قابل حل نبود‪.‬‬ ‫رجای��ی در ای��ن م��ورد می گوی��د‪« :‬م��ن تفاه��م و‬ ‫هماهنگ��ی و یکپارچگ��ی ب��ا رئیس جمه��ور را در‬ ‫خدم��ت به م��ردم می بینم‪ ،‬من به ای��ن زودی امکان‬ ‫اینک��ه ب��ا رئیس جمهوری ب��ه تفاهم برس��م ندارم‪،‬‬ ‫زی��را ایش��ان متجاوز از بیس��ت س��ال در محیطی با‬ ‫یکس��ری منابع مطالعه داش��ته و به نتایجی رسیده اند‬ ‫و م��ن هم در ایران زندگی کرده ام و به نتایجی دیگر‬ ‫دست یافته ا م‪».‬‬ ‫در س��مت دیگ��ر‪ ،‬مجاهدین خل��ق بودن��د‪ ،‬همان‬ ‫گروه��ی ک��ه تفکرات جدی��د و به گون��ه ای خاص‬ ‫را پدی��دار می کردند و با گذش��ت زم��ان اختالفات‬ ‫رجای��ی ب��ا مجاهدی��ن خل��ق بی��ش از پیش ش��د‪.‬‬ ‫وی در اردوگاه نیروه��ای انقالب��ی ق��رار گرفت��ه‬ ‫ب��ود و مجاهدی��ن خل��ق ارام ارام از ای��ن دای��ره به‬ ‫س��مت اتخاذ ش��یوه های جدایی از سیاس��ت تغییر‬ ‫جهت دادند‪.‬‬ ‫نهای��ت این اختالفات به جایی رس��ید که قصد جان‬ ‫او را کردند‪ .‬دوران ریاست جمهوری رجایی تنها ‪29‬‬ ‫روز طول کش��ید‪ .‬در همین مدت کوتاه‪ ،‬نخست وزیر‬ ‫خود یعنی شهیدباهنر را انتخاب کرد و تشکیل کابینه‬ ‫داد‪ .‬اما س��رانجام در ‪ 8‬شهریور ‪ 1360‬هنگامی که در‬ ‫یکی از کمیس��یون ها و جلس��ات شورای امنیت ملی‬ ‫شرکت کرده بود به همراه نخست وزیر به درجه رفیع‬ ‫شهادت رسید‪.‬‬ ‫این البته به نوعی انتقام همراهان مس��لح بنی صدر از‬ ‫محمد علی رجایی بود‪g .‬‬ ‫‪79‬‬ ‫سید جالل ساداتیان از یاران شهید رجایی‪:‬‬ ‫رجایی به جزئیات حکومتداری‬ ‫توجه ویژه ای داشت‬ ‫علیرضا شاکر‬ ‫‪ 2‬سید جالل ساداتیان از اعضای حزب جمهوری اسالمی است که در جریان انفجار‬ ‫دفتر حزب به در جه جانبازی نائل شد‪ .‬ایشان که در مدت نخست وزیری شهید باهنر‬ ‫نیز ریاست دفتر نخست وزیری را عهده دار بود‪ ،‬درباره اعضای حزب جمهوری‬ ‫به خصوص شهیدان ان خاطرات و دیدگاه های ویژه ای دارد‪ .‬دکتر ساداتیان در‬ ‫گفت وگو با «مثلث» زوایای مختلف اندیشه سیاسی شهید رجایی را مورد واکاوی‬ ‫قرار داده است‪.‬‬ ‫در میان چهره ه��ای انقالب برخی افراد‬ ‫مانند ش��هید بهش��تی و ش��هید مطهری‬ ‫به عن��وان نظریه پرداز حکومت اس�لامی‬ ‫ش��ناخته شدند‪ ،‬ولی شهید رجایی چنین‬ ‫شهرتی ندارد‪ .‬ایا این به این معناست که‬ ‫ش��هید رجایی فاقد اندیشه سیاسی برای‬ ‫نظام تازه تاسیس جمهوری اسالمی بوده‬ ‫است؟‬ ‫‪l‬ش��هید رجای��ی ش��خصیتی مخل��ص‪ ،‬مکتبی‬ ‫و مطی��ع واقع��ی حض��رت ام��ام بودن��د که در‬ ‫س��ال های اولی��ه انق�لاب توانس��تند ب��ه بهترین‬ ‫نح��و به عنوان ی��ک چه��ره اجرایی در س��طوح‬ ‫ب��االی مدیریتی انقالب مطرح ش��وند‪ .‬در جریان‬ ‫کش��مکش هایی که رئیس جمه��وری وقت اقای‬ ‫بنی ص��در پی��ش اورد و تاکید بر نخس��ت وزیری‬ ‫مرح��وم حاج احمد اقای خمین��ی و س��پس افراد‬ ‫دیگ��ر در نهایت ب��ه اکراه‪ ،‬مرح��وم رجایی را به‬ ‫عنوان نخس��ت وزیر خود پذیرفت‪ .‬شاید یکی از‬ ‫تصورات افرادی مانند بنی صدر این بود که فردی‬ ‫مانند شهید رجایی از پس این مسئولیت برنخواهد‬ ‫امد ولی بررسی مدیریت ایشان در نخست وزیری‬ ‫و قب��ل از ان وزارت اموزش و پرورش نش��انگر‬ ‫توانای��ی فوق العاده ایش��ان در مدیری��ت اجرایی‬ ‫اس��ت‪ .‬از این جهت ش��اید وجهه اجرایی ایشان‬ ‫بر نقطه نظرات ایدئولوژیک یا نظریه پردازی ایشان‬ ‫برتری پیدا کرد‪.‬‬ ‫معنی این حرف این نیس��ت که کس��ی که مدارج‬ ‫مختلف مدیریت��ی را از وزارت اموزش و پرورش‬ ‫تا نخست وزیری و ریاس��ت جمهوری به سرعت‬ ‫طی می کند هیچ تفکر و اندیش��ه ای ندارد‪.‬ایش��ان‬ ‫ایده و اندیش��ه های مخصوص به خود را داش��ت‬ ‫ولیکن این دیدگاه ها را با اندیش��ه حضرت امام و‬ ‫نیروهای انقالب به خصوص شهید مظلوم ایت اهلل‬ ‫دکتر بهش��تی هماهنگ می کرد‪ .‬نکت��ه قابل توجه‬ ‫دیگر این اس��ت که می ش��ود گفت جبهه گیری ها‬ ‫کامال مش��خص بود و صف ها ش��کل گرفته بود‬ ‫و بنابراین کمتر تعارض��ات درون جریانی بروز و‬ ‫ظهور پیدا می کرد‪ ،‬بنابراین از این جهت می توانیم‬ ‫بگویی��م که مرحوم رجایی ن��ه اینکه هیچ ایده ای‬ ‫نداش��ت حتی برخی نکات ظری��ف و کوچک را‬ ‫‪80‬‬ ‫می دیدند ک��ه دیگران کمتر توجه داش��تند‪ .‬اما تایید‬ ‫می کن��م که وجهه اجرایی ش��هید رجای��ی از بروز و‬ ‫ظهور بیشتری بر خوردار بود‪.‬‬ ‫با توج��ه ب��ه اینک��ه ش��ما فرمودی��د خود‬ ‫شهید رجایی نیز دارای اندیشه های سیاسی‬ ‫بودند‪ ،‬ش��اخصه های اندیشه سیاسی شهید‬ ‫رجایی را بیان بفرمایید‪.‬‬ ‫‪l‬شکنجه هایی که ایش��ان تحمل کرد و دم بر نیاورد‬ ‫یک چهره بس��یار مقاوم و صبوری را از ایشان نشان‬ ‫داد‪ .‬نکته دیگ��ر تاکید بر حمایت از مس��تضعفین و‬ ‫م��ردم محروم بود و س��وم اینکه وقت��ی به حکومت‬ ‫هم رس��ید تالش ک��رد اموزه های دین��ی را پیاده و‬ ‫اجرا کن��د‪ .‬مظلومیت های��ی که در برابر فش��ار های‬ ‫بنی ص��در تحمل ک��رد از او یک چه��ره محبوب و‬ ‫مردمی س��اخت که حتی بعد از واقع��ه هفتم تیر که‬ ‫ایش��ان رئیس جمهور ش��د مردم اقبال نشان دادند و‬ ‫محبوبیت وی را با رای به ریاست جمهوری او نشان‬ ‫دادند که مهلتش بس��یار کوتاه بود و چند روز بعد از‬ ‫هفتم تیر تا هش��تم ش��هریور یک فاصله بسیار کوتاه‬ ‫بود که ایشان ریاست جمهوری را تجربه کرد‪ .‬ایشان‬ ‫بر حقوق مستضعفین و نشان دادن زجر ها و زحمات‬ ‫قشر های زحمتکش تاکید فراوان داشتند‪ .‬ان حرکت‬ ‫در جواب پیام تبریک‬ ‫رئیس جمهورفرانسه‬ ‫اشاره می کند که چرا با‬ ‫دورویی از این طرف به من‬ ‫تبریک می گویید از طرف‬ ‫دیگر در جنگ علیه ایران‬ ‫به عراق کمک می کنید‪.‬‬ ‫که امام (ره) به نوعی به‬ ‫ایشان تذکر دادند که وی‬ ‫تبریک گفته است و شما‬ ‫باید جواب تبریک وی را‬ ‫بدهید و مسائل را با هم در‬ ‫نیامیزید‬ ‫معروف ایشان در س��ازمان ملل که پای شکنجه دیده‬ ‫خ��ود را روی میز می گذارد و مجم��وع کارهایی که‬ ‫انج��ام می دهند‪ ،‬نش��ان می دهد که ایش��ان توجه به‬ ‫قشر های ضعیف را بس��یار در ذهن خود پرورانده و‬ ‫مورد توجه قرار داده است‪ .‬یادم نمی رود که در یکی‬ ‫از روزهایی که ایش��ان رئیس جمه��ور بود و مرحوم‬ ‫باهنر نخس��ت وزیر ش��ده بود به لحاظ جوی که در‬ ‫نخس��ت وزیری بود‪ ،‬احتیاط ه��ای خاصی می کردند‬ ‫مث�لا غذای��ی غیر از غ��ذای دیگ��ر کارکن��ان کادر‬ ‫نخست وزیری برای ایشان سفارش داده بودند‪ ،‬وقتی‬ ‫متوجه ش��د غذا را نخورد و بس��یار از اینکه تبعیض‬ ‫بین وی و دیگران صورت گرفته ش��ود ناراحت بود‬ ‫در حالی که بیش��تر از بعد امنیت��ی و حفاظتی ان غذا‬ ‫را از بیرون س��فارش داده بودند چون شبهه نفوذ در‬ ‫سیس��تم به دلیل انفجار هفتم تیر ایجاد شده و اقایان‬ ‫را وادار ب��ه احتیاط کرده ب��ود در حالی که با واکنش‬ ‫ایشان مواجه شد‪.‬‬ ‫ای��ن جنبه های کار در ذهن ایش��ان ب��زرگ بود و به‬ ‫ان توج��ه می کرد‪ .‬یعنی به جنبه ه��ای عدالت مدارانه‬ ‫حکوم��ت حضرت عل��ی (ع) و انچ��ه از نهج البالغه‬ ‫اموخت��ه ب��ود بس��یار توج��ه داش��ت در حالی که‬ ‫برخ��ی بزرگان دیگر اولویت های دیگری داش��تند و‬ ‫اهمیت های دیگری در ذهن داش��تند‪ ،‬در بعد عظمت‬ ‫انقالب اسالمی و حرکت هایی که در ان روز ها اتفاق‬ ‫افتاده بود و نوع تعامل��ی که می باید با دیگران انجام‬ ‫داد بسیار برجسته بود‪ .‬یک خاطره دیگر از ایشان ان‬ ‫پاسخی اس��ت که ایشان به پیام تبریک اقای فرانسوا‬ ‫میتران داد‪.‬‬ ‫در جواب پیام تبریک رئیس جمهور فرانس��ه اش��اره‬ ‫می کند که چرا با دورویی از این طرف به من تبریک‬ ‫می گویید از طرف دیگر در جنگ علیه ایران به عراق‬ ‫کمک می کنید‪ .‬که امام (ره) به نوعی به ایش��ان تذکر‬ ‫دادند که وی تبریک گفته اس��ت و شما باید جواب‬ ‫تبریک وی را بدهید و مس��ائل را با هم در نیامیزید‪.‬‬ ‫یعن��ی توجه کردن ب��ه ابعاد بین الملل��ی در دید امام‬ ‫بزرگ و برجسته بود در حالی که مرحوم رجایی ابعاد‬ ‫ریز عدالت مدارانه خاص را مورد توجه قرار می داد‪.‬‬ ‫برخ��ی از ای��ن ن��کات ب��ه نظ��ر می ای��د‬ ‫وجه تمایزی را بین ایش��ان و س��ایر بزرگوارانی که‬ ‫س��کان هدایت انق�لاب و نظام را بر عهده داش��تند‬ ‫فراهم می کرد که در جای خود برای زمامداران نظام‬ ‫اسالمی اموزنده است‪.‬‬ ‫چرا این اندیش��ه ها مجال ب��روز نیافت؟ به‬ ‫عبارتی چرا شهید رجایی مانند شهیدبهشتی‬ ‫و ش��هیدمطهری به عن��وان ش��خص دارای‬ ‫نظریه سیاسی شناخته نشد؟‬ ‫‪l‬طبیعی هم هس��ت‪ .‬ان بزرگ��واران در موقعیت ها‬ ‫و ش��رایط خاص��ی ق��رار گرفتن��د‪ ،‬مرحوم بهش��تی‬ ‫در حقیق��ت تصویب کنن��ده قانون اساس��ی اس��ت و‬ ‫بس��یاری از ایده ها و نظرات ایش��ان در قانون اساسی‬ ‫تبل��ور پیدا کرد‪ .‬مرحوم مطهری نی��ز به عنوان رئیس‬ ‫ش��ورای انقالب قبل از به پیروزی رس��یدن انقالب‬ ‫کرس��ی و منبر و کتاب های متع��دد و مفصلی راجع‬ ‫ب��ه موضوع��ات درگیر جامع��ه دارد و به عنوان یک‬ ‫ایدئولوگ مطرح می شود‪.‬‬ ‫ول��ی مرحوم رجایی ان زم��ان در زندان بود و به ان‬ ‫ش��کل دارای تریبون و پای��گاه نبود و فقط زمانی که‬ ‫به کار اجرایی وارد می ش��ود در بع��د اجرایی گاهی‬ ‫س��خنرانی کرده و نظراتی مط��رح می کند که در کنار‬ ‫کار ه��ای اجرایی ایش��ان به عنوان نقط��ه نظرات یک‬ ‫مس��لمان زجر کش��ید ه که انقالب را به عنوان اولین‬ ‫گام به پیروزی رسیدن ایده ال ها و ارمان هایش تلقی‬ ‫می کند‪ ،‬مطرح می ش��ود‪ .‬درنتیج��ه می توانیم بگوییم‬ ‫ک��ه هر کدام از ای��ن بزرگواران جای��گاه و موقعیت‬ ‫خاص خودش��ان را دارن��د‪ .‬مرحوم بهش��تی رئیس‬ ‫حزب‪ ،‬رئیس قوه قضائیه و به تصویب رساننده قانون‬ ‫اساس��ی است ولو اینکه معاون یا نفر دوم یا قائم مقام‬ ‫مجلس خبرگان قانون اساسی است‪ .‬پس هر کدام در‬ ‫ظرفیت ها و جایگاه خاص خودشان بوده اند‪.‬‬ ‫ش��هید رجایی به عنوان چهره ای که در ایام‬ ‫منتهی ب��ه انقالب در زندان بود‪ ،‬چگونه‬ ‫وارد سیس��تم ش��د و چرا اینگونه مورد‬ ‫وثوق قرار گرفت؟‬ ‫‪l‬اوایل انقالب بود و ایده ال ها و ارمان ها در اوج‬ ‫بودند‪ .‬انقالبی اتفاق افتاده بود در مقابل یکس��ری‬ ‫رفتار ها و نش��انه ها و سمبل هایی که در حکومت‬ ‫شاه و دوره او وجود داشت‪ .‬یک عالم دینی امده و‬ ‫به عقاید مردم جهت داده بود و بنابراین احساسات‬ ‫مردم در مس��یر خاصی حرکت می کرد‪ .‬این عالم‬ ‫دینی بس��یار مقتدر در برابر همه ترفند ها ایس��تاد‪.‬‬ ‫به خصوص ش��رایطی برای او فراهم می شود که پا‬ ‫به پاری��س که می گذارد‪ ،‬نظرات او در همه جهان‬ ‫انعکاس پیدا می کند و از طریق انجا مس��تقیما بر‬ ‫هم��ه مردم ایران تاثیر می گ��ذارد و در نتیجه همه‬ ‫ای��ن اتفاق��ات تحول بس��یار عمیق��ی در مردم و‬ ‫انتظارات انها ب��ه وجود می اید‪ .‬بنابراین ایده ا ل ها‬ ‫و ارمان ه��ای رهبران جامع��ه و در راس همه انها‬ ‫خ��ود حضرت امام ب��روز و ظهور پی��دا می کند‪.‬‬ ‫عده ای هم که برای رس��یدن ب��ه این نقطه تالش‬ ‫کردند‪ ،‬زندانی ش��دند و ش��کنجه‪ ،‬بعد از پیروزی‬ ‫انق�لاب مج��ال و فرصت ظهور پی��دا کرده و هر‬ ‫کدام به ش��کلی نقش افرینی کردند‪ .‬روز های اولی‬ ‫که انقالب به پیروزی رس��ید مرحوم رجایی جزو‬ ‫افراد مورد وثوقی اس��ت ک��ه در بیت امام رفت و‬ ‫امد داشت‪ .‬وی نقش خاصی نداشت ولی به دلیل‬ ‫شو پرورش در ارتباط بود کم کم که‬ ‫اینکه با اموز ‬ ‫دولت انقالب شکل می گیرد وارد دولت می شود‪.‬‬ ‫هر کدام از انهایی که وارد سیستم و نظام می شوند‬ ‫کسانی بودند که دلسوخته و عالقه مند و به شکلی‬ ‫در ارتباط با این جریانات درون سیس��تمی بودند‬ ‫که هیچ شکل حزبی و از قبل سازماندهی شده ای‬ ‫نداش��ت‪ ،‬اما به هر حال به واسطه ارتباطات درون‬ ‫جامعه همدیگر را ش��ناختند و همدیگر را بیش��تر‬ ‫پیدا کردند‪ .‬بعضی از انها در زندان و برخی دیگر‬ ‫در محافل و س��خنرانی هایی ک��ه زود به زود هم‬ ‫تعطیل می ش��د با هم اشنا ش��ده بودند و هر کس‬ ‫در خور ظرفیت و توانایی خود وارد صحنه شد و‬ ‫فداکاری کرد‪.‬‬ ‫مناسبات ش��هید رجایی را با گروه های‬ ‫سیاس��ی چگونه ارزیاب��ی می کنید و ایا‬ ‫توافق نهای��ی بنی صدر با مجلس درباره‬ ‫نخست وزیری شهید رجایی نشانه ای از‬ ‫انعطاف پذیری شهید رجایی و مقبولیت‬ ‫نسبی ایشان بین تمامی گرو های سیاسی‬ ‫ابتدای انقالب نیست؟‬ ‫‪l‬ایش��ان می گفتند که من س��رباز انقالب هستم‬ ‫هر جا که به من گفته ش��ود انج��ام وظیفه می کنم‪.‬‬ ‫وقتی نهایتا بر چهره ه��ای مختلفی که مد نظر بود‬ ‫توافق نش��د‪ ،‬در مورد ایش��ان توافق و اتفاق نظر‬ ‫حاصل شد‪.‬‬ ‫چ��ون به خص��وص از جانب ش��هید بهش��تی و‬ ‫مجموعه نیرو های انقالب ایشان مد نظر بودند‪ ،‬اما‬ ‫بنی ص��در و گروه های دیگر اش��خاص دیگری را‬ ‫در نظر داش��تند‪ .‬اما در اخر ای��ن نیروها در مورد‬ ‫ش��هید رجایی به اتفاق نظر رس��یدند‪ .‬وی هم امد‬ ‫و قب��ول کرد و اموزش و پ��رورش را رها کرد و‬ ‫نخس��ت وزیر ش��د‪ ،‬اما اینکه بگوییم وی خود به‬ ‫دنبال درس��ت کردن حزب یا گروهی باش��د و از‬ ‫طریق انها به پستی برسد کامال اشتباه است‪ ،‬چرا که‬ ‫چنین ش��رایطی نبود‪ .‬شرایط کشور کامال متفاوت‬ ‫بود‪ .‬درس��ت است که انتخاب اول ایشان نبود‪ ،‬اما‬ ‫از مجموعه نیروهایی که تس��ت و امتحان ش��دند‬ ‫شهید رجایی نخست وزیر شد‪g .‬‬ ‫گروه نق‬ ‫دکتر محمد رضا قندی‬ ‫ما ‪ 12‬نفر بودیم از جمله اقایان سیدمحمدصدر‪ ،‬دکتر‬ ‫سیامک نژاد‪ ،‬مهندس عزیزی‪ ،‬فخرالدین دانش‪ ،‬محمد‬ ‫دوای��ی‪ ،‬محمد رفیعی و محس��ن چینی فروش��ان که‬ ‫جلسات منظمی با ایشان داشتیم‪.‬‬ ‫ش��هید رجایی قبل از اینکه در زمان طاغوت به زندان‬ ‫برون��د‪ ،‬در مدرس��ه عل��وی معلم ما بودن��د به همین‬ ‫لح��اظ چه در زمان ریاس��ت جمهوری و چه در زمان‬ ‫نخست وزیری‪ ،‬به ما می گفتند که هر از چندگاهی پیش‬ ‫من بیایید و مس��ائلی را ک��ه در جامعه اتفاق می افتد و‬ ‫ممکن است مسئوالن دفتر بنا به دالیلی به من نگویند‪،‬‬ ‫اط�لاع بدهید‪ .‬جالب انکه ایش��ان ب��رای این منظور‬ ‫عب��ارت «نق زدن» را ب��ه کار می بردن��د و به اصطالح‬ ‫می گفتند که به من نق بزنید!‬ ‫این گروه بعدها به «گروه نق» معروف ش��د‪ .‬این مساله‬ ‫نش��ان می دهد که ان ش��هید بزرگوار عالقه داشت که‬ ‫مطالب و گزارش ها جدا از کانال های رس��می به ایشان‬ ‫رسانده شود‪ .‬این مساله از طرف دیگر نشان دهنده توجه‬ ‫ایش��ان به جوانان و نس��ل جوان بود؛ چون ان موقع ما‬ ‫دانشجو بودیم و حداکثر ‪ 26‬سال داشتیم و به هرحال از‬ ‫رفتارهای ایشان خیلی مطالب می اموختیم‪.‬‬ ‫وقتی ایشان نخست وزیر بود‪ ،‬ما به منزل ایشان می رفتیم‪.‬‬ ‫زمس��تان بود‪ .‬مش��اهده می کردیم بخاری منزل روشن‬ ‫نیست‪ .‬علت را که جویا می شدیم اظهار می کرد که چون‬ ‫مردم در این ایام مشکل نفت دارند و نفت به راحتی پیدا‬ ‫نمی شود ما باید به فکر انها باشیم و سرما را لمس کنیم و‬ ‫در اخر جلسه که دم در خداحافظی می کرد‪ ،‬گفت‪ :‬برای‬ ‫دفعه بعد یک کیلو خرما بخرید بیاورید تا گرم ش��ویم!‬ ‫اواخر دوره ریاست جمهوری ایشان ک ه ترورها زیاد شده‬ ‫بود‪ ،‬حضرت امام(ره ) تردد زیاد مسئوالن را ممنوع کرده‬ ‫بودند؛ بنابراین ایشان کمتر از محوطه ریاست جمهوری‬ ‫خ��ارج می ش��دند‪ .‬یک بار که خانم و فرزند ایش��ان اقا‬ ‫کمال برای دیدار ایش��ان امده بودند‪ ،‬وقتی می خواستند‬ ‫برگردند راننده خیلی اصرار می کند که انها را با ماشین‬ ‫ریاست جمهوری برساند‪ ،‬شهید رجایی اجازه نمی دهد‬ ‫و می گوید که خودش��ان می رون��د و در جواب راننده‬ ‫که اص��رار می کرد گف��ت این اتومبیل ه��ا مخصوص‬ ‫رئیس جمهور است‪ ،‬نه زن رئیس جمهور‪.‬‬ ‫ایشان به مفهوم واقعی کلمه مردم دوست بود و دغدغه‬ ‫مردم را داش��ت‪ .‬خودش بارها اظهار می کرد که مقلد‬ ‫امام (ره) هست و یک متدین واقعی بود‪ .‬اخرین جلسه‬ ‫با ایش��ان یک روز پنج ش��نبه بود؛ همی��ن ‪ 12‬نفر رفته‬ ‫بودیم و با ایش��ان مش��ورت می کردیم‪ .‬ایشان نظرات‬ ‫تک تک ما را می پرس��ید‪ .‬حتی نماز مغرب و عش��ا که‬ ‫ش��د ایشان جلو ایستادند و ما به ایشان اقتدا کردیم‪ .‬به‬ ‫یاد دارم که در سجده اخر نماز این جمله معروف امام‬ ‫حس��ین(ع) را ذکر کرد؛ الهی رضابرضائک و تس��لیما‬ ‫المرک المعبود سواک یا غیاث المستغیثین‪.‬‬ ‫بعد از نمازب��ه ما گفت کجا می روی��د؟ گفتیم‪ :‬دعای‬ ‫کمیل‪ .‬ایش��ان ابراز تمایل کردند که با ما بیاید ولی ما‬ ‫متذکر شدیم که حضرت امام(ره) قدغن کرده که شما‬ ‫بیرون بیایید و به مصلحت نیس��ت اما ایش��ان گفتند‪:‬‬ ‫«حاضرم با لباس مبدل و با شال گردن و روی پوشیده‬ ‫بیایم چراکه دعای کمیل را خیلی دوست دارم‪».‬‬ ‫ایش��ان در واقع از ابرو و همه چیز خود برای اسالم و‬ ‫انقالب اس�لامی مایه گذاش��ت و تا توان داشت برای‬ ‫نظ��ام و مردم کار می کرد‪ .‬ی��ادم می اید یک روز یکی‬ ‫از دوس��تان به ایش��ان گفت‪ :‬خسته نباش��ی‪ .‬ان شهید‬ ‫در جواب گفت‪ :‬کس��ی که برای خدا کار کند خس��ته‬ ‫نمی شود‪g .‬‬ ‫‪81‬‬ ‫یادداشت‬ ‫دکه های کتاب‬ ‫بستری اماده‬ ‫سجاد محقق‬ ‫داستان انتشار کتاب های یک نویسنده‬ ‫رد ممنوعیت انتشار اثار پائولو کوئیلیو‬ ‫مدتی پس از اعالن خبر ممنوعیت چاپ اثار کوئیلو‬ ‫در ایران‪ ،‬وزیر فرهنگ برزیل نیز ممنوعیت انتشار‬ ‫اث��ار پائولو کوئیلو‪ ،‬نویس��نده برزیل��ی در ایران را‬ ‫محکوم کرده و خبر از پیگیری این ماجرا داد‪.‬‬ ‫اما ایا حقیقتا انتش��ار اثار این نویس��نده برزیلی در‬ ‫ایران ممنوع شده است؟‬ ‫ظاه��را این گونه نیس��ت و تنها فعالیت انتش��ارات‬ ‫کاروان ک��ه مس��ئول ان‪ ،‬یعن��ی ارش حجازی‪ ،‬از‬ ‫جان��ب مقامات قضای��ی ایران تح��ت پیگرد قرار‬ ‫گرفته‪ ،‬ممنوع شده است‪.‬‬ ‫ارش حجازی‪ ،‬ناشر اثار کوئیلو در ایران‪ ،‬که اکنون‬ ‫به کش��ورهای غربی پناهنده شده است‪ ،‬در جریان‬ ‫کشته شدن «ندا اقا س��لطان» در اغتشاشات پس از‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری دو سال گذشته(‪)1388‬‬ ‫م��ورد اتهام قرار گرفته اس��ت‪ .‬وی ب��ه دلیل اقدام‬ ‫به تهیه و انتش��ار فیلم��ی در مورد ای��ن واقعه در‬ ‫ش��بکه های معاند جمهوری اس�لامی ای��ران مورد‬ ‫پیگرد قرار گرفت‪.‬‬ ‫جلوگی��ری از فعالیت های چنین ف��ردی در ایران‬ ‫کامال طبیعی است‪ ،‬اما انچه باعث سوء تفاهم برای‬ ‫نویس��نده برزیلی شده این است که او تصور کرده‬ ‫انتش��ار اثار او در ایران ممنوع ش��ده حال انکه به‬ ‫دلیل ممانعت از فعالیت انتش��اراتی ارش حجازی‬ ‫ک��ه از ایران فرار کرده‪ ،‬تم��ام اثاری که تا کنون در‬ ‫ان موسسه طبع و نشر می شده موقتا منتشر نخواهد‬ ‫شد‪.‬‬ ‫در حال��ی که چندی پیش کوئیل��و اعالم کرده بود‪،‬‬ ‫ی اثار خود را در ش��بکه جهانی به‬ ‫قصد دارد تمام ‬ ‫صورت رایگان منتش��ر کند‪ ،‬وزیر فرهنگ و ارشاد‬ ‫اس�لامی ایران با اعالم «عدم ممنوعیت انتشار اثار‬ ‫کوئیل��و در ایران» افزود‪« :‬انتش��ار اث��ار کوئیلو به‬ ‫اثار این نویس��نده ربطی ندارد؛ بلکه مجوز ناش��ر‬ ‫اث��ار او در ایران که یک فراری ضدانقالب اس��ت‪،‬‬ ‫لغو شده اس��ت‪».‬وزیر ارشاد دربار ه اظهارنظر اخیر‬ ‫‪82‬‬ ‫کوئیلو در وب سایتش مبنی بر اینکه اثارش در ایران‬ ‫ممنوع االنتشار ش��ده اند‪ ،‬اظهار کرد‪« :‬هم اکنون اثار‬ ‫این نویسنده در کتاب فروشی های ایران در دسترس‬ ‫عم��وم قرار دارد و افراد می توانند تهیه کنند و هیچ‬ ‫مشکلی وجود ندارد‪».‬‬ ‫او در عین حال گفت‪« :‬فردی به نام ارش حجازی‬ ‫که جزو معاندین و ضدانقالب هاست‪ ،‬ناشر اثار این‬ ‫نویسنده بوده و به طور طبیعی‪ ،‬فعالیت انتشاراتی که‬ ‫داشته‪ ،‬متوقف شده است‪».‬‬ ‫وزیر ارش��اد در ادامه متذکر ش��د‪« :‬ارش حجازی‬ ‫س��عی کرده فضاس��ازی ایج��اد کن��د و به گونه ای‬ ‫بر رواب��ط ما با برزیل ‪ -‬که در س��طح خوبی قرار‬ ‫دارد ‪ -‬تاثیر بد بگذارد که عمال موفق نش��ده و این‬ ‫توضیحات از سوی س��فارت ایران در برزیل ارائه‬ ‫شده است‪».‬‬ ‫وزی��ر ارش��اد درب��ار ه اظهارنظر اخی��ر کوئیلو در‬ ‫وب س��ایتش مبنی ب��ر اینک��ه اث��ارش در ای��ران‬ ‫ممنوع االنتشار ش��ده اند‪ ،‬اظهار کرد‪« :‬هم اکنون اثار‬ ‫این نویسنده در کتاب فروشی های ایران در دسترس‬ ‫عم��وم قرار دارد و افراد می توانند تهیه کنند و هیچ‬ ‫مشکلی وجود ندارد‪».‬‬ ‫حس��ینی همچنین در پاسخ به این س��وال که «ایا‬ ‫انتش��ار اثار کوئیلو منع قانون��ی دارد؟» تاکید کرد‪:‬‬ ‫«هم اکنون اثار این نویسنده در دسترس عموم قرار‬ ‫دارد و فردی که مدعی انتش��ار اثار این نویس��نده ‬ ‫برزیلی است‪ ،‬فرد مشکل داری است‪».‬‬ ‫او در ادامه در پاس��خ به اینکه انحصار امتیاز انتشار‬ ‫اث��ار پائولو کوئیل��و در ایران در اختیار این ناش��ر‬ ‫(انتشارات کاروان) بوده است و حاال تکلیف انتشار‬ ‫این اثار به زبان فارس��ی چه می ش��ود‪ ،‬گفت‪« :‬این‬ ‫مساله در انحصار کس��ی نیست و به هر حال‪ ،‬این‬ ‫ناش��ر فردی ضدانقالب و فراری است و اشکال از‬ ‫ان فرد است‪ .‬ضمن اینکه دیگران می توانند اثار این‬ ‫نویسنده را در ایران منتشر کنند‪g ».‬‬ ‫کت��اب موضوعی اس��ت که در ای��ن صفحه کم به‬ ‫ان پرداخته نش��ده اس��ت‪ .‬تیراژ کتاب‪ ،‬قیمت کتاب‪،‬‬ ‫کتاب ه��ای الکترونیکی و صوت��ی‪ ،‬طرح کتاب مترو‬ ‫و اتوب��وس و‪ ...‬همه از موضوعاتی هس��تند که بنا به‬ ‫احس��اس نیاز در مورد انها مطلبی نوشته شد و مورد‬ ‫بررس��ی قرار گرفتند‪ .‬اما موضوع��ی که تا به حال به‬ ‫ان نپرداخته ایم و در کل زیاد به ان توجهی نمی شود‪،‬‬ ‫بحث توزیع و پخش کتاب است‪ .‬ما تیراژ کتاب های‬ ‫چاپی در ایران را نس��بت به خیلی از کشورها بیشتر‬ ‫دانس��تیم‪ ،‬قیمت کت��اب را هم در مقایس��ه با قیمت‬ ‫جهانی مناس��ب ارزیابی کردیم‪ ،‬اما بدون ش��ک باید‬ ‫پذیرفت که ضعف و پاشنه اش��یل کشور ما در بخش‬ ‫کتاب توزیع و پخش است‪.‬‬ ‫توزی��ع و پخش ک��ه اخرین زنجی��ر از زنجیره بلند‬ ‫اماده س��ازی کتاب و رس��اندن ان به دست مخاطب‬ ‫است‪ ،‬به اندازه ای اهمیت دارد که ناکارامدی در این‬ ‫بخش می تواند به گسسته شدن این زنجیر منجر شود‪.‬‬ ‫انتخاب موضوعی خوب توس��ط نویسنده ای توانا به‬ ‫هم��راه چ��اپ مناس��ب و زیبای یک کت��اب و درج‬ ‫قیمت مناس��ب روی جلد همگی الزم هستند اما اگر‬ ‫کتاب های ما پخش و توزیع مناس��بی نداشته باشند‪،‬‬ ‫ش��روط کافی نیس��تند و در روندکاری ما اخالل به‬ ‫وجود می اید‪ .‬تمام تالش ما برای اماده س��ازی کتاب‬ ‫از این جهت اس��ت ک��ه بتوانیم مخاطب عام خود را‬ ‫اقن��اع و راضی کنیم‪ .‬حال چه طور ممکن اس��ت که‬ ‫اگر کتاب به دس��ت مخاطب نرسد یا به طور مناسب‬ ‫در اختی��ار مخاطب هدف قرار نگی��رد ادعا کنیم که‬ ‫موف��ق عمل کرده ای��م و می کنیم‪ .‬کتابفروش��ی بدون‬ ‫ش��ک کمترین اسمی اس��ت که ما در تمام کوچه ها‬ ‫گپ و گفت‬ ‫مصطفی محدث خراسانی‪:‬‬ ‫طرحی خوب اما بدون سود‬ ‫طاهرهابراهیمی‬ ‫بحث دکه های کتاب که در یادداشت‬ ‫این هفته به ان پرداخته شد‪ ،‬بحث جالبی‬ ‫است‪ .‬اتفاقی که ممکن است در صورت‬ ‫بررسی های الزم و شناخت خوب و مناسب‬ ‫و رفع کمبودهای ان و حتی هدف گذاری‬ ‫مناسب روند رو به جلو و خوبی برای ترویج‬ ‫کتاب خوانی فراهم کند‪ .‬نیاز به این طرح یا‬ ‫کلیت طرح و اینکه می تواند موفق باشد یا‬ ‫نه را فقط افراد با سابقه در حوزه مطبوعات‬ ‫و کتاب می توانند پیش بینی کنند‪ .‬این هفته‬ ‫گفت وگویی با جناب اقای مصطفی محدثی‬ ‫خراسانیداشتیم‪.‬‬ ‫و محله های ش��هر و کش��ور خودمان با ان برخورد‬ ‫می کنی��م‪ .‬بس��یار کمتر از رس��توران ها‪ ،‬باش��گاه ها‪،‬‬ ‫س��وپرمارکت ها و حتی مغازه های کارهای خدماتی‬ ‫مثل تعمیراتی ها و کرای��ه ظروف برای میهمانی ها‪....‬‬ ‫کتابفروش��ی های ما محدود به چند ناحیه هس��تند و‬ ‫ب��ه عبارتی دیگر بورس کت��اب در خیابان انقالب و‬ ‫کریمخان است‪ .‬نباید به سرعت قضاوت کنیم و باید‬ ‫حق دهیم کس��ی که به سمت افتتاح یک کتابفروشی‬ ‫می رود تنها به دلیل عشق و عالقه خودش است‪.‬‬ ‫اداره یک کتابفروشی در هر صورت که حساب کنیم‬ ‫سود بس��یار کمتری از هر مغازه و فروشگاه دیگری‬ ‫عای��د گردانندگان ان می کند‪ .‬در واقع بدیهی اس��ت‬ ‫اگر کتابفروش��ی ها مغازه خود را به یک سوپرمارکت‬ ‫هم اجاره دهند و در خانه خود بنش��ینند س��ودی که‬ ‫از اجاره بهای ان به دس��ت می اورند بس��یار بیشتر از‬ ‫کارکردن و اداره کردن یک کتابفروش��ی اس��ت‪ .‬باید‬ ‫بدانیم کس��ی که کتابفروش��ی دارد‪ ،‬چشم خود را به‬ ‫روی مال اندوزی بسته است یا حداقل طمعی به مال‬ ‫دنیا ندارد‪.‬‬ ‫کتابفروش��ی هم مثل معلمی یک کار عاش��قانه است‬ ‫و معم��وال اکثریت انها با عالقه ب��ه کار خود در ان‬ ‫دوام اورده ان��د‪ .‬ب��ا این حال باید دانس��ت که اعمال‬ ‫فش��ار به هر نح��و بر کتابفروش��ان اع��م از افزایش‬ ‫مالی��ات‪ ،‬هزینه ه��ای ج��اری و‪ ...‬می توان��د ترغیب‬ ‫کتابفروش به تغییر کاربری از فروش��گاه خود باشد‪.‬‬ ‫چن��دی پیش یکی از کتابفروش��ان خیابان کریمخان‬ ‫گفت فروش��گاهم را یک��ی از بانک ها زیرنظر گرفته‬ ‫و پیشنهاد سی میلیون اجاره ماهیانه به من داده است‪.‬‬ ‫او البته گفت می دانم قیمت پیشنهادی انها پایین تر از‬ ‫حدمعمول بانک هاست‪ ،‬اما من قبول نکردم‪ .‬گفت در‬ ‫حداکثر فروشی که من دارم ماهی یک میلیون تا یک‬ ‫ملیون ونیم برایم باقی می ماند و اگر فروش��گاهم را‬ ‫به بانک واگذار نکردم فقط به دلیل عش��قم به کتاب‬ ‫است‪.‬‬ ‫گرچه با اطالعاتی که هر روز می ش��نویم صحت این‬ ‫ادعا برای ما محرز اس��ت اما اگر درس��ت هم نباشد‬ ‫می دانی��م که اجاره یک مغ��ازه معمولی در کریمخان‬ ‫الاق��ل ماه��ی پنج میلیون ب��رای صاحب فروش��گاه‬ ‫سوداوری مالی دارد‪ .‬باید اگاه باشیم که کتابفروشان‬ ‫باید به نوعی از حمایت برخوردار شوند تا الاقل این‬ ‫عده کمی که این ش��غل را برای خود برگزیده اند از‬ ‫گذشته خود اعالم برائت نکنند‪.‬‬ ‫اما نکته دیگری که باید به ان توجه داشت این است‬ ‫که افزایش تعداد کتابفروش��ی ها با ش��رایطی که ذکر‬ ‫ش��د قطعا روند رو به رش��د مناسبی نخواهد داشت‪.‬‬ ‫ما باید به فکر راهکارهایی باش��یم که بتوانیم ش��بکه‬ ‫پخ��ش و توزیع کتاب را گس��ترش دهیم‪ .‬طرح دکه‬ ‫کتاب یکی از این موارد است‪ .‬همان طور که دکه های‬ ‫روزنامه فروشی به دلیل پراکنش مناسب در همه جای‬ ‫ش��هر و کشور تا حد زیادی به دیده شدن روزنامه ها‬ ‫ب��رای مخاطبان عام کمک می کنند‪ ،‬ایجاد و تاس��یس‬ ‫دکه های کتاب در هر محله هم می تواند همین کار را‬ ‫برای کتاب انجام دهد‪.‬‬ ‫به طور حتم دکه ها به دلیل هزینه های کمتر نگهداری‬ ‫و امور جاری س��ود بیش��تر ی��ا الاقل س��رمایه اولیه‬ ‫کمت��ری نیاز دارند و به همی��ن دلیل میزان متقاضیان‬ ‫انها احتماال زیاد خواهد بود‪.‬‬ ‫از طرف دیگر‪ ،‬هم��گان می دانند که یکی از بهترین‬ ‫روش های تبلیغ در معرض دید قرار گرفتن است و‬ ‫دکه ه��ای کتاب به خوبی می توانند این کار را انجام‬ ‫به نظر شما طرح دکه های کتاب در صورت‬ ‫اجرا می تواند موفق باش��د؟ ش��ما با اجرای‬ ‫چنین طرحی موافق هستید؟‬ ‫‪l‬اصوال من با هر اقدامی که موجب ارتباط مخاطبان‬ ‫با کتاب ش��ود‪ ،‬موافق هستم‪ .‬این طرح هم می تواند به‬ ‫این امر کمک شایانی کند اما واقعیت این است که من‬ ‫به س��وددهی این طرح برای دکه داران خوشبین نیستم‬ ‫و فکر می کنم هنوز فض��ای الزم برای این کار فراهم‬ ‫نشده است‪.‬‬ ‫با این حس��اب فک��ر می کنید الزم اس��ت‬ ‫نهاده��ای مرتبط از این ط��رح یا طرح های‬ ‫مشابه حمایت کنند؟‬ ‫‪l‬اتفاق��ا همین نگاه مدنظ��ر من بود‪ .‬به نظر من اگر‬ ‫بخواهیم این طرح متقاضی داشته باشد باید با دادن‬ ‫یاران��ه و حمایت از متقاضیان انها را ترغیب به این‬ ‫کار کنی��م تا توجی��ه اقتصادی نیز برای انها داش��ته‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫من فکر می کنم فروش صرفا کتاب در دکه ها از لحاظ‬ ‫اقتصادی هزینه های یک فرد را پاسخگو نیست و باید‬ ‫کتاب در کنار اقالم دیگر عرضه شود‪.‬‬ ‫نظرتان در مورد انتش��اراتی ها چیست؟ انها‬ ‫می توانن��د خودش��ان اقدام به ایج��اد دکه‬ ‫کنن��د و در مناطق مختلف ش��هر به فروش‬ ‫کتاب های خود بپردازند؟ در واقع به صورت‬ ‫یک کتاب فروشی کوچک؟‬ ‫‪l‬بله‪ .‬این کار بس��یار خوب است چراکه هم تبلیغی‬ ‫برای انتش��اراتی اس��ت که تابلو دارد و مکان ثابت و‬ ‫قطعا اگر کتاب ها در معرض دید باش��ند فروش باالتر‬ ‫می رود و برای انتشاراتی ها سوداوری دارد‪ .‬از نظر من‬ ‫دیده شدن خیلی تاثیر دارد و مهم است‪.‬‬ ‫دیده ش��دن باعث می ش��ود غفلت زدای��ی و حافظه‬ ‫ما غبارزدایی ش��ود و کتاب مرتبا ب��رای ما یاداوری‬ ‫می ش��ود‪ .‬حتی اگر س��ود اقتصادی و نفع مادی هم‬ ‫نداش��ته باش��د باید از این کار حمایت شود تا نتیجه‬ ‫این کار را ببینیم‪ .‬در نظر بگیرید که یک فرد از صبح‬ ‫تا ش��ب الاق��ل ده کتاب را ببین��د و ان را در حافظه ‬ ‫تصویری خود ثبت نماید‪ .‬چه خواهد شد‪ .‬به نظر من‬ ‫حتی اگر کتاب خریده هم نش��ود دیده ش��دن مجدد‬ ‫و مکرر ان بس��یار الزم است و نهایتا منتج به کشیده‬ ‫شدن و جذب مخاطبان به ان می شود‪g .‬‬ ‫دهند‪ .‬بارها شاهد این بوده ایم که رهگذران با دیدن‬ ‫کتابفروش��ان دوره گرد بدون برنامه قبلی برای خرید‬ ‫کتاب به سمت انها می روند و احتماال کتابی را تهیه‬ ‫می کنند‪ .‬این بدین معناس��ت که در معرض دید قرار‬ ‫گرفت��ن به خصوص به صورت مس��تمر می تواند تا‬ ‫حد زیادی میزان ارتباط مخاطبان با کتابفروش��ان را‬ ‫افزایش دهد‪ .‬البته بدیهی اس��ت که نهادهای مرتبط‬ ‫مثل وزارت ارش��اد و معاونت کتاب این وزارتخانه‬ ‫بای��د بر تیم پخ��ش و توزیع کتاب نظارت داش��ته‬ ‫باشند‪.‬‬ ‫اگر طرح دکه های کتاب ب��ه وقوع بپیوندد همان قدر‬ ‫که به اصل اجرای طرح توجه می ش��ود باید به اصل‬ ‫نظارت بر ان هم توجه شود‪ ،‬چراکه هدف از اجرای‬ ‫طرح های اینچنینی باال ب��ردن میزان کمیت و کیفیت‬ ‫کتابخوانی اس��ت‪ .‬کمیت با اج��رای چنین طرحی تا‬ ‫حد زیادی نتیجه می دهد اما کیفیت کتابخوانی منوط‬ ‫به انتخاب کتب مناسب برای دکه های کتاب است تا‬ ‫خدای ناکرده شاهد این نباشیم که دکه های کتاب هم‬ ‫از کتاب هایی مثل فال چینی و فال نخود و عش��ق در‬ ‫یک دقیقه و‪ ...‬لبریز شوند‪g .‬‬ ‫‪83‬‬ ‫ریاضت اقتصادی یا ریاضت مردمی؟‬ ‫برنامه صرفه جویی برلسکونی باعث اعتراضات عمومی شد‬ ‫مهسا عادلی‬ ‫برنامه صرفه جویی اقتصادی ایتالیا اگرچه بازارهای‬ ‫مالی را ارام کرد اما اعتراضات مردم این کش��ور را‬ ‫به دنبال داشت‪.‬‬ ‫پارلمان ایتالیا تاییدی��ه نهایی را در خصوص اعمال‬ ‫برنامه ریاض��ت اقتصادی با هدف کاهش کس��ری‬ ‫بودجه کشور تا ‪ 70‬میلیون یورو ظرف سه سال اینده‬ ‫ص��ادر کرد‪ .‬این موضوع هفته گذش��ته با ‪ 316‬رای‬ ‫موافق در برابر ‪ 284‬رای مخالف تصویب شد که به‬ ‫گفته سیاس��تمداران سریع ترین الیحه بودجه ای بود‬ ‫که در تاریخ مدرن ایتالیا به تصویب رس��ید‪ .‬سیلویو‬ ‫برلوسکونی‪ ،‬نخس��ت وزیر ایتالیا که دو رای اعتماد‬ ‫برای این اقدامات به دست اورد‪ ،‬وعده داده بود که‬ ‫این الیحه را هرچه زودتر به مرحله تصویب برساند‬ ‫چرا که این نگرانی در بازارهای مالی وجود دارد که‬ ‫ایتالیا بعد از یونان‪ ،‬پرتغال و ایرلند‪ ،‬کش��ور اروپایی‬ ‫بعدی باشد که گرفتار بحران بدهی می شود‪ .‬در اصل‬ ‫قرار بود این الیحه اواخر تابستان به بحث و بررسی‬ ‫گذاشته ش��ود اما بدهی باال و رشد کم ایتالیا‪ ،‬ان را‬ ‫در ش��رایط بین المللی دشواری قرار داد به خصوص‬ ‫که نرخ س��ودی که این کشور باید بابت قرض های‬ ‫خ��ود پرداخت می کرد طی هفته گذش��ته به باالترین‬ ‫سطح خود در سه س��ال گذشته رسیده است‪ .‬کسری‬ ‫بودجه ایتالیا در حال حاضر ‪ 4/6‬درصد تولید ناخالص‬ ‫این کش��ور و پایین تر از میانگین منطقه یورو اس��ت‪.‬‬ ‫برنام��ه ریاضت اقتصادی این کش��ور با هدف جبران‬ ‫این کس��ری تا سال ‪ 2014‬طراحی شده است و شامل‬ ‫کاهش ‪ 40‬میلیارد یورویی در هزینه هاس��ت‪ .‬همچنین‬ ‫بر اساس این الیحه‪ ،‬مالیات ها‪ ،‬شامل مالیات بر سوخت‬ ‫و برخ��ی حس��اب های تجاری افزایش پی��دا می کند‪،‬‬ ‫هزینه خدمات درمانی و سن بازنشستگی باال می رود‬ ‫و برخی حقوق های بازنشستگی سطح باال کاهش پیدا‬ ‫می کند‪ .‬بخش عمده این الیحه در س��ال های ‪ 2013‬و‬ ‫‪ 2014‬با پایان دوره دولت به اجرا گذاشته می شود تا به‬ ‫این ترتیب نگرانی ها در خصوص سرایت بحران بدهی‬ ‫به ایتالیا کمرنگ ش��ود‪ .‬به خص��وص که طبق گزارش‬ ‫مقامات بانکی اروپا‪ ،‬سیستم بانکی این قاره وابستگی‬ ‫ش��دیدی به حمایت دولت ها دارد ودر صورت بروز‬ ‫یک رکود اقتص��ادی دیگر به مخاط��ره خواهد افتاد‪.‬‬ ‫نتایج تازه ترین ازمون استرس��ی که روی ‪ 91‬موسسه‬ ‫مالی اروپایی برای تش��خیص می��زان مقاومت انها در‬ ‫رکودهای دراز مدت انجام گرفته‪ ،‬نشان داده که حتی‬ ‫یک رکود خفیف یا جه��ش کوچک در نرخ بیکاری‬ ‫چگونه اسرائیل جنوب سودان را تجزیه کرد‬ ‫محمود محارب ‪ /‬استاد دانشگاه قدس‬ ‫‪84‬‬ ‫در زمان تاس��یس اس��رائیل‪ ،‬دیوید بن گورین که نظریه‬ ‫امنیت اس��رائیل را مطرح و ترسیم کرد به شدت از ظهور‬ ‫کمال اتاتورک عربی که بتواند عرب ها را در برابر اسرائیل‬ ‫یکپارچ��ه کند‪ ،‬هراس��ان بود‪.‬پس از انق�لاب ‪ 23‬ژوئیه‬ ‫‪ 1952‬مص��ر و ط��رح ایده وحدت عرب��ی به عنوان یک‬ ‫طرح همه جانبه که مورد حمایت شدید ملت های عربی‬ ‫بود‪ ،‬بن گورین هراس��ان از این موضوع برای به شکست‬ ‫کشاندن ان تالش کرد‪.‬بن گورین بر این باور بود که خطر‬ ‫علیه اسرائیل در قلب کشورهای عربی‪ ،‬یعنی کشورهایی‬ ‫که به «کش��ورهای طوق» (کشورهای گردنبند) معروف‬ ‫هستند‪ ،‬نهفته اس��ت که عبارتند از لبنان‪ ،‬سوریه‪ ،‬اردن و‬ ‫مصر‪ .‬در این خصوص به ویژه مصر و رئیس جمهور ان‪،‬‬ ‫جمال عبدالناصر برای اسرائیل خطر به شمار می رفت که‬ ‫نظریه پرداز این طرح بود‪ .‬از این رو‪ ،‬بن گورین برای ایجاد‬ ‫شکاف در بین کشورهای عربی تالش می کرد‪.‬همچنین‬ ‫بن گورین برای ایجاد ائتالف با کشورهای کمربند صحرا‬ ‫علیه کش��ورهای اطراف فلس��طین تالش کرد و در دهه‬ ‫ی ترکیه‪ ،‬ایران‪،‬‬ ‫پنجاه و ش��صت قرن گذشته کش��ورها ‬ ‫اتیوپی‪ ،‬س��ودان و یمن نیز به کشورهای کمربند امنیتی‬ ‫اسرائیل به منظور محاصره اعراب‪ ،‬اضافه شدند‪.‬اسرائیل در‬ ‫میان سال های ‪ 1954‬تا ‪ 1958‬با حزب امت سودان درباره‬ ‫دو مساله ای که علیه دشمن مشترک که همان مصر بود‪،‬‬ ‫تماس و گفت وگو داش��ت‪ .‬مساله اول‪ ،‬اقدام اسرائیل در‬ ‫کم��ک مالی به حزب امت برای جلوگیری از نفوذ مصر‬ ‫می تواند این سیس��تم های مالی را تا حدی که اکنون‬ ‫گریبان برخی کشورهای اروپایی را گرفته تضعیف‬ ‫کن��د‪ .‬این در حالی اس��ت که تنها هش��ت بانک از‬ ‫‪ 91‬بانک اروپایی در این تس��ت مردود ش��ده و ‪16‬‬ ‫بانک دیگر ب��ه زحمت ان را گذرانده اند‪ 91 .‬بانکی‬ ‫ک��ه در این ازمون مورد مطالعه قرار گرفته اند بخش‬ ‫عم��ده دارایی های بانک��ی اروپ��ا را در خود جای‬ ‫داده اند‪ .‬نتیجه این بررس��ی‪ ،‬مقام��ات بانکی اروپا‪،‬‬ ‫صندوق بین المللی پول و سایر مقامات اروپایی را بر‬ ‫ان داشت تا از کشورهای اروپایی بخواهند از بهبود‬ ‫هرچه س��ریعتر ترازنامه های بانک های خود اطمینان‬ ‫حاصل کنن��د‪ .‬ان��دره ا انریا‪ ،‬رئیس هی��ات مدیره‬ ‫مقامات بانکی اروپا‪ ،‬در این باره می گوید‪« :‬دورنمای‬ ‫بانک های اروپایی به طور کلی مایه نگرانی اس��ت‪ .‬و‬ ‫این دغدغه وجود دارد که ما هنوز کارمان را درست‬ ‫انجام نداده ایم‪».‬‬ ‫با وجود اینکه تصویب برنامه ریاضت اقتصادی ایتالیا‬ ‫مایه تس��کین نگرانی ها در بازارهای مالی بین المللی‬ ‫شده اما مردم و مطبوعات ایتالیا‪ ،‬پارلمان این کشور‬ ‫را مته��م ب��ه حفظ منافع ش��خصی خ��ود می کنند‪.‬‬ ‫معترضی��ن پس از تصویب ای��ن الیحه با تجمع در‬ ‫پایتخت نارضایتی خود را از این طرح ناعادالنه ابراز‬ ‫کردند‪ .‬در حالیکه اقدامات صرفه جویانه مردم عادی‬ ‫ایتالیا را به ش��دت در تنگنا قرار خواهد داد اعضای‬ ‫پارلمان این کش��ور که باالترین دستمزد را در اروپا‬ ‫می گیرن��د‪ ،‬تقریبا هیچ فش��اری را تحمل نخواهند‬ ‫کرد‪ .‬مارچگالیا‪ ،‬رئیس اتحادیه کارمندان در این باره‬ ‫می گوید‪« :‬این غیر قابل قبول است که هیچ کاری برای‬ ‫جلوگیری از هزینه های سیاستمداران انجام نمی شود‪.‬‬ ‫بازنشس��تگان‪ ،‬خانواده ها و کارگران بر اس��اس این‬ ‫برنامه ریاضت اقتصادی متضرر می شوند در حالیکه‬ ‫اعضای پارلم��ان هیچ چیز را از دس��ت نمی دهند‪.‬‬ ‫بای��د به محکم ترین ش��کل ممکن نش��ان دهیم که‬ ‫خشمگین هستیم و نمی توانیم تحمل کنیم که بخش‬ ‫بزرگ��ی از کش��ور قربانی ش��وند و بخش کوچک‬ ‫دیگر هی��چ کاری انجام ندهند‪ ».‬میانگین دس��تمزد‬ ‫س��االنه اعضای پارلمان ایتالیا ‪ 140‬هزار یورو است‬ ‫که دو برابر حقوق اعض��ای پارلمان بریتانیا و حتی‬ ‫بیشتر از دستمزد اعضای پارلمان اروپاست‪ .‬مزایایی‬ ‫که به سیاس��تمداران ایتالیایی تعلق می گیرد ش��امل‬ ‫حقوق های بازنشس��تگی س��خاوتمندانه‪ ،‬بلیت های‬ ‫رایگان هواپیما و قط��ار‪ ،‬اتومبیل های رایگان دولتی‬ ‫با راننده و غیره است که مجموع این هزینه ها معادل‬ ‫مالیات ساالنه دو میلیارد یورو است‪g .‬‬ ‫در س��ودان و رویارویی با احزاب دیگر س��ودانی بود که‬ ‫مصر را دشمن تلقی نمی کردند و خواهان وحدت بین دو‬ ‫کشور بودند‪ .‬مساله دوم نیز درباره سرمایه گذاری اسرائیل‬ ‫در طرح های اقتصادی سودان بود‪.‬در سال ‪ 1963‬تماس ها‬ ‫بین اسرائیل و شورش��یان جنوب سودان اغاز شد‪ .‬از ان‬ ‫زمان تا سال ‪ 1972‬بسیاری از فعاالن و مسئوالن جنوب‬ ‫سودان با مسئوالن اسرائیلی در سفارت اسرائیل در اوگاندا‪،‬‬ ‫اتیوپ��ی‪ ،‬چاد‪ ،‬کنگ و و کنیا دیدار کردند و این دیدارها در‬ ‫زمان جنگ بین مصر و اسرائیل افزایش یافت‪ .‬در اواخر‬ ‫دهه هشتاد قرن گذشته اسرائیل با جعفر النمیری و رژیم‬ ‫او روابط تنگاتنگی ایجاد کرد تا انجا که وی به اس��رائیل‬ ‫اجازه داد ده ها هزار یهودی فالش��ا را از سودان به اسرائیل‬ ‫مهاجرت بدهد و دس��تگاه اطالعاتی اسرائیل‪ ،‬موساد در‬ ‫خارطوم پایگاه ایجاد کند‪ .‬این روابط اما با روی کار امدن‬ ‫دولت عمر البش��یر وارد مرحله دیگری شد‪ .‬اندیشه های‬ ‫البشیر که با صهیونیست ها دشمنی داشت‪ ،‬این رژیم را به‬ ‫برافروختن اتش جنگ در سودان تشویق کرد‪g .‬‬ ‫لبنان‬ ‫تالش‪ 14‬مارس برای اخالل در کار دولت‬ ‫نخست وزیر لبنان هدف از حمالت ظالمانه گروه های مخالف را مانع تراشی در‬ ‫مسیر کار و تالش دولت دانست‪« .‬نجیب میقاتی» در اظهاراتی تاکید کرد‪« :‬انها‬ ‫(گروه ‪ 14‬مارس) نمی خواهند من کار کنم‪ ،‬چه در خصوص دادگاه بین المللی‬ ‫و چه غیر ان؛ نه کار مثبت و نه کار منفی‪ .‬این واقعیت از عملکرد و مواضع این‬ ‫گروه پیداست‪ .‬انها برای بر اورده کردن اهداف سیاسی شان و بازگشت به قدرت‬ ‫می خواهند حرکت دولت را مختل کنند‪».‬نخست وزیر لبنان با اشاره به تالش ‪14‬‬ ‫مارس برای کشاندن دولت به درگیری ها و جدال های بیهوده و روزمره‪ ،‬اظهار‬ ‫داشت‪« :‬من واکنشی نشان نمی دهم‪ ،‬ما باید تالش خود را معطوف به کار کنیم‬ ‫و از گفتارها بکاهیم‪».‬میقاتی افزود‪« :‬دولت ما‪ ،‬دولت تهدید و رویارویی بیهوده‬ ‫با داخل یا خارج نخواهد بود و برای گش��ودن صفحه ای جدید از همکاری ها‪،‬‬ ‫دست همکاری خود را به سوی مخالفان دراز می کنیم‪g ».‬‬ ‫المان‬ ‫انتقاد از قرارداد تسلیحاتی المان و عربستان‬ ‫رابرت لیندنر‪ ،‬کارشناس امور خلع سالح در‬ ‫سازمان امدادرسانی اکس��فام به خبرگزاری‬ ‫الم��ان گفت‪« :‬الم��ان صرف نظ��ر از منافع‬ ‫خاص خود تالش می کند که از قراردادهای‬ ‫تس��لیحاتی جلوگیری کند ام��ا اگر عمال به‬ ‫یک کشور مستبد (عربستان) تانک فروخته‬ ‫باشد این امر به شدت اعتبار المان را خدشه‬ ‫دار خواه��د کرد‪ ».‬وی افزود‪« :‬س��ازمان های‬ ‫امداد رس��ان و نهادهای وابس��ته به سازمان‬ ‫ملل متحد با وجود اعالم نشدن رسمی بسته‬ ‫شدن این قرارداد تسلیحاتی احساس نگرانی‬ ‫می کنن��د‪ ».‬لیندن��ر‪ ،‬نماینده اکس��فام در مذاکرات مربوط به بسترس��ازی برای‬ ‫برگزاری کنفرانسی بزرگ در ماه ژوئن اینده با هدف جلوگیری از قراردادهای‬ ‫تس��لیحاتی است‪ .‬این کارشناس امور خلع سالح هس��ته ای از جمله مطالبات‬ ‫اساسی کنفرانس یاد ش��ده را ممنوعیت صادرات سالح به مناطق بحران زده یا‬ ‫گروه هایی دانست که با اس��تفاده از این سالح ها حقوق بشر را نقض می کنند‪.‬‬ ‫وی در ادام��ه اظهارات خود در مورد قرارداد فروش تانک های المانی به رژیم‬ ‫ال س��عود خاطرنش��ان کرد‪« :‬مش��کل تنها در فروش تانک ها نیس��ت بلکه در‬ ‫س�لاح های سبک نیز هست که کس��ی دقیقا میزان انها را نمی داند اما شاهدیم‬ ‫که صدها میلیون نفر به خاطر این نوع س�لاح ها به طور مداوم کشته می شوند‪.‬‬ ‫بیانیه های سازمان های امدادرسانی نشان می دهد که بیش از دو هزار نفر روزانه‬ ‫با استفاده از سالح های سبک کشته می شوند‪ ».‬لیندنر تصریح کرد‪« :‬اگر کنفرانس‬ ‫یاد شده سال اینده براساس برنامه کاری تنظیم شده کنونی برگزار شود‪ ،‬می تواند‬ ‫فش��ارها را افزایش داده و از بس��ته ش��دن قراردادهای غیرمسئوالنه تسلیحاتی‬ ‫بکاهد‪ .‬گفتنی است عربستان در قراردادی با طرف المانی‪ ،‬سفارش خرید ‪200‬‬ ‫دس��تگاه تانک پیش��رفته لئوپارد دو را داده است که این امر نه تنها نگرانی هایی‬ ‫را در س��طح منطقه و مراکز حقوق بشری – با توجه به استفاده ال سعود از این‬ ‫تانک ها در سرکوب مردم خود و اشغال دیگر مناطق اطراف – که باعث بحث‬ ‫و جدل های فراوانی هم در میان سیاس��تمداران المانی ش��ده و موقعیت حزب‬ ‫خانم مرکل را به شدت تحت تاثیر قرار داده است‪g .‬‬ ‫امریکا‬ ‫نظامیان بیکار؛ رسوایی ملی امریکا‬ ‫یک تحلیلگر می گوید‪ ،‬این یک رس��وایی ملی برای امریکاست که نظامیان ان بعد‬ ‫از بازگش��ت به کشور با بیکاری و بی خانمانی روبه رو می شوند‪ .‬ادوارد اسپناوس‪،‬‬ ‫سردبیر نش��ریه امور حقوقی در واشنگتن تصریح کرد‪:‬‬ ‫«وضعیت س��ربازان و نظامیانی که به کشور بازگشته اند‪،‬‬ ‫یک رسوایی ملی است‪ .‬ش��ما با بی کاری و بی خانمانی‬ ‫گس��ترده روبه رو هس��تید‪ ».‬وی افزود‪« :‬تعداد زیادی از‬ ‫نظامیانی که از جنگ ه��ا برمی گردند مبتال به اختالالت‬ ‫روانی و س��ندرم اس��ترس پس از سانحه هستند و روند‬ ‫درمانی انها واقعا فضاحت بار اس��ت‪ ».‬این تحلیلگر در‬ ‫ادامه خاطر نش��ان کرد‪« :‬این موضوع نشان دهنده اقتصاد‬ ‫در حال اضمحالل امریکاست و با کاهش بودجه ای که‬ ‫اوبام��ا و کنگره امریکا در نظر گرفته اند‪ ،‬تنها رو به بدتر‬ ‫شدن می رود‪».‬‬ ‫بحرین‬ ‫انتقاد دیده‪‎‬بان حقوق بشر از رژیم بحرین‬ ‫مقام��ات بحرینی بی��ش از ‪ 70‬متخصص بخش‬ ‫پزش��کی را از ماه مارس ‪ 2011‬بازداشت کرده‪‎‬اند‪.‬‬ ‫دیده بان حقوق بش��ر ب��ا انتق��اد از رژیم بحرین‬ ‫ب��ه خاطر بازداش��ت متخصصان بخ��ش درمانی‬ ‫و معترض��ان مجروح‪ ،‬خواس��تار تحقی��ق درباره‬ ‫خشونت های این رژیم شده است‪ .‬دیده بان حقوق‬ ‫بشر در گزارشی با درخواست فوری از منامه برای‬ ‫پایان دادن به بازداش��ت کارکنان بخش پزشکی و‬ ‫معترضان مجروح گفت این بازداشت ها بخشی از سیاست رسمی مجازات منتقدان‬ ‫دولت است و مقامات بحرینی تاکنون نتوانسته اند هیچ گونه دلیل متقاعد کننده ای‬ ‫برای این اقداماتش��ان ارئه کنند‪ .‬این گ��زارش ‪ 54‬صفحه ای تحت عنوان «اهداف‬ ‫مجازات‪ :‬حمالت به پزشکان‪ ،‬معترضان مجروح و تسهیالت بهداشتی» همچنین‬ ‫به ارائه مس��تنداتی از بدرفتاری شدید رژیم منامه از اغاز تظاهرات ضددولتی در‬ ‫بحرین از اواسط فوریه ‪ 2011‬ارائه داده است‪ .‬براساس این گزارش‪ ،‬این بدرفتاری‬ ‫ها شامل حمالت به ارائه کنندگان خدمات پزشکی‪ ،‬جلوگیری از دسترسی معترضان‬ ‫مجروح به فوریت های پزشکی‪ ،‬محاصره بیمارستان ها و مراکز پزشکی و بازداشت‪،‬‬ ‫بدرفتاری‪ ،‬ش��کنجه و پیگرد قانونی پزش��کان و بیماران ضدرژیم می ش��ود‪ .‬جو‬ ‫استورک‪ ،‬معاون بخش خاورمیانه دیده بان حقوق بشر در این باره گفت‪« :‬حمالت‬ ‫به پزش��کان و معترضان مجروح بخشی از سیاست رسمی مجازات بحرینی هایی‬ ‫است که از اعتراضات دموکراسی خواهانه حمایت کرده اند‪g ».‬‬ ‫فلسطین‬ ‫شهرک سازی عامل زخم ی شدن‪170‬فلسطینی‬ ‫به گفته مقامات فلس��طینی‪ ،‬از اغاز س��ال‬ ‫‪ 2011‬تاکن��ون بی��ش از ‪ 170‬فلس��طینی‬ ‫حین شهرک س��ازی در مناطق اشغالی‪ ،‬در‬ ‫ی شده اند‪.‬‬ ‫ت اس��رائیلی ها زخم ‬ ‫پی خشون ‬ ‫شهرک نشینان تندروی اس��رائیلی هزاران‬ ‫اصل درخت زیتون را که تنها منبع معاش‬ ‫کشاورزان فلسطینی بود ه است‪ ،‬سوزانده‬ ‫و از ریشه در اورده اند‪.‬‬ ‫بر اس��اس گ��زارش اداره هماهنگ کننده‬ ‫کمک های بشردوس��تانه س��ازمان ملل‪ ،‬میزان خس��ارات مال��ی وارده و زخمی های‬ ‫ناشی از توس��عه شهرک سازی در سرزمین های اشغالی توسط رژیم اسرائیل در سال‬ ‫جاری میالدی ‪57‬درصد افزایش یافته اس��ت‪ .‬داوود حم��وده‪ ،‬از فعاالن گروه مبارزه‬ ‫با دیوار نژادپرس��تانه حائل‪ ،‬گفت هر زمان که مقاومت فلسطینی ها علیه اشغال گری‬ ‫اسرائیل افزایش می یابد‪ ،‬خشونت شهرک نشینان خود به خود بیشتر می شود‪ .‬نیروهای‬ ‫رژیم اس��رائیل معموال به شهرک نش��ینان در اعمال خش��ونت علیه فلسطینیان کمک‬ ‫می کنند‪ .‬احمد رفیق عواد‪ ،‬یک تحلیلگر سیاسی در این باره می گوید‪« :‬برنامه اسرائیل‬ ‫دائمی کردن فعالیت شهرک س��ازی اس��ت تا اش��غال را کامل کند و گروهی را برای‬ ‫جایگزین��ی گروه دیگری اخراج نماید‪ .‬فهم این معنا تنها با تکنیک اس��تعماری کهن‬ ‫میسر است‪ ».‬شهرک نشینان با ایجاد پایگاه های غیرقانونی در تپه های فلسطینی‪ ،‬راه را‬ ‫برای توسعه اسرائیل باز می کنند‪g .‬‬ ‫بر اس��اس امار منتشر شده توس��ط وزارت امور سربازان بازنشس��ته امریکا‪ ،‬شمار‬ ‫س��ربازانی که از ماه ژوئن امسال (‪ 2011‬میالدی)‪ ،‬بی سرپناه بوده اند به طور متناوب‬ ‫به ‪ 75‬هزار و ‪ 700‬نفر می رس��د‪ .‬همچنین بر اس��اس گزارش وزارت کار امریکا‪،‬‬ ‫نرخ بی کاری در میان سربازان جوان امریکایی در سال گذشته به ‪ 21‬درصد رسید‪.‬‬ ‫اس��پناوس در این رابطه گفت‪« :‬م��ردان و زنان جوان‬ ‫ای��ن روزها به ارتش می پیوندن��د تنها به این دلیل که‬ ‫این تنها ش��غلی است که می توانند به ان دست یابند‪.‬‬ ‫افرادی که به ارتش می پیوندند از اقش��ار فقیر جامعه‬ ‫بوده و اکثریت انها از ایالت های فقیر امریکایی عضو‬ ‫ارتش می ش��وند‪ ».‬وی همچنین ضمن ابراز همدردی‬ ‫ب��ا این س��ربازان خاطر نش��ان کرد که با انها ش��دیدا‬ ‫مثل اف��راد زائد و اضافی برخورد می ش��ود‪ .‬منتقدان‬ ‫می گویند دول��ت امریکا در انجام وظیفه خود مبنی بر‬ ‫تسهیل روند مدنی ش��دن زندگی نظامیان این کشور‬ ‫کوتاهی کرده است‪g .‬‬ ‫‪85‬‬ 86 ‫راه اهن جمهوری اسالمی ایران‬ ‫شرکت قطارهای مسافری رجاء‬ ‫یاداوری های مهم بلیت اینترنتی‬ ‫هر فرد روزانه می تواند تا سقف ‪ 3‬میلیون ریال یا ‪ 12‬فقره بلیت خریداری کند‪.‬‬ ‫در صورت بروز اشکال در فرایند خرید باید قبل از اقدام مجدد‪ ،‬گزارش خرید بررسی شود‪.‬‬ ‫در صورت نبود بلیت مورد نظر در سایت‪ ،‬این امکان وجود دارد که در سهمیه ی نمایندگی های فروش‪ ،‬بلیت مورد‬ ‫نظر موجود باشد‪.‬‬ ‫استفاده غیر شخصی از کد کاربری و رمز عبور موجب حذف کاربر از سیستم می شود‪.‬‬ ‫ جانبازان و خانواده معظم شهدا حتم ًا برای خرید باید از قسمت درخواست های ویژه در باالی صفحه اول اقدام کنند‪.‬‬‫ برای دربست کردن کوپه باید از قسمت درخواست های ویژه گزینه ی « تمایل به دربست» را انتخاب و تایید کنند‪.‬‬‫اطالعات مربوط به بلیت خریداری ش��ده به پست الکترونیک شما ارس��ال می شود‪ .‬بنابراین پس از خرید بلیت‪،‬‬ ‫حتم ًا ان را بررسی کنید‪.‬‬ ‫چنانچه هنگام خرید مشکلی ایجاد ش��د‪ ،‬ابتدا از اخرین خریدها و موجودی حساب گزارشی تهیه کنید و در صورت‬ ‫مغایرت‪ ،‬با شماره تلفن ‪( 139‬واحد اطالع رسانی و ارتباط با مشتری ) تماس بگیرید‪.‬‬ ‫در حال حاضر فروش اینترنتی بلیت فقط برای قطارهای داخل کش��ور فراهم شده است و تهیه ی بلیت قطارهای‬ ‫بین المللی و بلیت حمل خودرو از این طریق ممکن نیست‪.‬‬ ‫این سیستم امکان فروش گروهی را ندارد‪ .‬به همین دلیل متقاضیان بلیت گروهی باید به نمایندگی های فروش‬ ‫مراجعه کنند‪.‬‬ ‫در صورت مفقود شدن نسخه فیزیکی بلیت در ساعات اداری به باجه خدمات مسافران ایستگاه راه اهن مراجعه‬ ‫کنید‪.‬‬ ‫خرید بلیت از طریق کارت های عضو ش��تاب که قابلیت پرداخت اینترنتی ( داش��تن کد ‪ )CVV2‬را دارند ممکن‬ ‫می باش��د‪ ،‬ولی به دلیل عدم امکان برگشت پول در شبکه ش��تاب در صورت بروز خطا یا استرداد بلیت‪ ،‬بازگرداندن‬ ‫وجه به حساب مش��تری امکان پذیر نبوده و الزم است طی تماس با تلفن ‪ ( 139‬مرکز اطالع رسانی شرکت رجاء ) یا‬ ‫نمایندگی های فروش نسبت به برگشت وجه مربوطه اقدام الزم صور گیرد‪.‬‬ ‫در صورت عدم انتخاب صحیح سهمیه ‪ ،‬از چاپ بلیت و سوار شدن مسافر به قطار جلوگیری می شود‪.‬‬ ‫پیامک‪3000139 :‬‬ ‫ارتباط با مشتری‪139 :‬‬ ‫‪www. raja. ir‬‬ ‫در خصوص‬ ‫سفر با قطار‬ ‫صفحه ‪ 86‬را‬ ‫نیز بخوانید‬