ماهنامه مثلث شماره 89

‫خیلی حرف ها‬ ‫را نمی زنیم‬ ‫تو گو با حسین فدایی‬ ‫دو ساعت گف ‬ ‫هفته نامه خبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال سوم‪ /‬شماره هشتاد و نهم ‪ 23 /‬مرداد ماه ‪ 1500 /1390‬تومان‪ 92/‬صفحه‬ ‫اشتباهات‬ ‫اقای نخست وزیر‬ ‫مصدق به توده ای ها نزدیک شده بود‬ ‫ارزویی که بقایی به گور برد‬ ‫هدف مصدق نوسازی بود نه دموکراتیزاسیون‬ ‫گفت و گوها و یادداشت هایی از‪:‬‬ ‫انورخامه ای‪ ،‬مجید تفرشی‪ ،‬صادق زیبا کالم‬ ‫موسی حقانی و مهدی تقوی‬ ‫‪ISSN: 2008-5281‬‬ ‫‪MOSALASNEWS.IR‬‬ ‫نیکیکریمی‬ ‫علیه فارسی ‪1‬‬ ‫مردم از این سریال ها خسته شده اند‬ ‫گفت وگو با کارگردانان شبانه روز‬ ‫مثل چشیدن طعم‬ ‫یک غذای جدید‬ ‫اتش‬ ‫د ر لندن‬ ‫ببخشید که قهرمان‬ ‫می شوم‬ ‫تو گو با قلعه نویی‬ ‫مصائب ژنرال بودن در گف ‬ ‫سپرده طال‬ ‫سپرده طال سرمایه های راکد را به‬ ‫سرمایه مولد تبدیل می کند‬ ‫با گذش��ت س��ه م��اه از عرض��ه خدم��ت جدی��د بانک ص��ادرات ای��ران تح��ت عنوان‬ ‫«س��پرده طال» جم��ع کثیری از متقاضیان به ش��عب منتخب این بانک در سراس��ر‬ ‫کش��ور مراجعه و نس��بت به افتتاح این س��پرده اقدام کردند‪ .‬در این خصوص‬ ‫با دکتر س��ید محمد جهرمی‪ ،‬مدیر عامل و رئیس هیات مدی��ره بانک صادرات‬ ‫در خصوص سپرده طال و مسائل مربوط به ان به گفت وگو نشستیم‪.‬‬ ‫جناب اقای دکتر! لطفا بفرمایید که اساسا سپرده طال چیست؟‬ ‫س��پرده طال یا طرح حساب جاری بر پایه ارزش طالی بانک صادرات ایران‪ ،‬عالوه بر حفظ‬ ‫ارزش پ��ول‪ ،‬با ایجاد ارزش افزوده م��ردم را در برابر باالرفتن تورم بیم��ه می نماید‪ .‬این طرح‬ ‫سرمایه های راکد را نیز به سرمایه مولد تبدیل می نماید‪.‬‬ ‫مردم می توانند با مراجعه به کلیه ش��عب بانک صادرات ایران در سراس��ر کشور نسبت به‬ ‫افتتاح این حساب اقدام نمایند‪.‬‬ ‫متصدی بانک بعد از مراجعه و درخواس��ت مش��تری‪ ،‬نرخ طال را در ان لحظه و حدود گرم‬ ‫طالیی که مش��تری می تواند خریداری نماید را اعالم می نماید و در صورت تمایل و ارائه مبلغ‬ ‫الزم از سوی مشتری‪ ،‬گرم طالی مورد نظر با عیار ‪ 24‬با تبدیل قیمت ارزی به ریال با نرخ مرجع‬ ‫بانک صادرات به مشتری فروخته شده و برگه گواهی حساب بر پایه ارزش طال به مشتری ارائه‬ ‫می گردد‪ .‬الزم به ذکراست در این مرحله یک درصد هزینه های بانک از مشتری اخذ می گردد‬ ‫و برگه گواهی حساب غیر قابل انتقال است و مختص سپرده گذار خواهد بود‪.‬‬ ‫این حساب چه مزیتی بر سایر حساب های بانکی دارد؟‬ ‫مزیت این حس��اب ان است که حساب جاری اس��ت‪ ،‬یعنی بر خالف سپرده های مدت دار‬ ‫هر زمان ک��ه بخواهید می توانید پول طالی خود را دریافت نمایید‪ .‬مزیت دیگر ان اس��ت که‬ ‫اگر این حس��اب را افتتاح نمایید‪ ،‬در میان مدت و بلند مدت سود باالتر از سپرده مدت دار (که‬ ‫درس��ال جاری نرخ سودشان کاهش یافته اس��ت) دریافت خواهید کرد‪ .‬لیکن در کوتاه مدت‬ ‫بازار طال و در نتیجه حساب طال تا حدی ریسک پذیر است‪.‬‬ ‫این حساب برای چه اقشاری از جامعه مفید است؟‬ ‫ خانم ها که می خواهند پس انداز خود را در برابر تورم حفظ نمایند‪.‬‬‫ شرکت های دولتی که اجازه افتتاح سپرده مدت دار را ندارند و می خواهند ارزش بودجه‬‫خود را حفظ نمایند‪.‬‬ ‫ صاحبان طرح های عمرانی برای حفظ ارزش پول خود تا سررسید هزینه ها‬‫وهمچنین افراد دور اندیش و سرمایه گذار‬ ‫ایا با هر میزان پول می توان حساب طال باز کرد؟‬ ‫حداقل پول شما باید معادل قیمت خرید پنج گرم طالی ‪ 24‬عیار باشد‪.‬‬ ‫ایا می توان به طور مثال ‪ 5/5‬گرم طال خرید؟‬ ‫خیر‪ .‬گرم طالی خریداری ش��ده باید حتما مضرب صحیحی از یک گرم باش��د‪ ،‬به عبارت‬ ‫دیگر ش��ما یا می توانید پنج گرم طال خرید نمایید و بقیه پول خ��ود را دریافت نمایید یا مبلغ‬ ‫الزم برای خرید شش گرم طال را بپردازید‪.‬‬ ‫ایا این حساب باید در نزدیک ترین شعبه به محل سکونت افتتاح گردد؟‬ ‫خیر در افتتاح این حس��اب ش��رایط عمومی افتتاح حس��اب جاری از جمله بعد مسافت‪،‬‬ ‫استعالم چک برگش��تی و معرف وجود ندارد و صرفا ارائه اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی‪،‬‬ ‫برای احراز هویت کافی است‪.‬‬ ‫ایا این حساب دسته چک‪ ،‬کارت الکترونیکی و‪ ...‬دارد؟‬ ‫خیر‪ .‬با وجودی که این حساب‪ ،‬حس��اب جاری است به دلیل شرایط اختصاصی ان دارای‬ ‫دس��ته چک‪ ،‬کارت الکترونیکی و در نتیجه قابل برداشت در دستگاه های خود پرداز نیست و‬ ‫تنها در صورتیکه صاحب حساب به شعبه افتتاح کننده مراجعه نماید می تواند کل پول طالی‬ ‫خود را با قیمت طال در همان زمان دریافت نماید و حساب را ببندد‪.‬‬ ‫ایا می توان موجودی این حساب را افزایش یا کاهش داد؟‬ ‫این حساب هر بار افتتاح و بسته می شود‪ .‬برای افزایش موجودی باید حساب جدید با قیمت‬ ‫روز افتتاح شود و هر بار می توان به این نحو موجودی را افزایش داد‪.‬‬ ‫رسید بانک در قبال طالی خریداری شده از سوی مشتری چگونه است؟‬ ‫بانک یک برگ گواهی حساب جاری بر پایه طال به مشتری ارائه می نماید که به دلیل باطل‬ ‫کردن تمبر روی ان جزء اوراق بهادار محسوب و ارزش ان معادل طالی فروخته شده به مشتری‬ ‫است و بانک پرداخت معادل ریالی به قیمت روز میزان طالی برگ گواهی را تضمین می کند‪.‬‬ ‫اگر برگه گواهی حساب جاری گم شود‪ ،‬چه کار باید کرد؟‬ ‫این گواهی غیر قابل انتقال است و چون مشخصات بازکننده حساب در سیستم نرم افزاری‬ ‫شعبه موجود است‪ ،‬امکان تقلب در گواهی بسیار کم است‪ .‬با این وجود بانک در صورت اعالم‬ ‫کتبی متقاضی مبنی بر مفقود ش��دن گواهی حس��اب‪ ،‬ظرف پنج روز گواهی حساب المثنی‬ ‫صادر می نماید و تاریخ این گواهی همان تاریخ گواهی اولیه اس��ت و هیچ حقی از دارنده گواهی‬ ‫ضایع نمی شود‪.‬‬ ‫چرا قیمت طالی اعالمی از سوی بانک با قیمت طالی بازار طال فروش ها متفاوت‬ ‫است؟‬ ‫یک نکته بسیار مهم در اینجا باید مورد توجه قرار بگیرد و ان این است که طالی بانک عیار ‪24‬‬ ‫دارد و درجه خلوص ان ‪ 995‬اس��ت ولی عیار طالی مرسوم در بازار ‪ 17‬یا ‪ 18‬عیار است‪ .‬از طرف‬ ‫دیگر قیمت طالی اعالمی از س��وی بانک با توجه به قیمت جهانی طال اعالم می گردد‪ ،‬بنابراین‬ ‫افزایش های بی دلیل و حباب های قیمت طال در ایران را شامل نمی شود‪.‬‬ ‫در ضم��ن معادل ارزی طال با قیمت نرخ مرجع بانک مرکزی محاس��به و دریافت یا پرداخت‬ ‫می شود که با نرخ ارز ازاد متفاوت است‪.‬‬ ‫برتری حساب طال بر اوراق مشارکت چیست؟‬ ‫هرچندخریداوراقمشارکتنیزتوصیهمی گردد‪،‬امادربستهسیاستی‪-‬نظارتیبانکمرکزیدر‬ ‫سال جاری‪،‬بازخریداوراقمشارکتتنهادربورساوراقبهادارانجاممی شودوامکاننقدنشدناوراق‬ ‫مشارکتدربانک هاتاحدیبرایعموممردمکاررامشکلمی نماید‪.‬همچنیناگرسوداوراقمشارکت‬ ‫مثال‪16‬درصد ساالنه باشد‪ ،‬برای سود ماهانه باید‪16‬درصد را بر‪ 12‬تقسیم نماییم‪ ،‬نتیجه انکه برای‬ ‫حفظارزشپولدرمیان مدتوبلند مدت‪،‬حسابطالبهترینانتخاباست‪.‬‬ ‫اگر مشتری احتمال بدهد که دراینده تنها بخشی از پول سپرده طال را نیاز دارد‪،‬‬ ‫چگونه افتتاح حساب نماید؟‬ ‫چون امکان تقلیل مبلغ حساب طال وجود ندارد مشتری می تواند دو حساب طال با مبالغ کمتر‬ ‫باز نماید و در صورت نیاز یکی از انها را تسویه نماید‪.‬‬ ‫اگر قیمت طال در روز مراجعه مشتری برای بستن حساب کاهش یافته باشد‪ ،‬ایا‬ ‫بانک ضرر او را تامین می نماید؟‬ ‫تجربه نش��ان داده اس��ت که روند قیمت طال در میان م��دت و بلند مدت همواره صعودی‬ ‫اس��ت لیکن در صورت کاهش قیمت طال در بازارهای جهانی‪ ،‬در حال حاضر بانک تضمینی‬ ‫ب��رای پرداخت حداق��ل معادل مبلغ اولیه مش��تری ندارد‪ ،‬ولی راهکارح��ل این موضوع در‬ ‫دس��تور کار مدیران بانک ق��رار دارد‪ .‬حتما اطالع دارید در خرید فیزیک��ی طال نیز قیمت ها‬ ‫ثابت نیس��ت اما امار نشان می دهد ظرف مدت‪ 10‬سال گذشته قیمت طال حدود شش برابر‬ ‫افزایش پیدا کرده اس��ت‪.‬‬ ‫ایا بعد از بازکردن حساب‪ ،‬هر موقع مشتری به شعبه مراجعه نماید‪ ،‬پول طالی‬ ‫مندرج در گواهی حساب را به قیمت همان زمان مراجعه به بانک دریافت می نماید؟‬ ‫در ح��ال حاضر تا ‪ 180‬روز این امر درس��ت اس��ت‪ .‬ام��ا او باید ظرف هف��ت روز تا پایان‬ ‫تضمی��ن ‪ 180‬روزه ب��ه ش��عبه افتتاح کننده حس��اب مراجع��ه و فرم درخواس��ت تمدید‬ ‫گواهی حس��اب طال را تکمی��ل نماید و در ص��ورت موافقت بانک‪ ،‬تضمین حس��اب مذکور‬ ‫ب��رای مدت ‪ 180‬روز دیگ��ر تمدید می گ��ردد‪ .‬در مرحله تمدید هیچ گون��ه کارمزدی اخذ‬ ‫نمی گ��ردد البت��ه بانک در اس��رع وق��ت این س��قف را با اخ��ذ وکالت از جانب ش��ما حذف‬ ‫خواهد کرد‪.‬‬ ‫اگر مش�تری ظرف هفت روز تا پایان ‪ 180‬روز برای تمدید حساب طالی خود به‬ ‫بانک مراجعه ننماید‪ ،‬بانک چگونه عمل خواهد کرد؟‬ ‫در زم��ان مراجعه مش��تری‪ ،‬بانک حس��اب ط�لا را با اخری��ن قیمت طال در روز سررس��ید‬ ‫(‪ 180‬روز بعد از افتتاح حساب) محاسبه و به مشتری می پردازد‪.‬‬ ‫ایا قیمت طال در بانک روزانه اعالم می گردد؟‬ ‫خیر‪ .‬در ابتدای اجرای طرح حساب طال‪ ،‬قیمت طال در هر ساعت اعالم می گردد ولی در ادامه‬ ‫ممکن اس��ت این اعالم نرخ به چند دقیقه یک بار یا لحظه ای تغییر نماید‪ .‬بنابراین ممکن است‬ ‫در یک روز‪ ،‬افراد یک خانواده هر کدام طال را با قیمت های متفاوت از بانک دریافت نمایند‪ .‬دلیل‬ ‫این امر نیز ان اس��ت که قیمت طال در بانک مطابق با نرخ جهانی است و قیمت طالی جهان نیز‬ ‫در هر لحظه تغییر می نماید‪.‬‬ ‫شعب از چه ساعتی افتتاح حساب طال را انجام می دهند؟‬ ‫از حدود ساعت ‪ 10‬صبح‪.‬‬ ‫حساب طال به صورت ارزی است یا ریالی؟‬ ‫حساب طال ارزی است و با مراجعه مشتری و دریافت ریال از او‪ ،‬میزان ارز الزم به قیمت فروش‬ ‫برای او محاسبه و در زمان بستن سپرده طال نیز ارز با قیمت خرید برای مشتری محاسبه می گردد‪.‬‬ ‫لیکن بابت این تبدیل ارز هیچ گونه کارمزدی اخذ نمی گردد‪.‬‬ ‫استفتاء از مراجع عظام تقلید درباره سپرده طال‬ ‫حضرت ایت اهلل العظمی خامنه ای‪ :‬عملیات بانکی که بانک ها‬ ‫بر اساس قوانین مصوب مجلس شورای اسالمی و مورد تایید‬ ‫شورای محترم نگهبان‪ ،‬انجام می دهند‪ ،‬بی اشکال است‪.‬‬ ‫حضرتایتاهللصافیگلپایگانی‪،‬سپردهطالیبانکصادراتراازنظرشرعیبدون‬ ‫اشکالدانستند‬ ‫حضرت ایت اهلل العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی) از مراجع‬ ‫عظام تقلید در پاسخ به استفتائی پیرامون افتتاح سپرده طال‪ ،‬حکم‬ ‫این اقدام بانکی را بدون اشکال دانستند‪ .‬بر اساس این گزارش‪،‬در‬ ‫استفتاء بعمل امده قید شده است‪ :‬یکی از بانک ها‪ ،‬حساب سپرده ‬ ‫ال مبلغی به‬ ‫طال برای مردم باز می کند‪ ،‬به این نحو که ش��خص‪ ،‬مث ً‬ ‫قیمت ‪ 5‬گ��رم طال نزد بانک می گذارد و بطور فرض حدود یک ماه‬ ‫دیگر ‪ -‬اگر بخواهد‪ -‬به قیمت روز طال (خواه قیمت طال افزایش و خواه کاهش یافته باش��د)‪،‬‬ ‫پول ‪ 5‬گرم را به او تحویل می دهند‪ .‬حکم این سپرده گذاری چیست؟‬ ‫حضرت ایت اهلل العظمی صافیگلپایگانی در پاسخ به این استفتاء اعالم نمودند‪ :‬اگر در موقع‬ ‫ال ‪ 5‬گرم طال به شما بفروشد و شما ان را از بانک نگیرید و هر وقت‬ ‫باز کردن حساب‪ ،‬بانک‪ ،‬مث ً‬ ‫بخواهید‪ ،‬خود طال یا پول روز طال را به ش��ما بدهد؛ و یا اینکه ‪ 5‬گرم طال را به شما در روز اول‬ ‫تحویل بدهد و ش��ما ان را به عنوان امانت به بانک بدهید و بع��دا ً ان را‪ ،‬و یا پولش را بگیرید‪،‬‬ ‫ ظاهرا ً اشکال ندارد‪.‬‬ ‫حضرت ایت اهلل جوادی املی‪ ،‬سپرده طالی بانک صادرات را از نظر شرعی بدون‬ ‫اشکال دانستند‬ ‫حضرت ایت اهلل العظمی جوادی املی(مد ظله العالی) از مراجع‬ ‫عظام تقلید در پاسخ به استفتائی پیرامون افتتاح سپرده طال‪ ،‬حکم‬ ‫ایناقدامبانکیرابیانکردند‪ .‬بهگزارشروابطعمومیبانکصادرات‬ ‫ای��ران به نقل از س��ایت خبری بی باک‪،‬حض��رت ایت اهلل العظمی‬ ‫جوادی املی(مد ظل��ه العالی) از مراجع عظام تقلید در پاس��خ به‬ ‫استفتائی پیرامون افتتاح سپرده طال‪ ،‬حکم این اقدام بانکی را بدون‬ ‫اشکالدانستند‪ .‬براساساینگزارش‪،‬دراستفتاءبعملامدهقیدشدهاست‪:‬اخیرابانکصادرات‬ ‫طرحیرابهاجراگذاشتهاستکهطیانمشتریان‪،‬حسابجاریارزیبرپایهطالافتتاحمی کنند‬ ‫ودراینحساببرایافتتاحکننده‪،‬یکگواهیرسیدحسابسپردهطال(غیرقابلنقلوانتقال)‬ ‫صادر می ش��ود و همه مشتریان می توانند در هر زمان که مایل باشند نسبت به دریافت سپرده‬ ‫خود بر اساس ارزش روز فروش طال اقدام نمایند‪.‬‬ ‫حضرت ایت اهلل العظمی جوادی املی در پاس��خ به این اس��تفتاء‪ ،‬این نوع سپرده گذاری را‬ ‫بارعایتشروطعنوانشدهبدوناشکالدانستند‪.‬‬ ‫حضرت ایت اهلل مکارم شیرازی‪ ،‬سپرده طالی بانک صادرات را از نظر شرعی بدون اشکال دانستند‬ ‫حضرت ایت اهلل العظمی مکارم ش��یرازی(مد ظله العالی) از مراجع عظام تقلید در پاسخ به استفتائی پیرامون افتتاح سپرده طال‪ ،‬حکم این اقدام بانکی را بدون‬ ‫اشکال دانستند‪ .‬در استفتاء بعمل امده قید شده است‪ :‬اخیرا یکی از بانک های کشور طرحی را با نام سپرده طال به اجرا گذاشته است که طی ان مشتریان‪ ،‬حساب‬ ‫جاری ارزی بر پایه طال افتتاح می کنند‪.‬در این حس��اب برای افتتاح کننده‪ ،‬یک گواهی رس��ید حساب س��پرده طال (غیرقابل نقل و انتقال) صادر می شود و همه‬ ‫مش��تریان می توانند در هر زمان که مایل باشند نسبت به دریافت سپرده خود بر اساس ارزش روز فروش طال اقدام نمایند‪.‬کاغذی به عنوان رسید طال به مشتری‬ ‫داده می ش��ود‪ ،‬عددی به عنوان وزن طالی صوری خریداری شده روی کاغذ نوشته می شود و اگر مش��تری طال را مطالبه کند‪ ،‬بانک ان طال را اصال ندارد که به او‬ ‫بدهد‪ ،‬بلکه بر اس��اس همان عدد (مثال ‪ ۵‬گرم) قیمت روز طال را محاس��به کرده و به مشتری پول پرداخت می کند‪ .‬مش��تری در واقع پولی را در بانک می گذارد و‬ ‫بر اساس نوسان قیمت طال پولش کم و زیاد می شود‪ ،‬ایا این عمل شرعا مجاز است؟‬ ‫در پاس��خ ایت اهلل مکارم ش��یرازی به این استفتاء امده است‪ :‬در صورتی که به بانک وکالت داده ش��ود که به طور جدی طال را برای شما بخرد و سپس به وکالت شما به طور جدی طالی‬ ‫مذکور را برای شما بفروشد و پول ان را به شما بدهد‪ ،‬اشکالی ندارد‪.‬‬ ‫رئیس اداره کل سرمایه گذاری‪ ،‬مجامع و سهام بانک صادرات‪:‬‬ ‫خودمان را برای پاسخگویی به مردم بیمه کرده ایم‬ ‫مصاحبه با دکتر غنی زاده‪ ،‬رئیس اداره کل س��رمایه گذاری‪ ،‬مجامع و س��هام بانک صادرات یکی از زمانبرترین مصاحبه های ما برای س��پرده طال بود‪ .‬خوشبختانه دکتر‬ ‫غنی زاده اطالعات کامل و بسیار وسیعی در این زمینه داشت که بی شباهت به نظریه پردازان متفکر بانک نبود‪ .‬خیلی از سوال های ما در این جلسه پاسخ داده شد‪ ،‬اما پاره ای‬ ‫دیگر که نیاز به گذشت زمان برای اعالم انها بود‪ ،‬به زمان دیگری موکول شد تا ما حصل گفت وگوی ما با ایشان گفت وگوی ذیل باشد‪:‬‬ ‫لطفا مختصری در مورد طرح سپرده طال برای ما توضیح‬ ‫دهید؟‬ ‫طرح حساب جاری بر مبنای طال به دالیل متعددی از جمله‬ ‫تقاضای بالقوه ای که در بازار برای سرمایه گذاری است‪ ،‬به وجود‬ ‫امد تا بتواند س��رمایه بالقوه مردم را برای اینکه به دنبال حفظ‬ ‫ارزش دارایی و ثروت خود بودند‪ ،‬به سمت دارایی ها و منابع مولد‬ ‫هدایت کند‪ .‬براساس این طرح‪ ،‬صاحبان منابع پولی می توانند‬ ‫هر موقع و به هر شکل بخواهند به بانک مراجعه و حساب خود‬ ‫را مس��دود و ارزش��ی را که وجود دارد‪ ،‬در حساب خود بررسی‬ ‫و پول خود را پس بگیرند‪.‬یکی از مزایای طرح این اس��ت که از‬ ‫منابع سنتی طال که در بازار کشور وجود دارد‪ ،‬استفاده نمی شود‪.‬‬ ‫ولی حاصل وجوهی که در این زمینه جمع اوری شده است به‬ ‫سمت تولید مولد طال می رود‪ ،‬به خصوص زمینه حضور کسانی‬ ‫را ک��ه تا مدت ها پیش به دنبال تامین س��رمایه برای رقابت در‬ ‫بازارهای جهان��ی بودند‪ ،‬فراهم و امکان پذی��ر می کند‪ .‬به این‬ ‫معنی که ما در گذش��ته صنعتگران ماه��ر و هنرمند در زمینه‬ ‫تولید طال داشتیم‪ ،‬ولی به دلیل فقدان دسترسی به منابع قابل‬ ‫استفاده‪ ،‬انها همیش��ه از رقابت با همتایان خود در کشورهای‬ ‫دیگر محروم بودند و کش��ور ما معم��وال واردکننده مصنوعات‬ ‫طالی کشورهای دیگر ش��ده بود‪ .‬اما این حساب این امکان را‬ ‫فراهم می کند که انها بیایند از ما تسهیالت بگیرند و بر مبنای‬ ‫طال ان را انجام دهند و تسهیالت را هم بر مبنای طال به ما پس‬ ‫بدهند و در واقع این امکان فراهم شد منابعی که امادگی الزم‬ ‫برای ورود به حوزه های تخصصی مثل بورس را نداش��ته اند‪ ،‬یا‬ ‫اینکه به حدی نرسیده اند که بتوانند وارد بازار مسکن یا خرید و‬ ‫فروش هایی شوند که برای اقتصاد ما مضر هستند‪ ،‬این منابع را‬ ‫در اختیار بانک می گذارند‪ ،‬بانک انها را مدیریت کرده و به سمت‬ ‫ان دسته از تولیدات کشور هدایت می کند که دارای توجیهات‬ ‫فنی و اقتصادی باالتری نس��بت به طال هستند و دیگر از فاصله‬ ‫رانتی که از وام بانکی گرفته می شد‪ ،‬به دلیل باال بودن نرخ سود‬ ‫یا به دلیل پایین بودن نرخ سود‪ ،‬ان منابع دچار انحطاط می شد‬ ‫و از بین می رفت‪ ،‬خبری نباشد‪.‬حاال دقیقا نرخ سود می اید و کنار‬ ‫توجیه فنی و اقتصادی طرح ها می نشیند و اگر طرح ها توجیه‬ ‫داش��ته باشند این تس��هیالت بدون یک ریال بهره و با کارمزد‬ ‫اندک در اختیار همه قرار می گیرد‪.‬‬ ‫چرا سمت و سوی بانک را به سمت این دسته از سپرده ها‬ ‫سوق داده اید؟‬ ‫بزرگترین دلیل پیش رفتن ما به این سمت حرکت بانکداری‬ ‫کشور به سوی بانکداری بدون ربا و اسالمی است‪ ،‬یعنی منابعی‬ ‫که در اختیار افراد قرار می گیرد‪ ،‬کمترین کارمزد و نرخ س��ود‬ ‫از پیش تعیین ش��ده را داشته باش��د و در حقیقت به نتایج ان‬ ‫کار اقتص��ادی وصل ش��ود‪.‬اگر بخواهیم ان را م��ورد ارزیابی‪،‬‬ ‫کنترل‪ ،‬نظارت و هدایت قرار دهیم‪ ،‬این کار کاری سخت بوده‬ ‫و امکان پذیر نیس��ت‪ .‬بنابراین بهترین راه ح��ل قرار دادن این‬ ‫منابع در اختیار صنعتگران اس��ت‪ ،‬زیرا این پول در بلند مدت و‬ ‫میان مدت ضمن حفظ خودش رشد منطقی را نیز دارد‪ .‬بنابراین‬ ‫تامین کنندگان ای��ن منابع که مردم هس��تند‪ ،‬می خواهند از‬ ‫سیستم بانکداری اسالمی استفاده کنند و از نرخ سود از پیش‬ ‫تعیین شده به دلیل شبهاتی که ممکن است وجود داشته باشد‪،‬‬ ‫استفاده نکنند‪.‬همچنین کسانی که تسهیالت می گیرند طرح‬ ‫توجیه فنی و اقتصادی انها باید اینقدر پوشاننده باشد که بتواند‬ ‫با ارزش طال و ارزش خودشان ارزش افزوده ای را به دست اورند‬ ‫که بتواند این را پر کند‪ .‬بنابراین عمال داریم قرض الحس��نه ای‬ ‫کامال اسالمی را ترویج می دهیم‪.‬‬ ‫ایا درس�ت اس�ت که این حس�اب بر بازار طالی کشور‬ ‫تاثیرگذار خواهد بود؟‬ ‫من به شما اطمینان می دهم که دست اندرکاران طال به هیچ‬ ‫وجه نباید نگران این مساله باشند‪ ،‬هم کسانی که تولید کننده‬ ‫طال و مصنوعات طالیی هستند و هم کسانی که خدمات دهنده‬ ‫مصنوعات طالیی هس��تند‪ ،‬بزرگترین دغدغه شان این بود که‬ ‫نمی توانستند به دلیل فقدان منابع کافی در بازارهای جهانی‬ ‫فعالیت کنند‪ .‬بازار کشور ما بازار بزرگی برای مصنوعات نیست و‬ ‫اگر بخواهیم در این صنعت رشد کنیم‪ ،‬باید رویکردی صادراتی‬ ‫داشته باشیم تا بتوانیم با کشورهای دیگر که در این زمینه کار‬ ‫می کنند‪ ،‬رقابت کنیم‪.‬‬ ‫چرا زمینه ای فراهم نش�ده که اگر کس�ی این سپرده را‬ ‫بخواهد به کسی هدیه بدهد‪ ،‬هدیه گیرنده شخصا برای‬ ‫افتتاح حساب نیاید؟‬ ‫به دلیل اینکه وقتی ش��ما بحث از حساب باز کردن می کنید‪،‬‬ ‫می توانیدباحضوریابهنیابتازاوحسابراافتتاحکنید‪.‬طرحماطرح‬ ‫نوپایی اس��ت‪ .‬در مرحله اول گفته ایم هر کس که ان را باز می کند‬ ‫لو انتقاالت جلوگیری کنیم تا دچار‬ ‫می تواند ان را ببندد ت��ا از نق ‬ ‫سفته بازیدرایندهنشود‪.‬البتهماایناطمینانرابهمردممی دهیم‬ ‫وقتیکمبودنداریم‪،‬دچارسفته بازینخواهیمشد‪.‬بنابرایناحتمال‬ ‫اینکهکسیانرابگیردوبهقیمتدیگریبفروشد‪،‬کماست‪.‬اگراین‬ ‫اجازه را به دیگران بدهیم که سپرده را بین خودشان مبادله کنند‪،‬‬ ‫امکانداردمبادالتیصورتبگیردکهاینمبادالتمبادالترسمی‬ ‫وقانونینباشدومشکل افرینشود‪.‬‬ ‫باتوجه به اینکه گفتیم امنیت این س��پرده باالست‪ ،‬اگر این‬ ‫کاغذ خدای ناکرده به شدت کسی بیفتد و بخواهد ان را وصول‬ ‫کند‪ ،‬به دلیل ضریب امنیتی باال امکان وصول ان نیست‪.‬‬ ‫در صورت پایین امدن قیم�ت جهانی طال چه تدابیری‬ ‫اندیشیده اید؟‬ ‫حساب س��پرده طال یک نوع حس��اب قرض الحسنه است‪.‬‬ ‫افتتاح این حساب مثل خرید طالست که در یک موقع باالست‬ ‫و امکان ان هم اس��ت که پایین بیاید‪ ،‬اما این اطمینان را داریم‬ ‫که به سبب رانت های داخلی باال و پایین نمی اید‪.‬‬ ‫انچه در مورد‬ ‫س‬ ‫پ‬ ‫ر‬ ‫د‬ ‫ه‬ ‫ط‬ ‫ال‬ ‫ی‬ ‫ب‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫ک صادرات‬ ‫نیاز است بدانیم‬ ‫مجید ابوالفتحی‪ :‬س��پرده طال یا طرح حس��اب جاری بر‬ ‫پای��ه ارزش طالی بانک صادرات ایران‪ ،‬ع�لاوه بر حفظ ارزش‬ ‫پول‪ ،‬با ایج��اد ارزش افزوده مردم را در برابر باالرفتن تورم بیمه‬ ‫می نماید‪.‬اینطرحسرمایه هایراکدرانیزبهسرمایهمولدتبدیل‬ ‫می نماید‪ .‬م��ردم می توانند با مراجعه به ش��عب منتخب بانک‬ ‫صادرات ایران که لیست انها در سایت اینترنتی این بانک درج‬ ‫شده است‪ ،‬نسبت به افتتاح این حساب اقدام نمایند‪ .‬متصدی‬ ‫بانک بعد از مراجعه و درخواست مشتری‪ ،‬نرخ طال را در ان لحظه‬ ‫و حدود گرم طالیی که مشتری می تواند خریداری نماید را اعالم‬ ‫می نماید و در صورت تمایل و ارائه مبلغ الزم از سوی مشتری‪،‬‬ ‫گرم طالی مورد نظر با عیار ‪ 24‬با تبدیل قیمت ارزی به ریال با‬ ‫نرخ مرجع بانک صادرات به مشتری فروخته شده و برگه گواهی‬ ‫حساب بر پایه ارزش طال به مشتری ارائه می گردد‪ .‬الزم به ذکر‬ ‫است در این مرحله یک درصد هزینه های بانک از مشتری اخذ‬ ‫می گردد و برگه گواهی حساب غیر قابل انتقال است و مختص‬ ‫سپرده گذار خواهد بود‪.‬‬ ‫مزیت این حساب ان اس��ت که بر پایه حساب جاری است‬ ‫یعنیبرخالفسپرده هایمدت دارهرزمانکهمشتریبخواهد‬ ‫می توانید پول طالی خود را دریافت نماید‪ .‬مزیت دیگر ان است‬ ‫که اگر این حس��اب را باز نماید‪ ،‬در میان مدت و بلند مدت سود‬ ‫باالتر از سپرده مدت دار(که درسال جاری نرخ سودشان کاهش‬ ‫یافته است) دریافت خواهد کرد‪ .‬لیکن در کوتاه مدت بازار طال و‬ ‫در نتیجه حساب طال تا حدی ریسک پذیر است‪.‬‬ ‫این حساب برای خانم ها که می خواهند پس انداز خود را در‬ ‫برابر تورم حفظ نمایند و ش��رکت های دولتی که اجازه افتتاح‬ ‫سپرده مدت دار ندارند و می خواهند ارزش بودجه خود را حفظ‬ ‫نمایند و صاحبان طرح های عمرانی برای حفظ ارزش پول خود‬ ‫تا سررسید هزینه ها و همچنین افراد دور اندیش و سرمایه گذار‬ ‫مفید است‪.‬‬ ‫حداقل پول مشتری باید معادل قیمت خرید ‪ 5‬گرم طالی‬ ‫‪ 24‬عیار باش��د‪ .‬در حال حاضر حداقل باید پول مشتری حدود‬ ‫دو میلیون و پانصدهزار ریال یعنی دویست و پنجاه هزار تومان‬ ‫باشد‪ .‬گرم طالی خریداری شده باید حتما مضرب صحیحی از‬ ‫یک گرم باشد‪ ،‬به عبارت دیگر مشتری یا می تواند پنج گرم طال‬ ‫خرید نماید و بقیه پول خود را دریافت نماید یا مبلغ الزم برای‬ ‫خرید ش��ش گرم طال را بپردازد‪ .‬در افتتاح این حساب شرایط‬ ‫عمومیافتتاححسابجاریازجملهبعدمسافت‪،‬استعالمچک‬ ‫برگشتی و معرف وجود ندارد و صرفا ارائه اصل و کپی شناسنامه‬ ‫و کارت ملی‪ ،‬برای احراز هویت کافی است‪.‬‬ ‫با وجودی که این حساب‪ ،‬حساب جاری است لیکن به دلیل‬ ‫شرایط اختصاصی ان دارای دسته چک‪ ،‬کارت الکترونیکی و در‬ ‫نتیجه قابل برداشت در دستگاه های خود پرداز نیست و تنها در‬ ‫صورتیکه صاحب حساب به شعبه افتتاح کننده مراجعه نماید‬ ‫می تواند کل پ��ول طالی خود را با قیمت ط�لا در همان زمان‬ ‫دریافت نماید و حساب را ببندد‪.‬‬ ‫این حس��اب هر بار افتتاح و بس��ته می ش��ود برای افزایش‬ ‫موجودی باید حس��اب جدید با قیمت روز افتتاح شود و هر بار‬ ‫می توان به ای��ن نحو موجودی را افزای��ش داد‪ .‬بانک یک برگ‬ ‫گواهی حس��اب جاری بر پایه طال به مشتری ارائه می نماید که‬ ‫به دلیل باطل کردن تمبر روی ان جزء اوراق بهادار محسوب و‬ ‫ارزش ان معادل طالی فروخته ش��ده به مشتری است و بانک‬ ‫پرداخت مع��ادل ریالی به قیمت روز میزان طالی برگ گواهی‬ ‫را تضمین می کند‪.‬‬ ‫این گواهی غیر قابل انتقال است و چون مشخصات بازکننده‬ ‫حساب در سیستم نرم افزاری شعبه موجود است بنابراین امکان‬ ‫تقلب در گواهی بسیار کم است‪ .‬به هرحال بانک در صورت اعالم‬ ‫کتبی متقاضی مبنی بر مفقود شدن گواهی حساب‪ ،‬ظرف پنج‬ ‫روز گواهی حس��اب المثنی صادر می نماید و تاریخ این گواهی‬ ‫همان تاریخ گواهی اولیه اس��ت و هیچ حق��ی از دارنده گواهی‬ ‫ضایع نمی شود‪.‬‬ ‫یک نکته بسیار مهم در اینجا باید مورد توجه قرار بگیرد و ان‬ ‫این است که طالی بانک عیار ‪ 24‬دارد و درجه خلوص ان ‪995‬‬ ‫است ولی عیار طالی مرس��وم در بازار‪ 17‬یا ‪ 18‬است‪ .‬از طرف‬ ‫دیگرقیمتطالیاعالمی ازسویبانکباتوجهبهقیمتجهانی‬ ‫طال اعالم می گردد‪ ،‬بنابراین افزایش های بی دلیل و حباب های‬ ‫قیمت طال در ایران را شامل نمی شود‪ .‬در ضمن معادل ارزی طال‬ ‫با قیمت نرخ مرجع بانک مرکزی محاسبه و دریافت یا پرداخت‬ ‫می شود که با نرخ ارز ازاد متفاوت است‪.‬‬ ‫هرچن��د خری��د اوراق مش��ارکت نیز به عنوان یک ش��یوه‬ ‫س��رمایه گذاری مطمئ��ن توصی��ه می گردد لیکن در بس��ته‬ ‫سیاستی‪ -‬نظارتی بانک مرکزی در سال جاری‪ ،‬بازخرید اوراق‬ ‫مشارکت تنها در بورس اوراق بهادار انجام می شود و عدم امکان‬ ‫نقد شدن اوراق مشارکت در بانک ها تا حدی برای عموم مردم‬ ‫کار را مشکل می نماید‪.‬‬ ‫همچنین اگر سود اوراق مش��ارکت مثال ‪16‬درصد ساالنه‬ ‫باشد‪ ،‬برای س��ود ماهانه باید ‪16‬درصد را بر ‪ 12‬تقسیم نماییم‬ ‫نتیجه انکه برای حفظ ارزش پ��ول در میان مدت و بلند مدت‪،‬‬ ‫حس��اب طال بهترین انتخاب اس��ت‪ .‬چون امکان تقلیل مبلغ‬ ‫حس��اب طال وجود ندارد‪ ،‬مش��تری می تواند دو حساب طال با‬ ‫مبالغ کمتر باز نماید و در صورت نیاز یکی از انها را تسویه نماید‪.‬‬ ‫تجربه نشان داده اس��ت که روند قیمت طال در میان مدت‬ ‫و بلند مدت همواره صعودی اس��ت‪ ،‬لیک��ن در صورت کاهش‬ ‫قیمت طال در بازارهای جهانی‪ ،‬در حال حاضر بانک تضمینی بر‬ ‫پرداخت حداقل معادل مبلغ اولیه مشتری را ندارد ولی راهکار‬ ‫حل این موضوع در دستور کار مدیران بانک قرار دارد‪.‬‬ ‫در خرید فیزیکی طال نیز قیمت ها ثابت نیست اما امار نشان‬ ‫می دهد ظرف مدت‪ 10‬س��ال گذشته قیمت طال حدود شش‬ ‫برابر افزایش پیدا کرده است‪ .‬در حال حاضر تا ‪ 180‬روز این امر‬ ‫درس��ت است‪ .‬اما مشتری باید ظرف هفت روز تا پایان تضمین‬ ‫‪ 180‬روز‪،‬بهشعبهافتتاح کنندهحسابمراجعهوفرمدرخواست‬ ‫تمدید گواهی حساب طال را تکمیل نماید و در صورت موافقت‬ ‫بانک‪ ،‬تضمین حساب مذکور برای مدت ‪ 180‬روز دیگر تمدید‬ ‫می گردد‪.‬در مرحله تمدید هیچ گونه کارمزدی اخذ نمی گردد‪،‬‬ ‫البته بانک در اس��رع وقت این س��قف را با اخذ وکالت از جانب‬ ‫مش��تری حذف خواهد کرد‪ .‬در زمان مراجعه مش��تری‪ ،‬بانک‬ ‫حس��اب طال را با اخرین قیمت طال در روز سررسید (‪ 180‬روز‬ ‫بعد از افتتاح حساب) محاسبه و به مشتری می پردازد‪.‬‬ ‫در ابتدای اجرای طرح حساب طال‪ ،‬قیمت طال در هر ساعت‬ ‫اعالم می گردد ولی در ادامه ممکن است این اعالم نرخ به چند‬ ‫دقیقه یک بار یا لحظه ای تغییر نماید‪ .‬بنابراین ممکن است در‬ ‫یک روز‪ ،‬افراد یک خانواده هر کدام طال را با قیمت های متفاوت‬ ‫از بانک دریافت نمایند‪ .‬دلیل این امر نیزان است که قیمت طال‬ ‫در بانک مطابق با نرخ جهانی است و قیمت طالی جهان نیز در‬ ‫هر لحظه تغییر می نماید‪.‬حس��اب طال ارزی است و با مراجعه‬ ‫مشتری و دریافت ریال از او‪ ،‬میزان ارز الزم به قیمت فروش برای‬ ‫اومحاسبهودرزمانبستنسپردهطالنیزارزباقیمتخریدبرای‬ ‫مشتری محاسبه می گردد‪ .‬لیکن بابت این تبدیل ارز هیچ گونه‬ ‫کارمزدی اخذ نمی گردد‪.‬‬ ‫‪32 - 43‬‬ ‫راه امام‬ ‫سیاست‬ ‫گفت وگوی ویژه‬ ‫وظیفه جوانان در جنگ‬ ‫و مبارزه با دشمن‬ ‫مجلسی که اساس یک کشور است باید محلی‬ ‫برای بحث و ساختن اخالق جامعه باشد و انتقاد‬ ‫و اس��تیضاح ح��ق مجلس اس��ت اما برخ��ورد با‬ ‫متخلف با ارامی و طرح مسائل اخالقی بهتر رفع‬ ‫اخت�لاف می کند تا با الفاظ نی��ش دار و مقابله با‬ ‫یکدیگر‪.‬‬ ‫بنابرای��ن باید نطق ه��ای قبل از دس��تور یا‬ ‫مس��ائلی ک��ه در مجلس واقع می ش��ود همانند‬ ‫خطبه های نهج البالغه و خطب ائمه اطهار مردم‬ ‫را رو به صالح ببرد و اقایان در صحبت هایش��ان‬ ‫این احساس را داشته باش��ند که برای مصلحت‬ ‫جامعه حرف می زنند‪ ،‬نه برای مقابله و خودشان‬ ‫را یک واعظ حساب بکنند که می خواهند مردم‬ ‫را موعظه کنند و مردم هم احساس کنند که این‬ ‫اقایان خیر و صالح انها را می گویند‪.‬‬ ‫من از مس��ائلی که ش��ما گفتید مطلعم‪ ،‬لکن‬ ‫مشکالت باید به تدریج متحول گردد‪ .‬ولکن االن‬ ‫مساله بزرگ ما جنگ است که مشاهده می کنید‬ ‫که تقریبا در اکثر جبهه ها مش��غول ان هستیم و‬ ‫باید االن تمام کوشش مان را به کار بیندازیم که‬ ‫این جنگ را به پیروزی برس��انیم که اگر خدای‬ ‫نخواسته‪ ،‬این جنگ به پیروزی نرسد و شکستی‬ ‫پی��ش اید خی��ال نکنید که این شکس��ت برای‬ ‫ایران اس��ت‪ ،‬بلکه برای همه مستضعفان جهان‬ ‫واقع می ش��ود‪ .‬االن چش��م های همه مردم دنیا‬ ‫به ایران دوخته ش��ده ک��ه در جنگ چه می کند‬ ‫و همه اقای��ان بایدتوجه داش��ته باش��ند و من‬ ‫ب��ه همه مردم کش��ور و به هم��ه جوان ها عرض‬ ‫می کن��م جنگی ک��ه االن در کار اس��ت‪ ،‬جنگ‬ ‫سرنوشت ساز ماست‪ .‬جنگی است که یک طرف‬ ‫ان دش��من با همه تجهیزات و پش��تیبانی همه‬ ‫قدرت ها به میدان امده و این طرف ما هس��تیم‬ ‫که از قدرت های ب��زرگ بریده‪ ،‬به خدای تبارک‬ ‫و تعالی توجه داری��م؛ بنابراین این جوان های ما‬ ‫هستند که باید این سرنوشت را به اخر برسانند‬ ‫و این جوان های ایران هستند که باید تنور جنگ‬ ‫را گرم نگ��ه دارند و بحمداهلل رزمن��دگان ما در‬ ‫همه جا پیروزند و ش��ما می دانید که اگر خدای‬ ‫نخواس��ته‪ ،‬صدام پیروز بش��ود با اهل این کشور‬ ‫چه خواهد کرد‪.‬‬ ‫جمعی��ت ایثارگ��ران انقالب اس�لامی که‬ ‫اولی��ن تش��کل نوگرا در جری��ان اصولگرا‬ ‫اس��ت‪ ،‬در اس��تانه انتخاب��ات نهمین دوره‬ ‫مجلس ش��ورای اسالمی هم در کمیته ‪8+7‬‬ ‫اصولگرایان حضور دارد و هم در نشس��ت‬ ‫انتخابات��ی جبه��ه پای��داری که تش��کلی‬ ‫جدید در میان اصولگرایان است‪ ،‬شرکت‬ ‫کرده است‪ .‬حس��ین فدایی که دبیرکل این‬ ‫جمعی��ت اس��ت می گوید ک��ه حرف های‬ ‫بسیاری دارد‪ ،‬اما برای وحدت اصولگرایان‬ ‫این حرف ها را به زبان نمی اورد‪.‬‬ ‫‪14 - 31‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫اشوب در خانه روباه پیر‬ ‫لندن در هفته گذش��ته روزهای بس��یار ن��اارام و متفاوتی‬ ‫را تجربه کرده اس��ت‪ .‬درگیری ها در این ش��هر از شنبه ای‬ ‫اغاز شد که یکی از شهروندان در تاتنهام به وسیله پلیس‬ ‫کشته ش��د‪ .‬اعتراض به کشته شدن مارک داگان ‪ 29‬ساله‬ ‫ش��ب هنگام به شورش و ناارامی تبدیل شد و ادامه یافت‪.‬‬ ‫این اما نخس��تین تجربه ناارامی در این شهر قدیمی نیست‬ ‫بلکه درگیری های اخیر یاداور شورش های خیابانی شمال‬ ‫لن��دن در دوران ص��دارت م��ارگارت تاچر در دهه هش��تاد‬ ‫میالدی است‪.‬‬ ‫‪56 - 63‬‬ ‫فیلم نامتعارف‬ ‫فرهنگ‬ ‫س��ینمای ایران در ح��ال حاضر به ط��ور میانگین تولید‬ ‫س��الیانه ‪ 70‬فیل��م را به خود می بیند‪ .‬این درحالی اس��ت‬ ‫ک��ه برخی از کارشناس��ان این ح��وزه معتقدن��د که با‬ ‫توج��ه به تع��داد س��الن های س��ینمای موج��ود که خود‬ ‫تابع��ی از میزان اس��تقبال مخاطبان هم می تواند باش��د‪،‬‬ ‫کش��ش حداکث��ر ‪ 50‬فیلم را دارد‪ .‬طبعا ای��ن تعداد فیلم‬ ‫را هم مخاطبان مختلفی با س��لیقه های متفاوت می بینند‬ ‫ک��ه تامین نظ��ر تمامی انها‪ ،‬وجود تن��وع را در فیلم های‬ ‫س��اخته ش��ده می طلب��د‪ .‬ش��اید در کنار س��ینمای مورد‬ ‫پس��ند عموم جامعه‪ ،‬برخ��ی فیلم ه��ای غیرمتعارف نیز‬ ‫پاس��خگوی نیاز خواست و سلیقه های خاص باشد‪ .‬البته‬ ‫گاهی س��ازندگان فیلم های متفاوت‪ ،‬به جای پرداختن به‬ ‫این منطق‪ ،‬با نوعی خود بزرگ بینی با منتقدان اثارش��ان‬ ‫برخورد می کنند‪.‬‬ ‫افتاب‬ ‫‪71 - 85‬‬ ‫و کذلک جعلنکم امه وسطا لتکونوا شهدا علی الناس‬ ‫و یکون الرسول علیکم شهیدا‬ ‫مثلث‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫کودتای سیاه‬ ‫کودت��ای ‪ 28‬م��رداد نقطه عطفی در تاری��خ مبارزاتی‬ ‫مردم ایران اس��ت‪ .‬جایی که نهضت مقاومت ملی به‬ ‫رهبری ایت اهلل کاشانی در نقطه ای به محاق رفت که‬ ‫اختالفات بسیار زیادی میان رهبران نهضت به وجود‬ ‫امده بود‪ .‬از س��وی دیگر در مورد ملی ش��دن صنعت‬ ‫نفت این س��وال مطرح اس��ت که ایا ‪ 28‬مرداد نقطه‬ ‫توقفی برای سیاست های اقتصاد ملی بود یا نه؟ در این‬ ‫میان رابطه شاه‪ ،‬مصدق‪ ،‬روحانیت و احزاب یکی از‬ ‫حلقه های مفقوده این ماجرا است‪.‬‬ ‫‪64 - 70‬‬ ‫ورزش‬ ‫ بچه نازی اباد‬ ‫امی��ر قلعه نوی��ی پرافتخارترین مرب��ی لیگ برتر اس��ت‪ .‬او در حالی به تکرار‬ ‫قهرمان��ی اینب��ار با تراکتورس��ازی تبری��ز فکر می کن��د که در بی��رون زمین‬ ‫حاش��یه هایی را از سرمی گذراند‪ .‬درگیری س��خت لفظی با محمد مایلی کهن باز‬ ‫هم ژنرال را در ش��رایط خاصی قرار داده اس��ت‪ .‬او کال زندگی عجیبی دارد و‬ ‫همواره خبرساز است‪.‬‬ ‫‪44 - 55‬‬ ‫بین الملل‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫ی‬ ‫دبیر تحریریه و سیاست‪ :‬مصطفی صادق ‬ ‫دبیر افتاب‪ :‬مصطفی شوقی‬ ‫دبیر دین وتاریخ‪ :‬علیرضا شاکر ‬ ‫دبیر جهان اسالم ‪ :‬سید فرید موسوی ‬ ‫دبیر ورزش‪ :‬مهدی ربوشه ‬ ‫دبیر فرهنگ و اقتصاد‪ :‬علیرضا بهرامی‬ ‫دبیر خبرنامه‪ :‬علی حاجی ناصری‬ ‫دبیر بین الملل‪ :‬ارزو دیلمقانی ‬ ‫اعض��ای تحریری��ه و هم��کاران‪ :‬مری��م اس��ماعیل پور ‪ -‬س��ید ج��واد میرخلیلی ‪ -‬ابوالقاس��م غالم��ی ‪ -‬احس��ان ابطحی‬ ‫یاس��ین سیف االس�لام ‪ -‬پروی��ن طالبی��ان ‪ -‬امی��د کرمانی ه��ا ‪ -‬فاطم��ه میرزای��ی ‪ -‬ش��یما غف��اری ‪ -‬زه��را راد‬ ‫عاطف��ه کربالئ��ی‪ -‬ش��اهده یوس��فی ‪ -‬محم��د تاجیک ‪ -‬حس��ین غالمی ‪ -‬ش��ادی خوش��کار خیری‪ -‬ه��ادی احمدی‬ ‫حمیدرضا نصیری نژاد‪ -‬مسعود نجفی ‪ -‬شاهین فتحیان ‪ -‬سهیال طایی ‪ -‬محمد جواد پاینده ‪ -‬سجاد محقق‪ -‬مهسا عادلی‬ ‫دبیراجرایی‪ :‬سمانه مومنی‬ ‫فنی‪ :‬نیما ملک نیازی‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫پردازش تصاویر و عکس‪ :‬هومن سلیمیان‪ -‬امیر طالیی و مهدی ابراهیمی‬ ‫تصحیح‪ :‬ژیال شاکری‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر اداری و مالی‪ :‬محمد پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬مصطفی میری‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلی اجورلو ‪ -‬فاطمه صیدی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ب��ا تش��کر از‪ :‬دکت��ر احم��د اس��ماعیل تبار ‪ -‬مهن��دس واعظی ‪ -‬دکت��ر ای��ت اهلل ابراهیم��ی ‪ -‬دکتر غالم حس��ن تقی نتاج‬ ‫حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس بختیاری ‪ -‬مهندس بهرامی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬هادی انباردار ‪ -‬سید عارف علوی‬ ‫مهندس امینی ‪ -‬اقای راس��تی‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912 - 5169927 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز ‪ -‬تلفن‪66818168 :‬‬ ‫توزیع‪ :‬نامه امروز‪ -‬تلفن‪88338553 :‬‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان افریقا‪ ،‬بعد از چهارراه اسفندیار‪ ،‬کوچه سعیدی‪ ،‬پالک ‪ ،2‬تلفن‪22038551 - 2‬‬ ‫خیلیحرفها‬ ‫را نمیزنیم‬ ‫دو ساعت گفتوگو با حسین فدایی‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال سوم‪ /‬شماره هشتاد و نهم ‪ 23 /‬مرداد ماه ‪ 1500 /1390‬تومان‪ 92/‬صفحه‬ ‫اشتباهات‬ ‫اقای نخستوزیر‬ ‫بحران بدهی‬ ‫گفتوگوها و یادداشتهایی از‪:‬‬ ‫انورخامهای‪ ،‬مجید تفرشی‪ ،‬صادق زیباکالم‬ ‫موسی حقانی و مهدی تقوی‬ ‫‪ISSN: 2008-5281‬‬ ‫‪MOSALASNEWS.IR‬‬ ‫ع��دم توافق بی��ن احزاب دموک��رات و جمهوری خ��واه پیش از انک��ه به یک‬ ‫بحران اقتصادی تبدیل ش��ود‪ ،‬در اخرین لحظات به توافقی منجر ش��د که برای‬ ‫مدتی می تواند ش��رایط را ارام کند‪ .‬این درحالی اس��ت که موسس��ه استاندارد‬ ‫اند پورز نیز رتبه اعتبار اقتصادی امریکا را یک درجه کاهش داده اس��ت‪ .‬در‬ ‫کن��ار پرونده امریکا به موضوع محاکمه مبارک پرداختیم و در گفت و گو با‬ ‫کارشناسان مختلف این حوزه این نقطه تاریخی را بررسی کردیم‪.‬‬ ‫مصدق به توده ای ها نزدیک شده بود‬ ‫ارزویی که بقایی به گور برد‬ ‫هدف مصدق نوسازی بود نه دموکراتیزاسیون‬ ‫نیکیکریمی‬ ‫علیه فارسی ‪1‬‬ ‫مردم از این سریالها خسته شدهاند‬ ‫گفتوگو با کارگردانان شبانهروز‬ ‫مثل چشیدن طعم‬ ‫یک غذای جدید‬ ‫اتش‬ ‫در لندن‬ ‫ببخشید که قهرمان‬ ‫میشوم‬ ‫مصائب ژنرال بودن در گفتوگو با قلعهنویی‬ ‫خبرنامه‬ ‫در خبرنامه این هفته عالوه بر سخنان مهم رهبر معظم انقالب‪ ،‬طی گزارش ها و مصاحبه هایی به بحران لندن پرداخته ایم‪.‬‬ ‫در گزارشی صحبت های محمدرضا باهنر درباره اصالح طلبان و اصولگرایان امده است‪ .‬همچنین سریال مختارنامه‬ ‫در گفت وگو با یکی از نویسندگان این سریال مورد بررسی قرار گرفته است‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫زاویه جبهه پیروان با الریجانی‬ ‫اتش در لندن‬ ‫خداحافظی با جمعه های انتقام‬ ‫اگر من جای امنه بودم‬ ‫انتقاد احمدی نژاد از سرکوب در انگلستان‬ ‫کشاورز روی تخت بیمارستان‬ ‫گروه ‪ 7+8‬مورد قبول اکثریت اصولگرایان است‬ ‫‪14‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫نفرت ازامریکا درحال افزایش است‬ ‫بیانات مهم رهبر معظم انقالب در جمع مسئوالن نظام‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای‪ ،‬رهبر معظم انقالب‬ ‫اسالمی یکش��نبه گذش��ته در جمع مس��ئوالن نظام‬ ‫در سخنان بسیار مهمی با اش��اره به شرایط بی سابقه‬ ‫منطقه و جه��ان‪ ،‬تحلیل جامعی از ش��رایط کش��ور‬ ‫ارائ��ه و تاکی��د کردن��د‪« :‬ارزیاب��ی واقع بینان��ه از‬ ‫جای��گاه نظ��ام اس�لامی بعد از گذش��ت ‪ 32‬س��ال‬ ‫نش��ان می ده��د‪ ،‬کش��ور اکن��ون ب��ه دس��تاوردها‬ ‫و پیش��رفت های ب��زرگ و غیرقاب��ل تص��وری‬ ‫رس��یده ک��ه امیدبخ��ش و زمینه س��از ب��رای ادامه‬ ‫حرکت شتابان به سمت قله ها هس��تند و در کنار انها‬ ‫نیز اولویت ها و فهرس��تی از کاره��ای انجام نگرفته‬ ‫وج��ود دارند ک��ه باید ب��ا همدلی‪ ،‬وح��دت‪ ،‬کار و‬ ‫تالش شبانه روزی‪ ،‬ایس��تادگی بر اصول و ارزش ها‬ ‫و با اس��تفاده از اعتماد کم نظیر مردم به نظام و اعتماد‬ ‫به نفس مل��ی باال در می��ان جوان��ان‪ ،‬از فرصت های‬ ‫موجود حداکثر اس��تفاده را کرد و ایران اس�لامی را‬ ‫به جایگاه شایس��ته خود در منطقه و جهان رس��اند‪».‬‬ ‫به گزارش پایگاه اطالع رسانی دفتر مقام معظم رهبری‪،‬‬ ‫رهبر انقالب اس�لامی‪ ،‬نگاه واقع بینان��ه در هرگونه‬ ‫ارزیابی شرایط کش��ور را مهم دانس��تند و افزودند‪:‬‬ ‫«برای رسیدن به یک نگاه صحیح و واقعی از وضعیت‬ ‫کشور باید شرایط فعلی منطقه و جهان را نیز در نظر‬ ‫گرفت زیرا بیداری اسالمی کنونی در منطقه و بحران‬ ‫اقتصادی عجیبی که گریبانگیر غرب شده و همچنین‬ ‫رشد جریان های افراطی در غرب‪ ،‬از ابتدای پیروزی‬ ‫انقالب اسالمی تاکنون بی سابقه است‪».‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای خاطرنش��ان کردند‪:‬‬ ‫«وجود چنین ش��رایط بی س��ابقه ای در منطقه و دنیا‪،‬‬ ‫فرصت های بزرگی را پیش روی نظام اس�لامی قرار‬ ‫داده اس��ت که اگر ارزیابی واقع بینانه ای از ش��رایط‬ ‫کشور وجود نداشته باشد‪ ،‬ممکن است این فرصت ها‬ ‫از دست بروند و یا حتی تبدیل به تهدید شوند‪».‬‬ ‫ایشان ارزیابی صحیح از شرایط کشور را مستلزم‬ ‫نگاه واقع بینانه و پرهیز از یکس��ونگری دانس��تند و‬ ‫افزودند‪« :‬در بررسی شرایط کشور‪ ،‬باید هم نقاط قوت‬ ‫و هم نقاط ضعف را دید و از نگاه منفی یا نگاه مثبت‬ ‫مطلق پرهیز کرد‪».‬‬ ‫رهبر معظم انقالب اسالمی با اظهار گله مندی از‬ ‫نگاه منفی مطلق در میان برخی مس��ئوالن و نخبگان‬ ‫سیاس��ی‪ ،‬نتیجه اجتماعی چنین نگرش��ی را ناامیدی‬ ‫دانس��تند و خاطرنش��ان کردن��د‪« :‬متاس��فانه برخی‬ ‫مطبوعات نیز به دلی��ل بعضی اغراض فقط تیتر منفی‬ ‫می زنند که این روش‪ ،‬کار غلطی است‪».‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای تاکی��د کردند‪« :‬نگاه‬ ‫مثبت صرف نیز نادرس��ت و موجب رضایت کاذب‬ ‫است‪».‬ایش��ان نخب��گان دانش��گاهی و ح��وزوی و‬ ‫مس��ئوالن را به مطالعه دقیق و بررس��ی کارشناس��ی‬ ‫فهرست نقاط قوت و ضعف فراخواندند و افزودند‪:‬‬ ‫«نقاط مثبت‪ ،‬ظرفیت های کشور است و نقاط منفی‪،‬‬ ‫نشان دهنده اولویت هاس��ت که با در نظر گرفتن هر‬ ‫دو فهرست‪ ،‬می توان مس��یر صحیح حرکت به سوی‬ ‫پیشرفت و تعالی را شناخت‪ ».‬رهبر انقالب اسالمی‬ ‫سپس به برخی نقاط قوت کش��ور در شرایط کنونی‬ ‫اش��اره و تاکید کردند‪« :‬ای��ن نقاط روش��ن و مثبت‬ ‫محصول یک حرکت مس��تمر و به هم پیوس��ته نظام‬ ‫جمهوری اسالمی ایران در طول ‪ 32‬سال گذشته است‬ ‫که البته فراز و نشیب هایی هم داشته است‪».‬‬ ‫‪15‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫حضرت ای��ت اهلل خامن��ه ای‪ ،‬توانای��ی غلبه بر‬ ‫تهدیدها را نقط��ه قوت درجه اول نظ��ام خواندند و‬ ‫افزودند‪« :‬نظام اس�لامی‪ ،‬از ابتدای پیروزی انقالب‬ ‫تاکنون ب��ا تهدیده��ای مختلف و پیچیده سیاس��ی‪،‬‬ ‫امنیتی‪ ،‬نظامی و اقتصادی قدرت های جهانی مواجه‬ ‫بوده اما توانسته اس��ت با تکیه بر مردم و توانایی های‬ ‫خود بر همه انها غلبه کند‪ ».‬اعتماد میان مردم و نظام‪،‬‬ ‫دومین نقطه قوت کشور بود که رهبر انقالب اسالمی‬ ‫به ان اشاره و تاکید کردند‪« :‬اعتمادی که اکنون مردم‬ ‫ایران به نظام اس�لامی دارند در کمت��ر نظامی در دنیا‬ ‫وجود دارد‪».‬‬ ‫حضرت ای��ت اهلل خامن��ه ای‪ ،‬حض��ور بیش از‬ ‫هش��تاد درصدی مردم در انتخابات دو س��ال قبل و‬ ‫حضور گسترده و پرشور مردم در دو راهپیمایی ساالنه‬ ‫روز قدس و ‪ 22‬بهمن را نمونه های عینی اعتماد مردم‬ ‫به نظام دانس��تند و خاطرنش��ان کردند‪« :‬امسال نیز با‬ ‫وجود هوای گرم‪ ،‬دنیا عظمت م��ردم ایران را در ماه‬ ‫رمضان و در روز قدس خواهد دید‪».‬‬ ‫ایشان افزودند‪« :‬برخی موارد خاص نیز همچون‬ ‫حرکت عجی��ب م��ردم در نهم دی س��ال ‪ ،88‬نمونه‬ ‫دیگری از احس��اس دلبس��تگی عمیق مردم به نظام‬ ‫اسالمی است‪ ».‬رهبر انقالب اسالمی با اظهار تاسف‬ ‫از برخی س��خنان و مطالب به ظاهر مصلحت جویانه‬ ‫که مدعی از دست رفتن اعتماد مردم به نظام هستند‪،‬‬ ‫خاطرنش��ان کردند‪« :‬مردم‪ ،‬نظام اس�لامی را دوست‬ ‫دارند و از ان دفاع می کنند‪».‬‬ ‫حض��رت ای��ت اهلل خامن��ه ای‪ ،‬پیش��رفت در‬ ‫ش��رایط تحریم را یکی دیگر از نقاط قوت کش��ور‬ ‫دانس��تند و افزودند‪« :‬در س��خت ترین تحریم ها و‬ ‫در ش��رایطی که دش��من از تحریم های فلج کننده‬ ‫س��خن می گوید‪ ،‬کش��ور در عرصه ه��ای مختلف‬ ‫از جمله عل��م و فناوری پیش��رفت های ش��گرفی‬ ‫کرده اس��ت که دس��تاوردهای هس��ته ای‪ ،‬فناوری‬ ‫زیس��تی‪ ،‬فن��اوری نانو‪ ،‬فن��اوری انرژ ی ه��ای نو‪،‬‬ ‫صنایع هوا – فضا‪ ،‬س��اخت ابررایانه ها‪ ،‬سلول های‬ ‫بنیادی‪ ،‬شبیه سازی ها‪ ،‬رادیوداروها و نانوداروهای‬ ‫ضدسرطان نمونه هایی از پیشرفت در فناوری هایی‬ ‫اس��ت که در بعضی از موارد ان فقط چند کش��ور‬ ‫معدود صاحب انها هس��تند‪».‬‬ ‫ایشان به پیش��رفت در ایجاد زیرس��اخت ها و‬ ‫کارهای عمرانی نیز اشاره کردند و افزودند‪« :‬پیشرفت‬ ‫در اعتماد ب��ه نفس ملی یکی دیگر از دس��تاوردهای‬ ‫بزرگ کش��ور اس��ت‪ ،‬به گونه ای که اعتم��اد به نفس‬ ‫کنونی جوانان از اعتماد به نفس جوانان نس��ل اول و‬ ‫دوم انقالب به مراتب بیشتر است‪».‬‬ ‫ارتقای جایگاه و اعتب��ار بین المللی ایران‪ ،‬یکی‬ ‫دیگر از نقاط مثبتی بود که رهبر انقالب اسالمی به ان‬ ‫اشاره کردند و افزودند‪« :‬نظام جمهوری اسالمی ایران‬ ‫امروز کشوری محترم‪ ،‬اثرگذار‪ ،‬و متنفذ و دارای عزت‬ ‫بین المللی است‪».‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای این عزت بین المللی را‬ ‫ناشی از پافشاری مردم و مسئوالن براصول و ارزش ها‬ ‫و شعارهای اصلی انقالب دانس��تند و تاکید کردند‪:‬‬ ‫«عزت و اعتبار جمهوری اسالمی ایران‪ ،‬امروز بیش‬ ‫از هر زمان دیگری است‪».‬‬ ‫ایش��ان افزودن��د‪« :‬در مقابل‪ ،‬نف��رت از امریکا‬ ‫در منطق��ه و جهان‪ ،‬در حال افزایش اس��ت و امریکا‬ ‫اکنون بی اعتبارترین و منفورترین کش��ور در منطقه‬ ‫و دنیای اس�لام اس��ت‪».‬رهبر معظم انقالب اسالمی‬ ‫خاطرنش��ان کردند‪« :‬البته مردم اروپا هم اگر از علت‬ ‫واقعی مش��کالت خود که تس��لط امری��کا و رژیم‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫‪16‬‬ ‫صهیونیستی بر سیاست های دولت های انهاست‪ ،‬اگاه‬ ‫ش��وند‪ ،‬قطعا روند کاهش محبوبیت امریکا در اروپا‬ ‫هم بیشتر خواهد شد و این اتفاق‪ ،‬در اینده نه چندان‬ ‫دور خواهد افتاد‪».‬‬ ‫حضرت ای��ت اهلل خامنه ای با اش��اره به تالش‬ ‫برخی اف��راد ب��رای خدش��ه دار نش��ان دادن اعتبار‬ ‫بین المللی نظام جمهوری اس�لامی افزودند‪« :‬برخی‬ ‫می خواهند بگویند چون نظام اسالمی بر مبانی خود‬ ‫ایس��تادگی کرده‪ ،‬اعتبار بین المللی ای��ران تنزل یافته‬ ‫اس��ت‪ ،‬در حالیکه در برخی دوران ها که متاس��فانه‬ ‫مسئوالن در مقابل غرب کوتاه می امدند‪ ،‬برخوردهای‬ ‫انها تندتر و توهین امیزتر بود‪».‬‬ ‫ایشان خاطرنشان کردند‪« :‬در دوره ای مسئوالن‬ ‫کش��ور حتی مناق��ب مس��ئوالن امریکای��ی را ذکر‬ ‫کردند اما رئیس جمهور سبک س��ر امریکا بالفاصله‬ ‫جمهوری اسالمی ایران را محور شرارت نامید‪».‬‬ ‫رهبر انقالب اسالمی افزودند‪« :‬در دوره ای دیگر‪،‬‬ ‫رابطه با یک دولت اروپای��ی به ظاهر خوب بود و ان‬ ‫دولت از ایران تجلیل می کرد اما همان دولت اروپایی‪،‬‬ ‫در جریان داستان رستوران میکونوس‪ ،‬تشکیل دادگاه‬ ‫داد و کش��ورهای اروپایی س��فرای خود را از تهران‬ ‫فراخواندند و به خیال خود خواس��تند سیلی سختی‬ ‫بزنند اما از همین حس��ینیه پاس��خ خود را با س��یلی‬ ‫سخت تری دریافت کردند‪».‬‬ ‫حض��رت ای��ت اهلل خامن��ه ای تاکی��د کردند‪:‬‬ ‫«هرگاه نظ��ام اس�لامی در مقابل امری��کا و اروپا‬ ‫کوتاه امده اس��ت‪ ،‬انها گس��تا خ تر ش��د ه اند و هر‬ ‫زمان که نظام بر ش��عارها و مبانی انقالب پافشاری‬ ‫کرده‪ ،‬عزت جمهوری اس�لامی بیشتر شده است‪».‬‬ ‫رهبر معظ��م انقالب اس�لامی در ادام��ه‪ ،‬ناامیدی‬ ‫دش��منان از منفعل ک��ردن انقالب اس�لامی‪ ،‬ثبات‬ ‫کش��ور‪ ،‬الهام بخش��ی‪ ،‬الگوس��ازی‪ ،‬ضعیف شدن‬ ‫دشمنان و تجربه متراکم قانون گذاری و اجرایی در‬ ‫کشور را از دیگر نقاط قوت نظام اسالمی برشمردند‪.‬‬ ‫حضرت ای��ت اهلل خامنه ای بع��د از تبیین نقاط‬ ‫قوت‪ ،‬به بیان نقاط ضعف کش��ور پرداختند و تاکید‬ ‫کردند‪« :‬اگر نق��اط منفی دی��ده نش��وند یقینا ضربه‬ ‫خواهیم خورد‪».‬‬ ‫ایش��ان افزودن��د‪« :‬در زمینه ه��ای سیاس��ی‪،‬‬ ‫اقتص��ادی و فرهنگ��ی ضعف ه��ا‪ ،‬غفلت ه��ا‬ ‫و کوتاهی های��ی وجود داش��ته که در بیش��تر موارد‬ ‫ناش��ی از عمل نکردن به وظیفه بوده اس��ت‪ ».‬رهبر‬ ‫انقالب اس�لامی با یاداوری شکس��ت مس��لمانان‬ ‫در جن��گ اح��د و عل��ل و عوام��ل ان‪ ،‬افزودن��د‪:‬‬ ‫«س��رگرم ش��دن به منازعات و مش��اجرات سیاسی‪،‬‬ ‫روی اوردن به رفاه طلبی و زندگی اش��رافی‪ ،‬غفلت‬ ‫از روحیه جهادی و ایثار‪ ،‬غفل��ت از تهاجم فرهنگی‬ ‫دشمن‪ ،‬غفلت از در کمین بودن دشمن‪ ،‬غفلت از نفوذ‬ ‫دشمن در فضای رسانه ای کشور و کم توجهی نسبت‬ ‫به حفظ بیت المال از جمله نقاط ضعف هستند‪».‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای رفت��ار قبیله ای در‬ ‫میدان سیاس��ت و اقتص��اد را یکی دیگ��ر از نقاط‬ ‫ضعف برشمردند و خاطرنش��ان کردند‪« :‬در رفتار‬ ‫قبیل��ه ای‪ ،‬تایید یا تخطئه اقدامات افراد‪ ،‬براس��اس‬ ‫ماهیت عم��ل انها انجام نمی ش��ود بلک��ه انتقاد یا‬ ‫تعریف از افراد به نحوه وابستگی انها به قبیله مورد‬ ‫نظر مرتبط اس��ت‪».‬‬ ‫ایش��ان افزودند‪« :‬اگرچه در عرصه اقتصادی‬ ‫اقدامات زیادی انجام شده اما هنوز مساله اشتغال‪،‬‬ ‫تورم و فرهنگ کار حل نشده است‪».‬رهبر انقالب‬ ‫اس�لامی فرهنگ عمومی م��ردم را یک��ی دیگر از‬ ‫زمینه هایی دانس��تند که باید ب��ه ان توجه جد ی تر‬ ‫شود‪.‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای افزودند‪« :‬باید فضائلی‬ ‫همچون صبر‪ ،‬ش��کر‪ ،‬ذکر‪ ،‬احس��ان‪ ،‬مروت نسبت‬ ‫به دیگران‪ ،‬میل ب��ه خدمت و پرهی��ز از ازار و اذیت‬ ‫همنوعان‪ ،‬روزبه روز در جامعه گسترش یابد‪».‬‬ ‫ایشان مطرح نشدن صحیح مبانی اعتقادی اسالم‬ ‫و انقالب را یکی دیگر از نقاط ضعف برش��مردند و‬ ‫در جمع بندی این بحث تاکید کردن��د‪« :‬نقاط قوت‪،‬‬ ‫امیدها را افزایش می دهند و نقاط ضعف‪ ،‬نشان دهنده‬ ‫اولویت ها هس��تند بنابراین‪ ،‬در هر ارزیابی از شرایط‬ ‫کشور باید نقاط مثبت و منفی با یکدیگر دیده شوند‪».‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامن��ه ای در ادامه به وضعیت‬ ‫منطقه نیز اشاره و تاکید کردند‪« :‬شرایطی که اکنون در‬ ‫منطقه حاکم است‪ ،‬کامال برخالف تصور و محاسبات‬ ‫امریکا و صهیونیسم بین الملل پیش می رود‪».‬‬ ‫رهبرمعظم انق�لاب اس�لامی افزودن��د‪:‬‬ ‫«قدر ت ه��ای بین المللی قصد داش��تند ب��ا تحریم‬ ‫اقتص��ادی‪ ،‬ایران را فل��ج کنند اما اکن��ون خداوند‬ ‫به گونه ای مقدر کرده اس��ت که بح��ران اقتصادی‬ ‫گریب��ان خودش��ان را ب��ه ش��دت گرفته اس��ت‪».‬‬ ‫حضرت ای��ت اهلل خامن��ه ای خاطرنش��ان کردند‪:‬‬ ‫«انه��ا فتن��ه س��ال ‪ 88‬را ب��رای زمی��ن زدن نظام‬ ‫جمهوری اس�لامی‪ ،‬تقویت و یا تدارک کردند اما‬ ‫ش��رایط به گونه ای رقم خورد که اکن��ون نظام ها و‬ ‫دولت های وابس��ته به امریکا در منطقه‪ ،‬یک به یک‬ ‫در حال زمین خوردن و یا متزلزل شدن هستند‪».‬‬ ‫ایش��ان افزودند‪« :‬امریکا و برخ��ی قدرت های‬ ‫غربی برای محاصره ایران‪ ،‬به افغانستان و عراق حمله‬ ‫نظامی کردند اما اکنون در باتالق این دو کشور گرفتار‬ ‫شده و خود در محاصره قرار گرفته اند‪».‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای‪ ،‬بیداری اس�لامی در‬ ‫منطقه را نیز حادثه ای فوق العاده مهم دانستند و تاکید‬ ‫کردند‪« :‬ابعاد انچه اکن��ون در مصر‪ ،‬تونس و یمن در‬ ‫جریان است‪ ،‬قابل محاسبه نیست و ابعاد عظیم ان در‬ ‫اینده مشخص خواهد شد‪».‬‬ ‫ِ‬ ‫ایش��ان افزودند‪« :‬قرار دادن‬ ‫نامب��ارک مصر در‬ ‫قفس و دادگاهی کردن او‪ ،‬یک حادثه پر معنا‪ ،‬عجیب‬ ‫و عمیق اس��ت که باید تنگ ش��دن عرص��ه بر رژیم‬ ‫صهیونیستی را نیز به ان اضافه کرد‪».‬‬ ‫رهبر معظم انقالب اس�لامی با اشاره به تالش‬ ‫امری��کا و برخ��ی قدرت ها ب��رای کنت��رل اوضاع‬ ‫کشورهای منطقه‪ ،‬خاطر نش��ان کردند‪« :‬این تالش ها‬ ‫تاکنون به نتیجه نرس��یده و به لطف خداوند به نتیجه‬ ‫هم نخواهد رسید‪».‬‬ ‫حضرت ای��ت اهلل خامنه ای با اظه��ار نگرانی از‬ ‫اوضاع لیبی تاکید کردند‪« :‬سیاس��ت غ��رب در لیبی‬ ‫بسیار رذیالنه و موذیانه اس��ت زیرا انها تالش دارند‬ ‫با سوءاس��تفاده از قیام مردم‪ ،‬عالوه بر تسلط بر منابع‬ ‫نفت این کش��ور‪ ،‬حضور خود را در لیبی تثبیت کنند‬ ‫و بر منطقه شمال افریقا به ویژه مصر و تونس اِشراف‬ ‫داشته باش��ند‪ ».‬ایش��ان در بخش دیگری از سخنان‬ ‫خود ماه مبارک رمضان و روزه داری را هدیه ای الهی‬ ‫و زمینه ای برای رس��یدن به تقوا دانس��تند و با اشاره‬ ‫به فرازهای��ی از دعای مکارم االخ�لاق حضرت امام‬ ‫سجاد علیه السالم افزودند‪« :‬گسترش عدالت در ابعاد‬ ‫مختلف‪ ،‬فروخوردن خشم و حرکت در مسیر منطق و‬ ‫استدالل‪ ،‬پرهیز از دامن زدن به اختالفات‪ ،‬تالش برای‬ ‫جذب افراد به جای دفع انها و بیان نقاط مثبت عملکرد‬ ‫افراد و اجتناب از اعالم عموم��ی نقاط منفی افراد‪ ،‬از‬ ‫جمله لوازم تقواست‪g ».‬‬ ‫گزارشویژه‬ ‫با الریجانی زاویه داریم‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫محمدرضا باهنر در رابطه با شکل گیری مجموعه ‪ 8+7‬در جهت‬ ‫وحدت اصولگرایان و ادعای برخی طیف ه��ای اصولگرایی مبنی بر‬ ‫جامع نبودن این مجموعه و اینکه همه طیف ه��ای اصولگرایی را در‬ ‫برنمی گیرد‪ ،‬گفت‪« :‬اصولگرایی بسیار وسیع است و شاید اگر بخواهیم‬ ‫مجموعه همه گروه های سیاس��ی را که در جبهه اصولگرایی هستند‪،‬‬ ‫دعوت کنیم تبدیل به یک مجلس ‪ 100‬الی ‪ 200‬نفره می ش��ود‪».‬باهنر‬ ‫با بیان اینکه ما به دنبال این هستیم که با تشکیل یک مجموعه حداکثر‬ ‫اصولگرایان را دور هم جمع کنیم‪ ،‬تصریح ک��رد‪« :‬بقی ه اصولگرایان‬ ‫باید نماینده خود را میان همین نماینده ها پیدا کنند‪».‬این سخنان باهنر‬ ‫در حالی مطرح شد که از زمان شکل گیری و اعالم موجودیت کمیته‬ ‫وحدت اصولگرایان موسوم به کمیته ‪ ،8+7‬دو جبهه جدید به نام جبهه‬ ‫ایستادگی که حامیان محسن رضایی هستند و جبهه پایداری متشکل‬ ‫از حامیان س��ابق دولت اع�لام موجودیت کرده و نشس��ت هایی را‬ ‫برگزار کرده اند‪ .‬باهنر در ادامه سخنان خود به شکل گیری این دو جبهه‬ ‫اش��اره کرد‪ .‬او در همین راستا به شکل گیری جبهه ایستادگی و طیف‬ ‫محسن رضایی و احتمال ارائه لیست جداگانه از جانب انها اشاره کرد‬ ‫و گفت‪« :‬اقای رضایی با توجه به تجربه ما از ایشان حتما به دنبال جدا‬ ‫شدن و لیست مستقل نیس��تند و تجربه ما نشان می دهد رضایی خیلی‬ ‫نرم تر و مدبرانه ت��ر برخورد می کند‪ .‬اقای رضایی مس��ائل خود را در‬ ‫رسانه مطرح کرد و با جامعه روحانیت صحبت هایی داشت و جامعه‬ ‫روحانیت اعالم کرد به ‪ 8+7‬توصیه می کند به پیشنهادات توجه شود‬ ‫و اقای رضایی نیز پذیرفت‪ ».‬باهنر همچنین پس از انکه با سوالی در‬ ‫خصوص عدم حضور جبهه پایداری در جلس��ه هفته گذشته کمیته‬ ‫وحدت اصولگرایان روبه رو شد‪ ،‬به انتقاداتی از این جبهه پرداخت اما در‬ ‫عین حال گفت‪« :‬ظاهرا مذاکرات انجام شده و در جلسه بعدی شرکت‬ ‫خواهند کرد‪».‬نایب رئیس مجلس در رابطه با اظهارنظر برخی رسانه های‬ ‫نزدیک به جبهه پایداری در مورد ش��خصیت خ��ود نیز تصریح کرد‪:‬‬ ‫«در مجموعه اصولگرایی نحله های مختلف فکری وجود دارند و اگر‬ ‫بخواهیم دو طرف را تعریف کنیم‪ ،‬یک طرف قضیه مثل جبهه پایداری‬ ‫مدعی هستند اصولگرایی هر چه ناب تر و خالص تر‪ ،‬بهتر و بعد خلوص‬ ‫اصولگرایی را به تصور خود تعریف می کنند و می گویند تعداد برایمان‬ ‫مهم نیست‪».‬باهنر افزود‪« :‬برخی شاخص های اصولگرایی را به قدری‬ ‫ریز و ظریف تعریف می کنند که عده محدودی را در بر می گیرد و در‬ ‫تصوری که این اقایان برای اصولگرایی دارند‪ ،‬در مجلس بیش از ‪15‬‬ ‫تا ‪ 20‬نفر اصولگرا وجود ندارد‪ ،‬در حالی که ما اصولگرایی را طوری‬ ‫تعریف می کنیم که در مجلس بیش از ‪ 200‬نفر اصولگرا دارد‪».‬دبیرکل‬ ‫جامعه مهندسین تصریح کرد‪« :‬دید تنگ و بسته امثال این اقایان طبیعی‬ ‫است که باهنر را در خود جای نمی دهد و توصیه ما این است که دیدشان‬ ‫را بازتر کنند و عمیق تر نگاه کنند و مسائل را واقع گرایانه تحلیل کنند‪،‬‬ ‫یعنی تصور نکنند هر چه خود را محدود تر کنند‪ ،‬قدرتمند تر می شوند‪،‬‬ ‫چون به همان اندازه که محدود می ش��وند به حاشی ه رانده می شوند‪».‬‬ ‫باهنر در بخشی دیگر از این نشست خبری در رابطه با حضور الریجانی‬ ‫در مجموعه ‪ 8+7‬اینگونه توضی��ح داد‪« :‬الریجانی عضو هیچ کدام از‬ ‫تشکل های جبهه پیروان خط امام و رهبری نیست‪ ،‬البته نزدیکی تفکرات‬ ‫بحث دیگری است و زوایای روشنی بین تفکرات الریجانی با جبهه‬ ‫پیروان خط امام و رهبری وجود دارد‪».‬وی افزود‪« :‬البته غیر از سه ضلع‬ ‫دوره گذشته احساس شد اگر اقای الریجانی و قالیباف در این مجموعه‬ ‫حاضر باشند‪ ،‬این مجموعه جامعیت بیشتری پیدا خواهد کرد و به نظر ما‬ ‫الریجانی حتما این ظرفیت تشکیالتی را دارد که یک عضو در مجموعه‬ ‫ط گذاری برخی از اصالح طلبان برای‬ ‫‪ 8+7‬داشته باشد‪ ».‬وی درباره شر ‬ ‫ورود به انتخابات‪ ،‬با بیان اینکه طرح شرط هایی همچون اصالح قانون‬ ‫انتخابات و قانون اساسی برای حضور در انتخابات قابل قبول نیست‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬به نظر بنده شرط گذاشتن اصالح طلبان برای حضور در انتخابات‬ ‫هیچ معنا و مفهومی ندارد و تنها یک شوخی است‪g» .‬‬ ‫روایت محمدرضا باهنر از اصالح طلبان و اصولگرایان‬ ‫‪17‬‬ ‫زارعی و لنکرانی در کمیته اصولگرایان‬ ‫خبرنامه‬ ‫هفته گذش�ته جبهه تازه تاس�یس پای�داری نمایندگان‬ ‫خود را برای حضور در کمیته‪ 15‬نف�ره اصولگرایان معرفی کرد‪.‬‬ ‫احمد سالک‪ ،‬س�خنگوی جامعه روحانیت هفته گذشته این‬ ‫خبر را اعالم کرده و گفته است که علی اصغر زارعی از اعضای‬ ‫برجسته فراکسیون انقالب اسالمی و کامران باقری لنکرانی‬ ‫وزیر بهداش�ت دولت نهم از س�وی این جبهه برای حضور در‬ ‫کمیته معرفی ش�ده اند‪ .‬با معرفی این دو نماین�ده کمیته ‪15‬‬ ‫نفره اصولگرایان تکمیل می شود‪ .‬حبیب اهلل عسگر اوالدی از‬ ‫اعضای اصلی کمیته وحدت اصولگرای�ان در گفت وگویی به‬ ‫این مساله اشاره کرد و گفت‪« :‬ما معتقد نیستیم این ساز و کار‬ ‫جامع ترین است‪ ».‬به گفته وی‪ ،‬ممکن است این مدل در اینده‬ ‫ضو بسط قرار گیرد‪ .‬دبیرکل‬ ‫براساس اخرین براوردها مورد قب ‬ ‫جبهه پیروان خط امام و رهبری بدون اشاره به اینکه تغییرات‬ ‫احتمالی در ساختار‪ 8+7‬به چه صورت است‪ ،‬چشم انداز اینده‬ ‫اصولگرایان را بسیار روشن دانست و افزود‪« :‬انها براساس عقل‬ ‫جمعی به تصمیم سازی و تصمیم گیری می رسند‪ .‬در انتخابات‬ ‫مجلس هش�تم با س�از و کار ‪ 5+6‬به تصمیم خوبی رسیدند‪.‬‬ ‫اکنون هم با ساز و کار ‪ 8+7‬که ممکن اس�ت در اینده اندکی‬ ‫تغیر کند‪ ،‬رون�د همگرایی خود را ط�ی می کنند‪ ».‬همچنین‬ ‫کمال سجادی‪ ،‬س�خنگوی جبهه پیروان خط امام و رهبری‪،‬‬ ‫اعالم کرده که محمدرضا باهن�ر و منوچهر متکی نمایندگان‬ ‫قطعی جبهه پی�روان خط ام�ام و رهبری در کمیت�ه ‪ 15‬نفره‬ ‫وحدت اصولگرایان شدند‪ .‬سید کمال الدین سجادی همچنین‬ ‫درب�اره برخ�ی اظهارنظرها مبنی ب�ر اینکه با وج�ود حضور‬ ‫حبیب اهلل عسگراوالدی در کمیته سه نفره ‪ ،‬جبهه پیروان خط‬ ‫امام و رهبری در کمیته وحدت اصولگرایان سه نماینده دارد و‬ ‫این روند سهم خواهانه است با تاکید بر اینکه افراد در کمیته ‬ ‫سه نفره به اعتبار شخصیت حقیقی و نه حقوقی شان انتخاب‬ ‫ش�ده اند‪ ،‬افزود‪« :‬با توجه به اینکه جبهه پی�روان خط امام و‬ ‫رهبری دارای‪ 15‬تشکل و حزب سیاسی است‪ ،‬حال باید پرسید‬ ‫که وجود دو نماینده برای چنین جبهه ای زیاد است؟»این در‬ ‫حالی است که تالش ها برای تثبیت وضعیت جریان اصولگرایی‬ ‫ادامه دارد‪ .‬نخستین جلسه شورای مرکزی جبهه اصولگرایان‬ ‫به دع�وت ایت اهلل مهدوی کن�ی و ایت اهلل یزدی پنج ش�نبه‬ ‫‪ 13‬مرداد تش�کیل شد‪ .‬در این جلس�ه ایت اهلل مهدوی کنی‬ ‫دبیرکل جامعه روحانیت مبارز و ایت اهلل یزدی‪ ،‬رئیس جامعه‬ ‫مدرسینحوزهعلمیهقمبابیانمبانیاسالمیوانقالبیوحدت‬ ‫اصولگرایان و دس�تاوردهای مثبت وحدت نیروهای مومن و‬ ‫انقالبی در طول تاریخ انقالب اسالمی و لزوم عبرت اموزی از‬ ‫تفرقه نهضت هایی مانند مش�روطیت‪ ،‬از تشکیل این جلسه‬ ‫اظهار خش�نودی کردند‪ .‬ای�ن دو چهره برجس�ته روحانی‪،‬‬ ‫همچنین بر ضرورت تالش برای شرکت همه اصولگرایان در‬ ‫این فرایند تاکید و اظهار امیدواری کردند که اصولگرایان با‬ ‫وحدت هرچه کامل تر زمینه را برای مشارکت گسترده تر ملت‬ ‫شریف ایران در انتخابات اینده مجلس شورای اسالمی فراهم‬ ‫کنند‪ .‬مشروح این جلسه هنوز منتشر نشده است‪g.‬‬ ‫هشدار صریح‬ ‫در واکنش به اقدامات سرکوبگرانه دولت جمهوری اذربایجان در برابر مردم و‬ ‫برخی اقدامات خالف دین در این کشور‪ ،‬سردار سرلشکر سیدحسن فیروزابادی‬ ‫رئیس ستاد کل نیروهایمسلح در هشداری صریح اظهار داشت‪« :‬بعضی کشورهای‬ ‫همسایه و مسلمان که با هم روابط خوبی هم داریم متاسفانه مالک های دوستی را‬ ‫حفظ نمی کنند و دست صهیونیست ها را بر کش��ور خود باز می گذارند و امروز‬ ‫بخشنامه می دهند که احکام الهی را میان مردم مسلمان ممنوع کنند‪ ».‬وی گفت‪:‬‬ ‫« بنده یک بار دیگر نیز هشدار داده بودم که در رگ های مردم اَران خون ایرانی جاری‬ ‫است و قلب های انها به عشق اسالم و قران و به اهنگ علی علیه السالم می تپد‪g».‬‬ ‫انتقاد احمدی نژاد از سرکوب در انگلستان‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫محموداحمدی نژادباانتقادشدیدازسرکوبمعترضانتوسطپلیسانگلستانگفت‪«:‬بهمسئوالنانگلیسی‬ ‫ نصیحتمی کنمرفتاروحشیانهخودرااصالحکنند‪،‬چرا کهاینرفتاروحشیانهبامردممطلقاقابلقبولنیست‪».‬‬ ‫رئیس جمهوردرپاسخبهسوالیدر خصوصموضعنظامجمهوریاسالمیدرقبالسرکوبمردممعترض‬ ‫در انگلستان توسط دولت این کشور گفت‪« :‬ریشه مشکالت امروز دنیا به نوع مدیریت بر جوامع برمی گردد‪.‬‬ ‫توده های مردم نوعا طرفدار عدالت‪ ،‬صلح‪ ،‬همبستگی و زندگی مسالمت امیز هستند‪ ».‬وی ریشه و عامل اصلی‬ ‫تبعیض ها‪ ،‬مشکالت و ظلم های موجود جهان را مدیریت های حاکم بر جوامع عنوان و تصریح کرد‪« :‬طی سده‬ ‫اخیربدتریننوعمدیریتتاریخبرجوامعانسانیحاکمشد؛ازیکلحاظحتیبدترازدورهاستعماریوبرده داری‬ ‫بود‪».‬رئیس جمهور با اشاره به کشته شدن بیش از‪ 100‬میلیون انسان طی قرن گذشته گفت که این کشت و کشتار‬ ‫حاصلمدیریتحاکمبرجهانبود‪.‬احمدی نژادافزود‪«:‬کینه ورزی‪،‬فاصلهطبقاتیوفقرقریببهسهمیلیاردانسان‬ ‫کهیکمیلیاردو‪ 200‬میلیوننفراندرفقرمطلقهستند‪،‬حاصلمدیریتحاکمبرجهاناستکهصدسالوقبلاز‬ ‫ان‪ 300‬سالسیستمسرمایه داریبهوجودامدوهمهانسان هاراکارگرخودقراردادکهدرانحرفملت هاشنیده‬ ‫نمی شودوامروزجلوهروشنانرادرانگلستانمی بینیم‪».‬ویهمچنینبااشارهبهمصاحبهخبرنگاریورو نیوزباوی‬ ‫گفت‪« :‬این خبرنگار در خصوص اپوزیسیون در ایران از بنده پرسید که من جواب دادم ایا در خود این کشورهای‬ ‫غربی اپوزیسیون وجود دارد که ان خبرنگار گفت بله‪ ،‬در حالی که به اعتقاد بنده همه این‬ ‫سیاستمدارانیکیهستندواپوزیسیونهمانمردموتوده هایمردمهستندکهامروز‬ ‫درخیابان هایلندنکتکمی خورند‪».‬رئیس جمهوریاداورشد‪«:‬اینچهطرزرفتاربا‬ ‫یاستکهازفقروتبعیضبهستوهامده اند‪،‬درحالیکهاینهامدعیهستندالگوو‬ ‫مردم ‬ ‫معیارزندگیحقوقبشررابهجهانارائهمی کنند‪،‬ولیمازشت ترینرفتارهارادر‬ ‫هجمهپلیسلندنبهمردماینکشورمی بینیم‪».‬احمدی نژادخطاببهمسئوالن‬ ‫انگلیس توصیه کرد‪« :‬توجه کنند دنیا عوض شده و دوره اینکه چند خانواده‬ ‫سرمایه دار با استعمار مردم برای خود ثروت اندوزی کنند‪ ،‬به پایان رسیده‬ ‫است‪».‬ویبابیاناینکهمسئوالنانگلیسبایدحرفملت شانراشنیدهوان‬ ‫رابپذیرند ‪،‬اظهارداشت‪«:‬فقروطاقتمردمانگلیسازاینتبعیض هاوفقر‬ ‫به سر امده است‪ ،‬از همین رو فریاد می زنند و می گویند امیدی به اینده در‬ ‫اینکشوروجودندارد؛ماکهرفتیمبهفکرجوانانباشید‪g».‬‬ ‫کشاورز روی تخت بیمارستان‬ ‫محمدعلی کشاورز‪ ،‬هنرمند و بازیگر پیشکسوت سینما و تلویزیون‬ ‫یکشنبه گذشته به علت بیماری در یکی از بیمارستان های تهران بستری‬ ‫شد‪ .‬عاطفی که به عنوان نماینده صداوسیما پیگیر امور مربوط به کشاورز‬ ‫ی شخصا احوال این بازیگر پیشکسوت را دنبال‬ ‫است‪ ،‬می گوید‪« :‬ضرغام ‬ ‫می کند‪ ».‬محمدعلی کش��اورز فعالیت هنری را از س��ال ‪ 1339‬در تئاتر‬ ‫اغاز کرد و از سال ‪ 1347‬در عرصه بازیگری در تلویزیون گام نهاد و در‬ ‫سریال های مختلفی همچون «هزاردستان»‪« ،‬سربداران»‪« ،‬سلطان و شبان»‬ ‫و «پدرساالر» ایفای نقش کرده است‪g .‬‬ ‫‪18‬‬ ‫سریال تفرقه انگیز‬ ‫اغاز ماه رمضان امسال‪ ،‬با اقدامی جنجالی از سوی‬ ‫برخی کشورهای عربی همراه شد‪ .‬سریالی با نام «معاویه‪،‬‬ ‫حسن و حسین» که با سرمایه گذاری مشترک چند کشور‬ ‫عربی حاش��یه خلیج فارس و توسط یک شرکت کویتی‬ ‫ساخته شده‪ ،‬وقایع پس از رحلت رس��ول اکرم(ص) را‬ ‫به گونه ای روایت می کند که تحریف��ات تاریخی در ان‬ ‫مشهود است‪ .‬این س��ریال که بر اساس ارای علمای اهل‬ ‫تسنن ساخته شده‪ ،‬دوران پس از رحلت رسول اکرم(ص)‬ ‫تاقتلعثمان‪،‬بهخالفترسیدنامیرالمومنین(ع)‪،‬شهادت‬ ‫ایش��ان به دس��ت ابن ملجم مرادی از خوارج‪ ،‬صلح امام‬ ‫حسن(ع) با معاویه‪ ،‬جانش��ینی یزید بر کرسی پدرش و‬ ‫سرانجام قیام امام حس��ین(ع) و واقعه عظیم عاشورا را‬ ‫به گونه ای تحریف امیز به تصویر کشیده تا به زعم خود‬ ‫بگویدکهمذهبشیعه‪،‬براثرایستادنفرزندانامامعلی(ع)‬ ‫در برابر خلیفه مسلمین شکل گرفته و مذهبی غیرمشروع‬ ‫است‪.‬اعتراض هابهساختوپخشاینسریال‪،‬دربسیاری‬ ‫ازکشورهایعربیهمزمانباپخشاولینقسمتاناغاز‬ ‫خداحافظی از شورای پول و اعتبار‬ ‫فضای تخریب شخصیت ها در کشور توسعه نیابد‬ ‫رئیس قوه قضائیه رسانه ها و مس��ئوالن را مخاطبان اصلی س��خنان مقام معظم رهبری در توجه به‬ ‫«انصاف و اعتدال» در عملکرد ها و ارزیابی ها دانس��ت و تاکید کرد‪« :‬متاس��فانه در فضای فعلی کشور‬ ‫بسیاری از تنش ها و کشمکش ها ناشی از همین عدم اعتدال است‪».‬‬ ‫ایت اهلل صادق املی الریجانی در جلسه چهارشنبه گذشته مس��ئوالن عالی قضایی با اشاره به نفوذ‬ ‫دشمن در فضای رس��انه ای گفت‪« :‬مقام معظم رهبری سال ها پیش مس��اله تهاجم و شبیخون فرهنگی‬ ‫را به مس��ئوالن تذکر و دس��تور داده بودند که در این جهت اقدامات الزم را به عمل اورند‪ ،‬اما متاسفانه‬ ‫عده ای مخصوصا در فضای اصالحات‪ ،‬این س��خنان را درس��ت تلق��ی نکردند و حت��ی برخی اصال‬ ‫منکر شبیخون فرهنگی ش��دند‪ ».‬او همچنین رعایت اخالق حرفه ای رس��انه ای را وظیفه تمام رسانه ها‬ ‫و خبرنگاران دانس��ت و رس��انه ها را به پرهی��ز از تخریب ش��خصیت ها و چهره ه��ا فراخواند‪ .‬رئیس‬ ‫قوه قضائیه گفت‪« :‬رسانه ها محل اطالع رسانی صحیح است و ما امیدواریم که فضای تخریب شخصیت ها‬ ‫در کشور توسعه پیدا نکند‪g ».‬‬ ‫پژاک رو به اضمحالل‬ ‫حجت االسالم حیدر مصلحی‪ ،‬وزیر اطالعات در پایان جلسه چهارشنبه گذشته‬ ‫هیات دولت گفت با اقدامات خوب سپاه پاسداران‪ ،‬گروهک تروریستی پژاک در‬ ‫حال اضمحالل و از بین رفتن اس��ت‪ .‬وی با بیان اینکه با اقدامات سپاه پاسداران‪،‬‬ ‫ک تروریستی پژاک حاصل شده‪ ،‬خاطرنشان‬ ‫موفقیت های خوبی در مقابله با گروه ‬ ‫کرد‪« :‬از اقداماتی که این گروهک تروریس��تی در داخل کشور قصد اجرای انها را‬ ‫داشته‪ ،‬جلوگیری به عمل امده اس��ت‪».‬خبرنگاری از وزیر اطالعات پرسید‪:‬‬ ‫«شما گفته بودید که ممکن است دشمنان در استانه انتخابات مجلس نهم‬ ‫ناارامی هاییراازطریقشبکه هایاجتماعیبه وجوداورند»کهمصلحی‬ ‫پاسخ داد‪« :‬گفته بودم همان طور که در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫دهم سرویس های جاسوسی دشمنان از طریق شبکه های اجتماعی‬ ‫غائله به وجود اوردند‪ ،‬ممکن است اکنون نیز بخواهند ناارامی هایی‬ ‫ایجاد کنند‪g».‬‬ ‫پشتپردهوهابیونبااینطرحتفرقه افکنانهمشخصشود‪.‬‬ ‫این موافقت در حالی بود که شیخ االزهر از ابتدا مخالفت‬ ‫صریح خود را با تولید این سریال اعالم کرده بود‪ .‬اگرچه‬ ‫برخی رسانه های غربی‪ ،‬علت مخالفت علمای االزهر با‬ ‫اینسریالرانمایشچهرهبزرگاناسالمعنوانمی کنند‪،‬اما‬ ‫شاید علتی مهمتر از این وجود داشته باشد و ان تالش این‬ ‫سریالبرایایجادتفرقهمیانمسلمانانباشد‪.‬‬ ‫این اس��تدالل به این دلیل مطرح می شود که چهره‬ ‫بزرگانی نظیر امام حسن(ع)‪ ،‬امام حسین(ع) و حضرت‬ ‫زینب(س) در این سریال به تصویر کشیده شده و افرادی‬ ‫همچون معاویه ابن ابی س��فیان و برخی دیگر از بزرگان‬ ‫اهل تسنن همسطح این افراد نمایش داده شده اند‪ .‬در عین‬ ‫حال این فقط علمای االزهر نیستند که با چنین سریالی‬ ‫مخالفت می کنند بلکه فقها و مراجع دینی در برخی دیگر‬ ‫از کشورهای اس�لامی و عربی نس��بت به دامن زدن به‬ ‫اختالفات و دسته بندی ها میان مذاهب اسالمی اعتراض‬ ‫کرده اند‪ .‬این اعتراضات در میان بزرگان شیعه برجسته تر‬ ‫اس��ت‪ .‬ایت اهلل س��ید محمد مهری از بزرگترین مراجع‬ ‫شیعیان کویت اعالم کرده است که علیه این سریال اعالم‬ ‫جرم خواهد کرد و خواس��تار توقف پخ��ش ان خواهد‬ ‫خبرنامه‬ ‫شد‪ .‬این در حالی است که اعتراضات به این سریال به ایران‬ ‫و خصوصا حوزه علمیه قم کشیده شده است‪ .‬این سریال‬ ‫که در ‪ ۳۰‬قسمت یک ساعته تهیه شده‪ ،‬در ماه رمضان از‬ ‫بیش از‪ 10‬کانال ماهواره ای عربی پخش می شود‪.‬‬ ‫فیلمنامه این سریال توسط محمد یساری و محمد‬ ‫حسیان نوش��ته ش��ده و عبدالباری ابوالخیر‪ ،‬کارگردان‬ ‫سوری‪ ،‬ان را ساخته است‪ .‬همچنین عده ای از بازیگران‬ ‫مشهور سینما و تلویزیون عرب در فیلم شرکت دارند‪ ،‬از‬ ‫جمله رشید عساف که نقش معاویه را ایفا می کند‪ .‬نقش‬ ‫امام حسن و امام حسین توسط دو هنرپیشه اردنی ایفا شده‬ ‫است‪.‬بهگفتهمحمدعنیزی‪،‬مدیرشرکتفیلمسازیمها‪،‬‬ ‫بیش از هش��ت میلیون دالر بودجه صرف شده و تا کنون‬ ‫پرهزینه ترین پ��روژه تلویزیونی در جه��ان عرب بوده‬ ‫است‪ .‬ساخت این سریال از سال گذشته با فیلمبرداری در‬ ‫کشورهای سوریه‪ ،‬اردن‪ ،‬لبنان‪ ،‬مغرب و امارات اغاز شد‪.‬‬ ‫در حال��ی ک��ه مش��خص ب��ود چنین س��ریالی‬ ‫با واکنش ه��ای فراوان روب��ه رو خواهد ش��د‪ ،‬از این رو‬ ‫سازندگان فیلم تصمیم گرفتند که موافقت مراجع دینی را‬ ‫کسبکنند‪.‬اماتنهامراجعدینیدرعربستان‪،‬یمن‪،‬کویتو‬ ‫بحرینحاضربهتاییدچنینمجموعه ایشدندتاهمکاری‬ ‫پسازاعالمموجودیتجبههپایداری‪،‬یکسایتخبریمدعیشدکهصادق‬ ‫محصولی از چهره های شاخص این جبهه در جلسه ای دو ساعته گزارشی از روند‬ ‫فعالیتجبههپایداریبهاحمدی نژادارائهکردهوبعدازاینجلسهاحمدی نژاددستور‬ ‫شفاهی همکاری دولت با جبهه پایداری را ابالغ کرده است‪ .‬این در حالی بود که جبهه‬ ‫پایداری اعالم کرد‪« :‬محصولی پس از کنار رفتن از دولت ارتباطی با رئیس جمهور‬ ‫نداشته است‪g».‬‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫س��ید محمد جهرمی‪ ،‬مدیر عامل بانک صادرات و وزیر‬ ‫کار دولت نهم‪ ،‬با حکم جدید رئیس جمهور از شورای پول‬ ‫و اعتب��ار خداحافظی ک��رد‪ .‬ناصر ش��رافت جهرمی‪ ،‬رئیس‬ ‫دانش��کده اقتصاد دانشگاه ش��هید بهش��تی دیگر عضو این‬ ‫شورا بود که با این ش��ورا وداع کرد‪ .‬بر اساس حکم جدید‬ ‫احمدی نژاد‪ ،‬کوروش پرویزیان مدیر س��ابق بانک توس��عه‬ ‫صادرات و پیمان نوری مدیر س��ازمان خصوصی سازی به‬ ‫عضویت شورای پول و اعتبار در امدند‪ .‬پرویزیان هم اکنون‬ ‫مش��اور عالی رئیس کل بان��ک مرکزی جمهوی اس�لامی‬ ‫اس��ت و قبال رئیس هیا ت مدیره و مدیرعامل بانک توس��عه‬ ‫صادرات ایران بوده اس��ت‪ .‬پیمان نوری نیز رئیس سازمان‬ ‫خصوصی سازی است که س��ابقه مدیرعاملی بانک رفاه را‬ ‫درکارنامه دارد‪ .‬پرویزیان و نوری جایگزین محمد جهرمی ‬ ‫مدیرعامل فعلی بان��ک صادرات و ناصر ش��رافت جهرمی‬ ‫ رئیس دانش��کده اقتصاد دانشکده ش��هید بهشتی در شورای‬ ‫پ��ول و اعتبار ش��ده اند‪ .‬پ��س از انکه این دو عضو س��ابق‬ ‫ش��ورای پول و اعتبار بر ضرورت کاهش نرخ سود بانکی و‬ ‫هدایت منابع به س��مت بازار تولید و ب��ورس تاکید کردند‪،‬‬ ‫طرف��داران افزایش نرخ س��ود بانک��ی به دنبال پی��دا کردن‬ ‫جانشین برای جهرمی ها افتادند‪.‬‬ ‫این گروه معتقدند که کاهش نرخ سود بانکی در شرایط‬ ‫افزایش نرخ تورم ب��ه ‪ 16‬درصد و احتم��ال افزایش ان در‬ ‫ما ه های اینده‪ ،‬باعث ش��ده که بخش��ی از نقدینگی به جای‬ ‫س��پرده های بانکی به سمت بازار س��که و طال و ارز برود و‬ ‫باعث نوسانات نرخ طال وسکه و ارز در ماه های اردیبهشت‬ ‫و خرداد ماه شده است‪ .‬جهرمی در زمان تصدی وزارت کار‬ ‫بارها ضمن نقد عملکرد نظام بانکی‪ ،‬خواس��تار حمایت از‬ ‫بنگاه های زودبازده از س��وی بانک مرکزی بود‪ .‬او در زمان‬ ‫مدیریت دو ساله خود در بانک صادرات‪ ،‬تحوالت عمده ای‬ ‫را ایجاد کرده‪ ،‬بانک صادرات را که دارای زیان انباشته بود‬ ‫به سود دهی رساند؛ تا جایی که شاخص ها نشان می دهد که‬ ‫سود خالص بانک صادرات به ‪201‬درصد انهم از نوع سود‬ ‫عملیاتی رسیده است‪ .‬این در حالی است که اکثر موسسات‬ ‫مالی در چند س��ال گذش��ته تنها با اتکا به فروش دارایی و‬ ‫اموال مازاد توانسته اند خود را سوداور نشان دهند‪g .‬‬ ‫تکذیب دیدار محصولی با احمدی نژاد‬ ‫ش��د‪ .‬از س��وی دیگر‪ ،‬ایات عظام صافی گلپایگانی‪،‬‬ ‫مکارم ش��یرازی و نوری همدانی صراحتا به پخش‬ ‫این سریال اعتراض کرده و تماشای ان را حرام اعالم‬ ‫کردند‪.‬ایناعتراضاتدرحالیاستکهازیکسومدیر‬ ‫شرکت سینمایی مها که تدوین فیلمنامه این سریال را‬ ‫بر عهده داشته‪ ،‬مدعی شده است که گروهی کارشناس‬ ‫در تمام مراحل فیلمبرداری حضور داشته و بر محتوای‬ ‫فیلم نظارت کرده اند تا تمام جزئیات با اعتقادات دینی‬ ‫از یکسو و با واقعیات تاریخی از سویی دیگر سازگار‬ ‫باشد و از سوی دیگر بسیاری از مراجع و نهادهای اهل‬ ‫سنت در عربستان‪ ،‬اردن و کشورهای دیگر از محتوای‬ ‫فیلم و پیام ان دفاع کرده اند‪ .‬برخی از این مراجع و علما‬ ‫ادعا کرده اند که این سریال در تقابل با برداشت شیعی از‬ ‫رویدادهای صدر اسالم تهیه شده و تلویحا می گویند‬ ‫که این سریال در پاسخ به س��ریال مختارنامه ساخته‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫درعینحالمهم تریننقطهمورداختالفشیعیان‬ ‫و اهل تسنن در خصوص این سریال‪ ،‬تشکیل مذهب‬ ‫تشیع اس��ت که به گونه ای تحریف امیز روایت شده‬ ‫است‪g.‬‬ ‫‪19‬‬ ‫در حاشیه دیدار مسئوالن نظام با مقام معظم رهبری‬ ‫حجت االسالم سیدحسن خمینی‪ ،‬ایت اهلل املی الریجانی‪ ،‬ایت اهلل جنتی و ایت اهلل هاشمی‬ ‫شاهرودی در حاشیه دیدار مسئوالن نظام با رهبر معظم انقالب‪.‬‬ ‫مراسم تودیع و معارفه وزیر نفت‬ ‫رستم قاسمی که رای اعتماد مجلس برای وزارت نفت را کسب کرده است‪ ،‬هفته گذشته‬ ‫در مراسم تودیع و معارفه این وزارتخانه با حضور احمدی نژاد و علی ابادی شرکت کرد‪.‬‬ ‫پاسخ به انتقادات‬ ‫عباسعلیکدخدایی‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫در واکنش به برخی انتقادات نس��بت به حضور همزمان ایت اهلل یزدی در ش��ورای نگهب��ان و کمیته وحدت‬ ‫اصولگرایان‪ ،‬عباسعلی کدخدایی س��خنگوی ش��ورای نگهبان گفت که ایت اهلل یزدی بر حسب سمت در جامعه‬ ‫مدرسین ممکن است اقداماتی را به صورت کلی انجام دهد‪ ،‬اما از جهت شخصیت حقوقی در شورا‪ ،‬اقدامی نخواهد‬ ‫کرد‪ .‬او همچنین تاکید کرد که ایت اهلل جنتی‪ ،‬دبیر شورای نگهبان در کمیته ‪ 8+7‬دخالتی ندارد‪.‬‬ ‫کدخدایی همچنین درخصوص مس��ائلی که از س��وی اصالح طلبان در رابطه با انتخابات مطرح می شود نیز‬ ‫پاسخ داد‪ .‬او در واکنش به اظهارات یکی از چهره های اصالح طلب که گفته است ما با برداشتی که از قانون می شود‬ ‫مشکل داریم‪ ،‬اظهار داشت‪« :‬موضع شورا همواره عمل بر اساس قانون بوده است و در این راستا برداشت مجریان‬ ‫از قانون معتبر است‪».‬‬ ‫سخنگوی ش��ورای نگهبان همچنین در واکنش به اظهارات برخی چهره های سیاسی که تایید سالمت‬ ‫انتخابات از س��وی ش��ورای نگهبان را ش��رط حضور در انتخابات عنوان کرده اند‪ ،‬تاکید کرد‪« :‬شورای‬ ‫نگهبان بر اساس وظیفه قانونی خود عمل می کند‪ ،‬کما اینکه‬ ‫در انتخابات قبلی نیز همین بوده و از س�لامت انتخابات‬ ‫همیش��ه اطمینان حاصل ک��رده اس��ت‪ .‬در اینده نیز‬ ‫همین گونه عمل می کنیم‪ .‬اینکه برخی این گونه مطرح‬ ‫می کنند از برکات نظام ماست و معلوم نیست که این‬ ‫صحبت ها صحت داشته باشد‪g ».‬‬ ‫وداع با سپاهان‬ ‫محمدرضا ساکت‬ ‫‪20‬‬ ‫سه ش��نبه گذش��ته در اتفاق��ی غیرمنتظره‪،‬‬ ‫محمدرضا ساکت از مدیرعاملی باشگاه سپاهان‬ ‫اصفهان استعفا کرد‪ .‬سمیعی نژاد‪ ،‬مدیر کارخانه‬ ‫فوالد مبارکه سپاهان با تایید این خبر اعالم کرده‬ ‫است که ساکت چند هفته پیش از این استعفای‬ ‫خ��ود را ارائه کرده بود که ق��رار بود در‬ ‫نشست هفته گذشته هیات مدیره در‬ ‫مورد ان تصمیم گیری ش��ود‪ .‬بدین ‬ ‫ترتی��ب در نشس��ت هیات مدیره‬ ‫سپاهان با استعفای ساکت موافقت‬ ‫ش��د و وی از مدیریت این باشگاه‬ ‫کنار رفت‪ .‬علیرضا رحیمی به عنوان‬ ‫جانشین ساکت انتخاب شده است‪.‬‬ ‫سپاهان که از زمان اغاز رقابت های لیگ برتر نمایش‬ ‫موفقی در فوتبال ایران داش��ت‪ ،‬توانست چندین قهرمانی‬ ‫در این رقابت ها کس��ب کند و به جام باش��گاه های اس��یا‬ ‫راه یابد‪ .‬این تیم که فصل گذشته نیز قهرمان لیگ برتر شد‪،‬‬ ‫امیر قلعه نویی‪ ،‬س��رمربی خود را از دس��ت داد و بسیاری‬ ‫پیش بینی می کردند که احتمال تغیی��رات مدیریتی در این‬ ‫باشگاه وجود دارد‪.‬‬ ‫س��پاهان در فصل نقل و انتقاالت ل��وکا بوناچیچ را به‬ ‫عنوان س��رمربی در اختیار گرفت ام��ا در عین حال برخی‬ ‫از بازیکنان ارزش��مند خود را نیز از دس��ت داد‪ .‬ساکت در‬ ‫حالی در اخری��ن اظهارنظر خود وعده قهرمانی س��پاهان‬ ‫در اس��یا را داده ب��ود که چندی پی��ش جدال لفظ��ی او با‬ ‫عادل فردوسی پور در رسانه ها جنجال برانگیز شد‪g .‬‬ ‫عکس‬ ‫در حاشیه دیدار مسئوالن نظام با رهبر معظم انقالب‬ ‫سردار جعفری فرمانده کل سپاه‪ ،‬حیدر مصلحی وزیر اطالعات‪ ،‬علی اکبر والیتی و‬ ‫غالمعلی حدادعادل در حاشیه دیدار مسئوالن نظام با رهبر معظم انقالب‪.‬‬ ‫ضیافت افطار در حرم امام رضا(ع)‬ ‫در ماه مبارک رمضان حرم امام رضا(ع) میزبان زائران روزه داری است که در هنگام افطار‬ ‫به زیارت امام هشتم امده اند‪.‬‬ ‫گروه ‪ 8+7‬مورد قبول اکثریت اصولگرایان است‬ ‫علی اکبر والیتی‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫پس از انکه س��ال گذش��ته انتصاب نمایندگان ویژه‬ ‫رئیس جمه��ور در مناط��ق مختل��ف جهان ب��ا واکنش ها‬ ‫و انتقادهایی مواجه ش��د‪ ،‬ای��ن بار محم��ود احمدی نژاد‬ ‫رئیس جمهور‪ ،‬علی سعیدلو را به عنوان معاون خود در امور‬ ‫بین الملل منصوب کرده است‪.‬‬ ‫بر اساس حکم احمدی نژاد‪ ،‬سعیدلو به منظور پیگیری‬ ‫و برنامه ریزی مس��ئولیت های بین الملل رئیس جمهور به‬ ‫این سمت منصوب شده اس��ت‪ .‬او که پیش از این همزمان‬ ‫معاون اجرایی رئیس جمهور و رئیس سازمان تربیت بدنی‬ ‫بود‪ ،‬با تشکیل وزارت ورزش و جوانان و نقل مکان بقایی‬ ‫به نهاد ریاست جمهوری یکی پس از دیگری مناصب خود‬ ‫را از دست داد‪ ،‬اما هفته گذش��ته بار دیگر به رئیس جمهور‬ ‫نزدیک تر شد‪.‬‬ ‫البت��ه پی��ش از ای��ن هنگام��ی ک��ه احمد ی ن��ژاد‬ ‫نمایندگان��ی را ب��رای خ��ود در مناط��ق مختلف جهان‬ ‫برگزید‪ ،‬اعت��راض منوچهر متکی نس��بت به این اقدام‬ ‫به برکنار ی اش منجر شد؛ اگرچه پس از چندی حکم‬ ‫«نمایندگان ویژه» به «مش��اوران وی��ژه» تغییر یافت‪.‬‬ ‫این در حالی است که ش��رایط فعلی دستگاه‬ ‫دیپلماسی بسیار متفاوت از ان دوره است‬ ‫و علی اکبر صالحی همراهی بیش��تری‬ ‫با این اقدامات نش��ان می دهد‪ .‬برخی‬ ‫نمایندگان مجلس نسبت به این اقدام‬ ‫رئیس جمهور انتقاد ک��رده و ان را‬ ‫م��واز ی کاری ب��ا وزارت خارجه‬ ‫دانس��ته اند‪g.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫عضو کمیته سه نفره اصولگرایان گفت‪« :‬گروه‪ 8+7‬مورد قبول اکثریت اصولگرایان است‪ ».‬علی اکبر والیتی با‬ ‫اشاره به وضعیت گروه‪ 8+7‬اظهار کرد‪« :‬گروه‪ 8+7‬حاصل یکسال تالش است و پس از انقالب چنین مجموعه ای‬ ‫که متشکل از متدینین و پیشکسوت ها‪ ،‬مبارزین مسلمان و بزرگان روحانیت باشد وجود نداشته و امروز به میدان‬ ‫امده اند‪ ».‬وی در ادامه با تاکید بر اینکه ایت اهلل مهدوی کنی پرچم وحدت اصولگرایان را در دس��ت گرفته اند‪،‬‬ ‫تصریح کرد‪« :‬ایت اهلل یزدی از این تشکل حمایت کرده اند و این سا زو کار مورد قبول اکثریت اصولگرایان است‬ ‫و این گروه بی سابقه یا کم سابقه است‪ ».‬والیتی تاکید کرد‪« :‬تشکیل گروه ‪ 8+7‬نشان از احساس تکلیف شرعی در‬ ‫مقابل مخاطراتی است که از نبود اتحاد حاصل می شود و اگر اینچنین نبود هیچ گاه جامعتین حضور نمی یافتند‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬تقریبا همه کسانی که به نوعی به عنوان اصولگرایان سرشناس شناخته می شوند در این گروه حضور‬ ‫داشته یا نماینده دارند که وجود این گروه پدیده بسیار مبارکی است و امید بسیار زیادی برای وحدت اصولگرایان‬ ‫داریم‪ ».‬عضو کمیته سه نفره اصولگرایان در پاسخ به سوالی درباره حضور اصالح طلبان در انتخابات اینده گفت‪:‬‬ ‫ی یا گروهی که به‬ ‫«حضور اصالح طلبان به خودشان مربوط است‪ ،‬شورای نگهبان هر کسی تحت هر عنوانی و نام ‬ ‫نظام جمهوری اسالمی اعتقادی ندارد یا حرکتش ضد جمهوری اسالمی است‪ ،‬صالحیتش را تائید نمی کند‪ ».‬وی‬ ‫افزود‪« :‬کسانی که مخالف جمهوری اسالمی هستند می دانند اگر در چارچوب نظام کار نکنند باید زیر پرچم امریکا‪،‬‬ ‫انگلیس و صهیونیست ها بروند‪ ».‬والیتی بیان کرد‪« :‬افرادی که تاریخ مصرفشان گذشته و به دامن امریکایی ها پناه‬ ‫بردند به فالکتی افتاده اند که تصورش را نمی کردند‪ ،‬انها دنیا را نمی شناسند و نمی دانند که کشورهای غربی و‬ ‫حاکمان غرب به هیچ کس رحم نمی کنند‪ ».‬وی تاکید کرد‪« :‬کسانی که با جمهوری اسالمی و مردم در می افتند و‬ ‫امید به حمایت امریکایی ها دارند‪ ،‬به سرنوشت شاه ملعون مبتال می شوند‪g».‬‬ ‫معاون بین الملل‬ ‫احمدی نژاد‬ ‫علی سعیدلو‬ ‫‪21‬‬ ‫اشوب درخانه روباه پیر‬ ‫کشته شدن یک جوان ‪29‬ساله سیاهپوست در منطقه تاتنهام لندن اتش را در‬ ‫انگلستان شعله ور کرد ‪ .‬گروهی در اعتراض به پلیس لندن به خیابان ها امدند تا لندن‬ ‫در اتش بسوزد‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫حمیدرضا خراسانی‬ ‫شاید در نخستین ساعاتی که ش��مال لندن شاهد‬ ‫تظاهرات ارام مردم در اعتراض به کش��ته شدن مردی‬ ‫در درگیری با پلیس بود‪ ،‬کمتر کس��ی تصور می کرد که‬ ‫چندین ش��هر انگلیس ناارامی های گس��ترده را تجربه‬ ‫کنند‪ ،‬اما هنگامی که تاتنهام و لندن خشونت را به خود‬ ‫دیدند‪ ،‬می شد پیش بینی کرد که مشکالت کوتاه مدت‬ ‫نخواهند بود‪.‬‬ ‫ناارامی های لندن از ش��نبه ای اغاز شد که یکی از‬ ‫شهروندان در تاتنهام به وسیله پلیس کشته شد‪ .‬اعتراض‬ ‫به کشته شدن مارک داگان‪ 29‬ساله شب هنگام به شورش‬ ‫و ناارامی تبدیل ش��د و ادامه یافت‪ .‬پلیس ادعا می کند‬ ‫این جوان سیاهپوست از داخل یک تاکسی به ماموران‬ ‫تیراندازی کرده است اما به گزارش رسانه های بریتانیایی‬ ‫بررس��ی های بعدی نش��ان داده گلوله ای که به دستگاه‬ ‫بی سیم یکی از پلیس ها اصابت کرده از اسلحه یکی از‬ ‫همکارانش شلیک شده است‪.‬‬ ‫‪22‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫منطقه تاتنهام که اغازگ��ر ناارامی های اخیر بوده‬ ‫سال ها پیش از این هم ش��اهد اعتراضات گسترده بوده‬ ‫است و با متشنج ش��دن جو ان می ش��د ادامه دار بودن‬ ‫داس��تان را پیش بینی ک��رد‪ .‬درگیری های اخی��ر یاداور‬ ‫شورش های خیابانی ش��مال لندن در دوران صدارت‬ ‫مارگارت تاچر در دهه هشتاد میالدی است‪ .‬محله تاتنهام‬ ‫در سال ‪ 1985‬پس از انکه یکی از زنان ساکن این محله‬ ‫در حمله پلیس به خانه اش در اثر حمله قلبی جان باخت‪،‬‬ ‫صحن��ه درگیری های خونین ب��ود‪ .‬درگیری های محله‬ ‫تاتنهام یکی از خشونت بارترین درگیری های کل تاریخ‬ ‫انگلیس بود که در انها یک افسر پلیس در حالی که سعی‬ ‫داشت از اتش نشانان محافظت کند با چاقو کشته شد و‬ ‫‪ 60‬افسر دیگر نیز زخمی شده و در بیمارستان بستری‬ ‫شدند‪ .‬زمانی که دولت محافظه کار تاچر در سال ‪1979‬‬ ‫بر سر کار امد‪ ،‬کشور دچار مشکالت جدی اقتصادی‬ ‫بود‪ .‬اقدامات رادیکال دولت برای کنترل و کاهش این‬ ‫بحران به مش��کالت و اعتراضات ش��دید اجتماعی از‬ ‫جمله چندین شورش شهری منجر شد‪ .‬در ناارامی های‬ ‫اخیر عده ای از فرصت بهره برده تا به ان بهانه شورش و‬ ‫ناارامی ضد دولتی را ترتیب دهند‪ .‬این ماجرایی است که‬ ‫کم و بیش در زمان حکومت تاچر نیز رخ داد و اکنون با‬ ‫ابعادی متفاوت و شکلی دیگر در حال تکرار است‪ .‬مایو‬ ‫کندی‪ ،‬تحلیلگر ارشد هفته نامه ابزرور براین باور است‬ ‫که روند کنونی مشکالت اقتصادی و اجتماعی می تواند‬ ‫بریتانیا را وارد دورانی مشابه شورش های شهری دوران‬ ‫حکومت تاچر بکند‪.‬‬ ‫اینگونه بود که اعتراضات در لندن گسترش یافت و‬ ‫حتی به دیگر شهرهای انگلیس کشیده شد‪ .‬شورش های‬ ‫خیابانی لندن پس از دو ش��ب چنان گس��ترده شد که‬ ‫نخست وزیر این کشور را ناچار به ناتمام گذاشتن سفر‬ ‫تابستانی به ایتالیا و بازگش��ت به لندن کرد‪ .‬دو روز پس‬ ‫از کشته شدن داگان‪ ،‬اشوب و ناارامی سرتاسر لندن را‬ ‫در برگرفتودوشنبهوسه شنبهبهشهرهایدیگرانگلیس‬ ‫نیز سرایت کرد‪ .‬در پی گس��ترش ناارامی در محله های‬ ‫مختلف لندن‪ ،‬پلیس ضدشورش در بخش های مختلف‬ ‫این شهر مستقر شد‪ .‬ناارامی لندن دوشنبه به شهر بیرمنگام‬ ‫هم سرایت کرد‪ .‬در پی حمله گروهی از جوانان به چند‬ ‫فروشگاه در این شهر‪ ،‬پلیس ضد ش��ورش در مرکز ان‬ ‫مس��تقر ش��د‪ .‬این افراد پس از حمله به چند فروشگاه‪،‬‬ ‫اجناس داخل انها را غارت کردند‪ .‬در لیورپول و بریستول‬ ‫هم ناارامی هایی گزارش شد‪ .‬پلیس در حالی با اشوبگران‬ ‫درگیر ش��د که چندین فروشگاه در محله های مختلف‬ ‫لندن غارت شد و یک فروشگاه بزرگ لوازم خانه و چند‬ ‫ساختمان به اتش کشیده شدند‪ .‬گزارش ها بیانگر به اتش‬ ‫کشیده شدن خودروهای شخصی در محله لوییشام در‬ ‫جنوب لندن و سوختن یک اتوبوس و یک فروشگاه در‬ ‫محله پکام در نزدیکی ان بود‪ .‬یک فروشگاه بزرگ لوازم‬ ‫خانگی و چند خانه مس��کونی هم در محله کرویدون‬ ‫در اتش سوخت‪ .‬در محله هکنی در شرق لندن هم در‬ ‫پی حمله اشوبگران به یک خودروی پلیس و شکستن‬ ‫شیشه های ان‪ ،‬یکی از خیابان ها بس��ته شد‪ .‬ناارامی در‬ ‫هکنی پس از ان شروع شد که پلیس یکی از شهروندان‬ ‫را برای بازرسی متوقف کرد ولی هیچ وسیله ممنوعه ای‬ ‫نزد او پیدا نکرد‪ .‬خبرگزاری رویترز از گسترش غارت‬ ‫‪23‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫فروشگاه ها به سایر محله های شهر خبر داده است‪.‬‬ ‫نخست وزیر کامرون‪ ،‬سه شنبه گذشته در نشست‬ ‫اضطراری شورای امنیت ملی با وزیر کشور و فرماندهان‬ ‫پلیس جلسه داشت تا راهکارهای رویارویی با شورش ها‬ ‫را بررسی کند‪ .‬نخس��ت وزیر انگلیس در پایان جلسه‬ ‫کمیته اضطراری دولت موسوم به «کبرا» اعالم کرد که با‬ ‫هماهنگیبه عمل امده با رئیس مجلس و با لغو تعطیالت‬ ‫پارلمان مقرر شد نمایندگان برای بررسی اوضاع جاری‬ ‫تشکیل جلسه دهند‪ .‬نخست وزیر انگلیس گفت‪« :‬شب‬ ‫دوشنبه بیش از شش هزار پلیس در خیابان حضور داشتند‬ ‫ولی امش��ب این رقم به ‪ 16‬هزار نیروی پلیس افزایش‬ ‫خواهد یافت‪ ».‬کامرون همچنین به ش��دت حوادث را‬ ‫محکوم کرد و از لغو همه مرخصی های نیروهای پلیس‬ ‫خبر داد‪.‬‬ ‫اما خشونت ها ادامه یافت‪ .‬در حالی لندن پس از چند‬ ‫ی به ارامش نسبی بازگشت که دیگر شهر ها‬ ‫روز ناارام ‬ ‫به طور گسترده ای ناارام ش��دند‪ .‬چهارشنبه با سرایت‬ ‫نا ارامی به چند شهر دیگر انگلیس و در حالی که دست کم‬ ‫هزار نفر در رابطه با حوادث اخیر بازداشت شده بودند‪،‬‬ ‫دومین جلسه کمیته بررسی شرایط اضطراری به ریاست‬ ‫نخست وزیر تشکیل شد‪ .‬همزمان با اعالم تشکیل دومین‬ ‫جلسه اضطراری گزارش شد که پلیس بیرمنگام‪ ،‬دومین‬ ‫شهر بزرگ بریتانیا‪ ،‬یک مرد سی و دو ساله را در ارتباط‬ ‫با قتل سه نفر در حادثه تصادف اتومبیل بازداشت کرده‬ ‫است‪ .‬اهالی منطقه گفتند که این سه نفر در حال نگهبانی‬ ‫از محله ش��ان بودند‪ .‬این فرد راننده اتومبیلی بوده است‬ ‫که در ساعات اولیه پس از نیمه ش��ب گذشته‪ ،‬سه مرد‬ ‫اسیایی تبار را در یکی از نقاط بیرمنگام زیر گرفت و انان‬ ‫را کشت‪ .‬پس از این حادثه‪ ،‬حدود دویست تن از اعضای‬ ‫جامعه اسیایی تباران بیرمنگام در برابر بیمارستانی که این‬ ‫سه نفر به ان انتقال یافته بودند اجتماع کردند و خواستار‬ ‫رسیدگی سریع به این واقعه شدند‪ .‬منابع پلیس این شهر‬ ‫همچنین گفتند که در شب چهارشنبه‪ ،‬بیش از یکصد نفر‬ ‫را در ارتباط با حمله به ماموران‪ ،‬به اتش کشیدن اموال‬ ‫و غارت فروشگاه ها بازداش��ت کردند‪ .‬ماموران پلیس‬ ‫به منظور جلوگیری از حمله به فروشگاه ها‪ ،‬در برخی‬ ‫نقاط شهر متمرکز شدند و از جمله یک مرکز خرید را‬ ‫در محاصره خود دراوردند‪ .‬از سوی دیگر صدها تن از‬ ‫جوانانی که چهره خود را پوشانده بودند در شهر منچستر‬ ‫واقع در شمال غرب این کشور به اشوب گری پرداخته و‬ ‫پلیس را وادار به عقب نشینی کردند‪ .‬مرکز خرید ارندال‬ ‫در منچس��تر هدف حمالت شورش��یان قرار گرفت و‬ ‫بسیاری از مغازه ها دچار خسارت شدند‪ .‬غارتگران یک‬ ‫فروشگاه بزرگ وسایل الکترونیکی را نیز مورد هدف قرار‬ ‫دادند و در عین حال نیروهای پلیس از انجام اقدام های‬ ‫الزم برای ممانعت از بروز جرم بازماندند ‪ .‬گری شوان‪،‬‬ ‫یکی از فرماندهان پلیس منچس��تر که از سال ‪ ١٩٨١‬در‬ ‫این شهر مشغول خدمت بوده‪ ،‬گفت‪« :‬من تاکنون شاهد‬ ‫چنین خشونت گسترده ای در منچستر نبوده ام‪ ».‬پلیس‬ ‫میرلندز نیز اعالم کرد در حال انجام بررس��ی های الزم‬ ‫در خصوص گزارش ها درباره درگیری های مس��لحانه‬ ‫در این منطقه است‪ .‬شهر اِنفیلد نیز شاهد تظاهرات هایی‬ ‫شبانه در سطح شهر بود‪.‬‬ ‫در واکنش به حوادث اخیر لندن‪ ،‬بوریس جانسون‪،‬‬ ‫شهردارپایتخت‪،‬باتاکیدبراینکهنیرویپلیسشهربایداز‬ ‫امکاناتالزمبرایحفظامنیتشهروندانبرخوردارباشد‪،‬‬ ‫به دولت هشدار داده است برنامه کاهش بودجه و نفرات‬ ‫پلیسرابهاجرانگذارد‪.‬جانسونزمانرابرایاجرایبرنامه‬ ‫دولت کامرون در کاهش بودجه پلیس مناس��ب ندانسته‬ ‫است‪.‬بایدمنتظربودودیدخیابان هایانگلیسدرروزهای‬ ‫ایندهچهوضعیتیخواهندداشت‪g.‬‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫‪24‬‬ ‫اتش درلندن‬ ‫موج بیداری این بار از لندن اغاز شد‬ ‫‪5‬‬ ‫اعتراض مردم در انگلیس با وجود س��رکوب های پلیس به شهرهای دیگر این کشور نیز سرایت کرده‬ ‫است‪ .‬جوانانی که در اعتراض به مرگ یک جوان ‪ 29‬ساله سیاهپوست راهی خیابان ها شده بودند‪ ،‬وقتی‬ ‫بی توجهی پلیس در پاسخگویی را دیدند به اعتراضات خود ادامه دادند و مساله را به بحرانی برای دولت‬ ‫انگلستان تبدیل کردند‪ .‬حسن بهشتی پور‪ ،‬کارشناس مسائل بین الملل در گفت وگو با مثلث ضمن ریشه یابی‬ ‫این مساله دلیل اصلی ان را بی توجهی دولت به خواسته های مردم و به ویژه جوانان مهاجر می داند‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫هفته گذشته شاهد اغاز ناارامی هایی در لندن‬ ‫بودیم که از چهارشنبه هفته گذشته به شهرهای‬ ‫دیگر انگلس��تان نیز کشیده ش��د‪ .‬علت اصلی‬ ‫این ناارامی ها و ادام��ه ان را چگونه ارزیابی‬ ‫می کنید؟‬ ‫‪ l‬ش��روع این ناارامی ها از یک��ی از محله های‬ ‫فقیر نش��ین لندن اغاز شده اس��ت‪ .‬اعتراض مردم به‬ ‫نحوه برخورد خش��ن پلی��س با فردی بود که کش��ته‬ ‫ش��د‪ .‬ابتدا مردم به خیابان ها امدند ت��ا در مورد چنین‬ ‫برخوردی توضیح بخواهند‪ ،‬اما از انجا که پلیس پاسخ‬ ‫قانع کننده ای نداده اس��ت عده ای دیگر از این فرصت‬ ‫اس��تفاده کردند و اعتراض های خود را به اتش زدن‬ ‫فروش��گاه ها و ایجاد اشوب در ش��هر تبدیل کردند‪.‬‬ ‫جمعه هفته گذش��ته درگیری ها اغاز ش��ده بود و از‬ ‫انجا که موضوع به این س��مت رفت که این افراد یک‬ ‫عده اشوب گر هستند‪ ،‬عده دیگری به اینها پیوستند و‬ ‫عمال موجی از مهاجران که نسبت به تبعیضاتی که به‬ ‫انها می شود و نس��بت به رفتار پلیس اعتراض دارند‬ ‫تبدیل شد‪.‬‬ ‫این مساله توس��ط پلیس انگلستان جدی گرفته‬ ‫نش��د تا اینکه ابعاد مختلفی گرفت و چهارشنبه شب‬ ‫هفته گذشته به سایر شهرهای انگلس��تان هم رسید‪.‬‬ ‫ریشه این مسائل چند موضوع اس��ت که می توان ان‬ ‫را اینگونه تعریف کرد‪ -1 :‬اعتراض به برخورد پلیس‬ ‫‪ -2‬بحث تبعیضاتی که بین رنگین پوست ها و اقلیت ها‬ ‫یا هم��ان مهاجران انگلیس��ی که به عنوان ش��هروند‬ ‫درجه دو با انها برخورد می شود و ‪ -3‬حضور عده ای‬ ‫فرصت طلب که دست به غارت فروشگاه ها می زنند و‬ ‫هیچ توجیهی ندارد‪ ،‬چرا که این اشوب ها را نمی توان‬ ‫جزو اعتراضات سازماندهی شده به حساب اورد‪.‬‬ ‫ان چیزی ک��ه به طور قطعی می ت��وان گفت این‬ ‫اس��ت که باالخره اعتراض رنگین پوستان و مهاجران‬ ‫انگلیسی انباشته ش��ده و مشکالت اقتصادی انگلیس‬ ‫هم به ان اضافه ش��د و اوضاع را به اینجا رس��اند که‬ ‫شاهد ان هستیم‪.‬‬ ‫در ارتب��اط با برخورد پلی��س با معترضان‬ ‫نظرتان چیس��ت؟ تاکنون بیش از هزار نفر‬ ‫دستگیر شده اند و نخست وزیر هم مسافرت‬ ‫تابس��تانی خود را نیمه رها کرده و در یک‬ ‫اقدام ن��ادر اعض��ای پارلم��ان را به لندن‬ ‫فرا خوانده است‪ .‬این اقدامات چه تعبیری‬ ‫دارد؟ از سوی دیگر این تجمعات از طریق‬ ‫اس ام اس و شبکه های اجتماعی انجام شده‬ ‫است‪ .‬این مساله نشان دهنده چیست؟‬ ‫‪ l‬ام��روزه فیس ب��وک و توییتر وس��یله ای‬ ‫اس��ت که در همه جای دنیا اس��تفاده می ش��ود و‬ ‫در انگلس��تان هم استفاده شده اس��ت‪ .‬استفاده از‬ ‫شبکه های اجتماعی در لیبی و تونس و مصر هم‬ ‫بوده است‪ .‬اما مساله این است که چرا پلیس باید‬ ‫طوری برخورد کند که منجر به کشته شدن فردی‬ ‫ش��ود که انگیزه اصلی اعتراض ها باشد‪ .‬به ویژه‬ ‫اینکه پس از این حادثه مسئوالن انگلیسی مساله‬ ‫را جدی نگرفتن��د و از ابتدا فکر کردن��د که این‬ ‫اعتراضات به صورت محدود است اما ظاهرا تمام‬ ‫تبعیضات و برخورد بد پلیس دست به دست هم‬ ‫داده و کار را به جایی کشانده است که عده کثیری‬ ‫از م��ردم و به خص��وص مهاجرین ب��ه خیابان ها‬ ‫بریزند‪ .‬البت��ه نباید فراموش کرد ک��ه در این میان‬ ‫عده ای هم از این شرایط سوء استفاده می کنند‪.‬‬ ‫تبعات این مس��اله برای پلی��س و دولت‬ ‫انگلیس چه خواهد بود؟ سال اینده لندن‬ ‫در انتظار المپی��ک ‪ 2012‬خواهد بود‪ ،‬این‬ ‫مساله چه تاثیری بر دیدگاه جهانی دارد؟‬ ‫‪ l‬فکر نمی کنم این اعتراض ها تا سال اینده‬ ‫که لندن میزبان المپیک خواهد بود ادامه پیدا کند اما‬ ‫به هر حال برای دولت انگلیس این مساله ضربه ای‬ ‫سیاسی است‪ ،‬چرا که نتوانسته است این مساله را‬ ‫مدیریت بحران کند‪ .‬اگر دولت انگلیس تبعیضاتی‬ ‫که به انها اشاره کردم را زودتر حل می کرد و به فکر‬ ‫بود امروز با چنین مس��اله ای مواجه نمی شد‪ .‬این‬ ‫مساله در انگلیس سابقه داش��ته است‪ .‬اما دولت‬ ‫انگلیس به جای برخورد ریش��ه ای با موضوع به‬ ‫س��مت برخورد و س��رکوب انها برامده است تا‬ ‫بحران را کنترل کند‪.‬‬ ‫فکر می کنید که با وجود تش��کیل جلسه‬ ‫فوری در دولت و برخورد تند اقای براون‬ ‫در خطاب قرار دادن معترض��ان بازهم با‬ ‫سرکوب این مساله تمام خواهد شد؟‬ ‫‪ l‬تجربه بحران های گذش��ته هم نشان داده‬ ‫اس��ت که تنها با اس��م گذاری نمی توان موضوع‬ ‫را حل کرد‪ .‬مس��اله به این مهم��ی را نمی توان با‬ ‫برچسب زدن به معترضان حل کرد‪ .‬با پاک کردن‬ ‫صورت مساله‪ ،‬مشکل حل نخواهد شد بلکه باید‬ ‫به دنبال حل کردن ریشه ای این مساله بود‪ .‬از سوی‬ ‫دیگر نمی توان گفت تنها افرادی ناراضی هستند‬ ‫که دست به اشوب زده اند‪ ،‬بلکه بسیاری هم بدون‬ ‫ایجاد اشوب اعتراض های خود را نشان داده اند‪.‬‬ ‫این مس��اله هنوز برای دولت انگلیس جا نیفتاده‬ ‫اس��ت تا این اعتراض ها را به رسمیت بشناسد و‬ ‫بداند که سیاس��ت های غلط گذش��ته باعث شده‬ ‫اس��ت که اعتراض های عمومی به وجود بیاید و‬ ‫اینها ناش��ی از سیاس��ت های غلط یک سال و نیم‬ ‫گذشته کامرون است که وضعیت مردم و به ویژه‬ ‫مهاجران را بدتر کرده است‪g .‬‬ ‫‪25‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫خداحافظی با‬ ‫جمعه های مختار‬ ‫جمعه های انتقام‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫عاطفه کربالئی‬ ‫روایت میرباق��ری از مختار و تالش ه��ای او برای‬ ‫گرفتن انتقام از قاتالن امام حسین(ع) و یارانشان سرانجام‬ ‫پس از گذشت حدود‪ 9‬ماهبه پایان رسید‪ .‬میرباقری اگرچه‬ ‫تالش می کرد مشکالت این سریال را در طول ساخت و‬ ‫حاشیه های ان را هنگام پخش مدیریت کند‪ ،‬اما سرانجام‬ ‫نتوانست مدیران سیما را به پخش سکانس های مربوط به‬ ‫حضرتابوالفضل(ع)راضیکندوبااینکارجانتازهرابه‬ ‫قسمت هایپایانیاینسریالبدهد‪.‬میرباقریوهمکارانش‬ ‫راه پر فراز و نشیب ساخت و پخش مختارنامه را از سال‪83‬‬ ‫و در شهر کاشان شروع کردند‪ .‬انان سپس فیلمبرداری این‬ ‫سریال را در تهران‪ ،‬ورامین‪ ،‬شهریار‪ ،‬شاهرود و ابادان ادامه‬ ‫دادندتاسرانجامدرسال‪ 88‬پسازچهارباروقفهدرتولید‪،‬در‬ ‫احمدابادمستوفی(منطقه ایدرجنوبغربیتهران)مرحله‬ ‫پایانی این سریال را تمام کردند؛ اما این تازه اغاز ماجراهای‬ ‫پسازتولیدوپخشبود‪.‬پرداختنشدندستمزدعواملاین‬ ‫سریالباعثشدکهمیرباقریمدتیبرتدویناینمجموعه‬ ‫نظارت نکند‪ ،‬اما «مختارنامه» در نهایت سال‪ 89‬به ایستگاه‬ ‫پخش رسید‪ .‬از قسمت های اولیه این سریال‪ ،‬حاشیه ها به‬ ‫سراغ «مختارنامه» میرباقری امدند‪ .‬بحث برتر نشان دادن‬ ‫‪26‬‬ ‫عربنسبتبهعجمیکیازاینحاشیه هابود‪.‬میرباقریدر‬ ‫تو گویخوداززماناغازپخشمختارنامه‬ ‫جدی ترینگف ‬ ‫کهبا«مثلث»داشتتاکیدکرددراینسریالبهفرهنگایرانی‬ ‫بسیار حرمت گذاشته شده است‪ .‬بودجه صرف شده برای‬ ‫مختارنامه هم حرف و حدیث هایی را برانگیخت‪ .‬مدتی‬ ‫صرف بودجه‪ 36‬میلیارد تومانی برای این س��ریال بر سر‬ ‫زبان هاافتاد‪،‬ولیمحمودفالح–تهیه کنندهمختارنامه‪-‬ان‬ ‫را تکذیب کرد و گفت که بودجه این سریال کمی بیش از‬ ‫نصف میزان رقمی اس��ت که اعالم شده است‪ .‬مدتی هم‬ ‫رقم‪ 20‬میلیارد تومان مطرح شد‪ ،‬اما مورد تایید فالح قرار‬ ‫نگرفت‪.‬بازیگران انتخاب شده برای مختارنامه هم به نوبه‬ ‫خودخبرسازشدند‪.‬البتهحتیپیشازاغازپخشاینسریال‬ ‫همدربارهبازیگرنقشمختاربحث هاییمطرحبود‪.‬جمشید‬ ‫ هاشم پور‪،‬نخستینگزینهمیرباقریبرایایننقشبود‪،‬امابه‬ ‫گفتهمیرباقریشایداینبازیگرمقهورحجمزیادمختارنامه‬ ‫و مدت طوالنی س��اخت ان ش��د و بازی در این نقش را‬ ‫نپذیرفت‪ .‬در نهایت فریبرز عرب نیا بازیگر این نقش شد‪.‬‬ ‫هدیهتهرانیهمبرایبازیدرنقشجاریهکاندیداشدهبود‪،‬‬ ‫اماتوافقاتالزمبیناووگروهتولیدحاصلنشد‪.‬البتهدراین‬ ‫میانبایدازعواملوبازیگرانییادکردکهاگرچهدرساخت‬ ‫مختارنامهسهیمبوده اندودرانهنرنماییکردند‪،‬امااالندر‬ ‫قیدحیاتنیستندتاحاصلتالشخودراببینند‪.‬محمد باقر‬ ‫اشتیانی از جمله این افراد است که یکی از مدیران تولید‬ ‫مختارنامه بود‪ .‬رضا خندان و عباس امیری هم از بازیگران‬ ‫مختارنامه بودند که اکنون در خاک خفته اند‪ .‬اما گذشته از‬ ‫حکایت بازیگران مختارنامه‪ ،‬مهمترین چالش سازندگان‬ ‫این س��ریال در مرحله پخش به تصویر کش��یدن چهره‬ ‫حضرتابوالفضل(ع)بود‪.‬اینموضوعانقدربسطدادهشد‬ ‫که حتی علما هم در مقابل ان واکنش نشان دادند و برخی‬ ‫از انها بر لزوم پرهیز از این کار تاکید کردند و برخی دیگر‬ ‫شروطیمانندانتخاببازیگرمناسبودارایسالمتنفس‬ ‫رابرایبازیدرایننقشتعیینکردند‪.‬همینموضع گیری ها‬ ‫میرباقری را ناگزیر به انج��ام رایزنی هایی کرد تا از حذف‬ ‫احتمالیسکانس هایمربوطبهقمربنی هاشم(ع)جلوگیری‬ ‫کند‪.‬دراینمیانشوراینظارتبرصداوسیماواردگودشد‬ ‫و خواستار حذف صحنه های مربوط به جهاد و شهادت‬ ‫حضرت ابوالفضل العباس(ع) از اینسریال شد‪ .‬در نهایت‬ ‫در حالی که بینندگان مختارنامه انتظار دیدن سکانس های‬ ‫تو یکم‬ ‫مربوطبهحضرتابوالفضل (ع)رادرقسمتبیس ‬ ‫می کشیدند‪ ،‬از‪ 18‬دقیقه مربوط به این شخصیت تنها چند‬ ‫برداشت دقیق‬ ‫نگاه‬ ‫پژوهشگر سریال «مختارنامه» در گفت وگو با مثلث‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫پالن پخش شد که در انها چهره بازیگر این نقش با استفاده‬ ‫از جلوه های ویژه رایانه ای پوش��انده شده بود‪ .‬میرباقری‬ ‫اما از دریغ ک��ردن موضوع عظیمی مانن��د فداکاری های‬ ‫حضرت ابوالفضل العباس(ع) از نس��ل کنونی ایران ابراز‬ ‫تاسف کرده و گفته بود که پخش این تصاویر می توانست‬ ‫اغازحرکتنوینیباشدتابتوانیممفاهیموشخصیت های‬ ‫مذهبی را که درباره انها محدودیت نداریم به همه جهانیان‬ ‫عرضه کنیم‪ .‬از س��وی دیگر پخش سکانس های مربوط‬ ‫به حضرت ابوالفضل می توانس��ت جذابیت بیشتری به‬ ‫قسمت های پایانی این س��ریال بدهد‪ .‬چون پس از تمام‬ ‫شدن قسمت های مربوط به انتقام گیری مختار از قاتالن‬ ‫حضرت امامحسین(ع)و یارانشان‪ ،‬از جذابیت اینسریال‬ ‫تاحدودیکاستهشدهبود‪.‬مختارنزدیکبهیکسالجمعه‬ ‫ش��ب ها را با ایرانیان بود؛ مصیبت های کربال در حاشیه‬ ‫پردازششخصیتاصلیسریالروایتشدوشیوخزمانه‬ ‫همچون این زهیر و عبدالرحمن بن عمر و دیگرانی چون‬ ‫عبیداهللابنزیادوعمرسعدبهتصویردرامدند‪.‬جمعه های‬ ‫مختار‪ ،‬جمعه های انتقام‪ ،‬جمعه هایی که شمش��یرهای‬ ‫مختار را بر گردن قاتلین حسین(ع) و خاندانش ستایش‬ ‫می کردیم‪ ،‬تمام شده است‪g.‬‬ ‫بحث هایی مطرح شده‪ ،‬مبنی بر اینکه سریال‬ ‫«مختارنامه» با اسناد تاریخی انطباق ندارد و‬ ‫حتی برخی افراد‪ ،‬این س��ریال را به تحریف‬ ‫تاریخ متهم کرده اند‪ .‬شما این مسائل را چقدر‬ ‫قبول دارید؟‬ ‫ما بارها دربار ه اینکه هنرمند هستیم و نه مورخ‬ ‫صحبت کرده و به همین دلی��ل‪ ،‬تالش کرده ایم تا به‬ ‫واقعیت ان زمان نزدیک شویم‪ .‬براساس استنباطی که‬ ‫مندارم‪ 95،‬درصدسریال«مختارنامه»مطابقلحظات‬ ‫کلیتاریخبودهاست‪.‬دربحثپرداختنبهشخصیت‬ ‫مختارازایننظرکهچگونهادمیبودهاست‪،‬دقیق ترین‬ ‫برداشتی که می توان داشت‪ ،‬همان چیزی است که در‬ ‫سریال«مختارنامه»بهنمایشدرامد‪.‬مختارگفته ایدر‬ ‫تاریخ دارد مبنی بر اینکه وقتی از زندان عبیداهلل بیرون‬ ‫امد‪ ،‬قسم خورد و به یکی از هم طایفه ای های خود از‬ ‫قوم ثقف گفت‪ ،‬من به انداز ه خون هایی که از یحیی‬ ‫بن زکریا ریخته شد‪ ،‬از قاتالن حسین (ع) می کشم‪.‬‬ ‫این امر‪ ،‬کلیدی برای من بود‪ ،‬چون نشان می داد که او‬ ‫ی بن زکریا را می بیند و‬ ‫در خون حسین (ع)‪ ،‬خون یحی ‬ ‫نشان می دهد که او دغدغ ه دینی داشته و باورهایش‬ ‫عمیقبودهاست‪.‬‬ ‫یک ش��اخص ه دیگر مختار‪ ،‬ق��درت بالغت‬ ‫و خطابه گویی او بود‪ .‬عوام وقتی س��خنان کسی را‬ ‫نمی فهمندیاخیلیرویانهاتاثیرمی گذارد‪،‬می گویند‬ ‫کالم او س��حر و جادو دارد‪ ،‬ای��ن را دربار ه حضرت‬ ‫خاتم النبیین (ص) هم می گفتند‪ .‬اکنون نیز کسانی که‬ ‫ی در بیان و بالغت دارند‪ ،‬به نوعی طرف‬ ‫قدرت گرم ‬ ‫مقابل خود را جادو می کنند‪ .‬این چند شاخصه در کنار‬ ‫ویژگیسلحشوری‪،‬وجوهمختارراتشکیلداد؛یعنی‬ ‫فردی که خوب خطبه می گوید‪ ،‬کیّس است‪ ،‬ضمن‬ ‫اینکه از اتفاقی که بر امام حس��ین (ع) گذشته است‪،‬‬ ‫فهم دارد‪ .‬ش��ما انصاف دهید که ما چقدر توانستیم‬ ‫مشخصاتانفردرابگوییم‪.‬‬ ‫تاریخ نویسانیکهازجبه هغالبضدشیعهبودند‪،‬‬ ‫تاریخ را نوشته اند‪ .‬چطور می توانید بگویید سندهای‬ ‫تاریخی که به دست ما رس��یده‪ ،‬صد درصد درست‬ ‫است تا بعد بتوان گفت که سریال «مختارنامه» با ان‬ ‫اسنادمتناقضبودهاست‪.‬‬ ‫از نظر شما به لحاظ داش��تن اسناد تاریخی‬ ‫معتبری ک��ه بتوان براس��اس انها‪ ،‬س��ریال‬ ‫«مختارنامه» را ساخت‪ ،‬کمبود داریم؟‬ ‫ما با اس��تنباط خود‪ ،‬دقیق تری��ن و علمی ترین‬ ‫مختار ممکن را ارائه کردیم‪ .‬به نظر من‪ ،‬ان مختار در‬ ‫صفاتی مانند بالغت‪ ،‬کیّس بودن‪ ،‬فصاحت کالم و‬ ‫شجاعت‪،‬خیلیشبیهمختاریبودکهمادراینسریال‬ ‫نشان دادیم‪.‬‬ ‫اساسا ایا فیلم ها و سریال های تاریخی دقیقا‬ ‫بایدمنطبقبااسنادتاریخیساختهشوند؟‬ ‫ما به انداز ه ژانرها و سبک های هنری می توانیم‬ ‫کارهاییرامانندکارهایتاریخیـتخیلیمثلمومیایی‬ ‫بسازیم‪،‬اماچیزیکهفلسفههنربرانصحهمی گذارد‬ ‫و اصل و ارزشی برای هر اثر هنری است‪ ،‬واقع گرایی و‬ ‫پایبندی ان اثر هنری به واقعیت است؛ یعنی در تاریخ‪،‬‬ ‫هر اثری که توانسته به زندگی نزدیک شود و از جنس‬ ‫حقیقت و واقعیت باشد‪ ،‬مردم از ان استقبال کرده اند‬ ‫و ایینه ای از رویدادهایی ش��ده که در تاریخ گذشته‬ ‫است‪ .‬بنابراین کاری در ژانر تاریخی ارزشمند است‬ ‫که به واقعیت پایبند باش��د‪ ،‬ضمن انکه اصول اولیه‬ ‫قصه گویی‪ ،‬جذابیت و درام در ان رعایت شده باشد‪.‬‬ ‫با اینکه ما دست و پای خود را در «مختارنامه» بسته‬ ‫بودیم تا مانند «معصومیت از دس��ت رفته» خیلی به‬ ‫سمتتخیلنرویم‪،‬ولیایناثرجذابیتداشت‪،‬چون‬ ‫به همان ماجرا متعلق بود‪ .‬این یک دستاورد است‪ .‬ما‬ ‫لحظه به لحظه مطابق ش��اخص های اصلی حرکت‬ ‫کردیم‪ ،‬هنر ما زاویه نگاه و گذاش��تن دوربین در بین‬ ‫تکه های پراکنده و پیدا کردن شخصیت کشاورزی‬ ‫بود که قیامی را انجام می دهد ک��ه به کهن الگوهای‬ ‫داستان ایرانی نیز خیلی نزدیک است‪ .‬جریان هایی‬ ‫مانند ماجرای کوشک س��فید‪ ،‬زندانی شدن مختار‬ ‫توسط عبیداهلل‪ ،‬زخمی شدن چشمش و عفونت ان‪،‬‬ ‫هم بندیاوبامیثمتماروعبداهللعفیف‪،‬رفتنبهمکهو‬ ‫دربار ال زبیر‪ ،‬ماجرای درگیری اش با یزیدیان و اتش‬ ‫زدن کعبه و همچنین داشتن دو زن‪ ،‬مطابق تاریخ بوده‬ ‫است‪ .‬دستاورد ما این بود که با وجود اینکه به تاریخ‬ ‫خیلی پایبند بودیم‪ ،‬توانستیم مخاطب را هم جذب‬ ‫کنیمواینیکموفقیتاست‪.‬‬ ‫در کارهای تاریخی چقدر مجاز اس��ت که‬ ‫خالقیت های هنری کارگردان وارد اثر شود؟‬ ‫بستگی دارد‪ ،‬هرچه واقعیت زیباتر بیان شود‪،‬‬ ‫بهتر است‪ .‬همان طور که یک قاری تالش می کند با‬ ‫لحن خوش ایات قران را بخواند‪ .‬زیبا و کامل گفتن‪،‬‬ ‫یکی از شاخصه های هنر است و برای هر هنرمندی‪،‬‬ ‫غایتیکاثرهنریاست‪.‬اساساکاریککارگرداناین‬ ‫است که خالقیت خود را به اثر وارد کند‪ .‬اگر قرار باشد‬ ‫یک روایت سرراست‪ ،‬خشک و بی روح باشد‪ ،‬مستند‬ ‫ساختهمی شود‪.‬اینکهتاثیرعمیقداشتهباشدوبهروح‬ ‫مخاطبچنگبیندازد‪،‬هنرنویسندهوکارگرداناست‪.‬‬ ‫همینامر‪،‬سینمارانسبتبهخطبه‪،‬منبرودیگرهنرها‬ ‫خاصمی کند‪.‬بایدزیبابگویدتابتواندبرروح‪،‬عقلو‬ ‫احساسبینندهتاثیربگذارد‪.‬‬ ‫از نظر شما که یک پژوهشگر هستید‪ ،‬منابع‬ ‫مربوط به تاریخ اسالم تا چه میزان غنی هستند‬ ‫تا بتوان کاری تاریخی را براساس انها با دقت‬ ‫ساخت؟‬ ‫به انداز ه کافی زحمت کش��یده ش��ده است و‬ ‫علمای دینی این کار را کرده اند‪ .‬لزومی ندارد که یک‬ ‫هنرمند خیلی منابع عجیبی داشته باشد‪ ،‬گاهی وجود‬ ‫یک خط درباره یک نفر می تواند سبب شود تا دیگر‬ ‫ابعاد او براس��اس روانشناسی‪ ،‬علوم جامعه شناسی‬ ‫و فرهنگ عامه قابل فهم باشد‪ .‬برای هنرمند هرچه‬ ‫بیشتر مطالعه کند‪ ،‬بهتر است؛ ولی کتب تاریخ مادر‬ ‫اثاری مانند تاریخ طبری و تاریخ یعقوبی هس��تند‬ ‫و بقیه تاریخ ها براس��اس انها شکل گرفته اند‪ .‬بحث‬ ‫علمی تر نیز این است که متاسفانه به اندازه مورخان‬ ‫غربی تحقیقات نش��ده و ما قصه هایی را مانند انچه‬ ‫جرجی زیدان مس��یحی با جزئیات نوش��ته است‪،‬‬ ‫نداریم‪g.‬‬ ‫‪27‬‬ ‫یادداشت ها‬ ‫فریدون حاجی پور‬ ‫تاکتیک های اصالح طلبان برای انتخابات مجلس نهم‬ ‫بازی دو چهره‬ ‫فریدون حاجی پور‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫سیاسی در این‬ ‫یادداشت به‬ ‫بررسی جنگ‬ ‫روانی رسانه های‬ ‫اصالح طلب در‬ ‫استانه انتخابات‬ ‫مجلس پرداخته‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫نهمین دوره انتخابات مجلس ش��ورای اسالمی‬ ‫ درحالی پی��ش روی گروه های سیاس��ی ق��رار دارد‬ ‫که بی ش��ک باید ان را یک «فرص��ت» و «موقعیت»‬ ‫استراتژیک برای جریان های سیاسی ارزیابی کرد‪.‬‬ ‫انتخاب��ات مجلس ات��ی در حقیق��ت یک گام‬ ‫تا ریاس��ت جمهوری یازدهم اس��ت‪ ،‬بنابراین برای‬ ‫جریان هایی که به تس��خیر این کرس��ی می اندیشند‪،‬‬ ‫رجوع به افکار عمومی برای «نقدینگی اعتماد»‪ ،‬نیاز و‬ ‫ضرورتی محتوم است‪.‬‬ ‫یک س��وی این ماجرا اصولگرایان قرار دارند‬ ‫که گفتمان مس��لط موجود در اختیار انان اس��ت‪.‬‬ ‫گفتمان «خدمت و عدالت» س��الیانی اس��ت که در‬ ‫دس��ترس بوده و قابلیت استفاده ش��وندگی خود را‬ ‫ظهور و بروز داده و در چندین انتخابات نیز با اقبال‬ ‫مردمی مواجه شده است و اینک در استانه ازمونی‬ ‫دیگر جریان اصولگرایی با رویش های جدیدی که‬ ‫در بطن این جریان به وجود امده به دنبال هم افزایی‬ ‫قابلیت ها و توا ن ه��ای موجود این بدن��ه و تجهیز‬ ‫انان ب��رای انتخابات اتی اس��ت‪ .‬بی ش��ک ازمون‬ ‫اصولگرای��ان در ای��ن عرص��ه‪ ،‬محکم س��اختن و‬ ‫قوام دادن اتحادهایی اس��ت که رنگ��ی از انحصار‬ ‫و سهم خواهی ندارد‪ .‬امتحانی است از وفاداری به‬ ‫گفتمان اصولگرایی و نش��ان دادن قابلیت اعتماد و‬ ‫س��زاواری نمایندگی‪.‬‬ ‫س��وی دیگر این ماجرا ام��ا اصالح طلبان قرار‬ ‫دارند‪ .‬جریانی که در کارنامه خود همراهی و حمایت‬ ‫از فتنه ‪ 88‬را ثبت و ضبط کرده و به انتخابات به مثابه‬ ‫یک فرصت برای بازگش��ت به حاکمیت می نگرد و‬ ‫بنا بر گفته یکی از سرامدان خود‪« ،‬ادامه اهداف تنظیم‬ ‫شده را در بازگشت به درون ساختار و مبارزه از درون»‬ ‫تعریف و تفس��یر می کند‪ .‬در همی��ن چارچوب این‬ ‫جریان می کوشد تا حضور خود در انتخابات را با «ناز‬ ‫‪28‬‬ ‫وکرشمه» همراه ساخته و با مهندسی برای فرصت های‬ ‫موجود به فرصت های تصادفی و محتمل نیز نگاهی‬ ‫داشته باشد‪.‬‬ ‫در همی��ن چارچوب گروه ه��ای اصالح طلب‬ ‫گرچه به شرط و ش��روط گذاری برای نظام مشغول‬ ‫بوده و بازی نخ نما ش��ده امدن و نیامدن را به نمایش‬ ‫می گذارند ولیکن واضح و مبرهن است که انان حتی‬ ‫راغب تر از گذشته به دنبال حضور در انتخابات هستند‪.‬‬ ‫اما پرسش اساس��ی این اس��ت که اصالح طلبان چه‬ ‫اهدافی را در سر داشته و با کدامین روش ها درصدد‬ ‫پیگیری خواست های خود هستند‪.‬‬ ‫با نگاهی در این زمینه می توان گفت‪:‬‬ ‫ال��ف‪ -‬اصالح طلب��ان برای��ن ب��اور هس��تند‬ ‫ک��ه عدم حض��ور ان��ان در انتخاب��ات با توج��ه ب��ه‬ ‫عدم اقبال عمومی در انتخابات دهم ریاست جمهوری‪،‬‬ ‫ی نسبت به انان را تسریع خواهد کرد‪.‬‬ ‫فراموشی عموم ‬ ‫بنابراین حضور این جری��ان در انتخابات اتی تالش‬ ‫برای بودن و حیات است‪.‬‬ ‫ب‪ -‬دوم خردادی ها در حال حاضر با پدیده ای‬ ‫به نام فرقه سبز روبه رو هستند که حداقل خواسته انها‬ ‫همراهی س��ران اصالح طلبان با منش و روش سران‬ ‫فتنه و نیز عدم حضور در انتخابات است‪ .‬این وضعیت‬ ‫که با منش دستیابی به قدرت اصالح طلبان در تناقض‬ ‫است شرایط سختی را برای این طیف به وجود اورده‬ ‫که با اما و اگرها بدنه اجتماعی سبزها را در انبان خود‬ ‫داشته باشند‪.‬‬ ‫ج‪ -‬اصالح طلبان برای دستیابی به اهداف خود‬ ‫بازی دو چه��ره ای را تعری��ف کرده اند‪ .‬از یک س��و‬ ‫می کوشند تا با شرط و شروط گذاری به سر نظام منتی‬ ‫گذاش��ته وخود را راغب به انتخابات نشان دهند‪ .‬و‬ ‫حتی از هم اکنون بحث سالمت انتخابات را نیز طرح‬ ‫می کنند تا در صورت شکس��ت خ��ود در این عرصه‬ ‫بتوانند بحث مهندس��ی انتخابات و حضور نظامیان‬ ‫در این ساحت را بهانه ای برای توجیه شکست خود‬ ‫تعریف و تفسیر کنند‪.‬‬ ‫این جریان همچنین می کوش��د ت��ا در چهره ای‬ ‫دیگر با حمای��ت از فتنه‪ ،‬توجهات را به س��وی خود‬ ‫معطوف ک��رده تا کریدور تحرک مهره های س��فید به‬ ‫سهولت فراهم شود‪.‬‬ ‫در مجموع با توج��ه به موارد گفته ش��ده و با‬ ‫نگاهی به مواضع اصال ح طلبان می توان محورهای‬ ‫ف��وق را در بیا ن های اش��کار انان رص��د و مورد‬ ‫مطالعه ق��رار داد‪،‬مواردی که نش��ان از عزمی برای‬ ‫حض��ور دارد؛‬ ‫‪ -1‬راهکارهای خاتمی‬ ‫‪ -2‬شرط تضمین اصول‬ ‫‪ -3‬شرکت در انتخابات ازاد‬ ‫‪ -4‬زود بودن برای اظهار نظر‬ ‫‪ -5‬نحوه تصمیم گی��ری مس��ئوالن در رابطه با‬ ‫حامیان فتنه و‪...‬‬ ‫ای��ن ام��ا هم��ه ماجرا نیس��ت‪ .‬ب��ا نگاه��ی به‬ ‫اظهار نظره��ای اخی��ر اصالح طلبان درب��اره فرایند‬ ‫انتخابات��ی در جبهه اصولگرای��ان به وضوح می توان‬ ‫دریافت که دوم خردادی ها چرا نس��بت به تعامالت‬ ‫و رویش های درونی اصولگرایان حساس هستند‪.‬‬ ‫طی روزها و هفته های اخیر شاهد بودیم که با رویش‬ ‫جبهه پایداری در بدنه اصولگرایان چگونه اصالح طلبان‬ ‫اعالم موجودیت این جبهه را تفسیر به اختالف در میان‬ ‫اصولگرایانکردهوتصریحکردندرقیبسنتیانانباچالش‬ ‫مواجه شده است! بی شک اگر به گفته های اصالح طلبان‬ ‫مبنیبرعدمحضوردرانتخاباتباورداشتهباشیمبایدتاکید‬ ‫کنیم که ماجرای تشکیالتی اصولگرایان چندان برای انان‬ ‫مهم نیست‪ ،‬مگر اینکه خود قائل به حضور بوده‪ ،‬به دنبال‬ ‫مهندسیاختالفاتدربدنهاصولگرایانباشند‪.‬‬ ‫در مجم��وع و در پای��ان برای��ن ب��اورم ک��ه‬ ‫اصالح طلبان درخصوص انتخاب��ات و اصولگرایان‬ ‫به دنبال پیگیری اهداف ذیل هستند‪:‬‬ ‫ انجام بازی دوگانه بر اس��اس م��دل قدیمی ‬‫«امدن و نیامدن»‬ ‫شرط گذاریبراینظامبه عنوانیکژستسیاسی‬‫ طرح مباحث رادیکال توسط برخی از الیه ها‬‫جهت منحرف س��اختن اذهان از فعالیت های اصلی‬ ‫این جریان‬ ‫ ساماندهی مهره های سفید‬‫ ائت�لاف پنه��ان ب��ا جری��ان خارج ش��ده از‬‫اصولگرایان برای گسست در اصولگرایان و رسیدن‬ ‫به یک بلوک قدرت موثر برای مجلس اتی‬ ‫ طراحی واکنشگی��ری از گروه های اصولگرا‬‫برای القای اختالفات میان جریان‬ ‫ حمله به نهادهای برگزار کننده انتخابات برای‬‫توجیه شکست احتمالی خود‬ ‫و‪...‬‬ ‫در پایان باید تصریح کرد ب��رای پرداختن دقیق تر‬ ‫مع��ادالت انتخابات��ی باید ب��ه وارد س��اختن عناصر‬ ‫دیگری همچون جریان خارج ش��ده از اصولگرایان‬ ‫و ش��کل گیری ائتالف های پیدا و پنهان با بخش های از‬ ‫اصالح طلبان نیز اشاره داشت که به نظر می رسد مجال ان‬ ‫در مقاله ای دیگر باشد‪g.‬‬ ‫مقام معظم رهبری در‬ ‫سفر به بندرعباس از‬ ‫قدرت دریایی ایران‬ ‫در خلیج فارس به‬ ‫عنوان مظهر اقتدار‬ ‫کشور یاد کردند‬ ‫رحیم مخدومی‬ ‫خبرنامه‬ ‫وارد بندرعب��اس که ش��دیم‪ ،‬انگار پ��ا توی فر‬ ‫گذاشته بودیم‪ .‬منتها شعله اش نمی س��وزاند‪ ،‬برشته‬ ‫می کرد‪ .‬تا اینکه ان شب اجتماع ده‪ ،‬پانزده هزار نفری‬ ‫در یگان دریایی سپاه فرا رسید‪ .‬شنبه شب دوم مرداد‬ ‫را می گویم‪.‬‬ ‫از در دژبانی تا محل استقرار‪ ،‬حدود دو کیلومتر‬ ‫راه بود‪ .‬خیلی از خانواده ها این مسیر را پیاده طی کرده‬ ‫بودند‪ .‬زن و مرد‪ ،‬بچه در اغوش‪ ،‬کودک‪ ،‬پیر‪ ،‬مریض‪،‬‬ ‫فرتوت‪...‬‬ ‫موتور عشق همه شان روش��ن بود‪ .‬انگار روی‬ ‫پش��ت بام تنور راه می رفتند و زیر س��قف کوره‪ .‬هوا‬ ‫تاریک ش��ده بود و س��اعت حوالی ‪ 9‬ش��ب‪ .‬در ان‬ ‫تاریکی خبری از خورش��ید نبود‪ ،‬معل��وم بود موقع‬ ‫رفتن ش��عله هایش را جاگذاش��ته‪ .‬بن��ده اعتقاد دارم‬ ‫به جز ان شعله‪ ،‬ش��عله های دیگری هم بود‪ .‬درست‬ ‫اس��ت که بندرعباس در ش��ب دوم مرداد ‪ ،90‬خیلی‬ ‫گرم بود‪ .‬درست اس��ت که بدن هر انسان با ‪30-40‬‬ ‫درجه حرارت یعنی بخاری متحرک‪ .‬درست است که‬ ‫پانزده هزار ادم کیپاکیپ هم‪ ،‬یعنی پانزده هزار بخاری‬ ‫چسبیده به هم‪ .‬همه اینها قبول‪ ،‬اما عقربه ها تا ساعت‬ ‫یازده ش��ب هم که پیش رفتند‪ ،‬از شدت عرق ریزان‬ ‫چیزی کم نش��د‪ .‬پس حتما به جز ان ش��عله‪ ،‬ش��عله‬ ‫دیگری هم بود که در سینه ها می تپید و در قالب الفاظ‬ ‫بیرون می ریخت‪.‬‬ ‫ بسیجیان بندریم‪ ،‬فدائیان رهبریم‪.‬‬‫و چه کسی است که نداند بندری بودن به معنی‬ ‫زیس��تن در کنار بندر نیس��ت‪ ،‬چرا که ان فی نفس��ه‬ ‫ارزش��ی ندارد‪ .‬بندری یعن��ی غیرتی‪ ،‬یعنی پیش��ینه‬ ‫معتبر ایس��تادگی با دس��ت خالی در مقابل متجاوزان‬ ‫مسلط بر دریا؛ انگلیس��ی ها‪ ،‬هلندی ها‪ ،‬پرتغالی ها‪...‬‬ ‫یعنی جرات پکان��دن ناو مغ��رور امریکای��ی که با‬ ‫دک و پز از تنگه هرمز عبور کرده ب��ود‪ .‬بندری یعنی‬ ‫رئیسعلی دلواری‪.‬‬ ‫بندری ها جان مطلبشان را ریخته بودند در حلق‬ ‫همین شعار بس��یجیان بندر و ختم کالم‪ .‬در خانه اگر‬ ‫کس است‪ ،‬یک حرف بس است‪.‬‬ ‫مریدان اق��ا دو جورن��د‪ .‬یک جورش��ان مرید‬ ‫عقلی اند‪ ،‬یک جورش��ان مرید دلی‪ .‬نه اینکه عقلی ها‬ ‫فاقد دل باشند یا دلی ها‪ -‬دور از جانشان‪ -‬فاقد عقل‪.‬‬ ‫حکایت چربیدن ان یکی بر دیگری است‪.‬‬ ‫عقلی ها اقا را دنبال می کنند تا بشنوند‪ ،‬اما دلی ها‬ ‫رصد می کنند تا ببینند‪.‬‬ ‫عقلی ها شش دانگش��ان گوش است و کاغذ و‬ ‫قلم‪ .‬دلی ها ش��ش دانگشان چشم اس��ت و تماشا و‬ ‫عشق‪.‬‬ ‫حتما دیده ای��د یک وقت وس��ط صحبت های‬ ‫مهم اقا‪ ،‬یکی تکبیر می گوید‪ .‬البد این را هم دیده اید‬ ‫که قلم به دس��ت ها خیلی خوششان نمی اید‪ .‬حرص‬ ‫می خورند‪ ،‬چپ و راستش��ان را نگاه می کنند‪ ،‬انتظار‬ ‫دارند اقا با یک تذکری‪ ،‬هش��داری‪ ،‬چیزی دلشان را‬ ‫خنک کند‪ ،‬اما وقتی س��کوت و یا حت��ی لبخند تایید‬ ‫ایشان را می بینند‪ ،‬تعجب می کنند‪.‬‬ ‫البت��ه بعض��ی وقت ها ‪ -‬ب��ه ن��درت‪ -‬تذکری‬ ‫می شنوند‪ ،‬و ان وقتی اس��ت که توجه به حساسیت‬ ‫شرایط نمی کنند‪ .‬اما غالبا اینگونه نیست‪.‬‬ ‫اقا بر خالف ما قلم به دس��ت ها‪ ،‬که فقط مشت‬ ‫و دهان این جماعت را می بینیم‪ ،‬دلشان را می بیند‪.‬‬ ‫به ه��ر ح��ال اینه��ا – خیل��ی‪ -‬دنبال ش��نیدن‬ ‫حرف های جدید نیستند‪ .‬همین که فهمیدند دوست و‬ ‫دشمن کیست‪ ،‬عمل می کنند‪ .‬تمام ولعشان برای دیدن‬ ‫جمال مقتد است‪ .‬در دل هایشان کسی است که وقتی‬ ‫یک حرف شنید‪ ،‬تا انتهایش پیش می برد‪.‬‬ ‫ ام��ام گفت اگ��ر من ب��ودم ن��او امریکایی را‬‫می زدم؟ سمعا و طاعتا‪ .‬ابرقدرت کیلویی چند است؟‬ ‫رفتیم که بزنیم‪.‬‬ ‫ حضرت اقا ش��ما بفرمایید‪ .‬کدام گرگ را باید‬‫بزنیم‪ ،‬کدام بره را باید نوازش نماییم؟‬ ‫ما جماعت قلم به دست چه؟‬ ‫جم�لات را صغری کب��ری می کنی��م‪ .‬میانگین‬ ‫واژه های اس��تعمال ش��ده را در می اوریم‪ .‬ترتیب و‬ ‫ ترتب ها را مشخص می کنیم‪ .‬شش ماه انتظار می کشیم‬ ‫تا بش��نویم عنوان سال اینده چیس��ت‪ .‬بعد شش ماه‬ ‫برای طول و عرض و ارتفاع ان‪ ،‬سمینار و نکو داشت‬ ‫برگزار می کنیم‪ .‬دس��ت اخ��ر اماده می ش��ویم برای‬ ‫عنوان سال بعد‪.‬‬ ‫البته جس��ارت به قلم به دس��ت های دلی‪ -‬که‬ ‫نادرند‪ -‬نباشد‪.‬‬ ‫الغرض همه ای��ن صغری کبری ه��ا را بافتم که‬ ‫بگویم در ان ش��ب تنوری بندرعب��اس‪ ،‬همه طیفی‬ ‫بودند‪ ،‬اما تنور دل یاران تنوری(دلی) کجا و دیگران‬ ‫کجا!‬ ‫س��اعت ها از حضورشان در ان س��ونای جسم‬ ‫و روح می گذش��ت و هر لحظه ش��فاف تر‪ ،‬رساتر و‬ ‫شعله ورتر می شدند‪.‬‬ ‫مخلص کالم اینکه؛ بنازم ب��ه یاران تنوری بندر‬ ‫عباس که یک بار دیگر روح سلحش��وری رئیسعلی‬ ‫دلواری را در دل ها زنده کردند‪g .‬‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫رحیم مخدومی‬ ‫نویسنده کتاب های‬ ‫دفاع مقدس در این‬ ‫یادداشت نگاهی‬ ‫به سفر رهبر فرزانه‬ ‫انقالب اسالمی به‬ ‫بندر عباس کرده‬ ‫است‬ ‫روایت متفاوت یک سفر‬ ‫‪29‬‬ ‫واقعا اگر هر کدام از‬ ‫ما به جای امنه بودیم‬ ‫چه می کردیم‪ .‬کاری‬ ‫که امنه کرد به شدت‬ ‫سخت است‬ ‫یک بار دیگر پلک بزن‬ ‫اگر من جای امنه بودم‬ ‫خبرنامه‬ ‫خانم نویسنده این‬ ‫یادداشت به دالیلی‬ ‫که در متن به ان‬ ‫اشاره شده دوست‬ ‫نداشت که عکس‬ ‫و نامش کنار مطلب‬ ‫قرار گیرد‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫فقط چن��د ثانیه فکر می کنم و ج��واب می دهم‪:‬‬ ‫«قصاص می کردم!» من اگر جای «امنه» بودم قصاص‬ ‫می کردم‪ .‬من اگر جای امنه بودم قصاص می کردم؟!‬ ‫به چه جرات��ی حتی یک لحظه خ��ودم را جای‬ ‫دخت��ری بگذارم ک��ه در روزه��ای اوج جوانی‪ ،‬گل‬ ‫هندوانه زندگ��ی اش به زش��ت ترین صورت هوس‬ ‫جوان دیگری به خاک افتاده اس��ت؟ کدام یک از ما‬ ‫ـ من و دیگر دختران س��رزمینم ـ ک��ه همچون دیگر‬ ‫زنان زمینی‪ ،‬اول و اخر به چهره پس��ندیده شده ایم و‬ ‫می شویم‪ ،‬قادریم تصور کنیم درد امنه و به اصطالح‬ ‫این روز رس��انه ها‪« ،‬امنه ها» تا چه عمقی از جانشان‬ ‫رسوخ کرده است؟‬ ‫من «مجید» را قصاص می کردم؟ وقتی برخالف‬ ‫همه روزهای گذشته زندگی ام‪ ،‬اینه ای روبه رویم رخ‬ ‫نمی نمود که به حظ طراوت جوانی و عمل به توصیه‬ ‫بزرگترها تکرار کنم «فتبارک اهلل احسن الخالقین»‪...‬‬ ‫چقدر از وجودم و شخصیتی که می خواستم بیش از‬ ‫اینها شکل بدهم‪ ،‬باقی می ماند هنگامی که الشه ای هم‬ ‫از چشمانم در کاسه اش به جا نبود؟‬ ‫‪30‬‬ ‫از استقامت تفکر و تصمیم چه در بر داشتم اگر‬ ‫خوانده و ش��نیده بودم هیچ مجرمی به حکم جنایت‬ ‫اسیدپاش��ی تا به حال به موقعیت قصاص نرس��یده‬ ‫اس��ت؟ به دنبال چه عدالت��ی دوان دوان می رفتم؟ با‬ ‫دلسوزی ها چه برخوردی داشتم؟ کدام شب دوباره‬ ‫لذت خواب راحت را تجربه می کردم؟ به چه امیدی‬ ‫ادامه می دادم؟ نباش��ی‪ ،‬فرق می کند تا باش��ی اما هر‬ ‫روز فردایی در انتظارت صبح ش��ود ک��ه یک رقم به‬ ‫تاریخچه رنجت می افزاید‪ .‬قصاص می کردم‪ ،‬تا این‬ ‫کارش��ناس بگوید با این واکنش هاس��ت که چرخه‬ ‫خش��ونت در جامعه امتداد می یابد یا می بخشیدم‪ ،‬تا‬ ‫ان صاحبنظر دیگر تحسین کند که الگوسازی کرده ام‬ ‫برای گذشت!‬ ‫حاال از ان چن��د ثانیه اول‪ ،‬حداق��ل چند دقیقه‬ ‫گذشته است‪ :‬قصاص می کردم؟ زخمی که همزمان بر‬ ‫صورتم‪ ،‬روی ضمیرم هم نشسته باشد به کجا هدایتم‬ ‫می کند؟ عکس ه��ای روی دیوار‪ ،‬ت��وی البوم‪ ،‬روی‬ ‫صفحه نمایشگر کامپیوتر یا پس زمینه گوشی موبایل‬ ‫ارامم می گذارد؟ قربان صدقه های مامان و نگاه های‬ ‫پدر فراموشم می شود؟‬ ‫نمی دانم چقدر ایمان دارم که از اویی که ان باال‬ ‫حواسش به همه عالم هس��ت‪ ،‬بدانم چگونه و با چه‬ ‫لحنی بپرس��م‪«:‬چرا؟»‪ .‬اصال باید بپرسم؟ گوش هایم‬ ‫چقدر برای شنیدن پاس��خش امادگی دارد؟ اما انگار‬ ‫«امنه» اماده ش��ده بود که گفت از هم��ان ابتدا قصد‬ ‫بخشش در شرایط اختیار را داشته است‪.‬‬ ‫دیگر چند س��اعتی از ش��نیدن ان سوال گذشته‬ ‫است‪ .‬نمی خواهم دنیای کوچکم با چنین اتفاقی تغییر‬ ‫کند و بلکه بزرگتر شود‪ ،‬چه برس��د به دوندگی های‬ ‫پس از ان تا برس��م به تصمیمی که همه چش��م بدان‬ ‫داشته باشند‪ .‬اما من بمانم و همچنان زندگی در شهری‬ ‫که با گش��ت و گذاری نه چندان طوالن��ی در یکی از‬ ‫خیابان های مرکزی اش مهیاست که چند لیتری اسید‬ ‫بخری به قیمت چند ورق ده هزارتومانی و فروشنده‬ ‫هم نپرسد برای چه می خواهی این چاقوی بی دسته را‪.‬‬ ‫بع��د از ماجرا هم��ه س��راغ نتیجه ب��ه جامانده‬ ‫رفتند و اینده جوانی که از ایام ش��باب‪ ،‬نش��انی جز‬ ‫صدای امیدوار ندارد‪ .‬نش��نیدم کسی از وجود که نه‪،‬‬ ‫حداقل احساس امنیت برای دختران شهر من و دیگر‬ ‫شهرها بگوید‪ ،‬که اگر نخواستیم و «نه» گفتیم قربانی‬ ‫نمی ش��ویم‪ .‬این س��ال ها نه امنه‪ ،‬که ده ها زن و دختر‬ ‫دیگری که به اجبار تس��لیم این تقدیر دیگرخواسته‬ ‫شده اند‪ ،‬طلبی جز عدالت ان هم از نوع کاربردی اش‬ ‫نداشته اند‪« .‬اب خنک خوردن» مجرم در بند‪ ،‬درمان‬ ‫انی و کمتر از انی از چشم بستن به موهبت جوانی و‬ ‫بینایی نبوده است‪.‬‬ ‫نه! قصاص می ک��ردم تا همه انهای��ی که چنین‬ ‫جنایتی را برگزیده اند یا در مرز لغزش به این اش��تباه‬ ‫هس��تند‪ ،‬برای همین یک بار بدانند قانون نمی گذارد‬ ‫مسیر زندگی دیگران را به دلخواهش��ان تغییر دهند‬ ‫و بعد ه��م گرچه پش��ت میله های زندان‪ ،‬اما س��الم‬ ‫زندگی کنند‪ .‬با این ح��ال به قصد اولیه ش��ان به این‬ ‫طریق رسیده اند‪ :‬اگر مال من نمی شوی‪ ،‬کاری می کنم‬ ‫که نصی��ب دیگری ه��م نخواهی بود‪ .‬ب��ا این غایت‬ ‫بازگشت ناپذیر چه خواهم کرد؟ به زهر خودخواهی‬ ‫که همراه اس��ید به باطنم پاش��یده‪ ،‬ک��دام پادزهر اثر‬ ‫می کند؟ یک چش��م به هم زدن هم ممکن نیست به‬ ‫اخرین پلک زدن امنه به افتاب حتی به احتمال و در‬ ‫خیال تن دهم‪.‬‬ ‫کس��ی که به جای مهری که ادعا می کرد‪ ،‬به من‬ ‫درد بخش��ید را قصاص می کردم؟ سوزانندگی اسید‬ ‫اگر تا مغز انسانیتم را خورده باشد‪ ،‬چه کنم؟ به ذهنم‬ ‫می رس��د بارها این موضوع را باال و پایین کرده ام که‬ ‫به جای ان چه «نفری��ن» می خوانم‪ ،‬برای انها که فکر‬ ‫می کنم برخالف اخالق‪ ،‬رفتاری با من داشته اند دعای‬ ‫خیر کنم‪ :‬منفعتش به او می رسد و لذت ناخوداگاهش‬ ‫به خودم‪ .‬پس اگ��ر ذره ای از روح خدا را در وجودم‬ ‫دست نخورده حفظ کرده باش��م‪ ،‬به رنج هیچ انسان‬ ‫دیگری راضی نمی ش��وم‪ .‬همان طور که امنه از این‬ ‫قصاص بی ثمر گذش��ت تا اتفاقا مجید تا صدها روز‬ ‫بعد بینا بماند و عاقبت اش��تباهش را ببیند‪.‬پی نوشت‪:‬‬ ‫پای این نوشته‪ ،‬از یک دختر ‪ 25‬ساله روزنامه نگار ـ‬ ‫به همان سنی که امنه قربانی شد ـ نامی نمی اید‪ ،‬چرا‬ ‫که دلهره ناامنی‪ ،‬همپای هر قدم بسیاری از ماست! ‪g‬‬ ‫در حالی که ورود کی روش به فوتبال ایران با‬ ‫استقبال دسته جمعی اهالی فوتبال رو به رو شد اما‬ ‫تنها چند نمایش متوسط از تیم ملی حاال مخالفانی را‬ ‫برای سر مربی پرتغالی تیم ملی ردیف کرده است‬ ‫سعید زاهدیان‬ ‫کارلوس کی روش در فوتبال ایران موفق می شود؟‬ ‫سعید زاهدیان‬ ‫به عنوان یک‬ ‫روزنامه نگار ورزشی‬ ‫چالش های کی روش‬ ‫در فوتبال ایران را‬ ‫بررسی کرده‬ ‫خبرنامه‬ ‫فوتبال می ش��نوم که کارلوس ک��ی روش در جمعی‬ ‫دوستانه – خیلی خیلی دوس��تانه و صمیمانه ‪ -‬گفته‪:‬‬ ‫«در فوتبال ایران هیچ کس کارش را بلد نیس��ت‪ .‬من‬ ‫هم رئیس فدراس��یون فوتبال هستم‪ ،‬هم نایب رئیس‪،‬‬ ‫هم سرپرس��ت‪ ،‬هم تدارکات و هم سرمربی تیم ملی!‬ ‫من باید بگوی��م اتوبوس تیم ملی کجا بایس��تد و من‬ ‫باید بگویم که بطری های اب چه ش��کلی باشد و چه‬ ‫جوری کنار زمین چیده شود‪ .‬من باید تمام موضوعات‬ ‫ریز و درشت را پیگیری کنم و بگویم که زمین تمرین چرا‬ ‫فالن چیز را ندارد و چرا همه چیز غیرحرفه ای است‪».‬‬ ‫من به عنوان خبرنگار از این دست حرف ها زیاد‬ ‫می شنوم‪ ،‬مثال قبل از س��فر مالدیو بود که کی روش به‬ ‫مسئوالن فدراسیون گفت‪« :‬بلیت تمام بازیکنان باید‬ ‫‪ Firstclass‬باش��د‪ .‬چرا فدراس��یون ایران با شرکت‬ ‫هواپیمایی امارات صحبت نمی کند تا بابت معطلی در‬ ‫فرودگاه دبی به بازیکنان تیم ملی هتل بدهند؟ مگر این‬ ‫س ما لوگوی فدراسیون‬ ‫تیم ملی نیست و مگر روی لبا ‬ ‫فوتبال ایران قرار ندارد؟ در پرتغال تبلیغ یک هتل در‬ ‫کنفرانس مطبوعاتی پش��ت س��ر من قرار می گرفت‪.‬‬ ‫به همین دلیل همان هتل به م��دت ‪ 20‬روز در اختیار‬ ‫ملی پوش��ان قرار می گرفت و رای��گان از امکانات ان‬ ‫اس��تفاده می کردیم‪ .‬چرا فدراسیون ایران از این کارها‬ ‫نمی کند؟ چرا تیم ملی اسپانس��ر ندارد؟» مسئوالن ته‬ ‫دلشان به این حرف کی روش می خندند و می گویند‪:‬‬ ‫«اینجا ایران است! »‬ ‫من به عنوان ی��ک خبرنگار چیزه��ای دیگری‬ ‫هم می ش��نوم؛ مثال یک روز صبح کارلوس کی روش‬ ‫در زمین کمپ تیم های ملی ق��دم می زند‪ .‬روی زمین‬ ‫دراز می کش��د و بعد چیزی از داخل چمن بر می دارد‬ ‫و دستش را مش��ت می کند و به س��مت هتل اکادمی‬ ‫ می رود‪ .‬ترابیان ک��ه از دیدن این صحنه متحیر ش��ده‬ ‫به سمت س��رمربی تیم ملی می رود و می پرسد کجا؟‬ ‫مگر االن تمرین شروع نمی شود؟ کی روش می خندد‬ ‫و می گوید‪« :‬امروز تمرین نداریم و تصمیم گرفتم که‬ ‫برویم اشپزی‪ ،‬شما هم بیایید!» ترابیان با تعجب دلیل‬ ‫این کار را سوال می کند و کی روش با خنده مشت خود‬ ‫را باز می کند و یک قارچ بزرگ که از داخل چمن چیده‬ ‫به ترابیان نشان می دهد و می گوید‪« :‬اینجا زمین تمرین‬ ‫اس��ت یا مزرعه قارچ! برویم به جای تمرین س��وپ‬ ‫درست کنیم؟»‬ ‫البته که ترابیان اینبار مثل همیشه مقابل کی روش‬ ‫کوتاه نمی اید و می گوید‪« :‬خب اینجا ایران است خیلی‬ ‫چیزها به سادگی انجام نمی شود!» حتی لحن ترابیان‬ ‫تند می ش��ود و کار به مشاجره می کش��د تا کی روش‬ ‫می گوید‪« :‬انقدر گفتید اینجا ایران اس��ت‪ ،‬اینجا ایران‬ ‫است که اینجوری شده‪»!....‬‬ ‫از این دس��ت ماجراها زیاد است؛ مثال کی روش‬ ‫در هم��ان محف��ل خیلی خیل��ی دوس��تانه در مورد‬ ‫تاکتیک پذیرنبودن بازیکنان حرف می زند و معتقد است‬ ‫که کار با بازیکنانی که اکادمیک فوتبال را یاد نگرفته اند‬ ‫خیلی دشوار است و متاسفانه فوتبال در ایران اکادمیک‬ ‫نیس��ت و بازیکنان چیزهایی را بلند نیستند که بازیکن‬ ‫‪ 15-16‬ساله اکادمی ارسنال با تمام وجود درک کرده و‬ ‫می داند که در چه موقعیتی چگونه در زمین جایگیری کند‬ ‫و چه حرکتی در هر لحظه داشته باشد‪.‬‬ ‫اینها بخشی از مشکالت کارلوس کی روش است‬ ‫که من خبرنگار می دانم و بی انکه محافظه کاری بکنم‪،‬‬ ‫انها را برای هواداران عامه می نویسم‪ ،‬اما مسائل دیگری‬ ‫هم هست که از زبان مدیر و مربی و بازیکن می شنوم‬ ‫اما نمی توان بنویسم؛ خدا به کارلوس کی روش صبر‬ ‫بدهد که سه س��ال می خواهد اینجا – در ایران – کار‬ ‫کند‪.‬‬ ‫***‬ ‫وقت زیادی ندارم؛ سه شنبه هم رو به اتمام است‪.‬‬ ‫هنوز جواب این پرسش را پیدا نکردم که ایا کارلوس‬ ‫کی روش در ایران موفق می ش��ود یا نه؟ انچه می دانم‬ ‫این اس��ت که او مربی بزرگی بوده و هست و کارش‬ ‫را خوب بلد اس��ت‪ .‬او از قلب فوتبال اروپا امده و در‬ ‫این کار همه چیز را می داند اما پاس��خ به این سوال که‬ ‫کی روش می تواند در فوتبال ای��ران نتیجه بگیرد یا نه‬ ‫خیلی دشوار است؛ بی تردید او توانایی انجام کارهای‬ ‫بزرگ را دارد و در فوتبال دنیا مردی ش��ناخته شده و‬ ‫کار بلد اس��ت‪ .‬او قاعدتا باید توانایی بردن یک تیم به‬ ‫جام جهانی را داشته باشد‪ ،‬اما اینجا ایران است و قبل از‬ ‫هر چیز باید بپرسیم که ایا فوتبال ایران می تواند انچه‬ ‫سر مربی تیم ملی برای رسیدن به موفقیت نیاز دارد را‬ ‫مهیا کند؟ ایا در فوتبال ای��ران می توانیم ادم هایی پیدا‬ ‫کنیم که محل پارک اتوبوس بازیکنان را بلد باش��ند و‬ ‫بدانند که بطری اب یک فوتبالیست چه ویژگی هایی‬ ‫می خواهد و میزان امالح ان چقدر است و‪...‬؟!‬ ‫موبایلم زن��گ می خورد‪ ،‬برای یادداش��ت زنگ‬ ‫زده اند‪ .‬خدای من سه ش��نبه تمام ش��د و م��ن هنوز‬ ‫نمی دانم ایا کارل��وس کی روش در «فوتب��ال ایران»‬ ‫موفق می شود یا نه‪g ....‬‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫مهدی ربوش��ه زنگ زد و گفت‪« :‬یک یادداشت‬ ‫می خواهم با این موضوع که کی روش در فوتبال ایران‬ ‫موفق می شود یا نه؟» و بعد بی انکه زمان زیادی بدهد‬ ‫قول گرفت که تا سه شنبه ان را بنویسم و تحویل بدهم‪.‬‬ ‫االن سه شنبه است؛ اگر دست دست کنم سه شنبه‬ ‫هم تمام می ش��ود و چیزی ننوشتم‪ .‬دلیل اینکه چیزی‬ ‫نمی نویس��م به «موضوع» یادداش��ت بر می گردد که‬ ‫سخت نیست‪ ،‬اما نگاه ویژه ای می طلبد‪.‬‬ ‫اینکه کی روش موفق می شود یا نه از نگاه من کلی‬ ‫است و مبهم‪ ،‬پس نمی توانم به موضوع اینجوری نگاه‬ ‫کنم‪ .‬از طرفی این سوال جامعه فوتبال است که از من‬ ‫خبرنگار مدام می خواهند که در جایگاه نوستراداموس‬ ‫بنشینم و بگویم کارلوس کی روش موفق می شود یا نه‪.‬‬ ‫این پرسش بدجوری ذهنم را مشغول کرده و از‬ ‫هر زاویه ای که به موضوع نگاه می کنم جواب متفاوتی‬ ‫می گیرم‪ ،‬اما هرگز نمی توانم ب��ا صراحت بگویم بله‬ ‫یا خیر‪.‬‬ ‫اما به هرحال مجبورم از یک جا شروع کنم‪ ،‬چون‬ ‫امروز سه شنبه است!‬ ‫****‬ ‫من به عنوان یک خبرن��گار چیزهایی می دانم که‬ ‫هوادار عامه فوتب��ال از ان خبر ندارد؛ م��ن به عنوان‬ ‫روزنامه نگار با فوتبالیس��ت ها و مربیان زیادی ارتباط‬ ‫دارم و چیزهایی می شنوم و می بینم که یک عالقه مند‬ ‫معمولی که فقط روزنامه می خواند و بازی ها را دنبال‬ ‫می کند از ان بی اطالع است‪.‬‬ ‫پس نه به عنوان نوس��تر اداموس که در مقام یک‬ ‫خبرنگار ورزشی می توانم در مورد کی روش چیزهایی‬ ‫بگویم که بعضی از انها تاز گی دارد و بعضی موارد هم‬ ‫در روزنامه ها و سایت ها نوشته شده است‪.‬‬ ‫من به عنوان یک خبرن��گار از زبان یک بازیکن‬ ‫نمی دانم‪ ،‬نمی دانم‪ ،‬نمی دانم‪....‬‬ ‫‪31‬‬ ‫سیاست ‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫‪32‬‬ ‫گفت وگوی ویژه‬ ‫دو ساعت گفت و گو با حسین فدایی درباره نقش‬ ‫ایثارگران در ائتالف اصولگرایان‬ ‫‪1‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫حس��ین فدایی که از ابتدای تاس��یس جمعیت ایثارگران انقالب اسالمی‬ ‫دبیرکلی این تش��کل نوین اصولگرا را برعهده دارد‪ ،‬نماین��ده مردم تهران در‬ ‫مجلس هفتم و هشتم و نایب رئیس کمیسیون اصل نود است‪ .‬فدایی مدتی نیز‬ ‫عضو ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی بود‪ .‬او که در شهرری به دنیا امده است‪،‬‬ ‫پیش از پیروزی انقالب اس�لامی گروه توحیدی بدر را تاسیس کرد و در عین‬ ‫حال یکی از اعضای گروه صف بود‪ .‬نقش محوری در ش��کل گیری این گروه‬ ‫برعهده محمد بروجردی بود و س��لمان صفوی‪ ،‬اکبر براتی‪ ،‬حس��ین صادقی‬ ‫و محمد عطریانفر از دیگ��ر اعضای اصلی گروه بودند‪ .‬ای��ن گروه در تهران و‬ ‫اصفهان فعالیت می کرد و با محمد منتظری در ارتباط بود‪ .‬فدایی چندین بار به‬ ‫دلیل ش��رکت در مبارزات انقالبی از سوی ساواک دستگیر و شکنجه شد‪ .‬پس‬ ‫از پیروزی انقالب اسالمی در تاسیس سازمان مجاهدین انقالب اسالمی نقش‬ ‫کلیدی ایفا کرد‪ .‬از اعضای کلیدی دیگر این س��ازمان در بدو تشکیل می توان‬ ‫از بهزاد نبوی‪ ،‬محس��ن مخملباف‪ ،‬فریدون وردی نژاد‪ ،‬محس��ن رضایی‪ ،‬علی‬ ‫شمخانی‪ ،‬محسن ارمین ‪ ،‬هاشم اغاجری‪ ،‬فیض اهلل عرب سرخی‪ ،‬مجتبی شاکری‪،‬‬ ‫عبدالحسین روح االمینی‪ ،‬سعید حجاریان‪ ،‬حسین علم الهدی‪ ،‬محمد منتظرقائم‪،‬‬ ‫مصطفی تاج زاده و محمد عطریانفر نام برد‪ .‬فدایی در کنار علی عسگری و حسن‬ ‫اسالمی مهر‪ ،‬بخشی از جریان راست س��ازمان مجاهدین انقالب اسالمی بود‪.‬‬ ‫شاید بتوان گروه بدر را سلف جمعیت ایثارگران دانست‪ .‬شاخص ترین چهره‬ ‫ان حسین فدایی است که البته در س��ال های ‪ 65 -57‬عبدالعلی علی عسگری‬ ‫را به عنوان چهره شاخص این گروه می شناختند‪ .‬خاس��تگاه انها شهرری بود‪.‬‬ ‫حسین فدایی درباره دیگر اعضای این گروه که اوایل دهه ‪ 50‬منسجم شده بود‪،‬‬ ‫می گوید‪« :‬اقای شهید فاتحی‪ ،‬اقای مداحی‪ ،‬اقای اسالمی و اقای عسگری هم‬ ‫ی هاشمی‪ .‬هفت – هشت نفری بودیم و البته دوستانی داشتم‬ ‫بعدا امدند و بعد اقا ‬ ‫که با واسطه از انها ارتباط می گرفتم منتها در اصل قضیه همین عزیزان بودند‪ .‬در‬ ‫جلسه ای که داشتیم‪ ،‬به این جمع بندی رسیدیم که حتما باید با امام(ره) ارتباط‬ ‫برقرار کنیم تا به انحراف کشیده نش��ویم‪ .‬قرار شد که با چند نفر تماس بگیریم‬ ‫که فکر می کردیم انها نمایندگی امام را دارند‪ .‬ت��ا با یکی از انها بتوانیم ارتباط‬ ‫برقرار کنیم و مسائلمان را انعکاس بدهیم و نیازمان را برطرف کنیم‪ .‬افراد مختلفی‬ ‫لیست شدند‪ ،‬کسانی که در ان زمان در دستور کار ما قرار گرفتند؛ شهید مطهری‪،‬‬ ‫شهید بهشتی‪ ،‬اقای شیخ علی تهرانی‪ ،‬اقای ربانی شیرازی‪ ،‬اقای خزعلی و‪»...‬‬ ‫فدایی در دوره دفاع مقدس‪ ،‬مدت ها در جبهه های نبرد حضور داش��ت و‬ ‫مسئول ستاد فوریت های جنگ بود‪ .‬اما یکی از ماندنی ترین سوابق در کارنامه‬ ‫حسین فدایی‪ ،‬عضویت در شورای هماهنگی نیروهای انقالب است؛ حضوری‬ ‫که بعدها به عضویت او در ش��ورای پنج نفره ش��ورای هماهنگی در انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری نهم منجر ش��د و برخی منتقدان حس��ین فدای��ی از جمله‬ ‫راستگرایان سنتی از ان به عنوان یکی از دالیل شکاف و انشقاق میان اصولگرایان‬ ‫یاد می کنند‪ .‬او در انتخابات ریاست جمهوری نهم از محمدباقر قالیباف حمایت‬ ‫کرد‪ .‬حس��ین فدایی در انتخابات مجلس هشتم نیز عضو ش��ورای ‪ 6+5‬جبهه‬ ‫متحد اصولگرایان بود؛ انتخاباتی که اصولگرایان نسبت به انتخابات ‪ 84‬در ان‬ ‫موفق تر بودند‪ .‬او اکنون به عضویت کمیته ‪ 8+7‬درامده تا این بار برای وحدت‬ ‫اصولگرایان در انتخابات مجلس نهم تالش کند‪g .‬‬ ‫خیلی حرف ها‬ ‫را نمی زنیم تا‬ ‫به وحدت‬ ‫اسیبی نرسد‬ ‫مصطفی صادقی ‪ -‬امید کرمانی ها‬ ‫حس��ین فدایی در این مصاحبه به س��واالتی که ش��امل عملکرد جمعیت ایثارگران در‬ ‫انتخابات های مختلف به ویژه انتخابات ریاست جمهوری سال ‪ 84‬می شود‪ ،‬پاسخ گفته‬ ‫اس��ت‪ .‬او در این گفت وگو به صراحت اعالم کرده که موضوع حذف راس��ت س��نتی از‬ ‫معادالت اصولگرایان اتهامی است که ریشه در نیات اصالح طلبان دارد ‪ .‬او البته به صراحت‬ ‫اعالم می کند که خیلی حرف ها را مسکوت نگه داش��ته تا خللی به وحدت اصولگرایان‬ ‫وارد نشود‪.‬‬ ‫‪33‬‬ ‫سیاست‬ ‫اق��ای فدایی! اگ��ر رفتا ر شناس��ی جمعیت‬ ‫ایثارگران انقالب را از بدو تاس��یس تا کنون‬ ‫مدنظر داشته باشیم و حضور در ائتال ف ها و‬ ‫موضع گیری ها را بررس��ی کنیم‪ ،‬می بینیم که‬ ‫این حزب در انتخابات ریاس��ت جمهوری‬ ‫نهم به اقای قالیباف نزدیک می ش��ود و بعد‬ ‫از ان به اقای احمد ی نژاد متمایل می ش��ود‬ ‫و این نس��بت را در انتخابات مجلس هشتم‬ ‫و انتخابات ریاست جمهوری دهم نیز حفظ‬ ‫می کند و در اس��تانه انتخابات مجلس نهم و‬ ‫وقوع تحوالت جدید در عرصه سیاس��ی به‬ ‫نوعی با دولت دکتر احمد ی نژاد زاویه پیدا‬ ‫می کند‪ .‬این قضیه کام�لا در موضع گیری ها‬ ‫و اظها ر نظرهای افراد منتس��ب به ایثارگران‬ ‫مش��هود اس��ت‪ ،‬این خط مش��ی را چگونه‬ ‫ارزیابی می کنید؟‬ ‫‪ l‬پاسخ به بسیاری از س��واالت از جمله این‬ ‫س��وال مجرد از اقتضائات زمان و مکان نیست‪ .‬ما‬ ‫بای��د ببینیم در چه زم��ان و مکانی قرار داش��تیم و‬ ‫دلیل اتخ��اذ مواض��ع در ان زمان چه ب��ود‪ .‬اتفاقی‬ ‫در کش��ور افتاد؛ حداقل طی ‪ 16‬س��ال مدیریتی که‬ ‫توسط کارگزاران و مشارکت در بدنه اجرایی کشور‬ ‫ش��کل گرفت و در حاش��یه امنی که این مدیریت‬ ‫برای جریانات فکری مختلف س��اختند‪ ،‬گفتمانی‬ ‫در حال شکل گیری بود‪ .‬س��وال اول اینکه ایا این‬ ‫مطلب را قبول دارید که اساسا طی حداقل ‪16‬سال‬ ‫دوره مدیری��ت کارگ��زاران و مش��ارکت در بدنه‬ ‫اجرایی کش��ور گفتمانی در حال ش��کل گیری بود‬ ‫که خودش را می خواس��ت به نظ��ام تحمیل کند و‬ ‫ان گفتمان با انقالب اس�لامی و گفتمان جمهوری‬ ‫اسالمی زاویه داش��ت؟ س��وال دوم این است که‬ ‫جریان فکری مذکور فضایی را در محیط نخبگانی‬ ‫و روشنفکری و دانش��جویی و دانشگاهی درست‬ ‫کرد تا بتواند خواس��ته و اراده خ��ودش را تحمیل‬ ‫کند و به گفتمانی در حوزه مدنی بدل ش��ود که ان‬ ‫گفتمان با گفتمان اصلی انقالب زاویه داش��ت‪ .‬اگر‬ ‫این دو پیش فرض مورد قبول قرار گیرد حاال سوال‬ ‫می ش��ود که نیروهای انقالب و وف��اداران به نظام‬ ‫می خواهند چه کنند؟‬ ‫نظام س��لطه موفقیت ای��ن گفتم��ان را به نفع‬ ‫خودش می دانست و مس��تقیم و غیر مستقیم کمک‬ ‫می کرد تا این گفتمان حاکم ش��ود‪ .‬ام��ا ویژگی ها‬ ‫و مختص��ات ای��ن گفتمان چ��ه بود که م��ا اجماال‬ ‫اس��مش را می گذاریم گفتمانی که متاث��ر از مبانی‬ ‫لیب��رال ‪ -‬دموکراس��ی غرب��ی ب��ود و مختصات و‬ ‫ش��اخص های انق�لاب اس�لامی را بر نمی تاف��ت‬ ‫و ب��رای بی محت��وا س��اختن ش��اخص های‬ ‫انقالب اسالمی تالش می کرد با اندیشه و فکر امام‬ ‫و رهبری و ارزش ها و ش��هدا زاویه داش��ته باشد‪.‬‬ ‫برای انکه بتواند مقبولی��ت اجتماعی پیدا کند ابتدا‬ ‫زاویه خودش را اش��کار نکرد بلکه به اس��م امام‪،‬‬ ‫ارزش ها و ش��هدا روی کار امد و س��عی کرد برای‬ ‫حاکمیت خودش از پش��توانه های انقالب اسالمی‬ ‫اس��تفاده کند‪ .‬یعنی با تزویر‪ ،‬نیرنگ و ریا امدند و‬ ‫اقدامات مفصلی هم همچون حادثه ای مثل ‪ 18‬تیر‬ ‫سال ‪ 78‬را در کشور صورت دادند‪ .‬حاال نیروهای‬ ‫وفادار به انقالب چه کار باید می کردند؟ ابتدا باید‬ ‫یک تحلیل مش��ترکی از فضای بین الملل و داخلی‪،‬‬ ‫اسیب شناسی نسبت به عملکرد گذشته و در نهایت‬ ‫ایجاد یک تفاه��م روی رفتار مش��ترک برای اینده‬ ‫انجام می دادند‪ .‬این دغدغه ای بود که ما داش��تیم و‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫‪34‬‬ ‫در این مسیر هم گام برداشتیم‪.‬‬ ‫این مس��یر تا انتخابات ریاس��ت جمهوری‬ ‫نهم اس��ت؛ اینجا نیروهای انقالب احساس‬ ‫نگران��ی می کنن��د از گفتمانی ک��ه در حال‬ ‫اجرا بود و ریش��ه دوان��ده بود ب��ا همه ان‬ ‫شاخصه هایی که ش��ما می گویید‪ .‬شورایی‬ ‫تش��کیل می ش��ود تا از میان پنج کاندیدای‬ ‫اصولگرا یک��ی را برگزین��د‪ ،‬در حالیکه هر‬ ‫کدام از ان پن��ج نفر( الریجان��ی‪ ،‬رضایی‪،‬‬ ‫قالیباف‪ ،‬توکلی و احمد ی نژاد) گفتما ن های‬ ‫خاص خودشان را داش��تند‪ ،‬چرا ایثارگران‬ ‫از بی��ن این پن��ج گفتمان‪،‬اق��ای قالیباف را‬ ‫انتخاب کرد؟‬ ‫‪ l‬ما قائل نیس��تیم که این دوس��تان‪ ،‬گفتمانی‬ ‫مس��تقل از گفتمان انقالب اس�لامی داش��تند‪ .‬تمام‬ ‫تالش انها این بود که گفتمان انقالب اس�لامی احیا‬ ‫ش��ود و این را فصل مش��ترک باور میان هم��ه اینها‬ ‫می دانس��تیم‪ ،‬یعنی اینطور نبود که الریجانی‪ ،‬توکلی‪،‬‬ ‫احمدی ن��ژاد‪ ،‬رضای��ی و قالیباف هر ی��ک گفتمان‬ ‫مس��تقلی از گفتمان انقالب اسالمی داش��ته باشند‪.‬‬ ‫می خواس��تیم ظرفیت های نیروهای انقالب را برای‬ ‫پاس��داری از گفتمان انقالب اس�لامی تجمیع کنیم‪.‬‬ ‫برای تبیین‪ ،‬تشویق و تبلیغ و توسعه انقالب اسالمی‬ ‫تا بازدارنده شود نس��بت به ان گفتمانی که تالش‬ ‫می کرد مسیر انقالب اسالمی را به انحراف بکشاند‬ ‫و بنابرای��ن ما قائل ب��ر اینک��ه این اف��راد گفتمان‬ ‫مستقلی داشتند نبودیم و ثانیا همه انها پذیرا بودند‬ ‫که باید این تالش صورت بگیرد‪ .‬یعنی باور داشتند‬ ‫که همه ظرفیت ها باید روی هم ریخته شود تا بتوان‬ ‫جلوی انحراف را گرفت‪.‬‬ ‫اقای فدایی! به هر حال هر کدام از این افراد‬ ‫جدای اصول مش��ترکی که ب��ه ان به عنوان‬ ‫اصولگرا اعتقاد داشتند‪ ،‬شعا ر ها و گفتمانی‬ ‫مخصوص به خود داشتند‪ .‬ش��ما این مساله‬ ‫را قبول ندارید؟‬ ‫‪ l‬در ان زمان ما برای اینها فصل تمایزی قائل‬ ‫نبودیم و اصال مس��اله ما این نبود‪ .‬مساله اصلی این‬ ‫بود که گفتمان انقالب اسالمی شکل بگیرد‪ ،‬تبیین‪،‬‬ ‫تبلیغ و گسترده شود تا ابعاد اشکا ل اساسی گفتمان‬ ‫دوم خرداد و توسعه سیاسی و پیش از اینها گفتمان‬ ‫توسعه اقتصادی تبیین شود‪ .‬این نقطه مشترک باور‬ ‫همه افراد بود‪ .‬ما روی فصل تمایز افراد کار نکردیم‬ ‫ان کسانی که‬ ‫می خواهند در کشور‬ ‫ایجاد اختالف کنند‬ ‫می ایند در درون‬ ‫روحانیت خط کشی و‬ ‫مرزبندی می کنند تا‬ ‫روحانیت را مقابل‬ ‫هم قرار دهند‪.‬‬ ‫جریان فتنه از دیرباز‬ ‫چنین شیطنت هایی‬ ‫را انجام می داد‪.‬‬ ‫اصولگرایان باید‬ ‫متوجه باشند و‬ ‫فریب انها را نخورند‬ ‫بلکه روی فصل مش��ترک افراد کار کردیم یعنی بنا‬ ‫بران بود ک��ه نقطه ای که همه ب��اور و اعتقاد داریم‬ ‫پرورش یابد و تبلیغ ش��ود‪.‬‬ ‫م��ا ظرفیت��ی را فراه��م کردیم که س��بدی از‬ ‫س�لایق مختلف بین اصولگرایان باش��د تا مردم و‬ ‫مخاطبان احس��اس کنن��د نماینده ای در این س��بد‬ ‫دارند‪ .‬همه احساس کنند سلیقه ش��ان در این سبد‬ ‫رای وج��ود دارد و ای��ن را برای انق�لاب مفید و‬ ‫ضروری می دانس��تیم و این نوع نگاه را نقطه قوت‬ ‫انقالب اسالمی می دانیم چون می شود روی فصل‬ ‫مش��ترک ظرفیت های مختلف تکیه کرد و اتحادی‬ ‫را س��امان داد‪.‬‬ ‫ام��ا اینک��ه چط��ور جمعی��ت ایثارگ��ران در‬ ‫انتخابات ریاس��ت جمهوری نهم ب��ه اقای قالیباف‬ ‫رسید و چرا از احمدی نژاد که جزو شورای مرکزی‬ ‫خودش بود حمایت نکرد نیز یک نکته قابل بررسی‬ ‫است‪ .‬با این نگاه مورد اتهام واقع شدیم بین برخی‬ ‫از دوستان که می خواهیم از افراد خاصی دفاع کنیم‬ ‫و انها را در سبد رای بیاوریم‪ .‬در ان زمان خیلی ها‬ ‫دیدگاه ما را قبول نداش��تند ک��ه می توانیم در جمع‬ ‫خودمان افرادی مثل توکلی‪ ،‬قالیباف‪ ،‬احمد ی نژاد‬ ‫و محس��ن رضایی را داشته باش��یم‪ .‬اصل تحلیل ما‬ ‫را می پذیرفتند اما در مقام تطبیق و انطباق برایشان‬ ‫خیلی س��خت بود که این افراد همه در یک س��بد‬ ‫رای باش��ند‪ .‬این نقطه قوتی برای اصولگرایان بود‬ ‫که قالب های گذش��ته را شکس��تند و حاضر شدند‬ ‫در جمع بس��ته محدود گذش��ته افراد جدید را هم‬ ‫بپذیرند‪ ،‬این یک توفیق ب��ود‪ .‬تال ش های جمعیت‬ ‫ایثارگران بسیار در این مس��یر موثر بود و به لطف‬ ‫خدا ظرفیت بس��یار خوب��ی به وجود ام��د که این‬ ‫ظرفی��ت متعلق به گفتم��ان انقالب اس�لامی بود‪.‬‬ ‫ح��اال اصولگرایان می بایس��ت در صحن��ه اجرا از‬ ‫هفت نفر ب��ه یک نفر می رس��یدند‪ ،‬چ��ون در این‬ ‫س��بد اقای والیتی و حدادعادل ه��م بودند‪ .‬همین‬ ‫باعث شد که س��ازوکاری تعریف شود که چگونه‬ ‫می توان از هفت به یک رسید‪ .‬اوال مواجه بودیم با‬ ‫ش��رایطی که رقیب ناجوانمردانه برخورد می کرد؛‬ ‫و هر کسی را که متوجه می ش��د نامزد اصولگرایان‬ ‫است تخریب و ترور ش��خصیت می کرد یعنی یک‬ ‫مانع جدی وجود داش��ت‪ .‬از طرف��ی اصولگرایان‬ ‫باید ثابت می کردند که این گفتمانی که از امکانات‬ ‫عمومی نظام برخوردار ش��ده ی��ک گفتمان قالبی‬ ‫و غیر اصیل اس��ت‪ .‬نکته س��وم انکه ه��دف اصلی‬ ‫انتخاب ف��رد الف یا ب نب��ود بلکه ه��دف اصلی‬ ‫رای اوری ی��ک اصولگ��را ب��ود و بنابرای��ن اتهام‬ ‫ایثارگران بین بعض��ی این بود که فک��ر می کردند‬ ‫م��ا می خواهیم اق��ای توکل��ی را از بی��ن ان هفت‬ ‫نفر د ر بیاوری��م‪ ،‬بعد گفتن��د که اینه��ا می خواهند‬ ‫احمدی ن��ژاد را در بیاورن��د و م��ورد س��وال قرار‬ ‫می گرفتیم‪ .‬وقتی س��ازوکار تعریف ش��د گفتیم ما‬ ‫اگر می خواهیم به یک اصولگرا برسیم و نتیجه اش‬ ‫موفقیت اصولگرایان باش��د‪ ،‬باید دید که چه کسی‬ ‫مقبولی��ت بیش��تری دارد؛ انک��ه مقبولیت بیش��تر‬ ‫داشت باید مورد پذیرش ما باشد چون شرط اولیه‬ ‫را که این افراد جزو س��بد اصولگرایی هس��تند را‬ ‫پذیرفته بودیم و ع��د ه ای را ه��م نپذیرفتیم‪ .‬همان‬ ‫زمان ‪ 14‬نفر پیش��نهاد ش��دند که هم��ه ان ‪ 14‬نفر‬ ‫مورد قب��ول واقع نش��دند و در س��بد اصولگرایی‬ ‫قرار نگرفتند از جمله اقای هاش��می رفس��نجانی‬ ‫با اس��تدالل و منطق‪ .‬اما هف��ت نفر در س��بد قرار‬ ‫گرفتند‪ .‬همان روزهای اول اقای والیتی گفتند اگر‬ ‫مقطع فعلی برای صحبت درباره انتخابات ریاست جمهوری زود است‬ ‫اصالح طلبی مساوی با دوم خرداد و جریان فتنه تمام شده است‬ ‫اینکه می گویند می خواهیم ائتالف ‪ 8+7‬را به هم بزنیم تهمت است‬ ‫ایثارگران در نحوه ورود و خروج افراد به ‪ 8+7‬حرف و موضع دارد‬ ‫به شرط وحدت جبهه پایداری با ‪ 8+7‬در جلسهشان شرکت کردم‬ ‫هر گونه ایجاد ظرفیت جدید در اصولگرایان مثبت است‬ ‫سیاست‬ ‫اصالح طلبان می خواهند بین اقایان مهدویکنی و مصباح اختالف‬ ‫بیندازند‬ ‫خاتمی باید خودش ثابت کند که مهره سوخته است یا نه‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫اقای هاش��می بیاید من نمی ایم‪ ،‬پ��س به صورت‬ ‫طبیعی ایش��ان خودش��ان کنار رفتند‪.‬‬ ‫ایش��ان در بهمن ماه از ش��ورای هماهنگی‬ ‫کنار رفتند‪.‬‬ ‫‪ l‬دقیقا زمانش خاطرم نیس��ت‪.‬‬ ‫ایش��ان در بهمن ماه بیانیه دادند‪.‬‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬در ان تاریخ موضع صریح و روش��نی‬ ‫هم گرفتن��د‪ .‬روی اقای حدادعادل نیز تفاهم ش��د‬ ‫که چون ریاس��ت مجل��س هفت��م را برعهده دارد‬ ‫بهتر اس��ت در همان عرص��ه ادام��ه فعالیت دهد‪.‬‬ ‫پس دو نفر از هف��ت نفر به ص��ورت معمول کنار‬ ‫کش��یدند‪ .‬ح��اال برنام��ه چه ب��ود؛ برنام��ه ان بود‬ ‫ک��ه هرک��س مقبولی��ت بیش��تری دارد او انتخاب‬ ‫ش��ود یعنی این افراد بروند ظرفیت س��ازی کنند و‬ ‫دیدگاه های خودش��ان را برای مردم ش��رح دهند‪،‬‬ ‫بعد در ی��ک مقطع زمان��ی طبق منش��ور حداقل تا‬ ‫اخر اس��فند صبر ش��ود تا به یک جمع بندی برسیم‬ ‫و راه رس��یدن به ف��ردی ک��ه بیش��ترین مقبولیت‬ ‫را داش��ت نظر س��نجی علمی عنوان ش��د که طبق‬ ‫تعریف‪ ،‬نظر س��نجی باید متعدد و در میان اقش��ار‬ ‫مختلف ص��ورت می گرف��ت تا در نهای��ت با یک‬ ‫روش علم��ی میانگی��ن اینه��ا اس��تخراج و گزینه‬ ‫نهای��ی مش��خص می ش��د‪ .‬هم��ه ای��ن مکانیزم ها‬ ‫طراحی و عمل ش��د‪ .‬مسیر س��نجش نشان می داد‬ ‫که وضعیت افراد چگونه اس��ت؛ تا اخر فروردین‬ ‫سال ‪ 84‬مس��یر س��نجش ها از جلو بودن موقعیت‬ ‫قالیباف نس��بت به س��ایرین حکایت می ک��رد البته‬ ‫در می��ان تم��ام کاندیدا ها‪،‬اقای هاش��می جلو بود‬ ‫اما در میان س��بد اصولگرایان اقای قالیباف جلوتر‬ ‫بود‪ .‬بنابراین مس��یر کامال مشخص و ایثارگران نیز‬ ‫کامال به پیمان خ��ود پایبند و وفادار ب��ود‪ .‬در این‬ ‫مقطع دو‪ ،‬س��ه اتفاق افتاد‪ ،‬اول انکه اقای هاشمی‬ ‫به می��دان امدن��د چون تا پی��ش از ای��ن می گفتند‬ ‫می ایم نمیایم‪ .‬داس��تان میام نمیام ان موقع جالب‬ ‫و در ذهن همه شکل گرفته بود‪ .‬اتفاق دوم انکه در‬ ‫بین اصولگرایان قرار ب��ر ان بود که تا اخرین زمان‬ ‫صبر ش��ود ولی در اذر و دی ‪ 83‬برخی دوس��تان‬ ‫فش��ار اوردند که باید نامزد نهایی مش��خص شود‬ ‫و ما س��نجش های ان مقطع را درست نمی دانستیم‬ ‫که منشا تصمیم ش��ود‪ .‬به ان علت که هنوز فضای‬ ‫کشور انتخاباتی نشده بود و بسیاری از دوستان نیز‬ ‫کار و فعالیت انتخاباتی خود را هنوز شروع نکرده‬ ‫بودند‪ ،‬اما متاس��فانه برخی عزیزان فشار اوردند و‬ ‫تصمیم گرفتند‪.‬‬ ‫ان موق��ع جمعی��ت ایثارگ��ران انق�لاب‬ ‫اس�لامی در ش��ورای هماهنگ��ی نیروهای‬ ‫انقالب خیلی نقش ب��ازی کرد‪ .‬بعد از اینکه‬ ‫می فرمایید ع��د ه ای زود تصمی��م گرفتند به‬ ‫خوبی خاطرم هس��ت که اعالم شد شورای‬ ‫هماهنگی دو تش��کل ش��د و حت��ی برخی‬ ‫رسانه ها تیتر زدند که شورای فدایی تشکیل‬ ‫ش��د‪ ،‬در مجموع عدم انتخاباتی بودن فضا‬ ‫و روش��ن نب��ودن تکلی��ف اقای هاش��می‬ ‫موجب ش��د ش��ما تصمیم گیری زو د هنگام‬ ‫ش��ورای هماهنگی را برنتابید‪ ،‬جدا ش��وید‬ ‫و پس از افکا ر س��نجی های علمی مقبولیت‬ ‫اقای قالیباف را بیش��تر دیدی��د و از وی در‬ ‫انتخابات حمایت کردید‪ ،‬درس��ت اس��ت؟‬ ‫‪ l‬خیر‪ ،‬ایثارگران هیچ گاه از سازوکار شورای‬ ‫هماهنگی نیروها جدا نش��د بلکه دیگران بودند که‬ ‫راه خود را از ان جدا کردند‪.‬‬ ‫یعن��ی ش��ورای هماهنگ��ی راه خ��ود را از‬ ‫جمعیت ایثارگران جدا کرد؟‬ ‫‪ l‬خیر‪ ،‬این مسائلی است که باید روشن شود‬ ‫اما با عجله مساله خوب تبیین نمی شود و مخاطب‬ ‫برداشت درستی نمی کند‪.‬‬ ‫اما این برداش��ت ها وجود دارد؟‬ ‫‪ l‬بله درست است‪ ،‬چون ایثارگران که یک طرف‬ ‫قضیه بود همیش��ه روی��ه س��کوت را پیش گرفت‬ ‫تا وح��دت را رعایت کن��د و بی��ان بعضی ظرایف‬ ‫را درس��ت نمی دانس��ت‪ .‬االن ه��م نمی خواهم به‬ ‫برخی از ظرایف ش��ورای هماهنگی بپ��ردازم‪ ،‬اما‬ ‫کلیت ان باید مش��خص ش��ود که چه اتفاقی افتاد‪.‬‬ ‫بخشی از دوس��تان زود هنگام تصمیم گیری کردند‬ ‫که ایثارگ��ران ان تصمیم را قبول نداش��ت چراکه‬ ‫قبال توافق ش��ده بود در چه مقطع زمان��ی و با چه‬ ‫فرایندی تصمیم گیری ش��ود‪ .‬پ��س ان طیف خود‬ ‫را از ش��ورای هماهنگی جدا کرد‪ .‬وقتی زود هنگام‬ ‫اقای الریجانی انتخاب ش��د و ایثارگران این مساله‬ ‫را مضر به حال گفتم��ان اصولگرایی می دانس��ت‬ ‫و قائل ب��ر ان بود که این تصمی��م موجب اختالف‬ ‫بین اصولگرایان‪ ،‬تخری��ب نامزد مورد نظر و ضربه‬ ‫به رای اوری نامزد نهایی می ش��ود‪ ،‬چه��ار نامزد‬ ‫دیگر که ماندند اع�لام کردند ان فراین��د را قبول‬ ‫دارند‪ ،‬پس نامزده��ای باقی مانده پیمان بس��تند که‬ ‫همان مس��یر را ادامه دهند‪ .‬بنابراین اقایان والیتی‬ ‫و حدادعادل از س��بد رای اصولگرای��ان به دالیل‬ ‫موجه و قابل قبول کنار رفتن��د‪ ،‬یک نفر زودهنگام‬ ‫انتخاب ش��د و کنار رفت و بخش��ی از گرو ه های‬ ‫سیاس��ی ش��ورای هماهنگی را دنبال خود کشاند‪.‬‬ ‫داخل پرانت��ز بگوی��م ایثارگران ظرفیت ش��ورای‬ ‫هماهنگی را یک ظرفیت گس��ترده ای می دانس��ت‬ ‫که جزئی از این ظرفیت گرو ه های سیاسی هستند‪.‬‬ ‫نگاهی که از ابتدا مهندس��ی و طراحی شد تجمیع‬ ‫هم��ه ظرفیت های وفادار ب��ه نظام بود ن��ه تجمیع‬ ‫گروه های سیاسی چون وزن کل گروه های سیاسی‪،‬‬ ‫وزن قابل توجهی نبوده و نیست‪ .‬باید می توانستیم‬ ‫اقش��ار مختلف اجتماعی که پایبند ب��ه نظام بودند‬ ‫را می اوردیم در س��بد ظرفیت عموم��ی اصولگرا‬ ‫قرار می دادیم و خدا کمک ک��رد و این اتفاق افتاد‪.‬‬ ‫اکثر کس��انی که خودش��ان را جدا کردند ظرفیت‬ ‫گرو ه ه��ای سیاس��ی بودند پ��س بخ��ش ظرفیت‬ ‫اجتماع��ی باقی مان��د‪ .‬در این مقط��ع ان چهار نفر‬ ‫براس��اس فرایند با زما ن بندی ابهامات را برطرف‬ ‫کردند‪ ،‬یعنی چ��ه مراجعی س��نجش کنند‪ ،‬چگونه‬ ‫س��نجش ش��ود تا چه مقطع زمانی س��نجش شود‪،‬‬ ‫زمان حل اختالف چه موقع باشد‪ ،‬تیم حل اختالف‬ ‫چه کس��انی باش��ند همه روش��ن و ش��فاف شد تا‬ ‫اواخر فروردین ‪ 84‬مس��یر ادامه یاف��ت‪ .‬ان مقطع‬ ‫مشخص ش��د که بیش��ترین مقبولیت اجتماعی را‬ ‫اقا ی قالیباف دارد‪ .‬ایثارگران ب��ه چهار نامزد گفت‬ ‫که وضعیت روشن است و حاال براساس زما بندی‬ ‫باید تصمی��م گرفت‪ .‬اینجا یک مق��دار محل بحث‬ ‫و گفت وگو ش��د که زمان نهایی سنجش کی باشد‪،‬‬ ‫از ‪ 30‬فروردین‪ 15 ،‬اردیبهش��ت‪ 30 ،‬اردیبهش��ت‬ ‫بحث هایی ش��د تا درنهایت پنجم خ��رداد اخرین‬ ‫س��نجش صورت گرفت که البته این س��نجش ها با‬ ‫تس��امح انجام ش��د‪ ،‬وگرنه تا اردیبهشت وضعیت‬ ‫روشن بود‪ .‬در این مسیر اقای توکلی متوجه شدند‬ ‫که جایگاه رای ش��ان پایین تر از اقای قالیباف است‬ ‫و براساس پیمان بسته شده اعالم انصراف کرد وسه‬ ‫نفر ماندند‪ .‬یک اتف��اق دیگر هم افت��اد و ان اینکه‬ ‫اقای هاشمی بین خیلی از دوستان در ان زمان جزء‬ ‫اردوگاه اصولگرایی تعریف می شد‪ ،‬ایثارگران برای‬ ‫عبور از این مش��کل هم با ایش��ان مالقات و در ان‬ ‫جلسه صحبت های یکسال گذشته خود را با ایشان‬ ‫یاد اوری کرد‪ .‬گفتیم اقای هاشمی یادتان هست که‬ ‫سال گذشته پیش ش��ما امدیم و از فضای سیاسی‬ ‫کشور و مس��ائل داخلی تحلیلی ارائه کردیم و شما‬ ‫‪35‬‬ ‫سیاست‬ ‫گفتید قب��ول دارم‪ .‬اقای هاش��می در جواب گفت‬ ‫ان حرف هایی را که ان زم��ان زدید هنوز هم قبول‬ ‫دارم‪ .‬ایثارگران یک سال قبل به اقای هاشمی گفت‬ ‫که نیروهای نسل اول انقالب باید کمک کنند برای‬ ‫بعد از خود ظرفیت درست کنند تا افراد جدیدی به‬ ‫میدان بیایند‪ ،‬این افراد جدید در حضور نس��ل اول‬ ‫مدیریت کنند و کادر نظام شوند تا گردش نخبگان‬ ‫و چرخش قدرت شکل گیرد و این حصار تنگی که‬ ‫جریان چپ و راست موهوم در کشور حاکم کرده‬ ‫شکسته ش��ود و مدیریت کش��ور از چنبره جریان‬ ‫دوم خ��رداد ازاد ش��ود‪ .‬در این ص��ورت می توان‬ ‫فضای عقالنیت بین نیروهای وفادار نظام را تقویت‬ ‫کرد‪ ،‬در کل یکسری اصول در ان جلسه مطرح شد‬ ‫و ایش��ان قبول کردند که باید ب��ه جوانان فرصت‬ ‫داد تا در صحن��ه بیایند و جوانگرای��ی و نوگرایی‬ ‫در فضای مدیریت کش��ور حاکم ش��ود‪ .‬ایثارگران‬ ‫به ایش��ان گفت که وقتی شما این مس��اله را قبول‬ ‫دارید پس چرا چنین فضایی را در کش��ور درست‬ ‫کردید و چرا کم��ک نمی کنید ک��ه اصولگرایان به‬ ‫وحدت برسند؟ چون ایشان شرط گذاشت که اگر‬ ‫اصولگرایان به وحدت برس��ند نمی ایم‪ .‬ما به اقای‬ ‫هاشمی گفتیم یکی از مس��ائلی که موجب وحدت‬ ‫اصولگرایان می ش��ود رفتار شماس��ت که می تواند‬ ‫اختالف امی��ز یا وحدت امیز باش��د‪ .‬بع��د از بحث‬ ‫زیادی که با اقای هاشمی شد و ایشان اعالم کرد که‬ ‫همه مطالب شما را قبول می کنم‪ ،‬گفت چرا وحدت‬ ‫بین اصولگرایان رخ نمی دهد‪ ،‬جواب دادیم خیلی‬ ‫راحت قابل حل اس��ت‪ ،‬س��ازوکاری تدوین شده‬ ‫که اگر هم��ه به ان پایبند باش��ند وح��دت حاصل‬ ‫می ش��ود‪ ،‬همچنین گفته ش��د که قالیباف خروجی‬ ‫سازوکار وحدت اس��ت اما ایش��ان حاضر نشد از‬ ‫اقای قالیباف حمایت کند و یکی از کس��انی که در‬ ‫جهت عدم وحدت اصولگرایان موثر بود ش��خص‬ ‫اقای هاش��می بود‪ ،‬یعنی هرکس به این س��ازوکار‬ ‫اس��یب زد اختالف ایج��اد کرد؛ هم دوس��تانی که‬ ‫قبال این کار را کردند و هم اقای هاش��می‪ .‬البته در‬ ‫این جلسه گفتم اقای هاش��می در خوشبینانه ترین‬ ‫حالت ای��ن انتخابات ب��ه مرحله دوم می رس��د و‬ ‫این برای ف��ردی مثل ش��ما خوب نیس��ت‪ .‬اعتبار‬ ‫سیاس��ی‪ -‬اجتماعی ت��ان از بی��ن م��ی رود‪ ،‬ضمن‬ ‫انکه ایش��ان ب��ا مق��ام معظ��م رهبری مش��ورت‬ ‫کرده ب��ود و رهب��ر معظ��م انقالب ه��م انطور که‬ ‫نقل می ش��د در توصیه ای به ایش��ان گفت��ه بودند‬ ‫ک��ه مصلح��ت ش��ما نیس��ت ک��ه وارد انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری ش��وید‪ ،‬ول��ی باوج��ود ای��ن‬ ‫مش��ورت ایش��ان ب��ه صحن��ه ام��د‪ .‬انج��ا گفتم‬ ‫اقای هاش��می انتخابات ریاس��ت جمهوری نهم به‬ ‫مرحله دوم می رس��د و ش��ما حداکثر با ‪ 2 0‬درصد‬ ‫رای به مرحل��ه دوم راه می یابید‪ .‬ایش��ان گفت بله‬ ‫قبول دارم که برای من اسیب اس��ت اگر به مرحله‬ ‫دوم برس��د ولی من در س��نجش ها ‪ 57‬درصد رای‬ ‫دارم‪ ،‬اما اقای هاشمی براساس سنجش کارگزاران‬ ‫این حرف را زد ک��ه مایه و ضابطه علمی نداش��ت‬ ‫و همانجا به ایش��ان گفتی��م این س��نجش دقیق و‬ ‫علمی نیس��ت و در واقع پوست خربزه ای است که‬ ‫کارگزاران زیر پای ش��ما گذاش��تند اما ایشان طور‬ ‫دیگری تشخیص دادند و به صحنه امدند‪ .‬بگذریم‪،‬‬ ‫از بین س��بد اصولگرایان اقای رضایی دیر هنگام از‬ ‫صحنه کنار رفتند‪.‬‬ ‫بله چند ش��ب مانده به انتخابات ایشان کنار‬ ‫رفت‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫‪36‬‬ ‫‪ l‬ایثارگران خیلی از ایش��ان تقاض��ا کرد اما‬ ‫دیر هنگام کنار رفتند‪ .‬مقطع زمانی به سر امده بود‪.‬‬ ‫منطقا ایثارگران براس��اس فرایند تعریف ش��ده و‬ ‫پیمان بسته ش��ده باید تصمیم می گرفت‪ .‬از این رو‬ ‫اقای قالیباف مقبولیت بیش��تری داش��ت‪ .‬از ایشان‬ ‫حمایت کرد که بعد انتخابات دو مرحله ای ش��د و‬ ‫در مرحله اول اقای هاش��می و اقای احمد ی نژاد‬ ‫بیش��ترین رای را اوردند‪ ،‬البته فاصل��ه بین نفرات‬ ‫س��وم و چهارم خیلی زی��اد نب��ود‪ .‬در مرحله دوم‬ ‫چون هدف ما را ی اوری یک اصولگرا بود‪ ،‬طبیعتا‬ ‫ایثارگران ب��ا همه ظرفی��ت از اق��ای احمد ی نژاد‬ ‫حمایت کرد‪.‬‬ ‫حاال چندین سال از ان ماجرا ها می گذرد و‬ ‫انتخابات مجلس نهم در پیش است‪ .‬در حال‬ ‫حاضر هم اصولگرایان با توجه به ش��رایط‬ ‫کش��ور باید وحدت کنند‪ ،‬برای وحدت هم‬ ‫سازوکار ‪ 8+7‬را تعیین کردند‪ .‬نگاه جمعیت‬ ‫ایثارگران به این سازوکار چیست و بگویید‬ ‫چرا فقط دو شخصیت اصولگرا باید در ‪8+7‬‬ ‫نماینده داش��ته باش��ند در حالیک��ه توکلی‪،‬‬ ‫رضایی و دیگران هم می توانند از این امکان‬ ‫برخوردار ش��وند؟‬ ‫‪ l‬ایثارگ��ران با ه��ر س��ازوکاری که موجب‬ ‫وحدت اصولگرایان ش��ود موافق است‪ ،‬در مقابل‬ ‫با هر اقدام��ی که مکانی��زم وح��دت را بر هم بزند‬ ‫مخالف اس��ت‪ .‬اگر نقدی دارد که بیان ان موجب‬ ‫برهم خوردن وحدت می شود‪ ،‬طوری عمل خواهد‬ ‫شد که حداقل اس��یب را در پی داش��ته باشد و در‬ ‫مقابل نقاط وحدت تقویت ش��وند‪ ،‬مشی کلی ما از‬ ‫گذش��ته تا کنون همین است‪ .‬ایثارگران االن بعضی‬ ‫مطال��ب را دارد اما به خاطر وح��دت اصولگرایان‬ ‫تالش می کن��د در موقع و زمان خ��ودش بیان کند‬ ‫که اثر مثبت ب��ه جای گ��ذارد نه منف��ی‪ ،‬در مورد‬ ‫مصداق ها نیز با اس��تدالل فک��ر می کند که ورود و‬ ‫خروج می تواند بهتر از این باش��د‪ .‬به عبارت دیگر‬ ‫ایثارگ��ران در نحوه ورود و خ��روج افراد به ‪8+7‬‬ ‫حرف و موض��ع دارد ولی چون بی��ان ان منجر به‬ ‫سوءاس��تفاده دیگران می ش��ود و وحدت را به هم‬ ‫می زند از بی��ان ان مطالب در رس��انه ها خودداری‬ ‫می کند‪ ،‬اما در جایگاه مناسب به طرح دیدگا ه های‬ ‫خود می پردازد‪.‬‬ ‫با توجه به ش��رایط حس��اس سیاسی کشور‬ ‫مهمترین شاخص‬ ‫اصولگرایی والیتمداری‬ ‫است که از بطن‬ ‫والیتمداری وحدت‬ ‫در می اید‪ .‬هر جریان‬ ‫اصولگرایی که وحدت‬ ‫را به هم بزند زاویه‬ ‫ایجاد کرده است‪ ،‬طبعا‬ ‫نباید مقبول واقع شود‬ ‫برعکس هر ظرفیتی‬ ‫به وجود اید که وحدت‬ ‫را توسعه دهد مثبت‬ ‫باید ارزیابی شود و این‬ ‫وحدت مراتب مختلفی‬ ‫دارد‬ ‫طبیعی اس��ت ک��ه درب��اره مصادیق حرف‬ ‫نزنید‪ ،‬اما بفرمایید که می ش��ود این دایره را‬ ‫بازتر یا ان را محدودتر کرد؟‬ ‫‪ l‬جمعی��ت بی��ش از اینک��ه ب��ه مصدا ق ها‬ ‫بیندیش��د روی مفاهیم تاکی��د دارد‪ .‬ایثارگران فکر‬ ‫می کن��د مهمترین موضوعی که نبای��د از ان غفلت‬ ‫ش��ود توجه به ش��اخص ها و ماهیت اصولگرایی‬ ‫اس��ت‪ ،‬چراکه طرح مصدا ق ها ام��کان دارد ذهن‬ ‫اصولگرای��ان را به انح��راف بکش��اند‪ .‬اینجا باید‬ ‫روشن شود‪ ،‬اصولگرایی یعنی چی؟ کدام شاخص‬ ‫این گفتمان مهم است؟ در مس��یر وحدت باید چه‬ ‫چیزی مورد اهمیت قرار بگیرد؟ افراد شاخصند یا‬ ‫اصولگرایی؟ کدام اولویت دارد‪ .‬اینها مطالب بسیار‬ ‫مهمتری هستند‪ .‬در واقع باید به شاخص ها اولویت‬ ‫داد و افراد را با انها س��نجید‪.‬‬ ‫در ماجراها و تالش های��ی که برای حصول‬ ‫وحدت نیروهای اصولگرا صورت می گیرد‬ ‫به یکباره تش��کیالتی به ن��ام جبهه پایداری‬ ‫و ی��ک تش��کل دیگر تح��ت عن��وان جبهه‬ ‫ایس��تادگی اعالم موجودیت می کنند‪ .‬شما‬ ‫نف��س به وج��ود ام��دن چنی��ن ائتالف ها یا‬ ‫تش��کیالتی را مفید به ح��ال ‪ 8+7‬می دانید‬ ‫یا مفر؟‬ ‫‪ l‬هر گونه ایجاد ظرفیت جدید در اصولگرایان‬ ‫را مثبت ارزیابی می کنم‪ .‬منتها تاکید می کنم به شرطی‬ ‫که این ظرفیت ها مقید به اصولگرایی باشند‪.‬‬ ‫مقید به ‪ 8+7‬یا اصولگرایی؟‬ ‫‪ l‬مهمترین شاخص اصولگرایی والیتمداری‬ ‫اس��ت که از بطن والیتمداری وحدت در می اید‪.‬‬ ‫هر جری��ان اصولگرایی که وح��دت را به هم بزند‬ ‫زاویه ایجاد کرده است‪ ،‬طبعا نباید مقبول واقع شود‬ ‫برعکس هر ظرفیت��ی به وجود اید ک��ه وحدت را‬ ‫توسعه دهد مثبت باید ارزیابی شود و این وحدت‬ ‫مرات��ب مختلف��ی دارد‪ .‬بخش��ی از ان در پذیرش‬ ‫مرجعیت مورد قبول اصولگرایان اس��ت‪ ،‬بخش��ی‬ ‫دیگر ایج��اد وح��دت در بدنه اجتماع��ی گفتمان‬ ‫اصولگرای��ی اس��ت‪ .‬وقت��ی جری��ان و ظرفیتی را‬ ‫به وجود اورند که در بدنه اجتماعی انش��قاق ایجاد‬ ‫کند این ظرفیت با اصولگرایی فاصله دارد یا نه در‬ ‫بدنه اصولگرایی این کار را نکند بلکه در مرجعیت‬ ‫مورد قبول اصولگرایی ایج��اد اختالف کند طبعا با‬ ‫این گفتمان فاصله دارد‪ .‬پ��س ظرفیت در مرجعیت‬ ‫مورد قب��ول اصولگرایان و هم در بدن��ه اجتماعی‬ ‫می تواند ایجاد تفاه��م و نزدیکی کند و هر ظرفیتی‬ ‫در این راس��تا به وجود اید مورد قبول ماس��ت‪.‬‬ ‫برخ��ی می گوین��د ای��ت اهلل مهدو ی کنی و‬ ‫ایت اهلل ی��زدی یا به تعبیری دیگ��ر جامعتین‬ ‫(جامعه روحانی��ت مبارز ته��ران و جامعه‬ ‫مدرس��ین ح��وزه علمی��ه ق��م) مرجعی��ت‬ ‫اصولگرای��ان هس��تند‪ ،‬اما برخ��ی دیگر از‬ ‫ایت اهلل مصبا ح ی��زدی به عن��وان مرجع نام‬ ‫می برند و معتقدند حامیان گفتمان سوم تیر با‬ ‫ظرفیت ارایی که دارند دور این محور جمع‬ ‫می ش��وند؛ حال انکه هر دو بخش نیروهای‬ ‫اصولگ��را هس��تند و خ��ود را والیتم��دار‬ ‫می دانن��د‪ ،‬ایثارگ��ران به طور دقی��ق قائل به‬ ‫محور و مرجعیت چه کس��ی اس��ت؟‬ ‫‪ l‬نفس صف ارایی روحانیت مقابل یکدیگر‬ ‫ش��یطنت دوم خرداد و جریان فتنه اس��ت‪.‬‬ ‫اینکه مطبوعات اصال ح طل��ب گفتند خیمه‬ ‫جدی��د در جری��ان اصولگرایی به پا ش��د‪،‬‬ ‫سیاست‬ ‫خطاب حرف شماس��ت؟‬ ‫‪ l‬بل��ه‪ ،‬چ��ون می خواهن��د اخت�لاف در‬ ‫اصولگرای��ان را دام��ن بزنن��د وگرن��ه ب��ه اعتقاد‬ ‫ایثارگران‪ ،‬اقای مصباح و اقای مهدو ی کنی هر دو‬ ‫محترم و قابل پذیرش هستند چون هیچ دوئیتی در‬ ‫اینها دیده نمی ش��ود‪.‬‬ ‫برای همین است که ایثارگران هم در جبهه‬ ‫پای��داری و ه��م در مکانی��زم ‪ 8+7‬نماینده‬ ‫دارد؟‬ ‫‪ l‬ان کس��انی که می خواهند در کشور ایجاد‬ ‫اختالف کنند می ایند در درون روحانیت خط کشی‬ ‫و مرزبندی می کنند ت��ا روحانیت را مقابل هم قرار‬ ‫دهند‪ .‬جریان فتن��ه از دیرباز چنین ش��یطنت هایی‬ ‫را انجام م��ی داد‪ .‬اصولگرایان باید متوجه باش��ند‬ ‫و فریب انه��ا را نخورن��د‪ .‬در ثانی س��مبل و نماد‬ ‫روحانی��ت دو تش��کل روحان��ی کش��ور‪ -‬جامعه‬ ‫روحانیت مب��ارز تهران و جامعه مدرس��ین حوزه‬ ‫علمیه قم‪ -‬هس��تند که سابقه دیرینه دارند‪ ،‬از یاران‬ ‫و ش��اگردان امام(ره) بودند‪ ،‬موج��ه و قابل قبول‬ ‫برای همه گروه ها هس��تند‪ .‬این تالش��ی اس��ت که‬ ‫جریان فتنه و ی��ک جریان برام��ده از اصولگرایان‬ ‫مش��ترک با هم انجام می دهند تا درون اصولگرایان‬ ‫ایجاد اختالف کنند‪ .‬ام��ا درباره محوریت‪ ،‬با توجه‬ ‫به اینکه محتوا و مناس��بات درون ای��ن گفتمان را‬ ‫وحدت ش��کل می دهد‪ ،‬ما در کش��ور چند گفتمان‬ ‫نداریم‪ .‬یک گفتمان انقالب اسالمی داریم‪ ،‬طبیعی‬ ‫است که رهبری نظام این مس��یر را تبیین می کنند و‬ ‫همه در ذیل والیت قرار می گیرن��د چراکه ماهیت‬ ‫اس��تقاللی ندارد بنابراین به قول فالسفه ما قائل به‬ ‫تش��کیک هس��تیم یعنی اینها در طول هم هستند و‬ ‫هیچ مشکلی هم وجود ندارد؛ محور‪ ،‬والیتمداری‬ ‫اس��ت‪ .‬خیمه ای اگر قرار اس��ت زده ش��ود فراگیر‬ ‫خواهد بود که از گفتمان انقالب اس�لامی‪ ،‬امام و‬ ‫رهبری ش��کل گرفته اس��ت و همه ملت ایران زیر‬ ‫این خیمه قابل تعریفن��د‪ ،‬مگر جریان فتنه و جریان‬ ‫منحرف که به این خیمه ورود پیدا نمی کند‪.‬‬ ‫در اینجا اتهامی به جمعی��ت ایثارگران زده‬ ‫می شود مبنی بر اینکه این تشکل می خواهد‬ ‫با جبهه پایداری ائتالف بکند تا اصولگرایان‬ ‫س��نتی در انتخابات اتی حذف ش��وند‪ ،‬این‬ ‫مس��اله چطور قابل تحلیل اس��ت؟‬ ‫‪ l‬این را تهمت می دانم و این نگاه را با ز فکر‬ ‫می کنم دش��منان طراح��ی کردند که ممکن اس��ت‬ ‫از زبان برخی دوس��تان هم بیاید چون اگر کس��ی‬ ‫می گوی��د م��ن گفتمان انق�لاب اس�لامی را قبول‬ ‫دارم که ش��اخصه اصلی ان والیت مداری است و‬ ‫در این گفتمان عهد و پیمان معنا دارد و شکس��تن‬ ‫ان گن��اه کبیره اس��ت و اگ��ر کس��ی می گوید من‬ ‫گفتم��ان انقالب اس�لامی را قب��ول دارم و در این‬ ‫گفتمان رعایت اصول و ش��اخص ها معیار است نه‬ ‫س��همیه خواهی و قدرت طلبی چراکه سهم خواهی‬ ‫و قدر ت طلبی از بلیات جدی اس��ت که به گفتمان‬ ‫اثر منفی می گ��ذارد جمعیت ایثارگران مس��یرش‬ ‫همین بوده و به ان نیز پایبند خواهد بود‪.‬‬ ‫این سوال را شفا ف تر می پرس��م‪ .‬می گویند‬ ‫ایثارگران ب��ا همان تاکتیکی که ازش��ورای‬ ‫هماهنگ��ی در انتخابات ریاس��ت جمهوری‬ ‫نهم جدا شد و شورایی جدید را تشکیل داد‬ ‫اکنون هم می خواهد ب��ا جبهه پایداری یکی‬ ‫ش��ود تا در لحظه مهم ب��ازی را تغییر دهدو‬ ‫نیروهای خودش را در لیست بگذارد‪ ،‬چون‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫‪37‬‬ ‫سیاست‬ ‫جبه��ه پایداری ش��امل بس��یاری از وزرای‬ ‫س��ابقی اس��ت که در دولت نهم و دهم کار‬ ‫می کردند و ش��خصیت های برجس��ته ای را‬ ‫در داخل خ��ود دارد ک��ه می توانند حتی به‬ ‫صورت مس��تقل فهرس��ت بدهند که با این‬ ‫شرایط‪ ،‬می ش��ود اصولگرایان سنتی را یک‬ ‫کیش و مات حسابی کرد‪ ،‬درست اس��ت؟‬ ‫‪ l‬اوال‪ ،‬اصولگرای��ی ب��ه میزان تعه��د و تقید‬ ‫عناصر ان به اصول تعریف می ش��ود ن��ه به میزان‬ ‫فاصله انها‪ .‬هرکس تقیدش بیش��تر اس��ت و بیشتر‬ ‫رعایت می کن��د طبع��ا اصولگرا ت��ر اس��ت‪ .‬ثانیا‪،‬‬ ‫س��ابقه عملکردی ایثارگران در گذش��ته مشخص‬ ‫اس��ت‪ .‬کدامی��ک از موضعگیر ی ه��ای ایثارگران‬ ‫از ش��اخص ها‪ ،‬تعه��دات و میثاق ها ع��دول کرد؟‬ ‫بگوین��د تا م��ا روی ان صحب��ت کنیم‪ .‬ثالث��ا بعید‬ ‫می دانم دوس��تان جبهه پی��روان این اته��ام را به ما‬ ‫بزنند‪ .‬این جریان فتنه است که نشسته رصد می کند‬ ‫ببیند اصولگراها چه نقطه ضعف و اختالفی نسبت‬ ‫به هم دارند تا انها را بزرگنمای��ی کنند و نگذارند‬ ‫وحدت ش��کل بگیرد‪.‬‬ ‫اقای حسینیان گفتند دوستان اصولگرا فاتحه‬ ‫ما را برای مجل��س بعد خوان��ده بودند برای‬ ‫همین رفتیم جبهه پایداری را تش��کیل دادیم‪،‬‬ ‫ایا واقعا این احساس نگرانی وجود داشت؟‬ ‫‪ l‬ن��ه‪ ،‬بای��د ب��ه مجموع��ه صحبت ه��ای‬ ‫اقای حسینیان نگاه ش��ود‪ .‬مواضع ایشان ان است‬ ‫که در بیانیه خ��ود اعالم ک��رد و می خواهد بگوید‬ ‫ما ی��ک ع��ده از اصولگرای��ان بودیم ک��ه به علت‬ ‫حوادثی که در ابتدای سال ‪ 90‬افتاد این سرپرستی‬ ‫را از دس��ت دادیم و بدنه اجتماعی ما دارد اسیب‬ ‫می بیند و برای انکه نگذاریم این اتفاق بیفتد جبهه‬ ‫پایداری را س��امان دادیم‪.‬‬ ‫اقای فدایی! س��والم را صریح تر می پرسم‪.‬‬ ‫ایا جمعیت ایثارگران تا انته��ا پای مکانیزم‬ ‫‪ 8+7‬یا ه��ر مکانی��زم دیگری ک��ه زیر نظر‬ ‫جامعتین پیگیری می ش��ود باق��ی می ماند یا‬ ‫انکه بعد ه��ا اعالم می کند لیس��ت نهایی ان‬ ‫س��ازوکار‪ ،‬با تعاریف ایثارگران از گفتمان‬ ‫اصولگرایی فاصله دارد و فهرست جداگانه‬ ‫خواه��د داد؟‬ ‫‪ l‬ایثارگران تا انتها پای ش��اخص ها و گفتمان‬ ‫اصولگرایی می ماند‪ ،‬ب��رای ما هوی��ت اصولگرایی‬ ‫و ش��اخص های اصولگرایی مهمت��ر از مصداق ها و‬ ‫عینیت های بیرونی اس��ت‪ .‬ثانیا تم��ام تالش خود را‬ ‫خواهیم کرد که انسجام و وحدت اصولگرایان حفظ‬ ‫و جلوی هر عامل بازدارنده وحدت گرفته شود‪.‬‬ ‫خط قرمزه��ای متع��ددی در جبهه پایداری‬ ‫درب��اره وح��دت با س��ایر گروه ه��ا مطرح‬ ‫ش��د که احتماال اقای حدادعادل و ش��ما با‬ ‫حضورتان به ان خط قرمزها مهر تایید زدید‬ ‫در عین حال شکل گیری این جبهه را موجب‬ ‫افزای��ش ظرفی��ت در گفتم��ان اصولگرایی‬ ‫می دانید‪ .‬اما به واق��ع ان خطوط تمایزی که‬ ‫ ترسیم شده بسیار س��لیقه ای و قابل تفسیرند‬ ‫چراکه مبن��ای معینی برای س��نجش ندارند‬ ‫ضمن انکه سایر گرو ه های اصولگرا اعم از‬ ‫جبهه پیروان خط ام��ام و رهبری هم قائل به‬ ‫چنین مواضعی هستند‪ ،‬اما با تفسیر متفاوت‬ ‫مثال در رابطه با فتن��ه‪ ،‬انها می گویند هرکس‬ ‫از س��کوت در فتنه ی��ا حمای��ت از ان توبه‬ ‫کرد باید مش��مول ج��ذب حداکثری یا دفع‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫‪38‬‬ ‫حداقلی ش��ود‪ ،‬اما جبه��ه پایداری وحدت‬ ‫با توبه کنندگان را قبول ن��دارد‪ .‬در مجموع‬ ‫این طور برمی ای��د که جبه��ه پایداری جز‬ ‫خودش با گ��روه دیگری وح��دت نمی کند‬ ‫و ع��دم ورود جامعتی��ن و جبه��ه پی��روان‬ ‫خط امام و رهبری به تشکیالت نوپای جبهه‬ ‫پای��داری از ای��ن منظر قابل تحلیل اس��ت‪.‬‬ ‫ایا تحو ل خواه��ان و طیف حام��ی گفتمان‬ ‫س��و م تیر بین خ��ود و اصولگرایان س��نتی‬ ‫خط کش��یکردند؟‬ ‫‪ l‬باالخ��ره در درون مجموع��ه خان��واده‬ ‫اصولگراه��ا بر اث��ر یکس��ری اتفاق��ات‪ ،‬رفتارها‪،‬‬ ‫اشکاالت و اختالفاتی به وجود امد که قابل کتمان‬ ‫نیست و ریش��ه در گذش��ته دارد‪ .‬هنر ما ان است‬ ‫که با توجه به واقعیت ها ب��ا یکدیگر وحدت کنیم‬ ‫نه اینک��ه واقعیت ها را نادیده بگیری��م‪ .‬اینجا زمانی‬ ‫وح��دت محقق می ش��ود ک��ه طر ف ها نس��بت به‬ ‫مواضع خ��ود تن��ازل کنند ول��ی این تن��ازل نباید‬ ‫روی ش��اخص ها و اصول انجام ش��ود و م��ا با هر‬ ‫کس��ی که روی ش��اخص ها و اصول بایس��تد کنار‬ ‫می اییم و کمک می کنیم که وحدت ش��کل گیرد‪.‬‬ ‫برخی خ��ط قرم��ز را جریان فتن��ه و انحراف‬ ‫می دانن��د اما ما غیر از این فس��اد را ه��م خط قرمز‬ ‫می دانیم‪ .‬ب��رای تبیین خط قرمزه��ا حاضریم بحث‬ ‫کنیم‪ .‬اگر در بحث توانس��تیم به ش��اخص هایی که‬ ‫اصل گفتمان را اس��یب نزند برسیم‪ ،‬انعطاف نشان‬ ‫خواهیم داد چراکه معتقدیم عقالنیت باید بر رفتار‬ ‫ما حاکم باشد‪ .‬این طور نیست که بگوییم مرغ یک‬ ‫پا دارد و ان هم پایی اس��ت که ما تعریف می کنیم‪.‬‬ ‫تعریف ها از خطوط قرمز مشخص شده است؟‬ ‫‪ l‬بای��د عقالنیت هم��راه با انعط��اف حاکم‬ ‫ش��ود تا هر جا نقطه ضعفی وجود داشت به دور از‬ ‫احساسات‪ ،‬عواطف و تقابل مشکل برطرف شود‪.‬‬ ‫این مس��اله ای اس��ت که خیلی ها به دنبال انجام ان‬ ‫هستند تا وحدت ش��کل بگیرد‪ .‬ایثارگران از صدر‬ ‫تا ذیل وح��دت خیلی مطال��ب و حرف ها دارد اما‬ ‫بیان ان مباحث‪ ،‬خودش اخت�لاف میان طیف های‬ ‫اصولگرا را تش��دید می کند‪.‬‬ ‫از این رو انه��ا را بیان نمی کند مگ��ر انکه به‬ ‫وحدت اصولگرایان کمک نمای��د‪ .‬این یک منطق‬ ‫نظام هیچ گاه با کسی‬ ‫یا جریانی خصمانه‬ ‫برخورد نکرده است‬ ‫اما امثال خاتمی برای‬ ‫بازگشت به چارچوب‬ ‫نظام باید ثابت کنند‬ ‫که اشتباه کردند و‬ ‫راه گذشته را ادامه‬ ‫نمی دهند و اولین گام‬ ‫این امر هم ان است‬ ‫که دشمن را از خود‬ ‫مایوس و حوادث بعد‬ ‫ از انتخابات را‬ ‫محکوم کنند‬ ‫عقالنی ‪ -‬انس��انی اس��ت و بش��ر اینگونه زندگی‬ ‫می کند‪ .‬همه افراد در زندگی عاد ی شان این اصول‬ ‫را رعایت می کنند‪ ،‬چطور ما در عرصه مهم سیاسی‬ ‫و اجتماعی ان را رعایت نکنیم‪ .‬پس بحث خط قرمز‬ ‫روش��ن اس��ت‪ ،‬جذب حداکثری و دف��ع حداقلی‬ ‫اس��تراتژی نظام از ابت��دای پی��روزی انقالب بوده‬ ‫اما نباید بد تفس��یر ش��ود مثال اگر دفع حداقلی به‬ ‫ان معناس��ت که اگر کس��ی ام��د در غائل��ه بعد از‬ ‫انتخابات دخیل و ش��ریک‪ ،‬موث��ر و عامل بود و با‬ ‫ایفای نقش در ان جریانات دش��من شادکن شد و‬ ‫حاال به اش��تباه خودش پی برد باید وی را در راس‬ ‫هرم تصمیم گیری جای داد‪ ،‬خیر چه کسی گفته این‬ ‫حرف منطقی و درس��ت است؟ کسی که توبه کرده‬ ‫برود جبران کند‪ ،‬مواضعی اتخاذ کند که معلوم شود‬ ‫می خواهد جبران و دش��من را از خودش مایوس‬ ‫کند‪ .‬یعنی فرد ب��ا عملکرد خودش بای��د اعتماد را‬ ‫افزایش دهد نه صرف انکه حرف��ی زد به به و چه‬ ‫چه را بیندازیم او را روی س��ر خ��ود جای دهیم‪،‬‬ ‫این حرف غلط اس��ت‪ .‬از طرفی اگر کسی هم بگوید‬ ‫توبه کنن��دگان هیچ گاه مورد پذی��رش اصولگرایان‬ ‫قرار نمی گیرند حرف نادرس��تی زده اس��ت‪.‬‬ ‫برخی می گوین��د ما در زمان فتنه نس��بت به‬ ‫مس��ائل‪ ،‬بس��ته به تحلیل خودمان اظهار نظر‬ ‫کامل و جامع کردیم و برای عوامل و عناصر‬ ‫ان خط و نشان کش��یدیم‪ ،‬اما شاید جمعیت‬ ‫ایثارگران این را ندیده باش��د یا دیده باش��د‬ ‫و ناکاف��ی بداند‪ ،‬بع��د بگوید ای��ن افراد با‬ ‫شاخص های اصولگرایی همخوانی ندارند‪،‬‬ ‫از این سو شما قبول دارید که خطوط قرمز‬ ‫ ترسیم شده نس��بت به فتنه نامفهوم‪ ،‬مبهم و‬ ‫غیر شفاف است؟ چه زمانی این خط قرمزها‬ ‫ش��فاف می ش��ود و چه مرجعی این کار را‬ ‫خواهد کرد؟‬ ‫‪ l‬دو بح��ث اگر تفکیک ش��ود فک��ر می کنم‬ ‫مس��اله حل ش��ود‪ ،‬یک��ی اینک��ه هر عنص��ری در‬ ‫رابطه با یک ش��اخص یا یک جری��ان کم اورد این‬ ‫منش��ا قضاوت قرار می گی��رد یا مجموع��ه برایند‬ ‫رفت��اری وی و می��زان وزن دادن به ش��اخص ها‪.‬‬ ‫ایثارگ��ران معتق��د اس��ت مجموعه مواض��ع فرد‬ ‫را باید با ش��اخص ها مقایس��ه ک��رد تا ب��ه برایند‬ ‫قابل قبولی برس��یم‪ .‬ممکن اس��ت کس��ی نس��بت‬ ‫به جری��ان فتنه کم اورده باش��د یا یکی نس��بت به‬ ‫جریان فس��اد کم بیاورد یا ش��اید هم کس��ی روی‬ ‫صالحیت های فردی کم بی��اورد‪ ،‬همه اینها وجود‬ ‫دارد و باید مجموعه ش��اخص ها را نگاه کرد‪ .‬تازه‬ ‫اینها شاخص های سلبی هستند‪.‬‬ ‫ش��اخص های ایجابی که مهمترند‪ .‬به عبارت‬ ‫دیگر فرد اول باید ش��رایط الزم را داش��ته باشد و‬ ‫نمره قبولی اولیه را کس��ب کند تا بع��د وضعیتش‬ ‫با شاخص های س��لبی مورد س��نجش قرار بگیرد‪.‬‬ ‫یعنی این طور نیس��ت که بتوان با یک خط یا جمله‬ ‫به ای��ن س��وال ج��واب داد‪ .‬مجموع��ه رفتارها و‬ ‫موضعگیر ی های یک فرد یا جریان سیاسی را باید‬ ‫با مجموعه ش��اخص های اصولگرایی ارزیابی کرد‬ ‫که البته مهمترین ش��اخص و میزان و معیار که بقیه‬ ‫را پوش��ش می دهد والیتمداری اس��ت که به هیچ‬ ‫عنوان ما نباید از ان ع��دول کنیم‪ .‬یعنی اگر یک نفر‬ ‫در همه شاخص ها ‪ 20‬گرفت ولی در والیتمداری‬ ‫رد شد‪ ،‬این فرد نمی تواند ش��امل وحدت ش��ود‪.‬‬ ‫در مکانیزم ‪ ،8+7‬ان هفت نفر شاخص های‬ ‫اصولگرای��ی را تبیی��ن و خط��وط قرمز را‬ ‫اصالح طلب اگر مساوی‬ ‫ با فتنه و جریان‬ ‫دوم خرداد است‪،‬‬ ‫تمام شد‪ .‬در صورتی‬ ‫که عده ای با برائت‬ ‫از فتنه بخواهند در‬ ‫فضای سیاسی کشور‬ ‫فعالیت کنند دیگر‬ ‫اصالح طلب به حساب‬ ‫نمی ایند بلکه یک‬ ‫جریان جدید سیاسی‬ ‫هستند‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫تعری��ف می کنند یا مرجع دیگ��ری این کار‬ ‫راخواه��دک��رد؟‬ ‫‪ l‬قبال جامعتین منش��وری را تعیین کردند که‬ ‫مورد قبول همه طیف های اصولگرا قرار گرفت اما‬ ‫باید بس��ط یابد تا اگر کمبود یا کسری دارد اضافه‬ ‫شود و بعد در جمع همه روی ان به تفاهم برس��ند‪.‬‬ ‫منظور از جمع یعنی همه ‪ 15‬نفر؟‬ ‫‪ l‬بله‪.‬‬ ‫جبه��ه پای��داری به وج��ود امد ت��ا به ‪8+7‬‬ ‫بپیوندد یا مس��یر جدا را طی کند؟‬ ‫‪ l‬اینها نیت ش��ان ان اس��ت که در چارچوب‬ ‫وحدت عمل کنند‪.‬‬ ‫یعنی به مکانیزم وحدت زی��ر نظر جامعتین‬ ‫می پیوندند؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬شرط خودش��ان این است‪ .‬اگر من هم‬ ‫در ان جلس��ه همایش جبهه پایداری شرکت کردم‬ ‫به ان خاطر ب��ود که این اعتم��اد را در من به وجود‬ ‫اوردند که جبهه زیر مجموعه وحدت اصولگرایان‬ ‫می خواهد عمل کند‪ ،‬نه مس��تقل از ان‪ .‬اگر خالف‬ ‫این بود که قطعا من در ان جلسه شرکت نمی کردم‪.‬‬ ‫اقای فدایی از نظر ش��مارئیس جمهور اینده‬ ‫چ��ه خصوصیت هایی باید داش��ته باش��د‪،‬‬ ‫چراک��ه بع��د از دوره س��ازندگی‪ ،‬گفتمان‬ ‫دوم خرداد در عرصه اجرایی کش��ور حاکم‬ ‫شد و پس از ان جای خود را به گفتمان سوم‬ ‫تیر داد‪ .‬حاال با توجه به نیازی که در جامعه‬ ‫احس��اس می ش��ود چه فردی باید س��کان‬ ‫هدایت قوه مجریه را به دس��ت گیرد؟‬ ‫‪ l‬چرا این س��وال را مطرح کردی��د‪ .‬منظورم‬ ‫این است که سوال مردم در حال حاضر این نیست‪.‬‬ ‫باالخره س��وال انهایی که سیاس��ت را دنبال‬ ‫میکنند که هست؟‬ ‫‪ l‬اگر هم باشد بایس��تی از انتخابات مجلس‬ ‫عبورکنیم سپس به ان پرداخته شود‪.‬‬ ‫اقای فدایی! با توجه ب��ه اتفاقاتی که ابتدای‬ ‫سال افتاد و ش��ما به ان اش��اره کردید این‬ ‫سوال در ذهن خیلی هاست که رئیس جمهور‬ ‫اینده کیس��ت و باید دارای چه خصوصیاتی‬ ‫باشد؟‬ ‫‪ l‬گاه��ی یک تصوی��ر ایده ال ذهن��ی مطرح‬ ‫می ش��ود اما یک وقت ب��ا توجه ب��ه واقعیت های‬ ‫موجود قصد داری��م به طرف ارما ن ه��ای اید ه ال‬ ‫خود حرک��ت کنی��م‪ ،‬ما بای��د واقعی��ت خودمان‪،‬‬ ‫محیط بین المللی و ش��رایط داخلی کشور را خوب‬ ‫بشناسیم و تحلیل و اسیب شناسی کنیم تا ببینیم در‬ ‫چه وضعیتی قرار داریم‪.‬‬ ‫البته باید گفت که رس��یدن به این شناخت ها‬ ‫نباید م��ا را در واقعیت ها نگه دارد بلک��ه با علم به‬ ‫انها باید به س��مت ارما ن ها پ��رش و حرکت کرد‪.‬‬ ‫اگر بخواهیم ذهنی به این س��وال ج��واب دهیم و‬ ‫بگوییم یک انس��ان ارمانی برای تص��دی جایگاه‬ ‫ریاست جمهوری چه کسی است‪ ،‬پاسخ من خیلی‬ ‫روش��ن اس��ت‪ ،‬بهترین بنده خدا که کارامد‪ ،‬توانا‪،‬‬ ‫متعهد‪ ،‬متخصص‪ ،‬مجاهد‪،‬اهل خطر‪ ،‬اهل تصمیم و‬ ‫پایبند به اصول‪ ،‬بصیر‪ ،‬حکیم و انقالبی‪ ،‬باشد اینها‬ ‫شاخص هایی است که می توان برای رئیس جمهور‬ ‫بعدی احصا کرد اما شاید همه اینها با واقعیت های‬ ‫بیرونی مصداق پی��دا نکند‪ .‬در ای��ن حالت بعد از‬ ‫تبیین ش��اخص ها باید مصادیق را ش��ناخت و بعد‬ ‫انها را با ش��اخص ها مقایس��ه کرد‪.‬‬ ‫برای مثال ش��مااقای حدادعادل را در مقام‬ ‫تصدی ریاس��ت جمهوری اینده می بینید؟‬ ‫‪ l‬االن فضای این بحث نیس��ت‪ ،‬کار درستی‬ ‫هم نیس��ت‪ .‬همه باید ذهن خ��ود را متمرکز کنیم تا‬ ‫شرایط فعلی کش��ور با ارامش طی شود‪ .‬جریاناتی‬ ‫می خواهن��د ب��ا ط��رح اس��امی افراد در مقابل هم‬ ‫به اختالف می��ان اصولگرای��ان دامن بزنن��د اما ما‬ ‫باید مراقب باش��یم ک��ه وارد بازی انها نش��ویم و‬ ‫خودمان را ام��اده یک انتخابات مطلوب در ش��ان‬ ‫نظام جمهوری اسالمی برای مجلس بکنیم‪ .‬بعد از‬ ‫انتخابات مجلس فرصتی به وجود می اید که بیشتر‬ ‫راجع به این مس��اله صحبت کنیم‪.‬‬ ‫برخی اصولگرایان از جمله اقای مرتضی نبوی‬ ‫اخیرا می گویند اصالح طلبان س��هم بیشتری از‬ ‫کرسی های مجلس نهم کسب می کنند‪ .‬نظر شما‬ ‫چیست؟‬ ‫‪ l‬تاب��ع رفت��ار اصولگرای��ان اس��ت‪ ،‬اگ��ر‬ ‫اصولگرایان وحدت داش��ته باش��ند و عقالنیت و‬ ‫کارامدی خود را نشان دهند هرگز چنین اتفاقی رخ‬ ‫نمی دهد‪ .‬دوران کسانی که با گفتمان انقالب زاویه‬ ‫پیدا کردند به نظر من رو به س��پری ش��دن اس��ت‪.‬‬ ‫حضور یا عدم حض��ور اصال ح طلبان را در‬ ‫انتخابات پیش رو چقدر بر میزان مشارکت‬ ‫مردمی موثر می دانی��د؟ انه��ا معتقدند نظام‬ ‫برای پرش��ور ش��دن انتخابات مجبور است‬ ‫ش��روط انها را قبول کند‪ ،‬اینطور اس��ت؟‬ ‫‪ l‬من اص�لا قائ��ل ب��ه اینک��ه جریان��ی به‬ ‫ن��ام اصالح طل��ب وجود خارج��ی دارد‪ ،‬نیس��تم‪.‬‬ ‫اصالح طلب اگر مساوی با فتنه و جریان دوم خرداد‬ ‫است‪ ،‬تمام ش��د‪ .‬در صورتی که عده ای با برائت از‬ ‫فتنه بخواهند در فضای سیاسی کشور فعالیت کنند‬ ‫دیگر اصالح طلب به حس��اب نمی این��د بلکه یک‬ ‫جریان جدید سیاسی هس��تند‪ .‬عقالنی ان است که‬ ‫اس��م جدیدی روی خود بگذارند و برچسب فتنه‬ ‫امیز را از خودشان دور کنند وگرنه اصالح طلبی که‬ ‫با فتنه و دوم خرداد باش��د عمال مقابل ساختارهای‬ ‫نظام قرار دارد بنابراین ان اصالح طلبی که از ارای‬ ‫مردم دم م��ی زد ولی ب��ا ان تقابل کرد‪ ،‬م��رد‪ .‬اگر‬ ‫جریانی است که روزی با دوم خردادی ها دوست و‬ ‫رفیق بود ولی االن متوجه رفتار هنجا ر شکنانه انها‬ ‫شده و از انها اعالم برائت کرده دیگر اصال ح طلب‬ ‫به ش��مار نمی اید‪.‬‬ ‫اق��ای فدایی‪ ،‬اق��ای خاتمی را ی��ک چهره‬ ‫س��وخته می داند یا خیر؟‬ ‫‪ l‬خاتمی و امثال ایش��ان خودشان باید ثابت‬ ‫کنند که س��وخته اند یا خیر‪.‬‬ ‫هنوز وقت دارند؟‬ ‫‪ l‬هیچ موقع درب عنایت الهی بسته نیست‪.‬‬ ‫نظام ه��م هیچ گاه با کس��ی یا جریان��ی خصمانه‬ ‫برخ��ورد نکرده اس��ت ام��ا امثال خاتم��ی برای‬ ‫بازگش��ت به چارچوب نظام باید ثاب��ت کنند که‬ ‫اش��تباه کردند و راه گذش��ته را ادام��ه نمی دهند‬ ‫و اولین گام این امر هم ان اس��ت که دش��من را‬ ‫از خود مایوس و ح��وادث بع��د از انتخابات را‬ ‫محکوم کنند‪.‬‬ ‫یعن��ی اگ��ر ای��ن کار را بکن��د نظ��ام ب��ه‬ ‫خاتمی اعتماد خواهد کرد؟‬ ‫‪ l‬برای ایجاد باور اولی��ن گام مایوس کردن‬ ‫دش��من و اعالم برائ��ت از فتنه اس��ت‪ ،‬اینها مقابل‬ ‫مردم ایس��تادند و خس��ار ت های هنگفتی به نظام‬ ‫زدند‪.‬اگر باز هم مواضع این افراد و جریانات مبهم‬ ‫باش��د کدام عقل س��لیم این را می پس��ندد‪g.‬‬ ‫‪39‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫‪40‬‬ ‫سیاست‬ ‫حرکت‬ ‫در مسیر متفاوت‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫رفتارشناسی جمعیت ایثارگران‬ ‫از بدو تاسیس تا کنون‬ ‫اگر بخواهیم تحوالت اصولگرایان در دوره پس از انتخابات دوم خرداد‬ ‫را بررسی کنیم‪ ،‬بدون شک نمی توان نقش یک تشکل را نادیده گرفت؛‬ ‫تشکلی نوگرا در جناح راست که نام جمعیت ایثارگران را برای خود‬ ‫انتخاب کرده است؛چنانکه می توان گفت انان در هنگامه هر انتخاباتی‬ ‫یکی از اضالع موثر در این جناح بوده اند‪.‬‬ ‫‪2‬‬ ‫در اس��تانه انتخاب��ات دوم خرداد ‪ ،76‬تش��کلی جدی��د از میان‬ ‫چهره های جوان جناح راس��ت اعالم موجودیت کرد اما ارائه مجوز‬ ‫به این حزب جدید از سوی وزارت کش��ور دولت اصالحات قریب‬ ‫دو سال به طول انجامید‪ .‬این گروه که نام «جمعیت ایثارگران انقالب‬ ‫اسالمی» را برای خود برگزیده بود‪ ،‬اولین بیانیه خود را بیستم فروردین‬ ‫‪ 76‬منتشر کرد‪ .‬شکس��ت جناح راس��ت در انتخابات دوم خرداد اما‬ ‫باعث شد تا این جمعیت تا دو س��ال بعد‪ ،‬فعالیت چشمگیری نداشته‬ ‫باش��د؛ اگرچه پنجم مرداد ‪ 78‬وزارت کشور اصالح طلب به جمعیت‬ ‫ایثارگران مجوز فعالیت داد‪.‬‬ ‫حسین فدایی‪ ،‬حجت االسالم سید علی اکبر ابوترابی‪ ،‬علی دارابی‪،‬‬ ‫مجتبی ش��اکری‪ ،‬داود دانش جعفری‪ ،‬علی یوسف پور‪ ،‬عبدالحسین‬ ‫روح االمینی‪ ،‬احمدعلی مقیمی‪ ،‬هادی ایمانی و اصغر صبوری اعضای‬ ‫هیات موس��س جمعیت ایثارگران بودند و با تواف��ق اکثریت اعضا‪،‬‬ ‫حسین فدایی از ابتدای تاسیس این تشکل‪ ،‬دبیرکلی ان را برعهده دارد‪.‬‬ ‫سال ‪ 1383‬اما با استعفای اصغر صبوری‪ ،‬فردی جایگزین او در‬ ‫هیات موسس شد که کمتر از یکس��ال بعد بر کرسی برجای مانده از‬ ‫رئیس دولت هشتم در ساختمان پاس��تور تکیه زد ‪ .‬حال انکه این فرد‬ ‫یعنی محمود احمدی ن��ژاد هرگز از حمایت جمعی��ت ایثارگران در‬ ‫انتخابات برخوردار نشد‪.‬‬ ‫اما زمینه های تش��کیل این تش��کل جدید چه بود؟پس از پایان‬ ‫‪41‬‬ ‫سیاست‬ ‫جنگ تحمیلی و اغاز دوران بازس��ازی و سازندگی‬ ‫کشور‪ ،‬شرایط ویژه ای بر کش��ور حاکم شده بود‪ .‬از‬ ‫یک سو فضای سیاس��ی کش��ور در اختیار دو جناح‬ ‫عمده سیاسی موسوم به چپ و راست بود و از دیگر‬ ‫س��و‪ ،‬جمع زی��ادی از نیروهای انق�لاب و جنگ به‬ ‫انجام کار تشکیالتی و سیاس��ی تمایل داشتند‪ ،‬اما در‬ ‫دسته بندی های رایج چپ و راست قرار نمی گرفتند‪.‬‬ ‫اینگونه بود که طیفی از این افراد ابتدا در س��ال های‬ ‫‪ 1370‬و ‪ 71‬ب��ه فعالیت های فرهنگ��ی روی اوردند‬ ‫و چندی بعد‪ ،‬از س��ال ‪ 1374‬به فعالیت سیاسی روی‬ ‫اوردند‪.‬‬ ‫اگرچه جمعیت ایثارگران براس��اس ایده دوری‬ ‫از دسته بندی های رایج سیاس��ی شکل گرفته بود‪ ،‬اما‬ ‫از بدو ش��کل گیری مواضع این جمعی��ت به جریان‬ ‫راس��ت نزدیک تر ب��ود و بعده��ا به عن��وان یکی از‬ ‫زیرمجموعه ه��ای مهم اصولگرایان ش��ناخته ش��د؛‬ ‫تشکلی که به روایت اعضای اصلی ان تحول خواهی‬ ‫را در این جریان دنبال می کند‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫دیدگاه های سیاسی‬ ‫موسسان جمعیت ایثارگران از بدو تاسیس این‬ ‫تشکل‪ ،‬چند اصل اساسی را برای ادامه حیات تشکل‬ ‫سیاس��ی خود تعریف کرده اند‪ .‬نخست انکه با حفظ‬ ‫احترام به سایر تش��کل های سیاسی همواره استقالل‬ ‫خود را حفظ نماین��د؛ بدین معنا ک��ه در انتخابات با‬ ‫سایر تشکل های سیاسی ائتالف نکرده و به صورت‬ ‫مستقل لیست انتخاباتی ارائه دهند‪.‬اصلی که بر پایه ان‬ ‫اتفاقات متفاوتی در جریان اصولگرا رخ داد‪.‬‬ ‫تالش ب��رای ایج��اد همگرای��ی و وف��اق میان‬ ‫تشکل های سیاسی در درون نظام فارغ از گرایش های‬ ‫مصطلح چپ و راس��ت‪ ،‬دومین اصلی بود که مورد‬ ‫توجه ایثارگران قرار گرفت‪ .‬س��ومین اصل اساس��ی‬ ‫برای ایثارگران‪ ،‬گفتمان سازی‪ ،‬نظریه پردازی و ارائه‬ ‫تحلیل های نو و بدیع بود که تا ان زمان سابقه چندانی‬ ‫نداشت‪.‬‬ ‫با توج��ه ب��ه موضع گیری های ای��ن جمعیت‬ ‫در مس��ائل گوناگ��ون و دیدگاه های اعض��ای فعال‬ ‫ش��ورای مرکزی ان می توان به این جمع بندی رسید‬ ‫که این گروه در عین حال که همواره مس��تقال اعالم‬ ‫مواضع کرده و خود را مس��تقل از جناح های موجود‬ ‫می داند و دارای نقطه نظرات متفاوتی نسبت به جناح‬ ‫اصولگرای سنتی است‪ ،‬اما نسبتا متمایل به این جناح‬ ‫و ارزش گرایان بوده و در بسیاری از موارد با نیروهای‬ ‫اصولگرای سنتی همفکری دارد‪ ،‬اما چنان که از برخی‬ ‫مواضع مستقل این جمعیت بر می اید این گروه دارای‬ ‫مواضع متفاوت تری نس��بت به دیگر گروه های این‬ ‫جریان است‪.‬‬ ‫‪42‬‬ ‫تغییر د ر ترکیب شورای مرکزی‬ ‫پس از برگزاری کنگره پنجم جمعیت ایثارگران‬ ‫در سال گذشته‪ ،‬طبق ماده ‪ 21‬اساس��نامه این تشکل‬ ‫‪16‬عضو شورای مرکزی با اکثریت ارا انتخاب شدند‪.‬‬ ‫محمدعلی تقوی راد‪ ،‬مصطفی توکلیان‪ ،‬عباس درویش‬ ‫توانگر‪ ،‬عوض حیدرپور‪ ،‬رضا روس��تاازاد‪ ،‬علیرضا‬ ‫سربخش‪ ،‬مسعود سلطانپور‪ ،‬سید امیر سیاح‪ ،‬صدیقه‬ ‫شاکری‪ ،‬عشرت شایق‪ ،‬محمدعلی شم ابادی‪ ،‬محمود‬ ‫صابر همیشگی‪ ،‬جواد عامری‪ ،‬مجتبی کرباسچی‪ ،‬علی‬ ‫منصوری رضی و احمد نجابت افرادی بودند که در‬ ‫این انتخابات به عضویت شورای مرکزی درامدند‪.‬‬ ‫اما پ��س از برگزاری کنگ��ره و انتخاب اعضای‬ ‫شورای مرکزی یک خبر مهم اعالم شد و ان استعفای‬ ‫دو عضو هیات موسس بود‪.‬‬ ‫بر این اساس‪ ،‬داود دانش جعفری و عبدالحسین‬ ‫روح االمینی از عضویت در هیات موس��س جمعیت‬ ‫ایثارگران انقالب اس�لامی اس��تعفا کردن��د و از این‬ ‫هیات خارج شدند‪.‬‬ ‫بر اساس ماده ‪ 14‬اساسنامه جمعیت ایثارگران در‬ ‫صورت اس��تعفای هر کدام از اعضای هیات موسس‬ ‫عضو جدید می تواند به پیشنهاد رئیس هیات موسس‬ ‫و با رای دو سوم اعضا انتخاب شود‪.‬‬ ‫بر این اس��اس در پی تش��کیل جلس��ه شورای‬ ‫مرکزی جمعی��ت ایثارگران در پنجمی��ن کنگره این‬ ‫تشکل اعضای شورای مرکزی جدید انتخاب شدند‬ ‫و پس از ان در جلسه هیات موسس نیز انتخابات برای‬ ‫اعضای جدید انجام شد و الیاس نادران نماینده تهران‬ ‫در مجلس و لطف اهلل فروزنده معاون نیروی انسانی‬ ‫رئیس جمهور به عنوان اعضای جدید هیات موسس‬ ‫انتخاب شدند‪.‬‬ ‫همچنین برخی سایت ها خبر از خروج محمود‬ ‫اگرچه جمعیت ایثارگران‬ ‫براساس ایده دوری از‬ ‫دسته بندی های رایج‬ ‫سیاسی شکل گرفته بود‪،‬‬ ‫اما از بدو شکل گیری‬ ‫مواضع این جمعیت به‬ ‫جریان راست نزدیک تر‬ ‫بود و بعدها به عنوان‬ ‫یکی از زیرمجموعه های‬ ‫مهم اصولگرایان شناخته‬ ‫شد؛ تشکلی که به‬ ‫روایت اعضای اصلی ان‬ ‫تحول خواهی را در این‬ ‫جریان دنبال می کند‬ ‫احمدی نژاد از هیات موسس جمعیت ایثارگران داده‬ ‫بودند‪ ،‬در حالی که وی همچنان عضو این هیات است‪.‬‬ ‫تاثیر ایثارگران در مجلس‬ ‫اگرچه جمعیت ایثارگران در انتخابات مجلس‬ ‫پنجم دو ت��ن از اعضای خود را روان��ه پارلمان کرد‪،‬‬ ‫ام��ا نمی توان نقش این تش��کل در مجال��س هفتم و‬ ‫هش��تم را نادیده انگاش��ت‪ .‬حس��ین فدایی‪ ،‬دبیرکل‬ ‫جمعی��ت ایثارگران ک��ه در ای��ن دو مجلس حضور‬ ‫داش��ته‪ ،‬با نطق های خود همواره باعث تغییراتی در‬ ‫موض��ع نمایندگان اصولگرا ش��ده اس��ت‪ .‬همچنین‬ ‫جلس��ات نمایندگان نزدیک به طیف ایثارگران پیش‬ ‫از اتفاق��ات مهم در تصمیم گیری ه��ای مجلس تاثیر‬ ‫بسزایی دارد؛ نمونه این تاثیرگذاری را می توان در رای‬ ‫اعتماد مجلس به وزیران پیش��نهادی دولت یا بحث‬ ‫در خصوص ادغام وزارتخانه ها جست وجو کرد‪.‬‬ ‫ائتالف های ایثارگران‬ ‫جمعیت ایثارگ��ران پیش از اع�لام موجودیت و‬ ‫دریافت مجوز از وزارت کش��ور‪ ،‬در انتخابات مجلس‬ ‫پنجم به طور غیر رسمی با نام «جمعی از ایثارگران انقالب‬ ‫اسالمی» فعالیت خود را اغاز کرده بود؛ انتخاباتی که در‬ ‫ان چندان هم ناکام نبود و توانست از میان فهرست های‬ ‫متعدد جناح های راست و چپ‪ ،‬علی اکبر ابوترابی و داود‬ ‫دانش جعفری را روانه مجلس کند‪.‬‬ ‫پ��س از ان در انتخابات دوم خ��رداد ‪ 1376‬در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری هفتم‪ ،‬جمعیت ایثارگران‬ ‫به حمای��ت از کاندیدات��وری علی اکب��ر ناطق نوری‬ ‫پرداخت‪ .‬اما کاندی��دای مورد حمایت این تش��کل‬ ‫شکس��ت خورد و جمعیت ایثارگران به همراه دیگر‬ ‫تشکل های جناح راست‪ ،‬بهت زده از نتایج انتخابات‬ ‫مدتی از فعالیت های سیاسی دور بودند‪.‬‬ ‫این جمعیت بع��د از اع�لام موجودیت‪ ،‬موفق‬ ‫شد در راستای اهداف خود تعداد زیادی از نیروهای‬ ‫سیاس��ی در سراس��ر کش��ور را شناس��ایی و ب��رای‬ ‫کادرس��ازی جذب کند‪ .‬همزمان با ای��ن کار بود که‬ ‫ایجاد دفاتر در سراس��ر کش��ور و اموزش نیروها در‬ ‫داخل تشکیالت نیز مورد توجه قرار گرفت‪.‬‬ ‫جمعیت ایثارگ��ران پ��س از ان در رخدادهای‬ ‫پس از ‪ 18‬تیر ‪ 78‬به ایفای نقش پرداخت‪ .‬در ان زمان‪،‬‬ ‫احزاب و تشکل های سیاس��ی به شدت نسبت به هم‬ ‫بدبین بودند و واگرایی به ش��کلی بی سابقه افزایش‬ ‫یافته بود‪ .‬در چنین شرایطی سران جمعیت ایثارگران‪،‬‬ ‫جمعیت موتلفه اس�لامی‪ ،‬جامعه اسالمی مهندسین‬ ‫و انجمن اس�لامی پزش��کان‪ ،‬به عنوان چهار تشکل‬ ‫سیاس��ی تاثیرگذار و مه��م در جری��ان اصولگرا‪ ،‬در‬ ‫مالقاتی با رهبر معظم انقالب به واکاوی و چاره جویی‬ ‫برای برون رفت از چالش های موجود برامدند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫در انتخاب��ات مجلس شش��م ش��رایط تا حدی‬ ‫تفاوت کرده بود؛ جمعیت ایثارگران رسما از وزارت‬ ‫کش��ور مجوز فعالیت دریافت کرده بود و با ش��عار‬ ‫امنیت‪ ،‬عدالت‪ ،‬رون��ق اقتصادی و با تهیه فهرس��تی‬ ‫که بیشتر از نیروهای متمایل به جناح راست تشکیل‬ ‫می ش��د‪ ،‬وارد رقابت های انتخاباتی ش��د‪ .‬جمعیت‬ ‫ایثارگ��ران در این انتخاب��ات چندان موف��ق نبود اما‬ ‫چندی بعد توانس��ت در اولی��ن دوره خانه احزاب‪،‬‬ ‫قائم مقام و دبیر کمیته سیاس��ی خود را در ش��ورای‬ ‫مرکزی داشته باشد‪.‬‬ ‫جمعیت ایثارگران در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫هشتم در سال ‪ 80‬از علی شمخانی و احمد توکلی در‬ ‫برابر سید محمدخاتمی حمایت کرد‪.‬‬ ‫در انتخابات ریاس��ت جمهوری نه��م اما ماجرا‬ ‫متفاوت بود‪ .‬در اس��تانه این انتخاب��ات در حالی که‬ ‫علی اکبر ناطق نوری در ص��در اردوگاه اصولگرایان‬ ‫بر ان ش��د تا یک��ی از نامزدهای مط��رح را به عنوان‬ ‫نامزد اصلی انتخاب کند با اختالف نظری که به وقوع‬ ‫پیوست همه توافقات اصولگرایان نادیده انگاشته شد‬ ‫و هر یک از جریانات به صورت مستقل در انتخابات‬ ‫حضور یافتند‪ .‬جمعیت ایثارگران به همراه برخی دیگر‬ ‫از تش��کل های نوپای اصولگرا از اصولگرایان سنتی‬ ‫جدا ش��دند و عنوان «تحول خواه��ان» را برای خود‬ ‫برگزیدند‪ .‬مهمترین اختالفی که میان تحول خواهان و‬ ‫اصولگرایان سنتی وجود داشت‪ ،‬نوع نگاه در خصوص‬ ‫هاش��می رفس��نجانی بود؛ چه انک��ه تحول خواهان‬ ‫به دنبال کاندیدایی بودند که سیاس��ت های ‪ 16‬سال‬ ‫گذشته را صراحتا نقد کند اما سنتی ها همچنان احترام‬ ‫این مرد انقالبی دیرین را بر خود فرض می دانستند‪.‬‬ ‫محمدرضا باهنر اختالفات در این خصوص را‬ ‫اینگونه روایت می کند‪:‬‬ ‫«در مورد ان داس��تان تاریخی باید بگویم که یک‬ ‫اختالف اساس��ی در ان زمان وجود داش��ت‪ .‬اگرچه‬ ‫در مورد مس��یر انتخاب نامزد اصولگرایان تفاهم شده‬ ‫بود و قرار بود هیات��ی بروند و پس از بررس��ی هایی‪،‬‬ ‫به نامزد مورد نظر برس��ند‪ .‬در این هیات اقای فدایی‪،‬‬ ‫عس��گراوالدی و بنده و اقای ناطق ن��وری هم عضو‬ ‫بودیم‪ .‬قرار بر این بود که این هیات با یکسری ضوابط‬ ‫مشخص همچون اخالق و کارامدی و‪ ...‬به کاندیداهای‬ ‫مطرح رای بدهند تا با احتساب بیشترین ارا به کاندیدای‬ ‫نهایی برسند‪ .‬اما در این‬ ‫مرحله ی��ک اختالف‬ ‫س��لیقه پیش ام��د‪ .‬ما با‬ ‫حساب تجربه بیشتری که‬ ‫در این امور داشتیم‪ ،‬معتقد‬ ‫بودیم که کاندیدای‬ ‫نهایی باید چهار یا‬ ‫پن��ج ماه پی��ش از‬ ‫انتخابات مشخص شود تا فعالیت های تبلیغاتی در مورد‬ ‫وی اغاز شود‪ .‬اما عده ای از دوستان ما معتقد بودند که‬ ‫تا بعد از ثبت نام از کاندیداها و شروع تبلیغات رسمی‪،‬‬ ‫کاندیدای نهایی را معرفی نکنی��م و در این فاصله هر‬ ‫یک از این کاندیداهای اصولگرا بروند و ظرفیت سازی‬ ‫اجتماعی بکنند و بعد در یک نقطه حساس و ضروری‬ ‫همه این کاندیداها بنشینند و بین خودشان تفاهم کنند‪.‬‬ ‫اما ما معتقد بودیم که این پیشنهاد عملیاتی نیست و اگر‬ ‫کسی برود و چند ماه در جامعه کار کند و برای خودش‬ ‫ارایی جمع کند‪ ،‬دیگر به س��ادگی حاضر به واگذاری‬ ‫رایش در یک تفاهم جمعی ب��ه کس دیگری نخواهد‬ ‫بود‪ .‬عمال هم همینطور شد که ما می گفتیم‪ .‬زمانی که‬ ‫اقای الریجان��ی را به عنوان نامزد ش��ورای هماهنگی‬ ‫معرفی کردیم ایش��ان حائز بیش��ترین رای و امتیاز در‬ ‫جمع ما بودند و کسی هم نمی تواند ان را منکر شود و‬ ‫در ان تردید کند‪ .‬تمام اعضای ان هیات هنوز هستند و‬ ‫می توانند این موضوع را اعالم کنند‪ .‬البته اقای فدایی‬ ‫معتقد بودند که در ان زمان نباید امتیاز گیری می کردیم و‬ ‫باید این کار را به سه ماه بعد موکول می کردیم‪ .‬ایشان در‬ ‫ان جلسه امتیاز دادن شرکت نکردند‪ .‬اما مابقی کسانی‬ ‫که امتیاز می دانند‪ ،‬ب��ه اقایان قالیب��اف‪ ،‬احمدی نژاد‪،‬‬ ‫رضایی‪ ،‬الریجانی و والیتی امتیازاتی دادند‪ .‬امثال اقای‬ ‫فدایی بر این باور بودند که باید دیرتر و با تاخیر زیادتر‬ ‫این فرد را معرفی می کردیم اما ما معتقد بودیم که باید‬ ‫زودتر نام��زد اصولگرایان را معرف��ی کنیم‪ .‬چون کنار‬ ‫گذاشتن و کنار ماندن دیگر کاندیداها سخت تر می شد‪.‬‬ ‫همانطور که دیدید زمان مشخص کرد که حرف کدام‬ ‫یک از ما درس��ت بود‪ .‬اینکه می گویم تحلیل ما در ان‬ ‫اختالف نظری که تشریح کردم‪ ،‬درست بود؛ در همینجا‬ ‫هم مش��خص می ش��ود‪ .‬زمانی که طیف اقای فدایی‬ ‫به اعالم حمای��ت از اقای قالیباف رس��یدند‪ ،‬ایا دیگر‬ ‫نامزدها حاضر ش��دند به نفع او کنار بروند؟ مثال اقای‬ ‫احمدی نژاد به نفع قالیباف کنار رفت؟ یا اقای رضایی و‬ ‫الریجانی کنار رفتند؟ پس همان پیش بینی ما درست بود‬ ‫که می گفتیم اگر اعالم اسم نامزد اصولگرایان را به تاخیر‬ ‫بیندازیم‪ ،‬نمی توان اصل پروژه را به پیش برد‪ .‬چون هر‬ ‫یک از ان افراد برای خودشان رایی جلب کرده بودند‬ ‫و احساس می کردند که زمینه موفقیتشان باالست و به‬ ‫همین دلیل هم در عرصه ماندند‪».‬‬ ‫اینگونه بود که جمعیت ایثارگران در انتخابات‬ ‫نهم به حمایت از محمدباق��ر قالیباف پرداخت و در‬ ‫مرحله دوم از احمدی نژاد حمایت کرد‪.‬‬ ‫این تشکل سیاس��ی در انتخابات های شوراها‪،‬‬ ‫مجلس و خب��رگان رهبری‪ ،‬نقش مح��وری در ارائه‬ ‫فهرست انتخاباتی و ساماندهی انتخاباتی اصولگرایان‬ ‫داشته است‪.‬‬ ‫در عین حال در انتخابات های پس از س��ال ‪84‬‬ ‫از جمله مجلس هشتم و ش��وراهای سوم‪ ،‬جمعیت‬ ‫ایثارگ��ران در قالب مدل های وح��دت اصولگرایان‬ ‫همچون ائتالف اصولگرایان در انتخابات شوراهای‬ ‫سوم و جبهه متحد اصولگرایان در انتخابات مجلس‬ ‫هش��تم وارد ش��د تا طعم موفقیت را بیشتر احساس‬ ‫کند‪ .‬این ب��ار انتخابات مجلس نهم در پیش اس��ت‬ ‫و جمعیت ایثارگ��ران بار دیگ��ر وارد کمیته وحدت‬ ‫اصولگرایان موس��وم به ‪ 8+7‬شده است؛ کمیته ای که‬ ‫امیدهای بسیاری از افراد و تش��کل ها‪ ،‬حتی فراتر از‬ ‫اصولگرایان‪ ،‬به ان بسته شده است‪g .‬‬ ‫جمعیت ایثارگران در انتخابات های‬ ‫شوراها‪ ،‬مجلس و خبرگان رهبری‪ ،‬نقش‬ ‫محوری در ارائه فهرست انتخاباتی و‬ ‫ساماندهی انتخاباتی اصولگرایان داشته‬ ‫است‬ ‫‪43‬‬ ‫بین الملل ‬ ‫بحران بدهی‬ ‫شرق جای غرب‬ ‫را در هرم قدرت می گیرد‬ ‫بحران ور شکستگی‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫‪44‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪1‬‬ ‫بین الملل‬ ‫امری��کا در اخرین لحظه و به س��ختی و به طور‬ ‫موقتی بر ورشکس��تگی دولت خود غلب��ه کرد‪ .‬این‬ ‫درحالی بود ک��ه جمهوری خواه��ان و دموکرات ها‬ ‫تا اخرین لحظه به هی��چ تفاهمی ب��رای غلبه بر کوه‬ ‫بدهی ه��ای امری��کا و مس��ائل بودجه این کش��ور‬ ‫دس��ت نیافته بودند‪ .‬هر جناح به دنب��ال عملی کردن‬ ‫تصمیمات ش��خصی خود در این مس��اله بود‪ .‬شاید‬ ‫به همین دلیل است که باراک اوباما برخی از نمایندگان‬ ‫جمهوری خواه کنگ��ره امریکا را مقص��ر عدم توافق‬ ‫بر س��ر بحران بدهی های این کش��ور دانست‪ .‬باراک‬ ‫اوباما‪ ،‬رئیس جمهور امریکا در سخنانی که به طور زنده‬ ‫از ش��بکه های رادیو و تلویزیونی امریکا پخش شد‪،‬‬ ‫گفت کاهش بودجه ش��دیدی که جمهوری خواهان‬ ‫به ازای باال بردن سقف استقراض این کشور خواستار‬ ‫ان هستند‪ ،‬به اقتصاد امریکا اسیب وارد خواهد کرد‪.‬‬ ‫اوباما در س��خنانش گف��ت‪« :‬انچ��ه نمایندگان‬ ‫جمهوری خواه کنگره می گویند این است که تنها راه‬ ‫برای اینکه مانع وقوع نخستین نکول اقتصادی کشور‬ ‫ش��وند موافقت ما با کاهش بودجه ش��دید مورد نظر‬ ‫انهاست‪ .‬کسری بودجه امس��ال دولت امریکا کمی‬ ‫ بیش از ‪ 1/5‬تریلیون دالر اس��ت که باعث شده میزان‬ ‫بدهی دولت به ‪ 14/3‬تریلیون دالر برسد‪».‬‬ ‫رای ب��ه افزایش س��قف بدهی ه��ای دولت در‬ ‫کنگره امریکا امری عادی به ش��مار می رود‪ ،‬اما امسال‬ ‫جمهوری خواهان با این مساله موافقت نکرده و ان را‬ ‫موکول به کاهش شدید کسر بودجه دولت کرده بودند‪.‬‬ ‫انچه در مذاکرات طرفین مانع از رسیدن به توافق شده‬ ‫ان است که جمهوری خواهان در برابر هر گونه افزایش‬ ‫مالیات ها مخالف بودند‪ ،‬در حالی که دموکرات ها مایلند‬ ‫با این اقدام برنامه های رفاه اجتماعی و بازنشس��تگی‬ ‫مورد نظرش��ان را برای افراد مس��تمند و س��المند به‬ ‫اجرا در اورند‪ .‬اوباما در س��خنانش گفت بود که او و‬ ‫جان بینر‪ ،‬رئی��س جمهوری خواه کنگ��ره امریکا در‬ ‫هفته های اخیر روی پیش نویس توافقی در این زمینه‬ ‫کار ک��رده بودند‪ .‬به گفت��ه اوباما چنانچه بر س��ر این‬ ‫پیش نویس توافق حاصل می شد‪ ،‬چهار تریلیون دالر از‬ ‫کسر بودجه دولت امریکا‪ ،‬با اقداماتی از جمله کاهش‬ ‫بودجه و افزایش مالیات اقشار مرفه و شرکت ها در یک‬ ‫دوره ‪ 10‬ساله کاهش می یافت‪ .‬اوباما در انتقادی شدید‬ ‫از جمهوری خواهان مجلس نمایندگان گفت‪« :‬در حال‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫جانبینر‪،‬رئیسجمهوری خواهکنگرهامریکا‬ ‫‪46‬‬ ‫حاضر تنها دلیلی که این راه حل متوازن تبدیل به قانون‬ ‫نشده‪ ،‬این است که شمار زیادی از جمهوری خواهان‬ ‫کنگره تنها بر راه حل مبتنی بر کاه��ش بودجه اصرار‬ ‫دارند‪ ».‬در عین حال رئی��س جمهوری خواه مجلس‬ ‫نمایندگان بالفاصله به س��خنان اوباما واکنش نش��ان‬ ‫داد و گفت که او خواس��تار «چک س��فید امضا» بوده‬ ‫اس��ت‪ .‬بینر گفت که دوران «ریخ��ت و پاش» دولت‬ ‫امریکا به س��ر امده اس��ت‪ .‬رئیس مجلس نمایندگان‬ ‫امریکا اگرچه گفت در این مورد که بدهی های امریکا‬ ‫نباید دچار نکول ش��ود با رئیس جمهوری هم عقیده‬ ‫است اما در ان زمان هیچ اشاره ای به موافقت احتمالی‬ ‫جمهوری خواهان با افزای��ش مالیات های مورد نظر‬ ‫اوباما نک��رد‪ .‬وی در مقابل از نماین��دگان دموکرات‬ ‫کنگره خواس��ت با طرح جمهوری خواهان موافقت‬ ‫کنند‪ .‬چنانچه سقف بدهی های دولت امریکا افزایش‬ ‫نمی یافت‪ ،‬موج��ودی خزانه داری این کش��ور برای‬ ‫پرداخت ها به پایان می رس��ید و این مس��اله موجب‬ ‫افزایش نرخ به��ره و در نتیجه تهدی��د اقتصاد امریکا‬ ‫و جهان می ش��د‪ .‬در همین حال صن��دوق بین المللی‬ ‫پول به امریکا هشدار داده بود در صورتی که به زودی‬ ‫مش��کل بدهی های خود را بر طرف نکند‪ ،‬اقتصاد این‬ ‫کشور ممکن است دچار شوک بزرگی شود‪ .‬صندوق‬ ‫بین المللی پول در گزارش س��االنه اش درباره اقتصاد‬ ‫امریکا‪ ،‬به قانونگذاران این کش��ور گفت��ه بود که اگر‬ ‫ی درباره سقف بدهی های این کشور‬ ‫امریکا به تصمیم ‬ ‫نرسد‪ ،‬ممکن است مشکل اقتصادی انها به بازارهای‬ ‫جهانی هم سرایت کند‪ .‬کاهش هزینه های جاری راهی‬ ‫است که صندوق بین المللی پول پیش پای امریکایی ها‬ ‫گذاشته بود‪ .‬کنگره امریکا تا دوم اوت فرصت داشت‬ ‫درباره افزایش س��طح بدهی های این کش��ور تصمیم‬ ‫بگیرد تا به این ترتیب کسری بودجه امریکا کم شده‬ ‫و دولت بتوان��د هزینه های ج��اری اش را تامین کند‪.‬‬ ‫بر پایه ای��ن گ��زارش‪ ،‬جمهوری خواه��ان امریکا با‬ ‫باراک اوباما‪ ،‬رئیس جمهوری این کش��ور و اعضای‬ ‫حزب دموکرات پیرامون مدت زمانی که امریکا برای‬ ‫افزایش س��قف بدهی‪‎‬هایش برای پشت سر گذاشتن‬ ‫مش��کالت اقتصادی نیاز دارد‪ ،‬اختالف نظر داشتند‪.‬‬ ‫رئیس جمه��وری امری��کا و دوس��تان وی در حزب‬ ‫دموکرات به دنبال افزایش س��قف بدهی‪‎‬های امریکا‬ ‫در مدت زمان طوالنی تری نس��بت ب��ه ضرب‪‎‬االجل‬ ‫تعیین ش��ده برای ان ش��دند‪ .‬امریکا در ‪ 16‬مه به طور‬ ‫رسمی سقف بدهی خود را ‪ 14‬تریلیون و ‪ 300‬میلیارد‬ ‫دالر تعیین ک��رد‪ .‬همچنی��ن ‪ 47‬درص��د بدهی های‬ ‫عمومی امریکا مربوط به خارجی هاست‪ .‬بزرگ‪‎‬ترین‬ ‫بس��تانکاران امریکا به ترتیب چین‪ ،‬ژاپن و انگلیس‬ ‫هستند‪ .‬بر اس��اس این گزارش‪ ،‬به دنبال اختالف نظر‬ ‫موجود میان جمهوری خواهان و دموکرات‪‎‬ها درباره‬ ‫افزایش سقف بدهی‪‎‬های امریکا تا ضرب االجل تعیین‬ ‫شده‪ ،‬احتمال داشت دولت امریکا در تاریخ دوم اوت‬ ‫در پرداخت بدهی های خود قصور کند‪ .‬چنین امری‬ ‫می توانست منجر به افزایش نرخ بهره‪ ،‬کم ارزش شدن‬ ‫دالر و تزلزل اقتصاد کشورهای جهان شود‪.‬‬ ‫امریکا در استانه ورشکستگی‬ ‫در همین حال س��امانه اینترنتی روزنامه المانی‬ ‫تاگس اش��پیگل‪ ،‬در تحلیلی با اش��اره به منازعاتی که‬ ‫اکنون کنگره امریکا را به دلیل بدهی های این کش��ور‬ ‫تحت تاثیر قرار داده‪ ،‬اورده بود‪« :‬هشدارهای جهانی‬ ‫به وضع اقتصادی امریکا در حالی منتشر می شود که‬ ‫همچنان تقابل میان کاخ سفید و کنگره امریکا بر سر‬ ‫تصویب افزایش بدهی های دولت این کش��ور ادامه‬ ‫دارد‪ ».‬جان مک کین‪ ،‬س��ناتور جمهوری خواه و نامزد‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری امریکا در سال ‪ ،٢٠٠٩‬در‬ ‫تثبیت موضع جمهوری خواهان در ارتباط با رویارویی‬ ‫با معضل اقتص��ادی امریکا گفت‪« :‬مردم این کش��ور‬ ‫چ عن��وان حاضر نیس��تند ما با ط��رح افزایش‬ ‫به هی�� ‬ ‫مالیات ها برای رفع بح��ران اقتصادی امریکا موافقت‬ ‫کنیم‪».‬جمهوری خواه��ان توافقنامه کاهش کس��ری‬ ‫بودجه را به سقف بدهی دولت فدرال امریکا پیوست‬ ‫کردند و دولت باراک اوباما‪ ،‬رئیس جمهوری امریکا‬ ‫اعالم کرد که این توافقنامه افزایش سقف بدهی باید تا‬ ‫دوم اوت ( ‪١١‬مرداد) سال جاری میالدی مطرح شود‬ ‫تا از وارد امدن خدش��ه به بهبود اقتصاد کساد امریکا‬ ‫جلوگیری شود‪.‬‬ ‫مذاکرات میان جمهوری خواهان و دموکرات ها‬ ‫به رهبری جوزف بایدن‪ ،‬معاون اوباما درباره موضوع‬ ‫مالیات ه��ا به بن بس��ت رس��یده ب��ود و دموکرات ها‬ ‫خواس��تار ح��ذف برخ��ی از کاه��ش مالیات ه��ا و‬ ‫روزنه های ف��رار از مالیات در جه��ت افزایش درامد‬ ‫ش��دند و این در حالی اس��ت که جمهوری خواهان‬ ‫بوش پسر؛ جنگ هایی که او به راه انداخت بر میزان بدهی ها افزود‬ ‫بین الملل‬ ‫جان مک کین‪ ،‬رقیب اوباما در انتخابات سال ‪2008‬‬ ‫این کش��ور را به دنبال داشت‪ .‬این مس��اله وی را به‬ ‫افزایش هزینه های وزارتخانه های این کش��ور برای‬ ‫«دفاع از وط��ن» وادار کرد‪ .‬به مح��ض انکه بوش در‬ ‫ژانویه ‪ ٢٠٠٩‬ق��درت را به اوباما واگذار کرد‪ ،‬رش��د‬ ‫بدهی های امریکا ب��ه ‪ ١٠‬تریلیون دالر رس��یده بود‪.‬‬ ‫اوباما نیز در ادام��ه فعالیت ها و اقدامات بوش‪ ،‬برنامه‬ ‫نجات کنسرسیوم های ورشکسته این کشور را ادامه‬ ‫داد و اجازه داد که کنگره‪ ،‬بس��ته نجات اقتصادی این‬ ‫کش��ور را تصویب کند‪ .‬این در حالی است که برنامه‬ ‫وی برای انک��ه تس��هیالت مالیات اف��راد متمول و‬ ‫ثروتمند امریکا پایان یابد با مقاومت و شکس��ت در‬ ‫کنگره روبه رو ش��د‪ .‬در شرایط فعلی س��االنه مبلغی‬ ‫حدود ‪ ١ /٣‬تریلیون دالر بدهی ب��ه میزان بدهی های‬ ‫قبلی این کشور افزوده می شود‪.‬نتایج نظرسنجی ها نیز‬ ‫حاکی از ان است که ‪ ٧٨‬درصد شهروندان امریکا به‬ ‫دلیل افزایش میزان بدهی های این کشور یا نگران یا‬ ‫بسیار نگران هستند‪ .‬نگرانی از رشد بدهی های امریکا‬ ‫در حالی وجود دارد که جمهوری خواهان کنگره نیز‬ ‫تاکنون از دست یافتن به راه حلی مشترک برای کاستن‬ ‫از فش��ار این بحران اقتصادی ناتوان بوده اند‪ .‬به طور‬ ‫کلی می ت��وان گفت ک��ه مجموع��ه ناکارامدی های‬ ‫داخلی و ناکامی های خارجی دست به دست هم داده‬ ‫تا امریکا با شرایطی س��خت و ناامید کننده به ویژه در‬ ‫زمینه مسائل مالی همراه شود‪.‬صندوق بین المللی پول‬ ‫نیز اخیرا هشدار داد که امریکا یا با افزایش سقف بدهی ‬ ‫ ‪ 14/3‬تریلیون دالری خود روبه رو خواهد شد یا با خطر‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫چنین اقدامات��ی را رد کردند‪ .‬رئیس جمهوری امریکا‬ ‫خطاب به قانونگذاران کنگره اعالم کرد که با هرگونه‬ ‫توافق موقت و کوتاه م��دت برای جلوگیری از قصور‬ ‫در پرداخت بدهی دولت مخالف اس��ت‪ .‬کاخ سفید‬ ‫پیش��نهاد حدود ‪ ٤٠٠‬میلیارد دالر افزایش درامدهای‬ ‫مالیاتی را مطرح ک��رده بود‪ .‬گزارش ه��ا حاکی از ان‬ ‫اس��ت که امار فق��رای امریکا به باالتری��ن حد خود‬ ‫رس��یده و در این میان‪ ،‬امریکایی های افریقایی تبار با‬ ‫مشکالت بیشتری مواجهند‪ .‬میزان بدهی های امریکا‬ ‫از سال ‪ ١٩٨٠‬به طور پیوسته رش��د کرده و به ویژه از‬ ‫زمان حضور جورج ب��وش‪ ،‬رئیس جمهوری ایاالت‬ ‫متحده از حزب جمهوری خواه این میزان سیر صعودی‬ ‫را تجربه کرده اس��ت؛ به گونه ای که هن��گام حضور‬ ‫جیمی کارتر‪ ،‬رئیس جمهوری دموکرات امریکا که از‬ ‫سال ‪ ١٩٨١‬قدرت را به رونالد ریگان‪ ،‬رئیس جمهوری‬ ‫جمهوری خواه واگ��ذار کرد‪ ،‬امری��کا بدهی حدود‬ ‫یک تریلیون دالری داشته است‪.‬‬ ‫این در حالی است که میزان بدهی فعلی امریکا‬ ‫مبلغی بالغ بر ‪ ١٤/٣‬تریلیون دالر است‪ .‬در زمان ریگان‬ ‫و جانش��ین وی یعنی بوش پدر‪ ،‬می��زان بدهی های‬ ‫امریکا تا س��ال ‪ ١٩٩٢‬چهار تریلیون دالر رش��د کرد‬ ‫و در دوران بیل کلینتون این مقدار به ش��ش تریلیون‬ ‫دالر رس��ید‪ .‬البته به محض انکه کلینت��ون در ژانویه‬ ‫سال ‪ ٢٠٠١‬از ریاس��ت جمهوری امریکا کناره گیری‬ ‫کرد‪ ،‬افزایش بدهی های امریکا به اندازه ای که اکنون‬ ‫وجود دارد‪ ،‬چش��مگیر نبود‪ .‬ان زمان‪ ،‬دولت امریکا‬ ‫این برنامه را داشت که میزان بدهی های کشور را در‬ ‫طول یک دهه به طورکامل پرداخ��ت کند‪ .‬در دوران‬ ‫ریاست جمهوری جورج بوش‪ ،‬وی این وعده را داد‬ ‫که از مالیات ها کم کند تا از ای��ن طریق بتواند باعث‬ ‫افزایش رش��د چش��مگیر اقتصادی این کشور شود‪.‬‬ ‫وی تالش کرد که میزان خرج و مخارج و هزینه های‬ ‫دولت را نیز کم کند‪ .‬این در حالی است که در سپتامبر‬ ‫سال ‪ ٢٠٠١‬حمالت تروریستی نیویورک باعث یک‬ ‫نگرانی و بی امنیتی جهانی جدی��د و دور جدیدی از‬ ‫رکود و ورشکس��تگی در ایاالت متحده شد‪.‬در سال‬ ‫ ‪ ٢٠٠٨‬بحران مالی جهانی به وقوع پیوس��ت و بوش‬ ‫نتوانست وعده کاستن از هزینه های دولت را عملی‬ ‫کند‪ .‬وی به طور همزمان جنگ های عراق و افغانستان‬ ‫را به راه انداخت که دو برابر ش��دن هزینه های نظامی‬ ‫صندوق بین المللی پول در گزارش‬ ‫ساالنه اش درباره اقتصاد امریکا‪،‬‬ ‫به قانونگذاران این کشور گفته بود‬ ‫ی درباره‬ ‫که اگر امریکا به تصمیم ‬ ‫سقف بدهی های این کشور نرسد‪،‬‬ ‫ممکن است مشکل اقتصادی انها‬ ‫به بازارهای جهانی هم سرایت کند‪.‬‬ ‫کاهش هزینه های جاری راهی است‬ ‫که صندوق بین المللی پول پیش پای‬ ‫امریکایی ها گذاشته بود‪ .‬کنگره امریکا‬ ‫تا دوم اوت فرصت داشت درباره‬ ‫افزایش سطح بدهی های این کشور‬ ‫تصمیم بگیرد تا به این ترتیب کسری‬ ‫بودجه امریکا کم شده و دولت بتواند‬ ‫هزینه های جاری اش را تامین کند‬ ‫عدم پرداخت به موقع بدهی هایش مواجه می ش��ود‪.‬‬ ‫صندوق بین المللی پول در س��ال ‪ ٢٠٠٨‬هش��دار داد‪:‬‬ ‫«بحران اقتصادی جهانی می تواند منجر به ناارامی های‬ ‫اجتماعی عظیمی ش��ود‪ ».‬همچنین س��ازمان ملل نیز‬ ‫در سال ‪ ٢٠٠٩‬هش��دار داد که این بحران می تواند به‬ ‫ناارامی های اجتماعی و بی ثباتی سیاسی بینجامد؛ امری‬ ‫که اکنون نمود ان را در امریکا می توان مشاهده کرد‪.‬‬ ‫در عی��ن ح��ال اقتصاددان��ان در بان��ک چین‪،‬‬ ‫اخیرا هش��دار داده اند که مش��کل بدهی های امریکا‬ ‫خطرناکتر از بح��ران بدهی ها در اروپاس��ت و اینکه‬ ‫بحران بدهی های امریکا در چند سال اینده وخیم تر‬ ‫نیز خواهد ش��د‪ .‬بر اس��اس اعالم اداره امار امریکا‪،‬‬ ‫ ‪٤٧‬میلیون امریکایی از حدود ‪ ٣١٠‬میلیون نفر جمعیت‬ ‫این کش��ور در فقر زندگی می کنند که این رقم با یک‬ ‫هفتم کل جمعیت امریکا برابر است‪ .‬بر اساس اخرین‬ ‫امار منتشره از س��وی وزارت کار امریکا‪ ،‬نرخ کامل‬ ‫بیکاری در امریکا در ماه مارس به ‪ 8 /8‬رسیده بود اما‬ ‫نرخ بیکاری در جوانان سیاهپوست‪ ،‬حدود ‪ ٥٠‬درصد‪،‬‬ ‫یعنی بیش از دو برابر نرخ عادی بیکاری برای جوانان‬ ‫امریکایی است‪.‬‬ ‫امار منتش��ره از س��وی اداره امار امریکا در ماه‬ ‫ژانویه‪ ،‬حاکی از ان بود که یک پنجم کودکان امریکایی‬ ‫در فقر زندگی می کنند‪ .‬مرکز محاسبات دقیق وزارت‬ ‫خزانه داری امریکا در گزارشی اعالم کرد که به دنبال‬ ‫وضع بحران اقتصادی ش��دید‪ ،‬بدهی مردم امریکا در‬ ‫یک قرن گذش��ته ‪ ٥١‬برابر ش��ده و امری��کا در حفره ‬ ‫بزرگی افتاده که باید برای بیرون امدن از ان تالش کند‪.‬‬ ‫با توجه به جمعیت ‪ ٣٠٠‬میلی��ون و بدهی ‪ ١٤‬تریلیون‬ ‫دالری دولت‪ ،‬اگر ش��ما مجموع بده��ی را بر تمامی ‬ ‫جمعیت امریکا تقس��یم کنید‪ ،‬هر نفر از مردم امریکا‬ ‫ ‪ ٤٥٩٣٩‬دالر بده��کار اس��ت‪ .‬هرچن��د دموکرات ها‬ ‫و جمهوری خواه��ان برای افزایش س��قف بدهی ها‬ ‫به نتیجه رس��یده اند اما مش��کالت اقتصادی امریکا‬ ‫همچنان پابرجاس��ت‪ .‬پس از اینکه ای��ن دو حزب به‬ ‫نتیجه رسیدند‪ ،‬شرکت استاندارد اند پورز رتبه اعتباری‬ ‫امریکا را یک درجه کاهش داد‪ ،‬با وجود انکه برخی‬ ‫معتقدند که این مساله تاثیر چندانی روی اقتصاد امریکا‬ ‫ندارد اما نش��ان می دهد که امریکا ب��ا بحرانی جدی‬ ‫مواجه اس��ت که باید راهکاری اساسی تر از توافق به‬ ‫دست امده پیدا کرد‪g .‬‬ ‫جوزف بایدن‪ ،‬معاون باراک اوباما‬ ‫‪47‬‬ ‫گفت و گو با ابراهیم متقی‬ ‫رابطه بحرانامریکا با رونق اقتصاد شرق‬ ‫اختالفاتمیانحزبدموکراتوجمهوری خواهبرسرمسائلاقتصادیدرامریکااززماناغازدولتاوباما‬ ‫پررنگ تر شده است‪ .‬پیش تر به نظر می رسید که موارد اختالف این دو حزب بیشتر بر سر مسائل امنیتی و‬ ‫سیاست خارجی است‪ .‬اکنون با افزایش بدهی های امریکا دو حزب در اخرین فرصتی که داشتند به توافق‬ ‫رسیدند تا سقف بدهی های امریکا را افزایش دهند‪ .‬دکتر ابراهیم متقی‪ ،‬استاد دانشگاه و کارشناس مسائل‬ ‫امریکادرگفت وگوبامثلثبهایننکتهاشارهمی کندکههرچندوضعیتاقتصادیامریکا‪،‬وضعیتخوبی‬ ‫نیستامااینوضعیتبحرانینیستومی تواندبهاقتصادجهانکمککند‪.‬‬ ‫‪2‬‬ ‫بین الملل‬ ‫اختالف��ی در می��ان دموکرا ت ه��ا و‬ ‫جمهوری خواهان در ارتباط ب��ا افزایش میزان‬ ‫بدهی های دولت وجود داشت که برطرف شد‪.‬‬ ‫اگر ای��ن دو حزب به توافق نمی رس��یدند‪ ،‬چه‬ ‫اتفاقی می افتاد؟‬ ‫‪ l‬ساختار سیاسی امریکا مبتنی بر تعامل فراگیر‬ ‫بین جریانات سیاس��ت داخلی این کش��ور قرار دارد و‬ ‫بر اساس توافق دو حزبی یا پارتیزان سیاست سازی انجام‬ ‫می گیرد‪ .‬به رغم چنین وضعیتی طی دو سال گذشته شاهد‬ ‫اختالف نظرهای جدی در حوزه اقتصادی بین بخشی از‬ ‫مجموعه های حزب دموکرات و جمهوری خواه هستیم‪.‬‬ ‫محور اصلی این اختالفات بیش از اینکه ارتباط با حوزه‬ ‫سیاست خارجی یا موضوعات امنیتی داشته باشد‪ ،‬تابع‬ ‫مسائل اقتصادی است‪.‬‬ ‫در دوران جورج بوش اختالف حزب دموکرات‬ ‫و جمهوری خ��واه در رابط��ه با موضوع��ات امنیتی و‬ ‫نظامی ش��کل گرفته بود‪ .‬در حالی که در دوران اوباما‬ ‫ماهیت کامال تغییر پیدا کرده اس��ت‪ .‬این مس��اله نشان‬ ‫می دهد که اوال اولویت اصلی گروه های سیاس��ی در‬ ‫امریکا‪ ،‬س��ازماندهی فضای اقتصادی اس��ت‪ .‬اقتصاد‬ ‫امریکا از درون در ی��ک فضای دوگانه ق��رار دارد‪ .‬از‬ ‫یک طرف به رش��د اقتصادی خودش ادامه می دهد و‬ ‫از طرف دیگر با یکس��ری چالش های درون ساختاری‬ ‫از جمله مساله کسری بودجه‪ ،‬کس��ر موازنه تجاری و‬ ‫همچنین افزایش بدهی های دولت فدرال مواجه است‪.‬‬ ‫بدهی های دولت فدرال نه تنها در ارتباط با فدرال رزرو‬ ‫قرار دارد‪ ،‬بلکه دولت امریکا در حدود سه هزار میلیارد‬ ‫دالر فقط به کش��ور چین بدهی دارد و خود این مساله‬ ‫حجم زیادی از تولید ناخالص داخلی ایاالت متحده را‬ ‫در بر می گیرد‪ .‬مساله ای که در جوالی ‪ 2011‬اتفاق افتاد‪،‬‬ ‫سازماندهی بودجه ‪ 2010-2011‬امریکاست‪ .‬همانطور‬ ‫که می دانید بودجه سالیانه امریکا در دو شش ماه تنظیم‬ ‫و سازماندهی می شود و شش ماه دوم سال و شش ماه‬ ‫اول سال اینده را در بر می گیرد‪ .‬نگاه جمهوری خواهان‪،‬‬ ‫نگاه پاپیوالرتر است که جنبش تی پارتی را سازماندهی‬ ‫کرده اند و حرف اصلی شان این است که میزان ارتباطشان‬ ‫در رابطه با کشورهایی که منجر به کاهش موازنه تجاری‬ ‫امریکا در مقایسه با انها می شود را کاهش دهند‪ .‬بدان‬ ‫معنا که یک موازنه تجاری وجود داشته باشد و واردات‬ ‫اقتصادی از بسیاری از کشورها‪ ،‬از جمله چین‪ ،‬ژاپن و‬ ‫حتی برخی از کشورهای اروپایی متعادل تر شود‪ .‬بحث‬ ‫مربوط به بدهی های امریکا ارتباط مستقیمی با بودجه‬ ‫دارد‪ .‬بودجه س��ال ‪ 2010-2011‬در حدود ‪ 40‬درصد‬ ‫کسری بودجه داشت که درس��ت مشابه این وضعیت‬ ‫برای س��ال ‪ 2011-2012‬طراحی می ش��ود‪ .‬فضایی‬ ‫که دولت ناچار اس��ت برای تامین هزینه های عمومی‬ ‫خودش یا دالر چاپ کند و یا اینکه قرضه از فدرال رزرو‬ ‫بگیرد‪ .‬به نوعی دموکرات ها توانستند جمهوری خواهان‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫‪48‬‬ ‫را متقاعد کنند که چاره ای جز این مساله وجود ندارد‪.‬‬ ‫یعنی دو ن��گاه اقتصادی کامال متف��اوت به وجود امده‬ ‫اس��ت‪ .‬نگاهی که دموکرات ها دارند مبتنی بر توس��عه‬ ‫روابط تجاری با کشورهای اسیایی از جمله چین‪ ،‬هند و‬ ‫کشورهای امریکای التین است‪ .‬اما جمهوری خواهان‬ ‫رویکرد متعادل تری دارند و حرفش��ان این اس��ت که‬ ‫ارتباط با این کش��ورها منجر به افزایش کسری بودجه‬ ‫برای دولت امریکا خواهد شد‪ .‬درحالی که دموکرات ها‬ ‫دیدگاهشان این است که چون دالر در اقتصاد جهانی‬ ‫هنوز نقش محوری دارد‪ ،‬به هر میزان که بدهی امریکا‬ ‫افزایش پیدا کند ب��ه همان میزان دالر ارزش��ش کمتر‬ ‫می ش��ود و کاهش ارزش دالر زمینه های الزم را برای‬ ‫کاهش بدهی واقعی امریکایی ها فراهم می کند‪ .‬در نظر‬ ‫بگیرید که اگر مجموعه ای به بانک ‪ 200‬میلیون تومان‬ ‫بدهی داشته باشد‪ ،‬در بدهی مقیاس سال ‪ 1382‬با مقیاس‬ ‫س��ال ‪ ،1390‬می بینیم که کامال ام��روز ریال در فضای‬ ‫ارزش زدایی قرار می گیرد‪ .‬در این فضا بیش��ترین سود‬ ‫را دولت می کند‪ .‬یعنی حجم پول را انقدر گسترش داده‬ ‫است که سودش را می برد و کسانی که ذخیره اقتصادی‬ ‫در بانک ها را دارند بیشترین ضرر کننده هستند‪ .‬نگاهی‬ ‫که امریکایی ها در رابطه با اقتصاد جهانی دارند به ویژه‬ ‫دموکرات ها همین مساله است‪ .‬بنابراین مساله اصلی که‬ ‫مطرح ش��د و توافقی که انجام دادند که رفاه اجتماعی‪،‬‬ ‫خدمات درمانی و حمایت های مربوط به بهداش��ت و‬ ‫اموزش را متعادل کنندو به رغم اینکه جمهوری خواهان‬ ‫می خواس��تند بودجه نظامی را افزایش دهند اما ثابت‬ ‫باقی مان��د و از طرف دیگر دولت پذیرفت که مس��اله‬ ‫مربوط به قرضه از فدرال رزرو را در دس��تور کار قرار‬ ‫بدهد‪ .‬اگر جمهوری خواهان موافقت نمی کردند و اگر‬ ‫مجلس نمایندگانی که با اکثریت جمهوری خواه فعالیت‬ ‫می کند مخالفت می کرد در ان ش��رایط بس��تن بودجه‬ ‫با تاخیر همراه می ش��د‪ ،‬یعنی دولت فدرال می بایست‬ ‫به صورت ماهان��ه از کنگره اج��ازه می گرفت تا بتواند‬ ‫هزینه کند و نکته بعدی این بود که می بایس��ت معادله‬ ‫مربوط به اقتصادشان را در یک وضعیت توازن به نفع‬ ‫بانکدارها انجام دهند‪ .‬یعنی رقابتی بین مجموعه های‬ ‫وارد کننده و مجموعه های صادر کننده وجود داش��ت‪.‬‬ ‫جمهوری خواه��ان که از بانک��داران حمایت می کنند‬ ‫رویکردش��ان حمایت از صادر کنندگان است‪ .‬چراکه‬ ‫بانک ها اعتبار الزم را به انه��ا می دهند‪ ،‬اما دموکرات ها‬ ‫نگاهش��ان یک نگاه وارداتی اس��ت‪ ،‬تا کاالی بیشتری‬ ‫وارد امریکا شود‪ ،‬تولید ناخالص داخلی امریکا افزایش‬ ‫پیدا کند و بدهی هم افزایش پیدا کند‪ ،‬این در نهایت در‬ ‫مقیاس رش��د اقتصادی امریکا هزینه چندانی به وجود‬ ‫نمی اورد‪.‬‬ ‫بعد از این حوادث ش��اهد بودیم که موسس��ه‬ ‫استاندارد اند پورز رتبه اعتباری اقتصادی امریکا‬ ‫را کاهش داد‪.‬‬ ‫‪ l‬بله درست است از ‪ A‬به ‪ AA‬تبدیل کرد‪.‬‬ ‫این مساله چه تاثیری روی اقتصاد امریکا دارد؟‬ ‫‪ l‬واقعیت این است که طی دو هفته گذشته شاهد‬ ‫کاهش شدید قیمت سهام در امریکا بودیم‪ .‬یعنی در نظر‬ ‫بگیرید در سال‪ 2007‬یعنی چهار سال پیش امریکا با یک‬ ‫بحران اقتصادی ش��دیدی رو به رو بود‪ ،‬سهام فقط بین‬ ‫چهار تا ‪ 4/5‬درصد کاهش پیدا کرده بود‪ .‬همین مساله‬ ‫مربوط به سیاس��ت قرضه ای که امریکا در پیش گرفته‬ ‫منجر به این شد که سهام حدود ‪ 8/5‬درصد کاهش پیدا‬ ‫کند‪ .‬در نظر بگیرید‪ ،‬یک ش��رکت اگر بخواهد سرمایه‬ ‫خود را افزایش دهد و س��هام بیشتری بفروشد‪ ،‬قیمت‬ ‫سهام کاهش پیدا می کند و امروز مشابه چنین وضعیتی در‬ ‫سطح اقتصاد جهانی و اقتصاد امریکا شکل گرفته است‪،‬‬ ‫یعنی یک نوع کاهش شدید قیمت بورس را در اقتصاد‬ ‫امریکا می بینیم که بازسازی این مساله حداقل شش ماه‬ ‫طول می کش��د تا قیمت ها به وضعیت اواسط یا اواخر‬ ‫جوالی باز گردد‪.‬‬ ‫برخی معتقدند که کاهش اعتبار اقتصادی امریکا‬ ‫سبب می ش��ود اگر امریکا بخواهد بدهی های‬ ‫خود را باز پرداخت کند یا وام جدیدی بگیرد‪،‬‬ ‫باید با بهره بیشتری این کار را انجام دهد‪ .‬ایا بین‬ ‫کاهش اعتبار مالی امریکا و افزایش بهره ارتباطی‬ ‫وجود دارد؟‬ ‫‪ l‬اوال هنوز کشورهای زیادی هستند که روابط‬ ‫اقتصادی با امریکا دارند و ب��ه دلیل روابط اقتصادی‬ ‫حاضرند به امریکا وام بدهند‪ .‬چرا که امریکا در مقابل‬ ‫ان وام از انها خرید می کند‪ .‬اینطور نیست که ژاپن یا‬ ‫چین به امریکا وام دهند و امریکا این پول را درجای‬ ‫دیگری هزینه کند‪ .‬امری��کا وام را از خود چینی ها یا‬ ‫ژاپنی ها خرید می کند‪ .‬بنابراین اقتصاد بسیاری از این‬ ‫کشورها به گونه ای است که اگر به امریکا وام ندهند‬ ‫منجر به ورشکس��تگی و رکود در اقتصاد خودش��ان‬ ‫می شود‪ .‬بحثی اس��ت به نام کنزگرایی اقتصادی‪.‬این‬ ‫کنزگرایی اقتصادی امروز ماهیت بین المللی پیدا کرده‬ ‫است‪ .‬بدان معنا که کشورهایی مانند چین ناچارند به‬ ‫امریکایی ها وام بدهند تا امریکایی ها کاالهای انها را‬ ‫خریداری کنند‪ .‬بنابراین در ش��رایط موجود اقتصاد‬ ‫امریکا در وضعیت ورشکس��تگی جدی قرار ندارد‪.‬‬ ‫در یک وضعیت بحران اقتصادی واقع شده است‪.‬‬ ‫این بحران اقتصادی امریکا روی اقتصاد جهان‬ ‫چه تاثیری دارد؟‬ ‫‪ l‬هیچ تاثیری ندارد‪ .‬این مساله حتی اقتصاد جهان‬ ‫را از رک��ود خارج می کند‪ .‬به همین دلیل هم اس��ت که‬ ‫کشورهای اروپایی و اسیای شرقی به رغم اینکه می دانند‬ ‫امریکا وضعیت نوس��ان اقتصادی دارد اما حاضرند به‬ ‫امریکا وام بدهند‪ .‬به این دلیل که این وامی که داده می شود‬ ‫و خری��دی که امریکایی ه��ا می کنند‪ ،‬یک ن��وع رونق‬ ‫اقتصادی را اجتناب ناپذیر می کند‪g.‬‬ ‫یا دولت بیشتر اس��ت‪ .‬این کاری است که این سه شرکت‬ ‫روایت فواد ایزدی از چالش های دولت اوباما‬ ‫انجام می دهند‪ .‬این شرکت ها شامل اس��تاندارد اندپورز‪ ،‬‬ ‫مودی و فیچ است‪ .‬اتفاقی که هفته گذشته افتاد این بود که‬ ‫استاندارداند پورزامدوانتهدیدهاییکهپیش ترکردهبودرا‬ ‫عملیکرد‪.‬اینشرکتپیش ترهماعالمکردهبودکهبهفکر‬ ‫اینافتادهکهرتبهاعتبارمالیامریکارایکرتبهپایینبیاورد‪.‬‬ ‫دلیلیهمکهعنوانکردهاینبودکهدولتامریکابااختالفی‬ ‫مریم یوسفی‬ ‫کهبینجمهوری خواهانودموکرات هاافتاده‪،‬نشاندادهکه‬ ‫هم در حوزه سیاسی مشکل دارد و هم در حوزه اقتصادی‪.‬‬ ‫بدانمعناکههمدوحزباصلیامریکاتادقیقهاخرنتوانستند‬ ‫دکتر فواد ایزدی‪ ،‬کارشناس مسائل امریکا در گفت وگو با مثلث ضمن تشریح روند تصویب افزایش سقف‬ ‫به توافق برس��ند و این اعالم خطری است برای دولتی که‬ ‫بدهی هایامریکا‪،‬بهتاثیراتبحراناقتصادیاینکشوردرجهانپرداختهاست‪ .‬اینپژوهشگرمسائلامریکامعتقد‬ ‫اعضایانبایکدیگرمشکلدارندوهمدرحوزهاقتصادی‬ ‫است‪:‬اگردولتامریکابخواهدبهرهبیشتریبرایبدهی هایخودبپردازد ‪،‬انزماندولت هایدیگرکهازلحاظاقتصادی‬ ‫بیان کرد که این کسری درامد امریکا و بدهی باال در نهایت‬ ‫ازدولتامریکاضعیف ترهستندبایدنرخبیشتریبپردازند‪.‬اینمسائلبه طورکلیبرایاقتصاددنیاخوبنیست‪.‬درحال‬ ‫برایاینکشورمشکلایجادمی کند‪.‬نکته ایکهپیش ترگفته‬ ‫حاضرهممی توانیمشواهدیراکهدرحوزهشاخص هایبورسوجودداردمشاهدهکنیم‪.‬ایننشاندهندهایناست‬ ‫بودنداینبودکهحداقلچهار تریلیوندالربایدبدهی های‬ ‫کهاقتصادامریکانتوانستهازبحرانیکهدرسال‪ 2007-2008‬اغازشدبیرونبیایدودرنهایتمشکالتشبیشترمی شود‬ ‫امریکا در سال های اینده کاهش پیدا کند‪ .‬توافقی که بین‬ ‫وکمترنمی شود‪.‬‬ ‫دو حزب انجام شد ‪ 2/1‬تریلیون دالر بود و البته قرار است‬ ‫کمیته ای تشکیل شود در کنگره که بتواند این رقم را بیشتر‬ ‫برایدولتامریکاداشتهباشد‪.‬البتهتحلیلگرانهمپیش بینی‬ ‫مساله بدهی های دولتی در امریکا موضوعی بود‬ ‫کند‪ ،‬اما معلوم نیست که این اتفاق بیفتد‪ .‬نتیجه این شد که‬ ‫نمی کردندکهاینتوافقنامهامضانشود‪.‬اینمسالهبعیدبود‪،‬اما‬ ‫ت بر سر ان‬ ‫که دو حزب جمهوری خواه و دموکرا ‬ ‫استاندارد اند پورز چند روز پس از این اتفاق اعالم کرد که‬ ‫اینکهچرابرایاینتوافقنامهتااینحدسروصدادرستشد‬ ‫مدت هااختالفداشتندودرنهایتتوانستندبا وجود‬ ‫ادامهمخالفت هابهتوافقبرسند‪.‬اینبحرانچگونه‬ ‫رتبهاعتباریامریکاراکاهشمی دهد‪.‬اعالمچنینمساله ای‬ ‫وچراگذاشتندکهدرلحظهاخراینتوافقنامهراامضاکنند‪،‬‬ ‫عالوه بر اینکه ابروی دولت امریکا را می برد ‪ ،‬هزینه های‬ ‫بازهمموضوعیاستکهتحلیل هایخاصخودشرادارد‪.‬‬ ‫قابلتحلیلاست؟ ‬ ‫دولتراهمباالمی بردچراکهبایدنرخبهره ایراکهمی پردازد‬ ‫پس از این روند ‪ ،‬موسسه استاندارد اند پورز رتبه‬ ‫‪ l‬وزارت دارایی امریکا اعالم کرده بود که مس��اله‬ ‫بیشترکندواینمسالهبرایاقتصادخوبنیستکهبهرهدر‬ ‫اعتبار مالی امریکا را یک درجه کاهش داده است‪.‬‬ ‫بدهی هایدولتبایدتاتاریخدوماگوستمشخصشود‬ ‫سیستم اقتصادی باال باشد ‪ ،‬چراکه وقتی بهره ای که دولت‬ ‫و اگر دو حزب نمی توانس��تند در ارتباط با افزایش سقف‬ ‫عملکرداینموسسهباعثشدتامقاماتامریکایی‬ ‫می پردازدباالترباشد درانکشورشرکت هاوافرادیهمکه‬ ‫بدهی هایدولتامریکابهنتیجهبرسند‪،‬انزماندوحزب‬ ‫اعالم کنند که این موسسه دچار اشتباه محاسباتی‬ ‫می خواهندوامبگیرندبایدبهرهبیشتریبپردازند‪.‬اینکهچرا‬ ‫با مشکل مواجه می ش��دند‪ .‬این بحث کلی است‪ .‬اتفاقی‬ ‫شده است‪ .‬به نظر شما کاهش رتبه اعتباری امریکا‬ ‫دولتامریکانتوانستجلویشرکتاستاندارداندپورزکه‬ ‫دراینموسسهچهتاثیریدراقتصادامریکادارد؟ ‬ ‫که افتاد این بود که یک روز پی��ش از این تاریخ دو حزب‬ ‫یکشرکتامریکاییهمبودرا‬ ‫توانستندبهتوافقیبرسندواین‬ ‫بگیرد و اینکه چه دعوایی بین‬ ‫قانون در کنگره تصویب ش��د‬ ‫و رئیس جمهور هم ان را امضا‬ ‫دولت امریکا و این شرکت از‬ ‫کردوانفاجعه ایکهقراربوددر‬ ‫پیش تر وجود داشته‪ ،‬مواردی‬ ‫استکهخودجایتحلیلدارد‪.‬‬ ‫اگوست اتفاق بیفتد‪ ،‬نیفتاد‪.‬‬ ‫این فاجعه چ��ه ابعادی‬ ‫تاثیراتی که این مس��اله روی‬ ‫اقتص��اد جهان��ی می گذارد‬ ‫داش��ت‪ .‬اگر این توافق‬ ‫چیست؟ ‬ ‫امضا نمی شد چه اتفاقی‬ ‫‪ l‬این مس��اله در نهایت‬ ‫می افتاد؟ ‬ ‫‪ l‬هر دولتی یکس��ری‬ ‫تاثیر منفی خواهد گذاش��ت‪،‬‬ ‫درامدها و یکس��ری مخارج‬ ‫چراکه اتفاقی ک��ه در دنیا افتاد‬ ‫دارد‪.‬درامدهادرامریکامعموال‬ ‫این است که از انجا که اقتصاد‬ ‫امریکا ‪ ،‬اقتصاد بزرگی اس��ت‬ ‫از طریق مالیات به دست دولت‬ ‫بس��یاری از کش��ورهای دنیا‬ ‫می رسد‪ .‬برخالف کشورهایی‬ ‫که دارای منابع طبیعی هستند و‬ ‫اقتصاد خودش��ان را با اقتصاد‬ ‫امریکا مرتبط کرده اند و اتفاقی‬ ‫با فروش این منابع درامد دولت‬ ‫که می افتد این است که اگر در‬ ‫تامین می ش��ود‪ .‬در امریکا این‬ ‫امریکا کسی عطس��ه کند‪ ،‬در‬ ‫سیس��تم وجود ندارد و منابع‬ ‫دولت اوباما وارث ریخت و پاش های فراوان دولت جنگ طلب جورج بوش شده است‬ ‫اینکشورهاکهازنظراقتصادی‬ ‫دولتی از طرف مالیات ها تامین‬ ‫ضعیف ترهمهستند ‪،‬افرادسرما‬ ‫می شود‪.‬یکسریمخارجیهم‬ ‫می خورند‪.‬بهدلیلاینوابستگی‬ ‫وجود دارد که متعدد است که‬ ‫که به اقتصاد امریکا وجود دارد ‪ ،‬اگر اقتصاد امریکا دچار‬ ‫‪ l‬دردنیاسهشرکتبزرگاقتصادیداریم‪.‬بخشیاز‬ ‫از حقوق کارمندان دولت تا سودی که دولت امریکا قبول‬ ‫کاریکهاینسهشرکتانجاممی دهند ‪،‬ایناستکههمبه‬ ‫مشکل شود برای این کشورها هم شاهد مشکالت جدی‬ ‫کرده به افرادی که اوراق بهادار دولت امریکا را در دس��ت‬ ‫دولت هاوهمبهشرکت هایخصوصیرتبهمی دهند‪.‬رتبه‬ ‫دارند بپردازد شامل می شود‪ .‬اگر این توافق انجام نمی شد‬ ‫خواهیم بود‪ .‬اگر دولت امریکا بخواهد بهره بیش��تری را‬ ‫برای بدهی های خود بپ��ردازد ‪ ،‬ان زمان دولت های دیگر‬ ‫انهاهمبراساسمعیارهاییاستکهمد نظردارند‪.‬رتبهباالبه‬ ‫اتفاقی که می افتاد این بود که دولت دیگر نمی توانست این‬ ‫که از لحاظ اقتصادی از دولت امریکا ضعیف تر هس��تند‬ ‫این معنی است که این شرکت و این دولت در بازپرداخت‬ ‫مبالغرا(حداقلبخشیازانرا )بپردازد‪.‬اینمسالهکهدولت‬ ‫باید نرخ بیشتری بپردازند‪ .‬این مس��ائل به طور کلی برای‬ ‫بدهی هایخودتوانمنداستونمرهمتوسطوپایینهمبه‬ ‫نتواندبدهی هایخودرابپردازدمسالهخوشایندینیست‪.‬‬ ‫اقتصاد دنیا خوب نیس��ت‪ .‬در حال حاضر هم می توانیم‬ ‫اینمعناستکهایناحتمالوجودداردکهاندولتیاشرکت‬ ‫معموال اتفاقی که می افتد این است که اگر دولتی در حوزه‬ ‫شواهدی که در حوزه ش��اخص های بورس وجود دارد‬ ‫دربازپرداختبدهی هایخوددچارمشکلشود‪.‬اتفاقیکه‬ ‫منابعمالیفقیرشوددرنهایتپولچاپمی کندوبدهی های‬ ‫را مش��اهده کنیم‪ .‬این نشان دهنده این اس��ت که اقتصاد‬ ‫می افتد این است که اگر نمره شرکت یا دولتی متوسط به‬ ‫خودرامی پردازد‪.‬هرچندچاپپولتبعاتمنفیدرسیستم‬ ‫پایینباشد‪ ،‬افرادیادولت هاییکهمی خواهندبهاندولتو‬ ‫اقتصادیداردوتورمراباالمی برد‪،‬اماحداقلدولتشرمنده‬ ‫امریکا نتوانسته از بحرانی که در سال ‪ 2007-2008‬اغاز‬ ‫شد بیرون بیاید و در نهایت مش��کالتش بیشتر می شود‬ ‫شرکتوامبدهند ‪،‬یااینکاررانمی کنندیااگروامبدهندان‬ ‫بدهکاراننمی شود‪.‬معموالدولت هاورشکستهنمی شوند‪.‬‬ ‫رابابهرهباالییمی دهندچراکهخطروامدادنبهاینشرکت‬ ‫بنابراینعدمتوافقبرسراینمسالهمی توانستتبعاتبدی‬ ‫وکمترنمی شود‪g.‬‬ ‫پرستیژ از دست رفته‬ ‫‪3‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫‪49‬‬ ‫بین الملل ‬ ‫خط پایان‬ ‫کاربرای حسنی مبارک‬ ‫‪83‬ساله گرچه دیر‬ ‫ولی باالخره تمام شد‪.‬‬ ‫پیرمرد سر تا پا الوده‬ ‫سیاست های امریکا‬ ‫و اسرائیل که سال ها‬ ‫مردمش را در فقر و‬ ‫فالکت نگه داشت عاقبت‬ ‫مکافات خباثت هایش‬ ‫را دید‪ .‬مبارک در قفس‬ ‫مبارک ترین صحنه ای‬ ‫است که یک مصری‬ ‫می تواند ببیند‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫مرگ پدرخوانده‬ ‫در قفس‬ ‫بدبینی نسبت به محاکمه عادالنه حسنی مبارک ‬ ‫‪1‬‬ ‫حسنی مبارک ‪ 12‬مرداد از بیمارستانی در منطقه‬ ‫تفریحی شرم الش��یخ به قاهره و سالن دانشکده پلیس‬ ‫این شهر منتقل شد تا در جلسه دادگاه حاضر شود اما‬ ‫پس از اتمام جلسه اول دادگاه‪ ،‬بار دیگر به بیمارستان‬ ‫مرکز پزشکی این شهر منتقل شد‪ .‬دادگاه حسنی مبارک‬ ‫و دو فرزند وی جمال و عالء مبارک و حبیب العادلی‪،‬‬ ‫وزیر سابق کشور مصر به ریاست احمد برگزار شد ولی‬ ‫حسنی مبارک همه اتهامات وارده را رد کرد‪ .‬اتهامات‬ ‫وارده به مبارک بسیار زیاد است و پرونده ای به قطر ‪20‬‬ ‫هزار صفحه را دربرمی گی��رد و در راس این اتهامات‬ ‫قتل و کش��تار عمدی تظاهرات کنندگان مصری طی‬ ‫انقالب ‪ 25‬ژانویه ‪ 2011‬است‪.‬‬ ‫در پایان جلسه دادگاه‪ ،‬حس��نی مبارک ‪ 83‬ساله‬ ‫به بیمارس��تان مرکز پزش��کی بین الملل��ی در بزرگراه‬ ‫قاهره ‪ -‬اس��ماعیلیه منتقل ش��د‪ .‬محاکم��ه دیکتاتور‬ ‫مخلوع مصر برای غ��رب و تل اویو رس��وایی‪ ،‬برای‬ ‫دیکتاتوره��ای ع��رب ت��رس و وحش��ت و ب��رای‬ ‫انقالب های مردمی ارامش و اطمینان را به دنبال داشت‪.‬‬ ‫اتهامات مبارک مشخص بود‪ .‬اتهام اول در مورد‬ ‫حسنی مبارک دستور قتل مردم است‪ .‬بیش از هشتصد‬ ‫نفر در انقالب مصر در خیابان های قاهره و اسکندریه‬ ‫‪50‬‬ ‫و دیگر شهرها توس��ط نیروهای امنیتی کشته شدند و‬ ‫مسئول این کشتار وزیر کشور اس��ت که دستور این‬ ‫کشتار را صادر کرده و خود رئیس جمهور‪ .‬البته وزیر‬ ‫کشور می تواند ادعا کند که من دستور رئیس جمهور‬ ‫را اجرا کرده ام‪ .‬اتهام دوم او حیف و میل اموال دولتی‬ ‫و اتهام س��وم دادن گاز طبیع��ی مصر به اس��رائیل به‬ ‫ثمن بخس و قیمت بسیار نازل است که در واقع نوعی‬ ‫بخشش به حساب می اید چون به قیمتی بسیار پایین‬ ‫این گاز فروخته می شده است‪ .‬جمال مبارک متهم به‬ ‫فساد و حیف و میل اموال دولتی است‪.‬‬ ‫اینها اتهاماتی اس��ت که به او وارد است‪ .‬ممکن‬ ‫است در نظر بگیریم که این اتهامات در صورت اثبات‬ ‫و صدور حکم‪ ،‬مجازات اعدام را در پی خواهد داشت‪.‬‬ ‫محاکمه حس��نی مبارک‪ ،‬دیکتاتور مخلوع مصر‬ ‫به عنوان نقط��ه عطفی در تاریخ انق�لاب مردمی در این‬ ‫کشور به یکی از مهم ترین حوادث منطقه در هفته های‬ ‫اخیر تبدیل شد‪ ،‬بسیاری از رسانه های منطقه ای و جهانی‬ ‫برای انتقال اهمیت این دادگاه از ان تحت عنوان «محاکمه‬ ‫قرن»‪« ،‬محاکمه تاریخی» و «دادگاهی شدن دیکتاتور» یاد‬ ‫کردند‪ .‬این محاکمه که به صورت علنی برگزار شد‪ ،‬عالوه‬ ‫براینکهاولینحضوررسانه ایمبارکبعدازخلعازقدرت‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫در پی انقالب مردمی ‪ 25‬ژانویه بود‪ ،‬پیام های بس��یاری‬ ‫در عرصه داخلی‪ ،‬منطقه ای و حتی بین المللی داش��ت‪.‬‬ ‫درخواست تشکیل دادگاه برای محاکمه حسنی مبارک‬ ‫مدت ها بود از س��وی ملت مصر و جناح هایی که در‬ ‫انقالب فعالیت می کرده اند مط��رح بود‪ .‬به خصوص‬ ‫که در هفته های اخیر در محافل مختلف گفته می شد‬ ‫رژیم س��ابق همچنان پابرجا مانده و حسنی مبارک از‬ ‫شرم الشیخ عمال اداره امور را در دست گرفته است‪.‬‬ ‫حتی فهمی هویدی‪ ،‬نویس��نده معروف مصری‬ ‫مقاله ای نوش��ت و در ان گفت که هیچ چیز در مصر‬ ‫تغییر نکرده‪ ،‬سیاس��ت خارجی همان است و دستگاه‬ ‫امنیتی مصر همچن��ان به همکاری با دس��تگاه امنیتی‬ ‫اسرائیل و امریکا ادامه می دهد‪ .‬رئیس جمهور نیز در‬ ‫شرم الشیخ به اداره سیاست خارجی می پردازد‪ .‬انچه‬ ‫درباره بیم��اری رئیس جمهور گفته می ش��ود‪ ،‬برای‬ ‫ارام کردن افکار عمومی است‪ .‬نتیجه این مسائل این‬ ‫شد که ملت فشار اوردند که خواستار محاکمه حسنی‬ ‫مبارک هستند‪.‬‬ ‫اهمیت محاکمه حسنی مبارک و قرار گرفتن او‬ ‫در قفس اتهام به این است که نشان داده می شود حیات‬ ‫رژیم او تمام ش��ده و باید یک دولت انقالبی سر کار‬ ‫اید‪ .‬وقتی راس رژیم محاکمه ش��ود‪ ،‬به معنای پایان‬ ‫عمر رژیم است‪.‬‬ ‫در عین حال کسانی فشار می اوردند که نبایستی‬ ‫یک رئیس جمهور در یک کشور عربی محاکمه شود‪.‬‬ ‫این سابقه بدی ش��ده و باعث س��رایت این مساله به‬ ‫کش��ورهای دیگر می ش��ود و حرمت رئیس جمهور‬ ‫هر چند هم که خلع شده باید حفظ شود‪.‬‬ ‫بیش��تر خارجی ها در این زمینه فشار می اوردند‬ ‫و برخی از کشورهای پادشاهی عربی مانند عربستان‬ ‫س��عودی روی این نکته تاکید داشتند‪ .‬حتی عربستان‬ ‫س��عودی کمک های اقتصادی به مصر را منوط به این‬ ‫کرده بود که از محاکمه حس��نی مب��ارک جلوگیری و‬ ‫ابروی رئیس جمه��ور مخلوع حفظ ش��ود‪ .‬محاکمه‬ ‫حسنی مبارک به عنوان یکی از متحدان اصلی امریکا‪،‬‬ ‫غرب و رژیم صهیونیستی در س��ه دهه اخیر رسوایی‬ ‫بزرگی ب��رای این قدرت ه��ای اس��تعماری رقم زد‪،‬‬ ‫امپراتوری رس��انه ای ای��ن قدرت ها ب��ا وجودی که‬ ‫سعی کردند با فرار به جلو نسبت به این محاکمه ابراز‬ ‫رضایت کرده و حساب خود را از این دیکتاتور جدا‬ ‫کنند‪ ،‬اما هرگز موفق نشدند حافظه تاریخی مردم مصر‬ ‫و ملت های منطق��ه در م��ورد همکاری های بی دریغ‬ ‫یا ش‬ ‫اربابان خود با مبارک در ادامه حکومت دیکتاتور ‬ ‫را پاک کنند‪.‬‬ ‫م��ردم منطق��ه ب��ه ی��اد دارند ک��ه رژی��م مبارک‬ ‫مهم ترین متحد اس��رائیل در منطقه بود و «باراک اوباما»‬ ‫رئیس جمهور امریکا ب��رای ارتقای جایگاه منطقه ای‬ ‫مبارک س��خنرانی خود خط��اب به جهان اس�لام را‬ ‫در دانش��گاهی در مصر انجام داد‪ .‬همدستی سران و‬ ‫دس��تگاه های جاسوس��ی رژیم مبارک با قدرت های‬ ‫اس��تعماری امریکا و غرب در به شکس��ت کشاندن‬ ‫اش��تی گروه ه��ای فلس��طینی و ادام��ه مذاک��رات‬ ‫ذلت بخش س��ازش می��ان تش��کیالت خودگردان و‬ ‫رژیم صهیونیستی و همچنین افزایش فشار بر محور‬ ‫مقاومت در لبنان و فلس��طین و محاصره نوار غزه بر‬ ‫کسی پوشیده نیست‪.‬‬ ‫رسوایی و ذلت حسنی مبارک که چند ماه پیش‬ ‫خود را قدرت بالمنازع مصر و منطقه می دانست‪ ،‬لرزه‬ ‫بر اندام س��ایر دیکتاتورهای عرب منطقه نظیر سران‬ ‫حاکم بر کشورهای عربستان سعودی‪ ،‬اردن‪ ،‬بحرین‬ ‫و امارات انداخت‪.‬‬ ‫نحوه حض��ور ذلت بار مبارک در اولین جلس��ه‬ ‫دادگاه‪ ،‬ب��ه ان��دازه ای رقت بار ب��ود که بس��یاری از‬ ‫تحلیلگران در گزارش هایی که به مناس��بت برگزاری‬ ‫همین دادگاه منتشر کردند‪ ،‬نوشتند که این حضور برای‬ ‫مظلوم نمایی مبارک و تخفیف احکام صادره علیه وی‬ ‫بود‪ ،‬اما واقعیت این است که فشارهای روانی و عصبی‬ ‫وارد ش��ده بر وی‪ ،‬عالوه بر بیماری سرطان او باعث‬ ‫شده است پزشکان امید زیادی به زنده ماندن مبارک در‬ ‫طوالنی مدت نداشته باشند‪.‬‬ ‫دیکتاتورهای منطقه که اخیرا در پی انقالب های‬ ‫مردمی پایه های حاکمیت خود را ل��رزان می بینند‪ ،‬با‬ ‫دیدن این صحنه ها به شدت به خود لرزیده و پیش بینی‬ ‫می کنند خود روزی در جای��گاه مبارک قرار خواهند‬ ‫گرفت‪.‬‬ ‫محاکمه حس��نی مبارک در مص��ر خیال خوش‬ ‫برخی کشورها در زمینه مصادره انقالب مردمی در این‬ ‫کشور را بر باد داد‪ .‬انقالب مصر با محاکمه دیکتاتور‬ ‫این کشور ثابت کرد که تغییری اساسی در رویکردهای‬ ‫خود ایجاد کرده اس��ت و دیگر کس��ی در این کشور‬ ‫ما فوق قانون نیس��ت‪ .‬این محاکمه ماهیت مس��تقل و‬ ‫اس�لامی انقالب مصر را نش��ان داده و تاکید کرد که‬ ‫اصرار مردم برای این محاکمه به عل��ت انتقام از یک‬ ‫فرد نیست‪ ،‬بلکه به علت اجرای حکم الهی قصاص در‬ ‫مورد جنایتکاران است که می تواند روح حیات را به‬ ‫جامعه مصر تزریق کند‪ .‬محاکمه مصر تاکیدی بر این‬ ‫نکته بود که قدرت در افق سیاسی انقالب مصر برامده‬ ‫از مردم خواهد بود و این کش��ور دست های خارجی‬ ‫برای تسلط بر مقدراتش را قطع خواهد کرد‪.‬‬ ‫رون��د محاکم��ه مبارک اگ��ر بر اس��اس قوانین‬ ‫موجود در کشور انجام ش��ود و مالحظات سیاسی و‬ ‫دخالت های خارجی در ان م��ورد توجه قرار نگیرد‪،‬‬ ‫می تواند خواس��ته های مردم انقالبی این کشور را در‬ ‫زمینه اعدام جنایتکاران رژیم سابق تامین کرده و نقش‬ ‫زیادی در تلطیف فضای امنیتی مصر داش��ته باش��د‪.‬‬ ‫اعدام مبارک به علت جنایات ضد بشری اش می تواند‬ ‫ارامش و ثبات را به مصر بازگردان��د و زمینه را برای‬ ‫برگزاری انتخاباتی دموکراتی��ک فراهم نماید‪ .‬این در‬ ‫حالی است که بازگشت ارامش به مصر با خواسته ها‬ ‫و منافع غ��رب در این کش��ور در تضاد اس��ت و انها‬ ‫برای پیشبرد برنامه های خود نیاز دارند مردم مصر را‬ ‫وارد درگیری های فرق��ه ای و مذهبی کرده و ناامنی و‬ ‫اختالف را در ان رواج دهند‪g .‬‬ ‫‪51‬‬ ‫حکم اعدام مبارک‬ ‫مصر را ارام میکند‬ ‫بین الملل‬ ‫دکتر صمد قائم پناه در گفت و گو با مثلث‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫‪2‬‬ ‫در استانه ششمین ماه از انقالب مصر و سقوط حسنی مبارک‪ ،‬رئیس جمهور سابق کشور از اریکه قدرت‪،‬‬ ‫روز چهارشنبه دوازدهم مرداد‪ ،‬این مقام ارشد سابق‪ ،‬دو پسرش و همچنین تعدادی از مقامات ارشد سابق در‬ ‫دادگاهی که در دانشگاه پلیس قاهره برگزار شد‪ ،‬حاضر شدند‪ .‬حسنی مبارک با اتهاماتی چون «فساد» و «صدور‬ ‫فرمان کشتار صدها معترض در جریان ناارامی های اخیر» رو به روست‪ .‬رئیس جمهور سابق مصر با برانکارد به‬ ‫تو گویی‬ ‫دادگاه منتقل شد و در محل استقرار متهمان که به یک قفس شباهت دارد حضور یافت‪ .‬در این رابطه گف ‬ ‫با دکتر صمد قائم پناه‪ ،‬کارشناس مسائل بین الملل انجام دادیم‪ .‬وی براین باور است که مشکل کشورهای‬ ‫جهان سوم و در حال توسعه عمیق تر از این حرف هاست‪ .‬یعنی صرفا با محاکمه انقالبی یک دیکتاتور مسائل‬ ‫و مشکالت اساسی این کشورها مرتفع نمی شود‪ ،‬زیرا مشکالت انها عطش و احساسات زودگذر نیست‪.‬‬ ‫مردمی که امدند در خیابان های شهرها مبارزه کردند و جانشان را دادند در پی ان هستند که یک تحول عظیم اتفاق‬ ‫بیفتد و وضع زندگی شان بهبود یابد‪ .‬همچنین وی توضیح داد که اگر محاکمات با جدیت بیشتری دنبال شود و در‬ ‫مرحله اخر منجر به صدور حکم اعدام برای مبارک شود‪ ،‬می تواند تاحدودی فرایند سیاسی و اجتماعی حاکم بر‬ ‫مصر را به سمت ارامش و ثبات هدایت بکند‪.‬‬ ‫محاکمه اخیر حسنی مبارک‪ ،‬دیکتاتور مصر را‬ ‫چطور ارزیابی می کنید؟‬ ‫‪ l‬مساله محاکمه حسنی مبارک مس��اله تازه ای‬ ‫نیس��ت و پیش از این نیز جهان عرب چنین تجربه ای‬ ‫داشته است‪ .‬منظور محاکمه صدام حسین است که چند‬ ‫سال پیش انجام شد‪ .‬اکنون نیز محاکمه حسنی مبارک‬ ‫به طور ج��دی توس��ط نهادهای قضای��ی داخلی و‬ ‫خارجی دنبال می شود و تغییر و تحوالت گسترده ای‬ ‫در ساختار و نظام سیاسی مصر شاهد هستیم‪ .‬این در‬ ‫حالی اس��ت که محاکمه صدام توسط ایاالت متحده‬ ‫امریکا انجام ش��د؛ البته در فض��ای داخلی عراق هم‬ ‫چنین تمایلی وجود داشت‪ .‬در مورد مصر ممکن است‬ ‫جامعه بین الملل خیلی خواستار این محاکمه نباشد‪،‬‬ ‫اما مخالفت صریح و اشکاری هم تابه حال نشان نداده‬ ‫است‪ .‬شرایط داخلی مصر در حال حاضر به گونه ای‬ ‫است که این محاکمه برای رفع عطش افکار عمومی‪،‬‬ ‫‪52‬‬ ‫نهادهای مدنی و کس��انی که در ط��ول این مدت در‬ ‫جریان تغییر و تحوالت مورد ستم واقع شدند به ویژه‬ ‫بحث حادثه ‪ 25‬ژانویه سال گذشته که مهمترین اتهام‬ ‫مبارک است‪ ،‬الزم و ضروری است و خواست مردم‬ ‫بسیار جدی است‪.‬‬ ‫ایا جوامع بین الملل نیز با این محاکمه موافق‬ ‫هستند؟‬ ‫‪ l‬البته باید ش��رایط نظام بین الملل امروز را هم‬ ‫در نظر بگیریم‪ ،‬یعنی سابقه نداشته که در طول تاریخ‬ ‫حتی در زمان جنگ سرد‪ ،‬انقالبی این چنین به سرعت‬ ‫و به شکل مس��المت امیز اتفاق بیفتد؛ چراکه یکی از‬ ‫ویژگی های اصل��ی انقالب هایی که در کش��ورهای‬ ‫عربی در جریان است پرهیز از خشونت گرایی افراطی‬ ‫است‪ .‬این مساله حتی توسط دولت و دیکتاتوری های‬ ‫این کشورها نیز تاحدودی مراعات می شود‪.‬‬ ‫ایا مطالبات مردم مصر تنها در محاکمه مبارک‬ ‫خالصه ش��ده و با ص��دور حکم ب��رای وی‬ ‫مشکالت انها رفع می شود؟‬ ‫‪ l‬خیر‪ ،‬به نظر می رس��د که مشکل کشورهای‬ ‫جه��ان س��وم و در ح��ال توس��عه عمیق ت��ر از این‬ ‫حرف هاس��ت‪ .‬یعنی صرفا با محاکم��ه انقالبی یک‬ ‫دیکتاتور مس��ائل و مشکالت اساس��ی این کشورها‬ ‫مرتفع نمی ش��ود‪ ،‬زی��را مش��کالت انه��ا عطش و‬ ‫احساس��ات زودگذر نیس��ت‪ .‬مردمی ک��ه امدند در‬ ‫خیابان های ش��هرها مبارزه کردند و جانشان را دادند‬ ‫در پی ان هس��تند که یک تحول عظیم اتفاق بیفتد و‬ ‫وضع زندگی شان بهبود یابد‪ .‬اما در رابطه با این قضیه‬ ‫دو منطق وجود دارد که در برابر ه��م قرار گرفته اند‪،‬‬ ‫چون کشورهای جهان س��وم و در حال توسعه هنوز‬ ‫به معنای واقعی کلم��ه به ان مرحل��ه فرایند تکامل‬ ‫دولت‪ -‬ملت نرسیده اند‪ .‬در حقیقت همانطور که در‬ ‫جلسه اول محاکمه مبارک ش��اهد بودیم وی تمامی‬ ‫ اتهامات وارده را رد کرد‪ ،‬در حالی که کسانی که در این‬ ‫کشورها در مسند قدرت هستند برای حفظ امنیت و‬ ‫ثبات سیاسی داخلی استفاده از هرنوع ابزاری را برای‬ ‫خودش��ان مش��روع می دانند‪ ،‬حتی ممکن است این‬ ‫مساله به قیمت قربانی شدن بس��یاری از شهروندان‬ ‫تمام شود‪ .‬انها به نظر خودشان هدف بسیار مهمی را‬ ‫دنبال می کنند و ان حفظ ثبات و امنیت داخلی است‪.‬‬ ‫به همین خاطر اینها معتق��د به منطق حاکمیت هابزی‬ ‫هس��تند؛ ان چیزی که برای هابز در اواخر قرن ‪ 16‬و‬ ‫اوایل قرن‪ 17‬اهمیت داشت مساله حاکمیت بود‪ ،‬اما‬ ‫غافل از انکه با وجودی که زمان بسیار زیادی از زمان‬ ‫ هابز می گذرد تحوالت بسیاری اتفاق افتاده و منطق‬ ‫حاکمیت هابز ج��ای خودش را ب��ه منطق حاکمیت‬ ‫روسویی داده اس��ت‪ .‬منطق حاکمیت روسویی این‬ ‫اجازه را به شهروندان دولت ها داده که بتوانند در برابر‬ ‫ظلم‪ ،‬جور‪ ،‬استبداد و دیکتاتوری دولت های خودشان‬ ‫قیام بکنند و حق ش��ورش برای انها در اعالمیه های‬ ‫جهانی حقوق بشر هم به رسمیت شناخته شده است‪.‬‬ ‫دنیای امروز با چنین گفتمانی سازگاری یافته و به نظر‬ ‫می رسد ایده اصلی و مسلط در جهان امروز و به ویژه‬ ‫پس از قرن بیستم و جنگ جهانی مساله حقوق بشر‪،‬‬ ‫دموکراس��ی‪ ،‬احترام به ازادی بیان‪ ،‬ازادی مطبوعات‪،‬‬ ‫ازادی سندیکاها‪ ،‬احزاب و رسانه هاست‪.‬‬ ‫در کش��ورهای غربی به شکل مسالمت امیز این‬ ‫فرایند طی شده‪ ،‬اما در کش��ورهای جهان سوم هنوز‬ ‫محاکمه پدرخوانده‬ ‫دادگاه دیکتاتور نمایشی است؟‬ ‫‪3‬‬ ‫بین الملل‬ ‫دادگاه محاکمه حسنی مبارک هفته گذشته در‬ ‫مصر تشکیل شد‪ ،‬اما مساله ای که وجود دارد جدی‬ ‫بودن یا نمایش��ی بودن این دادگاه است‪ .‬در حال‬ ‫حاضر تمام کس��انی که در مصر در قدرت هستند‬ ‫به نحوی وابس��تگان حکومت قبلی هس��تند و از‬ ‫طرف دیگر چون فشار مردم برای محاکمه مبارک‬ ‫زیاد شده این افراد باید یک راه حل میانی انتخاب‬ ‫می کردن��د و این راه ح��ل میان��ی در کوتاه مدت‬ ‫محاکمه مبارک اس��ت‪ .‬دیکتاتور سابق مصر برای‬ ‫این محاکمه چیزی در ح��دود ‪ 200‬وکیل مدافع‬ ‫در اطراف خودش جمع ک��رده‪ ،‬پس این محاکمه‬ ‫مسلما مدت زیادی به طول خواهد انجامید‪ .‬نکته‬ ‫دیگری که در این محاکمه وجود دارد این اس��ت‬ ‫که وکالی مبارک به دنبال ان هس��تند که بسیاری‬ ‫از افراد دیگری که اکنون در مصر در مس��ند امور‬ ‫هس��تند نیز به پای میز محاکمه کشانده شوند‪ .‬این‬ ‫مساله ممکن است مس��ائل بس��یاری را به دنبال‬ ‫داشته باش��د؛ به این صورت که فرض بگیریم اگر‬ ‫اقای طنطاوی و دیگران به دادگاه کش��یده شوند‬ ‫قطع��ا وکالی مب��ارک در ان ش��رایط حرف های‬ ‫بسیاری برای گفتن دارند و شرایط بسیار پیچیده تر‬ ‫خواهد ش��د‪ .‬به نظر من با تش��کیل این دادگاه از‬ ‫یک طرف می خواهند افکار عمومی را ارام کنند و‬ ‫از طرف دیگر چون می دانند سن مبارک باالی ‪83‬‬ ‫سال است می خواهند این محاکمه را انقدر به درازا‬ ‫بکشند که موضوع به خودی خود حل شود و مرگ‬ ‫مبارک همه چیز را تمام کند‪.‬‬ ‫در کل م��ن بعید می دان��م که ای��ن محاکمه‬ ‫به جای��ی برس��د یعن��ی حت��ی اگ��ر حکم های‬ ‫بس��یار بلند و طوالنی هم برای اینه��ا صادر کنند‬ ‫بازهم دول��ت موق��ت نمی تواند اف��کار عمومی‬ ‫را ارام کن��د‪ .‬نمون��ه اش را هم دیدی��م که جلوی‬ ‫دادگاه یک س��ری از طرف��داران مب��ارک تجمع‬ ‫کرده بودن��د و ادعاهایی داش��تند‪ .‬بنابراین پس از‬ ‫‪ 30‬س��ال دیکتاتوری مبارک بعید به نظر می رسد‬ ‫که بت��وان این موض��وع را به راحت��ی حل و فصل‬ ‫کرد‪ .‬از طرف دیگر خواس��ته های مردم مصر تنها‬ ‫مختصر به محاکمه مبارک نیست بلکه انها مطالبات‬ ‫دیگری از جمله خواس��ته های اقتصادی و ایجاد‬ ‫ازادی هایی که تاکنون در مصر نبوده را دارند‪ .‬در‬ ‫رابطه با ازادی های اندک می توان گفت که مردم به‬ ‫خواسته شان رسیده اند‪ ،‬چراکه مطبوعات در مصر‬ ‫در حال حاضر تاحدودی ازاد ش��ده اند ولی هنوز‬ ‫احزابی که باید شکل بگیرند شکل نگرفته اند‪ ،‬زیرا‬ ‫‪ 30‬سال دیکتاتوری مبارک اصال این اجازه را نداد‬ ‫که احزاب مخالف بتوانند خودشان را به مردم نشان‬ ‫دهند‪ .‬در حال حاضر در مصر گروه های مختلف‬ ‫در حال بازسازی وجهه خودش��ان هستند و این‬ ‫موضوع پیچیدگی های خاص��ی را در مصر ایجاد‬ ‫می کند‪ .‬از دیگر سو گروه های اسالمی که در مصر‬ ‫هستند گروه های منسجمی نیس��تند و تنها گروه‬ ‫منسجم حاضر اخوان المسلمین است‪.‬‬ ‫همچنین س��لفی ها ه��م داخل ای��ن کارزار‬ ‫شده اند و اخوان المسلمین با سلفی ها مشکل دارد‪،‬‬ ‫پس پیش بینی اینکه وضع اینده مصر به چه صورت‬ ‫خواهد ش��د خیلی مش��کل اس��ت و بعید به نظر‬ ‫می رسد که طی ماه های اینده شاهد ارام شدن مصر‬ ‫باش��یم‪ .‬اما در هر صورت محاکم��ه مبارک پیامی ‬ ‫که داش��ت اعالم پایان عمر رژیم مب��ارک بود‪ ،‬اما‬ ‫مهمتر از ان این است که در یک کشور عربی یک‬ ‫دیکتاتور پس از ‪ 30‬سال پای میز محاکمه می رود‬ ‫البته در مورد محاکمه مبارک حرف و حدیث بسیار‬ ‫است که ایا این محاکمه به این صورت باید اجرا‬ ‫می ش��د یا خیر؟ به هر حال محاکمه مبارک با این‬ ‫پیچیدگی هایی که اکنون وجود دارد در کش��وری‬ ‫مانند مصر قدم جدیدی اس��ت‪ ،‬ولی اینکه ایا این‬ ‫محاکمه افکار عمومی را ارام می کند یا خیر بعید‬ ‫به نظر می رسد‪.‬‬ ‫نکته ای که در رابطه با کشورهای عربی نباید‬ ‫فراموش کنیم این اس��ت که کش��ورهای عربی از‬ ‫س��واحل اقیانوس اطل��س تا کن��اره خلیج فارس‬ ‫امت��داد دارن��د‪ ،‬بنابراین کش��ورهای منس��جمی ‬ ‫نیستند‪ .‬پس ش��رایط کش��ورها با یکدیگر خیلی‬ ‫فرق می کند و وضع کشوری مثل لیبی با مصر اصال‬ ‫قابل مقایسه نیست و همچنین تونس با یمن‪ .‬اما در‬ ‫مجموع مسلما دیکتاتورهای عربی از این موضوع‬ ‫استقبال نخواهند کرد‪ ،‬چراکه وقتی شخصی مثل‬ ‫مبارک که پدرخوانده کشورهای عربی بود با این‬ ‫وضع محاکمه ش��ود انها هم در ضمیر ناخوداگاه‬ ‫خودشان چنین روزی را می توانند مجسم کنند‪ ،‬اما‬ ‫از دیگر س��و این موضوع ممکن است باعث شود‬ ‫که این دیکتاتورها تحت هر شرایطی مسند قدرت‬ ‫را حفظ کنند و به هیچ وجه ان را ترک نکنند‪ .‬این‬ ‫موضوع بسیار مهم اس��ت و ان را در یمن و لیبی‬ ‫ش��اهد هس��تیم‪ .‬در حقیقت هیچ کس فکرش را‬ ‫نمی کرد که دولت قذافی بعد از ‪ 100‬سا ل همچنان‬ ‫سر کار باشد‪.‬‬ ‫بنابرای��ن ب��ا محاکم��ه مب��ارک بس��یاری‬ ‫از دیکتاتوره��ای ع��رب به این نتیجه می رس��ند‬ ‫که تا جای��ی که می توانن��د باید ق��درت را حفظ‬ ‫کنند؛ حال به ه��ر قیمتی که ش��ده و این مقاومت‬ ‫ممکن اس��ت اوضاع کش��ورهای عربی را بسیار‬ ‫پیچیده تر کند‪g .‬‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫موانع و مشکالت زیادی برای رسیدن به این اهداف‬ ‫وجود دارد‪ .‬در واقع در تمام نهادهای سیاسی و قضایی‬ ‫کش��ورهای جهان س��وم از زمانیکه اینها توانستهاند‬ ‫استقالل نسبی خودشان را از کشورهای استعمارگر‬ ‫ق هابز حفظ شده است و مردم عادی‬ ‫پس بگیرند‪ ،‬منط ‬ ‫ان جوامع تاکنون فرصت ابراز وجود نداش��ته اند‪ .‬اما‬ ‫تح��والت بیرونی‪ ،‬انقالب ارتباطات و دسترس��ی به‬ ‫رس��انه های بین المللی مانند ماهواره و اینترنت و ‪...‬‬ ‫به ش��هروندان کش��ورها کمک کرد که بتوانند دنیای‬ ‫پیرامونی شان را بیش از گذش��ته بشناسند و تعلقات‬ ‫جدی��دی را مطالبه بکنن��د‪ .‬به همین دلیل ما ش��اهد‬ ‫هستیم که چنین موضوعی گریبانگیر بخش اعظمی‬ ‫ از کش��ورهای در حال توسعه شده اس��ت‪ .‬بنابراین‬ ‫امروز این تحوالت در کشورهای جهان عرب اتفاق‬ ‫می افتد و ممکن است در اینده این تحوالت به باقی‬ ‫کشورهای اسیایی و در حال توسعه هم کشیده شود‪.‬‬ ‫ایا محاکمه حس��نی مبارک در تغییر ش��رایط‬ ‫ناارام مصر تاثیرگذار خواهد بود و با محاکمه‬ ‫وی ارامش به مصر بازخواهد گشت؟‬ ‫‪ l‬فضایی که اکنون بر جامع��ه و فرهنگ مصر‬ ‫حاکم اس��ت فضای تعصب‪ ،‬نفرت و بیزاری است و‬ ‫می توان گفت تاحدودی شرایط ارمانی بر این کشور‬ ‫حاکم است‪ .‬به نظر می رسد رهبران مدنی و سیاسی در‬ ‫جامعه مصر تمام موانع و مشکالت خودشان را به این‬ ‫قضیه معطوف کرده اند که برای بازگرداندن ارامش به‬ ‫مصر باید مبارک و پسرانش را در چارچوب مقررات‬ ‫محاکمه بکنند‪ .‬اگر محاکمات با جدیت بیشتری دنبال‬ ‫ش��ود و در مرحله اخر منجر به ص��دور حکم اعدام‬ ‫برای مبارک شود‪ ،‬می تواند تاحدودی فرایند سیاسی‬ ‫و اجتماعی حاکم بر مصر را به سمت ارامش و ثبات‬ ‫هدایت کند‪.‬‬ ‫انچه اکن��ون مطالبه اصل��ی مردم اس��ت و در‬ ‫خیابان های مصر نیز شاهدش هس��تیم این است که‬ ‫مردم به ای��ن میزان از تغییر و تحوالت قانع نیس��تند‪.‬‬ ‫چراکه بس��یاری از مصریان هزینه های جانی و مالی‬ ‫بسیاری برای رس��یدن به هدفش��ان داده اند و اکنون‬ ‫خواسته های بسیار رادیکالی و افراطی دارند‪ .‬بنابراین‬ ‫صدور حک��م اعدام ب��رای مب��ارک می تواند فضای‬ ‫سیاسی در مصر را تعدیل و شرایط را برای انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری‪ ،‬مجلس و تدوین قانون اساسی‬ ‫جدید فراهم کند‪g .‬‬ ‫دکتر عباس لقمانی‪ -‬استاد دانشگاه‬ ‫‪53‬‬ ‫تالش های ارتجاعی عربستان‬ ‫علیه انقالب‬ ‫سید هادی خسروشاهی در گفت و گو با مثلث‬ ‫سعیده سادات فهری‬ ‫‪4‬‬ ‫سید هادی خسرو شاهی‪ ،‬اولین رئیس دفتر حفاظت منافع ایران در قاهره پس از انقالب اسالمی در رابطه با‬ ‫محاکمه حسنی مبارک بر این باور است که با توجه به جنایاتی که مبارک طی ‪ 30‬سال زمامداری اش انجام داده‬ ‫است‪ ،‬هرگز محاکمه یا حتی اعدام خائنان و عامالن اصلی ‪ ،‬جبران کارهایی که انجام داده اند‪ ،‬نخواهد بود‪ .‬وی معتقد‬ ‫است که از نخستین خواسته های جوانان انقالبی محاکمه مبارک و عوامل وابسته اش بود اما به واسطه فشارهای‬ ‫همه جانبه ال سعود و دیگر حاکمان ارتجاعی این محاکمه شش ماه به تاخیر افتاد و به نظر می رسد که این افراد و‬ ‫گروه ها مانع از تحقق عدالت واقعی در حق مجرمان خواهند شد مگر انکه انقالب گران ساکت نشوند و اجازه‬ ‫ندهند که انقالب شان مصادره شود‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫ایا پس از ‪ 30‬سال دیکتاتوری محاکمه حسنی‬ ‫مبارک و پسرانش برای جبران کارهایی که انها‬ ‫انجام داده اند کافی خواهد بود؟‬ ‫‪ l‬بی تردی��د جب��ران اث��ار زیانب��ار و منف��ی‬ ‫سی سال حکومت قلدری و دیکتاتوری‪ ،‬با محاکمه‬ ‫حسنی مبارک و باند وابس��ته به او اعم از پسرانش یا‬ ‫اوباش��ی که به نام «رجال» به غارت‪ ،‬فس��اد‪ ،‬تباهی و‬ ‫نابودی ارزش های مادی و معنوی یک ملت پرداخته‬ ‫بودند هرگز امکانپذیر نخواه��د بود‪.‬چگونه می توان‬ ‫خسارت های بی ش��مار دوران دیکتاتوری سرهنگ‬ ‫حس��نی مبارک و پیش از او س��رهنگ انورسادات و‬ ‫س��رهنگ ناصر را با محاکمه چند نف��ر جبران کرد؟‬ ‫البته این محاکم��ه می تواند‬ ‫نشان دهد که سرانجام دوران‬ ‫حکومت ظلم و س��تم پایان‬ ‫می پذیرد و ستمگران با کیفر‬ ‫دنیای��ی وذل��ت و خ��واری‬ ‫روبه رو می شوند و خداوند‬ ‫در «کمی��ن» ان��ان اس��ت و‬ ‫انان را به س��زای اعمالشان‬ ‫خواهد رساند‪ .‬بنده وقتی به‬ ‫منظره در قفس اهنی افتادن‬ ‫مبارک نگاه می کردم که هرگز‬ ‫کسی حتی تصور تحقق ان‬ ‫را نمی ک��رد‪ ،‬به ی��اد مرحوم‬ ‫ایت اهلل طالقان��ی‪ ،‬مرد پاک‪،‬‬ ‫وارسته و مجاهد تمام زمان‬ ‫افتادم که به هر مناسبتی‪ ،‬در‬ ‫اغاز ی��ا پایان س��خنرانی ها‬ ‫یا جلس��ه تفس��یر خ��ود در‬ ‫مس��جد هدایت ایات سوره‬ ‫«والفج��ر» و س��پس ترجمه‬ ‫ان ایات را ب��رای فهم عموم‬ ‫بیان می ک��رد‪« :‬والفجر ولیال‬ ‫عشر‪»...‬؛ س��وگند به سپیده‬ ‫دم و به شب های دهگانه‪ .‬ایا‬ ‫ندیدی که خدای تو با «عاد»‬ ‫چه کرد؟ با دارنده قصرهای‬ ‫– اس��توار – با س��تون های بلند که مانن��د ان در هیچ‬ ‫کجا ساخته نش��ده بود؟ و با قوم «ثمود» که در دره ها‪،‬‬ ‫تخته سنگ ها را می بریدند – و خانه می ساختند – و‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫‪54‬‬ ‫فرعون که س��پاهی نیرومند داش��ت‪ .‬همان ها که در‬ ‫بالد طغیان کردند و فس��اد و تباهی بس��یار کردند تا‬ ‫پ��روردگارت تازیانه ع��ذاب بر انها ف��رود اورد‪ .‬که‬ ‫خدای تو در کمین گاه اس��ت‪ ...‬این ایات البته درباره‬ ‫همه اقوام ستمگر‪ ،‬افراد طغیانگر و برپاکنندگان فساد و‬ ‫تباهی در بین بندگان خدا و مردم سرزمین های مختلف‬ ‫است‪ ،‬اما تکیه بر فرعون که با سپاهی نیرومند خود را‬ ‫مقتدر و توانا می پنداشت و بر مردم سرزمین خود جفا‬ ‫روا می داش��ت‪ ،‬نش��انگر عاقبت هر فرعونی اس��ت‬ ‫که در مصر یا هر س��رزمین دیگری ب��ه طغیان و ظلم‬ ‫و س��تم برخیزد‪ .‬و اکن��ون‪ ،‬مبارک در قف��س اهنی و‬ ‫در چن��گال عدال��ت و قان��ون‪ ،‬ک��ه هم��ان کمینگاه‬ ‫الهی اس��ت‪ ،‬گرفتار ش��ده اس��ت تا «تاوان» جنایات‬ ‫خ��ود را پ��س بدهد‪ .‬و ش��اید ک��ه عبرتی ب��ر دیگر‬ ‫دیکتاتوره��ای منطق��ه باش��د‪ .‬اگر بخواهی��م بدانیم‬ ‫که حس��نی مبارک چ��ه جنایاتی را در کش��ور خود‬ ‫مرتکب ش��ده اس��ت باید اش��اره کنم ک��ه در مصر‬ ‫‪ 80‬میلیون نفری‪ ،‬ش��اید نصف مردم ان زیر خط فقر‬ ‫بسر می برند‪ .‬بیکاری معضل اصلی جامعه است‪ .‬نسل‬ ‫جوان مصر نه تنها اینده ای ندارند‪ ،‬بلکه امروز همه با‬ ‫مشکالت بسیاری روبه رو هس��تند‪ .‬در پایتخت مصر‬ ‫– قاهره – که کاخ های ریاست جمهوری و رجال در‬ ‫ ان سر برافراش��ته اند‪ ،‬طبق امار خود اهالی حکومت‪،‬‬ ‫دو میلیون نفر در «مقابر» فاقد اب و برق و امکانات به‬ ‫اصطالح زندگی می کنند و به سر می برند‪ .‬در واقع فساد‬ ‫و فحشا در مصر‪ ،‬محصول دوران دیکتاتوری حسنی‬ ‫مبارک و پیش��ینیان اوست‪.‬حس��نی مبارک گاز مصر‬ ‫را به ارزان ترین قیمت به اس��رائیل فروخت‪ ،‬تنها مرز‬ ‫خاکی غزه را روی فلسطینیان بست و محاصره غزه را‬ ‫با همکاری اسرائیل تکمیل کرد‪ .‬حتی برای جلوگیری‬ ‫از «نفق سازی» اهالی فلس��طین‪ ،‬دیواری پوالدین در‬ ‫نواحی مرزی با عمق چندین متری در زیرزمین ایجاد‬ ‫کرد تا فلسطینی ها از راه تونل های ابتدایی هم نتوانند‬ ‫غذا و دوا به شهروندان مس��لمان ساکن غزه برسانند‪.‬‬ ‫حسنی مبارک سی سال تمام در کشور مصر به وضعیت‬ ‫فوق العاده‪ ،‬ممنوعیت اجتماع و تشکیل احزاب جدید‬ ‫ادام��ه داد و هرگون��ه تظاهرات مس��المت امیز را هم‬ ‫ممنوع کرد‪ ...‬در ادارات پلیس مصر‪ ،‬در طول س��ال ها‬ ‫صدها نفر با اتهامات واهی زیر شکنجه کشته شدند و‬ ‫در واقع کل کشور‪ ،‬در یک وضعیت امنیتی – پلیسی‬ ‫خشن و بی رحم قرار داشت‪ .‬حسنی مبارک با فروختن‬ ‫مصر به امریکا و اسرائیل‪ ،‬در تحقیر مردم مصرکوشید‬ ‫و سرانجام تحمل نسل جوان مس��لمان مصری پایان‬ ‫پذیرفت و انقالب اغاز شد‪.‬‬ ‫پ��س از قتل عام بی��ش از ‪ 800‬نف��ر و مجروح و‬ ‫معلول شدن ش��ش هزار نفر توس��ط دژخیمان رژیم‪،‬‬ ‫دیکتاتور سرنگون شد و امروز در قفس اهنی‪ ،‬با ذلت‬ ‫و خواری باید پاس��خگوی‬ ‫اتهامات باشد‪ .‬به هرحال این‬ ‫فجای��ع و جنای��ات و ظلم و‬ ‫ستم ها هرگز با محاکمه یا حتی‬ ‫اعدام خائنان و عامالن اصلی‬ ‫جبران پذیر نخواهد بود‪ .‬اما از‬ ‫نخستین خواسته های جوانان‬ ‫انقالبی مس��لمان‪ ،‬برکناری‬ ‫دژخیمان و محاکمه انان بود‬ ‫که متاسفانه به مدت بیش از‬ ‫شش ماه توس��ط ژنرال های‬ ‫حاک��م وابس��ته به حس��نی‬ ‫مبارک توجهی به ان نش��د و‬ ‫این محاکمه ب��ه تاخیر افتاد‪.‬‬ ‫اکنون ب��ا قیام مج��دد مردم‬ ‫محاکمه اغاز شده است‪ ،‬ولی‬ ‫فش��ار همه جانبه ال سعود و‬ ‫دیگر حاکمان ارتجاعی عرب‬ ‫جاهلی‪ ،‬ظاهرا مانع از تحقق‬ ‫عدالت واقعی در حق مجرمان‬ ‫خواه��د ب��ود‪ ،‬مگ��ر انک��ه‬ ‫انقالب گران س��اکت نشوند‬ ‫و اج��ازه ندهند ک��ه انقالب‬ ‫مصادره ش��ود! و دیگران به‬ ‫هرنح��وی در ام��ور داخلی‬ ‫کشور انان دخالت کنند‪.‬‬ ‫به نظر شما در شرایط فعلی مصر امکان اعدام‬ ‫مبارک تا چه حد است و ایا اصال این فرد باید‬ ‫اعدام شود؟‬ ‫محاکمه مبارک؛ پله اول‬ ‫انقالب در مصر تدریجی خواهد بود‬ ‫‪5‬‬ ‫دکتر مجید صفاتاج‪ ،‬کارشناس مسائل بین الملل‬ ‫بین الملل‬ ‫محاکم��ه حس��نی مب��ارک‪ ،‬پس��رانش‬ ‫و برخ��ی از وزرای س��ابق کش��ور در ابت��دا‬ ‫با توج��ه ب��ه روی کار امدن ش��ورای نظامی در‬ ‫مصر ق��رار نب��ود ب��ا این ش��دت انج��ام گیرد‪،‬‬ ‫اما به دلی��ل اعتراض ه��ای مردم��ی و اغاز دور‬ ‫دیگ��ری از قیام ه��ای مردم��ی در اعت��راض به‬ ‫عدم محاکمه حسنی مبارک و همچنین کندی در‬ ‫روند اصالحات این کشور‪ ،‬شورای نظامی حاکم‬ ‫احس��اس کرد با م��وج جدید انق�لاب دیگری‬ ‫روبه روس��ت ک��ه اگر نتوان��د ان را کنت��رل کند‬ ‫چه بس��ا که باعث پدی��د امدن ش��رایط بدتری‬ ‫شود و امتیازات بیشتری را شامل حال انقالبیون‬ ‫کند‪ .‬لذا ش��ورای نظام��ی حاک��م بر مصر تحت‬ ‫فش��ار افکار عمومی مص��ر مجبور ش��د به رغم‬ ‫میل باطنی که نس��بت به این موضوع داشت تن‬ ‫به این خواس��ته بدهد‪ .‬به نظر می رسد که دادگاه‬ ‫در دادخواست های خودش علیه حسنی مبارک‬ ‫نمی خواهد س��رعت عمل الزم را داشته باشد و‬ ‫منتظر اس��ت که وضعیت بیماری حسنی مبارک‬ ‫نتیجه را تعیین کند‪ .‬احتم��ال دارد که این دادگاه‬ ‫به بهانه درخواست وکالی مدافع حسنی مبارک‬ ‫یا دادن فرص��ت و زم��ان کافی برای پاس��خ به‬ ‫دادخواس��ت ها یک روند طوالن��ی را طی کند و‬ ‫چه بسا که مبارک طی این دوران بر اثر بیماری یا‬ ‫کهولت سن فوت بکند و عمال دادگاه به ان مقصد‬ ‫نهایی خودش که مورد نظر م��ردم انقالبی مصر‬ ‫هم بود یعنی اجرای حکم دادگاه مبارک نرس��د‪.‬‬ ‫از دیگر سو مس��اله ای که وجود دارد‪ ،‬بازگشت‬ ‫ارامش به مصر اس��ت؛ در حقیق��ت ملت مصر‬ ‫ملتی هستند که پتانس��یل قوی ای دارند‪ ،‬به ویژه‬ ‫با توجه به اینکه ش��بکه های اس�لامگرا در مصر‬ ‫قوی و سازماندهی شده است به نظر می رسد که‬ ‫این دادگاه نتواند خواس��ته های اصلی و انقالبی‬ ‫مردم مصر را تعبی��ر کند؛ چراکه م��ردم مصر به‬ ‫دنبال خواس��ته های دیگری همچ��ون برکناری‬ ‫ش��ورای نظامی حاکم‪ ،‬تشکیل ش��ورای انقالبی‬ ‫جدید و همچنین تس��ریع در برگزاری انتخابات‬ ‫هستند‪ .‬بدین لحاظ پیش بینی می شد که حرکت‬ ‫انقالبی م��ردم باوج��ود تش��کیل دادگاه مبارک‬ ‫همچنان ادامه پیدا کند‪ .‬حس��نی مبارک به مدت‬ ‫‪ 30‬س��ال بر مردم حکومت مس��تبدانه کرد و به‬ ‫غارت بیت الم��ال پرداخ��ت‪ .‬وی منابع و ذخایر‬ ‫مصر را خیلی ارزان در اختیار رژیم صهیونیستی‬ ‫و امری��کا ق��رار م��ی داد‪ ،‬بنابرای��ن محاکم��ه و‬ ‫اعدام کارس��از نخواه��د بود و تنها یک س��مبل‬ ‫و راهکار اس��ت تا بقای��ای رژیم گذش��ته را از‬ ‫صحنه محو کنن��د‪ .‬پس حکم اع��دام مبارک ‪30‬‬ ‫س��ال عقب ماندگی مصر را جبران نخواهد کرد؛‬ ‫همچنانکه در ایران اعدام هویدا و دیگر افراد نظام‬ ‫شاهنشاهی جبران ان همه خسارتی که ملت ایران‬ ‫متحمل ش��د را نکرد اما به هرحال باعث شد که‬ ‫اندکی ش��رایط برای یک جهش بزرگ در سطح‬ ‫سیاس��ی‪ ،‬فرهنگی‪ ،‬اقتصادی و بین المللی اماده‬ ‫شود‪ .‬در مصر هم به نظر می رسد که این جهش با‬ ‫الگو قرار دادن ایران اتفاق بیفتد‪.‬‬ ‫اما در هر صورت تازمانیکه قانون اساسی‬ ‫جدید تدوین نش��ود و بقایای رژی��م مبارک از‬ ‫دستگاه های حاکم خارج نش��ود نمی توان گفت‬ ‫که ای��ن انقالب ب��ه س��رمنزل مقصود رس��یده‬ ‫اس��ت‪ ،‬ل��ذا می ت��وان گفت ب��ا توجه ب��ه اینکه‬ ‫ماهی��ت انق�لاب در مصر ب��ا انقالب اس�لامی‬ ‫ایران تف��اوت دارد انج��ام تغیی��رات در مصر به‬ ‫صورت تدریجی خواهد بود‪ ،‬ن��ه دفعی و مردم‬ ‫مصر هم به صورت پله پله خواس��تار رسیدن به‬ ‫اهدافشان هستند‪g .‬‬ ‫مثلث شماره‪89‬‬ ‫‪ l‬البته من نه از پرونده کامل حس��نی مبارک ‪-‬‬ ‫غیر از اتهامات اعالم ش��ده‪ -‬اطالع دارم و نه در مقام‬ ‫قضاوت هستم که بگویم این شخص باید اعدام شود‬ ‫یا خیر؟ باید نشست‪ ،‬منتظر ماند و دید که رای قضات‬ ‫عالیرتبه مصر چه خواهد بود؟ از سوی دیگر می دانیم که‬ ‫مصری ها پس از کودتای افسران ازاد‪ ،‬علیه شاه فاروق‪،‬‬ ‫او را نه تنها محاکمه و اعدام نکردند‪ ،‬بلکه با تشریفات‬ ‫نظامی کامل‪ ،‬بدرقه محترمانه و کشتی تشریفاتی او را‬ ‫به اروپا فرستادند‪ .‬در مورد شخصی مثل حسنی مبارک‬ ‫هم احتمال اینکه به علت کبر س��ن – حدود ‪ 83‬سال‬ ‫– و بیماری مهلک از دعوای او صرف نظر ش��ود‪ ،‬بعید‬ ‫نیست‪ ،‬البته شاید این بیماری و ظاهرسازی ها تنها برای‬ ‫ایجاد ترحم در بین مردم مصر باشد که قلبا به اعدام او‬ ‫رضایت ندهند‪.‬‬ ‫ایا محاکم��ه دیکتاتور مصر در تغییر ش��رایط‬ ‫ناارام مصر تاثیری خواهد داشت؟‬ ‫‪ l‬تنها با محاکمه دیکتاتور و اعوان و انصار او‬ ‫نمی توان «تغییر شرایط ناارام مصر» را انتظار داشت‬ ‫زیرا مشکالت مردم مصر در سایه ‪ 60‬سال حکومت‬ ‫جابرانه س��رهنگ های کودتاچی‪ ،‬س��رکوب مردم و‬ ‫قتل تمام رهبران حرکت های اسالمی به ویژه اخوان‬ ‫المسلمین‪ ،‬جماعت اسالمی‪ ،‬سازمان جهاد اسالمی‬ ‫و‪ ...‬افزایش یافته اس��ت و نفرت و انزج��ار مردم از‬ ‫روش های غلط در ام��ور اجرایی کش��ور‪ ،‬تن دادن‬ ‫به ذلت و خواری در برابر امپریالیس��م و صهیونیسم‬ ‫توس��ط حکام‪ ،‬فقر عمومی و بحران اقتصادی مهلک‬ ‫و‪ ...‬از مسائلی نیس��ت که فقط با محاکمه دیکتاتور و‬ ‫بدون اقدام به س��اخت کش��ور از نو برطرف شود و‬ ‫موجبات ارامش مردم فراهم اید‪ .‬البته از لحاظ روانی‬ ‫این محاکمه ک��ه در واقع محاکمه سیاس��ت احمقانه‬ ‫غرب و امری��کا در منطقه و به ویژه در مصر اس��ت‬ ‫می تواند موجب ارامش روحی شود اما بدون جبران‬ ‫خسارت های سهمگین و بی ش��مار باقیمانده از این‬ ‫حکومت نباید در انتظار ارامش سریع و فراگیر واقعی‬ ‫بود‪ .‬البته اگ��ر ژنرال های مبارک ک��ه حکومت فعلی‬ ‫را در تمام س��طوح در اختیار دارند قدرت را به طور‬ ‫مس��المت امیز ترک کنن��د و به دول��ت وحدت ملی‬ ‫تشکیل ش��ده از انتخاباتی ازاد تحویل دهند می توان‬ ‫امیدوار بود که ارامش به تدریج به این کشور بازگردد‪.‬‬ ‫اگر ارام��ش در مصر برقرار ش��ود‪ ،‬ایا موقتی‬ ‫خواهد بود یا پایدار؟‬ ‫‪ l‬ارامش مورد انتظار پس از انکه به دس��ت‬ ‫امد بس��تگی کامل به ن��وع عملکرد دول��ت جدید‬ ‫در راس��تای عملی س��اختن اهداف اصل��ی انقالب‬ ‫خواهد داش��ت‪ .‬اگر حکومت انتخابی‪ -‬مردمی اینده‬ ‫بدون حضور س��رنیزه و تان��ک ژنرال ه��ا بتواند به‬ ‫نیازهای م��ادی و معنوی مردم مصر رس��یدگی کند‪،‬‬ ‫پاس��خ دهد و مش��کالت معیشتی و ارزش��ی ایجاد‬ ‫ش��ده را برطرف س��ازد‪ ،‬بی تردی��د ارام��ش پایدار‬ ‫خواهد ب��ود‪ .‬اما اگر نیروه��ا و احزابی ک��ه امروز به‬ ‫صحنه امده اند با س��هم خواهی و ایج��اد اختالفات‬ ‫حزبی و دور ش��دن از وحدت مل��ی و اهداف کلی‬ ‫به اختالفات موجود دام��ان بزنند‪ ،‬نمی ت��وان توقع‬ ‫داش��ت که ارامش پایدار بماند به ویژه ک��ه اکنون و‬ ‫پس از اس��قاط رژی��م منحوس دیکتات��وری مبارک‬ ‫ ترس ه��ا به کل��ی فرو ریخته و جوان��ان به خصوص‬ ‫اس�لام گرایان امادگی کامل برای ادامه نبرد و مبارزه‬ ‫تا پیروزی نهایی و تشکیل دولت اس�لامی را دارند‬ ‫که البته به طور شفاف در نماز جمعه هفته گذشته در‬ ‫میدان ازادی قاهره خواس��تار ان شدند و ان را رسما‬ ‫اعالم داشتند‪g .‬‬ ‫‪55‬‬ ‫فرهنگ ‬ ‫نمایش عمومی فیلم‬ ‫خانم کریمی با برخی‬ ‫واکنش ها روبه رو شده‪ .‬از‬ ‫جمله سایت عماریون با‬ ‫نگاهی متفاوت به فیلم نیکی‬ ‫کریمی پرداخته‪.‬‬ ‫نویسنده معتقد است نیکی‬ ‫ی در فیلم می کوشد با‬ ‫کریم ‬ ‫نگاه زنانه انتقام بگیرد‪ .‬او با‬ ‫تاکید بر اینکه خانم کریمی‬ ‫ با نگاهی مغرضانه کوشیده تا‬ ‫با حکم الهی قصاص مخالفت‬ ‫کرده و نگاهش به تعریف و‬ ‫ش قرمز هایی‬ ‫تمجیدها و فر ‬ ‫باشد که شاید در خارج از‬ ‫ایران برایش پهن شود‪ ،‬معتقد‬ ‫است نیکی کریمی با صرافت‬ ‫در کل فیلم به این موضوع‬ ‫پرداخته‪ .‬این یادداشت در‬ ‫پایان نتیجه گیری می کند‪:‬‬ ‫«نیکی کریمی اعتقاد خود‬ ‫را با زبان سینمایی خود بیان‬ ‫می کند‪ ،‬بیانی که می کوشد تا‬ ‫جامعه را به فرار از حدود الهی‬ ‫دعوت کند‪».‬‬ ‫فیلم نامتعارف‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره‪88‬‬ ‫گفت و گوی مثلث با نیکی کریمی‬ ‫مردم از دیدن سریال های فارسی ‪ 1‬خسته شده اند‬ ‫پوریا کالیی‬ ‫نیکی کریمی همزمان که فیلم «شبانه روز» را به عنوان بازیگر در اکران دارد‪ ،‬با سومین فیلمش در مقام کارگردان نیز برای نخستین بار طعم اکران را چشیده است‪ .‬این‬ ‫بازیگر – کارگردان که پیش تر فیلم های «شبانه روز» و «چند روز بعد» را هم در جش��نواره فجر داشت‪ ،‬حاال با «سوت پایان» در حالی عالوه بر نمایش جشنوارهای اکران‬ ‫عمومی را تجربه می کند که بسیاری معتقدند از نگاه متفاوتی نسبت به فیلم های قبلی اش که البته خود او نویسنده هر سه فیلم بوده‪ ،‬برخوردار است‪ .‬هفته نامه مثلث به بهانه‬ ‫اکران دو فیلم «شبانه روز» و «سوت پایان» با این کارگردان و بازیگر به گفت وگو نشست‪.‬‬ ‫‪56‬‬ ‫‪1‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫فضا خیلی بهتر شده‬ ‫ی هم‬ ‫است‪ .‬تماشاچ ‬ ‫عادت می کند عمیق‬ ‫فکر کند‪ .‬تماشاگرها‬ ‫خسته شده اند از‬ ‫دیدن سریال های‬ ‫بیخود فارسی ‪ 1‬و‬ ‫مشابه ان‪ .‬سینما‬ ‫می تواند در جامعه‬ ‫ارتقای فرهنگی ایجاد‬ ‫کند‬ ‫مثلث شماره‪88‬‬ ‫خانم کریم��ی! معیارتان برای بازی در فیلم‬ ‫«شبانه روز» چه بود؟‬ ‫‪ l‬این فیلم متعلق به سه سال پیش بود‪ .‬چند مورد‬ ‫است که همیشه دست به دست هم می دهد‪ .‬بازیگر باید‬ ‫نقشش را دوس��ت داشته باش��د‪ .‬ان گروهی که فیلم را‬ ‫می سازد هم باید مورد تایید باش��د‪ .‬کارگردان های این‬ ‫فیلم را می ش��ناختم‪ .‬نقشم نقش بس��یار زیبایی است‪.‬‬ ‫ظرافت های داستانی این فیلم بسیار خوب نوشته شده‬ ‫اس��ت‪ .‬زنی است که عاشق یک مرد اس��ت‪ .‬به نظر من‬ ‫لحظات بسیار زیبایی وجود دارد که این رابطه و عالقه‬ ‫را نشان داده است‪.‬‬ ‫در این فیلم چهره های زیادی به عنوان هنرپیشه‬ ‫وج��ود دارد‪ .‬این مس��اله را چگون��ه ارزیابی‬ ‫می کنید؟‬ ‫‪ l‬به نظر من اصال اینگونه نبود که اگر ‪ 10‬بازیگر‬ ‫معروف در این فیلم وجود دارد دیده نش��وند‪ .‬هر کدام‬ ‫نقش های خاص خودش��ان را دارند‪ .‬ب��رای من خیلی‬ ‫جالب بود‪ .‬البته در فیلم های خارجی خیلی اتفاق می افتد‬ ‫که بازیگرهای معروف با هم در یک فیلم بازی کنند‪ ،‬اما‬ ‫در کشور ما کم اتفاق می افتد‪.‬‬ ‫این مساله روی شما چقدر تاثیر داشت؟ یعنی‬ ‫اینکه بازیگران مقابل شما همه چهره باشند‪ .‬مثال‬ ‫پارسا پیروز فر که البته شما قبال کارهایی هم با‬ ‫هم داشته اید‪.‬‬ ‫‪ l‬بله در «دختران انتظ��ار» و «پری»‪ ...‬در مجموع‬ ‫برای من تجربه خوبی بود‪.‬‬ ‫نقش مقابل در خلق نقش شما چقدر تاثیر دارد؟‬ ‫‪ l‬در سینمای حرفه ای این مقوله خیلی کمرنگ‬ ‫است‪ .‬ولی واقعیت این اس��ت که اگر بازیگر حرفه ای‬ ‫باشد خیلی خوب است‪ .‬نقطه مقابل این قضیه اما صادق‬ ‫نیست‪.‬یعنیهمهمااینقدرحرفه ایهستیمکهیکبازیگر‬ ‫اگر خوب نباشد در کار ما تاثیر نداشته باشد‪.‬‬ ‫حض��ور س��تاره ها را می توان تضمین��ی برای‬ ‫موفقیت یک فیلم دانست؟‬ ‫‪ l‬سینماس��ت دیگر‪ .‬قطعا در فروش موثر است‪.‬‬ ‫حضور بازیگرها خیلی موثر است‪.‬‬ ‫تعامل شما با کیوان علیمحمدی و امید بنکدار‪،‬‬ ‫کارگردانان فیلم «شبانه روز» در ایفای این نقش‬ ‫چطور بود؟‬ ‫‪ l‬خوب بود‪ .‬یعنی یکی از نقش هایی بود که من‬ ‫دوست داشتم‪ .‬به همراهی گروه نزدیک شدیم به نشان‬ ‫دادن ان اتفاقی که باید می افتاد‪ .‬زن بودن این نقش خیلی‬ ‫مهم اس��ت‪ .‬فیلمبرداری خیلی خوبی هم داشت که در‬ ‫نتیجه کار خیلی موثر بود‪.‬‬ ‫فیلم های اپیزودیک به نوعی روی لبه تیغ حرکت‬ ‫می کنند‪ .‬یعنی اگر تماش��اگر لحظه ای از ماجرا‬ ‫غافل شود‪ ،‬کال از فیلم دور می افتد‪.‬‬ ‫‪ l‬ما عادت داریم سینما حتما دارای داستان های‬ ‫خطی باشد‪ .‬یعنی ابتدا و انتهایش معلوم باشد‪ .‬به نظر من‬ ‫بد نیست خودمان را عادت بدهیم که یک جور دیگر هم‬ ‫ببینیم‪ .‬اینکه چند اپیزود را کنار یکدیگر قرار دهیم هیچ‬ ‫ایرادی ندارد‪.‬‬ ‫اش��اره کردید به نقش زنانه خودت��ان در فیلم‬ ‫ش��بانه روز‪ .‬به نظر می رس��د اساس��ا این فیلم‬ ‫محوریت زنانه دارد‪.‬‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬دقیقا همین طور است‪.‬‬ ‫سینمای ما کمتر اینگونه است‪ .‬یعنی در فیلم ها‬ ‫نقش های اینگونه که کامال زنانه است کم است‪،‬‬ ‫چرا؟‬ ‫‪ l‬واقعا نمی دانم‪ .‬در حقیقت زن هایی که در فیلم ها‬ ‫می بینیم یا خیلی تخیلی هستند‪ ،‬یا اینکه خیلی خشن یا‬ ‫اینکه ادم باورشان نمی کند‪ .‬قصه خوب کم است‪.‬‬ ‫البته در این فیلم نقش ها کم دیالوگ است‪...‬‬ ‫‪ l‬اینطور فیلم ها خیلی سختند‪ .‬بیشتر بازی ها با‬ ‫نگاه است‪ .‬این فیلم کات های زیادی دارد‪ .‬این حس را‬ ‫حفظ کردن خیلی سخت است‪.‬‬ ‫تماشاگرهای ما اینگونه فیلم ها را می پسندند؟‬ ‫ی هم عادت‬ ‫‪ l‬فضا خیلی بهتر شده است‪ .‬تماشاچ ‬ ‫می کند عمیق فکر کند‪ .‬تماشاگرها خسته شده اند از دیدن‬ ‫سریال های بیخود فارسی‪ 1‬و مشابه ان‪ .‬سینما می تواند در‬ ‫جامعه ارتقای فرهنگی ایجاد کند‪.‬‬ ‫اینکه فیلم هایی مثل «شبانه روز» و «سوت پایان»‬ ‫به کارگردان��ی خودت��ان نقطه چین هایی برای‬ ‫تماشاچی باقی می گذارند که خودش باید فکر‬ ‫کند که چه اتفاقی می افتد‪ ،‬ارتباط با این سینما را‬ ‫کم نمی کند؟‬ ‫‪ l‬ممکن اس��ت قطع ش��ود‪ .‬ام��ا در ادبیات هم‬ ‫همین طور است‪ .‬تماشاچی باید مقداری بین دو قطعه‬ ‫مکث کند‪ .‬ضرباهنگ تند برای موسیقی پاپ است‪ ،‬هیچ‬ ‫بد نیست که تماشاچی نفس بکشد و فکر کند‪.‬‬ ‫اگر می توانس��تید نقش دیگری را انتخاب کنید‬ ‫کدام نقش را در این فیلم انتخاب می کردید؟‬ ‫‪ l‬اتفاقا جالب اینجاست که اول نقش دیگری به‬ ‫من پیشنهاد ش��د و من خودم نقش «مرجان» را انتخاب‬ ‫کردم‪.‬‬ ‫در س��ینمای ما گاهی پیش می اید که فردی در‬ ‫حوزه ای خ��اص به موفقیت نرس��د و بر همین‬ ‫اساس شاخه دیگری را انتخاب کند‪ .‬اما شما در‬ ‫بازیگری کارنامه خوبی دارید و فیلم های موفقی‬ ‫را روی پرده سینما داشته اید‪ .‬دلیل اصلی اینکه به‬ ‫سمت کارگردانی رفتید چه بود؟‬ ‫‪ l‬من کارگردانی را به این دالیل که ش��ما گفتید‬ ‫انتخاب نکردم؛ در واقع دلیلم این نبود که شغل دیگری را‬ ‫برای خودم مهیا کنم‪ .‬بلکه در ادامه کارهایی بود که انجام‬ ‫می دادم‪ .‬یعنی فیلمسازی را دوست داشتم‪ ،‬مستند ساخته‬ ‫بودم و بعد هم که کار سینمایی ساختم‪.‬‬ ‫و حاال بعد از سومین س��اخته تان در این حوزه‪،‬‬ ‫یعنی «س��وت پایان»‪ ،‬دغدغه ش��ما چیست؟‬ ‫کارگردانی یا بازیگری؟‬ ‫‪ l‬کارگردانی را خیلی دوست دارم و اگر شرایطش‬ ‫یعنی فیلمنامه خوب و سرمایه مهیا باشد‪ ،‬فیلم بعدی را‬ ‫شروع می کنم‪.‬‬ ‫فکر می کنید فضا و شرایط که شما به بخشی از ان‬ ‫اشاره کردید‪ ،‬انقدر مهیا هست که افرادی که تازه‬ ‫پا به عرصه کارگردانی گذاشته اند بتوانند در این‬ ‫عرصه فعالیت کنند؟‬ ‫‪ l‬به هر حال انها هم از نقطه ای شروع کرده بودند‪.‬‬ ‫انها هم در ابتدا شناخته شده نبودند‪ .‬به هر حال طبیعی‬ ‫است که هر کسی باید از جایی شروع کند‪ .‬فضا فضای‬ ‫راحتی برای فیلمسازی نیست‪ ،‬اما اگر کسی واقعا در پی‬ ‫این کار باشد‪ ،‬می تواند موفق شود‪ .‬ما در طول سال ‪ 20‬تا‬ ‫‪ 30‬فیلمساز فیلم اول داریم‪.‬‬ ‫این را از این جهت پرسیدم که خیلی از اوقات‬ ‫دیده می شود فضا برای فیلمس��ازان فیلم اولی‬ ‫بسیار سنگین است‪ .‬مثالما در جشنواره نمونه های‬ ‫زیادی را دیدیم که برخورد خوبی‪ ،‬چه از طرف‬ ‫رس��انه ها و چه از طرف مخاطبان‪ ،‬با این طیف‬ ‫کارگردانان نشد‪.‬‬ ‫‪ l‬این اتفاق برای فیلم من نیفتاد‪ .‬ما اصال ش��اهد‬ ‫برخوردهای اینچنینی نبودیم‪ .‬به هر حال این مساله که‬ ‫کسی از فیلم خوشش بیاید یا نه یک موضوع سلیقه ای‬ ‫است‪.‬‬ ‫یعنی ش��ما این مس��اله را فقط مربوط به سلیقه‬ ‫می دانید؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬من اصال اعتقاد ندارم موجی می تواند بگوید‬ ‫که فیلمی ساخته بشود یا نه‪ .‬سینما کال سلیقه ای است‪.‬‬ ‫ممکن است حتی کسی فیلم های مطرحی که همین حاال‬ ‫روی پرده است را ببیند اما انها را دوست نداشته باشد و‬ ‫بالعکس از فیلم س��اده ای که در حال اکران است لذت‬ ‫ببرد‪ .‬دقیقا مثل تفاوت موسیقی پاپ است با کالسیک‪ .‬ما‬ ‫نمی توانیمبگوییمکهچونتعدادکمیموسیقیکالسیک‬ ‫گوش می کنند پس بتهوون و امثال او بیخودی کالسیک‬ ‫ ساخته اند‪ .‬اما اتفاقا فیلم های ملودرام با مردم ارتباط خوبی‬ ‫برقرار می کنند‪ .‬شما هیچ وقت نمی بینید که فیلم صرفا‬ ‫هنری یا صرفا تجاری را منتقدان دوست داشته باشند‪.‬‬ ‫به هر حال حتی در موسیقی پاپ هم برخی افراد‬ ‫اثار خوبی می سازند و برخی دیگر ضعیف تر و‬ ‫این مساله جدای از سلیقه است‪.‬‬ ‫‪ l‬نه‪ ،‬در هنر این معیار وجود ندارد‪ .‬شما نمی توانید‬ ‫بگویید علیرضا عصار بهتر اس��ت یا فالنی‪ .‬اینها دقیقا‬ ‫سلیقه ای است‪ .‬در هنر معیار فقط سلیقه و زیبایی شناسی‬ ‫خود فرد است‪ .‬شما با سینمایی می توانید ارتباط برقرار‬ ‫می کنید و با یک سینمای دیگر نه‪.‬‬ ‫باب بحث خوبی باز شد‪ .‬ش��ما در حال حاضر‬ ‫س��لیقه مخاطب ایران��ی را چگون��ه ارزیابی‬ ‫می کنید؟‬ ‫‪ l‬ظرفیت مردم پر ش��د ه با دیدن سریال هایی از‬ ‫ماهواره و فیلم های خیلی ملودرام‪ .‬بنا بر این سطح انتظاری‬ ‫که می رود این است که اینگونه فیلم ها را ببینند‪ ،‬ولی مهم‬ ‫این است که ما ان حرفی را که دوست داریم می زنیم و‬ ‫مخاطب خاص خودش را هم حتما پیدا می کند‪.‬‬ ‫خانم کریمی! در فیلم «سوت پایان» چرا به سراغ‬ ‫قصه ای رفتید که حالت مستند دارد؟‬ ‫‪ l‬روی این متن س��ه س��ال کار کردم‪ .‬از سه سال‬ ‫پیش تا سال گذشته که فیلم ساخته شد در حال کلنجار‬ ‫با ان بودم‪ .‬داس��تان زن و شوهری اس��ت که با خانمی ‬ ‫سرو کار دارند که در زندگی اش مشکلی دارد‪ .‬این برایم‬ ‫مهم بود که عکس العمل انها نسبت به این اتفاق چیست‪.‬‬ ‫بارها از دیدگاه هر سه شخصیت اصلی متن را نوشتم تا‬ ‫به اینجا رسیدم‪ .‬باید این شیوه را داشته باشیم‪ .‬یعنی این‬ ‫فیلمنهیکفیلمتخیلیاستنهسینماییاستکهبخواهد‬ ‫صرفا داس��تان خاصی را روایت کند؛ درواقع نوعی از‬ ‫سینمای داستانی است که سعی دارد نوعی روایت شود‬ ‫که مخاطب باور کند‪.‬‬ ‫پس در این سه سال خیلی فیلمنامه پرداخت شده‬ ‫و داستان های متفاوتی به ان اضافه شده است؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬داستان های متفاوت به ان اضافه شد‪.‬‬ ‫این دو شخصیت اصلی از ابتدا در ژانر هنرمند‬ ‫‪57‬‬ ‫بودند یا اینکه بعدا به اینجا رسیدید؟‬ ‫‪ l‬بله برای من این مساله خیلی مهم بود‪ .‬ما در این‬ ‫کار می خواستیم این را نشان دهیم که فقط تابلوی نقاشی‬ ‫به عنوان اثر هنری برای ما مهم نیست‪ ،‬بلکه نقاش ان اثر‬ ‫هم برای ما اهمیت دارد‪.‬‬ ‫برای انتخاب بازیگر چه معیارهایی داشتید؟‬ ‫‪ l‬معیار غلو نکردن و راحت بودن جلوی دوربین‪.‬‬ ‫یعنی در تستی که می گرفتیم کسانی که راحت بودند و‬ ‫خیلی نمایشی بازی نمی کردند برای ما در اولویت بودند‪.‬‬ ‫چند بازیگر در این فیل��م که نقش های اصلی و‬ ‫مهم دارند افراد معروفی نیس��تند‪ .‬دلیل خاصی‬ ‫داش��تید که این افراد را انتخ��اب کردید؟ برای‬ ‫نمونه‪ ،‬نقش ملیحه‪.‬‬ ‫‪ l‬ما در این سن وسال خیلی بازیگر مطرح نداریم‪.‬‬ ‫یا من باید می رفت��م در رنج ‪ 27‬و ‪ 30‬ک��ه باران کوثری‬ ‫و ترانه علیدوستی هستند یا در ‪ 20‬س��اله ها هر چقدر‬ ‫ناشناخته تر بود بهتر بود‪ .‬بنابراین من از خیلی ها تست‬ ‫گرفتم‪ ،‬حتی از بازیگرهای تئاتر و تلویزیون‪.‬‬ ‫اینکه می گویید بازیگر خوب در این سن و سال‬ ‫نداریم ج��دای از فیلم خودتان ای��ا موافق این‬ ‫هستید بازیگرانی با تفاوت های سنی با گریم برای‬ ‫نقش هایی با سن بسیار پایین تر انتخاب شوند؟‬ ‫‪ l‬اگر ان قابلیت را داشته باشند که تماشاچی ان‬ ‫معصومیت را باور کند امکان پذیر است‪.‬‬ ‫به این مساله بپردازیم که خودتان در فیلم های‬ ‫فراوانی بازی کرده اید؛ خیل��ی از کارگردان ها‬ ‫باورشان این است که اگر بازیگر بتواند نقش را‬ ‫به خوبی ایفا کند ‪ ،‬ترجیح می دهند خودشان بازی‬ ‫نکنند و کار را از پشت دوربین دنبال کنند‪ .‬شما‬ ‫این گونه فکر نمی کنید؟‬ ‫‪ l‬دقیقا همین طور است‪ .‬به هر حال در فیلم دومم‬ ‫هم مثل این فیلم فشار زیادی به من وارد شد‪ ،‬ولی فکر‬ ‫کردم با توجه به ادم هایی که در گروه بودند‪ ،‬همه به این‬ ‫نتیجه رسیدیم که خود من بازی کنم خیلی بهتر خواهد‬ ‫بود‪ ،‬ولی در حقیقت گزینه های دیگری را هم در ذهنمان‬ ‫مرور کردیم‪.‬‬ ‫در مورد فیلم اول تان در س��کانس های مختلف‬ ‫برخی منتقدان می گفتند زوایای کارگردانی ان‬ ‫چیزی نیست که یک کار گردان باید ارائه دهد‪.‬‬ ‫خودتان از فیلمبرداری ان فیلم راضی هستید؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬خیلی راضی هس��تم‪ .‬اصال مگر کسی که‬ ‫این حرف را می زن��د فیلمبرداری بلد اس��ت؟ من هر‬ ‫اظهار نظری برایم اهمیت ندارد‪ .‬کسی که این حرف را‬ ‫می زند باید متخصص این امر باشد‪ .‬خود من به شدت‬ ‫راضی هستم‪.‬‬ ‫عالقه تان در کارگردانی به انچه در بازیگری برای‬ ‫انتخاب نقش ها در نظر دارید نزدیک است؟‬ ‫‪ l‬بیشتر دوست دارم یک اتفاق اجتماعی ملموس‬ ‫باشد و حرف زمانه ما را مطرح کند‪ .‬ولی در عین حال دلم‬ ‫می خواهد این بار فیلمنامه ای بسازم که قصه اش مرا تکان‬ ‫دهد‪ .‬خاص باشد؛ البته قصه های فیلم های قبلی هم این‬ ‫حالت را داشته است‪.‬‬ ‫اتفاق اجتماعی حاال موض��وع خیلی از فیلم ها‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫‪ l‬مثال چه فیلم هایی؟‬ ‫مثال «جدایی نادر از سیمین»‪ .‬چه اتفاقی افتاده که‬ ‫حاال همه به دنبال چنین فیلم هایی هستند؟‬ ‫‪ l‬ش��ما اگر به ایرلند هم بروید همین طور است ‪.‬‬ ‫همه دارند فیلم اجتماعی می سازند‪ .‬این فقط به شرایط‬ ‫کشور ما ربط ندارد‪.‬‬ ‫خودتان قصد نگارش دارید؟‬ ‫‪ l‬من هر سه فیلم خودم را خودم نوشته ام‪.‬‬ ‫پس منظورت��ان از اینکه می گویی��د دنبال یک‬ ‫فیلمنامهخاص هستیدچیست؟‬ ‫‪ l‬در ح��ال حاضر تمرکز نوش��تن ندارم‪ .‬ترجیح‬ ‫می دهم فیلمنامه فرد دیگری را کار کنم‪g.‬‬ ‫سومین فیلم نیکی کریمی روی پرده سینما‬ ‫فرهنگ‬ ‫دنیای فیلم سازی خانم بازیگر‬ ‫‪2‬‬ ‫مثلث شماره‪88‬‬ ‫نیکیکریمی‪ ،‬هنرپیش��ه شناخته ش��ده دو دهه‬ ‫گذشته سینمای ایران‪ ،‬با سابقه بازی در بیش از ‪ 30‬فیلم‬ ‫سینمایی که با نقش��ی در فیلم «وسوسه» به کارگردانی‬ ‫جمشید حیدری در س��ال ‪ ۱۳۶۸‬اغاز ش��د و با فیلم‬ ‫«عروس» به کارگردانی بهروز افخم ‬ ‫ی در سال ‪ ۱۳۶۹‬به‬ ‫چنان نمودی رسید که برخی او و ابوالفضل پورعرب‬ ‫را اولین ستارگان سینمای ایران پس از انقالب دانستند‪،‬‬ ‫سومین ساخته س��ینمایی خود را با نام «سوت پایان»‬ ‫در حال اکران دارد‪ .‬او عالوه ب��ر کارگردانی‪ ،‬به عنوان‬ ‫فیلمنامه نویس‪ ،‬بازیگر و سرمایه گذار نیز در این فیلم‬ ‫حضور داشته است‪.‬‬ ‫ی که در فیلم های کارگردانان مطرحی‬ ‫نیکی کریم ‬ ‫چون داریوش مهرجویی‪ ،‬ابراهیم حاتمی کیا‪ ،‬داریوش‬ ‫فرهنگ‪ ،‬تهمینه میالنی‪ ،‬رسول مالقلی پور‪ ،‬احمدرضا‬ ‫معتمدی‪ ،‬ف��رزاد موتم��ن‪ ،‬کمال تبریزی و مس��عود‬ ‫کیمیایی به ایفای نق��ش پرداخته تاکن��ون کاندیدای‬ ‫بهترین بازیگر زن از جش��نواره فیلم فجر با فیلم های‬ ‫«عروس»‪« ،‬س��ارا»‪« ،‬پری»‪« ،‬روان��ی»‪« ،‬بوی پیراهن‬ ‫یوس��ف»‪« ،‬دوزن»‪« ،‬نیم��ه پنهان»‪« ،‬واکن��ش پنجم »‬ ‫و «دیوانه از قف��س پرید» بوده که ب��رای دو فیلم اخر‬ ‫سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر را نیز گرفته است‪.‬‬ ‫وی همچنین صدف نق��ره ای بهتری��ن بازیگر زن از‬ ‫جشنواره سن سباس��تین‪ ،‬جایزه بهترین بازیگر زن از‬ ‫جشنواره نانت‪ ،‬جایزه بهترین بازیگر زن از جشنواره‬ ‫تائورمینا و جایزه بهترین بازیگر زن از جشنواره قاهره‬ ‫را دارد‪ .‬کریمی که دس��تی در شعر‪ ،‬عکاسی و ترجمه‬ ‫ه��م دارد‪ ،‬در طول این س��ال ها عضو هی��ات داوران‬ ‫جشنواره هایی چون کن‪ ،‬برلین‪ ،‬لوکارنو‪ ،‬تسالونیکی‪،‬‬ ‫رن‪ ،‬بیروت‪ ،‬دمش��ق‪ ،‬دهلی و دوربان نیز بوده است‪.‬‬ ‫همچنین دو سال پیش موزه هنرهای معاصر بوستون‬ ‫‪58‬‬ ‫جایزه یک عمر فعالیت هنری را به نیکی کریمی اهدا‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫این هنرپیشه سینما سال‪ 1383‬نیز نخستین فیلمش‬ ‫را با نام «یک شب» س��اخت و دو س��ال پس از ان به‬ ‫ساخت فیلمی اقدام کرد که ابتدا نامش «گریز» بود‪ ،‬اما‬ ‫بعدا به «چند روز بعد» تغییر یاف��ت‪ .‬او در این فیلم به‬ ‫ایفای نقش هم پرداخت‪ .‬پس از ان س��ال گذشته بود‬ ‫که از سومین س��اخته بلند نیکی کریمی خبر رسید که‬ ‫پیش از ان و در مراحل س��اخت‪« ،‬روایت» نام داشت‪.‬‬ ‫«س��وت پایان» که مضمونی اجتماع��ی دارد حضور‬ ‫مستند چند نفر از ورزش��کاران و بازیگران مطرح را‬ ‫در خ��ود دارد‪ .‬هادی س��اعی از میان ورزش��کاران و‬ ‫مصطفی زمانی‪ ،‬گوهر خیراندی��ش‪ ،‬رویا تیموریان و‬ ‫الدن طباطبایی از میان بازیگران در فیلم «سوت پایان»‬ ‫حضور دارن��د‪ .‬این فیل��م را جهانگیر کوث��ری تهیه‪،‬‬ ‫تورج اصالنی فیلمبرداری و مس��تانه مهاجر تدوین‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫فیلم «س��وت پایان» نیز همچون «یک ش��ب» و‬ ‫«چند روز بعد» از س��اخته های قبلی این فیلمس��از‪،‬‬ ‫اثری اجتماعی اس��ت که نیکی کریمی خود نگارش‬ ‫فیلمنامه ان را برعهده داش��ته است‪ .‬در این فیلم زوج‬ ‫مستندسازی درگیر مشکالت سوژه فیلم خود می شوند‬ ‫و تا پایان راه او را همراهی می کنند‪ .‬خود نیکی کریمی‪،‬‬ ‫شهاب حس��ینی‪ ،‬اتیال پس��یانی و اش��کان خطیبی از‬ ‫بازیگران این فیلم هستند‪.‬‬ ‫پ��س از نمای��ش این فیل��م در بیس��ت ونهمین‬ ‫جشنواره فیلم فجر در بهمن ‪ 1389‬کریمی اعالم کرد‬ ‫با توجه به انکه فیلم اولش «یک شب» به دلیل خواست‬ ‫ی بر ح��ذف ‪ 15‬دقیقه از‬ ‫معاونت س��ینمایی وقت مبن ‬ ‫ان و نیز فروش فیلم دومش «چند روز بعد» توس��ط‬ ‫تهیه کننده به موسسه رس��انه های تصویری رنگ‬ ‫اکران را به خود ندیدند‪ ،‬تمام تالش��ش را می کند‬ ‫که فیلم سومش اکران عمومی داشته باشد تا مردم‬ ‫این نوع فیلم ها را ببینند و شانس انتخاب فیلم های‬ ‫گوناگون را برای تماش��ا داش��ته باش��ند‪ .‬خودش‬ ‫می گوید «س��وت پایان» دکوپاژ متعارف سینمای‬ ‫ایران را ندارد‪ .‬س��وژه تجاری هم ندارد و در ادامه‬ ‫فیلم های او و عالقه شخصی اش ساخته شده است‪.‬‬ ‫حاال چند روزی اس��ت س��ومین تجربه این‬ ‫بازیگر ‪ -‬کارگردان در ساخت فیلم سینمایی اکران‬ ‫عمومی را تجربه می کند ک��ه تهیه کننده اش معتقد‬ ‫است‪ ،‬فیلم «س��وت پایان» نیکی کریمی با دو کار‬ ‫قبلی اش تفاوت زیادی دارد و ای��ن کارگردان در‬ ‫راس��تای اهداف فیلم درخشیده اس��ت‪ .‬مرتضی‬ ‫شایسته می گوید کریمی در دو فیلم قبلی اش بیشتر‬ ‫جنبه های هنری را مد نظر داش��ت‪ ،‬اما در این فیلم‬ ‫عالوه بر ان جنبه های هنری به جنبه های انسانی نیز‬ ‫پرداخته است‪g .‬‬ ‫بازیگران برای دستمزدشان با من کنارامدند‬ ‫گفت وگو با سیدجمال ساداتیان‪ ،‬تهیه کننده شبانه روز‬ ‫سیدجمال ساداتیان که ‪ 9‬سال پیش در ‪ 46‬س��الگی تجربه تهیه کنندگی اش را در سینمای ایران‬ ‫با فیلم «جوجه اردک من» داشت‪ ،‬پس از ان و تاکنون عالوه بر فیلم هایی چون شوریده (محمدعلی‬ ‫سجادی) و برف روی کاج ها (پیمان معادی) به ترتیب در سال های ‪ 83‬و ‪ ،90‬چهارشنبه سوری (اصغر‬ ‫فرهادی)‪ ،‬دایره زنگی (پریس��ا بخت اور)‪ ،‬به رنگ ارغوان (ابراهیم حاتمی کیا)‪ ،‬هفت دقیقه تا پاییز‬ ‫(علیرضا امینی)‪ ،‬انتهای خیابان هشتم (علیرضا امینی) و شبانه روز (کیوان علیمحمدی و امید بنکدار)‬ ‫را تهیه کرده است‪ .‬به بهانه اکران فیلم شبانه روز با ساداتیان که با تاسیس موسسه «بشرا فیلم» عالوه بر‬ ‫فیلم های سینمایی‪ ،‬به تهیه کنندگی مجموعه های تلویزیونی همچون خواب و بیدار (مهدی فخیم زاده)‬ ‫نیز می پردازد‪ ،‬گفت وگو کردیم‪.‬‬ ‫‪3‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫اقای س��اداتیان! اش��نایی ش��ما با فیلمنامه‬ ‫شبانه روز چگونه اتفاق افتاد؟‬ ‫‪ l‬من از طری��ق خانم تهرانی با اقای��ان بنکدار و‬ ‫علیمحمدی اشنا شدم‪ .‬فیلم شبانه را کار می کردند که‬ ‫دچار مشکالتی شده بودند‪ .‬ان زمان سعی کردم هر کاری‬ ‫که از دستم برمی اید برایشان انجام دهم و این البته بابی‬ ‫شد برای اشنایی ما‪.‬‬ ‫بعد از ان‪ ،‬زمانی که ش��بکه چهار فیلم مس��تندی‬ ‫را در مورد اعتیاد پخش می کرد تماش��ا کردم که اتفاقا‬ ‫برنامه خوبی ه��م بود‪ .‬در تیتراژ پایانی این برنامه اس��م‬ ‫این دو ج��وان را دیدم‪ .‬این قصه را هم ک��ه به من دادند‬ ‫برجستگی هایی برایم داش��ت اما خب تغییراتی هم در‬ ‫نظرم بود که باید انجام می شد‪ .‬البته تغییراتی هم اتفاق‬ ‫افتاد‪ ،‬اما نه همه انچه مد نظر من بود‪ .‬به هر حال سبک و‬ ‫سیاق صاحب اثر هم مهم است‪ .‬وقتی کسی یک نویسنده‬ ‫و کارگردان را قبول می کند‪ ،‬باید افکارش را هم قبول کند‪.‬‬ ‫از طرف دیگر‪ ،‬دیدم این فیلم مانند مدل رایج فیلمسازی‬ ‫در ایران نیست‪ .‬این یک ریسک بود که باید قبول می کردم‪.‬‬ ‫باید این فرصت را داد که سبک های جدید خود را نشان‬ ‫دهند‪ .‬طبیعی اس��ت که هر چیزی در ب��دو تولد کامل‬ ‫نیست‪ .‬اگر قرار است تداوم پیدا کند‪ ،‬باید این انتظار را‬ ‫داشته باشیم که در ادامه کار تکمیل شود و نواقص از میان‬ ‫برود‪ .‬دیدم این حس من در سایر عوامل کار هم وجود‬ ‫دارد‪ .‬همه با رغبت و میل بودند‪ .‬حتی نقش های کوچک‬ ‫را هم بازیگرهای خوب انتخ��اب کردند‪ .‬این حس مرا‬ ‫تقویت کرد که به هر ح��ال المان هایی این فیلم دارد که‬ ‫از سبک های موجود خارج است‪ .‬شاید در سینما ساالنه‬ ‫ده ها فیلم ساخته می شود‪ ،‬اما کمتر دیده می شود که چنین‬ ‫اشتیاقی در میان بازیگرها وجود داشته باشد‪ .‬این فیلم از‬ ‫ان دس��ت فیلم هایی بود که بازیگران بخواهند خودی‬ ‫نشان بدهند‪.‬‬ ‫میزان تغییرات فیلمنامه چقدر بود؟‬ ‫‪ l‬خیلی نبود‪.‬‬ ‫نظرات شما بیشتر در چه بخش هایی بود؟‬ ‫‪ l‬باالخره ما باید بر اس��اس فضایی که در کشور‬ ‫حاکم اس��ت حرکت کنیم‪ .‬برخی مس��ائل در سیستم‬ ‫وزارت ارشاد مشکل پیدا می کرد‪ .‬متاسفانه یا خوشبختانه‬ ‫فیلم های ما در مرحله پروانه نمایش با مشکالتی مواجه‬ ‫می شود‪ .‬این قصه هم بخش هایی داشت که من نگران‬ ‫ممیزی ان بودم‪ .‬س��عی می کردم جل��وی ان را بگیرم‪.‬‬ ‫هرچند این مس��ائل به اقتضاهای قصه برمی گشت‪ ،‬اما‬ ‫پیش بینی من این بود که با مشکل مواجه می شود‪.‬‬ ‫به هر حال با همه تعدیل ها فیلم مدت دو سال در‬ ‫وزارت ارش��اد گیر کرده بود‪ .‬مدیریت جدید که امد با‬ ‫مثلث شماره‪88‬‬ ‫‪59‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫س��عه صدر با این فیلم کنار امد و پروانه نمایش داد‪ .‬اما‬ ‫ش��اید اگر همان فرمت اولیه را می داشت‪ ،‬شرایط ارائه‬ ‫پروانه سخت تر می شد‪.‬‬ ‫تعامل تان با کارگردان های ای��ن کار از انتخاب‬ ‫بازیگر تا سایر مراحل فیلم چگونه بود؟‬ ‫‪ l‬انها دو س��الی روی این قص��ه کار می کردند‪.‬‬ ‫با بعضی بازیگرها هم از قبل صحبت هایش��ان را کرده‬ ‫بودند‪ .‬شاید برخی که در این فیلم‪ ،‬چه پشت دوربین و‬ ‫چه جلوی دوربین کار کردند‪ ،‬نظرشان این بود که چون‬ ‫من یا بشرا فیلم تهیه کننده خواهیم بود‪ ،‬رغبت بیشتری‬ ‫نشان دادند‪ ،‬اما خب واقعیت این است که این کار از قبل‬ ‫بسته شده بود‪.‬‬ ‫یعنی اقای س��اداتیان انتخاب کارگردان برایش‬ ‫کفایت می کرد؟ ان همه ستاره در یک فیلم‪ ،‬ان هم‬ ‫در سینمای ما که معلوم نیست سرمایه بازگردد‪...‬‬ ‫‪ l‬خوشبختانه شبانه روز از ان دست فیلم هایی بود‬ ‫که عواملش می دانستند خیلی باید با من تهیه کننده کنار‬ ‫بیایند‪ .‬انها هم در قراردادها و هم در تقسیط مبالغ خیلی با‬ ‫من همکاری کردند‪ .‬من هیچ احساس بدی ندارم‪ .‬دلیلش‬ ‫این بود که همه عوامل قدر این پروژه را می دانستند‪ .‬ما‬ ‫باید فیلم ها را دسته بندی کنیم‪ .‬برخی فیلم ها به بازیگر‬ ‫ابرو می دهند‪ .‬اینجا بازیگر است که باید هزینه ابرویی‬ ‫را که به دس��ت می اورد بپردازد‪ .‬اما زمانی هم هست که‬ ‫بازیگر به فیلم ابرو می دهد‪ ،‬اینجا تهیه کننده باید هزینه‬ ‫ان بازیگر را بدهد‪.‬‬ ‫درب��اره فضای اک��ران س��ینمایی م��ا و اینکه‬ ‫ریس��ک رفتن به س��مت س��ینمایی که دور از‬ ‫عادات مخاطب سینمای ماست‪ ،‬مانند انچه در‬ ‫شبانه روز دیدیم‪ ،‬صحبت کنید‪.‬‬ ‫‪ l‬موضوع در درج��ه اول باز می گردد به همان‬ ‫بحث اقتصادی‪ .‬توجه داشته باش��ید که هزینه تولید‬ ‫فیلم بسیار باالس��ت‪ .‬ان هم فیلم هایی که غالبا بومی‬ ‫ اس��ت و نه مث��ل فیلم هایی که در کش��ورهای غربی‬ ‫ساخته می ش��ود و در تمام دنیا هم اکران می شود‪ .‬ما‬ ‫فیلم هایمان بومی است و فقط باید به مخاطبان داخل‬ ‫کشور فکر کنیم‪ .‬ظرفیت اکران س��ینمای ما هم البته‬ ‫بسیار پایین است‪ .‬شاید در سال بیش از ‪ 40‬تا ‪ 50‬اکران‬ ‫نداشته باشیم و هر چه بیشتر از این میزان ساخته شود‪،‬‬ ‫یقینا ریسک است‪ .‬شما ببینید وقتی یک فرصت اکران‬ ‫فراهم می شود ‪ 10‬فیلم داوطلب ان می شوند‪ .‬واقعیت‬ ‫این است که فیلم های تکراری زیادی در سال ساخته‬ ‫می شود‪ .‬ما باید س��عی کنیم که فیلم های متفاوت را‬ ‫روانه بازار کنیم‪.‬‬ ‫بشرا فیلم هم انچنان که از کارنامه اش مشخص‬ ‫است همیشه به دنبال این تیپ فیلم هاست‪ .‬اگر چه‬ ‫می داند بعضی مواقع به مشکل خواهد خورد‪.‬‬ ‫‪ l‬بحث های اقتصادی یک سوی ماجراست و‬ ‫البته بحث های ممیزی مس��اله ای سخت تر است‪ .‬من‬ ‫عموما سینمای اجتماعی را دوست دارم و می پسندم‪.‬‬ ‫به خاطر اوضاع کش��ور فکر می کنم ما خیلی حرف‬ ‫داریم که بزنیم‪ .‬خب این انتقادها گزنده است‪ .‬ممکن‬ ‫اس��ت به مذاق بعضی افراد خوش نیاید‪ .‬ش��ما روی‬ ‫هر بخش��ی دس��ت بگذارید همین است‪ .‬یک بخش‬ ‫هم مربوط به س��بک ها و موضوعات است که تست‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫به هر حال این دو موضوع است؛ یکی اینکه چه‬ ‫حرفی قرار است زده شود و دیگر اینکه با چه فرمتی‬ ‫قرار است حرف زده شود‪ .‬طبیعی است که ان حرف‬ ‫غالب اس��ت بر فرمتی که قرار است در قالب ان بیان‬ ‫شود‪ .‬فرم ها باالخره چیزی است که در همه دنیا رایج‬ ‫اس��ت و ما هم با اندکی تغییر همان را اجرا می کنیم‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪88‬‬ ‫‪60‬‬ ‫ان پیام و حرف فیلم است که مهم است‪ .‬من دوست‬ ‫دارم این حرف ها اجتماعی باشد و تلنگری را به یک‬ ‫جایی بزند‪ .‬حرفی که وقتی تماشاچی از سینما بیرون‬ ‫امد‪ ،‬به ان فکر کند‪.‬‬ ‫با همه این حرف ه��ا فکر می کنید در س��بدی‬ ‫که محص��والت متفاوتی از فیلم ه��ای روتین‬ ‫و کمدی های ضعیف یا متوس��ط وجود دارد‪،‬‬ ‫فیلم هایی مثل ش��بانه روز با این س��بک جدید‬ ‫می توانند جایی داشته باشند؟‬ ‫‪ l‬باید ذائقه مخاطبان تغییر بکن��د‪ .‬وقتی که امار‬ ‫کتابخوانی و روزنامه تا این حد پایین اس��ت ش��ما چه‬ ‫انتظاری دارید‪ .‬این عموما به نوع تفکری که وجود دارد‬ ‫وابسته است‪ .‬کل س��ینما های ما در تهران چند پردیس‬ ‫است‪ ،‬باقی س��ینماها هم طوری نیس��ت که بتواند این‬ ‫مخاطبان را با این سلیقه به خود جلب کند‪.‬‬ ‫خب حاال چطور می توان ذائق��ه مخاطب را به‬ ‫سمتی برد که در پی تماشای شبانه روز باشد؟‬ ‫‪ l‬بخش��ی از ان برمی گردد به فض��ای فرهنگی‬ ‫عمومی‪ .‬باید به سمتی برویم که مردم از زمان هایی که در‬ ‫مترو یا اتوبوس هستند برای مطالعه استفاده کنند‪ .‬خب‬ ‫این فرهنگ را سینما می تواند ایجاد کند‪.‬‬ ‫شما وضعیت اکران ها را چگونه می بینید؛ برخی‬ ‫انتقادهایی در این مورد دارند؟‬ ‫‪ l‬این هم یکی از مس��ائلی اس��ت که در مورد‬ ‫فضای مورد بحثمان موثر است‪ .‬ما در حوزه سینما و‬ ‫هنر ضرباتی را تحم��ل می کنیم که انتظار داریم وقتی‬ ‫به معاونت سینمایی می رس��یم‪ ،‬این معاونت پشتوانه‬ ‫خوبی برای ما باش��د‪ .‬بنابراین انتظار برخورد از این‬ ‫پش��تیبان اصلی خودمان را نداریم‪ .‬متاسفانه مسائل‬ ‫حاشیه ای وجود دارد‪ .‬ممکن است معاونت سینمایی‬ ‫حرف های مرا به خوبی درک کند‪ ،‬اما خب فشارهایی‬ ‫که از خارج از معاونت وارد می ش��ود‪ ،‬شاید موجب‬ ‫می شود به مسائلی تمکین کند‪ .‬اما واقعیت این است‬ ‫سید جمال ساداتیان‬ ‫تهیه کننده ای است که‬ ‫فیلم های خاص می سازد و‬ ‫چندان اهل تجاری سازی‬ ‫نیست‪ .‬شاید مهمترین فیلم‬ ‫درکارنامه او به رنگ ارغوان‬ ‫باشد که سال ها در توقیف‬ ‫بود‪ .‬فیلم شبانه روز او هم به‬ ‫اندازه نام بازیگران حاضر در‬ ‫فیلم نفروخته اما او می گوید‬ ‫که مهم برایش تغییر ذائقه‬ ‫مخاطبان سینماست‬ ‫خوشبختانه‬ ‫شبانه روز از ان‬ ‫دست فیلم هایی‬ ‫بود که عواملش‬ ‫می دانستند خیلی‬ ‫باید با من تهیه کننده‬ ‫کنار بیایند‪ .‬انها هم‬ ‫در قراردادها و هم‬ ‫در تقسیط مبالغ‬ ‫خیلی با من همکاری‬ ‫کردند‪ .‬من هیچ‬ ‫احساس بدی ندارم‪.‬‬ ‫دلیلش این بود که‬ ‫همه عوامل قدر این‬ ‫پروژه را می دانستند‬ ‫که زبان س��ینما زبان خاص خودش اس��ت‪ .‬س��ینما‬ ‫رفتارهای اجتماعی را کالبدش��کافی می کند‪ .‬مگر در‬ ‫صد دقیقه فیلم چه کار می توان کرد؟ ما فقط می توانیم‬ ‫صورت مساله یک موضوع مورد بحث را طرح کنیم‪.‬‬ ‫بعد از این فیلم اس��ت که باید رفت ان را درمان کرد‪،‬‬ ‫یا به ان مساله پرداخت‪ .‬حتی رسانه ملی اینجا وظیفه‬ ‫دارد که وقت��ی موضوعی اینقدر اهمی��ت می یابد که‬ ‫فیلم یا فیلم هایی درباره ان ساخته می شود‪ ،‬میزگردها‬ ‫و نشس��ت هایی ترتیب دهد و زمینه های بررسی ان‬ ‫را فراهم کند‪ .‬یعنی به سمت حل مشکل مطرح شده‬ ‫برود‪ .‬اما ما عکس این ماجرا را می بینیم‪ .‬فیلم هایی که‬ ‫منتقدانه است‪ ،‬با برخورد خوبی مواجه نمی شود‪.‬‬ ‫شما ظاهرا کامال خط قرمزها را می شناسید‪ .‬حتی‬ ‫در مورد ش��بانه روز خودتان ممیزی کردید‪ ،‬اما‬ ‫باز هم کار در ممیزی اصلی گی��ر می کند‪ .‬چرا‬ ‫این اتفاق می افتد؟ مگر ما معیارهای مشخصی‬ ‫نداریم؟‬ ‫‪ l‬متاس��فانه خیلی معیاری وجود ندارد‪ .‬بیش��تر‬ ‫سلیقه ای اس��ت‪ .‬حوزه اجتماعی اینگونه است‪ .‬خیلی‬ ‫تغییرپذیر است‪ .‬اینها به نوع نگاه ها بازمی گردد‪ .‬گاهی‬ ‫نوع نگاه مسئوالن مربوطه با نوع نگاه مردم فرق دارد‪ .‬این‬ ‫دو نوع طرز تفکر است که فاصله را به وجود می اورد‪.‬‬ ‫این تعارض چگونه حل می شود؟‬ ‫‪ l‬یا باید مردم خودش��ان را به این دیدگاه نزدیک‬ ‫کنند‪،‬یامسئوالنمربوطهبهدیدگاهمخاطباننزدیکشوند‬ ‫که باید از اصولی که تعیین شده عدول کنند‪ .‬پس این دو‬ ‫قطب متضاد هستند‪ .‬به نظر من نباید سلبی برخورد شود‪.‬‬ ‫به نظر شما چرا به اساسنامه ای مدون نمی رسیم‬ ‫که در ان چارچوب های مشخصی وجود داشته‬ ‫باشد؟‬ ‫‪ l‬به نظرم نمی توان این انتظار را داشت‪ .‬وقتی یک‬ ‫سناریو نوشته می شود‪ ،‬ما ان را به همراه تمام عوامل به‬ ‫شورای پروانه ساخت می دهیم و وقتی تصویب شد به‬ ‫سمت تولید می رویم‪ .‬گاهی حتی فیلم ها مجوز نمایش‬ ‫هم می گیرند‪ ،‬اما باز دچار بحران می شوند‪ .‬خب این را‬ ‫کجای قانون می شود اورد؟ من به عنوان تهیه کننده باید‬ ‫به دنبال چه چیزهایی باشم؟ بازیگر‪ ،‬عوامل‪ ،‬فیلمنامه و‬ ‫کارگردان یا مثال دنبال البی برای اکران فیلمم باشم؟‬ ‫بشرا فیلم چه کارهایی را اماده دارد؟‬ ‫‪ l‬ما انتهای خیابان هشتم را داریم که امیدوارم تا‬ ‫پاییز اکران ان را داشته باشیم‪ .‬امیدواریم باز هم با مسائل‬ ‫و مشکالت اکران مواجه نشویم‪ .‬سه سناریو هم داریم‬ ‫که کارگردان و عواملش مش��خص اس��ت و در مرحله‬ ‫بازنویسی است‪g.‬‬ ‫تالشی برای ایجاد تفاوت‬ ‫در سینمای ایران‬ ‫نگاهی به فیلم «شبانه روز» ساخته مشترک دو کارگردان خالق‬ ‫‪4‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره‪88‬‬ ‫«ش��بانه روز» دومی��ن فیلم بلند س��ینمایی‬ ‫اس��ت ک��ه دو کارگ��ردان ج��وان س��ینمای ایران‪،‬‬ ‫امید بنک��دار و کیوان علیمحمدی‪ ،‬به طور مش��ترک‬ ‫س��اخته اند‪ .‬ای��ن دو پیش ت��ر ه��م فیل��م «ش��بانه»‬ ‫را با هم��کاری هم س��اخته بودند‪ .‬هرچن��د که فیلم‬ ‫«ش��بانه روز» ه��م تولی��د س��ال ‪ 1387‬اس��ت و در‬ ‫بیست وهفتمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درامده‬ ‫بود ک��ه بنا به دالیل��ی اکنون فرصت اک��ران عمومی‬ ‫یافته است‪.‬‬ ‫ای��ن فیل��م را یک��ی از پربازیگرتری��ن اث��ار‬ ‫س��ینمای ای��ران می دانن��د‪ .‬هرچن��د ش��اید فیل��م‬ ‫«قاعده بازی» اثر احمدرض��ا احمدی نیز از فیلم های‬ ‫پربازیگر این سال ها بوده است‪ ،‬اما حضور چهره هایی‬ ‫چون محمدرضا فروتن‪ ،‬مهناز افشار‪ ،‬نیکی کریمی‪،‬‬ ‫پارسا پیروزفر‪ ،‬مهتاب کرامتی‪ ،‬حامد بهداد‪ ،‬حمیدرضا‬ ‫پگاه‪ ،‬نگار جواهریان‪ ،‬س��تاره اس��کندری‪ ،‬شاهرخ‬ ‫فروتنیان‪ ،‬بهن��وش بختی��اری‪ ،‬الدن طباطبایی‪ ،‬مریم‬ ‫بوبانی‪ ،‬فالمک جنیدی و خاطره اسدی‪ ،‬این فیلم‬ ‫را فیلم چهره ها و سوپراستارها کرده است‪ .‬هر‬ ‫چند خیلی از بازیگران فیلم به خاطر ساختار‬ ‫نامتعارف ان در یک قاب قرار نگرفته اند‪،‬‬ ‫از سوی دیگر فضای ان به گونه ای نیست‬ ‫که مخاطب عام را به گیش��ه ها بکشاند و‬ ‫از این رهگذر توفیقی تجاری برای ان به‬ ‫ارمغان اورد‪.‬‬ ‫فیلم چه��ار قصه به ظاهر مس��تقل‬ ‫را به تصویر می کش��د که م��وازی با هم‬ ‫روایت می ش��وند‪ .‬در خالصه داس��تان‬ ‫«شبانه روز» امده است‪ :‬فوژان قرار است‬ ‫با پسرعمه خود ازدواج کند‪ .‬اما با ورود‬ ‫بابک‪ ...‬مرجان با وج��ود بیماری خود‬ ‫و مادرش و شکس��تی ک��ه در ازدواج‬ ‫تجربه کرده می کوشد روی پا بایستد‪...‬‬ ‫سیاوش نقاش ابرنگ با وجود بیماری‬ ‫زندگی ارامی با همس��ر خود دارد‪...‬‬ ‫تاج الس��لطنه خاطرات��ش را با معلم‬ ‫نقاشی اش مرور می کند‪...‬‬ ‫علیمحم��دی و امید بنکدار‪،‬‬ ‫کارگردانان «شبانه روز»‪ ،‬به نوعی‬ ‫از ش��اگردان محمدرضا اصالنی‬ ‫محس��وب می ش��وند که بیش��تر‬ ‫به خاطر مستندهایش شهره است‬ ‫و در ح��وزه ادبی��ات نیز به ش��عر‬ ‫سنتی و روایت ساده چندان تمایلی‬ ‫نداش��ته اس��ت‪ .‬انان در مواجهه با‬ ‫پرسش بسیاری از منتقدان یا اهالی‬ ‫رسانه درباره داستان های ساده و در‬ ‫عین ح��ال روایت نه چندان س��اده‬ ‫فیلم‪ ،‬تقریبا با چنین پاسخی پذیرایی‬ ‫می کنند که س��طح گفتار فیلمشان به نوعی در پی‬ ‫ایجاد فضاهایی متفاوت از روال گذش��ته است‪.‬‬ ‫در جریان جشنواره فیلم ش��انگهای هم که برای‬ ‫اولین بار فیلم خ��ود را در کنار مخاطبان خارجی‬ ‫دیدند‪ ،‬با این نکته جالب مواجه شدند که خیلی از‬ ‫خبرنگاران چینی روز قبل از نمایش فیلم از انان‬ ‫می پرسیدند چرا در س��ینمای ایران فقط درباره‬ ‫بچه ها فیلم ساخته می شود‪.‬‬ ‫علیمحم��دی در این باره می گوید‪« :‬پاس��خ‬ ‫ما این بود که ش��ما این نوع فیلم ها را از سینمای‬ ‫ایران دیده اید‪ .‬انان گفتند چ��را درباره زنان فیلم‬ ‫ساخته نمی شود و ما زن ها را در فیلم های ایرانی‬ ‫نمی بینم‪ ،‬ما گفتیم اتفاقا فیلم ما درباره زنان است‬ ‫و ان را ببینید‪ .‬انان بعد از دیدن فیلم اعالم کردند‬ ‫ان را پسندیده اند و دلیل عالقه به فیلم را زیبایی‬ ‫ان عنوان کردند‪».‬‬ ‫بنک��دار یکی دیگ��ر از دو کارگ��ردان فیلم‬ ‫معتقد اس��ت‪« :‬در هیچ کش��وری به اندازه ایران‪،‬‬ ‫متفاوت بودن ویژگی مثبت یک فیلم محس��وب‬ ‫نمی ش��ود و در هیچ کش��وری هم در برابر اثار‬ ‫متفاوت این ان��دازه واکنش ه��ای موضع گیرانه‬ ‫لحاظ نمی شود‪».‬‬ ‫به هر حال این دو کارگردان جوان و مستعد‬ ‫س��ینمای ایران ب��ا س��اخت دو فیلم «ش��بانه» و‬ ‫«شبانه روز» نشان داده اند که اصرار دارند دنباله رو‬ ‫جریان سنتی قصه گوی س��ینمای گذشته نباشند‬ ‫و از طری��ق تجرب��ه ش��خصی و نیز اس��تفاده از‬ ‫حاصل تجربه های دیگران‪ ،‬فض��ای متفاوتی را‬ ‫در ساخت فیلم ایرانی ایجاد کنند‪ .‬تمایلی که البته‬ ‫در سینمای ما تازگی ندارد و پیش تر دیگرانی هم‬ ‫به تجربه هایی در این زمینه دست زده اند که البته‬ ‫قضاوت درباره موفق بودن یا نبودن انها به تعیین‬ ‫و تعریف معیارهای سنجشی نیاز دارد که ممکن‬ ‫است الزاما اقبال عمومی را مالک قرار ندهند‪.‬‬ ‫به هر حال اگر بخواهیم از دیدی واقع گرایانه‬ ‫نیز به این تالش ها نگاه کنیم‪ ،‬باید گفت اوال تالش‬ ‫برای ایجاد حرکت های نو‪ ،‬به رقم ریزش هایش‪،‬‬ ‫زایش هایی را نیز بی ش��ک در پی خواهد داشت‪،‬‬ ‫دیگر اینکه وجود فیلم های متفاوت در سبد ساالنه‬ ‫قطعا به پاسخگویی به سلیقه های مختلف و ایجاد‬ ‫تنوعی مثبت می تواند کمک کند‪ .‬اما شاید مشکل‬ ‫از انجا ناش��ی می شود که گاه س��ازندگان چنین‬ ‫فیلم هایی‪ ،‬در مواجهه با دیدگاه های مخالف خود‪،‬‬ ‫گذشته از موضوع همیشگی تفاوت سلیقه ها‪ ،‬گاه‬ ‫با رفتارها و س��خنان خود این برداشت را ایجاد‬ ‫می کنند که منتقدان فیلم هایشان‪ ،‬یا از درک تفاوت‬ ‫و مفهوم درونی اثار انان عاجزند‪ ،‬یا اینکه به دلیل‬ ‫روال سنتی گذش��ته‪ ،‬سطح سلیقه ش��ان به شکل‬ ‫دون مایه ای پایین نگاه داشته شده است‪ .‬بی شک‬ ‫چنین عقیده ای به همان اندازه مردود اس��ت که‬ ‫اعتقاد طرف مقابل به ضعیف و غیر قابل توجه و‬ ‫بحث بودن این گونه فیلم ها‪.‬‬ ‫به هر حال‪« ،‬ش��بانه روز» که در جش��نواره‬ ‫بیست وهفتم فیلم فجر س��یمرغ بلورین بهترین‬ ‫فیلمب��رداری را هم ب��رای هنرنمای��ی مرتضی‬ ‫پورصمدی دریافت کرد‪ ،‬چند س��ال طول کشید‬ ‫تا اکنون فرص��ت حضور بر س��ردر و پرده های‬ ‫سینماهای کشور را به دست اورد‪g .‬‬ ‫‪61‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره‪88‬‬ ‫گفت وگو با کارگردانانی که معتقدند فیلم متفاوت ساخته اند‬ ‫مثل چشیدن طعم‬ ‫یک غذای جدید‬ ‫‪5‬‬ ‫اگر جزو کسانی هستید که از فیلم «ش��بانه روز» خوش��تان نیامد و ان را پرابهام می دانید‪ ،‬پاس��خ‬ ‫یکی از کارگردانان این فیلم به شما این اس��ت که «به این نوع داس��تان گویی عادت ندارید و همیش��ه‬ ‫لقم ه اماده شده تحویل گرفته اید»‪ .‬فیلم سینمایی «ش��بانه روز» در س��ال ‪ 1387‬س��اخته ش��د و پس از‬ ‫فیلم «ش��بانه»‪ ،‬دومین فیلم س��ینمایی امید بنکدار و کیوان علیمحمدی در مقام کارگردان اس��ت‪ .‬در‬ ‫مصاحبه ای که به خواست انان به ش��کل کتبی با کارگردان های این فیلم داش��تیم‪ ،‬پرس��ش هایی کلی‬ ‫مطرح شد و براساس پاسخ ها‪ ،‬می توان گفت که این دو‪ ،‬کارش��ان را «یک الگوی تازه برای س��ینمای‬ ‫ایران» و همچنین «تالش برای ارتقای س��طح س��لیقه مخاطبان ایرانی» می دانند‪ .‬اگر جزو کس��انی‬ ‫هستید که از فیلم «شبانه روز» خوش تان امده اس��ت‪ ،‬حاال باید به س��راغ کارگردان های پیشکس��وت‬ ‫و صاحب سبک در س��ینمای ایران بروید و از انها بپرس��ید‪ ،‬چرا تا امروز «لقمه امده ش��ده» را به ش��ما‬ ‫تحویل داده اند تا «س��طح س��لیقه» ش��ما به عنوان مخاطب زودتر از اینها ارتقا نیابد؟!‬ ‫‪62‬‬ ‫کیوان علیمحمدی و امید بنکدار فیلمی را‬ ‫کارگردانی کرده اند که با تم مسلط سینمای‬ ‫ایران فاصله زیادی دارد‪ .‬انها برای فیلم ‬ ‫چهار اپیزودی شان از بازیگران زیادی‬ ‫استفاده کرده اند و ستاره های زیادی در‬ ‫فیلم انها حاضر هستند‬ ‫از نظر شما‪ ،‬فیلم خوب چه تعریفی دارد و برای‬ ‫یک فیلم خوب چه ویژگی هایی را می توان در‬ ‫نظرگرفت؟‬ ‫‪ l‬بنکدار‪ :‬تعاریف در حوز ه تخصص منتقدان و‬ ‫نظریه پردازان است و کار فیلمساز چیز دیگری است؛‬ ‫اما باور ش��خصی ما درباره فیلم خوب این است که‬ ‫فیلم خوب‪ ،‬فیلمی اس��ت که عناصر ساختاری سینما‬ ‫در ان بر فضای فیلمنامه استوار باشد‪ ،‬استانداردهای‬ ‫فیلمنامه نویس��ی‪ ،‬بازیگری‪ ،‬طراحی صحنه و لباس‪،‬‬ ‫نورپردازی و فیلمب��رداری‪ ،‬تدوین و صداگذاری در‬ ‫ان رعایت ش��ده باش��د‪ ،‬به مخاطب به عنوان انسانی‬ ‫اولین و تنها علت‬ ‫حضور بازیگران در‬ ‫«شبانه روز» مانند‬ ‫سایر عوامل فیلم‪،‬‬ ‫انگیزه های مالی نبود‬ ‫و از همین رو‪ ،‬شرایط‬ ‫و نوع حضور بازیگران‬ ‫در «شبانه روز» با‬ ‫سایر فیلم ها متفاوت‬ ‫بود و نه تنها فشاری‬ ‫به تهیه کننده و‬ ‫سرمایه گذار وارد نکرد‬ ‫که جنبه حمایتی هم‬ ‫داشت‬ ‫فرهنگ‬ ‫در فیلم‪ ،‬عالقه و حمایت انها از فیلم هایی اس��ت که‬ ‫نگاهی فراگیش��ه ای به س��ینما دارند‪ .‬نقش های فیلم‬ ‫«شبانه روز» نیز برای بازیگران انقدر چالش برانگیز بود‬ ‫که به دعوت عوامل فیلم پاسخ مثبت دهند‪ .‬بازیگرانی‬ ‫مانند مریم بوبانی‪ ،‬ازاده صمدی‪ ،‬ستاره اسکندری و‬ ‫بس��یاری دیگر هم به این دلیل حضور در نقش های‬ ‫کوتاه را پذیرفتند‪ ،‬چون سال هاست از زمان ساخت‬ ‫فیلم های کوتاهمان با ما همکاری داش��ته اند و مانند‬ ‫اعضای خانواده ما هستند‪ .‬این همکاری استمرار یک‬ ‫حرکت خالقه گروهی و جمعی است‪.‬‬ ‫بنک��دار‪ :‬و در پای��ان بای��د به لط��ف و توجه‬ ‫دوستان بازیگر نسبت به خودمان اش��اره کنیم که از‬ ‫زمان فیلم های کوت��اه با عنایت به س��ینمای تجربی‬ ‫و پیش��رو‪ ،‬همیش��ه ما را مورد لطف و حمایت خود‬ ‫قرار می دادن��د و با حضورش��ان در کاره��ای ما‪ ،‬به‬ ‫سینمای فرهنگی امکان دیده شدن و اعتال می دادند‪.‬‬ ‫به همین خاطر‪ ،‬اولین و تنها علت حضور بازیگران در‬ ‫«شبانه روز» مانند سایر عوامل فیلم‪ ،‬انگیزه های مالی‬ ‫نبود و از همین رو‪ ،‬ش��رایط و نوع حضور بازیگران‬ ‫در «شبانه روز» با س��ایر فیلم ها متفاوت بود و نه تنها‬ ‫فشاری به تهیه کننده و سرمایه گذار وارد نکرد که جنبه‬ ‫حمایتی هم داشت‪.‬‬ ‫شخصیت نقاش در این فیلم الهام گرفته شده از‬ ‫یک شخصیت واقعی است‪ .‬چرا چنین انتخابی‬ ‫داشتید؟‬ ‫‪ l‬بنکدار‪ :‬اقای سیاوش کسرایی نقاش (با شاعر‬ ‫اشتباه گرفته نشود) اس��تاد نقاشی من بود و ما سال ها‬ ‫پیش فیلم مستندی درباره ایش��ان ساخته بودیم‪ .‬این‬ ‫فیلم ادای دینی است به استادی که خود را مدیون او‬ ‫و نگاه او به مقوله زندگی و هنر می دانیم‪.‬‬ ‫«ش��بانه روز» چرا در سه سال گذش��ته اکران‬ ‫نش��د؟ با چه مش��کالتی در این ب��اره مواجه‬ ‫بودید؟‬ ‫‪ l‬علیمحمدی‪ :‬ما هم خوش��حال می شویم که‬ ‫پاسخ این پرسش را بدانیم‪ ،‬اما متاس��فانه کسانی که‬ ‫متولی اکران نشدن و نمایش این فیلم بودند‪ ،‬هرگز به‬ ‫ما پاسخی ندادند‪.‬‬ ‫بنک��دار‪ :‬درب��اره مش��کالتی ک��ه ب��رای فیلم‬ ‫«شبانه روز» و سازندگانش پیش امد‪ ،‬می توان کتابی‬ ‫نوشت‪ ،‬اما ترجیح می دهیم‪ ،‬سکوت کنیم و به جای‬ ‫گله‪ ،‬به تعالی سینمای ایران بیندیشیم و برای گسترش‬ ‫افق دید تصمیم گیرندگان حوزه فرهنگ و سینما دعا‬ ‫کنیم‪g .‬‬ ‫مثلث شماره‪88‬‬ ‫صاحب ش��عور و اندیش��ه و س��لیقه احترام گذاشته‬ ‫ش��ود و عالوه بر وجه س��رگرمی‪ ،‬به عنصر اندیشه و‬ ‫فرهنگ سازی توجه شود‪.‬‬ ‫در برخ��ی فیلم های موفق ایران��ی و خارجی‪،‬‬ ‫سازندگان بر یک موضوع یا معضل اجتماعی‬ ‫یا فردی خ��اص تمرکز می کنن��د و به بهترین‬ ‫ش��کل به ان می پردازند؛ اما مخاطب در فیلم‬ ‫«ش��بانه روز» با چهار داس��تان مختلف مواجه‬ ‫می شود که در یک فیلم گنجانده شده است و‬ ‫به همین دلیل‪ ،‬بخش هایی از داستان ها در ابهام‬ ‫می ماند‪ ،‬چرا چهار داستان را برای ساخت یک‬ ‫فیلم انتخاب کردید؟‬ ‫‪ l‬علیمحمدی‪ :‬منظور شما را از «بهترین شکل»‬ ‫متوجه نمی شوم‪ .‬در فیلم «شبانه روز» عناصر داستانی‬ ‫تقلیل پیدا کرده اند و به مینی مالیسم نزدیک شده اند؛ اما‬ ‫ابهامی در بخش های داستانی وجود ندارد‪ .‬ما مرجان‬ ‫(نیکی کریمی) را می شناس��یم و می فهمیم چه رابطه ‬ ‫عاشقانه ای با همسرش فرخ (پارس��ا پیروزفر) دارد‪.‬‬ ‫می فهمیم مادرش بیمار است و شوهر سابقش چه بر‬ ‫سر او اورده است و در پایان با چه واقعیت دردناکی‬ ‫مواجه می شود‪ ،‬یا شخصیت سیاوش (حامد بهداد) که‬ ‫رابطه اش با همسرش کامال مشهود است و درد فقدان‬ ‫او و تحولی که پس از ورود رعنا (نگار جواهریان) در‬ ‫زندگی اش به وجود می اید و ایثار او برای بازگرداندن‬ ‫رعنا به خانواده اش همه و همه پیداس��ت‪ .‬همین طور‬ ‫زندگی فوژان (مهناز افش��ار) و تردید او در انتخاب‬ ‫مرد زندگی اش و علت این تردید که در پایان مشخص‬ ‫می شود و همین طور زندگی تاج السلطنه که در امتداد‬ ‫به زندگی حورا شیوا (مهتاب کرامتی) بازیگر سینما‬ ‫متصل می ش��ود‪ .‬در هیچ کدام از این داستان ها ابهامی‬ ‫ وجود ن��دارد‪ .‬اگر برای تع��دادی از بینن��دگان فیلم‬ ‫ابهامی به وج��ود امده باش��د‪ ،‬به خاطر ان اس��ت که‬ ‫مخاطبان سینمای ایران کمتر به این نوع از فیلم و این‬ ‫نوع از داستان گویی عادت دارند و شاید همیشه لقمه ‬ ‫اماده شده تحویل گرفته اند و فکر کردن به ارتباط میان‬ ‫داستان ها به زحمت شان انداخته است‪.‬‬ ‫بنکدار‪ :‬اما بوده اند بس��یاری که فیلم را دیده و‬ ‫دوست داشته اند و برای بار دوم به تماشای ان نشسته‬ ‫و ظرایف بیش��تری را در ان پیدا کرده اند‪ .‬این نوع از‬ ‫س��ینما مثل ازمودن یک غذای جدید است‪ .‬شاید با‬ ‫دیدن غذایی که رنگ و بویش برای مان نااشنا باشد‪،‬‬ ‫برای اولین بار واکنش منفی نشان دهیم‪ ،‬اما اگر ان را‬ ‫بچشیم و به طعمش عادت کنیم‪ ،‬شاید ان غذا را هم‬ ‫به فهرست غذاهای هفتگی یا ماهانه مان اضافه کنیم‬ ‫یا حتی اگر دوستش نداشته باشیم‪ ،‬بتوانیم بپذیریم که‬ ‫این غذا هم وجود دارد‪ ،‬همان طور که افرادی وجود‬ ‫دارند که این غذا را می پسندند و دوست دارند‪.‬‬ ‫علیمحم��دی‪ :‬فراموش نکنیم که «ش��بانه روز»‬ ‫فیلمی مبتنی بر سینمای مدرن است و قصه های موازی‬ ‫ان مبتنی بر القای یک تم مش��ترک اس��ت‪ .‬شیوه های‬ ‫داستان گویی به سه دسته تقسیم می شوند؛ داستان هایی‬ ‫با شاه پیرنگ که از پیدایش داس��تان در جهان وجود‬ ‫داش��ته اند و الگوهای اش��نایی دارند‪ ،‬مث��ل مواردی‬ ‫که ش��ما در س��وال تان به ان اش��اره کرده اید‪ .‬دسته ‬ ‫دوم داس��تان های ضد پیرنگ هس��تند که از عناصر‬ ‫داستان گویی پرهیز می کنند‪ ،‬زمان در انها مرتب به هم‬ ‫می ریزد‪ ،‬تصادف در ان نقش عمده ای دارد و واقعیات‬ ‫ناسازگار‪ ،‬منطق داستانی را تش��کیل می دهند‪ .‬دسته ‬ ‫سوم نیز داستان هایی با طرح خرده پیرنگ هستند‪ ،‬این‬ ‫داستان ها به سبک مینی مالیسم نزدیک اند‪ ،‬در این نوع‬ ‫داستان ها تعدد قهرمان وجود دارد‪ ،‬کشمکش ها بیشتر‬ ‫درونی اس��ت تا بیرونی و پایان ها اکثرا باز هس��تند‪.‬‬ ‫فیلم «ش��بانه روز» در این رده از ش��یوه داستان گویی‬ ‫قرار می گیرد‪.‬‬ ‫هر ک��دام از داس��تان های فیلم «ش��بانه روز»‬ ‫به تنهای��ی‪ ،‬س��اده و به نوع��ی تکراری اند‪ .‬ایا‬ ‫به همین دلیل بود که ش��یوه روای��ت موازی‬ ‫داستان ها را برای فیلم انتخاب کردید؟‬ ‫‪ l‬بنک��دار‪ :‬خیر؛ علت دیگری داش��ت‪ .‬نه تنها‬ ‫داستان های فیلم «ش��بانه روز» بلکه همه داستان های‬ ‫جهان گفته ش��ده‪ ،‬این ی��ک نقل قول قدیمی اس��ت‬ ‫که می گوید داستان ها همه گفته ش��ده اند‪ ،‬این شیوه ‬ ‫تعریف کردن انهاس��ت که از هم متمایزشان می کند‪.‬‬ ‫بدون شک اگر می خواستیم یک داستان سرراست را‬ ‫مثل جریان غالب سینمای ایران روایت کنیم‪ ،‬هر کدام‬ ‫از داستان های «ش��بانه روز» قابلیت گسترش تا زمان‬ ‫یک فیلم بلند را داشتند که بدون شک این با نگارش‬ ‫چهار داستان در یک فیلم کار بسیار ساده تری بود؛ اما‬ ‫علت این انتخاب تالش برای پیشنهاد یک الگوی تازه‬ ‫به س��ینمای ایران و تالش برای ارتقای سطح سلیقه‬ ‫مخاطبان ایرانی است‪.‬‬ ‫ایا از کن��ار هم ق��رار دادن این داس��تان های‬ ‫ساده‪ ،‬موضوع خاص یا اس��تعاره ای را دنبال‬ ‫می کردید؟‬ ‫‪ l‬علیمحمدی‪ :‬اس��تعاره خیر‪ ،‬اما مضمون بله‪.‬‬ ‫می توانید ببینید که تم مشترک هم ه این داستان ها دروغ‬ ‫است‪ .‬دروغ؛ گناهی که در زندگی شبانه روز ما ادم ها‬ ‫انقدر تکرار ش��ده که به یک رفتار عادی تبدیل شده‬ ‫و قبح خودش را از دس��ت داده است‪« .‬شبانه روز» به‬ ‫ما یاداوری می کند که این دروغ های کوچک چگونه‬ ‫می تواند زندگی ما را ویران کند‪.‬‬ ‫هری��ک از ش��خصیت های زن ای��ن فیل��م با‬ ‫مشکالت اجتماعی و ش��خصی مانند طالق‪،‬‬ ‫خیانت‪ ،‬س��رطان و‪ ...‬مواجه اند‪ ،‬چ��را در این‬ ‫فیلم یک شخصیت از زنی بدون دغدغه دیده‬ ‫نمی شود؟‬ ‫‪ l‬بنک��دار‪ :‬نمی دان��م این پرس��ش چگونه به‬ ‫ذهن شما خطور کرده است؟ نگاهی به اطراف خود‬ ‫بیندازید و ببینید کدام یک از ادم هایی که می شناسید‬ ‫هیچ مش��کل و نگرانی ندارند؟ بیماری‪ ،‬اختالفات و‬ ‫منازعات کاری و خانوادگی‪ ،‬فقر‪ ،‬مشکالت عاطفی‬ ‫و روحی‪ ،‬چالش ه��ای عصبی و‪ ...‬اینه��ا همه و همه‬ ‫تش��کیل دهنده زندگی ما هس��تند‪ .‬بخش��ی بزرگ و‬ ‫جدانشدنی از زندگی‪ .‬زندگی من و شما و همه افراد‬ ‫روی زمین‪ .‬همانطور که شادی و موفقیت و عشق و‬ ‫تولد و ازدواج‪ .‬ش��ما در کدام فیل��م زندگی یک ادم‬ ‫بدون هیچ مشکل و دش��واری و بیماری را دیده اید؟‬ ‫اگر به تعاریف اولی ه درام نگاهی بیندازید‪ ،‬می بینید که‬ ‫همیشه یک عنصر مثل مشکل‪ ،‬اختالف‪ ،‬دشمن‪ ،‬فقر‪،‬‬ ‫تهدید‪ ،‬بیماری یا هر چیز دیگری بر س��ر راه قهرمان‬ ‫قرار می گیرد تا درام شکل گیرد‪.‬‬ ‫در فیلم «شبانه روز» تعداد زیادی از بازیگران‬ ‫صاحبنام حضور دارند‪ .‬دلیل انتخاب بازیگران‬ ‫حرفه ای حتی برای نقشی کوتاه در این فیلم چه‬ ‫بود؟ ایا در این زمینه‪ ،‬به فروش فیلم در گیشه‬ ‫توجه داش��تید؟ حضور این تعداد بازیگر‪ ،‬به‬ ‫سازندگان این فیلم فشار مالی وارد کرد؟‬ ‫‪ l‬علیمحمدی‪ :‬فیلم چهار قصه دارد و هر کدام‬ ‫از قصه ها ش��خصیت های محوری و مکمل خود را‬ ‫دارند‪ .‬به همین خاطر‪« ،‬ش��بانه روز» ای��ن قابلیت را‬ ‫داش��ت که به اندازه چهار فیلم‪ ،‬بازیگر ش��اخص و‬ ‫صاحبنام داش��ته باش��د‪ .‬علت دوم حضور بازیگران‬ ‫‪63‬‬ ‫ورزش ‬ ‫بچه نازی اباد‬ ‫ورزش‬ ‫مثلت شماره‪89‬‬ ‫امیر قلعه نویی و یک لشکر دشمن‬ ‫مصائب ژنرال بودن‬ ‫برای امیر قلعه نویی تقریبا تبدیل به یک عادت ش��ده؛ جنگیدن در چند جبهه‪ .‬جنگی که از داخل زمین شروع می ش��ود و تا روی سکوها و تا دفتر رئیس سازمان لیگ‬ ‫ادامه می یابد‪ .‬بچه نازی اباد اما کم نمی اورد از جنگیدن مدام‪ .‬او اهل مبارزه اس��ت‪ ،‬فرق نمیکند که مخالفش عادل فردوس��ی پور باش��د ی��ا عزیز محمدی یا رئیس‬ ‫هیات مدیره سپاهان یا حتی خانواده حجازی؛ چه زمانی که طرف او مرحوم حجازی بود و چه االن که اتیال فرزند بزرگ خانواده این نقش را برعهده دارد و البته به‬ ‫این فهرس��ت حتما امیررضا واعظ اش��تیانی و محمد مایلیکهن را هم باید اضافه کنید‪ .‬مخالفان ژنرال پرش��مارند‪.‬‬ ‫‪64‬‬ ‫نیمک��ت ورزش��گاه ازادی برای قلع��ه نویی‬ ‫یاداور فصل های ش��یرین در اس��تقالل اس��ت‪ .‬از‬ ‫نایب قهرمانی تا قهرمانی‬ ‫اولین بازی ملی در تیم بزرگساالن‬ ‫اردش��یردر اردیبهش��ت ماه س��ال ‪ ۱۳۶۵‬همراه‬ ‫تیم ملی به چین س��فر کرد و اولین بار پیراهن تیم ملی‬ ‫الف را بر تن کرد‪ ،‬اما تا س��ال ‪ ۱۳۷۲‬هیچ گاه مجددا به‬ ‫تیم ملی فراخوانده نش��د‪ ،‬یعنی بیست و یکم شهریور‬ ‫‪ 72‬دیدار ایران ‪ -‬بوسنی و هرزگوین که با سرمربیگری‬ ‫علی پروین انجام ش��د‪ .‬جالب اینک��ه در کارنامه ملی‬ ‫ورزش‬ ‫‪1‬‬ ‫امیر قلعه نویی متولد سال ‪ 42‬در محل ه نازی اباد به‬ ‫دنیا امد؛ در خانواده ای متشکل از هفت خواهر و برادر‪.‬‬ ‫پدرش یک خودروی «ولوو» داشت و با ان کار می کرد‬ ‫و خرج خانواده پرجمعیت خ��ود را تامین می کرد‪ ،‬اما‬ ‫روزهای تقریبا عادی خیلی دوام پیدا نکرد‪ .‬اردشیر هفت‬ ‫ساله بود که خبر رسید پدرش فوت کرده است‪ .‬از سیزده‬ ‫سالگی شروع به کار کرد‪ ،‬اما در عین حال فوتبال را نیز از‬ ‫یاد نبرد‪ .‬سرمربی پیشین تیم ملی فوتبال ایران و سرمربی‬ ‫کنونی تیم باشگا ه تراکتورسازی‪ ،‬تیم استقالل تهران را‬ ‫در مس��ابقات لیگ برتر فوتبال ایران در س��ال ‪ ۱۳۸۵‬به‬ ‫مقام قهرمانی رساند‪ .‬وی هم اکنون با دو بار قهرمانی و‬ ‫یک نایب قهرمانی و یک سومی به همراه تیم استقالل و‬ ‫دو قهرمانی با تیم سپاهان پرافتخارترین مربی لیگ برتر‬ ‫فوتبال ایران است‪ .‬اردش��یر الرودی و ابوطالب اولین‬ ‫حضور در استقالل تهران‬ ‫زمس��تان ‪ ۱۳۶۷‬او به تهران بازگش��ت و این بار‬ ‫به سراغ باشگاه اس��تقالل تهران رفت‪ ،‬پای میز قرارداد‬ ‫نشست و پیراهن ابی را بر تن کرد‪ .‬اولین بازی اردشیر‬ ‫به عنوان بازیکن اس��تقالل در تاریخ نوزدهم اسفندماه‬ ‫سال ‪ 67‬مقابل پرس��پولیس رقم خورد‪ .‬این بازی که در‬ ‫مرحله یک چهارم نهایی جام حذفی برگزار می ش��د به‬ ‫پنالتی کشیده شد و اردشیر پنالتی اش را از دست داد‪ .‬در‬ ‫تیم ان روز استقالل به جز قلعه نویی‪ ،‬یکه‪ ،‬اردستانی و‬ ‫شکورزاده دیگر نفراتی بودند که سابقه بازی در شاهین‬ ‫را داشتند‪ .‬این بازیکن خالق تا پایان دوره بازیگری اش‬ ‫تنها ‪ ۲۰‬بازی ملی را در کارنامه ثبت ک��رد که اتفاقا ‪۱۸‬‬ ‫بازی ان در سن ‪ ۳۰‬سالگی به بعد رخ داد‪ .‬وی اولین بار‬ ‫توسط ناصر ابراهیم ‬ ‫ی در س��ال ‪ ۱۳۶۴‬به تیم ملی «ب»‬ ‫دعوت شد‪.‬‬ ‫قهرمانی لیگ برتر بعد از سه سال‬ ‫دوران مربیگ��ری رده باش��گاهی وی در تی��مهای‬ ‫برق تهران‪ ،‬کش��اورز‪ ،‬اس��تقالل اهواز ومس کرمان بود‪.‬‬ ‫قلعه نویی بعد از یک وقفه کوت��اه دوری از مربیگری‪ ،‬در‬ ‫دی ماه ‪ ۱۳۸۶‬هدایت تیم فوتبال مس کرمان را برای یک‬ ‫نیم فصل بر عهده گرفت‪ .‬وی توانس��ت تیم مس کرمان‬ ‫را که با بازیکن��ان مطرحی چون س��ید مهدی رحمتی و‬ ‫ی در اس��تانه‬ ‫مرتضی ابراهیمی و مربیگری فرهاد کاظم ‬ ‫سقوط قرار داشت‪ ،‬تا رتبه دهم جدول و باالتر از استقالل‬ ‫تهران ببرد و کارنام��ه موفق��ی را از خ��ود در این تیم به‬ ‫نمایش گذاشت‪ .‬پیروزی او مقابل استقالل و مشت های‬ ‫گره کرده اش یکی از عکس های معروف فوتبال ایران در‬ ‫چند سال اخیر شد‪ .‬قلعه نویی چهار فصل سرمربیگری‬ ‫تیم اس��تقالل را بر عهده داش��ته و در دو مقطع نیز تیم‬ ‫استقالل را در بازی های جام حذفی هدایت کرده است‪.‬‬ ‫وی در اولین حض��ور خود به عنوان س��رمربی در تیم‬ ‫استقالل این تیم را قهرمان جام حذفی ‪ ۸0-81‬کرد‪ .‬اما‬ ‫یک سال بعد یعنی در سال ‪ ۸۲‬که به عنوان سرمربی تیم‬ ‫استقالل انتخاب شد‪ ،‬در سومین دوره از لیگ برتر تیم‬ ‫استقالل را در استانه قهرمانی در لیگ برتر قرار داد‪ ،‬اما‬ ‫در هفته های پایانی نتوانست به این عنوان برسد و نایب‬ ‫قهرمان ش��د‪ .‬او در فصل بعد باز هم تیم استقالل را در‬ ‫کورس قهرمانی قرار داد اما در ان فصل تیم استقالل با‬ ‫تفاضل گل کمتر نسبت به ذوب اهن سوم شد‪ ،‬البته خط‬ ‫حمله اس��تقالل در ان فصل با زدن ‪ ۵۱‬گل بهترین خط‬ ‫حمله لیگ شد‪ .‬در فصل بعد و در لیگ برتر فوتبال ایران‬ ‫‪ ۸4-۸5‬باالخره وی توانست تیم استقالل را برای اولین‬ ‫بار در لیگ برتر قهرمان کند‪.‬در فصل نخست مربیگری‬ ‫بعد از یک فصل بسیار بد با رولند کخ‪ ،‬استقالل تهران با‬ ‫انجام بازی های جذاب و بی نظیر و تماشاگر پس��ند در‬ ‫حالیکه تا اخرین هفته ها در صدر بود در پایان به نایب‬ ‫قهرمانی اکتفا کرد‪ .‬در فصل دوم استقالل تهران گرچه‬ ‫همراه فوالد خوزستان کمترین شکست را در کارنامه‬ ‫داشت‪ ،‬اما در پایان سوم ش��د‪ .‬البته استقالل تهران این‬ ‫فصلهمبههمراهامیرقلعه نوییبازی هاییتماشاگر پسند‬ ‫و جذاب را به نمایش گذاش��ت‪ .‬اما در نهایت در فصل‬ ‫سوم قلعه نویی استقالل را قهرمان لیگ برتر کرد‪.‬‬ ‫مثلت شماره‪89‬‬ ‫کسانی بودند که او را برای تیم های پای ه راه اهن انتخاب‬ ‫کردند و بعد ناص��ر ابراهیمی او را به تیم بزرگس��االن‬ ‫راه اهن برد‪ .‬او در سال ‪ ۱۳۶۰‬به تیم ملی جوانان دعوت‬ ‫شد که نمایش قابل قبولی هم از خود ارائه کرد‪ ،‬اما چند‬ ‫ماه بعد ناص��ر ابراهیمی در اس��فند ‪ ۱۳۶۰‬از راه اهن به‬ ‫ش��اهین رفت‪ .‬ابراهیمی از میان تمام بازیکنان نخبه ای‬ ‫که در راه اهن داش��ت تنها امیر قلعه نویی را به شاهین‬ ‫برد‪ .‬شاهین ملی پوشان زیادی در ان روزها داشت‪ .‬نادر‬ ‫فریادشیران‪ ،‬دینورزاده‪ ،‬نصراهلل عبداللهی‪ ،‬صادقی‪ ،‬حمید‬ ‫مجد تیموری و علی حیدری از این جمع بودند‪ .‬سال اول‬ ‫و دوم فعالیت ابراهیمی در شاهین پر تنش بود‪ .‬سال ‪۶۳‬‬ ‫شاهین را رها کرد و جای خود را برای مدت کوتاهی به‬ ‫محراب شاهرخی سپرد‪ .‬او نیز بعد از چند ماه جای خود‬ ‫را به نصراهلل عبداللهی داد‪ .‬پس از خداحافظی صادقی و‬ ‫رفتن دینورزاده‪ ،‬اردشیر ‪ ۲۲‬س��اله به عنوان کاپیتان تیم‬ ‫انتخاب شد‪ .‬اواسط لیگ س��ال ‪ ۶۶‬پس از پیروزی دو‬ ‫بر صفر برابر پرسپولیس‪ ،‬شاهین ر ا ترک کرد و به السد‬ ‫قطر رفت‪.‬‬ ‫قلعه نویی تنها یک گل زده ان هم به کویت دیده می شود‪.‬‬ ‫وی در س��ال ‪ ۱۳۶۸‬دچار مصدومیت ش��دیدی شد‪.‬‬ ‫قلعه نویی دو مرتبه مصدومیت جدی را تجربه کرد که‬ ‫یک بار ان در سال ‪ ۱۳۷۳‬بود‪.‬‬ ‫‪65‬‬ ‫چهارمین فصل حضور در ابی پوشان دو قهرمانی‬ ‫داشت؛ قهرمانی در جام حذفی و قهرمانی در لیگ برتر‪.‬‬ ‫در این فص��ل ارش برهانی که فصل قبل از جمله‬ ‫دالیل اخراج ناصر حجازی و فیروز کریمی بود‪ ،‬اقای‬ ‫گل لیگ برتر لقب گرفت و استقالل عنوان بهترین خط‬ ‫حمله و دفاع و همچنین بیشترین برد و بهترین تفاضل‬ ‫و بهترین تیم بازی های خارج خان��ه را از ان خود کرد‪.‬‬ ‫همچنین بازیکنانی چون وحید طالب لو‪ ،‬پیروز قربانی‪،‬‬ ‫امیر حسین صادقی‪ ،‬خسرو حیدری‪ ،‬سیاوش اکبرپور‪،‬‬ ‫در زمان مربیگری وی در اس��تقالل به دوران اوج خود‬ ‫رسیدند‪ .‬امیر قلعه نویی در لیگ هشتم نقش بسزایی در‬ ‫بازگشت ارش برهانی به روزهای اوج خود داشت‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫سرمربیگری سپاهان و تکرار قهرمانی‬ ‫او بعد از جدایی از استقالل سوم خرداد ‪ ۱۳۸۸‬برای‬ ‫یک سال به صورت رسمی با تیم سپاهان قرارداد بست‬ ‫و هدایت این تیم را در لیگ برت��ر فوتبال ایران ‪۸8-89‬‬ ‫بر عهده گرفت و توانست در پایان این تیم را قهرمان لیگ‬ ‫کند‪ .‬وی همچنین در تاریخ پنجم خرداد ‪ ۱۳۸۹‬قرارداد‬ ‫خود را با تیم فوتبال سپاهان برای دو سال دیگر تمدید‬ ‫کرد و توانست تیم فوتبال سپاهان را در دو دوره متوالی‬ ‫لیگ برتر ایران در فصل های ‪ ۸8-۸9‬و ‪ ۸۹-۹۰‬قهرمان‬ ‫کند‪ .‬تیم ملی فوتبال ایرانوی ب��رای هدایت تیم ملی از‬ ‫همکاری ابراهیم زاده‪ ،‬پیروانی‪ ،‬اقاجانیان‪ ،‬بوس��تانی و‬ ‫حتی مظلومی اس��تفاده می کرد‪ .‬با این حال تیم ملی در‬ ‫رقابت های جام ملت های اسیا (‪ )۲۰۰۷‬در یک چهارم‬ ‫نهایی با ضرب��ات پنالتی در مقاب��ل کره جنوبی حذف‬ ‫ی که استقالل بدون سرمربی بود‬ ‫شد‪.‬قلعهنویی هنگام ‬ ‫گفت‪« :‬سال اینده بدون شک در استقالل نخواهم بود‪.‬‬ ‫حتی اگر با تیمی هم قرارداد امضا نکنم یک فصل بیرون‬ ‫می مانم و استراحت می کنم اما به استقالل نمی روم‪ .‬فصل‬ ‫ی قرارداد امضا نکنم‪ ،‬می روم کشاورزی‬ ‫اینده اگر با تیم ‬ ‫می کنم»‬ ‫مثلت شماره‪89‬‬ ‫نزاع سخت ژنرال با عزیز محمدی‬ ‫لو انتقاالت تاکید داشت‬ ‫سازمان لیگ در فصل نق ‬ ‫که هیچ بازیکن یا مربی حق ندارد باالتر از سقف قرارداد‬ ‫دریافت کند‪ .‬بس��یاری از اهالی فوتب��ال با این تصمیم‬ ‫فدراسیون فوتبال مخالف بودند‪ ،‬اما هیچ کس مقابل این‬ ‫تصمیم یک طرفه قد علم نکرد‪ .‬اما امیر قلعه نویی در این‬ ‫خصوص واکنش سختی نشان داد و تاکید کرد که سقف‬ ‫قرارداد را قبول ندارد و برای دادن تعهد به سازمان لیگ‬ ‫نخواهد رفت‪ .‬هر چند این ماجرا باالخره با وساطت یکی‬ ‫لو فصل شد‬ ‫از اعضای هیات رئیسه فدراسیون فوتبال ح ‬ ‫امابااینحالقلعه نوییبهمصاحبه هایشعلیهتصمیمات‬ ‫س��ازمان لیگ همچنان ادامه می ده��د‪ .‬او در واکنش به‬ ‫احضارش به سازمان لیگ در مورد قرارداد غیرقانونی‬ ‫‪ ۹۰۰‬میلی��ون تومانی با تراکتورس��ازی خ��ودش را با‬ ‫مارادونا و دادکان مقایسه کرد‪« :‬سازمان لیگ نمی روم و‬ ‫تعهد هم نمی دهم‪ .‬مگر مارادونا سقف قرارداد را رعایت‬ ‫کرده که من رعایت کنم؟!اگر هم اصرار کنند‪ ،‬مشکلی‬ ‫نیست‪ .‬می نشینم در خانه و استراحت می کنم‪ .‬مگر االن‬ ‫بزرگواری مثل دادکان چه کاری انجام می دهد؟» او در‬ ‫اعتراض به قانون سقف قراردادها ادعا کرد که فدراسیون‬ ‫باعث ازهم پاشیدگی سپاهان شد ه است؛ اظهار نظری که‬ ‫رئیس هیات مدیره سپاهان در واکنش به ان گفته است‪:‬‬ ‫«در مذاکراتی که با قلعه نویی داشتم‪ ،‬وی خواستار اضافه‬ ‫شدن ‪ 20‬درصد به مبلغ قرارداد خود برای فصل جدید‬ ‫رقابت های لیگ برتر بود‪ .‬قبول درخواست قلعه نویی‬ ‫برای افزایش قراردادش با عنای��ت به اینکه میزان مبلغ‬ ‫قرارداد این مربی در تیم س��پاهان قابل توجه بود‪ ،‬برای‬ ‫‪66‬‬ ‫باشگاه سپاهان امکان پذیر نبود‪ .‬این باشگاه همچنان برای‬ ‫پرداخت مبلغ قرارداد قلعه نویی تحت فشار ارگان های‬ ‫نظارتی قراردارد‪ ،‬انگاه چگونه ممکن بود درخواست‬ ‫ایشان را اجابت کنیم‪».‬‬ ‫مایلی کهن دشمن سرسخت قلعه نویی‬ ‫حاال کمتر کسی است که نداند محمد مایلی کهن‬ ‫و امیر قلعه نویی تا چه حد با یکدیگ��ر اختالف دارند‪.‬‬ ‫اتهام تبانی را اخی��را محمد مایلی کهن در یک مصاحبه‬ ‫تلویزیونی اع�لام کرد‪« :‬من تیمی را س��راغ دارم که در‬ ‫دیدار رفت جام حذفی نتوانس��ت نتیج��ه بگیرد و در‬ ‫دیدار برگش��ت بازیکن حریف را خرید و این موضوع‬ ‫باعث شد قهرمان ش��ود‪ .‬فصل اینده همان بازیکن به‬ ‫تیم قهرمان ملحق شد‪ ».‬ماجرای مورد اشاره مایلی کهن‬ ‫به فینال جام حذفی ‪ ۱۳۸۴‬بین دو تیم اس��تقالل و پگاه‬ ‫گیالن بازمی گردد که پگاه بعد از پیروزی یک بر صفر در‬ ‫بازی رفت‪ ،‬در بازی برگشت با سه گل مغلوب حریف‬ ‫شد‪ .‬بازیکن مورد اشاره مایلی کهن هم کسی جز ابراهیم‬ ‫تقی پور‪ ،‬مدافع س��ابق فوتبال ایران نیست‪ .‬بازیکنی که‬ ‫فصل بعد از پگاه به استقالل رفت‪ .‬قلعه نویی در واکنش‬ ‫به این مصاحبه تنها مایلی کهن را ب��ه خدا واگذارکرد‪.‬‬ ‫البته صحبت های مایلی کهن را فرهادمجیدی و مجید‬ ‫جاللی تایید کردند‪ .‬اما قلعه نویی در واکنش به این اتهام‬ ‫گفته است‪« :‬هر کس تبانی کرده به خدا واگذار می کنم‪».‬‬ ‫گویا این دو نفر در لیگ یازدهم قصد ندارند در حمله به‬ ‫یکدیگر کوتاهی کنند‪.‬‬ ‫رابطه قلعه نویی و حجازی‬ ‫امیر قلعه نویی و مرحوم حج��ازی رابطه خوبی با‬ ‫یکدیگر نداش��تند‪ .‬این اختالف از زمان سرمربیگری‬ ‫قلعه نویی در استقالل شروع شد‪ ،‬چون ناصر حجازی‬ ‫اعتقاد داش��ت امی��ر برای به دس��ت اوردن پس��ت او‬ ‫ش��یطنت هایی نیز مرتکب شده اس��ت‪ .‬این اختالف‬ ‫ت��ا اخرین روزه��ای عمر حج��ازی نیز پا برج��ا بود‪.‬‬ ‫در حالی ک��ه جامعه ورزش ع��زادار م��رگ او بودند‪،‬‬ ‫افتخارات دوران مربیگری‬ ‫قهرمانی در جام حذفی ‪ ۸0-81‬به همراه‬ ‫تیم استقالل تهران‬ ‫نایب قهرمانی در لیگ برتر فوتبال ایران‬ ‫‪ ۸۲-۸۳‬به همراه تیم استقالل تهران‬ ‫سومی در لیگ برتر فوتبال ایران ‪۸3-۸4‬‬ ‫به همراه تیم استقالل تهران‬ ‫قهرمانی در لیگ برتر فوتبال ایران‬ ‫‪ ۸4-۸5‬به همراه تیم استقالل تهران‬ ‫قهرمانی در بازی های قهرمانی غرب اسیا‬ ‫‪ ۲۰۰۷‬به همراه تیم ملی فوتبال ایران‬ ‫قهرمانی در جام حذفی ‪ 1386-۸۷‬به‬ ‫همراه تیم استقالل تهران‬ ‫قهرمانی در لیگ برتر فوتبال ایران‬ ‫‪ ۸7-۸8‬به همراه تیم استقالل تهران‬ ‫قهرمانی در لیگ برتر فوتبال ایران‬ ‫‪ ۸8-۸9‬به همراه تیم سپاهان اصفهان‬ ‫قهرمانی در لیگ برتر فوتبال ایران‬ ‫‪ 89-90‬به همراه تیم سپاهان اصفهان‬ ‫امیر قلعه نویی ادعا کرد در سال ‪ ۷۵‬مامور شد ه است تا‬ ‫ناصرحجازی را به استقالل بیاورد‪ .‬البته امیر قلعه نویی‬ ‫برای گفتن تس��لیت به خانه حجازی نرفت و پیراهن‬ ‫مشکی نیز به تن نکرد‪ .‬البته قبل از مرگ حجازی هنگام‬ ‫بستری در بیمارستان کس��ری به عیادت وی رفت‪ ،‬که‬ ‫ابتدا هواداران ناصر حجازی مانع ورود او به بیمارستان‬ ‫شدند‪ .‬اتوسا حجازی‪ ،‬دختر ناصر حجازی در واکنش‬ ‫به مصاحبه قلعه نویی در برنامه نود گفت‪« :‬من می گویم‬ ‫اگر ایشان می خواست خاطره تعریف کند سه روز زودتر‬ ‫تعریف می کرد تا بابام زنده باش��د و جوابش را بدهد‪.‬‬ ‫قلعه نویی خیلی ادعای مس��لمانی دارد اما اگر مسلمان‬ ‫است درس��ت نیست پشت س��ر مرده حرف بزند‪ .‬این‬ ‫حرکت ایشان خیلی زشت بود‪ .‬این اقا دیگر اسم پدرم‬ ‫را به زبان نیاورد‪ .‬ایشان حتی به مردن پدرم هم حسادت‬ ‫می کند‪ .‬من از ایشان خواهش می کنم دیگر اسم پدرم را‬ ‫به زبان نیاورد چون پدرم در ان دنیا هم ناراحت می شود‬ ‫که کسی مثل قلعه نویی اسمش را به زبان بیاورد‪ .‬به خاطر‬ ‫اینکه قلعه نویی در مراسم پدرم نبود هم از ایشان تشکر‬ ‫می کنم چون پدرم خوشحال شد که ایشان در مراسمش‬ ‫شرکت نکرد‪».‬‬ ‫قلعه نوی��ی که در فوتب��ال ایران به ژن��رال معروف‬ ‫اس��ت اکنون در چند جبهه میجنگد‪ .‬در لی��گ برتر و با‬ ‫تراکتور سازی که خیلی ها میخواهند او وتیمش موفق‬ ‫نش��وند‪ .‬چالش اش با عزیزمحمدی همچنان ادامه دار‬ ‫است‪ .‬مایلیکهن دست از سر او برنمی دارد و مخالفانش‬ ‫در استقالل چراغ دش��منی او و حجازی را روشن نگاه‬ ‫میدارند‪ .‬اینها انگار از مصائب ژنرال بودن است‪g .‬‬ ‫چیزی به نام شجاعت‬ ‫امیر حاج رضایی‬ ‫‪2‬‬ ‫حرف م��ی زد و مش��اوره می گرفت‪ .‬از طرفی س��بد‬ ‫تمرینی و برنامه های او برای بازیکنان در حد مطلوب‬ ‫و اس��تاندارد قرار دارد که همه اینها کمک زیادی به‬ ‫موفقیت های امیر قلعه نویی داشته و با اینها او به این‬ ‫رتبه و مقام رسیده است‪.‬‬ ‫خیلی ه��ا می گوین��د امیر قلعه نوی��ی تیمش در‬ ‫سه سال گذشته قهرمان ش��ده چون مهره و بازیکنان‬ ‫استثنایی در ترکیب خود داشته است‪ .‬در اصل بعضی‬ ‫از دوستان معتقد هستند هر مربی هدایت سپاهان دو‬ ‫فصل گذش��ته را بر عهده می گرفت دو سال قهرمان‬ ‫لیگ می شد‪ .‬در شرایطی که ش��خصا این حرف ها را‬ ‫قبول ندارم‪ .‬چون س��تاره ها تیم را نمی س��ازند‪ ،‬بلکه‬ ‫این تیم است که س��تاره می س��ازد‪ .‬می توانم به شما‬ ‫بگویم اگر سپاهان را با این همه مهره به مربیان دیگری‬ ‫می دادیم محال بود بتوانند دو سال پیاپی به قهرمانی‬ ‫در لیگ برسند‪ .‬کار کردن با س��تاره ها هنر می خواهد‬ ‫ک��ه امی��ر قلعه نوی��ی ان را دارد‪ .‬او در هفته های اول‬ ‫بازیکن ملی پوش و پر اوازه را نیمکت نشین کرد‪ ،‬فقط‬ ‫برای اینکه ب��ه کار معترض ب��ود‪ .‬قلعه نویی تا حدی‬ ‫س��خت گیری کرد که خود بازیکن متوجه اشتباهش‬ ‫شد‪ .‬هر مربی دیگری ممکن اس��ت از کنار گذاشتن‬ ‫بازیکن ملی پوش بترسد‪ .‬اما این خصوصیت در کار‬ ‫امیر دیده نشده اس��ت‪ .‬این مربی به خوبی به شرایط‬ ‫بازیکن��ان در تمرین تیم اش��راف دارد و به تمام معنا‬ ‫ورزش‬ ‫قلعه نویی دو بار با سپاهان قهرمان لیگ برتر ایران شد‬ ‫مدیر اس��ت‪ .‬پرس��پولیس چند س��ال قبل با کلی‬ ‫ستاره نتوانست با وینکو بگوویچ نتایج قابل قبولی‬ ‫در لی��گ برتر بگی��رد‪ .‬در حالی ک��ه خیلی ها فکر‬ ‫می کردند با توج��ه به بازیکنانی ک��ه در تیم بودند‬ ‫پرسپولیس��ی ها قهرمانی لیگ برت��ر را از ان خود‬ ‫کنند‪ .‬ولی این اتفاق نیفتاد‪ .‬مربی باید هنر مدیریت‬ ‫تیم را داشته باشد‪ .‬امار نشان می دهد امیر قلعه نوعی‬ ‫در حال حاضر بهترین مربی ایران اس��ت‪ .‬تیم های‬ ‫او هجومی بازی می کنند و هر سال تعداد گل های‬ ‫زده تیم های او باالست‪ .‬در کنار تفکرات هجومی‪،‬‬ ‫ امیر ارتباطش با بازیکنان بسیار خوب است‪ .‬البته‬ ‫رابطه از باال به پایین به شکلی که بازیکنان شاداب و‬ ‫هماهنگ باشند‪ .‬امیر قلعه نویی می تواند از اینکه االن‬ ‫هست بهتر ش��ود‪ .‬چون‬ ‫توانایی و انگی��زه اش را‬ ‫دارد‪ .‬من ندیدم بازیکنی‬ ‫به سمت قلعه نویی برود‬ ‫و از او انتق��اد کند‪ .‬چون‬ ‫می دان��د بای��د کارش را‬ ‫انجام بده��د‪ .‬در غیر این‬ ‫صورت بای��د به نیمکت‬ ‫ملحق شود‪ .‬اما باید به یک‬ ‫نکته هم اش��اره کنم؛ من‬ ‫قانون م��ن دراوردی در‬ ‫مورد س��قف قرارداد را‬ ‫اصال قبول ندارم‪ .‬اقایان‬ ‫یک کار غیر کارشناس��ی‬ ‫ش��ده را در قال��ب یک‬ ‫قانون به همه ابالغ کردند‪.‬‬ ‫به این ترتیب چ��را باید‬ ‫امیر ‪ 350‬میلی��ون بگیرد‬ ‫و ی��ک مربی دیگ��ر که‬ ‫نتیجه نمی گیرد هم همین‬ ‫مبلغ؟ این قانون به فوتبال‬ ‫ای��ران ضرب��ه می زند و‬ ‫مدیران فدراس��یون باید‬ ‫در این ب��اره ورود کنند‪.‬‬ ‫قلعه نوی��ی بهترین نتایج‬ ‫را گرفته و از نظر اماری‬ ‫بهترین مربی ایران اس��ت‪ .‬اما داشتند با این چیزی‬ ‫که اس��مش را برای توجیه کارش��ان گذاش��ته اند‬ ‫قانون‪ ،‬او را محروم می کردند‪ .‬روش��ی که اقایان‬ ‫در پیش گرفته اند با روح فوتبال و استاندارد های‬ ‫بین المللی این رشته بیگانه است‪ .‬کیفیت انجام کار‬ ‫در همه ادم ها متفاوت اس��ت‪ .‬میزان دستمزد هم‬ ‫باید بر اس��اس این تفاوت ها باش��د‪ ،‬نه قوانین من‬ ‫در اوردی‪ .‬قلعه نویی حق داش��ت ناراحت شود‪.‬‬ ‫او واقعا اگر تعامل نمی ش��د یک سال خانه نشین‬ ‫می شد و این یعنی س��وزاندن مربی ای که بهترین‬ ‫نتایج را در فوتبال ایران می گیرد‪g .‬‬ ‫مثلت شماره‪89‬‬ ‫به اعتق��اد من مربیگ��ری در دو بخش اصلی‬ ‫ذاتی و فنی خالصه می شود‪ .‬در مورد امیر قلعه نویی‬ ‫می توانم به جمله ای اش��اره کنم که چندان جدید‬ ‫نیست‪ .‬او ذاتا مربی اس��ت و برای این کار ساخته‬ ‫شده است‪ .‬در طول ‪ 20‬ماهی که کنار او کار کردم‬ ‫مسائلی را دیدم که اعتقادم به او بیشتر هم شد‪ .‬امیر‬ ‫ذاتا فاکتور بزرگی به نام شجاعت را در خودش دارد‬ ‫که بهترین اس��تفاده را از این امتیاز بزرگ می برد‪.‬‬ ‫بارها ش��ده که در س��خت ترین لحظ��ات دیده ام‬ ‫تصمیماتی جسورانه گرفته که ممکن بوده شرایط‬ ‫را برای تیمش بحرانی کند ام��ا قلعه نویی با انجام‬ ‫ان ورق را به نفع تیمش‬ ‫برگردانده است‪.‬‬ ‫امیر مربی باهوش��ی‬ ‫است که می داند دارد چه‬ ‫کار می کند و به همین دلیل‬ ‫به اح��دی اجازه نمی دهد‬ ‫در برنامه ه��ای کاری اش‬ ‫اختالل ایجاد کند‪ .‬ا و ترسی‬ ‫از اینکه فرد متخلف را که‬ ‫انتظاراتش را بر اورده نکرده‬ ‫است کنار بگذارد‪ ،‬ندارد‪ .‬به‬ ‫همین دلیل در تیم هایی که‬ ‫قلعه نوییسرمربیاناست‬ ‫همه به این فکر می کنند کار‬ ‫خودشان را درست انجام‬ ‫بدهند‪ ،‬در غیر این صورت‬ ‫می دانند دیگ��ر جایی در‬ ‫تفکرات مربی ندارند‪.‬‬ ‫از نظر فن��ی هم باید‬ ‫امیر قلعه نویی را در زمره‬ ‫مربی��ان خوب ق��رار داد‪.‬‬ ‫اعتقاد به مشاوره گرفتن از‬ ‫افراد مختلف و گوش دادن‬ ‫به نظرات و پیش��نهادات‬ ‫اطرافی��ان و از همه مهم تر‬ ‫استفاده از نکات فنی است‬ ‫که می توان به ان در مورد مربیگری امیر اش��اره کرد‪.‬‬ ‫قلعه نویی سعی می کند هر کاری را به فردی واگذار‬ ‫کند که بیش��ترین توانایی را در ان زمینه برای انجام‬ ‫کار داشته باشد‪ .‬او تمام پرونده های اماری و فنی را‬ ‫با مربیان و مش��اورانش در میان می گذاشت و ازانها‬ ‫می خواست تمام نقطه نظرات را به او بگویند تا بهترین‬ ‫کار انجام شود‪.‬‬ ‫در طول هفته هم دو تا س��ه جلسه با اعضای‬ ‫کادر فنی و دو جلس��ه فنی با بازیکنان در دستور‬ ‫کارش قرار دارد‪ .‬در همین تیم س��پاهان هم زیاد‬ ‫در مورد مس��ائل مختلف روانی و فن��ی تیم با من‬ ‫درباره کسی که ذاتا مربی است‬ ‫‪67‬‬ ‫پاسخ امیر قلعه نویی به منتقدانش در گفت وگو با مثلث‬ ‫ببخشید که قهرمان می شوم‬ ‫حسین قهار‬ ‫امیر قلعه نویی هر جا که باشد کلی حرف و حدیث و شایعه کنار نامش ردیف می شود‪ ،‬با تمام این اوصاف هر‬ ‫جا می رود قهرمان می ش��ود؛ انگار نه انگار که به او می گویند یک مربی س��نتی که نتایج بازی تیمش بیرون از‬ ‫زمین رقم می خورد‪ .‬امیر در شرایطی کارش را با تراکتور شروع کرد که حتی تا یک قدمی خانه نشین شدن هم‬ ‫پیش رفت‪ ،‬اما با حمایت تاج مجوز مربیگری او صادر ش��د‪ .‬برای اینکه با امیر قلعه نویی حرف بزنیم بهانه های‬ ‫زیادی داشتیم‪.‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ورزش‬ ‫از چند هفت��ه مانده به پایان لی��گ برتر دهم‬ ‫بحث حضور ش��ما در تبریز و سرمربیگری در‬ ‫ تراکتور سازی مطرح بود‪ .‬باالخره هم این اتفاق‬ ‫افتاد‪.‬‬ ‫‪ l‬من ان موق��ع برنامه ام این بود ک��ه در اصفهان‬ ‫یک سال دیگر بمانم و کار این تیم را در لیگ قهرمانان اسیا‬ ‫تمام کنم‪ .‬اما متاسفانه این اتفاق نیفتاد‪ .‬بعد از قطعی شدن‬ ‫جدایی ام از سپاهان مدیران باشگاه تراکتور سازی به من‬ ‫پیشنهاد همکاری دادند که مذاکرات نتیجه داد و سرمربی‬ ‫این تیم مردمی و با سابقه و خوب شدم‪.‬‬ ‫خیلی ها هنوز برایش��ان س��وال است که دلیل‬ ‫اصلی امیر قلعه نویی برای جدایی از سپاهان چه‬ ‫بود‪ .‬ان هم در ش��رایطی که این تیم را به جمع‬ ‫هشت تیم برتر اسیا رسانده بودید؟‬ ‫‪ l‬ببینید‪ ،‬م��ن در این مورد تا ح��دودی صحبت‬ ‫کرده ام‪ .‬لپ مطلب این است که شاکله اصلی تیم و نفرات‬ ‫مورد نظرمنراحفظنکردند‪.‬درواقعاقایحسینی‪،‬رئیس‬ ‫هیات مدیره باشگاه به من گفت می خواهیم سقف قرارداد‬ ‫را رعایت کنیم‪ .‬من هم گفتم خداحافظ‪ .‬در واقع به خاطر‬ ‫این برنامه انها‪ ،‬بازیکنان خوب تیم جدا ش��دند و دیگر‬ ‫ش��رایط برای همکاری مهیا نبود و من اصفهان را بعد از‬ ‫دو سال خوب ترک کردم‪.‬‬ ‫و به تراکتور سازی رفتید‪.‬‬ ‫‪ l‬ارزوی هر مربی اس��ت که در تبریز س��رمربی‬ ‫ش��ود‪ .‬اعتراف می کنم از قبل خیلی دوست داشتم یک‬ ‫روز سرمربی تراکتور سازی تبریز ش��وم‪ .‬هواداران تیم‬ ‫سال گذشته در اصفهان و تبریز به من لطف داشتند و من‬ ‫را شرمنده خودشان کردند‪ .‬همان جا بود که عاشق انها‬ ‫شدم‪ .‬این چند وقتی که در تبریز هستم مردم به من خیلی‬ ‫محبت دارند و مرا شرمنده می کنند‪ ،‬انشااهلل بتوانیم با امید‬ ‫به خدا و اهل بیت‪ ،‬مردم را خوشحال کنیم‪ ،‬در کل علت‬ ‫اصلی پیوستن من به تراکتور‪ ،‬مردم خوب اذربایجان بود‪.‬‬ ‫االن افتخار می کنم سرمربی تراکتور سازی تبریز هستم‪.‬‬ ‫از شرایط تیم راضی هستید؟‬ ‫‪ l‬در مورد کلی��ت تیم همه چیز خوب اس��ت و‬ ‫بازیکنان خوبی جذب کرده ایم‪ .‬تمرینات خوبی هم انجام‬ ‫دادیم‪ .‬هدف ها مشخص است و همه تالش می کنیم به‬ ‫اهداف مان برسیم‪.‬‬ ‫درباره بحث تکراری قول قهرمانی چه نظری‬ ‫دارید؟‬ ‫‪ l‬من ب��رای هزارمین بار می گوی��م هرکس قول‬ ‫قهرمانی بدهد مربی نیست‪ .‬چون فوتبال است و هزار و‬ ‫یک اتفاق‪ .‬ممکن است با یک اشتباه جمعی یا شخصی‬ ‫و مسائل خاص در کمال ناباوری نتیجه ای رقم بخورد‬ ‫که هیچ کس تص��ورش را ن��دارد‪ ،‬اما دوس��ت دارم با‬ ‫ تراکتور س��ازی به موفقیت برس��م‪ .‬من یک بار هم قول‬ ‫قهرمانی نداده ام و بعضی ه��ا می خواهند با مطرح کردن‬ ‫مثلت شماره‪89‬‬ ‫‪68‬‬ ‫این بحث ها در کار تیم و م��ن بگذارند‪ .‬مردم باید بدانند‬ ‫امیر قلعه نوی��ی هیچ وقت قول ن��داده اما چه��ار دوره‬ ‫تیم هایش قهرمان لیگ برتر شده است‪.‬‬ ‫به هر حال در هر تیم که مربیگری کنید توقعات‬ ‫از شما باالست؟‬ ‫‪ l‬خودم هم می خواهم کاری را انجام می دهم که‬ ‫درست باشد‪ .‬ما می خواهیم به امید خدا بازی های لیگ را‬ ‫یکی پس از دیگری با ارائه بازی های زیبا به پایان برسانیم‬ ‫تابهیکنتیجهخوببرسیم‪.‬قبلازقهرمانشدنبهگرفتن‬ ‫سهمیه اسیا فکر می کنم‪ .‬این تراکتور سازی با هواداران‬ ‫خونگرمی که دارد باید در لیگ قهرمانان اس��یا حضور‬ ‫داشته باشد‪.‬‬ ‫باشگاه بازیکنان مورد نظر شما را جذب کرد؟‬ ‫‪ l‬با توجه به نیازهایی که داشتیم بازیکنان خوبی‬ ‫جذب کردی��م‪ .‬البته محم��د نصرتی و جاس��م کرار و‬ ‫تیموریان از جمع ما جدا ش��دند‪ .‬باشگاه نتواست با انها‬ ‫برای ماندن در تراکتورسازی توافق کند‪ .‬اگر تیموریان و‬ ‫کرار می ماندند خوب می شد‪ .‬اما من هیچ وقت به ستاره ها‬ ‫تکیه نمی کنم‪ .‬معتقدم این تیم است که ستاره می سازد‪.‬‬ ‫همین االن هم بازیکنان خوبی داری��م که من را به اینده‬ ‫امیدوار کرده اند‪.‬‬ ‫درس��ت اس��ت ک��ه بع��د از حض��ور در‬ ‫ تراکتور سازی از مدیران باشگاه خواستید که‬ ‫رنگ پیراهن تیم تغییر کند؟‬ ‫‪ l‬این هم از ان حرف های خنده دار اس��ت‪ .‬من به‬ ‫رنگ پیراهن تیم چ��ه کار دارم؟ بعضی ها در مورد رنگ‬ ‫پیراهن تراکتورسازی ش��یطنت هایی داشتند‪ .‬من قبال‬ ‫توضیح داده ام و االن هم می گوی��م که من به ارمان های‬ ‫افراد و باشگاه ها احترام می گذارم و ارمان تراکتورسازی‬ ‫و رنگ پیراهن ان معلوم است‪ .‬بنابراین من برای بعضی ها‬ ‫که از روی شیطنت می گویند قلعه نویی گفته رنگ پیراهن‬ ‫باید عوض ش��ود‪ ،‬متاس��فم‪ .‬االن به رنگ قرمز پیراهن‬ ‫ تراکتور سازی و مردم ان احترام می گذارم و برای موفقیت‬ ‫ان تالش می کنم‪ .‬ضمن اینکه فوتبال حرفه ای شده است‪.‬‬ ‫گذشتهمنمشخصاستوهمهمی دانندکهیکاستقاللی‬ ‫هستم ان هم از مکتب شاهین‪.‬‬ ‫برسیم به استقاللی که همیشه شما الترناتیوی‬ ‫برای مربیانی که در این تیم کار می کنند هستید‪.‬‬ ‫‪ l‬ببینید‪ .‬خدا را شاهد می گیرم از روزی که از این‬ ‫تیم جدا ش��دم هیچ وقت به خودم اجازه ن��دادم درباره‬ ‫مسائل داخلی تیم و باشگاه حرف بزنم‪ .‬از موفقیت این‬ ‫تیم خوشحال شده ام و با باخت ان هم ناراحت‪ .‬هر وقت‬ ‫همکهعلیهمنحرفزدنددرمصاحبه هایمگفتمکهبهتیم‬ ‫خودشان فکر کنند‪ .‬من سرم برای حاشیه درد نمی کند‪.‬‬ ‫حوصله این بازی ها را ندارم‪ .‬چون کارهای مهمتری دارم‪.‬‬ ‫اما عنوان ش��ده امیر قلعه نوی��ی دنبال نیمکت‬ ‫استقالل است؟‬ ‫‪ l‬انهایی که ای��ن حرف های بیه��وده را می زنند‬ ‫حافظه شان خیلی ضعیف اس��ت‪ .‬من اگر می خواستم‬ ‫سرمربی استقالل شوم پیش از شروع فصل گذشته این‬ ‫اتفاق می افتاد‪ .‬خدا وکیلی خودم بنا به دالیلی نخواستم‬ ‫س��رمربی اس��تقالل ش��وم‪ .‬این اقایان نگران نباش��ند‬ ‫امیر قلعه نویی به نیمکت اس��تقالل فکر نمی کند‪ .‬من با‬ ‫استقالل به هر عنوانی که دلم می خواست رسیده ام‪ .‬اقایان‬ ‫بهجایفکرکردنبهمنبهفکرموفقیتاستقاللوقهرمان‬ ‫کردن این تیم مردمی باشند‪ .‬چه کار دارندبه امیر قلعه نویی!‬ ‫ولی ناهاری که با علی فت��ح اهلل زاده خوردید‬ ‫کلی شائبه به وجود اورد!‬ ‫‪ l‬کارم دیگر به جایی رسیده که برای غذا خوردنم‬ ‫هم حرف درست می کنند‪ .‬ما با اقای فتح اهلل زاده یک ناهار‬ ‫دوستانه خوردیم همین‪ .‬حاال بعد از این اتفاق کلی شایعه‬ ‫کنارهمردیفکردندکهقلعه نوییفالن‪،‬قلعه نوییبهمان‪.‬‬ ‫االن چه شد؟ امیر قلعه نویی امد و شد سرمربی استقالل؟‬ ‫کسانی که شایعه درست می کردند جواب بدهند دیگر‪.‬در‬ ‫ان جلسه هیچ حرفی از همکاری به میان نیامد‪ .‬متاسفانه‬ ‫عده ای از کاه ‪ ،‬کوه می سازند و مسائل را بزرگ می کنند‪.‬‬ ‫انهایی که مرا می شناسند‪ ،‬می دانند که امیر هر حرفی بزند‪،‬‬ ‫پایش می ایس��تد و تا زمانی که مردم اذربایجان مرا الیق‬ ‫خود بدانند و من هم احس��اس کنم می توانم به این تیم‬ ‫کمک کنم‪ ،‬در خدمت تراکتور و هوادارانش خواهم بود‪.‬‬ ‫امیر قلعه نویی گفت سرمربی استقالل نمی شوم و نشد!‬ ‫در ابتدای حضورتان د ر تراکتور سازی هم کلی‬ ‫حاشیه پیرامون قراردادتان درست شد‪.‬‬ ‫‪ l‬من در این سال ها به این کارها عادت کرده ام هر‬ ‫سال یک سناریو درس��ت می کنند تا تیمی که من در ان‬ ‫هستم و خودم را وارد حاشیه کنند‪ .‬اما این چیز ها تاثیری‬ ‫در کارم ندارد‪ .‬توکلم به ان باالیی است و به قول معروف‬ ‫با او البی می کنم‪.‬‬ ‫باالخره شما کوتاه امدید یا سازمان لیگ برتر؟‬ ‫‪ l‬مهم نیس��ت‪ .‬فعال بگذارید ببینیم چه می شود‪.‬‬ ‫(می خندد)‬ ‫یعنی سقف را رعایت کردید؟‬ ‫‪ l‬ببینید‪ .‬من هم می توانستم مثل خیلی های دیگر‬ ‫دست به کارهای ان چنانی بزنم و جور دیگری پول در‬ ‫بیاورم‪ .‬اینکه مربیان دیگر چه کار می کنند به خودش��ان‬ ‫مربوط اس��ت‪ .‬امیر قلعه نویی می توانس��ت برود الکی‬ ‫تعهد نامه را پر کند‪ .‬اما من اهل سیاه بازی نیستم‪ .‬حقیقت را‬ ‫گفتم‪ .‬باز هم می گویم مشکل فوتبال ایران سقف قرارداد‬ ‫نیست‪ .‬ایراد کار جای دیگری است که باید ان را درست‬ ‫کرد‪ .‬من باز هم می گویم مخالف قانون س��قف قرارداد‬ ‫هستم‪.‬‬ ‫االن با مدیران سازمان لیگ برتر قهر هستید؟‬ ‫‪ l‬رفاقت من با س��ردار عزیز محمدی سر جایش‬ ‫اس��ت‪ .‬خودش هم این موضوع را خ��وب می داند‪ .‬اما‬ ‫باز هم می گویم این سقف قرارداد کمکی به فوتبال ایران‬ ‫شما ابروی من را بردید‬ ‫خاطرات یک روزنامه نگار از امیر قلعه نویی‬ ‫کریم اعظمی‬ ‫‪4‬‬ ‫ورزش‬ ‫مثلت شماره‪89‬‬ ‫نمی کند که هیچ‪ ،‬بدتر ضرر هم می زند‪ .‬سپاهانی که دو‬ ‫دوره قهرمان لیگ برتر شده بود با این قانون از هم پاشید‪.‬‬ ‫این تیم داشت قهرمان اس��یا می شد‪ .‬با قدرت هم به این‬ ‫افتخار می رسید‪ .‬اگر این قانون را نمی گذاشتند که من االن‬ ‫در اصفهان بودم و به رساندن سپاهان به عنوان قهرمانی‬ ‫اسیا فکر می کردم‪ .‬متاسفانه نشد و تقدیر این بود‪ .‬من االن‬ ‫بسیارازشرایطتبریزراضیهستموبهافتخارکسبکردن‬ ‫با تراکتور سازی فکر می کنم‪.‬‬ ‫امیر خان هنوز خیلی ها می گویند ش��ما سنتی‬ ‫کار می کنید‪.‬‬ ‫‪ l‬اوال من به س��نت اعتقاد دارم و به سنتی بودن‬ ‫افتخار می کنم‪ .‬انهایی که بعضی مواقع می خواهند کار‬ ‫امیر قلعه نویی را مس��خره کنند بحث سنت را وسط‬ ‫می کشند‪ .‬من تمام کالس هاس حرفه ای مربیگری را‬ ‫گذرانده ام‪ .‬این حرف ها را بار ها شنیده ام و فقط به ان‬ ‫می خندم‪ .‬فعال اماری که هم��ه این اقایان در اورده اند‬ ‫نش��ان می دهد امیر قلعه نویی بهترین نتایج را گرفته و‬ ‫پر افتخار ترین مربی اس��ت‪ .‬این هم تقصیر من است؟‬ ‫ببخش��ید که قهرمانی کس��ب می کنم یا کارم س��نتی‬ ‫است و مش��کل دارم ولی تیم هایم قهرمان می شوند‪.‬‬ ‫امیر قلعه نویی یک مربی برنامه محور اس��ت و از این‬ ‫حرف ها گوشم پر شده اس��ت‪ .‬من ادم نترسی هستم‪.‬‬ ‫به کاری که می کنم و همکاری مشاوران و همکارانم‬ ‫ایمان دارم‪.‬‬ ‫قبول دارید در تیم ملی نتایج خوبی نگرفتید؟‬ ‫‪ l‬نه‪ .‬شما امار را درست و حسابی نگاه کنید‪ .‬من‬ ‫اتفاقا نتایج قابل قبولی در تیم ملی گرفتم‪ .‬فقط بد خواهان‬ ‫من چشم دیدنم را نداشتند‪ .‬االن هم همین طور است‪.‬‬ ‫حرف های اخیر مایلی کهن هم دوباره علیه شما‬ ‫حاشیه های زیادی را به وجود اورده است‪.‬‬ ‫‪ l‬در این فوتبال هیچ چیزی پنهان نمی ماند‪ .‬مگر‬ ‫می شود با این کارها چهار دوره قهرمان لیگ برتر شد؟‬ ‫باز هم می گویم تمام ان کس��انی که در این ماه مبارک‬ ‫قصد ضرب��ه زدن به اعتبار من را داش��تند به اهل بیت‬ ‫واگذار می کنم‪ .‬جوابشان را نمی دهم‪ .‬چون حرف های‬ ‫بیهوده می زنند‪ .‬این هم یکی از همان سناریوهایی است‬ ‫که گفتم‪ .‬اقای مایلی کهن! ابروی ادم ها دست خداست‬ ‫نه خلق او‪ .‬ان باالیی اجازه نمی دهد من خراب شوم‪.‬‬ ‫خوش��حالم که با کارنامه ام می توانم تو دهنی به تمام‬ ‫افرادی بزنم که حاشیه سازی می کنند‪ .‬اسمی از کسی‬ ‫نمی اورم‪ .‬ام��ا به کار خودم در تبری��ز فکر می کنم‪ .‬به‬ ‫خاطر تراکتور سازی فعال حرفی در این مورد نمی زنم‪.‬‬ ‫اقایان را به خدا واگذار کردم‪.‬‬ ‫در پایان فک��ر می کنید تراکتور س��ازی به چه‬ ‫مقامی در لیگ برتر برسد؟‬ ‫‪ l‬من اهداف زیادی در تبریز و ارزوهای بزرگی با‬ ‫ تراکتور سازی دارم و می خواهم به ان برسم‪ .‬کسب سهمیه‬ ‫اسیا کوچک ترین هدف ماست‪g.‬‬ ‫ اولین تماس��ی که ب��ا امیر قلعه نویی داش��تم به‬ ‫روزهای پایانی س��ومین دوره لیگ برتر برمی گردد‪.‬‬ ‫زمانی که او سرمربی استقالل بود و برای کسب اولین‬ ‫قهرمانی اش رقابت نزدیکی با پاس تهران داشت‪ .‬ان‬ ‫زمان در خبرگزاری ورزش ایران (ایپنا)که در باشگاه‬ ‫پاس مستقر بود خبرنگار بودم و در واقع قلعه نویی با‬ ‫خبرنگاری که تعلق به باشگاه پاس داشت یک رابطه‬ ‫نزدیک را اغاز کرد‪ .‬سرمربی رقیب اصلی استقالل در‬ ‫مصاحبه با خبرنگار رسانه رقیب؛ شاید این موضوع‬ ‫در نوع خودش عجیب بود ولی او یکبار به من گفت‪:‬‬ ‫« ما که می دانیم شما در باشگاه پاس هستید ولی ایرادی‬ ‫ندارد‪ .‬شما مدام در مورد ما شیطنت کنید و بعد زنگ‬ ‫بزنید مصاحبه بگیرید!» استقالل در ان سال قهرمانی‬ ‫لیگ برتر را از دس��ت داد تا پاس تهران جام را باالی‬ ‫س��ر ببرد‪ .‬باال رفتن جام قهرمانی پرده رابطه نزدیک‬ ‫من با قلعه نویی را پایین کش��ید و دلیلش این بود که‬ ‫او اعتقاد داشت خبرگزاری ایپنا با حاشیه سازی برای‬ ‫استقالل نگذاشت که این تیم قهرمان شود‪ .‬چند روز‬ ‫بعد از قهرمانی پاس بود که با قلعه نویی تماس گرفتم‬ ‫و او به محض اینکه دکمه سبز تلفن همراهش را فشار‬ ‫داد این جمل��ه را به زبان اورد‪« :‬اق��ای اعظمی‪ ،‬ما که‬ ‫قهرمان نیستیم‪ .‬بروید با اقا مجید مصاحبه کنید‪ .‬شما‬ ‫که پاس را قهرمان کردید‪ ،‬دیگر چه می خواهید‪ ».‬رابطه‬ ‫من و قلعه نویی بعد از قهرمانی پاس تا حدودی کمتر‬ ‫شد اما در چهارمین دوره لیگ برتر که استقالل باز هم‬ ‫نتوانست قهرمان لیگ برتر شود‪ ،‬این رابطه دوباره شکل‬ ‫گرفت و در پنجمین دوره لیگ برتر این رابطه نزدیک تر‬ ‫شد‪ .‬قلعه نویی حتی بس��یاری از مسائل را که دوست‬ ‫نداشت رسانه ای ش��ود با من در میان می گذاشت و‬ ‫در واقع یک اعتماد و احترام دوطرفه ای بین ما ایجاد‬ ‫ش��ده بود‪ .‬قلعه نویی بعد از موفقیت در اس��تقالل و‬ ‫در حالی که دوران اوج مربیگری اش را پش��ت س��ر‬ ‫می گذاشت راهی تیم ملی شد‪ .‬در طول هفته خیلی کم‬ ‫پیش می امد که به صورت تلفنی با این مربی در تماس‬ ‫نباش��م و حتی در رقابت های جام ملت های اسیا که‬ ‫در کشور مالزی برگزار شد جزو معدود خبرنگارانی‬ ‫بودم که شماره همراه او را داش��تم‪ .‬حتی یادم می اید‬ ‫که قبل از دیدار با کره جنوبی با او تماس گرفتم که او‬ ‫در جواب گفت‪« :‬تو حتی مرا در اسانسور هم راحت‬ ‫نمی گذاری‪ .‬اجازه بده از اسانسور بیرون بیایم بعد با‬ ‫هم حرف می زنیم‪ ».‬قلعه نویی ب��ه هیچ عنوان تصور‬ ‫نمی کرد که بعد از جام ملت های اس��یا سخت ترین‬ ‫روزهای مربیگری اش را پشت سر بگذارد‪ .‬او مقابل‬ ‫کره جنوبی شکست خورد و پس از ناکامی در ضربات‬ ‫پنالتی به ایران برگش��ت‪ .‬این بهتری��ن فرصت برای‬ ‫منتقدان قلعه نویی بود تا به شدت او را مورد انتقاد قرار‬ ‫دهند‪ .‬این مرب��ی در ان زمان موقعیت خود را متزلزل‬ ‫می دید و از طرفی بحث اخراجش از تیم ملی به طور‬ ‫جدی مطرح بود‪ .‬این موضوع باعث شد تا قلعه نویی‬ ‫تالش های پش��ت پرده ای را برای ماندن در تیم ملی‬ ‫اغاز کند و همین موضوع باعث شد تا من گزارشی در‬ ‫مورد ارتباط های پشت پرده او برای ماندن در تیم ملی‬ ‫در یکی از روزنامه های سیاسی و پرتیراژ ایران بنویسم‪.‬‬ ‫روزی که این گزارش چاپ ش��د ساعت ‪ 10:30‬بود‬ ‫که تلفن همراهم زنگ خورد‪ .‬امیر قلعه نویی پش��ت‬ ‫خط بود و وقتی جواب او را دادم بدون انکه س�لام و‬ ‫احوالپرسی کند در حالی که صدایش را بلند کرده بود به‬ ‫من گفت‪« :‬تو خجالت نکشیدی این مطلب را نوشتی‪،‬‬ ‫تو مثال ادعا می کنی که رفیق ما هستی‪ .‬اگر این مطلب‬ ‫را در یک روزنامه ورزشی می نوشتی ایرادی نداشت‬ ‫ولی این روزنامه سیاس��ی هزاران خواننده دارد و تو‬ ‫ابروی مرا پیش دکترها و مهندس ها که این روزنامه را‬ ‫می خوانند بردی‪ ».‬من هم در مورد نوشتن این گزارش‬ ‫دالیل خاص خودم را داشتم و حتی به قلعه نویی گفتم‬ ‫که قرار نیست همیشه طوری بنویسم که فقط باب میل‬ ‫شما باشد‪ .‬او اما این جواب را به من داد‪« :‬تو هر چقدر‬ ‫دوس��ت داری از من انتقاد فنی کن ولی این مطلب با‬ ‫ابروی من بازی کرد و دیگر هیچ رفاقتی با هم نداریم‪».‬‬ ‫این اخرین جمله ای بود که امیر قلعه نویی در ان مکالمه‬ ‫تلفنی به زب��ان اورد و رابطه ما نزدیک به پنج ماه قطع‬ ‫شد‪ .‬پنج ماه بعد بود که او را در یکی از هتل های تهران‬ ‫دیدم‪ .‬سالم و علیک سردی با هم کردیم‪ .‬یادم می اید‬ ‫فردای ان روز چند بار با تلفن همراه قلعه نویی تماس‬ ‫گرفتم که او تلفنش را جواب داد‪ .‬خودم را معرفی کردم‬ ‫ی بزرگوار؟‬ ‫و او در جواب گفت‪« :‬به به‪ ...‬اقای اعظم ‬ ‫ما که مربی نیستیم‪ ،‬ما با البی کردن به اینجا رسیدیم‪،‬‬ ‫مگر نه اقای اعظمی؟» قلعه نویی ک��ه همچنان از ان‬ ‫گزارش ناراحت بود دوباره با کنای��ه ناراحتی اش را‬ ‫بروز داد و جالب اینجاست بعدها که رابطه ما دوباره‬ ‫مثل گذشته نزدیک شد‪ ،‬هر از چندگاهی با جمالت‬ ‫کنایه امیز همچنان ان گزارش��ی را که نوشته بودم به‬ ‫یادم می اورد‪ .‬او معموال جزو ان دسته از مربیانی است‬ ‫که مطالب مثبتی که در رسانه ها از او منتشر می شود را‬ ‫خیلی زود فراموش می کند ولی کافی اس��ت که فقط‬ ‫یک مطلب انتقادامیز در مورد خودش ببیند تا سال ها‬ ‫ان را در ذهنش نگه دارد‪ .‬قلعه نویی گاهی اوقات ادم‬ ‫بی حوصله ای است و حتی با وجود اینکه می بیند تلفن‬ ‫همراهش زنگ می خورد دوست ندارد جواب بدهد‪.‬‬ ‫یک روز سه بار پشت س��ر هم با او تماس گرفتم که‬ ‫گفت‪« :‬چه خبر است ‪ 200‬بار زنگ می زنی‪ ،‬من جلسه‬ ‫هستم‪ ».‬او گاهی اوقات به خوبی اغراق می کند و این‬ ‫بیشتر در مواقعی است که جریان مصاحبه به سودش‬ ‫پیش نمی رود‪ .‬از سواالت حاشیه ای یا سواالتی که او‬ ‫را زیر سوال می برد به ش��دت متنفر است و بهترین‬ ‫حالت ممکن در مصاحبه برای قلعه نویی این است‬ ‫که در مورد توانایی ها‪ ،‬قهرمانی ها یا پیروزی هایش‬ ‫از او سوال ش��ود تا او هم در جواب بگوید‪« :‬سوال‪،‬‬ ‫سوال بسیار خوبی بود‪ ».‬اگر امیر سر کیف باشد گاهی‬ ‫اوقات شما را ش��گفت زده می کند‪ .‬یک بار او برای‬ ‫اطالع از اخرین وضعیت لژیونرهای فوتبال ایران به‬ ‫اروپا رفته بود؛ زمانی که سرمربی تیم ملی بود‪ .‬وقتی با‬ ‫قلعه نویی تماس گرفتم او در المان بود و در جمله ای‬ ‫ش��گفت انگیز گفت‪« :‬االن در یک��ی از اتوبان های ‬ ‫هامبورگ هس��تم و باید بگویم ک��ه نظم خاصی در‬ ‫این اتوبان حاکم اس��ت و باید از شهردار هامبورگ‬ ‫تشکر کنم‪g ».‬‬ ‫‪69‬‬ ‫ورزش‬ ‫مثلت شماره‪89‬‬ ‫تو گو با عزیز محمدی درباره سقف قرارداد مربیان‬ ‫گف ‬ ‫نه ما کوتاه امدیم‪ ،‬نه قلعهنویی‬ ‫از همان روزهای اولی که سازمان لیگ برتر و امیر قلعه نویی با هم در مورد قانون سقف قرارداد وارد دعوا‬ ‫شدند‪ ،‬این اعتقاد وجود داشت که در نهایت این پرونده با دخالت و واسطه شدن مدیران حل می شود‪ .‬در‬ ‫واقع این اعتقاد وجود داشت که سازمان لیگ نمی تواند سرمربی تراکتور سازی را یک سال محروم کند‪.‬‬ ‫به این ترتیب به خاطر بعضی مصلحت ها و جلو گیری از برخی مسائل قلعه نویی مثل قبل کارش را انجام‬ ‫خواهد داد‪ .‬موضوعی که س��ردار عزیز محمدی‪ ،‬رئیس س��ازمان لیگ برتر ان را رد می کند‪ .‬نایب رئیس‬ ‫پر سروصدای فدراس��یون فوتبال درباره حرف و حدیث های اخیر نقطه نظراتش را در گفت وگو با مثلث‬ ‫بیان کرد‪.‬‬ ‫‪5‬‬ ‫سردار! اختالفات سازمان لیگ با امیر به کجا‬ ‫کشید؟‬ ‫‪ l‬ماهیچاختالفیباهیچ کسنداریم‪.‬برایماجنجال‬ ‫درست نکنید‪ .‬قرار داد امیر قلعه نویی مشکالتی داشت که‬ ‫از ایشان خواستیم ان را اصالح کند‪ .‬همان طور که سایر‬ ‫مربیان و بازیکنان این کار را انجام دادن��د و اظهار نامه و‬ ‫تعهدنامهرا همامضاکردند‪.‬‬ ‫اما احضار س��رمربی تراکتور س��ازی برای دادن‬ ‫تعهد زیاد به مذاق امی��ر قلعه نویی خوش نیامد‪.‬‬ ‫او به ش��دت در مصاحبه هایش به این موضوع‬ ‫اعتراض کرد‪.‬‬ ‫‪70‬‬ ‫‪ l‬ببینید‪ ،‬من خودم با امیر در این باره حرف زدم‪ .‬به او‬ ‫شرایط حساس فوتبال ایران راتوضیح دادم و خواستم مثل‬ ‫یک قانون سقف را رعایت کند‪ .‬این قانون چه خوب چه‬ ‫بد تصویب شد تا اجرا شود‪ .‬به همین دلیل تمام بازیکنان‬ ‫و مربیان و اهالی فوتبال موظف به رعایت ان هستند‪ .‬هر‬ ‫کسی هم که بخواهد قانون را اجرا نکند با او طبق همان‬ ‫قانونبرخوردمی کنیم‪.‬‬ ‫در جریان مسائل اخیر امیر قلعه نویی کوتاه امد یا‬ ‫سازمان لیگ؟‬ ‫‪ l‬هیچ کس‪ .‬ما قانون را اجرا کردیم‪ .‬مدیران باشگاه‬ ‫تراکتور سازی و امیر قلعه نویی هم قرارداد فی مابین خود را‬ ‫یقلعه نویی‬ ‫اصالحکردند‪ .‬بههمین ترتیبمجوزمربیگر ‬ ‫در لیگ برتر یازدهمین دوره صادر شد‪.‬‬ ‫اقای عزیز محمدی! خیلی ها بر این باور بودند که‬ ‫مدیران فدراسیون فوتبال به نحوی این پرونده را‬ ‫رسیدگیمی کنندکهنه سیخبسوزدنهکباب؟‬ ‫‪ l‬بههیچ وجهاینموضوعراقبولندارم‪.‬دیگربههمه‬ ‫ثابت کرده ایم برای اجرای قانون با کسی شوخی نداریم‪.‬‬ ‫شما دیدید که از همه انهایی که فکر می کردیم امکان دارد‬ ‫خارج از سقف از باشگاه هایشان پول بیشتر گرفته باشند‬ ‫یدادو‬ ‫تعهدگرفتیم‪.‬اگرسرمربیتراکتور سازیهمتعهدنم ‬ ‫قراردادشاصالحنمی شداجازهمربیگریبهاونمی دادیم‪.‬‬ ‫امیر قلعه نویی تنها کس��ی بود که حاضر نشد در‬ ‫سازمان لیگ برتر با شما پای میز مذاکره بنشیند‪.‬‬ ‫اولین جلسه شما با او در فدراسیون فوتبال و دفتر‬ ‫مهدی تاج برگزار شد؟‬ ‫‪ l‬موضوع سقف قرارداد ها از سوی ستاد رسیدگی‬ ‫به تخلفات اخالق حرفه ای پیگیری می شود‪ .‬ریاست این‬ ‫ستاد هم بر عهده مهدی تاج است‪ .‬به همین دلیل جلسه در‬ ‫دفترایشانبرگزارشد‪.‬برایمامهمایننیستکهکجاجلسه‬ ‫برگزار می شود‪ ،‬مهم این است که قانون اجرا شود‪.‬‬ ‫بعضی ها معتقدند سازمان لیگ به اهالی فوتبال‬ ‫زور می گوید؟‬ ‫‪ l‬کدام زور؟ انهایی که منافع شان به خطر می افتد و‬ ‫ما دستشان را از خیلی مسائل کوتاه کرده ایم این حرف ها‬ ‫را می زنند‪ .‬مدیران باشگاه ها باید بیایند و پول بیت المال را‬ ‫درس��ت خرج کنند‪ .‬در این فوتبال قرارداد ‪ 300‬میلیونی‬ ‫با بازیکن منعقد ش��ده‪ ،‬اما چیزی حدود ‪ 150‬میلیون ان‬ ‫به جیب اشخاص دیگر رفته است‪ .‬اگر سقف نبود رقم‬ ‫قرارداد ه��ا باالتر هم می رفت و به ای��ن ترتیب پول های‬ ‫بیشتری به جیب سود جویان می رفت‪ .‬خیلی چیز هاست‬ ‫که ما نمی توانیم انها را در رس��انه ها باز کنیم‪ .‬اما سقف‬ ‫قرارداد قانونی است که ما مجبوریم ان را اجرا کنیم‪ .‬من باز‬ ‫هم می گویم سقف قرارداد را قبول نداریم‪ ،‬ولی چون در دو‬ ‫سال اینده فوتبال ایران را باید به استاندارد های مد نظر‪afc‬‬ ‫برسانیم‪،‬اینقانونرااجرامی کنیمتاهزینه هاکنترلشود‪.‬‬ ‫کارشناس��ان می گویند چرا امیر قلعه نویی که‬ ‫تیمش س��ه دوره پیاپی قهرمان لیگ برتر ش��ده‬ ‫‪ 350‬میلیون بگیرد و مربی ای هم که ‪ 20‬هفته کار‬ ‫می کند و بعد اخراج می ش��ود همین مبلغ را از‬ ‫باشگاهش بگیرد؟‬ ‫‪ l‬ما نگفتیم ‪ 350‬میلیون سقف قرارداد است‪ .‬این‬ ‫مشکل مدیران باشگاه هاست‪ .‬می دانید چرا؟ چون بعضی‬ ‫از انها فرق دوغ و دوشاب را نمی فهمند‪.‬به همین دلیل پول‬ ‫بیت المال را درست خرج نمی کنند‪ .‬سقف قرارداد وقتی‬ ‫‪ 350‬میلیون است یعنی امیر قلعه نویی که از مربیان خوب‬ ‫به حساب می اید باید ‪ 350‬میلیون بگیرد و مربیان درجه‬ ‫دو و س��ه و‪ 200 ...‬میلیون و ‪ 100‬میلیون‪ .‬مدیران باشگاه‬ ‫باید تشخیص بدهند که این‪ 350‬میلیونی را که به مربیان و‬ ‫بازیکنان می دهند ارزشش را دارد یا نه‪ .‬من قبول دارم‪ .‬اما‬ ‫بهترین ها در فوتبال باید‪ 350‬میلیون بگیرند‪ .‬نه اینکه اکثر‬ ‫قرارداد ها روی این مبلغ بسته شود‪.‬‬ ‫لو انتقاالت همه س��قف را رعایت‬ ‫در فص��ل نق ‬ ‫کردند؟‬ ‫‪ l‬ببینید‪،‬مابناراگذاشته ایمرویاعتماد‪.‬تماممربیان‬ ‫و بازیکنانمختلفباحضوردرسازمانلیگبرتراظهار نامه‬ ‫و تعهد نامه را امضا کرده اند‪ .‬در این فوتبال هیچ چیز پنهان‬ ‫نمی ماند‪.‬اگریکروزبفهمیمیکنفرتخلفکردهوباالتر‬ ‫از سقف از باشگاهش پول گرفته است بدون تعارف یک‬ ‫سال محرومش می کنیم تا برود خانه بنشیند‪ .‬با باشگاه هم‬ ‫برخورد می شود و اجازه نمی دهیم جای بازیکن مورد نظر‬ ‫بازیکنی بیاورد‪g.‬‬ ‫اهدنا الصراط المستقیم‬ ‫ما می خواهیم زیر افتاب‪ ،‬خانه ای برای ایمان و رستگاری بسازیم‬ ‫ریشه کودتای ‪ 28‬مرداد‬ ‫در وقایع اشغال ایران بود‬ ‫تو گوی ویژه با دکتر انور خامه ای‬ ‫گف ‬ ‫افتاب ‬ ‫کودتای سیاه‬ ‫تیمسار زاهدی وقتی از مخفیگاهش بیرون امد که مصدق‬ ‫کاخ نخست وزیری را ترک گفته بود‪ 3 .‬روز بعد که او در‬ ‫فرمانداری نظامی خود را به نخست وزیر کودتا تسلیم کرد‬ ‫از میراث نفتی او چیزی باقی نمانده بود ماه عسل‬ ‫ملی شدن نفت تنها ‪ 2‬سال طول کشیده بود‪.‬‬ ‫افتاب‬ ‫اشتباهات‬ ‫اقای نخست وزیر‬ ‫مثلت شماره‪89‬‬ ‫تبار دیگر محمد مصدق به صدراعظم فتحعلی شاه قاجار می رسید‪ .‬او از پیوند خانواده اشتیانی ها‬ ‫و مستوفی ها پیشینه ای مهم در دربار قاجاریه ساخته بود‪ .‬این اشراف زاده سوربون درس خوانده‬ ‫از همان ابتدا ساز مخالف می زد‪،‬حتی اگر روزی با تجدیدنظرخواهان‪،‬سلطنت قاجار را به چالش‬ ‫بکشاند‪،‬وزیر رضاخان شود‪،‬به تبعید رود‪،‬به مجلس اید و نام خود را به عنوان رجل ملی به تاریخ‬ ‫بسپارد‪ .‬مصدق اما سیاستمداری پراشتباه بود‪ .‬او در زمانه ای که می ر فت جنبش ملی ایران به‬ ‫پیروزی رسد از همان ابزاری استفاده کرد که استبداد سود می برد؛ مجلس را منحل کرد‪ ،‬رسانه ها‬ ‫را تحدید و‪ ...‬مصدق را برخی ترمز جنبش ملی ایران ی دانند‪ ،‬گرچه خود رهبر ان بود‪ .‬تاریخدانان‬ ‫با این پارادوکس چه می کنند؟‬ ‫‪72‬‬ ‫‪1‬‬ ‫افتاب‬ ‫اختالفات با کاشانی‬ ‫از جمله عوامل بسیار مهم سقوط دولت مردمی‬ ‫ دکت��ر مص��دق‪ ،‬اختالفاتی اس��ت که می��ان رهبران‬ ‫اصلی نهضت ملی ش��دن نفت ایجاد شد‪ .‬اختالفاتی‬ ‫که نخس��ت وزیر به نوب��ه خ��ود در انها موث��ر بود‪.‬‬ ‫دکتر مصدق پس از بازگشت به قدرت در ‪ 31‬تیر ‪1330‬‬ ‫که با حمایت های م��ردم و مذهبیون صورت گرفت‪،‬‬ ‫نسبت به روابطش با ایت اهلل کاشانی و دیگر چهره های‬ ‫موثر نهضت همچون حس��ین مکی و مظفر بقایی که‬ ‫رابطه نزدیکی با مرحوم کاشانی داشتند توجه چندانی‬ ‫نداشت‪ .‬تا جایی که عمال مذهبی ها و مرحوم کاشانی‬ ‫از فرایند تصمیم گیری ها و مش��ورت ها کنار گذاشته‬ ‫شدند‪ .‬کنار گذاشتن کاشانی‪ ،‬عامل مهمی در بی تفاوتی‬ ‫مردم نسبت به دولت مصدق بود‪ .‬شکی نیست درصد‬ ‫مهمی از مردم ایران تابع عالمان مذهبی خود بودند و‬ ‫در ان روز‪ ،‬ایت اهلل کاشانی‪ ،‬مظهر روحانیت سیاسی‬ ‫به شمار می رفت و مومنان حساس به مسائل سیاسی‬ ‫از او پی��روی می کردند‪ .‬بی تفاوتی مصدق ش��رایطی‬ ‫را فراهم کرد که کاش��انی به عنوان یکی از دو س��تون‬ ‫اصلی نهضت در مقابل دولت مصدق قرار گیرد و این‬ ‫وضعیت تا جایی ادامه یابد که برخی عناصر جبهه ملی‪،‬‬ ‫خانه کاشانی را سنگباران و تعدادی از مریدان وی را‬ ‫مجروح کرده و یکی از مریدان خاص ایت اهلل کاشانی‬ ‫را به قتل برسانند‪.‬‬ ‫از جمله مواردی که از سوی مصدق باعث تداوم‬ ‫اختالفات با کاشانی شد‪ ،‬انتصابات دکتر مصدق بود‪.‬‬ ‫وی در انتصابات خود از بستگان و نزدیکانش استفاده‬ ‫می کرد و برخی اوقات این بس��تگان دارای پیشینه و‬ ‫ش��هرت مورد تایید مذهبی ها نبودند‪ .‬ایت اهلل کاشانی‬ ‫از مصدق می خواه��د در روند انتصاب ها تجدید نظر‬ ‫کند و اال تهران را ترک خواهد کرد‪ .‬سرانجام بنا به قول‬ ‫ناصر قشقایی موضع کاشانی به سمت عدم تمایل به‬ ‫همکاری با مصدق گرایش می یابد‪ .‬کاش��انی در عین‬ ‫حال اماده اس��ت تا در صورت تغیی��ر رویه با دولت‬ ‫همراهی کند‪ .‬س��رتیپ متین دفتری از نمونه های این‬ ‫انتصاب های پر دردسر است‪ .‬وی پسر عموی مصدق‬ ‫بود و پس از قیام ‪ 30‬تیر ب��ه فرماندهی گارد گمرکات‬ ‫منصوب شد‪ .‬ایت اهلل کاشانی معتقد بود که وی عامل‬ ‫انگلیس است و به نهضت خیانت می کند‪ .‬به کارگیری‬ ‫سرتیپ افش��ارطوس و مهندس فالح از جمله دیگر‬ ‫موارد اختالفات دو رهبر بود‪.‬‬ ‫بی اعتنایی مصدق به درخواس��ت های کاشانی‬ ‫به حدی است که وی نس��بت به پیش بینی کاشانی در‬ ‫مورد وقوع کودتا در نامه ای که روز ‪ 27‬مرداد ‪ 1332‬به‬ ‫مصدق می نویسد کامال بی توجه است‪ .‬ایت اهلل کاشانی‬ ‫در انتهای اخرین نامه خود به دکتر مصدق می نویسد‪:‬‬ ‫«اگر واقعا با دیپلماس��ی نمی خواهید کنار بروید این ‬ ‫ت ایران خواهد بو د ک ه من ‬ ‫خ مل ‬ ‫ی در تاری ‬ ‫ن سند ‬ ‫نام ه م ‬ ‫ت به ‬ ‫ی خصوصی تا ن نسب ‬ ‫شما را‪ ،‬با وجود هم ه بدی ها ‬ ‫خودم‪ ،‬از وقوع حتمی یک کودتا [به] وسیله زاهدی‪ ،‬‬ ‫که مطابق با نقشه خود شماس��ت‪ ،‬اگاه کردم که فردا‬ ‫جای هیچ گونه عذر موجهی نباش��د‪ ».‬و پاسخ کوتاه‬ ‫مثلت شماره‪89‬‬ ‫واقعه تلخ ‪ 28‬مرداد ‪ 1332‬که س��الی یک بار از‬ ‫نو بازخوانی می ش��ود‪ ،‬از جمله نق��اط عطف تاریخ‬ ‫سیاسی ایران به حس��اب می اید که پیامد های پس از‬ ‫ان تاثیرات شگرفی بر سرنوشت ملت ایران از یک سو‬ ‫و ازادی خواهی و اس��تقالل طلبی ملت های جهان از‬ ‫سوی دیگر بر جای گذاشته است‪ .‬امید هایی که به تبع‬ ‫این واقعه در ایران و در می��ان ازادی خواهان‪ ،‬به یاس‬ ‫مبدل ش��د‪ ،‬تنها امیدواری های یک ملت تحت س��تم‬ ‫نبود‪ ،‬که پایان غم انگیزی بر یک ایس��تادگی متکی به‬ ‫خود در جهانی منکر استقالل ملت ها بود‪ .‬نقش افرینی‬ ‫قدرت های بزرگ‪ ،‬رویکردهای ضد امپریالیس��تی در‬ ‫درون ان و احساس��ات ملت های جهان نسبت به این‬ ‫ماجرا‪ ،‬از حادثه ای بین المللی در تهران ‪ 1332‬حکایت‬ ‫می کند ک��ه به رغم بررس��ی های مختل��ف‪ ،‬همچنان‬ ‫به عنوان ایینه ای از عبرت ه��ا برای اینده‪ ،‬قابل تحقیق‬ ‫و پژوهش است‪.‬‬ ‫دکتر محمد مصدق و ایت اهلل ابوالقاسم کاشانی‪،‬‬ ‫بازیگران اصلی جبهه ازادی خواهی و استقالل طلبی‬ ‫ملت ایران در مجموعه فعالیت ه��ای منتهی به کودتا‬ ‫به حساب می ایند و عملکرد هریک از این چهره های‬ ‫تاثیرگذار تاریخ معاصر‪ ،‬در موفقیت ها و شکست های‬ ‫جنبش ملی ش��دن صنعت نفت‪ ،‬متغیری بسیار مهم و‬ ‫کلیدی محسوب می شود‪ .‬انها ارزوهایی را نمایندگی‬ ‫می کردند که تنها متعلق ب��ه ایرانیان نبود و در برهه ای‬ ‫از تاریخ ایران ب��ه نقش افرینی پرداختند که همه انچه‬ ‫در پس ان به وقوع پیوس��ت تا حد زیادی متاثر از ان‬ ‫بود‪ .‬مصدق تنها نخست وزیر متکی به مردم در سلسله‬ ‫پهلوی و چهره ای ملی گراس��ت که در زمستان ‪1329‬‬ ‫و در ش��رایطی خاص که پس از ترور هژیر و رزم ارا‬ ‫و نهایتا استعفای حسین عالء‪ ،‬به نخست وزیری ایران‬ ‫رسید و مورد حمایت ملی گرایان و مذهبی های پیرو‬ ‫مرحوم کاشانی قرار داشت‪.‬‬ ‫محمد مصدق در سال ‪ ۱۲۶۱‬هجری شمسی در‬ ‫تهران‪ ،‬در یک خانواده اشرافی به دنیا امد‪ .‬پدرش میرزا‬ ‫هدایت اهلل معروف به «وزیر دفتر» از بزرگمردان دوره ‬ ‫ناصری و مادرش ملک تاج خانم (نجم السلطنه) فرزند‬ ‫عبدالمجید میرزا فرمانفرما و نوه عباس میرزا ولیعهد‬ ‫قاجار و نایب الس��لطنه ایران بود‪ .‬هن��گام مرگ میرزا‬ ‫هدایت اهلل در سال ‪ ۱۲۷۱‬شمسی محمد ‪ 10‬ساله بود‬ ‫و ناصرالدین ش��اه عالوه بر اعطای شغل و لقب میرزا‬ ‫هدایت اهلل به پسر ارشد او‪ ،‬میرزا حسین خان‪ ،‬محمد را‬ ‫«مصدق السلطنه» نامید‪.‬‬ ‫والی گری شیراز و اذربایجان در دوره قاجارها‪،‬‬ ‫وکالت مردم تهران در مجالس پنجم و ششم و حبس‬ ‫در زندان رضاخ��ان‪ ،‬از جمله فراز های زندگی پرفراز‬ ‫و نش��یب مصدق پیش از نخس��ت وزیری اس��ت‪ .‬تا‬ ‫اینکه ‪ 9‬سال پس از اشغال ایران‪ ،‬این نقش منحصر به‬ ‫فرد به وی اعطا و او به عنوان نخست وزیر ملی کردن‬ ‫نفت ای��ران به جه��ان معرفی می ش��ود‪ .‬در انتخابات‬ ‫مجلس ش��انزدهم با همه تقلب ها و مداخالت شاه و‬ ‫دربار‪ ،‬صندوق های ساختگی ارای تهران باطل شد و‬ ‫متعاقب ان عبدالحسین هژیر‪ ،‬وزیر دربار به قتل رسید‬ ‫و در نوبت دوم انتخابات‪ ،‬دکتر مصدق به همراه چند‬ ‫نفر دیگ��ر از چهره های ملی گرا و مس��تقل به مجلس‬ ‫راه یافتند‪ .‬پس از کش��ته شدن نخس��ت وزیر وقت‪،‬‬ ‫س��پهبد حاجیعلی رزم ارا‪ ،‬طرح ملی ش��دن صنعت‬ ‫نفت به رهبری دکت��ر مصدق و ایت اهلل کاش��انی در‬ ‫مجلس تصویب شد‪ .‬پس از استعفای حسین عالء که‬ ‫بعد از ترور رزم ارا نخس��ت وزیر شده بود‪ ،‬در شور و‬ ‫اشتیاق عمومی دکتر مصدق به نخست وزیری رسید و‬ ‫برنامه خود را اصالح قانون انتخابات و اجرای قانون‬ ‫ملی شدن صنعت نفت اعالم کرد‪ .‬از این زمان به بعد‬ ‫عملکرد و تصمیم گیری ه��ای دکتر مصدق به یکی از‬ ‫اصلی ترین متغیر های فرایندی تبدیل می شود که نهایتا‬ ‫به کودتای ‪ 28‬مرداد ‪ 32‬منتهی شد‪ .‬لذا اگر چه تاریخ از‬ ‫دکتر مصدق به عنوان سیاستمداری ملی گرا یاد می کند‬ ‫که در پی ملی کردن صنعت نفت گام برداشته است‪ ،‬اما‬ ‫اشتباهات وی را که نقشی موثر در سقوط دولتش ایفا‬ ‫کرد نیز بیان می دارد‪.‬‬ ‫‪73‬‬ ‫دکتر مصدق به این هشدار جدی که بسیار تامل بر انگیز‬ ‫اس��ت‪ .‬او در پاس��خ به کاشانی می نویس��د‪« :‬مرقومه‬ ‫حضرت اقا [به] وسیله اقا حس��ن اقا سالمی زیارت‬ ‫شد‪ .‬این جانب مستظهر به پشتیبانی ملت ایران هستم‪.‬‬ ‫والسالم‪ .‬دکتر محمد مصدق‪».‬‬ ‫افتاب‬ ‫میدان دادن به حزب توده‬ ‫ازادی به وجود امده در حوزه سیاسی در دوران‬ ‫مصدق این امکان منحصر به ف��رد را به حزب توده به‬ ‫عنوان متشکل ترین حزب سیاسی ان دوران داد که به‬ ‫میزان قابل توجهی بتواند فعالیت های خود را گسترش‬ ‫دهد‪ .‬فعالیت هایی که به رغم وجود شکاف های متعدد‬ ‫میان مصدق و سران حزب اینگونه به نظر می رسید که‬ ‫با هماهنگی با نخست وزیر صورت می پذیرد‪ .‬توسعه‬ ‫فعالیت های حزب توده و میتینگ ها و اعتصابات مکرر‬ ‫انان در ش��هر های بزرگ ایران‪ ،‬عالوه بر نگرانی هایی‬ ‫که در دربار ایج��اد کرده بود‪ ،‬منجر ب��ه موضعگیری‬ ‫مذهبی ها در برابر دولت به خاطر عدم برخورد با حزب‬ ‫کمونیستی توده شد‪ .‬تا جایی که دعوای میان توده ای ها‬ ‫و مذهبی ها به عنوان دعوای مصدق و کاشانی مطرح‬ ‫می ش��د‪ .‬فعالیت حزب توده در دوران مصدق چنان‬ ‫توس��عه ای یافته بود که تبدیل به یکی از استدالالت‬ ‫مهم انگلستان برای خطر کمونیسم در ایران به رهبری‬ ‫مصدق شده بود؛ استداللی که در تصمیم امریکایی ها‬ ‫برای س��رنگونی دولت مصدق بس��یار موثر بود‪ .‬این‬ ‫ازادی ها برای حزب توده در حالی بود که عناصر این‬ ‫حزب نه تنها خود را وابس��ته به مصدق نمی دانستند‪،‬‬ ‫بلکه تاریخ مکررا از کارشکنی های انان در فعالیت های‬ ‫دولت ملی روایت کرده است‪.‬‬ ‫انور خامه ای‪ ،‬عضو سابق حزب توده در این رابطه‬ ‫می گوید‪« :‬هم��ه می دانند که توده ای ه��ا در کل رابطه‬ ‫خوبی با دولت مصدق نداش��تند و حتی در برهه هایی‬ ‫مصدق را دور زدند‪ .‬مصدق ستیزی توده ای ها‪ ،‬به حدی‬ ‫زیاد بود که انها حتی با انگلیسی ها هم البی کردند‪ .‬به‬ ‫این ش��کل که با اخبار کذب س��یاه نمایی می کردند و‬ ‫نماینده هایی هم که در مجلس به نوعی دست نشانده‬ ‫انگلستان بودند‪ ،‬روزنامه را به صحن پارلمان می بردند‬ ‫و از ان به عنوان سندی علیه مصدق استفاده می کردند‪.‬‬ ‫همکاری با انگلیس برای زیر سوال بردن دولت ان هم‬ ‫از جانب جریانی که همه جوره با شوروی هماهنگ‬ ‫بود‪ ،‬اوج اختالف و البته فاصله انها با مصدق را نشان‬ ‫می دهد‪ ».‬این در حالی بود که وقت��ی درباره اقدامات‬ ‫حزب به مصدق گزارش می دادند یا از او برای ممانعت‬ ‫از تظاهرات توده ای ها درخواست می کردند‪ ،‬اعتنایی‬ ‫نمی کرد‪ .‬در حالی که قدرت گی��ری حزب توده متاثر‬ ‫از ازادی های موج��ود‪ ،‬مهمتری��ن طرف هایی را که‬ ‫می توانستند برای مصدق مفید باشند به شدت نسبت‬ ‫به ادامه نخست وزیری وی نگران می کرد‪.‬‬ ‫مثلت شماره‪89‬‬ ‫انحالل مجلس شورای ملی‬ ‫مصدق برای اینکه بتواند به طور کامل بر اوضاع‬ ‫کشور مسلط باشد در اقدامی عجیب و طی رفراندومی‬ ‫ که تنها بیس��ت روز قبل از کودتا برگزار شد‪ ،‬مجلس‬ ‫ش��ورای ملی را به تعطیلی کش��اند‪ .‬نمایندگان عضو‬ ‫جبهه ملی به ترغیب دکتر مصدق از مجلس اس��تعفا‬ ‫دادند و به همراه گروهی دیگر از نمایندگان که مستقل‬ ‫محسوب می شدند‪ ،‬مجلس را از رسمیت خارج کردند‪.‬‬ ‫پس از ان مصدق طی نطقی رادیویی موضوع تعطیلی‬ ‫مجلس را به تصمیم م��ردم در رفراندوم موکول کرد‪.‬‬ ‫مجلس در اس��تانه کودتا تعطیل شد و فضای مطلوب‬ ‫کودتاچیان در نبود نمایندگان مردم فراهم شد‪ .‬اطالعیه‬ ‫‪74‬‬ ‫عدم درک درست از سیاست‬ ‫قدرت های بزرگ در فضای جنگ‬ ‫سرد باعث شد تا محاسبه مصدق‬ ‫درباره واکنش ایاالت متحده‬ ‫درست صورت نگیرد‪ .‬امیدهای‬ ‫مصدق به مساعدت دولت امریکا‬ ‫برای مواجهه با مشکالتی که‬ ‫انگلستان برای ایران به وجود‬ ‫اورده بود‪ ،‬او را با شرایط دشواری‬ ‫مواجه کرد‪ .‬مصدق گمان می کرد‬ ‫امریکایی ها از ترس سلطه‬ ‫کمونیسم بر ایران‪ ،‬حمایت از‬ ‫او را بر مناسبات دوستانه با‬ ‫انگلیس ترجیح خواهند داد‬ ‫پس از رفراندوم که از رادیو قرائت شد‪ ،‬کوتاه و موجز‬ ‫بود‪« :‬بنابر اراده مل��ت ایران که به وس��یله مراجعه به‬ ‫ارای عمومی اظهار شد‪ ،‬بدین وس��یله انحالل دوره‬ ‫هفدهم مجلس شورای ملی اعالم می گردد‪ .‬انتخابات‬ ‫دوره هجدهم مجلس شورای ملی پس از اصالح قانون‬ ‫انتخابات و قانون تقسیمات کشوری که به زودی انجام‬ ‫خواهد گرفت‪ ،‬طب��ق قانون اعمال خواهد ش��د‪ ».‬در‬ ‫همین ش��رایط بود که دولت زاهدی را که در مجلس‬ ‫تحصن کرده ب��ود‪ ،‬بیرون می کن��د و او بدون مداخله‬ ‫و نظارت نیروهای طرفدار مص��دق‪ ،‬فرصت تدارک‬ ‫کودتا را به دست می اورد‪.‬‬ ‫تکیه بیش از حد به امریکا‬ ‫عدم درک درست از سیاست قدرت های بزرگ در‬ ‫فضای جنگ سرد باعث شد تا محاسبه مصدق درباره‬ ‫واکنش ایاالت متحده درست صورت نگیرد‪ .‬امیدهای‬ ‫مصدق به مس��اعدت دولت امریکا ب��رای مواجهه با‬ ‫مش��کالتی که انگلس��تان برای ایران به وجود اورده‬ ‫بود‪ ،‬او را با شرایط دشواری مواجه کرد‪ .‬مصدق گمان‬ ‫می کرد امریکایی ها از ترس سلطه کمونیسم بر ایران‪،‬‬ ‫حمایت از او را بر مناسبات دوستانه با انگلیس ترجیح‬ ‫خواهند داد‪ ،‬اما هم خطر کمونیس��م در ایران بدان حد‬ ‫که مصدق درباره ان غلو می ک��رد‪ ،‬نبود و هم اهمیت‬ ‫استراتژیک هم پیمانی با انگلیس برای امریکا‪ ،‬کمتر از‬ ‫اهمیت خطر شیوع کمونیسم در ایران به نظر نمی رسید‪.‬‬ ‫رواب��ط ای��ران و امری��کا در دوران نخس��ت وزیری‬ ‫محمد مصدق به شدت تحت تاثیر مناقشه نفتی ایران‬ ‫و انگلیس بود‪ ،‬اما به نظر می رسد تحلیل نادرست دکتر‬ ‫مصدق از جایگاه ایران در سیاست خارجی امریکا در‬ ‫دوران جنگ سرد و ناتوانی از درک روابط عمیق امریکا‬ ‫و انگلستان‪ ،‬موجب شد وی در سال های ‪1332‬ــ‪1330‬‬ ‫برای مقابله با مشکالت سیاسی و اقتصادی ایران‪ ،‬بیش‬ ‫ از اندازه به امریکا خوشبین باشد‪ .‬روش مصدق برای‬ ‫جلب توجه امریکایی ها و فاصله انداختن میان امریکا‬ ‫و انگلیس‪ ،‬نه تنها مفید نبود بلک��ه زیان های غیرقابل‬ ‫جبرانی در پی داش��ت‪ .‬به نظر می رسد دکتر مصدق به‬ ‫حمایت اقتصادی امریکا بیش از حمایت سیاسی ان‬ ‫دل بس��ته بود و تصور می کرد به پش��توانه کمک های‬ ‫امریکا خواهد توانست سرانجام بر مشکالت اقتصادی‬ ‫ناشی از کاهش درامد های نفتی فائق اید‪ .‬برخی بر این‬ ‫نظرند که اگر مصدق حتی به تجربه جنگ جهانی دوم‬ ‫که خود وی در اوج ان رویداد تاریخی نه تنها زندگی‬ ‫کرده بلکه عهده دار مقامات عالی سیاس��ی بود‪ ،‬توجه‬ ‫کرده بود‪ ،‬می توانست ببیند که همین دولت های غربی‬ ‫وقتی که الزم بود با شوروی کمونیست در برابر المان‬ ‫هیتلری ضد کمونیست متحد ش��دند‪ ،‬در صورتی که‬ ‫از انقالب اکتبر ‪ 1917‬غرب بزرگترین دش��من خود‬ ‫را کمونیس��م تلقی می کرد و حتی در زمان جنگ هم‬ ‫از نظر سیس��تم اقتصادی و فلس��فه اجتماعی دشمن‬ ‫اصلی خود را کماکان کمونیس��م می دید و نه فاشیسم‬ ‫هیتلری و اس��تراتژی مقابله با کمونیسم بعد از سقوط‬ ‫هیتلر نیز دوباره تا پایان جنگ س��رد استراتژی اصلی‬ ‫غرب بود‪ ،‬ولی در برهه ای از زمان‪ ،‬یعنی در زمان جنگ‬ ‫دوم جهانی‪ ،‬غرب با بزرگترین سمبل ضد غرب‪ ،‬یعنی‬ ‫کمونیسم استالینی متحد ش��د و این می توانست برای‬ ‫ملیون ایران درس اموز باش��د و کمک کند تا نسبت به‬ ‫امریکا به عنوان یک قدرت نو ظهور غربی که حاال قرار‬ ‫است جای استعمار پیر را در سیاست و اقتصاد بین الملل‬ ‫بگیرد نگاهی واقع بینانه داشته باشند و احتمال مداخله او‬ ‫را در کودتای سیاه منتهی به سقوط دولت ملی در ایران‬ ‫به طور کلی منتفی ندانند‪g .‬‬ ‫ملی شدن نفت و کودتای ‪ 28‬مرداد از نگاه دوم‬ ‫دلیل سکوت ‪ 5‬ساعته چه بود؟‬ ‫صادق زیبا کالم‬ ‫‪2‬‬ ‫افتاب‬ ‫مثلت شماره‪89‬‬ ‫روایت کودت��ای ‪ 28‬مرداد از نظ��ر ما ایرانیان‬ ‫به رغم تلخ بودنش اما در عین حال روایتی مشخص‬ ‫و روشن است‪ .‬دست کم برای ما ظرف ‪ 58‬سالی که‬ ‫از کودتا می گ��ذرد درخصوص چگونگی ان هیچ‬ ‫ابهامی وجود ندارد‪.‬‬ ‫نه در خصوص نحوه انج��ام ان هیچ ابهامی‬ ‫وجود دارد و نه در خصوص فلسفه ان‪.‬‬ ‫بگذارید با فلس��فه اخالقی ان شروع کنیم که‬ ‫از نظر ما خیلی روشن اس��ت و طرفین حق و باطل‬ ‫کامال مشخص است‪ .‬طرف حق‪ ،‬ما ایرانیان بودیم که‬ ‫می خواستیمبعدازنیمقرنکهاستعمارانگلستاننفت‬ ‫ما را به تاراج برده بود‪ ،‬از حقوق ملی مان دفاع کنیم و‬ ‫نگذاریم انگلستان به ان عمل ظالمانه و اجحاف خود‬ ‫ادامهدهد‪.‬ماچیزیجزحقخودمانرانمی خواستیم‪.‬‬ ‫انگلستان پنجاه س��ال نفت ما را برده بود و ما دیگر‬ ‫نمی خواس��تیم ان ظلم‪ ،‬اس��تثمار‪ ،‬غارت و تجاوز‬ ‫یک کشور قدرتمند به یک ملت ضعیف ادامه پیدا‬ ‫کند‪ .‬در هر مرام و مش��رب‪ ،‬در هر فکر و اندیشه‪ ،‬در‬ ‫هر مذهب و ایین و در هر فلسفه و دستگاه حقوقی‬ ‫حق با ملت ایران بود‪ .‬انگلستان اگر نفت می خواست‬ ‫می بایستی مثل سایر کشورها ان را به بهایی عادالنه‬ ‫از دولت ایران خریداری می نم��ود‪ .‬همه دنیا حق را‬ ‫به ما می داد‪ .‬اگر اجداد و پدران ما به واسطه خیانت‪،‬‬ ‫سرسپردگی‪ ،‬وابستگی و هر دلیل دیگری گذاشتند‬ ‫بودند انگلس��تان نفت ما را به ت��اراج ببرد و جلوی‬ ‫ان غارت گری را نگرفتند‪ ،‬ما نبایس��تی به ان روش‬ ‫ادامه می دادیم و برای احقاق حق��وق حقه مان به پا‬ ‫نمی خاستیم‪.‬بنابراینصورتمسالهمناقشهمیانایران‬ ‫وانگلستانبرسرنفتکامالروشنبود‪.‬یکطرف‪،‬که‬ ‫ما باشیم مظلوم‪ ،‬با شرف‪ ،‬ازاده‪ ،‬شجاع‪ ،‬به حق خود‬ ‫قانع و طرف دیگر‪ ،‬که انگلستان باشد‪ ،‬ظالم‪ ،‬غارتگر‪،‬‬ ‫متجاوز‪ ،‬زورگو‪ ،‬استعمارگر و استثمارگر و انگلستان‬ ‫ظلمتبود؛تاریکی‪،‬تباهیواهریمن‪.‬‬ ‫این یعنی فلسفه اخالق مناقشه؛ حق در برابر‬ ‫باطل‪ .‬انجام کودتا هم که باز اظهر من الشمس بود‪.‬‬ ‫سازمان سیا‪ ،MI6 ،‬اینتلجنت سرویس انگلستان به‬ ‫همراه ایادی مزدور‪ ،‬خاص و وابسته شان کودتا را‬ ‫طراحی کردند و ان را به اجرا گذاردند‪ .‬اس��ناد ان‬ ‫هم که طی این ‪ 58‬س��ال بارها و بارها بیرون امده‪.‬‬ ‫مارک گازیورفس��کی‪ ،‬کرمیت روزولت و دیگران‬ ‫چگونگ��ی طراحی کودتا توس��ط مقامات امنیتی‬ ‫امریکا و انگلس��تان را کامل و از سیر تا پیاز منتشر‬ ‫کرده اند‪.‬در این بخش هم هیچ ابهامی وجود ندارد‬ ‫و همه چیز مثل روز روشن است‪ .‬روشن است که‬ ‫امریکایی ها و انگلیسی ها چگونه برنامه ریزی کردند‬ ‫و دولت قانون��ی و ملی دکتر مصدق را س��رنگون‬ ‫کردند و شاه را مجددا به قدرت برگرداندند تا دست‬ ‫خارجی ها و غربی های غارتگر را بر اموال و هستی‬ ‫ایران باز بگذارد و به جای پاس��داری از مصالح و‬ ‫منافع ایران‪ ،‬از مصالح و منافع امریکا و انگلستان در‬ ‫ایران پاسداری نماید‪.‬‬ ‫این دو وجهی بوده که ما ظرف ‪ 58‬سال گذشته‬ ‫به کودتای ‪ 28‬مرداد نگریسته ایم‪ .‬اما یک شکل دیگری‬ ‫هم می شود به داستان کودتای ‪ 28‬مرداد نگاه کرد؛ هم به‬ ‫فلسفه مناقشه میان ایران و انگلستان بر سر نفت و هم بر‬ ‫نحوه انجام کودتا‪ .‬ط��رح نگاهی دیگر و متفاوت بالطبع‬ ‫به معنای پذیرش ان نیست بلکه صرفا ان است که انچه‬ ‫به نظر ما مطلق حقیقت و حقیقت مطلق اس��ت ممکن‬ ‫است از نظر طرف دعوای ما خیلی هم اینگونه نباشد‪ .‬از‬ ‫دید انگلستان مناقشه بر سر نفت به هیچ روی یک مناقشه‬ ‫اخالقی نبود‪ ،‬که یک طرف صددرصد محق باشد و طرف‬ ‫دیگرصددرصدتجاوزگروظالم‪.‬بینایرانوانگلستانیک‬ ‫قرارداد تجاری درخصوص نفت منعقد شده بود‪ .‬حسب‬ ‫قرارداد‪ ،‬ایران در ان ‪ 50‬س��ال یک ریال س��رمایه گذاری‬ ‫نکرده بود و همه سرمایه گذاری را شرکت نفت که تعلق‬ ‫به انگلستان داش��ت انجام داده بود‪ .‬از دید انگلستان اگر‬ ‫شرکتسرمایه گذارینکردهبود‪،‬اگرشرکتدربیابان های ‬ ‫خوزستان میلیاردها دالر هزینه نکرده بود‪ ،‬نفتی هم در کار‬ ‫نبود‪ .‬ایران حسب قرارداد در سود استخراج نفت شریک‬ ‫بود و اگر حفاری و جس��ت وجوهای شرکت به نتیجه‬ ‫نمی رسید (همچنانکه در شش س��ال نخست به نتیجه‬ ‫نرسیده بود و شرکت پس از تحمل هزینه زیاد داشت از‬ ‫ایرانخارجمی شد)ایرانیکریالخسارتنمی پرداخت‪.‬‬ ‫حسب قرارداد‪ ،‬ایران سهم خود را دریافت کرده بود‪ .‬انچه‬ ‫ایرن می خواست‪ ،‬از دید انگلستان‪ ،‬افزون بر سهم و حقش‬ ‫حس��ب قرارداد بود‪ .‬ثانیا در قرارداد ذکر شده بود که اگر‬ ‫دعوایی میان دو طرف قرارداد یعنی شرکت نفت و دولت‬ ‫ایرانپیشبیاید‪،‬حکمیتمیانانانچگونهبایستیصورت‬ ‫گیرد‪ .‬ثالثا‪ ،‬قرارداد یک معامله و توافق حقوقی بود میان‬ ‫دو طرف و هیچ یک از طرفین نمی توانس��ت یک جانبه‬ ‫نسبتبهفسخاناقدامنماید‪.‬اقدامیکجانبهایراندرفسخ‬ ‫قرارداد بدون توافق با طرف دیگر عمال غیرقانونی بود‪.‬‬ ‫رابعا اگرچه نفت در ایران بود اما حسب قرارداد تعلق به‬ ‫ایران نداشت چرا که سرمایه گذاری و فعالیت های شرکت‬ ‫ان را از دل زمین استخراج و راهی بازار کرده بود‪ .‬از دید‬ ‫شرکت‪ ،‬نفت تعلق به شرکت داشت و زمانی که ایران بعد‬ ‫از ملی شدن تالش کرد یک تانکر نفت را بفروشد نیروی‬ ‫دریایی انگلستان‪ ،‬ان راتوقیفکرد‪ .‬درواقع انگلستان علیه‬ ‫اقدام یکجانبه ایران (که از نظر شرکت غیرقانونی بود) به‬ ‫دادگاه بین المللی الهه اقامه دعوی نموده بود (چون خود‬ ‫را محق می دانست)‪ .‬از دید انگلستان‪ ،‬قرارداد بین شرکت‬ ‫نفت و دولت ایران یک سند معتبر حقوقی بود که از منظر‬ ‫نالمللبهرسمیتشناختهمی شد‪.‬بنابر ایندولت‬ ‫حقوق بی ‬ ‫انگلستان علیه اقدام «غیرقانونی» دولت ایران به مراجع‬ ‫نالمللیشکایتکردهبود‪.‬‬ ‫ بی ‬ ‫درخصوص کودتا هم می توان نگاه دیگری داشت‪.‬‬ ‫کودتاهای نظامی معمولی خیلی سری ع اتفاق می افتادند‪.‬‬ ‫واحدهای نظامی کودتا کننده حسب طرح و برنامه های‬ ‫قبلی مراکز مهم و حس��اس نظامی و دولتی را به اشغال‬ ‫خود در می اوردند‪ ،‬اعضای دولت را بازداشت می کردند‬ ‫و قس علیهذا‪ ،‬اما کودتای ‪ 28‬مرداد اینگونه نبود‪ .‬اوال از‬ ‫زمانی که کودتا به راه می افتد تا پیروزی کامل ان یعنی‬ ‫سقوط دولت مصدق حدود‪ 5‬ساعت طول می کشد‪ .‬ثانیا‬ ‫کودتا توسط نظامیان اغاز نمی شود بلکه توسط طرفداران‬ ‫شاه به راه می افت د و نظامیان بعدا به انها می پیوندند‪.‬‬ ‫ثالثا‪ ،‬امریکا و انگلس��تان حتی یک سرباز هم‬ ‫وارد ایران نمی کنند‪ .‬به عبارت دیگر تمامی مردمی‬ ‫که در کودتا نقش داشتند جملگی هموطنان ایرانی‬ ‫خودمان بودند؛ چه نظامیان‪ ،‬چه غیرنظامیان‪ .‬رابعا‪،‬‬ ‫نخس��تین عوامل و ش��رکت کنندگان در کودتا که‬ ‫غیرنظامی بودند از حدود ساعت ‪ 8‬صبح از مناطق‬ ‫جنوب شهر س��وار بر وانت‪ ،‬کامیون و اتوبوس در‬ ‫خیابان ظاهر می شوند و به طرف خیابان های مرکزی‬ ‫تهران می ایند‪ .‬از ان لحظه تا زمانی که در حدود ‪5‬‬ ‫ساعت بعد از ان کودتاگران موفق می شوند تا اداره‬ ‫رادیو را در میدان ارک (پانزده خرداد) گرفته و کاخ‬ ‫نخس��ت وزیری را هم تصرف نماین��د‪ ،‬طرفداران‬ ‫مصدق به نحو حیرت انگیزی غایب هستند‪.‬‬ ‫بهزب��انس��اده تر‪،‬ازس��اعت‪ 8‬صبحک��هکودتا‬ ‫توس��طچندصدنفربهراهمی افتدتابعدازس��اعت‪2‬‬ ‫چرا طرف��داران مصدق به خیابان ه��ا نمی ریزند و‬ ‫جلوی کودتاچی ها را نمی گیرند؟ چرا دکتر مصدق‬ ‫از مردم‪ ،‬از ملیون‪ ،‬از جبهه ملی‪ ،‬از بازار‪ ،‬از دستگاه‪،‬‬ ‫از روحانیون‪ ،‬از احزاب و تشکل های ملی تقاضای‬ ‫کمک نمی کند؟ چرا ایت اهلل کاشانی‪ ،‬روحانیون‪،‬‬ ‫سران احزاب و تشکل های ملی و ازادیخواه خود‬ ‫اقدامی به منظ��ور جلوگیری و مقاوم��ت در برابر‬ ‫کودتا نمی کنند؟ ایا ‪ 5‬س��اعت م��دت کمی بود و‬ ‫انان غافلگیر ش��ده بودند؟ ایا طرفداران ملی شدن‬ ‫نفت متوجه نشده بودند‪ .‬نمی دیدند‪ ،‬نمی شنیدند‬ ‫ک��ه دارد کودتا اتفاق می افت��اد؟ در ان صورت چرا‬ ‫هیچ اقدام��ی نکردند؟ چرا حتی بع��دا کودتاگران‬ ‫را محکوم نکردند؟ توجی��ه و توضیح انان در قبال‬ ‫سکوت و عدم انجام هیچ گونه اقدامی و هیچ حرکتی‬ ‫برای جلوگیری از کودتا چه بوده؟ ایا نبایستی این‬ ‫نتیجه باور نکردنی را گرفت که شاید بسیاری از انان‬ ‫خیلی هم بدشان نمی امده که کودتا صورت بگیرد‬ ‫و دکترمصدق سرنگون ش��ود؟ در غیر اینصورت‬ ‫سکوت و سکون انان در ان‪ 5‬ساعت و‪ 5‬ساعت های‬ ‫بعدی چگونه قابل توجیه و قابل دفاع است؟‬ ‫اگر اینگونه بوده که ظاه��را (خیلی ها موافق‬ ‫کودتا بوده ان��د) حتی اگر ف��رض بگیریم که هیچ‬ ‫همکاری هم ب��ا کودتاگران نکرده باش��ند (که در‬ ‫حقیقت و بدبختانه اینگونه نب��وده)‪ ،‬در ان صورت‬ ‫چرا ما‪ 58‬سال است فقط امریکا و انگلستان را داریم‬ ‫به عنوان مسئوالن و عاملین کودتا محکوم می کنیم؟‬ ‫خودی ها و خودمان و هم��ه انها که موافق با کودتا‬ ‫بودند را چرا هیچ وقت محکوم نمی کنیم؟‬ ‫‪ 58‬سال اس��ت که ما چش��مان خود را روی‬ ‫این سواالت بسته ایم و نخواس��ته ایم انها را ببینیم‪.‬‬ ‫در عوض رفته ایم س��ر وقت اهداف س��اده تر که‬ ‫امریکایی ها و انگلیس باشد‪ .‬اما ‪ 58‬سال دیگر هم‬ ‫اگر و انمود کنیم که این پرس��ش ها وجود ندارند‪،‬‬ ‫باالخره روزی مجبور هستیم که به کودتای‪ 28‬مرداد‬ ‫انگونه که بود ‪ ،‬و نه انگونه که دوست داریم فکر کنیم‬ ‫بوده‪ ،‬بپردازیم‪g ...‬‬ ‫‪75‬‬ ‫دکتر مهدی تقوی‬ ‫اقتصاددان برخالف‬ ‫برخی از همسلکان‬ ‫خود معتقد است که‬ ‫ایران از نظر اقتصادی‬ ‫راهی جز ملی کردن‬ ‫نفت نداشت چه انکه‬ ‫این مسیری بود که‬ ‫محمد مصدق برای‬ ‫نوسازی ایران برگزیده‬ ‫بود‪.‬راهی که گرچه‬ ‫هدف ان برچیده شدن‬ ‫استبداد نبود اما شوک‬ ‫مهمی به پایه های‬ ‫حکومت شاه وارد کرد‬ ‫افتاب‬ ‫مثلت شماره‪89‬‬ ‫هدف مصدق نوسازی بود‬ ‫نه دموکراتیزاسیون‬ ‫گفت وگوی مثلث با دکتر مهدی تقوی‬ ‫مصطفی شوقی‬ ‫‪3‬‬ ‫دکتر مهدی تقوی در سال ‪ 1324‬خورشیدی در همدان به دنیا امد‪ .‬ایشان دارای دکتری اقتصاد از دانشگاه‬ ‫تهران در سال‪ 1362‬است‪ .‬وی عضو هیات علمی و استاد دانشگاه عالمه طباطبایی است‪ .‬مهدی تقوی از سال‬ ‫‪1350-1358‬مربی پیمانی دانشگاه الزهرا‪ ،‬از سال‪ 1358-1362‬مربی دانشگاه عالمه طباطبایی‪ ،‬از سال‬ ‫‪ 1362-1372‬به عنوان استاد یار و از سال ‪ 1372-1379‬دانشیار دانشگاه عالمه طباطبایی بود‪ .‬ایشان از سال ‪1379‬‬ ‫تا کنون با درجه استادی در دانشگاه عالمه طباطبایی به تدریس و تحقیق می پردازد‪ .‬وی همچنین عضو هیات‬ ‫ی ‪ -‬پژوهشی پژوهشنامه اقتصاد ایران (دانشکده اقتصاد عالمه)‪ ،‬عضو هیات تحریریه‬ ‫تحریریه فصلنامه علم ‬ ‫فصلنامه رفاه اجتماعی (دانشگاه علوم و توان بخشی و بهزیستی)‪ ،‬مدیر مسئول ماهنامه حسابدار‪ ،‬عضو هیات‬ ‫ی ‪ -‬ترویجی) و عضو هیات تحریریه و سردبیر پژوهشنامه اقتصادی‬ ‫تحریریه اطالعات سیاسی ‪ -‬اقتصادی (علم ‬ ‫(علمی ‪ -‬پژوهشی) است‪ .‬مهدی تقوی دارای‪ 18‬تالیف و‪ 46‬ترجمه است‪ .‬وی همچنین دارای‪ 27‬مقاله‬ ‫چاپ شده در نشریات معتبر علمی و بیش از چهار مقاله ارائه شده در خارج از کشور است‪.‬‬ ‫گفت وگوی مثلث با دکتر تقوی در مورد ریشه های اقتصادی ملی شدن صنعت نفت و پاسخی به این پرسش بود‬ ‫که ایا ملی شدن صنعت نفت به نفع اقتصاد ایران بود یا نه‪.‬‬ ‫‪76‬‬ ‫در س��ال های اخیر نظراتی در مورد ملی ش��دن‬ ‫صنعت نفت مطرح شده است که سیاست های‬ ‫نفتی‪-‬اقتصادیاقایمصدقرابهچالشمی کشد‪.‬‬ ‫منتق��دان می گویند که ثمره ملی ش��دن صنعت‬ ‫نفت‪ ،‬دولتی کردن اقتصاد بود‪ .‬در مقابل موافقان‬ ‫مصدق هم می گویند این روندی بود که پیش از‬ ‫این در اروپای بعد از جنگ جهانی دوم هم در حال‬ ‫حرکتبود‪،‬نظرشماچیست؟‬ ‫‪ l‬من نمی خواهم پاس��خ گفته های یافته را بدهم‪.‬‬ ‫اصال هم از این گفته ها عصبانی نمی ش��وم اما ادم هایی‬ ‫که این صحبت ها را می کنند اساس��ا از تاریخ اقتصادی‬ ‫ایران چیزی نمی دانند چرا که پیش از ملی شدن صنعت‬ ‫نفت‪ ،‬اصال بخش خصوصی وجود نداشت‪ .‬اقتصاد ایران‬ ‫یک اقتصاد دهقانی متکی بر کش��اورزی با مشخصات‬ ‫ارباب ‪ -‬رعیتی بود‪ .‬ما اصال در ایران کارخانه نداش��تیم‪.‬‬ ‫چند کارخانه مثل سیمان تهران‪ ،‬چیت ری و کارخانه های‬ ‫اینچنینیبودکهمثالبخشیازتولیدایرانراصنعتیمی کرد‪.‬‬ ‫اینهاکهکارخانه هایصنعتکالننبودند‪.‬‬ ‫‪ l‬حاال یک کارخانه س��یمان تهران را می توان به‬ ‫حس��اب اورد‪ .‬پیش از ملی ش��دن صنعت نفت‪ ،‬ایران‬ ‫بخش خصوصی نداشت و در واقع اقتصاد کشور دولتی‬ ‫بود‪ .‬مصدق ادمی بود که درس اقتصاد و علوم سیاسی و‬ ‫در خانواده اش��راف و در سوئیس درس خوانده بود و در‬ ‫واقع می دانس��ت که چه دارد می کند‪ ،‬با سواد بود‪ ،‬معنای‬ ‫افتاب‬ ‫مثلت شماره‪89‬‬ ‫ملی کردن را می دانست‪ .‬می دانست که در این شرایط نفت‬ ‫بایدملیشود‪.‬‬ ‫چرا این فک��ر را می ک��رد؟ ایا حالت ش��عاری‬ ‫نداشت؟‬ ‫‪ l‬شعار نبود‪ .‬مصدق می دانس��ت اگر به غیر از‬ ‫ملی شدن به چیز دیگری فکر کند‪ ،‬به جایی نمی رسد‪.‬‬ ‫حداکثری عم��ل کرد‪ .‬او می خواس��ت ای��ران از نظر‬ ‫اقتصادی کل بهره نفت را ببرد‪ .‬این به نفع اقتصاد کشور‬ ‫بود‪ .‬ش��رکت نفت ایران و انگلیس‪ ،‬نفت را از ما اجاره‬ ‫کرده بود و مبلغی به ما می داد؛ مصدق می خواست سهم‬ ‫نفت به طور کامل به ایران برسد‪.‬‬ ‫کمیسیون نفت در مجلس در بررسی طرح های‬ ‫خود در ابتدا سهم درامد نفتی ایران را باال برد‪ .‬ایا‬ ‫اساساشرایطنمی توانستهمین گونهباقیبماندو‬ ‫ازملیشدنجلوگیریشود‪.‬چهعواملیباعثشد‬ ‫دولت مصدق پروژه ملی شدن نفت را برای باال‬ ‫بردن درامدهای اقتصادی کشور پیگیری کند؟‬ ‫‪ l‬ای��ن راه ح��ل مص��دق ب��ود ک��ه ب��ه نظ��ر‬ ‫م��ن راه حل درس��تی هم ب��ود‪ .‬بای��د واقع بی��ن بود‪.‬‬ ‫یک ط��رف م��ا بودی��م و یک ط��رف انگلس��تان‪ .‬ما‬ ‫می خواس��تیم س��هم مان را باال ببریم‪ ،‬انگلیسی ها که‬ ‫نمی خواس��تند‪ .‬به این نکت��ه دقت کنی��د که مصدق‬ ‫برای باال ب��ردن س��هم درامدهای اقتصادی کش��ور‪،‬‬ ‫راهی جز ملی کردن نداش��ت چرا که انگلیس��ی ها به‬ ‫هیچ وجه راضی نمی شدند سهم ایران را باال ببرند‪ .‬در‬ ‫کنار این موضوع واقعیت هایی هم وجود دارد که کشور‬ ‫ایران صنعتی نبود‪ .‬همانطور که گفتم اخر صنعتی بودن‬ ‫ایران‪ ،‬صنعت چاقوسازی در زنجان و ریسمان بافی در‬ ‫شهرهای دیگر بود که اصال نمی شود گفت اینها صنعت‬ ‫هستند‪ ،‬پس مصدق راهی جز ملی کردن صنعت نفت‬ ‫برای پیش��برد اهداف اقتصادی خود نداشت‪ .‬در این‬ ‫ش��رایط باید به یک نکته توجه کرد‪ .‬در کنار پیش��ینه‬ ‫غیرصنعتی ایران‪ ،‬انگلیس��ی ها دانش��کده نفت را در‬ ‫خوزستان بنا کردند‪ .‬بعدها متخصصان نفت ایران از این‬ ‫دانشکده بیرون امدند‪ ،‬فارغ التحصیل شدند و در ملی‬ ‫شدن صنعت نفت‪ ،‬اداره تجهیزات نفتی ایران را برعهده‬ ‫گرفتند‪ .‬مصدق راهی برای پول دراوردن جز ملی کردن‬ ‫صنعت نفت نداشت‪.‬‬ ‫اینجا یک تضاد به وجود می اید که ش��ما گفتید‬ ‫ایرانپیشینهصنعتینداشتاماصنعتنفتراملی‬ ‫کرد‪ ،‬پس چگونه از ان استفاده کرد؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬راه درامد اقتصادی ایران‪ ،‬ملی شدن صنعت‬ ‫نفت بود‪ .‬در کنار این‪ ،‬موضوعات سیاس��ی‪ ،‬تاریخی و‬ ‫اجتماعی را هم بگذارید‪ .‬در واقع مصدق بیش تر از انکه‬ ‫به دنبال صنعتی کردن باشد‪ ،‬نوسازی ایران را مورد توجه‬ ‫قرارداد‪.‬ایرانی هاکهچیزینداشتند‪.‬منکهبچهمالکبودم‪،‬‬ ‫ظهرها اش می خوردم و شب ها تخم مرغ‪ .‬یعنی افراد مرفه‬ ‫هم در این شرایط خاص زندگی می کردند‪ .‬ازنظر صنعتی‪،‬‬ ‫عقب مانده بودیم؛ از نظر فرهنگی هم از زمان قاجارهای‬ ‫بی اصل و نسب در عقب ماندگی به سر می بردیم‪ .‬مصدق‬ ‫این موضوعات را می دانست و با انگلیسی ها درگیر شد‪.‬‬ ‫در مورد انگلیس��ی ها بگذارید چیزی به ش��ما بگویم‪.‬‬ ‫زمانی که ایرانی ها جغرافیای کشور خودشان را به خوبی‬ ‫نمی شناختند‪ ،‬خانمی به نام لمبتون تمام ایران را گشته بود‪.‬‬ ‫این ادم یک دستیار داشت به نام فرد‪ .‬زمانی که من در سال‬ ‫‪ 1345‬در انگلستان بودم او را دیدم‪ .‬خیلی خوب فارسی‬ ‫حرفمی زد‪.‬همهشعرایایرانرامی شناخت‪.‬انگلیسی ها‬ ‫با چنین ایده ای نفت ایران را استخراج کردند و ملی شدن‬ ‫صنعتنفتدرواقعهمه اشثمرهاقتصادینبود‪،‬بخشیاز‬ ‫ان را می توان سیاسی‪،‬فرهنگی‪ ،‬اجتماعی دانست‪.‬‬ ‫سیاس��ت بهره ب��رداری بعض��ی کش��ورهای‬ ‫دموکراتیک که از منابع نفتی برخوردار هس��تند‪،‬‬ ‫چگونهاست؟‬ ‫‪ l‬سوال خوبی پرسیدید‪ .‬انگلستان‪ ،‬هلند و نروژ‬ ‫که نفت و گاز دارند یک جور هزینه می کنند و مثال لیبی‬ ‫که غیردموکراتیک است جور دیگر‪ .‬در هلند یا نروژ پول‬ ‫نفت را پس انداز و از بهره ان هزینه می کنند‪ ،‬این را به طور‬ ‫ساده می گویم‪ .‬اما در کشورهای غیردموکراتیک مثل لیبی‪،‬‬ ‫عربستان و کشورهای عربی صورت مساله جور دیگری‬ ‫است‪،‬انهاهزینهمی کنندچونپولنفتدارند‪.‬‬ ‫این س��وال را پرس��یدم ک��ه بدانم ای��ا مصدق‬ ‫می خواست با ملی کردن نفت و به تبع ان کسب‬ ‫درامد نفتی بیشتر به س��وی دموکراسی حرکت‬ ‫کند؟‬ ‫‪ l‬نوسازی جامعه مقدم بر دموکراسی است‪ .‬یک‬ ‫کشور باسواد‪ ،‬پایدار از نظر سیاسی‪ ،‬اجتماعی و فرهنگی‬ ‫بیشتر ارزش دارد‪.‬‬ ‫به نظر شما این ایده مصدق بود؟‬ ‫‪ l‬بله‪ .‬ملی شدن صنعت نفت یک شوک به دستگاه‬ ‫حکومتشاهبود‪.‬موقعیکهمصدقاینکارراکرد‪،‬درواقع‬ ‫روند نوسازی ایران از زمان رضاخان با توسعه امرانه اش‬ ‫به صورت نصفه و نیمه ش��کل گرفته بود‪ .‬مصدق فکر‬ ‫می کرد با ملی کردن صنعت نفت روند نوس��ازی ایران‬ ‫تکمیلمی شود‪.‬‬ ‫پسهدفاصلیمصدقازملیکردنصنعتنفت‬ ‫دموکراتیزه کردن ایران بود؟‬ ‫‪ l‬وظیفه مصدق این نبود‪ .‬او یک فرد ملی بود که‬ ‫جلوی انگلیسی ها ایس��تاد و منابع نفتی را برای ابادانی‬ ‫ایران ملی کرد‪.‬‬ ‫بعضی از اقتصاددانان معتقد هستند که مصدق‬ ‫می توانست منابع استفاده از نفت را تقسیم کند‪.‬‬ ‫انها می گویند می توانست به جای اینکه قانونی به‬ ‫مجلس برود تا نفت ملی شود‪ ،‬قانونی به مجلس‬ ‫ببرد که سهم ما از بهره مالکانه نفت بیشتر شود‪،‬‬ ‫ان وقتانگلیسی هامجبور بهاطاعتبودند‪.‬‬ ‫‪ l‬بعضی ها حرف هایی می زنند که با واقعیت ایران‬ ‫جور در نمی اید‪ .‬ابتکار ملی ش��دن صنعت نفت توسط‬ ‫اقای مصدق کار واجب و بزرگی بود‪ .‬همانطور که گفتم‬ ‫انگلیسی ها اصال اجازه نمی دادند سهم ایران افزایش پیدا‬ ‫کند‪.‬انهااصالموافقافزایشسهمبهرهمالکانهنبودند‪،‬پس‬ ‫چنین مدل هایی اصال معنی ندارد‪ .‬مهم ترین ابتکار ملی‬ ‫شدن صنعت نفت این بود که نیروهای ایرانی خودشان‬ ‫مدیریتنفترابرعهدهگرفتند‪.‬‬ ‫حتیاگرماامادگینداشتیمکهمدیریتکنیم؟‬ ‫‪ l‬مصدق حرکت رو به جلویی را اغاز کرد‪ .‬باید از‬ ‫یک جایی شروع می کردیم‪.‬‬ ‫مدل عربستان یعنی پنجاه درصد سهم این کشور‬ ‫و پنجاه درصد سهم کشورهای خارجی را مدل‬ ‫خوبینمی دانید؟‬ ‫‪ l‬چراپنجاهدرصد‪،‬چراصددرصدنه؟مسالهاصلی‬ ‫اینجاستکهایرانی هاکوتاهنیامدند‪.‬چرابگذاریممنابع مان‬ ‫را انگلیسی ها ببرند‪ .‬بعضی ها شاید بگویند هفتاد و پنج‬ ‫درصد اما من می گویم چرا صد درصد نه؟‬ ‫نفتبهمعنایکلمهملیشد؟‬ ‫‪ l‬ملی ش��دن صنعت نفت یک دس��تاورد بزرگ‬ ‫برای ملت ایران بود که می شد بهتر از ان استفاده کنیم اما‬ ‫می بینیم که بعد از ملی شدن صنعت نفت و حتی بعد از ان‬ ‫و پس از کودتای ‪ 28‬مرداد‪ ،‬نفت دست ایرانی ها بود‪ .‬یک‬ ‫کنسرسیومی نفت ایران را توزیع می کرد‪ ،‬یعنی مدیریت‬ ‫استخراجش دس��ت ایرانی ها بود‪ .‬این یک تجربه بزرگ‬ ‫است‪ .‬من به یاد ندارم که هیچ کشوری سابقه ملی کردن‬ ‫صنعت خود را قبل از ایرانی ها داشته باشد؛ یعنی ما اولین‬ ‫هستیم‪.‬‬ ‫ایا ملی شدن صنعت نفت ایران تاثیری بر اقتصاد‬ ‫داشت؟ این را به این دلیل می پرسم که بعضی ها‬ ‫معتقدند ملی شدن صنعت نفت مسیر اقتصادی‬ ‫ایران را منحرف کرد‪.‬‬ ‫‪ l‬اینهاییکهمی گویندمسیراقتصادیایرانمنحرف‬ ‫شد‪ ،‬چیزی نمی دانند‪ .‬نفت باعث توسعه زیرساخت های‬ ‫ایران شد‪ .‬ما بعد از ملی ش��دن صنعت نفت می بینیم که‬ ‫ر اه ها توس��عه پیدا کرد‪ ،‬س��دهای زیادی س��اخته شد و‬ ‫دانشکده ها و دانش��گاه هایی برای امور صنعتی تاسیس‬ ‫شد‪ .‬البته نمی خواهم بگویم که همه برنامه های اقتصادی‬ ‫شاه درست بود‪ ،‬اما پول نفت ب ه اجبار مسیر توسعه ایران را‬ ‫شتاب داد و این از ثمره ملی شدن صنعت نفت بود؛ یعنی‬ ‫اگرملینمی شدمااینرانداشتیم‪.‬‬ ‫برخی می گویندباملیشدنصنعتنفت‪،‬اقتصاد‬ ‫ما بی برنامه شد؛ یعنی در دوره اقتصاد غیرنفتی ما‬ ‫رشد اقتصادی داشتیم اما بعد از تاسیس اوپک و‬ ‫جنگ اعراب و اسرائیل با افزایش درامد نفتی‪ ،‬پول‬ ‫باداورده موجب فساد و بی توجهی و بی برنامگی‬ ‫شد‪.‬‬ ‫‪ l‬اقتصادایرانتنبلشد‪،‬اینراقبولدارم‪.‬وقتیرانت‬ ‫وارد اقتصاد می شود‪ ،‬اقتصادبیمار می شود‪.‬بههرحالمادر‬ ‫یک دوره استبداد به سر می بردیم اما در کنار ان باید گفت‬ ‫که روند مدرنیزاسیون ایران بعد از ملی شدن صنعت نفت‬ ‫شتابپیداکرد‪.‬‬ ‫ایا همین اقتصاد متکی به نفت که امروز هم شاهد‬ ‫ان هستیم باعث نشد که دولت از خیر مالیات ها‬ ‫بگذرد؟‬ ‫‪ l‬به هر حال وقتی پول دست دولت می اید‪ ،‬دولت‬ ‫خودش را به دردسر نمی اندازد‪ .‬دولت وقتی پول دارد که‬ ‫خرجکند‪،‬درنظرششایدبایدمالیاتنگیرداماایندرست‬ ‫نیست‪ .‬شاه در مرکز سیاست های غیرعادالنه اش اقتصاد‬ ‫ایران را متکی به پول نفت کرد‪.‬‬ ‫برگردیم به بح��ث خودمان‪ ،‬به بح��ث اول؛ اگر‬ ‫بخواهیدنتیجه گیریکنید‪،‬ایامصدقعاملدولتی‬ ‫شدن اقتصاد در ایران است؟‬ ‫‪ l‬پاسخهمانپاسخقبلیاست‪.‬مابخشخصوصی‬ ‫نداشتیم‪ .‬اقتصاد دس��ت دولت بود‪ .‬همین جاده تهران تا‬ ‫کرج را ببینید‪ .‬تا قبل از س��ال ‪ 40‬همه اش باغ بود اما بعد‬ ‫می بینیم تبدیل به کارخانه ش��د‪ .‬پول اینها از کجا امد؟ از‬ ‫نفت‪ .‬یعنی اقتصاد ایران مسیر صنعتی شدن خود را بعد از‬ ‫ملی شدن صنعت نفت شتاب داد‪ .‬تاجرهای زیادی رو به‬ ‫کار صنعتی اوردند‪ ،‬و این با پول نفت بود‪ .‬ادم هایی مثل‬ ‫اقای الجوردی‪ ،‬مثل حاجی برخوردار‪ ،‬مثل کفش ملی‪،‬‬ ‫ایران ناسیونال‪ .‬در واقع پول نفت و تجارت خارجی که‬ ‫منجربهاینمسالهاستباعثشدبخشخصوصیشکل‬ ‫بگیرد و وارد معرکه اقتصاد شود‪g.‬‬ ‫ملی شدن صنعت نفت یک‬ ‫دستاورد بزرگ برای ملت‬ ‫ایران بود که می شد بهتر از ان‬ ‫استفاده کنیم اما می بینیم که‬ ‫بعد از ملی شدن صنعت نفت و‬ ‫حتی بعد از ان و پس از کودتای‬ ‫‪ 28‬مرداد‪ ،‬نفت دست ایرانی ها‬ ‫بود‪ .‬یک کنسرسیومی نفت ایران‬ ‫را توزیع می کرد‪ ،‬یعنی مدیریت‬ ‫استخراجش دست ایرانی ها بود‪.‬‬ ‫این یک تجربه بزرگ است‪ .‬من به‬ ‫یاد ندارم که هیچ کشوری سابقه‬ ‫ملی کردن صنعت خود را قبل از‬ ‫ایرانی ها داشته باشد؛ یعنی ما‬ ‫اولین هستیم‬ ‫‪77‬‬ ‫یک مطلب منتشر نشده‬ ‫ارزویی که بقایی به گور برد‬ ‫حبیب اهلل مهرجو ‪ -‬بهروز بصیری‬ ‫‪4‬‬ ‫افتاب‬ ‫‪ 28‬مرداد ـ روز کودتا ـ ساعت ‪ 8‬صبح حکومت‬ ‫نظامی اعالم شد‪ .‬عصر همان روز من دکتر بقایی را به‬ ‫خانه اش بردم که ش��ب را در منزل��ش بمانیم‪ .‬در میان‬ ‫راه ب��ه بقایی گفتم‪« :‬می ش��ود این قضی�� ه کودتا را دو‬ ‫روز عقب بیندازیم!؟» گفت‪« :‬چطور؟» گفتم‪« :‬امروز‬ ‫بیست و هشتم است و ما هنوز حقوق نگرفته ایم‪28 ،‬‬ ‫روز است زحمت می کشیم!» دکتر با شنیدن حرف من‬ ‫زد زیر خنده‪ .‬بعد از کودتا هم گفت‪« :‬اگر جریان امروز‬ ‫پیش نمی امد‪ ،‬فردا امریکایی ها علنی دخالت می کردند‪.‬‬ ‫امروز با دالل دخال��ت کردند؛ فردا ب��ا ارتش دخالت‬ ‫می کردند»‪ .‬منظور بقایی از این حرف ان بود که برای‬ ‫مصدق کار تمام شده بود‪ .‬زمانی که مصدق در دادگاه‬ ‫از خودش دفاع کرد‪ ،‬گفت‪« :‬دستور شاه روز بیست و‬ ‫ششم مرداد ابالغ شد ولی تاریخ ان بیست و دوم مرداد‬ ‫اس��ت و ان زمان هنوز مجلس منحل نشده بود»‪ .‬این‬ ‫هم فرضیه ای است برای انها که معتقدند اقای مصدق‬ ‫اشتباه کرد‪ .‬بنده نظر خودم را عرض می کنم و می گویم‬ ‫که مصدق اشتباه نکرده‪ .‬چهار‪ ،‬پنج تا از وکالی مجلس‬ ‫خواستند مصدق را قانونی برکنار کنند یا اینکه پیشامد‬ ‫نهم اسفند را اجرا کنند و مصدق را بکشند ولی مصدق‬ ‫فهمید چه خبر است‪ .‬دوستانش به او گفتند که مجلس‬ ‫را منحل نکن‪ ،‬ولی او بیشتر اطالع داشت‪ .‬من از مصدق‬ ‫دفاع نمی کنم ولی اگر مجلس بس��ته نمی شد مصدق‬ ‫را می کشتند؛ توطئه عجیبی بود‪ .‬یکی از مخالف های‬ ‫دکتر مصدق در مجلس‪ ،‬بقایی بود‪ .‬دکتر بقایی خیلی‬ ‫قدرت داشت‪ .‬در جریان سقوط مصدق‪ ،‬جمال امامی‬ ‫ و عواملش و دکتر پیراسته و عواملش و اقایان دیگری‬ ‫که در مجلس جزو اکثریت بودند نتوانس��تند مصدق‬ ‫را برکنار کنند ولی دکتر بقایی ای��ن کار را انجام داد و‬ ‫مصدق را ساقط کرد و نهضت ملی هم ان زمان تقریبا‬ ‫از بی��ن رفت‪ .‬به طور مث��ال بعد از کودت��ای ‪ 28‬مرداد‬ ‫ی��ک روز س��اعت ‪ 7‬صبح س��رتیپ کمال ب��ا درجه ‬ ‫سرلشکری پیش دکتر امد و گفت‪« :‬استاندار خوزستان‬ ‫شده ام و به خوزستان می روم»‪ .‬سرتیپ کمال پیش از‬ ‫این فرماندار نظامی ابادان بود و زمانی که ما با دکتر به‬ ‫ابادان رفتیم با مک��ی کار می کرد و با دکتر بقایی خیلی‬ ‫شو بش کردند‪ .‬وقتی کودتا شد همه فکر می کردند‬ ‫خو ‬ ‫که بعد از زاهدی حتما بقایی س��رکار می اید‪ .‬قرار بود‬ ‫زاهدی کنار برود و بقایی سرکار بیاید ولی این طور نشد‬ ‫و زاهدی کنار نرفت‪ .‬با روی کار امدن زاهدی‪ ،‬بقایی‬ ‫مرتب می گفت هر وقت اراده کنم با پس کله ای زاهدی‬ ‫را از قدرت پایین می کش��م‪ .‬اقای حس��ن ایت هم در‬ ‫مثلت شماره‪89‬‬ ‫‪78‬‬ ‫مرتضی کاش��انی در س��ال ‪ 1301‬در تهران به دنیا امد و پس از گذراندن تحصیالت در مدارس تدین‪،‬‬ ‫شرف محمدی‪ ،‬مدرسه صنعتی ایران و المان و هنرستان راه اهن به عنوان تکنیسین و سرپرست دانشکده فنی‪،‬‬ ‫وارد دانشگاه تهران شد‪ .‬البته به غیر از فعالیت های سیاسی می توان به فعالیت های علمی و عملی کاشانی‪ ،‬به ویژه‬ ‫ساخت لکوموتیو در ادار ه تخشایی ارتش (اداره تسلیحات) و بازدید رضاشاه از این اختراع و همچنین ساخت‬ ‫دستگاه تلمب ه اب اشاره کرد‪ .‬شروع فعالیت های سیاسی وی از سال‪ 1327‬است که پس از اشنایی با مظفر بقایی‬ ‫کرمانی و فعالیت در «سازمان نگهبانان ازادی» و حزب «زحمتکشان ملت ایران» به صورت جدی وارد عرصه ‬ ‫سیاست شد‪ .‬وی از بنیان گذاران سازمان نگهبانان ازادی و حزب زحمتکشان ملت ایران نیز به شمار می اید‪.‬‬ ‫ایشانبه عنوانیکیازفعاالنسازماننگهبانانازادیوحزبزحمتکشانکهسمت هاییازجملهرئیسانتظامات‪،‬‬ ‫رئیس کمیسیون تفتیش‪ ،‬عضویت در هیات اجرائی ه و مسئولیت تشکیالت حزب زحمتکشان در تهران به رهبری‬ ‫مظفر بقایی کرمانی را بر عهده داشت و همچنین ارتباط بسیار نزدیک با بقایی برای کاشانی می توانست زمینه ساز‬ ‫اشنایی با جو و فضای ان زمان و اشکار کنند ه گوشه ای پنهان از تاریخ این مقطع ایران باشد‪.‬‬ ‫مورد این اظهار نظر بقایی به وی گفت‪« :‬شما می گویید‬ ‫هر وقت اراده کنم با پس کله ای زاه��دی را از قدرت‬ ‫پایین می کشم‪ ،‬یعنی اینکه برای نخست وزیری چنین‬ ‫قولی به ش��ما داده اند که این ط��ور صحبت می کنید»‪.‬‬ ‫بقایی انطور که خودش در جمع ما گفت بارها به دربار‬ ‫رفت و با ش��اه مالقات کرد‪ .‬وی می گفت‪« :‬به خدمت‬ ‫اعلیحضرت رسیدم و عرض کردم سلطنت بازیافته را‬ ‫به ش��ما تبریک می گویم ولی از شما دو استدعا دارم»‪.‬‬ ‫شاه گفته بود‪« :‬استدعایتان چیست؟» بقایی گفته بود‪:‬‬ ‫«به موجب قانون اساس��ی ت��ا ظهور ام��ام زمان [عج]‬ ‫خانواده شما باید سلطنت کنند‪ .‬ش��ما خودتان به این‬ ‫قانون احت��رام بگذارید»‪ .‬ش��اه گفته بود‪« :‬اس��تدعای‬ ‫دومتان چیست؟» بقایی گفته بود‪« :‬استدعای دوم من‬ ‫این است که شما حسابتان را از خواهر و برادرتان جدا‬ ‫بفرمایید»‪ .‬بدین ترتیب بقایی تمام تالشش این بود که‬ ‫دربار را حفظ کند‪.‬‬ ‫‪ 28‬مرداد؛ کودتا یا قیام ملی‬ ‫امروزه بعضی ها س��عی دارند کودتای ‪ 28‬مرداد‬ ‫را انق�لاب و قیام ملی بنامند‪ .‬محمود کاش��انی پس��ر‬ ‫ایت اهلل کاش��انی با وجود انکه در کتابش از ‪ 28‬مرداد‬ ‫به عنوان کودتا یاد می کند ولی االن عقیده دارد که کودتا‬ ‫نبوده‪ .‬اگر از تمامی ریش سفیدان و کسانی که این حادثه‬ ‫را به یاد دارند پرسیده شود هیچ کس زیر بار نمی رود که‬ ‫این حادثه قیام ملی بوده است‪.‬‬ ‫دو س��ال بع��د از کودتا دکت��ر بقای��ی زمانی که‬ ‫در زاه��دان در تبعید بود ب��ه من دس��تور داد که «قیام‬ ‫‪ 28‬مرداد را جشن بگیرید»‪ .‬من به وی گفتم‪« :‬اقا! قیام‬ ‫بوده یا کودتا‪ .‬چرا ما س��ال پیش جشن نگرفتیم»‪ .‬ولی‬ ‫او اصرار داشت که امسال را حتما جشن بگیرید‪ .‬و ما‬ ‫هم ان س��ال را جش��ن گرفتیم‪ .‬االن هم اقای محمود‬ ‫کاش��انی کودتای ‪ 28‬مرداد را قیام درخشان می نامد؛‬ ‫چرا؟ چون می خواهد دنبال دکتر بقایی حرکت کند‪ .‬من‬ ‫طرفدار ایت اهلل کاشانی هستم اما انها با عملی که دارند‬ ‫انجام می دهند‪ ،‬ایت اهلل را محکوم می کنند‪ .‬من با وجود‬ ‫اینکه برای خان��واد ه ایت اهلل کاش��انی احترام خاصی‬ ‫قائلم اما معتقدم که انها گیوه هایشان را بر ضد مصدق‬ ‫باال کش��یده اند و به طرف��داری از بقای��ی می پردازند‪.‬‬ ‫اق��ای مصدق ه��م اش��تباه کرد ولی اش��تباه کس��ی‬ ‫که مس��ئولیتش را قبول کرده عیبی ن��دارد‪ .‬مصدق با‬ ‫امپراتوری انگلستان درافتاده بود و همه باید دورش را‬ ‫می گرفتند تا در کارش موفق ش��ود اما اقای بقایی امد‬ ‫تمام کاسه و کوزه ها را شکست و بعد هم گناه را گردن‬ ‫دکتر مصدق انداخت‪.‬‬ ‫من برخ�لاف اعتق��اد انها بودم‪ .‬چ��ون مخالف‬ ‫انقالب خواندن کودت��ای ‪ 28‬مرداد ب��ودم در حزب‬ ‫ولول��ه ای ب��ه راه انداخت��م‪ .‬در واق��ع در ح��زب دو‬ ‫طیف حاکم بود؛ ع��ده ای افکار من را قبول داش��تند‬ ‫و کس��انی همچون یوس��فی زاده از همفک��ران من و‬ ‫با م��ن مواف��ق بودن��د با ای��ن تف��اوت ک��ه از خانه ‬ ‫بقای��ی و تماس ه��ا و رابطه های��ی ک��ه بقای��ی ب��ا‬ ‫برخ��ی رج��ال فاس��د داش��ت اطالع��ی نداش��تند‪.‬‬ ‫ع��ده ای ه��م ب��ه اق��ای بقای��ی نام��ه نوش��تند که‪:‬‬ ‫«اقای کاشانی مسئول کمیس��یون تفتیش و انتظامات‬ ‫به ج��ای انک��ه کارش را انجام دهد‪ ،‬اینج��ا اخالل و‬ ‫کارشکنی می کند و مخالف قیام ملی است و می گوید‬ ‫‪ 28‬مرداد کودتا بوده‪ .‬وی افراد را تحریک می کند و یک‬ ‫عده ای هم با او موافق هستند»‪.‬‬ ‫من خودم هم ب��ه بقایی نامه نوش��تم و گفتم که‬ ‫‪28‬مرداد کودتا بود نه قیام ملی‪[ .‬در سال ‪ ]1344‬وقتی‬ ‫بقای��ی از تبعید بازگش��ت به خاطر اینک��ه گفته بودم‬ ‫‪28‬مرداد کودتا بوده مرا در منزل بازخواست کرد و من‬ ‫هم جوابش را دادم‪ .‬تصمیم گرفتم در حزب همه چیز‬ ‫را رو کنم‪.‬‬ ‫چه کسانی کودتا کردند؟‬ ‫اقای دکتر بقایی می گفتند که ‪ 480‬نفر چاقوکش‬ ‫حکومت مصدق را ساقط کردند‪ .‬به نظر من این طور‬ ‫نبود؛ منزل مصدق را با تانک و زره پوش منهدم کردند‪.‬‬ ‫شاه بختی ها‪ ،‬زاهدی و پس��رش و تمام افسرهایی که‬ ‫افشارطوس را کشتند همه اینها با هم بودند‪ .‬به غیر از‬ ‫اینها‪ ،‬مهدی مسگر هم با همشیره هایش در کودتا نقش‬ ‫داشتند‪ .‬شعبان بی مخ و عواملش هم بودند‪ .‬زورخانه ای‬ ‫در خیابان سیروس بود که هیات حاکمه ان را ساخته‬ ‫بود و یک عده اراذل و اوباش انجا بودند‪ .‬این زورخانه‬ ‫مخصوص انها و برای س��قوط مصدق تاسیس شده‬ ‫بود و اینها هم در س��قوط مصدق دخالت کردند‪ .‬من‬ ‫این موضوع را در دادگاه به مصدق یاداوری کردم که‬ ‫ان زورخان ه س��یروس و مس��ال ه ‪ 480‬نفر مطرح نبود‪.‬‬ ‫درست است اراذل و اوباش بودند ولی مهدی پیراسته‪،‬‬ ‫میراش��رافی و خیلی های دیگر هم از مخالفین بودند‪.‬‬ ‫همان مخالفینی که قبال با مصدق می جنگیدند در کودتا‬ ‫دخالت داش��تند و در این جریان همکاری می کردند‪.‬‬ ‫همه روزنامه ها نوشته اند که ‪ 28‬مرداد کودتا بوده است‬ ‫حتی خود امریکایی ها هم می گویند که ما کودتا کردیم‪.‬‬ ‫ولی االن اقای ابوالقاس��م س��دهی که دکتر شده و در‬ ‫امریکاست در مقابل طرفدارهای بقایی و طرفدارهای‬ ‫مصدق که در راس انها دکتر چمران بود می گوید شما‬ ‫خائن هستید‪ .‬شما از شاه استقبال کردید‪ .‬شما به دیدن‬ ‫اشرف پهلوی رفتید‪ .‬او معتقد است که در کودتای ‪28‬‬ ‫مرداد نه امریکا و نه کس��ان دیگری دخالت داشتند و‬ ‫خود مصدق ان را به وجود اورد‪ .‬ایش��ان این مسال ه به‬ ‫این مهمی را که در روزنامه ها بارها دربار ه ان نوشته اند‬ ‫این طور تبیین می کند‪.‬‬ ‫کاشانی طی اعالمیه دیگری به سختی به مصدق‬ ‫حمله کرد‪«:‬ملت غیور ایران! اکنون ‪ ۲۸‬ماه است که‬ ‫ایشان زمامدار است و در تمام این مدت یک قدم‬ ‫مفید به حال شما که بتواند اسم ان را ببرد برنداشتند‪.‬‬ ‫هر روز وعده های بزرگ می دهد و فردا عذر می اورد‪.‬‬ ‫ساعت به ساعت راه را برای تحکیم دیکتاتوری و‬ ‫حکومت فردی و خود سری هموار ساخته است‪.‬‬ ‫مصدق خوب می داند اگر با ازادی به رای ملت‬ ‫رجوع کند ‪ ۹۷‬درصد مردم علیه او رای می دهند‪ .‬شما‬ ‫هموطنان عزیز می بینید که تا امروز چه کسی به نفع‬ ‫اجانب قدم برداشته و انچه تا امروز کرده مستقیما به‬ ‫مصلحت اجنبی و زیان مملکت بوده است‪».‬‬ ‫افتاب‬ ‫ایت اهلل کاشانی بعد از کودتا‬ ‫بعد از کودت��ا یک روز با رضا فواد به مس��جدی‬ ‫رفتیم‪ .‬دیدم نوزده‪ ،‬بیس��ت نفر پشت سر ایت اهلل نماز‬ ‫می خوانند‪ .‬یک زمان وقتی ایت اهلل می خواستند سوار‬ ‫ماش��ین بش��وند جمعیت زیادی ایش��ان را همراهی‬ ‫می کرد‪ .‬اما االن نوزده نفر بیش��تر پش��ت س��ر ایشان‬ ‫نماز نمی خواندند که با من و رضا فواد شدیم ‪ 21‬نفر‪.‬‬ ‫ای��ت اهلل گفت‪« :‬من چ��ه کردم ک��ه مرا ب��ه این روز‬ ‫نش��اندند»‪ .‬گفتم‪« :‬ایت اهلل! ان زمان هم به شما عرض‬ ‫کردم که شما چوب دکتر بقایی را خوردید!»‬ ‫ایت اهلل کاشانی در نامه ای که به مصدق نوشت‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬من با س��قوط ش��ما هیچ وقت موافق نبودم»‪.‬‬ ‫ایش��ان با هم ه خوبی هایش س��خت تحت تاثیر بقایی‬ ‫بود و قنات ابادی و سیدمصطفی ‪ -‬پس��ر ایشان ‪ -‬در‬ ‫این قضیه نقش داشتند‪.‬زمانی هم که در دانشکده فنی‬ ‫اجزای ماشین درس می دادم از ایت اهلل کاشانی تعریف‬ ‫می کردم‪ .‬کسی جرات نداش��ت این حرف ها را بزند‪.‬‬ ‫یک بار پس از انکه کالس درس تمام شد و همه رفتند‪،‬‬ ‫دیدم یک نفر ایس��تاده و نمی رود‪ .‬گفتم‪« :‬با من کاری‬ ‫دارید»‪ .‬گفت‪« :‬اقای کاشانی! من احمدم‪ ،‬پسر ایت اهلل‬ ‫تبعید بقایی به زاهدان بعد از کودتا‬ ‫بعد از کودتا ـ همان طور که پیش بینی کرده بودم ـ‬ ‫بقایی نخست وزیر نشد‪ .‬بین شاه و بقایی به هم خورد‬ ‫و شاه از اینکه بقایی به او گفته بود حساب خودت را از‬ ‫برادر و خواهر و مادرت جدا کن بدش امده بود‪ .‬دربار‬ ‫هم علیه بقایی جبهه گرفت‪ .‬بعد از کودتا شاه قدرتمندتر‬ ‫شد و دیگر خواهر و مادرش هم نمی توانستند کسی را‬ ‫به او تحمیل کنند و خودش نخست وزیران را به مجلس‬ ‫معرفی می کرد که البته این قانونی نبود‪.‬‬ ‫مدت��ی بع��د از کودت��ا‪ ،‬بقای��ی س��رخورده از‬ ‫ناکامی سیاسی‪ ،‬سخنانی علیه زاهدی بیان کرد تا اینکه‬ ‫جریان کشتار دانشگاه پیش امد و محترمانه به زاهدان‬ ‫تبعید شد‪ .‬پس از زاهدان مدتی در اراک بود و سپس به‬ ‫کرمان رفت‪ .‬بقایی در تبعید دستور داد تا اولین سالگرد‬ ‫‪ 28‬مرداد را جش��ن بگیریم‪ .‬ما هم این روز را جش��ن‬ ‫گرفتیم‪ .‬بعضی با این جشن مخالف بودند اما من گفتم‪:‬‬ ‫«من هم با شما موافقم ولی جشن می گیریم تا ببینیم چه‬ ‫می شود؛ بقایی باالخره می اید‪».‬‬ ‫کار بقایی به جایی رسیده بود که وقتی در زاهدان‬ ‫و در تبعید بود تنها یک نفر برای دیدنش به انجا رفت‪.‬‬ ‫زمانی هم که از تبعید برگش��ت در گوش همه زمزمه‬ ‫می کرد و می گفت که تا س��ه ماه دیگر نخس��ت وزیر‬ ‫می ش��ود‪ .‬او یکس��ره می گفت‪« :‬عن قریب اس��ت که‬ ‫مملکت منفجر شود و شما نمی توانید این کشتی طوفان‬ ‫زده را به ساحل برسانید و فقط من می توانم این کار را‬ ‫انجام بدهم»‪ .‬دو ماه و نیم گذشت‪ ،‬اما خبری نشد‪ .‬سه‬ ‫ماه گذشت خبری نشد‪ ،‬حتی بعدها حسن ایت گفت‬ ‫به هفتاد و دو ماه هم رس��ید ولی خبری نش��د‪ .‬خیلی‬ ‫روی نخست وزیری بقایی تبلیغ می کردند‪ .‬بقایی تمام‬ ‫هم و غمش این بود که نخس��ت وزیر بشود که نشد و‬ ‫این ارزو را به گور برد‪ .‬یکی از استادهای دانشگاه که‬ ‫اصفهانی بود و به من لطف داشت حرف من را تایید کرد‬ ‫و گفت‪« :‬من حرف کاشانی را تایید می کنم که اگر بقایی‬ ‫نخست وزیر بشود از دو هفته تجاوز نخواهد کرد»‪.‬‬ ‫من چیزهایی می دانس��تم که بعضی ها از ان بی‬ ‫خبر بودند؛ زمانی که با حسین خطیبی به خانه زهری‬ ‫که در میدان انقالب کوچ ه رشت بود می رفتیم تا از انجا‬ ‫به تلگرافخانه برویم و به دکتر تلگ��راف بزنیم در راه‬ ‫رفتن به تلگرافخانه‪ ،‬زهری به من گفت‪« :‬کاشانی! من‬ ‫دو شخصیت دارم؛ یک شخصیت ام این است که دلم‬ ‫می سوزد که تو خوشفکر هستی و می فهمی و گناه تو‬ ‫فهمیدن است و ش��خصیت دیگر من این است که من‬ ‫یک راهی را رفته ام و باید ادامه بدهم»‪ .‬در ادامه گفت‪:‬‬ ‫«وقتی حرف می زنی این دل من می سوزد‪ ،‬برای اینکه تو‬ ‫می فهمی؛ تو خیلی به ما نزدیک بودی»‪ .‬حق هم داشت‪،‬‬ ‫من جریانات را می فهمیدم‪ .‬کارگردان این مسائل بقایی‬ ‫و بازیگر ان حسین خطیبی بود و کس��ی که از طرف‬ ‫شاه از اینها حمایت می کرد‪ ،‬علم بود‪ .‬من و بقایی ‪9 ، 8‬‬ ‫شب با زاهدی شام خوردیم‪ .‬زاهدی تا اواخر شب صبر‬ ‫می کرد تا ما بیاییم و با هم شام بخوریم‪ .‬حسین بنکدار‬ ‫به من می گوید که شما در حزب فرد مهمی نبودید‪ .‬به‬ ‫او گفتم‪« :‬تو با اقای زاهدی ش��ام خورده ای؟» گفت‪:‬‬ ‫«هیچ وقت»‪ .‬دوباره از او پرسیدم‪« :‬چند شب در خانه ‬ ‫بقایی خوابیدی؟» جواب داد‪« :‬هیچ وقت»‪ .‬گفتم‪« :‬من‬ ‫‪117‬شب زن و بچه و مادرم را رها کردم و در خان ه بقایی‬ ‫خوابیدم و در این مدت به خیلی از مسائل پشت پرده‬ ‫پی بردم‪g ».‬‬ ‫مثلت شماره‪89‬‬ ‫نام ه ایت اهلل کاشانی به دکتر مصدق‬ ‫در مورد ماهیت نام ه ایت اهلل کاشانی پیش از کودتا‬ ‫به دکتر مصدق باید بگویم که اختالف من با کسانی مثل‬ ‫اقای حسن گرامی که از بستگان ایت اهلل کاشانی هستند‬ ‫سر همین نامه است‪ .‬من معتقدم که این نامه متعلق به‬ ‫خود ایت اهلل اس��ت و ایش��ان ان نامه را نوشته اند‪ .‬در‬ ‫مورد این نامه چندین مجله و نشریه چاپ شده و این‬ ‫موضوع را مطرح کرده اند‪ .‬سی سال کسی این را مطرح‬ ‫نکرده بود‪ ،‬حتی ده‪ ،‬دوازده سال بعد از کودتا که خود‬ ‫ایت اهلل کاش��انی هم زنده بود کس��ی مطرح نکرد‪ .‬اما‬ ‫االن امده اند می گوین��د نامه ایت اهلل کاش��انی قالبی‬ ‫است و متعلق به پسر ایت اهلل است که خطش شبیه به‬ ‫پدرش بوده‪.‬‬ ‫خط ایت اهلل کاش��انی ل��رزش داش��ت‪ .‬من در‬ ‫مراسم هایی که ایت اهلل حضور داشتند و بعضا مطالبی‬ ‫می نوشتند‪ ،‬بوده ام؛ دستخط ایش��ان کمی لرزش دارد‪.‬‬ ‫این نامه دستخط پسر ایشان نیست‪ ،‬خط ایت اهلل است‪.‬‬ ‫من معتقدم که این نامه را ایت اهلل کاشانی نوشته است‪.‬‬ ‫اگر به فرض هم نامه قالبی باش��د جواب مصدق که‬ ‫در زیر نامه قرار دارد و تاریخ بیس��ت و هشتم مرداد را‬ ‫نشان می دهد نمی تواند قالبی باشد‪ .‬مصدق در جواب‬ ‫ایت اهلل کاشانی نوشته بود‪« :‬امریکایی ها می خواهند‬ ‫فردا به نفع زاهدی کودتا بکنن��د و در هر صورت من‬ ‫با همه خوبی ها و بدی هایت با تو هستم»‪ ،‬می نویسد‪:‬‬ ‫«نامه توسط اقای سالمی رسید و ملت ایران تکلیفش‬ ‫را می داند»‪.‬‬ ‫ع��ده ای معتقدن��د ک��ه ای��ن نام��ه متعل��ق به‬ ‫ایت اهلل نیست و قالبی است ولی من معتقدم که متعلق‬ ‫به ایشان است‪.‬‬ ‫کاشانی»‪ .‬من ایشان را نمی شناختم و نمی دانستم شاگرد‬ ‫من است‪ .‬ایشان از اینکه من به دفاع از پدرشان پرداختم‬ ‫و از ایت اهلل تعریف و تمجید کردم از من تشکر کرد‪.‬‬ ‫مصدق به کاشانی گفته بود‪«:‬اقا! توصیه این و‬ ‫ان را نفرمایید‪ .‬در شان شما نیست و در جامعه هم‬ ‫انعکاس نامطلوب دارد و مورد سو استفاده قرار‬ ‫می گیرد‪ .‬اگر نظرات اصولی دارید با دولت‬ ‫در میان بگذارید تا رفع مشکالت شود‪.‬اصال گیریم‬ ‫که این مسائل درست بوده‪.‬اینها در درجه دوم اهمیت‬ ‫است‪.‬ایا شما در خط اساسی نهضت ملی انحرافی‬ ‫میبینید؟اگر هست بگویید اصالح کنم و اگر نکردم‬ ‫بگویید از کارها کناره بگیر‪ .‬و اال برای مسائل جزئی‬ ‫که نمی توانیم اختالف داشته باشیم‪».‬‬ ‫‪79‬‬ ‫ایت اهلل کاشانی که با‬ ‫حمایتخودموجبشد‬ ‫مصدق به صندلی قدرت‬ ‫بازگردد با بی مهری‬ ‫نخست وزیر مواجه شد‬ ‫و در نهایت این اختالف‬ ‫کار نهضت را به‬ ‫بنبستکشاند‬ ‫افتاب‬ ‫مصدق نامه را گرفت‬ ‫زیر متکایش گذاشت‬ ‫مثلت شماره‪89‬‬ ‫کودتای ‪ 28‬مرداد در گفت وگوی ویژه مثلث با دکتر سالمی‬ ‫نوه ایت اهلل کاشانی‬ ‫علیرضا شاکر‬ ‫دکتر سالمی‪ ،‬نوه دختری مرحوم ایت اهلل کاشانی‪ ،‬یکی از چه ره های فعال در زمان کودتای ‪ 28‬مرداد بوده است‪ .‬او‬ ‫که حامل نامه معروف ایت اهلل کاشانی به دکتر مصدق بوده است در این گفت وگو به بازخوانی خاطرات خود درباره‬ ‫کودتای ‪ 28‬مرداد می پردازد‪.‬‬ ‫‪5‬‬ ‫در جای��ی گفتی��د ک��ه اعض��ای بی��ت‬ ‫ایت اهلل کاش��انی به دو جناح راس��ت و چپ‬ ‫تقسیم می شدند‪ ،‬منظورتان از این جناح بندی‬ ‫چیست و چه افرادی در هر جناح جای داشتند؟‬ ‫‪ l‬در می��ان اطرافیان ایت اهلل کاش��انی یک عده‬ ‫مثل من ش��ور جوانی داشتند و با مس��ائل تند برخورد‬ ‫می کردند‪ .‬افرادی مانند سید حسن مصطفوی‪ ،‬معاون‬ ‫وزارت دادگستری مصدق‪ ،‬پروفسور احمد خلیلی و تا‬ ‫حدودی حائری زاده و مکی با ما بودند که من این گروه‬ ‫را جناح چپ اطرافیان مرحوم کاشانی نام می گذارم‪ .‬اما‬ ‫گروهی مانند دکتر شروین و برخی نمایندگان مجلس‬ ‫هم بودند که اهل خطر نبودند و برای پس��ت و مقام به‬ ‫منزل ایت اهلل می امدند‪ .‬اینها جناح راست بودند‪.‬‬ ‫‪80‬‬ ‫شمس قنات ابادی و دکتر بقایی در کجای این‬ ‫تقسیم بندی جای داشتند؟‬ ‫‪ l‬سطح دکتر بقایی باالتر از این حرف ها بود که‬ ‫در تقسیم بندی ما بگنجد و مرحوم شمس قنات ابادی‬ ‫هم با وجود سابقه درخشان در مبارزات‪ ،‬فداکاری ها‬ ‫و س��خنرانی های اتش��ین‪ ،‬در ان روزها اصال به دفتر‬ ‫نمی امد‪ .‬حتی وقتی ما علیه رفران��دوم اقدام کردیم و‬ ‫ایت اهلل کاشانی رفراندوم را حرام اعالم کرد خبری از‬ ‫شمس قنات ابادی نبود‪.‬‬ ‫یکی از مهمترین فرازهای زندگی جنابعالی به‬ ‫نامه ای بر می گردد که در ‪ 27‬مرداد ماه از سوی‬ ‫ایت اهلل کاشانی به دکتر مصدق دادید‪ ،‬ماجرا از‬ ‫چه قرار بود؟‬ ‫‪ l‬من تا ‪ 26‬مرداد م��اه در زندان ب��ودم‪ .‬پس از‬ ‫ماجرای سنگ پرانی به منزل ایت اهلل کاشانی که منجر به‬ ‫قتل حدادزاده‪ ،‬یکی از مریدان ایت اهلل از سوی مهاجمان‬ ‫شد‪ ،‬مرا به اتهام این قتل دستگیر کردند تا اینکه نهایتا در‬ ‫‪ 26‬مرداد با پنجاه هزار تومان ضمانت با وضعیت روحی‬ ‫بسیار بد از زندان مصدق ازاد شدم‪ .‬پدر بزرگم در خفا‬ ‫بودند‪ .‬برای دست بوسی به منزل دامادشان مرحوم میر‬ ‫سید علی مصطفوی یعنی منزل خاله ام رفتم که در پشت‬ ‫باغ فخرالدوله بود‪.‬‬ ‫ع��ده ای از جمله ناصر قش��قایی ( عل��وی ) هم‬ ‫بودند که تا مرا دید خوش��حال ش��د چون من محرم‬ ‫رازش بودم‪ .‬اق��ای علوی تحصیلک��رده المان و مرد‬ ‫باسوادی بود‪ .‬بعد از خوش و بش کیف چرمی زیبایش‬ ‫را به من داد به حضور ایت اهلل کاش��انی برگش��تم که‬ ‫بحثی داغ بود و ایشان همیشه از جانب افشار نامی که‬ ‫اقای��ی کامل مرد ب��ود‪ ،‬خبر داش��ت ک��ه امریکایی ها‬ ‫دس��ت اندر کار دگرگونی های��ی در ای��ران هس��تند‪.‬‬ ‫ایت اهلل کاشانی مدتی بود که همه امید هایش به نا امیدی‬ ‫بدل شده بود‪.‬‬ ‫او چند روز قب��ل دکتر مص��دق را یاغی طاغی‬ ‫خوانده بود و به اصرار ما که گروه چپ ایت اهلل بودیم و‬ ‫ریاست مان را اقای سید علی مصطفوی بر عهده داشت و‬ ‫جناح راست شامل دایی مصطفی و مرحوم قنات ابادی‬ ‫و دکتر شروین و دیگران‪ ،‬ان روز مصاف سختی شروع‬ ‫شد و قنات ابادی به اقای مصطفوی گفت‪ :‬می خواهم‬ ‫بدانم جنابعالی از کی سیاس��تمدار ش��ده اید؟ مرحوم‬ ‫مصطفوی در پاسخ گفت‪ :‬از وقتی ش��ما سیاستمدار‬ ‫جوان س��رکار امده اید‪ .‬خالصه ایت اهلل کاش��انی که‬ ‫از وعده ناصرخان پشتش قرص ش��ده بود با دخالت‬ ‫اقای مصطفوی نامه ای گالیه امیز به دکتر مصدق نوشت‬ ‫و در ان نسبت به بروز کودتا هشدار داد‪.‬‬ ‫از دفتر دکتر مصدق برای عص��ر ‪ 27‬مرداد وقت‬ ‫مالقات گرفته شده بود‪ .‬چون مرحوم دایی مصطفی در‬ ‫خفا بود‪ ،‬مرا مامور رساندن نامه کردند و به خواهش من‪،‬‬ ‫افتاب‬ ‫اگر کودتا نمی ش��د دول��ت مص��دق از درون منفجر‬ ‫می ش��د‪ .‬مصدق دیگر کاری از دس��ت اش بر نمی امد‬ ‫به عبارت��ی اداره امور از دس��تش خارج ش��ده بود لذا‬ ‫تمایل داش��ت با عامل خارجی از قدرت کنار گذاشته‬ ‫شود تا به عنوان اس��طوره و قهرمان در تاریخ ماندگار‬ ‫شود‪ .‬که البته در این امر موفق هم شد و االن متاسفانه‬ ‫خیلی ها بدون اط�لاع از جوانب مختلف امر ش��یفته‬ ‫وی هستند‪.‬‬ ‫برخی از منتقدین رفتار سیاسی ایت اهلل کاشانی‪،‬‬ ‫ارتباط مصطفی کاشانی (پسر ایت اهلل ) با شاه‬ ‫و همچنین پیام تبریک ایش��ان از رادیو در روز‬ ‫‪ 28‬مرداد را نشانه ای از تمایل ایت اهلل به وقوع‬ ‫کودتا دانس��ته و این رفتار را در تناقض با نامه‬ ‫‪ 27‬مرداد عن��وان می کنند‪ .‬ش��ما چه جوابی‬ ‫دارید؟‬ ‫‪ l‬رفاقت دایی ام با ش��اه جنبه سیاسی نداشت‪.‬‬ ‫بلکه مصطفی کاشانی در س��وارکاری و شنا و اینجور‬ ‫ورزش ها با شاه دوس��ت ش��ده بود‪ .‬اما ماجرای پیام‬ ‫رادیویی نیز به هیچ وجه مورد تائید ایت اهلل کاش��انی‬ ‫نبود‪ .‬ایت اهلل کاشانی همان لحظه که سرلشکر زاهدی‬ ‫به اداره شهربانی امد و پشت میزش نشست‪ ،‬به ایشان‬ ‫تلفن کرد و بدون تبریک و بدون مقدمه گفت‪ :‬اقا این‬ ‫کثافت ها را چرا به جان ملت انداخته اید؟ زاهدی گفت‪:‬‬ ‫حضرت اقا تحمل داشته باشید‪ ،‬هنوز هیچ کس حکم‬ ‫رسمی ندارد‪ ،‬نگران نباشید‪.‬‬ ‫در این اثنا دکتر ش��روین و دایی ام مصطفی از در‬ ‫وارد شدند‪ .‬قبال ایت اهلل کاش��انی همسر همشیره ام را‬ ‫دنبال پسرشان مصطفی فرس��تاده بود که او را به شهر‬ ‫بیاورند و گوش��زد کند که مبادا در رادیو صحبتی کند‬ ‫و من هیچ گاه پدر ب��زرگ را به این ان��دازه عصبانی و‬ ‫خشمناک ندیده بودم‪.‬‬ ‫دایی ام و دکتر شروین را به باد ناسزا گرفت که به‬ ‫چه مناس��بت از جانب من در رادیو صحبت کرده اید؛‬ ‫دایی مصطفی گفت از ش��میران به ش��هر می امدیم‪،‬‬ ‫راهبندان بود و در ماش��ین منتظر بودیم که مردم ما را‬ ‫شناسایی کردند و بر روی دست به اداره رادیو کشاندند‬ ‫و من مجبور به صحبت شدم‪ .‬ایت اهلل کاشانی گفت‪:‬‬ ‫ان وقت از طرف من تبریک بگویی؟ چه کس��ی به تو‬ ‫اجازه داده بود‪.‬‬ ‫مصطفی معذرت خواست و گفت‪ :‬حتی شاهپور‬ ‫حمیدرضا انجا ایس��تاده بود و از من خواهش کرد که‬ ‫مطلبی برایش بنویس��م تا او بخواند‪ .‬ایت اهلل کاشانی‬ ‫ارام نمی گرفت و دائم بد می گفت تا با میانجی گری و‬ ‫دور کردن دایی مصطفی‪ ،‬سکوتی عمیق برقرار شد‪ .‬کل‬ ‫ماجرا این بود‪g .‬‬ ‫مثلت شماره‪89‬‬ ‫در قسمت غربی میدان بهارستان به عکاسی مهتاب رفته‬ ‫و عکسی از نامه گرفتیم و به دیدار دکتر مصدق روانه‬ ‫شدیم‪ .‬بعد از خواندن نامه کسی را صدا کردند و چیزی‬ ‫در گوشش گفتند و به من فرمودند‪ :‬اقا گول توده ای ها‬ ‫را نخورید‪ .‬این شایعه را توده ای ها پخش می کنند‪ .‬من از‬ ‫اطاق بیرون امدم و نامه را به دستم دادند که در ان امده‬ ‫بود مستظهر به پشتیبانی ملت هستم‪.‬‬ ‫من و اقای مصطفوی که در ماشین منتظرم بود‪،‬‬ ‫نامه را به ایت اهلل کاشانی رساندیم‪ ،‬بعد از خواندن نامه‬ ‫با عصبانیت فرمودند‪ :‬حاال به ش��ما ثابت ش��د که من‬ ‫راست می گفتم؟! و شخص دکتر مصدق خواهان کودتا‬ ‫و جایگزینی شخصی مانند زاهدی به جای خود است‪.‬‬ ‫یکی از مسائلی که باعث شده است اصالت نامه‬ ‫مورد تشکیک واقع شود‪ ،‬این است که شما نامه‬ ‫را بعد از انقالب منتشر کردید‪ ،‬چرا این مقطع را‬ ‫برای انتشار نامه انتخاب کردید؟‬ ‫‪ l‬اص�لا نام��ه را م��ن منتش��ر نک��ردم‪ .‬نام��ه‬ ‫بدون اطالع بنده و توس��ط حس��ن ای��ت در روزنامه‬ ‫جمهوری اس�لامی منتش��ر ش��د‪ .‬من مدتی قبل نامه‬ ‫را در اروپ��ا به دای��ی بزرگم مهندس ابوالحس��ن داده‬ ‫بودم و نامه در مجل��ه ای به چاپ رس��یده بود‪ .‬ظاهرا‬ ‫اقای ایت نیز از ان مجله اس��تفاده کرده و در روزنامه‬ ‫جمهوری اسالمی منتشر کرده بود‪.‬‬ ‫اما ظاهرا سخنان ایت اهلل طالقانی عامل انتشار‬ ‫نامه بوده است؟‬ ‫‪ l‬س��خنرانی مرح��وم طالقان��ی در هم��ان‬ ‫زمان اتف��اق افتاد‪ ،‬ول��ی نام��ه را من منتش��ر نکردم‪.‬‬ ‫قضیه س��خنرانی از این ق��رار بود که بع��د از پیروزی‬ ‫انقالب اس�لامی در بهمن ماه و روی کارامدن دولت‬ ‫بازرگان‪ ،‬همزمان با س��الگرد درگذشت دکتر مصدق‬ ‫در اسفند ماه ‪ 57‬مراسم بزرگی را در احمد اباد ترتیب‬ ‫می دهند‪.‬‬ ‫در ان مراس��م چند نفر س��خنرانی کرده و هیچ‬ ‫اس��می از ایت اهلل کاش��انی به عنوان یک��ی از رهبران‬ ‫نهضت ملی شدن صنعت نفت به میان نمی اورند‪.‬‬ ‫ایت اهلل طالقانی که یکی از سخنرانان ان مراسم‬ ‫بود در بخش��ی از صحبت های خود گفته بود که «من‬ ‫رفتم ن��زد ایت اهلل کاش��انی و دیدم که ایش��ان خربزه‬ ‫می خورند‪ .‬گفتم حضرت ایت اهلل مراقب باشید پوست‬ ‫خربزه زیر پایتان نیندازند»‪.‬‬ ‫من همان موقع از اروپا نامه هایی به اقای طالقانی‬ ‫نوش��تم و گفتم که نمی خواهم مباحث را قبل از اینکه‬ ‫به ایشان بگویم رسانه ای کنم و از ش��ما که از رهبران‬ ‫انقالب هستید انتظار می رود راس��تگویی پیشه کنید‪.‬‬ ‫س��پس نوش��تم که در ان دیدار اتفاقا من هم حضور‬ ‫داشتم‪.‬‬ ‫اوال ای��ت اهلل کاش��انی خرب��ز ه نمی خوردن��د‪.‬‬ ‫ثانی��ا اقای طالقان��ی در قد و ان��دازه ای نبودن��د که با‬ ‫مرحوم کاشانی چنین صحبت کنند‪.‬‬ ‫ثالث��ا ی��اد اور ش��دم ک��ه ای��ت اهلل کاش��انی به‬ ‫مرحوم طالقانی گفت‪ :‬اقای س��ید محمود واعظ که به‬ ‫اعتبار سخنرانی در رادیو ایت اهلل ش��ده ای‪ ،‬برو و این‬ ‫حرف ه��ا را از طرف م��ن به مصدق بگ��و و جوابش‬ ‫را بی��اور‪ .‬که ایش��ان هیچ وق��ت هم جواب��ی نیاورد‪.‬‬ ‫البته بع��د از این نامه من دیدم که مرح��وم طالقانی در‬ ‫سخنرانی که در ش��رکت نفت تهران داشت بسیار از‬ ‫ایت اهلل کاشانی تعریف کرده است‪.‬‬ ‫در همان س��ال های اول انقالب‪ ،‬نام��ه ای هم به‬ ‫بنی صدر نوشتم و گفتم یادتان هست که پدرتان امده‬ ‫بود پیش مرحوم کاش��انی و می گفت چ��را از زاهدی‬ ‫حمایت نمی کنی؟ که جوابی از ایشان نگرفتم‪.‬‬ ‫بعدها در اروپا تلفنی با بنی صدر صحبت کردم و‬ ‫همین خاطره را به ایشان گفتم که گفت من یادم نیست‪.‬‬ ‫من هم گفتم ش��ما که چنین مس��ائلی را به یاد ندارید‬ ‫چطور خود را در مقام یک فعال سیاسی قرار داده اید‪.‬‬ ‫اقای دکتر! مس��تحضر هس��تید ک��ه مکاتبات‬ ‫مقامات در اسناد دولتی ثبت می شود‪ .‬چرا نامه‬ ‫ایت اهلل کاشانی و جواب ایشان در اسناد مربوط‬ ‫به دکتر مصدق وجود ندارد؟‬ ‫‪ l‬اق��ای دکتر مص��دق نامه را از م��ن گرفت و‬ ‫گذاش��ت زیر متکایش و همانطور که گفتم جواب را‬ ‫هم کس دیگری به من داد‪ .‬اما سوال من این است که‬ ‫چرا نامه های مشابه دیگری که من دارم و هنوز منتشر‬ ‫نکرده ام در اس��ناد دولتی وجود ن��دارد‪ .‬من نامه هایی‬ ‫دارم که در انها دکتر مصدق با لحن بسیار بدی مرحوم‬ ‫کاشانی را خطاب قرار داده اند‪.‬‬ ‫چرا این نامه ها را منتشر نمی کنید؟‬ ‫‪ l‬بعد از انتشار نامه قبلی خیلی ها مقاله و کتاب‬ ‫نوشتند و مدعی ش��دند که نامه جعلی است‪ .‬االن هم‬ ‫فرقی نمی کند‪ .‬اگر این نامه ها را منتشر کنم باز می گویند‬ ‫جعلی است‪ .‬اما گذشت زمان نشان داده است که نامه ای‬ ‫که منتشر ش��ده‪ ،‬جعلی نبوده است‪ .‬همان زمان که من‬ ‫نزد دکتر مصدق بودم گفتند هندرس��ون امده اس��ت‪.‬‬ ‫دکتر مصدق مانند غزالی رمی��ده از تخت پائین امدند‬ ‫و لباس پوشیدند‪.‬‬ ‫من چند سال پیش در مصاحبه ای با اقای حمید‬ ‫شوکت گفته بودم که کت دکتر مصدق را برایش گرفته‬ ‫بودم‪ .‬در همان زمان مس��عود بهنود در پاس��خ به این‬ ‫مصاحبه نوش��ت که دکتر مصدق در مالقات ها کت و‬ ‫شلوار نمی پوشیده است‪ .‬بعد از سال ها هندرسون سفیر‬ ‫امریکا در تهران در شرح مالقاتش می نویسد‪ :‬مصدق‬ ‫بر خالف معمول که او را با پیژامه مالقات می کردم‪ ،‬این‬ ‫تو شلوار پوشیده بود‪.‬‬ ‫بار ک ‬ ‫اینگونه سخنان نش��ان می دهد که ادعاهای من‬ ‫درباره مالقات ‪ 27‬مرداد صحت دارد‪ .‬من تا ‪ 27‬مرداد‬ ‫خیلی به دکتر مصدق احترام می گذاشتم ولی ماجرای‬ ‫بازداش��تم و اتفاقات ‪ 27‬و ‪ 28‬مرداد ‪ 32‬باعث شد که‬ ‫نظرم به کلی تغییر کند‪ .‬ما با دکتر سنجابی خویشاوند‬ ‫هس��تیم‪ .‬زمانی که من در زندان بودم دکتر سنجابی و‬ ‫نادعلی کریمی پیگیر کار من بودند‪.‬‬ ‫دکتر سنجابی در زندان به من گفت‪« :‬پسر عمو‪،‬‬ ‫من نمی توانم کاری برای تو بکنم‪ .‬چون مصدق گفته‬ ‫است خوب کسی را گرفته اید‪ .‬پدربزرگش خیلی به او‬ ‫عالقه دارد‪.‬‬ ‫پس او را در زندان نگه دارید‪ ».‬به کسانی که مدعی‬ ‫هستند نامه جعلی اس��ت می گویم دکتر غالمحسین‬ ‫مصدق و ناصر قشقایی چند سال بعد از انتشار این نامه‬ ‫فوت کردند‪ .‬چرا درباره صحت و یا جعلی بودن نامه‬ ‫از اینها سوال نکردید؟ همین االن کاغذ دکتر مصدق به‬ ‫خسرو قشقایی پیش روی من اس��ت که می گوید من‬ ‫متشکرم که قبل از ‪ 28‬مرداد شما از من خواستید بیایم‬ ‫جنوب ولی من نیامدم‪.‬‬ ‫با کمال احترام باید عرض کن��م این ادعا که‬ ‫دکتر مص��دق خ��ودش عامل کودتا ب��وده یا‬ ‫تعمدا از وق��وع کودتا ممانعت نکرده اس��ت‬ ‫با منطق ق��درت همخوان��ی ن��دارد‪ .‬معموال‬ ‫کس��انی ک��ه بر اریکه ق��درت تکی��ه می زنند‬ ‫به راحتی حاضر به کناره گیری نمی شوند‪ .‬چرا‬ ‫دکتر مصدق باید خودش زمینه برکناری خود‬ ‫را فراهم کند؟‬ ‫‪ l‬اتفاقا خیلی ه��م همخوان��ی دارد‪ .‬خاطرات‬ ‫مهن��دس ب��ازرگان را بخوانی��د‪ .‬ایش��ان می گوید که‬ ‫اقای دکتر مصدق نامه را‬ ‫از من گرفت و گذاشت‬ ‫زیر متکایش و همانطور‬ ‫که گفتم جواب را هم‬ ‫کس دیگری به من داد‪.‬‬ ‫اما سوال من این است‬ ‫که چرا نامه های مشابه‬ ‫دیگری که من دارم و‬ ‫هنوز منتشر نکرده ام‬ ‫در اسناد دولتی وجود‬ ‫ندارد‪ .‬من نامه هایی‬ ‫دارم که در انها دکتر‬ ‫مصدق با لحن بسیار بدی‬ ‫مرحوم کاشانی را خطاب‬ ‫قرار داده اند‬ ‫‪81‬‬ ‫مصدق به توده ایها نزدیک شده بود‬ ‫گفت وگو با مجید تفرشی درباره اینکه چرا روحانیون با مصدق زاویه پیدا کردند‬ ‫سهیال طایی‬ ‫دکتر مجید تفرشی یکی از معدود پژوهشگران و البته تنها پژوهشگر ایرانی و فارسی زبانی است که چند سالی‬ ‫است گزارش هایی نیز از اسناد منتشر نشده به زبان فارسی و انگلیسی منتشر می کند‪.‬او در این گفت و گو با نگاهی‬ ‫به وقایع ملی شدن صنعت نفت از دیدگاه های موجود در این ماجرا و کودتای ‪ 28‬مرداد سخن می گوید‪.‬‬ ‫‪6‬‬ ‫افتاب‬ ‫در میان تاریخ پژوهان معاصر درباره موضوع‬ ‫کودتای ‪ 28‬م��رداد گروه ها و اف��راد مختلف از‬ ‫اندیشه ها و جریانات متفاوت دیدگاه های بعضا‬ ‫مشترک یا متضادی را ارائه دادند‪ .‬از نظر شما این‬ ‫دیدگاه هادرچنددستهتقسیم بندیمی شود؟‬ ‫‪ l‬در مجم��وع درباره ملی ش��دن صنعت نفت و‬ ‫کودتای ‪ 28‬مرداد‪ ،‬چهار دیدگاه وجود دارد که این چهار‬ ‫دیدگاه بعضا به هم نزدیک می شوند‪ .‬البته هر دیدگاه دارای‬ ‫طیف های مختلف اس��ت ولی من در اینج��ا از بیان این‬ ‫طیف ها صرف نظر می کنم و صرفا مسائل را به صورت‬ ‫کلی بیان می کنم چون موضوع بحث مان طیف های این‬ ‫دیدگاه ها نیست‪.‬‬ ‫یکی از این چهار دی��دگاه‪ ،‬دیدگاه ملی اس��ت که‬ ‫طرفداران دکتر مصدق هستند‪ .‬یکی دیدگاه مذهبی است‬ ‫کهعمدتاطرفدارانمرحومایت اهللکاشانیهستند‪.‬دیگری‬ ‫دیدگاه چپ است که طیف طرفداران سابق حزب توده اند‬ ‫وچهارممشروطه خواهوسلطنت طلب هاهستند‪.‬اینچهار‬ ‫دیدگاه کلی در مسائل کودتای‪ 28‬مرداد و مسائل مرتبط با‬ ‫ان مطرح هستند‪ .‬این چهار طیف از نظر رویکرد ماجرای‬ ‫‪ 28‬مرداد تا حد زیادی دو تا دو تا به هم نزدیک اند‪ .‬یعنی در‬ ‫سقوط حکومت مصدق دیدگاه طیف سلطنت طلب به‬ ‫طیفاقایکاشانینزدیک تراست‪.‬درمقابلدیدگاهچپ‪،‬‬ ‫چپاصالحشدهوتجدیدنظرطلببادیدگاهجبههملیو‬ ‫ملی گراها نزدیک است‪ .‬این به طورکلی یک تقسیم بندی‬ ‫کلی است که البته دارای اشکال هم هست ولی اجماال اگر‬ ‫بخواهیمدسته بندیکنیمدراینقالبقرارمی گیرد‪.‬دیدگاه‬ ‫رایج بین مردم و انهایی که تاریخ می خوانند این است که‬ ‫در ‪25‬مرداد حکومت محمدرضا ش��اه‪ ،‬شبانه فرمان شاه‬ ‫را در خانه دکتر مصدق بردند و این فرمان مقدمه کودتا و‬ ‫سرنگونیحکومتمصدقبود‪.‬البتهدیدگاهسلطنت طلب‬ ‫می گوید که در واقع کودتایی صورت نگرفت بلکه از ادامه‬ ‫یک کودتای غیرقانونی ممانعت شد‪ .‬این دیدگاهی است‬ ‫که جریان سلطنت طلب و طیف اقای کاشانی هر دو از ان‬ ‫حمایتمی کنند‪.‬دراینمیاندیدگاهدیگرایناستکهشاه‬ ‫حقنداشتیااگرهمحقداشتنبایدازاینحقبرایکنار‬ ‫گذاشتن دولت مصدق استفاده می کرد برای اینکه مساله‬ ‫مهمتریبه ناممنافعملیمطرحبود‪.‬مسالهجنبشملیشدن‬ ‫صنعت نفت مطرح بود و طبعا انجام این کار توس��ط شاه‬ ‫به خصوص با مساله حضور خارجی ها در این ماجرا یک‬ ‫اقدام ضد ملی و کودتایی بود که با حمایت نیروهای غربی‬ ‫انجام شد‪ .‬بدین ترتیب س��رنگونی دولت دکتر مصدق‪،‬‬ ‫کودتای ضد ملی با حمایت قوای بریتانی��ا و امریکا بود‪.‬‬ ‫این چیز مشخص و واضحی است که معادله را مشخص‬ ‫می کند‪ .‬در این میان بحثی که من به عنوان یک کارشناس‬ ‫دارم این است که حکومت دکتر مصدق را نباید از ‪ 25‬تا‬ ‫‪ 28‬مرداد یعنی صرفا در این سه روز ارزیابی کرد‪ .‬حکومت‬ ‫دکترمصدقیکحکومت‪ 20‬وچندماههاستکهازاوایل‬ ‫سال‪ 1330‬ایجادشدهوبعدازیکوقفهچندروزهدرتیرماه‬ ‫مثلت شماره‪88‬‬ ‫‪82‬‬ ‫‪ 31‬مجددا دوره جدید اغاز شد و دولت دکتر مصدق در‬ ‫این دوره با اختالفات و مشکالت زیادی مواجه شده است‬ ‫لذا اختالفات بین شاه و مصدق منحصر به شش ماه اخر‬ ‫نبود‪ .‬از نظر قانونی کاری که شاه در عزل مصدق انجام داد‬ ‫اشکال نداشت ولی از نظر عرفی هیچ وقت چنین اتفاقی‬ ‫نیفتاده بود که نخست وزیر بدون رای مجلس عزل بشود‪،‬‬ ‫ولی یک مشکل بزرگی وجود دارد و ان این است که در‬ ‫‪ 25‬مرداد مجلس منحل شده بود‪ .‬یعنی مجلس با رفراندوم‬ ‫دکترمصدقمنحلشدهبود‪.‬اینبحثرفراندومیکبحث‬ ‫عجیب و غریب اس��ت که به نظر من یک��ی از بدترین و‬ ‫ناپسندترین اقدامات غیر دموکراتیک در تاریخ ایران است‪.‬‬ ‫برای یک دولت دموکراتیک مانن��د دولت دکتر مصدق‬ ‫انجامرفراندومخیلیعجیببود‪.‬بزرگترینمتضررشهم‬ ‫خودش بود‪ .‬بنابراین اقدام شاه‪ ،‬غیرقانونی نبود ولی بسیار‬ ‫نامتعارفبود‪.‬طبعانامتعارفبودن اشهمبهدالیلمتعددی‬ ‫صورت گرفت که برخی از انها به عملکرد چند ماه اخیر‬ ‫دولت دکترمصدق برمی گردد‪ .‬یعنی یک نوع بی قانونی‬ ‫و رفتار غیرمتعارف از س��وی دو طرف وجود داشت که‬ ‫منجر به دخالت خارجی ها در ماجرای کودتا و سرنگونی‬ ‫دکتر مصدق شد‪ .‬اگر قوای خارجی یعنی بریتانیا و امریکا‬ ‫انطور که االن تا حدی مشخص ش��ده است در ماجرای‬ ‫سرنگونی مصدق دخالت نمی کردند موضوع ساده تر بود‬ ‫یعنیمی شدقضاوتکردوگفتشاهازاختیاراتخودش‬ ‫استفادهکردهولیایناستفادهازاختیاراتامرنامتعارفیبوده‬ ‫است ولی وقتی پای خارجی ها‪ ،‬پول خارجی و حضور‬ ‫نیرویخارجیبهمیانمی اید‪،‬مسالهفرقمی کند‪.‬انجاست‬ ‫کهمی توانبهراحتینامکودتارابراینماجراگذاشت‪.‬‬ ‫اقایدکتر!به صورتتاریخی‪،‬ملی گراهاوچپ ها‬ ‫باهممشکالتزیادیداشتند خصوصادرماجرای‬ ‫کودتای ‪ 28‬مرداد‪ ،‬چپ ه��ا و ملی ها همدیگر را‬ ‫متهم می کنند‪ .‬از س��وی دیگر مذهبی ها هم زیاد‬ ‫به سلطنت طلب ها نزدیک نیس��تند‪ .‬ولی شما در‬ ‫تحلیل تان ای��ن دو طیف را به هم نزدیک نش��ان‬ ‫دادید؟‬ ‫‪ l‬در دوره اول حکومت دکتر مصدق یعنی از بهار‬ ‫‪ 1330‬تا تیرم��اه ‪ 1331‬روابط حکوم��ت دکتر مصدق با‬ ‫نیروهای چپ که عمدتا حزب توده ایران بود‪ ،‬خوب نبود‪.‬‬ ‫دراندورهبهدالیلمختلفیازجملهمخالفتدکترمصدقبا‬ ‫امتیازدادنبهاتحادجماهیرشورویوچندیننوبتتعطیلی‬ ‫روزنامه هایحزبتودهومخالفتمصدقبادوبارهقانونی‬ ‫ش��دن حزب توده و راه ندادن توده ای ها به عرصه اشکار‬ ‫سیاسی ایران‪ ،‬منجر به روابط تیره مصدق و توده ای ها شد‪.‬‬ ‫شما اگر نشریات ان دوره را نگاه کنید می بینید که به شدت‬ ‫این مطالب موجود است که مصدق ترفند جدید استعمار‬ ‫است‪ .‬نوکر امریکا‪ ،‬نوکر انگلیس است‪ ،‬در نشریاتی مثل‬ ‫چلنگریانشریاتدیگربه هر حالرویخوشیبرایمصدق‬ ‫وجود ندارد‪ .‬این روی خوش نداشتن به معنای عدم ارتباط‬ ‫صد درصدی بین مصدق و توده ای ها نیست‪ .‬ما می دانیم‬ ‫مصدق از دیرباز با خانواده سلطنت رابطه‬ ‫عمیقی داشت و حتی گفته می شود که در‬ ‫دوران تبعید خود در احمداباد عکس��ی از‬ ‫ثریا همسر دوم شاه را به روی دیوار داشت‪.‬‬ ‫که از کانال هایی یک ارتباط مستمر ولو تنک و تاریک بین‬ ‫مصدق و توده ای ها وجود داشت که مهمترینش همسر‬ ‫اق��ای نورالدین کیان��وری‪ ،‬خان��م مریم فیروز اس��ت‬ ‫که از نزدی��کان دکت��ر مصدق ب��ود و اگر اش��تباه نکنم‬ ‫دخت��ر دایی اش ب��ود‪ .‬این خط ارتباطی همیش��ه وجود‬ ‫داشت‪ .‬ولی به طورکلی بعد از ‪ 30‬تیر ‪ 31‬که نقطه عطفی‬ ‫در دوره حکوم��ت دکتر مصدق بود کمی ش��رایط فرق‬ ‫می کند‪ .‬بعد از‪ 30‬تیر مصدق با کمک دیگران به حکومت‬ ‫برمی گردد و نیروهای اجتماعی تر جبهه ملی و طرفداران‬ ‫ایت اهلل کاش��انی بودند که مصدق را برگرداندند‪ .‬شرایط‬ ‫کال عوض ش��د‪ .‬مصدق کابینه را زی رو رو کرد‪ .‬او بعد از‬ ‫سی تیر با قیامی که مردم کرده بودند و در واقع رای اعتماد‬ ‫به او داده بودند‪ ،‬کابینه را زیر و رو کرد و افراد مطیع و همراه‬ ‫خودش را اورد و ان حالت ائتالفی که از هر جناحی یک‬ ‫عده بودند تا کار مملکت پیش برود و همه راضی باشند را‬ ‫کنارگذاشتودیگربهحرف هاوتوصیه هایکاشانیعمل‬ ‫نمی کردوعالقه اینشاننمی داد‪.‬‬ ‫کم کم معلوم ش��د که مصدق نمی خواه��د در این‬ ‫اریکه قدرت با کسی شریک ش��ود‪ .‬در این دوره حزب‬ ‫توده کم کم رواب��ط اش را با مصدق ترمیم ک��رد یعنی تا‬ ‫حدی توانست یکس��ری از مش��کالت قدیمی را حل‬ ‫کند‪ .‬این ادامه پیدا کرد تا جریان نهم اس��فند‪ ،1330‬یعنی‬ ‫افتاب‬ ‫مثلت شماره‪88‬‬ ‫زمانی که گفته می ش��ود که غیر مس��تقیم مصدق از شاه‬ ‫خواست از ایران بیرون برود و علمای تهران به خصوص‬ ‫ایت اهلل کاشانی و س��یدمحمد بهبهانی جلوی این کار را‬ ‫گرفتند و اجازه ندادند که ش��اه از ایران برود در واقع یک‬ ‫حرکت مصدق شکست خورد و سوء محاسبه ای انجام‬ ‫داد برای بیرون کردن شاه از ایران که به ضررش تمام شد‪.‬‬ ‫از نهم اس��فند ‪ 31‬تا ‪ 28‬مرداد ‪ 32‬چی��زی در حدود ‪ 6‬ماه‬ ‫روابط حزب توده با مصدق بسیار رو به بهبودی است‪ .‬این‬ ‫شش ماه دالیل بین المللی هم دارد‪ .‬در این مدت شوروی‬ ‫دچار انحطاط اس��ت و انچنان حزب توده حرف شنوی‬ ‫از اتحاد جماهیر ش��وروی ندارد یعنی استالین می میرد‬ ‫و جنگ ق��درت در ش��وروی در می گیرد و ح��زب توده‬ ‫می تواند تا حدودی تصمیم گیری را بدون مش��ورت با‬ ‫برادر بزرگتر انجام بدهد‪ .‬در این دوره روابط با دکتر مصدق‬ ‫خیلی بهتر می شود و دقیقا همین موقع است که نیروهای‬ ‫مذهبی به ویژه شخص ایت اهلل العظمی بروجردی در قم و‬ ‫ایت اهلل کاشانی در تهران مخالفت می کنند با اینکه روند‬ ‫مصدق روند گسترش نفوذ کمونیس��م است‪ .‬این خود‬ ‫یک مقدار طبیعی بود و یک مق��دار هم تحت تاثیر القای‬ ‫شبکه های جاسوسی امریکا و انگلیس��ی که این توهم و‬ ‫تصور را گسترش می دادند که ایران در حال افتادن در دامن‬ ‫بلوکشرقاست‪.‬‬ ‫این علما را خیلی نگ��ران ک��رد‪ .‬در واقع نزدیکی‬ ‫مصدق و حزب توده در شش ماه اخر خیلی واضح تر شد‬ ‫وجامعهمذهبیایرانرانگرانکرد‪.‬مصدقهرچهدرعرصه‬ ‫سیاسیتنهاترمی شدبهسمتنزدیکشدنبهحزبتوده‬ ‫ایران می رفت‪ .‬تا حدی که وقتی ‪28‬م��رداد رخ داد برخی‬ ‫از طرفداران دکتر مصدق به ویژه مرحوم دکتر فاطمی در‬ ‫ی تود ه ای ها پناه داده شده و برای مصونیت از‬ ‫خانه های تیم ‬ ‫دستگیریدرخانه هایامنحزبتودهنگهداریمی شدند‪.‬‬ ‫یعنیرابطهاینقدرزیادشدهبود‪.‬‬ ‫انچه گفتید ب��رای ان دوره بود‪ .‬االن جهت گیری‬ ‫اینچهارجریانچگونهبعضابههمنزدیکشد؟‬ ‫‪ l‬بع��د از ‪ 28‬مرداد ت��ا قبل و بع��د از انقالب یک‬ ‫تجدیدنظرطلبیدررفتارسیاسیحزبتودهرخدادوعدم‬ ‫حمایت همه جانبه توده ای ها در جریان ملی شدن نفت و‬ ‫مصدق پیش امد یعنی در سال های‪ 32‬تا‪ 57‬یک مقداری‬ ‫برخیجناح هایحزبتودهوگروه هایچپیکهبهتدریج‬ ‫در سال های بعد ایجاد ش��دند مثل سازمان چریکی های‬ ‫فدایی خلق یا پیکار یا مائوئیست تجدیدنظرطلبی کردند‪.‬‬ ‫مثل اعالم ناخش��نودی و برائت از رفتار حزب توده علیه‬ ‫جنبش ملی شدن صنعت نفت‪ .‬و این تا سال ‪ 1357‬ادامه‬ ‫پیدا کرد‪ .‬بعد از پیروزی انقالب و فروپاشی حزب توده و‬ ‫متعاقب ان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی طبیعتا وقتی‬ ‫حزب توده به ان صورت وجود نداشت‪ ،‬دیدگاه چپ ان‬ ‫نگاهخصمانهنسبتبهمصدقبه عنوانیکادمسازشکارو‬ ‫لیبرالوعاملمستقیموغیر مستقیمامپریالیسمواندشمنی‬ ‫با لیبرالیسم را کنار می گذارد‪ .‬چپ سنتی یا چپی که فقط‬ ‫خاطرات دوران مارکسیسم‪ ،‬لنینیسم را دارد و دیگر رسما‬ ‫انچنان تابع ان دیدگاه های قدیمی نیست نزدیک می شود‬ ‫و تا حد زیادی با دیدگاه های ملی منطبق می ش��ود و در‬ ‫نتیجه با پوزش خواهی و تجدیدنظر کردن از حزب توده‬ ‫تا حد زیادی با ملی خواهان مماس می شود‪ .‬این پایان یک‬ ‫فرایند است‪ .‬بزرگترین شخصی که در این زمینه کار کرده‬ ‫اقای بابک امیرخسروی از رهبران سابق حزب توده است‬ ‫که چندین کتاب و مقاله و سخنرانی در دفاع مصدق و نقد‬ ‫عملکردحزبتودهدارد‪.‬‬ ‫البت��ه اینک��ه ش��ما گفتی��د مذهبی ه��ا ه��م به‬ ‫سلطنت طلب ها نزدیک هس��تند به نظر می رسد‬ ‫محلبحثاست‪.‬چونازمیانمذهبی هافقطبرخی‬ ‫طرفدارانایت اهللکاشانیهستند؟‬ ‫ی دی��دگاه غال��ب مذهب��ی در دوره‬ ‫‪ l‬نمایندگ�� ‬ ‫مصدق را از میان فعاالن سیاسی مرحوم ایت اهلل کاشانی‬ ‫برعه��ده داش��ت و از میان غیرسیاس��ی ها و س��نتی ها‬ ‫مرحوم ای��ت اهلل العظمی بروج��ردی بودند ک��ه دیدگاه‬ ‫اینها خیلی مش��خص بود‪ .‬من در این باره بحثی دارم که‬ ‫خیلی هانپسندیدند‪.‬االنبعدازسالیانسالبرخیبهاشتباه‬ ‫می گویند مصدق نفت را ملی کرد و یک عده روحانی با‬ ‫کودتا همکاری کردند و نگذاشتند مصدق به نتیجه برسد‪.‬‬ ‫این خیلی ساده اس��ت‪ .‬ماجرا خیلی صاف و ساده نبود و‬ ‫به این س��ادگی نبود‪ .‬در دوره دوم حکومت دکترمصدق‬ ‫به خصوص در شش ماه اخر حکومت دکتر مصدق یک‬ ‫روندی ایجاد ش��د که به درس��ت یا غلط می شود راجع‬ ‫به ان بحث ک��رد‪ .‬به علما و جامعه مذهب��ی ایران اینطور‬ ‫القا شد که مصدق زمام امور از دس��تش رفته و در نتیجه‬ ‫انتخاب شما برای اینده ایران بین شاه و کمونیسم است‪.‬‬ ‫ش��ما به عنوان یک رهبر دینی در هر شرایطی نمی توانید‬ ‫کمونیسم را به ش��اه ترجیح بدهید‪ .‬این جای هیچ بحثی‬ ‫نیست‪ .‬هیچ رهبر دینی تا به حال نپذیرفته که حزب توده‬ ‫در ایران حاکم شود‪ .‬به هر حال شاه تنها پادشاه یک کشور‬ ‫شیعه در جهان بود و روابط شاه و اکثریت علما تقریبا بد‬ ‫نبود‪ .‬علما همیشه انتقادهایی داشتند ولی سرجمع تحلیل‬ ‫علمای بزرگ این بود که مصدق ازگزینه های ایندهنیست‬ ‫و اگر می خواهد مملکت و شیعه بمانند انتخاب بین شاه و‬ ‫کمونیسماست‪.‬بههمیندلیلبهجایاسبشورویروی‬ ‫اسب شاه ش��رط بندی کردند‪ .‬این انتخاب انها بود‪ .‬یقینا‬ ‫بعد از ‪ 28‬مرداد هم دیدگاه ملی به طور اشکار بروجردی‬ ‫و کاش��انی را ش��ریک و تایید کننده کودتا می دانستند‪ .‬از‬ ‫ان طرف ه��م این بود ک��ه دیدگاه مذهبی ت��ر طرفداران‬ ‫ایت اهللکاشانیوایت اهللبروجردیودیگرانبیایندمصدق‬ ‫رامحکومکنندواینکهکودتاییراکهانجامشدهکالتخطئه‬ ‫وعملخودشانراتوجیهکنندکهبه نظرمنبرخیتوجیه ها‬ ‫غلط است ولی برخی هم درست است‪ .‬یعنی یک سری‬ ‫نگرانی هاازنفوذشورویوحزبتودهوجودداشتولیتا‬ ‫حدیهممسالهجنگقدرتبودبه هر حالمصدقبهحرف‬ ‫علما گوش نمی کرد و هر کاری که خودش می خواست‬ ‫انجام می داد‪ .‬بنابراین دیدگاه ایت اهلل کاشانی معتقد است‬ ‫که شاه از اختیارات خودش استفاده کرد و ایت اهلل کاشانی‬ ‫و ایت اهلل بروجردی در مخالف��ت با مصدق و موافقت با‬ ‫سرنگونیاواشتباهنکردندوبراساسمنافعملیگامبرداشتند‬ ‫ب هدلیلاینکهمصدقبهشوروینزدیکمی شد‪.‬‬ ‫ول��ی م��واردی هم هس��ت مانن��د نام��ه ای که‬ ‫ای��ت اهلل کاش��انی به واس��طه دکتر س��المی به‬ ‫دکترمصدقمی دهند‪.‬اگراینسنددرستباشدبه‬ ‫این معناست که ایت اهلل کاشانی با کودتا همراهی‬ ‫نکردهاست؟‬ ‫‪ l‬من نگفتم ایت اهلل کاشانی با کودتا همراهی کرده‬ ‫است‪ .‬این حرف را به من نسبت ندهید‪ .‬من گفتم چنین‬ ‫اتهامی ازطرفملیونبهاینهازدهمی شود‪.‬البتهگفتهمی شود‬ ‫کهایت اهللکاشانیباسکوتخودباکودتاهمکاریکردند‬ ‫که این هم بر فرض صحت به معنای همکاری مستقیم با‬ ‫روندکودتانیست‪.‬‬ ‫درباره نامه منتسب به ایت اهلل کاشانی چه نظری‬ ‫دارید؟‬ ‫‪ l‬من اولین کس��ی در ای��ران بودم که نس��بت به‬ ‫واقعی بودن نامه‪ 27‬مرداد ایت اهلل کاشانی به دکتر مصدق‬ ‫ تردید کردم و فکر کردم که جعلی است‪ .‬کتابی چاپ شد‬ ‫تحت عنوان خاطرات محمدناصر صولت قشقایی در‬ ‫اواسط دهه شصت‪ .‬در ان کتاب که یادداشت های روزانه‬ ‫ناصرخانقشقایی‪،‬کهایلخانقشقاییوازنزدیکانمصدق‬ ‫بود و با کاشانی هم ارتباط خوبی داشت‪ ،‬در واقع به نوعی‬ ‫در انجا حوادث روزانه را ذکر می کنم‪ .‬در نامه ‪27‬مرداد‬ ‫ایت اهلل کاش��انی به دکتر مصدق بحث می شود که اگر‬ ‫فکر می کنید من اشتباه می کنم من ناصرخان قشقایی را‬ ‫پیش شما برای مذاکره می فرستم تا از این مهلکه نجات‬ ‫پیدا کنید‪ .‬در خاطرات روزانه ناصرخان قشقایی امده که‬ ‫روز ‪ 27‬مرداد و روزهای قبل و بعد‪ ،‬ایش��ان اصال تهران‬ ‫نبوده و در ایل بودند و چند شواهد دیگر هم هست‪ .‬منتها‬ ‫از انجا که زمین گرد است و عمر بشر چیزهای زیادی را‬ ‫ی اشنا شدم‬ ‫جلوی ادم می گذارد‪ ،‬من با اقای دکتر سالم ‬ ‫که اورنده نامه به دکتر مصدق بوده و فرصتی پیدا کردم‬ ‫با ایشان صحبت کنم‪ ،‬اسناد و مدارک و تصاویر ایشان را‬ ‫دیدم‪ .‬خاطرات ایشان را در دو جلسه طوالنی ضبط کردم‬ ‫ادله ایشان را شنیدم و بعد از دو جلسه طوالنی و همین طور‬ ‫بحث با افرادی مانند اقای حمید ش��وکت تاریخ نویس‬ ‫چپ که ایش��ان هم فکر می کرد نامه جعلی است به این‬ ‫نتیجه رسیدم که جعلی نیست‪g.‬‬ ‫‪83‬‬ ‫گفت و گو با انور خامه ای‬ ‫افتاب‬ ‫ریشه کودتای ‪ 28‬مرداد در وقایع‬ ‫اشغال ایران بود‬ ‫مثلت شماره‪88‬‬ ‫مصطفی شوقی‬ ‫‪7‬‬ ‫انورخامه ای‪ ،‬نویسنده‪ ،‬اقتصاددان‪ ،‬فعال سیاسی و روزنامه نگار ایرانی است که در نخستین گروه چپ گرای‬ ‫ایران تحت عنوان گروه ‪ 53‬نفر عضویت داشته است‪ .‬او که در حال حاضر ‪ 95‬سال سن دارد‪ .‬او به سال ‪ 1332‬به‬ ‫عضویت حزب توده درامد‪ .‬مهندس خامه ای‪ ،‬دبیر سازمان جوانان و سردبیر روزنامه رهبر ارگان حزب توده شد‪.‬‬ ‫ولی به سیاست های کمیته مرکزی حزب توده اعتراض کرد و در دی ماه‪ 1326‬به همراه چند تن ازجمله خلیل ملکی‪،‬‬ ‫جالل ال احمد و فریدون توللی از حزب توده انشعاب کرد‪ .‬قصد یک گفت وگوی مفصل با دکتر خامه ای را داشتیم‬ ‫که به علت کهولت سن تنها به چند سال مثلث پاسخ گفت‪.‬‬ ‫اقای دکتر! کودتای ‪ 28‬مرداد یکی از مقاطع مهم‬ ‫تاریخ معاصر ایران است‪ .‬به اعتقاد شما چرا این‬ ‫کودتا موفق شد؟‬ ‫‪ l‬جریان اواخر مرداد مسبوق به سابقه قبلی است‪.‬‬ ‫یعنی زمین ه همه مس��ائلی که در این روزها انجام شده از‬ ‫مدت هاپیشفراهمشدهبود‪.‬منتهادراینچندروزبهنتیجه‬ ‫رسید‪ .‬انچه ش��ما باید توجه کنید این است که در اغلب‬ ‫مطالبی که در این باره نوشته ش��ده است به این موضوع‬ ‫توجه نکردند و ب��ه کل این ماجرا به عن��وان یک حادثه‬ ‫مقطعی نگاه کردند‪ .‬یکی از مهمترین علت های بروز این‬ ‫جریان مجموعه روش حکومت داری و کشورداری بود‬ ‫که از سال ها قبل از روی کار امدن دکتر مصدق در ایران‬ ‫حاکم شده بود‪ .‬ورود متفقین و انگلیسی ها و روس ها به‬ ‫کشور باعث شده بود که اوضاع رو به نابسامانی برود‪ .‬فقر‬ ‫و بدبختی و سلطه بیگانه همه کشور را فرا گرفته بود‪ .‬مردم‬ ‫از وضعیت پیش امده بس��یار ناراضی بودند و نارضایتی‬ ‫عمومی بین توده های مردم و نخبگان کامال قابل مشاهده‬ ‫بود‪ .‬در ان دوره مجموعا بیش از ‪ 30‬هزار نیروی خارجی‬ ‫‪84‬‬ ‫در کشور وجود داشت‪ .‬بر اس��اس اسناد موجود بیش از‬ ‫‪ 15‬هزار نیرو از طرف ش��وروی و ‪ 15‬هزار نفر از طرف‬ ‫انگلیس در کشور حضور داشتند‪ .‬این افراد عالوه بر اینکه‬ ‫بخش هاییازمملکترااشغالکردهبودندبرایتهیهاذوقه‬ ‫و دیگر امکانات مورد نیاز خ��ود از منابع ضروری مردم‬ ‫ایران استفاده می کردند‪ .‬در مجموع وضع ایران خیلی بد‬ ‫شده بود‪ .‬در اثر جنگ و اشغال وضعیت مملکت خیلی‬ ‫اشفته بود‪ .‬وضع اقتصاد و بازار انقدر بد شده بود که من‬ ‫به یاد دارم دو تن از تجار معروف خودکشی کردند‪ .‬این‬ ‫وضعیت هیات حاکمه ایران را هم در وضعیت بدی قرار‬ ‫داده بود‪ .‬حکومت هم از اشغال لطمه دیده بود و هم چون‬ ‫خودش دست اندرکار بود از طرف مردم و نخبگان مورد‬ ‫اعتراض قرار می گرفت‪ .‬اینها باعث شد نارضایتی توده‬ ‫مردمدرهمهطبقاتافزایشپیداکند‪.‬منمی خواهمبگویم‬ ‫که نارضایتی به خود محمد رضا پهلوی هم رسیده بود‪ .‬او‬ ‫هم می دید که اگر می خواهد سلطنت بکند باید ملت مرفه‬ ‫باشد ولی از عایدات نفت خبری نبود و زندگی اقتصادی‬ ‫مردم هم طوری نبود که دولت بتواند از مردم مالیات بگیرد‪.‬‬ ‫این بزرگترین لطمه ای بود که به اقتص��اد ما خورده بود‪.‬‬ ‫همه ناراضی بودند‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬انگلیس و امریکا هم‬ ‫نمی توانستند این نارضایتی را نبینند‪ .‬انها برای حفظ منافع‬ ‫خود می خواستند اوضاع را تغییر بدهند‪ .‬چون از شورش‬ ‫مردم علیه منافع خود نگران بودند‪ .‬هم��ه این عوامل به‬ ‫اینجا ختم می شد که باید وضعیت را تغییر داد‪ .‬بعضی ها‬ ‫فکر می کردند که باید به جای انگلیس��ی ها به روس ها یا‬ ‫امریکایی هاتکیهکنند‪.‬بدین ترتیبروشنفکرانمادوگروه‬ ‫شده بودند‪ .‬گروهی به انگلیس و گروهی به امریکا تمایل‬ ‫داشتند‪.‬خواستهیاتحاکمهوشاهالبتهنزدیکیبیشتربه‬ ‫امریکابود‪.‬امابه تدریجشرایطبه گونه ایپیشرفتکههمه‬ ‫نیروهای داخلی و خارجی فهمیدند که اصالحات عملی‬ ‫نیست‪.‬یعنیهیاتحاکمهحاضربهاصالحاتنبود‪.‬فساد‬ ‫مالی و دزد بازار باعث شده بود که شاه به اصالحات تن‬ ‫ندهد‪.‬بدبختیوبحرانوهزار جوربیچارگیواینهاموجب‬ ‫نارضایتیسیاستانگلیسوامریکاشدهبود‪.‬وهمانطورکه‬ ‫گفتمانهاهممی خواستندوضعیتراتغییربدهند‪.‬بنابراین‬ ‫به این نتیجه رسیدند که دست هیات حاکمه را کوتاه کنند‬ ‫و این کار نمی شود مگر به وسیله کودتا‪ .‬در داخل هم مردم‬ ‫فهمیدهایرانبهایننتیجهرسیدهبودندکهوضعیتموجود‬ ‫قابل ادامه نیست و قدرت های بزرگ هزار جور استفاده‬ ‫می کنند و باز همان عناصر روشنفکر طبقه حاکمه به این‬ ‫نتیجهرسیدهبودندکهبایدراهجدیدیراانتخابکنندواگر‬ ‫تغییراتایجادنشودمملکتبهکلیازبینمی رود‪.‬عناصر‬ ‫فهمیدههیاتحاکمهوافرادموثرجامعهبهایننتیجهرسیده‬ ‫بودند که یک نوع تحول انقالبی در جامعه پیش بیاید‪ .‬این‬ ‫دستهاخیرسرانجامبهایننتیجهرسیدندکهبایدانقالبیرخ‬ ‫دهدوایننمی شودمگراینکهدستبزرگتریناستعمارگر‬ ‫ایرانکهانگلیسی هاهستندونفتمارامی برندازاینمنابع‬ ‫کوتاه شود‪ .‬منظورم این است که هم کودتا و هم ملی شدن‬ ‫صنعتنفتیکسرچشمهداشت‪.‬‬ ‫ولی قبول دارید که کودتای ‪ 28‬مرداد واکنش‬ ‫غرب در برابر ملی شدن صنعت نفت بود؟‬ ‫‪ l‬نه‪ .‬من می خواهم این را ثابت کنم که حتی پیش از‬ ‫پیدایشجنبشملیشدنصنعتنفت‪،‬زمینهکودتاازقبل‬ ‫ریختهشدهبودولیملیشدنصنعتنفتباعثشداینها‬ ‫جدی تر طرح خود را عملی کنند‪ .‬انها هدف های دیگری‬ ‫داشتند که یک هدف هم اضافه شد‪.‬‬ ‫یعنی غرب می خواس��ت کودتا را قبل از ملی‬ ‫شدن صنعت نفت‪ ،‬علیه شاه انجام بدهد؟‬ ‫‪ l‬بله‪ .‬اگر الزم ش��د علیه شاه هم کودتا می کردند‪.‬‬ ‫امریکایی ها‪ ،‬شاه را به خودشان وابسته می دانستند و در‬ ‫همه مراحل از او حمایت می کردند‪ ،‬ولی انگلیس��ی ها‬ ‫احتمال مقاومت شاه را می دادند به همین دلیل اماده حذف‬ ‫شاه هم بودند‪.‬‬ ‫در این فرضیه ش��ما‪ ،‬چپ ها و ش��وروی چه‬ ‫جایگاهی داشتند؟‬ ‫‪ l‬انها در ای��ن جریان اصال وارد نبودند‪ .‬روس��یه‬ ‫ان موقع به این فکر بود که وضع اقتصادی بد خودش را‬ ‫درست کند‪ .‬چون ‪ 70‬هزار شهر و دهکده روسیه به کلی‬ ‫ویرانشدهبود‪.‬تمامکارخانه هایقسمتغربشورویکه‬ ‫عمدتامنطقهصنعتیروسیهبودبهکلیویرانشدهبودند‪.‬از‬ ‫طرفدیگرکارخانه هاینفت شانهممشکل دارشدهبود‪.‬‬ ‫کارخانه های باکو که در زمان جنگ از ان زیاد استفاده کرده‬ ‫بودند و هم نفت خام و هم نفت تصفیه شده و هم بنزین و‬ ‫غیره از ان استخراج می کردند به مشکالتی برخورده بود و‬ ‫روسیه هم خیلی احتیاجبه نفت داشتبه همین دلیل همه‬ ‫سیاستشورویدرایندورهمتمرکزشدهبودرویگرفتن‬ ‫نفت شمال ایران‪ .‬بنابراین حزب توده هم که عامل دست‬ ‫شوروی بود روی نفت تکیه می کرد به همین دلیل هم بود‬ ‫که دنبال تسلط در سرتاسر شمال ایران بود‪g.‬‬ ‫کارهای معمولی و پایه نیز بیندازیم کارنامه درخشانی‬ ‫نمی یابیم‪ .‬در ان زمان اقتصاد ایران به شدت افت کرد‬ ‫و ما به یک کشور تک محصولی تبدیل شدیم‪ .‬اقتصاد‬ ‫ایران تنها بر پایه نفت می چرخید‪ .‬ایران نفت استخراج‬ ‫می کرد و عمدتا توسط شرکت های امپریالیستی و‬ ‫تفاوت های شاه قبل از کودتا با شاه پس از کودتا‬ ‫صهیونیس��تی به فروش می رس��اند‪ .‬از سوی دیگر‬ ‫درامد حاصل��ه خرج خری��د تس��لیحات عمدتا‬ ‫دست دوم می شد که ان نیز برای تامین منافع غرب‬ ‫نفت کم می ش��ود و ش��اهد قدرت گرفتن محمد رضاه‬ ‫در منطقه بود‪ .‬در این زمان ایران وارد بلوک بندی های‬ ‫شاه در چنین شرایطی هستیم‪ .‬به نحوی که وی در سال‬ ‫مرسوم شده و هزینه سنگینی را متقبل شد‪ .‬در زمینه‬ ‫‪ 1335‬مقدمات ساواک را فراهم و در همان سال ساواک‬ ‫تولیدات کش��اورزی نیز ایران به کش��ورهای دیگر‬ ‫را تاسیس کردکه وظیفه تحکیم موقعیت شاه و سرکوب‬ ‫موسی حقانی ‪ /‬کارشناس و پژوهشگر تاریخ معاصر‬ ‫مردم را بر عهده داشت‪ .‬با توجه به همه این موقعیت ها شاه‬ ‫وابس��ته بود در حالی که از لح��اظ جغرافیایی خود‬ ‫بهسمتتبدیلشدنبهیکدیکتاتورتمام عیارپیشرفت‪.‬‬ ‫شرایط مناس��بی برای دامداری و کشاورزی داشت‪.‬‬ ‫اما ما مصرف کننده تم��ام عیار محصوالت خارجی‬ ‫محمدرضاشاهازانجاکهدرصددکنترلهمهمسائلکشور‬ ‫کودتای ‪ 28‬م��رداد فص��ل نوین��ی از قدرت‬ ‫بودیم و در این زمینه نیز عملکرد درخشانی وجود‬ ‫بر امده بود س��عی می کرد در همه سطوح کشور دخالت‬ ‫محمد رضا ش��اه پهلوی را نمایان کرد‪ .‬محمدرضاه‬ ‫نداشت‪ .‬امارهای امریکایی ها نشان می دهد که اگر‬ ‫کند و به طرز شگفت انگیزی با کمک عوامل نفوذی خود‬ ‫شاه بعد از کودتا با توجه به انکه با حمایت همه جانبه‬ ‫رژیم پهلوی به حکومت خود ادامه می داد ایران تا سال‬ ‫نظیر اسداهلل اعلم‪ ،‬اقبال و بعد ها طیف جوانانی که کانون‬ ‫امریکا و انگلیس به قدرت بازگش��ته بود با شاه قبل‬ ‫‪ 1375‬بهیکیازبدهکارترینکشور هایجهانتبدیل‬ ‫مترقیراتشکیلدادندوتکیهبرخارجی هاوعواملبیگانه‬ ‫از کودتا متفاوت بود‪ .‬قبل از کودتا محمد رضا ش��اه‬ ‫می شد‪ .‬بنابراین می بینیم که رژیم پهلوی در ان زمان‬ ‫قدرت گرفت و فرصت تبدیل شدن رجال سیاسیبه افراد‬ ‫درصدد این بود که به عنوان مرد برتر مطرح شود اما‬ ‫از کارامدی اولیه الزم نیز برخوردار نبود‪ .‬اما در حوزه‬ ‫بله قربان گو برای او فراهم ش��د‪ .‬در این دوره نمی توان از‬ ‫شرایط به دالیلی برای او فراهم نبود‪ .‬اولین دلیل وجود‬ ‫توانمندی خاصی در رژیم پهلوی نام برد‪ .‬شاه تمام قدرت‬ ‫عملکردافرادنکاتمثبتیوجودداشتوممکناست‬ ‫بسیاری از رجال قبلی بود که راه را برای قدرتمندی‬ ‫خود را از حمایت بیگانگان اخذ می کرد و توانمندی های‬ ‫محمدرضا شاه بسته بودند‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬رضا شاه‬ ‫افرادیرابتواننامبردکهدرانزماندرعرصهمدیریتی‬ ‫بودند اما اختالس نمی کردند و به حقوق مردم تجاوز‬ ‫ظاهریاونیزپوشالیبودوبهمحضانکهبیگانگانپشتش‬ ‫در طول ‪ 16‬سال سلطنت و چهار سال سلطه ای که‬ ‫نمی کردند‪.‬اماانهانیزدرصدکمی ازمدیرانراتشکیل‬ ‫را خالی می کردند توانایی های اندک و ظاهری او نیز از بین‬ ‫در مس��ند نخس��ت وزیری و وزارت جنگ نشسته‬ ‫می دادند‪ .‬در عرصه های دیگر نیز ما شاهد کاستی ها‬ ‫می رفت‪ .‬در همین راستا در ماه های پایانی سال ‪ 57‬شاهد‬ ‫بود به سرکوب گسترده مردم پرداخته و با سقوط او‬ ‫و بی مس��ئولیتی های این رژیم بود‪ .‬به طور مثال بین‬ ‫توسل او به بیگانگان بودیم به حدی که سفرای انگلیس‬ ‫در شهریور ‪ 20‬و به قدرت رسیدن محمد رضا شاه‪،‬‬ ‫سال ‪ 1348‬تا ‪ 1350‬یعنی حدود هفت سال پیش از‬ ‫باید امتیازاتی به مردم داده می ش��د‪ .‬بنابراین فرصت‬ ‫و امریکا بعد از ان عنوان کردند که از دس��ت شاه خسته‬ ‫ش��ده بودند چرا که وی هر روز با انها تماس می گرفته و‬ ‫اعمال دیکتاتوری برای محمد رضا شاه فراهم نبود‪.‬‬ ‫انقالب اسالمی جدایی بحرین از ایران به رسمیت‬ ‫شناخته می شود‪ .‬پس از اعالم این خبر عوامل رژیم‬ ‫می پرسیده است که ایا امریکا و انگلیس هنوز هم از وی‬ ‫اما در همان زمان (بعد از شهریور‪ )20‬محمدرضا شاه‬ ‫شاه به شادمانی می پردازند‪ ،‬گویی سرزمین جدیدی‬ ‫حمایت می کنند؟ بنابراین اگر هم توانمندی اندکی در ان‬ ‫تالش کرد نفوذ خود در ارتش را زیاد کند و با به دست‬ ‫رابرای پیوستن به ایران فتح کرده اند‪.‬‬ ‫دوران می دیدیم (که البته هر دولت ضعیفی نیز به یکسری‬ ‫گرفتن زمام امور ارتش‪ ،‬قدرت خود را مستحکم کند‪.‬‬ ‫با وجود این بی کفایتی ها نه قب��ل از کودتا و نه‬ ‫الزامات اولیه نیاز مند است) به خاطر وابستگی به بیگانگان‬ ‫وی در این راس��تا افراد مورد نظر خود را وارد ارتش‬ ‫بعد از ان‪ ،‬این اختیار وجود نداشت که از شاه سلب‬ ‫است‪.‬زمانیکهزمامداریبهجایتکیهبرملتبهبیگانگان‬ ‫کرد و در این مسیر از حمایت و چراغ سبز انگلیس‬ ‫اختیار ش��ود‪ .‬اگر چه در قانون اساسی به جا مانده از‬ ‫تکیهوازانهاطلبحمایتکند‪،‬نمی توانیمجنبهمثبتدر‬ ‫و به ویژه امریکا برخوردار بود‪ ،‬اما در عرصه سیاسی‬ ‫دوران مشروطه این طرح پیش نویس شده بود که شاه‬ ‫عملکردش قائل شویم‪ ،‬اما این بدان معنی نیست که هیچ‬ ‫و اجتماعی نتوانس��ت قدرت نمایی کند‪ .‬در همان‬ ‫باید سلطنت کند اما حکومت نکند اما اینطرح عمال‬ ‫حالی که ش��اه در تالش بود تا در عرصه سیاسی نیز‬ ‫عملکرد مثبتی در دوره زمامداری وی وجود ندارد‪ .‬لیکن‬ ‫هیچ گاه از س��وی پهلوی ها رعایت نشد‪ .‬به محض‬ ‫به اعمال دیکتات��وری بپردازد‪ ،‬نهضت ملی ش��دن‬ ‫قبح وابستگی به بیگانگان به قدری بود که مسائل مثبت را‬ ‫کودتای رضا شاه‪ ،‬اصول مشروعیت‬ ‫صنعت نفت شکل گرفت‪ .‬نهضت‬ ‫زیر س��وال رفت و برخالف قانون‬ ‫ملی ش��دن صنعت نف��ت‪ ،‬نهضتی‬ ‫اساسی‪ ،‬رضاشاه همه اختیارات را به‬ ‫ضد استعماری و ضد استبدادی در‬ ‫دست گرفته و به فاصله چند سال به‬ ‫ایرانبودکههمکشوروهمخاورمیانه‬ ‫راتحتتاثیرقرارداد‪.‬برایمحمد رضا‬ ‫دیکتاتوری مطلق تبدیل شد‪ .‬پس از‬ ‫شاهکهدرسایهسر نیزهبیگانگانمشق‬ ‫رضا شاه‪ ،‬محمدرضا شاهنیزتوانست‬ ‫پادش��اهی می دید غلب��ه بر نهضت‬ ‫ش��رایط را تغییر دهد و س��رکوب و‬ ‫چندان اسان نبود‪ .‬بنابراین وی در این‬ ‫دیکتاتوری را به ش��کل گس��ترده‬ ‫موردنیزبهبیگانگانپناهبردودرسایه‬ ‫اغاز کرد‪ .‬فقط در ی��ک زمان و دوره‬ ‫حمایت های انها سعی کرد قدرت‬ ‫ملی شدن صنعت نفت بود که امکان‬ ‫خودراتحکیمکند‪.‬‬ ‫عزل ش��اه واقعا وجود داشت‪ .‬در ان‬ ‫در ماجرای ‪ 28‬مرداد و با توجه‬ ‫زمان ش��اه به یک عنصر تشریفاتی‬ ‫به شکس��ت اولیه کودتاچیان‪ ،‬وی‬ ‫تبدیل شده و موقعیت وی به شدت‬ ‫سراسیمه از کشور خارج شد و این‬ ‫تضعیف ش��ده بود‪ .‬ب��ه همین دلیل‬ ‫موضوع نشان داد که وی تا ان زمان‬ ‫فرصت مناس��بی برای مهار قدرت‬ ‫محمد رضاه ش��اه و جلوگی��ری از‬ ‫از قدرت برخ��وردار نبوده و حتی از‬ ‫دخالت وی در امور اجرایی به وجود‬ ‫ارتش نیز در امان نیست‪ .‬وی ابتدا به‬ ‫مصدق از خانواده ای اشرافی بود و بسیاری از مخالفان او همین را برای انتقاد از وی استفاده می کردند‬ ‫امده بود که متاسفانه این فرصت هم‬ ‫بغداد و سپس به رم فرار کرد تا اینکه‬ ‫چندان از س��وی نیروه��ا و رهبران‬ ‫امریکا و انگلیس کودتا را با موفقیت‬ ‫نمی توان در ارزیابی به حساب اورد‪ .‬لطمات محمدرضا‬ ‫نهضت مورد اس��تفاده قرار نگرف��ت و این فرصت‬ ‫بهسرانجامرساندند‪.‬‬ ‫شاه به هویت و شخصیت ملت ایران به قدری زیاد بود که‬ ‫پس از ان محمد رضاه ش��اه قدرت می گیرد و‬ ‫طالیی برای همیشه از بین رفت‪ .‬اما محمدرضا شاه از‬ ‫اقدامات معمولی و حداقل کارهای مثبت وی را نمی توان‬ ‫س��رکوب را اغاز می کند‪ .‬در ان زمان حضور و شور‬ ‫بروز درگیری بین رهبران نهضت استفاده کرده و خود‬ ‫در نظر گرفت‪ .‬هرچند اگر مروری بر کارنامه پهلوی در‬ ‫و نشاط مردم به واسطه شکست ملی شدن صنعت‬ ‫را از ان وضعیت ضعیف خارج کرد‪g.‬‬ ‫فرصت طالیی مهار شاه از دست رفت‬ ‫‪8‬‬ ‫افتاب‬ ‫مثلت شماره‪88‬‬ ‫‪85‬‬ ‫نشریه بنکر بانک صادرات را برترین‬ ‫بانک ایران معرفی کرد‬ ‫نش�ریه معتبر بنکر که همه س�اله براساس شاخص های‬ ‫کم�ی و کیفی بانک�ی‪ ،‬بانک ه�ای برتر در سراس�ر دنیا را‬ ‫رتبه بندی و معرفی می کن�د در گزارش اخیر خود مربوط‬ ‫به سال ‪ 2011‬میالدی‪ ،‬بانک صادرات ایران را برترین بانک‬ ‫کشور اعالم کرد‪.‬‬ ‫ب�ه گ�زارش رواب�ط عمومی بان�ک ص�ادرات ایران‪،‬‬ ‫نش�ریه معتبر بنکر با بررسی شاخص های کمی و کیفی‬ ‫بانک های کشور ‪ ،‬بانک صادرات را بعنوان برترین بانک‬ ‫ایران معرف�ی و همچنین بانک صادرات را در لیس�ت‬ ‫معتبر بیست و پنج بانک برتر خاورمیانه قرارداد‪.‬‬ ‫براساس این گزارش که در وب سایت نشریه بنکر‬ ‫نیز به ادرس ‪ www.thebanker.com‬تحت عنوان‬ ‫هزار بانک برتر جهان موجود است‪ ،‬برتر شدن بانک‬ ‫صادرات در بین بانک های ایرانی درحالی اس�ت که‬ ‫این بانک ب�ا تحریم های بین المللی مواجه اس�ت‬ ‫و به رغ�م ای�ن موضوع توانس�ته با اج�رای دقیق‬ ‫بانک�داری اسلامی‪،‬نواوری در ارائ�ه خدمات و‬ ‫ارتقای کمی و کیفی محصوالت ‪،‬نس�بت به رشد‬ ‫جایگاه خود در عرصه داخل�ی و خارجی اهتمام‬ ‫ورزد‪.‬‬ ‫گفتنی اس�ت بانک ص�ادرات ب�ا نزدیک به‬ ‫‪ 60‬س�ال س�ابقه فعالیت بانکی ‪،‬در حال حاضر‬ ‫به عنوان بزرگترین بانک خصوصی کشور بیش‬ ‫از سه هزار ش�عبه در داخل و بیش از ‪30‬واحد‬ ‫بانکی فع�ال در خارج از کش�ور دارد و از نظر‬ ‫ارائه خدمات نوین پیشتاز نظام بانکی ایران‬ ‫به حساب می اید‪.‬‬ ‫همچنی�ن س�ود خال�ص ای�ن بان�ک با‬ ‫افزایش‪ 201‬درصدی از مبلغ ‪ 2454‬میلیارد‬ ‫ریال در پایان س�ال ‪ 1388‬به مبلغ ‪7391‬‬ ‫میلیارد ریال در پایان سال ‪ 1389‬رسیده‬ ‫و س�ود عملیاتی بانک صادرات نیز بیش‬ ‫از ‪ 31‬درصد رش�د نسبت به سال گذشته‬ ‫مالی داشته است ‪.‬‬ ‫راه اهن جمهوری اسالمی ایران‬ ‫شرکت قطارهای مسافری رجاء‬ ‫اطالعات مربوط به ایستگاه راه اهن‬ ‫اگر افرادی به عنوان بدرقه کننده‪،‬شما را تا ایستگاه همراهی می کنند‪ ،‬بهتر است‬ ‫قبل از ورود به ایس��تگاه با انان خداحافظی کنید‪ .‬حضور انان در اطراف ش��ما به ویژه‬ ‫هنگام حرکت قطار موجب اضطراب شما می شود‪.‬‬ ‫قبل از ورود به قسمت کنترل بلیت‪،‬کارت شناسایی یا شناسنامه ی خود و همراهان‬ ‫را اماده کنید‪ .‬متصدی کنترل بلیت و ماموران قطار از ســوار شدن افراد بــدون بلیت یا‬ ‫دارای بلیت با نام دیگری جلوگیـــری خواهنـــد کرد‪ .‬به همین دلیــل برای همراهانتان‬ ‫از قبل بلیت تهیه کنید‪.‬‬ ‫در اس��تفاده از پله برقی یا اسانس��ور دقت الزم را برای خود و همراهانتان به ویژه‬ ‫سالمندان و کودکان به عمل اورید‪.‬‬ ‫به موقع سالن انتظار را ترک کنید و با راهنمایی ماموران و تابلوهای اطالع رسانی‬ ‫به سکوی قطار بروید‪.‬‬ ‫هنگام سوار یا پیاده شدن از قطار عجله نکنید و به سالمنــدان و کودکان کمک کنید‪.‬‬ ‫ده دقیقه مانده به حرکت‪ ،‬تمامــی درهای قطار بس��ته خواهد ش��د‪ .‬پس از بسته‬ ‫شدن درها برای جلوگیری از خطرات احتمالی‪ ،‬سوارشدن به قطار امکان پذیر نیست‪.‬‬ ‫پیامک‪3000139 :‬‬ ‫ارتباط با مشتری‪139 :‬‬ ‫‪www. raja. ir‬‬