ماهنامه مثلث شماره 92
ماهنامه مثلث شماره 92
ماهنامه مثلث شماره 92
واژه اصولگرایان سنتی
را قبول ندارم
هفته نامه خبری،تحلیلی /سال سوم /شماره نود و دوم 13 /شهریورماه 92/ /1390صفحه
تو گو با محمدنبی حبیبی
گف
درباره تحوالت 8+7
دیدار با شیخ حسین
پس از سخنرانی
پرحاشیه
چه طبقه ای مخاطب
شیخ حسین انصاریان هستند؟
شیخ حسین چگونه
به خطیبی مشهور تبدیل شد
صفحاتی درباره منبر سیاسی در ایران
حکومت قبیله ها
چه کسانی لیبی را اداره می کنند
هفته
نامهخبر
ی،تحلیلی/
سال سوم/
ISSN: 2008-5281
تومان 92/صفحه
گفت
وگوی اخت
صاصی با مثلث
گف
ت وگوی
با وجنجالی
ارواح سرگردان درتلویزیون
بازتاب های یک مصاحبه
جوابیه شوراینگهبان
به بخشی از گفته های موسوی الری
سق
وط دیوانه
سناری
وهایی که در
EWS.
راز موفقیت فرهاد مجیدی
در فوتبال ایران چیست؟
گفتوگو با
موسوی
اشتباهاتا الری درباره
موسوی
خوئینیها18 ،تیرصالحطلبان،
و
30خرداد
81
ISSN: 2008-52IR
بررسی سریال های
ماورایی در ماه رمضان
معرکه گیری در 34سالگی
زی
ر د ولت
خاتمی
MOSALASN
MOSALASNEWS.IR
شماره نود و
یکم 6 /
شهریورماه
1500 /1390
سو
ریه از بی
حمله قرار رون مورد
گ
سفیر سوریه در رفته است
وقتی ف
السفه با
گریهمیکنند
گفتوگوباا
حمدرضا
یک فیلم
معتمدی
سختت
که می رین سوالی
شود پرسید
گفتوگو
به
جای تهدید
اهداف
روسیهازپ
ادرمیانی
چیست؟
انتظار
لیبی است
71 - 85
راه امام
افتاب
گزارش یک دیدار
اجتناب از اختالف
ش��ما میدانید دارید چه میکنید؟ میدانید دارید چه ضرری به
خودتان و به کش��ور خودتان میرسانید؟ ش��ما میبینید که االن در
ایران که یک وحدت کلمه ـ فی الجمله ـ پیدا شده است چطور لرزانده
اس��ت همه تختها و تاجه��ا را و همه ابرقدرتها را؟ همه به دس��ت و پا
افتادهاند؟ این را میبینید؟ میبینید که االن در ایران که جناحها با هم
نزدیک شدند یک قدری ،دانشگاه با روحانیت نزدیک شده ،روحانیت
با دانشگاه نزدیک شده ،بازار با دانشگاه و با روحانیت یکی شدهاند ـ در
صورتی که باز اختالفاتِ فیالجملهای هس��ت و بعد عرض میکنم ـ
شما میبینید که االن یک وحدت فی الجملهای که در ایران پیدا شده
است ،امریکا را انجا متزلزل کرده و شوروی را انجا متزلزل کرده؛ و این
قلدرها هم در خود ایران به دست و پا افتادهاند و همین ادمکشی ها و
همین تشبثاتی که این مرد میکند برای همین است که میبیند که
مردم با هم مجتمع شدهاند و چه بکنیم که این اجتماع رفع بشود ،چه
بکنیم که به هم بزنیم این را!
افات اختالفوتفرقه
ش��ما بدانید که این کارهایی را که میکنید یا از دست غیر دارید،
اتّبا ِع از غیر میکنید و دیگران ش��ما را وادار میکنند به اینطور کارها،
برای اینکه این وحدتی که االن در ایران پیدا شده[و]در این جناحهای
خارجی،کهاینهاهماشخاصموثریهستند،درخارجهستند،دراینها
هم اگر یک وحدتی پیدا بشود ضرر زیاد میشود برای خارج ،دنبال این
افتادند که جناح داخل را به یکج��ور با هم مخالف کنند ،جناح خارج
را ه��م به یکجور با هم مخالف کنند ،اینه��ا را هم با انها با یکجور دیگر
مخالفکنند.شمامیدانیدکهداریدبهنفعدیگرانفعالیتمیکنید[و]
خودتانمتوجهنیستید؟میدانیدکهاینمخالفتامروزدریکوضعی
که ایران واقع شده است ،در یک وضع حساسی که بین موت و حیات
االنایرانواقعشده،اینمخالفتهایشماباهمچهضرریبهایننهضت
اس�لامی ایران میزند؟ اگر ش��ما با هم اجتماع کنید ،این جبهههای
مختلفی که دارید ،هر دهتای شما ،صدتای شما با هم جمع شدید یک
اسمی روی ان گذاشتید ،این اسمها را کنار بگذارید و همه با هم بشوید
و یک اسم داشته باشید ،و اتفاق کلمه داشته باشید ،همان طوری که
میبینید ایران متزلزل کرده است این ابرقدرتها را ،این قدرت شما هم
درخارجبهایران ُمنْضَ ممیشودوبیشترانهامتزلزلمیشوندلکنانها
از شما میخواهند االن استفاده کنند .استفاده از شما این است که شما
را به جان هم بیندازند .این کی است؟ جبهه ملی! ان کی است؟ نهضت
ازادی! ان کی است؟ جوانانِ چه! ان کی است؟ گرو ِه کذا! ان کی است؟
گرو ِه کذا! گروههای مختلف ،متعدد؛ پیش هرکس که بروی از دیگری
تکذیبمیکند؛هرجناحیدشمنجناحدیگراست.اینچهمعنادارد
بینیکتودههایی،کهاینهاباهمدریکمقصدعالیشریکندواناینکه
باید ریشۀ این ظلم کنده بشود ،باید دست این ابرقدرتها از مملکت ما
کوتاه بشود؛ همهتان موافقید با این.
این اختالف شما که االن هست و هر روز هم ریشهدارتر میشود و
مندراینسهماههکهبودمنتوانستمکهاینمعناراازبینببرمومایوس
شدم از شماها ،شماها میدانید چه ضرری دارید به اسالم میزنید ،چه
ضرری دارید به کشور خودتان میزنید و چه خدمتی دارید به امریکا
میکنیدوشوروییاانگلستان؟خدمتالزمنیستکهشمابیرقانهارا
به دوش بکشید و دور بیفتید؛ همین خدمت است که شما خودتان را از
ارزشمیاندازید،خودتانراازفعالیتمیاندازید،تمامقوایشماصرف
اختالفات بین خودتان میشود ،صبح تا عصر با هم دعوا دارید .شما با
هم یک کلمه بشوید به ضد دیگری ،بعدها فرصت هست از برای اینکه
شما یک مقاصد شخصی ـ اگر خدای نخواسته داشته باشید ـ اعمال
بکنید .چرا مقاصد شخصی خودتان را داخل میکنید در این امور؟ چرا
در یک نهضت اسالمی اینقدر هوای نَفْس دارید شماها که نمیگذارید
با هم مجتمع بشوید و نمیتوانید باهم مجتمع بشوید؟ یک قدر کنار
بگذارید این هواهای نفس��انیه را .این یک تاس��ف است که من از شما
جوانهای خارج دارم بدون اینکه نظر به شخص معینی باشد ـ از همه.
س��خنرانی ش��یخ حس��ین انصاری��ان در
ش��ب 23ماه مبارک رمض��ان مورد توجه
بسیاری از رسانه ها قرار گرفت؛ جایی که
ش��یخ به دلیل انچه مشکالت مردم نامیده
ب��ود عذرخواه��ی ک��رد .برای ی��ک هفته
س��ایت های خبری در تایید و تکذیب این
موضوع کوش��ش کردند .دفتر شیخ حسین
ام��ا در اطالعی��ه تنها مرجع س��خنان او را
سایت موسس��ه عرفان عنوان کرد؛ سایتی
که تاکنون سخنان ش��یخ حسین در شب
بیست وسوم را همچنان بازتاب داده است.
12 - 33
خبرنامه
جمعه بیداری
روز جهان��ی قدس امس��ال در کش��ورهای
مسلمان رنگ و بوی دیگری داشت .بیداری
اس�لامی ک��ه موجب تح��والت گس��ترده
بین المللی ش��ده بدون ش��ک مهمترین دلیل
این تحول اس��ت .مراس��م روز جهانی قدس
در ایران امسال نیز با حضور میلیونی مردم
در خیابان ها برگزار شد .احمدی نژاد که در
تهران س��خنران این مراسم بود بار دیگر بر
دروغ بودن هولوکاست تاکید کرد.
54 - 63
فرهنگ
سریال های ماورایی
س��ریال های م��اه رمض��ان حاال بخش��ی از
فرهنگ ضیافت الهی در ایران ش��ده است؛
مجموعه ه��ای تلویزیون��ی که س��عی دارند
ع�لاوه ب��ر ایج��اد لحظه های ج��ذاب برای
مخاطب��ان ،مفاهیم معن��وی را نیز در قالب
داس��تان های هم��ه فه��م ب��ه عم��وم جامعه
منتقل کنند .این س��ریال ها که تقریبا سالی
چهار نمونه از انها س��اخته می شود گاه به
موفقیت های چشمگیری دست یافته اند ،گاه
بس��یار معمولی جلوه کرده اند و گاه نیز در
عمل پروژه های شکس��ت خ��ورده ای جلوه
کرده اند .بیشتر تفاوت ها در این مجموعه ها
تاکن��ون برمبن��ای داس��تان هایی معط��وف
ب��ه عوام��ل ماوراءالطبیعه و نی��ز طنز هایی
متناسب با این ایام بوده اند.
34 - 43
سیاست
و کذلک جعلنکم امه وسطا لتکونوا شهدا علی الناس
و یکون الرسول علیکم شهیدا
مثلث
هفته نامه سیاسی ،فرهنگی با رویکرد خبری ،تحلیلی
صاحب امتیاز و مدیر مسئول :مصطفی اجورلو
گفت وگو
محمدنبی حبیبی که از س��ال 83جانش��ین حبیب اهلل
عس��کراوالدی و دبیرکل قدیمی ترین تشکل اصولگرا
یعنی ح��زب موتلفه ش��د ان طور که خ��ود می گوید،
اصطالحاتی همچون راست سنتی و ...را قبول ندارد .او
در عین حال می گوید که تمام تشکل های اصولگرا باید
به نظرات جامعتین تمکین کنند .با حبیبی در خصوص
ش��ورای هماهنگی ،شیخوخیت در میان اصولگرایان،
نق��ش جامعتین ،ایت اهلل یزدی و ایت اهلل مهدوی کنی،
کمیته 8+7و جبهه پایداری به گفت وگو نشستیم.
44 - 53
بین الملل
لیبی در برزخ
طرابلس س��قوط کرد و حاال اغاز فضای جدیدی در لیبی است .مخالفان دولت
قذافی به خواس��ته های عملی خود رس��یده اند اما هنوز برای رس��یدن به هدف
نهایی راه درازی مانده اس��ت .در پرونده این هفته تالش ش��ده است تا مخالفان
را بهتر بشناسانیم.
64 - 70
ورزش
سردبیر :سعید اجورلو
تحریریه:
ی
دبیر تحریریه و سیاست :مصطفی صادق
دبیر افتاب :مصطفی شوقی
دبیر دین وتاریخ :علیرضا شاکر
دبیر جهان اسالم :سید فرید موسوی
دبیر ورزش :مهدی ربوشه
دبیر فرهنگ و اقتصاد :علیرضا بهرامی
دبیر خبرنامه :علی حاجی ناصری
دبیر بین الملل :ارزو دیلمقانی
اعض��ای تحریری��ه و هم��کاران :مری��م اس��ماعیل پور -س��ید ج��واد میرخلیلی -ابوالقاس��م غالم��ی -احس��ان ابطحی
یاس��ین سیف االس�لام -پروی��ن طالبی��ان -امی��د کرمانی ه��ا -فاطم��ه میرزای��ی -ش��یما غف��اری -زه��را راد
عاطف��ه کربالئ��ی -ش��اهده یوس��فی -محم��د تاجیک -حس��ین غالمی -ش��ادی خوش��کار خیری -ه��ادی احمدی
حمیدرضا نصیری نژاد -مسعود نجفی -شاهین فتحیان -سهیال طایی -محمد جواد پاینده -سجاد محقق -مهسا عادلی
دبیراجرایی :سمانه مومنی
فنی:نیما ملک نیازی
گرافیک و صفحه ارایی :فاطمه قنائی -علی اجورلو
پردازش تصاویر و عکس :هومن سلیمیان -امیر طالیی و مهدی ابراهیمی
تصحیح :ژیال شاکری
حروفچینی :داود حشمتی
مدیر اداری و مالی :محمد پالیزدار
سازمان اگهی ها :مصطفی میری
بازرگانی و بازاریابی :محمدعلی اجورلو
انفورماتیک :شهرام زحمتی
ب��ا تش��کر از :دکت��ر احم��د اس��ماعیل تبار -مهن��دس واعظی -دکت��ر ای��ت اهلل ابراهیم��ی -دکتر غالم حس��ن تقی نتاج
حسین زندی -احمد طالیی -مهندس بختیاری -مهندس بهرامی -حسین مجاهدی -هادی انباردار -سید عارف علوی
مهندس امینی -اقای راس��تی
سازمان اگهی ها :تلفن0912 - 5169927 :
چاپ :هنر سرزمین سبز -تلفن66818168 :
توزیع :نامه امروز -تلفن88338553 :
نشانی :تهران ،خیابان افریقا ،بعد از چهارراه اسفندیار ،کوچه سعیدی ،پالک ،2تلفن22038551 - 2
واژه اصولگرایان سنتی
را قبول ندارم
هفتهنامهخبری،تحلیلی /سال سوم /شماره نود و دوم 13 /شهریورماه 92/ /1390صفحه
گفتوگو با محمدنبی حبیبی
درباره تحوالت 8+7
دیدار با شیخ حسین
پس از سخنرانی
پرحاشیه
چه طبقهای مخاطب
شیخ حسین انصاریان هستند؟
شیخ حسین چگونه
به خطیبی مشهور تبدیل شد
صفحاتی درباره منبر سیاسی در ایران
اعجوبه 34ساله
چه کسانی لیبی را اداره میکنند
هفتهنامه
خبری،تحلیلی/
سال سوم/
ISSN: 2008-5281
MOSALASNEWS.IR
شماره نود و
یکم 6 /
شهریورماه
1500 /1390
سوریه از
حمله قرار بیرون مورد
سفیر سوریه در گفت گرفته است
تومان 92/صفحه
وگوی
اختصاصی با مثلث
گف
ت وگوی
جنجالی
ارواح سرگردان درتلویزیون
بررسی سریالهای
ماورایی در ماه رمضان
معرکهگیری در 34سالگی
راز موفقیت فرهاد مجیدی
در فوتبال ایران چیست؟
با وزیر دولت
خاتمی
گفتوگو با
موسوی
اشتباهات الری درباره
موسوی
خوئینیها18 ،تیراصالحطلبان،
و
30خرداد
بازتابهای یک مصاحبه
جوابیهشوراینگهبان
به بخشی از گفتههای موسویالری
سقوط دیوانه
سناریوهایی که در
انتظار
ISSN: 2008-5281
عکس :مهدی ابراهیمی
حکومت قبیلهها
MOSALASNEWS.IR
کاپیتان استقالل حاال خبرس��ازترین فوتبالیست حال حاضر لیگ برتر و تیم
ملی اس��ت .فرهاد مجیدی که 34س��ال س��ن دارد ،همچن��ان اماده تر از خیلی
از مهاجم��ان دیگر لیگ برای ابی پوش��ان پایتخت گلزنی می کند .نکته جالب
توجه در مورد فرهاد مجیدی این است که او در دو سال اخیر با کمتر فراز و
نش��یب ممکن یکی از بهترین های تیمش و فوتبال ایران بوده است .بدون شک
او در تیم ملی هم امید اول گلزنی است.
وقتی
فالسفه با
گریهمیکنند
گفتوگوبا
احمدرضا
یک فیلم
معتمدی
سخت
که می ترین سوالی
شود پرسید
گفتوگو
به
اهدافجای تهدید
روسیهاز
پادرمیانی
چیست؟
لیبی است
خبرنامه
در خبرنامه این هفته ،فرمایشات مقام معظم رهبری در دیدار با اعضای هیات دولت و نیز در نماز عید فطر و دیدار
با مسئوالن نظام در این روز درج شده است .گزارش های تصویری از راهپیمایی روز قدس ،نماز عید فطر ،توفان
نیویورک و گزارش ها ،اخبار و یادداشت هایی در حوزه های مختلف از بخش های دیگر خبرنامه است.
خبرنامه
مثلث شماره92
درجست وجوی گمشده
ناگفته های فراکسیون اصولگرایان در انتخابات88
جمعه بیداری
سرنوشت چپ هایی که از دنده چپ بلند شدند
بازگشت مبلغ فوتبال
12
خبرنامه
رهبر معظم انقالب:
رهبر معظ��م انقالب اس�لامی هفته گذش��ته
در دیدار ب��ا رئیس جمهور و اعض��ای هیات دولت
با قدردان��ی صمیمان��ه از حضور پرش��ور ملت در
راهپیمایی روز جهان��ی قدس ،پایبن��دی دولت به
اص��ول و ارزش ها و ش��عارهای جذاب��ی همچون
عدالتخواه��ی ،استکبار س��تیزی و خدمت رس��انی
صادقانه را ض��روری و اثرگذار خواندن��د و تاکید
کردند« :جهاد اقتصادی نیازی حیاتی و زمینه س��از
پیش��رفت و ش��کوفایی اقتصادی کش��ور اس��ت».
حضرت ایت اهلل خامنه ای با تبری��ک هفته دولت و
گرامیداشت یاد و خاطره ش��هیدان رجایی و باهنر،
به حضور پرش��کوه مردم در راهپیمایی روز قدس
اش��اره کردند و افزودن��د« :از مردم عزی��ز ایران که
در راهپیمایی روز قدس��بار دیگ��ر عظمت خود را
نش��ان دادند ،صمیمان��ه قدردانی می کنم».ایش��ان،
روز قدس امس��ال را نم��ادی از حض��ور و انگیزه
مل��ت ایران دانس��تند و خاطرنش��ان کردن��د« :این
حضور و ش��کوه و عظمت ،امید را در فضای منطقه
گسترش می دهد و انگیزه ملت ها را برای استقامت
دو چندان خواهد کرد ».حضرت ایت اهلل خامنه ای با
قدردانی از خدمات دولت ،بر پایبندی به شعارها و
جهت گیری های اعالم شده تاکید کردند و افزودند:
«علت اقب��ال م��ردم در انتخابات س��ال ٨٤و ٨٨به
رئیس جمهور همین ش��عارهای جذاب و ضروری
بود ،چرا که م��ردم به ارزش ها و ارمان ه��ا پایبند و
دلبسته اند ».ایش��ان ،عدالتخواهی ،استکبارستیزی،
ساده زیستی ،مقابله با منش اش��رافیگری« ،مقابله با
ویژه خواری و سوءاستفاده از ارتباطات اقتصادی و
غیراقتصادی» و خدمت رسانی صادقانه را از جمله
شعارهای جذاب دولت خواندند و افزودند« :اصول
و ارزش هایی که امام خمین��ی می فرمودند و باعث
محبوبیت ایشان در قلب ملت ها شد از اساسی ترین
شعارهای دولت است که باید کامال به ان پایبند بود».
رهبرمعظم انقالب اس�لامی ،کار برای خدا را
رمز برخورداری از توفیق الهی و ایجاد جذابیت در
دل های مردم برش��مردند و تاکید کردند« :اگر به هر
علت تقید به شعارهای دولت سست شود توفیقات
الهی نیز کم خواهد ش��د ،بنابراین با همان ش��ور و
نش��اط و تالش به خدمت صادقانه و ب��دون توقع
ادامه دهید».
ایش��ان گزارش های��ی را ک��ه وزرا و معاونان
رئیس جمهور در این دیدار بیان کردند ،گزارش هایی
خوب ،مس��تند ،منطقی و متکی به امار به ویژه امار
مقایس��ه ای خواندند و افزودند« :این گزارش ها را
مثلث شماره92
انتخابات نباید به چالشی
برای امنیت کشور تبدیل شود
باید به مجموعه نخبگان و زبدگان کش��ور نیز ارائه
داد و اقدامات انجام گرفته را برای انان تشریح کرد».
رهبرمعظم انقالب اس�لامی یکی از اشکاالت
دول��ت را حض��ور کم رن��گ در می��ان نخب��گان
دانشگاهی و حوزوی دانستند و تاکید کردند« :باید
رئیس جمهور و وزرا اقدامات دولت در بخش های
مختلف به وی��ژه در خصوص مس��ائل اقتصادی را
که از مس��ائل اصلی کش��ور مورد چالش موافقان و
مخالفان دولت است ،در جمع نخبگان مطرح کنند
تا با استفاده از دیدگاه ها و همچنین نظرات انتقادی
انان ،هم افزایی به وجود اید».
حضرت ایت اهلل خامنه ای با تاکید بر اینکه باید
از انتقادها و اشکاالت مجامع نخبگان استقبال کرد،
افزودند« :نباید به دلیل نحوه بیان برخی از مسائل ،از
دیدگاه های سازنده و مفید اکثریت نخبگان محروم
شد ».بیان نقاط ضعف به موازات نقاط قوت از دیگر
توصیه های رهبرمعظم انقالب ب��ه رئیس جمهور و
هیات وزیران بود .ایشان بیان نقاط ضعف را باعث
اثرگذاری بیشتر در دل های مردم دانستند و افزودند:
«همراه با تشریح کارها و بیان نقاط قوت ،به صراحت
به مردم بگویید که این کارها را نتوانستیم انجام دهیم
و مطمئن باشید مردم ،کسی را برای کاری که تالش
13
خبرنامه
کرده اما نتوانس��ته انجام دهد ،مواخ��ذه نمی کنند».
حضرت ای��ت اهلل خامنه ای با اش��اره ب��ه ضرورت
برخورد صحیح در قب��ال انتقادهایی که از دولت در
رس��انه ها یا مراکز قانونی مطرح می شود ،افزودند:
«تنها جهت گیری صحیح در قبال انتقادات رویکرد
توجیه کننده و تبیین کننده است و رویکرد مخاصمه
و حمله متقابل به نتیجه ای نمی رسد».
ایشان در این زمینه به دولتمردان توصیه کردند
با رویکرد تبیینی در جلسات عمومی با مردم صحبت
کنید ،به سواالت و ابهامات پاسخ دهید تا این مسائل
در رسانه ها نیز پخش و مس��ائل روشن شود که در
این صورت غ��رض ورزی غ��رض ورزان به جایی
نمی رسد.
رهبرمعظم انقالب ،توجه دولت به اولویت ها
را مهم خواندند و افزودند« :باید با کار کارشناس��ی
و دقی��ق ،اولویت ه��ا را مش��خص و براس��اس ان
حرکت و تالش کرد ».ایشان دادن وعده به مردم را
باعث افزایش توقعات خواندند و افزودند« :تحقق
وعده های داده شده دولت به مردم ،امری مطلوب و
ضروری است و باعث استحکام ایمان و اعتقاد مردم
می شود و برعکس اگر این وعده ها محقق نشود در
ذهن مردم ،مشکل ایجاد می کند ».رهبرمعظم انقالب
مقایس��ه میان عملکرد دولت ب��ا دولت های قبلی را
کاری خوب برشمردند اما افزودند« :خیلی مهم است
که مقایس��ه ای نیز میان وعده های دولت و کارهای
انجام شده صورت پذیرد».
حضرت ایت اهلل خامنه ای سخنانشان در جمع
اعضای دولت دهم را با تش��ریح ض��رورت جهاد
اقتصادی از س��ه منظر ادامه دادند -١ .از منظر رونق
اقتصادی و حل مشکالت معیشتی مردم -٢از زاویه
ضرورت رسیدن به اهداف چشم انداز و -٣از منظر
مقابله با اهداف خصمانه نظام سلطه ضد ملت ایران.
ایش��ان جهاد اقتص��ادی را یک نی��از قطعی و
نه صرفا یک اولویت دانستند و در تشریح بیشتر این
نکات افزودند« :معیش��ت مردم برای نظام اسالمی
بسیار مهم اس��ت و تنها یک اقتصاد خوب ،سالم و
قوی می تواند کشور را به این هدف برساند و اقتصاد
خوب و توانا نیز نیاز به مجاهدت اقتصادی دارد».
رهبرمعظ��م انق�لاب انگیزه دوم ب��رای جهاد
اقتص��ادی را ضرورت حیاتی رس��یدن ب��ه اهداف
چشم انداز برشمردند و افزودند« :در این سند بسیار
مهم ،تبدیل ایران ب��ه قدرت اول اقتص��ادی منطقه
پیش بینی شده و اگر این هدف محقق نشود و در این
عرصه از رقبا عقب بمانیم ،ضربات اساسی خواهیم
خ��ورد ،بنابراین چاره دیگری ج��ز جهاد اقتصادی
نداریم ».حضرت ایت اهلل خامنه ای مقابله با دشمنان
قسم خورده اسالم و انقالب را سومین انگیزه نظام،
مس��ئوالن و ملت برای جهاد اقتص��ادی خواندند و
افزودند« :سلطه گران همه امکانات خود را برای زدن
ضربات اساسی به اقتصاد ایران به کار گرفته اند ،اما
هوشمندی ،زیرکی و تدبیر مس��ئوالن و ایستادگی
ملت ،انها را ناکام خواهد گذاشت».
رهبر معظم انقالب خاطرنشان کردند« :دشمنان
اوایل امس��ال از تحریم های فلج کننده و هوش��مند
س��خن می گفتند ،اما تحریم ه��ا نه تنه��ا فلج کننده
نش��د بلکه به برکت هوش��مندی نظ��ام و مردم در
موارد متع��دد به تح��رک و خودکفای��ی و کارهای
بزرگ در کش��ور منجر گش��ت ».حضرت ایت اهلل
خامنه ای ،شکس��ت را سرنوش��ت قطعی امریکا و
جبهه اس��تکبار در تحریم ایران خواندن��د و تاکید
کردند« :با توجه ب��ه واقعیات جهانی ،ام��کان ادامه
مثلث شماره92
14
طوالنی مدت ای��ن تحریم ها وجود ن��دارد و باید با
جهاد اقتصادی« ،ت��وکل و اعتماد به خدا» و حرکت
هدفمند و هوشمندانه انها را خنثی کرد».
رهبرمعظ��م انقالب اس�لامی ،ط��رح تحول
اقتص��ادی را یک��ی از مصادی��ق جه��اد اقتصادی
برشمردند و تاکید کردند« :به لطف خداوند اجرای
قان��ون هدفمند س��ازی یارانه ها به عن��وان یکی از
محورهای طرح تح��ول اقتصادی اغاز ش��ده ولی
الزم است بقیه محورهای دیگر این طرح در دو سال
باقیمانده دولت ،به جریان بیفتد ».حضرت ایت اهلل
خامنه ای در خصوص اجرای قانون هدفمند سازی
یارانه ها ،به ض��رورت تقویت بخش تولید اش��اره
کردند و افزودن��د« :مصوبه قانونی ب��رای کمک به
واحدهای تولیدی هنوز تحق��ق پیدا نکرده و باید با
اجرای این مصوبه ،در کوتاه مدت منابع به واحدهای
تولی��دی نیازمند تزریق ش��ود ».رهبرمعظم انقالب
اس�لامی با اظهار نگرانی از واردات برخی کاالها و
محصوالت خاطرنشان کردند« :باید در سیاست های
واردات بازنگری جدی ش��ود و از واردات به ویژه
محصوالت زراعی و باغی و واردات کاالهایی که در
ان مزیت تولید داریم ،پرهیز شود».
حضرت ایت اهلل خامنه ای در ادامه توصیه های
خود به مجموع��ه دولت ،لزوم توجه بس��یار جدی
به موضوع فرهنگ را متذکر ش��دند و خاطرنش��ان
کردند« :در موضوع فرهن��گ اعم از کتاب ،کارهای
هنری و موسسات هنری باید بدون رودربایستی و با
قاطعیت ،جهت گیری های انقالبی و اسالمی لحاظ
شود ».ایشان با اش��اره به محدود بودن منابع و لزوم
تعیین اولویت ها در موضوعات فرهنگی ،دولت را
به پرهیز از حاشیه سازی توصیه کردند .رهبرمعظم
انقالب با اشاره به نیاز فراوان کشور به کار و تالش
و روحیه کاری و خطر پذیری دولت ،خاطر نش��ان
کردند« :در چنین شرایطی شایسته نیست که دولت
خود را درگیر حاش��یه ها کند که البته برخی اوقات،
دولت با کم توجهی زمینه ساز این حاشیه ها می شود
و برخی اوقات هم حاش��یه هایی اس��ت که دیگران
به وجود می اورند».
ایش��ان نکاتی هم درباره عالقه به ایران مطرح
کردند .رهبرمعظ��م انقالب اس�لامی در این زمینه
خاطرنشان کردند« :اگر قرار اس��ت مساله عالقه به
ایران مطرح شود ،یکی از مهمترین راه ها ،تحکیم و
گسترش زبان و ادبیات فارسی است».
حضرت ایت اهلل خامن��ه ای افزودند« :در مورد
عالقه به ایران ،به جای تاکید بر ایران قبل از اسالم ،بر
ایران بعد از اسالم تاکید شود زیرا افتخارات ایران بعد
انتخابات ،تجلی حضور مردم،
مظهر مردم ساالری دینی
و ذخیره و پشتوانه امنیت
کشور است و باید مراقب
بود که این پشتوانه بزرگ،
به چالشی برای امنیت کشور
تبدیل نشود .منبرداران و
فعاالن سیاسی و همه کسانی
که می توانند با مردم حرف
بزنند باید از انتخابات به
عنوان نعمتی الهی پاسداری
کنند و هوشیارانه ،مراقب
چالش های ضد امنیتی و
تالش های دشمنان باشند
از اسالم در هیچ دوره ای از تاریخ ایران وجود نداشته
است ».ایش��ان تاکید کردند« :رش��د پیشرفت های
علمی ،هن��ری ،فرهنگ��ی و حتی نظام��ی در ایران
بعد از اس�لام به ویژه در دوران دیلمی ،س��لجوقیان
و صفویه به هیچ وجه قابل مقایس��ه ب��ا ایران قبل از
اسالم نیست».
رهبرمعظ��م انقالب اس�لامی افزودن��د« :اگر
می خواهید از ایران و ایرانی گری حمایت کنید ،ایران
بعد از اسالم ،مستندتر و اشکارتر است».
ارتباط میان سه قوه و همکاری قوا نکته دیگری
بود که رهبرمعظم انقالب اس�لامی در دیدار هیات
دولت به ان اشاره کردند .حضرت ایت اهلل خامنه ای
خطاب به دولت تاکید کردند« :در مسائل مربوط به
قوا ،در م��واردی که کوتاه امدن امکان پذیر اس��ت،
کوتاه بیایید ،در مواردی که با تبیین قابل حل است،
تبیین کنید و در مواردی هم که با ارتباطات دوستانه
حل می شود ،از این روش استفاده کنید».
در ابت��دای ای��ن دی��دار اق��ای احمدی ن��ژاد
رئیس جمه��ور مه��رورزی ،عدالت گس��تری،
خدمت گ��زاری و همدلی و هم افزای��ی را از اصول و
محورهای کاری این دولت ذکر ک��رد و گفت« :همه
موفقیت های دولت نهم و دهم ،حاص��ل پایبندی به
ارزش های الهی و ارمان های انقالب است».
وی با اش��اره به نظارت نهادهای رسمی کشور
بر فعالیت دستگاه های دولتی ،حمایت از محرومان،
مردمی بودن ،پاک دس��تی و همدلی را خط ثابت این
دولت برشمرد.
رئیس جمه��ور اف��زود« :در ای��ن دول��ت ب��ا
جهت گیری های روشن ،نس��ل جدیدی از مدیران و
نیروهای مومن ،کارامد و پایبند به ارزش های انقالب
پا به عرصه خدمت گذاشتند که همواره اماده خدمت
و کار هستند».
اقای احمدی نژاد خاطرنش��ان کرد« :دولت نهم
و دهم در س��خت ترین شرایط کش��ور و تحت فشار
بی س��ابقه دش��منان با همراهی مردم و حمایت های
رهبر معظم انقالب ،خدمات گس��ترده ای برای کشور
انجام داده است ».پس از سخنان رئیس جمهور شماری
از معاونان وی و تعدادی از وزی��ران به بیان گزارش
عملکرد حوزه های خود پرداختند.
اقای رحیمی ،معاون اول رئیس جمهور گزارشی
از حوزه س��تادی و ش��وراهای ویژه دولت بیان کرد.
معاون اول رئیس جمهور با اشاره به برگزاری بیش از
پنج هزار جلسه با حضور وزرا و مدیران و کارشناسان
در ١٠س��تاد و کار گروه گفت« :در س��تاد تدابیر ویژه
اقتصادی با برگزاری ٥٦جلس��ه و تصمیمات اتخاذ
شده ،شدیدترین تحریم های غرب یا بی نتیجه مانده
یا تاثیر انها به حداقل رسیده اس��ت ».بررسی مسائل
خرد و کالن مربوط ب��ه هدفمندس��ازی یارانه ها در
٧٠جلس��ه س��تاد هدفمندی یارانه ها ،تصمیم گیری
درخصوص موارد کالن رشوه خواری ،زمین خواری،
قاچ��اق و پولش��ویی و س��اماندهی صندوق ه��ای
قرض الحسنه و برخی ش��رکت های لیزینگ در ٢٧٤
جلسه اصلی و فرعی ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی،
فراهم ک��ردن زمینه ه��ای الزم به منظ��ور ایجاد ٢ /٥
میلیون ش��غل در ٤٤جلسه ش��ورای عالی اشتغال و
نظارت ب��ر قیمت اق�لام و کاالها و کنت��رل عرضه و
تقاضا و جلوگیری از ش��وک احتمالی در بازار در پی
اجرای هدفمن��دی یارانه ها در ٢٧جلس��ه کارگروه
کنترل بازار ،بخ��ش دیگری از گ��زارش معاون اول
رئیس جمهور در مورد حوزه ستادی و شوراهای ویژه
دولت بود.
خبرنامه
مثلث شماره92
اقای رحیمی در ادامه گزارش خود به جلسات
و تصمیمات ستاد مبارزه با قاچاق کاال و ارز ،کارگروه
ویژه رئیس جمهور در امور نفت ،کارگروه ترانزیت،
ش��ورای عالی صادرات غیرنفتی و شورایعالی اداری
نیز اشاره کرد و گفت« :رش��د ٨٣درصدی کشفیات
قاچ��اق ،افزای��ش س��رمایه گذاری در صنعت نفت
تا مرز ٥٤میلی��ارد دالر در دولت ده��م ،افزایش ٣٤
درصدی ترانزیت کاال در سال ٨٩و برنامه ریزی برای
صادرات غیرنفتی تا مرز ٤٥میلیارد دالر از جمله نتایج
تصمیمات اتخاذ شده در این ش��وراها و کارگروه ها
بوده است».
وزیر امور اقتصادی و دارایی نی��ز در این دیدار
اعالم کرد دولت ب��ا پیگیری مدل اس�لامی – ایرانی
پیش��رفت ،اجرای سیاس��ت های کلی اصل ٤٤را در
دس��تور کار جدی قرار داده ،به گونه ای که به موازات
واگذاری مس��ئولیت ها ،میزان واگذاری مالکیت ها به
بخش خصوصی نیز از سال ٨٤تاکنون به ٥٠٠شرکت
و ٨٥هزار میلیارد تومان بالغ شده که ده ها برابر گذشته
اس��ت .اقای حس��ینی افزود« :تاکنون ٤٠میلیون نفر
دارای سهام عدالت شده اند که این میزان تا ٤٥میلیون
نفر افزایش خواهد یافت».
وزیر اقتصاد قانون هدفمند کردن یارانه را گامی
در جهت گسترش عدالت خواند و اعالم کرد« :رشد
مصرف در انرژی ،اب و گندم متوقف ش��ده و میزان
مصرف ٥تا ٣٠درصد کاهش یافته است».
اقای حسینی از کاهش نقطه به نقطه تورم از تیرماه
س��ال جاری خبر داد ،اما تاکید کرد برای حل مشکل
تورم و بیکاری تالش های مضاعفی انجام خواهد شد.
به گفته اقای حسینی رش��د اقتصادی کشور هر سال
بیشتر ش��ده ،به گونه ای که مراکز جهانی نیز از بهبود
اوضاع اقتصادی ایران در پ��ی هدفمند کردن یارانه و
اجرای اصل ٤٤سخن می گویند.
افزایش شاخص بورس به ٢٥هزار و پانصد واحد
و افزایش سرمایه گذاری بورس به ١١٨هزار میلیارد
تومان از دیگر نکات گزارش وزیر اقتصاد بود.
اقای حسینی با اشاره به افزایش بودجه عمرانی به
٢٤درصد افزود« :سهم مالیات نیز در هزینه های دولت
به حدود ٤٢درصد در سال ٨٩رسیده که نشان دهنده
تالش برای رهایی از اتکا به درامدهای نفتی است».
ی تحریم های غرب
وزیر اقتصاد با تاکید بر ناکام
افزود« :افزایش ترانزیت کاالی ١١١کش��ور خارجی
از مسیر ایران ،رشد ١٢٤درصدی جذب سرمایه های
خارجی و رش��د تجارت خارجی از ش��اخص هایی
است که نشان می دهد تحریم های غرب با تدابیر نظام
و دولت و ایس��تادگی مردم به اهداف خود نرس��یده
اس��ت ».وزیر اقتصاد و دارایی در جمع بندی گزارش
خود افزود« :شتاب حرکت کش��ور به سمت عدالت
براساس سیاست ها و فعالیت های دولت افزایش یافته
که گسترش بیمه های تامین اجتماعی ،افزایش حقوق
مستمری بگیران و سهام عدالت از نشانه های ان است».
رئیس کل بان��ک مرکزی س��ومین عضو هیات
دولت بود که گزارش��ی از وضع پولی و بانکی کشور
ارائه کرد.
اقای بهمنی در گزارش خود با اشاره به سیاست
کنترل نرخ تورم و رسیدن ان به ١٢ /٤درصد در پایان
سال ٨٩گفت« :در پایان تیرماه سال نود ،نرخ تورم به
١٦ /٣درصد افزایش یافت که علت ان ،اجرای قانون
هدفمندی یارانه ه��ا بود ».رئی��س کل بانک مرکزی
خاطرنشان کرد« :بدون در نظر گرفتن تاثیر مستقیم و
غیرمستقیم ،هدفمندسازی یارانه ها ،نرخ تورم قاعدتا
٩/٩درصد می بود».
مهار بی روی��ه رش��د نقدینگی ،شفاف س��ازی
مطالبات معوق و مهار رش��د ان ،رشد ١٤٠درصدی
فروش اوراق مش��ارکت به میزان ١٥٧ه��زار میلیارد
ری��ال ،افزایش مناب��ع قرض الحس��نه ،س��اماندهی
موسس��ات مالی غیرپولی ،گس��ترش سیس��تم های
الکترونی��ک و افزای��ش تراکنش ه��ای الکترونیکی،
مدیریت ب��ازار ارز ،تعیین ابزاره��ا و عقود جدید در
بانکداری اسالمی ،برنامه ریزی برای حذف صفرهای
پول ملی و اختص��اص ١٧میلیارد دالر از منابع بانکی
ب��رای س��رمایه گذاری در طرح ه��ای نف��ت ،گاز و
پتروشیمی ،محورهای دیگر گزارش رئیس کل بانک
مرکزی بود.
بیانات مقام معظم رهبری در نماز عید فطر
مردم تهران هفته گذشته به شکرانه یک ماه روزه
داری و عبادت نماز عید سعید فطر را با شکوهی مثال
زدنیبهامامترهبرمعظمانقالبحضرتایتاهللخامنه ای،
در دانش��گاه تهران و کیلومترها از خیابان های اطراف
اقامه کردند.
رهب��ر معظ��م انقالب اس�لامی ب��ا اش��اره به
قدرت های��ی که برای مصادره تح��والت لیبی تالش
می کنند افزودند« :اینها ،تا همین چندی قبل ،همدست
ستمگران حاکم بر لیبی بودند اما امروز مدعی تحوالت
15
خبرنامه
این کش��ور ش��ده اند ،که مردم لیبی باید در مقابل این
سلطه گران ،هوشیار و مراقب باشند».
حضرت ایت اهلل خامنه ای در خطب��ه اول نماز
با تبریک عید س��عید فطر به ملت عزی��ز ایران و امت
بزرگ اسالمی ،تالش مردم را برای حفظ دستاوردها
و محصوالت م��اه مبارک رمضان ،موجب اس��تمرار
برکات و توفیقات الهی در تمام طول س��ال خواندند
و خاطرنش��ان کردن��د« :حفظ دس��تاوردهای بزرگ
رمضانی ،همچون «تق��وا ،انس با ق��ران ،مناجات با
خداوند و صفای نفسانی» ،زندگی فردی و اجتماعی
را به محیط��ی امن و امان تبدیل می کن��د و مهربانی و
عطوفت را در جامعه جاری می سازد».
رهبر انقالب ،حضور پرنش��اط جوانان ،مردان،
زنان و گروه ه��ای مختل��ف اجتماعی ب��ا رویه ها و
س��لیقه های مختلف را در مراس��م لیالی قدر و دیگر
محافل نورانی ماه رمضان ،نش��انه لط��ف و رحمت
پ��روردگار و جلوه هایی زیبا از چه��ره عمومی ملت
ایران دانس��تند و افزودن��د« :جامعه جوان و نس��ل با
طراوت کشور ،با تمرین تقوا و در پرتو علم و معرفت
و بصیرت ،در صراط مس��تقیم الهی در حال حرکت
است و این حقیقت ،مژده بزرگی برای اینده «کشور و
امت اسالمی» ،به شمار می رود».
ایش��ان در خطبه دوم نماز با تشکر صمیمانه از
حضور ارزشمند و با ش��کوه ملت در راهپیمایی روز
قدس افزودن��د«« :بصیرت و هم��ت عمومی» مردم،
نعمت بزرگ الهی است که باید قدردان ان بود».
حضرت ای��ت اهلل خامنه ای با اش��اره به حضور
گس��ترده تر ملت ه��ای مس��لمان در راهپیمایی روز
جهانی قدس خاطرنش��ان کردند« :ح��وادث منطقه
موجب شد که برخی ملت های مسلمان دیگر هم در
ازمایش روز قدس شرکت کنند و به این حرکت عظیم
ضد استکباری بپیوندند».
رهب��ر انقالب اس�لامی ،در بخ��ش دیگری از
خطبه های نماز عید سعید فطر ،در تبیین ضرورت ها
و نیازهای امروز کش��ور ،اتحاد و همدلی «قشرهای
مختلف مردم ،مردم با مسئوالن و مسئوالن با یکدیگر»
را نیازی بزرگ و ضرورتی اساسی برشمردند.
ایش��ان در همین زمینه خاطرنش��ان کردند« :به
علت حوادث جاری در منطقه ،مقطع مهمی از تاریخ
جهان در حال شکل گیری است و ملت و مسئوالن در
این شرایط بسیار حساس ،باید کامال هوشیار باشند و
اجازه ندهند در این مقطع تعیین کننده تاریخ ،اختالف
و کدورت ،مانع از ایفای وظایف ب��زرگ ملت ایران
و نظام اس�لامی ش��ود ».حضرت ایت اهلل خامنه ای،
«احساس کار و تحرک و نش��اط» را دومین ضرورت
اساسی کشور خواندند و تاکید کردند« :ایران ،به کار و
تحرک اقتصادی ،علمی ،اجتماعی و سیاسی نیاز دارد
و هرکس در حیطه شغل و وظیفه خود ،برای تامین این
نیاز اساسی تالش کند».
رهب��ر انقالب اس�لامی با اش��اره ب��ه برگزاری
انتخابات مجلس شورای اس�لامی در اسفندماه سال
جاری ،ذات انتخابات را توام با نوعی چالش خواندند
و افزودند« :انتخاب��ات ،تجلی حضور م��ردم ،مظهر
مردم س��االری دینی و ذخیره و پشتوانه امنیت کشور
اس��ت و باید مراقب بود ک��ه این پش��توانه بزرگ ،به
چالشی برای امنیت کشور تبدیل نشود».
حضرت ای��ت اهلل خامنه ای با اش��اره به تجربه
و درک عینی مل��ت ای��ران از تالش دش��منان برای
سوءاستفاده از انتخابات و ضربه زدن به امنیت کشور
تاکید کردند« :احاد مردم ،مسئوالن مختلف« ،منبرداران
و فعاالن سیاس��ی» و همه کسانی که می توانند با مردم
مثلث شماره92
16
حرف بزنند بای��د از انتخابات به عن��وان نعمتی الهی
پاس��داری کنند و هوش��یارانه ،مراق��ب چالش های
ضد امنیتی و تالش های دشمنان باشند».
ایش��ان همچنین حوادث ب��زرگ ماه های اخیر
دنیای اس�لام را ،نتیجه و نشان دهنده عظمت حضور
مردم در صحنه دانستند و خاطرنشان کردند« :سه دهه
قبل ،ملت ایران ،عظمت و اقتدار ملت ها را ثابت کرد
و توانست در مسیر تاریخ منطقه و جهان تحول ایجاد
کند و امروز دیگر ملت های منطقه به میدان امده اند و
با حضور خود گره های ناگشودنی را باز می کنند».
رهبر انقالب افزودند« :چه کسی تصور می کرد
عوامل امریکا و صهیونیس��ت در منطقه ،یکی پس از
دیگری سقوط کنند اما دست قدرت ملت ها ،با تکبیر
و یاد خدا ،این بت ها را پی در پی شکست و نشان داد
امت اسالمی ،دستی چنین مقتدر دارد».
حضرت ایت اهلل خامنه ای ،تحوالت منطقه را اغاز
راهی طوالنی خواندند و با دعوت از ملت های مصر،
لیبی ،تونس ،یمن و بقیه ملت ها برای هوش��یاری در
مقابل موج سواری و سوءاستفاده سلطه گران افزودند:
«در انقالب اسالمی ملت ایران نیز ،استکبار برای جبران
منافع از دس��ت رفته و مصادره انق�لاب تالش های
مختلفی کرد اما هوشیاری ملت و رهبری پیامبرگونه
امام راحل عظیم الشان ،نگذاشت اهداف انان تحقق
یابد و ملت های منطق��ه نیز امروز برای دس��تیابی به
پیروزی نهایی به همین هوشیاری نیاز دارند».
ایشان با اش��اره به قدرت هایی که برای مصادره
تحوالت لیبی تالش می کنند افزودند« :اینها ،تا همین
چندی قبل ،همدست س��تمگران حاکم بر لیبی بودند
اما امروز مدعی تحوالت این کشور شده اند ،که مردم
لیبی باید در مقابل این سلطه گران ،هوشیار و مراقب
باشند».
رهبر انقالب اس�لامی با ابراز نگرانی ش��دید از
وضع ملت بحرین افزودند« :به این مردم مظلوم ،ظلم و
جفا می شود و به وعده های داده شده عمل نمی شود».
حضرت ای��ت اهلل خامنه ای افزودن��د« :البته هر
حرکتی که برای خدا باش��د به طور قط��ع به پیروزی
می رسد و این سنت الهی ،در همه جا صادق است».
دعوت م��ردم و مس��ئوالن ب��ه ادام��ه کمک به
مردم قحطی زده س��ومالی اخرین نکت��ه خطبه های
حضرت ایت اهلل خامنه ای در عید سعید فطر بود.
ایشان اوضاع مردم س��ومالی را غصه ای بزرگ
خواندند و با تشکر از کمک های خوب مردم افزودند:
«مردم و مسئوالن هرچه بیشتر به کمک مردم رنجدیده
سومالی بشتابند».
به علت حوادث جاری
در منطقه ،مقطع مهمی
از تاریخ جهان در حال
شکل گیری است و
ملت و مسئوالن در این
شرایط بسیار حساس،
باید کامال هوشیار
باشند و اجازه ندهند
در این مقطع
تعیین کننده تاریخ،
اختالف و کدورت ،مانع
از ایفای وظایف بزرگ
ملت ایران و نظام
اسالمی شود
دیدار مسئوالن نظام و سفرای کشورهای اسالمی
با رهبر انقالب
حضرت ایت اهلل خامن��ه ای رهبر معظم انقالب
اس�لامی همچنین هفته گذش��ته در دی��دار جمعی
از مس��ئوالن و قش��رهای مختلف مردم در حس��ینیه
ام��ام خمین��ی (ره) ،بی��داری اس�لامی در منطقه را،
بازگش��ت مس��لمانان به هویت اصیل اسالمی خود
دانستند و تاکید کردند« :شکوه و عظمت امت اسالمی
در بازگشت به قدرت اسالم و اتکال به خداوند متعال
و شناخت توانایی های شگرف خود است».
ایشان با تاکید بر اینکه بیداری اسالمی در منطقه و
حضور مردم در صحنه برای به دست گرفتن سرنوشت
خود ،تجربه ای بسیار مهم و ارزشمند در تاریخ اسالم
اس��ت ،افزودند« :حوادثی که امروز در مصر ،تونس،
یمن ،لیبی ،بحرین و برخی کشورهای دیگر در حال
وقوع است ،حوادثی تعیین کننده و سرنوشت ساز برای
ملت های مسلمان است».
رهبر انقالب اس�لامی خاطر نشان کردند« :اگر
اراده ملت های اسالمی بر کسانی که سعی در مداخله
در کشورهای اسالمی دارند ،غلبه پیدا کند ،کشورهای
اس�لامی تا مدت های طوالنی ،حرکت��ی پیش رونده
خواهند داشت».
حضرت ایت اهلل خامنه ای افزودند« :اما اگر دنیای
استکبار و س��ردمداران س��لطه و صهیونیسم جهانی
از جمله رژیم مس��تکبر و ظالم امریکا ،بتوانند بر این
امواج سوار شوند و مدیریت صحنه را بدست بگیرند،
قطعا دنیای اسالم تا ده ها سال دچار مشکالت بزرگ
خواهد بود».
ایشان وظیفه امت اسالمی بویژه نخبگان سیاسی و
فرهنگی دنیای اسالم را برای جلوگیری از بروز چنین
اتفاق ناگواری ،بسیار مهم و حساس خواندند و تاکید
کردند« :امروز ،روز امتحان بزرگ کشورها و ملت های
اسالمی است زیرا ملت های مسلمان به توانایی خود
و قدرت شگرف و کارایی ان ،شناخت پیدا کرده اند».
رهب��ر انقالب اس�لامی ،عملکرد مل��ت بزرگ
ایران در س��ی س��ال گذش��ته را نمونه اش��کاری از
اس��تقامت و بهره گیری از همه توان ،در مسیر صراط
مس��تقیم برش��مردند و افزودند« :اکن��ون نتایج این
استقامت س��ی ساله اشکار ش��ده و مقطع فعلی یکی
از درخش��ان ترین مقاطع حیات تاریخ��ی ملت ایران
است».
حضرت ایت اهلل خامنه ای خاطر نش��ان کردند:
«در این سی سال ،نس��ل های پی در پی ،با یک هدف و
انگیزه در مقابل فشارهای استکبار از جمله تحریم ها،
و تهدیدهای نظامی ،سیاسی و امنیتی ایستادگی کردند
و امروز ملت ایران ،ملتی عزی��ز ،مقتدر ،پیش رونده،
امیدوار به اینده و دارای چشم انداز روشنی است».
در ابت��دای ای��ن دی��دار اق��ای احمدی ن��ژاد
رئیس جمهور ضمن تبریک عید س��عید فطر ،تمرین
اخالص و عبودیت محض ،تمرین محبت و گذشت
و امید به اینده را سه درس بزرگ ماه رمضان بیان کرد
و گفت عید فطر ،عید حاکمیت ارزش های الهی و عید
والیت و عشق و امید است.
رئیس جمه��ور ب��ا اش��اره ب��ه ظل��م و جنایت
مس��تکبران عالم به بش��ریت به ویژه اص��رار دولت
امریکای جنایتکار و صهیونیس��ت های ش��قی برای
تجاوز و کشتار در سرزمین فلسطین تاکید کرد وظیفه
همه موحدان و مومنان ایس��تادگی ب��ر ارمان ازادی
فلسطین از چنگال صهیونیست های درنده خواست
تا به لط��ف خداوند ،ازادی ق��دس ،مقدمه حکومت
صالحان و برقراری عدالت باشدg .
خبرنامه
مثلث شماره92
17
بازتاب
ناگفته های فراکسیون اصولگرایان
در انتخابات 88
رسایی در یادداشتی ضمن انتقاد از باهنر ،باوجود انتقادهای فراوان ،او را درون خانواده اصولگرایی می داند
خبرنامه
مصاحبه مثلث ب��ا محمد رضا باهنر واکنش های
متفاوتی را در محافل سیاس��ی در پی داش��ته اس��ت.
موافق��ان و مخالفان اظهارات باهنر ک��ه بیش از همه
مختص به مواضع جبه��ه پایداری بود ،ه��ر کدام از
دیدگاهی متفاوت ب��ه اظهار نظر پرداختن��د .در این
میان حمید رسایی از اعضای جبهه پایداری که اتفاقا
در چند هفت��ه اخیر از منتقدان بارز باهنر بوده اس��ت
با نگارش یادداش��تی در وبالگش به نقد س��خنان او
پرداخته است .در این یادداشت امده است:
در هفته گذش��ته جناب اقای باهن��ر چندین و
چندبار در قالب مصاحبه و سخنرانی تالش کرده اند
تا ه��م جبهه پایداری را به نقد بکش��ند و هم عالمت
س��وال هایی که در خصوص رفتار سیاسی چند سال
اخیرشان بر ذهن ها نقش بسته را پاک کنند .شخصیت
اقای باهن��ر برای انها که عرصه سیاس��ی کش��ور را
می شناسند و در چند س��ال اخیر ان را دنبال کرده اند،
مبهم نیست .باهنر یک سیاستمدار است که استشمام
قوی ای از صحنه سیاس��ی دارد .این یادداشت کوتاه
هم به دنبال رمزگش��ایی از این ش��خصیت و مواضع
ان نیس��ت هر چند قبل از این در یادداشتی با عنوان
«رمزگش��ایی از مخالفت های باهنر» نکاتی را در این
باره نوش��ته ام .اما از انجا که اخیرا ایشان در مصاحبه
با هفته نامه ای یاداوری تاریخ را به رخ اعضای جبهه
پایداری کشیده ،مناسب بود تا خاطره ای را به یادشان
بیاورم و چند س��وال را که پیش از ای��ن نیز در اذهان
نقش بس��ته را مجددا بازخوانی کنم و قضاوت را به
خوانندگان واگذارم به ویژه دوستان اصولگرایی که در
بدنه این جریان عظیم اجتماعی همواره هزینه داده اند
و امثال اقای باهنر نیز همواره از هزینه های داده شده
برای خود ردای ریاست و مسئولیت دوخته اند.
ح��دود ی��ک م��اه مان��ده ب��ود ب��ه انتخابات
ریاس��ت جمهوری دهم که بنده و اقایان حسینیان و
زارعی در اتاق رئیس مجلس در کنار اقای الریجانی
و باهنر نشستیم تا در خصوص برخی اختالف نظرهای
پیش امده به توافق برس��یم .اق��ای باهنر و الریجانی
اصرار داشتند که فراکسیون اصولگرایان در توافق با
اصالح طلبان لیست مشترکی را برای انتخاب اعضای
کمیس��یون ویژه اصل 44ارائه بدهد که در ان چهار
نفر از اصالح طلب��ان و یازده نفر ه��م از اصولگرایان
– البته اصولگرایان همسو با رئیس مجلس -حضور
داشته باش��ند و البته ما مخالف این اتحاد و توافق دو
فراکس��یون بودیم .بحث در این باره کش��یده شد به
انتخابات ریاست جمهوری و اینکه باالخره فراکسیون
اصولگریان چه خواه��د کرد ،چرا اق��ای الریجانی
حاضر به تش��کیل مجمع عمومی فراکسیون نیست
تا در ای��ن خصوص تصمی��م جمعی گرفته ش��ود.
مثلث شماره92
18
خالصه و بخش��ی از مذاک��رات ان روز را در همان
ایام با عنوان «باالخره نظ��ر انتخاباتی اقای الریجانی
چیس��ت» در س��ایتم ق��رار دادم هر چن��د برخی از
س��ایت ها بر خالف مقصود و منطوق قلم من ،از این
یادداشت ،حمایت اقای الریجانی از احمدی نژاد را
برداشت کردند و تیتر زدند.
اقای باهنر در این جلس��ه موضع جالبی داشت.
ایش��ان که ان روز نای��ب رئیس اق��ای الریجانی در
فراکس��یون اصولگرایان بود ،صراحتا اعالم کرد که
برخی از ش��خصیت ها و اح��زاب اصولگ��را باید از
موسوی اعالم حمایت کنند .بحث در این خصوص
باال گرفت و اقای باهنر معتقد بودند که چون احتمال
دارد موسوی رای بیاورد ما باید از او حمایت کنیم تا
اگر رای اورد بتوانیم از او سهم بگیریم و نگذاریم فقط
اصالح طلبان قدرت را در اختیار داشته باشند! ما که از
این هوش و نبوغ سیاسی باهنر انگشت به دهان مانده
بودیم ،برای این نوع نگاه اقای باهنر به سیاست هیچ
نامی مناسب تر از اصولگرایی قدرت طلبانه نمی یافتیم.
هر چند از نگاه امثال ایشان و ریاست مجلس این نوع
موضعگیری یعنی مدیریت حوادث بعد از انتخابات!
نویسنده این سطور پیش از این نیز در خصوص
رفتار سیاسی اقای باهنر در یادداش��تی نوشتم که به
نظرم اگر اقای باهنر به س��واالت زیر پاس��خ دهند،
می توان به راحتی از جعبه سیاه موضع گیری ها ایشان
رمزگش��ایی کرد ،هر چند باهنر هرگز به این سواالت
پاسخ نداد:
چه کس��انی در ای��ام انتخابات در فراکس��یون
اصولگرای��ان تمام تالش خود را ص��رف جلوگیری
از جمع بندی فراکس��یون در حمایت از احمدی نژاد
کردند و پس از انکه فراکسیون تصمیم به حمایت از
وی گرفت ،تا سه روز مانده به انتخابات از اعالم ان
خودداری کردند؟
چه کسی در همان ایام در جلسات مختلف با امثال
اقای تابش (رئیس فراکسیون اقلیت) برای اقای خاتمی
پیغام می داد که زبان ما بس��ته اس��ت ،امیدواریم شما
برخی نکات درباره دولت نهم را مطرح کنید.
چه کسی چند روز قبل از انتخابات در سخنرانی
خود ،موسوی و احمدی نژاد را اصولگرا معرفی کرد
با این تفاوت که احمدی نژاد اصولگرایی اس��ت که
با س��رعت 220کیلومتر می راند و ممکن اس��ت هر
لحظه تصادف کند ،ولی موس��وی اصولگرایی است
که با س��رعت متعادل می راند .جالب اینجاس��ت که
این اصولگرای متعادل مورد حمایت این فرد ،بعد از
انتخابات تاکنون بیش از ده ها بار از جاده امام و انقالب
خارج ش��ده و تصادف کرده و تلفات داده و همواره
مورد عنایت دشمنان انقالب بوده است!
چه کس��ی حدود یک ماه قب��ل از انتخابات در
جلس��ه ای که اقای حس��ینیان و زارع��ی نیز حضور
داش��تند ،رس��ما گفت ک��ه معتق��د اس��ت برخی از
ش��خصیت ها و اح��زاب اصولگرا باید از موس��وی
حمای��ت کنند تا اگ��ر رای اورد ،بتوانن��د در قدرت
حضور داش��ته باش��ند و از تکرار دوم خردادی دیگر
جلوگیری کنند؟
چه کس��ی قافیه را باخته بود تا انجا که به گفته
یکی از مس��ئوالن ارشد ستاد موس��وی ،حاضر شد
در فیلم انتخاباتی موس��وی هم حض��ور یابد و البته
مشاوران اصالح طلب موسوی ،کاندیدای خود را از
این کار منع کردند با این توجی��ه که در این صورت،
راست س��نتی نیز خود را در ارای جبهه سبز شریک
خواهد دانست؟
چه کسی از اخرین تالش خود برای حمایت از
موس��وی نیز دریغ نکرد و چند روز قبل از انتخابات
در نام��ه ای ب��ه یک��ی از مقام��ات عالی رتب��ه نظام،
خیرخواهانه (!) از ایش��ان می خواهد تا ب��ا توجه به
احتمال پیروزی اصالح طلبان ،ضمن حمایت تلویحی
از موسوی ،از تکرار دوم خرداد جلوگیری کند؟
اقای باهنر هیچ وقت حاضر نشد به این سواالت
پاس��خ دهد و هر بار به نوعی در برابر این س��واالت
قرارگرفت ،جاخالی داد و در پاس��خ ب��ه خبرنگاران
گفت که وقت ندارد تا به ادعاهای امثال رسایی پاسخ
دهد .اکنون ح��دود دو س��ال از ان روزها می گذرد و
امثال اق��ای باهنر به برکت رفتارهای اقای مش��ایی و
احمدی نژاد طلبکار ش��ده اند و بار سخنگویی جریان
اصولگرای��ی را بدوش می کش��ند و اعض��ای جبهه
پای��داری را به پای می��ز محاکمه ف��را می خوانند .در
حالی که از نظ��ر م��ا و بس��یاری از اصولگرایانی که
بر عهد خ��ود پای��دار مانده اند ،اش��تباهات غیر قابل
اغماض اقای احمدی نژاد از بار مسئولیت امثال باهنر
کم نمی کند .حال ش��اید برخی از دوس��تان ما پاسخ
س��وال خود را بیابند که چرا جبهه پایداری به حضور
امثال اقای باهنر در ترکی��ب 7+8معترضند! هر چند
به صراحت اع�لام می کنیم به رغم اش��تباه بزرگی که
دوس��تانی مانند باهنر در فتنه 88و حوادث پس از ان
داشتند ،ما همچنان انها را درون خانواده اصولگرایی
می دانیم و این مغالطه ای اشکار است که جبهه پایداری
حلقه اصولگرای��ی را محدود در خود ک��رده .بلکه ما
معتقدیم جای ش��خصیت هایی مانند اق��ای باهنر در
ترکیب 7+8نیست تا بنشینند و برای دیگر اصولگرایان
ثابت قدم در فتنه های س��ال های اخیر نس��خه بپیچند
و اگر چنین نس��خه ای ه��م پیچیده ش��ود قطعا بدنه
اصولگرایان که در فتنه 88تحت شدیدترین حمالت
قرار گرفت ،به نسخه امثال باهنر و ...عمل نمی کندg .
بازتاب
سوریه از بیرون مورد
حمله قرارگرفته است
سفیر سوریه در گفتوگوی اختصاصی با مثلث
هفتهنامهخبری،تحلیلی /سال سوم /شماره نود و یکم 6 /شهریورماه 1500 /1390تومان 92/صفحه
گفت وگوی
یک مصاحبه کامال جنجالی
جنجالی
با وزیر دولت
خاتمی
شورای نگهبان در جوابیه ای به بخشی از گفته های موسوی الری واکنش نشان داد
سناریوهایی که در انتظار لیبی است
ISSN: 2008-5281
MOSALASNEWS.IR
وقتی فالسفه با یک فیلم
گریهمیکنند
گفتوگوبااحمدرضامعتمدی
سختترین سوالی
که میشود پرسید
گفتوگو
به جای تهدید
اهدافروسیهازپادرمیانیچیست؟
کار در مجموعه وزارت کشور و ارتباط با دستگاه های
مختلف خصوصا شورای نگهبان دیگر فرق نام «حسن
گنجی» و «اکبر گنجی» را می دانم و اتفاقا منظور من در
مصاحبه حسن گنجی بوده و نه شخص دیگر».
اقای موس��وی الری در حالی خط��ای خبرنگار
مثلث را علت طرح نام اکبر گنجی اعالم می کند که این
مساله صحت ندارد .چرا که ایشان در گفت وگوی خود
صراحتا از اکبر گنجی نام می برد و حتی وقتی که بحث
در مورد این فرد و نسبتش با اصالح طلبان باال می گیرد
بار دیگر نام او را به صورت کامل تکرار می کند که البته
هم صدای اقای موسوی الری در دفتر نشریه موجود
است و هم متنی که از سوی دفتر ایشان به عنوان تاییده
مصاحبه به ما ارسال شده است.
حاال چرا اقای موس��وی الری اص��رار دارد که
خطای خبرنگار مثلث را علت این اشتباه -سهوی یا
خدای ناکرده عمدی -خویش مطرح کند شاید به دلیل
همین موج زیاد واکنش ها به این ادعای وزیر اس��بق
کشور باشد.
اما واکنش ه��ا به این مصاحبه فق��ط به ماجرای
اکبر گنج��ی خالصه نش��د ،بلکه برخ��ی منتقدان از
جمله مطل��ب یک وبالگ نویس ،نوش��ته اش پس از
درج در خبرگزاری فارس مورد استفاده چند سایت
و رسانه دیگر نیز قرار گرفت که باورشان این بود که
ی تریبونی را در اختیار
مثلث در این مصاحب��ه تفصیل
موس��وی الری قرار داده و او به راحتی توانسته است
انتقاداتی را که به عملکرد مجمع روحانیون در مورد
حوادث پس از انتخابات وارد بوده ،توجیه کند.
در ای��ن م��ورد بای��د گف��ت همانط��ور که در
اش��اره مصاحبه ام��ده ب��ود گفت وگ��وی مثلث با
اقای موسوی الری گفت وگوی یک رسانه اصولگرا
با حفظ مواضع و اصول خود با یک فرد اصالح طلب
بود و در سر تا س��ر این مصاحبه هم فضای چالشی
و انتقادی حاکم اس��ت .مثلث ترجیح داد س��واالت
انتق��ادی اصولگرایان از اصالح طلب��ان را به صورت
مس��تقیم و رو در رو از انان بپرس��د .به نظر می رسد
این ادعا که این مصاحبه ابزاری برای ارائه یک طرفه
توضیحات موس��وی الری در مورد عملکرد مجمع
روحانیون در ای��ام فتنه بوده اس��ت کامال غیر منطبق
با فضای مصاحبه و حاکی از برداش��تی نادرس��ت از
فضای کلی گفت وگو است ،چرا که سواالت انتقادی
مثلث چنین فضایی را در اختیار اقای موسوی الری
قرار نداده استg .
خبرنامه
جناب اقای اجورلو
مدیر مسئول محترم هفته نامه مثلث
سالم علیکم
با احترام نظر به انتش��ار مصاحبه اقای موسوی الری در صفحه 36ش��ماره 91مورخ 90/2/6ان
هفته نامه ،به پیوست جوابیه اداره کل روابط عمومی شورای نگهبان جهت درج در شماره بعدی هفته نامه
ارسال می شود.
با تشکر
محمدعلی مطلبی
مدیرکل روابط عمومی
جوابیه اداره کل روابط عمومی شورای نگهبان به هفته نامه مثلث؛
همکاری اکبر گنجی با شورای نگهبان ،کذب محض است
در پی مصاحبه فردی با ش��ماره 91هفته نامه مثلث و بیان این نکته از سوی وی که اکبر گنجی به
عنوان مدیرداخلی با شورای نگهبان همکاری داشته است ،اداره کل روابط عمومی شورای نگهبان این
مطلب را تکذیب نمود.
در جوابیه اداره کل روابط عمومی شورای نگهبان امده اس��ت :فردی که مصاحبه شونده او را با
اکبر گنجی اشتباه گرفته است« ،حسن گنجی» بوده که اکنون نیز در داخل کشور می باشد و اکبر گنجی
سابقه هیچ گونه همکاری با شورای نگهبان نداشته اس��ت .جای تامل است که افرادی با ادعای سوابق
سیاسی ،اینگونه اشتباهات فاحش را مرتکب می شوند ،مگر انکه نیات سیاسی خاصی را دنبال نمایند.
سقوط دیوانه
مثلث شماره92
گفت وگ��وی هفته نام��ه مثل��ث ب��ا عبدالواحد
موسوی الری ،وزیر کشور دولت اصالحات واکنش ها
و بازتاب های متفاوتی در محافل سیاس��ی و رسانه ها
داشته است.
مثلث در این مصاحبه تالش کرد تا س��واالت و
انتقادهایی که در مورد مواضع و عملکرد اصالح طلبان
و به ویژه مجمع روحانی��ون در ماجرای حوادث پس
از انتخابات دهم ریاس��ت جمهوری وجود دارد را به
صورت ش��فاف و صریح با فردی ک��ه عنصر موثری
در جبهه اصالحات و مجمع روحانیون است مطرح
کند؛مصاحبه ای چالشی و سراسر انتقادی.
مثلث سعی کرد تا انجا که می تواند صریح باشد
و اقای موس��وی الری نیز البته تا انجا که می توانست
پاسخ های مدنظرش را ارائه کرد.
اما در جایی از این مصاحبه اقای موسوی الری به
حضور اکبر گنجی در شورای نگهبان و همکاری او با
این نهاد استناد می کند.
اما ماج��را از این قرار بود که کس��ی که س��ابقه
حضور در شورای نگهبان را داشت فردی به نام حسن
گنجی بوده ،نه اکبر گنج��ی ،اصالح طلب متواری از
کشور.
این مس��اله به صورت گس��ترده با واکنش های
محافل خب��ری رو به رو ش��د .در نخس��تین واکنش
شورای نگهبان با صدور بیانیه ای هر گونه همکاری اکبر
گنجی با این نهاد را تکذیب کرد .ش��ورای نگهبان در
بیانیه خود چنین نوشت« :فردی که مصاحبه شونده ،او
را با اکبر گنجی اشتباه گرفته است« ،حسن گنجی» بوده
که اکنون نیز در داخل کشور است و اکبر گنجی سابقه
هیچ گونه همکاری با ش��ورای نگهبان نداشته است.
جای تامل اس��ت که افرادی با ادعای سوابق سیاسی،
این گونه اشتباهات فاحش را مرتکب می شوند ،مگر
انکه نیات سیاسی خاصی را دنبال نمایند».
البته ماج��را ب��ه همین جا خت��م نش��د و دکتر
کدخدایی ،سخنگوی شورای نگهبان نیز در گفت وگو
با خبرگزاری فارس توضیحات��ی را در این مورد بیان
کرد .او با تاکید بر اینکه اکب��ر گنجی در هیچ دوره ای
عضو ش��ورای نگهبان نبوده اس��ت ،گفت« :فعالیت
حسن گنجی در ش��ورای نگهبان حدودا به دوره دهه
60تا اوایل دهه هفتاد بر می گردد».
عباسعلی کدخدایی با بیان اینکه حسن گنجی،
عضو اس��بق ش��ورای نگهبان بوده و بازنشسته شده،
افزود« :فعالیت اقای حسن گنجی در شورای نگهبان
حدودا به دوره دهه 60تا اوایل دهه هفتاد بر می گردد».
وی با تاکید بر اینکه اکبر گنجی در هیچ دوره ای
عضو شورای نگهبان نبوده است ،افزود« :اقای حسن
گنجی در حال حاضر برای دیدار با کارمندان قدیمی
شورای نگهبان به شورا می اید و ایشان نیز هیچ گونه
فعالیت رسمی در شورای نگهبان ندارد».
بازخورد ه��ا و انتقادات رس��انه ها از این ادعای
موس��وی الری موجب ش��د ک��ه او در مصاحبه ای با
روزنام��ه اصالح طلب مردم س��االری توضیحاتی در
مورد این مس��اله ارائه کند؛ توضیحاتی که البته فارغ
از مطالب مستند و بحق بود .او در این مصاحبه گفت:
«من به هیچ عنوان در مصاحبه با هفته نامه مثلث ،نامی
از کسی نبرده ام و اگر در متن مصاحبه اسمی برده شده
است ،این خطای خبرنگار بوده است .پس از سال ها
گفتوگو با موسویالری درباره
اشتباهاتاصالحطلبان،
موسوی خوئینیها18 ،تیر و 30خرداد
19
جمعه بیداری
روایت تصویری از حضور میلیونی مردم در راهپیمایی روز قدس
مراس��م راهپیمایی روز قدس امس��ال در حالی
برگزار شد که محمود احمدی نژاد بار دیگر بر دروغ
بودن هولوکاس��ت تاکید کرد .رئیس جمهور با تاکید
بر اینکه همه مقدمات تاس��یس رژیم صهیونیس��تی
مبتنی بر دروغ و فریبکاری است ،گفت« :هولوکاست
یکی از این دروغ های بزرگ اس��ت ».او با بیان اینکه
رژیم صهیونیستی ابزار سلطه غرب است ،گفت« :این
خبرنامه
مثلث شماره92
20
رژیم زمینه ساز و بازکننده راه برای تسلط سرمایه داران
بی فرهنگ است و در واقع شعار از نیل تا فرات شعار
تس��لط بر همه جهان اس��ت ».در راهپیمایی امس��ال
بسیاری از مقامات ارشد دولت ،قوه قضائیه ،مجلس،
شورای نگهبان ،مجمع تش��خیص مصلحت نظام و...
حضور داش��تند و میلیون ها نفر از مردم در حمایت از
ارمان قدس به خیابان ها امده بودندg .
خبرنامه
مثلث شماره92
21
مروری بر مطبوعات هفته گذشته
مرور رسانه ها
از روزنامه فروش سراغ روزنامه فردا را می گیرم
مهدی خاکی فیروز
خبرنامه
این روزها شرکت های توزیع مطبوعات ،هزینه کار
خودرانهازخریدارانروزنامه هابلکهازصاحبانروزنامه ها
مطالبه می کنند .هرچند بهانه انها برای قراردادهای جدید،
لو نقل و بنزینی است که در وانت های
افزایش هزینه حم
توزیع روزنامه س��وزانده می ش��وند ،ولی نگرانی اصلی
انها ،بازگرداندن روزنامه های فروش نرفته و هزینه گزاف
انبارداریانهاست.اماچرافروشروزنامه هاهرروزکمتراز
دیروزمی شود؟حمیداسالمی بالحنینومیدانهدرروزنامه
اعتمادنوشتکهدرروزگارفراگیریارتباطاتواطالعات،
اخباربرایرسیدنبهمخاطب،درنگندارندوروزنامه هارا
پشت سرخود جامی گذارند و این چالشی است که از یک
دهه پیش روزنامه نگارانایرانیراباخوددرگیرکردهاست.
درهمانسال هایپایانیدهههفتادبودکهازبرخیروزنامه
نگاران و استادان رشته ارتباطات شنیده می شد به زودی
بس��اط روزنامه ها درهم پیچیده خواهد شد .اگر استادان
روزنامه نگاری در دهه هشتاد می گفتند کهنه ترین چیز،
روزنامهدیروزاستاینروزهابهتراستبگوییمکهنه ترین
چیز ،خبر است .اندکی تامل در یادداشت این روزنامه نگار
با تجربه ،مرا تشویق می کند برای تازه ماندن مطالب این
صفحه ،از دکه روزنامه فروشی ،سراغ روزنامه فردا و حتی
پسفردارابگیرم!
مثلث شماره92
گالیهعراقی هااز هاشمی رفسنجانی
چن��دی پی��ش اس��تاندار کرب�لا از وعده ه��ای
تحقق نیافته ایرانی ه��ا گالیه کرده و تاخیر در س��اخت
بیمارستان جدید نجف را یکی از مهم ترین این وعده ها
دانس��ته بود .او گفته بود این وضعیت ،ن��گاه عراقی ها به
همسایه شرقی شان را منفی می کند .روزنامه جوان برای
بررسی این موضوع به سراغ سرکنس��ول ایران در کربال
رفت تا توضیح مقامات ایرانی در این خصوص را منتشر
کند.محمدعلیخانیدرمصاحبهبااینرسانهگفت«:مدتی
پیش مسئوالن این بنیاد امور بیماری های خاص پیشنهاد
ساختبیمارستانیرادرنجفباتمامامکاناتاعالمکردند
کهماهمباتوجهبهوظیفهخود،پیگیرکارهاوهماهنگی ها
شدیم و توانستیم یک زمین خوب و مناسب در نجف در
اختیارشان بگذاریم ،اما بعد از گذشت مدتی هنوز خبری
از احداث این بیمارستان نشده است .در این موضوع اول
طرف ایرانی مقصر است که خلف وعده داشته و در سوی
دیگر عراقی ها هم باید به این موضوع توجه داشته باشد
که در طرح های اهدایی ،زمان مش��خصی در نظر گرفته
نمی شود ».گفتنی است ،مسئولیت بنیاد امور بیماری های
خاص به عهده فاطمه هاشمی رفسنجانی ،فرزند رئیس
مجمعتشخیصمصلحتاست.اینبنیاددردهه 70بهدلیل
پرونده واردات خون های الوده و گسترش بیماری های
خونی،بهخبرسازتریننهادپزشکیغیردولتیتبدیلشد.
انتقادازهمهدولت ها
گروهی از جوانان در بهار 1380بر دیوارهای شهر
تهران با اس��پری های رنگی می نوشتند« :پایان حکومت
پسرخاله ها».انهاعضوستادانتخاباتیاحمدتوکلیبودند؛
سیاستمداری که یکی از شعارهای کلیدی خود را مقابله
با تاثیر روابط خانوادگی بر مناسبات قدرت می دانست.
او که این روزها با حکم علی الریجانی ،پس��رخاله خود،
22
ریاست مرکز پژوهش های مجلس را بر عهده دارد ،خطی
مشی شبیه به محسن رضایی دهه هش��تاد دارد .با زبانی
عمدتااقتصادیبهانتقادازهمهجناح هایموجوددرکشور
به ویژه دولتی می پردازد که روی کار است .به عنوان نمونه،
او در گفت وگوی هفته گذشته خود با روزنامه شرق ،به
نقد برنامه های اقتصادی دولت های میرحسین موسوی ،
هاشمی رفس��نجانی ،خاتمی و احمدی ن��ژاد پرداخت.
توکلی گفت :در دولت مهندس موسوی باید تمام انرژی
صرف این می شد که سیاس��ت ها و تفکرات دولتمردان،
کشور را از جلوی بام به زمین نیندازد ،ولی در دولت اقای
ی همه انرژی صرف نیفتادن کشور از ان طرف بام
هاشم
ی هاشمی بنایکجی درکشورگذاشته
می شد.درزماناقا
شد و ان هم این بود که دولت محدودیتی از نظر رفاه برای
مسئوالن قائل نبود و ان را بد نمی دانست .ان روزها مردم
خیلیناراضیبودندکهیکعلتشهمیناحساسفقربود
که در اثر رفاه طلبی اکثر مسئوالن و برخی روحانیان درون
حاکمیتایجادشدهبود.اینرونددردوراناصالحاتهم
تداوم پیدا کرد و به ویژه انکه عدالت با تئوری های جعل
ش��ده در این دوره ،بیش از پیش به حاشیه رانده شده بود.
جوزفاستیگلیتز،برندهنوبلاقتصادسال 2000گفتهاست:
نالمللیپولدراکثرقریببهاتفاق
«نسخه هایصندوقبی
موارد شکست خورده است و وقتی نسخه های پزشکی
در اکثر قریب به اتفاق موارد موجب مرگ بیمار می شود،
اشکالرادرپزشکبایددیدنهبیمار».امادولتاقایخاتمی
سیاست تعدیل صندوق بین المللی را پذیرفت .گفتنی
اس��ت در کارنامه اقتصادی احمد توکلی به جز مشاغل
دولتی،راه اندازیروزنامهفردابهچشممی خوردکهبهدلیل
ورشکستگیادامهپیدانکرد.
عوض شده است .برخی پا به سن گذاشته و راهکارهای
مسالمت امیزرابرفعالیتچریکی ترجیحمی دهندوبرخی
دیگر معتقدند نارنجک و بمب دست ساز نمی تواند عامل
اتحاد با نیرویی غیرهمفکر تلقی شود .اما در عین حال این
روزها کمتر کسی از ان نسل ،به انتقاد از دیکتاتوری قذافی
زبانگشودهاستوبااینسکوت،چهخاطره هاکهدردل ها
محبوسمی ماند.وقتیدیکتاتوریسقوطمی کند،تحلیل
کردن درباره او کار به ظاهر ساده ای می شود .اما نگاهی به
بیش از چهل سال حکومت قذافی بر لیبی ،نشان می دهد
که سخن از پایان سریع عمر دیکتاتورها ،یکجمله عمیقا
طنزامیزاست.اماروزنامهاعتمادمدت هاستکهستونطنز
ندارد و به ناچار چنین تحلیلی ،از ستون سرمقاله ان سر بر
می اورد :یادداشت «حکام بی ریشه ،درخت های بی ریشه»
در بخشی از این نوشته می خوانیم :درخت های بی ریشه با
تندبادی واژگون می شوند ،در حالی که اقران شان که ریشه
درخاکدارند،همچنانسرافرازمی مانند .مصداقدرخت
رادرشماریازکشورها،حکومت هاوملت هانیزمی توان
یافت .بسیاری از کشورهای بی ریشه با مرزهای قراردادی
سراغ داریم که در طول تاریخ تشکیل و پس از چندی نابود
شده اند و همچنین است ملت های بی ریش��ه که زاییده
تصمیم های سیاسی دولت استعماری بوده اند .اینک اما
دور نابودی حکومت های بی ریشه فرا رسیده که از تونس
اغاز شده ،سراسر شمال افریقا و بخش هایی از خاورمیانه
را دربرگرفته است و به صورت توفانی غرش کنان جریان
دارد .بن علی ،مبارک ،عبداهلل صالح و اینک قذافی در برابر
توفان خشم مردم از جا کنده شده اند و دیگرانی در بحرین،
مراکش،اردن،سوریهوحتیعربستاندرنوبتایستاده اند.
اماایاشاهدانعینیتحوالتمراکش،اردنوعربستان
نیزتحلیلخبرنگاراعتمادراتاییدمی کنند؟
پیشگوییپسازوقوعحادثه
اگ��ر قذاف��ی راه مخالف��ت ب��ا ش��یعیان لبن��ان را
در پیش نمی گرفت و مسئولیت ربودن امام موسی صدر
برگردن وی نمی افتاد ،شاید هنوز هم برخی از ایرانیان به
جانبداری از وی می پرداختند .در سال های اولیه پیروزی
انقالب ،ش��خصیت هایی همچون معمر قذافی ،یاس��ر
عرفات و حتی کارلوس سانچز به دلیل مخالفت چریکی
با جهان غرب ،محبوب بس��یاری از جوان��ان انقالبی ان
دوران بودند .چریک های مس��لمانی همچون مصطفی
چمران ،جالل الدین فارس��ی ،محمد منتظری و مرضیه
حدیدچی دباغ ،قدم در راه انها گذاشته بودند تا حکومت
شاه را با اسلحه سرنگون کنند و در این مسیر ،برخی نیز در
یدیده
اردوگاه هاینظامی سوریه،لیبیولبناناموزشنظام
بودند.اماباگذشتبیشازسهدههازاندوره،خیلیچیزها
صدای روزنامه اطالعات هم درامد
روزنامه اطالعات دس��ت کم بیست سال است که
به عنوان خنثی ترین روزنامه کش��ور ش��ناخته می شود.
ادام��ه کار ان نی��ز نه ب��ه ات��کای خوانندگان یا س��ابقه
هشتاد و پنج ساله ان ،بلکه با س��ود میلیاردی از مالکیت
بزرگترین چاپخانه خاورمیانه است که ممکن می شود .با
این حال انفعال برخی نمایندگان مجلس هشتم در برابر
شرایط جامعه ،صدای این روزنامه را هم دراورد .ابوالقاسم
قاس مزادهدرسرمقالهسه شنبههفتهپیشاینروزنامهخطاب
به نمایندگان مجلس هشتم نوشت« :اگر نمی توانید خانه
ملت را در راس امور نگه دارید و از کیان مجلس و تحقق
چنین گزاره ای عاجز مانده اید ،لطفا طلب ش��رکت برای
یک دوره دیگر از نمایندگی را ان هم در دو سطح و شان و
حیثیتکشوریوملیازمردمنداشتهباشیدg».
تیتریک
درجست و جوی گمشده
خبرنامه
مثلث شماره92
سرنوشت امام موسی صدر؛ این مساله بزرگترین سوال همه کسانی
اس��ت که این روزها اخبار تحوالت لیب��ی را دنبال می کنن��د .در تمام
سال هایی که ازربوده شدن امام موسی صدر توسط قذافی می گذرد ،شاید
هیچ گاه مثل امروز کس��ی انتظار حل این معما را نداشت .چرا که امروز
دیگر دیکتاتور لیبی هیچ قدرتی ندارد و همه به دنبال امام موسی صدر
هستند.امام موسی صدر اواخر سال 1338و به دنبال توصیه های حضرات
ایات بروجردی ،حکیم و شیخ مرتضی ال یاسین ،وصیت مرحوم ایت اهلل
سید عبدالحسین شرف الدین رهبر متوفی شیعیان لبنان را لبیک گفت و
به عنوان جانشین ان مرحوم ،سرزمین مادری خود ایران را به سوی لبنان
ترک کرد .اصالح امور فرهنگی ،اجتماعی ،اقتصادی و سیاسی جامعه
شیعیان لبنان از یکسو و استفاده از ظرفیت های منحصر به فرد لبنان جهت
نمایاندن چهره عاقل ،عادل ،انسان دوست و با زمان مکتب اهل بیت به
جهانیان از سوی دیگر ،اهداف اصلی این هجرت را تشکیل می داد.وی
به عنوان یکی از برجس��ته ترین روحانیون دینی و سیاس��ی شیعیان پس
از عزیمت به لبنان ،مجلس اعالی ش��یعیان این کشور را تاسیس کرد و
زعامت شیعیان لبنان را برعهده گرفت .همچنین جنبش محرومان لبنان
موسوم به «جنبش امل» در اوایل سال 1353به رهبری امام موسی صدر
شکل گرفت .او در 9شهریور ،1357طی سفری رسمی به لیبی به دعوت
معمر قذافی ،ناپدید ش��د.برخالف برخی خبرهای ضدو نقیض که در
روزهای اخیر منتشر شده افراد نزدیک به امام موسی صدر و برخی منابع
عربی از زنده بودن ایشان روایت می کنند .خلیل علی حمدان ،دبیر کل
سازمان های اموزشی جنبش امل که به دعوت وزارت خارجه به ایران
امده،گفته است« :ما معتقدیم امام موسی صدر زنده است و هم اکنون در
لیبی به س��ر می برد».وی با بیان اینکه امام موسی صدر هم یک شهروند
ایرانی است و هم یک شهروند لبنانی گفت« :بر این اساس مساله فقدان
امام موس��ی صدر هم برای مس��ئوالن لبنانی و هم برای مسئوالن ایرانی
بسیار حائز اهمیت اس��ت ».وی با بیان اینکه در دنیا مس��اله ای به اندازه
مساله فقدان امام موسی صدر در هاله ای از ابهام باقی نمانده گفت« :بر این
اساس اطالعاتی که تاکنون در مورد وضعیت امام موسی صدر منتشرشده
اطالعاتی ناقص اس��ت ،زیرا این اطالعات تا قبل از فروپاش��ی رژیم
قذافی در انحصار دس��تگاه امنیتی او بوده است».خلیل حمدان تصریح
کرد« :البته ما معتقدیم امام موسی صدر زنده است و هم اکنون در لیبی به
سر می برد».وی با بیان اینکه درحال حاضر برخی از اعضای جنبش امل
در لیبی مشغول جمع اوری اطالعات از امام موسی صدر هستند ،گفت:
«طبق اخرین اطالعاتی که به دست ما رسیده ،قذافی محل حبس امام صدر
را دائما تغییر می داده تا کس��ی نتواند به او دسترسی پیدا کند».دبیر کل
سازمان های اموزشی جنبش امل در ادامه در خصوص اقدامات جنبش
امل برای پیگیری وضعیت امام صدر نیز گفت« :با مجموعه تالش هایی
که کردیم موفق شدیم حکم جلب معمر قذافی را از دادگاه رسمی لبنان
اخذ کنیم».وی همچنین در خصوص تبعات پیدا شدن امام موسی صدر
بیان داشت« :امام موس��ی صدر در صورت پیدا ش��دن و امدن به لبنان
علیه دشمن مشترک یعنی اس��رائیل خواهد ایستاد ،ضمن اینکه با ایجاد
وحدت بین مردم لبنان فاصله های ایجاد ش��ده بین ان��ان را کم خواهد
کرد».از سوی دیگر س��یده حوراء صدر در حاشیه نشست اندیشه های
قرانی امام موسی صدر ،با اش��اره به اینکه مساله ایشان از ابتدا مساله ای
کوچک نبود و همچنان نیز ابعاد پنهان بسیاری دارد ،گفت« :کسانی درباره
امام موسی صدر و شهادت احتمالی ایشان صحبت می کنند که یا مانند
«عبدالمنعم الهونی» دروغ گویی انها از قبل ثابت ش��ده یا اینکه به دلیل
مشارکت در اقدامات قذافی به دنبال تطهیر گذشته خود هستند».صدر
با اشاره به اینکه کل جامعه اسالمی پیگیر مساله ربودن امام موسی صدر
هستند ،گفت« :دالیلی که باعث ربودن ایشان شد همچنان پابرجاست
و به همین دلیل نباید فکر کنیم با سقوط قذافی کار تمام شده استg ».
خانواده امام موسی صدر معتقدند امام موسی صدر زنده است
23
با دستور عفو رهبر معظم انقالب صورت گرفت
ازادی زندانیان سیاسی
خبرنامه
تابادی،دادستانتهرانهفتهگذشتهجزئیاتعفو
عباسجعفری دول
برخیاززندانیانجرائمامنیتیراکهباموافقتمقاممعظمرهبریمجازاتانان
مشمولعفوشدهاستتشریحکرد.اودراینخصوصگفت«:عفوایندسته
ازمحکومانبر اساستقاضایعفوارائهشدهونیزابرازندامتوپشیمانیاز
ارتکابجرائمارتکابیتوسطانانصورتگرفتهاست».
جعفری دولت ابادی گفت« :بر اساس موافقت مقام معظم رهبری
تعداد 100نفرازمحکومانجرائمامنیتیمشمولعفوشد هاندکهازاینتعداد
70نفراناناززندانازادشدند».ویافزود«:همچنیناجرایحکم 18نفراز
ایندستهمحکومانمتوقفشدهو 12نفرزندانیدیگرنیزمشمولتخفیف
درمجازاتشده اند».اینسخنانباواکنشبرخیچهره هایاصالح طلبو
اصولگرا روبه رو شد .این زندانیان اغلب در جریان اتفاقات رخ داده پس از
انتخاباتریاست جمهوریدهمدرسال 88دستگیرشدهبودند.
احسانعبده تبریزی،اللهحسن پور،زهراجباری،کیوانفرزین،امیر
اصالنی،سورن اهاشمی،محسنغمین،محمدپورعبداهلل،ارسالنابدی،
نازنینحسن نیا،سوسنتبیانیان،اکرمحیدریان،سماشاملو،فاطمهدرویش،
علیبهزادیان نژاد،حمیدرضانجومی،ابوالفضلقاسمی،کوروشقاسمی،
ارتین غضنفری ،غالمرضا ازادی ،میثم رودکی ،امیرحسین قنبری ،امید
شریفی دانا ،بهنام انصاری ،روح اهلل میرزاخانی ،مسعود یزدچی ،محسن
مختاری و س��جاد مرادی از جمله ازادش��دگان بودند.البته روز یکشنبه
گذشتهتعدادیدیگرنیزازادشدند؛میالداسدی،فاطمهخرم جو،کیارش
کامرانی،حمیدسمیعی،موسویاستاددانشگاهاصفهان،ارشاعالیی،امید
لزاده،مجتبی هاشمی،علیملیحیوتعدادیدیگرازازادشدگاناز
اسماعی
زندان اوین بودند.علی مطهری ،نماینده تهران در واکنش به این خبر از ان
استقبالکردوگفت«:ایناقدامیکگاممثبتبرایبازگشتکشوربهشرایط
قبلازانتخاباتسال 88است».اوباتاکیدبراینکهامیدواریمدادستانانقالب
وقوهقضائیه ترتیبیاتخاذکنندکهروندازادی هاادامهداشتهباشد،گفت«:به
اعتقاد من این اقدام باعث می شود برخی از مخالفان که به دلیل تندروی ها
در موضع لجاجت افتاده بودند احساس عدالت و انصاف کنند و موضع
خودشانراتغییردهند».مطهریدربارهتاثیرازادیزندانیانسیاسیبرفضای
سیاسیکشوربهویژهدراستانهانتخاباتخاطرنشانکرد«:حتماایناقدام ها
موثراست».
اما مجید انصاری ،عضو مجمع تش��خیص مصلحت نظام با ابراز
خرسندیازازادی هایصورتگرفتهگفت«:اصلایناقدامبسیارخوب
است و خوشحالم که در استانه عید فطر شاهد ازادی جمعی از زندانیان
حوادثپسازانتخاباتهستیموماامیدواریمکهفضابرایازادیسایریننیز
فراهمشود».بهگفتهوی،عفووتخفیفزندانیانتوسطمقام معظمرهبریاز
اختیاراتیاستکهدرقانوناساسیذکرشدهومتداولاستودرمناسبت هاو
اعیادمختلفنیزایناقدامصورتگرفتهاست،امادرهرصورتازاینمساله
خوشحالیم.مصطفیکواکبیان،عضوفراکسیوناقلیتمجلسنیزگفت:
«ازادی100نفراززندانیانسیاسیکهبهدرخواستقوه قضائیهوموافقترهبر
معظمانقالبانجامشدهنشانه ایازرافتورحمتاسالمیاست».نماینده
سمنانادامهداد«:باایناقداماتفضایجامعهتلطیفوانتخاباتپرشورتری
خواهیمداشت».کواکبیانگفت«:عمالباایناقدامفضایجامعهبهسمت
انتخاباتی تروحساسشدنمردمبرایتعیینسرنوشتخودپیش می رود».
عضوفراکسیوناقلیتافزود«:امیدواریمبقیهمسائلهمبادیدهرحمت
ووسعت نظرموردبررسیقرارگیردg».
مثلث شماره92
تغییرات جدید در دستگاه دیپلماسی
ی انتصابات
علی اکبر صالحی ،وزیر خارجه هفته گذشته در احکام
جدیدی در س��طح مقامات ای��ن وزارتخانه انج��ام داد .بر این اس��اس
رامین مهمانپرست سخنگو و رئیس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه ای ،
هادیسلیمان پوررئیسمرکزاموزشوپژوهش هایبین المللی،عبدالرحیم
ساداتی فرمدیرکلوزارتی،محمدطاهرربانیمدیرکلدیپلماسیعمومی،
کامبیز جاللی مدیرکل امریکای التین ،حمید بیات مدیرکل خاورمیانه و
شمال افریقا ،ولی اهلل محمدی نصرابادی مدیرکل افریقا ،عباس واعظی
دهنوی مدیرکل ارزیابی و نظارت ،فتاح احمدی مشاور وزیر ،غالمرضا
انصاری دستیار وزیر در امور اقتصادی و رضا زبیب دستیار معاون اروپا و
امریکا (در امور امریکای شمالی) شدندg.
24
تکذیب استعفای کاشانی
پس از اس��تعفای مدیران عامل باشگاه های س��پاهان و ذوب اهن
خبرهایی مبنی بر کناره گیری حبیب کاشانی از سرپرستی پرسپولیس در
رسانه ها منتشر شد اما استعفای حبیب کاشانی تکذیب شد .هفته پیش در
برخی نشریات عنوان شده بود که کاشانی به خاطر بیماری قصد ندارد کار
کند ،اما مسئوالن پرسپولیس این خبر را رد کردند و سرپرست این باشگاه
به فعالیتش ادامه خواهد داد .بر اساس خبرها کاشانی به زودی دیسک کمر
خود را عمل خواهد کردg.
با روایت زندگی شهید بابایی پخش می شود؛
شوق پرواز به جای مختارنامه
سریال «شوق پرواز» به کارگردانی «یداهلل صمدی» و روایت زندگی شهید بابایی از جمعه گذشته
11شهریور -روی انتن شبکه یک رفت تا جایگزین «مختارنامه» داود میرباقری شود.نخستین قسمت از سریال «ش��وق پرواز» ،تولید گروه شاهد شبکه یک س��یما ،ساعت 22جمعه
11ش��هریورماه روی انتن ش��بکه ی��ک رفت .ای��ن مجموعه
تلویزیونی که در خرداد 88کلید خورد ،توسط جواد نوروزبیگی
برای گروه شاهد ش��بکه یک سیما تهیه ش��د و یداهلل صمدی
نیز ان را در 24قس��مت 53دقیقه ای کارگردانی کرده اس��ت.
«شوق پرواز» روایتگر زندگی سرلش��گر خلبان عباس بابایی،
معاون عملیات نیروی هوایی ارتش جمهوری اس�لامی ایران
است که هنگام بازگش��ت از یک ماموریت برون مرزی ،هدف
اصابت گلوله پدافند هوایی دشمن بعثی قرار گرفت و به درجه
رفیع ش��هادت نایل ام��د .در این س��ریال ،بازیگرانی همچون
شهاب حس��ینی ،اکبر عبدی ،کوروش تهامی ،افسانه بایگان،
فخرالدین صدیق شریف ،ستاره اس��کندری ،محسن افشانی،
الهام حمیدی ،شهرام حقیقت دوست و مینا جعفرزاده به ایفای
نقش پرداخته اند.
تصویربرداری این سریال در شهرهای قزوین (محل تولد
شهید بابایی) ،اصفهان ،دزفول ،همدان و بوشهر صورت گرفته
و داستان سریال از زمان کودکی ش��هید بابایی تا زمان شهادت
وی را در بر می گیرد.
شهاب حس��ینی در سریال «ش��وق پرواز» در نقش شهید
بابایی به ایف��ای نق��ش پرداخته اس��ت .لوکیش��ن مربوط به
صحنه های خارج از کش��ور نیز در ایران طراحی و بازس��ازی
شده استg .
شکایت ایران از روسیه
تداوم ماجرای S300
«ایران از دادگاه بین المللی خواس��ته تا استنکاف
روسیه از دادن سیستم های موشکی اس 300به ایران
را بررسی کند .ما شکایت خود را در راستای کمک به
روسیه برای انجام این معامله تدوین کرده ایم تا روسیه
بتواند این موشک ها را به ایران بدهد».
اینها مهمترین بخ��ش از س��خنان محمودرضا
سجادی ،س��فیر ایران در مسکو است که در کنفرانس
خبری هفته گذش��ته اش در واکنش ب��ه عدم تحویل
موشک های روسی به تهران اعالم کرد.
او درباره موشک های اس 300و تحویل ندادن
ان از سوی روسیه به ایران به بهانه همراهی مسکو با
تحریم های شورای امنیت گفت« :ایران قرار است این
مس��اله را به س��ازمان ملل ارجاع دهد تا اینکه دادگاه
بین المللی به روس ها بگوید تحریم ها این موشک ها
را شامل نمی شوند».
بررسی طرح گام به گام روسیه
اذعان پادشاه بحرین به شکنجه
شیخ حمد بن عیسی
کاهش تعداد نمایندگان تهران در مجلس نهم
کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس ضمن بررس��ی الیحه افزایش تعداد نمایندگان مجلس،
تغییرات اعمالی در تعداد نمایندگان 15استان را تصویب کرد.
پس از اینکه الیحه افزایش تعداد نمایندگان مجلس به 310نماینده از سوی دولت تقدیم مجلس شد،
کمیسیون های امنیت ملی و شوراها و امور داخلی مجلس بررسی این مساله را در دستورکار قرار داده و
نهایتا کمیسیون شوراها تاکنون تکلیف افزایش تعداد نمایندگان 15استان را مشخص کرد .مهمترین تغییر
در تعداد نمایندگان مجلس اینده ،کاهش تعداد نمایندگان پایتخت و جدایی ری از تهران است .بر این
اساس در استان تهران شهرری از شهر تهران جدا شده و در دور اینده دو نماینده مستقل خواهد داشت؛
یک نماینده هم از شهر تهران کم شده و به رباط کریم اضافه شد.
بر اساس مصوبه کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس ،برای استان های اذربایجان غربی ،اصفهان،
بوشهر ،البرز ،چهارمحال و بختیاری ،خراسان شمالی ،زنجان ،سیستان و بلوچستان ،قزوین ،کرمانشاه،
مازندران ،هرمزگان و همدان پیشنهاد دولت تصویب شد .همچنین درخصوص استان خراسان رضوی
پیش��نهاد دولت رای نیاورد ،اما مصوب شد که یک نماینده به س��ر جمع نمایندگان مشهد اضافه شود.
پیش��نهاد دولت در الیحه ارائه شده ،اضافه ش��دن یک نماینده به سرجمع اس��تان ها بوده که کمیسیون
شوراهای مجلس در بررسی های خود تاکنون تکلیف 15استان را مشخص کرده و در جلسات بعدی
تکلیف افزایش نمایندگان در استان های باقیمانده را هم مشخص خواهد کردg .
خبرنامه
«حمد بن عیسی» شاه بحرین در سخنرانی هفته گذشته خود،
به شکنجه و کشته شدن مردم اذعان کرد ،اما در عین حال گفت که
قوانینی در کش��ور وجود دارد که برای جبران خسارت پیش بینی
شده است.
او در سخنان خود از مردم خواست انچه «اختالف» می نامند
را به کناری بگذارند .از نظر حمد بن عیسی تنها راه خروج بحرین
از بحران وحدت کلمه و کنار گذاشتن اختالفات و فراموش کردن
اعتراضات است .شاه بحرین با بیان اینکه مسائل همه شهروندان در
دادگاه های مدنی رسیدگی خواهد شد ،گفت« :قصد نداریم همه
را محاکمه کنیم .کسانی هس��تند که به شخص ما و رجال مملکتی
توهین کردند؛ ما از انان می گذریم و امیدواریم بفهمند که توهین به
ما توهین به همه است و فایده ای ندارد».
حمد بن عیسی در حالی که قتل مردم را «فوت» نامید و مرگ
نیروهای امنیتی را «ش��هادت» خواند ،گفت« :برخی ش��هروندان
مجروح شدند و با برخی رفتار سوء ش��د و برخی جان خود را از
دست دادند .برخی نیروهای امنیتی در حال انجام وظیفه و خدمت
به وطن شهید شدند که ما در قبال انان و خانواده هایشان مسئولیم.
برخی هم بازداشت شدند و در تحقیق ثابت شد که به انان تعرض
شده و ش��خصا با رفتار س��وء و توهین روبه رو ش��ده و اکنون در
بازداش��ت هس��تند ».وی همچنین گفت« :همه باید بدانند که در
بحرین قانونی داریم که به خس��ارت دیدگان از رفتار سوء ،اجازه
می دهد که طلب خسارت کنند و شاید برخی این قوانین را نفهمند
یا گمان کنند این قانون عادالنه اجرا نمی ش��ود .ما از شورای عالی
قضایی می خواهیم موارد درخواست شده را پیگیری کندg ».
علی الریجانی ،رئیس مجلس در نطق قبل از دستور یکشنبه گذشته خود گفت« :رهبر معظم انقالب اسالمی در
ابتدای کار اوباما هشدارهایی را به موقع داده بودند بنابراین همین صحنه سازی از جانب امریکا در مساله هسته ای ایران
رخ داد ،زمانی که رئیس جمهور فعلی امریکا از طریق نخست وزی ر ترکیه و رئیس جمهور سابق برزیل تقاضای تبادل
سوخت اتمی کرده و مشاهده شد پس از مذاکرات ایران با این دو کشور و توافق با انان ،یکباره صحنه را به سوی صدور
قطعنامهتغییرداد».وی گفت«:اینک نیز جمهوری اسالمیطرحگامبهگامروسیهدرمسالههسته ایرابررسیخواهدکرد
اما امریکایی ها باید بفهمند با کشوری با دانش هسته ای صلح امیز مواجه هستند و این یک واقعیت است ،زیرا تالش در
تقلیل این واقعیت خودفریبی است و چانه زنی در این مهم برای انان حاصلی نداردg».
مثلث شماره92
صدور حکم اعدام برای عامل ترور دانشمند هسته ای
ی قاتل
شعبه 15دادگاه انقالب تهران ،مجید جمالی فش
شهید علی محمدی را به اعدام محکوم کرد .حجت االسالم
غالمحسین محسنی اژه ای ،دادستان کل کشور هفته گذشته
درباره حکم پرونده ترور شهید علی محمدی گفت« :دادگاه
رس��یدگی کننده به این پرونده ،مجید جمالی فشی را به اتهام
محاربه به اعدام محکوم کرد ».سخنگوی قوه قضائیه افزود:
«این حکم که از سوی شعبه 15دادگاه انقالب صادر شده به
یزدی وکیل متهم ابالغ شده استg ».
س��فیر ایران در مس��کو اعالم کرد ک��ه تهران به
رای مثبت دادگاه بین المللی که اجازه دهد براس��اس
قانون سیستم های مذکور به ایران تحویل داده شوند،
امیدوار است.
این سخنان سجادی اما با واکنش مقام های رسمی
روس مواجه شد.
الکساندر لوکاشویچ ،سخنگوی وزارت خارجه
روس��یه اعالم کرد که روس��یه از تصمیم تهران برای
شکایت از روسیه درباره قرارداد تحویل سیستم های
پدافند موشکی «اس ـ »300متحیر شده است.
لوکاشویچ گفت« :طبیعتا ما این اعالمیه مقامات
ایرانی درباره به محکمه کش��اندن عملکرد روسیه در
این رابطه را در نظ��ر خواهیم گرف��ت .در عین حال
با توج��ه به روابط دوس��تانه ما با این کش��ور برای ما
جای تعجب دارد که شرکای ایرانی چرا این روش را
انتخاب کرده اند».
وی افزود« :م��ا ترجی��ح می دهیم ای��ن کار در
چارچوب گفت وگوی مستقیم با طرف ایرانی انجام
ش��ود ».لوکاش��ویچ تاکید کرد که برای روس��یه
پرونده تحویل سیستم های «اس ـ »300از سال گذشته
بعد از صدور قطعنامه 1929شورای امنیت و متعاقبا
حکم رئیس جمهور روسیه بسته شده است.
این در حالی است که به گفته سجادی ،در قرارداد
امده که اگر یکی از دو طرف به تعهداتش عمل نکند
دیگری می تواند علیه او شکایت کند .سجادی افزود:
«یکی از مقامات روسیه که در این رابطه سفری به ایران
داشت ،به ما گفت که اگر شما به دیوان شکایت کنید و
انها اعالم کنند که تحویل سامانه «اس ـ »300مغایر با
قطعنامه نیست ،ما ان را به شما خواهیم داد و ما در این
مساله برنده شدیم».
اما امیر سرتیپ فرزاد اسماعیلی ،فرمانده قرارگاه
پدافند هوایی خاتم االنبیای ارتش با اش��اره به تحویل
ندادن سامانه اس 300از س��وی روسیه به ایران تاکید
کرد« :شبکه یکپارچه پدافند هوایی کشور ما وابسته به
اس 300نبوده و نیست».
او در نشس��تی خبری که در اس��تانه روز پدافند
هوایی برگزار شد ،به شکایت ایران از روسیه در مساله
اس 300اشاره کرد و گفت« :هر دو طرف قرارداد
باید به مفاد قرارداد خود پایبند باشند».
اینها همه در حالی اس��ت که یک سند منتشر
شده توسط ویکی لیکس نشان می دهد که روسیه
در ازای خودداری از فروش اس 300به ایران ،یک
قرارداد مهم درباره دریافت نس��ل پیش��رفته ای از
هواپیماهای بدون سرنش��ین با اسرائیل امضا کرده
استg .
25
احمدی نژاد و باهنردر مراسم سالگرد شهدای هشتم شهریور
حداد عادل ،رفیق دوست و عسگراوالدی در بزرگداشت شهدای شهریور
حضور جبهه پایداری در جلسات 8+7
علی اکبر والیتی
خبرنامه
دکتر علی اکبر والیتی ،در حاشیه برگزاری اولین همایش بیداری اسالمی با تاکید بر اینکه کمیته
8+7برای به وجود اوردن وحدت بین اصولگرایان کافی است ،اظهار کرد« :در اینده نه چندان دور
نمایندگان جبهه پایداری در جلسات شورای مرکزی کمیته وحدت اصولگرایان شرکت می کنند».
این عضو هیات داوری کمیته وحدت اصولگرایان در مورد علت شرکت نکردن نمایندگان
جبهه پایداری در جلسات شورای مرکزی اصولگرایان تصریح کرد« :طبق اخباری که از دوستان مان
در جبهه پایداری داریم ،همگرایی میان اصولگرایان را قبول دارند .بر این اساس تالش های دو طرف
بر این است که در اینده نه چندان دور شاهد پیوس��تن نمایندگان جبهه پایداری در جلسات شورای
مرکزی اصولگرایان باشیم ».دکتر والیتی همچنین گفت« :جبهه پایداری اعالم کرده است
که اصل تشکیل کمیته وحدت اصولگرایان را قبول دارد و به تصمیمات این کمیته
احترام می گذارد ولو اینکه با تاخیر به این کمیته بپیوندد ».این عضو شورای مرکزی
کمیته وحدت اصولگرایان در ارزیابی از حضور علما و حضرات ایات همچون
ایت اهلل جنتی در این کمیته خاطرنشان کرد« :ایت اهلل جنتی به دلیل ریاست شورای
نگهبان تمایلی برای حضور در این کمیته نداشتند .بر این اساس حضرات ایات
مهدوی کنی و یزدی از سوی جامعه روحانیت مبارز و جامعه مدرسین حوزه
علمیه قم در این کمیته حضور دارند که این امر به معنای حضور روحانیت
معزز ایران است».مشاور رهبر معظم انقالب در امور بین الملل یاداور شد:
«وجود بزرگانی همچون ایت اهلل مهدوی کنی و ایت اهلل یزدی نش��ان دهنده
حضور فعال روحانیت در انتخابات استg ».
مثلث شماره92
انتقاد از صداوسیما
عزت اهلل ضرغامی
26
عزت اهلل ضرغامی ،رئیس رس��انه ملی
درب��اره نقش ای��ن س��ازمان درخصوص
اوضاع بی��داری اس�لامی در منطقه گفت
که همیشه منتقد صدا و س��یما در این زمینه
بوده است.
او در حاشیه همایش فراکسیون بیداری
اسالمی مجلس در جمع خبرنگاران در
خصوص نقاط ضع��ف و قوت دولت
گفت« :هرکس��ی نقاط قوت و ضعف
دارد .به نظر من همه دستگاه ها در هر
دوره ای با یک مدل مدیریت استراتژیک
ضمن احصای فرصت ها و تهدیدهای
پیش روی سازمان خود باید نقاط قوت
و ضعف سازمانی خود را بررس��ی کنند و این همان کاری
است که ما دو بار در رسانه ملی انجام دادیم .بنابراین وقتی
نقاط ضعف روشن شود ،حرکت های س��ازمان به سمت
برطرف کردن این نقاط ضعف معطوف می شود».
رئیس س��ازمان صدا و س��یما در پاس��خ به این سوال
که رس��انه ملی چگونه انتقادات حتی گزنده را نس��بت به
مس��ئوالن و دولت پیگیری می کند؟ گفت« :رسانه ملی با
توجه به چارچوب هایی که به عنوان یک رسانه متعهد دارد،
رسانه ای نیست که فقط به حاشیه ها بپردازد ،بنابراین سعی
می کند ضمن بیان نقاط قوت و دستاوردهای نظام در همه
حوزه ها که البته دولت سهم بیشتری در ان دارد ،اشکاالت و
نقاط ضعف و اسیب ها و نارسایی ها را به درستی و در جای
خود مطرح کندg ».
عکس
حضور محمد عباسی دراردوی تیم ملی فوتبال
معارفه وزیر ورزش و جوانان با حضور رییس جمهوری
دعوت غیرمنتظره
مهرداد بذرپاش
خبرنامه
احس��ان حدادی ،رک��ورددار پرتاب دیس��ک ایران
در مس��ابقات جهانی دوومیدانی کره جنوبی ب��ا 66متر و
هشت سانتیمتر عنوان سوم جهان را از ان خود کرد .بدین
ترتیب او توانس��ت اولین مدال جهانی دوومیدانی را برای
ایران به ارمغان بیاورد.
او در دومین حضور خود در فینال مس��ابقات پرتاب
دیسک جهان در مصاف با 11پرتابگر برتر و مدعی جهان به
رقابت پرداخت و توانست با 66متر و هشت سانتیمتر برای
نخستین بار در تاریخ دوومیدانی ایران ،مدال برنز جهان را
از ان خود کند.
حدادی به عنوان صدرنش��ین مرحل��ه مقدماتی این
مسابقات و پنجمین پرتابگر برتر دنیا در جدول رده بندی در
فینال مسابقات دایگو به مصاف حریفان خود رفت.
او در پرتاب اول 65متر و 29س��انتیمتر ،در
پرت��اب دوم 64متر و هفت س��انتیمتر ،در پرتاب
سوم حرکت خطا ،در پرتاب چهارم حرکت خطا،
در پرتاب پنجم 65متر و 50سانتیمتر و در پرتاب
ششم 66متر و هشت سانتیمتر را به ثبت رساند.
حدادی در رقابت ه��ای دوره قبل 2007
اوزاکا پ��س از رس��یدن ب��ه فینال با
کس��ب رده هفتمی به کار خود
پایان دادg .
مثلث شماره92
مهرداد بذرپاش ،رئیس سابق سازمان ملی جوانان ابراز امیدواری کرد که در وزارتخانه ورزش
و جوانان حوزه جوانان مظلوم واقع نشود .او در مراسم معارفه وزیر ورزش و جوانان با بیان اینکه
موضوع جوانان کم اهمیت تر از بخش ورزش نیست بلکه با اهمیت تر است ،ابراز امیدواری کرد در
وزارتخانه ورزش و جوانان حوزه جوانان مظلوم واقع نشود .بذرپاش ادامه داد« :برای این تعداد قشر
جوان که ارمانخواه و در پی کمال هس��تند حتما کارهای زیادی باید انجام دهیم چرا که جوانان
همیشه مظلوم واقع شدند».
رئیس سابق سازمان ملی جوانان گفت« :نگاه به جوانان در دولت نهم و دهم
تغییر کرده و بهتر شده و االن نگاه مصرفی به جوانان دیگر نیست .چرا که قبال
شاهد بودیم می گفتند این همه جوان ازدواج ،مسکن و شغل می خواهند در
حالی که این همه جوان خود پتانسیل زیادی است که می شود از ان استفاده
کرد».
بذرپاش با اشاره به حاش��یه های ورزشی یاداور ش��د« :اخیرا موی
بازیکنان موجب حاشیه می شود که می بینیم ورزش حاشیه های زیادی
دارد در حالی که نباید مساله جوانان مغفول واقع شود ».وی با بیان اینکه
عزم همگانی دولت و ملت برای پیشرفت و حل مسائل جوانان است،
گفت که بنده فکر نمی کردم به این مراسم دعوت شومg .
اولین مدال جهانی
دوومیدانی ایران
احسان حدادی
27
یادداشت ها
صالح اسکندری
صالح اسکندری
روزنامه نگار ،در
این یادداشت
به بررسی و نقد
سخنان
موسوی الری در
مصاحبه با مثلث
پرداخته است
سرنوشت چپ هایی که از دنده چپ
بلند شدند...
نیم نگاهی به ژست قانونگرای موسوی الری در گفت وگو با مثلث
خبرنامه
این روزه��ا ح��رف و حدیث درباره سرنوش��ت
چپ هایی که از دنده چپ بلند شدند ،نقل محافل سیاسی
و رس��انه ای اس��ت .اینکه نظام با این جریان ستیزه جو
چه خواهد کرد؟ اگر اصالح طلب��ان در انتخابات بعدی
لیست س��فید بدهند ایا تایید صالحیت می شوند؟ این
دست لیس��ت ها ایا در بین مردم اقبالی دارد؟ سرنوشت
سران فتنه چیست؟ ایا اعتراف تلویزیونی به معنای پایان
حصرخانگیانهاست؟اگرنهچهکسیجوابخون های
ریختهشدهوحرمت شکنی هایصورتگرفتهدردوسال
گذشته را می دهد؟ و ...پاسخبه این دست سواالت فراست
و امعان نظر در جوانب مختلف مساله را می طلبد که در این
مجالبهیکیازابعادپیچیدهاینمسالهکهدرمصاحبهاخیر
و چالشی حجت االسالم موسوی الری با نشریه مثلث
رونمایی شد ،خواهیم پرداخت .موسوی الری در تشریح
چرایی ونحوه دعوتمجمع روحانیونبرای تظاهرات در
روز 30تیر 1388یعنی درست یک روز پس از خطبه های
تاریخیرهبرمعظمانقالبگفت«:مایکجریانمعترض
بودیمولیمی خواستیماعتراضمانراقانونیپیگیریکنیم
و وقتی وزارت کشور جواب رد داد ،گرچه این پاسخ را
قبول نداشتیم اما به پیگیری اعتراضاتمان از طریق قانونی
وفادار مانده و اعالم کردیم راهپیمایی نداریم».
در حالی که تلقی عموم��ی این بود که این خطبه ها
برای تمام جریانات سیاسی فصل الخطاب است و انها ان
را نصب العین قرار می دهند و طبیعتا یک جریان روحانی
مانند مجمع روحانیون در ان مقطع می بایس��ت در این
امر پیشتاز می ش��د ،اما در کمال ناباوری و تنها به منظور
اباحی گری سیاسی تا اخرین ساعات مجمع دعوت خود
را پس نگرفت که در نهایت منجر به حوادث تلخ این روز
درسالروزحرکتمسلحانهمنافقیندرسال 60شد.
موسوی الری به منظور توجیه تاخیر دراعالم لغو
رسمی این راهپیمایی از جانب مجمع روحانیون گفت:
«اوال در تشکل های سیاسی و عمومی هر تصمیمی باید
با نظر جمع باشد ،ساعت یک و نیم بعدازظهر که امکان
تشکیل جلسه ای نبود و هیچ فردی هم نمی توانست از
طرف جمع تصمیم بگیرد ،ثانیا وقتی م��ا از یک مرجع
قانونی تقاضای راهپیمایی قانونی و رسمی کردیم ،اگر
انمرجعقانونیبهمامجوزدادهبود،مابایدپاسخگوباشیم
یا ان مرجع قانونی؟»موس��وی الری به گونه ای با ژست
موجه و قانون گرا در سرتاسر این مصاحبه ظاهر شده که
گویا افکار عمومی همه اتفاقات دو س��ال پیش را به این
زودی به دست فراموشی سپرده اس��ت .در صورتی که
مثلث شماره92
28
قانون گریزی و هزین ه بی اعتنایی به قانون به این سرعت
از یادها نمی رود .رقابت سیاسی در اغلب دموکراسی های
پیش��رفته متغیری از التزام به قواعد تصمیم گیری است.
در واقع قواع��د تصمیم گیری تعیین کنن��ده ضوابط و
شرایط رقابت سیاسی هستند .قواعد تصمیم گیری اصول
اساسی حاکم بر نحوه اتخاذ تصمیمات و اولویت بندی
در سیاست گذاری ها هستند.توماس جفرسون در مقدمه
بر نخستین ایین نامه داخلی مجلس نمایندگان امریکا به
اهمیت پایدار بودن قواعد اساسی تصمیم گیری هر کشور
اشاره کرده است« :وجود مجموعه بدی از قواعد بهتر از
نبود هر گونه قاعده ای اس��ت ».چرا که فقدان ترتیبات و
رویه ایمقبولدررقابتسیاسیمی تواندمنجربهفروپاشی
یک نظام سیاسی شود.در کشور ما قواعد تصمیم گیری
متضمن اصولی است که عموم جریانات سیاسی برای
استمرار زیست سیاسی و اجتماعی خود باید بدان وفادار
باشند .این اصول شامل پایبندی به قانون اساسی ،خط و
منطق ناب امام خمینی(ره) که در وصیت نامه سیاسی و
الهی ایشان تبیین ش��ده و التزام عملی و عقیدتی به اصل
والیت فقیه و مصادیق ان در دوره های مختلف اس��ت.
رهبر معظم انقالب در سال 1385یعنی یک سال قبل از
انتخاباتمجلسهشتمبادعوتازکارگزاران،مسئوالنو
چهره هایشاخصجریاناتسیاسیمختلفضمنتبیین
شاخص های مختلف اصولگرایی فرمودند« :اصولگرایى
به حرف نیست؛ اصولگرایى در مقابل نحلههاى سیاسى
رایجکشورهمنیست.اینغلطاستکهماکشوریافعاالن
سیاسىرابهاصولگراواصالحطلبتقسیمکنیم:اصولگرا
و فالن؛ نه .اصولگرایى متعلق به هم ه کسانى است که به
مبانى انقالب معتقد و پایبندند و انها را دوست مىدارند؛
حاال اسمشانهر چه باشد».
ضرورت پایبندی ب��ه مبانی و اص��ول انقالب در
رقابت هایسیاسیکهبارهاموردتاکیدمقاممعظمرهبری
در مقاطع مختلف و به خصوص در این دیدار مهم قرار
گرفته در واقع هشداری اس��ت که ایشان پنج سال پیش
در استانه ش��کل گیری رقابت ها و تبلیغات به جریانات
و گروه های سیاس��ی دادند .نادیده گرفتن این هشدار و
ضرورت توسط یک جریان سیاس��ی منجر به اتفاقات
تلخ فتنه انتخابات دهم ریاست جمهوری شد که بیش از
یک سال وقت دولت و ملت را گرفت و موانعی در مسیر
حرکت پرشتاب کشور برای تحقق پیشرفت و عدالت
به وجود اورد.این جریان اگر با تسامح بپذیریم در زمان
حضرتامامخمینی(ره)نسبتبهرهبریووالیتتمکین
می کرد اما مطمئنا 22سال گذش��ته در برخورد با اصول
انقالب از دنده چپ بلند شده است و هنوز به این اصل
باور پیدا نکرده که مصلحت دولت و ملت در التزام عملی
و نظری جریانات سیاسی به قواعد تصمیم گیری است.
فتنه 78وفتنه 88کمترینهزینه تردیدهاوبی باوریجریان
سیاسیدومخردادبهاصولومبانیانقالباسالمی ،قانون
اساسی ،منطق امام خمینی(ره) و اصل مترقی والیت فقیه
است .چپ هایی که از دنده چپ بلند می شوند اگر راست
همبگویندخطرناکهستندونمی توانباانهادستدادچه
برسد به اینکه دو دهه است به گونه ای دیگر رفتار کرده اند
و در دورانی که در راس قدرت بوده اند کارنامه قابل دفاعی
نیز دست و پا نکرده اند.انذار و هشدار رهبری در پنج سال
پیش ناظر به این مهم بود که جریانات سیاسی چه چپ و
چه راست اصول نظام را مبغوض خود قرار ندهند.کینه
داشتن نسبت به اصول بی مهری به مردمی است که این
اصول را برای کشورداری انتخاب کرد ه و بارها و بارها بدان
رای داده اند .افراطیون دوم خردادی دو سال پیش با نمایش
عدمالتزامنظریوعملیخودبهقواعدتصمیم گیریدست
بهخودکشیسیاسیزدندواخرینمیخ هارابرتابوتفرقه
سبزکوبیدند.موسویالریوسایرشخصیت هامثلایشان
اگر چه شاید نیت خیری هم داشته باشند اما به ایشان باید
گفت با تنفس مصنوعی نمی توان این جریان را زنده کرد.
امروز حدود هفت ماه تا انتخابات مجلس نهم باقی مانده
است .هشدار مقام معظم رهبری را باید جدی گرفت .تنها
جریاناتی شایستگی رقابت سیاسی در سال 90را دارند که
وفاداری و برادری خود با اصول نظام را به اثبات رسانده
باشند .نظام اس�لامی فرش قرمز زیر پای براندازان پهن
نمی کند.فتنهدوسالگذشتهعیارگروه هاوفعاالنسیاسی
را در پایبندی به اصول نظام و مبانی انقالب مش��خص
کرد .کسانی که با نادیده گرفتن خطبه های تمام کننده مقام
معظم رهبری در نمازجمعه تاریخی 29خرداد دستور به
شورشواغتشاشدرخیابان هایتهرانهمزمانباحرکت
مسلحانه منافقین را دادند ،کسانی که رای و نظر هیچ نهاد
فیصله بخش��ی را برنتافتند ،کس��انی که حرمت شکنان
عاشورای 88را مردم خداجوی نامیدند ،کسانی که حاضر
نشدند ناارامی ها و اغتشاش��ات در چند خیابان تهران را
محکوم کنند ،کسانی که هنوز از خواب غفلت سربلند
نکرده اند و برای نظام ش��رط می گذارن��د و ...این طیف
افراطی محکوم به فنای سیاسی هستند و مردمی که در نهم
دی به خیابان ها امدند به هیچ نهاد قانونی اجازه نمی دهند
کهمسیربازگشتاغتشاشگرانوحرمت شکنانبهقدرت
را مجددا باز کند.چپ های جوان و میانه رو بهتر است با
عبور از سیاست های ازمون و خطا ضمن اعالم برائت از
فتنه گران 78و 88صریح و روشن علت تغییرات مواضع
خود را برای افکار عمومی تبیین کنند وگرنه چنانچه این
تغییر در شعارهای سیاسی صرفا در راستای قدرت طلبی
تلقی شود با واکنش منفی رای دهندگان و رفتار انتخاباتی
انها مواجه خواهند ش��د .اصالح طلب��ان بی نتیجه بودن
نسخه های ساختارشکن را طی دو دهه گذشته به تکرار
تجربه کرده اند .این تجویزات خام در دو فتنه 78و 88با
پاسخ کوبنده مردم روبه رو شد و این جریان را برای حداقل
یک دهه از فضای سیاس��ی کش��ور طرد کرد .اما ایا دوم
خردادی های عافیت اندیش اسیر این دست تحلیل های
غیر واقع بینانه می شوند؟ ایا انها از س��وراخ افراطیون و
فتنه گران دوباره گزیده می شوند؟ ایاg.
طرح قانون ممنوعیت فعالیت مربیان باالتر از 65سال که در استانه ورود بالژویچ به ایران بار
دیگر مطرح شد ،واکنش های بسیار زیادی را در پی داشت تا انجا که مسئوالن مربوطه بار دیگر
مجبور شدند این قانون را لغو کنند
افشین خماند
بازگشت مب ّلغ فوتبال
فعال مردن روی نیمکت ازاد شد
افشین خماند
روزنامه نگار
در این سطور نگاهی
متفاوت دارد به
ماجرای ممنوعیت
مربیگری افراد باالی
65سال
ارام بخندید
«ما به دنبال این هستیم که فرگوسن هم کنار برود»،
این جمله مستحق لقب عجیب ترین جمله سال است،
صفت عجیب را تنها به این خاطر به کار بردم که هر صفت
واقعی دیگری توهین محسوب می شد ،این جمله را دبیر
کمیته اموزش فدراسیون فوتبال ایران در پربیننده ترین
برنامه فوتبال ایران به کار برد ...تا به نوعی طرح عجیب(!)
تو پنج سال را
ممنوعیت مربیگری مربیان باالی ش��ص
توجیهکند...میروسالوبالژویچسال هاپیشوقتیازاولین
جلسه تمرین تیم ملی ایران بازمی گشت ،مدام این سوال
را می پرسید« :نمی دانم شما ایرانی ها ،چرا با بغل پا شوت
می زنید؟»
خبرنامه
مب ّلغ حرفه ای فوتبال
کاش چیرو بیاید و برای مربیان کالس درس بگذارد،
کالس مصاحب��ه ک��ردن ،کالس ش��ورافرینی ،کالس
جذابیت تولید کردن ...در روزهایی که فوتبال ایران پر از
بی فرهنگی هاوبی ادبی هاانهمبارونمایدغدغهفرهنگ
و ادب ،امدن بالژویچ می تواند بهانه ای باشد برای انکه یاد
بگیریم ،می توان بدون تهمت زدن ،بدون توهین ،بدون
کنایهزدن،بدونواکاویگذشتهدیگران،مصاحبه ایانجام
داد که همه را جذب و مبهوت کند« .برگش��ت به عقب»
فوتبال ایران از چه زمانی ش��روع شد؟ چه کسی دستور
این برگش��ت به عقب را صادر ک��رد؟ روزگاری بود که
جنس مربیان خارجی از بنجل های دم دستی ،باالتر رفته
بود ،بالژویچ امد و بدل ت��رک او؛ مصطفی دنیزلی ...این
بمب هایشوروجذابیت،کالسیتازهبهفوتبالمابخشیده
بودند .نکته جالب این است که نه بالژویچ و نه دنیزلی،
هیچ کدام در فوتبال ایران عمال به هیچ افتخاری نرسیدند.
هیچ افتخاری ...اما هرگاه نام انها را می شنویم ،انقدر دلمان
برای فوتبال تنگ می شود و از این روزهای فوتبال که حتی
باچاشنینامبزرگیمثلکارلوسکیروشهمطعمندارد،
بی زار می ش��ویم که گویی با این جام جهانی را فتح کرده
بودیم ،چرا؟ به یک دلیل ساده .انها ،کارشان ،کاراکترشان،
نگاهشان ،حرف زدنشان در راه جذب مردم به فوتبال بود
و مبلغین حرفه ای فوتبال محسوب می شوند ،برخالف
اینهایی که تمام رفتار و گفتار و قوانین شان سلبی است و
مردم را از فوتبال بی زار می کند ،فقط یک مب ّلغ حرفه ای
فوتبال مثل میروسالو بالژویچ است که می تواند مصاحبه
کند و بگوید« :اگر امریکا به ایران حمله کند ،در کنار ایران
خواهمجنگید».
مثلث شماره92
«سیزیفپیر» اینراوقتیبرایشنوشتمکهدرپلی اف
به پرتغال باخت و نتوانست به جام جهانی « »2010برسد
و افسوس خوردم که بینوا سیزیف قصه ما تادم قله می رود
و همیشه در چند قدمی قل ه است که سنگ از دستش رها
می شود و پرسیدم که برای این پیرمرد فرصت برای انکه
پشتسنگبایستدودوبارهبهقلهفکرکند،هست؟....شاید
مس کرمان در مقابل اورست هایی که چیرو تا چندقدمی
فتحانپیشرفته،تپهکوچکیبیشترنباشد،امابازهمهمین
که سیزیف از تکاپو نیفتاده خودش خوش خبری است،
انگار یادم رفته بود ،او میروسالو بالژویچ است ،مردی که
برای مبهوت کردنتهمیشه چیزی در چنته دارد...
اولین بار که مبهوتمان کرد ،بعد از بازی دوستانه با
تیم ملی کرواسی قبل از جام جهانی 1998بود؛ از شکست
مه الود در رم می امدیم ،تحقیر شده بودیم .با ان کراواتی
عبوس اما نابغ��ه خداحافظی کردیم .عقرب��ه «اعتماد به
نفس» صفر را نشان می داد که کرواتی بشاش با ان عینک
مدل کمدین های فیلم های صامت با ان جمله طالیی به
اوجمان رساند؛ «اگر یوگسالوی بتواند ایران را شکست
دهد ،من یک توپ درس��ته فوتبال را ق��ورت می دهم».
جام جهانی برای هر دوی ما خاطرات خوش��ی به همراه
داشت .ما امریکا را بردیم و او عنوان سومی را ...کالهی که
به یاد پلیس فقید فرانسوی به سر می گذاشت ،نشان می داد
که او بلد است چگونه همه نگاه ها را به خود جلب کند،
مثلیکهنرپیشه...
برای انکه دوباره بهت زده شویم ،باید قدری صبر
می کردیم ،چه می دانس��تیم ،انکه توپ قورت می دهد،
قرار است سر مربی ما باشد و همین حضورش بعد از ان
افتضاح در جام ملت های 2000برایمان یک دنیا باشد...
روزگار با بالژ ،تا ان کشک بادمجان لعنتی خوش
بود ،حتی وقتی می باخت .باخت را در چنان زرورقی از
جمالت حماسی و فلسفی به ما هدیه می کرد که از برخی
بردها بیشتر به مذاقمان می نشس��ت .او ،چیرو بود ،قطار
سریع السیری که برای احساسات همه ما جا داشت ،شاید
بههمینخاطراستکهاکثرماازناکامی جام جهانی،2002
بیشترازکامرواییجام جهانی 2006خاطرهداریم...لعنتبر
کشکبادمجانکهنگذاشتخاطراتمانافزونشود.چیرو،
ایرلند را در تهران برد و دیگر بازنگشت و ما را با خاطراتش
و دستیارش تنها گذاشت....
او نمی دانس��ت که از این عادات غل��ط در فوتبال
ما کم نیس��ت ،تازه قوانین عجیب و غریبی هم است که
هرازگاهیوضعمی شودتاخیلی هامثلعادلفردوسی پور
مجبورشوند،سرشانرارویمیزبکوبند؛قوانینیکهگاهی
مثلپاس هایرونالدینیومی ماند،بهیکطرفنگاهمی کنند
و به طرف دیگر پاس می دهن��د ...قوانینی که به انها باید
خندید ،فقط لطفا ارام بخندید .مشکل فدراسیون فوتبال
ایران این است که فکر می کند با قوانین سلبی می تواند به
پیشرفت فوتبال کمک کند و لحظه ای به این فکر نمی کند
که با فعالیت های ایجابی است که می توان به پیش رفت،
با ایجاد محدودیت فقط از شور رقابت می کاهد ،در این
فدراسیون به جای کار فرهنگی ،منشور اخالقی ساخته
می ش��د ،به جای س��اختن دروازه بان ،ورود دروازه بان
خارجی را ممنوع می کنند و حاال به جای ساختن مربیان
جوان ،قانون 65ساله ها را رو می کند ،یکی نیست به انها
بگوید که شما گواردیوال بسازید ،خودش راهش را پیدا
می کند .طرح 65ساله ها ،مثل طرح 27ساله ها که زمانی در
فوتبال ایران وضع شد و نه تنها به فوتبال کمکی نکرد بلکه
باعثشدکهنخبگانیمثلناصرحجازیدراوجازتیم ملی
کنارگذاشتهشوند،می ماند،گوییماعادتداریمکهبابغل
پا شوت بزنیم .مثل خیلی دیگر از عادات غلطمان و خیلی
ازقوانینغلطمان....
حق نداری ،حق داری
قانون ممنوعیت فعالیت مربیان باالتر از 65س��ال
انقدر عجیب ب��ود که خیلی زود به طورغیررس��می ،از
رسمیت خارج شد ،تا حداقل یک سال دیگر بتوان از بودن
میروسالوبالژویچ در فوتبال ایران لذت برد .از هم اکنون
می توان برای مصاحبه های بعد از بازی تیم مس دلتنگی
کرد ،جمالت مثل توفان می این��د و مخاطب را مبهوت
می کنند .کاش کمیته اموزش ب��ه جای وضع این قوانین
به درد نخور ،به مربیان جوان خود توصیه می کرد که در
کالس های اموزشی جذابیت میروسالوبالژویچ شرکت
کنند و یاد بگیرند چگونه یک مربی می تواند در پرشور
شدن فوتبال نقش داشته باش��د بدون تهمت زدن ،بدون
واکاوی گذشته و بدون توهین...
روزی خبرنگار س��ایت فیفا از میروسالو بالژویچ
که تازه هدایت تیم امید چین را برعهده گرفته بود پرسید
که «تا چه زمانی می خواهی ادامه بدهی» چیرو نگاهی به
او انداخت و گفت« :تا هر وقت که بتوانم ،حاال که از همه
جوانان بیشتر انرژی دارم ،می خواهم روی نیمکتبمیرم».
او فعال تا اطالع ثانوی حق دارد که روی نیمکت بمیرد ...اما
برای این کار عجله نکن ،سنگ های بیشماری در انتظار تو
است ،سیزیف پیر!g
29
انتخاب نماینده سینمای ایران برای حضور در اسکار این بار حال و هوای دیگری یافته است.
چنانکه رنگ و بوی سیاسی و دیدگاه هایی از این جنس این ماجرا را به مساله ای پرچالش در
میان اهالی سینما و رسانه کرده است.
علیرضا بهرامی
تب جدایی
علیرضا بهرامی در این
یادداشت به بررسی
ماجرای انتخاب فیلم
سینمای ایران برای
حضور در اسکار
پرداخته است
خبرنامه
اینکه سیاس��تمداران – خوشبختانه ،چه متاسفانه -
دیدگاه ها و اعتقادات خود را در موقعیت های مختلف
تغییر می دهن��د ،تقریبا امری پذیرفته ش��ده اس��ت.
خوش��بختانه از این جه��ت که می ت��وان متصور بود
خطاهای ای��ن عرصه را ک��ه معموال کم هم نیس��ت
می توانند جبران کنن��د و متاس��فانه از این جهت که
این امر خود می تواند فرصتی باش��د برای دورویی و
ریای اگاهانه یا نااگاهانه .البته سابقه اهالی فرهنگ و
هنر هم در این زمینه خیلی درخشان نبوده؛ چه اینکه
برای شاعران نیز این امری پذیرفته شده اما با همه این
تفاصیل نباید فراموش کنیم که به هر حال و از اساس،
متناقض بودن را به عنوان خصلتی ناپسند برای انسان
در نظر گرفته ایم و همچنین نبای��د فراموش کنیم که
همواره مدعیان سطوح باالیی از انسانیت و فرهیختگی
هستند که به چاه تناقض گرفتار می شوند.
این روزها تقریبا در هر فضای دیجیتال و مکتوبی
که در اختیار دوستداران فیلم «جدایی نادر از سیمین»
قرار دارد ،چه به شکل ایجابی برای این فیلم و چه به
شکل سلبی برای دیگر فیلم ها ،به موضوع معرفی ان به
اکادمی اسکار برای انتخاب امسال می پردازند .خالصه
اینک��ه هر کس هر چه از دس��تش برمی ای��د مضایقه
نمی کن��د و در مجموعه اینها فضایی ایجاد ش��ده که
اگر بخواهیم حرف اخر را اول ماجرا بزنیم می توانیم
بگوییم رفتاری کامال سیاس��ی و صرف��ا در ارتباط با
موضوعی فرهنگی را ش��کل داده است .جالب است
که در مقام سخن ،همه ما انزجار خود را از سیاسی کاری
در فضاهایی چون عرصه فرهن��گ و هنر ابراز می کنیم
و ان را عملی ناشایست می دانیم و حتی فراتر از ان ،از
مفاهیم ارزشمندی مانند ازادی ،عدالت ،اعتدال ،تعقل،
شایسته ساالری و امثالهم دم می زنیم ،اما در مقام عمل؛
چه فرق می کند؛ این روی سکه یا ان روی همان سکه؟!
بی شک به عنوان یک مخاطب پروپا قرص سینما،
نمی توانم نس��بت به ویژگی های بیش��تر مثبت فیلم
«جدایی نادر از سیمین» به ویژه از لحاظ تکنیکی ،منکر
باشم یا انها را به دلیل دیدگاه های سیاسی نادیده بگیرم؛
اما طبیعی است که نسبت به برخی واقعیت های دیگر
پیرامون ان با نگاهی پرسش��گر بنگ��رم .ماجرای این
فیلم ش��اید از همان س��خنرانی معروف خانه سینما،
پس از ان اکران همزمانش با فیلم مس��عود ده نمکی،
صحبت های اصغر فره��ادی در خارج از کش��ور و
حاال هم بحث انتخاب شدن یا نشدن برای معرفی به
مثلث شماره92
30
سینما باز هم سیاسی می شود
اکادمی اسکار به وجوه سیاسی الوده شده باشد ،اما با
توجه به رفتار س��ازنده اثر ،هرچند فیلم ،نماد جریان
معترض یا اپوزیس��یون کش��ور در همه این مقطع ها
شده ،ش��خصا نمی توانم بپذیرم اصغر فرهادی همان
اپوزیسیونی اس��ت که طرفداران دواتش��ه و ملتهب
فیلمش از او س��اخته اند .از این موضوع که بگذریم،
برمبنای همان بحث ابتدای این نوشتار ،به جد معتقدم
اگر عملی ،س��خنی و رفتاری ناپس��ند است ،در همه
موقعیت های زمانی و مکانی باید اینگونه باشد .قطعا
مانند بسیاری از اهالی سینما ،برمبنای عقل و منطق هم
که شده ،هرگونه تصمیم گیری بر مبنای جناح بندی های
سیاسی را در زمینه مفاهیم ملی ناپسند می دانم و بر این
اس��اس همان قدر که تصمیم گیری بر چنین مبنایی را
در حذف پیش فرضانه فیلم «جدایی نادر از سیمین» یا
معرفی اثاری ولو بدون در نظر گرفتن شروط بدیهی
و اولیه اکادمی اسکار – همانند انچه در سال گذشته
اتفاق افتاد یا برخی انتخاب ها با ش��رایط مش��ابه در
سال های گذشته که کمتر صدای انتقاد و اعتراضی را
در پی داش��ت -مردود و مذموم می دان��م ،این گونه
هجمه طرف��داران معرفی ای��ن فیلم را ب��ا اغراض یا
پسندهای سیاسی ،به هیچ وجه نمی توانم پذیرا باشم.
اما چرا؟
-1به این دلیل که این رفت��ار کامال اولویت های
تعلقات و سالیق گروهی -سیاسی را مد نظر قرار داده
و اتفاقا چه در زمان اکران و چه تاکنون و ش��اید اینده،
منفعت های مادی و معنوی را برای این اثر و سازندگان
ان فراهم اورده اس��ت .کافی اس��ت به دو نکته توجه
کنید تا این فرض برای شما هم اثبات پذیر باشد .یکی
اینکه در این چند روزه ،هر قلم و سخنی ،ولو از جانب
دوستان و حتی بزرگان همفکر ،خالف اصرار بی چون
و چرای این دوستان بوده ،نه تنها با شدت تمام محکوم
به حذف بوده ،بلکه گله ها و اعتراض های جدی هم در
پی داشته است .دیگر شاهد ماجرا اینکه وقتی به شکل
بی سابقه ای ،در تیتر اول یکی ،دو نشریه با گرایش های
سیاس��ی خاص ،اظهارات و مفاد میزگردی با حضور
برخ��ی از سیاس��ی ترین چهره های حوزه اندیش��ه و
سیاست را که اخرین سخنرانی هایشان تا پیش از این
ماجرا حاوی پرچالش ترین مفاهیم سیاسی بوده است
می بینیم که درباره این فیلم و ماجرایش صحبت کرده اند،
شما پیشنهاد بدهید که به چه چیزی جز انگیزه های قوی
سیاسی در پس ماجرا می توانیم فکر کنیم؟
-2مساله دیگر همان چیزی است که در یادداشت
قبلی پرداختم .ان هم اینکه انچه در این میان بیش از هر
چیزی نارواست ،اینکه وقتی پذیرفته ایم باید از فرصت
اس��کار برای اعتالی س��ینمای خودمان بهره گیریم
س��ازو کار مش��خصی
و در ان حضور یابیم چرا هیچ
برای این منظور نباید وجود داش��ته باشد که هر ساله
بر اس��اس معیارها و ضوابطی مدون به بررسی توان
سینمایی ایران در یک س��ال پرداخته و بهترین گزینه
را برای این منظور معرفی کنیم .اگر اینگونه بود ،سال
گذش��ته به فیلمی نمی رس��یدیم که حداقل دو شرط
ی اس��کار را برای بخش فیلم های
اصلی و اولیه اکادم
غیر انگلیس��ی زبان دارا نبود و عمال فرصت س��وزی
شد .ایا واقعا این درست است که هر سال هیاتی برای
این انتخاب به فراخور سلیقه ،روابط و تفکر مدیریت
حاکم بر بخش حاکمیتی سینما یا نزدیک به ان تصمیم
بگیرد چه فیلمی انتخاب ش��ود؟ ای��ا واقعا معاونت
سینمایی ما در این چند دهه نمی توانسته به ساختاری
با مشارکت همه صنوف سینمایی و حق رای حداقلی
خود برسد که بتوان از ان دفاع و برای موفقیت در این
زمینه برنامه ریزی و حداقل با قوت تمام حرکت کرد؟
اگر چنین س��اختاری وجود داشت ،همین االن
باید تمامی گزینه های موجود بررسی می شد و انگاه
در صورت ص��دق و صحت ب��ه هر گزینه ش��ایانی
که می توانس��ت «جدایی نادر از س��یمین» هم باش��د
می رس��یدیم .در این صورت ،دیگر پیشنهاد انتخاب
فیلم های��ی چون «الزایم��ر» یا «اینجا ب��دون من» که
حاص��ل زحم��ات گروه��ی از هم��کاران محترم و
قابل اعتنای س��ینمایی و نیز کارگردان های ابرومندی
اس��ت ،بدترین واکنش ها در حد فحاش��ی را در پی
نداشت .البته دوستان ،مشکل را در احمدرضا معتمدی
و بهرام توکل��ی نمی دانند ،بلک��ه اراده ای می دانند که
به گمان انان می خواهد با اس��تفاده از این نام ها ،اصغر
فرهادی را از میدان به در کند .اما این احتمال به شرطی
اس��ت که این فرض را پذیرفته باشیم که فیلم جدایی
بهترین انتخاب موجود اس��ت .به چ��ه دلیل؟ به دلیل
اینکه می گویند جایزه های بین المللی بسیاری داشته
و اکران های بسیاری را هم در سراسر جهان گذرانده
است .در نقض دلیل نخس��ت می توان یاداوری کرد
که «درباره ال��ی »...یا حتی فیلم های کیارس��تمی هم
از شرایط مش��ابهی برخوردار بودند ،اما از سوی این
ی هیچگاه پذیرفته نشدند .در مواجهه با ادله دوم
اکادم
هم به عنوان یک روزنامه نگار ،صرف اطالع رس��انی
دس��ت اندرکاران ،یک فیلم را مبنای تصور خود قرار
نمی دهم .ولو اینکه اتفاق��ا از ویژگی های مثبت انان
در مقایس��ه با تهیه کنندگان و کارگردان هایی اس��ت
که افتخارش��ان مصاحبه نکردن با هیچ خبرنگاری و
هیچ گونه اطالع رسانی است و انگاه انتظار دارند که به
موفقیت های جهانی هم دست یابند!
اگر قرار است پیشرفتی در کارمان داشته باشیم،
باید به یک نظام ساختارمند برسیم تا رد و تاییدهایمان
مبنای اصولی و منطقی داشته باشدg .
مواضع و عملکرد مسئوالن سیاست خارجی ایران در باره
مسائل و رویدادهای مختلف همواره زیر ذره بین کارشناسان
این حوزه است .مقایسه عملکرد وزارت خارجه ایران و ترکیه
در ماجرای بحران انسانی سومالی نقدهایی را در خصوص
دستگاه دیپلماسی ما در پی داشته است
جواد جهانگیرزاده /نماینده مجلس
الزامات دیپلماسی فعال
خبرنامه
بحران انسانی در سومالی بسیاری از کشورهای
جهان را به تکاپو برای کمک به این کش��ور واداش��ته
است ،اما در این میان برخی کشورها با کمک هایشان
جدای از جنبه بشردوستانه اندکی هم مقاصد تبلیغاتی
و جلب توجه افکار عمومی را دنبال می کنند .به عنوان
نمونه کمک های ترکیه ،کویت یا امارات به سومالی از
این دست است و می توان گفت بیشتر جنبه تبلیغاتی
برای یافت��ن بازارهای جدی��د و امکان نف��وذ در این
کشور را دنبال می کنند .این در حالی است که موضوع
س��ومالی یک موضوع کامال انسانی است و باید فارغ
از این مالحظات اقتصادی به ان پرداخته شود ،حتی
اقداماتی ک��ه باعث نگاه اقتص��ادی و تبلیغاتی به این
موضوع می ش��ود را نیز بای��د از نظر دور ک��رد .ولی
یک واقعیت مسلم امروزی در جهان همین است که
کش��ورها حتی در امر خدمات رسانی هم مالحظاتی
مانند مالحظات سیاس��ی و ایجاد ی��ک وجهه مثبت
برای خودش��ان را به عنوان یک اصل قرار می دهند و
کمک هایشان تحت الشعاع این موضوع قرار می گیرد
که در رابطه با چنین مسائل انسانی اصال روش درستی
نیس��ت .در مورد موضوع س��ومالی وزارت خارجه
ایران نیز تابعی از نگاه ترکیه ش��د و زمانی که ترک ها
به اقدامات جدی ت��ر روی اوردند (به عن��وان نمونه
سفر اقای رجب طیب اردوغان به سومالی) مسئوالن
سیاست خارجه ما نیز به فکر اقدامات جدی تر افتادند.
در حقیق��ت در این موض��وع تبعیت ای��ران از افکار
ترک ها کامال مشهود است .اما به نظر می رسد به طور
کلی ما در بخش دیپلماسی عمومی یک ضعف جدی
و اشکار داریم یعنی هم هزینه می کنیم و هم ان بهره
کافی را به دست نمی اوریم .اگرچه بخشی از این مساله
بازمی گردد به نگاه دیگر کشورها و برخوردهایی که
با کشور ما می شود اما بخشی هم برمی گردد به ماهیت
رفتار دیپلماسی عمومی ما .اگرچه اظهار می شود ایران
در امر دیپلماس��ی عمومی توفیق پیدا کرده اس��ت اما
همین موضوعات نش��ان می دهد که هنوز هم در این
زمینه جای پیشرفت و استفاده های بیش��تر را داریم.
همیشه باید محلی وجود داشته باشد که بنشینند و در
رابطه با چنین مس��ائل دیپلماتیکی بحث و گفت وگو
کنند و به راه حل های بهتر دست یابند .نه تنها در مورد
سومالی بلکه در مورد لیبی ،بحرین و خیلی کشورهای
دیگر نیز نبای��د منفعالنه عمل کنی��م .در حال حاضر
بخش قابل توجهی از تبیین مس��ائل سیاست خارجه
م��ا و دریافت های جدید در این حوزه توس��ط رهبر
معظم انقالب صورت می گیرد .من به نظرم می رس��د
که اساس��ا رهبری تعیین کننده و در ی��ک نقش دیگر
تدوین کننده نیز هستند اما با این حجم مسئولیت هایی
که رهبر معظم انقالب دارند باید بقیه هم تمام تالش
خود را به کار گیرند .در جلس��ه اخی��ر هیات دولت،
رهبری حتی نگاه خودشان را نسبت به موضوع رشد و
توسعه تبیین کردند یعنی اساسا روندی که وجود دارد
مورد نظر ایشان نیست .بنابراین در این زمینه نیازمند
یک خانه تکانی جدی هس��تیم و انچه رهبری گفتند
که از نقطه نظرات نخبگان باید استفاده شود نیز بسیار
راهبردی خواهد بود و بخشی از ان بازمی گردد به اینکه
شاید بخشی از سازمان های اجرایی و اداری ما خیلی
مایل نیس��تند از نقطه نظرات نخبگان استفاده بکنند،
بعضا هم انتقادات انها را برنمی تابند و نمی پذیرند .در
رابطه با سومالی اگرچه دولت جدیت به خرج داد25 ،
میلیون دالر برای کمک به این کش��ور اختصاص داد،
مردم کمک های فراوانی کردند و رهبری سفارش های
الزم را به مردم داش��تند ،اما بازهم به نظر من شرایط،
شرایط مناسبی نیس��ت و ما یک موضع فعال نداریم.
برای رفع این مش��کل باید از نظرات نخبگان استفاده
ش��ود ،نهادهایی که در امر دیپلماسی عمومی فعالیت
می کنند ،تقویت شوند ،روند فعالیت های جمهوری
اس�لامی ایران در اینده افزایش یابد و در موضوعات
مش��ابه فعاالنه تر عمل ش��ود .وقتی ی��ک موضوعی
در یک نقطه جه��ان رخ می دهد جمهوری اس�لامی
ایران به عنوان یک کش��ور اثرگذار نمی تواند بنشیند
و نقطه نظرات دیگران را بگیرد بلکه باید به س��رعت
فعال شود و وزیر خارجه یا سخنگوی ایشان یا حتی
رئیس جمهور فقط بیان کننده باشند .احساس می شود
وقتی اتفاقی می افتد یا روندی شکل می گیرد ما به دنبال
ان هستیم که در این روند جایگاه خودمان را پیدا کنیم.
به نظر من این روش ،روش درستی نخواهد بود .کشور
ما سال های سال است که از طرف غرب به اموراتی از
قبیل نقض حقوق بشر متهم است .در حال حاضر یکی
از موضوعات مهم و اصلی در جهان موضوع سومالی
اس��ت که صرفا بازمی گردد به چارچوب های حقوق
بش��ری و اگر ما بتوانیم این مساله را درست مدیریت
بکنیم در نگاه جهانیان بس��یار تاثیرگذار خواهد بود.
این اتفاقات ،زمینه ه��ا و بس��ترهای الزم برای تبیین
رویکرد جمهوری اس�لامی ایران به مس��ائل حقوق
بش��ری و مس��ائلی اس��ت که با عاطفه مردم مختلف
سراس��ر جهان ارتباط دارد .به عقیده من بخش��ی از
این وجهه جمهوری اس�لامی ایران توسط نهادهای
مسئول تاکنون به درس��تی ارائه نشده و این یک نقطه
ضعف اساسی اس��ت که امیدوارم در اینده رفع شود،
چراکه ما هزینه می کنیم اما ان به��ره ای که باید ببریم
را نمی بریمg .
مثلث شماره92
جواد جهانگیرزاده
عضو کمیسیون
سیاست خارجی
مجلس در این
یادداشت به بررسی
عملکرد وزارت
خارجه ایران در
بحران سومالی
پرداخته است
نگاهی به دیپلماسی
31
توفان
بی محابا
توفان در ایاالت شمال شرقی امریکا خسارات
زیادی برجای گذاشته است 40 .کشته و 13میلیارد
دالر خسارت چیزی است که تا کنون از این توفان
برجای مانده است
خبرنامه
مثلث شماره92
32
خبرنامه
توفانی دیگر در ایاالت متحده
این بار عالوه بر خسارات مادی ،موجب
افزایش قیمت جهانی نفت شد .توفان
ایرین که ایاالت شمال شرقی امریکا
را درنوردیده است ،تاکنون قریب به
40قربانی گرفته و در حال رسیدن به
کاناداست« .ایرین» دهمین بالی طبیعی
است که امریکا از اغاز سال 2011
تا کنون تجربه کرده که البته هیچ یک به
شدت ایرین نبوده اند .خسارات مالی
وارده بر اثر این توفان بین هفت تا
13میلیارد دالر براورد شده و فرماندار
نیوجرسی پیش بینی کرده که این رقم
به 20میلیارد دالر برسد ،اما برخی منابع
کارشناسی معتقدند خسارات ناشی
از این توفان به 40تا 45میلیارد دالر
افزایش خواهد یافت.
اوپک اعالم کرده است که این
توفان اگر موجب خسارت به تجهیزات
نفتی امریکا شود ،قیمت نفت را افزایش
خواهد داد و اوپک ناچار به کاهش تولید
نفت است.
این توفان که پیش از ورود به شرق
امریکا منطقه کارائیب را در نوردیده
تاکنون 280قربانی گرفته و موجب
وحشت 65میلیون نفر از مردم
ایاالت متحده شده است.
شهردار نیویورک دستور داد مترو
و خطوط اتوبوسرانی این شهر در روز
برخورد با توفان تعطیل شوند.
با نزدیک شدن این توفان به دیگر
مناطق امریکا ،مسئوالن ایالت های شرق
امریکا از کارولینای شمالی تا نیویورک
وضعیت فوق العاده اعالم کردند.
خطر این توفان موجب لغو مراسم
گشایش بنای یادبود مارتین لوترکینگ
رهبر سرشناس سیاهان امریکا در
واشنگتن شد؛ مراسمی که قرار بود اوباما
نیز در ان شرکت کند.
مثلث شماره92
33
سیاست
گفت وگو
سیاست
مثلث شماره92
واژه اصولگرایان سنتی را قبول ندارم
تو گو با محمد نبی حبیبی درباره موتلفه ،شورای هماهنگی و ائتالف 8+7
گف
پروین طالبیان
1
بدون شک انچه از واکاوی و بررس��ی کارنامه اصولگرایان در فعالیت های انتخاباتی چند سال اخیر به دس��ت می اید ،حاوی نکات و مسائل قابل توجهی است.
انجا که اصولگرایان با موفقیت در قالب شورای هماهنگی و تابلوی ابادگران کرسی های شورای شهر دوم را به دست اوردند؛ مدلی که اما چندی بعد نتوانستند طبق
همان سازوکار در تعیین کاندیدای ریاست جمهوری به تفاهم برسند .انها البته مدل های مش��ابه شورای هماهنگی را در چند انتخابات دیگر ازمودند و حاال با نمونه
دیگر از ان در اس��تانه انتخابات مجلس نهم هس��تند .با محمد نبی حبیبی در خصوص انچه در این س��ال ها گذش��ته گفت وگو کردیم.
34
موتلفه اس�لامی از قدیمی ترین تش��کل های سیاسی در
ایران اس��ت که در جغرافیای سیاس��ی امروز کش��ورمان از
تشکل های ریش��ه دار اصولگرایان به حس��اب می اید و البته
نفوذ بس��یار زیادی هم در جبهه پیروان خط ام��ام و رهبری و
تصمیم گیری های انتخاباتی دارد .محمدنبی حبیبی از س��ال
83به جای حبیب اهلل عسگراوالدی دبیرکل موتلفه شده است.
مواضع او در مصاحبه با مثلث به خوبی نشان دهنده دیدگاه ها
و اصول حاکم بر این تشکیل سیاسی است
سیاست
مثلث شماره92
اقای حبیبی! بع��د از انتخابات دوم خرداد 76
جناح راس��ت مدتی از فعالیت های سیاس��ی
فاصله گرفت و تنها مجلس پنجم را در اختیار
داشت؛ اما بعد از چند سال شاهد شکل گیری
ش��ورای هماهنگی نیروهای انق�لاب بودیم.
چط��ور ش��د اصولگرای��ان تصمی��م گرفتند
فعالیت های سیاسی خود را در قالب این شورا
ادامه دهند؟
lبع��د از انتخاب��ات دوم خ��رداد س��ال 76و
همچنین انتخابات مجلس ششم در سال ،78مجلس و
دولت در اختیار جریان فکری دوم خرداد قرار گرفت.
از سوی دیگر ،نیروهایی که خصوصا بعد از انتخابات
شوراهای دوم به عنوان نیروهای اصولگرا شهرت پیدا
کردند ،پس از انتخابات دوم خرداد و به خصوص بعد
از انتخابات مجلس ششم ،به جای اینکه از شکست
در انتخابات ریاس��ت جمهوری 76و مجلس ششم
مایوس ش��وند با محوریت اقای ناطق نوری گردهم
امدند تا شورایی را تشکیل دهند که بعدها نام شورای
هماهنگی نیروهای انقالب برای ان انتخاب شد .یکی
از مهمترین دستاوردهای شورای هماهنگی نیروهای
انقالب ،پیروزی مطلق در انتخابات ش��وراهای دوم
بود .البته به نظر من نیروه��ای دوم خردادی به علت
پیروزی های��ی که در انتخابات ریاس��ت جمهوری و
مجلس به دست اورده بودند ،دچار استنباط نادرست
ش��ده بودند و تصور می کردند نیروهای اصولگرا از
صحنه سیاسی کشور حذف شده اند .من اطالع دارم
که در روزهای قبل از برگزاری دومین دوره انتخابات
شوراهای شهر و روستا ،اصالح طلبان عالوه بر اینکه
پیروزی در انتخابات را حتمی می دانس��تند ،پیش از
انتخابات جلسه ای را نیز برای انتخاب شهردار برگزار
کرده بودند .علت چنین استنباطی این بود که چون در
انتخابات شوراهای اول پیروزی مطلق در اختیار انها
بود ،در انتخابات دوم نیز پی��روزی مطلق را خواهند
داشت ،اما اشتباه دیگر اصالح طلبان که در پی اشتباه
اول انها ش��کل گرفت ،این بود که می گفتند صحنه
انتخابات��ی کش��ور را از حضور نیروه��ای اصولگرا
ک��ه ان زم��ان ب��ه جری��ان محافظ��ه کار س��نتیمعروف بودن��د -خالی کنن��د .انه��ا می گفتند حاال
که محافظه کاران س��نتی از فضای سیاس��ی کش��ور
حذف ش��دند ،م��ا می توانی��م نوعی رقاب��ت رقیق
میان خودم��ان ایجاد کنی��م .بنابرای��ن در انتخابات
ش��وراهای دوم ش��هر و روس��تا ،ب��ه ج��ای ارائ��ه
فهرس��ت واح��د از س��وی نیروه��ای جری��ان
دوم خرداد در تهران ،حداقل سه لیست ارائه کردند که
اگر چه اشتراکاتی در این فهرست های 15نفره بود ،اما
تفاوت هایی که وجود داشت ،بیشتر از اشتراکات بود.
فلسفه این تفاوت در فهرست های انتخاباتی این بود
که رقابت رقیقی را میان نیروه��ای دوم خرداد ایجاد
کند ،ام��ا همان طور که عرض ک��ردم ،ارائه این تعداد
فهرست در پایتخت ،ناشی از استنباط انها برای حذف
نیروهایی بود که از سوی اصالح طلبان راست سنتی
نامیده می شدند.
نکته ای که الزم می دان��م در اینجا یاداوری کنم،
این است که من تقسیم بندی راست ،چپ ،محافظه کار
و ...را تقس��یم بندی هایی وارداتی می دان��م؛ چرا که
معتقدم در کشور ما چپ و راست به ان شکلی که در
اروپا و به طور کلی کشورهای غربی شکل گرفته ،در
ایران معنایی ندارد و تقس��یم بندی های ما متفاوت از
انهاست.
عملکرد شورای هماهنگی نیروهای انقالب در
انتخابات شوراهای دوم چگونه بود؟
lشورای هماهنگی نیروهای انقالب اسالمی
که با محوریت اقای ناطق نوری تشکیل شده بود ،یک
فهرست واحد در تهران با تابلوی ابادگران ارائه کردند.
البته نفوذی یا به عبارت بهتر نیروهای ناشناخته هم در
بسیاری از استان ها داشتند .در عین حال در استان ها با
تابلوهای دیگر وارد رقابت های انتخاباتی در انتخابات
ش��وراهای دوم شهر و روستا ش��دند .اما بدون شک
مهمترین مساله این بود که در انتخابات شوراهای دوم
شهر و روستا ،یک حادثه کامال غیرمترقبه در تهران و
در برخی از مراکز اس��تان ها رخ داد .صراحتا عرض
می کنم ک��ه وقوع ای��ن حادثه هرگز م��ورد پیش بینی
کام��ل نیروه��ای اصولگ��را از یک س��و و نیروهای
دوم خرداد از سوی دیگر واقع نشده بود .من اطمینان
دارم ک��ه حتی نیروه��ای همفکر ما نیز ک��ه در قالب
ائتالف ابادگ��ران وارد میدان رقابت ه��ای انتخاباتی
ش��ده بودند ،پی��روزی صددرص��دی در انتخابات
ش��وراهای دوم را پیش بینی نمی کردن��د .البته برخی
پیش بینی می کردن��د که با یک درص��د قابل توجهی
از فهرست وارد ش��وراهای شهر و روس��تا خواهند
ش��د ،اما هیچ کس پیش بینی پیروزی صددرصدی را
نمی کرد .پیروزی اصولگرایان در انتخابات شوراهای
دوم در حالی که نیروهای دوم خردادی در انتخابات
مجلس شش��م ،انتخاب��ات ریاس��ت جمهوری دوم
خرداد 76پیروز ش��ده بودند ،یک شوک سیاسی به
جریان اصالح طل��ب وارد کرد .م��ن مهمترین عامل
این پی��روزی را بعد از عنای��ات اله��ی نتیجه متحد
ش��دن نیروهای اصولگرا در قالب شورای هماهنگی
نیروهای انقالب می دانم.
بع��د از عملکرد موف��ق ش��ورای هماهنگی
نیروه��ای انق�لاب اس�لامی در انتخاب��ات
ش��وراهای دوم ،اصولگرایان در رقابت های
سیاس��ی پس از ان نیز به موفقیت رس��یدند.
البته همان طور که اس��تحضار دارید ،برخی
از جریان��ات اصالح طلب تن��درو انتخابات
مجلس هفتم را تحریم کردن��د و در ماجرای
تحصن مجلس شش��م هم که ان قضایا پیش
امد .چه انگیزه ای برای وحدت اصولگرایان
در انتخابات مجلس هفت��م و پیروزی در این
انتخابات وجود داشت؟
lپیروزی اصولگرایان در انتخابات شوراهای
دوم شهر و روستا موجب انسجام بیشتر انها شد و این
پیروزی امیدواری جدیدی ب��رای انتخابات مجلس
هفتم ایجاد کرد .از س��وی دیگر اگر چه شوک بزرگی
به نیروهای دوم خ��ردادی در انتخابات ش��وراهای
دوم وارد ش��ده بود ،اما باز هم تص��ور نمی کردند که
نیروهای اصولگرا در انتخابات مجلس هفتم توفیقی
داشته باش��ند؛ البته اصالح طلبان در روزهای نزدیک
به این انتخابات احساس کرده بودند که ممکن است
مش��ارکت در انتخابات کم باش��د .بنابراین توطئه به
35
سیاست
تاخیر انداختن و برگزار نکردن این انتخابات را توسط
وزیر وقت کش��ور طراحی کردند؛ منته��ا با قاطعیتی
که از س��وی مقام معظم رهبری اعمال شد ،انتخابات
مجلس هفتم به موقع انجام شد .ما به هر دلیلی که یک
انتخابات با تاریخ قطعی را به تاخیر می اندازیم ،برخی
بازتاب های منفی برای این تاخیر در داخل و خارج از
کشور به وجود خواهد امد که ممکن است یکی از انها
به عدم ثبات سیاسی در کشور تعبیر شود .به نظر من،
علت ورود مقام معظم رهبری برای برگزاری به موقع
انتخابات مجلس هفتم ،جلوگیری از ان تبعات منفی
بود و این ورود کامال هوشمندانه بود.
در ه��ر ص��ورت ،انتخاب��ات مجل��س هفت��م
بدون تاخیر انجام ش��د و برخالف تص��ور نیروهای
دوم خردادی ،اکثریت مجلس هفتم به دست نیروهای
اصولگرا افتاد .نامزدهای معرفی شده از سوی شورای
هماهنگی نیروهای انقالب در ای��ن انتخابات پیروز
شدند و ترکیبی متفاوت با مجلس ششم در انتخابات
مجلس هفتم ظاهر ش��د .ش��ورای هماهنگی که دو
پیروزی پیاپی را رقم زده بود ،اقتدار بیشتری پیدا کرد
و امادگی ورود به انتخابات ریاست جمهوری نهم را
به دست اورد.
در انتخابات ریاس��ت جمهوری نهم ،ش��ورای
هماهنگ��ی حضور گس��ترده و تاثیرگذاری داش��ت
و اس��امی نامزدهایی ک��ه از طیف اصولگ��را مطرح
بودند ،در این شورا مطرح می شد .از این رو تا مقطع
انتخابات ریاس��ت جمهوری نهم ،شورای هماهنگی
نیروهای انقالب با محوریت اقای ناطق نوری روند
موثری را طی کرد.
اما همان طور که می دانید ،زمانی که شورای
هماهنگی به دنب��ال تعیین کاندی��دای نهایی
اصولگرایان برای انتخابات ریاست جمهوری
نهم بود ،ائت�لاف وارد مرحله جدیدی ش��د.
هر ی��ک از کاندیداه��ای اصولگ��را به طور
جداگانه فعالیت های خود را پیگیری کردند تا
جایی که دیگر اقای ناطق نوری نقش چندانی
نداش��ت .چگونه بود که شورای هماهنگی از
وحدت کام��ل در انتخابات ش��وراهای دوم
و مجلس هفت��م ب��ه افتراقات��ی در انتخابات
ریاست جمهوری نهم رسید؟
lالبت��ه در میان نامزدهایی که ب��رای انتخابات
ریاست جمهوری نهم در نظر گرفته شده بودند نوعی
توافق نانوشته با محوریت ش��ورای هماهنگی ایجاد
شده بود مبنی بر اینکه همه وارد میدان شوند و کارهای
تبلیغاتی خود را به شکل مستقل انجام دهند اما در عین
حال ش��ورای هماهنگی این اختیار را داشته باشد که
از میان نامزدهای موجود ،ی��ک نفر را به عنوان نامزد
مورد نظر خود تعیین کرده و برای او تبلیغ کند .اما در
یکی از مقاطع پیش از انتخابات ریاس��ت جمهوری
نهم ،اقای دکت��ر والیتی ب��ا این اس��تدالل که چون
اقای هاش��می رفس��نجانی وارد می��دان رقابت های
انتخاباتی ش��دند ،از نامزدی منصرف ش��دند .اینها
مطالبی اس��ت ک��ه خ��ود اقای دکت��ر والیت��ی بیان
کردند و پیش از این هم این موض��وع را اعالم کرده
بودند .به هر صورت ،کنار رفت��ن اقای دکتر والیتی
از عرص��ه رقابت ها ی��ک موضوع مهم تلقی ش��د و
برخی نامزدهای دیگ��ر نیز اعالم انص��راف کردند.
در اس��فند 1383در میان نامزدهایی ک��ه باقی مانده
بودند ،در شورای هماهنگی توافق ،بیشتر روی اقای
دکتر الریجانی بود .انتخاب دکتر الریجانی به عنوان
نامزد نهایی اصولگرایان از سوی شورای هماهنگی،
اختالف س��لیقه ها را افزایش داد ،چرا که افرادی که
مثلث شماره92
36
به جای تضاد بایستی
روحیه همکاری و
ارتباط صمیمانه را رقم
بزنیم .شیوخ انقالب
احترامشان بجاست
و این احترام همیشه
محفوظ است .ان دسته
از نسل دوم انقالب
که امروز شیخوخیت
را رد می کنند روزی
شیخوخیت نسل اول
را پیدا خواهند کرد.
اگر به چنین امری دامن
بزنند یعنی خودشان را
حذف می کنند
نامزد ش��ده بودند بیش��تر تمایل و توقع داش��تند که
خودشان نامزد ش��ورای هماهنگی نیروهای انقالب
باشند .در عین حال معموال در این مقاطع حساس و
تعیین کننده ،اتفاقات پیش بینی نشده ای رخ می دهد.
شاهد دیگر در این مقطع این بود که اقای احمدی نژاد
که یکی از نامزدهای ش��ورای هماهنگ��ی بودند در
جلس��ه مهم ش��ورای هماهنگی که هم��ه نامزدهای
اصولگرا به ان دعوت ش��ده بودند ،شرکت نکردند و
در یک موضع گیری اعالم استقالل در مقابل شورای
هماهنگی کردند .اما در هر صورت اقای دکتر والیتی
انصراف داده بودند و مابقی نامزدها هم یا باقی ماندند
یا کناره گیری کردند تا زمانی ک��ه تبلیغات انتخاباتی
اغاز ش��د .در ان مقطعی که اقای دکت��ر احمدی نژاد
در جلسه شورای هماهنگی شرکت نکردند اینگونه
اس��تنباط ش��د که ایش��ان راه دیگری غیر از شورای
هماهنگی را انتخاب کرده ان��د و نیروهایی همچون
اقای هاش��می رفس��نجانی نیز به طور مس��تقل امده
بودند .مابقی کاندیداها نیز که وابس��ته به جریان دوم
خرداد بودند ،همگی به میدان امدند.
در نهایت انتخابات مرحله دوم انجام شد و دو نفر
یعنی اقایان هاشمی رفس��نجانی و احمدی نژاد پیروز
مرحله اول بودند که در مرحله دوم اقای احمدی نژاد
بر اقای هاشمی پیروز شد .این در حالی بود که هیچ
یک از این دو نفر کاندیدای شورای هماهنگی نبودند
بلکه اقای دکتر الریجانی نامزد ش��ورای هماهنگی
بودند که در مرحله اول رای نیاوردند.
فکر نمی کنید که برخی اش��تباهات ش��ورای
هماهنگ��ی نیروهای انقالب اس�لامی باعث
شد تا کاندیدای نهایی این شورا در انتخابات
ریاست جمهوری نهم شکست بخورد؟
lمن سیاس��ت های کلی ش��ورای هماهنگی
نیروهای انقالب را در مجموع درست می دانم ،چرا که
به نظر من پی��روزی اصولگرای��ان در انتخابات دوم
ش��ورای ش��هر و مجلس هفتم نتیجه تالش شورای
هماهنگی بود.
یعن��ی معتقدید ک��ه ش��ورای هماهنگی هیچ
اشتباهی نداشت؟
lمساله اصلی این بود که تعدادی از کسانی که
با ش��ورای هماهنگی اعالم همراهی کردند منصرف
شدند و برخی دیگر نیز اعالم استقالل کردند و همین
امر موجب شد تا به این ش��ورا لطمه وارد شود .یکی
دیگر از عوامل شکست شورای هماهنگی ،عدم انجام
نظرس��نجی دقیق علم��ی به خص��وص در هفته های
اخر انتخابات بود .موضوع نظرس��نجی و رای اوری
یک موضوع بسیار مهم اس��ت که اگر در محاسبات
انتخابات��ی لحاظ نش��ود ،نتیجه ان عدم دس��تیابی به
پیش بینی های درست خواهد بود.
اما از س��وی دیگر باید گفت که ش��عارهایی که
اقای احمدی نژاد برای تبلیغات در مرحله اول و دوم
انتخابات س��ال 84انتخاب کرده بود ،در پایان دوره
مسئولیت دوم خردادی ها مورد قبول مردم واقع شد.
باید تاکید کنم انجایی که پ��ای اصل انقالب به
میان می اید -حتی اگر گالیه هایی هم از دستگاه هایی
حکومتی مطرح باش��د -مردم حض��ور می یابند و از
اصل و کیان انقالب دفاع می کنند .در انتخابات سال
84برای مردم چنین احساس��ی تداعی ش��ده بود و
نیروهای وفادار به انقالب علیه نیروهای دوم خردادی
به میدان امدند.
علت چنی��ن موضوع��ی رفتاره��ای غیرقابل
قبول��ی ب��ود ک��ه دول��ت دوم خ��رداد در ح��وزه
فرهنگ��ی از خ��ود نش��ان داده ب��ود .از جمل��ه این
رفتارها این بود که ش��جاعت ش��هید را خش��ونت
طلبی تلقی می کردند ی��ا ارزش ها و مقدس��ات را به
س��خره گرفتند .همچنی��ن عدم توفیق کاف��ی دولت
دوم خ��رداد نس��بت ب��ه مس��ائل روزمره م��ردم و
مس��ائل اقتص��ادی نوعی تلق��ی جدید ب��رای مردم
به وجود اورده بود .اقای احمدی نژاد به خوبی تلقی
مردم را متوجه شد و شعارهایی منطبق با این خواست
مردم از متن انقالب ارائه کرد و از انجایی که هر زمانی
پای مواضع انقالب به میان اید مردم مدافع انقالب و
نظام هستند ،شعارهای اقای احمدی نژاد را منطبق با
ش��عارهای اولیه انقالب دیدند و در نهایت در هر دو
دوره با رای نسبتا خوبی انتخاب شدند.
ش��ما از محوری��ت اق��ای ناطق ن��وری در
ش��ورای هماهنگی صحبت می کنید اما انچه
در رس��انه ها منتش��ر ش��د و همچنین اخبار
پش��ت پرده ش��ورای هماهنگی ان را اثبات
می کند ،این است که افراد دیگری هم بودند که
در روند تصمیم گیری شورای هماهنگی موثر
بودند .اما مساله اصلی این است فردی که در
یک شورا نقش محوری را بر عهده دارد ،نسبت
به دیگران نقش بیش��تری در حف��ظ ان دارد.
چطور شد که نقش محوری اقای ناطق نوری
در این ش��ورا در انتخابات ریاست جمهوری
نهم کمرنگ تر ش��د و افراد دیگ��ری نیز وارد
روند تصمیم گیری شورا شدند؛ حضوری که
باعث ش��د اختالفاتی در ش��ورای هماهنگی
بروز یاب��د و باعث ش��ود ت��ا اصولگرایان به
کاندیدای واحد نرسند؟
lمحوریت اقای ناطق در دو انتخابات مجلس
هفتم و شوراهای دوم نش��ان دهنده توانمندی ایشان
در این محوریت بود و با س��ابقه ای که اقای ناطق در
قوه مقننه و ریاست قوه مجریه داشتند چنین انتظاری
هم از ایشان می رفت.
اما در انتخابات نهم ریاست جمهوری کارهایی
که مدنظر اقای ناطق نب��ود از طرف برخی جریانات
فکری انجام ش��د و بنا به دالی��ل مختلف تا حدودی
کار از دست اقای ناطق خارج شد .این در حالی بود
که در دو انتخابات گذشته کار کامال در ید ایشان بود.
این مس��اله و برخی عوامل دیگ��ر در چنین روندی
تاثیرگذار بود که شخصیت خود ایشان از این عوامل
مستثناست .اما مسائلی که ذکر شد توانست به تفاوت
نتیجه انتخابات ریاست جمهوری نهم با مجلس هفتم
و شوراهای دوم منجر شود.
کم��ی ش��فاف تر توضی��ح دهید .ریش��ه این
سیاست
مثلث شماره92
اختالف��ات چه بود؟ ایا اش��خاص با ایش��ان
مخالفت می کردند یا مساله دیگری علت این
موضوع بود؟
lبا توج��ه ب��ه مس��ائلی ک��ه ب��ه ان اش��اره
ک��ردم ،بس��یاری از اش��خاصی ک��ه ب��ا محوری��ت
ش��ورای هماهنگی به عن��وان کاندی��دای انتخابات
ریاس��ت جمه��وری وارد عرص��ه رقابت ها ش��ده
بودند ،ی��ا حت��ی پی��ش از ان موفقیت های��ی با این
محوری��ت کس��ب ک��رده بودند ،بن��ا ب��ه دالیلی که
باید خودش��ان توضیح دهند ،هماهنگ��ی الزم را با
اقای ناطق نوری نداشتند.
کمی شفاف تر توضیح دهید .اقای حبیبی! چه
کسانی با ایشان همراهی می کردند؟
lش��ورای هماهنگی فقط متش��کل از احزاب
نبود و برخی شخصیت ها فارغ از تشکیالت سیاسی
و حزبی با ایشان همکاری می کردند .اما در خصوص
برخی انتخابات ها از جمله انتخابات شوراهای دوم
و مجلس هفتم می توان گفت که قاطبه اش��خاص و
تش��کل های تاثیرگذار -که بعدها ب��ه اصولگرایان
مشهور شدند -با ایشان همکاری می کردند اما به نظر
من این همکاری در انتخابات ریاست جمهوری نهم
نسبت به گذشته خیلی کم شد.
برخی معتقدند که با تشکیل شورای هماهنگی،
نقش راس��ت س��نتی کمرنگ تر از پیش شد و
تشکل های جدیدی باگرایش های جدید وارد
شدند و بر راست سنتی غالب گشتند .ایا شما
چنین نظری را قبول دارید؟
lبنده کس��انی را که به عنوان تش��کل ها یا به
عنوان اش��خاص تاثیرگذار مبانی اولی��ه اصولگرایی
را قبول داشته باش��ند ،اصولگرا می دانم ،اما معتقد به
اختالف مبانی در میان این تشکل ها و افراد نیستم .در
عین حال اختالف سلیقه ها همواره وجود داشته ،دارد
و خواهد داشت.
حتی در یک خان��واده با ی��ک مدیریت تربیتی
نمی توان انتظار داشت که هیچ گونه اختالف سلیقه ای
وجود نداشته باشد .اما هنگامی که بحث دفاع از کیان
خانواده ب��ه میان می ای��د ،طبیعتا افراد خان��واده این
اختالف سلیقه ها را کنار می گذارند.
با توجه به مبانی تعریف شده ای که اصولگرایان
پذیرفته اند ،به نظر نمی رسد که ما به اختالفات مبنایی
برخورد کنیم ،اما در عین حال ممکن است اختالف
سلیقه هایی نیز وجود داشته باشد.
یعن��ی اگ��ر از را ی دهن��دگان س��وال ش��ود
که ای��ا کس��انی که به اق��ای دکت��ر الریجان��ی یا به
اقای احمدی نژاد رای دادند از نظر مبانی اصولگرایی
تضادی میانش��ان وجود دارد یا نه ،من معتقد به این
تضاد نیس��تم؛ اما هنگامی که بح��ث اجراییات پیش
می اید ،می تواند منشا اختالفات فراوانی باشد .هرگز
نباید انتظار داشته باش��یم که میان سلیقه های مختلف
یک وح��دت دائمی ایجاد ش��ود بلکه م��ا می توانیم
از صاحبان س��لیقه های مختل��ف بخواهیم برای یک
مصلحت بزرگت��ر -که پیروزی جری��ان اصولگرایی
است -اختالفات را کم کنند و به هم نزدیک شوند؛ اما
اینکه انتظار داشته باش��یم یکی شوند ،سخن ساده ای
است اما قابلیت عملی شدن ندارد.
بنابرای��ن اصوال تقس��یم بندی اصولگرایان را به
اصولگرایان ناب ،س��نتی و ...در مبان��ی قبول نداریم
و معتقدم اگ��ر بخواهیم با زبان س��اده صحبت کنیم،
فرزندان مس��جد و منبر و محراب در اصول اشتراک
کامل دارند ،اما در اداره کشور ممکن است با یکدیگر
اختالف سلیقه هایی وجود داشته باشد.
شما و همفکرانتان در بعضی از مسائل سکوت
می کنید ،خویشتنداری پیشه می کنید و در همه
مس��ائل واکنش نش��ان نمی دهید اما گروهی
دیگر که انها هم در دایره اصولگرایی تعریف
می شوند ،در بیشتر مس��ائل موضع گیری های
ش��فاف و صریحی دارند .ایا ش��ما راه خود
را از ای��ن گروه ها ج��دا می دانید؟ایا ش��ما
گروه ه��ای جدی��د را در تصمیم گیری ه��ای
کشور تاثیرگذارتر می دانید؟
lپیش از این اشاراتی کلی راجع به این سوال
ش��ما داش��تم .عدم موفقیت ش��ورای هماهنگی در
انتخابات ریاست جمهوری نهم شاید بر هم زدن بازی
از طرف خود شورای هماهنگی بود .یعنی انچه در ان
انتخابات از شورای هماهنگی باقی ماند این بود که از
اقای الریجانی حمایت کردند .جمعیت ایثارگران هم
از ابتدا از اقای قالیباف و س��پس از اقای احمدی نژاد
حمایت کردند و حتی مستقل شدند .اقای والیتی هم
که انصراف دادند .بنابراین در واقع یک متالشی شدن
از درون در شورای هماهنگی اتفاق افتاده بود که قبل
از روز رای گی��ری بود .ش��ورای هماهنگی از درون
دچار فروپاشی شد ،چراکه این اختالفات ،انصراف ها
و اع�لام اس��تقالل ها در انتخابات مجل��س هفتم و
انتخابات شوراهای دوم نبود.
یک نکت��ه کلی هم بای��د عرض کن��م و ان هم
این اس��ت که ما باید اصوال از کن��دروی و تندروی
پرهیز کنی��م .بنده بهتری��ن راه را حرکت در مس��یر
مقام معظم رهبری می دان��م .دوم اینکه ما در موازین
دینی وقت��ی می بینی��م خداوند متعال ب��ا علم کاملی
که ب��ه فرعون زمان حضرت موس��ی(ع) داش��ت به
حض��رت موس��ی(ع) می فرماید ک��ه با ق��ول لین با
فرعون صحبت کن .سوال این اس��ت که ایا خداوند
نمی دانس��ت که فرعون گ��وش نمی کن��د؟ خداوند
می خواس��ت به ما بیاموزد که ش��ما حت��ی در مقابل
فرعون هم قرار می گیری��د در مرحله اول زبانتان لین
باشد اما در مراحل بعدی ممکن است متفاوت باشد؛
من ان روش ه��ا را رد نمی کنم و باید بت��وان با قول
لین با دش��من برخورد کرد .در مقابله با دشمنان باید
بتوانیم با قول لین و در عین حال با حفظ اصولمان به
جنگ نرسیم .چنین رفتاری اولویت دارد اما اگر این
روش را انتخاب کردیم ولی دش��من همین روش را
در پیش گرفت ،در این صورت وظیفه ما چیس��ت؟
هیچ کس حق ندارد س��لیقه خ��ود را مبانی انقالب و
س��لیقه غیر خودش را باطل بداند .اگر این نوع روش
ادامه پیدا کند ،به حرف مقام معظم رهبری می رسیم که
می گویند مبنای ما ج��ذب حداکثری و دفع حداقلی
است .این رفتار اس��ت که اعتدال ایجاد می کند؛ من
معتقدم که این حرکت یک موضع عملی است و اگر
نیروهای انقالب این روش را در پیش بگیرند ،به این
امر دست پیدا می کنند.
ع��ده ای از طرفداران اق��ای احمدی نژاد معتقد
به حذف کامل اقای هاش��می رفس��نجانی هستند و
در مقابل نیز اطرافی��ان اقای هاش��می جز به حذف
اقای احمدی نژاد رضایت نمی دهن��د؛ اما ما این نوع
فکر را قبول نداریم و اعتقاد ما بر این است که بایستی
ی احمدی نژاد و اقای هاشمی را زیر چتر انقالب و
اقا
پشت سر مقام معظم رهبری حفظ کنیم.
ما هر چقدر بتوانیم دامنه دش��منی ها را کاهش
بدهیم ،در مجموع به نفع انقالب است و من با توجه
به س��ابقه ای که در قوه مجری��ه دارم ،تصور می کنم
ک��ه بهترین رفت��ار همین اس��ت .گاه��ی اختالفات
به نزاع تبدیل می ش��ود ک��ه نتیج��ه ان جلوگیری از
پیشرفت کشور و امور اس��ت .نیروهای انقالب باید
همتشان را صرف س��ازندگی ،س��اختن و پیشرفت
انق�لاب و فرهن��گ کنن��د .اما انچ��ه می بینی��م این
اس��ت که نیروهای انق�لاب انرژی خ��ود را صرف
خنثی ک��ردن یکدیگر می کنن��د .ح��زب موتلفه نیز
پایبند به روش��ی اس��ت که گفتم .چراکه معتقدیم با
اعتقاد بر اینک��ه یک نیرویی در اختی��ار انقالب قرار
بگیرد از برخ��ی اش��تباهات او می توانیم صرف نظر
کنیم .ببینی��د! من باز قصد دارم صریح ت��ر مثال بزنم؛
اقای هاش��می در خطبه های نماز جمع��ه 26تیر88
مطالبی را گفتند که ما به عنوان حزب موتلفه با اکثریت
مطالب ایشان در ان خطبه مخالف بودیم و حتی این
موضع خود را در یک نامه خصوصی به ایشان گفتیم.
در عین حال در زمانی دیگر اقای احمدی نژاد نیز در
ماجرای عزل وزیر اطالعات 11روز به خانه رفتند که
ما به این رفتار هم انتقاد داشتیم.
اگر از من بپرس��ند ک��ه رفتارمان با ای��ن دو نفر
محمدنبی حبیبی هنگامی که می خواهد
به ریشه های اختالف در شورای هماهنگی
نیروهای انقالب که نتوانست به عنوان مدلی
موفق در انتخابات ریاست جمهوری نهم ایفای
نقش کند بپردازد ،به این نکته اشاره دارد که
اکثر افراد و کاندیداهای انتخاب شده با اقای
ناطق نوری هماهنگی نداشتند و به همین دلیل
هدایت روند وحدت از اختیار اقای ناطق نوری
خارج شد .او اکنون در مورد کمیته 15نفره
اصولگرایان نیز بر این عقیده تاکید دارد که
همه باید محوریت جامعتین را بپذیرند
37
سیاست
باید چگونه باش��د ،می گویم که م��ا اعتقادمان بر این
اس��ت که باید این دو نف��ر را حفظ کنی��م .البته این
سیاست را نه طرفداران متعصب اقای هاشمی قبول
دارند و نه طرفداران متعص��ب اقای احمدی نژاد؛ اما
استدالل ما این است .حزب موتلفه و شخصیت های
انقالب این گونه فکر نمی کنند که ه��ر وقت دو نفر
دعوای ش��ان می ش��ود ،باید حتما طرف ی��ک نفر را
گرفت البته این را هم می دانیم که انتظار طرفین دعوا
وقتی که نزاع می کنند – این است که حتما پشت سریکی از انها قرار بگیریم .هنگامی که بحث انقالب و
ضد انقالب مطرح است اگر ذره ای برای پشتیبانی از
انقالب تردید کنیم ،مشخص می ش��ود که نفاق بروز
یافته اس��ت .نیروهای انقالب ولو اینک��ه خطاهای
بزرگی مرتکب ش��وند و نزاع های خ��ود را افزایش
دهند ،بهتر است که س��عی کنند دامنه دعوا را کاهش
دهند.
در ماج��رای حوادث پ��س از انتخابات هنوز
خیلی نقاط قابل بررس��ی وجود دارد .شما در
مورد رفتار اقایان موسوی و کروبی و نیز رفتار
نظام با انها چه نظری دارید؟
lبع��د از انتخاب��ات دهم ریاس��ت جمهوری
رفتار زش��ت اقایان موس��وی و کروبی ب��رای همه
روش��ن اس��ت .برخی از م��ا حت��ی در ان دوران با
اقایان موس��وی و کروب��ی مالقات داش��تیم .در ان
زمان برخی از دوس��تان اصولگ��را می گفتند که اینها
می خواهن��د با موس��وی و کروبی متحد ش��وند .در
حالی که اختالفات ما با اقای موس��وی به 20س��ال
قبل بازمی گردد .ما ان موقع با هم متحد نش��دیم ،االن
می خواهیم با هم متحد شویم؟ اما دیدیم که در هفته
دوم بعد از انتخابات که اقای موسوی برای اعتراض
مردم را به خیابان ها دعوت ک��رد ،در همان 10روزه
بعد از انتخابات مقام معظم رهبری به اقای موس��وی
وقت مالقات می دهند .در نهایت هنگامی که دیدیم
مقام معظم رهبری اینگونه برخ��ورد کردند ،دیگر از
تهمت شنیدن نهراس��یدیم بنابراین ما هم به راه خود
ادامه دادیم .خود من و دوستان ما با اقایان موسوی و
کروبی صحبت کردیم اما همان موقع متهم به سازش
با موسوی و کروبی ش��دیم .بعد از س��ه تا چهار ماه
هنگامی که احس��اس کردیم نمی توانیم در خصوص
اقایان کروبی و موسوی به نتیجه برسیم نه تنها ارتباط
را قطع کردیم ،بلک��ه با صریح ترین الف��اظ علیه انها
موضع گیری کردیم .عده ای به ما می گویند که ما از اول
می دانستیم اثر ندارد بنابراین شما از اول اشتباه کردید.
من باید در جواب بگویم ایا شما علم غیب دارید؟ چه
کس��ی می تواند پیش بینی کند؟ مصلحت مملکت و
انقالب در این است که تمام تالش خود را در مخالفت
با دشمنان و افزایش دوس��تان انقالب به کار بگیریم،
الزمه این کار نیز حفظ تع��ادل در رفتارها و پرهیز از
افراط و تفریط است.
در شرایط حاضر ،ش��ما تاثیر گذاری ان گروه
در تصمیم��ات کالن را بیش��تر می دانی��د یا
خودتان را؟
lباید با صراحت گفت که ان نظری که ما به ان
معتقد هستیم حداقل به طور کامل رعایت نمی شود.
برخی افراد وج��ود دارندکه اصوال با رفتارش��ان به
تشدید اختالفات دامن می زنند .اگر ما زمانی حتی اثر
اعتدال را در حد صفر هم ببینیم ،باز از اعتدال دست
بر نخواهیم داشت .اما موضع رفتارهای معتدل ،یک
موضع دائمی است.
بسیار خب! از این بحث بگذریم .شما شیخوخیت
را در جریان اصولگرایی چگونه تعریف می کنید؟
مثلث شماره92
38
من یک توضیح کلی تری در این رابطه می دهم و
ان این است که اساسا تقسیم بندی نیروهای انقالب به
نسل اول ،دوم ،سوم و بعد از ان را تقسیم بندی ایجاد
تقابل بین این نسل ها و برای انقالب مضر می دانم .تنها
به لحاظ س��نی برخی در نسل اول انقالب ،بعضی در
نسل دوم و تعدادی هم نسل سوم هستند و همینطور
نس��ل های بعدی .س��والی که پیش می اید این است
که ای��ا بین نس��ل های انقالب تقاب��ل و تضاد وجود
دارد؟ بنده معتقدم که ای��ن کار یعنی ایجاد تضاد بین
نسل های انقالب توطئه است .اما ایا همه نسل ها یک
وظیفه مش��ترک بر عهده دارند؟ نظر من این است که
همه نس��ل ها در حفظ اصول انقالب مشترک هستند
اما هنگامی که مشکالت انقالب و موضوع پیشرفت
انقالب پیش می اید کارها باید تقسیم شود .نسل اول
انقالب وظایف خاصی بر عهده دارد ،نسل دوم ،سوم
و نس��ل های بعدی نیز هر یک وظایف��ی دارند .البته
همین نس��ل دوم فعلی انقالب روزی به لحاظ سنی
جایگزین نسل اول خواهد شد .بنابراین اگر ما اجازه
نزاع بین این نس��ل ها را به یکدیگر بدهیم ،ایجاد یک
دعوای خانمان برانداز میان نسل های انقالب است.
ضمن اینکه نس��ل اول انقالب یک وظیفه دیگر هم
دارد و ان جوانگرایی است .چرا که نسل اول انقالب
یک روزی از صحنه خارج خواهد شد و جوانگرایی
الزمه انقالب است .بنابراین معتقدم که به جای ایجاد
نزاع میان نس��ل های انق�لاب باید نوعی س��از و کار
اجرایی با هماهنگ��ی کامل میان این نس��ل ها ایجاد
کنیم .در این رابطه گروه هایی هستند که شیخوخیت
را رد می کنند ،یعنی نس��ل اول انقالب را رد می کنند.
به نظر م��ن انهایی که با ضرورت حضور نس��ل های
بعدی انقالب در وسط گود انقالب مخالفت می کنند
خواسته یا ناخواسته به ش��کلی عدم تداوم انقالب را
امضا می کنند.
بنابراین به جای تنازع باید تعادل برقرار کنیم و
به جای ناهماهنگی ،هماهنگ��ی ایجاد کنیم .به جای
تضاد بایس��تی روحیه همکاری و ارتباط صمیمانه را
رقم بزنیم .ش��یوخ انقالب احترامشان بجاست و این
احترام همیشه محفوظ است .ان دس��ته از نسل دوم
انقالب که امروز ش��یخوخیت را رد می کنند روزی
شیخوخیت نسل اول را پیدا خواهند کرد .اگر به چنین
امری دامن بزنند یعنی خودشان را حذف می کنند.
مس��اله ای که از نظر من حائز اهمیت است ،این
اس��ت که هر نس��لی از انقالب جای خ��ودش قرار
دارد .اگر بتوانیم جای نس��ل ها را درس��ت و علمی
امیدواری من این است
که دوستان در جبهه
پایداری ضمن اینکه حق
دارند مطالبات شان را در
مذاکرات یا در مکاتبات
اعالم کنند اما بهترین راه
پیش روی جبهه پایداری را
تمکین در مقابل جامعتین
می دانم .البته تاکنون
دلیلی بر عدم تمکین
نهایی جبهه پایداری در
دست نداریم .بنابراین
با خوش بینی تصورمان
بر این است تحقق پیدا
خواهد کرد
و کارشناس��انه تعیی��ن کنیم ،به جای ای��ن دعواهای
خانمان برانداز با استفاده از تمام نسل های انقالب یک
ضمانت برای انقالب فراهم خواهیم کرد.
گروهی از اصولگرایان ب��ا توجه به ورود جامعتین
و حضور اش��خاصی همچ��ون ای��ت اهلل یزدی و
ایت اهلل مهدوی کنی اعتقاد دارند که با توجه به این
که خاستگاه میان حزب ش��ما و جامعه روحانیت
مبارز ارتباط مناسبی وجود دارد ،ممکن است این
حضور منجر به حذف یا حداقل حضور کمرنگ تر
جریان های سیاس��ی جوان تر در میان اصولگرایان
شود و در نهایت راست سنتی حضوری پررنگ تر
در رقابت ه��ای سیاس��ی این��ده خواهد داش��ت.
ای��ا ای��ن حض��ور بر اس��اس اصل ش��یخوخیت
بوده است؟
lهنگامی که ما می گویی��م وفاداران به انقالب
فرزندان محراب و منبر و مسجد هستند ،اگر قرار باشد
بپرسیم که این محتوای مسجد و محراب را چه کسی
تعیین کرده ،قطعا به روحانیت می رسیم .من یک باور
قطعی دائمی تغییر ناپذیر از انقالب در ذهنم است و ان
این است که اگر ما خودمان را اصولگرا می دانیم الزمه
اصولگرایی تبعیت از روحانیت اس��ت ،چرا که بنده
اصولگرایی منهای روحانی��ت را اصولگرایی منهای
اصولگرایی می دانم .هنگامی ی��ک جریان فکری در
کش��ور مطرح ش��د و ان این بود که ما اسالم منهای
روحانیت داشته باشیم .همان موقع سوال اصلی ما این
بود که وقتی شما می خواهید یک قالیچه بخرید و هیچ
اطالعی از ان ندارید ایا با یک متخصص مش��ورت
نمی کنید؟ پاسخ این سوال روشن است .پس ما چگونه
در خصوص خط مش��ی های دینی که بسیار مهم تر از
مسائل روزمره است به غیر متخصص مراجعه کنیم؟
پیدا کردن تخصص در علوم دینی ی��ک راه باز برای
همه است و محدودیتی ندارد.
اما در عین حال در عل��وم دیگر روی تخصص
خود تعص��ب دارند .فراتر از ای��ن ،حتی متخصصان
علوم دینی را م��ردود می دانند .به نظ��ر من اصل این
موضوع توطئ��ه مخالفان اس�لام اس��ت .اگر وجود
فقه��ا ،مجتهدی��ن و متخصصین در علوم اس�لامی
را نادی��ده بگیری��م ،به تع��داد انس��ان هایی که روی
کره زمی��ن زندگی می کنند از مس��ائل دین��ی فهم و
برداش��ت وجود دارد .بنابراین غی��ر از اتحاد به هیچ
چی��ز نخواهیم رس��ید .اصوال محوری��ت روحانیت
یک��ی از عوامل موجده انقالب اس��ت .ح��اال اگر به
دنبال عوامل مبقیه می گردیم ،هم��ان عوامل موجده
به عنوان یک عامل مهم مبقیه اس��ت و تداوم انقالب
بدون روحانیت امضا کردن عدم تداوم انقالب است.
طبیعی است که در راس این هرم ،ولی فقیه قرار دارد
و ان گروهی از روحانیت ک��ه پایبند به موازین دینی
و انقالبی هستند ،باید همگی به ولی فقیه زمان التزام
داشته باشند.
پس با همه این تفاسیر ،جامعتین چه نقشی در ایجاد
وحدت میان اصولگرایان دارند؟
lاگر قرار بر این باشد که اصولگرایان وحدت
کنند یا وحدت خود را تقویت کنند باید بنا را بر این
بگذارند که میان خودشان تبادل نظر کنند و این گونه
است که وحدت مدنظر اصولگرایان محقق می شود.
اما اگر این تالش برای وحدت را زیر چتر روحانیت
انجام بدهند چون روحانیت حالت پدری و بزرگتری
دارد و این سلیقه ها زیر ان چتر خیلی زودتر به نتیجه
می رسد .هنگامی که صحبت از وحدت اصولگرایان
به میان می اید تنها منظور وحدت انتخاباتی نیست ،در
عین حال که وحدت انتخاباتی مس��اله مهمی است.
سیاست
مثلث شماره92
اما تعریف اساس��ی از وحدت ،وحدت برای پیشبرد
اهداف انقالب از جمله انتخابات است.
اگر بخواهیم جزیی تر صحبت کنیم ،باید عرض
کنم که در ح��ال حاضر محوری��ت جامعتین را برای
توس��عه و تامین وحدت میان اصولگرایان و مسائل
انتخاباتی منحصر به فرد می دان��م .یعنی اصال معتقد
نیس��تیم که ما چند محور داریم بلک��ه این محوریت
منحصر به فرد است .گروه ها و افرادی که راه دیگری
غیر از این محوریت را انتخ��اب می کنند از هم اکنون
اشتباه می کنند .ما با این محوریت می توانیم به وحدت
میان اصولگرایان امیدوار باشیم.
پس علت مخالفت دسته ای خاص از اصولگرایان
با محوریت جامعتین در وح��دت اصولگرایان را
چه می دانید؟
lان دس��ته از اصولگرای��ان ،اص��وال وج��ود
روحانیت را ض��روری نمی دانند .برخ��ی می گویند
هنگامی که ولی فقیه حکم صادر کرد مراجع نیز باید از
حکم او تبعیت کنند اما برخی به بهانه اینکه ولی فقیه
در راس نظام هس��تند و ما باید ولی فقیه را حفظ کنیم
معتقدند که دیگر نیازی به روحانیت نیست .اگر بسیار
خوش بینانه نگاه کنیم قطعا باید بگویم که معتقدم اینها
نظر س��وء دارند و اینکه اطراف کسانی که این توطئه
را طراحی می کنن��د ،اخرین هدفش��ان والیت فقیه
است .در سیره حضرت امام از یک سو و در تفکر مقام
معظم رهبری اصوال رهبری ب��دون روحانیت دیده
نمی ش��ود .من حتی اطالع دارم که زمانی در یکی از
استان ها در یک جلس��ه خدمت حضرت امام طرفین
دعوا داش��تند و یکی از افراد برای اینکه گروه مقابل
حضرت امام را مطرود نش��ان بدهد گفت که اینها از
گروه خویی هستند .من شنیدم که امام وقتی این جمله
مطرح شد ،از جلسه بلند می ش��وند و می روند .حتی
فرمودند در جلسه ای که به مرجع تقلید اینگونه توهین
شود ،من نشستن در ان جلسه را جایز نمی دانم؛ ایشان
ایت اهلل العظمی خویی هستند.
اخی��را نیز ک��ه مق��ام معظ��م رهب��ری 10روز
در قم مش��رف بودند مراج��ع عظام به دیدار ایش��ان
رفتند .بنابراین ای��ن رابطه در زم��ان حضرت امام و
رهبر معظم انقالب برقرار اس��ت .ح��اال که عده ای
می خواهند مراجع را نفی کنند اس��تداللی جاهالنه،
غافالنه و مغرضانه می کنند .انها می گویند که وظیفه
ما این اس��ت که از رهبری حمایت کنیم و کاری هم
به روحانیت و مراج��ع نداریم .این اس��تدالل از ان
اس��تدالل های نادرس��ت غیر منطقی و مضر به حال
انقالب اس��ت .می خواه��م بگویم اگر م��ا جامعتین
را برای محوری��ت اصولگرایان یک جای��گاه معتبر
بدانیم ،در ان صورت در وحدت اصولگرایان موفق
خواهیم بود.
اصولگرای��ان در انتخابات های گذش��ته مدل های
مختلفی را برای وحدت تجرب��ه کرده اند .از مدل
شورای هماهنگی و ائتالف ابادگران در انتخابات
ش��وراهای دوم و مجل��س هفت��م تا جبه��ه متحد
اصولگرایان در انتخابات مجلس هش��تم .چگونه
شد که اصولگرایان و جامعتین برای نیل به وحدت،
مدل 8+7را طراحی کردند؟
lدر دوره های قبل از جمله انتخابات مجلس
هفتم ،هشتم و همچنین در انتخابات مجلس نهم که
پیش رو داریم ،اصولگرایان مسائلی را مدنظر داشتند؛
اول اینکه وحدت اصولگرایان ضرورت دائمی است
و ما این ضرورت را زیر چتر جامعتی��ن دنبال کنیم.
حاال به عنوان ی��ک موض��وع ،در انتخابات مجلس
نهم بهتر اس��ت که از این ضرورت دائمی به صورت
مقطعی نیز استفاده ش��ود و ان رفتن اصولگرایان زیر
چتر روحانیت برای رسیدن به وحدت و معرفی افراد
و ارائه فهرس��ت های واحد در انتخابات مجلس نهم
اس��ت .یکی از توصیه هایی که مقام معظم رهبری در
قم داش��تند این بود که جامعتین حضوری فعال تر از
گذشته داشته باشنداین دو تش��کل روحانی در باور
کلی شان به انقالب وحدت مشترک برقرار کردند تا
اقدامات مشترکی در مسائل مختلف انقالب از جمله
مساله انتخابات داشته باشند .به نظر ما اینها جلسات
بس��یار مبارکی بودند که جامعتین در س��ال گذشته
تشکیل دادند و این ضرورت را کامال احساس کرده
بودند.
درب��اره تالش ه��ای جامعتی��ن ب��رای وح��دت
اصولگرایان کمتر در رس��انه ها صحبت می ش��ود
و گاه��ی ش��اهد انتش��ار ش��ایعاتی خصوصا از
سوی رس��انه های اصالح طلب هس��تیم .جامعتین
چ��ه تالش های��ی ب��رای وح��دت اصولگرای��ان
انجام داده اند؟
lپس از س��فر مق��ام معظ��م رهبری ب��ه قم،
کمیت��ه مش��ترکی بی��ن جامعتی��ن تش��کیل ش��د و
ایت اهلل مهدوی کنی به عنوان دبیر کل جامعه روحانیت
مبارز و ایت اهلل یزدی به عنوان رئیس جامعه مدرسین
با دعوت از تعدادی از اصولگرایان جلسه ای را تشکیل
دادند و مبنای این جلسات چگونگی تقویت وحدت
بین اصولگرایان بود .به دنبال کارهایی که در انتخابات
مجلس هشتم انجام شد ،برای انجام یک کار انتخاباتی
کارس��از در انتخابات نهم به ان الگو باید توجه کرد.
الگوی قبلی 5+6بود و اکنون 8+7تش��کیل شد .من
این دو الگو را به هم نزدیک می بین��م و در واقع باید
گفت که یک اتفاقی افتاد به امی��د اینکه اصولگرایان
در انتخابات مجلس نهم در سراس��ر کش��ور به فرد
و فهرس��ت های واحد دس��ت پیدا بکنند و بتوانند با
وحدت از شکس��ته ش��دن ارا جلوگیری کنند .ما در
حزب موتلفه اس�لامی نیز این سه ش��عار را به عنوان
سیاس��ت اصلی خود دنبال می کنیم؛ یکی اینکه زیر
چتر جامعتین باشیم .دوم اینکه زیر این چتر به طرف
وحدت حرک��ت کنیم و در نهایت ب��ا این وحدت به
سمت فرد و فهرست های واحد در حوزه های انتخابیه
مختلف در انتخابات مجلس نهم پیش برویم.
ش��ما به عنوان دبیرکل یکی از اح��زاب تاثیرگذار
اصولگرا ،چقدر این کمیته را در دستیابی به اهداف
اصولگرایی و پیروزی در انتخابات موثر می دانید و
تا چه حدی به موفقیت ان امیدوارید؟
lتکرار می کنم که م��ن محوریت جامعتین را
منحصر به ف��رد می دانم؛ یعنی ما چن��د راه نداریم که
یکی از انها محوریت جامعتین باشد بلکه محوریت
جامعتین تش��کیل همین کمیته اس��ت .م��ن معتقدم
اصولگرایان اگر ب��ه تصمیمات جامعتین و این کمیته
پایبند باشند با عنایات الهی پیروزی شان در انتخابات
مجلس نهم قطعی است.
در خصوص جبه��ه پایداری نیز نظ��رات متفاوتی
مطرح می شود .برخی معتقدند که این تشکل ممکن
است نقش 8+7را نپذیرد .شما چه تصوری از رابطه
جبهه پایداری با این ائتالف دارید؟
lس��ردمداران جبهه پایداری از همان ابتدا در
اظهارات رسانه ای ش��ان اعالم کردند ک��ه ما پایبند به
محوریت جامعتین هستیم .البته مطالباتی نیز داشتند و
درخواستشان این بود که به این مطالبات توجه شود.
جلساتی نیز در همین رابطه هم با ایت اهلل مهدوی کنی
و هم با برخی از اعضای کمیت��ه 8+7برگزار کردند.
به نظر م��ن تا اینجا مش��کلی در کار وج��ود ندارد و
اگر جبهه پایداری با محوری��ت جامعتین و در قالب
کمیته 8+7وارد انتخابات شود همچنان این مذاکرات
به طور طبیعی انجام خواهد ش��د .امیدواری من این
است که دوس��تان در جبهه پایداری ضمن اینکه حق
دارند مطالبات ش��ان را در مذاکرات ی��ا در مکاتبات
اعالم کنند اما بهترین راه پیش روی جبهه پایداری را
تمکین در مقابل جامعتین می دانم .البته تاکنون دلیلی
بر عدم تمکین نهایی جبهه پایداری در دست نداریم.
بنابراین با خوش بینی تصورمان بر اس��ت تحقق پیدا
خواهد کرد.
ایت اهلل مهدوی کنی در سخنان خود اعالم کرده اند
که زم��ان چانه زنی تمام ش��ده و اعض��ای جبهه
پایداری باید دو نفر را به کمیته 8+7معرفی کنند.
ایا این احتمال وج��ود دارد که در ادامه راه ،کمیته
8+7به جایی برس��د که ش��رایط جبهه پایداری را
بپذیرد؟
lبنای بزرگان جریان اصولگرایی بر این است
که اصولگرایان با هر س��لیقه ای زیر چت��ر جامعتین
باش��ند .من اطمینان دارم که انها ه��م این روند را در
پیش خواهند گرف��ت .اما در عین ح��ال معتقدم که
مصلح��ت دی��ن و اصولگرایان در این اس��ت که در
برابر جامعتی��ن تمکین کنند .برادرانه از دوس��تانمان
در جبهه پای��داری می خواهم که اص��وال جز به این
محوریت به مساله دیگری نیندیشند اگرچه اظهارات
انها عالمت این اس��ت که چنی��ن محوریتی را قبول
دارند .هر گونه بحث و اظهارنظ��ری که این وحدت
میان اصولگرای��ان را برهم بزند طبیعا مضر اس��ت؛
ولو اینک��ه اصولگرایان در برخ��ی از موضع گیری ها
اشتباه هم بکنند .من معتقدم به جای افشاگری نسبت
به این اش��تباه بهتر اس��ت گروه ها و افراد را ترغیب
کنیم تا وح��دت را در پیش بگیرند .بر این اس��اس
وابستگان به جریان فتنه و حتی کسانی که در برابر این
جریان ها سکوت کنند در این ترکیب جایی نخواهند
داشت.
ه��ر دس��ته ای از اصولگرای��ان که ب��ا تعصب
گروه گرایان��ه بخواهند در این ترکیب باش��ند ،جایی
در این ترکیب نخواهند داش��ت .از سوی دیگر نیز با
قاطعیتی که در ایت اهلل مهدوی کنی ،ایت اهلل یزدی و
جامعتین سراغ دارم چیزی به انها تحمیل نخواهد شد،
اما پذیرش هر درخواست و مطالبه ای نباید به عنوان
تحمیل تلقی شود .ممکن اس��ت درخواستی منطقی
باشد که می توان ان را پذیرفت.
یعن��ی فک��ر نمی کنید ک��ه ممکن اس��ت پذیرش
مطالبات جبهه پایداری باعث ش��ود تا گروه های
دیگر اصولگرا نیز شرایط جدیدی مطرح کنند.
lدر حال حاضر حزب موتلفه در کمیته 8+7
هیچ نماینده ای ندارد؛ اقای عس��گراوالدی نیز که در
این کمیته حض��ور دارند ،منتخب جامعتین هس��تند
و به عنوان شخص اقای عس��گراوالدی به عضویت
این کمیته درامده اند نه به عنوان عضو حزب موتلفه
و دبی��رکل جبهه پیروان خط ام��ام و رهبری .ترکیب
هفت نفره ای ک��ه جامعتین انتخ��اب کرده اند ،فارغ
از جناح بندی های سیاس��ی اس��ت .ح��اال می توانیم
بگوییم که چون با تشکیالت وسیع و سابقه 50ساله
به موتلفه سهمی داده نشد ،پس ما اعتراض داریم .ما
بنا را بر تمکین در برابر جامعتین گذاش��تیم و هرگز
س��هم خواهی حزب��ی نخواهیم داش��ت .تصمیمات
نهایی را می پذیریم و همه نیروهایمان را در خدمت
جامعتی��ن و کمیته 8+7ق��رار خواهی��م داد .چراکه
معتقدیم قطعا مصلحت جریان اصولگرایی بر مصالح
حزب موتلفه ارجحیت داردg .
39
ایت اهلل مهدوی کنی
در جدیدترین اظهارات
خود گفته است کمیته 15
نفره اصولگرایان هیچگونه
شرط و شروطی را از
سوی گروه های اصولگرا
نمی پذیرد.این سخنان
دبیرکل جامعه روحانیت
مبارز و اکنش های متفاوتی
را در میان اصولگرایان در
پی داشته است
بررسی اخرین تحوالت فعالیت های انتخاباتی اصولگرایان
سیاست
ماجرای شروط چندگانه
2
مثلث شماره92
«شروط جبهه پایداری را نمی پذیریم ».این جمله
صریح ایت اهلل مهدوی کنی بدون ش��ک پایانی بود بر
چند هفته شایعات و اخبار ضدو نقیض در مورد تغییر
ترکیب کمیته 15نفره اصولگرایان.
انچنان که اف��راد نزدیک به جبه��ه پایداری نقل
می کنند حذف نمایندگان علی الریجانی و محمد باقر
قالیب��اف و نیز تغیی��ر ترکیب 15نفره با اضافه ش��دن
اعضای این جبهه از خواسته های اصلی و شروط جبهه
پایداری بوده است.
چند جلسه مذاکره و نیز نامه جبهه پایداری گویا
همگی بی نتیجه ب��وده و ایت اهلل مهدوی کنی همچنان
تاکید می کند که هیچ تغییری در ساختار کمیته 15نفره
صورت نخواهد گرفت.
دبیر کل جامعه روحانیت مبارز در حاشیه مراسم
افتتاح سال جدید تحصیلی مدرس��ه علمیه مروی و
مدارس تابعه که عصر چهارشنبه گذشته برگزار شد،
در جمع خبرنگاران در خصوص گفت وگوها با جبهه
پایداری چنین گفت« :ما اهل شرط و شروط نیستیم».
ایت اهلل محمدرضا مهدوی کنی در پاسخ به این
سوال که «شنیده شده است اقای روح اهلل حسینیان به
کمیته هفت نفره پیوس��ته اند ،ایا شما این خبر را تایید
می کنید؟» ،تصریح کرده است« :هنوز معلوم نیست».
وی همچنین در پاسخ به سوال دیگری در رابطه
با روند فعالیت گروه 8+7و حضور نمایندگان جبهه
پایداری در گروه هشت نفره نیز گفته است« :ان اقایان
باالخره تش��ریف می اورند .بنا بود دو نف��ر از اقایان
تشریف بیاورند تا هشت نفر بش��وند .انشااهلل می ایند
ولی تا حاال نیامده اند ».رئیس مجلس خبرگان در پاسخ
به این س��وال که «بحث هایی در رابطه با سهم خواهی
مطرح بوده است .نظر ش��ما در این زمینه چیست؟»،
خاطرنشان کرد« :سهم خواهی مطرح نیست .به هر حال
40
اقایان هر کدام نظراتی دارند که باید ارام ارام حل شود
و سهم خواهی مطرح نیست ».مهدوی کنی همچنین
در پاسخ به این س��وال که «گفت وگوهایتان با جبهه
پایداری به کجا رسید با توجه به اینکه شروطی در این
زمینه مطرح شده بود؟» ،تاکید کرد« :ما شروط را قبول
نمی کنیم .ما اهل شرط و شروط نیستیم».
واکنش جبهه متحد
این س��خنان ایت اهلل مهدوی کنی جدا از اینکه
اخبار و ش��ایعات اضافه ش��دن دو عضو دیگر جبهه
پای��داری به کمیته هش��ت نف��ره و نیز اضافه ش��دن
روح اهلل حسینیان به کمیته هفت نفره را تایید نمی کرد.
البته واکنش هایی هم در محافل سیاسی و رسانه ای در
پی داش��ت .یک عضو جبهه پایداری انقالب اسالمی
نسبت به س��خنان اخیر ایت اهلل مهدوی کنی که گفته
بود شروط جبهه پایداری را نمی پذیریم ،واکنش نشان
داد و گفت« :جبهه پایداری پیش��نهادات خود را ارائه
کرده است ،حال اینکه بزرگان بپذیرند یا نپذیرند قطعا
در مورد مسئولیت بعدی اش و نتایج و پیامدهایی که
خواهد داشت ،خودشان پاسخگو خواهند بود».
س��تار هدایتخ��واه ،نماین��ده مجلس ش��ورای
اس�لامی و از اعضای جبهه پایداری در مورد سخنان
ایت اهلل مهدوی کنی مبنی بر نپذیرفتن ش��روط جبهه
پایداری ،اظهارداشت« :پیشنهاد جبهه پایداری به نفع
جریان اصولگراست .دلیل اینکه جبهه پایداری چنین
پیشنهادی را داده ،این اس��ت که اوال حضور نماینده
اشخاص در جبهه متحد اصولگرایی هیچ توجیه منطقی
ندارد ،چون اگر بگوییم رئیس مجلس اس��ت ،رئیس
دولت و رئیس قوه قضائیه هم باید نماینده ای داش��ته
باشند و اگر بگوییم ایشان دارای پایگاه اجتماعی است
کس��انی دیگری هم هس��تند که پایگاه اجتماعی شان
از این فرد قوی تر اس��ت و همین طور اینکه شهردار
یک شهر بیاید نماینده داش��ته باشد و برای کل کشور
تصمیم گیری کند از لحاظ اف��کار عمومی قابل قبول
نیست .جریان اصولگرا هم باید به گونه ای حرکت کند
که افکار عمومی را قانع کند».
او که البته سخنانش دقیقا مش��ابه سایر اعضای
این جبهه اس��ت در ادامه تصریح می کند« :یکی دیگر
از دالیل اصرار جبهه پایداری بر کنار گذاش��ته شدن
نمایندگان اقایان الریجان��ی و قالیباف از جبهه متحد
اصولگرایی این است که اینها پایگاه اجتماعی ندارند،
چرا که در حال حاضر قشر عظیمی از نیروهای والیی
اصولگرا و به تعبیر مقام معظم رهبری این رویش های
جدید اصولگرا و والیی نس��بت به حضور این افراد
در جبهه متحد اصولگرایی ایراد و اشکال دارند .این
جوانان حزب اللهی و والیی اصولگرا ،خیلی از کسانی
را که در حال حاضر در کمیته 8+7تصمیم گیر هستند،
به جز جامعتین و انهایی که مرضی الطرفین هستند و
فقط داوری می کنند را نماینده خودش��ان نمی دانند و
به همین جهت اس��ت که جبهه پای��داری برای اینکه
جریان اصولگرا بتواند پایگاه عظیم تری در میان مردم و
به ویژه جوانان کسب کند و ارای باالتری داشته باشد
این پیشنهادات را داده است».
قاس��م روانبخش ،عضو دیگر جبهه پایداری نیز
در خصوص سخنان اخیر ایت اهلل مهدوی کنی ،مبنی
بر اینکه ش��روط جبهه پایداری را نمی پذیریم ،گفت:
«جبهه پایداری همچنان در حال مذاکره با گروه 8+7
در مورد شروط مذکور اس��ت .ما فعال به مذاکراتمان
در خصوص ش��روط جبهه پایداری و تصمیماتی که
از سوی گروه 8+7اعالم شده است ،ادامه می دهیم».
وی افزوده است« :نتیجه مذاکرات به زودی اعالم
خواهد شد و امید واریم ابهامات در این رابطه برطرف
انتقاد از مواضع جبهه پایداری
به هرروی اظهارات اعض��ای جبهه پایداری در
پاسخ به سخنان ایت اهلل مهدوی کنی و تاکید بر مواضع
و خواسته های پیشین موجب شده تا رسانه ها و افراد
نزدیک به کمیته 15نفره واکنش نشان دهند.
احمد سالک ،سخنگوی جامعه روحانیت مبارز
با اش��اره به س��خنان اخیر اعضای جبهه پایداری به
ایت اهلل مهدوی کنی خاطرنشان کرده است« :ایت اهلل
مهدوی کن��ی و ای��ت اهلل ی��زدی دو ت��ن از رجال و
شخصیت های س��ابقه دار در انقالب اسالمی هستند
که طی س��ی و دو س��ال گذش��ته و حتی قبل از ان به
خوبی امتحان دادند .این امتحان موجب خش��نودی
و اطمینان خاطر حضرت امام خمینی (ره) ،رهبری و
در حالیکه رسما اعالم
شده ،شرایط جبهه پایداری
از سوی کمیته 15نفره
رد شده است ،روانبخش
همچنان می گوید که
مذاکرات با 8 +7ادامه دارد
و امیدوار است که ابهامات در
زمینه برطرف شود
مثلث شماره92
شود ».گفتنی است ،ایت اهلل مهدوی کنی هفته گذشته
اعالم کرد با شروط جبهه پایداری مخالف است ،این
در حالی اس��ت که جبهه پایداری این شروط را برای
رسیدن به وحدت با س��ایر گروه های اصولگرا اعالم
کرده بود .البته برخی دیگر از اعضای جبهه پایداری نیز
رویه ای دیگر برگزیده اند .محمد جواد ابطحی ،عضو
فراکسیون اصولگرایان مجلس می گوید« :برنامه فعلی
جبهه پایداری در برابر هجمه ها سکوت است».
محمد جواد ابطحی ،نماینده مردم خمینی ش��هر
گفت« :اعتماد عموم��ی به جبهه پای��داری به حدی
اس��ت که این جبهه در صورت ارائه یک لیست جدا
نیز به موفقیت برس��د ولیکن این اقدام از سوی جبهه
پایداری انجام نخواهد شد ».وی با بیان اینکه حضور
حجت االسالم حسینیان در گروه هفت نفره کمیته 8+7
مطالبه حداقلی جبهه پایداری بود ،تصریح کرد« :جبهه
پایداری برای اصالح ترکیب 8+7تمام تالش خود را
خواهد کرد».
جدایی جبهه پایداری از کمیته 15نفره
ایا جبهه پای��داری از س��اختار و مکانیزم کمیته
15نفره ج��دا خواهد ش��د و اقدام به ارائه فهرس��ت
جداگانه خواهد کرد؟
بی تردید این مهمترین س��والی اس��ت که اکنون
در ذهن رصد گران مس��ائل سیاس��ی مطرح اس��ت.
س��والی که پاس��خ ان می تواند در پیش بینی شرایط و
فضای سیاس��ی در اس��تانه انتخابات مجلس بس��یار
موثر باش��د .س��خنگوی جامعه روحانی��ت مبارز در
این مورد می گوید« :کمیته 8+7هم��واره بر وحدت
و همدلی اصولگرای��ان تاکید دارد و ش��ایعه جدایی
جبهه پایداری از کمیت��ه وحدت اصولگرایان صحت
ندارد .تاکنون روندی که برای وحدت در پیش گرفته
ش��ده روندی مثبت و قابل قبول اس��ت چرا که کمیته
وحدت اصولگرایان براساس معیارها و شاخصه های
اصولگرایی شکل گرفته است».
در این می��ان علی اکبر والیت��ی از اعضای کمیته
داوری یعنی هم��ان کمیته هفت نفره ب��ه خبرنگاران
رس��انه ها گفته اس��ت که در این��ده نه چن��دان دور
نماین��دگان جبه��ه پایداری در جلس��ات ش��ورای
مرکزی کمیته وحدت اصولگرایان ش��رکت می کنند.
او البته تاکید کرده اس��ت که اعض��ای جبهه پایداری
همگرایی میان اصولگرایان و تش��کیل کمیته وحدت
اصولگرایان را قبول دارند و به تصمیمات این کمیته
احترام می گذارند .در همین ح��ال و در تحولی دیگر
حداد عادل ،عضو کمیته داوری و نظارت جبهه متحد
با بیان اینکه جبهه پایداری نیز به سازوکار جبهه متحد
اصولگرایان پایبن��د خواهد ماند تاکید کرده اس��ت:
«امیدوارم همه جریان های اصولگرا به این س��ازوکار
پایبند باش��ند تا از رهگ��ذر اقدامات انان اس��یبی به
گفتمان انقالب اسالمی وارد نشودg ».
حداد عادل می گوید
جبهه پایداری به سازوکار
کمیته 15نفره پایبند خواهد
ماند و تاکید کرده است که
اصولگرایان دیگر نیز به این
چارچوب پایبند باشند تا
اسیبی به گفتمان انقالب وارد
نشود
سیاست
مقبولیت در جامعه و محبوبیت از ناحیه همه مسئولین
جمهوری اسالمی ایران شده است».
س��الک که با روزنام��ه تهران ام��روز گفت وگو
می کرد ،با اشاره به سوابق دبیران کل جامعتین گفت:
«این بزرگان شخصیت هایی نیس��تند که امروز و فردا
س��ر کار امده باش��د .در جریان وحدت اصولگرایان
به واقع ایت اهلل مهدوی کنی ایثار و از خودگذش��تگی
کرده و برای تحقق یک امر بسیار مهم و اساسی وارد
میدان شدند ».س��خنگوی جامعه روحانیت مبارز به
تالش دشمنان برای ایجاد ش��کاف بین امت اسالمی
اشاره و تصریح کرد« :تمام تالش استکبار این است تا
وحدت امت اسالمی با خدش��ه روبه رو شود .دشمن
۳۲سال برای این مس��اله توطئه کرده و نقشه کشیده،
جریانات مختلف سیاس��ی داخل را ب��ه کار گرفته تا
بتواند بین ملت انشقاق ایجاد کند ».سالک افزود« :اگر
ایت اهلل مهدوی کنی به می��دان امدند به خاطر این بود
که توطئه های دش��من گس��ترده و پیچیده و مقابله با
این توطئه ها سنگین است .البته خود ایشان نیز تاکید
کرده اند تا اخر خط ایستاده اند و مغلوب این حرکات و
گفتار ها نخواهند شد .نکته دیگر اهمیت وحدت است.
وحدت مهم ترین مساله یک امت است .وحدت ملت
ایران رمز موفقیت و پیروزی س��ی و دو سال گذشته
اس��ت ».وی افزود« :وحدت مس��اله کوچکی نیست
که اقایان بخواهند بهانه ه��ای مختلف را مطرح کرده
و وحدت را از بی��ن ببرند .تالش جبه��ه ای که ایات
مهدوی کنی و یزدی در ان قرار گرفته اند در وهله اول
حفظ درون تشکیالتی امت به ویژه اصولگرایان است
و در وهله دوم این حضورشان برای حفظ سنگر مقابل
دشمنان اسالم است».
احمد سالک سخنگوی
جامعه روحانیت شایعه
جدایی جبهه پایداری از
کمیته 15نفره را تکذیب
می کند و می گوید روندی که
برای وحدت اصولگرایان در
پیش گرفته شده مثبت و
قابل قبول است
41
رسیدن به فهرست واحد پیچیده نیست
گفت و گوی مثلث با کاظم جاللی
امید کرمانی ها
3
کمیته 8+7این روزها به صورت منظم جلسات داخلی خود را برگزار می کند تا به مرحله تعیین مصادیق
انتخاباتی برسد .در این میان اما هنوز بخشی از اصولگرایان که مهمترین انها جبهه پایداری است سازو کار
این کمیته را نپذیرفته و در حال مذاکره با اعضای تصمیم گیر کمیته 15نفره هستند .با کاظم جاللی که از او
به عنوان نماینده علی الریجانی در این کمیته یاد می شود به گفت وگو نشستیم.
سیاست
اقای جاللی! به نظر می رس��د پس از سخنان
اخیر ای��ت اهلل مهدوی کنی فض��ای جدیدی
در فعالیت ه��ای انتخاباتی اصولگرایان حاکم
شده است .شما این مساله را چگونه ارزیابی
می کنید؟
lاص��ل وح��دت اصولگرایی این اس��ت که
اصولگرایان بتوانند بر اساس یک سازوکار به وحدت
برس��ند .بزرگان اصولگرای��ی و محوره��ای اصلی
اصولگرایی که عبارت از جامعتین هستند به سازوکار
فعلی رسیده اند و به نظر می رسد این
س��ازوکار بتواند وح��دت را محقق
کن��د ،ان ه��م زمانی که ش��خصیت
ارزشمندی مثل ایت اهلل مهدوی کنی
وارد عرصه می شوند و دارای سوابق
روش��ن ،ریاس��ت مجلس خبرگان،
امین ام��ام (ره) و مقام معظم رهبری
هستند .باید شکرگزار حضور ایشان
در محوری��ت جری��ان اصولگ��را
بود .اق��ای الریجان��ی در این ماجرا
س��هم خواهی نکرد و به دنبال داشتن
نماینده نبود بلکه تمام تالش ایشان
وح��دت اصولگرایی ب��ا محوریت
جامعتین بوده و هست ،اینکه برخی
حم�لات علی��ه دکت��ر الریجانی و
دکتر قالیباف انج��ام داده و می دهند،
به نظر می رس��د ح��رکات صحیحی
نیست ،زیرا این دو دنبال سهم خواهی
نیس��تند و بارها تاکید کرده اند که هر
سازوکاری که جامعتین با محوریت
ایت اهلل مهدوی کنی ب��ه جمع بندی
برسد از نظر انها پذیرفته شده است.
نباید فضا را به سمت سهم خواهی ها
پیش برد .همه دوس��تانی که دلسوز
جریان اصولگرایی و والیی کش��ور
هس��تند باید در کنار هم قرار گیرند.
اساس��ا نگاه حذفی مناسب نیست و
نگاه تخریبی هم ج��واب نمی دهد.
اینکه اخیرا شخصیت های ارزشمند
را تخریب کرده اند حرکت اخالقی
نیست ،البته این حرکات تازگی ندارد
و از مدت ها پیش ش��روع ش��ده اما
معتقدم بای��د از هم��ه ظرفیت های
اصولگرایی استفاده شود.
برخ��ی کارشناس��ان می گوین��د بعید اس��ت
اصولگرای��ان در انتخاب��ات مجل��س نهم به
فهرس��ت واحد برس��ند ،این دیدگاه چقدر به
مثلث شماره92
42
واقعیت نزدیک است؟
lقاطبه اصولگرایی به مکانی��زم وحدت 8+7
رس��ید و تاکنون این س��ازوکار جلس��ات خود را به
صورت مس��تمر و منظ��م برگزار کرده ،البته بخش��ی
از اعضای ان هنوز در نشس��ت ها حض��ور نمی یابند
که امیدواریم انها نی��ز هرچه زودتر ب��ه جبهه متحد
اصولگرایان بپیوندند اما مسیر ،مسیر وحدت است.
ایت اهلل مهدوی کنی اعالم کردند که ش��روط جبهه
پایداری مبنی بر اضافه شدن یک نفر از انها به کمیته
هفت نفره و دو نفر دیگر به گروه هشت نفره و حذف
نمایندگان قالیباف و الریجانی را نمی پذیرند .فکر
می کنید با این وج��ود انها با مکانی��زم 8+7همراه
شوند؟
lماهی��ت کار با ای��ت اهلل مهدوی کنی ،جامعه
روحانیت مبارز تهران و جامعه مدرسین حوزه علمیه
قم است و فکر می کنم همه باید به سازوکار برامده از
منشور منتشر شده از سوی جامعتین تن بدهند.
از شواهد و قرائن پیداست که جبهه پایداری
به نوعی می خواهد جلوی جامعتین بایس��تد.
ارزیابی شما چیست؟
lامیدوارم همه گروه های اصولگرا به س��مت
وحدت ،یکدلی و سازوکار 8+7بروند .بر همین اساس
انتظار ان است که جبهه پایداری نیز به جمع برادران
اصولگرای خود بپیوندد.
از انجاک��ه ش��روط جبهه پایداری از س��وی
ایت اهلل مهدوی کنی پذیرفته نشد ،چه راهکار
دیگ��ری ب��رای حفظ ای��ن گ��روه در جریان
اصولگرا وجود دارد؟
lم��ن فکر می کن��م باالخ��ره فرص��ت برای
وحدت باقی اس��ت و امی��دوارم با دلس��وزی که در
همه دوستان انقالب و دلس��وزان نظام و کشور دارد
این مسیر بتواند به سمت وحدت پیش رود .اگر همه
گروه های اصولگرا منش��ور اصولگرایی و محوریت
ایت اهلل یزدی و ای��ت اهلل مهدوی کن��ی را پذیرفتند،
طبعا نباید روی ش��روط خ��ود پافش��اری کنند .انها
می توانن��د مطالبات ش��ان را مطرح کنن��د و تا جایی
که ام��کان دارد برای تحق��ق ان خواس��ته ها رایزنی
نمایند ،اما نباید روی انها پافش��اری
کنند چون ش��اید برخ��ی مطالبات
پذیرفته نش��ود که به واسطه ان ،این
دلی��ل نمی ش��ود ع��ده ای درصدد
برهم زدن بازی برایند و به س��مت
وحدت پیش نروند.
ش��روط جبه��ه پای��داری حاصل
س��هم خواهی اس��ت؟ ش��ما چ��ه
برداش��تی از ش��روط ای��ن جریان
دارید؟
lبخشی از شروط انها حذفی
اس��ت که حرف درس��تی به حساب
نمی اید .اینکه الریجان��ی و قالیباف
در جبهه متحد اصولگرایان نباش��ند
به این معناست که از ظرفیت قالیباف
و الریجانی استفاده نشود در حالیکه
وجود ای��ن دو در جری��ان وحدت
اصولگرایان به معن��ی بهره گیری از
ظرفیت انها ست یا انکه کرسی هایی
ب��ه 8+7اضاف��ه ش��ود می تواند به
وحدت تا حدودی اس��یب برساند.
به نظ��ر م��ن ای��ن دوس��تان وقتی
مطالبات ش��ان را مطرح کردند دیگر
بای��د در چارچوب س��ازوکار 8+7
خواست هایشان را پیگیری کنند.
نکته ان اس��ت که مطهری و برخی
دیگر از چهره های مطرح اصولگرا
معتقدند جبه��ه پای��داری به دنبال
ش��کاف فک��ری و اعتق��ادی میان
جریان اصولگرایی اس��ت ،ایا این
برداشت صحت دارد؟
lنیاز نیست من دیدگاه خودم
را در ای��ن زمین��ه بگوی��م ،از دیگر
دوستان این سوال را بپرسید .نظر من در جهت ایجاد
وحدت میان اصولگرایان است از این رو انها را توصیه
به اتحاد با سایر گروه ها می کنم.
اگر جبهه پایداری به مکانیزم 8+7نپیوندد چه
اسیب هایی را متوجه خود و جریان اصولگرا
می کند؟
lبه نظر من پیوس��تن انها به سازوکار وحدت،
جبهه متحد اصولگرای��ان را تقویت می کند چون این
کار به نوعی باعث همدلی می��ان گروه های اصولگرا
می ش��ود اما نپیوس��تن ه��م وزن همه گروه ه��ا را به
خودشان در انتخابات نشان می دهد.
جدا ش��دن جبهه پایداری از مکانیزم وحدت
زمینه س��از جدایی دیگر گروه ه��ای اصولگرا
نمی ش��ود که اهداف انها از طریق پیوستن به
8+7تامین نشد؟
lاالن که قاطبه اصولگرایی در سازوکار وحدت
8+7جمع شدند و گردهم امدند.
از صحبت های ش��ما برمی اید که کرسی های
س��ازوکار وحدت نهایی شده و به هیچ عنوان
دیگر تعداد ان تغییر نمی کند ،درست است؟
lمن که صاحب کمیته 8+7نیستم ،صاحب ان
جامعتین و ایت اهلل مهدوی کنی و ایت اهلل یزدی هستند.
هر دو این بزرگواران در جلسه اول کمیته تاکید کردند
که سازوکار وحدت همین است و دیگر تغییر نمی کند.
توجه هر گ��روه به عِ��ده و ُعده خ��ود چقدر
می تواند به کسب وحدت کمک کند؟
ِع��ده و ُعده ه��ر جریان که مش��خص نیس��ت
چون ی��ک گ��روه می ای��د می گوید م��ن 60درصد
پایگاه اجتماعی دارم و دیگ��ری مدعی عقبه مردمی
70درصدی است .به نظر من همه اینها در قالب حرف
است چون کسی نظر سنجی براساس یک جامعه اماری
درست انجام نداده ،بنابراین نباید زیاد روی این مسائل
متوقف ماند ضمن انکه گرفتاری مردم نیز اینها نیست
و دغدغه چیزهای دیگری را دارند .اگر اصولگرایان
این طور حرف بزنند مردم دس��ت رد به سینه همه ما
خواهند زد.
پس در ش��رایطی که عِ��ده و ُعده ه��ر گروه
مش��خص نیس��ت چط��ور وح��دت حاصل
می شود؟
lس��ازوکار را جامعتین و بزرگان نشس��تند و
تدوین کردند ،حتما انها یکس��ری مبانی داش��تند .از
این رو مبانی انه��ا صرفا ِعده و ُعده ب��ه معنای دقیق
نبوده بلکه امدند جریانات و ادم هایی که عقبه دارند
را انجا دور هم جمع کردند ضم��ن انکه نمایندگان
شخصیت ها و گروه ها قرار نیس��ت در مکانیزم 8+7
تنها از منافع خود دفاع کنند .این یک سازوکار است.
به عبارت دیگر این گروه 15نف��ره مثل یک مجلس
عمل می کند .وقتی هر نماینده ای از یک حوزه انتخابیه
رای می اورد دیگر وقتی به مجلس می اید باید کالن
و ملی به پروس��ه قانونگذاری و نظارت بنگرد؛ انجا
نیز همه باید به اصل اصولگرایی ن��گاه کنند واال اگر
بخواهند ب��ه گروه گرایی یا ش��خصیت گرایی روی
بیژن نوباوه وطن /نماینده مردم تهران
مثلث شماره92
4
گفتمان سوم تیر مورد پسند عموم جامعه بود
و نیروهای حامی ان برای حضور فعال در انتخابات
مجلسنهمنیازبهساماندهیداشتندوهمینامرباعث
شکل گیری جبهه پایداری انقالب اسالمی شد .اگر
توجه شود تمام اعضای این جبهه ،اصولگرا هستند
و با منحرفین و مردودین در فتن��ه 88موضع دارند
و وحدت با انها را نمی پذیرد ،چراکه این مس��اله را
ی که
یک امر عقلی ،منطقی و والیی می دانند اما برخ
قصد تخریب دارند می گویند اعضای این جبهه جز
خودشان ،دیگران را اصولگرا نمی دانند که بخواهند با
انها وحدت کنند ،در حالیکه خطوط اصلی و مواضع
جبههپایداریهمانیاستکهدرجریاناصولگرامیان
سایر گروه ها نیز به چشم می خورد.اخیرا در محافل
خبری از رد ش��دن ش��روط جبهه پایداری از سوی
ایت اهلل مهدوی کنی مطالبی منتش��ر شد که حداقل
برای من تعجب اور بود ،زی��را اخرین خبری که از
ان مطلع شدم این بود که 8+7حضور اقای حسینیان
رادرکمیتههفتنفرهپذیرفتواالنمتعجبمکهگفته
می شود این موضوع صحت ندارد .در ثانی برخی از
فضای پیش امده برای جبهه پایداری استفاده می کنند
و تعابیری نظیر مسجد ضرار را برای ان به کار می برند
یااینگروهرابهجریانخاصبرامدهازدولتمنتسب
می نمایند،امااگربهگذشتهرجوعشوداینافرادسابقه
درگیری با اعضای جبهه پایداری را در کارنامه دارند.
ان زما ن که هنوز گروهی به این نام تشکیل نشده بود
بعضی به طور شخصی در رقابت های داخل مجلس،
اختالفاتیبابرخیاعضایفعالدرفراکسیونانقالب
اسالمی داشتند و امروز تفکرات و دیدگاه های خود
را در قالب و شکل جدید تکرار می کنند .اگر از این
زاویه قضایا بررس��ی شود معلوم اس��ت که هیچ یک از
شخصیت هایبرجستهوصاحبنظردرجریاناصولگرا
درقبالجبههپایداریموضعمنفینگرفتندیانگفتندکهاین
گروه مشکل دارد .بنابراین اظهارنظر افراد یاد شده از نوع
بیان دیدگاه دلسوزانه برای جریان اصولگرایی نیست ،اگر
منطقینگاهشودجبههپایدارییکتشکیالتمعمولیمثل
سایرطیف هایاصولگراست،منتهاچونقدرتوصالبت
دارد این مباحث در موردش مطرح می شود .اما اینکه چرا
نمایندگان جبهه یعنی علی اصغر زارعی و کامران باقری
لنکرانی در جلسات 8+7ش��رکت نمی کنند یک مساله
ساده داخل گروهی است که شاید برای سایر گروه ها به
شکلیدیگرنیزپیشبیایداماازانجاکهتاانتخاباتمجلس
نهم زمان زیادی باقی است این مسائل حل می شود چون
منشکلیجبهه پایداریایننیستکهدرمکانیزموحدت
اصولگرایانواردنشود،همانطورکهذکرشداینتشکیالت
اصولگراس��ت و حتی می توان گفت که اصولگراترین
گروه هم هست بنابراین چه دلیلی دارد که در جمع سایر
طیف های جری��ان اصولگرایی حضور نیاب��د .ایت اهلل
مهدوی کنیدرراسجامعهروحانیتمبارزتهرانومجلس
خبرگانرهبریقراردارندازاینروفرمایشاتایشانقطعا
مطاعاستامارسانه هاخیلیبهمسائلجزئیمی پردازندو
انها را بزرگ می کنند .برخالف برخی که مناقشات فردی
در جبهه اصولگرایان را تعبیر به س��هم خواهی می کنند
معتقدم این مسائل سهم خواهی نیست ،ضمن انکه مگر
سهم خواهی بد اس��ت؟ هر گروه و جریانی از حیات در
عرصه سیاسی کشور سهمی دارد و می کوشد ان را حفظ
کند و این یک امر طبیعی است .ان رفتار و کرداری مذموم
و غیر اخالقی محسوب می شود که همه گروه ها براساس
چارچوب های تعیین شده خواست ها و مطالبات خود را
بیان کنند اما جبهه پایداری بگوید چیزی فراتر از ان مفاد و
چارچوب هارامی خواهد.درمقابلشکلدومی هموجود
دارد ،یعنی اگر جبهه پایداری متناسب با صالحیتی
که دارد مساله ای را مطالبه کند یک کار منطقی انجام
داده ،حاال دیگران اس��م ان را سهم خواهی یا هرچه
که می خواهند بگذارند.اصال ایا تاکنون کسی سوال
کرده که افراد حاضر در 8+7بر چه اساس��ی انتخاب
شدند که بعد وقتی مساله روشن شد استدالل کند که
جبهه پایداری سهم بیشتری می خواهد؟ به نظر من،
تصمیم گیرانبرایاردوگاهاصولگرا،اولنحوهانتخاب
افرادرااعالمکنند،بعدبگذارندراجعبهانبحثکنیم.
جبهه پایداری می گوید پایگاه اجتماعی طیف های
مختلف اصولگرا باید به شکل شفاف و روشن تعیین
شودتابعدبرایناساسبرایهرطیفتعدادینماینده
درکمیتهوحدتدرنظربگیرند.وقتیهنوزهیچمعیار
یاشاخصه ایبرایتشخیصوزنگروه هامعلومنیست
چرا برخی مواضع جبهه پایداری را محکوم می کنند؟
اگر قرار به این نوع رفتار باش��د که فردا نیز دیگران به
مواضعسایرتشکل هاهمچونموتلفهوجبههپیروان
خط امام و رهبری خرده می گیرند .معتقدم دامن زدن
به این مباحث اصال درست نیس��ت ،به جای ان افراد
بیایندوظرفیتشناسیکنندتاپتانسیلهرطیفوسلیقه
مشخصشود.شایدبگویندتاروزبرگزاریانتخابات
مجلس نهم کمتر از شش ماه زمان باقی مانده و دیگر
وقتبرایظرفیت شناسیتکتکگروه هاتنگاست
اما من بر این باورم که اگر بعضی ها مسائل را از مسیر
درست منحرف نکنند ،نه تنها هنوز برای این کار دیر
نشدهبلکهطرحمباحثیازایندستموجبگرم کردن
ی برای نقد جبهه پایداری
تنور انتخابات می شود.برخ
عنوانمی کنندکهاعضایاینجبههمیزانانقالبیبودن
خود را در قیاس با سایر اصولگرایان بیشتر می دانند در
صورتی که هیچ کس چنین ادعایی نکرده است .تمام
نیروهای این جریان انقالبی هستند ولی غنای التزام
عملیانهابهوالیتفقیهفرقمی کند.درفتنه 88بعضی
دسترویاصلفتنهگذاشتندوعده اینیزمانندرهبرها
از همه خواستار اصالح مشی و رویه شدند که از نظر
جبههپایداریگروهدومجزومردودینفتنههستندg.
سیاست
قرار نیست مکانیزم وحدت را نپذیریم
اورند که مخالف اصل اصولگرایی عمل کرده اند.
االن مکانی��زم نهایی تعیین لیس��ت مش��ترک
مشخص شده است؟
lدر جلسات تشکیل ش��ده اعضا روی برخی
مسائل بحث کرده اند.
اعضا در نحوه اجرایی شدن سازوکار وحدت
اختالف دیدگاه ندارند؟
lخیر ،اختالفات ،روش��ی است ،اما رسیدن به
لیست واحد کار خیلی پیچیده و سختی نیست چون
شهرستان ها و استان ها باید کار را خودشان انجام دهند
و قرار اس��ت تهران فقط جایگاه نظارتی داشته باشد.
بنابراین فقط می ماند لیست تهران که در این رابطه نیز
می توان به سرعت به جمع بندی رسید.
اما تعداد نامزده��ای اصولگرا در تهران خیلی
زیاد است .این امر مشکل ساز نمی شود؟
lباالخره کمیته می نش��یند و بررسی می کند و
کسانی که بیشترین قرابت را با معیارهای اصولگرایی
داشته باشند انتخاب می کند .نامزدها با شاخص هایی
همچون تخصص ،س��ابقه ،تجرب��ه ،والیت پذیری و
مشخص و شفاف بودن فاصله افراد با انحراف و فتنه
سنجیده می شوند و بعد گزینش خواهند شد.
مش��خص ش��ده که 8+7از چه زمان��ی وارد
مصداق می شود؟
lنه هنوز مشخص نیستg .
43
بین الملل
لیبی در برزخ
بین الملل
مثلث شماره92
حاال همان ها که قذافی انها را
افراط گرایانی می خواند که
القاعده به انها کمک می کند،
پایتخت لیبی را تحت کنترل
خود در اورده اند .هرچند هنوز
مشخص نیست که سرهنگ
قذافی کجا مخفی شده ،اما دیگر
قدرت را در لیبی در دست ندارد.
اوضاع ارام نیست .شورای ملی
انتقالی در تالش است تا ارامش
را به کشور بازگرداند و اقدامات
اولیه برای عادی شدن شرایط در
این کشور را انجام دهد
44
حکومت 42ساله قذافی باالخره پایان یافت
1
سرهنگ در مخفیگاه
لیبی بعد از 42سال از دستان معمر قذافی رهایی
یافته ،اما هنوز مش��خص نیس��ت که این رهایی چه
اینده ای را برای این کشور رقم خواهد زد .ایا شورای
انتقالی می تواند بخشی از مسئولیت خود را که همان
تشکیل یک دولت دموکراتیک بر اساس خواسته های
مردم است ،به خوبی اجرا کند؟ این دولت انتقالی را
چه کسانی تش��کیل داده اند و تا چه اندازه می توان به
انها اعتماد کرد؟
ش��ورای ملی انتقالی در واقع نهادی اس��ت که
مخالفان حکومت معم��ر قذافی ،در جری��ان قیام و
ش��ورش های لیبی در س��ال 2011که در ادامه روند
جنبش ه��ای عربی بود ،ایجاد کردن��د .این جنبش ها
در ش��مال افریق��ا و خاورمیان��ه با ات��ش زدن یک
جوان تونس��ی اغاز ش��ده بود و به بیداری اسالمی
و شورای انتقالی مقر خود را به طرابلس منتقل کرده
است اما چالش هایی پیش روی این شورا قرار دارد که
می توان انها را به چند دسته تقسیم کرد.
نخس��تین چالش فراروی ش��ورای ملی انتقالی
خلع س�لاح گروه های مس��لح غیر مس��ئول قومی و
مدعی توسط شورای ملی انتقالی است.
همزمان این نهاد باید به تمرکز نیروهای مسلح
لیبی بپردازد؛ نیروهایی که دچار انش��قاق شده و نیاز
به سازماندهی مجدد انهاست .کارشناسان امور لیبی
بر این نکته تاکید می گذارند که اگر گروه های مسلح
شده در جریان روند سقوط رژیم قذافی سازماندهی
و کنترل نشوند ممکن است این عدم تمرکز فرماندهی
و کنترل با توجه به وجود قبایل و اقوام متعدد مدعی
موجب جنگ داخلی در لیبی بعد از قذافی شود.
چال��ش دیگ��ر ،زمینه س��ازی ب��رای برگزاری
انتخاب��ات عموم��ی در لیبی ب��رای تعیی��ن دولت و
نهادهای قانونگذاری است؛ روندی که گفته می شود
تا 9ماه بعد از اس��تقرار ش��ورای ملی انتقالی به طول
می انجامد.
دیگر چالش به گفته کارشناس��ان لیبی ،استقرار
زیرساخت های جامعه مدنی بعد از 42سال حکومت
دیکتاتوری اس��ت .در این مدت لیبی کشوری فاقد
نهادهای مدنی مانند پارلمان ازاد ،مطبوعات مستقل،
دستگاه قضایی با اختیارات الزم ،احزاب و تشکل های
سیاس��ی و اجتماعی شده است که ش��کل گیری این
تاسیسات زیربنایی اجتماعی و سیاسی ساده و اسان
نیس��ت .چالش مهم دیگر بازس��ازی اقتصاد ویران
شده لیبی است .در این خصوص خوشبینی بیشتری
وجود دارد زیرا لیبی دارای ذخایر غنی نفت است که
حداکثر ظرف چند ماه تولید سقف ظرفیت نفتی لیبی
میسر خواهد بود.
لیبی کشوری کم جمعیت است و درامد سرشار
نفتی می توان��د دوران گذر قدرت در این کش��ور را
حداقل از نظر اقتصادی کم حاشیه کند.
تجربه های��ی ک��ه پیش تر کش��ورهای غربی در
عراق و افغانستان داش��ته اند هرچند موفق نبوده ،اما
می تواند راهکاری مناس��ب برای گذر از بحرانی را
که لیبی در حال حاضر با ان دست و پنجه نرم می کند
را به همراه داشته باشد .ش��ورای انتقالی لیبی هرچند
اکنون نماینده شورش��یان و مخالفان دولت قذافی به
شمار می رود اما برای اینده لیبی باید راه را برای انچه
مردم لیبی می خواهند یعنی یک دموکراسی اسالمی
همراه با ازادی هایی که 42سال از انها دریغ شده بود،
همراه کندg .
بین الملل
چالش هایی که ادامه دارد
با وجود انکه شورش��یان به طرابلس رسیده اند
به گفته کارشناسان لیبی
استقرار زیرساخت های
جامعه مدنی بعد از 42سال
حکومت دیکتاتوری است،
در این مدت لیبی کشوری
فاقد نهادهای مدنی مانند
پارلمان ازاد ،مطبوعات
مستقل ،دستگاه قضایی
با اختیارات الزم ،احزاب
و تشکل های سیاسی و
اجتماعی شده است که
شکل گیری این تاسیسات
زیربنایی اجتماعی و سیاسی
ساده و اسان نیست
مثلث شماره92
در کش��ورهایی انجامید که س��ال ها بود دیکتاتورها
انها را در چنگال خود محاصره ک��رده بودند .پس از
انکه این بیداری ها به لیبی رسید ،شورای ملی انتقالی
برای هدایت سیاس��ی انقالب کار خود را اغاز کرد.
این ش��ورا در 27فوریه در شهر بنغازی ،دومین شهر
بزرگ لیبی و پایگاه اصلی مخالفان تاس��یس ش��د و
پنجم مارس در اعالمیه ای رسمی خود را تنها نماینده
مش��روع لیبی معرفی کرد و در 25مارس یک دولت
موقت تشکیل داد.
ش��ورای انتقالی در اشاره به کش��ور لیبی از نام
جمهوری لیبی استفاده می کرد و این درحالی است که
نام رسمی حکومت قذافی ،جمهوری سوسیالیستی
خلق بزرگ لیبی بود.
فرانسه در 10مارس 2011نخستین کشوری بود
که این شورا را به رسمیت شناخت و در 28مارس هم
قطر به عنوان دومین کشور شورای انتقالی لیبی را به
رسمیت شناخت .شورای ملی انتقالی پرچم پادشاهی
لیبی ( )1951 -1969را به عن��وان پرچم برگزیده که
شعار ان ازادی ،عدالت و دموکراسی است.
هدف این شورا ازادسازی لیبی از حکومت معمر
قذافی ،اداره کشور پس از او و برگزاری انتخابات ازاد
در این کشور اس��ت.با توجه به اطالعات وب سایت
شورای ملی انتقال موقت ،شورای ملی به نمایندگی
از ش��هرهای مختلف لیبی 31عضو دارد که برخی از
نمایندگان ش��هرهای ازادش��ده مانند اجدابیا ،کافرا،
قط ،نالوت ،مصراته ،زینت��ان و زاویه به دالیل امنیتی
ناشناس باقی خواهند ماند.
از مجموع کرس��ی های این ش��ورا پنج کرسی
متعلق به زنان و پنج کرس��ی متعلق به جوانان است.
مش��روعیت این ش��ورا با تصمیم ش��وراهای محلی
به دس��ت امده است .ش��وراهای محلی را انقالبیون
شهرهای ازادش��ده تش��کیل دادند .برخی معتقدند
هنوز معلوم نیست این شورا نماینده چه تعداد از مردم
لیبی است ،اما شورای ملی انتقال موقت ،خود را تنها
نماینده مشروع مردم لیبی می داند.
هدف این شورا تاکید بر حاکمیت ملت لیبی بر
تمامی خاک این کش��ور بود و در پاس��خ به نیاز مردم
لیبی و برای تحقق اراده ازادی که موجب انقالب این
کشور ش��د و نیز حفظ وحدت مردم و سرزمین لیبی
شکل گرفت.
مهمتری��ن ماموریت های این ش��ورا موارد زیر
اعالم شده است:
تضمین امنیت سرزمین و شهروندان لیبی هماهن��گ ک��ردن تالش ه��ای مل��ی ب��رایازادسازی همه بخش های لیبی
هماهنگ کردن اقدامات ش��ورای های محلیبرای بازگرداندن زندگی عادی
نظارت بر شورای نظامی از جمله ایجاد نظریهجدید برای ارتش ملی لیبی به منظور دفاع از ملت و
مرزهای این کشور
نظارت بر انتخ��اب مجلس موسس��ان برایتدوی��ن قانون اساس��ی جدید لیبی و به همه پرس��ی
گذاشتن ان
تش��کیل حکومت انتقال��ی ب��رای برگزاریانتخابات ازاد
ترس��یم سیاس��ت خارجی و تنظیم روابط باکشورهای دیگر و سازمان های بین المللی و منطقه ای
و برعهده گرفتن نمایندگی مردم لیبی در انها
ساختار شورا:
ش��ورای ملی انتقالی از 30عضو تشکیل شدهکه نمایندگان تمامی مناطق و بخش های مردم لیبی را
در بردارد و حداقل پنج عضو ان از جوانان هستند.
ش��ورا از بین اعضای خود رئیس ،سخنگویرس��می و هماهنگ کنندگان امور مختلف داخلی و
خارجی را انتخاب می کند.
بر اساس توافق بین شورای های شهر در مناطق
ازاد شده مصطفی عبدالجلیل به عنوان رئیس شورای
ملی انتقالی موقت و عبدالحفی��ظ عبدالقادر غوقه به
عنوان معاون و سخنگوی رسمی شورا تعیین شد.
مقر شورا:
مقر دائمی شورا در شهر طرابلس پایتخت لیبی
تعیین شده ،اما تا زمان ازادسازی طرابلس از حکومت
قذافی مقر ش��ورا به طور موقت در شهر بنغازی بوده
است.
45
مخالفان در لیبی چه کسانی هستند
بین الملل
ارتش سری
مثلث شماره92
2
جو لی اندرسون
سه ارتش بزرگ جهان به ناگاه تصمیم گرفتند که
از گروهی از مردم در خط س��احلی و ش��هرهای لیبی
حمایت کنند .این گروه که به طور مبهم شناخته می شدند
شورشیان لیبی نام داشتند .ماه گذش��ته ،معمر قذافی با
توهمی شدید در تلویزیون ظاهر ش��د و شورشیان را
گروه��ی از افراط گرایان القاعده خواند .ب��اراک اوباما،
رئیس جمهور امریکا که عدم درگی��ری در یک جنگ
طوالنی مدت را به نجات مردم بیگناه لیبی ترجیح داده بود
نیز تعریف چندان متفاوتی از شورشیان لیبی ارائه نداد و
گفت که انها افرادی هستند که به دنبال راه بهتری برای
زندگی می گردند.
طی هفته هایی که از بنغازی گ��زارش می دادم در
امتداد هرج و مرج این خط مقدم تغییر ،زمان زیادی را با
این شورشیان داوطلب سپری کردم .انها طیف گسترده ای
از مردم کوچه و بازار بودند تا دانشجویان دانشگاه هایی
که بیشترشان در علوم کامپیوتر ،مهندسی و پزشکی درس
می خواندند و به لشگر بیکاران پیوسته بودند .در لیبی کار
برای خارجی ها فراوان است :از مهندسین نفت گرفته تا
ناظران ساخت و ساز و مترجم.
در میان این شورشیان چند مرد مذهبی نیز حضور
دارند که نسبت به دیگران منظم ترند و بیشتر در سر پیکان
خطر حضور دارند .بنابراین بعید به نظر می رسد که انها
نمایندگان القاعده باش��ند .یکی از این شورشیان به من
می گوید که به عنوان یک جهادگر در جنگ عراق حضور
داشته ،اما حاال از حضور امریکایی ها در لیبی حمایت
می کند ،چراکه معتقد است قذافی یک کافر است.
بیرون اجدبیهف ابراهیم که پیش تر از لیبی مهاجرت
کرده بود ح��اال در بحبوحه این نبرد به لیبی بازگش��ته
است .او می گوید که لیبیایی ها همواره مسلمان بوده اند،
46
مس��لمانانی خوب .انها خود را اسالم گرایانی شایسته
و هوشیار می دانند و نه اسالم گرایانی رادیکال .ابراهیم
57سال سن دارد و در شیکاگو در امریکا زندگی می کند.
انجا یک فروشگاه وسایل جانبی اتومبیل و یک کار واش
دارد که هر دو را به دست یکی از دوستانش سپرده و به
لیبی امده ت��ا بجنگد .وی می گوید زندگ��ی خود را در
امریکا گذرانده اس��ت و حاال در مورد لیبی احس��اس
مسئولیت می کند و به کمک لیبیایی ها امده است تا انها
با هم از شر قذافی که وی او را یک هیوال می نامد رهایی
پیدا کنند.
در ماه گذش��ته بس��یاری مانن��د ابراهی��م به لیبی
بازگشته اند و هرچند طرز استفاده از سالح را نمی دانند اما
سایر شورشیان را همراهی می کنند .انها بخشی از مبارزه
را در دست گرفته اند که بیشتر روحیه دادن به شورشیان
جوان است .در روزهای اولیه این جنگ داخلی حمالت
متقابل نیروهای قذاف��ی جان صدها نف��ر از جوانان را
گرفته و خش��م هم��ه را برانگیخته ب��ود .واقعیت های
این جنگ شورشیان ر ا ترس��انده بود ،اما از طرف دیگر
انهایی را که دوس��تان یا برادران خود را در این جنگ از
دست داده بودند برای ادامه مس��یر مصمم تر کرده بود.
خارج از اجدبیه با محمد صال��ح مالقات کردم .او یک
مکانیک بود که تنها با یک سرنیزه مجهز شده بود .تنها
یک یا دو س��اعت پیش از انکه او را ببینم برادرش را از
دست داده بود .چند روز بعد او به من گفت که می خواهد
از بازار س��یاه یک اس��لحه بخرد و به همراه یک گروه
10نفره از دوستانش به میدان جنگ بازگردد .این گروه که
اموزش های الزم نظامی را ندیده اند تنها یک گروه مبارز
هستند که حتی بسیاری از انها سالح نیز ندارند .چند هفته
پیش از پیروزی شورشیان یکی از مقامات سابق نظامی
به من گفت هیچ ارتشی در میان شورشیان وجود ندارد.
اینها تنها یک گروه داوطلب هستند که مبارزه می کنند.
در همین دوران سواالت بسیاری در ارتباط با رهبری
این شورش��یان به وجود امد؛ چه کس��ی رهبری انها را
برعهدهدارد،ایده هایسیاسیانهاچیستوحاالکهقذافی
سقوط کرده است چه خواهند کرد .رهبری این شورشیان
در بنغازی با حضور یک گروه از وکال ،پزشکان و سایر
حرفه ها اغاز به کار کرد .مصطفی عبد الجلیل که پیش تر
وزیر دادگس��تری قذافی بود ،ابتدا ریاس��ت این شورا را
برعهده گرفت .در شهرهای دیگر هم شوراهایی تشکیل
شده است که روشنفکران ،دگراندیشان ،تجار و بسیاری از
خانواده های قدیمی و برجسته لیبی در انها حضور دارند.
هرچندبحرانمدیریتدراینشوراوجودداشت،امانتیجه
به دستامدهتاکنونبرایندمثبتیداشتهاست.
کسانی که رهبری این ش��وراها را برعهده داشتند
پیش تر در دولت قذافی مشغول به کار بودند .این مساله
کمی گیج کننده است .ژنرال عبدالفتاح یونس که وزیر
کشور قذافی بود در این دوران به رئیس شاخه نظامیان
شورشیان منصوب ش��د و البته در یک حمله مرموز به
قتل رسید .مهره دیگری که در این جنگ حضور داشت
سرهنگ خلیفه هافتر بود که قهرمان جنگ لیبی با چاد
به شمار می رفت .وی باالخره به قذافی پشت کرد و به
شورشیان پیوست.
مصطفی غالیینی که یک بازرگان اس��ت در این
جنگ نقش سخنگوی شورشیان را برعهده داشت .او به
برخی از ناکارامدی های شورای انقالبی اشاره می کند
و می گوید که برخی از اتهامات مطرح شده علیه قذافی
افراط گرایانه است؛ «مردم اینجا به دنبال غرب هستند
و نه به دنبال سوسیالیس��م حاکم ب��ر ان و اگر از غرب
ناامید ش��وند ممکن اس��ت به طعمه هایی اسان برای
افراط گرایان تبدیل شوند.
تمام این ح��وادث و اتفاقات به این دلیل اس��ت
که مردم لیبی دموکراس��ی می خواهند ،اموزش خوب
می خواهن��د ،رس��انه های ازاد و پای��ان اس��تعمار را
می خواهند ».اینها را بازرگانی می گوید که حاال در بنغازی
ساکن است .او ادامه می دهد که بخش خصوصی می تواند
کشور را از نو بسازد و یک پارلمان می تواند مسیر را برای
تمام انچه می خواهیم هموار کندg.
منبع :نیویورکر
اینده
لیبی برخالف
گذشته تاریخی
ان متعلق به
یکی مثل قذافی
نیست .احتماال
کسی در لیبی
پیدا نخواهد شد
که بتواند سال ها
مردم این کشور
را در تنگنا
قرار دهد
برداشت ازاد از کادر رهبری لیبی جدید
3
دولت انتقالی در لیبی را برخی از نخبگان این
کش��ور مدیریت می کنند که در این یادداشت به
معرفی سه چهره اصلی ان می پردازیم که از اغاز تا
به امروز در این روند فعالیت داشته اند:
محمود جبریل
محم��ود جبریل متولد س��ال 1952در لیبی
است .از فعاالن سیاسی و عضو شورای انتقالی و
رئیس دایره اجرایی و مسئول روابط خارجی این
شورا از 23مارس 2011تا کنون است .دولتی که
جبریل تشکیل داده از سوی تعدادی از کشورها
مانن��د فرانس��ه ،بریتانیا ،ایاالت متح��ده و برخی
کشورهای عربی به رسمیت شناخته شده است.
جبریل لیسانس علوم سیاس��ی و اقتصاد را
از دانشگاه القاهره در س��ال 1975دریافت کرده
است .او کارشناسی ارشد را از دانشگاه پترزبورگ
در ایالت پنسیلوانیا در س��ال 1980و دکترا را در
رشته برنامه ریزی اس��تراتژیک و سیاست گذاری
از همان دانشگاه در س��ال 1984دریافت کرده و
برای مدتی نیز مدرس همین رش��ته در دانشگاه
فوق بود و تاکنون ده کتاب در این زمینه به چاپ
رسانده اس��ت .او ریاس��ت هیات گروه عربی که
راهنمای اموزش را گرداوری ک��رده را بر عهده
گرفت ،بعد از ان نی��ز س��ازماندهی و مدیریت
برنامه های اموزش مقامات و مسئوالن بلند رتبه را
در بعضی از کشورهای عربی مانند مصر ،عربستان
و امارات و لیب��ی و کوی��ت و اردن و بحرین ایفا
مصطفی محمد عبدالجلیل:
قاضی و وزیر دادگستری س��ابق و از اهالی شهر
البیضاء و رئی��س ش��ورای انتقالی اس��ت .مصطفی
عبدالجلیل در روز ش��نبه 2011/3/5به ریاست شورا
انتخاب ش��د .عبدالجلیل در مبارزه با فس��اد و پیگرد
مسببین ان سابقه درخشانی دارد .او در سال 1952در
شهر بیضاء چهارمین ش��هر بزرگ لیبی متولد شد .در
سال 1970برای تحصیل در دانشگاه قاریونس بنغازی
مثلث شماره92
عظیم غبیشی /کارشناس مسائل خاورمیانه
کرد .او در دوران تحصیل در مصر با سلوی شعراوی
همکالسی اش در دانشگاه القاهره ازدواج کرد.
او همچنین دبیرجمعیت «االفق القادم» (جمعیتی
برای نس��ل اینده ع��رب) و کارش��ناس برنامهریزی
استراتژیک و رئیس هیات مدیره موسسه بین المللی
ژیتراک است.
جبری��ل کارشناس��ی بین الملل��ی در زمین��ه
برنامه ریزی اقتصادی اس��ت و پیش از جدا ش��دن از
دول��ت قذافی ،تالش ه��ای زیادی در زمین��ه برپایی
طرح های فرهنگی برای ایجاد زیرس��اخت های الزم
برای دولت دموکراتیک در لیبی به انجام رسانده است.
ش��ورای انتقالی لیب��ی او را برای تس��هیل روند
تصمیم گیری و سیاس��ت گذاری در لیب��ی جدید در
تاریخ 5م��ارس 2011به ریاس��ت ش��ورای بحران
منصوب کرد .جبریل در سال 2007شورای پیشرفت
اقتصادی با سرمایه گذاری دولتی را تاسیس کرد و در
سال 2009از این شورا کنار رفت.
او نامزد دریاف��ت جایزه «الفات��ح التقدیریه» که
باالترین جایزه اکادمیک لیبی اس��ت شد ،اما خود به
دالیل شخصی از دریافت جایزه سر باز زد.
بین الملل
مهره های کلیدی
به ان ش��هر منتقل ش��د و پس از پیوستن الجامعه
االسالمیه به دانشگاه لیبی به شهر بیضاء برگشت و
در سال 1975در رشته شریعت و قانون اسالمی از
دانشکده زبان عربی و مطالعات اسالمی با درجه
عالی فارغ التحصیل شد.
او در سال 1978به سمت قضاوت و در سال
1996م به سمت مشاور و در سال 2002به عنوان
رئیس دادگاه استیناف و س��پس در سال 2006به
ریاست دادگاه بیضاء و در سال 2007به وزارت
عدالت و دادگستری منصوب ش��د .او همچنین
رئیس باشگاه س��بز لیبی در بیضاء و بازیکن این
باش��گاه بود.او به عنوان مس��ئول مهم و باالترین
مسئول رژیم قذافی معروف شد که در اعتراض به
کشتار معترضان از سمت خود استعفا داد.
عبدالجلیل در مصاحبه جنجال برانگیز خود
با روزنامه اکسپرسین دیلی سوئد پس از حرکت
بیداری اسالمی اعالم کرد است که دالیل موثقی
در دس��ت دارد که قذافی خود دس��تور حمله به
هواپیمای مس��افربری «پ��ان ام» امری��کا بر فراز
روس��تای الکربی در س��ال 1988را صادر کرده
اس��ت که منجر به کشته ش��دن 270نفر شد .این
مصاحبه او در رس��انه های جهان منعکس شد و
بسیار سروصدا کرد .او در 17فوریه 2011واکنش
قذافی در رویارویی ب��ا معترضان را به «حماقت»
توصیف کرد.
عبدالحفیظ غوغا
عبدالحفیظ غوغا ،نایب رئیس شورای ملی
انتقالی چهره دیگری اس��ت ک��ه در گمانه زنی ها
نس��بت به رهبری اینده لیبی مطرح ش��ده است.
وی از بدو تش��کیل ش��ورای انتقالی سخنگویی
ان را برعهده داشت و سپس نایب رئیس ان شد.
غوغا پیش از این ناارامی ها در بنغازی وکیل بود
و وکالت خانواده زندانیانی را که در سال 1996در
طرابلس کشته شدند را بر عهده داشتg .
47
ایدئولوژی انقالبی
بین الملل
دریای بیداری لیبی را چه کسی مواج کرد
مثلث شماره92
جعفر قناد باشی /کارشناس مسائل افریقا
4
مخالفان قذاف��ی از کدام گرایش های سیاس��ی
ی��ا ایدئولوژیک پی��روی می کنند؟ ماهیت سیاس��ی
و عقیدتی انها چیس��ت؟ کدام اح��زاب و گروهای
سیاسی ،در شورای ملی انتقالی لیبی مشارکت دارند؟
ترکیب احزاب ،گروه ها و گرایش ها در نظام سیاسی
اینده لیب��ی چگونه خواه��د بود؟ این پرس��ش ها و
ده ها پرس��ش نظیر ان ،ب��ه موازات س��رعت گرفتن
س��یر تحوالت در لیب��ی و به ویژه از بعد فروپاش��ی
رژیم قذافی ،به رایج ترین پرس��ش ها تبدیل شده اند.
به خص��وص که در حال حاضر ،س��خن از تش��کیل
حکومتی جدید در میان اس��ت که باید زمام امور این
کشور شمال افریقا را بعد از رژیم قذافی به دست گیرد
و طبیعتا اطالع از جهت گیری ه��ا و مواضع این نظام
سیاسی و شناخت ماهیت ان ،در گرو شناخت دقیق
اعضای ش��ورای ملی انتقالی و دیگر مخالفان قذافی
قرار دارد که دربرپایی س��اختار سیاسی جدید لیبی،
نقش��ی اساس��ی ایفا خواهند کرد و قاعدتا برخی از
انان از زمامداران و از اعضای هیات حاکمه اینده این
کشور خواهند بود.
به هر ترتیب سخن از ضرورت شناخت افراد،
گروه ها و سازمان هایی است که طی شش ماه گذشته
(از 17فوریه 28 - 2011بهم��ن 1389تاکنون) در
صحنه مقابله با رژیم قذافی ،س��هم عمده ای به عهده
گرفته اند و اینک در مسیر تشکیل حکومت جدید لیبی
گام برمی دارند؛ افراد یا گروه هایی که برخی از انان،
پیش از اغ��از خیزش های ج��اری در جبهه مخالفان
قذافی قرار داش��تند و به علت جو خفقان موجود در
داخل ،اغلب در خارج از کش��ور به صورت مخفیانه
48
به فعالیت ه��ای خود ادامه می دادند .بنابراین بس��یار
طبیعی است که این افراد و گروه ها (مخالفان سابق که
در خارج اقامت داشتند) ناشناخته باشند و اطالعات
ناچیزی درباره انها منتشر شده باشد؛ به عبارت دیگر،
ناش��ناخته بودن مخالفان س��ابق قذافی و بسیاری از
اعضای شورای ملی انتقالی کنونی به مقتضیات زمانی
گذشته و مقطع زمانی اخیر باز می گردد؛ پیداست که
در مقطع زمانی اخیر یعنی طی ش��ش ماه گذشته نیز
رهبران و س��ردمداران خیزش ه��ای مردمی ،ناگزیر
بودند تا حد ممکن و در اغلب موارد ،از ش��یوه های
پنهان کارانه و غیرعلنی پیروی کنند.
همچنانکه در روند تش��کیل حکومت جدید و
تا برقراری ارامش و امنیت نس��بی در لیبی نیز ،برخی
از ضرورت های امنیتی ،سیاس��ی ایج��اب می کند تا
بسیاری از فعالیت ها ،به صورت نیمه علنی انجام بگیرد
و مهره ها و شخصیت های فعال مبارز همچون گذشته
ناش��ناخته باقی بمانند؛ زیرا نیروه��ای امنیتی تحت
فرمان قذافی ،اینک به رغم فروپاشی رژیم وی ،ممکن
است مش��کالتی را برای این اش��خاص و گروه های
مبارز لیبیایی فراهم کنند.
البته دو نکت��ه مه��م دراینجا باید م��ورد توجه
قرار گیرد :نکته اول انکه ،ان دس��ته از مقامات رژیم
قذافی که ب��ه صفوف مخالف��ان پیوس��تند و بعضی
از انها ،به عضویت ش��ورای ملی انتقال��ی در امدند
(همانند مصطفی عبدالجلیل وزیر دادگستری سابق
یا محمود جبرئیل رئیس کمیته تحول اقتصاد ملی در
رژیم قذافی) افردی شناخته ش��ده بودند و نیازی به
پنهان کردن هویتشان احساس نمی شد.
و ام��ا نکت��ه دوم اینک��ه س��مت سیاس��ی
دس��ت اندرکاران فعلی صحن��ه لیبی(همچنان که از
نام «شورای ملی انتقالی کنونی» هم می توان فهمید)،
س��متی موقتی اس��ت که تنها وظیفه انتقال قدرت به
هیات حاکمه رسمی و منتخب مردم را بر عهده خواهد
داش��ت .بنابراین به ش��ناخت کامل و دقیق انها ،نیاز
چندانی نیست و بیش��ترین کوشش ها باید در جهت
شناخت افراد ،گروه ها و احزابی که دراینده سیاسی
لیبی ،نقش افرین خواهند بود ،صرف شود .به هرحال
برای ش��ناخت افراد گروه های مبارز لیبیایی از چند
طریق می توان اقدام کرد که هریک به سهم خود گامی
در ش��ناخت بعدی از ابعاد خیزش مردمی در لیبی و
اینده ان نیز محسوب می شود.
الف -ش��یوه مراجعه به نقطه اغاز خیزش ها و
شناخت نخستین گروه های فعال در پیدایش نخستین
امواج بیداری در لیبی .اگر به زمان برگزاری نخستین
تظاهرات ضد حکومتی مردم لیبی باز گردیم ،خواهیم
دید که مردم این کش��ور ،در پی دع��وت گروهی از
شخصیت های سیاسی و حقوقی که با صدور بیانیه ای
(به تاریخ 15فوریه ،)2011کناره گیری معمر قذافی
و اعضای خانواده اش را خواس��تار ش��ده بودند ،به
تجمع در خیابان های بنغازی و برخی دیگر از شهرها
اقدام کردند.
البته جمالت مندرج در این بیانیه نمی توانست
بیانگر دقیق خط مش��ی و اس��تراتژی مخالفان قذافی
باش��د؛ چرا که امضاکنندگان ان در ص��دد بودند تا از
یک طرف تنها بر مش��ترکات عقیدتی هم��ه افراد و
گروه های امضا کننده تاکید کنند و از س��وی دیگر با
پرهیز از مش��خص کردن گرایش��ات ضداستعماری
خود ،حساسیت های خارجی را علیه خود برنینگیزند.
در این بیانیه که توسط ۲۱۳نفر از شخصیت های
سیاسی ،وکال ،دانش��جویان ،هنرمندان ،متخصصان،
بازرگانان ،مهندسان ،پزشکان و دیگر اقشار جامعه و
از ان مهمتر ،برخی از سازمان ها و گروه های مخالف
قذافی امضا ش��ده ب��ود؛ تصریح گردیده ب��ود که به
رسمیت شناختن حق ملت ها در تالش برای استقرار
دموکراس��ی و ازادی عقیده راهکار مناس��بی است و
حرکت مسالمت امیز به سوی تغییر در لیبی که وقوع
ان حتمی است ،بهترین راهکار ممکن است.
و اما س��ازمان ها و گروه های عمدتا تبعیدی این
بیانیه عبارت بودند از جبهه ملی ب��رای نجات لیبی،
جنبش ملی لیبی ،کنگره ملی مع��ارض لیبی ،جنبش
تجمع اس�لامی لیبی ،جنبش خالص ،کمیته لیبیایی
حقیقت و عدالت و انجمن فرهنگیان و نویس��ندگان
لیبی.
به هر ترتیب امضا کنندگان این بیانیه انگونه که
در همه انقالب ها و قیام ها مرس��وم است ،نوع نظام
مورد نظرشان و همچنین خط مشی ایدئولوژیکشان
را مش��خص نس��اختند ،بلکه از نیروه��ای فعال در
لیبی خواس��تند تا راه��کاری را ب��رای انتقال قدرت
بیندیشند ،ضمن اینکه بر حق ملت لیبی برای حضور
در خیابان ها و ازادی بیان انها به دور از هرگونه اقدام
تحریک امی��ز یا تهدید از س��وی رژی��م حاکم تاکید
کردند.
در این حال ،محمد عطیه ،رئیس جنبش اسالمی
برای تغییر در لیبی نیز (که البته چندان ش��ناخته شده
نیس��ت) تصریح کرد که کس��ی در لیبی قصد ندارد،
امارت اسالمی تشکیل دهد؛ موضعی که می توانست
به منزله کوش��ش وی برای جلوگی��ری از برانگیخته
ش��دن واکنش های مخالف در خارج از لیبی باشد و
از سویی مخالفت وی را با نظامی شبیه نظام سیاسی
مثلث شماره92
گروه های با گرایش لیبرالی در لیبی در اقلیت
هس��تند در حالیکه اس�لام گرایان از توان بیشتری
در ش��کل دهی به اینده لیبی برخوردارند .احتماال
در جنگ ق��درت این اس�لام گرایان هس��تند که
می توانند قواعد و هنجارهای خود را بر س��کوالرها
و اسالم گریزان تحمیل کنند
بین الملل
اکثریت اعضای ش��ورای ملی انتقالی در لیبی
از سیاس��تمداران کهن��ه کار در عرص��ه تح��والت
سیاس��ی لیبی هس��تند و همی��ن مس��اله امیدها را
نسبت به بازگش��ت ثبات به این کش��ور دوچندان
می کند .اگرچه برخی تردید دارند که لیبی بتواند
با کادر رهبری متکثر کارام��دی را در حکومت و
سیاست ورزی به منصه ظهور برسانند
مورد نظر طالبان منعکس کند.
با این وجود در اغاز خی��زش مردمی در لیبی،
نشانه مشخص و روش��نی که بتواند نمایانگر دقیق
خط مش��ی س��ازما ن ها و گرو ه های لیبیایی باش��د
مش��اهده نش��د؛ این درحالی بود که تع��دادی از
گرو ه هایی که عنوانی مذهبی ب��رای خود انتخاب
نکرده بودند نیز به نوعی معتقد به اصول اسالمی و
مشتاق به کارگیری احکام اس�لامی در صحنه های
سیاس��ی بودند.
ب -شیوه ش��ناخت اعضای علنی شورای ملی
انتقالی و بررسی فعالیت ها و مواضع اشکار انها:
همانطور که پیش از این نیز اشاره شد ،تعدادی از
اعضای شاخص شورای ملی انتقالی لیبی ،از مقامات
و صاحب منصبان شناخته ش��ده رژیم قذافی هستند
که در این خصوص می ت��وان به مصطفی عبدالجلیل
(وزیر دادگس��تری قذافی) و محمود جبرئیل (رئیس
کمیته تحول اقتصاد ملی در دولت قذافی) اشاره کرد،
البته عبدالفتاح یونس از اعضای شورای ملی انتقالی
و فرمانده نظامی مخالفان قذافی نیز ،وزیر کش��ور در
رژیم قذافی ب��ود که اخیرا در ی��ک حادثه ای مبهم به
قتل رسید.
نکته مهم در خصوص شورای ملی انتقالی ،زمان
تشکیل ان است؛ این ش��ورا در همان اغاز خیزش و
در 27فوریه 10( 2011روز بعد از برگزاری نخستین
تظاهرات مردم��ی ) اغاز ب��ه کار کرده و مس��ئولیت
رهبری و اداره امور مبارزه ب��ا رژیم قذافی را به عهده
گرفته اس��ت بنابراین ،نمی توان اعضای این ش��ورا
را ب��ه فرصت طلبی متهم کرد .با ای��ن حال ارتباطات
اعضای این ش��ورا ب��ا دولت های خارج��ی به ویژه
دولت ه��ای اروپای��ی و امریکا ،ش��ک و تردیدهای
داخلی را نسبت به اعضای ان افزایش داده است .اما
نام بسیاری از اعضای ش��ورای ملی انتقالی به عمد و
بنا به ضرورت های مبارزاتی اعالم نش��ده است حال
انکه تعدادی از انها ،منتخبان ش��وراهای ش��هرهای
ازاد ش��ده و از افراد موثری هس��تند که برای بخشی
از مردم لیبی ش��ناخته ش��ده اند .موضوع دیگری که
می تواند خط مشی ش��ورای ملی انتقالی و اعتقادات
ایدئولوژیکش را اشکار کند ،ترتیباتی است که برای
تش��کیل اولین دولت دائمی و رس��می (بعد از رژیم
قذافی) معین کرده اس��ت .در برنامه هش��ت ماهه ای
که این ش��ورا برای تش��کیل چنین دولتی ارائه کرده
تاکنون هیچ ش��رط خاصی برای داوطلبان نمایندگی
پارلمان جدید دویس��ت نف��ره تعیین نش��ده که این
موضوع خود می تواند بیانگر کوشش شورای نامبرده
برای برخورداری از پش��تیبانی همه گروه ها باشد .از
سوی دیگر روند تشکیل کابینه نشان دهنده ان است
که سمت نخست وزیری در نظام سیاسی پیشنهادی
دارای اهمیت بیشتری اس��ت و زمام امور اجرایی را
به عهده خواهد داشت:
ج -ش��یوه بررسی ش��عارها و س��مبل ها و نوع
ساختار شورای ملی انتقالی:
شعار اصلی شورای انتقالی ،ازادی – عدالت –
دموکراسی است که قاعدتا واژه عدالت دراین میان،
بیش از هرچیز ب��ه پیوند های مذهبی اش��اره دارد و
عنایت تدوین کنندگان این شعار به تعالیم اسالمی را تا
اندازه ای اشکار می کند ،چنانکه به طور مثال در ترکیه
نیز احزاب اسالمی می کوشند تا در نام گذاری هایشان
از واژه عدالت استفاده کنند.
در همین حال پرچم ش��ورای مل��ی انتقالی که
همان پرچم س��ال های قبل از حکومت قذافی یعنی
پرچم زمان اس��تقالل و رهایی لیبی از یوغ اس��تعمار
اروپایی تا زمان کودتای نظام��ی قذافی علیه ادریس
سنوسی است ،گویای واقعیات بیشتری است .چنانکه
این پرچم می تواند گوی��ای دیدگاه های مردم لیبی و
اعضای ش��ورای انتقالی به دوران زمامداری نه تنها
ادریس سنوس��ی بلکه دوران فعالیت های سیاس��ی
فرقه ب��زرگ و جهادی سنوس��یه باش��د؛ فرقه ای که
عمرمختار از رهبران ضد اس��تعماری لیبی نیز از انان
است .این فرقه با اعتقادات شدید به احکام اسالمی و
حرکت های جهادی علیه بیگانگان شناخته می شود.
بدیهی است که نقش هالل روی پرچم شورای ملی
انتقالی نیز نقشی مختص کشور های اسالمی است.
د – شیوه بررسی دیدگاه های خارجی:
– 1دیپلمات ها
به ط��ور معم��ول دیپلمات ه��ا و فرس��تادگان
دولت های خارجی ،در تش��ریح ماهی��ت و معرفی
ساختار و جهت گیری های س��ازمان ها و گروه های
لیبیایی( ،در مقایسه با گزارشگران رسانه ای) بهتر عمل
کرده اند و چهره واقع بینانه تری را از نیروهای سیاسی
فعال در صحنه سیاس��ی لیبی ارائه نموده اند .چنانکه
اغلب این فرستادگان دولتی در اظهارنظرهای بسیار
معدود که از انها منتشر ش��ده به وجود گرایش های
قوی و فراگیر اس�لامی بین اغل��ب گروه های فعال
لیبی اذعان می نماین��د و در مقابل به اس��یب پذیری
گروه هایی که مواضعی غربی دارند ،معترفند .چنانکه
به طور مثال کمیسیونی موسوم به «کمیسیون تحقیق
و تفحص فرانس��ه در جنگ لیبی» کوش��یده اس��ت
تا به تجزی��ه و تحلیل گرایش های سیاس��ی موجود
در ش��ورای ملی انتقالی لیبی بپردازد و بدین وس��یله
سمت و سوی کلی جریانات جاری را در لیبی مورد
شناسایی قرار دهد.
در گزارش این کمیس��یون امده است که چهار
نیروی اصلی در ترکیب ش��ورای انتقال��ی لیبی دیده
می شوند :
گروه نخس��ت ،طرفداران رژیم دموکراتیک در
لیبی هستند که براساس گزارش های منتشر شده بین
این گروه ها در اقلیت هستند.
گروه دوم ،طرف��داران نظام پادش��اهی در لیبی
هس��تند؛ نظامی که در س��ال ،1969به دس��ت معمر
قذافی سرنگون شد.
گروه س��وم ،اس�لام گراها که خواه��ان ایجاد
حکومتی اسالمی در لیبی هستند.
گروه چهارم ،افرادی از حکومت معمر قذافی که
با فرصت طلبی خود را به انقالبیون نزدیک کرده اند،
این درحالی است که بسیاری از سلطنت طلبان نیز به
اسالم گراها تمایل دارند.
این گزارش می افزاید« :در واقع با چنین ترکیبی،
اس�لام گراها به نوعی اکثریت را در ش��ورای انتقالی
لیبی دارا هس��تند و این به عنوان یک شمش��یر دو لبه
برای انقالبیون عمل خواهد کرد ،زیرا غرب هدایت
عملیات نظامی علیه قذافی را عهده دار بود و تا مطمئن
نش��ود که حکومتی مطلوب خود در لیبی راه اندازی
خواهد ش��د ،به دولت س��ازی در این کش��ور کمک
نخواهد کرد».
– 2رسانه ها:
بسیاری از رسانه های غربی در ترسیم و تشریح
شرایط گروهی و عقیدتی لیبی راه افراط را پیموده و
ی و وهابی
بدون مشاهده مظاهری جدی از گروه سلف
در این کشور ،کوشیده اند تا کلیه گرایش های اسالمی
موجود در ش��ورای ملی انتقالی را ب��ه این گروه ها یا
گروه های القاعده در خاورمیانه و شمال افریقا نسبت
دهندg .
49
بوی توطئه می اید
گفت وگوی مثلث با سفیر سابق ایران در الجزایر
سودابه رخش
5
قذافی سقوط کرد .سقوط سرهنگ ش��اید تنها نقطه مشترک مخالفان او باشد؛ مخالفانی که شناخت
عقاید و خواسته هایشان در بحبوحه فتوحات و پیش��روی های انقالبیون فراموش شد .در گفت وگوی
پیش رو مثلث با جاوید قربان اوغلو ،سفیر پیشین ایران در الجزایر و افریقای جنوبی ،ماهیت و کیستی
مخالفان قذافی و همچنین نقش جریان های سیاس��ی مخالف در شکل گیری اینده لیبی را مورد بررسی
قرار داده اس��ت.
رسانه ها انقالبیون لیبی را به دو جریان اصلی
اسالم گرا و سکوالر تقس��یم کرده اند .ایا این
دو جبهه در درون خود نیز تقس��یم بندی هایی
دارند؟
lاوال م��ن برخ�لاف خیلی ها ک��ه هر حرکت
اعتراضی را انقالب و معترض��ان را انقالبی می دانند
چندان با این الفاظ و القاب موافق نیستم.
ثانیا در تحوالت لیبی هم مانند دو کشور همسایه
ش��رقی و غربی اش یعنی مصر و تونس همه اقش��ار
اجتماع��ی و جریان های سیاس��ی نق��ش دارند .فکر
نمی کنم تقس��یم بندی اس�لام گرا و س��کوالر بتواند
بین الملل
مثلث شماره92
جنبش
اخوان المسلمین
و سلفی ها در لیبی
بسیار نیرومندتر
از جریان های
سکوالریستی
است .بنابراین
اینده این
کشور در اختیار
نیروهای ارزشی
خواهد بود
50
بیانگر و پوش��ش دهنده همه کس��انی که در جنبش
اعتراضی لیبی نقش دارند ،باشد .مضافا اینکه جامعه
لیبی در مقایسه با کشور های شمال افریقا از نظر توسعه
سیاس��ی و اجتماعی به ش��دت عقب مانده تر است.
علت این مس��اله هم در درجه اول بافت قبیله ای این
کشور و عدم تمایل حاکمیت این کشور در تغییر این
ساختار اس��ت .قذافی افتخار می کرد که خود را یک
عرب بادیه ای تا یک رهب��ر مدرن بداند .او بدون هیچ
مالحظه ای حتی در س��فر نیوی��ورک و پایتخت های
اروپایی ترجیح می داد در خیمه ای که در ش��هرهای
مدرن اروپایی برایش برپا می کردند زندگی کند و شیر
شتر بنوشد .تا جایی که من می دانم جنبش های اخوانی
(اخوان المسلمین) و سلفی در لیبی بسیار نیرومند تر از
حرکت های سکوالریستی است ولی اینکه این را دو
جریان اصلی جنبش اعتراضی بدانی��م فکر نمی کنم
تبیین صحیحی باش��د .هم در دو کشور قبلی (تونس
و مصر) و هم در لیبی جنبش ه��ا علیه حاکمیت های
سیاسی فردی و حکومت ها و حکامی بود که حاضر
به پذیرش اصل گردش قدرت که الزمه هر حکومتی
است ،نبودند.
ایا می توان تاثیر قبایل در تحوالت اخیر لیبی
را نادیده گرفت و به نظر ش��ما ای��ن قبایل در
ش��کل گیری اینده لیبی چه نقشی ایفا خواهند
کرد؟
lقطع��ا تاثیر س��اختار قبیله ای لیب��ی در اینده
سیاسی این کشور اجتناب ناپذیر است و در شکل گیری
اینده این کشور نقش بس��زایی ایفا خواهد کرد .فکر
می کنم این مس��اله حتی می تواند مانع��ی در برپایی
حکومتی مردمس��االر (دموکراتیک) از نوع غربی ان
نیز باشد .توجه داش��ته باش��ید که قذافی در 42سال
حکومت خود هیچ تالشی در مدرنیزه کردن کشور از
نظر اجتماعی نکرد و همانطور که گفتم ترجیح می داد
همان ساختارها و فرهنگ بادیه ای و قبیله ای را حفظ
و ترویج نماید .تقابل بین مدرنیت��ه که قطعا غربی ها
خواهان ان هستند و حفظ سنت ها که از لوازم جوامع
قبیله ای اس��ت از چالش های اتی جامعه لیبی خواهد
بود .غربی ها در تحول این جامعه به س��وی مدرنیسم
به رغم نزدیکی جغرافیایی لیبی به اروپا راه دش��واری
امید به اینده
سرنوشت اتحادیه افریقا پس از سقوط سرهنگ قذافی
6
الن بوسول
بین الملل
چه کسی می گوید که نمی توان با پول دوست
خرید؟باوجودانکهبیشاز 40کشورواتحادیهعرب
در حال حاضر شورای انتقالی لیبی را پس از سقوط
معمر قذافی در هفته گذشته به رسمیت شناختند ،اما
منطقهافریقا–اتحادیهافریقا–ازبهرسمیتشناختن
انهاامتناعمی کند.
روز جمعه هفته گذشته ،سازمان پان – افریقا
که قذافی مدام از انه��ا حمایت مالی می کرد خواهان
یک دولت فراگیر در لیبی شده است .یکی از معانی
این دولت فراگیر حضور نیروهایی از رژیم قذافی در
دولت است .برای بسیاری این اقدام این درک را تعمیق
می کندکهاتحادیهافریقابهجایانکهیکنیرویجدی
نالمللیباشدیکباشگاهازروسای جمهورپیراست.
بی
قذافی که اغلب به عنوان یک دیوانه ش��ناخته
می شد در افریقا یک بازیکن جدی به حساب می امد
و در واقع حاکم این قاره پیر بود .پول در سرزمین هایی
که وضعیت اقتصادی خوبی ندارند کارهای بسیاری
می تواند انجام دهد .از همین رو قذافی با اس��تفاده از
ثروت نفت خود نفود خود را در همه جا افزایش داده
بود .هتل های لوکس او در شهرهای مهم سراسر این
قاره تنها بخشی از سرمایه گذاری های او بود .عالوه
بر این کیف پول سنگین او در واقع نمادی برای غرور
برخی از افریقایی ها بود .دیدگاه های نامنس��جم اما
ضد غربی او در بعد بین المللی اغلب در میان جوانان
سرخوردهافریقاییطرفدارانبسیاریداشت.
برخالف دیگر رهبران شمال افریقا که ترجیح
می دهند روابط خود را با کشورهای عربی جدی تر
نش��ان دهند و به افریقایی بودن خود چندان اهمیت
نمی دهند ،قذاف��ی افریقا را در اغ��وش گرفته بود و
چشم انداز پان -افریقا را زنده نگاه داشته بود .هر چند
رویای اتحادیه افریقایی او شکست خورده بود ،وی
هموارهسعیدرپررنگجلوهدادننقشافریقاداشت.
اما نفوذ قذافی در افریقا نیز می تواند اغراق امیز
باشد .چرا که مسیر و س��بک زندگی او دردسرهای
ناخوش��ایندی را برای قاره ای که سعی در بازسازی
تصویر خود داش��ت به وجود اورد .سخنان قدافی
از جمله اینکه اوباما را پس��ر خود خطاب کرده بود و
پیدا شدن البومی از کاندولیزا رایس ،وزیر سابق امور
خارجه امریکا در منزل او برای بسیاری از افریقایی ها
شرم اور است .واقعیت این است که پس از یک دهه
رش��د مداوم اقتصادی و افزایش نفوذ او افریقا رهبر
پر زرق و برق خود را پشت سر گذاشته است .نقش
قذافی در سال های اخیر در افریقا کاهش یافته بود و
احتماالحاالکشورهاییمانندافریقای جنوبیونیجریه
جایلیبیرادراینقارهخواهندگرفت.هرچندچندان
همبعیدنیستکهتنیچندازدوستانقذافیدراینقاره
نیزازنظارهچنینصحنه هایینگرانوناراحتشوند.
پس چ��را در چنین ش��رایطی افریقا به کمک
شورش��یانی نمی اید که در واقع نماینده ازادی لیبی
هستند؟ هرچند ممکن است که رهبران کشورهای
افریقاییاهمیتچندانیبهدنیایپسازقذافیندهند،
اما چندان هم از اینکه جهان جدید با چنین شجاعتی
ظهوریافتهاستخوشحالنیستند.برایاینکهبتوانید
پاسخی برای نگرانی انها بیابید ،نگاهی به ادیس ابابا
که مرکز اتحادیه افریقاست بیندازید.هرچند افریقای
جنوبیکهقوی تریناقتصاداین قارهراداردبهصورت
قاطعانه در شورای امنیت س��ازمان ملل به قطعنامه
منطقه پرواز ممن��وع بر فراز لیب��ی رای داد ،اما منتقد
فوری عملیات ناتو ش��د و غرب را مته��م کرد که با
شعارهای بشر دوس��تانه به دنبال تغییر رژیم در لیبی
است .ژاکوب زوما ،رئیس جمهور افریقای جنوبی
از طالیه داران تالش برای مذاک��ره دو طرف در لیبی
در اتحادیه افریقاس��ت .اما جامعه بین المللی تا حد
زیادی تالش های وی را نادیده گرفته است .از سوی
دیگر شورای انتقالی لیبی نیز به صورت مغرضانه ای
تالش های وی برای میانجی گری را رد کرده است.
شورشیانیکهتوسطناتونیرومی گیرنداتحادیهافریقا
راسرزنشمی کنند.
حت��ی پ��س از س��قوط قذاف��ی افریق��ای
جنوبی حمایت های خ��ود را کاهش نداده اس��ت.
افریقایجنوبیمانعازتالش هایایاالتمتحدهامریکا
برای ازاد سازی دارایی های لیبی برایکمکبه شورای
انتقالیاینکشورمی شود.هفتهگذشتهگالماموتالنتع،
معاون رئیس جمهورافریقای جنوبیخواهانتحقیق
محلی دادگاه های بین المللی برای مش��خص شدن
همکاری هایناتووشورشیانشدهاست.انچهجهان
بیرون می بیند در واقع حمایت غیر قابل دفاع از یک
دیکتاتور بی رحم اس��ت که مردم خود را به کش��تن
داده بود ،اما افریقای جنوبی ان را حمله به روحیه ضد
امپریالیسمی می داند .اما برخی بر این باورند که این
خشم ممکن است که نتیجه مثبتی در بر داشته باشد
و سبب شود تا کش��ورهای افریقایی و به خصوص
افریقای جنوبیتوجهبیشتریبهاتحادیهافریقاداشته
باشند تا بتوانند نقش مستقل تری را بازی کنند و دیگر
حمایت هایاتحادیهاروپاکهتابهامروزازانهاپشتیبانی
می کرد را رد کنند .شکست در اولین جنگ اتحادیه
افریقامی تواندبهجدی ترشدنایناتحادیهکمککند.
در واقع سقوط قذافی ،مردی که خواهان یک اتحادیه
قدرتمند افریقایی بود اغ��از خوبی برای به واقعیت
پیوستن این رویای اوستg.
مثلث شماره92
را در پیش خواهند داش��ت .اینکه می گویم غربی ها،
به خاطر این است که من تحوالت لیبی را یک زایمان
طبیعی نمی دانم .این بیشتر به سزارینی شبیه است که
هدفش نه تولد یک نوزاد بلک��ه میراندن مادر کودک
است .توجه داشته باش��ید که هیچ یک از کشورهای
غربی و حتی عربی دل خوشی از قذافی نداشتند.
صحبت از غربی ها شد؛ بسیاری از تحلیل گران
بر این باورند که ب��دون دخالت نیروهای ناتو
ممکن بود انقالب لیبی وارد بیراهه شده و حتی
امکان تقسیم لیبی به دو کشور شرقی و غربی
نیز دور از ذهن نبوده است .شما نقش ناتو در
این تحوالت را چطور ارزیابی می کنید؟
lقذافی را ناتو س��رنگون کرد نه م��ردم لیبی.
توجه داش��ته باش��ید که چند س��اعت قبل از صدور
قطعنامه 1973در 17مارس امسال تانک های قذافی به
دروازه های بنغازی رسیده بودند و اگر شروع بمباران ها
بالفاصله پس از صدور قطعنامه نبود ،قطعا قذافی کامال
حرکت اعتراضی را سرکوب کرده و بر اوضاع مسلط
شده بود .مساله تقسیم لیبی به دو بخش زمانی مطرح
ش��د که معترضان حتی با حمایت ناتو در پیروزی بر
قذافی دچار تردید شده بودند .بنابراین تردید نداشته
باشید که ناتو در این تحوالت نقش اصلی را ایفا کرد.
عالوه ب��ر نقش ناتو چ��ه عوام��ل دیگری در
موفقیت مخالفان قذافی نقش داشته است؟
lعالوه ب��ر ناتو ب��ه عن��وان اصلی ترین عامل
سرنگونی قذافی من انزوای این رژیم در جهان و حتی
جهان عرب و اسالم ،جنگ روانی غربی ها طی دوران
بحران شش ماهه و ادامه جنبش های مردمی در تعداد
دیگری از کشورها مانند سوریه و یمن را عوامل موثر
در موفقیت مخالفان قذافی می دانم.
به نظر شما تحوالت لیبی چه تاثیری بر تحوالت
افریقا خواهد داش��ت و ایا این امکان وجود
دارد که نیروه��ای اتحادیه افریق��ا به عنوان
نیروهای حافظ صلح در لیبی مستقر شوند؟
lفکر نمی کنم اتحادیه افریقا حتی در صورت
تمایل بتواند نقشی در اینده این کشور حتی در قالب
نیروهای صلحبان داشته باشد .غربی ها خواهان تسلط
کامل بر این کشور نفت خیز شمال افریقا هستند و به
هیچ یک از بازیگران دیگر فرصت عرض اندام نخواهند
داد .بحران لیبی ادامه جنگ غربی ها در تسلط بر منابع
انرژی دنیاس��ت .منتها ای��ن بار غربی ه��ا از فرصت
حرکت های اعتراضی مردم به خوبی استفاده کرده و
بر موج این حرکت سوار شدند.
به طور کل ایا گروه ه��ا و جریان های مخالف
قذاف��ی در م��ورد اینده لیب��ی به اتف��اق نظر
رسیده اند؟
lاتحاد مقطعی جریان های موجود در لیبی حول
محور مخالفت با قذافی است و اتفاقا یکی از مشکالت
اصلی اینده لیبی همین اختالفات جریان های سیاسی
خواهد بود و خالء سیاسی ناشی از فروپاشی حاکمیت
سیاسی باعث نوعی انارشیس��م در انجا خواهد شد.
غربی ها همانطور که در مورد عراق دیدیم چندان هم
از اینکه اوضاع به این شکل باش��د ناخرسند نیستند،
زیرا ای��ن اختالفات از اهرم ه��ای قدرتمند بازیگری
اینده ان��ان در لیبی و حض��ور دراز مدتش��ان در این
کشور خواهد بود .انطور که من می دانم اختالف بین
جریان های سیاسی حتی ممکن اس��ت این کشور را
به س��وی تصفیه های خونین درونی نیز سوق دهد .از
یاد نبریم که هنوز ماجرای مبهم قتل عبدالفتاح یونس
فرمانده نظامی مخالف��ان از مهمترین رویدادهای این
کشور استg .
منبع:تایم
51
عباس لقمانی /پژوهشگر مسائل افریقا
حکومت قبیله ها
همه جهان چشم به مخالفان لیبیایی دوخته اند
بین الملل
مثلث شماره92
52
7
تاریخ لیبی با فرازونشیب های بسیاری از قرن
نوزده و بیستم مواجه بوده و این کشور درحقیقت
یکی از معدود کشورهای دنیاست که تنها یک دوره
سلطنتی و یک پادشاه داش��ته است .ملک ادریس،
اولین و اخرین پادش��اه لیبی بود که 42سال پیش
هنگامیکه در قاهره بود پس از کودتای معمر قذافی
برکنار ش��د .خانواده ادریس از ی��ک فرقه صوفی
هستند به نام سنوس��ی ها .درحقیقت سنوسی ها در
لیبی جایگاه اس�لامی باالیی داش��تند و خانقاه ها و
مراکزی داشتند به نام زاویه( .نام شهر زاویه که طی
جنگ لیبی درگیری هایی در ان جریان داش��ت نیز
از همان گرفته شده اس��ت)این خاندان سنوسی به
دلیل اینکه یک فرقه صوفی بودند طرفداران پروپا
قرصی هم در لیبی داشتند و بعد از کودتای قذافی
در 42س��ال پیش این گروه هم از صحنه سیاس��ی
لیبی حذف ش��د .لیبی از معدود کشورهایی است
که پس از 42سال حکومت قذافی هنوز یک قانون
اساس��ی ندارد .درواقع قانون اساسی در لیبی اصال
معنا و مفهوم نداش��ت و انچه در لیبی انجام می شد
براساس کتاب سبز معمر قذافی بود.
با توجه به ح��وادث اخیری ک��ه به وجود امد
می بینی��م ک��ه س��اختارهای مدنی در لیب��ی وجود
ندارد و تمام کس��انی که س��رکار می این��د باید در
درجه اول یک س��اختار مدنی ایجاد کنند .مخالفان
قذافی از گروه های مختلفی هس��تند که بین انها در
وهله نخست کسانی به چش��م می خورند که ابتدا
با قذافی بودن��د ،ام��ا از وی جدا ش��دند و اکنون
دولت موقت را تش��کیل داد ه اند .همین ش��خص
مصطف��ی عبد الجلیل ،رئیس ش��ورای موقت لیبی
تحصیلکرده امریکا و اقتصاددان اس��ت .بقیه افراد
هم به نوعی کس��انی هس��تند ک��ه در دولت قذافی
وزیر و وکیل و ...بودن��د اما به ندرت از دولت وی
کنار کش��یدند .این افراد با دولت قذافی مشکالت
اساسی داش��تند و ش��اید در حال حاضر با گرد هم
امدن و تش��کیل حکومت جدی��د می خواهند این
مش��کالت را حل کنند .این افراد ساختار همگونی
ندارند ،بنابراین بای��د منتظر مان��د و دید در اینده
اینها چطور به توافق می رس��ند .طی روزهای اخیر
این مس��اله در لیبی مطرح شده اس��ت که ایا مردم
خواهند پذیرفت افرادی که سابق بر این در دولت
قذاف��ی بودن��د در دولت اینده مش��ارکت داش��ته
باشند؟ همچنین مس��اله دیگر این است که درست
است که در لیبی یک س��اختار قبیله ای وجود دارد،
اما قذافی سعی کرد این س��اختار را تا حدودی از
بین ببرد ولی به نظر می رس��د که انقدرها هم موفق
نبوده است .از س��وی دیگر سنوسی ها و فرقه های
مذهب��ی و اس�لامگرا در لیبی فرصتی برای نش��ان
دادن خودشان نداش��تند و به نظر می رسد که اکنون
این فرصت برای اس�لامگرایان لیبی به وجود امده
است .اس�لامگرایان فقط می خواهند در حکومت
نقش داش��ته باش��ند به خصوص که در شرق لیبی
نفوذ بیشتری دارند تا در غرب و در حقیقت کسانی
که وابس��تگی مذهبی دارند مانند فرقه سنوسی ،در
ماه های اخیر س��اکت بوده اند ،اما مس��لما در اینده
ای��ن گروه ها هم خواه��ان ان خواهند ب��ود که در
قدرت سهیم باشند .مشکل اصلی که در لیبی وجود
دارد این است که مردم لیبی در حال حاضر به دلیل
از میان رفتن رژیم قبلی دارای هیجان هس��تند ،اما
احتمال دارد که بعدها بر س��ر تقس��یم قدرت یک
بین الملل
این��ده وجود نخواهد داش��ت ،ولی مس��لما غرب
سعی خواهد کرد تمام افرادی را که در این داستان
س��هیم هس��تند به نوعی ارام کند تا انها بتوانند از
راه گفت وگو و مذاکره دول��ت جدیدی را در لیبی
تش��کیلدهند.
مخالفان لیبیایی ب��ه دلیل اینک��ه راهکارهای
سیاسی ش��ان مش��خص نیس��ت در اینده با چالش
مواجه خواهند ش��د .در حقیقت تنه��ا موردی که
تمامی این اف��راد روی ان توافق داش��تند مخالفت
با دولت قذافی بود و روش سیاسی و راهکارهای
انها برای اینده لیبی برای هیچ کس اشکار نیست.
تنه��ا موضوعی ک��ه مخالفان اع�لام کرده اند
این اس��ت که خواهان برقراری دموکراسی در لیبی
هس��تند ،حال دیگر اینکه چه نوع دموکراسی قرار
است برقرار شود هنوز مشخص نیست .وقتی لیبی
را با مصر و تونس مقایس��ه کنیم درمی یابیم که در
ان کشورها احزاب سیاس��ی قدیمی حضور جدی
داش��ته اند و راهکارهایی برای اینده کشورهایشان
ارائه داد ه اند .درصورتی که در لیب��ی هیچ گروه و
حزب مخالفی در این 42سال عمال وجود خارجی
نداشته است یعنی در حقیقت در لیبی انقالبی شده
و گروه های��ی بر س��رکار امده اند ی��ا خواهند امد
که راه و روش سیاسی ش��ان هرگز م��ورد بحث و
گفت و گو نبوده اس��ت .درواقع هنوز نمی دانیم که
دیدگاه های پنهان این گروه ها و افراد چیست و این
دیدگا ه های پنهان زمانی مش��خص خواهد شد که
یک سیستم مدنی در لیبی ش��کل بگیرد ،انتخابات
برگزار ش��ود و گروه هایی که می خواهند در مسند
امور باشند دیدگاه های خودش��ان را مطرح بکنند.
در ای��ن ص��ورت می توانیم دریابی��م که این
گرو ه ه��ا دنب��ال چه هس��تند .ول��ی در ه��ر حال
دولت جدی��دی که در لیبی بر س��رکار خواهد امد
دیدگا ه های افراط��ی قذافی را نخواهد داش��ت و
دولتی خواهد بود که نگاه مثبت تری به غرب دارد.
همچنانکه در حال حاضر شاهدیم که شرکت های
نفتی دنیا به خصوص ش��رکت نفت��ی ایتالیا (ایتالیا
حدود 15درصد نفت��ش را از لیب��ی وارد می کند)
اعالم کرده اند ک��ه دوباره می خواهند ب��ا لیبی کار
کنند.
مقام��ات لیبی هم به نوعی اع�لام کرده اند که
تمای��ل چندانی به هم��کاری با ش��رکت های نفتی
چینی و روس��ی ندارند .ای��ن نمایانگر ان اس��ت
که اینها از همی��ن االن موضع گیری مثبتی نس��بت
به کش��ورهای غربی دارن��د و در مقاب��ل یک نگاه
منفی به کش��ورهایی مانند چین و روس��یه .این امر
مثلث شماره92
سری مسائل درون کشوری در انجا بروز بکند که
این موضوع می تواند مس��ائل بسیاری را برای لیبی
به وجود بیاورد.
از دیگر س��و باید توجه داشت که دولت های
غربی به شدت از نیروهای مخالف قذافی حمایت
کردند و در حقیقت درگیری ناتو در مس��ائل لیبی
بیانگر ان اس��ت که غرب خواهان ان است ،دولتی
را در لیبی س��رکار بی��اورد که کش��ورهای جهان
بتوانند روی ان حس��اب بکنند ،با اغلب کش��ورها
حرفی ب��رای گفتن داش��ته باش��د و مانن��د دولت
قذافی ایزوله نباشد .این موضوع در ما ه های اینده
مس��لما باعث ای��ن خواهد ش��د که دول��ت غربی
به خصوص فرانس��ه ،ایتالی��ا و انگلیس ک��ه منافع
اقتصادی بسیار گس��ترد ه ای در لیبی دارند ،تالش
کنند اتحاد گرو ه هایی که اکنون باهم متحد شد ه اند
را حفظ بکنند.
انچ��ه در اینده لیب��ی پیش خواه��د امد االن
به ط��ور کل��ی قاب��ل پیش بین��ی نیس��ت چراکه به
مج��رد اینک��ه اوضاع ارام ش��ود گروه ه��ا مجبور
هس��تند انتخابات برگزار کنند ،ش��ورا فراهم کنند
و ارگا ن ه��ای مدنی را س��رکار بیاورن��د که برای
این موض��وع لیبی احتیاج ش��دیدی ب��ه همکاری
کش��ورهای خارجی دارد .در این میان کشورهایی
مانند ایران که انقالبی هس��تند باید س��عی کنند تا
انجایی ک��ه می توانند در ش��کل گیری دولت لیبی
طرف کس��انی را بگیرن��د که احتم��ال می دهند در
اینده صاحب قدرت شوند .به بیان دیگر اگر اکنون
ما ب��ه حمایت از گ��روه خاصی در لیب��ی مبادرت
ورزیم ش��اید کار صحیحی نباش��د چراک��ه هنوز
شفافیت کامل در لیبی وجود ندارد .انچه در مورد
قذافی می توان گفت این اس��ت ک��ه وی از همان
شش ماه پیش که درگیر جنگ شد مشخص بود که
در اینده شانسی نخواهد داشت به دلیل اینکه یک
ائتالف جهانی علیه وی تش��کیل ش��ده بود که این
ائتالف نه تنها در غرب بلکه در کش��ورهای دیگر
هم به چش��م می خورد.
چنانک��ه دیدیم دول��ت ایران و ترکی��ه هم از
ابتدا از مخالف��ان دولت قذافی حمای��ت کردند و
دولت های دیگر هم در کمک های فکری ،نظامی و
اقتصادی به این افراد کوتاهی نکردند .بنابراین در
اینده لیبی تمام این کش��ورها که به نوعی پش��تیبان
مخالفان قذاف��ی بودند در کنار کس��انی که در لیبی
می خواهند سرکار بیایند سهم خودشان را خواهند
خواس��ت .در میان مخالفان قذافی نمی توان رهبر
واحدی را نام برد و تنها چند نام از انها می دانیم و
در مورد گذش��ته انها اطالعاتی کلی موجود است
چراکه این افراد تمامی وابس��ته به حکومت قذافی
بودند و در تمام مدتی که طی س��ا ل های گذش��ته
س��رکار بودند از انها حرف جدیدی نش��نیدیم و
دیدگاه سیاسی ش��ان را نمی دانیم .همچنین کسانی
هم بودن��د که در خ��ارج از لیبی بودن��د ،اکنون به
لیبی بازگش��ته اند و به جمع مخالفان پیوس��ته اند.
البته ش��ایان ذکر اس��ت که میان مخالف��ان قذافی
هم همگونی کامل وجود ندارد ،اگر یادتان باش��د
چند هفته پیش عبدالفتاح یون��س ،فرمانده نظامی
مخالفان در یک س��وء قصدی که اصال معلوم نبود
چگونه بود کشته شد و مشخص نشد که وی را چه
کسانی کش��تند ،نیروهای طرفدار قذافی یا افرادی
از میان مخالفان.
در حال حاضر همگونی که برای س��رنگونی
قذافی می��ان این گرو ه ه��ا به چش��م می خورد در
اسالم گرایان فقط
می خواهد در حکومت
نقش داشته باشند
به خصوص که در شرق
لیبی نفوذ بیشتری
دارند تا در غرب و
در حقیقت کسانی که
وابستگی مذهبی دارند
مانند فرقه سنوسی،
در ماه های اخیر ساکت
بوده اند ،اما مسلما در
اینده این گروه ها هم
خواهان ان خواهند
بود که در قدرت سهیم
باشند
به این خاطر است که وقتی قطعنامه علیه قذافی در
شورای امنیت در حال تصویب بود این دو کشور تا
اخرین لحظه مقاومت کردند و به طور غیرمستقیم
طرف قذافی را گرفتند .از دیگر سو همسایگان لیبی
نیز نقش ش��ان حائز اهمیت اس��ت .به عنوان نمونه
اخرین خبری که داریم این است که همسر قذافی
به همراه دو پس��ر و دخترش به الجزی��ره پناهنده
ش��د ه اند و الجزیره هم ان را تایید ک��رد .الجزیره
در طول جنگ لیبی نیز موض��ع بی طرفی گرفته بود
یعنی نه از قذافی حمایت کرد و ن��ه از مخالف��ان.
ای��ن مس��اله در رابط��ه ب��ا برخ��ی دیگر از
کشورهای همس��ایه لیبی نیز صدق می کند .اما در
مورد کشورهای اسالمی اگر دقت بکنیم در می یابیم
که موضع واحدی ندارند .ب��ه عنوان نمونه ایران و
ترکیه از ابت��دا از نیروهای مخالف قذافی مس��تقیم
یا غیرمس��تقیم حمای��ت کردن��د همچنانکه دیدیم
رس��انه های ایران نیز از چند ماه پیش دوران رژیم
قذافی را پایان یافته تلقی کرده بودند هرچند مانند
ترکیه وارد دادوستدهای سیاس��ی نشدیم اما عمال
طرف��دار نیروهای مخالف بودیم .در هر ش��رایطی
در این��ده لیبی نبای��د سنوس��ی ها را نادیده گرفت
چراکه انها دارای ی��ک س��اختار متمرکزند و یک
گروه مذهبی نس��بتا معتدل هس��تند .ملک ادریس
در حقیقت پسری نداش��ت و برادرزاد ه ای داشت
که اگر از لحاظ موروثی در نظر بگیریم اگر روزی
در لیبی صحب��ت از حکومت س��لطنتی ش��ود او
می تواند ادعای تاج و تخ��ت بکند که البته در حال
حاضر وی نیز به مخالفان پیوس��ته اس��ت .بنابراین
می بینیم که مخالف��ان در لیبی از گروه های متفاوتی
تشکیل شد ه اند ،از گرو ه های طرفدار غرب گرفته
تا گروه های اس�لامی و گروه هایی که اکنون تنها به
این می اندیشند که رژیم قذافی از میان برود .مساله
دیگری ک��ه در رابطه ب��ا لیبی قابل ارزیابی اس��ت
این است که در این کشور رس��انه های گروهی به
خصوص اینترنت که اکن��ون در منطقه نقش اصلی
را بازی می کند در این کش��ور تقریبا هیچ نقش��ی
ندارد یعنی میزان برخ��ورداری از اینترنت در لیبی
نهایت 14تا 15درصد است و این نشان می دهد که
هماهنگی میان گرو ه های مختل��ف و برنامه ریزی
ب��رای این��ده در لیبی مانن��د بقیه کش��ورها وجود
خارجی ندارد .زمانی که قذافی کش��ته یا دس��تگیر
ش��ود و این داس��تان پایان پذیرد باید منتظر باشیم
ببینیم که جوانان لیبی و کسانی که اکنون اسلحه در
دست گرفته اند چه توقعی خواهند داشت .در لیبی
به خاطر مسلح بودن افراد کش��تارها بسیار وسیع تر
از ان چی��زی بود ک��ه نش��ان می دادند و داس��تان
انتقام گیری باعث کش��تارهای وس��یع هردو طرف
ش��ده بود .درواقع انچه مخالفان قذافی را منسجم
کرده مخالف��ت با قذافی و داش��تن اس��لحه ای در
دست است .انها برضد یک ش��خص می خواستند
بجنگند حال وقتی ان شخص اس��یر شود یا کشته
ش��ود انها باید اسلحه هایش��ان را زمین بگذارند و
سر میز مذاکره بنش��ینند .در ان صورت این کشور
با مس��ائل عمده ای روبه رو خواهد شد .درحقیقت
اکنون با کشوری مواجه هس��تیم که هیچ ساختاری
وجود ندارد و اب ،برق ،نی��روی پلیس و ...از هم
پاش��یده اس��ت .با این اوصاف پیش بین��ی من این
است که لیبی در اینده هم با مسائل بسیاری درگیر
خواهد بود حال نه از نوع درگیر ی های مس��لحانه
بلکه کشمکش میان کس��انی که می خواهند سهمی
از قدرت داشته باشندg .
53
فرهنگ
سریال های ماورایی
فرهنگ
مثلث شماره92
بررسی سریال های ماورایی در ماه رمضان
ارواح سرگردان در تلویزیون
عاطفه کربالیی
1
رمضان المبارک ،ماه ضیافت الهی ،در هر جامعه ای از جهان اس�لامی ،فرهنگ بومی خاص خویش را دارد؛ فرهنگی که در گذر زمان ،خود بخشی از خاطره جمعی
ملت ها را می سازد .مناسک افطار و سحر نیز هر یک به نوبه خود از وجوهی زیبایی شناسانه از زندگی روزمره تا توانایی های هنرمندانه ابنای جامعه بهره می گیرد .در نگاهی
به یک دهه گذشته می توان گفت که سریال های ساخته شده برای شب های رمضان که از شبکه های مختلف سیما پخش می شوند ،رفته رفته به بخشی از فرهنگ رمضان در
ایران تبدیل شده اند .این را گرایش توامان مخاطبان و مدیران تلویزیون به اثبات رسانده است
54
فرهنگ
مثلث شماره92
بیش از یک دهه اس��ت که س��یما س��ریال های
ویژه ای را برای پخش در ماه رمضان می سازد و دیگر
این مجموعه ها به یکی از ملزومات سفره افطار تبدیل
شده اند و روزه داران را با شخصیت ها و اتفاقات خود
همراه می کنند .البته روند س��اخت این س��ریال ها در
طول یک دهه اخیر با فرا زو نش��یب های زیادی همراه
بوده و به همین بهانه در مثل��ث این هفته ضمن مرور
مجموعه های ویژه ماه رمضان ،به بعضی از مسائلی که
گریبانگیر این مجموعه ها بوده ،می پردازیم.
اغاز س��اخت س��ریال های ویژه ماه رمضان به
سال 72برمی گردد .در این سال س��یما به دلیل تقارن
ماه رمضان و عید نوروز به فکر تولید سریال هایى افتاد
که مناسب این دو مناس��بت مهم مذهبی و ملی باشد
و عالوه بر ایجاد س��رگرمی برای مخاطبان ،بتواند در
مضمون خود نیز متناس��ب با شرایط معنوی ویژه این
روزها باشد .حس��ن فتحی که در ان سال ها شهرت و
اوازه کنونی را نداش��ت ،دس��ت به کار شد و سریال
«همس��ایه ها» را برای ش��بکه اول سیما س��اخت .او
ش��اید هیچ گاه فکر نمی کرد که سال ها بعد (سال )80
کارگردان سریالی به نام «شب دهم» شود که در زمان
تقارن مناسبت مذهبی محرم با نوروز پخش می شود.
س��ال 73مجید جعفری س��ریال به یاد ماندنی
«نیمه پنهان ماه» و سال 74غالمرضا رمضانی مجموعه
«بهاران در بهار» را برای پخش در ماه رمضان ساختند.
شبکه های تلویزیون س��اخت سریال های ماه رمضان
را ادامه دادند و در س��ال 7 6هاش��م میرطالبی سریال
«گردنبند» را ساخت .س��ال 87حسین قاسمی جامی
دست به کار شد و س��ریال «جزیره ای در خشکی» را
برای نگاه های مردم در سر سفره های افطار تدارک دید.
از سال 79به تدریج س��اخت مداوم سریال های
ویژه ماه رمضان ش��روع ش��د .در این س��ال عبداهلل
باکیده مجموعه «مهمانی از بهش��ت» را س��اخت .با
شروع سال 80رقابت ش��بکه های سیما برای ساخت
س��ریال های ماه رمضانی جدی تر ش��د و نخس��تین
سریال های طنز در این مناسبت روی انتن رفت .سریال
«یادداشت های کودکی» به تهیه کنندگی اصغر فرهادی
و کارگردانی پریسا بخت اور چنین ویژگی داشت و
«گمگش��ته» رامبد جوان هم خال��ی از موقعیت های
طنز نبود.
در رمضان س��ال 81س��یروس مقدم کارگردانی
اولین س��ریال ماه رمضانی خ��ود را به ن��ام «عروج»
تجربه ک��رد .ش��بکه ته��ران ب��ا توجه ب��ه موفقیت
«یادداشت های کودکی» در سال قبل ،کارگردانی سریال
«پشت کنکوری ها» را به پریسا بخت اور سپرد .رمضان
سال 82با پخش سریال های یکی مثل من ،رویاهای
ناتمام ،ش��هرباران ،به خاطر تو و افزونه خواه کوچک
شروع شد و به پایان رسید .نام س��ریال «افزونه خواه
کوچک» برای این س��ریال حاشیه س��از بود .نام این
مجموعه در ابتدا «اش��ترخانی دات کام» بود و هنگام
پخش به «رانت خوار کوچک» تغییر نام داد و پس از
گذشت چند قسمت از پخش ان ،نام ان «افزونه خواه
کوچک» شد.
در س��ال 83دو اتف��اق در زمین��ه س��ریال های
ماه رمضان افتاد؛ «کمکم کن» به عنوان اولین س��ریال
ماورایی تلویزیون در این س��ال از ش��بکه دو پخش
شد .این مجموعه به کارگردانی قاسم جعفری روایت
جوان گنهکاری بود که به برزخ می رود ،اما دوباره به
دنیا باز می گردد و تالش می کند اشتباهاتش را جبران
کند .در این س��ال برخالف س��ال های قبل ،ش��بکه
تهران به جای مجموعه ای طنز ،س��ریالی جدی به نام
«رسم عاشقی» را پخش کرد و رضا عطاران نخستین
سریال ماه رمضانی خود را به نام «خانه به دوش» روی
انتن شبکه سه برد و ش��بکه هم سریال «اگه بابام زنده
بود» را با رگه های طنز روی انتن برد.
سال 84س��ریال های ماورایی با سریال «او یک
فرش��ته بود» و مجموعه های طنز با «متهم گریخت»
ادامه پیدا کرد .در «او یک فرش��ته بود» برای نخستین
بار شیطان در قالب انس��ان به تصویر درامد .البته در
این س��ال مجموعه «مرده متحرک» هم سعی داشت با
خلق لحظات شاد ضمن نشاندن خنده بر لب مخاطب
مفاهیم دینی را به مخاطب منتقل کند.
اما س��ال 85س��ال رقابت تنگاتنگ شبکه های
تلویزیونی برای ج��ذب مخاطب بود .ش��بکه اول با
«صاحبدالن» محمدحسین لطیفی ،شبکه دو با «اخرین
گناه» حسین س��هیلی زاده و شبکه س��ه با «زیرزمین»
علیرضا افخمی پا به میدان رقابت گذاش��تند .در این
میان رویکرد «صاحب��دالن» و «اخرین گناه» به مقوله
دین جدی بود .البته در«اخرین گناه» تالش ش��د که
تجسم گناهان به تصویر کش��یده شود ،اما «زیرزمین»
حال و هوای طنز داشت.
در س��ال 86برای دومین بار تالش ش��د که در
قالب سریالی به نام «اغما» ش��یطان در قالب جسم به
تصویر دراید ،اما ش��بکه دو با «میوه ممنوعه» حسن
فتحی گوی سبقت را از «اغما»ی سیروس مقدم ربود.
یکی از ویژگی های برجس��ته «میوه ممنوعه» در کنار
کارگردانی خوب و بازی های درخشان ،دیالوگ نویسی
هنرمندانه علیرضا نادری بود .سال 87سیروس مقدم با
«روز حسرت» سومین س��ریال ماه رمضانی خودش
را تجربه ک��رد .این مجموعه در کنار س��ومین تجربه
عطاران در این عرصه به نام «بزنگاه» پرمخاطب ترین
سریال های ان سال بودند.
رمضان س��ال 88با موفقیت س��ریال «پنجمین
خورش��ید» به کارگردانی علیرضا افخمی همراه بود.
در این زمان س��یما در اقدامی عجیب سریال تاریخی
«نردبام اس��مان» را که ماجرای زندگ��ی غیاث الدین
جمشید کاشانی بود پخش کرد.
در شرایطی که در س��ال های قبل به طور مداوم
نام کس��انی مانند س��یروس مقدم ،علیرضا افخمی و
رضا عطاران به عنوان س��ازندگان س��ریال های ویژه
ماه رمضان دیده می ش��د ،ولی سیما در س��ال 89از
حس��ن فتحی و اس��ماعیل عفیفه اس��تفاده کرد که با
ساخت سریال «در مس��یر زاینده رود» سومین تجربه
کارگردان��ی و تهیه کنندگ��ی خود را در م��اه رمضان
پشت سر گذاشتند و کارگردانی سایر سریال های این
س��ال به محمدرضا اهنج ،محمدمهدی عسگرپور و
فرزاد موتمن سپرده شد.
«در مس��یر زاین��ده رود» توفیق «می��وه ممنوعه»
را تکرار نک��رد و حتی انتقادات زیادی ب��ه ان درباره
چگونگی استفاده از لهجه اصفهانی شد .البته در عین
حال در این سال «جراحت» محمدمهدی عسگرپور
توانست مخاطب بیش��تری را جذب کند و از سریال
ماورای��ی «ملکوت» ب��ه خاطر ضع��ف در پرداخت
انتقاد شد.
اما سال 90را سال سریال های رمضانی ماورایی
باید نامگذاری کرد؛ چراکه رد پای موضوعات ماورایی
در سریال های «سقوط یک فرش��ته»« ،سی امین روز»
و «پنج کیلومتر تا بهش��ت» دیده می ش��د .در «سقوط
یک فرش��ته» برای س��ومین بار در تاریخ سریال های
ویژه ماه رمضان ،ش��یطان در قالب انس��ان دیده شد.
در «سی امین روز» ،یک فرش��ته و «در پنج کیلومتر تا
بهشت» یک جفت روح به تصویر درامد و تنها سریال
«س��ه دونگ ،س��ه دونگ» از موجودات ماورایی در
55
فرهنگ
امان ماند!
س��یما در ش��رایطی در م��اه رمض��ان در قالب
س��ه س��ریال به تجس��م ش��یطان پرداخته که به قول
جالل الدین دری – یکی از نویس��ندگان «کمکم کن»
شیطان فقط به حضرت ابراهیم (ع) هنگامی که قصدقربانی کردن حضرت اسماعیل (ع) را داشت سه بار در
قالب انسان ظاهر شد؛ بنابراین برخی معتقدند تجسم
شیطان موضوعی عمومی نیس��ت که برای به تصویر
کشیدن در قالب سریال مناسب باشد .با این اوصاف به
نظر می رسد در انتخاب موضوعات ماورایی وسواس
بیشتری باید به خرج داده شود ،اما متاسفانه زمانی که
یک ژانر ،موضوع یا بازیگر با استقبال عمومی مواجه
می ش��ود ،انقدر سریال س��ازان دیگر از ان اس��تفاده
می کنند که قابلیت ج��ذب مخاط��ب را رفته رفته از
دست می دهد.
از سوی دیگر با توجه به موفقیت سریال های طنز
در س��ال های 80تا 82در جذب مخاطب ،تعداد این
سریال ها در سال های بعد بیشتر ش��د؛ به گونه ای که
تا سال 87به طور متوسط هر س��ال دو سریال در این
ژانر پخش می ش��د ،اما در این میان سریال هایی مانند
«اگه بابام زنده بود»« ،م��رده متحرک» و «مامور بدرقه»
نتوانستند چندان مخاطبان را پای تلویزیون بنشانند.
فهرس��ت عوام��ل س��ازنده س��ریال های ویژه
ماه رمض��ان هم جای تام��ل دارد .طی س��ال هایی که
س��اخت مجموعه برای این ماه مبارک به یک س��نت
تبدیل شده ،به وفور اسم افرادی مانند علیرضا افخمی
و رضا ج��ودی را در تیت��راژ این س��ریال ها دیده ایم.
علیرضا افخمی در سال « 84او یک فرشته بود» را برای
شبکه دو کارگردانی کرد .او سال 85سریال «زیرزمین»
شبکه سه را س��اخت و س��ال های 86و 87فیلمنامه
سریال های «اغما» و «روز حسرت» را برای شبکه اول
نوشت .او سال 88نویس��ندگی و کارگردانی سریال
«پنجمین خورشید» شبکه سه را برعهده گرفت و سال
90فیلمنامه «پنج کیلومتر تا بهشت» را نوشت و ان را
به تصویر دراورد.
میزان فعالی��ت رضا جودی هم در س��ریال های
ماه رمضانی دست کمی از افخمی ندارد ،با این تفاوت
که جودی فقط بر تهیه کنندگی تمرکز کرده اس��ت .او
«مهمانی از بهش��ت» را در 1380و «نوعروس» را در
سال 1381برای ش��بکه دو تهیه کرد .سپس به شبکه
اول رفت و در س��ال 84تهیه کنندگی س��ریال «مرده
متحرک» ،س��ال « 85صاحبدالن» و سال « 86اغما» را
بر عهده گرفت .او بعد از «اغما» به شبکه دو بازگشت
و در سال 88و 90در مقام تهیه کننده سریال های «عبور
از پاییز» و«سی امین روز» ظاهر شد.
در میان نویس��ندگان هم علیرضا کاظمی پور و
سید سعید رحمانی از هم صنفان خود پرکارتر بوده اند.
این دو در س��ال 80فیلمنامه س��ریال «گمگش��ته» را
نوشتند .در ادامه کاظمی پور متن سریال های «به خاطر
تو» را در سال« ،82کمکم کن» را در سال « ،83او یک
فرشته بود» را در سال 84و «میوه ممنوعه» را در سال
86نوشت .او البته اغلب این فیلمنامه ها را با همکاری
س��ایر همکارانش مانند جالل الدین دری و علیرضا
نادری به نگارش دراورد.
س��عید رحمانی هم عالوه بر «گمگش��ته» متن
س��ریال های ماه رمضانی «همراز» را در « ،1381رسم
عاشقی» را در سال « ،83مرده متحرک» را در سال 84
و«سی امین روز» را در سال 90نوشته است.
در کنار این اف��راد می توان از اس��ماعیل عفیفه،
رضا عطاران و حس��ن فتحی نام برد ک��ه نقش فعالی
در ساخت سریال های ویژه ماه رمضان داشته اندg .
مثلث شماره92
56
نیاز به خانه تکانی در
سریال سازی مناسبتی
گفت وگوی مثلث با یک جامعه شناس هنر
2
به عقیده دکتر اعظم راودراد ،جامعه ش��ناس هنر و عضو هیات علمی رشته ارتباطات دانشگاه تهران
سیما در زمینه ساخت سریال های مناسبتی از جمله مجموعه های ویژه ماه رمضان به خانه تکانی نیاز دارد
و دست اندرکاران ساخت انها هم باید محافظه کاری را کنار بگذارند .به اعتقاد او خط قرمز های سیما از
جمله عواملی است که باعث به تکرار افتادن مجموعه های ویژه ماه رمضان شده است .با او درباره وضعیت
سریال های ماه رمضان گفت وگو کردیم.
از زمان اغاز ساخت سریال های مناسبتی برای ماه
رمضان هر چند س��ال یک بار رویکرد خاصی در
سریال سازی غالب می شود .گاهی موضوعات طنز و
گاهی موضوعات ماورایی مورد توجه سریال سازان
قرار می گیرد .نظر شما در این باره چیست؟
lسیما هر س��ال براس��اس یک برنامه ریزی
هدفمند موضوعات سریال های ماه رمضان را انتخاب
نمی کند و بیش��تر براس��اس طرح هایی که از س��وی
برنامه سازان ارائه می شود دست به انتخاب می زند و
موضوعاتی را برای سریال ها تصویب می کند .بنابراین
گاهی سریال های طنز و گاهی مجموعه های ماورایی
غالب می شوند.
طی چند س��ال گذش��ته س��ریال های طنز در میان
مجموعه های ماه رمضان نمود بیش��تری داشته ،اما
فرهنگ
سریال «شب دهم»
که اوایل دهه 80هنگام
محرم پخش شد از جمله این
مجموعه هاست.
«شب دهم» تاثیرگذارترین
سریال مناسبتی سیما بود
چون در ان اگاهی از عوامل
تاریخی ،سیاسی و ...به یک
اثر هنری تبدیل شده بود.
دستیابی به چنین موفقیتی
نیازمند به کارگیری دو دسته
از عوامل انسانی است که
شامل هنرمندان برجسته و
مشاوران زبده می شود
مثلث شماره92
در سال جاری بیشتر شاهد مجموعه های ماورایی
هستیم.
lدقیقا! امسال یک س��ریال طنز (سه دونگ،
سه دونگ) در ماه رمضان پخش می شود که نسبت به
سریال های طنز سال های قبل کیفیت پایین تری دارد.
در سال های گذش��ته مجموعه های طنز جذاب تری
پخش می ش��د که «خانه به دوش» و «متهم گریخت»
از جمله انها بودند .این مجموعه ها هدفمندتر بودند و
محتوای قوی تری داشتند اما «سه دونگ ،سه دونگ»
نتوانسته مخاطب چندانی به دست اورد.
البته امسال تعداد سریال های ماورایی یا دینی بیشتر
است.
lبله ،البته چون این سریال ها مناسبتی هستند،
از ابتدای پخش روند داستان انها قابل پیش بینی است.
در این س��ریال ها از اول شخصیت ها س��یاه و سفید
تعریف می شوند و پایان داستان را می توان حدس زد؛
چون پایان داستان باید به نفع نیروهای خیر تمام شود
و برخی از شخصیت ها متحول ش��وند .بنابراین این
سریال ها کش��ش زیادی ندارند« .سقوط یک فرشته»
یکی از این نوع سریال هاست و از زمانی که شخصیت
نیما (بابای مهرداد صدیقیان) وارد قصه می شود و سعی
می کند خود را به سارا (بابای خاطره اسدی) نزدیک
کند ،می توان ح��دس زد که برای س��ارا در پایان این
سریال چه اتفاقی می افتد.
در این شرایط س��ریال های طنز و ماورایی به ویژه
در سال های اخیر جذابیت های الزم را برای جذب
مخاطب داشته اند؟
lدر واقع ای��ن س��ریال ها چن��دان با هدف
مشخصی س��اخته نمی ش��ود و موضوعاتی در قالب
سریال س��اخته می ش��وند که نقد جدی به وضعیت
موجود وارد نمی کنند و مس��ائلی چون جامعه که به
اگاه سازی مخاطب کمک کند را مطرح نمی کند .چون
سازندگان این مجموعه ها می ترسند که طرح این گونه
مسائل باعث شود که به کس��ی یا جایی بربخورد .در
این ش��رایط برنامه س��ازان به موضوعاتی می پردازند
که خیلی با شرایط کلی جامعه ارتباط پیدا نمی کند و
بر موضوع��ات کوچک تمرک��ز می کنند و به کل
جامعه تعمیم شان می دهند.
پس ب��ه نظر ش��ما عالوه ب��ر سیاس��تگذاران،
برنامه سازان هم در این نوع سریال سازی دخیل
هستند؟
lت��وان برنامه س��ازان ،سریال س��ازان و
بازیگران ما خیلی بیش��تر از ان چیزی اس��ت که
می بینیم ،اما کیفیت کار انان به دالیل مختلفی مانند
خط قرمزها در همین حد نمود پی��دا می کند .در
واقع خط قرمزها از جمله عواملی هستند که باعث
می شوند سریال های ماه رمضان زیاد متنوع نباشند.
موضوعات این مجموعه ها در سال های اول بهتر
بود ،چ��ون تازگی داش��ت و از تن��وع برخوردار
بود ،اما االن این گونه نیس��ت .در واقع س��یما در
سریال سازی مناسبتی به خانه تکانی نیاز دارد.
ایا پرداخت مستمر به دس��ته ای از موضوعات
دینی در سریال های ماه مبارک رمضان ،باعث
کلیشه ای شدن انها نمی شود؟
lزمان��ی که ح��ق انتخ��اب موضوعات
متفاوت��ی وج��ود ن��دارد ،سریال س��ازان تالش
می کنند ت��ا از س��ریال های پرمخاط��ب تبعیت
کنند .در حالی که انها به عل��ت تازگی خود بین
مخاطب گل می کنند ،اما سریال هایی که به تقلید
از مجموعه های موفق ساخته می شوند به موفقیت
نمی رسند چون تکراری می شوند.
به عنوان یک جامعه ش��ناس هنر چه پیشنهادی
به سیما برای افزایش کیفیت و میزان مخاطبان
سریال های ماه رمضان می دهید؟
lدر کل ب��ه سیاس��تگذاران عرص��ه هنر
پیشنهاد می کنم که در تولید اثار هنری به تحقیق و
مطالعه توجه زیادی کنند تا اثری که تولید می شود
به ابعاد مختلف اجتماعی ،سیاسی ،فرهنگی و دینی
و جزئیات و ریزه کاری ها توجه کافی کرده باشد.
البته برای تبدیل این موارد به یک اثر در خور توجه
الزم است افرادی به کار گرفته شوند که خالقیت
هنری زیادی داشته باشند و یک اثر هنری بسازند
و یک بیانیه فرهنگی یا سیاسی یا از این دست را به
خورد مخاطب ندهند.
می توانید در این زمینه یک مثال بزنید؟
lبله .س��ریال «ش��ب ده��م» ک��ه اوایل
ده��ه 80هنگام مح��رم پخش ش��د از جمله این
مجموعه هاس��ت« .ش��ب دهم» تاثیرگذارترین
سریال مناسبتی س��یما بود چون در ان اگاهی از
عوامل تاریخی ،سیاس��ی و ...به ی��ک اثر هنری
تبدیل شده بود.
دس��تیابی ب��ه چنی��ن موفقیت��ی نیازمند به
کارگیری دو دس��ته از عوامل انس��انی اس��ت که
شامل هنرمندان برجسته و مشاوران زبده می شود.
این در حالی اس��ت ک��ه دیالوگ ه��ای برخی از
سریال ها مانند سریال هایی که با موضوع پزشکی
ساخته می شوند نشان دهنده نااشنایی نویسنده با
موضوع اس��ت و به این ترتیب اطالعات غلط به
مخاطب منتقل می شود ،اما اگر هنرمندان برجسته
و مش��اوران زبده در کنار هم ق��رار گیرند و فضا
برای طرح موضوعات نو و چالش برانگیز فراهم
شود ،با موضوعاتی که جواب چالش مطرح شده
را در خود سریال بدهد سریال های خوبی ساخته
می شود ،اما متاسفانه دوستان از چالش گریزانند،
چون با خط قرمزه��ا برخورد می کن��د .بنابراین
س��ریال های مناس��بتی به کارهای روتین تبدیل
می شودg .
57
سریال های ماورایی
سیما معموال یا
در قالب ظهور
یک شیطان در
قالب انسان شکل
گرفته اند ،یا
همراهی یک فرشته
با شخصیت اصلی
داستان یا رفت و
برگشت شخصیت
اصلی قصه در تونل
زمان .مواجهه روح
انسان با عالم برزخ و
سپس بازگشت او به
زمین نیز سوژه دسته
دیگری از سریال های
ماورایی ماه رمضان
بوده اند که اغازگر
انها مجموعه «کمکم
کن» بود با بازی
حمید گودرزی.
امسال هم سریال
«پابرهنه در بهشت»
از چنین ساختاری
برخوردار بود
فرهنگ
مثلث شماره92
گفت وگوی مثلث با جالل الدین دری؛
همه چیز درباره سریال های ماه رمضان
3
جالل الدین دری تا به حال بیش از 15سریال برای سیما نوشته که از میان انها «کمکم کن» در ماه مبارک
رمضان پخش شده است .از دیگر کارهای او سریال مناسبتی «سرگش��ته» در حال تصویربرداری است .در
«مثلث» این هفته به بهانه پخش سریال های ویژه ماه رمضان درباره روند این گونه اثار با وی گفت وگو کرده ایم.
از دهه 70ساخت س��ریال های ویژه ماه رمضان اغاز
شد و تا به امروز ادامه پیدا کرده است .نظر شما درباره
روندی که طی این سال ها برای تولید این مجموعه ها
طی شده ،چیست؟
lدر ابتدا نزدیک به زمان افطار ایتم های نمایشی
با مضامین��ی عرفانی برگرفت��ه از قصه های کهن پخش
می شد .بعد س��ازمان صدا و س��یما به تدریج به سمت
ساخت سریال گرایش پیدا کرد و این روند دقیقا اوایل
دهه 80به پختگی رسید؛ به گونه ای که هر سال یکی ،دو
مجموعه مناسبتی پخش می شد .دسته ای از این سریال ها
کمدی و طنز بود که بعضی از انه��ا را اصغر فرهادی و
همسرش پریسا بخت اور س��اختند و رامبد جوان هم
58
سریال «گمگشته» را کارگردانی کرد .بعضی دیگر از این
مجموعه ها هم جدی بود .البته هم تم سریال های کمدی
و هم تم سریال های جدی مسائل اجتماعی بود .سال 82
من به اتفاق علیرضا کاظمی پور متن سریال «کمکم کن»
را نوشتیم .در این سریال به یک سری مسائل عبرت اموز
و بحث حاللیت طلبی پرداخته شد .بدین ترتیب بیشتر
به مفاهیم دینی در س��ریال های مذهبی نزدیک شدیم.
االن 7 -8سال از ساخت این س��ریال می گذرد و انگار
مسابقه ای بین شبکه ها برای تولید مجموعه های ویژه ماه
رمضان به وجود امده است .هر کدام از انها سعی می کنند
یک س��ریال برای پخش در این ماه مبارک تولید کنند و
تیم های مختلفی این مجموعه ها را می سازند ،اما ساخت
سریال های مناس��بتی در چند بخش دچار ایراد شده و
رفته رفته این کاستی زیادتر شده که یکی از این معضالت،
مربوط به نویسندگان است.
ایا الزم است نویسنده سریال های مناسبت های مذهبی
ویژگی های خاصی داشته باشد؟
lبله! نویسنده این گونه سریال ها باید ک مو بیش
سواد دینی داش��ته باش��د ،چون اگر نویسنده ای چنین
سوادی نداشته باشد و بخواهد سریال مذهبی بنویسد،
حتی با وجود حضور ناظر کیفی و کارش��ناس مذهبی
دچار اشتباه می شود .زیرا به رغم گذشت یک دهه از تولید
سریال های ویژه ماه رمضان ساخت این سریال ها نزدیک
این ماه مبارک اغاز می شود و چندان کاری از دست ناظر
فرهنگ
نشان دادن عالم
ماورا پس از مرگ و
زیاد انجام دادن این
کار باعث مادی شدن
تصویر ذهنی مخاطبی
می شود که سال ها از
طریق احادیث به این
باور رسیده که پس از
مرگ حساب و کتابی
است .در واقع مادیت
بخشیدن به عالم ماورا
ان هم در این سریال ها
باعث از بین بردن
ان در ذهن مخاطب
می شود
مثلث شماره92
کیفی و کارشناس مذهبی برنمی اید .زمان ساخت سریال
«کمکم کن» ما اول متن را می نوشتیم بعد تصویربرداری
می ش��د ،س��پس متن تایپ می ش��د و ناظر کیفی ان را
می خواند .بعد جلد می شد و در اختیار مسئوالن سازمان
صداو سیما قرار می گرفت .در چنین شرایطی کار زیادی
از دست ناظر کیفی و کارشناس مذهبی برنمی اید ،اما اگر
نویسنده انگیزه و سواد مذهبی کافی داشته باشد ،مشکلی
در متن نوشته شده پیدا نمی شود.
از ط��رف دیگر اعتق��اد الزم برای سریال س��ازی
برای ماه رمض��ان به تدریج بین برخی عوامل س��ازنده
و حتی بعضی از مدیران س��یما از بین رفت��ه و این نوع
مجموعه ها به یک لقمه اماده برای عوامل سازنده از جمله
تهیه کننده ها درامده است .دغدغه انان هم سودی است
کهازساختچنینمجموعه هایینصیبشانمی شود.وقتی
چنین انگیزه هایی جای انگیزه های واقعی و اصلی تولید
مجموعه برای ماه رمضان رابگیرد ،هر قدر هم تالش کنیم
که به مفاهیم اعتقادی بپردازیم موفق نمی شویم ،چون
عمل و نیت س��نخیت ندارند .درنتیج��ه خواه ناخواه از
فضای معنوی سریال کاسته می شود.
هر سال تقریبا افراد مشخصی س��ریال های ویژه ماه
رمضان را تولی��د می کنند .این موض��وع را چگونه
ارزیابی می کنید؟
lیکی از مسائلی که طی این سال ها بارها اتفاق
افتاده و معاونت های مختلف س��یما تالش کرده اند در
این روند دخالت کنند ،البی ه��ای برخی تهیه کنندگان
خاص است .این تهیه کنندگان هر سال یا یک سال در میان
یک سریال برای ماه رمضان می سازند و انگار «سهم ماه
رمضانی»دارند.اینوضعیتدردوره هایمختلفاصالح
نشدند،اماهمهانهااولگفتندکهسیستمتهیه کنند هساالری
شکسته می شود .اعتقاد دارم که تهیه کننده های معتقد و
خوبیدرسازمانصداوسیماوجوددارندکهمی توانندکار
کنندواثرهایارزشمندیبرایتلویزیونتولیدکرده اند،اما
شش،هفتسالیکباربرایسیماسریالویژهماهرمضان
می سازند .محمدعلی اسالمی یکی از این افراد است .او
س��ریال هایی مانند «زیر تیغ»« ،رعنا»« ،مثل هیچکس» را
تولید کرده ولی چهار سال است که کاری را تهیه نکرده،
اما متاسفانه تهیه کنندگانی هر سال با یک عده نویسنده و
کارگردانمشخصکارمی کنندوهمینوضعیتباعثبه
تکرار افتادن سریال ها می شود .واقعا جای تعجب دارد که
بسیاری از اعضای شورای شبکه ها خودشان در نگارش
یا تولید سریال ها دخیل هستند .انان متن های نویسندگان
دیگر را رد می کنند و نزدیک ماه رمضان یک طرح نوشته
نشده را ارائه می دهند و خودشان می نویسند ،بر ساخت
ان نظارت و گاهی سریال را کارگردانی می کنند .این کار
همغلطاست.
با این اوصاف ،شبکه های مختلف سیما در ماه رمضان
امسال به مسائل ماورایی بیشتر پرداخته اند.
lنشان دادن عالم ماورا پس از مرگ و زیاد انجام
دادن این کار باعث مادی ش��دن تصویر ذهنی مخاطبی
می شود که سال ها از طریق احادیث به این باور رسیده
که پس از مرگ حس��اب و کتابی است .در واقع مادیت
بخشیدن به عالم ماورا ان هم در این سریال ها باعث از بین
بردن ان در ذهن مخاطب می شود.
البته در سریال «کمکم کن» به نویسندگی شما هم عالم
پس از مرگ به تصویر کشیده شد.
lبله ،اما یکی از مواردی که به شدت درباره ان
هنگام ساخت این سریال با مدیران سیما بحث می کردم
این بود که ما نباید عالم برزخ را نشان دهیم .با این وجود
در حدود 10دقیقه عالم برزخ در «کمکم کن» به تصویر
درامد ،ولی من با همین مقدار هم موافق نبودم اما به اصرار
مدیران این سکانس ها ساخته شد .ما در این سریال سعی
کردیم که ماحصل حضور در عالم برزخ را در رفتار دو
شخصیتی که از ان عالم به دنیا برمی گردند نشان دهیم.
اما در این شش ،هفت سال سریال هایی ساخته شده است
که شخصیت ها را به عالم برزخ برده ایم و همان جا ولشان
کرده ایم .از طرف دیگر مجموعه هایی در این س��ال ها
ساخته شده اند که در انها شیطان به شکل دوست و غیره
بر انسان ظاهر شده ،این در حالی است که شیطان فقط سه
بار به شکل های مختلف به حضرت ابراهیم (ع) زمانی که
ایشان قصد قربانی کردن حضرت اسماعیل (ع) را داشتند،
ظاهر شد اما در سریال های ویژه ماه رمضان ،شیطان به
صورت اعضای خانواده و پدر و مادر ظاهر می شود و
حرف های خوبی می زند و انسان ها را وسوسه می کند.
اگر کسی ذره ای دلس��وزی مذهبی داشته باشد ،بیشتر
دلش برای تیشه زدن به اعتقادات مذهبی مردم می سوزد.
معاونت و مدیران سیما باید جلوی این روند را بگیرند و
نباید اجازه دهند متنی که به طور کامل نوشته نشده برای
پخش در مناس��بت ها به ویژه ماه های رمضان و محرم
ساخته شود .در حال حاضر این موضوع رعایت نمی شود
و در مقابل تولید متن سریال «خورشید پیر الموت» که
شش سال پیش کد نگارش و کد تولید گرفت و از هفت
خوان رستم برای گرفتن این کدها گذشت و 10ورسیون
مختلف از ان موجود است و همه انها مصوب شده اند
مسکوت مانده است.
به طورمشخصچهعلتیبرایساختهنشدناینسریال
عنوان می کنند؟
lهیچ علت��ی برای تولید نش��دن «خورش��ید
پیر الموت» ذکر نمی ش��ود .این در حالی اس��ت که هم
افرادی مانند مهدی ارگان��ی و منصور ابراهیمی که جزو
عالی ترین کارشناسان سیما هم از جنبه علوم نمایشی و
هم مسائل ممیزی هستند و هم دکتر رجبی که کارشناس
تاریخی است ،متن «خورشید پیرالموت» را خوانده و ان
را تایید کرده اند .این در حالی اس��ت که سریالی در هزار
دقیقه ساخته می ش��ود که هیچ چیز جز چهار صفحه از
ان موجود نیست .در میان س��ریال های ویژه ماه رمضان
امس��ال هم اطالع دارم که از قبل روی سریال «سی امین
روز» فکر ش��ده بود و تا به حال هم از سریال های دیگر
بهتراست.
تعامل تهیه کنندگان با نویسندگان در روند نگارش و
ساخت سریال های مناسبتی چطور است؟
lبرخ��ی از انان اص��رار دارند که س��لیقه های
نامربوط و نظرهای غیر کارشناسی خود را در متن دخیل
کنند .به عنوان مثال نویس��نده را در نوش��تن لوکیشن و
پرس��وناژ بیش��تر محدود می کنند .بعضی از انها اضافه
ش��دن دو بازیگر بیش��تر را مس��اوی با صرف ش��دن
100میلیونتومانبیشترمی دانندوازنویسندهمی خواهند
که شخصیت به فیلمنامه اضافه نکنند .این در حالی است
که گاهی الزم است که مثال دو نفر دیگر را وارد فیلمنامه
کنیم .این شخصیت ها به همراه خود قصه وارد سریال
می کنند و می توان بدون اب بستن در متن ،ان را پیش برد.
بعضی از تهیه کنندگان برای خرج نکردن بودجه بیشتر به
سراغ نویسندگان درجه پایین تری می روند و نویسنده هم
برای انکه به موقع دستمزد خود را از تهیه کننده دریافت
کند به ناچار نظرهای او را در فیلمنامه اعمال می کند.ما طی
سال های فعالیت خود ازمون و خطا کرده ایم و چیزهایی
را یاد گرفته ایم اما برخی دوستان که در سینما نویسندگان
خوبیهستندنتوانسته اندمتنسریالبنویسندوسریالانها
درقسمتسهوچهارتمامشدهاست.چونسریال نویسی
تخصصمجزاییاستوازقضاازسینمایی نویسیخیلی
سخت تر است ،چون به عنوان مثال نویسنده به 30نقطه
عطف 20 ،تا 30کشش و 30پایان نیاز دارد.
ایا در این شرایط به نویسندگان سریال های موفق به
ویژه مجموعه های مناسبتی توجه کافی می شود؟
lمعموالاگرسریالیکیفیتخوبیپیداکندنقش
نویسنده نادیده گرفته می شود .کارگردان می گوید من متن
را نوش��تم ،بازیگر می گوید من دخیل بودم و تهیه کننده
اظهار می کند متن سریال ابتدا به این شکل نبود و ما خیلی
نظراتدادیم.متاسفانهبرخیازاعضایشوراهایشبکه ها
هیچ اطالعی از فیلمنامه نویس��ی ندارند .به عنوان مثال
تهیه کننده ای طرح 10صفحه ای از متن را به سیمای مراکز
استان ها ارائه داده بود اما در صورتجلسه شورای سیمای
استان ها درباره این طرح از الفاظ زشت و رکیکی استفاده
شده بود و ایراد گرفته بودند که چرا نقطه عطف در طرح
سریال مشخص نیست .اعضای این شورا نمی دانستند
که این گونه موارد در طرح مطرح نمی ش��ود و متاسفانه
هیچ کدام از نویسندگان پیشکس��وت عضو این شوراها
نیستند.
در شرایطی که ش��بکه های ماهواره ای فارسی زبان
به عنوان رقبای شبکه های سیما مطرح هستند ،سیما
چطور می تواند با انها به ویژه در ایامی مانند ماه رمضان
که مخاطب بیشتری دارد رقابت کند؟
lاگربرایتولیدسریال هابااعتقادزحمتکشیده
شدهباشدواینمجموعه هابارعایتاستانداردهاییساخته
شده باشند ،مخاطب پیدا می کنند که «مختارنامه» از جمله
این برنامه هاست .از طرف دیگر سیما می تواند با ساخت
سریال هاییکهدرشبکه هاییمانند«فارسی»1بهمخاطب
ارائهنمی شودمانندمجموعه هایتاریخی،مخاطبجذب
کندچونسیمانمی تواندبابهتصویرکشیدنمسائلخالف
شرعوعرفبا اینگونه شبکه ها رقابتکند.
شما چه پیش��نهادی برای بهتر شدن وضع موجود در
زمینه سریال سازی ماه رمضان دارید؟
lحدود هفت و هشت نویسنده هستند که کم
و بیش به طور مستمر با س��یما همکاری می کنند .سیما
می تواند از انان بخواهد که به عنوان مثال برای سریال های
ماه رمضان سال اینده طرح های خود را ارائه دهند .سپس
از بین طرح های ارائه ش��ده بهترین طرح ه��ا را انتخاب
کند و سفارش نگارش انها را به نویسندگان بدهد .البته
یک بار دیگر این پیشنهاد را مطرح کردم ولی چندان به ان
پرداختهنشد.
به تازگی چه س��ریالی را برای تلویزیون به نگارش
دراورده اید؟
lسریال «سرگشته» را برای پخش در ماه محرم
از شبکه قران و معارف سیما نوش��ته ام که به کارگردانی
محمدحسین حقیقی در حال تصویربرداری است .این
سریال با بودجه زیادی تولید نمی شود و من نیز به علت
اعتقادی که به ان دارم با یک س��وم دس��تمزد ،متن ان را
نوشتمg.
59
نگاهی به روند سریال سازی با موضوع های ماورایی
روایت شیطان
برای انسان
4
فرهنگ
عالم سینما برای ایجاد ارتباط با مخاطب عالوه بر مسائل واقعی روزمره زندگی
معموال از تخیل نیز برای به تصویر کش��یدن انچه در وقایع جاری زندگی معمول
نیست استفاده می کند .یکی از جنبه هایی که در سریال سازی مناسبتی رمضان در
سال های اخیر بیشتر بدان توجه ش��ده ،ظهور موجودات ماورائی الطبیعه همچون
شیطان و فرشته در زندگی انسان است که د رتاریخ بشر جز موارد معدودی ان هم
در ارتباط با پیامبران (ع) سابقه نداشته است.
شاهین فتحیان
مثلث شماره92
حدود هفت س��ال پیش بود که پس از چند س��ال
ساخت سریال های مناسبتی در ایام ماه مبارک رمضان -
که البته پیش از ان ساخت سریال های مناسبتی به مناسبت
نوروز و محرم هم ش��کل گرفته بود – سیما یک نقطه
عطف را در پرداختن به موضوع ه��ای ماوراء الطبیعه به
خود دید .در واقع پخش سریال «سقوط یک فرشته» پس
از چند تجربه در زمینه پرداختن به موضوعات ماورایی در
داستان مجموعه های تلویزیونی ،از نظر جذب مخاطب
و موفقیت یک نقطه عطف محسوب می شد؛ موفقیتی
که الگویی شد در س��اخت مجموعه های سال های بعد
که سعی کردند ان را تکرار کنند .احتماال هنوز به خاطر
دارید که در ان سال وقتی پس از افطار در خیابان بودید و
ی دور
احیانا مغازه ای یک دستگاه تلویزیون داشت ،مردم
ان جمع شده بودند که به ویژه در قسمت های پایانی ،با
هیجان بسیار سرنوشت شخصیت های داستان و اتفاقات
ان را دنب��ال می کردند .پ��س از ان مجموعه تلویزیونی
«اغما» نیز تقریبا بیش از سایر س��ریال های این سنخی
مورد توجه واقع ش��د و دیگرانی هم تالش کردند که با
استفاده از کاراکتر شیطان ،یک فرش��ته یا طی االرض و
رفت و برگشت در تونل زمان ،داستان خود را با جذابیت
موضوع های غیر ملموس پیش ببرند .اما رفته رفته ساخت
سریال های جدید با دستمایه قراردادن چنین موضوع های
مش��ابه ،نگاه ناظر را به این فکر می اندازد که ایا ساخت
سریال های مناسبتی رمضان و به ویژه سریال های ماورایی
به یک نوع تغییر مسیر در جهت ارتقا یا افزایش عوامل
موفقیت افرین دیگر نیاز دارد؟ البته هرچند هم اکنون که
گروهی بر این اعتقادند دس��ت اندرکاران مجموعه های
تلویزیونیبرخیشبکه هافقطخواسته اندیکفیلمتخیلی
و ماورایی شاید هم با کپی برداری از اثار خارجی و داخلی
دیگر بسازند و در این زمینه کمتر تحقیقات دینی صورت
60
گرفته که همین موضوع موجب می شود گاه فیلم بیشتر
جنبه تخیلی صرف و شاید هم کمیک به خود بگیرد ،اما
همچنان این یک واقعیت است که مردم با هر کدام از این
سریال ها به نسبتی ارتباط برقرار می کنند و لحظه هایشان
را با پیگیری سرنوشت ادم هایی به ظاهر شبیه خودشان در
این سریال ها پر می کنند.البته گاهی هم دست اندرکاران
سریال ها سعی دارند مثال با توجه به موضوعی که مورد
توجه بینندگان است و حتی مسابقه ای پیامکی می توان
برای ا ن ترتیب داد که «کدامیک از شخصیت های سریال
هدف نهایی ش��یطان هستند و راه نفوذ ش��یطان در انها
چیست؟» در گزینه هایی حاوی جمله هایی چون :از راه
نفوذ در احساسات کورکورانه اش ،از راه نفوذ در ترس
و نگرانی های زیاد ،از راه ناامید کردن باورهای دینی اش ،
از راه نفوذ در تعصبات بیش از ح��دش و از راه غرور و
کینه توزی ،سعی می کنند جنب ه کارکردی این مجموعه ها
را مورد توجه ویژه خود قرار داده باشند.گاهی نیز توجه
سریال سازان به موضوعات ماورایی چنان پررنگ می شود
که به ش��کل کم نظیر یا بی نظیری مش��اهده می کنیم که
حتی راوی که تا قسمت های میانی هویت نامشخصی
داش��ت ،به معرفی خود پرداخته و بر بیننده مش��خص
می شود وی که تاکنون ماجرا را روایت می کرده ،به شکل
غافل گیرکننده ای شیطان بوده است.
منتقدان در انتظار اتفاق های جدید
اما منتقدان تلویزیون که معموال و ش��اید طبیعتا
نظرات انان درباره یک س��ریال یا فیلم بیشتر به نقاط
ضعف انها معطوف اس��ت ،درباره سریال های امسال
نظرات جالب و بعضا متناقضی داش��ته اند .برخی از
انان معتقدند مجموع��ه «پنج کیلومتر تا بهش��ت» از
تخیالت زیادی برخوردار بود و نتوانس��ت مخاطب
را به خود جذب کند ،همچنی��ن در مقابل ،برخی نیز
اظهار کردند که این سریال نسبت به سریال های دیگر
موفق تر و متفاوت تر است .درباره «سقوط یک فرشته»
نیز از سوی گروهی اینگونه گفته می شد که به عنوان
یک سریال ماورایی ،کشش و جذابیت الزم را ندارد،
در حالی که چندین منتقد دیگر بر این اعتقاد بودند که
به عنوان یک س��ریال ماورایی خالی از افراط و تفریط
بوده و در جذب تماشاگر به خود موفق تر بوده است.
به هر حال گروهی از این منتق��دان نیز معتقدند
هدف از ساخت سریال های مناسبتی ماه رمضان باید
مش��خص باش��د که می خواهند بینندگان را سرگرم
کنند یا انه��ا را تحت تاثیر قرار دهند؟ بیش��تر انان نیز
بر این اعتقادند که در س��اخت س��ریال های ماورایی
نباید به تک��رار مکررات بیفتیم و بای��د ایده های نو و
جدید ارائه دهیم .این مهم وقتی بیش��تر نمود می یابد
که مدیر ش��بکه اول س��یما می گوید تولیدات دینی و
معنوی همیشه در دستور کار سازمان صداوسیما قرار
داشته و خواهد داشت .مهدی فرجی اما علت شباهت
مضمونی س��ریال های مناس��بتی رمضان را تصویب
همزمان چند فیلمنامه در شبکه های مختلف و ساخت
ان می داند و نه سیاست مش��خصی .چراکه به نظر او
چون در بعضی از س��ال ها فیلمنامه هایی به تصویب
می رسد و بعضی س��ال ها هم نه ،امسال از روی اتفاق
اینگونه شد که چند فیلمنامه با مضمون ماورایی با هم
تصویب و ساخته ش��دند و همین اتفاق این تصور را
برای او به وجود می اورد که در س��ال های اینده این
اتفاق محدودتر خواهد ب��ود .هرچند در اینده باز هم
کارهایی با مضامین دینی و معنوی در س��یما خواهیم
داشت .سخنان این مدیر س��یما ناظر بر این موضوع
است که از میان چهار سریال در حال پخش از شبکه
اول ،دوم ،س��ه و ش��بکه تهران ،سه س��ریال موضوع
ماورایی داش��تند که مجموعه «س��ی امین روز» جواد
داشتن امنیت است؛ زیرا به دلیل کوچکی جثه و عدم
اگاهی به همه مسائل اطرافش ،به احساس امنیت نیاز
دارد و وقتی با مسائل جدید اش��نا می شود و قادر به
درک ان نیست ،تعادل روانی خود را از دست می دهد.
فرهنگ
روانشناسان همیشه نگران
پخش س��ه س��ریال ماورایی در یک ماه و تاثیر
احتمال��ی این مجموعه ه��ا بر مخاطب��ان و خصوصا
کودکان ،روانشناسان را مثل همیشه به بیان هشدارها و
تاکید بر لزوم درجه بندی سنی برنامه های تلویزیونی
وا داش��ت .برخی از ای��ن روانشناس��ان با اش��اره به
س��ریال های ماورایی ماه رمضان اعالم کردند که این
س��ریال ها مردم را غمگین می کنند ،به سرعت برای
مخاطب تلخ می شوند و همچنین در انها به مقوله روح
به شکلی گنگ و نامفهوم پرداخته می شود.
یک روانشناس و مدرس دانشگاه عنوان می کند،
هنگامی که ماه رمضان در سال تحصیلی قرار می گیرد،
معموال کودکان 9ش��ب می خوابند اما متاس��فانه این
قانون خوب از طرف خانواده ها در ایام تابستان اجرا
نمی شود و این مساله خود به دیدن اینگونه سریال ها
توس��ط کودکان دامن می زند که می توان��د برای انها
اضطراب زا باشند .او به این نکته هم اشاره می کند که
ماه رمضان متصف به ماه مبارک است نه ماه عزا و غم
و غصه ،پس کارگردانان و نویسندگان هم باید به این
مس��اله توجه کنند که با این سریال ها مردم را غمگین
نکنند ،ان هم در ماهی که ماه شادمانی و مهمانی است.
یک مشاور خانواده هم معتقد است صداوسیما
باید تهیه کنندگان و کارگردانان را موظف کند که برای
تهیه هر س��ریال با چندین روانشناس و جامعه شناس
مش��اوره کنند چراکه برای نمونه ،اولی��ن نیاز کودک
کار طاقت فرسا
نکته ای که این میان نباید از ان غافل ماند ،سختی
کار تهیه و تولید س��ریال های مناسبتی ،به ویژه در ایام
ماه رمضان است .این سختی ،هم در پردازش مضمون
و هم شکل و اجرا ،به ویژه با توجه به ایام روزه داری،
خود را نشان می دهد .هرچند این شتاب همواره محل
ایراد منتقدان بوده که معتقدند اینکه کیفیت سریال های
مناسبتی پایین می اید ،قبل از هر چیز به خاطر شتاب و
عجله ای است که به واسطه رس��اندن به پخش ایجاد
می ش��ود .بازیگران هم کار در پروژه ه��ای ماورایی
را دش��وارتر می دانند ،چراکه در پروژه های ماورایی
افکت های تصویری مهم اس��ت که م��ا از این لحاظ
کاستی هایی داریم .پس متن فیلمنامه دغدغه کارگردان
می ش��ود و از طرفی در جامعه ای زندگی می کنیم که
مردم ان اعتقادات خاصی دارند که همه این موضوع ها
باعث می شود کار در اینگونه اثار سخت تر شود.
مرتضی ضرابی ،بازیگر و طراح گریم سریال های
مذهبی ـ تاریخی هم تاکید دارد باید ش��خصیت های
تاریخی را بر اس��اس مطالعه کامل روی شخصیت و
همچنین باورهای عامه مردم تصویر کرد .او که خود
نقش شیطان را در سریال «او یک فرشته بود» ایفا کرده
بود ،می گوید« :ابتدا برای ب��ازی در این نقش جرات
نداشتم .این نقش نباید در چند قسمت اول لو می رفت،
بنابراین همه تالش خود را کردم که در هر بار حضورم،
نشانه ای برای مخاطب به جا بگذارم ».عالوه بر مسائل
مضمون��ی و تکنیکی ،برخی از دس��ت اندرکاران هم
درباره بازی در سریال های مناسبتی که فشردگی های
خاص خود را دارد ،معتقدند که انرژی چندین برابری
را از عوامل می گیرد.
مثلث شماره92
افشار قرار بود برای رمضان سال گذشته پخش شود اما
میسر نشد و از میان دو سریال باقیمانده « ،پنج کیلومتر
تا بهش��ت» علیرضا افخمی ماجرای س��یالن روح و
«س��قوط یک فرش��ته» به کارگردانی بهرام بهرامیان
تسخیر روح از سوی شیطان را مطرح می کنند.
نگرانی هایی از جنس مفاهیم مذهبی
این اما همه ماجرا نیست .بس��یاری از اظهارات
این روزها هم ناظر بر نگرانی هایی اس��ت که از فهم
یا ترویج فهم توام با لغ��زش در زمینه مفاهیم مذهبی
ابراز می ش��ود .در این میان اما مدیر گروه معارف یک
شبکه گفته است ،مشاوران مذهبی در مجموعه های
تلویزیون��ی و فیلم های تلویزیون��ی کامال به صورت
مس��تقل فعالیت دارند و زیر نظر گ��روه معارف این
ش��بکه نیس��تند .هرچند او معتقد اس��ت با این حال،
حاشیه های ایجاد شده پیرامون برخی مجموعه ها ،به
کاستی کارشناس مذهبی در پروژه ربطی ندارد و بیشتر
ناشی از نگاه های متفاوت مردم به امور جامعه است.
با توجه به اینک��ه ما منابع روش��نی در ارتباط با جهان
ماوراء نداریم و تنها طبق احادی��ث موجود و مطابق
با انها شرایطی را می توان تصور کرد ،یک کارشناس
مذهبی معتقد است پرداختن به موضوعات متافیزیک
و ماورایی اگر با همین رویکرد ماورایی در تلویزیون
و س��ینمای ایران ادامه پیدا کند ،قیمت خاصی ندارد؛
چراکه اصالتا موضوعات متافیزی��ک ،رویکرد دینی
محسوب نمی شوند .سعید اصفهانیان که پیش از این به
عنوان کارشناس مذهبی با فیلم «ملک سلیمان نبی(ع)»
نیز همکاری داش��ته معتقد است رویکرد هنر مادی و
متافیزیک چیزی نیست که مطلوب دین باشد .اگر ما
حوزه هنر را حوزه هنر دینی در نظر گرفته ایم ،هم باید
به تحلیل مادیات بپردازیم و هم به تحلیل انچه غیر از
عالم مادی است .اما این تحلیل نباید از منظر ماورایی
باش��د که امروز مصطلح اس��ت .ما در ح��وزه دینی،
موضوعاتی را به عنوان ایمان به غیب مطرح می کنیم
که این نگاه باید تصحیح ش��ود .چیزی که باعث شده
از هنر دینی به غلط بحث کنیم و هرگونه که گمانمان
است فیلم بسازیم ،این است که از مفهوم ماجرا بنیان
غلطی داشتیم و از همان ابتدا خواستیم به سمت ماوراء
برویم .این است که وقتی فیل م و سریال های تولید شده
در چند س��ال اخیر را نگاه می کنیم ،می بینیم در تبیین
مفاهیم دینی و غیب ،قدم خوبی برنداشته ایم .هرچند
تولید این اثار ،از انگیزه مثبتی نشات گرفته است.
دامن��ه ای��ن بحث ه��ا اما ب��ه مجلس ش��ورای
اس�لامی و نماین��دگان م��ردم ه��م کش��یده ش��د.
حجت االس�لام س��ید علی طاهری ،عضو کمیسیون
فرهنگی بیان کرد« :اینکه در سریال ها به مسائل ماورایی
توجه می شود ،خوب است؛ زیرا این موضوع جذابیت
دارد و موجب می شود مس��ائل محتوایی که به دنبال
خواهد داشت ،بیشتر مورد توجه مردم قرار گیرد .اما
انچه به عنوان یک نکته ریز به چشم می اید ،چهره ای
است که از «فرشته» یا «ملک» نشان داده می شود؛ زیرا
این فرشته یا ملک گرچه جوانی با ظاهر زیبایی است،
ولی محاسن تراشیده اش خالف دستور دین است و
باید این مساله رعایت شود ».او می گوید اگر سوژه های
ماورایی بیش��تر باش��د بد نخواهد بود ،زیرا جذابیت
دارند؛ ولی اگر بحث ماورایی با استناد به ادله روایی و
ایات نباشد اطالعات نادرستی را می تواند منتقل کند.
س��یدجالل یحیی زاده ،دیگر عضو کمیس��یون
فرهنگی هم گفته اس��ت توقعی که م��ردم متدین از
صداوس��یما دارن��د این اس��ت ک��ه هنرمندان��ه و با
تکنیک ه��ای جدید برخی از مس��ائل دینی و مذهبی
را معرفی کنند؛ ولی این مس��اله به معنای ان نیس��ت
که به هر قیمتی در این زمینه ه��ا ورود پیدا کنند .او با
اشاره به اینکه در صورت وجود شرایط مناسب ،این
نوع کارها ارزشمند هس��تند و باید تقویت و حمایت
شوند ،می گوید اگر در چنین موضوعاتی (ماورایی)
مانند خیلی از فیلم ها و سریال ها به دنبال نظارت فنی
باشند ،ان وقت انچه تولید می شود ممکن است هدف
و انتظاری را که نظام از ساخت چنین فیلم های مذهبی
و معنوی دنبال می کند ،نه تنها تامین نکند بلکه نتایج
ضد ان حاصل شود .همچنین س��تار هدایت خواه بر
این نکته تاکید دارد که با توجه ب��ه فضای معنوی که
در ماه مبارک رمضان وج��ود دارد و امادگی که مردم
دارند ،بهتر است این سریال ها به سمت نهادینه کردن
ارزش ها ،باورها و رفتارهای دینی در میان مردم بروند.
پس این سریال ها باید بر برخی اسیب هایی که جامعه
در معرض انهاس��ت ،ناظر باش��ند؛ به ویژه اینکه این
اسیب ها از دوری از ارزش های دینی ناشی می شوند.
با این حال علی اصغر پورمحمدی ،مدیر شبکه سه
سیما که از مدیران شبکه باتجربه و باسابقه محسوب
می شود ،وقتی در ایام قدر به قم سفر کرد ،در پاسخ به
برخی پرسش ها با دفاع از مضمون سریال «پنج کیلومتر
تا بهش��ت» ابراز کرد اینکه روح ها می توانند این گونه
رفتار کنن��د موضوعی تخصصی اس��ت ک��ه باید در
نشست های تخصصی مورد نقد و بررسی قرار گیرد،
اما به لحاظ محتوا و امور فنی سریال خوبی بوده است.
چالش همیشگی متن
اما مت��ن فیلمنامه ه��ا در اینگونه س��ریال ها نقش
تعیین کننده و در عین حال منفعالنه ای دارند .یکی به این
دلیل که اساسا فیلمنامه نویسی در کشور ما از قوت کافی
و الزم برخوردار نیست .دیگر اینکه فیلمنامه اینگونه اثار
به دلیل پرداختن به موضوع های خاص و جدید معموال با
61
چالش ها و خط قرمزهای بسیاری مواجهند .دست اخر
هم به این دلیل که فیلمنامه بسیاری از این اثار در جریان
کار و به شکل میدانی شکل می گیرند ،تغییر می یابند یا با
محدودیت هایی مواجه می شوند .کار به جایی رسیده
که نویسنده سریال «پنج کیلومتر تا بهشت» ،با بیان اینکه
«داستان این سریال ،تکراری است» ،در عین حال گفته
نبایدهمیشهمنتظر ایده تازه باشیم،هرچند این سریال ایده
تازه ای دارد .سجاد ابوالحسنی که همراه با علیرضا افخمی
نویسندگی این سریال را برعهده داشته ،اینگونه استدالل
می کند که مثال یک قص ه عاشقانه را تماشاچی با وجود
اینکه ایده ان ممکن است تکراری باشد ،دنبال می کند.
او در عین حال اذعان دارد وضعیتی پیش امده است که
ما فرصت ازمون و خطا نداریم ،مجبوریم هر سکانس را
که حداقل هایی از کامل بودن داشته باشد ،بنویسیم .حتی
گاهی پیش می اید صحنه ای را امروز بنویسیم و روز بعد
یا همان روز ان را تصویربرداری کنیم .این در حالی است
که برخی از منتقدان از روند کند قصه این سریال اظهار
نارضایتی کرده اند.
فرهنگ
عجله هم کار شیطان است
با همه این اوصاف هرچند برخ��ی از بازیگران
معتقدند با دانس��تن س��یناپس قصه از اینکه متن این
سریال ها روزانه نوشته می شود مشکلی ندارند ،برخی
دیگر هم در مصاحبه هایشان قسم خورده اند که دیگر
در چنین اث��اری به ایفای نقش نپردازند! انان اساس��ا
شتاب زدگی در س��اخت را باعث از بین رفتن کیفیت
سریال و بی احترامی به بیننده می دانند.
طراح گریم سریال «سقوط یک فرشته» گفته که
به دلیل نبودن زمان کافی ،ما به صورت خیلی فشرده و
در دو گروه کار می کردیم .حتی کارگردانی ،صحنه و
تصویربرداری هم دو گروه بودند تا کار به موقع حاضر
شود! سناریو به طور کامل به دست ما نرسید و نویسنده
فیلمنامه ،ان را قسمت به قسمت اماده و در بین گروه
پخش می کرد ،ما هم با مبنا ق��رار دادن ان ،کار را ادامه
می دادیم .اما خود من نمی دانستم در پایان چه اتفاقی
می افتد .هیچ متنی نداشتم که مشخص شود شیطان در
پایان مشخص می شود یا نه ،که البته این مساله خوب
نبود .چون ما باید از قبل به شخصیت ها و متن و نوشته
واقف باشیم تا فرصت داشته باشیم روی انها کار کنیم.
کار به قدری فش��رده بود که فرصت این مسائل اصال
وجود نداشت .حتی یک شب ،نیمه شب به دنبال من
فرس��تادند که در داس��تان اتفاقی افتاده و سارا به طرز
وحشتناکی از نیما کتک خورده اس��ت .این در حالی
اس��ت که از طرفی طبق ضوابط س��ازمان صداوسیما
نمی توانستیم خشونت زیاد را نشان دهیم و از طرفی
هم کارگردان می خواست خشونتی که نسبت به سارا
وارد شده است را به خوبی نشان دهد.
یکی دیگر از نکته های جالب توجه سریال های
ماه رمضان این اس��ت که کمتر از 10روز به پایان ماه
رمضان باقی مانده ،توقف چند روز ه پخش مجموعه ها
به مناسبت فرا رسیدن ش��ب های قدر ،فرصتی فراهم
می س��ازد برای س��ریال های مناس��بتی که تا اخرین
روزهای باقیمانده به عید فطر بتوانن��د کار خود را به
پخش برسانند .هرچند برخی س��ال ها این تجربه را
داشته ایم که در شبی یک قسمت از سریال در نهایت
برای پخش اماده نش��ده یا مثال قسمت اخر سریال با
تاخیری چندس��اعته پخش شده اس��ت .به هر حال،
سریال های ویژه پخش در ماه مبارک رمضان همچنان
ساخته می ش��وند و همچنان این امید وجود دارد که
از قبل انه��ا بتوانیم هدف هایی با س��طح و عمق های
متفاوت را در این فرصت محقق کنیمg .
مثلث شماره92
62
نگاهی به سریال طنز ویژه ماه مبارک رمضان
5
خنده های تلویزیونی
شاید ساخت سریال مناسبتی طنز برای ایام
نوروز کامال طبیعی جلوه می کرد ،اما چند س��الی
اس��ت که برای ایام ماه مبارک رمضان هم پخش
مجموعه های طنز هر شبی را از یکی از شبکه های
سیما شاهدیم .مسئوالن سیما درباره لزوم پخش
س��ریال های طنز در ماه رمض��ان معتقدند فراهم
کردن فضای شاد برای روزه داران در ساعات بعد
از افطار ،مورد اقبال انها واقع می شود .استراتژی
سیما هم بر این است که انتن سیما در طول سال از
برنامه های طنز خالی نباشد.
شاید این اس��تراتژی از این واقعیت هم دور
نباشد که وقتی چند شبکه هر شب سریالی مناسبتی
در ایام ماه رمضان پخش می کنند و معموال در انها
موضوعات درام ی��ا ماورایی ذه��ن مخاطبان را
به شدت درگیر مفاهیم عمیقی می کند ،ساخت هر
ساله یک سریال طنز ،هم از افزایش این بار ذهنی
جلوگیری می کند و هم اینکه بار سه سریال دیگر
را می کاهد .از این روست که در چند سال گذشته
شبکه سه عهده دار تولید برنامه های طنز بود و در
دو سال اخیر ش��بکه تهران به دلیل طرح هایی که
داش��ته ،عهده دار تولید مجموعه های طنز در این
ایام شده است.
«سه دونگ ،سه دونگ» سریال امسال شبکه
پنج بود که طب��ق تصمیم مدیران س��یما به جای
مجموعه «تکیه بر باد» پخش ش��د .این مجموعه
که در روزهای نخست از اقبال و موفقیت بیشتری
برخ��وردار بود مانن��د برخی س��ال های دیگر از
توان بازی طنز س��یروس گرجستانی بهره گرفت
که در کن��ار چهره هایی چون مرجان��ه گلچین و
محمد کاس��بی شکل به نس��بت قابل قبول و البته
تاحدودی تکراری از یک کار طنز را ارائه دادند.
شاهد احمدلو هرچند در دیگر اثار خود نیز نشان
داده تمایل دارد از بازیگرانی استفاده کند که کمتر
دیده ش��ده اند و اثار او فرصتی است برای انها تا
بخشی از قابلیت های خود را به نمایش بگذارند،
اما نوع ب��ازی و می��زان تاثیرگ��ذاری بازیگرانی
چون جواد عزتی در این مجموعه نشان داد که از
ظرفیت عوامل حاضر در این اثر به خوبی یا به طور
کامل بهره گرفته نشده است.
البته سریال «سه دونگ ،سه دونگ» که مانند
دیگر اثار طنز مناسبت رمضان مفهومی معنوی را
هم در البه الی کار دنبال می کرد ،همچنین س��عی
کرد از نظر بافت لوکیشن (یک نانوایی سنگکی و
محله درخونگاه تهران) و انتخاب بازیگر و حتی
تیتراژ خود با خوانندگی فریدون اسارایی متفاوت
باشد .طبق برخی نظرسنجی ها هم رتبه اول را در
بین سریال های ماه رمضان کسب کرد.
اما ط��رح بحث ش��باهت موس��یقی تیتراژ
پایانی ان با اثری از «الکس��اندر ریبک» برای ان
دردسرساز شد .اهنگساز اثر در این زمینه می گوید
روز اول که به لوکیش��ن رفتم اقای احمدلو این
موس��یقی را از روی موبایلش به من نشان داد و
گفت دوست دارم موسیقی ترانه سریال این حال
و هوا را داش��ته باش��د ،من هم با توجه به حال و
هوای این کار و همخوانی ان با سریال یک ترانه
مستقل ساختم .اما اینگونه نبوده که گفته شده از
ورژن اصلی این اهنگ استفاده شده ،فقط از حال
و هوای این موسیقی ،ان هم بنا بر عالقه کارگردان
استفاده شده است .گرچه ا ُ ِور تور (پیش درامد)
این دو کار در ابتدا خصوصا در تکنیک نوازندگی
ش��باهت هایی دارند ،اما موس��یقی «سه دونگ،
س��ه دونگ» یک ملودی کامال ایرانی است و در
دستگاه همایون و اواز بیات اصفهانی تنظیم شده
است .او هم از این سخن می گوید که شتابزدگی
کار در تمام بخش های ان تاثیر داشته و زمانی که
به او اطالع دادند کار قرار اس��ت روی انتن برود،
تنها تقریبا چهار یا پنج قسمت را کار کرده بودم و
ارام ارام جلو می رفت اما ناگهان ش��تاب زیادی
وارد کارش ش��د .در نتیجه تیتراژ پایانی سه شب
بدون خواننده پخش ش��د زیرا تنها چند ساعت
به پخش باقی مانده بوده که شعر تیتراژ مشخص
می شودg .
ادبیات کلمه گرا
6
پاسخ بنیان مکتب کلمه به یک روایت مثلث
فرهنگ
ارش اذرپیک
جاسازی می نمایند همانند کس��انی هستند که با نیزه ای
متافیزیکی و کاله خودی فیزیکی ،دن کیش��وت وار عزم
خود را جزم شنا کردن در میان صخره های دماوند کرده اند.
اخر در عصری ک��ه در باب چند و چ��ون همین جهان
چهاربعدی مشاهده مند به وس��یله همین کلمات چهار
بعدی که همان گونه که زبان شناس��ان اثب��ات کرده اند
از انعکاس همین جه��ان رئال نیز درمان��ده و ناتوانند و
مرزهای قراردادی بین خرافه و علم را درهم شکسته اند،
چگونه می توان به عنوان مث��ال تخیالت انتزاعی جناب
«ای��ورت» درب��اره جهان ه��ای م��وازی را یک مبحث
«موالنا بیدل»
تمام مکاتب ،جنبش ها و حرکت های ادبی جهان،
از اغاز تول��د ادبیات تا کنون در یک نکت��ه و نقطه واحد
متفق القولند ،که در جهان ادبیات ،کلمه وسیله ای است
در خدمت شعر و داستان ،یعنی الهه های شعر و داستان
هدف و دلی��ل هویت یافتگی کلمه در دنی��ای ادبیاتند و
حال دیدگاه ادب��ی اصالت کلمه ،در پارادایم ش��ناخت
شناختی خویش ،با دالیل و شواهد بسیاربرای نخستین
بار در تاریخ ادبیات جهان اعالم کرده است ،وارون تمام
دکترین های ادبی پیش��ین ،این ش��عر و داستان است که
در خدمت هنرنمایی های ریشه گاه خود ،کلمه ،هستند
و اتفاقا برخالف تمام پنداشت های پیشاعریانیستی در
ادبیات جهان ،سرچشمه ،دلیل زایش ،تکامل ،تکوین و
دگردیسیشعروداستان،همیندنیایوحدت افرینکلمه
است.یعنیبابرخوردوجودگرایانههنریماباجوهره های
مفهومی ،نوشتاری و اوایی کلمات و ماهیت های بی پایان
ی و کاربردی خواهیم
ان ،به این نتیجه کامال عقالنی ،علم
رسید که کلمه ،مادر شعر و داستان و دیگر ژانر های بالفعل
و بالقوه ادبیات است .بنابراین هرکس در هر ژانر و مکتبی
که قلم می زند ،اگر به مادر بودن کلمه و فرزند بودن شعر
و داس��تان ،یعنی هدف بودن کلمه و وسیله بودن شعر و
داستاندرادبیاتبهعنواندوپتانسیل
از دنیای وجودی کلمه ایمان داشته
باش��د ،خوداگاه و ناخوداگاه ،چه
بخواهد و چه نخواهد رس��ما وارد
جرگه بی ش��مار عریان اندیش های
ادبیات جهان می ش��ود ،زیرا وی به
هرحال به اصالت کلم��ه و ادبیات
کلمه گرامعتقدشدهاستواگرکسی
در راس��تای اصالت کلمه و ادبیات
کلمه گرا بر اساس تئوری های مطرح
در ان قلم بزند یا تئ��وری نوینی را
کشف کند ،می توان نام عریان نویس
بر وی نهاد.
بنابرای��ن در ادبی��ات امروز به
بعد جهان ،از لحظه زایش و پیدایش
عریانیسم ،تنها کسانی از اهالی این
دیدگاهشناختشناختیوتحت تاثیر
ان نیستند که همانند پیشینیان ،کلمه
را فقط و فقط وسیله ای در خدمت
پیدایششعروداستانبپندارند.
بنابراین اعالم حضور و ظه��ور ادبیات کلمه گرا و
مکتبشناختشناختیان(بهعنوانبزرگ ترینانقالبو
تحولدرتاریخادبیاتجهان)حقیقتیاستهمانندانقالب
کپرنیکی در کیهان شناسی که ان را زیر فشار مافیاهای ادبی
وغیرادبی،چهانکاربکنیموچهنکنیم،بازهمبهقولگالیله
بزرگ،اینزمیناستکهبهگردخورشیدمی چرخد،پس
این شعر و داستان و ...هستند که محصول و زاییده دنیای
بی پایان کلمه اندg.
مثلث شماره92
بی مقدمه باید عرض ش��ود ،در ش��ماره هشتاد و
چهارم نش��ریه وزین «مثلث» ،مقاله ای به چاپ رسید از
جناب علیرضا بهرام��ی ،در باب «مکت��ب ادبی اصالت
کلمه -عریانیس��م »-که ب��ا توجه به بایک��وت و ترفند
س��کوت مافیاهای ادبیات امروز ،حرکتی بود جسورانه
و شایسته تقدیر و س��پاس ،که ما نیز به نوبه خود به ذهن
و قلم بینش مند ،بی غرض و بی طرف ایش��ان تبریک و
دست مریزاد می گوییم .اما جسارتا در حاشیه و نه جوابیه
این مقال ،الزم بود به نکات ذیل اشاره شود:
-1با نظر به اینکه عریانیست ها به اصالت کلمه در
ادبیات باور دارند و خود جناب بهرامی نیز با نقل قول از
بیانیه های ما ،چند بار این نکته را گوشزد کرده اند ،اما جای
شگفتی دارد که باز ما را به عنوان «شاعر» و اثار قلمی ما را
تحت لوای «شعر» دانسته اند ،در حالی که هدف ما محدود
نکردندنیایبی پایانکلمهدرمرز بندی هاوجناح بندی های
الهه های ش��عر و داس��تان و فراتر از ان،کشف افق های
نامکشوف کلمه اس��ت که در دیدگاه های شعرمحور و
داستان محورنمی گنجد.
واینشاعردانستنعریانیست هاتاانجاستکهحتی
فراداس��تان های بانو مریم نظریان را نیز جزو وادی شعر
قلمداد کرده اند و جالب تر ان اس��ت -همان طور که در
پیش گفتار کتاب ارجمند «فرازن» امده است -بانو نظریان
مدتی به عنوان یک داس��تان نویس مطرح ،مسئول واحد
داستان حوزه هنری استان کرمانشاه بوده اند.
-2با اینکه در تمامی کتاب های چاپ شده در این
مکتب -به ویژه همین کتاب فرازن -ب��ا تاکید فراوان و
روش��نی تمام گفته و نوشته شده
اس��ت که تئوری ه��ا و بیانیه های
مکتب ادبی اصالت کلمه ،از الف
تا یای ان حاصل ذهن و قلم جناب
اس��تاد ارش اذرپیک است ،اما باز
جای ش��گفتی دارد که از ایش��ان
فقط با عنوان «یکی از بنیان گذاران
مکتب» نام برده اند.
-3ب��ا عنای��ت ب��ه اینک��ه
ه��واداران مکتب ادب��ی اصالت
کلمه ،مدت هاست در شهرستان ها
و اس��تان های مختل��ف -چه به
صورت فردی و چه گروهی -در
حال فعالیت ادبی هستند و خیل
کثی��ری از انها حت��ی همدیگر را
نمی شناس��ند ،اطالق نام «گروه»
نمی تواند در برگیرنده مفهوم این
حرکت گسترده باشد،زیرا مکتب
ادبی اصالت کلمه ،بع��د از کتاب
«جنس سوم» به صورت یک جنبش فراگیر ادبی در امده
است.
-4اگر مقدمه تئوریک جناب استاد ارش اذرپیک بر
کتاب «بین دو عشق» سروده بانو مهری مهدویان خوانده
شود ،به وضوح درخواهیم یافت که ایشان در این مقدمه،
فقط وفقط دو اثر یعنی غزل مینی مال های بانو مهدویان را
عریانیستی دانسته اند و مابقی را با تمام زیبایی های ادبی،
تنهااشعاریحسی-تغزلیوغیراوانگاردمعرفیکرده اند.
-5مکتبادبیاصالتکلمه،برعکسدیگرمکاتب
ادبی ایران «خراس��انی -عراقی و هندی» بر اساس یک
بیانیه پیش از متن ،حرکت خود را اغازیده است و فعالیت
ادبی عریانیست ها در این مکتب شناخت شناختی-و نه
ایدئولوژیستی -در ادبیات ،حرکت در راستای تئوری های
فراروی ان است ،برای تعالی و عدم محدود کردن ذهن و
قلمخود،نهانکهدرجست وجوییکمکتبباشند.
...و در پایان ،برای روشن شدن دیدگاه مکتب ادبی
اصالتکلمه،بایستهوشایستهاست،قسمت هاییهرچند
کوتاه از بیانیه مکتب که توسط بنیان گذار ان نگارش یافته
است،نقلقولمستقیمشود:
اصل دیدگاه مکتب ادبی اصالت کلمه بر دو محور
بنیادینحرکتمی کند:
الف) وسیله دانستن کلمه در جهان زیستی :کلمه
از همه لحاظ زاییده جهان چهاربعدی فضا-زمان است،
بنابرای��ن ذات کلمه نیز کامال چهاربعدی اس��ت .ما چه
بخواهیم و چه نخواهیم کلمه از هم��ه لحاظ محدود و
محصوردرابعاد«مکان-زمان محور»درافرینشاست.پس
هرگونه نظریه پردازی به اصطالح علمی و فلسفیدن های
عرفان مابانه درباره ابعاد دیگر هستی که خارج از جهان
«مکان-زمان محور» چهاربعدی ماس��ت ،پیش��اپیش با
عنایت به محدودیت طبیعی ذات کلمه ،محکوم به توهم
خالء انگاریست و یک عقیده کامال شخصی محسوب
می شود .پس اظهر من الشمس اس��ت .انان که به وسیله
همین کلمات ذاتا چهار بعدی ،درب��اره چگونگی لوح
پیدایش ابعاد دهم و صدم هس��تی نظ��رات به اصطالح
دقیقعلمی بیانمی کنندودرمطبختخیالتغالباشاعرانه
خویش ،کائنات را ماهرانه در پوس��ت گ��ردو و خربزه
ی پنداش��ت و از این
بی چون و چرای به اصطالح علم
بدتر بر اساس ان به رد نظرات دیگر به ویژه ادیان بزرگ و
مقدس توحیدی کمر بست که این خود شیوه ای نوین در
«ره افسانه» زدن است .بگذریم از اینکه همین چهاربعدی
دانستن جهان «مکان-زمان» محور ما نیز برداشتی است
برخاسته از شعور کلمه گرای ما به هستی ،بر اساس ذهن
هولوگرام گونهماومی تواندفقطدرحکمیکفرضباشد.
ب) هدف دانستن کلمه در ادبیات:
برونلفظممکننیستسیرعالممعنا
به عریانیرسیدمتادرونپیرهنرفتم
کانون ادبی کلمه گرایان ایران /کرمانشاه -تابستان1390
63
ورزش
اعجوبه 34ساله
معرکه گیری در
34سالگی
راز موفقیت فرهاد مجیدی
در فوتبال ایران چیست؟
ورزش
مثلث شماره92
64
ورزش
مثلث شماره92
65
مصطفی تاجیک
1
فره��اد مجیدی حاال بی��ش از هر فوتبالیس��ت
دیگری مورد توجه رس��انه های ورزشی قرار گرفته
اس��ت .این بازیکن 34س��اله در لیگ یازدهم بازی
چشم نوازی از خود نش��ان می دهد و نه تنها به عنوان
یک کاپیتان تیمش را در بازی های س��خت به خوبی
اداره می کند بلکه خود در مقام نجات دهنده ،گل های
حساسی به ثمر می رساند اما این پایان داستان بازیکن
34س��اله فوتبال ایران نیس��ت؛ او امروز شخصیت
خاصی از خود نش��ان داده است؛ شخصیتی که دیگر
بازیکنان اس��تقالل و حتی تیم رقی��ب را نیز وادار به
تحسین کرده است .قدردانی جواد کاظمیان در برنامه
نود و همچنین تمجید علی کریمی و جواد نکونام از
کاپیتان استقالل نشان می دهد که این بازیکن حاال به
یک چهره ویژه تبدیل شده است.
ورزش
وقتی مجیدی از پیوس سبقت گرفت
مجی��دی پ��س از زدن دو گل ب��ه تی��م االهلی
عربستان سعودی در بازی استقالل برابر این باشگاه
در لیگ قهرمانان اس��یا در چهارم اس��فند ،۱۳۸۸با
۱۳گل از فرش��اد پی��وس و محمود کریم��ی که ۱۱
گل زده بودند ،پیش��ی گرفت و رکورددار گلزنی در
بین بازیکنان ایرانی در جام باش��گاه های اس��یا شد.
مجیدی تاکنون ۲۱گل در رقابت های اسیایی به ثمر
رسانده است .وی تنها بازیکنی است که در سه دربی
متوالی گلزنی کرده اس��ت .همچنین در نظرس��نجی
س��ایت فدراس��یون بین المللی تاریخ و امار فوتبال،
فرهاد مجیدی به عنوان محبوب ترین بازیکن جهان
در سال ۲۰۱۰شناخته شد.
مثلث شماره92
دوران ملی توام با فراز و نشیب
مجیدی اولی��ن بار در س��ن ۲۰س��الگی برای
بازی های جام ملت های اسیا ۱۹۹۶در امارات توسط
محمد مایلی کهن به تیم ملی دعوت ش��د و نخستین
بازی ملی خ��ود را در برابر کویت و در س��ال ۱۳۷۵
انجام داد .او همراه ایران به جام جهانی سال ۱۹۹۸نیز
به فرانسه رفت و در ۲۶ش��هریور ۱۳۸۹در حالی که
یکی از بهترین بازیکنان تیم اس��تقالل تهران به شمار
می رف��ت از تیم مل��ی خداحافظی کرد .ام��ا با امدن
کی روش همه چیز برای او و تیم ملی تغییر پیدا کرد.
بازی های خیره کننده مجیدی باعث شده تا کی روش
این بازیکن را به تیم ملی دعوت کند .این بازیکن نیز
در مصاحبه ای تاکید کرد که ام��اده بازی کردن برای
تیم ملی است و درباره بازگشت به تیم ملی مشکلی
کارلوس کی روش برای رسیدن به
موفقیت در تیم ملی راهی جز این هم
نداشت؛ بازیکنانی مثل فرهاد مجیدی و
علی کریمی را به تیم ملی دعوت و با انها
رابطه دوستانه ای برقرار کند .مجیدی
حاال خبرسازترین فوتبالیست لیگ و تیم
ملی است
66
ندارد .فرهاد مجیدی حاال در تیم ملی یکی از امیدهای
اصلی گلزنی به حس��اب می اید .رقاب��ت او با علی
کریمی در نوع خود جالب توجه است اما با این حال
خود او ترجیح می دهد در فضایی به دور از حاشیه در
اختیار کی روش و تیم ملی قرار بگیرد .هر چند که او
گاهی هم به تیم ملی دعوت شده اما بازی های خوبی
را به نمایش نگذاشته اس��ت اما اینبار به نظر می رسد
که مجیدی در تیم ملی و به خص��وص در بازی های
مقدماتی جام جهانی مهره ای کلیدی محسوب شود.
مجیدی ،همه کاره تیم مظلومی
نخستین تیم رسمی که فرهاد مجیدی در ان بازی
کرد ،تیم جوانان کش��اورز بود .او بعد از مدت کوتاهی
بازی در این تیم به تیم بهمن پیوس��ت .پس از گذشت
مدت زمان کوتاهی به طور قرضی برای بازی در مسابقات
استانی به تیم پارچین پیوست .گل های او سبب شد تا تیم
بهمن دوباره خواستار او شود و بعد از هشت ماه دوباره
به این تیم بازگش��ت .او پس از درخشش در تیم بهمن
باعث شد تا استقالل تهران خواهان او شود .او با انجام
دادن بازی های بسیار قوی در استقالل به یکی از بازیکنان
برتر لیگ تبدیل شد و همین امر موجب شد تا راپید وین
اتریشی او را به خدمت بگیرد .مدتی بعد به الوصل امارات
پیوست که در انجا به یک ستاره تبدیل شد .او در سال
۲۰۰۳به العین امارات امد تا در مسابقات لیگ قهرمانان
اسیا به میدان برود .پس از انجام دادن بازی هایش در این
تیم و گلزنی در مقابل دالیان راهی االهلی شد .در مدت
حضورش در االهلی حدود ۱۳۰گل به ثمر رس��اند و
در س��ال ۲۰۰۶با این تیم قهرمان لیگ امارات ش��د .او
در سال ۱۳۸۶دوباره به اس��تقالل تهران امد و با بستن
بازوبند کاپیتانی توانست در این تیم بدرخشد و محبوب
هواداران شود ،به طوری که در دو دوره مرد سال فوتبال
ایران شد .او حاال در استقالل یک همه کاره به حساب
می اید .پرویز مظلومی به خوبی می داند که این بازیکن
تا چه حد می تواند در حرکت رو به جلوی استقالل موثر
واقع شود و شاید به همین دلیل اس��ت که بیش از بقیه
بازیکنان به مجیدی ازادی عمل می دهد.
مجیدی از انجایی در اس��تقالل به یک همه کاره
تبدیل شده که نسبت به سال های گذشته پخته تر بازی
می کند .او در حالی که می توانست در بازی تیمش مقابل
فوالدخوزستان خود به تنهایی دروازه را باز کن د ترجیح
داد که موقعیت گلزن��ی را در اختیار هم تیمی اش میالد
میداوودی قرار دهد تا این مهاجم نیز با گلزنی به شرایط
روحی مناسبی دست پیدا کند .اینها فرق مجیدی با دیگر
بازیکنانی که مدع��ی بزرگ بودن را دارند ،مش��خص
می کندg.
درباره کاپیتان استقالل که
تمامی ندارد
فصل اخر و
بازگشت به
اوج
2
روشن :فوتبال ایران قدر مجیدی را بداند
فرهاد مجیدی بازیکن بزرگ و باسابقه ای است که
فوتبال ایران باید قدرش را بداند .فرهاد در این سن و
سال از تمام بازیکنان استقالل اماده تر است و انگیزه
باالی او و تمرینات مس��تمرش باعث شده در سن
35سالگی در اوج باش��د .در فوتبالی که انقدر پول
در ان خرج می ش��ود ،ستاره های ان فرهاد مجیدی
و علی کریمی هستند؛ بازیکنانی که سنشان باالست
اما حرفه ای زندگی می کنند و همیشه اماده هستند.
تمجید علی پروین از مجیدی ب��ه زبان خاص
خودش
خدا وکیل��ی ادم از بازی این پس��ر کیف می کنه .تو
این سن و س��ال همه بازیکن های جوان رو با انگیزه
و تالش و هوش��ی که داره گذاشته تو جیبش .دمش
گرم که به همه فهموند تو سن و سال باال هم می شه
ستاره بود و خوب کار کرد .این بچه کارشو بلده واسه
همین می دونه کجا باید چه کاری رو انجام بده .وقتی
کی روش اونو به تیم ملی دع��وت کرده باید فهمید
که حتما یه چیزی توش دیده .فوتبال ایران باید قدر
یو مجیدی رو بدونه.
کریم
دوستی دو کاپیتان
من با فرهاد س��ال های سال اس��ت که اشنا هستم.
رابطه ام با او خوب است و برایش احترام زیادی قائلم.
فرهاد نشان داده فوتبال به سن و سال نیست .مجیدی
تو این چند سال بهترین بازیکن اس��تقالل بوده که
همیشه خوب بوده است .این نشان می دهد فرهاد از
خوب های فوتبال ماست .اینکه یک بازیکن بتواند در
تیم بزرگ استقالل ستاره و مهره اصلی تیم باشد کاری
است که هر کسی نمی تواند ان را انجام بدهد.
رضایت یک مربی
شما برای اینکه متوجه شوید فرهاد چقدر حرفه ای
و اماده است کافی است با او کار کنید .من خیلی کم
دیدم یک بازیکن در سن 35سالگی با این قدرت کار
کندوانگیزه اشمثلیکجوان 20سالهباشد.مجیدی
فوتبالیست تاثیر گذاری برای استقالل و حاال تیم ملی
به حساب می اید و در تیم من یک وزنه است .فرهاد
بازیکنی است که همیش��ه خوب و اماده است .هر
مربی ارزو دارد یکی مثل مجیدی در ترکیب تیمش
چهره های شناخته شده فوتبال از فرهاد مجیدی می گویند
منصور پورحیدری :او چهره خبرسازی است
مجیدی بازیکن بزرگی است .او تنها در زمین چمن برای
استقالل خوب کار نمی کند .مجیدی وظایفش را به عنوان
کاپیتان به خوبی اجرا می کند .ما ب��اور داریم که در حال
حاضر فرهاد یکی از ستون های استقالل است.
او همانقدر که در زمین برای استقالل مفید است در خارج
اززمینهمیکمهرهکامالکارامداست.البتهمجیدیهراز
گاهی هم خبر ساز می شود و خیلی ها از این اتفاقات برای
تیم حاشیه درست می کنند .با این حال همه ما به او احترام
می گذاریم .چون بزرگ است.
امیرحاج رضایی :او بهترین است
بدون هیچ تعارفی باید قبول کنیم که فرهاد مجیدی در
حال حاضر از بهترین های فوتبال ایران است .او در کنار
علی کریمی س��تاره هایی هس��تند که به خاطر تفکر و
عملکرد حرفه ای شان اماده هستند و بهترین بازی ها را
برای تیم هایشان انجام می دهند .شما نگاه کنید به خاطر
همین محبوبیت زیادی نزد ه��واداران دارند .مجیدی
انقدر خوب بازی می کند و در تحرک اس��ت که کسی
باورش نمی ش��ود 35سال س��ن دارد .او از نظر فنی در
شرایط بسیار خوبی قرار دارد و از اکثر بازیکنان پر ادعا و
جوان بهتر است.
اتیال حجازی :پدرم دوستش داشت
من سال های سال است که با فرهاد دوست هستم .پدرم
همیشهاورادوستداشتومی گفت«:فرهادهممثلپسر
خودممی مونه».باباهمیشهازبازیمجیدیتعریفمی کرد
و به کارش اطمینان داشت .االن فرهاد در سن 35سالگی
وزنه بزرگی برای استقالل است .کار او نیازی به تعریف
ندارد.عملکردشنشانمی دهدچهجایگاهیدراستقالل
و فوتبال ایران دارد .شخصا امیدوارم همیشه موفق باشد.
حمیدرضا صدر :درست مثل یک ستاره است
درروزهاییکهمهاجمانفوتبالایرانافولداشته اند،فرهاد
مجیدی مثل یک ستاره می درخشد .من درخشش فرهاد
مجیدی را مرهون روحیه باال و فکر بزرگ و حرفه ای او
هستم .ورزشکار بزرگ و خوب کسی است که سال ها در
اوجبماندومحبوبباشد.درستیکیمثلفرهادمجیدی
کریم باقری :امیدوارم دلزده اش نکنند
شخصا فرهاد مجیدی را خیلی دوس��ت دارم و به نظرم
فوتبالیستقابلاحترامی است.اودرحالیستارهلیگایران
استکهسنشباالستبااینحالثابتکردخوببودنبه
سنوسالربطیندارد.همیناالنوقتیبازی هایاستقالل
رانگاهمی کنیممعلوممی شودکهخیلیازبازیکنانجوانو
مثلث شماره92
داشتهباشد.
امیر قلعه نویی :برای فرهاد احترام قائلم
فرهاد سال ها ش��اگرد خودم بوده و برایش احترام قائلم.
هواداران فهیم استقالل هم مجیدی را دوست دارند ،چون
باتعصبوانگیزهباالبرایتیمبازیمی کند.ازاینکهمی بینم
فرهاد مجیدی انقدر اماده و تاثیر گذار است خوشحالم .به
هر حال هر بازیکنی که در زندگی حرفه ای اش درست
تمرین کند و مراعات یک سری مس��ائل را داشته باشد
می تواند موفق شود .فرهاد هم یکی از انهاست .امید وارم
همین طوری ادامه بدهد.
که دور از حد انتظار در این سال ها ظاهر شده است .فوتبال
ایران باید به این نوادر خود افتخار کند.
ورزش
خیلی از فوتبالیست ها هستند که در فصل اخر زندگی ورزشی خود دوباره به اوج
بر می گردند .دوباره به قله برمی گردند و اخرین روزهای دوران ورزشی خود را با خاطرات
خوش پشت سر می گذارند .البته این فصل اخر برای همه خوب رقم نمی خورد ،ولی فرهاد
مجیدی یکی از همان ستاره های محبوبی است که در سال های پایانی دوران فوتبالش به
اوج برگشت و این روزها در سن 35سالگی از خیلی از جوانان پر ادعا بهتر است و یک
ستاره بی چون و چرا در استقالل و فوتبال ایران به حساب می اید .در حالی که خیلی ها فکر
می کردند سال های پایانی زندگی ورزشی کاپیتان استقالل با غروب خورشید او در اسمان
فوتبال همراه شود ،مجیدی با اتکا به تجربه باال ،هوش ذاتی و امادگی جسمانی باالیی که
دارد و ان را حفظ کرده این روزها مثل جوان های 20ساله و جویای نام تشنه درخشیدن
و گل زدن است .هر چند خیلی ها فکر می کردند مجیدی در این س ال ها کفش هایش را
بیاویزد ،اما او در عصری که مهاجمان فوتبال ایران حرفی برای گفتن ندارند ،تبدیل به یک
گلزن تمام عیار شده است .مجیدی در این سال ها همیشه کیفیت ستاره وار داشته و حتی
در بد ترین شرایط هم بازی قابل قبولی از خود به نمایش گذاشته است .ورزشکار خوب و
بزرگ را درست در زمانی می توان شناخت و به او ایمان اورد که دوران زندگی ورزشی اش
در اوج بلند مدت باشد .درست مثل فرهاد مجیدی 35ساله یا علی کریمی 34ساله که در
اوج بهترین هستند و کسی نتوانسته روی دست انها بلند شود .خیلی ها این روزها فرهاد
مجیدی را با کریم باقری دو سال قبل ،مقایسه می کنند .کریم باقری که در پرسپولیس در
سن 37سالگی می درخشید به تیم ملی رفت .اما درست از همان زمان به بعد افت کرد و
کم کم از فوتبال کنار کشید .حاال فرهاد مجیدی ،کاپیتان محبوب استقالل در 35سالگی
دوباره به تیم ملی برگشته و خیلی ها منتظر درخشش او
تو گو با مثلث از امادگی این
در تیم ملی هستند .چهره های شناخته شده فوتبال در گف
روزهای فرهاد مجیدی می گویند:
جویاینامنمی توانندجلویمجیدیرابگیرند.فرهاد
االن در اوج بهترین عملکرد را از خودش به نمایش
می گذارد .اما امیدوارم قدرش را بدانند و دل زده اش
نکنند! بگذارند او کارش را انجام بدهد.
حمیداستیلی:مجیدیقابلکنترلنیست
نتایج خوبی که استقالل در سال های گذشته گرفته
به خاطر درخش��ش و حضور بازیکنانی مثل فرهاد
مجیدی در این تیم بوده اس��ت .م��ن به عنوان مربی
با تیم های مختلف مقابل اس��تقالل بازی کرده ام ،اما
بازیکنان همیش��ه می گفتند که مجیدی قابل کنترل
نیس��ت .او یکی از بزرگان فوتبال ایران است که از
محبوبیت ویژه ای هم برخوردار بوده است .در نتایج
اینفصلاستقاللفرهادمجیدینقشپررنگیداشته
و در مواقع حساس نتیجه را به نفع تیمش برگردانده
است .من فقط می توانم بگویم که یک بازیکن با این
سن و س��ال فقط با تالش و زحمت می تواند انقدر
خوب کار کند.
مجید صالح :امادگی فرهاد قابل تقدیر است
فرهاد مجیدی در استقالل نامی نیست که بتوان ساده
از کنار ان گذشت .حداقل در شرایط کنونی که او در
اوجبهسرمی بردوجزوچندبازیکنبرترفوتبالایران
بهحسابمی اید.فرهادمجیدیتوانستهامادگیبدنی
خود را حفظ کند و با اتکا به توانایی فنی باالیی که دارد
بهترین نمایش را در استقالل داشته باشد .این امادگی
شایسته تقدیر است .ضمن اینکه باید توجه کنیم هر
بازیکنمسنیهمنمی تواندازسن 32سالگیبهباالبه
این شکل کار کندg.
67
مدافع راست:
کافو (کناره گیری از فوتبال در سن 38
س��الگی) :کافو ،جوان ترین بازیکن در تیم
منتخب بازیکنان مس��ن تاریخ ،در سال 2008
زمانی که 38سال داشت از فوتبال کناره گیری
کرد .وی رکورد بیشترین تعداد بازی ملی را در
تاریخ فوتبال برزیل دارد.
مدافع وسط:
ورزش
دروازه بان:
مثلث شماره92
دین��و زوف (کناره گی��ری
از فوتبال در س��ن 41س��الگی):
باتوج��ه ب��ه اینک��ه دروازه بانان
بزرگ بس��یاری در تاریخ فوتبال
وجود داشته و دارند که حتی در
اواخر دهه 30زندگی خود یا در
سنین باالتر خوش درخشیده اند
انتخاب بهترین در این پست کار
دشواری است .اما دینو زوف
با کلکس��یونی از افتخارات
ش��امل 6قهرمانی سری A
به همراه باش��گاه هایی چون
ناپولی و یوونتوس طی 22سال
زندگی حرف��ه ای و رکورد
جهانی طوالنی ترین زمان
بس��ته مان��دن دروازه یک
دروازه بان در تورنمنت های
بین المللی ( 1142دقیقه)
که بین سال های 1972تا
1974رقم خورد تمام
ویژگی های الزم برای
این انتخاب را دارد.
68
پائول��و مالدینی (کناره گیری از فوتبال در س��ن 40
سالگی) :اسطوره خط دفاعی فوتبال ایتالیا تمام 25سال
زندگی حرفه ای خود را در میالن س��پری کرد و در سال
2001فوتبال را کنار گذاش��ت .وی که اولین بازی لیگ
خود را در فص��ل 1984-1985انج��ام داد ،رکورد پنج
قهرمانی در لیگ قهرمانان و هفت قهرمانی سری Aرا در
کنار افتخارات بسیار دیگری از جمله چهار بار حضور در
جام جهانی دارد .مالدینی سال های زیادی کاپیتانی میالن
و تیم ملی ایتالیا را بر عهده داشت و به همین دلیل با لقب
«ال کاپیتانو» شناخته می شود.
مدافع وسط:
الساندرو کاس��تاکورتا (کناره گیری از فوتبال در سن
41سالگی) :کاستاکورتا در کسب رکورد پنج قهرمانی
لی��گ قهرمانان و هفت قهرمانی س��ری Aب��ا مالدینی
اشتراک دارد .وی در 40سال و 211روزگی با حضور
در باخت یک بر صف��ر میالن مقاب��ل ا.ا.ک اتن در
نوامبر ،2006عنوان مسن ترین بازیکن لیگ قهرمانان
را به خود اختصاص داد و یک س��ال بع��د از فوتبال
کناره گیری کرد.
مدافع چپ:
اس��توارت پیرس (کناره گی��ری از فوتبال در
سن 40سالگی) :وی پس از یورو 96از فوتبال ملی
خداحافظی کرد اما به اجبار به این تیم بازگردانده شد
و حتی در یورو 2000نیز تحت مربیگری کوین کیگان
بازی کرد .وی پس از سال ها بازی در تیم هایی چون
ناتینگهام فارست ،نیو کاس��ل و وستهم به دوران بازی
باشگاهی خود نیز تحت مربیگری کیگان در منچستر سیتی
در سال 2002خاتمه داد.
هافبک راست:
اس��تنلی متیوز(کناره گیری از فوتبال در سن 50
سالگی) :زمانی که جو اسمیت ،مربی بلک پول ،به فکر
خرید استنلی متیوز از استوک بود از او پرسید« :تو
در حال حاضر 32ساله هستی ،فکر می کنی بتوانی
یکی دو سال دیگر بازی کنی؟» 18سال بعد در سال
1965متیوز در سن 50سالگی با انجام اخرین
بازی خود در دسته برتر انگلیس در حالیکه
به استوک بازگشته بود سرانجام از فوتبال
حرفه ای دس��ت کش��ید ،اما کمی بعد
ادعا کرد که هنوز برای خداحافظی
زود بود.
هافبک وسط:
هافبک چپ:
جیمی دیکینسون (کناره گیری از فوتبال در سن 40سالگی):
دیکینسون که تمام 20سال زندگی حرفه ای خود را در پورتسموث
گذراند ،رکورد 764بازی لیگ در این باشگاه را ثبت کرد .وی که
از توانایی بازی در مرکز و جن��اح چپ برخوردار بود در هر دو
قهرمانی متوالی پورتسموث در لیگ در سال 1949و 1950به
این تیم کمک زیادی کرد و در س��ال 1965در سن 40سالگی
فوتبال را کنار گذاشت.
مثلث شماره92
هافبک وسط:
گوردون اس��تراچان (کناره گیری از فوتبال در س��ن 40
س��الگی) :یکی از نخستین پیش��تازان اس��تفاده از رژیم های
مخصوص غذایی برای افزایش عمر حرفه ای گوردون
استراچان اس��کاتلندی بود که ظاهرا در مورد وی
بسیار کارساز بود .چرا که حتی وقتی در سال 1992
در سن 35س��الگی به قهرمانی لیدز در دسته اول
انگلیس کمک کرد ،باز هم پنج س��ال درخشان
دیگر ت��ا پای��ان کار فاصله داش��ت .زمانی که
اس��تراچان پس از تولد 40سالگی به عنوان یک
بازیکن از فوتبال خداحافظی کرد تا روی مربیگری
تمرکز کند.
ورزش
بیل��ی بان��د (کناره گی��ری از فوتبال در س��ن 41
سالگی) :بیلی باند ،مرد سرسخت سال های دور وستهم،
رکورد 793بازی طی 21سال را در تاریخ این باشگاه
ثبت کرد .مصدومیت پا در سال 1985وی را برای یک
فصل کامل از فوتبال دور نگه داشت ،اما با وجود اینکه
وی از مرز 40س��الگی عبور کرده بود ،پس از بهبودی
باز هم توانس��ت راه خود را به تیم اصلی پیدا کند ،اما
سرانجام در سال 1988در سن 41سال و 226روزگی
از فوتبال خداحافظی کرد.
مهاجم وسط:
تدی شرینگام (کناره گیری از فوتبال
در سن 42سالگی) :ش��رینگام در سن
36سالگی به خاطر س��ن باال توسط
گلن هادل ،س��رمربی وقت تاتنهام،
کنار گذاش��ته ش��د اما وی به مدت
شش سال دیگر با حضور در تیم های
پورتسموث ،وستهم و کولچستر به
بازی در دو دسته برتر انگلیس
ادامه داد .وی سرانجام در
پایان فص��ل -2008
25 ،2007س��ال بعد
از پیوس��تن به میلوال
برای ش��روع دوران
حرفه ایش ،در س��ن
42س��الگی از فوتب��ال
خداحافظی کرد.
مهاجم وسط:
راجر میال (کناره گیری از فوتبال در
سن 42سالگی) :میال ابتدا در سال 1987از
فوتبال خداحافظی کرد ،اما هفت سال بعد
باز هم در جام جهانی حضور داشت.
پائول بیا ،رئیس جمهور کامرون ،این
بازیکن را وادار ک��رد تا برای کمک
به تیم ملی کش��ورش در جام
جهانی 1990ایتالیا ،جایی
که در س��ن 38س��الگی
با درخش��ش خ��ود و به
ثم��ر رس��اندن 4گل
س��تاره تورنمنت بود،
بازنشستگی را فراموش
کند.بازگش��ت میال نقشی
اساسی را در صعود شیرهای
س��رکش تا مرحله یک چهارم
نهایی داشت.
69
فرهاد مجیدی یک مهاجم هنرمند است
یادداشتی درباره همه کاره ابی های پایتخت
ورزش
3
مهدی ربوشه
مثلث شماره92
اگر بخواهیم درباره فرهاد مجیدی و کیفیت
فنی اش صحبت کنیم ،بهتر است قبل از هر چیز
قواعد فوتبال زیب��ا را با هم م��رور کنیم؛ اینکه
در فوتبال زیبا بازیکن��ان هنرمند و به طور کلی
مهاجمانی که با هوش باالی خود تیمشان را در
شرایط استثنایی قرار می دهند چه نقشی دارند و
چگونه باید مورد ارزیابی قرار بگیرند.
اول :با انکه هدف در ب��ازی فوتبال امتیاز
گرفتن است ،اما وسایلی که برای این منظور به
کار گرفته می شود به زمینه های زیبایی شناسانه
بس��تگی دارد .به این ترتیب بازی فوتبال منطق
زیبایی شناس��ی خ��ود را داراس��ت .جنبه های
زیبایی شناس��انه بازی فوتبال بر بنیان فرم بازی
است که می تواند در متن خود سرگرم کننده باشد.
تنها ان دسته از بازی هایی که خصوصیت «ایجاز»
( )Concisionو «روان ب��ودن» ( )Fluidityرا به
نمایش می گذارند حقیقتا زیبا هستند .اگر چنین
بازیکنی بتواند با معیار زیباشناختی یعنی ایجاز و
روان بودن حرکت کند و بازی زیبا بیافریند ،انگاه
باید او را یک «هنرمند» دانست .چنین بازیکنی
دارای مهارتی اس��ت که ب��ه ان «ضربه ظریف»
Silky Touchمی گوین��د .چگونگ��ی و کیفیت
زیبایی شناختی بازی به توانمندی های بازیکن –
هنرمند بستگی دارد .تمام ستارگان بازی فوتبال
به صورت بالقوه افریننده بازی زیبا هستند.
برای انکه م��ا جنبه های زیبایی ش��ناختی
بازی فوتب��ال را بدانیم ،باید در جس��ت وجوی
ش��رایط امکان بازی زیبا باشیم .درست به همین
دلیل قلمرو حرکت س��تارگان ب��ازی فوتبال در
خط حمله اس��ت .درون این محوطه اس��ت که
ب��ازی زیبا افری��ده می ش��ود .حاال یک س��وال
70
مطرح می ش��ود؛ اگر بازیک��ن یک بازیک��ن -هنرمند
باش��د کدام محوط ه دارای چنین خصوصیتی اس��ت؟
این همان محوط��ه 18قدم اس��ت .ای��ن محوطه تنها
یک ناحی��ه صرف نیس��ت ،بلکه یک فض��ای مجازی
Virtual Spaceاست .این منطقه در بازی های جام جهانی
توسط ستارگان اشغال می شود .تنها این بازیکنان هستند
که می توانند در این منطقه وارد ش��وند و ان را به خوبی
ببینند .ایا برای یافتن یک ارتباط دو جانبه میان فضای این
منطقه و بازیکن – هنرمند می توانیم دست به کار شویم؟
دوم :بازی در پس��تی ک��ه فرهاد مجی��دی ان را
خیره کننده به نمایش می گذارد کار دش��واری است؛
بازی در این پست مستلزم داشتن هوش باال و تحرک
فوق العاده است و در غیر این صورت مهاجم تبدیل به
یک بازیکن خنثی و بی خطر در خط حمله می ش��ود.
بازیکنی که در این پست بازی می کند به طور کلی باید
سه ویژگی مهم داشته باشد.
-1جایگی��ری و دی��د ب��اال :در فوتب��ال امروز
مهاجمان موقعیت گل انچنانی نصیبش��ان نمی شود،
ولی همیشه گل ساز خوبی هستند .این مهاجمان حکم
ی هافبک های خود دارند و اگر دید
یک تکیه گاه را برا
و جایگیری خوبی داشته باش��ند می توانند به محض
صاحب توپ ش��دن بازیکن کناری خود را صاحب
توپ کنند و یک ضلع مثلث هجوم��ی تیم در باکس
حریف باشد.
2ـ فیزیک بدنی مناس��ب :ش��رایط ب��رای این
مهاجم��ان در جریان بازی به ش��کلی اس��ت که در
بس��یاری از لحظات بازی یک نگاه به بازیکن خودی
دارد و یک نگاه به دروازه حریف در چنین ش��رایطی
اصطالحا بازیکن در حالت نیم تیغ قرار می گیرد و اگر
فیزیک مناسبی نداشته باش��د در چرخش ها و فرارها
دچار مشکل می شود.
3ـ تحرک باال :این ویژگی ب��ارز همه مهاجمان
استاندارد است .انها باید با استفاده از این ویژگی یک یا
دو مدافع را به خود مشغول کنند تا مهاجم کناری
از فضای به وجود امده استفاده کند.
سوم :فرهاد مجیدی بازیکنی خاص است.
از این نظر که هم به فوتبال زیبا کمک می کند و
هم اینک��ه می تواند به عنوان ی��ک مهاجم برای
تیمش گلزنی کند و در بازی های حساس حتی
گل های سه امتیازی به ثمر برساند .او در محوطه
جریمه تقریبا غیر قابل کنترل است؛ چه با توجه
به س��ه فاکتور مهم جایگیری مناسب ،فیزیک
مناس��ب و تحرک باال هر مدافع��ی را وادار به
اشتباه می کند .فرهاد مجیدی همچنین بازیکنی
اس��ت که در محوطه جریمه با تکنیک و هوش
باال می تواند هم تیمی هایش را صاحب موقعیت
گلزنی کند .همین امر مهاجمی در خدمت فوتبال
زیبا از او ساخته است .کاپیتان استقالل که حاال
یکی از امیدهای اصلی گلزن��ی در تیم ملی هم
محسوب می شود ،سخت مورد توجه سرمربی
پرتغالی تیم ملی قرار گرفته است.
چهارم :فرهاد مجیدی امروز تنها در درون
زمین ب��ازی قابل احت��رام نیس��ت .او بازیکنی
با اخالق اس��ت که به هم تیمی های��ش احترام
می گذارد .س��عی می کند به عنوان یک بازیکن
حرفه ای تمرینات تیمش را از دست ندهد و در
مواقع سخت و بحرانی طبق اصول یک بازیکن
حرفه ای رفتار کن��د .هر چند او ه��م مثل همه
بازیکنانی که در فوتبال ایران به عنوان الگو مطرح
ش��ده اند با ضعف هایی روبه روست و نباید در
تعریف واقعی او دچار افراط یا تفریط شد ،اما با
این حال وقتی شرایط فنی لیگ به سمتی می رود
که بازیکنان جوان بنا به دالیل خاص هرگز در
حد و اندازه های خود ظاهر نمی شوند ،حضور
با کیفیت بازیکنانی چون فرهاد مجیدی در نوع
خود قابل توجه استg .
افتاب
اهدنا الصراط المستقیم
منبرکافی
مرحوم شیخ احمد کافی از ان دسته وعاظی بود که با
سبک خاص خود یگانه روزگار شد.سخنان دینی او از
چاشنی طنز برخوردار بود .او با ساخت حسینیه های
مذهبی با نام مهدیه در تهران و مشهد و بعد از ان
سراسر کشور،پایگاه مهمی را برای عالقمندان
مذهبی ایجاد کرد
بیشتر شعارزده
هستیم
تو گو با
گف
حجت االسالم والمسلمین کافی
به پیشکسوتان
احترام بگذارید
منبر سیاسی در گفت وگو با
جعفر شجونی
دیدار با
شیخ حسین پس از
سخنرانی پرحاشیه
حجت االسالم انصاریان در منبر شب
بیست و سوم چه گفت
1
نام کوچه هایش ،تکه های پ��ازل تهران قدیم را
کامل می کند؛ کوچه ابش��ار ،منف��رد و ...و خانه هایی
بزرگ در کوچه های تن��گ .گویی تهران عصر قجری
در خیابان ری توسعه یافته بود و ماشین دودی اش از
گذر تاریخ می گذرد .از میدان توپخانه و خیابان سپه،
به خیابان مولوی ،خیابان شاپور ،دور تا دور ان خندقی
کندن��د و از خاکش ،قلعه و برج های ان را س��اختند.
اینجا اما بعد از خاطره های دارالخالفه تهران در عصر
ناصری در دوره رضا خانی و حرکت امرانه به س��وی
تمدن بزرگ خیابان ری از شمال ،سه راه امین حضور،
شد بورس لوازم خانگی؛ محاصره در مارک های چینی،
کره ای و ژاپنی .در وس��ط خیابان اما ریشه های سنتی
خیابان بی درنگ سال هاس��ت که احیا می شود .گویی
وس��ط خیابان ری همه چیز متوقف ش��ده است .این
خیاب��ان تاریخ 200س��ال اخیر ته��ران را یک جا در
افتاب
خود دارد؛ ساخت تهران عصر ناصری تا مشروطیت
تا نوس��ازی امرانه رضاخانی ت��ا قیام 15خ��رداد تا
مشاهیرفرهنگ ،هنر ،سیاست...
از پل ری به سمت ش��مال می روم ،سه راه امین
حضور ،نرس��یده طاق نصرت س��اده ای ک��ه عالئم
مذهبی اش نش��ان از مجلسی به مناس��بت شب های
ماه رمضان اس��ت را می بینی .زودتر امده ای و وقت
داری موقعیت حسینیه همدانی ها که ساختمانی ساده
دارد را ببینی .همدانی های مقیم مرکز در پیش��انی در
سازنده حس��ینیه را معرفی می کند ،به رسم مساجد،
تکایا و حس��ینیه های این چنینی گروه��ی از تجار و
معتمدان شهری که مقیم پایتخت شده اند برای تجمع
سالیانه خودش��ان در مناس��بت های مذهبی بنایی را
بنیان می گذارند ،حس��ینیه همدانی ه��ا هم این چنین
اس��ت که وقتی وارد می ش��ود پیرمردهایی را می بینی
که ته لهجه همدانی ش��ان نش��ان می دهد که درست
امده ای؛ اینجا همانند اس��مش ،هس��ته اصلی اش نیز
همدانی اس��ت .خطیب ش��هیر اما همدانی نیست .او
اهل خوانس��ار اصفهان اس��ت .اما کیس��ت که نداند
حضورش در هر مجلسی برکتی دارد تا دم در مستمع
بنشیند .حاج اقا هنوز نیامده اما پیرمردان و جوانانی که
می خواهند با او سخن بگویند ،هستند .در این اتاق به
روی همه باز اس��ت .پیر و جوان .اش��نا و نااشنا همه
همانند او بی تکلف هس��تند که س��نت روحانیت هم
همین بوده؛ مردم با او بی تکلف س��خن بگویند و او
با مردم بی تکلف گفت وگو کند .این را ش��یخ حسین
انصاریان به خوبی می داند ش��اید به همین دلیل است
که در ابتدای ورود وقتی فردی تقاضای استخاره دارد،
بی معطلی دس��ت به قران س��فیدی که کنارش است
می برد و ذکری می گوید و کتاب را می گشاید.
پیرمردی سر در سر شیخ حسین می کند و ارام ارام
سخن می گوید و او نیز سر تکان می دهد .جوانی هم
دو زانو نشسته و اهسته درخواست خود را می گوید،
چهره شیخ رخ در رخ اوست .او را به فردی که گوشه
اتاق نشس��ته نش��ان می دهد .من نیز کنارش می روم.
سخنان مقدمه ای گفته شده است .حرف از منبر شب
19ماه رمضان است .شیخ حسین از مردم می گوید و
نظام و برکات این دو برای هم .از س��وابق خودش هم
می گوید؛ از زندان رفتن ها و مردمداری ها ،از منبری ها،
از مس��تمع ها .گاهی در چهره خ��اص اش تغییری از
تاس��ف می بینی .می گویم اگر شما نگویید که بگوید.
از حق منب��ر می گوید از حق دین و م��ردم .چیزهایی
هم می گوید ،که ناگفته هایی اس��ت که امانت می ماند
برای ما .گویی در ان مجلس نیز همه به ارامی به چیزی
فکر می کنند که اهس��ته در حال صحبت است .یک
طرف خطیب شهیری که سال هاست مردم به ادبیات
دینی و بیان ش��یوه اش در روز عرفه و مناجات هایش
خو گرفته اند و در س��وی دیگر ...شیخ حسین گویی
بر فراز منبر اس��ت ،بی هیچ تغییری از دغدغه هایش
می گوید و دلدادگی اش به اس�لام .از مراتب نقد هم
سخن می گوید که ناقد کیست و منتقد چه کسی است.
اخر سر جمله ای می گوید که بارها در منبر گفته است
ی انی احامی ابدا عن دینی .و این
و اهلل ان قطعتموا یمین
جمله درباره رابطه او و رهبری اس��ت و نسبت اش با
والیت .شیخ حسین دوباره مشغول مردم شد .به منبر
رفت .زمانی که داش��تیم از حس��ینیه بیرون می امدیم
به چهره های مس��تمع هایش که نگاه می کردم ،دیدم
اکثریت انها جوان هستند.
باران می باری��د و ص��دای او می امد ک��ه مردم
منحرف نشوید...
مثلث شماره92
72
حسینیههمدانی ها،واقعدرخیابانرییکیاز
محلهاییاستکهشیخحسیندرانجابهمنبر
می رود
درقلببازار،مسجدجامعیبرپاستکهسندپیوند
ناگسستنیبازارومذهباست
جمعیت زیادی از اطراف حسینیه تا انتهای پل ری
نشسته و مناسک شب قدر را برگزار می کنند .بسیاری از
مردم از روی پشت بام ها و از کنار پنجره های منزلشان با
دیگر مردم همنوا شده بودند .جمعیتی بالغ بر 200هزار
نفر در این مراس��م ش��رکت کردند که این شرایط در
نوع خود کم نظیر است .سخنران که از معروف ترین
و مس��لط ترین وعاظ تهران اس��ت به یکباره سخنی
می گوید که شاید در همان شب مخاطبانی را نیافت اما
به جنجالی رسانه ای تبدیل شد .سخنان شیخ حسین
انصاریان که سال هاس��ت در مناسبت های مذهبی در
تلویزیون مورد استقبال مردم قرار می گرفت ،به سرعت
در سایت های خبری انتشار یافت .این سایت ها نوشته
بودند که اقای انصاریان گفت��ه بودند؛ « ...ای صاحب
ما ،همه کاره ما ،ای دلس��وز ما ،ای که در خلوت برای
ناراحتی های ما گری��ه می کنی و دع��ا می کنی ،دلت
می خواد زودتر بیای مارو نج��ات بدی ،دیگه برامون
ثابت شد به کسی دل خوش نباشیم .محبوب ما ،همه
ما گرفتاریم ،همه مش��کل داریم ،معن��وی که خیلی
مشکل داریم ،مادی هم مشکل داریم .گره به کار همه
ما خورده ...به خدا قسم مردم امثال ما که هیچ توقعی
نداشتیم قبل از انقالب ،اگه زندان رفتیم ،اگه اعالمیه
امضا کردیم ،اگه تو خیابونا اومدیم ،اگه شما رو تشویق
کردیم بیاین تو خیابونا ،تمام نیت مون این بود که شما
دیگه مشکلی نداش��ته باش��ید ،رنجی نداشته باشید،
گرانی نداشته باش��ید ،این همه فس��اد دوباره به شما
مسلط نشه ،اما نشد ،امثال ما تقصیر ندارن ما هم برای
شما خیلی ناراحتیم کاری هم دستمون نیست براتون
انجام بدیم ،خیلی از ما بودن دنب��ال صندلی نرفتن و
نمی خواس��تن برن ،االن هم هیچ گونه برنامه مادی و
دنبال صندلی رفتن ندارن ،فقط ناراحتن برای شما با
اینکه ماتقصیر نداریم .دلمون نمی خواس��ت اینگونه
بش��ه ،به جان امام زمان (عج)اقال امثال مارو ببخشید،
ما نمی خواستیم به اینجا برسه کار ،شما مارو گذشت
کنید .الهی ،خدایا میدونی ماها چه نیتی برای این مردم
بزرگوار داشتیم ،عملی نشد ،خدایا خیلی جاهای این
انقالب به دست نامحرمان افتاده ،دلشون نمی سوزه برا
بندگان تو ،حتما هم این مردم بزرگوار با اخالق از این
همه مشکالت پیش امده مارو می بخشن».
این موضوع اما به س��رعت در وب س��ایت های
خبری اصولگ��را و اصالح طلب خبر نخس��ت را به
خود اختص��اص داده ب��ود .در این می��ان خبرگزاری
فارس گزارشی از گفت وگوی اقای انصاریان با خود
خبر داد و در توضیحی نوش��ت که حجت االس�لام
شیخ حسین انصاریان به جنجال افرینی و دروغ پراکنی
سایت های ضدانقالب که اقدام به تحریف اظهاراتش
در مراسم احیای شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان
در حسینیه همدانی ها کرده بودند ،واکنش نشان داد.
وی با اش��اره به اینکه منظورش از سخنانش در
مراس��م ش��ب قدر ،ندامت از انقالب اس�لامی نبوده
اس��ت ،افزود« :دلیل عذرخواهی بنده از مردم ،بحث
بی حجابی ه��ا و جری��ان انحراف��ی در باط��ن دولت
بوده است نه انقالب اس�لامی ».انصاریان با انتقاد از
رسانه هایی که اظهاراتش را تحریف کرده اند ،گفت:
«نمی دانم چرا این س��ایت ها که به تحریف بخشی از
سخنانم پرداخته اند ،مطالب دیگر را منتشر نکرده اند».
فارس در ادامه گزارش خود نوش��ت که سایت
منتسب به یکی از متهمان لندن نش��ین فتنه 88به نقل
از حجت االسالم والمسلمین ش��یخ حسین انصاریان
مطالب غیرواقع منتشر کرده بود که این خبر تحریف
شده به سرعت با استقبال رسانه های بیگانه حامی فتنه
مواجه شد .اما ماجرا می توانس��ت به همین جا ختم
ش��ود؛ به یکب��اره دفتر ایش��ان در خبری ب��ا تذکر به
رسانه ها نوش��ت که در پی انتش��ار اخبار و مطالبی به
نقل از حجت االسالم والمسلمین انصاریان ،در برخی
رس��انه ها ،دفتر این خطیب ح��وزوی در اطالعیه ای
توضیحات��ی را ارائه می کنند .متن ای��ن اطالعیه دفتر
استاد انصاریان که به امضای ایت پیمان ،مدیر موسسه
دایره المعارف شیعی رسیده اس��ت ،بدین شرح بود:
«باتوجه به ض��رورت و اهمیت اطالع رس��انی کامل
و صحیح در مورد سخنان حضرت اس��تاد انصاریان
ی خبرگزاری ه��ا و س��ایت ها و مطبوع��ات
از تمام��
درخواست می شود مطالب مربوط به معظم له را فقط
از پایگاه اطالع رسانی دفتر ایش��ان www.erfan.ir
دریافت نمایند و از نقل مطالبی ک��ه به تایید این دفتر
نرسیده است خود داری فرمایند .با احترام به رسانه ها
الزم به تذکر اس��ت در ماه مبارک رمضان وخصوصا
در روزهای اخیر استاد انصاریان هیچ گونه مصاحبه و
گفت وگوی رسمی با رسانه ها وخبرنگاران نداشته اند
و سخنان استاد در شب قدر بیست و سوم رمضان عینا
مطالبی اس��ت که در سایت ایش��ان امده و هر مطلب
مغایر با ان مورد تایید نیس��ت ».با مراجعه به س��ایت
خبری عرفان نقل قول گفته شده توسط اقای انصاریان
همان چیزی بود که در این گزارش نوشته شده است.
این خطیب نامدار گفته بود« :خدایا خیلی جاهای این
انقالب به دست نامحرمان افتاده ،دلشون نمی سوزه برا
بندگان تو ،حتما هم این مردم بزرگوار با اخالق از این
همه مشکالت پیش امده مارو می بخشن» ...
در عین حال خبرگزاری فارس دوباره اعالم کرد
که با شیخ حسین انصاریان گفت وگو کرده است« :نوا
رمصاحبهشیخحسینانصاریا نرا داریم»
این خبرگزاری نوشت پس از انکه انتشار تقطیع
شده س��خنان حجت االسالم شیخ حس��ین انصاریان
توسط برخی س��ایت های فتنه گر داخلی با استقبال و
سوءاستفاده گسترده سایت های ضدانقالب خارجی
روبه رو ش��د ،دو تن از خبرنگاران خبرگزاری فارس
چه طبقه ای مخاطب شیخ حسین انصاریان هستند؟
2
از حسینیه ارشاد تا بازار تهران
افتاب
روی اعالن های تبلیغاتی که در مناسبت های
مذهب��ی در س��طح ش��هر نصب ش��ده اس��ت،
اسامی سخنرانان و مداحانی را می بینید که به طور
س��نتی در یک جا پای ثابت هستند؛ شیخ حسین
در مس��جد جامع بازار ،اق��ای فاطمی نیا و امجد
در دانشگاه ها.
پیش از این نیز هر اس��می ،مکانی داشت،
گویی به صورت ارادی جغرافیای و مرزی برای
خود مش��خص کرده بودند .علی شریعتی برای
روش��نفکران در حس��ینیه ارش��اد ،علی مطهری
در دانش��گاه ،ش��یخ احمد کاف��ی در مح�لات
کارگری نش��ین و مهدیه ها و حاال شیخ حس��ین
انصاریان نیز همانند پیشینیان و طبق سنت مالوف
خود در س��نتی ترین بخش های تهران چه از نظر
تاریخ و چه رویکرد به منبر می رود .از خیابان ری
تا بازار تهران.چرا اینگونه است؟ این چه نزدیکی
میان منبر و بازار است که اینگونه سال هاست در
کنار هم زیس��ت می کنند .می توان اینگونه نتیجه
گرفت که مخاطب س��خنان او از فراز منبر بیشتر
طبقه س��نتی مذهبی (که بازار میراث دار اوست)
است و انتقاداتش از حجاب یا موضوعات روز،
انتقاد از طبقه متوسط ش��هری است .ایا سنت در
چالش خود با پدیده های س��بک مدرن به فریاد
امده است؟ اینها سواالتی است که بعد از سخنان
اینچنینی می توان دریافت.
زمانه ش��اید تغییر کرده است؛ گذشته برای
س��نت حرمت دارد؛ در چنین حالتی س��خن از
برکت زمانه می رود و اینکه قدیم پرباری داشت
و جدید بی ب��اری ،مثل درختی کهنس��ال که بار
خود را داده و تنه��ا از ان تنه ای باق��ی مانده ،که
نزدیکی بسیاری نشان از گذش��ته است و دیگر
هیچ و ن��زد دیگ��ران خاطره روزه��ای خوش.
اینجاس��ت که تالقی ش��کل می گی��رد و تضاد
اغاز می شود.
پیوند روحانیت با بازار ریشه درهم تنیده ای
دارد ،گویی یک ریش��ه شده اس��ت .در تحلیل
تاریخ معاصر جدا از موضوعات ش��رعی میان
این بع��د از موج واگذاری امتی��از به خارجی ها
در عص��ر ناص��ری ،روحانیون ب��ا مطرح کردن
شعارهایی مانند مبارزه با کفار و مقابله با استبداد
و دادن حکم جهاد ،مردم کوچه و بازار را برای
قیام اماده می کردند و نف��وذ روحانیون در مردم
برای رسیدن به این هدف کافی بود .بازار برای
انجام امور تجاری خود به روحانیت نیاز داشت
و معامالت تجاری در صورتی ک��ه مورد تایید
یکی از روحانیون قرار نمی گرفت ،امکان ابطال
داش��ت .بنابراین بازار همواره س��عی می کرده
روحانیت را با خ��ود همراه س��ازد و انها را از
خود راضی نگه دارد .از س��وی دیگر ،امر قضا
و داوری در ام��ور م��ردم بر عه��ده روحانیت
بود و اختالفات در معام�لات تجاری از طریق
روحانیون حل و فصل می شد.
روحانی��ون از ای��ن طری��ق در ب��ازار نفوذ
می کردند و بازار نیز به دلیل نیاز خود به روحانیت
برای انجام امور تجاری هم��واره از انها حمایت
می کرد .در واقع بازار می توانست افکار عمومی را
بسازد .از سوی دیگر ،روحانیون نیز به کمک های
مادی و معنوی بازار نیاز داش��تند .روحانیون از
بازاریان خم��س و ذکات دریاف��ت می کردند و
اداره موقوفات بازاریان بر عهده روحانیون بود.
حوزه های علمیه در این دوران کانون تولید علم
و دانش در کشور بودند و بازار انها را در این کار
تامین مالی می کرد و این خود پیوند دیگری میان
روحانیت و بازار برقرار می کرد.
در ش��رایط جدید ام��ا رابطه دوس��ویه این
دو هرچن��د برقرار اس��ت ام��ا با تغییر ش��رایط،
قوانین ،رویکردهای اقتص��ادی و از همه مهمتر
شکل گیری اتحادیه های صنفی و تجاری گرچه
نخ تس��بیح بازار و روحانیت را نگسسته ،اما این
س��نت به صورت تمام اجرا نمی ش��ود .هرچند
سنت بازار تغییر نکرده اما نهاد بازار و روحانیت
با دولت سازی و فربه شدن ،طبقه متوسط را میان
خود به عنوان عنصر س��ومی دی��ده و در عرصه
فرهنگ عمومی مشاهده کرده است.
ش��اید به همین دلیل اس��ت که از یک سو
بازار در برخوردهای خود با نهاد دولت در ایران
و اجرای��ش ،برخوردهای قهری نش��ان می دهد
و در مناس��بت های مختلف اقتص��ادی رویکرد
انتقادی خ��ود را در رقابت با اقتص��اد دولتی به
نمایش می گذارد ،گرچه ش��اید به صورت ذاتی
بازار به عنوان مظهر ازادی های اقتصادی و بعضا
فرهنگی لحاظ شود ،اما با توجه به سابقه مذهبی
خود و پیوند ب��ا روحانیت در تضاد س��اختاری
با خ��ود ،در نقد فرهنگ��ی نیز همراه می ش��ود؛
اینجاس��ت که در برخی از سخنرانی های مذهبی
همزم��ان هم موضوع معیش��ت و ه��م موضوع
فرهنگ همراه با هم می اید؛ از یک سو وضعیت
اقتصادی مردم با عنوان اینک��ه چرا دولت کاری
نمی کند مورد طعنه قرار می گی��رد و وظیفه نهاد
دولت به چالش کش��یده می شود و در کنار ان در
فرازی دیگر موضوعات فرهنگی نیز با عنوان اینکه
چرا وضعیت حجاب مورد توجه نیست و دولت
چه می کنی؟عتاب می شود .اینجاست که بازار و
روحانیت در انتقاد از دولت همراه است .اگر این
تالقی در مسجد جامع بازار رخ دهد ،به هیچ وجه
تعجب برانگیز نیست .اگر این انتقاد در حسینیه
صنف لباس فروش ها صورت گیرد نباید خرده
گرفت که این دو با هم ریشه ای عمیق دارند و در
نقد دولت و تولید و محصولش (طبقه متوسط)
به یک جا می رسند.
به سواالت ابتدایی برمی گردیم؛ ایا می توان
نتیجه گرفت که جابه جایی گس��ترده درترکیب
طبق��ات اجتماعی صورت گرفت��ه و نهاد دولت
با سیاس��ت های اقتصادی در مجم��وع به بهبود
وضعیت اقتص��ادی طبقات پایین دس��ت چنین
تضادی را به وجود اورده است؟ g
مثلث شماره92
به دلیل علم بر مبان��ی اعتقادی و انقالبی ایش��ان ،به
حسینیه همدانی ها (محل س��خنرانی حجت االسالم
انصاریان) رفت��ه و پس از اتمام س��خنرانی ،به همراه
ایشان و برخی همراهان به دفتر اقای انصاریان مراجعه
کردند .پ��س از حض��ور خبرنگاران ف��ارس در دفتر
حجت االس�لام انصاری��ان ،برگه ه��ای پرینت خبر
منتشر شده از سخنرانی ایشان در یکی از سایت های
فتنه گر به همراه سوءاس��تفاده های ضدانقالب از این
خبر به س��مع و نظر ایشان رس��ید که با اظهار تاسف
شدید حجت االسالم انصاریان از این بی اخالقی های
رسانه های مذکور روبه رو شد .همچنین اقای انصاریان
از خبرنگاران فارس به دلیل حساس��یتی که نسبت به
این موضوع داش��ته و پیگیری هایشان تقدیر و تشکر
کردند .ایش��ان در ادامه این مالقات که س��اعتی پس
از نیمه شب چهارش��نبه و در واقع در بامداد پنجشنبه
صورت گرفت ،بیاناتی را نیز در توضیح سخنانش��ان
ایراد کردند که توسط خبرنگاران ما به طور کامل ضبط
شده اس��ت .در این دیدار همچنین ،برخی مسئوالن
دفتر حجت االسالم انصاریان تاکید می کنند که برای
جلوگیری از سوءاس��تفاده های بیگانگان از س��خنان
ایشان در شب قدر ،به زودی اطالعیه ای صادر خواهند
کرد .روز پنجشنبه طی تماسی با یکی از پسران شیخ
حس��ین انصاریان اعالم ش��د که در صورت موافقت
ایش��ان خبرگزاری قصد دارد متن «مصاحبه» بامداد
پنجش��نبه با اقای انصاریان را منتش��ر کند .پسر اقای
انصاریان اع�لام می کند با فردی به ن��ام اقای خاکی،
وکیل شیخ حس��ین انصاریان تماس گرفته شود و در
صورت صالحدید اقای خاکی این مصاحبه منتش��ر
ش��ود .از این روی خبرن��گار فارس با اق��ای خاکی
تماس گرفت��ه و موافقت وی نیز جل��ب و پس از ان
مصاحبه روی خروج��ی خبرگزاری فارس منتش��ر
می شود .اما چند س��اعت پس از انتشار این مصاحبه،
اطالعیه ای روی سایت دفتر حجت االسالم انصاریان
قرار می گیرد مبنی ب��ر اینکه اس��تاد در روزهای اخیر
هیچگونه مصاحبه ای نداش��ته اند! که همین اطالعیه
نیز با سوءاستفاده سایت فتنه گر مذکور و رسانه های
همسویشان مواجه شده است.
از این روی ،خبرگزاری فارس اعالم می کند که
صوت کامل این مصاحبه ب��ه همراه تایید محتوای ان
توسط حاضرین در محل مصاحبه را به طور کامل در
اختیار دارد .اما از انجا که احتمال دارد برخی اعضای
دفتر ایشان بدون اطالع از این مصاحبه ،اطالعیه مذکور
را در س��ایت حجت االس�لام انصاریان منتشر کرده
باشند ،فعال از انتش��ار ان خودداری می کند تا احیانا
این اطالعیه توسط اعضای دفتر ایشان اصالح شود.
در غیر این صورت به دلیل جلوگیری از سوءاستفاده
عناصر ضدانقالب و فتنه گر ،خبرگزاری فارس به رغم
میل باطنی اقدام به انتشار کامل صوت مصاحبه اقدام
خواهد کرد .از این ماج��را بیش از یک هفته می گذرد
و ظاهرا همه چیز ارام است ،خبرگزاری فارس هنوز
نوار صوتی را منتشر نکرده است .شیخ حسین هم در
شب های بعد در حسینیه همدانی ها به منبر رفت و طبق
سنت همیشگی اش از مذهب گفت و مسائل اجتماعی.
گفته های شیخ حسین انصاریان که رنگ و بویی
سیاسی به خود گرفت را باید انتقادی درون نظام و از
سر خیرخواهی دانست ،اما در عین حال شاید عبارات
به کارگرفته ش��ده برای بی��ان ای��ن انتقادها موجب
سوء استفاده دشمنان شده و گرنه نیت شیخ حسین جز
خیرخواهی برای نظام نبوده .با این حال شاید می شد از
عبارات بهتری که موجب سوءاستفاده هم نشود برای
بیان این دغدغه ها استفاده کردg .
73
شیخ حسین انصاریان چگونه به خطیبی مشهور تبدیل شد
از خوانسار تا بازار
مریم یوسفی
حجت االسالم والمسلمین شیخ حسین انصاریان به دلیل ویژگی های
ش��خصیتی و روش منبری ،توانس��ته در بین طبقات مختلف مردم از نفوذ
کالم خوب��ی برخوردار ش��ود .نفس گرم و لحن دلنش��ین و گی��را و منش
اخالقی اش ،باعث ش��ور و دلدادگی مخاطبانش ش��ده اس��ت .او همواره
س��عی کرده حریم منبرش را از گردوغبار سیاس��ت زدگی امن نگه دارد.
گریه هایش وع��ظ او را قرین اخالص ک��رده و این ویژگی ه��ا او را در بین
وعاظ ،به مرحوم کافی ،واعظ مش��هور ش��بیه کرده اس��ت .شیخ حس��ین
در مراس��م احیای ش��ب بیست وس��وم رمض��ان در حین اج��رای برنامه
قران به س��ر ،جمالتی را بر زب��ان اورد که جای تامل بس��یار داش��ت و
واکنش های متفاوتی را برانگیخت و مطابق معمول مورد تفسیر و تحلیل های
متناقضی قرار گرفت.
افتاب
3
مثلث شماره92
«یک بار زمان شاه وارد یک مشروب فروشی
ش��دم ،با همین عبا و عمامه! دیدم سر تمام میزها
مشروب است ،یک عده ای مشغول نوشیدن و یک
عده ای مست هس��تند و یک عده تازه نشسته اند.
من که وارد ش��دم صاحب کافه گفت :اقا اش��تباه
امده اید! گفتم :نه برادر ،اش��تباه نیام��ده ام ،ادرس
گرفتم و درست امدم ،مگر اینجا فالن کافه نیست؟
گفت :چرا ! گفتم :پس من درس��ت امدم .گفت:
فرمایشی دارید؟ گفتم :یک کالم! یهودی؟ گفت:
نه! مسیحی؟ گفت :نه! مسلمانم! گفتم :سنی هستی؟
گفت :نه شیعه هستم! گفتم :پس می توانم ان یک
کلمه را به تو بگویم! گفت :بگو! گفتم :پروردگار
فرموده :مومنان پیر ،نور من هستند و من حیا می کنم
که نورم را با اتش��م بس��وزانم ،من خدا دیگر از او
حیا می کنم.
گفتم :تو که از ش��صت س��ال گذشتی و سر
و صورتت پر از س��فیدی اس��ت ،چ��ه می کنی؟
گفت :چ��کار بکنم؟ تکان عجیبی خ��ورد! گفتم:
دیروز چقدر اوردی؟ ان زمان ،گفت :هفت هزار
تومان! هفت هزار تومان ش��مردم و گفتم :این پول
مش��روب ها ،به اینها هم بگو دیگر نخورند و بلند
ش��وند بروند .همه را بیرون کرد .با هم رفتیم تمام
مش��روب ها را داخل چاه ریختیم .رفتم رفقایم را
اوردم یک پولی روی هم گذاشتند ،بیست و چهار
ساعت نشد که به تعداد دویست نفر دیگ و بشقاب
و قاشق و چاقو ،همه چیز اوردیم! یعنی من صبح
این کار را کردم ،بعد از ظهر انجا تابلوی چلوکبابی
خورده ب��ود ،چلوکباب هم داش��ت! روز اول هم
یک روحانی گفت :دویست پرس چلوکبابش را
من می خرم! بعد هم دیگر چلوکبابی ش��د!» این را
یک بار بر سر منبر گفت،خطیبی که صدا و لحنش
او را یگانه کرده است.
قرن هاس��ت از خوانس��ار چهره هاى بزرگ
74
شیخ حسین در گذر ایام تغییری نکرده
اس��ت،همان لحن،همان ادبی��ات و همان
گیرایی که مس��تمع را به پای منبر قرص
می کند
افتاب
بر فراز منبر
در هفده س��الگی همزمان با حرکت روحانیت
در حالی که هنوز لباس روحانیت نپوشیده بود ،بعد از
درس به منزل امام در کوچه یخچال قاضی می رفت.
خودش می گوید« :من هر وقت درس نداشتم ،خود
را به منزل امام می رس��اندم و در مراس��م سخنرانی
ایشان شرکت می کردم .انقدر نزدیک امام می نشستم
که هر از گاهی به بهانه پرسیدن مس��اله ای شرعی ،با
وی هم کالم می ش��دم .روز ب��ه روز درگیری های
گسترده تر و اعالمیه ها فراوان تر شد .من نیز به سهم
خود در قم و تهران اعالمیه پخش می کردم ،به دست
مردم می دادم ،در کوچ��ه و خیابان می انداختم ،در
جا مهری مساجد می گذاش��تم یا به داخل خانه ها
و اتومبیل ها پ��رت می کردم .در مس��جد لرزاده با
اقای فرقانی اش��نا ش��دم که معلم بود .وی دسته
دس��ته اعالمیه از من می گرف��ت و پخش می کرد.
او دوچرخه ای داش��ت .روزی به من پیشنهاد کرد
اگر حاضر باشی و نترس��ی ،می توانیم دو نفری به
وسیله این دوچرخه ،در سطح وسیع تری اعالمیه ها
را پخش کنی��م » .خودش می گوی��د در جوانی به
سیاست امد،شاید به همین دلیل بود که بعدها به منبر
رفت ،ساواک در گزارش های متعدد از سخنان او در
دفاع از امام نوشت .اولین دستگیری اش در شب قدر
بیست و یکم رمضان بود ،جایی که روی منبر از قتل
شاه گفت« :هر کس به یکی از اینها حمله کند ،کافر و
واجب القتل است .ای مردم بدانید هیچ کس بیشتر از
شخص شاه و دولتش به این امور حمله نکرده است،
بنابراین اینها واجب القتل اند و هرکس بتواند یکی از
اینها را بکشد ،واجب است که این کار را انجام دهد.
صبح روز بعد پس از خوردن سحری تازه خوابم
برده بود که متوجه شدم در می زنند .معلوم بود که
در صبح به ان زودی برای دستگیری من امده اند.
رفتم و در را باز کردم ،دیگر نگذاشتند برگردم .گفتم
که فقط اجازه بدهید لباس هایم را بردارم .خانواده ام
نیز بیدار بودند و مشاهده کردند که من را می برند.
چشم هایم را بستند و مرا داخل ماشین انداختند و به
کمیته مشترک بردند».
رویه انتقادی او علیه رژیم پهلوی با سرعت
انقالب ش��دت گرفت تا اینکه با پیروزی انقالب
او نیز همانند روحانیون دیگر به تبلیغ و ارش��اد از
منبر پرداخت .با اغاز جنگ به جبهه رفت .خودش
می گوید« :جنگ که شروع شد دیدم این بچه هایی
مثلث شماره92
فرهنگ��ی برخاس��ته اند؛ چهره هاى عال��م و ملکوتى
مانند مرحوم ایت اهلل العظمى اقا حس��ین خوانسارى،
مرحوم ایت اهلل العظمى اقا جمال خوانسارى ،مرحوم
ایت اهلل العظمى س��ید محمد تقى خوانسارى ،مرحوم
ایت اهلل العظمى ...در این میان حسین انصاریان 18ابان
ماه سال 1323در این شهر عالم پرور متولد شد .پدر او
از خاندان حاج ش��یخ بود .این خاندان از خانواده هاى
ش��ناخته ش��ده و خدمتگزار به دین بوده اند و عالمان
باعظمتى در این خان��دان بزرگ به چش��م مى خورد.
مرح��وم ای��ت اهلل العظمى ش��یخ موس��ى انصاریان
(خوانسارى) شخصیت علمى و دینى که امام خمینى
در مورد او می گوی��د :بهترین کتاب ص�لات در فقه
ش��یعه ،کتاب مرحوم ایت اهلل انصاریان مى باش��د .او
ده ها اثر علمى از خود به جا گذاشت که منیه الطالب که
تقریرات درس مرحوم نائینى اس��ت از اثار علمى ان
بزرگوار است که از این خاندان است .خانواده مادرى،
از سادات مصطفوى ان ش��هر مى باشند که جد مادرى
استاد از چهره هاى شناخته شده و امین ان شهر بوده و
بارها اتفاق مى افتاد که علماى زیادى که از نجف و قم به
خوانسار مى امدند به منزل او وارد مى شدند.
در سه س��الگی به تهران امد و در میدان خراسان
ساکن ش��د .محور علمى ان منطقه در ان زمان مرحوم
ایت اهلل حاج شیخ على اکبر برهان بود .استاد در همان
اوان کودکى از محضر پرفیض ان استاد الهى بهرهمند
شد .او بارها به این نکته اذعان مى کند که « :تاکنون مانند
و همتاى او را در میان چهره ه��اى روحانى ندیده ام».
شیخ حسین در مورد او می گوید« :بارها از ان مرحوم در
منبر و کالس شنیده بودم که عالقه اى نداشت در تهران
بمیرد و در تهران دفن شود و این مساله به عنوان دعایى
در امده بود که ان مرحوم با اشک چشم در لیالى احیا به
محضر پروردگار عرضه مى کرد .عاقبت ان بزرگوار در
سال 1338زمانى که من 14سال بیشتر نداشتم در سفر
حج در حرم امن پروردگار از دنیا رفت و پیکر پاک او
در شهر جده نزدیک به مدفن حضرت حوا دفن شد».
دیدن چهره ملکوتى ان اس��تاد اخ�لاق و منش
و روش زندگانى او در ش��یخ اثر عمیق بخشید ،او در
همین ایام ملبس به لباس روحانیت ش��د« :سال اولى
بود که ملبس به لباس روحانیت ش��ده ب��ودم و براى
دیدن جد مادرى مرحوم س��ید محمد باقر مصطفوى
(رحمه اهلل) و ج��ده ام و اقوام به خوانس��ار رفته بودم.
یکى از اشنایان مرا در خیابان دید و گفت :حاضرى ده
شب در مسجد اقا اسد اهلل منبر بروى؟ گفتم :حاضرم.
روز اولى که به مس��جد رفتم دی��دم ان عالم بزرگوار
ـ مرحوم ایت اهلل علوى ـ در جمع مس��تمعان نشسته
اس��ت .تعجب کردم که ان عالم و مجته��د بزرگوار به
چه مناسبت پاى منبر جوان نوپایى چون من امده بود،
پیش خود گفتم :ش��اید با بانى مجلس رابطه اى دارد،
اما با کم��ال تعجب دیدم تمام ای��ن ده روز در مجلس
شرکت کرد و ش��رکت او هم به خاطر تشویق من بوده
است ».تحصیالت اش در دو حوزه علمى تهران و قم
بوده اس��ت .در تهران ادبیات را اغاز مى کند و پس از
اتمام ادبیات به محضر عال��م ربانى ایت اهلل میرزا على
فلس��فى که ان روزگار بعد از مرحوم برهان در مسجد
لُر زاده اقامه جماعت داشته اند مى رسد و از ایشان تقاضا
مى کند کتاب معالم االص��ول را به صورت خصوصى
براى ایش��ان تدریس نماید .ایش��ان ـ که جزو معدود
کسانى هستند که مرحوم ایت اهلل خوئى کتبا به اجتهاد
او تصریح داشته ـ تقاضاى او را مى پذیرد و پس از اتمام
لمعتین و معالم از محضر ایت اهلل فلسفى کسب اجازه
مى نماید تا به حوزه علمیه قم مهاجرت نماید .در حوزه
علمیه قم نیز مانند تهران س��عى مى نماید با چهره هاى
الهى مانوس باشد .به محضر مرحوم ایت اهلل حاج
شیخ عباس طهرانى مى رسد و از محضر پربرکت
او بهره ها مى برد .همچنین در جلس��ات اخالقى
مرحوم حاج اقا حسین فاطمى شرکت مى نماید .او
از بزرگان ایات و مراجع تقلید مانند مرحوم ایت اهلل
میالنى و مرحوم ایت اهلل اخوند همدانىو مرحوم
ایت اهلل کم��ره اى و مرحوم ای��ت اهلل گلپایگانى و
مرحوم ایت اهلل حاج س��ید احمد خوانس��ارى و
مرح��وم ایت الل مرعش��ى نجفى و ام��ام خمینى
اجازات علمیه و روائیه دارد.بعد از تحصیل علوم
دینى و اتمام م��دارج عالیه حوزوى و اس��تفاده از
محضر بزرگان و اساتید حوزه علمیه براى رسیدن
به هدف اصل��ى خود ـ که مهمترین مس��اله براى
یک محصل علوم دینى محس��وب مى ش��ود ـ که
همان تحقیق و تالیف و تبلیغ علوم اسالمى است،
به س��ختى از حوزه علمیه قم به ته��ران مراجعت
مى نماید و تاکنون بیش از س��ى س��ال اس��ت که
مشغول خدمت در وظایف الهى هستند.
75
افتاب
که دارند اعزام می ش��وند برای مناطق نیاز به
تبلیغ مسائل الهی و پش��توانه روحی دارند و
ما باید انها را دلگ��رم کاری که انجام می دهند
بکنیم .خیل��ی از اینها به رغم ش��ناخت کلی،
نسبت به ریز مس��اله جهاد و ارزش مجاهده
در راه خدا ب��ه ان حد اگاه نبودن��د ».در چند
سال اخیر شیخ بیشتر در مس��ائل اجتماعی و
فرهنگ��ی ورود کرده اس��ت .او پس از پخش
سریال یوسف پیامبر در نوشته ای با بیان انچه در
باب خیرخواهی دانست به نقد شبهات سریال
یوس��ف پیامبر پرداخت و نوش��ت« :سریال
نشان می داد که یوسف که در قسمت گذشته
او را به مبعوث ش��دن به پیامبری نشان داد ،به
خاطر اینکه به س��اقی ش��اه گفت به شاه بگو
فردی بیگناه در زندان اس��ت و در مقام ازادی
او باشد ،با گری هو زاری چند بار اعالم به خطا و
اشتباه و گناه کرد و دامن نبوت را الوده به گناه
و خطا نش��ان داد ».اما این هم��ه انچه در چند
سال از مواضع شیخ حسین می دانیم ،نیست،
چه انک��ه او در روز 28اس��فند 89در نامه ای
انتقادی ب��ه رئیس جمهور از انچ��ه برگزاری
جشن های نوروز عنوان کرد ،انتقاد کرد« .اقای
رئیس جمه��ور! برگزاری جش��ن ن��وروز در
تخت جمشید ،خاطره پهلوی را زنده می کند».
در بخشی از نامه این واعظ شهیر امده بود« :این
روزها افراد مومن و دلس��وز از اقشار مختلف
مردم نگرانی و گالیه مندی خود را از برنامه های
تدارک شده دولت برای جشن نوروز ابراز کرده
و از ما می خواهند که ای��ن نگرانی را انعکاس
دهیم ،همچنین تاسف خود را از مصاحبه اخیر
با خبرنگار بی حجاب اس��پانیایی که در ایران
اس�لامی و در مرکز دولت اسالمی انجام شده
اس��ت ابراز کرده و از بی توجهی به اوامر الهی
و نقض قوانین اس�لامی ک��ه در این مصاحبه
انجام شد گالیه شدید داشته و انتظار می رود
پایداری ب��ر ارزش های دین ،ب��ه پای مصالح
سیاسی و خوش��ایند جهانیان تضییع نگردد».
در این میان منبر شیخ حس��ین کمتر از مواضع
سیاسی برخوردار است .او بیشتر سعی می کند
موضوعات اجتماعی و فرهنگی را بیان کند.
عمده ترین و شاید مهم ترین ورود شیخ
حس��ین انصاریان به سیاس��ت اما به سال 76
برمی گردد .زمان��ی که او برخ�لاف اکثریت
روحانیون سرش��ناس و وع��اظ در انتخابات
ریاست جمهوری جانب ایت اهلل ری شهری
را گرفت .موضع 14س��ال پی��ش او حکایت
از فاصله اش با اکثری��ت مداحان و روحانیون
سرش��ناس تهران داش��ت ک��ه از عل��ی اکبر
ناطق نوری حمایت کرده بودند .شیخ حسین
گرچه کم در سیاس��ت دخال��ت می کند اما بر
عکس طبقه متوسط سنتی که غالبا بانی مجالس
در بازار تهران هس��تند میل چندانی به راست
گرایی نداشته .شیخ حسین انصاریان با لحن و
کالم یگانه اش اکثرا مخاطبانی از طبقه متوسط
س��نتی یا به عبارتی خرده ب��ورژوازی ایرانی
داش��ته که پایگاه اصلی انه��ا در خیابان های
قدیمی بازار تهران اس��ت .هرچند با گذشت
زمان و فراگیرشدن نقش رسانه،شیخ حسین
چهره ای نه فقط برای طبقه متوسط سنتی که
برای همه ایرانیان استg .
مثلث شماره92
76
منبر کافی
4
واعظی که طعنه های سیاسی را در منبر نهادینه کرد
هنوز هم از گمرک ،وقتی امیریه را باال می روی،
چند قدمی نرفته ای که می رسی به «مهدیه تهران» .اگر
شب جمعه ای باشد ندای «یا س��ریع الرضا»یی شاید
بشنوی .هنوز هم صبح های جمعه که می شود ،جمعی
به عش��ق امام زمان(ع��ج) در مهدیه گ��رد هم جمع
می ش��وند و «ندبه» می خوانند و ندبه می کنند .مهدیه
هنوز مامنی است که می توان به ان پناه برد ...صبح های
جمعه ،می توان ناله کرد ک��ه «ای عزیز زهرا(س) کی
میایی؟» ...اگر صبح های جمعه رد شوی هنوز صدای
شیخ احمد کافی را می شنوی.
پرجمعیت تری��ن منبرها را داش��ت و با صدای
گرم و زیب��ا وعظ می ک��رد .از ویژگی ه��ای منبرش
عدم تفکیک «س��خنرانی» و «روض��ه» بود .خودش
ه��م س��خنرانی می ک��رد و ه��م روض��ه می خواند.
پامنبری های��ش جوانانی بودند که تحت تبلیغ ش��اه،
روحانیت را قبول نداشتند اما کافی با همین خنده ها
و سخنان گرم کم کم جذبش��ان کرده وبا حقیقت دین
اشنایش��ان می کرد؛ خنده از جزئی از منبر کافی بود
و گفته اند از س��ن هشت س��الگی به خاط��ر صدای
رس��ا و خوش��ش ،دعای کمیل را در حرم امام رضا
– علیه الس�لام -می خواند که مورد استقبال بسیاری
از مردم ق��رار گرفته بود و نیز در مدت��ی که در نجف
س��اکن بود ،به دس��تور ایت اهلل مدنی تبریزى ،دعای
ندبه ،مدرسه «سید» در نجف و نیز دعای کمیل بارگاه
ملکوتی حضرت ابا عبداهلل الحس��ین علیه السالم را
قرائت می کرد که افراد بس��یاری از دور و نزدیک در
این مجالس دعا حاضر می شدند .از سال 1340ه.ش
که مرحوم کافی به تهران امد جلس��ات دعای ندبه را
در منزل خویش برپا می کرد .به دلیل استقبال پر شور و
کم نظیر مردم و کمبود جا ،بر ان شد تا با کمک برخی
از بازاریان و خیری��ن تهران« ،مهدی��ه» را در خیابان
ولی عصر(عج) تهران بنا نه��د .گفته اند منزل خود را
فروخت و با کمک چهار تن از بازاریان تهران و کمک
بس��یاری از مردم ،مهدیه تهران را س��اخت .متعاقب
مهدیه ته��ران ،ده ها مهدی��ه در ش��هرهای مختلف
ساخته شد...
حجت االس�لام و المس��لمین حاج شیخ احمد
کافی یزدی در روز جمعه اول خ��رداد ماه 1315در
مش��هد به دنیا امد .وی پس از پایان دروس مقدمات
و ادبیات عرب ،به دلیل شوق و عالقه شدید به منبر،
به وعظ و ارشاد مردم پرداخت .شیخ احمد کافی در
حالی که بیش از پانزده س��ال از عمرش نمیگذشت،
در ش��بهای جمعه برای صدها نف��ر از زائران امام
رضا(ع) با شور و حال خاصی دعای کمیل میخواند
و فضایی معنوی ایجاد میکرد .وی در شانزده سالگی
برای تکمیل تحصیالت علوم اسالمی به نجف اشرف
عزیمت کرد و از محضر ایت اهلل خویی و ایت اهلل سید
اسداهلل مدنی و ...اس��تفاده برد .از ان پس برای تبلیغ
به اکثر نقاط ایران مس��افرت کرد و در همه جا مورد
استقبال مردم قرار گرفت .او واعظی متدین و خطیبی
غیور و در امور دینی ،جدی و بسیار مبارز و مجاهد و
در مقابل انحرافات و منک��رات و برخورد با تبلیغات
مسموم دشمنان دین ،مقاوم و محکم بود .این خطیب
بزرگ ،از به می��دان امدن و مبارزه ک��ردن با بیدینان
هراس��ی نداش��ت و تقیه نمیکرد .وی در سفرهای
متعددی که به مکه و مدینه داش��ت ،بارها س��خنان
مهمی ایراد کرده و از حریم والیت ال محمد ،به ویژه
امام علی(ع) ،در مقابل وهابیان دفاع کرد .در حالی که
بردن نام حضرت امام خمینی(ره) ،در دوران حکومت
رژیم پهلوی جرم محس��وب میشد ،حجت االسالم
کافی در مجامع عموم��ی از حضرت امام به بزرگی و
عظمت یاد میکرد.
نخستین گزارش ساواک درباره او از اسفند 41
اس��ت که در منزل ایت اهلل قمی در مشهد منبر رفته و
از دید ساواک مطالب تندی مطرح کرده بود .از جمله
انکه گفته بود دولت به برخی از روسای هیات های
مذهبی پول داده تا به نفع دولت شعار دهند و ادامه داده
بود که وی در این باره با این قبی��ل هیات ها برخورد
کرده است .گزارش دیگر در دوم فروردین همان سال
است که روی منبر گفته است :تو چرا ،یعنی ای پادشاه
اختیار خودت را به دست اجنبی داده ای .روز بعد هم
در منزل ای��ت اهلل میالنی گفته اس��ت« :روحانیت با
قران جلو می رود و با دولت اجانب پرست می جنگد
و ایستادگی می کند».
گزارش دیگر حکای��ت از ان دارد که در همان
سخنرانی وی ،شاه را به منصور و ابرهه تشبیه کرده و
از قیام زیدبن علی ستایش کرده است .به دنبال شدت
گرفتن برخ��ی از انتقادهای اجتماع��ی او به دولت،
س��اواک به وی تذکر داد ،اما اثر این تذکر ظاهرا چند
روزی بیش نبود؛ با باال گرفتن بحث سربازی طلبه ها
و نیز دس��تگیری ها و اعت��راض وی و گفت��ن اینکه
«شاگردهای مکتب اس�لام را از مردم گرفته و زندان
انداخته» او را دستگیر و بازجویی کردند و گویا خیلی
سریع ازاد شده است.
این زمان س��خنرانی های روحانیون اغلب با کنایه
و اشاره به رژیم همراه بود ،اما مرحوم کافی به دلیل نفوذ
کالم و نیز سخنرانی هایش در منازل ایات میالنی و قمی
در شمار افرادی بود که ساواک روی انان تامل داشت .به
افتاب
مثلث شماره92
همین دلیل در چهارم اس��فند ،43بار دیگر دستگیر شد.
درباره اتهامات وی ساواک گفته بود که در منبر گفته است
«حکومت ظالم با جگرگوشه های زهرا(س) چه می کند».
همچنین «ایت اهلل خمینی را نایب امام زمان معرفی و او را
در زندان و مظلوم معرفی می کن��د و مرتبا دعا و صلوات
برای {ایت اهلل} خمینی می فرس��تد» .این بار او را دو ماه
در حبس تادیبی نگه داشتند .بعدها مرحوم کافی گفت که
به خاطر رطوبت زندان ،رماتیسم گرفته است .یک بار هم
گفت :جای شما خالی ،زندان قزل قلعه ،خدا کند که همه
شما را بدانجا ببرند،به شرط انکهبرای دین باشد نه به جرم
هروئین و تریاک.
اواخر س��ال 44بار دیگر مدتی ب��ه زندان افتاد.
ساواک به وی تذکر داد که از گفتن مطالب تند روی
منبر خ��ودداری ورزد .اما نباید تاثیر کرده باش��د .بر
اساس گزارش ساواک در س��ال ،45چند تصویر از
امام خمینی در منزلش بوده و در جلسه ای که با برخی
از افراد هیات داش��ته گفته است می بایست بر اساس
رساله ایش��ان برای مردم مس��اله گفت .در سخنرانی
خ��ود در دی 45گف��ت« :این هارون ه��ا و مامون ها
چقدر فرزندان فاطمه را اذی��ت کرده اند ».وی در 20
بهمن 45گفت« :در هر عصری منصورها و حجاج ها
وجود دارند و اوالد پیغمبر را اذیت می کنند .عده ای را
اعدام و عده ای را زندانی می نمایند...خدایا پرچم دار
اسالم پیشوای شیعیان جهان حضرت ایت اهلل خمینی
را در پناه خ��ودت از جمیع بالیا حف��ظ بفرما و او را
صحیح و س��الم به ایران برگردان و وسایل خالصی
زندانیان بیگناهی که به جرم طرفداری از قران و دین
و روحانیت گرفتار شده اند ،فراهم نما».
وی در س��خنرانی ها مرتب��ا روی فرع��ون و
شیخ ،احمد شاه را به منصور
و ابرهه تشبیه کرده و از قیام
زیدبن علی ستایش کرده است.
به دنبال شدت گرفتن برخی
از انتقادهای اجتماعی او به
دولت ،ساواک به وی تذکر داد،
اما اثر این تذکر ظاهرا چند
روزی بیش نبود؛ با باال گرفتن
بحث سربازی طلبه ها و نیز
دستگیری ها و اعتراض وی و
گفتن اینکه «شاگردهای مکتب
اسالم را از مردم گرفته و
زندان انداخته» او را دستگیر
و بازجویی کردند و گویا خیلی
سریع ازاد شده است
روش های برخورد او و همین طور منصور عباس��ی
و زندانی کردن س��ادات تکیه می ک��رد .جالب انکه
وقتی در روز پنجم مرداد 57ب��رای مرحوم کافی در
مهدیه تهران فاتحه برگزار ش��د ،جمعیت حاضر پس
از خروج از مهدیه شعار می دادند« :مرگ بر منصور».
ساواک بعدها نوشت«:وی اخالقا تعهد سپرده است
چنا نچه با رفتنش به منبر موافقت شود ،مستمعین را
با «اقدامات مترقیانه و اساسی کش��ور» اشنا خواهد
ساخت و «در راه خدمت به شاهنشاه» ...قدم برخواهد
داشت ،لکن عمال مشاهده ش��ده که به هیچ وجه وی
پایبند به قول و تعه��دات خود نب��وده و همچنان به
رویه ناصواب و خالف مصالح خود ادامه می دهد».
در مراس��م چهلم اقا مصطفی خمینی ،مرحوم کافی
منبر رفت .پس از واقعه 19دی در قم ،به اعتراض از
س��خنرانی پرهیز کرد .در تظاهرات ضدحکومتی در
28اردیبهشت 57سخنرانی کرد ،در چهلم شهدای
یزد هم که در 19اردیبهشت 57برگزار شد سخنرانی
ک��رده و گفت که م��ن به وس��یله ارتب��اط قلبی ،این
عزاداری را به ساحت ایت اهلل خمینی می رسانم...
در 29تیر 57در تصادفی مشکوک در حالیکه از
قوچان عازم مشهد بود به همراه فرزند ده ساله اش و
چند تن دیگر کشته شدg .
77
سخن گفتن
از منبر انقالبی
از برادر شیخ
احمد کافی که
منبری بزرگ و
انقالبی بود
بر می اید .او از
تفاوت های
منبر سیاسی و
غیر سیاسی
می گوید
افتاب
مثلث شماره92
حجت االسالم والمسلمین کافی در گفت وگو با مثلث
بیشتر شعارزده هستیم
سید فرید موسوی
6
از دفترچه روی میز که روی ان نوشته شده بود :جزوه تفسیر ایت اهلل استاد علی مشکینی سال 59می شد
حدس زد که فرد مصاحبه ش��ونده کوله بار س��نگینی از تجربه و معلومات دارد .از س��وی دیگر انتسابش به
مرحوم کافی ،خطیب مشهور سال های پیش از انقالب تهران ،ما را بیشت ر ترغیب کرد تا سیر منبرهای سیاسی
و ویژگی های ان را به گفت وگو بنشینیم .در گفت و کو با حجت االسالم والمسلمین کافی سعی کردیم به این
موضوعات بپردازیم.
حاج اقا! موض��وع ما در م��ورد منبرهای
سیاسی است .به نظر شما اصوال منبر قابل
دسته بندی و تقسیم بندی است؟
lبحثی که مط��رح کردید موض��وع منبر
و منبری اس��ت .منبری را شما تقس��یم کردید به
78
منبرهای سیاسی و مذهبی.
نه ب��ه ای��ن صراح��ت .ام��ا در م��ورد همین
تقسیم بندی ها می توان بحث کرد؟
lیکی از وظای��ف اهل علم ،وعظ اس��ت و
تبلیغ .یعنی انچه را از احکام دینی فرا گرفته اند برای
خود یاد نگرفته اند و باید برای دیگران هم ان را بیان
کنند ،این از تکالیف دینی اهل علم است .بازگویی ها،
رشته های مختلفی دارد .گاهی در قالب درس و بحث
و کالس است که رش��ته های مختلفی دارد .برخی از
افراد هم ن��ه برای افراد خاص بلک��ه باید برای عموم
مردم تبلیغ دینی کنند .م��ا روی این بخش نام وعظ و
تبلیغ می گذاریم .کرسی های درس و فقاهت و اصول
و ...به جای خود.
در م��ورد این س��خنرانی ها دو اعتق��اد و عقیده
وجود داش��ت .عده ای از افراد بودند که می گفتند ما
باید احکام و مسائل دین را به مردم برسانیم .در مورد
کارهای حکومت و امور اجرایی برای مردم صحبت
نمی کنیم ،همان چیزی که شما عنوان بحث سیاسی بر
ان می گذارید.
عده ای خالف این را عنوان می کردند و می گفتند
ما باید انچه عنوان می شود حتی اگر از وظایف اجرایی
اس��ت برای مردم بیان کنیم .اگر مشکالتی است ،اگر
اش��تباهاتی وجود دارد و کاره��ای خالفی صورت
می گیرد ما باید روشنگری کنیم .همان چیزی که شما
نام بحث سیاسی بر ان می گذارید .این افراد نسبت به
مسائل نوعی روشنفکری داشتند.
افتاب
اط��راف می رفتیم ،تبلیغ می کردیم و بر می گش��تیم .با
این حال نمی دانستیم از جانب چه کسی مامور به این
کار هستیم.
بعد از چند ماهی من متوجه شدم که این حرکت
از سوی دفتر ایت اهلل پس��ندیده ،برادر امام است و ما
خبر نداشتیم.
ایا خط دهی موضوعی هم به شما می کردند که
به این موضوعات هم اشاره کنید؟
lچیزی ک��ه در ان دوران ب��رای من اهمیت
داشت این موضوع بود که ما را به مکان های حساس
می فرستادند .مثال به دهات یا ش��هرهای دوردست.
مثال می ش��د در تهران در تکیه یا هیاتی صحبت کرد.
اما به ما می گفتند بروید در شهرس��تان ها و روس��تاها
صحبت کنید.
بعد از مدتی یکی از دوس��تان اع�لام کرد که ما
می خواهیم به اطراف ته��ران برویم .ما هم چون عالم
رفاقت بود با هم می رفتیم و بر می گش��تیم .ما حساس
شدیم که ما از طرف اقای پس��ندیده به قم می رویم،
اینجا از طرف چه کسی می رویم؟ البته به ما هر بار پولی
هم به عنوان هزینه تبلیغ می دادند .بعدها فهمیدیم که
سرنخ این موضوع در تهران و مناطق طراف از سوی
ایت اهلل شیخ مجتبی تهرانی است.
حاج اقا مجتبی تهرانی تعدادی از طلبه های تهرانی
را مامور ک��رده بود که ای��ن کار را برنامه ریزی کنند و
ایشان کامال هزینه ها را پرداخت می کرد .بعدها ما هم
جزو همین افراد ش��دیم .جالب اینج��ا بود که کم کم
در همان س��فر ها اعالمیه هایی که از سوی امام صادر
می شد را به دست ما می رساندند.
مخفیانه؟
lبله! در ان زمان رساله توضیح المسائل امام
هم به نام دیگری منتشر می شد و رژیم اجازه این کار
را نمی داد .ما داشتیم اما هرکس که می دید فکر می کرد
به نام فرد دیگری اس��ت .بعدها جاهایی که می ش��د
اعتماد و اطمینان کرد می گفتیم این توضیح المس��ائل
برای امام است.
یادم هست که در ورامین اعالمیه های امام را برده
بودیم که در روس��تاهای اطراف توزیع کنیم .استقبال
عظیمی از ما می شد .به دو دلیل ،یکی اینکه طلبه جوان
هس��تیم و دوم اینکه از قم امده ایم .مردم در ان زمان
روی قم حس��اس بودند .اگر طلبه ای از نجف می امد
خیلی حساس نبودند.
این در نتیجه چه بود؟
lاینها البته همه از اثار قیام امام بود .همه اینها
برکات وجودی شخص امام است و هیچ فرد دیگری
مثلث شماره92
طبیعتا تعداد این طبقه خطبای روشنگر کمتر از
خطبای معمولی بوده است.
lیقینا اینطور است .ش��اید من به این عنوان
بگویم که انها در اقلیت بودند .ولی به لطف خدا همین
افرادی که در اقلیت بودند کارساز بودند .یعنی حرف
خود را می زدند و روش��نگری می کردن��د اما رژیم و
دولت های وقت در مقابل این افراد موضع می گرفتند
ولی در مقابل گروه اول خیلی موضع نمی گرفتند و در
مقابل انها ارام بودند و انها را ارام می گذاشتند و شاید
حتی کمی امکانات در اختیار انها قرار می دادند تا انها
حرف خودشان را بزنند .اما نس��بت به گروه دوم هم
حساس بودند و زیر نظر داشتند و هم انها را مجازات
می کردند.
مثال چه کار می کردند؟
lمث�لا انه��ا را ممنو ع المنب��ر می کردن��د،
ممنوع التدریس یا تبعید می کردند .کمی باالتر انها را
دستگیر و زندانی می کردند .کمی باالتر تحت شکنجه
قرار داده و از ان هم باالتر تع��دادی از این افراد را هم
تحت این ش��کنجه ها به شهادت می رس��اندند .البته
درجه بندی داش��ت ولی هم در دوره رضاخان وجود
داشت و هم دوره محمدرضا.
کار به جایی رس��ید که دیدگاه مردم نس��بت به
این افراد را بد کرد ،مردم را نس��بت به این افراد بدبین
می کرد .ب��ه این عب��ارت بگویم که انه��ا را از جامعه
تفکیک کرده بود .یعنی ان گروه سیاسی را از ان گروه
غیر سیاسی تفکیک کرده بود.
ایا رابطه ای میان ان گ��روه خطبای مذهبی با
خطبای سیاس��ی وجود داش��ت؟ ایا کسانی
وجود داشتند که به عنوان لیدر یا مرجع در میان
قشر عام باش��ند اما خط دهی به قشر روشنگر
کنند؟
lکس��انی که فقاهت را اموختند و خود را به
رتبه مرجعیت رساندند اوال دارای مصونیت ویژه ای
بودند .چون مرجع بودند و مقلد داشتند و دولت ها هم
نمی توانستند روی این افراد خیلی فشار وارد کنند.
همین اقایی که مرجع تقلید اس��ت البت��ه از علوم
روز اطالع��ات دارد .ب��ه عن��وان نمون��ه ش��ما اگر در
گذش��ته نگاه کنید قی��ام تنباک��و را یک مرج��ع تقلید
انج��ام داد ،قیام ه��ا را مراجع س��ازماندهی می کنند .اما
به حس��ب ظاهر وقتی نگاه می کنید ی��ک مرجع تقلید
ممکن است هیچ سخنرانی سیاسی نکند ،اما در عین
حال حامی خوبی برای سخنرانان سیاسی است چون
ای��ن کار را از وظایف دینی خ��ود می داند .او می داند
که باید جلوی انگونه فس��اد را در حکومت گرفت و
بایستی ان را به مردم اعالم کرد.
خاط��رم هس��ت ک��ه مرح��وم کاف��ی ط��ی
سخنرانی هایش اذعان می کرد که ما بلندگوی مراجع
هستیم .این عبارت را چندین بار باالی منابر می گفت.
برای این حمایت ها مصادیق و نمونه هایی هم
سراغ دارید؟
lسال 42که امام قیام کردند خفقان باالیی در
جامعه ایجاد ش��ده بود که اعتماد مردم نسبت به دین
ی کمرنگ ش��ده بود .من سال
و دیانت و مس��جد کم
46معمم شدم ،س��ال 48در حوزه علمیه قم تحصیل
می کردم ،چون از جوانی مجالس را اداره و سخنرانی
می کردم افتادم در داستان های وعظ و سخنرانی.
در همان س��ال های 48و 49ع��ده ای بودند که
به عنوان شب های پنجش��نبه و جمعه اعزام می شدند
برای تبلیغ که من هم جزو این افراد بودم .نمی دانستیم
از کجا اعزام می شویم؛ فقط چند رفیق بودیم که یکی
ماشین داش��ت و با ماش��ین او به تهران یا روستاهای
وقتی امام قیام کرد همه
از او دفاع کردند و هر
کسی در هر گوشه ای با
هر دیدگاه و ایده ای که
بود از امام حمایت کرد .با
این حال یک اشکالی در
میان قشر وعاظ ما وجود
دارد .بعد از انقالب به
خاطر اینکه انها خواستند
بیشتر به این موضوعات
وارد شوند شعار زده
شدند .انقالبیون ما بعد از
انقالب روی شعار بیشتر
کار کردند .این اعتقاد
من است
در ان دخیل نیست .بنابراین در این حرکت ها مردم
استقبال می کردند.
به عنوان مثال در یکی از این سفر ها ما اعزام
شدیم به بروجن از توابع اصفهان.
علت این استقبال مردمی چه بود؟
lاوال رس��انه ای نبود تا مردم مطلع باشند و
اطالعاتی داشته باشند .در ثانی افرادی هم نبودند تا این
اطالعات را به انها برسانند .اگر هم مردم به نقاطی از
کشور سفر می کردند خبرهای دست اول را به دست
نمی اوردند .بنابراین وقتی م��ا می رفتیم خبرهای
دست اولی برای انها داشتیم.
چه خبرهایی؟
lموضوع دیگر همین اس��ت ک��ه ما چه
چیزی به مردم می گفتیم؟ اولین چیزی که می گفتیم
ماوقع قم بود که ب��رای انها تش��ریح می کردیم.
می گفتیم این اتفاقات در ق��م افتاده ،دولت این را
می گوید ،ایات هم این را می گویند.
جالب بود مردم از رساله امام خیلی استقبال
می کردند .م��ا به دلی��ل تفتیش بدنی به س��ختی
می توانستیم نوار جا به جا کنیم اما گاهی از اوقات
اعالمیه ها را ال به الی دفتر و کاغذهایمان جا به جا
می کردیم و این اعالمیه ها را به م��ردم می دادیم.
گاهی اعالمیه انقدر دس��ت به دس��ت می شد که
چروک و پوسیده می شد.
با این حال در پاسخ به س��وال شما در مورد
موضوعات ،به ما خیلی س��فارش می ش��د که در
مورد اهداف امام روشنگری کنید .بگویید حرف
امام چیس��ت .این موارد خیلی برای مردم جالب
بود.
ش��ما به ن��وع رفتارهای��ی ک��ه رژیم با
منبری های سیاسی داش��ت اشاره کردید
که درجه بندی های مختلفی از ممنوع المنبر
کردن تا ش��هادت را به دنبال داشت .این
اف��راد چ��ه ویژگی هایی داش��تند که این
محدودیت ها را به ج��ان می خریدند و به
این رفتار ادامه می دادن��د؟ به نظر من این
بین همه این افراد هم تا حد زیادی مشترک
است.
lمن مهمترین ویژگ��ی که بخواهم برای
این افراد قائل شوم این اس��ت که این افراد ایمان
راس��خ تری داش��تند .نمی خواهم بگویم دیگران
ایمان راسخی نداشتند اما ایمان این افراد خلوص
بیشتری داشته است.
مس��اله بع��دی ای��ن اس��ت ک��ه برخ��ی
از چیزه��ا فط��ری اس��ت .مس��اله ش��جاعت
و نترس ب��ودن اگرچه هم��ه ادعای��ش را دارند،
فطری اس��ت .مثال ش��هید هاش��می نژاد یکی از
ای��ن اف��راد ب��ود .خاطرم هس��ت ک��ه در چهلم
جالل ال احمد ،ایش��ان منب��ر رفتن��د .ان موقع
ش��هید هاش��می نژاد ممنوع المنبر ب��ود اما برای
چهلم جالل در مس��جد ش��یخ مالهادی مشهد
مراسم گرفتند .این مراسم یک ختم کامال سیاسی
بود .ما مترصد این بودیم که ببینیم س��خنران این
جلسه چه کسی است .داخل مسجد یک ستونی
بود که دیدی��م کناران میز گذاش��ته اند روبه روی
منبر پش��ت به قبله .بع��د از قرائت ق��ران دیدیم
شهید هاشمی نژاد وارد شد .پشت میز رفت و یک
سخنرانی داغ و جانانه انجام داد .بعد وقتی اعتراض
کردند ،گفت من ممنوع المنبر ب��ودم .من که منبر
نرفتم! من پشت میز نشستم!
این منبر ها یک شجاعت خاص می خواست
79
اقای کافی معتقد اس��ت که با تخصصی ش��دن حوزه های علمیه دوگانه منبری ش��دن و عالم شدن از بین
رفته اس��ت،جایی که کس��انی که به دنبال درس هس��تند،درس می خوانند و منبری ها هم باید درس بخوانند.
دیگر میان این دو تفاوتی نیست
افتاب
مثلث شماره92
ح��اج اقا کاف��ی می گوید که اقا مجتبی تهرانی تعدادی از طلبه های تهرانی را مامور کرده بود که این کار
را برنامه ریزی کنند و ایش��ان کامال هزینه ها را پرداخت می کرد .بعدها ما هم جزو همین افراد ش��دیم .جالب
اینجا بود که کم کم در همان سفر ها اعالمیه هایی که از سوی امام صادر می شد را به دست ما می رساندند
80
که افرادی داش��تند .از س��وی دیگر پوچی طرف
مقابل را کامال حس کرده بودند .این افراد یک بار
زندان رفته بودند.
باالی سیاهی چه رنگی است؟ در زندان هم
چیزی جز کتک زدن نیست اما شما از کتک زدن
خسته می شوید ،اما ما که خسته نمی شویم! فحش
می دهید ،اما این اهانت ها در ما اثری ندارد .برای
این مبارزین پوچی طرف کامال اشکار شده بود و
هیچگونه واهمه ای نداشتند.
در این خط س��یر به انقالب می رسیم .این
منبری های سیاسی یا به قول شما روشنگر
یک جبهه مقابلی داشتند که به ان می تاختند
و علی��ه ان صحب��ت می کردند .ب��ا وقوع
انقالب اینها سنگر مقابل را فتح کرده بودند
و طبیعتا چیزی در مقابل وجود نداش��ت
که بخواهند در مقاب��ل انها صحبت کنند،
یعنی به نوعی ای��ن منبرهای سیاس��ی از
موضوعیت می افتاد .این منبرهای سیاسی
چه تغییر ش��کلی داد و چه هدفی را مقابل
خود قرار داد؟
lاین افراد وظیفه امر به معروف و نهی از
منکر داشتند و این فریضه ربطی به نظام و دولت
خاصی ندارد و ما االن هم ان را داریم .تنها قشری
هم که وامدار جایی نیس��ت و به جایی وابس��ته
نیس��ت ،روحانیت اس��ت .االن هم اگر در گوشه
و کنار مشکلی دیده شود از باب امر به معروف و
نهی از منکر وظیفه ش��ان این است که حرف شان
را بزنند و می زنند .این یک تکلیف و وظیفه دینی
است و تفاوتی بین نظام غی ر و خودی نیست و باید
روشنگری کنند.
از س��وی دیگر دفاع هم هس��ت .وقتی امام
قیام کرد همه از او دفاع کردند و هر کس��ی در هر
گوش��ه ای با هر دیدگاه و ایده ای که ب��ود از امام
حمایت کرد .با این حال یک اشکالی در میان قشر
وعاظ ما وجود دارد.
بعد از انقالب به خاطر اینکه انها خواس��تند
بیش��تر به این موضوعات وارد ش��وند شعار زده
شدند .انقالبیون ما بعد از انقالب روی شعار بیشتر
کار کردند .این اعتقاد من است.
روی چه چیزی باید کار می کردند که روی
شعار کار کردند؟
lجان کالم این اس��ت که در زمان قبل از
انقالب ما امکاناتی نس��بت به انسجام این وعاظ
نداشتیم .دالیل مختلفی داش��ت که در این مجال
ج��ای بی��ان ان نیس��ت .در ان دوران مختصری
حمایت ها به صورت مخفیانه و با س��ختی بود و
حتی کس��انی که زندان می رفتند به خانواده های
انها کمک می شد ،اما ان انسجامی که باید وجود
نداشت.
انقالب که پیروز ش��د ان انس��جامی که باید
بوجود بیاید و حفظ ش��ود اما متاس��فانه صورت
نگرفت و به دنبال ش��عار رفتند .شعارهای خوبی
هم دادند .گرچه هنوز هم دیر نشده اما من حرفم
این اس��ت که ما باید بیاییم و برخورد سیاس��ی را
تخصصی کنیم.
یعنی بایدچه می کردیم؟
lعرض می کنم .م��ا در گذش��ته قبل از
انقالب اص��ول و فق��ه و مختصری ه��م تاریخ
می خواندیم .اگر اهل منب��ر بودیم می رفتیم دنبال
منبر و می ش��دیم منب��ری .بعد از انق�لاب حوزه
تخصصی شد .این کار بسیار جالبی استg .
منبر سیاسی در گفت وگو با جعفر شجونی؛
به پیشکسوتان احترام بگذارید
امید کرمانی ها
5
حجت االسالم و المسلمین شیخ جعفر شجونی از جمله مهمترین منبری های سیاسی قبل و بعد از انقالب
است که همواره سخنان صریح و رک او مواضع مختلفی را در مقابل او ایجاد کرده است .با این حال انچه در
تمام این مدت در او یکسان بوده ،ازادگی و حقیقت طلبی است .با او در مورد منبرهای سیاسی و ویژگی های
ان به گفت وگو نشستیم.
افتاب
مثلث شماره92
حاج اقا! منبرهای سیاسی در دوره رژیم پهلوی
چطور بود و رژیم چه رفتاری با منبرهای سیاسی
داشت؟
lرژی��م ش��اه ب��ا کوچکتری��ن بهانه اف��راد را
ممنوع المنبر می کرد .گاهی هفت سال ،گاهی دوازده سال
کمتر یا بیشتر .عالوه بر این افراد را زندانی هم می کرد.
علت ممنوع المنبری شدن ها چه بود؟
lدالیل مختلفی داشت و البته خیلی هم دالیل
پیش پاافتاده ای بود .مثال ما راجع به موسی چمبه ،که از
مجاهدین کنگو بود صحبت می کردیم .او یک اس��توار
مخالف استعمار بود که به مقابله با استعمار می پرداخت.
یا راجع به دکتر پاتریس لومومبا صحبت می کردیم که او
را کشتند .یا مثال مسائلی درباره جنگ ویتنام می گفتیم.
این حرف ها باعث می شد تا افرادی ممنوع المنبر و
محاکمه نظامی بشوند و می گفتند شما را چه کار به اینکه
راجعبهموسیچمبهحرفبزنیدیاراجعپاتریسلومومبا
حرف بزنید یا بحرین.
راجع به کالم موضوع در بحرین؟
lما گاهی کنایه می زدیم که رژیم خیانت کرده
که بحرین مروارید خی��ز را به انگلیس��ی ها داده و دو تا
تنب کوچک و بزرگ مارخیز را گرفته است .یا راجع به
مناس��بت های 17دی روز کشف حجاب یا به مناسبت
شهادت شهید ایت اهلل مدرس و...
این حرف ه��ا را که ما می زدیم م��ا را ممنوع المنبر
می کردند.
حاالباتوجهبهاینتوضیحات،یکمنبریسیاسی
چه ویژگی هایی باید داشته باشد تا به عنوان یک
منبری سیاسی شناخته شود؟
lمهمترین ویژگی این افراد این است که کارشان
فقطمنبرنباشد.یعنیاینگونهنباشدکهتنهامنبربرود،بلکه
باید با اتفاقات مملکت و کشور کار داشته و از ان اطالع
داشته باشد .یعنی به نوعی امر به معروف و نهی از منکر
داشته باشد.
رژیم ش��اه م��ا را می گرفت و می گفت ش��ما برو
روضه ات را بخوان ،تو را چه کار به کش��ف حجاب؟!
تو را چه کار به موس��ی چمبه؟! تو را چه کار به مسائل
سیاسی مملکتی؟! خب اگر افرادی منبر می رفتند و یک
ایه و روایت می خواندند و کس��ی با انها کاری نداشت.
چند بار هم از من خواستند مثل مرحوم حلبی کار کنم و
فقط با بهایی ها مبارزه کنم! گفتند که اگر اینگونه رفتار کنی
کسی کاری با شما ندارد!
شما چه جوابی دادید؟
lمن هم پاسخ دادم که اقای حلبی با یک مشت
بهایی های دهاتی و بی سواد کار دارد و تالش می کند انها را
مسلمانکند.اگرشمابهمنمی گوییدمنهمعلیهبهایی ها
صحبتکنم،منلقمهدرشتبر می دارم.گفتندیعنیچه؟
گفتممنازامیرعباسهویدامی گویم،ازمهندسروحانی،
وزیر کشاورزی می گویم ،از تیمسار سمیعی می گویم و از
دیگر بهایی هایی که دانه درشت هستند.
پاسخ انها چه بود؟
lرئیس ساواک به من می گفت :عجب! پس اینها
بهایی اند؟!می گفتمبله!می گفتاگراینهابهاییهستندمن
با ابراز این حرف ها مخالفم .ای��ن در دوره ای بود که من
می خواستم از زندان مرخص بشوم.
به غیر از این کسی که یک ایه و روایت معنا می کند
و روضه می خواند که شجاعت نیاز ندارد! اما کسی که امر
به معروف و نهی از منکر می کند ،به مناسبت های وقایع
جنایتکارانه کشور سخنرانی و کشف حجاب صحبت
می کند ،در مورد این حرف ها شجاعت می خواهد.
امر ب��ه مع��روف و نهی از منک��ر در م��ورد رژیم
و صحبت ک��ردن از جنایات رضاخ��ان و رژیم بود که
شجاعت می خواست و الزم بود تا منبری های سیاسی
در مورد ان صحبت کنند .در این صورت است که اجازه
نمی دهند این ف��رد منبر برود ،بعد ف��رد را ممنوع المنبر
می کنند،ممنو عالخروجمی کنندوحتیخودشانمی گفتند
بچه های ش��ما را به دانش��گاه ها راه نمی دهیم ،به شما
گذرنامه نمی دهیم.
البته اینط��ور منبری در تهران انگشت ش��مار بود.
مثال بنده بودم ،شهید ایت اهلل محالتی بود ،اقای طاهری
اصفهانی بود ،مرحوم الهوتی بود ،شیخ اصغر مروارید
بود .این افراد بودند که جنایات پهلوی را بیان می کردند و
اصل رژیم را زیر سوال می بردند.
ما اعتراض داش��تیم که امریکا بمب های ناپالم را
روی سر مردم ویتنام می ریزد ،ما اعتراض داشتیم از اینکه
مدرس ر ا ترور و شهید کردند .این حرف ها به مزاج رژیم
سازگار نبود.
ی این بود که
به هر حال ویژگی یک واعظ سیاس��
اعالمیه های امام را روی منبرها می خواند و ان را تبیین و
تشریح می کرد .راجع به جنایات رژیم صحبت می کرد و
مردم هم می فهمیدند که چه کسی کاسب منبر است و چه
کسیواقعامجاهداستومنبرسیاسیمی رودوحرفدل
انها را می زند .اگر ما حرف دل مردم را می زدیم ،سیاسی
بودیم و ممنوع المنبر.
بعد از انقالب این روند چگونه طی شد؟ ایا ما منبر
سیاسی و منبری سیاسی داریم؟ و این منبر سیاسی
و منبری سیاسی چه ویژگی هایی داشت؟
lمنبرهای بعد از انقالب را منبر سیاسی نمی توان
قلمداد کرد .منبرهای بعد از انقالب منبرهایی بود که مردم
را ترغی��ب می کردند برای حض��ور در جبهه یا تقویت
بنیه های اعتقادی سپاه و ارتش و بسیج یا از مردم کمک
می گرفتند برای رفع مشکالت انقالب.
این منبرها را نمی توان منبر سیاسی لقب داد ،می توان
ان را یک منبر انقالبی همراه و همگام با انقالب نامید .منبر
سیاسی بعد از انقالب معنایی جز مخالفت با نظام اسالمی
ندارد .این نوع منبر هم نمونه ای ندارد و ما کسی را در این
زمینه سراغ نداریم.
البته بعضی ها از کشور فرار کردند و فعالیت هایی
هم انجام دادند.
مثل چه کسانی؟
lمثل محسن کدیور یا یوسفی اشکوری .اینها به
قول خودشان سیاسی شدند و به نظام اشکال وارد کردند.
اینها را ما انسان های نادانی می دانیم که نسبت به چون و
چرای نظام اطالعی ندارند بنابراین برخی رفتارها به انها
برخورده و از این کشور فرار کرده اند.
به عن��وان صحبت اخ��ر اگر نکت��ه ای در این
موضوع مغفول واقع شده است بفرمایید.
lنخیر! فقط می خواستم عرض کنم که پیامبر در
حدیثی فرمودند به پیشکسوتان خود احترام کنید .ما هم
به عنوان پیشکسوت عرض می کنیم به کسانی که تازه به
دوران رسیده اند خیال نکنند این انقالب به اسانی به دست
امده اس��ت .حداقل در مورد انهایی ک��ه زندان رفتند و
شکنجهشدندبگویندخدارحمتشانکندکهمبارزهکردند
و این انقالب را به دست ما رساندندg.
81
رسانه
گفت و گو با قائم مقام شبکه اموزش
ساختار شبکه اموزش
در حال تجربه است
افتاب
مثلث شماره92
فعالیت های شبکه اموزش در هشت سال اولیه با
شعار برابری اموزشی و ایجاد اموزش صرف ،منطقی
و در ظرفیت رسانه نبود.
اسرافیل علمداری ،قائم مقام و مدیر طرح و برنامه
ش��بکه اموزش با اش��اره به این مطلب گفت« :شبکه
اموزش فعالیت خود را از سال 80اغاز کرده و تا سال
88فضای کلی برنامه های این شبکه پیرامون اموزش
مستقیم بود به این شکل که دروس تحصیلی مدارس
و دانشگاه ها در این شبکه تدریس می شد».
وی ادامه داد« :از س��ال 89تاکنون دربرنامه های
اجرایی ش��بکه اموزش تغییرات وسیعی ایجاد شد تا
توانس��ت بیننده پیدا کند .از انجایی که رسانه مدرسه
نیس��ت برنامه های اموزشی این ش��بکه نیز برخالف
سابق به شکل غیرمس��تقیم به اموزش می پردازند که
قابلیت ارتباط با عامه مردم را دارند».
علم��داری تغییرات ب��ه وجود امده در ش��بکه
اموزش را سبب استقالل ان برشمرد و در مورد سیستم
پخش ان افزود« :شبکه اموزش در تمام استان ها قابل
دریافت نیست ،تا به امروز تنها 53درصد از مخاطبان
در استان های مختلف می توانند تماشاگر برنامه های
این شبکه باشند ،البته پوشش وسیع تر از طریق ایجاد
سیگنال بیش��تر در دس��تور کار ما قرار دارد اما با این
وجود در حال حاضر ش��هرهای بزرگ کشور چون
اصفهان ،خراسان و تبریز سیگنال این شبکه را دریافت
می کنند».
قائم مقام مدیر ش��بکه اموزش ش��عار سابق این
ش��بکه مبنی بر ش��بکه اموزش برابر ب��ا فرصت های
برابراموزش��ی را ش��عاری بی منطق ،فلس��فی و کلی
دانس��ت و اظهار کرد« :در اینده به دنبال شعار بهتری
برای برنامه های خود می گردیم زیرا ش��عار قبلی این
ش��بکه عملیاتی نیس��ت و اموزش صرف در قابلیت
رسانه نمی گنجد».
وی ادامه داد« :همه انس��ان ها در هر سن و سالی
نیاز به اموزش دارند به همین جه��ت در برنامه های
جدید این ش��بکه ب��ا ارائه اموزش های غیر مس��تقیم
جمعه شب ها ساعت 20؛
«خونه به خونه» با
میرطاهر مظلومی
82
سعی در جذب طیف گسترده ای از مخاطبان با ایجاد
جذابیت های بصری داریم».
علمداری گفت« :شبکه اموزش به شیر خواری
می ماند که در حال تجربه و اموزش است».
مدیر طرح و برنامه شبکه اموزش در مورد برنامه
«رادیو هفت» تصریح کرد« :برخی از مسئوالن عقیده
دارند که این برنامه اموزشی نیست اما ما با پافشاری
خود اقدام به تولید و پخش ای��ن برنامه کردیم ،چون
ابتدا قرار بود یکسری برنامه های مدیتیشن را برای به
ارامش رسیدن خانواده ها ساخته وپخش کنیم که این
امکان فراهم نیامد و در انتها ب��ه برنامه «رادیو هفت»
رسیدیم».
وی افزود« :ای��ن برنامه طوری طراحی ش��ده که
خاصیت ارامش دهی دارد و ما را به طور غیر مستقیم به
هدفمان می رس��اند« .رادیو هفت» تا اواخر شهریور ماه
از شبکه اموزش پخش می ش��ود و ادامه ان منوط به
توافق ما با تهیه کننده است».
اومفهوم اموزش در ش��بکه اموزش را به معنی
عام کلمه برشمرد و گفت« :از کوچکترین رفتارهای
روزمره گرفته تا اموزش در رشته های مختلف چون
ورزش وزنه برداری ،موس��یقی ،بازیگری و ...در این
شبکه یا وجود دارد یا در اینده ای نزدیک به ان پرداخته
خواهد شد که در انها از هر گونه فلسفه بافی و هنجار و
نابهنجار کردن پرهیز داریم».
علمداری 80درصد برنامه های ش��بکه اموزش را
تولیدی برشمرد و علت ان را کمبود برنامه های اموزشی
تامینی مطابق با مفاهیم مورد نظر این شبکه دانست.
او در پایان با اش��اره به اس��تقالل این شبکه و
نداش��تن مش��کل خاصی درخصوص ممیز ی ها و
خط قرمزها در تولی��د برنامه ه��ای ان ،گفت« :در
مقایسه با شبکه ای دیگر که مدام در حال پخش فیلم
و سریال هستند ،این ش��بکه برنامه های قابل تاملی
دارد .چون اگر سایر ش��بکه های دیگر را از فیلم و
س��ریال خالی کنیم ،ان وقت خواهید دید که برنامه
چندانی برای ارائه ندارندg ».
مجموع��ه جدی��د «خونه ب��ه خونه» ب��ا تغییردر
دکوراس��یون و معماری خانه های ایران��ی تحولی در
برنامه سازی و نوع طراحی منازل ایرانی ایجاد می کند.
میرطاهر مظلومی ،بازیگر سینما و تلویزیون که به
نوعی مجری – بازیگر این برنامه است،با اشاره به مطلب
فوق گفت« :برنامه «خونه به خونه» ویژه برنامه ای جدید
است که در شبکه یک سیما تهیه شده و پس از ماه مبارک
رمضان قرار است از جمعه 19شهریور هر هفته حدود
ساعت 20تا 21از این شبکه پخش شود».
این برنامه را محسن توکلی کارگردانی می کند.
وی ادامه داد« :برنام��ه «خونه به خون��ه» یک برنامه
کامال ایرانی اس��ت .ش��یوه کار به این شکل است که
من به همراه گروه س��ازنده کار به خانه افراد مختلف
می رویم و از انها می خواهیم که تمام وسایل منزلشان
را جمع کرده و به کناری بگذارند .سپس من به همراه
خان��واده به یک مس��افرت چهار تا پن��ج روزه که از
سوی س��ازندگان برنامه برای انها تدارک دیده شده،
می رویم .در این فاصله حدود 20طراح دکوراسیون
چهره منزل انها را دگرگ��ون کرده و از نو چیدمان ان
را تعریف می کنن��د .صاحبخانه و خانواده اش پس از
بازگشت از سفر شاهد تغییرات وسیعی در خانه خود
خواهند بود».
این بازیگر توضیح داد« :من از ابتدای سفربه منظور
معرفی فضا و شرایط ان همراه خانواده مورد نظر هستم
اما در ادامه دیگر مزاحمتی برایشان ندارم و انها می توانند
طبق روال س��فرهایی که دارند از امکانات رایگانی که
سرفصل های جدید شبکه دو
در نشست مدیران شبکه دو سیما مطرح شد
فعالیت هایشبکهدوسیما(شبکهکودکوخانواده)
باحضوردکترمحمدمیرکیانیمشاورمدیرشبکه،محسن
حبیبی مدیر گروه معارف،علی زارعان مدیر گروه کودک
و خردسال و محسن همت نژاد مدیر تامین برنامه شبکه
دو س��یما درغرفه معاونت سیما درنوزدهمین نمایشگاه
نالمللیقرانکریمبرگزارشد.
بی
افولسینمایکودکورونقتلویزیون
علی زارعان ،مدیر گروه کودک و خردسال شبکه دو
سیمادرادامهبحثبااشارهبهاینکهسینمایکودکتعریف
مشخصیباخوددارد،درپاسخبهاینپرسشکهچرااغلب
فیلم هایسینماییکهازاینشبکهپخشمی شود،خارجی
است خاطر نشان کرد« :در دو دهه 60و 70سینمای کودک
ما در اوج قرار داشت ،اما به تدریج دوران طالیی ان افول
کرد .به طوری که در حال حاضر ما شاهد سینمای کودک
به ان معنا نیستیم .به همین دلیل حجم بیشتر برنامه های
نمایشی ما در ش��بکه کودک به پخش فیلم های خارجی
اختصاصدارد».ویادامهداد«:ارزویمادرشبکهدوپخش
گروه تولید برنامه در اختیارشان قرار داده استفاده کنند».
او افزود« :من به هیچ وجه در این برنامه نقش مجری
ندارم زیرا روال اجرای برنامه کامال عادی ،روان و نزدیک
به شیوه معمول زندگی است تا مخاطب بتواند به راحتی
با برنامه ارتباط الزم را برقرار کند».
مظلومی درباره ش��یوه طراحی من��ازل گفت« :در
طراحی از نظرات خ��ود اعضای خان��واده تا حدودی
استفاده می شود وطی چند روز 20طراح به طراحی جدید
دکوراسیون منزل می پردازند و کل شکل معماری خانه را
تغییر می دهند .در این طراحی به ویژگی احیای معماری
ایرانی توجه می شود».
وی تصریح کرد« :در طراحی جدید این منازل از
وسایل کامال نو استفاده می ش��ود و خانواده ها نیز برای
ایجاد تغییرات به وجود امده هی��چ هزینه ای پرداخت
نمی کنند».
این بازیگر تغیی��رات به وجود ام��ده در منازل را
موجب شگفت زد گی خانواده ها برشمرد و گفت« :این
ایده در سایر شبکه های تلویزیونی در سایر کشورها اجرا
می شود اما شکل اجرای ان در ایران کامال براساس اصول
مذهبی و فرهنگ ایرانی است».
ی توضیح داد« :تاکنون سیزده قسمت از این
مظلوم
برنامه تهیه شده که در ادامه در صورت استقبال مخاطبان
این برنامه ادامه دارد .در این برنامه ما به سراغ خانواده هایی
از مش��اغل گوناگون چون ارایشگر ،اشپز ،اتش نشان،
راننده اژانس ،روحانی و ...می رویم .در صورت حمایت
از سیزده قسمت ساخته شده ضبط این برنامه در اینده
افتاب
عبور از دوره گذار
بنا به این گزارش ،محمد میرکیانی با اش��اره به این
موضوعکهبهتازگیساختبرنامه هاییبامحوریتکودک
و خانواده به عنوان سر فصل اصلی برنامه سازی در شبکه
دوم سیما تعیین شده است ،گفت« :با توجه به تغییراتی که
طی چند ماه گذشته در سیاست گذاری این شبکه به وجود
امده ،برنامه سازی های ما در شبکه دو در حال گذارست
و ما در حال حرکت به س��متی هس��تیم که محور اصلی
برنامه سازی در شبکه را روی محور های جدید متمرکز
کنیم».
اوافزود«:شبکهدوبراساسماموریتجدیدیکهطی
چندماههگذشتهبرایانتعریفشدهاست،بانگاهویژهبه
کودک و خانواده در زمینه برنامه سازی برای این دو قشر
فعال ترشدهاست.مادرنهایتتوانستیمدراینزمانتعریف
تازه ای از کودک ،رسانه و خانواده ارائه دهیم».
ویدرادامهساختبرنامه هایچالشیرامناسبسن
کودک و نوجوان ندانست و افزود« :البته ما در برنامه های
جدید خود ،برای سنین بزرگس��ال و خانواده ها اقدام به
پخشبرنامه هایچالشیچون«شب هایروشن»و«خانه
ما» کرده ایم».
سیمافیلموصبا،معینبرنامه هاینمایشیشبکهدو
در پایان نشست ،محس��ن همت نژاد ،مدیر تامین
برنامهشبکهدوسیمابااشارهبهاینکهدربرنامه سازی،مرکز
سیمافیلم معین شبکه دو سیما شده اس��ت ،درباره شیوه
برنامه سازی در این ش��بکه گفت« :در حال حاضر گروه
فیلم و سریال این ش��بکه با همکاری سیمافیلم مشغول
فعالیت هایوسیعیدرحوزهساختفیلم هایتلویزیونی
است وازسویدیگرنیزدربخشتولیدانیمیشنباموسسه
صباهمکاریداریم».ویافزود«:با توجهبهماموریتجدید
شبکه دو ،نحوه پخش برنامه های این شبکه با طبقه بندی
مخاطب از گروه خردسال تا بزرگسال در طول روز تنظیم
می ش��ود .همچنین در دو برنامه «سینما افتاب» و «سینما
مهتاب»نیزدراینشبکهفیلم هاییدرژانرکودکونوجوان
و خانواده نمایش داده می شود».
همت ن��ژاد در ارتباط با برنامه س��ازی ویژه ای که
همزمان با روز جهانی قدس در ش��بکه دو انجام شد،
توضیح داد« :تاکنون معمول بوده که در این روز بیشتر
حجم پوش��ش مراسم از س��وی بخش های سیاسی و
خبری انجام می ش��د ،اما امس��ال ب��ا برنامه ریزی های
دقیق ش��بکه دو در این روز برنامه وی��ژه ای با حضور
مجری های محبوب برنامه های ک��ودک و نوجوان در
مراسم راهپیمایی ترتیب داده شد .در این برنامه مجری ها
و برنامه سازان با حضور در چهار نقطه از شهر تهران اقدام
به اجرای برنامه برای حاضران کردند که این برنامه ها
به طور همزمان از شبکه دو نیز پخش می شدg ».
مثلث شماره92
برنامه سازی بر اساس زندگی
در ادامه این نشست ،محس��ن حبیبی ،مدیر گروه
معارف ش��بکه دو س��یما گفت« :برنامه های گروه های
مختلفاینشبکهمتناسبباتغییرکاربردشبکهتغییرکرده
استوهمهگروه هابهنوعیدرسال 90بارویکردجدیدی
به فعالیت می پردازند .اما ش��بکه دو وظیفه برنامه سازی
به طورخاص و صرف در زمینه کودک را ندارد ،بلکه شبکه
دو ،شبکه زندگی است و باید برنامه سازی ان نیز براساس
زندگیبرنامه ریزیشود».
وی اف��زود« :ش��بکه دو اقدام به س��اخت و پخش
برنامه هاییدرحوز هتربیتکودککردهکهمسلمااینبرنامه
نیازمند حمایت خانواده هاست .دراین راستا برنامه های
گفت وگومحوریمانند«شب هایروشن»ترتیبداده ایمتا
طیاناعضاییکخانوادهبتواننددرکنارهمدریکبرنامه
بهگفت وگوبپردازند».
حبیبیاظهارکرد«:همچنینمادربرنامه هایخانوادگی
گروه معارف از کارشناسان سایر برنامه های تلویزیونی نیز
بهعنوانمیهماندعوتمی کنیمتابهمردماموزشدهیمکه
چگونهمی تواندرعیندینداریشادبود».
وی در ارتباط با برنامه های ویژه ای که شبکه دو سیما
همزمان با روز ق��دس در تهران اجرا ک��رد ،گفت« :برای
اولین بار در جمهوری اس�لامی رس��انه توانست نوعی
برنامه س��ازی زنده را در ای��ن روز به م��ردم ارائه دهد که
پیش از ان سابقه نداشت .به طوری که کسانی که از طریق
تلویزیون هایشان با برنامه ما همراه بودند چنان شاهد یک
برنامه سازیمدونبودندکهانگارخودشاندرنقاطمختلف
شهرودراینمراسمحضورداشتند».
فیلم هایخوبسینمایداخلیاستامامتاسفانهسینمای
کودکی که در حال حاضر وجود دارد ،به بهانه کودک است
که از طریق انها بیشتر کارگردان ها به بررسی و بیان مسائل
اجتماعی می پردازند ».او افزود« :متاسفانه در اکثر فیلم های
ساختهشدهدرجشنوارهفیلم هایکودکونوجوانگذشته
بیشترشاهد سیاه نمایی و تلخی های افراطی در این حوزه
هستیم که قابلیت پخش انها در سیما کم می شود ».زارعان
در ادامه از حضور چهره های شاخص فیلمسازی در حوزه
کودک در شبکه دو سیما خبر داد و گفت« :در حال حاضر
تعدادیازفیلمسازانمطرحاینحوزهمانندمرضیهبرومند،
وحید نیکخواه ازاد ،مسعود کرامتی و ...همچون گذشته
مشغولساختفیلمومجموعه هایتلویزیونیبرایپخش
ازشبکهکودکهستند».
ادامه پیدا خواهد کرد .به نظرم «خونه به خونه» گنجایش
ایجاد تغییر در سطح وسیع را دارد».
او در پایان خاطر نشان کرد« :عوامل تولید «خونه
به خونه» با هیچ یک از خانواده های شرکت کننده در این
برنامه رابطه و اشنایی ندارند و انتخاب های به صورت
اتفاقی انجام می شود .قرار است تمامی اطالعات برنامه
در وب سایت «خونه به خونه» در اختیار مخاطبان قرار
گیرد و تماشاگران نیز بتوانند از طریق سامانه پیام کوتاه با
این برنامه همراه شوند».
گفتنی است ،برنامه «خونه به خونه» در 13قسمت
50دقیقه ای با اجرای میر طاهر مظلومی ساخته شده که
پس از ماه مبارک رمضان جمعه ش��ب ها ساعت 20از
شبکه یک سیما پخش می شودg.
83
فرهنگ انالین
داری��وش فرهن��گ در طول این س��ال ها
نشان داده با وسواس بسیار به
انتخاب پیش��نهادهایش فکر
کرده و می کند .او در س��ریال
«پنج کیلومتر تا بهشت» بازی
بسیار خوبی از خود ارائه داد .او
در مورد دستمزدش می گوید:
«جالباینکهرویمساله«دستمزد»بحثینداشتیم؛
چون همان اول حل ش��د.ما ب��رای دقایقی قهوه
خوردیم و گپ زدیم! می دانی گاهی ما خیلی از هم
دور هستیم .اما در حقیقت به هم نزدیکیم .بعضی
وقت ها به هم نزدیکیم ،اما از هم دوریمg».
دکتر حسن بلخاری در چهارمین مجموعه
درس گفتارهایی درباره عطار
گفت« :عطار از جمله کسانی
است که بسیار به عشق پرداخته
اس��ت .پس او را باید «عارف
عاشق» نامید .عطار با استناد به
ان روایت شگرف فرو گذاشتن
عطاری و برگزیدن عاشقی ،عشق را در ساحت
دیگری تجربه کردg».
افتاب
مثلث شماره92
جواد شمقدری ،معاون امور سینمایی از سفر
مایکل مور به ایران برای حضور
در جشنواره س��ینماحقیقت،
برپایی جش��نواره سینماگران
مس��تقل دنیا در ایران و تدوین
اییننامهپخشفیلممستندخبر
داد .ش��مقدری طی سخنانی
گفت« :سینمای مس��تند بس��ان رمان و ادبیات
می تواند سینمای داستانی را تقویت کند ،سینمای
داستانی نیز می تواند سینمای کشور را تقویت کند
به خصوص که سینمای مستند زبان تصویر را هم
نشان می دهدg».
لئوناردو دی کاپریو و مارتین اسکورسیزی
در پ��روژه بازس��ازی فیل��م
«قمارباز» ساخته کارل رایتس
با بازی جیمز کان دوباره همکار
می شوند .مارتین اسکورسیزی
پیش از بردن اس��کار در سال
2006برای فیلم «مردگان» پنج
بار نامزد جایزه اسکار ش��ده بود ،اما انگار باید با
فیلمی برنده این جایزه می شد که بازسازی بودg.
محمد حیدری ،دبیر س��ی امین جش��نواره
بین الملل��ی تئاتر فج��ر بعد از
گذشت شش ماه از سال 90و
تنها چهار ماه مانده به برگزاری
این دوره از جشنواره از سمت
خود اس��تعفا کرد .س��ی امین
نالمللیتئاترفجربا
جشنوارهبی
نزدیک شدن به زمان برگزاری با مشکالت جدی
و تاثیرگذاری مواجه می ش��ود .تاخیر در انتشار
فراخوان و مش��خص نبودن چگونگی برگزاری
جشنواره مشکالتی بود که این دوره از تئاتر فجر
با ان ها مواجه بود اما استعفای دبیر دوره سی ام را با
مشکالتی جدی مواجه می کندg.
84
چهارگوش
فیل بودن ،انسان شدن
نگاهی به مجموعه «حبانه» نوشته «روح انگیز ثبوتی»
حامد حسن پور
س��ه مجموع��ه داس��تان «حبان��ه» نوش��ته «روح
انگیز ثبوت��ی» دربردارنده 23داس��تان کوت��اه در ارتباط
با چگونگ��ی رابط��ه والدین با فرزندانش��ان اس��ت .این
مجموعه داس��تان س��ال گذش��ته از س��وی انتش��ارات
اف��راز و ب��ا ش��مارگان 1100نس��خه به چاپ رس��یده
اس��ت .انگونه ک��ه نویس��نده مجموعه داس��تان «حبانه»
در یادداش��تی که بر کتاب��ش ضمیمه کرده اس��ت یاداور
شده ،همه داس��تان های این مجموعه به چگونگی روابط
میان والدین و فرزن��دان می پردازند و ان هم ب��ا تاکید بر
بی مس��ئولیتی و خودخواهی هایی که از س��وی والدین
متوجه فرزندان شده و برای انها تبعات ناگواری را به همراه
دارد .بدین ترتیب در تمام 23داس��تان این مجموعه خود را با اشکال متفاوتی از خودخواهی و بی مسئولیتی و
کاستی های والدین و به تبع ان اشکال متفاوتی از مش��کالت و معضالتی که متوجه فرزندان می شود روبه رو
می بینیم .برای مثال در داستان های «شیشه شکسته»« ،علی »« ،سالم دوست من»« ،میدان تره بار»« ،فلفلی» و ...با
مساله کار کردن کودکان ان هم به دلیل کوتاهی های والدین که فرزندان را مجبور به تحمل بار زندگی و تامین
معاش کرده ،مواجه می شویم .و یا در داستان های «دوچرخه»« ،بچه مصنوعی»« ،اختیار» و ...خود را با مساله بی
توجهی والدین به خواسته های فرزندان روبه رو می بینیم .یا در دو داستان « من نه منم» و «پنجمی » شاهد درک
نشدن مسائل جنسیتی فرزندان از سوی والدینشان هس��تیم .همان گونه که مشاهده می شود چند و چون رابطه
والدین و فرزندان و اشکال مختلف ان در تمام داستان های این مجموعه خودنمایی کرده و به صورت دغدغه
اساسی داستان های مجموعه «حبانه» مطرح شده است .صرف نظر از این نکات بدیهی که نویسنده خود نیز در
یادداشتش به انها اش��اره کرده ،اینجا قصد پیگیری نگره ای را داریم که در سه داستان «وقتی که جوجه کالغ از
النه بیرون افتاد»« ،شیر و انسان» و «عشق قوی تر است یا غریزه؟» ظهور پیدا کرده و به اعتقاد نگارنده در سطور
پایانی داستان «بچه مصنوعی» شکل نهایی خود را بازیافته اس��ت .برای تشریح انچه گفته شد در ابتدای امر به
بررسی مساله ای که در سه داس��تان «وقتی که جوجه کالغ« ،»...شیر و انسان» و «عشق قوی تر است یا غریزه؟»
بر ان تاکید شده خواهیم پرداخت .این سه داستان شکلگیری و تکوین محتوایی خود را وام دار قیاس اند ،ان
هم قیاسی میان انسان و حیوان .بدین معنی که در این داستان ها با مقایسه ای که میان چگونگی رابطه والدین و
فرزندان در نوع انس��ان و چند و چون این رابطه در برخی از انواع حیوانات صورت می گیرد ،محتوا به وجود
می اید .نتیجه این مقایسه در هر سه داستان یکسان است ...« :حیوانات از روی غریزه بچه دار می شوند بدون فکر
و تصمیمگیری قبلی ...ولی با وسواس و حمایت زیاد ،انها را بزرگ می کنند »...بر مبنای انچه گفته و با توجه به
مصادیقی که از اثر ذکر شد ،دغدغه اساسی در مجموعه داستان «حبانه » چند و چون رابطه فرزندان با والدینشان
است چرا که این مضمون در تمامی داس��تان های مجموعه قابل پیگیری است .اما انچه در اینجا مد نظر ماست
پیگیری نگره ای است که با قیاس میان رفتار انس��ان و رفتار حیوانات اغاز شد و با نتیجه ای این چنینی به پایان
رسید :ان چه طبیعی (در مفهومی کلی) است درست و انچه غیر طبیعی است شکلی از انحطاط است .به عبارت
دیگر علت کاستی ها و بی مسئولیتی هایی که والدین در قبال فرزندان خود اعمال می کنند و ما در داستان های این
مجموعه شاهد ان هستیم ،خارج شدن از حالت طبیعی که همان رفتار غریزی باشد و عمل کردن بر پایه اصول
و قواعد برساخته انسانی استg .
دانشنامه مجری گری تدوین می شود
مس��عود خیرخواه که تجربه اجرای برنامه های تلویزیونی از جمله «کت��اب »4را در کارنامه خود دارد از اغاز
پژوهش برای تدوین «دانشنامه اجرا در رسانه های صوتی و تصویری» خبر داد .مسعود خیرخواه که این روزها اجرای
برنامه «کتاب »4شبکه چهارم سیما را برعهده دارد از تدوین یک دانشنامه درباره اجرا در رسانه های صوتی و تصویری
خبر داد« :از چندی پیش مطالعات اولیه ام را برای تدوین یک دانش��نامه جامع درباره شیوه ها و ویژگی های اجرای
رادیویی و تلویزیونی اغاز کرده ام که فکر می کنم تدوین کامل ان چند سال به طول بینجامد».
وی ادامه داد« :بخش��ی از اطالعات مربوط به این دانش��نامه در قالب گفت وگوهایم با مجریان مختلف رادیو
و تلویزیون که در 30سال گذش��ته سابقه کار در رسانه ملی داش��ته اند ،گرداوری می ش��ود و تاکنون برخی از این
گفت وگوها انجام شده و در حال هماهنگی بقیه انها هستم».
مترجم «باور به خدا» نوشته جرج ماوردس در توضیح بیشتر این دانشنامه بیان کرد« :تدوین مقدمات دانشنامه تا
پایان امسال به طول می انجامد و از سال اینده کار نگارش ان را اغاز می کنم که فکر می کنم چند سال به طول بینجامد
و در روند نگارش هم الزم است اطالعات ان را تکمیل کنم».خیرخواه افزود« :این دانشنامه با دسته بندی موضوعی
به طور مثال اجرای برنامه های فرهنگی ،سیاس��ی ،خبر ،اجتماعی ،ورزش��ی و ...تدوین می ش��ود و بخشی از ان به
شیوه های انتخاب مجری ،اجرا ،موارد حاشیه ای ،نمونه هایی از متن هایی که اجرا شده و نمونه هایی از شاخص ترین
برنامه های اجرا شده در این سه دهه اختصاص می یابدg ».
بازتاب
غالب قندیل /نویسنده عرب
اتاق عملیات الجزیره و بحران سوریه
بی اعتنایی مردم بحرین به سخنان پادشاه
ی��ک عضو مرک��ز حقوق بش��ر بحری��ن از ب��ی اعتنایی م��ردم به س��خنرانی
حمد بن عیسی ال خلیفه ،پادشاه این کشور از سوی مردم خبر داد و گفت« :جوانان
انقالبی نیز با حضور مستمر در خیابان ها بی اعتنایی خود را به دروغگویی های پادشاه
نشان خواهند داد ».عباس العمران دوشنبه در مصاحبه با شبکه خبری العالم همچنین
درباره گفت وگوهای صورت گرفته در بحرین گفت« :پادش��اه بحرین برای فریب
مردم و افکار عمومی انچه را مذاکرات نامیده می شود؛ مطرح کرد ».قاسم الهاشمی،
عضو کنگره عمومی کمک به مردم بحرین ،رژیم منامه را مس��بب اصلی بحران این
کشور دانست و خاطرنشان کرد« :سخنان پادشاه بحرین حاکی از معتقد نبودن وی به
براوردن مطالبات مردمی و فرار به جلو بود ».حمد بن عیسی ال خلیفه ،پادشاه بحرین
در س��خنرانی خود به بدرفتاری با زندانیان اذعان کرد و بدرفتاری نیروهای امنیتی با
زندانیان را اقدامی خودسرانه دانست و خواس��تار تساهل ،کنار گذاشتن خشونت ها
و برادری مردم با یکدیگر ش��د .پادش��اه بحرین بار دیگر بر اعتماد خ��ود به کمیته
حقیقت یاب که به دستور وی تشکیل شده است ،تاکید کرد و مذاکرات را تنها راه حل
بحران بحرین دانست و خواستار وحدت و فراموش کردن اختالفات شد .ال خلیفه
افزود« :در مدت گذشته وقایعی اتفاق افتاد که برای همگان دردناک بود ولی این وقایع
مانع همزیستی نخواهد شد ».این در حالی اس��ت که مردم بحرین پس از سخنرانی
پادشاه برای براوردن مطالبات خود و ایجاد اصالحات سیاسی راهپیمایی های اعتراض
امیز برگزار کردند به گونه ای که مناطق مختلف بحرین همواره صحنه راهپیمایی های
مختلف بود و نیروهای امنیتی نیز به سرکوب راهپیمایان پرداختندg .
بازتاب
افتاب
بازتاب
دموکراس��ی خواهی به خاطر حمایت از تروریسم و
تس��لط ش��به نظامیان تحت فرمان افراطیون اخوان و
تکفیری ها تبریک گفت!
دولت قطر می تواند با پای��ان دادن به دخالت در
امور داخلی س��وریه به ملت این کشور کمک شایانی
بکند .در نتیجه نشانه عملی مواضع جدید قطر نیازمند
برداش��تن گام هایی اس��ت که امیر قط��ر می تواند به
جای س��خنرانی درباره اصالحات و دموکراس��ی با
گوش فرادادن به خواس��ته های م��ردم به طور عملی
در پیش بگیرد ،زیرا امیر قطر خودش حاکم خودکامه
کشوری است که هیچ ارتباطی با دموکراسی و شنیدن
صدای مل��ت ن��دارد .بنابراین وی به عن��وان یکی از
نمادهای نظام های دیکتاتوری ،شایستگی اندرز دادن
به کش��وری که در ان نظام جمهوری برقرار است و
رئیس جمهور ان از سوی مردم انتخاب شده و دارای
پارلمان منتخب از سوی مردم است ،ندارد و هر اندازه
که انتقادات از نظام سوریه فراوان باشد باز هم تردیدی
نیس��ت که نظام این کشور براس��اس همه معیارهای
قانونی و سیاسی از امیرنشین قطر پیشرفته تر است .امیر
قطر مالک عملی ش��بکه الجزیره و صاحب اختیار ان
است و این شبکه در تعامل با حوادث سوریه به ابزاری
برای ایجاد ناارامی و تحریک مردم سوریه علیه نظام و
شخص بشار اسد ،رئیس جمهوری تبدیل شده است؛
این شبکه در حقیقت در تعامل با حوادث سوریه همه
اصول توازن سیاس��ی و عرف های حاکم بر فعالیت
حرفه ای بی طرفانه را زیر پا گذاشته و درنتیجه به ابزار
اطالع رسانی گروه های افراطی و مخالفان نظام سوریه
تبدیل شده است.
ش��بکه الجزیره قبل از اغاز حوادث اخیر سوریه،
درحالزمینهسازیبرایبروزناارامی هادراینکشوربودو
دوره های اموزشی خاصی را با هزینه ان شبکه یعنی اموال
امیر قطر برای افرادی برگزار کرد که از انها به نام فعال یاد
می شد ،و یکی از انها به طور مستقیم در تماس با این شبکه
به گوینده خبر الجزیره گفت« :م��ا از طریق دوربین ها و
موبایل هایماهواره ایکهشبکهالجزیرهدراختیارماگذاشته
است،فعالیتمی کنیمg».
مثلث شماره92
«همه ما که در وضعیت دش��وار کنونی سوریه از
این کشور دفاع کرده ایم تالش کردیم تا دوستان مان در
سوریه را به اتخاذ گام های حقیقی در راستای اصالحات
واقعی تشویق کنیم و ملت سوریه یک قیام مردمی ،مدنی
و حقیقی را جهت مطالبه تغییر ،عدال��ت و ازادی اغاز
کرده و همگان می دانند که شکس��ت راه حل امنیتی به
اثبات رسیده است و به نظر نمی رسد ملت سوریه پس از
پرداخت هزینه مطالباتش ،از خواسته هایش دست بردارد.
امیدواریم نیروهای تصمیم گیرنده در سوریه به این نتیجه
برسند .ایجاد تغییراتی که با خواسته های ملت این کشور
متناسب باشد ضروری اس��ت و ما باید به انها در اتخاذ
چنینتصمیمی کمککنیم».
در این اظهارات ،تناقض و مغالطه های فراوانی به
چشم می خورد ،زیرا گزینه امنیتی تروریستی ،انتخاب
برخی از نیروهای مخالف دولت سوریه و نزدیک ترین
انها به دولت قطر یعنی سازمان اخوان المسلمین است
که شیخ یوسف قرضاوی در تحریک انها در زمینه فتنه
مذهبی مشارکت داشت و در ابتدای حوادث سوریه
از داخل قطر ،خطبه های تحریک کننده ایراد می کرد.
تالش ها برای برافروختن اتش فتنه در س��وریه
تاکنون به لطف بیداری ملت و اقدامات دولت و ارتش
این کشور برای پایان دادن به حوادث اخیر و جلوگیری
از تسلط نیروهای شبه نظامی افراطی بر مناطق مختلف
سوریه به شکست انجامید .این همان موضوعی است
که شیخ حمد از ان به عنوان راه حل امنیتی یاد می کند
و در اظهاراتش دو حقیق��ت را از نظر دور می دارد که
اوال دولت س��وریه روند سیاس��ی را براساس قوانین
اصالح طلبانه و از طریق فراخوان غیر مش��روط برای
گفت وگو می پذیرد ،روندی ک��ه مخالفان از پذیرش
ان خ��ودداری کرده و هم��ه راه های منته��ی به ان را
تاکنون مسدود کرده اند .در نتیجه زمانی که امیر قطر به
سخنگوی ملت سوریه و مخالفان تبدیل می شود ،پس
باید به «برهان غلیون»« ،هیثم المانع» و س��ایر مدعیان
اسرائیل نمیتواند مانع کشور فلسطین شود
فرستاده رژیم اسرائیل در سازمان ملل می گوید،
تل اویو هیچ شانس��ی در متوقف کردن کشورهایی
که قرار است به شناسایی کشور فلسطین در مجمع
عمومی رای دهند ،ندارد .روزنامه هاارتص نوشت،
ران پروسور ،سفیر رژیم اسرائیل در سازمان ملل هفته
گذشته در یک تلگرام محرمانه به وزارت امور خارجه
این رژیم گفت که تل اویو به جلب حمایت ش��مار
قابل توجهی از کشورها برای مخالفت با قطعنامه ای
که یک کشور فلسطینی را در ماه س��پتامبر (شهریور) به رسمیت بشناسد ،قادر
نیست .پروسور گفت« :نهایت (کشورهایی) که می توانیم امید داشته باشیم (در
رای گیری سازمان ملل با ما همراه باش��ند) گروهی از کشورهایی هستند که یا
رای ممتنع میدهند یا غایب خواهند بود ».این مقام اسرائیلی افزود که نظراتش
بر اساس بیش از 60دیدار طی چند هفته گذشته در سازمان ملل است .فرستاده
رژیم اسرائیل افزود« :تنها چند کشور علیه طرح فلس��طین رای خواهند داد».
منابع وزارت امور خارجه رژیم اسرائیل تخمین می زنند که 130تا 140کشور
به نفع فلسطینیان رای دهند .تشکیالت خودگردان 20سپتامبر ( 29شهریور) را
به عنوان تاریخ درخواست از سازمان ملل برای شناسایی فلسطین به عنوان یک
کشور مستقل اعالم کرده استg .
85
راه اهن جمهوری اسالمی ایران
شرکت قطارهای مسافری رجاء
وظایف کارکنان ایستگاه
پزشک و بهیار واحد خدمات ویژه
ارائه خدمات رایگان امدادی به مسافرین ،مستقبلین و کارکنان ایستگاه راه اهنتهران
جابه جایی مسافرین ناتوان با ویلچر از قطار تا وسیله نقلیه جهت خروج مسافر ازایستگاه
جابه جایی مصدومین قطار توسط امبوالنس “بصورت رایگان” به نزدیکترین
متصدیواحداشیایجاماندهمسافریندرقطاروایستگاه هایمسافری
دریافت اش��یای جا مانده از مسافرین در قطار و ایستگاه های مسافری ،از مهمانداران
قطار ،کارکنان ایستگاه یا مسافرین و دادن رسید اشیا به تحویل دهنده
ثبت مشخصات اسیای پیدا شده در سیستم کامپیوتری
ثبت درخواست های مسافرینی که اشیای خود را گم کرده اند.
پی گیری برای پیدا شدن اشیای جا مانده و پاسخ به مسافرینی که اشیای خود را گم کرده اند.
تحویل اشیای جا مانده مسافرین به صاحبان انها در قبال اخذ رسید
پیامک3000139 :
ارتباط با مشتری139 :
www. raja. ir