ماهنامه مثلث شماره 95

‫تو گو با مثلث‬ ‫حسین اهلل کرم در گف ‬ ‫استراتژی هاشمی و رضایی‬ ‫«جنگکم شدت» بود‬ ‫پرونده ویژه هفته دفاع مقدس‬ ‫هفته نامه خبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال سوم‪ /‬شماره نود و پنجم ‪3 /‬مهرماه ‪ 92/ /1390‬صفحه‪1500/‬تومان‬ ‫تو گوی شفاف مثلث با محسن رفیق دوست‬ ‫گف ‬ ‫از قذافی‬ ‫و امام موسیصدر‬ ‫تا اخـتالس‬ ‫قذافی به شیعه اهانت کرد‬ ‫امام موسی صدر با روزنامه به دهان او زد‬ ‫اختالس‪123‬میلیاردیدر اصلیکمیلیاردبود‬ ‫از هیچ قاچاقچی ای اسلحه نخریدیم‬ ‫تهران‬ ‫پایتخت جهان اسالم‬ ‫صفحاتی درباره همایش بیداری اسالمی‬ ‫‪ISSN: 2008-5281‬‬ ‫‪MOSALASNEWS.IR‬‬ ‫پایان فیلم را عوض‬ ‫می کردم‪ ،‬بیشتر می فروخت‬ ‫تو گو با رسول صدرعاملی‬ ‫گف ‬ ‫مسلمانی یا اسالم گرایی‬ ‫سرمقاله مثلث درباره اینده ترکیه‬ ‫در خاورمیانه‬ ‫ماموریت اقای دادستان‬ ‫چه کسی به پرونده اختالس‬ ‫رسیدگی می کند؟‬ ‫‪46 - 53‬‬ ‫راه امام‬ ‫گفت وگوی ویژه‬ ‫از قذافی و امام موسی صدر‬ ‫تا اختالس‬ ‫از قدرت اسالم استفاده کنید‬ ‫بیل و کلنگ که بوسیدنی نیست! برای اینکه اقای طالقانی‬ ‫یک مرد دموکرات��ی بود بیل و کلنگش را می‏بوس��یدند؟! به‬ ‫همان انگیزه‏ای که ضریح ائمه اطهار و بزرگان ما را می‏بوسند‪،‬‬ ‫همان انگیزه مردم را وادار کرد که بیل و کلنگش را ببوس��ند‪،‬‬ ‫برای روش��نفکری‏اش نبود؛ ب��رای این بود که ای��ن را نایب‬ ‫پیغمبر خودشان می‏دانستند‪ .‬این حضرت معصومه را دختر‬ ‫امام خودشان می‏دانند که استانش را می‏بوسند‪ .‬استانه هم‬ ‫یک خرده طالس��ت؛ یک خرده اهن است‪ ،‬این اهن و طال را‬ ‫چرا می‏بوسند؟ خیلی اهن و طال توی دنیا هست‪ .‬خوب لیره‬ ‫هم دستشان می‏اید‪ ،‬هیچ وقت می‏بوسند؟! این انگیزه عالقه‬ ‫مردم به مبادی است‪ .‬چرا «حجراالسود» را می‏بوسید و لمس‬ ‫می‏کنید و به او تبرک می‏جویید؟ چرا دور یک خانه س��نگی‬ ‫و گِلی‪ ،‬میلیون ها مردم هر س��ال می‏روند و طواف می‏کنند؟‬ ‫[چون] انگیزه‪ ،‬انگیزه الهی اس��ت‪ .‬هر چه مربوط به دستگاه‬ ‫خدا باشد احترام دارد‪.‬‬ ‫شما این پوستی که با او جلد «کالم اهلل‏» را درست کرده‏اند‬ ‫می‏بوسید و به چشم می‏گذارید؛ خوب پوست است‪ ،‬چرا؟ برای‬ ‫اینکه در جوف این کالم خداس��ت‪ .‬همه چیز برای خداست‪.‬‬ ‫ما احترام هم به هر کس بگذاریم برای خدا باید باشد‪ .‬ملت ما‬ ‫این بیل و کلنگی را که چند روز پیش از این می‏بوس��یدند به‬ ‫انگیزه این بود که طالقانی‪ ،‬نایب پیغمبر ماست‪ .‬خودشان هم‬ ‫فریاد می‏زدند که «ای نایب پیغمبر ما جای تو خالی»‪ .‬چرا این‬ ‫قدرت را می‏خواهید از دست بدهید؟ چرا اینقدر کم سلیقه و‬ ‫بد سلیقه هس��تید؟! چرا این جوان هایی که می‏خواهند یک‬ ‫خدمت به مملکتشان و خودشان بکنند از یک همچو قدرتی‬ ‫اس��تفاده نمی‏کنند؟ نمی‏بینند این ق��درت را! نمی‏بینند که‬ ‫یک پیرمرد هفتاد و چند ساله‏ای که هیچ قدرت بر اینکه یک‬ ‫فعالیت سیاس��ی داشته باش��د به ان معنا ندارد‪ ،‬ضعف پیری‬ ‫او را گرفته اس��ت‪ ،‬نقاهت دارد‪ ،‬وقتی از دست مردم می‏رود‪،‬‬ ‫یک همچو انقالبی در ایران و در س��ایر کش��ورها مورد تحیر‬ ‫غرب و ش��رق می‏شود؟ این قدرت را چرا می‏خواهید از دست‬ ‫بدهید؟ چرا هی می‏ش��کنید این قدرت را؟ چرا هر چیزی که‬ ‫می‏شود از دوش اس�لام برمی‏دارید‪ ،‬می‏خواهید رویش یک‬ ‫عنوان غربی بگذارید؟‬ ‫ای مل��ت‪ ،‬ای روش��نفکران‪ ،‬ای متفک��ران! از ای��ن قدرت‬ ‫اس��تفاده کنید‪ .‬این قدرت ب��ود که طاغوت را ت��ا جهنم راند؛‬ ‫ش��ماها که نمی‏توانس��تید‪ .‬چرا هر روز ای��ن مظاهر الوهیت و‬ ‫ق��درت خدایی را می‏بینید و بیدار نمی‏ش��وید؟ این مرض چه‬ ‫مرضی اس��ت که بعضی از این روشنفکران ما دارند؟! همه انها‬ ‫را نمی‏گویم؛ بعضی‏ش��ان‪ .‬بعضی‏شان این چه مرضی است که‬ ‫اینها دارند که وقتی یک ملت در سرتاسر ایران به سر و سینه‏اش‬ ‫می‏کوبد و به عنوان «نایب پیغمبر» یک کس��ی را یاد می‏کند‪،‬‬ ‫وقتی می‏خواهند بنویس��ند می‏گویند ک��ه اقای طالقانی یک‬ ‫مرد روش��نفکری بود از ای��ن جهت مردم‪ !...‬تو هم روش��نفکر‬ ‫هس��تی‪ ،‬چطور مردم برایت فاتحه نمی‏خوانند! این قدرت را از‬ ‫دست ندهید اقا! کسانی که عالقه به کشورشان دارند‪ ،‬عالقه به‬ ‫ملتشان دارند‪ ،‬می‏خواهند مقابله کنند با دشمن های خودشان‪،‬‬ ‫می‏خواهند نگذارند باز یک رژیم چپاولگر بیاید‪ ،‬اگر عقل دارند‬ ‫از این قدرت اس��تفاده کنند‪ ،‬بیایند متصل شوند به این دریای‬ ‫مواج؛ من نصیحتش��ان می‏کنم‪ .‬فردا دانشگاه ما باز می‏شود و‬ ‫باز یک دسته‏ای که خودشان را روشنفکر می‏دانند و خودشان‬ ‫را برای اس�لام‪ ،‬برای ملت چه می‏دانند و خدمتگزار می‏دانند؛‬ ‫باز می‏ریزن��د و نمی‏گذارند که انگیزه‏ه��ای ملت انطوری که‬ ‫هست شکوفا بشود‪.‬‬ ‫محسن رفیق دوست یکی از چهره هایی است‬ ‫که در جمهوری اسالمی همیشه حرف برای‬ ‫گفتن دارد‪ .‬گفت وگوی ویژه ما با او بر س��ه‬ ‫مح��ور صورت گرفت؛ اول ب��ه دلیل رفاقت‬ ‫دیرینه اش با معمر قذاف��ی دیکتاتور لیبی با‬ ‫او در مورد امام موس��ی صدر و سرنوشت این‬ ‫کش��ور پس از انق�لاب‪ ،‬دوم به دلیل وزارت‬ ‫سپاه او در جنگ به ش��یوه هایش در خرید‬ ‫تس��لیحات نظامی و س��وم مس��اله اختالس‬ ‫‪123‬میلیاردیبرادرشوناگفته هاییدراین باره‪.‬‬ ‫‪12 - 33‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫تداوم دیپلماسی عمومی‬ ‫محمود احمدی نژاد هفته گذشته عازم نیویورک شد تا برای‬ ‫هفتمین بار در اجالس س��االنه سازمان ملل شرکت کند‪ .‬او‬ ‫روزهای پ��رکاری را در امریکا گذراند‪ .‬مصاحبه های متعدد‬ ‫با رس��انه های بی نالمللی و نیز دیدارهایی با سران کشورها و‬ ‫س��ازمان های بی نالمللی همچنین سخنرانی در مجمع عمومی‬ ‫سازمان ملل از دیگر برنامه های احمدی نژاد در این سفر است‪.‬‬ ‫‪34 - 45‬‬ ‫بین الملل‬ ‫راهبردهای کالن برای بیداری اسالمی‬ ‫هفته گذش��ته در تهران اجالس��ی با عنوان بید اری اسالمی‬ ‫برگزار ش��د که طی ان رهبر معظم انقالب از سه جنبه به‬ ‫بررسی انقالب های منطقه پرداختند‪ .‬نخست‪،‬نگاهی اجمالی‬ ‫به هویت این قیام ها و انقالب ها‪ ،‬سپس خطرات و اسیب های‬ ‫بزرگی که بر سر راه ان قرار دارد و در نهایت پیشنهادهایی‬ ‫در عالج جویی و پیشگیری از اسیب ها و خطرها‪.‬‬ ‫‪62 - 69‬‬ ‫ سینمای صدرعاملی‬ ‫فرهنگ‬ ‫معض�لات اجتماع��ی جوان��ان در حوزه مس��ائل روحی و‬ ‫روانی و نیز ارتباط متقابل با دنیای پیرامون همواره دغدغه‬ ‫بسیاری افراد در اقشار و سطوح مختلف بوده است‪ .‬برخی‬ ‫از فیلمس��ازان حوزه اجتماعی نیز گاه باتوجه ویژه شان به‬ ‫اینگونه مسائل خود را به عنوان هنرمندی دغدغه مند مطرح‬ ‫کرده اند‪ .‬رسول صدرعاملی یکی از این سینماگران است که‬ ‫در چهار فیلم اخیرش به برخی معضالت اجتماعی دختران‬ ‫نوجوان و جوان پرداخته است‪.‬‬ ‫‪75 - 85‬‬ ‫افتاب‬ ‫و کذلک جعلنکم امه وسطا لتکونوا شهدا علی الناس‬ ‫و یکون الرسول علیکم شهیدا‬ ‫مثلث‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫استراتژی هاشمی و رضایی در جنگ‬ ‫مساله جنگ و هفته دفاع مقدس فراتر از یک روز در تقویم است‪ .‬جایی‬ ‫که تمام روزهای هش��ت سال دفاع مقدس صحنه ای از ایثار و وفاداری به‬ ‫خاک س��رزمین اس��ت‪ .‬این پرونده از زاویه ای دیگر به هشت سال دفاع‬ ‫مقدس نگاه کرده است‪ .‬توان نظامی ما با عراق در چه سطحی بود و چگونه‬ ‫سازمان رزم سپاه شکل گرفت‪.‬‬ ‫‪54 - 61‬‬ ‫سیاست‬ ‫ماموریت اقای دادستان‬ ‫اختالس سه هزار میلیاردی انقدر مساله مهمی بود که همه انتظار برخوردی قاطع‬ ‫از قوه قضائیه را داشته و دارند‪ .‬این روزها همه مسئوالن سه قوه به شدت درگیر این‬ ‫پرونده بزرگ هستند‪ .‬قوه قضائیه در این میان فردی را به عنوان مسئول رسیدگی به‬ ‫این پرونده انتخاب کرده است که سابقه رسیدگی به سه پرونده بزرگ اختالس‬ ‫دیگر را در کارنامه خود دارد‪.‬‬ ‫‪70 - 74‬‬ ‫ورزش‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫ی‬ ‫دبیر تحریریه و سیاست‪ :‬مصطفی صادق ‬ ‫دبیر افتاب‪ :‬مصطفی شوقی‬ ‫دبیر دین وتاریخ‪ :‬علیرضا شاکر ‬ ‫دبیر ورزش‪ :‬مهدی ربوشه ‬ ‫دبیر فرهنگ و اقتصاد‪ :‬علیرضا بهرامی‬ ‫دبیر خبرنامه‪ :‬علی حاجی ناصری‬ ‫دبیر بین الملل‪ :‬سعیده سادات فهری ‬ ‫اعضای تحریریه و همکاران‪ :‬مریم اسماعیل پور ‪ -‬سید جواد میرخلیلی ‪ -‬ابوالقاسم غالمی ‪ -‬شاهده یوسفی ‪ -‬احسان ابطحی‬ ‫یاس��ین سیف االس�لام ‪ -‬پروی��ن طالبی��ان ‪ -‬امی��د کرمانی ه��ا ‪ -‬فاطم��ه میرزای��ی ‪ -‬ش��یما غف��اری ‪ -‬زه��را راد‬ ‫عاطفه کربالئی‪ -‬محمد تاجیک ‪ -‬حس��ین غالمی ‪ -‬ش��ادی خوش��کار خی��ری‪ -‬حمیدرضا نصیری نژاد‪ -‬مس��عود نجفی‬ ‫شاهین فتحیان ‪ -‬سهیال طایی ‪ -‬محمد جواد پاینده ‪ -‬سجاد محقق‪ -‬مهسا عادلی‬ ‫دبیراجرایی‪ :‬سمانه مومنی‬ ‫فنی‪:‬نیما ملک نیازی‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫پردازش تصاویر و عکس‪ :‬هومن سلیمیان‪ -‬امیر طالیی‪ -‬مهدی ابراهیمی و نیوشا ملک نیازی‬ ‫تصحیح‪ :‬ژیال شاکری‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر اداری و مالی‪ :‬محمد پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬مصطفی میری‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلی اجورلو‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ب��ا تش��کر از‪ :‬دکت��ر احم��د اس��ماعیل تبار ‪ -‬مهن��دس واعظی ‪ -‬دکت��ر ای��ت اهلل ابراهیم��ی ‪ -‬دکتر غالم حس��ن تقی نتاج‬ ‫حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس بختیاری ‪ -‬مهندس بهرامی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬هادی انباردار ‪ -‬سید عارف علوی‬ ‫مهندس امینی ‪ -‬اقای راس��تی‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0912 - 5169927 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز ‪ -‬تلفن‪66818168 :‬‬ ‫توزیع‪ :‬نامه امروز‪ -‬تلفن‪88338553 :‬‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان افریقا‪ ،‬بعد از چهارراه اسفندیار‪ ،‬کوچه سعیدی‪ ،‬پالک ‪ ،2‬تلفن‪22038551 - 2‬‬ ‫توضیح درباره یک مطلب‬ ‫در مطلبی در شماره ‪ 94‬نشریه مثلث به اشتباه نام محمود نکونام به عنوان نماینده مجلس ذکر شده بود که بدین وسیله‬ ‫تصحیح می شود‬ ‫حسین اهللکرم در گفتوگو با مثلث‬ ‫استراتژی هاشمی و رضایی‬ ‫«جنگکمشدت» بود‬ ‫پرونده ویژه هفته دفاع مقدس‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال سوم‪ /‬شماره نود و پنجم ‪3 /‬مهرماه ‪ 92/ /1390‬صفحه‪1500/‬تومان‬ ‫گفتوگوی شفاف مثلث با محسن رفیق دوست‬ ‫از قذافی‬ ‫و امام موسیصدر‬ ‫تا اخـتالس‬ ‫قذافی به شیعه اهانت کرد‬ ‫امام موسی صدر با روزنامه به دهان او زد‬ ‫اختالس‪123‬میلیاردیدر اصلیکمیلیاردبود‬ ‫از هیچ قاچاقچی ای اسلحه نخریدیم‬ ‫رویای سرخ‬ ‫صفحاتی درباره همایش بیداری اسالمی‬ ‫‪ISSN: 2008-5281‬‬ ‫عکس ‪ :‬مهدی ابراهیمی‬ ‫تهران‬ ‫پایتخت جهان اسالم‬ ‫‪MOSALASNEWS.IR‬‬ ‫درحالی که با جدایی حبیب کاشانی از باشگاه پرسپولیس خیلی ها گمان می کردند‬ ‫حمید اس��تیلی نیز از سمت سرمربیگری این تیم کناره گیری کند‪ ،‬اما او همچنان‬ ‫اص��رار دارد اوضاع تیمش را روبه راه خواهد کرد‪ .‬او که پس از س��ال ها انتظار در‬ ‫اغاز فصل یازدهم به رویای دیرینه اش یعنی نفر اول شدن در پرسپولیس دست پیدا‬ ‫کرده‪ ،‬از قرار معلوم نمی خواهد رویایش را رها کند‪.‬‬ ‫پایان فیلم را عوض‬ ‫میکردم‪ ،‬بیشتر میفروخت‬ ‫گفتوگو با رسول صدرعاملی‬ ‫مسلمانی یا اسالمگرایی‬ ‫سرمقاله مثلث درباره اینده ترکیه‬ ‫در خاورمیانه‬ ‫ماموریت اقای دادستان‬ ‫چه کسی به پرونده اختالس‬ ‫رسیدگی میکند؟‬ ‫سرمقاله‬ ‫سعید اجورلو‬ ‫سرمقاله‬ ‫مثل ف��رود امدن ی��ک هواپیما از ش��مال افریقا به‬ ‫استانبول‪ ،‬این پرواز جاه طلبی های رجب طیب اردوغان‬ ‫است که با سرعت فراوان در زمین فرود می اید تا مرد‬ ‫قد بلند و اخموی ساختمان های بوروکراسی انکارا‪،‬‬ ‫پریشان خاطر و عصبانی س��فرش را به شمال افریقا‬ ‫پایان دهد‪.‬‬ ‫پاسخ قاطع و شفاف است و از سوی اخوان المسلمین‬ ‫مصر صادر شده؛ اقای اردوغان! در مسائل داخلی ما‬ ‫دخالت نکنید‪ .‬این همان پاس��خی است که «رجب»‬ ‫هرگ��ز فکر نمی کرد به این صراحت و تندی ان را از‬ ‫زبان بزرگترین و مهم ترین حزب مصر بشنود‪.‬‬ ‫پرواز که به زمین نشس��ت‪ ،‬احتم��اال دیگر خبری از‬ ‫سودای پدرخواندگی جناب نخست وزیر برای جهان‬ ‫اهل سنت نبود؛ سودایی که از سال ها قبل تحت عنوان‬ ‫«نوعثمانی گرایی» از زبان تئوریسین سیاست خارجی‬ ‫عدالت و توسعه بیرون امد‪.‬‬ ‫داوود اوغلو نس��خه جدیدی ب��رای حزب عدالت و‬ ‫توسعه نوشته بود؛ بازگشت به عثمانی گرایی‪ .‬اگر حزب‬ ‫‪ AKP‬از س��ال ‪ 2003‬اقتصاد ترکیه را سروسامان داد‬ ‫و با تکیه بر لیبرالیسم به مصاف اقتصاد دولتی رفت‪،‬‬ ‫در سیاست خارجی اما سودای بزرگی در سر داشت؛‬ ‫از سویی ورود به اتحادیه اروپا را در دستور کار قرار‬ ‫داد و از س��وی دیگر بازسازی امپراتوری عثمانی‪ ،‬نه‬ ‫در جغرافیا ک��ه این بار در دیپلماس��ی‪ .‬این بار انها‬ ‫می خواستند زمان را به عقب ببرند و تاریخ را دوباره‬ ‫بسازند‪.‬‬ ‫اگر اردوغان و گل رو به جانب سران اروپا می کردند‬ ‫و پیشرفت های اقتصادی و محدودیت دخالت ارتش‬ ‫در سیاس��ت را ضامنی ب��رای ورود به اتحادیه اروپا‬ ‫می دانستند و با سران ‪ G20‬عکس یادگاری می گرفتند‪،‬‬ ‫اما در سوی دیگر بساط مناظره با شیمون پرز را برهم‬ ‫زدند و از تشکیل دولت مستقل فلسطینی سخن گفتند‬ ‫و کشتی به غزه فرستادند‪ .‬ترکیه بازی جدیدی را در‬ ‫منطقه اغاز کرد‪ .‬از سویی دل در گروی پیمان نظامی‬ ‫اتالنتیک ش��مالی داد و از س��وی دیگر فریاد مبارزه‬ ‫با اس��رائیل س��ر داد‪ .‬این اجتماع نقیضین بود که در‬ ‫دیپلماسی استانبول بیش از هر چیز جلوه می کرد‪.‬‬ ‫نقطه ثقل تئوری «صفر کردن مش��کالت در سیاست‬ ‫خارجی»تنش زدایی و بی طرفی و درنهایت میانجی گری‬ ‫بود؛ نوعی سیاس��ت خارجی فرصت طلبانه که البته‬ ‫سال ها توانست تعادل را در داخل و خارج برای عدالت‬ ‫و توسعه حفظ کند‪.‬‬ ‫تحوالت خاورمیانه اما همانگون��ه که به انقالب در‬ ‫تونس و مصر و س��رنگونی قذافی در لیبی انجامید‪،‬‬ ‫روی دیگری از مردان محافظه کار انکارا نشان داد‪ .‬اگر‬ ‫تا قبل از انقالب های منطقه‪ ،‬اردوغان می توانست از‬ ‫سویی میانه غرب و ایران را در ماجرای انرژی هسته ای‬ ‫بگیرد و دست در دست مقامات تهران دهد‪ ،‬اما اکنون‬ ‫انگار زمانه عوض ش��ده بود که او خود را در قامتی‬ ‫دیگر می دید‪.‬‬ ‫همراه با ناتو از حمله به لیبی حمایت می کرد‪ ،‬سال ها‬ ‫دوستی خانوادگی با بشار اسد را فراموش و همراه با‬ ‫غرب او را در تنگنا قرار می داد‪ ،‬برای دولت اینده مصر‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫‪10‬‬ ‫مساله این است؛ مسلمانی یا اسالم گرایی؟‬ ‫اثبات این فرضیه که ترکیه نمی تواند مدعی رهبری جهان اسالم باشد‬ ‫قانون اساسی توصیه می کرد تا برای نوعثمانی گرایی‬ ‫لباس جدیدی دوخته باشد‪.‬‬ ‫تحوالت منطق��ه اما خود بزرگترین مانع برای اصول‬ ‫سیاست خارجی ‪ AKP‬ش��د‪ .‬همسو شدن با غرب‬ ‫ی بی طرفی در‬ ‫در این تح��والت‪ ،‬تناقضی برای تئور ‬ ‫سیاس��ت خارجی ترکیه بود‪ .‬پشت کردن به سیاست‬ ‫بی طرفی س��رانجامی جز از بین رفتن پتانسیل انکارا‬ ‫برای میانجی گری ندارد‪ .‬انگار نسخه داووداوغلو برای‬ ‫تحوالت منطقه کارایی نداشته است‪ ،‬چرا که بی طرفی‬ ‫و میانجی گری با روح عثمانی گرایی متفاوت است‪ .‬اگر‬ ‫بی طرفی اصل دیپلماتیک و برای وزن دادن به سیاست‬ ‫خارجی باشد اما عثمانی گرایی نظریه ای ایدئولوژیک‬ ‫و در راستای هژمونی منطقه ای است‪.‬‬ ‫تح��والت منطقه‪ ،‬زمین��ه تضاد می��ان دو گرایش در‬ ‫سیاس��ت های حزب عدالت و توسعه را فراهم اورد؛‬ ‫تضاد میان سیاس��ت خارجی عملگرایانه و سیاست‬ ‫خارجی ایدئولوژی��ک‪ .‬تاکنون ترکیه توانس��ته بود‬ ‫دست ایدئولوژیک سیاست خارجی خود را زیرلباس‬ ‫دیپلماس��ی عملگرایانه اش پنهان کند‪ ،‬اما تحوالت‬ ‫خاورمیانه زمانی برای بیرون امدن دست پنهان بود‪.‬‬ ‫پاسخ اخوان المسلمین مصر به اردوغان نمادی واضح‬ ‫از همین فرضیه است‪ .‬اگر تا قبل از این اردوغان خود‬ ‫را مسلمانی مصلح و خیرخواه برای سایر کشورهای‬ ‫اسالمی می دانس��ت و خود را صدای بلند مسلمانان‬ ‫در غرب معرف��ی می کرد‪ ،‬اما امروز به طور واضحی‬ ‫جاه طلبی های سیاسی حزبش را به نمایش می گذارد‬ ‫و این همان ازمون س��خت سیاست خارجی حزب‬ ‫عدالت و توسعه است‪.‬‬ ‫اکنون سیاست بی طرفی و میانجی گری جای خود را‬ ‫به حس برتری جویی انکارا داده و میل انها را به سلطه‬ ‫منطقه ای نشان می دهد‪.‬‬ ‫اینگونه اس��ت که بی طرف��ی و عثمانی گرایی در دو‬ ‫جهت مخالف قرار می گیرند‪.‬‬ ‫داستان اما به همین جا ختم نمی شود؛ اردوغان برای‬ ‫بازتولی��د عثمانی گرایی و در نهایت پیش بردن نوعی‬ ‫دیپلماس��ی ایدئولوژیک برای رهبری جهان اس�لام‬ ‫با موانعی بیش از انچه گفتیم روبه روس��ت؛ موانعی‬ ‫که در نهایت اقبال تهران را برای س��یادت منطقه ای‬ ‫و فرامنطقه ای ذیل گفتمان اس�لام انقالبی بیش��تر از‬ ‫بوروکرات های محافظه کار و مسلمان انکارا می کند‪.‬‬ ‫در پاس��خ به این س��وال که «اردوغان اسالم گراست‬ ‫یا مسلمان؟» کار سختی نداریم‪ .‬پاسخ تقریبا واضح‬ ‫اس��ت‪ .‬اردوغ��ان و حزب متبوعش سیاس��تمداران‬ ‫مسلمانی هستند که بیشتر از هرکس راه «فتح اهلل گولن»‬ ‫را به عنوان مهم ترین روش��نفکر دینی ترکیه در پیش‬ ‫گرفته اند‪ .‬کسانی که می خواهند بین اسالم و مدرنیسم‬ ‫اشتی برقرار کنند و برای زندگی مسلمانان در جهان‬ ‫مدرن نقشه هایی جدید طراحی کنند‪ .‬شاید شبیه انچه‬ ‫در گفتمان مهندس مه��دی بازرگان در علمی کردن‬ ‫دین مشاهده می شد و شاید از همین جا باشد رفاقت‬ ‫دیرینه ابراهیم یزدی – وزیرخارجه دولت بازرگان ‪ -‬با‬ ‫اردوغان و عبداهلل گل‪.‬‬ ‫اسالم مورد نظر ‪ AKP‬اس�لامی تعدیل شده است‪،‬‬ ‫بدین معنا که مبارزه جای خود را به گفت وگو و تعامل‬ ‫داده‪ ،‬انقالب در مفهوم اصالح استحاله شده‪ ،‬مقاومت‬ ‫به رنگ مذاکره درامده‪ ،‬احکام اس�لام رنگ عرف و‬ ‫زمان به خود گرفته و س��کوالر شده و فهم بشری و‬ ‫عقل ابزاری جایی بزرگ برای خود در کنار فهم دینی‬ ‫یافته اند‪ .‬در اسالم اردوغان نشستن و رو در رو شدن با‬ ‫رئیس اسرائیل و حتی مذاکره با او بخشی از دیپلماسی ‬ ‫اس��ت‪ ،‬چرا که در نگاه بنیانگ��ذاران حزب عدالت و‬ ‫توسعه واقعگرایی جای ارمان خواهی را می گیرد‪.‬‬ ‫اسالم اردوغان و عبداهلل گل‪ ،‬تقریبا یک اسالم لیبرال و‬ ‫محافظه کار است‪ .‬مانند انچه سال ها روشنفکران دینی‬ ‫ایران گفته اند؛ اصالت دادن به زندگی مومنانه و نشاندن‬ ‫عرف به جای دستورات فقهی‪.‬‬ ‫با این حساب همانگونه که نمی شود به مهدی بازرگان‬ ‫لقب اسالم گرا داد و باید او را یک روشنفکر مسلمان‬ ‫قلمداد کرد‪ ،‬نمی توان اردوغان را هم یک اس�لام گرا‬ ‫دانست‪.‬‬ ‫او یک سیاستمدار مسلمان است که همسرش روسری‬ ‫بر سر دارد و خود اهل مشروب خوردن و فعل حرام‬ ‫نیس��ت‪ .‬اما بر سر میزی که مشروب باشد می نشیند‪.‬‬ ‫اینگونه است که اسالم حزب عدالت و توسعه چندان‬ ‫برای غرب نگران کننده نیس��ت‪ .‬اصوال اسالم عدالت‬ ‫و توسعه برای زندگی مسالمت امیز با غرب و امریکا‬ ‫طراحی ش��ده و این البته بی��ش از هر چیز برگرفته از‬ ‫وضعیت جغرافیایی ترکیه است که از سویی اکثریت‬ ‫جمعیت ان مسلمان هستند و از سوی دیگر هم جواری‬ ‫با غرب انان را مجبور به پذیرفتن واقعیت های سیاست‬ ‫خارجی ترکیه کرده‪.‬‬ ‫مدل اردوغان ش��اید برای مس��لمانان ترکیه یا طبقه‬ ‫متوسط این کشور راضی کننده باشد اما بی تردید یک‬ ‫اسالم انقالبی و مبارز را تداعی نمی کند و به مرزبندی‬ ‫گفتمانی با غرب منجر نمی شود‪.‬‬ ‫روایت یک نویس��نده امریکایی از نظر رهبر جامعه‬ ‫اسالمی پاکستان درباره ‪ AKP‬به اندازه کافی واضح‬ ‫اس��ت؛ زمانی که نظرش را درباره عدالت و توسعه‬ ‫اینگونه بیان می کند‪« :‬با توافقاتی که حزب عدالت و‬ ‫توسعه می کند موافق نیستم‪ .‬مسلما اشتباهات حزب‬ ‫عدالت و توسعه ریشه در پذیرش اسالم توسط انها‬ ‫در ق��رن یازدهم دارد و نتیجه درک متفاوت از ایمان‬ ‫اس��ت‪ .‬حزب عدالت و توس��عه یک حزب اسالمی‬ ‫واقعینیست‪».‬‬ ‫این البته شبیه اس��تدالل های حزب اخوان المسلمین‬ ‫درباره ‪ AKP‬هم هست‪.‬‬ ‫اردوغ��ان اما نمونه بی نظی��ر در تاریخ معاصر ترکیه‬ ‫نیست‪ .‬پس از انکه در دهه ‪ ،1980‬ژنرال ها دو گرایش‬ ‫رادیکال راست و چپ را سرکوب کردند‪ ،‬راه نجات‬ ‫ترکیه را در رشد اقتصادی یافتند‪ .‬بخش دولتی توان‬ ‫خود را برای افزایش تولید و ایجاد شغل از دست داده‬ ‫بود و این دقیقا مصادف بود با زمانی که مهاجران بیکار‬ ‫به سمت شهرها هجوم اوردند‪.‬‬ ‫شورای نظامیان ترکیه اما راه را در کاهش کنترل دولتی‬ ‫و قدرت گرفتن سرمایه داری می دید‪ .‬این گونه بود که‬ ‫«تورگوت اوزال» به میدان سیاس��ت ترکیه امد‪ .‬او به‬ ‫نجم الدین اربکان‬ ‫حضور دارد و اس�لام گرایی هرگز به گفتمان مسلط‬ ‫حاکمیت ترکیه تبدیل نش��ده‪ ،‬اما ته��ران در عرصه‬ ‫حاکمیتی و دولتی در سه دهه پس از انقالب اسالمی‬ ‫همواره محور مقاومت بوده و در جهان اسالم گفتمان‬ ‫منس��جمی ارائه کرده‪ .‬دیپلماسی انکارا در دو سطح‬ ‫ایدئولوژی و واقعگرایی دچار شکاف فراوانی شده‪،‬‬ ‫در حالی که زاویه کمی میان دیپلماسی ایدئولوژیک ‪/‬‬ ‫واقع گرایانه در تهران وجود دارد‪ .‬درعین حال گفتمان‬ ‫ش��یعه‪ ،‬به واسطه مفاهیمی چون ش��هادت‪ ،‬هجرت‬ ‫و مبارزه پتانس��یل فراوانی برای مقاومت و مبارزه با‬ ‫قدرت های غربی دارد‪.‬‬ ‫سیاستمداران حزب عدالت و توسعه راه سختی پیش‬ ‫رو دارند‪ .‬از سویی در تناقضی بزرگ میان واقعیت های‬ ‫سیاس��ت خارجی منطقه و تئوری های ارمانگرایانه‬ ‫داوود اوغلو گرفتار امده اند‪ .‬از دیگر س��و پتانس��یل‬ ‫الزم ایدئولوژی��ک و حاکمیتی ب��رای جاه طلبی های‬ ‫منطقه ای خود را ندارند و البته الگوی حکومتی انها‬ ‫با واقعیت های کش��ورهای مس��لمان فاصله دارد و‬ ‫نمی تواند پوششی برای خواسته های مسلمان باشد‪.‬‬ ‫انگار دوره عثمانی گرایی تمام شده باشد که مصر که‬ ‫زمانی در قلم��رو امپراتوری عثمانی قرار می گرفت‪،‬‬ ‫اکنون دس��ت رد به س��ینه اردوغان می زند و اینکه‬ ‫عثمانی گرایی برای حزب عدالت و توس��عه بیش��تر‬ ‫نوعی اس��تراتژی دیپلماتیک اس��ت ن��ه ایدئولوژی‬ ‫اسالم گرایانه‪.‬‬ ‫در کش��اکش سفر اردوغان به مصر و بازگشت او به‬ ‫انکارا‪ ،‬در فاصله ای نزدیک در تهران همایش بیداری‬ ‫اسالمی شکل گرفت‪ .‬درست زمانی که اردوغان ناامید‬ ‫از سلطه منطقه ای در فرودگاه ترکیه فرود می امد‪ ،‬این‬ ‫تهران بود که همایش بیداری اس�لامی برگزار کرد و‬ ‫گفتمان سه دهه ای اش در حوزه جهان اسالم را تشریح‬ ‫می کرد‪.‬‬ ‫میان ایران و ترکیه برای رهبری جهان اسالم برعکس‬ ‫انچه برخی در تهران و انکارا و واشنگتن می اندیشند‬ ‫جدالی در نگرفته؛ چرا که ترکیه به دالیلی که گفته شد‪،‬‬ ‫توانایی چنی��ن جدالی را ن��دارد‪ .‬درحالی که ایران‪،‬‬ ‫ه��م در بعد ایدئولوژیک‪ ،‬ه��م در عرصه دیپلماتیک‬ ‫و هم در س��طح انسجام حاکمیتی توان فراوانی برای‬ ‫رهبری جهان اسالم دارد‪ .‬در عین حال رابطه ترکیه و‬ ‫غرب رابطه ای برمبنای تعریف امریکا از امنیت منطقه ‬ ‫اس��ت‪ .‬پس طبیعی است که پایگاه نظامی امریکا در‬ ‫ترکیه قرار می گیرد و سپرموشکی ناتو هم‪ .‬این دقیقا‬ ‫برعکس حاکمیت جمهوری اسالمی است که کامال‬ ‫در جه��ت مخالف غرب و امریکا در منطقه حرکت‬ ‫می کند‪ .‬امریکا مخالف اس�لام گرایی است‪ ،‬مخالف‬ ‫گفتمان انقالب اسالمی‪ .‬ادعای رهبری جهان اسالم با‬ ‫دوستی و تعامل و همگرایی با امریکا در تناقض است؛‬ ‫تناقضی که امروز ترکیه درگیر ان است‪.‬‬ ‫سرمقاله‬ ‫باتوجه به ش��رایط ترکیه‪ ،‬اردوغان سقف تمایل یک‬ ‫نخست وزیر به اسالم است‪ .‬سقف تحمل غرب‪ ،‬سقف‬ ‫تس��امح ارتش نسبت به دولت و شاید نقطه اشتراک‬ ‫م��ردم‪ ،‬ارتش و امریکا‪ .‬با ای��ن احوال انچه اردوغان‬ ‫از نوعثمانی گرایی و هژمونی ترکیه در جهان اس�لام‬ ‫می گوید‪ ،‬از درون خالی اس��ت‪ .‬اسالم مورد عنایت‬ ‫حزب عدالت و توسعه اسالم حداقلی و مورد توافق‬ ‫عناصر قدرت داخلی و خارجی است‪ .‬با این حساب‬ ‫طبیعی است که اخوان المسلمین مصر‪ ،‬جانب طرح‬ ‫اردوغان را نگیرند و با لحنی سرد و خشن او را بدرقه‬ ‫کنند‪ .‬اخرین نظرسنجی معتبر در مصر حکایت می کند‬ ‫که ‪ 60‬درصد مردم خواهان اجرای ش��ریعت اسالمی‬ ‫هس��تند‪ .‬پس راهی برای جناب رجب باقی نمی ماند‬ ‫جز بازگشت به انکارا‪.‬‬ ‫انچه می ماند این اس��ت که فاصله معن��اداری میان‬ ‫خواس��ته های مردم خاورمیانه و قانون اساسی ترکیه‬ ‫وجود دارد‪ .‬حاکمیت ترکیه – ارتش – پاسدار الئیسم‬ ‫است درحالی که اخوان المسلمین به عنوان قوی ترین‬ ‫حزب مصر خواستار اجرای شریعت اسالمی است‪.‬‬ ‫رویای بازگش��ت به عص��ر امپرات��وری عثمانی اما‬ ‫در می��ان اعراب خلیج فارس ه��م هواخواهی ندارد‪.‬‬ ‫اگ��ر روزگاری ت��رکان مس��لمان‪ ،‬پ��س از س��ال ها‬ ‫هرج و مرج در س��رزمین های اس�لامی‪ ،‬توانستند به‬ ‫عصر خلفا بازگردند و خالفت اسالمی برپا کنند‪ ،‬اما‬ ‫امروز با مدل دموکراتیک می خواهند مملکت عثمانی‬ ‫را سامان دهند و ایدئولوژی عثمانی گرایی را نوکنند‪.‬‬ ‫غافل از اینکه مدل خالفت اسالمی در میان کشورهای‬ ‫عرب زبان خلیج فارس تبدیل به س��لطنت شده و در‬ ‫مقابل پادشاهان محافظه کار عرب گرایش های افراطی‬ ‫از جن��س القاع��ده‪ ،‬پرچم اس�لام گرایی را در لباس‬ ‫بنیادگراییبلندکرده اند‪.‬‬ ‫در می��ان دو گرایش پادش��اهان محافظ��ه کار عرب‬ ‫و بنیادگرای��ان طالب��ان و القاعده‪ ،‬اس�لام اجتماعی‬ ‫اخوان المسلمین دیگر نماینده سیاسی اهل سنت است‬ ‫که در نهایت هیچ یک سرسازگاری با عثمانی گرایی‬ ‫و اس�لام حداقلی اردوغ��ان و عب��داهلل گل ندارند‪.‬‬ ‫اسالم اردوغان مختص منطقه اناتولی است نه حوزه‬ ‫خلیج فارس و شمال افریقا‪ ،‬نه لیبی و مصر و بحرین‪.‬‬ ‫در کشورهای مسلمان خاورمیانه دولت های اسالم گرا‬ ‫ق��درت خود را از جامعه اس�لام گرا می گیرند و این‬ ‫دقیقا برعکس جامعه ترکیه است‪ .‬از همین روست که‬ ‫ممکن است در سال هایی نه چندان دور‪ ،‬اسالم گرایانی‬ ‫صادق تر از حزب عدالت وتوسعه وارد فضای سیاسی‬ ‫ترکیه ش��وند تا در مقابل اسالم حداقلی اردوغان‪ ،‬از‬ ‫اسالم سیاسی اربکان سخن بگویند‪.‬‬ ‫نوعثمانی گرایی در مقابل قدرت های منطقه ای مانند‬ ‫ایران هم دچار چالش اس��ت‪ .‬اگ��ر حزب عدالت و‬ ‫توس��عه در حد یک فراکس��یون پارلمانی در قدرت‬ ‫تورگوت اوزال‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫عنوان یک تکنوکرات س��ال ها در بانک جهانی مدیر‬ ‫بود در عین حال با گروه های اسالمی ارتباط داشت‪،‬‬ ‫اما نه انقدر که نظامیان به او بدبین باشند‪.‬‬ ‫با این حال بانکداری اسالمی را قانونی کرد و اولین‬ ‫نخس��ت وزیری بود که به سفر حج می رفت‪ .‬در کل‬ ‫تمایالت اسالمی او مالیم بود‪ .‬شبیه انچه از اردوغان‬ ‫دیده می شود؛ یک نخست وزیر مسلمان نه اسالم گرا‪.‬‬ ‫اتفاقی ک��ه در ده��ه ‪ 1980‬می افتاد ق��درت گرفتن‬ ‫شهرهای کوچک در منطقه اناتولی ترکیه بود‪.‬‬ ‫کارافرینان جدید و صاحبان وسایل تولید کوچک‪،‬‬ ‫عمدت��ا محافظه کار و البته مذهبی بودن��د‪ .‬اما این را‬ ‫به خوبی می دانستند که رشد اقتصادی انها وابسته به‬ ‫حضور انها در اقتصاد جهانی از راه افزایش معامالت‬ ‫است‪ .‬پدید امدن نخبگان و طبقه متوسط جدید‪ ،‬شانس‬ ‫بزرگ حزب عدالت و توسعه بود‪ .‬انگار انچه تورگوت‬ ‫اوزال کاشته بود‪ ،‬اردوغان درو می کرد‪ .‬محافظه کاران‬ ‫مس��لمان این بار نه فقط با شعار اسال م که با ایده های‬ ‫اقتصاد بازار این طبقه را به سوی خود فر ا می خواندند‪.‬‬ ‫در عین حال می توانستند نماینده حداقلی خواسته های‬ ‫اسالم گرایان طرفدار اربکان هم باشند‪.‬‬ ‫پس انچ��ه اردوغان و حزبش را باال می اورد نه فقط‬ ‫ویژگی ه��ای مذهبی که نیازه��ای اقتصادی طبقات‬ ‫جدید در ترکیه بود‪ .‬دقیقا مش��ابه شرایطی که اوزال‬ ‫را به قدرت رس��اند‪ .‬در س��ال ‪ ،2001‬بلنت اجویت‬ ‫دولت را به بن بس��ت کش��انده بود‪ .‬تولید ناخالص‬ ‫ملی ‪ 10‬درصد کاهش پیدا کرد و س��ه میلیون ترک‪،‬‬ ‫بیکار ش��ده بودند‪ .‬نرخ بهره افزایش یافت و انقباض‬ ‫شدید گریبانگیر اقتصاد ترکیه شد‪ .‬اردوغان اما در حل‬ ‫بحران های اقتصاد ترکیه موفق بود و همین موفقیت‬ ‫جاه طلبی های بین المللی اقای نخست وزیر را افزایش‬ ‫داد‪ .‬در این میان اما اردوغان باید روی بند باریکی راه‬ ‫می رفت‪ .‬از سویی می بایست اطمینان غرب را از بابت‬ ‫اسالم گرا نبودن جلب می کرد و از سوی دیگر گفتمان‬ ‫نوعثمانی گرایی را گسترش می داد‪ .‬گفتمانی که هرگز‬ ‫غرب را عصبانی نکرد تا جایی که دیالوگ امریکا پس‬ ‫از سالیان دراز به جای ارتش به عنوان ضامن الئیتیسیته‬ ‫با دولت مرکزی برقرار ش��د‪ .‬ای��ن بار امریکا جانب‬ ‫دولت مس��لمان را به جای ارتش الئیک می گرفت و‬ ‫این البته خود پاشنه اشیل نوعثمانی گرایی برای حزب‬ ‫‪ AKP‬بود‪.‬‬ ‫جدی ترین اسالم گرای ترکیه اما نجم الدین اربکان بود‪.‬‬ ‫سیاستمداری اسالم گرا که ابتدا در سال ‪ ،1983‬حزب‬ ‫رفاه را با ایدئولوژی اقتصاد عوام گرا و دولت مقید به‬ ‫ارزش های اسالمی تاسیس کرد‪ .‬حزب در انتخابات‬ ‫شهرداری ها در سال ‪ 1994‬و سپس در پارلمان دست‬ ‫باال را داشت‪ .‬او در اسالم گرایی صادق و شفاف بود‪.‬‬ ‫وعده عقب راندن کمالیس��ت ها را داد و از حاکمیت‬ ‫شریعت اسالم س��خن گفت‪ .‬ارتش اما نخست وزیر‬ ‫اس�لام گرا را در س��ال ‪ 1997‬برکنار ک��رد تا حزب‬ ‫رفاه تبدیل به حزب فضیلت ش��ود و بعد هم حزب‬ ‫سعادت‪ .‬داستان اسالم گرایی در ترکیه اما با روی کار‬ ‫امدن حزب عدالت و توسعه صورت جدیدی به خود‬ ‫گرفت‪ .‬مس��لمانان جدید نه برای اجرای شریعت که‬ ‫برای درمان اقتصاد به میدان امدند‪ .‬از دل اسالم گرایی‬ ‫ناب‪ ،‬روش��نفکری دینی و اسالمی مصالحه گر بیرون‬ ‫می امد که رهبری ان به جوانان مس��لمان می رسید؛‬ ‫عبداهلل گل و رجب طیب اردوغان‪.‬‬ ‫جغرافی��ای ترکیه‪ ،‬ش��رایط اقتص��ادی‪ ،‬نقش ارتش‪،‬‬ ‫س��ودای ورود به اتحادیه اروپ��ا و چند عامل دیگر‬ ‫اسالم گرایی را در ترکیه ممتنع کرد و در بهترین حالت‬ ‫اسالم فردی و اجتماعی را جایگزین اسالم سیاسی‪.‬‬ ‫‪11‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫در خبرنامه این هفته عالوه بر گزارش مراس��م دانش اموختگی دانش��جویان دانش��گاه عل��وم انتظامی با حضور‬ ‫رهبر معظم انقالب اسالمی‪ ،‬گزارشی از سفر رئیس جمهور به سازمان ملل‪ ،‬نگاهی به جشن خانه سینما‪ ،‬تعیین مدیرعامل‬ ‫و هیات مدیره دو تیم استقالل و پرسپولیس و یادداشت هایی در حوزه های مختلف درج شده است‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫ترور صلح‬ ‫ناگفته هایی از ماجرای چند مالقات‬ ‫پرسپولیس‪ .....‬زلزله‬ ‫تداوم دیپلماسی عمومی‬ ‫چرا کوشا‪ ،‬مهسا را کشت و سر دار رفت؟‬ ‫‪12‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫رهبر معظم انقالب تاکید کردند‪:‬‬ ‫اقتدار و رافت نیروی انتظامی باید توامان احساس شود‬ ‫مراسم دانش اموختگی دانشجویان دانشگاه علوم‬ ‫انتظامی هفتهگذشتهباحضوررهبر معظمانقالباسالمی‬ ‫برگزار شد‪ .‬حضرت ایت اهلل خامنه ای در ابتدای ورود به‬ ‫ی در محل یادمان شهدا حضور یافتند‬ ‫دانشگاه علوم انتظام ‬ ‫و با قرائت فاتحه‪ ،‬علو درجات شهدای نیروی انتظامی ‬ ‫را مسالت کردند‪ .‬فرمانده کل قوا س��پس از یگان های‬ ‫انتظامی‪ ،‬راهنمایی و رانندگی و مرزبانی حاضر در میدان‬ ‫س��ان دیدند‪ .‬رهبرمعظم انقالب اسالمی در این مراسم‬ ‫کارکنان و فرماندهان نیروهای انتظامی را حافظان امنیت‪،‬‬ ‫اسایش و ارامش مردم خواندند و تاکید کردند‪« :‬نیروی‬ ‫ی همواره باید هم مظهر اقتدار و نظم و هم مظهر‬ ‫انتظام ‬ ‫مهربانی‪ ،‬رافت و رحمت در جامعه باشد‪» .‬‬ ‫ایشان امنیت اعم از امنیت اجتماعی و امنیت اخالقی‬ ‫و روانی را از ارکان پیشرفت و سربلندی کشور خواندند‬ ‫و خاطرنشان کردند‪« :‬یکی از روش های استکبار برای‬ ‫مقابله با ملت های مس��تقل‪ ،‬ایجاد ناامن��ی اجتماعی و‬ ‫همچنین ناامنی اخالقی و روحی در جامعه است‪».‬‬ ‫رهبر معظم انقالب اس�لامی با اش��اره به طراحی‬ ‫پشت صحنه سیاستگذاران اس��تکبار برای ترویج مواد‬ ‫مخدر و ایج��اد بی بندوباری اخالقی و سس��ت کردن‬ ‫پایه های اخالقی‪ ،‬تاکید کردند‪« :‬نیروی انتظامی وظیفه‬ ‫بسیار بزرگی برعهده دارد که انجام صحیح و دقیق ان‪،‬‬ ‫نیازمند برطرف کردن اسیب های احتمالی است‪».‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای با تاکید بر لزوم احساس‬ ‫توامان اقتدار و رافت نیروی انتظامی در جامعه افزودند‪:‬‬ ‫«این موضوع باید در اموزش ه��ا و دوره های مختلف‬ ‫مورد توجه جدی قرار گیرد و به یک فرهنگ سازمانی‬ ‫قطعی در نیروی انتظامی تبدیل شود‪».‬ایش��ان با اشاره‬ ‫به پیش��رفت های چش��مگیر نیروی انتظامی‪ ،‬زمینه را‬ ‫برای پیشرفت های جدید مهیا دانس��تند و خاطرنشان‬ ‫کردند‪« :‬دس��تیابی به عرصه های جدید‪ ،‬فقط با دانش‪،‬‬ ‫تجربه‪ ،‬تحقی��ق‪ ،‬تامل و به کار گرفتن همه اس��تعدادها‬ ‫امکان پذیر اس��ت‪».‬رهبر معظم انقالب اسالمی تاکید‬ ‫کردند‪« :‬س��ربلندی ایران عزیز در گرو عزم مستحکم‬ ‫جوانان و نخبگان کشور است که به لطف خداوند روز‬ ‫به روز مشهودتر از گذشته است‪».‬‬ ‫پیش از سخنان رهبرمعظم انقالب اسالمی‪ ،‬سردار‬ ‫ی در‬ ‫س��رتیپ احمدی مقدم‪ ،‬فرمان��ده نی��روی انتظام ‬ ‫سخنانی‪ ،‬ایجاد نظم‪ ،‬امنیت و ارامش در جامعه از طریق‬ ‫ی و تربیت‬ ‫ایجاد اقتدار درونی و بیرونی در نیروی انتظام ‬ ‫نیروهایی متدین‪ ،‬بصیر‪ ،‬حرفه ای‪ ،‬ش��جاع و کارامد و‬ ‫روزامد را از اهداف اصلی برش��مرد و گفت‪« :‬تشکیل‬ ‫پلیس تخصصی مواد مخدر و کاهش ورود مواد مخدر‬ ‫به کشور‪ ،‬تشکیل یگان مرزبانی و کاهش قاچاق کاال و‬ ‫س��وخت و محصوالت مخرب فرهنگی‪ ،‬مبارزه قاطع‬ ‫با ناامنی و شرارت‪ ،‬افزایش س��رعت در کشف جرم و‬ ‫علمی فنی کردن کشف جرم‪ ،‬ارتقای امنیت اخالقی در‬ ‫جامعه‪ ،‬افزایش‪ 20‬درصدی ارائه خدمات الکترونیکی به‬ ‫شهروندان و کاهش تصادفات و خسارات ناشی از ان با‬ ‫وجود افزایش دو برابری تولید خودرو از جمله اقدامات‬ ‫و دستاوردهای نیروی انتظامی در سال های اخیر است‪».‬‬ ‫سردار سرتیپ دوم عصار‪ ،‬فرمانده دانشگاه علوم‬ ‫انتظامی نیز در گزارشی با اش��اره به تدوین راهبردهای‬ ‫اساسی این دانشگاه گفت‪ «:‬ایجاد کرسی های تخصصی‪،‬‬ ‫کاربردی و حرفه ای کردن اموزش ها و نهادینه س��ازی‬ ‫دانش مح��وری از رویکردهای اصلی دانش��گاه علوم‬ ‫انتظامی در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد است‪».‬‬ ‫در این مراس��م همچنین‪ ،‬تعدادی از دانشجویان‪،‬‬ ‫فارغ التحصیالن‪ ،‬اساتید و کارکنان نمونه دانشگاه علوم‬ ‫ی و همچنین خانواده های شهدای نیروی انتظامی‪،‬‬ ‫انتظام ‬ ‫هدایا‪ ،‬درجه و سردوش��ی خود را از دست مقام معظم‬ ‫رهبری دریافت کردند‪ .‬اجرای حرکات نمایشی و راپل‬ ‫بخش دیگری از مراس��م دانش اموختگ��ی و تحلیف‬ ‫دانشگاه علوم انتظامی بود‪.‬‬ ‫در پایان این مراس��م یگان های حاضر در میدان از‬ ‫مقابل فرمانده کل قوا رژه رفتند‪g.‬‬ ‫‪13‬‬ ‫تیتریک‬ ‫موضع جدید الریجانی درباره ائتالف اصولگرایان‬ ‫ ‪ 8+٧‬وحی منزل نیست‬ ‫خبرنامه‬ ‫پسازانتقادهایفراوانیکهنسبتبهحضورنمایندهعلیالریجانی‬ ‫در کمیته ‪ 8+7‬از سوی جبهه پایداری مطرح شد علی الریجانی اعالم‬ ‫کرده اس��ت که کاظم جاللی نماینده او د راین کمیته نیس��ت ‪ .‬رئیس‬ ‫مجلس که هفته گذشته در یک کنفرانس خبری به سواالت خبرنگاران‬ ‫پاسخ می داد با اشاره به برخی انتقادها برای معرفی نماینده به گروه ‪8+7‬‬ ‫اصولگرایانگفت‪«:‬درمجلسطیف هایمختلفیازاصولگرایانحضور‬ ‫دارند که عده ای از انها به گروه ‪ 8+7‬نماینده معرفی کردند و بعضی از‬ ‫طیف های کوچک تر در این گروه نماینده نداشتند‪ .‬از این رو عده ای از‬ ‫بندهخواستندتاازجانبگروه هایکوچکاصولگرایمجلسنماینده ای‬ ‫به گروه ‪ 8+7‬معرفی شود‪ .‬بنده نیز اقای جاللی را به این گروه معرفی‬ ‫کردم‪ .‬پس ایش��ان نماینده بنده در این گروه نیست‪ ».‬رئیس فراکسیون‬ ‫اصولگرایان مجلس تاکید کرد‪ 8+7 « :‬وحی منزل نیس��ت‪ ،‬اما قاعده‬ ‫کار درست این است که همفکران با یکدیگر همگرایی داشته باشند‪».‬‬ ‫خبرنگار دیگری در مورد شروط جبهه پایداری برای پیوستن به گروه‬ ‫‪ 8+7‬پرسید که الریجانی در پاسخ گفت‪« :‬ظاهرا جبهه پایداری شرط و‬ ‫شروطی گذاشته ولی بنده سخنگوی انها نیستم که بخواهم به این سوال‬ ‫پاسخ بگویم‪ .‬باید از خودشان سوال کنید‪ ».‬وی در عین حال در توصیه ای‬ ‫بهاعضایجبههپایداریگفت‪«:‬بهانهاتوصیهمی کنمکهباخویشتنداری‬ ‫به وحدت اصولگرایان کمک کنند‪ ،‬چرا که همیشه همه مسائل به تمایل‬ ‫افرادنیست‪،‬ولیبااینوجوداینبحثخودشاناستومنمسئولیتیدر‬ ‫‪ 8+7‬ندارم‪ ».‬الریجانی همچنیندرپاسخ به اینپرسشکهایاموافقیدکه‬ ‫اعضایجبههپایداریمتشکلازمدافعاندولتهستند‪،‬گفت‪«:‬خودشان‬ ‫در این رابطه باید اظهارنظر کنند‪ ،‬ولی قاعدتا در این جبهه موضوع دفاع‬ ‫از دولت قوی است‪ ».‬با وجود موضع جدید الریجانی که از ان احتمال‬ ‫تغییر در ترکیب ‪ 7+8‬استنباط می شود می توان به وحدت اصولگرایان‬ ‫امیدوارتربودچراکهخواسته هایجبههپایداریبهعنوانحامالنگفتمان‬ ‫سوم تیر تا حدود زیادی تامین می شود و فضا برای وحدت مساعدتر‪.‬‬ ‫رئیس مجلس در بخش��ی از س��خنانش در مورد حوادث پس از‬ ‫انتخابات دهم هم چنین گفت‪« :‬در فتنه‪ 88‬عده ای دنبال تجارت سیاسی‬ ‫بودند‪ .‬نکته اینجاست که در فتنه ‪ 88‬عده ای فقط داد زدند و حرف زدن‬ ‫پیرامون ان را دنبال کردند‪ .‬در واقع این عده فقط دل خود را خنک کردند‪،‬‬ ‫در حالی که فتنه ظلم به نظام بود که باید داهیانه حل می شد‪ .‬فتنه سال‪88‬‬ ‫با دو سبک مورد برخورد قرار گرفت؛ فتنه باید ذاتا خاموش یا اداره شود‬ ‫اما گویا عده ای در فتنه‪ 88‬دنبال تجارت سیاسی بودند‪ ،‬تا حل اصولی ان‪.‬‬ ‫فکرمی کنمکسانیکهابعاداینفتنهراندیدندبصیرتکافینداشتند‪.‬باید‬ ‫نگاهحلفتنهراداشت‪،‬نهتجارتسیاسی‪».‬سواالتانتخاباتیخبرنگاران‬ ‫ازالریجانیمنحصربهاصولگرایاننبود‪.‬چنانکهخبرنگاریکخبرگزاری‬ ‫در مورد شروط اصالح طلبان برای ورود به انتخابات از رئیس مجلس‬ ‫پرسید که الریجانی در پاسخ گفت‪« :‬کال با شرط و شروط گذاشتن از‬ ‫سویهرگروهیچهجبههپایداریوچهاصالح طلبانموافقنیستم‪،‬چون‬ ‫تامینحقوقملتبایدبراساسحفظوظیفهباشد‪،‬ازاینرواصالح طلبان‬ ‫بایستیبر اساسایناصلفعالیتکنند‪.‬اصالح طلبانبرایچهکسیشرط‬ ‫می گذارند و چه دلیلی دارد که اینگونه به موضوع نگاه کنند‪ ».‬الریجانی‬ ‫همچنین در پاسخ به این پرسش که ایا ازادی زندانیان سیاسی در راستای‬ ‫ش��روط اصالح طلبان برای حضور در انتخابات است؟ گفت‪« :‬چنین‬ ‫چیزی صحت ندارد‪ ،‬چون قوه قضائیه بر اس��اس اصول خود زندانیان‬ ‫را برای عفو معرفی می کند و این مسیر قوه قضائیه شرط پذیر نیست‪g».‬‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫‪14‬‬ ‫مروری بر مطبوعات هفته گذشته‬ ‫ناگفته های واعظ‬ ‫علی حاجی ناصری‬ ‫هفتهگذشتهدرحالیسپریشدکهماجرایاختالس‬ ‫سه هزار میلیارد تومانی بر اخبار رسانه ها سایه افکنده بود‬ ‫و بیشتر اخبار مطبوعات به این مساله اختصاص یافت‪.‬‬ ‫تیترهای اصلی و سرمقاله های بسیاری از روزنامه ها در‬ ‫هفته ای که گذشت‪ ،‬به اختالس نجومی مربوط می شد و‬ ‫دیگر اخبار چندان مورد توجه واقع نشد‪ .‬در این میان اما‬ ‫برخیرسانه هادریادداشت هاومقاالتیبهنشستبیداری‬ ‫اسالمی در تهران پرداختند‪.‬‬ ‫نالملل‪،‬‬ ‫نامبارکووابستهبهشیطانبزرگوصهیونیسمبی ‬ ‫بسیاری از سرمایه های مادی و معنوی ممالک اسالمی را‬ ‫هدر داد‪ .‬چه انسان های پاکی که در پای حکومت طاغوتی‬ ‫پهلوی قربانی نشدند؛ چه استعدادهای درخشانی که در‬ ‫زیر غبار غرور فرعون های مصر‪ ،‬یمن‪ ،‬بحرین‪ ،‬لیبی و‪...‬‬ ‫مدفوننگردیدند‪».‬‬ ‫او یادداشت خود را چنین ادامه داده است‪« :‬اکنون که‬ ‫بهمیمنتبیداریاسالمی‪،‬شاهدفروپاشیایندیکتاتورها‬ ‫هستیم‪ ،‬ممکن اس��ت دشمنان امت اس�لامی بخواهند‬ ‫ش��بهه و تردید در اصل حکومت را مطرح کنند‪ .‬البته به‬ ‫نظر می رسد امروزه کسانی که قائل به ضرورت تاسیس‬ ‫حکومت نباشند در میان جوامع اس�لامی اندک باشند‪.‬‬ ‫پیش از این‪ ،‬تمام فرق اسالمی‪ ،‬درباره ضرورت تاسیس‬ ‫حکومت اتفاق نظر کرده اند‪ .‬تنه��ا برخی از تیره های‬ ‫خوارج به انکار «امارت» روی اورده بودند که انها نیز‬ ‫در عمل ناگزیر به تجدیدنظر بر این باور خود شدند‪.‬‬ ‫انتظام امور جوامع انسانی‪ ،‬یک ضرورت عقالنی است‬ ‫و مالحظه احوال نابس��امان جوامعی ک��ه حتی دارای‬ ‫حکومتی ضعیف هستند‪ ،‬هر انسانی را متوجه این امر‬ ‫می سازد که باید حکومت مقتدر می باید از سنت ها و‬ ‫قوانین جامعه صیانت کند و مردم را در برابر توفان های‬ ‫حوادث حفظ کند‪».‬‬ ‫وظیفه مداحان‬ ‫نگاهونگرشمداحانبهسیاست‪،‬اینروزهابهبحثی‬ ‫در محافل رسانه ای مبدل شده است‪ .‬حال انکه در باب‬ ‫مواضعی که از س��وی مداحان در مراسم مختلف اتخاذ‬ ‫می ش��ود نگاه های متفاوتی وجود دارد‪ .‬روزنامه تهران‬ ‫یکشنبه گذشته با محسن طاهری از اعضای خانه مداحان‬ ‫تهرانگفت وگوکرد‪.‬‬ ‫طاهری در این مصاحبه گفت‪« :‬عقربه دل ما در خانه‬ ‫مداحان با بیانات و اوامر مقام معظم رهبری تنظیم است‪.‬‬ ‫اگر بدانیم نظر ایشان بحث کمک به مظلومان اقصی نقاط‬ ‫دنیا‪،‬بحرین‪،‬سومالی‪،‬لیبیو‪...‬باشدمانیزهمراهیمی کنیم‪.‬‬ ‫اطالعیه می دهیم‪ ،‬روی سایت خودمان منعکس می کنیم‪.‬‬ ‫نمی خواهم بگویم خانه مداحان سیاس��ی نیست‪ ،‬بلکه‬ ‫وابستگی سیاسی ندارد‪ .‬به جناح راست یا جناح چپ یا‬ ‫فالنچهرهسیاسیوابستهنیست‪.‬مااینجاسیاست گذاری‬ ‫کالن مداحان را انج��ام می دهیم‪ .‬مثال تصمیم می گیریم‬ ‫برای تمام مداحان کارت عضویت صادر ش��ود که این‬ ‫سیاست گذاری کالن اس��ت‪ .‬یا اینکه برای مداحانی که‬ ‫سطح شان پایین است کالس های اموزشی بگذارند که‬ ‫این سیاست گذاری کالن اس��ت یا اینکه بخواهیم برای‬ ‫مداحان تعاونی مسکن تاسیس کنیم که باید تمام مداحان‬ ‫مطلع شوند که باید در جایی مانند خانه مداحان بررسی و‬ ‫بهتصویببرسد‪».‬‬ ‫او در خصوص انتخابات نیز گفته است‪« :‬اگر در‬ ‫انتخابات به یک جمع بندی برس��یم و فردی را اصلح‬ ‫تشخیص بدهیم‪ ،‬بعید نیست خانه مداحان در این راستا‬ ‫قدم ‬ ‫ی بردارد‪g».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫دوست نداشتم عزل شوم‬ ‫امیررضا واعظ اش��تیانی که از زم��ان عضویت در‬ ‫شورای ش��هر دوم تهران به چهره ای ش��ناخته شده در‬ ‫میان مردم تبدیل شد‪ ،‬پس از انکه نتوانست در انتخابات‬ ‫شوراهای سوم برای دومین بار به شورای شهر پایتخت‬ ‫راه یابد‪ ،‬راهی دولت شد و مس��ئولیت های متعددی در‬ ‫سازمان تربیت بدنی و وزارت صابق صنایع را تجربه کرد؛‬ ‫از معاونت علی سعیدلو و مدیرعاملی استقالل تا معاونت‬ ‫علی اکبر محرابیان‪ .‬او سه شنبه گذشته با روزنامه شرق به‬ ‫گفت وگو نشست و ناگفته هایی از فعالیت های سیاسی و‬ ‫اجرایی خود را بازگو کرد‪.‬‬ ‫اش��تیانی در این گفت وگ��و در خصوص علت‬ ‫اس��تعفاهای پی درپی خود چنین گفته است‪« :‬اعطای‬ ‫عنوان مرد استعفا به من برای این است که این شهامت‬ ‫را دارم در مقابل یکسری درخواست هایی که با اصول‬ ‫و قوانین مغای��رت دارد کوتاه نیایم‪ ».‬واعظ اش��تیانی‬ ‫همچنی��ن در خصوص عل��ت نپذیرفتن مس��ئولیت‬ ‫وزارت در دولت احمدی نژاد تاکید کرد‪« :‬من می گویم‬ ‫رئیس جمهور اختیار دارد که وزی��رش را عزل کند‪...‬‬ ‫ولی ایا باید از س��قف هر اختیاری استفاده کرد؟ من‬ ‫دوست نداش��تم به سیس��تمی بروم که روزی مرا به‬ ‫شکل بدی عزل کنند‪ .‬نمی خواهم در سفر کاری باشم‬ ‫و یک دفعه طرف مقابل بگوید جنابعالی که مسئولیت‬ ‫ندارید‪ .‬روحیات من با این رفتار ها س��ازگار نیست‪،‬‬ ‫پس وزارت احمدی نژاد را نپذیرفتم‪ ،‬چون شخصیتم‬ ‫برایم مهم تر اس��ت‪ .‬فکر می کنم کسانی که این طور با‬ ‫انها برخورد ش��د‪ ،‬ادم های نجیبی بودند که سکوت‬ ‫کردند‪ .‬چون اگر این گونه من را عزل می کردند سکوت‬ ‫نمی کردم‪»...‬‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫بازگشت‪ 9‬دی‬ ‫اتفاقمهمی کههفتهگذشتهدرحوزهرسانه هارخداد‪،‬‬ ‫بازگشتهفته نامه‪ 9‬دیبود‪.‬‬ ‫حمیدرضارسایی‪،‬نمایندهتهراندرسرمقالههفته نامه‬ ‫تحت مدیریت خود با عنوان «عذرخواهی از روحانیت» با‬ ‫اشاره به ماجرای توقیف «‪9‬دی» نوشت‪« :‬تصویر نقاشی‬ ‫خاتمی در ش��ماره هفدهم هفته نامه ‪ 9‬دی درج شد‪ ،‬در‬ ‫حالی که حکم توقیف و بررس��ی این موضوع یک ماه‬ ‫بعد صورت گرفت‪ .‬در طول این یک ماه هیچ تذکری از‬ ‫سوی هیات نظارت به این نشریه داده نشد و هیچ یک از‬ ‫رسانه های عمومی و به ویژه رسانه های جریان فتنه که به‬ ‫دنبال بهانه ای برای لطمه به ‪ 9‬دی بودند‪ ،‬اشاره ای به این‬ ‫تصویرنکردند‪.‬ایننکتهخودنشانگرعدمبرداشتتوهین‬ ‫ازاینتصویراست‪.‬تصویردرجشدهقطعاتوهین امیزنبود‬ ‫چراکهدرانهیچ گونهتعریضیبهلباسروحانیتوحتی‬ ‫فردی که در ان لباس ب��وده صورت نگرفته و ‪ 9‬دی نیز با‬ ‫هدف توهین چنین تصویری رابه چاپنرساندهبود‪».‬‬ ‫رسایی در ادامه تاکید کرده است‪« :‬انگ هتک حرمت‬ ‫به روحانیت‪ ،‬بهانه ناشیانه ای برای توقیف هفته نامه ای بود‬ ‫که مهمترین ویژگی ان دف��اع از روحانیت و صف بندی‬ ‫صریح و شفاف در برابر جریان فتنه و جریان انحرافی بوده‬ ‫و هرگز تن به معامله با خواص مردود سال های اخیر نیز‬ ‫نداده است‪ .‬به رغم همه این موارد‪ ،‬مدیر مسئول‪ 9‬دی خود‬ ‫را ملزم می داند بابت هرگونه قصور و کوتاهی در دفاع از‬ ‫حریم روحانیت معزز و انقالبی عذرخواهی کند‪»...‬‬ ‫او همچنین به انتقاد از رفتاره��ای خاتمی در دوره‬ ‫ریاست جمهوری و پس از ان پرداخت‪.‬‬ ‫بخش قابل توجه دیگر در نشریه رفع توقیف شده‬ ‫‪9‬دی‪ ،‬گفت وگو با حجت االسالم علیرضا پناهیان است‪.‬‬ ‫اینروحانی‪،‬دراینگفت وگوتاکیدکردکهریزشادم های‬ ‫خوبعالمتغلطبودنمسیرنیست‪.‬‬ ‫مرور رسانه ها‬ ‫از انقالب اسالمی تا بیداری اسالمی‬ ‫این روزها با فراگیر ش��دن موج بیداری اسالمی و‬ ‫قیامملت هایمسلماندرمنطقهخاورمیانه‪،‬بحثتشکیل‬ ‫حکومت های اسالمی در کشورهایی که انقالب در انها به‬ ‫پیروزی رسیده‪ ،‬مطرح شده است‪ .‬این در حالی است که‬ ‫کشورهای غربی و اس��تکباری با هراس از تکرار الگوی‬ ‫جمهوری اسالمی در این کشورها درصدد بهره برداری از‬ ‫قیام های رخ داده به سود خود هستند‪.‬‬ ‫روزنامه سیاست ‪ ،‬دوشنبه گذشته در سرمقاله خود‬ ‫با عنوان «بیداری اسالمی و تامالتی درباره حکومت در‬ ‫اس�لام» به قلم دکتر محمد مهدی شیرمحمدی نوشت‪:‬‬ ‫«وجود دولت های مستبد و متکی به اهوای نفسانی افراد‬ ‫‪15‬‬ ‫ایران نایب قهرمان کشتی جهان‬ ‫خبرنامه‬ ‫تیم ملی کشتی ازاد ایران با دو مدال طال‪ ،‬یک نقره‪ ،‬یک برنز و‬ ‫کسب عنوان نایب قهرمانی جهان و چهار سهمیه المپیک به کار خود‬ ‫پایان داد‪ .‬پرونده چهل و سومین دوره مسابقات جهانی کشتی ازاد‬ ‫درحالی در استانبول ترکیه بسته شد که تیم ملی کشتی ازاد ایران با‬ ‫دو مدال طالی مهدی تقوی در ‪ 66‬کیلوگ��رم و رضا یزدانی در ‪96‬‬ ‫کیلوگرم‪ ،‬مدال نقره صادق گودرزی در ‪ 74‬کیلوگرم و برنز حسن‬ ‫رحیمی در ‪ 55‬کیلوگرم با ‪ 41‬امتیاز نایب قهرمان جهان شد و چهار‬ ‫سهمیه المپیک را هم به دست اورد‪.‬‬ ‫اما روس��یه هم مانند ایران دو مدال طال‪ ،‬ی��ک نقره و یک برنز‬ ‫به دست اورد و فقط به خاطر دو امتیاز بیش��تر‪ ،‬با ‪ 43‬امتیاز قهرمان‬ ‫جهان ش��د‪ .‬اگر فردین معصومی در حد انتظار ظاهر می شد‪ ،‬ایران‬ ‫می توانست پس از س��ال ها قهرمانی را از روس��یه بگیرد‪ .‬تیم های‬ ‫امریکا و اذربایجان هم در رده های سوم و چهارم ایستادند‪.‬‬ ‫مهدی تقوی که با پیروزی مقابل «دژان میتروف» از مقدونیه‪،‬‬ ‫«اینوکنتیف» از قرقیزس��تان‪« ،‬علی ش��عبان اف» از بالروس‪« ،‬ادام‬ ‫باتیروف» از روس��یه و «لیوان لوپز» از کوبا به دی��دار فینال وزن ‪66‬‬ ‫کیلوگرم مس��ابقات کش��تی ازاد قهرمانی جهان راه یافته بود‪ ،‬برای‬ ‫دس��تیابی به مدال طالی این وزن به مصاف «یونیمیتسوی» از ژاپن‬ ‫رفت‪.‬‬ ‫تقوی در مصاف با حریف ژاپنی که در سالن کشتی استانبول‬ ‫برگزار شد با نتیجه یک بر صفر به پیروزی رسید و به عنوان قهرمانی‬ ‫جهان دست یافت‪.‬‬ ‫این کشتی گیر جوان ایرانی در مس��ابقات جهانی سال ‪2009‬‬ ‫هرنینگ دانمارک به عنوان قهرمانی جهان دست یافته بود‪.‬‬ ‫صادق گ��ودرزی نیز که با پیروزی مقابل «اگوس��تو میدانا» از‬ ‫گینه بیس��ائو‪« ،‬الکس��اندرو بورکا» از مولداوی‪« ،‬مراد گایداروف»‬ ‫از بالروس‪« ،‬داوید خوتسیش��ویلی» از گرجس��تان و «عبدالحکیم‬ ‫شاپیف» از قزاقستان به دیدار فینال وزن ‪ 74‬کیلوگرم مسابقات کشتی‬ ‫ازاد قهرمانی جهان راه یافته بود‪ ،‬برای دس��تیابی به مدال طالی این‬ ‫وزن به مصاف «جوردن بوروکس» از امریکا رفت‪.‬‬ ‫گودرزی در مبارزه با حریف امریکایی اش که در سالن کشتی‬ ‫استانبول برگزار شد‪ ،‬با نتیجه دو بر سه و یک بر چهار تن به شکست‬ ‫داد و به مدال نقره وزن ‪ 74‬کیلوگرم مس��ابقات کشتی ازاد قهرمانی‬ ‫جهان بسنده کرد‪.‬‬ ‫عناوین کش��تی گیران ازاد ایران در مس��ابقات جهانی ‪2011‬‬ ‫استانبول ب ه ترتیب زیر است‪:‬‬ ‫‪55‬کیلوگرم‪ :‬حس��ن رحیمی(برن��ز)‪ 60 ،‬کیلوگرم‪ :‬مصطفی‬ ‫اقاجانی (بیس��ت و دوم)‪ 66 ،‬کیلوگ��رم‪ :‬مه��دی تق��وی (ط�لا)‪،‬‬ ‫‪ 74‬کیلوگ��رم‪ :‬ص��ادق گودرزی(نق��ره)‪ 84 ،‬کیلوگ��رم‪ :‬علیرضا‬ ‫گودرزی(هفتم)‪ 96 ،‬کیلوگرم‪ :‬رض��ا یزدانی(طال)‪ 120 ،‬کیلوگرم‪:‬‬ ‫فردین معصومی (هجدهم)‬ ‫ازادی دو متهم امریکایی‬ ‫دو تبعه امریکا که به هشت سال حبس غیرقطعی محکوم شده بودند هفته گذشته ازاد شدند‪.‬‬ ‫در پی درخواست وکیل مدافع دو تبعه امریکایی از شعبه ‪ 36‬دادگاه تجدید نظر تهران مبنی بر تبدیل‬ ‫قرار وثیقه انان که پیش از این از سوی شعبه پانزدهم دادگاه انقالب اسالمی تهران هر یک به تحمل‬ ‫هشت سال حبس غیرقطعی محکوم شده بودند‪ ،‬شعبه ‪ 36‬دادگاه تجدید نظر در مقام رسیدگی به‬ ‫تجدید نظر خواهی با این درخواست موافقت کرد‪.‬‬ ‫با تبدیل قرار بازداشت موقت به قرار وثیقه و صدور قرار قبولی وثیقه به میزان پنج میلیارد ریال برای هر‬ ‫یک از متهمان‪ ،‬نامبردگان را تا صدور رای قطعی ازاد کرد‪.‬گفتنی است محمود احمدی نژاد پیش از سفر به‬ ‫امریکا از ازادی قریب الوقوع این دو امریکایی خبر داده بود‪g .‬‬ ‫وزیر ارشاد‪:‬‬ ‫هرکس با بی بی سی همکاری کند معاند است‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫وزیر ارشاد در واکنش به خبر دستگیری چند مستندساز به اتهام همکاری با بی بی سی گفت‪« :‬کسانی‬ ‫که دستگاه های امنیتی دستگیرشان می کنند جرمشان این نیس��ت که فعالیت هنری داشته اند بلکه حتما‬ ‫مرتکب جرمی شده اند‪ .‬هر کس که با شبکه بی بی سی فارسی همکاری کند فعالیت هنری انجام نداده بلکه‬ ‫با دشمن همکاری کرده و معاند است‪».‬گفتنی است وزارت اطالعات هفته گذشته اعالم کرد که اعضای‬ ‫شبکه مخفی وابسته به بنگاه سخن پراکنی بی بی سی دستگیر شدند‪.‬‬ ‫در اطالعیه روابط عمومی وزارت اطالع��ات امده بود‪ :‬با پیگیری های مس��تمر‪ ،‬اقدامات کنترلی‬ ‫و جمع اور ی ه��ای گس��ترده اطالعات��ی در داخ��ل و‬ ‫خارج کش��ور ط��ی چندین م��اه اخی��ر س��ربازان گمنام‬ ‫امام زمان (عج)‪ ،‬عوامل یک شبکه غیرقانونی که در پوشش‬ ‫همکاری با بنگاه س��خن پراکنی دولتی انگلیس موس��وم‬ ‫به بی ‪ .‬بی ‪.‬س��ی در جهت تامین نیازمندی ه��ای اطالعاتی‬ ‫سرویس جاسوسی استعمارگر فرتوت مشغول بودند و به‬ ‫عنوان تدارکاتچی سوژه تبلیغاتی برای متخصصان جنگ‬ ‫روانی دشمنان ایران و اسالم فعالیت می کردند‪ ،‬شناسایی و‬ ‫دستگیر گردیدند‪.‬‬ ‫اعضای این شبکه مخفی که تعدادی ظرف چند روز‬ ‫گذشته بازداشت شده اند‪ ،‬از طریق فعالیت های زیرزمینی‬ ‫و غیرقانونی در قبال دریافت وجوه کالن از مجاری پنهان‬ ‫و با روش های پیچیده پولش��ویی که معموال مورد استفاده‬ ‫سرویس های جاسوس��ی اس��ت‪ ،‬ماموریت های ضد ملی‬ ‫محوله از طرف س��تاد ارتباطات پوششی و مرکز عملیات‬ ‫روانی سرویس اطالعاتی انگلستان موسوم به بی ‪ .‬بی‪ .‬سی‬ ‫را دنبال می کردند‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت که شبکه بی بی س��ی مدعی شده‬ ‫است همکاری در تهران نداشته است‪g .‬‬ ‫رده بندی تیمی‪:‬‬ ‫‪ -1‬روسیه ‪ 43‬امتیاز‪ -2 ،‬ایران ‪ 41‬امتیاز‪ -3 ،‬امریکا ‪ 38‬امتیاز‪،‬‬ ‫‪ -4‬اذربایجان ‪ 37‬امتیاز‪ -5 ،‬گرجستان ‪ 34‬امتیاز‪ -6 ،‬قزاقستان ‪29‬‬ ‫امتیاز‪ -7 ،‬ژاپن ‪ 23‬امتیاز‪ -8 ،‬بالروس ‪ 22‬امتیاز‪ -9 ،‬بلغارستان ‪15‬‬ ‫امتیاز‪ -10 ،‬ترکیه ‪ 13‬امتیاز ‪g‬‬ ‫جلیلی‬ ‫در مسکو‬ ‫‪16‬‬ ‫سعیدجلیلی‪،‬دبیرشورایعالیامنیتملیچهارشنبهگذشتهدریکصبحانهکاری‬ ‫در حاشیه اجالس امنیتی یکاترین بورگ با نیکالی پاترشوف همتای روسی خود دیدار و‬ ‫تو گوکرد‪.‬‬ ‫در خصوصمسائلسیاسیوامنیتیدوجانبهومقابلهباتهدیداتمشترک گف ‬ ‫اجالس امنیتی یکاترین بورگ با حضور مقام های امنیت بین الملل‪ 60‬کشور جهان‬ ‫تشکیل شده است‪ .‬توافق برای تنظیم پروتکل همکاری های دو شورای امنیت ایران و‬ ‫روسیه‪ ،‬توس��عه همکاری های دو جانبه‪ ،‬منطقه ای و بین المللی به ویژه در موضوعات‬ ‫راهبردی برای مقابله با تهدیدهای مشترک و استفاده مناسب از فرصت ها از محورهای‬ ‫اساسی این گفت وگو بود‪ .‬در این مالقات دو طرف بر ادامه گفت وگوها و رایزنی ها به‬ ‫صورت دوره ای تاکید کردند‪ .‬این دومین گفت وگوی دبیران شورای عالی امنیت ملی‬ ‫ایران و روسیه در دو ماه اخیر بود‪g.‬‬ ‫جهان‪ ،‬شورای انتقالی لیبی‬ ‫را به رسمیت شناخت‬ ‫دبیرکل سازمان ملل در نشست علنی سازمان ملل‬ ‫میزبان رئیس شورای انتقالی لیبی بود و از حمایت های‬ ‫س��ازمان ملل از لیبی جدید و به رسمیت شناخت ه شدن‬ ‫این شورا از سوی کشورهای جهان سخن گفت‪ .‬رهبران‬ ‫جهان هفته گذشته در نشس��ت عالی رتبه سازمان ملل‬ ‫درخصوص لیبی تشکیل جلس��ه دادند و پرچم جدید‬ ‫کش��ور لیبی بر فراز مقر س��ازمان ملل در نیویورک به‬ ‫اهتزاز درامد‪ .‬این امر نش��ان دهنده این است که جامعه‬ ‫جهانی ش��ورای ملی انتقالی لیبی را با اغوش باز پذیرا‬ ‫شده و سازمان ملل باید نقشی اساسی را در انتقال سیاسی‬ ‫قدرت و بازسازی این کشور افریقای شمالی ایفا کند‪.‬‬ ‫این نشست به ریاست بان کی مون‪ ،‬دبیرکل سازمان ملل‬ ‫برگزار ش��د و طی ان‪ ،‬وی میزبان مصطفی عبدالجلیل‪،‬‬ ‫رئیس شورای انتقالی لیبی بود‪.‬‬ ‫رقابت سخت‬ ‫حسن غفوری فرد از نمایندگان اصولگرای مجلس هشتم با اشاره به اینکه میزان موفقیت اصالح طلبان به‬ ‫نحوه عملکرد و نحوه برخوردشان بستگی دارد‪ ،‬اظهارداشت‪« :‬اگر اصالح طلبان بتوانند اشتباهات گذشته‬ ‫خود را جبران کنند‪ ،‬برائتی شفاف از سران فتنه داشته باشند و چهره های منطقی و معقول را برای حضور‬ ‫در انتخابات مجلس معرفی کنند شانس دارند که به عنوان یک اقلیت در مجلس نهم حضور داشته‬ ‫باشند‪ ».‬وی پیش بینی کرد که رقابت اصولگرایان و اصالح طلبان شانه به شانه نباشد و اصولگرایان در‬ ‫انتخابات پیروز شوند‪g .‬‬ ‫ایت اهلل مهدوی‪:‬‬ ‫سخنگو انتخاب نمی کنیم‬ ‫عضو جبهه پایداری‪:‬‬ ‫از ما دعوت نکردند‬ ‫خبرنامه‬ ‫بان کی مون در نشس��ت علنی سازمان ملل گفت‪:‬‬ ‫«این روز برای لیبی یک روز تاریخی به حساب می اید‪».‬‬ ‫در این نشس��ت‪ ،‬باراک اوبام��ا‪ ،‬رئیس جمهوری‬ ‫امریکا‪ ،‬نیکوال س��ارکوزی‪ ،‬رئیس جمهوری فرانسه و‬ ‫جاکوب زوما‪ ،‬رئیس جمهوری افریقای جنوبی شرکت‬ ‫داشتند‪ .‬این نشست پس از ان برگزار شد که ‪ 193‬عضو‬ ‫مجمع عمومی س��ازمان ملل با اکثریت ارا به رسمیت‬ ‫شناخته ش��دن ش��ورای ملی انتقالی لیبی رای دادند و‬ ‫انها را به عنوان نمایندگان مشروع لیبی در سازمان ملل‬ ‫به رسمیت شناختند‪ .‬ساعاتی پس از رای گیری مجمع‬ ‫عمومی‪ ،‬ش��ورای امنیت س��ازمان ملل به اتفاق ارا به‬ ‫قطعنامه ای برای تشکیل «هیات پشتیبانی سازمان ملل»‬ ‫از لیبی رای مثبت داد تا این هیات به برگزاری انتخابات‬ ‫ملی‪ ،‬تعیین پیش نویس قانون اساسی و بهبود اقتصادی در‬ ‫این کشور افریقایی بپردازد‪ .‬در ابتدا شورای انتقالی لیبی‬ ‫از سوی اکثریت اعضای سازمان ملل از جمله قدرت های‬ ‫جهان به رسمیت شناخته شد‪.‬‬ ‫شورای انتقالی لیبی به عنوان حاکم مشروع از سوی‬ ‫جدایی شمیرانات از‬ ‫تهران‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫یک عضو جبهه پایداری انقالب اسالمی گفته است‪« :‬تاکنون‬ ‫به صورت رسمی از جبهه پایداری برای حضور در جلسات دعوت‬ ‫به عمل نیامده است‪».‬‬ ‫علی اصغ��ر زارع��ی‪ ،‬اس��تراتژی اصل��ی ای��ن جبه��ه را‬ ‫رس��یدن به وحدت‪ ،‬اجرای کامل منش��ور اصولگرای��ی و تدابیر‬ ‫ایت اهلل مهدوی کنی و مصباح یزدی برش��مرد و گفت‪« :‬اظهارنظر‬ ‫برخی اشخاص که مسئولیتی در کمیته ‪ 8+7‬ندارند در مورد جبهه‬ ‫پایداری‪ ،‬مشکالت را بیشتر خواهد کرد‪».‬‬ ‫او در مورد اخرین وضعیت حضور جبهه پایداری در جلسات‬ ‫کمیته ‪ 8+7‬گفت‪« :‬تاکنون جبهه پایداری در این جلسات شرکت‬ ‫نکرده است‪ ،‬ولی امیدواریم با توجه به شروطی که مکتوب به انها‬ ‫داده ایم‪ ،‬نظرات مان حول این م��وارد پیش رود و کمیته ‪ 8+7‬به ان‬ ‫توجه کند‪ ».‬وی همچنین خاطرنشان کرد‪« :‬اظهارنظرهای اشخاصی‬ ‫که مس��ئولیتی در کمیته ‪ 8+7‬ندارند در مورد جبهه پایداری‪ ،‬هیچ‬ ‫کمکی به وحدت نمی کند و تنها مشکالت را بیشتر می کند‪ ».‬این‬ ‫عضو فراکسیون انقالب اس�لامی افزود‪« :‬جبهه پایداری سخنگو‬ ‫ندارد و هر فردی از جبهه پیروان خط امام و رهبری سخنان خود را‬ ‫به نام کمیته ‪ 8+7‬منتقل می کند که این موضوع هیچ مشکلی را رفع‬ ‫نخواهد کرد‪ ».‬زارعی همچنین در پاسخ به این پرسش که با توجه‬ ‫به دعوت برخی از اعضای کمیته ‪ 8+7‬برای حضور در جلسات این‬ ‫کمیته‪ ،‬موضع جبهه پایداری چیس��ت؟ گفت‪« :‬تاکنون به صورت‬ ‫رسمی از جبهه پایداری برای حضور در جلسات دعوت به عمل‬ ‫نیامده است و تنها افراد بدون داشتن مسئولیت اظهاراتی را مطرح‬ ‫کرده اند‪ ،‬بر این اس��اس امیدواریم که با تدابیر و مذاکراتی که باید‬ ‫انجام شود‪ ،‬سرانجام این موضوع به نتیجه برسد‪g ».‬‬ ‫مهدوی کنی در پاس��خ به س��والی در رابطه با حضور نمایندگان‬ ‫محس��ن رضایی و قالیباف در جبهه متحد اصولگرایی توضیح داد‪:‬‬ ‫«نماینده خاصی ندارند‪ ،‬اما ما گفته ایم نماینده بفرستند به این معنا‬ ‫که مطالبات شان را بیان کنند‪».‬‬ ‫مهدوی کنی در پاسخ به پرسش��ی در مورد انتخاب والیتی‬ ‫به عنوان سخنگوی جبهه متحد اصولگرایی گفت‪« :‬بنا نیست‬ ‫که وارد تمام جزئیات شویم و مشخص کنیم چه‬ ‫کسی سخنگو اس��ت و کس��ی را انتخاب کنیم‪،‬‬ ‫بنابراین کسانی که مورد اعتماد هستند دور هم‬ ‫می نشینند و تصمیم می گیرند‪».‬‬ ‫وی در پاس��خ به پرسش��ی مبنی بر‬ ‫اینکه ایا عدم همگرایی جبهه پایداری‬ ‫به معنای س��هم خواهی انها نیس��ت‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬انشاءاهلل می ایند‪ .‬ما امیدواریم‬ ‫و ناامید نیستیم‪g ».‬‬ ‫عبدالحسین ناصری سخنگوی کمیسیون شوراهای مجلس گفت که بر اساس مصوبه اعضای این کمیسیون‬ ‫تهران در انتخابات اینده مجلس ‪ 25‬نماینده خواهد داشت‪ .‬او به جلسه سه شنبه گذشته اعضای این کمیسیون‬ ‫در مجلس اشاره کرد و اظهار داشت‪« :‬بر اساس این تصمیم اعضای کمیسیون شوراها قرار شد که یک نفر از‬ ‫تعداد نمایندگان تهران کم و به حوزه شمیرانات اضافه شود‪ ».‬وی افزود‪« :‬همچنین اعضای کمیسیون امروز‬ ‫تصمیم گرفتند که حوزه انتخابیه اذرشهر از تبریز و هم چنین هریس از اهر جدا شده و به تبریز اضافه شود؛ در‬ ‫ادامه نیز قرار شد که به حوزه انتخابیه ازاد شهر ‪ ،‬عجب شیر و مراغه یک نماینده اضافه شود که بر این اساس‬ ‫این حوزه انتخابیه در مجموع دو نماینده خواهد داشت‪ ».‬ناصری گفت‪« :‬پیش از این نیز اعضای کمیسیون‬ ‫مصوب کرده بودند که از اسالمشهر یک نماینده جدا به مجلس بیاید و از رباط کریم هم که قبال یک نماینده‬ ‫داشت ‪ 2‬نماینده وارد مجلس شوند‪g ».‬‬ ‫پنج کشور عضو دائم شورای امنیت از جمله انگلیس‪،‬‬ ‫چین‪ ،‬فرانسه‪ ،‬روسیه و امریکا به رسمیت شناخته شد‪.‬‬ ‫از سوی دیگر‪ ،‬افریقای جنوبی نیز که عضو غیردائم‬ ‫شورای امنیت سازمان ملل است اعالم کرد این شورا را به‬ ‫رسمیت می شناسد‪ .‬به رسمیت شناخته شدن این شورا به‬ ‫منزله اغاز نقش سیاسی این کشور در سازمان ملل است‪.‬‬ ‫در همین حال‪ ،‬اکثریت کشورها از طرح سازمان‬ ‫ملل برای حمایت از لیبی اس��تقبال کردند و وزیر امور‬ ‫خارجه چین به طور رسمی حمایت خود را از این شورا‬ ‫اعالم کرده و خواستار تالش هایی برای بازسازی لیبی با‬ ‫کمک سازمان ملل شد‪.‬‬ ‫رئیس ش��ورای ملی انتقالی لیبی نی��ز اظهار کرد‬ ‫که کش��ورش تمایل دارد برای برق��راری صلح و اغاز‬ ‫بازسازی ها تالش کند‪ .‬مصطفی عبدالجلیل اولویت اول‬ ‫این شورا را برقراری صلح و امنیت در لیبی اعالم کرد و‬ ‫گفت‪« :‬صلح و ارامش تنها از طریق خود مردم لیبی برقرار‬ ‫می شود‪ ».‬وی در سخنرانی خود در سازمان ملل تصریح‬ ‫کرد‪« :‬من تمام کشورهای جهان را مطمئن می سازم که‬ ‫لیبی کشوری مهم در جامعه جهانی خواهد شد که‬ ‫اصول صلح و امنیت را در منطقه به درستی برقرار‬ ‫خواهد کرد‪ ،‬به حقوق بش��ر احترام گذاشته‪ ،‬خود‬ ‫مردم لیبی کشورشان را در دست می گیرند و مقامات‬ ‫را از طریق انتخابات تعیین می کنند‪».‬‬ ‫س��خنرانی رئیس ش��ورای انتقال��ی لیبی با‬ ‫اس��تقبال رهبران جهان روبه رو ش��د و طبق طرح‬ ‫جدید س��ازمان ملل این ش��ورا عضوی از طرح‬ ‫انتقال سیاس��ی و بازس��ازی در لیبی خواهد شد‪.‬‬ ‫دبیرکل سازمان ملل نیز تاکید کرد‪« :‬مقامات دولت‬ ‫موقت لیبی باید نیازهای ملی را برای رس��یدن به‬ ‫دولت دموکراس��ی تعیین کرده و احتیاجات خود‬ ‫را مش��خص کنند‪ ».‬دبیرکل سازمان ملل همچنین‬ ‫خاطرنش��ان کرد‪« :‬قطعا روند سیاسی و برگزاری‬ ‫انتخابات‪ ،‬اصالحات قانون اساسی‪ ،‬امنیت عمومی‪،‬‬ ‫حقوق بش��ر‪ ،‬برقراری عدالت‪ ،‬اجرای مقررات‪،‬‬ ‫برابری جنسی‪ ،‬سازش‪ ،‬بازسازی و بهبود اقتصادی‬ ‫باید در دستور کار این شورا قرار گیرد‪g».‬‬ ‫‪17‬‬ ‫کفاشیان و عباسی در مجمع عمومی سالیانه فدراسیون فوتبال‬ ‫روح اهلل حسینیان در حاشیه جلسه علنی مجلس‬ ‫ناگفته هایی از ماجرای چند مالقات‬ ‫مجتبی ذوالنور‬ ‫خبرنامه‬ ‫حجت االسالممجتبیذوالنور‪،‬جانشینسابقنمایندهولی فقیهدرسپاهدربارهجزئیاتمالقاتسالگذشتهخودباکروبیدرقموتهرانسخن‬ ‫گفتهاست‪.‬ویدربخشیازاینمصاحبهدرپاسخبهاینسوالکهشماسالگذشتهدرمنزلصانعیباکروبیمالقاتکردید؟گفت‪«:‬مالقاتمادر‬ ‫منزلاقایصانعینبود‪.‬ویدرمنزلصانعیگیرافتادهبود‪.‬وقتیخواستندکروبیرانجاتدهنددوبارهجمعیتحملهکرد‪ ،‬این در حالیبودکه‬ ‫ازمنزلصانعیهمفاصلهداشتندودیگرنمی شدبهمنزلبازگردند‪،‬بنابراینبهمنزلدیگریرفتند‪».‬ویهمچنینادامهداد‪«:‬انروزبندهاتفاقیقم‬ ‫بودم‪.‬یکسخنرانیداشتم‪.‬وقتیموضوعرافهمیدمگفتمکهمی شودکروبیرادید؟کهجوابمثبتدادند‪.‬ساعت‪ 12‬شبتوانستمبهمالقات‬ ‫ویبروم‪.‬مالقاتمانیزخصوصیودونفرهبود‪.‬مسئوالننظامی‪،‬شهریوحتیمحافظینهمواردبحثنشدند‪،‬یعنیمادراتاقدیگریبودیم‪.‬‬ ‫حدودچهارساعتباکروبیبحثوجدلکردموبعدازانهمویبهادامهبحثرغبتداشت‪».‬ذوالنوربابیاناینکهپسازاندیداردوباردیگر‬ ‫در منزل فرمانیه کروبی با وی مالقات داشته‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬کروبی حرفی درباره توبه کردن نزد‪ .‬اما نوع صحبت های او این بود که من با والیت‬ ‫مشکلیندارم‪».‬ویخاطرنشانکرد‪«:‬کروبیدرجوابسوال هایمبناییجوابینداشت‪.‬بحثبهجاییرسیدکهخودکروبیاینجملهراگفت‬ ‫که؛منمی دانماگررهبریاسیبببیندنظامبراندازیمی شودوبراندازینظامایننیستکهیکجمهوریتضعیفشودبلکهباحضور‬ ‫دشمن در مرزها و وضعیت قومیت ها‪ ،‬کشور تجزیه خواهد شد‪ ».‬ذوالنور ادامه داد‪« :‬به کروبی عرض کردم تو که می دانی نتیجه‬ ‫چیست‪،‬پسچراعمرخودرادرراهیصرفمی کنیدکهاگربهنتیجهبرسدباعثنابودیوتجزیهکشورمی شودواگرهم‬ ‫موفق نشوید عمر خود را به راه باطل برده اید‪ .‬کروبی ولی جوابی برای این سوال نداشت‪».‬وی با اشاره به سوال خود از‬ ‫کروبیمبنیبراینکه‪«،‬اقایکروبیچرابرنمی گردید؟»گفت‪«:‬ویجواب هایمتعددیدادکهمنردکردموحرف‬ ‫رسید به اینجا که خودش گفت که من فقط نیستم که برگردم‪ ،‬پس کسانی که به فرمان و طرفداری از من امدند‬ ‫و خسارت دیدند چه؟»وی ادامه داد‪« :‬به کروبی گفتم طرفدارانت یا شما را قبول دارند که در این صورت از‬ ‫جهنم نجاتشان دادی یا اینکه شما را قبول ندارند‪ .‬اگر ندارند پس چرا برای انها می خواهید در مسیر اتش‬ ‫قرار بگیرید؟ شما خودت را نجات بده‪g».‬‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫طرح جایگزینی‬ ‫نخست وزیر به جای‬ ‫رئیس جمهوری‬ ‫حمیدرضا کاتوزیان‬ ‫‪18‬‬ ‫«تالش برای جایگزین کردن نخس��ت وزیر به جای‬ ‫رئیس جمهور»؛ این طرحی است که حمید رضا کاتوزیان‬ ‫از تالش برای اجرایی ش��دن ان توس��ط برخی سیاسیون‬ ‫خبر داده است‪ .‬نماینده تهران در مجلس شورای اسالمی‬ ‫گفته اس��ت‪« :‬اخیرا نظریه ای بین صاحب نظران سیاس��ی‬ ‫مطرح ش��ده اس��ت‪ ،‬مبنی بر اینکه کش��ور ما ب��ا توجه به‬ ‫اینک��ه از نعم��ت والیت فقی��ه و رهب��ر معظ��م انقالب‬ ‫برخوردار اس��ت نیازی به وجود رئیس جمهور در کشور‬ ‫نیست‪».‬‬ ‫حمیدرضا کاتوزیان اظهار داش��ت‪« :‬کشور می تواند‬ ‫به عنوان عالی ترین مقام اجرایی نخست وزیر داشته باشد‬ ‫که توسط مجلس انتخاب شود‪ ».‬وی با اشاره به اینکه این‬ ‫نظریه قابل تامل است‪ ،‬اذعان داشت‪« :‬این نظریه از این رو‬ ‫قابل تامل و توجه است که پاس��خگویی قوه مجریه را در‬ ‫قبال نمایندگان ملت افزایش می دهد‪ ».‬رئیس کمیس��یون‬ ‫انرژی مجلس ش��ورای اس�لامی ادامه داد‪« :‬اکنون نیز در‬ ‫بس��یاری محافل این موضوع طرح شده و در حال بررسی‬ ‫است‪».‬‬ ‫وی با تاکید ب��ر اینکه قدرت نظارت��ی نمایندگان‬ ‫مردم را بای��د افزای��ش داد‪ ،‬تصریح ک��رد‪« :‬اگر قدرت‬ ‫نظارت��ی نماین��دگان م��ردم افزای��ش پیدا کن��د‪ ،‬قطعا‬ ‫اثار مثبت��ی در کش��ور خواهد داش��ت‪ ».‬ای��ن نماینده‬ ‫مجلس ش��ورای اس�لامی با تاکید بر اینکه ای��ن نظریه‬ ‫بین نماین��دگان مجلس نیز مطرح اس��ت‪ ،‬تصریح کرد‪:‬‬ ‫«نظریه جایگزینی نخس��ت وزیر به جای رئیس جمهور‬ ‫اکن��ون بی��ن بعض��ی از نماین��دگان مجلس ک��ه وجهه‬ ‫سیاسی بیش��تری دارند مطرح و مورد بررسی و صحبت‬ ‫اس��ت‪g».‬‬ ‫عکس‬ ‫احمدی نژاد در همایش بیداری اسالمی‬ ‫دو تبعه امریکایی ایران را ترک کردند‬ ‫ریاست جمهوری اینده و «گفتمان جبهه پایداری»‬ ‫غالمحسین الهام‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫فریدون عباسی دوانی‪ ،‬رئیس س��ازمان انرژی اتمی ایران از‬ ‫تعقیب و گریز چندین س��اله خود با ماموران سرویس اطالعات‬ ‫خارجیانگلیس(‪)MI6‬خبرداد‪.‬اوکههفتهگذشتهبهمنظورشرکت‬ ‫در اجالس کنفرانس عمومی اژانس بین المللی انرژی اتمی به وین‬ ‫رفتهبود‪ ،‬در جمعخبرنگارانگفت‪ 6« :‬سال پیش دستگاه اطالعاتی‬ ‫انگلیس ش��روع به جمع اوری اطالعات و گزارش هایی درباره‬ ‫سوابق من و خانواده و تعداد فرزندان من کرد‪ ».‬وی افزود‪« :‬مزدوران‬ ‫دستگاهاطالعاتیانگلیسبارهامنرادرمکان هایمختلفازجمله‬ ‫فرودگاهیدرفرانسهومحیط هایعلمی درلهستانوایتالیاوهلندو‬ ‫مالزی دنبال کردند و در صدد جمع اوری اطالعاتی درباره شخص‬ ‫من برامدند‪ ».‬عباسی دوانی افزود‪« :‬حتی درباره در پشتی اتاق من در‬ ‫دانشگاهتحقیقکردندتابدانندایادرانجانگهبانیهستیاخیر‪».‬نام‬ ‫فریدون عباسی دوانی اولین بار به عنوان فردی موثر در فعالیت های‬ ‫هسته ایایرانزمانیدررسانه هامنتشرشدکهشورایامنیتسازمان‬ ‫مللمتحددرسومینقطعنامهضدایرانیخوددرسال‪،2007‬ناموی‬ ‫را در صدر لیست‪ 27‬نفره افراد مورد تحریم خود قرار داد‪.‬اما حضور‬ ‫فریدون عباسی در مجمع عمومی اژانس انرژی اتمی که با نقض‬ ‫تحریم های سازمان ملل همراه بود‪ ،‬با سخنرانی وی به اصلی ترین‬ ‫خبر این نشست تبدیل ش��د‪ ،‬به طوری که عباس��ی به ادعاهای‬ ‫استیون چو‪ ،‬وزیر انرژی امریکا نسبت به سیاست های هسته ای‬ ‫کشورمانپاسخدادورویترزنیزازاینپاسخمتقابلبهدرگیریلفظی‬ ‫یادکرد‪.‬بنابراینگزارش‪«،‬چو»ایرانرامتهمکردکههمچنانمقررات‬ ‫اژانسرارعایتنمی کندوهموارهدرحالانکارواقعیتبرنامه های‬ ‫خود است‪ .‬از سویی‪ ،‬پس از سخنرانی وزیر انرژی امریکا‪« ،‬فریدون‬ ‫عباسی» رئیس سازمان انرژی اتمی ایران با اشاره به امریکا گفت‪:‬‬ ‫«خطرکشوریچونامریکاکهدارایسالحهسته ایاست‪،‬امروزبه‬ ‫دغدغه جدی جامعه جهانی تبدیل شده‪ ،‬چرا که این سالح ها صلح‬ ‫و امنیت جهانی را تهدید می کنند‪g».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫غالمحسین الهام که پیش از این انتخابات مجلس نهم را مقدمه ریاس��ت جمهوری یازدهم خوانده بود‪ ،‬هفته گذشته در اظهار‬ ‫نظری اعالم کرد‪« :‬برای ریاس��ت جمهوری اینده اف��رادی از «گفتمان جبهه پایداری» ظهور پیدا خواهند کرد‪ ».‬مش��اور حقوقی‬ ‫رئیس جمهوری و عضو جبهه پایداری همچنین ادامه داده اس��ت‪« :‬جبهه پایداری دوربرگردان ن��دارد‪ ،‬افرادی که بخواهند در‬ ‫گفتمان انحراف ایجاد کنند‪ ،‬تحمیلی هستند‪ .‬در فتنه ‪ 88‬این اتفاق افتاد و همه ظرفیت خارج از مرز و غفلت جریانات داخلی‬ ‫هم داستان شدند که این اتفاق بیفتد‪ ،‬ولی نشد‪ ،‬این مهمترین عالمت شکست جریاناتی است که بخواهند در گفتمان انقالب‬ ‫انحراف ایجاد کنند‪ .‬جامعه ما ظرفیت انس��انی این گفتمان را دارد و افرادی که توانمندی این را داش��ته باش��ند‪ ،‬ظهور پیدا‬ ‫خواهند کرد‪».‬‬ ‫الهام در ادامه با تاکید بر اینکه از اظه��ارات اخیر ایت اهلل مهدوی کنی‪ ،‬اتمام حجت را برداش��ت نکردم‪ ،‬دبیر کل جامعه‬ ‫روحانیت مبارز را دارای جایگاه واالی روحانی و معنوی دانس��ت که برای وحدت بین هم��ه نیروهای فعال اصولگرا تالش‬ ‫می کند‪ .‬او البته تاکید کرده است که صحبت های ایت اهلل مهدوی کنی نصایحی دلسوزانه است و نباید اسم ان را اتمام حجت یا‬ ‫تهدید گذاشت‪.‬الهام ادامه داده است‪« :‬جریان جبهه پایداری در جامعه وجود دارد و گروه خاصی ان را ایجاد نکرده‪،‬‬ ‫بلکه ان را تنها مطرح کردند و بر وجود ان تاکید دارند‪ .‬در عرصه انتخابات هم نظراتی دارند که‬ ‫مبتنی بر گفتمان عدالت محوری و ضرورت مشارکت فراگیر مردم و برقراری عدالت پایدار‬ ‫در قالب نهادهای قانونی است‪».‬‬ ‫این عضو جبهه پایداری تصریح کرده است‪« :‬به دنبال تحقق گفتمان انقالب هستیم‬ ‫که در سوم تیر ‪ 1384‬کلید خورد و توفیقاتی را در عرصه مدیریت کشور به دست اورد‬ ‫و این مطالبات و توفیقات در چارچوب وحدت نظام و وحدت دولت و ملت و در‬ ‫ظل رهبری جلو می رود‪g ».‬‬ ‫افشاگری علیه‬ ‫‪ MI6‬در وین‬ ‫فریدون عباسی‬ ‫‪19‬‬ ‫گزارش‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫رویانیان از تبصره ‪ 13‬به پرسپولیس امد‬ ‫پرسپولیس‪ .....‬زلزله‬ ‫با حکم وزیر ورزش و جوانان اعضای هیات مدیره‬ ‫باش��گاه های اس��تقالل و پرس��پولیس معرفی ش��دند‪.‬‬ ‫سید احمد رسولی نژاد‪ ،‬امیدوار رضایی‪ ،‬مقداد نجف نژاد‪،‬‬ ‫عبداهللساور‪،‬علیفتح اهلل زاده‪،‬جوادزرینچهوغالمحسین‬ ‫فرزامی به عنوان اعض��ای جدید هیات مدیره باش��گاه‬ ‫استقالل منصوب شدند و با تصمیم اعضای هیات مدیره‪،‬‬ ‫علی فتح اهلل زاده مدیر عامل باشگاه استقالل و سید احمد‬ ‫رسولی نژادبهعنوانرئیسهیات مدیرهمعرفیشد‪.‬‬ ‫لطف اهلل فروزن��ده دهک��ردی‪ ،‬محم��د رویانیان‬ ‫علی پروین‪ ،‬محمد پنجعلی و محمد حس��ین نژاد فالح‬ ‫نیز اعضای هیات مدیره پرسپولیس هستند‪ .‬اعضا‪ ،‬محمد‬ ‫رویانیانرابهعنوانمدیرعاملجدیدباشگاهانتخابکردند‪.‬‬ ‫همچنینفروزنده به عنوان رئیس هیات مدیره انتخاب شد‬ ‫ودکترمحمدعباسینیزریاستمجمعرابر عهدهگرفت‪.‬‬ ‫واکنش ها نسبت به انتصاب های عباسی‬ ‫انتصاب هایوزیرورزشاماواکنش هایفراوانیرابه‬ ‫‪20‬‬ ‫دنبالداشت‪.‬ظاهراتعدادانهاییکهمخالفخوانیمی کنند‬ ‫بیشتر از انهایی اس��ت که موافق این انتصاب ها هستند‪.‬‬ ‫س��ید جالل یحیی زاده گفت‪« :‬حضور برخی چهره ها در‬ ‫هیات مدیرهدوباشگاهممکناستفیفارانسبتبهدخالت‬ ‫دولت در ورزش حساس کند‪».‬‬ ‫وی ادام��ه داد‪« :‬بگذریم از این مس��اله که برخی از‬ ‫عزیزانی که عضو هیات مدیره س��رخابی ها شده اند بعید‬ ‫استبتوانندبرایایندوباشگاهوقتبگذارند‪.‬ضمناینکه‬ ‫بحثدو شغلهبودن شاننیزمطرحاست‪».‬‬ ‫اما مدیر عامل پرس��پولیس چندان به انتقادها توجه‬ ‫ت روبه روی منتقدانش‬ ‫نمی کند‪ .‬او قصد ندارد در فازنخس ‬ ‫قراربگیرد‪،‬بههمیندلیلدرمصاحبهباخبرگزاری هاتاکید‬ ‫کردبهمخالفانشنیزدرودمی فرستد‪،‬امابعیدبهنظرمی رسد‬ ‫کهاوبتوانددرادامهراهتااینحدخونسردبامنتقدانشرفتار‬ ‫کند‪.‬مدیر عاملجدیدباشگاهپرسپولیسگفت‪«:‬انهاییکه‬ ‫بامنمخالفهستندازانهاتشکرمی کنمودرودمی فرستمبه‬ ‫انهاوامیدوارمکمککنندکهاگراشکالیهمهستبرطرف‬ ‫شود‪».‬اماعمدهانتقادهاازرویانیانایناستکهگفتهمی شود‬ ‫اوسابقهورزشیندارد‪.‬ویدرواکنشبهاینانتقادهاگفت‪:‬‬ ‫«این مسئولیت به ما تکلیف شد و ما هم امدیم به ورزش‬ ‫خدمتکنیم‪.‬مناساساخدمتکردنبهمردمومخصوصا‬ ‫جوانان را دوست داشته‪ ،‬دارم و خواهم داشت‪ .‬واقعیت این‬ ‫است که همه ایرانی ها در ورزش واقعا اظهارنظر می کنند‬ ‫و این نشان می دهد که به ورزش عالقه دارند و با ورزش‬ ‫زندگیمی کنند‪،‬مخصوصافوتبال‪.‬بارهادیده ایمکهدریک‬ ‫شهرکوچک‪،‬راجعبه ترکیبتیمپرسپولیسنظرمی دهندو‬ ‫درخصوصتعویض هاواشکاالتفنیصحبتمی کنند‪.‬‬ ‫منهمهبرنامه هایفوتبالدنیارادنبالمی کنم‪،‬پسمنهمدر‬ ‫کنارورزشوفوتبالبودهوهستموازبچگیباگلکوچک‬ ‫و بازی در زمین های خاکی با حسین فرکی همبازی بودم‪،‬‬ ‫اما فوتبالیست نبودم ولی مدیریت‪ ،‬عالقه و مردمی بودن و‬ ‫توجهبهمسائلاجتماعیمهماست‪».‬‬ ‫اما تقابل رس��ولی نژاد و رویانیان در نخس��تین روز‬ ‫کاری شان در نوع خود جالب توجه است؛ انجا که رئیس‬ ‫هیات مدیره باشگاه استقالل معتقد است که طبق قانون‬ ‫عضویتدرهیات مدیرهباشگاهشغلمحسوبنمی شود‪،‬‬ ‫اما سمت مدیرعاملی شغل اس��ت و به همین دلیل تاکید‬ ‫کرده که رویـانیـان بـاید از ش��غـل قبلی خـود استعفـا‬ ‫کـند‪ .‬سیداحمد رسولی نژاد‪ ،‬معاون حقوقی ‪ ،‬پارلمانی و‬ ‫امور استان های وزارت ورزش و جوانان در مورد انتخاب‬ ‫هیات مدیرهباشگاهاستقاللگفت‪«:‬در ترکیبهیات مدیره‬ ‫دو نفر از پیشکسوتان این تیم حضور دارند‪ .‬غالمحسین‬ ‫فرزامی که رئیس کانون پیشکسوتان استقالل است و از‬ ‫چهره های خوشنامی است که قدیمی ترها او را بیشتر به‬ ‫یاد می اورند‪ .‬جواد زرینچه نیز از نس��ل جدیدتر این تیم‬ ‫است و خیلی ها با نام و بازی های او اشنا هستند‪ .‬دو نفر از‬ ‫نمایندگانکهدرمجلستاثیرگذارهستندنیزدرهیات مدیره‬ ‫حضوردارند‪.‬دونفردیگرهمازدولتهستند(منوساور)‪.‬‬ ‫فتح اهلل زاده هم با نتایج خوبی که گرفته به عنوان مدیرعامل‬ ‫باشگاهکارمی کند‪».‬‬ ‫رسولی نژاددرادامهبیانکرد‪«:‬چندنکتهوجودداردکه‬ ‫باید به ان اشاره کنیم؛ یکی اینکه امور اجرایی به مدیرعامل‬ ‫تفویض شده و او هم با قدرت وظایفش را انجام می دهد‪.‬‬ ‫هیات مدیره باشگاه باید برنامه های کوتاه مدت‪ ،‬میان مدت‬ ‫و بلند مدت داشته باشد و همچنین باید به تیم های پایه که‬ ‫اینده باشگاه را تضمین می کنند نیز توجه کرد‪ .‬نکته بعدی‬ ‫کهدرحالبررسیخواهدبودایناستکهبایدببینیمامکان‬ ‫توسعهرشته هایدیگروجودداردیاخیر‪.‬فعالباشگاهدولتی‬ ‫استوزیرنظردولتکارمی کندامامطرحاستکهدرنیمه‬ ‫دوم سال بخشی از سهام ان واگذار می شود‪ .‬اما فعال طبق‬ ‫قانوناینباشگاهبه عنوانشرکتدولتیمحسوبمی شود‬ ‫و می تواند از ان کمک بگیرد‪ .‬در واقع متولی این باشگاه ها‬ ‫ورزش و جوانان است‪».‬‬ ‫هیات مدیره س��رخابی ها در حالی معرفی ش��د که‬ ‫فتح اهلل زاده در استقالل ماند‪ ،‬اما حبیب کاشانی طبق انتظار‬ ‫ازباشگاهپرسپولیسجداشد‪.‬مدیر عاملاستقاللدرمورد‬ ‫اعضایهیات مدیرهباشگاهاستقاللاظهارکرد‪«:‬فکرمی کنم‬ ‫افرادیکهدرهیات مدیرهاستقاللحضورپیداکرده اند‪،‬یک‬ ‫هیات همراه و همدل را تشکیل داده اند‪ ،‬انها در گذشته هم‬ ‫در استقالل حضور داشتند و تجربه الزم را دارند‪ .‬باید همه‬ ‫باهمتالشکنیمتااستقاللرابهجایگاهباالتریبرسانیم‪».‬‬ ‫حبیب کاش��انی هم برای رس��انه ها نامه نوشت و‬ ‫گفت‪« :‬از شما ممنونم باید در خلوت خودم به تاریک و‬ ‫روشن عملکردم بیندیشم‪ ».‬این شاید تازه شروع ماجرای‬ ‫سرخابی هاس��ت؛ هر چند اوضاع استقالل بسیار بهتر از‬ ‫پرسپولیس به نظر می رسد‪ ،‬اما اتفاقات اینده پرسپولیس‬ ‫بدونشکجالبوپر حاشیهخواهدبود‪g.‬‬ ‫ترور علیه صلح‬ ‫حمله انتحاری به برهان الدین ربانی‬ ‫برهان الدین ربانی‪ ،‬رئیس جمهور سابق افغانستان‬ ‫هفته گذشته بر اثر انفجار بمب در منزلش واقع در منطقه‬ ‫وزیر اکبرخان کش��ته ش��د‪ .‬ت��رور برهان الدین ربانی‪،‬‬ ‫رئیس جمهور سابق افغانستان انقدر اهمیت داشت که‬ ‫رسانه هایدنیادرهیاهویتحوالتگستردهوانقالب های‬ ‫منطق ه ترجیح دارند ان را به خبر اول خروجی های خود‬ ‫تبدیلکنند‪.‬‬ ‫ویاخیراسمترئیسشورایعالیصلحافغانستان‬ ‫را نیز بر عهده داشت و اتفاقا هفته گذشته برای شرکت در‬ ‫همایش بیداری اسالمی از میهمانان ویژه تهران بود‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫جزئیات ترور‬ ‫گفتهمی شودعاملانتحاریبهعنواننمایندهطالباندر‬ ‫منزل ربانی حضور یافته بود و با جلب اعتماد از این طریق‬ ‫و به واسطه یکی از اعضای شورای عالی صلح افغانستان‬ ‫که گفته می شود نام وی «واحدیار» است‪ ،‬وارد منزل وی‬ ‫شده بود‪ .‬واحدیار‪ ،‬وزیر سابق طالبان در امور مهاجرین در‬ ‫تماستلفنیبابرها نالدینربانیبهویاعالممی کندکهدو‬ ‫تن از رهبران مهم طالبان تمایل دارند با وی مذاکره و سپس‬ ‫بهروندصلحبپیوندند‪.‬‬ ‫واحدیار همراه با یک نفر که مواد منفجره را در عمامه‬ ‫خود جاسازی کرده بود به منزل برهان الدین ربانی وارد‬ ‫می شود‪ .‬این وزیر سابق طالبان به محافظان ربانی می گوید‬ ‫فرد همراه وی را بازرسی بدنی نکنند‪ ،‬زیرا به وی هتک‬ ‫حرمتمی شودوممکناستازمالقاتباربانیمنصرف‬ ‫شود‪ .‬به گفته «فضل کریم ایماق» عضو پارلمان افغانستان‪،‬‬ ‫این عامل انتحاری که همراه واحدیار به منزل ربانی وارد‬ ‫شده بود‪ ،‬هنگام مصافحه با ربانی سر خود را به سینه ربانی‬ ‫نزدیک کرده و خود را منفجر می کند‪« .‬معصوم استانکزی»‬ ‫مشاور رئیس جمهور افغانستان و رئیس دبیرخانه شورای‬ ‫عالی صلح افغانستان نیز در این دیدار حضور داشته و به‬ ‫شدت زخمی شده است‪ .‬عالوه بر رئیس جمهور سابق‬ ‫افغانستان‪،‬چندمحافظوینیزکشتهشدنداماازسرنوشت‬ ‫واحدیاراطالعیدردستنیست‪.‬درهمینحالسخنگوی‬ ‫طالبان در تماس با رس��انه ه ا ترور ربانی‪ ،‬رهبر برجسته‬ ‫جهادی افغانستان را به عهده گرفت‪g.‬‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫ربانی که بود؟‬ ‫برهان الدین ربانی‪ ،‬رهبر حزب جمعیت اس�لامی‬ ‫افغانس��تان‪ ،‬رئیس جمهور سابق این کش��ور و نماینده‬ ‫مجلسنمایندگانافغانستاندر ‪ ۲۹‬شهریور‪ ۱۳۱۹‬درشهر‬ ‫فیض اباد مرکز والیت بدخشان افغانستان متولد شد‪ .‬در‬ ‫سال‪ ۱۳۳۶‬در دانشگاه شرعیات کابل همرا ه با تنی چند از‬ ‫دوستان خود‪ ،‬نهضت جوانان مسلمان را تاسیس کرد که ‬ ‫بعدا این نهضت با استعفای غالم محمد نیازی از رهبری‬ ‫ان در سال ‪ ۱۳۵۱‬توسط اقای ربانی ب ه «جمعیت اسالمی‬ ‫افغانستان»تغییرنامداد‪.‬باکودتایمحمدداوود خاندرسال‬ ‫‪ ۱۳۵۲‬اعضا و هواداران جمعیت اسالمی افغانستان‪ ،‬تحت‬ ‫تعقیب حکومت داوود خان قرار گرفتند‪ .‬پس از ان بود که ‬ ‫ربانیوعده ایدیگرازفعاالناسالمگراازافغانستانخارج‬ ‫شده و به پاکستان فرار کردند‪.‬‬ ‫در انجا احزاب اسالمگرا و حکومت وقت پاکستان‬ ‫ب ه ریاس��ت ذوالفقار علی بوتو که روابط سردی با دولت‬ ‫افغانستانبهخاطرمسالهپشتونستانداشت‪،‬ازانهاپذیرایی‬ ‫کرد ه و با مسلح کردن جمعیت اسالمی افغانستان‪ ،‬انها را‬ ‫برای جنگ با حکومت داوود خان اماد ه کرد‪ .‬اما عده ای‬ ‫از رهبران نهضت اسالمی از جمله ربانی مخالف جنگ‬ ‫مسلحانهعلیهحکومتداوودبودند‪،‬ب ههمیندلیلپاکستان‬ ‫ر ا ترک کرد ه و راهی عربستان سعودی شدند‪.‬‬ ‫ربانی پ��س از چندی ب ه کش��ور مصر رف��ت و در‬ ‫سال‪ ۱۹۶۸‬ازدانشگاهمعتبراالزهر‪،‬دررشتهفلسفهاسالمی‬ ‫درجهفوق لیسانسگرفت‪.‬‬ ‫برهان الدین هم��واره خواهان خ��روج نیروهای‬ ‫شورویسابقازافغانستانوسپردنحکومتبهمجاهدین‬ ‫افغان بود تا در سال ‪ 1992‬و پس از پیروزی مجاهدین و‬ ‫شکستدولتنجیب اهللاحمدزیب هعنوانرئیس جمهور‬ ‫موقتافغانستانانتخابشد‪.‬‬ ‫پس از ان‪ ،‬ش��ورای حل و عقد نیز در ‪ ۳۰‬دس��امبر‬ ‫س��ال ‪ ۱۹۹۲‬برهان الدی��ن ربانی را به عنوان نخس��تین‬ ‫رئیس جمهور رسمی حکومت مجاهدین در افغانستان‬ ‫انتخابکرد‪.‬‬ ‫هنوز چند سالی نگذشت ه بود ک ه جنگ های داخلی‬ ‫افغانستان حکومت ربانی را تضعیف کرد و باالخر ه در‬ ‫‪ ۲۶‬سپتامبر ‪ ۱۹۹۶‬کابل که زیر حمالت شدید مخالفان‬ ‫داخلی قرار داشت به طالبان واگذار شد‪.‬‬ ‫ربانی که مقر حکومت را به مزار شریف انتقال داده‬ ‫بود‪،‬هنوزبهعنوانرئیس جمهوررسمیافغانستانشناخته‬ ‫می ش��د؛ هرچند به مرور زمان قلمروش را ازدست رفته ‬ ‫می دید و فقط بر‪ 10‬درصد کشور حکومت داشت‪.‬‬ ‫پس از به قدرت رسیدن طالبان در سال‪ ،۱۹۹۶‬ربانی‬ ‫به زادگاه خود‪ ،‬شهر فیض اباد والیت بدخشان بازگشت‬ ‫و فعالیت های ضد طالبان خود را اغ��از کرد؛ فعالیتی که ‬ ‫تا حمل ه نیروهای امریکایی ب ه افغانستان هیچ نتیجه ای‬ ‫در پی نداشت‪.‬‬ ‫به دنبال فروپاشی رژیم طالبان در حمالت امریکا در‬ ‫‪ ۲۰۰۱‬میالدی‪ ،‬ربانی که تا ان زمان به عنوان رئیس جمهور‬ ‫افغانستان شناخته می ش��د‪ ،‬طی مراس��می در اجالس‬ ‫«بن» ق��درت را رس��ما به حامد ک��رزای‪ ،‬رئی��س اداره‬ ‫موقت افغانس��تان تحویل داد‪ .‬ربانی بعدها در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری افغانستان از حامد کرزای حمایت کرد‬ ‫و خود نیز در انتخابات پارلمانی افغانستان شرکت کرد و‬ ‫به عنوان اولین نماینده مردم والیت بدخشان با بیشترین ارا‬ ‫ب ه عضویت پارلمان این کشور در امد‪.‬‬ ‫سال هابعدشورایعالیصلحافغانستانتوسطحامد‬ ‫کرزای تشکیل شد و ربانی رئیس این شورا شد‪ .‬وی در این‬ ‫سمتمسئولگفت وگووصلحباطالبانبود‪.‬‬ ‫برهان الدین ربانی‪،‬‬ ‫رهبر برجسته جهادی‬ ‫افغانستان چندروز قبل‬ ‫از ترور‪ ،‬میهمان همایش‬ ‫بیداری اسالمی بود‬ ‫‪21‬‬ ‫گزارش‬ ‫نگاهی به نتایج و حواشی‬ ‫پانزدهمین جشن سینمای ایران‬ ‫جشنخانهسینما‬ ‫با کمترین حاشیه!‬ ‫خبرنامه‬ ‫جشن سینمای ایران که هر ساله توسط خانه سینما و تاسی از جشنواره فیلم فجر‬ ‫با فاصله چندماه گاهی همان انتخاب ها و گاهی برگزیده ای کامال متفاوت‪ ،‬به‬ ‫تجلیل از س��ینماگران می پردازد‪ ،‬برخی مواقع با جنجال همراه می شود‪ .‬جشن‬ ‫امسال اما به دور هر جنجالی برگزار شد‪ .‬البته برخی از مطبوعات نیز از اینکه‬ ‫در این جش��ن به فاطمه معتمداریا به خاط��ر بازی در فیلم «اینجا بدون من»‬ ‫(بهرام توکلی) و رضا عطاران به خاطر ایفای نقش در فیلم «اسب حیوان نجیبی‬ ‫اس��ت» (عبدالرضا کاهانی) جایزه بهترین بازیگری داده شده به شدت انتقاد‬ ‫کرده اند‪ .‬این رسانه ها در عین حال متفاوت ترین انتخاب این جشن را تندیس‬ ‫جلوه های ویژه به فیلم «‪ 33‬روز» (جمال شورجه) دانسته و نسبت به یاد کردن‬ ‫از محسن مخملباف توسط محمود دولت ابادی اعتراض شده است‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫مراسم پایانی پانزدهمین جشن خانه سینما که با‬ ‫حضور اهالی س��ینما‪ ،‬هنرمندان و جمعی از جانبازان‬ ‫جنگ تحمیلی و البته جمع بسیار عالقه مندان سینما از‬ ‫ساعت ‪ 21‬تا ‪ 24‬روز ‪ 25‬شهریور در عمارت مسعودیه‬ ‫تهران برگزار شد‪ ،‬مانند خیلی از مراسم مشابه‪ ،‬با پخش‬ ‫کلیپی از درگذشتگان سینمای ایران اغاز شد‪ .‬این اغاز‬ ‫البته پایان یاد از پیشکسوتان سینمای کشور نبود و این‬ ‫مراسم پیش از معرفی برگزیدگان خود‪ ،‬تقدیم ‪15‬لحظه‬ ‫جشن را به ‪ 15‬هنرمند دیگر نیز تدارک دیده بود‪.‬‬ ‫این ‪ 15‬لحظه به ترتیب به اصغ��ر بیچاره ‪ ،‬بهرام‬ ‫بیضایی ‪ ،‬سیف اهلل‪ ،‬داد‪ ،‬پرویز دوایی ‪ ،‬اصغر شاهرودی ‪،‬‬ ‫ملک جهان خزایی ‪ ،‬ابراهی��م حاتمی کیا‪ ،‬جالل الدین‬ ‫معیریان ‪ ،‬محمدرضا شجریان‪ ،‬عباس گنجوی ‪ ،‬مازیار‬ ‫پرتو‪ ،‬پروی��ز پرس��تویی ‪ ،‬هوش��نگ مرادی کرمانی ‪،‬‬ ‫امیرنادری و هارون یش��ایایی تقدیم ش��د که پیش از‬ ‫تقدیم هر لحظه‪ ،‬کلیپی با گویندگی ناصر طهماس��ب‬ ‫پخش ش��د‪ .‬از این میان‪ ،‬اصغر شاهوردی با وضعیت‬ ‫خاص جس��مانی اش پس از تصادف چند سال پیش‬ ‫در جمع حاضر بود که برای سالمتی او نیز دعا شد‪.‬‬ ‫در این برنامه نیز مانند رویدادهای مش��ابه‪ ،‬بازار‬ ‫عکس و امضا گرفتن از چهره های مطرح س��ینمایی‬ ‫داغ بود که ب��از بی نظمی هایی را در مراس��م به وجود‬ ‫اورده بود‪ .‬اما این باعث نشد مسئوالن خانه سینما در‬ ‫اس��تانه هفته دفاع مقدس‪ ،‬ارزش های دیروز و امروز‬ ‫را فراموش کنند‪ .‬بر این اس��اس جمع��ی از جانبازان‬ ‫‪22‬‬ ‫اسایشگاه «ثاراهلل» میهمانان ویژه مراسم امسال بودند‬ ‫که در بخش هایی از برنامه‪ ،‬ش��هاب حسینی و حامد‬ ‫بهداد به س��راغ انها رفتند و ادای احترام کردند‪ .‬مریال‬ ‫زارعی ‪ ،‬کیومرث پوراحمد و روی��ا تیموریان هم در‬ ‫سخنانش��ان از حضور جانبازان در مراس��م قدردانی‬ ‫کردند‪ .‬همچنین کیومرث پوراحمد در سخنانی یاداور‬ ‫ش��د‪« :‬من چند ش��ب با حبیب احمدزاده که در طول‬ ‫جنگ تحمیلی در جبهه ها بوده اس��ت زیر یک سقف‬ ‫خوابیدم‪ .‬او تنها کمی ش��یمیایی اس��ت اما از شدت‬ ‫سرفه هایش‪ ،‬سینه من زخم شد‪ .‬من به سهم خودم به‬ ‫جانبازانی که تمامیت ارضی کشور عزیزمان را به انها‬ ‫مدیون هستیم خوش امد گفته و هفته دفاع مقدس را‬ ‫پیشاپیشتبریکمی گویم‪».‬‬ ‫از س��وی دیگر جشن امس��ال مصادف شده بود‬ ‫با روز برگزاری هفتادویکمین ش��هراورد تهران و در‬ ‫این حال و هوا‪ ،‬بعضی از س��ینماگرانی ک��ه به روی‬ ‫س��ن می امدند تمایالت رنگی شان را در فوتبال بروز‬ ‫می دادند‪ .‬نیکی کریم��ی و کارن همایونف��ر از جمله‬ ‫افرادی بودند که برد استقالل بر پرسپولیس را تبریک‬ ‫گفتند و مهناز افش��ار که لب��اس قرمز برتن داش��ت‬ ‫پوش��یدن این رنگ را کامال اتفاقی دانس��ت و گفت؛‬ ‫اصال اهل فوتبال نیست‪.‬‬ ‫درحالی که هنگام ورود به هر میهمان به محوطه‬ ‫مراس��م یک پرچم ایران و کتاب امنیت ش��غلی اهدا‬ ‫می شد‪ ،‬پایان بخش مراس��م نیز اجرای قطعه «وطنم»‬ ‫و نیز علیرضا نصرتی برای پوستر فیلم «جدایی نادر از‬ ‫سیمین» اهدا شد‪ .‬همچنین تندیس شایستگی و دیپلم‬ ‫افتخار بهتری��ن عکس فیلم به علی نی��ک رفتار برای‬ ‫عکس های فیلم «یه حبه قند» اهدا شد‪.‬‬ ‫حرف هایی از جنس همیشه‬ ‫محمد مهدی عسگرپور‪ ،‬مدیرعامل خانه سینما‬ ‫در این مراسم در س��خنان خود عالوه بر انکه به طور‬ ‫غیرمستقیم از سینماگران خواست شرایط را رعایت‬ ‫کنند‪ ،‬با اشاره به حضور جمعی از جانبازان اسایشگاه‬ ‫جانب��ازان که در این جش��ن حضور داش��تند‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«ضمن گرامیداش��ت یاد و خاطره ش��هدا باید بگویم‬ ‫انصافا ان هشت س��ال دفاع مقدس و جنگ تحمیلی‬ ‫حق بزرگی به گردن س��ینما دارد‪ ،‬نه به دلیل س��اخته‬ ‫ش��دن تعدادی فیلم دفاع مقدس‪ ،‬بلک��ه به دلیل انکه‬ ‫جایزه های جشن پانزدهم سینمای ایران‬ ‫پ��س از این حرف ه��ا‪ ،‬جایزه ه��ای بخش های‬ ‫مختلف با حضور سینماگران شاخص و پیشکسوت‬ ‫اهدا شد‪:‬‬ ‫دیپلم افتخار بهترین عنوان بندی به شهاب الدین‬ ‫نجفی برای فیلم «خیابان های ارام» رس��ید‪ .‬همچنین‬ ‫دیپلم افتخار بهترین انونس به میثم موالیی برای فیلم‬ ‫«اخرین س��رقت» اهدا ش��د و دیپلم افتخ��ار بهترین‬ ‫تیزر را نیز امیرش��یبان خاقانی برای فیلم «سیزده ‪»59‬‬ ‫دریافت کرد‪.‬‬ ‫دیپلم افتخار بهترین عکس و پوستر فیلم به ارش‬ ‫صادقی برای عکس ها و پوسترهای فیلم «یه حبه قند»‬ ‫جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل زن و مرد‬ ‫در ادامه این برنامه جای��زه بهترین بازیگر نقش‬ ‫مکمل زن به نگار جواهریان ب��رای فیلم «اینجا بدون‬ ‫من» اهدا شد‪ .‬تندیس شایستگی و دیپلم افتخار بهترین‬ ‫نقش مکمل مرد هم به شهاب حسینی برای بازی در‬ ‫فیلم «جدایی نادر از سیمین» رسید‪.‬تندیس شایستگی‬ ‫و دیپلم افتخار بهتری��ن چهره پردازی ام��ا به عبداهلل‬ ‫اسکندری برای چهره پردازی فیلم سینمایی «یه حبه‬ ‫قند» و تندیس شایستگی و دیپلم افتخار بهترین تدوین‬ ‫نیز به محمدرضا مویینی برای فیلم «سعادت اباد» اهدا‬ ‫شد‪ .‬کارن همایون فر نیز تندیس بهترین موسیقی فیلم‬ ‫را برای فیلم «جرم» گرفت و جایزه بهترین فیلمبرداری‬ ‫به حمید خضوعی ابیانه برای فیلمبرداری «اینجا بدون‬ ‫من» اهدا شد‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫توسط مهران مدیری و نوازندگی ارکستر سمفونیک به‬ ‫رهبری شهداد روحانی و نیز سرود «ای ایران» توسط‬ ‫جمعی از بازیگ��ران بود که کارگردان��ی این بخش را‬ ‫سامان مقدم برعهده داشت‪ .‬مهران مدیری‪ ،‬صابرابر‪ ،‬‬ ‫مریال زارعی ‪ ،‬حسن پورش��یرازی‪ ،‬کوروش تهامی ‪،‬‬ ‫هنگامه قاضیانی و مسعود رایگان اجرای سرود پایانی‬ ‫جشن را برعهده داش��تند‪ .‬در تمام محوطه باز مقابل‬ ‫عمارت مسعودیه به طور کامل صندلی چیده شده بود‬ ‫که فضای موجود بر پایی جشن سینما در کاخ سعداباد‬ ‫را تداعی می کرد‪ .‬البته ب��ا توجه به معماری عمارت و‬ ‫فضای طبیعی انجا‪ ،‬دکور خاصی برای جشن تدارک‬ ‫دیده نشده بود و تنها در کنار سن جایی برای حضور‬ ‫ارکس��تر موس��یقی برای اجرای پایانی در نظر گرفته‬ ‫شده بود‪.‬‬ ‫فضای ان سال ها اساسا در س��ینما کاری کرد که باید‬ ‫سال های بسیاری بگذرد تا متوجه شویم چه ارزشی‬ ‫برای سینمای ایران داش��ت‪ ».‬مدیرعامل خانه سینما‬ ‫گفت‪« :‬فکر می کنم بای��د از انرژی به وج��ود امده و‬ ‫همچنین ان��رژی همه خانواده س��ینما اس��تفاده و به‬ ‫اینده ای بهتر فکر کنیم‪ .‬ما باید در وهله اول به خودمان‬ ‫کمک کنیم که مبادا از این دایره خارج شویم‪ ،‬چرا که‬ ‫این دایره مزایای بسیاری دارد که تنها بخشی از ان مزایا‬ ‫را امشب و بخش هایی را هم در اینده متوجه خواهیم‬ ‫شد‪ ».‬کیومرث پوراحمد دبیر پانزدهمین جشن خانه‬ ‫سینما هم در سخنانی از مصائب داوری و اعتراض ها‬ ‫در مورد ان گفت‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫جایزه بهترین کارگردان و فیلم اول‬ ‫دیپلم افتخار ویژه جش��ن هم به وحید نصیریان‬ ‫برای انیمیشن «قلب س��یمرغ» رسید و سپس تندیس‬ ‫شایس��تگی و دیپلم افتخار بهترین کارگ��ردان اول به‬ ‫امیر ثقفی برای کارگردانی فیلم «مرگ کسب و کار من‬ ‫است» اهدا ش��د‪ .‬همچنین تندیس شایستگی و دیپلم‬ ‫افتخار بهتری��ن فیلم اول به فیلم س��ینمایی «اینه های‬ ‫روبه رو» به تهیه کنندگی فرشته طائرپور اهدا شد‪.‬‬ ‫سپس در ادامه مراس��م پانزدهمین جشن بزرگ‬ ‫سینمای ایران‪ ،‬دیپلم افتخار بهترین جلوه های بصری به‬ ‫امیررضا معتمدی برای فیلم «‪ 33‬روز» اهدا شد‪ .‬تندیس‬ ‫شایستگی و دیپلم افتخار بهترین جلوه های میدانی هم‬ ‫به نجف فتاحی برای جلوه های میدانی فیلم «راه ابی‬ ‫ابریشم» تقدیم شد‪ .‬همچنین تندیس شایستگی و دیپلم‬ ‫افتخار بهتری��ن صدابرداری به مه��ران ملکوتی برای‬ ‫صدابرداری فیلم «خیابان های ارام» اهدا شد‪ .‬تندیس‬ ‫شایستگی و دیپلم افتخار بهترین صداگذاری و میکس‬ ‫نیز به امیرحسین قاسمی برای صداگذاری فیلم «اینجا‬ ‫بدون من» اهدا شد‪.‬‬ ‫اما تندیس شایس��تگی و دیپلم افتخ��ار بهترین‬ ‫طراحی لباس به اصغ��ر نژادایمانی برای فیلم «مهتاب‬ ‫روی سکو» داده شد‪ .‬تندیس شایستگی و دیپلم افتخار‬ ‫بهترین طراحی صحنه هم به اتوسا قلم فرسایی برای‬ ‫طراحی صحنه های فیلم «اینجا بدون من» تقدیم شد‪.‬‬ ‫جایزه بهترین نقش اول زن و مرد‬ ‫جایزه بهترین نقش اول زن به فاطمه معتمداریا‬ ‫برای فیلم «اینجا بدون من» به همراه جایزه بازیگری‬ ‫جش��نواره مونترال به وی اعطا ش��د و جایزه بهترین‬ ‫بازیگر نقش اول مرد به رضا عطاران برای بازی در فیلم‬ ‫«اسب حیوان نجیبی اس��ت» رسید‪ .‬همچنین تندیس‬ ‫شایستگی و دیپلم افتخار بهترین فیلمنامه اقتباسی به‬ ‫بهرام توکلی برای فیلمنامه «اینجا بدون من» و جایزه‬ ‫بهترین فیلمنام��ه اورجینال به اصغ��ر فرهادی برای‬ ‫فیلمنامه «جدایی نادر از سیمین» داده شد‪ .‬فرهادی که‬ ‫گفته می شد از او خواسته شده است برای دیده شدن‬ ‫سایر فیلم های شایسته از این جشن انصراف دهد و او‬ ‫نپذیرفته بود‪ ،‬تندیس شایستگی و دیپلم افتخار بهترین‬ ‫کارگردانی فیلم را هم دریافت کرد‪ ،‬درس��ت پیش از‬ ‫انکه تندیس شایس��تگی و دیپلم افتخار بهترین فیلم‬ ‫جشن پانزدهم را هم به دست اورد‪g .‬‬ ‫‪23‬‬ ‫مروری بر یک جشن سینمایی‬ ‫سینماگران نمی خواستند فضای جشن سیاسی شود‬ ‫پانزدهمین جشن خانه سینما ‪ 25‬مردادماه در عمارت مسعودیه تهران برگزار شد؛ جشنی که هر ساله برگزار می شود اما برخی سال ها حاشیه هایی‬ ‫را با خود همراه دارد که در سال گذشته اوج ان را شاهد بودیم‪ .‬سال پیش همین روزها بود که اصغر فرهادی که حاال فیلم او به عنوان نماینده ایران به‬ ‫اکادمی اسکار معرفی شده‪ ،‬بابت حرف های ناخوشایندی که در جشن خانه سینما زده بود‪ ،‬با توقف ساخت فیلمش مواجه شد؛ توقفی که البته بعدتر‬ ‫با سیاست ورزی خاص او برطرف شد‪ .‬اما امسال مدیرعامل خانه سینما در این جشن از سینماگران خواهش کرد که کمک کنند امکان بررسی شرایط‬ ‫پدید اید تا بتواند رفتارهای خوب و بد خود را به درستی تشخیص دهند‪ .‬درباره این جشن و انتخاب هایش که گاهی موید انتخاب های جشنواره فیلم‬ ‫فجر بوده و گاهی هم در نقطه متقابل ان‪ ،‬با کیوان کثیریان ـ منتقد و روزنامه نگار ـ گفت وگو کردیم‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫ارزیابی شما از پانزدهمین جشن خانه سینما‬ ‫چیست و به نظرتان این جشن چه نقاط ضعف‬ ‫و قوتی داست؟‬ ‫‪ l‬استقالل خانه س��ینما از اوایل امسال محقق‬ ‫ش��د و این اولین جش��نی بود که به نظر من‪ ،‬با خیال‬ ‫راحت از نظر مالی برگزار ش��د و ای��ن‪ ،‬اتفاق خوبی‬ ‫است‪ .‬ضمن انکه کماکان مجموعه داوران تخصصی‬ ‫کار خود را انجام دادند‪ .‬جوایز جش��ن خانه س��ینما‬ ‫به دلیل تخصصی بودن ان‪ ،‬جوایز مهمی اس��ت‪ .‬این‬ ‫جش��ن در فضایی جدید و با ابتکارهای جالب توجه‬ ‫برگزار شد‪ .‬البته اش��کال هایی نیز مانند بحث مجری‬ ‫برنامه وجود داش��ت‪ ،‬ولی اینها به درس��تی مدیریت‬ ‫شدند‪ .‬این جشن نظم خوبی داشت‪ ،‬حواشی زیادی‬ ‫نداشت و جشن استانداردی بود‪.‬‬ ‫جریان استقالل مالی خانه سینما چه بود؟‬ ‫‪ l‬به دنبال مش��کالت مالی ک��ه بین معاونت‬ ‫فرهنگی و خانه سینما وجود داشت و جلوی بودجه‬ ‫مصوب خانه سینما به دالیل سیاسی گرفته شد‪ ،‬این‬ ‫مجموعه مجبور بود برای رفع نیازهایش‪ ،‬اسپانس��ر‬ ‫خصوصی بگیرد‪ .‬س��ال ها درباره این موضوع بحث‬ ‫می شد‪ .‬قرار بود خانه سینما یک نهاد غیردولتی باشد‬ ‫و هنگامی یک نهاد‪ ،‬غیردولتی می ش��ود که پولش را‬ ‫از دولت نگیرد‪ .‬به هر صورت‪ ،‬خانه س��ینما مانند هر‬ ‫جای دیگر‪ ،‬برای خود اسپانسر گرفت و با ان قرارداد‬ ‫بست‪ .‬اینکه خانه س��ینما از دولت پول نگرفت‪ ،‬یک‬ ‫امتیاز است و با این کار‪ ،‬بند ناف وابستگی به دولت‬ ‫را برید‪.‬‬ ‫کدام ابتکارهای جشن پانزدهم خانه سینما به‬ ‫عقیده ش��ما جالب بود و جریان مجری برنامه‬ ‫که به ان اشاره کردید‪ ،‬چه بود؟‬ ‫‪ l‬مجری برنامه قرار بود کس دیگری باش��د‪،‬‬ ‫ولی اجازه ان داده نشد و درپی ان‪ ،‬یک ابتکار زده شد‬ ‫تا جلسه بدون حضور فیزیکی مجری روی سن برگزار‬ ‫شود و صدا از بیرون سن می امد که ابتکار خوبی بود‪.‬‬ ‫با اجرای خوب اقای کرمی‪ ،‬این جلس��ه مفرح شد و‬ ‫با همین موضوع نیز کلی بازی ش��د و به فضای شاد‬ ‫جشن کمک کرد‪.‬‬ ‫اقای کرمی ب��ا حاضرجوابی و اطالعات خوبی‬ ‫که داشتند‪ ،‬خیلی خوب جلسه را اداره کردند‪ ،‬بدون‬ ‫اینکه روی سن حضور داشته باشند‪ .‬درست است که‬ ‫قرار بود برنامه مربوط به مجری چیز دیگری باش��د‪،‬‬ ‫ولی اتفاقی که افتاد بهتر بود‪.‬‬ ‫قرار بود مجری این جشن چه کسی باشد؟‬ ‫‪ l‬پیش از این‪ ،‬نام اقای مدیری به عنوان مجری‬ ‫این مراسم در رسانه ها مطرح شده بود؛ ولی این گونه‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫‪24‬‬ ‫اطالعات را باید از مس��ئوالن برگزاری این جش��ن‬ ‫بپرسید‪.‬‬ ‫ایا پانزدهمین دوره جشن خانه سینما حاشیه‬ ‫سیاسی هم داشت که احتمال داشته باشد در‬ ‫روزهای اینده محل بحث باشد؟‬ ‫‪ l‬خی��ر؛ به نظرم اهالی س��ینما خیل��ی تمایل‬ ‫نداشتند فضای جشن ش��ان سیاسی شود‪ .‬به هر حال‪،‬‬ ‫هنرمندان اختیار زبان خودش��ان را دارند و کسی که‬ ‫روی سن می اید‪ ،‬خودش تصمیم می گیرد چه چیزی‬ ‫بگوید‪ .‬مثال کس��ی به اقای فره��ادی دیکته نمی کند‬ ‫که چه بگوید‪ ،‬خودش تصمی��م گرفته و چیزی گفته‬ ‫اس��ت‪ ،‬امکان دارد ان لحظه تصمیم درستی نگرفته‬ ‫باشد؛ اما این اتفاق که مثال برای حرف اقای فرهادی‬ ‫کل مجموعه مورد حمله قرار گیرد‪ ،‬خوب نیست‪ .‬در‬ ‫جشن امسال‪ ،‬هنرمندان ترجیح دادند حرف حاشیه دار‬ ‫نزنند و جشن با ارامش برگزار ش��د‪ .‬البته همیشه در‬ ‫جش��ن‪ ،‬مهمان های ویژه ای حضور دارند که خیلی‬ ‫سینمایی نیستند‪ ،‬هرچند به سینما مربوط هستند؛ مانند‬ ‫اقای همایون شجریان یا اقای محمود دولت ابادی که‬ ‫اگر تصمیم بگیرند جمله ای بگویند‪ ،‬اختیارشان دست‬ ‫خودشان است‪ .‬کس��ی به اقای دولت ابادی چیزی را‬ ‫دیکته نمی کند و او یا هر کس دیگری نظر ش��خصی‬ ‫خود را می گوید‪ .‬به نظر من‪ ،‬در این جشن‪ ،‬حاشیه ای‬ ‫که قابل منازعه باشد‪ ،‬وجود نداشت‪.‬‬ ‫جوای��ز بهترین فیلم و بهتری��ن کارگردانی در‬ ‫جشن خانه سینما به «جدایی نادر از سیمین»‬ ‫و اصغر فرهادی داده شد‪ .‬دیدگاه شما درباره‬ ‫این انتخاب ها چیست؟‬ ‫‪ l‬طبیعی ب��ود ک��ه ای��ن جوایز داده ش��ود‪.‬‬ ‫انتخاب های این جش��ن‪ ،‬تخصصی و محترم است‪،‬‬ ‫گرچه امکان دارد نظر ش��خصی هر کدام از ما با این‬ ‫انتخاب ها مغایر باش��د‪ ،‬ولی مجموع��ه جوایزی که‬ ‫داده ش��د‪ ،‬خوب بود‪ .‬البته از نظر من‪ ،‬شاید در حوزه‬ ‫بازیگری فیلم «جدایی نادر از س��یمین» می توانست‬ ‫بیشتر دیده شود‪ ،‬چون بازی های خیلی خوب دارد‪،‬‬ ‫کسانی که این جایزه را از جشن خانه سینما گرفتند‪،‬‬ ‫بازی های خیلی خوبی داشتند‪.‬‬ ‫چون جوایز این جش��ن‪ ،‬جمع بن��دی نظر همه‬ ‫داوران است‪ ،‬طبیعتا نظری بسیار محترم و تخصصی‬ ‫است و حرفی در ان نیست‪ .‬اگر من به تنهایی بازیگر‬ ‫بودم‪ ،‬ی��ک جایزه بازیگ��ری دیگر را به ج��ز جایزه‬ ‫شهاب حس��ینی به «جدایی نادر از سیمین» می دادم‪.‬‬ ‫البته بحثی در این داوری نیست‪ ،‬چون در این داوری‪،‬‬ ‫مجموعه ای از ادم ه��ای متخص��ص بازیگری رای‬ ‫داده اند‪ .‬هر کدام از کاندیداهای بازیگری می توانستند‬ ‫جایزه بگیرن��د‪ .‬مثال ما در جش��ن منتق��دان به اقای‬ ‫عطاران دیپلم افتخار دادیم و ب��ه اقای معادی جایزه‬ ‫دادیم و در جشن خانه سینما برعکس شد و هیچ اتفاق‬ ‫عجیبی هم رخ نداد‪ .‬در کار داوری‪ ،‬وقتی به کاندیداها‬ ‫می رسیم بقیه فاصله ها میلی متری است‪.‬‬ ‫همچنی��ن در جش��ن خانه س��ینما تالش ش��د‬ ‫فیلم هایی مانند «اینجا بدون من» که فیلم های خوبی‬ ‫بودن��د‪ ،‬انتخاب ش��وند‪ .‬این فیل��م و «یه حب��ه قند»‬ ‫از بد حادثه هم دوره با «جدایی نادر از سیمین» که از‬ ‫نظر من‪ ،‬یک س��ر و گردن از بقیه فیلم ها باالتر است‪،‬‬ ‫ساخته شده اند‪ .‬هر کدام از این فیلم ها‪ ،‬شاخص اند و‬ ‫می توانند در هر جشنواره یا داوری ای نظر داوران را‬ ‫جلب کنند‪ .‬در این جشن نیز ش��ش جایزه به «اینجا‬ ‫بدون من» تعلق گرف��ت و داوران تالش کردند همه‬ ‫فیلم های دیگر را ببینند و این اتفاق خوبی است‪.‬‬ ‫امکان دارد در یک س��ال‪ ،‬یک فیل��م خیلی بهتر‬ ‫از بقیه باش��د و توجه ها را به خود جل��ب کند و بقیه‬ ‫فیلم های خوب کمتر دیده شوند که این طبیعی است‪.‬‬ ‫دیدگاه شما در مقایسه بین جوایز جشن خانه‬ ‫س��ینما با جوایز جش��نواره فیلم فجر به کدام‬ ‫نزدیک تر است؟‬ ‫‪ l‬من جوایز این جشن را بیش��تر می پسندم‪.‬‬ ‫هر جش��نواره ای که درباره جوایز ان «ام��ا و اگر» و‬ ‫«حرف وحدیث» وجود داشته باشد‪ ،‬اعتبار جوایزش‬ ‫خیلی باال نیست‪ .‬من جوایز صنفی را که ازادانه تر داده‬ ‫می شوند‪ ،‬بیشتر می پسندم‪ .‬مثال در یک جشنواره وقتی‬ ‫هیچ کدام از داوران تخصصی در زمینه صدا ندارند‪،‬‬ ‫چگونه به صداب��رداری یک فیلم جای��زه می دهند؟‬ ‫این کار را فقط یک صداب��ردار می تواند خوب انجام‬ ‫دهد‪ .‬کار اف��رادی مانند پرویز ابن��ار‪ ،‬دلپاک‪ ،‬زاهدی‬ ‫و‪ ...‬درجه یک است و از بین این افراد که کار خود را‬ ‫به خوبی انجام داده اند‪ ،‬فقط ی��ک صدابردار توانمند‬ ‫می تواند تفاوت ها را تشخیص دهد‪ .‬من که در حوزه‬ ‫صدا‪ ،‬سررش��ته ای ندارم‪ ،‬نمی توانم تف��اوت دو فرد‬ ‫عالی را از هم تش��خیص دهم‪ .‬کس��انی که در برخی‬ ‫جشنواره ها داوری می کنند نیز همین هستند و حتی‬ ‫اگر کارگردان یا تهیه کننده باشند‪ ،‬ولی در حوزه های‬ ‫تخصصی فقط افراد متخص��ص می توانند فرق افراد‬ ‫درجه یک را تشخیص دهند‪.‬‬ ‫داوری افرادی که متخصص نیس��تند‪ ،‬سلیقه ای‬ ‫می ش��ود‪ .‬البته درباره بازیگر ی��ا کارگردان راحت تر‬ ‫می توان نظر داد‪ ،‬ولی در حوزه های تخصصی‪ ،‬اینگونه‬ ‫نیس��ت‪ .‬مثل اگر کسی موس��یقیدان نباش��د‪ ،‬چطور‬ ‫می تواند تش��خیص دهد که از بین پنج موس��یقیدان‬ ‫درجه یک‪ ،‬کدام یک بهتر است‪g .‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫‪25‬‬ ‫هفتمین سفر احمدی نژاد به سازمان ملل‬ ‫تداوم‬ ‫دیپلماسیعمومی‬ ‫رئیس جمهور دوش��نبه گذش��ته برای هفتمین بار راهی نیویورک شد تا در‬ ‫اجالس سالیانه سازمان ملل شرکت کند؛ سفری که همچون سال های گذشته‬ ‫با همراهی یاران نزدیک رئیس جمهور انجام شده است‪ .‬او در حالی راهی این‬ ‫اجالس شد که مواضع سال های گذشته اش همواره با واکنش های شدیدی‬ ‫از سوی رسانه های غربی مواجه شده و تا مدت ها پس از پایان این اجالس‬ ‫ادامه یافته است‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫محمود احمدی نژاد در اولین گام از سفر به امریکا‬ ‫هنگامی که وارد فرودگاه جان اف کندی نیویورک شد‪،‬‬ ‫با بیان اینکه انتظار می رود سازمان ملل به معنای واقعی‬ ‫کلمه سازمان ملل باش��د‪ ،‬اظهار داشت‪« :‬این سازمان‬ ‫باید از مطالبات ملت ها حمایت کرده و در راس��تای‬ ‫ایفای حقوق انها حرکت کند‪».‬‬ ‫او در حالی که خبرن��گاران در مقابل او بودند‪ ،‬با‬ ‫اشاره به اینکه سازمان ملل در س��یطره چند کشور به‬ ‫اصطالح فاتح جنگ جهانی دوم قرار دارد‪ ،‬خاطرنشان‬ ‫کرد‪« :‬سازمان ملل اکنون س��ازمانی برای تمامی ملل‬ ‫نیست که کش��ورها بتوانند ازادانه و به راحتی در ان‬ ‫حضور پیدا کنند‪ .‬الزمه حضور در این س��ازمان اخذ‬ ‫ویزا از دولت امریکاس��ت در حالی که دولت امریکا‬ ‫هم مانند سایر کش��ورها عضو این س��ازمان است‪».‬‬ ‫رئیس جمهور تصریح کرد‪« :‬سازمان ملل باید حقوق‬ ‫تمامی ملت ه��ای جه��ان‪ ،‬منافع‪ ،‬حیثی��ت و کرامت‬ ‫انس��ان ها را تقویت و حداقل ه��ا را در این خصوص‬ ‫مراعات نماید‪».‬‬ ‫ای��ن در حال��ی اس��ت ک��ه احمدی ن��ژاد پیش‬ ‫از ترک تهران در گفت وگو با ش��بکه ان‪.‬بی‪.‬س��ی از‬ ‫رسانه های امریکایی‪ ،‬مواضع س��ال گذشته خود در‬ ‫اجالس مجمع عمومی س��ازمان مل��ل در خصوص‬ ‫حادثه ‪ 11‬س��پتامبر را به خبرنگار این شبکه یاداوری‬ ‫ک��رد و چنی��ن گف��ت‪« :‬ملت ها نس��بت ب��ه حادثه‬ ‫‪ 11‬سپتامبر سوال دارند و از گزارشات ارائه شده قانع‬ ‫نیستند‪».‬‬ ‫او همچنی��ن بر تش��کیل گ��روه حقیقت یاب به‬ ‫منظور بررس��ی ابعاد این حادثه تاکید ک��رد و اظهار‬ ‫داشت‪« :‬در جعبه س��یاه ‪ 11‬سپتامبر چه چیز ناگفته ای‬ ‫وجود دارد که دول��ت امریکا از ان نگرانی داش��ته و‬ ‫نمی خواهد ان را بیان کند‪».‬‬ ‫رئیس جمه��ور ب��ا تاکید ب��ر اینکه اگ��ر گروه‬ ‫‪26‬‬ ‫محمود احمدی نژاد در مصاحبه هایش‬ ‫از سیاس��ت های امریکا و غ��رب در قبال‬ ‫تحوالت اخیر انتقاد کرد‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫حقیقت یابی برای ‪ 11‬سپتامبر تشکیل شود این موضوع‬ ‫به نفع همه و به خصوص دولت اقای اوباماست‪ ،‬علت‬ ‫این امر را چنین برش��مرد‪« :‬اقای اوباما با شعار تغییر‬ ‫سیاس��ت های قبلی دولت امریکا روی کار امد‪ .‬این‬ ‫پیشنهاد ایران سازنده و اصالحی و بیش از همه به نفع‬ ‫دولت امریکاست‪».‬‬ ‫احمدی نژاد پس از ترک فرودگاه با شبکه ‪ ABC‬به‬ ‫گفت وگو نشست و درباره ارزیابی جمهوری اسالمی‬ ‫ایران از تحوالت منطقه ای‪ ،‬گفت‪« :‬تمام دیکتاتورهای‬ ‫دنیا مورد حمایت دولت امریکا و بعضی از دولت های‬ ‫اروپایی قرار دارند و اساسا دیکتاتوری و نظام سلطه‬ ‫مجموعه ای متصل به هم و علیه حقوق ملت هاست که‬ ‫باید تغییر پیدا کند‪».‬‬ ‫او در پاسخ به سوالی مبنی بر موضع ایران درباره‬ ‫سوریه خاطرنش��ان کرد‪« :‬دیدگاه ایران در خصوص‬ ‫همه ملت ها یکس��ان اس��ت و عدالت و انتخاب ازاد‬ ‫را حق همه ملت ها می داند‪ .‬ملت ه��ا و دولت ها باید‬ ‫ب��ا هم��کاری یکدیگر اصالح��ات مورد نی��از را در‬ ‫کش��ورهای خود انجام دهند‪ ،‬اما نباید دیگران در این‬ ‫امور دخالتی داشته باشند‪».‬‬ ‫رئیس جمهور رفت��ار دولت امری��کا در یمن و‬ ‫بحرین را با رفتاری که دولتمردان این کشور در قبال‬ ‫سوریه از خود نشان می دهند کامال متفاوت و متناقض‬ ‫دانست و با اشاره به فرستادن اسلحه به سوریه و تهدید‬ ‫علیه منافع این کشور گفت‪« :‬متاسفانه بعضی کشورها‬ ‫و گروه های نزدیک به دولت امریکا‪ ،‬به سوریه اسلحه‬ ‫می فرستند و بی تردید این روند نه تنها کمکی به حل و‬ ‫فصل شرایط نخواهد کرد بلکه اوضاع را در این کشور‬ ‫پیچیده تر می کند‪».‬‬ ‫احمدی نژاد با بیان اینکه جمهوری اسالمی ایران‬ ‫تالش می کند دیدگاه های برخ��ی معترضان و دولت‬ ‫سوریه را به هم نزدیک کند تا مس��ائل با گفت وگو و‬ ‫تفاهم برطرف شده و اصالحات مورد تفاهم طرفین‬ ‫ایجاد شود‪ ،‬گفت‪« :‬ما تالش می کنیم همه با هم رابطه‬ ‫دوستانه داشته باشند و حقوق اساسی انسان ها رعایت‬ ‫ش��ود و از طرف مقابل هم با هر نوع دخالت خارجی‬ ‫نیروهای ناتو و برخی به اصطالح قدرت طلب در امور‬ ‫کشورها نیز مخالف هستیم‪».‬‬ ‫رئیس جمه��ور تصری��ح ک��رد‪« :‬اگ��ر دول��ت‬ ‫امریکا و متحدی��ن ان تصور می کنند ب��ا ایجاد تنش‬ ‫و درگیری در منطق��ه‪ ،‬اینده به نفع انه��ا خواهد بود‪،‬‬ ‫س��خت در اش��تباه هس��تند‪ ،‬چرا که تحوالتی که در‬ ‫منطقه ش��روع ش��ده به ط��ور حت��م س��لطه امریکا‬ ‫را نمی پس��ندد و بهتر اس��ت دولت امری��کا در امور‬ ‫کش��ورها دخالت نکرده و در کنار ملت ها قرار بگیرد‬ ‫و کمک کند تا مس��ائل با تفاهم و دوستی بین ملت ها‬ ‫برطرف شود‪».‬‬ ‫احمدی نژاد در خصوص تشکیل دولت مستقل‬ ‫فلس��طینی نیز اظهار داش��ت‪« :‬ایران تش��کیل دولت‬ ‫فلس��طین را ب��ه عن��وان گام اول ب��رای ازادی کامل‬ ‫سرزمین های فلسطینی به رسمیت می شناسد‪ .‬فلسطین‬ ‫قبل از اینکه سازمان ملل تشکیل شود وجود داشت‪ ،‬اما‬ ‫دیگران حق ملت فلسطین را ضایع کردند و متاسفانه‬ ‫در این راستا س��از و کارهای بین المللی هم در جهت‬ ‫تضییع حق ملت فلسطین به کار گرفته شد‪».‬‬ ‫او درباره رواب��ط ایران و امریکا اظهار داش��ت‪:‬‬ ‫«سیاس��ت خارجی جمهوری اس�لامی ایران بر پایه‬ ‫رابطه دوس��تانه و برادرانه با س��ایر کش��ورها استوار‬ ‫اس��ت و ما همیش��ه از برقراری رابطه بی��ن ملت ها‬ ‫اس��تقبال کرده ایم و البته باید توجه داشت که دولت‬ ‫امریکا رابطه خ��ود را به طور یکجانبه ب��ا ایران قطع‬ ‫کرد؛ م��ا معتقدیم هیچ گونه دلیلی ب��رای تنش وجود‬ ‫ندارد و در ش��رایط عادالنه و احترام امیز اماده تعامل‬ ‫و گفت وگو هستیم‪».‬‬ ‫احمدی ن��ژاد افزود‪« :‬متاس��فانه دول��ت امریکا‬ ‫همواره به طور یکطرفه علیه ملت ایران اقدام می کند‪،‬‬ ‫در صورتی ک��ه دلیلی برای این اق��دام وجود ندارد و‬ ‫خودشان هم از اینگونه اقدامات تاکنون هیچ بهره ای‬ ‫نبرده اند‪».‬‬ ‫دیدار با میشل س��لیمان‪ ،‬رئیس جمهور لبنان از‬ ‫دیگر بخش های سفر احمدی نژاد بود‪ .‬روسای جمهور‬ ‫ایران و لبنان در این دیدار مهم ترین تحوالت منطقه ای‬ ‫را مورد بررسی قرار داده و بر حفظ هوشیاری ملت ها‬ ‫در قب��ال این تح��والت و گس��ترش هر چه بیش��تر‬ ‫س��طح تعامالت و هم��کاری میان ته��ران – بیروت‬ ‫تاکید کردند‪.‬‬ ‫رئیس جمهور در این دیدار مقاومت و ایستادگی‬ ‫را تنها راه پی��روزی ملت های منطق��ه در مقابل نظام‬ ‫سلطه دانس��ت و گفت‪« :‬امروز اس��تعمارگران سابق‬ ‫با نقاب و ش��عار فریبنده دفاع از حقوق ملت ها وارد‬ ‫صحنه ش��ده اند‪ ،‬اما عمال همان اهداف اس��تعماری‬ ‫س��ابق یعنی چپ��اول مناف��ع و ث��روت ملت ه��ا را‬ ‫پیگیری می کنند‪».‬‬ ‫وی خاطرنشان کرد‪« :‬امروز سلطه گران به دنبال‬ ‫نجات رژیم صهیونیستی و اقتصاد رو به سقوط خود‬ ‫هستند‪ ،‬اما باید بدانند ملت های منطقه بیدار شده اند و‬ ‫این بیداری‪ ،‬انان را در پیگیری اهداف استعماری خود‬ ‫ناکام خواهد گذاشت‪».‬‬ ‫احمدی نژاد با بی��ان اینکه جمهوری اس�لامی‬ ‫ای��ران و لبنان در ی��ک جبهه مش��ترک قرار داش��ته‬ ‫و دارای منافع و دش��منان مش��ترکی هس��تند‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«تعمی��ق و تحکی��م مناس��بات و همکاری ه��ای دو‬ ‫کش��ور در تمامی زمینه ها به نفع صلح‪ ،‬ثبات و امنیت‬ ‫منطقه است‪».‬‬ ‫رئیس جمهور اظهار داشت‪« :‬سلطه گران با ایجاد‬ ‫تنش و اختالف قصد دارند بین صفوف ملت ها فاصله‬ ‫ایجاد کنند‪ ،‬اما دیگ��ر دوران اینگونه روش ها به پایان‬ ‫رسیده است‪».‬‬ ‫میش��ل س��لیمان‪ ،‬رئیس جمهور لبنان نیز روابط‬ ‫بیروت ‪ -‬تهران را گس��ترده‪ ،‬تاریخی و عمیق دانست‬ ‫و گفت‪« :‬روابط دو کشور به نفع مقاومت و ملت های‬ ‫منطقه است‪».‬‬ ‫احمدی نژاد س��پس در جمع فع��االن و رهبران‬ ‫گروه های ضدجنگ در امریکا حاضر ش��د و با بیان‬ ‫اینکه دولت امریکا ‪ 30‬س��ال پیش در ذهن ملت های‬ ‫جه��ان ق��درت شکس��ت ناپذیری ب��ود ام��ا امروز‬ ‫به جایی رس��یده که حت��ی قادر نیس��ت کوچکترین‬ ‫مش��کالت خود را برطرف کند‪ ،‬گف��ت‪« :‬ضعیف تر‬ ‫و بی تدبیرت��ر از دولتم��ردان امریکای��ی در جه��ان‬ ‫وجود ن��دارد؛ به نحوی که بیش از ‪ 60‬س��ال اس��ت‬ ‫نتوانس��تند برای موضوع فلس��طین راه حل مناس��بی‬ ‫پیدا کنند‪».‬‬ ‫وی اف��زود‪« :‬صهیونیس��ت ها ه��م ک��ه روزی‬ ‫از س��یطره نیل تا فرات س��خن می گفتن��د امروز در‬ ‫سرزمین های اشغالی به دور خود دیوار بتنی می کشند‪».‬‬ ‫احمدی نژاد با بیان اینکه پیروزی ملت ها نزدیک‬ ‫است‪ ،‬اظهار داش��ت‪« :‬وقتی ذهنیت بشر اصالح شود‬ ‫و مطالبه عدالت فراگیر‪ ،‬حتم��ا عدالت خواهد امد و‬ ‫همه باور داریم که مردی به همراه حضرت عیسی(ع)‬ ‫عدالت را در جهان رهبری خواهد کرد‪ ،‬از این رو باید‬ ‫هر چه در توان داریم در مسیر برقراری عدالت به کار‬ ‫بگیریم‪g ».‬‬ ‫‪27‬‬ ‫رویداد‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫بازگشت با دست خالی‬ ‫چرا اخوان المسلمین به پیشنهاد اردوغان واکنش سردی نشان داد؟‬ ‫رجب طیب اردوغان‪ ،‬نخست وزیر ترکیه هفته گذشته همراه حدود ‪ 200‬تن از بازرگانان و سرمایه گذاران‬ ‫ترک‪ ،‬سفر منطقه ای اش را با حضور در مصر اغاز کرد‪ .‬این نخستین سفر یک مقام بلندپایه ترک به قاهره پس‬ ‫از سقوط رژیم «حسنی مبارک» در مصر بود‪ .‬نخست وزیر ترکیه با حضور در قاهره‪ ،‬مصر را در شرایط کنونی‪،‬‬ ‫رهبر جریان تغییرات در جهان عرب خواند و نسبت به ایجاد تغییرات مسالمت امیز در مصر ابراز خرسندی‬ ‫کرد‪ ،‬اما پیشنهاد او برای اینده مصر با مخالفت احزاب موثر این کشور روبرو شد‪.‬‬ ‫رجب طی��ب اردوغان‪ ،‬نخس��ت وزیر ترکیه‬ ‫درمصر طی یک سخنرانی اعالم کرد‪« :‬معمر قذافی‪،‬‬ ‫رهبر لیبی به خوبی متوجه نشده که چه بر سر حسنی‬ ‫مبارک‪ ،‬رئیس جمهور س��ابق مصر و زین العابدین‬ ‫بن علی‪ ،‬رئیس جمهور س��ابق تونس امد‪ .‬منافع ما‬ ‫همچنان با ملت لیبی مشترک اس��ت و ما کاری با‬ ‫نظام این کش��ور نداریم‪ .‬ما تصمیم گرفتیم از ملت‬ ‫لیبی حمایت کنیم‪ ».‬درواقع اردوغان سعی داشت‬ ‫تا با این صحبت ها خود را دوست کشورهای عربی‬ ‫نشان دهد‪ ،‬اما پرواضح است که ترکیه تنها درصدد‬ ‫ان اس��ت تا بر موج تحوالت عربی سوار شود و از‬ ‫اوضاع جاری منطقه به خصوص در زمینه اقتصادی‬ ‫به نفع خود بهره برداری کند‪ .‬از دیگر سو این سفر‬ ‫در حالی انجام گرفت که ترکیه و رژیم صهیونیستی‬ ‫‪28‬‬ ‫این روزها روابط شان به خاطر عدم عذرخواهی مقامات‬ ‫اس��رائیل از ترک ها به دنبال حمله به کشتی کمک های‬ ‫انسان دوس��تانه مرمره بیش از پیش تیره و تار ش��ده و‬ ‫همچنین مصر و رژیم صهیونیس��تی که پس از سقوط‬ ‫مبارک‪ ،‬روابط حسنه شان کامال از بین رفته نیز با تسخیر‬ ‫سفارت اسرائیل در مصر اصال دوران خوبی را در روابط‬ ‫منطقه ای دنبال نمی کنند‪ .‬با در کن��ار هم قرار دادن این‬ ‫مولفه ها می توان نتیجه گرفت که اردوغان با س��فرش‬ ‫به مصر بیش از پیش می خواهد سیاست های کشورش‬ ‫را همسو با سیاست های مصر نشان دهد و در نهایت با‬ ‫سوار شدن بر موج تحوالت منطقه به اهداف خود که در‬ ‫راس انها تامین مقاصد اقتصادی اش است‪ ،‬دست یابد‪.‬‬ ‫اردوغان در سفرش به قاهره درصدد تقویت چهره خود‬ ‫در میان کشورهای عربی و شمال افریقا بود‪ .‬وی حتی‬ ‫راهکارهایی نیز برای تشکیل حکومت مصر ارائه‬ ‫کرد که از جمله می توان به تشکیل یک حکومت‬ ‫سکوالر اشاره کرد‪ .‬بس��یاری از جوانان مصری به‬ ‫ویژه جمعیت اخوان المس��لمین امید داش��تند که‬ ‫اردوغان در مورد لزوم پیوند دین و سیاست در مصر‬ ‫س��خنرانی کند و به همین دلیل از وی در فرودگاه‬ ‫قاهره استقبال نس��بتا خوبی به عمل اوردند‪ ،‬انها‬ ‫پالکاردهایی را در دست داشتند که در ان مطالبات‬ ‫خود را در مورد برپایی خالفت اسالمی درخواست‬ ‫کرده بودند‪ .‬اما اردوغان در این س��فر به همه این‬ ‫خواس��ته ها پش��ت کرد‪ .‬وی روز دوم این سفر در‬ ‫یک مصاحبه تلویزیونی خواستار تهیه قانون اساسی‬ ‫این کشور بر اساس مبانی یک کشور الئیک شد‪ .‬اما‬ ‫مساله ای که بیش از بقیه جلب توجه کرد‪ ،‬سخنرانی‬ ‫اردوغان راجع به مساله فلس��طین و اسرائیل بود‪.‬‬ ‫او به گونه ای سخنرانی می کرد که انگار سخنگوی‬ ‫فلسطینی هاس��ت‪ .‬اما دیگر بر همگان اشکار شده‬ ‫است که صحبت از مشکل فلس��طینی ها در حال‬ ‫حاضر تبدیل به ابزاری برای کشورهایی مثل ترکیه‬ ‫شده تا هرجا که در دیپلماسی ش��ان کم اوردند از‬ ‫ان اس��تفاده کنند‪ .‬اکنون مردم جوامع عربی به این‬ ‫درک رس��یده اند که صحبت از درگیری فلسطین‬ ‫و اسرائیل ساده ترین راه برای برخی رهبران منطقه‬ ‫به ویژه ترکیه برای رس��یدن به منافع شخصی شان‬ ‫است‪ ،‬اما با تحوالتی که در منطقه رخ داد مشخص‬ ‫شده که مردم منطقه دیگر به شعار بسنده نمی کنند‬ ‫و به دنبال راهکارهای عملی هس��تند‪ .‬پس شاید‬ ‫سیاس��ت اردوغان انطور که می خواس��ت پیش‬ ‫نرفت و می توان گفت که بیشتر ملت ها و دولت ها‬ ‫دست او را خوانده اند‪ .‬در حقیقت هر چند دولت‬ ‫اردوغان تالش می کند هم��واره از خود چهره ای‬ ‫ی مس��ائل جهان اسالم نش��ان دهد اما منافع‬ ‫حام ‬ ‫اقتصادی و نظامی ترکیه مهمترین هدف این کشور‬ ‫از برقراری رابطه با کش��ورهای منطقه و ش��مال‬ ‫افریقاست‪ .‬عقد قرارداد نظامی با مصر و استفاده از‬ ‫منابع طبیعی موجود در کشورهای شمال افریقا در‬ ‫دستور کار ترکیه قرار دارد و اردوغان در سخنرانی‬ ‫اخیر خود صراحت��ا اعالم کرده هدف از س��فر به‬ ‫مصر‪ ،‬تونس و لیبی حضور در کشورهایی است که‬ ‫ترکیه تاکنون در انها حضور نداشته است‪ .‬در حال‬ ‫حاضر حجم تبادالت تجاری کنونی میان دو طرف‬ ‫س��ه میلیارد دالر اس��ت و این در حالی است که‬ ‫اردوغان گفته این حجم در زم��ان کوتاهی به پنج‬ ‫میلیارد دالر خواهد رس��ید‪ .‬به همین علت است‬ ‫که اردوغان در این سفر هیاتی متشکل از ‪ 250‬نفر‬ ‫از صنعتگران و بازرگان��ان را همراه خود برد‪ .‬با در‬ ‫نظر گرفتن این مس��ائل به این نتیجه می رسیم که‬ ‫سفر اردوغان‪ ،‬تنها جنبه انحرافی داشته و سخن از‬ ‫مشکلفلسطینوپیشنهادتشکیلحکومتسکوالر‬ ‫برای به انحراف کشاندن افکار عمومی بوده است‪.‬‬ ‫همچنین برخی رسانه های عربی جهت گیری های‬ ‫اخیر اردوغان در رابطه با مساله فلسطین را به نفع‬ ‫رژیم صهیونیس��تی می دانند و بر ای��ن باورند که‬ ‫اردوغان با مطرح کردن پرونده فلس��طین اب در‬ ‫اسیاب اس��رائیلی ها می ریزد و این بهانه را به انها‬ ‫می دهد که اعالم کنند پرونده فلس��طین را فردی‬ ‫خارجی و غیر عربی به دس��ت گرفته است‪ .‬سفر‬ ‫منطقه ای اردوغان در حالی پایان یافت که یک مساله‬ ‫کامال برهمگان روشن شد و ان مطالبات اقتصادی و‬ ‫کامیابی های مالی از بحث موج بیداری اسالمی در‬ ‫خاورمیانه است‪g .‬‬ ‫ترکیه از خاورمیانه و موج بیداری اسالمی چه می خواهد؟‬ ‫حسن هانی زاده ‪ /‬کارشناس مسائل بین الملل‬ ‫خبرنامه‬ ‫شناخت دقیقی از روحیات و خصوصیات ملت های‬ ‫عرب ندارد‪ ،‬نتوانس��ت دیدارش از مصر را به عنوان‬ ‫نکته مثبتی برای ترکیه ثبت کند‪ .‬اعالم اینکه مردم مصر‬ ‫باید یک نظام الئیک تشکیل دهند‪ ،‬نشانه عدم اگاهی‬ ‫اردوغ��ان از انگیزه های مردم مصر اس��ت‪ .‬درس��ت‬ ‫است که این مساله از سوی دولت موقت مصر مورد‬ ‫اس��تقبال قرار گرفت اما توده های م��ردم به خوبی از‬ ‫حرکت نمایشی ترکیه در خاورمیانه اگاهی دارند و به‬ ‫این سفر اهمیت چندانی ندادند‪ .‬سفر اردوغان به مصر‬ ‫و پیشنهاد تشکیل یک حکومت سکوالر باعث شد که‬ ‫توده های مردمی و به ویژه اسالمی در مصر به شدت‬ ‫نس��بت به این صحبت ها واکنش منفی نش��ان دهند‪.‬‬ ‫بنابراین اردوغان با این صحبتش اش��تباه بزرگی در‬ ‫مصر مرتکب شد و ماهیت خودش را اشکار کرد‪ .‬این‬ ‫در حالی است که مردم مصر‪ ،‬ده ها سال برای تشکیل‬ ‫یک نظام مردم س��االر دینی ت�لاش کرده اند و اکنون‬ ‫زمان ان رسیده که یک نظام مبتنی بر ارزش های دینی‬ ‫پایه گذاری کنند‪ .‬در حقیقت بسیاری از واکنش هایی‬ ‫که در مصر صورت گرفت این سوال را مطرح می کند‬ ‫که چگونه اردوغان از یک طرف ادعای اسالم گرایی‬ ‫می کند و از طرف دیگر پیش��نهاد تش��کیل یک نظام‬ ‫س��کوالر را می دهد‪ .‬این امر برای ملت مصر بس��یار‬ ‫تعجب برانگیز بود و انها اع�لام کرده اند که اگر این‬ ‫پیش��نهاد از جانب امریکا یا انگلیس ب��ود قابل قبول‬ ‫بود‪ ،‬اما چرا نخست وزیر ترکیه که ادعای اسالم گرایی‬ ‫می کند این مساله را مطرح می کند‪ ،‬در حالی که می داند‬ ‫مردم مصر به دنبال یک حکومت دینی هستند‪ .‬در حال‬ ‫حاضر نیز ترک ها س��عی می کنند در سوریه‪ ،‬تونس‪،‬‬ ‫مصر و لیبی تاثیرگذار باشند‪ ،‬چراکه ترکیه می خواهد‬ ‫در اینده در لیبی سرمایه گذاری و از نفت انها استفاده‬ ‫کند‪ ،‬از ظرفیت های سیاس��ی مصر ب��ه نفع خودش‬ ‫بهره ببرد‪ ،‬در تونس حضور دائمی داش��ته باشد و در‬ ‫مورد سوریه نیز چشمداشت ارضی دارد‪ .‬با توجه به‬ ‫اینکه ترک ها در س��ال ‪ 1939‬با کمک اس��تعمارگران‬ ‫فرانسه‪ ،‬استان اسکندرون در سوریه را جدا و به خاک‬ ‫ترکیه منضم کردند‪ ،‬اکنون نیز نسبت به استان ادلب در‬ ‫مرز میان ترکیه و سوریه چشمداشت ارضی دارند و‬ ‫تالش می کنند امپراتوری عثمانی را به این طریق در‬ ‫خاورمیانه احیا کنند‪ .‬این طرحی است که اقای احمد‬ ‫داود اوغلو‪ ،‬از ‪ 10‬سال پیش به دنبال اجرایی کردن ان‬ ‫است‪ .‬ماهیت نظام و دولت ترکیه اکنون به تدریج در‬ ‫حال روشن شدن است‪ ،‬البته واقعیتی که وجود دارد‬ ‫این اس��ت که ترک ها احس��اس می کنند برای اینکه‬ ‫بتوانند به جوامع عربی نزدیک شوند و به دل ملت های‬ ‫عرب نفوذ کنن��د باید یکس��ری حرکت هایی انجام‬ ‫دهند که خودش��ان را ضدصهیونیس��تی نشان دهند‪.‬‬ ‫اما از انجای��ی که تناقض در رفتار سیاس��ی اردوغان‬ ‫وجود دارد نمی توانند به هدف ش��ان برسند‪ ،‬چراکه‬ ‫از یک سو انها با استقرار س��پر دفاع موشکی ناتو در‬ ‫خاک کشورشان موافقت می کنند که علیه کشورهای‬ ‫همس��ایه به کار خواهد رفت و از دیگر سو خودشان‬ ‫را دوست کشورهای منطقه نشان می دهند‪ .‬ملت هایی‬ ‫که با هوشمندی تحرکات اردوغان را رصد می کنند‬ ‫متوجه ش��ده اند که وی یک بازیگر سیاسی حرفه ای‬ ‫است و تالشش این است که در خاورمیانه یک نقش‬ ‫فرادس��تی بازی کند درحالیکه ترکیه چنین ظرفیتی‬ ‫ندارد و نخواهد توانس��ت در منطقه نفوذ کند و تمام‬ ‫کیک اعراب را ببلعد‪g .‬‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫س��فرهای اخی��ر رج��ب طی��ب اردوغ��ان‪،‬‬ ‫نخس��ت وزیر ترکیه به کش��ورهای منطق��ه بیش از‬ ‫پیش سیاس��ت های منفعت طلبانه ترکیه را برهمگان‬ ‫اشکار کرده است‪ .‬ترکیه تمام تالشش این است که از‬ ‫کیک انقالب های عربی بیشترین سهم را به خودش‬ ‫اختصاص دهد؛ با اینکه از لحاظ سیاسی و اقتصادی‬ ‫ظرفیت باالیی ب��رای مدیریت خاورمیان��ه ندارد اما‬ ‫حضور حزب عدالت و توس��عه و به ویژه ش��خص‬ ‫اردوغان ب��رای اینک��ه بتواند امپرات��وری عثمانی را‬ ‫بار دیگر احیا کند‪ ،‬موجب شده دولت اردوغان دست‬ ‫به یکس��ری تحرکات فریبنده در حوزه دیپلماس��ی‬ ‫رسمی و عمومی بزند‪ .‬اوال از سال ها پیش‪ ،‬هم عربستان‬ ‫سعودی و هم امریکا برای اینکه بتوانند نقش جمهوری‬ ‫اسالمی ایران را در س��طح منطقه و جهان کاهش دهند‬ ‫یک سلسله تبلیغات سیاسی و رسانه ای به سود حزب‬ ‫به ظاهر اسالم گرای عدالت و توس��عه به راه انداختند‪.‬‬ ‫عربستان سعودی که یک رژیم طایفه ای و دیکتاتوری‬ ‫است نمی تواند با جمهوری اسالمی ایران در سطح منطقه‬ ‫رقابت کند‪ ،‬بنابراین برای اینکه بتواند ایران را منزوی کند‬ ‫تو توسعه ترکیه سرمایه گذاری کرد‪.‬‬ ‫روی حزب عدال ‬ ‫ما در طول هفت سال گذشته شاهد هستیم که عربستان‬ ‫ی ترکی را به‬ ‫با پرداخت میلیاردها دالر‪ ،‬انواع سریال ها ‬ ‫زبان عربی و با هدف ایجاد زمینه برای حضور فرهنگی‬ ‫ترکیه در جهان عرب دوبله و از طریق رسانه های گسترده‬ ‫وابسته به رژیم ال سعود پخش کرد‪ .‬بنابراین عربستان یک‬ ‫زمینه فرهنگی برای حضور ترکیه در حوزه کشورهای‬ ‫عربی از پیش فراهم کرده بود و تالش داش��ت از طریق‬ ‫همین س��ریال های تلویزیونی‪ ،‬ترکیه را کشوری قابل‬ ‫قبول نشان دهد‪ .‬موضوع دیگری که می توان به ان اشاره‬ ‫کرد‪ ،‬واکنش رجب طیب اردوغان در برابر شیمون پرز‬ ‫اس��ت‪ ،‬به این مفهوم ک��ه صحنه ای ک��ه در داووس‬ ‫سوئیس ش��اهد بودیم یک صحنه کامال ساختگی و‬ ‫یک س��ناریوی هالیوودی بود که با نظارت امریکا و‬ ‫حتی البی صهیونیستی اجرا شد‪ .‬رجب طیب اردوغان‬ ‫در برابر دوربین های جهان‪ ،‬ان واکنش را نشان داد تا‬ ‫یک چهره ضد صهیونیس��تی از خودش نشان دهد‪.‬‬ ‫بنابراین حرکت اردوغان در سوئیس کامال مصنوعی‬ ‫بود که با ه��دف ایجاد محبوبیت در می��ان توده های‬ ‫مردم صورت گرفت‪ .‬ب��ا این نوع کاره��ا‪ ،‬به تدریج ‬ ‫ترک ها توانس��تند از فضای روانی موجود در جهان‬ ‫عرب به نفع خودش��ان اس��تفاده کنند تا هم شریک‬ ‫تجاری اعراب باش��ند‪ ،‬هم مدیری��ت خاورمیانه را‬ ‫به جای امری��کا به عهده بگیرند و ه��م اینکه بتوانند‬ ‫نقش جمهوری اس�لامی ایران در منطقه را که نقشی‬ ‫تاثیرگذار اس��ت‪ ،‬کمرنگ کنند که البته نتوانس��تند‪.‬‬ ‫بنابراین ترکیه در مس��ائل جهان ع��رب دخالت های‬ ‫مستقیم دارد و در یمن‪ ،‬مصر‪ ،‬تونس و سوریه در حال‬ ‫ایفای یک نقش کامال تخریبی است‪ .‬ما شاهد هستیم‬ ‫که اردوغان بالفاصله به کشورهای عربی مصر‪ ،‬تونس‬ ‫و لیبی رفت تا از کیک انقالب های منطقه بیش��ترین‬ ‫س��هم را ببرد‪ .‬هرچند نخس��ت وزیر ترکیه در مصر‬ ‫مورد استقبال رسمی قرار گرفت اما به دلیل اینکه وی‬ ‫منفعت طلبی‬ ‫نخست وزیر ترکیه در مصر مورد‬ ‫استقبال رسمی قرار گرفت اما به دلیل‬ ‫اینکه وی شناخت دقیقی از روحیات‬ ‫و خصوصیات ملت های عرب‬ ‫ندارد‪ ،‬نتوانست دیدارش از مصر‬ ‫را به عنوان نکته مثبتی برای ترکیه‬ ‫ثبت کند‬ ‫‪29‬‬ ‫یادداشت ها‬ ‫چرا کوشا‪ ،‬مهسا را کشت و سر دار رفت؟‬ ‫شقاوت با فطرت ایرانی سازگار نیست‬ ‫خسرو معتضد‪/‬مورخ‬ ‫خسرو معتضد د رروز‬ ‫تولد ‪69‬سالگی اش‬ ‫در یادداشتی به سابقه‬ ‫تاریخی جنایت نزد‬ ‫ایرانیان به بهانه به‬ ‫دار اویخته شدن یک‬ ‫قاتل پرداخته است‬ ‫خبرنامه‬ ‫تفریح من پس از س��اعت ها تحقی��ق و نگارش‬ ‫کتاب ه��ای تاریخ��ی و‪ ...‬ب��اور نمی کنی��د‪ ،‬مطالع��ه‬ ‫روزنامه هاست! گاهی که ش��ب را تا ساعت نزدیک به‬ ‫بامداد ب��ه کار تحقیقی گذرانده ام‪ ،‬بام��داد برای فاصله‬ ‫انداختن بین کار به روزنامه های بامدادی که هر روز برایم‬ ‫می اید نگاهی می اندازم‪ .‬مدت هاس��ت کمتر موسیقی‬ ‫گوش می دهم‪ ،‬زیرا هم��ه برایم کهن��ه و یکنواخت و‬ ‫تکراری شده است‪ .‬اهل ورزش و جریان های فوتبال هم‬ ‫نیستم‪ .‬از تلویزیون فقط به برنامه های مستند تاریخی یا‬ ‫طبیعت نگاه می کنم و مدت هاست تماشای سریال ها را‬ ‫کنار گذاشته ام‪ .‬سریال های کره ای شبیه فیلم های احمقانه‬ ‫هندی که ملتی تازه ب��ه دوران رس��یده‪ ،‬کامال غرق در‬ ‫خلقیات امریکایی و هویت از دست داده را در وسعت‬ ‫یک شانزدهم کشورمان نش��ان می دهد حالم را به هم‬ ‫می زند‪ .‬از سریال ها و فیلم های ادم کشی و کاراته ای هم‬ ‫بیزارم‪ ،‬فیلم های سیاه و سفید دهه های ‪ 1940 ،1930‬و‬ ‫‪ 1950‬امریکایی‪ ،‬انگلیسی‪ ،‬المانی و ایتالیایی را دوست‬ ‫دارم که کمت��ر نمایش می دهند‪ .‬ب��ه هر ترتیب روزنامه‬ ‫خواندن برایم تفریحی است که گاه صبح زود و گاهی‬ ‫اخر شب بدان روی می اورم‪ .‬و دردا و دریغا که صفحات‬ ‫حوادث به رغم خودداری و احتراز و تنفرم مرا به سوی‬ ‫خود می کشاند‪ .‬انها را می خوانم تا بدانم در کشوری که‬ ‫ان همه مردم ان که دم از جوانمردی و مهربانی وهمنوع‬ ‫دوستی و مرورت می زنند‪ ،‬انها که فرنگیان انها را نماد‬ ‫مهمان نوازی و مردانگی و انصاف و ادب می انگاشتند‪،‬‬ ‫چگونه این سان بی عاطفگی و جنایت دربین شان نهادینه‬ ‫شده است؟ به راستی مبهوتم‪.‬‬ ‫به نظرم می رس��د جنای��ت به ص��ورت ورزش‬ ‫ملی درامده اس��ت‪ .‬تعدد جنایات حیرت اور اس��ت‪.‬‬ ‫کالهبرداری و اختالس و مال مردم خوری و جعل اسناد‬ ‫یک تفریح عمومی و شیرین شده است‪.‬‬ ‫جنایت در ایران هرگز نهادینه نبود‪ .‬ادم کشی فعل‬ ‫بد و مذمومی شناخته می شد‪ .‬سالی دو‪ ،‬سه بار محکوم‬ ‫به اعدامی را صبح زود به میدان توپخانه می اوردند‪ .‬پیش‬ ‫از طلوع افتاب‪ ،‬او حین رفتن باالی دار غزلی و خطابه ای‬ ‫می خواند‪ ،‬التماس و استرحام می کرد‪ ،‬حاللیت می طلبید‪،‬‬ ‫به عده ای بیکار که در میدان اجتماع می کردند‪ ،‬نصیحت‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫‪30‬‬ ‫می کرد کاری نکنند که کارشان به این مرحله بینجامد‪ .‬بعد‬ ‫به دارش می اویختند و مردم سکه پول می ریختند و دنبال‬ ‫کار خود می رفتند‪ .‬بعدها تشخیص داده شد دارزدن در‬ ‫مالء عام به چندین دلیل کار مطلوبی نیس��ت و کم کم‬ ‫منسوخ شد‪.‬‬ ‫اوال‪ :‬در انظار عالمیان‪ ،‬ایرانیان را خفیف می کند‪.‬‬ ‫ثانیا‪ :‬بر روح تماش��اگران مخصوصا کودکان اثار‬ ‫بد می گذارد‪.‬‬ ‫ثالثا‪ :‬ابهت پایتخت کش��ور متمدنی مانند ایران را‬ ‫خدشه دار می کند‪.‬‬ ‫رابعا‪ :‬افراد شرور و بد ذات را محض تکرار همان‬ ‫خطابه خوانی و غزل خوانی تشجیع می کرد مرتکب قتل‬ ‫شوند و شهرت بیابند و تصاویرشان پشت جلد مجالت‬ ‫و صفحه حوادث جراید که ان زمان دو ستون بیشتر نبود‪،‬‬ ‫چاپ شود‪.‬‬ ‫اعدام در مالء عام دیگر انجام نشد‪ .‬االن اصرار دارند‬ ‫که محض عبرت و تنبیه عمومی این کارها در مالء عام‬ ‫انجام ش��ود‪ .‬عده ای از این دارزدن ها عکس می گیرند‪،‬‬ ‫فیلم برمی دارند و رسانه های بیگانه منتظر فرصت انها‬ ‫را منعکس می کنند‪ .‬بدون اینکه توضیح دهند این بابایی‬ ‫که به دار اویخته ش��ده‪ ،‬این جنایات را کرده‪ ،‬مرتکب‬ ‫تجاوز به عنف شده یا پانصد کیلوگرم تریاک و ص د تا‬ ‫پانصد کیلوی دیگر هروئین قاچاق وارد کش��ور کرده‬ ‫است‪ .‬کش��ور ما در طول یکصد سال پیش بسیار تغییر‬ ‫کرده است‪ .‬ظاهر این کشور با این شهرها‪ ،‬این خیابان ها‪،‬‬ ‫این برج ها‪ ،‬این مغازه ها قابل مقایسه با شصت‪ ،‬هفتاد سال‬ ‫پیش نیست‪ .‬اما چرا درون ما اینقدر عقب رفته است‪.‬‬ ‫من امروز ‪ 69‬ساله شده ام‪ ،‬بنابراین از زمانی که قادر‬ ‫به شناخت و تمییز اطرافم‪ ،‬مردم هموطن و همشهری ام‬ ‫و جامعه ام شده ام حدود ‪ 64‬سال می گذرد‪ .‬کودکی من‬ ‫در جامعه ای گذشت که فقر و محرومیت و چهره های‬ ‫زرد و رنگ پریده و شکم های تو رفته و انواع بیماری های‬ ‫زهروی و امیزشی و کچلی و سالک و تراخم و اسهال و‬ ‫اس��هال خونی‪ ،‬وبا و کوری و ابتال به انواع پارازیت ها و‬ ‫انگل ها در بیشتر مردمان ان عادی بود‪ .‬من در کشوری‬ ‫استعمارزده چش��م به دنیا گش��ودم که به رغم ثروت و‬ ‫ل و به قول مفس��ر‬ ‫تجمل و زرق و برق یک اقلیت جاه ‬ ‫مجله تایم در س��ال ‪ 1329 /1950‬در قل��ه هرم قدرت‬ ‫ان ش��اهی مبهوت و مرعوب نشس��ته بود و از ان قله‬ ‫تاسطح طبقات زمیندار و ثروتمند و دالل و بوژوازی قرار‬ ‫داشتند و در پایین ترین رده دهقانان برده سان همچون و‬ ‫استرپوشان (روستاییان) اعصار باستان بیگاری می کردند‪،‬‬ ‫اکثریت مردم جامعه به صورت بخ��ور و نمیر زندگی‬ ‫می کردند‪ .‬در ان س��ال ها ما ‪ 32‬میلیون تن نفت در سال‬ ‫تولید می کردیم که ‪9‬میلی��ون لیره نصیب دولت و ملت‬ ‫ایران و بیش از ‪ 200‬میلی��ون لیره نصیب دولت بریتانیا‪،‬‬ ‫ت س��هامی نفت انگلیس‬ ‫خزانه داری ان کش��ور‪ ،‬شرک ‬ ‫و ایران و صاحبان س��هام ش��رکت نفت وعده قلیلی از‬ ‫ثروتمندان ایرانی می شد‪.‬‬ ‫مجله تایم‪ ،‬ایران را نیمه متملکه انگلیس و ایرانیان‬ ‫را بردگان هزار فامیل می دانس��ت‪ .‬بخ��ش عمده ایران‬ ‫نیمه ویرانه بود‪ ،‬بلکه ویرانه ای که نتیجه فقر زمین از نظر‬ ‫بارندگی‪ ،‬حمالت وحش��تناک بیگانگان‪ ،‬طاعون‪ ،‬وبا‪،‬‬ ‫حصبه‪ ،‬زلزله‪ ،‬سیل‪ ،‬جنگ های برون مرزی و درون مرزی‪،‬‬ ‫مهاجرت ها و به ویژه اثرات ناشی از جنگ های ایران و‬ ‫روسیه در اغاز قرن نوزدهم‪ ،‬سلب استقالل‪ ،‬حاکمیت‬ ‫سیاسی و قضایی و اقتصادی کشوری از طریق استیالو‬ ‫نفوذ سیاس��ی پنهان بریتانیا و فق��ر عمومی مملکت و‬ ‫ناتوانی دولت ها از هر گونه دگرگون س��ازی در احوال‬ ‫مملکت و مردمان بود‪ .‬جمعیت ایرانی از ‪ 33‬میلیون در‬ ‫عصر صفوی در قرن ‪ 17‬تا ‪ 5/5‬میلیون در اغاز قرن ‪19‬‬ ‫کاهش یافته بود‪ .‬در اغاز قرن‪ 20‬این جمعیت‪ 9‬میلیون و‬ ‫‪ 800‬هزار نفر شده بود‪ .‬ادعای تلف شدن‪ 9‬میلیون ایرانی‬ ‫درجریان جنگ و هولوکاست ایرانی را فراموش کنید‪.‬‬ ‫نابودی ایران طی دو قرن از ‪1135/1723‬ه‪.‬ق با س��قوط‬ ‫اصفهان به دست وحش��یان محمود افغان‪ ،‬کشتارهای‬ ‫فجیع‪ ،‬حمالت عثمانی ها به ایران‪ ،‬سلسله اشوب های‬ ‫پایان ناپذیر‪ ،‬جنگ های داخل��ی‪ ،‬طاعون‪ ،‬وبا و حصبه‪،‬‬ ‫مرگ و میرهای کودکان‪ ،‬یورش ملخ از جنوب غرب و‬ ‫شرق به ایران اغاز شد و به هر ترتیب نمایندگان سیاسی‬ ‫فرانسه‪ ،‬انگلستان‪ ،‬روسیه‪ ،‬پروس و سایر کشورها ارقام‬ ‫پنج تا شش میلیون را ثبت کرده اند‪.‬‬ ‫من در ایران ویران‪ ،‬گرسنه‪ ،‬قحطی زده‪ ،‬جنگ زده‬ ‫بزرگ شدم اما به رغم فقر عمومی و استیصال ان دوران‪،‬‬ ‫ایرانی ها س��نگدل و بیرح��م نبودند‪ .‬ایرانی ه��ا به هم‬ ‫می رسیدند‪ ،‬زنان و دختران را تحت حمایت می گرفتند‪.‬‬ ‫خون و عرق همش��هری گری و بچه محله ای بودن در‬ ‫رگ هایشان جریان داشت‪.‬‬ ‫چه شده است اکنون این سان شقاوت دارد کم کم‬ ‫به صورت عادت در می اید‪ .‬چه ش��ده است بی حمیتی‬ ‫جانشین صفات انسانی شده است؟‬ ‫چه ش��ده اس��ت که دو هوو دس��ت به دست هم‬ ‫می دهند و ش��وهر خ��ود را خف��ه‪ ،‬کش��ته و در بنزین‬ ‫ می سوزانند؟ چه شده که پدر‪ ،‬فرزند خود را زجرکش‬ ‫می کند؟‬ ‫چه ش��ده که جوانی فقط روی س��وءظن به قاتل‬ ‫افغانی پول می دهد تا مادر ‪ 52‬ساله و خواهر ‪ 32‬ساله اش‬ ‫را چاقو باران کند؟‬ ‫چه شده است که دو جوان مذکر و مونث مبتال و‬ ‫معتاد به شیشه‪ ،‬عروسی برپا می کنندو در جشن عروسی‬ ‫دو مرد و دو زن را مامور سرقت محتویات کیف مهمانان‬ ‫اشنا و فامیل می کنند؟ چه شده که از قباحت‪ ،‬قبح پریده‬ ‫است؟‬ ‫چه ش��ده اس��ت که پلی��س را در حی��ن بدرقه‬ ‫چهارچاقوکش می کشند؟ چه شده است که صفحات‬ ‫حوادث این سان دهشت می افرینند؟‬ ‫چه شده است که در بانکی ‪ 3‬هزار میلیارد اختالس‬ ‫روی می دهد؟ چه ش��ده اس��ت که ه��ر روز خبری از‬ ‫اختالس در بانک ها که زمانی کارمندان انها اسوه اخالق‬ ‫و درستکاری و پاکدامنی و سالمت نفس و سالمت مالی‬ ‫بودند روی می دهد‪.‬‬ ‫جامعه ما را چه روی داده؟ در همین جامعه خیرین‬ ‫خبرنامه‬ ‫و سیف القلم در شیراز و حسن اورنگی و هوشنگ و ان‬ ‫اخری قاتل زنان بیچاره و بی پناه خیابانگرد در مش��هد‬ ‫بوده اند‪ .‬قاتل زنجیره ای هم داش��ته ایم اما نه هر ماه و نه‬ ‫هر سال‪ .‬این قتل های ناشی از عشق و عاشقی زیاد است‬ ‫بدین دلیل که انقدر مشکل در سر راه ازدواج ایجاد شده‬ ‫که جوانی به فک��ر ازدواج نمی افتد مگر از خانواده های‬ ‫سنتی قانع و صبور‪.‬‬ ‫روند ازدواج سا ل به س��ال کاهش می یابد‪ .‬تعداد‬ ‫طالق ها هم افزایش پیدا می کند‪ .‬من در حول و حوش‬ ‫خودمان‪ ،‬محل کار‪ ،‬اداره‪ ،‬دانش��گاه‪ ،‬دفاتر مطبوعاتی و‬ ‫ش��رکت ها‪ ،‬خیلی کم ادم هایی را اماده ازدواج می بینم‬ ‫درحالیکه خود من ‪ 22‬ساله و هنوز از خدمت سربازی‬ ‫مرخص نشده‪ ،‬ازدواج کردم زیرا روحم‪ ،‬سنن و اداب‬ ‫اجتماعی‪ ،‬احساساتم و عواطفم ایجاب می کرد تنها نمانم‬ ‫و کسی یا رو یاورم باشد‪.‬‬ ‫اکنون ازدواج به سد سنگینی تبدیل شده است‪ .‬عبور‬ ‫از ان بسیار دشوار است‪ .‬هرچقدر اقای شهاب مرادی‪،‬‬ ‫دوست عزیز من با ان ظاهر محترم و مهربان و ان صدای‬ ‫گرم بیاید و در برنامه اخر شب بگوید زن و شوهر باید در‬ ‫کمال صرفه جویی و قناعت زندگی خود را اغاز کنند و‬ ‫خوش اخالق و مالیم و مهربان باشند‪ ،‬پسرها و دخترها‬ ‫دنبال ازدواج نمی روند‪ ،‬زیرا مس��کن وجود ندارد‪ ،‬کار‬ ‫یافتن مشکل است‪ .‬هزینه ها سنگین اس��ت‪ ،‬تورم باال‬ ‫می رود و با ش��کم خالی نمی توان زن گرف��ت و تا ابد‬ ‫نمی توان در خانه پدر داماد یا عروس زندگی کرد‪.‬‬ ‫راه های معاشرت جوانان را هم که مسدود کرده اید‪،‬‬ ‫مس��دودند و تازه این همه بال بر می خی��زد‪ .‬اقای وزیر‬ ‫اموزش و پرورش در تلویزیون اردبیل که من ان را در‬ ‫تهران می دیدم‪ ،‬گفت‪« :‬پنجشنبه را تعطیل کرده ایم‪ ،‬تمام‬ ‫ساعات پنج روز دیگر را پر از کالس های درس کرده ایم‬ ‫که دخترها صبح سروقت بیایند و غروب بروند و یک‬ ‫بار وس��ط س��اعات درس به بهانه تعطیلی از دبیرستان‬ ‫خارج نشوند‪ ».‬جل الخالق‪ ،‬دختر و پسری می خواهند‬ ‫بازی گوش��ی کنند‪ ،‬چطور؟ می خواهیم دانشگاه ها را‬ ‫جنسیتی بکنیم که خاطر مبارک جناب وزیر و دیگران‬ ‫اسوده باشد‪ .‬چطور اس��ت خیابان ها را هم مانند زمان‬ ‫سلطنت مظفرالدین شاه زنانه – مردانه کنیم که خاطرمان‬ ‫اس��وده ش��ود‪ .‬جنایات‪ ،‬تبهکاری ها ادامه می یابد و ما‬ ‫معلولین را به جای عاملین می گیریم وبازی ادامه می یابد‪.‬‬ ‫ایا زندان ها باید به همین حال بماند؟ایا نباید به جای‬ ‫زندان‪ ،‬اردوگاه ها و اموزش��گاه های بازپروری تاسیس‬ ‫کرد؟ ایا نباید به یک زندانی که ازاد می شود و نمی داند‬ ‫چگونه و از چه راهی باید زندگ��ی کند در طول مدت‬ ‫اقامت در زندان حرفه ای اموخت که از گرسنگی دوباره‬ ‫به کارهای پیشین روی نیاورد؟‬ ‫ایا در کشوری که سیب و شلیل و انگور و هندوانه‬ ‫و خربزه و پرتقال و نارنگی و گالبی و موز از خارج وارد‬ ‫می شود‪ ،‬در کشوری که یک میلیون برنج و چند میلیون‬ ‫گندم و هزاران تن چای از خارج وارد می شود‪ ،‬نمی توان‬ ‫مزارع بزرگ احداث کرد و زندانیان را به کار ش��یرین و‬ ‫دلپسند متناسب با ذوق و سلیقه ایرانی یعنی کشاورزی‬ ‫و باغداری و دامپروری که ب��ا تاریخ و اخالق و عادات‬ ‫ایرانی اشناست و نیاز به تخصص زیادی ندارد سرگرم‬ ‫کرد؟ کار‪ ،‬شقاوت و رذالت را می زداید‪ .‬کار‪ ،‬روح ادمی را‬ ‫جال می دهد‪ .‬در احوال بسیاری از بزهکارانی که پس از‬ ‫خالصی از زندان دوباره مرتکب جرایم و حتی جنایات‬ ‫می شوند مداقه کرده ام‪ .‬علت عمده تکرار جرایم از سوی‬ ‫انان نداشتن کار است‪.‬‬ ‫زندان��ی را پ��س از گذران��دن دوره زندانش ازاد‬ ‫می کنیم و بیکار به جامعه اعزام می داری��م که برود و با‬ ‫ارتکاب جرایم زندگی خود را بگذراند‪ .‬ایا کار نمی تواند‬ ‫انها را از تکرار جرایم باز دارد؟‬ ‫ایا طبق قوانین مصوب س��ال ‪ 1314‬و تجدید ان‬ ‫قوانین نمی شود زندانیان را در طول دوران حبس به کار‬ ‫در کارخانه ها و مجتمعات صنعتی تحت نظارت ارتش و‬ ‫نیروی انتظامی و سپاه واداشت و هر اندازه تغییر هویت و‬ ‫رفتار دادند برای انها تخفیف هایی از نظر مدت مجازات‬ ‫قائل شد؟ بزهکاران ایتالیایی را در میالن به کار راهنمایی‬ ‫جهانگردان گمارده اند‪ .‬نه گریخته اند‪ ،‬نه مرتکب خطا و‬ ‫دزدی و قاچاق شده اند‪ .‬این کار را در ایران تجربه کنید‪.‬‬ ‫از خانواده های انان کمک بگیرید‪ ،‬تکرار روش ناموفق‬ ‫گذشته را فراموش کنید‪g.‬‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫‪ 700‬میلیارد تومان برای ساختن مدارس انفاق می کنند‪،‬‬ ‫در همین جامعه دو برادر کارگر در امارات متحده عربی به‬ ‫دهکده ای در استان هرمزگان یا بوشهر می ایند و میلیون ها‬ ‫تومان از دسترنج خود را برای س��اختن بیمارستان در‬ ‫اختیار وزارت بهداش��ت یا هالل احمر می گذارند‪ .‬در‬ ‫همین جامعه در ماه رمضان ارقام و امار جنایات کاهش‬ ‫می یابد‪ ،‬اما در همین جامعه جنایت دارد عادی می شود‪.‬‬ ‫جوان دانشجوی ادبیات که سه سال درس ادبیات‬ ‫و لطافت و ظرافت و احساس خوانده‪ ،‬دختر دانشجوی‬ ‫جوان ‪ 22‬ساله بی گناهی را فقط به این علت که پیشنهاد‬ ‫دوست شدن او را نپذیرفته با ‪ 37‬ضربه کارد می کشد و‬ ‫به دار اویخته می ش��ود‪ .‬صفح��ات ح��وادث‪ ،‬من را‬ ‫می ترس��اند‪ ،‬مرا نگران می کند‪ ،‬چند ده هزار پلیس باید‬ ‫استخدام کنیم که این همه جنایتکار کهنه و نو‪ ،‬این همه‬ ‫کالهبرداری‪ ،‬این همه متجاوز به ناموس مردم را دستگیر‬ ‫کنند؟ چند صد چوبه دار بای��د برافرازیم تا جنایتکاران‬ ‫مصلوب گردند؟ چه باید بکنیم؟ چرا اینقدر بی عاطفه‬ ‫ش��ده ایم؟ شغال ش��ب ده ها زن و دختر را مورد تجاوز‬ ‫قرار می دهد‪ ،‬در اصفهان و کاش��مر و گلستان تجاوز به‬ ‫عنف به زنان انجام می شود‪ .‬سابقا اگر افتاده ای‪ ،‬بیماری‪،‬‬ ‫مجروحی‪ ،‬ابن السبیلی در جاده یا در خیابان بود‪ ،‬انسانی‬ ‫او را سوار اتومبیل می کرد‪ .‬اکنون هیچ کس مرتکب این‬ ‫اشتباه نمی شود‪ ،‬چه بسا حتی زنی که به ا و ترحم می شود‬ ‫چاقویی دراورده و راننده را تهدید کند یا به شانتاژ بپردازد‬ ‫که او را متهم به داش��تن قصد س��وء خواهد کرد و پول‬ ‫بطلبد‪ .‬رسم انسانیت در معرض خطر است‪ .‬کالهبردار‪،‬‬ ‫اخاذ‪ ،‬جاعل‪ ،‬خانه ساز دروغین‪ ،‬افسر پلیس دروغین و‬ ‫مامورنهادهای دولتی و انقالبی دروغین هم بعضا دیده‬ ‫می شود؟ چه باید کرد؟ چه راه عالجی باید یافت؟‬ ‫بیشتر گردانندگان امور از سنین جوانی دور شده اند‬ ‫یا با عوالم شباب بیگانه اند‪ .‬عاشقی راهمگی پاک فراموش‬ ‫کرده ایم‪ .‬دنیای سیاست‪ ،‬مدیریت‪ ،‬توانگری‪ ،‬مستغنی‬ ‫بودن‪ ،‬دسترسی داش��تن به امکانات بس��یار‪ ،‬الیت ها و‬ ‫طبقات باالی جامعه را از شور و التهاب و حال و هوای‬ ‫جوانی دور کرده است‪.‬‬ ‫این جوانی که سر پل مدیریت دختر جوانی به نام‬ ‫مهسا ‪ 22‬س��اله را با ‪ 37‬ضربه ان هم با دو چاقو کشت‪،‬‬ ‫دانشجوی رشته ادبیات بوده است‪.‬‬ ‫رشته ادبیات خشک و فنی و پیچیده و جامد نیست‪.‬‬ ‫رشته ای ذوقی و هنری و لطیف است‪ .‬اما سروکار داشتن‬ ‫با ادبیات و تغزل انچنان را انچنان تر می کند‪ .‬دسترسی‬ ‫نداش��تن به جنس مخالف برای یک جوان احساساتی‬ ‫اکنده از افکار و امال رویایی‪ ،‬این مهس��ای جوان الغر‬ ‫ظریف را که زیبایی فوق العاده ای هم نداش��ته و بیشتر‬ ‫کودکی می نماید تا دختری جوان و دلربا‪ ،‬قاتل را چنان‬ ‫ملتهب و بی قرار و دیوانه و شوریده کرده که کارش را به‬ ‫حد اعالی جنون کشانده است‪ .‬یا دختر‪ ،‬یامحبوبه بی اعتنا‬ ‫و مغرور و کج خلق و متفرعن ک��ه او را خاک زیرپایش‬ ‫نمی انگاشته و با همه سالم و علیک و احوالپرسی می کرده‬ ‫اما کراهت خود از کوشا را اشکارا نشان می داده یا مرگ و‬ ‫قتل و ادم کشی و در اخر کار صعود از دار مرگ‪.‬‬ ‫اجتماع در این میان‪ 80‬درصد مقصر است‪ .‬زیرا این‬ ‫ماجر ا سال هاست شروع شده و ادامه دارد و بدتر و بدتر‬ ‫هم خواهد شد‪ .‬هشت سال پیش ماجرای ارش و مامک‬ ‫پیش امد که ارش‪ ،‬مامک را کشت و به دار اویخته شد‪.‬‬ ‫ماهی و سالی نمی اید که این اتفاقات تکرار نشود‪ .‬اگر‬ ‫تقصیر یک نفر یا دو نفر یا سه نفر ادم غیرعادی و دیوانه‬ ‫بود‪ ،‬خوب تمام می شد‪ .‬در طول تاریخ ‪ 90‬ساله اخیر ما‬ ‫پنج قاتل زنجیره ای اطفال و زنان داشته ایم که اصغر قاتل‬ ‫‪31‬‬ ‫دکتر محمدرضا شالبافان ‪ /‬شاعر و منتقد‬ ‫وقتی امید‪ ،‬بالی جان روان انسان می شود‬ ‫نگاهی تخصصی و هنری به فیلم الزایمر‬ ‫محمد رضا شالبافان‬ ‫در این نوشتار به‬ ‫بررسی فیلم الزایمر‬ ‫پرداخته است‬ ‫خبرنامه‬ ‫فیلم «الزایمر» در نگاه کالن فیلمی اس��ت که در‬ ‫روابط بین شخصیت ها شکل می گیرد و نه بر تظاهرات‬ ‫درونی ایشان‪ .‬تماش��اگر این فیلم تقریبا در تمام فیلم‬ ‫ش��اهد کنش بین کاراکترهاس��ت و هیچ گاه در طول‬ ‫فیلم با هیچ کدام از ش��خصیت ها ه��م ذات پنداری و‬ ‫همدلی نمی کند‪ .‬شاید یکی از دالیل این اتفاق ازدحام‬ ‫شخصیت هایی باشد که سعی شده به عنوان تیپ های‬ ‫شخصیتی روانشناختی معرفی شوند‪.‬‬ ‫در نگاه اول «اسیه» ش��خصیت شماره یک فیلم‬ ‫به نظر می رسد‪ .‬این ش��خصیت هم از نظر ظاهر و هم‬ ‫از نظر رفتار پرداختی مناس��ب دارد‪.‬گریم مناس��ب و‬ ‫حرکات کند این ش��خصیت به همراه بازی قابل قبول‬ ‫«مهتاب کرامتی» در ابتدای فیلم به چشم می اید‪.‬از دید‬ ‫روانپزشکی اختاللی که بر پایه ان «اسیه» در فیلمنامه‬ ‫جای گرفته علمی و شناخته شده است‪ .‬این زن دچار‬ ‫اختالل هذیانی اس��ت ک��ه بر اس��اس ان زندگی فرد‬ ‫بر مبنای یک باور اش��تباه که با اس��تدالل های منطقی‬ ‫قابل تغییر نیس��ت تحت تاثیر ق��رار می گیرد‪ .‬چنین‬ ‫بیمارانی ممکن است هیچ مشکل دیگری نداشته باشند‬ ‫و در مورد مسائلی که به باور اشتباه ایشان مرتبط نباشد‬ ‫عملکردی کامال طبیعی داش��ته باشند‪ .‬این اختالل که‬ ‫البته معموال به اندازه بیست س��ال(!) پایدار نمی ماند‪،‬‬ ‫به خوبی در شخصیت «اسیه» شکل گرفته است‪ .‬باور‬ ‫هذیانی بنیادین «اسیه» زنده بودن «امیر قاسم» است که‬ ‫تمام رفتارهای عجیب و غریب و غیر منطقی او بر همین‬ ‫اساس قابل توجیه است‪ .‬این باور در ادامه و با حضور‬ ‫«کله خراب» به سمت او شیفت می کند و باور هذیانی‬ ‫او به انطباق وی با «امیرقاس��م» تغییر می یابد‪.‬او حتی‬ ‫در برابر جواب ازمایش خون منف��ی نیز باور خود را‬ ‫حجت قطعی می داند و به جواب ازمایش بی اعتنایی‬ ‫می کند‪ .‬نکته قابل توجه ان اس��ت که شاید بر حسب‬ ‫تصادف این باور هذیانی درس��ت از اب دراید‪.‬چنین‬ ‫اتفاقی رفتار بیمار را توجیه نمی کند‪.‬مهم ان است که‬ ‫مسیر رسیدن بیمار به باور خود غیر منطقی باشد‪.‬‬ ‫اما ش��خصیت «کله خراب» که با بازی زیبا و البته‬ ‫ی هاشمی» همراه است ماجرای دیگری‬ ‫سابقه دار «مهد ‬ ‫دارد‪ .‬از نظر روانپزشکی این شخصیت کامال به هم ریخته‬ ‫است‪ .‬از طرفی قسمتی از شخصیت او بر نوع خاصی‬ ‫از کاهش ضریب هوش��ی منطبق اس��ت‪.‬نوعی از این‬ ‫بیماران که ب��ه خوبی در فیل��م «مردبارانی» به تصویر‬ ‫کشیده شده‪ ،‬توانایی قابل توجهی در انجام محاسبات‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫‪32‬‬ ‫و ش��یرین کاری های خارق العاده دارند‪ .‬اما در ادامه و‬ ‫با مشاهده حضور ش��خصیت مذکور به همراه پلیس‬ ‫هم��ه کاره ماجرا در بیمارس��تان ش��اهد بی دقتی های‬ ‫فاحشی هستیم‪ .‬پزشک معالج ذکر می کند که احتماال‬ ‫بیمار به واس��طه تروما و ضربه به سر بخشی از حافظه‬ ‫خود را از دست داده اس��ت‪ .‬در اینکه تروما می تواند‬ ‫عامل دمانس و زوال عقل باشد شکی نیست‪ .‬از طرف‬ ‫دیگر مش��اهده یک تصادف شدید هم می تواند سبب‬ ‫اختالل حافظه ش��ود اما تابلوی بالینی چنین بیماری‬ ‫با تظاهرات بالینی ش��خصیتی که «مهدی هاش��می»‬ ‫بازی ان را برعه��ده گرفته تا حدود زی��ادی متفاوت‬ ‫است‪ .‬این ش��خصیت در هیچ کجای فیلم نام خود را‬ ‫نمی تواند به خاطر بیاورد و دنیای حافظه او از بازیابی‬ ‫اتفاقات گذش��ته ناتوان اس��ت؛ حال انکه هیچ یک از‬ ‫بیمارانی که به هر دلیل از جمله الزایمر و ضربه به سر‬ ‫و مسمومیت دچار زوال عقل می شوند چنین تابلویی‬ ‫را نش��ان نمی دهند‪ .‬تقریبا تمام این بیماران ابتدا دچار‬ ‫اختالل در حف��ظ اطالعات جدید می ش��وند و خود‬ ‫این مس��اله را متوجه نمی ش��وند و خالء حافظه خود‬ ‫را با افس��انه پردازی پر می کنند و نمی فهمند که واقعا‬ ‫دچار اختالل حافظه ش��ده اند و حتی ای��ن اختالل را‬ ‫انکار می کنند‪ .‬این نقصان کم کم ش��دیدتر می شود و‬ ‫تا انجا پیش می رود که بیمار توانایی انجام مراقبت ها‬ ‫و کارهای روزمره خود را از دس��ت می دهد‪ .‬اما چنین‬ ‫بیمارانی تا زمانی که توانایی سخن گفتن دارند نام خود‬ ‫و اتفاقات دوری چون تاریخ تولد فرزندان خود را به‬ ‫یاد می اورند‪ .‬تنها بیمارانی که دچار فراموش��ی روانی‬ ‫هستند و به اصطالح دچار مشکل جسمی نیستند ممکن‬ ‫است در مقاطعی ذکر کنند که نام خود را از یاد برده اند‪.‬‬ ‫چنین اختاللی با تابلو بالینی ش��خصیت «کله خراب»‬ ‫قابل توجیه نیس��ت چرا که او بخش��ی از توانایی های‬ ‫خود را به خوبی به یاد دارد و بخش��ی را نیز فراموش‬ ‫مهدی هاشمی که در‬ ‫سال های اخیر عالوه‬ ‫بر فیلم اقا یوسف‬ ‫نقش یک بیمار خاص‬ ‫را در فیلم هیچ نیز بر‬ ‫عهده داشته این بار در‬ ‫الزایمر شخصیت یک‬ ‫مرد دچار نسیان را به‬ ‫نقش کشیده است‬ ‫کرده است‪.‬در این فیلم همچنین ما شاهد دو شخصیت‬ ‫هس��تیم که اگرچه دارای بیماری واضحی نیستند‪ ،‬اما‬ ‫به وضوح اختالل شخصیت دارند‪« .‬نعیم» شخصیتی‬ ‫اجتنابی اس��ت و به واسطه ترس��ی که از اشتباه بودن‬ ‫عملکرد خود دارد از مواجهه با «کله خراب» خودداری‬ ‫می کند و حتی می پذیرد که او را به ازای جبران ماوقع‬ ‫از زندان ازاد کند؛ ح��ال انکه خود او نیز هنوز مطمئن‬ ‫نیست که این شخصیت همان «امیرقاسم» است یا نه؟‬ ‫و هدیه «کله خراب» هم احتماال دلیل قاطعی برای او‬ ‫نخواهد بود تا باور کند که‪...‬از طرف دیگر شخصیت‬ ‫«محمود» یک شخصیت وابسته است که سعی دارد از‬ ‫هر گونه تغییر اجتناب کند‪ .‬او شرایط فعلی را مطلوب‬ ‫ارزیابی می کند و در برابر هرگونه تغییر مقاوم است و‬ ‫حاضر است هرگونه تاوانی بپردازد‪.‬‬ ‫اما به رغم اش��تباه هایی که در تطابق شخصیت ها‬ ‫با ش��خصیت های کالسیک پزش��کی ذکر شد‪ ،‬من به‬ ‫یک دلیل «الزایمر» را پس��ندیدم‪ .‬این فیلم پایان بندی‬ ‫قابل قبولی داشت و نشان دهنده یک حرکت معنی دار‬ ‫در زندگی یک بیمار روانی بود؛ بیماری که به وضوح‬ ‫در تمام طول فیل��م در برابر رفت��ار خصمانه «نعیم» و‬ ‫«محمود» و دوس��تانه «پلیس» و «روحان��ی» به خاطر‬ ‫نا اگاهی ایشان مظلوم است‪ .‬با توجه به اتفاقات پایانی‬ ‫به نظر می رسد که «اسیه» باور می کند که «کله خراب»‪،‬‬ ‫«امیرقاسم» نیس��ت و بر همین باور حرکتی بزرگ در‬ ‫زندگی او رخ می ده��د‪ .‬هرچند ای��ن حرکت بزرگ‬ ‫تنها در روان او اتفاق می افت��د وگرنه بازهم تنها جایی‬ ‫که پذیرای اوس��ت یک مرکز نگهداری بیماران مزمن‬ ‫روانی است‪« .‬اسیه » ابتدای فیلم از اجتماع دور است‪،‬‬ ‫چون اجتماع انتظار او را نمی خواهد و «اسیه » انتهای‬ ‫فیل��م از اجتماع فاصل��ه می گیرد تا ش��اهد اجتماعی‬ ‫نباشد که ش��اید هر گز برای او «امیرقاسمی» به ارمغان‬ ‫نداشته باشد‪g .‬‬ ‫استقالل و پرسپولیس در‬ ‫حالی هفتاد و یکمین دربی را‬ ‫به پایان رساندند که روزهای‬ ‫سخت قرمزپوشان همچنان‬ ‫ادامه داشت‬ ‫افشین خماند‬ ‫بی نظمی مثبت‪ ،‬بی نظمی منفی دربی باز‬ ‫نگاهی متفاوت به دربی هفتاد و یک پایتخت‬ ‫افشین خماند‬ ‫روزنامه نگار در این‬ ‫مطلب به بررسی‬ ‫هفتادو یکمین‬ ‫رویارویی دو‬ ‫تیم استقالل و‬ ‫پرسپولیس پرداخته‬ ‫است‬ ‫خبرنامه‬ ‫ب – پرسپولیس‬ ‫«دربی باز» را چگونه معن��ی می کنید؟ دربی باز در‬ ‫ادبیات غیرفوتبالی می تواند معنایی خاص داشته باشد؛‬ ‫دربی باز که ترکیبی از دو واژه دربی و بازنده اس��ت‪ ،‬در‬ ‫المانی برنده‪ ،‬المانی بازنده‬ ‫فاصله میان اس��تقالل تا پرسپولیس را می توان در‬ ‫فاصله می��ان دو المانی که روی نیمکت ه��ای دو تیم‬ ‫می نشینند‪ ،‬پیدا کرد‪ .‬شاید این دو گل اختالف‪ ،‬فاصله ای‬ ‫است از میشائیل هنکه تا رالف زومدیک‪ ،‬فاصله ای که از‬ ‫کارنامه این دو المانی شروع می شود؛ هنکه در تیم های‬ ‫برنده کار کرده‪ ،‬او دستیار مردی چون اوتمار هیتسفلد‬ ‫بوده‪ ،‬یک سوئیسی همیشه برنده‪ .‬او در بورسیا دورتموند‬ ‫و بایرن مونیخ هم��واره برای قهرمان��ی می جنگید‪ .‬در‬ ‫مقابل زومدیک یک بازنده تمام عی��ار در فوتبال المان‬ ‫بوده‪ .‬او همیش��ه در تیم هایی در بوندس لیگا کار کرده‬ ‫که برای نیفتادن و ایس��تادن در رده های میانی جدول‬ ‫می جنگیدند‪ .‬او حتی هنگام حضورش در فوتبا ل ترکیه‬ ‫در یک تیم درجه چندم مثل گنجه بیرلیگی کار کرد و در‬ ‫فوتبال المان دستیار ستاره ای بود که هیچ گاه نتوانست‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫الف ‪ -‬استقالل‬ ‫دربی ب��از را چگونه معنی می کنی��د؟ دربی باز در‬ ‫ادبیات فوتبال معنایی خاص دارد؛ دربی باز کسی است‬ ‫که قاعده و قوانین نوشته و نانوشته دربی را می شناسد‪.‬‬ ‫می داند که در بازی دربی چگونه باید تیمش را بچیند‪،‬‬ ‫چه اهدافی را دنبال کند‪ ،‬چگونه تیمش را از نظر روحی‬ ‫و روانی اماده کند تا بتواند در پایان بازی جشن بگیرد‪ .‬با‬ ‫این تعریف ایا می توان پرویز مظلومی را یک «دربی باز»‬ ‫نامید؟ سه پیروزی در سه دربی می تواند ما را به جواب‬ ‫مثبت راهنمایی کند‪ .‬اگر قبول کنیم که پرویز مظلومی‬ ‫ یک دربی باز اس��ت‪ ،‬انگاه باید واکاوی ک��رد که او در‬ ‫فاصله میان شکست مقابل تراکتورسازی تا پیروزی در‬ ‫دربی چه انجام داد که به یکباره رنسانس محسوسی را‬ ‫در تیمش شاهد بودیم؟‬ ‫استقالل از نظر تاکتیکی به هیچ وجه در مجموعه‬ ‫تیم های منظم جای ندارد؛ تاکتیک این تیم به نوعی تمایل‬ ‫به بی تاکتیکی اس��ت‪ ،‬تعداد بازیکنان ازاد در این تیم به‬ ‫اندازه ای است که به نظر می رسد محدودیت تاکتیکی‬ ‫در این تیم به سمت صفر میل می کند‪ .‬مجتبی جباری‪،‬‬ ‫اندرانیک تیموریان‪ ،‬جاسم کرار‪ ،‬فرهاد مجیدی و میالد‬ ‫می��داوودی در مناطقی از زمین ظاهر ش��دند که گویی‬ ‫اصرار به در هم شکستن در پست های کالسیک فوتبال‬ ‫ی مثبت‬ ‫اصل است‪ .‬در این انارش��ی که ما به ان بی نظم ‬ ‫می گوییم‪ ،‬مربی برای انکه «دربی باز» باشد یک وظیفه‬ ‫اصلی برعهده دارد؛ او حامی خالقیت های بازیکنان است‪.‬‬ ‫ی ترسیم می کند که‬ ‫او چارچوب های کلی تیم را به گونه ا ‬ ‫بازیکنان خالق در چارچوب های تاکتیکی اسیر نشوند‬ ‫و بتوانند قابلیت های خود را ارائه دهند‪ .‬ژ‬ ‫مورد کس��ی صادق اس��ت که قاعده و قوانین دربی را‬ ‫نمی شناسد‪ ،‬نمی داند چه اهدافی را دنبال کند و چگونه‬ ‫تیمش را از نظر روحی و روانی اماده کند تا در پایان بازی‬ ‫اشک را مزه نکند‪ .‬با این تعریف ایا می توان حمید استیلی‬ ‫را یک «دربی باز» نامید؟ شکست با نتیجه دو بر صفر و‬ ‫پ به دی��رک دروازه برخورد‬ ‫در حالی که دو بار هم تو ‬ ‫کرد‪ ،‬می تواند ما را به جواب مثبت راهنمایی کند‪ .‬اگر‬ ‫قبول کنیم که حمید استیلی یک دربی باز است‪ ،‬انگاه باید‬ ‫واکاوی کرد که او در فاصله میان نمایش مطلوب مقابل‬ ‫ذوب اهن تا شکست در دربی چه سرتیمش اورد که به‬ ‫یکباره یک بازگشت به عقب را در تیمش شاهد بودیم؟‬ ‫پرس��پولیس از لح��اظ تاکتیک��ی ب��ه هیچ وجه‬ ‫درمجموعه تیم های منظم جای ندارد‪ .‬این تیم در اکثر‬ ‫دقایق بازی به لش��کری تک نفره می مان��د‪ .‬در این تیم‬ ‫بازیکنان تا اندازه ای ازاد هستند‪ ،‬توپ را به علی کریمی ‬ ‫بسپارند‪ .‬پس از ان باقی بازی به هنر و ساق های کریمی‬ ‫ی مجبور است چندین نقش‬ ‫ ارتباط دارد‪ ،‬دراین تیم کریم ‬ ‫را با هم انجام دهد‪ .‬در این پرس��پولیس‪ ،‬کریمی وظیفه‬ ‫گلزنی دارد‪ ،‬وظیفه گل س��ازی دارد‪ ،‬حتی در خیلی از‬ ‫دقایق بازی ش��اهد هس��تیم که به عقب بازمی گردد و‬ ‫وظایف دفاعی را ایفا کند‪ .‬شاید سخن به گزاف نباشد که‬ ‫توپ گیرترین عنصر پرسپولیس تا اینجای لیگ پیراهن‬ ‫شماره هشت می پوش��د‪ .‬این اصرار به بازی تک نفره‪،‬‬ ‫مولد اصلی بی نظمی در باشگاه پرسپولیس است‪ .‬اگر‬ ‫ی بتواند‪ ،‬پرسپولیس می تواند و اگر کریمی نتواند‪،‬‬ ‫کریم ‬ ‫پرسپولیس هم‪...‬‬ ‫خودش را به عنوان یک مربی برنده تثبیت کند‪ .‬رالف‬ ‫س دال هیچ گاه به هیچ افتخار قابل ذکری دست‬ ‫با توما ‬ ‫نیافت‪ ،‬هیچ گاه‪...‬‬ ‫از کارنامه این دو المانی که بگذریم‪ ،‬کاراکتر این دو‬ ‫هم می تواند ما را به انچه می خواهیم راهنمایی کند؛ هنکه‬ ‫می خواهد تاثیرگذار باشد حتی به قیمت ناراحت شدن‬ ‫سرمربی (روزهای ابتدایی حضور او در تمرینات استقالل‬ ‫را به یاد بیاورید)‪ .‬او در جریان بازی دخالت می کند‪ ،‬کنار‬ ‫خط می اید و تذکر می دهد‪ ،‬صحبت می کند‪ .‬در مقابل‬ ‫زومدیک یک مبهوت همیش��گی اس��ت‪ ،‬از پشت ان‬ ‫عینک منحصر به فرد به نقطه ای در افق خیره می شود‪ ،‬چه‬ ‫می جوید در هوا‪ ...‬به نظر می رسد هیچ! او را یک منفعل‬ ‫تمام عیار یافته ایم‪ .‬زومدیک اصرار به تاثیرگذاری ندارد‪،‬‬ ‫نمی خواهد در بازی باش��د‪ ،‬چرا؟ او یک برنده نیست‪،‬‬ ‫در نیمکت پرسپولیس برنده در امر مربیگری نمی بینم‪.‬‬ ‫حمید اس��تیلی کارنامه ای نه چندان بزرگ در تیم های‬ ‫نه چندان بزرگ دارد و در این کارنامه همیشه یک شریک‬ ‫به نام سعید عزیزیان داشته‪ ،‬محسن عاشوری هم که تنها‬ ‫سابقه مربیگری اش به پاس همدان برمی گردد و سقوط‬ ‫به دسته اول‪ ...‬برای بردن باید برد را باور داشت و برای‬ ‫رسیدن به باور برد باید کاراکتر یک برنده را داشت‪ .‬ایا‬ ‫چنینشخصیتیراروینیمکتپرسپولیسپیدامی کنید؟‬ ‫حمید استیلی دو روز مانده به دربی در مصاحبه ای گفته‬ ‫بود‪« :‬اگر در دربی ببازم‪ ،‬استعفا نمی دهم‪».‬‬ ‫بی نظمی به توان دو‬ ‫یقرارگرفت‬ ‫دردربیتهرانبی نظمی درمقابلبی نظم ‬ ‫وبی نظمی مثبت‪،‬بی نظمی منفیراشکستداد؛بهعبارت‬ ‫ی هدفمن��د‪ ،‬جدال با انارش��ی بی هدف را‬ ‫دیگر بی نظم ‬ ‫مغلوب کرد؛ اتفاقی ک��ه خیلی دور از ذهن نبود‪ ،‬ش��اید‬ ‫علت انکه استقالل در مقابل تیم های منظم و با هدف مثل‬ ‫ تراکتورسازی به مشکل بر می خورد‪ ،‬همین باشد‪ .‬در بازی‬ ‫با تراکتور چون امیر قلعه نوی��ی اگاه بود که از تیمش چه‬ ‫می خواهدوبهانسروشکلمنظمی دادهبود ‪،‬توانستتیم‬ ‫برترزمینباشد‪،‬نکته ایکهحمیداستیلیازانغفلتکردو‬ ‫بازنده شد‪ .‬در فوتبال ایران یک ضرب المثل قدیمی وجود‬ ‫دارد که می گوید‪« :‬دربی هیچ ارتباط��ی به مهره ها ندارد‪».‬‬ ‫جایگاه این دو تیم هیچ ارتباطی به نتیجه ندارد‪ ،‬تیم های‬ ‫بالمثلدرشرایط‬ ‫ضعیف ترشانسبردندارند‪.‬امااینضر ‬ ‫ایده ال و منظم تعریف شده است؛ برای شرایطی که مربی‬ ‫تیمضعیف تریک«دربی باز»بهمعنیمثبتانباشد‪،‬نهیک‬ ‫دربی بازبهمعنیمنفیان‪g...‬‬ ‫‪33‬‬ ‫بین الملل ‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫‪34‬‬ ‫راهبردهای کالن برای بیداری اسالمی‬ ‫تهران پایتخت‬ ‫جهان اسالم‬ ‫برگزاری همایش بیداری اسالمی در تهران با سخنان‬ ‫مقام معظم رهبری‪ ،‬اقدام مبتکرانه ای در جهت جلوگیری از‬ ‫انحراف انقالب های خاورمیانه بود‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫‪35‬‬ ‫رهنمودهای استراتژیک رهبر معظم انقالب در همایش بیداری اسالمی‬ ‫حرکت به سمت‬ ‫مردم ساالری اسالمی در منطقه‬ ‫‪1‬‬ ‫صدها عالم‪ ،‬دانشمند‪ ،‬روشنفکر‪ ،‬صاحبنظر‪ ،‬جامعه شناس و مورخ از کشورهای مختلف جهان به ویژه جهان‬ ‫اسالم‪ ،‬هفته گذشته با سخنان حضرت ایت اهلل خامنه ای‪ ،‬رهبر معظم انقالب اسالمی‪ ،‬بررسی ابعاد مختلف بیداری‬ ‫اسالمی را در نخستین اجالس بین المللی تهران اغاز کردند‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫انقالب اسالمی ایران در سال ‪ 57‬نویددهنده پایان‬ ‫حکومت های استبدادی و غیردینی در خاورمیانه بود‪ .‬با‬ ‫این وجود و پس از گذشت ‪ 32‬سال‪ ،‬ارمان های انقالب‬ ‫باالخره در منطقه محقق شد و اتفاق بزرگ از تونس شروع‬ ‫ش��د و خیلی زود موج بیداری اسالمی سراسر منطقه را‬ ‫فراگرفت و به مصر‪ ،‬لیبی‪ ،‬یمن و بحرین رسید‪ .‬پس از این‬ ‫تحوالت‪ ،‬غربی ها و برخی دولت های استبدادی منطقه‬ ‫تالش کردند این جریانات را به نفع خود مصادره کنند‪،‬‬ ‫ولی با گذشت زمان و اعالم برخی موضع گیری ها توسط‬ ‫نخبگان جدید کشورهای منطقه علیه اسرائیل و امریکا‪،‬‬ ‫این برنامه نقشه براب ش��د و انچه محرز شد همسانی‬ ‫تحوالت منطقه با ارمان های انقالب اسالمی بود‪.‬‬ ‫به همین جهت جمهوری اسالمی ایران اجالسی‬ ‫را با عنوان بیداری اسالمی برگزار کرد تا زوایای اشتراک‬ ‫میان انقالب های منطقه و انقالب ایران تبیین شود‪ .‬طی‬ ‫این اجالس دوروزه که اغاز ان ش��نبه ‪ 26‬شهریور بود‪،‬‬ ‫رهبر معظم انقالب اسالمی به ایراد سخنرانی پرداختند‬ ‫و رهنمودهای استراتژیکی خطاب به تصمیم گیرندگان‬ ‫داخلی و نخبگان جهان اسالم مطرح کردند‪ .‬رهبر معظم‬ ‫انقالب در اولین روز اجالس بین المللی بیداری اسالمی‬ ‫و در میان میهمانان خارجی حاضر در این اجالس به تبیین‬ ‫زوایای مختلف انقالب ه��ای مردمی ونهضت بیداری‬ ‫اس�لامی در منطقه پرداختند‪ .‬ایشان همچنین به برخی‬ ‫موانع پیش روی محقق شدن خواسته های مردمی در این‬ ‫انقالب ها اشاره کرده و نس��بت به اهداف و برنامه های‬ ‫کشورهای غربی و به خصوص امریکا هشدار دادند‪.‬‬ ‫ولی امر مسلمین در سخنان خود در مراسم گشایش‬ ‫اجالس‪ ،‬بی��داری اس�لامی و برانگیختگ��ی و اگاهی‬ ‫امت اس�لامی را درهم ش��کننده حصارهای اس��تبداد‬ ‫و اس��تکبار خواندند و ضمن بررس��ی هویت قیام ها و‬ ‫انقالب های جاری در منطقه به تبیین اسیب ها و خطرات‬ ‫پیش روی این حرک��ت عظیم و تش��ریح راه های فائق‬ ‫امدن بر اس��یب ها پرداختند و تاکید کردن��د‪« :‬بیداری‬ ‫اسالمی با غافلگیر کردن ش��یاطین منطقه ای و جهانی‪،‬‬ ‫مهره های خطرناکی از جبهه دشمن ساقط کرده‪ ،‬اما الزم‬ ‫اس��ت با توکل بر خدا‪ ،‬درس اموزی از تجربیات تاریخ‬ ‫معاصر جهان اس�لام و تکیه بر عقل و عزم و شجاعت‪،‬‬ ‫صحنه همچنان سیال تحوالت منطقه را مدیریت کرد و‬ ‫به سرانجام رساند‪».‬‬ ‫رهبرمعظم انقالب اس�لامی با اش��اره ب��ه اتکای‬ ‫تحوالت ب��زرگ اجتماعی ب��ه پش��توانه های تاریخی‬ ‫و تمدن��ی‪ ،‬حضور ش��خصیت های فک��ری و جهادی‬ ‫جریان س��از در صحنه تحوالت صد و پنجاه سال اخیر‬ ‫کشورهای اسالمی و نیز ناکام ماندن تجربه های حکومتی‬ ‫وابسته به ش��رق و غرب را از عوامل موثر در شکل دهی‬ ‫اوضاع کنونی دانستند و خاطرنشان کردند‪« :‬در این میان‪،‬‬ ‫پیروزی انقالب اس�لامی و تاثیر نظام ماندگار‪ ،‬مقتدر‪،‬‬ ‫شجاع و پیشروی جمهوری اسالمی در بیداری اسالمی‪،‬‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫‪36‬‬ ‫یقینا فصل مهمی در تحلیل و تاریخ نگاری حقایق کنونی‬ ‫جهان اسالم است‪».‬‬ ‫ایشان در تبیین هویت قیام ها و انقالب های جاری‬ ‫در منطقه‪ ،‬حضور واقعی و عمومی مردم در میدان عمل‬ ‫و مبارزه و جه��اد را مهمترین عنصر تح��والت جاری‬ ‫برشمردند و با اشاره به تفاوت های عمیق تحوالت متکی‬ ‫بر مردم با دیگر تحرکات اجتماعی افزودند‪« :‬تحوالت‬ ‫متکی بر مردم همچون کلمه طیبه الهی اس��ت و حضور‬ ‫تعیین کننده مردم در ان‪ ،‬با ترس��یم اینده مطلوب‪ ،‬اجازه‬ ‫انحراف و سازش با دشمن را به خواص الوده و عوامل‬ ‫نفوذی دشمن نمی دهد‪».‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای با اشاره به شکل گیری‬ ‫تدریجی انگیزه و عزم قیام در ذهنیت مردم مصر و متجلی‬ ‫شدن این انگیزه در حضور پرشکوه مردم دالور با فرهنگ‬ ‫و پرافتخار مصر در میدان تحریر و دیگر میدان ها افزودند‪:‬‬ ‫«این حکم الهی درباره مردم تونس‪ ،‬یمن‪ ،‬لیبی و بحرین‬ ‫نیز حاکم است‪».‬‬ ‫رهبرمعظم انقالباسالمی‪،‬شعارهاورفتارهایمردم‬ ‫منطقهرانشان دهندهاصول‪،‬ارزش هاواهدافانقالب های‬ ‫جاری در منطقه خواندند و با استناد به این واقعیت تاکید‬ ‫کردند‪« :‬احیا و تجدید عزت و کرامت ملی پایمال شده‬ ‫به دست دیکتاتورهای فاسد و وابسته به امریکا و غرب از‬ ‫اصول درجه اول انقالب های کنونی است‪».‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای با اش��اره به شعارهای‬ ‫ملت ها‪،‬برافراشتنپرچماسالمرابهعنوانتجلیاعتقادات‬ ‫عمیق و دیرین مردم از دیگر اصول انقالب های کنونی‬ ‫دانستند و خاطرنش��ان کردند‪« :‬ملت های منطقه بر این‬ ‫اعتقادند که برخورداری از امنیت روانی‪ ،‬عدالت‪ ،‬پیشرفت‬ ‫وشکوفاییجزدرسایهشریعتاسالمیبهدستنخواهد‬ ‫امد‪».‬‬ ‫ایشان‪ ،‬ایستادگی در مقابل نفوذ و سلطه خسارت بار‬ ‫و تحقیرامیز امریکا و اروپا و مب��ارزه با رژیم غاصب و‬ ‫رهبر معظم انقالب اسالمی‬ ‫مرعوب شدن در مقابل هیمنه ظاهری‬ ‫مستکبران‪ ،‬اعتماد به دشمن و‬ ‫افتادن در دام لبخندها و وعده های‬ ‫دشمن‪ ،‬عدم شناخت پیچیدگی های‬ ‫سلطه طلبان و غفلت از انان‪ ،‬مغرور‬ ‫شدن‪ ،‬بروز اختالف میان انقالبیون‬ ‫و به وجود امدن رخنه در پشت جبهه‬ ‫مبارزه را از دیگر اسیب های درونی‬ ‫انقالب ها بر شمردند و تاکید کردند‪:‬‬ ‫«باید با همه توان از این اسیب ها‬ ‫گریخت و با در هم امیختن شجاعت و‬ ‫تدبیر و حزم و اراده‪ ،‬همه ذخائر الهی‬ ‫را برای استمرار پیروزمندانه بیداری‬ ‫اسالمی به کار گرفت‪».‬‬ ‫دولت جعلی صهیونیستی را از دیگر اصول انقالب های‬ ‫منطقه ای دانس��تند و ب��ه میهمانان نخس��تین اجالس‬ ‫بین المللی بیداری اسالمی خاطرنش��ان کردند‪« :‬غرب‬ ‫و صهیونیس��م همه تالش خود را برای انکار این اصول‬ ‫و اهداف به کار می برند اما واقعی��ت با انکار و تکذیب‪،‬‬ ‫دیگرگون نمی شود‪».‬‬ ‫رهبرمعظم انقالب با انتقاد ش��دید از سهم خواهی‬ ‫قدرت های خارجی در انقالب ه��ای منطقه ای افزوند‪:‬‬ ‫«سلطه طلبانی که تمام توانایی خود را برای حفظ حکام‬ ‫مستبد و فاسد و وابسته به کار گرفتند اکنون حق ندارند‬ ‫خود را در پیروزی انقالب ها سهیم بدانند‪».‬‬ ‫ایش��ان در همین بحث‪ ،‬دخالت نات��و و امریکا را‬ ‫در لیبی‪ ،‬باعث نابود شدن زیر س��اخت های این کشور‬ ‫و بروز ضایعه هایی بی جب��ران خواندند و افزودند‪« :‬اگر‬ ‫این دخالت ها نبود ممکن بود م��ردم لیبی اندکی دیرتر‬ ‫پیروز شوند‪ ،‬اما این همه مردم بیگناه کشته نمی شدند و‬ ‫یقذافیودشمناندیرینمردملیبی‪،‬دیگر‬ ‫همدستانقدیم ‬ ‫نمی توانستند مدعی حق دخالت در این کشور مظلوم و‬ ‫جنگ زده شوند‪».‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای در جمع بندی این بخش‬ ‫از سخنانشان درباره هویت انقالب های جاری در منطقه‬ ‫ی و کسانی که از مردم‬ ‫تاکید کردند‪« :‬مردم و نخبگان مردم ‬ ‫بر امده اند‪ ،‬صاحبان این انقالب ها‪ ،‬متعهد به حراست از‬ ‫انها و ترسیم کننده مسیر اینده و رو به تکامل این حرکات‬ ‫تاریخیهستند‪».‬‬ ‫دومین بخ��ش از س��خنان رهبرمعظ��م انقالب‬ ‫اس�لامی در اغاز اجالس بین المللی بیداری اسالمی به‬ ‫اسیب شناسی و بررسی خطرهای پیش روی تحوالت‬ ‫منطقه اختصاص داشت‪.‬‬ ‫ایشان با اشاره به شناخت و تجربیات موفق ملت‬ ‫ایران در رویارویی با اینگونه خطرها‪ ،‬اسیب های احتمالی‬ ‫بیداری اسالمی را به دو بخش تقسیم کردند؛ اسیب هایی‬ ‫که ناشی از ضعف های درونی است و خطرهای ناشی از‬ ‫برنامه ریزیمستقیمدشمنان‪.‬‬ ‫حضرت ای��ت اهلل خامنه ای‪ ،‬راحتی خیال ناش��ی‬ ‫از احس��اس پیروزی و درپی ان کم ش��دن انگیزه ها و‬ ‫سست شدن عزم ها را نخس��تین خطر درونی بیداری‬ ‫ی مهیب تر‬ ‫اسالمی دانستند و افزودند‪« :‬این خطر هنگام ‬ ‫می ش��ود که برخی اش��خاص در صدد غنیمت طلبی و‬ ‫تصاحب سهم ویژه برایند‪».‬‬ ‫رهبر معظم انقالب اسالمی‪ ،‬مرعوب شدن در مقابل‬ ‫هیمنه ظاهری مستکبران‪ ،‬اعتماد به دشمن و افتادن در دام‬ ‫لبخندهاووعده هایدشمن‪،‬عدمشناختپیچیدگی های‬ ‫سلطه طلبان و غفلت از انان‪ ،‬مغرور شدن‪ ،‬بروز اختالف‬ ‫میان انقالبی��ون و به وجود امدن رخنه در پش��ت جبهه‬ ‫مبارزه را از دیگر اسیب های درونی انقالب ها بر شمردند‬ ‫و تاکید کردند‪« :‬باید با همه توان از این اسیب ها گریخت‬ ‫و با در هم امیختن شجاعت و تدبیر و حزم و اراده‪ ،‬همه‬ ‫ذخائر الهی را برای استمرار پیروزمندانه بیداری اسالمی‬ ‫به کار گرفت‪».‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامن��ه ای در تبیین دس��ته دوم‬ ‫اس��یب های احتمالی انقالب های ملت های منطقه‪ ،‬به‬ ‫برنامه ریزی دشمنان برای روی کار اوردن عناصر وابسته‬ ‫به امریکا و غرب اشاره کردند و افزودند‪« :‬اگر این توطئه با‬ ‫هوشیاری مردم مواجه شود سلطه گران تالش می کنند با‬ ‫سناریوهایمختلف‪،‬ازجملهپیشنهادمدل هایحکومتی‬ ‫و قانون اساس��ی های وابستگی س��از‪ ،‬راه های انحرافی‬ ‫دیگری را پیش پای ملت ها بگذارند‪».‬‬ ‫رهبرمعظ��م انق�لاب خاط��ر نش��ان‬ ‫کردن��د‪« :‬نف��وذ می��ان انقالبی��ون‪ ،‬تقوی��ت‬ ‫مال��ی و رس��انه ای ی��ک جری��ان نامطمئ��ن و‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫به حاش��یه راندن جریان های اصی��ل انقالب از دیگر‬ ‫شیوه هایی است که دشمنان با به کارگیری انها‪ ،‬سعی‬ ‫می کنند مجددا بر اوضاع مسلط شوند‪».‬‬ ‫ایشان خطاب به علما‪ ،‬اندیشمندان و صاحب نظران‬ ‫جهان اسالم یاد اور شدند‪« :‬اگر این تاکتیک ها نیز به نتیجه‬ ‫نرسد مستکبران معموال به روش هایی همچون به وجود‬ ‫اوردن هرج و مرج‪ ،‬ترور‪ ،‬ایجاد درگی��ری میان پیروان‬ ‫ادیان و قومیت ها و حتی ایجاد جنگ میان کش��ورهای‬ ‫همس��ایه روی می اورند و با تحریم و حصر اقتصادی‪،‬‬ ‫هجوم همه جانبه تبلیغاتیو رسانه ای‪ ،‬بدنامکردننخبگان‬ ‫صالح و خریدن عناصر سست عنصر‪ ،‬سعی می کنند مردم‬ ‫را نومید و خس��ته کنند تا به شکست کشیدن انقالب ها‬ ‫ممکن و اسان شود‪».‬‬ ‫رهبرمعظم انقالب اسالمی پس از تبیین اسیب ها‬ ‫و خطرات روی��اروی انقالب های منطقه ای‪ ،‬با اس��تناد‬ ‫به تجربیات عین��ی ملت ایران و با ات��کا به مطالعه دقیق‬ ‫فراز و نشیب های دیگر کش��ورها‪ ،‬توصیه هایی را برای‬ ‫فائق امدن به این اسیب ها و خطرات در اختیار نخبگان‬ ‫دینی‪،‬سیاسی‪،‬اجتماعیوفرهنگیجهاناسالمقراردادند‪.‬‬ ‫توکل به خداوند‪ ،‬اعتماد و حسن ظن به وعده های‬ ‫موکد نصرت الهی‪ ،‬به کارگیری خرد و عزم و شجاعت‪،‬‬ ‫حضور مستمر در میدان‪ ،‬خسته نش��دن از مجاهدت و‬ ‫فداکاری در راه خدا‪ ،‬پرهی��ز از غرور و غفلت و حمد و‬ ‫شکرگزاری پروردگار مهمترین فرازهای این بخش از‬ ‫سخنان رهبرمعظم انقالب بود‪.‬‬ ‫ایش��ان مکتوب ک��ردن و اعالم صری��ح اصول‪،‬‬ ‫بازخوانی دائم انها‪ ،‬تنقیح شعارها و اصول و تطبیق انها‬ ‫با مبانی و محکمات اس�لام را مورد تاکید قرار دادند و‬ ‫افزودند‪« :‬اهداف و خواسته هایی نظیر استقالل‪ ،‬ازادی‪،‬‬ ‫عدالت خواهی‪ ،‬تسلیم نشدن در مقابل استبداد و استعمار‪،‬‬ ‫نفی تبعیض های قومی‪ ،‬ن��ژادی و مذهبی و نفی صریح‬ ‫صهیونیس��م که ارکان نهضت های امروز کش��ورهای‬ ‫اسالمی است‪ ،‬همه و همه برگرفته از اسالم و قران است‪».‬‬ ‫حضرت ای��ت اهلل خامنه ای علما و اندیش��مندان‬ ‫جهان اسالم را به داشتن حساسیت باال و پایبندی کامل و‬ ‫دائم به اصول دعوت کردند و افزودند‪« :‬هرگز به امریکا‬ ‫و ناتو و لبخنده��ا و وعده های ظاهر فری��ب رژیم های‬ ‫جنایتکاری همچ��ون انگلیس‪ ،‬فرانس��ه و ایتالیا اعتماد‬ ‫نکنید و با رد نسخه های بیگانه‪ ،‬راه حل های مورد نیاز را از‬ ‫سرچشمه های فیاض اسالم به دست اورید‪».‬‬ ‫پرهیز از اختالفات مذهبی‪ ،‬قومی‪ ،‬نژادی‪ ،‬قبیله ای‬ ‫و مرزی‪ ،‬توصیه مهم دیگر رهبر معظم انقالب اسالمی‬ ‫برای فائق امدن نخبگان و ملت های مسلمان بر اسیب ها‬ ‫و خطرات بود‪.‬‬ ‫ایشان در این زمینه به اندیشمندان و متفکران جهان‬ ‫اس�لام تاکید کردند‪« :‬تفاوت ها را به رسمیت بشناسید‬ ‫اما انها را مدیریت کنید و بدانید که تفاهم میان مذاهب‬ ‫اسالمی کلید نجات است و کسانی که با تکفیر این و ان‪ ،‬به‬ ‫اتش تفرقه مذهبی دامن می زنند دانسته یا ندانسته مزدور‬ ‫وعملهشیطانند‪».‬‬ ‫حضرت ای��ت اهلل خامن��ه ای‪ ،‬مقاوم��ت در برابر‬ ‫الگوهای تحمیلی از جمله الگوهای الئیک‪ ،‬لیبرالیسم‬ ‫غرب��ی‪ ،‬ناسیونالیس��م افراط��ی و گرایش ه��ای چپ‬ ‫مارکسیستی را از دیگر اقدامات الزم برای تداوم بیداری‬ ‫اسالمی دانس��تند و ضمن توصیه صاحب نظران جهان‬ ‫اسالم به کار پیچیده و دشوار نظام سازی‪ ،‬افزودند‪« :‬باید‬ ‫هدف نهایی را امت واحده اسالمی و ایجاد تمدن اسالمی‬ ‫جدید‪ ،‬بر پایه دین و عقالنیت و علم و اخالق قرار دهیم‪».‬‬ ‫ایشان ازادی فلسطین از چنگال درنده صهیونیسم‬ ‫را نیز هدفی ب��زرگ خواندند و افزودند‪« :‬نس��ل جوان‬ ‫کشورهای اسالمی ظرفیت چنین کار بزرگی را داراست و‬ ‫باید روح اعتمادبه نفس را در او زنده کرد‪».‬‬ ‫سخنان مهم رهبرمعظم انقالب اسالمی در جمع‬ ‫صدها نفر از علما‪ ،‬دانشمندان‪ ،‬متفکران‪ ،‬جامعه شناسان و‬ ‫مورخان کشورهای مختلف به ویژه جهان اسالم با تذکر‬ ‫دو نکت��ه مهم پای��ان یاف��ت‪ -1 :‬ض��رورت حضور و‬ ‫نقش افرینی قاطع مردم در مدیریت کش��ورها با اجرای‬ ‫نظام مردم ساالری اسالمی و‪ -2‬لزوم مرزبندی دقیق میان‬ ‫اسالم گرایی با تحجر و افراط‪.‬‬ ‫ایشان درباره نکته اول خاطرنشان کردند‪« :‬ملت های‬ ‫انقالب خواس��تار نقش افرینی ارایش��ان در مدیریت‬ ‫کشورها هستند و چون مومن به اسالمند بنابراین مطلوب‬ ‫انان‪ ،‬نظام مردم ساالری اسالمی است‪ ،‬یعنی نظامی که در‬ ‫ان حاکمان با ارای مردم برگزیده می ش��وند و ارزش ها‬ ‫و اصول حاکم بر جامعه‪ ،‬مبتنی بر معرفت و ش��ریعت‬ ‫اسالمی است‪».‬‬ ‫رهبرمعظم انقالب افزودند‪« :‬البته نظام مردم ساالری‬ ‫اسالمی به اقتضای شرایط گوناگون کشورها‪ ،‬می تواند با‬ ‫شیوه ها و شکل های مختلف تحقق یابد و به هر حال باید‬ ‫کامال مراقب بود که این نظام با دموکراسی الئیک و لیبرال‬ ‫غربی که در مواردی ضد مذهب است اشتباه گرفته نشود‪».‬‬ ‫حضرت ای��ت اهلل خامنه ای همچنین با اش��اره به‬ ‫ضرورت مرزبندی کامل میان اسالم گرایی با قشری گری‬ ‫و تعصب های جاهالنه خاطرنشان کردند‪« :‬افراط های‬ ‫مذهبی ک��ه غالبا با خش��ونت کور همراه اس��ت عامل‬ ‫عقب ماندگی و دور ش��دن از هدف های واالی انقالب‬ ‫و بیداری اسالمی است که این مساله نیز به نوبه خود مایه‬ ‫جدا شدن مردم و در نتیجه شکست انقالب خواهد بود‪».‬‬ ‫رهب��ر معظ��م انق�لاب اس�لامی در جمع بندی‬ ‫سخنانشان‪ ،‬بیداری اسالمی را واقعیتی فراگیر در فضای‬ ‫عمومی منطقه خواندند و با تاکید بر لزوم مدیریت صحنه‬ ‫همچنان سیال تحوالت منطقه ای افزودند‪« :‬تقوا در معنای‬ ‫واال و گسترده و عمیقش‪ ،‬سر پیچیدن از فرمانبری کافران‬ ‫و منافقان و ت��وکل و اعتماد به خداوند‪ ،‬دس��تورالعمل‬ ‫کارساز پروردگار برای همیشه و به ویژه این برهه حساس‬ ‫و سرنوشت ساز امت اسالمی است که عمل به ان‪ ،‬بیداری‬ ‫مبارک اسالمی به فضل الهی به سرانجام تاریخ ساز خود‬ ‫خواهد رساند‪».‬‬ ‫در پایان س��خنان رهبرمعظم انقالب اس�لامی در‬ ‫نخس��تین اجالس بین المللی بیداری اسالمی‪ ،‬ایشان با‬ ‫حضور در جمع نخبگان و متفکران از نزدیک با انان دیدار‬ ‫و گفت وگو کردند‪g.‬‬ ‫‪37‬‬ ‫مهدی سنایی معتقد است‬ ‫که میان انقالب اسالمی‬ ‫ایران و انقالب های اخیر‬ ‫در خاورمیانه شباهت های‬ ‫فراوانی وجود دارد؛‬ ‫هردو تحول از لحاظ‬ ‫تئوریک و نظری در‬ ‫چارچوب بیداری اسالمی‬ ‫و اصالح گری دینی‬ ‫می گنجد‬ ‫در تداوم انقالب کبیر ایران‬ ‫هماهنگی کشورهای مسلمان‪ ،‬راهکاری برای تثبیت موج بیداری اسالمی‬ ‫مهدی سنایی ‪ /‬عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس‬ ‫‪2‬‬ ‫بین الملل‬ ‫اجالس بین المللی بیداری اسالمی فرصتی را فراهم‬ ‫اورد تا رهبر معظم انقالب طی ان پیرامون انقالب های‬ ‫اخیر در منطقه صحبت و رهنمودهایی را بیان کنند‪ .‬ایشان‬ ‫در خالل صحبت هایشان به این موضوع اشاره کردند که‬ ‫تاثیر ماجرای انقالب کبیر اس�لامی در ایران در بیداری‬ ‫اسالمی امروز‪ ،‬داستان مفصل و در خور بحث و تحقیقی‬ ‫است‪ .‬در این رابطه شایان ذکر است که در بحث انقالب‬ ‫اسالمی ایران چندین مولفه اساسی وجود دارد که بررسی‬ ‫انهاوهمچنینبررسیتحوالتاخیرنشانمی دهدکهاین‬ ‫مولفه هایکسانهستندودرتحوالتوانقالب هایمنطقه‬ ‫به چشم می خورند‪.‬‬ ‫ابتدا اینکه‪ ،‬انقالب اس�لامی ایران در چارچوب‬ ‫اصالح گری دینی و بیداری اسالمی رخ داد که ویژگی ان‬ ‫نیزبازگشتاسالمبهصحنه هایاجتماعیاستیعنیاین‬ ‫انقالب زمانی رخ داد که ملل مسلمان پس از تجربه های‬ ‫دوره های استعماری‪ ،‬چه استعمار کهنه و چه استعمار نو‪،‬‬ ‫به این نتیجه رسیده بودند که بخشی از مشکالت جامعه‬ ‫ناشی از دوری انها از اسالم و معارف دینی است‪ .‬انقالب‬ ‫اسالمی ایران در این حوزه قابل تحلیل است و در نظریات‬ ‫مربوط به انقالب ها هم به عنوان یک��ی از انقالب های‬ ‫اساسی که در دنیا رخ داده‪ ،‬از لحاظ تئوریک و نظری‪ ،‬در‬ ‫چارچوب بیداری اسالمی و اصالح گری دینی بحث و‬ ‫بررسی می ش��ود‪ .‬مولفه دیگری که در انقالب اسالمی‬ ‫وجود داشت‪ ،‬بحث مبارزه با استعمار و حضور بیگانگان‬ ‫و وابستگی است که در واقع نوعی عکس العمل بود به‬ ‫حضور و س��لطه بیگانگان و کاپیتوالسیونی که در انواع‬ ‫مختلف وجود داشت‪.‬‬ ‫درحقیقت ویژگی ضد بیگانه‪ ،‬ضد س��لطه طلبی و‬ ‫غرب ستیزی جزو ماهیت انقالب اسالمی بود‪ .‬نکته سوم‬ ‫مبارزه با استبداد داخلی است و همین استبداد بود که مردم‬ ‫را به ستوه اورده بود‪.‬‬ ‫مب��ارزه و مقابله با دیکتاتوری ی��ک «نه» بزرگ به‬ ‫اینگونه استبدادها بود‪ .‬اما مولفه چهارمی که می توان به‬ ‫ان اشاره کرد‪ ،‬حضور مردم بود‪ .‬در انقالب اسالمی ایران‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫‪38‬‬ ‫حضورمردمیکحضورصورییاتشریفاتینبودبلکهدر‬ ‫اندیشه امام‪ ،‬مردم یک رکن نظام هستند و انقالب اسالمی‬ ‫بعدازسده هایمتمادیمردمرادرسطحتصمیم گیرندگان‬ ‫قرار داد‪ .‬در قانون اساسی هم شاهد هستیم که نقش مردم‬ ‫بسیار پررنگ اس��ت و طی این س��ال ها نیز با برگزاری‬ ‫انتخابات به منصه ظهور رسیده است‪ .‬اگر این چهار مولفه‬ ‫را در نظر بگیریم تمام انها در تحوالت کشورهای عربی‬ ‫مشاهده می شوند‪ ،‬منتها به تناسب زمان‪.‬‬ ‫دینی بودن و نقش بازگش��ت به اس�لام‪ ،‬مبارزه با‬ ‫سلطه بیگانه‪ ،‬مبارزه با اس��تبداد و حضور مردم تماما در‬ ‫انقالب های اخیر نیز مش��هود بود‪ .‬قطعا انقالب مصر‪،‬‬ ‫تونس‪ ،‬لیبی و‪ ...‬و خواس��ته های مردم نشان می دهد که‬ ‫این مردم‪ ،‬مردم متدینی هس��تند و یک حرکت دینی را‬ ‫اغاز کرده اند‪.‬‬ ‫البته حرکت دینی در هر کش��وری ویژگی خاص‬ ‫خودش را دارد و به شکل های متفاوتی دیده می شود‪ .‬در‬ ‫حقیقت الزامی ندارد که ما گمان کنیم حرکتی که در ایران‬ ‫رخ داده نسخه کاملش در جای دیگری هم اتفاق خواهد‬ ‫افتاد‪ .‬هرکشوری ویژگی های خاص خودش را دارد‪.‬‬ ‫مبارزه با بیگانگان‪ ،‬غرب س��تیزی‪ ،‬خستگی مردم‬ ‫عرب از وابسته بودن رژیم هایش��ان و تعیین معادالت‬ ‫منطقه توسط بیگانگان مواردی است که در انقالب های‬ ‫اخیر اع��راب کامال مش��خص بود‪ .‬حمله به س��فارت‬ ‫رژیم صهیونیستی و پایین کش��یدن پرچم امریکا نشان‬ ‫می دهد که این حرکت ها ماهیت ضداستکباری دارند‪.‬‬ ‫عالوه بر این‪ ،‬ماهیت ضداس��تبدادی این انقالب ها نیز‬ ‫کامال روشن است‪ ،‬چراکه دیکتاتوری های وابسته در این‬ ‫حرکت ها نشانه رفته بودند‪.‬‬ ‫رهبر معظم انقالب طی سخنان شان به این مساله‬ ‫اشاره کردند که حضور مردم در میدان التحریر بود که همه‬ ‫چیزراحلکرد‪.‬دینیومردمی بودن‪،‬ویژگی هاییاستکه‬ ‫رهبرانقالبرویانهابسیارتاکیدداشتند‪.‬البتهقدرت های‬ ‫استکباری تالش می کنند حوادث را در منطقه مدیریت‬ ‫کنند و در ان هیچ تردیدی نیست‪ .‬سیاست های دوگانه‬ ‫انها در قبال کشورها نیز به طور کامل مشخص است؛ در‬ ‫رابطه با بحرین یک جور برخورد می کنند‪ ،‬در رابطه با لیبی‬ ‫جور دیگر و الی اخر‪.‬‬ ‫در انقالب ها ارکان مختلفی وجود دارد که ش��امل‬ ‫رهبری‪ ،‬مردم و شعارها می ش��ود‪ .‬در قرن بیست و یکم‬ ‫انقالب بنیادینی مانند انقالب اسالمی ایران یا انقالب های‬ ‫مش��ابه ان که در گذش��ته رخ داده بود‪ ،‬رخ نداده است‪.‬‬ ‫انقالب ها ویژگی های متفاوتی دارند و با توجه به اینکه‬ ‫تمام ارکان و شرایط یکسان نیست و همچنین با توجه‬ ‫به اینکه انقالب های قرن بیس��تم در شرایط جنگ سرد‬ ‫رخ دادند یک نوع ثبات و وضعیت ویژ ه حاکم بود‪ .‬اما در‬ ‫قرن بیست و یکم با توجه به اینکه صحنه بین الملل سیال‬ ‫است‪ ،‬روابط بین الملل در حال تغییر است و انقالب ها در‬ ‫کشورهای عربی از تمام ارکان با هم برخوردار نیستند و‬ ‫طبیعتاشرایطمتغیریدارند‪.‬‬ ‫از طرفی هم کش��ورهای بیگانه تالش می کنند با‬ ‫مداخله در ای��ن انقالب ها‪ ،‬حتی به ش��کلی با کمک به‬ ‫انقالبیون این انقالب ها را مدیریت و مسیر انها را تعیین‬ ‫کنند‪ .‬این نکته ای اس��ت که مقام معظم رهبری نیز بر ان‬ ‫تاکید کردند چراک��ه در مورد کش��ورهای مصر‪ ،‬یمن‪،‬‬ ‫لیبی و‪ ...‬شاهد هستیم که بیگانگان به شکل جدی ورود‬ ‫پیدا کرده اند تا انقالب ها به اهداف اصلی ش��ان نرسند‪.‬‬ ‫اما مردم در صحنه هستند و اگر شرایط به شکل دیگری‬ ‫پیش برود‪ ،‬مانند اتفاقی که در مصر افتاد‪ ،‬مردم دوباره به‬ ‫خیابان ها خواهند امد و با حضورشان به شکل های دیگر‬ ‫خواسته هایشان را دنبال خواهند کرد‪.‬‬ ‫در پایان اینکه‪ ،‬همانطور ک��ه رهبر معظم انقالب‬ ‫نیز اش��اره کردند حضور مردم و تمام شده تلقی نکردن‬ ‫این انقالب ها اهمیت بسیاری دارد و به حفظ انقالب ها‬ ‫کمک می کند‪ .‬البته در حال حاضر یک رقابت منطقه ای‬ ‫شکل گرفته و برخی کش��ورهای منطقه با قدرت های‬ ‫جهانی یک نوع همنوایی خاص پیدا کرده اند‪ ،‬در حالی‬ ‫که کشورهای مسلمان و دولت های مسلمان باید در این‬ ‫زمینه با هم هماهنگی داشته باشند‪ .‬طبیعتا عدم هماهنگی‬ ‫میان انها منجر به دخالت قدرت های استکباری و بیگانه‬ ‫خواهد شد‪g.‬‬ ‫انقالبیون فریب نمی خورند‬ ‫ جمهوری اسالمی ایران‬ ‫و الگوی مردم ساالری دینی در خاورمیانه‬ ‫حجت االسالم حسین ابراهیمی ‪ ،‬عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس‬ ‫‪3‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫انقالب اسالمیایرانبابیانحضرتامامخمینی (ره)‬ ‫که خون بر شمشیر پیروز اس��ت‪ ،‬بدین مفهوم است که‬ ‫مقاومت‪ ،‬صبر‪ ،‬بردباری‪ ،‬ایمان‪ ،‬اعتقاد‪ ،‬ایثار‪ ،‬فداکاری و‬ ‫خون پاک شهیدان‪ ،‬عواملی هستند که انقالب اسالمی را‬ ‫به پیروزی رساند و در منطقه هم همین مولفه ها تاثیرگذار‬ ‫بود‪ .‬در مصر مردم به سادگی انقالب نکردند‪ ،‬بلکه در برابر‬ ‫توطئه ها و چالش های بسیاری به این پیروزی رسیدند‪ .‬در‬ ‫حقیقت رژیم حسنی مبارک‪ ،‬مقاومت در برابر مردم را در‬ ‫پیش گرفته بود و کار به جایی رسید که ارتش و نیروهای‬ ‫امنیتی را وارد عرصه مبارزه کرد‪ ،‬ام��ا مردم مصر کوتاه‬ ‫نیامدند و تا رسیدن به هدف پیش رفتند‪ .‬در تونس هم‬ ‫اتفاق مشابه را شاهد بودیم و در یمن نیز با وجود گذشت‬ ‫ماه ها از اغاز مبارزات‪ ،‬مردم همچنان در صحنه حضور‬ ‫دارند‪ ،‬به مقاومت شان ادامه می دهند و معتقدانه به دنبال‬ ‫رسیدن به ارمان هایشان هستند‪ .‬در رابطه با لیبی تعداد‬ ‫افراد کشته شده و فجایعی که رخ داد واقعا تاسف بار بود‪.‬‬ ‫مردم این کشورهای عربی‪ ،‬غرق در خون به مبارزاتشان‬ ‫ادامه دادند؛ انها شرایط بسیار سختی را پشت سر گذاشتند‬ ‫از جمله توهین به حیثیت مردم‪ ،‬شبیخون به زندگی انها و‬ ‫ممانعت از معالجه مجروحین در بیمارستان ها؛ وقتی این‬ ‫موارد را کنار هم قرار می دهیم می بینیم در این کشورها نیز‬ ‫خون بر شمشیر پیروز شده است‪ .‬هفته گذشته در اجالس‬ ‫بین المللی بیداری اسالمی با خانمی که از بحرین امده بود‬ ‫صحبت می کردیم که وی تاکید کرد‪« :‬در حال حاضر در‬ ‫بحرین یک جاده یک طرفه را پیش رو داریم‪ ،‬راه بازگشتی‬ ‫وجود ندارد و تا پیروزی باید مقاومت کرد‪».‬‬ ‫این روحیه همان روحیه ای اس��ت که مردم ایران‬ ‫را به انقالب واداش��ت‪ .‬در انقالب اس�لامی ایران تنها‬ ‫مساله شاه نبود و پس از انقالب هم شاهد مقاومت مردم‬ ‫بودیم؛ هشت س��ال جنگ بر ایران تحمیل شد و تمام‬ ‫زیرساخت های کش��ور را مورد حمله قرار دادند‪ .‬امار‬ ‫شهیدان‪ ،‬جانبازان‪ ،‬اسیران و مجروحان جنگ تحمیلی‬ ‫ایران بسیار تکان دهنده بود‪ .‬بنابراین مصداق عینی سخن‬ ‫رهبر کبیرانقالبمبنیبرپیروزیخونبرشمشیردرایران‬ ‫همین موارد است‪ .‬رهبر معظم انقالب در این اجالس به‬ ‫ین َق َ‬ ‫َّاس َقدْ َج َم ُعوا ْل َ ُک ْم‬ ‫ایه شریفه "الَّ ِذ َ‬ ‫ال ل َ ُه ُم الن ُ‬ ‫َّاس ا ِ َّن الن َ‬ ‫َفاخْ َش ْو ُه ْم َف َزا َد ُه ْم اِی َمانا َو َقالُوا ْ َح ْسبُنَا ُهّ‬ ‫الل َون ِ ْع َم ال ْ َوکِ ُ‬ ‫یل"‬ ‫نیز استناد کردند‪ ،‬یعنی کسانی توانس��تند این راه را طی‬ ‫کنند که تمام دشمنان راجع به انها اشتباه فکر می کردند‪.‬‬ ‫حتی دیگران نیز قضاوت شان این بود که بترسید از این‬ ‫ازدحامی که علیه تان وجود دارد‪ ،‬اما انها نه تنها نترسیدند‬ ‫بلکه ایمان ش��ان نیز افزایش یافت و گفتند که خدا ما را‬ ‫کافی است و نیکو موالیی است‪ .‬بنابراین فضل خداوند‬ ‫نیز شامل حال انها شد و مورد توجه و عنایت خداوند‬ ‫قرار گرفتند‪ .‬اشاره مقام معظم رهبری نیز به این موضوع‬ ‫است‪ ،‬در حقیقت اگر کسی می خواهد به موفقیتی برسد‬ ‫الزمه اش صبر‪ ،‬مقاومت‪ ،‬ایثار و فداکاری اس��ت‪ .‬ایثار‬ ‫و فداکاری ملت ایران در دیگر ملت های منطقه به طور‬ ‫مش��هودی اثرگذار بود‪ .‬در حال حاضر شرایط مصر را‬ ‫می بینیمکهاگرکسانیاکنوندرراسامورهستندبخواهند‬ ‫دوباره به گذشته بازگردند مردم به خیابان ها می ریزند؛ در‬ ‫تونس‪ ،‬لیبی‪ ،‬یمن و بحرین هم وضعیت به همین منوال‬ ‫اس��ت‪ .‬همچنین رهبری در سخنان شان به این موضوع‬ ‫نیز اشاره کردند کش��ورهایی که انقالب کرده اند هرگز‬ ‫به امریکا‪ ،‬ناتو و رژیم های جنایتکاری چون انگلیس و‬ ‫فرانسه و ایتالیا اعتماد نکنند و لبخند انها را باور نداشته‬ ‫باشند‪ .‬برای رس��یدن به این هدف انها باید از تجربیات‬ ‫انقالب اسالمی ایران استفاده کنند‪.‬‬ ‫ماه��م وقتی انقالب کردی��م اولین دولت��ی که در‬ ‫کشورمان تش��کیل ش��د‪ ،‬یک دولت لیبرال بود و حتی‬ ‫افراد تمایل به غرب داش��تند‪ .‬اگر حضرت امام مراقبت‬ ‫نمی کردند و مردم به ندای ایشان پاسخ نمی دادند‪ ،‬شرایط‬ ‫را به حالت نخس��ت باز می گرداندند؛ منته��ا رهبری‪،‬‬ ‫قاطعیت‪ ،‬هوشیاری و بیداری حضرت امام‪ ،‬جلوی این‬ ‫ارتجاع و بازگشت به پیش از انقالب را گرفت‪ .‬بنابراین‬ ‫ملت های عربی نیز باید مراقب باش��ند‪ ،‬چراکه دشمنی‬ ‫که از در رفته‪ ،‬از پنجره بازمی گردد‪ .‬همچنانکه در ایران‬ ‫شاهد بودیم با تسخیر النه جاسوسی امریکا‪ ،‬جاسوسان‬ ‫امریکایی را بازداشت کردند‪ .‬امام در ان برهه فرمودند که‬ ‫این انقالب دوم است که از انقالب اول نیز مهمتر است‪.‬‬ ‫در مصر هم همین وضعیت پیش ام��د و انها نیز اکنون‬ ‫باید مراقب تمام جوانب باشند‪ .‬ملت مصر‪ ،‬ملتی فهیم‪،‬‬ ‫فرهیخته و فرهنگی است که هوشمندانه از انقالبی که‬ ‫کرده مراقبت خواهد کرد‪.‬‬ ‫مقام معظم رهبری نیز اش��اره کردن��د که برخی‬ ‫بالفاصل��ه وارد صحنه ش��دند و به کش��ورهای عربی‬ ‫اعالم کردند که ما به شما کمک کرده ایم و به انها لبخند‬ ‫می زنند که بازهم به ش��ما کمک خواهیم کرد‪ .‬البته انها‬ ‫نیز عوامل شان در منطقه را کمک کردند؛ به عنوان نمونه‬ ‫عربستان سعودی اخیرا چهار میلیارد دالر در اختیار مصر‬ ‫گذاش��ت‪ .‬درواقع تمام تالش این است که انقالبیون را‬ ‫تطمیع کنند و انها را فریب دهند که در کنارشان هستند‪ .‬اما‬ ‫انقالبیون باید هوشیار باشند و فریب نخورند؛ در ابتدای‬ ‫امر مردم باید این سختی ها را تحمل کنند تا جایی که دیگر‬ ‫روی پای خودشان بایستند و با اراده خودشان کشور را‬ ‫بسازند‪ .‬ایران هم این شرایط را پشت سر گذاشت‪ ،‬ما یک‬ ‫دوره کوپنی داشتیم و مردم زندگی سختی را گذراندند‪.‬‬ ‫ملت های عربی هم باید از تجربه ایران اس��تفاده کنند و‬ ‫سریع جا خالی نکنند‪ .‬همواره می گویند که انقالب کردن‬ ‫سخت است اما انقالب را حفظ کردن سخت تر است‪.‬‬ ‫ملت های عرب برای رسیدن به ارمان هایشان باید اتکاء‬ ‫به نفس داشته باشند و با بصیرت پیش روند تا انقالب شان‬ ‫ی که گرفته‬ ‫منحرف نش��ود‪ .‬در این مقطع هر تصمیم�� ‬ ‫شود زیرساخت اینده می شود و طبق گفته های رهبری‬ ‫صحنه اکنون صحنه س��یالی اس��ت و به هر سو ممکن‬ ‫است کشیده شود‪ .‬بنابراین اقای رجب طیب اردوغان به‬ ‫مصر می رود و با لبخندی بر لب به دنبال ایجاد یک اسالم‬ ‫بدلی در کشورهای عربی است‪ .‬به همین جهت پیشنهاد‬ ‫داد که قانون اساس��ی مصر را براس��اس قانون اساسی‬ ‫سکوالر تنظیم کنند‪ ،‬اما مردم مصر هوشیار بودند و سریعا‬ ‫عکس العمل نشان دادند مبنی بر اینکه انقالب کرده اند و‬ ‫قانوناساسیبایدمبتنیبرتعالیماسالمیاست‪.‬مقاممعظم‬ ‫رهبری نیز در این رابطه فرمودند که اس�لام ارتجاعی و‬ ‫افراطی مدنظر نیست و باید اسالمی در این کشورها روی‬ ‫کار بیاید که مردم ساالری دینی در ان دنبال شود‪.‬‬ ‫سخنرانی مقام معظم رهبری در اجالس بین المللی‬ ‫بیداری اسالمی راه را برای رهروان مشخص کرد و ایشان‬ ‫طی رهکردهایشان‪ ،‬هم راه را مشخص کردند و هم چاه را‪.‬‬ ‫ایشان هشدارهای اساسی دادند که اگر به انها توجه شود‬ ‫ی که انقالب کرده اند خواهند توانست انقالب شان‬ ‫مردم ‬ ‫را حفظ کنند‪ .‬البته رهبرمعظم انقالب به نکته مهمی نیز‬ ‫اشاره کردند‪ ،‬مبنی بر اینکه در هر منطقه ای به اقتضای ان‬ ‫منطقه باید تصمیم گرفت بنابراین اینگونهنیست که انچه‬ ‫ما در این جا بیان می کنیم در همه جا قابل اجرا باشد‪ ،‬اما‬ ‫این موارد‪ ،‬بینات و اصول کلی مبتنی بر موارد اس�لامی‬ ‫است که همه می توانند از ان استفاده کنند‪g.‬‬ ‫‪39‬‬ ‫کثرت در عین وحدت‬ ‫بررسی ابعاد گفتمان جهانی انقالب اسالمی‬ ‫کاظم جاللی ‪ /‬سخنگوی کمیسیون سیاست خارجی و امنیت ملی‬ ‫‪4‬‬ ‫بین الملل‬ ‫زمانی که انقالب اسالمی ایران شکل‬ ‫گرفت بسیاری منتظر بودند مشابه این انقالب در‬ ‫کشورهای دیگر هم شکل بگیرد همچنانکه‬ ‫مقام معظم رهبری نیز در سخنان شان فرمودند ما از‬ ‫مصر انتظار داشتیم با ان صبغه روشنفکری در همان‬ ‫سال های نخست انقالب ایران حرکت کند‪ ،‬اما‬ ‫دیدیم که ‪ 32‬سال بعد این اتفاق افتاد‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫تحوالت و مسائل اجتماعی خیلی سریع پیش‬ ‫نمی رود‪ ،‬اما در نهایت به سمت دموکراسی خواهی‬ ‫و مردم ساالری مبتنی بر دین حرکت می کند که‬ ‫شدت و ضعف دارد و صبر و تحمل مردم را می طلبد‬ ‫‪40‬‬ ‫انقالب های اخیر در منطقه بسیاری از کشورهای‬ ‫جهان را ب��ه تکاپو واداش��ت و انها را به ان س��مت‬ ‫س��وق داد تا هر کدام برای رس��یدن به منافع ش��ان و‬ ‫بهره برداری از این انقالب ها وارد صحنه ش��وند‪ ،‬اما‬ ‫رهبر معظم انقالب اس�لامی ایران در اجالس اخیر‬ ‫بیداری اسالمی‪ ،‬دیدگاه هایشان را نسبت به این مسائل‬ ‫اعالم و به ملت های عرب گوش��زد کردند که صحنه‬ ‫همچنان س��یال و نیازمند ش��کل دادن و به سرانجام‬ ‫رساندن است‪.‬‬ ‫در تبیی��ن این س��خنان مقام معظم رهب��ری باید‬ ‫بگویم که از یک ط��رف مردم برای مطالباتش��ان در‬ ‫صحنه حاضر شدند و از طرف دیگر رهبری واحدی‬ ‫ندارند‪ ،‬بنابراین صحنه س��یال می ش��ود‪ .‬درحقیقت‬ ‫چندین مولفه برای سیال بودن صحنه وجود دارد که‬ ‫عبارتند از‪ :‬فقدان رهبری‪ ،‬طرح مطالبات به شکل کلی‬ ‫و عدم ترسیم دقیق اینده‪ .‬بنابراین رهبرمعظم انقالب‬ ‫در این اجالس تشریح کردند که ملت های عرب باید‬ ‫مراقب باشند تا در ش��عارها و اهدافشان تغییر ایجاد‬ ‫نشود‪ ،‬چراکه دشمنان با این تغییرات ابتدایی می توانند‬ ‫س��اختارها را هم تغییر دهند‪ .‬به هر حال قدرت های‬ ‫خارجی‪ ،‬خصوصا امریکا و دیگر کش��ورهای غربی‬ ‫به ش��کلی رفتار می کنند که در ص��ورت پیروزی هر‬ ‫تحولی بتوانن��د ان را مدیریت کنند‪ ،‬این مس��اله نیز‬ ‫باعث سیال شدن صحنه می شود پس نباید اجازه داد‬ ‫که مدیریت در دست انها قرار بگیرد‪.‬‬ ‫همچنانکه مقام معظم رهبری نیز در بیانات شان‬ ‫به این نکته اش��اره کردند که به لبخنده��ای انها دل‬ ‫نبندید‪ ،‬زی��را رفتار انه��ا‪ ،‬رفتار دلس��وزانه ای برای‬ ‫ملت های عرب نخواهد بود‪.‬‬ ‫بنابرای��ن مجموعه ای��ن عوامل چ��ه در بحث‬ ‫رهبری‪ ،‬چ��ه در بحث کلی ب��ودن مطالبات و چه در‬ ‫بحث دشمن خارجی ما را به این نتیجه می رساند که‬ ‫صحنه همچنان نیازمند ش��کل دادن است‪ .‬در عرصه‬ ‫داخلی هم امروزه ش��اهد تنوع دیدگاه ها هس��تیم و‬ ‫مالحظ��ه می کنیم ک��ه طرف های خارج��ی هرکدام‬ ‫درصدد تقوی��ت یکی از این دیدگاه ها هس��تند‪ .‬پس‬ ‫در نهایت باید صحنه را به گونه ای مدیریت کرد که به‬ ‫اهداف و ارمان هایی که حاکمیت مردم را در پی داشته‬ ‫باش��د منجر ش��ود‪ .‬در این میان برای اینکه مدیریت‬ ‫انقالب های عربی به دس��ت کشورهای بیگانه نیفتد‪،‬‬ ‫نخبگان وظیفه سنگینی بر دوش دارند؛ اگاهی رسانی‬ ‫و اطالع رس��انی به م��ردم از طریق نخبگان بس��یار‬ ‫با اهمیت اس��ت‪ .‬در حال حاضر در صحنه رسانه ای‪،‬‬ ‫غربی ها در تالشند که افکار عمومی را مهندسی کنند و‬ ‫به نوعی با در دست داشتن جریان رسانه ای‪ ،‬تحوالت‬ ‫را به سمت و س��ویی ببرند که منافع غرب حتی اگر‬ ‫تامین نشود الاقل اسیب هم نبیند‪.‬‬ ‫در چنین ش��رایطی اطالع رس��انی نقش بسیار‬ ‫مهمی می تواند داشته باش��د و فضای رسانه ای که با‬ ‫منافع مردم و انقالبیون همس��و اس��ت باید رویکرد‬ ‫واحدی داشته باشد‪ .‬مساله دیگری که می تواند در این‬ ‫برهه کمک کند‪ ،‬تجربه گرفت��ن و انتقال تجربه دیگر‬ ‫کشورهاست‪ .‬به عنوان نمونه جمهوری اسالمی ایران‬ ‫و دیگر کش��ورهایی که تحوالت اینچنینی داشته اند‬ ‫باید بتوانند به نوعی تجربیات خودشان را منتقل کنند‪.‬‬ ‫انقالب اس�لامی ای��ران در اصل ی��ک گفتمان‬ ‫جدید را در منطقه شکل داد که چهار بخش را شامل‬ ‫می ش��د که عبارت بودند از‪ -1 :‬استکبارس��تیزی و‬ ‫مقابله با سلطه و دخالت بیگانگان ‪ -2‬مزدورستیزی‬ ‫‪ -3‬باور این مس��اله که با ظرفیت های دینی‪ ،‬اسالمی‬ ‫و بومی می توان یک تحول جدی انجام داد ‪ -4‬قبول‬ ‫داشتن این باور که می شود بدون وابستگی به قدرتی‬ ‫روی پای خود ایستاد و کشور و جامعه را اداره کرد؛‬ ‫این موارد در طول ‪ 30‬سال تبدیل به یک گفتمان شد‪.‬‬ ‫در حقیق��ت بخش های مربوط به تغیی��ر حکومت با‬ ‫انقالب انجام شد‪ ،‬اما بخش های دیگر ان که گفتمان‬ ‫سازی بود عمال طی سال های پس از انقالب و دوران‬ ‫دف��اع مق��دس و ب��ا ایس��تادگی روی ارما ن ه��ا‬ ‫و پیش��رفت های تکنولوژی��ک جمهوری اس�لامی‬ ‫ایران تحقق پیدا کرد‪ .‬تمام این موارد باعث ش��د که‬ ‫ایران وضعیت خاصی در دنیا داش��ته باشد و گفتمان‬ ‫امام خمینی(ره) تبدیل به یک الگوی الهام بخش شود‪.‬‬ ‫بنابراین در چنین وضعیتی انقالب اسالمی ایران عمال‬ ‫مسیر را به مردم نشان داد‪ .‬در همین انقالب های اخیر‪،‬‬ ‫تجمعات از مس��اجد اغاز شد؛ ش��عارها‪ ،‬شعارهای‬ ‫اهلل‪ ،‬ال اله اال هّ‬ ‫ الل و محل اعتراضات‪ ،‬نماز جمعه ها بود‪.‬‬ ‫این موارد بیانگر ان اس��ت که در ای��ن انقالب ها از‬ ‫ظرفیت های دینی اس��تفاده ش��ده و این همان کاری‬ ‫است که در انقالب اسالمی ایران نیز انجام شد‪.‬‬ ‫برخی تا قبل از انقالب اس�لامی ای��ران بر این‬ ‫اعتقاد بودند که دین ظرفیت انق�لاب کردن ندارد و‬ ‫حتی برخی مانند مارکسیست ها معتقد بودند که دین‬ ‫یک عنصر ضدانقالب است‪ .‬اما انقالب اسالمی ایران‬ ‫تمام این معادالت را برهم ریخت‪ ،‬نشان داد که با دین‬ ‫می توان انقالب کرد و اتفاقا دین بزرگترین ظرفیت را‬ ‫برای انقالب ایجاد می کند‪ .‬تمام اینها الهاماتی اس��ت‬ ‫که این انقالب ها از گفتمان امام خمینی(ره) و گفتمان‬ ‫انقالب اسالمی ایران گرفتند‪ .‬در رابطه با این کشورها‬ ‫باید متوجه باشیم که با انقالب هایی که انجام داده اند‬ ‫در حال حاضر در مرحله گذار هستند و نباید از انها‬ ‫توقعات شتاب زده داشته باشیم‪ .‬حتی وقتی به برخی‬ ‫از این کش��ورها اعتراضی می ش��ود انقالبیون اعالم‬ ‫می کنند‪« :‬ش��ما هم وقتی انقالب کردی��د نظام تان از‬ ‫همان ابتدا براس��اس یک نظام اسالمی شکل نگرفت‬ ‫و در دوران گذار گروه های مختلفی بر سرکار امدند‬ ‫مانند ملی‪ -‬مذهبی ها که دوره ای حکومت را در دست‬ ‫داشتند‪ ».‬من فکر می کنم سرنوشت محتوم این منطقه‬ ‫اسالم خواهی‪ ،‬حاکمیت اسالم و مردم ساالری دینی‬ ‫است‪ ،‬اما در یک مرحله شتابزده نباید منتظر این نتایج‬ ‫باشیم‪g .‬‬ ‫حسین رویوران بر این باور‬ ‫است که دولت های غربی‬ ‫در تالش هستند که از‬ ‫طریق نهادهای غیرمردمی‬ ‫ مثال در مصر از طریق‬ ‫شورای عالی نظامی‪ ،‬در‬ ‫لیبی از طریق ناتو و‪ ...‬یعنی‬ ‫با ابزارهایی غیر از مردم در‬ ‫این فرایند تاثیرگذار باشند‬ ‫و شرایط سیاسی را بازیابی‬ ‫کنند‬ ‫رویوران در گفت وگو با مثلث؛‬ ‫اسیب شناسی انقالب ها‬ ‫‪5‬‬ ‫بین الملل‬ ‫رهبر معظم انقالب اس�لامی طی سخنان شان در‬ ‫اجالسبیداری اسالمیفرمودندکهصحنههمچنان‬ ‫سیال و نیازمند شکل دادن است‪ .‬شما در تبیین این‬ ‫سخنرهبریچهمولفه هاییرابیانمی کنید؟‬ ‫‪ l‬در حال حاض��ر مردمی که انق�لاب کرده اند‬ ‫هدف شان رسیدن به استقالل‪ ،‬ازادی‪ ،‬از بین بردن استبداد‪،‬‬ ‫وابستگی‪،‬ائتالفواتحادباقدرت هایاستکباریاست‪.‬این‬ ‫در حالی است که غرب نیز از طریق مدیریت بحران سعی‬ ‫می کند شرایط گذشته را نه به طور کامل بلکه تا حدی که‬ ‫ممکن است بازیابی کند‪.‬بهترین نمونه اش هم لیبی است‪،‬‬ ‫در لیبی رژیم قذافی از سال‪ 2003‬تبدیل به یک رژیم کامال‬ ‫متحدغربشد؛همقضیهالکربیراباپرداخت‪ 4/5‬میلیارد‬ ‫دالربهغربپایاندادوهمبرنامه هایهسته ای اشراتعطیل‬ ‫کرد‪،‬یعنیدرکلتسلیمخواسته هایغربشد‪.‬شرکت های‬ ‫نفتیغربینفتلیبیرادراختیارگرفتند‪،‬امااکنونمی بینیم‬ ‫کهغربی هابایکجابه جاییوتغییرصحنهازکنارقذافیبه‬ ‫کنار مردم امدند و با این جابه جایی یک تصویر جدیدی‬ ‫از خودشان ارائه دادند‪ .‬مردمی که علیه قذافی و حامیانش‬ ‫شعارمی دادندکهقطعاغربرانیزشاملمی شودیکدفعه‬ ‫غربی هارادرکنارخودشانمی بینند‪.‬پسازاینکهانقالبیون‬ ‫وارد طرابلس ش��دند غرب و ناتو با برپایی کنفرانس در‬ ‫پاریسسعیکردندبرایقیاممردملیبیتعیینتکلیفکنند‬ ‫وایننشانمی دهدکهاینانقالب هادرخطربازیابیشرایط‬ ‫گذشته اس��ت‪ .‬غرب با مدیریت های پیچیده رسانه ای‪،‬‬ ‫سیاسیومیدانیدرتالشاستشرایطرابه گونه ایتنظیم‬ ‫کندکهدوبارهبهانشرایطوابستهبازگردد‪.‬‬ ‫در ش��رایط کنونی ملت های ع��رب چطور باید‬ ‫برخورد کنند تا کش��ورهای غرب��ی نتوانند این‬ ‫انقالب هارامدیریتکنند؟‬ ‫ی که اکنون اتفاق افتاده این است که‬ ‫‪ l‬مساله مهم ‬ ‫مردم در راس امور قرار گرفته ان��د‪ .‬در حال حاضر عمده‬ ‫شعارهاییکهبرزبان هاراندهمی شود«الشعبیرید»است‪،‬‬ ‫یعنی«ملتخواهانایناست»‪.‬درحقیقتاینشعاریعنی‬ ‫اینکهملتدرراساموروتعیین کنندهاست‪،‬البتههمینمورد‬ ‫یکیازمهمترینسرمایه هایموجوددراینقیام هاست‪.‬در‬ ‫مقابل‪ ،‬غرب سعی اش بر این است که از طریق نهادهای‬ ‫غیرمردمی مثالدرمصرازطریقشورایعالینظامی‪،‬درلیبی‬ ‫ازطریقناتوو‪...‬یعنیباابزارهاییغیرازمردمدراینفرایند‬ ‫تاثیرگذار باشد و شرایط سیاسی را بازیابی کند‪ .‬بنابراین‬ ‫مردمبایداگاهباشندوباهوشیاریبرخوردکنند‪.‬در هرحال‬ ‫جایگزیننظام هایاستبدادی‪،‬نظام هایمردم ساالرخواهد‬ ‫بود و همه چیز باید براس��اس انتخابات شکل بگیرد‪ .‬در‬ ‫نهایتمردمبایدتعیین کنندهباشندواینمردماگراگاهنباشند‬ ‫ممکناستدچاراشتباهشوند‪.‬اکنونامریکادرمصرباگروه‬ ‫اخوان المسلمین وارد گفت وگو شده و این نشان می دهد‬ ‫کهاینکشوربرایتغییرشرایطصحنهحتیبادشمن ترین‬ ‫طرف هم وارد گفت وگو می شود و تالش می کند به نوعی‬ ‫دیدگاه های انها را نسبت به خودش تغییر دهد؛ تمام اینها‬ ‫جزءبخشیازصحنهسیاسیموجوددرمنطقهاست‪.‬‬ ‫رهبرمعظمانقالبدربخشدیگریازسخنان شان‬ ‫فرمودند که تاثیر انقالب ایران در بیدارى اسالمى‬ ‫امروز‪ ،‬درخور بحث و تحقیق است‪ .‬به نظر شما‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫حسین رویوران‪ ،‬کارش��ناس مس��ائل بین الملل در تبیین بیانات اخیر رهبری در اجالس بیداری اسالمی‬ ‫توضیح داد که مساله مهمی که اکنون اتفاق افتاده این است که مردم در راس امور قرار گرفته اند‪ .‬در حال حاضر‬ ‫عمده شعارهایی که بر زبان ها رانده می شود «الشعب یرید» است‪ ،‬یعنی «ملت خواهان این است»‪ .‬در حقیقت این‬ ‫شعار یعنی اینکه ملت در راس امور و تعیین کننده است‪ ،‬البته همین مورد یکی از مهمترین سرمایه های موجود‬ ‫در این قیام هاست‪ .‬در مقابل‪ ،‬غرب سعی اش بر این است که از طریق نهادهای غیرمردمی مثال در مصر از طریق‬ ‫ش��ورای عالی نظامی‪ ،‬در لیبی از طریق ناتو و‪ ...‬یعنی با ابزارهایی غیر از مردم در این فرایند تاثیرگذار باشد و‬ ‫شرایط سیاسی را بازیابی کند‪ .‬بنابراین مردم باید اگاه باشند و با هوشیاری برخورد کنند‪ .‬در هرحال جایگزین‬ ‫نظام های استبدادی‪ ،‬نظام های مردم ساالر خواهد بود و همه چیز باید براساس انتخابات شکل بگیرد‪ .‬در نهایت‬ ‫مردم باید تعیین کننده باشند و مردم اگر اگاه نباشند ممکن است دچار اشتباه شوند‪.‬‬ ‫در این رابطه چه مواردی مد نظر ایشان بوده است؟‬ ‫‪ l‬قطعاتشکلباورهایاجتماعیدرنتیجهحوادث‬ ‫روزمرهنیست‪،‬بلکهدرنتیجهحوادثبزرگوهنجارشکنی‬ ‫کهباورهای اجتماعیرابه چالشمی کشد‪،‬تحققمی یابد‪.‬‬ ‫درچنینشرایطیبایدببینمچهحوادثیدرمنطقهاتفاقافتاده‬ ‫که این باورها را تغییر داده است؟ قطعا یکی از انها پیروزی‬ ‫انقالب اسالمی ایران در جزیره استقرار نفوذ امریکا بود؛‬ ‫درحقیقت ایران اخرین گزینه برای تغییر بود‪ ،‬در حالیکه‬ ‫با انقالب‪ ،‬نخستین گزینه ش��د‪ .‬از دیگر سو عقب نشینی‬ ‫اسرائیل از جنوب لبنان یک کار بس��یار بزرگ بود‪ ،‬رژیم‬ ‫صهیونیستی‪ ،‬جوالن را از سال‪ 1967‬گرفته بود‪ ،‬ولی ملت‬ ‫لبنان از طریق مقاوم��ت ان را ازاد کرد و هنجار موجود را‬ ‫شکست‪ .‬درجنگ ‪ 33‬روزه و ‪ 22‬روزه اسرائیل شکست‬ ‫خورد‪.‬درواقعاسرائیلکهیکیازقدرت هاینظامیبزرگ‬ ‫خاورمیانهاست‪،‬دربرابر قدرتارادهمردمشکستخورد‪.‬‬ ‫همچنین شکست امریکا در مقابل اراده مردم در عراق و‬ ‫افغانستان نیز قابل بررسی است‪ .‬در حال حاضر یک باور‬ ‫جدید ش��کل گرفته‪ ،‬مبنی بر اینکه اگر امریکا در عراق‬ ‫شکست می خورد چرا مبارک در مصر شکست نخورد‪،‬‬ ‫اگر اسرائیل در لبنان شکست خورد‪ ،‬چرا قذافی در لیبی‬ ‫شکست نخورد؛ در حقیقت باورهای مردم تغییر پیدا کرد‪.‬‬ ‫باورهای مردم در گذشته مبتنی بر عدم امکان تغییر بود به‬ ‫همیندلیلهمماشاهدبودیمکهبن علی‪ 23‬سال‪،‬قذافی‪42‬‬ ‫سال‪،‬مبارک‪ 30‬سال‪،‬صالح‪ 32‬سالونخست وزیربحرین‬ ‫‪ 41‬سال حکومت کردند چراکه مردم باورشان این بود که‬ ‫تغییرامکان پذیرنیست‪،‬امابعدازتغییرباورهااکنونشاهدیم‬ ‫که مردم باوجود تلفات و فشارها به خیابان ها می ایند و بر‬ ‫خواسته هایخودشاناصرارمی ورزند‪.‬اینفرهنگجدید‬ ‫ناشیازمجموعه ایاز تراکماتفرهنگی‪،‬سیاسیاستکه‬ ‫درمنطقهاتفاقافتاد‪.‬‬ ‫کدامیک از انقالب هایی که در منطقه اتفاق افتاد‬ ‫اشتراکاتشباانقالباسالمیایرانبیشتراست؟‬ ‫‪ l‬شاید انقالب مصر بیش از هر انقالب دیگری با‬ ‫انقالب اسالمی ایران اشتراک دارد‪ .‬انقالب مصر‪ ،‬انقالب‬ ‫عمیقی است و عمقش شاید در حوادثی که اتفاق می افتد‬ ‫اشکار است‪ .‬مردم مصر‪ ،‬دو جمعه پیش را جمعه تعیین‬ ‫جهت گیری هانامگذاریکردندوایننشان دهندهاناست‬ ‫کهاینملتنهتنهادرحالانقالباستبلکهدرحالتعیین‬ ‫جهتگیری هایانقالبوتعریفتضادهایانقالباست؛‬ ‫این حوادث همان حوادثی است که در انقالب ما نیز اتفاق‬ ‫افتاد‪ .‬جمعه تعیین مسیرها در مصر مانند‪ 13‬ابان‪ 1358‬در‬ ‫ایران است که تضادهای اصلی انقالب با استکبار جهانی و‬ ‫قدرت هایسلطه گرراتعیینکرد‪g.‬‬ ‫‪41‬‬ ‫نگاهیدیگر‬ ‫روسیه به غرب اعتماد ندارد‬ ‫گفت وگو با نماینده روسیه در ناتو‬ ‫مترجم‪ :‬سعیده سادات فهری‬ ‫‪1‬‬ ‫دیمیتری روگوزین‪ ،‬فرس��تاده ویژه روس��یه در پیمان اتالنتیک ش��مالی (ناتو)‪ ،‬هفته گذشته جهت بحث‬ ‫پیرامون س��پر دفاع موش��کی ناتو به پاریس س��فر کرده بود‪ .‬وی دراین دیدار پیش��نهاد داد که روس��یه و ناتو‬ ‫هرکدام سیستم دفاعی خاص خودشان را داشته باش��ند و ناتو در رابطه با طرح هایی که در دست انجام دارد با‬ ‫روسیه روراست باش��د‪ .‬روگوزین ش��خصی نزدیک به والدیمیر پوتین و همچنین نماینده جنبش ملی روسیه‬ ‫(رهبرحزبسوسیالناسیونالیسترودینا)استکهمی تواندنقشمهمی درکمپینمبارزاتانتخاباتیپارلمانماهدسامبر‬ ‫بازیکند‪.‬پیشنهادویاینبودکهمیانسیستم هایهشداردهندهروسیهوامریکاارتباطبرقرارشودچراکهزمانواکنشبه‬ ‫یکموشکتنهاچندثانیهاستواگرایناتصالصورتنگیردتمامپرتاب هایموشک هایرهگیرازجانبناتوممکن‬ ‫استتوسطروسیهبهعنوانیکحملهاحتمالیتلقیشود‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫در حال حاضر مذاکرات س��پر موشکی در‬ ‫اروپا در چه مرحله ای قرار دارد؟‬ ‫‪ l‬ای��االت متح��ده امری��کا یکس��ری‬ ‫همکاری های دفاع موشکی به روسیه عرضه کرده‬ ‫اما در حقیقت تاکنون هیچ گون��ه همکاری میان ما‬ ‫صورت نگرفته است‪ .‬همکاری واقعی کمک خواهد‬ ‫کرد که اعتماد از دست رفته میان روسیه و ناتو دوباره‬ ‫بازگردد و همچنین باعث صرفه جویی کالنی در این‬ ‫بحبوحه بحران اقتصادی خواهد شد‪.‬‬ ‫حقیقت این است که ناتو همیشه از روسیه‬ ‫هراس دارد و نمی خواه��د بر میراث جنگ‬ ‫سرد غلبه کند‪ ،‬یعنی همچنان فضای جنگ‬ ‫سرد را بازتولید می کند‪ .‬شما برای رفع این‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫نماینده‬ ‫روسیه در‬ ‫پیمان اتالنتیک‬ ‫شمالی می گوید‪:‬‬ ‫«ایاالت متحده‬ ‫امریکا یکسری‬ ‫همکاری های‬ ‫دفاع موشکی به‬ ‫روسیه عرضه‬ ‫کرده اما در‬ ‫حقیقت تاکنون‬ ‫هیچ گونه‬ ‫همکاری میان ما‬ ‫صورت نگرفته‬ ‫است‪».‬‬ ‫‪42‬‬ ‫مشکل چه پیشنهادی دارید؟‬ ‫‪ l‬از انجایی که طرح دفاع موشکی یکپارچه که از‬ ‫طرفروسیهپیشنهادشدهبود‪،‬ازجانب ناتوپذیرفتهنشد‪،‬‬ ‫من پیشنهاد می کنم که ما هریک سیستم دفاعی خودمان‬ ‫را داشته باشیم‪ .‬انچه مسلم است این است که تسلیحات‬ ‫ناتو‪ ،‬امنیت کشورهای عضو ناتو را تامین خواهد کرد و‬ ‫ما هم ان را پذیرفته ایم اما به شرطی که دامنه عملکرد ان‬ ‫به خاک روسیه نرس��د‪ .‬ما همچنین پیشنهاد می کنیم که‬ ‫میان سیستم های هشداردهنده ما و امریکا ارتباط برقرار‬ ‫شود‪ ،‬چرا که زمان واکنش به یک موشک تنها چند ثانیه‬ ‫اس��ت و اگر این اتصال صورت نگیرد تمام پرتاب های‬ ‫موش��ک های رهگیر از جانب ناتو ممکن است توسط‬ ‫روسیه به عنوان یک حمله احتمالی تلقی شود‪ .‬در نهایت‬ ‫ما خواستار ان هستیم که تضمین کنند‪ ،‬امکانات هسته ای‬ ‫روسیه به هیچ وجه تهدید نخواهد شد‪ .‬البته عملکرد ناتو‬ ‫تاکنون چنین نبوده است‪ ،‬چراکه ناتو در مرحله سوم از‬ ‫استقرار موشک های دفاعی اش می خواهد موشک های‬ ‫رهگیرش را در خاک لهستان مستقر کند‪ .‬برد شعاع این‬ ‫موشک های رهگیر که در لهستان یا دریای بالتیک مستقر‬ ‫خواهند شد تنها تا رشته کوه های اورال خواهد بود (اورال‬ ‫رشته کوهی است در کشور روسیه که در امتداد شمالی‪-‬‬ ‫جنوبی کشیده شده است و مرز میان اروپا و اسیا به شمار‬ ‫می رود‪ ).‬در حالی که به گفته انها تهدیدهای احتمالی در‬ ‫اسیا یا خاورمیانه واقع شده است‪ .‬اگر این هدف گذاری ها‬ ‫تنهایکبهانهبرایناتوستوهدفاصلیانهاخودروسیه‬ ‫است باید با صراحت این مساله را اعالم کنند‪.‬‬ ‫واکنش طرف های اروپایی شما به این صحبت‬ ‫چه بود؟‬ ‫‪ l‬انفع��ال و بی اعتنایی انها ش��گفت انگیز بود‪.‬‬ ‫انها استدالل های ما را مثبت ارزیابی کردند اما در پاسخ‬ ‫گفتند که باید با واشنگتن مذاکره و گفت وگو کنند‪ .‬با این‬ ‫حال امریکا در حال مذاکره با لهستان است و زمانی که‬ ‫توافقنامه ای امضا شود دیگر هیچ کس به دنبال دیدگاه های‬ ‫اروپاییان نخواهد بود‪.‬‬ ‫در ابتدای درگیری ها در لیبی‪ ،‬روس��یه از رژیم‬ ‫قذاف��ی حمایت کرد‪ .‬به نظر ش��ما روس��یه در‬ ‫خاورمیانه در حال از دست دادن اعتبار دیپلماتیک‬ ‫خود نیست؟‬ ‫‪ l‬ما در مورد قذافی هیچ خیال باطلی نداشتیم‬ ‫اما نمی خواس��تیم چش��م اندازها و دیدگاه های خود‬ ‫را پیرام��ون تحوالت جه��ان عرب ارائ��ه دهیم‪ .‬در‬ ‫حقیق��ت کش��ورهای ع��رب خاورمیان��ه در حال‬ ‫پشت س��ر گذاش��تن یک دوره دیکتاتوری هس��تند‬ ‫و اینده انها هنوز مش��خص نیس��ت‪ .‬مانند انچه در‬ ‫چچن اتفاق افتاد‪ .‬ای��ن روش که ناتو از قطعنامه های‬ ‫بین الملل‬ ‫منبع‪ :‬فیگارو‬ ‫‪2‬‬ ‫به دنبال وقوع انقالب مردمی در لیبی‪ ،‬حمله وحشیانه نیروهای قذافی به معترضان و انجام کشتار فجیع‪،‬‬ ‫غرب فرصت را غنیمت شمرد و بالفاصله از هوا و دریا علیه نظام قذافی وارد عمل شد‪ .‬غربی ها که در زمان‬ ‫قذافی به اندازه روسیه‪ ،‬چین‪ ،‬هند و حتی ترکیه سهمی از نفت لیبی نبرده بودند‪ ،‬هواپیماهای خود را برفراز‬ ‫این کشور به پرواز دراوردند تا بتوانند بعد از پیروزی انقالب خونین لیبی سهم بیشتری از نفت و تجارت در‬ ‫این کشور از ان خود کنند‪ .‬رهبران انقالب لیبی نیز بدشان نیامد با کمک غرب‪ ،‬دیکتاتور ‪ 42‬ساله شان را‬ ‫سرنگون کنند زیرا به نظر می رسید به تنهایی نمی توانستند با این سرعت به نتیجه برسند‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫س��ازمان ملل برای رس��یدن ب��ه اهدافش کمک‬ ‫می گیرد اصال خوشایند ما نیست‪ .‬در حال حاضر‬ ‫انچه نگران کننده اس��ت این اس��ت ک��ه ناتو به‬ ‫خودش ح��ق مداخله در حوزه ه��ای انحصاری‬ ‫سازمان ملل را می دهد‪.‬‬ ‫ش��ما خودتان نیز به عنوان نماینده روسیه‬ ‫در ناتو نگران عواقب خروج نیروهای ناتو‬ ‫از افغانستان هستید (جهت ثبات در اسیای‬ ‫میانه)‪ .‬ایا ترجیح می دهید این نیروها مدت‬ ‫بیشتری در افغانستان بمانند؟‬ ‫‪ l‬ناتو در افغانس��تان وظیفه ای را به عهده‬ ‫گرفت و تا رس��یدن به هدف باید ان را دنبال کند و‬ ‫به پایان برس��اند‪.‬پس از برهم زدن النه مورچه ها ما‬ ‫نمی خواهیم ک��ه ناتو ما را با خطرات تروریس��تی‬ ‫ی که ناتو ازانجا‬ ‫باقیمانده از جنگ رها کند‪ .‬هنگام ‬ ‫برود ‪ ،‬تروریس��ت ها در تاجیکس��تان و ازبکستان‬ ‫گس��ترش خواهند یافت و این تهدی��دی برای ما‬ ‫خواهد بود‪ .‬در حقیقت اکنون دیگر النه مورچه ها‬ ‫برهم ریخته و امکان گس��ترش نیروهای طالبان و‬ ‫القاعده در دیگر کش��ورهای منطقه نیز وجود دارد‬ ‫به همین خاطر ناتو باید تا انتهای مسیر پیش رود و‬ ‫منطقه را با این خطرات رها نکند‪.‬‬ ‫به نظر شما روسیه یک کشور اروپایی است؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬حتی بیشتر از دیگر کشورهای اروپایی‪.‬‬ ‫والدی وستوک‪ ،‬یکی از‬ ‫ ‬ ‫ما فرهنگ اروپایی را تا شهر‬ ‫شهرهای بزرگ روسیه گسترش دادیم‪ .‬درحالیکه‬ ‫فضای فرهنگی اروپا به واسطه فرهنگی که از جنوب‬ ‫در حال نفوذ است دارد تغییر می کند‪ .‬اما ما به دنبال ان‬ ‫هستیمکهفرهنگ هاباهمادغامنشودوهیچفرهنگی‬ ‫ارزشش را از دست ندهد‪.‬‬ ‫(‪)1‬والد ی وس��توک‪ ،‬مرک��ز س��رزمین‬ ‫پریمورسکی و قرارگاه بندری ناوگان اقیانوس ارام‬ ‫نیروی دریایی روسیه اس��ت‪ .‬نام والدی وستوک به‬ ‫معنی «امیر خاور» است‪.‬‬ ‫(‪ )2‬از س��ال ‪ 2007‬طرحی به نام «س��پر دفاع‬ ‫موش��کی» در اروپا به چالش��ی جهانی تبدیل شد‪.‬‬ ‫این طرح برای پوش��ش دفاعی اروپا تدارک دیده‬ ‫شده است‪ .‬ابتکار این طرح با امریکا و حوزه عمل‬ ‫و محل اجرای ان فضای قاره اروپاست‪ .‬از انجا که‬ ‫کشورهای اروپایی از منظر قلمرو جغرافیایی عمدتا‬ ‫کشورهای کم وسعتی هستند‪ ،‬از دهه های پیش در‬ ‫فکر ایجاد سیستم دفاعی مشترکی بوده اند که بتواند‬ ‫قلمرو انان را در برابر قدرت ه��ای بزرگ و از نظر‬ ‫انان مهاجم در امان نگ ه دارد‪ .‬فرض بر این اس��ت‬ ‫که موشک های بالستیک قاره پیما با حمل کالهک‬ ‫هسته ایمی توانندباسرعتشگرفیبههدفاصابت‬ ‫کنند که امکان خنثی کردن و رویارویی با انها نیازمند‬ ‫سامانه هایی قوی‪ ،‬هوشمند و قدرتمند است‪ ،‬زیرا در‬ ‫صورت کمترین خطایی‪ ،‬موشک ها به هدف اصابت‬ ‫و موجب نابودی می ش��وند‪ .‬برای اینکه بتوان این‬ ‫موشک ها را خنثی کرد‪ ،‬الزم است در جایی صورت‬ ‫بگیرد که تبعات مخرب ان به انسان ها زیان نرساند‪.‬‬ ‫بنابراین سرعت و دقت الزمه چنین سیستمی است‪.‬‬ ‫موشک های بالس��تیکی که در این فرض می تواند‬ ‫به اروپا شلیک شود‪ ،‬از س��مت جنوب (پاکستان‪،‬‬ ‫کره شمالی و به طور کلی از اسیا) یا از سمت غرب‬ ‫و ش��مال (از روسیه) اس��ت‪ .‬بنابراین استقرار یک‬ ‫سامانه راداری پیشرفته باید در جایی باشد که بتواند‬ ‫جهت های یاد شده را پوشش دهد‪g.‬‬ ‫استعمار جدید‬ ‫بازی جدید غرب در زمین لیبی‬ ‫عبدالباری عطوان ‪ /‬ترجمه‪:‬قاسم موحدی‬ ‫دیدار مشترک پدران معنوی دخالت نظامی ناتو در‬ ‫لیبی برای کمک به سرنگونی نظام سرهنگ معمر قذافی‬ ‫از طرابلس و بنغازی خطرات زیادی در خود دارد‪ .‬این‬ ‫دو در مورد پیروزی و پایان ماموریت ناتو سخنی به میان‬ ‫نیاوردند‪ ،‬همانطور که رئیس جمهور امریکا هنگام ورود‬ ‫نیروهایش به بغداد در این رابطه صحبتی نکرد‪ .‬ان زمان‬ ‫جورج بوش پس��ر با غرور اعالم کرد که «ماموریت با‬ ‫موفقیت انجام شد»‪ .‬تصادفی نیست که «دیوید کامرون»‬ ‫نخست وزیرانگلیسو«نیکوالسارکوزی»رئیس جمهور‬ ‫فرانس��ه به عنوان نخس��تین رهبران غربی از طرابلس‪،‬‬ ‫پایتخت لیبی پس از س��رنگونی نظام سرهنگ قذافی‬ ‫دیدار می کنند‪ ،‬چراکه این دو مرد چه در س��ازمان ملل‬ ‫متحد و چه در محافل اروپایی و عربی تالش بسیار زیادی‬ ‫کردند تا بتوانند مناطق پرواز ممنوع را بر فراز لیبی تحمیل‬ ‫کنند‪ .‬البته قصد نداریم جشن های ش��رم اور میهمانان‬ ‫و میزبانانش��ان که در فرودگاه و طی استقبال رسمی و‬ ‫بعضا مردمی روی داد را تفسیر کنیم‪ ،‬ولی بر خود واجب‬ ‫می دانیم که بگوییم پس از پایان ماموریت هوایی پیمان‬ ‫ناتو (بیش از ‪ 20‬هزار پرواز)‪ ،‬ماموریت زمینی چه برای‬ ‫هم پیمانان غربی و چه برای صاحبان نظام جدید در لیبی‬ ‫و رهبرانش هرگز اسان نیست‪ .‬سرهنگ قذافی همچنان‬ ‫کابوسی به ش��مار می رود که خواب را بر ایشان اشفته‬ ‫می کند‪ ،‬چه با تهدیداتش‪ ،‬چه با نوارهای صوتی اش که‬ ‫هراز گاهی برای درخواست از هوادارانش یا باقیمانده‬ ‫وفادارانش جهت مقاومت و جنگ تا پای مرگ منتشر‬ ‫می کند‪ .‬نوارهایی که نوارها و پیام های «اسامه بن الدن»‬ ‫و معاونش «ایمن الظواهری» را یاداور می شود‪ ،‬اگرچه‬ ‫تفاوت هایی بین این دو وج��ود دارد‪ .‬بی تردید تصرف‬ ‫طرابلس‪ ،‬پایتخت لیبی به دست نیروهای مخالف‪ ،‬نقطه‬ ‫تحول بزرگی در بحران لیبی به شمار می رود‪ ،‬ولی جنگ‬ ‫هنوز به پایان نرسیده است‪ .‬اما پر واضح است که نقش‬ ‫ناتو در جنگ لیبی محدود شده است‪ .‬دیگر نه اهدافی‬ ‫باقیمانده تا بمباران کنند و نه پای��گاه باب العزیزیه و نه‬ ‫خانه های سرهنگ قذافی یا فرزندانش هدف به شمار‬ ‫می روند‪ ،‬مگر انکه سارکوزی و کامرون تصمیم بگیرند‬ ‫نیروهای زمینی زیادی به لیبی ارسال کنند تا کفه ترازو‬ ‫به نفع انقالبیون پایین بیای��د و انها بتوانند کار باقیمانده‬ ‫نیروهای قذافی را تمام کنند‪ ،‬ولی چنین امری در حال‬ ‫حاضر بعید به نظر می رسد‪.‬‬ ‫رئیس جمهور فرانسه تالش کرد بلندپروازی های‬ ‫اقتصادی که پشت اشتیاق فراوانش برای دخالت نظامی‬ ‫در لیبی نهفته بود را پنهان کند‪ .‬وی در کنفرانس مطبوعاتی‬ ‫در مورد دخالت نظامی ناتو در لیبی بر انگیزه های انسانی‬ ‫صرف این دخالت تاکید کرد‪ .‬سارکوزی تالش کرد نشان‬ ‫‪43‬‬ ‫بین الملل‬ ‫دهد که هدف این دخالت‪ ،‬سهم خواهی از نفت فراوان‬ ‫لیبی نیست و برای به دست اوردن قراردادهای بازسازی‬ ‫و حفاری تالش نمی کنند‪ .‬ول��ی مصطفی عبدالجلیل‬ ‫صادق تر از سارکوزی بود‪ ،‬چراکه پس از پیروزی در لیبی‬ ‫به صراحت گفت‪« :‬کشورهایی که به لیبی کمک کردند‬ ‫تا از نظام سابق رهایی یابد از قراردادهای نفتی و تجاری‬ ‫سهم بیشتری خواهند داشت‪».‬‬ ‫س��ارکوزی و کامرون قصد داش��تند به سفر خود‬ ‫رنگ و بوی خیریه ای بدهند ولی اکثریت و از جمله ما‬ ‫فریب سخنان شیرین و جذاب را نخواهیم خورد‪ .‬انها‬ ‫نماینده استعمار جدید در اشکارترین چهره و شکل ان‬ ‫هستند‪ .‬کشورهای انها مثل همه کشورهای غربی دیگر‬ ‫در حال ورشکستگی هستند و تنها راه خروج انها از این‬ ‫وضعیت دارایی ها و درامدهای نفتی اعراب است‪ .‬لیبی‬ ‫نخستین حلقه از زنجیره طوالنی دخالت های نظامی یا‬ ‫قدرت های سلطه گر نرم است‪.‬‬ ‫این نگرانی اکنون وجود دارد که ورود ناتو از دروازه‬ ‫مناطق پرواز ممنوع بسیار دشوار تر از خروجش از دروازه‬ ‫تالش برای حفظ اس��تقالل و تمامیت ارضی شود که‬ ‫برخی این روزها با صدای اهسته از ان دم می زنند‪ .‬اگر‬ ‫ماموریت ناتو صرفا انسان دوس��تانه و برای حمایت از‬ ‫مردم لیبی بود‪ ،‬اکنون نظام قذافی سرنگون شده‪ ،‬به پایان‬ ‫رسیده و دیگر هواپیماهایی در اختیار ندارد که بنغازی یا‬ ‫طرابلسراتهدیدکند‪،‬بنابراینچراناتوعملیاتودخالت‬ ‫خود را متوقف و لیبی را به صاحبانش واگذار نمی کند؟‬ ‫موازنه های قدرت در زمین‪ ،‬کامال به سود انقالبیون است‬ ‫و بقایای نظام سرنگون شده‪ ،‬پس از کشیدن دندان ها و‬ ‫چنگال هایشان‪ ،‬فقط در حال دفاع از خود هستند‪.‬‬ ‫رهبران پیمان ناتو در توان قذافی و یارانش اغراق‬ ‫می کنند و از این امر برای ترس��اندن مل��ت لیبی‪ ،‬بقای‬ ‫سیطره شان و دس��تیابی به قراردادهای نفتی و تجاری‪،‬‬ ‫خارج از رقابت و شفافیت مش��روع استفاده می کنند؛‬ ‫امری که منجر به خطرات بزرگتری می شود‪ .‬مهم ترین‬ ‫این خطرات دخالت قدرت های دیگری است که تصور‬ ‫می کنند این حق انهاست که سهم مساوی از منابع لیبی‬ ‫داش��ته باش��ند‪.‬قذافی از نظر غرب دچار اشتباه بزرگی‬ ‫شد‪ .‬وی در زمان حکومتش بیشتر قراردادها را به چین‪،‬‬ ‫هند‪ ،‬روسیه و ترکیه داد و اکنون این جانشینان او هستند‬ ‫که دارند همان اش��تباه را تکرار می کنند و اولویت را در‬ ‫قراردادهای نفتی و بازسازی به غرب می دهند‪ ،‬زیرا انها‬ ‫در استانه جایگزینی طاغوت های خارجی با طاغوت‬ ‫داخلی با پوشش انسانی فریبنده هستند‪.‬‬ ‫طبق معم��ول مرحله پ��س از س��قوط رژیم های‬ ‫دیکتاتوری توس��ط انقالب های مردمی شاهد هرج و‬ ‫مرج و اقدامات انتقام امیز و رقابت خشن میان گروه های‬ ‫متنازع بر سر قدرت و پست هاس��ت و به نظر می رسد‬ ‫این مرحله از کشمکش خیلی زود در لیبی شروع شد‪.‬‬ ‫هر کس بمباران سنگین میان رهبران دو جناح اصلی در‬ ‫صفوف انقالبیون یعنی اسالم گراها و لیبرال های سکوالر‬ ‫را می بیند به این نتیجه می رسد روزها و چه بسا ماه ها و‬ ‫سال های اینده در لیبی گل و بلبل نخواهد بود‪ .‬بی تردید‬ ‫طی روزهای اینده شاهد تشکیل دولت جدید در لیبی‬ ‫خواهیم بود ولی قطعا این دولت با قوت و استحکامی که‬ ‫بیش��تر لیبی ها انتظار دارند‪ ،‬نخواهد بود و نماینده همه‬ ‫مردم لیبی نخواهد شد‪ .‬چه بسا این همان چیزی است‬ ‫که س��ارکوزی و کامرون در این دیدار تاریخی به دنبال‬ ‫ان هستند تا پیمان ناتو بتواند مدت طوالنی تری در لیبی‬ ‫بماند‪ .‬در حقیقت ما که از اس��تعمار در اشکال قدیم و‬ ‫جدید ان اسیب دیده ایم این حق را داریم که به دیده شک‬ ‫و تردید به انچه در لیبی رخ می دهد‪ ،‬بنگریم‪g.‬‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫منبع‪ :‬القدس العربی‬ ‫‪44‬‬ ‫ترکیه‪ ،‬پایگاه اطالعاتی موساد‬ ‫در خاورمیانه‬ ‫‪3‬‬ ‫اشتراکات و افتراق های رژیم صهیونیستی و ترکیه‬ ‫رژیم صهیونیس��تی این روزها ت��اوان غرور‪،‬‬ ‫اشتباهاتونقص هاییراپسمی دهدکهچندیندهه‬ ‫پیوستهتکرارشانکرد‪.‬اینرژیمپسازحملهبهکشتی‬ ‫مرمره که تالش می کرد محاصره نوار غزه را بشکند و‬ ‫باکشتن‪ 9‬نفرازسرنشینان ترکیه ایان‪،‬دچاراشتباهی‬ ‫شدکهشایدفکرشرانمی کردتااینمرحلهپیشبرود‪.‬‬ ‫اکنونرژیماسرائیلخودراباهمپیماناصلی اشیعنی‬ ‫ ترکیه‪،‬درمنطقهدرمخمصهمی بیند‪.‬ازیکسوارتباط‬ ‫با ترکیه منافع زیادی از جمله نظامی‪ ،‬تجاری و حتی‬ ‫سیاسی برای رژیم صهیونیستی دارد و از سوی دیگر‬ ‫عذرخواهی از ترکیه به منزله شکسته شدن غرور این‬ ‫رژیموپذیرشاشتباهاست؛چیزیکهصهیونیست ها‬ ‫هرگز نمی خواهند به ان تن دهند‪ .‬ولی به نظر می رسد‬ ‫رژیمصهیونیستیاینبارنمی توانددرقبالتجاوزیکه‬ ‫کرده‪،‬تاوانیاهزینه ایندهد‪.‬اگررژیمصهیونیستیامید‬ ‫خود را پس از انتشارگزارشحملهبه ناوگان ازادی در‬ ‫مسیر غزه در بهبود روابطش با ترکیه از راه گردشگری و‬ ‫تجارت از دست نداده بود‪ ،‬ولی نزدیک شدن ترکیه به مصر‬ ‫درپیبحرانسفارترژیمصهیونیستیدرقاهرهازیکسو‬ ‫ودیدار«رجبطیباردوغان»نخست وزیردولت ترکیهاز‬ ‫مصرازسویدیگرباعثشدحداقلدراینبرههامید های‬ ‫این رژیمبر بادبرود‪.‬‬ ‫این در حالی است که بنیامین نتانیاهو‪ ،‬نخست وزیر‬ ‫رژیم صهیونیس��تی نیز موضع اویگ��دور لیبرمن‪ ،‬وزیر‬ ‫خارج��ه اش را در پیش گرفت؛ موضع گی��ری که برپایه‬ ‫نپذیرفتن عذرخواهی از ترکیه به علت کشته شدن ‪ 9‬نفر‬ ‫از شهروندا ن ترک در حمله به کش��تی «مرمره» قرار دارد‪.‬‬ ‫این امر باعث شد نتانیاهو مورد حمله و انتقاد شدید بیش‬ ‫از چندین نهاد و مسئول رژیم صهیونیستی قرار گیرد‪ .‬در‬ ‫راس این نهادها و افراد‪ ،‬فرماندهان ارتش هستند که جبهه‬ ‫موضع گیرینرمدربرابر ترکیهراهدایتمی کنندوخواستار‬ ‫اتخاذ تدابیری هستند که به بحران میان رژیم صهیونیستی‬ ‫بین الملل‬ ‫طی سال های اخیر ترکیه‬ ‫تبدیل به چشم سازمان های‬ ‫اطالعاتی‪-‬جاسوسی رژیم‬ ‫صهیونیستی یعنی موساد‬ ‫شده است‪ .‬روزنامه‬ ‫«ساندی تایمز»انگلیس‬ ‫اخیرا فاش کرد که ترکیه‬ ‫به اسرائیل اجازه داده‬ ‫است پایگاهی برای دستگاه‬ ‫اطالعات خارجی این رژیم‬ ‫در شرق ترکیه ایجاد کند‬ ‫تا بتواند منافعش را در‬ ‫کشورهای ایران‪،‬عراق و‬ ‫سوریه تامین کند‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫ و ترکیه پایان دهد و نگذارد ترکیه تهدیدات خود یا انچه‬ ‫صهیونیست ها ان را «مجازات های ترکیه علیه اسرائیل»‬ ‫می نامند‪،‬عملیکند‪.‬‬ ‫در این زمینه انچه برای صهیونیست ها خطرناک تر‬ ‫به ش��مار می رود تصمیم ترکیه برای لغو توافقنامه های‬ ‫امنیتی و قراردادهای تس��لیحاتی میان دو طرف اس��ت‪.‬‬ ‫تصادفی نیست درس��ت زمانی که اردوغان درحال ایراد‬ ‫سخنرانیدرمصراست‪،‬نتانیاهوازوزرایکابینه اشبخواهد‬ ‫نشس��ت اضطراری برگزار کنند‪ .‬به رغم انکه این روزها‬ ‫پرونده فلسطین بسیار داغ است‪ ،‬نتانیاهو پرونده ترکیه را‬ ‫در راس اولویت های خود قرار داده‪ ،‬از روس��ای دستگاه‬ ‫امنیتی خودخواسته در نشست کابینه حضور پیدا کنند و‬ ‫گزارش هایی را در مورد سناریوهای احتمالی در صورت‬ ‫وخامت اوضاع روابط با ترکیه در سایه عمیق شدن روابط‬ ‫انکارا‪ -‬قاهره تهیه کنند‪ .‬نخست وزیر رژیم صهیونیستی‬ ‫برای کسب رضایت ارتش و اطمینان خاطر دادن به انها‪،‬‬ ‫وزیر دادگستری این رژیم را در نشست دعوت کرد تا با او‬ ‫درموردچگونگیتهیهیکطرحبرایدفاعازسربازانواحد‬ ‫نیروی دریایی که در حمله به کشتی مرمره شرکت کردند‬ ‫و جلوگیری از پیگرد قضایی انها در کشورهای مختلف‬ ‫جهان مشاوره کند‪ ،‬همانطور که در گذشته نیز این کار را‬ ‫برایتعدادیازسیاستمدارانونظامیانصهیونیستیمتهم‬ ‫بهارتکابجنایاتانجامدادهبود‪.‬‬ ‫در این نشست‪ ،‬ارتش صهیونیستی نگرانی خود را از‬ ‫عمیق تر شدن روابط مصر و ترکیه نشان داد و ان را خطری‬ ‫قلمداد کرد که امنیت رژیم صهیونیستی را تهدید می کند‪.‬‬ ‫ارتش احتمال می دهد عمیق تر ش��دن ای��ن رابطه باعث‬ ‫شود که ترکیه بر مواضع خودش و کاهش روابط نظامی و‬ ‫دیپلماتیک با رژیم صهیونیستی اصرار ورزد‪ .‬ارتش براین‬ ‫ ‬ ‫باوراستکهتنشمیان ترکیه‪-‬رژیمصهیونیستیومصر–‬ ‫رژیمصهیونیستی‪،‬اینرژیمرادرمعرضخطراتجدیدی‬ ‫قرارمی دهد‪.‬‬ ‫فرماندهان سابق و کنونی نظامی رژیم صهیونیستی‬ ‫بر ضرورت برون رف��ت از بح��ران روابط ب��ا ترکیه در‬ ‫س��ریع ترین زمان ممکن و با کمترین ضرر توافق دارند‏‏‪.‬‬ ‫انها حتی حاضرند اگر الزم باش��د به منظور حفظ منافع‬ ‫این رژیم از جمله مانورهای مشترک میان ارتش ترکیه و‬ ‫رژیم صهیونیس��تی و قراردادهای نظامی «پر منفعت» از‬ ‫انکارا عذرخواهی کنن��د؛ قراردادهایی که صدها میلیون‬ ‫دالر برای ارتش دو طرف و ش��رکت های نظامی ترکیه و‬ ‫رژیم صهیونیستی ارزش دارد‪ .‬اینمساله جدای از ان است‬ ‫که طی سال های اخیر ترکیه تبدیل به چشم سازمان های‬ ‫اطالعاتی‪-‬جاسوس��ی رژیم صهیونیستی یعنی موساد‬ ‫شده است‪ .‬روزنامه «س��اندی تایمز»انگلیس اخیرا فاش‬ ‫کرد که ترکیه به اس��رائیل اجازه داده است پایگاهی برای‬ ‫دس��تگاه اطالعات خارج��ی این رژیم در ش��رق ترکیه‬ ‫ایجاد کند تا بتواند منافعش را در کشورهای ایران‪،‬عراق‬ ‫و س��وریه تامین کند‪.‬با ادامه تهدیدات ترکیه علیه رژیم‬ ‫صهیونیستی‪،‬ابعادامنیتیواستراتژیکاینتهدیداتبیشتر‬ ‫خود را نش��ان داد‪ .‬صهیونیست ها تصمیم ترکیه پیرامون‬ ‫افزایش حضور ناوهای جنگی در دریای مدیترانه جهت‬ ‫همراهی کشتی هایی که به س��مت غزه می روند را نوعی‬ ‫«عرض اندام» قلمداد کردند‪ ،‬به ویژه پس از انکه ترک ها‬ ‫اعالمکردندکشتی هایشانتاصد متریکشتی هایجنگی‬ ‫رژیمصهیونیستینزدیکخواهندشد‪.‬صهیونیست هابرای‬ ‫بررسی این پرونده فقط به داخل بسنده نکردند و به ترکیه‬ ‫نیز روی اوردند تا دیدگاه های مسئوال ن ترک را نیز در این‬ ‫زمینهجویاشوند‪.‬‬ ‫منابع صهیونیستی از یکی از مس��ئوالن ترکیه نقل‬ ‫کرده اند‪« :‬نیروهای هوایی رژیم صهیونیستی جایی برای‬ ‫اموزش یا تهدید کشتی های غیرنظامی ترکیه ندارند زیرا‬ ‫ ترکیهتدابیرالزمرابرایحمایتازکشتی هایشوپایاندادن‬ ‫به عربده صهیونیست ها در دریای مدیترانه اتخاذ می کند‪».‬‬ ‫این مسئول ترک به این سخنان بسنده نکرد و افزود‪« :‬رژیم‬ ‫صهیونیستیدیگرنمی تواندعربده کشیکندونیرویهوایی‬ ‫ ترکیه درمنطقه حضور دارد تا از میدان های نفتی و گازی‬ ‫در سواحل قبرس از اکنون به بعد حمایت کند‪ ،‬همچنین‬ ‫ناوهایجنگی ترکیه‪،‬کاروان هایکمک هایانسان دوستانه‬ ‫برای شکستن محاصره نوار غزه را همراهی خواهند کرد‪».‬‬ ‫این چالش ترکیه برای رژیم صهیونیستی‪ ،‬صهیونیست ها‬ ‫را به طور جدی نگران کرده اس��ت‪ .‬انتشار گزارش هایی‬ ‫پیرامونمقایسهتواننظامیترکیهورژیم صهیونیستی‬ ‫کهبرتری ترکیهرانشانمی دهدنگرانیصهیونیست ها‬ ‫را دو چندان کرد‪ .‬حتی اطالعات جدید منتش��ر شده‬ ‫موجب ش��گفتی صهیونیس��ت ها و باعث شده که‬ ‫فرماندهان نظامی امکان افزایش بودجه نظامی برای‬ ‫تقویت توان نظامی رژیم صهیونیستی و برابر شدن با‬ ‫تواننظامیترکیهرامطرحکنند‪.‬‬ ‫یکیازگزارش هاییکهصهیونیست هابهعنوان‬ ‫منبعی برای بررسی ابعاد نظامی و استراتژیک بحران‬ ‫مربوط به ترکیه مورد استفاده قرار دادند‪ ،‬نشان می دهد‬ ‫کهارتش ترکیههمبهلحاظتعدادنیروهاوهمبهلحاظ‬ ‫ادوات جنگی بر ارتش رژیم صهیونیس��تی برتری‬ ‫دارد‪ .‬ارتش��ی که خودش را ارتش «شکست ناپذیر»‬ ‫می دانست از ارتش ترکیه بسیار عقب تر است‪ .‬ارتش‬ ‫ ترکیه‪ ،‬ارتش شش��م در جهان و قدرت دوم در ناتو‬ ‫پس از ایاالت متحده امریکا به ش��مارمی رود‪ .‬تعداد‬ ‫نیروهای ارتش ترکیه و ادوات جنگ��ی اش دو برابر‬ ‫ارتشرژیم صهیونیستیاست‪.‬همچنین ترکیه‪612‬هزار‬ ‫سرباز در حال خدمت و نزدیک به ‪ 429‬هزار سرباز‬ ‫احتیاط دارد‪ ،‬درحالی که ارتش رژیم صهیونیس��تی‬ ‫‪ 187‬س��رباز در حال خدم��ت و ‪ 565‬ه��زار نیروی‬ ‫احتیاط دارد‪.‬از دیگر سو ناوگان دریایی ترکیه‪265‬ناو‬ ‫بزرگ و کوچک در اختی��ار دارد و ن��اوگان دریایی‬ ‫رژیمصهیونیستیفقط‪64‬ناودراختیاردارد‪.‬همچنین‬ ‫ ترکیه‪16‬زیردریایی دارد ولی رژیم صهیونیستی تنها‬ ‫س��ه زیردریایی دارد که انها را از المان خریده است‪.‬‬ ‫بررسی ها نشان داده در حالی که ترکیه ‪21‬دستگاه از‬ ‫سالح هایمعروفبه«ازبینبرندهمین»دراختیاردارد‪،‬‬ ‫ارتشرژیمصهیونیستیحتییکدستگاههمندارد‪.‬‬ ‫ارتش رژیم صهیونیس��تی فقط برتری اندکی‬ ‫در هوا ب��ر ارتش ترکی��ه دارد‪ .‬به گون��ه ای که ارتش‬ ‫رژیم صهیونیستی نزدیک به‪ 1964‬هواپیمای جنگی‬ ‫از ن��وع اف ‪ 16‬و اف ‪ 15‬ب��ه ع�لاوه ‪ 689‬بالگرد در‬ ‫اختیار دارد و در تالش اس��ت تا در س��ال ‪ 2017‬نیز‬ ‫هواپیماه��ای اف ‪ 35‬بخرد‪ ،‬اما ارت��ش ترکیه ‪1940‬‬ ‫هواپیمای جنگی دارد که از جمله انها اف‪ 16‬و فانتوم‬ ‫هس��تند و همچنین ‪ 874‬بالگرد در اختیار و در سال‬ ‫‪ 2015‬نیز قصد دارد هواپیماه��ای اف‪ 35‬بخرد‪.‬انها‬ ‫در اصل ازتسلیحات مختلفی که ترکیه از کشورهای‬ ‫المان‪،‬انگلیس‪،‬ایتالیا‪،‬کره جنوبی‪،‬فرانسه‪،‬اسپانیا‪،‬چین‬ ‫وروسیهبه دستاورده‪،‬می ترسند‪.‬گزارش هایبرتری‬ ‫نظامیترکیهبررژیم صهیونیستیموضعایهودباراک‪،‬‬ ‫وزیر جنگ و بینی گانتس‪ ،‬رئیس ستاد مشترک ارتش‬ ‫رژیم صهیونیستی را که هوادار عذارخواهی از ترکیه‬ ‫هستند‪،‬تقویتمی کند‪.‬هواداراناینموضع گیریبراین‬ ‫باورندکهسیاستتکبروخودبزرگ بینیکهاویگدور‬ ‫لیبرمن‪ ،‬وزیر خارجه رژیم صهیونیستی و امثالش در‬ ‫پیش گرفته اند باید متوقف شود و فورا تغییر کند‪.‬انها‬ ‫بر این باورند که عذرخواهی از حادثه کشتی مرمره از‬ ‫تنش و وخامت در باقیمانده رابطه جلوگیری می کند‬ ‫و حتی ممکن است باعث از سرگیری روابط امنیتی‬ ‫شود‪ .‬باراک و گانتس‪ ،‬ترکیه را متحد منطقه ای مهمی‬ ‫قلمداد می کنند که نباید رابطه با ان کامال قطع شود‪ .‬در‬ ‫پایانشایانذکراستدرصورتیکهرژیمصهیونیستی‬ ‫عذرخواهی کند‪ ،‬ده ها ش��کواییه علیه عناصر واحد‬ ‫نیرویدریاییصهیونیستیوتصمیم گیرانانجامحمله‬ ‫بهکشتیمرمرهدردادگاه هایاروپامتوقفمی شود‪،‬به‬ ‫همین دلیل هواداران عذرخواهی دست از در خواست‬ ‫خود برای حل این بحران و پایان دشمنی با اردوغان بر‬ ‫نمی دارند‪g.‬‬ ‫منبع‪:‬الحیات‬ ‫‪45‬‬ ‫گفت وگوی ویژه‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫‪46‬‬ ‫تو گوی شفاف مثلث با محسن رفیق دوست‬ ‫گف ‬ ‫از قذافی‬ ‫و امام موسی صدر‬ ‫تا اخـتالس‬ ‫سیاست‬ ‫‪1‬‬ ‫همیشه حرف برای گفتن دارد چه انکه در بطن بسیاری از حوادث انقالب بوده است‪.‬‬ ‫از مبارزه بر ضد رژیم شاهنشاهی تا انقالب و حضور در مدرسه رفاه و تشکیل سپاه‪،‬‬ ‫وزارت سپاه و تدارکات جنگ‪ ،‬دوستی با سه رئیس جمهور؛ حافظ اسد‪ ،‬معمرقذافی‬ ‫و کیم ایل سونگ‪ .‬حضور در بنیاد مستضعفان و اختالس ‪123‬میلیاردی که برادرش‬ ‫درگیرش ش��د‪ .‬این گفت وگو از این جهت ویژه اس��ت که محس��ن رفیق دوست با‬ ‫بی تکلفی همیشگی اش برخی ناگفته ها را بیان می کند‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫روی فرش وسط اتاق می ایستد و عکاس ما عکس اش را می گیرد؛ به حاج‬ ‫اقا می گوییم بخندد‪ ،‬خودش تکه ای می اندازد و می گوید‪ ،‬وسط این فرش که‬ ‫مرکز دنیاست می ایستم و می خندد و عکاس عکس می اندازد‪ .‬حاج محسن‪ ،‬زاده‬ ‫‪ 1319‬است‪ .‬تحصیالت ابتدایی را در دبستان رازی در میدان خراسان‪ ،‬خیابان‬ ‫لرزاده گذراند و در دبیرستان بهبهانی در محله سرچشمه مشغول تحصیل بود که‬ ‫در سال دوم به دلیل فعالیت سیاسی اخراج شد‪ .‬گفته می شود وی در جریان ملی‬ ‫شدن صنعت نفت از دکتر مصدق حمایت می کرده است‪ ،‬ولی وقتی میان مصدق‬ ‫و کاش��انی اختالف می افتد به ایت اهلل کاش��انی گرایش پیدا می کند‪ .‬در زمان‬ ‫ملی شدن صنعت نفت ‪ 10‬ساله بوده است‪ .‬سال ‪ ۱۳۴۸‬با سعید محسن و محمد‬ ‫حنیف نژاد از سران مجاهدین خلق ارتباط یافت و به همراه سید علی اندرزگو به‬ ‫همکاری با انها پرداخت‪ .‬برای تامین اسلحه و مهمات سازمان مجاهدین خلق‬ ‫از لبنان می رفت و واردات انها به ایران از راه هایی مثل کردستان عراق بود‪ .‬این‬ ‫همکاری تا سال ‪ ۱۳۵۴‬یعنی زمانی که بیشتر رهبران مجاهدین خلق در زندان‬ ‫بوده و مس��اله تغییر ایدئولوژی انها به وجود امد‪ ،‬ادامه داشت‪ .‬پس از ان وی‬ ‫دستگیر شد و در زندان به جمعیت موتلفه پیوست‪ .‬وی در روز ‪ ۱۲‬بهمن ‪۱۳۵۷‬‬ ‫راننده خودرو امام خمینی(ره) در بدو ورود به ایران بود‪ .‬یکی از سمت هایی که‬ ‫پس از انقالب در مدرسه علوی بر عهده وی بود‪ ،‬صدور احکام الزم برای تصرف‬ ‫اموال و اماکن ثروتمندان دوران پهلوی بود‪ .‬باتوجه به اینکه اغلب افراد رژیم‬ ‫پهلوی از ایران فرار کرده بودند‪ ،‬امالک و دارایی های انها بی صاحب مانده بود‪،‬‬ ‫وی در مقام مسئول تدارکات مدرسه علوی و رفاه‪ ،‬بیشتر درگیر صدور احکام‬ ‫مختلف برای تصرف و تملک ان دارایی ها ب��ود‪ .‬در همان روزهایی که وی در‬ ‫مدرسه رفاه فعالیت می کرد‪ ،‬ایت اهلل بهشتی و ایت اهلل مطهری به وی اطالع دادند‬ ‫که امام خمینی(ره)‪ ،‬فرمانی برای تشکیل سپاه زیر نظر دولت موقت صادر کرده‬ ‫ است و وی باید کارها را در مدرسه رفاه و علوی رها کند و به ان سپاه بپیوندد‪.‬‬ ‫محسن رفیق دوست در مصاحبه ای که با ایسنا داشته فکر تشکیل سپاه به عنوان‬ ‫نیرویی برای حراست از انقالب اس�لامی در حال پیروزی را ایده شهید محمد‬ ‫منتظری معرفی می کند‪ .‬بنا به گفته او ‪ ،‬اگر پنج یا ‪ ۱۰‬نفر در تاسیس سپاه پاسداران‬ ‫نقش برجسته ای داشته باشند‪ ،‬نقش وی‪ ،‬نقش اول است‪ .‬وی همچنان با درجه‬ ‫سرتیپی عضو سپاه پاسداران و هنوز عضو هیات امنای بنیاد مستضعفان است‪.‬‬ ‫پس از رفتن از بنیاد مستضعفان ش��خصا بنیاد نور را تاسیس کرد که به فعالیت‬ ‫در زمنیه دارو و ساختمان س��ازی می پردازد‪ .‬در این میان بنیاد نور حامی مالی‬ ‫تشکیالتی به نام موسسه خیریه گل یاس است که به دختران بی بضاعت کمک‬ ‫مالی می کند‪ .‬این گفت وگو مثل تمام مصاحبه های او حاوی نکاتی است که برای‬ ‫اولین بار منتشر می شود‪.‬‬ ‫مصطفی شوقی‬ ‫‪47‬‬ ‫سیاست‬ ‫اقای رفیق دوس��ت! ش��ما از معدود افرادی‬ ‫هس��تید که در ایران به عنوان دوس��ت اقای‬ ‫قذافی شناخته می شوید‪ .‬دوستی با او چگونه‬ ‫بود؟‬ ‫‪ l‬دوست و دش��منی ما در نظام دارای هدف‬ ‫است‪ .‬زمانی که من با قذافی دوست بودم با حافظ اسد‬ ‫و کیم ایل سونگ هم دوست بودم‪ .‬چرا با این سه نفر‬ ‫دوست بودم؟ چون در کش��ور ما جنگی رخ داده بود‬ ‫که یک طرف ان همه دنیا بودن��د و در طرف دیگر ما‬ ‫بودیم‪ .‬تا سال ‪ 61‬تنها با این سه کشور امکان رفت و‬ ‫امد داش��ته و اجازه داش��تیم در رابطه با اسلحه با انها‬ ‫صحبت کنیم‪ .‬م��ن با هر س��ه رئیس جمهور به خاطر‬ ‫نظام‪ ،‬اسالم و جنگ دوست شده بودم‪.‬‬ ‫جنگ که دوستی به همراه نمی اورد‪ ،‬اما شما با‬ ‫اینها دوست شدید؟‬ ‫‪ l‬بله‪ .‬به خاطر اینکه بتوانیم امکانات به دست‬ ‫بیاوریم‪ .‬بعد از اینکه کش��ورهای بلوک شرق حاضر‬ ‫ش��دند به ما اس��لحه و مهمات بفروش��ند‪ ،‬بارها این‬ ‫معامله را توسط سوری ها خریداری و بعد کشتی را به‬ ‫مقصد ایران بارگیری کردیم‪ .‬چند بار هم بنده از لیبی‬ ‫اسلحه و مهمات گرفتم که همه را هم به صورت هدیه‬ ‫دریافت کردیم‪ .‬اگر بخواهم رقم ان را تبدیل به دالر‬ ‫کنم چیزی حدود ‪ 700‬یا ‪ 800‬میلیون دالر می ش��ود‪.‬‬ ‫من بدون پول اسلحه گر فتم که بیشتر انها موشک بود‪.‬‬ ‫چرا لیبی این اس��لحه را در اختیار ش��ما قرار‬ ‫می داد ان هم به صورت مجانی؟ به خاطر چه‬ ‫بود‪،‬ایا مساله دیگری هم مطرح بود؟‬ ‫‪ l‬اجازه بدهید پاس��خ س��وال اول را بدهم و‬ ‫بعد به این مساله بپردازید‪ .‬بنابراین سوالی است که از‬ ‫قدیم وجود داشته و امروز هم وجود دارد که با توجه به‬ ‫یک مشکل اساسی که بین جمهوری اسالمی و لیبی‬ ‫به خاطر یک شخصیت اس��تثنایی وجود داشت شما‬ ‫چگونه دوستی داشتید؟‬ ‫موضوع امام موسی صدر را می گویید؟‬ ‫‪ l‬دوستی ما به خاطر جمهوری اسالمی و نظام‬ ‫بود‪ .‬این ایده‪ ،‬س��یره بزرگ امام بزرگوار ما هم هست‪.‬‬ ‫ایش��ان همان اول انقالب که اقای جلود به ایران امد‬ ‫و با لیبی ارتباط برقرار ش��د‪ ،‬این دوستی را پذیرفت‪.‬‬ ‫امام فرمودند که باید سرنوش��ت امام موسی صدر هم‬ ‫مشخص شود‪ .‬وقتی که من به همراه سردار صفوی‪،‬‬ ‫اقای وحیدی که االن وزیر دفاع است و اقای مقدم‪،‬‬ ‫موش��ک را دریافت کردیم و اوردیم‪ ،‬این مساله هم‬ ‫مطرح شد‪ .‬این موشک که به طرف بغداد شلیک شد‬ ‫قذافی یک نامه برای امام نوشت‪ .‬از امام درخواست‬ ‫کرد جنگ شهرها را قطع کنید‪ .‬ظاهرا عین این نامه را‬ ‫هم برای صدام نوشته بود‪ .‬اگر امام موضوع ارتباط با‬ ‫لیبی را قبول نداش��ت جواب قذافی را نمی داد و بنده‬ ‫و اقای والیتی را مامور رساندن جواب نامه نمی کرد‪.‬‬ ‫ظاهرا یک نفر این اظهارات را داش��ته و ش��بهاتی را‬ ‫مطرح کرده‪ .‬اما این طور نیست‪.‬‬ ‫یعنی فکر می کنید موضوع امام موسی صدر و‬ ‫قذافی و بعد کمک به ایران توس��ط قذافی در‬ ‫امتداد هم قرار داشته است؟‬ ‫‪ l‬بنده پیش از اینکه با قذافی دوس��تی داشته‬ ‫باش��م با خانواده امام موسی اش��نایی داشتم‪ .‬بارها با‬ ‫ایش��ان مالقات کرده بودم‪ .‬منزل برادر ایشان دیوار به‬ ‫دیوار منزل ما در تهران بود‪ .‬چندبار که به ایران امدند‬ ‫و در منزل اقاسیدعلی صدر میرفتند‪ ،‬یک ناهار یا شام‬ ‫منزل ما می امدند‪ .‬من هر وقت که برای ماموریت های‬ ‫غیرتجاری به لبنان می رفتم حتما خدمت امام موسی‬ ‫صدر می رسیدم‪ .‬بارها حامل وجوهات مردم برای امام‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫‪48‬‬ ‫از طریق امام موسی صدر بودم‪ .‬بار اخر رقمی بیش از‬ ‫یک میلیون دالر را در همان روز اول جنگ ‪ 19‬ماهه‬ ‫لبنان (جنگ داخلی) به بیروت رس��اندم‪ .‬با مش��کل‬ ‫بس��یار زیاد به دیدار امام موس��ی صدر رفتم‪ .‬ماشینی‬ ‫که من را حمل می کرد م��ورد اصابت تیر قرار گرفت‪.‬‬ ‫باالخره امام صدر را در یک��ی از اپارتمان های منطقه‬ ‫صدرای بیروت پیدا ک��ردم‪ .‬مرحوم چمران هم پیش‬ ‫ایشان بود‪ .‬همیشه وقتی ان خاطره را تعریف می کنم‬ ‫می گویم املت��ی ان روز خوردم که به ان س��فتی در‬ ‫تاریخ نخورده بودی��م‪ .‬انگار اصال روغن نداش��ت‪.‬‬ ‫محله خالی بود‪ ،‬مردم رفته بودند‪ .‬ایشان در منزل یکی‬ ‫از دوستانشان ساکن بودند‪.‬‬ ‫اگر به تاریخ جنگ های داخلی نگاه کنیم‪ ،‬باید‬ ‫این دیدار در استانه ربوده شدن ایشان باشد؟‬ ‫‪ l‬ان مالقات اخرین باری بود که من ایش��ان‬ ‫را زیارت کردم‪ .‬اما وقتی به لیبی می رفتم هر زمان که‬ ‫مناسبتی پیدا می شد سراغی از ایشان می گرفتم‪ .‬تا اینکه‬ ‫خود انها از من خواستند برایشان کاری انجام دهم‪.‬‬ ‫یعنی به دنبال امام موسی صدر باشید؟‬ ‫‪ l‬ان کار برای قذافی بس��یار مهم بود‪ .‬ان هم‬ ‫اینکه بتواند با حزب اهلل لبنان ارتباط برقرار کند‪ .‬چون‬ ‫می دانید قذاف��ی عالقه مند به ارتباط��ات مردمی بود‪.‬‬ ‫من همیش��ه به او می گفتم که این مس��اله یک شرط‬ ‫دارد‪ .‬حزب اهلل لبنان از بقایای تش��کیالتی اس��ت که‬ ‫امام موسی صدر درس��ت کرده‪ .‬پس یکی از شروط‬ ‫این مساله این است که شما یک جواب قانع کننده به‬ ‫حزب اهلل بدهید من ببرم و بعد با انها صحبت می کنم‬ ‫و از ایشان می خواهم که با شما ارتباط برقرار کنند‪.‬‬ ‫و او هیچ کاری نمی کرد؟‬ ‫‪ l‬در مخمصه ای گرفتار ش��ده ب��ود‪ .‬برگردیم‬ ‫به س��وال اول ش��ما؛ دوس��تی من با قذافی به خاطر‬ ‫جمه��وری اس�لامی و جنگ ب��ود‪ .‬مهمت��ر اینکه با‬ ‫امام صدر بیشتر دوست و اش��نا بودم‪ .‬اما اینکه نظرم‬ ‫راجع به قذافی چیست؟‬ ‫جناب اقای رفیق دوست! در تحلیل این واقعه‬ ‫به نظر شما قذافی چرا این کار را کرد؟ او در‬ ‫مقابل درخواست شما چه می گفت؟‬ ‫‪ l‬ایشان همیش��ه یک حرف را می زد‪ .‬ولی ان‬ ‫حرف برای خاندان صدر و طرفداران ایشان در لبنان‬ ‫و جمهوری اسالمی ایران قابل قبول نبود‪ .‬او مساله را‬ ‫این طور مطرح می کرد که اوال من چرا باید با امام موسی‬ ‫صدر مشکل داشته باشم؟ می گفت امام موسی صدر‬ ‫بنده پیش از اینکه‬ ‫با قذافی دوستی‬ ‫داشته باشم با‬ ‫خانواده امام موسی‬ ‫اشنایی داشتم‪.‬‬ ‫بارها با ایشان‬ ‫مالقات کرده بودم‪.‬‬ ‫منزل برادر ایشان‬ ‫دیوار به دیوار منزل‬ ‫ما در تهران بود‪.‬‬ ‫چندبار که به ایران‬ ‫امدند و در منزل‬ ‫اقاسیدعلی صدر‬ ‫ می رفتند‪ ،‬یک ناهار‬ ‫یا شام منزل ما‬ ‫می امدند‬ ‫در لبنان چند دسته دشمن دارد‪ .‬بخشی از سنی ها‪ ،‬همه‬ ‫مسیحیان‪ ،‬اسرائیلی ها و حتی در سازمانی که خودش‬ ‫داشت دو دستگی ایجاد شده بود و اینها همه دشمن‬ ‫او بودند‪ .‬در ضمن شاه ایران هم دشمن او بود‪ .‬در میان‬ ‫این همه دشمن چرا من باید او را دعوت کنم و بیاورم‬ ‫اینجا به عنوان مهم��ان و بعد او را بربایم؟ ایش��ان به‬ ‫اینجا امدند و سخنرانی هم کردند و بعد هم مطابق این‬ ‫لیست هواپیمایی ایتالیا به ان کشور پرواز کرده است‪.‬‬ ‫همیش��ه همین را تکرار می کرد‪ .‬تا اخرین مالقاتی که‬ ‫من با قذافی داشتم در حدود چهار سال قبل‪ ،‬زمانی که‬ ‫اقای الریجانی دبیر شورای امنیت بود‪ .‬ایشان کاری‬ ‫داش��تند با قذافی که مصلحت دیدند من را بفرستند‪.‬‬ ‫البته این داستانی که می خواهم بگویم را اخیرا شنیدم‬ ‫که می تواند دلیلی باشد بر واقعه اقای موسی صدر‪.‬‬ ‫چرا رفتید به لیبی‪ ،‬ایا نماینده دولت بودید؟‬ ‫‪ l‬بله‪ .‬من رفتم انج��ا و وقتی رفتم س��فیر ما‬ ‫در انجا گفت یک س��ال اس��ت در اینجا هس��تم اما‬ ‫هیچ وزیری با من مالق��ات نمی کند‪ .‬روزی که رفتم‬ ‫تقاضای مالقات دادم‪ ،‬خیلی زود پذیرفته ش��د‪ .‬البته‬ ‫یک ربع مالقات با همراهان بود و بعد که همه رفتند‬ ‫دو س��اعت با خود من در رابطه با مسائلی که خواهم‬ ‫گفت صحبت کرد‪.‬‬ ‫مثال وقتی که گفتم چرا هیچ یک از وزرا با سفیر‬ ‫ما مالقات نکرده‪ ،‬از فردا همه وزرا در صف بودند تا با‬ ‫سفیر ما مالقات کنند‪ .‬در ان سفر چند موضوع را برای‬ ‫من گفتند که هنوز هم برخی از انها محرمانه است و‬ ‫من انها را به شخص اقای الریجانی انتقال دادم‪ .‬یک‬ ‫موضوع هم راجع به امام صدر پیشنهاد کرد و من چون‬ ‫در ان زمان هیچ مسئولیتی در دستگاه حکومتی نداشتم‬ ‫تصمیم گیرنده اصلی نبودم‪ .‬او می گفت باالخره ما باید‬ ‫از این داستان امام صدر خالص شویم‪ .‬به او گفتم که‬ ‫پیشنهاد ش��ما چیس��ت؟ گفت یک هیات پنج جانبه‬ ‫تشکیل بشود عبارت از نماینده ایران‪ ،‬لبنان‪ ،‬خاندان‬ ‫صدر‪ ،‬سوریه و نماینده لیبی‪ .‬این ترکیب باعث می شود‬ ‫اگر شائبه هماهنگی س��وریه با لیبی هم وجود داشته‬ ‫باشد س��ه رای در ان طرف وجود خواهد داشت که‬ ‫طرفدار امام موسی صدر هستند‪ .‬این گروه از حرکت‬ ‫امام صدر بیایند به اینجا و تک تک بنش��ینند و انشای‬ ‫رای بکنند‪ .‬البته من این حرف را هم قبول ندارم‪ .‬با ان‬ ‫مطالبی که بعدا شنیدم‪.‬‬ ‫چه شنیدید؟‬ ‫‪ l‬اخیرا مطالب متفاوتی شنیدم‪.‬‬ ‫یعنی هم امام موسی صدر و هم قذافی؟!‬ ‫‪ l‬بل��ه! اخی��را ش��نیدم ک��ه جلس��ه مالقات‬ ‫سه جانبه ای بین قذافی و حافظ اسد و امام موسی در‬ ‫دمشق بود‪ .‬در ان جلسه بحثی وجود داشت که قذافی‬ ‫اهانتی می کند به امیرالمومنین علی (ع)‪ .‬امام موس��ی‬ ‫صدر با یک روزنامه یا مجله ای که در دس��ت داشته‬ ‫فورا می زند بر دهان قذافی و جلس��ه را ترک می کند‪.‬‬ ‫اگر همین اتفاق افتاده باش��د کافی است برای ان ادم‬ ‫خشک سر که امام صدر را به لیبی دعوت کرده و بالیی‬ ‫بر س��ر او اورده باش��د‪ .‬چون او از این نظ��ر کارنامه‬ ‫خوبی ندارد‪.‬‬ ‫اخیرا هم چنین موضوعی در برخی از سایت ها‬ ‫منتشر شده که در لیبی‪ ،‬قذافی به شیعه توهین‬ ‫کرده و بعد از ‪ 5‬ساعت بحث گویا امام موسی‬ ‫صدر‪ ،‬قذافی را کافر خطاب کرده است؟‬ ‫‪ l‬این مساله با این سابقه‪ ،‬شدنی است‪ .‬اوایل‬ ‫انقالب در س��ال های ‪ 58-59‬که به لیب��ی رفته بودم‬ ‫می گفت این بقایای حکومت ش��اه را که گرفتید هر‬ ‫چند وقت یک بار تعدادی از انها را می اورید محاکمه‬ ‫سیاست‬ ‫از هیچ قاچاقچی ای اسلحه نخریدیم‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫می کنید و س��روصدا راه می افتد‪ .‬من در یک ش��ب‬ ‫شش هزار نفر را کشتم و خودم را خالص کردم! این‬ ‫فرد چنین شخصیتی داشت‪.‬‬ ‫شما این رفتار را ناشی از شخصیت عجیب او‬ ‫می دانید یا یک برنامه حساب شده؟‬ ‫‪ l‬او ی��ک ادم جاه طلب و داعی��ه دار رهبری‬ ‫بود‪ .‬ان زمانی که ما رفتیم از او کمک گرفتیم از همین‬ ‫طرز تفکر او استفاده کردیم‪ .‬انقالبی خیره کننده ای در‬ ‫ایران رخ داده بود و او فکر می کرد ارتباط با این انقالب‬ ‫به نفع اوس��ت‪ .‬ما مرتبا با ایش��ان در رابطه با انقالب‬ ‫بس��یار بگومگو و دعوا داش��تیم‪ .‬یک روز به من که‬ ‫قصد رفتن داشتم گفتند که یکی از مجالت انجا یک‬ ‫مقاله بسیار بد راجع به شیعه نوشته‪ .‬من رفتم با جلود‬ ‫مالقات کردم و قبل از صحبت ک��ردن جلود انچنان‬ ‫محکم روی میز کوبیدم که نیم متر به هوا پرتاب شد و‬ ‫اجازه ندادم که صحبتش را شروع کند‪ .‬گفت مشکل‬ ‫چیست؟ گفتم شما همه جا می گویید ما طرفدار ایران‬ ‫و انقالب هستیم‪ ،‬پس این مقاله چیست؟ همان موقع‬ ‫وزیرخارجه و معاون وزارت خارجه را خواست و به‬ ‫انها دستورات الزم را داد‪ .‬ان روزنامه نگار را گرفتند‪،‬‬ ‫ولی اصوال اگر هم از انقالب اس�لامی یا ما حمایت‬ ‫می کرد بیشتر به خاطر خودش بود‪.‬‬ ‫نمی توان نتیج��ه گرفت که نظ��ام لیبی خیلی‬ ‫دوست داشت نظام نوپای جمهوری اسالمی‬ ‫را تحت تاثی��ر خودش قرار بدهد و چه بس��ا‬ ‫اتفاقاتی که در زمینه تسلیحات جنگی ایجاد‬ ‫کرد در همین راستاست؟‬ ‫‪ l‬انقالب ما انق��در عمیق و ریش��ه ای بود و‬ ‫عظمت داش��ت و رهبری انق�لاب انق��در بزرگ و‬ ‫غیرقابل شناخت بود که حتی امریکا هم نمی توانست‬ ‫در این انق�لاب اثری بگ��ذارد‪ ،‬لیبی ک��ه جای خود‬ ‫داشت‪ .‬او می گفت ش��ما که در ایران انقالب کردید‬ ‫بیایید مدل لیبی را پی��ش بگیرید و خودتان حکومت‬ ‫نکنید‪ .‬البته خ��ودش هم دروغ می گف��ت‪ .‬می گفت‬ ‫بگذارید مردم خودشان حکومت کنند‪ .‬وقتی که ما در‬ ‫اینجا کمیته های انقالب را با ژاندارمری و ش��هربانی‬ ‫ادغام کردی��م‪ ،‬او قهر کرد‪ .‬می گفت نبای��د این کار را‬ ‫بکنید‪ .‬او اعتقاد داشت که وزارت و وکالت همه دروغ‬ ‫اس��ت و خیانت به مردم اس��ت‪ .‬مردم باید خودشان‪،‬‬ ‫خودش��ان را اداره کنند‪ .‬محتوای ان کتاب سبزی هم‬ ‫که نوشته همین است‪ ،‬یعنی «حکومت شعبی» به این‬ ‫معنی که کمیته محلی‪ ،‬شهری‪ ،‬منطقه ای و در نهایت‬ ‫کمیته مرکزی‪ .‬بنده چند بار ه��م در این کمیته مرکزی‬ ‫ش��رکت کرده بودم‪ .‬برای اینکه سر این موضوع هم با‬ ‫او سربه س��ر بگذارم یک بار که برای گرفتن موشک‬ ‫رفته بودم در جلس��ه کمیته مرکزی به قذافی گفتم که‬ ‫موش��ک هایمان تمام شده و ‪ 10‬موش��ک دیگر به ما‬ ‫بدهید‪ .‬کمیته مرک��زی هم از ان ط��رف گفته بود که‬ ‫ما ب��دون اجازه مل��ت اب نمی خوریم‪ .‬ف��ورا گفت‬ ‫‪ 10‬موش��ک بدهید‪ .‬من گفتم‪ :‬برای این ‪ 10‬تا از ملت‬ ‫اجازه گرفتی��د؟ (با خنده) بنابراین بس��یار جاه طلب‬ ‫ودیکتاتور بود‪ .‬اما مس��ائل را طوری پی��ش برده بود‬ ‫که نمود خارجی نداش��ت تا وقتی که با امریکایی ها‬ ‫خوب شد‪.‬‬ ‫یعنی فکر می کنید دوس��تی او ب��ا امریکا کار‬ ‫دستش داد؟!‬ ‫‪ l‬تا ان زم��ان او اتش زیرخاکس��تر بود‪ .‬اوال‬ ‫مخالفین را به شدت سرکوب می کرد و رحم نداشت‪.‬‬ ‫سیستمی هم که داشت‪ ،‬سیس��تم عجیبی بود‪ .‬با پول‬ ‫مثال دو نفر را می خرید که یک نف��ر را از بین ببرند و‬ ‫بعد ان دو نفر را دیگر کسی نمی دید که بتواند پیگیری‬ ‫کند‪ .‬بنابراین سرنوشت همه دیکتاتورها همین است‪.‬‬ ‫هرچند امروز مقال��ه ای در مجله مرب��وط به موتلفه‬ ‫خواندم که حکومت انتقالی لیبی با اس��رائیل ارتباط‬ ‫برقرار کرده که امیدوارم درس��ت نباشد‪ .‬اما مردم لیبی‬ ‫احساس استقالل نمی کردند‪.‬‬ ‫در زمان خود قذافی؟‬ ‫‪ l‬بله‪ .‬با وجودی که خیلی به انها می رس��ید‪.‬‬ ‫همه چیز از خارج وارد می ک��رد و به انها به صورت‬ ‫ارزان می داد‪ .‬اما این کرامت انسانی نیست‪ .‬کسی که‬ ‫دامداری ه��م دارد بهترین علوفه را ب��رای دام خود‬ ‫می اورد و نتیجه می گیرد‪ ،‬اما او برای مردمش ارزشی‬ ‫به عنوان کس��انی که پایه های حکومت را می سازند‬ ‫قائل نبود‪.‬‬ ‫برای جمع بندی بحث لیبی می خواهم بپرسم‬ ‫که همیش��ه بحث ما و لیبی زیر س��ایه مربوط‬ ‫به امام موس��ی صدر بود و هم��ه دولت ها و‬ ‫اقای هاشمی رفسنجانی که می گوید با اقای‬ ‫قذافی دوستی زیادی داشت‪ ،‬سرنوشت ایشان‬ ‫را به صورت جدی و سیستمی از طریق وزارت‬ ‫امور خارجه پیگیری نکردند‪ .‬تحلیل ش��ما از‬ ‫این واقعه چیست؟‬ ‫‪ l‬داستان امام موسی صدر قبل از پیروزی انقالب‬ ‫رخ داد‪ .‬برخالف گفته شما تا انجا که من شاهدم‪،‬چون‬ ‫شاید غیر از س��فرا و وزارت خارجه من بیشتر از همه‬ ‫در ارتب��اط با لیبی بودم‪ ،‬در س��فر مق��ام معظم رهبری‬ ‫و اقای هاشمی نیز همراه بودم‪ ،‬در هیچ سفری نبوده‬ ‫که قضیه امام موسی صدر پیگیری نشود‪ .‬اما هیچ قرینه‬ ‫و مدرکی وجود نداشت و او هم به شدت ادعا می کرد‬ ‫که از لیبی خارج شده‪ ،‬بعد هم یک دادگاهی در ایتالیا‬ ‫اعالم کرد که ایش��ان به اینجا امده و ناپدید شده‪ ،‬که‬ ‫احتماال ان را هم با پول خریده بود‪ .‬اما شاید به ظاهر‬ ‫در افکار عموم��ی این طور به نظر بیای��د که پیگیری‬ ‫نش��ده اما واقعیت این نبود‪.‬بنده در هیچ سفری نبوده‬ ‫که به نوعی مساله امام موسی صدر را نپرسم‪.‬‬ ‫من فکر می کنم بخشی از این موضوع احساسی‬ ‫اس��ت‪ .‬اخیرا مصاحب��ه ای از اقای فی��روزان‪،‬‬ ‫دام��اد ام��ام ص��در خوان��دم ک��ه می گفت‬ ‫اقای جالل الدین فارس��ی بیش��تر و ش��ما از‬ ‫سرنوشت ایشان مطلع هستید؟‬ ‫‪ l‬اوالاقایفروزانشایدبتوانددرمورداقایفارسی‬ ‫که اختالف نظرهای سیاس��ی با امام موسی صدر در‬ ‫رابطه با لبنان داشته این را بگوید‪ ،‬اما در مورد بنده که‬ ‫دوست و طرفدار امام موسی صدر بودم‪ ،‬خیر‪ .‬بگذارید‬ ‫یک خاطره بگویم‪ ،‬یک بار در همان ایام که به جنوب‬ ‫لبنان رفته بودم‪ ،‬در انجا کمک کردم به بچه های امل‬ ‫تا جاده را در مقابل مسیحیان ببندند‪ .‬من یک شب تا‬ ‫صبح در این جاده ها میخ سه پر می ریختم‪ .‬بعد مرحوم‬ ‫چمران امد و من را س��رزنش کرد که قرار اس��ت تو‬ ‫را به ایران بفرس��تم و تو اینجا امدی؟ اصال رابطه ما‬ ‫بسیار نزدیک بود‪ .‬من به ایش��ان بسیار عالقه داشتم‪.‬‬ ‫اما به نظرم بحث احساسی نیست‪ ،‬موضوع این است‬ ‫که خبر ندارند‪ .‬واقعا زمانی نبوده که پیگیری نش��ود‪.‬‬ ‫کما اینکه حاال به کدام نتیجه می خواهند برسند‪ .‬قطعا‬ ‫اگر قذافی بالیی س��ر امام موس��ی صدر اورده باشد‬ ‫همه عالئم ان را از بین برده و دس��ت کسی به جایی‬ ‫نمی رسد‪ .‬اگر هم باش��د که انشاءاهلل روزی خبری از‬ ‫ایش��ان بیاید‪ .‬و ان روز‪ ،‬روز خوشحالی همه شیعیان‬ ‫و ش��خص بنده نیز هس��ت که از خداوند ان روز را‬ ‫خواستارم‪.‬‬ ‫بح��ث دوم ما مربوط ب��ه هفته دف��اع مقدس‬ ‫اس��ت‪ .‬برخی می گویند وقتی که جنگ اغاز‬ ‫می شود با یک زرادخانه غنی در ظاهر نظامی‬ ‫و تسلیحاتی روبه رو هستیم که کاربردی برای‬ ‫نیروهای نظامی نداشت‪ .‬از سوی دیگر همین‬ ‫سالح ها با تنگ نظری هایی هم روبه رو شد که‬ ‫دست نیروهای مردمی نیفتد‪ .‬فکر می کنید چه‬ ‫ضرورتی پیش امد که شما مامور خرید سالح‬ ‫برای کشور باش��ید؟ ایا ما از نظر تسلیحاتی‬ ‫وضعمان خیلی خراب بود؟ یا اینکه نه‪ ،‬از نظر‬ ‫کارکرد تسلیحاتی توان کارکرد ان سالح ها را‬ ‫نداشتیم؟‬ ‫اولین محموله اسلحه را از یاسر عرفات خریدم‬ ‫پیش از اینکه با قذافی دوست باشم با امام موسی صدر رفاقت داشتم‬ ‫در همان جنگ‪ ،‬خودمان کارخانه اسلحه سازی ساختیم‬ ‫قذافی به امیرالمومنین(ع) اهانت کرد‪ ،‬امام موسی صدر با روزنامه به‬ ‫دهان او زد‬ ‫وقتی قطعنامه را پذیرفتیم در بهترین شرایط بودیم‬ ‫اختالس ‪123‬میلیاردی در اصل یک میلیارد بود‬ ‫اولین عضو سپاه بودم‬ ‫‪49‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪ l‬اصوال این موضوعات بر می گردد به تشکیل‬ ‫سپاه‪ .‬روز نهم اس��فندماه ‪ 1357‬من در مدرسه علوی‬ ‫بودم‪ .‬ایت اهلل بهشتی و اقای هاشمی داشتند می رفتند‬ ‫بیرون که گفتند امام االن فرمان تش��کیل س��پاه را به‬ ‫اقای الهوتی دادند‪ .‬شما کارتان را رها کنید و بروید‬ ‫سپاه‪ .‬بنابراین ورود من به س��پاه در روز اول بود‪ .‬من‬ ‫سوال کردم که کجا هستند؟ گفتند در پادگان عباس اباد‪.‬‬ ‫به انجا رفتم و دیدم پنج‪ ،‬شش نفر از بچه هایی که از‬ ‫خارج امدند از دانشجویان مسلمان خارج از کشور‬ ‫هس��تند مثل اقای علی فردین‪ ،‬س��نجقی و محس��ن‬ ‫س��ازگارا که االن ضدانقالب ش��ده و چند نفر هم از‬ ‫بچه هایی مثل اق��ای دانش که در همان جلس��ه اول‬ ‫فرمان��ده انتخاب ش��د و یک عده دیگر مثل حس��ن‬ ‫جعفری هم بودن��د‪ .‬من وارد ش��دم و گفتم از طرف‬ ‫شورای انقالب امدم‪ .‬یک کاغذ ‪ A 4‬برداشتم و نوشتم‬ ‫که سپاه پاسداران انقالب اسالمی تشکیل شد‪ :‬محسن‬ ‫رفیق دوست‪.‬‬ ‫در همان جلس��ه که باید توجه داشته باشیم در‬ ‫زمان انقالب بود‪ ،‬یک ش��ورای فرماندهی تش��کیل‬ ‫شد که اقای دانش فرمانده بود و اقای حسن جعفری‬ ‫پرس��نلی بود و من هم ب��ه عنوان مس��ئول تدارکات‬ ‫انتخاب ش��دم‪ ،‬چون تی��پ و کار من از س��ابقه من‬ ‫سرچشمه می گرفت‪ ،‬از س��ال ‪ 40‬و اوایل نهضت امام‬ ‫ش��روع کردیم‪ 58/2/2 .‬اولین حکم رسمی شورای‬ ‫انقالب صادر شد‪ .‬من محور کار بودم‪ .‬افرادی که در‬ ‫سپاه بودند را جمع می کردم‪ .‬البته قبال توضیح دادم و‬ ‫قصد ندارم ان را دوباره بیان کنم‪ .‬ما رفتیم خدمت امام‬ ‫و با محوریت من از امام خواس��تیم که س��پاه زیرنظر‬ ‫دولت موقت نباش��د و زیرنظر شورای انقالب باشد‪.‬‬ ‫حکم را صادر کردند و اقای بهشتی خدمت امام برد‪.‬‬ ‫باز هم در انجا من مس��ئول تدارکات بودم در تاریخ‬ ‫‪ 58/2/5‬به ما گفتند که ش��هرداری مسجد سلیمان را‬ ‫نیروهای چپی گرفتند و باید بروید انجا را ازاد کنید‪.‬‬ ‫ما رفتیم‪ ،‬اما اسلحه نداش��تیم‪ .‬از انجا شروع کردیم و‬ ‫با لجستیک نیروی زمینی ارتش یکسری وسایل مثل‬ ‫لباس‪ ،‬ساک و غیره می گرفتیم‪ .‬این مساله ادامه داشت‬ ‫تا اینکه دیدیم نمی شود‪ .‬می خواستیم سپاه بماند‪ .‬در‬ ‫همان اوضاع و احوال هم قانون اساسی نوشته شد و‬ ‫سپاه در ان حضور داش��ت‪ .‬ما هم دیدیم که موضوع‬ ‫بسیار جدی اس��ت و موقت نیس��ت‪ .‬اولین باری که‬ ‫من اسلحه و مهمات خریدم‪ ،‬به لبنان رفتم و از یاسر‬ ‫عرفات ان را خریداری کردم‪.‬‬ ‫با شهید محمدصادق حسینی؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬دوه��زار تفنگ کالش��ینکف و تفنگ‬ ‫مهم��ات و متعلقات��ش‪ .‬کم کم رس��یدیم ب��ه جنگ‪.‬‬ ‫در جنگ دیگر حضور س��پاه ش��اید خ�لاف نظر و‬ ‫هدف اولیه س��پاه بود‪ .‬اما وقتی خوب دقت می کردید‬ ‫می دیدید که نوشته‪ ،‬سپاه به منظور حفاظت از انقالب‪،‬‬ ‫دس��تاوردهای انقالب و‪ ...‬می ماند‪ .‬حدود ان را هم‬ ‫قانون معین می کند‪ .‬وقتی ما وارد جنگ شدیم حس‬ ‫کردیم انقالب و دستاوردهای ان دارد از بین می رود‪.‬‬ ‫ارتش هنوز سازمانش را بازیابی نکرده بود‪ .‬دو بالی‬ ‫بزرگ هم بر س��ر ان امده بود؛ یکی اینکه سربازان ان‬ ‫فرار کرده بودند و دوم اینکه هر افس��ری را گفتند به‬ ‫ش��هر خودش برود و در انجا خدم��ت کند‪ .‬بعد هم‬ ‫س��ران ارتش فرار کرده یا از بین رفته بودند‪ .‬بنابراین‬ ‫حضور ما بنابر وظیفه و نیاز بود‪.‬‬ ‫و البته حداکثری؟‬ ‫‪ l‬بله‪ .‬م��ن این تصور که انچه ارتش داش��ت‬ ‫برای جنگ کافی بود را قبول ندارم‪.‬‬ ‫واقعا؟ خیلی ها معتقدند که کافی بود؟‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪ l‬بله‪ .‬اجازه بدهید بگویند‪ ،‬اما من کارشناس‬ ‫این موضوع هس��تم‪ .‬قب��ل از این فقط یک بار ش��اه‬ ‫تعدادی نیرو فرس��تاده بود به ظفار و بسیاری از انها‬ ‫کشته شده بودند و کس��انی که تابوت های اینها را در‬ ‫بوش��هر تحویل گرفته بودند می دانن��د که چه تعداد‬ ‫سرباز کش��ته برای ما از ظفار اورده بودند‪ .‬ارتش ما‬ ‫جنگ نکرده بود‪ .‬در کردس��تان هم جنگ نکرده بود‪.‬‬ ‫در کردستان همیشه یک نظامی را به عنوان استاندار‬ ‫انتخاب می کردن��د و در انجا او به ص��ورت نظامی‬ ‫حکومت می کرد و محیط انجا یک محیط عقب افتاده‬ ‫بود‪ .‬بنابراین ما در انجا ان همه ضدانقالب داش��تیم‪.‬‬ ‫اما االن کردهای طرفدار ما هس��تند که کردس��تان را‬ ‫نگه داش��ته اند‪ .‬حتی در جنگی که ما با کردها داشتیم‬ ‫نتوانس��تیم کاری پیش ببریم‪ .‬پیشمرگان کرد مسلمان‬ ‫که امد پای کار‪ ،‬از پس انها بر امدند‪ .‬هرچند نیروهای‬ ‫اصفهان در امنیت کردستان نقش اول را دارند‪ .‬ما حاال‬ ‫می خواس��تیم یک نیروی جدید را تربی��ت و تجهیز‬ ‫کنیم‪ .‬اوال که س�لاح های س��اخت صنایع دفاع ما به‬ ‫درد بخور نبود‪ .‬ژس��ه ها هم برای بچه های رزمنده و‬ ‫بس��یجی ما بزرگ بود‪ .‬کالشینکف بس��یار مناسب تر‬ ‫بود‪ .‬بنابراین از کالشینکف شروع شد تا به تانک تی‬ ‫‪ 72‬ختم شد‪ .‬اینها همه الزم بود و با یک سیستم پیش‬ ‫می رفت‪ .‬سیس��تم ارتش یک سیستم منظم مربوط به‬ ‫زمان پیش از جنگ بود‪ .‬سیستمی که من در تدارکات‬ ‫س��پاه و لجس��تیک ایجاد کردم یک سیس��تم پرتابل‬ ‫زمان جنگ بود‪ .‬یک روز دانشکده فرماندهی و ستاد‬ ‫جنگ‪ ،‬من را دعوت کردند‪ .‬به انجا رفتم و در همان‬ ‫زمان جنگ‪ ،‬چند نفر از برادران س��پاهی هم در انجا‬ ‫مشغول تحصیل بودند‪ .‬برادران ارتش گفتند ما همه‬ ‫تحصیلکرده دانشگاه های لجس��تیک امریکا و ایران‬ ‫هستیم‪ .‬از گذشته تو هم اگاه هستیم که از تجارتخانه‬ ‫و محل کس��ب به اینجا ام��دی‪ .‬تو چطور س��پاه را‬ ‫راحت تر از ما لجس��تیک و پش��تیبانی می کنی؟ من‬ ‫هم چون مطالعه کرده بودم رفت��م پای تخته و اصول‬ ‫لجستیک سپاه و اصول لجس��تیک ارتش را نوشتم‪.‬‬ ‫اصول متعلق به انها ‪ 23‬عدد بود اما اصول مربوط به‬ ‫ما هشت عدد‪ .‬گفتم ش��ما می خواهید چند تا فرقون‬ ‫بخرید‪ ،‬باید چند نفر امض��ا کنند‪ .‬اما ما نه‪ ،‬یک نفر را‬ ‫که به او اعتماد داشتم در انجا قرار دادم که کارها را‬ ‫انجام می دهد‪.‬‬ ‫در خاطرات اقای هاشمی می بینیم که بعضی‬ ‫مواقع صحبت هایی در مورد خرید اس��لحه و‬ ‫ادم هایی که این کار را می کردند گفته می شود‪.‬‬ ‫گاهی می بینم که اقای هاشمی انها را به شما‬ ‫معرفی ک��رده و بعضی ه��ا هم رفتن��د و کاله‬ ‫سرش��ان رفته‪ .‬در بعضی مواقع پول پرداخت‬ ‫گفتم ان سیستم‬ ‫را جمع کنید؛ هرکه‬ ‫مراجعه می کند و‬ ‫می گوید اسلحه و‬ ‫مهمات دارم بگویید‬ ‫چهارتا «چ»‪ .‬یعنی‬ ‫چی داری‪ ،‬چندتا‬ ‫داری‪ ،‬چند می دهی و‬ ‫چطوری می دهی؟ تو‬ ‫باید بگویی‪ .‬چه کار‬ ‫داری به اینکه من چه‬ ‫چیزی نیاز دارم؟ تو‬ ‫باید بگویی چه چیزی‬ ‫برای عرضه داری‬ ‫شده اما اسلحه تحویل داده نشده‪ .‬شما چنین‬ ‫مشکالتی نداشتید؟‬ ‫‪ l‬من می گش��تم بچه ه��ای مطمئ��ن را پیدا‬ ‫می کردم‪ .‬مثال یکی از کس��انی که برای من می رفت و‬ ‫خرید می کرد اقای علی عسگری است که االن معاون‬ ‫اق��ای ضرغامی در صداوسیماس��ت‪ .‬البته در س��پاه‪،‬‬ ‫اقای ضرغامی معاون او بود‪ .‬او می رفت برای صنایع‬ ‫موشکی ما خرید می کرد‪ .‬من به او اعتماد داشتم و پول‬ ‫در اختیارش می گذاش��تم‪ .‬مطمئن ه��م بودم که هیچ‬ ‫مشکلی پیش نمی اید‪.‬‬ ‫اما سیس��تمی که پایه گذاری کرده بودم برمبنای‬ ‫جنگ بود‪ .‬جنگ شروع ش��ده بود و تعاریف خاص‬ ‫خ��ودش را داش��ت‪ .‬نیازه��ای خ��ودش را نمایان‬ ‫می ساخت‪ .‬مصرف مهمات زیاد شده بود‪ .‬من می دانم‬ ‫سنت بدی جود دارد که اعالم می کنند ما این وسایل‬ ‫را می خواهیم‪ .‬دنیا هم می فهمید ما چه چیزهایی نیاز‬ ‫داریم و انها را به ما نمی فروخ��ت‪ .‬بنابراین امدم در‬ ‫سپاه و گفتم ان سیس��تم را جمع کنید؛ هرکه مراجعه‬ ‫می کند و می گوید اس��لحه و مهم��ات دارم بگویید‬ ‫چهارت��ا «چ»‪ .‬یعنی چ��ی داری‪ ،‬چندت��ا داری‪ ،‬چند‬ ‫می دهی و چطوری می دهی؟ تو باید بگویی‪ .‬چه کار‬ ‫داری به اینکه من چه چیزی نیاز دارم؟ تو باید بگویی‬ ‫چه چیزی برای عرضه داری‪.‬‬ ‫اوال من در طول ‪ 10‬س��الی که در س��پاه بودم از‬ ‫مس��ئول تدارکات تا وزیر س��پاه‪ ،‬یک بار هم از هیچ‬ ‫قاچاقچی اسلحه نخریدم‪ .‬همه اسلحه ها را از دولت ها‬ ‫خریداری کردم‪.‬‬ ‫واقعا؟‬ ‫‪ l‬بله‪ .‬این برخالف چیزی اس��ت که مشهور‬ ‫است‪ .‬گاهی توس��ط س��وریه‪ ،‬با نام انها می رفتم‪ .‬یا‬ ‫توسط فلس��طینی ها یا لیبیایی ها یا اسلحه چینی را از‬ ‫دولت کره ش��مالی می خریدم‪ ،‬اما حتی یکبار هم از‬ ‫هیچ قاچاقچی اسلحه ای نخریده ام‪ .‬اینها خیلی هم به‬ ‫سراغ ما می امدند‪.‬‬ ‫اما در کنار خود شما ظاهرا این اتفاق افتاد؟‬ ‫‪ l‬بل��ه‪ .‬یکی‪ ،‬دو مرتبه مش��کل پی��دا کردیم‪.‬‬ ‫همان اوایل ک��ه دیدم جنگ طوالنی اس��ت و نیاز ما‬ ‫رو ب��ه افزایش اس��ت‪ .‬از همان اول به فکر س��اختن‬ ‫افتادم‪ .‬تا زمان��ی هم که وزیر بودم بی��ش از ‪ 10‬تا ‪15‬‬ ‫کارخانه بزرگ در سراس��ر ایران س��اختم‪ .‬بعد از من‬ ‫کمتر کارخانه ساخته شده‪ .‬در زمان مسئولیت خودم‬ ‫پایه تمام صنایع دفاعی را گذاشتم؛ از زیردریایی گرفته‬ ‫تا هواپیما‪ ،‬موشک‪ ،‬اپتیک‪ ،‬مخابرات و‪ ...‬همه را از پایه‬ ‫برنامه ریزی کردم‪ .‬البته به لطف خدا امروز ایران از این‬ ‫لحاظ خودکفاست‪.‬‬ ‫در مورد قضیه موش��ک هم که تجربه خوبی‬ ‫داریم؟‬ ‫‪ l‬بل��ه‪ .‬م��ن موش��ک ها را از قذاف��ی مجانی‬ ‫گرفتم و خودم به ایران اوردم‪ .‬بعد هم از کره ش��مالی‬ ‫خریداری کردیم‪ .‬بعد هم از چین و‪ ....‬در ادامه هم که‬ ‫خودمان ان را س��اختیم‪ .‬االن هم بس��یاری از صنایع‬ ‫نظامی را خودمان تولید می کنیم‪ ،‬هم پایه موشک های‬ ‫امریکایی است‪.‬‬ ‫در ان زم��ان در بحث ه��ای مال��ی مش��کلی‬ ‫نداشتید؟ من خاطره ای از اقای رضایی شنیدم‬ ‫که می گفت حتی یک س��وم درام��د نفت هم‬ ‫صرف جنگ نشد‪ .‬ایا شما این موضوع را قبول‬ ‫دارید؟ اصال کمی در مورد مسائل مالی زمان‬ ‫جنگ صحبت کنید‪.‬‬ ‫‪ l‬م��ا انقالب ک��رده بودیم و جنگ ه��م به ما‬ ‫تحمیل شده بود‪ .‬ما دو محاصره داشتیم؛ هم محاصره‬ ‫سیاست‬ ‫نظامی و هم محاصره اقتصادی‪ .‬اگر ملت یادشان باشد‬ ‫در سال ‪ 65‬همه ارز جمهوری اس�لامی ‪ 5/6‬میلیارد‬ ‫دالر بود‪ .‬همین ارزی که ام��روز بیش از ‪ 100‬میلیارد‬ ‫دالر است‪ .‬بنابراین از ابتدا تا انتهای جنگ از نظر منابع‬ ‫مالی در مضیق��ه بودیم‪ .‬خودمان را ب��ا درامد دولت‬ ‫تنظیم می کردیم‪ .‬بخشی از نیازهای جنگ که در توان‬ ‫مردم بود مثل اذوقه و‪ ...‬به ما کمک می شد‪.‬‬ ‫من اینجا یک دفتر مرب��وط به زمان جنگ دارم و‬ ‫پول هایی اس��ت که مردم به من دادند و برای کارهای‬ ‫جنگ خرج کردم‪ .‬اینها تعدادی از لیست های پرداختی‬ ‫است‪ :‬لشکر محمدرس��ول اهلل‪ ،‬معاونت الکترونیک‪،‬‬ ‫ابوشریف‪ ،‬س��تار وفایی‪ ،‬گروه موش��کی‪ ،‬جوالیی‪،‬‬ ‫خودم جهت اهواز‪ ،‬لشکر ‪ ،27‬گروه لبنانی و‪....‬‬ ‫مثال ش��اید این پ��ول ام��روز رقمی نباش��د اما‬ ‫باالی ی��ک میلیارد توم��ان بود ک��ه ارزش ان کم کم‬ ‫‪ 500‬میلیارد تومان تا ‪ 1000‬میلیارد تومان االن است‪.‬‬ ‫در مورد اسلحه ومهمات هم وقتی ما نمی تـوانستیم‬ ‫خرید کنیم یکسری کارهای جانبی می کردیم‪ .‬قبال از‬ ‫عملیات کربالی چهار و پنج نی��ازی که به من اعالم‬ ‫کردند حداق��ل چیزی ح��دود دومیلی��ارد دالر ارز‬ ‫می خواست و ارزی که برای این کار داشتیم کمتر از‬ ‫چهارصد میلیون دالر بود‪ .‬با یک برنامه ریزی همراه‬ ‫دوستان عزیزی مثل اقای علیزاده و سایر دوستان در‬ ‫صنایع سپاه با همان منبع مالی و در همان زمان بندی ان‬ ‫مهمات را در داخل کشور تولید کردیم‪ .‬با به کارگیری‬ ‫همه امکانات و شیوه ای که به کار بردیم توانستیم این‬ ‫کار را به سرانجام برسانیم‪.‬‬ ‫فک��ر می کنی��د از نظر مال��ی اخ��ر جنگ ما‬ ‫ورشکسته شده بودیم؟‬ ‫‪ l‬خیر‪ .‬ما زمانی که قطعنام��ه را پذیرفتیم در‬ ‫بهترین شرایط عده و عده بودیم‪.‬‬ ‫چرا برخی از سیاسیون می گویند که وضعیت‬ ‫نابسامانی بود و اگر قطعنامه پذیرفته نمی شد‬ ‫کشور دچار بحران می شد؟‬ ‫‪ l‬دو تحلیل در اینجا مطرح شده؛ یکی افرادی‬ ‫که می گویند ای��ا ما با همان ش��یوه ای که می جنگیدیم‬ ‫صدام را می توانس��تیم شکس��ت دهیم و از حکومت‬ ‫ساقط کنیم؟ جواب این اس��ت که خیر‪ .‬بنابراین کاری‬ ‫که اقای هاشمی انجام دادند که من هم به این کار اعتقاد‬ ‫دارم و ان را کار درس��تی می دانم‪ ،‬این بود که ما را صدا‬ ‫کرد و گف��ت می خواهم دولت را درگی��ر جنگ بکنم‪.‬‬ ‫اقای نخست وزیر را گذاش��ت رئیس ستاد‪ ،‬اقای نبوی‬ ‫را گذاشت رئیس لجستیک‪ ،‬اقای خاتمی را گذاشت‬ ‫مسئول تبلیغات جنگ و ما کنار رفتیم‪.‬‬ ‫اولین س��والی که س��تاد جدید لجستیک جنگ‬ ‫از سپاه می کند این اس��ت که اگر قرار است بغداد را‬ ‫تصرف کنید چه امکاناتی نیاز دارید‪ .‬س��پاه هم پاسخ‬ ‫می دهد که این تعداد هواپیما‪ ،‬تانک و توپ‪ .‬انها هم‬ ‫این لیست را می برند نزد امام و می گویند ما نیاز به این‬ ‫منابع داریم و توان پرداخ��ت ان را هم نداریم‪ .‬اما من‬ ‫معتقدم که زمان برای پذی��رش قطعنامه زمان خوبی‬ ‫بود‪ .‬همان حرفی که س��ال گذشته هم در مورد جنگ‬ ‫بیان کردم‪ .‬بعد از خرمش��هر که کار پرس��روصدایی‬ ‫انجام داده و ش��هر معروفمان را ازاد ک��رده بودیم‪ .‬اما‬ ‫خودم��ان اصال قدرتی نداش��تیم و از نظ��ر امکانات‬ ‫تحلیل رفته بودیم‪ .‬دش��من هیچ مشکلی نداشت‪ ،‬از‬ ‫همه جا پشتیبانی می شد‪ .‬نقاط مهم استراتژیکی را در‬ ‫دست داش��ت‪ ،‬نقاط ضعف ما را هم پیدا کرده بود‪ .‬به‬ ‫عقیده من اگر ان زمان قطعنام��ه را نپذیرفته بودیم با‬ ‫یک حمله عاقالنه صدام روبه رو می شدیم و شکست‬ ‫می خوردیم‪ .‬اما زمانی ک��ه اتش بس را پذیرفتیم همه‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫‪51‬‬ ‫می گویند که ما ضعیف شده بودیم و مثال فاو را از ما‬ ‫پس گرفته بودند‪ .‬خیر‪ .‬من به این قضیه اعتقاد ندارم‪.‬‬ ‫چند روز بعد از پذیرش قطعنامه یک عملیات بزرگ‬ ‫در جنوب کشور توسط ارتش عراق انجام شد و یک‬ ‫حمله هم از جانب غرب از ط��رف منافقین به همراه‬ ‫ارتش عراق ص��ورت گرفت‪ .‬هر دو انها به ش��دت‬ ‫سرکوب ش��دند‪ .‬به طوری که در جنوب ارتش عراق‬ ‫تارومار شد‪.‬‬ ‫فک��ر می کنید س��تاد جدید جن��گ با حضور‬ ‫برخی از اقایان باعث شد جنگ پایان یابد؟‬ ‫‪ l‬بله‪ .‬یک ع��ده از ابتدا در دول��ت بودند که‬ ‫هر وقت من از جبهه بر می گش��تم و گزارش می دادم‬ ‫می گفتند جنگ را چ��ه زمانی تم��ام می کنید؟ یعنی‬ ‫اصال به فکر نتیجه تمام کردن جن��گ نبودند‪ .‬تنها به‬ ‫فکر پایان جنگ بودند‪ .‬یک ع��ده بی تفاوت بودند و‬ ‫یک عده هم طرفدار ادامه جنگ بودند‪ .‬مجموع انها‬ ‫از ما بیشتر بود‪.‬‬ ‫ش��ما بعد از جنگ وارد بنیاد مس��تضعفان و‬ ‫جانبازان ش��دید‪ .‬اواس��ط حضورت��ان یک‬ ‫اتفاق ش��خصی و عجیب ب��رای خودتان رخ‬ ‫داد و هجمه عمومی برای تان ایجاد ش��د‪ .‬به‬ ‫هرحال چون شما و پیش��ینه تان را در تجارت‬ ‫می ش��ناختند وقتی اخت�لاس ‪ 123‬میلیاردی‬ ‫اتفاق افتاد‪ ،‬حاش��یه ها بیشتر ش��د‪ .‬به هر حال‬ ‫چون این روزها همه موضوع اختالس جدید‬ ‫را با ان موضوع مقایسه می کنند‪ ،‬بد نیست یک‬ ‫واکاوی دوباره از ان ماجرا داشته باشیم‪.‬‬ ‫‪ l‬اوال انچه را م��ن االن می گویم خیلی وقت‬ ‫اس��ت راجع به ان س��کوت کرده ام‪ .‬چرا ک��ه به نظام‬ ‫معتقدم و پای نظام ایس��تاده ام‪ .‬اینه��ا کمترین بهایی‬ ‫است که امثال بنده باید برای نظام بدهند‪ .‬اما چند نکته‬ ‫را ذکر می کنم‪.‬‬ ‫همان موقع بنا به هر دلیلی انها که ان فضا را ایجاد‬ ‫ی را که اتفاق افتاده بود با کارهای ناصحیح‬ ‫کردند‪ ،‬جرم ‬ ‫بزرگ نمایی کردن��د‪ .‬البته من هم ان موق��ع با دادگاه‬ ‫همکاری داش��تم و هم رای دادگاه را پذیرفتم و هم‬ ‫افرادی که به نوعی مرتکب جرم شده بودند کیفر ان را‬ ‫کشیدند‪ ،‬اما اینکه چقدر بی تقوایی در این سال ها شد‬ ‫انها باید به خداوند پاس��خ بدهند‪ .‬اوال اینکه من هیچ‬ ‫نقشی در ان داستان نداشتم‪ .‬یک کارمند بانک می اید‬ ‫و یک کار غلطی را انجام می ده��د‪ ،‬او می امد کاری‬ ‫می کرد به نام اعتبار حس��اب جاری که در ان حساب‬ ‫افراد را بدهکار می کردند‪ .‬ان زمان مشکل شرعی در‬ ‫رابطه با ان داشتند‪ ،‬رفتند و کارها را صورت دادند و‬ ‫امروز افراد معتبر این سیس��تم را در بانک های کشور‬ ‫دارند‪ .‬یک کارمند بانک می اید و برای اینکه خودش‬ ‫به پولی برسد این ش��یوه را به برادر من یاد می دهد و‬ ‫حس��اب برادر من را بدهکار می کند‪ .‬بعد س��روکله‬ ‫فاضل خداداد پیدا می ش��ود و به جای برادر من او را‬ ‫بدهکار می کنند‪.‬‬ ‫فاضل خداداد کیست؟‬ ‫‪ l‬برادر او اقای حسین خداداد از ایران فرار‬ ‫می کند و اموالش مصادره می ش��ود‪ .‬او هم یک ادم‬ ‫بس��یار معمولی بود‪ .‬پدرش از س��رمایه داران قدیم‬ ‫در همان زمان نزدیک‬ ‫‪ 14‬کارخانه مهمات‬ ‫سازی ساختیم از فشنگ‬ ‫تا تانک ‪ .‬بعد از جنگ‬ ‫بسیاری از انها گسترش‬ ‫یافت و امروز به لطف خدا‬ ‫وضعیت خوبی داریم‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫‪52‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫ایران بوده و هم اکنون هم برادران او در ایران هستند‬ ‫به جز ب��رادر بزرگ که در دس��تگاه درب��ار بوده و از‬ ‫ایران رفته اس��ت‪ 10 .‬ماه این کار انجام می ش��د که‬ ‫حساب اینها بدهکار می ش��د‪ .‬تا هشت ماه حساب‬ ‫برادر من هم بدهکار می ش��د‪ ،‬ام��ا میانگینی که در‬ ‫این هشت ماه حس��اب برادر من بدهکار شده است‬ ‫‪ 70‬میلیون تومان بود‪ .‬کل گردش دو حس��اب برادر‬ ‫من دو میلی��ارد و ‪ 900‬میلیون توم��ان بود‪ .‬فاضل که‬ ‫ش��روع به کار می کند کارش ‪ 10‬ماه طول می کشد‪.‬‬ ‫سر هشت ماه هم تس��ویه می کند‪ .‬مطابق نامه ای که‬ ‫بانک صادرات ان زمان به بازرسی کل کشور نوشته‬ ‫حس��اب فاضل از ‪ 10‬میلیون تومان شروع می شود‬ ‫تا ان روزی که این قضیه در بانک علنی می ش��ود به‬ ‫‪ 6/5‬میلیارد تومان می رس��د‪ ،‬اما هم��ان ‪ 70‬میلیون‬ ‫تومانی که حساب برادر من بدهکار می شده و ‪6/5‬‬ ‫میلیارد تومان همیش��ه نصف ان در یک بانک دیگر‬ ‫در حس��ابی موجود بوده‪ .‬همان موقع که من کمک‬ ‫کردم تا پول وصول ش��ود‪ .‬ت��ا به م��ن گفتند‪ ،‬چون‬ ‫دوره بانکداری را در بانک صادرات گذرانده بودم‪،‬‬ ‫می دانس��تم که باید نصف این پول در یک حس��اب‬ ‫دیگر باشد‪ .‬وقتی که ان کارمند امد پیش من و ماجرا‬ ‫را شرح داد من این موضوع را گفتم‪ .‬بالفاصله دیدند‬ ‫که درست اس��ت و در بانک ملی شعبه سعدی مبلغ‬ ‫س��ه میلیارد و چهارصد میلیون تومان است و بدهی‬ ‫ایشان ماند سه میلیارد و ‪ 100‬میلیون تومان‪ .‬بنابراین‬ ‫این کلمه ‪ 123‬میلیارد یک جنجال سیاس��ی بود‪.‬‬ ‫این رقم از کجا امد؟‬ ‫‪ l‬جمع گ��ردش این حس��اب ها ب��ود‪ .‬اینها‬ ‫مجموع گ��ردش حس��اب ها را در ‪ 10‬ماه محاس��به‬ ‫کردند و به رقم ‪ 123‬رس��یدند‪ .‬در م��ورد فاضل هیچ‬ ‫گاه کمت��ر از ‪ 10‬میلیون تومان نبوده ک��ه پنج میلیون‬ ‫تومان ان را اس��تفاده می کرده و هیچ گاه بیش از ‪6/5‬‬ ‫میلیارد تومان نبوده‪ .‬دادگاه که این را محاسبه می کند‬ ‫می گوید میانگین برداشت فاضل در این ‪ 10‬ماه‪ ،‬یک‬ ‫میلیارد تومان است‪ .‬یعنی اختالس یک میلیارد تومانی‬ ‫نه اختالس ‪ 123‬میلیارد تومانی‪ .‬درست است که یک‬ ‫ریال ان هم جرم است اما این رقم واقعی است‪ .‬ولی‬ ‫مردم را ان طور تحت تاثیر ق��رار دادند که هنوز هم‬ ‫می گویند ‪ 123‬میلیارد یاد ان موضوع می افتادند‪ .‬کل‬ ‫ماجرا سیاسی بود و کس��ی که ان موقع خیلی در این‬ ‫زمینه یقه پاره می کرد اقای طبرزدی بود که امروز هم‬ ‫به عنوان ضدانقالب در زندان است‪.‬‬ ‫بنابراین دادگاه تش��کیل شد‪ ،‬محاکمه و عده ای‬ ‫را محکوم کرد‪ .‬همان موقع ه��م فکر می کنم عده ای‬ ‫که دشمن سیاسی شخص خود من به هر دلیلی بودند‬ ‫می خواس��تند من را از پای در بیاورند که نتوانس��تند‪.‬‬ ‫برادر من ابتدا حبس ابد گرفت‪ ،‬بعد ش��د ‪ 15‬س��ال‬ ‫افراد عادی نصف این میزان را می کش��ند و از زندان‬ ‫خارج می ش��وند‪ .‬برادر من هشت س��ال و نیم ان را‬ ‫سپری کرد و بیرون امد‪ .‬در زندان هم بدترین شرایط‬ ‫را داشت‪.‬‬ ‫بعد از زندان این ماجرا تمام شد؟‬ ‫‪ l‬خیر‪ ،‬هنوز هم این ماجرا ما را رها نمی کند‪.‬‬ ‫روزی در مجلس شش��م یک عده از دوم خردادی ها‬ ‫رفتند زندان که یقه ما را بگیرند که برادر من از ایران‬ ‫فرار کرده و به خارج از کشور رفته‪ .‬بعد می روند زندان‬ ‫و از رئیس زندان س��وال می کنند که چرا برادر من در‬ ‫خارج از زندان اس��ت‪ .‬اتفاقا همان موقع برادر من که‬ ‫مسئول جمع اوری نان خشک بندها بوده با گونی نان‬ ‫خش��ک از جلوی انها عبور می کن��د و رئیس زندان‬ ‫او را نش��ان اینها می دهد و به تمس��خر می گوید‪ :‬این‬ ‫اینها مجموع گردش حساب ها‬ ‫را در ‪ 10‬ماه محاسبه کردند‬ ‫و به رقم ‪ 123‬رسیدند‪ .‬در‬ ‫مورد فاضل هیچ گاه کمتر‬ ‫از ‪ 10‬میلیون تومان نبوده‬ ‫که پنج میلیون تومان ان را‬ ‫استفاده می کرده و هیچگاه‬ ‫بیش از ‪ 6/5‬میلیارد تومان‬ ‫نبوده‪ .‬دادگاه که این را‬ ‫محاسبه می کند می گوید‬ ‫میانگین برداشت فاضل‬ ‫در این ‪ 10‬ماه‪ ،‬یک میلیارد‬ ‫تومان است‪ .‬یعنی اختالس‬ ‫یک میلیارد تومانی نه اختالس‬ ‫‪ 123‬میلیارد تومانی‬ ‫همان فرد اس��ت و ان گونی هم دالر اس��ت که دارد‬ ‫حمل می کند‪.‬‬ ‫از هم��ه کمت��ر مرخصی رف��ت‪ .‬از هم��ه کمتر‬ ‫امکانات داشت و از همه بیش��تر زندانی کشید‪ .‬یعنی‬ ‫دو نفر که هم جرم او بودند بعد از اینکه حکمشان به‬ ‫نصف رسید ازاد شدند‪ ،‬اما ایشان یک سال هم بیشتر‬ ‫کشید‪ .‬این قانون است که اگر کسی نصف زندان خود‬ ‫را بکشد‪ ،‬رفتار درستی داشته و تنبیه شده باشد با عفو‬ ‫مشروط ازاد می شود‪.‬‬ ‫این قانون در همه جای دنیا وجود دارد؟‬ ‫‪ l‬بله‪ .‬من یک نامه هم نوش��تم که در س��ایتم‬ ‫گذاشته ام‪ .‬ان داستان که اتفاق افتاد یک کارمند بانک‬ ‫انها را راهنمایی کرده بود‪ .‬این اختالسی که امروز رخ‬ ‫داده هم باید یک عده از افراد صاحب نفوذ و قدرت‬ ‫در سیستم بانکی کشور این فرد را حمایت کرده باشند‬ ‫و قدرت اجرایی داشته باشند تا کس��ی بتواند به این‬ ‫راحتی پول را دریافت کن��د‪ .‬چون این روزها این دو‬ ‫اختالس را با ه��م مطرح کردند می گوی��م و اال ما ان‬ ‫حکم را پذیرفتیم و به ان گردن نهادیم‪ .‬خوش��بختانه‬ ‫امروز کسی مامور رسیدگی به این پرونده شده که ان‬ ‫تجربه را نی��ز دارد‪ .‬این هم یک امتح��ان خوبی برای‬ ‫ایشان است‪.‬‬ ‫فکر می کنی��د اختالس ها در ایران سیاس��ی‬ ‫اس��ت؟ یعنی یک جریان سیاس��ی پشت این‬ ‫مساله است؟‬ ‫‪ l‬اوال کلم��ه اخت�لاس متعلق به برداش��ت‬ ‫کارمند دولت از دولت اس��ت‪ .‬به این مس��ائل باید‬ ‫چیز دیگری گفته ش��ود‪ .‬باید به این موارد سرقت‬ ‫یا کالهب��رداری و سوءاس��تفاده مال��ی گفت‪ .‬لفظ‬ ‫اخت�لاس یعن��ی ی��ک کارمن��د دول��ت از بودجه‬ ‫دولتی برداش��ت کند‪ .‬حاال چرا به این موارد گفتند‬ ‫یدان��م‪.‬‬ ‫اخت�لاسنم ‬ ‫شاید یک غلط مصطلح شده‪.‬‬ ‫‪ l‬ولی اکثرا وقتی که اتفاق می افتد نباید سیاسی‬ ‫شود‪ .‬چون زمانی که سیاسی شد‪ ،‬مساله لوث می شود‪.‬‬ ‫این موارد بای��د به عنوان یک مس��اله سوءاس��تفاده‬ ‫مالی اقتصادی به ان رسیدگی ش��ود و بعد هم باعث‬ ‫تسویه حس��اب های سیاسی نش��ود‪ .‬چون وقتی که‬ ‫سیاست از این در وارد ش��ود از ان در عدالت خارج‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫سوال اخر اینکه ایا اکنون که از مجموعه های‬ ‫دولتی و نظامی خارج شدید‪ ،‬راضی هستید؟‬ ‫‪ l‬چند وق��ت پیش خدمت یک��ی از مدیران‬ ‫هم عرض کردم‪ 10 .‬سال در س��پاه‪10 ،‬سال در بنیاد‬ ‫هرکاری که تش��خیص دادم درس��ت است را انجام‬ ‫دادم‪ .‬خدا را شاکر و سپاس��گزارم که از هیچ یک از‬ ‫کارهایم پش��یمان نیس��تم‪ .‬چون هیچ وقت و هرگز‪،‬‬ ‫نه در س��پاه و نه در بنیاد منافع ش��خصی نداش��تم و‬ ‫در هر دو ج��ای انها کس��انی که بعد از م��ن امدند‬ ‫رفتند رس��یدگی کردن��د و ان را تایید کردند‪ .‬ش��ما‬ ‫اگر به اقای فروزنده مراجعه کنید ایش��ان ش��هادت‬ ‫خواهند داد که من پنج س��ال بنی��اد را واکاوی کردم‬ ‫و خوش��بختانه بس��تگان و اطرافیان من که با ایشان‬ ‫کار می کردند هیچ چش��م داش��تی به بنیاد نداشتند و‬ ‫هیچ اس��تفاده ای از بنیاد نکردند‪ .‬م��ن از اینکه برای‬ ‫نظام کار کردم راضی هستم و االن هم به عنوان یک‬ ‫س��رباز اماده به خدمت هس��تم‪ .‬اینکه بعضی مواقع‬ ‫می بینی��د مصاحب��ه می کنم و حرف می زن��م به این‬ ‫خاطر است که انقالب را خیلی دوست دارم‪ .‬چون‬ ‫انقالب ما تازه دارد گل می کند و میوه های ان بیرون‬ ‫می اید‪g .‬‬ ‫‪53‬‬ ‫سیاست ‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫‪54‬‬ ‫رسیدگی به اختالس‬ ‫نگاهی به سوابق اجرایی محسنی اژه ای‬ ‫ماموریت اقای دادستان‬ ‫علی حاجی ناصری‬ ‫بالفاصله پس از انتشار و قطعیت خبر اختالس سه هزار میلیاردی همه نگاه ها به قوه قضائیه دوخته شد‪ .‬حاال همه منتظر فرجام این‬ ‫پرونده بزرگ هستند‪ .‬قوه قضائیه این بار نیز همچون سه پرونده اختالس قبلی محسنی اژه ای را مسئول رسیدگی کرده است‪ .‬دراین‬ ‫مطلب نگاهی به سوابق اجرایی او داشته ایم‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫سوابق قضایی محسنی اژه ای‬ ‫ش��اید اولین پرونده جدی که بیش از دیگ��ر پرونده ها در‬ ‫رس��انه ها بازتاب داش��ت و قضاوت ان به عهده محسنی اژه ای‬ ‫گذاشته شد‪ ،‬دادگاه رسیدگی به اتهامات غالمحسین کرباسچی‪،‬‬ ‫شهردار اسبق تهران بود‪.‬‬ ‫پیش از ان اما قاضی دادگاه اختالس ‪ 123‬میلیارد تومانی در‬ ‫سال ‪ 74‬که مرتضی رفیق دوست و فاضل خداداد‪ ،‬متهمان اصلی‬ ‫پرونده بودند‪ ،‬محسنی اژه ای بود‪.‬‬ ‫محسن رفیق دوست در خصوص این پرونده چنین می گوید‪:‬‬ ‫«در ان اختالس که بر خالف تصور ساخته شده رسانه ها‪ ،‬میانگین‬ ‫حداکثر برداش��ت فاضل خداداد یک میلیارد تومان بود و تجمع‬ ‫گردش حس��اب در مدت ‪ 10‬ماه به مبلغ ‪ 123‬میلیارد رسیده بود‬ ‫[و اصوال ‪ 123‬میلیارد تومان وجود خارجی نداشت] و به تصریح‬ ‫نامه مدیر عامل وقت بانک صادرات به بازرسی کل کشور‪ ،‬مرتضی‬ ‫رفیق دوست در زمان تشکیل پرونده فاقد هر گونه بدهی به نظام‬ ‫بانکی بود؛ دغدغه اصلی من به عنوان ف��ردی که برادرش دچار‬ ‫تخلف ش��ده بود‪ ،‬اجرای عدالت در حق وی‪ ،‬بازگرداندن تمام‬ ‫مبالغ و جریمه ان به بیت المال و عدم س��ایه انداختن مناس��بات‬ ‫سیاس��ی و عدم ایجاد هر گونه مصونیت سیاسی بود که منجر به‬ ‫صدور حکمی سنگین توسط قاضی محترم پرونده شد و تا اخرین‬ ‫مرحله اجرای قانونی حکم هیچ مانعی در مسیر انجام ان رخ نداد‬ ‫و به رغم اجحاف مکرر رسانه ها و برخی چهره ها در حق اینجانب‬ ‫و نام خانوادگی ام به عنوان کسی که نه تنها ارتباطی با اصل موضوع‬ ‫نداشت بلکه در مسیر کشف‪ ،‬رسیدگی و اجرای حکم همراه نظام‬ ‫بود؛ همچنان سعی کردم سرباز نظام و والیت فقیه باشم و هرگز‬ ‫حتی تصور قهر از نظام هم به ذهن حقیر خطور نکرد‪»...‬‬ ‫ای��ن پرونده با ص��دور حک��م محاربه ب��رای متهم ردیف‬ ‫اول و مجازات های س��نگین ب��رای دیگر افراد مته��م پرونده به‬ ‫پایان رس��ید؛ فاضل خداداد به جرم افس��اد ف��ی االرض با حکم‬ ‫حجت االسالم محسنی اژه ای به اعدام محکوم شد و حکم اعدام‬ ‫وی پس از تایید دیوان عالی کش��ور در پایی��ز ‪ 74‬به اجرا در امد‪.‬‬ ‫جدال های لفظی اژه ای و کرباسچی‬ ‫غالمحس��ین کرباس��چی‪ ،‬دبیرکل حزب کارگ��زاران و از‬ ‫چهره های نزدیک به هاش��می رفس��نجانی از یک سو و جریان‬ ‫اصالح طلب از سوی دیگر‪ ،‬در سال ‪ 76‬به اتهاماتی نظیر مشارکت‬ ‫در اختالس به مبلغ یک میلیارد و چهارصد و پنجاه و سه میلیون‬ ‫تومان‪ ،‬نود هزار دالر امریکا‪ ۶۶۰ ،‬س��که بهار ازادی و ‪ ۸۰‬سکه‬ ‫نیم بهار ازادی‪ ،‬مشارکت در ارتشا‪ ،‬تضییع اموال عمومی‪ ،‬تصرف‬ ‫اموال عمومی‪ ،‬تبانی در معام�لات دولتی و همچنین دخالت در‬ ‫انتخابات مجلس پنجم با پرداخت ‪ ۲۵‬میلیون تومان به دو نامزد به‬ ‫دادگاه فراخوانده شد تا از اتهامات وارده بر خود دفاع کند‪.‬‬ ‫او در حالی بهمن کشاورز و مسعود حائری را به عنوان وکالی‬ ‫ی جلسات دادگاه مس��تقیما از صداوسیما‬ ‫خود برگزید که تمام ‬ ‫پخش می شد‪.‬‬ ‫اولین جلس��ه دادگاه محاکمه کرباس��چی در ‪ ۱۷‬خرداد ‪77‬‬ ‫برگزار شد‪ .‬در این جلسه اتهامات کرباسچی قرائت شد اما شهردار‬ ‫وقت تهران تمام این اتهامات را رد کرد‪ .‬وی همچنین در سخنانی‬ ‫خ��ارج از صالحیت مته��م‪ ،‬صالحیت محس��نی اژه ای را برای‬ ‫قضاوت زیر سوال برد‪ 21 .‬خرداد موعد دومین دادگاه کرباسچی‬ ‫فرارسید‪.‬‬ ‫در این جلسه مس��ائل مربوط به افتابگردان که از نشریات‬ ‫تحت مدیریت همشهری بود‪ ،‬مطرح شد‪ .‬کرباسچی در پاسخ به‬ ‫این اتهامات گفت که ماموران تمامی اسناد و مدارک در این رابطه‬ ‫را با خود برده اند و او امکان دفاع از خود را ندارد‪.‬‬ ‫پنج روز بعد‪ ،‬جلسه س��وم محاکمه کرباسچی برگزار شد‪.‬‬ ‫در این جلسه مس��ائل مربوط به شرکت چاپ گس��تر و روزنامه‬ ‫همشهری مورد بحث قرار گرفت که کرباسچی بدان جهت که این‬ ‫موارد تفهیم اتهام نشده و نظر کارشناسی نیز به او ابالغ نشده است‪،‬‬ ‫اعتراض کرد‪ .‬پرداخت هشتاد نیم س��که بهار ازادی به مدیران‬ ‫ش��هرداری و فروش اپارتمان به انها به قیمت پایین تر از قیمت‬ ‫روز مورد بحث قرار گرفت‪ .‬اهدای ‪ ۸۰‬دستگاه خودرو از سوی‬ ‫بنیاد مستضعفان به مدیران شهرداری تهران موضوع دیگری بود‬ ‫که در این جلسه مطرح شد‪ .‬قبه‪ ،‬معاون شهردار تهران به عنوان فرد‬ ‫اگاه از این ماجرا پشت تریبون رفت‪ .‬او در حالی که قصد داشت‬ ‫بحث را از مسیر اصلی خود منحرف کند‪ ،‬با اخطار محسنی اژه ای‬ ‫مواجه شد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫در یکی از روزهای س��ال ‪ 1374‬یک هفته نامه دانشجویی‬ ‫خبر از اختالسی کالن در یک بانک داد؛ اختالسی که رقم بسیار‬ ‫چشمگیری داشت؛ ‪ 123‬میلیارد تومان‪ .‬اینک ‪ 16‬سال پس از ان‬ ‫اتفاق‪ ،‬بار دیگر خبر اختالسی دیگر دوباره خبرساز شده است‪.‬‬ ‫در اختالس س��ال ‪ 90‬گرچه پرونده و متهم تفاوت دارند و رقم‬ ‫اختالس نیز بسیار باالست‪ ،‬اما فرد رسیدگی کننده به پرونده همان‬ ‫قاضی پرونده اختالس س��ال ‪ 74‬است؛ حجت االسالم محسنی‬ ‫اژه ای‪ .‬او در دادگاه رسیدگی به پرونده اختالس سال‪ 74‬حکم متهم‬ ‫ردیف اول پرونده را که تاجری به نام فاضل خداداد بود‪ ،‬به موجب‬ ‫مواد مصرح در قانون مجازات اخاللگران در نظام اقتصادی کشور‬ ‫به اعدام محکوم کرد‪.‬‬ ‫محسنی اژه ای البته در پرونده سال ‪ 90‬قاضی پرونده نیست‪،‬‬ ‫بلکه در جایگاه مسئول و ناظر رسیدگی به پرونده ‪ 3‬هزار میلیارد‬ ‫تومانی قرار دارد‪.‬‬ ‫مرتضی رفیق دوست متهم ردیف دوم این پرونده نیز به حبس ابد‬ ‫محکوم شد و هفده سال است که در زندان به سر می برد‪.‬‬ ‫این حکم به حدی سنگین بود که تا س��ال ها کسی جرات‬ ‫نکرده بود به چنین اختالس عظیمی دس��ت بزند و حکم نهایی‬ ‫قاضی پرونده‪ ،‬از قاطعیت دستگاه قضایی و عزم حاکمیت برای‬ ‫برخورد با مفسدین اقتصادی خبر می داد‪.‬‬ ‫این اما تنها پرونده فس��اد نبود‪ ،‬چه انک��ه برخی دیگر نظیر‬ ‫شهرام جزایری و فردی که به سلطان شکر شهرت یافت و همچنین‬ ‫گمرک فرودگاه پیام و فرودگاه مهراباد‪ ،‬دیگر متهمان پرونده های‬ ‫فساد اقتصادی بودند‪.‬‬ ‫‪55‬‬ ‫سیاست‬ ‫در چهارم تیر ‪ ،77‬قاضی پرونده در ابتدای جلسه‬ ‫چهارم موضوع زمین های س��ابق باغ وح��ش تهران را‬ ‫مطرح کرد که کرباسچی در پاسخ ادعا کرد این زمین ها‬ ‫هرگز به تملک شهرداری تهران در نیامده اند‪ .‬پرداخت‬ ‫شصت سکه بهار ازادی به وزیر وقت کشور موضوع‬ ‫دیگری بود که از سوی محس��نی اژه ای مطرح شد اما‬ ‫کرباسچی باز هم از دادن پاس��خ روشن امتناع ورزید‪.‬‬ ‫اتهام دیگر‪ ،‬عدم دریافت ‪ 10‬میلی��ون تومان عوارض‬ ‫از عبداهلل نوری وزیر وقت کش��ور بابت تغییر کاربری‬ ‫ملک شخصی او در خیابان الوند بود که کرباسچی باز‬ ‫هم پاسخی نداشت‪ .‬مورد دیگر پرداخت نود هزار دالر‬ ‫امریکا بود که متهم گفت این پول جهت خرید امکانات‬ ‫برای شهرداری تهران هزینه شده است‪.‬‬ ‫‪ 10‬روز بع��د در جلس��ه پنج��م دادگاه‪ ،‬موضوع‬ ‫پرداخت ‪ ۸۸۳‬میلیون تومان به موسس��ه فرسی مطرح‬ ‫شد‪ .‬کرباسچی با بیان این ادعا که فرسی مجری طرح های‬ ‫فرهنگی و موسسه ای غیر خصوصی است‪ ،‬گفت در این‬ ‫مورد قبه را مسئول تصمیم گیری در این مورد کرده که‬ ‫قاضی به او اجازه صحبت نمی دهد‪ .‬همچنین موضوع‬ ‫وام دریافتی از س��تاد مبارزه با مواد مخدر که توس��ط‬ ‫ش��هرداری تهران به روزنامه افتابگردان واگذار ش��ده‬ ‫بود‪ ،‬مطرح شد‪ .‬کرباسچی همچنین کمک به نامزدهای‬ ‫انتخابات را رد کرد‪.‬‬ ‫ششمین جلس��ه دادگاه در ‪ ۱۸‬تیر ‪ 77‬برگزار شد‪،‬‬ ‫جلس��ه ای که موضوع فروش ماش��ین االت چاپ و‬ ‫قطعه ای زمین در ان مورد بررسی قرار گرفت‪.‬‬ ‫دو روز بعد در جلس��ه هفتم دادگاه‪ ،‬کرباس��چی‬ ‫اخرین دفاع خ��ود را ارائه کرد و بدی��ن ترتیب پس از‬ ‫حدود یک ماه جلسات علنی دادگاه رسیدگی به اتهامات‬ ‫شهردار وقت تهران به پایان رسید‪.‬‬ ‫چندی بعد رای دادگاه اعالم شد‪ .‬بر این اساس‬ ‫کرباس��چی به اتهام برداش��ت ‪ ۲۶۰‬میلی��ون تومان‬ ‫برای س��تاد انتخاباتی حزب کارگزاران‪ ۲۵ ،‬میلیون‬ ‫توم��ان به اف��رادی به ن��ام «تاج��ران» و «تقوامنش»‬ ‫کاندیداه��ای انتخاب��ات مجلس پنج��م‪ ۶۰ ،‬میلیون‬ ‫تومان به بهزادیان‪ ۸۷ ،‬میلیون تومان برای خود‪ ،‬خرید‬ ‫‪ ۹۰‬هزار دالر از حساب مدیران شهرداری و پرداخت‬ ‫به نماینده جمهوری اسالمی در نیویورک‪ ،‬پرداخت‬ ‫‪ ۵۰‬میلیون تومان به تعدادی از مدیران ش��هرداری به‬ ‫سه سال زندان و ‪ ۱۰‬سال انفصال از خدمات دولتی و‬ ‫بازگرداندن اموال محکوم ش��د‪.‬‬ ‫او همچنین به دلیل تضییع سه و نیم میلیارد به چهار‬ ‫سال حبس و ‪ ۶۰‬ضربه ش�لاق تعلیقی محکوم شد اما‬ ‫در موارد دیگر اتهامی حکم تبرئ��ه را دریافت کرد‪ .‬این‬ ‫در حالی بود که پس از حدود دو س��ال حبس از زندان‬ ‫ازاد شد‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫جدال با عبداهلل نوری و موسوی خوئینی ها‬ ‫در س��ال ‪ 1378‬روزنام��ه س�لام ک��ه نام��ه‬ ‫محرمانه وزارت اطالعات را منتش��ر کرد‪ ،‬از س��وی‬ ‫حجت االسالم محسنی اژه ای توقیف شد‪ .‬او همچنین‬ ‫کیفر خواستی علیه س��ید محمد موسوی خوئینی ها‪،‬‬ ‫مدیر مسئول روزنامه سالم ارائه کرد‪ ،‬کسی که چند‬ ‫هفته بعد توسط دادگاه ویژه روحانیت به جرم تهمت‬ ‫به مامور دولت و نش��ر اکاذیب و توهین امیز مجرم‬ ‫ش��ناختهش�� ‪.‬د‬ ‫محس��نی اژه ای همچنین چند ماه بع��د در مقام‬ ‫دادستان کل دادگاه ویژه روحانیت‪ ،‬عبداهلل نوری‪ ،‬وزیر‬ ‫سابق کشور و مدیرمس��ئول روزنامه خرداد را به جرم‬ ‫انتشار مقاالتی علیه امنیت ملی‪ ،‬نشر اکاذیب و تبلیغ علیه‬ ‫دولت به پنج سال زندان محکوم کرد‪.‬‬ ‫‪56‬‬ ‫محسنی اژه ای در وزارت اطالعات‬ ‫غالمحسین محسنی اژه ای که در ابتدای دولت نهم‬ ‫به عنوان وزیر پیشنهادی اطالعات ‪ 217‬رای از مجلس‬ ‫هفتم دریافت کرد‪ ،‬پس از انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫دهم و در حالی که هنوز عمر دولت نهم به پایان نرسیده‬ ‫بود‪ ،‬از سوی رئیس جمهور برکنار شد‪.‬‬ ‫او فروردین ماه امسال پس از انکه حیدر مصلحی‬ ‫از س��مت خود برکنار ش��د‪ ،‬ناگفته هایی از برکناری‬ ‫خود را بازگو کرد و گفت‪« :‬من و صفارهرندی را دو‬ ‫هفته مانده ب��ه پایان دوره وزارتمان کنار گذاش��تند‪...‬‬ ‫بعد از نماز ظهر روزی که من را برکن��ار کردند مانند‬ ‫همیش��ه قرار بود تا قب��ل از پایان وق��ت اداری یک‬ ‫جلس��ه ای بگذاریم که وقت هم فوت نش��ود که در‬ ‫حال رفتن به اتاق کارم بودم که یک��ی از معاونان من‬ ‫سراسیمه به اس��تقبال من امد و خبر عزل من را داد و‬ ‫گفت که به وی پیشنهاد سرپرستی وزارت اطالعات‬ ‫داده شده است‪[ .‬البته] خود من چون شناخت داشتم‬ ‫خیلی ش��وکه نش��دم‪ .‬پس از ش��نیدن خبر عزلم در‬ ‫پاس��خ به مش��ورت معاونم برای پذیرفتن سرپرستی‬ ‫وزارت اطالعات به او گفتم که اگر من برکنار ش��دم‬ ‫که دیگر نمی توانم نظری داشته باشم‪ ،‬ولی اگر از من‬ ‫مشورت می خواهی من می گویم حتما قبولت داشته‬ ‫که به عنوان سرپرس��ت ش��ما را معرفی کرده اس��ت‪.‬‬ ‫به هر حال ما با یک��ی‪ ،‬دو نفر مش��ورت کردیم که در‬ ‫مقابل این موضوع چه واکنش��ی نش��ان دهیم‪ .‬اتفاقی‬ ‫که برای م��ا رخ داد مانند همین اتفاقی ب��ود که برای‬ ‫اقای مصلح��ی رخ داد‪ .‬ابتدا قصد داش��تم با توجه به‬ ‫برکناری در جلس��ه دولت حضور پی��دا نکنم که در‬ ‫نهایت با توجه به اینکه این موضوع به صورت رسمی‬ ‫به ما اعالم نش��ده ب��ود تصمیم به حضور در جلس��ه‬ ‫دولت گرفتیم‪ .‬گاهی وقت ها یک «اس��تعفای زوری»‬ ‫از ادم می گیرند ولی متاس��فانه در این خصوص هیچ‬ ‫حرفی به ما گفته نشده بود‪ .‬در نهایت تصمیم گرفتیم‬ ‫خودمان را «به ان راه بزنیم» ک��ه از موضوع برکناری‬ ‫خبر نداریم و برای رفتن به جلسه دولت سوار ماشین‬ ‫ش��دم که راننده ماش��ین به من یاداوری کرد که اقای‬ ‫محسنی‪ ،‬گفته اند شما جلس��ه دولت نروید و به دفتر‬ ‫ریاست جمهوری مراجعه کنید‪ .‬پس از رفتن ما به دفتر‬ ‫ریاست جمهوری‪ ،‬اقای شیخ االس�لامی که ان زمان‬ ‫رئیس دفتر رئیس جمهور بودند به ما اطالع دادند که‬ ‫من و اقای صفار هرندی عزل ش��ده ایم‪ .‬من در نهایت‬ ‫به رئیس دفتر رئیس جمهور گفتم خب ایرادی ندارد ما‬ ‫به جلسه دولت می رویم تا حداقل با دوستانی که چهار‬ ‫سال با هم بودیم خداحافظی داش��ته باشیم که ایشان‬ ‫به ما گفتند ش��ما نروید! هرقدر اص��رار کردیم اجازه‬ ‫خداحافظی به من ندادند‪ .‬رئیس دفتر رئیس جمهوری‬ ‫ضمن مخالفت با حضور من در جلس��ه دولت عنوان‬ ‫کردند که به وی گفته شده از ورود من به جلسه ممانعت‬ ‫کند‪ .‬در نهایت من هنگام خداحافظ��ی به رئیس دفتر‬ ‫رئیس جمهور یاداوری کردم که با توجه برکناری من و‬ ‫صفار هرندی‪ ،‬دولت از حد نصاب می افتد‪».‬‬ ‫در انتظار حکمی قاطع‬ ‫انتصاب حجت االسالم محس��نی اژه ای به عنوان‬ ‫مسئول پرونده رسیدگی به اختالس بی سابقه سه هزار‬ ‫میلیارد تومانی‪ ،‬با توجه به سابقه گذشته او در رسیدگی‬ ‫ارام و در عی��ن حال قاطعانه ب��ه پرونده های جنجالی‬ ‫موجب شده تا امیدواری هایی در جامعه مبنی بر برخورد‬ ‫قاطع با متهمان این فساد بزرگ اقتصادی ایجاد شود‪ .‬باید‬ ‫در انتظار نشست و منتظر اغاز رسیدگی به اتهامات این‬ ‫جنایت بزرگ اقتصادی ماند‪g .‬‬ ‫گفت وگوی مثلث با‬ ‫عضو کمیسیون قضایی‬ ‫ضعف‬ ‫نظارتی‬ ‫مهدی مهدیان‬ ‫‪2‬‬ ‫ای��ن روزه��ا بحث اخت�لاس س��ه هزار‬ ‫میلیارد تومانی در کشورمان داغ است و شاهد‬ ‫بحث های مختلفی در گوش��ه و کنار کشور در‬ ‫این رابطه هس��تیم‪ .‬به همین عل��ت در رابطه با‬ ‫ابعاد سیاس��ی و قضایی ای��ن اختالس بزرگ‪،‬‬ ‫گفت وگ��وی کوتاه��ی با اقای س��ید مصطفی‬ ‫طباطبایی نژاد‪ ،‬عضو کمیسیون قضایی و حقوقی‬ ‫مجلس داشتیم‪.‬‬ ‫قوهقضائیهایشانراکهانسانیزیرکوپیگیرهستند‪،‬‬ ‫مامور این کار کرده و بنده امیدوارم ایشان بتوانند هر چه‬ ‫زودترنتیجهرااعالمکنند‪.‬‬ ‫مفهومجمله«پروندهراسیاسینکنیم»چیست؟‬ ‫به نظر بنده این یک جریان عادی است و اختالسی‬ ‫صورتگرفتهکههمهبایداینموضوعراپیگیریکنند‪،‬اعم‬ ‫از دولت‪ ،‬قوه قضائیه‪ ،‬قوه مقننه‪ ،‬که با مقصرین اصلی این‬ ‫اختالسبرخورد شود و نباید اجازه بدهند این مساله جنبه‬ ‫سیاسیپیداکندکهکسیبخواهدشکایتکند‪.‬‬ ‫نقش نهادها و دستگاه های نظارتی مانند مجلس‪،‬‬ ‫دیوان محاسبات و سازمان بازرسی را در چنین‬ ‫پرونده هایی چطور ارزیابی می کنید؟‬ ‫این دستگاه ها باید پیگیری ها و بررسی های الزم را‬ ‫درباره این اختالس انجام دهند و نتیجه این بررسی ها را‬ ‫بهمنابعمربوطهگزارشدهندتااینموضوعبهنتیجهکامل‬ ‫برسد‪.‬قانوناساسیوبحثبازرسیبهاینزیباییداریم‪،‬اما‬ ‫وقتیکه اینمسائل رعایتنمی شودیاصورتنمی گیرد‪،‬‬ ‫مشکالتاینچنینیاتفاقمیافتد‪،‬البتهمجلسبرایاولین‬ ‫بار مسئولینی که به این بحث مربوط بوده اند را دعوت کرد‬ ‫و از انها توضیحاتی خواست و انها هم گزارشات خود را‬ ‫ارائه کردند و مجلس پیگیر است که بتواند در اینده نزدیک‬ ‫گزارشی در این رابطه داشته باشد‪g.‬‬ ‫سیاست‬ ‫علل اصلی اختالس بزرگی که اخیرا در کشورمان‬ ‫رخ داده چیست؟‬ ‫اوال‪ ،‬وقتی چنین حرکتی در یک نظام پولی و بانکی‬ ‫صورتمی گیرد‪،‬نشان دهندهایناستکهدربحثسیستم‬ ‫نظارت بانکی‪ ،‬نظارتی از ناحیه دولت وجود ندارد و اگر‬ ‫نظارتی وجود داشت چنین کاری تحقق پیدا نمی کرد و‬ ‫اتفاق نمی افتاد‪ .‬ثانیا اینکه متاسفانه برخی افراد هستند که‬ ‫حامی این اشخاص هستند و به انها کمک می کنند و با نامه‬ ‫انهاست که چنین پول هایی از بانک گرفته می شود و باید‬ ‫دولت نظارت و بررسی کند‪ ،‬قبل از اینکه این اتفاق بیفتد‪،‬‬ ‫طوری که مس��ئول اقتصاد‪ ،‬از وزیر گرفته تا رئیس بانک‬ ‫و مدیرعامل باید در همه موقعیت ها احساس مسئولیت‬ ‫کنند‪ .‬درست است که اینها می گویند ما خبر داشتیم و ان‬ ‫را مشخص کردیم ولی واقعیت این است که می بینیم در‬ ‫زمان خبرداشتن انها چنین حرکتی از سوی بانک های ما‬ ‫انجام ش��ده و این خواه نا خواه بسیار زشت است و باید‬ ‫افرادی که در این زمینه مسئول بودند مشخص شوند و‬ ‫برخورد قانونی با انها بشود تا کسی جرات نکند چنین‬ ‫کارهایی انجام دهد‪.‬‬ ‫قوه قضائیه باید چه راهکاری بیندیشد تا در اینده‬ ‫درکشورشاهدچنیناختالس هایینباشیم؟‬ ‫در حال حاضر باید بررسی شود و باید ببینند که این‬ ‫افرادازچهراه هایینفوذکردندواینکارانجامگرفتتابعد‬ ‫از ان تصمیم گیری کنند و بیندیشند که باید چه برخوردی‬ ‫بااینافرادداشتهباشندوچهراهکارهاییبایدبیندیشندکه‬ ‫دیگرچنیناتفاقاتیصورتنگیرد‪.‬‬ ‫نقش اقای اژه ای‪ ،‬دادس��تان کل کشور را در این‬ ‫پرونده چطور ارزیابی می کنید؟‬ ‫طباطبایی نژاد‬ ‫معتقد است باید‬ ‫با برخورد قانونی‬ ‫و قاطع از تکرار‬ ‫مفاسدی همچون‬ ‫اختالس اخیر‬ ‫جلوگیری کرد‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫نگاهی به زندگی نامه محسنی اژه ای‬ ‫از مدرسه حقانی‬ ‫تا قوه قضائیه‬ ‫‪3‬‬ ‫در پرونده های رسیدگی به بزرگ ترین پرونده های اختالس در ایران‪ ،‬یک نام مشترک وجود دارد‪:‬‬ ‫غالمحسین محسنی اژه ای؛ انجا که در س��ال ‪ 74‬در پرونده اختالس ‪ 123‬میلیارد تومانی قاضی اصلی‬ ‫این پرونده بود و اینک پس از ‪ 16‬سال‪ ،‬مسئولیت نظارت بر پرونده اختالس سه هزار میلیارد تومانی به‬ ‫او واگذار شده است‪.‬‬ ‫ش��اید تا پیش از برگزاری دادگاه غالمحس��ین‬ ‫کرباسچی‪ ،‬شهردار اس��بق تهران‪ ،‬نام محسنی اژه ای‬ ‫چندان برای عامه مردم شناخته شده نبود‪ .‬غالمحسین‬ ‫محس��نی اژه ای که روزگاری دادس��تان دادگاه ویژه‬ ‫روحانیت بود و سپس به وزارت اطالعات رفت‪ ،‬این‬ ‫روزها در قامت دادستان کل کشور و سخنگوی قوه‬ ‫قضائیه‪ ،‬به نمایندگی از ایت اهلل صادق املی الریجانی‪،‬‬ ‫مس��ئول نظارت بر پرونده رس��یدگی به اختالس ‪3‬‬ ‫هزار میلیارد تومانی شده تا تجربه موفق در رسیدگی‬ ‫به پرون��ده ‪ 123‬میلی��ارد تومانی فاضل خ��داداد در‬ ‫سال ‪ 74‬را تکرار کند‪.‬‬ ‫محسنی اژه ای کیست؟‬ ‫غالمحسین محسنی اژه ای که در سال ‪1335‬‬ ‫در اژه از توابع نائین در استان اصفهان متولد شده‪،‬‬ ‫از دانش اموختگان مدرسه حقانی است‪.‬‬ ‫او پس از پایان دوره سطح دروس حوزوی‪،‬‬ ‫چند س��الی نیز در دوره خارج فق��ه و اصول در‬ ‫حوزه علمیه قم ش��رکت ک��رد‪ .‬اژه ای عالوه بر‬ ‫تحصیالت حوزوی‪ ،‬دارای مدرک فوق لیسانس‬ ‫‪57‬‬ ‫در رش��ته حق��وق بین الملل خصوصی اس��ت؛‬ ‫مدرکی که خ��ارج از کش��ور ان را اخ��ذ کرد و‬ ‫همزمان با تحصیالت دانشگاهی‪ ،‬ریاست انجمن‬ ‫اسالمی دانشجویان اروپا و امریکا را نیز بر عهده‬ ‫داشت‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫محسنی اژه ای در مدرسه حقانی‬ ‫مدرس��ه حقانی که یکی از برجسته ترین و‬ ‫جامع ترین م��دارس حوزه علمیه قم اس��ت‪ ،‬در‬ ‫سال ‪ 42‬شمس��ی با پش��تیبانی حاج علی حقانی‬ ‫یک��ی از افراد سرش��ناس در ب��ازار ته��ران و با‬ ‫اهتمام چهره های نواندیش حوزوی نظیر شهید‬ ‫ایت اهلل دکتر بهش��تی و ش��هید ایت اهلل قدوسی‬ ‫تاسیس شد‪.‬‬ ‫ماج��را از ای��ن ق��رار ب��ود ک��ه چهره های‬ ‫نواندیش روحان��ی به دنبال یافتن س��اختمان و‬ ‫منابع مال��ی برای تاس��یس مدرس��ه ای نوین در‬ ‫ح��وزه بودند‪ .‬ش��هید ایت اهلل قدوس��ی به حاج‬ ‫علی حقانی که از چهره های سرشناس بازار و از‬ ‫پیش در کار ساختن مدرسه ای علمیه با حمایت‬ ‫ایت اهلل بروج��ردی ب��ود‪ ،‬مراجعه ک��رد و بنا بر‬ ‫این ش��د که مدرس��ه نیمه تمام او‪ ،‬محل تاسیس‬ ‫مدرسه ای برای جریان نواندیش دینی در حوزه‬ ‫علمیه شود‪.‬‬ ‫ای��ت اهلل بهش��تی‪ ،‬ای��ت اهلل قدوس��ی‪،‬‬ ‫ای��ت اهلل مش��کینی‪ ،‬ای��ت اهلل حائری تهران��ی و‬ ‫ایت اهلل حسین حقانی از موسس��ان و پایه گذاران‬ ‫این مدرسه بودند‪ .‬اما از سال ‪ 1345‬ایت اهلل قدوسی‬ ‫مدیریت مدرس��ه را بر عهده گرف��ت و تا زمان‬ ‫پیروزی انقالب اسالمی در سمت خود باقی ماند‪.‬‬ ‫شاید بتوان دو هدف اصلی برای تاسیس مدرسه‬ ‫حقانی برشمرد‪:‬‬ ‫‪ .1‬مقابله با ش��کاف میان دو قشر تاثیرگذار‬ ‫روحانی و دانشجو‪.‬‬ ‫‪ .2‬تربیت نیروهایی که هم با علوم روز اشنا‬ ‫باشند و هم با علوم حوزوی‪.‬‬ ‫ایت اهلل قدوس��ی‪ ،‬مدی��ر این مدرس��ه نیز‬ ‫همواره به طالب این مدرسه مسئولیت اجتماعی‬ ‫انان در اینده را یاداوری می کرد‪.‬‬ ‫فراتر از این‪ ،‬طالب مدرس��ه حقانی عالوه‬ ‫بر دروس حوزوی زبان انگلیسی‪ ،‬فلسفه هگل‪،‬‬ ‫فلسفه غرب‪ ،‬جامعه شناس��ی و ادبیات فارسی را‬ ‫نیز تحصیل می کردند‪.‬‬ ‫طول م��دت تحصی��ل در مدرس��ه حقانی‬ ‫‪ 16‬س��ال در نظر گرفته ش��ده بود که داوطلبان‬ ‫تحصی��ل در ای��ن مدرس��ه بای��د دارای مدرک‬ ‫تحصیلی سیکل بوده و در امتحان ورودی شرکت‬ ‫می کردند‪.‬‬ ‫از سوی دیگر‪ ،‬مصاحبه حضوری و تضمین‬ ‫اوردن از سوی دو نفر از بزرگان و اساتید معروف‬ ‫حوزه جهت تایید س�لامت اخالقی نیز از دیگر‬ ‫ضرورت های ورود به این مدرسه بود‪ .‬مصاحبه‬ ‫گزینش را عمدتا ایت اهلل قدوسی و گاهی ایت اهلل‬ ‫جنتی انجام می دادند‪.‬‬ ‫در عین حال مدرسه حقانی با وجود چنین‬ ‫مدیریت سختگیرانه ای طیف بندی های گوناگونی‬ ‫در میان اس��اتید و دانش��جویان داشت‪ .‬برخی از‬ ‫دانش��جویان مدرس��ه‪ ،‬گرایش سیاسی خاصی‬ ‫نداش��تند‪ ،‬اما برخ��ی طرفدار نهضت سیاس��ی‬ ‫روحانیت بودند و عده ای نیز با مجاهدین خلق و‬ ‫مبارزه مسلحانه همراه بودند‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫‪58‬‬ ‫زنده گل‪ ،‬ابراهیمی‪ ،‬سنا برق زاهدی و علی‬ ‫عرفا از جمله طالب طیف مجاهدین در مدرسه‬ ‫حقانی بودند‪.‬‬ ‫در مقابل این طیف اما گروهی دیگر بودند‬ ‫که گرایش انقالبی و مکتبی داش��تند و همزمان‬ ‫با تحصی��ل در مدرس��ه حقانی ب��ه فعالیت های‬ ‫مبارزات��ی می پرداختند؛ همان اف��رادی که پس‬ ‫از پیروزی انقالب اس�لامی و تاس��یس وزارت‬ ‫اطالعات‪ ،‬به دس��تگاه امنیتی جمهوری اسالمی‬ ‫پیوس��تند‪ .‬عل��ی فالحی��ان در ای��ن خصوص‬ ‫می گوید‪« :‬یک س��ازمانی که االن ه��م در داخل‬ ‫وزارت اطالعات هست‪ ،‬قبال در مدرسه حقانی‬ ‫به وجود اورده بودیم که ما ‪ 5‬نفر در راس بودیم‪.‬‬ ‫هر کدام از ما به پنج نفر وصل بود‪ .‬باز پنج نفر به‬ ‫پنج نفر دیگر‪ .‬به شکلی که اطالعات این جلسات‬ ‫را یک نفر بیشتر نداش��ت‪ .‬در مرکز‪ ،‬ان پنج نفر‬ ‫اولی هرچه تصمیم می گرفتن��د‪ ،‬چه برنامه های‬ ‫تبلیغاتی‪ ،‬مطالعاتی‪ ،‬فرهنگی و حتی درس ها‪ ،‬در‬ ‫مدرسه اجرا می شد‪».‬‬ ‫از جمل��ه اف��راد ای��ن گ��روه می ت��وان به‬ ‫ش��خصیت هایی همچ��ون عل��ی فالحی��ان‪،‬‬ ‫روح اهلل حسینیان‪ ،‬غالمحس��ین محسنی اژه ای‪،‬‬ ‫مصطفی پورمحمدی‪ ،‬قربانعلی دری نجف ابادی‪،‬‬ ‫غالمحسین کرباسچی و ابوالحسن نواب اشاره‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫پ��س از پی��روزی انق�لاب اس�لامی‬ ‫ایت اهلل قدوس��ی با حک��م امام خمین��ی(ره)‪،‬‬ ‫دادستان کل کشور ش��د و بدین ترتیب طالب‬ ‫مدرس��ه حقان��ی ب��ا حمای��ت او‪ ،‬وارد حوزه‬ ‫مدیریتی و حکومتی ش��دند‪.‬‬ ‫محس��نی اژ ه ای از جمل��ه ش��اگردان‬ ‫ایت اهلل قدوس��ی بود که در اولین مس��ئولیت‬ ‫مدیریت��ی خود‪ ،‬در س��ال ‪ 63‬مس��ئول گزینش‬ ‫وزارت اطالعات شد و این مس��ئولیت تا سال‬ ‫‪ 64‬ادامه داشت‪.‬‬ ‫او از نیمه دوم س��ال ‪ 64‬نماینده قوه قضائیه‬ ‫در وزارت اطالعات ش��د و تا س��ال ‪ 67‬در این‬ ‫سمت باقی ماند‪.‬‬ ‫از دیگر س��مت های محسنی اژه ای می توان‬ ‫به مسئولیت دادس��رای امور اقتصادی تهران در‬ ‫سال های ‪ 68‬و ‪ ،69‬نماینده قوه قضائیه در وزارت‬ ‫اطالعات و برخی حراست ها در سال های ‪ 70‬تا‬ ‫‪ ،73‬دادستان ویژه روحانیت تهران از سال ‪ 74‬تا‬ ‫‪ ،76‬دادستان دادگاه ویژه روحانیت از سال ‪ 77‬تا‬ ‫‪ ،84‬مس��ئولیت مجتمع قضایی ویژه رسیدگی به‬ ‫جرائم کارکنان دولت از سال ‪ 77‬تا ‪ 81‬و همچنین‬ ‫حضور و فعالیت در شعب دادسرا‪ ،‬دادگاه بدوی‪،‬‬ ‫دادگاه تجدید نظر استان تهران و دیوان های کشور‬ ‫و هیات نظارت بر مطبوعات اشاره کرد‪.‬‬ ‫او در سال ‪ 84‬از سوی محمود احمدی نژاد‬ ‫به عنوان وزیر پیشنهادی برای وزارت اطالعات‬ ‫ب��ه مجل��س هفت��م معرفی ش��د و توانس��ت با‬ ‫کس��ب ‪ 217‬رای موافق بهارستان نشینان به این‬ ‫وزارتخانه برود‪ .‬او در س��ال ‪ 88‬پس از انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری دهم از سوی رئیس جمهور از‬ ‫سمت خود برکنار ش��د و جای خود را به حیدر‬ ‫مصلحی داد‪.‬‬ ‫با انتصاب ایت اهلل املی الریجانی به ریاست‬ ‫دستگاه قضا‪ ،‬محسنی اژه ای به سمت دادستان کل‬ ‫کشور منصوب شد و چندی بعد ردای سخنگویی‬ ‫قوه قضائیه را نیز بر تن کرد‪g .‬‬ ‫نگاهی به اخرین تحوالت‬ ‫پرونده اختالس‬ ‫روزهای داغ‬ ‫مجلس‬ ‫مهدی مهدیان‬ ‫‪4‬‬ ‫«حضرت ایت اهلل یزدی! بنده از اینجا عرض می کنم‪،‬‬ ‫اگر ذره ای در مورد رس��یدگی به اختالس ‪123‬میلیاردی‬ ‫تسامحانجامبشود‪،‬شماهمدرخیانتاینهاشریکهستید‪».‬‬ ‫اینخطابصریحمرحومایت اهللمشکینیبهرئیسوقت‬ ‫قوه قضائیه از تریبون نمازجمعه قم موجب ش��د تا او در‬ ‫پیگیری این پرونده جدیت به خرج دهد و غالمحسین‬ ‫محسنی اژه ای را به عنوان قاضی پرونده تعیین کند‪ .‬اینک‬ ‫پس از ‪ 17‬سال‪ ،‬بار دیگر محسنی اژه ای به عنوان مسئول‬ ‫نظارتبررسیدگیبهپروندهاختالسیازدیگرقرارگرفته‬ ‫تا باز هم اثبات شود تاریخ تکرار می شود‪ .‬او در اولین گام از‬ ‫پیگیریاینماجرا‪،‬راهیخوزستانشدتارسیدگیبهپرونده‬ ‫اختالسسههزارمیلیاردتومانیرسماکلیدبخورد‪.‬‬ ‫دستگیری‪ 19‬متهمدرپروندهاختالس‬ ‫دادستانکلکشوردرنخستینموضع گیریرسانه ای‬ ‫خود از دستگیری‪ 19‬نفر در خصوص این پرونده خبر داد‪:‬‬ ‫«قوه قضائیه مصمم است با هرگونه فساد‪ ،‬بدون اغماض‬ ‫برخوردکند‪.‬اگرچهدربرخوردبامفاسداقتصادی‪،‬متحمل‬ ‫شنیدن حرف هایی می شویم اما قوه قضائیه این زحمت را‬ ‫به جان خریده و تالش می کنیم تحت تاثیر این فشارها و‬ ‫شانتاژهایتبلیغاتیوغوغاساالری هاقرارنگیریم‪».‬‬ ‫محسنی اژه ایهمچنینتصریحکرد‪«:‬متاسفانهبرخی‬ ‫دالل هاوکسانیکهدرمظاناتهامقراردارندوهنوزدستگیر‬ ‫نشده اند‪،‬بهدنبالزدوبندهایمجددبابرخیبانک هاهستند‬ ‫که باید از همین جا به انان هشدار بدهم که هر اقدامی علیه‬ ‫این پرونده انجام دهند‪ ،‬تخلف است و تحت تعقیب قرار‬ ‫خواهند گرفت‪ .‬رئیس قوه قضائیه عالوه بر وظیفه ذاتی‬ ‫که به عهده دادس��را گذاشته ش��ده‪ ،‬ماموریت ویژه ای در‬ ‫خصوص پیگیری پرونده این فساد بانکی‪ ،‬به بنده واگذار‬ ‫کرده که از ان زمان تاکنون نظارت ویژه ای بر این پرونده‪،‬‬ ‫به ویژه گزارش های ارسال شده از سوی سازمان بازرسی‬ ‫و دادس��رای عمومی و انقالب اهواز‪ ،‬اعم��ال و همه این‬ ‫گزارش هاباردیگرمرورشد‪».‬‬ ‫مس��ئول ویژه رس��یدگی به پرونده اختالس اخیر‪،‬‬ ‫همچنین در خصوص تدابیر اندیشیده شده برای پیگیری‬ ‫اینپروندهگفت‪«:‬تعدادیازمتهمانممنو عالخروجشده اند‬ ‫وبرخینیزکهاحتمالمی رفتباجابه جاکردناموال‪،‬قصد‬ ‫فرارازپرداختپولاختالسشدهرادارند‪،‬ممنو عالمعامله‬ ‫شده اند و نسبت به بلوکه کردن حساب هایشان اقدام شده‬ ‫است‪ .‬یکی از اقدامات موثر دستگاه قضایی استان‪ ،‬تالش‬ ‫برای شناسایی مسیر پول های اختالس شده بوده تا جلوی‬ ‫خروجانازکشورگرفتهشود‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫اظهاراتدولتی ها‬ ‫سیدشمس الدین حسینی‪ ،‬وزیر اقتصاد پس از این‬ ‫جلس��ه به میان خبرنگاران امد و با اعالم خبر دستگیری‬ ‫امیر منصوراریامتهماصلیاختالسبزرگگفت‪«:‬رسانه ها‬ ‫موضوع را از باب اطالع رسانی هیجانی خارج کنند‪».‬او در‬ ‫خصوصاخریناقداماتپروندهاختالسافزود‪«:‬همانطور‬ ‫که در گفت وگوی اخیر خود در رسانه ها مطرح کرده ام‪،‬‬ ‫یکی از کارهایی که باید در این راستا صورت گیرد‪ ،‬کمک‬ ‫تمامی رسانه هاوارکاندرشفاف سازیاینموضوعاست‪».‬‬ ‫حسینیدرپاسخبهاینسوالکهگفتهمی شودبخشی‬ ‫از منابع س��ه هزار میلیارد تومانی از کش��ور خارج شده‪،‬‬ ‫خاطرنشان کرد‪« :‬این موضوع صحیح نیست و به زودی‬ ‫اطالع رسانیدقیقیرادراینخصوصانجاممی دهیم‪».‬‬ ‫محمود بهمنی‪ ،‬رئیس کل بانک مرکزی نیز درباره‬ ‫شایعه خروج دوهزار میلیارد از س��ه هزار میلیارد تومان‬ ‫اختالس به خارج از کشور‪ ،‬تاکید کرد‪« :‬چنین اتفاقی روی‬ ‫نداده است ‪ ،‬چون تاکنون هیچ سرنخی که از خروج پول‬ ‫به خارج از کش��ور حکایت کند‪ ،‬به دست نیامده است‪».‬‬ ‫وی گفت‪« :‬بانک مرکزی این مفسده اقتصادی را پیش تر‬ ‫شناس��ایی کرده بود‪ ،‬اما ان را دیر اعالم کرد تا مفس��دان‬ ‫فرصت فرار و انتقال دارایی های خود را نداشته باشند‪».‬‬ ‫وی خاطرنش��ان کرد‪« :‬بانک مرک��زی دارایی های‬ ‫ش��رکت امیرمنصور اریا را با کمک وزارت اطالعات و‬ ‫سازمان بازرسی کل کش��ور بلوکه کرد؛ عوامل موثر بر‬ ‫این فس��اد بزرگ اقتصادی ممنوع الخروج و همه اموال‬ ‫منقول و غیرمنقول ضبط شدند‪ ،‬بنابراین اکنون این مساله‬ ‫با خیال راحت اعالم شد‪ ».‬بهمنی درباره سرنوشت بانک‬ ‫اریا نیز توضیح داد‪« :‬مجوزی برای فعالیت بانک اریا اعطا‬ ‫نشده؛ بانک اریا تنها یک موافقت دارد‪ .‬امیرمنصور اریا‬ ‫درخواستی داشت که نظام بانکی ابتدا موافقت خود را با‬ ‫این درخواست اعالم کرد؛ به دنبال ان دو هزار میلیارد ریال‬ ‫واریز شد که ان هم بلوکه شد‪ ».‬او پس از این صحبت ها‪،‬‬ ‫در خبر سیما نیز حاضر شد و از مش��خص شدن اموال‬ ‫اختالس گران خبر داد‪« :‬اموال و دارایی های اعضای باند‬ ‫اختالس بالفاصله بعد از کشف این موضوع شناسایی‬ ‫شد و متوجه شدیم ارزش روز دارایی های اینها با ارقامی ‬ ‫که به ما اعالم شده‪ ،‬به حدود ‪ 47‬هزار و ‪ 333‬میلیارد ریال‬ ‫می رسد‪g».‬‬ ‫وزیر اقتصاد می گوید‪«:‬رسانه ها نباید ماجرای‬ ‫اختالس را هیجانی کنند‪ ».‬او البته خبر خروج بخشی‬ ‫از منابع اختالس از کشور را تکذیب می کند‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫جزئیاتجلسهغیرعلنیمجلس‬ ‫تحولی دیگر در پرونده اختالس نجومی برگزاری‬ ‫جلسهغیرعلنیمجلسبودکهعالوهبرنمایندگان‪،‬جهرمی‬ ‫مدیرعامل بانک صادرات‪ ،‬مصطفی پورمحمدی رئیس‬ ‫سازمان بازرس��ی‪ ،‬محمود بهمنی رئیس بانک مرکزی و‬ ‫سید شمس الدین حسینی وزیر اقتصاد نیز در ان حضور‬ ‫داشتند‪.‬‬ ‫محمدرضاخباز‪،‬دیگرعضوکمیسیوناقتصادینیز‬ ‫به تشریح جزئیات دیگری از مسائل مطرح شده در جلسه‬ ‫غیرعلنیمجلسباحسینی‪،‬بهمنی‪،‬پورمحمدیوجهرمی‬ ‫ پیراموناختالسپرداخت‪.‬اوگفت‪«:‬اولینفردیکهدراین‬ ‫جلسهاغازسخنکرد‪،‬رئیسکلبانکمرکزیبودوشروع‬ ‫سخنویبااینجملهبودکه«ایناختالسمسالهکوچکی‬ ‫نیست» و معنی ان این است که این اقایان اعتراف دارند که‬ ‫اینمساله‪،‬مسالهکوچکینیست‪».‬‬ ‫ی را‬ ‫خباز اضافه کرد‪« :‬ش��خصی که اختالس نجوم ‬ ‫انجام داده‪ ،‬فردی به نام «امیرمنصور خس��روی» است که‬ ‫درسال‪ 85‬با‪ 20‬میلیاردتومانشرکتیرابهثبترساندولی‬ ‫اکنون وی ‪ 38‬کارخانه دارد که عمدتا کارخانه های فوالد‬ ‫هستند و‪ 18‬پروژه نیز در حال اجرا دارد‪».‬‬ ‫این عضو کمیس��یون اقتصادی با بیان اینکه وی در‬ ‫س��ال‪ 89‬تقاضای تس��هیالت می کند‪ ،‬گفت که یکی از‬ ‫ش��گردهایی که این فرد به کار برده‪ ،‬این است که به جای‬ ‫استفاده از تسهیالت از گش��ایش اعتبار یا ال سی که نوعا‬ ‫ال سی داخلی اس��ت‪ ،‬اس��تفاده کرده و حدود ‪ 105‬فقره‬ ‫ال سیبازکردهوخیانتیکهاینفردباهمکاریطرفمقابل‬ ‫انجام داده‪ ،‬این بود که این ال سی ها ثبت نمی شد‪ ،‬بنابراین‬ ‫بازرس های بانک نیز اثاری از این تخلفات را مش��اهده‬ ‫نمی کردند‪ ».‬خباز ادام��ه داد‪« :‬این فرد به جای اینکه برای‬ ‫خرید کارخانه ها پول پرداخت کند‪ ،‬همان ال سی ها را باز‬ ‫و سپس در بانک دیگری انها را اس��کونت می کرده و با‬ ‫‪20‬درصدتنزیلانهارا گرفتهودرقبالبدهیخودپرداخت‬ ‫می کرده است؛ این فرد با بانک های متعددی ارتباط گرفته‬ ‫که باالترین ان بانک صادرات و سپس با بانک ملی‪ ،‬بانک‬ ‫سامان‪ ،‬بانک سپه‪ ،‬بانک صنعت و معدن و پارسیان بوده‬ ‫است‪ ».‬وی افزود‪« :‬خس��روی هزار و ‪ 763‬میلیارد تومان‬ ‫ی ثبت نشده دارد و به همین دلیل این ماجرا در جایی‬ ‫ال س ‬ ‫وجود ندارد‪ ،‬همچنین این فرد یک هزار میلیارد ال س��ی‬ ‫ثبت ش��ده دارد که جمع این دو مقدار حدودا دو هزار و‬ ‫‪ 800‬میلیارد تومان می شود که این یک فساد بزرگ و تبانی‬ ‫غیرقابل تصور است‪ ».‬خباز با بیان اینکه این فرد سه روز‬ ‫قبل از بازداشت‪ ،‬دو ال سی به مبلغ‪ 60‬میلیون دالر باز کرده‪،‬‬ ‫خاطرنش��ان کرد‪« :‬اکنون افرادی می گویند ما از قبل این‬ ‫موضوع را می دانستیم که جای سوال است که اگر این افراد‬ ‫ازماجراباخبربودندچگونهاینفرد(امیر منصورخسروی)‬ ‫سهروزقبلازبازداشتشتوانستهدوال سیبهمبلغهرکدام‬ ‫‪ 30‬میلیون دالر باز کند و پول ها رابگیرد‪ ».‬نماینده کاشمر با‬ ‫اشارهبهایننکتهکهاینال سی هایبازشدهبرای‪ 12‬شرکت‬ ‫بوده ‪،‬گفت‪«:‬مهمترازهمهاینکهوقتیاینشخصال سیباز‬ ‫می کرده باید وثیقه و پیش پرداخت می داده‪ ،‬اما هیچ کدام از‬ ‫این موارد را انجام نداده است‪».‬‬ ‫خباز ادامه داد‪« :‬اوج کار این اقا از اس��فند‪ 89‬تا پایان‬ ‫تیر ‪ 90‬اس��ت‪ ،‬یعنی ظرف ‪ 5‬ماه این ماجرا شکل گرفته‬ ‫است‪».‬وی افزود‪« :‬پس از روشن شدن موضوع‪ ،‬ابتدا اموال‬ ‫راشناسایی‪،‬سپرده هارامسدودوافرادیرابازداشتکردند‬ ‫که ما معتقدیم بازداشت افراد الزم است‪ ،‬ولی دستگاه های‬ ‫تولیدی نباید تعطیل شوند‪ ».‬عضو کمیسیون اقتصادی با‬ ‫بیان اینکه امیرمنصور خسروی در س��ال ‪ 72‬در سربازی‬ ‫بوده‪ ،‬گفت‪« :‬وی سال ‪ 84‬و ‪ 85‬با برادرانش یک گاوداری‬ ‫داش��ته و این گاوداری را از امکانات طرح های زودبازده‬ ‫که توسط رئیس جمهور طراحی ش��ده بود‪ ،‬تاسیس کرد‬ ‫که نخستین بار طعم این پول ها به این صورت زیر دندان‬ ‫وی مزه کرد و این تخلف بزرگ و فساد اقتصادی از انجا‬ ‫اغاز شد‪ ».‬خباز افزود‪« :‬بنابراین این فرد در سال‪ 85‬توانسته‬ ‫یک وام طرح زودبازده بگیرد و البته در همان سال نیز یک‬ ‫شرکت خانوادگی به ثبت می رساند‪ ،‬بنابراین از انجا که‬ ‫راه ها را یاد گرفته و عواملی نی��ز در بانک ها دارد و طبیعتا‬ ‫پشت اش نیز از این جهت گرم است‪ ،‬در سال‪ 89‬تقاضای‬ ‫تاسیسبانکمی کندکهبانکازمهرتادیماهسال‪ 89‬فشار‬ ‫می اورد که باید سهم موسسین را پرداخت کنید‪ ».‬وی ادامه‬ ‫داد‪« :‬خسروی در اسفندماه‪ 89‬سهم موسسان را پرداخت‬ ‫می کند و از‪ 20‬اسفندماه پذیره نویسی ان انجام می شود که‬ ‫اغازشروعتخلفازاینزماناستکهالبتهمشخصاست‬ ‫بانک ها باید به کس��ی وام دهند که بدهی بانکی نداشته و‬ ‫فردخوش حسابیباشد‪».‬خبازهمچنینگفت‪«:‬خسروی‬ ‫در موارد دیگری نی��ز‪ 230‬هکتار زمین در کیش و صدها‬ ‫هکتار زمین در اطراف کاشانک به قیمت متری ‪ 16‬ریال‬ ‫می گیرد‪ ،‬یعنی قیمت هر متر زمین ‪ 16‬ریال بوده که با این‬ ‫مبلغحتیخاکنیزبهچشمانساننمی ریزنداماایااینکهدر‬ ‫خصوصاینتخلفاتگزارشیدادهشدهیانه‪،‬بایدبگویم‬ ‫که پورمحمدی گفت که‪ 130‬گزارش در رابطه با تخلفات‬ ‫دستگاه ها به اقای رئیس جمهور داده ایم که‪ 13‬مورد ان در‬ ‫خصوصبانک هابودهاست‪».‬‬ ‫خباز‪ ،‬عضو کمیسیون اقتصادی می گوید که‬ ‫ی را انجام داده‪ ،‬فردی‬ ‫شخصی که اختالس نجوم ‬ ‫به نام «امیرمنصور خسروی» است که در سال ‪ 85‬با‬ ‫‪20‬میلیارد تومان شرکتی را به ثبت رساند ولی اکنون‬ ‫وی ‪ 38‬کارخانه دارد که عمدتا کارخانه های فوالد‬ ‫هستند و ‪ 18‬پروژه نیز در حال اجرا دارد‪.‬‬ ‫محمود بهمنی می گوید‪« :‬بانک مرکزی اختالس‬ ‫را قبال کشف کرده بود اما ان را دیر اعالم کرده تا‬ ‫مفسدان فرصت فرار و انتقال منابع را نداشته باشند‪».‬‬ ‫‪59‬‬ ‫ریشه اختالس به سال های گذشته‬ ‫باز می گردد‬ ‫بتواند دستگاه قضایی را در این مسیر یاری کند‪ .‬از سوی‬ ‫دیگر در برخی موارد الزم اس��ت دستگاه های اطالعاتی‬ ‫و امنیتی تقویت شوند یا در مواردی باید تدابیری از سوی‬ ‫دستگاه های اجرایی اندیشیده شود و افرادی به مسئولیت‬ ‫گمارده شوند که افرادی متعهد‪ ،‬متخصص و مورد تایید‬ ‫باشند‪ .‬با توجه به این مس��اله‪ ،‬از همین جا باید اعالم کنم‬ ‫یکی از عوامل دخیل در اختالس اخیر‪ ،‬س��وءمدیریت‬ ‫بود‪ .‬بنابراین اگر از یک سو در انتخاب مدیران متعهد‪ ،‬الیق‬ ‫گفت وگو با یک نماینده مجلس‬ ‫و کارامد دقت شود و از س��وی دیگر خالءهای قانونی‬ ‫جبران شود‪ ،‬می تواند در پیشگیری از وقوع تخلفات موثر‬ ‫پس از افشای اختالس اخیر در شبکه بانکی‪ ،‬مسئوالن نهادهای مختلف برای رسیدگی به این تخلف‬ ‫واقع شود‪.‬‬ ‫گسترده جلسات متعددی برگزار کرده و به دنبال مشخص شدن عوامل اصلی این اختالس هستند‪ .‬اینها‬ ‫همان ط��ور ک��ه در جری��ان هس��تید‪ ،‬اخی��را‬ ‫همه در حالی است که ایت اهلل املی الریجانی‪ ،‬رئیس دستگاه قضایی‪ ،‬حجت االسالم محسنی اژه ای را به‬ ‫ایت اهلل املی الریجانی در حکمی حجت االسالم‬ ‫عنوان فردی با سابقه روشن به عنوان مسئول نظارت بر این پرونده تعیین کرده است‪ .‬با غالمرضا دهقان‪،‬‬ ‫محسنی اژه ایرابهعنوانمسئولنظارتوپیگیری‬ ‫نماینده کازرون و عضو کمیسیون قضایی مجلس در این رابطه گفت وگو کردیم‪.‬‬ ‫پرونده اختالس سه هزار میلیارد تومانی از بانک‬ ‫به یک برهه یا زمان خاص نیست و چه بسا خدای ناکرده‬ ‫اقای دهقان! علت وق��وع اختالس اخیری که‬ ‫صادرات انتخ��اب کرده اند‪ .‬اساس��ا نقش اقای‬ ‫محسنی اژه ای در این پرونده چه خواهد بود؟‬ ‫در اینده نیز چنین اعمال و رفتارهای مجرمانه ای از سوی‬ ‫در شبکه بانکی کشور رخ داده را چه می دانید؟‬ ‫‪ l‬سوابق ایشان به عنوان دادستان فعلی کل کشور‬ ‫برخی افراد س��ر بزند‪ .‬اما علت اینکه چ��را باز هم چنین‬ ‫‪ l‬این یکی از پدیده های مذموم اقتصادی است که‬ ‫بسیار درخشان اس��ت‪ .‬اقای محس��نی اژه ای از مدیران‬ ‫اتفاقی در ش��بکه بانکی رخ داده‪ ،‬ضعف اعتقادی افراد و‬ ‫در تاریخ اقتصادی کشور رخ داده است‪ .‬اما اگر بخواهیم‬ ‫توانمند‪،‬ارزشیووالیتمدارقوهقضائیههستندوباتوجهبه‬ ‫دست اندرکاران شبکه بانکی از یک سو و ضعف پایه های‬ ‫علت واقعی این اتفاق تلخ را ریشه یابی کنیم قطعا چنین‬ ‫تجارب ایشان در رسیدگی به پرونده های قضایی مهم در‬ ‫اعتقادی و فکری مرتکبان این گونه اعمال از سوی دیگر‬ ‫امریعالوهبراینکهریشهدرسستبودنپایه هایاعتقادی‬ ‫سطح ملی‪ ،‬به عنوان ناظر بر پرونده اختالس اخیر انتخاب‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫و فکری مرتکبان چنین عملی داشته‪ ،‬به ضعف عملکرد‬ ‫ش��ده اند‪ .‬این انتخاب از این جهت ص��ورت گرفت که‬ ‫دستگاه هاینظارتیبرسیستمبانکینیزبازمی گردد؛چرا که‬ ‫به نظر شما قوه قضائیه و نهادهای نظارتی باید چه‬ ‫اقای محسنی اژه ای بتوانند با نظارت مستمر‪ ،‬مداوم و دقیق‬ ‫اختالسیبااینگستردگیکهبااقداماتیفریبکارانهازسوی‬ ‫تدابیری بیندیشند تا در اینده‪ ،‬کمتر شاهد وقوع‬ ‫و همچنین با استفاده از تجارب ارزنده شان این پرونده را به‬ ‫مرتکبان ان صورت گرفته‪ ،‬قطعا ریش��ه ان به سال های‬ ‫چنینتخلفاتیباشیم؟‬ ‫نتیجهمطلوببرسانندوانشاءاهللدستمفسداناقتصادی‬ ‫‪ l‬با وجود اینکه بر اساس انچه در قانون اساسی‬ ‫گذشتهبازمی گرددکهبهتدریجوسعتیافتهاست‪.‬‬ ‫را از این کشور قطع کنند‪ .‬با شناختی که از حجت االسالم‬ ‫چرا در دوره ای که به ان اش��اره می کنید با چنین‬ ‫برانتصریحشدهیکیازوظایفقوهقضائیهپیشگیریاز‬ ‫محسنی اژه ای داریم‪ ،‬رجاء واثق داریم که ایشان با قاطعیت‬ ‫جرم است‪ ،‬اما دستگاه قضایی هیچ گاه نمی تواند به تنهایی‬ ‫عملیبرخوردنشد؟‬ ‫و شفافیت عملکردی روشن در این پرونده داشته باشند و‬ ‫اینرسالتووظیفهسنگینراکهازسویقانونبهاومحول‬ ‫‪ l‬اگر نهادهای نظارتی با دقت و به شکل صحیح‬ ‫تالمالقطعکنند‪.‬‬ ‫دستمفسداناقتصادیراازبی ‬ ‫یدستگاه های‬ ‫شدهانجامدهد‪.‬ازاین روضروریاستتمام ‬ ‫وظایف خود را انج��ام می دادند ش��اید در همان ابتدای‬ ‫هنوز قاضی پرونده مشخص نشده است؟‬ ‫نظارتی‪،‬اطالعاتی‪،‬امنیتی‪،‬اجراییوحتیقوه مقننهبااینقوه‬ ‫انحراف‪ ،‬این شبکه کشف می شد و چنین رسوایی بزرگی‬ ‫‪ l‬با توجه به گستردگی این شبکه فساد اقتصادی‪،‬‬ ‫همکارینزدیکیداشتهباشندتابتوانندازچنینپدیده های‬ ‫به بار نمی اورد‪ .‬عامل دیگری که می ت��وان در وقوع این‬ ‫اختالسدخیلدانست‪،‬ضعف‬ ‫ای��ن پرونده نیاز ب��ه انتصاب‬ ‫و بیمار بودن اقتصاد ما در زمان‬ ‫قاضی وی��ژه دارد که البته بنده‬ ‫فعلی اس��ت‪ .‬اگر اقتص��اد ما‪،‬‬ ‫اطالعدقیقیازاینمسالهندارم‪.‬‬ ‫در عین حال به نظر می رسد که‬ ‫اقتصادی سالم بود و کارکردی‬ ‫یکی از قضات باتجربه و مورد‬ ‫بسیار مثبت و درست داشت‪،‬‬ ‫تایید نظام از س��وی ریاست‬ ‫شاید امروز شاهد وقوع چنین‬ ‫محترم قوه قضائیه ب��ه عنوان‬ ‫تخل��ف اقتص��ادی بزرگ��ی‬ ‫قاضیاینپروندهتعیینشود‪.‬‬ ‫نبودیم‪.‬‬ ‫چرا از سوی مراجع مختلف‬ ‫البتهچنیناتفاقیمسبوق‬ ‫توصیه می ش��ود ک��ه باید از‬ ‫به سابقه است و با وجود‬ ‫سیاسیکردناینپروندهپرهیز‬ ‫تخلف��ات گس��ترده در‬ ‫کرد؟‬ ‫سیستمبانکیواقتصادی‬ ‫‪ l‬با توجه ب��ه روندی‬ ‫کشور‪،‬متاسفانهبرخورد‬ ‫که از گذش��ته در قوه قضائیه‬ ‫ش��ایان توجهی با این‬ ‫وجود داش��ته‪ ،‬تالش می شود‬ ‫تخلفات نش��ده و تنها‬ ‫مسائل سیاس��ی در رسیدگی‬ ‫برخ��ی از پرونده های‬ ‫تخلفاتوفساداقتصادی‬ ‫به ای��ن پرونده دخال��ت داده‬ ‫مورد بررسی جدی قرار‬ ‫نشود؛ چراکه تکلیف قاضی و‬ ‫گرفته است‪ .‬به عبارت‬ ‫قوه قضائیه رسیدگی به مسائل‬ ‫دیگر نهادهای نظارتی و‬ ‫قضایی ب��دون در نظر گرفتن‬ ‫مسائل سیاس��ی و حاشیه ای‬ ‫قضاییباوجودمشاهده‬ ‫اس��ت‪ .‬از این رو ب��ا توجه به‬ ‫اینتخلفاتتالشیبرای‬ ‫تکلیف قاضی و قوه قضاییه ‪ ،‬رسیدگی به مسائل قضایی بدون در نظر گرفتن مسائل سیاسی است‬ ‫اینکه تفس��یر قوانین جزایی‬ ‫اندیشیدن تدابیری که از‬ ‫تفسیری مبین است‪ ،‬بنابراین‬ ‫وقوعمجدداینتخلفات‬ ‫قاضی پرونده با رعایت عدل و‬ ‫جلوگیری کن��د‪ ،‬انجام‬ ‫مذمومی جلوگیری کنند‪ .‬به عنوان مثال ممکن است در‬ ‫نداده اند‪.‬علتاینکوتاهیچیست؟‬ ‫انصاف‪ ،‬در نظر گرفتن خداوند متعال و با استناد به قوانین‬ ‫برخی موارد خالء قانونی وجود داش��ته باشد که در این‬ ‫‪ l‬قاعده ای کلی وجود دارد و ا ن هم این اس��ت‬ ‫جزایی و تفسیر دقیق انها به این پرونده رسیدگی و رای‬ ‫خود را به دور از جدال های سیاس��ی و مسائل حاشیه ای‬ ‫صورت‪ ،‬شرایط ایجاب می کند مجلس شورای اسالمی‬ ‫که جرم همزاد بشر است؛ یعنی جرم همراه با ایجاد تمدن‬ ‫به عنوان قوه مقننه با وضع و تصویب قوانین الزم و متقن‬ ‫بشری شکل گرفته است‪ .‬از این رو چنین اتفاقاتی مربوط‬ ‫صادر خواهد کرد‪g.‬‬ ‫‪5‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫‪60‬‬ ‫ضرورت برخورد قاطعانه با‬ ‫مفسدان اقتصادی‬ ‫محمد تقی رهبر‪ ،‬عضو کمیسیون قضایی مجلس شورای اسالمی‬ ‫‪6‬‬ ‫محمد تقیرهبر‪،‬جزونمایندگانیاستکههموارهنظراتخودرادربارهمسائلمختلفسیاسی‪،‬صریحوشفاف‬ ‫بیانمی کند‪.‬بههمیندلیلبااینعضوکمیسیونقضاییمجلسشورایاسالمیدربارهاختالساخیریکهدرکشور‬ ‫رخ داده به گفت وگو نشستیم تا ابعاد تازه تری از این پرونده جنجالی را برای ما مطرح کنند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫علت اختالس اخیری که در کشورمان صورت‬ ‫گرفت چیست؟‬ ‫‪ l‬متاسفانه دستگاه های نظارتی و کنترل در کشور‬ ‫ضعیف است‪ .‬اینجا چند سوال مهم وجود دارد اول اینکه‬ ‫مس��ئولیت نظارت بر بانک ها بر عهده کیست؟ ایا کسی‬ ‫هستکهبربانک هایکشورنظارتکند؟واقعیتایناست‬ ‫کههرشخصیوظیفه ایداردکهبایددرقبالمسئولیتخود‬ ‫احساس مسئولیت کند‪ ،‬نظارت بر بانک ها که وظیفه بنده‬ ‫نیست‪ ،‬بانک مسئول دارد‪ ،‬کشور بانک مرکزی دارد‪ ،‬وزیر‬ ‫اقتصاددارد‪،‬مسئولحسابرسیبانکدارد‪،‬دیوانمحاسبات‬ ‫دارد‪ ،‬این مسئوالن باید نظارت کنند‪ .‬متاسفانه اشخاصی‬ ‫دست به اختالس می زنند ولی با انها با قاطعیت برخورد‬ ‫نمی شود و اسامی انها برای عموم مردم اعالم نمی شود‪.‬‬ ‫با مجرمین و کس��انی که در دنیا‪ ،‬به اعتبار عمومی جامعه‬ ‫لطمهمی زنندباقاطعیتوبه شدتبایدبرخوردشود‪،‬ولی‬ ‫مشاهدهمی کنیمکهدربرخیبانک هااختالس هایزیادی‬ ‫صورتمی گیرد‪،‬ولیمتاسفانهناماینافراداعالمنمی شود‬ ‫که در بین مردم رسوا شوند و اصال مشخص نمی شود ایا‬ ‫مجازات شده اند یا خیر‪ .‬سه روز قبل اقای پور محمدی‪،‬‬ ‫رئیس سازمان بازرسی درمجلسبه این نکته اشارهکرد که‬ ‫بیش از‪ 100‬مورد تخلف به بازرسی دستگاه های اجرایی‬ ‫ارسالکردیمکهمتاسفانههیچکدامبهنتیجهنرسید‪.‬سازمان‬ ‫بازرسی اقدام کرده و تخلف ها را کشف و اعالم می کند‬ ‫اما برخورد قاطعانه ای با متخلفین ص��ورت نمی پذیرد‪.‬‬ ‫برخورد ها مواقعی سیاس��ی می ش��ود‪ .‬امیرالمومنین(ع)‬ ‫می فرمایند‪« :‬هالکت در میان مردم‪ ،‬قبل از شما‪ ،‬این بود که‬ ‫اگرکسیقتلیمرتکبمی شد‪،‬اگرضعیفبود‪،‬حدبرایش‬ ‫جاری می کردند و اگر قوی ب��ود معافش می کردند‪ ».‬این‬ ‫احادیث مربوط به حال ماست‪ ،‬ما مشاهده می کنیم‪ ،‬گاهی‬ ‫تخلفاتبزرگیاعالموپرونده هایکالنیتشکیلمی شود‪،‬‬ ‫ولیمشخصنیستکهسرانجامانچهمی شود‪.‬حضرت‬ ‫تالمال‬ ‫جالبالغهمی فرمایند‪«:‬کسانیکهبهبی ‬ ‫علی(ع)درنه ‬ ‫دست درازی کنند من مهر ذلت و ننگ را روی پیشانی انها‬ ‫می چسبانموبهجامعهومردمنشانمی دهم‪ ».‬ولیمتاسفانه‬ ‫در حال حاضر با متخلفان برخ��ورد قاطعانه ای صورت‬ ‫نمی گیردولیبایدباهمهمتخلفان‪،‬چهاختالس گرانوچه‬ ‫زمین خوارانبرخوردقانونیوقاطعانه ایصورتگیرد‪.‬‬ ‫قو ه قضائی��ه ب��رای جلوگی��ری از چنی��ن‬ ‫اختالس هایی چه راهکارهایی باید بیندیشد و‬ ‫همچنین بفرمایید نقش اقای اژه ای را که توسط‬ ‫قوه قضائیه برای پیگیری این پرونده منصوب‬ ‫شده چگونه ارزیابی می کنید؟‬ ‫‪ l‬پشت هر مساله اقتصادی‪ ،‬ممکن است مسائل‬ ‫سیاس��ی هم وجود داشته باشد حاال این مس��ائل را باید‬ ‫قوه قضائیهروشنوباقاطعیت‪،‬هرچهزودتربرایبهنتیجه‬ ‫رسیدن این پرونده تالش کند‪ .‬همانطور که دادستان کل‬ ‫کشوررامسئولپیگیریاینپروندهکردهاست‪.‬اقایاژه ای‬ ‫هم با همان شجاعت و قاطعیتی که در برخی پرونده های‬ ‫گذشتهمانندایناختالس‪،‬ازایشانشاهدبودیمبایددراین‬ ‫پرونده هم تمام تالش خود را به کار گیرد تا این پرونده به‬ ‫نتیجه رسیده و نتیجه ان به زودی در اختیار مردم قرار گیرد‪.‬‬ ‫اینمسائلبایدبه زودیروشنشود‪،‬چراکهاختالس گران‬ ‫بارقم زدنچنیناختالس هاییاعتبارمارادردنیامخدوش‬ ‫می کنند‪ .‬اگر همین یک مورد اختالس بود می توانستیم‬ ‫بگوییم خب‪ ،‬همین یک مورد است‪ ،‬اما مشابه این موارد‬ ‫را در س��طوح مختلف در رسانه های مختلف می بینیم و‬ ‫می شنویم‪ .‬همچنین اختالس س��ه هزار میلیارد تومانی‪،‬‬ ‫واقعاوحشتناکاستولینمی توانیمبفهمیمکهچرابااین‬ ‫افراد متخلف برخورد نمی ش��ود‪ .‬امیدواریم در این مورد‬ ‫قاطعانه و هر چه زودتر و سریعتر و بدون مجامله و بدون‬ ‫توجه به شخصیت ها و بدون توجه به پارتی ها و عقبه ها‬ ‫با این مفسدین برخورد شود و برای مردم روشن کنند که‬ ‫چه افرادی این اختالس ها را صورت دادند تا نمونه عدل‬ ‫اسالمی را در قضاوت و داوری نشان دهند‪.‬‬ ‫مفهوم جمله پرونده را سیاسی نکنیم‪ ،‬چیست؟‬ ‫‪ l‬در برابر یک مج��رم یا مجرمان و متخلفانی که‬ ‫مرتکب خالفی شدند‪ ،‬کس��ی به دنبال این نیست که از‬ ‫خالف انها بهره برداری سیاسی کند و مدعی شود این افراد‬ ‫به جریان و مقاماتی وابسته بودند‪ .‬عده ای تصور می کنند‬ ‫که اشخاصی دنبال رسیدن به اهدافی هستند که مسائل را‬ ‫سیاسی کرده و ادعا کنند که انها در دستگاه نفوذ داشتند و‬ ‫از شخصی تائیدیه نامه داشتند‪ .‬البته اگر این ادعاها واقعیت‬ ‫دارد که باید برای مردم اشکار شود‪ .‬نمی شود این پرونده را‬ ‫سیاسیکرد‪،‬اگرسندیدارنددربارهاینکهعناصریوابسته‬ ‫به پاره ای از جریان ها در دستگاه ها در این اختالس دست‬ ‫داشتندبایدسندهایشانراروکنندتابرایهمهاشکارشود‬ ‫واگراینچنیننیستکهکسینمی تواندچنینادعاییداشته‬ ‫باشد و اصال این روا نیست که کسی بخواهد شخصی را‬ ‫بدوندلیلمتهمکند‪.‬‬ ‫نهاد های نظارت��ی از جمله مجل��س و دیوان‬ ‫محاس��بات در چنین پرونده هایی چه نقش��ی‬ ‫باید ایفا کنند؟‬ ‫‪ l‬همانطوری که شاهد بودیم‪ ،‬مجلس هیاتی را از‬ ‫کمیسیوناصلنود‪،‬کمیسیونقضاییوکمیسیوناقتصادی‬ ‫موظف کرد که گروهی به نام گروه تحقیق تشکیل دهند تا‬ ‫این گروه‪ ،‬تحقیقات خود را درب��اره این پرونده اغاز کند‬ ‫و در اختیار عموم بگ��ذارد و از تریبون مجلس هم نتیجه‬ ‫اعالم ش��ود تا درباره این موضوع‪ ،‬دیگ��ر هیچ حرف و‬ ‫حدیثی وجود نداشته باشد‪ .‬دیوان محاسبات هم باید بر‬ ‫همان اصولی که بر ان پایبند و وظیفه اش است این مساله‬ ‫را پیگیری کند و اگر جایی پای بیت المال در میان بوده که‬ ‫تالمالسرو کار‬ ‫البتهبا توجهبهاینکهبانک هاهمبهنوعیبابی ‬ ‫دارندچنینتصوریصوتمی گیرد‪،‬واردشود‪.‬بههرحال‬ ‫این اتفاق‪ ،‬اتفاق بدی بود که متاسفانه به وقوع پیوست و‬ ‫برای نظام‪ ،‬بسیار ضرر دارد و بدتر از این ضرر این است که‬ ‫از کنار این حادثه بی تفاوت عبور کنیم که انشاءاهلل اینچنین‬ ‫نخواهد شد‪g.‬‬ ‫‪61‬‬ ‫فرهنگ ‬ ‫سینمای صدر عاملی‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫گفت وگو با رسول صدر عاملی درباره جدیدترین ساخته اش‬ ‫‪1‬‬ ‫پایان فیلم را عوض می کردم‪ ،‬بیشتر می فروخت‬ ‫بیشتر ما وقتی نام رسول صدرعاملی به میان می اید‪ ،‬یاد مشکالت دختران جوان می افتیم‪ .‬این کارگردان ‪ 57‬ساله سینمای ایران تاکنون چهار فیلم را با همین محور‬ ‫ساخته و در هر کدام به دنبال تصویر کردن مشکالت این قشر و ارائه راه حل بوده است‪ .‬هرچند در ایران‪ ،‬با او نیز مانند دیگر فیلمسازان اجتماعی مهربانی نشده‪ ،‬ولی‬ ‫صدرعاملی ناامید نشده اس��ت‪ .‬این کارگردان خوش اخالق و صمیمی نیمه ش��ب‪ ،‬فرصتی را در اختیار خبرنگار مثلث قرار داد تا با او درباره فیلم اخرش (زندگی با‬ ‫چش��مان بس��ته) و س��ختی های این راه که در مدت‪ 10‬س��ال ان را طی کرده اس��ت‪ ،‬گفت وگو کنیم‪.‬‬ ‫شاهده یوسفی‬ ‫مشکل مدیران معاونت س��ینمایی با فیلم شما‬ ‫چیست؟ چرا «زندگی با چشمان بسته» پس از‬ ‫سه سال به اکران رسید؟‬ ‫‪ l‬من به این شرایط عادت کرده ام و این موضوع‬ ‫‪62‬‬ ‫به این دولت یا دولت های قبلی ارتباطی ندارد‪ .‬به نظر‬ ‫می رسد‪ ،‬وقتی کسی می خواهد به مسائل‪ ،‬مشکالت‪،‬‬ ‫خوبی ها‪ ،‬شادی ها و رنج های مردم بپردازد و سوژه ها و‬ ‫ایده های فیلمنامه را از مردم بگیرد‪ ،‬پرداختن به انها کار‬ ‫سختی می شود‪ ،‬چون مردم خودشان قضاوت می کنند و‬ ‫نمی توان روی پرده دروغ گفت و باید تا جایی که امکان‬ ‫دارد‪ ،‬راستگو بود تا انها احس��اس نکنند‪ ،‬حرف شان‬ ‫تحریف شده اس��ت‪ ،‬مثال اگر درباره دهه ‪ 60‬صحبت‬ ‫می ش��ود‪ ،‬خیلی مهم اس��ت که بچه های متعلق به ان‬ ‫دهه‪ ،‬تو را باور کنند؛ اما باور انها عموما با سلیقه مدیران‬ ‫رسول صدر عاملی اواخر دهه ششم‬ ‫زندگی دو دوره موفق را در کارنامه‬ ‫سینمایی اش پشت سر گذارده ؛ در دوره‬ ‫نخست با ملودرام «گل های داوودی» به‬ ‫اوج رسید و بعد با « من ترانه ‪15‬سال دارم»‬ ‫دوباره اوج گرفت‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫ارشد متناقض است و معموال یک دوره طول می کشد‬ ‫تا مدیران متوجه شوند که سوءتفاهم پیش امده و این‬ ‫فیلم می تواند اموزنده باشد و برخالف نظر قبلی شان‪،‬‬ ‫خیلی فیلم بداموزی نیست؛ ولی همین زمانی که طول‬ ‫می کش��د تا مدیران به این درک برسند‪ ،‬فیلم به شدت‬ ‫لطمه می خورد‪.‬‬ ‫من همین مش��کل را درباره فیلم های «من ترانه‬ ‫‪ 15‬سال دارم»‪« ،‬دختری با کفش های کتانی»‪« ،‬دیشب‬ ‫باباتو دیدم ایدا» و «زندگی با چشمان بسته» داشته ام‪.‬‬ ‫درب��اره این فیل��م اخر‪ ،‬م��ا بودجه زیادی نداش��تیم‪.‬‬ ‫بیش��تر ما وقتی یک فیلم را کار می کنیم‪ ،‬باید ان را به‬ ‫نتیجه برس��انیم تا اگر ش��انس بیاوریم و موفق شویم‪،‬‬ ‫بتوانیم س��راغ فیلم بعدی برویم‪ .‬بنابرای��ن وقتی من‬ ‫‪ 200‬ـ ‪ 300‬میلیون تومان برای تبلیغات هزینه می کنم‪،‬‬ ‫همه کشور باید از این هزینه تبلیغات برخوردار شود‪،‬‬ ‫یعنی «زندگی با چشمان بسته» باید در تهران‪ ،‬مشهد‪،‬‬ ‫اصفهان‪ ،‬شیراز‪ ،‬اهواز و‪ ...‬اکران شود و ما از هزینه ای که‬ ‫کرده ایم‪ ،‬بهره برداری کنیم؛ اما وقتی جلوی ان گرفته و‬ ‫اکران محدود می شود‪ ،‬فیلم لطمه می بیند‪.‬‬ ‫س��ینمای اجتماعی یک تابو ب��رای مدیران دارد‬ ‫و همیش��ه می گویند سیاه نمایی اس��ت‪ .‬من اصال این‬ ‫موضوع را قب��ول ن��دارم و معتقدم که کار س��ینمای‬ ‫اجتماعی این است که به مس��ائل و مشکالت جامعه‬ ‫بپردازد و مدیران جامعه نیز بای��د به این فیلم ها توجه‬ ‫بیشتری کنند‪ .‬س��ینما به خصوص در ژانر اجتماعی‪،‬‬ ‫رابطی بین م��ردم و مدیران و مس��ئوالن اس��ت‪ .‬اگر‬ ‫مسئوالن جامعه به این نوع س��ینما اهمیت دهند‪ ،‬این‬ ‫سینما می تواند مشکالت مردم را منتقل کند یا درباره‬ ‫انها هش��دار دهد؛ ولی وقتی نس��بت به این موضوع‬ ‫بی توجه می شود‪ ،‬فیلم لطمه می خورد و این نوع سینما‬ ‫نیز به هدفش نمی رسد‪.‬‬ ‫اشاره کردید که اکران «زندگی با چشمان بسته»‬ ‫در شهرستان ها با مشکل مواجه شد‪ .‬دلیل این‬ ‫اتفاق چه بود و ایا هنوز این مشکل وجود دارد؟‬ ‫‪ l‬در چند ش��هر مانند همدان‪ ،‬اردبی��ل و اهواز‬ ‫مشکل حل ش��ده و گفته اند که در ش��یراز هم مشکلی‬ ‫وجود ندارد؛ اما به نظر می رسد‪ ،‬دوستان فکر می کردند‬ ‫بهتر است این فیلم در شهرهای مذهبی تر مانند مشهد‪،‬‬ ‫اصفهان و قم یا اکران نشود یا دیرتر اکران شود‪ .‬البته من‬ ‫هنوز دلیل ان را نفهمیده ام و به نظرم‪ ،‬هیچ منطقی پشت‬ ‫این تصمیم نیست‪ ،‬چون اگر قرار است فیلمی دیده نشود‪،‬‬ ‫هیچ کسی نباید ان را ببیند و نمی توان متمایز کردوگفت‬ ‫که مثال مردم تهران باهوش ترند‪ ،‬مردم مشهد یا اصفهان‬ ‫کم هوش ترند‪ .‬من متوجه نشدم که این تصمیم یا این نوع‬ ‫تنبیه و محدودیت قائل شدن برای من‪ ،‬چه خیری دارد‪.‬‬ ‫ایا ممکن است دلیل این مساله‪ ،‬به داستان فیلم‬ ‫مربوط باشد و اینکه موضوع این فیلم در برخی‬ ‫شهرها بیشتر رخ می دهد؟‬ ‫‪ l‬ب��رای ای��ن کار باید تحقیقات گس��ترده ای‬ ‫انجام شده باشد تا به سرعت به این نتیجه برسند؛ ولی‬ ‫به هر حال‪ ،‬فیلم ه��ای من مخاطب مش��خصی دارند‪.‬‬ ‫مخاطب اول فیلم های م��ن جوان��ان و نوجوانانی از‬ ‫جنس پرستو‪ ،‬علی‪ ،‬پریسا و امید هستند که می توانند‬ ‫در تهران یا شهرهای دیگر باش��ند‪ .‬محله ای هم که در‬ ‫فیلم به تصویر کشیده شده‪ ،‬مشخص نیست در تهران‬ ‫است یا در شهرستان‪ .‬محله یک نماد است و هر جایی‬ ‫از کشور می تواند باشد‪ .‬بنابراین نمی توان اینطور فکر‬ ‫کرد که شهرستان ها این مشکل را ندارند و تهران دارد‪.‬‬ ‫موضوعی که ش��ما هم ب��ه ان اش��اره کردید‪،‬‬ ‫برداشت وجود سیاه نمایی در فیلم های اجتماعی‬ ‫است که بسیاری از فیلم های اجتماعی با همین‬ ‫اتهام‪ ،‬در حاش��یه قرار می گیرند و کمتر دیده‬ ‫می ش��وند‪ .‬از نظر ش��ما به عنوان یک فیلمساز‬ ‫اجتماعی‪ ،‬اگر هنرمندی بخواهد دردهای جامعه‬ ‫را بگوید‪ ،‬بدون اینکه به سیاه نمایی متهم شد‪،‬‬ ‫باید چگونه عمل کند؟‬ ‫‪ l‬فیلم من به جشنواره فجر راه نیافت‪ ،‬همان طور‬ ‫که نتوانستم فیلم را به جشنواره های خارجی که به دنبال‬ ‫نمایش ان بودند‪ ،‬بفرستم‪ ،‬چون برای نمایش در انجا‬ ‫هم ممنوع بود؛ همان زمان‪ ،‬ح��رف من همین بود که‬ ‫ایده ال ترین شکل یک فیلمس��از اجتماعی این است‬ ‫که س��یاه نمایی کند‪ ،‬یعنی حتی اگر م��ا در یک جامعه‬ ‫ارمانی و مطلوب هم زندگی می کنیم‪ ،‬وظیفه فیلمساز و‬ ‫مستندساز اجتماعی این است که برود یک لکه کوچک‪،‬‬ ‫یک اسیب جزیی یا ناهنجاری کوچک را پیدا و ان را‬ ‫بزرگ کند تا این موضوع هش��داری شود تا اگر سینما‬ ‫واقعا مدیران و تصمیم گیرندگان درست خود را دارد‪،‬‬ ‫به ان توجه کنن��د‪ .‬چرا تمام کش��ورهای قدرتمند که‬ ‫امنیت ملی در انها باالست‪ ،‬سینمای قدرتمند دارند؟‬ ‫انها وظیفه ای را که سینما برای خود قائل است‪ ،‬درک‬ ‫می کنند‪ .‬این وظیف��ه یک زمان به فیلم ه��ای کودک و‬ ‫نوجوان تعمیم پیدا می کند و بخشی از مشکالت کودکان‬ ‫و نوجوانان می تواند در فیلم هایی که درباره انها ساخته‬ ‫می شود‪ ،‬انعکاس یابد‪ ،‬به فیلم های ملودرام خانوادگی‬ ‫هم می تواند تعمیم پیدا کند‪ ،‬مثال قرار است ما تاثیرات‬ ‫بد اقتصادی ناشی از سیاست های بد اقتصادی را در یک‬ ‫خانواده نشان دهیم و تخریبی را که مشکالت اقتصادی‬ ‫برای یک خانواده ایجاد می کند‪ ،‬تصویر کنیم یا اینکه‬ ‫چگونه مشکالت اقتصادی باعث ش��ده‪ ،‬امار ازدواج‬ ‫به شکل گسترده ای پایین اید‪ .‬سینماگر اجتماعی مانند‬ ‫فیلمسازان مستند اجتماعی به شکل مشخص به سمت‬ ‫بازگو کردن و نمایش ان مضامینی می روند که جامعه‬ ‫را از بالندگی‪ ،‬پیشرفت و روبه جلو بودن تهی می کند‪.‬‬ ‫برخی که معتقدند فیلم «زندگی با چشمان بسته»‬ ‫تلخ است به پایان بندی فیلم اشاره می کنند که‬ ‫در ان‪ ،‬فرد ناجی کشته می ش��ود‪ .‬ایا این نوع‬ ‫پایان بندی برای انتقال پیام خاصی بوده است؟‬ ‫‪ l‬علی در این قصه قرار است یک الگو باشد‪.‬‬ ‫من در پرداخت شخصیت علی و امید حتی اغراق هم‬ ‫کرده ام تا بگویم خوب بودن تا این حد می تواند باشد‪،‬‬ ‫مانند «من ترانه ‪ 15‬س��ال دارم» که کسی باور نمی کرد‬ ‫معادل ش��خصیت ترانه در جامعه وجود داشته باشد؛‬ ‫البته خود من باور داش��تم به زن هایی ک��ه با چنگ و‬ ‫دندان خانواده خود را به تنهایی حف��ظ کرده اند‪ .‬برای‬ ‫علی در فیلم «زندگی با چش��مان بس��ته» دو انتخاب‬ ‫‪63‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫گذاشته شده است؛ یکی لبخند زیبا و دلنشین دختری‬ ‫که به نظر می رسد‪ ،‬دوس��تش دارد و راه دیگر‪ ،‬عبور از‬ ‫ان لبخند و رسیدن به مرگ بود‪ .‬به نظر می رسد‪ ،‬مرگ‬ ‫علی تاثیرهای مثب��ت و مفید بیش��تری را در محله و‬ ‫ادم های اط��راف او می تواند بگذارد ک��ه همین اتفاق‬ ‫می افتد‪ .‬کس��انی که س��ال ها قبل و در اغاز فیلم‪ ،‬انها‬ ‫را مهربان و همدل و همراه می بینیم و با ش��روع فیلم‪،‬‬ ‫به نوعی ادم ها با هم غریبه می ش��وند و گویا تنازع بقا‬ ‫سبب ش��ده تا ادم ها به یکدیگر توجه نکنند و فقط در‬ ‫زندگی هم سرک بکش��ند‪ ،‬با مرگ علی به هم نزدیک‬ ‫می ش��وند‪ .‬در خانواده های ایرانی هم وقتی عزیزی از‬ ‫دنیا می رود‪ ،‬دل ها به هم نزدیک تر می شود‪ ،‬این بخشی‬ ‫از فرهنگ ماست و خیلی هم خوب نیست که ما حتما‬ ‫باید قربانی بدهیم تا به درک برسیم‪ .‬ضمن اینکه چند‬ ‫صحنه قبل از مرگ علی‪ ،‬نزدیک است ماشین به پرستو‬ ‫بزند‪ .‬طبیعی اس��ت که اگر من فیلم را با لبخند پریسا‬ ‫به پایان می رس��اندم‪ ،‬ممکن بود اس��تقبال تماش��اگر‬ ‫چند برابر می شد‪ ،‬ولی پیام فیلم را منتقل نمی کردم‪ ،‬پیام‬ ‫فیلم بخشی از نامه هایی است که دوباره با صدای علی‬ ‫می شنویم و همه افراد محله را با نام کوچک صدا می زند‬ ‫و همه انها را دوست دارد و با هیچ کسی مشکل ندارد‪،‬‬ ‫انگار همه از ی��ک خانواده اند‪ .‬فکر می کنم با وجود ان‬ ‫تلخی‪ ،‬حس اش��تی و همدلی ای که تماش��اگر هنگام‬ ‫خروج از س��ینما با خود دارد‪ ،‬پایان خوش واقعی تر و‬ ‫تاثیرگذارتری است که می تواند ماندگار باشد‪.‬‬ ‫اگر صفحه حوادث روزنامه ها را بخوانیم یا از‬ ‫نوع رفتار خانواده های تصویرشده در فیلم شما‬ ‫با دختران در برخی شهرها اطالع داشته باشیم‪،‬‬ ‫به این نتیجه می رسیم که خانواده فیلم «زندگی‬ ‫با چشمان بس��ته» خیلی با تحمل و ظرفیت در‬ ‫مقایس��ه با واقعیت جامعه با پرس��تو برخورد‬ ‫می کن��د‪ ،‬در حالی که در جامع��ه حتی گاهی‬ ‫برادران عامل قتل یا حبس خواهران می شوند‪.‬‬ ‫ایا شما با این کار به دنبال ارائه یک الگو بودید؟‬ ‫‪ l‬بله؛ دوربین در زاویه ای قرار گرفته و به این‬ ‫خانواده نگاه می کند که ضمن داشتن طراوت و تازگی‪،‬‬ ‫داستان ان کمتر گفته شده باش��د‪ .‬یک موضوع دیگر‬ ‫به عواطف و احساس��ات این خواهر و ب��رادر به هم‬ ‫برمی گردد و همدلی ای که با ه��م دارند‪ ،‬این می تواند‬ ‫الگوی خوبی باشد‪.‬‬ ‫بخش��ی دیگر به کل خانواده مربوط اس��ت‪ .‬من‬ ‫معتقد نیس��تم که این اتفاق فقط در شهرهای دور رخ‬ ‫می دهد‪ ،‬در تهران نیز همچنان به بهانه دیر امدن یا شب‬ ‫به خانه نیامدن‪ ،‬فرزند را متهم می کنند و خودشان کسب‬ ‫تکلیف و عمل می کنند‪ .‬در تهران‪ ،‬فردی را مانند امنه‬ ‫ی داریم که عشق وحشی و ترسناک باعث منهدم‬ ‫بهرام ‬ ‫شدن صورت او شد‪ .‬رفتن به س��مت خشونت انواع‬ ‫مختلفی دارد و بخشی از ان در دل خانواده است‪ .‬چیزی‬ ‫که من برای فیلم «زندگی با چشمان بسته» متصور بودم‪،‬‬ ‫این بود که الگوسازی کنیم‪ .‬برای الگوسازی مثال مانند‬ ‫فیلم اقای داوودنژاد (مرهم) به این س��مت نرفتیم که‬ ‫خانواده برخورد فیزیکی و جدی با فرزند داشته باشد‪.‬‬ ‫ضمن انکه در این فیلم من پرهیز کردم از دورانی‬ ‫که پرستوی شاد و شاداب قبل از تیتراژ را به پرستویی‬ ‫تبدیل می کند که همه مردم از او دور شده اند و احساس‬ ‫ناامنی دارد و فکر می کند همه چیز تلخ است‪ .‬فاصله ای‬ ‫این وسط است که تیتراژ در ان قرار گرفته است‪ .‬با توجه‬ ‫به اینکه تماش��اگر این فیلم باید جدی تر فیلم ببیند و‬ ‫باهوش تر باشد‪ ،‬با چند نامه گفته می شود‪ ،‬در دورانی که‬ ‫ما نمی بینیم‪ ،‬مجموع تحقیرشدگی های این شخصیت‬ ‫چه بر سر او اورده است که در پایان تیتراژ می گوید‪ ،‬من‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫‪64‬‬ ‫حتی نمی خواهم به کسی توضیح دهم‪.‬‬ ‫بخش هایی از فیلم «زندگی با چش��مان بسته»‬ ‫حذف شده‪ ،‬ایا این ممیزی ها به روند داستانی‬ ‫فیلم اسیب زده است؟‬ ‫‪ l‬تا حدودی برخی مفاهیم فیلم را الکن کرده‬ ‫و توضیح این موضوع هم اکنون کمی دشوار است‪ .‬من‬ ‫یک فیلمساز حرفه ای و مسئول و سرمایه گذار هستم و‬ ‫نمی توانم بیشتر از دوسال بر سر اصول خودم بایستم و‬ ‫بگویم این فیلم نباید کوتاه شود‪ ،‬چون سرمایه هنگفتی‬ ‫بلوکه می ش��ود که اعتماد ان ادم ها به م��ن بوده و من‬ ‫ناچارم احساس مسئولیت کنم و یک جایی به حذفیات‬ ‫تن دهم و فیلم را به اکران برسانم تا ان سرمای ه برگردد‪.‬‬ ‫شما در فیلم های «دختری با کفش های کتانی»‪،‬‬ ‫ن ترانه ‪ 15‬س��ال دارم»‪« ،‬دیشب باباتو دیدم‬ ‫«م ‬ ‫ایدا» و فیلم اخر (زندگی با چش��مان بس��ته)‬ ‫به زندگی و مش��کالت یک قشر‪ ،‬سن و جنس‬ ‫خاصی که همان دختران نوجوان هستند‪ ،‬توجه‬ ‫داشتید‪ .‬دلیل ش��ما برای انتخاب این گروه از‬ ‫جامعه چیس��ت؟ ایا خالئ��ی را در این زمینه‬ ‫احساس می کنید؟‬ ‫‪ l‬وقتی فیلم «دختری با کفش های کتانی» را کار‬ ‫می کردم‪ ،‬نیت من این نبود که فقط قصه دختران نوجوان‬ ‫را بگویم‪ ،‬ان فیلم برای خودش یک ایده و فکر بود که‬ ‫به فیلمنامه تبدیل شد‪.‬‬ ‫پس از بازتابی که ان فیلم داشت‪ ،‬با خودش قصه‬ ‫فیلم «من ترانه ‪ 15‬سال دارم» را اورد‪ .‬فیلم ترانه هم قصه‬ ‫ایدا را پیش اورد؛ اما در فیلم «زندگی با چشمان بسته»‬ ‫تالش کردم از این ش��خصیت محور بودن یک دختر‬ ‫پرهیز کنم‪ .‬در این فیلم به شکل جدی با دو شخصیت‬ ‫پسر و دختر رودررو هستیم که علی و پرستو هستند و‬ ‫در کنار انها‪ ،‬دو شخصیت دیگر از همین نسل حضور‬ ‫دارند که امید و پریسا هستند‪ .‬ضمن اینکه به هر حال‪،‬‬ ‫دختران جامعه ما اس��یب پذیرتر از پس��ران هستند و‬ ‫تاثیرهای منفی‪ ،‬انها را بیشتر تخریب می کند‪.‬‬ ‫بنابراین یکی از دالیل مح��ور قرار گرفتن این‬ ‫قشر در فیلم های شما‪ ،‬اسیب پذیری انهاست‪.‬‬ ‫‪ l‬بله؛ در کشوری از جنس کشور ما‪ ،‬مادر بودن‪،‬‬ ‫همسر بودن و حتی تالش های اجتماعی زن در جامعه‬ ‫مهم است که تالش می کند تا با حفظ باورها و عقایدش‪،‬‬ ‫حضور خود را در جامعه بیشتر و پررنگ تر کند‪ .‬اگر یک‬ ‫نسل بیمار و اس��یب دیده ای از دختران نوجوان داشته‬ ‫باشیم‪ ،‬لطمه ان به کلیت جامعه می خورد‪.‬‬ ‫سوال اخر اینکه ایا شما طبق انچه گاهی شنیده‬ ‫می ش��ود با تهیه کننده فیلم «زندگی با چشمان‬ ‫بسته» مشکلی داشتید؟‬ ‫‪ l‬خیر؛ تفاهم زیادی بین ما وجود داشت و اگر‬ ‫فیلم مورد توجه قرار می گیرد‪ ،‬به دلیل همدلی تهیه کننده‬ ‫با ما و اعضای این گروه با یکدیگر است ‪.‬‬ ‫ایا دوری ک��ردن تهیه کننده ای��ن فیلم از تمام‬ ‫رسانه ها به دیده شدن «زندگی با چشمان بسته»‬ ‫اس��یب نمی زند؟ به هر حال‪ ،‬رسانه ها ابزاری‬ ‫برای تبلیغ بیشتر فیلم هستند و اگر تهیه کننده ای‬ ‫با هیچ رسانه ای گفت وگو نکند‪ ،‬عمال خود را از‬ ‫یک ابزار محروم کرده است‪.‬‬ ‫‪ l‬من نمی توانم ایش��ان را ب��ه گفت وگو وادار‬ ‫کنم‪ ،‬ضمن اینکه هرگز مصاحبه نکردن را هم فضیلت‬ ‫نمی دانم‪ ،‬چون به نظر من‪ ،‬وقتی ما کار فرهنگی می کنیم‪،‬‬ ‫می توانیم برگزیده یا کم تر حرف بزنیم‪ ،‬چراکه باالخره‬ ‫یکجا فرد باید پاسخگو باش��د‪ .‬همچنین به قول شما‪،‬‬ ‫رس��انه ابزاری برای جلب توجه بیش��تر به خود فیلم‬ ‫است‪g .‬‬ ‫نگاهیبهزندگیحرفه ایصدرعاملی‬ ‫به بهانهاکرانفیلمش‬ ‫من رسول‬ ‫‪57‬سال دارم‬ ‫‪2‬‬ ‫رسول صدرعاملی که این روزها به عنوان یک‬ ‫سینماگر شناخته شده و باس��ابقه در تاریخ سینمای‬ ‫پس از انق�لاب‪ ،‬یکی از اخرین س��اخته هایش را با‬ ‫نام «زندگی با چش��مان بس��ته» در اک��ران عمومی‬ ‫دارد‪57 ،‬س��ال پیش در اصفه��ان زاده ش��د‪ .‬پدر او‬ ‫ایت اهلل س��ید فخرالدین صدرعاملی بود که بعدها‬ ‫از روحانیون سرش��ناس ش��رق تهران ش��د و چند‬ ‫هفته پیش در پی ی��ک دوره طوالنی مدت بیماری‪،‬‬ ‫در س��ن ‪ 76‬س��الگی درگذش��ت‪ .‬او که از نزدیکان‬ ‫ایت اهلل مهدوی کنی هم بوده‪ ،‬پنج پس��ر داش��ت که‬ ‫یکی در جبهه جنگ تحمیلی به شهادت رسید‪ ،‬یکی‬ ‫از انان روحانی شد و دیگری به علت ابتال به سرطان‬ ‫خون درگذشت‪ .‬اما مش��هورترین فرزندش رسول‬ ‫صدرعاملی‪،‬کارگردانمشهورسینمایایرانشد‪.‬‬ ‫رسول‪ 17‬ساله بود که همکاری مطبوعاتی خود‬ ‫را با روزنامه اطالعات اغاز کرد‪ .‬او هرچند ابتدا کمتر‬ ‫در حوزه خبر فعالیت داش��ت و بیشتر برای روزنامه‬ ‫نویس��ندگی می کرد تا خبرنگاری‪ ،‬اما تجربه کار در‬ ‫سرویس حوادث و اجتماعی موجب شد تا در زمان‬ ‫اقامت امام خمینی (ره) در نوفل لو شاتو‪ ،‬با حضورش‬ ‫در انجا و گرفتن عکس های تاریخی کهبههمراهی او‬ ‫درهواپیمایحاملامامبهتهرانهمانجامید‪،‬نامخودرا‬ ‫تثبیتودرسال هایپسازپیروزیانقالبعمالمسیر‬ ‫زندگی اش تغییر کند‪ .‬چراکه پس از حدود یک دهه‬ ‫فعالیت خبری‪ ،‬از سال‪ 1359‬به عنوان یک تهیه کننده‬ ‫برایفیلمخونبارشبهعرصهسینماگامنهادودرسال‬ ‫‪ 61‬با نویسندگی فیلم «رهایی» فیلمنامه نویسی را هم‬ ‫تجربهکرد‪.‬ازاینروصدرعاملیرایکیازمحصوالت‬ ‫س��ینمای پس از انقالب می توان دانست که اتفاقا با‬ ‫تاسیس موسس��ه میالد فیلم به عنوان اولین شرکت‬ ‫تولید و توزیع فیلم سینمایی پس از انقالب در سال‬ ‫‪ ۱۳۵۸‬ازهمانابتدادراموراجراییسینماهمفعالشد‪.‬‬ ‫صدرعاملی سپس با همکاری چند سینماگر دیگر در‬ ‫نالمللیفیلمیرانراتاسیسکرد‬ ‫سال‪ ۱۳۸۴‬موسسهبی ‬ ‫کههماکنونگفتهمی شودبزرگترینتوزیع کنندهفیلم‬ ‫در کشور است و در چند سال اخیر شاید بیش از ‪70‬‬ ‫درصد از تولیدات سینمای ایران توسط این موسسه‬ ‫پخششده است‪.‬‬ ‫به هر حال فعالیت س��ینمایی او با کارگردانی‬ ‫ملودرام بس��یار مطرح ان س��ال ها به ن��ام «گل های‬ ‫داوودی» (‪« ،)1363‬پایی��زان» (‪ )1366‬و نی��ز پس از‬ ‫تاخیری قابل توجه با «قربانی» (‪ )1370‬و «سمفونی‬ ‫تهران»(‪)1372‬درکنارنویسندگیبرخیازاینفیلم ها‬ ‫به همراه «می خواهم زنده بمانم» نخس��تین ساخته‬ ‫ایرج ق��ادری (‪ )1373‬پس از س��ال ها و همین طور‬ ‫تهیه کنندگیبرخیازهمیناثاربه همراهاثاریازدیگر‬ ‫کارگردانان‪ ،‬تثبیت شد‪ .‬حدود دو دهه هم از انقالب‬ ‫گذشته بود که با ساخت فیلم های مستند اجتماعی‬ ‫و س��ریال خاطرات یک خبرنگار (پ��رواز انقالب‪،‬‬ ‫فیلم «من ترانه‬ ‫‪15‬سال دارم»‬ ‫هرچند پس‬ ‫از «دختری با‬ ‫کفش های کتانی»‬ ‫ساخته شد‪ ،‬اما‬ ‫درعمل فیلمسازی‬ ‫صدرعاملی را به‬ ‫مرحله جدیدی‬ ‫وارد کرد‬ ‫رسول ‪ 17‬ساله بود که‬ ‫همکاری مطبوعاتی خود را با‬ ‫روزنامه اطالعات اغاز کرد‪ .‬او‬ ‫هرچند ابتدا کمتر در حوزه خبر‬ ‫فعالیت داشت و بیشتر برای‬ ‫روزنامه نویسندگی می کرد‬ ‫تا خبرنگاری‪ ،‬اما تجربه کار در‬ ‫سرویس حوادث و اجتماعی‬ ‫موجب شد تا در زمان اقامت‬ ‫امام خمینی (ره) در‬ ‫نوفل لو شاتو‪ ،‬با حضورش‬ ‫در انجا و گرفتن عکس های‬ ‫تاریخی که به همراهی او در‬ ‫هواپیمای حامل امام به تهران‬ ‫هم انجامید‪ ،‬نام خود را تثبیت‬ ‫و در سال های پس از پیروزی‬ ‫انقالب عمال مسیر زندگی اش‬ ‫تغییر کند‬ ‫فرهنگ‬ ‫اقایجایزه ها‬ ‫این تحول ب��زرگ در کارنام��ه صدرعاملی عمال‬ ‫نراجایزه های‬ ‫داشته هاییهمبهسینمایکشوراضافهکرد‪.‬ای ‬ ‫داخلی فیلم «دختری با کفش های کتانی» ازجمله‪ :‬بهترین‬ ‫فیلم جشن خانه سینما در سال‪ ،۱۳۷۸‬بهترین فیلم مجمع‬ ‫کودکونوجوان‪،‬بهترینفیلمجشنوارهرشد‪،‬فیلممنتخب‬ ‫ جش��نواره فیلم کودک ‪ ،‬در کنار جایزه های کسب شده‬ ‫در جشنواره های خارجی ازجمله جشنواره فیلم قاهره‪،‬‬ ‫مصر‪ ،۱۹۹۹‬جشنواره فیلم برلین‪ ،‬المان‪ ،۲۰۰۰‬جشنواره‬ ‫بچه های المپیک‪ ،‬یونان ‪ ،۲۰۰۰‬جش��نواره فیلم الکینو‪،‬‬ ‫لهستان‪ ،۲۰۰۱‬جشنواره فیل طالیی هند‪ ،۲۰۰۱‬در حدود‬ ‫نالمللیان‪،‬نشانمی دهد‪.‬‬ ‫‪ 30‬حضوربی ‬ ‫همچنینجایزه های«من‪ ،‬ترانه‪۱۵،‬سالدارم»ازجمله‪:‬‬ ‫نالمللیفیلمفجرباچندسیمرغ‪،‬دیپلم‬ ‫بیستمینجشنوارهبی ‬ ‫افتخار و لوح تقدیر‪ ،‬جشن انجمن منتقدان و نویسندگان‬ ‫س��ینمای ایران‪ ،‬جش��نواره فیلم های اجتماعی ابادان و‬ ‫جشنواره فیلم رشد در کنار جایزه های خارجی ازجمله‪:‬‬ ‫جشنواره فیلم لوکارنو‪ ،‬سوئیس‪ ،۲۰۰۲‬جشنواره فیلم رن‪،‬‬ ‫فرانسه‪ ،۲۰۰۳‬فدراسیون بین المللی مطبوعات سینمایی‪،‬‬ ‫جشنوارهبریسبان‪،‬استرالیا‪ ۲۰۰۳‬وجشنوارهفیلمشیکاگو‪،‬‬ ‫امریکا‪ ، ۲۰۰۳‬در حدود‪ 25‬حضور بین المللی‪ ،‬این روند را‬ ‫تثبیت شدهکردهاست‪.‬‬ ‫فیلم«دیشبباباتودیدم‪،‬ایدا»همباکسبجایزه هایی‬ ‫داخلی و خارجی‪ ،‬حکایت از موثر بودن این دسته از اثار‬ ‫صدرعاملیدرحوزهاجتماعیایرانوجهانداشت‪.‬‬ ‫پس از این تجربه ها و پیش از «زندگی با چش��مان‬ ‫بس��ته»‪ ،‬او س��اخت دو فیلم سفارش��ی را هم در حوزه‬ ‫ناامیدی هایروزنامه نگاریکهسینماگرشد‬ ‫رسول صدرعاملی چندی پیش هم به عنوان یکی از‬ ‫پرکارترینوشاخص ترینفیلمسازاناجتماعیکههنجارها‬ ‫و ناهنجاری های شهری را به تصویر کش��یده است‪ ،‬در‬ ‫جشنوار هفیلم«شهر»تقدیرشد‪،‬امادرمراسمبزرگداشتش‬ ‫سخنی نگفت‪ .‬او که ان موقع سه فیلم «زندگی با چشمان‬ ‫بسته»‪«،‬شب»و«درانتظارمعجزه»راهنوزبهنمایشعمومی‬ ‫نیاورده بود‪ ،‬جایی گفته بود اگر این روزها خستگی خیلی‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫‪ )1376‬مشاهداتش را از روزهای پایانی پیش از انقالب‬ ‫در مدیوم تصوی��ری دیگری ثبت کرد‪.‬ام��ا دوره جدید‬ ‫فیلمس��ازی صدرعاملی را زمانی می توان دانست که در‬ ‫سال‪ 78‬باساختفیلمبحث برانگیز«دختریباکفش های‬ ‫کتانی»‪ ،‬عالوه بر انکه تولدی دوباره را برای خود در این‬ ‫عرصه هنری رقم زد‪ ،‬اغازگر سلسله فیلم هایی در کارنامه‬ ‫سینمایی اشباموضوعاتاجتماعیشدکهبیشتربهمسائل‬ ‫بحرانی دوران نوجوانی و جوان��ی در ایران می پردازند‪.‬‬ ‫این روند با «من‪ ،‬ترانه ‪ 15‬س��ال دارم» (‪ )1380‬و «دیشب‬ ‫باباتو دیدم ایدا» (‪ )1383‬ادامه یافت و حاال می توان گفت‬ ‫«زندگی با چشمان بسته» (‪ )1387-9‬نیز شاید به نوعی در‬ ‫ادامههمینروندباشد‪.‬اوتهیه کنندگییانویسندگیبیشتر‬ ‫اثار متاخرش را هم برعهده داشته است‪.‬‬ ‫ب��ارگاه ملکوتی ثامن الحج��ج امام رض��ا (ع) با حضور‬ ‫بازیگران چهره و سرشناس��ی چون خس��رو شکیبایی‪،‬‬ ‫ی و حامد بهداد‬ ‫عزت اهلل انتظامی‪ ،‬امین حیایی‪ ،‬لیال حاتم ‬ ‫به دس��ت گرفت که این اثار نیز در حوزه سینمای دینی و‬ ‫مذهبی در ایران و جهان به موفقیت هایی دس��ت یافت‬ ‫که کسب جایزه هایی از جش��نواره دین در دنیای امروز‬ ‫رم‪ -‬ایتالی��ا ‪ ،۲۰۰۸‬جش��نواره فیل��م فج��ر در همی��ن‬ ‫س��ال‪ ،‬جش��نواره خروس طالیی دالیان‪ -‬چین ‪،۲۰۰۸‬‬ ‫جشنواره فیلم فجر – بخش بین الملل ‪ ،۱۳۸۷‬مرکز فیلم‬ ‫شیکاگو–امریکا‪،۲۰۰۸‬جشنوارهپردهنقره ای–سنگاپور‬ ‫‪ ،۲۰۰۹‬جشنواره منبر طالیی – روسیه‪ ،۲۰۰۸‬بهترین فیلم‬ ‫از نگاه کاردینال های واتیکان و دانشجویان علوم ارتباطات‬ ‫–رم‪ ۲۰۰۹‬وجشنوارهبمبئی‪ ۲۰۰۹-‬راشاملمی شود‪.‬‬ ‫ازار دهنده ای را احساس می کنم‪ ،‬برای ان است که رویا و‬ ‫ارمان هایی که شخصا برای ان هزینه دادم هنوز به سرانجام‬ ‫نرسیده اند‪.‬سینمایاجتماعیقصه هایشراازمردممی گیرد‪،‬‬ ‫منهمفیلمسازشدمودرتداومسال هاکارروزنامه نگاری‪،‬‬ ‫قصه هایم را از قصه های روزمره مردم گرفتم‪ .‬بر این مبنا‪،‬‬ ‫سینمایاجتماعی‪،‬سینمایهشداراستکهیکیازوظایف‬ ‫انمی تواندنشاندادنتیرگی هانیزباشد‪.‬درجامعه ‪،‬فیلمساز‬ ‫ژانراجتماعیبایدتالشکندتایکلکهسیاهکوچکرانیز‬ ‫بزرگبنمایدتاتوجههمهبهانجلبشدهوپیشازانکهان‬ ‫لکهگسترشیابدوبهفاجعهتبدیلشود‪،‬متولیانجامعهاز‬ ‫خانوادهتامسئوالنبایدبرایانراهحلپیداکنند‪.‬‬ ‫او هرچند در ان زمان می گفت اگر قرار باشد‪ ،‬میزان‬ ‫اصالحاتیراکهبرفیلم«زندگیباچشمانبسته»واردشده‬ ‫استاعمالکنم‪،‬چیزیدرحدتیتراژشروعوپایانفیلمباقی‬ ‫خواهد ماند چراکه اصالحات وارد بر فیلم در حد حذف‬ ‫یک کاراکتر است‪ ،‬حاال به هر تقدیر با حذف حدودهشت‬ ‫دقیقه‪ ،‬فیلمشرادرمرحلهاکرانمی بیند‪.‬هرچندمی گوید‬ ‫همین موضوع باعث به وجود امدن ابهام در روایت فیلم‬ ‫شده است‪ .‬البته برای اکران این فیلم و در هفته های پایانی‬ ‫پیش از ان شنیده می شد که صدرعاملی مشکالتی هم با‬ ‫محمدرضا تخت کشیان در مقام تهیه کننده فیلم دارد که‬ ‫یکی از افتخاراتش مصاحبه نکردن با خبرنگاران در این‬ ‫سال هاست‪.‬‬ ‫او البته با مش��کل دیگری هم در زمینه پوسترهای‬ ‫فیلمشمواجهشدکهگفتهمی شدبه خاطروضعیتفیزیکی‬ ‫بازیگر زن فیلم در ان‪ ،‬ب��ا مخالفت ها و محدودیت هایی‬ ‫مواجهشدهاست‪.‬خودصدرعاملیاخیرادرنشستیدرباره‬ ‫یفیلمشتوسطشهرداری‬ ‫جمع اوری بیلبوردهایتبلیغات ‬ ‫گفته‪«:‬افرادیکهاین کارراانجامدادنددچارسوءتفاهماتی‬ ‫هستند‪.‬منواقعابرایکسانیکهاجازهداده اندچنیناتفاقی‬ ‫در حوزه مدیریتشان بیفتد متاسفم‪ ».‬صدرعاملی از اکران‬ ‫نشدنفیلمشدرشهرستان هاهمگلهدارد‪.‬‬ ‫«زندگی ب��ا چش��مان بس��ته» در ادام��ه فیلم های‬ ‫قبل��ی رس��ول صدرعاملی اس��ت ام��ا این بار داس��تان‬ ‫ان درب��ار ه ی��ک دختر و پس��ر ج��وان و ارتب��اط انها با‬ ‫والدینش��ان اس��ت‪ .‬در ای��ن فیل��م‪ ،‬ترانه علیدوس��تی‪،‬‬ ‫حام��د به��داد‪ ،‬فره��اد ائی��ش‪ ،‬پری��وش نظری��ه‪،‬‬ ‫فرهاد قائمیان وپوالد کیمیایی به ایفای نقش می پردازند‬ ‫و عاطف��ه رضوی‪ ،‬اله��ام پاوه ن��ژاد‪ ،‬اندیش��ه فوالدوند‪،‬‬ ‫اناهیت��ا افش��ار‪ ،‬عل��ی مردان��ی‪ ،‬گالره ش��هبازیان و‬ ‫مهدیاسالم پورنیزحضوردارند‪g.‬‬ ‫‪65‬‬ ‫گفت وگو با یک منتقد درباره ضرورت های سینمای اجتماعی‬ ‫‪3‬‬ ‫ ژانر اجتماعی‬ ‫اصال وجود ندارد‬ ‫س��عید قطبی زاده از روزنامه نگاران و منتقدان فعال حوزه سینماس��ت‪ .‬با او به بهانه اکران فیلم «زندگی با‬ ‫چشمان بسته» درباره سینمای اجتماعی به گفت وگو نشس��تیم؛ هرچند او این فیلم را در زمره اثار این گونه‬ ‫از سینما نمی داند‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫اق��ای قطب��ی زاده! ش��ما فیل��م «زندگ��ی با‬ ‫چش��مان بس��ته» را در ادامه روند فیلمسازی‬ ‫اقای صدرعاملی در چ��ه جایگاهی ارزیابی‬ ‫می کنید؟‬ ‫‪ l‬کارنام��ه فیلمس��ازی اق��ای صدرعامل��ی‬ ‫روال ثابتی نداش��ته است؛ او در س��ال های دهه ‪،60‬‬ ‫ملودرام های اش��ک اور و تحت تاثیر سینمای هند را‬ ‫می ساخت‪ ،‬در اواسط دهه ‪ 70‬به سینمای اجتماعی با‬ ‫شخصیت دختر نوجوان رو اورد و در سال های اخیر‬ ‫نیز فیلم های��ی را با مضامین مذهبی و دس��تمایه های‬ ‫تاحدودی اجتماعی می س��ازد که تلفیقی از سینمای‬ ‫دهه های ‪ 60‬و ‪ 70‬ایشان است‪.‬‬ ‫اگر ارزیابی کلی درباره عملکرد ایشان در مقایسه‬ ‫با فیلم های قبلی اش داشته باشیم‪ ،‬به نظر من «زندگی‬ ‫با چش��مان بس��ته» یکی از ضعیف تری��ن فیلم های‬ ‫اوست و دچار ضعف های س��اختاری‪ ،‬قصه گویی‪،‬‬ ‫شخصیت پردازی و بازیگری است‪.‬‬ ‫بیشتر توضیح دهید که این فیلم از نظر شما در‬ ‫کدام بخش ها ضعف دارد؟‬ ‫‪ l‬به نظر من‪ ،‬مهم ترین ضعف فیلم این است‬ ‫که اساس کار را غلط بنا می کند‪ .‬در قصه گویی وقتی‬ ‫هس��ته اولیه قصه‪ ،‬منطق دراماتیک درس��تی نداشته‬ ‫باشد‪ ،‬نمی توان فیلم را با عالقه دنبال کرد‪ .‬وقتی ادمی‬ ‫ به هر دلیل تصمیم می گیرد س��کوت کن��د یا درباره‬ ‫وضعیت زندگی اش با کسی حرف نزند‪ ،‬حتما زندگی‬ ‫مش��کوکی دارد‪ ،‬در حالی ک��ه فیلم به م��ا می گوید‪،‬‬ ‫او زندگی مش��کوکی ن��دارد‪ .‬وقتی ف��ردی می بیند‬ ‫خانواده اش در اس��تانه فروپاشی است‪ ،‬شرایط برای‬ ‫ادامه زندگی ناامن شده و مهم تر از همه اینکه وضعیت‬ ‫سالمت والدینش به خطر افتاده است‪ ،‬به نظر من فقط‬ ‫یک نادان می تواند کماکان همان طور ادامه دهد و فکر‬ ‫کند که اگر حرف نزند‪ ،‬کار مهمی انجام داده اس��ت‪.‬‬ ‫این اشکال شخصیت پردازی در شخصیت برادر هم‬ ‫وجود دارد؛ وقتی او به شهر برمی گردد و با این بحران‬ ‫مواجه می شود‪ ،‬به جای اینکه سوال یا کنجکاوی کند‬ ‫بدون اینکه توهین داشته باش��د یا مانند اهالی محل‬ ‫فکر کند‪ ،‬براساس تخیالت‪ ،‬توهم ها و پیش بینی های‬ ‫خودش پیش می رود‪ .‬اینها اشکال فیلم است‪.‬‬ ‫با این توضیحات از نظر ش��ما فیلم «زندگی با‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫‪66‬‬ ‫چشمان بسته» برای مخاطب باورپذیر نیست‪.‬‬ ‫‪ l‬مطلقا‪.‬‬ ‫ایا این فیلم را فیلمی اجتماعی می دانید؟‬ ‫‪ l‬فیلمی با ادعای اجتماعی بودن می دانم‪.‬‬ ‫دیدگاه ش��ما درباره س��وژه ای که فیلم به ان‬ ‫پرداخته‪ ،‬چیست؟‬ ‫‪ l‬تمام فیلم های با محوریت زن جوان در یک‬ ‫محله س��نتی با رویکرد اجتماعی و معترض‪ ،‬وام دار‬ ‫اثار اجتماعی بهرام بیضایی هس��تند‪ ،‬مث��ل فیلمنامه‬ ‫«حقایق درباره لیال دختر ادریس» و نمایشنامه «افرا»‪.‬‬ ‫بنابراین موضوع می تواند جذاب باشد‪ ،‬به شرط اینکه‬ ‫فرد بتواند موضوع را پیش ببرد و فیلم خوبی بسازد‪.‬‬ ‫هیچ فیلمی را فقط به خاطر موضوع خوب ان تحسین‬ ‫نمی کنند‪.‬‬ ‫فیلم «زندگی با چش��مان بس��ته» به تلخ بودن‬ ‫و س��یاه نمایی متهم ش��ده‪ ،‬ای��ا چنین حس و‬ ‫دیدگاه��ی را درباره این فیل��م دارید؟ به نظر‬ ‫ش��ما‪ ،‬یک فیلم اجتماعی چگون��ه می تواند‬ ‫سیاه نمایی نکند؟‬ ‫‪ l‬نمی دانم که ایا دیگران با ذائقه خود فیلم ها‬ ‫را نگاه می کنند که طعم ان را می چش��ند و می فهمند‬ ‫چند درجه تلخ‪ ،‬ملس یا ش��ور اس��ت‪ .‬من این گونه‬ ‫فیلم ها را نگاه نمی کنم‪ .‬از نظر من‪ ،‬فیلم ها به سه دسته‬ ‫اکنون معاون سینمایی وزارت ارشاد‬ ‫می گوید‪ ،‬محبوب ترین فیلم روی‬ ‫پرده‪« ،‬ندارها» است‪ .‬این فیلم‬ ‫با تعاریف من یک فیلم اجتماعی‬ ‫است‪ ،‬بنابراین انها از این نوع‬ ‫فیلم ها حمایت می کنند‪ ،‬چون خیلی‬ ‫از این فیلم ها در طول این سال ها‬ ‫فیلم هایی بودند که با حمایت دولت‬ ‫ساخت شدند؛ ولی فیلم های معترض‬ ‫اجتماعی گاهی سمت و سوی سیاسی‬ ‫پیدا می کنند و به همین دلیل‪،‬‬ ‫چندان مورد تایید و حمایت دولت‬ ‫قرار نمی گیرند؛ ولی بعضی از این‬ ‫فیلم ها مانند «ندارها» مورد تایید‬ ‫قرار می گیرند‬ ‫فیلم خوب یا فیلم بد یا ضعیف تقسیم بندی می شوند‪.‬‬ ‫تلخی ای را که در این فیلم از سوی مسئوالن تشخیص‬ ‫داده شده‪ ،‬باید از خود انها پرس��ید‪ ،‬ولی مشکل من‬ ‫با فیلم‪ ،‬مش��کل ایدئولوژیک و اینکه من به سینمای‬ ‫دیگری اعتقاد داشته باشم‪ ،‬نیست‪ .‬من به عنوان منتقد‬ ‫سینما هر فیلمی را باید در قالب و ژانر خودش بسنجم‬ ‫و از نظر من‪ ،‬این فیلم از س��ینمای امروز ایران خیلی‬ ‫عقب است‪.‬‬ ‫اساس��ا تعریف ش��ما از فیلمس��از اجتماعی‬ ‫چیست و فیلمساز اجتماعی چه شاخص هایی‬ ‫باید داشته باشد؟‬ ‫‪ l‬فیلم اجتماع��ی در تقس��یم بندی فیلم ها به‬ ‫لحاظ ژانرشناس��ی وجود ندارد‪ .‬فیلم اجتماعی یک‬ ‫اطالق و صفت است که به فیلم هایی می دهند که در‬ ‫زمان و مکان مشخصی می گذرند‪ .‬این زمان و مکان‬ ‫مشخص مابه ازای عینی دارد‪ ،‬مثال اگر شهر تهران را‬ ‫در ‪ 90‬درصد فیلم هایی که در ایران ساخته می شوند‬ ‫می بینیم‪ ،‬محوریت بعضی از فیلم ها در ش��هر تهران‬ ‫است و مضامینی که کارگردان ها به انها می پردازند‪ ،‬به‬ ‫زندگی مردم شهر تهران ارتباط دارد‪ .‬بنابراین فیلمی‬ ‫ که در درجه اول به لحاظ ظاهری در اجتماع بگذرد و‬ ‫در درجه دوم درون مایه ای داشته باشد که به اجتماع‬ ‫ربط داشته باش��د و موقعیت انس��ان ها را در شرایط‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫کنونی به تصویر بکشد‪ ،‬فیلم اجتماعی نامیده می شود‪.‬‬ ‫با این تعریف‪ ،‬ک��دام فیلم های ساخته ش��ده‬ ‫در س��ال های بعد از انقالب را فیلم اجتماعی‬ ‫می دانید و کدام یک نس��بت به بقی��ه موفق تر‬ ‫بودند؟‬ ‫‪ l‬در سینمای ایران و دهه ‪ ،1350‬فیلمسازان‬ ‫جوانی که تحت عنوان فیلمسازان پیشرو به سینمای‬ ‫ایران وارد ش��دند‪ ،‬افرادی بودند که نگاه ش��ان‪ ،‬نگاه‬ ‫اجتماعی معترضی بود و قهرمان فیلم هایی که ساخته‬ ‫می شد‪ ،‬از دل اجتماع بیرون می امد‪ .‬اقای کیمیایی با‬ ‫فیلم «قیصر» این جریان را در سینمای ایران به وجود‬ ‫اورد و بعدها در فیلم های فریدون گله و برخی دیگر‪،‬‬ ‫این فیلمسازی به بلوغ و بالندگی رسید‪ .‬مثال فیلم های‬ ‫«تنگنا»‪« ،‬کن��دو» و «فرار از تل��ه» فیلم های اجتماعی‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫در ده��ه ‪ ،70‬مدل دیگ��ری از فیل��م اجتماعی‬ ‫با توجه به ش��رایط و محدودیت های س��ینمای ایران‬ ‫عرضه شد؛ فیلمی مانند «دو زن» در ان مقطع سیاسی‬ ‫حس��اس در اوایل ده��ه ‪ ،70‬ی��ک فیل��م اجتماعی‬ ‫محس��وب می ش��د‪ .‬همین طور فیلم «قرمز» س��اخته‬ ‫فریدون جیرانی و فیلم هایی که ابراهیم حاتمی کیا در‬ ‫دهه ‪ 70‬با فاصله گرفتن از جنگ س��اخت‪ ،‬فیلم های‬ ‫اجتماع��ی بودند‪ .‬فیلم��ی مانند «اژانس شیش��ه ای»‬ ‫که درباره ش��رایط ادم های جنگ بعد از تمام ش��دن‬ ‫جنگ بود‪ .‬فیلم ه��ای مرحوم مالقلی پ��ور نیز بعضا‬ ‫اجتماعی هس��تند‪« .‬زیر نور ماه»‪« ،‬بچه های اسمان»‬ ‫و «زیر پوس��ت ش��هر» هم جزو فیلم های اجتماعی‬ ‫هستند‪ .‬البته تعداد این نوع فیلم ها کم نیست؛ اما فیلم‬ ‫اجتماعی ساختن برای فیلمساز فضیلت نیست‪ ،‬فقط‬ ‫برچسبی است که ما براس��اس معیارهایی که داریم‪،‬‬ ‫روی فیلم ها می زنیم‪.‬‬ ‫در ای��ن دوره هایی که به انها اش��اره کردید‪،‬‬ ‫رابطه دولت ها با فیلمسازان اجتماعی چگونه‬ ‫بوده و ای��ا حمایت کافی از این فیلمس��ازان‬ ‫شده است؟‬ ‫‪ l‬در یک س��ینمای دولتی‪ ،‬به لحاظ اقتصادی‬ ‫‪50‬درصد حمایت دولتی پشت فیلم هاست‪ .‬سینمای‬ ‫ایران به لحاط مجوز و قوانین حاکم بر عرصه فرهنگ‬ ‫و فیلمسازی صددرصد دولتی اس��ت و کسی بدون‬ ‫مجوز دولت نمی تواند فیلم بس��ازد و اگر هم بسازد‪،‬‬ ‫بدون مجوز دولت نمی تواند به نمایش دراید‪ .‬بنابراین‬ ‫در س��ینمایی که همه ش��ئون ان دولتی اس��ت‪ ،‬هیچ‬ ‫فیلمی وجود ندارد که بدون تایید دولت اکران شود و‬ ‫بدون هماهنگی و در نظر گرفتن تمام محدودیت ها‬ ‫و شرایط موجود ساخته شود‪ ،‬اگر هم فیلمی ساخته‬ ‫شود‪ ،‬یا توقیف می شود یا به اغما می رود‪ .‬طبیعی است‬ ‫که وقتی فیلم ها در جش��نواره فجر که جش��نواره ای‬ ‫دولتی اس��ت‪ ،‬جایزه می گیرند‪ ،‬دولت تا حدودی از‬ ‫انها حمایت می کند‪ .‬وقتی دولت س��رمایه یک فیلم‬ ‫را تامین می کند و برای خودش هم ارزش هایی دارد‪،‬‬ ‫تمایل دارد فیلمس��ازان در قالب ه��ای موردنظرش‪،‬‬ ‫فیلم بس��ازند و با فیلم های خود انتظارهای دولت را‬ ‫براورده کنند‪.‬‬ ‫اکنون معاون سینمایی وزارت ارشاد می گوید‪،‬‬ ‫محبوب ترین فیلم روی پرده‪« ،‬ندارها» است‪ .‬این فیلم‬ ‫با تعاریف من یک فیلم اجتماعی است‪ ،‬بنابراین انها‬ ‫از این ن��وع فیلم ها حمایت می کنن��د‪ ،‬چون خیلی از‬ ‫این فیلم ها در طول این سال ها فیلم هایی بودند که با‬ ‫حمایت دولت ساخت شدند؛ ولی فیلم های معترض‬ ‫اجتماعی گاهی سمت و سوی سیاسی پیدا می کنند و‬ ‫به همین دلیل‪ ،‬چندان مورد تایید و حمایت دولت قرار‬ ‫نمی گیرند؛ ولی بعضی از ای��ن فیلم ها مانند «ندارها»‬ ‫مورد تایید قرار می گیرند‪.‬‬ ‫چرا این تناقض وجود دارد‪ ،‬مثال در جشنواره‬ ‫فجر سال گذش��ته‪ ،‬فیلم «مرهم» که یک فیلم‬ ‫اجتماعی است‪ ،‬اصال دیده نش��د‪ ،‬اما از فیلم‬ ‫«ندارها» حمایت می شود‪.‬‬ ‫‪ l‬هر کس��ی در هر منص��ب دولتی ک��ه قرار‬ ‫می گیرد‪ ،‬زمان��ی که در موضع تصمیم گیری باش��د‪،‬‬ ‫سلیقه ش��خصی خود را دارد و همچنین حافظ منافع‬ ‫دولت در امر سینما‪ ،‬موسیقی یا تئاتر است‪ .‬به هر حال‪،‬‬ ‫وقتی ای��ن منصب را دارد‪ ،‬مجبور اس��ت ب��ا در نظر‬ ‫گرفتن خواست و اراده حکومت‪ ،‬ایده ها و ارزش های‬ ‫جاری در جامع��ه را به فیلمس��ازان منتق��ل کند‪ .‬در‬ ‫دوره ای مدیری مانند مرحوم س��یف اهلل داد با در نظر‬ ‫گرفتن ش��رایط خودش به عنوان یک مدیر دولتی‪ ،‬با‬ ‫تجربه هایش به عنوان یک فیلمساز و سواد و دانش اش‬ ‫به عنوان کسی که سال ها در عرصه سینما بوده‪ ،‬تالش‬ ‫کرد تعادلی را بین سفارش دهندگان دولتی و کسانی‬ ‫که به س��ینما بودجه تزریق می کنند و فیلمس��ازان و‬ ‫مردم ایجاد کند‪ .‬این تعادل باعث شد‪ ،‬سینمای ایران‬ ‫در مقطعی که ایش��ان مدیر سینمایی بودند‪ ،‬رشد کند‬ ‫و اعتماد متقابل بین فیلمسازها و دولت به وجود اید‪.‬‬ ‫فیلمی مانند «مرهم» توس��ط کارگردانی ساخته‬ ‫شده که یکی از بهترین فیلمس��ازان اجتماعی تاریخ‬ ‫سینمای ایران است و در دهه ‪ ،50‬فیلمنامه های موثری‬ ‫را نوش��ت و در دهه ‪ 60‬فیلم های مهمی را س��اخت‪،‬‬ ‫مانند فیلم «نیاز» که مورد تحس��ین بس��یاری از افراد‬ ‫مانند شهید اوینی‪ ،‬منتقدان و فیلمسازان قرار گرفت‪.‬‬ ‫علیرضا داوودنژاد که س��ال ها پیش «نیاز» را ساخت‪،‬‬ ‫بعد از چند تجرب��ه ناموفق فیلمس��ازی‪ ،‬فیلم خیلی‬ ‫خوب «مرهم» را عرضه کرد که جزو اثار ش��اخص‬ ‫و ممتاز سینمای ایران محسوب می شود‪ .‬این فیلم در‬ ‫جشنواره های خارجی هم مورد توجه قرار گرفت و‬ ‫یکی از بازیگران سالخورده ان هم جایزه گرفت‪ .‬در‬ ‫اکران نیز جزو فیلم های ابرومند و قابل تحسین بود؛‬ ‫اما فیلمی مانند «ندارها» ساخته یک کارگردان جوان‬ ‫است که تازه اول راه است و هرچند فیلمنامه ان بسیار‬ ‫خوب و نوش��ته علیرضا طالب زاده است‪ ،‬اما فیلم در‬ ‫اجرا لنگ می زند‪ ،‬ساختار ناشیانه ای دارد و بازی های‬ ‫ان اصال خوب نیست‪ ،‬به این ترتیب‪ ،‬فیلمنامه در ان‬ ‫هدر رفته است‪ .‬به هر حال‪ ،‬هر کسی سلیقه ای دارد و‬ ‫ممکن است‪ ،‬سلیقه شما با سلیقه من یکسان نباشد و‬ ‫معاونت سینمایی هم براساس سلیقه خودش حرف‬ ‫زده اس��ت؛ اما موضوع این اس��ت که فیل��م «مرهم»‬ ‫به لحاظ استانداردهای س��ینمایی بسیار بسیار بهتر از‬ ‫«ندارها» است‪g .‬‬ ‫‪67‬‬ ‫این زبان بسته‬ ‫بحثی درباره دامنه ازادی های زبانی در مجموعه های شعر‬ ‫علیرضا بهرامی‬ ‫فرهنگ‬ ‫بی دلیل نیست که می گویند «زبان مادری»‪ .‬مادر‬ ‫مهربان اس��ت‪ ،‬همیش��ه کار بچه ها را رف��ع و رجوع‬ ‫می کند‪ ،‬با از خود گذشتگی و بزرگواری رفتار می کند‪،‬‬ ‫در دامن او رشد یافته ای و همیشه مامن توست حتی‬ ‫برای روزهایی که از خود می رانی و رنجورش می کنی‬ ‫و باز برمی گردی که ب��ا اغوش باز پذیرایت باش��د‪.‬‬ ‫خالصه اینک��ه نمی گوییم زب��ان پدری‪ ،‬ب��رادری یا‬ ‫هر نس��بت دیگر‪ .‬اگ��ر از این زاویه ب��ه موضوع نگاه‬ ‫کنیم‪ ،‬می بینیم که با زب��ان مادری مان چیز یاد گرفتیم‪،‬‬ ‫رش��د کردیم‪ ،‬در طنز و ش��ادی و غم و غصه همدم و‬ ‫همراهمان بوده‪ ،‬از ان اس��تفاده غلط کرده ایم یا با ان‬ ‫شعر گفته ایم و کالم خدا را منتقل کرده ایم‪ .‬هر بار هم‬ ‫که دلمان خواسته به س��ویش گرویده ایم و با اغوش‬ ‫باز پذیرایمان ب��وده و با ان به ارمش رس��یده ایم‪ .‬اما‬ ‫مگر نه اینکه هر زبانی قراردادی اس��ت برای ارتباط‬ ‫برقرار کردن بین انس��ان ها؟ پس ای��ا زبان صرفا یک‬ ‫قرارداد اس��ت یا عامل اتص��ال ما به ی��ک فرهنگ و‬ ‫خاستگاه و حس و حال خوبی که‬ ‫از اشتراک ها به دست می اید؟ بر‬ ‫این اساس برخورد ما با مادرمان‬ ‫چگونه باید باشد؟ ان را از خود‬ ‫دور کنی��م؟ تکذیب��ش کنیم؟ یا‬ ‫اعتالیش بخش��یم به جای انکه‬ ‫هر رفتار ناشایستی را با ان انجام‬ ‫دهیم؟‬ ‫الزم نیست خیلی موضوع‬ ‫را اخالقی و عاطفی کنیم‪ .‬پرسش‬ ‫این است که حدود و معیارهای‬ ‫ما ب��رای برخ��ورد و اس��تفاده‬ ‫از زبانمان چگونه باید باش��د؟‬ ‫چندی پیش در نشست نقد یک‬ ‫مجموعه ش��عر بحث کش��یده‬ ‫ش��د به اینکه مجموعه حاضر را‬ ‫موفق می دانیم‪ ،‬بدون انکه اداها‬ ‫و اطوارهایی در برخورد با زبان‬ ‫همراه باشد‪ ،‬مانند انچه در چند‬ ‫دهه اخیر و با نسبت بیش و کم به عنوان اوانگاردیسم‬ ‫و پیشرویی در شعر فارسی اتفاق افتاد و البته در جذب‬ ‫مخاطبانش موفق نشد‪ .‬دیگر منتقد حاضر در نشست‬ ‫با این نظر کامال مخالف بود‪ .‬این اختالف نظر موضوع‬ ‫را به مطبوعات کشاند و به این بهانه یادداشتی در انتقاد‬ ‫به تاکیدهای ابوالحس��ن نجفی در درست نویس��ی‪،‬‬ ‫زیر عنوان «پلیس های زبان» نوش��ته و حرف های ان‬ ‫نشست با این بیان مواجه شد که نباید کارگردانی مثل‬ ‫میرباقری را به دلیل اس��تفاده از مصدر جعلی «سخن‬ ‫کردن» مرتکب اشتباه و گناهکار بدانم و نیز بهتر است‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫لغتنامه نویسان‪ ،‬معنای مصطلح به سخره گرفتن را ‪ -‬در‬ ‫کابرد نادرس��ت برای مفهوم «مس��خره ک��ردن» – به‬ ‫فرهنگ لغت اضافه کنند‪ ،‬نه اینک��ه کاربران میلیونی‬ ‫زبان را تحت فشار قرار دهند که از این عبارت در این‬ ‫معنا استفاده نکنند!‬ ‫البته واضح است هیچ کس نمی تواند این واقعیت‬ ‫را رد کند که هر زبانی در گذر زمان و در اس��تفاده عام‬ ‫و خاص‪ ،‬با تغییرهایی مواجه ب��وده و البته گاه در این‬ ‫مسیر سیر تکاملی یافته و چیزهایی را به دست اورده‪،‬‬ ‫گاهی هم چیزهایی را در پس فراموشی‪ ،‬از دست داده‬ ‫است‪ .‬اتفاقا همین مردم‪ ،‬به عنوان کسانی که بیشترین‬ ‫مواجهه را بر زبان برای رفع نیازمندی های روزانه خود‬ ‫دارند‪ ،‬در بس��یاری مواقع‪ ،‬عملکردی بسیار موفق تر‬ ‫داشته اند‪ ،‬در مقایسه با دستگاه های عریض و طویلی‬ ‫که برای تصویب واژه های جدید یا جایگزین تاسیس‬ ‫ش��ده اند‪ .‬حال اینکه بخواهیم با همین مردم دستوری‬ ‫برخورد کنیم که به جای واژه پذیرفته «هلی کوپتر» یک‬ ‫روز بگویند بالگرد و روزی دیگر چرخبال‪ ،‬همان قدر‬ ‫اشتباه است که از مردم بخواهیم پس از عمری‪ ،‬به جای‬ ‫ابوالقاسم فردوسی‪ ،‬نخستین مدافع جدی زبان فارسی‬ ‫‪68‬‬ ‫واژه کفاش که از معرب شدن واژه فارسی «کفش» در‬ ‫وزن فعال به دست امده‪ ،‬بگویند «کفشگر»‪ .‬همین طور‬ ‫درباره واژه های خجالت‪ ،‬فالکت‪ ،‬هالکت‪ ،‬ذکاوت‪،‬‬ ‫مفلوک و باالخره‪ ،‬که در هیچ فرهنگ لغت عربی یافت‬ ‫نمی ش��وند‪ .‬اما به نظر‪ ،‬مش��کل از انجا اغاز می شود‬ ‫که در یکصد سال گذش��ته و از زمان مشروطه به این‬ ‫طرف‪ ،‬عجیب و غریب حرف زدن و نوشتن‪ ،‬یا نوعی‬ ‫گرته ب��رداری از دیگران‪ ،‬به وس��یله ای برای تفاخر و‬ ‫خودنمایی تبدیل شده است‪.‬‬ ‫انجایی «گ��وگل کردن اطالعات» و «فتوش��اپ‬ ‫ک��ردن» را در انگلیس��ی و فارس��ی و حت��ی ش��کل‬ ‫م��ن دراوردی «اس ام اس زدن» و «س��رچ ک��ردن» و‬ ‫مانندهایش��ان را به راحت��ی می پذیریم‪ ،‬ک��ه مفهومی‬ ‫ جدید است و واژه های ساده یا کاربردی اش را پیش تر‬ ‫نداش��ته ایم‪ .‬اگر می ش��د بحث درباره فرهنگ کوچه‬ ‫و بازار و علت پیدایش ترکیب ه��ای خاص ان را هم‬ ‫در اینجا باز می کردیم تا مشخص شود که اتفاقا همه‬ ‫اینها در دامن همان مادرانگی زبان ش��کل می گیرند‪.‬‬ ‫اما هیچ وقت پاسخ این پرسش داده نشد که چرا حتی‬ ‫برخی از نویس��ندگان ما اصرار دارند که مثال به جای‬ ‫واژه س��اده و کامال مفهوم «در» از «درب» که در خود‬ ‫زبان عربی قدیم هم نوع خاصی از دروازه ها را شامل‬ ‫می شده استفاده کنند؟ ایا صرفا به خاطر شباهتش؟ یا‬ ‫اینکه هنرمند ما اصرار داشته باشد جایی که به راحتی‬ ‫می تواند از مصدرهای «سخن گفتن»‪« ،‬صحبت کردن»‬ ‫و «حرف زدن» استفاده کند‪ ،‬اختراعی جدید در شکل‬ ‫سخن کردن داشته باشد‪ ،‬یا به جای لفظ ساده «مسخره‬ ‫کردن» از تعبیر «به سخره گرفتن» – به معنای به بیگاری‬ ‫کشیدن ‪ -‬اس��تفاده کند و از این طریق شنوندگان عام‬ ‫را به این خطا رهنمون کند که البد این ش��کل موقر و‬ ‫اشرافی همان مفهوم ساده است‪.‬‬ ‫اگر کسی یک کلمه از شعر شاعران بزرگوار ما‬ ‫را تغییر دهد‪ ،‬قطعا با اعتراض انها مواجه می ش��ود‪.‬‬ ‫حال ما چطور می توانیم به راحتی و بدون استداللی‬ ‫مبنای زبانی را به هر ش��کلی که دوست داریم و در‬ ‫مقامی فردی تغییر دهیم و ان را مایه تفاخر قلمداد‬ ‫کنیم؟ پاسخ دوستان این است که شعر امری فردی‬ ‫و ش��خصی و زبان جمعی و همگانی است‪ .‬هرچند‬ ‫در این صورت کار دش��وارتر می شود چون ان گاه‬ ‫به اندازه جمعیت فارس��ی زبان مدع��ی و معترض‬ ‫خواهیم داش��ت‪ .‬با این حال از این مثال می ش��ود‬ ‫استفاده کرد که خیابان هم یک مفهوم عمومی است‪،‬‬ ‫اما ب��رای ان قاع��د ه ای تعریف‬ ‫می کنیم و احترام ب��ه ضوابطش‬ ‫را ه��م نش��انه ش��خصیت افراد‬ ‫می دانیم‪ .‬گاهی هم که به تغییری‬ ‫در جهت اعتال نیاز است‪ ،‬با دلیل‬ ‫و منط��ق‪ ،‬تغییرهایی در ش��کل‬ ‫ان ایجاد می کنیم‪ .‬ایا کس��ی در‬ ‫ش��رایط عادی می پذی��رد که هر‬ ‫کس هر کاری دلش خواست در‬ ‫خیابان انجام دهد‪ ،‬چون عمومی‬ ‫است؟ قطعا اگر کسی شکل رایج‬ ‫و شناسنامه ای «مجتبی محسنی»‬ ‫را بنویس��د «مجتب��ا محس��نی»‪،‬‬ ‫می توانی��م ب��ا اس��تداللی پذیرا‬ ‫باش��یم‪ ،‬اما اگر بنویسد «مجطبی‬ ‫مهثن��ی» اولین تلقی ک��ه داریم‪،‬‬ ‫بی سوادی فرد است‪ .‬حال شاید‬ ‫صد س��ال دیگر این شکل رایج‪،‬‬ ‫و ان ش��کل نارایجش باش��د و‬ ‫ماج��را معکوس ش��ود‪ .‬نمی توانیم ه��م بگوییم که‬ ‫چون اسم ش��خصی اس��ت‪ ،‬نباید تغییر یابد‪ .‬همین‬ ‫ح��اال در اینترنت جس��ت وجو کنید ببینی��د با چند‬ ‫علیرضا بهرامی مواجه می شوید که اتفاقا چندتایشان‬ ‫هم ش��اعر و نویس��نده اند‪ .‬حال چه رس��د به اینکه‬ ‫بگویی��م علیرض��ا و بهرامی نام هایی ش��خصی اند‪،‬‬ ‫پس من الی��رزا یا بحرام��ی می نویسمش��ان‪ .‬به هر‬ ‫حال نبای��د از زیر بار این مس��ئولیت ش��انه خالی‬ ‫کرد ک��ه هر اش��تباه رایج��ی روزی توس��ط فردی‬ ‫کلید خورده است‪g .‬‬ ‫کتاب ها و چهره ها‬ ‫رمانی برای روایت انقالب اسالمی‬ ‫کتابی دربار ه تحقیق در حوزه ادبیات دفاع مقدس‬ ‫محم��ود اکرامی ف��ر کت��اب‬ ‫«شیوه نامه تالیف پایان نامه در‬ ‫حوزه ادبیات دفاع مقدس» را‬ ‫توس��ط بنیاد حفظ اثار و نشر‬ ‫ارزش ه��ای دفاع مق��دس به‬ ‫چاپ رسانده اس��ت‪ .‬این اثر‬ ‫س��عی می کند با بهره گیری از‬ ‫اثار و روش های تحقیق‪ ،‬مسال ه روش تحقیق در حوزه‬ ‫اثار ادبیات دفاع مقدس را تبیین کند و از سویی‪ ،‬منبعی‬ ‫درسی برای دانشجویان رشته ادبیات پایداری است‪.‬‬ ‫اکرامی فر اخیرا کتابی را با عنوان «سیمای اجتماعی زن‬ ‫در ش��عر معاصر» تدوین کرده اس��ت‪ .‬ای��ن کتاب با‬ ‫بررس��ی و بازخوانی ش��عر هف��ت نفر از ش��اعران‬ ‫تاثیرگذار معاصر سعی دارد نوع نگاه و نگرش بخشی‬ ‫از ش��عر معاصر نس��بت به زن را تبیی��ن و بازخوانی‬ ‫انتقادی کند‪.‬‬ ‫کتابی دیگر درباره شعر معاصر ایران‬ ‫صابر امامی در تازه ترین کتاب‬ ‫خود به ش��عر معاصر ایران از‬ ‫مشروطیت تا انقالب اسالمی‬ ‫پرداخته که از سوی انتشارات‬ ‫سمت منتشر شده است‪ .‬در این‬ ‫اث��ر ب��ا رویک��ردی تحلیلی‪،‬‬ ‫جریان ها و اتفاق های ش��عری‬ ‫معاصر و اثار شاعران تاثیرگذار در دوران معاصر مورد‬ ‫بررسی قرار گرفته است‪.‬‬ ‫در واقع سعی شده با رویکردی تحلیلی‪ ،‬جریان های‬ ‫سیاسی ‪ -‬اجتماعی شکل گرفته و ش��عرهای برامده‬ ‫از رویداد ها و همچنین نظام زیبایی شناس��ی را که هر‬ ‫جریان ش��عری به همراه اورده اس��ت‪ ،‬بررسی و نقد‬ ‫شود‪ .‬مجلد بعدی این کتاب به شعر در دوران انقالب‬ ‫اختصاص دارد‪.‬‬ ‫خرمشاهی و فرهنگ واژگان جدید‬ ‫ی��ک فرهن��گ واژگان‬ ‫هفت جل��دی ب��ا سرپرس��تی‬ ‫بها ءالدین خرمش��اهی تدوین‬ ‫می شود‪ .‬خرمش��اهی از چند‬ ‫سال پیش درگیر تالیف فرهنگ‬ ‫واژگانی بود که به تنهایی چند‬ ‫سالی این کار را انجام داد و به‬ ‫گفته خودش‪ ،‬کم وبیش بخش��ی از کار پیش رفت تا‬ ‫سرانجام این اواخر‪ ،‬جمعی از جوان های عالقه مند‪ ،‬به‬ ‫همکاری با او پرداخته و اکنون کار تالیف اثر با سرعت‬ ‫بیشتری پیش می رود‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫زندگی زنی شهید در مبارزات انقالبی‬ ‫راضیه تجار اثری داس��تانی بر‬ ‫اس��اس زندگی زنی شهید در‬ ‫مبارزات انقالبی نوشته است‪.‬‬ ‫محبوبه دانش‪ ،‬دختر ‪ 17‬ساله ای‬ ‫بود ک��ه در جریان مب��ارزات‬ ‫انقالبی علیه حکومت سلطنت‬ ‫پهلوی در روز ‪ 17‬شهریور سال‬ ‫‪ 57‬به شهادت رسید و حاال تجار بر اساس زندگی این‬ ‫زن شهید‪ ،‬داستانی نوشته است‪ .‬در این اثر سعی شده با‬ ‫پرداختی روای��ی و زبانی دلپذیر ب��رای نو جوان ها و‬ ‫جوان ها‪ ،‬ماجراها و زندگی دختری انقالبی نشان داده‬ ‫ت زیادی داشته تا از رهگذر ان‪ ،‬جوان ها‬ ‫شود که شهام ‬ ‫بتوانند از او و شهدایی مانند او الگو بگیرند‪ .‬عنوان این‬ ‫کتاب‪« ،‬محبوبه صبح» است و از سوی انتشارات سوره‬ ‫مهر منتشر خواهد شد‪.‬‬ ‫دو کتاب تازه از دولت ابادی‬ ‫محم��ود دولت اب��ادی کتابی‬ ‫درباره نویسندگان ‪ ،‬شاعران و‬ ‫نمایشنامه نویسان هم دوره اش‬ ‫با عن��وان «می��م و ان دیگران»‬ ‫نوشته که در ان از کسانی چون‬ ‫جالل ال احمد‪ ،‬سیمین دانشور ‪،‬‬ ‫اکبر رادی‪ ،‬علی اشرف درویشیان ‬ ‫و دیگران حرف زده است‪ .‬دیگر کتاب در مسیر انتشار او‬ ‫گزیده ای از اثار منثور کالسیک ایران است‪.‬‬ ‫دو مجلد دیگر از تفسیر قران یثربی‬ ‫مجلد های سوم و چهارم تفسیر‬ ‫کالم وحی به کوش��ش یحیی‬ ‫یثربی با عنوان «تفس��یر روز»‬ ‫منتشر شد‪ .‬در این مجموعه که‬ ‫از س��وی انتش��ارات امیرکبیر‬ ‫منتشر می ش��ود تا کنون تفسیر‬ ‫ق��ران مجید ت��ا اغاز س��وره ‬ ‫مریم (س) پیش رفته است‪ .‬درواقع «تفسیر روز» یک‬ ‫دوره هفت جلدی خواهد بود‪.‬‬ ‫در جلد نخست هم به تفسیر سوره بقره پرداخته شد‪،‬‬ ‫دومین مجلد تفسیر سور ه ال عمران تا اخر سور ه مائده‬ ‫را دربر می گیرد‪ ،‬س��ومین مجلد از سوره انعام تا اخر‬ ‫سوره یونس (ع) است‪ ،‬چهارمین مجلد هم به تفسیر‬ ‫سوره های هود تا اخر سور ه کهف می پردازد‪ .‬همچنین‬ ‫مجلد پنجم از اغاز س��وره مریم (س) تا سوره لقمان‬ ‫خواهد ب��ود و در مجلد اخر هم به ج��ز ء پایانی کالم‬ ‫وحی پرداخته خواهد شد‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫شناخت نامه ای برای احمد محمود‬ ‫ش��ناخت نامه احمد محمود با‬ ‫عنوان «جان جاری جنوب» از‬ ‫س��وی نش��ر روزگار منتش��ر‬ ‫ نامه که در‬ ‫می شود‪ .‬این شناخت ‬ ‫طول چند س��ال تهیه‪ ،‬تنظیم و‬ ‫برای چاپ اماده ش��ده است‬ ‫چن��د بخ��ش دارد‪ :‬در بخش‬ ‫«تاریخ ش��فاهی»‪ ،‬زندگی محمود از زب��ان خانواده و‬ ‫اشنایان او روایت می شود‪ .‬در بخش «محمود از نگاه‬ ‫دیگ��ران» در قال��ب گفت وگوهایی با نویس��ندگان‬ ‫مختلف‪ ،‬اثار این داستان نویس نقد می شود‪ .‬همچنین‬ ‫در بخش های دیگر این کتاب هفتصد صفحه ای‪ ،‬اولین‬ ‫داس��تان منتشرش��ده از محمود به همراه نمونه های‬ ‫دیگری از داستان هایش‪ ،‬فهرست کاملی از افرادی که‬ ‫در زمان های مختلف دربار ه او مطلبی نوشته اند یا اثار‬ ‫او را نقد کرده اند‪ ،‬امده است‪ .‬پیش از این کتاب «احمد‬ ‫محمود» به کوشش حبیب باوی س��اجد منتشر شده‬ ‫است‪.‬‬ ‫و کتابی دربا ه شعر انقالب‬ ‫محمدرضا سنگری هم در ادامه‬ ‫تالیف اثاری در حوزه ادبیات‬ ‫جنگ و انقالب‪ ،‬این بار کتابی را‬ ‫در بررسی و جریان شناسی شعر‬ ‫انقالب تدوین و منتشر می کند‪.‬‬ ‫این اثر در رویکردی موضوعی‬ ‫به ش��عر انقالب می پ��ردازد و‬ ‫س��عی می کند به فراز و فرودهای شاعران این جریان‬ ‫بپردازد‪.‬‬ ‫همچین اخیرا به قلم این پژوهش��گر‪ ،‬کتاب «اشنایی‬ ‫با ادبیات دفاع مقدس» از سوی بنیاد حفظ اثار و نشر‬ ‫ارزش های دفاع مقدس منتشر شده است‪.‬‬ ‫او از س��ویی اخیرا درباره تدوی��ن «فرهنگ واژگان‬ ‫پربس��امد علوم» با همکاری ‪ 250‬استاد در حوزه های‬ ‫مختل��ف گفته بود ک��ه در ای��ن فرهنگ ب��ا پرهیز از‬ ‫پرداختن به همه واژه های علوم مختلف‪ ،‬س��عی شده‬ ‫واژ هایی که زیاد تکرار ش��ده اس��ت‪ ،‬در مدخل هایی‬ ‫تعریف شود‪.‬‬ ‫شاعری دوست دارد گاهی شاعر نباشد‬ ‫واهه ارم��ن مجموعه ش��عر ‪-‬‬ ‫یادداش��ت هایش را ب��ا عنوان‬ ‫«دوست دارم گاهی شاعر نباشم»‬ ‫منتشر می کند‪ .‬این مجموعه ‪33‬‬ ‫قطعه ش��عر ‪ -‬یادداشت را دربر‬ ‫می گیرد که نظم و نثر را به هم‬ ‫بافته؛ یعنی ش��عرها شامل نثر‬ ‫می شود و بین نثرها‪ ،‬نظم هم امده است‪.‬‬ ‫ارمن به تازگی ترجم ه گزیده شعر ارمنستان را با عنوان‬ ‫«سطر اول را نمی نویسم» از سوی نشر چشمه منتشر‬ ‫کرده که ش��امل ‪ 140‬ش��عر کوتاه از ‪ 13‬شاعر معاصر‬ ‫ارمنستان است‪.‬‬ ‫کتابی دیگر درباره حافظ‬ ‫دامنه حافظ پژوه��ی هر روز‬ ‫گسترده تر می شود و هر کس از‬ ‫منظ��ری به ای��ن ش��اعر نامی‬ ‫می پردازد‪ .‬این ب��ار هم پرویز‬ ‫خائفی کتابی را به نام «مجمع‬ ‫پریش��انی» درب��اره غزل های‬ ‫حافظ توس��ط انتشارات نوید‬ ‫شیراز منتشر کرده است‪.‬‬ ‫به گفت��ه این ش��اعر‪ ،‬در کتاب «مجمع پریش��انی»‪،‬‬ ‫ظرافت ها و زیبایی های ش��عر حافظ از منظری دیگر‬ ‫مورد کاوش و بررس��ی ق��رار گرفته ت��ا مخاطب از‬ ‫رهگذر مطالع��ه این کتاب‪ ،‬لذت و بهره بیش��تری از‬ ‫غزل های شگفت حافظ ببرد‪g .‬‬ ‫‪69‬‬ ‫ورزش ‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫‪70‬‬ ‫رویای سرخ‬ ‫فرار رو به جلوی استیلی پس از جدایی حبیب کاشانی از پرسپولیس‬ ‫این تیم مورد نظر من نبود‪ ،‬بد بسته شد‬ ‫حسین قهار‬ ‫ورزش‬ ‫کمیته فنی باشگاه‬ ‫سرمربی را انتخاب کرد‪.‬‬ ‫چرا این حرف های بیهوده‬ ‫را می زنند؟ ابتدا علی‬ ‫دایی به عنوان سرمربی‬ ‫پرسپولیس انتخاب شد‪.‬‬ ‫ایشان با برنامه ای که دادند‬ ‫توسط کمیته فنی انتخاب‬ ‫شدند‪ .‬ولی همان طور که‬ ‫یادتان است‪ ،‬خود علی دایی‬ ‫نخواست سرمربی بماند‪.‬‬ ‫وگرنه اگر او ادامه می داد‬ ‫که االن حمید استیلی‬ ‫سرمربی پرسپولیس نبود‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫اقای استیلی! پرس��پولیس چرا انقدر بد نتیجه‬ ‫گرفت؟‬ ‫‪l‬اوال اینکه تیم بد جمع ش��د‪ .‬این یک واقعیت‬ ‫است‪ .‬پرسپولیس انطور که مد نظر من بود بسته نشد‪.‬‬ ‫از طرفی مس��ائلی درباره کادر فنی و انتخاب سرمربی‬ ‫بهوجودامدکهتیموباشگاهرابهحاشیهکشاند‪.‬‬ ‫اما شما فرصت کافی داشتید که تیم را درست‬ ‫کنید‪.‬‬ ‫‪l‬ببینید‪ .‬وقتی تیم را در دست گرفتم شش تا از‬ ‫بازیکنان اصلی من به اردوی تیم ملی رفتند‪ .‬با این همه‬ ‫غایب‪ ،‬اردو برگزار کردیم‪ .‬بازیکن��ان از دو روز قبل از‬ ‫شروع لیگ به باشگاه برگشتند‪ .‬ان وقت من با یک تیم‬ ‫نا هماهنگ چه کار می توانم انجام بدهم؟ ما کار خیلی‬ ‫سختیبرایهماهنگکردناینبچه هاباهمداشتیم‪.‬‬ ‫بازیکنان��ی را ک��ه می خواس��تید ج��ذب‬ ‫کردید؟‬ ‫‪l‬بهجزعلیکریمی بقیهبازیکنانیکهمد نظرمن‬ ‫بودندجذبنشدند‪.‬‬ ‫یعنیباشگاهکم کاریکرد؟‬ ‫‪l‬به هیچ وجه‪ .‬جا دارد از اقای کاشانی تشکر کنم‬ ‫که تا جایی که می توانستند تالش کردند‪ .‬خود من در‬ ‫جریان مذاکرات باشگاه با بازیکنان بودم‪ .‬با هر کس که‬ ‫حرف می زدیم یا نمی توانست از باشگاهش رضایتنامه‬ ‫بگیردیاپول هایانچنانیمی خواست‪.‬‬ ‫پ��س چ��را باش��گا ه های دیگ��ر مث��ل‬ ‫اس��تقالل توانس��تند بازیکن��ان مورد نظ��ر را‬ ‫جذبکنند؟‬ ‫‪l‬من نمی توانم در این باره حرفی بزنم‪ .‬از مدیران‬ ‫باشگاه هایدیگرسوالکنید‪.‬ولیپرسپولیسپول هایی‬ ‫راکهفوتبالیست هایبزرگپیشنهادمی دادندنداشتکه‬ ‫هزینهکند‪.‬بههمیندلیلمانتوانستیمبازیکنانیراکهمد‬ ‫نظرمنبودجذبکنیم‪.‬‬ ‫یکهاالندراختیارداریدراضیهستید؟‬ ‫ازتیم ‬ ‫‪l‬االن هم بازیکنان بدی در اختیار نداریم‪ .‬بچه ها‬ ‫دارند زحمت می کشند و کار می کنند‪ ،‬اما حرفم این بود‬ ‫کهبهغیرازعلیکریمی نفراتدیگریکهدوستداشتم‬ ‫بهپرسپولیسبیایند‪،‬جذبنشدند‪.‬‬ ‫جواد کاظمی��ان واقعا ب��ا نظر ش��ما انتخاب‬ ‫شد؟‬ ‫‪l‬بله‪ .‬م��ن ب��ا او ح��رف زده بودم‪ .‬ج��واد یک‬ ‫پرسپولیس��ی اس��ت و بازیکنی ب��زرگ‪ .‬او مد نظرم‬ ‫ب��ود ام��ا در اولویت ق��رار نداش��ت‪ .‬با این ح��ال در‬ ‫لحظات اخ��ر وقتی ما نتوانس��تیم بازیکن��ان مدنظر‬ ‫خودم��ان را بگیری��م ب��ا ج��واد کاظمی��ان تواف��ق‬ ‫کردیم!‬ ‫شماانموقعد رترکیهبودید‪.‬چطورمی گوییدبا‬ ‫جواد حرف زدید؟‬ ‫‪l‬من با جواد مذاکره کرده بودم و درباره همه چیز‬ ‫توافق کردیم‪ .‬وگرنه چطور می ش��ود با حضورش در‬ ‫پرسپولیسمخالفتکنم؟‬ ‫بااینحاللیگاغازشدوپرسپولیساصالنتایج‬ ‫خوبینگرفت‪.‬‬ ‫‪l‬بله متاس��فانه‪ .‬م��ا در خیلی از بازی ه��ا واقعا‬ ‫بدشانسی اوردیم‪ .‬مشکالت زیادی داریم‪ .‬فشار روانی‬ ‫زیادی روی تیم وجود داشت‪ .‬وقتی در جریان بازی و‬ ‫دقیقه‪ 30‬کههنوزهیچچیزیمعلومنیستتماشاگرداد‬ ‫می زندعلیدایی‪،‬انتظارداریدچهاتفاقیبیفتد؟‬ ‫برایکنترلاینفشار هاچهکاریانجامدادید؟‬ ‫‪l‬خب ما روانش��ناس اوردیم تا با بچه ها حرف‬ ‫بزنند‪ .‬بعضی از پیشکسوتان هم که به ما لطف داشتند‬ ‫بهتیمکمککردندتاتوانستیمجوداخلیتیمواسترس‬ ‫بچه هاراکنترلکنیم‪.‬‬ ‫اما گفته می شود االن در تیم دودستگی وجود‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫‪l‬ب��ه هیچ وجه اینطور نیس��ت‪ .‬خوش��بختانه‬ ‫تی��م همدل��ی داری��م‪ .‬بچه ه��ا ه��م ب��ا ه��م رابطه‬ ‫خوبیدارند‪.‬‬ ‫ی در پرسپولیس برای خودش‬ ‫یعنی علی کریم ‬ ‫باند ندارد؟‬ ‫‪l‬اینحرف هابهنظرمنخنده داراست‪.‬علیاهل‬ ‫اینحرف هانیست‪.‬اوبازیکنبزرگوبا تجربه ایاست‪.‬‬ ‫اینوصله هابهاو نمی چسبد‪.‬‬ ‫اما اخیرا بعضی از پیشکس��وتان پرسپولیس‬ ‫اعالم کرده اند چند نفر از بازیکنان کم کاری‬ ‫می کنند‪.‬‬ ‫‪l‬من مسئول فنی تیم هس��تم‪ .‬خدا شاهد است‬ ‫اینطور نیست‪ .‬بازیکنانی که در پرسپولیس دارند بازی‬ ‫می کنند ابرو دارند و مورد توجه هس��تند‪ .‬هیچ وقت‬ ‫به این مسائل فکر نمی کنند‪ .‬همه بچه های ما با شرف‬ ‫هس��تند‪ .‬من این موارد را رد می کنم‪ .‬وقتی تیم نتیجه‬ ‫می گیرد بعضی ها با این حرف ها جو را خراب می کنند‪.‬‬ ‫شما در این شرایط خودتان را بگذارید جای بازیکن‪.‬‬ ‫چه احساسی به شما دست می دهد که به شما بگویند‬ ‫بی غیرت؟ ای کاش به ج��ای انتقاد های غرض ورزانه‬ ‫به ه��م کم��ک کنی��م ت��ا پرس��پولیس روز ب��ه روز‬ ‫بهترشود‪.‬‬ ‫نقشعلیکریمی درپرسپولیسچیست؟‬ ‫‪l‬علیکاپیتانوبزرگتیماست‪.‬نیازینیستمن‬ ‫برای او نقش تعریف کنم‪ .‬همه چیز مشخص است و‬ ‫خوشبختانهعلیبهخوبیتیمراجمعمی کندوبابچه ها‬ ‫همرابطهخوبیدارد‪.‬‬ ‫اما ای��ن ش��ایعه به وج��ود ام��ده ک��ه او در‬ ‫کار فن��ی دخال��ت می کن��د و بعض��ی‬ ‫بازیکن��ان با نظ��ر کریم��ی د ر ترکی��ب قرار‬ ‫می گیرند؟‬ ‫‪l‬عل��ی کریم��ی بازیکن پرس��پولیس اس��ت‬ ‫و م��ن س��رمربی‪ .‬این من هس��تم که تصمی��م نهایی‬ ‫را می گیرم‪ .‬نمی دانم که منبع این اخبار کجاس��ت‪ .‬اما‬ ‫علی کریمی کوچک ترین دخالت��ی در کار من ندارد‪.‬‬ ‫اما خودم خیل��ی از مواقع از او مش��ورت می گیرم‪ .‬او‬ ‫کاپیتان و ب��زرگ تی��م ب��وده‪ ،‬ول��ی تصمیم گیرنده‬ ‫نیست‪.‬‬ ‫گفته می ش��ود بازیکنان از او خیلی حس��اب‬ ‫می برند؟‬ ‫‪l‬علی بازیکن کوچکی نیست‪ .‬حرفش را رک‬ ‫می زند‪ .‬وجود او به ما خیلی کمک می کند و همه بچه ها‬ ‫وبهجراتمی گویمتمامفوتبالایرانبرایعلیکریمی‬ ‫ احترامقائلهستند‪.‬‬ ‫ش��ب قبل از دربی هم به دنبال درگیری شدید‬ ‫حقیقیواقازمانی‪،‬کریمیپشتساماندر امدو‬ ‫سرحقیقیفریادکشید‪.‬‬ ‫‪l‬در تمام تیم ها درگیری لفظی وجود دارد‪ .‬علی‬ ‫کریمی باالخواه کسی در نیامد‪ .‬به بچه ها با لحنی قاطع‬ ‫گفت که ساکت شوند و خجالت بکش��ند‪ .‬او از همه‬ ‫خواست چون شرایط حساس است ارام باشند‪ .‬با نظر‬ ‫کریمی ساماناقازمانیوحقیقیهمانشبباهماشتی‬ ‫کردند‪ .‬مطمئن باشید این خبر ها نیست و همه چیز زیر‬ ‫نظرکادرفنیبهدرستیانجاممی شود‪.‬‬ ‫خیلی ها می گویند حمید استیلی بدجوری به‬ ‫پرسپولیسامد؟‬ ‫‪l‬بهاینخیلی هاییکهمی گوییداحتراممی گذارم‪.‬‬ ‫امامگرغیرازاینبودکهتوسطکمیتهفنیانتخابشدم؟‬ ‫نه‪ .‬اما از مدت ها قبل نام شما به عنوان سرمربی‬ ‫پرسپولیس بعد از علی دایی در رسانه ها مطرح‬ ‫شدوهمیناتفاقهمافتاد‪.‬بههمیندلیلاستکه‬ ‫می گویندبابرنامه ریزیقبلیبهاینتیمامدید‪.‬‬ ‫‪l‬من این حرف را قبول ندارم‪ .‬کمیته فنی باشگاه‬ ‫سرمربی را انتخاب کرد‪ .‬چرا این حرف های بیهوده را‬ ‫می زنند؟ ابتدا علی دایی به عنوان سرمربی پرسپولیس‬ ‫انتخاب شد‪ .‬ایش��ان با برنامه ای که دادند توسط کمیته‬ ‫فنیانتخابشدند‪.‬ولیهمان طورکهیادتاناست‪،‬خود‬ ‫علیدایینخواستکهسرمربیبماند‪.‬وگرنهاگراوادامه‬ ‫یدادکهاالنحمیداستیلیسرمربیپرسپولیسنبود‪.‬من‬ ‫م ‬ ‫به شما می گویم این حرف و حدیث ها را هم بعضی ها‬ ‫درستکردند تاتیمراتخریبکنند‪.‬بیشترنمی خواهم‬ ‫موضوعرابازکنم‪.‬‬ ‫اما دعوای دایی و باشگاه و اتفاقی که افتاد خیلی‬ ‫عجیببود‪.‬‬ ‫‪l‬من به دعوای دایی با باش��گاه کاری نداشتم‪ .‬از‬ ‫منبه عنوانیکگزینهبرنامهخواستندومنهمبرنامه ام‬ ‫را دادم‪ .‬کاری به این نداش��تم که رابطه دایی با باشگاه‬ ‫چیس��ت‪ .‬من اگر می خواس��تم به هر قیمتی سرمربی‬ ‫پرسپولیس شوم افشین قطبی را به ایران نمی اوردم تا‬ ‫‪71‬‬ ‫ورزش‬ ‫سرمربیپرسپولیسشود‪،‬همانموقعخودمکاررادست‬ ‫می گرفتموسرمربیپرسپولیسمی شدم‪.‬مگرغیرازاین‬ ‫است؟منمی توانستمهمانموقعبهارزویمبرسم‪.‬دیگر‬ ‫نیازیبهاینکارهانبود‪.‬‬ ‫شماکهدرابتدایفصلاین همهمشکلداشتید‪،‬‬ ‫چرامیثاقمعمارزادهرابهپرسپولیساوردید؟‬ ‫‪l‬تصمی��م کادر فن��ی و مدیری��ت باش��گاه‬ ‫بود‪.‬‬ ‫اما این تصمیم به تیم ضربه می زند‪ .‬این دو نفر‬ ‫با هم قهر هس��تند و برای تیم مش��کل درست‬ ‫می کنند؟‬ ‫‪l‬میثاق و علیرض��ا از دروازه بان��ان خوب ایران‬ ‫هستند و شرایط خوبی هم دارند‪ .‬انها با هم رقابت دارند‬ ‫وهر کدام که اماده تر باشند درون دروازه قرار می گیرند‪.‬‬ ‫فکر می کنی��د بتوانید تا پایان فصل س��رمربی‬ ‫پرسپولیسباشید؟‬ ‫‪l‬من سعی می کنم تا هر وقت که هستم خوب‬ ‫کار کنم و به تیم کمک کنم‪ .‬هواداران به خاطر نتایجی‬ ‫که تیم تا کنون گرفته حق دارند ناراحت باشند‪ .‬انها در‬ ‫بد ترین شرایط هم از تیم هایش��ان برد می خواهند‪ .‬اما‬ ‫کمی دیگر به من فرصت بدهند‪ .‬قول می دهم که وضع‬ ‫تغییرکند‪.‬‬ ‫سکوتنوددقیقه ایتماشاگراندردربیچطور‬ ‫بود؟ دربی ای که به انها قول داده بودید برنده اش‬ ‫باشید؟‬ ‫‪l‬وقتی می دیدم تماش��اگران نود دقیقه ساکت‬ ‫نشستند و شور و حالهمیشگی را ندارند داشتم عذاب‬ ‫می کشیدم‪.‬می خواستکاریکنمتیمبهترنتیجهبگیرد‪،‬‬ ‫اما نه بچه ها سرحال بودند و نه شانس داشتیم‪ .‬محمد‬ ‫مصدومشد‪.‬پنالتیماازدسترفت؛پنالتیکهمی توانست‬ ‫نتیجه بازی را به نفع ما تغییر بدهد‪ .‬با این حال فوتبال‬ ‫همیناست‪.‬بازهمشرمندههوادارانشدیم‪.‬‬ ‫ش��ما چن��د ب��ار ت��ا ب��ه ح��ال عذر خواهی‬ ‫کرده ای��د و ق��ول داده ای��د تی��م را درس��ت‬ ‫کنید‪ ،‬اما این اتفاق رخ نداد‪.‬‬ ‫‪ l‬می دانم‪ .‬اما خود من هم دوست ندارم تیم این‬ ‫نتایج را بگیرد‪ .‬تمام تالش خودم را می کنم تا مشکالت‬ ‫برطرفشودوپرسپولیسبهجایگاهواقعی اشبرگردد‪.‬‬ ‫من به خاطر بد قولی هایم هم از هواداران عذر خواهی‬ ‫می کنم‪.‬‬ ‫راس��تی ش��ما یک بار گفت��ه بودید دس��تیار‬ ‫خارجی تان گنده تر از کی روش خواهد بود‪ .‬ایا‬ ‫هنکهکهگزینهاولبودوسومدیککهحاالمربی‬ ‫تیماست‪،‬درحدکی روشهستند؟‬ ‫‪l‬من همان موقع از کی روش عذر خواهی کردم‪.‬‬ ‫اما این دو مربی دانش باالیی دارند‪ .‬سومدیک خیلی به‬ ‫من کمک می کند‪ .‬من هیچ وق��ت منظورم این نبود که‬ ‫کی روشازافراددیگرکوچک تراست‪.‬‬ ‫بهایندهخودتانخوش بینهستید؟‬ ‫‪l‬انس��ان ب��ا امی��د زن��ده اس��ت‪ .‬تمام س��عی‬ ‫خ��ودم را می کن��م ک��ه حداقل ی��ک ج��ام بگیریم‪.‬‬ ‫مطمئن باش��ید می توانیم به باالی ج��دول برگردیم‪.‬‬ ‫تازه هفت هفته از لیگ گذش��ته و در ادامه هزار و یک‬ ‫اتفاقمی افتد‪.‬‬ ‫اس��تقاللی ها گفته بودند پرسپولیس رقیبشان‬ ‫نیست‪.‬‬ ‫‪l‬من دوس��ت ندارم رج��ز بخوانم‪ .‬اس��تقالل‬ ‫رقیب س��نتی و تاریخی پرسپولیس اس��ت‪ .‬استقالل‬ ‫با پرس��پولیس اس��تقالل ش��ده است‪ .‬ش��ک نکنید‬ ‫ک��ه خ��ود انه��ا ه��م حرف های��ی را ک��ه زده ان��د‬ ‫قبول ندارند‪g.‬‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫‪72‬‬ ‫درباره استیلی و عالقه اش به سرمربیگری پرسپولیس‬ ‫رویایش را هنوز رها نمی کند‬ ‫حسین قهار‬ ‫‪2‬‬ ‫انگار برای در اغوش گرفتن یک رویا زمان فاکتور بسیار مهمی است؛ دیر یا زود محقق شدن یک رویا‬ ‫شاید نتیجه های متفاوتی همراه دارد؛ حمید استیلی به رویای دیرینه اش رسید‪ ،‬اما شاید کمی زود و البته در‬ ‫بدترین شرایط ممکن‪.‬‬ ‫درباره استیلی‬ ‫حمیدرضا استیلی‪ ،‬بازیکن و مربی فوتبال ایرانی‬ ‫اس��ت‪ .‬وی ‪ ۸۲‬بازی ملی در کارنامه خ��ود دارد که‬ ‫توانسته در این بازی ها ‪ ۱۲‬گل به ثمر برساند‪ .‬او بیشتر‬ ‫فعالیت های باشگاهی خود را در پرسپولیس گذرانده‬ ‫و هم اکنون نیز سرمربی این تیم است‪.‬‬ ‫زندگی شخصی‬ ‫حمید اس��تیلی در تاریخ ‪ ۱۲‬فروردین ‪ ۱۳۴۶‬در‬ ‫محله چهارصد دس��تگاه نازی اباد تهران به دنیا امد‪.‬‬ ‫وی از دوران کودکی عالقه زیادی به فوتبال داش��ت‬ ‫و با مش��کالت و نبود امکانات در ان زمان‪ ،‬وارد این‬ ‫رشته شد و توانست در اکثر رده های سنی در تیم ملی‬ ‫ایران حضور پیدا کند و افتخارات زیادی برای ایران‬ ‫کسب نماید‪.‬‬ ‫خ��ود او در م��ورد روزه��ای کودک��ی اش‬ ‫می گوی��د‪« :‬ه��ر روز به ص��ورت تی��م با ه��م بازی‬ ‫می کردن��د‪ .‬ان زمان فوتبال ورزش ک��م خرجی بود‬ ‫که م��ا می توانس��تیم با چه��ار تا س��نگ و یک توپ‬ ‫پالس��تیکی بازی جذابی را فراهم کنی��م و این ذوق‬ ‫و عالق��ه باعث ش��د تا بیش��تر ب��رای ای��ن ورزش‬ ‫زمان بگذارم‪.‬‬ ‫ان زم��ان هی��چ اوق��ات فراغتی ج��ز فوتبال‬ ‫فعالیت های باشگاهی‬ ‫در مدت بازیگری شاگرد مربیان بزرگی از‬ ‫جمله فیروز کریمی‪ ،‬فرهاد کاظمی‪ ،‬علی پروین‪،‬‬ ‫جالل طالب��ی‪ ،‬غالمحس��ین مظلوم��ی‪ ،‬منصور‬ ‫پورحیدری و بیژن ذوالفقار نسب بوده است‪.‬‬ ‫وی سابقه حضور در باشگاه های استقالل‬ ‫جن��وب‪ ،‬پ��اس ته��ران‪ ،‬پرس��پولیس‪ ،‬بهم��ن‬ ‫ک��رج‪ ،‬القادس��یه کوی��ت و گیالنگ س��نگاپور‬ ‫را دارد‪.‬‬ ‫وی از سال ‪ ۶۳‬در ترکیب اصلی پاس جای‬ ‫گرفت و هشت س��ال بعد به پرس��پولیس رفت‪.‬‬ ‫استیلی در سال ‪ ۷۲‬از پرس��پولیس جدا شد و در‬ ‫س��ال ‪ ۷۷‬مجددا بازگش��ت‪ .‬وی در سال ‪۱۳۸۳‬‬ ‫و بعد از ب��ازی با س��پاهان از فوتبال باش��گاهی‬ ‫خداحافظی کرد‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫نزاع با قطبی‬ ‫حمید اس��تیلی بای��د یک فصل منتظ��ر می ماند‬ ‫تا دنیزل��ی در پرس��پولیس نتیجه نگی��رد و ناچار به‬ ‫ت��رک فوتب��ال ایران ش��ود‪ .‬ب��ه دنب��ال ای��ن اتفاق‬ ‫محمد حس��ن انصاری ف��رد نی��ز از مدیرعاملی این‬ ‫باشگاه کنار گذاشته شد تا دوس��ت صمیمی استیلی‬ ‫یعنی حبیب کاش��انی عه��ده دار ام��ور مدیریتی در‬ ‫باشگاه پرس��پولیس ش��ود‪ .‬استیلی خوش��حال بود‬ ‫چه گمان می کرد انتظار به سر رس��یده و او می تواند‬ ‫یک فصل پ��س از قهر ب��ا پرس��پولیس این ب��ار در‬ ‫قامت س��رمربی به ای��ن تیم برگ��ردد‪ ،‬ام��ا تصمیم‬ ‫مدیران باش��گاه پرسپولیس اس��تیلی را بیش از پیش‬ ‫شوکه کرد‪.‬‬ ‫انها افش��ین قطبی را به عنوان س��رمربی جدید‬ ‫انتخاب کردند تا رجز خوانی های از راه دور اس��تیلی‬ ‫که گفت��ه بود به زودی ب��ه تهران می ایم و س��رمربی‬ ‫پرس��پولیس می شوم نقش بر اب ش��ود‪ .‬استیلی ماند‬ ‫اما در تیمی که خودش بس��ته بود نمی توانس��ت نفر‬ ‫اولش باشد‪.‬‬ ‫او سایه قطبی را باالی سر خود می دید و همین‬ ‫امر س��بب ش��د تا در فصلی که قطبی چهره جذاب‬ ‫و قابل احت��رام رس��انه ها و اهالی فوتبال س��رمربی‬ ‫پرسپولیس است‪ ،‬بارها تنش هایی میان شان به وجود‬ ‫بیاید‪ .‬در این بین حبیب کاش��انی با سیاست بازی در‬ ‫میانه توانست یک فصل تمام این دو نفر را همزمان در‬ ‫پرسپولیس حفظ کند‪ .‬استیلی نمی توانست به رویایش‬ ‫استیلی در شاهین بوشهر‬ ‫س��ال ‪88‬؛ او باالخ��ره نفر اول ش��د‪ ،‬ام��ا نه در‬ ‫پرس��پولیس بلک��ه در اس��تیل اذین‪ .‬او س��ر مربی‬ ‫استیل اذین تهران شد و با وجود گرفتن نتایج خوب‬ ‫و قابل قبول اواخر لیگ نهم از این تیم کنار گذاش��ته‬ ‫شد‪ .‬اس��تیلی در لیگ دهم چند هفته مانده به شروع‬ ‫لیگ با اس��تقبال بی س��ابقه مردم بوش��هر به شاهین‬ ‫پیوس��ت‪ ،‬اما پس از ف��وت ب��رادرش در فروردین‬ ‫‪ ۱۳۹۰‬و ب��ه خاطر مس��ائل روح��ی از این س��مت‬ ‫استعفا داد‪.‬‬ ‫‪ ۳۱‬خرداد ‪۱۳۹۰‬؛ یک روز تاریخی برای استیلی‬ ‫رقم خورد‪ .‬او پس از مدت ها رویای دیرینه اش را در‬ ‫اغوش کشید و نفر اول کادر فنی پرسپولیس شد‪ .‬پس‬ ‫از رد درخواست کمیته فنی باشگاه پرسپولیس مبنی بر‬ ‫ادامه همکاری علی دایی با پرسپولیس‪ ،‬استیلی توسط‬ ‫کمیته فنی به عنوان سرمربی انتخاب شد‪ .‬اما او هرگز‬ ‫در طول هفته های گذشته رنگ ارامش را به خود ندید‪.‬‬ ‫فریاد علی دایی از سوی هواداران پرسپولیس هر هفته‬ ‫بلندتر به گوش می رسد‪ .‬استیلی می گوید‪« :‬چاره ای‬ ‫نیست دیگر با تشویق دایی کنار امده ام‪».‬‬ ‫اما چه کسی است که نداند حمید استیلی بابت‬ ‫تشویق علی دایی چقدر دلخور و ناراحت است؟ او‬ ‫هفته گذش��ته بزرگترین بازی نیم فصل را به بدترین‬ ‫شکل ممکن به استقالل باخت تا بیش از پیش مورد‬ ‫انتقاد قرار بگی��رد اما در مقابل همچن��ان اصرار دارد‬ ‫که بماند‪.‬‬ ‫ش��اید اس��تیلی با خودش فکر می کند که برای‬ ‫رسیدن به این رویا س��ال ها منتظر مانده و حاال نباید‬ ‫با چند باخت عرص��ه را ترک کند‪ ،‬ام��ا این موضوع‬ ‫ارتباطی به اعتم��اد به نفس این مربی ن��دارد؛ چه در‬ ‫صورت ادامه این روند و اضافه ش��دن باخت های او‬ ‫دیگر فرصتی برای رویا پردازی و لجبازی با واقعیت‬ ‫وجود ندارد‪.‬‬ ‫فعالیت های ملی‬ ‫او در سال ‪ ۶۸‬توسط علی پروین به تیم ملی‬ ‫دعوت ش��د و در دیدار با شوروی س��ابق اولین‬ ‫بازی خود را انجام داد‪ .‬وی در جام جهانی ‪۱۹۹۸‬‬ ‫توانس��ت با ضربه س��ر دروازه تیم مل��ی فوتبال‬ ‫امریکا را باز کند و گلی فراموش نش��دنی به ثمر‬ ‫برساند‪.‬‬ ‫تعداد بازی های رسمی در تیم ملی هشتادو‬ ‫دو و تعداد گل های زده در تیم ملی ش��انزده عدد‬ ‫اس��ت‪ .‬او که می بایست در س��ال ‪ ۲۰۰۰‬کاپیتان‬ ‫تیم ملی می ش��د‪ ،‬پیش از بازی با لبن��ان بازوبند‬ ‫کاپیتانی را به عل��ی دای��ی داد و از حق خودش‬ ‫گذشت‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫رویای حمید درست از روزهایی شکل گرفت‬ ‫که مصطف��ی دنیزلی در پرس��پولیس س��رمربیگری‬ ‫سرخ ها را بر عهده داشت‪ .‬یک مربی بزرگ ترکیه ای‬ ‫که پیش از پیوستن به پرسپولیس روزهای خوشی را‬ ‫با پاس پشت سر گذاش��ته بود؛ روزهایی که اگر چه‬ ‫برایش قهرمانی به دنبال نداشت اما مورد تحسین اهالی‬ ‫فوتبال بود‪ ،‬چون تیمش فوتبال زیبایی ارائه می کرد و‬ ‫همواره مقابل تیم های مدعی لیگ یک تیم ویژه بود‪.‬‬ ‫دنیزل��ی در چنین وضعیتی و در حال��ی که حامیانش‬ ‫سخت استیل و ایده او در مربیگری را می پسندیدند‬ ‫به پرسپولیس امد‪.‬‬ ‫در کنارش یک مربی جوان س��عی می کرد خود‬ ‫را به معادالت ب��زرگان نزدیک کند‪ .‬ش��اید این رویا‬ ‫انقدر فریبنده بود که حتی در ادامه باعث ش��د حمید‬ ‫استیلی که دس��تیار دنیزلی بود مقابل سرمربی وقت‬ ‫پرسپولیس قد علم کند و حرف هایی بزند که به قول‬ ‫محمد انصاری فرد همه پل ها را برای بازگش��تش به‬ ‫پرس��پولیس خراب کند‪ .‬بله‪ ،‬حمید استیلی از همان‬ ‫روزها دوست داش��ت نفر اول باشد‪ .‬ان هم در تیمی‬ ‫ بزرگ به نام پرس��پولیس‪ .‬اما او راه خوبی را انتخاب‬ ‫نکرد‪ .‬علی��ه دنیزلی تندترین مواض��ع را اتخاذ کرد و‬ ‫حرف هایی به زبان اورد که تا مدت ها ذهن رسانه ها‬ ‫را به خود مشغول کرده بود‪.‬‬ ‫برخی رس��انه ها در ان مقطع به هواداری از این‬ ‫مربی جوان برامدند و در مق��ام حمایت از او به طور‬ ‫مرتب علیه دنیزل��ی موضع گیری می کردند‪ .‬ش��اید‬ ‫همان رسانه ها بیشترین نقش را در ضعیف نگه داشته‬ ‫شدن استیلی داش��تند؛ همان افرادی که او را حمایت‬ ‫می کردند تا تند تر س��خن بگوید و ای��ن اغاز تالش‬ ‫استیلی جوان برای رسیدن به رویای سرمربیگری بود‪.‬‬ ‫هر چند او قبل از اینکه دستیار دنیزلی شود با اری هان‬ ‫هلندی همکاری داش��ت‪ ،‬اما عطش استیلی برای نفر‬ ‫اول شدن در پرسپولیس در دوره سرمربیگری دنیزلی‬ ‫به اوج رسید‪.‬‬ ‫برسد چون قطبی در اولین سال حضورش در فوتبال‬ ‫ایران یک مربی برنده بود‪ .‬بدین ترتیب او یک فصل‬ ‫دیگر هم نقش یک دستیار را در پرسپولیس بازی کرد‪.‬‬ ‫به صورت تمام روز نداش��تیم‪ .‬هم��ه این عوامل‬ ‫باعث ش��د ارتباط روحی و عواطفی با این رشته‬ ‫برقرار کنم‪ .‬فوتبال را از مدرس��ه فوتبال استقالل‬ ‫جنوب شروع کردم‪ .‬مدرسه فوتبالی در محله نازی‬ ‫اباد دایر شد به نام اس��تقالل جنوب به مربیگری‬ ‫اردشیر الرودی که ان زمان اولین مدرسه فوتبال‬ ‫در منطقه ما بود و من ه��م از انجا فوتبال را اغاز‬ ‫کردم و ب��ه صورت علم��ی یاد گرفت��م‪ .‬الگوی‬ ‫فنی من در دوران کودک��ی‪ ،‬علی پروین و حمید‬ ‫درخشان بود‪ .‬من و دو برادرم سعید و مسعود هر‬ ‫سه در ان زمان فوتبال بازی می کردیم که مسعود‬ ‫نیز این ورزش را به صورت حرفه ای دنبال کرد و‬ ‫در زمان بازیگری فوتبالیست قابلی بود‪».‬‬ ‫مربیگری‬ ‫اس��تیلی مدتی دس��تیار اری هان و س��پس‬ ‫مصطفی دنیزلی در باش��گاه پرسپولیس بود‪ .‬وی‬ ‫در زمان افش��ین قطبی به عنوان کمک مربی اول‬ ‫در پرسپولیس فعالیت می کرد‪ .‬در سال ‪1386‬؛ او‬ ‫سر مربی استیل اذین تهران شد و با وجود گرفتن‬ ‫نتایج خوب و قابل قبول اواخر لیگ نهم از این تیم‬ ‫کنار گذاشته شد‪.‬‬ ‫اس��تیلی در لیگ دهم چند هفت��ه مانده به‬ ‫شروع لیگ با استقبال بی س��ابقه مردم بوشهر به‬ ‫شاهین بوشهر پیوس��ت اما پس از فوت برادرش‬ ‫در فروردی��ن ‪ ۱۳۹۰‬و به خاطر مس��ائل روحی‬ ‫از این س��مت اس��تعفا داد‪.‬در تاری��خ ‪ ۳۱‬خرداد‬ ‫‪ ۱۳۹۰‬و پس از رد درخواست کمیته فنی باشگاه‬ ‫پرس��پولیس مبنی بر ادامه همکاری علی دایی با‬ ‫پرسپولیس؛ استیلی توس��ط کمیته فنی به عنوان‬ ‫سرمربی انتخاب شد‪g .‬‬ ‫‪73‬‬ ‫متاسفم‪ ،‬استیلی هنوز تیمش را نمی شناسد‬ ‫رضا شاهرودی ‪ /‬هافبک سابق پرسپولیس‬ ‫‪3‬‬ ‫ورزش‬ ‫با توجه به حواشی که پیرامون مدیریت باشگاه به‬ ‫وجود امده بود‪ ،‬برکناری و ایجاد تغییر و تحوالت در‬ ‫مدیریت باشگاه مشخص بود‪ .‬ما چند هفته ای می شد‬ ‫که خبر دار بودیم قرار است در باشگاه تغییر و تحول‬ ‫انجام شود‪ .‬پرسپولیس بدترین نتایج را در هفت هفته‬ ‫گرفته است که اصال در شان این باشگاه و هوادارانش‬ ‫نبود‪ .‬من وقتی شنیدم هواداران در روز دربی ‪ 90‬دقیقه‬ ‫ساکت بودند و از اس��تقاللی ها فحش خوردند خیلی‬ ‫ناراحت شدم‪ .‬متاسفانه حمید استیلی با این بازیکنان‬ ‫خوب‪ ،‬نتوانس��ته نتایج خوبی بگی��رد‪ .‬او در بد ترین‬ ‫حالت باید از ‪ 21‬امتیاز تا پای��ان هفته هفتم‪ 16 ،‬تا ‪17‬‬ ‫امتیاز می گرفت‪ .‬نه اینکه پرس��پولیس بزرگ با شش‬ ‫امتیاز پانزدهم جدول باش��د‪ .‬اگر قرار باشد این نتایج‬ ‫یکی‪ ،‬دو هفته دیگر رقم بخورد مطمئن باشید کادر فنی‬ ‫هم تغییر می کند‪.‬‬ ‫حمید اس��تیلی‪ ،‬مربی جوان و خوبی اس��ت اما‬ ‫باختن هم حد و اندازه دارد‪ .‬خیلی ها فکر می کردند بعد‬ ‫از اینکه کاشانی استعفا داد‪ ،‬استیلی هم کنار می کشد‪.‬‬ ‫اما شنیده ام که استیلی می خواست استعفا کند اما با نظر‬ ‫حبیب کاشانی این کار را نکرد‪ .‬من او را خیلی خوب‬ ‫می شناسم‪ .‬مطمئنم با در خواست کاشانی استعفا نکرد‪.‬‬ ‫با توجه به شرایط حساس��ی که پرسپولیس دارد‬ ‫مطمئنم اگر استیلی یک هفته دیگر نتیجه نگیرد‪ ،‬مربی‬ ‫جدی��د روی کار می ای��د‪ .‬چون مدی��ران جدید فکر‬ ‫نمی کنم تمایل زیادی به همکاری با اس��تیلی داش��ته‬ ‫باش��ند‪ .‬نکته مهم دیگر اینجاس��ت که اقای اس��تیلی‬ ‫تا کنون چهار‪ ،‬پنج بار از ه��واداران عذر خواهی کرده‬ ‫ولی شرایط تیم هفته به هفته بد تر ش��ده است‪ .‬اقای‬ ‫استیلی! عذر خواهی های متوالی و زیاد هم دیگر کار را‬ ‫لوث می کند‪ .‬بد قولی های کادر فنی پرسپولیس باعث‬ ‫ش��ده محبوبیتی نزد هواداران نداش��ته باشند و کار تا‬ ‫جایی پیش رفته که هوادار از همین االن دوست دارد‬ ‫کادر فنی تیم هم تغییر کن��د‪ .‬االن علی پروین هم باال‬ ‫سر کار است و خود ایش��ان که شناسنامه پرسپولیس‬ ‫است دوست ندارد مردم ناراضی باشند و علیه تیم به‬ ‫خاطر مشکالت شعار بدهند‪ .‬پس اگر تیم تا یکی‪ ،‬دو‬ ‫هفته دیگر درست نشود‪ ،‬استیلی هم برکنار می شود‪.‬‬ ‫اینکه دو هفته دیگر به پرسپولیس فرصت بدهند‬ ‫کار منطقی اس��ت‪ .‬اما از طرفی ریس��ک به حس��اب‬ ‫می اید‪ .‬تیم تا االن امتیازات زیادی از دست داده و اگر‬ ‫قرار باشد در این دو هفته هم پرسپولیس ببازد اوضاع‬ ‫بد تر از این چیزی که االن هست‪ ،‬می شود‪.‬‬ ‫متاسفم‪ ،‬حمید استیلی هنوز نتوانسته تیمش را در‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫اگر پرسپولیس مدعی قهرمانی شد‬ ‫تعجب نکنید‬ ‫امیرحاج رضایی‪ /‬کارشانس فوتبال‬ ‫‪4‬‬ ‫پرس��پولیس این روزها خوب امتیاز از دس��ت‬ ‫می دهد‪ ،‬ولی مقصر‪ ،‬حمید استیلی نیست‪.‬‬ ‫االن این تی��م محبوب و بح��ران زده را می توان‬ ‫با ارسنال انگلستان مقایس��ه کرد‪ .‬ارسنال هم بزرگ‬ ‫است و این روزها بحران زده! ولی انها یک کمیته فنی‬ ‫و اصول و ساختار بزرگ و کاری دارند که می توانند‬ ‫بحران را کنترل کنند؛ چیزی که پرس��پولیس ندارد و‬ ‫این مساله به این باشگاه ضربه بزرگی می زند‪.‬‬ ‫تمام ما از بیرون ب��ه اتفاقات این باش��گاه نگاه‬ ‫می کنیم‪ .‬شاید خیلی چیز ها باشد که ما از ان بی خبریم‪.‬‬ ‫اما ظاهر قضیه نشان می دهد که هواداران از نتایج تیم‬ ‫دلشکسته اند و فکر می کنند که بعد از باخت به حریف‬ ‫سنتی تحقیر شده اند‪ .‬اشتی دادن هوادار دلشکسته با‬ ‫تیم می تواند به خروج راحت تر از بحران کمک کند‪.‬‬ ‫من تا وقتی از نزدیک کنار تیم نباش��م نمی توانم‬ ‫‪74‬‬ ‫درباره اتفاقات باش��گاه حرف بزنم‪ .‬اما این را خیلی‬ ‫خوب می دانم که حمید اس��تیلی لیاقتش باالتر از این‬ ‫حرف هاس��ت و باید به اوج برگ��ردد‪ .‬او می تواند با‬ ‫پرس��پولیس در فوتبال ایران حرف های زیادی برای‬ ‫گفتن داشته باش��د‪ .‬ما می توانیم از استیلی ها حمایت‬ ‫کنیم تا اینده فوتبال کش��ورمان بیمه شود‪ .‬به هر حال‬ ‫یک روز امثال استیلی بزرگ تر و با تجربه تر می شوند‪.‬‬ ‫ باید انها را برای موفق شدن حمایت کنیم‪ .‬شاید اگر‬ ‫فش��ار کاری و روانی روی تیم او نمی گذاشتند االن‬ ‫پرسپولیس نتایج بهتری گرفته بود‪.‬‬ ‫اما متاسفانه از همان هفته اول شعار های جنجالی‬ ‫علیه تیم و حمید استیلی سر داده شد و به نوعی توی‬ ‫کارش گذاشتند‪ .‬در این مدت حبیب کاشانی به تمام‬ ‫معنا از او حمایت کرد‪ ،‬اما با رفتنش ش��اید کار برای‬ ‫استیلی سخت تر شود‪ .‬چون معلوم نیست مدیرعامل‬ ‫جدید مثل کاشانی حوصله داش��ته باشد و شاید اگر‬ ‫یکی‪ ،‬دو هفته دیگر تیم نتیجه نگیرد‪ ،‬اس��تیلی از کار‬ ‫برکنار شود؛ اتفاقی که اصال به نفع پرسپولیس نخواهد‬ ‫بود‪ .‬حمید شایستگی های زیادی دارد و من مطمئنم‬ ‫که در هفته های اینده هم نتایج بهتری می گیرد و هم‬ ‫پرسپولیس رابه باالی جدول برمی گرداند‪ .‬اگر در اخر‬ ‫این مدت خوب بشناس��د‪ .‬اگر این طور نبود‪ ،‬در ارنج‬ ‫اش��تباه نمی کرد‪ ،‬بازیکنان را در پس��ت های اشتباهی‬ ‫بازی نمی داد و تیمش خیلی بهتر کار می کرد‪ .‬استیلی‬ ‫در کار فنی اشتباهاتی می کند که من خیلی از ان تعجب‬ ‫می کنم‪ .‬ولی خب او سرمربی است و اختیار تیم دستش‬ ‫اس��ت‪ .‬اختیاراتی که به خوبی تا کنون از ان اس��تفاده‬ ‫نکرده و بد تری��ن نتایج را برای پرس��پولیس رقم زده‬ ‫است تا جایی که هواداران از تیم زده شده اند‪.‬‬ ‫همه پرسپولیسی ها انتظار دارند تیم از این بحران‬ ‫خارج شود‪ .‬فشار کاری روی حمید استیلی زیاد است‪.‬‬ ‫به ویژه االن که دیگر یکی مثل حبیب کاشانی در باشگاه‬ ‫حضور ندارد تا از او حمایت کند‪ .‬همین مساله کار این‬ ‫مربی را سخت می کند‪ .‬اگر حمید استیلی نتواند ارامش‬ ‫خود را به دست بیاورد بدون هیچ تردیدی خیلی زود‬ ‫از کار برکنار می شود‪ .‬پرسپولیس در حال حاضر مثل‬ ‫بشکه باروت است و هر لحظه ممکن است منفجر شود‬ ‫و این بار کادر فنی را تغییر بدهد‪ .‬مطمئن باشید در این‬ ‫باشگاه اتفاقات زیادی خواهد افتاد‪g .‬‬ ‫فصل دیدید این تیم از مدعیان قهرمانی است‪ ،‬زیاد‬ ‫تعجب نکنید‪.‬‬ ‫با این کادر فنی و بازیکنانی که در پرسپولیس‬ ‫حضور دارند م��ن روزهای بهت��ری را برای تیم‬ ‫بزرگ پایتخت تصور می کنم‪.‬‬ ‫حمید اس��تیلی در ش��رایط بس��یار سختی‬ ‫سرمربیگری پرسپولیس را بر عهده گرفت‪ .‬همین‬ ‫مساله کار او را خیلی سخت کرد‪ .‬دنیا برای استیلی‬ ‫و پرس��پولیس هوز تمام نشده است و من معتقدم‬ ‫او تیمش را متحول می کند‪ .‬شخصا حمید را خیلی‬ ‫دوست دارم‪ ،‬چون از مربیان صاحب سبک است‪.‬‬ ‫شاید تغییر و تحوالت مدیریتی و شوکی که‬ ‫به تیم وارد می شود اغاز این تحول مثبت باشد‪.‬‬ ‫به هر حال بعد از حواشی دو‪ ،‬سه ماه گذشته‬ ‫پیرامون سرپرس��ت وقت باش��گاه و ش��عارهای‬ ‫ه��واداران علی��ه او و اختالفات با پیشکس��وتان‬ ‫باشگاه‪ ،‬کنار رفتن کاشانی قابل پیش بینی بود‪ .‬اما‬ ‫با این اتفاق‪ ،‬معادله برای حمید استیلی تغییر کرد‪.‬‬ ‫تا همین چند روز پیش شایعات خبر از برکناری‬ ‫حمید استیلی می داد‪ .‬اما اقای کاشانی رفتنی شدند‬ ‫و حاال اس��تیلی در یک فرصت دوب��اره می تواند‬ ‫خودش را نشان بدهد‪ .‬شاید شعار «علی دایی» از‬ ‫این به بعد با کنار رفتن کاشانی از پرسپولیس کمتر‬ ‫در ورزشگاه داده شود‪ .‬پس می توان انتظار ارامش‬ ‫را برای پرسپولیس کشید! ‪g‬‬ ‫افتاب‬ ‫استراتژی هاشمی و رضایی در جنگ‬ ‫تو گو با حسین اهلل کرم‬ ‫گف ‬ ‫حسین اهلل کرم‬ ‫از فعاالن عرصه‬ ‫سیاست در ایران و‬ ‫از پیشکسوتان سپاه‬ ‫پاسداران انقالب‬ ‫اسالمی می باشد‪.‬‬ ‫حسین اهلل کرم می گوید‪ :‬عامل و زمینه نزدیک تاریخی جنگ ایران و عراق به ماهیت ضداستکباری انقالب اسالمی باز می گردد‪ .‬انقالبی که رهبر‬ ‫ان یعنی امام خمینی (ره) اشغال سفارت ایاالت متحد ه امریکا را انقالب دوم نامگذاری کردند و از عوامل دانشجویی و مردمی ان که سفارت امریکا‬ ‫را النه جاسوسی و اشغال ان را تصرف نامگذاری کرده بودند بارها و بارها حمایت و تقدیر کردند‪.‬‬ ‫بررسی توان نظامی ایران در استانه جنگ‬ ‫افتاب‬ ‫از بچه های تهران‬ ‫تا لشکراذربایجان‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫مریم یوسفی‬ ‫‪1‬‬ ‫روز پایانی تابستان‪ ،59‬شروع مهر نبود که وقتی مدارس باز می شود‪ ،‬هم نام ماهش جشن و سرور بر پا شود‪ ،‬روز‬ ‫اتشبود‪.‬دراینمیانانچهدرنگاهنخستنیروینظامیراناکارامدنشانمی داد‪،‬تشتتوحیرتزندگیازیکتهاجم‬ ‫نبودکههمینشایددلیلاصلیبرایوحدتوهمگراییهمهایرانی هاشدهبود؛دریکسونیرویکالسیکامابه شدت‬ ‫اسیب پذیر و در سوی دیگر نیروی پرتوان نظامی اما غیر منظم قرار گرفته بود‪ .‬اینجا بود که در هشت سال فراز و نشیب‬ ‫دفاعمقدسارتشوسپاهدرکنار همیکیازبزرگترینجنگ هایقرنراسربلندباپیروزیبسیارزیادمعنویبراییک‬ ‫ملت به پایان بردند‪ .‬اما توان این دو در چه حد بود و در طول هشت سال چه سازمانی یافت‪.‬‬ ‫جنگ کالسیک سراس��ری و تمام عیار عراق علیه‬ ‫جمهوری اسالمی ایران در روز‪۳۱‬شهریور ماه‪ ۱۳۵۹‬اغاز‬ ‫شد‪،‬ولیقبلازاناقداماتیایذاییازسویدشمندرغرب‬ ‫و جنوب صورت گرفته بود‪ .‬عراق در تهاجم سراسری‬ ‫خودمناطقوسیعیازخاککشورمانرابدونموانعمهمی‬ ‫ با پیشروی به تصرف در اورد‪ .‬در یک تحلیل و پیش بینی‬ ‫مادی بر سر راه اجرای طرح اش��غال سریع خوزستان و‬ ‫تعمیق مرزهای شرقی جغرافیایی در استان های ایالم و‬ ‫کرمانشاههیچمشکلیبرایعراقوجودنداشتولیمردم‬ ‫با کمترین امکانات انچنان سدی در برابر ماشین جنگی‬ ‫ی امکانات و‬ ‫عراق به وجود اوردند که دشمن به رغم تمام ‬ ‫تجهیزاتازپیشرویباز ماند‪.‬‬ ‫عملیات کالس��یک در اغاز جنگ در چند محور‬ ‫انجام شد که از ان جمله عملیات محور دزفول در تاریخ‬ ‫‪ 59/7/23‬و عملیات هویزه در تاریخ‪ 59/10/15‬و عملیات‬ ‫محور ماهشهر ‪ -‬ابادان در تاریخ ‪ 59/10/20‬را که اخرین‬ ‫هجوم کالسیک ما بود می توان نام برد‪.‬‬ ‫‪76‬‬ ‫عملیات گسترده غیر کالس��یک نتایج درخشان و‬ ‫چشمگیربه دنبالاوردکهباعملیاتثامناالئمهوشکست‬ ‫محاصره ابادان اغاز شد و با سه عملیات طریق القدس‪،‬‬ ‫تالمقدسکهباهمکاریسپاهوارتشانجام‬ ‫حالمبینوبی ‬ ‫فت ‬ ‫گرفت‪ ،‬دنبال شد و هر یک به عنوان حماسه ای جاودان در‬ ‫تاریخمبارزهقهرمانانهملتمسلمانایراندردفاعازانقالب‬ ‫و میهن اس�لامی به یادگار ماند‪.‬تداوم عملیات گسترده‬ ‫غیر کالسیکباسازماندهیگسترده ترنیروهایبسیجیدر‬ ‫سازمانرزمسپاهپاسدارانوبه کار گیریتجربیاتپر ارزش‬ ‫نیروهای مردمی در میدان نبرد و مشارکت وسیعتر امت‬ ‫سلحشور مان در ابعاد گوناگون جنگ به اعجاب اورترین‬ ‫تهاجمات پیروزمندانه منجر ش��د که عملیات والفجر‬ ‫هشت و ازاد سازی فاو با عبور از رودخانه خروشان اروند‬ ‫و عملیات عظیم کربالی پنج و شکستن مستحکم ترین‬ ‫خطوط دفاعی دشمن در منطقه شلمچه و انهدام بخش‬ ‫وسیعی از ماش��ین جنگی عراق از جمله این تهاجمات‬ ‫موفقیت امیز بود‪.‬سلسله عملیات گسترده غیر کالسیک‬ ‫که ویژگی بارز ان حضور وس��یع نیروهای بسیجی در‬ ‫ان است از عملیات ثامن اال ئمه اغاز شد که در ادامه این‬ ‫نوشتار خالصه دس��تاوردها و نتایج این تهاجمات درج‬ ‫شده است‪ .‬در مورد هر یک از تهاجمات عالوه بر هدف‬ ‫عملیاتومنطقهعملیاتیوتاریخشروعاننتایجعملیات‬ ‫نیز امده است‪ ،‬از جمله تلفات و خسارات وارده به دشمن‬ ‫و یگان هایی که در هرعملیات منهدم یا متالشی شده اند و‬ ‫غنائم به دست امده و مناطق ازاد شده یا تاسیسات و مراکز‬ ‫منهدم شده در عملیات چریکی و نا منظم و همچنین این‬ ‫نکته که عملیات توسط سپاه پاسداران انقالب اسالمی یا‬ ‫ارتش جمهوری اسالمی ایران انجام یا بصورت مشترک‬ ‫صورتپذیرفتهاست‪.‬دراینمیاناماساختارسپاهبه عنوان‬ ‫ی در طول هشت س��ال دفاع مقدس شکل‬ ‫نیروی مردم ‬ ‫گرفت‪ .‬ساختار فرماندهی سپاهبه شکلی است که در راس‬ ‫ان فرمانده کل قرار دارد‪ .‬پس از او‪ ،‬جانشین یا قائم مقام قرار‬ ‫می گیرد و پس از او نیز رئیس ستاد مشترک حائز اهمیت‬ ‫است کهبه طور مستقیم با فرمانده کل در باال و با فرماندهان‬ ‫نیروهایپنج گانهدرپایینمرتبطاست‪.‬‬ ‫اماانچهدرجنگدرسپاهشکلگرفتمجموعه ایاز‬ ‫لشکر هایی بود که در قالب نیروی زمینی سپاه سازماندهی‬ ‫شد‪ .‬نیروی زمینی سپاه به طور رسمی فعالیت خود را از‬ ‫ش��هریور ‪ ۱۳۶۴‬به فرماندهی یحیی رحیم صفوی اغاز‬ ‫کرد‪ .‬می توان گفت ش��الوده و بدنه اصلی و اولیه سپاه در‬ ‫اغاز تاسیس سپاه در اردیبهشت ‪ ۱۳۵۸‬تشکیل می شود‪.‬‬ ‫در ابتدا با سرکوب ش��ورش های بلوچستان و کردستان‬ ‫ و ترکمن صحرا و واقع��ه ‪ ۳۰‬خ��رداد ‪ ۱۳۶۰‬کار خود را‬ ‫اغاز کرد و با اغاز جنگ ایران و عراق با گسیل نیروهای‬ ‫خود به مرزهای جنوب وغ��رب نقش فعالی را به عهده‬ ‫گرفت‪ .‬در این میان سه لش��کر از نیروی های رزمی سپاه‬ ‫و ماموریت های ویژه انها در جنگ مورد بررس��ی قرار‬ ‫می گیرد‪ .‬باید در این میان از لشکر ‪ ۱۰‬نیروی مخصوص‬ ‫سیدالشهداکرج‪،‬لشکرپیاده‪ ۱۷‬علیبنابیطالبقم‪،‬تیپ‬ ‫‪ 82‬صاحب االمر قزوین‪ ،‬لشکر ‪ ۱۴‬امام حسین اصفهان‪،‬‬ ‫لشکر هشت زرهی نجف اشرف اصفهان‪ ،‬لشکر‪ ۱۹‬فجر‬ ‫شیراز‪ ،‬لشکر ‪ ۷‬زرهی ولی عصر خوزستان‪ ،‬لشکر ‪۱۱۰‬‬ ‫سلمان زاهدان‪ ،‬لش��کر پنج نصر مشهد‪ ،‬لشکر ‪ ۲۵‬کربال‬ ‫ساری‪ ،‬لشکر‪ ۱۶‬قدس رشت‪ ،‬لشکر سه نیرو مخصوص‬ ‫تالمقدسسنندج‪،‬لشکر چهار‬ ‫شهدایارومیه‪،‬تیپ‪ ۲۲‬بی ‬ ‫پیادهبعثتکرمانشاه‪،‬تیپیکامیرالمومنینایالم‪،‬تیپ‪۵۷‬‬ ‫ابوالفضل العباس خرم اباد‪ ،‬تیپ ‪ ۱۸‬الغدیر یزد‪ ،‬تیپ ‪۲۲‬‬ ‫قمر بنی هاشم شهرکرد‪ ،‬تیپ‪ 71‬روح اهلل اراک و یگان های‬ ‫رزمی وعملیاتیدیگرنامبرد‪.‬‬ ‫امنیتجنوب‬ ‫لش��کر ‪ 41‬ثاراهلل‪ ،‬فرماندهی دارد ک��ه امروز هم‬ ‫یکی از بهترین استراتژیست های نظامی و امنیتی است؛‬ ‫بچه بافت کرمان به نام حاج قاس��م سلیمانی؛ لشکری‬ ‫خط شکن در عملیات بزرگ و سرنوشت ساز فتح فاو‪.‬‬ ‫ی ت��ا دو روز پیش از عملیات به‬ ‫تمامی گردان های رزم ‬ ‫منطقه وارد شدند و س��پس نیروهای خود را نسبت به‬ ‫منطقه و محورهای از پیش تعیین شده توجیه کردند تا‬ ‫واحدها برای روز عملیات اماده شوند‪ .‬انها اقداماتی از‬ ‫جمله عقبه سازی‪ ،‬جاده سازی‪ ،‬شن ریزی‪ ،‬اسکله سازی‪،‬‬ ‫اورژانس‪ ،‬پده��ای ادوات و زره��ی‪ ،‬مواضع توپخانه‪،‬‬ ‫بنه های تدارکاتی‪ ،‬اس��تتار کردن قایق ها در محورهای‬ ‫عملیاتی (درون نهرها) و‪ ...‬را برای شب عملیات اماده‬ ‫کردند که منجر به خط ش��کنی و ورود نیروی نظامی به‬ ‫جزیره فاو شد‪ .‬لشکر ‪ 41‬ثاراهلل اما در یک حادثه بسیاری‬ ‫از نیروهای خود را از دس��ت داد‪ ،‬جایی که در س��قوط‬ ‫هواپیمای ایلیوشین سپاه و شهادت حدود سیصد تن از‬ ‫سرنشینان ان که بیشتر از نیروهای لشکر ‪ ۴۱‬ثاراهلل بودند‬ ‫همرزمان سابق به دوستان شهید خود پیوستند‪g.‬‬ ‫افتاب‬ ‫لشکر اذربایجان ایران‬ ‫لش��کر ‪ 31‬عاش��ورا را با مهدی و حمی��د باکری‬ ‫می شناسند‪ ،‬لش��کر بچه های اذربایجان‪ .‬لشکر عاشورا‬ ‫یکی از استوانه های اصلی و ستون های مستحکم سپاه در‬ ‫شکل گیری یگان های رزم نیروی زمینی سپاه بوده است‪.‬‬ ‫لشکرعاشوراازمحاصرهسوسنگردشکلگرفتویکیاز‬ ‫اساسی ترین نقش ها را در دوران دفاع مقدس با بسیج مردم‬ ‫به ویژه مردم استان های اذربایجان شرقی‪ ،‬غربی‪ ،‬اردبیل و‬ ‫زنجان ایفا کرد که لشکر عاشورا در تمامی عملیات های‬ ‫مهم در پیش��انی و نوک پیکان میدان ه��ای رزم حضور‬ ‫داش��ته اس��ت‪ .‬ش��اید باید عملیات فتح المبین را به نام‬ ‫اذربایجانی هایجنگولشکر‪ 31‬عاشورانوشت‪.‬اماانچه‬ ‫لشکر را از دیگران متمایز کرده‪ ،‬فرمانده ان‪ ،‬مهدی باکری‬ ‫بود‪.‬بعدازعملیاتمسلمبن عقیلدیگرتیپعاشوراتبدیل‬ ‫بهلشکرشدهبودوفرماندهی اشراباکریبرعهدهداشت‪.‬‬ ‫این لشکر توانست بخش های مهمی از خاک میهن مان را‬ ‫از دست نیروهای بعثی خارج کند‪ .‬بعد از ان عاشوراییان‬ ‫اذربایجان در عملیات والفج��ر مقدماتی و والفجر یک‬ ‫و چهار حماسه ها افریدند و ضربه های مهلکی بر پیکر‬ ‫دشمنان متجاوز وارد کردند‪.‬در عملیات خیبر‪« ،‬حمید»‬ ‫ برادر مهدی به شهادت رسید‪ .‬مهدی حتی برای شرکت‬ ‫در مراسم بزرگداشت برادر هم جبهه را ترک نکرد‪ .‬او فقط‬ ‫شکر حق را بجا اورد و افسوس خورد که چرا پیش از برادر‬ ‫به شهادت نرسیده اس��ت‪ ،‬اما دلتنگی او دیری نپایید‪ .‬در‬ ‫بیست و پنجم اسفند سال‪ 1363‬وقتی که نیروهای رشید‬ ‫لشکر عاشورا در عملیات بدر در ساحل دجله به شدت با‬ ‫هممی جنگیدند‪،‬گلوله ایمیانپیشانیاونشست‪.‬پیکرش‬ ‫رادرقایقیگذاشتندتابهسویدیگردجلهببرند‪،‬امادرمیانه‬ ‫راه یک گلوله ارپی جی قایق را درهم شکست و مهدی به‬ ‫همراه امواج دجله رفت تا به دریا بپیوندد‪.‬‬ ‫بسیاری تصور می کنند که او در‬ ‫بهشت زهرا(س) دفن شده است‪ ،‬قرار بود در قطعه‬ ‫‪ ۲۴‬بهشت زهرا(س) دفن شود ولی به اصرار خانواده‬ ‫در زادگاهش و در کنار امامزاده شاهرضا دفن شد‪.‬‬ ‫با این حال در (قطعه‪ 24 :‬ردیف‪ 77:‬شماره‪)524:‬‬ ‫بهشت زهرا و در کنار مصطفی چمران‪ ،‬رضا کریمی و‬ ‫عباس چراغی سنگ مزاری برای وی نصب کرده اند‪.‬‬ ‫او فرمانده سرافراز لشکر ‪ 27‬محمد رسول اهلل است‪.‬‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫بچه های تهران‬ ‫در این میان لشکر ‪ 27‬محمد رسول اهلل متشکل از‬ ‫بچه های تهران‪ ،‬یکی از لشکرهای محوری جنگ بود‪.‬‬ ‫تیپ ‪ ٢٧‬حض��رت محمدرس��ول اهلل (ص) در هفدهم‬ ‫بهمن ‪ ١٣٦٠‬به فرماندهی حاج احمد متوسلیان به جرگه‬ ‫یگان های رزمی سپاه پیوست‪ .‬تیپ در همان اوایل تاسیس‬ ‫حالمبیننقشیکلیدیایفا‬ ‫امادهشدتادرعملیاتبزرگفت ‬ ‫نماید‪ .‬این تیپ با ‪ ٩‬گردان ماموریت یافت تا با نفوذ در‬ ‫عمق مواضع دشمن‪ ،‬توپخانه سنگین انها را در ارتفاعات‬ ‫«علی گره زد» از کار بین��دازد‪ .‬در این عملیات‪ ،‬تیپ ‪٢٧‬‬ ‫طی چهار مرحله توانست ضربات سنگینی را در مناطق‬ ‫تپه چشمه‪ ،‬شاوریه‪ ،‬بلتای باال و پایین به دشمن بعثی وارد‬ ‫کرده و مناطق وسیعی از سرزمین های اشغالی را ازاد کند‪.‬‬ ‫دومین عملیاتی که تیپ ‪ ٢٧‬در ان حضور یافت‪ ،‬عملیات‬ ‫بیت المقدس بود که کمتر از یک م��اه پس از عملیات‬ ‫فتح المبین طرح ریزی و اجرا شد‪ .‬در این عملیات تیپ‬ ‫ ‪ ٢٧‬با دوازده گردان پیاده ماموریت داشت تا با پیشروی‬ ‫در عمق ‪ ١٧‬کیلومتری خطوط دشمن‪ ،‬خود را به جاده‬ ‫اهواز ـ خرمش��هر رس��انده و از انجا به سمت ایستگاه‬ ‫نیم نود و گرمدشت پیشروی نماید‪ .‬این ماموریت سخت‬ ‫و مشکل با ایستادگی رزمندگان این تیپ به خوبی انجام‬ ‫گرفت‪ .‬در مرحله دوم‪ ،‬تیپ ‪ ٢٧‬با شکس��تن دژ دشمن‬ ‫در شلمچه‪ ،‬زمینه ازادسازی خرمشهر را مهیا کرد‪ .‬پس‬ ‫از ان در مرحله سوم عملیات‪ ،‬تیپ ‪ ٢٧‬با بستن راه فرار‬ ‫دشمن در محدوده نهرخین انها را به محاصره در اورد‪.‬‬ ‫در اخرین مرحله نیز با مقاومت سرسختانه ای در مقابل‬ ‫پاتک های دشمن‪ ،‬ازادسازی خرمشهر را تثبیت کرد‪ .‬پس‬ ‫از عملیات پیروزمندانه بیت المقدس تیپ ‪ ٢٧‬به ماموریت‬ ‫برون مرزی اعزام شد که در همین ماموریت‪ ،‬سردار دالور‬ ‫اسالم حاج احمد متوسلیان به اسارت در امد‪ .‬بازگشت‬ ‫تیپ ‪ ٢٧‬به ایران مصادف بود با انجام مرحله سوم عملیات‬ ‫رمضان به فرماندهی حاج محمد ابراهیم همت که با تمام‬ ‫ساز و برگ هایش در این مرحله از عملیات وارد کارزار‬ ‫شد‪ ،‬در نتیجه توانست با ش��کار تانک های دشمن در‬ ‫منطقه پاسگاه زید ماشین جنگی عراق را زمینگیر کند‪.‬‬ ‫سفر به رملس��تان های فکه و دس��ت و پنجه نرم کردن‬ ‫با موانع گس��ترده طبیعی و مصنوعی‪ ،‬ماموریت بعدی‬ ‫لشکر ‪ ٢٧‬محمد رس��ول اهلل (ص) محس��وب می شد‪.‬‬ ‫عملیات والفجر مقدماتی با هدف نفوذ به عمق مواضع‬ ‫و انهدام نیرو های دش��من در حد فاص��ل تنگه چزابه‬ ‫تا س��ه راهی فکه طرح ریزی ش��د‪ .‬لش��کر ‪ ،٢٧‬در این‬ ‫عملیات ماموریت داشت تا با عبور از میادین وسیع مین‬ ‫و کمین های دشمن‪ ،‬خود را به جاده فکه‪-‬ا لعماره رسانده‬ ‫و در خیز دوم به مجتمع نفتی بزرگان عراق دسترسی پیدا‬ ‫کند‪ .‬عملیات والفجر چهار که در منطقه عمومی پنجوین‬ ‫اغاز ش��ده بود به ان منطقه اعزام شدند‪ .‬در مرحله سوم‬ ‫این عملیات‪ ،‬لشکر ‪ ٢٧‬محمد رسول اهلل (ص) با هدف‬ ‫تصرف ارتفاعات کانی مانگا و دشت پنجوین وارد عمل‬ ‫شد‪ .‬در این عملیات نیز لشکر ‪ ٢٧‬مانند دیگر عملیات ها‬ ‫چندین س��ردار دالور خود را از دس��ت داد؛ سردارانی‬ ‫چون اکبر حاجی پور‪ ،‬اصغر رنجب��ران‪ ،‬مهدی خندان‪،‬‬ ‫ابراهیم معصومی و… پس از خاتمه عملیات والفجر‬ ‫ ‪ ،٤‬بار دیگر نیروهای اسالم به سمت جنوب امدند تا در‬ ‫هورالهویزه عملیات بزرگی را تدارک ببینند‪ .‬عملیات ابی‬ ‫ـ خاکی خیبر در منطقه عمومی طالئیه ـ جفیر اغاز شد‪.‬‬ ‫جنگ سختی بین رزمندگان اسالم و دشمن درگرفت‪.‬‬ ‫جنگی که پانزده روز به طول انجامید و عاقبت با شهادت‬ ‫فرمانده دالور و محبوب لش��کر ‪ ٢٧‬شهید حاج محمد‬ ‫ابراهیم همت به تثبیت مواضع خودی انجامید‪ .‬بعد از او‪،‬‬ ‫عباس کریمی فرمانده و بعد شهید شد‪ ،‬در کربالی پنج‬ ‫هم لشکر بچه های تهران خط شکن بود و حاج علیرضا‬ ‫نوری‪ ،‬قائم مقام فرماندهی لشکر به همراه تعداد زیادی‬ ‫از فرماندهان و معاونین گردان ها به شهادت رسیدند‪ .‬در‬ ‫مرصاد هم انها بار دیگر به جایی که در ابتدای جنگ در‬ ‫غرب شروع کردند‪ ،‬بازگشتند‪.‬‬ ‫در عملیات بدر و در حالیکه دشمنبعثی با‬ ‫محاصره کامل سربازان تحت امر باکری در جزیره‬ ‫مجنون در حال زدن تیر خالص به سربازان مجروح‬ ‫باقی مانده بود‪ ،‬احمد کاظمی و محمود دولتی با اصرار‬ ‫از وی می خواهند با عبور از دجله و پیمودن فاصله‬ ‫‪۷۰۰‬متری میان خط اول و خط دوم حمله جان خود را‬ ‫نجات دهد‪ ،‬ولی این درخواست هربار با جواب منفی‬ ‫وی روبه رو می شد تا اینکه بر اثر اصابت تیر مستقیم‬ ‫سربازان عراقی در تاریخ‪ ۲۵‬بهمن‪ ۱۳۶۳‬شهید شد‪.‬‬ ‫فرماندهی لشکر نجف‪ ،‬یک سال لشکر‬ ‫امام حسین‪ ،‬قرارگاه رمضان و حمزه و بعد فرماندهی‬ ‫نیروی هوایی سپاه‪ .‬با این حال به تحصیل نیز‬ ‫پرداخت و مدرک کارشناسی خود را در رشته‬ ‫جغرافیا و کارشناسی ارشد را در رشته مدیریت‬ ‫دفاعی گذراند و موفق شد دانشجوی دکتری در‬ ‫رشته دفاع ملی شود‪ .‬به علت کفایت و شجاعت‪،‬‬ ‫ایت اهلل خامنه ای سه مدال فتح به وی اعطا کرد‪.‬‬ ‫‪77‬‬ ‫افتاب‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫لشکر ‪ 27‬محمد رسول اهلل در گفت وگو با سردار اسماعیل کوثری‬ ‫روایتی متفاوت‬ ‫از فرماندهان جنگ‬ ‫سهیال طایی‬ ‫‪2‬‬ ‫هشت سال دفاع مقدس مملو از حماسه ها و رشادت هایی است که توسط رزمندگان اسالم رقم خورده است‪.‬‬ ‫در طول این سال ها جبهه های جنگ فراز و نش��یب های متعددی را ش��اهد بود‪ .‬یکی از این موارد به شکل گیری‬ ‫تشکیالتی و سازمانی س��پاه پاس��داران انقالب اس�لامی مربوط می شود‪ .‬س��پاه که با کمترین س��ازماندهی ها‬ ‫وارد عرصه دفاع ش��د خیلی س��ریع و با اتکا به نیروهای جوان توانس��ت به س��ازماندهی تش��کیالتی بپردازد‪.‬‬ ‫از جمله این موارد ایجاد لش��کرهای جدی��د در جبهه هایی بود ک��ه در موفقیت عملیات ها بس��یار موثر بودند‪.‬‬ ‫لشکر‪27‬محمد رسول اهلل از ان لشکرهایی است که ضمن نقش موثر در عملیات های متفاوت شاهد چهره ها و شهدای‬ ‫بزرگی چون شهید متوسلیان‪ ،‬شهید همت و دیگران بوده است‪ .‬سردار محمد اسماعیل کوثری‪ ،‬فرمانده پیشین لشکر‬ ‫محمد رسول اهلل در گفت وگو با مثلث به بازگویی مختصر تاریخچه این لشکر می پردازد‪.‬‬ ‫‪78‬‬ ‫اقای کوثری! لشکر‪ 27‬محمد رسول اهلل بر اساس‬ ‫چه ضرورت هایی تشکیل شد و سازماندهی ان‬ ‫چگونه بود؟‬ ‫‪ l‬بعد از عملیات ثامن االئمه و شکس��ته شدن‬ ‫حصر ابادان و عملیات طریق القدس همه به این نتیجه‬ ‫رس��یدند که باید عملیات بزرگتری علی��ه رژیم بعث‬ ‫عراق انجام دهیم تا س��رزمین های بیشتری ازاد شود و‬ ‫عملیات های وس��یع تری انجام دهیم‪ .‬به همین منظور‬ ‫یگان ها باید بیشتر می شدند‪ .‬فرمانده کل سپاه تصمیم‬ ‫گرفتند یک تیپ از بچه های س��پاه که در غرب کشور‬ ‫مستقر بودند تیپ جدید تشکیل دهند‪.‬‬ ‫در ان زمان شهید محمد بروجردی‪ ،‬فرمانده سپاه‬ ‫غرب کشور بود‪ .‬از مرکز با ایشان هماهنگ شد تا نسبت‬ ‫به تش��کیل تیپ جدید اقدام کند‪ .‬از طرف دیگر حاج‬ ‫محمد متوسلیان و محمود شهبازی که هر دو دانشجوی‬ ‫دانشگاه علم و صنعت بودند و حاج ابراهیم همت در‬ ‫سفر حج با هم اشنا ش��ده و روحیات همدیگر را بهتر‬ ‫شناخته بودند‪.‬‬ ‫بدین ترتیب بعد از بازگشت از زیارت خانه خدا و‬ ‫پایان عملیات محمد رسول اهلل پیشنهاد خود را به شهید‬ ‫بروجردی دادند تا تیپ محمد رسول اهلل را تشکیل دهند‪.‬‬ ‫حاج احمد در مریوان‪ ،‬همت در پاوه و ش��هبازی‬ ‫در همدان حضور داشتند‪ .‬بعد اینها در پادگان دوکوهه‬ ‫افتاب‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫جمع می ش��وند‪ .‬دقیق��ا نیروهای س��پاهی در روز ‪17‬‬ ‫بهمن س��ال ‪ 60‬که ب��ه جن��وب منتقل می ش��وند در‬ ‫جلسه ای‪ ،‬نام تیپ را با الهام گرفتن از نام پیامبر اعظم‪،‬‬ ‫محمد رس��ول اهلل گذاش��تند‪ .‬عدد ‪ 27‬هم از بحث ‪27‬‬ ‫رجب گرفته ش��د و تیپ ‪ 27‬محمد رس��ول اهلل شکل‬ ‫گرفت‪ .‬حاج احمد متوس��لیان فرمانده تیپ ‪ 27‬محمد‬ ‫رس��ول اهلل‪ ،‬محمود شهبازی جانش��ین ایشان و شهید‬ ‫همت فرمانده س��تاد ش��د‪ .‬در عرض مدت یک ماه یا‬ ‫حداکثر ‪ 40‬روز نیروهای بس��یجی که عمدتا از تهران‬ ‫اعزام شده بودند سازماندهی ش��دند‪ ،‬اموزش الزم و‬ ‫اولیه به نیروها داده شد‪ ،‬تجهیزات الزم تامین و منطقه‬ ‫فتح المبین شناس��ایی ش��د و باالخره تیپ ‪ 27‬محمد‬ ‫رسول اهلل وارد عملیات ش��د به طوری که ضربه اصلی‬ ‫در این عملیات توس��ط تیپ ‪ 27‬محمد رس��ول اهلل و‬ ‫یگانی از لش��کر ‪ 21‬حمزه که ش��هید بزرگوار حسن‬ ‫باقری فرمانده ان بود به دش��من وارد شد‪ .‬در ان زمان‬ ‫عملیات تیپ ‪ 27‬محمد رسول اهلل در ارتفاعات «علی‬ ‫گ��ره زد» ‪ 96‬ت��وپ دش��من را به غنیم��ت گرفت و‬ ‫موفقیت های خوبی به جا گذاشت‪.‬‬ ‫به جز فتح المبین‪ ،‬لشکر ‪ 27‬محمد رسول اهلل در‬ ‫کدام یک از عملیات ه��ا نقش تعیین کننده تری‬ ‫داشت؟‬ ‫‪ l‬در هم��ه عملیات ه��ای ب��زرگ و کوچک؛‬ ‫عملیات ه��ای بیت المقدس‪ ،‬ازاد س��ازی خرمش��هر‪،‬‬ ‫رمضان‪ ،‬مسلم ابن عقیل‪ ،‬والفجر ‪ 3‬و ‪ 4‬و‪ ...‬لشکر محمد‬ ‫رسول اهلل نقش تعیین کننده و موثری داشت‪.‬‬ ‫ول��ی عملی��ات رمض��ان به عن��وان یک��ی از‬ ‫عملیات های ناموف��ق در تاریخ جنگ تحمیلی‬ ‫شناخته می شود‪.‬‬ ‫‪ l‬عملیات رمض��ان یکی از عاش��ورایی ترین‬ ‫عملیات ها بود که به وقوع پیوست‪ .‬به ظاهر فتح نظامی‬ ‫نداش��تیم و به اهداف س��رزمینی از پیش تعریف شده‬ ‫نرسیدیم ولی در یک شب بچه ها توانستند ‪ 270‬تانک‬ ‫تی ‪ 72‬دشمن را منهدم کنند‪ .‬این یک اتفاق نادر بود که‬ ‫با سالح سبکی مثل ارپی چی هفت بتوانند تانک های‬ ‫پیشرفته ضد زره را منهدم کنند‪.‬در مراحل مختلف این‬ ‫عملیات بچه ها توانستند س��ربازان عراقی و از جمله‬ ‫س��روان مرام محی الدین یونس‪ ،‬فرمانده گردان سوم‬ ‫تیپ زرهی دشمن را به اسارت بگیرند‪ .‬بچه ها تا انجا‬ ‫پیشروی کردند که یک ماشین بنز از فرمانداری بصره را‬ ‫هم به غنیمت گرفتند‪.‬‬ ‫در مقطعی نیز لشکر محمد رس��ول اهلل به لبنان‬ ‫رفت‪ ،‬ماجرای ان چه بود؟‬ ‫‪ l‬بعد از حمل��ه نظامی رژیم صهیونیس��تی به‬ ‫لبنان و تصرف بخش های زیادی از خاک این کش��ور‬ ‫توسط صهیونیست ها‪ ،‬دو لش��کر از ایران شامل لشکر‬ ‫محمد رسول اهلل سپاه و ‪ 58‬ذوالفقار از ارتش‪ ،‬در سوریه‬ ‫مستقر شدند‪ .‬قرار بود با هماهنگی کشورهای اسالمی‬ ‫نیروهایی نیز از این کشورها در مرز لبنان مستقر شوند و‬ ‫از انجا به رژیم صهیونیستی حمله شود‪ .‬در این اثنی خبر‬ ‫می رسد که نیروهای رژیم صهیونیستی در حال نزدیکی‬ ‫به سفارت ایران در بیروت هستند‪.‬‬ ‫حاج احمد متوسلیان‪ ،‬اقای موسوی کاردار ایران‬ ‫در بیروت و دو نفر دیگر برای برداش��تن اس��نادی که‬ ‫داخل س��فارت مانده بود بالفاصله به س��مت بیروت‬ ‫حرکت می کنند اما در نزدیکی بیروت توسط مزدوران‬ ‫فاالنژیست ربوده می شوند‪ .‬به دنبال این اتفاق و همچنین‬ ‫فرمان امام خمینی(ره) که فرمودند بچه ها به جبهه های‬ ‫جنگ برگردند‪ ،‬لش��کر محمد رس��ول اهلل هم به ایران‬ ‫بازگشت‪.‬‬ ‫در این مقطع شهید همت فرمانده لشکر می شود؟‬ ‫‪ l‬بله‪ ،‬بعد از بازگشت از سوریه‪ ،‬فرماندهی به‬ ‫حاج ابراهیم همت سپرده می شود و در کوتاهترین زمان‬ ‫لش��کر وارد عملیات رمضان می شود‪ .‬شهید همت در‬ ‫خیبر یعنی یک اسفند ‪ 62‬به شهادت رسید و ارتش بعث‬ ‫عراق جشن گرفت و من چون یک هفته قبل از شهید‬ ‫همت در طالئیه ش��ش تیر خورده بودم نمی توانستم‬ ‫بمانم‪.‬‬ ‫شما از چه دوره ای فرمانده ای لشکر را عهده دار‬ ‫شدید؟‬ ‫‪ 31 l‬خرداد س��ال ‪ 64‬من فرمانده لشکر شدم‬ ‫ومدت ‪ 14‬سال باال سر لشکر بودم و تقریبا تا پایان جنگ‬ ‫در همه عملیات ها شرکت فعال داشتم‪.‬‬ ‫به عنوان کس��ی که هم در دوره جنگ و هم بعد‬ ‫از جن��گ در مقام فرماندهی لش��کر ‪ 27‬محمد‬ ‫رس��ول اهلل قرار داش��تید چه خاط��ره ای برای‬ ‫بازگویی در این باره دارید؟‬ ‫‪ l‬بهتری��ن خاط��ره ام این اس��ت ک��ه بچه ها‬ ‫که می امدند به لش��کر به ظاهر س��ن ایش��ان کم بود‬ ‫ول��ی از نظ��ر فه��م بس��یار فهی��م بودند‪ .‬ه��ر کدام‬ ‫واقع��ا ی��ک فرمان��ده بودن��د‪ .‬فرزن��دان حضرت‬ ‫اق��ا‪ ،‬حا ج اقامصطف��ی و حا ج اقامجتب��ی ی��ا‬ ‫اقای س��عیدجلیلی‪ ،‬محرابیان وزیر س��ابق صنایع و‬ ‫معادن و خیلی های دیگر بسیجی لشکر بودند‪ .‬اقای‬ ‫مظفر که ان موقع مدیر کل ام��وزش و پرورش تهران‬ ‫ب��ود فرمانده یک��ی از گروهان های لش��کر بودند و‬ ‫فقط موقع عملیات به جبهه می امدن��د‪ .‬زاکانی و ده‬ ‫نمکی هم از بسیجی های لشکر بودند‪ .‬اگر بخواهم از‬ ‫اینگونه افراد نام ببرم لیس��ت بلند باالیی می شود‪ .‬این‬ ‫بچه ها با اینکه جوان بودند ول��ی از لحاظ توانمندی‬ ‫و خالقیت مانند افراد بزرگس��ال بودن��د‪ .‬مثال یکی‬ ‫از بس��یجی های لش��کر ما از یکی از دبیرس��تان های‬ ‫تهران امده بود‪ .‬ظاهرا فضای ان دبیرستان به گونه ای‬ ‫بود که کمتر بچه ه��ا امکان حض��ور در جبهه را پیدا‬ ‫می کردند و ای��ن دانش اموز دبیرس��تانی با اینکه پدر‬ ‫ثروتمندی هم داشت باالخره به جبهه می اید و در ‪11‬‬ ‫بند وصیت نامه ای از خود به جا می گذارد‪.‬‬ ‫در یکی از بند های وصیت نامه می نویسد که پدر‬ ‫اگرمن شهید ش��دم من را از دبیرستان تشییع کنید‪ .‬این‬ ‫ش��هید از بچه های گردان حبیب ب��ود‪ ،‬وقتی بچه های‬ ‫گردان حبی��ب برای تش��ییع وی به دبیرس��تان رفتند‪،‬‬ ‫بالفاصله ‪ 11‬نفر از دانش اموزان با انها به جبهه امدند‪.‬‬ ‫از این افراد سه نفر شهید شدند‪ .‬چهار یا پنج نفر مجروح‬ ‫شدند و بقیه هم س�لامت ماندند‪ .‬من بعدها سه نفر را‬ ‫هم دیدم که پزشکی تهران درس خواندند‪ .‬از اینگونه‬ ‫بچه هایی که خودشان در قد و اندازه یک فرمانده بودند‬ ‫در لشکر زیاد دیدم‪g .‬‬ ‫‪79‬‬ ‫افتاب‬ ‫پاسخ های حسین اهلل کرم به سواالت مثلث‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫استراتژی هاشمی و رضایی‪ ،‬جنگکم شدت بود‬ ‫‪3‬دکتر حسین اهلل کرم این روزها که در هفته دفاع مقدس به سر می بریم در پاسخ های تحلیلی خود به سواالت مثلث در مورد‬ ‫دفاع مقدس نکاتی را در رابطه با علل تهاجم همه جانبه رژیم بعث عراق و زمینه های ان بیان کرد‪ .‬از سوی دیگر حاج حسین در‬ ‫مورد علل پذیرش قطعنامه ‪ 598‬نیز از استراتژی جناح های سیاسی‪ -‬نظامی حاکم بر ایران و راهبرد امام راحل سخن گفته است‪.‬‬ ‫اقای اهلل کرم زمینه های شکل گیری جنگ ایران‬ ‫و عراق را در چه می دانید؟‬ ‫‪ l‬هر جنگ��ی دارای دو عام��ل دور و نزدیک‬ ‫است‪ .‬مهمترین عامل دور تاریخی جنگ ایران و عراق‬ ‫به ادعای عراقی ها پیرامون خرمشهر و اطراف خانقین‬ ‫است‪ .‬عراقی ها معتقدند خرمشهر قبل از ‪ 1847‬میالدی‬ ‫متعلق به انها بوده و مرز عراق در شرق جزیره ابادان‬ ‫قرار داشته است‪ .‬انها همواره ادعا می کنند خرمشهر را‬ ‫کشور انگلیس و پادشاه عثمانی در مذاکرات ارزروم‬ ‫دوم به ای��ران واگذار کردند‪ .‬انگلی��س در این معامله‬ ‫شهر هرات را برای حفظ منافع خود و امکان دفاع از‬ ‫مستعمراتش در هند از ایران جدا کرد و پادشاه عثمانی‬ ‫نیز شهر سلیمانیه را در مقابل خرمشهر از ایران گرفت‬ ‫و ضمیمه کشور خود کرد‪.‬‬ ‫ایرانی��ان در پاس��خ می گوین��د علیرضا پاش��ا‬ ‫حاکم بغداد در ‪ 1837‬میالدی خرمش��هر را به دستور‬ ‫انگلیسی ها و با حمله نظامی تصرف کرد تا ایران دست‬ ‫از محاصره هرات برداشته و ان را به انگلیس واگذار‬ ‫کند‪ .‬از انجا که ایرانی ها ام��کان جنگ در دو جبهه را‬ ‫نداشتند نیروهای خود را در جنوب برای ازادسازی‬ ‫خرمشهر تمرکز دادند و امیرکبیر طی نامه ای‪ ،‬اعتراض‬ ‫‪80‬‬ ‫ش��دید دولت ایران را به اشغال خرمش��هر به دولت‬ ‫عثمانی ارسال کرد که چنانچه خرمشهر تخلیه نشود‬ ‫ایران اقدام نظامی خواهد کرد‪ .‬از این رو سلطان محمد‬ ‫دوم‪ ،‬پادشاه عثمانی طی فرمانی به علیرضا پاشا حاکم‬ ‫بغداد دستور می دهد که محمره (نام قدیم خرمشهر)‬ ‫از توابع ایالت فارس اس��ت لذا اجازه جنگ در انجا‬ ‫نداش��ته و باید فورا محمره را به ان دولت بازگرداند‬ ‫و سند استرداد ان را ارس��ال کند‪ .‬امیرکبیر این سند را‬ ‫طی نبردی دیپلماتیک در ارزروم ارائه کرد و توانست‬ ‫طی ‪ 4‬س��ال انگلیس را در مذاکرات شکس��ت دهد‪.‬‬ ‫امیرکبیر‪ ،‬س��لیمانیه را برای حفظ خرمشهر به دولت‬ ‫عثمانی واگذار کرد اما عالوه بر خرمش��هر توانست‬ ‫اراضی شرق شط العرب که در تصرف عشایر ایرانی‬ ‫بود و همچنین کش��تیرانی کامل ایران در اروند رود و‬ ‫شط العرب را برای ایران تثبیت کند‪.‬‬ ‫ادعای دیگر عراق به مناطق اطراف شهر خانقین‬ ‫بر می گردد‪ .‬عراقی ها معتقدند ایران در پروتکل ‪1913‬‬ ‫میالدی اس��تانبول پذیرفته است که این مناطق متعلق‬ ‫به عراق اس��ت‪ .‬ایرانی ها در پاس��خ می گویند که این‬ ‫موضوع به اس��تخراج نف��ت در ایران توس��ط ویلیام‬ ‫دارس��ی در ‪ 1908‬باز می گ��ردد‪ .‬انگلی��س در ‪1913‬‬ ‫میالدی قرار دادی با عثمانی منعقد کرد که طی ان بتواند‬ ‫نفت جنوب ایران را از طریق اروند رود خارج کند و در‬ ‫مقابل مناطق نفتی اطراف خانقین در اختیار عثمانی ها‬ ‫قرار گیرد تا از نفوذ احتمالی المان بر این منطقه نفتی‬ ‫ایران نیز مطمئن باشد‪.‬‬ ‫عام��ل و زمین��ه نزدی��ک تاریخ��ی جن��گ‬ ‫ای��ران و عراق ب��ه ماهی��ت ضداس��تکباری انقالب‬ ‫اس�لامی باز می گ��ردد‪ .‬انقالبی ک��ه رهب��ر ان یعنی‬ ‫امام خمینی (ره) اشغال سفارت ایاالت متحد ه امریکا‬ ‫را انقالب دوم نامگذاری کردند و از عوامل دانشجویی‬ ‫و مردمی ان که س��فارت امریکا را النه جاسوس��ی و‬ ‫اش��غال ان را تصرف نامگذاری ک��رده بودند بارها و‬ ‫بارها حمایت و تقدیر کردند‪ .‬انقالب دومی که ابهت و‬ ‫پرستیژ امریکا را به یکباره برهم زد و همه مردم دنیا به‬ ‫پوشالی بودن قدرت امریکا پی بردند‪ .‬شکست امریکا‬ ‫در حمله به ای��ران در طبس بود ک��ه به منظور فراری‬ ‫دادن جاسوسان به ظاهر دیپلمات بود‪ .‬ایاالت متحده‬ ‫امریکا در این حالت به تحریک صدام روی اورد‪ .‬این‬ ‫درحالی بود که به هیچ وجه بین دو کش��ور اعتمادی‬ ‫وجود نداشت و عراق در ان زمان دولتی سوسیالیست‬ ‫و حزبی قدرتمند از بلوک شرق محسوب می شد‪ .‬در‬ ‫افتاب‬ ‫مواد ‪ 31‬و ‪ 40‬فصل هفتم منشور مبنی بر عقب نشینی‪،‬‬ ‫شناسایی متجاوز و پرداخت غرامت صادر کرد‪ ،‬یعنی‬ ‫‪ 7‬س��ال بعد از اغاز حمله عراق به ایران‪ .‬این درحالی‬ ‫است که در قطعنامه ‪ 640‬جنگ عراق به کویت‪ ،‬عراق‬ ‫با ممنوعیت تجارت‪ ،‬توقیف اموال‪ ،‬محکومیت امریکا‬ ‫و شوروی عالوه بر تحریم تس��لیحاتی روبه رو شد‪.‬‬ ‫از این رو عامل طوالنی ش��دن جن��گ را می توان در‬ ‫مرحله اول به شورای امنیت سازمان ملل نسبت داد که‬ ‫تحت سلطه امریکا عمل می کرد‪.‬‬ ‫علت پذیرش قطعنامه ‪ 598‬چه بود؟‬ ‫‪ l‬به نظرم ترس از کشته ش��دن و از دست دادن‬ ‫قدرت برای برخی از مس��ئوالن وجلوگی��ری از روی‬ ‫کار امدن تش��نگان قدرت دیگر بود‪ ،‬واال ما نباید اشتباه‬ ‫امریکا در راه اندازی جنگ عراق علیه ایران را با پذیرش‬ ‫قطعنامه ‪ 598‬جبران می کردیم‪ .‬بلکه باید از ان بس��تری‬ ‫برای گس��ترش و توس��عه و صدور انقالب اسالمی در‬ ‫عراق‪ ،‬سپس در حوزه خلیج فارس و در ادامه به منطقه‬ ‫خلیج فارس فراهم می کردیم اما چه سود که در این دوران‬ ‫بزرگ تاریخی نتوانستیم به وظیفه و تکلیف خود به موقع‬ ‫و صحیح عمل کنیم‪ .‬از این رو اشتباه امریکا را با اشتباه از‬ ‫س��وی خود یعنی پذیرش قطعنامه ‪ 598‬جبران کردیم؛‬ ‫عملی که مشهور به جام زهر شد‪.‬‬ ‫البته در این میان یک استراتژی قابل بحث وجود‬ ‫داشت‪ .‬استراتژی انقالبی امام راحل مبنی بر ادامه جنگ‬ ‫تا از بین رفتن فتنه بود که به جنگ پرشدت تا سقوط‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫این وضعیت ص��دام حاضر به حمل��ه نظامی به ایران‬ ‫نش��د‪ ،‬به طوری که در مذاکره با رامس��فلد‪ ،‬فرستاده‬ ‫ویژه امریکا‪ ،‬به جای حمله نظامی به ایران از کودتای‬ ‫موسوم به نوژه حمایت کرد‪ .‬کودتایی که در ان نقش‬ ‫اول با نیروی هوایی ایران بود که می خواست مقر امام‬ ‫راحل در حس��ینیه جماران را بمباران کند‪ .‬صدام که‬ ‫امکان موفقیت در حمله نظامی به ایران را امکان پذیر‬ ‫نمی دانست فکر می کرد اگر کودتای نوژه موفق نشود‬ ‫عناصر اصل��ی ان از نیروی هوایی دس��تگیر و اعدام‬ ‫می ش��وند و در نتیجه نیروی هوایی ای��ران تضعیف‬ ‫خواهد ش��د و زمینه حمله نظامی به ای��ران فراهم تر‬ ‫می ش��ود‪ .‬س��رانجام وقتی صدام تن به حمله نظامی‬ ‫به ای��ران داد که عالوه ب��ر حمایت ه��ای مختلف از‬ ‫امریکا توانست نیازمندی های دریایی و هوایی خود‬ ‫را از فرانسه دریافت کند‪ .‬در این حالت عراق به فکر‬ ‫موفقیت عملیات براندازی رئیس جمهور بنی صدر و‬ ‫میلیشیای منافقین در تهران بود که از سوی جبهه ملی و‬ ‫نهضت ازادی تا حزب توده حمایت می شدند‪.‬‬ ‫برخی معتقدند ک��ه جنگ بای��د در زمان فتح‬ ‫خرمش��هر پایان می یافت‪ ،‬پس چرا شش سال‬ ‫بع��د از ان جنگ ادامه یافت و ما در س��ال ‪61‬‬ ‫جنگ را پایان ندادیم؟‬ ‫‪ l‬من فکر می کنم اگر موارد زی��ر را به اطالع‬ ‫کسانی برسانیم که معتقدند بعد از پیروزی خرمشهر‬ ‫نباید جنگ را ادامه می دادیم‪ ،‬انها نیز به ادامه نبرد تن‬ ‫می دادند‪ .‬این موارد عبارتند از‪:‬‬ ‫‪ – 1‬عدم توازن دفاعی ایران و عراق خصوصا در‬ ‫مرزهای جنوبی‪ :‬گرچه ما خرمشهر را ازاد کرده بودیم‬ ‫ولی توانمندسازی های هوایی و زمینی عراق‪ ،‬هرگونه‬ ‫توازن دفاعی خصوصا در جنوب ش��رقی کشور را به‬ ‫نفع عراق برهم زده بود‪ .‬از ای��ن رو باید از موفقیت به‬ ‫دس��ت امده اس��تفاده می کردیم تا توازن دفاعی را با‬ ‫دور کردن دشمن از اهواز و مناطق نفتی ابادان و غیره‬ ‫برقرار می نمودیم‪.‬‬ ‫‪ -2‬در اشغال نگهداش��تن بیش از هزار کیلومتر‬ ‫مربع سرزمین ایران توسط نظامیان عراقی‪ :‬گرچه عراق‬ ‫پس از شکست در خرمشهر در خواست اتش بس نمود‬ ‫و طی ان از مناطقی به وسعت دو هزار کیلومتر در ایران‬ ‫عقب نشینی کرد اما مناطق مهم نفتی مانند نفت شهر‪،‬‬ ‫س��ومار‪ ،‬دهلران‪ ،‬موس��یان و هورالعظیم را در اختیار‬ ‫خود نگهداش��ت و ضمن ان ارتفاعات مهمی چون‬ ‫اق داغ‪ ،‬زین القوس‪ ،‬کسیکه در غرب و ارتفاعات بسیار‬ ‫مهم تری مثل حمرین و منطقه هورالعظیم در جنوب‬ ‫ایران را در اشغال خود نگهداشت تا هر زمان که اراده‬ ‫کرد حمله موثری به ایران انجام دهد‪.‬‬ ‫عدم پذیرش تجاوز عراق توسط شورای امنیت‬ ‫را در چه مسائلی می بینید؟‬ ‫‪ l‬شورای امنیت سازمان ملل در ‪ 6‬مهر ‪1359‬‬ ‫یعنی هفت روز بعد از حمله ع��راق قطعنامه ‪ 479‬را‬ ‫صادر کرد و طی ان خواس��تار عدم کاربرد بیشتر زور‬ ‫شد‪ .‬این درحالی است که ش��ورای امنیت به محض‬ ‫دریافت خبر حمله عراق به کویت تشکیل جلسه داد‬ ‫و قطعنامه ‪ 559‬را براس��اس مواد ‪ 39‬و ‪ 40‬فصل هفتم‬ ‫منش��ور ملل متحد مبنی بر عقب نش��ینی عراق صادر‬ ‫کرد و بالفاصله در قطعنامه ‪ 660‬به تحریم تسلیحاتی‬ ‫عراق رای داد‪.‬‬ ‫شورای امنیت سازمان ملل در جنگ ایران و عراق‬ ‫به صدور قطعنامه ه��ای ‪،588 ،582 ،552 ،540 ،522‬‬ ‫‪ 620 ،612‬اقدام کرد و در تمامی ان از عراق حمایت‬ ‫کرد و تنها زمانی که امکان فروپاش��ی رژیم عراق در‬ ‫سال ‪ 1365‬به وجود امده بود قطعنامه ‪ 598‬را براساس‬ ‫صدام معروف بود‪.‬‬ ‫اس��تراتژی سیاسی اقای هاش��می مبنی بر ادامه‬ ‫جنگ تا مرز دس��تیابی به صلح بود‪ .‬استراتژی نظامی‬ ‫محسن رضایی برای دس��تیابی به قطعنامه ای ابرومند‬ ‫بود‪ .‬استراتژی اقای هاشمی و استراتژی نظامی اقای‬ ‫محسن رضایی هر دو به جنگ کم شدت با تز صلح با‬ ‫صدام معروف است‪.‬‬ ‫به هرحال ما نتوانستیم استراتژی انقالبی و جنگ‬ ‫پرش��دت امام را درک کنیم‪ ،‬زیرا کف مطالبات ان به‬ ‫قطعنامه ای مناس��ب تر از ‪ 598‬منجر می شد و سقف‬ ‫ان جلوگیری از تاخیر ‪ 22‬س��ال ه بیداری اسالمی بود‪.‬‬ ‫بدین منظ��ور از خوانندگان خواه��ش می کنم چهار‬ ‫نام ه صدام به ای��ران را پس از پذی��رش قطعنامه ‪598‬‬ ‫مطالعه کنند تا دریابند صدام چگونه مرحله به مرحله‬ ‫عقب نش��ینی کرد‪ ،‬به طوریکه نه تنها اجرایی ش��دن‬ ‫قطعنامه ‪ 598‬را پذیرفت بلکه کلیه خواسته های ما از‬ ‫جمله قرار داد ‪ 1975‬را نیز پذیرفت‪ .‬دالیل مهم پذیرش‬ ‫قطعنامه ‪ 598‬به شرح زیر است‪:‬‬ ‫‪ – 1‬جنگ ایران و امری��کا از مردادماه تا ابان ماه‬ ‫‪ 1366‬که منجر به حضور گسترده امریکا و غرب در‬ ‫خلیج فارس شد‪.‬‬ ‫‪ – 2‬اشتباه در کشاندن حمله های نظامی به منطقه‬ ‫شمال غرب در عملیات های کربال به شهرهای حلبچه‬ ‫و خورم��ال و همچنین عملیات والفجر ‪ 10‬به ش��هر‬ ‫ماووت عراق‪.‬‬ ‫‪ – 3‬عدم ورود یگان های اصلی عراق برای مقابله‬ ‫با عملیات ه��ای ایران در ش��مال غرب و حمله موفق‬ ‫انان در بازپس گیری فاو که ب��ا کمک های اطالعاتی‪،‬‬ ‫مدیریتی و فکری امریکا و متحدانش همراه بود‪.‬‬ ‫‪ – 4‬بازپس گیری جزایر مجنون و ش��رق بصره‬ ‫توسط عراق در فروردین ‪ 1367‬که در پی انتشار افکار‬ ‫ضد جنگ در میان فرماندهان سپاه بود‪.‬‬ ‫‪ -5‬کاربرد وس��یع حمالت ش��یمیایی عراق در‬ ‫جبهه ها خصوصا در ش��هر حلبچه و ادامه ان به مردم‬ ‫بی دفاع سردشت که موجب هراس از حمله شیمیایی‬ ‫به تهران شد‪.‬‬ ‫‪ – 6‬حمله ناو وینس��نس امری��کا به هواپیمای‬ ‫مس��افری ایرباس ایران در تیرماه ‪ 1367‬که منجر به‬ ‫کشته شدن مسافران ان شد به طوری که فرماندهی‬ ‫جنگ یعنی اقای هاشمی ان را یک اخطار نامیدند‪،‬‬ ‫نه اشتباه‪.‬‬ ‫حاج حسین در این گفت و گو با‬ ‫نگاهی تحلیلی به بیان زمینه ها و علل‬ ‫تهاجم رژیم بعث عراق به خاک‬ ‫سرزمین ایران دارد‪.‬او در تحلیل خود‬ ‫ریشه های تاریخی و سیاسی را لحاظ‬ ‫نموده است‪.‬‬ ‫‪81‬‬ ‫مجادله مدیران سیاسی و نظامی جنگ در گفت وگو با سردار کرامت اهلل دهقانی‪:‬‬ ‫اختالف سیاسی هیچ گاه به میان رزمندگان نیامد‬ ‫علیرضا شاکر‬ ‫‪4‬‬ ‫با پایان جنگ تحمیلی و دوره سازندگی و فضای ارام ان زمان‪ ،‬موضوعاتی درباره جنگ در رسانه ها مجال طرح یافت که‬ ‫ادعای ان وجود اختالف نظر بین فرماندهان ارشد نظامی جنگ و مدیران ارشد سیاسی جنگ بود‪ .‬هر چند بسیاری از رزمندگان‬ ‫سال های دفاع مقدس ابراز امیدواری می کردند این اختالف در سطح رسانه ها باقی بماند‪ ،‬ولی به مرور و با طرح ادعاها و اسنادی‬ ‫از سوی محسن رضایی به عنوان فرمانده کل سپاه پاسداران در دوره جنگ و هاشمی رفسنجانی به عنوان جانشین فرمانده کل قوا‬ ‫در جبهه های جنگ این موضوع شکل جدی تری به خود گرفت‪ .‬سردار کرامت اهلل دهقانی از فرماندهان دوران دفاع مقدس در‬ ‫گفت وگو با مثلث این مناقشه را از زاویه ای متفاوت مورد بررسی قرار داده است‪.‬‬ ‫افتاب‬ ‫طی س��ال های اخیر مناقش��اتی بی��ن برخی‬ ‫سیاس��یون و نظامیون درب��اره جنگ تحمیلی‬ ‫پیش امده اس��ت‪ .‬ش��ما از این مناقش��ه چه‬ ‫ارزیابی دارید؟‬ ‫‪ l‬در دوره دفاع مقدس جوانان این مرز و بوم‬ ‫به ندای رهبر کبیر انقالب حضرت امام خمینی (ره)‬ ‫لبی��ک گفت��ه و وارد کارزار جنگ تحمیلی ش��دند‪.‬‬ ‫در نتیجه حض��ور این جوانان ک��ه عمدتا به صورت‬ ‫بسیجی در جبهه ها حاضر می ش��دند نیروی انسانی‬ ‫بسیار زیادی در مقابل دشمن صف ارایی کردند و با‬ ‫رشادت و ایستادگی وصف ناپذیری موجب شدند که‬ ‫بعد از هشت سال جنگ طاقت فرسا حتی یک وجب‬ ‫از خاک کشور دست دش��من بعثی نماند و نیروهای‬ ‫اس�لام با موفقیت و س��ربلندی به پیروزی برس��ند‪.‬‬ ‫می خواهم نتیجه بگیرم که جنگ هشت ساله ایران و‬ ‫عراق دو رکن اصلی داشت‪.‬‬ ‫نخس��ت؛ رهب��ری مدبرانه‬ ‫و هوش��مندانه حض��رت‬ ‫امام خمینی (ره) که توانستند‬ ‫با منش خود این نبرد سنگین‬ ‫و امتحان تاریخی را مدیریت‬ ‫کنن��د‪ .‬دوم؛ نیروهای جوان‬ ‫بس��یجی که با خلوص نیت‬ ‫و روحانیت��ی وصف ناپذیر‬ ‫خود را وقف دف��اع از دین‬ ‫و میهن کردند‪ .‬از این زاویه‬ ‫مج��ادالت لفظ��ی ک��ه در‬ ‫چندین س��ال گذش��ته بین‬ ‫برخی مدیران سیاسی دوره‬ ‫جنگ و فرمانده��ان نظامی‬ ‫رخ داده‪ ،‬موضوع��ی ثانویه‬ ‫اس��ت و نباید بی��ش از حد‬ ‫معمول به ان پرداخته ش��ود‬ ‫و طوری عم��ل کنیم که کل‬ ‫ماجرای جن��گ تحمیلی به‬ ‫این مناقشه محدود شود‪.‬‬ ‫ام��ا به هرح��ال چنین‬ ‫مناقشه ای وجود دارد‬ ‫و فرمانده��ان دوران‬ ‫دفاع مقدس و برخی‬ ‫چهر ه ه��ای سیاس��ی‬ ‫مطرح دوره جنگ بعضا همدیگر را در معرض‬ ‫اتهام قرار می دهند‪ .‬شما ریشه این اختالفات‬ ‫را در کجا می بینید؟‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫‪82‬‬ ‫‪ l‬به نظر می رسد انچه در این چند سال گذشته‬ ‫در قالب اختالف سیاس��یون و نظامیون دوره جنگ‬ ‫ظهور و بروز کرده اس��ت بیش از انکه نش��ان از یک‬ ‫اختالف عمیق باشد حکایت از شکل گیری قطب های‬ ‫جدید سیاس��ی در س��ال های بعد از جن��گ دارد‪ .‬به‬ ‫این معنا که اکث��ر چهره های سیاس��ی و نظامی دوره‬ ‫جنگ در س��ال های بعد از دفاع مقدس وارد عرصه‬ ‫سیاست ش��دند و به فراخور جایگاهی که داشتند به‬ ‫یارگیری های سیاس��ی پرداختند‪ .‬در این میان مسائل‬ ‫و موضوعات مرتبط به جن��گ بعضی مواقع به محل‬ ‫کشمکش سیاس��ی این افراد تبدیل شد‪ .‬این افراد هر‬ ‫کدام از زاویه دید خود به تشریح بخش هایی از تاریخ‬ ‫جنگ پرداختند که در نتیجه طرف مقابل می توانست‬ ‫در موضع ضعف قرار بگیرد‪ .‬این در حالی اس��ت که‬ ‫اگر قرائت های مختلفی که درباره ادوار جنگ تحمیلی‬ ‫ارائه شده است را کنار هم بگذاریم به تعارضات جدی‬ ‫نخواهیم رسید‪.‬‬ ‫البته در دوره جنگ اختالفاتی بین مس��ئوالن‬ ‫سیاسی جنگ و فرماندهان نظامی جنگ وجود‬ ‫داشته است‪.‬‬ ‫‪ l‬بل��ه‪ .‬اخت�لاف ک��ه در هم��ه مجموعه ها‬ ‫وجود دارد و در دوره جنگ هم وجود داش��ت ولی‬ ‫نکته مهم این اس��ت که هم فرمانده��ان نظامی و هم‬ ‫مسئوالن سیاسی جنگ خود را صد در صد تابع اوامر‬ ‫امام خمینی (ره) می دانس��تند و حضرت ام��ام نیز با‬ ‫تدبیر خاص خود هیچ گاه اج��ازه ندادند اختالفات‬ ‫بر روند جن��گ تاثیر منفی داش��ته باش��د‪ .‬به عبارت‬ ‫روشن تر اختالف دیدگاه ها همیشه در سطح مسئوالن‬ ‫می ماند و هیچ گاه بین رزمندگان کش��یده نشد‪ .‬حتی‬ ‫اختالف نظری ک��ه بعضا بین فرمانده��ان هم مطرح‬ ‫بود کمتر در عرصه عموم و بی��ن نیروها مجال طرح‬ ‫می یافت‪.‬‬ ‫خ��ود فرمانده��ان نظامی و سیاس��یون اصال به‬ ‫خود اجازه طرح دیدگاه های‬ ‫اختالف بر انگی��ز را در بین‬ ‫نیروه��ا نمی دادند‪ .‬ش��اید‬ ‫یکی از دالیل پیروزی سپاه‬ ‫اسالم در هش��ت سال دفاع‬ ‫مق��دس همی��ن باش��د که‬ ‫نیروها هم��ه همدل و تحت‬ ‫یک فرماندهی واحد که امام‬ ‫باشد عمل می کردند‪.‬‬ ‫االن نهادها و سازما ن های‬ ‫مختل��ف ب��ه تاریخ نگاری‬ ‫جنگ تحمیلی می پردازند‪.‬‬ ‫این نهادها در روشن شدن‬ ‫حقای��ق جنگ چه نقش��ی‬ ‫می توانند داشته باشند؟‬ ‫‪ l‬بــ��دو ن تردیــ��د‬ ‫پژوهش ه��ای تاریخ��ی در‬ ‫حوزه جن��گ می تواند به رفع‬ ‫بسیاری از شبهات کمک کند‪.‬‬ ‫مطالعاتیکههماکنوندرسپاهو‬ ‫ارتش انجام شده و کتاب هایی‬ ‫که از سوی ناش��ران مختلف‬ ‫عرضه می شود مجال بررسی‬ ‫موشکافانه تر تحوالت جنگ‬ ‫را می ده��د و به ط��ور طبیعی‬ ‫می تواند در ش��ناخت دقیق و‬ ‫بهتر تحوالت ان دوره موثر واقع شود و هم اینکه می توان با‬ ‫بررسی ان تحوالت در مقاطع پیش رو به رفع نقاط ضعف‬ ‫احتمالی پرداخت‪g.‬‬ ‫روایتی متفاوت از توان نظامی‪-‬دریایی ایران در هشت سال دفاع مقدس‬ ‫عراق در دریا غرق شد‬ ‫دریادار عبداهلل معنوی رودسری ‪ /‬فرمانده سابق ناوچه پیکان‬ ‫افتاب‬ ‫‪5‬‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫در س��ال ‪ 1348‬وارد نیروی دریایی ارتش شدم‬ ‫و از انجایی که در ان موقع در ایران دانش��گاه نظامی‬ ‫وجود نداشت‪ ،‬ما را برای گذراندن این دوره به خارج‬ ‫از کشور اعزام می کردند‪ .‬ان زمان دانشجویان نیروی‬ ‫دریایی را به کش��ورهای امریکا‪ ،‬انگلی��س‪ ،‬ایتالیا و‬ ‫المان می فرستادند‪ .‬با توجه به برنامه هایی که برای ما‬ ‫پیش بینی شده بود‪ ،‬دوره تحصیالت تکمیلی و یکسری‬ ‫دوره های تخصص��ی را در الم��ان گذراندیم‪ .‬پس از‬ ‫یک دوره پنج س��اله راهی بندرعباس شدیم‪ .‬در طول‬ ‫مس��یر‪ ،‬در انگلیس به منظور انجام یکسری کارهای‬ ‫اجرایی توقف داش��تیم و از انجا که توقفمان طوالنی‬ ‫شد و نیز نیروی دریایی ارتباط مستقیم با پیشرفت های‬ ‫تکنولوژیکی و همچنین در بعد تفکر عملیاتی دارد‪ ،‬از‬ ‫قبل گذراندن یکسری دوره های تخصصی را برایمان‬ ‫پیش بینی کرده بودند‪ .‬در سال ‪ 54‬به ایران امدیم و از‬ ‫س��ال ‪ 54‬تا ‪ 56‬کار دریانوردی را با ناوهای ایرانی در‬ ‫منطقه یکم دریایی ایران انجام می دادیم؛ در ‪ 22‬بهمن‬ ‫‪ 57‬که انقالب به پیروزی رس��ید‪ ،‬من از بندرعباس به‬ ‫پایگاه دوم دریایی ارتش در بوشهر منتقل شدم‪.‬‬ ‫پیش از ش��روع جنگ ب��ا توجه به ش��رایطی که‬ ‫داش��تیم‪ ،‬به ترتیب بندرعباس‪ ،‬بوش��هر‪ ،‬خرمشهر و‬ ‫ابادان برای پذیرش یگان های نیروهای دریایی اماده‬ ‫ش��ده بود‪ .‬همچنین در جزیره خارک نیز یکسری از‬ ‫یگان های هوادریا و بالگردها مس��تقر بودند‪ .‬مناطقی‬ ‫مانند چابهار هم برای فعالیت یگان های نیروی دریایی‬ ‫پیش بینی ش��ده بود که هنوز عملیاتی نشده بودند‪ .‬در‬ ‫زمان اغاز جنگ تحمیلی م��ن در منطقه دوم دریایی‬ ‫ارتش در بوشهر‪ ،‬فرماندهی ناوچه های موشک انداز‬ ‫کالس پیکان را با درجه پایه س��روانی برعهده داشتم‪.‬‬ ‫اگر نیروی دریایی ارتش بعثی وارد منطقه گس��ترده‬ ‫خلیج فارس و دریای عمان می ش��د‪ ،‬از نظر عملیاتی‬ ‫برای ما مشکالت زیادی ایجاد می کرد‪ .‬اگرچه نیروی‬ ‫دریایی ما از تجهیزات روز غربی بهره مند بود‪ ،‬نیروی‬ ‫دریایی عراق هم از جدیدترین تس��لیحات شوروی‬ ‫به��ره می ب��رد و از ش��ناورهایی اس��تفاده می کرد که‬ ‫ش��ناورهای روز اروپای ش��رقی بود‪ .‬اگر عراق وارد‬ ‫گستره وسیع تری از دریا می شد‪ ،‬مشکل اساسی برای‬ ‫ورود و خ��روج کاالهای ما ایجاد می ک��رد و ما راهی‬ ‫نداش��تیم به جز اینکه با بس��تن معابر وصولی دست‬ ‫عراق را از گستره دریا کوتاه کنیم که این هم در هفتم‬ ‫اذر سال ‪ 59‬عملی شد و عراق دستش در طول جنگ‬ ‫تحمیلی از دریا کوتاه شد‪ .‬اما در طول جنگ‪ ،‬امریکا و‬ ‫فرانسه با دادن هواپیماهای مختلف و اخرین تجهیزات‬ ‫هوایی به عراق‪ ،‬نیروی هوایی این کش��ور را تقویت‬ ‫کردند و ع��راق از فاصله دور کش��تی های ترابری و‬ ‫نفتکش را مورد هدف قرار داده و بدین ترتیب جنگ‬ ‫نفتکش ها را به راه انداخت‪.‬‬ ‫باید اینجا از ش��هید همتی‪ ،‬فرمانده ناوچه پیکان‬ ‫نام ببرم که ب��ا من در المان هم دوره ب��ود و هر دو نفر‬ ‫م��ا فرمانده ناوچ��ه پی��کان بودی��م‪ .‬از خصوصیات‬ ‫شهیدهمتی این بود که انسان بسیار نترسی بود‪ .‬پیش‬ ‫از روز هفتم اذر ‪ 59‬من و چند تن دیگر طبق ماموریتی‬ ‫که داشتیم با ناوچه های کالس پیکان‪ ،‬سکوهای نفتی‬ ‫البکر و االمیه را بمباران کردیم تا عراق نتواند از طریق‬ ‫این منطقه که بر معبر وصولی بندر امام مش��رف بود‪،‬‬ ‫شناورهای ما را چه در این معبر و چه در خورموسی‬ ‫هدف قرار دهد‪.‬‬ ‫روز هفت��م اذر طب��ق طرحی که تنظیم ش��ده بود‬ ‫ش��هیدهمتی و یگان های دیگر برای بمباران سکوهای‬ ‫نفتی البکر و االمیه به منطقه مورد نظر اعزام و با شناورهای‬ ‫دشمن درگیر ش��دند‪ .‬متعاقب ان نیروی هوایی عراق‬ ‫وارد معرکه شد و با توجه به پشتیبانی نیروی هوایی ما از‬ ‫شناورها‪ ،‬جنگی میان نیروی دریایی و هوایی دو کشور‬ ‫درگرفت‪ .‬وقتی که این ماجرا ادامه پیدا کرد‪ ،‬دستور صدام‬ ‫این بود که به هر قیمتی شده این درگیری را به نفع خود به‬ ‫پایان برساند‪ .‬این باعث شد تا ‪ 80‬درصد شناورهای انها‬ ‫از پایگاه هایشان بیرون بیایند و یکی پس از دیگری توسط‬ ‫شناورها و هواپیماهای ما یا غرق شده یا اسیب دیده و تا‬ ‫اخر جنگ از کار افتاده و نتوانستند در دریا حضور پیدا‬ ‫کنند‪.‬شهیدهمتیبا توجهبهشجاعتخودوهمراهانشان‪،‬‬ ‫این درگیری را هدایت می کردند‪ .‬درنهایت متاسفانه با‬ ‫موشکیکهازسوی یکیاز شناورهایدشمنشلیکشد‪،‬‬ ‫شناور شهید همتی غرق شد و ایشان به همراه چند تن از‬ ‫همراهانشان به شهادت رسیدند و تعدادی هم نجات پیدا‬ ‫کرده و به پایگاه منتقل شدند‪ .‬پس از اضمحالل نیروی‬ ‫دریایی عراق ما تالش کردیم با به کارگیری سیستم کنترل‬ ‫قوی از حضور مجدد عراق در دریا جلوگیری کنیم‪.‬‬ ‫پس از اضمحالل نیروی دریایی عراق از انجایی که‬ ‫سیستم ارتش عراق‪ ،‬سیستم شرقی بود و برای انتقال به‬ ‫سیستمغربیزمانزیادینیازبود‪،‬عمالدراختیارگذاشتن‬ ‫ش��ناورهای غربی درخصوص عراق کاری بیهوده بود‪.‬‬ ‫ن اساس کشورهای غربی هواپیماها و بالگردهایی را‬ ‫بر ای ‬ ‫در اختیار عراق گذاشتند که مجهز به سالح های روز بود‪.‬‬ ‫این هواپیماها و بالگردها از فاصله ‪ 70‬کیلومتری اهداف‬ ‫خود را شناسایی کرده و به سمت هدف شلیک می کردند‪،‬‬ ‫یعنیاینهواپیماهابدوناینکهازخاکعراقخارجشوند‪،‬‬ ‫عملیات خود را انجام می دادند‪ .‬عالوه بر این هواپیماهای‬ ‫«سوپر استاندارد» از طرف فرانسه در اختیار صدام قرار‬ ‫گرفت که مخصوص عملیات در دریا بود‪ ،‬بر فراز دریا‬ ‫پرواز کرده و اهداف خود را مورد اصابت موش��ک قرار‬ ‫می داد‪ .‬از انجایی که ش��ناورهای نیروی دریایی ما را در‬ ‫دریا نمی توانستند هدف قرار دهند‪ ،‬در نتیجه کشتی های‬ ‫تجاری و نفتکش را مورد اصابت موشک قرار می دادند‪.‬‬ ‫قدرت های غرب و شرق می خواستند با هدف قراردادن‬ ‫کش��تی های نفتکش ما توس��ط نیروی دریایی عراق از‬ ‫نظر اقتصادی ما را تحت فش��ار قرار دهند‪ .‬وظیفه ما در‬ ‫دریا‪ ،‬حفظ امنیت است و ما در راستای انجام وظایفمان‬ ‫به تفتیش کش��تی های مش��کوک می پرداختیم‪ .‬پس از‬ ‫فرماندهی ناوچه کالس پیکان با ب��اال رفتن درجه ام به‬ ‫ ترتیب فرمانده دوم ناوشکن سبالن‪ ،‬فرمانده ناو نیروبر‬ ‫الرک و فرمانده ناوشکن سبالن شدم‪ .‬پس از اضمحالل‬ ‫نیروی دریایی ع��راق و اغاز جنگ نفتکش ها و حضور‬ ‫نیروهای فرامنطقه ای در خلیج فارس‪ ،‬وظایف ما یکی‬ ‫کنترل معابر وصولی بود و دیگ��ری جلوگیری از ورود‬ ‫کاال به عراق که در جنگ از انها استفاده می شد‪ .‬ما روزانه‬ ‫حدود ‪ 20‬تا ‪ 30‬کشتی را در دریا متوقف و انها را بازرسی‬ ‫می کردیم و این کار طبق قوانین بین المللی انجام می شد‪.‬‬ ‫‪83‬‬ ‫افتاب‬ ‫برخی از کشورها در ظاهر دشمن نبوده و عمل منافقانه‬ ‫دارند و ما کشتی های زیادی را به دلیل حمل تسلیحات‬ ‫و کاالهای اس��تراتژیک به مقصد عراق متوقف کردیم‪.‬‬ ‫بخش شمالی خلیج فارس را ناوچه های پیکان در کنترل‬ ‫خود داشتند و وظیفه ما تامین امنیت تنگه هرمز بود‪ .‬پس‬ ‫از فرمانده دومی ناوش��کن سبالن‪ ،‬فرماندهی ناو نیروبر‬ ‫الرک به من داده ش��د‪ .‬وظیفه ما در این زمان این بود که‬ ‫اگر جزیره ای مورد حمله دش��من ق��رار می گرفت‪ ،‬با‬ ‫پیادهکردننیروها‪،‬جزیرهراازدشمنبازپسبگیریم‪.‬عالوه‬ ‫براین‪،‬مابایدوضعیتموجودراحفظکردهوکارپشتیبانی‬ ‫از جزایر را نیز انج��ام می دادیم‪ .‬ناوها در دریا یکس��ری‬ ‫وظایف دارند که اولین ان گشت و شناسایی است‪ .‬این‬ ‫وظیفه چه در زمان صلح و چه در زمان جنگ باید انجام‬ ‫شودوناوبایدرفتوامدهارازیرنظرداشتهباشدوازورود‬ ‫کشتی هایبیگانهبهمنطقهاب هایداخلیجلوگیریکند‪.‬‬ ‫هر کشور س��احلی در دریا منافعی دارد و بخشی از دریا‬ ‫تحت حاکمیت کشور ساحلی بود و تمام منابع اقتصادی‬ ‫ان متعلق به کشور ساحلی است‪ .‬ناوهای نیروی دریایی‬ ‫کشور ساحلی موظفند از این منافع کشورشان حفاظت‬ ‫کنند‪ .‬کمک به کشتی های اسیب دیده و کارهایی از این‬ ‫قبیل از وظایف جانبی ناوهابه شمار می رود‪.‬‬ ‫در دوران جنگ تحمیلی اولین فاز کار ما این بود که‬ ‫ناوگان نیروی دریایی عراق را از کار بیندازیم که این کار‬ ‫در سه ماهه اول جنگ انجام شد‪ .‬فاز دوم کار ما این بود‬ ‫که از دسترسی مجدد عراق به دریا جلوگیری کرده و از‬ ‫معابر وصولی حفاظت کنیم و سومین فاز این بود که در‬ ‫منطقه خلیج فارس حاکمیت خود را اعمال کرده و تمام‬ ‫عبورومرورها در محدوده خلیج فارس را در کنترل خود‬ ‫داشته باشیم که این مساله برخالف خواسته های امریکا‬ ‫بود‪ .‬انها فکر نمی کردند که نی��روی دریایی ایران بتواند‬ ‫هشت سال دوام بیاورد‪ .‬قدرت نمایی ما در خلیج فارس‬ ‫در طول جنگ تحمیلی و کنترل کشتی های کشورهای‬ ‫منطقه ای و فرامنطقه ای به رغم درگی��ر بودن در جنگ‪،‬‬ ‫عصبانیتکشورهاییچونامریکارابهدنبالداشتوانها‬ ‫مستقیما با حضور در منطقه خلیج فارس به اذیت و ازار و‬ ‫ایجاد مزاحمت برای نیروی دریایی ایران می پرداختند‪.‬‬ ‫در نهایت انه��ا در ‪29‬فروردین ‪67‬س��کوی نفتی ما را‬ ‫مورد هدف قراردادن��د و پس از ان ناوچ��ه ای را که در‬ ‫انجا مامور کنترل ان منطقه بود‪ ،‬محاصره کردند‪ ،‬بدون‬ ‫اینکه ان ناوچه به انها اعالن جنگ کرده باش��د‪ .‬این کار‬ ‫اوج وحشت امریکا از توان نظامی ایران را نشان می داد‪.‬‬ ‫در ‪29‬فروردین ‪67‬یکی از ناوچه های ما به نام جوشن که‬ ‫مشغول گشت زنی در منطقه میانی خلیج فارس بود‪ ،‬پس‬ ‫از اینکه شناورهای امریکایی سکوهای نفتی ما را هدف‬ ‫قراردادند‪ ،‬به سمت سکوها رفت تا به وضعیت رسیدگی‬ ‫کند که توسط ش��ناورهای امریکایی محاصره و مورد‬ ‫هدف قرار گرفته و در نهایت غرق شد‪ .‬باز در همان روز‬ ‫در منطقه شمالی خلیج فارس و در میانه های ان‪ ،‬ناوچه‬ ‫س��هند که ان هم به گش��ت زنی در منطقه می پرداخت‪،‬‬ ‫توسط شناورهای امریکایی محاصره و با انها درگیر شد‪.‬‬ ‫من ان زمان در دریا بودم و دو س��اعت دریایی با ناوچه‬ ‫سهند فاصله داشتم‪ .‬به سرعت خودم را به محل درگیری‬ ‫رسانده و من هم درگیر شدم‪ .‬همه این درگیری ها در‬ ‫حالی انجام می شد که ما تصوری از اینکه انها قصد حمله‬ ‫به ما را دارند‪ ،‬نداشتیم‪ ،‬زیرا این شناورهای امریکایی پیش‬ ‫از این هم در منطقه خلیج فارس تردد می کردند و تردد انها‬ ‫به ارامی صورت می گرفت و یکباره در ‪29‬فروردین ‪67‬‬ ‫به شناورها و سکوهای نفتی ما حمله ور شدند‪ .‬این شیوه‬ ‫جنگ‪ ،‬نشانگر ترس و وحشت امریکا از پیشرفت های‬ ‫ارتش ایران و به ویژه نیروی دریایی و مقاومت این نیرو در‬ ‫طول جنگ تحمیلی بود‪g.‬‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫‪84‬‬ ‫صدام و مدافعان اش در ‪ 8‬سال دفاع مقدس‬ ‫همه با او بودند‬ ‫سعد اهلل زارعی‪ /‬کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫‪6‬‬ ‫امری��کا و اروپا نق��ش تعیین کنن��ده ای در‬ ‫وقوع جن��گ عراق علی��ه ایران داش��تند و بدون‬ ‫این نقش افرین��ی‪ ،‬صدام قادر نب��ود خطر بزرگ‬ ‫جنگ علیه یک انق�لاب عظیم مردم��ی را پذیرا‬ ‫ش��ود‪ .‬خبرهای کامال موثق بیانگر ان اس��ت که‬ ‫ویلیام کیسی‪ ،‬رئیس وقت سازمان جاسوسی سیا‬ ‫از اردیبهشت س��ال ‪ 1359‬درواقع پنج ماه قبل از‬ ‫وقوع رس��می جنگ و در حالی که به ظاهر رابطه‬ ‫دیپلماتیک و رسمی امریکا و عراق قطع بوده است‬ ‫به بغداد سفر کرده و یک رئیس تمام وقت ایستگاه‬ ‫اطالعاتی را در انجا مستقر کرد‪.‬دفتر سیا در بغداد‬ ‫ی با صدام برقرار می کرد و به وی‬ ‫دیدارهای منظم ‬ ‫مش��ورت می داد و در این مقطع‪ ،‬سیل تجهیزات‬ ‫حس��اس الکترونیکی و تکنولوژی ه��ای دارای‬ ‫کاربری باالی نظامی به عراق سرازیر شد‪ .‬امروزه‬ ‫بعد از گذشت س��ه دهه از جنگ تحمیلی‪ ،‬منابع‬ ‫امریکایی بعضی از شرکت های دخیل انتقال این‬ ‫فناوری ها را فاش کرده اند که یکی از انها شرکت‬ ‫‪ inter national signal control‬است‪.‬‬ ‫عالوه بر امریکا‪ ،‬سه کش��ور اروپایی شامل‬ ‫فرانس��ه‪ ،‬الم��ان و انگلی��س نیز در اغ��از جنگ‬ ‫نقش افرینی کرده ان��د و بعضی از خبره��ا از افزایش‬ ‫سفر مقامات نظامی و امنیتی این س��ه کشور به بغداد‬ ‫طی ماه های منتهی به ش��هریور ‪ 59‬حکایت می کنند‪.‬‬ ‫یک گزارش که در سال ‪ 1366‬در روزنامه تایمزمالی‬ ‫انگلیس منتشر شده بود‪ ،‬بیانگر این است که مقامات‬ ‫امنیتی سه کش��ور قدرتمند اروپایی به طور جداگانه‬ ‫صدام را در جریان حجم و سطح وسیع حمایت های‬ ‫کش��ور متبوع خود قرار داده اند‪.‬حمایت های نظامی‬ ‫و اطالعاتی غرب به رژی��م متجاوز عراق حین جنگ‬ ‫هشت س��اله‪ ،‬فراتر از ان اس��ت که در چند سطر بیان‬ ‫ش��ود‪ ،‬البته این حمایت ها در رس��انه های غربی و از‬ ‫زبان مس��ئوالن وقت غربی به طور مبس��وط منعکس‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫به عنوان مثال یک بازرس کنگره امریکا که مسئول‬ ‫بررس��ی کمک های امریکا ب��ه رژیم ع��راق بود‪ ،‬در‬ ‫گزارش رس��می به کنگره ایاالت متحده گفت‪« :‬دامنه‬ ‫و وس��عت انواع تجهیزات تکنولوژیکی اطالعاتی و‬ ‫نظامی حساس��ی که از طرف دول��ت امریکا به عراق‬ ‫ارسال شده است‪ ،‬ادما را شوکه می کند‪».‬‬ ‫ش��بکه خبری ‪ A.B.C‬امریکا در یک گزارش از‬ ‫همکاری امریکا ب��ا عراق در تولی��د جنگ افزارهای‬ ‫ش��یمیایی پرده برداشته و گفته اس��ت‪« :‬شرکت های‬ ‫امریکایی به طور قانون��ی و غیرقانونی نوعی فناوری‬ ‫نگاه سیاسی باعث تخریب جنگ شد‬ ‫ائتالف ناخواسته نظامیون و سیاسیون‬ ‫‪7‬‬ ‫دکتر محمد صادق کوشکی ‪ /‬استاد دانشگاه تهران‬ ‫در تحلیل نگاه های مرتبط با جنگ تحمیلی به سه‬ ‫نگرش می رسیم‪ .‬نخست؛ نگرش تکلیف محور که نگاه‬ ‫امام و بخش عمده ای از رزمندگان جبهه های جنگ بود‬ ‫که از روی خلوص نیت و بر اساس احساس تکلیف در‬ ‫جبهه ها حاضر شده بودند‪ .‬بخش دوم؛ نگرش سیاسیون‬ ‫به جنگ بود که این افراد سعی می کردند به هر نحو شده‬ ‫از جنگ بهره سیاسی ببرند‪ .‬و سوم؛ نگرش نظامیون به‬ ‫جنگ بود که عمدتا فرماندهان ارش��د جنگ را ش��امل‬ ‫می ش��دند‪ .‬این افراد جنگ را به عنوان حوزه کاری خود‬ ‫نگاه می کردند و در تالش بودند به صورت تک بعدی فقط‬ ‫به پیروزی های نظامی فکر و عمل خود را معطوف کنند‪.‬‬ ‫از همان روزهای نخست جنگ اختالف بین نگاه سیاسی‬ ‫و نگرش تکلیف محور اشکار ش��د‪ .‬بنی صدر به عنوان‬ ‫رئیس جمهوری و فرمانده کل قوا به پدیده جنگ از دریچه‬ ‫سیاست نگاه می کرد و به دنبال منافع خود بود‪ .‬این نگرش‬ ‫در تعارض با دیدگاه تکلیف محور بود‪ ،‬به همین دلیل هم‬ ‫بود که در ان دوره دشمن پیشروی های زیادی کرد ولی باز‬ ‫در همان ایام نگاه تکلیف محور خود را در شکل مقاومت‬ ‫‪ 34‬روزه خرمشهر نشان می دهد‪ .‬با اینکه وجه غالب ان‬ ‫دوره با نگاه سیاسی بود ولی رزمندگان عالقه مند به امام با‬ ‫احساس تکلیف در خرمشهر مقاومت جانانه ای از خود‬ ‫نشان دادند‪ .‬بعد از فرار بنی صدر یک تحول جدی ایجاد‬ ‫می شود‪ .‬نگاه سیاسی از جبهه های جنگ حذف شده و‬ ‫نگاه تکلیف محور حاکم می شود‪ .‬پس از خرداد ‪1360‬‬ ‫اولین عملیات در فضای جدید با رمز «فرمانده کل قوا _‬ ‫روح اهلل روح خدا» در منطقه دارخوین انجام می گیرد و‬ ‫نهایت فضای معنوی در جبهه های جنگ حاکم می شود‪.‬‬ ‫از تیرما ه ‪ 1360‬پیروزی ه��ای متعدد نصیب رزمندگان‬ ‫اسالم می شود‪.‬عملیات های ثامن االئمه‪ ،‬طریق القدس‪،‬‬ ‫ازادی بس��تان‪ ،‬بیت المق��دس ( ازادی خرمش��هر)‪،‬‬ ‫رمضان‪ ،‬محرم‪ ،‬والفجر مقدماتی‪ ،‬همگی در س��ال های‬ ‫‪ 1360‬تا‪ 1361‬انجام شده است‪ .‬تا اینکه در سال‪ 1362‬که‬ ‫عملیات خیبر اتفاق افتاد یک نگاه جدید دوباره بر فضای‬ ‫افتاب‬ ‫جنگ حاکم شد‪ .‬در این دوره هاشمی رفسنجانی به عنوان‬ ‫جانشین فرمانده کل قوا در جبهه ها منصوب شد و افرادی‬ ‫مانندهاشمیوروحانیدیدگاهجدیدیرادرپیش گرفتند‪.‬‬ ‫دیدگاهیکهبادیدگاهفرماندهانیمانندرضاییوشمخانی‬ ‫درتعارضنسبیقرارداشت‪.‬البتههیچشباهتیبیندیدگاه‬ ‫سیاسیبنی صدروهاشمی رفسنجانیوجودنداشتولی‬ ‫هر دو این افراد سیاسی بودند‪ .‬اقای هاشمی بر این باور‬ ‫بود که با اتکا به نقاط اقتدار‪ ،‬جمهوری اسالمی می تواند‬ ‫از رژیم بعث امتیازهای الزم را برای پیروزی و موفقیت‬ ‫در جنگ کسب کند به همین دلیل بر مراودات بین المللی‬ ‫و طرح مس��اله جنگ در س��طح جهانی اصرار داشتند‪.‬‬ ‫هاشمی رفسنجانی معتقد بود که باید یک ضربه سنگین‬ ‫به دشمن وارد کرد و پس از ان با استفاده از امتیاز گیری به‬ ‫سمت پایان جنگ رفت‪ .‬در مقابل نگاه نظامیون این بود‬ ‫که با راهکارهای جدید و با اتکا به تجهیزات و ابزارهای‬ ‫نظامی باید به پیشرفت در جبهه ها رس��ید‪ .‬در این میان‬ ‫نگرش تکلیف گ��را‪ ،‬پیروزی و شکس��ت را بی مفهوم‬ ‫می دانست‪ .‬این نگاه به همان شعار مشهور «جنگ جنگ‬ ‫تا رفع فتنه در سراسر جهان» باور داشت‪ .‬خالصه اینکه‬ ‫تقابل دیدگاه نظامیون و سیاسیون که از سال ‪ 1362‬اغاز‬ ‫شده بود در س��ال ‪ 1365‬به اوج خود می رس��د‪ .‬در این‬ ‫سال بحث تس��خیر عملیات فاو پیش می اید‪ .‬عمیالت‬ ‫والفجر هشت که به تصرف فاو انجامید بر اساس نگرش‬ ‫تکلیف گرا انجام شد‪ .‬رزمندگان اسالم در این عملیات به‬ ‫یک اقدام شگفت انگیز دست زدند‪ .‬با عبور از رودخانه‬ ‫اروند در خاک دشمن ش��هر فاو را تصرف کردند و در‬ ‫حالی که نیروهای خودی پشت رودخانه بودند مدت دو‬ ‫ماه جانانه از فاو دفاع کردند‪ .‬این دوره نگاه سیاسی محور‬ ‫به یاس می رسد چون نتوانسته اس��ت به امتیاز گیری از‬ ‫دشمن برسد‪.‬‬ ‫از طرف دیگر نگاه نظامی نیز ارام ارام به ناتوانی در‬ ‫جنگ اعتراف می کند‪ .‬به همین دلیل است که عملیات‬ ‫کربالی چهار به شکس��ت منتهی می ش��ود و عملیات‬ ‫کربالی پنج هم ب��ا اینکه با اصرار اقای هاش��می انجام‬ ‫می ش��ود ولی به موفقیت ویژه ای نمی رسد‪ .‬هر چند در‬ ‫این عملیات دشمن ضربات سنگینی را متحمل شد ولی‬ ‫نیروهای ایرانی نیز صدمات زیادی دیدند‪ .‬در این شرایط‬ ‫عملیات والفجر ‪ 10‬و فتح حلبچه اخرین راهکاری بود که‬ ‫اتفاق افتاد‪ .‬اما چون یاس بین سیاسیون و نظامیون غالب‬ ‫شده بود در فروردین س��ال ‪ 1367‬فاو را از دست دادیم‪.‬‬ ‫در اردیبهشت از ش��لمچه عقب رفتیم و همزمان هم از‬ ‫حلبچه عقب نش��ینی کردیم‪ .‬حضرت امام با لمس این‬ ‫فضا در پیام نوروزی خود می گویند‪« :‬درنگ امروز فردای‬ ‫اسارت باری را دارد‪ .‬کمربندهایتان را محکم ببندید‪ ».‬تا‬ ‫اینکه سرانجام در تیر سال ‪ 67‬در خواست خاتمه جنگ‬ ‫از سوی سیاسیون و نظامیون به امام ارائه می شود‪ .‬در واقع‬ ‫سیاسیون و نظامیون در ائتالفی ناخواسته با در خواست‬ ‫پایان جنگ امام را به جایی رساندند که ایشان ناچار از ان‬ ‫به عنوان نوشیدن جام زهر نام بردند‪g.‬‬ ‫مثلث شماره‪95‬‬ ‫را در اختیار ع��راق قرار داده بودند که این کش��ور را‬ ‫قادر می س��اخت برنامه های ساخت پیش��رفته ترین‬ ‫جنگ افزاره��ای نظامی اش را ادامه ده��د‪ ».‬امارهای‬ ‫منتشر ش��ده در منابع غربی بیانگر این است که فقط‬ ‫در فاصله سال های ‪ 1982‬تا ‪ 1988‬معادل ‪1/5‬میلیارد‬ ‫دالر تجهی��زات الکترونیک��ی‪ ،‬انواع ماش��ین االت و‬ ‫دستگاه های حساس و کامپیوترهای فوق العاده قوی در‬ ‫زمینه تولید سالح های شیمیایی‪ ،‬موشکی و هسته ای از‬ ‫سوی امریکا در اختیار عراق قرار گرفت‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت که در این س��ال ها فرانسه‬ ‫به طور متوس��ط س��االنه ‪ 8/2‬میلیارد دالر تجهیزات‬ ‫نظامی در اختیار عراق ق��رار داده‪ ،‬کما اینکه در همین‬ ‫سال ها‪ ،‬کمک ساالنه نظامی روس��یه به عراق ‪950/1‬‬ ‫میلیارد دالر فراتر رفته بود‪ .‬بالفاصله پس از اغاز جنگ‬ ‫تحمیلی عراق علیه ایران‪ ،‬روابط دیپلماتیک بین بغداد‬ ‫و واشنگتن برقرار شد و سعدون حمادی که از بستگان‬ ‫نزدیک صدام حس��ین ب��ود به عنوان س��فیر عراق در‬ ‫امریکا راهی واشنگتن شد‪.‬‬ ‫این در حالی است که پیش از بازگشایی رسمی‬ ‫سفارت دو کش��ور در پایتخت های یکدیگر‪ ،‬رئیس‬ ‫سازمان سیا دفتر دائمی این سازمان را در بغداد افتتاح‬ ‫کرده بود‪ .‬این موضوع به خوبی نشان می دهد که روابط‬ ‫عراق و امری��کا در این مقطع از جن��س برنامه ریزی‬ ‫اطالعاتی به قص��د کمک به عراق ب��رای پیروزی در‬ ‫جنگ ایران بوده است‪.‬‬ ‫خبرهای غیرقابل انکار بیانگر این است که ویلیام‬ ‫کیسی‪ ،‬بارها عراق را به حمله به تاسیسات اقتصادی و‬ ‫حیاتی ایران تشویق کرده و اطالعات ذی قیمتی از این‬ ‫مراکز را در اختیار صدام قرار داده بود‪.‬حمله به جزیره‬ ‫نفتی سیری در طول جنگ تحمیلی‪ ،‬ده ها بار اتفاق افتاد‬ ‫که با هماهنگی دقی��ق اطالعاتی امریکایی ها صورت‬ ‫گرفت‪ .‬عالوه بر این در ط��ول دوران جنگ مقامات‬ ‫ی با صراحت نگرانی خود را از شکست صدام ‬ ‫امریکای ‬ ‫در جنگ اعالم کرده بودند‪.‬‬ ‫امریکایی ها چن��د کار مهم را با هماهنگی س��ه‬ ‫کش��ور انگلیس‪ ،‬المان و فرانس��ه به نفع عراق انجام‬ ‫دادند‪ .‬اقدام نخست انان خارج کردن عراق از لیست‬ ‫کشورهای حامی تروریسم بود که در همان ماه نخست‬ ‫اغاز جنگ این اتفاق افتاد‪ .‬اقدام دسته جمعی بعدی انها‬ ‫این بود که عصمت کتانی‪ ،‬دوست صمیمی صدام را در‬ ‫یک شرایط استثنایی در شهریور سال ‪ 60‬در نخستین‬ ‫س��الگرد اغاز جنگ علی��ه ایران‪ ،‬به ریاس��ت مجمع‬ ‫عمومی س��ازمان ملل انتخاب کردن��د‪ .‬این در حالی‬ ‫بود که تا یک سال پیش از ان‪ ،‬عراق در لیست حامیان‬ ‫ تروریسم قرار داشت‪.‬عملکرد شورای امنیت سازمان‬ ‫ملل در طول هشت س��ال جنگ‪ ،‬بسیار سوال برانگیز‬ ‫است‪ .‬وقتی جنگ به طور رسمی اغاز شد‪ ،‬شش روز‬ ‫طول کشید تا شورای امنیت واکنش نشان دهد‪ .‬این در‬ ‫حالی بود که حمالت پراکن��ده عراق به مناطق مرزی‬ ‫ایران از اواخر اردیبهش��ت ‪ 59‬اغاز شده بود و صدها‬ ‫شهروند ایرانی به شهادت رسیده بودند و از سوی دیگر‬ ‫حجم عظیم جنگ و تاثیرات مخرب ان بر امنیت منطقه‬ ‫خاورمیانه اقتضا می کرد که ش��ورای امنیت بالفاصله‬ ‫پس از اغاز جنگ وارد عمل شود‪.‬‬ ‫نخس��تین ورود ش��ورای امنیت به جنگ هشت‬ ‫ساله‪ ،‬صدور قطعنامه ‪ 479‬بود که بدون محکوم کردن‬ ‫حمله به ایران و دستور بازگشت به مرزهای شناخته‬ ‫شده بین المللی تنها به طرفین توصیه کرد که از توسل‬ ‫بیشتر به زور خودداری کنند‪ .‬در واقع شورای امنیت‬ ‫با این قطعنامه اثبات کرد که از تمایالت تجاوزگرانه‬ ‫رژیم بعثی عراق حمایت می کند‪ ،‬چرا که در این مقطع‬ ‫بیش از ‪ 30‬هزار کیلومتر مربع از خاک ایران به اشغال‬ ‫عراق درامده بود‪ .‬ش��ورای امنیت بعد از صدور‬ ‫قطعنامه ‪ 479‬در تاریخ ش��ش مهرم��اه ‪ 59‬حدود‬ ‫‪ 22‬ماه چشم خود را به روی جنایات و تجاوزات‬ ‫صدام بس��ت و تنها زمانی که رزمندگان اس�لام‬ ‫با عملیات ه��ای ثامن االئم��ه (ع)‪ ،‬طریق القدس‪،‬‬ ‫فتح المبین و بیت المقدس بخش های وس��یعی از‬ ‫خاک کشور اس�لامی خود را از اشغال عراق ازاد‬ ‫کردند‪ ،‬وارد میدان شد‪.‬ش��ورای امنیت با صدور‬ ‫دومین قطعنامه ـ قطعنامه ‪ 514‬مصوب تیر س��ال‬ ‫‪ 61‬ـ از طوالنی شدن جنگ و کشتار غیرنظامیان‬ ‫ابراز نگرانی کرد و از طرفین خواست که اتش بس‬ ‫را بپذیرند و به مرزهای بین المللی بازگردند‪ .‬پس‬ ‫از ورود ایران به فاز پیروزی های پی درپی‪ ،‬صدور‬ ‫قطعنامه های پی درپی از سوی شورای امنیت نیز‬ ‫اغاز شد به طوری که فاصله بعضی از قطعنامه ها‬ ‫با یکدیگر به یک سال تقلیل یافت‪ .‬بر این اساس‪،‬‬ ‫قطعنام��ه ‪ 522‬در ‪ 12‬مه��ر ‪ ،61‬قطعنامه ‪ 540‬در‬ ‫‪ 9‬ابان س��ال ‪ ،62‬قطعنامه ‪ 552‬در ‪ 11‬خرداد ‪،63‬‬ ‫قطعنامه ‪ 582‬در پنج اسفند ‪ ،64‬قطعنامه ‪ 588‬در‬ ‫‪16‬مهر ‪ ،65‬قطعنامه ‪ 598‬در ‪ 29‬تیر ‪ 66‬و قطعنامه‬ ‫‪ 612‬در ‪ 19‬اردیبهشت ‪ 67‬صادر شد‪.‬البته پس از‬ ‫پایان جنگ هم شورای امنیت سازمان ملل چهار‬ ‫قطعنام��ه را در ماه های مرداد‪ ،‬ش��هریور و بهمن‬ ‫سال ‪ 67‬و مهر ‪ 68‬صادر کرد که در انها به اجرای‬ ‫قطعنامه ‪ 598‬تاکید ش��ده بود‪ .‬اگر بر روند و مفاد‬ ‫‪ 12‬قطعنامه صادره توسط شورای امنیت سازمان‬ ‫ملل که درب��اره جنگ ایران و عراق صادر ش��ده‬ ‫است‪ ،‬نظری بیندازیم به وضوح درمی یابیم که این‬ ‫قطعنامه ها به ابزاری برای توجیه اقدامات صدا م و‬ ‫کم اهمیت شمردن جنایات رژیم بعثی عراق علیه‬ ‫ملت ایران صادر شده است‪g .‬‬ ‫‪85‬‬ ‫در خصوص‬ ‫سفر با قطار‬ ‫صفحات ‪ 86‬را‬ ‫نیز بخوانید‬