ماهنامه مثلث شماره 42

‫پرونده ویژه پایان جام جهانی‬ ‫مساله این است؛ اسپانیا یا بارسا؟‬ ‫مجید جاللی ‪ :‬به جام جهانی می رفتیم‬ ‫کمی بهتر از کره شمالی بازی می کردیم‬ ‫دکتر صدر‪ :‬ماندال حوصله بالتر را نداشت‬ ‫هفته نامه خبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال اول‪ /‬شماره چهل ودوم ‪27/‬تیر ‪ 84/1389‬صفحه‪ 1000 /‬تومان‬ ‫چرا بازار تعطیل شد؟‬ ‫دولت و مجلس؛ ادامه جدال‬ ‫بازگشت شهرام امیری به ایران‬ ‫قطار نیروگاه بوشهر به ایستگاه اخر رسید‬ ‫وقتی دیوار بی اعتمادی بین ایران و اروپا بلند است‬ ‫گزارش یک مناقشه ادبی در حاشیه اظهارات تازه ضیاء موحد‬ ‫تو گو هایی از‪ :‬احمد سالک‪ ،‬دکتر سجادپور‬ ‫با یادداشت ها و گف ‬ ‫فرهاد خرمی‪،‬صادق زیبا کالم‪ ،‬مهدی ثنایی‪ ،‬دکتر صدیقه ببران‬ ‫محسن غرویان‪ ،‬علی مطهری‪ ،‬سید رضا اکرمی‬ ‫ جوادارین منش‪،‬فاطمهاجرلو‪،‬حسینسبحانینیا‬ ‫غالمرضا مصباحی مقدم‬ ‫و پرویز سروری‬ ‫‪iSSN: 2008-5281‬‬ ‫‪mosalas.ir‬‬ ‫ﻣﺠﻬﺰﺗﺮﻳﻦ ﻣﺮﻛﺰ ﺩﻧﺪﺍﻧﭙﺰﺷﻜﻰ ﺯﻳﺒﺎﻳﻰ ﺩﻛﺘﺮ ﺁﻗﺎﺯﺍﺩﻩ‬ ‫ﻟﺒﺨﻨﺪﻯ ﺑﻪ ﺩﺭﺧﺸﻨﺪﮔﻰ ﺍﻟﻤﺎﺱ‬ ‫ﻥ‪.‬پ‬ ‫‪65 :‬‬ ‫ﺵ ‪.‬ﻡ‪514 53 :‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪15/2‬‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪43‬‬ ‫‪70‬‬ ‫تعطیلیبازارومشکلاصنافباوزارتبازرگانی‬ ‫برسرمیزانمالیاتسوژهاینهفتهروزنامه هاو‬ ‫خبرگزاری هابود‪.‬‬ ‫شبکه هایاسالمیترکیهالگوییبرایتلویزیون‬ ‫اسالمیاستکهباتولیداتجذابخوددرکشورما‬ ‫نیزبیننده هایزیادیراجذبکردهاست‪.‬‬ ‫‪18‬‬ ‫جام جهانیفوتبالباقهرمانیاسپانیابهپایانرسید؛جامیکهجداازصحنه های‬ ‫خوب‪،‬بد‪،‬زشتوزیبایکاتفاقبزرگبرایافریقایجنوبیکههنوزخاطره‬ ‫تلخاپارتایدرادارد‪،‬بود‪.‬برندهاینجامرامی توانافریقایجنوبیدانست‪.‬‬ ‫انتقاداتفرهنگیکهتوسطاصولگرایانبهدولتمحموداحمدی نژادمی شود‪،‬اینبارنیزباحضوربرخیاز‬ ‫خواننده هایلس انجلسیدرتهرانکهگفتهمی شودبابرخیازنزدیکاندولتهماهنگهستند‪،‬باانتقادشدید‬ ‫امامجمعهتهرانواردفازجدیدیشد‪.‬‬ ‫هفت‬ ‫خبرنامه‬ ‫تعطیلی بازار‬ ‫رابطه دولت و مجلس‬ ‫از زمان روی کار امدن دولت محمود احمدی نژاد بسیاری از اقدامات وی‬ ‫نه تنها مورد انتقاد شدید برخی از چهره های سرشناس عرصه سیاست‬ ‫قرار گرفته اس��ت‪ ،‬بلکه نمایندگان اصولگرای مجلس نیز باب انتقاد به‬ ‫رئیس جمهور را به شیوه ای باز کرده اند که شاید کمتر در روابط بین دولت‬ ‫و مجلس وجود داشته است‪.‬‬ ‫تبلیغ�ات ش�دید دش�منان نش�انه موث�ر ب�ودن س�پاه در ت�داوم‬ ‫حرک�ت عزتمن�د مل�ت اس�ت‪6.......................................................‬‬ ‫روس�یه با امریکا علیه ایران تبانی می کن�د‪8.......................................‬‬ ‫امتناع از اجرای اصل‪10...................................................................... 123‬‬ ‫احزاب بیدار می شوند‪11...........................................................................‬‬ ‫خبرسازاندرقابتصویر‪12.........................................................................‬‬ ‫انتقادهایمرتضینبوی‪14...........................................................................‬‬ ‫تدریسکتابحجابوعفافدرمدارس‪15.....................................................‬‬ ‫بازگشتدانشمند‪16...................................................................................‬‬ ‫تیتر یک‬ ‫انتقاداتاصولگرایانه‬ ‫در پنج سال عمر دولت های احمدی نژاد همواره انتقادهای متفاوتی نسبت به‬ ‫او و عملکردش مطرح بوده است؛ انتقاداتی که گاه از جناح مقابل و گاه از جناح‬ ‫متبوعش به وی وارد شده‪ ،‬اما اخیرا انتقادات نسبت به عملکرد دولت در زمینه‬ ‫فرهنگ و مسائل مربوط به ان شدت گرفته است‪ ،‬حال انکه اکثر کسانی که‬ ‫نسبت به او این انتقادات را وارد می کنند از میان اصولگرایان هستند‪.‬‬ ‫هش�دار!‪18...............................................................................................‬‬ ‫سیاستفرهنگیدولتتغییرکردهاست‪20..............................................‬‬ ‫حرفم در حال اثب�ات اس�ت‪22...............................................................‬‬ ‫کارهای فرهنگی از عهده یک وزیر و دستگاه خارج است‪23..................‬‬ ‫توجه دولت دهم به مسائل فرهنگی بیشتر شده است‪24........................‬‬ ‫رویک�رد فرهنگی دولت هیچ تغییری نکرده اس�ت‪25........................‬‬ ‫بن بس�ت دو طرفه‪26...............................................................................‬‬ ‫امیدوارم کار به انجا نکش�د‪28...............................................................‬‬ ‫دولت مفسر قانون نیست‪45...................................................................‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫تیم خوب ‪ ،‬تیم قهرمان است‬ ‫گرچه گفتن این حرف بس��یار جرات می خواهد‪ ،‬اما اعتقادم این اس��ت که‬ ‫دل بوس��که بیشتر از انکه مربی خوبی باش��د‪ ،‬مربی تیم خوبی بود‪ .‬ممکن‬ ‫اس��ت بالفاصله بعد از این حرف کس��ی پیدا ش��ود و بگوی��د؛ چقدر زود‬ ‫فرام��وش کردی قهرمانی های دل بوس��که در رئال مادری��د را‪ .‬من ان وقت‬ ‫پاس��خ می دهم ک��ه ان روز هم دل بوس��که مربی «تیم خ��وب» بود و در‬ ‫ادامه ستاره های ان روز رئال را فهرست می کنم؛ کم نیستند ان ستاره ها‪.‬‬ ‫من ک ً‬ ‫ال غم باخت را دوست دارم‪30........................................................‬‬ ‫برق رفت‪ ،‬فینال را ندیدیم‪31...........................................................‬‬ ‫جام خاکستری‪32.............................................................................‬‬ ‫کاتاالن و باسک ها در اسپانیا‪34..........................................................‬‬ ‫اللیگا‪،‬اس�پانیا را قهرمان کرد‪36.....................................................‬‬ ‫چرا برگشتی پیرمرد؟‪29..................................................................‬‬ ‫ش�ورش بی دلیل‪40..........................................................................‬‬ ‫مرد اش�تباهی‪41.............................................................................‬‬ ‫بهجامجهانیمی رفتیم‪،‬کمی بهترازکرهشمالیبازیمی کردیم‪42.......‬‬ ‫ماندال حوصله بالتر را نداشت‪44......................................................‬‬ ‫زمزمه با روح سرکش بیننده‪46..........................................................‬‬ ‫خبرهای اعتصاب بازار طی هفته گذش��ته در صدر اخبار س��ایت های رسمی و‬ ‫حتی اپوزیسیون قرار گرفته بود‪ ،‬ولی برخالف روال سابق شهروندان و وبگردان‬ ‫نه تنها حمایتی از بازارنش��ینان نمی کردند که انان را س��رزنش هم می کردند‪.‬‬ ‫«کامنت» های اخبار مربوط به اعتصاب بازار تهران در فضای مجازی به کنایه و‬ ‫گالیه و گاهی توهین اغشته بود و بازاریان را بیش از گذشته با مفهومی تازه اشنا‬ ‫ساخت‪« :‬بازار دیگر محبوبیت اجتماعی ندارد‪».‬‬ ‫«کامنت»های سرزنش گر‪48...............................................................‬‬ ‫اصناف در کنار دولت‪50......................................................................‬‬ ‫لیبرال دواتشه‪52...............................................................................‬‬ ‫مناز«کاگان»*حمایتنمی کنم‪53........................................................‬‬ ‫عالمه فضل اهلل مرد بزرگی ب�ود‪54...................................................‬‬ ‫اعتمادمردمراازدستداده ایم‪55...........................................................‬‬ ‫ماجرای کیف انگلیسی‪56.....................................................................‬‬ ‫اوباماوبیم ه سیاسیتل اویو‪57................................................................‬‬ ‫فرصتی دیگربرای ایران‪58.....................................................................‬‬ ‫اجتماع چند رنگ‪59..............................................................................‬‬ ‫وقتی دیوار بی اعتمادی بلند است‪60...................................................‬‬ ‫پایان‪ 37‬سال انتظار؟!‪61........................................................................‬‬ ‫قطعیبرق‪-‬جیره بندیاب‪62..................................................................‬‬ ‫ما اسیب پذیرتر هستیم‪64...............................................................‬‬ ‫‪ ،۲۰۱۳‬سال پایان زمین‪66.....................................................................‬‬ ‫‪62‬‬ ‫گرمایبیشازحدهواوتعطیلیدوروزهتهرانوبرخیازاستان هایکشورنشاناز‬ ‫ظرفیت هایکشوردربحران هایطبیعیاینچنینیبودکهمثالدرحوزهصنعتبرخی‬ ‫مشکالتراایجادکرد‪.‬‬ ‫و کذلک جعلنکم امه وسطا لتکون شهدا علی الناس‬ ‫و یکون الرسول علیکم شهیدا‬ ‫مثلث‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫شورای سیاست گذاری‪ :‬موسسه فرهنگی‪ ،‬هنری سیمای مهر‬ ‫زیر نظر شورای سردبیری‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫دبیر اجرایی‪ :‬مصطفی شوق ‬ ‫ی‬ ‫دبیر بین الملل‪ :‬هادی خسروشاهین‬ ‫ی‬ ‫دبیر سیاست‪ :‬مصطفی صادق ‬ ‫دبیر اقتصاد‪ :‬محمدهیراد حاتمی‬ ‫ ‬ ‫دبیر فرهنگ و قدمگاه‪:‬زهیر توکلی‬ ‫دبیر ورزش‪ :‬مصطفی شوقی‬ ‫دبیر خبرنامه‪ :‬سیده امنه موسوی ‬ ‫دبیر اینفوگرافی‪ :‬ایمان اوجیان‬ ‫ ‬ ‫دبیردین وتاریخ‪ :‬علیرضا شاکر‬ ‫اعضای تحریریه و همکاران‪ :‬احسان ابطحی‪ -‬مهدی افضلی‪ -‬مریم اسماعیل پور ‪ -‬امید کرمانی ها ‪ -‬علی حاجی ناصری‬ ‫فاطمه میرزایی ‪ -‬مریم میرزایی‪ -‬س��جاد محقق ‪ -‬محس��ن فرجی ‪ -‬ابراهیم اس��ماعیلی اراضی ‪ -‬کیوان امجدیان ‪ -‬مهدی‬ ‫مشکالتکابینهانگلیسدرپسبحران هایاقتصادیاینکشوردربودجهارسالیدولت‬ ‫رعنایی ‪ -‬محمدحس��ین مهرزاد‪ -‬نرگس رس��ولی‪ -‬حس��ین نجاتی‪ -‬س��ید حجت س��جادی زاده ‪ -‬حمیدرضا امیدی سرور‬ ‫بهپارلمانتبلوریافتهاست‪،‬بودجه ایکهدولتجیمزکامروندوماهبعدازرویکارامدن‬ ‫س��عید مروت��ی ‪ -‬رض��ا صائم��ی ‪ -‬س��عید نوای��ی ‪ -‬زین��ب حقی ‪ -‬س��میه علیپ��ور ‪ -‬الناز محم��دی ‪ -‬هوم��ن مرادی‬ ‫بهمجلسمی برد‪.‬‬ ‫مهدی ربوشه‪ -‬محمدرضا موحدی‪ -‬علیرضا خلیفه‪ -‬محمد جواد پاینده ‪ -‬مهری جمشیدی‪ -‬علی بیهقی‬ ‫‪55‬‬ ‫قدمگاه‬ ‫گذر زمان‬ ‫به دنبال رزمندگان جنگ بودیم در رفس��نجان‪ .‬سراغ به سراغ می پرس��یدیم تا او را معرفی کردند‪ .‬خیلی اتفاقی‬ ‫ش��د‪ .‬وقتی کارمان را با او در میان گذاشتیم‪ ،‬متواضعانه پذیرفت‪ .‬گوشه خیابان نشستیم و همانجا از خاطراتش‬ ‫گفت‪ .‬چنان جذاب و با حس که گذر زمان را متوجه نش��دیم‪ .‬انجا که س��خن از رفقایش ش��د نتوانس��ت جلوی‬ ‫بغضش را بگیرد‪..‬‬ ‫پراکنده از سالیان دور‪68.................................................................................................................‬‬ ‫ارزش های اسالمی در جامعه نیمه مدرن‪70..........................................................................................‬‬ ‫عربده های نمناک‪72..........................................................................................................................‬‬ ‫بابیابانماندهخردکشعله ایازکاروانش‪74..........................................................................................‬‬ ‫غزل مرده است یا من غزل نمی پسندم؟‪76....................................................................................‬‬ ‫سال های مشروطه و اغاز رونق پاورقی‪79..........................................................................................‬‬ ‫جسارت ناتمام‪81...............................................................................................................................‬‬ ‫فنی‪:‬‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬نیما ملک نیازی‪ -‬فاطمه قنائی‬ ‫پردازش تصاویر‪ :‬هومن سلیمیان‬ ‫تصحیح‪ :‬ژیال شاکری‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫امور اداری ‪ :‬سمانه مومنی‪ -‬سمیه قلی زاده‬ ‫امور مالی‪ :‬بیتا برازنده نیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬امیر عزیزی‬ ‫چاپ‪ :‬رواق‬ ‫توزیع‪ :‬نامه امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬انتهای خیابان سعادت اباد‪ ،‬خیابان دشت بهشت‪ ،‬بعد از تقاطع بهزاد‪ ،‬پالک ‪5‬‬ ‫تلفن‪22357035 :‬‬ ‫‪5‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫رهبر معظم انقالب اسالمی‪:‬‬ ‫تبلیغات شدید دشمنان نشانه موثر بودن سپاه در تداوم حرکت‬ ‫عزتمند ملت است‬ ‫فرمان��ده معظم کل قوا‪ ،‬تبلیغات ش��دید دش��منان و‬ ‫دنباله های داخلی انان را بر ضد سپاه پاسداران‪ ،‬نشانه‬ ‫موثر بودن س��پاه در تداوم حرکت عزتمند و مقتدرانه‬ ‫ملت ایران دانس��تند و پاسداران پرافتخار را به مراقبت‬ ‫روزافزون درونی و احساس مسئولیت مداوم در قبال‬ ‫وظایف عظیم این مجموعه توصیه کردند‪.‬‬ ‫به گزارش خبرگزاری مهر‪ ،‬حضرت ایت اهلل خامنه ای‪،‬‬ ‫رهبر معظم انقالب اس�لامی در اس��تانه سوم شعبان‬ ‫میالد مبارک سیدالش��هدا (ع) و روز پاس��دار در دیدار‬ ‫ه��زاران نفر از فرماندهان و اعضای س��پاه پاس��داران‬ ‫انقالب اس�لامی‪ ،‬شاکله معنوی س��پاه را عامل اصلی‬ ‫«انعطاف پذیری و عملکرد تحس��ین برانگیز» این نهاد‬ ‫مردم��ی و انقالبی در عرصه های مختلف و ش��رایط‬ ‫متفاوت س��ه دهه گذشته خواندند و با تبیین واقعیات‬ ‫مهم داخلی و بین المللی تاکید کردند‪« :‬همه مس��ئوالن‬ ‫کش��ور باید به وظایف س��نگین خود در عرصه های‬ ‫مختلف عمل کنند و همچون ‪ 31‬س��ال گذشته برای‬ ‫روب��ه رو ش��دن با هر ش��رایطی اماده باش��ند که البته‬ ‫و ب��دون کوچکتری��ن تردی��د‪ ،‬ملت ب��زرگ ایران و‬ ‫جمهوری اس�لامی‪ ،‬همچون گذشته پیروز این میدان‬ ‫رویارویی مستمر خواهند بود‪».‬‬ ‫رهبر معظم انقالب اس�لامی در این دیدار‪ ،‬ماه ش��عبان‬ ‫را م��اه ذک��ر و توس��ل و خودس��ازی خواندن��د و ب��ا‬ ‫تبریک حل��ول این ماه عظیم و می�لاد مبارک حضرت‬ ‫اباعبداهلل الحسین‪ ،‬امام سجاد و حضرت ابوالفضل العباس‬ ‫(علیهم الس�لام)‪ ،‬سپاهیان پاس��دار را «رهروان صادق و‬ ‫عاشق راه خدا و ائمه هدی» برشمردند‪.‬‬ ‫ایش��ان‪ ،‬سرداران س��پاه و دیگر پاس��داران را رهروان‬ ‫ش��هدای گرانقدری چون باکری‪ ،‬همت‪ ،‬بروجردی و‬ ‫دیگر شهیدان سرافراز سپاه دانستند و در تبیین شاکله‬ ‫معن��وی و باطنی س��پاه افزودند‪« :‬دل های مش��تاق به‬ ‫مجاهدت فی سبیل اهلل در هر عرصه و میدان‪ ،‬زبان های‬ ‫صادق و نگاه های حق بین و حق ش��ناس‪ ،‬س��ه عنصر‬ ‫اصلی شاکله و هویت حقیقی سپاه پاسداران را تشکیل‬ ‫می دهند‪».‬‬ ‫فرمانده کل قوا با استناد به مناجات شریف ماه شعبان‬ ‫افزودند‪« :‬ش��اکله معنوی س��پاه‪ ،‬اتش اشتیاق دل های‬ ‫پاسداران را به خدا نزدیک می کند و صداقت و وفاداری‬ ‫انان در نیت و گفتار و عمل‪ ،‬همچون کلمه طیبه رفعت‬ ‫می گیرد و به سوی پروردگار تعالی می یابد‪».‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای نگاه حق بین و حق ش��ناس‬ ‫ی سپاه خواندند و‬ ‫را عنصر سوم شاکله و هویت حقیق ‬ ‫افزودند‪« :‬این نگاه حق بین‪ ،‬در هر شرایطی حتی اوضاع‬ ‫غبارالود و پرابهام‪ ،‬واقعیات صحنه را تشخیص می دهد‬ ‫و وظیفه و راه عمل به وظیفه را درک می کند‪».‬‬ ‫فرمانده کل قوا با اشاره به چگونگی شکل گیری سپاه‬ ‫پاس��داران‪ ،‬سپاه را نهادی جوش��یده از «دل مساجد و‬ ‫مدارس و دانش��گاه ها» و برام��ده از خانه ها و دل های‬ ‫مومن مردم برشمردند و افزودند‪« :‬کسی سپاه را خلق‬ ‫نکرد بلکه این نهاد به اقتضای نیاز زمان شکل گرفت‬ ‫و درهر جا و هر عرصه ای که الزم بود به پاسخگویی‬ ‫به نیازهای انقالب و کشور پرداخت‪».‬‬ ‫رهبر معظم انقالب اس�لامی‪ ،‬حفظ هویت و ش��اکله‬ ‫اصلی و عمل براس��اس نیاز زمان را ویژگی بارز سپاه‬ ‫‪6‬‬ ‫خواندند و خاطرنشان کردند‪« :‬سپاه در سال های اولیه‬ ‫انقالب‪ ،‬در مقابله با ضدانقالب در خیابان های تهران‪،‬‬ ‫در مس��ائل استان های مرزی‪ ،‬هشت سال دفاع مقدس‬ ‫و دیگر عرصه های متفاوت و مختلف‪ ،‬هویت خود را‬ ‫حفظ کرد اما با انعطاف الزم‪ ،‬ش��کل خود را براساس‬ ‫نیاز زمان تنظیم کرد تا بتواند به وظایفش عمل کند‪».‬‬ ‫ایشان با اشاره به درخواست مسئوالن دولت وقت پس‬ ‫از جنگ برای ورود سپاه به عرصه سازندگی افزودند‪:‬‬ ‫«در این عرصه نیز س��پاه هر جا حضور یافت بهترین‬ ‫اقدامات س��ازندگی را انجام داد و این واقعیات نشان‬ ‫می دهد که این نهاد مردمی‪ ،‬در پرتو وفاداری به شاکله‬ ‫معنوی خود‪ ،‬از س��ازمانی منعطف برخوردار است که‬ ‫براساس نیازهای زمان‪ ،‬روز به روز متحول و متکامل‬ ‫نیز شده است‪».‬‬ ‫رهبر انقالب اسالمی‪ ،‬ایجاد نهادهای مختلف از جمله‬ ‫سپاه و جهاد سازندگی را هنر بزرگ انقالب برشمردند‬ ‫و افزودند‪« :‬این نهادها‪ ،‬ساختاری انطباق پذیر همراه با‬ ‫بعد ارزشی قوی دارند و ضمن نظم و قانون پذیری‪ ،‬از‬ ‫مشکالت سازمان های متعارف از جمله «شکنندگی و‬ ‫خشکی سازمانی» به دور هستند‪».‬‬ ‫فرمان��ده کل قوا با تاکید ب��ر لزوم حفظ هویت نهادی‬ ‫سپاه‪ ،‬این نهاد را شجره طیبه ای خواندند که به فرموده‬ ‫قران کریم در هر دوره‪ ،‬ثمره خاصی بروز می دهد که‬ ‫این عملکرد و ویژگی تحسین برانگیز باید ادامه یابد‪.‬‬ ‫رهبر انقالب اس�لامی‪ ،‬ش��ناخت واقعی��ات امروز و‬ ‫بررسی و پیش بینی ش��رایط فردا را الزمه برنامه ریزی‬ ‫صحیح برای حرکت به س��مت تحقق اهداف دانستند‬ ‫و با اشاره به مسئولیت فرماندهان‪ ،‬نیروهای مختلف و‬ ‫احاد سپاهیان در این زمینه افزودند‪« :‬حفظ کامل شاکله‬ ‫معنوی س��پاه تش��خیص واقعیات امروز و پیش بینی‬ ‫تحوالت اینده را امکانپذیر می کند و این ش��ناخت و‬ ‫اگاهی‪ ،‬زمینه برنامه ریزی و اقدامات صحیح را فراهم‬ ‫می اورد‪».‬‬ ‫ایش��ان در ادامه همین بحث ب��ه تبیین واقعیات امروز‬ ‫کشور و صحنه جهانی پرداختند‪.‬‬ ‫نخس��تین واقعی��ت انکارناپذی��ری که رهب��ر انقالب‬ ‫اس�لامی د ر ترسیم شرایط موجود به ان اشاره کردند‪،‬‬ ‫ثبات انقالب بود‪.‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای برای درک بهتر این واقعیات‪،‬‬ ‫ضمن مقایسه ای میان انقالب اسالمی و انقالب فرانسه‪،‬‬ ‫به مراح��ل متعدد و کامال متف��اوت و متضاد انقالب‬ ‫فرانس��ه در دهه های اول شکل گیری و پیروزی اشاره‬ ‫کردن��د و افزودند‪« :‬انقالب اس�لامی برخالف دیگر‬ ‫حرکت های سیاسی – اجتماعی قرن های معاصر‪ ،‬پس‬ ‫از گذشت ‪ 31‬سال پرفراز و نشیب‪ ،‬همچنان در مسیری‬ ‫که اسال م ترس��یم کرده و امام راحل عظیم الشان ان را‬ ‫به تعبیری ریل گذاری نمودن��د حرکت می کند و این‬ ‫واقعیت بسیار مهم‪ ،‬نشانه دست حمایت پروردگار از‬ ‫این انقالب است‪».‬‬ ‫حض��رت ای��ت اهلل خامن��ه ای‪ ،‬با اش��اره به س��خنان‬ ‫مقام��ات امریکایی درب��اره تالش ب��رای تغییر رفتار‬ ‫ایران خاطرنش��ان کردن��د‪« :‬منظ��ور و مفهوم حقیقی‬ ‫این س��خنان‪ ،‬تالش برای تغییر مسیر حرکت انقالب‬ ‫اسالمی است‪».‬‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫همت و کار مضاعف‬ ‫رهبر انقالب اس�لامی‪ ،‬دل های مومن مل��ت ایران را‬ ‫مظه��ر قدرت اله��ی خواندند و تاکی��د کردند‪« :‬انچه‬ ‫حرک��ت انقالب را در همان مس��یر اصلی امکان پذیر‬ ‫کرده‪ ،‬عش��ق ملت ایران به اسالم است که خاکریزی‬ ‫بزرگ و نفوذناپذیر برای انقالب اس�لامی و کش��ور‬ ‫به وجود اورده است که اگر مسیر عوض شود و اسالم‬ ‫از دست برود این خاکریز دیگر وجود نخواهد داشت‬ ‫و پای زورگوی��ان و متجاوزان به کش��ور باز خواهد‬ ‫شد‪».‬‬ ‫رهبر انقالب اس�لامی پیشرفت های کشور را واقعیت‬ ‫دوم عرصه داخلی برشمردند و افزودند‪« :‬براساس امار‬ ‫جهانی‪ ،‬شتاب پیشرفت و رشد علمی کشور چند برابر‬ ‫متوسط جهانی است البته همچنان فاصله با قافله علم‬ ‫فراوان اس��ت اما این ش��تاب پرافتخ��ار را نباید از یاد‬ ‫برد‪».‬‬ ‫رهبر انقالب اسالمی‪ ،‬پختگی سیاسی و مجرب شدن‬ ‫م��ردم را از دیگر واقعیات ایران دانس��تند و افزودند‪:‬‬ ‫«م��ردم‪ ،‬جوان��ان و حت��ی نوجوانان بر اث��ر حوادث‬ ‫پی در پی‪ ،‬تجربه سیاس��ی خوبی به دست اورده اند و‬ ‫خوشبختانه مس��ائل را تا حد زیادی خوب می فهمند‬ ‫به گونه ای که حتی اگر مس��اله ش��بهه ناکی بتواند نظر‬ ‫ان��ان را جلب کند‪ ،‬بعد از درک واقعیت‪ ،‬به س��رعت‪،‬‬ ‫جهت گیری خود را تغییر می دهند که در قضایای فتنه‬ ‫سال ‪ 88‬این واقعیت کامال مشهود بود‪».‬‬ ‫رهبر انقالب اس�لامی‪ ،‬حضور موثر و اشکار دین در‬ ‫ح��وزه زندگی جوانان را واقعیت بس��یار مهم دیگری‬ ‫برشمردند که در داخل کشور قابل درک است‪.‬‬ ‫ایش��ان‪ ،‬حضور پرش��ور جوانان در مراس��م اعتکاف‪،‬‬ ‫نمازهای جماعت دانشگاه ها و دیگر اماکن و شرکت‬ ‫پررون��ق جوان��ان در مجامع مذهبی را از نش��انه های‬ ‫واقعیت یاد شده خواندند‪.‬‬ ‫گس��ترش تفکر انقالب اس�لامی در جه��ان واقعیت‬ ‫دیگری بود که رهبرمعظم انقالب به ان اشاره کردند‪.‬‬ ‫ایش��ان معنای حقیقی صدور انق�لاب را صدور عطر‬ ‫اف��کار و ارمان های انق�لاب اس�لامی خواندند و با‬ ‫اش��اره به استقبال مش��تاقانه مردم کشورهای مختلف‬ ‫از مس��ئوالن جمهوری اس�لامی افزودند‪« :‬عطر اسالم‬ ‫و انقالب اس�لامی با وجود همه تالش های دشمنان‪،‬‬ ‫قلب ه��ای ملت ها را پرنش��اط کرده و ای��ن‪ ،‬واقعیتی‬ ‫انکارناپذیر است‪».‬‬ ‫رهبر معظم انقالب اس�لامی‪ ،‬ادامه فعالیت های جبهه‬ ‫معارض انقالب اسالمی را از دیگر واقعیات پیرامونی‬ ‫انق�لاب اس�لامی خواندند و با اش��اره به تالش های‬ ‫بی وقفه اما ناکام رژیم صهیونیستی و امریکا برای مقابله‬ ‫با حرکت عظیم ملت مسلمان ایران افزودند‪« :‬انقالب‬ ‫اس�لامی‪ ،‬ایران پرعظمت را با موقعی��ت راهبردی و‬ ‫منافع فراوانش از چنگ امریکایی ها دراورده و بساط‬ ‫حقارت در مقابل زورگویان جهانی را در این کش��ور‬ ‫برانداخته است‪ ،‬به همین علت انها در تمامی سال های‬ ‫گذش��ته به دشمنی و توطئه در مقابل ملت ایران ادامه‬ ‫داده اند‪».‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای امریکا را به زورگویی تشبیه‬ ‫کردند که در سطح جهان‪ ،‬به دنبال باج گیری است اما‬ ‫روز به روز اوضاع نابسامان تری پیدا می کند‪.‬‬ ‫ایشان خاطرنش��ان کردند‪« :‬عده ای برای حفظ کاسبی‬ ‫خود ب��ه این زورگ��وی جهانی‪ ،‬ب��اج می دهند‪ ،‬عده‬ ‫دیگری که قدرت نس��بی دارند اما تمایلی به مقابله با‬ ‫امریکا ندارند عمال به نوچه سیاسی – نظامی او تبدیل‬ ‫می شوند اما برخی در مقابل این زورگویی می ایستند که‬ ‫جمهوری اسالمی به یمن پایداری مردم و مسئوالنش‪،‬‬ ‫در صف مقدم این ایستادگی قرار دارد‪».‬‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫امام‬ ‫گفتوگو‬ ‫راه‬ ‫رهبر انقالب اس�لامی در تش��ریح رون��د روزافزون‬ ‫نفرت ملت ها از امریکا‪ ،‬به ادعاهای این کش��ور پس‬ ‫از فروپاش��ی شوروی و بلوک شرق اش��اره کردند و‬ ‫افزودن��د‪« :‬دولت امریکا در ان زمان ادعای نظم نوین‬ ‫جهانی را به رهبری کاخ سفید مطرح می کرد اما امروز‬ ‫مسئوالن این کشور با تظاهرات و مخالفت روزافزون‬ ‫مردم جهان روبه رو هستند و هر کاری می کنند از میزان‬ ‫منفوریت انها کاسته نمی شود‪».‬‬ ‫رهب��ر انق�لاب اس�لامی ناکام��ی امری��کا در عراق‪،‬‬ ‫افغانستان‪ ،‬لبنان و فلسطین را یاداور شدند و افزودند‪:‬‬ ‫«امریکا با همه ادعایش همراه با رژیم صهیونیستی‪ ،‬در‬ ‫سرنگونی حکومت حماس در نوار باریک غزه ناتوان‬ ‫مانده و این نش��انه واقعیت��ی انکارناپذیر یعنی ضعف‬ ‫روزافزون این کشور است‪».‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای با اش��اره به صدور قطعنامه‬ ‫تحری��م علیه ایران و به موازات ان حرف های به ظاهر‬ ‫رنگی��ن و تهدیدهای گاه ب��ه گاه نظامی تاکید کردند‪:‬‬ ‫«انها به گونه ای س��خن می گویند ک��ه ما فکر کنیم در‬ ‫پش��ت این تهدیدها چیز فوق الع��اده خطرناکی نهفته‬ ‫اس��ت البته چه تهدیدها پوش��الی باش��د چه واقعی‪،‬‬ ‫بدون ش��ک ما برای حفاظت از انقالب اسالمی‪ ،‬ملت‬ ‫عزیز ایران و کش��ور پرافتخار ایران باید برای هرگونه‬ ‫شرایطی اماده باشیم‪».‬‬ ‫در همی��ن زمین��ه حضرت ایت اهلل خامن��ه ای طرح ها‬ ‫و برنامه ه��ای امری��کا را عمدتا سیاس��ی خواندند و‬ ‫خاطرنشان کردند‪« :‬در فتنه سال گذشته نیز امریکایی ها‬ ‫به س��رعت وس��ط می��دان امدن��د و ب��ه صراحت و‬ ‫ذوق زده‪ ،‬از مس��ئوالن فتنه و کس��انی که گردنش��ان‬ ‫واقعا زیر بار مس��ئولیت فتنه است‪ ،‬حمایت کردند اما‬ ‫پروردگار متعال و هوشیاری و ایستادگی ملت انها را‬ ‫شکست داد‪».‬‬ ‫حضرت ایت اهلل خامنه ای‪ ،‬توجه مس��تمر به واقعیات‬ ‫درون��ی و بیرون��ی کش��ور و تام��ل در بازخوردهای‬ ‫عملک��رد دش��من در داخل را وظیفه همه مس��ئوالن‬ ‫فرهنگی‪ ،‬سیاس��ی – اقتصادی و اجتماعی برشمردند‬ ‫و تاکید کردند‪« :‬مس��لما و بدون تردی��د‪ ،‬ملت ایران‪،‬‬ ‫انقالب اسالمی و جمهوری اسالمی‪ ،‬همچون گذشته‬ ‫پیروز این میدان رویارویی هس��تند چرا که خداوند به‬ ‫صراحت‪ ،‬به متقین وعده پیروزی نهایی داده اس��ت و‬ ‫وعده خدا‪ ،‬بدون کوچکترین تردیدی‪ ،‬محقق خواهد‬ ‫شد‪».‬‬ ‫رهبر انقالب اس�لامی‪ ،‬ایمان‪ ،‬تق��وا و عمل صالح را‬ ‫زمینه س��از پی��روزی حتمی در رویارویی با دش��منان‬ ‫اس�لام و انقالب اسالمی دانستند و خاطرنشان کردند‪:‬‬ ‫«همین عوامل و عناصر‪ ،‬تاکنون انقالب را در مقابل هر‬ ‫توطئه و اقدامی‪ ،‬پیروز و با ثبات نگه داش��ته و از این‬ ‫پس نیز چنین خواهد بود‪».‬‬ ‫فرمان��ده معظم کل قوا در پایان سخنانش��ان‪ ،‬تبلیغات‬ ‫ش��دید دش��منان و دنباله های داخلی ان��ان را بر ضد‬ ‫سپاه پاسداران‪ ،‬نشانه موثر بودن سپاه در تداوم حرکت‬ ‫عزتمند و مقتدرانه ملت ایران دانس��تند و پاس��داران‬ ‫پرافتخ��ار را به مراقبت روزافزون درونی و احس��اس‬ ‫مس��ئولیت مداوم در قبال وظایف عظیم این مجموعه‬ ‫توصیه کردند‪.‬‬ ‫ایش��ان سپاه پاس��داران را خان��واده ای ب��زرگ‪ ،‬زنده‬ ‫و پرنش��اط خواندند و ب��ا ضروری خوان��دن تعامل‬ ‫بخش ه��ای گوناگون این نهاد عظی��م افزودند‪« :‬حتی‬ ‫بازنشستگان سپاه پاس��داران نیز‪ ،‬اعضای وابسته سپاه‬ ‫محسوب می ش��وند و باید همچون دیگر اجزای این‬ ‫نهاد‪ ،‬س��پاه را از خودش��ان بدانند و سپاه هم انها را از‬ ‫خود بداند‪».‬‬ ‫لشکر خدا هستید‬ ‫جنداهلل شما هستید‪ .‬شما لش��کر خدایید‪ .‬کسی که لشکر‬ ‫خداست اگر خدای نخواسته یک کاری بکند که مرضی خدا‬ ‫نباشد و ان وقت یکجوری باشد که گفته بشود که خوب‪،‬‬ ‫اینهاهم مثل سابق‪ ،‬اینها حاال دستشان رسیده به یک چیزی‪،‬‬ ‫اینها هم زور می گویند به مردم‪ ،‬اینها هم اذیت می کنند مردم‬ ‫را‪ ،‬اینها هم مثال مال مردم را خدای نخواس��ته برمی دارند‪،‬‬ ‫اینطور نباشد‪ .‬به جوانهایتان سفارش کنید‪ .‬از قول من سالم به‬ ‫همه برسانید‪ .‬سفارش کنید که شما جوان ها ُجنُد خدا هستید‪.‬‬ ‫شما دست خدا هستید‪ .‬شماها کاری بکنید که ایران سربلند‬ ‫باشد در دنیا‪ .‬ما پیش خدا سربلند باشیم‪ .‬خود شما پیش خدا‬ ‫ابرومند باشید‪ .‬یک وقتی کاری نشود که ملت ها‪ ،‬دیگران ما را‬ ‫تعییر کنند به اینکه‪ ،‬شما دست تان نمی رسید‪ .‬حاال که دستتان‬ ‫رسید شما هم همان هستید‪ .‬بفهمانید به انها که نه‪ ،‬ما برای‬ ‫دنیاپا نشدیم راه بیفتیم‪ ،‬وگرنه معقول نیست که ادم جانش‬ ‫را بدهد برای دنیا‪ .‬کس��ی که دنی��ا را می خواهد‪ ،‬جانش را‬ ‫می خواهد حفظ کند تا دنیا را ببلعد‪ .‬شمایی که جانتان را در‬ ‫معرض خطر قرار دادید‪ ،‬اگر یکوقت در بینتان یک جوانی‪،‬‬ ‫یک جاهلی پیدا شد که یک کاری انجام داد خالف موازین‪،‬‬ ‫خودتان جلویش را بگیرید‪ .‬نصیحتشان کنید‪ .‬نگذارید یک‬ ‫طوری بشود که در دنیا منعکس بشود که اینان وقتی که به نوا‬ ‫رسیدند خودشان‪ ...‬و چه کردند و چه کردند‪ .‬من امیدوارم که‬ ‫خداوند موید شما باشد‪ .‬خداوند پشتیبان شما باشد‪ .‬باقدرت‬ ‫جلو بروید‪ .‬اتکالتان به یک مبداء قدرتی است که هیچ قدرتی‬ ‫در مقابل او چیزی نیست‪ .‬با همان قدرت جلو بروید و شما‬ ‫پیروزید بحمداهلل‪ .‬من امیدوارم که تا اخر پیروز باشید‪ .‬و شما‬ ‫بدانید که در تمام تاری��خ یک همچوقضایایی که در ایران‬ ‫واقع شد‪ ،‬واقع نشده است‪ .‬در تمام این انقالباتی که در دنیا‬ ‫واقع شده است‪ ،‬مثل انقالب اکتبر‪ ،‬مثل انقالب فرانسه‪ ،‬سایر‬ ‫انقالباتی که در ممالک کوچکتر پیداشده است‪ ،‬اینطور نبوده‬ ‫اس��ت که به این اسانی و سهلی ؛ اوال مرحوم «قرنی»‪ ،‬خدا‬ ‫رحمتش کند‪ ،‬به من گفت که‪ ،‬بع��د از پیروزی گفت این‬ ‫مبارزه ما بین ملت و دولت سه ساعت و نیم بود‪ ،‬سه ساعت‬ ‫و نیم‪ ،‬اینها غلبه کردند‪ .‬این یک مساله خیلی نادری است در‬ ‫دنیا یا غیر واقع اس��ت‪ .‬ان وقت باالتر از اینکه‪ ،‬دنبال اینکه‬ ‫شما غلبه کردید ان کارهایی که در انقالب های دیگر می شد‬ ‫هیچ نشد‪ .‬انقالب که می ش��د‪ ،‬اول می ریختند و یک عده‬ ‫زیادی را‪ ،‬شاید گاهی یک میلیون جمعیت را می کشتند‪ .‬اینها‬ ‫در این صورتی که به من داده بودند حاال یادم نیست‪ ،‬اما در‬ ‫ان بود که در انقالب فالن یک میلیون جمعیت کشته شد‪،‬‬ ‫یک میلیون و نیم حبس شد‪ ،‬تمام مطبوعات‪ ،‬تمام رادیوها‪،‬‬ ‫تمام چیزها کنترل ش��د‪ ،‬تمام احزاب درش را بستند‪ .‬اول‬ ‫کاری که می کنند‪ ،‬اینهایی که احتمال می دهند که یک صدایی‬ ‫بکنند‪ ،‬این را خفه می کنند‪ .‬ایران وقتی که انقالب کرد تقریبا‬ ‫تا پنج ماه به تمام احزاب و به تمام روزنامه ها و به تمام [اینها]‬ ‫اجازه داد که هر چه بخواهید بگویید‪ .‬تمام راه ها هم باز بود‬ ‫برای همه بیایند‪ ،‬بروند‪ .‬این در دنیا س��ابقه ندارد‪ .‬این برای‬ ‫ای��ن بود که این انقالب‪ ،‬انقالب اس�لامی بود‪ .‬خود ملت‬ ‫بودند‪ ،‬انقالب کرده بودند‪ .‬خود ملت مسلمان بودند انقالب‬ ‫کرده بودند‪ .‬این جور نبود که یک کودتایی واقع بشود‪ .‬یک‬ ‫قدرتمندی بیاید و یک قدرتمند دیگر را بیرون کند‪ .‬یک امیر‬ ‫لشکری بیاید‪ ،‬یک مثال رئیس جمهور را از بین ببرد‪ .‬این جور‬ ‫نبود‪ .‬خود این ملت بودند‪ .‬همه کارها هم دست خود ملت‬ ‫بود‪ .‬ملت ما هم مسلمان بودند و اداب اسالمی داشتند‪.‬‬ ‫سخنرانی امام در جمع فرماندهان سپاه‬ ‫‪7‬‬ ‫یادداشت‬ ‫حشمت اهلل فالحت پیشه‪ /‬نماینده مجلس‬ ‫روسیه با امریکا علیه‬ ‫ایران تبانی می کند‬ ‫موضع گیری روس ها نش��ان دهنده یک توافق س��طح‬ ‫باالتر با امریکایی هاس��ت‪ .‬در واقع روسیه و امریکا‬ ‫درب��اره مناطق اس��تراتژیک با یکدیگر ب��ه توافقاتی‬ ‫دس��ت یافته اند‪ ،‬لذا موضع گیری اخیر مقامات روس‬ ‫نش��ان دهنده این توافقات در عرصه جهانی اس��ت‪.‬‬ ‫نکته جالب این اس��ت که روس ه��ا برای این توافق‪،‬‬ ‫واقعیت ه��ای موج��ود در برنامه هس��ته ای ایران را‬ ‫تحریف می کنند‪.‬‬ ‫روس ه��ا بیش از هر بازیگر دیگری به دلیل داش��تن‬ ‫همکاری های فنی و تکنولوژیک با فناوری هس��ته ای‬ ‫ایران می دانند برنامه هسته ای ایران تهدیدامیز نیست‬ ‫و در واقع برنامه ای اس��ت که استانداردهای موجود‬ ‫درب��اره فناوری مس��المت امیز در ان رعایت ش��ده‬ ‫اس��ت‪ ،‬اما با همه این مس��ائل‪ ،‬روس ه��ا با اقدامات‬ ‫اخیر خود نشان داده اند که به دنبال همراهی با فضای‬ ‫سیاس��ی تبلیغاتی غرب هس��تند‪ .‬مواضع تند روسیه‬ ‫جوامع فراقانونی به قهقرا سقوط می کنند‬ ‫عباس رجایی‪ /‬عضو کمیسیوناجتماعیمجلس‬ ‫«حرکت کردن در مدار قانون»؛ این تکلیفی است که در هر جامعه‬ ‫مدنی از قبل برای دولت‪ ،‬مجلس و دادگس��تری مشخص شده‬ ‫و معیاری اس��ت تا با ان تخلف های احتمالی هر کدام از قوای‬ ‫سه گانه را بسنجند و ارزیابی کنند‪ .‬برای همین است که می گویند‬ ‫در جوامع قانونمند و توسعه پذیر فصل الخطاب همه چیز قانون‬ ‫است و باالتر از ان هیچ چیز نیست‪ ،‬چرا که اگر باالتر از قانون‬ ‫معیار و مالک دیگری باشد جامعه به قهقرا سقوط خواهد کرد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫در تاریخ حکایت س��قوط جوامعی که ب��رای خود ارزش های‬ ‫فراقانونی قائل می شوند را بارها شنیده ایم؛ اینکه چگونه با کنار گذاشتن قانون‏‪ ،‬استبداد‬ ‫ی است‬ ‫و خودرایی دیکتاتورهای کوچک بر زندگی میلیون ها حکم می شود تجربه مکف ‬ ‫تا نگذاریم مجریان از اجرای قانون عدول کنند‪ .‬حتی اگر قانونی ناقص و ناکارامد باشد‬ ‫باز هم بودنش از بی سروسامانی حاصل از بی قانونی بهتر است‪ ،‬چرا که با طرح و الیحه‬ ‫می ت��وان ایراد های قانون را برطرف کرد ام��ا برای پایان دادن به بی قانونی و حاکمیت‬ ‫مجدد قانون باید بهایی به غایت گزاف ترپرداخت کرد‪ .‬برای همین اس��ت که باید از‬ ‫دنباله دار ش��دن کش��مکش های اخیر دولت و مجلس بر سر اجرای قانون نگران بود‪،‬‬ ‫حتی اگر ادعای دولت درست باشد و قوانین مصوب مجلس نقص داشته باشند باز هم‬ ‫نمی توان به نشانه مخالفت از انجام وظیفه که اجرای قانون است تکمین نکرد و سرباز‬ ‫زد‪ .‬صرفه نظر از اتالف وقت و هزینه ای که این رویه به دنبال دارد با دامن زدن به چنین‬ ‫اختالف هایی جامعه با مسائل غیر کلیدی درگیرشده و از مسیر اصلی خود باز می ماند که‬ ‫چنین مساله ای می تواند در دراز مدت به برچیده شدن بساط قانون گرایی در جامعه و در‬ ‫نتیجه انحراف منجر شود و این در حالی است که نباید از نظر دور داشت هم امام راحل‬ ‫و هم مقام معظم رهبری هر دو در سیره و سخن در همه شرایط همگان را به تبعیت از‬ ‫قانون فراخوانده اند و با در نظر گرفتن این موضوع است که همه حق داریم از یکدیگر‬ ‫بخواهیم قانون را محترم بشماریم و در عین حال وقتی در له یا علیه موضوعی سخن‬ ‫ف مقابل را محترم بشمارند و اگر با همین دید مناسبات‬ ‫می گویند بخواهیم حرمت طر ‬ ‫اخیر دولت و مجلس را مرور کنیم انگاه قانع می شویم که دولت نمی تواند در مخالفت‬ ‫با مجلس از ابالغ یا اجرای قوانین مصوب جلوگیری کند که این عمل نقض اش��کار‬ ‫قانون اساسی در روز روشن است‪ .‬حتی چنانچه حق با دولت باشد و مصوبات مجلس‬ ‫دچار نقصان باشند باز هم دولت می بایست به وظیفه خود که همان اجرای قانون است‬ ‫عم��ل کرده و به موازات ان ب��رای اصالح مصوبات مجلس ایرادهای مورد نظر را در‬ ‫قالب الیحه مطرح می کرد‪ .‬شاید اگر از ابتدا چنین شده بود‪ ،‬امروز دیگر نه تنها شاهد‬ ‫دلخوری مجلس و دولت از یکدیگر بر سر اجرا یا عدم اجرای قوانین مختلف نبودیم‬ ‫بلکه می دیدیم که چگونه نواقص و نارسایی های مربوط به قوانین مختلف با همکاری‬ ‫دولت و مجلس و در فضایی ارام و غیرمش��دد برطرف می شود‪ .‬دولت با این رویه و‬ ‫عدم اجرای قوانین موجب می شود تا در خدمت رسانی به مردم کوتاهی شود‪ .‬هر دلیلی‬ ‫که مانع از اجرای قوانین توسط دولت می شود توجیهی ندارد‪.‬‬ ‫‪8‬‬ ‫علیه مس��اله هس��ته ای ایران یک هشدار جدی است‬ ‫مبنی بر اینکه روس��یه و امریکا به تبانی های خطرناک‬ ‫در قبال ایران نزدیک می ش��وند که این موضوع باید‬ ‫به صورت جدی مورد بررس��ی قرار گرفته و راهکار‬ ‫مقابله با ان مدنظر قرار گیرد‪.‬‬ ‫دوگانگ��ی در رفتار و مواضع روس��یه در قبال ایران‬ ‫طبیعی اس��ت‪ .‬انه��ا همواره س��عی کرده ان��د منافع‬ ‫منطق��ه ای و جهانی خود را به م��وازات هم در پیش‬ ‫گیرن��د که منتها گاهی به س��ود موض��ع منطقه ای و‬ ‫گاهی به س��ود جهان��ی تصمیم می گیرن��د‪ .‬در حال‬ ‫حاضر روس��یه با اتخاذ راهبرد ی��ک جانبه گرایانه با‬ ‫واشنگتن‪ ،‬به دنبال نزدیکی بیشتر به اهداف بین المللی‬ ‫خود است و بر همین اساس توافقاتی در سطح کالن‬ ‫با امریکایی ها دارد‪.‬‬ ‫انه��ا خود می دانند که در ش��رایط حاکم و با توجه‬ ‫به روابط رو به گس��ترش ایران و روس��یه نمی توانند‬ ‫از همکاری ه��ای خود با ایران چشم پوش��ی کنند‪ .‬با‬ ‫توج��ه به اتفاق��ات روی داده در عرصه بین المللی و‬ ‫تندروها به نام قانون بی قانونی می کنند‬ ‫ابوالقاسم رئوفیان‪ /‬دبیرکل حزب ایران زمین‬ ‫برخالف تصور گسترده‪ ،‬دامنه اختالف های مجلس و دولت باال گرفته و کار به جایی‬ ‫رس��یده اس��ت که زمانی که مجلس نس��بت به مواضع انحرافی دولت موضع گیری‬ ‫می کند با واکنش هایی مواجه می شود که جای تاسف بسیار دارد‪.‬‬ ‫منظور از مواضع انحرافی دولت‪ ،‬تمکین نکردن به اصول قانون اساسی است که در ان‬ ‫به دولت تکلیف شده است تا در مقام مسئول اجرای قوانین از مصوبات مجلس شورای‬ ‫اسالمی تبعیت کند‪ ،‬ان هم مصوباتی که شرعی و قانونی بودن انها پس از به تصویب‬ ‫رس��یدن در صحن علنی مجلس با تایید فقها و حقوقدان های ش��ورای نگهبان قانون‬ ‫اساسی و در نهایت اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام قطعیت یافته است‪.‬‬ ‫با این همه می بینیم که در چند مدت اخیر دولت به جای حرف ش��نوی داش��تن از‬ ‫مجل��س در مقام معترض و منتقد برامده و در این مس��یر حتی گوی س��بقت را از‬ ‫ش��ورای نگهبان قانون اساسی و مجمع تشخیص مصلحت نظام ربوده است‪ .‬بدون‬ ‫شک این استنکاف و شانه خالی کردن دولت که از قضا مغایر با وظایف مقرر شده‬ ‫برای قوه مجریه در قانون اساس��ی نیز هس��ت با نصایح و توصیه های رهبر فرزانه‬ ‫انقالب نیز همخوان��ی ندارد‪ .‬فراموش نکنیم ک��ه مقام معظم رهبری همواره همگان‬ ‫را ب��ه تبعی��ت از حکمیت قان��ون فراخوانده اند‪ .‬با این حال مش��اهده می کنیم که از‬ ‫یک س��و عده ای در ه��واداری از دولت مقابل مجلس تجم��ع اعتراضی کرده و در‬ ‫معرک��ه ای ک��ه راه انداخته اند از نمایندگان مردم ابروبری می کنند و از س��وی دیگر‬ ‫عده ای قلیل از میان همین نمایندگان مجلس با بس��تن چشم و گوش خود به روی‬ ‫انچه اتفاق افتاده است از ابروبران دلجویی می کنند‪ .‬گرچه این نخستین باری نیست‬ ‫ک��ه می بینیم در خانه مل��ت گروهی وکالت دولت را برعهده دارند و حرف ش��نوی‬ ‫مطیعان��ه از دولت را به همراهی منتقدانه با دولت ترجیح داده اند اما فراموش نکنیم‬ ‫که توهین به نمایندگان مردم در مجلس‪ ،‬توهین به مردم تلقی می ش��ود و به همین‬ ‫دلیل هی��چ کس حتی وکیل الدوله های صحن بهارس��تان حق ندارن��د در این مورد‬ ‫سکوت کنند‪.‬‬ ‫البت��ه تکلیف ان دس��ته از نمایندگانی که وکیل دولت ب��ودن را بر وکیل ملت بودن‬ ‫ ترجیح داده اند در انتخابات مجلس بعدی با ارای مردم روشن خواهد شد و مشخص‬ ‫می ش��ود که چه کسانی قابلیت نشستن بر کرسی های سبز رنگ مجلس شورای ملی‬ ‫خواهند داشت اما ادامه این وضع نیز بدون چاره اندیشی ممکن نیست‪ .‬مجلس حق‬ ‫دارد که مانند هر ش��خص محترمی با اعتراض به وض��ع موجود اعاده ابروی ریخته‬ ‫شده خود را خواستار شود‪.‬‬ ‫در این میان ش��اید توافق میان اعضای جامعه مدرس��ین ح��وزه علمیه قم با جامعه‬ ‫روحانیت مبارز مبنی بر تدوین یک منش��ور اخالقی راهکار مناس��بی باشد تا ضمن‬ ‫جلوگیری از تکرار این ابروبری ها زمینه ای برای رعایت حریم قوای سه گانه فراهم‬ ‫ش��ود و این شدنی نیس��ت مگر انکه اعتدال گرایی را جایگزین افراطی گرایی کنیم‪،‬‬ ‫چرا که همین تندروی هاس��ت که باعث می ش��ود اشخاص حریم و جایگاه حقوقی‬ ‫خود را فراموش کرده و به نام قانون به حدود دیگران تجاوز کنند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫شماره‪42‬‬ ‫موضع گیری اخیر روسیه باید برخورد واقع گرایانه ای‬ ‫از س��وی ای��ران انجام ش��ود‪ ،‬زیرا انه��ا اکنون برای‬ ‫پیش��برد اهداف خود‪ ،‬برخ��ی از واقعیت ها را نادیده‬ ‫می گیرن��د و تالش می کنند برنامه هس��ته ای ایران را‬ ‫تحریف کنند‪ .‬اینها واقعیت های خش��نی است که در‬ ‫دنیای امروز علیه مس��اله هسته ای ایران وجود دارد‪،‬‬ ‫بنابرای��ن ایران نباید علیه روس ها نگاه تطهیرس��ازی‬ ‫داش��ته باشد‪ ،‬انها در گذش��ته صدام را به سالح های‬ ‫مختلف علیه ای��ران تجهیز کردند و اکنون نیز همراه‬ ‫کشورهای غربی علیه مساله هس��ته ای ایران اشکارا‬ ‫دروغ می گویند که اینها واقعیت های تلخ دنیای امروز‬ ‫است که باید با این مسائل با نگاه واقع بینانه برخورد‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫س��ه اتفاق رای مثبت به قطعنامه تحریمی علیه ایران‪،‬‬ ‫تحوی��ل ندادن موش��ک‪ S-300‬که ماهی��ت تدافعی‬ ‫داش��ت و موضع گیری های اخیر روسیه‪ ،‬فراتر از ان‬ ‫اس��ت که تصور کنیم روس ها از موضع گیری برخی‬ ‫از مقامات ایرانی ناراحت هس��تند‪ ،‬بلکه این اتفاقات‬ ‫نشان دهنده تغییرات جدی تری در موضع گیری روسیه‬ ‫در قبال ایران اس��ت‪ .‬سخنان اخیر مدودف حاکی از‬ ‫ادبیات تازه ای در عرصه سیاس��ت خارجی روس��یه‬ ‫نسبت به ایران است‪ .‬روابط ایران و روسیه همیشه به‬ ‫میزان زیادی تحت عناصر و تحوالت بین المللی بوده‬ ‫اس��ت که البته تحوالت بین المللی و روابط روسیه با‬ ‫امریکا نیز روی این روابط بی تاثیر نبوده است‪.‬‬ ‫طی دو س��ال گذش��ته ب��ا روی کار ام��دن اوباما در‬ ‫ایاالت متحده امریکا و مدودف در روس��یه ش��رایط‬ ‫سیاسی این دو کشور نسبت به گذشته کمی متفاوت‬ ‫ش��ده است‪ .‬روسیه و امریکا فهرس��تی از منافع ملی‬ ‫خودش��ان را تهی��ه ک��رده اند و داخل ان فهرس��ت‪،‬‬ ‫بخشی که مربوط به منافع حیاتی ان کشورهاست را‬ ‫مش��خص کرده اند و در چارچوب یک تعامل بزرگ‬ ‫بنا را بر این گذاش��تند که ب��ا رعایت حقوق یکدیگر‬ ‫در حوزه منافع حیاتی طرف مقابل نیز وارد نش��وند‬ ‫یا به عبارتی دیگر دس��ت یکدیگر را در حوزه منافع‬ ‫حیاتی هم باز گذاشتند‪.‬‬ ‫حزبی سیاسی با عنوان حزب اهلل نداریم‬ ‫احمد سالک‪ /‬سخنگوی جامعه روحانیت مبارز‬ ‫امروز در کشور حزب یا جناحی سیاسی به نام حزب اهلل سراغ نداریم‪ ،‬شاید مقصود‬ ‫رئیس جمه��ور از اینکه تنها یک حزب به نام حزب اهلل در کش��ور وجود دارد و غیر‬ ‫ان حزب شیطان است؛ ناظر به بحث کالمی ان است که حزب اهلل را با ویژگی هایی‬ ‫از حزب ش��یطان جدا می س��ازد‪ .‬مطابق ایات قران و ارزش های اس�لامی دو حزب‬ ‫داریم که یکی حزب اهلل و دیگری حزب شیطان نام دارد‪ .‬حزب اهلل به معنای فرهنگ‬ ‫و ارزش های قرانی اس��ت که در کالم خدا خصایصی برای ان ش��مرده شده است‪.‬‬ ‫این حزب با ویژگی ها و توصیف قرانی از ان هیچ گاه شکس��ت نمی خورد و حزبی‬ ‫ت فقیه و حاکمیت دینی حرکت می کند‪ .‬حزب اهلل در این‬ ‫است که حول محور والی ‬ ‫معنا ارزشمند و صحیح است‪ .‬اما حزب در معنای دیگری که قران به ان اشاره دارد‬ ‫حزب الشیطان است‪ .‬احزابی چون حزب دموکرات‪ ،‬جمهوری خواه و حزب سبز که‬ ‫دست پرورده بشر هس��تند از این نمونه اند‪ .‬بدین ترتیب احزابی که در مجموع حول‬ ‫ت فقیه و حاکمی��ت دینی حرکت می کنند در عی��ن کثرت حزب اهلل به‬ ‫مح��ور والی ‬ ‫ش��مار می ایند مگر اینکه برخی از انها بخواهند مسیر غیر الهی را انتخاب کنند؛ در‬ ‫این صورت انها حزب الش��یطان خواهند بود‪ .‬رجوع به مرام نامه و اساسنامه احزاب‬ ‫همچنین موضع گیری های ش��ان می تواند مس��یر و تضاد انها را با مولفه های اساسی‬ ‫مشخص کند‪ .‬بنابراین احزابی که در عین کثرت‪ ،‬از نظر فکری هم یکسان نیستند و‬ ‫سلیقه های متفاوتی را چه در امر حکومت داری و چه در سایر عرصه های اجتماعی‬ ‫دارند‪ ،‬اما خطوط قرمزها از جمله والیت پذیری‪ ،‬پایبندی به ارمان های امام و ش��هدا‬ ‫و اصول اساس��ی انقالب و قانون را رعایت می کنند مصداق حزب اهلل هس��تند‪ .‬البته‬ ‫اگر بگوییم تمام ملت ایران که تابع رکن رکین والیت فقیه هستند و همواره با تدابیر‬ ‫رهبری همراه‪ ،‬امت حزب اهلل هستند‪ .‬در این معنا تک حزبی در کشور یعنی حزب اهلل‬ ‫مصداق پیدا می کند‪ .‬از طرف دیگر ممکن است اختالف سلیقه در میان احزاب وجود‬ ‫داشته باشد اما در عین حال خدا بر وجود انها حکومت کند و تقوای الهی در میان‬ ‫اعضای گروه های سیاس��ی مختلف حکومت کند؛ در این صورت خطری از لحاظ‬ ‫تعدد احزاب متوجه کشور نیست زیرا همگی حزب اهلل را شکل می دهند اما در مقابل‬ ‫اح��زاب با هر نام و عنوانی حتی ح��زب اهلل هرچه از محور خدا و حاکمیت خدا بر‬ ‫زمین فاصله و زاویه بگیرند‪ ،‬در این صورت فعالیت های انان خطرناک خواهد بود‪.‬‬ ‫دنیاطلبی‪ ،‬مقام خواهی‪ ،‬پیروی از نفس و دگراندیش��ی از خطراتی اس��ت که فعالیت‬ ‫حزبی را تهدید و احزاب را از مسیر اصلی و الهی جدا می کند‪ .‬بنا نیست که احزاب‬ ‫و جریان های سیاسی از نظر فکری کامال شبیه به یکدیگر باشند زیرا در این صورت‬ ‫رشدی در پی نخواهد بود و شکوفایی از تضارب ارا به دست می اید‪.‬‬ ‫در تمام حکومت ها نیز گروه های سیاسی با یکدیگر رقابت می کنند و در عین حال‬ ‫به اصول اساسی و بنیادین خود پایبندی دارند‪ .‬در قانون اساسی ما نیز حضور احزاب‬ ‫در صحنه های سیاسی مورد اشاره قرار گرفته است‪ ،‬اما در عین حال رعایت خطوط‬ ‫قرم��ز و در نظر گرفتن مصالح و منافع ملت در کلیه فعالیت های جناحی را می توان‬ ‫از ضرورت های کار انها شمرد‪.‬‬ ‫‪42‬‬ ‫شماره‪42‬‬ ‫مثلث شماره‬ ‫همکاری کامل روس��یه در موضوع افغانس��تان‪ ،‬باز‬ ‫گذاش��تن دست روس��یه در حوزه پس��ا شوروی‪،‬‬ ‫توقع گس��ترش ناتو به شرق‪ ،‬عدم ایجاد سپر دفاع‬ ‫موشکی و همراهی روسیه با روند صلح خاورمیانه‬ ‫از جمله مواردی است که در همین چارچوب رخ‬ ‫داده اس��ت‪ ،‬بنابراین طبیعی است که این تعامل در‬ ‫ح��وزه منافع حیاتی این کش��ورها تاثیر خود را بر‬ ‫کش��ورهای دیگر و همچنین س��ایر همکاری های‬ ‫منطقه ای و بین المللی بگذارد‪.‬‬ ‫انتقاد مدودف از موضع مجلس ش��ورای اس�لامی‬ ‫مبنی بر کاهش س��طح همکاری با اژانس بین المللی‬ ‫انرژی اتمی نیز متاثر از وجود رویکردهای متفاوت‬ ‫در داخل این کش��ور و همینطور فشار و البی های‬ ‫پیدا و پنهان در روس��یه اس��ت‪ .‬این نوع اظهارات‬ ‫نس��بت به ایران جدید نیس��ت‪ .‬اظهاراتی است که‬ ‫کش��ورهای مختلف ان را منتقل می کنند و منشا ان‬ ‫اطالع��ات غلط س��رویس های اطالعاتی امریکا و‬ ‫انگلیس است‪.‬‬ ‫احزاب سرمایه های سیاسی و اجتماعی کشور هستند‬ ‫شهربانو امانی‪ /‬سخنگوی خانه احزاب‬ ‫موضع گیری و اظهارات اخیر رئیس جمهور هشداری بسیار مهم‬ ‫برای اصولگرایی و احزاب همفکر و هم طیف وی به حس��اب‬ ‫می اید‪ .‬جای تاس��ف دارد مسئولی که به یکی از سیاسی ترین‬ ‫پست های کشور تکیه زده و اجرای قانون اساسی را به عهده دارد‪،‬‬ ‫با نادیده گرفتن اصول شفاف قانون اساسی و تخطئه فعالیت های‬ ‫قانونمند به احزاب و نهادهای سیاسی اتهام می زند‪ .‬مگر نه این‬ ‫است احزاب سیاسی از مجرای قانون اساسی و قوانین موضوعه‬ ‫سیاست‬ ‫کشور مجوز فعالیت خود را می گیرند‪ .‬اصوال تحزب و فعالیت‬ ‫ب‬ ‫جناحی‪ ،‬پاس��خگو کردن مس��ئوالن و مقامات اجرایی در برابر مردم است که در قال ‬ ‫گروه ها و جناح های فکری متفاوت اما با اصولی همسو گرد هم می ایند‪ .‬از سوی دیگر‬ ‫تحزب‪ ،‬عقالنی کردن فعالیت ها و هیجانات سیاسی به شمار می اید‪ .‬توجه به احزاب در‬ ‫واقع حمایت از سرمایه های سیاسی و اجتماعی کشور است‪ .‬از سوی دیگر فعالیت های‬ ‫حزبی ناظر بر عملکرد جریانات سیاسی است که از این منظر رفتارهای متقن و قانونمند‬ ‫سیاسی و حزبی هم برای جریانات رقیب و هم برای اعضای فعال در ان طیف سیاسی‬ ‫و هم برای مردم قابل کنترل و نظارت اس��ت‪ .‬با تحزب امکان ارزیابی و پرس��ش مردم‬ ‫از عملکرد جریان حاکم بر جامعه قابل حصول و دسترسی است‪ .‬همچنین انحرافات‬ ‫در عملکرد دستگاه های دولتی و سیاسی حاکم از طریق فعالیت حزبی کاهش می یابد‬ ‫و موجب شفافیت عملکرد مسئوالن و صاحبان قدرت در جامعه می شود‪ .‬فعالیت های‬ ‫حزبی یکی از ضروریات امروز جوامع همچون سایر نیازها از جمله وسایل ارتباطی اعم‬ ‫از تلویزیون‪ ،‬ماهواره و اینترنت‪ ،‬حمل و نقلی همچون هواپیما و دانش روز بش��ری از‬ ‫جمله فیزیک و انرژی هس��ته ای است‪ .‬در حوزه سیاسی تحزب ابزاری برای اندوختن‬ ‫دانش سیاس��ی‪ ،‬تحمل نظرات مخالف و عقالنیت رفتارهای سیاسی است‪ .‬هرچند که‬ ‫موضع گیری و اظهارات اخیر رئیس جمهور هش��داری بسیار مهم برای اصولگرایی و‬ ‫احزاب همفکر و هم طیف وی به حساب می اید در واقع احمدی نژاد به جای حمایت‬ ‫از فعالیت های شناسنامه دار و قانونی احزاب به دنبال کاهش فعالیت های سیاسی شفاف‬ ‫است؛ زیرا چنین موضع گیری و رفتاری منجر به حذف جریانات شناسنامه دار سیاسی‬ ‫شده و این خود هزینه سنگینی را برای مردم و نظام به بار می اورد‪ .‬با اتخاذ چنین موضعی‬ ‫که محدودیت ها را در فعالیت احزاب موجب می شود‪ ،‬دامنه تصمیم گیری های قشری‪،‬‬ ‫هیاتی‪ ،‬جلسه ای و غیرشفاف که البته رئیس جمهور ان را به رفتارهای سیاسی‪ ،‬اجتماعی‬ ‫و فرهنگی‪ ،‬عقالنی و کارشناس��انه ترجیح می دهد‪ ،‬بیشتر می شود‪ .‬اگر این نگرش که‬ ‫تنها یک حزب ـ ان هم حزب اهلل ـ را در کشور داریم و غیر از ان حزب شیطان است‬ ‫نگرشی مثبت و امتحان پس داده بود جامعه جهانی نباید در سال ‪ 1357‬شاهد پیروزی‬ ‫انقالب اسالمی می شد‪ .‬به نظر نمی رسد این اظهارات خللی در روند فعالیت جریان های‬ ‫سیاسی داشته باشد زیرا احزاب ما سال ها است که با پرداخت هزین ه سیاسی مسیر خود‬ ‫را طی می کنند و در مقاطع مختلف انقالب نیز در عرصه حضور داشته اند‪ .‬عالوه بر اینکه‬ ‫حضرت امام خمینی(ره) از فعالیت احزاب حمایت می کردند‪.‬‬ ‫‪9‬‬ ‫خبر نامه‬ ‫امتناع از‬ ‫اجرای اصل ‪123‬‬ ‫زینب حقی‬ ‫از زم��ان روی کار ام��دن دولت محم��ود احمدی نژاد‬ ‫بسیاری از اقدامات وی نه تنها مورد انتقاد شدید برخی‬ ‫از چهره های سرشناس عرصه سیاست قرار گرفته است‪،‬‬ ‫بلکه نماین��دگان اصولگرای مجلس نیز ب��اب انتقاد به‬ ‫رئیس جمهور را به شیوه ای باز کرده اند که شاید کمتر در‬ ‫روابط بین دولت و مجلس وجود داشته است‪.‬‬ ‫از جمله این مسائل بحثی اس��ت که در هفته های اخیر‬ ‫پیرام��ون قانون گریزی دولت در گرفته و انتقادهای بعضا‬ ‫بی پروایی که چهره های اصولگرا از شخص رئیس جمهور‬ ‫در ای��ن ارتباط داش��ته اند‪ .‬براس��اس اص��ل ‪ 123‬قانون‬ ‫اساس��ی رئیس جمهور موظف است مصوبات مجلس‬ ‫یا نتیجه همه پرس��ی را پ��س از طی مراح��ل قانونی و‬ ‫ابالغ به وی امضا کند و برای اجرا در اختیار مس��ئوالن‬ ‫بگذارد‪.‬‬ ‫البته انتقاد از عدم رعایت قانون از سوی دولت مسبوق به‬ ‫سابقه است‪ ،‬ولی گویی هفته های اخیر این انتقادها شکلی‬ ‫دیگر به خود گرفته اس��ت‪ .‬ماجرا بیش��تر از انجا شدت‬ ‫گرفت که احمد توکلی در نطق میان دستور جلسه علنی‬ ‫مجلس به شدت از قانون گریزی دولت انتقاد کرد‪.‬‬ ‫احم��د توکلی در نطق میان دس��تور خود‪ ،‬به ش��دت از‬ ‫رئیس جمهور انتقاد و تاکید می کند که احمدی نژاد رسم‬ ‫گردن کشی در برابر قانون را به دیگران می اموزد و بر این‬ ‫عقیده اس��ت که احمدی نژاد برداشت خاص خود را از‬ ‫اصل ‪ 113‬قانون اساسی دارد‪.‬‬ ‫بر اس��اس اصل ‪ 113‬قانون اساسی رئیس جمهور پس از‬ ‫مقام معظم رهبری عالی ترین مقام رس��می کشور است‬ ‫و مس��ئولیت اجرای قانون اساس��ی و ریاس��ت اجرای‬ ‫قوه مجریه را بر عهده دارد‪.‬‬ ‫توکلی متذکر می شود که رئیس جمهور بر اساس برداشت‬ ‫خود از اصل ‪ 113‬قانون اساسی به خود حق می دهد که‬ ‫اگر مصوبه ای را ناس��ازگار دانست ان را لغو کند‪ .‬یا اگر‬ ‫قانونی را به مصلحت ندید ان را ابالغ نکند یا در برابر‬ ‫چشمان متعجب صداوسیما بگوید که یک قانون را اجرا‬ ‫نمی کند‪.‬‬ ‫وی در تش��ریح ای��ن گفته های خود تصری��ح می کند‪:‬‬ ‫«هنگامی که استیضاح و سوال در گرو عزل و نصب مدیر‬ ‫یک اداره پس گرفته می شود یا رئیس کمیسیون با توجه‬ ‫براساس اصل ‪ 123‬قانون اساسی رئیس جمهور‬ ‫موظف است مصوبات مجلس یا نتیجه همه پرسی‬ ‫را پس از طی مراحل قانونی و ابالغ به وی امضا‬ ‫کند و برای اجرا در اختیار مسئوالن بگذارد‬ ‫بر اساس اصل ‪ 113‬قانون اساسی رئیس جمهور‬ ‫مسئولیت اجرای قانون اساسی و ریاست اجرای‬ ‫قوه مجریه را بر عهده دارد‬ ‫‪10‬‬ ‫به قومیت ها مش��خص می ش��ود یا زمانی که انسان های‬ ‫مساله دار به عنوان مشاور کمیسیون به مجلس راه می یابند ‪،‬‬ ‫چه نتیجه ای را در افکار عمومی انتظار داریم‪».‬‬ ‫توکلی دامنه انتقاد از رئیس جمهور را به اینجا ختم نمی کند‬ ‫و ادامه می دهد‪« :‬رئیس جمهور به راحتی از ش��رکت در‬ ‫جلسات مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز خودداری‬ ‫می کند که همه این عوامل موجب تضعیف قانون و قوه‬ ‫مقننه خواهد ش��د و رسم گردن کشی در مقابل قانون را‬ ‫نیز به دیگران می اموزد‪ ».‬وی قانون اساسی را تدبیر شده‬ ‫برای کسانی دانست که می خواهند با یکدیگر کار کنند نه‬ ‫کسانی که به دنبال پیکار با هم هستند‪.‬‬ ‫توکل��ی گفت‪« :‬چنانچه اختالفی بین اف��راد باقی بماند‪،‬‬ ‫همگی باید به نظر رهبری تن دهند و اگر در فهم قانون‬ ‫اساسی نیز مشکلی به وجود بیاید شورای نگهبان مرجع‬ ‫است‪».‬‬ ‫علی الریجانی دیگر چهره شاخص اصولگرا است که بر‬ ‫صندلی ریاست خانه ملت تکیه زده‪ .‬وی که معموال در‬ ‫انتقادات خود صریح و بی پرده سخن می گوید در ارتباط‬ ‫با قانون گریزی دولت تاکید می کند‪« :‬این حسن نیست که‬ ‫به قانون کم توجه کنیم؛ اگر کسی بگوید قانون را رعایت‬ ‫نمی کنم‪ ،‬یعنی برنامه ندارد و علت اینکه مجلس در مقابل‬ ‫کس��ی که مقابل قانون می ایس��تد و گردن کشی می داند‪،‬‬ ‫می ایستد این است که زیر پا گذاشتن قانون قباحت دارد‬ ‫و امام(ره) هم ان را گناه دانسته و اگر باب بی قانونی باز‬ ‫شود باعث می ش��ود نظم از بین رود و بی عدالتی ایجاد‬ ‫ش��ود‪ .‬بنابراین‪ ،‬حرکت بر اس��اس نظم و قانون‪ ،‬عدالت‬ ‫است‪ ».‬وی ادامه می دهد‪« :‬نمی شود روستایی ها قانون را‬ ‫اجرا کنند‪ ،‬اما بعضی سیاستمداران این کار را انجام ندهند‪.‬‬ ‫زیرا هر کس منزلت اجتماعی اش بیشتر است‪ ،‬پایبندی اش‬ ‫به قانون باید بیشتر شود و اگر می خواهیم مردم عدالت را‬ ‫بچشند‪ ،‬باید بر اساس قانون حرکت کنیم و با تصمیمات‬ ‫«من عندی» پایبندی به قانون را از بین نبریم‪ ».‬رئیس قوه‬ ‫مقننه در پایان هشدار می دهد‪« :‬در مجلس با کسی تعارف‬ ‫نداریم و اگر کسی بخواهد به حقوق ملت تجاوز کند یا‬ ‫تساهل کن ‏د چه در اقتصاد و چه در فرهنگ حتما در مقابل‬ ‫او موضع می گیریم‪».‬‬ ‫الریجانی در س��خنان دیگری تاکید می کند‪« :‬ملت باید‬ ‫هوشیار باشد‪ ،‬اگر ما امروز از قوه مقننه نمایندگان و قانون‬ ‫دفاع می کنیم به این خاطر اس��ت که در مقابل استعمار‬ ‫خارج��ی و دیکتاتوری مدرن بین المللی که امریکایی ها‬ ‫به دنبال تحقق ان در دنیا هستند راهی به جز این نداریم‬ ‫که براساس قانون و شریعت به اراده ملی کشور استحکام‬ ‫ببخشیم‪».‬‬ ‫رئیس مجلس شورای اس�لامی در بیان دالیل حمایت‬ ‫مجلس از قانون مداری در کش��ور خاطرنش��ان می کند‪:‬‬ ‫«بر همین اساس اگر کسی قانون را مبنای عمل قرار دهد‬ ‫یک عنصر والیی است و اگر کسی تخطی کند یعنی در‬ ‫والیتمداری سستی دارد‪ .‬اگر کسی به دنبال عدالت است‬ ‫باید قانون را مبنای عمل قرار دهد‪ .‬بدون قانون نمی توان‬ ‫عدالت را در کش��ور محقق ک��رد‪ ».‬وی با تاکید بر اینکه‬ ‫اس��تحکام مجلس استحکام اراده ملی را به دنبال خواهد‬ ‫داشت‪ ،‬عنوان می کند‪« :‬این استحکام مجلس باعث خواهد‬ ‫شد که دست رد به سینه استعمارگران زده شود و قانون‬ ‫باعث تکامل و توس��عه کشور خواهد شد‪ ».‬الریجانی با‬ ‫بیان اینکه بی اعتنایی به قانون بی اعتنایی به ملت اس��ت‪،‬‬ ‫اظه��ار می دارد‪« :‬همه باید پایبند به قانون باش��یم ضمن‬ ‫انکه رعایت قانون به معنای ان اس��ت که مسائل شرعی‬ ‫را رعایت کنیم‪ ،‬زیرا در نظام جمهوری اس�لامی قوانین‬ ‫به دین و ش��رع متصل است و تخلف از قانون تخلف از‬ ‫شرع است و این سنتی است که امام راحل و رهبر معظم‬ ‫انقالب برای ملت و نظام متصور ش��ده اند که در نهایت‬ ‫باعث رونق و ابادانی کشور خواهد شد‪».‬‬ ‫علی مطهری‪ ،‬فرزند معلم شهید مطهری نیز نسبت به این‬ ‫ت‬ ‫قانون گریزی ها س��اکت نمی نشیند و با انتقاد از سیاس ‬ ‫دولت در اجرای قوانین مصوب مجلس‪ ،‬می گوید‪« :‬اینکه‬ ‫دول��ت بگوید این قانون را قبول ن��دارم و اجرای ان را‬ ‫به صالح کشور نمی دانم‪ ،‬کیان نظام جمهوری اسالمی را‬ ‫تهدید می کند‪ .‬چنین اظهاراتی از سوی دولت و رئیس ان‬ ‫می تواند فتح بابی برای روسای جمهور اینده باشد تا هر‬ ‫قانونی را که مطابق میلشان نبود‪ ،‬اجرا نکنند‪ .‬لذا مجلس‬ ‫و شخصیت های سیاسی باید نسبت به ان عکس العمل‬ ‫نشان دهند‪».‬‬ ‫مطهری در بیان مصادیق این سخن خود یاد اور می شود‪:‬‬ ‫«رئیس جمهور اعالم کرده که قانون تسهیالت ارزی برای‬ ‫قطار شهری تهران و شهرستان ها را اجرا نمی کند‪ ،‬یا در‬ ‫مورد قانون عفاف و حجاب به رغم نظر مراجع تقلید‪ ،‬علما‪،‬‬ ‫ائمه جمعه‪ ،‬نمایندگان روحانی و غیر روحانی مجلس و‬ ‫حتی حمایت رهبر انقالب از این قانون‪ ،‬همچنان بر نظر‬ ‫خود اصرار می ورزد‪ .‬ایشان حتی در مورد پرونده یکی از‬ ‫مقامات دولتی در دستگاه قضایی مانع حضور او در دادگاه‬ ‫و اجرای عدالت ش��ده اس��ت‪ .‬این موارد عالوه بر انکه‬ ‫تخلف است‪ ،‬بستر سازی برای فرار از قانون نیز هست‪».‬‬ ‫وی تصریح کرد‪« :‬مساله‪ ،‬شخص اقای احمدی نژاد نیست‪،‬‬ ‫ایش��ان سه س��ال دیگر کنار می رود‪ ،‬ولی این روش ها و‬ ‫بدعت ها در عدم اج��رای قوانین مصوب مجلس‪ ،‬باقی‬ ‫می ماند و ممکن است روسای جمهور بعدی به ان استناد‬ ‫کنند‪».‬‬ ‫البته نماینده م��ردم تهران در بیان دی��دگاه خود از دلیل‬ ‫رفتارهای دولت می گوید‪« :‬رفتارهای مذکور چیس��ت؟‬ ‫فکر می کنم دلی��ل عمده این رفتاره��ا‪ ،‬روحیات فردی‬ ‫رئیس جمهور اس��ت‪ .‬زیرا وی مایل اس��ت هیچ مانع و‬ ‫مخالفی در مقابل او نباشد‪ .‬البته هر دولتی چنین تمایلی‬ ‫دارد‪ ،‬اما در این دولت این تمایل از حد عادی بیشتر است‬ ‫ت��ا جایی که عده ای را تحری��ک و تجهیز می کنند تا در‬ ‫مقابل مجلس تجمع کنند و نمایندگان را به خاطر تصویب‬ ‫قانونی که خوشایند انها نیست تحت فشار قرار دهند‪ .‬اگر‬ ‫این روش باب شود که نمایندگان باید مطابق نظر دولت‬ ‫نظر بدهند واال تحت فشار قرار می گیرند و فلسفه وجود‬ ‫مجلس زیر سوال می رود‪».‬‬ ‫البت��ه این انتقادها به برخی قانون گریزی های دولت دهم‬ ‫به این موارد ختم نمی ش��ود و برخی دیگر از نمایندگان‬ ‫مجلس نیز از زوایای دیگر نسبت به این رفتارها هشدار‬ ‫داده اند؛ در هر ص��ورت انچه در این میان حائز اهمیت‬ ‫اس��ت این اس��ت که دول��ت محترم ف��ارغ از نگاه های‬ ‫شخصی خود به قوانین مصوب مجلس شورای اسالمی‬ ‫به عنوان نهادی که به گفته امام راحل در راس امور است‬ ‫گردن نهد و اجازه ندهد روند قانون گریزی به رویه ای در‬ ‫کشور تبدیل شود و میراثی ناپسند از خود برای دولت ها‬ ‫بعدی بر جای گذارد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫گزارش‬ ‫احزاب بیدار می شوند‬ ‫اسماعیل سلطنت پور‬ ‫رفتار شناسی احزاب در ایران جزو موضوعات همواره‬ ‫به روز است و در دوره های مختلف عملکرد احزاب‬ ‫سیاسی در نظام و واکنش ساختار به این عملکرد مورد‬ ‫پردازش قرار داشته است‪.‬‬ ‫این رفتار در دوره های گوناگون فراز و نشیب داشته‪ ،‬در‬ ‫برخی برهه ها با حمایت های دولت ها احزاب قدرت‬ ‫یافته اند و در برخی دوره ها احزاب به گوش��ه عزلت‬ ‫رانده شده اند‪.‬‬ ‫حمایت دولت از احزاب هم از ان دس��ته موضوعات‬ ‫کلیشه ای است که نسبت به ان مکرر اظهار نظر شده‬ ‫است و عمدتا دیدگاه ها بر این نکته استوار که احزاب‬ ‫نباید زیر چتر دولت ها باشند بلکه باید ماهیت مستقل‬ ‫خود را همواره حفظ کنند‪.‬‬ ‫ب��ا تمام این تفاس��یر دولت نهم و ده��م نگاه خود به‬ ‫اح��زاب را تحمل ان��ان اعالم ک��رده و در عین حال‬ ‫خ��ود را فرا جناح��ی و فراحزبی دانس��ته‪ ،‬به نحوی‬ ‫ک��ه رئیس جمهور با تاکید بر اینکه احزاب بر اس��اس‬ ‫خط مشی خود ممکن است از او حمایت کرده باشند‬ ‫اما وابس��تگی خود به هر حزبی را هم��واره رد کرده‬ ‫است‪.‬‬ ‫احمدی نژاد برای اثبات این گفته خود کدهایی را نیز‬ ‫ارائ��ه داده از جمله اینکه حاضر نش��ده با هیچ حزبی‬ ‫بر سر تقسیم قدرت‪ ،‬تفاهم یا همان ساخت و پاخت‬ ‫کند‪.‬‬ ‫او دعوت مهمترین و اصلی ترین احزاب کشور برای‬ ‫مذاکره و دیدار را بارها رد کرده تا مبادا قدمت داشتن‬ ‫احزاب باعث سهم خواهی انان شده باشد‪.‬‬ ‫البته مس��ئوالن اح��زاب معم��وال این موض��وع که‬ ‫احمدی نژاد با درخواست مالقاتشان موافقت نکرده را‬ ‫بر زبان نمی اورند‪ ،‬اما بس��یاری شواهد و اخبار مورد‬ ‫وثوق حکایت از این رفتار رئیس دولت دارد‪.‬‬ ‫از س��وی دیگر جریانات حزبی اصولگرا نیز معموال‬ ‫منتقدان جدی برخی سیاست های دولت بوده اند و در‬ ‫همین چارچوب مرتب اخباری درباره دسته بندی های‬ ‫جدید در میان اصولگرایان مطرح می شود و برخی از‬ ‫همان ابتدا بنا را بر نقد های اصولگرایانه سیاست های‬ ‫دولت گذاش��ته اند مثل جامعه اسالمی مهندس��ین و‬ ‫دبیرکلش‪ ،‬محمدرضا باهنر!‬ ‫البت��ه روی خوش نش��ان ندادن دولت ها نس��بت به‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫احزاب‪ ،‬خاص ایران و دولت فعلی نیس��ت بلکه معموال‬ ‫همه دولت ها به واسطه تالش احزاب برای نقد دولت و‬ ‫جنگیدن برای باال رفتن از پله های قدرت چنین نگاهی را‬ ‫نسبت به احزاب رقیب داشته و دارند‪.‬‬ ‫احمدی ن��ژاد در یکی‪ ،‬دو ماه گذش��ته یکی‪ ،‬دو مرتبه در‬ ‫سخنرانی هایش اشاراتی به احزاب داشته که این دو مورد‬ ‫اگر چه درکل‪ 50‬کلمه نبود ه اما به عنوان منشور و مانیفست‬ ‫دولت درباره احزاب می تواند مورد توجه قرار بگیرد‪.‬‬ ‫رئیس جمهور اخیرا در همایش مسئوالن نمایندگی رهبری‬ ‫در دانشگاه ها با اشاره به اینکه دایره حقیقت انقالب بسیار‬ ‫وسیع است‪ ،‬گفته بود‪« :‬با تشکیل جناح بندی های سیاسی‪،‬‬ ‫فاتحه بعضی از ارزش های انقالب خوانده شد‪ ،‬درحالیکه‬ ‫نظام ما تنها یک حزب دارد و ان والیت است‪».‬‬ ‫وی تصریح کرده بود‪« :‬از وقتی که برخی از جناح بندی ها‬ ‫در داخل کش��ور درست ش��د‪ ،‬بسیاری از این مشکالت‬ ‫پیش امد البته ما مش��کلی با احزاب نداریم اما والیت و‬ ‫انقالب یک حزب بیش��تر ن��دارد و ان حزب والیت و‬ ‫حزب خداست‪».‬‬ ‫وی پیشتر نیز در س��فری به کرمان با صراحت بیشتری‬ ‫درباره احزاب نظر داده و گفته بود‪« :‬گروه ها و دستجات‬ ‫محترمند اما حق دخالت در امور کش��ور را ندارند و حق‬ ‫فشار اوردن بر این و ان را ندارند‪».‬‬ ‫این دو جمله رئیس جمهور همواره مورد بحث و اظهار نظر‬ ‫جریانات قرار داشته و برخی از ان حمایت و برخی نیز بر‬ ‫ان نقد وارد کرده اند و برخی دیگر نیز همچون حبیب اهلل‬ ‫عسگراوالدی‪ ،‬چهره ش��اخص حزبی و دبیرکل مجمع‬ ‫پیروان خط امام و رهبری نظرات متفاوت داشته اند چرا که‬ ‫عسگراوالدیدربارهاظهاراتاخیررئیس جمهوریمبنی بر‬ ‫اینکه احزاب حق دخالت در امور کشور را ندارد توضیح‬ ‫داده که این اظهار نظر احمدی نژاد تنها مربوط به اس��تان‬ ‫کرمان بود‪.‬‬ ‫وی گف��ت‪« :‬رئیس جمهور به هیچ وجه معتقد نیس��ت‬ ‫احزابفعالیتسیاسینکنند‪،‬بلکهگفتهاحمدی نژادمبنی بر‬ ‫عدم دخالت احزاب در امور جاری مملکت است که کامال‬ ‫صحیحفرموده اند‪».‬‬ ‫البت��ه در این گی��رو دار که نگاه دولت نس��بت به احزاب‬ ‫این گونه است خود احزاب نیز شرایط مناسبی برای ابراز‬ ‫وجود نداشته و ندارند‪.‬‬ ‫احزاب دولت س��اخته که شرایطشان مشخص است اما‬ ‫ی دربین اصالح طلبان یک��ی‪ ،‬دو حزب در‬ ‫ب��ه طور جزی ‬ ‫معرض انحالل قرار دارند‪ .‬در میان اصولگرایان هم تحرک‬ ‫جدی در عرصه سیاس��ی دیده نمی ش��ود و احزاب‬ ‫اصولگرا تقریبا د رسکوت به سر می برند که شاید دلیل‬ ‫اصلی ان هم پیش رو نبودن انتخابات است‪.‬‬ ‫ش��اید مهمترین اح��زاب اصولگرا را بت��وان موتلفه‪،‬‬ ‫ایثارگران‪ ،‬جامعه روحانیت‪ ،‬جبه��ه پیروان و جامعه‬ ‫ی مهندسین دانست که عمدتا در شرایط فعلی‬ ‫اسالم ‬ ‫به موضع گیری کالن بسنده می کنند‪ ،‬اما در همین بین‬ ‫تالش ها و تقالهایی نیز میان انان برای تحرک بیشتر یا‬ ‫حداقل نمایش تحرک به چشم می خورد‪.‬‬ ‫در این باره برخی چهره های سرشناس حزبی در یک‬ ‫سال گذشته همواره بر بحث وحدت تاکید داشته اند و‬ ‫خواستار رایزنی برای انسجام در جامعه بوده اند‪.‬‬ ‫در این باره س��خنگوی جامعه روحانیت مبارز درباره‬ ‫جلس��ه اخیر تش��کل متبوعش می گوید‪« :‬قرار است‬ ‫کمیته ای مشترک با سایر جریان های اصولگرایی برای‬ ‫حفظ وحدت وا نسجام در کشور مذاکره کند و اصل و‬ ‫هدف اولیه از تشکیل این کمیته نیز حفظ انسجام میان‬ ‫جریان اصولگرایی در سراس��ر کشور است و بنا شد‬ ‫جامعتین کمیته مشترک تشکیل داده و با معرفی اعضای‬ ‫ان این کمیته از هفته اتی کار خود را اغاز کند‪».‬‬ ‫در این ش��رایط عالوه بر جامع��ه روحانیت مبارز که‬ ‫با تشکیل کمیته ای قصد اغاز رایزنی های سیاسی در‬ ‫کش��ور را دارد برخی دیگ��ر از جریانات اصولگرا یا‬ ‫به ص��ورت موازی یا به صورت همراه��ی در این راه‬ ‫قدم گذاش��ته اند که از ان جمله می توان به حبیب اهلل‬ ‫عسگراوالدی اشاره داشت که همواره به گفته خودش‬ ‫در ام��ر وحدت پیش قدم بوده اس��ت‪ .‬دبیرکل جبهه‬ ‫پیروان خط امام و رهبری معتقد اس��ت‪« :‬اصولگرایان‬ ‫ام��روز بیش از هر زمان باید ب��ه فکر مردم‪ ،‬انقالب و‬ ‫نظام باشند و معلوم نیست که دوباره فرصت خدمت‬ ‫پیدا کنند‪ ،‬باید مدیریت انقالب را به نسل سوم سپرد‬ ‫تا انها این امانت ما را مانند دو نسل قبل به صاحب ان‬ ‫بسپارند‪».‬عسگراوالدی‪،‬فرمولاصولگرایانبرایوحدت‬ ‫و همگرایی را یکپارچه و متحد بودن روحانیت عنوان‬ ‫کرد و افزود‪« :‬خوشبختانه گام هایی هم اکنون برداشته‬ ‫می شود که تعمیق وحدت و همگرایی اصولگرایان را‬ ‫محقق می کند‪ .‬ما باید با تاسی به نبی مکرم اسالم(ص)‬ ‫که در اس��تانه بعثت ان بزرگوار هس��تیم از خداوند‬ ‫بخواهیم قلوب ما را به هم نزدیک کند و افق های دور‬ ‫و امیدبخش را برای جمهوری اسالمی خوب ببینیم‪».‬‬ ‫وی گفت‪« :‬جبهه پی��روان خط امام و رهبری همواره‬ ‫ب��ر گفت وگو بی��ن اضالع خ��ود تاکی��د ورزیده و‬ ‫خوش��بختانه ‪ 14‬تشکل‪ ،‬همگرایی و وحدت خود را‬ ‫حفظ کرده اند‪ .‬از س��وی دیگر جبه��ه با دیگر اضالع‬ ‫اصولگرایی مراودات و گفت وگوهایی را به زودی اغاز‬ ‫خواهد کرد که روند همگرایی با سرعت بیشتر پیش‬ ‫برود‪».‬در هر صورت بعد از گذشت بیش از یک سال‬ ‫از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و خواب یک‬ ‫س��اله احزاب بعد از تحوالت بعد از انتخابات به نظر‬ ‫می رسد رفته رفته جریانات سیاسی در حال بیدار شدن‬ ‫از این خواب یک ساله هستند‪ ،‬هرچند بازگشت نشاط‬ ‫سیاس��ی به جامعه یک فرایند است و به مرور شکل‬ ‫خواهد گرفت‪.‬‬ ‫روی خوش نشان ندادن دولت ها نسبت به‬ ‫احزاب‪ ،‬خاص ایران و دولت فعلی نیست بلکه‬ ‫معموال همه دولت ها به واسطه تالش احزاب‬ ‫برای نقد دولت و جنگیدن برای باال رفتن از‬ ‫پله های قدرت چنین نگاهی را نسبت به احزاب‬ ‫رقیب داشته و دارند‬ ‫‪11‬‬ ‫ویترین‬ ‫خبرسازان در قاب تصویر‬ ‫گش��تیم و گشتیم تا با تصاویری از گوش��ه و کنار جهان ویترین این هفته خود را‬ ‫برای شما اذین بندی کنیم‪ .‬تصاویری که هر یک گویای یکی از مهمترین تحوالت‬ ‫خبری ایران و دنیاست‪ .‬در این هفته تصویر نخست خود را به دیدار مسئوالن نظام‬ ‫و سفرای کشورهای اسالمی در تهران با رهبر انقالب اختصاص داده ایم‪ .‬مقام معظم‬ ‫رهبری در این دیدار تاکید کردند‪« :‬بعثت پیامبر اس�لام (ص) و ایین اسالم پیام اور‬ ‫عدالت‪ ،‬صلح‪ ،‬امنیت و ارامش‪ ،‬و س�لامت برای انسان هاس��ت و سرانجام این راه‬ ‫توحیدی‪ ،‬براساس وعده صادق الهی‪ ،‬فالح و رستگاری و پیروزی برای پویندگان‬ ‫ان است‪ ».‬یکی دیگر از تصاویر برتر این هفته به اشتی کنان علی مطهری با مهدی‬ ‫کوچک زاده اختصاص دارد که با وس��اطت روح اهلل حس��ینیان در حاشیه نشست‬ ‫هفته گذشته مجلس صورت گرفت‪ ،‬پس از کشمکشی که این دو نماینده با یکدیگر‬ ‫داشتند رئیس فراکسیون انقالب اسالمی مجلس تصمیم گرفت تا انها را با یکدیگر‬ ‫اشتی دهد‪ .‬عکس دیگری که در این صفحه به شما عرضه کرده ایم جشن شادمانی‬ ‫ماتادورها در رقابت های جام جهانی فوتبال است‪ .‬تیم ملی فوتبال اسپانیا با برتری یک‬ ‫ب��ر صفر برابر هلن��د در دیدار نهایی رقابت های جام جهانی ‪ 2010‬برای نخس��تین‬ ‫بار قهرمان جهان ش��د‪ .‬اعضای یک گروه صلح طلب در کره شمالی نیز در یکی از‬ ‫تصاویر اعتراض خود را نسبت به استقرار پایگاه های نظامی ایاالت متحده با قرار‬ ‫دادن ماس��ک چهره رئیس جمهور امریکا و پوش��یدن یونیفورم ارتش کره جنوبی‬ ‫نشان داده اند‪ .‬فرهاد رهبر و علی اکبر صالحی را نیز در یکی از عکس های این هفته‬ ‫مش��اهده می کنید که برای ادای احترام به دکتر کارولوکس‪ ،‬اس��تاد فقید روباتیک‬ ‫دانش��گاه تهران در مراسم تشییع پیکر او حاضر شده اند‪ .‬طی هفته های متمادی در‬ ‫این صفحه تصاویری از چهره های سیاسی مطرح کشور را به شما عرضه کرده ایم‬ ‫که اگر چه دیدگاه فکری یکس��انی ندارند اما انجا که پای مصالح و منافع کش��ور‬ ‫مطرح می ش��ود در کنار یکدیگر قرار می گیرند‪ .‬حضور رحیم مشایی و مهرعلیزاده‬ ‫در کنار یکدیگر گویای این امر است؛ سیاسیونی که یکی با رویکرد اصالح طلبانه‬ ‫و دیگ��ری با خط و ربط اصولگرایانه به نمایندگی از جمهوری اس�لامی ایران در‬ ‫یکی از زورخانه های کشور تاجیکس��تان حضور پیدا کرده اند‪ .‬تصویر پایانی هفته‬ ‫نیز محمود احمدی نژاد‪ ،‬رئیس جمهور را در دیدار با روحانیون ش��هر تومبوکتو در‬ ‫کش��ور مالی نشان می دهد‪ .‬احمدی نژاد با لباس س��نتی مردم مالی در تصویر دیده‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫دیدار مسئوالن نظام و سفرای کشورهای اسالمی در تهران با رهبر انقالب‪ .‬مقام معظم رهبری در این دید‬ ‫برای انسان هاست و سرانجام این راه توحیدی‪ ،‬براساس وعده صادق الهی‪ ،‬فالح و رستگاری و پیروزی برای‬ ‫حضور رحیم مشایی و مهرعلیزاده در یکی از زورخانه های کشور تاجیکستان‪.‬‬ ‫مهر علیزاده از چهره های مشهور اصالح طلبان میانه رو و از معاونان دولت دوم‬ ‫سید محمد خاتمی بود‬ ‫محمود احمدی نژاد‪ ،‬رئیس جمهور در دیدار با‬ ‫روحانیون شهر تومبوکتو در کشور مالی‬ ‫‪12‬‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫اشتی کنان علی مطهری با مهدی کوچک زاده به وساطت روح اهلل حسینیان ‪ -‬حسینیان‬ ‫در این عکس دستان خود را گرداگرد کوچک زاده و مطهری قرار داده و انها را به هم‬ ‫نزدیک کرده است‬ ‫فرهاد رهبر و علی اکبر صالحی در مراسم تشییع پیکر دکتر کارولوکس‪،‬‬ ‫استاد دانشگاه تهران‬ ‫دار تاکید کردند‪« :‬بعثت پیامبر اسالم (ص) و ایین اسالم پیام اور عدالت‪ ،‬صلح‪ ،‬امنیت و ارامش و سالمت‬ ‫پویندگان ان است‪».‬‬ ‫اعتراض اعضای یک گروه صلح طلب‬ ‫ی‬ ‫در کره شمالی نسبت به استقرار پایگاه های نظام ‬ ‫ایاالت متحده با قرار دادن ماسک چهره رئیس جمهور‬ ‫امریکا و پوشیدن یونیفورم ارتش کره جنوبی‬ ‫تیم ملی فوتبال اسپانیا با برتری یک بر صفر برابر هلند در دیدار نهایی رقابت های جام جهانی ‪ 2010‬برای نخستین بار‬ ‫قهرمان جهان شد‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫‪13‬‬ ‫چهره ها‬ ‫انتقادهای مرتضی نبوی‬ ‫مصاحبه مرتضی نبوی با هفته نامه از ان جهت مهم بود که او به عنوان یکی از‬ ‫حامیان راست گرای دولت طی ‪ 5‬سال گذشته این بار به طور علنی به انتقاد از‬ ‫برخی از رویکردهای دولت می پردازد‪ .‬مدیرمس��ئول روزنامه رسالت مهمترین‬ ‫دغدغه خود را پدید امدن جریان انحرافی در اصولگرایان دانسته بود که خود انها‬ ‫را «جریان اصولگرایی منهای روحانیت» می نامد‪ .‬او در تشریح اینده جریان های‬ ‫سیاس��ی اصولگرا با اظهار نگرانی ایدئولوژیک نس��بت به شکل گیری جریان‬ ‫اصولگرایی منهای روحانیت می گوید‪« :‬این جریانی است که خود را اصولگرا‬ ‫می داند‪ ،‬به والیت اقا امام زمان (عج) اعتقاد دارد لکن به نظر می اید که به نقش‬ ‫روحانیت در تاریخ تشیع و در جریان انقالب خیلی اعتنایی ندارد‪ .‬در نظر این‬ ‫طیف نقشی که روحانیت همیشه داشته و فقاهت و والیت فقیه در طول تاریخ‬ ‫داشته‪ ،‬کم‪‎‬اهمیت بوده و این جریان احساس استغنا می کند از این که با تکیه بر روحانیت اصیل و انقالبی شیعه کار خود‬ ‫را پیش ببرد‪ ».‬نبوی به عنوان مدیرمسئول یکی از پرقدمت ترین روزنامه های اصولگرا جایگاه ویژه ای در میان بزرگان این‬ ‫جریان دارد‪ .‬او با وجود انکه همیشه مدافع سیاست های دولت احمدی نژاد بوده‪ ،‬اما هیچ گاه از ارائه نقد و انتقاد سازنده‬ ‫نیز غفلت نورزیده است‪ .‬این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و عضو شورای مرکزی جامعه اسالمی مهندسین‪،‬‬ ‫وزیر پست‪ ،‬تلگراف و تلفن در دولت اول میرحسین موسوی بود‪ .‬مهندس سید مرتضی نبوی در سال ‪ 1326‬در قزوین‬ ‫متولد ش��د‪ .‬بعد از گذراندن تحصیالت ابتدایی در این ش��هر در سال ‪ 1345‬به دانشگاه فنی دانشگاه تهران راه یافت و‬ ‫موفق به اخذ درجه فوق لیس��انس در رش��ته برق و الکترونیک شد‪ .‬وی در دوران دانشگاه ضمن اشنایی با گروه های‬ ‫اسالمی به فعالیت سیاسی پرداخت و در همین ارتباط در سال ‪ 1352‬دستگیر و به مدت دو سال زندانی شد‪ .‬وی بعد از‬ ‫فعالیت های مختلف در سال ‪ 1359‬به سمت معاونت مالی‪ ،‬اداری شرکت مخابرات و سپس به وزارت پست و تلگراف‬ ‫و تلفن منصوب شد‪ .‬مدیرمسئول روزنامه رسالت این روزنامه را در ‪ 19‬دی ماه ‪ 1364‬ـ هم زمان با قیام ‪ 19‬دی ‪1356‬‬ ‫شهر قم ـ در ماه های پرتب و تاب جنگ منتشر کرد‪ .‬ستون ها و مقاالت ان در مخالفت با سیاست های اقتصادی دولت‬ ‫وقت و بعدها در دولت سازندگی‪ ،‬حمالت جدی تئوریک و فقهی را متوجه انها می کرد‪ .‬مرحوم ایت اهلل اذری قمی‪،‬‬ ‫محمدعلی شرعی‪ ،‬راستی کاشانی‪ ،‬کریمی جهرمی و مرحوم شفیق به نمایندگی از جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و از‬ ‫سوی دیگر مهندس مرتضی نبوی‪ ،‬علی اکبر پرورش‪ ،‬احمد توکلی‪ ،‬علی اکبر والیتی‪ ،‬حبیب اهلل عسگراوالدی‪ ،‬محسن‬ ‫رفیق دوست و محمد غرضی و تنی چند از فعاالن سیاسی نزدیک به هیات های موتلفه افراد موثر و ذی نفوذ این روزنامه‬ ‫در ماه های نخست تاسیس ان بودند‪ .‬روزنامه رسالت حزب یا جریانی را نمایندگی نمی کرد اما ارگان کسانی بود که در‬ ‫ان سال ها ارگانی نداشتند‪ .‬نبوی با وجود انکه یکی از مدافعان سرسخت احمدی نژاد به شمار می رود یکی از منتقدین‬ ‫سرسخت اسفندیار رحیم مشایی نیز هست‪ .‬وی می گوید‪« :‬در جامعه ممکن است به دالیل مختلفی حساسیت نسبت‬ ‫به افراد ایجاد شود اما حساسیت هایی که نسبت به مشایی ایجاد شد‪ ،‬اوال از طرف افراد اهل دقت و مراجع عظام تقلید‬ ‫بوده و ثانیا مقام معظم رهبری نیز در خصوص ان تذکراتی دادند‪ ».‬این عضو جامعه اسالمی مهندسین از جمله منتقدان‬ ‫اصلی اصالح طلبان نیز به شمار می رود و معتقد است شناسنامه سیاسی سران اصالح طلب باطل شده است‪ .‬نبوی تاکید‬ ‫می کند که اصالح طلبان و اسالف انها نشان دادند که بر نظام حرکت می کنند و نه در نظام‪ .‬به این ترتیب سران مشهور‬ ‫اصالح طلب شناسنامه سیاسی خودشان را باطل کرده و به چیزی مثل سران نهضت ازادی تبدیل شدند اما به نظر من‬ ‫بدنه اصالح طلبی گس��ترده تر از این حرف هاس��ت و اینها برخی شخصیت هایشان که حاال ممکن است ان چنان هم‬ ‫معروف نباشند‪ ،‬باید سعی کنند این جریان را بازسازی کنند‪.‬‬ ‫نامه های حبیبی‬ ‫این روزها بازار انتقادات محمدنبی حبیبی‪ ،‬دبیرکل حزب‬ ‫موتلفه اسالمی از دولت داغ است‪ .‬یک روز بحث حجاب‬ ‫و موضع گی��ری پیرامون اظه��ارات احمدی نژاد که گفته‬ ‫بود برخوردهایی که ب��ا برخی افراد در مقوله بی حجابی‬ ‫می شود را قبول ندارد و روز دیگر در رابطه با دیدگاه های‬ ‫رئیس جمهور ک��ه تاکید کرده بود تنها یک حزب ان هم‬ ‫حزب والیت در جامعه وجود دارد‪ .‬دبیرکل حزب موتلف ه‬ ‫اسالمی اظهارات رئیس جمهور که جناح بندی های سیاسی‬ ‫را عامل اسیب به ارزش های انقالب خوانده است‪ ،‬نوعی‬ ‫خروج از مسیر رهبری دانست و اظهار داشت که بر خالف‬ ‫سخنان رئیس جمهور حزب والیت وجود خارجی ندارد؛‬ ‫در قانون اساس��ی به تعدد و تکثر اح��زاب به دیده یک‬ ‫فرصت نگریسته شده و ان را نیز به رسمیت می شناسد‪.‬‬ ‫محمدنبی حبیبی سیاستمدار و بازرگان ایرانی است‪ .‬وی‬ ‫از اعضای قدیمی هیات موتلفه اس�لامی و از سال ‪۱۳۸۳‬‬ ‫دبیرکل این حزب است‪ .‬حبیبی‪ ،‬از سال ‪ ۱۳۶۲‬تا ‪ ۱۳۶۶‬و‬ ‫در کوران روزهای جنگ به مدت ‪ ۴۴‬ماه ش��هردار تهران‬ ‫بود‪ .‬وی دارای دیدگاه های معقول و حساب شده در امر‬ ‫سیاست است و به نوعی سیاست پیشگی می کند‪ ،‬به طور‬ ‫مثال در مورد کاندیداتوری احتمالی خاتمی در انتخابات‬ ‫و نامزدی میرحس��ین موسوی گفته بود‪« :‬ما باید از ورود‬ ‫‪14‬‬ ‫ه��ر نامزدی که فکر می کن��د رای دارد اس��تقبال کنیم‪».‬‬ ‫(روزنامه رس��الت‪ )87/11/66‬اما با برگ��زاری انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری و باالگرفتن اعتراضات از نامزدهایی‬ ‫ک��ه به خصوص قبل از پایان نتیجه انتخابات از ازادی و‬ ‫رای مردم دم می زدند انتقاد می کند و می گوید‪« :‬انتظار این‬ ‫است که تس��لیم رای مردم باشند و برای خود و دیگران‬ ‫دردسر ایجاد نکنند‪ .‬چنین نامزدهایی الاقل پایبندیشان را به‬ ‫شعارهایی که قبل از انتخابات سر می دادند اعالم کنند؛ اگر‬ ‫چه متاسفانه در حال حاضر می بینیم برخی خالف مواضع‬ ‫خودشان عمل می کنند و حاضر نیستند نتیجه یک انتخاب‬ ‫سالم را بپذیرند‪ ».‬وی در انتقاد از عملکرد دولت اصالحات‬ ‫نیز اظهار می دارد‪« :‬عملکرد دولت اصالحات‪ ،‬طی دوره‬ ‫هشت س��اله مدیریت در کشور لطمات و خسارت های‬ ‫ی وارد کرد‪ ».‬وی زمانی‬ ‫بسیاری به نظام جمهوری اسالم ‬ ‫که حجم اعتراضات نسبت به اعمال و رفتا ر هاشمی باال‬ ‫گرفت��ه بود نیز گفته بود‪« :‬توصیف��ات امام خمینی (ره) و‬ ‫مقام معظم رهبری در خصوص ایت اهلل هاشمی رفسنجانی‬ ‫تا زمانی پا بر جاست که وی پشت سر رهبر معظم انقالب‬ ‫باش��د و در این صورت است که مورد حمایت همگان‬ ‫است‪ .‬مسائل اقتصادی که در خصوص فرزندان وی گفته‬ ‫می شود نیز باید توسط دستگاه قضایی رسیدگی شود‪».‬‬ ‫عادل فردوسی پور؛ بداهه گویی‬ ‫یا نقد دولت‬ ‫ش��اید هیچ ک��س گم��ان نمی ک��رد بداهه گوی��ی عادل‬ ‫فردوسی پور در رقابت فینال جام جهانی تا این اندازه برای‬ ‫او دردسرساز شود‪ .‬مقایسه تعطیالت هفته گذشته ایران‬ ‫با تعطیالت مردم اس��پانیا فضایی را در جامعه به وجود‬ ‫اورد که تعبیر به طعنه این گزارشگر فوتبال به دولت شد‪.‬‬ ‫فردوس��ی پور در پایان گزارش دیدار اسپانیا ‪ -‬هلند و در‬ ‫لحظاتی که تصاویر طرفداران شاد اسپانیا پخش می شد‪ ،‬با‬ ‫اشاره به اینکه مردم اسپانیا خواسته اند در صورت قهرمانی‬ ‫تیم شان در جام جهانی‪ ،‬یک روز در اسپانیا تعطیل عمومی‬ ‫ش��ود گفت‪ ...« :‬ولی مسئوالن این کشور تا به حال این‬ ‫درخواست را قبول نکرده اند‪ ».‬وی در ادامه گفت که انگار‬ ‫نمی دانند که تعطیل کردن چه کار ساده ای است‪ .‬لبه تیز‬ ‫اظهارات مجری و تهیه کننده برنامه پربیننده نود در گذشته‬ ‫نیز مسئوالن اجرایی کشور را در دستگاه هایی چون سازمان‬ ‫ تربیت بدنی مورد لطف خود قرار داده بود‪ .‬فردوسی پور در‬ ‫میان بزرگان فوتبال نیز دارای طرفدارانی است که براساس‬ ‫یکی از مثل های ایرانی «چش��می برای دیدن او ندارند!»‬ ‫علی پروین؛ از دیرباز با فردوسی پور مشکل داشته‪ ،‬جمله‬ ‫«عادل را دوست دارم اما برنامه هایش را نه!» در دهه هفتاد‬ ‫از قول پروین بر زبان همه بود‪ .‬اما این روزها رابطه خوبی‬ ‫بین این دو برقرار اس��ت‪ .‬مشکالت مجری برنامه نود با‬ ‫عل��ی دایی نی��ز از یکی از بازی های مقدمات��ی ایران در‬ ‫جام جهانی با جمل��ه «خداحافظ علی دایی؛ خداحافظ‬ ‫جام جهانی» اغاز ش��د‪ .‬زمانی که دایی مربی س��ایپا بود‬ ‫تلویحا برنامه نود و مجری اش را متهم کرد به اینکه انها‬ ‫نمی خواهند ما قهرمان ش��ویم‪ .‬فردوسی پور درباره دایی‬ ‫می گوید او فکر می کند همه با او دشمن هستند‪ ،‬مگر اینکه‬ ‫خالفش ثابت ش��ود‪ .‬امیر قلعه نویی نیز از جمله افرادی‬ ‫است که به دلیل انتقادات فردوسی پور می گوید که عادل‬ ‫کارش��ناس فوتبال نیست‪ ،‬او در زمان مدرسه پینگ پنگ‬ ‫بازی می کرده! مسئوالن فدراسیون و لیگ هم کم و بیش‬ ‫ی که سال هاست‬ ‫با برنامه «نود» مش��کل دارند‪ .‬سیس��تم ‬ ‫پاس��خگو نبوده سئواالت فردوسی پور را مانعی دست و‬ ‫پاگیر برای خود تلقی می کند‪ .‬فردوسی پور در سال ‪،78‬‬ ‫طرحی را از روی یک برنامه پر مخاطب ایتالیایی ارائه داد‬ ‫که در خرداد همان س��ال در قالب برنامه نود ارائه ش��د؛‬ ‫برنامه ای که ش��هرتی برای او به ارمغان اورد‪ .‬وی درباره‬ ‫برنامه «نود» می گوید‪« :‬ماهیت برنامه «نود» نقد و بررسی‬ ‫بازی ه��ای لیگ و اتفاقات پیرامون فوتبال اس��ت‪ ».‬وی‬ ‫همزمان با برنامه نود بزرگ شد و با اغاز دوره لیگ برتر‬ ‫فوتبال و برنامه های هفتگی اش که به تحلیل رویدادهای‬ ‫ورزش فوتبال کش��ور می پرداخت‪ ،‬چهره ش��د‪ .‬انچنان‬ ‫که برنامه هایش تاثیر مستقیمی در تیم های مطرح کشور‪،‬‬ ‫فدراس��یون و تربیت بدنی داش��ت‪ .‬وی در این س��ال ها‬ ‫همیشه یک روند رو به رشد را طی کرده و سعی کرده به‬ ‫خطوط قرمز احترام بگذارد‪ .‬به قول خودش هرگاه کسی‬ ‫نی��ز به این خطوط احترام نگذارد‪ ،‬پرچم می زنم و باال و‬ ‫پایین می پرم‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫مرور رسانه ها‬ ‫دانش جعفری از بی اخالقی ها‬ ‫کنار کشید‪ ،‬نه از سیاست‬ ‫تدریس کتاب حجاب و عفاف‬ ‫در مدارس‬ ‫فالن خانم درتجمع عاشورا چه‬ ‫می کرد؟‬ ‫تابن��اک‪ :‬حس��ن غفوری ف��رد‪ ،‬نماینده محت��رم مردم‬ ‫تهران در مجلس ش��ورای اس�لامی و عضو ش��ورای‬ ‫مرک��زی جامعه اس�لامی مهندس��ین در گفت وگو با‬ ‫یکی از سایت های خبری‪ ،‬در مورد کناره گیری داوود‬ ‫دانش جعفری از این تش��کل سیاس��ی گفته بود‪« :‬وی‬ ‫از اول ه��م عضو ش��ورای مرکزی ما نب��ود و االن نه‬ ‫تنه��ا از این تش��کل کناره گی��ری کرده که اساس��ا از‬ ‫فعالیت های سیاس��ی کناره گیری کرده است‪ .‬بیان این‬ ‫مطلب با این لحن و بیان ان هم با گذشت بیش از یک‬ ‫س��ال از کناره گیری داوود دانش جعفری از این تشکل‬ ‫سیاس��ی‪ ،‬وادارم س��اخت که با وجود تمامی احترامی‬ ‫که برای ش��خصیت ساده زیست و مردمی غفوری فرد‬ ‫قائلم‪ ،‬چند نکته را یاداور ش��وم ب��ه ویژه انکه انتظار‬ ‫می رفت ایشان حال که قصد کرده اند تا چنین مساله ای‬ ‫را موش��کافی کنند‪ ،‬به طور مفصل به زوایای مختلف‬ ‫ان می پرداختند‪ .‬دانش جعفری س��ال گذش��ته و پیش‬ ‫از اغ��از انتخابات ریاس��ت جمهوری ده��م به همراه‬ ‫عبدالحس��ین روح االمینی از تشکل ش��ما کناره گیری‬ ‫کردند تا به تش��خیص خود در ستاد انتخاباتی محسن‬ ‫رضای��ی فعالیت کنن��د‪ .‬انچه گذش��ت و امتحانی که‬ ‫هر دوی این بزرگواران‪ ،‬سربلند از ان بیرون امدند را‬ ‫خود شما بهتر در جریانید‪».‬‬ ‫فرارو‪ :‬معاون پرورشی و تربیت بدنی سازمان اموزش‬ ‫و پرورش تهران گفت‪« :‬ما در گذش��ته در بازسازی و‬ ‫نوس��ازی اندیشه ها دچار غفلت شدیم‪ ،‬اما در فرصتی‬ ‫که پیش روی ما قرارگرفته اس��ت باید هرچه بیش��تر‬ ‫از ای��ن فرصت ه��ا اس��تفاده کنیم و دانش ام��وزان را‬ ‫هر چه بیش��تر با مباحثی همچون فتنه و استکبار اشنا‬ ‫کنیم که رویکرد اصلی برنامه های تربیتی و پرورش��ی‬ ‫سازمان اموزش و پرورش شهر تهران نیز بر این اصل‬ ‫شکل گرفته است‪ ».‬محمد بنیادی همچنین با اشاره به‬ ‫چاپ کتاب حجاب و عف��اف گفت‪« :‬این یک کتاب‬ ‫علمی تحقیقاتی اس��ت ک��ه با نگاهی ب��دون افراط و‬ ‫تفریط به حجاب پرداخته است و در تدوین ان قوانین‬ ‫کشورهای دنیا در بحث «حجاب و عفاف» لحاظ شده‬ ‫است‪ ».‬وی با بیان اینکه این کتاب هم اکنون در دست‬ ‫چاپ است‪ ،‬افزود‪« :‬این کتاب برای اشنایی با مباحث‬ ‫حجاب و عفاف تهیه ش��ده و از سال تحصیلی جدید‬ ‫بین دانش اموزان توزیع خواهد ش��د‪ ».‬معاون سازمان‬ ‫ام��وزش و پرورش تهران تصریح کرد‪« :‬در این کتاب‬ ‫مس��تنداتی از بحث «حجاب و عفاف» از کل کشورها‬ ‫از گذشته تاکنون جمع اوری شده ضمن انکه مطالب‬ ‫بسیار مفید و ارزشمندی که برگرفته از قران و احادیث‬ ‫ائمه اطهار است نیز در ان لحاظ شده است‪».‬‬ ‫فردا‪ :‬عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به حوادث‬ ‫و فتنه بعد از انتخابات ‪ ،‬ای��ن اتفاقات را نمونه بارزی‬ ‫برای امتحان و ازمون افراد دانست و تاکید کرد‪« :‬وقتی‬ ‫فتنه به وجود امد و در روز عاشورا عده ای از هتاکان و‬ ‫حرمت شکنان به مقدسات اسالمی و ارزش های واالی‬ ‫انقالب اسالمی توهین و جسارت کردند ‪ ،‬ان روز باید‬ ‫توجه کرد که فالن اقا و یا فالن خانم در ان اجتماعات‬ ‫کذایی چه کار می کردن��د‪ ».‬ایت اهلل محمد یزدی با ذکر‬ ‫نمونه هایی از حوادث روی داده در انقالب اس�لامی ‪،‬‬ ‫س��نجش عیار واقعی افراد را هنگام رخ دادن فتنه ها و‬ ‫بحران های مختلف دانس��ت و تاکید کرد‪« :‬موقعی که‬ ‫شرایط ارام است و همه از راهنمایی ها و بیانات مقام‬ ‫معظم رهبری حمایت می کنند ‪ ،‬مساله دشوار نیست‪».‬‬ ‫این اس��تاد حوزه علمیه قم بیان داشت‪« :‬اگر ان زمان‬ ‫که حتی اگر فردی اسم امام راحل را به زبان می اورد ‪،‬‬ ‫ش��کنجه می شد و زندان می رفت ‪ ،‬شخصی به رهبری‬ ‫امام راحل معتقد بود‪ ،‬ارزش داش��ت‪ ».‬وی با اشاره به‬ ‫اینکه کلمه مس��لمان مفهوم وسیع تری از ایمان دارد و‬ ‫همه فرق اس�لامی را در بر می گیرد ‪ ،‬متذکر ش��د‪« :‬اما‬ ‫مومن بیشتر به ش��یعیان دوازده امامی اطالق می شود‪.‬‬ ‫بر اساس اموزه های سوره مبارکه عصر‪ ،‬همه انسان ها‬ ‫در خسران و زیان هستند‪».‬‬ ‫اصولگرایی بدون روحانیت پوچ‬ ‫است‬ ‫لزوم تجدیدنظر در منطق‬ ‫تو گوی اصولگرایان‬ ‫گف ‬ ‫مخالفت احمدی نژاد با‬ ‫مظلوم نمایی زنان بدحجاب‬ ‫مهر‪ :‬رئیس مجلس ش��ورای اسالمی با تاکید بر لزوم‬ ‫توسعه کش��ور بر اساس تبیین فرهنگ اسالمی گفت‪:‬‬ ‫«اصولگرایان باید تابع روحانیت باش��ند و اصولگرایی‬ ‫بدون روحانیت پوچ اس��ت‪ ».‬عل��ی الریجانی گفت‪:‬‬ ‫«اگر پیوند دینی در جامعه ما گسس��ته شود نمی توانیم‬ ‫توسعه بومی داشته باش��یم‪ .‬همچنان که رهبر انقالب‬ ‫تاکی��د کردن��د ما برای ای��ن کار نیاز به مدل توس��عه‬ ‫اسالمی ‪ -‬ایرانی داریم‪ ».‬رئیس مجلس تعمیق فرهنگ‬ ‫امر به معروف و نهی از منکر را بس��یار مهم خواند و‬ ‫گف��ت‪« :‬امر به معروف و نهی از منکر هم جنبه فردی‬ ‫و هم جنبه اجتماعی دارد و اجرای ان در کشور برای‬ ‫جامعه اراس��تگی به وجود می اورد‪ .‬یکی از مس��ائلی‬ ‫که می تواند در مقابل تهاجم فرهنگی ما را اس��تقامت‬ ‫دهد مهندسی فرهنگی است‪ ».‬وی در خصوص مفهوم‬ ‫عدالت و اجرای ان در کشور نیز اظهار داشت‪« :‬رهبر‬ ‫معظم انقالب تاکید کردند که پیش��رفت کشور همراه‬ ‫با تئوری عدالت محقق می ش��ود‪ ،‬البته عدالت را باید‬ ‫تعریف کرد و هر کسی نمی تواند با توهمی از عدالت‬ ‫کار را پیش ببرد‪ .‬ما باید زمینه کش��ف اس��تعدادها را‬ ‫داشته باشیم و بسترها را برای فعلیت یافتن استعدادها‬ ‫فراهم کنیم‪ .‬عدالت یعنی همه در سرنوشت خود سهم‬ ‫داشته باشند‪».‬‬ ‫عصر ایران‪ :‬دبیر کل جبهه پیروان خط امام و رهبری‬ ‫فرم��ول اصولگرایان ب��رای وح��دت و همگرایی را‬ ‫یکپارچه و متحد بودن روحانیت خواند و تاکید کرد‪:‬‬ ‫«اصولگرایان برای رس��یدن ب��ه وحدت باید ادبیات و‬ ‫منط��ق گفت وگو با یکدیگر را م��ورد تجدیدنظر قرار‬ ‫دهند‪ ».‬حبیب اهلل عس��گراوالدی گف��ت‪« :‬برخی اهل‬ ‫فتنه در این گفت وگو اخ�لال می کنند و نمی خواهند‬ ‫اصولگرایان گفتمان پیش��رفت‪ ،‬عدال��ت و خدمت را‬ ‫انط��ور که رهبری معظم انق�لاب می خواهند به پیش‬ ‫ببرند‪».‬‬ ‫وی معتقد است‪« :‬اصولگرایان امروز بیش از هر زمان‬ ‫باید به فکر مردم‪ ،‬انقالب و نظام باشند و معلوم نیست‬ ‫که دوب��اره فرصت خدمت پیدا کنن��د‪ ،‬باید مدیریت‬ ‫انقالب را به نس��ل سوم س��پرد تا انها این امانت ما را‬ ‫مانند دو نس��ل قبل به صاحب ان بس��پارند‪ ».‬دبیرکل‬ ‫جبه��ه پیروان خط امام و رهبری گفت‪« :‬جبهه پیروان‬ ‫خ��ط امام و رهبری همواره ب��ر گفت وگو بین اضالع‬ ‫خود تاکید ورزیده و خوشبختانه ‪ 14‬تشکل‪ ،‬همگرایی‬ ‫و وحدت خود را حفظ کرده اند‪ .‬از سوی دیگر جبهه‬ ‫با دیگر اضالع اصولگرایی مراودات و گفت وگوهایی‬ ‫را ب��ه زودی اغاز خواهد کرد ک��ه روند همگرایی با‬ ‫سرعت بیشتر به پیش برود‪».‬‬ ‫سروش‪ :‬ایت اهلل حائری شیرازی‪ ،‬استاد جدید اخالق‬ ‫هی��ات دولت از اف��راد و جریان هایی که تالش دارند‬ ‫دیدگاه ه��ا و نظرات احمدی نژاد را به رحیم مش��ایی‬ ‫نسبت دهند‪ ،‬انتقاد کرد‪ .‬امام جمعه سابق شیراز که چند‬ ‫ماهی است چهارش��نبه های هر هفته در جلسه هیات‬ ‫دولت به طرح مباحث اخالق��ی می پردازد به دفاع از‬ ‫دیدگاه های فرهنگی محمود احمدی نژاد و مخصوصا‬ ‫نحوه برخورد با بدحجابی پرداخته و نظرات متفاوتی‬ ‫را در مورد ممنوعیت اس��تفاده از ماهواره مطرح کرده‬ ‫است‪ .‬وی گفت‪« :‬انهایی که می گویند حرف هایی که‬ ‫اقای احمدی نژاد می زند حرف های مشایی بوده و ایشان‬ ‫دست اموز رئیس دفترش است به رئیس جمهور تهمت‬ ‫تو گو با‬ ‫و افترا می زنند‪ ».‬حائری ش��یرازی در این گف ‬ ‫تشریح دیدگاه های احمدی نژاد درباره مسائل فرهنگی‬ ‫و به وی��ژه نحوه برخ��ورد با بدحجابی گف��ت‪« :‬اینها‬ ‫حرف ه��ا و اعتقادات خود اقای احمدی نژاد اس��ت‪».‬‬ ‫انتق��اد چند هفته قبل محمود احمدی ن��ژاد از برخورد‬ ‫نیروی انتظامی با زنان بدحجاب‪ ،‬با واکنش برخی علما‬ ‫و بس��یاری از فعاالن سیاس��ی اصولگرا مواجه شده و‬ ‫بعضی روزنامه های اصولگرا دیدگاه های رئیس جمهور‬ ‫در این زمینه را به اسفندیار رحیم مشایی‪ ،‬رئیس دفتر‬ ‫وی نسبت داده اند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫‪15‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫امضای مهمترین قرارداد تبادل‬ ‫جاسوس میان واشنگتن و مسکو‬ ‫اسوش��یتدپرس‪ :‬در پ��ی اخ��راج ‪10‬‬ ‫جاسوس روسی توسط امریکا در ازای‬ ‫ازادی چهار نفر که در روس��یه به جرم‬ ‫جاسوس��ی برای غرب زندانی بودند‪،‬‬ ‫مهمتری��ن قرارداد مبادله جاس��وس ها‬ ‫میان واشنگتن و مسکو از زمان جنگ‬ ‫سرد تاکنون امضا شد‪ .‬قاضی دادگاهی‬ ‫در ناحیه «منهتن» نیویورک پس از اقرار‬ ‫انها به اینکه «عوامل غیرقانونی روسیه»‬ ‫هس��تند‪ ،‬دس��تور اخراج ف��وری این‬ ‫‪ 10‬تن را صادر کرد‪ .‬این افراد ساعاتی‬ ‫پ��س از صدور حک��م دادگاه از طریق‬ ‫هوایی امریکا ر ا ت��رک کردند‪ .‬برخی‬ ‫گزارش ها حاکی از س��فر انها به وین‪،‬‬ ‫پایتخت اتریش اس��ت‪ ،‬اما خبرگزاری‬ ‫اسوش��یتدپرس خبر داده ک��ه امریکا‬ ‫متهمان را مس��تقیما به روسیه فرستاده‬ ‫اس��ت‪ .‬اتهام جدی تر پولش��ویی علیه‬ ‫این افراد توسط دادستان های امریکایی‬ ‫کن��ار گذاش��ته ش��ده بود‪ .‬گ��زارش‬ ‫خبرگزاری های روسیه حاکی از ان است‬ ‫که «دیمیتری مدودف»‪ ،‬رئیس جمهوری‬ ‫روسیه چهار زندانی روس را که در این‬ ‫کشور به جاسوسی برای غرب محکوم‬ ‫شده بودند‪ ،‬عفو کرده است‪.‬‬ ‫‪16‬‬ ‫مخالفت ‪ 81‬درصدی اعراب با‬ ‫تحریم های ضد ایرانی‬ ‫الجزیره‪ :‬با وجود مواضع ابهام برانگیز‬ ‫س��ران عرب در قبال موضوع هسته ای‬ ‫ایران‪ ،‬بی��ش از ‪ 80‬درصد مردم جهان‬ ‫عرب در نظرس��نجی ش��بکه الجزیره‬ ‫با تحریم های ظالمانه ش��ورای امنیت‬ ‫و دنباله روی حکام خ��ود از امریکا و‬ ‫متحدانش در این زمینه مخالفت کردند‪.‬‬ ‫در این نظرسنجی این سوال مطرح شده‬ ‫است‪« :‬ایا حمایت کشورهای عربی از‬ ‫قطعنامه های شورای امنیت بر ضد ایران‬ ‫و تحریم این کشور را تایید می کنید؟»‬ ‫بی��ش از ‪ 81‬درصد ش��هروندان عرب‬ ‫پاسخ منفی داده اند و مخالفت خود را با‬ ‫دنباله روی دولت های عربی از امریکا و‬ ‫متحدانش در اعمال تحریم های ظالمانه‬ ‫علیه جمهوری اس�لامی ای��ران اعالم‬ ‫کرده اند‪ .‬کمتر از ‪ 19‬درصد پاسخ مثبت‬ ‫داده اند‪ .‬انجام این نظرسنجی حاکی از‬ ‫ش��کاف عمیق میان حکام کشورهای‬ ‫عربی و مردم این کشورها در خصوص‬ ‫فعالیت هایهسته ایصلح امیزجمهوری‬ ‫اسالمی ایران است‪ ،‬در حالی که متاسفانه‬ ‫اکثر دولت ه��ای عربی مواضع مبهم و‬ ‫سوال برانگیزی در قبال برنامه هسته ای‬ ‫کشورمان اتخاذ کرده اند‪.‬‬ ‫تالش ایران و هند برای احداث‬ ‫خط لوله گاز‬ ‫تایم��ز هندوس��تان‪ :‬پ��س از ناموفق‬ ‫ماندن طرح احداث خ��ط لوله انتقال‬ ‫گاز از ایران به پاکس��تان و سپس هند‪،‬‬ ‫مقامات دهلی نو و تهران در نشس��تی‬ ‫درب��اره احداث خط لول��ه انتقال گاز‬ ‫در زیر اب با ه��م رایزنی کرده اند‪ .‬در‬ ‫نشست کمیسیون مشترک دو کشور که‬ ‫«اس ام کریشنا» وزیر امور خارجه هند و‬ ‫«سید شهاب الدین حسینی» وزیر امور‬ ‫اقتصاد و دارایی ایران حضور داشتند‪،‬‬ ‫طرفین درباره احداث خط لوله انتقال‬ ‫گاز در زی��ر اب ب��ا یکدیگ��ر رایزنی‬ ‫کردند‪ .‬طرح احداث خط لوله در زیر‬ ‫اب پیش تر نیز می��ان دو طرف مطرح‬ ‫ش��ده بود‪ ،‬اما به عل��ت هزینه بر بودن‬ ‫منتفی شده بود‪ .‬کریشنا به عنوان وزیر‬ ‫امور خارجه هند درصدد اس��ت تا با‬ ‫وجود تحریم های شورای امنیت علیه‬ ‫ایران‪ ،‬تهران را همچنان به عنوان یکی‬ ‫از متحدان دهلی نو حفظ کند و انجام‬ ‫مذاک��رات درباره انتقال گاز از ایران به‬ ‫هند نیز در این رابطه انجام شده است‪.‬‬ ‫هر چند در صورت نهایی شدن پروژه‬ ‫احداث خط لوله در زیر اب برای هند‬ ‫هزینه زیادی در بر خواهد داشت‪.‬‬ ‫ت ترکیه از‬ ‫حمای ‬ ‫ارزش های غربی‬ ‫دویچه ول��ه‪ :‬وزی��ر خارجه ترکیه با‬ ‫اعالم اینک��ه ترکیه مدافع ارزش های‬ ‫غربی اس��ت‪ ،‬گف��ت‪« :‬م��ا جزئی از‬ ‫غرب هس��تیم و اگر غرب ما را جدا‬ ‫از خود می بیند یا جزئی از دست رفته‬ ‫ک��ه بای��د ان را جذب ک��رد‪ ،‬منطق‬ ‫اشتباهی است‪« ».‬احمد داووداوغلو»‪،‬‬ ‫وزی��ر خارجه ترکیه با اع�لام اینکه‬ ‫ ترکیه مدافع رش��د ارزش های غربی‬ ‫است‪ ،‬در پاسخ به این پرسش که ایا‬ ‫ ترکیه ریسک از دست دادن غرب را‬ ‫پذیرفته اس��ت‪ ،‬گفت‪« :‬ترکیه در ناتو‬ ‫نیز به طور برابر و با حقوقی یکس��ان‬ ‫همانن��د اعض��ای دیگر ای��ن پیمان‬ ‫سخن می گوید‪ ».‬وزیر خارجه ترکیه‬ ‫افزود‪« :‬اگر قدرت نرم‪ ،‬وابستگی های‬ ‫متقابل اقتصادی و مالی و حقوق بشر‬ ‫ارزش های غربی هس��تند م��ا از این‬ ‫ارزش ه��ا دفاع می کنیم‪ ».‬داووداوغلو‬ ‫تاکید کرد که نباید نقض حقوق بشر‬ ‫در کش��ورهای اسالمی را بزرگ کرد‬ ‫ولی همین امر را در اس��رائیل نادیده‬ ‫گرفت‪ .‬وی در این باره گفت‪« :‬انکارا‬ ‫ب��ا اس��تانداردهای دوگان��ه مخالف‬ ‫است‪».‬‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫جهان در یک نگاه‬ ‫بازگشتدانشمند‬ ‫ممنوعیت البرادعی برای ورود به‬ ‫دانشگاه های مصر‬ ‫القبس‪ :‬وزیر اموزش عالی دولت مصر‬ ‫با این توجیه این که فضای اموزشی‬ ‫جایی برای انجام فعالیت های سیاسی‬ ‫و حزبی نیس��ت‪ ،‬تاکید کرد‪« :‬از این‬ ‫پس از ورود البرادعی به دانشگاه های‬ ‫کشور جلوگیری خواهد شد‪« ».‬هانی‬ ‫ه�لال» وزیر ام��وزش عالی مصر با‬ ‫اش��اره تصمیم اتخاذ ش��ده از سوی‬ ‫دول��ت در زمینه ممانع��ت از ورود‬ ‫«محم��د البرادع��ی» مدیرکل س��ابق‬ ‫اژان��س بین المللی ان��رژی اتمی به‬ ‫فضای دانش��گاهی در مص��ر اظهار‬ ‫داش��ت‪« :‬دانش��گاه جای اموزش و‬ ‫علم ام��وزی اس��ت نه جای��ی برای‬ ‫فعالیت سیاس��ی یا حزب��ی‪« .‬جورج‬ ‫اس��حاق» از اعض��ای جمعیت ملی‬ ‫تغییر به ریاست البرادعی در واکنش‬ ‫ب��ه این تصمیم دول��ت تصریح کرد‪:‬‬ ‫«این سخنان بیانگر دشمنی با علم و‬ ‫عالمان اس��ت‪ ».‬وی با تاکید بر اینکه‬ ‫هیچ کس حق ندارد اش��خاص را از‬ ‫ورود ب��ه دانش��گاه های مصر ممنوع‬ ‫کند‪ ،‬افزود‪« :‬دانشگاه ها متعلق به تمام‬ ‫مردم مصر هستند و کسی نمی تواند‬ ‫ان را به انحصار خود دراورد‪».‬‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫چشمان کردها به دنبال کرسی‬ ‫ریاست جمهوری عراق‬ ‫المنار‪ :‬وزیر خارج��ه عراق با اعالم‬ ‫اینکه جلسه بعدی پارلمان عراق ‪22‬‬ ‫تیر برگزار خواهد شد گفت که کردها‬ ‫هرگز از پس��ت ریاس��ت جمهوری‬ ‫چشم پوش��ی نخواهند کرد‪ .‬هوشیار‬ ‫زیباری گف��ت‪« :‬مرحله کنونی عراق‬ ‫بسیار حس��اس و مهم است و تاخیر‬ ‫در تش��کیل دول��ت جدی��د عواقب‬ ‫وخیم��ی ب��رای تمام��ی اح��زاب و‬ ‫فراکس��یون ها خواهد داشت‪ ».‬وزیر‬ ‫ام��ور خارجه عراق درب��اره دیدار با‬ ‫جالل طالبانی و مسعود بارزانی اظهار‬ ‫داش��ت‪« :‬م��ا تصمیم��ات مهمی در‬ ‫رابطه با ائتالف ها و استراتژی هایمان‬ ‫در مرحل��ه ات��ی مبنی بر مش��ارکت‬ ‫نمایندگان اقلیم کردس��تان و احزاب‬ ‫کرد در دول��ت جدید اتخاذ کردیم‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬اصل‪ ،‬مش��ارکت اس��ت‬ ‫اما ما از پس��ت ریاس��ت جمهوری و‬ ‫انتخاب ان از میان ائتالف کردس��تان‬ ‫چشم پوش��ی نخواهی��م ک��رد‪ .‬ما بر‬ ‫ای��ن باوریم ک��ه تمام��ی احزابی که‬ ‫در انتخاب��ات پارلمانی رای اورده اند‬ ‫باید در دولت وحدت ملی مشارکت‬ ‫داشته باشند‪».‬‬ ‫نخس��تین روزهای‬ ‫خرداد سال گذشته‬ ‫خبری مبهم درباره‬ ‫ناپدید ش��دن یک‬ ‫دانش��مند ایران��ی‬ ‫در رس��انه ها منتشر‬ ‫شد‪ .‬ش��هرام امیری‬ ‫دانش��مند هسته ای‬ ‫ای��ران که یکش��نبه‬ ‫خ��رداد‬ ‫ده��م‬ ‫ب��رای س��فر ح��ج‬ ‫به عربس��تان رفت��ه بود‪ ،‬از سه ش��نبه ‪ 12‬خرداد ماه ناپدید ش��د‪ .‬مقامات ایرانی‬ ‫درب��اره این اتفاق س��کوت کرده بودند تا اینکه چهار ماه پس از ناپدید ش��دن‬ ‫امیری‪،‬امریکا از وجود مرکز غنی سازی در نزدیکی قم خبر داد‪ .‬در همان زمان‬ ‫رس��انه های امریکایی اعالم کردند که اطالعات «س��ایت فردو»ی قم را شهرام‬ ‫امیری در اختیار امریکا قرار داده و س��رانجام منوچهر متکی‪ ،‬وزیر امور خارجه‬ ‫مجبور به موضع گیری ش��د‪ .‬وی در مهر ماه ‪ 88‬اعالم ک��رد امریکا با همکاری‬ ‫عربس��تان شهرام امیری را بازداش��ت کرده است‪ .‬متکی عربستان را مسئول این‬ ‫مس��اله دانس��ت و از پیگیری ماجرا خبر داد‪ .‬در همان زمان علی اکبر صالحی‪،‬‬ ‫رئیس س��ازمان انرژی اتمی نیز عنوان کرد امیری را نمی شناس��د و او ارتباطی‬ ‫با س��ازمان ندارد‪ .‬یک ماه پس از اظهارات متکی مقامات عربس��تانی این مساله‬ ‫را تکذیب کردند‪ .‬یک س��خنگوی وزارت خارجه عربستان سعودی گفته است‬ ‫که وی از این ادعای مقامات ایران «شگفت زده» شده است‪ .‬مدتی بعد مقامات‬ ‫امری��کا ادعا کردند که ش��هرام امیری به ان کش��ور پناهنده ش��ده و ربایش و‬ ‫دس��تگیری در کار نبوده است‪ .‬بعدها مقامات ایرانی و همچنین خانواده شهرام‬ ‫امیری وی را یک اس��تاد معمولی دانشگاه خواندند‪ .‬این موضوع همچنان ابهام‬ ‫امیز باقی مانده بود تا اینکه انتش��ار فیلم های ویدئویی از شهرام امیری‪ ،‬پرونده‬ ‫وی را در س��ال ‪ 1389‬دارای ابعاد جدیدی کرد‪ 18 .‬خرداد ماه تلویزیون ایران‬ ‫ویدئوی��ی را پخ��ش کرد که در ان امیری از چگونگی ربوده ش��دنش توس��ط‬ ‫سرویس امنیتی امریکا سخن می گفت! به گفته وی‪ ،‬ربایندگان او را به خانه ای‬ ‫در نقط��ه نامعلوم��ی در عربس��تان بردند و در این خانه به او داروی بیهوش��ی‬ ‫تزری��ق کردند و وقتی به هوش ام��د‪ ،‬در یک هواپیمای پهن پیکر عازم امریکا‬ ‫ب��ود‪ .‬امی��ری در ان پیام اظهار کرد‪« :‬طی هش��ت ماه ک��ه در امریکا نگهداری‬ ‫شدم‪ ،‬تحت شدیدترین ش��کنجه ها و فشارهای روحی گروه بازجویی سازمان‬ ‫اطالع��ات امری��کا قرار گرفتم‪ ».‬ام��ا روز بعد پیام دیگ��ری این بار در یوتیوب‬ ‫منتش��ر شد که شخص پیام دهنده که خود را شهرام امیری معرفی کرد در شکل‬ ‫و شمایلی متفاوت از پیام اول از وضعیت مناسب خود در امریکا سخن گفت‪.‬‬ ‫پی��ام دهنده در این نوار ویدئویی از فرصتی که برای س��خن گفتن مس��تقیم با‬ ‫جامع��ه جهانی به دس��ت اورده ابراز خرس��ندی کرد و اف��زود که هدف او از‬ ‫انتشار این پیام پایان دادن به شایعات و اتهاماتی است که طی سال گذشته علیه‬ ‫او مطرح ش��ده است‪ .‬امیری در ان پیام ویدئویی به همسر و فرزندش اطمینان‬ ‫می دهد که انان را ترک نکرده و ارزوی دیدار انان را دارد و در انتظار اس��ت‬ ‫ت��ا به محض خاتمه تحصی�لات در امریکا‪ ،‬به خانواده اش ملحق ش��ود اما از‬ ‫امکان س��فر و اقامت خانواده خود در امریکا در حال حاضر سخنی نمی گوید‪.‬‬ ‫همزمان‪ ،‬نوار ویدئویی دیگری از اقای امیری در س��ایت یوتیوب منتش��ر شد‬ ‫ک��ه در ان‪ ،‬وی اظه��ار می کرد که برای ادامه تحصیل و به اراده خود به ایاالت‬ ‫متحده امده و تلویحا هم اتهام ربوده ش��دن و ه��م موضوع پناهندگی خود را‬ ‫مردود دانس��ت‪« .‬گریختم» این عبارت هیجان انگیزترین بخش ماجرای عجیب‬ ‫امیری اس��ت‪ .‬او از دس��ت ماموران امنیتی امریکا در ایالت ویرجینیا فرار کرد‬ ‫و به گفته خودش در مکان امنی مس��تقر شد‪ .‬به گفته امیری پیام ویدئویی دوم‬ ‫وی کامال کذب اس��ت و پیام اول صح��ت دارد‪ .‬وی عنوان کرد که در امریکا‬ ‫تحصی��ل نمی کن��د‪ .‬امیری همچنین از مقامات ایران و نهادهای حقوق بش��ری‬ ‫درخواس��ت کرد برای ازادی اش تالش بیش��تری کنند‪.‬‬ ‫ روز بعد ناگهان صداو سیمای ایران اعالم کرد «شهرام امیری به دفتر حفاظت منافع‬ ‫جمهوری اسالمی ایران در واشنگتن پناه برده است‪ ».‬از سوی دیگر «عبدل بسیط»‬ ‫سخنگوی وزارت امور خارجه پاکستان در اسالم اباد تصریح کرد که شهرام امیری‬ ‫در فاصله زمانی انتشار اخبار مربوط به ناپدید شدنش به سفارت پاکستان پناه اورده‬ ‫و خواس��تار بازگشت به ایران شد‪ .‬ش��هرام امیری در اغازین ساعت روز پنج شنبه‬ ‫‪ 24‬تیرماه به ایران بازگشت‪.‬‬ ‫‪17‬‬ ‫تیتر یک‬ ‫به ایران وارد می شوند‪ ،‬اما اگر قرار باشد فعالیت‬ ‫هنری داش��ته باش��ند‪ ،‬بای��د از وزارت فرهنگ و‬ ‫ارشاد مجوز بگیرند که تاکنون برای کسی مجوز‬ ‫صادر نشده است‪».‬‬ ‫یعنی ممکن است برای حبیب مجوز صادر نشود؟‬ ‫یعنی حبیب بی گدار به اب زده است و تمام خانه‬ ‫و زندگی خ��ود را در امریکا فروخته و به ایران‬ ‫بازگشته تا از کار بیکار شود؟ یا وی تضمین های‬ ‫الزم را در جیب دارد؟ اینکه «تاکنون مجوز صادر‬ ‫نش��ده» چه معنایی دارد؟ اینها سواالتی است که‬ ‫در حال حاضر جواب مس��تندی برای ان وجود‬ ‫ندارد‪.‬‬ ‫خطیب نماز جمعه تهران علیه تساهل و تسامح‬ ‫هشدار!‬ ‫ایران جای لس انجلسی ها نیست‬ ‫حمیدرضا مبین‬ ‫در پنج سال عمر دولت های احمدی نژاد همواره‬ ‫انتقاده��ای متفاوتی نس��بت ب��ه او و عملکردش‬ ‫مطرح بوده است؛ انتقاداتی که گاه از جناح مقابل‬ ‫و گاه از جن��اح متبوعش به وی وارد ش��ده‪ ،‬اما‬ ‫اخیرا انتقادات نسبت به عملکرد دولت در زمینه‬ ‫فرهنگ و مسائل مربوط به ان شدت گرفته است‪،‬‬ ‫حال انکه اکثر کسانی که نسبت به او این انتقادات‬ ‫را وارد می کنند از میان اصولگرایان هستند‪.‬‬ ‫چن��دی پیش بود که اظه��ارات احمدی نژاد در‬ ‫مورد حج��اب جنجال های فراوان��ی را در پی‬ ‫داشت و بسیاری از اصولگرایان انتقادات تندی‬ ‫را علیه او مطرح کردند تاجایی که ایت اهلل احمد‬ ‫جنتی که بارها از دول��ت احمدی نژاد حمایت‬ ‫ک��رده بود هم در نماز جمعه از طرح عفاف که‬ ‫توس��ط ناجا انجام می ش��ود حمایت کرد و به‬ ‫دولت در این مورد تذکر داد‪ .‬اما اخیرا حضور‬ ‫چند خواننده لس انجلسی در کشور و شایعاتی‬ ‫مبنی بر بررس��ی درخواست انها برای برگزاری‬ ‫کنس��رت بار دیگر انتقادات فراوانی را متوجه‬ ‫دولت احمدی ن��ژاد و رویه فرهنگی این دولت‬ ‫‪18‬‬ ‫کرده است‪ .‬بیشترین و تندترین انتقادات نیز از‬ ‫سوی امامان جمعه و باالخص سیداحمد خاتمی‪،‬‬ ‫ام��ام جمع��ه موق��ت ته��ران و نی��ز بعضی از‬ ‫نمایندگان مطرح مجلس صورت گرفته اس��ت‬ ‫اما ماجرا از چه قرار اس��ت‪:‬‬ ‫حبیب محبیان؛ مش��هور به حبیب گفته می ش��ود‬ ‫از خوانندگان لس انجلس��ی حدود یکسال است‬ ‫که در ایران به س��ر می ب��رد و در حال تدارک و‬ ‫تهیه البوم موس��یقی خود اس��ت‪ ،‬اما وزیر ارشاد‬ ‫از عدم صدور مج��وز‪ -‬البته تاکنون ‪ -‬برای وی‬ ‫خبر داده اس��ت‪ .‬وی در اخری��ن اظهارات خود‬ ‫در جم��ع خبرنگاران در مورد حض��ور و اجازه‬ ‫فعالیت خوانندگان لس انجلسی در کشور گفت‪:‬‬ ‫«تاکن��ون بحثی در این باره نداش��تیم و تنها یک‬ ‫مورد بوده که فردی درخواست مجوز برای البوم‬ ‫ک��رده و تاکنون هم ب��رای هیچ کس مجوز صادر‬ ‫نشده است‪».‬‬ ‫وی همچنین در پاس��خ به این سوال که ایا ورود‬ ‫این افراد به ایران با مجوز وزارت ارش��اد اس��ت‬ ‫یا خی��ر‪ ،‬اظهار داش��ت‪« :‬این مس��اله مربوط به‬ ‫دس��تگاه های امنیتی و اطالعاتی است که با انها‬ ‫هماهن��گ می کنند‪ ،‬مانند همه ایرانیان دیگری که‬ ‫طرح بازگشت‬ ‫در دولت اصالحات بود که طرح بازگشت ایرانیان‬ ‫خارج از کش��ور به وطن‪ ،‬شکل جدی تری به خود‬ ‫گرفت‪ .‬مس��ئوالن وقت معتقد بودند که بس��یاری‬ ‫از ایرانیان خارجی نش��ین‪ ،‬دارای تخصص‪ ،‬توانایی‬ ‫و س��رمایه هایی هس��تند که می توانند با حضور در‬ ‫کشور برای وطن و هموطنان خود مثمرثمر باشند‪.‬‬ ‫در همان زمان‪ ،‬بس��یاری با جلب نظرشان به میهن‬ ‫بازگشتند‪ .‬بازگشت سرمایه داران غیر معروف ساده تر‬ ‫بود اما حساسیت روی کسانی بود که سرمایه شان‪،‬‬ ‫هنر و نام اشنایی ایشان بود‪ .‬یعنی هنرمندان‪.‬‬ ‫مس��ئوالن وقت نیز برای فرار از فش��ارهای وارده‪،‬‬ ‫مورد هنرمندان را تا حدودی مسکوت گذاشتند‪ .‬به‬ ‫طور مثال هر وقت شایعه حضور برخی از بازیگران‬ ‫س��ینمای قبل از انقالب – مث��ل بهروز وثوقی ‪ -‬به‬ ‫کش��ور مطرح می ش��د‪ ،‬چنان هیاهویی در مخالفت‬ ‫ایجاد می ش��د که افراد مرتبط ب��ا قضیه‪ ،‬مجبور به‬ ‫تکذیب های راس��ت و دروغ می ش��دند و اساس��ا‬ ‫ابتدایی ترین اقدام های عملی در این راستا‪ ،‬متوقف‬ ‫می شد‪.‬‬ ‫اما‪ ،‬بحث بازگشت هنرمندان که مطرح می شد بحث‬ ‫خوانندگان و نوازندگان پیچیده تر می شد‪.‬‬ ‫البت��ه ناگفته نماند ک��ه در همان زم��ان دولت های‬ ‫پیشین هم بس��یاری از خوانندگان ساکن امریکا و‬ ‫اروپا از وجود اهنگسازان و نوازندگان داخل کشور‬ ‫بهره می بردند‪.‬‬ ‫ابتدای قصه‬ ‫در اواخ��ر س��ال گذش��ته زمزمه های��ی از حضور‬ ‫هنرمندان نام اش��نای ایرانی ساکن امریکا به گوش‬ ‫می رس��ید‪ ،‬اما اولین بار و به صورت قاطع‪ ،‬این رضا‬ ‫رشیدپور‪ ،‬مجری تلویزیون بود که در وبالگ خود‬ ‫از حض��ور حبی��ب در ایران و برگزاری کنس��رتی‬ ‫توسط وی خبرداد‪ .‬این خبر با سکوت منابع رسمی‬ ‫مواجه شد و مس��ئوالن واکنشی به ان نشان ندادند‬ ‫و در حال��ی که برخی بر ش��ایعه بودن قضیه تاکید‬ ‫می کردند‪ ،‬انتشار عکس��ی از حبیب و رشیدپور‪ ،‬ب ه‬ ‫تردیده��ا پایان داد و مس��ئوالن را وادار به واکنش‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫در گزارش های بعدی خبر رسید حبیب که با خانواده‬ ‫به ایران امده قرار است پسرش محمد‪ ،‬که او نیز از‬ ‫خوانندگان جوان لس انجلس��ی است در برنامه های‬ ‫این��ده حبی��ب در کنار پدرش باش��د‪ .‬همه اینها در‬ ‫حالی مطرح می شد که خیلی از خوانندگان داخلی‬ ‫برای انتشار البوم خود یا برگزاری کنسرت هایشان‬ ‫با مش��کل مواجه هس��تند یا برخی دیگ��ر به دلیل‬ ‫همکاری با ش��بکه های ماه��واره ای با جریمه هایی‬ ‫مواجه شده بودند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫سیاست‬ ‫اعالم درخواست مجوز‬ ‫اولین بار علی ترابی‪ ،‬رئیس دفتر موس��یقی وزارت‬ ‫ارش��اد در گفت وگوی��ی خبر درخواس��ت مجوز‬ ‫برای انتش��ار البومی توس��ط حبی��ب را اعالم کرد‪.‬‬ ‫وی همچنی��ن گف��ت ک��ه صحبت��ی از برگ��زاری‬ ‫کنسرت نیست اما درخواس��ت مجوز انتشار البوم‬ ‫موسیقی این خواننده پیشکسوت در دست بررسی‬ ‫اس��ت و بر اس��اس برنام��ه اداری و مطابق ضوابط‬ ‫معم��ول با این مورد برخورد خواهد ش��د‪ .‬وی در‬ ‫خصوص صالحیت ایش��ان نیز گفت که از مراجع‬ ‫ذی صالح‪ ،‬اس��تعالم خواهد کرد‪ .‬این اولین واکنش‬ ‫رس��می ای بود که نسبت به حضور حبیب در ایران‬ ‫منتشر شد‪.‬‬ ‫حبیب با اجازه یا بی اجازه‬ ‫در ابتدا‪ ،‬مس��اله حضور حبیب‪ ،‬با خبر دیدار وی با‬ ‫اسفندیار رحیم مش��ایی همراه بود‪ .‬چیزی که گاه با‬ ‫تکذیب و گاه با س��کوت همراه بود‪ .‬مش��ایی‪ ،‬مرد‬ ‫تاثیرگذار دولت احمدی ن��ژاد همواره با توجه های‬ ‫گاه غیر متعارف به هنر و هنرمندان‪ ،‬خود را دوستدار‬ ‫این عرصه معرفی می کند اما گاهی همین عالقه او‬ ‫با انتقاداتی همراه بود‪.‬‬ ‫مثل قضیه کمک مالی به هدیه تهرانی‪ ،‬بازیگر سینما؛‬ ‫در جریان برپایی نمایشگاه عکس وی در تهران که با‬ ‫جنجال های فراوانی مواجه شد‪ .‬گفته می شد حبیب‬ ‫نیز با دیدار مس��تقیم و خصوصی با شخص رحیم‬ ‫مشایی مجوز الزم برای حضور و فعالیت در کشور‬ ‫را پیدا کرده است‪.‬‬ ‫ش��ایعه دیگری نیز مطرح است که حبیب با ارسال‬ ‫نامه ای برای شخص رئیس جمهور‪ ،‬در خواست خود‬ ‫را برای بازگشت اعالم کرده است‪ .‬وی در نامه خود‬ ‫از بیماری اش یاد کرده و نوش��ته‪« :‬اینجانب تاکنون‬ ‫در اهنگ ه��ای خود هیچ گاه علی��ه نظام جمهوری‬ ‫اس�لامی ایران چیزی نخوانده ام‪ .‬خواهش��مندم به‬ ‫دلیل وضعیت جس��مانی من‪ ،‬با بازگش��تم به ایران‬ ‫موافق��ت فرمایی��د زیرا من از ی��ک بیماری صعب‬ ‫العالج(سرطان) رنج می برم‪».‬‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫منبع‪ :‬خبرانالین‬ ‫و اما نظر مشایی‬ ‫مشایی‪ ،‬مرد پرخبر دولت و رئیس دفتر رئیس جمهور‬ ‫باالخره سکوت خود را شکست و نسبت به حضور‬ ‫حبی��ب واکنش نش��ان داد و در گفت وگویی اعالم‬ ‫کرد که مجوز حضور این خواننده توس��ط او صادر‬ ‫نش��ده چرا که اساسا خود را مس��ئول چنین کاری‬ ‫نمی داند‪.‬‬ ‫وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت ایرانیان‬ ‫مطابق با چارچوب و قوانین ازادند در ایران فعالیت‬ ‫داشته باش��ند و اعالم کرد‪« :‬فعالیت هنری در همه‬ ‫بخش ها از جمله موس��یقی برای همه هنرمندان در‬ ‫داخل و خارج از کشور و در چارچوب قوانین ازاد‬ ‫است‪.‬‬ ‫برگشت به ایران برای هیچ کس مشکلی ندارد مگر‬ ‫اینکه جرمی انجام ش��ده باش��د و ان جرم تعقیب‬ ‫قضایی ش��ده باشد و قانونا ورود به کشور قابل منع‬ ‫نیست‪ .‬خروج از کشور هم همینطور است مگرانکه‬ ‫حکمی از دس��تگاه قضایی برای کس��ی صادر شده‬ ‫باش��د و ممنوعیت خروج قانونی داشته باشد‪ ».‬وی‬ ‫همچنین اظهار داشت‪« :‬ایرانیان مقیم خارج از کشور‬ ‫برای ورود به کش��ور از هیچ ک��س و هیچ جا نباید‬ ‫اجازه بگیرند و اتباع س��ایر کشورها برای ورود به‬ ‫کشورمان باید روادید بگیرند‪».‬‬ ‫واکنش ها‬ ‫محمد تقی رهبر‪ ،‬نماینده مجلس در گفت وگویی که‬ ‫در یکی از نش��ریات به چاپ رس��یده بود مخالفت‬ ‫خود را با حضور خوانندگانی که وی ایشان را فاسد‬ ‫خوانده بود به کشور اعالم کرد اما در عین حال نیز‬ ‫اظهار داش��ت اگر یک خواننده سابقه بدی ندارد و‬ ‫علی��ه نظام اقدامی انجام نداده‪ ،‬چرا نباید به کش��ور‬ ‫برگردد‪ .‬اگر این خوانندگان بخواهند بساط خود را‬ ‫در کشور پهن و مراسمی برگزار کنند‪ ،‬مطمئن باشید‬ ‫مجلس واکنش نشان خواهد داد‪.‬‬ ‫وی انگیزه این دس��ت از هنرمندان را دارای ش��بهه‬ ‫دانست و در نهایت خواست با درخواست برگزاری‬ ‫کنسرت چنین افرادی موافقت نشود‪.‬‬ ‫اس��ماعیل کوثری‪ ،‬عضو کمیس��یون امنیت ملی با‬ ‫اینکه مخالفتی با حضور این افراد در جامعه ندارد‪،‬‬ ‫تاکید کرد که نباید مجوز مراسمی که موجب فساد‬ ‫می شود (کنسرت های موسیقی) به ایشان داده شود‪.‬‬ ‫وی استفاده از خوانندگان طاغوتی را در مسیر فتنه‬ ‫و جنگ ن��رم علیه مردم عنوان ک��رد و با جمالتی‬ ‫ی وزیر ارش��اد دولت اصالحات‬ ‫به کنایه از مهاجران ‬ ‫انتقاد کرد‪ .‬در هر حال مجموع صحبت های بیش��تر‬ ‫نماین��دگان مجل��س کم و بیش دو پهل��و بود و در‬ ‫حالی که می خواستند مخالفت نکنند اما رضایتی هم‬ ‫از این بابت نداشتند‪.‬‬ ‫اما واکنش احمد خاتمی‪ ،‬امام جمعه موقت تهران در‬ ‫این باره شدید اللحن بود‪ .‬وی در ایراد نطق خود در‬ ‫نماز جمعه تهران با بیان اینکه خطر تساهل و تسامح‬ ‫فرهنگی کمتر از تس��اهل و تسامح سیاسی نیست‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬اینجا ایران اس�لامی است جای خوانندگان‬ ‫لس انجلسی نیس��ت‪ ،‬این ملت اجازه نخواهند داد‬ ‫کسانی با تساهل و تسامح اصول اسالمی و فرهنگی‬ ‫مردم را زیر سوال ببرند‪».‬‬ ‫ام��ا صحبت ه��ای احم��د خاتمی ب��ه همین جا‬ ‫خت��م نش��د‪ .‬وی خوانندگان پی��ش از انقالب را‬ ‫ش��ریک جرم جنایات رژیم پهلوی دانست و در‬ ‫مصاحبه ای که هفته گذش��ته منتش��ر ش��د‪ ،‬اظهار ‬ ‫داش��ت‪« :‬من در مورد خوانندگان لس انجلس��ی‬ ‫در نم��از جمعه اخی��ر تهران تذک��ری دادم‪ .‬البته‬ ‫در انجا نگفتم که خوانندگان لس انجلس��ی وارد‬ ‫کشور شده اند ولی هشدار دادم کسانی با سیاست‬ ‫تساهل و تس��امح اینها را به کشور دعوت نکنند؛‬ ‫چراکه خوانندگان طاغوتی ش��ریک جرم جنایات‬ ‫رژیم پهل��وی بودند و جنایت ه��ای این رژیم را‬ ‫همه می دانند و لیکن س��خن من یک هشدار بود‬ ‫که همچنان بر این هشدار هستم‪».‬‬ ‫فقط یک نفر؟‬ ‫وقتی تمام تبلیغات رس��انه ای – منفی و مثبت‪ -‬در‬ ‫این باره پیرامون اس��م حبیب می گذش��ت‪ ،‬اسامی‬ ‫خوانندگان عالقه مند دیگری برای حضور در کشور‬ ‫نیز در کنار اس��م حبیب گاه دیده می شد‪ .‬مثل بیژن‬ ‫مرتضوی‪ ،‬معین و حتی س��تار که برخی با تکذیب‬ ‫س��عی در دوری از هیاهوهای این اخبار داشتند‪ .‬در‬ ‫هر حال به گفته یک س��ایت خبری معتبر‪ ،‬ریش��ه‬ ‫این عالقه مندی ها به دیدار مس��ئوالن در نیویورک‬ ‫برمی گردد نه دیدارهای ایشان در تهران و این خبر‬ ‫یعنی اینک��ه برخی تصمیم گیران اصلی در این مهم‬ ‫ یعنی بازگرداندن برخی افراد مش��هور به کشور ‪-‬‬‫اتفاق نظر دارند‪.‬‬ ‫او از زبان خودش‬ ‫حبیب در حالی که در س��کوت خبری به کش��ور‬ ‫بازگش��ت و مشغول فعالیت ش��د اما حواشی های‬ ‫زیادی را به عرصه رسانه کشاند که برخی از انها با‬ ‫مصاحبه وی با یکی از روزنامه ها جواب داده ش��د‪.‬‬ ‫وی در گفت وگوی خود با روزنامه «راه مردم» فشار‬ ‫غربت و عالقه شخصی به وطن و تشویق همسر و‬ ‫فرزند برای زندگی در ایران را عوامل تصمیم گیری‬ ‫خود برای بازگشت اعالم کرد‪.‬‬ ‫وی به انهای��ی که قصد مهاجرت به خارج دارند‬ ‫نصیح��ت کرد که ای��ن کار را نکنن��د چون انجا‬ ‫هیچ خبری نیس��ت و هیچ جای دنیا‪ ،‬کشور خود‬ ‫ادم نمی ش��ود‪ .‬وی گف��ت که هی��چ گاه ترانه های‬ ‫هنجار ش��کن نخوانده و س��عی کرده ارزش ها را‬ ‫حف��ظ کند و اگر کلیپ های نامناس��بی از وی در‬ ‫شبکه های ماهواره ای پخش شده به خاطر فضای‬ ‫نامناس��ب لس انجلس و قراردادهایی که داش��ته‪،‬‬ ‫بوده و در کل در این مورد بی تقصیر اس��ت‪ .‬وی‬ ‫در نهایت از لطف مردم و مس��ئوالن کشور تشکر‬ ‫کرده اس��ت‪ .‬حبیب خیلی از ناگفته ها را بی پاسخ‬ ‫گذاش��ته اما به ریس��کی که برای بازگشت انجام‬ ‫داده اعتراف کرده اس��ت‪ .‬ماجرای سیاس��ت های‬ ‫فرهنگی جدید دولت‪ ،‬ب��ا انتقاد علی مطهری در‬ ‫جلسه رای اعتماد به وزرای کابینه دهم اغاز شد‪،‬‬ ‫یک س��ال بعد ام��ا این صدا ن��ه از پارلمان ایران‬ ‫که اینبار از دانش��گاه تهران و نمازجمعه ش��نیده‬ ‫ش��د‪ .‬اولین بار ایت اهلل جنتی در م��ورد همکاری‬ ‫دول��ت در طرح گشت ارش��اد هش��دار داد و این‬ ‫هشدار از جانب یکی از حامیان احمدی نژاد قابل‬ ‫تامل بود‪ .‬پس از ان حجت االس�لام والمس��لمین‬ ‫س��یداحمد خاتمی این سیاس��ت ها را مورد انتقاد‬ ‫قرارداد و نس��بت به تس��امح و تس��اهل سیاسی‬ ‫هشدار داد‪ .‬سیاست هایی که سابقه ان به عطاءاهلل‬ ‫مهاجرانی وزیرارش��اد دولت خاتمی برمی گردد‪.‬‬ ‫سیاس��ت هایی که همواره از سوی اصولگرایان به‬ ‫نقد کشیده شد‪.‬‬ ‫‪19‬‬ ‫تیتر یک‬ ‫محسن غرویان‪:‬‬ ‫سیاست فرهنگی دولت تغییر کرده است‬ ‫برای جلب ارا در دوره اینده می داند و معتقد اس��ت‬ ‫که نباید از این مهم غافل شویم‪.‬‬ ‫محس��ن غروی��ان‪ ،‬عضو جامعه مدرس��ین حوزه‬ ‫علمیه قم معتقد اس��ت که کسانی که می خواهند‬ ‫سیاست های فرهنگی کالن را تنظیم و ترسیم کنند‬ ‫باید جوهره شخصیت شان فرهنگی باشد و کسانی‬ ‫که شخصیت اجرایی دارند هر قدر هم تالش کنند‬ ‫نمی توانند تئوری پرداز باش��ند و در باب فرهنگ‬ ‫نظریه پردازی کنند‪ .‬وی تشتت فکری و فرهنگی‬ ‫را مانع��ی ب��زرگ در سیاس��ت گذاری در مقوله‬ ‫فرهنگ��ی می دان��د و ان را باعث به هم ریختگی‬ ‫در کشور معرفی می کند‪ .‬غرویان تاکید می کند که‬ ‫دولتمردانی که می خواهند در بخش فرهنگ کار‬ ‫کنند یکدست نیستند از این رو سیاست گذاری ها و‬ ‫تصمیم گیری ها از انسجام کامل برخوردار نیستند‪.‬‬ ‫او عملکرد ش��خصیت های فرهنگ��ی را ضعیف‬ ‫ارزیاب��ی می کند و تاکید می کند ک��ه ورود این‬ ‫ش��خصیت ها به مس��ائل فرهنگی کالن از موضع‬ ‫ضعف بوده است‪ .‬غرویان همچنین معتقد است که‬ ‫‪20‬‬ ‫نوعی انحصار طلبی در میان برخی دولتمردان وجود‬ ‫دارد که می خواهند همه امور را در دس��ت بگیرند و‬ ‫ان را بس��یار خطرناک می داند‪ .‬وی تداخل مدیریتی‬ ‫را باعث اشفتگی فرهنگی در کشور ارزیابی می کند‪.‬‬ ‫این عضو جامعه مدرس��ین حوزه علمیه قم از عدم‬ ‫ورود افراد متخصص به مسائل فرهنگی اظهار تاسف‬ ‫می کند و ان را در نتیجه فضای الوده فرهنگی کشور‬ ‫می دان��د‪ .‬درامیختگی فرهنگ و سیاس��ت موضوع‬ ‫دیگری اس��ت که غرویان به ان اشاره می کند و ان‬ ‫را از پیامدهای سیاست زدگی‪ ،‬انحصار طلبی و قدرت‬ ‫طلبی معرفی می کند‪ .‬او روح انقالب اسالمی را روح‬ ‫فرهنگی می داند اما در عین حال می گوید که امروز‬ ‫سیاست محور اصلی است و گاهی فرهنگ به خاطر‬ ‫اهداف و اغراض سیاسی ذبح می شود‪ .‬عضو جامعه‬ ‫مدرس��ین تاکید می کند که دولت دهم از شعارهای‬ ‫اولی��ه اش در انتخابات نهم عدول کرده اس��ت‪ .‬وی‬ ‫بسیاری از حرکات انجام شده از سوی دولتمردان را‬ ‫نظر ش��ما درباره سیاس��ت های فرهنگی دولت دهم‬ ‫چیست؟‬ ‫نکته اول این است کس��انی که می خواهند سیاست های‬ ‫فرهنگی را تنظیم و ترسیم کنند باید جوهره شخصیت شان‬ ‫جوهر فرهنگی باشد و کسانی که جوهره شخصیتی شان‬ ‫اجراییاست‪،‬هرقدرهمتالشکنندنمی توانندتئوری پرداز‬ ‫باش��ند و در باب فرهن��گ نظریه پردازی کنن��د‪ .‬اگر هم‬ ‫نظریه پردازی و تئوری پردازی داشته باشند ضعیف است و‬ ‫با بن بست و شکست مواجه خواهد شد‪ .‬کار فرهنگی‪ ،‬کار‬ ‫شخصیت های علمی و فرهنگی است که از قدرت فکری‬ ‫باالیی برخوردار باش��ند‪ ،‬مبانی فرهنگی ایران و اسالم را‬ ‫کامال بشناسند‪ ،‬دیدگاه های جامعه شناختی و روان شناختی‬ ‫خوبی نسبت به مردم و جامعه داشته باشند و مبانی فلسفی‬ ‫و کالمی فرهنگ جامعه ما هم در دست انها باشد‪ .‬به نظر‬ ‫من این شرط اولیه کسانی است که می خواهند در مقوله‬ ‫فرهنگ سیاس��ت گذاری کنند‪ ،‬استراتژی تعیین و هدف‬ ‫گذاری کنند و البته این ضعف به طور نسبی در دولتمردان‬ ‫وجود دارد‪ .‬اما نکته دیگر این اس��ت که تشتت فکری و‬ ‫فرهنگی مانع بزرگی در سیاست گذاری در مقوله فرهنگی‬ ‫اس��ت‪ .‬البته «فرهنگ» خود بی��ش از صد تعریف دارد اما‬ ‫برداشت کلی همه ما از فرهنگ تقریبا یکسان است‪ .‬تشتت‬ ‫در مبانی فرهنگی باعث به هم ریختگی در کشور می شود‬ ‫و شده‪ .‬یعنی دولتمردانی که می خواهند در بخش فرهنگ‬ ‫کار کنند یکدست نیستند و نوع نگاهشان به مسائل متفاوت‬ ‫است که این هم ضعف بزرگی است‪ .‬سیاست گذاری ها و‬ ‫تصمیم گیری هاازانسجامکاملبرخوردارنیستند‪.‬‬ ‫ش��ما دو ش��رط برای مدیریت فرهنگی کشور عنوان‬ ‫کردید‪ .‬چرا این شروط برای مدیران فرهنگی کشور در‬ ‫نظر گرفته نمی شود؟ در حقیقت شخصیت های اجرایی‬ ‫سیاست گذار اصلی عرصه فرهنگی کشور هستند‪.‬‬ ‫اولین مساله شخصیت های فرهنگی تاثیر گذار مثل مراجع‬ ‫تقلید‪ ،‬علما‪ ،‬اساتید و حوزه های علمیه و به طور کلی حوزه‬ ‫و دانشگاه است‪ .‬اینها در این زمینه قدرتمند عمل نکردند‬ ‫و ورودش��ان به مس��ائل کالن فرهنگی کشور از موضع‬ ‫قدرت نبوده است‪ .‬از سوی دیگر نوعی انحصار طلبی یا‬ ‫به عبارت دیگر توس��عه طلبی در برخی مقامات اجرایی‬ ‫وجود دارد که می خواهند همه امور را در دست بگیرند‬ ‫و همه جنبه های مدیریت کش��ور را در دست خودشان‬ ‫داش��ته باشند‪ .‬این توسعه طلبی و زیادت طلبی است که‬ ‫مساله بس��یار خطرناکی اس��ت‪ .‬باید در مدیریت کالن‬ ‫کشور مسئولیت ها تقسیم شود و هر کسی در محدوده کار‬ ‫خودش دخالت کند‪ ،‬نه اینکه هر فردی بخواهد در همه‬ ‫حوزه ه��ا که تخصص الزم را هم در ان زمینه ندارد نظر‬ ‫بدهد‪ ،‬صحبت کند و بخواهد حرف و ایده خود را پیاده‬ ‫کند‪ .‬در اینجا تداخل مدیریتی و تداخل سیاست ها پیش‬ ‫می اید که نتیجه ان همین اشفتگی فرهنگی است‪.‬‬ ‫اینطور که ش��ما گفتید‪ ،‬یعنی ب��ه تخصص در بخش‬ ‫فرهنگ توجه نمی شود‪ .‬به عنوان مثال در بخش صنعت‬ ‫همیشه یک مدیر صنعتی در راس کار قرار می گیرد اما‬ ‫در بخش فرهنگ اینگونه نیست‪ .‬چندان اهمیتی ندارد‬ ‫که مدیر فرهنگی س��ابقه یا تخصص فرهنگی داشته‬ ‫باش��د‪ .‬البته این در دولت های گذشته هم سابقه دارد‪.‬‬ ‫شما علت این موضوع را چه می دانید؟‬ ‫من هم با شما موافقم‪ .‬یعنی یا توجه به تخصص ها نیست‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫سیاست‬ ‫یا از افراد متخصص استفاده نمی شود‪ .‬اما نکته دیگری هم‬ ‫وجود دارد و ان این اس��ت که برخی افراد متخصص در‬ ‫بخش فرهنگ به صحنه نمی ایند؛ یعنی نه از انها دعوت‬ ‫شده و نه خودشان رغبت دارند‪ ،‬چرا که افات و اسیب ها‬ ‫را می بینند و می دانند که اگر وارد میدان شوند توهین ها‪،‬‬ ‫تحقیرها و تهدیدهایی نصیب انها خواهد شد‪ .‬من افراد‬ ‫زیادی را س��راغ دارم که از ورود به مس��ائل سیاس��ی ‪-‬‬ ‫اجتماعی پرهیز می کنند‪ .‬از انجایی که مقوله فرهنگ نیز‬ ‫با مسائل سیاسی‪ ،‬درگیری های سیاسی و کشمکش های‬ ‫سیاس��ی امیخته ش��ده‪ ،‬انها نیز از ورود ب��ه این عرصه‬ ‫خودداری می کنند و از وارد ش��دن به این مقوالت پرهیز‬ ‫دارند‪ .‬حتی به کسانی که وارد این مسائل شده اند صراحتا‬ ‫می گویند که شما هم اشتباه کردید و پشیمان خواهید شد‪.‬‬ ‫این خود معضلی اس��ت که ما در بخش فرهنگی داریم‬ ‫و متاس��فانه فضای الوده ای ایجاد ش��ده که بس��یاری از‬ ‫شخصیت های فرهنگی را از ورود به مسائل باز می دارد‪.‬‬ ‫شما علت این درامیختگی فرهنگ و سیاست در کشور‬ ‫را چه می دانید؟‬ ‫علتاصلیاینموضوعنوعیسیاست زدگی‪،‬انحصار طلبی‬ ‫و قدرت طلبی اس��ت‪ .‬ما همه چیز را در ایینه سیاس��ت‬ ‫می بینیم و سیاس��ت هم یعنی قدرت‪ .‬اثار این مسائل هم‬ ‫در عرصه کالن پیدا می ش��ود و فرهنگ جنبه ثانویه پیدا‬ ‫می کند‪ .‬در حالی که به گفته امام خمینی(ره) و مقام معظم‬ ‫رهبری انقالب اسالمی یک انقالب بالذات فرهنگی است‬ ‫و سیاست‪ ،‬اقتصاد‪ ،‬نظامی گری و‪ ...‬همه فرع بر ان پایه ها‬ ‫و اصول فرهنگی است‪ .‬اما به نظر می رسد که در عمل این‬ ‫طور نیست‪ ،‬یعنی سیاست محور اصلی است و فرهنگ هم‬ ‫گاهی به خاطر اهداف و اغراض سیاسی ذبح می شود‪.‬‬ ‫برخی معتقدند که سیاست های فرهنگی دولت فعلی با‬ ‫دولت نهم متفاوت است‪ .‬شما در این رابطه چه نظری‬ ‫دارید؟‬ ‫فراز و نشیب حوادث هر انسانی را تغییر می دهد و متحول‬ ‫می کند‪ .‬یعنی فکر و ش��خصیت هر فردی ممکن است‬ ‫تغییر کند‪ .‬من هم معتقدم که دولت نهم با دولت دهم این‬ ‫تفاوت عمده را دارد که دولت نهم با یکسری شعارهای‬ ‫فرهنگی‪ ،‬دینی‪ ،‬مذهبی به ص��ورت انقالبی کار خود را‬ ‫اغاز کرد اما االن س��خنانی شنیده می شود و حرف هایی‬ ‫می ش��نویم که گویا مقوله فرهنگ جنبه ثانوی پیدا کرده‬ ‫و چندان مورد توجه نیس��ت و عدول از مبانی و اصول‬ ‫اولیه اغاز دولت نهم هم در ان دیده می شود‪ .‬اینکه دولت‬ ‫بگوید مساله حجاب ارتباطی با دولت ندارد جای تامل‬ ‫فراوان دارد‪ ،‬گویا دولت مسئولیت و رسالتی برای خود در‬ ‫مقوله فرهنگی بانوان و مساله حجاب احساس نمی کند‪.‬‬ ‫البته علم��ا‪ ،‬روحانیون و نمایندگان مجلس نیز انتقاداتی‬ ‫نسبت به این سخنان داشتند‪.‬‬ ‫شما به بحث بد حجابی اشاره کردید و گفتید که دولت‬ ‫در این مساله برای خود رسالت و مسئولیتی قائل نیست‪.‬‬ ‫فکر می کنید مسئولیت اصلی در این رابطه بر عهده کدام‬ ‫نهاد است‪ ،‬دولت یا نیروی انتظامی؟‬ ‫سیاست گذاریکالنکهبهدستنیرویانتظامی نیست‪.‬این‬ ‫نهاد مغز متفکر فرهنگ جامعه ما نیست‪ .‬جریان های فکری‬ ‫– فلس��فی‪ ،‬کالمی و انسان شناختی‪ ،‬زمینه ساز بد حجابی‬ ‫یا بی حجابی می ش��ود‪ .‬در این مس��ائل باید در رسانه ها‪،‬‬ ‫مطبوعات و صد او س��یما از فیلسوفان و فرهیختگانی که‬ ‫اشنایی با فلسفه غرب دارند‪ ،‬با مکاتب فکری – فلسفی‬ ‫و انسان شناختی جهان اشنا هستند خواسته شود که بیایند‬ ‫بحث های مبنایی و ریشه ای درباره مساله حجاب و عفت‬ ‫و پاکدامنی مطرح کنند‪ .‬ما نمی توانیم انتظار داشته باشیم که‬ ‫نیروی انتظامی مساله بدحجابی را ساماندهی کند یا حتی‬ ‫دولت به عنوان دولت و حکومت این کار را انجام دهد‪،‬‬ ‫چرا که بدحجابی جریان های فکری زیر بنایی و فلسفی‬ ‫دارد‪ .‬مکاتب فکری مختلفی وجود دارد که هر یک تعریف‬ ‫متفاوتی از انسان‪ ،‬عفت‪ ،‬پاکدامنی‪ ،‬ارزش‪ ،‬ضد ارزش و‪...‬‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫ارائه می کنند‪ .‬ما باید مسائلی از این دست را مطرح‪ ،‬تبیین‬ ‫و تحلیل کنیم تا جوان ما خودش به نتیجه برسد و ارزش‬ ‫خ��ود را در حفظ حجاب‪ ،‬عف��ت و پاکدامنی اش بداند‪.‬‬ ‫البته این امر نیازمند کار عمیق فرهنگی و فلس��فی است‬ ‫و با کارهای سطحی و قشری موجود‪ ،‬کارهایی که ایده ال‬ ‫است و باید انجام بگیرد به ثمر نخواهد رسید‪.‬‬ ‫موضوعی که ش��ما مطرح کردید نیازمند هماهنگی و‬ ‫همکاری دس��تگاه های فرهنگی اس��ت‪ .‬در حالی که‬ ‫اختالف نظرهای رسانه ملی و دستگاه های متولی فرهنگ‬ ‫اجازه نمی دهد این طرح ها به مرحله اجرا برسد‪.‬‬ ‫در این خصوص باید مقامات از باال دستوراتی صادر کنند‬ ‫و برنامه ریزی ش��ود که این کارها به اجرا برسد؛ این بگو‬ ‫مگوها و کشمکش ها همچنان ادامه پیدا می کند و نتیجه ای‬ ‫برای مردم نخواهد داشت‪.‬‬ ‫شما چه انتقاداتی به مدیریت فرهنگی در سطح اجرایی‬ ‫داری��دو در واقع اس��یب های ج��دی و اصلی را چه‬ ‫می دانید؟‬ ‫م��ن در این باره مطالبم را جمع بندی نک��رده ام اما طرح‬ ‫مسائلی مثل مدیریت امام زمان(عج) و سوق دادن برخی‬ ‫جوان ها به این سمت‪ ،‬استفاده از خواب ها و رویاها‪ ،‬مطرح‬ ‫کردن مساله مهدویت به شکلی که مورد انتقاد برخی مراجع‬ ‫مثل ایت اهلل مکارم شیرازی قرار گرفته و ترویج مسائلی از‬ ‫این دس��ت ان هم از کانال غیر تخصصی تبعات بس��یار‬ ‫ناگواری خواهد داش��ت و انتقاداتی نیز به ان وارد است‪.‬‬ ‫کس��ی که ب��ه فلس��فه حجاب‬ ‫نرس��یده باش��د با بخش��نامه‬ ‫محجبه نمی ش��ود‪ .‬دولت باید‬ ‫ب��ا ی��ک برنامه ری��زی جام��ع‪،‬‬ ‫از اس��اتید حوزه و دانش��گاه‬ ‫برای همایش ها‪ ،‬سخنرانی ها‪،‬‬ ‫میزگردها و جلس��ات پرسش‬ ‫و پاس��خ وس��یع و ج��دی در‬ ‫دانشگاه ها خصوصا در زمینه‬ ‫حجاب دعوت کند‬ ‫مساله اساسی وارد کردن سیاست در دانشگاه ها و محور‬ ‫قرار دادن دسته بندی های سیاسی در دانشگاه ها نیز مساله‬ ‫فرهنگ را به محاق می برد و ان را در اولویت های بعدی‬ ‫قرار می دهد‪ .‬دانشگاه محلی است که ما باید دائما تزریق‬ ‫فکر و اندیش��ه الهی و عرفان و فلس��فه اسالمی را در ان‬ ‫ببینیم‪ .‬ریشه مساله فرهنگ از دوره دبیرستان و دانشگاه برای‬ ‫جوانان اغاز می شود اما ما راه را برای ورود افراد با فرهنگ‬ ‫عمیق در دانشگاه ها باز نگذاشته ایم‪ .‬من معتقدم در مقوله‬ ‫حجاب که یک معضل اجتماعی است‪ ،‬باید بحث فلسفه‬ ‫ی و دانشگاهی با جدیت مطرح شود‪.‬‬ ‫اخالق در مراکز علم ‬ ‫باید مکاتب اخالقی‪ ،‬فلسفه های اخالقی و دیدگاه های این‬ ‫فالسفه برای جوانان مطرح شود تا دانشجویان ما عمیقا‬ ‫به باور برس��ند‪ .‬اما به جای ای��ن کارها‪ ،‬دائما منازعات و‬ ‫کشمکش در میان سیاستمداران دیده می شود و جوانان را‬ ‫به این وضعیت رسانده است‪.‬‬ ‫به بدحجاب��ی در دانش��گاه ها اش��اره کردید‪ .‬چندی‬ ‫پیش دولت بخش��نامه ای برای مبارزه با بدحجابی در‬ ‫دانشگاه ها ابالغ کرد‪ .‬با توجه به اینکه قشر دانشجو به‬ ‫این سادگی ها اقناع نمی شود‪ ،‬ایا فکر می کنید معضل‬ ‫بد حجابی در دانش��گاه ها با ابالغ بخشنامه حل شدنی‬ ‫است؟‬ ‫کسی که به فلسفه حجاب نرسیده باشد با بخشنامه محجبه‬ ‫نمی شود‪ .‬دولت باید با یک برنامه ریزی جامع‪ ،‬از اساتید‬ ‫حوزه و دانشگاه برای همایش ها‪ ،‬سخنرانی ها‪ ،‬میزگردها و‬ ‫جلسات پرسش و پاسخ وسیع و جدی در دانشگاه ها‬ ‫خصوصا در زمینه حجاب دعوت کند‪ .‬موافق و مخالف‬ ‫بیایند دیدگاه های خود را مطرح کنند تا فضای بحث‬ ‫فرهنگی باز بشود‪ .‬بسیاری از بد حجابی های موجود‬ ‫از س��ر لج و لجبازی اس��ت و اگر اینها فضایی برای‬ ‫اظهار نظر پیدا کنند‪ ،‬منطقی ندارند‪ .‬انگیزه ها نیز در این‬ ‫زمینه متفاوت است‪ .‬برخی گرایش به غرب را به این‬ ‫شکل نشان می دهند‪ ،‬نوعی واکنش در برابر فشارهای‬ ‫سیاس��ی – اجتماعی نشان می دهند یا حتی نسبت به‬ ‫مقوله حجاب توجیه نشده اند‪ .‬تحلیل این مسائل نیازمند‬ ‫درک مباحث انسان شناختی و جامعه شناختی است‪.‬‬ ‫یکی از تحوالت جدید در عرصه فرهنگی کشور‪،‬‬ ‫حضور خوانندگان لس‏انجلس��ی در تهران و دیدار‬ ‫انها با مس��ئوالن است‪ .‬در این خصوص چه نظری‬ ‫دارید؟‬ ‫برای ما هم این سوال ها وجود دارد که چه طور می توان‬ ‫این مسائل را با هم جمع کرد‪ .‬از یک سو ان شعارهای‬ ‫فرهنگی والیی‪ ،‬مذهبی و دینی که برخی اقایان داشتند‬ ‫و دارند و از س��وی دیگر این نوع حرکت ها‪ .‬پذیرش‬ ‫اینها‪ ،‬دعوت کردن و کنار اینها نشستن و همچنین زمینه‬ ‫فعالیت به انها دادن برای ما هم جای س��وال دارد‪ .‬این‬ ‫همان اشفتگی فرهنگی اس��ت که چون برخی افراد‬ ‫مبنای درست و روش��نی ندارند‪ ،‬از این رو رفتارها و‬ ‫عملکردشان نیز با یکدیگر در تناقض است‪ .‬من شنیدم‬ ‫که اقای نبوی گفته اند جریانی قائل به امام زمان(عج)‬ ‫هست اما به مرجعیت اعتقادی ندارد‪ .‬من عرض کردم‬ ‫که این یک تناقض و نش��انگر ضعف مبناست‪ .‬مگر‬ ‫کسی که معتقد به وجود امام زمان(عج) است‪ ،‬می تواند‬ ‫نایب ایش��ان را که مراجع‪ ،‬فقها و علما هس��تند تاب‬ ‫نیاورد؟ این نشان می دهد که این افراد با مبانی مهدویت‬ ‫اشنایی ندارند‪ .‬متاسفانه این جریانات وجود دارد و کار‬ ‫از دست متولیان حقیقی که باید امور فرهنگی را هدایت‬ ‫و رهبری کنند خارج ش��ده و به دست چنین افرادی‬ ‫که دیدگاه های متضاد و متناقضی مطرح می کنند‪ ،‬افتاده‬ ‫است‪.‬‬ ‫چرا به جای میدان دادن به چنین افرادی به هنرمندان‬ ‫متعهد داخل کشور بها نمی دهند؟‬ ‫من شم سیاس��ی ندارم‪ ،‬اما برخی تحلیل ها را می بینم‬ ‫و می ش��نوم که اینگونه حرکات برای جل��ب ارا در‬ ‫ریاست جمهوری دوره اینده است که از این نکته نباید‬ ‫غافل باش��یم‪ .‬برخی از این عدول ها زمینه سازی برای‬ ‫ریاس��ت جمهوری دوره بعدی است‪ .‬این مساله نباید‬ ‫برای اهل نظر مغفول واقع بشود‪.‬‬ ‫اما پش��توانه اصل��ی دولت اقش��ار مذهبی جامعه‬ ‫بودند‪ .‬ایا این کارها باعث ریزش ارای این قش��ر‬ ‫نمی شود؟‬ ‫طبیعتا همین طور است و این کارها تاثیر گذار است‪،‬‬ ‫کما اینکه تاثیراتی هم داشته و در اینده هم اثارش ظاهر‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫بستر ورود این افراد به داخل کشور چگونه فراهم‬ ‫شده است؟‬ ‫ما از زوایای باطنی افراد اطالعی نداریم و باید به مرور‬ ‫زمان از اثار ان متوجه بشویم که انگیزه اصلی برای این‬ ‫کار چه بوده است‪ .‬احس��اس می کنم جریانی در کار‬ ‫اس��ت که برای رسیدن به اهدافی خاص کار می کند‪.‬‬ ‫م��ا از روی حدس و گمان از قرائن برخی مس��ائل را‬ ‫استشماممی کنیم‪.‬‬ ‫وزیر ارش��اد گفته اس��ت که دولت مجوزی برای‬ ‫خوانندگان لس انجلسی صادر نکرده است‪ .‬ایا شما‬ ‫در این میان تناقضی نمی بینید؟‬ ‫من اعتمادم نسبت به صحت و سقم برخی صحبت ها‬ ‫کم شده است‪ .‬بنابراین «نمی دانم» بهترین پاسخ برای‬ ‫سوالی است که مطرح کردید‪.‬‬ ‫‪21‬‬ ‫تیتر یک‬ ‫علی مطهری و لیبرالیسم فرهنگی؛‬ ‫حرفم در حال اثبات است‬ ‫علی مطهری بر این باور است که وضعیت فرهنگ دولت دهم از دولت نهم بدتر شده و لیبرالی بودن‬ ‫دیدگاه فرهنگی دولت‪ ،‬امروز در حال اثبات است‪ .‬عضو کمیسیون فرهنگی مجلس تداوم چنین رویکردی‬ ‫را خطرناک می داند و خاطرنشان می کند‪« :‬متاسفانه امروز دولت به جای اجرای قانون وارد حوزه‬ ‫نظریه پردازی شده و از این حیث می گوید برخی قوانین را قبول ندارد و انها را اجرا نمی کند‪ .‬در این‬ ‫شرایط شاهد ان هستیم که برای توجیه رویکرد خود تئوری ارائه می کند‪ ».‬وی در مورد نظرات مشایی‬ ‫می گوید‪« :‬افرادی مانند مشایی‪ ،‬تصورات خودشان را برای شناخت اسالم کافی می دانند و در این راستا‬ ‫نیازی به مراجع احساس نمی کنند‪».‬‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫در یکسال اخیر یکسری تغییر رویکردهای فرهنگی‬ ‫در دولت احساس می شود که عدم اعتقاد به برخورد‬ ‫س��لبی در حوزه اجرای طرح عفاف و حجاب‪ ،‬رفع‬ ‫توقیف فیلم های س��ینمایی و بازگشت خواننده های‬ ‫‪22‬‬ ‫لس انجلسی از جمله این موارد است‪ ،‬ارزیابی شما‬ ‫چیست؟‬ ‫معتق��دم وضعی��ت فرهن��گ دولت ده��م از دولت‬ ‫نهم بدتر ش��ده اس��ت‪ .‬در این دوره چهره فرهنگی‬ ‫واقع��ی دولت اش��کار تر ش��د‪ ،‬لذا م��ردم متدین و‬ ‫حزب الله��ی که به خاطر مش��ی اصولگرایی به این‬ ‫دولت رای دادند کم کم دارند با یکس��ری واقعیات‬ ‫اش��نا می ش��وند‪ .‬یعنی حرف های چند سال پیش ما‬ ‫مبن��ی بر لیبرالی بودن دیدگاه فرهنگی دولت‪ ،‬امروز‬ ‫در ح��ال اثبات اس��ت‪ .‬این مس��اله در حالی اتفاق‬ ‫می افت��د که ان روزها عده ای به این نظر اعتراض و‬ ‫انتقاد داش��تند‪ .‬البته باید برای این وضعیت چاره ای‬ ‫اندیش��ید‪ .‬مجلس وظایفی دارد‪ ،‬روحانیت و مراجع‬ ‫تقلی��د نیز وظایفی‪ ،‬نباید گذاش��ت این رهاس��ازی‬ ‫فرهنگی ادامه یابد‪.‬‬ ‫برخ��ی افراد در دولت احمدی ن��ژاد اظهاراتی بیان‬ ‫می کنن��د که جایگاه این عرایض و نظرات دینی در‬ ‫محافل خواص است نه در عرصه افکار عمومی‪ .‬به‬ ‫نظرتان این مباحث با چه هدفی صورت می گیرد و‬ ‫چه تبعات منفی در پی دارد؟‬ ‫اینه��ا دارن��د اعتقاداتش��ان را مط��رح می کنن��د و‬ ‫واقع��ا ه��م ب��ه ای��ن صحبت ه��ا معتقد هس��تند‪.‬‬ ‫رئیس جمهور هم تحت تاثیر اقای مش��ایی اس��ت‪.‬‬ ‫هم��ان ایرادی که در دوره اصالح��ات به خاتمی‬ ‫ وارد می ش��د هم اکن��ون ب��ه اق��ای احمدی ن��ژاد‬ ‫وارد اس��ت‪.‬‬ ‫ان زم��ان ما می گفتیم رئیس جمهور مجری اس��ت‬ ‫ن��ه ایدئولوگ ل��ذا نباید در مس��ائل ایدئولوژیک‬ ‫وارد ش��ود‪ .‬مجری باید قان��ون و ایدئولوژی های‬ ‫نظ��ام جمهوری اس�لامی را اجرا کند‪ .‬متاس��فانه‬ ‫امروز دول��ت به جای اجرای قان��ون وارد حوزه‬ ‫نظریه پردازی ش��ده و از این حیث می گوید برخی‬ ‫قوانی��ن را قبول ن��دارد و انها را اج��را نمی کند‪.‬‬ ‫در این ش��رایط ش��اهد هس��تیم که ب��رای توجیه‬ ‫رویک��رد خود تئوری ارائه می کن��د‪ .‬این کار خطا‬ ‫و خطرناکی اس��ت‪.‬‬ ‫ط��رح صحبت های ش��بهه انگیز نظی��ر «نا کارامدی‬ ‫مدیری��ت انبیا بر جوامع زمان خ��ود» چه اثراتی بر‬ ‫اعتقادات دینی مردم می گذارد؟‬ ‫باع��ث تضعیف باورهای دینی عامه مردم می ش��ود‪.‬‬ ‫ای��ن افراد ح��ق ورود ب��ه مس��ائل ایدئولوژیک را‬ ‫ندارند‪ .‬ثانیا امثال این اقایان اسالم ش��ناس نیس��تند‬ ‫که حرفش��ان معتبر باش��د‪ .‬از این رو اظهارات انها‬ ‫جز اینکه موجب تش��ویش اذهان عمومی شود سود‬ ‫دیگری ندارد‪.‬‬ ‫ای��ا طرح این مباحث به ان خاطر اس��ت که برخی‬ ‫جریان ه��ا س��بد اجتماع��ی خ��ود را پررنگ ت��ر و‬ ‫سنگین تر کنند؟‬ ‫برای من چنین مس��اله ای قطعی و مسجل نشده‪.‬بیشتر‬ ‫احتمال می دهم که این افراد اعتقادات خود را در زمینه‬ ‫لیبرالیسم فرهنگی بیان می کنند‪.‬‬ ‫این امر به نوعی اس�لام ب��دون روحانیت را در پی‬ ‫ندارد؟‬ ‫ح��اال نمی ش��ود به ای��ن صراح��ت راجع ب��ه این‬ ‫قضی��ه صحب��ت کرد اما بوی این مس��اله به مش��ام‬ ‫می رس��د‪.‬‬ ‫در واقع احس��اس خود کفایی در شناخت اسالم در‬ ‫این افراد وجود دارد‪ .‬ب��ه عبارت دیگر از اظهارات‬ ‫انها این طور بر می اید که خودشان را برای شناخت‬ ‫اسالم کافی می دانند و در این راستا نیازی به مراجع‬ ‫احس��اسنمی کنند‪.‬‬ ‫چ��ه راهکاری برای مقابله ب��ا این طرز تفکر وجود‬ ‫دارد؟‬ ‫مراج��ع و روحانیت که به وظایف خود عمل می کنند‪،‬‬ ‫فعاالن سیاسی هم باید حساسیت الزم را داشته باشند‬ ‫و در انجا که باید اگاهی بخشی کنند این کار را انجام‬ ‫بدهند ت��ا مردم به ویژه توده متدی��ن و حزب الهی به‬ ‫اگاهی کامل نس��بت ب��ه رویکرد فرهنگ��ی دولت و‬ ‫رئیس جمهور برس��ند و با چشم باز به وقایع فرهنگی‬ ‫کشور نگاه کنند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫سیاست‬ ‫سیاست‬ ‫عضو جامعه روحانیت مبارز‪:‬‬ ‫کارهای فرهنگی از عهده یک وزیر و دستگاه خارج است‬ ‫س��ید رضا اکرمی معتقد است شورای عالی انقالب‬ ‫فرهنگ��ی متولی اصلی امر فرهنگ کش��ور اس��ت‬ ‫ولی متاس��فانه فعال فقط مصوبه صادر می کند و بر‬ ‫حس��ن اجرای مصوبات خود نظارت الزم و کافی‬ ‫ن��دارد‪ .‬وی با بیان اینکه این مرجع از چند و چون‬ ‫وضعیت مصوبات خود باخبر نیس��ت‪ ،‬خاطرنشان‬ ‫می کن��د‪« :‬تصویب نقش��ه فرهنگی خ�لاء موجود‬ ‫را برط��رف نمی کند بلکه ع�لاوه بر قانون پذیری‪،‬‬ ‫نظارت بر حس��ن اجرای قوانین و طراحی سیستم‬ ‫تنبیه و تش��ویق باید مورد نظ��ر قرار گیرد که االن‬ ‫چنین س��از و کاری وجود ن��دارد‪ ».‬عضو جامعه‬ ‫روحانیت مبارز اوضاع فرهنگی جامعه را متوس��ط‬ ‫می داند و بر این باور است که حال و روز فرهنگ‬ ‫کش��ور از س��ایر بخش ها نظیر اقتصاد‪ ،‬اش��تغال و‬ ‫اجتماع مستثنی نیست‪.‬‬ ‫رویک��رد فرهنگی دولت دهم را در قیاس با دولت‬ ‫نهم چگونه ارزیابی می کنید؟‬ ‫در مقایس��ه س��ه جهت باید مدنظر قرار گیرد‪ ،‬زمان‪،‬‬ ‫مکان و امکانات ان سه جهت هستند‪ .‬نمی توان گفت‬ ‫در سال ‪ 89‬در قیاس با ‪ 88‬چه تحول‪ ،‬تنوع و تغییری‬ ‫به وجود امده اس��ت‪ .‬لذا اصل قیاس مقدور نیس��ت‪.‬‬ ‫در ثانی‪ ،‬حس��ینی‪ ،‬وزیر فرهنگ و ارش��اد اس�لامی‬ ‫ به دلیل سابقه نمایندگی و رایزن فرهنگی و همینطور‬ ‫حضور در صدا و سیما‪ ،‬فردی دلسوز نسبت به حوزه‬ ‫فرهنگ و ارشاد کش��ور محسوب می شود‪ .‬ایشان از‬ ‫زم��ان تصدی پس��ت وزارت قصد انج��ام اقدامات‬ ‫فرهنگی را داش��ته اس��ت به طوری که تعامل خوبی‬ ‫با کمیس��یون فرهنگی مجلس دارد‪ .‬حسینی در رابطه‬ ‫با س��واالت‪ ،‬برنامه پنج س��اله پنجم توس��عه‪ ،‬الیحه‬ ‫بودجه و‪ ...‬عملکرد قابل قبولی داشته است‪ .‬اما نباید‬ ‫فرام��وش کرد ک��ه کارهای فرهنگ��ی انقدر عمیق و‬ ‫گس��ترده هست که از عهده یک دستگاه و یک وزیر‬ ‫خارج است‪ .‬فرهنگ سازی باید از خانواده ها شروع‪،‬‬ ‫در ام��وزش و پرورش و اموزش عال��ی دنبال و در‬ ‫جامعه و اجتماع نیز پیگیری شود‪.‬‬ ‫شما از وزارت ارش��اد صحبت کردید در حالیکه‬ ‫سازمان تبلیغات اسالمی نیز در حوزه فرهنگ دخیل‬ ‫اس��ت و به نوع��ی متولی فرهنگ اس�لامی جامعه‬ ‫محس��وب می ش��ود‪ .‬هر دو اینها زیر نظر شورای‬ ‫عالی انقالب فرهنگی کار می کنند‪ .‬س��وال من این‬ ‫اس��ت که مرج��ع و متولی اصلی فرهنگ کش��ور‬ ‫کیست؟‬ ‫از نظر ش��رح وظایف متولی امور فرهنگی کشور به‬ ‫صورت جامع و کامل شورای عالی انقالب فرهنگی‬ ‫اس��ت که زیر نظر رئیس جمهور اداره می شود‪ .‬منتها‬ ‫خود این ش��ورا فعال فقط مصوبه صادر می کند و بر‬ ‫حس��ن اجرای مصوبات خود نظ��ارت الزم و کافی‬ ‫ندارد‪ .‬یکی از مصادیق مهم ان طرح عفاف و حجاب‬ ‫است‪ .‬این مصوبه برای س��ال ‪ 84‬بوده در حالیکه از‬ ‫س��ال ‪ 89‬نیز چهار ماه س��پری ش��ده ول��ی هنوز ان‬ ‫طرح به اجرا در نیامده اس��ت‪ .‬لذا انتظار از ش��ورای‬ ‫عالی انقالب فرهنگی ان اس��ت که بر مصوبات خود‬ ‫نظارت کند و از چند و چون اجرایی شدن ان با خبر‬ ‫باش��د تا در صورت مواجهه با اش��کاالت‪ ،‬بالفاصله‬ ‫موانع را برطرف نماید‪.‬‬ ‫نقشه فرهنگی کشور که مقام معظم رهبری به تدوین‬ ‫ان بس��یار تاکید می کنند نباید از سوی متولیان این‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫حوزه هرچه سریعتر طراحی شود؟‬ ‫حتما همان طور که قانون اساس��ی و سند چشم انداز‬ ‫بیس��ت ساله نظام تدوین ش��دند تهیه نقشه فرهنگی‬ ‫نیز می بایس��ت در دستور کار متولیان امر قرار بگیرد‪.‬‬ ‫اما انچه نیاز به توجه دارد ان اس��ت که تنها تصویب‬ ‫نقشه فرهنگی خالء موجود را برطرف نمی کند بلکه‬ ‫عالوه ب��ر قانون پذی��ری‪ ،‬نظارت بر حس��ن اجرای‬ ‫قوانین و طراحی سیس��تم تنبیه و تش��ویق باید مورد‬ ‫نظر قرار گیرد تا ان قسمتی که به وظایف خود عمل‬ ‫نمی کند تنبیه و بخش��ی که به تعه��دات خود پایبند‬ ‫است تشویق شود‪.‬‬ ‫که االن چنین ساز و کاری وجود ندارد‪.‬‬ ‫خیر‪ ،‬چنین مکانیزمی وجود ندارد‪.‬‬ ‫چه کاری می بایست برای این مساله صورت پذیرد؟‬ ‫در خ��ود قانون ضمان��ت اجرایی وج��ود دارد ولی‬ ‫عزمی برای نظارت نیس��ت لذا نقص در قانون نیست‬ ‫بلکه نقص در اجرای قانون وجود دارد‪.‬‬ ‫رهب��ر معظم انق�لاب در دولت نه��م از مظلومیت‬ ‫فرهن��گ گل��ه و در دول��ت دهم تعبی��ر جنگ نرم‬ ‫فرهنگی را مطرح کردند‪ .‬به نظر شما سیر فرهنگی‬ ‫دولت احمدی نژاد در چه سمتی بوده است؟‬ ‫مق��داری از ش��رایط کنونی فرهنگ متاثر از گذش��ته‬ ‫و اقدام��ات دولت های قبلی اس��ت‪ .‬دش��من فهمیده‬ ‫ک��ه از طریق نظام��ی و اقتص��ادی نمی تواند به نظام‬ ‫جمهوری اس�لامی ضربه بزند لذا ش��یوه تهاجمات‬ ‫و تخاصم��ات خود را در قالب جن��گ نرم فرهنگی‬ ‫طرح ریزی کرده است‪ .‬وقتی دشمن از طریق رسانه‬ ‫می خواه��د این جنگ را مدیری��ت کند رهبر انقالب‬ ‫نیز این تعبیر را به کار می برند چون ش��یوه دش��من‬ ‫این است‪.‬‬ ‫در ش��رایطی که یک ویروس به جامعه س��رایت پیدا‬ ‫می کند متولیان و مس��ئوالن بهداش��ت کش��ور جمع‬ ‫می ش��وند و برای جلوگیری از اش��اعه هرچه بیشتر‬ ‫و درمان بیماری تدابیری می اندیش��ند‪ .‬امروز دشمن‬ ‫از طریق رسانه‪ ،‬اینترنت‪ ،‬ماهواره‪ ،‬فیلم‪ ،‬موسیقی و‪...‬‬ ‫کوشش می کند در داخل کشور اندیشه ها را دگرگون‬ ‫کن��د تا به واس��طه ان به اعتقادات دین��ی و باورهای‬ ‫اسالمی مردم ایران ضربه بزند‪.‬‬ ‫ای��ا عزم جدی برای جلوگیری از این وضعیت در‬ ‫دولت دهم احساس می شود؟‬ ‫اوض��اع را متوس��ط و میان��ه می بینم‪ ،‬لذا ش��رایط نه‬ ‫خوب خوب و نه ب د بد است ضمن انکه حال و روز‬ ‫فرهنگ کش��ور از سایر بخش ها نظیر اقتصاد‪ ،‬اشتغال‬ ‫و اجتماع مستثنی نیست‪.‬‬ ‫از س��ال گذش��ته تاکن��ون دولت یکس��ری تغییر‬ ‫رویکرد های فرهنگی داده اس��ت‪ ،‬مثال دیگر معتقد‬ ‫به برخورد سلبی در حوزه فرهنگ نیست یا کم کم‬ ‫زمینه را برای بازگش��ت خواننده های لس انجلسی‬ ‫مس��اعد می کند یا در جشنواره فیلم فجر خیلی از‬ ‫فیلم های توقیف ش��ده س��نوات قبل‪ ،‬رفع توقیف‬ ‫شدند‪ .‬این امر را چگونه ارزیابی می کنید؟‬ ‫این مسائل را باید شخص وزیر ارشاد جواب دهد‪.‬‬ ‫‪23‬‬ ‫تیتر یک‬ ‫نایب رئیس کمیسیون فرهنگی‪:‬‬ ‫توجه دولت دهم به مسائل فرهنگی بیشتر شده است‬ ‫جواد ارین منش‪ ،‬نایب رئیس کمیس��یون فرهنگی‬ ‫معتقد اس��ت برخی افراد که چهره های اداری و‬ ‫سیاسی هس��تند و اسالم شناس نیستند بهتر است‬ ‫در مسائل اسالمی اظهارنظر نکنند‪.‬‬ ‫اق��ای ارین منش‪ ،‬رویک��رد فرهنگی دولت دهم‬ ‫نسبت به دولت نهم عوض شده است؟‬ ‫تصور می کنم دولت دهم توجه بیشتری به مسائل و‬ ‫مباحث فرهنگی و اعتبارات و بودجه های فرهنگی‬ ‫مخصوصا در یکسال اخیر داشته است‪.‬‬ ‫مثال در یکس��ال اخی��ر بودجه فرهنگ��ی دو و نیم‬ ‫برابر ش��ده و در ج��دول بودجه اس��تان ها هزار و‬ ‫پانصد میلی��ارد تومان تحت عن��وان بودجه ارتقای‬ ‫ش��اخص های فرهنگی اس��تان ها اختص��اص پیدا‬ ‫کرده در صورتیکه این اعتبارات به نحو مطلوب و‬ ‫شایسته ای به هزینه گرفته شود به نظر می رسد بتواند‬ ‫تحولی در عرصه فرهنگی کشور ایجاد کند‪ .‬حضور‬ ‫رئیس جمه��ور در کار گروه های وی��ژه فرهنگی در‬ ‫س��فرهای اس��تانی نشان از توجه بیش��تر دولت به‬ ‫حوزه فرهنگ دارد‪.‬‬ ‫در دول��ت نه��م مقام معظم رهب��ری از مظلومیت‬ ‫فرهنگی در کشور گالیه داشتند که این مظلومیت‬ ‫در دولت دهم خود را در قالب قانونی فرهنگی و‬ ‫جنگ نرم نش��ان داد‪ .‬ایا این نشان دهنده کم رنگ‬ ‫ب��ودن فرهن��گ در این دولت اس��ت یا س��ایر‬ ‫دولت های دیگر نیز در این امور دخیل بوده اند؟‬ ‫کم توجه��ی ب��ه عرص��ه فرهنگ و هنر و توس��عه‬ ‫زیر س��اخت های فرهنگی مربوط ب��ه دولت نهم و‬ ‫دهم یا دولت های قبل از ان نیست‪.‬‬ ‫در سال های اول پیروزی انقالب اسالمی که کشور‬ ‫درگیر جنگ بود فضای فرهنگی جبهه ها در جامعه‬ ‫اثر گذاش��ته و فض��ای خوبی را در کش��ور ایجاد‬ ‫ک��رده بود اما با پایان یافتن دوران دفاع مقدس این‬ ‫کم توجهی به حوزه فرهنگ نمود بیشتری پیدا کرد‪،‬‬ ‫به گونه ای که ما امروز شاهد ورود اسیب های جدی‬ ‫به حوزه فرهنگ کش��ورمان هس��تیم‪ ،‬دریچه های‬ ‫فرهنگ بیگانه گشوده شده و ما دغدغه ها و نگرانی‬ ‫م��ردم را در برخ��ی از طیف ها نظی��ر عدم رعایت‬ ‫پوش��ش و حجاب در این روزها شاهد هستیم که‬ ‫راهپیمایی بانوان محجبه نمایانگر دغدغه ای اس��ت‬ ‫که در جامعه زنان ایجاد شده است‪.‬‬ ‫ایا می توانیم بگوییم این اسیب ها حاصل تغییرات‬ ‫محسوس��ی است که در حوزه فرهنگ در کشور‬ ‫ایجاد ش��ده اس��ت؟ نمونه های دیگر مانند ورود‬ ‫خواننده های لس انجلسی را در این زمینه چگونه‬ ‫ارزیابی می کنید؟‬ ‫اگر ش��خصی به عنوان خواننده وارد کشور شده با‬ ‫این نیت که فعالیتی مش��ابه ان چیزی که در خارج‬ ‫از کشور داشته در داخل کشور هم همان فعالیت را‬ ‫ادامه بدهد این امر نگران کننده اس��ت و بیانگر این‬ ‫مطلب که احس��اس کرده فضایی مشابه فضایی که‬ ‫در خارج از کشور وجود داشته در داخل کشور نیز‬ ‫به وجود امده اس��ت‪ ،‬پس می تواند فعالیت داشته‬ ‫باش��د اما اگر فردی به عنوان خواننده در خارج از‬ ‫کش��ور فعالیت داشته و جرمی هم در داخل کشور‬ ‫مرتکب نشده است و برگشته و از رفتارهای گذشته‬ ‫خود پشیمان است ما نباید از این فرد نگران باشیم‪،‬‬ ‫‪24‬‬ ‫حال اینکه این خواننده چه کس��ی است و با چه نیتی‬ ‫به کش��ور برگش��ته قابل مطالعه است‪ .‬پس اگر برخی‬ ‫تغییرات در حوزه فرهنگ به معنای وجود تس��اهل و‬ ‫تسامح در فرهنگ باشد نگران کننده است و باید با ان‬ ‫برخورد کرد‪ ،‬مثال اگر خواننده ای وارد کش��ور شده و‬ ‫از وزارت فرهنگ و ارش��اد اسالمی درخواست مجوز‬ ‫برای فعالیت کرده این نگران کننده است اما اگر فردی‬ ‫در خارج از کشور فعالیت کرده و بدون انجام تخلف‬ ‫و جرمی به داخل کش��ور برگش��ته و به دنبال فعالیت‬ ‫خاصی نیست‪ ،‬این نگران کننده نیست‪.‬‬ ‫اش��اره ای به دغدغه ها و نگرانی مردم در زمینه عدم‬ ‫رعایت پوشش و حجاب داشتید‪ .‬ایا این نگرانی ها‬ ‫با توجه به اظهارنظرهای برخی مس��ئوالن تش��دید‬ ‫نشده است؟‬ ‫صحبت های رئیس جمهور در زمینه اجرایی شدن طرح‬ ‫توسعه عفاف و حجاب با واکنش جدی از سوی مردم‪،‬‬ ‫روحانیون‪ ،‬متدینین و اصولگرایان مواجه شد و موضع‬ ‫گیری مناس��بی در ارتباط با عفاف و حجاب صورت‬ ‫نگرفت‪ ،‬البته عفاف و حجاب موضوع جدیدی نیست‬ ‫و مربوط به پنج تا ش��ش س��ال قبل و مصوبه شورای‬ ‫عالی انقالب فرهنگی است که از سوی رئیس جمهور‬ ‫به دس��تگاه های اجرایی برای اجرایی شدن ابالغ شده‬ ‫و هیچ اقدامی صورت نگرفته اس��ت بنابراین اگر قرار‬ ‫بود کار فرهنگ��ی صورت گیرد باید در طول این پنج‬ ‫سال انجام می دادیم‪.‬‬ ‫اینکه مردم به خیابان ها می ایند و مطالبات خود را در‬ ‫زمینه عف��اف و حجاب مطرح می کنن��د معنایش این‬ ‫اس��ت که توج��ه کافی و الزم در ای��ن زمینه صورت‬ ‫نگرفته و باید اقدام کرد‪.‬‬ ‫گروهی معتقدند برخی در کنار اقدامات فرهنگی با‬ ‫برگزاری همایش ها‪ ،‬سمینارها و اقدامات گوناگون‬ ‫درصدد زنده کردن فرهنگ ملی است‪.‬‬ ‫اگر اهتمام به مسائل ملی به گونه ای باشد که ملی گرایی‬ ‫را بر اسالمیت نظام ارحج بداند و باعث فراموشی‬ ‫بخش��ی از فرهنگ اسالمی کشورمان شود این یک‬ ‫نقص جدی است که نباید انجام گیرد‪.‬‬ ‫بس��یاری از مباح��ث و مفاهیم فرهنگی کش��ور ما‬ ‫امیزه ای از مسائل ملی و اسالمی است یعنی ملیت‬ ‫ما در ظرف فرهنگ اس�لامی حل شده‪ ،‬بنابراین ما‬ ‫کش��وری هستیم که بس��یاری از اداب و رسوم مان‬ ‫ملی‪ ،‬اسالمی است و از هم تفکیک ناپذیر است‪.‬‬ ‫اگر گروهی قصد داش��ته باشند عناصر ملی قبل از‬ ‫ی‬ ‫اسالم را بزرگ کنند و ان را بر مفاهیم فرهنگ دین ‬ ‫ترجیح دهند اینجا جای اش��کال است و باید با ان‬ ‫برخورد کرد‪ .‬ما باید به سمتی برویم که ارزش های‬ ‫ملی‪ ،‬اسالمی را مورد توجه قرار دهیم‪.‬‬ ‫هم��ه ما دینم��ان را از طریق روحانی��ت اموختیم‪،‬‬ ‫اموزه ه��ای دینی توس��ط مراجع عظ��ام روحانیت‬ ‫به جامعه منتقل ش��ده اس��ت بنابراین اسالم منهای‬ ‫روحانیت نوعی انحراف است که این روزها گاهی‬ ‫زمزمه هایی می ش��نویم که حاکی از این اس��ت که‬ ‫گروه ها و جریان های سیاسی خاصی اسالم منهای‬ ‫روحانیت را ترویج می کنند که این یک خطر برای‬ ‫کش��ور اس��ت‪ .‬دولت و عوامل دولت بایس��تی از‬ ‫هر ش��ائبه ای که القاکننده جدایی دین از سیاس��ت‬ ‫و روحانیت از دین باش��د پرهیز کنند‪ .‬من معتقدم‬ ‫برخی افراد که چهره های اداری و سیاس��ی هستند‬ ‫بهتر است در مسائل اسالمی اظهارنظر نکنند و در‬ ‫تخصص خودشان ورود پیدا کنند‪ ،‬چون ما به اندازه‬ ‫کافی علما‪ ،‬روحانیون و اسالم شناس��انی داریم که‬ ‫می توانند مبانی دینی را برای مردم تشریح کنند‪.‬‬ ‫ورود تخصص��ی افراد غیر متخصص و غیر روحانی‬ ‫در حوزه مس��ائل دینی و اسالمی خطر انحراف را‬ ‫به وجود می اورد‪.‬‬ ‫ای��ا بین اف��رادی که در حال حاضر در کش��ور‬ ‫وجود دارند نس��بت به مس��ائل فرهنگی و دینی‬ ‫اظهارنظرهای اینچنینی وجود دارد؟‬ ‫بعضی افراد باورش��ان شده که اسالم شناس هستند‬ ‫و قاعدت��ا در همه حوزه ها اظهارنظ��ر می کنند که‬ ‫توصی��ه من به این افراد این اس��ت که وارد حریم‬ ‫تخصصی مسائل دینی نش��وند و در حوزه مسائل‬ ‫اداری و اجرای��ی به اندازه کافی موضوع و س��وژه‬ ‫وجود دارد‪.‬‬ ‫در ح��ال حاضر متولی اصل��ی امور فرهنگی در‬ ‫کشور ما چه دستگاه یا شخصی است؟‬ ‫یکی از ایراداتی که در حوزه فرهنگ در کشور وجود‬ ‫دارد که ما امیدواریم در برنامه پنجم توسعه کشور‬ ‫حل شود فقدان مهندسی فرهنگی است‪ .‬تا مهندسی‬ ‫فرهنگی نداشته باشیم‪ ،‬جایگاه نهادهای فرهنگی به‬ ‫درستی ترسیم نشود‪ ،‬ماموریت ها و وظایف روشن‬ ‫نباش��د‪ ،‬مدیریت ها مشخص نباش��د‪ ،‬مشکل یعنی‬ ‫متولی اصلی فرهنگی در کشور مشخص نمی شود‪.‬‬ ‫با توجه به اینکه فرهنگ یک دایره بس��یار وس��یعی‬ ‫دارد از افراد گرفته تا خانواده ها‪ ،‬اموزش وپرورش و‬ ‫ده ها نهاد فرهنگی‪ ،‬علمی‪ ،‬اموزشی همه متولی امور‬ ‫فرهنگی هستند‪ .‬در سازمان های دولتی متولی امور‬ ‫فرهنگی‪ ،‬قاعدتا وزارت فرهنگ و ارش��اد اسالمی‬ ‫تنها وزارتخانه ای است که مجلس ان را متولی امور‬ ‫فرهنگی می داند و باید در برابر مجلس پاس��خگو‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫سیاست‬ ‫فاطمه اجورلو‪:‬‬ ‫رویکرد فرهنگی دولت هیچ تغییری نکرده است‬ ‫فاطمه اجورلو معتقد اس��ت بای��د در حوزه فرهنگ‬ ‫ب��ه روز عم��ل کرد تا موف��ق به مقابله ب��ا جنگ نرم‬ ‫فرهنگی ش��د‪ .‬نماینده مجلس هشتم ضمن تاکید بر‬ ‫عدم تغییر رویکرد دولت دهم نسبت به دولت گذشته‬ ‫تصریح کرد‪« :‬واقعیات را باید پذیرفت‪ ،‬وقتی امروز‬ ‫‪ 80‬درصد مردم ماهواره می بینند اقدام سلبی فرهنگی‬ ‫جوابگو نیست و باید جامعه در معرض انتخاب قرار‬ ‫گی��رد‪ ».‬این نماینده حامی دول��ت اقدامات فرهنگی‬ ‫دولت در حوزه اموزش وپ��رورش‪ ،‬اموزش عالی و‬ ‫ارشاد را زمان بر توصیف می کند و بر این باور است‬ ‫که تنها در شرایطی اوضاع فرهنگی بهبود می یابد که‬ ‫احکام اسالمی و دکترین مهدویت و انتظار در وجود‬ ‫فرزندان و نسل جدید نهادینه شود‪ ،‬واال فقط کارهای‬ ‫سلبی هیچ گاه موجب اصالح نخواهد شد‪.‬‬ ‫عملک��رد و رویکرد فرهنگی دول��ت دهم را چگونه‬ ‫ارزیابی می کنید؟ برخی می گویند از دولت نهم تاکنون‬ ‫این رویکرد دچار تغییر و تحول شده است؟‬ ‫نرم افزار حاکم بر دولت دکتر احمدی نژاد قابل تغییر نیست‬ ‫و روز به روز کامل تر می ش��ود منتها ابزارهایی که برای‬ ‫بحث فرهنگی انتخاب می ش��ود ممکن است متفاوت‬ ‫باشد‪ .‬شما می بینید اموزش وپرورش در سطح بسیار وسیع‬ ‫مدارس قرانی راه اندازی می کند و این بدان معنی است که‬ ‫در حوزه فرهنگ نمی شود با اقدامات سلبی ارزش های‬ ‫دینی را نهادینه کرد‪ .‬باید به سراغ فرهنگ سازی و کارهای‬ ‫ایجابی رفت‪ .‬اس��تعمار همیشه نش��ان داده که درحوزه‬ ‫فرهنگ یک چشم انداز ‪ 50‬ساله را تعریف می کند و برای‬ ‫این چشم انداز سرمایه گذاری و برنامه ریزی می کند تا با‬ ‫حوصله زیاد ان برنامه ه��ا را در طول زمان اجرایی کند‪.‬‬ ‫بعضا سازمان های بین المللی با ان استراتژی های تدوین‬ ‫ش��ده استعمار در حال اداره شدن هستند‪ ،‬لذا می بایست‬ ‫ظرفیت هایی در کش��ور ایجاد ش��وند نظیر سازمان های‬ ‫مردم نهاد تا در این زمینه تدابیر الزم اندیشیده شود‪ .‬مقام‬ ‫معظم رهبری چند دستور العمل دارند یکی ایجاد جنبش‬ ‫نرم افزاری اس��اتید در این حوزه؛ اساتیدی که سر کالس‬ ‫می روند می بایست نظارت الزم روی انها صورت بگیرد‪.‬‬ ‫اس��تادی که با تمام وجود با نظام و اندیشه های اسالمی‬ ‫ی تربیت ش��ده ان قطعا مقید به‬ ‫ تقابل می کند دانش��جو ‬ ‫عفاف و حجاب نخواهد بود‪ .‬در چنین ش��رایطی با کار‬ ‫س��لبی نمی توان انحراف ایجاد ش��ده را اصالح کرد و‬ ‫ان را به مس��یر صحیح رهنمون ساخت‪ .‬تنها با شناخت‬ ‫جامعه هدف و استفاده از ساز و کارهای متفاوت فرهنگی‬ ‫می توان این قضیه را اصالح کرد‪ .‬دستور دوم مقام معظم‬ ‫رهبری تحول عظیم و بنیادین در اموزش وپرورش بود‪ .‬از‬ ‫این رو عفاف و حجاب می بایست از همان زمان طفولیت‬ ‫در وجود بچه ها نهادینه شود که کنترل دورنی ایجاد شود‬ ‫نه انکه با کنترل بیرون��ی بخواهند ارزش های متعالی را‬ ‫به افراد تحمیل کنند‪ .‬نابودی یک فکر‪ ،‬اندیشه یا ارزش‬ ‫تنها با هجمه و تخریب اتفاق نمی افتد بلکه گاهی اوقات‬ ‫دفاع بد از ان بسیار اثرگذارتر و مخرب تر عمل می کند‪.‬‬ ‫انجام عملیات سلبی بدترین نوع دفاع از این اصل مترقی‬ ‫اسالم اس��ت‪ .‬هر چند در اجرایی کردن قوانین ما نیاز به‬ ‫ساز و کارهای سلبی هم داریم‪ ،‬یعنی باید در حوزه ساز و‬ ‫کارهای سلبی تمهیدات الزم را اندیشید و انها را در نظر‬ ‫گرفت‪ .‬یعنی نمی شود کناری نشست تا هر کس هر کاری‬ ‫ی است و‬ ‫خواس��ت انجام دهد‪ .‬اینجا جمهوری اس�لام ‬ ‫قوانین اسالم جاری و ساری و حاکم بوده و تبعیت از انها‬ ‫برای همه الزم است و کسانی هم که بخواهند تمرد کنند‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫باید از س��وی دستگاه قضایی مورد مواخذه قرار گیرند‪.‬‬ ‫منتها زمانی برخورد نیروی انتظامی با مظاهر بدحجابی‬ ‫توجیه پذیر اس��ت که از منظر کنترل درون��ی اقدام الزم‬ ‫ص��ورت گیرد تا اقتدار کنترل بیرونی با برنامه ریزی های‬ ‫متناسب و تکمیلی دنبال ش��وند‪ .‬به نظر می رسد دولت‬ ‫اقای احمدی نژاد در ارشاد‪ ،‬اموزش وپرورش و اموزش‬ ‫عالی رویکردهایی راجع به مسائل زیربنایی حوزه فرهنگ‬ ‫اتخاذ کرده که در بلند مدت جواب می دهد‪ .‬ضمن انکه‬ ‫در اهداف کوتاه مدت نیز برای انکه به حدود مطلوب در‬ ‫پیاده سازی احکام اسالم برسیم باید ساز و کارهای الزم‬ ‫را هم در نظر بگیریم‪.‬‬ ‫مقام معظم رهب��ری در زمان دول��ت نهم از مظلومیت‬ ‫فرهنگ گله کردند و در دولت دهم از تعابیر شبیخون‬ ‫و تهاجم فرهنگی گذش��تند و مس��اله مهم جنگ نرم‬ ‫فرهنگی را مطرح کردند‪ .‬گویا ش��رایط در حال بدتر‬ ‫شدن است‪.‬‬ ‫استعمار گران در حال تیزتر کردن ابزارهای خود هستند‪.‬‬ ‫ناتوی فرهنگی و تاثیر ان به جهت مکانیزمی در مواجهه‬ ‫ی طراحی شده است‪ .‬اصال‬ ‫با تفکر و دیدگاه های اسالم ‬ ‫رویکرد س��ومین دوره س��فرهای استانی رئیس جمهور‬ ‫رس��یدگی به ام��ور فرهنگی اس��ت‪ .‬از این رو بیش��تر‬ ‫بودجه های تخصیص یافته در مصوبات استانی صرف‬ ‫طرح های فرهنگی می شود‪.‬‬ ‫البته برخی منتقدان هم می گویند از این جهت دولت‬ ‫عن��وان فرهنگی را بر س��ومین دوره س��فرهای خود‬ ‫گذاشت تا از ارزیابی کمی این سفرها رها شود‪.‬‬ ‫نه این طور نیس��ت‪ .‬اگر قصد نقد این حوزه است باید‬ ‫منصفانه باشد‪ .‬همه اجازه انتقاد دارند منتها نقد منصفانه‬ ‫وقتی ش��کل می گیرد که همراه با ارائه راهکار مناس��ب‬ ‫باش��د‪ .‬حوزه فرهنگ‪ ،‬حوزه حساسی است‪ .‬رسیدن به‬ ‫اباحه گ��ری در یک زمان کوتاه کامال راحت اس��ت اما‬ ‫همیشه ساختن و احیا کردن است که نیاز به برنامه ریزی‬ ‫مس��تمر و پیچیده دارد‪ .‬یک ورزشکار ظرف پنج دقیقه‬ ‫نابود می شود ولی ساخت پنج دقیقه ان امکان پذیر است‪.‬‬ ‫شبیخون فرهنگی و تهاجم فرهنگی تعابیر امروز نیستند‪.‬‬ ‫ای��ن صحبت ها در اوایل دهه هفتاد عنوان ش��د‪ .‬ناتوی‬ ‫فرهنگی و جنبش نرم افزاری نیز منویات مقام معظم رهبری‬ ‫در اوایل دهه هشتاد است‪ .‬ایشان در زمان های مختلف‬ ‫طی دو دهه اخیر هش��دارهای زی��ادی دادند و جنبش‬ ‫نرم افزاری را راهکار مقابله با تهاجم فرهنگی برشمردند‪.‬‬ ‫در دولت نهم مقام معظم رهبری سا زو کارهای موجود را‬ ‫ناکارامد دانستند و بر لزوم تغییر نگاه مسئوالن فرهنگی‬ ‫تاکید داش��تند تا با یک فکر و ن��رم افزار جدید بتوان با‬ ‫تهاجمات و جنگ نرم فرهنگی دشمن مقابله کرد‪.‬‬ ‫شما اگر نگاهی به یک سال گذشته بیندازید می بینید‬ ‫واقع��ا رویکرد فرهنگی دولت نهم نس��بت به دولت‬ ‫دهم تغییر کرده است‪ .‬رفع توقیف فیلم های سینمایی‪،‬‬ ‫بازگش��ت خواننده های لس انجلسی و عدم اعتقاد به‬ ‫برخورد س��لبی و تاکید به انجام راهکارهای ایجابی‪،‬‬ ‫همه مسائلی هستند که این نظر را تایید می کنند‪ .‬نظر‬ ‫شما چیست؟‬ ‫ن��ه‪ ،‬هیچ دیکته ای بدون غلط نیس��ت‪ .‬ما هم به خیلی‬ ‫چیزها اعتقاد داریم‪ .‬اینطور نیس��ت ک��ه همه این راه‬ ‫رفته درس��ت اس��ت اما به این دالیل نمی توان گفت‬ ‫نرم اف��زار حاک��م تغییر روش داده اس��ت‪ .‬ن��رم افزار‬ ‫دولت دهم نس��بت به دولت گذشته تغییر نکرده‪ .‬نگاه‬ ‫عدالت مح��ور در هم��ه عرصه ها دنبال می ش��ود ولی‬ ‫باالخ��ره باید واقعیات را پذیرف��ت‪ .‬امروز بیش از ‪80‬‬ ‫ی که‬ ‫درصد مردم ایران ماهواره تماش��ا می کنند‪ .‬مردم ‬ ‫ماه��واره می بینند باید در معرض انتخاب قرار بگیرند‬ ‫و بعضی جاها دیگر اعمال سانس��ور جواب نمی دهد‪.‬‬ ‫اوای��ل انقالب نیز برخی اقدامات س��لبی مانند امروز‬ ‫انجام می شد که موجب دلزدگی از جمهوری اسالمی‬ ‫ می ش��د‪ .‬جمع کردن ویدئوها اقدامی از این منظر تلقی‬ ‫می ش��ود‪ .‬ان روز مگر چنین اقدام س��لبی جواب داد‬ ‫که حال جمع اوری ماهواره امکان پذیر باش��د‪ .‬ایجاد‬ ‫جنب��ش نرم افزاری باید محقق ش��ود‪ .‬تا زمانی که به‬ ‫دنبال استراتژی انتظار نرویم و فرزندان و نسل جدید‬ ‫با دکترین مهدویت اشنا نشوند و احکام مترقی اسالم‬ ‫در انها نهادینه نش��ود به نظر م��ن دائما بر پاک کردن‬ ‫صورت مساله مشغول خواهیم بود‪.‬‬ ‫پس تغییرات را به نوعی قبول کردید؟‬ ‫نه‪ ،‬در ای��ن رابطه نمی خواهم ارزش گ��ذاری کنم ولی‬ ‫معتقدم به رغم نقدها به س��ازو کارهای انتخاب ش��ده‬ ‫می بایس��ت در ح��وزه فرهنگ ب��ه روز عم��ل کرد تا‬ ‫موفق شد‪.‬‬ ‫‪25‬‬ ‫تیتر دو‬ ‫فاز جدید روابط دولت و مجلس‬ ‫بن بست دو طرفه‬ ‫روابط دولت دهم با مجلس هشتم باردیگر وارد مرحله‬ ‫جدیدی شده اس��ت‪ .‬در پی نامه محمود احمدی‏نژاد‬ ‫به ش��ورای نگهبان که به دف��اع ایت‏اهلل احمد جنتی از‬ ‫مجلس انجامید‪ ،‬پارلمان‏نش��ینان نی��ز درصدد دفاع از‬ ‫کیان مجلس برامدند‪ .‬نطق‏های انتقادی از دولت اغاز‬ ‫شد؛ رئیس مجلس و چهره‏های شاخص اصولگرایان‬ ‫به انتق��اد از دول��ت پرداختند و رئیس‏جمه��ور را به‬ ‫قانون‏شکنی متهم کردند‪ .‬پس از ماجرای دانشگاه ازاد‬ ‫و تصویب وقف این دانشگاه در مجلس از یک سو و‬ ‫تصویب اساس��نامه جدید ان در شورای عالی انقالب‬ ‫فرهنگی از سوی دیگر‪ ،‬این جدیدترین کشمکش میان‬ ‫قوای مقننه و مجریه بود‪.‬‬ ‫نطق جنجالی‬ ‫در این میان‪ ،‬نطق احمد توکلی در صحن علنی مجلس‬ ‫به مناقشه جدیدی میان دولت و مجلس منجر شد‪ .‬او‬ ‫با تصریح بر اینکه بدون مجلس در راس امور‪ ،‬خدمت‬ ‫پایدار مقدور نیس��ت و به جای خدم��ت به ازادی و‬ ‫تعالی مردم‪ ،‬استبداد و فس��اد گسترش خواهد یافت‪،‬‬ ‫تاکی��د کرد که راه نجات و وحدت در س��ایه پذیرش‬ ‫قانون و دستورات رهبری است‪.‬‬ ‫رئی��س مرک��ز پژوهش های مجلس خدم��ت به مردم‬ ‫را رک��ن اصلی هر حکومت دانس��ت و ان را موجب‬ ‫افزایش مشروعیت ان خواند‪ .‬احم د توکلی روند یکی‪،‬‬ ‫دو سال اخیر به ویژه فتنه پس از انتخابات سال گذشته‬ ‫را دوره ای دانس��ت ک��ه هزینه های زیادی بر کش��ور‬ ‫تحمیل ک��رد و کاهش فرصت خدمت را یکی از انها‬ ‫خواند‪ .‬به گفته او‪ ،‬سوءتدبیر و سوء عملکرد مسئوالن‬ ‫نیز از عوامل موثر در کندی نسبی رشد معیشت ملت‬ ‫بوده که اختالفات کاهنده میان قوا یکی از انهاست‪.‬‬ ‫وی حفظ وحدت را یک ش��رط اساس��ی توفیق نظام‬ ‫در خدمت به مردم و اعتالی اس�لام و ایران دانست و‬ ‫تصری��ح کرد که قانون اساس��ی را که مردم به ان رای‬ ‫داده اند‪ ،‬برای کسانی تدوین کرده اند که می خواهند با‬ ‫ه��م کار کنند‪ ،‬نه پیکار‪ .‬توکلی در عین حال گفت که‬ ‫وح��دت با اختالف ارا‪ ،‬تضادی ندارد به ش��رط انکه‬ ‫اهل کارشناس��ی حاکم باش��د و ب��رای رفع اختالف‬ ‫ب��ه مرجع مورد قبول یعنی قان��ون رجوع کنیم و اگر‬ ‫اختالفی باقی ماند‪ ،‬همگی به الزامات رهبری بصیر و‬ ‫عادل تن دهیم‪ .‬توکلی با تاکید بر اینکه همه جا قانون‬ ‫بای��د حکومت کند این نکته را مورد اش��اره قرار داد‬ ‫که در س��ال های اخیر رفتارهایی مش��اهده شده که به‬ ‫تضعیف قوه مقننه و به تضعیف قانون انجامیده است‪.‬‬ ‫وی از ای��ن زاویه به عملکرد مجلس و دولت اش��اره‬ ‫ک��رد و برای انکه هم��ه به قانون احت��رام بگذارند و‬ ‫به قانون‏پذیری تش��ویق ش��وند‪ ،‬دو شرط را ضروری‬ ‫دانست‪« :‬اول استحکام قانون که نتیجه تدوین عاقالنه‪،‬‬ ‫عالمان��ه و واقع بینان��ه ان اس��ت و دوم عادالنه بودن‬ ‫قانون‪ ،‬یعنی نباید چنین برداشت شود که در تصمیمات‬ ‫نمایندگان منافعی غیر از منافع مردم در میان است‪».‬‬ ‫چرا سوال و استیضاح به نتیجه نمی رسد؟‬ ‫توکلی در ادامه سخنان خود به نکته مهمی اشاره کرد‬ ‫ک��ه کمتر مورد توجه قرار می گی��رد‪« :‬در عمل وقتی‬ ‫منافع حوزه انتخابیه وزنی بیش از منافع ملی می یابد یا‬ ‫‪26‬‬ ‫احم��د توکلی این بار صریح تر‬ ‫از گذش��ته ب��ه انتق��اد از‬ ‫قوه مجری��ه پرداخت و گفت‪:‬‬ ‫«رئیس جمهورمحترمبرداشت‬ ‫خاص��ی از اص��ل ‪ 113‬ک��ه‬ ‫رئیس جمه��ور را مجری قانون‬ ‫اساسی می ش��مارد‪ ،‬دارد‪ .‬او‬ ‫براس��اس ای��ن برداش��ت به‬ ‫خود ح��ق می دهد اگر به زعم‬ ‫خوی��ش مصوبه ای را با قانون‬ ‫اساس��ی ناس��ازگار دی��د‪ ،‬از‬ ‫اجرای ان خودداری کند‬ ‫نگاه کالن ضعیف و منافع بخش��ی و خرد وجه همت‬ ‫می شود‪ ،‬گاهی که سوال یا امضای استیضاح یک وزیر‬ ‫در قبال مثال عزل یا نصب رئیس فالن اداره در حوزه‬ ‫انتخابیه پس گرفته می ش��ود یا بعضا پیوندهای قومی‬ ‫ تعیین کننده رئیس کمیس��یون می شود یا در تجلیل از‬ ‫یک مقام دولتی یا ان مس��ئوالن دانشگاهی که هر دو‬ ‫زیر سوال و اتهام هستند بیانیه منتشر می شود یا به طرز‬ ‫غیرعادی طرحی در دفاع از یک دانشگاه پر مساله در‬ ‫دس��تور قرار می گیرد و به جای اخطار قانون اساس��ی‬ ‫ط��رح مس��اله دار رای م��ی اورد ی��ا گاه پیش��نهادات‬ ‫خلق الس��اعه کارشناسی نشده که بارمالی سنگین دارد‬ ‫رای می اورد‪ ،‬وقتی ادم های مس��اله دار به عنوان مشاور‬ ‫به مجلس راه می یابند یا هنگامی که موضوعی با البی‬ ‫قدرتمند بیرونی از طرف دولت یا غیر دولت به کرسی‬ ‫می نش��یند یا موضوعی به رغم مخالفت کارشناس��ان‬ ‫مراجع مختلف رای می اورد چه نتیجه ای را در افکار‬ ‫عمومی انتظ��ار داری��م؟» نماینده ته��ران در مجلس‬ ‫هشتم در عین حال با بیان اینکه گرچه اکثر این موارد‬ ‫بحمداهلل شیوع ندارد و حتی برخی از انها نادر است و‬ ‫نافی خدمات نمایندگان مجلس نیست ولی در همین‬ ‫حد هم عامل تضعیف اعتماد به قانونگذار و تضعیف‬ ‫قانون اس��ت‪ ،‬راه حل را س��اده ندانست‪ .‬او راهکار را‬ ‫پرکردن خالء نظارتی بر نمایندگان دانس��ت‪ ،‬امری که‬ ‫رهبر معظم در مالقات اخیر بر ان تاکید فرمودند‪.‬‬ ‫من ان را اجرا نمی کنم‪ .‬یا با تغییر نام مصوبات دولت‬ ‫انها را برای رئیس مجلس نفرس��تد یا از این صریح تر‬ ‫که متاسفانه اخیرا پیش امده دستور دهد که مصوبات‬ ‫و ایین نامه های دولت برای مجلس فرس��تاده نشود یا‬ ‫از ش��رکت در مجمع تش��خیص مصلحت در اجرای‬ ‫اصل ‪ 112‬و حکم رهبری خودداری ورزد‪ .‬یا در برابر‬ ‫اجرای قانون ایین دادرس��ی درباره برخی از همکاران‬ ‫اصلی خویش مقاومت نماید‪».‬‬ ‫توکل��ی ای��ن رفتاره��ا را نه تنه��ا موج��ب تضعیف‬ ‫قوه مقننه و قانون دانست‪ ،‬بلکه گفت که این کار «درس‬ ‫گردن کشی در برابر قانون را به دیگران می اموزد»‪.‬وی‬ ‫این عوامل درونی و بیرونی را موجب تضعیف مجلس‬ ‫دانس��ت که خود خطری جدی اس��ت‪« :‬این تضعیف‬ ‫در ماجرای مربوط به دانش��گاه ازاد خود را نشان داد‪،‬‬ ‫ی که جمعی از دانشجویان و غیر انان اکثرا برای‬ ‫هنگام ‬ ‫دفاع از ارزش ها در اعتراض به مصوبه دانش��گاه ازاد‬ ‫مقاب��ل مجلس حضور یافتند‪ .‬برخی از انان با بدترین‬ ‫الفاظ از نمایندگان رای دهنده و حتی مجلس یاد کردند‬ ‫و از ماجرای محمدعلی شاه و مجلس مشروطه سخن‬ ‫رانده شد‪ .‬این زنگ خطر است‪ .‬هر سه قوه باید صدای‬ ‫ناهنجار این زنگ را بش��نوند‪ ،‬بدون مجلس در راس‬ ‫امور خدمت پایدار مقدور نیست‪».‬‬ ‫راه هایی برای نظارت بر دولت‬ ‫پس از ایراد این س��خنان‪ ،‬غالمرضا مصباحی مقدم در‬ ‫مورد انتقادات احمد توکلی‪ ،‬رئیس مرکز پژوهش های‬ ‫مجلس نس��بت به قانون پذیری دولت‪ ،‬به دفاع از این‬ ‫مواض��ع پرداخ��ت و ب��ا تاکید بر پذی��رش مصوبات‬ ‫مجلس توس��ط دولت‪ ،‬تاکید کرد ک��ه راه هایی مانند‬ ‫سوال و استیضاح برای نظارت بر رفتار دولت توسط‬ ‫مجلس وجود دارد‪.‬‬ ‫او دیدگاهش را به دیدگاه احمد توکلی نزدیک دانست‬ ‫و ب��ا تایید غالب مطالب او‪ ،‬در بیان علت این حمایت‬ ‫گفت که معتقدم دولت باید خضوع خود را در مقابل‬ ‫قانون نش��ان دهد و اگر در م��ورد نحوه قانون گذاری‬ ‫ایراد و اشکالی دارد‪ ،‬از طریق ارتباط فعال با نمایندگان‬ ‫و کمیسیون ها یا با حضور قوی تر در مجلس از مواضع‬ ‫خود دفاع و قوانین را مطابق با اراده خود تعقیب کند‪.‬‬ ‫رئیس کمیسیون ویژه بررس��ی طرح تحول اقتصادی‬ ‫تاکید کرد که دول��ت در نهایت باید بپذیرد‪ ،‬قانون ان‬ ‫چیزی اس��ت که مجلس تصویب می کند و پس از ان‬ ‫حق اظهارنظر و اقدام مخالف با ان را ندارد‪.‬‬ ‫وی در واکنش به اینکه دو ماه اس��ت دولت مصوبات‬ ‫خ��ود را به مجلس ارجاع نمی ده��د و نام تصمیم بر‬ ‫زنگ خطر‬ ‫وی این بار صریح تر از گذش��ته به انتقاد از قوه مجریه‬ ‫پرداخت و با خطاب قرار دادن شخص رئیس جمهور‬ ‫گف��ت‪« :‬رئیس جمهور محت��رم برداش��ت خاصی از‬ ‫اصل ‪ 113‬که رئیس جمهور را مجری قانون اساس��ی‬ ‫می شمارد‪ ،‬دارد‪ .‬او براساس این برداشت به خود حق‬ ‫می دهد اگر به زعم خویش مصوبه ای را با قانون اساسی‬ ‫ناسازگار دید‪ ،‬از اجرای ان خودداری کند‪ .‬بر نادرستی‬ ‫این برداشت نامه مورخ ‪ 89/3/23‬شورای نگهبان تاکید‬ ‫کرده اس��ت‪ ،‬یا به خود اجازه می دهد که اگر قانونی را‬ ‫به مصلحت ندی��د‪ ،‬از ابالغ ان خودداری کند یا بدتر‬ ‫از ان در مقابل چشمان متعجب مردم در سیما بگوید‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫سیاست‬ ‫انها نهاده است‪ ،‬با بیان اینکه دوست نداریم مناسبات‬ ‫دولت و مجلس همراه با منازعه و تش��نج باشد‪ ،‬ادامه‬ ‫داد ک��ه در همی��ن حد که مجلس مس��ائل را پیگیری‬ ‫می کن��د‪ ،‬دولت هم باید نس��بت به ان اق��دام کرده و‬ ‫مش��کالت را حل کند‪ .‬حسین س��بحانی نیا از اعضای‬ ‫هیات رئیس��ه مجلس در واکنش به این سخنان گفت‬ ‫که این موضوع در هیات رئیسه بررسی شده و در حال‬ ‫پیگیری است‪.‬‬ ‫بار دیگر الریجانی‬ ‫ام��ا در این میان نقش عل��ی الریجانی‪ ،‬رئیس مجلس‬ ‫هشتم پررنگ تر از دیگران بود‪ .‬او در چندین سخنرانی‬ ‫ب��ا انتقاد از دولت به دفاع از مجلس برخاس��ت‪ .‬او در‬ ‫سفر به شهرستانک بار دیگر بر قانونگرایی تاکید کرد‬ ‫و ان را مبنای ش��رعی و عقلی برای کشور دانست و‬ ‫صراحت��ا اعالم کرد که ما با هیچ کس تعارف نداریم و‬ ‫اگر کس��ی بخواهد به حقوق ملت تجاوز کرده و یا با‬ ‫تساهل عمل کند چه در حوزه فرهنگ و چه اقتصاد ما‬ ‫در مجلس در مقابل او موضع می گیریم‪.‬‬ ‫رئی��س مجل��س گفت انچه ام��روز همه بای��د به ان‬ ‫توج��ه کنیم وضعیت اقتصادی کش��ور اس��ت‪ .‬اگر ما‬ ‫می خواهیم مقابل دش��منان بایس��تیم بای��د وضعیت‬ ‫اقتصادی را درس��ت کنیم‪ .‬ما یک کشور نفتی و گازی‬ ‫هس��تیم‪ .‬ابادانی کشور به این نیس��ت که انسان روی‬ ‫فرش زری نشس��ته باش��د و مرتب از کیسه و سرمایه‬ ‫بخورد‪ ،‬این س��رمایه باید تبدیل به تولید شود‪ .‬دولتی‬ ‫کارامد اس��ت که سرمایه اش را تبدیل به تولید کند‪ ،‬نه‬ ‫اینکه از سرمایه بخورد‪ .‬اگر ما نفت و گاز بفروشیم و‬ ‫مصرف کنیم تبدیل به یک جامعه مصرف زده می شویم‬ ‫و این راه درس��تی نیس��ت‪ .‬اگر کسی می خواهد اینده‬ ‫کش��ور را به درستی ترس��یم کند باید بداند که ثروت‬ ‫امروز ما باید از نفت و گاز تبدیل به تولید ش��ود‪ .‬اگر‬ ‫در این کش��ور نفت و گاز استخراج می شود باید تنها‬ ‫صرف س��رمایه گذاری ش��ود‪ ،‬نه صرف مصرف‪ .‬اگر‬ ‫چنین رویه ای دنبال ش��ود فرزندان این کش��ور دیگر‬ ‫هیچ س��رمایه ای نخواهند داشت‪ .‬وی همچنین تاکید‬ ‫کرد که ش��رایط کش��ور از نظر توس��عه باید براساس‬ ‫کارامدی و تولید بیش��تر باش��د‪ .‬اگر ما می خواهیم در‬ ‫صحنه بین المللی موفق باشیم‪ ،‬باید به این مساله توجه‬ ‫کنیم که عدالت به رونق اقتصادی در کش��ور است و‬ ‫همه باید در این رونق شریک باشند‪ .‬عدالت به معنای‬ ‫مسابقه در فقر نیست‪ ،‬بلکه مسابقه در دارایی است‪ .‬اگر‬ ‫توس��عه اسالمی را دنبال می کنیم باید بدانیم محور این‬ ‫موضوع زندگی با کرامت برای مردم است‪ .‬یعنی شغل‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫داشتند برای همه به معنای ان نیست که پول ماهانه به‬ ‫مردم بدهیم و بگوییم بخورید که گشنه نمانید‪ ،‬لذا در‬ ‫برنامه پنجم توس��عه هدف ما این است که دولت در‬ ‫چارچوبی برنامه را دنبال کند که همه مردم به ش��غل‬ ‫برسند‪ .‬استراتژی در صنعت باید فراگیری شغل باشد‬ ‫یعنی گسترش زمینه های کشاورزی و دامداری و این‬ ‫در راس��تای تاکی��دات رهبر معظم انقالب اس��ت که‬ ‫همواره فرموده اند در محصوالت اساسی باید خودکفا‬ ‫باشیم و حساسیت ما در مجلس برای واردات به همین‬ ‫موضوع بر می گردد‪.‬‬ ‫تخلف از قانون قباحت دارد‬ ‫الریجان��ی ب��ا تاکید بر توج��ه به ح��وزه فرهنگ نیز‬ ‫خاطرنش��ان کرد اینکه در ح��وزه فرهنگ بخش های‬ ‫دینی گسترش یابد و بار دینی و معنوی مردم افزایش‬ ‫پیدا کند نیز احتیاج به س��رمایه گذاری و مجاهدت و‬ ‫مراقبت دارد تا مبادا فضای فرهنگی کش��ور به رش��د‬ ‫کماالت انسانی لطمه بزند که در این صورت به قهقرا‬ ‫خواهی��م رف��ت‪ .‬وی ادامه داد‪« :‬یک��ی دیگر از نکات‬ ‫عدالت در توسعه متوازن نقاط مختلف سرزمین است‬ ‫که متاسفانه در کشور ما برخی از نقاط متوازن توسعه‬ ‫پیدا نکرده و این در حالی است که استان های مختلف‬ ‫براس��اس مزیت های شان باید زمینه رش��د پیدا کنند‪.‬‬ ‫ام��ا برخی بخش های اجرایی متناس��ب با برنامه عمل‬ ‫نکرده اند و این باعث می ش��ود که نظام در کل نتواند‬ ‫تش��خیص دهد که به اهداف رسیده است یا خیر‪ .‬اگر‬ ‫با برنامه عمل نکنیم ش��اید کارهای خوبی انجام شود‬ ‫اما در مقابل کارهایی انجام خواهد شد که ان کارهای‬ ‫خوب را خنثی می کند‪ ،‬لذا نظم فکری داشتن ضروری‬ ‫است‪ ».‬وی در مهم ترین بخش از سخنان خود با اظهار‬ ‫ناخش��نودی از اینکه برخی بخواهند بگویند قانون را‬ ‫اجرا نمی کنیم‪ ،‬اظهار کرد این حسن نیست که به قانون‬ ‫کم توجهی کنیم و برخی بخواهند بگویند قانون را اجرا‬ ‫نمی کنیم‪ .‬این گفته یعنی اصال برنامه ندارد و این ظلم به‬ ‫مردم است‪ .‬ما در مجلس شورای اسالمی روی اجرای‬ ‫قانون ایستاده ایم و اجازه نمی دهیم کسی ان را رعایت‬ ‫نکند‪ ،‬چراکه این یک گردن کش��ی اس��ت و تخلف از‬ ‫قانون قباحت دارد‪ .‬امام خمینی (ره) می فرمودند‪« :‬عمل‬ ‫نکردن به قانون گناه است‪ ،‬افتخار نیست و عمل زشتی‬ ‫است‪ ».‬جدای از این‪ ،‬اگر باب بی قانونی در کشور باز‬ ‫شود بی عدالتی ایجاد می شود‪ .‬در چارچوب قانون کار‬ ‫کردن عدالت ایجاد می کند و البته همه در چشم قانون‬ ‫باید یکسان باشیم‪ .‬نمی شود گفت که مثال روستایی ها‬ ‫قان��ون را عمل کنند اما سیاس��ت مداران ان را رعایت‬ ‫نکنند‪ .‬اتفاقا هر کس ق��در و منزلت باالتری از لحاظ‬ ‫اجتماعی دارد باید پایبندی اش به قانون بیشتر باشد‪».‬‬ ‫هی��چ قوه ای نباید ن��گاه تحقیرامیز به قوای دیگر‬ ‫داشته باشد‬ ‫او در سفر به المرد نیز تاکید کرد که اگر کسی قانون را‬ ‫مبنای عمل قرار دهد‪ ،‬یعنی یک عنصر والیی است و‬ ‫اگر تخطی کند‪ ،‬والیت مداری سستی دارد‪.‬‬ ‫الریجانی با بیان اینکه در قانون اساسی هیچ جایگاهی‬ ‫به اندازه مجلس اصل ندارد‪ ،‬گفت که در قانون اساسی‬ ‫از اص��ل ‪ 62‬تا ‪ 99‬کامال به قوه مقننه اختصاص دارد‪،‬‬ ‫ب��ه اضافه انکه حداقل ‪ 29‬اصل دیگر قانون اساس��ی‬ ‫نیز به نحوی به قوه مقننه مرتبط اس��ت‪ .‬در کش��ور ما‬ ‫قوای س��ه گانه وجود دارد و همه محترم هس��تند‪ ،‬از‬ ‫ان جهت که سرپرس��تی همه قوا با ولی امر مسلمین‬ ‫ایت اهلل خامنه ای است و همین امر باعث عزت‪ ،‬شرف‬ ‫و سربلندی اس��ت‪ .‬رئیس مجلس همچنین تاکید کرد‬ ‫که هیچ ق��وه ای نباید نگاه تحقیرامی��ز به قوای دیگر‬ ‫داشته باشد‪ ،‬زیرا این قوا دستاوردهای نظام جمهوری‬ ‫اسالمی هستند و انشاءاهلل جمهوری اسالمی هزاران سال‬ ‫پایدار بماند و این حرکت و قافله باید ادامه پیدا کند‪.‬‬ ‫وی در ادامه تصریح کرد که اگر کس��ی دنبال عدالت‬ ‫اس��ت‪ ،‬باید قانون را مبنای عمل خود قرار دهد‪ ،‬زیرا‬ ‫بدون قانون نمی توان به عدالت رسید‪.‬‬ ‫علی الریجانی ب��ا بیان این که قان��ون باعث تکامل و‬ ‫توسعه کشور خواهد شد‪ ،‬گفت ‪« :‬بی اعتنایی به قانون ‪،‬‬ ‫بی اعتنایی به اراده ملت است و همه باید پایبند قانون‬ ‫باشیم‪ ،‬ضمن انکه رعایت قانون به معنای ان است که‬ ‫مسائل شرعی را رعایت کنیم‪ ،‬زیرا در نظام جمهوری‬ ‫ی قوانین با دین و شرع متصل است و تخلف از‬ ‫اسالم ‬ ‫قانون خالف شرع است و این سنتی است که امام (ره)‬ ‫و رهبری برای نظام متصور ش��دند که موجب ابادانی‬ ‫و رونق کش��ور خواهد ش��د‪ ».‬رئیس مجلس در ادامه‬ ‫این س��فر‪ ،‬با تاکید بر اجرایی ش��دن اص��ل ‪ 44‬قانون‬ ‫اساس��ی گفت که هنوز به درس��تی این اصل اجرایی‬ ‫نش��ده است هر چند دولت خدمات زیادی انجام داده‬ ‫اما هنوز به نتیجه مطلوب دس��ت نیافته ایم‪ .‬وی بر این‬ ‫نکت��ه تاکید کرد که در اجرایی کردن اصل ‪ 44‬قصد ما‬ ‫ان نبود که چهار کارخانه را بفروشیم بلکه می خواستیم‬ ‫فضای کسب و کار ایجاد شود و هر کسی که می تواند‬ ‫در این زمینه حضور یاب��د‪ .‬وی در ادامه صحبت های‬ ‫خود ب��ه امر به معروف و نه��ی از منکر به یک اصل‬ ‫مهم در کشور اش��اره کرد و گفت که در این صورت‬ ‫است که جامعه احس��اس هم سرنوشتی می کند‪ .‬امت‬ ‫اس�لامی یک روح به هم تنیده است و امر به معروف‬ ‫و نه��ی از منکر یک امر فرهنگی اس��ت و باید مورد‬ ‫توجه ق��رار بگیرد و انچه در مقاب��ل تهاجم فرهنگی‬ ‫استقامت می کند مهندس��ی فرهنگی است‪ .‬الریجانی‬ ‫اظهار داشت‪« :‬پیشرفت کشور همراه با تئوری عدالت‬ ‫امکان پذیر اس��ت‪ ،‬البته بای��د عدالت را تعریف کرد و‬ ‫ی که از عدالت‬ ‫هر کس��ی نمی تواند بر اس��اس توهم ‬ ‫دارد ب��ه ایج��اد ان بپ��ردازد‪ ».‬در اخرین موضع گیری‬ ‫رسمی از سوی نمایندگان مجلس‪ ،‬طاهرخانی‪ ،‬نماینده‬ ‫تاکس��تان‪ ،‬در نطق میان دستور خود گفت که کسی از‬ ‫تضعیف مجلس سود نمی برد و بر این موضوع تاکید‬ ‫کرد که نباید قانون گریزی در دس��تگاه اجرایی به یک‬ ‫اصل تبدیل ش��ود‪ .‬اگر چه این سخنان اولین انتقادات‬ ‫نمایندگان به دولت نیست‪ ،‬اما به نظر می رسد اخرین‬ ‫انها نیز نباش��د‪ ،‬تا جایی که احتم��اال تا پایان مجلس‬ ‫هش��تم روز به روز بر شدت این انتقادات افزوده شده‬ ‫و دولت دهم با انتقادات بیشتری مواجه شود‪.‬‬ ‫‪27‬‬ ‫تیتر دو‬ ‫گفت و گو با سبحانی نیا پیرامون رابطه دولت و مجلس‬ ‫امیدوارم کار به انجا نکشد‬ ‫مجلس در جایی که الزم بداند از س��وال و استیضاح‬ ‫استفاده می کند‪ ،‬ولی امیدواریم کار به انجا نکشد که‬ ‫این ابزارها در مورد رئیس جمهور به کار گرفته شود‪.‬‬ ‫این اظهار نظر حسین سبحانی نیا راجع به لزوم پایبندی‬ ‫دولت در اجرای قوانین اس��ت‪ .‬عضو هیات رئیس��ه‬ ‫مجلس معتقد اس��ت‪« :‬مرجع قوانین عمومی بسته به‬ ‫تعریف انها مجلس و شورای نگهبان است لذا دولت‬ ‫به بهانه ابهام در قانون و عدم تمایل نمی تواند از عمل‬ ‫به قوانین و مقررات سر باز زند‪».‬‬ ‫در مورد قانون مداری قوای سه گانه این روزها حرف‬ ‫و حدیث های فراوانی مطرح ش��ده‪ .‬نظر شما در این‬ ‫مورد چیست؟‬ ‫این یک مس��اله روشن اس��ت‪ ،‬به هر صورت یک نظام‬ ‫براس��اس قانون مداری می تواند پایدار باشد و کار روی‬ ‫ی��ک روال منظم انجام گی��رد‪ .‬بنابراین عمل به قانون و‬ ‫مق��ررات موضوع جدی و اساس��ی اس��ت که همه قوا‬ ‫می بایس��ت به ان توجه کنند‪ .‬تمکین و رعایت قانون از‬ ‫قوه مقننه تا قوه مجریه و قضائیه مساله ای غیرقابل اجتناب‬ ‫اس��ت‪ .‬قانون مداری از س��وی قوای س��ه گانه است که‬ ‫اطمینان خاطر را می تواند در مردم نس��بت به مسئوالن‬ ‫ایجاد کند تا انها در اداره کشور حمایت جامعه را از خود‬ ‫در همه صحنه ها احساس کنند‪.‬‬ ‫واضح تر صحبت کنیم‪ ،‬اقای الریجانی گفته است در‬ ‫اجرای قانون با کسی تعارف نداریم و اخیرا هم در این‬ ‫مورد خیلی سخنرانی کرده اند‪.‬‬ ‫بله‪ ،‬همین طور است‪ .‬حتی ایشان جمله زیبای دیگری‬ ‫ه��م گفته بودند مبنی ب��ر اینکه قانون م��داری به معنی‬ ‫والیت م��داری اس��ت‪ .‬در یک نظام والی��ی که قوانین‬ ‫مصوب در چارچوب نظام دینی وضع می ش��ود و مهر‬ ‫تایید شورای نگهبان را دارد کسی نباید خود را در عمل‬ ‫به انها مستثنی بداند‪ .‬بنیانگذار جمهوری اسالمی ایران‬ ‫حضرت امام خمینی (ره) عمل و اجرای قانون را در هر‬ ‫ش��رایطی الزم و واجب می دانستند‪ .‬االن هم مقام معظم‬ ‫رهبری بر اجرای قوانین تاکید همیشگی داشتند و دارند‪.‬‬ ‫در کل رکن��ی از ش��اخصه های اصولگرایی هم عمل به‬ ‫قانون و توجه به ان است‪.‬‬ ‫‪28‬‬ ‫این نظر فراکس��یون هم هست و نظر مجلس هم همین‬ ‫اس��ت‪ .‬به طور کلی توجه به قانون و رعایت موازین ان‬ ‫ی��ک اصل اس��ت و از این رو همه نماین��دگان به لزوم‬ ‫اجرای قوانین اذعان دارند و بر ان تاکید می ورزند‪.‬‬ ‫قانون گرایی چقدر می تواند بستر حضور اصولگرایان‬ ‫در عرصه سیاسی کشور را مساعد کند؟‬ ‫قانون گرای��ی از نظر مجموع��ه اصولگرایان یک اصل‬ ‫تلقی می ش��ود‪ ،‬ل��ذا عمل به ان ی��ک وظیفه و فرض‬ ‫اس��ت‪ .‬بالطبع همه مردم از مجلس و دولت اصولگرا‬ ‫انتظار عمل ب��ه قانون را دارند ول��و انکه در مواردی‬ ‫س��خت و تلخ باش��د و اج��رای ان برای بخش��ی از‬ ‫حاکمیت ایجاد س��ختی کند‪ .‬قانون قانون اس��ت‪ .‬اگر‬ ‫بنا باشد به قانون سلیقه ای عمل شود دیگر سنگ روی‬ ‫سنگ بند نمی شود‪ .‬از این جهت در نظامی که جریان‬ ‫اصولگرا حاکم اس��ت اصل و تاکید بر اجرای قوانین‬ ‫است و قطعا سالمت جامعه و استمرار نظام اصولگرا‬ ‫هم با عمل به قانون خواهد بود‪.‬‬ ‫ام��ا اظه��ارات اخیر الریجان��ی در م��ورد دولت و‬ ‫ی‬ ‫قانون مداری‪ ،‬واکنش نماین��دگان اصولگرای حام ‬ ‫دول��ت را در پ��ی داش��ته و معتقدند ک��ه الریجانی‬ ‫سیاسی کاری می کند‪.‬‬ ‫خود حامیان دولت این مساله را مورد توجه قرار دادند و‬ ‫نیز از مساله قانونگرایی حمایت می کنند‪ .‬نمی شود گفت‬ ‫یک جریان در مجلس با اجرای قانون موافق و جریانی‬ ‫دیگر مخالف است‪ .‬در اینکه قانون باید مالک و مبنای‬ ‫عمل و کار باشد هیچ تردیدی نیست و همه نمایندگان‬ ‫اعم از اقلیت و اکثریت به مبنای عمل بودن قانون اعتقاد‬ ‫دارند لذا قوانینی که نهایی شده اند الزم االجرا هستند‪.‬‬ ‫این تاکیدات موجب اصرار دولت نخواهد شد؟‬ ‫من چنین برداشتی ندارم‪.‬‬ ‫دکتر توکلی از گزینشی و سلیقه ای عمل کردن دولت‬ ‫در اج��رای قوانین تعبیر گردن کش��ی را به کار برده‬ ‫است‪ ،‬مصادیق این گردن کشی چیست؟‬ ‫تعابیری که ایشان مطرح کردند مدنظر من نیست ولی در‬ ‫اینکه دولت باید قوانین مصوب مجلس را عمل بکند و‬ ‫عامل به قوانین باش��د هیچ مشکلی وجود ندارد‪ .‬قانون‪،‬‬ ‫قانون اس��ت و هیچ فرقی نمی کند چه دولتی س��ر کار‬ ‫است‪ ،‬لذا مدیران و مجریان باید نسبت به اجرای قانون‬ ‫و مقررات تمکین داش��ته باش��ند‪ .‬بحثی که االن مطرح‬ ‫می شود انست که باید مصوبات هیات دولت طبق روال‬ ‫به مجلس بیاید تا در هیات تطبیق قوانین بررسی شود تا‬ ‫اگر در چارچوب قوانین بود عمل شود‪ ،‬اگر نبود تذکر‬ ‫داده می ش��ود تا برای رفع مغایرت ها اقدام الزم صورت‬ ‫گیرد‪ .‬اما مدتی است که دولت این مصوبات را به مجلس‬ ‫ارس��ال نکرده اس��ت‪ .‬دولت نمی توان��د در انجام امور‬ ‫سلیقه ای عمل کند‪ .‬س��وی دوم انتقادات مجلس از این‬ ‫حیث مربوط می شود به برخی مصوبات که به رغم تایید‬ ‫از سوی ش��ورای نگهبان اما هنوز از سوی دستگاه های‬ ‫دولتی اجرا نش��ده است‪ .‬دولت حتی اگر روی برخی از‬ ‫مصوبات مجلس نظری داشته باشد نمی تواند ان را مبنای‬ ‫عدم عمل به قانون قرار دهد‪ .‬وظیفه قوه مجریه اجرای‬ ‫قوانین اس��ت ولی اگر به م��واردی ایراد دارند می توانند‬ ‫ان مس��اله را در مجلس مطرح کنند و اگر لحاظ نش��د‬ ‫توضیحات خود را به شورای نگهبان ارائه دهند اما اگر‬ ‫در نهایت خالف نظر مجریان مصوبه ای قانون شد دیگر‬ ‫چاره ای جز اجرا وجود ندارد‪.‬‬ ‫اگر دولت در اجرا به مش��کل خ��ورد چه راهکاری‬ ‫وجود دارد؟‬ ‫ب��ه هر صورت اگر چنین مس��اله ای رخ داد می تواند از‬ ‫طری��ق الیحه اصالحی یا با توجی��ه نمایندگان در ارائه‬ ‫طرح اصالحی اقدام کند‪ .‬این طور نیست اگر مصوبه ای‬ ‫در عرصه اجرا با مشکل مواجه شد بن بستی وجود داشته‬ ‫باشد‪ .‬قوانین عمومی‪ ،‬قانون اساسی نیستند که نشود ان‬ ‫را تغییر داد یا نیاز به خبرگان قانون اساس��ی باشد بلکه‬ ‫از طرق��ی که گفتم می ش��ود در راه اصالح اقدام الزم را‬ ‫صورت داد‪ .‬از س��وی دیگ��ر مجلس اگر ببیند واقعا در‬ ‫حوزه عمل مشکل وجود دارد سعی می کند دولت را در‬ ‫رفع مشکل یاری رساند‪.‬‬ ‫برخ��ی می گویند از انجا که قوا از یکدیگر مس��تقل‬ ‫هستند لذا امکان دارد تفسیرشان نیز از قانون متفاوت‬ ‫باشد‪ ،‬این نظر را قبول دارید؟‬ ‫خیر قانون روش��ن اس��ت‪ .‬جایگاه مجلس قانونگذاری‬ ‫اس��ت و جایگاه دولت اجرای قوانین اس��ت‪ .‬در رابطه‬ ‫ی اگر تفس��یری هم الزم باشد مجلس و‬ ‫با قوانین عموم ‬ ‫شورای نگهبان بسته به تعریف مساله مراجعی ذی صالح‬ ‫در این رابطه هس��تند‪ .‬لذا مرجع تفس��یر مبهم نیست و‬ ‫جایگاه رفع ابهام کامال مشخص و روشن است‪.‬‬ ‫عدم اجرای قانون از سوی دولت به فقدان توانمندی‬ ‫ان بر می گردد یا به عدم رغبت مجریان؟‬ ‫دولت شاید احساس کند در جایی اجرای قانون مشکل زا‬ ‫خواهد بود یا محدودیت های اعتباری گریبان مجریان را‬ ‫خواهد گرفت لذا شانه از زیر بار اجرا خالی می کند‪.‬‬ ‫عدم تمایل سلیقه ای چه؟‬ ‫س��لیقه ای که نمی شود یک قانون را اجرا نکرد‪ .‬احتمال‬ ‫دارد در برخی موارد مصوبات مجلس مورد رغبت دولت‬ ‫نباشد و این طور هم نیست که در هر شرایطی باید نظر‬ ‫دولت تامین ش��ود‪ ،‬لذا احتمال دارد درخصوص برخی‬ ‫مصوبات نظر خالف قوه مجریه تصویب شود مثل طرح‬ ‫استخدام معلمان حق التدریس که در انجا وظیفه مجریان‬ ‫عمل به قانون اس��ت و رغبت و عدم رغبت دولتمردان‬ ‫مالک قرار نمی گیرد‪.‬‬ ‫اقای توکلی هفته گذشته طی نطقی اعالم کردند سابقه‬ ‫اظهار علنی تاکنون درخصوص عدم اجرای قانون از‬ ‫س��وی هیچ رئیس جمهوری وجود نداشته است‪ ،‬لذا‬ ‫امکان اس��تفاده از ابزارهای نظارتی نظیر استیضاح و‬ ‫س��وال از رئیس جمهور را مطرح کردند‪ .‬ایا این تابو‬ ‫شکسته خواهد شد؟‬ ‫به هر حال اینها ابزار نظارتی مجلس هستند و مجلس هم‬ ‫در جایی که الزم بداند از این ابزارها استفاده خواهد کرد‬ ‫ولی امیدواریم کار به انجا نکشد و با تعامل دو قوه این‬ ‫مسائل حل شود و دولت مقید به اجرای قوانین باشد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫سیاست‬ ‫نماینده تهران‪:‬‬ ‫دولت مفسر قانون نیست‬ ‫غالمرضا مصباحی مقدم بر این باور است که بعضی اظهارنظر ها از ناحیه دولت راجع به عدم اجرای قانون گردن کشی تلقی می شود و‬ ‫نشان دهنده ان است که دولت نسبت به قوانین خضوع ندارد‪ .‬وی خاطرنشان کرد‪ :‬مقاومت در برابر اجرای قانون‪ ،‬اجحاف در حق مردم است‬ ‫و نظم اجتماعی را به هم خواهد ریخت‪ .‬نماینده مردم تهران تداوم چنین مشی ای از سوی دولت را موجب فعال شدن ابزارهای نظارتی مجلس‬ ‫نظیر سوال و استیضاح از رئیس جمهور می خواند و می گوید‪« :‬مجموع نظرات نمایندگان ان است که قوه مجریه مطابق قانون عمل کند‪».‬‬ ‫اخیرا انتقاداتی در مورد نوع نگاه دولت نس��بت به‬ ‫مجلس و قوانین مصوب ان مطرح ش��ده است‪ .‬در‬ ‫این مورد شما چه نظری دارید؟‬ ‫نظم و انضب��اط یک جامعه به قانون م��داری ان مربوط‬ ‫می شود‪ .‬اگر مبنای اداره کشور در تنظیم روابط انسان ها‬ ‫با یکدیگر براس��اس قانون باش��د همه چیز انتظام پیدا‬ ‫می کن��د و انس��جام می یابد در غیر ای��ن صورت دیگر‬ ‫سنگ روی سنگ بند نمی شود‪ ،‬چون قانون فصل الخطاب‬ ‫بین افراد و روابط انها با یکدیگر و ارتباط انها با نهادهای‬ ‫قدرت اس��ت‪ .‬لذا قانون باید محک‪ ،‬معیار و مبنای همه‬ ‫مناسبات اجتماعی قرار بگیرد‪.‬‬ ‫نظرت��ان در خصوص اظهارات اخیر اقای الریجانی‬ ‫در مورد اجرای قانون و اینکه ایشان گفته اند مجلس‬ ‫در این مورد با کسی تعارف ندارد‪ ،‬چیست؟‬ ‫این جمله ای درست است و بنده نیز ان را تایید و تصدیق‬ ‫می کنم‪ .‬اجرای قانون باید به صورت قاطعانه دنبال شود‬ ‫اگر هم اشکالی در اجرا وجود داشته باشد از طرق قانونی‬ ‫برای حل و فصل ان اقدام شود‪ .‬قطعا یکی از شاخص های‬ ‫اصلی اصولگرایی پایبندی به قانون است‪.‬‬ ‫برای همین رئیس مجلس گفته اند قانون مداری مبنای‬ ‫والیت مداری است؟‬ ‫بله‪ ،‬حرف درستی است‪ .‬این میثاق ملی ماست‪.‬‬ ‫چند روزی اس��ت که نمایندگان در قبال عدم ارائه‬ ‫مصوبات هیات دولت به مجلس انتقاد می کنند‪ .‬انها‬ ‫می گویند دولت مصوبات را به انها برای بررسی و‬ ‫تطبیق با قانون ارائه نمی کنند‪.‬‬ ‫اتکا بر قانون حرفی نیس��ت که موجب اختالف شود‪،‬‬ ‫چرا که اختالفات را باید براساس قانون حل کرد‪ .‬تاکید‬ ‫برخ��ی نمایندگان بر اینکه مصوبات هیات دولت باید‬ ‫به مجلس جهت تطبیق با قوانین ارجاع ش��ود‪ ،‬تاکید‬ ‫بر یک روال قانونی اس��ت‪ ،‬لذا تصور نمی کنم این کار‬ ‫موجب اختالف میان دو قوه ش��ود یا تنازع نمایندگان‬ ‫حامی دولت با سایرین را در پی داشته باشد‪.‬‬ ‫ای��ا قانون��ی در مجلس تصویب ش��ده که خالف‬ ‫مصالح کشور بوده و دولت از این حیث ان را اجرا‬ ‫نکرده باشد؟‬ ‫صالح کشور را نیز نمایندگان تشخیص می دهند‪ .‬اگر‬ ‫انها طرح با الیح��ه ای را تصویب کردند فرض بر ان‬ ‫اس��ت که در جهت مصالح کشور بوده است‪ .‬البته اگر‬ ‫قانونی تصویب شود ولی رهبری معظم انقالب ان را‬ ‫خالف مصالح تش��خیص دهند به عنوان مرجع اعلی‬ ‫پذیرفتنی است ولی هیچ مرجعی از این بابت نمی تواند‬ ‫اظهارنظر کند‪.‬‬ ‫اگر قانونی در اجرا به مشکل خورد راهکار برونرفت‬ ‫از ان وضعیت چیست؟‬ ‫راهکار این اس��ت که پیش��نهاد خود را برای اصالح‬ ‫ان قان��ون همراه با دالیل خودش به مجلس ارائه کند‪.‬‬ ‫اگر مجلس قانع ش��د ان را تغییر می دهد‪ ،‬واال صرف‬ ‫دیدگاه دولت برای مخالفت کافی نیس��ت و مانع اجرا‬ ‫نمی ش��ود‪ .‬تفس��یر قوانین عادی با خود مجلس است‬ ‫همانطور که تفس��یر قانون اساس��ی با شورای نگهبان‬ ‫اس��ت‪ .‬دولت در هیچ جا نس��بت به قوانی��ن به عنوان‬ ‫مفسر شناخته نشده است‪.‬‬ ‫قانونمداری و التزام به قانون از سوی دولت چقدر‬ ‫تضمین کننده حضور اصولگرایان در عرصه قدرت‬ ‫است؟‬ ‫نظم جامعه و نظم مناس��بات و رواب��ط بین نهادهای‬ ‫حاکمیت به امنیت که حول محور قانون اجتماع کنند‬ ‫و از ان تخلف نکنند‪ .‬مس��لما رعایت قانون از سوی‬ ‫قوا باعث می ش��ود نه تنها مردم پایبند به قانون باشند‬ ‫بلکه حمایت و پشتیبانی از ارکان حاکمیت می کند‪ .‬در‬ ‫غیر اینصورت هرج و مرج در جامعه حاکم می ش��ود‪.‬‬ ‫پرویز سروری‪:‬‬ ‫دولت باید به قوانین مصوب مجلس تمکین کند‬ ‫پرویز س��روری معتقد اس��ت وقت��ی نمایندگان‬ ‫مردم براس��اس یک دیدگاه کارشناس��ی طرحی‬ ‫را تصویب می کنند ش��اید این اقدام خواس��ت‬ ‫صددرصدی دولت را تامین نکند‪ ،‬ولی به فرموده‬ ‫مقام معظ��م رهبری مجلس ریل گ��ذار و دولت‬ ‫موظف اس��ت در این ریل حرک��ت و از قوانین‬ ‫مجلس تمکی��ن کند‪ .‬نماینده م��ردم تهران عدم‬ ‫قانونمداری را موجب تضعیف ارکان حاکمیتی‬ ‫می داند که بی ثباتی را در پی خواهد داشت‪.‬‬ ‫***‬ ‫نظر شما در مورد اختالفات اخیر دولت و مجلس‬ ‫در خصوص برخی قوانین چیست؟‬ ‫مباح��ث بی��ن دول��ت و مجلس مخت��ص به حال‬ ‫حاضر نمی ش��ود‪ .‬دولت معتقد اس��ت چون امور‬ ‫اجرایی را در دس��ت دارد و مجبور اس��ت رتق و‬ ‫فتق کارهای مردم را انجام دهد قوانین باید به نوعی‬ ‫در جهت تقویت ظرفیت های او باش��د و قوه مقننه‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫ه��م به عنوان یک قوه مس��تقل این احس��اس را دارد‬ ‫که نمایندگان مردم براس��اس یک نگاه کارشناسی به‬ ‫نقطه نظراتی می رسند که شاید ان دیدگاه ها هم پوشانی‬ ‫صددرصدی با نگاه دولت نداش��ته باشد‪ ،‬طبیعتا اینجا‬ ‫اختالفاتی ب��روز می کند‪ .‬مقام معظم رهبری در جایی‬ ‫فرمودند مجلس ریل گذاری می کند تا لوکوموتیو دولت‬ ‫روی این ریل قرار بگیرد و حرکت کند‪ .‬از این جهت‬ ‫قوانینی که مجلس می گذارد دولت می بایس��ت مطاع‬ ‫باش��د اما الزم است راهکارهای واسطی هم پیش بینی‬ ‫شود تا همکاری فشرده تری میان کارشناسان دولت و‬ ‫مجلس صورت بگیرد‪ .‬این امر باعث می ش��ود قبل از‬ ‫ارائه الیحه از سوی دولت یا تدوین یک طرح توسط‬ ‫نماین��دگان مجل��س روی ان نظر ی��ک چکش کاری‬ ‫کارشناسی انجام شود تا اختالفات کمتری بروز کند‪.‬‬ ‫اینک��ه دولت صراحت��ا از عدم اج��رای یک قانون‬ ‫صحبت کند چه اثرات منفی روی سایر دستگاه ها و‬ ‫بخش های جامعه خواهد داشت؟‬ ‫به قول ش��اعر‪« :‬اگر به باغ رعیت ملک خورد پیس��ی‬ ‫براورن��د درخت از بیخ‪ ».‬لذا مدیران و مس��ئوالن یک‬ ‫جامعه باید بیش از دیگران پایبند به قانون باشند وگرنه‬ ‫زیردس��تان انها نیز رویه بی قانون��ی در پیش خواهند‬ ‫گرفت که ای��ن باعث اجحاف به مردم خواهد ش��د‪.‬‬ ‫ب��ه نظر من با عمل نکردن ب��ه اجرای یک قانون نظم‬ ‫اجتماعی به هم خواهد ریخت‪.‬‬ ‫وضعیت قانونمداری دولت دهم نس��بت به نهم را‬ ‫چگونه ارزیابی می کنید؟‬ ‫االن نمی توانم در این رابطه قضاوت کنم چون این کار‬ ‫نیاز به ارزیابی دقیق دارد‪.‬‬ ‫دکتر توکلی عدم پایبندی به قانون را از سوی دولت‪،‬‬ ‫گردن کشی تعبیر کردند‪ .‬شما چه نظری دارید؟‬ ‫بعض��ی اظهارنظر ها از ناحیه دول��ت چنین صفتی را‬ ‫بر می تابد که گفته شد‪ .‬یعنی نشان ان است که دولت‬ ‫نس��بت به قوانین خضوع نمی کند و تس��لیم نمی شود‬ ‫بلکه در مقابل انها مقاوم��ت می نماید که این عنوانی‬ ‫دور از واقع نیست‪.‬‬ ‫فک��ر می کنید عاقبت ع��دم پایبندی ب��ه قانون چه‬ ‫می شود؟‬ ‫اخر ان مش��کالتی است که برای کشور و مملکت به‬ ‫وجود می اید و احیانا ممکن است به سوال و استیضاح‬ ‫رئیس جمهور هم منتهی شود‪.‬‬ ‫یعن��ی ام��کان دارد تابوی اس��تیضاح و س��وال از‬ ‫رئیس جمهور بشکند؟‬ ‫مسلما در شرایطی که مخالفت و عدم پایبندی به قانون‬ ‫تکرار شود نمایندگان به چنین فکری خواهند افتاد‪.‬‬ ‫بارزترین خواست نمایندگان از دولت چیست؟‬ ‫در مجموعه نظرات خواس��ت نمایندگان ان است که‬ ‫مطابق قانون عمل ش��ود و قانون برنامه‪ ،‬قانون بودجه‬ ‫و‪ ...‬حتما مورد نظر قرار گیرد‪.‬‬ ‫همه دس��تگاه ها باید متناس��ب با وظای��ف خود در‬ ‫چارچوب های تعیین شده حرکت کنند‪ .‬قانون بهترین‬ ‫وس��یله ای است که تنظیم بین قوا را صورت می دهد‬ ‫ل��ذا تمکین به قانون ضروری اس��ت‪ .‬در صورتی که‬ ‫قانون تضعیف شود روابط بین قوا و ارکان حاکمیتی‬ ‫تضعیف خواهد ش��د‪ .‬از این جهت عدم قانونمداری‬ ‫تقابل قوا را در پی خواهد داشت که برای کشور مخدر‬ ‫است‪ .‬قوای س��ه گانه همیشه باید تعاملی با یکدیگر‬ ‫داشته باشند لذا رعایت قانون بهترین پاسخ برای حل‬ ‫مشکالت به وجود امده است‪.‬‬ ‫ابزاره��ای نظارتی مجل��س چگون��ه باید فعال‬ ‫شوند؟‬ ‫مجل��س دو وظیفه تقنین و نظ��ارت را دارد و ابزار‬ ‫نظارتی برای ان اس��ت که موارد تضمین ش��ده در‬ ‫راس��تای اهداف منظور ش��ده اجرایی ش��وند‪ .‬لذا‬ ‫دستگاه های اجرایی موظف هستند که قانون را ان‬ ‫طور که ابالغ ش��ده انجام دهند‪ .‬طبیعتا اگر س��وال‬ ‫اس��تیضاح و تحقیق و تفحص وجود نداشته باشد‬ ‫ممکن اس��ت قانون به درستی توسط مجریان اجرا‬ ‫نش��ود‪ .‬در مجموع ابزارهای نظارتی تضمین کننده‬ ‫اجرای کامل قانون هستند‪.‬‬ ‫‪29‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫من ک ً‬ ‫ال غم باخت را دوست دارم‬ ‫سعید اجورلو‬ ‫گرچه گفتن این حرف بس��یار ج��رات می خواهد‪ ،‬اما‬ ‫اعتقادم این اس��ت که دل بوس��که بیشتر از انکه مربی‬ ‫خوب��ی باش��د‪ ،‬مربی تی��م خوبی بود‪ .‬ممکن اس��ت‬ ‫بالفاصله بعد از این حرف کس��ی پیدا شود و بگوید؛‬ ‫چق��در زود فراموش کردی قهرمانی های دل بوس��که‬ ‫در رئال مادری��د را‪ .‬من ان وقت پاس��خ می دهم که ان‬ ‫روز هم دل بوس��که مربی «تیم خوب» بود و در ادامه‬ ‫ستاره های ان روز رئال را فهرست می کنم؛ کم نیستند‬ ‫ان ستاره ها‪.‬‬ ‫و البته ش��اید این پاسخ هم قانع کننده نباشد و سوال با‬ ‫دلیل ناکامی مربیان بعد از دل بوس��که در رئال مادرید‬ ‫ش��روع ش��ود‪ .‬من در ان لحظه هم پاس��خی خواهم‬ ‫داشت و خواهم گفت؛ مربیان بعد از دل بوسکه مربیان‬ ‫«تیم خ��وب» نبودند‪ ،‬هرچند مربیان خوبی بودند مثل‬ ‫کوییروش‪ ،‬مثل برند شوس��تر‪ ،‬مثل پلگرینی و چندتا‬ ‫مربی مثل اینها‪.‬‬ ‫برای همین اس��ت که در ادام��ه ادعایم چندان عجیب‬ ‫نیس��ت اگر بگویم اس��پانیا بهترین تیم جهان بود‪ ،‬اما‬ ‫‪30‬‬ ‫س��خت است به راحتی بگویم دل بوسکه بهترین مربی‬ ‫جهان است‪ .‬دل بوسکه مربی بهترین تیم جهان است؛‬ ‫این تعبیر بهتری است به نظرم‪.‬‬ ‫ش��اید این ادعا خودش معیار یک دس��ته بندی جدید‬ ‫باش��د؛ مربیان خ��وب و مربیان تیم ه��ای خوب‪ .‬این‬ ‫گروه بن��دی را اگ��ر بپذیری��م انگاه در دس��ته مربیان‬ ‫خوب جای کسانی مثل «یواخیم لو»‪« ،‬اسکار تابارس»‪،‬‬ ‫«فن ماربیک»‪« ،‬کارلوس دونگا»‪« ،‬مارس��لو بیلس��ا» و‬ ‫«خاویر اگیره» ثابت اس��ت و البته باالتر از همه جناب‬ ‫«لو» ق��رار دارد که از یک تیم متوس��ط و از بازیکنان‬ ‫میان مای��ه تیم��ی درس��ت می کند دوست داش��تنی و‬ ‫قابل ستایش‪ .‬انگار فوتبال ماش��ینی و منظم یاد گرفته‬ ‫باش��د و اموزش دیده باشد که نمایش زیبا ارائه دهد‪.‬‬ ‫احتماال دکترین «لو» این بوده؛ «فوتبال ماشینی زیبا» و‬ ‫در تفسیرش باید گفت؛ چه کسی گفته فوتبال ماشینی‬ ‫نمی تواند قشنگ باشد؟ از این بابت است که فرق «لو»‬ ‫و «دل بوسکه» نمایان می شود و البته با کمی جسارت‬ ‫باید بگویم همین اس��ت فرق ف��ن ماربیک و مارچلو‬ ‫لیپی یا بیلسا و مارادونا که البته مارادونا استثنائا نه مربی‬ ‫خوبی است نه مربی تیم خوب‪.‬‬ ‫از همین روست که برای من که بیشتر از تمرکز روی‬ ‫تیم ها و بازیکنان‪ ،‬حواسم به مربی ها جمع است‪ ،‬بیشتر‬ ‫از همه «یواخیم لو» که فوتبال ماشینی خشک را تبدیل‬ ‫به فوتبال ماش��ینی گرم کرد و «فن ماربیک» که اتفاقا‬ ‫فوتبال قش��نگ را داد و در ع��وض فینال جام جهانی‬ ‫را گرفت برندگانم باش��ند‪ .‬مربی خوب کس��ی است‬ ‫که روح��ش را بر تیم غالب کند‪ .‬ای��ن روح می تواند‬ ‫از ن��وع مورینیو باش��د؛ لج اور و اعص��اب خردکن و‬ ‫می تواند از نوع گواردیوال باش��د؛ دوس��ت د اشتنی و‬ ‫بازهم دوست داش��تنی‪ .‬مهم این است که ردپای مربی‬ ‫را در تیم ببینی‪ .‬البته به این معنا نیس��ت که دل بوسکه‬ ‫مربی ارزش��مندی نیس��ت‪ .‬تا وقتی تیم خوب هست‪،‬‬ ‫مثل دل بوس��که هم باید باشند اما من ترجیح می دهم‬ ‫به جای دل بوسکه‪ ،‬یواخیم لو و فن ماربیک را دوست‬ ‫داشته باش��م حتی اگر انها بازنده باشند‪ .‬شاید بخشی‬ ‫از این عالقه هم ناش��ی از س��مپاتی ام به باخت باشد‪.‬‬ ‫من ً‬ ‫کال غم باخت را دوس��ت دارم؛ هنوز صحنه ای که‬ ‫«رمون دومنک» بعد از باخ��ت در جام جهانی ‪،2006‬‬ ‫مبهوت و سرگردان سرش را می چرخاند و تماشاگران‬ ‫را نگاه می کرد در ذهنم است‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫ورزش‬ ‫حاشیه نگاری بر جام جهانی‬ ‫برق رفت‬ ‫فینال را ندیدیم‬ ‫مصطفی شوقی‬ ‫ج��ام جهان��ی بی خاصیت ت��ر از ان ب��ود که ب��ه قول‬ ‫اقای پورمحمدی‪ ،‬رئیس شبکه سوم سیما هفت میلیارد‬ ‫توم��ان خرج پخش زنده ان ش��ود‪ ،‬پخ��ش زنده ای که‬ ‫درنوس��ان دو هزار تا ‪ 20‬هزار مگاواتی برق تهران به فنا‬ ‫برود‪ .‬از حکایت این جام جهانی همین بس که در ان برف‬ ‫امد و برق رفت‪ .‬زمستان جام جهانی در افریقای گرم به‬ ‫قدری سوز داشت که ماندالی بزرگ سرش را قایم کرده‬ ‫بود در کاله پشمی که مثل موهای سر و صورتش سفید‬ ‫وسیاه بود؛ مثل جامعه پرتناقض جنوبی ترین جای افریقا‬ ‫که سفید و سیاه ها در یک صلح مصلح کنار هم زیست‬ ‫می کنند و گاهی در یک بیماری تاریخی انسانی سفیدها‬ ‫بر سیاه ها برتری می یابند و رژیمی را پایه می گذارند که‬ ‫تا همین ‪ 20‬سال پیش به دلیل تبعیض نژادی عضو کمیته‬ ‫بین المللیالمپیکنبود‪.‬‬ ‫ش��اید جام جهانی فری��ادی بود بر این خاط��ره تلخ که‬ ‫میراث دار انش – ماندالی بزرگ‪ -‬مجسمه وار هنوز روح‬ ‫می دهد به فری��اد و داد ادم را در می اورد از نفیر صدای‬ ‫ووزی�لا‪ .‬این جام‪ ،‬ج��ام بی جام ها هم بود‪ ،‬جام انگلیس‬ ‫پرنخوت‪ ،‬جام فرانس��ه غاصب و مارادون��ا که به دنبال‬ ‫چه گوارای خود در فوتبال می گردد‪.‬‬ ‫جام بی جام ها و جام اسپانیا که کال ‪ 10‬دقیقه طول کشید‬ ‫به دس��ت صاحبش برس��د‪ ،‬نه مثل جام ایرانی ما که دو‬ ‫س��اعت بعد از بازی در میان س��کوت س��کوها توسط‬ ‫لیدرها دست به دست می شود‪ .‬جام جهانی برای ما یعنی‬ ‫تعطیلی‪ .‬اینکه فردوسی پور در پایان گزارش فینال روی‬ ‫تصاویر طرفداران ش��اد اسپانیا‪ ،‬با اش��اره به اینکه مردم‬ ‫اسپانیا خواس��ته اند در صورت قهرمانی تیمشان در جام‬ ‫جهانی‪ ،‬یک روز در اس��پانیا تعطیل عمومی شود‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«‪ ...‬ولی مسئوالن این کشور تا به حال این درخواست را‬ ‫قبول نکرده اند‪ ».‬و اضافه کرد‪« :‬انگار نمی دانند که تعطیل‬ ‫کردن چه کار ساده ای است!»جام جهانی انقدر حاشیه دار‬ ‫ی‬ ‫شد‪ ،‬انقدر برای بیکاران عالم دکان شد که سایت بیوت ‬ ‫فول پیپل (‪ )beautifulpeople‬مدعی شود در نظر سنجی‬ ‫که از بیش از ‪ 200‬هزار نفر در کشورهای مختلف جهان‬ ‫تهیه کرده است‪ ،‬تیم های الجزایر‪ ،‬کره شمالی‪ ،‬صربستان‪،‬‬ ‫اس��ترالیا‪ ،‬س��وئیس و انگلس��تان به ترتیب در ته جدول‬ ‫تیم های خوش تیپ جام قرار دارند و در صدر جدول هم‬ ‫به ترتیب تیم های اسپانیا‪ ،‬ایتالیا‪ ،‬برزیل‪ ،‬فرانسه‪ ،‬دانمارک و‬ ‫امریکا قرار می گیرند‪.‬‬ ‫در جام جهان��ی البته همه حرف های بهم��ن فروتن در‬ ‫م��ورد اینکه نتایج بازی در خارج زمین رقم می خورد با‬ ‫پیش بینی های اقای هشت پا محقق شد‪.‬‬ ‫پل‪ ،‬هشت پای معروف المانی که مسابقه های فوتبال را‬ ‫پیش بینی می کند حاال معروف ترین چهره شهر اوبرهاوزن‬ ‫المان اس��ت‪ .‬این هشت پا که تمام مسابقه های تیم ملی‬ ‫المان در جام جهانی نوزدهم را درس��ت پیش بینی کرده‬ ‫حاال مثل شخصیت های معروف سیاسی‪ ،‬محافظ دارد و‬ ‫تحت حافظت شدید ماموران امنیتی است‪.‬‬ ‫امنی��ت او زمانی به خطر افتاد که پیش بینی کرد المان در‬ ‫مسابقهنیمه نهاییمقابلاسپانیاشکستمی خوردوبهفینال‬ ‫نمی رسد‪ .‬گرچه در همان ساعات‪ ،‬طرفداران افراطی المان‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫این موضوع را قبول نکرده بودند و برخالف مسابقه های‬ ‫قبلی تیمشان‪ ،‬پیش بینی هشت پا را بی ارزش قلمداد کرده‬ ‫بودند‪ ،‬اما زمانی که المان مسابقه را به اسپانیا واگذار کرد‪،‬‬ ‫المان های افراطی‪ ،‬هشت پا را عامل نحسی برای تیمشان‬ ‫معرفی کردند و به فکر از بین بردن ان افتادند‪.‬‬ ‫داستان این هشت پا هم انقدر کش داده شد که همه جهان‬ ‫از جمله رئیس فوتبال خودمان انصافا با دو بار حضور در‬ ‫ک بار در ابتدا و یک بار در انتها‪ -‬به‬ ‫افریقای جنوب��ی – ی ‬ ‫فریاد امد که این اقای هشت پا نمی تواند وارد فرهنگ ما‬ ‫شود و اصال بی خود می کند که نتایج ایران در جام ملت ها‬ ‫را پیش بینی کند‪.‬‬ ‫ش��اید رئیس فوتبال این هشدار رئیس ورزش را خیلی‬ ‫جدی گرفته اس��ت ک��ه در صورت ع��دم موفقیت در‬ ‫جام جهانی حتما می رود‪.‬‬ ‫در دنیای مارک و برند هم قهرمانان جام جهانی مشخص‬ ‫ش��دند‪ .‬ادیداس اسپانس��ر تیم ملی فوتبال اس��پانیا در‬ ‫جام جهان��ی بود و با پیروزی یک بر صفر «قرمزها» برابر‬ ‫هلند‪ ،‬این شرکت المانی بر بام فوتبال جهان ایستاد‪.‬‬ ‫البته این تمام دس��تاورد ادیداس در جام نوزدهم نبود و‬ ‫اغراق نیست اگر این شرکت را قهرمان واقعی جام جهانی‬ ‫بدانیم‪ .‬سخنگوی این شرکت می گوید‪« :‬ادیداس قهرمان‬ ‫جام جهانی است‪ .‬دستاوردهای ما از این جام کامال مثبت‬ ‫بود‪ ».‬ادیداس که شریک رسمی فیفا در سال گذشته بود‬ ‫و «جابوالن��ی» داغ ترین محصول این جام را تولید کرده‬ ‫بود‪ ،‬س��ال جاری یک و نیم میلیارد یورو فروش داشت‪.‬‬ ‫این شرکت ‪ 1/2‬میلیون پیراهن تیم ملی المان را فروخت‬ ‫و همین طور بیش از یک میلیون پیراهن مکزیک‪ ،‬ارژانتین‬ ‫و افریقای جنوبی‪ .‬فروش پیراهن اس��پانیا نیز در حدود‬ ‫یک میلیون عدد بود‪.‬‬ ‫اما نایکی که اسپانسر هلند‪ ،‬دیگر فینالیست جام بود نیز‬ ‫برای خودش مدعی اس��ت‪ .‬این شرکت می گوید گرچه‬ ‫ادی��داس قهرمان جام جهانی ش��د‪ ،‬اما گل جام جهانی با‬ ‫کفش نایکی زده شد‪ .‬اشاره این شرکت به گل دقیقه ‪116‬‬ ‫اندرس اینی یستا در بازی نهایی است‪« .‬چارلز بروکس»‬ ‫سخنگوی نایکی می گوید‪« :‬داخل زمین کفش های نایکی‬ ‫بیش از سایر مارک ها حضور داشتند‪ 47 .‬درصد کفش ها‬ ‫نایکی بودند و ‪ 32‬درصد ادیداس‪ .‬این تورنمنت برای ما‬ ‫موفقیتی بزرگ بود‪ ».‬فروش محصوالت فوتبالی نایکی در‬ ‫ربع اول س��ال ‪ 2010‬به نسبت مدت مشابه در سال قبل‬ ‫‪ 39‬درصد رشد داشت‪.‬‬ ‫ام��ا «پوما» س��ومین ش��رکت ب��زرگ ورزش��ی حاضر‬ ‫در جام جهان��ی نیز ن��اکام نبود‪« .‬اولف س��انتیر» رئیس‬ ‫روابط عموم��ی این ش��رکت المانی می گوی��د‪« :‬خیلی‬ ‫خوش��حال هس��تیم و جام جهانی برای ما نتایج مثبتی‬ ‫داش��ت‪ .‬م��ا نه تنها توانس��تیم جایگاه س��وم خ��ود در‬ ‫محصوالت ورزشی جهان را تثبیت کنیم‪ ،‬بلکه این جایگاه‬ ‫را به نسبت قبل تقویت هم کردیم‪ ».‬پوما که اسپانسر هفت‬ ‫کشور از جمله اروگوئه در جام جهانی بود‪ ،‬توانست در‬ ‫‪ 26‬مسابقهاز‪ 64‬بازیجامحاضرباشد‪.‬اینشرکتهمچنین‬ ‫‪ 39‬س��اعت در براب��ر دوربین و در نتیجه پیش چش��م‬ ‫میلیون ها بیننده تلویزیونی ق��رار گرفت‪ .‬پوما در ضمن‬ ‫اسپانسر اول در میان کش��ورهای افریقایی بود‪ .‬اسنایدر‬ ‫می گوید‪« :‬موفقیت غنا در رس��یدن به مرحله یک چهارم‬ ‫نشان داد فوتبال افریقا اکنون در سطح باالیی قرار دارد‪».‬‬ ‫موفقیت شرکت های تجاری در جام جهانی تنها به فروش‬ ‫کفش یا پیراهن باز نمی گردد‪ ،‬بلکه «سونی» غول ژاپنی‬ ‫دنیای الکترونیک و ش��ریک رسمی فیفا نیز این جام را‬ ‫«موفقیتی حقیقی» می داند‪ .‬سخنگوی این شرکت در توکیو‬ ‫گفت‪« :‬موفقیت ما تنها شراکت رسمی با فیفا نبود‪ ،‬بلکه ما‬ ‫برای اولین بار توانستیم از این جام تصاویر سه بعدی نشان‬ ‫دهیم‪ .‬تاثیر تصاویر س��ه بعدی بیش از حد انتظار ما بود‪.‬‬ ‫برای سونی چنین تورنمنت هایی در زمینه فروش موسیقی‬ ‫و بازی های ویدئویی نیز سودمند است‪».‬‬ ‫شرکت ناش��ناس «یینگلی س��والر» نیز از جام نوزدهم‬ ‫بی نصیب نماند‪« .‬جیس��ون لو» از مدی��ران بازاریابی این‬ ‫شرکت چینی می گوید‪« :‬تاثیر این تورنمنت خیلی خوب‬ ‫بود‪ .‬همین طور واکنش مشتریانمان‪ ،‬تاجران و جامعه‪».‬‬ ‫سایر اسپانسرها نظیر «کنتینانتال» شرکت اتومبیل سازی‬ ‫المانی می گویند هنوز زود است که بتوان براوردی دقیق‬ ‫از حضور در جام جهانی داشت‪ .‬سخنگوی این شرکت‬ ‫می گوید‪« :‬جام جهانی تورنمنت بسیار جذابی برای ماست‬ ‫و ما از هم اکنون مش��غول برنامه ریزی برای حضور در‬ ‫تورنمنت بعدی در برزیل هستیم‪».‬‬ ‫‪31‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫جام خاکستری‬ ‫برای این که ثابت شود این جام جهانی بهترین جام بوده‪ ،‬دالیل زیادی وجود دارد‪.‬انها‬ ‫می گفتند ورزشگاه ها اماده مسابقات جام جهانی نیست‪ ،‬انها می گفتند خشونت در‬ ‫افریقای جنوبی رقابت ها را تحت الشعاع قرار می دهد اما جام جهانی ‪2010‬‬ ‫افریقای جنوبی بهترین جام جهانی تاریخ بود‪.‬‬ ‫پیش بینی های رعب اور در مورد خشونت و جرم و جنایت در افریقای جنوبی تقریبا‬ ‫اشتباه از اب درامد‪ .‬میزان جرایم در ‪ 4‬هفته برگزاری رقابت ها به دلیل حضور پلیس و‬ ‫نیروهای امنیتی به طور قابل توجهی کاهش یافت و خیابان های افریقای جنوبی به‬ ‫مکان هایی امن برای شادی هواداران بدل شده بود‪.‬‬ ‫در خاتمه هم فینال رقابت ها بین دو تیم اسپانیا و هلند در حالی برگزار شد که هر یک از‬ ‫دو تیم در صورتی که عنوان قهرمانی را کسب می کردند برای اولین بار فاتح جام جهانی‬ ‫می شدند‪ .‬البته اسپانیا در نهایت توانست جام را باالی سر ببرد تا هلندی ها با سه بار‬ ‫حضور در فینال جام جهانی و واگذار کردن هر سه بازی ناکام بزرگ تاریخ لقب بگیرند‪.‬‬ ‫در این میان جام جهانی را به دلیل همه اتفاقات خوب و بدش می توان نه سیاه و نه سفید‬ ‫دانست؛خاکستری شاید‪.‬‬ ‫توماس مولر‬ ‫وارث بکن باوئر و پودولسکی‬ ‫مهاجم ‪ 20‬ساله تیم ملی المان با درخشش در دیدارهای این تیم‬ ‫در جام جهانی و گل های حیاتی اش از سوی فیفا به عنوان بهترین بازیکن‬ ‫جوان جام جهانی ‪ 2010‬انتخاب شد‪ .‬توماس مولر که یکی از پدیده های این دوره از‬ ‫رقابت ها بود‪ 5 ،‬گل به ثمر رساند و ‪ 3‬پاس گل هم به سایر بازیکنان داد‪ .‬این مهاجم‬ ‫خوش اتیه در دیدار رده بندی اروگوئه هم گل نخست ژرمن ها را وارد دروازه این تیم کرد‪.‬‬ ‫توماس مولر سومین بازیکن المانی است که به عنوان بهترین بازیکن جوان جام جهانی انتخاب‬ ‫می شود‪.‬پیش از این فرانتس بکن باوئر در جام جهانی سال ‪ 1966‬انگلیس و لوکاس پودولسکی‬ ‫در جام جهانی ‪ 2006‬المان به این افتخار دست پیدا کرده بودند‪.‬‬ ‫فورالن‬ ‫صاحب توپ طال‬ ‫فدراسیون بین المللی فوتبال فیفا روز یکشنبه توپ طالیی بهترین بازیکن رقابت های‬ ‫جام جهانی‪ 2010‬افریقای جنوبی را به دیه گو فورالن مهاجم تیم ملی اروگوئه اعطا کرد‪.‬‬ ‫جیووانی فن برونکهورست؛ هلند ‪ -3‬اروگوئه ‪2‬‬ ‫بدون شک این گل زیباترین گل جام نوزدهم است هرچند برخی معتقدند اشتباه موسلرا را دروازه بان‬ ‫جوان اروگوئه در جایگیری روی به ثمر رسیدن این گل بی تاثیر نبوده است اما اینها هرگز چیزی‬ ‫از زیبایی این گل کم نخواهد کرد‪ .‬مدافع کهنه کار تیم ملی هلند با یک ضربه‬ ‫زیبای پای چپ از فاصله چهل متری دروازه اروگوئه را باز کرد‬ ‫تا هلندی ها خیلی زود خود را در فینال‬ ‫ببینند‪.‬‬ ‫بدترین مهاجم‪ :‬وین رونی‬ ‫رونی در حالی به جام جهانی قدم گذاشت که فصل پیشین را به عنوان‬ ‫بهترین گلزن منچستر یونایتد پشت سر گذاشته بود‪ .‬اما در کل این جام‬ ‫تنها چیزی که از او دیده شد‪ ،‬یک مهاجم سنگین و بدون اعتماد به نفس بود‪.‬‬ ‫هواداران کره شمالی‬ ‫خوشحال‪ .‬ساده بگوییم مردمی که تفریح می کردند و پرچم های کم‬ ‫تعدادشان را تکان می دادند‪ .‬اما ان ها واقعا کی بودند‬ ‫و از کجا امده بودند؟ ما هرگز نخواهیم دانست واکنش‬ ‫مردم کره شمالی به تیم ملی این کشور پس از‬ ‫شکست برابر پرتغال چه خواهد بود‪.‬‬ ‫‪32‬‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫شماره‪42‬‬ ‫ورزش‬ ‫فینال‬ ‫نتیجه بازی فینال‬ ‫یورو ‪ 2008‬تکرار شد تا اسپانیا‬ ‫با شکست دادن المان‪ ،‬به فینال جام‬ ‫جهانی ‪ 2010‬برسد‪ .‬هیچ کس باور نمی کرد المان که‬ ‫در بازی با ارژانتین به ان صورت بازی کرده و ارژانتین را به‬ ‫زانو در اورده بود‪ ،‬در بازی با اسپانیا این گونه بازی کند؛ اما اسپانیا زمین‬ ‫تا اسمان با ارژانتین تفاوت داشت‪ .‬تیمی که بهترین بازیکنان جهان را در‬ ‫میانه میدان در اختیار دارد‪ ،‬بازی را به طور کامل از المان گرفت تا شکل‬ ‫بازی سفیدها در دو بازی یک چهارم نهایی و نیمه نهایی تفاوتی بسیار زیاد‬ ‫پیدا کند‪.‬‬ ‫دیه گو مارادونا‬ ‫ما عاشق او شدیم‪ ،‬تیمش عاشق او شد و او‬ ‫عاشق تیمش بود‪ .‬مارادونا بود که وقتی‬ ‫شایعه ای در موردش منتشر شد‪ ،‬گفت‪ »:‬من‬ ‫امروز با نامزدم ورونیکا قرار دارم‪ .‬او ‪ 31‬ساله‬ ‫و جذاب است و من عالقه ای به حاشیه ها‬ ‫ندارم»‪ .‬او دیوانه است اما دیوانه ای‬ ‫دوست داشتنی‪.‬‬ ‫بدترین مربی‪:‬‬ ‫ریمون دومنک‬ ‫به هیچ طریقی نمی توان شخص دیگری به غیر از ریمون دومنک‬ ‫را در این پست قرار داد‪ .‬او پس از دومین بازی تیمش نیکالس‬ ‫انلکا را از اردوی تیم بیرون انداخت تا با سایر بازیکنان تیمش‬ ‫سرشاخ شود‪ .‬دومنک دوستان زیادی در میان خبرنگاران و مسئوالن‬ ‫فوتبال فرانسه ندارد و تصمیمات او همواره با انتقادات زیادی مواجه‬ ‫می شد‪ .‬هرچند که خود دومنک ان قدر اشتباه دارد که به‬ ‫این گونه مسائل نیازی نیست‪.‬‬ ‫«لو» بزرگ‬ ‫جوان‪ ،‬جذاب‪ ،‬پرطراوت و چاالک‪ ،‬سرشار‬ ‫از استعداد و تیمی از نژادهای مختلف‪،‬‬ ‫وقتی با یک نمایش زیبا هم همراه شود‪،‬‬ ‫شما را دیوانه خود می کند‪ .‬در ضمن به‬ ‫این تیم یک مربی باهوش‪ ،‬متفکر و‬ ‫بسیار خوش تیپ را هم اضافه‬ ‫کنید‪ .‬همان کت خوش دوخت‬ ‫و پولیور یقه هفت ابی‬ ‫رنگ یواخیم لو کافی‬ ‫است تا در دل‬ ‫خیلی ها جا‬ ‫باز کند‪.‬‬ ‫‪42‬‬ ‫شماره‪42‬‬ ‫مثلث شماره‬ ‫‪33‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫سیاست اسپانیا با فوتبال اداره می شود‬ ‫کاتاالن و باسک ها‬ ‫در اسپانیا‬ ‫قهرمانی در جام جهانی؛ مسکن اقتصاد بیمار اسپانیا‬ ‫مریم یوسفی‬ ‫کارشناس��ان اقتصادی اعتقاد دارند با قهرمانی اسپانیا‬ ‫در جام جهانی ‪ 2010‬این کش��ور می تواند تا حدودی‬ ‫نسبت به بهبود وضعیت اقتصادی خود امیدوار شود‪.‬‬ ‫در ش��رایطی که اسپانیا س��ال جاری میالدی را مانند‬ ‫بس��یاری از کش��ورهای اروپایی دیگر ب��ا وضعیت‬ ‫اقتصادی بحرانی اغاز کرده‪ ،‬این کش��ور توانس��ته به‬ ‫لطف ستارگانش برای نخستین بار قهرمان جام جهانی‬ ‫‪ 2010‬افریقای جنوبی شود‪.‬‬ ‫تحلیلگران اقتصادی معتقدند که غلبه اسپانیا بر هلند‬ ‫موجی از امید را ب��رای بهبود وضعیت اقتصادی این‬ ‫کش��ور به وجود اورده اس��ت‪ .‬همچنین ای��ن اتفاق‬ ‫می تواند باعث بهبود نرخ اعتماد مصرف کنندگان در‬ ‫اسپانیا شود‪.‬‬ ‫اس��پانیا‪ ،‬کشور س��لطنتی موروثی مش��روطه و نظام‬ ‫ان دموکراس��ی پارلمانی است‪ .‬از سال ‪ 1983‬به این‬ ‫س��و‪ 17 ،‬اقلیت مس��تقل در اس��پانیا وجود داشته که‬ ‫ه��ر یک پارلمان و نماینده خاص خود را داراس��ت‪.‬‬ ‫از ‪ 27‬سپتامبر سال ‪ 1978‬کش��ور اسپانیا از حکومت‬ ‫پارلمان��ی مبتنی ب��ر قوانی��ن دموکراس��ی اجتماع��ی‬ ‫برخ��وردار بوده و به جایگزین��ی مدل های جدید به‬ ‫ع��وض مدل تمرکز برسیس��تم کش��اورزی مبادرت‬ ‫کرده اس��ت‪ .‬طی دو دهه گذش��ته و پس از انتقال از‬ ‫مقطع زمانی سیاست استبدادی به سیستم دموکراسی‬ ‫و حکومت پارلمانی‪ ،‬تغییرات عمیقی در س��طوح و‬ ‫بخش های مختلف کش��ور اس��پانیا به وقوع پیوسته‬ ‫اس��ت‪ pp .‬یا جناح لیب��رال دموک��رات که عضوی‬ ‫از اتحادی��ه دموکرات مس��یحی بوده‪ ،‬از‪183‬کرس��ی‬ ‫در مجل��س برخ��وردار ب��وده و در نتیج��ه اکثریت‬ ‫اعضای مجلس را تش��کیل می ده��د‪ .‬جناح پارتید و‬ ‫سوسیالیست ابروراسپانول جناح دموکرات اجتماعی‬ ‫پرنفوذتری محسوب می شود‪.‬‬ ‫اعضای ان نیز از ‪ 125‬کرس��ی در مجلس برخوردار‬ ‫هس��تند‪ .‬س��ومین جن��اح مط��رح‪ ،‬جن��اح ایزکوردا‬ ‫یونیداس��ت که ازکمونیست ها متشکل شده و تنها از‬ ‫‪ 8‬کرس��ی در مجلس برخوردار اس��ت‪ .‬عالوه براین‬ ‫می توان به کانورجنس��یا ال یونیو که ائتالفی است از‬ ‫دو جناح دموکرات کاتالونیا ـ لیبرال ملی و دموکرات‬ ‫کاتالونیا ـ دموکراسی مسیحی با ‪15‬کرسی در مجلس‬ ‫اش��اره نمود‪ .‬از جمل��ه دیگر اح��زب حائز اهمیت‬ ‫کشور اسپانیا می توان به حزب پارتیدو ناسیونالیست‬ ‫و اسکو با ‪ 7‬کرسی در مجلس که به حزب دموکرات‬ ‫مسیحی شهرت دارد‪ ،‬اشاره نمود‪.‬‬ ‫زبان کاتاالن طی س��ال های اخیر رون��ق زیادی پیدا‬ ‫کرده اس��ت و تمام کسانی که در مناطق کاتاالن نشین‬ ‫زندگی می کنند دو زبانه شده اند‪.‬‬ ‫دور تازه رش��د کاتاالنیس��م از انجا شروع شد که در‬ ‫س��ال ‪ 2004‬با پایان یافتن دوره نخست وزیری ازنار‬ ‫در اس��پانیا که سیاس��ت مرکز گرا را دنب��ال و افتخار‬ ‫می کرد که توانس��ته است ناسیونالیسم را مهار نماید‪،‬‬ ‫‪34‬‬ ‫افق جدیدی در صحنه سیاس��ت گش��وده شد و با به‬ ‫قدرت رس��یدن زاپاترو در مارس همان س��ال‪ ،‬نقش‬ ‫مناطق و اقلیت های ملی در سیاس��ت اسپانیا افزایش‬ ‫یاف��ت‪ .‬خوزه لوی��ی زاپاترو و حزب سوسیالیس��ت‬ ‫اس��پانیا‪ ،‬مدافع پلورالیس��م ملی اس��ت و بدین خاطر‬ ‫کفه ترازو به نفع فدرالیست ها و طرفداران عدم تمرکز‬ ‫حداکثر تغییر کرده است‪ .‬اکنون بحث افزایش قدرت‬ ‫مناطق خودمختار همه گیر ش��ده و مخالفان می گویند‬ ‫که مس��ائل با ریس��ک ب��اال مطرح می ش��ود‪ .‬در این‬ ‫مباحث از باسک زیاد صحبت به میان می اید‪ ،‬زیرا به‬ ‫دلیل تداوم مبارزه مسلحانه باسک ها‪ ،‬عده ای معتقدند‬ ‫که مبارزه مخفی و قهر امیز باسک ها دموکراسی را در‬ ‫اس��پانیا به مخاطره می اندازد‪ .‬با اینکه باس��ک ها زیاد‬ ‫مطرح می ش��وند‪ ،‬ولی مانند همیش��ه ای��ن کاتاالن ها‬ ‫هس��تند که حرف اخر را می زنن��د و رهبری فکری‬ ‫اقلیت های ملی در اس��پانیا در اختیار کاتاالن هاست‪.‬‬ ‫با شکس��ت حزب همبس��تگی و اتحاد در انتخابات‬ ‫کاتاالن و کنار گذاشته شدن «خوردی پوخال»‪ ،‬رهبر‬ ‫تاریخی کاتاالن ها اکنون پاسکال ماراگال‪ ،‬رهبر حزب‬ ‫سوسیالیس��ت کاتاالن و رئی��س حکومت خودمختار‬ ‫اس��ت که اف��کار عموم��ی را به طرف خ��ود جلب‬ ‫می کند‪.‬‬ ‫م��اراگال در دس��امبر س��ال ‪ 2004‬برای رس��یدن به‬ ‫ق��درت با اس��تقالل طلبان جمهوریخواه چپ ائتالف‬ ‫و برنامه مش��ترکی را با انان امضا ک��رد که به برنامه‬ ‫«ش��رکت مس��تقیم» معروف شده اس��ت‪ .‬منظور از‬ ‫شرکت مستقیم‪ ،‬عضویت مستقیم کاتاالن در اتحادیه‬ ‫زبان کاتاالن طی سال های اخیر‬ ‫رونق زیادی پیدا کرده اس��ت‬ ‫و تمام کس��انی ک��ه در مناطق‬ ‫کاتاالن نشین زندگی می کنند‬ ‫دو زبانه شده اند‬ ‫اروپاس��ت‪ .‬س��رفصل های مهم این برنامه عبارتند از‬ ‫تقاضای عضویت مس��تقل کاتاالن در اتحادیه اروپا‪،‬‬ ‫اس��تقالل مالی کاتاالن از بقی��ه مناطق‪ ،‬عمومی کردن‬ ‫کارب��رد زبان کاتاالنی و ق��رار گرفتن امر مهاجرت و‬ ‫مهاجرین در حوزه اختیارات جنرالیتا‪.‬‬ ‫از نظر ماراگال‪ ،‬اشتباه بزرگ ناسیونالیست های سنتی‬ ‫کات��االن این بوده اس��ت که برای رس��یدن به هدف‬ ‫نهایی خویش نخواس��ته اند یا تالش نکرده اند بخشی‬ ‫از ق��درت یا حتی نصف ق��درت مرکزی در مادرید‬ ‫را تصاح��ب کنند‪ ،‬ام��ری که ممک��ن و در مقاطعی‬ ‫عملی بود‪ .‬با این دیدگاه‪ ،‬کاتاالنیسم دیگر تنها کسب‬ ‫خودمختاری اقتصادی و اس��تقالل فرهنگی در دایره‬ ‫محدود خود کاتاالن نخواهد بود‪ ،‬بلکه تالشی خواهد‬ ‫بود برای تغییر اساسی ماهیت دولت اسپانیا و تبدیل‬ ‫ان به یک دولت پس��ت مدرن اروپایی تا از وضعیت‬ ‫دولت ‪ -‬ملت کالسیک فعلی خارج شود‪.‬‬ ‫عملی ش��دن این طرح زمان��ی ممکن خواهد بود که‬ ‫اس��پانیای امروزی از حالت «رادیو‪ -‬س��انتریک» که‬ ‫حکومت ه��ای خود مخت��ار را در حاش��یه خود نگاه‬ ‫می دارد خارج ش��ود و به شبکه ای از دولت ها تبدیل‬ ‫ش��ود که کات��االن‪ ،‬گرانیگاه اقتصادی و سیاس��ی ان‬ ‫خواهد ش��د‪ .‬مارا گال می گوید‪« :‬کات��االن که همواره‬ ‫موتور اقتصادی اس��پانیا بوده اس��ت‪ ،‬موقعیت مرفه‬ ‫خود را زمانی حف��ظ خواهد کرد که دور نمای اینده‬ ‫خ��ود را فرات��ر از مرزهای جغرافیایی فعلی ترس��یم‬ ‫کند‪ ،‬ما باید ت��وان بازی کردن ان نقش کلیدی را در‬ ‫منطقه ای داشته باشیم که من ان را حوزه مدیترانه ای‬ ‫اروپ��ا می نامم‪ .‬این ح��وزه اقتصادی ش��امل مناطق‬ ‫میدی پیرنه و النگ دوک روزیون در فرانسه و کاتاالن‪،‬‬ ‫اراگون‪ ،‬جزایربالرو منطقه واالنس در اسپانیاست‪ .‬این‬ ‫منطقه اروپایی‪ ،‬با هفده میلیون جمعیت که تا به حال‬ ‫محروم از توجه کافی بوده است‪ ،‬جوابگوی یک نیاز‬ ‫همزیس��تی استراتژیک است و برای عملی شدن این‬ ‫پروژه‪ ،‬نقش��ه فعلی اس��پانیا باید تغییر کند‪ .‬در جهت‬ ‫پیش��برد این ه��دف‪ ،‬انتخاب زاپات��رو در ‪ 14‬مارس‬ ‫‪ 2004‬مرحل��ه جدیدی در مبارزه ملی کاتاالن ها بوده‬ ‫است که می توان ان را یک گام بزرگ تاریخی نامید‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫ورزش‬ ‫از این به بعد کاتاالن در رهبری قدرت سیاسی اسپانیا‬ ‫حضور مس��تقیم خواهد داشت و تصمیمات مشترکا‬ ‫گرفته خواهد شد‪».‬‬ ‫در جمالت باال اش��کارا تقس��یم ق��درت حکومت‬ ‫مادری��د مطرح اس��ت‪ .‬م��اراگال اس��پانیای ف��ردا را‬ ‫کش��وری با سیستم سیاس��ی «فدرالیسم اسیمتریک»‬ ‫پیش��نهاد می کند‪ .‬فدرالیسم اس��یمتریک که می توان‬ ‫ان را فدرالیس��م نامتقارن نامید‪ ،‬سیس��تمی است که‬ ‫در ان همه مناطق یک کش��ور به ی��ک اندازه دارای‬ ‫خودمخت��اری نیس��تند‪ ،‬بلکه بعض��ی از مناطق دارای‬ ‫استقالل کامل هستند و بعضی دیگر تحت سرپرستی‬ ‫حکوم��ت مرک��زی هس��تند‪ .‬چنانچه پیش��نهادهای‬ ‫ماراگال عملی شود اسپانیا اولین کشور دنیا با سیستم‬ ‫فدرالیسم اسیمتریک خواهد شد‪ .‬او عنوان می کند که‬ ‫در سه یا چهار منطقه اسپانیا از جمله کاتاالن‪ ،‬باسک‬ ‫و گالیس��ی دولت های فدره تش��کیل شود و در بقیه‬ ‫مناطق که فعال مساله ملی مطرح نمی کنند‪ ،‬یک دولت‬ ‫دیگر اداره امور را در دس��ت داشته باشد و همه اینها‬ ‫یعنی دولت های فدره و بقیه مناطق اس��پانیا در درون‬ ‫یک دولت فدرال با حداقل اختیارات قرار بگیرند‪.‬‬ ‫م��اراگال ای��ده «اس��تقالل‪ -‬همبس��تگی داخل��ی» را‬ ‫جایگزی��ن ایده «جامع��ه ملی تاریخ��ی» می کند که‬ ‫اس��تقالل طلبان س��نتی ان را می پرس��تیدند‪ .‬نظریات‬ ‫ماراگال در یک سیستم چند مرکز می تواند به اشکال‬ ‫مختلف اقتصادی‪ ،‬سیاسی و فرهنگی تفسیر و عملی‬ ‫بشود که حوزه عملکرد بعضی از ان مراکز از مرزهای‬ ‫اس��پانیا فراتر می رود‪ .‬در یک کالم او خواهان کشور‬ ‫کثیرالمرکز است‪.‬‬ ‫غی��ر از احزاب دس��ت راس��تی که عموم��ا نظریات‬ ‫ماراگال را به اته��ام تجزیه طلبی محکوم می کنند‪ ،‬در‬ ‫صف��وف چپ غیر کاتاالن نیز دیدگاه های او مخالفان‬ ‫ج��دی دارد‪ .‬انان می گوین��د‪ ،‬خود مختاری اقتصادی‬ ‫نهایتا به اس��تقالل کامل مناطق منجر می ش��ود و این‬ ‫امر به ضرر مناطق فقیر اس��پانیا تمام خواهد ش��د‪ .‬در‬ ‫صورت اس��تقالل اقتص��ادی مالیات دهن��دگان بحق‬ ‫س��وال خواهن��د کرد که چ��را باید کات��االن مرفه و‬ ‫ثروتمند با اندلس فقیر شریک بشود؟‬ ‫موفقیت ه��ای کات��االن ابت��دا به س��اکن و صرفا در‬ ‫اث��ر تحوالت درونی کاتاالن و اس��پانیا نب��وده‪ ،‬بلکه‬ ‫ش��تاب گیری روند جهانی ش��دن و برداش��ته شدن‬ ‫مرزها در اروپا‪ ،‬زمینه های قاره ای و جهانی مناس��بی‬ ‫را برای پیش��رفت کاتاالنیس��م فراهم کرده است؛ در‬ ‫عی��ن ح��ال عامل اصل��ی موفقیت ها‪ ،‬ش��کل مبارزه‬ ‫مس��المت امیز و بی وقفه خود کاتاالن ها بوده و اکنون‬ ‫زمان ان رسیده است که کاتاالن ها برای عملی کردن‬ ‫برنامه های خود اقلیت های دیگر از جمله باس��ک ها‬ ‫را ب��ا خود همراه س��ازند‪ .‬کاتاالن ها و باس��ک ها هم‬ ‫زمان راه خود مختاری را در پیش گرفتند‪ ،‬ولی برای‬ ‫رسیدن به هدف نهایی اش��کال مبارزاتی متفاوتی را‬ ‫انتخاب کردند‪.‬‬ ‫کات��االن ب��ه مب��ارزه پارلمان��ی و حزب��ی با ش��یوه‬ ‫مس��المت امیز روی اورد‪ ،‬ولی باسک ها همان شکل‬ ‫مبارزات��ی مخفی و مس��لحانه را ک��ه از زمان فرانکو‬ ‫ش��روع کرده بودند ادامه دادن��د‪ .‬در این مبارزه طی‬ ‫س��ی و پنج سال گذشته بیش از هشت هزار نفر جان‬ ‫خود را از دس��ت داده اند که نیمی از انها از کادرهای‬ ‫استقالل طلبان باسک بوده است‪ .‬تعداد بی شماری نیز‬ ‫زندانی یا فراری شده اند‪ .‬بدین جهت باسک نتوانسته‬ ‫مردان سیاسی ورزیده و باتجربه پرورش دهد و این‬ ‫درحالی است که کاتاالن در این مدت نسل جدیدی‬ ‫از تئورسین ها و زنان و مردان سیاسی را پرورش داده‬ ‫که نه تنها در س��طح اسپانیا بلکه در تمام اروپا مطرح‬ ‫هس��تند و نظریات بدیعی برای اصالح سیس��تم های‬ ‫حکومتی و حل مساله ملی مطرح می کنند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫زاکارا‪ ،‬تحلیلگر اسپانیایی د رگفت و گو با مثلث‪:‬‬ ‫قهرمانی اسپانیا خبر خوبی در بحران اقتصادی‬ ‫کشور بود‬ ‫لوس��یانو زاکارا‪ ،‬تحلیلگر اس��پانیایی اس��ت‪ .‬وی‬ ‫تحصیالت خود را در رشته اسالم و مطالعات عرب‬ ‫به پایان رسانده و در حال حاضر مدیر بخش نظارت‬ ‫بر انتخابات کشورهای عربی در دانشگاه اتومومای‬ ‫شهر مادرید است‪ .‬او با ایران نیز اشنا و مشتاق است‬ ‫تا زبان فارسی را بیاموزد‪ .‬اقای زاکارا در گفت وگو با‬ ‫مثلث رابطه فوتبال و شرایط کنونی اسپانیا را بررسی‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫اس��پانیا توانس��ت برای اولین بار به عنوان قهرمان‬ ‫جام جهانی فوتبال از میدان خارج ش��ود‪ ،‬پیش بینی‬ ‫می شد که چنین پیروزی ای بتواند تاثیر خوبی روی‬ ‫اختالفات داخلی اسپانیا داشته باشد‪ ،‬اما چنین نشد‪.‬‬ ‫علت را چگونه می توان توضیح داد؟‬ ‫تیم اسپانیا توانست پس از ‪ 44‬سال با پیروزی از زمین‬ ‫فوتبال جام جهانی خارج شود و کاپ این رقابت ها را‬ ‫باالی سر خود ببرد‪ .‬این مساله برای اسپانیا چنان اهمیتی‬ ‫دارد که قابل توصیف نیست‪ .‬من به عنوان یک اسپانیایی‬ ‫نمی توانم لحظه پیروزی را با هیچ حادثه ملی دیگری‬ ‫زندگیا م مقایسه کنم‪ .‬این یک مساله ملی است که به‬ ‫ ‬ ‫در‬ ‫نظر من باید ان را اساس و پایه ای قرار داد برای ارامش‬ ‫و صلح و یکپارچگی‪ .‬دلیلی نمی بینم که این مس��اله‬ ‫بخواهد به اختالف ها دامن بزند‪ .‬به نظر من این پیروزی‬ ‫می تواند اغازی باشد برای یک اتحاد؛ هرچند مشکالت‬ ‫داخلی اسپانیا با چنین پیروزی هایی ارام نشد‪.‬‬ ‫پیروزی اسپانیا در جام جهانی خبر فوق العاده ای بود‪.‬‬ ‫این خبر در بحبوحه رکود اقتصادی می تواند به مردم‬ ‫کمی امیدواری بدهد و س��بب ش��ود تا مردم کمی با‬ ‫انگیزه بیش��تری برای بهبود وضعیت اقتصادی تالش‬ ‫کنند‪ .‬در حال حاضر نرخ بیکاری در اس��پانیا بس��یار‬ ‫باالست‪ .‬حدود ‪ 20‬درصد از مردم اسپانیا بیکار هستند‪.‬‬ ‫این پیروزی می تواند در حوزه اقتصادی موثر باشد اما‬ ‫بعید می دانم که مشکل دیرینه اسپانیا یعنی کاتاالن ها و‬ ‫باسک ها را حل کند‪ .‬این یک واقعیت است که بسیاری‬ ‫از کاتاالن ها از تیم ملی اسپانیا بیزار هستند‪ ،‬اما این شامل‬ ‫همه کاتاالن ها نمی ش��ود‪ .‬این یک واقعیت است که‬ ‫هرچند برخی از کاتاالن ها خواهان جدایی هستند اما‬ ‫برخی نیز نمی خواهند اسپانیا جدا شوند؛ این مساله در‬ ‫مورد تیم فوتب��ال هم صدق می کند‪ .‬امروز با پیروزی‬ ‫تیم اس��پانیا در جام جهانی بسیاری از سیاستمداران و‬ ‫رسانه های اسپانیایی این ادعا را مطرح کرده اند که علت‬ ‫پیروزی اسپانیا در این جام اتحاد بود‪ .‬اما به نظر من چنین‬ ‫نیست‪ .‬ما بازیکنان بسیار خوبی را در تیم داشتیم و البته‬ ‫برخی از اختالفاتمان را هم طی بازی کنار گذاش��تیم‪.‬‬ ‫درس��ت یک روز پیش از بازی بین هلند و اسپانیا در‬ ‫حالی که بس��یاری از مردم در انتظار این بازی بودند‪،‬‬ ‫بیش از یک میلیون نفر در بارسلون دست به اعتصاب‬ ‫زدن��د تا قدرت پارلمان کاتاالن ها را کاهش دهند‪ .‬این‬ ‫مشکلی نیست که با یک پیروزی در جام جهانی حل‬ ‫شود‪ .‬کاتاالن ها پیروزی تیم اسپانیا را جشن گرفتند و‬ ‫همه می دانستند که در این پیروزی بازیکنان بارسلونا‬ ‫نقش زیادی داشتند‪ .‬این مساله جدیدی نیست؛ منظورم‬ ‫پیروزی در یک جام بزرگ مثل جام جهانی است‪ .‬در‬ ‫المپیک س��ال ‪ 1992‬نیز خوش بین ها پیش بینی کرده‬ ‫بودند که مسابقات ورزشی می تواند برخی از مشکالت‬ ‫اسپانیا را حل کند‪ ،‬اما هیچ اتفاق خاصی رخ نداد‪.‬‬ ‫ریشه مشکالت داخلی اسپانیا چیست؟‬ ‫امروز بزرگ ترین مشکلی که گریبان اسپانیا را گرفته‪،‬‬ ‫مس��اله بحران اقتصادی است‪ .‬اس��پانیا اقتصاد بسیار‬ ‫قدرتمندینیست بنابراین در مقابل حوادثی مانندبحران‬ ‫اقتصادی و بحرانی که از یونان اغاز شده بسیار شکننده‬ ‫است‪ .‬همین مساله می تواند مساله را دشوارتر کند‪.‬‬ ‫البته نمی توان مش��کالت داخلی که دولت مرکزی با‬ ‫جدایی طلب��ان دارد را نادیده گرفت‪ .‬البته نمی خواهم‬ ‫با پرداختن به ان مس��اله را بزرگ جلوه دهم‪ .‬اینطور‬ ‫نیست‪.‬‬ ‫روابط اسپانیا با اتحادیه اروپا چگونه است؟‬ ‫اسپانیا روابط خوبی با اتحادیه اروپا دارد و به شکلی‬ ‫می توان گفت که تابع سیاست های اتحادیه اروپاست‪.‬‬ ‫حت��ی اگر دقت کنید می بینی��د در مورد روابط خود‬ ‫با ای��ران اولویت را به اتحادیه اروپ��ا می دهد‪ .‬اروپا‬ ‫ط��ی س��ا ل ‪ 90‬و در زمان ریاس��ت جمهوری اقای‬ ‫خاتمی نقش میانجی را برعهده داش��ت‪ .‬اما از سال‬ ‫‪ 2005‬ب��ه بعد بیش��تر به ط��رف امریکایی نزدیک‬ ‫ش��ده اس��ت‪ .‬با توجه به این مساله اس��پانیا هم به‬ ‫طور طبیعی به س��مت امریکا رفت��ه اما پیش از این‬ ‫رواب��ط به گونه دیگ��ری بود‪ ،‬حتی خ��وزه لوئیس‬ ‫رودریگ��و زاپات��رو‪ ،‬نخس��ت وزیر اس��پانیا یکی از‬ ‫تو گ��وی تمدن ها که‬ ‫کس��انی بود که در پروژه گف ‬ ‫ی نقش بسیار موثری در ان داشت حضور‬ ‫اقای خاتم ‬ ‫و نقش مهمی داش��ت‪ .‬سیاست های اسپانیا کامال به‬ ‫سیاست های کلی اروپا وابسته است‪ .‬هرچند اسپانیا‬ ‫این مساله را درک می کند که حضور ایران مساله ای‬ ‫بنیادی برای حل بحران خاورمیانه اس��ت‪ ،‬اما برای‬ ‫دولت اس��پانیا این امکان وجود ن��دارد که بخواهد‬ ‫در مقابل ایران از یک سیاس��ت متفاوت بهره بگیرد‪.‬‬ ‫بسیاری سازمان های بین المللی وجود دارند که اسپانیا‬ ‫از اعضای انها اس��ت و انها از برنامه هسته ای ایران‬ ‫حمایت نمی کنند‪ .‬بنابراین این امکان وجود ندارد که‬ ‫دولت اسپانیا یک جانبه وارد عمل شود‪.‬‬ ‫‪35‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫جواد نکونام‪:‬‬ ‫اللیگا‪،‬اسپانیا را قهرمان کرد‬ ‫علی خماند‬ ‫جواد نکونام در لیگی بازی می کند که تیم ملی ان قهرمان جهان شد‪ .‬نکو بارها جلوی این ستاره ها بازی کرده است‪ .‬پس از چهار سال حضور در‬ ‫اللیگا‪ ،‬نکونام نگاه دیگری به فوتبال دارد و وقتی با او صحبت می کنیم ایده های جدیدی از او می شنویم‪ .‬نکونام دیگر مانند یک فوتبالیست حرف‬ ‫نمی زند بلکه سیستم های فوتبال را می شناسد و از انها شناخت دارد و می تواند مانند یک کارشناس در مورد انها نظر دهد‪ .‬او در مورد جام جهانی‬ ‫حرف هایی زد و نظرهایی داد که واقعا خواندنی است‪.‬‬ ‫‪36‬‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫ورزش‬ ‫اسپانیا قهرمان جام جهانی شد‪ .‬چه عاملی باعث شد‬ ‫این تیم قهرمان جام شود؟‬ ‫قهرمانی اس��پانیا یک جریان است که از فوتبال اسپانیا‬ ‫نشات می گیرد‪ .‬وقتی روند باشگاهی و ملی این تیم را‬ ‫نگاه می کنیم می بینیم پروسه ای که انها طی کرده اند باید‬ ‫به قهرمانی جام ختم می شد‪ .‬وقتی انها مدل جدیدی از‬ ‫فوتبال ارائه کردند باید هم صاحب قهرمانی شوند‪.‬‬ ‫قهرمانی بارسا و تاثیر ان روی فوتبال دنیا و پس از ان‬ ‫قهرمانی در جام ملت های اروپا‪ ،‬همه یک روند بود‪ .‬و‬ ‫یک نسل که همراه با موفقیت هستند‪.‬‬ ‫اسپانیا تمام فاکتورها را برای قهرمانی داشت؛ مربی ای‬ ‫ک��ه قهرمانی های متعددی در زندگی اش دیده اس��ت‪،‬‬ ‫بازیکنان��ی که هر کدام چندین بار قهرمان ش��ده اند و‬ ‫مهمتر از این‪ ،‬اسپانیا تیمی بود که اگرچه ستاره داشت‬ ‫ولی متکی به ستاره نبود‪.‬‬ ‫یعنی چه که ستاره داشت اما متکی به ستاره نبود؟‬ ‫اسپانیا تیمی بود که تک تک ستاره بودند‪ .‬از دروازه بان‬ ‫تا مهاجم‪ ،‬اما نب��ودن یک مهره در زمین هم روی کار‬ ‫این تیم تاثیر نمی گذاشت‪ .‬چون این روند بازی اسپانیا‬ ‫بود ک��ه تیم را به جلو می برد‪ ،‬نه س��تاره های تیم‪ .‬من‬ ‫نمی توان��م از نقش ژاوی و اینی یس��تا یا ویا به راحتی‬ ‫بگ��ذرم اما انها هم پازلی بودن��د از جریانی که رو به‬ ‫جلو می رفت‪.‬‬ ‫اس��پانیا جام را بد ش��روع کرد اما خوب تمام کرد‪.‬‬ ‫تیم��ی از که س��وئیس می بازد چطور می ش��ود که‬ ‫قهرمان جام شود؟‬ ‫همیش��ه تیم هایی که از بد به خوب شروع می کنند را‬ ‫باید مدعی موفقیت دانست‪ .‬تیم هایی که خوب شروع‬ ‫ی از راه با مشکل‬ ‫می کنند‪ ،‬پرگل اغاز می کنند‪ ،‬در قسمت ‬ ‫مواجه می شوند‪.‬‬ ‫ای��ن قانون فوتبال اس��ت‪ .‬فق��ط در مقاطعی یک تیم‬ ‫می تواند خوب شروع کند و خوب هم تمام کند‪ .‬شما‬ ‫اگ��ر به روند بازی های اینترمیالن هم که قهرمان اروپا‬ ‫ش��د نگاه کنید انها هم روندی متع��ادل و رو به جلو‬ ‫داشتند و در نهایت قهرمان شدند‪.‬‬ ‫پس اس��تدالل ش��ما این اس��ت که الم��ان‪ ،‬تیمی‬ ‫ک��ه به اس��ترالیا‪ ،‬انگلیس و ارژانتی��ن چهار گل زد‬ ‫نمی توانست قهرمان شود؟‬ ‫المان می توانست قهرمان شود اما روند چنین بازی هایی‬ ‫به همین جایی ختم می شود که المان رسید‪ .‬وقتی شما‬ ‫خوب شروع می کنید و پر گل ادامه می دهید‪ ،‬نگاه ها به‬ ‫شما بیش��تر از سایرین می شود و توقعات باال می رود‪.‬‬ ‫زدن گل ه��ای زیاد توان زیادی از بازیکنانتان می گیرد‪.‬‬ ‫جام جهانی یک تورنمنت است‪.‬‬ ‫برد ب��ا یک گل یا چه��ار گل هیچ فرقی ن��دارد‪ .‬اگر‬ ‫بخواهیم تیمی را فارغ از قهرمانی نام ببریم که نمایش‬ ‫خوبی داش��ت قطعا المان نق��ش اصلی را در گزینه ها‬ ‫خواهد داشت‪ .‬اما همانطور که گفتم روند فوتبال این‬ ‫است که شما اهسته و گام به گام جلو بروید‪.‬‬ ‫باخت اول اس��پانیا به س��وئیس بهترین بخش راه انها‬ ‫بود‪ .‬چون در اولین بازی باخت را می شود جبران کرد‬ ‫و تغیی��رات را انجام داد‪ .‬به نظر من اس��پانیا در بهترین‬ ‫زمان ممکن باخت‪.‬‬ ‫نمی شود تیمی در تورنمنتی نبازد و اسپانیا در بهترین‬ ‫زمان ممکن باخت‪ .‬هم نگاه ها را از روی خود برداشت‬ ‫و هم این باخت باعث ش��د بازیکنان اس��پانیا متوجه‬ ‫شوند که کار انقدر هم ساده نیست‪.‬‬ ‫البته در همان بازی حق اسپانیا بازهم باخت نبود‪ .‬اما به‬ ‫نفع این تیم شد که این بازی را باخت‪ .‬همه در این جام‬ ‫باختند و اسپانیا بهترین باخت جام را اورد‪.‬‬ ‫وقتی روند بازی های اسپانیا را نگاه می کنیم می بینیم‬ ‫در تمام بازی های خود با اختالف یک گل به برتری‬ ‫رسیده است‪.‬‬ ‫این همان روندی اس��ت که گفتم‪ .‬این ش��یوه مربی ای‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫مثل مورینیو است‪ .‬او هم با همین شیوه بازی می کند‪.‬‬ ‫مورینی��و می داند که در یک تورنمنت س��ه امتیاز مهم‬ ‫است و پیروزی و نیازی به گل زیاد نیست‪.‬‬ ‫یکی از دالیل دیگر قهرمان نش��دن المان بیش از حد‬ ‫جوان بودن این تیم بود‪ .‬المان دوره اینده مدعی اصلی‬ ‫جام خواهد بود‪.‬‬ ‫اس��پانیا این ش��یوه را هدفمند پیش گرفت��ه بود و در‬ ‫فوتبال امروز تیمی در یک تورنمنت مثل جام جهانی‪،‬‬ ‫جام ملت ها یا لیگ قهرمانان موفق می ش��ود که چنین‬ ‫ش��یوه ای را در پیش بگیرد‪ .‬س��طح بازی ها در فوتبال‬ ‫اکنون نزدیک ش��ده اس��ت و تیمی در یک تورنمنت‬ ‫موفق است که از تمام پتانسیل خود استفاده کند‪ .‬کاری‬ ‫که اسپانیا کرد‪.‬‬ ‫این شیوه در لیگ هم جواب می دهد؟‬ ‫لیگ یک پروس��ه طوالنی مدت است و مثل تورنمنت‬ ‫نیس��ت‪ .‬در لیگ تیم با فراز و نش��یب مواجه می شود‪.‬‬ ‫یک روز خوب دارد و یک روز بد و نمی شود در تمام‬ ‫روند یک لیگ چنین روشی را انجام داد‪ .‬این روش در‬ ‫تورنمنت های کوتاه مدت جواب می دهد‪.‬‬ ‫مورینیو با چنین روشی به قهرمانی در لیگ انگلیس‬ ‫و ایتالیا رسید‪.‬‬ ‫ن��ه‪ .‬من چنین اعتقادی ندارم‪ .‬ش��یوه بازی مورینیو در‬ ‫لیگ با روندی که برای لیگ قهرمانان در نظر می گیرد‬ ‫متفاوت است‪.‬‬ ‫او در لیگ قهرمانان فقط به دنبال س��ه امتیاز اس��ت و‬ ‫وقتی خیالش از سه امتیاز راحت می شود دیگر تالش‬ ‫مضاعف نمی کند تا بازی را پرگل کند‪.‬‬ ‫فکر می کنید چرا این روش جواب می دهد‪ ،‬روشی‬ ‫که با بردهای با اختالف کم به دست می اید؟‬ ‫به نظر من دلیلش این است که همیشه بازیکنان فوتبال‬ ‫تحت فش��ار هستند و خستگی در انها وجود دارد‪ .‬به‬ ‫عقیده من مربیانی در یک تورنمنت موفق می شوند که‬ ‫از تمام گزینه هایشان استفاده کنند‪.‬‬ ‫اس��پانیا اگر ویا را داشته همیش��ه هم به تورس بازی‬ ‫داده‪ .‬خیلی ه��ا از تورس انتقاد کردند اما بهترین روش‬ ‫را دل بوس��که به کار برد‪ .‬او ایده های خوبی داشت تا‬ ‫بتوان��د از تمام مهره هایش اس��تفاده کند و به همه انها‬ ‫استراحت بدهد‪.‬‬ ‫نظرتان درباره تیم های اسیایی چیست؟‬ ‫تیم های اس��یایی خوب نتیجه گرفتن��د‪ .‬اما من اعتقاد‬ ‫ندارم این دلیل می شود که بگوییم انها از فوتبال ایران‬ ‫ی گرفته اند‪ .‬ایران همیش��ه یکی از‬ ‫بیش از اندازه پیش�� ‬ ‫قدرت های فوتبال اسیاست‪.‬‬ ‫کره و ژاپن چندین دوره است در جام جهانی حضور‬ ‫دارند و حاصل این حضور پی درپی به همین روندی‬ ‫که این دو تیم طی کرده اند منتهی می ش��ود‪ .‬من اعتقاد‬ ‫دارم اگر ایران هم به جام جهانی می رفت می توانست به‬ ‫مرحله یک چهارم نهایی صعود کند‪ ،‬باتوجه به تجربه ای‬ ‫که از جام جهانی ‪ 2006‬به دست اورده بودیم‪.‬‬ ‫یعنی اعتقاد دارید هنوز هم فاصله ما با کر ه و ژاپن‬ ‫زیاد نیست؟‬ ‫بله‪ ،‬ما اگر با کره یا ژاپن سه بار بازی کنیم‪ ،‬یک بار انها‬ ‫برنده می شوند‪ ،‬یک بار ما برنده می شویم و یک بارهم‬ ‫بازی مس��اوی می شود و این اتفاق نمی افتد که سه بار‬ ‫انها برنده بازی شوند‪ .‬کره و ژاپن پیشرفت کرده اند اما‬ ‫هنوز از ما فاصله زیادی نگرفته اند‪.‬‬ ‫کره ش��مالی را چطور دیدید‪ ،‬تیمی که توانست با‬ ‫نتیجه دو بر یک با برزیل بازی را تمام کند؟‬ ‫بازی با کره همیشه کسل کننده است‪ .‬چه برای ما‪ ،‬چه‬ ‫برای برزیلی ها‪ .‬به نظر من کره در ان بازی فوتبال بازی‬ ‫نکرد بلکه فقط دفاع کرد و دوید‪ .‬در نگاه اول کار انها‬ ‫ستودنی است اما وقتی ادامه کار کره را می بینیم متوجه‬ ‫می شویم که تمام توان این تیم برای یک بازی بود‪.‬‬ ‫در همان بازی من می توانم احس��اس کنم س��تاره های‬ ‫برزی��ل چ��ه عذابی کش��یدند چ��ون بازی ک��ردن با‬ ‫کره شمالی لذتی ندارد‪.‬‬ ‫ک��ره در بازی بعد هفت گل از پرتغال خورد‪ ،‬تیمی که‬ ‫چهار سال قبل با قدرت بیشتر و با بازیکنان بهتر مقابل‬ ‫ای��ران قرار گرفت و ما با دو گل از این تیم شکس��ت‬ ‫خوردیم‪.‬‬ ‫اگر ایران مقابل پرتغال هفت گل می خورد‪ ،‬می گفتند‬ ‫فاجع��ه بزرگی رخ داده اس��ت‪ .‬اما ک��ره هفت گل از‬ ‫پرتغال می خورد و هیچ کس در مورد ان حرف نمی زند‬ ‫بلکه در مورد بازی با برزیل حرف می زنند‪.‬‬ ‫تیم محبوبت��ان در این تورنمنت حذف ش��د‪ .‬دلیل‬ ‫حذف برزیل چه بود؟‬ ‫برزیل مثل همیشه نبود‪ .‬انها سبک بازی خود را تغییر‬ ‫داده بودند و طوری ب��ازی می کردند که برزیلی نبود‪.‬‬ ‫این تیم باید کمی فانتزی تر می بود‪ .‬ولی بیشتر فیزیکی‬ ‫ب��ود تا فانتزی و من دلیل حذف برزیل را این می دانم‬ ‫که انها از خالقیت کمتر اس��تفاده کردند و بیشتر روبه‬ ‫سیستم اوردند‪ .‬برزیل یعنی خالقیت‪.‬‬ ‫فکر می کنم جنس برزیل برای قهرمانی در جام جهانی‬ ‫ج��ور نبود و انها بازیک��ن فانتزی در ترکیب خود کم‬ ‫داش��تند‪ .‬برزیل به همان س��بکی بازی کرد که دونگا‬ ‫فوتبال بازی می کرد‪.‬‬ ‫در فوتب��ال دونگا خالقیت نبود اما همیش��ه در اختیار‬ ‫تاکتیک بود‪ .‬در دوران جوانی مربی ای داشتم که همیشه‬ ‫یک حرف را به من می زد و ان این بود‪« :‬برزیل سرشار‬ ‫از بازیکنان تاکتیکی است‪ ،‬اما بیشترین بازیکنی که در‬ ‫برزیل ماندگار شد دونگا بود‪ ،‬چون او تحت اختیار تیم‬ ‫ب��ود و اگر خالق نبود اما پاس��ور قوی ای بود‪ ».‬برزیل‬ ‫دون��گا هم مثل خ��ودش بازی کرد‪ .‬کمت��ر از تکنیک‬ ‫فردی استفاده کرد و بیشتر به سیستم روی اورد‪.‬‬ ‫دونگا مربی خوبی نبود؟‬ ‫من یک بازیکن هستم نمی توانم در مورد مربی حرف‬ ‫بزنم‪ ،‬صددرصد دونگا مربی خوبی اس��ت که سرمربی‬ ‫تیم بزرگی مثل برزیل ش��ده اس��ت اما من اعتقاد دارم‬ ‫فوتبالی که او بازی می کرد زیبا نبود‪.‬‬ ‫نظ��ر ش��ما درباره ح��ذف تیم هایی چون فرانس��ه‪،‬‬ ‫انگلیس و ایتالیا چیست؟‬ ‫پی��ش از بازی ها مش��خص بود که چنین سرنوش��تی‬ ‫برای فرانس��ه رخ می دهد‪ .‬وقتی بازی های مقدماتی را‬ ‫می دیدیم هیچ روند مثبت��ی در این تیم برای موفقیت‬ ‫دیده نمی ش��د و سرنوشت فرانسه دومنش همین بود‬ ‫که رخ داد‪.‬‬ ‫ایتالی��ا تیم پیری را به جام جهان��ی اورده بود و دل به‬ ‫بازیکنانی بس��ته بود که یک بار این جام را به دس��ت‬ ‫اورده بودند‪.‬‬ ‫ایتالیا نیاز به تیم جدیدی داشت‪ ،‬بازیکنان با انگیزه که‬ ‫تشنه موفقیت باشند‪.‬‬ ‫در مورد انگلیس هم این را می توانم بگویم که این تیم‬ ‫ی چنین روندی داشته است‪.‬‬ ‫همیشه در جام های جهان ‬ ‫من کاپلو را دوست دارم و واقعا ناکامی انگلیس باعث‬ ‫نمی ش��ود اعتبار کاپلو کم ش��ود‪ .‬انگلیس همیشه در‬ ‫جام های جهانی همین بوده‪ .‬فکر می کنم انها اس��ترس‬ ‫موفقیت دارند و چون فش��ار افکار عمومی روی این‬ ‫ایتالیا تیم پیری را به جام جهانی اورده بود و‬ ‫دل به بازیکنانی بسته بود که یک بار این جام‬ ‫را به دست اورده بودند‬ ‫برزیل مثل همیشه نبود‪ .‬انها سبک بازی‬ ‫خود را تغییر داده بودند و طوری بازی‬ ‫می کردند که برزیلی نبود‪ .‬این تیم باید‬ ‫کمی فانتزی تر می بود‬ ‫‪37‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫تیم زیاد اس��ت و از طرفی انها موفقیتی در جام جهانی‬ ‫نداشته اند باعث می ش��ود با استرس بازی های جام را‬ ‫انجام دهند‪.‬‬ ‫وقتی بعد از حذف انگلیس جمله «خداحافظ کاپلو» را‬ ‫شنیدم خیلی ناراحت شدم چون نمی شود موفقیت های‬ ‫بزرگ کاپلو را با یک ناکامی کنار گذاشت‪.‬‬ ‫اگر بخواهی��د در مورد تیم های پرتالش جام حرف‬ ‫بزنید از کدام تیم ها نام می برید؟‬ ‫س��رامد همه ای��ن تیم ها اروگوئه بود ک��ه با تالش به‬ ‫جمع چهار تیم رس��ید‪ .‬به غی��ر از این تیم ها می توانم‬ ‫به ایاالت متحده امریکا‪ ،‬ش��یلی‪ ،‬غنا و پاراگوئه اشاره‬ ‫کنم‪ .‬این تیم ها از دید من پر تالش بودند و با تالششان‬ ‫گام های بزرگی در این جا م برداشتند‪.‬‬ ‫برخی از کارشناس��ان اعتقاد دارن��د این نوع بازی‬ ‫اسپانیا رو به فناست و در اینده چنین سیستمی برای‬ ‫موفقیت جواب نمی دهد‪.‬‬ ‫نه‪ .‬چنین چیزی درس��ت نیست‪ .‬می شود در مورد یک‬ ‫ایده س��اعت ها حرف زد و از ان انتقاد کرد اما ساختن‬ ‫ان ایده جریانی را متحول می کند و اکنون ایده فوتبال‬ ‫تاکی تاکی اسپانیا یک جریان است‪ .‬مهم نیست که فردا‬ ‫این ایده رو به فنا باش��د‪ .‬هر ای��ده ای در هر کاری رو‬ ‫به فناست‪.‬‬ ‫مهم این است که با این ایده اسپانیا توانسته با بارسلونا‬ ‫قهرمان اروپا ش��ود و با تیم مل��ی قهرمانی جهان را به‬ ‫دس��ت بیاورد‪ .‬این امارها نشان می دهد سیستم اسپانیا‬ ‫به خواس��ته هایش رسیده است‪ .‬ش��ما از ایده هایی که‬ ‫می س��ازید‪ ،‬می خواهید موفقیت به دس��ت بیاورید و‬ ‫اس��پانیا این موفقیت را به دس��ت اورده‪ .‬مهم نیس��ت‬ ‫در اینده این سیس��تم به فنا برود و انتی سیستم ان هم‬ ‫درست شود‪.‬‬ ‫اس��پانیا اکنون فوتبالی بازی می کن��د نتیجه گرا که در‬ ‫ان م��ردم هم از فوتبال لذت می برن��د‪ .‬این ایده یعنی‬ ‫بهترین‪ .‬وقتی مورینیو نتیجه می گیرد‪ ،‬می گویند مربی‬ ‫نتیجه گراست و زیبا بازی نمی کند و وقتی که ارژانتین‬ ‫زیبا بازی می کند می گویند این تیم زیبا بازی می کند اما‬ ‫موفق نمی شود‪ .‬وقتی اسپانیا هر دو فاکتور موفقیت و‬ ‫زیبا بازی کردن را با هم ایفا می کند و به موفقیت های‬ ‫بزرگی دس��ت پیدا ک��رده دیگر مهم نیس��ت که این‬ ‫سیس��تم رو به فنا باشد‪.‬مطمئنم که اگر انتی سیستم ان‬ ‫به وجود بیاید اسپانیایی ها ایده جدیدی ارائه می کنند‪.‬‬ ‫فعال که این سیس��تم جهان فوتب��ال را در بر گرفته و‬ ‫اکنون الگویی شده است برای فوتبال دنیا‪.‬‬ ‫ی می گویند که این سیس��تم برگرفته از سیستم‬ ‫برخ ‬ ‫بارساست و این موفقیتی است که بارسلونا به اسپانیا‬ ‫هدیه کرده است‪.‬‬ ‫اصال اینطور نگاه نکنید‪ ،‬مهم این اس��ت که انها نتیجه‬ ‫گرفته اند‪ .‬این ایده اس��پانیایی اس��ت و از لیگ اسپانیا‬ ‫بی��رون امده اس��ت‪ .‬لیگ برگزار می ش��ود ک��ه از ان‬ ‫ستاره ها و ایده ها بیرون بیایند‪.‬‬ ‫اگر چنین چیزی هم باشد کار بدی نیست‪ .‬این یعنی‬ ‫که کل فوتبال اسپانیا یک ایده را با هم جلو می برد برای‬ ‫موفقیت‪ .‬حاال هرکسی هر نوع تفکری می تواند از این‬ ‫موفقیت داشته باشد‪.‬‬ ‫یعنی فکر می کنید اللیگا فوتبال اس��پانیا را به اینجا‬ ‫کشانده است؟‬ ‫غیر از این نیس��ت‪ .‬لیگی که به تیم ملی اش ایده ندهد‬ ‫موفق نیست‪.‬اس��پانیا موفق اس��ت چون اللیگا بهترین‬ ‫لیگ اروپاست‪ .‬انها با فوتبال زندگی می کنند و برای ان‬ ‫وقت می گذارن��د محصول تمام کارهایی که در اللیگا‬ ‫صورت گرفت موفقیت هایی است که تیم ملی اسپانیا‬ ‫بدست اورده است‪.‬‬ ‫اما این مس��اله در فوتبال هلند صدق نمی کند‪ .‬لیگ‬ ‫هلند بهترین نیست اگر جای قهرمان عوض می شد و‬ ‫هلند قهرمان بود ان وقت چه داشتید که بگویید؟‬ ‫هلند صاحب س��بکی در فوتبال اروپاس��ت‪ .‬ایده های‬ ‫فوتبال در هلند با ایده های فوتبال در اسپانیا فرق می کند‬ ‫در هر تیم بزرگ اروپایی یک ستاره هلندی وجود دارد‪.‬‬ ‫انها در ایده های خود موفق هس��تند اما به دلیل اینکه‬ ‫شرایط مالی باش��گاه های هلندی با باشگاه های بزرگ‬ ‫اروپا متفاوت است انها نمی توانند بازیکنان خود را در‬ ‫لیگ خود نگهدارند اما باید ببینید چند درصد تیم ملی‬ ‫هلند در باشگاه های هلند بازی می کنند‪.‬‬ ‫در اللی��گا قدرت مالی انقدر باالس��ت ک��ه به غیر از‬ ‫تورس همه بازیکنان تیم اسپانیا در اللیگا بازی می کنند‪.‬‬ ‫حتی اگر هلند هم قهرمان می شد امار نشان می دهد که‬ ‫ایده های فوتبال اس��پانیا موفق است‪ .‬چندین قهرمانی‬ ‫در س��ال های گذش��ته حاصل ایده های جدید فوتبال‬ ‫اسپانیاست‪.‬‬ ‫انها فصل جدیدی را در فوتبال دنیا به وجود اورده اند‪.‬‬ ‫به نظر تو ستاره جام کدام بازیکن بود؟‬ ‫من نمی توانم به طور صددرصد یک بازیکن را ستاره‬ ‫جام بدانم‪ .‬به اعتقاد ما فوتبال یک بازی گروهی است‬ ‫و من به این مس��اله اعتقاد دارم که یک تیم سرنوشت‬ ‫تیم را مشخص می کند نه یک ستاره‪.‬‬ ‫هافبک های جام از نگاه جواد نکونام‬ ‫وسلی اسنایدر‬ ‫گل زن تری��ن هافب��ک جام‬ ‫تکلیف هلند را مش��خص‬ ‫کرد‪ .‬او در بازی با اروگوئه و‬ ‫برزی��ل ب��ا گل ه��ای‬ ‫تعیین کنن��ده اش باعث برد‬ ‫هلند شد‪ .‬اس��نایدر میل به‬ ‫نف��وذ زی��ادی دارد و اگ��ر‬ ‫بخواه��م ایرادی از او بگیرم‬ ‫این اس��ت که کمتر از یک هافبک پاس می دهد‪ .‬اما‬ ‫این عیب با گل زنی هایش پوشیده می شود‪ .‬هافبکی‬ ‫است که به خوبی خودش را در موقعیت شوت زنی‬ ‫قرار می دهد و برای یک بازیکن این هنر اس��ت که‬ ‫بدان��د کج��ا ق��رار بگی��رد و چ��ه موقع��ی‬ ‫شوت زنی کند‪.‬‬ ‫اینی یستا‬ ‫اینی یس��تا در سه بازی اخر‬ ‫اسپانیا نقش خودش را ایفا‬ ‫کرد‪ .‬ی��ک ب��ال تکنیکی و‬ ‫هجوم��ی ک��ه بخ��ش مه م‬ ‫سیس��تم هجومی از سیستم‬ ‫اس��پانیا ب��ود‪ .‬وقت��ی بازی‬ ‫اینی یستاشکلگرفتتورس‬ ‫کنار رفت و باعث شد ویا به‬ ‫نوک حمله برود‪ .‬او در کنار ژاوی و پدرو کار سختی‬ ‫نداش��ت چون از نوع بازی یکدیگر شناخت کاملی‬ ‫داشتند‪ .‬اینی یس��تا بازیکن بزرگی است و بازیکنان‬ ‫ب��زرگ می توانند در مقاطعی ک��ه بازی گره خورده‬ ‫اس��ت گره بازی را باز کنند‪ .‬او گل��ی را در بازی با‬ ‫هلند زد که هر بازیکنی ارزو داشت ان را بزند‪.‬‬ ‫شواین اشتایگر‬ ‫ش��واینی در این جام عالی‬ ‫بود و نمایشی از خود ارائه‬ ‫داد ک��ه هیچ کس نپرس��ید‬ ‫ب��االک کجاس��ت‪ .‬او یک‬ ‫هافبک کامل ب��رای المان‬ ‫بود‪.‬‬ ‫توپ گیری ه��ای ش��واینی‬ ‫باره��ا اهن��گ بازی ه��ای‬ ‫الم��ان را از دف��اع به حمله تغییر م��ی داد‪ .‬او یک‬ ‫هافبک کامل اس��ت و اوج کارش در گلی بود که‬ ‫مقابل ارژانتین زده شد‪ .‬به تمام فاکتورهای خوب‬ ‫اشتایگر باید شوت زنی خوبش را هم اضافه کرد‪.‬‬ ‫او به موقع و باهدف ش��وت می زند‪ .‬به عقیده من‬ ‫شواینی بهترین بازیکن المان در این جام بود‪.‬‬ ‫ژاوی‬ ‫ژاوی باارزش تری��ن مهره‬ ‫اسپانیاست‪ .‬بازیکنی پاسور‬ ‫که هر پاسش برای حریف‬ ‫خطرناک است‪.‬‬ ‫تحرک او برای توپ گیری‬ ‫زی��اد اس��ت و می توان��م‬ ‫به ج��رات بگوی��م که به‬ ‫راحتی نمی ش��ود جلوی‬ ‫پاس های این هافبک را گرفت‪ .‬نقش تعیین کننده‬ ‫ان سیس��تمی که می گویند متعلق به بارساس��ت‬ ‫را ژاوی ایفا می کند‪ .‬وقت��ی بازیکنی مثل ژاوی‬ ‫در تیم��ت داری مطمئ��ن هس��تی ک��ه حداقل‬ ‫س��ه یا چهار فرصت خوب ب��رای تیمت اماده‬ ‫می کنی‪.‬‬ ‫ماسچرانو‬ ‫او خوب بود ام��ا تنها بود‪.‬‬ ‫ماس��چرانو توپ گیر خوبی‬ ‫اس��ت اما در کن��ارش یک‬ ‫پاسور خوب می خواهد که‬ ‫ارژانتی��ن پاس��ور خ��وب‬ ‫نداشت و شاید سیستمی که‬ ‫مارادون��ا می چی��د باع��ث‬ ‫می ش��د چنی��ن ش��رایطی‬ ‫به وج��ود بیای��د‪ .‬او بیش��تر مهاج��م در ترکی��ب‬ ‫می گذاش��ت و هافبک پاسور برای تغذیه مهاجمان‬ ‫وجود نداشت‪ .‬ماسچرانو هافبک توپ گیر است و‬ ‫باید کنارش یک پاسور باش��د‪ .‬ماسچرانو زحمت‬ ‫زیادی کش��ید و وقتی که هجومی باش��د کار یک‬ ‫هافبک دفاعی واقعا سخت است مثل کار او‪.‬‬ ‫الونسو‬ ‫بازی او را دوس��ت دارم‪.‬‬ ‫او بازیکنی است که گرچه‬ ‫ب��ه چش��م نمی ای��د ام��ا‬ ‫نبودش خالء بزرگی ایجاد‬ ‫می کند‪.‬‬ ‫م��ن مقابل اکث��ر بازیکنان‬ ‫اللی��گا ب��ازی ک��ردم اما‬ ‫الونسو چیز دیگری است‪.‬‬ ‫باید خیلی هنرمند باش��ید تا از الونس��و توپ رد‬ ‫کنید‪ .‬هافبکی که س��اده بازی می کند و کامال در‬ ‫اختیار تیم است‪.‬‬ ‫چنی��ن هافبک��ی برای ی��ک تیم نعمت اس��ت و‬ ‫حاص��ل حضور چنین بازیکن��ی در کنار ژاوی و‬ ‫اینی یستا این است که اسپانیا قهرمان شود‪.‬‬ ‫‪38‬‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫ورزش‬ ‫به این کمدی نمی خندیم‬ ‫چرا برگشتی پیرمرد؟‬ ‫افتاد‪ ،‬مچاله شد‪ ،‬له شد‪ ....‬خنده مان نمی گیرد‪ ،‬ان چشمان خند ه ندارد‪ ،‬نوبت‪ ،‬نوبت‬ ‫کمدی اس��ت‪ .‬می دانیم اما خنده مان نمی اید‪ ،‬دس��ت خودمان نیست‪ .‬می دانیم که‬ ‫خودش هم می داند که تاریخ تکرار می ش��ود و در تکرار باید خندید‪ ...‬پیر مرد هم‬ ‫این را شنیده بود اما چرا برگشت‪ ،‬واقعا چه فکری کرد که برگشت؟شکست ایتالیا‬ ‫از قبل جام معلوم بود‪ ،‬این تیم هیچ چیزش ش��بیه چهارسال قبل نبود‪ .‬از دروازه تا‬ ‫حمله‪ ،‬ایتالیا هیچ چیز نداشت که مارچلو لیپی به ان برای برگشت دل بسته باشد‪ .‬اگر‬ ‫اینترمیالن با مورینیو قهرمان اروپا شد هیچ ربطی به فوتبال ایتالیا نداشت‪ .‬مرد پرتغالی‬ ‫برای درو کردن افتخارات‪ ،‬از خولیوسزار و لوسیوی برزیلی تا اتوئوی کامرونی را‬ ‫کنارهم گذاشته و یک شرکت چند ملیتی تاسیس کرده بود‪ .‬دون مارچلو دلش را به‬ ‫چه خوش کرده بود؟حتی پیرمردها هم گول می خورند‪ ،‬حتی باتجربه ها هم وسوسه‬ ‫می شوند‪ .‬دون مارچلو در شصت و یک سالگی هوس کرد که بهترین مربی تاریخ‬ ‫فوتبال جهان شود‪ ،‬پیش خودش فکر کرده اگر یک جام جهانی دیگر هم بگیرم‪ ،‬اولین‬ ‫نفری هستم که دوبار پشت سر هم قهرمان جام جهانی شده و همین برای جاودان ه‬ ‫شدنم کافی است‪ .‬دونادونی مقابل هلند باخت‪ ،‬بد هم باخت‪ ،‬تا خیلی زود جا برای‬ ‫لیپی باز و فرش قرمز مقابل دون مارچلو پهن شود‪ .‬وقتی قرعه کشی جام جهانی انجام‬ ‫شد‪ ،‬یک سیگار برگ روشن کرد و فکر کرد پاراگوئه‪ ،‬نیوزلند و اسلوواکی؛ از گروه‬ ‫راحت باال می اییم‪ .‬دون مارچلو باورش نمی شد که این گروه اسان در واقع قتلگاه‬ ‫او است و توهم بهترین مربی فوتبال تاریخ جها ن شدن خیلی زودتر از ان چیزی که‬ ‫تصور می شود‪ ،‬فرو می ریزد‪ .‬حاال وقتی است که باید به این هوس خندید‪ .‬اما خنده‬ ‫کجاست؟ این کمدی خنده ندارد‪ ،‬وقتی به چشمانش نگاه می کنیم جرات خندیدن‬ ‫نداریم‪ .‬این چش��م ها به اندازه چهار س��ال پیر ش��ده اند‪ ،‬کجاست ان چشمان ابی‬ ‫جام جهانی ‪ 2006‬که از جاه طلبی می درخشید‪ .‬همان چشم ها که ادم را یاد پل نیومن‬ ‫در بیلیارد باز می انداخت وقتی امده بود «بشکه مینه سوتا» را همه روز هم ببرد‪ .‬چه شد‬ ‫ان چشم ها‪ ،‬جایش را دوچشم بهت زده گرفته بود که حتی نمی دانست چه اتفاقی‬ ‫افتاده است و تیمش چرا زور بردن حتی نیوزلند را هم ندارد و مثل اب خوردن به‬ ‫اسلوواکی می بازد‪.‬قاره افریقا انتقامش را از ایتالیایی ها گرفت‪ ،‬مثل فرانسوی ها‪ .‬انها‬ ‫زمانی که این قاره را محل تاخت و تاز خود برای یافتن مستعمره های جدید قرار داده‬ ‫بودند‪ ،‬خجل زده به قاره خود بازگشتند‪.‬لیپی قربانی این انتقام گیری شده البته باالتر از‬ ‫ان قربانی اشتباه بزرگ خود شد‪ ،‬اشتباهی که بیشتر از هر چیز اشتباه در محاسبات‬ ‫بود‪ .‬او برگشت که تاریخ فوتبال ایتالیا را وادار به تعظیم به خودش کند‪ .‬اما در نهایت‬ ‫کارش به جایی رس��ید که حاال حتی نمی تواند با خانواده اش در یک رستوران غذا‬ ‫بخورد و مجبور اس��ت از دست مهاجمان فرار کند‪.‬رویه کمدی ماجرا به لیپی رو‬ ‫کرده است‪ ،‬رویه ای که باید به ان بخندیم اما خنده مان نمی اید‪ .‬هنوز هم که هست از‬ ‫خودمان می پرسیم «پیرمرد چرا برگشت؟»‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫در البی هتل نشسته بود‪ ،‬تمام شب را نخوابیده بود‪ .‬باورش نمی شد‪ .‬از المان چهارگل‬ ‫خورده بودند؟ از المان؟‪ ....‬روزنامه ها را ورق می زد‪« :‬رویا به پایان رسید»‪ .‬این تیتر روزنامه‬ ‫س��ان بود‪ ،‬درشت و باطعنه‪ ،‬اما قرار نیست همه چیز با طعنه باشد‪ .‬حتی می توان توهین‬ ‫مس��تقیم را هم دید‪« :‬وقت رفتن فابیو است‪ ،‬فابیو برو‪ ،‬بازیکنانت را هم با خودت ببر»‪.‬‬ ‫روزنامه میرردیلی هم جز رفتن او چیزی نمی خواست‪ .»FABIO GO« :‬دیگر حوصله اش‬ ‫نمی کشید باقی روزنامه ها را نگاه کند‪ ،‬همه فراموش کرده اند او کیست؟ یادشان نمی اید‬ ‫فابیو کاپلو در بیس��ت س��ال اخیر واژ ه معادل قهرمانی در تمام کتاب های فرهنگ لغات‬ ‫فوتبال بود‪ .‬به شمار هفت قهرمانی در لیگ ایتالیا‪ ،‬و قهرمانی در لیگ اسپانیا‪ ،‬قهرمانی در‬ ‫لیگ قهرمانان اروپا‪ ،‬قهرمانی «سوپر جام اروپا»‪ .‬باقی عناوین هم اشانتیون بماند پیش شما!‬ ‫‪ ...‬پس چه شد؟ تصویر مثل هوای شهر لندن مه الود است‪ .‬کاپلو باید تاوان اشتباهات همه‬ ‫را می داد‪ .‬یک نفر مگر چقدر توان دارد؟ جان تری ان کار را می کند‪ ،‬اشلی کول هم همان‬ ‫کار را می کند‪ .‬وین رونی مواظب بدنش نیست و با پای مصدوم بازی می کند‪ ،‬گرین هم‬ ‫گلی را می خورد که حتی دیوید جیمز هم نمی خورد و باالخره داور‪ ،‬اگر داور نمی خواست‬ ‫بزرگترین اشتباه تاریخ داوری جهان را انجام دهد‪ ،‬شاید امروز همه در جزیره فریاد نمی زدند‪:‬‬ ‫«برو‪ ،‬بس است‪ ،‬برو»‪ ....‬اما یک چیز مانع است تا کاپلو از نیمکت تیم ملی انگلیس دل‬ ‫بکند و برود دنبال جایی که بازهم قهرمان باشد و کسی برایش فریاد «بر و برو» سر ندهد؛‬ ‫‪ 10‬میلیون پوند ناقابل‪ ،‬هزینه فس��خ قرارداد‪ .‬مسئوالن فدراسیون فوتبال انگلستان برای‬ ‫ن��دادن غرامت مانع جدایی او ش��دند‪ .‬ایا اینگونه ماندن برای م��رد مغروری که زمانی‬ ‫می گفت‪« :‬نمی توانم وقتی مردم‪ ،‬رسانه ها‪ ،‬مدیرها و بازیکنان حرف پرت می زنند‪ ،‬بایستم و‬ ‫تماشا کنم‪ ،‬چرا باید وقتم را تلف کنم و حرف انهایی را گوش دهم که از من کم هوش تر‬ ‫هس��تند؟» مگر کاپلو همانی نبود که وقتی مدیران رئال پس از قهرمان شدن عذرش را‬ ‫خواستند مغرورانه گفت‪« :‬اگر بخواهد هم نمی مانم‪ ».‬پس غرورت چه شد استاد‪...‬‬ ‫انگلستان و کاپلو با هم ادامه می دهند‪ .‬شاید تا یورو ‪ ،2012‬شاید ان وقت هر دو از این تمدید‬ ‫همکاری راضی باشند‪ ،‬اما حاال انچه بیش از همه به چشم می خورد غرور له شد ه مردی است‬ ‫که همه چیز را علیه خودش می بیند‪ ،‬مردی که وقتی می خواست پست سرمربیگری تیم ملی‬ ‫انگلستان را قبول کند اعتقاد داشت که انها ادرس را درست امده اند‪ .‬عینکش را کمی باال و‬ ‫پائین کرد و گفت‪« :‬کار کار خودمه‪ ».‬اما کار خودش نبود‪ ،‬شاید کار هیچ کس نباشد‪ .‬یک‬ ‫الف رمزی بود که توانست انگلستان را در جام جهانی ‪ 1966‬قهرمان جهان کند‪ ،‬بعد از او‬ ‫هیچ کس نتوانسته حتی یک جام دیگر برای ویترین ملی انگلیس بیاورد‪.‬اگر می خواهید‬ ‫ی او در بازی مقابل اسلوونی‬ ‫وضعیت این روزهای کاپلو را بدانید‪ ،‬فقط کافی است اشفتگ ‬ ‫را به خاطر بیاورید او مثل دیوانه ها می چرخید و بر سر استوارت پیرس فریاد می کشید‪،‬‬ ‫فریادی که به کنفرانس مطبوعاتی هم کش��یده شد‪.‬بعضی ها می گویند کاپلو تجربه ملی‬ ‫نداشته و فقط در تیم های باشگاهی می تواند موفق شود‪ .‬برخی دیگر می گویند که بازیکنان‬ ‫انگلیسی در تیم های باشگاهی با سیستم هایی به میدان می روند که هیچ یک شباهت به‬ ‫سیس��تم تیم ملی کاپلو ندارد‪ .‬خیلی ها می گویند اگر داور ان شوت لمپارد را گل اعالم‬ ‫می کرد‪ ،‬شاید ورق برمی گشت و کاپلو اینگونه ناکام نمی ماند‪ ...‬اما فارغ از انچه می گویند‪،‬‬ ‫جام جهانی ‪ ،2010‬کارنامه فابیو کاپلو را دچار نقصان کرد‪ .‬وقتی استاد تجدید می اورد‪،‬‬ ‫وای به حال شاگردانش‪...‬‬ ‫تجدید و شاید هم مردود‬ ‫کارنامه سیاه استاد‬ ‫‪39‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫اسطوره می بازد‪ ،‬اما بازنده نیست‬ ‫شورش بی دلیل‬ ‫اسطوره تیر خورد‪ .‬صحنه شبیه صحنه پایانی کدام تراژدی است؟ ایا این اشیل بود که‬ ‫به قوزک پایش لعنت می فرستاد؟ ایا این اسفندیار بود که در نتیجه تقلبی که سیمرغ‬ ‫به رستم رسانده بود‪ ،‬از درد به خودش می پیچید؟ نه‪ ...‬این اسطوره با انها فرق می کند‪.‬‬ ‫او ادعای روئین تنی ندارد‪ ،‬اتفاقا او اسطوره ای است برای بخشیده شدن‪ ....‬جام جهانی‬ ‫‪ 1982‬با لگدی روی پای بازیکن برزیل رفت و بخش��یده ش��د‪ .‬جام جهانی ‪ 1986‬با‬ ‫دست دروازه انگلیس را باز کرد و بخشیده شد‪ .‬جام جهانی ‪ 1990‬با دست جلوی توپ‬ ‫ش��وروی را گرفت تا گل نخورند و بخشیده شد‪ .‬جام جهانی ‪ 1994‬به اتهام دوپینگ‬ ‫محروم شد و بخشیده شد‪ .‬پسرش را تکذیب کرد و بخشیده شد‪ .‬کوکائین کشید و‬ ‫بخشیده شد‪ ...‬دیه گو مارادونا را همیشه می توان بخشید‪ ،‬همیشه‪ .‬حتی اگر چهار گل‬ ‫دیگر هم از المان می خورد‪ ،‬باز هم بخشیده می شد‪.‬‬ ‫در تمام دنیا‪ ،‬در تمام تاریخ فقط یک نفر است که تیمش چهار گل می خورد و می تواند‬ ‫یک فرودگاه را از جمعیتی پر کند که کارناوال اس��تقبال از اس��طوره راه انداخته اند و‬ ‫پرچم هایی را در دست گرفته اند که روی ان نوشته شده‪« :‬دیه گو‪ ....‬بمان»‬ ‫مارادونا در همه عمرش مرد شکستن قاعده ها و اصول بوده‪ .‬انگار او امده است که در‬ ‫دنیای فوتبال‪ ،‬هیچ اصلی را بدون استثنا نگذارد‪ .‬فقط او بود که می توانست تیم درجه‬ ‫سومی مثل ناپولی را تا قهرمانی اروپا جلو ببرد و در میان مدعیان همیشگی سری ‪،A‬‬ ‫تبدیل به یک تیم خاص کند‪ .‬فقط او بود که می توانست به جنگ امپراتوری هاوه النژ‬ ‫برود و به اندازه توانش برای درهم کوبیدن ان بکوشد‪ .‬یادتان هست فینال جام جهانی‬ ‫‪ 90‬را که دس��ت نداد با اقای رئیس؟‪« ....‬دیه گو» ش��ومنی است که در شوی ان فقط‬ ‫فوتبال است و بس‪ .‬او کودکی پنهان شده وجود همه ماست که عشقمان به توپ را‬ ‫چون گنجی حفظ کرده‪ ،‬گیرم ما اسیر ژست ها شده ایم و نمی توانیم مثل او‪ ،‬ان را فریاد‬ ‫بزنیم‪ ،‬ان را بخندیم‪ ،‬ان را گریه کنیم‪ ،‬ان را ش��وت بزنیم‪ ،‬ان را ببوسیم‪ ....‬جای همه‬ ‫ما دیه گو کودکی می کند در دنیای فوتبال و همین کودکی اس��ت که او را از کراوات‬ ‫زده های جایگاه ‪ V.I.P‬متمایز می کند‪.‬قابل بخشش نیستند دخترانش‪ .‬انها خواستند‬ ‫پدرشان‪ ،‬یکی باشد مثل همان خوش لباس های اتوکشیده که در کنار زمین با عصایی‬ ‫که قورت داده اند‪ ،‬می ایستند‪ .‬انها نمی دانستند پدرشان با همه فرق می کند‪ ،‬ان کت و‬ ‫شلوار مثل زندانی بود که روح کودکانه فوتبال را زنجیر می کند‪ .‬اما می دانید که مارادونا‬ ‫سلطان دریبل جهان است‪ ،‬اقای جاگذاشتن‪ ،‬او حتی زنجیرها را هم مثل تری بوچر و‬ ‫پیتر واید دریبل می زند و حتی با ان پوشش جنتلمن مابانه هم به گونه ای رفتار می کرد که‬ ‫انگار همین حاال کت و شلوار طوسی رنگ را از تن بیرون می کند و با پیراهن شماره ‪10‬‬ ‫ارژانتین به میدان می رود تا به مسی یاد بدهد که یک ستاره‪ ،‬برای انکه اسطوره شود‪،‬‬ ‫باید چگونه نقش رهبر را برعهده بگیرد و تیمش را به جلو براند‪.‬‬ ‫ال دیه گو باخت‪ ،‬اما بازنده نبود‪ .‬اس��طوره هایی مثل او هیچ گاه بازنده نیس��تند‪ .‬او نماد‬ ‫ش��ورش بی دلیل در فوتبال اس��ت‪ ،‬اگر جیمز دین و رفقا‪ ،‬بدون فکر کردن به ترمز‬ ‫می خواستند رقابت را تا ته دره پیش ببرند‪ ،‬گاز بدهند و لذت ببرند‪ ،‬مارادونای مربی در‬ ‫جام جهانی ‪ 2010‬همین لذت را تجربه کرد‪ .‬ان بیست هزار متری که در فرودگاه شهر‬ ‫به استقبالش امده بودند هم این لذت را تجربه کرده بودند‪ ،‬لذتی که بوی فوتبال می دهد‪،‬‬ ‫لذتی که در چارچوب تاکتیک ها و سیستم ها نمی گنجد‪ ،‬لذتی که اسیر نمی شود‪ ،‬حتی‬ ‫اگر به باخت منتهی شود‪.‬‬ ‫‪40‬‬ ‫عالمت سوال بزرگ تیم ملی برزیل‪ ،‬یک عالمت سئوال بزرگ و پررنگ‪ .‬این‬ ‫دونگا انتخاب چه کسی است؟ این سئوال به امروز و دیروز بر نمی گردد‪ ،‬از‬ ‫همان روزهایی که در میانه میدان تیم ملی برزیل بازی می کرد هم این سوال‬ ‫پرس��یده می شد‪ .‬همه اعتراض داشتند که جای اینکه مثل المانی ها فقط تکل‬ ‫می زن��د و پاس کوتاه می دهد باید «رای» بازی کند‪ .‬فوتبالیس��ت برزیلی باید‬ ‫دریبل بزند‪ ،‬هیچ کس دونگا را به عنوان یک بازیکن برزیلی قبول نداشت جز‬ ‫ی��ک نفر؛ کارلوس البرتو پری��را‪ .‬در جام جهانی ‪ 1994‬پریرا‪ ،‬دونگا را به همه‬ ‫ترجیح می داد و قبل از همه به میدان می فرس��تاد‪ ،‬برزیل قهرمان شد و دونگا‬ ‫جام را باالی س��ر برد‪ ،‬اما هنوز باورش سخت بود که کاری که سوکراتس با‬ ‫ان همه هنر نتوانس��ت‪ ،‬توسط این بی هنر به پایان برسد‪.‬دونگا به جنگ روح‬ ‫فوتبال برزیلی رفت و در اخر انقدر جنگید که شکست خورد‪ .‬مگر می توان‬ ‫در تیم برزیل از کنار نام رونالدینیو به راحتی گذشت و این کلکسیون تکنیک‪،‬‬ ‫دریبل و مهارت فنی را کنار گذاش��ت و به جایش بازیکنانی مثل خود دونگا‬ ‫یعنی گیلبرتو سیلوا و فیلیپه ملو حتی در جنگندگی و تخریب در سطحی به‬ ‫مراتب پائین تر از خود دونگا قرار دادند را اس��تفاده کرد‪ .‬تیم ملی برزیل طبق‬ ‫سلیقه دونگا تبدیل به تیمی شد مثل لباس پوشیدن سرمربی ان‪ .‬دونگا انقدر‬ ‫بد سلیقه بود که اساس تاکتیک خود را به جای استفاده از هنر فوتبال برزیلی‬ ‫که مبنای ان پاس های کوتاه‪ ،‬دریبل های ریز و خالصه یک فوتبال شناور که‬ ‫بیننده را از فوتبال سیراب می کند است‪ ،‬امد به شیوه تیم های اروپایی‪ ،‬فوتبال‬ ‫خط کشی شده بر پایه دفاع ارائه داد‪.‬‬ ‫پیش از دونگا‪ ،‬یک بار سباس��تین الزارونی هم خواست از بازیکنان تکنیکی‬ ‫برزیل‪ ،‬نمایشی دفاعی بگیرد که سرنوشت او هم دقیقا مثل دونگا بود‪ .‬او هم‬ ‫یک بازنده بزرگ بیشتر نبود‪ .‬امثال دونگا این نکته را در نظر نمی گیرند که اگر‬ ‫پریرا امد مدل فوتبال تله سانتانایی برزیلی را برهم ریخت‪ ،‬به تبدیل پرداخت‬ ‫و دفاع را مستحکم تر از گذشته کرد وگرنه برزیل روح برزیلی خود را حفظ‬ ‫کرده بود‪.‬تیم دونگا حتی مقابل کره شمالی هم مشکل گلزنی داشت به گونه ای‬ ‫که همه دست به تقدیر کره ای ها زدند و فکر کردند که قرار است توفان زرد‬ ‫دیگ��ری رخ ده��د‪ .‬وقتی پرتغال با هفت گل کره ش��مالی را درهم کوبید‪ ،‬ان‬ ‫وقت بود که فهمیدیم نقطه مورد توجه قدرت کره ش��مالی نیس��ت بلکه باید‬ ‫روی ضعف برزیل بیش��تر توجه می کردیم‪ .‬دونگا از برزیل رفت‪ ،‬از روز اول‬ ‫هم معلوم بود که ماندنی نیست‪ ،‬او یک وصله ناجور بود که بر پیراهن برزیل‬ ‫نقش بس��ته بود‪ ،‬وصله ای که با خرید یک پیراهن طالی��ی تازه برای فوتبال‬ ‫برزیل‪ ،‬این وصله هم خود به خود حل می ش��ود‪ .‬پرونده دونگا با شکس��ت‬ ‫مقابل هلند برای همیش��ه در فوتبال برزیل بسته شد‪ .‬همانطور که حاال کسی‬ ‫نمی داند سباستین الزارونی کجاست‪ ،‬شاید تا چندسال هیچ کس سراغ این مرد‬ ‫بد لباس را نگیرد! خداحافظ مرد بدلباس‪ ،‬خداحافظ اقای بدسلیقه‪ ،‬خداحافظ‬ ‫اقای دونگا‪ ،‬برو اینجا هیچ کس منتظر تو نیست‪ ،‬خداحافظ برای همیشه‪.‬‬ ‫قاتل روح فوتبال برزیلی رفت‬ ‫خداحافظ اقای بدسلیقه‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫ورزش‬ ‫ریموند دومنک‪ ،‬مردی که فرانسه را بی ابرو کرد‬ ‫مرد اشتباهی‬ ‫او فارغ از همه هیاهوها و همه نهیب و هش��دار ها‪ ،‬قدم در مس��یری گذاشت که‬ ‫پایانی جز تباهی نداشت‪ .‬همو که چهارسال تمام جماعت فرانسوی را ازار داد‬ ‫و روی اعصاب انها قدم زد و سرانجام افتضاح بزرگی را به بار اورد که با هیچ‬ ‫ماده ش��وینده ای پاک نمی ش��ود‪ .‬او از اول هم اشتباهی بود‪ .‬موفقیت سال ‪2006‬‬ ‫را فراموش کنید چرا که پیرمرد خرافاتی هیچ نقشی در ان نداشت‪ .‬موفقیتی که‬ ‫از س��اق های جادویی نابغه ای چون زیدان سرچشمه گرفت و تبلور یافت‪ .‬اگر‬ ‫چهارسال پیش طرفداران افراطی و کم شمارش بسیار کوشیدند که نایب قهرمانی‬ ‫جهان را به او و طرح های تاکتیکی اش نس��بت دهند‪ ،‬یورو ‪ 2008‬و جام جهانی‬ ‫‪ 2010‬به خوبی پرده از حقیقت کنار زد‪ .‬اخر چه کسی باور می کند از ذهنی که‬ ‫به طور مداوم درگیر افکاری سطحی چون «مردان مریخی‪ ،‬زنان ونوسی» است و‬ ‫تیمش را براساس طالع بینی ارنج می کند‪ ،‬موفقیت تراوش کند؟‬ ‫او بیشتر ش��بیه یک مرتاض اس��ت‪ ،‬مرتاضی که ناکامی از سرورویش می بارد‪.‬‬ ‫ان موهای مجعد س��پید شده با ان عینک مضحک و چشمان بی فروغش چنان‬ ‫ترکیب فوق العاده ای س��اخته که از چند کیلومتری همه حقیقت را فریاد می زند‪:‬‬ ‫یک مجسمه ناکامی!‬ ‫برای رس��یدن به این حقیقت کافی اس��ت تصمیمات مشعش��ع استاد را یک بار‬ ‫م��رور کنی��م‪ .‬او کری��م بنزما را خ��ط زد و پیران��دره ژیناس را ب��ه افریقا برد‪.‬‬ ‫س��میر نصری را کنار گذاشت تا سیدنی گوو برایش بازی کند و تیری انری را‬ ‫نیمکت نشین کرد که نیکالس انلکای بی خاصیت در زمین قدم بزند‪ .‬تصمیماتی‬ ‫که تنها از یک دیوانه بر می اید و نتیجه ان همان ش��د که در جام جهانی دیدیم‪:‬‬ ‫دوشکست‪ ،‬یک تساوی و چهارم شدن میان چهار تیم‪.‬‬ ‫به راس��تی چه کسی جز پیرمرد بی فکری چون ژان پیر اسکالته می توانست به او‬ ‫اعتماد کند و پس از افتضاح یورو ‪ ،2008‬حکمش را تا جام جهانی ‪ 2010‬تمدید‬ ‫کند؟ همو که پس از بازگشت از اتریش به جای پاسخگویی به سئواالت بیشمار‬ ‫افکار عمومی و واکاوی ناکامی فرانس��ه‪ ،‬ترجیح داد بس��اط عروسی با نامزد ‪20‬‬ ‫س��اله جوانش را برپا کند‪ .‬انگار که نه انگار اتفاقی رخ داده! و چه طعنه امیز که‬ ‫اسکالته پاداش این القیدی را با ابقای او تا جام جهانی داد‪ .‬جام جهانی ای که اگر‬ ‫دست تقلب تیری انری در دقیقه ‪ 118‬در پاریس از استینش بیرون نمی امد‪ ،‬قطعا‬ ‫وجود خارجی نداشت‪ .‬اما دومنک تصمیم گرفت پاداش این خوش خدمتی را با‬ ‫نیمکت نشین کردن انری در جام جهانی بدهد!‬ ‫رسوایی او در جام جهانی به همین جا ختم نشد‪ .‬او نه تنها در چارچوب مستطیل‬ ‫سبز یک بازنده تمام عیار بود‪ ،‬بلکه بیرون از زمین هجمه ای برپا ساخت که پای‬ ‫نیکال س��ارکوزی را هم به قضیه باز کرد‪ .‬درگیری دومنک با انلکا‪ ،‬بیش از انکه‬ ‫غرور و اتوریته را لگدمال کند‪ ،‬حیثیت ملی فرانس��وی ها را به س��خره گرفت‪.‬‬ ‫داستان اعتصاب‪ ،‬فصل دیگری از اتفاقات عجیب جام جهانی ‪ 2010‬بود‪ .‬به قول‬ ‫زیدان س��ال ها بعد جام نوزدهم را ب��ا دو نکته به یاد می اورند؛ میزبانی افریقا و‬ ‫رسوایی فرانسوی ها! رسوایی که ریموند دومنک در ان نقش اصلی را داشت‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫خوب است که رسم پوستر چسباندن بر دیوار اتاق ورافتاده است و دیگر خیلی وقت‬ ‫اس��ت کمتر کسی دیوارهای باالی تختخوابش را با پونز زخمی می کند‪ ،‬وگرنه با این‬ ‫همه پوستر به دردنخور چه باید می کردیم؟‬ ‫جام جهانی ‪ ،2010‬جا م جنگ علیه س��تار گان بود‪ .‬س��تاره هایی که همه قبل از شروع‬ ‫مسابقات بر سر اینکه کدامیک به توپ طالیی رنگ شوت می زنند‪ ،‬دعوا می کردند‪ ،‬در‬ ‫پایان بازی ها چیزی جز یک شکس��ت خورده نبودند‪ .‬شاید حاال ان لشکر مصدومان‬ ‫که همه نگران غیبتشان در جام جهانی بودند مثل باالک‪ ،‬فردیناند‪ ،‬اسین و‪ ...‬خوشحال‬ ‫باش��ند که به جام جهانی نرسیدند وگرنه انها هم ش��اید اکنون یک مغلوب تمام عیار‬ ‫بیشتر نبودند‪.‬‬ ‫لیونل مسی که قرار بود در این جام جهانی ثابت کند از مارادونا بهتر است‪ ،‬از همه بهتر‬ ‫است‪ ،‬چه کرد؟ تقریبا هیچ کار! ان مسی بارسلونا کجا و این بازیکن ارژانتین کجا؟‬ ‫وقتی لیونل عزیزدردانه از زدن یک دریبل ساده عاجز است‪ ،‬چه ربطی دارد به مارادونا‬ ‫و تاکتیک های اش��تباه‪ ،‬تازه مس��ی چند تا پاس خوب داد‪ ،‬از کریس��تیانو رونالدو چه‬ ‫باید گفت؟ حتی مقابل کره ش��مالی هم بهترین بازیکن پرتغال نبود؛ س��نگین‪ ،‬بدون‬ ‫خالقی��ت‪ ،‬خس��ته‪ ...‬کارلوس کرش بی نوا چه بی دلیل دل��ش را خوش کرده بود به پا‬ ‫عوض کردن های کریس‪.‬‬ ‫جمع ستارگان ناکام جام جهانی ‪ ،2010‬سیاهه بلندی است که اگر سردستی هم حساب‬ ‫کنی به چند میلیارد دالر قیمتشان می رسد‪ .‬از وین رونی چه باید گفت‪ .‬درکل مسابقات‬ ‫فق��ط وعده داد که بازی بعدی بهتر می ش��وم‪ .‬حیف که ان ب��ازی بعدی هرگز نیامد‪.‬‬ ‫فرناندو تورس وقتی در بازی های اخر تیم ملی اسپانیا روی نیمکت نشست‪ ،‬هیچ کس‬ ‫نپرسید چرا حیف است‬ ‫تمام س��تارگان تیم ه��ای افریقایی هم با چ��راغ کامال خاموش به ته جاده رس��یدند‪.‬‬ ‫دیدیه دروگبا در س��احل عاجل و س��اموئل اتوئو در کامرون حتی یک دهم تیم های‬ ‫باشگاهی خود کارایی نداشتند‪.‬‬ ‫جام جهانی ‪ 2010‬خط بطالنی کشید بر تمام پیش بینی های قبلی این جام‪ ،‬جام ستاره ها‬ ‫نبود‪ .‬مسئوالن برگزاری مسابقات شانس اوردند که یک دی یگو فورالن در تیم اروگوئه‬ ‫وجود داش��ت که بهتر از بقیه بود و می توانست عنوان بهترین بازیکن جام را به خود‬ ‫اختصاص بدهد وگرنه شاید توپ طال در این دوره بدون صاحب می ماند‪.‬‬ ‫عملک��رد ف��ورالن را با مارادون��ا ‪ ،86‬ماتیوس ‪ ،90‬روماری��وی ‪ ،94‬زیدان ‪ 98‬و حتی‬ ‫ریوالدوی ‪ 2002‬و پیرلوی ‪ 2006‬مقایسه کنید‪ .‬متوجه می شوید که جام جهانی ‪،2010‬‬ ‫عصر خاموش��ی ستاره ها بود‪ .‬ستاره ها ندرخشیدند و انتظارات را براورده نساختند‪ .‬با‬ ‫کمال احترام تمام این اقایان چند ده میلیون یورویی بازنده بزرگی به نام «ستاره ها» را‬ ‫می سازند‪.‬‬ ‫شکست نام های بزرگ‬ ‫خاموشی ستاره‬ ‫‪41‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫گفت وگو با مجید جاللی درباره ایده های جدید در جام جهانی ‪:2010‬‬ ‫به جام جهانی می رفتیم‪ ،‬کمی بهتر از کره شمالی بازی می کردیم‬ ‫مهدی ربوشه‬ ‫مجید جاللی‪ ،‬مربی علم گرای فوتبال کش��ورمان در‬ ‫تو گو با هفته نامه مثلث درباره علت افول فوتبال‬ ‫گف ‬ ‫زیبا در جام جهان��ی ‪ 2010‬افریقای جنوبی به نکات‬ ‫ی اشاره می کند‪.‬‬ ‫مهم ‬ ‫اصلی ترین انتقادی که د ر خصوص جام جهانی ‪2010‬‬ ‫افریقای جنوبی مطرح می ش��ود این اس��ت که گفته‬ ‫می شود بازی های این دوره از کیفیت و جذابیت باالیی‬ ‫برخوردار نیست‪ .‬در این خصوص چه نظری دارید؟‬ ‫وقتی به تاریخ تکامل فوتبال نگاه می کنیم از نظر فنی به این‬ ‫نتیجهمی رسیمکهجام هایجهانیهموارهبسترمناسبیبرای‬ ‫ص��دور ایده های نو در دنیای فوتبال بوده اس��ت‪ .‬جام های‬ ‫جهانیهموارهاصلی ترینعاملبرایکلیدخوردنپروژه های‬ ‫تحقیقاتی بوده و حتی می توانم بگویم جام جهانی جدا از‬ ‫تاثیر گذاری بر سیستم ها اشکارا در تمامی بخش های فوتبال‬ ‫دخالت و تاثیر داش��ته است‪ .‬بعد از جام جهانی بود که ایده‬ ‫پرس سنگین و بازی فیزیکی به صورت امار و ارقام درامد‬ ‫و البته پس از جام جهانی بود که کارشناس��ان و مربیان در‬ ‫خصوص شیوه های بازی‪ ،‬قابلیت های فردی و تجدید نظر‬ ‫درباره سیستم ها دست به کار شدند‪.‬‬ ‫جام های جهانی همواره ایده های تازه ای را به همراه داشته‬ ‫اس��ت‪ .‬اما قبول دارید که در جام جهانی ‪ 2010‬فاکتور‬ ‫فوتبال زیبا تا حدود زیادی نادیده گرفته شده است؟‬ ‫جام جهانی ‪ 2010‬این ویژگی را دارد‪ .‬ببینید در جام جهانی‬ ‫تیم های مختلفی از قاره ها حضور دارند‪ .‬این پراکندگی ابدا‬ ‫مشکل ساز نیس��ت‪ .‬اما این قاره ها به هیچ وجه همسطح‬ ‫نیستند‪ .‬در تمامی ادوار جام جهانی به خصوص در دور‬ ‫مقدمات��ی بازی های انچنان زیبای��ی را ندیدیم‪ .‬البته من‬ ‫قبول دارم که جام جهانی ‪ 2010‬از این حیث نس��بت به‬ ‫دوره های گذش��ته در حد پایین تری ق��رار دارد‪ .‬اما برای‬ ‫رسیدن به یک نتیجه منطقی بهتر است به روحیه تیم های‬ ‫متوس��ط برگردیم‪ .‬به نظر من انها در ایجاد این مش��کل‬ ‫خیلی نقش دارند‪.‬‬ ‫‪42‬‬ ‫بیشتر توضیح می دهید؟‬ ‫ما در دور مقدماتی با دو دس��ته متفاوت از تیم ها روبه رو‬ ‫هس��تیم؛ دس��ته ای که متوس��ط هستند و دس��ته ای که‬ ‫قدرتمندند‪ .‬گروه متوسط ها همواره به دنبال کسب ابرو‬ ‫هستند‪ .‬درست به همین دلیل وقتی با تیم های قدرتمند‬ ‫روبه رو می ش��وند روش های خاص کنترلی را در پیش‬ ‫می گیرند‪ .‬تیم های متوس��ط به دلیل ارائه بازی تخریبی‬ ‫قابلیت ه��ای حریف خ��ود را از بین می برن��د‪ .‬در واقع‬ ‫این تیم ها در دکترین کار خود بیش از انکه به س��بک و‬ ‫قابلیت های خودشان تکیه کنند روی این موضوع متمرکز‬ ‫می شوند که بازی حریف را تخریب کنند‪ .‬به همین دلیل‬ ‫در دور مقدماتی ما کمتر ش��اهد بازی زیبا هستیم‪ .‬اما در‬ ‫اکثر موارد این دغدغه در مراحل بعدی برطرف می شود و‬ ‫جای خود را به هیجان و حساسیت می دهد‪.‬‬ ‫در جام ه��ای جهانی ‪ 74‬و ‪ 78‬این طور نبود که تیم ها‬ ‫بالفاصله بعد از دور مقدماتی وارد مرحله حذفی شوند‪.‬‬ ‫بلکه در دور بعد نیز بازی ها به صورت دوره ای انجام‬ ‫می شد‪ .‬ایا تغییر شکل در خصوص برگزاری بازی ها‬ ‫نیز به از بین رفتن فوتبال زیبا و جایگزینی فوتبال صرفا‬ ‫نتیجه گرا کمک کرده است؟‬ ‫دقیقا همین طور اس��ت‪ .‬ش��کلی که تیم ها در جام های‬ ‫جهانی ‪ 74‬و ‪ 78‬با یکدیگر بازی می کردند در دو مرحله‬ ‫شرایط بازی های دوره ای را تجربه می کردند‪ .‬اما در حال‬ ‫حاضر حساسیت های دور حذفی که اتفاقا بالفاصله بعد‬ ‫از دور مقدماتی ش��روع شده است این اجازه را به تیم ها‬ ‫نمی دهد که دست به ریسک بزنند یا دچار اشتباه شوند‪.‬‬ ‫بازی های دور حذفی قواعد خاص خودش را دارد‪ .‬اما با‬ ‫همه این حرف ها به جرات می توانم بگویم جام جهانی‬ ‫‪ 2010‬افریقای جنوبی از نظر کیفی نس��بت به دوره های‬ ‫قبل دچار افت محسوسی شده است‪.‬‬ ‫با این تفاسیر ایا می توان نتیجه گرفت که این جام به‬ ‫ایجاد ایده های چندان تازه ای منجر نخواهد شد؟‬ ‫ابدا این طور نیس��ت‪ .‬ما در م��ورد فوتبال زیبا صحبت‬ ‫می کنیم؛ مساله ای که خیلی ها روی ان حساسیت دارند‪.‬‬ ‫اما این حساسیت باعث نمی شود بگوییم چون در افریقای‬ ‫جنوبی جام جهانی سردی را دیدیم بنابراین از ایده های‬ ‫نو خبری نیست‪ .‬اتفاقا من اعتقاد دارم پس از جام جهانی‬ ‫‪ 2010‬خیلی ه��ا برای از بین بردن س��بک های تخریبی‬ ‫در فوتب��ال وارد پروژه های عظیم تحقیقاتی می ش��وند‪.‬‬ ‫همان ط��ور که گفتم جام های جهان��ی مولد ایده های نو‬ ‫هستند‪ .‬ما هنوز هم اثرات سیستم ‪ 4-2-3-1‬که کلید ان‬ ‫در بازی های ‪ 98‬فرانس��ه زده ش��د را در تیم های مطرح‬ ‫جهان می بینیم‪ .‬سیستمی که هنوز هم راجع به ان صحبت‬ ‫می شود‪ .‬جام جهانی ‪ 2010‬از این حیث مورد انتقاد است‬ ‫ک��ه به نظرم ب��رای جام بعدی تهدید بزرگی محس��وب‬ ‫می شود‪ .‬جام جهانی ‪ 2010‬جام ‪ 2014‬را تهدید می کند و‬ ‫تردید نداشته باشید که رسانه ها و کارشناسان فوتبال این‬ ‫تهدید را خیلی زود درک خواهند کرد‪.‬‬ ‫ایا با توجه ب��ه نتیجه ای ک��ه در رقابت های قهرمانی‬ ‫باشگاه های اروپا به دست امد می توانیم جام ‪ 2010‬را‬ ‫مورد تحلیل قرار دهیم؟‬ ‫اتفاقا به نظر من فینال لیگ قهرمانان اروپا نمونه خوبی است‬ ‫تا در مورد سردی رقابت های جام‪ 2010‬صحبت کنیم؛ وقتی‬ ‫دو تیم اینتر و بایرن به فینال رسیدند و تیم مورینیو با ان سبک‬ ‫خاص به عنوان قهرمانی رسید‪ ،‬انهایی که فوتبال را با دقت و‬ ‫تحلیل دنبال می کنند باید از همان جا پیش بینی می کردند که‬ ‫جام جهانی سردی در راه است‪ .‬به نظرم قهرمانی اینتر برای‬ ‫فوتبال زیبا بزرگترین تهدید بود‪ .‬اگر بارسلونا قهرمان می شد‬ ‫جام جهانیدیگریمی دیدیم‪.‬‬ ‫فکر می کنید در چه شرایطی می توانستیم امیدوار باشیم‬ ‫جام جهانی زیبایی در پیش داریم؟‬ ‫بی تردید باید بگویم وقتی به فوتبال زیبا و ارائه ان امیدوار‬ ‫می شدیم که بارسلونا به قهرمانی می رسید نه اینتر میالن‪.‬‬ ‫با قهرمانی بارسلونا در جام باشگاه های اروپا می توانستیم‬ ‫به تداوم مس��یر فوتبال زیبا در جام جهانی نیز خوشبین‬ ‫باشیم‪.‬‬ ‫شما تا چه حد این موضوع را پیش بینی می کردید؟‬ ‫تنه��ا چند روز از بازی های جام جهانی گذش��ته بود که‬ ‫در مصاحبه با دویچه وله المان روی یک موضوع تاکید‬ ‫کردم و گفتم که تیم ه��ای بزرگ اروپایی در این جام به‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫ورزش‬ ‫مشکل بر می خورند‪ .‬می توانید مصاحبه ام را همین االن هم‬ ‫جست وجو و مشاهده کنید که از ‪ 5‬تیم مطرح نام بردم‪.‬‬ ‫تاکید کردم که از بین ‪ 5‬تیم اسپانیا‪ ،‬فرانسه‪ ،‬انگلیس‪ ،‬المان‬ ‫و ایتالیا دو تیم از مرحله گروهی به دور بعد نمی رس��ند‪.‬‬ ‫البت��ه در بین این پنج تیم ماج��رای المان کامال متفاوت‬ ‫است‪ .‬انها خیلی خوب موفق شده اند همدلی و اتحاد را‬ ‫در تیم خود به وجود بیاورند‪ .‬اما در مورد انگلیس‪ ،‬ایتالیا و‬ ‫فرانسه مساله کامال فرق می کند‪ .‬این کشورها باشگاه های‬ ‫بسیار بزرگی دارند؛ باش��گاه هایی که به فوتبال از منظر‬ ‫اقتصاد و صنعت نگاه می کنند‪.‬‬ ‫در واق��ع قصد دارید با نام بردن از فرانس��ه‪ ،‬ایتالیا و‬ ‫انگلیس مساله شور ملی را تبیین کنید‪ .‬درست است؟‬ ‫همین طور است‪ .‬می خواهم بگویم باشگاه هایی که در این‬ ‫سه کشور هستند به فوتبال فراتر از مساله ملی نگاه می کنند‬ ‫وبیشتربه دنبال منافع خودشان هستند‪ .‬بازیکنان این تیم ها به‬ ‫جای تمرکز روی مساله هیجان و غرور ملی تحت شرایطی‬ ‫خاص مجبورن��د به میلیون ها یورو فکر کنند که می تواند‬ ‫اینده شان را تضمین کند‪ .‬در واقع انها از حضور در تیم ملی‬ ‫نه تنها سودی نمی برند بلکه به چشم یک تهدید به ان نگاه‬ ‫می کنند و خودشان را در شرایط سخت به خطر نمی اندازند‪.‬‬ ‫با این اس��تدالل بهتر می توانیم دلیل کم کاری و افت‬ ‫بازیکنانی مثل جرارد‪،‬لمپ��ارد و رونی را درک کنیم‪.‬‬ ‫موافقید؟‬ ‫بله‪ .‬الزم اس��ت به این نکته توجه کنیم که در مقابل این‬ ‫تیم ها می توان به شیلی‪ ،‬پاراگوئه‪ ،‬اروگوئه‪،‬کره جنوبی و‬ ‫ژاپن اشاره کرد‪ .‬تیم هایی که بازیکنان انها در جام جهانی با‬ ‫تمام وجود در زمین بازی زحمت می کشند‪ .‬این بازیکنان‬ ‫جام جهانی را مهمترین فرصت زندگی خود می دانند و‬ ‫سعی می کنند قابلیت های فردی خود را به بهترین شکل‬ ‫ممکن به دنیا نشان دهند‪.‬‬ ‫ای��ا در حذف ایتالیا می توان لیپی را به دلیل اصرارش‬ ‫بر تش��کیل تیمی با میانگین س��نی باال مقصر اصلی‬ ‫دانست؟‬ ‫نه‪ ،‬نمی توان در این ب��اره به راحتی قضاوت کرد‪ .‬چون‬ ‫هم��واره مس��ائلی درون تیم ها وجود دارد ک��ه ما از ان‬ ‫بی خبر هس��تیم و بدون توجه به انها نمی توانیم تحلیل‬ ‫کامال درستی داشته باشیم‪ .‬در مورد ایتالیا باید بگویم لیپی‬ ‫دچار اشتباه شد‪ .‬او تصور می کرد با تجربه چهار سال پیش‬ ‫می توان دوباره به قهرمانی رسید‪ .‬غافل از اینکه میانگین‬ ‫س��نی تیم او حاال چهار سال پیرتر ش��ده و در شرایطی‬ ‫که تیم های حاضر در جام جهانی فوتبالی کامال فیزیکی‬ ‫و درگیرانه را در دس��تور کار خود ق��رار داده اند‪ ،‬انها به‬ ‫موفقیت نخواهند رسید‪ .‬این همان تحلیلی بود که لیپی‬ ‫اصال به ان اعتنا نکرد‪ .‬ش��اید شرایط را می دانست اما به‬ ‫هر حال نس��بت به این انتقاد اعتنایی نک��رد‪ .‬او در دوره‬ ‫قبلی نشان داد که انگیزه کسب جام قهرمانی را دارد‪ .‬اما‬ ‫این کافی نبود‪ .‬او جدا از انگیزه شخصی اش با بی انگیزگی‬ ‫شاگردانش روبه رو شد که نتوانست ان را به سمت شور‬ ‫و اتحاد سوق دهد و از طرفی با یک تیم فرسوده نتیجه ای‬ ‫بهتر از این هم نمی توانست به دست اورد‪.‬‬ ‫در مورد دومنک چه نظری دارید؟‬ ‫فرانسه مش��کالت عدیده ای داشت‪ .‬به نظرم چیزی که‬ ‫منجر به حذف انها شد مس��ائل درونی تیمشان بود که‬ ‫باعث شد ارامش و تمرکز از کادر فنی و بازیکنان سلب‬ ‫شود‪.‬‬ ‫در م��ورد انگلیس هم همین مس��ائل وجود داش��ت‪.‬‬ ‫این طور نیست؟‬ ‫ماجرای انگلیس و کاپلو کمی متفاوت است‪ .‬برای اینکه‬ ‫ش��رایط این مربی را بهتر مورد تحلیل قرار بدهیم الزم‬ ‫است ابتدا به بخشی از حرف هایش بعد از حذف انگلیس‬ ‫از جام جهانی اشاره کنم‪ .‬او می گوید‪« :‬وقتی در یک تیم‬ ‫بازیکن��ان مربی خود را نمی خواهند‪ ،‬کار به بن بس��ت‬ ‫رس��یده اس��ت‪ ».‬جالب اینکه کاپلو بعد از یکی دیگر از‬ ‫بازی های ضعیف تیمش در دور مقدماتی نیز تاکید کرده‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫بود که من این انگلیس را اصال نمی شناس��م‪ .‬خب این‬ ‫حرف ها بسیار اهمیت دارد‪ .‬او می خواهد با این حرف ها‬ ‫بگوید که با تمامی تجزیه تحلیل ها در س��ال های اخیر‪،‬‬ ‫تحت شرایطی خاص و استثنایی دچار سردرگمی شده‬ ‫است‪ .‬اگر بخواهم راحت تر در مورد کاپلو نظرم را بگویم‬ ‫باید به این نکته اش��اره کنم که او دچار س��رگیجه شد‪.‬‬ ‫س��رگیجه ای که نتوانست بر ان غلبه کند‪ .‬او در انگلیس‬ ‫شرایط کامال متفاوتی را پشت س��ر گذاشت‪ .‬روند او با‬ ‫فوتبال انگلیس فوق العاده بود‪ .‬اما چه اتفاقی رخ می دهد‬ ‫که کاپلو می گوید‪« :‬بازیکنان حتی فرصت برقراری ارتباط‬ ‫هم به من ندادند‪ ».‬بنابراین این احس��اس بیگانگی مربی‬ ‫همچون کاپلو با تیمش باید به همان نقطه ختم می شد‪.‬‬ ‫می خواهید بگویید کاپلو چندان مقصر نبود؟‬ ‫برعکس من معتقدم که کاپلو مرتکب اشتباه بزرگی شد‪.‬‬ ‫او در رئ��ال مادرید تجربه برخورد قهری با س��تاره های‬ ‫بزرگی چون دیوید بکهام را نمونه خوبی برای برخورد با‬ ‫جان تری می دید‪ .‬اما او در تحلیل خود دچار اشتباه شد‪ .‬او‬ ‫نمی توانست همان کاری که در رئال انجام داده را در تیم‬ ‫مل��ی انگلیس و در تقابل با کاپیتان این تیم تکرار کند و‬ ‫توقع داشته باشد که نتیجه این تصمیم نیز به قهرمانی ختم‬ ‫شود‪ .‬او پس از مطلع ش��دن از مساله اخالقی جان تری‬ ‫فرانس��ه مش��کالت عدیده ای‬ ‫داش��ت‪ .‬ب��ه نظرم چی��زی که‬ ‫منجر به حذف انها شد مسائل‬ ‫درونی تیمش��ان بود که باعث‬ ‫ش��د ارامش و تمرکز از کادر‬ ‫فنی و بازیکنان سلب شود‪.‬‬ ‫که میان افکار عمومی انگلس��تان هیاهوی عجیبی به پا‬ ‫کرد‪ ،‬بالفاصله ایتالیا را به مقصد انگلستان ترک کرد و در‬ ‫تصمیمی که کامال شتابزده به نظر می رسید اعالم کرد که‬ ‫جان تری دیگر کاپیتان تیم ملی نیست‪ .‬او می توانست در‬ ‫حد و اندازه نام بزرگ خود یعنی کاپلو رفتار کند و شیوه‬ ‫تنبیهی دیگری را برای جان تری در نظر بگیرد‪ .‬اما کاپلو‬ ‫تصمیم درستی نگرفت‪ .‬با افکار عمومی و جو رسانه های‬ ‫انگلیسی که به شدت علیه جان تری بود‪ ،‬همنوا شد‪ .‬در‬ ‫این شرایط اتفاق ناخوشایندی در درون تیم رخ می دهد‪.‬‬ ‫من به این اتفاق می گویم «بی اعتمادی بازیکنان به مربی»‪.‬‬ ‫با این حساب اصال بعید نبود که بازیکنان در ذهن خود‬ ‫مدام این مساله را مرور کنند که کاپلو در شرایط سخت‬ ‫حامی ما نخواهد بود‪.‬‬ ‫ام��ا کاپلو به وظیف��ه یک مربی بزرگ ک��ه به نظم و‬ ‫مسائل اخالقی و حرفه ای اهمیت می دهد عمل کرد و‬ ‫نمی توانیم به این راحتی وی را سرزنش کنیم‪.‬‬ ‫من اصال نمی خواهم مساله بد اخالقی جان تری را توجیه‬ ‫کنم و یا بگویم او مس��تحق هیچ گونه مجازاتی نبود‪ .‬ابدا‬ ‫اینطور نیست‪ .‬من می گویم کاپلو می توانست طور دیگری‬ ‫وی را تنبیه کند‪ .‬اما او بازوبند کاپیتانی را از تری گرفت‬ ‫و بعد از او توقع داشت که در مهم ترین پست دفاعی تیم‬ ‫ملی انگلیس در نهایت دقت و تمرکز نقش خود را ایفا‬ ‫کند‪ .‬خب این منطقی نیست‪.‬‬ ‫اما با شما چندان موافق نیستم‪ .‬کاپلو تحت تاثیر جو‬ ‫رسانه های انگلیسی جان تری را مجازات نکرد بلکه با‬ ‫توجه به قواعد خاص مربیگری اش بازوبند را به نشانه‬ ‫تنبیه از وی گرفت‪.‬‬ ‫ببینید‪ ،‬جان تری نیاز به کمک داشت‪ .‬کاپلو برخورد قهری‬ ‫را بهترین راه حل می دانست در صورتی که می توانست‬ ‫دس��ت این بازیکن را در ان ش��رایط سخت بگیرد تا او‬ ‫نیز در ج��ام جهانی برای انگلیس بزرگی کند‪ .‬جان تری‬ ‫بازیکن متعصبی اس��ت‪ .‬این را می توان در س��بک بازی‬ ‫او بخوبی مش��اهده کرد‪ .‬در چلس��ی با مهاجمان درگیر‬ ‫می ش��ود و از برخوردها فرار نمی کند‪ ،‬اما در تیم ملی او‬ ‫ناخوداگاه اعتماد به نفس خود را از دست داده بود‪ .‬وقتی‬ ‫دیوید بکهام در رئال مادرید دچار ان مش��کالت شد و‬ ‫خیلی ها در مورد بداخالقی وی اقدام به افشاگری کردند‬ ‫این همسر دیوید بکهام بود که در اوج ان انتقادها دستان‬ ‫همس��رش را گرفت و مقابل دوربین ها ب��ا او قدم زد تا‬ ‫افشاگران بدانند او دیوید بکهام را بخشیده است و قصد‬ ‫دارد به همسر خود روحیه و اعتماد به نفس بدهد‪ .‬کاپلو‬ ‫می توانست در تصمیم خود تجدید نظر کند‪.‬‬ ‫اقای جاللی! به بحث ش��کل بازی ها در جام جهانی‬ ‫برگردیم‪ .‬ایا تداوم بازی های فیزیکی‪ ،‬فوتبال را تهدید‬ ‫می کند؟‬ ‫به نظر من این اتفاق رخ داده و در اینده خیلی ها به دنبال‬ ‫حل این مساله خواهند بود که چطور می توان با پیشروی‬ ‫ای��ن معضل مقابله کرد‪ .‬اما نکته فنی که الزم می دانم در‬ ‫خصوص بازی های این دوره بگویم به شیوه های حمله‬ ‫برمی گردد‪ .‬تیم هایی مثل ارژانتین‪ ،‬المان و برزیل به خوبی‬ ‫یاد گرفته اند که نه از کنار خط طولی بلکه از فضای خالی‬ ‫کنار مدافعان برای رسیدن به گل بهره ببرند‪ .‬وقتی تیم ها‬ ‫سعی می کنند با نزدیک تر کردن مدافعان مرکز‪ ،‬عمق خط‬ ‫دفاع خود را حفظ کنند و از طرفی هافبک ها سخت اجازه‬ ‫می دهند که از کناره ها بازیسازی صورت بگیرد‪ ،‬مهاجمان‬ ‫این تیم ها از فضایی که در اثر نزدیک ش��دن مدافعان به‬ ‫یکدیگر به دست می اید به گل می رسند‪ .‬به عقیده من بعد‬ ‫از جام جهانی شکل و شیوه دفاع در تیم ها دچار تغییرات‬ ‫اساسی خواهد شد‪ .‬گل هایی که ارژانتین به کره جنوبی زد‬ ‫نمونه خوبی است تا به خوبی این نکته فنی را درک کنیم‪.‬‬ ‫به نظر من بعد از جام جهانی ش��اهد تغییرات عمده در‬ ‫شیفت ها و شرح وظایف مدافعان خواهیم بود‪.‬‬ ‫نظر شما راجع به عملکرد تیم های اسیایی در رقابت های‬ ‫جام ‪ 2010‬چیست؟‬ ‫اشتباه یا ساده انگاری است که ما عملکرد ژاپن و کره جنوبی‬ ‫را به حساب پیشرفت انچنانی فوتبال اسیا بگذاریم و بعد‬ ‫مدعی باش��یم که میان فوتبال اسیا و اروپا فاصله زیادی‬ ‫وجود ندارد‪ .‬حس��اب این دو تیم از اسیا جداست‪ .‬انها‬ ‫دیگر جهانی ش��ده اند و در بخش تکنولوژی‪ ،‬صنعت و‬ ‫اقتصاد نیز ابدا کشورهایی اسیایی محسوب نمی شوند‪ .‬به‬ ‫نظر من این کره شمالی بود که نماینده اسیا بود نه کره و‬ ‫ژاپن‪ .‬فوتبال اسیا را می توان در عملکرد کره شمالی دید‪.‬‬ ‫ای��ا فیفا برای جلوگیری از فوتبالی که صرفا به نتیجه‬ ‫فکر می کند و در این راه فوتبال زیبا را به راحتی کنار‬ ‫می زند‪ ،‬اقدام موثری خواهد کرد؟‬ ‫مطمئن هستم که فیفا در این باره واکنش نشان می دهد‪.‬‬ ‫همان طور که در مورد فینال باش��گاه های اروپا با انتشار‬ ‫اطالعی��ه ای در دفاع از فوتبال زیبا‪ ،‬س��بک بازی اینتر و‬ ‫بای��رن را مورد انتقاد ق��رار داد و به همه تیم های حاضر‬ ‫در فوتبال هش��دار داد که فوتبال زیبا را فراموش نکنند‪.‬‬ ‫فیفا به هیچ وجه عالقه مند نیست که فوتبال تماشاگرانش‬ ‫را از دس��ت بدهد‪ .‬فینال باش��گاه های اروپ��ا تنها برای‬ ‫اینتری ها لذت بخش بود نه برای هواداران فوتبال زیبا‪ .‬انها‬ ‫خوش��حال شدند چون جام قهرمانی را به دست اوردند‬ ‫اما بقیه تماش��اگران که دوست داشتند فوتبال زیبایی را‬ ‫تماش��ا کنند از دیدن یک فینال پر هیجان محروم شدند‪.‬‬ ‫فیف��ا در همه انتخاب های خ��ود در بخش های مختلف‬ ‫بازی زیبا را در نظر می گیرد‪ .‬تیم س��ال‪ ،‬بازیکن س��ال و‬ ‫دیگر انتخاب های فیفا به همین مساله بستگی دارد بنابراین‬ ‫مطمئن هستم بعد از جام ‪ 2010‬فیفا در واکنش به فوتبال‬ ‫صرفا نتیجه گرا دست به اقداماتی جدی خواهد زد‪.‬‬ ‫راستی به نظر شما جای تیم ملی ایران در جام جهانی‬ ‫‪ 2010‬خالی است؟‬ ‫جای ایران در جام ‪ 2010‬خالی است اما یک واقعیت تلخ‬ ‫وجود دارد‪ .‬اگر به جام جهانی می رفتیم تنها کمی بهتر از‬ ‫کره شمالی ظاهر می شدیم‪ .‬فکر می کنم دیگر در این باره‬ ‫نیاز به توضیح نیست‪.‬‬ ‫‪43‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫ناگفته های صدر از جام نوزدهم؛‬ ‫ماندال حوصله بالتر را نداشت‬ ‫حمیدرض��ا ص��در به عنوان یک کارش��ناس در‬ ‫جریان برگزاری مس��ابقات جام جهانی ‪ 2010‬با‬ ‫حضور در شبکه تلویزیونی و با ارائه تحلیل های‬ ‫مختلف در مورد تیم های مختلف جهان روزهای‬ ‫پرکاری را در تجربه کرد‪.‬‬ ‫وی که به عنوان کارش��ناس س��ال ها در خارج‬ ‫از کش��ور زندگی ک��رده و فوتب��ال اروپایی را‬ ‫از نزدی��ک لمس کرده‪ ،‬قادر اس��ت از زوایای‬ ‫مختلف فوتبال بین المللی را مورد ارزیابی قرار‬ ‫دهد‪.‬‬ ‫سرانجام جام جهانی ‪ 2010‬با قهرمانی اسپانیا به‬ ‫پایان رس��ید و بعد از ‪ 80‬س��ال جام قهرمانی به‬ ‫سرزمین ماتادورها رفت‪.‬‬ ‫در پایان جام نوزدهم برای ارزیابی زوایای پنهان‬ ‫جام جهانی به سراغ صدر رفتیم و مصاحبه ای با‬ ‫وی انجام دادیم که در زیر می خوانید‪.‬‬ ‫ارزیابی ت��ان از ج��ام نوزده��م چیس��ت؟ ای��ا‬ ‫افریقای جنوبی توانس��ت انتظ��ارات را براورده‬ ‫کند؟‬ ‫م��ن به عنوان ی��ک بیننده از تلویزیون مس��ابقات‬ ‫را تماش��ا کردم و با توجه ب��ه تکنولوژی نوین از‬ ‫دیدن تلویزیونی ان نیز لذت بردم‪ .‬بله این دوره از‬ ‫مسابقات برایم جذابیت خاص خودش را داشت‬ ‫‪44‬‬ ‫و من از هر مسابقه ای که تماشا کردم‪ ،‬توانستم لذت‬ ‫ببرم‪.‬‬ ‫در مورد نحوه میزبانی نمی توانم اظهار نظر دقیقی در‬ ‫این مورد داش��ته باشم و تنها کس��انی که به افریقای‬ ‫جنوبی س��فر کردن��د و از نزدیک ش��رایط را دیدند‬ ‫می توانند اظهار نظر کنند‪.‬‬ ‫مهم ترین اتفاقات ج��ام نوزدهم در چه زمینه هایی‬ ‫بود؟‬ ‫ستاره هایی که تصور می کردیم بدرخشند محو شدند‪.‬‬ ‫کس��انی مثل وین رونی‪ ،‬فابیو کاناوارو‪ ،‬کریس��تیانو‬ ‫رونال��دو‪ ،‬البرتو جیالردینو‪ ،‬گاتوزو و‪ ....‬نتوانس��تند‬ ‫بازی ه��ای خوب��ی برای تیم ه��ای ملی کشورش��ان‬ ‫انجام دهند و به نوعی کم تر از حد نام و نش��ان خود‬ ‫هنرنمایی کردند‪.‬‬ ‫قهرمان ج��ام نوزدهم چه تفاوتی با قهرمانان دوره‬ ‫قبلی داشت؟‬ ‫داوید ویا به عنوان یک پدیده بزرگ در س��ه مسابقه‬ ‫برای اسپانیا درخشید و پیروزی های بزرگی برای تیم‬ ‫ملی این کش��ور به ارمغان اورد‪ ،‬اما یک ستاره ناجی‬ ‫ماتادوره��ا نبود بلکه اس��پانیا به عنوان یک تیم و یک‬ ‫مجموعه خوب قهرمان جام جهانی ‪ 2010‬شد‪.‬‬ ‫البت��ه نباید از ق��درت و جوانگرای��ی المان ها غافل‬ ‫ش��ویم‪ .‬در این دوره از مس��ابقات المان بهترین تیم‬ ‫جام بود و اش��کارا متکی به تاکتی��ک تیمی بود و با‬ ‫جوانانش درخشید‪.‬‬ ‫در جام نوزدهم جوانان تیم ها تاکتیک پذیر تر شده اند‪،‬‬ ‫چرا که از سنین پایین در اکادمی های فوتبال حضور‬ ‫یافته ان��د‪ .‬ژرمن ها س��ال پیش قهرمان ج��ام جهانی‬ ‫جوانان زیر بیست سال بودند و هلند دو سال پیش تر‬ ‫ای��ن رتبه را کس��ب کرده بود‪ .‬اکثر بازیکنان اس��پانیا‬ ‫حاصل م��دارس فوتبال بودند‪ .‬در دو تیم اس��پانیا و‬ ‫هلند ‪ 17‬بازیکن از اکادمی های بارس��لونا و اژاکس‬ ‫حضور داشت‪.‬‬ ‫ایا افت یکب��اره تیم های افریقای جنوبی در مرحله‬ ‫یک هشتم نهایی شگفت اور نبود؟‬ ‫خیر‪ ،‬به نظر من حضور س��ه اروپایی در صف چهار‬ ‫تی��م اخر تصادفی نبود‪ .‬من به دلیل حضور س��ه تیم‬ ‫اروپایی در مرحله نیمه نهایی از ناش��رم درخواست‬ ‫کردم چ��اپ دوم کتاب «روزی روزگاری فوتبال» را‬ ‫به تعویق اندازد تا نکات جدید را به ان اضافه کنم‪.‬‬ ‫تحلیل ه��ای زی��ادی در برنامه ه��ای تلویزیون��ی‬ ‫ای��ران ش��اهد بودیم‪ .‬تا چه حد ای��ن ارزیابی ها و‬ ‫کارشناسی ها به حقیقت نزدیک بودند؟‬ ‫تنوع دیدگاه ها قابل توجه بود و در این دوره ما شاهد‬ ‫بودیم ک��ه ایده ها و تفک��رات متفاوتی در خصوص‬ ‫فوتب��ال وجود دارد و این امری کامال طبیعی اس��ت‪.‬‬ ‫امیر ح��اج رضایی از نس��ل قدیمی مربی��ان و تقوی‪،‬‬ ‫حمید درخش��ان و پنجعلی از نس��ل جدی��د بودند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫ورزش‬ ‫پاش��ا زاده در اروپ��ا فوتبال خوانده و عب��داهلل مهاجر‬ ‫م��درک الف یوفا را داش��ت‪ .‬قطبی مربی تیم ملی در‬ ‫یک برنامه ش��رکت کرد‪ .‬مرتض��ی محصص مدرس‬ ‫فیفاس��ت و پیروانی از مربیان جوان‪ .‬انصاری فرد در‬ ‫صف مدیران فوتبال قرار داشت‪ .‬چندین فوتبالیست‬ ‫امدند‪ ،‬ش��امل رضا رجبی که انالیزور است و جواد‬ ‫نکونام که در اس��پانیا بسر می برد‪ .‬همین طور خداداد‬ ‫عزی��زی و علیرضا منصوریان ک��ه ملی پوش بودند و‬ ‫مربی ش��ده اند‪ .‬از داوران قدیم��ی و جدید در برنامه‬ ‫حضور یافتن��د‪ .‬کامرانی فر‪ ،‬نماینده ایران در اس��پانیا‬ ‫حرف هایش را زد‪ .‬مس��ائل جامعه شناسی‪ ،‬اقتصادی‬ ‫و روانشناسی مورد بحث قرار گرفتند‪.‬‬ ‫کدامیک از تحلیل ها به حقیقت نزدیک تر بودند؟‬ ‫نمی دانم منظورتان از حقیقت چیست؟! دیدگاه ها و‬ ‫تحلیل ه��ا امیخته به اطالعات و امار‪ ،‬وقایع جاری و‬ ‫گذشته‪ ،‬صحنه های دیده شده و رویکرد افراد هستند‪.‬‬ ‫قاعدت��ا هر کس باید رویکرد خاص خود را داش��ته‬ ‫باش��د و تنوع رویکردها و دیدگاه هاست که سفره ای‬ ‫را برابر مخاطب می گش��اید ت��ا او هم از زاویه مورد‬ ‫نظرش به مسائل بنگرد‪.‬‬ ‫بزرگ ترین جذابیت ها در جام نوزدهم برای ش��ما‬ ‫چه مواردی بودند؟‬ ‫برگزاری مس��ابقات در افریقا‪ ،‬غنای بصری بس��یار‬ ‫باالی تصاویر و درخش��ش غیر منتظ��ره لمان برابر‬ ‫انگلیس و ارژانتین‪.‬‬ ‫قبل از شروع مسابقات گزینه اول تان برای قهرمانی‬ ‫چه تیمی بود؟‬ ‫هرگ��ز گزینه ای نداش��تم و فقط ارزوی درخش��ش‬ ‫افریقایی ها و اسیایی ها را داشتم‪ .‬با توجه به میزبانی‬ ‫افریقا انتظار داش��تم که یک تی��م افریقایی بتواند تا‬ ‫مراح��ل پایانی صع��ود کند و با توجه به پیش��رفت‬ ‫فوتبال در قاره اسیا به ویژه ژاپن‪ ،‬کره جنوبی و حتی‬ ‫استرالیا انتظار داشتم که انها درخشش داشته باشند‪.‬‬ ‫فکر می کردید اسپانیا قهرمان جام جهانی شود؟‬ ‫بل��ه‪ ،‬چ��ون قب��ل از ش��روع مس��ابقات مق��االت و‬ ‫گزارش های زیادی در مورد شرایط تیم ها نوشته شد‬ ‫و محتویات نوش��ته ها و مباحث کارشناس��ی موجود‬ ‫پیش از اغاز رقابت ها نش��ان می داد که اس��پانیا میان‬ ‫اروپایی ها از ابتدا ش��انس اول به ش��مار می رفت که‬ ‫سرانجام هم قهرمان شد‪.‬‬ ‫گفتید منتظر درخشش اسیایی ها بودید‪ .‬ایا عملکرد‬ ‫نماینده های قاره کهن رضایت بخش بود؟‬ ‫بله‪ ،‬چ��ون دو نماین��ده از این قاره توانس��تند راهی‬ ‫مرحله بعدی مسابقات شوند‪.‬‬ ‫صع��ود ک��ره جنوب��ی و ژاپن ب��ه مرحل��ه دوم همه‬ ‫زمزمه های منفی مربوط به انها در جام جهانی ‪2002‬‬ ‫را به فراموش��ی س��پرد‪ .‬کره و ژاپن نش��ان دادند که‬ ‫س��یر صعودی خوبی در اس��یا ط��ی کرده اند و مانند‬ ‫ج��ام جهانی ‪ 2002‬بازی های خوبی مقابل قطب های‬ ‫بزرگ جهان ارائه کردند‪.‬‬ ‫ایا ما ه��م می توانیم در دوره بع��دی مانند کره و‬ ‫ژاپن حرکت کنیم؟‬ ‫ما ب��ا هر معیاری از انها عق��ب افتاده ایم و در واقع‬ ‫ژاپن و کره فاصله شان را از فوتبال ایران زیاد کرده اند‬ ‫و تک��رار کارهای انها برای ایران در جام جهانی کار‬ ‫راحتی نیس��ت‪ .‬انها حتی از همسایه های عرب ما نیز‬ ‫فاصله گرفته اند و س��یر صعودی انها فراتر از اس��یا‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫وقتی بازی تیم های ژاپن‪ ،‬کره جنوبی‪ ،‬کره شمالی‬ ‫یا استرالیا را تماش��ا می کردید‪ ،‬ایا حسرت غیبت‬ ‫ایران در ای��ن دوره را حس می کردی��د؟ بودن یا‬ ‫نب��ودن ایران چ��ه تاثیری روی فوتبال کش��ورمان‬ ‫می گذارد؟‬ ‫کس��انی ک��ه عق��ل دارن��د‬ ‫هرگ��ز نمی توانن��د خراف��ات‬ ‫ی��ا پیش��گویی در فوتب��ال را‬ ‫بپذیرند‪ .‬هش��ت پا داستانی‬ ‫ب��ود ک��ه فق��ط انس��ان های‬ ‫خرافاتی در ج��ام نوزدهم ان‬ ‫را قبول کردند‪.‬‬ ‫به هیچ وجه حس��رت برگزاری سه بازی در جام را‬ ‫نمی خورم‪ .‬حسرت بی اعتنایی به استعداد و نیازهای‬ ‫کودکانم��ان را می خ��ورم‪ .‬پا به م��دارس ما بگذارید‬ ‫و ببینی��د فرزندانمان کجا می دون��د‪ ،‬اگر جایی برای‬ ‫دویدن ساده باشد‪ ،‬تا طعم تلخ حسرت را بچشید‪.‬‬ ‫بنابرای��ن توجه به فوتبال پای��ه بیش از حضور در‬ ‫جام جهانی برای تان اهمیت دارد؟‬ ‫بل��ه ‪ ،‬ترجیح می دهم هرگ��ز به ج��ام جهانی نرویم‬ ‫ولی امکانات ورزش��ی جوانانمان بیشتر شود‪ .‬چهار‬ ‫س��ال پیش که به جام جهانی رفتیم چه گلی به س��ر‬ ‫ای��ن فوتبال و اساس��ا ورزش زدیم که حاال فریاد‬ ‫وا حسرتا سرداده ایم؟!‬ ‫نقاط روشن جام نوزدهم چه بودند؟‬ ‫اینکه پس از سال ها جام جهانی یک قهرمان جدید‬ ‫را معرف��ی کرد یک نکته مثبت و روش��ن اس��ت‪.‬‬ ‫عالوه بر این کم ش��دن فاصله تیم ها یعنی کاهش‬ ‫یافت��ن حدفاصل بزرگان ب��ا تیم های کوچک یک‬ ‫زاویه روشن را برایم ترسیم کرد‪.‬‬ ‫و نقاط تاریک؟‬ ‫در جام نوزدهم نقاط تاریک برایم بیش��تر نمایان‬ ‫شد و می توانم به راحتی از انها یاد کنم‪.‬‬ ‫قضاوت های بد مثل نادیده گرفته شدن گل فرانک‬ ‫لمپارد برابر المان یا ضربه خشنی که دی یونگ به‬ ‫ژابی الونسو زد و هوارد وب ان را نادیده گرفت‪.‬‬ ‫انچه در تیم فرانس��ه گذشت حال عاشقان فوتبال‬ ‫را به هم زد‪ .‬ایتالیا بدترین مدافعان تاریخ فوتبالش‬ ‫را رو ک��رد و رابرت گری��ن‪ ،‬جان تری و انگلیس‬ ‫مضحک بودند‪.‬‬ ‫فک��ر می کنید تا ش��روع جام بیس��تم و میزبانی‬ ‫برزی��ل چه تغییرات��ی در فوتبال جه��ان ایجاد‬ ‫خواهد شد؟‬ ‫سیر صعودی فوتبال و تاکتیک پذیر شدن بازیکنان‬ ‫و تیم ها در ش��رایط ایده الی در حال حرکت است‬ ‫و فک��ر می کنم ت��ا دوره بعد تیم ه��ا تاکتیک پذیر‬ ‫خواهن��د ش��د و بازیکن��ان و تیم ه��ا فنی تر بازی‬ ‫خواهند کرد‪.‬‬ ‫به عنوان کارش��ناس تا چه حد به پیشگویی در‬ ‫فوتبال اعتقاد دارید؟‬ ‫من اعتقادی به هش��ت پا و پیش��گویی در فوتبال‬ ‫ن��دارم و جریان هش��ت پا و پیش��گویی در جام‬ ‫نوزده��م ی��ک حرکت ژورنالیس��تی ب��ود‪ .‬من به‬ ‫کاری که کارشناسی نش��ود و بدون تحقیق انجام‬ ‫ش��ود اعتقاد ندارم و اصال منطقی نیست و داستان‬ ‫هشت پا در جام جهانی برایم بسیار بی مزه و فقط‬ ‫جنبه رسانه ای داشت‪.‬‬ ‫اما همه پیش��گویی های هشت پا درست از اب‬ ‫درامد؟‬ ‫کس��انی که عقل دارند هرگز نمی توانند خرافات یا‬ ‫پیشگویی در فوتبال را بپذیرند‪ .‬هشت پا داستانی بود‬ ‫که فقط انس��ان های خرافاتی در جام نوزدهم ان را‬ ‫قبول کردند‪ .‬البته نباید غافل شد که عده ای با همین‬ ‫اختاپوس توانستند برای خود تجارتی راه بیندازند و‬ ‫با ساده باوری عده ای پول کالنی به دست اوردند‪.‬‬ ‫با نصیرزاده کدورتی ندارم‬ ‫مارادونا و ارژانتین؟‬ ‫نمی توان��ی مثل زاگالو و بکن بائر هم به عنوان بازیکن جام جهانی را لمس کنی‬ ‫و هم به عنوان یک مربی‪.‬‬ ‫برزیل و دونگا؟‬ ‫جادوی برزیلی رنگ باخته بود‪ .‬در جام نوزدهم نتوانس��تیم قدرت واقعی فوتبال‬ ‫برزیل را شاهد باشیم‪.‬‬ ‫ووزیال؟‬ ‫با صدایی ش��بیه صدای فیل‪ ،‬اگر چه من در جام نوزدهم با ش��نیدن این ش��یپور‬ ‫هیچ مشکلی نداشتم‪.‬‬ ‫فینال جام نوزدهم؟‬ ‫هلند خشن دور از ماهیت فوتبالش باور نداشت می تواند اسپانیا را شکست دهد‬ ‫و سقوط کرد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫داوری ها در جام نوزدهم؟‬ ‫بدون شرح!‬ ‫چون اتفاقات نادری در بزرگ ترین تورنمنت ورزشی رخ داد و اشتباهات داوری‬ ‫قابل هضم نبود‪.‬‬ ‫ماندال‪ ،‬بالتر‪ ،‬جام جهانی؟‬ ‫ماندال در افتتاحیه حاضر نشد و حضورش در یک ماه جام جهانی بسیار کمرنگ‬ ‫بود و من احساس کردم ماندال حوصله بالتر را نداشت‪.‬‬ ‫شکست چهار بر صفر انگلیس برابر المان؟‬ ‫چه کسی تصور می کرد سنگین ترین شکست تاریخ انگلیس در جام های جهانی‬ ‫پای فابیو کاپلو نوشته شود؟!‬ ‫یک جهان‪ ،‬یک جام؟‬ ‫برای هوش��نگ نصیر زاده احترام فراوانی قائل هس��تم‪ .‬ب��رای حل کدورت ها با‬ ‫یکدیگر تلفنی حرف زدیم‪.‬‬ ‫‪45‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫پخش بازی های جام جهانی ‪ ،‬بدون هیچ جهت گیری فرهنگی‬ ‫زمزمه با روح سرکش بیننده‬ ‫سیدحمیدرضا قادری‬ ‫رس��انه ماساژ است‪ ،‬نه پیام؛ زیرا رسانه است که ما‬ ‫را در اختیار می گیرد و با خشونت و شدت‪ ،‬توده ها‬ ‫را ماساژ می دهد‪.‬‬ ‫«مارشال مک لوهان»‬ ‫‪)1‬‬ ‫مخاطبان برنامه های رس��انه ها در همه جای دنیا دیگر‬ ‫ع��ادت کرده اند به اینکه در میان برنامه ها یا در فاصله‬ ‫دو برنامه با س��یل تبلیغات تلویزیونی روبه رو شوند؛‬ ‫تبلیغات��ی که از نظ��ر زمانی مرتب کوت��ا ه و کوتاه تر‬ ‫می شوند و در عوض موجزتر‪ .‬هدف یک چیز است؛‬ ‫تسخیر ذهن مردم با شرطی سازی انها و در عین حال‬ ‫تمرکز بر روح ناخوداگاه ایش��ان به گونه ای که اربابان‬ ‫رس��انه روح ناخوداگاه جمعی تماشاگر را در دست‬ ‫بگیرند‪ .‬این هدف محقق می ش��ود‪ ،‬چ��را که دقیقا از‬ ‫فواصل میان برنامه های پربیننده پنجره هایی گش��وده‬ ‫می ش��ود ب��ه روی روان و تن بینن��دگان؛ پنجره هایی‬ ‫که کارکردش��ان سرریزش��دن تبلیغ��ات بازرگانی و‬ ‫پیام های سیاس��ی ـ اجتماعی اربابان ان رسانه هاست‪.‬‬ ‫برای رس��یدن به این پنجره ها که انه��ا را پنجره های‬ ‫رس��انه ای (‪ )media windows‬می نام��م‪ ،‬مدت ها‬ ‫روان شناس��ان و کارشناس��ان تبلیغ��ات ب��ه صاحبان‬ ‫رسانه ها مشاوره می دهند تا مشخص شود کی و کجا‬ ‫و به چه میزان می توان این پنجره ها را گشود تا بیننده‬ ‫در اختیار تهیه کننده و س��رمایه گذار ق��رار بگیرد‪ .‬ان‬ ‫طرف وضعیت بیننده کامال مشخص است‪ .‬وی کامال‬ ‫تس��خیر شده و خیلی که بتواند در برابر اوار تبلیغات‬ ‫مقاومت کند شبکه ای را به شبکه دیگر منتقل می کند‪.‬‬ ‫ت��ازه این درباره ان دس��ته تبلیغاتی صدق می کند که‬ ‫چند دقیقه طول بکش��ند وگرنه اکنون دیگر با وجود‬ ‫تبلیغ��ات چند ثانیه ای تکرارش��ونده تاثیرگذار‪ ،‬بیننده‬ ‫ج��رات تعویض کانال را ندارد؛ چون ش��اید در حد‬ ‫فاصل رفتن و برگشتن‪ ،‬سریال محبوبش شروع شود‬ ‫یا فریمی از ان را از دست دهد‪.‬‬ ‫هم اکنون هس��تند بسیاری از شرکت های پژوهشی که‬ ‫از طریق نظرسنجی های روان شناسانه مثال رنگ مورد‬ ‫عالقه م��ردم فالن ناحیه از کش��ور را پیدا می کنند یا‬ ‫از طری��ق تحقیقات میدانی عالیق و ناخوش��ایندهای‬ ‫انان را اس��تخراج می کنند و بعد نتایج تحقیقاتشان را‬ ‫که بس��یار برای اربابان رس��انه ای و مدیران بازاریابی‬ ‫شرکت های تجاری اهمیت دارند‪ ،‬به اینان می فروشند‬ ‫و بعد ناگهان ش��ما می بینید در برنامه های ان ش��بکه‬ ‫رسانه ای‪ ،‬رنگی غلبه پیدا می کند یا در پیوندی عجیب‬ ‫رنگ سال فالن شرکت مدساز با رنگ دکورهای دیگر‬ ‫شبکه رسانه ای هماهنگی عجیبی پیدا می کند که این‪،‬‬ ‫قابلیت های رس��انه برای حمله ب��ه روان مخاطبش را‬ ‫نشان می دهد‪.‬‬ ‫البته این حمله همیش��ه بد نیس��ت‪ ،‬اگر ارباب رسانه‬ ‫بخواه��د از البه الی این پنجره های گش��وده به روح‬ ‫و روان مخاطب��ش اخالقی��ات ی��ا نکته های��ی درباره‬ ‫زیس��ت مردمان در جهان معاصر را به ایش��ان منتقل‬ ‫کند؛ زیرا بیننده س��ریالی چند صد قس��متی که با ان‬ ‫س��ریال‪ ،‬زمان پخش ان و شخصیت های سریال خو‬ ‫گرفته اس��ت‪ ،‬کامال در دستان رسانه نرم شده و حال‬ ‫‪46‬‬ ‫به راحتی می توان به وی پندها و اندرزهای رس��انه ای‬ ‫را تلقی��ن کرد‪ .‬در حقیقت این موج��ود بازیگوش و‬ ‫فراری از نصیحت اکنون سحرش��ده در پیشگاه رسانه‬ ‫نشسته است‪ .‬به همین دلیل است که پیام های تبلیغاتی‬ ‫راهنمایی و رانندگی ‪ ،‬ترک سیگار‪ ،‬حمایت از کودکان‬ ‫و مانند ان در این فواصل نمایش داده می شود‪ .‬تکرار‬ ‫زاید ای��ن پیام ها در قالب های متفاوت و متنوع باعث‬ ‫می شود مخاطب وقت خرید از یک فروشگاه با دیدن‬ ‫یک برند معتبر که تبلیغات نش��ان ان را چندین بار از‬ ‫تلویزیون دی��ده‪ ،‬ناخوداگاه به خرید ان روی اورد یا‬ ‫در موقع تنبیه کودک‪ ،‬حرکت مواج در اتوبان یا خرید‬ ‫یک نخ س��یگار کمی تامل کند‪ .‬این واداشتن بیننده به‬ ‫درنگ و تامل در احواالت خود‪ ،‬نهایت بلوغ رس��انه‬ ‫در احیای انسانیت است‪ ،‬گرچ ه اوار تبلیغات تجاری‬ ‫تلویزیونی و برنامه های سرگرم کننده با مضامین اسفل‬ ‫نمی گذارد رسانه همیشه ادم پرور باقی بماند‪.‬‬ ‫‪)2‬‬ ‫رسانه ها همیشه در کار ایینی سازی (‪)ritualization‬‬ ‫تماش��ای برنامه ه��ای خود هس��تند‪ .‬به ای��ن معنا که‬ ‫واقف ش��ده اند بش��ر در تمامی اعصار در برنامه های‬ ‫دس��ته جمعی که بیش��تر روح عبادی و س��نتی داشته‬ ‫گردهم امده و برای رس��یدن ب��ه یک پاالیش روحی‬ ‫و ل��ذت دس��ته جمعی ایین��ی را درانداخت��ه اس��ت؛‬ ‫مانن��د رقص های دس��ته جمعی س��یاهان افریقایی یا‬ ‫سرخپوستان امریکایی یا ایین های بودایی و بسیاری‬ ‫از ایین های عبادی مسلمانان که روح همگانی دارند‪.‬‬ ‫رسانه نیز دنبال نشاندن دسته جمعی مخاطب به صورت‬ ‫پیگیرانه پای برنامه های خود است‪ .‬دو موردی که در‬ ‫ذات ایین ها هس��تند‪ :‬مش��ارکت همگانی و پیگیرانه‪.‬‬ ‫اربابان رسانه و مشاوران انها خوب می دانند اگر دیدن‬ ‫برنامه ها به صورت جمعی و در س��اعتی مشخص به‬ ‫برنامه تمامی اعضای خان��واده و تمامی خانواده های‬ ‫یک کش��ور تبدیل ش��ود‪ ،‬به گونه ای که هر روز صبح‬ ‫درباره برنامه دیش��ب با هم صحبت کنند‪ ،‬درباره اش‬ ‫ای میل و پیامک برای هم بفرس��تند‪ ،‬صفحات وب ها‬ ‫س��اخته ش��ود و در وبالگ ها طرفداران و مخالفان به‬ ‫ج��ان هم بیفتن��د در نهایت ان س��ریال و در کنار ان‬ ‫تبلیغات پرس��ود بازرگانی البه الی ان است که برنده‬ ‫می ش��ود‪ .‬پس ایینی سازی برنامه های تلویزیونی یکی‬ ‫از اه��داف اصلی مدیران رسانه هاس��ت‪ .‬در نتیجه از‬ ‫ساخت سریال های کوچک رو ب ه ساخت سریال های‬ ‫طوالنی مدت پرخرج ولی ماندگار و خانواده دوس��ت‬ ‫اورده اند‪ .‬س��اخت سریال هایی که بخشی از بازیگران‬ ‫ان در طول زمان ساخت و پخش سریال از نوجوانی‬ ‫وارد جوانی می شوند (مانند قصه های جزیره) و بیننده‬ ‫بزرگ ش��دن انها را می بیند یا در بطن ان سریال گذر‬ ‫زم��ان و وقای��ع روز را می بیند‪ ،‬باعث می ش��ود بینده‬ ‫گمان کند ان س��ریال جزیی از خانواده اش اس��ت و‬ ‫پیگیران��ه با دیگر اعضای خان��واده و با دیگر مردمان‬ ‫ش��هر ان س��ریال را می بیند‪ .‬تا جایی که دیگر دیدن‬ ‫سریال‪ ،‬رسمی تلقی می شود که اگر کسی ان را ندیده‬ ‫باشد ا ُ ُمل یا کج سلیقه یا بیرون از مد تلقی می شود‪ .‬در‬ ‫حقیق��ت دیگر اینجا دیدن س��ریال برای برخی‪ ،‬نه به‬ ‫قصد سرگرم شدن‪ ،‬بلکه به قصد باقی ماندن در دایره‬ ‫جمع و جامعه صورت می گیرد و به تحقیق‪ ،‬سریال و‬ ‫رسانه بر وی تحمیل شده است‪.‬‬ ‫البته این مساله تنها مختص سریال ها نیست‪ .‬مسابقات‬ ‫س��رگرم کننده نیز می توانند تبدیل به چنین ایین هایی‬ ‫ش��وند ک��ه مهم تری��ن انه��ا در حال حاض��ر پخش‬ ‫مس��ابقات جام جهانی فوتبال است که قریب یک ماه‬ ‫(دقیقا مدت زمان مش��ابه حج تمتع!!!) طول می کشد‪.‬‬ ‫ایینی که مخاطبان بی شمار دارد و بی شمار پنجره برای‬ ‫ورود رسانه به خلوت شخصی ادمیان‪.‬‬ ‫مشخصا در بسیاری از کش��ورهای دنیا اربابان رسانه‬ ‫و مشاوران و روان شناس��ان از این فرصت مهم برای‬ ‫تبلیغات کاالهای خود و کسب درامد سرشار استفاده‬ ‫می کنند و به همین دلیل است که در مهندسی ای دقیق‬ ‫نحوه پخش بازی ها‪ ،‬ساعت ان و‪ ...‬در مشورت بزرگ‬ ‫فیفا با شرکت های بزرگ تبلیغی تعیین می شود تا انها‬ ‫به عنوان بزرگ ترین حامیان مستطیل سبز فرصت تبلیغ‬ ‫کاالهای خود و کسب درامد را از دست ندهند‪.‬‬ ‫حال پرسش ان است که واکنش رسانه ما در برابر این‬ ‫بازار بزرگ فروش کاالها و خرید روان ها چیست؟‬ ‫‪)3‬‬ ‫یکی از وظایفی که توس��ط نهاده��ای پیگر فرهنگی‬ ‫بر عهده رسانه ملی گذاش��ته شده ‪ -‬برامده از عنوان‬ ‫«دانشگاه بزرگ» رسانه ‪ -‬فرهنگ سازی است‪ .‬به این‬ ‫معنا که اگر در دیگر نقاط دنیا کارکرد رس��انه کسب‬ ‫درامد است با عمومی شدن رسانه ملی و تامین بودجه‬ ‫ان از س��وی دولت تا اندازه ای ای��ن دغدغه از روی‬ ‫دوش رسانه ملی برداشته شده تا انان بدون وارد شدن‬ ‫در بازار سوداگری بتوانند به رتق و فتق امور فرهنگی‬ ‫بینندگانشان بپردازند؛ بینندگانی که این روزها در میان‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫ورزش‬ ‫انب��وه کانال ه��ای رنگارنگ ماه��واره ای هنوز هم در‬ ‫س��ایه امنیت اخالقی و روانی رسانه خودی راحت تر‬ ‫می نش��ینند ت��ا مثال فارس��ی ‪ .1‬اما رس��انه چگونه از‬ ‫فرصت هایی چون جام های جهانی بهره می برد؟ یکی‬ ‫همان نوع برخوردی است که در همه سال های پیش‬ ‫دیده ایم‪ :‬پخش بی ک مو کاس��ت بازی های جام جهانی‪.‬‬ ‫همین! اما ایا در عصر حاضر که از دقیقه دقیقه رس��انه‬ ‫هزاران اس��تفاده می ش��ود‪ ،‬این نوع برخورد منفعالنه‬ ‫کفایت می کند؟‬ ‫رس��انه صاحب حق پخش برنامه ای شده که تضمین‬ ‫ش��ده نیمی از جمعیت ایران از پیر تا جوان مخاطب‬ ‫ان هستند و در طول روز بیش از سه تا هشت ساعت‬ ‫از وقت خود را در سپهر جام جهانی زیست می کنند‪.‬‬ ‫حال وقتی مخاطب کنده ش��ده از دغدغه های روزمره‬ ‫در چنین فضایی در سیالن است ایا رسانه در راستای‬ ‫اه��داف فرهنگ��ی خود نبایس��ت کاری کن��د؟ برای‬ ‫نمونه اکن��ون پیش از اغاز هر بازی در برنامه ای چند‬ ‫دقیقه ای که لحنی ش��اد و البته خودمانی دارد‪ ،‬حمید‬ ‫معصومی نژاد ـ یکی از معدود گویندگان خوش سیما‬ ‫و خوش بیان برنامه های ورزش��ی و شاید برنامه های‬ ‫خبری رس��انه ‪ -‬ش��مه ای از تاریخچه ان کش��ور را‬ ‫بی��ان می کند که در ان تاریخ کش��ور‪ ،‬واحد پولش و‬ ‫جمعیت��ش بیان می ش��ود و بعد به س��راغ ویژگی های‬ ‫فوتبالی ان سامان می رود‪ .‬برای بیننده جالب‪ ،‬شنیدنی‬ ‫و البته تاثربرانگیز اس��ت که بداند کشور سه میلیونی‬ ‫اروگوئه یا کشور نیوزیلند که دو بازیکن اصلی تیمش‬ ‫کارمند بانک هستند و اصوال بازیکن حرفه ای نیستند‬ ‫یا کره شمالی که لیگ حرفه ای ندارد در این مسابقات‬ ‫نماینده دارند و ایران با جمعیت و وسعت و امکاناتی‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫چند برابر فاقد نماینده است‪.‬‬ ‫بیاییم تصور کنیم که پیش‪ ،‬میان و پس از هر مس��ابقه‬ ‫فوتب��ال عالوه ب��ر این نکات دیگ��ر اطالعاتی را هم‬ ‫ب��ه مخاطب منتقل کنی��م که در اش��نایی وی با دنیا‪،‬‬ ‫سیاس��ت های بین الملل‪ ،‬روابط ایران با جهان و تاریخ‬ ‫ادب و فرهنگ ان کشورها نقش دارد؛ ان گاه در پایان‬ ‫این تورنمنت ب��زرگ جهانی و در حالی که در دیگر‬ ‫نقاط دنیا تماش��اگران یک ماه اس��یر فوتبال و هیجان‬ ‫پیام های بازرگانی بودند‪ ،‬در این س��وی دنیا گویی از‬ ‫سر کالس درس اس��تادی همه فن حریف برخاسته اند‬ ‫ک��ه در زمانی کوتاه عالوه بر ش��ادی و هیجان به انها‬ ‫نکته ه��ای کنکوری را اموخته اس��ت‪ .‬ف��رض کنیم‬ ‫در حد فاصل تماش��ای بازی فوتبال برزیل و ش��یلی‪،‬‬ ‫گروه س��ازنده ای قوی با س��اخت برنام��ه ای جذاب‪،‬‬ ‫با زیبایی شناس��ی بصری باال و البت��ه موجز به بیننده‬ ‫می گفت که ش��یلی یکی از بزرگ تری��ن ذخایر مس‬ ‫دنی��ا را دارد به گونه ای که قیمت م��س را انان تعیین‬ ‫می کنند و همین مس بی ارزش عامل اصلی سرنگونی‬ ‫حکومت سالوادور النده بود‪.‬‬ ‫کودتا علیه النده را ژنرالی نظامی به نام پینوشه رقم زد‬ ‫که اکنون سرنوشت وی نامعلوم است‪.‬‬ ‫پینوشه دست اموز ش��بکه های جاسوسی امریکا بوده‬ ‫است‪.‬‬ ‫در این کش��ور بوده اند مفاخری چ��ون ویکتور خارا‪،‬‬ ‫ایزابل النده و‪( ...‬تصور کنید گروه سازنده خوش سلیقه‬ ‫برود س��راغ یکی از مترجمین اث��ار ایزابل النده و او‬ ‫چن��د ثانی��ه ای خالصه داس��تان او را بگوید و درباره‬ ‫ایزابل النده حرف بزند‪)...‬‬ ‫اکنون ارتباط ما با این کش��ور در س��طح اقتصادی و‬ ‫نظامی اینگونه است‪...‬‬ ‫در ان س��و وقتی نام برزیل ش��نیده می شود پسندیده‬ ‫اس��ت که در این برنامه برزیل‪ ،‬فقر ان‪ ،‬جهنم سبزش‬ ‫(جنگل ه��ای ام��ازون)‪ ،‬حاک��م کارگرصفتش (لوال‬ ‫داسیلوا)‪ ،‬نقش انها در پیمان هسته ای سه جانبه تهران‪،‬‬ ‫مناس��بات ما ب��ا انها و‪ . . .‬به بیننده معرفی ش��ود‪ .‬هر‬ ‫کدام از بینندگان بر اس��اس عالیق��ش پیگیر یکی از‬ ‫این نکته های ناب معرفی شده خواهد شد؛ برای نمونه‬ ‫ان که عالقه مند به کتاب خوانی است پس از دیدن این‬ ‫برنامه ها می رود س��راغ ایزابل النده و از ان س��و مثال‬ ‫برای سیاس��تمداران نیز راحت تر می شود جا انداختن‬ ‫این نکته که چرا دولت فعلی عالقه مند است در حیاط‬ ‫خلوت امریکا در امریکای جنوبی نفوذ کند‪ .‬پرداختن‬ ‫به وجوه فرهنگی این کش��ورها به ویژه ان دس��ته از‬ ‫مفاخری که از انها در ایران کتابی چاپ ش��ده است‪،‬‬ ‫حت��ی به رونق بازار کتاب و کتابخوانی ما هم خواهد‬ ‫انجامید؛ زیرا بخش��ی از روی اوردن مخاطب به بازار‬ ‫صاحب ح��ق پخ��ش برنامه ای‬ ‫ش��ده که تضمین ش��ده نیمی‬ ‫از جمعی��ت ای��ران از پی��ر تا‬ ‫ج��وان مخاطب ان هس��تند و‬ ‫در ط��ول روز بیش از س��ه تا‬ ‫هش��ت س��اعت از وقت خود‬ ‫را در سپهر جام جهانی زیست‬ ‫می کنن��د‪ .‬حال وقت��ی مخاطب‬ ‫کن��ده ش��ده از دغدغه ه��ای‬ ‫روزم��ره در چنی��ن فضایی در‬ ‫س��یالن اس��ت ایا رس��انه در‬ ‫راستای اهداف فرهنگی خود‬ ‫نبایست کاری کند؟‬ ‫کتاب تابع ُمد و گرایش جمع اس��ت‪ .‬این قصه درباره‬ ‫کشورهای خاصی مانند اس��ترالیا و انگلیس و اسپانیا‬ ‫و پرتغال که س��ابقه اس��تعماری دارند نیز می تواند به‬ ‫شکلی دیگر و البته با هوشمندی ادامه یابد‪.‬‬ ‫رس��یدن به چین م��رزی از فهم رس��انه ای الزمه اش‬ ‫نگاه خس��ت بار مدیران به وقت رس��انه و مشاوره ای‬ ‫چندوجهی به ایش��ان اس��ت تا با دق��ت و تیزبینی و‬ ‫هوش��مندی از کوچک ترین زمان ها ب��رای در اختیار‬ ‫گرفتن فه��م و درک مخاطب بهر ببرن��د؛ چرا که در‬ ‫دوران معاصر که بینندگان تلویزیون به دلیل س��ختی‬ ‫معیشت در چنبره بی حوصلگی اسیر هستند‪ ،‬باز شدن‬ ‫الی پنجره های وجودش��ان تنها وقتی میسر است که‬ ‫انه��ا در برابر دیدار یک برنامه رس��انه ای قرار دارند‪.‬‬ ‫پس می توان در کنار گوشش��ان چنین درباره فرهنگ‪،‬‬ ‫هنر‪ ،‬سیاست و اقتصاد سخن گفت‪.‬‬ ‫یکی از فواید برخی طرح های رسانه ای تبعات ان است‬ ‫ک��ه منجر به یک انق�لاب در روابط فیمابین اصحاب‬ ‫رسانه می ش��ود‪ .‬مانند طرح هدفمندس��ازی یارانه ها‬ ‫که به ظاهر طرحی اقتصادی اس��ت ولی پس از اجرا‬ ‫ب��ه تغییراتی بنیادین در زندگ��ی فرهنگی‪ ،‬تفریحی و‬ ‫اقتصادی ایرانیان منجر خواهد شد‪ .‬طرح تهیه و پخش‬ ‫اطالعات به روز و کاربردی از تیم های ش��رکت کننده‬ ‫در جام جهانی و انتقال ان به بیننده نیز چنین کارکردی‬ ‫دارد‪ .‬یکی از پاشنه های اشیل وزارت امور خارجه در‬ ‫همه س��ال های پیش رو و البت��ه یکی از نقاط ضعف‬ ‫رس��انه ملی نیز‪ ،‬رایزنان فرهنگی و خبرنگاران ایرانی‬ ‫مقیم کش��ورهای دنیا هس��تند که جز یک��ی دو مورد‬ ‫خاص عمدتا فاقد کاربرد درس��ت و درمان هستند و‬ ‫جز با ترتیب دادن یکی دو میهمانی با ش��رکت برخی‬ ‫س��فرای خارجی و فرهنگ مدار غربی و تهیه یکی دو‬ ‫ن‬ ‫برنامه خب��ری کم ارزش یا بی ربط کار دیگری در ای ‬ ‫سال ها از انها دیده نشده است‪ .‬در حالی که به درست‬ ‫یا غلط بسیاری از نابس��امانی های امنیتی و اقتصادی‬ ‫و فرهنگ��ی خودم��ان را دقیقا به رایزن��ان فرهنگی و‬ ‫سیاس��ی س��فارتخانه های خارجی و خبرنگاران انان‬ ‫نس��بت می دهیم که این نش��ان دهنده عزم جزم انها و‬ ‫خواب خرگوش��ی ماس��ت‪ .‬به هر حال یکی از نتایج‬ ‫اجرایی ش��دن پیشنهاد حاضر در این متن‪ ،‬این خواهد‬ ‫بود که بس��یاری از رایزنان فرهنگی س��فارتخانه ها و‬ ‫مستندس��ازان و خبرنگاران ایران��ی در ماموریت های‬ ‫درون مرزی یا برون مرزی مجبور خواهند شد دربه در‬ ‫دنبال اطالعاتی درباره کش��ور مح��ل ماموریت خود‬ ‫بگردند ت��ا بیننده با س��یمایی متفاوت از ان کش��ور‬ ‫مواجه شود‪ .‬از طرفی بیننده برای نخستین بار از فضای‬ ‫«شنیدن اوای خوش دهل از دور دست» بیرون می اید‬ ‫و درمی یابد برزیل ب��زرگ در فقر و باندهای جنایت‬ ‫غوطه ور است‪ ،‬در امریکا سی میلیون فقیر وجود دارد‪،‬‬ ‫روابط نامشروع اخالقی میان بازیکنان فوتبال انگلیس‬ ‫(قصه رابطه نامش��روع جان ت��ری و نامزد وین بریج)‬ ‫یکی از دالیل شکس��ته ش��دن اتحاد بازیکنان فوتبال‬ ‫این کشور است‪ ،‬رواج نژادپرستی در فوتبال جهان که‬ ‫به باندبازی در تیم هلند منجر شده‪ ،‬فساد اقتصادی و‬ ‫اخالقی سیاستمداران فرانسه و ایتالیا‪ ،‬دعواهای قومی‬ ‫و قبیله ای در تیم ملی اسپانیا متاثر از وضعیت خنده دار‬ ‫این کشور که تا همین سی سال پیش فاقد سرود ملی‬ ‫بود (کش��وری که خاویر سوالنای ان یکی از مدعیان‬ ‫فشار هس��ته ای بر ایران بزرگ بود) و‪ ...‬که در نهایت‬ ‫به اشنا شدن بیننده با روح پلید و رویه زشت تیم های‬ ‫حاض��ر در جام جهانی منجر خواهد ش��د‪ .‬مقایس��ه‬ ‫وضع ان کش��ورها با وضع کنونی م��ا نتیجه نهایی و‬ ‫غیرمستقیم این نوع اطالع رس��انی رسانه ای هوشمند‬ ‫اس��ت که در افزایش حس میهن پرستی و رضایت از‬ ‫وضع موجود موثر خواهد بود‪.‬‬ ‫‪47‬‬ ‫هفت‬ ‫در مورد اعتصاب بازار تهران‬ ‫«کامنت»های سرزنش گر‬ ‫«این حق اینهاست‪ .‬شما چه کار دارید‪ ،‬بگذارید مالیات‬ ‫بدهند‪« ، ».‬من هیچ موافقتی با اینها ندارم‪ .‬چطور کارمند‬ ‫دولت باید مالیاتشو قبل از اینکه حقوق بگیره بده ولی‬ ‫اقای��ون بازاری نه‪ ...».‬این بار ش��اید بیگانگی با فضای‬ ‫مج��ازی و نااش��نایی با اصول و ش��یوه وبگردی برای‬ ‫بازاریان مزیت ش��ده باش��د‪ ،‬چراکه انان اگر فرصتی و‬ ‫توانی برای وبگردی داش��تند به طور حتم با روحیه ای‬ ‫تضعیف ش��ده و توانی اندک ب��ه اعتراض صنفی خود‬ ‫ادامه می دادند‪ .‬خبرهای اعتصاب بازار طی هفته گذشته‬ ‫در صدر اخبار س��ایت های رسمی و حتی اپوزیسیون‬ ‫قرار گرفته بود‪ ،‬ولی برخالف روال س��ابق ش��هروندان‬ ‫و وبگ��ردان نه تنها حمایتی از بازارنش��ینان نمی کردند‬ ‫که انان را س��رزنش هم می کردند‪« .‬کامنت» های اخبار‬ ‫مرب��وط به اعتصاب بازار ته��ران در فضای مجازی به‬ ‫کنایه و گالیه و گاهی توهین اغش��ته بود و بازاریان را‬ ‫بیش از گذشته با مفهومی تازه اشنا ساخت‪« :‬بازار دیگر‬ ‫محبوبیت اجتماعی ندارد‪».‬‬ ‫از می��ان روایت های قدیمی در مورد س��لوک بازاریان‬ ‫و ب��ازار تهران یکی از همه معتبرتر اس��ت‪« :‬س��یدتقی‬ ‫خاموشی در سرای امید و سرای حسن بازار راه می افتاد‬ ‫و برای راه اندازی صندوق های قرض الحسنه کمک مالی‬ ‫جمع اوری می کرد‪.‬او وقتی یک سرا را تا انتها می رفت‬ ‫برای راه اندازی یک صندوق کمک جمع اوری کرده بود‬ ‫و این مس��اله بسیار مهمی بود‪ .‬سید تقی حتی پول های‬ ‫خیل��ی از بازاریان را به انها پس می داد چراکه از میزان‬ ‫درخواست صندوق باالتر شده بود‪ ».‬یکی از هم نسالن‬ ‫س��یدتقی در مورد ش��یوه رفتار بازاریان در دهه ‪ 50‬و‬ ‫اقب��ال صنفی و عمومی در بازار چنی��ن روایتی را ارائه‬ ‫‪48‬‬ ‫می ده��د‪ .‬او تاکید می کند بازار تهران منش��ا خیرات و‬ ‫برکات بود و مردم بازاریان را منزلگاه همراهی عمومی‬ ‫و نفع جمعی می دانستند‪ .‬در میان قصه های بازار ماجرای‬ ‫همراهی بازاریان و روحانیت نیز به همین اندازه شهرت‬ ‫دارد و در م��ورد ان ماجراها و قصه ها بیان شده اس��ت‪.‬‬ ‫سخنرانی های شیخ هادی غفاری در مسجد امین الدوله‬ ‫یا ش��هیدمرتضی مطهری در مس��جد بازار نمونه ای از‬ ‫همین داستان است‪ .‬هنوز دفتر جمع اوری وجوهات از‬ ‫مراجع در بازار باقی ماند ه هرچند دیگر کره کره ها پایین‬ ‫کشیده شده و خبری از پیرمردی بازاری برای جمع اوری‬ ‫وجوهات نیست‪ ،‬اما نمادهای رفتار اجتماعی و دینی در‬ ‫بازار تهران همچ��ون غرفه ای در موزه ای تاریخی باقی‬ ‫مانده است‪ .‬بازاریان نیز چنان رفتار می کردند که نمادی‬ ‫از نیکوکاران و دلس��وزان جامعه باش��ند‪« :‬ایشان چنین‬ ‫وصیت کرده بود که از س��ود پایان سال مبلغی به اندازه‬ ‫‪ 12000‬تومان برای حق امام پرداخت ش��ود به طالب‪.‬‬ ‫از س��ود تجارت خانه یزد هم بای��د ‪14000‬تومان برای‬ ‫کمک به کودکان بی سرپرست هزینه می شد‪ »...‬وصیتنامه‬ ‫حاج حس��ین برخوردار‪ ،‬پدر تقی برخ��وردار صنعتگر‬ ‫نام��ی دهه های ‪ 40‬و ‪ 50‬مملو از چنین کلماتی اس��ت‪.‬‬ ‫او مانند بسیاری دیگر از پیران بازار خیرات را در صدر‬ ‫رفتار خود دانسته بود‪« :‬ایشان وقتی مسجد برخوردار را‬ ‫راه اندازی کردند‪ ،‬فرش های نفیس خانه خودشان را به‬ ‫مسجد بردند‪ ».‬رفتار برخوردار نمونه ای از شیوه سلوک‬ ‫بازاریان نسل گذشته به شمار می اید‪ .‬بازاریان به موازات‬ ‫کسب سود و رفتار اقتصادی شیوه ای از کردار اجتماعی‬ ‫را نیز پیش می گرفتند‪ .‬حضور انان در بازار به معنای نفع‬ ‫جمعی تفسیر می شد چراکه هم برای خود سودی کسب‬ ‫می کردند و هم از مازاد سود خود برای دیگران خیری‬ ‫به همراه می اوردند‪.‬‬ ‫اعتصاب های بازار تهران داستانی به وسعت افسانه ها‬ ‫شده اس��ت‪ .‬روایت های بسیاری در مورد اعتصاب در‬ ‫ب��ازار تهران ارائه می ش��ود‪ .‬انانی ک��ه روزهای صدر‬ ‫انقالب را به چش��م دیده اند‪ ،‬اعتصابات بازار تهران را‬ ‫نیز به درس��تی درک کرده اند‪ .‬بازار اعتصاب می کرد و‬ ‫شهر را به تعطیلی می کشاند‪ .‬اعتصاب های بازار تهران‬ ‫به همان اندازه که اقتصاد را ش��وک زد ه می س��اخت ‪،‬‬ ‫مردان سیاس��ت را نیز بی تاب می کرد‪« :‬امروز دس��تور‬ ‫فرمودند که این ماجرای اعتصاب بازار تهران را هرچه‬ ‫زودتر تمام کنیم‪ .‬حتی فرمودند اگر نیازی است برای‬ ‫ایت اهلل خوانساری دستخطی بفرستیم که ماجرا تمام‬ ‫شود‪ ».‬در میان خاطرات اسداهلل علم جمالتی اینگونه‬ ‫بسیار دیده می ش��ود‪ .‬بازار تهران که به اعتصاب وارد‬ ‫می ش��د‪ ،‬سیاستمداران گوشه نشینی را رها می کردند و‬ ‫به میدان مقابله با بازار می امدند‪ .‬اینگونه بازار به ترفند‬ ‫یک اعتصاب قدم به میدان مواجهه با دولت می گذاشت‪.‬‬ ‫ملت هم از راه همان ش��بکه همیاری‪ ،‬همراه بازار بود‬ ‫چراکه بازار از طریق صندوق های قرض الحسنه‪ ،‬مدارس‬ ‫اس�لامی ‪ ،‬موسسات خیریه و بیمارستان های خیریه به‬ ‫شهروندان میزان عالقه مندی به فعالیت های اجتماعی‬ ‫خود را نش��ان داده بود‪ .‬بازار در دهه ‪ 50‬تنها شبکه ای‬ ‫از حجره ها برای توزیع کاالهای اساسی نبود‪ .‬انانی که‬ ‫دهه ‪ 50‬بازار ته��ران را درک کرده اند روایت می کنند‬ ‫که از مس��جدامین الدوله تا سرای امید فعاالن سیاسی‬ ‫نزدیک به جریان موتلف ه اس�لامی سیاس��ت ورزی و‬ ‫مبارزه می کردند‪ .‬انسوی سرای امید و در سرای «حاج‬ ‫حس��ن» مردان نیکوکار بازار قرض الحسنه ها را رونق‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫می دادند‪ .‬کمی دورتر و در چارس��وق بزرگ کس��ان‬ ‫دیگری به همراهی با فقرا می پرداختند‪« :‬روایت است‬ ‫که اگر کس��ی به حجره ایشان می امد و پولی نداشت‬ ‫و تعهد می کرد در زمانی مش��خص بهای کاالیی را که‬ ‫خریده بدهد ‪ ،‬ایش��ان بدون هیچ سندی جنس را به او‬ ‫می داد‪ ».‬هم نس�لان محمود مانیان‪ ،‬بازاری کهنه کار را‬ ‫چنین تفس��یر می کنند‪ .‬مانند مانیان نیز بس��یاری دیگر‬ ‫در بازار تهران بودند و به کس��ب و کار و فعالیت های‬ ‫اجتماعی می پرداختند‪.‬‬ ‫نظریه های بسیاری در مورد اعتصاب بازار تهران ارائه‬ ‫می شود ولی یکی از همه معتبرتر است‪« :‬بازاریان برای‬ ‫منافع صنفی خودش��ان اعتراض و اعتصاب می کنند‪».‬‬ ‫ای��ن یافته نتیج��ه تحقیق بس��یاری از پژوهش��گران‬ ‫جامعه شناسی به ش��مار می اید که س��ال ها در احوال‬ ‫بازاریان تجس��س کرده اند‪ .‬ام��ا ماجرای اعتصاب های‬ ‫بازار بس��یار ش��باهت به اعتصاب ه��ای صنعت گران‬ ‫برده اس��ت‪ .‬صنعت گران نیز در ک��وران انقالب برای‬ ‫بیان خواس��ته های صنفی خود دس��ت ب��ه اعتصاب‬ ‫می زدن��د‪ « :‬برای نمون��ه کارکنان ش��رکت ارج‪ ،‬برای‬ ‫بیان خواس��ته های خود که شامل حق بیمه‪ ،‬اضافه کار‪،‬‬ ‫تعطیالت رس��می و‪ ...‬بودند‪ ».‬احمداشرف در اخرین‬ ‫تحلیل خ��ود از اعتصابات س��ال های ‪ 1356‬و ‪1357‬‬ ‫صنایع چنین تحلیل��ی ارائه می دهد‪ .‬او روایت می کند‬ ‫صنعت گران تنها برای کسب منافع صنفی وارد جریان‬ ‫اعتصاب ها شدند‪ .‬اما بازار در همان هنگام خواسته ای‬ ‫دوگانه داش��ت‪ .‬انان از س��ویی خواس��ته های صنفی‬ ‫مانند کاهش تعرفه شکر‪ ،‬کاهش سود بازرگانی دولت ‪،‬‬ ‫توقف ساخت بازارهای پراکنده در سطح شهر‪ ،‬تغییر‬ ‫قواعد ترافیکی‪ ،‬و توقف ساخت وس��ازهای مدرن در‬ ‫اطراف بازار تهران را دنبال می کردند و از طرف دیگر‬ ‫همراه نهضت انقالبی ش��ده بودند‪ .‬رفتار عمومی بازار‬ ‫نیز س��بب ش��د ه بود تا بازاریان در نگاه شهروندان به‬ ‫نیکوکارانی بدل شوند که گفتارشان در شهر همچون‬ ‫س��ندی اعتباری مبادله می شد‪ .‬داستان های بسیاری در‬ ‫مورد نقش بازاریان مس��لمان در انقالب اسالمی بیان‬ ‫می شود که جملگی روایت از تالش بازار برای تحقق‬ ‫هدفی جمعی می کند‪ .‬بازاریان هنگامی که فعالیت های‬ ‫با «خی��ر» عمومی را کلید زدند‪ ،‬محبوبیتی به دس��ت‬ ‫اوردن��د ت��ا در اوردگاه های صنفی و سیاس��ی از ان‬ ‫بهره گیرند‪.‬‬ ‫ت» های س��رزنش گر پ��ای اخبار‬ ‫پی��ش از انکه «کامن ‬ ‫اعتصاب بازار بنشیند‪ ،‬بسیاری از فعاالن بازار به روزگار‬ ‫لعنت فرس��تاده بودند که شبک ه اجتماعی بازار را تنها‬ ‫به بنگاهی برای کس��ب س��ود بدل کرده است‪ .‬بازار از‬ ‫میانه های دهه ‪ 60‬حرکت به سویی متفاوت از گذشته‬ ‫خ��ود را اغاز کرد‪ .‬دیگر گعده نش��ینی های بازاریان به‬ ‫پایان رس��ید و محافل گذشته به نمادی از سکون بدل‬ ‫ش��د‪ .‬انانی که در دهه های ‪ 40‬و ‪ 50‬بانی فعالیت های‬ ‫اجتماعی در بازار به ش��مار می امدند یا رخت س��فر‬ ‫از بازار به کنج خانه بس��تند یا رخت عافیت پوشیدند‪.‬‬ ‫عده ای دیگر حجرات خود در بازار تهران را به دفتری‬ ‫در میانه شهر بدل کردند‪ .‬اینگونه ماجرای «افسانه بازار»‬ ‫به پایان رس��ید‪ .‬بازار دیگر ش��بکه ای اجتماعی نیست‬ ‫و اعتصاب های ان نیز تنها اعتراضی صنفی از س��وی‬ ‫گروهی از فعاالن اقتصادی است‪ .‬فعاالن اقتصادی نیز‬ ‫هنگام��ی که قصد به اعتصاب صنف��ی می کنند‪ ،‬دیگر‬ ‫تصوری برای همراهی اجتماعی ندارند‪ .‬از همین روی‬ ‫اعتصاب ان��ان این چنین تعبییر می ش��ود‪« :‬اینها فقط‬ ‫برای منافع خودشان اعتصاب کردند‪».‬‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫پرونده مالیات اصناف بسته شد؟‬ ‫با امضای تفاهم نامه ای در پایان یک نشست طوالنی‬ ‫خبر توافق بر سر مالیات اصناف در حالی پیش از تعطیالت هفته گذشته تهران روی خروجی خبرگزاری ها‬ ‫ق��رار گرفت که در نخس��تین روز های هفته جاری اخبار منتش��ر ش��ده از بازار ته��ران حاکی از تعطیلی‬ ‫بزرگ ترین مرکز تجاری ایران داش��ت‪ .‬زمانی می توان به واقعی��ت این موضوع پی برد که وزیر بازرگانی‬ ‫برای رفع مش��کل مالیاتی اصناف به ش��خصه وارد میدان ش��د و روز دو شنبه دس��تور داد تا در محل این‬ ‫وزارتخانه با حضور نمایندگان وزارت بازرگانی‪ ،‬سازمان امور مالیاتی‪ ،‬شورای اصناف‪ ،‬سازمان های صنفی‬ ‫کشور و جامعه اسالمی اصناف و بازاریان تهران تشکیل شود‪ .‬این جلسه که درست در روزی که از سوی‬ ‫دولت روز تعطیل عنوان ش��ده بود حدود پنج س��اعت به طول انجامید در نهایت توافقی به همراه داشت‬ ‫مبنی بر اینکه میزان مالیات اصناف نسبت به مالیات قطعی سال ‪ 87‬به میزان ‪ 15‬درصد افزایش پیدا کند‪.‬‬ ‫در پایان این نشس��ت پنج س��اعته‪ ،‬محمد علی ضیغمی‪،‬معاون وزیر بازرگانی از امادگی وزارت بازرگانی‬ ‫ب��رای رفع ابهام اصناف خبر داد‪ .‬قاس��م نوده فراهانی‪ ،‬رئیس ش��ورای اصناف کش��ور نیز پس از امضای‬ ‫تفاهم نامه از موافقت همه صنوف با افزایش ‪ 15‬درصدی مالیات خبر داد‪ .‬گفتنی اس��ت‪ ،‬مهدی غضنفری‬ ‫وزی��ر بازرگانی پس از امضای این تفاهم نامه با تاکید بر تش��ویق اصناف بر پرداخت مالیات گفت‪« :‬ما به‬ ‫دنبال سازوکار پایداری برای دریافت مالیات هستیم‪».‬‬ ‫س��ید علیرضا شجاعی‪ ،‬س��خنگوی وزارت بازرگانی نیز در این رابطه گفت‪« :‬بر اساس این تفاهم نامه مقرر‬ ‫شده کارگروه هایی در سطح ملی‪ ،‬استانی و شهرستان ها با حضور نمایندگان سه مجموعه ذی ربط و مجامع‬ ‫امور صنفی (برای تعیین مالیات صنوف براساس درامد واقعی) تشکیل شود‪».‬‬ ‫او ادامه داد‪« :‬براساس این تفاهم نامه‪ ،‬اصناف تا پایان تیرماه فرصت دارند تا اظهارنامه های مالیاتی خود را‬ ‫براساس ‪ 40‬درصد مالیات قطعی سال گذشته پرداخت کنند‪».‬‬ ‫ش��جاعی با تایید اظهارات اخیر معاون وزیر بازرگانی مبنی ب��ر اینکه افزایش ‪ 70‬درصدی مالیات صنوف‬ ‫غیرواقع��ی بوده‪ ،‬تاکید کرد‪ :‬از مجموع ‪ 20‬هزار میلیارد تومان مالیات پیش بینی ش��ده‪ ،‬چهار هزار میلیارد‬ ‫تومان مربوط به شاغالن غیر حوزه اصناف همچون هتلداران و مطب پزشکان است‪.‬‬ ‫معاون وزیر بازرگانی نیز در خصوص توافقات صورت گرفته اعالم کرد‪« :‬با توجه به اینکه تعیین مالیات‬ ‫اصناف ممکن اس��ت زمانبر باشد و از سوی دیگر زمان ارائه اظهارنامه های مالیاتی که تا ‪ 31‬تیرماه مهلت‬ ‫دارد‪ ،‬به اتمام برسد‪ ،‬واحدهای صنفی باید اظهارنامه های خود را بر مبنای ‪ 40‬درصد از میزان مالیات قطعی‬ ‫س��ال گذشته که پرداخت ش��ده اظهار کنند‪ ».‬وی مطرح کرد‪« :‬افزایش ‪ 70‬درصدی مالیات اصناف منتفی‬ ‫شده و تنها یک اشتباه در انتقال مطلب و برداشت از قانون بودجه بوده است‪ ،‬در حالی که انچه در بودجه‬ ‫به عنوان افزایش مالیات واحدهای صنفی در سال ‪ 89‬بیان شده و مبنای ارزیابی قرار گرفته‪ ،‬نسبت به سال‬ ‫قبل کمتر از ‪ 30‬درصد افزایش داش��ته اس��ت‪ ».‬ضیغمی بیان کرد‪« :‬با توجه به اینکه تعیین مالیات بر مبنای‬ ‫درامد واقعی و فعالیت واحد صنفی توس��ط اتحادیه ها تعیین می ش��ود‪ ،‬لذا میزان درصد افزایش وابسته به‬ ‫این تعیین اتحادیه هاس��ت‪ .‬به عنوان مثال‪ ،‬اگر مالیات یک واحد صنفی سال گذشته ‪ 100‬هزار تومان بوده‬ ‫است باید تا ‪ 31‬تیرماه جاری ‪ 40‬هزار تومان ان اظهار و نسبت به پرداخت ان نیز اقدام کنند‪».‬‬ ‫بر اس��اس این گزارش‪ ،‬اعضای این کارگروه در پایان این جلس��ه‪ ،‬مصوباتی برای حل مس��ائل مربوط به‬ ‫اصناف داش��تند که بر این اس��اس مقرر شد‪ ،‬کارگروه حل مش��کالت اصناف پیگیری دستورالعمل تعیین‬ ‫مالیات عملکرد صنوف توس��ط اتحادیه های صنفی را ب��ه کمیته ای مرکب از نمایندگان وزارت بازرگانی‪،‬‬ ‫س��ازمان امور مالیاتی کشور‪ ،‬شورای اصناف کش��ور و مجامع امور صنفی تهران محول کند‪ .‬براین اساس‪،‬‬ ‫کمیته مذکور موظف ش��د حداکثر تا پایان بهمن ماه س��ال جاری دستور العمل نحوه تعیین وصول مالیات‬ ‫ش��غلی واحدهای صنفی‪ ،‬توس��ط اتحادیه های صنف��ی را تهیه و جهت اجرا ب��ه ادارات کل امور مالیاتی‬ ‫استان ها و اتحادیه ها و مجامع امور صنفی و سازمان های بازرگانی استان ها ابالغ کند‪».‬‬ ‫‪49‬‬ ‫هفت‬ ‫ماجرای تعطیلی بازار‬ ‫رسانه ها ‪ ،‬مقصر اصلی هستند‬ ‫می کردند‪.‬‬ ‫ملیحه ذبیح پور‬ ‫شاید رئیس سازمان امور مالیاتی و برخی از مسئوالن بر‬ ‫این گمان بودند که اگر میزان مالیات سال ‪ 88‬اصناف‬ ‫اع�لام افزایش ‪ 70‬درصدی مالیات اصناف از س��وی‬ ‫را کاه��ش دهند دیگر تعطیلی ای در بازار رخ نخواهد‬ ‫س��ازمان امور مالیاتی از یک س��و و نقض تفاهم نامه‬ ‫داد ولی اصناف از خواسته خود کوتاه نمی امدند تا طی‬ ‫س��ه جانبه میان شورای اصناف کشور با دو وزارتخانه‬ ‫دو روز تعطیلی پس از عید مبعث مذاکرات س��ه جانبه‬ ‫بازرگان��ی و امور اقتصادی و دارایی مبنی بر اینکه باید‬ ‫میان س��ازمان امور مالیاتی ‪ ،‬ش��ورای اصناف کشور و‬ ‫مالیات هر صنف از سوی اتحادیه ذی ربط تشکیل شود‪،‬‬ ‫وزارت بازرگانی همچنان ادامه یابد تا سرانجام افزایش‬ ‫موجب ب��اال گرفتن اختالف میان اصناف با س��ازمان‬ ‫‪ 15‬درصدی برای مالیات اصناف مصوب شد تا شاید‬ ‫امورمالیاتی و تکرار قصه س��ال گذشته شد‪ .‬اصنافیان‬ ‫بدین طریق ارامش به بازار بازگردد‪.‬‬ ‫که منتظر بودند تا در یک��م تیرماه (روز ملی اصناف)‬ ‫اما بازار شایعات با تعطیلی دو روزه پس از عید مبعث‬ ‫رئیس جمهور میان انان حاضر ش��ده و مشکالت میان‬ ‫داغ تر ش��د تا جایی ک��ه اخبارغیر واقعی مبنی بر ترور‬ ‫اصناف با س��ازمان امورمالیاتی را که یک س��ویه برای‬ ‫برخی از مسئوالن ارشد صنفی کشور نیز در این میان‬ ‫صاحبان صنوف تصمیم گرفته بود را مرتفع س��ازد اما‬ ‫به گوش می رسید‪ ،‬بنابراین برای تایید صحت و سقم‬ ‫عدم حضور احمدی نژاد در جمع اصناف زمینه تشدید‬ ‫این اخبار به سراغ برخی از مسئوالن صنفی رفتیم‪.‬‬ ‫اختالف میان دو بخش مذکور را مهیا کرد‪.‬‬ ‫یک��ی از مس��ئوالن صنف��ی خب��ر اعتص��اب صنف‬ ‫صاحبان صنوف از یک س��و خواس��تار کاهش مالیات‬ ‫پارچه فروش��ان بازار ته��ران را تکذیب کرده و گفت‪:‬‬ ‫خویش بودند زیرا انان بر این عقیده هستند که اقتصاد‬ ‫«بنده خدا رئی��س اتحادیه این صنف به علت بیماری‬ ‫ایران در س��ال گذشته با رشد و بالندگی مواجه نشده‬ ‫بس��تری اس��ت و به طور قطع چنین خبر کذایی ای را‬ ‫اس��ت بنابراین اصناف قادر ب��ه پرداخت این میزان از‬ ‫تکذیب می کند‪».‬‬ ‫مالیات نیستند‪.‬‬ ‫یکی دیگر از فعاالن صنفی نیز تعطیلی دو روزه کشور‬ ‫فریادهای اصناف برای کاهش مالیات ‪ 70‬درصدی سال‬ ‫که علت ان از سوی هیات دولت گرمای هوا اعالم شد‬ ‫‪ 88‬به گوش هیچ مس��ئولی نرس��ید بنابراین صاحبان‬ ‫را بی ارتباط با اصناف دانست و اذعان داشت‪« :‬هر چند‬ ‫صنف��ی به ناچار دس��ت به کار ش��دند و برای احقاق‬ ‫صنفی ها از این تعطیالت متضرر می شوند اما به طور‬ ‫حقوق خود با وزارت بازرگانی وارد مذاکره ش��ده و‬ ‫قطع ما تابع دولت هس��تیم و طی روزهای اخیر هیچ‬ ‫از وزیر بازرگانی خواس��تند تا درصد افزایش مالیات‬ ‫گونه اعتصاب و اعتراضی در بازار رخ نداده است زیرا‬ ‫اصناف را کاهش دهد‪.‬‬ ‫تنها مش��کل اصناف بحث افزایش بیش از حد مالیات‬ ‫ظاهرا وس��اطت وزیر بازرگانی کارس��از واقع نشد و‬ ‫ب��ود که با هم��کاری دولت این معضل برطرف ش��د‬ ‫س��ازمان امورمالیاتی همچنان برافزایش ‪ 70‬درصدی‬ ‫بنابرای��ن دلیلی منطقی ای برای اینکه اصناف بخواهند‬ ‫مالیات صنوف تاکید داش��ت تا اینکه با قطعیت یافتن‬ ‫دست از کار بکشند وجود ندارد‪».‬‬ ‫تعطیلی بازار و بروز درگیری ‪ ،‬به اتش کش��یدن برخی‬ ‫به اعتقاد وی تعطیالت دو روزه باعث کاهش درامد‬ ‫از حجره ها در راس��ته پارچه فروش ها موجب ش��د تا‬ ‫صنوف مختلف شده‪ ،‬اما ما قصد همراهی با دولت را‬ ‫عسگری ‪ ،‬رئیس سازمان امور مالیاتی در مجمع اعضای‬ ‫داری��م و به همین دلیل از هیچ اقدامی برای همکاری‬ ‫شورای اصناف کش��ور حاضر شود و این بار با تغییر‬ ‫با دولت فروگ��ذار نخواهیم کرد‪ .‬در حالیکه صاحبان‬ ‫موضع با صاحبان صنوف سر صحبت را باز کند‪.‬‬ ‫صنوف و روسای اتحادیه ها سعی داشتند تا همسویی‬ ‫در جلسه مذکور عسگری‪ ،‬رئیس سازمان امور مالیاتی‬ ‫خود را با دولت نشان دهند روز گذشته اخباری مبنی بر‬ ‫اعالم کرد که نه این سازمان و نه وزارت امور اقتصادی‬ ‫اعتصاب و تعطیلی در میان س��ه رس��ته طال فروشان ‪،‬‬ ‫و دارایی به هیچ عنوان اعالم نکرده اند که می خواهند‬ ‫پارچه فروشان و فرش فروشان‬ ‫مالیات اصناف را افزایش دهند‬ ‫بلکه این رس��انه ها هستند که یکی دیگر از فعاالن صنفی نیز منتشر ش��د‪ .‬گفتنی است علت‬ ‫تعطیل��ی ب��ازار طالفروش��ان‬ ‫به‬ ‫انتشار چنین شایعاتی دامن تعطیلی دو روزه کشور که علت‬ ‫جلوگی��ری از واردات ط�لا و‬ ‫زده اند‪.‬‬ ‫هر چن��د عس��گری دی��واری ان از سوی هیات دولت گرمای دلیل اعتصاب پارچه فروش��ان‬ ‫کوتاهت��ر از رس��انه ها نیافت ه��وا اع�لام ش��د را بی ارتباط افزای��ش تعرف��ه پارچ��ه از‬ ‫و ای��رادات تصمیم گیری های ب��ا اصن��اف دانس��ت و اذعان ‪ 30‬درص��د ب��ه ‪ 70‬درص��د و‬ ‫ص��ورت گرفت��ه را ب��ر گرده داش��ت‪« :‬هر چند صنفی ها از علت نارضایتی فرش فروش��ان‬ ‫این قش��ر بی دف��اع انداخته و این تعطیالت متضرر می شوند رک��ود در ب��ازار عنوان ش��ده‬ ‫اس��ت‪ .‬ض دو نقیض های اخبار‬ ‫وعده هایی ب��ه بازاریان داد تا‬ ‫بیش از این اخبار تعطیلی بازار اما به ط��ور قطع ما تابع دولت در تعطیل��ی بازار ی��ا همراهی‬ ‫منتشر نشود اما ظاهرا اصناف هستیم‪».‬‬ ‫ی دس��تورات‬ ‫اصناف ب��ا تمام ‬ ‫دولت همچنان ادامه دارد‪ ،‬حال‬ ‫بازه��م با افزایش ‪ 40‬درصدی‬ ‫باید دید در این میان ش��نیده ها‬ ‫مالی��ات مخالف بودند و برای‬ ‫بیانگر حقایق هس��تند یا انچه‬ ‫بی��ان مخالفت ه��ای خ��ود از‬ ‫می توان دید؟‬ ‫زبان ه��ای گوناگون اس��تفاده‬ ‫‪50‬‬ ‫اصناف‬ ‫در کنار دولت‬ ‫سیدعلیرضا شجاعی ‪ /‬مشاور وزیر و سخنگوی وزارت بازرگانی‬ ‫ب��ا نگاهی به قدم��ت تاریخی کس��به و اصناف و‬ ‫ت��وان بالقوه این خان��واده ‪ 2/5‬میلیونی در ایران به‬ ‫این نتیجه می رس��یم که این قشر همواره به عنوان‬ ‫یک بازوی اجرایی قوی نقش برجسته ای در اجرای‬ ‫سیاست های دولت ایفا کرده و می کند‪.‬‬ ‫از زمان هخامنش��یان کسبه و اصناف یکی از ارکان‬ ‫اصلی در اقتصاد ایران بودند و این قش��ر از جامعه‪،‬‬ ‫فرایند تکامل خود را به تدریج پیموده و از دوره های‬ ‫اس�لام تا مغول‪ ،‬مغول تا قاجاری��ه و از قاجاریه تا‬ ‫شهریور س��ال ‪ 1320‬و از این زمان تاکنون همواره‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫نقش ه��ای مختلف در اقتصاد کش��ور اجرا کردند‪ .‬اما‬ ‫امروز بر کسی پوشیده نیست که ارتزاق و تامین بخش‬ ‫کثیری از جمعیت کشور از محل فعالیت اصناف است‬ ‫و این امر‪ ،‬اهمیت این بخش مهم اقتصادی کش��ور را‬ ‫بیشتر مشخص می کند‪.‬‬ ‫در حال حاضر و براساس امار‪ ،‬حدود ‪ 7‬هزار سازمان‬ ‫صنف��ی در کش��ور نماینده ‪ 2/5‬میلی��ون واحد صنفی‬ ‫هستند که عمدتا تحت عنوان اتحادیه فعالیت دارند‪ .‬در‬ ‫این خصوص با تدوین قانون نظام صنفی و واگذاری‬ ‫برخی وظایف دولت به اتحادیه ها و تشکل های صنفی‬ ‫مرتبط با اصناف‪ ،‬دولت پیگیر تش��کیل و سازمان دهی‬ ‫سازمان ها و اتحادیه های صنفی در سراسر کشور است‬ ‫و در نتیج��ه این امر اتحادیه ها و تش��کل های صنفی‬ ‫مرتبط با اصناف که از مهم ترین تش��کل ها در کش��ور‬ ‫هس��تند‪ ،‬عالوه بر وظیفه حمای��ت از اعضا که ماهیت‬ ‫کار انها ایجاب می کند‪ ،‬به صورت قانونی نیز وظایف‬ ‫مهم��ی از طرف دولت برای انها در نظر گرفته ش��ده‬ ‫است‪.‬‬ ‫در هر حال در این تش��کل ب��زرگ که اهمیت زیادی‬ ‫در کسب درامد و اش��تغال کشور و نقش حمایتی از‬ ‫مصرف کنندگان و تولیدکنندگان کش��ور دارد‪ ،‬اصالح‬ ‫نظام توزیع کاال و خدمات به عنوان یکی از محورهای‬ ‫هفت گانه از س��وی دولت در ط��رح تحول اقتصادی‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫مدنظر قرار گرفته اس��ت‪ .‬البته ناگفته پیداست به دلیل‬ ‫طیف وس��یع فعالیت این بخ��ش‪ ،‬از تولید تا مصرف‬ ‫کااله��ا و خدمات‪ ،‬تقریب��ا کلیه موضوع��ات مطرح‬ ‫ش��ده در طرح تحول اقتصادی ب��ه نوعی با اصناف و‬ ‫سازمان های صنفی درگیر است‪.‬‬ ‫حوزه بازرگانی کشور هم در راستای برنامه های دولت‬ ‫برنامه های��ی را در جه��ت برطرف نمودن مش��کالت‬ ‫اصن��اف و اس��تفاده از ت��وان اقتص��ادی‪ ،‬اجتماعی و‬ ‫فرهنگی این قش��ر در نظر گرفته اس��ت‪ .‬هر چند این‬ ‫نکت��ه را ه��م باید ذکر ک��رد که اگرچه س��ازمان های‬ ‫صنف��ی از گس��ترش و قدمت فراوان��ی برخوردارند‪،‬‬ ‫ام��ا هنوز جایگاه اصلی و واقع��ی خود را ان طور که‬ ‫باید و ش��اید پیدا نکرده اند‪ .‬ولی انچه الزم اس��ت‪ ،‬به‬ ‫دلیل محول ش��دن بخش وس��یعی از وظایف دولت‪،‬‬ ‫تش��کل ها با روابط کامال مستقل به ایفای نقش اصلی‬ ‫خود باید بپردازند چرا که ش��ناخت کافی و کاملی از‬ ‫وضعی��ت اصناف‪ ،‬محدودیت ها و قابلیت های انها در‬ ‫اختی��ار دارند و می توانند به ارائه نظرات کارشناس��ی‬ ‫در تصمیم گیری ه��ا و در زمینه مس��ائل و چالش های‬ ‫اصن��اف و نظام توزیع کاالها و خدمات بپردازند و در‬ ‫جهت بهبود و توس��عه وضعیت ای��ن بخش گام های‬ ‫مهمی بردارند‪.‬‬ ‫در ح��ال حاضر هم دولت توجه زیادی به مش��ارکت‬ ‫نهاده��ای مدن��ی مرتبط با اصن��اف در تنظیم امور‬ ‫اقتصادی و بازرگان��ی دارد و در این زمینه اصناف‬ ‫نیز ظرفیت ها و پتانس��یل های بالقوه فراوانی برای‬ ‫همکاری و مش��ارکت با دولت و نقش برجسته ای‬ ‫در انجام بس��یاری از وظای��ف مربوطه دارد و دلیل‬ ‫ای��ن ادعا و نق��ش پررنگ و حیات��ی اصناف برای‬ ‫دولت‪ ،‬اهمیتی اس��ت که از همان روزهای ابتدای‬ ‫ریاس��ت دولت دکتر محمود احمدی نژاد به شکلی‬ ‫جدی نزد او و یارانش مطرح شد‪.‬‬ ‫ح��ال که نقش اصن��اف به عنوان حام��ی دولت و‬ ‫مردم در مب��ادالت اقتصادی و تامی��ن امنیت بازار‬ ‫با محول ش��دن بخش��ی از امور به انها به خوبی به‬ ‫کار گرفته ش��ده‪ ،‬الزم است این گروه برای افزایش‬ ‫احاطه بر مسائل مختلف صنفی و همچنین افزایش‬ ‫توانمندی های مختلف‪ ،‬س��عی در جذب نیروهای‬ ‫کارشناس و متخصص‪ ،‬خالق و خوش فکر داشته‬ ‫باشند تا در انجام وظایف محوله بعدی بیشتر موفق‬ ‫باش��ند‪ .‬اما امروز در این برهه زمانی که ش��مارش‬ ‫معکوس برای اجرای طرح هدفمندسازی یارانه ها‬ ‫اغاز شده‪ ،‬نقش اصناف چیست؟‬ ‫به گفته دکتر غضنفری‪ ،‬وزیر بازرگانی که بارها در‬ ‫جمع نمایندگان صن��وف عنوان کرد «در این طرح‬ ‫اصن��اف بزرگ ترین یار دولت به ش��مار می ایند و‬ ‫انتظار م��ی رود این گروه از ای��ن ازمون بزرگ که‬ ‫نتیجه ان ایجاد ارامش در نظام عرضه و تقاضاست‪،‬‬ ‫سربلند بیرون ایند»‪.‬‬ ‫با اجرای قانون هدفمندسازی یارانه ها‪ ،‬اصناف باید‬ ‫بیش از گذشته و با هوشیاری تمام و نیروی خالق‬ ‫خود ش��رایط را مدیریت ک��رده و مانع از هرگونه‬ ‫سوءاستفاده و خلل در بازار عرضه و تقاضا شوند‪.‬‬ ‫در ش��رایط فعلی که بسیاری به بروز مشکالتی در‬ ‫زمینه گرانی و ت��ورم پس از اجرای هدفمند کردن‬ ‫یارانه ها اشاره می کنند‪ ،‬ما می گوییم که این اصناف‬ ‫هستند که با یاری رساندن به دولت می توانند اثرات‬ ‫منفی اجرای این طرح بزرگ اقتصادی را به کمترین‬ ‫میزان ممکن برسانند‪.‬‬ ‫ب��ه گفته وزی��ر بازرگانی «افزای��ش قیمت پس از‬ ‫اجرای هدفمن��د کردن یارانه ها منطقی اس��ت‪ ،‬اما‬ ‫ش��یوه برخورد ب��ا ان بای��د منطقی باش��د»‪ .‬وزیر‬ ‫بازرگانی معتقد اس��ت که افزایش اندک و منطقی‬ ‫قیمت ها با توجه به ازادس��ازی بخشی از یارانه ها‬ ‫امری طبیعی اس��ت اما به لح��اظ فراوانی کاالهای‬ ‫م��ورد نیاز مردم‪ ،‬عدم عرضه در زمان اجرای قانون‬ ‫غیردولتی و اجتماعی به ش��مار می اید و قابل قبول‬ ‫نیست‪ .‬پس نتیجه می گیریم که امروز کمک رسانی‬ ‫اصناف‪ ،‬این قش��ر عظیم و میلیونی به دولت برای‬ ‫جلوگیری از هرگونه کاهش کاال در بازار و احتکار‬ ‫و کم فروشی گروهی از افراد که پس از اجرای این‬ ‫قانون در بازار در انزوا قرار گرفته و متضرر خواهند‬ ‫شد‪ ،‬بیش از گذشته مشهود است‪.‬‬ ‫اصن��اف باید همچون گذش��ته در کنار دولت و در‬ ‫حرکت��ی تنگاتنگ مانع از رخنه اخاللگران و ایجاد‬ ‫التهاب در بازار شوند و اجازه ندهند برخی با افکار‬ ‫انحراف��ی در جامعه فرصت ظهور و بروز داش��ته‬ ‫باشند‪ .‬امروز کش��ور نیازمند مردانی است که حق‬ ‫و نیاز مش��تری را رعایت کنن��د و اصناف به دلیل‬ ‫ارتباط نزدیک با بازار می توانند بسیاری از نیازها و‬ ‫مشکالت را به خوبی درک کرده و منتقل کنند‪.‬‬ ‫روز اصناف بهانه ای شد تا بار دیگر نقش و جایگاه‬ ‫اصناف در اقتصاد کشور را یاداور شده و مقدمات‬ ‫ارتقای این جایگاه را با دستان پرتوان خودشان مهیا‬ ‫کنیم تا بیش از گذشته در عرصه های سرنوشت ساز‬ ‫کشور خود را نمایان سازند‪.‬‬ ‫‪51‬‬ ‫هفت‬ ‫دوقلوها از سیاست لهستان کناره گرفتند‬ ‫دوم کش��ید ه ش��ود‪ .‬انتخابات ریاس��ت جمهوری در‬ ‫لهستان پس از سقوط هواپیمای حامل لخ کاچینسکی‪،‬‬ ‫رئیس جمهوری پیش��ین این کش��ور انجام شد که در‬ ‫روز دهم ماه اوریل گذش��ته بر اثر س��انحه ای هوایی‬ ‫جان خود را از دس��ت داد‪ .‬بر اثر این حادثه‪ ،‬همس��ر‬ ‫کاچینسکی و بسیاری دیگر از سران سیاسی و نظامی‬ ‫لهستان جان خود را از دست دادند‪.‬‬ ‫رقابت اصلی در انتخابات ریاست جمهوری لهستان بین‬ ‫رهبر موقت این کشور و برادر دوقلوی لخ کاچینسکی‬ ‫برگزار شد‪ .‬با شمارش بیشتر ارای انتخابات دور اول‬ ‫انتخابات ریاس��ت جمهوری لهس��تان‪ 44/22 ،‬درصد‬ ‫رای دهن��دگان به برونیس�لاو کوموروفس��کی‪ ،‬رهبر‬ ‫موقت لهس��تان رای دادند در ش��رایطی که برونیسالو‬ ‫کاچینس��کی‪ ،‬ب��رادر رئیس جمهوری درگذش��ته این‬ ‫کش��ور‪ ،‬موف��ق به کس��ب ‪ 36/74‬درصد ارا ش��د‪ .‬به‬ ‫این ترتی��ب و با توج��ه به اینکه هیچ ک��دام از نامزد ها‬ ‫موفق نش��دند اکثریت مطلق ارا را به دس��ت اوردند‪،‬‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری لهستان به دور دوم کشیده‬ ‫به یورو ظرف مدت پنج س��ال و همچنین پایان دادن‬ ‫به ماموریت نیروهای نظامی این کش��ور در افغانستان‬ ‫هم��کاری کند‪ .‬این در ش��رایطی اس��ت که ماموریت‬ ‫نیروهای نظامی لهس��تان در افغانس��تان در میان مردم‬ ‫لهستان بسیار نا محبوب است‪ .‬اما پیروزی کاچینسکی‬ ‫که یک سوسیالیس��ت محافظه کار اس��ت و نسبت به‬ ‫اتحادیه اروپایی و پیوس��تن به یورو چندان خوشبین‬ ‫نیس��ت می توانس��ت به ادامه حاکمیت دوگانه در این‬ ‫کش��ور کمک کند‪ .‬این در حالی است که به سه پنجم‬ ‫ارای پارلمان برای جلوگیری از وتوی قوانین تصویب‬ ‫شده در پارلمان از س��وی رئیس جمهوری نیاز است‪.‬‬ ‫برونیسالو کاچینس��کی از هنگام کشته شدن برادرش‬ ‫ت�لاش کرد تا خود را به عنوان ش��خصی که حاضر به‬ ‫سازش و مصالحه اس��ت معرفی کند‪ .‬انتخابات اخیر‬ ‫لهستان به دلیل سقوط هواپیمای رئیس جمهوری پیشین‬ ‫این کشور بیش از انکه تحت تاثیر مسائل سیاسی باشد‬ ‫متاثر از احساس��ات و عواطف مردم بود و به یکی از‬ ‫کم تنش ترین و ارام ترین انتخابات در تاریخ سیاس��ی‬ ‫لهستان تبدیل شد‪ .‬لهستان تنها کشور اتحادیه اروپایی‬ ‫ب��ود که در جریان رکود جهانی اقتصاد وارد این رکود‬ ‫نش��د و ت��ا پیش از حادثه س��قوط هواپیم��ای حامل‬ ‫رئیس جمهور‪ ،‬نظر س��نجی ها حکایت از ان داشت که‬ ‫کوموروفس��کی با اختالفی فاحش از لخ کاچینسکی‬ ‫ش��د‪ .‬لخ کاچینسکی بر اثر س��انحه ای هوایی در روز‬ ‫دهم اوریل به همراه همسر و ‪ 96‬نفر دیگر از همراهان‬ ‫در منطقه ای به نام اسمولنس��ک واقع در غرب روسیه‬ ‫جان خود را از دس��ت داد‪ .‬هواپیمای توپولوف حامل‬ ‫او در ش��رایطی دچار سانحه شد که تالش می کرد در‬ ‫هوایی بس��یار مه الود فرود بیاید‪ .‬کوموروفس��کی که‬ ‫رئیس مجلس نمایندگان پارلمان لهس��تان هم هست‬ ‫پس از اعالم نتایج نخستین ارا از هوادارانش خواست‬ ‫تا برای ش��رکت در دور دوم انتخابات بسیج شوند‪ .‬او‬ ‫در این باره گفت‪ « :‬در زندگی‪ ،‬مانند فوتبال و بس��یاری‬ ‫از ورزش ه��ای دیگر‪ ،‬وقت اضافه دش��وار ترین زمان‬ ‫است‪».‬‬ ‫رئیس جمهوری در لهس��تان برای یک دوره پنج ساله‬ ‫انتخ��اب می ش��ود و انتخاب��ش ارتباطی ب��ه انتخاب‬ ‫نخس��ت وزیر و دول��ت ن��دارد‪ .‬بس��یاری از وظایف‬ ‫رئیس جمهور نمادین اس��ت اما او می تواند قوانین را‬ ‫وتو کن��د و به عنوان فرمانده کل قوا بر ماموریت های‬ ‫ت خارجی کش��ورش تاثیر گذار باشد‪ .‬پیروزی‬ ‫سیاس ‬ ‫کوموروفس��کی که فردی میانه روس��ت و به اتحادیه‬ ‫اروپای��ی گرایش دارد می تواند ق��درت حزب حاکم‬ ‫«پلتفورم مدنی» را افزایش دهد‪ .‬او وعده داده است تا با‬ ‫دولت «دانلد تاسک» نخست وزیر لهستان برای پیوستن‬ ‫پیش اس��ت‪ .‬اما س��قوط هواپیم��ای رئیس جمهوری‬ ‫سابق لهستان مانند کاندیدا شدن غیر منتظره برونیسالو‬ ‫کاچینس��کی و همچنین س��یل مرگب��ار ماه های مه و‬ ‫ژوئن که دولت این کش��ور به دلیل نحوه مدیریت ان‬ ‫به ش��دت مورد انتقاد قرار گرف��ت‪ ،‬فضای انتخاباتی‬ ‫لهس��تان را بس��یار تحت تاثیر قرار داد‪ .‬براثر این سیل‬ ‫‪ 24‬نف��ر کش��ته و هزاران نفر اواره ش��دند‪ .‬در س��ال‬ ‫‪ 2005‬میالدی و زمانی که لخ کاچینسکی در انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری س��ال ‪ 2005‬نامزد شد در دور اول‬ ‫انتخابات دوم ش��د اما در مرحل��ه دوم رقیب خود را‬ ‫شکس��ت داد‪ .‬حادثه سقوط هواپیمای لخ کاچینسکی‬ ‫همچنین باعث ش��د تا ارای ب��رادر دوقلوی او یعنی‬ ‫برونیسالو کاچینسکی که یک محافظه کار چپ گراست‬ ‫افزایش یابد‪ .‬برونیس�لاو کاچینس��کی سه سال پیش‬ ‫نخست وزیر لهستان بود اما پس از انتخابات پارلمانی‬ ‫س��ال ‪ 2007‬و به دنبال شکست حزبش از این سمت‬ ‫کنار گذاش��ته شد‪ .‬انتخابات ریاست جمهوری لهستان‬ ‫اگرچه تحت تاثیر س��قوط هواپیمای لخ کاچینس��کی‬ ‫برگزار ش��د‪ ،‬اما در عین حال بسیاری از رای دهندگان‬ ‫از تنش میان کابینه و نخس��ت وزیر با رئیس جمهوری‬ ‫س��ابق خسته و دلزده بودند و به نامزدی رای دادند که‬ ‫با کابینه و نخست وزیر هماهنگ باشد‪.‬‬ ‫لیبرال دواتشه‬ ‫احسان ابطحی‬ ‫برونیس�لاو کوموروفس��کی‪ ،‬رئیس پارلمان لهستان و‬ ‫رئیس جمهور موقت این کش��ور موفق شد در مرحله‬ ‫دوم انتخابات ریاس��ت جمهوری لهستان با پیروزی بر‬ ‫برونیس�لاو کاچینس��کی‪ ،‬برادر لخ کاچینسکی که در‬ ‫ماه مه امس��ال بر اثر س��انحه هوایی در غرب روسیه‬ ‫جان خود را از دس��ت داد‪ ،‬به پیروزی دس��ت یافته و‬ ‫رئیس جمهوری منتخب این کشور شود‪.‬‬ ‫او از نوامبر سال ‪ 2007‬میالدی ریاست سجم – مجلس‬ ‫نمایندگان لهس��تان‪ -‬را بر عهده دارد و بر اساس قانون‬ ‫اساس��ی این کشور در صورت فقدان رئیس جمهوری‬ ‫به طور خودکار جانشین او خواهد شد‪.‬‬ ‫او ‪ 58‬س��ال س��ن دارد و یک مورخ اس��ت که پیش‬ ‫از ای��ن س��مت وزارت دفاع را بر عهده داشته اس��ت‪.‬‬ ‫نظر س��نجی هایی ک��ه پی��ش از برگ��زاری انتخابات‬ ‫ریاس��ت جمهوری لهستان انجام شده بود‪ ،‬نشان می داد‬ ‫که کوموروفس��کی از بخت بیش��تری برای به دست‬ ‫گرفتن سمت ریاست جمهوری برخوردار است‪.‬‬ ‫اما با وجود این نظر سنجی ها‪ ،‬کوموروفسکی نتوانست‬ ‫اکثری��ت مطل��ق را در دور اول انتخاب��ات که در روز‬ ‫بیستم ماه ژوئن برگزار شد به دست اورد‪ .‬با این حال‬ ‫او توانست در انتخابات روز چهارم ماه ژوئیه و در دور‬ ‫دوم انتخابات ریاست جمهوری لهستان ‪ 53/01‬درصد‬ ‫ارا را به دست اورد در حالی که برونیسالو کاچینسکی‪،‬‬ ‫ب��رادر دو قلوی ل��خ کاچینس��کی‪ ،‬رئیس جمهور فقید‬ ‫لهستان تنها توانست ‪ 49/66‬درصد ارا به کسب کند‪.‬‬ ‫کوموروفس��کی ک��ه فرزند یک حس��ابدار اس��ت و‬ ‫در خان��واده ای فقی��ر بزرگ ش��ده‪ ،‬از ح��زب حاکم‬ ‫دانلد تاس��ک‪ ،‬نخست وزیر لهس��تان موسوم به حزب‬ ‫پلتفورم مدنی که طرفدار تجارت و پیوس��تن به یورو‬ ‫است در انتخابات ریاست جمهوری نامزد شد ه بود‪.‬‬ ‫او ک��ه پنج فرزن��د دارد در ماه مارس گذش��ته موفق‬ ‫ش��د نماین��ده ح��زب پلتف��ورم مدن��ی در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری شود‪.‬‬ ‫کوموروفس��کی در میانه ده��ه ‪ 1970‬میالدی بار ها از‬ ‫سوی دولت وقت و خودکامه لهستان به دلیل شرکت در‬ ‫تظاهرات ضد کمونیستی دستگیر شد و به زندان افتاد‪.‬‬ ‫به نوش��ته سایت رسمی کوموروفس��کی‪ ،‬او در اوایل‬ ‫دهه ‪ 1980‬و زمانی که لهستان هنوز تحت یک حکومت‬ ‫نظامی قرار داش��ت به اردوگاه بازداشت شدگان انتقال‬ ‫یافت‪ .‬رئیس جمهور منتخب لهس��تان از س��ال ‪1989‬‬ ‫میالدی س��مت های دولتی متعددی داشته است‪ .‬او از‬ ‫سال ‪ 1991‬به عنوان نماینده پارلمان لهستان و از ژوئن‬ ‫سال ‪ 2000‬تا اکتبر سال ‪ 2001‬به عنوان وزیر دفاع این‬ ‫کشور خدمت کرده است‪ .‬او دانش اموخته رشته تاریخ‬ ‫از دانشگاه ورشو است و سپس برای تدریس در یک‬ ‫مدرسه دینی مشغول به کار شد‪.‬‬ ‫کوموروفس��کی در جوان��ی در جنب��ش پیش اهنگی‬ ‫عضویت داشت و در همان جا با همسرش اشنا شد‪.‬‬ ‫او پ��س از انک��ه ب��ه عن��وان رئیس جمه��ور موقت‬ ‫لهس��تان انتخاب ش��د‪ ،‬به دلیل مرگ لخ کاچینسکی‪،‬‬ ‫رئیس جمه��وری پیش��ین لهس��تان یک هفت��ه عزای‬ ‫عمومی اعالم کرد و از مردم کش��ورش خواس��ت تا‬ ‫اختالفات سیاسی را کنار بگذارند‪ .‬انتخابات دور اول‬ ‫ریاست جمهوری لهس��تان دو هفته پیش از انتخابات‬ ‫دور دوم برگ��زار ش��د اما هیچ ک��دام از نامزدهای این‬ ‫انتخابات موفق به کس��ب اکثریت مطلق ارا نش��دند‬ ‫تا انتخابات ریاس��ت جمهوری در این کش��ور به دور‬ ‫‪52‬‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫بین الملل‬ ‫زیر سوال رفتن صالحیت کاندیدای جدید دیوان عالی امریکا‬ ‫من از «کاگان»*حمایت نمی کنم‬ ‫جان مک کین‬ ‫*‬ ‫در سال ‪ ،1987‬برای اولین بار‬ ‫این فرصت را به دست اوردم‬ ‫تا در مورد نامزد قاضی دادگاه‬ ‫عال��ی اظهار نظر کن��م‪ .‬در ان‬ ‫زمان به م��ن اعالم کردند که‬ ‫برای ب��راورد صالحیت الزم‬ ‫یک نام��زد دادگاه عالی باید به صداقت‪ ،‬سرش��ت‬ ‫و شخصیت‪ ،‬صالحیت قانونی و توانایی ها‪ ،‬تجربه‬ ‫و دانش و عقل و روحی��ه بی طرفانه او توجه کنم‪.‬‬ ‫با توجه به این فاکتوره��ا النا کاگان از این ازمایش‬ ‫رد می شود‪.‬‬ ‫زمانی که کاگان رئیس دانش��کده حقوق دانش��گا ه‬ ‫ه��اروارد بود‪ ،‬دانش اموختگان این دانش��کده را از‬ ‫حضور در ارتش ناامید می کرد‪ ،‬حتی با وجود انکه‬ ‫این ادعا را نمی پذیرفت اما شواهد نشان می دهد که‬ ‫او نس��بت به حضور دانش اموختگان این دانشکده‬ ‫در ارتش اش��تیاقی نداشت‪ .‬چرا که بر این باور بود‬ ‫ارتش از سیاستی استفاده می کند که در ان نه سوالی‬ ‫مطرح می ش��ود و نه پاسخی دریافت می کنید؛ این‬ ‫اولین بی عدالتی است که می توان به او نسبت داد‪.‬‬ ‫زمان��ی که او نظرش را در ای��ن ارتباط بیان کرد به‬ ‫این قانون اش��اره نکرد که از دانش��گاه ها خواسته‬ ‫ش��ده تا به ارتش اجازه دهند برای سربازگیری به‬ ‫محوطه دانش��گاه بیایند و مانند سایر مراکز بتوانند‬ ‫برای حضور در ارتش ثبت نام کنند‪ .‬ارتش گزارش‬ ‫می دهد که در ان زمان دانشگا ه هاروارد از حضور‬ ‫ارتش ممانعت کرده است‪.‬‬ ‫کاگان تالش کرد که اق��دام خود را توجیه کند اما‬ ‫گزارش ها نشان می داد که این اقدام او قابل توجیه‬ ‫نیس��ت‪ .‬مرکز س��رباز گیری نیروه��ای هوایی در‬ ‫گزارش��ی به پنتاگون نوشته بود بدون حمایت دفتر‬ ‫مرکزی دانشکده حضور در این دانشکده امکان پذیر‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫نیست و این درحالی است که چنین حمایتی از حضور‬ ‫نیروهای هوایی برای عضو گیری در دانشکده به عمل‬ ‫نیامده است‪ .‬کاگان ادعا کرد که دستیاران او به نیروهای‬ ‫ارتش اجازه حضور کامل داده اند‪ .‬این درحالی اس��ت‬ ‫که وی پیشتر اعالم کرده بود عدم حمایت او از حضور‬ ‫نیروهای ارتش در دانش��کده حق��وق به دلیل وجود‬ ‫قوانین خود دانشگاه هاروارد است‪ .‬این درحالی است‬ ‫که درس��ت همان زمان که کاگان از حضور نیروهای‬ ‫ارتش در دانشکده برای سربازگیری ممانعت به عمل‬ ‫می اورد‪ ،‬این دانشکده از دولت مرکزی میلیون ها دالر‬ ‫کمک دریافت می کرده است‪.‬‬ ‫زمانی که صالحیت وی مورد بررسی قرار می گرفت‪،‬‬ ‫کاگان اعالم کرد که دانشکده حقوق دانشگا ه هاروارد‬ ‫هرگز از قانون سرپیچی نکرده است‪« .‬در واقع انجمن‬ ‫فارغ التحصیالن دانشکده حقوق اقدامی بسیار درخور‬ ‫انجام دادند و به تمامی دانشجویان ما اعالم کردند که‬ ‫بخش س��ازماندهی نیروی ارتش در دانشگاه هاروارد‬ ‫حضور پیدا خواهد کرد‪ ».‬وی در ادامه تاکید کرد که در‬ ‫تمام زمانی که وی ریاست دانشکده حقوق را برعهده‬ ‫داش��ت‪ ،‬ارتش دسترس��ی کامل و خوبی به دانشکده‬ ‫داشته است‪ .‬هرچند واقعیت چیز دیگری می گوید‪.‬‬ ‫زمان��ی ک��ه من کام�لا ب��ا حض��ور کاگان در دادگاه‬ ‫عالی مخالف بودم‪ ،‬هیچ اش��اره ای ب��ه مخالفت او با‬ ‫سیاس��ت های بیل کلینتون نک��ردم‪ .‬در ان زمان کاگان‬ ‫با بخشی از سیاس��ت های رئیس جمهور مخالف بود‪.‬‬ ‫م��ن مخالفت نکردم چرا که به نظر من او ازاد اس��ت‬ ‫نظ��رات خودش را داش��ته باش��د‪ .‬اما ب��ا وجود تمام‬ ‫ازادی هایی که دارد او ازاد نیست که ایده های خود را‬ ‫در مورد حضور ارتش در دانش��گاه اجرا کند‪ .‬به طور‬ ‫خالصه‪ ،‬او به گونه ای در دانشگا ه هاروارد عمل کرد که‬ ‫می خواست قانون ان چنین باشد و نه انطور که قانون‬ ‫نوشته شده است‪.‬‬ ‫من پیش��تر گفته بودم که باور ن��دارم قضات می توانند‬ ‫خارج از چارچوب مس��ئولیت خود عمل کنند‪ ،‬چرا که‬ ‫نماینده مردم هستند و توسط مردم انتخاب شده اند‪.‬‬ ‫وی بین خواس��ته های خود و قانون یکی را انتخاب‬ ‫کرد و ان خواس��ته خود بود‪ .‬م��ن نمی توانم از او به‬ ‫عنوان یک کاندیدای حضور در دادگاه عالی حمایت‬ ‫کنم‪ ،‬چرا که با توجه به رویکردهای پیشینی که داشته‪،‬‬ ‫نمی توان به او اعتماد کرد‪ .‬در محیط دانشگا ه هاروارد‬ ‫کلیس��ایی واقع است که یادبودی از دانش اموختگان‬ ‫این دانش��گاه اس��ت که جان خود را ب��رای وطن از‬ ‫دس��ت داده اند که در میان انها فرزندان خانواده های‬ ‫بسیار بزرگ امریکایی مانند روزولت و کندی هم به‬ ‫چشم می خورد‪ .‬ما باید زنان و مردانی را که به کشور‬ ‫خدمت کرده اند و جان خود را از دس��ت داده اند ارج‬ ‫نهیم‪ .‬امیدوارم روزی فرا برسد که روسای دانشگاه های‬ ‫نخبگان ما هم به خدمت در ارتش ارزش قائل شوند‬ ‫و دانش��جویان خود را برای خدمت به کشورشان و‬ ‫حضور در ارتش تشویق کنند‪.‬‬ ‫*جان مک کین‪ ،‬س��ناتور جمهوری خواه از ایالت‬ ‫اریزونا س��ت‪ .‬وی کاندیدای حزب جمهوریخواه‬ ‫در انتخابات سال ‪ 2008‬بود‪.‬‬ ‫منبع‪ :‬یو اس ای تودیز‬ ‫* باراک اوباما‪ ،‬رئیس جمهوری امریک ا النا کاگان‪ ،‬وکیل‬ ‫عمومی را به عنوان یکی از قضات دادگاه عالی این‬ ‫کشور انتخاب می کند‪ .‬با انتخاب النا کاگان‪ ،‬به عنوان‬ ‫یکی از قضات دادگاه عالی امریکا توسط باراک اوباما‪،‬‬ ‫باالترین مرجع قضایی امریکا برای نخستین بار سه‬ ‫قاضی زن خواهد داشت‪ .‬النا کاگان ‪ 50‬ساله که‬ ‫جوان ترین قاضی دادگاه عالی خواهد بود‪ ،‬نخستین‬ ‫حقوق هاروارد است که به عنوان‬ ‫ ‬ ‫رئیس زن دانشکده‬ ‫یک وکیل زن در دادگاه عالی انجام وظیفه کرده است‪.‬‬ ‫کنگره امریکا باید انتخاب کاگان را در این سمت‬ ‫تصویب کند‪ .‬بنا بر این گزارش‪ ،‬باراک اوباما و‬ ‫النا کاگان هر دو اوایل دهه ‪ 1990‬میالدی در دانشگاه‬ ‫حقوق شیکاگو تدریس می کردند‪.‬‬ ‫‪53‬‬ ‫هفت‬ ‫ستایش غرب از مرجع تقلید لبنان‬ ‫عالمه فضل اهلل مرد بزرگی بود‬ ‫رابرت فیسک‬ ‫قابل پیش بینی بود؛ سی ان ان یکی‬ ‫از سردبیران ارشد خود در حوزه‬ ‫خاورمیانه را اخراج کرد‪ .‬اوکتاویا‬ ‫نصر به دلیل انکه در سایت تویتر‬ ‫عالمه ایت اهلل سید محمد حسین‬ ‫فضل اهلل را س��توده بود و نوشته‬ ‫ب��ود «یکی از ب��زرگان حزب اهلل؛ من احت��رام ویژه ای‬ ‫برایش قائل بودم» از کار برکنار شد‪.‬‬ ‫او یکی از اعضای حزب اهلل نبود اما این مساله اهمیتی‬ ‫ندارد‪ .‬کامال واضح اس��ت که او مرد بزرگی بود‪ .‬مرد‬ ‫بزرگ و حقوق شناس��ی برجس��ته که حقوق زنان را‬ ‫محترم می دانس��ت‪ ،‬از ابروریزی و شخصیت کش��ی‬ ‫متنف��ر بود و‪ ...‬خب‪ ،‬بهتر اس��ت در این مس��اله کمی‬ ‫محتاط باشم چرا که ممکن است همین روزها به من‬ ‫هم تلفنی بزنند و‪...‬‬ ‫بیچاره سی ان ان س��اعت به ساعت بزدل تر می شود‪،‬‬ ‫به همین دلیل اس��ت که دیگر هیچ کس به سی ان ان‬ ‫توج��ه خاص��ی ن��دارد‪ .‬انه��ا نمی توانن��د در مورد‬ ‫عالمه فضل اهلل حرف��ی بزنن��د‪ .‬امریکایی ها در این‬ ‫مسیر گام برداش��تند که او برای بمب گذار انتحاری‬ ‫کش��تی امریکای��ی ک��ه در س��ال ‪ 1983‬در بیروت‬ ‫منفجر ش��د و منجر به کش��ته ش��دن ‪ 241‬پرس��نل‬ ‫این کشتی ش��د‪ ،‬طلب امرزش کرد‪ .‬عالمه فضل اهلل‬ ‫چنین مس��اله ای را منکر می شد و من هم او را باور‬ ‫می کنم‪ .‬این درحالی اس��ت که واش��نگتن با استفاده‬ ‫از پول های س��عودی ها برنامه ریزی ک��رده بود تا با‬ ‫انفجار یک اتومبیل در س��ال ‪ ،1985‬عالمه فضل اهلل‬ ‫‪54‬‬ ‫را به قتل برساند‪.‬‬ ‫از سوی دیگر فرانسس گای‪ ،‬س��فیر بریتانیا در لبنان‬ ‫در وبالگ شخصی خود نوشته بود که عالمه فضل اهلل‬ ‫مردی اس��ت که او برایش احترام ویژه ای قائل است‬ ‫و از مالقات او در لبنان بس��یار ل��ذت برده بود‪ .‬البته‬ ‫او همچنی��ن خش��م خ��ود را از س��خنگوی وزارت‬ ‫ام��ور خارج��ه رژیم صهیونیس��تی که این س��وال را‬ ‫مط��رح کرده بود ک��ه وزارت امور خارجه بریتانیا چه‬ ‫عکس العملی به یادداش��ت خانم گای نش��ان خواهد‬ ‫داد‪ ،‬در یک پست دیگر وبالگش نشان داد و نوشت‪:‬‬ ‫«ش��خصا بیش��تر عالقه دارم بدانم وزیر امور خارجه‬ ‫اسرائیل در مورد پاسپورت های بریتانیایی که دولتش‬ ‫ب��رای قاتالن حرف��ه ای در دبی جعل ک��رده بود‪ ،‬چه‬ ‫می داند؟»‬ ‫اما تمام این مسائل نش��ان می دهد که عالمه فضل اهلل‬ ‫م��رد بزرگی ب��ود که حتی مرگ او ه��م برای عده ای‬ ‫اع�لام خط��ر بود‪ .‬زمانی که دوس��ت و هم��کار من ‪،‬‬ ‫ت��ری اندرس��ون در بیروت گروگان گرفته ش��د‪ ،‬من‬ ‫برای مالقات با عالمه فضل اهلل راهی بیروت شدم‪ .‬در‬ ‫دیدار با عالمه فضل اهلل که به تازگی هم با اندرس��ون‬ ‫مصاحب��ه ای انجام داده بود به من گفت که اندرس��ون‬ ‫در خان��ه من و تحت حمایت من بود‪ .‬عالمه فضل اهلل‬ ‫گفت من مانند یک دوس��ت ب��ه او احترام می گذارم‪.‬‬ ‫اشاره عالمه فضل اهلل به این مسائل شاید تنها دلیلی بود‬ ‫که مرگ اندرسون را رقم نزد‪.‬‬ ‫این روزها‪ ،‬رس��انه ها از عالمه فضل اهلل به عنوان یکی‬ ‫از رهبران معنوی حزب اهلل یاد می کنند‪ .‬عالمه فضل اهلل‬ ‫از ش��هروندان لبنانی در حمله اس��رائیل ب��ه لبنان در‬ ‫سال ‪ 1982‬حمایت کرد و در مقابل سیاست های امریکا‬ ‫در منطقه همواره موضع مخالفی داش��ت‪ .‬البته باید به‬ ‫این نکته هم اشاره کنم که همه با این دو مساله مخالف‬ ‫هستند‪ ،‬حتی خود امریکایی ها هم سیاست های امریکا‬ ‫در منطقه را قبول ندارند‪.‬‬ ‫بع��د از حادث��ه گروگانگی��ری ه��م ب��ه مالق��ات‬ ‫عالم��ه فض��ل اهلل رفتم‪ .‬این ب��ار مش��کلی در عراق‬ ‫به وجود امده بود‪ ،‬او دوس��تانش را در نجف و کربال‬ ‫به من معرفی کرد که همگی از شاگردان خود عالمه‬ ‫فض��ل اهلل بودند‪ .‬در ع��راق با روحانی ه��ای زیادی‬ ‫مالقات کردم و هر کدام مدارک و پرونده هایی را به‬ ‫م��ن دادند تا در دیدار ب��ا عالمه فضل اهلل به او بدهم‪.‬‬ ‫یک ماه بعد زمانی که دوباره به بیروت سفر کردم دو‬ ‫چمدان به همراه داش��تم ک��ه پرونده هایی را در خود‬ ‫جای داده بودند تا من به عالمه فضل اهلل تحویل دهم‪.‬‬ ‫او می دانس��ت که درون این چمدان ها چیس��ت‪ .‬من‬ ‫یک پیام رس��ان حقوقی ش��ده بودم و عالمه فضل اهلل‬ ‫می دانست که همکاران و دوستانش در نجف و کربال‬ ‫از چه می گویند‪.‬‬ ‫برایم مهم نیس��ت که س��ردبیران سی ان ان با خواندن‬ ‫این مقاله چ��ه می گویند‪ ،‬حتی مهم نیس��ت که وزیر‬ ‫امور خارجه اس��رائیل چگونه فک��ر می کند‪ .‬اما من بر‬ ‫این باورم ک��ه عالمه فضل اهلل مردی جدی و مهم بود‬ ‫که خطابه های همیش��گی او در م��ورد احیای روح و‬ ‫مهربان��ی تاثی��رات فراوانی در لبنان به جای گذاش��ته‬ ‫اس��ت‪ .‬هزاران هزار نفر در مراس��م خاکسپاری او در‬ ‫بیروت ش��رکت کردند و این مس��اله ب��رای من اصال‬ ‫عجیب نبود‪ .‬او مرد بزرگی بود‪.‬‬ ‫منبع‪ :‬ایندیپندنت‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫بین الملل‬ ‫کارگرها خود را نقد می کنند‬ ‫اعتماد مردم را از دست داده ایم‬ ‫دیوید میلیبند ‪ /‬وزیر امور خارجه سابق بریتانیا‬ ‫اخری��ن انتخاب��ات‪ ،‬تردیده��ای‬ ‫ایدئولوژیکی‪،‬شیوه هایحکومتداری‬ ‫و رک��ود اقتصادی نقش بس��یار‬ ‫ناامید کننده ای برای حزب کارگر‬ ‫به همراه داشت‪ .‬ما اعتماد مردم را‬ ‫از دست دادیم و در یک سیستم‬ ‫دموکراس��ی این بزرگ ترین مشکل است‪ .‬در ‪ 13‬سال‬ ‫دوران حکومتمان‪ ،‬بی��ش از چهار میلیون رای و ‪180‬‬ ‫صندلی را در پارلمان از دس��ت دادیم‪ .‬این مس��اله ای‬ ‫است که باید بپذیریم و به ان توجه کنیم‪.‬‬ ‫زمان��ی که گوردون ب��راون در س��ال ‪ 2007‬به عنوان‬ ‫نخس��ت وزیر انتخاب ش��د من کامال با او موافق بودم‬ ‫که می گفت حزب ما به بازس��ازی نی��از دارد‪ .‬اما این‬ ‫مس��اله اتفاق نیفتاد‪ .‬به جای انکه ضعف های تاکتیکی‬ ‫و به هم پیوسته حل شود بر شدت انها افزوده شد‪ .‬ما‬ ‫بسیاری از نقاط قدرتمان را از دست دادیم‪ ،‬خوش بینی‬ ‫خودمان نسبت به استراتژی های شفافمان را از دست‬ ‫دادی��م‪ ،‬دیگر امیدی به برنامه های مش��خصمان برای‬ ‫تغییر و اصالح نبود‪.‬‬ ‫اکنون باید حزب کارگر را دوباره بنیان نهیم؛ ابتدا باید‬ ‫جامعه را از پاکی و نیکی بارور کنیم‪ .‬نباید در برخورد‬ ‫با مشکالت مردم به گونه ای رفتار کنیم که برای تامین‬ ‫رفاه انها شانه خالی می کنیم‪ ،‬این گونه برخورد باعث‬ ‫می ش��ود تا مردم فکر کنند مالیات های انها هدر رفته‬ ‫اس��ت و مورد سوء اس��تفاده ما قرار گرفته اند‪ .‬زمانی‬ ‫که از رفاه صحبت می کنیم‪ ،‬مردم را با خودمان همراه‬ ‫نمی کنیم‪ ،‬در نتیجه زمانی ک��ه به موفقیت های بزرگ‬ ‫دس��ت می یابیم‪ ،‬مردم همراه ما نیس��تند و انگیزه ما به‬ ‫نظر انتزاعی و بعید می اید‪.‬‬ ‫‪42‬‬ ‫مثلث شماره ‪40‬‬ ‫دوم‪ ،‬باید برنامه اقتصادی سیاسی خودمان را داشته‬ ‫باش��یم که نه برنامه ازاردهنده ج��ورج اوزبورن را‬ ‫ش��امل ش��ود و نه واقعیت های موجود اقتصادی را‬ ‫بپوش��اند‪ .‬محافظ��ه کاران هرگ��ز ق��درت بازارهای‬ ‫تحت کنت��رل را به چالش نمی کش��ند‪ ،‬انها نقش این‬ ‫بازارها را در فروپاش��ی اقتصاد و در کسری بودجه‬ ‫نمی بینن��د؛ در حال حاض��ر این بازارها در خارج از‬ ‫شهر ها ساماندهی می شوند‪ .‬ما باید به این فکر باشیم‬ ‫که چگونه ثروت تولید کنیم و چگونه مهندس��ان و‬ ‫نواوران را برای مش��ارکت در بازس��ازی اقتصادی‬ ‫وارد صحنه عمل کنیم‪ .‬سرویس های عمومی و مالی‬ ‫ب��ه تنهایی کافی نیس��تند‪ .‬ما بای��د توازنی جدید در‬ ‫اقتصاد به وجود اوریم‪ .‬در چنین ش��رایطی نواوران‬ ‫نه تنه��ا تولید کننده ثروت هس��تند بلک��ه می توانند‬ ‫اقتصاد را احیا کنند‪.‬‬ ‫س��وم‪ ،‬ما باید تعهدات خود به جامعه را اصالح و ایفا‬ ‫کنیم‪ .‬کوتاهی کردن در اجرای تعهدات‪ ،‬شهروندان را‬ ‫به مش��تریانی تبدیل می کند که دولت را به چشم غول‬ ‫چراغ جادو می بینند که مش��کالت انها را حل می کند‬ ‫و این مساله مشکالت تکنیکی مدیریتی ما را افزایش‬ ‫می دهد‪ .‬این به معنای ان اس��ت که پاسخ ما به جامعه‬ ‫بزرگم��ان مقابله با ضعف ها و نبود اقتصاد سیاس��ی‬ ‫نیست و این دیدگاه جامع ه گرایی ما را سست می کند‪.‬‬ ‫زندگی برای انس��ان ها بیش از پول و بهره ای است که‬ ‫از ان به دس��ت می اورند‪ .‬مسئولیت‪ ،‬عشق‪ ،‬وفاداری‪،‬‬ ‫دوس��تی‪ ،‬تالش و پیروزی‪ ،‬ارزش هایی هستند که در‬ ‫قلب حزب کارگر حک ش��ده اند اما م��ا کمی دیر به‬ ‫انها پرداخته ایم‪.‬‬ ‫چه��ارم‪ ،‬ما باید بار دیگر دموکراس��ی را چه در داخل‬ ‫حزب و چ��ه در خارج حزب به عن��وان متحد خود‬ ‫بدانی��م‪ .‬نبود گفتم��ان دموکراتیک ح��زب را پوچ و‬ ‫توخال��ی می کند‪ .‬روش های مدیریت��ی و حکومتی ما‬ ‫ی ترس��ناک از ما به جای گذاشته‪ ،‬در حالی که‬ ‫چهره ا ‬ ‫این چهره باید مانند یک ماشین سیاسی جذاب به نظر‬ ‫بیاید‪ .‬با وجود مدیریت رسانه ای موجود این حس در‬ ‫می��ان مردم به وجود امده ب��ود که ما هیچ باوری برای‬ ‫ادام��ه نداریم‪ .‬این در حالی اس��ت که یک ایده بزرگ‬ ‫برای یک جامعه خوب و ی��ک زندگی باارزش برای‬ ‫تمام ش��هروندان ارمان ماس��ت‪ .‬م��ا باورها‪ ،‬هویت و‬ ‫ظرفیتمان را از دست داده بودیم و نمی توانستیم امید را‬ ‫ب��ه روح مردمان مان بدمیم‪ .‬برای پیروزی‪ ،‬باید باورها‪،‬‬ ‫هویت و ظرفیت های مان را نه تنها در سیاست بلکه در‬ ‫راهی که به سیاست ختم می شود بازگردانیم‪.‬‬ ‫اکنون دایره کامل ش��ده اس��ت‪ .‬در برخی از جهات به‬ ‫دورا ن هاردی بازگش��ته ایم‪ ،‬زمانی که محافظه کاران و‬ ‫لیبرال ه��ا ارزو می کردند که ح��زب کارگر از صحنه‬ ‫قدرت خارج شود‪ .‬نباید برای لیبرال ها ناراحت باشیم‬ ‫و برای انها ش��ادی کنیم‪ ،‬ما باید خان��ه ای برای تمام‬ ‫کسانی بسازیم که تشخیص داده اند راهی طوالنی برای‬ ‫حمایت از کارگران سرزمین مان در پیش است‪.‬‬ ‫وظیفه مهم پیش روی حزب کارگر بازگرداندن اعتماد‬ ‫ب��ه مردم و بازگش��ت به میثاق های هاردی اس��ت‪ .‬ما‬ ‫باید بار دیگر در قبال امیدهای مردمانمان مس��ئولیت‬ ‫بپذیریم‪ .‬اکنون انتخابات رهبری حزب کارگر در پیش‬ ‫اس��ت‪ ،‬این انتخابات اغازی برای گفت و گوهاست و‬ ‫نه یک پایان‪ .‬ما مسئولیت ها و ماموریت هایمان را تازه‬ ‫خواهیم کرد تا امیدی باش��د برای رس��یدن به اهداف‬ ‫مش��ترک و برای عبور از ترس ها و براش��فتگی ها‪ ،‬تا‬ ‫دوباره به یکدیگر یاداوری کنیم که بزرگ ترین امید ها‬ ‫مردم هستند‪.‬‬ ‫منبع‪ :‬گاردین‬ ‫‪55‬‬ ‫هفت‬ ‫کابینه دولت بریتانیا بودجه را به پارلمان برد‬ ‫ماجرای کیف انگلیسی‬ ‫هم��ه م��ا عک��س وزی��ر‬ ‫دارای��ی بریتانیا را درحالی‬ ‫که کیف دس��تی کهنه ای در‬ ‫دس��ت می رود ت��ا بودجه‬ ‫را تقدی��م پارلم��ان کن��د‪،‬‬ ‫دیده ایم‪ .‬س��ایر م��ردم در‬ ‫سراس��ر جهان هم ای��ن تصوی��ر را دیده اند و‬ ‫حتی کمی گیج ش��ده اند‪ .‬ای��ن صحنه یک نماد‬ ‫ی خنده دار‬ ‫بریتانیایی اس��ت ک��ه هر چند کم�� ‬ ‫به نظر می رس��د اما دیگر به یک س��نت تبدیل‬ ‫ش��ده اس��ت‪ .‬این کیف دستی بس��یار منحصر‬ ‫به فرد است و ارزش زیادی دارد‪( .‬در حقیقت این‬ ‫کیف ‪ 150‬سال عمر دارد و انقدر کهنه شده است‬ ‫که می توان ان را به موزه فرس��تاد)‪ .‬اما هیچ کس‬ ‫به این مس��اله فکر نمی کند که درون این کیف‬ ‫بود‪ .‬اعالم این مس��اله که بودجه برنامه های عمومی‬ ‫ به ش��دت کاسته خواهد ش��د و همچنین مالیات ها‬ ‫به مقدار زیادی افزایش خواهد یافت می توانس��ت‬ ‫دول��ت کامرون را با افت ش��دید محبوبیت مواجه‬ ‫کند‪ .‬اما در واقعیت بودجه پیش بینی ش��ده در میان‬ ‫مردم با استقبال خوبی مواجه شد – هرچند از طرف‬ ‫جناح چب به ش��دت مورد انتق��اد قرار گرفت ‪ -‬و‬ ‫دولت ائتالفی توانس��ت با اعالم این بودجه کمی به‬ ‫محبوبیت خود بیفزاید‪.‬‬ ‫دالی��ل متع��ددی ب��رای این مس��اله وج��ود دارد‪.‬‬ ‫دیوید کامرون نقش نخس��ت وزی��ر را برای عموم‬ ‫بسیار خوب بازی کرده است؛ او از ایرلند شمالی به‬ ‫واسطه استفاده نابجای ارتش بریتانیا از خشونت در‬ ‫سال ‪ 1972‬معذرت خواهی کرد و با وقار و اسودگی‬ ‫خود را به صحنه بین المللی انداخت‪ .‬واقعیت دیگر‬ ‫این است که اثرات کاهش بودجه برنامه های عمومی‬ ‫ و افزایش مالیات ها هنوز در جامعه نمود پیدا نکرده‬ ‫کهنه چیس��ت‪ .‬تا سه هفته پیش‪ .‬سه هفته پیش‪،‬‬ ‫وزیر دارایی جدید‪ ،‬توری جورج اوزبورن‪ ،‬مرد‬ ‫‪ 39‬س��اله کابینه بریتانیا‪ ،‬بودجه ای را به پارلمان‬ ‫ارائه داد که در ان تعهد شده بود که از هزینه های‬ ‫عمومی کاس��ته خواه��د ش��د و مالیات ها نیز‬ ‫افزایش پیدا خواهد کرد‪ .‬این بودجه در بحبوحه‬ ‫بحث هایی ارائه شد که برای بازگشت اقتصاد به‬ ‫وضعیت عادی در جهان صنعتی به دنبال چاره ای‬ ‫ب��ود‪ .‬اوزب��ورن و رئیس باال دس��تی اش‪ ،‬دیوید‬ ‫کامرون‪ ،‬نخست وزیر بریتانیا‪ ،‬برای اجرای طرح‬ ‫خود مصمم هس��تند‪ .‬انه��ا امیدوارند که تالش‬ ‫فراوان برای کاهش کس��ری بودج��ه به بازار و‬ ‫سرمایه گذاران این اطمینان را می دهد که بریتانیا‬ ‫مکانی مطمئن برای سرمایه های انهاست‪.‬‬ ‫اگ��ر بعد اقتصادی این مس��اله را کنار بگذاریم‪،‬‬ ‫انچه برای م��ن که هفته گذش��ته را در بریتانیا‬ ‫گذراندم شوک برانگیز بود بعد سیاسی این مساله‬ ‫است‪ .‬زمانی که این مسائل اثرات خود را در جامعه‬ ‫نشان دهد می تواند روی میزان محبوبیت دولت اثر‬ ‫بگ��ذارد و ان را کاهش دهد‪ .‬اما همین صداقت در‬ ‫ارائ��ه بودجه در میان رای دهن��دگان تاثیرات مثبتی‬ ‫برجای گذاشته است‪ .‬موجب بسی امیدواری است‬ ‫که شاهد ظهور دولتی هس��تیم که کاری نه چندان‬ ‫مطابق با میل مردم را انجام می دهد و از طرف مردم‬ ‫هم مورد استقبال قرار می گیرد‪.‬‬ ‫در خارج از بریتانیا‪ ،‬دیوید کامرون به عنوان یک پیروز‬ ‫و به عنوان یک نخست وزیر موفق شناخته می شود اما‬ ‫در حزب��ش بحث در مورد نتایج انتخابات همچنان‬ ‫ادامه دارد‪ .‬دولت حزب کارگر‪ 13 ،‬س��ال قدرت را‬ ‫در دست داشت‪ .‬گوردون براون‪ ،‬نخست وزیر سابق‬ ‫این کش��ور به ش��دت فرد نامحبوبی بود و اقتصاد‬ ‫کش��ور در وضعیت بس��یار بدی به سر می برد‪ .‬اما با‬ ‫تمام این ش��رایط محافظه کاران بریتانیایی نتوانستند‬ ‫اکثری��ت ارا را از ان خود کنند‪ .‬ب��دون ائتالفی که‬ ‫فرید زکریا ‪ /‬سردبیر نیوزویک‬ ‫‪56‬‬ ‫با لیبرال دموکرات ها انجام دادند نمی توانس��تند‬ ‫اکثریت را در پارلم��ان بریتانیا از ان خود کنند‪.‬‬ ‫س��هم محافظه کاران بریتانیایی از این انتخابات‬ ‫تنه��ا ‪ 36‬درصد بود که این رقم با انچه در زمان‬ ‫م��ارگارت تاچر از ان محافظه کاران ش��ده بود‬ ‫فاصله بسیاری داشت‪.‬‬ ‫بع��د از دوران تاچر‪ ،‬محافظ��ه کاری در بریتانیا‬ ‫رادیواکتیو ش��د‪ .‬تونی بلر‪ ،‬ح��زب کارگر را به‬ ‫مرکز سیاس��ت بریتانیا کش��اند و محافظه کاران‬ ‫راست گرا به گوشه ای رانده شده و از نظر سیاسی‬ ‫کامال ناکارامد شدند‪ .‬مجموعه ارای انها در این‬ ‫سال ها به پایین ترین حد خود در تاریخ رسید و‬ ‫این درحالی بود که با وجود انکه بیشترین میزان‬ ‫پارلمان را در دهه ‪ 1930‬از ان خود کرده بودند‬ ‫نتوانس��تند این بار اکثریت پارلمان را از ان خود‬ ‫کنند‪ .‬کامرون در تالش است تا حزب را دوباره‬ ‫به مرکز سیاس��ت بریتانیا بی��اورد و می خواهد‬ ‫ی مس��ائل از طرح های محیط زیست تا‬ ‫در تمام ‬ ‫مش��کالت مهاجران مرکزیت داش��ته باشد اما‬ ‫هنوز نتوانس��ته اعتماد عمومی را به خود جلب‬ ‫کن��د‪ .‬اقلیت ها و زنان کارمند هنوز به س��ختی‬ ‫به محافظ��ه کاران بریتانیایی رای می دهند‪ ،‬حتی‬ ‫اسکاتلندی ها هم چندان تمایلی به همراهی این‬ ‫گروه ندارند‪.‬‬ ‫ام��ا واکنش ه��ا به بودج��ه نش��ان می دهد که‬ ‫او باالخره مس��یر درس��تی را انتخ��اب کرده‬ ‫اس��ت‪ .‬از پای��ان جن��گ س��رد در جه��ان‪،‬‬ ‫کارشناس��ان ب��ه دنبال این هس��تند ت��ا ایجاد‬ ‫ی��ک تحول سیاس��ی را بیان کنن��د‪ .‬زمانی که‬ ‫بی��ل کلینتون در امریکا و تونی بلر در بریتانیا‬ ‫پی��روز ش��دند‪ ،‬تحلیلگ��ران اغ��از یک موج‬ ‫لیب��رال را جش��ن گرفتند؛ ب��ا روی کار امدن‬ ‫جورج ب��وش و نی��وت گینگری��چ از حزب‬ ‫جمهوریخ��واه و رئی��س مجل��س نمایندگان‬ ‫امریکا‪ ،‬تحلیلگران اغ��از دوره محافظه کاران‬ ‫را اع�لام کردن��د‪ .‬در س��ال ‪ ،2008‬امری��کا‬ ‫چپ گرا و در س��ال ‪ 2010‬بریتانیا به راس��ت‬ ‫متمایل ش��د‪ .‬اما واقعیت این است که از زمان‬ ‫پایان جنگ س��رد‪ ،‬اکثر مردم دیگر با توجه به‬ ‫اعتقادات ایدئولوژیک خود پای صندوق های‬ ‫رای نمی روند‪ .‬اکثریت مردم به دنبال حزب یا‬ ‫فردی هس��تند که منعکس کننده حساسیت ها‪،‬‬ ‫نگرش ها و احساسات انها باشد‪ .‬انها به دنبال‬ ‫احزاب مدرنی هس��تند که جهان امروز را که‬ ‫در ان زندگی می کنیم درک کند‪.‬‬ ‫ائتالف کامرون ب��ا لیبرال دموکرات ها این اجازه‬ ‫را ب��ه او می ده��د تا بیش از پی��ش حزب خود‬ ‫را مدرنی��زه کن��د‪ .‬زمانی که ف��ردی در حزب‬ ‫محافظ��ه کاران سیاس��تی را ب��ه او تحمیل کند‬ ‫به س��ادگی می تواند از انجام ان س��ر باز زند و‬ ‫اع�لام کند که اعمال چنین سیاس��تی ائتالف را‬ ‫ب��ه خطر خواهند انداخت و تا زمانی که اقتصاد‬ ‫در سراشیبی سقوط نیفتاده است او این فرصت‬ ‫را دارد که محافظ��ه کاران بریتانیایی را در مرکز‬ ‫سیاست نگه دارد‪.‬‬ ‫منبع‪ :‬نیویورک تایمز‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫امریکا در اینه تحلیل‬ ‫درباره حمایت های امریکا از جنایات رژیم صهیونیستی‬ ‫اوباما و بیم ه سیاسی تل اویو‬ ‫دکتر سیدمحمدکاظم سجادپور‬ ‫*‬ ‫پنجمین دیدار اوباما با نتانیاهو‬ ‫نخست وزیر رژیم صهیونیستی‬ ‫در ‪ 6‬ژوئی��ه ‪)89/4/15( 2010‬‬ ‫ب��ا چهارمی��ن دی��دار در‬ ‫کاخ س��فید که در حدود چهار‬ ‫ماه قبل از ان صورت گرفته بود‪،‬‬ ‫حداقل از نظ��ر ظاهر متفاوت‬ ‫بود‪ .‬در دیدار قبلی‪ ،‬اوباما با ناتانیاهو برخوردی نسبتا‬ ‫س��رد داشت‪ .‬تصویر مشترک و مصاحبه مشترک که‬ ‫معمول این دیدارهاس��ت انج��ام نگرفت‪ .‬اما در این‬ ‫دیدار اوضاع به گونه دیگری بود و اوباما کرنش امیز‬ ‫از نخس��ت وزیر رژیم صهیونیستی سخن گفت و از‬ ‫موضوعات مناقشه انگیز بحثی به میان نیامد‪ .‬در فاصله‬ ‫چند ماهه البته تح��والت گوناگونی در خاورمیانه و‬ ‫سیاس��ت امری��کا رخ داد که چش��م انداز ان بحث‬ ‫حائز اهمیت اس��ت‪ .‬روابط تل اویو و واش��نگتن و‬ ‫نشیب وفرازهای ان در دوران اوباما را چگونه می توان‬ ‫تجزیه و تحلیل کرد؛ مفاهیم «بیمه سیاسی»‪« ،‬سیاست‬ ‫داخلی» و «ترکیب ساختار و وضعیت» می توانند در‬ ‫به تصویر کشیدن سیاست خارجی امریکا در رابطه با‬ ‫اسرائیل سودمند واقع شوند‪.‬‬ ‫بیمه سیاسی‬ ‫در کمتر زمانی رژیم صهیونیس��تی چون ایام اخیر‪،‬‬ ‫مخصوصا در سطح افکارعمومی منزوی و پرمساله‬ ‫بوده اس��ت‪ .‬حوادث مربوط به کشتار کمک رسان ها‬ ‫به مردم غزه در کش��تی ترک موسوم به فولتیا‪ ،‬نقطه‬ ‫عطفی در تاریخ جنایت های این رژیم بود به گونه ای‬ ‫ک��ه س��روصدای اروپایی ها ه��م درام��د‪ .‬در کمتر‬ ‫دورانی رژیم صهیونیستی در تندروی و رادیکالیسم‬ ‫صهیونیستی مانند دوران اخیر بوده و اصرار در تداوم‬ ‫ساختن شهرک های یهودی نش��ین در بیت المقدس‬ ‫تجلی این افراط گرایی اس��ت‪ .‬در تاریخ مناس��بات‬ ‫دیپلماتیک این رژی��م‪ ،‬هیچ وزیرخارجه ای به لحاظ‬ ‫فقدان بدیهی ترین و ابتدایی ترین مهارت های کالمی‬ ‫مانند لیبرمن‪ ،‬وزیرخارجه کنونی نیس��ت‪ .‬تحقیری‬ ‫ک��ه رژیم صهیونیس��تی نس��بت ب��ه ژوزف بایدن‪،‬‬ ‫مع��اون اوباما در س��فر وی به تل اوی��و اعمال کرد‪،‬‬ ‫نیز کم س��ابقه اس��ت‪ .‬چراکه به رغم ای��ن رفتارها از‬ ‫یک س��و و وعده وعیدهای اوباما ب��رای راه اندازی‬ ‫گفت وگوهای صلح و تاس��یس دولت فلسطینی از‬ ‫سوی دیگر‪ ،‬اوباما در چندماه گذشته بر حمایت های‬ ‫خود از رژیم صهیونیس��تی افزوده و در قضیه کشتی‬ ‫ترکی��ه‪ ،‬ان رژیم را در مقابل فش��ارهای بین المللی‬ ‫ی که تمامیت سیاست‬ ‫محافظت کرده است‪ ،‬به گونه ا ‬ ‫خارجی امریکا در منطقه را به مخاطره انداخته و بین‬ ‫واش��نگتن و دوستان منطقه ای فاصله انداخته است؛‬ ‫جواب را باید در مفهوم «بیمه سیاسی» جست وجو‬ ‫ک��رد‪ .‬تل اویو در نظام قدرت واش��نگتن از بیمه ای‬ ‫سیاس��ی برخوردار اس��ت که تا ای��ن لحظه امریکا‬ ‫را مجب��ور به پرداخت هم��ه غرامت های مربوط به‬ ‫رفتارهای غیرمتعارف خود کرده است‪ .‬اوباما درچند‬ ‫ماه گذشته به عمق تعهدات بیمه گر در امریکا بیشتر‬ ‫پی برد‪ .‬راب��رت کوک براون‪ ،‬س��تون نویس روزنامه‬ ‫انگلیس��ی ایندیپنس‪ ،‬ضمن تشریح ماهیت این بیمه‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫سیاس��ی‪ ،‬اس��یب های این بیمه برای امریکا را بسیار‬ ‫جدی می بیند‪ .‬ریش��ه این اسیب ها در سیاست داخلی‬ ‫امریکا است‪.‬‬ ‫سیاست داخلی امریکا‬ ‫اوبام��ا در داخ��ل امری��کا ب��ا چالش ه��ای عمده ای‬ ‫روبه روس��ت ک��ه بخش��ی روزم��ره و ش��بیه س��ایر‬ ‫سیاس��تمداران در ه��ر تنش سیاس��ی ب��وده و بخش‬ ‫دیگری به ویژگی های خاص سیاس��ی امریکا ارتباط‬ ‫پیدا می کند‪ .‬در زمره این ویژگی های خاص‪ ،‬مناسبات‬ ‫کنگره و ریاس��ت جمهوری در ای��االت متحده و فراز‬ ‫و فروده��ای این رابطه اس��ت‪ .‬اوباما به فاصله حدود‬ ‫چهارماه دیگر با ازمونی س��خت در سیاس��ت داخلی‬ ‫امریکا روبه روست‪ .‬این ازمون انتخابات میان دوره ای‬ ‫نوامبر کنگره است که در ان یک سوم اعضای مجلس‬ ‫نمایندگان در روند انتخاباتی برگزیده خواهند شد‪.‬‬ ‫مبارزات انتخاباتی شروع شده و جدی است‪ .‬یکی از‬ ‫محورهای اصلی که جمهوری خواهان برای شکست‬ ‫دموکرات ه��ا و تیم اوباما در این مب��ارزات انتخاباتی‬ ‫برگزیده اند‪ ،‬اسرائیل ستیزی ریاست جمهوری و گروه‬ ‫حاکم اس��ت‪.‬هرچند که به هیچ رو اوباما و همراهان او‬ ‫اسرائیل س��تیز نیس��تند‪ ،‬بلکه از ته دل به اسرائیل عشق‬ ‫می ورزند‪ ،‬ولی متهم شدن به اسرائیل ستیزی نابودکننده‬ ‫رای قلمداد ش��ده و معبر مناسبی برای کوبیدن رقیب‬ ‫قلم��داد می ش��ود‪ .‬اغراق امی��ز نخواهد ب��ود اگر بیان‬ ‫ش��ود که حمایت از رژیم صهیونیس��تی بیش از انکه‬ ‫موضوعی در سیاست خارجی امریکا برای کاخ سفید‬ ‫باشد‪ ،‬موضوعی در سیاست داخلی و مناسبات قدرت‬ ‫درونی در نظام سیاسی ایاالت متحده است‪.‬‬ ‫البته مانند هر پدیده سیاس��ی دیگر این خود تابعی از‬ ‫فراز و فرودهای بازیگران در ساختار قدرت است که‬ ‫از ان می توانیم با مفهوم ساختار ‪ -‬وضعیت یاد کنیم‪.‬‬ ‫ساختار ‪ -‬وضعیت‬ ‫س��اختار روابط تل اویو و واش��نگتن روشن است اما‬ ‫وضعیت پرنوس��ان و پرحادث��ه‪ ،‬پرالیه و پرچالش‬ ‫است‪.‬‬ ‫وضعیت سیاس��ی در داخل اسرائیل و تسلط گروه‬ ‫راس��ت با وضعیتی که بخش��ی از دولت اوباما در‬ ‫خاورمیانه دنبال می کرد‪ ،‬هماهنگی نشان نمی داد‪.‬‬ ‫جن��اح حاک��م در رژی��م صهیونیس��تی در‬ ‫یک س��ال و نیم گذشته پیوس��ته به دولت اوباما‬ ‫تاکید می کرد که مس��اله اصلی خاورمیانه و بلکه‬ ‫امنیت بین المللی پرونده هس��ته ای ایران است که‬ ‫مهم ت��ر و فراتر از موضوع فلس��طین و مذاکره با‬ ‫فلس��طینی ها اس��ت‪ .‬دولت اوباما در ضمن تایید‬ ‫اهمی��ت پرونده هس��ته ای ایران‪ ،‬تاکی��د می کرد‬ ‫که باید س��اختن ش��هرک های یهودی نش��ین در‬ ‫بیت المقدس متوقف ش��ده و مذاکرات در مسیر‬ ‫راه اندازی دولت فلسطینی دنبال شود‪.‬‬ ‫فعل وانفع��االت گوناگون��ی ک��ه در صحنه ه��ای‬ ‫سیاسی داخل امریکا‪ ،‬منطقه و سیاست بین المللی‬ ‫رخ داد‪ ،‬اوباما را به راه حل اس��رائیلی در پرونده‬ ‫هس��ته ای ایران نزدیک تر کرد‪ .‬ص��دور قطعنامه‬ ‫‪ 1929‬و امض��ای قان��ون تحریم ای��ران مصوب‬ ‫کنگره امریکا توسط اوباما که بخشی از خواست‬ ‫صهیونیست هاست‪ ،‬وضعیت را در جهت تقارب‬ ‫دیدگاه ه��ای اوباما و نتانیاهو ش��کل داد‪ .‬باید در‬ ‫نظر داش��ت که بخش��ی از محاف��ل حاکم رژیم‬ ‫صهیونیس��تی ب��ه کمت��ر از برخ��ورد نظامی بین‬ ‫امری��کا و ایران راضی نیس��تند‪ .‬ام��ا باید در نظر‬ ‫داشت که وضعیت به گونه ای نیست که خواست‬ ‫و ارزوی اس��تراتژیک انه��ا ظرفی��ت جامه عمل‬ ‫پوشاندن در شرایط فعلی را داشته باشد‪.‬‬ ‫کوتاه س��خن انکه پنجمین دی��دار اوباما و نتانیاهو‬ ‫روشن کرد که چقدر ساختارهای قدرت در داخل‬ ‫امریکا در تعیین مسیر ریاست جمهور در خاورمیانه‬ ‫موثر است‪ .‬بیمه های سیاسی بخشی از واقعیت های‬ ‫قدرت در داخل امریکا با بازتاب های خاورمیانه ای‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫‪57‬‬ ‫هفت‬ ‫اهداف و برنامه های اجالس ‪D - 8‬‬ ‫فرصتی دیگر برای ایران‬ ‫اجالس س��ران گروه ‪ D - 8‬یا گروه هش��ت کشورهای‬ ‫مسلمان درحال توس��عه که اندونزی‪ ،‬ایران‪ ،‬بنگالدش‪،‬‬ ‫پاکستان ‪ ،‬ترکیه‪ ،‬مالزی‪ ،‬مصر و نیجریه در ان عضویت‬ ‫دارند در ابوجا برگزار شد تا در خصوص تقویت هرچه‬ ‫بیش��تر نقش اس�لام در میان اعضای گ��روه‪ ،‬همکاری‬ ‫اقتصادی با کش��ورهای عض��و در جهت تحقق اهداف‬ ‫اقتصادی نظام و بهره گی��ری از گروه به منظور برخورد‬ ‫ب��ا تهدیدها و چالش های بین المللی و همچنین ارتقای‬ ‫هم��کاری در حوزه انرژی‪ ،‬حمل و نقل‪ ،‬گردش��گری‪،‬‬ ‫بانکداری‪ ،‬توسعه و ایجاد موسسات مالی مشترک‪ ،‬علوم‬ ‫و فناوری‪ ،‬کارگران مهاجر و سرمایه گذاری میان اعضا به‬ ‫بحث و تبادل نظر بپردازند‪.‬‬ ‫پایه گذار گروه‪ D- 8‬نجم الدین اربکان‪ ،‬نخست وزیر اسبق‬ ‫و اسالمگرای ترکیه بود که با سفر به ‪ 8‬کشور عضو در‬ ‫تیر ماه سال ‪ 1375‬زمینه تاسیس این گروه را فراهم کرد و‬ ‫بر این اساس نخستین اجالس سران‪ D- 8‬با حضور سه‬ ‫رئیس جمهور و چهار نخست وزیر و یک وزیر خارجه‬ ‫در خرداد ‪ 1376‬در ش��هر استانبول ترکیه برگزار شد‪ .‬از‬ ‫هلل هاشمی رفس��نجانی‪،‬‬ ‫جمهوری اس�لامی ایران‪ ،‬ایت ا ‬ ‫رئیس جمه��ور وق��ت در این اجالس حضور داش��ت‪.‬‬ ‫در بیانیه نخستین اجالس س��ران این گروه که می توان‬ ‫ان را زیرمجموعه ای از س��ازمان کنفرانس اس�لامی به‬ ‫حس��اب اورد‪ ،‬اهداف اصلی ‪ D- 8‬چگونگی همکاری‬ ‫و همفکری اعضای گروه‪ ،‬ایجاد امکان عضویت س��ایر‬ ‫کش��ورهای در حال توس��عه‪ ،‬برقراری رابطه با س��ایر‬ ‫سازمان های بین المللی به ویژه سازمان کنفرانس اسالمی‬ ‫و نحوه انتصاب مدیر اجرایی به تصویب رسید‪.‬‬ ‫چنانچه از این بیانیه برمی اید اهداف اصلی گروه‪ D- 8‬در‬ ‫اغاز تشکیل توسعه اقتصادی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬تقویت موقعیت‬ ‫کشورهای در حال توسعه در اقتصاد جهانی‪ ،‬ایجاد تنوع‬ ‫و موقعیت های جدید در روابط بازرگانی‪ ،‬تقویت حضور‬ ‫در تصمیم س��ازی در س��طح بین المللی و ارتقای سطح‬ ‫زندگی مردم در کشورهای عضو بوده است‪.‬‬ ‫در این بیانیه اعالم ش��د که عضویت در این گروه برای‬ ‫دیگر کشورهای در حال توسعه که به اهداف و اصول ان‬ ‫پایبند باشند امکان پذیر است و همچنین عضویت در ان‬ ‫تاثیری در روابط دو جانبه یا چندجانبه کشورهای عضو‬ ‫با دیگر کشورها نداشته و مانعی نیز جهت عضویت انان‬ ‫در سازمان های منطقه ای و بین المللی نیست‪.‬‬ ‫بر اساس تصمیمات اجالس سران‪ ،‬سازمان مزبور دارای‬ ‫س��ه رکن اصلی «اجالس سران»‪« ،‬ش��ورای وزیران» و‬ ‫«کمیته متشکل از کارشناسان ارشد هر کشور» است‪.‬‬ ‫اجالس سران با شرکت روسای دولت های کشورهای‬ ‫عضو و ش��ورای وزیران امور خارجه س��الی یک بار و‬ ‫اجالس کارشناسان ارشد دو بار در سال برگزار می شود‪.‬‬ ‫رئیس اجالس سران تا برگزاری اجالس بعدی ریاست‬ ‫را ب ه عهده خواهد داشت‪.‬‬ ‫وزرای خارجه این هش��ت کشور نیز شورای وزیران و‬ ‫رکن سیاسی گروه را تشکیل می دهند و نشست ساالنه‬ ‫انان قبل از اجالس س��ران برگزار می ش��ود‪ .‬همچنین‬ ‫کمیس��یون مقام های ارشد متش��کل از مقام های ارشد‬ ‫وزارت خارجه هشت کشور عضو است و رکن اجرایی‬ ‫گروه را تشکیل می دهند‪.‬‬ ‫دومین اجالس سران گروه ‪ D - 8‬در ابان ‪ 1377‬در داکار‪،‬‬ ‫پایتخت بنگالدش برگزار شد‪.‬‬ ‫در بیانیه تصویب ش��ده در اولین اجالس سران‪ ،‬اهداف‬ ‫و انگیزه های این گروه تش��ریح ش��ده است‪ .‬این بیانیه‬ ‫موارد متعدد همکاری را در برمی گیرد ولی هدف اصلی‬ ‫‪58‬‬ ‫همان توس��عه اقتصادی و اجتماعی کش��ورهای عضو‬ ‫اس��ت که برای نیل به این اهداف انجام همکاری هایی‬ ‫در زمینه صنعت‪ ،‬تجارت‪ ،‬حذف موانع تجاری‪ ،‬استفاده‬ ‫از توانمندی های هش��ت کش��ور برای اعتالی س��هم‬ ‫انان در تصمیم گیری های جهانی توس��عه کش��اورزی‪،‬‬ ‫فقرزدایی‪ ،‬توسعه ارتباطات و اطالع رسانی‪ ،‬انتقال علوم‬ ‫و تکنولوژی‪ ،‬مالیه‪ ،‬بانکداری‪ ،‬انرژی‪ ،‬محیط زیست و‪...‬‬ ‫پیشنهاد شده است‪.‬‬ ‫در اجالس سران تصمیم گرفته شد که بر همکاری ها در‬ ‫زمینه تجارت‪ ،‬صنعت‪ ،‬کشاورزی‪ ،‬انرژی‪ ،‬توسعه منابع‬ ‫انسانی‪ ،‬پروژه های مخابراتی و اطالع رسانی‪ ،‬طرح های‬ ‫توسعه روستایی‪ ،‬بانکداری و خصوصی سازی به ترتیب‬ ‫کش��ورهای مصر ‪ ،‬ترکیه‪ ،‬پاکس��تان‪ ،‬نیجریه‪ ،‬اندونزی‪،‬‬ ‫جمهوری اس�لامی ایران‪ ،‬بن��گالدش و مالزی نظارت‬ ‫داشته باشند‪.‬‬ ‫بر این اساس‪ ،‬کمیته کارشناس��ان ارشد در سومین اجالس‬ ‫خود که در ش��هر انتالیای ترکیه برگزار شد تصمیم گرفتند‬ ‫ک��ه ‪ 10‬گ��روه کاری برای بررس��ی زمینه ه��ای همکاری‬ ‫تاس��یس ش��ود‪ .‬ای��ن ‪ 10‬گ��روه عبارتن��د از‪ -1 :‬صنعت‬ ‫‪ -2‬کش��اورزی ‪ -3‬مخاب��رات و اطالع��ات ‪ -4‬تج��ارت‬ ‫‪ -5‬علوم و تکنولوژی‪ -6‬توسعه نیروی انسانی‪ -7‬بهداشت‬ ‫‪ -8‬توسعه روستایی ‪ -9‬بانکداری ‪ -10‬انرژی‬ ‫مسئولیت دو گروه کاری مخابرات و اطالعات‪ ،‬علوم و‬ ‫تکنولوژی به ایران واگذار ش��ده است‪ .‬ایران نیز اهداف‬ ‫کل��ی خود در گ��روه ‪ D- 8‬را به ش��رح زیر اعالم کرده‬ ‫است‪:‬‬ ‫تقویت هرچه بیشتر نقش اسالم در میان اعضای گروه‪،‬‬ ‫همکاری اقتصادی با کشورهای عضو در جهت تحقق‬ ‫اهداف اقتصادی نظام از طری��ق بهره گیری از امکانات‬ ‫گسترده انها‪ ،‬همکاری و همیاری با کشورهای عضو در‬ ‫عرصه سیاسی‪ ،‬فرهنگی و اقتصادی و تحکیم پیوندهای‬ ‫سیاس��ی‪ ،‬همکاری و اتخاذ مواضع مش��ترک اقتصادی‬ ‫در میان کش��ورهای در حال توسعه مسلمان در عرصه‬ ‫روابط اقتصادی بین المللی‪ ،‬همکاری و هماهنگی در امور‬ ‫صنعتی و فناوری‪ ،‬تحکیم پیوندهای سیاس��ی از طریق‬ ‫همکاری های همه جانبه‪ ،‬استفاده از تجارب کشورهای‬ ‫عض��و در جهت رفع تنگناهای اجتماع��ی و اقتصادی‬ ‫و بهره گی��ری از گروه به منظور برخ��ورد با تهدیدها و‬ ‫چالش هایبین المللی‪.‬‬ ‫بیانی��ه ای که در جریان دومین اجالس س��ران گروه در‬ ‫داکار منتش��ر شد نش��انگر توجه جدی اعضا به مسائل‬ ‫اقتصادی جهانی بود‪.‬‬ ‫ب��ه عنوان مث��ال‪ ،‬گروه بر همکاری اقتص��ادی و فنی با‬ ‫سازمان ملل تاکید کرد و خواستار ایفای نقش دولت های‬ ‫عضو در توسعه و مدیریت نهادهای مالی بین المللی شد‪.‬‬ ‫از س��وی دیگر به صراح��ت بر لزوم هماهنگی اعضا با‬ ‫روند جهانی شدن تاکید شد و همکاری و هماهنگی با‬ ‫س��ازمان تجارت جهانی امری در راستای منافع اعضای‬ ‫گروه دانسته ش��د‪ .‬لذا می توان گفت که این سازمان در‬ ‫راستای همکاری های اقتصادی منطقه و با توجه به فرایند‬ ‫کلی جهانی شدن اقتصاد تشکیل شده است‪.‬‬ ‫سومین اجالس سران گروه ‪ D- 8‬در اسفندماه ‪ 1379‬در‬ ‫قاهره و چهارمین نشست سران در بهمن ‪1383‬در تهران‪،‬‬ ‫پنجمین نشست سران در اردیبهشت سال ‪ 85‬در جاکارتا‬ ‫و ششمین اجالس ان تیر ماه ‪ 87‬در کواالالمپور برگزار‬ ‫شد و پنجشنبه ‪ 17‬تیرماه سال ‪ 89‬ابوجا‪ ،‬پایتخت نیجریه‬ ‫میزبان هفتمین نشست سران هشت کشور درحال توسعه‬ ‫اسالمی بود‪.‬‬ ‫همچنین اخرین اجالس موسوم به ‪ D - 8‬در دو روز در‬ ‫پایتخت نیجریه برگزار شد و منوچهر متکی‪ ،‬وزیر امور‬ ‫خارجه کش��ورمان در اجالس وزرای کشور های عضو‬ ‫ش��رکت کرد‪ .‬وزیر امور خارجه کش��ورمان در این باره‬ ‫گفت‪« :‬ایران برای تقویت و تعمیق روابط دوجانبه و چند‬ ‫جانبه با کشورهای عضو ‪ D - 8‬تالش کرده است‪».‬‬ ‫وزیر امور خارجه کش��ورمان در س��یزدهمین اجالس‬ ‫ش��ورای وزیران هشت کشور اس�لامی درحال توسعه‬ ‫موس��وم به ‪ D- 8‬در ابوجا پایتخت نیجریه افزود‪« :‬ایران‬ ‫اولوی��ت باالیی برای توس��عه همکاری با کش��ورهای‬ ‫اس�لامی و در حال توس��عه در چارچ��وب ‪ D - 8‬قائل‬ ‫است‪».‬‬ ‫متکی گفت‪« :‬تقوی��ت همکاری های جنوب ‪ -‬جنوب‪،‬‬ ‫تقویت و تعمیق مناس��بات چند جانب��ه در چارچوب‬ ‫‪D- 8‬از عوامل مهم برای ارائه الگوهای جدید همکاری‬ ‫در شرایط اقتصادی متزلزل جهان است‪».‬‬ ‫وی افزود‪D- 8 « :‬از ظرفیت های عظیمی برای گسترش‬ ‫بیش��تر روابط اقتصادی و همچنین ایجاد همکاری های‬ ‫چندجانبه دیگر برخوردار است‪».‬‬ ‫وزی��ر امور خارجه کش��ورمان ب��ا بیان اینک��ه ‪ D- 8‬در‬ ‫توس��عه همکاری ها و برگزاری نشست های مختلف از‬ ‫جمله در زمینه صنعت‪ ،‬کشاورزی‪ ،‬ماهیگیری‪ ،‬تجارت‪،‬‬ ‫گردشگری و انرژی موفق بوده است‪ ،‬گفت‪« :‬برگزاری‬ ‫اجالس س��ران ‪ D- 8‬فرصت ارزش��مندی برای یافتن‬ ‫راه های تقویت بیشتر کشورهای عضو است‪».‬‬ ‫وی ب��ا اعالم اینکه ایران اصول کلی تش��کیل صندوق‬ ‫سرمایه گذاری مشترک را ارائه کرده است‪ ،‬این موضوع‬ ‫را بیانگر تمایل و اراده سیاسی کشورمان برای گسترش‬ ‫همکاری میان کشورهای عضو ‪D- 8‬دانست‪.‬‬ ‫وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به عواقب و تاثیرات‬ ‫بحران اقتصادی و مالی جهان و اینکه کشورهای در حال‬ ‫توسعه نقشی در ایجاد این بحران نداشته اند‪ ،‬تاکید کرد‪:‬‬ ‫«برای مقابله با این بحران کشورهای در حال توسعه باید‬ ‫مبادرت به یافتن راه حل های عملی کنند‪».‬‬ ‫در همین راس��تا‪ ،‬محمود احمدی نژاد‪ ،‬رئیس جمهوری‬ ‫اسالمی ایران در نیجریه در هفتمین اجالس ‪ D- 8‬با سران‬ ‫هش��ت کشور بزرگ مسلمان پیرامون مسائل اقتصادی‪،‬‬ ‫فرهنگی و صنعتی به بحث و تبادل نظر نشس��ت‪ .‬این‬ ‫نشست فرصتی مناسب برای کشور ما قلمداد شد چرا‬ ‫که رئیس جمهور سه پیشنهاد مهم به این اجالس ارائه‬ ‫کرد‪ .‬محمود احمدی نژاد با طرح سه پیشنهاد در اجالس‬ ‫‪ D- 8‬کش��ورهای اس�لامی در حال توس��عه بر توسعه‬ ‫س��رمایه گذاری متقابل و مستقیم کش��ورهای عضو با‬ ‫هدف تمرکز بر فعالیت های کشاورزی و صنعتی‪ ،‬تبادل‬ ‫فناوری های جدید و تولید انرژی های تجدیدپذیر تاکید‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫محم��ود احمدی نژاد در اجالس س��ران کش��ورهای‬ ‫اس�لامی در حال توس��عه موس��وم ب��ه ‪ D - 8‬که در‬ ‫ابوج��ا‪ ،‬پایتخت نیجریه برگزار ش��د‪ ،‬در س��خنانی با‬ ‫اش��اره به وضعیت پرتالطم جه��ان و نارضایتی مردم‬ ‫از ای��ن وضع گفت‪« :‬بیش��تر نارضایتی ها به عملکرد‬ ‫خودخواهانه بعض��ی دولت ها و ناکارامدی نظام های‬ ‫بین المللی برمی گردد که ریش��ه ان را باید در اندیشه‬ ‫مادی جست وجو کرد‪».‬‬ ‫احمدی نژاد همه نابس��امانی های موج��ود در جهان را‬ ‫مولود همان تفکر استعماری یعنی اندیشه مادی دانست‬ ‫و گفت‪« :‬صاحبان این عقیده برای رسیدن به مقاصد خود‬ ‫هر چیزی و هرکسی را که الزم بدانند‪ ،‬قربانی می کنند‪،‬‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫یادداشت‬ ‫انان از عدم اشاعه سالح های هسته ای سخن می گویند‪،‬‬ ‫اما دوس��تان و متحدان خود نظیر رژیم صهیونیستی را‬ ‫مستثنیمی دانند‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬انان سالح هسته ای را برای خود می پسندند اما‬ ‫انرژی صلح امیز هسته ای را برای دیگران نمی پسندند‪».‬‬ ‫احمدی نژاد با اش��اره به اینکه کشورهای عضو ‪ D- 8‬از‬ ‫فرهنگ های متعالی برخوردار هستند‪ ،‬گفت‪« :‬ارزش های‬ ‫فرهنگی ملت های ما در فطرت انسانی و تعلیمات انبیای‬ ‫الهی ریش��ه دارد‪ ».‬احمدی نژاد در ادامه سخنان خود با‬ ‫ارائه پیش��نهادهایی به س��ران گ��روه ‪ D- 8‬برای ارتقای‬ ‫جایگاه این گروه گفت‪« :‬کنفرانسی با هدف طراحی نظام‬ ‫مناس��ب اقتصادی با اتکا بر اندیشه الهی و با مشارکت‬ ‫وزیران اقتصاد‪ ،‬روسای بانک های مرکزی و دانشمندان‬ ‫کشورهای عضو تشکیل شود و ایران ابتکارات روشنی‬ ‫در این زمینه دارد و امادگی خود را برای میزبانی چنین‬ ‫کنفرانسی اعالم می کند‪».‬‬ ‫احمدی نژاد با بیان دومین پیشنهاد ایران به ‪D- 8‬گفت‪« :‬با‬ ‫هدف طراحی راه های مناس��ب تبادالت تجاری و مالی‬ ‫و رهایی از تبعات ارز مس��لط‪ ،‬کمیت��ه ای از نمایندگان‬ ‫کش��ورهای عضو موضوع را بررسی کنند و نتیجه را به‬ ‫اطالع سران برسانند‪».‬‬ ‫سومین پیشنهاد احمدی نژاد نیز توسعه سرمایه گذاری‬ ‫متقابل و مس��تقیم کشورهای عضو با هدف تمرکز بر‬ ‫فعالیت های کش��اورزی و صنعتی‪ ،‬تبادل فناوری های‬ ‫جدید و تولید انرژی های تجدیدپذیر بود که می تواند‬ ‫با محوریت همکاری های اقتصادی قرار گیرد‪.‬‬ ‫وی اف��زود‪« :‬جمه��وری اس�لامی ای��ران در علوم و‬ ‫فناوری‪ ،‬کشاورزی‪ ،‬پزش��کی و صنعت دستاوردهای‬ ‫چش��مگیری دارد و اماده اس��ت تجربیات خود را در‬ ‫اختیار دیگران قرار ده��د و متقابال از تجربیات دیگر‬ ‫اعضا بهره مند شود‪».‬‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫اجتماع چند رنگ‬ ‫فرهاد خرمی ‪/‬استاد دانشگاه عالمه طباطبایی‬ ‫گروه ‪ D - 8‬به ابتکار اقای نجم الدین اربکان‪ ،‬نخست وزیر وقت ترکیه در سال ‪ 1995‬به وجود امد‪ .‬کشورهایی‬ ‫که تاحدی از نظر اقتصادی در میان کشورهای مسلمان قدر هستند را انتخاب کردند تا یک اتحادیه اقتصادی‬ ‫تشکیل دهند‪ .‬هدف این گروه این بود که با پایین اوردن تعرفه ها بین خودشان تجارت را توسعه دهند‪.‬‬ ‫در ‪ 14‬مه ‪ 2006‬در نشست سران این توافقنامه را امضا کردند‪ .‬اما متاسفانه این توافقنامه به صورت کامل اجرایی‬ ‫نش��ده اس��ت‪ .‬امروز جمعیت این هشت کشور که همگی مسلمان هس��تند و در افریقا و اسیا واقع شده اند‪،‬‬ ‫‪ 930‬میلیون نفر اس��ت که به عبارتی حدود ‪ 14 ،13‬درصد از جمعیت جهان را تشکیل می دهند و ‪ 60‬درصد‬ ‫از جمعیت مسلمانان جهان در این هشت کشور زندگی می کنند‪.‬‬ ‫در سال ‪ 2005-2006‬میزان تجارت این کشورها حدود ‪ 36‬میلیارد دالر بود که امروز به ‪ 68‬میلیارد دالر رسیده‬ ‫اس��ت‪ .‬این رقم را که با امار و ارقام تجارت جهانی مقایس��ه می کنیم‪ ،‬می بینیم سهم این هشت کشور حدود‬ ‫‪ 3/3‬درصد است که با توجه به اینکه ‪ 13‬درصد جمعیت جهان را تشکیل می دهند سهم عمده ای نیست‪.‬‬ ‫البته پیش��نهادهایی هم از طرف ایران به این گروه ارائه ش��ده اس��ت‪ .‬ایران پیش��نهاد تاسیس یک بانک و یک‬ ‫صن��دوق را داده و اعالم کرده اس��ت که‬ ‫‪ 50‬میلی��ون ی��ورو در ای��ن بان��ک‬ ‫س��رمایه گذاری خواهد کرد‪ .‬این پیشنهاد‬ ‫هنوز عملی نش��ده اس��ت‪ .‬از سوی دیگر‬ ‫پیشنهاد شده تعرفه های ترجیحی میان این‬ ‫کشورها عملی ش��ود که این پیشنهاد هم‬ ‫هنوز عملیاتی نشده است‪.‬‬ ‫بیش��تر تجارت میان این کش��ورها حتی‬ ‫در قالب گروه ‪ D- 8‬نیس��ت‪ ،‬بلکه بیشتر‬ ‫تج��ارت دوجانب��ه دارند تا چن��د جانبه‪،‬‬ ‫بنابراین ارزیابی که می توان کرد این است‬ ‫که این گروه انطور که باید در رسیدن به‬ ‫اهدافش موفق نبوده است‪.‬‬ ‫معم��وال زمانی که کش��ورهای در حال‬ ‫توس��عه اقدام به یک همگرایی اقتصادی‬ ‫می کنند موفق نمی ش��وند‪ .‬این مساله هم‬ ‫علت سیاس��ی دارد و هم علت اقتصادی‪.‬‬ ‫علت اقتصادی ان این است که از انجا که‬ ‫این کش��ورها‪ ،‬کشورهای در حال توسعه‬ ‫هس��تند‪ ،‬کاالهایی را که خودشان احتیاج‬ ‫دارن��د تولید نمی کنن��د‪ ،‬کاالهایی که این‬ ‫کش��ورها به ان احتیاج دارن��د‪ ،‬کاالهای‬ ‫سرمایه ای است‪ .‬کاالهای سرمایه ای را هم‬ ‫کشورهای صنعتی پیشرفته تولید می کنند‪.‬‬ ‫در حقیقت طرف تجاری مناسب برای یک‬ ‫کشور در حال توسعه می تواند کشورهای‬ ‫پیشرفته باشد‪ .‬بنابراین کشورهای در حال‬ ‫توس��عه نمی توانند تجارت عم��ده ای با‬ ‫یکدیگر داشته باشند‪.‬‬ ‫به عنوان مثال ما می توانیم به بنگالدش پسته‬ ‫صادر کنیم اما بن��گالدش کاالی صنعتی‬ ‫م��ورد نیاز م��ا را تولید نمی کن��د‪ .‬کاالیی‬ ‫که ما به ان احتیاج داریم در کش��ورهای‬ ‫صنعتی مانند ژاپن و کره موجود اس��ت‪.‬‬ ‫بنابراین باید طرف تجاری ما چنین کشورهایی باشند‪ .‬علت دیگر عدم موفقیت این گروه ها‪ ،‬سیاسی است‪ .‬این‬ ‫کشورها از نظر سیاسی به کشورهای مختلف پیشرفته وابستگی هایی دارند و تحت نفوذ انها قرار دارند‪ .‬از انجا‬ ‫که کشور ما هم تحریم است برای تجارت با این کشورها با مشکل مواجه می شود‪ ،‬چراکه امریکا می تواند این‬ ‫کشورها را تحت فشار قرار دهد تا با ایران تجارت نداشته باشند‪.‬‬ ‫بهترین کاری که این گروه می تواند انجام دهد این است که از عضویت خود در اتحادیه های دیگر استفاده کند‬ ‫و تجربیات و تکنولوژی انها را از طریق گروه ‪ D- 8‬گسترش دهد‪ .‬به عنوان مثال ترکیه از اعضای گروه ‪G - 20‬‬ ‫اس��ت؛ این کش��ور می تواند از طریق گروه ‪ G - 20‬تکنولوژی کش��ورهای اروپایی و امریکایی را بگیرد و به‬ ‫کشورهای عضو ‪ D- 8‬منتقل کند که البته این کار را هم نمی کنند‪ ،‬چراکه زمانی که می خواهند یک تکنولوژی‬ ‫را منتقل کنند مفادی را در قرارداد جا می دهند که تکنولوژی بدون اجازه کشور مبدا منتقل نشود‪.‬‬ ‫تاکنون بیش از ‪ 350‬همگرایی از نوع ‪ D- 8‬در افریقا و اس��یا و کش��ورهای امریکای التین به وجود امده که‬ ‫هیچ کدام از انها موفق عمل نکرده است‪ .‬این تشکل ها مانند اتحادیه اروپا عمل نمی کنند‪ .‬ا‪ .‬س‪ .‬ان هم به عنوان‬ ‫دومین اتحادیه موفق شناخته می شود اما سایر این اتحادیه ها انطور که باید موفق نبوده اند‪.‬‬ ‫‪59‬‬ ‫هفت‬ ‫اروپا در حال بررسی پاسخ به نامه جلیلی است‬ ‫وقتی دیوار بی اعتمادی بلند است‬ ‫مریم یوسفی‬ ‫ترکیه و برزی��ل همچنان یار ایران در برنامه هس��ته ای‬ ‫کشورمان به شمار می روند‪ .‬همین چند روز پیش بود که‬ ‫احمد داوود اغلو‪ ،‬وزیر خارجه ترکیه خواستار بازگشت‬ ‫به بیانیه تهران ش��ده بود که ‪ 27‬اردبیهشت سال جاری‬ ‫توس��ط روسای جمهور ایران‪ ،‬برزیل و ترکیه امضا شده‬ ‫بود‪ .‬پس از ان نیز رئیس جمهور کش��ورمان در نشست‬ ‫تو گ��و اعالم کرد و‬ ‫خبری ش��رایط ای��ران را برای گف ‬ ‫خب��ر داد ک��ه ترکیه و برزیل هم باید جزو کش��ورهای‬ ‫مذاکره کنن��ده ب��ا ایران باش��ند و به نوعی بر س��ر میز‬ ‫ایران نشسته باش��ند‪ .‬در همین حال‪ ،‬وزیر امور خارجه‬ ‫کش��ورمان در دور جدید سفرهای اروپایی خود خبر از‬ ‫بازگشت ایران به میز مذاکره داده و در ادامه بیان کرده بود‬ ‫که تدوین چارچوب دستور کار گفت وگو با گروه وین‬ ‫در دست بررسی است‪ .‬اما خبرها حاکی از این است که‬ ‫اروپایی ها امیدواری بسیاری به اغاز مذاکرات با شروع‬ ‫فصل پاییز دارند‪.‬‬ ‫در همین ارتباط‪ ،‬یک س��خنگوی اتحایه اروپا گفت که‬ ‫مقامات این اتحادیه در حال بررس��ی چگونگی پاس��خ‬ ‫به نامه س��عید جلیلی‪ ،‬مذاکره کننده ارشد هسته ای ایران‬ ‫هس��تند‪ .‬دبیر ش��ورای عالی امنیت ملی ای��ران‪ ،‬در نام ه‬ ‫ اخی��رش به کاترین اش��تون‪ ،‬رئیس سیاس��ت خارجی‬ ‫اتحادی ه اروپا خواس��تار ان ش��د که به منظور اغاز دور‬ ‫جدید مذاکرات هسته ای‪ ،‬هدف این اتحادیه از انجام این‬ ‫گفت وگوها مشخص شود‪ .‬یک سخنگوی اتحادی ه اروپا‬ ‫که به نام وی اشاره نشد‪ ،‬خبر داد که دفتر رئیس سیاست‬ ‫خارجی اتحادی ه اروپا ‪ 16‬تیر نامه جلیلی را دریافت کرده‬ ‫و مشغول بررسی پیام تهران است‪ .‬همچنین نمایند ه ارشد‬ ‫اتحادی ه اروپا در امور سیاس��ت خارجی ابراز امیدواری‬ ‫کرد که مذاکره بر س��ر برنام ه هس��ته ای ایران پاییز سال‬ ‫جاری از سر گرفته شود‪.‬‬ ‫کاتری��ن اش��تون با اش��اره به اینکه نام ه س��عید جلیلی‪،‬‬ ‫مذاکره کنند ه هس��ته ای ایران را چهارشنبه دریافت کرده‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬تنها راه حل ممکن برای مس��ال ه هس��ته ای ایران‬ ‫مذاکره و گفت وگو اس��ت‪ ».‬سعید جلیلی در بخشی از‬ ‫نامه اورده بود‪« :‬خانم اش��تون!انگاه که جهت گفت وگو‬ ‫روشن باشد‪ ،‬جمهوری اسالمی ایران امادگی دارد با اتکا‬ ‫به ظرفیت های سیاسی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬منطقه ای و بین المللی‬ ‫خود که شما به خوبی به ان اگاه هستید‪ ،‬در جهت تحقق‬ ‫همکاری های س��ازنده بین المللی برای رفع نگرانی های‬ ‫مش��ترک گفت وگو نماید‪ ».‬وی در ادامه سه موضوع را‬ ‫مطرح کرده بود که خواستار پاسخ اشتون به ان شده بود‪.‬‬ ‫‪ -1‬هدف از گفت وگوها برای تعامل و همکاری است یا‬ ‫ادامه روند دشمنی و تقابل با حقوق ملت ایران‪.‬‬ ‫‪ -2‬ایا به منطق گفت وگو که الزمه ان اجتناب از هرگونه‬ ‫تهدید به فشار است‪ ،‬التزام خواهید داشت‪.‬‬ ‫‪ -3‬برای روش��ن ش��دن مبان��ی مش��ترک گفت وگو‪،‬‬ ‫نظر روش��ن و صریح ش��ما درباره س�لاح هس��ته ای‬ ‫رژیم صهیونیستی چیست؟‬ ‫همچنین در پی انتشار نامه سعید جلیلی به درخواست‬ ‫مذاکره خانم کاترین اشتون‪ ،‬نماینده عالی اتحادیه اروپا‬ ‫در سیاست امنیتی و امور خارجی‪ ،‬وزارت امور خارجه‬ ‫امریکابدون اشاره به پرسش های جدی ایران‪ ،‬تنها اعالم‬ ‫ک��رد در صورتی که پیش��نهاد ایران برای بازگش��ت به‬ ‫مذاکرات در ماه سپتامبر «جدی» باشد واشنگتن حاضر‬ ‫است درباره برنامه هسته ای تهران با ایران گفت وگو کند‪.‬‬ ‫سخنگوی وزارت خارجه امریکا گفت‪« :‬اگر ایران دربار ه‬ ‫گفت وگو با گروه ‪ 5+1‬جدی باشد فکر می کنم ما اماده‬ ‫مالقات خواهیم بود‪ ».‬تونر از اظهارنظر دربار ه شروطی‬ ‫که ایران برای این مذاکرات گذاشته است از جمله اینکه‬ ‫مذاکرات باید ش��امل گفت وگو دربار ه برنامه هسته ای‬ ‫رژیم صهیونیستی باشد‪ ،‬خودداری کرد‪.‬‬ ‫س��خنگوی وزارت امور خارجه امریکا گفت‪« :‬اش��کار‬ ‫درب مذاکره باز است‬ ‫صادق زیبا کالم ‪ /‬استاد دانشگاه‬ ‫کاتری��ن اش��تون در پاس��خ‬ ‫به نامه س��عید جلیل��ی ابراز‬ ‫امی��دواری کرده اس��ت که‬ ‫مذاکرات در ماه سپتامبر اغاز‬ ‫ش��ود‪ .‬اما پاسخ خانم اشتون‬ ‫به اق��ای جلیلی به هیچ وجه‬ ‫ب��ه این معنا نیس��ت که انها‬ ‫اعالم کرده باشند شرایط ایران را پذیرفته اند‪ .‬دولت‬ ‫جمهوری اسالمی ایران یکس��ری شرایط را بعد از‬ ‫صدور قطعنامه اخیر شورای امنیت سازمان ملل که‬ ‫به قطعنامه ‪ 1929‬معروف است برای اغاز مذاکرات‬ ‫قائل شد و اعالم کرد تا زمانی که این شروط تحقق‬ ‫پی��دا نکند‪ ،‬دیگ��ر مذاکره نخواهیم ک��رد‪ .‬در حال‬ ‫حاضر جمهوری اس�لامی ایران نام��ه ای خطاب به‬ ‫اتحادیه اروپا نوش��ته و در ان اشاره کرده که حاضر‬ ‫اس��ت در ماه سپتامبر (شهریور) با انها مذاکره کند‪.‬‬ ‫طبیعی اس��ت که اتحادیه اروپا به ایران پاسخ منفی‬ ‫نخواهد داد و از این مس��اله ابراز خرسندی خواهد‬ ‫کرد‪ .‬نه نامه اقای جلیلی به معنای این اس��ت که ما‬ ‫‪60‬‬ ‫از مواضعی که اتخاذ کرده ایم عقب نش��ینی کرده ایم و‬ ‫کوتاه امده ایم و نه پاس��خ خانم اش��تون به معنای این‬ ‫اس��ت که انها کوت��اه امده اند‪ .‬هر دو ط��رف همواره‬ ‫روی ای��ن نکته تاکی��د کرده اند ک��ه درب مذاکره باز‬ ‫اس��ت‪ .‬نه اژانس‪ ،‬نه ‪ ،5+1‬نه اتحادی��ه اروپا هرگز به‬ ‫جمهوری اسالمی ایران نگفته اند که مذاکره نخواهند کرد‬ ‫یا زمانی با ش��ما مذاکره می کنیم که یکسری از شروط‬ ‫را عملی کنید‪ .‬طی ‪ 10‬سال گذشته هرگز مذاکرات بر‬ ‫سرمسائل هسته ای مشروط به یکسری از پیش شرط ها‬ ‫نش��ده اس��ت‪ .‬در این مورد هم همینطور است‪ .‬اقای‬ ‫جلیل��ی طی نامه ای اعالم کرده ان��د که در حال حاضر‬ ‫مذاکره نخواهیم کرد و در شهریور ماه مذاکره می کنیم‬ ‫و خانم اشتون هم استقبال کرده است‪ .‬اگر اقای جلیلی‬ ‫به ج��ای ش��هریور ماه در نامه خود اع�لام می کردند‬ ‫ک��ه ای��ران می خواهد در دی ماه مذاک��ره کند‪ ،‬باز هم‬ ‫خانم اشتون پاسخ می داد که منتظر مذاکره هستند‪ .‬این‬ ‫پاسخ به معنای این نیست که خانم اشتون اعالم کرده‬ ‫باشد که شرایط ایران را پذیرفته است و از امروز تا زمانی‬ ‫که ایران برای مذاکره اعالم می کند‪ ،‬منفعل خواهیم ماند‬ ‫و هیچ عمل��ی انجام نمی دهیم تا با ایران مذاکره کنیم‪.‬‬ ‫اتحادیه اروپا تحریم های��ی را که می خواهند در مورد‬ ‫اس��ت که ما باید پیش��نهاد ایران را ارزیابی کنیم اما این‬ ‫یک رویکرد دوسویه اس��ت و مسیر تعامل همواره باز‬ ‫باقی می ماند‪ ».‬در این باره‪ ،‬س��خنگوی کاترین اش��تون‪،‬‬ ‫رئیس امور خارجی اتحادیه اروپا اظهار کرد که هرگونه‬ ‫گفت وگو با ایران باید بر برنامه هس��ته ای این کشور و‬ ‫ن��ه چیزی دیگر متمرکز باش��د‪ .‬وی افزود‪« :‬ما گفته ایم‬ ‫ک��ه اماده ایم با طرف ایرانی دیدار کنی��م‪ ».‬وی ادامه داد‪:‬‬ ‫«اگر انها اماده مالقات با اشتون هستند این خبر خوبی‬ ‫اس��ت‪ .‬اما ما تا کنون هیچ گونه پاس��خ رسمی از جانب‬ ‫انها دریافت نکرده ایم‪ ».‬پس از استقبال اتحادیه اروپا از‬ ‫اعالم امادگی ایران برای انجام مذاکرات هسته ای‪ ،‬روسیه‬ ‫اعالم کرد که غرب باید به حق متقابل ایران در مذاکرات‬ ‫احترام بگذارد‪ .‬س��رگئی ریابکوف‪ ،‬مع��اون وزیر امور‬ ‫خارج ه روسیه‪ ،‬از پنج عضو دائم شورای امنیت و المان‬ ‫خواست تا به پیش��نهادات ایران احترام بگذارند‪ .‬ایران‬ ‫پی��ش از این اعالم کرده بود در صورتی که ش��روطش‬ ‫براورده ش��ود می تواند اول ماه سپتامبر به میز مذاکرات‬ ‫دربار ه برنام ه هسته ای اش بازگردد و با کشورهای عضو‬ ‫گروه ‪ 5+1‬یعنی پنج عضو دائم ش��ورای امنیت سازمان‬ ‫ملل (امریکا‪ ،‬انگلیس‪ ،‬روسیه‪ ،‬چین و فرانسه) به عالوه‬ ‫المان گفت وگو کند‪.‬‬ ‫ای��ران به اجرا بگذارند پی��ش خواهد برد و به اجرا‬ ‫خواهد گذاش��ت و این در شرایطی است که درب‬ ‫مذاکره همچنان باز اس��ت و ایران هم به غنی سازی‬ ‫و سایر برنامه های هسته ای خودش ادامه خواهد داد‬ ‫و این درحالی اس��ت که نامه می نویسد و خواهان‬ ‫مذاکره با غرب اس��ت‪ .‬جمهوری اس�لامی ایران در‬ ‫نامه خود نوش��ته و اعالم کرده که خواهان شروطی‬ ‫است و می خواهد که این شروط اجرا شود که یکی‬ ‫از انها خلع س�لاح هسته ای در خاورمیانه است‪ ،‬به‬ ‫نظر من هیچ کس شروط مطرح شده در این نامه را‬ ‫جدی نمی گیرد و از سوی دیگر اعالم هم نمی کنند‬ ‫که حاضر به مذاکره با ایران نیس��تند‪ .‬اما ش��رایطی‬ ‫که ایران تعیین کرده و رس��ما به اژانس اعالم کرده‬ ‫اس��ت صرفا یک واکنش عجوالنه و شتاب زده در‬ ‫قبال تصویب قطعنامه ‪ 1929‬و تصویب تحریم هایی‬ ‫اس��ت که کنگره و سنای امریکا علیه ایران به امضا‬ ‫رس��انده بود‪ .‬اینکه تصور کنیم انها با اعالم امادگی‬ ‫برای مذاکره شروط ایران را پذیرفته اند‪ ،‬خوشبینانه‬ ‫است‪ .‬البته عکس این مساله را هم می توان مطرح و‬ ‫اعالم کرد از انجا که ایران برای مذاکره اعالم امادگی‬ ‫کرده است بنابراین شرایط اژانس را پذیرفته است‪،‬‬ ‫که می دانیم چنین نیست‪ .‬هر دو طرف همواره برای‬ ‫مذاک��ره اعالم امادگی کرده ان��د که هرگز به معنای‬ ‫پذیرش شرایط از سوی هر دو طرف نیست‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بازگشت اعتماد‬ ‫مهدی سنایی ‪ /‬عضو کمیسیون سیاست خارجی مجلس‬ ‫نیروگاه بوشهر سمبل همکاری‬ ‫می��ان ایران و روس��یه اس��ت و‬ ‫راه اندازی ان بسیار حائز اهمیت‬ ‫است‪ .‬از این جهت که عظیم ترین‬ ‫پروژههمکاری هایاقتصادیمیان‬ ‫ایران و روسیه است و تاخیرهای‬ ‫مک��رر به وجود امده در راه ان��دازی این نیروگاه مقداری‬ ‫باعث س��لب اعتماد در جامعه ما نسبت به روسیه شده‬ ‫است‪ .‬تاخیر نزدیک به ‪ 10‬ساله به وجود امده در افتتاح این‬ ‫ن تردید را ایجاد کرده که ایا این نیروگاه راه اندازی‬ ‫پروژه ای ‬ ‫خواهد شد یا خیر‪ .‬راه اندازی نشدن این پروژه این تصور‬ ‫را در بین کشورهای منطقه ایجاد خواهد کرد که روسیه‬ ‫پروژه ای را اغاز می کند اما نهایتا انها را به پایان نمی رساند‪.‬‬ ‫بنابراین راه اندازی این پروژه هم از جهت اعتماد سازی در‬ ‫داخل کشورما و هم از جهت جلب اعتماد دیگر شرکای‬ ‫منطقه ای مانند کش��ورهای عربی و برخی از کشورهای‬ ‫اسیایی برای روسیه از اهمیت خاصی برخوردار است‪.‬‬ ‫به نظر می رسد برخی از سیاستمداران روسی هم به این‬ ‫نکته توجه دارند و ت�لاش می کنند که این اعتماد ایجاد‬ ‫شود‪ .‬اما حوادث اخیر و موضع گیری های اخیر روسیه و‬ ‫س��خنان اخیر رد و بدل شده میان ایران و روسیه و نهایتا‬ ‫موضع گیری اخیر مدودف‪ ،‬رئیس جمهور روسیه در مورد‬ ‫پرونده هس��ته ای ایران‪ ،‬این نگران��ی را ایجاد می کند که‬ ‫خوش بینی رئیس سازمان انرژی اتمی‪ ،‬اقای دکتر صالحی‬ ‫محققنشود‪.‬‬ ‫ب��ه نظر من راه اندازی این نیروگاه ه��م در روابط ایران و‬ ‫روس��یه و هم درکل روابط مجموعه بین المللی کشور ما‬ ‫تاثیرگذار اس��ت‪ .‬باید نوعی واقع گرایی را در سیاس��ت‬ ‫خارجی اعمال کنیم‪ .‬با توجه به عملگرایی و منفعت جویی‬ ‫در سیاست خارجی روسیه روابط ما در شرایط فعلی باید‬ ‫بازتعریف شود‪ .‬ضمن اینکه روابط ما با روسیه به شدت‬ ‫تحت تاثیر روابط بین المللی است‪.‬‬ ‫روسیه در روابط خود با ایران‪ ،‬منافع ملی اش را دنبال می کند‬ ‫و به خصوص در ‪ 10‬سال اخیر‪ ،‬یک نوع عملگرایی هم‬ ‫در سیاست خارجی این کشور حاکم شده است‪ .‬روسیه‬ ‫دیگر سیاس��ت های جنگ س��رد را دنب��ال نمی کند و از‬ ‫فضای موجود در ان زمان خارج ش��ده و با اولویت بندی‬ ‫در سیاس��ت خارجی توانسته وضعیت خود در جهان را‬ ‫تغییردهد‪.‬‬ ‫رواب��ط دو جانبه ایران و روس��یه از ابعاد روابط منطقه ای‬ ‫و روابط بین الملل قابل تحلیل اس��ت‪ .‬روابط دو کشور با‬ ‫یکدیگر و منافع مشترک منطقه ای در سالیان اخیر افزایش‬ ‫یافته و در سطح بین الملل به دلیل نگاه مشترک دو کشور‬ ‫به نظام و ساختار روابط بین الملل‪ ،‬تعامالتی انجام گرفته‬ ‫است‪ .‬البته در روابط دو کشور‪ ،‬بعد بین المللی تاثیر بسیاری‬ ‫بر ابعاد دیگر داشته است‪ .‬اما انچه امروز با ان مواجهیم‪،‬‬ ‫نوعی ابهام در روابط دو کش��ور اس��ت ک��ه برای هر دو‬ ‫کشور بسیار مهم و ضروری است که به رفع این ابهامات‬ ‫بپردازند‪.‬‬ ‫روابط با روس��یه در ایران همواره منتقدانی داشته و عده‬ ‫زیادی از کارشناسان و حتی عامه نوعی بی اعتمادی نسبت‬ ‫به روسیه داشته و به دو دلیل به روابط با روسیه خوشبین‬ ‫نبوده اند‪ .‬ابتدا اینکه از جنبه تاریخی روسیه را قابل اعتماد‬ ‫ندانسته و دیگر اینکه اس��تنباط می کنند روابط با روسیه‬ ‫ب��ه قیمت کاهش روابط با اروپا و غرب اس��ت‪ .‬در حال‬ ‫حاضر ابهام در روابط ایران و روس��یه فراگیرتر از گذشته‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫قطار نیروگاه بوشهر به ایستگاه اخر می رسد‬ ‫پایان ‪ 37‬سال انتظار؟!‬ ‫علی اکبر صالحی‪ ،‬رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان‬ ‫برای بازدید از مراحل کار نیروگاه بوش��هر به همراه‬ ‫محمود احمدیان‪ ،‬رئیس شرکت تولید و توسع ه انرژی‬ ‫اتمی به بوش��هر سفر کرد‪ .‬صالحی پیش از این اعالم‬ ‫کرده بود خبرهای خوبی درباره روند پیشرفت کار در‬ ‫نیروگاه بوشهر اعالم خواهد شد‪ .‬رئیس سازمان انرژی‬ ‫اتمی کش��ورمان پیش از بازدید از نیروگاه بوشهر در‬ ‫جمع مدیران و کارکنان ایرانی و روسی نیروگاه بوشهر‬ ‫از پایان اخرین تست نیروگاه بوشهر پیش از راه اندازی‬ ‫نیروگاه خبر داد که نیروگاه بوش��هر در ش��هریورماه‬ ‫راه اندازی خواهد شد‪.‬‬ ‫صالحی با بیان اینکه روزی فراموش نشدنی را پشت سر‬ ‫می گذاری��م چرا که این روز نقط��ه عطفی در تاریخ‬ ‫پ ر فراز و نشیب راکتور بوشهر است‪ ،‬افزود‪« :‬ما یکی از‬ ‫مهمترین مراحل را پشت سر می گذاریم که این تست‬ ‫(تست گرم) اخرین تست قبل از بهره برداری است‪».‬‬ ‫وی گفت‪« :‬انتظار ‪ 37‬س��اله ب��رای راه اندازی راکتور‬ ‫بوشهر به سر امده است و از این به بعد تست خاصی‬ ‫را در پی��ش نداریم و تنها مقدم��ات ورود به فاز ‪A4‬‬ ‫برای بازبینی تجهیزات و مدار اول نیروگاه را در پیش‬ ‫داریم‪».‬رئیس س��ازمان انرژی اتمی کشورمان گفت‪:‬‬ ‫«احس��اس می کنیم در روند کار نی��روگاه به نقطه ای‬ ‫غیرقابل بازگش��ت رسیده ایم و از این به بعد راه برای‬ ‫راه اندازی راکتور هموار است‪ .‬امیدواریم همانطور که‬ ‫دوستان روسی و همکاران ایرانی به ما اعالم کرده اند‬ ‫در شهریور ماه جاری شاهد راه اندازی نیروگاه باشیم‪».‬‬ ‫وی اظهار کرد‪« :‬نیروگاه بوش��هر نمادی از همکاری‬ ‫عمیق و ریشه دار بین دولت و ملت بزرگ و ریشه دار‬ ‫روسیه و ایران است‪ .‬روسیه در دو برهه اثار فراموش‬ ‫نشدنی از خود به یادگار گذاشته است‪».‬‬ ‫رئیس س��ازمان ان��رژی اتمی اظهار ک��رد‪« :‬منظور از‬ ‫راه اندازی نیروگاه بوش��هر در شهریورماه اماده شدن‬ ‫برای س��وخت گذاری اصلی در قلب راکتور است و‬ ‫امیدواریم در نیمه شهریورماه سوخت را به قلب راکتور‬ ‫وارد کنیم‪ ».‬علی اکبر صالحی گفت‪« :‬امروز ش��اهد به‬ ‫اتمام رس��یدن تست گرم هس��تیم‪ .‬این تست از اول‬ ‫اردیبهشت ماه تا امروز طول کشیده است‪ .‬این تست‬ ‫برای اطمینان از انتقال س��وخت راکتور و اطمینان از‬ ‫ایمن بودن سیستم های ایمنی راکتور است‪».‬‬ ‫وی همچنین از کارشناسان ایرانی و روسی تشکر کرد‬ ‫و گفت‪« :‬نزدیک به سه هزار نیروی روسی در نیروگاه‬ ‫کار می کنند امیدواریم این همکاری ها ادامه یابد و در‬ ‫بهره برداری از نیروگاه بتوانیم با تش��کیل کنسرسیوم‬ ‫مشترک همچنان از تجرب ه روس ها استفاده کنیم‪».‬‬ ‫وی در پاسخ به سوالی درباره نحوه بازرسی بازرسان‬ ‫اژانس از نیروگاه بوش��هر گفت‪« :‬طبق تعهدات ما با‬ ‫اژانس‪ ،‬بازرسان در ارتباط با حسابرسی مواد هسته ای‬ ‫فعال هستند و کاری به تجهیزات موردنظر ندارند‪ .‬در‬ ‫حال حاضر چون اورانیوم در داخل س��ایت هسته ای‬ ‫بوشهر است و پلمب شده اژانس هرچند وقت یکبار‬ ‫می اید و ان را چک می کند که س��وخت سرجایش‬ ‫باشد‪ .‬وقتی سوخت وارد قلب راکتور شود بازرسان‬ ‫اژانس در روند ورود و خروج سوخت نظارت دارند‪.‬‬ ‫در حال حاضر در زیر محفظه کره فلزی دوربین های‬ ‫اژانس نصب ش��ده است که در داخل و خارج کردن‬ ‫س��وخت نظارت دارند‪ .‬تا سوخت مسیرش را طبق‬ ‫مقررات و ترتیبات پادمانی طی کند‪ .‬در مرحله کنونی‬ ‫کاری به بازرسان اژانس نداریم‪ .‬بازرسان فقط نگهبان‬ ‫سوخت توزیع شده در سایت بوشهر هستند‪».‬‬ ‫رئیس سازمان انرژی اتمی در مورد توقیف محموله ای‬ ‫از تجهیزات نیروگاه بوش��هر از س��وی المان اظهار‬ ‫کرد‪ « :‬مش��کل این محموله توقیف شده حل شده و‬ ‫تجهیزات توقیف شده مربوط به تجهیزات الکترونیک‬ ‫بوده است‪».‬صالحی در ادامه کنفرانس خبری خود در‬ ‫بوشهر در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه قرارداد دیگری‬ ‫ب��ا روس ها را توصیه می کنید؟ اظهار کرد‪« :‬فعال تمام‬ ‫توجه مان متوجه نیروگاه بوشهر است و امیدواریم این‬ ‫راکتور هزار مگاواتی که بزرگترین نیروگاه در جهان‬ ‫اسالم است اغاز به کار کند‪ .‬در حال حاضر پاکستان‬ ‫دو نی��روگاه ‪ 300‬مگاوات��ی دارد و راه اندازی نیروگاه‬ ‫بوشهر دس��تاورد عظیمی است‪ ،‬هرچند زمان زیادی‬ ‫برای ان وقت صرف شده است‪».‬‬ ‫وی ب��ا بیان ای��ن اعتقاد که طول کش��یدن راه اندازی‬ ‫نیروگاه بوش��هر تقدیری بوده است تا از این تاخیرها‬ ‫کارشناسان ایرانی ابدیده شوند‪ ،‬افزود‪« :‬یکی از مسائل‬ ‫مهم در ساخت نیروگاه‪ ،‬تربیت نیروی انسانی است که‬ ‫این ذخیره انسانی امروز برای ما بسیار ارزشمند است‬ ‫و این اندوخته برای اینده ما حائز اهمیت است‪».‬‬ ‫‪61‬‬ ‫هفت‬ ‫مسئوالن از عواقب گرمای هوا می گویند‬ ‫رضا علوی‬ ‫قطعی برق ‪ -‬جیره بندی اب‬ ‫هنوز تابستان از راه نرسیده بود که گرمای هوا در تهران و‬ ‫برخی از شهرهای کشور بسیاری را کالفه کرد‪ .‬در اخرین‬ ‫ماه بهار گمان می رفت این ضعیف و نحیف ها هس��تند‬ ‫که از گرما گالیه می کنند و داد بر اس��مان بر می اورند‪.‬‬ ‫اما خیلی زود معلوم ش��د امسال سال گرماست‪ .‬هنوز‬ ‫تقویم نخستین ماه تابستان به روزهای میانه نرسیده بود‬ ‫که ارام ارام اخبار مختلفی درباره گرمای ش��گفت انگیز‬ ‫س��ال ‪ 2010‬روی خروجی خبرگزاری ها منتش��ر شد‪.‬‬ ‫اخبار حکایت از ان داشت که موج گرما‪ ،‬جهانی است‬ ‫و سراس��ر دنیا را فرا گرفته است‪ .‬برخی منابع این گرما‬ ‫را د ر صد س��ال گذشته بی سابقه خواندند و حتی مردم‬ ‫برخی کش��ورهای قاره سبز (مانند اس��پانیا و ایتالیا) از‬ ‫گرمای هوا در شگفت ماندند‪ .‬فروشگاه های اروپایی به‬ ‫سرعت از اب معدنی خالی شد و بسیاری برای در امان‬ ‫ماندن از گرما‪ ،‬چترهای پاییزی خود را در مقابل افتاب‬ ‫روی س��ر گشودند‪ .‬رئیس سازمان هواشناسی ایران نیز‬ ‫گرمای کشور را در ‪ 53‬سال اخیر بی سابقه خواند و هر‬ ‫روز بر تعداد بیماران گرما زده درمانگاه ها افزوده شد‪ .‬در‬ ‫این وانفس��ا‪ ،‬قطعی برق همچون نمکی بود بر زخم که‬ ‫مردم را ازار می داد‪.‬‬ ‫گرمای بی سابقه تهران‪ ،‬پس از ‪ 53‬سال‬ ‫ته��ران پیش از این نیز یکبار در س��ال ‪ 1336‬این میزان‬ ‫گرمای هوا را تجربه کرده بود‪ .‬روند گرمای هوای تهران‬ ‫طی یک هفته منتهی به تعطیالت هفته اخیر به رکوردی‬ ‫‪62‬‬ ‫که پیش از این در سال ‪ 1336‬یعنی ‪ 42‬درجه سانتیگراد‬ ‫باالی صفر ثبت شده بود‪ ،‬رسید‪.‬‬ ‫رئیس س��ازمان هواشناسی کش��ور با تایید این مطلب‬ ‫گفت‪« :‬طی هفته گذشته در بیشتر نواحی کشور هوای‬ ‫گرم تابس��تانی حاکم ب��ود‪ .‬در مناطق جنوب و جنوب‬ ‫غربی به دلیل توده گرد و غبار که منش��ا ان در کش��ور‬ ‫عراق بود و در جنوب ش��رق کشور به دلیل افزایش باد‬ ‫و گرد و خاک به ویژه در شهرس��تان زابل دمای هوا به‬ ‫میزان قابل توجهی افزایش یافت‪».‬‬ ‫رئیس سازمان هواشناسی کشور‪ ،‬در مورد وضعیت هوا‬ ‫در استان های شمالی کش��ور نیز گفت‪« :‬در استان های‬ ‫شمالی شرایط متفاوت است‪ ،‬به این معنی که دمای هوا‬ ‫پایین تر از استان هایی است که گرمای انها از حد نرمال‬ ‫فراتر رفته اما در مقابل رطوبت در این استان ها افزایش‬ ‫یافته است‪».‬‬ ‫صناع��ی با بیان اینکه اوج افزایش دمای هوا در ماه های‬ ‫تیر و مرداد است و به تدریج از نیمه اول شهریور روند‬ ‫رو به کاهش��ی را دنبال می کند‪ ،‬افزود‪« :‬افزایش کنونی‬ ‫گرما تنها منحصر به ایران نیس��ت بلکه کل دنیا اکنون‬ ‫با چنین پدیده ای مواجه اس��ت که از جمله دالیل بروز‬ ‫ان افزایش جمیعت‪ ،‬کمبود اب و باران و خشک شدن‬ ‫جنگل ها و مراتع و تبدیل شدن انها به بیابان است‪.‬‬ ‫وی در پاسخ به اینکه ایا اکنون دمای هوا در استان هایی‬ ‫که تعطیل شده اند در ش��رایط هشدار قرار دارد‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«چنانچه شاخص حرارتی که ترکیبی از دما و رطوبت‬ ‫است باالتر از ‪ 70‬درجه سانتیگراد باشد به این معنی که‬ ‫نسبت بین گرمای هوا و رطوبت متوازن نباشد‪ ،‬وضعیت‬ ‫هوا در شرایط سخت قرار می گیرد‪».‬‬ ‫صناع��ی تصریح ک��رد‪« :‬با توجه به ش��اخص حرارتی‬ ‫نمی توان گفت وضعیت هوای تهران در حالت هشدار‬ ‫قرار دارد اما از س��وی دیگر باید به این نکته نیز توجه‬ ‫کرد که به م��وازات افزایش دما مصرف س��رانه اب و‬ ‫ان��رژی نیز در کش��ور به میزان قاب��ل توجهی افزایش‬ ‫می یابد که مجموع این شرایط‪ ،‬وضعیت سختی را برای‬ ‫مردم به وجود می اورد و در واقع تصمیم مدیران کشور‬ ‫نیز بر مبنای چنین وضعیتی اتخاذ شده است‪».‬‬ ‫رئیس سازمان هواشناسی در پاسخ به اینکه گزارش های‬ ‫سازمان هواشناسی از وضعیت هوای کشور تا چه اندازه‬ ‫مبتنی بر واقعیت است‪ ،‬گفت‪« :‬هیچ مالحظاتی در اعالم‬ ‫وضعیت هوای کشور وجود ندارد‪ ،‬در واقع این سازمان‬ ‫بر اس��اس واقعیت دمای هوای کشور را به ستاد بحران‬ ‫کش��ور اعالم می کند و این ستاد اس��ت که با توجه به‬ ‫میزان اس��یب پذیری مردم درباره وضع موجود تصمیم‬ ‫می گیرد‪».‬‬ ‫غافلگیری دولت‬ ‫همانطور که رئیس سازمان هواشناسی نیز در مصاحبه‬ ‫خود تاکید کرد‪ ،‬هوای تهران در مرز هش��دار نبود‪ .‬ولی‬ ‫ب��ا افزایش گرما نگرانی از تامین برق و اب نیز افزایش‬ ‫یافته بود‪ .‬به همین دلیل دولت که در عمل غافگیر شده‬ ‫ب��ود چاره کار را در تعطیل��ی دو روزه ‪ 20‬و ‪ 21‬تیر ماه‬ ‫دید تا شاید با این تدبیر از بروز بحرانی جدی تر در طول‬ ‫تابس��تان جلوگیری کند‪ .‬غالمعلی میگلی نژاد‪ ،‬نماینده‬ ‫بوشهر در مجلس ش��ورای اسالمی و عضو کمیسیون‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫جامعه‬ ‫انرژی مجلس غافلگیری دولت را اینچنین نقل می کند‪:‬‬ ‫«زمستان گذشته شاهد بارندگی خوبی بودیم به همین‬ ‫دلیل وزارت نیرو انتظار نداشت میزان گرما در این حد‬ ‫باشد و مشکل افرین شود‪ .‬در حقیقت باید گفت وزارت‬ ‫نیرو غافلگیر شد‪».‬‬ ‫اظه��ارات این نماینده مجلس در حالی صورت گرفت‬ ‫ک��ه بنا به گفته معاون وزیر را هو ترابری بررس��ی میزان‬ ‫بارندگی در س��ال زراعی جاری حاکی از ان است که‬ ‫بارش ها نسبت به س��ال پیش از ان ‪ 12‬درصد افزایش‬ ‫داشته‪ ،‬اما نسبت به میانگین بلند مدت حدود دو درصد‬ ‫کاهش داشته است‪.‬‬ ‫طبق امار ارائه ش��ده‪ ،‬وضعیت بارندگی کشور در طول‬ ‫س��ال زراعی جاری که از مهرماه س��ال گذش��ته تا به‬ ‫حال بوده بدین ش��کل است که در هفت استان شامل‬ ‫اذربایجان ش��رقی‪ ،‬اذربایجان غربی‪ ،‬زنج��ان‪ ،‬اردبیل‪،‬‬ ‫قزوین‪ ،‬همدان‪ ،‬کرمانشاه و کردستان میزان بارش بیش‬ ‫از حد نرمال بوده است‪.‬‬ ‫بر این اس��اس در ‪ 15‬اس��تان شامل لرس��تان‪ ،‬خراسان‬ ‫شمالی‪ ،‬گلستان‪ ،‬چهارمحال و بختیاری‪ ،‬ایالم‪ ،‬سیستان و‬ ‫بلوچستان‪ ،‬مرکزی‪ ،‬خوزستان‪ ،‬اصفهان‪ ،‬تهران‪ ،‬سمنان‪،‬‬ ‫کهگیلوی��ه و بویراحمد‪ ،‬مازندران‪ ،‬گیالن و خراس��ان‬ ‫رضوی در حد نرمال بوده است‪.‬‬ ‫همچنین در هفت استان نیز میزان بارش ها کمتر از حد‬ ‫نرم��ال بوده که در این بین اس��تان های قم و هرمزگان‬ ‫جزو کم بارش ترین اس��تان های کشور بوده اند‪ .‬معاون‬ ‫وزیر را هو ترابری همین مساله را یکی از دالیل افزایش‬ ‫دما می داند‪.‬‬ ‫با این حال میگلی نژاد ضمن ابراز نگرانی از بروز مشکل‬ ‫در تامین برق امیدوار اس��ت نیروگاه های وزارت نیرو‬ ‫به خصوص نیروگاه اتمی بوش��هر ک��ه نزدیک به هزار‬ ‫م��گاوات برق در روز تولید می کن��د‪ ،‬طی یکی دو ماه‬ ‫اینده وارد مدار شوند و مشکل تامین برق حل شود‪.‬‬ ‫ذخیره ‪ 200‬مگاواتی در دو روز تعطیلی!‬ ‫با وجود اع�لام تعطیل��ی دو روزه‪ ،‬مع��اون وزیر نیرو‬ ‫سخنانی به میان می اورد که حکایت از عدم تاثیر جدی‬ ‫ای��ن تعطیلی بر ذخیره س��ازی ب��رق دارد‪ .‬محمد بهزاد‬ ‫ی��ک روز پس از بازی فین��ال جام جهانی‪ ،‬با بیان اینکه‬ ‫مصرف برق به دلیل پخش مسابقات جام جهانی از مرز‬ ‫‪ 40‬هزار مگاوات گذشت‪ ،‬گفت‪« :‬تعطیلی های دو روز‬ ‫گذش��ته دو هزار مگاوات صرفه جویی داشته و ذخیره‬ ‫برق نیز به رقم پایین ‪ 200‬مگاوات رسیده است‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬افزایش گرما در چند روز گذش��ته موجب‬ ‫شده مصرف برق به اوج خود برسد به طوری که مصرف‬ ‫برق در س��اعات پیک از مرز ‪ 40‬ه��زار و ‪ 96‬مگاوات‬ ‫گذشته است‪».‬‬ ‫این مقام مس��ئول یکی از دالیل اصلی افزایش مصرف‬ ‫برق را پخش فینال مسابقات جام جهانی دانسته و گفت‪:‬‬ ‫«ذخیره برق هم اکنون در شبکه سراسری به حد پایینی‬ ‫رسیده و در حد ‪ 200‬مگاوات است‪».‬‬ ‫مع��اون وزی��ر نی��رو در امور ب��رق و ان��رژی درباره‬ ‫خاموش��ی های تهران و دیگر شهرها هم معتقد است‪:‬‬ ‫«خاموش��ی هایی که در کش��ور و ته��ران رخ می دهد‬ ‫زمان بن��دی ش��ده و از روی کمب��ود تولید نیس��ت و‬ ‫این خاموش��ی ها بر اثر اش��کاالت فنی و اتفاق جزئی‬ ‫روی ترانس��فورماتورها یا س��ایر تجهیزات شبکه پیش‬ ‫می اید‪».‬ب��ه گفته وی‪ ،‬خاموش��ی ها همواره در کش��ور‬ ‫وجود داش��ته و تنها مربوط به تابس��تان نیست؛ چراکه‬ ‫اتفاق همواره در شبکه رخ می دهد اما در فصل تابستان‬ ‫به خاطر افزایش دما و مصرف‪ ،‬این اش��کاالت بیش��تر‬ ‫خود را نشان می دهد‪.‬‬ ‫نگرانی از جیره بندی اب‬ ‫از س��ویی دیگر‪ ،‬نگرانی ه��ا از افزایش مصرف اب در‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫کشور نیز بر مشکالت ناش��ی از افزایش مصرف برق‬ ‫دامن زده است‪ .‬به طوریکه برخی از مسئوالن ابی کشور‬ ‫نس��بت به افزایش مصرف هشدار داده اند و در مواردی‬ ‫نیز صحبت از جیره بندی اب به میان کشیده شده است‪.‬‬ ‫در این میان می توان به احتمال جیره بندی اب در تهران‬ ‫و کرمان اشاره کرد که مسئوالن ابی هر دو این استان ها‬ ‫نس��بت به افزایش بیش از حد مص��رف به دلیل تداوم‬ ‫گرما هشدار داده اند و خواستار صرفه جویی جدی مردم‬ ‫شده اند‪.‬‬ ‫به گفته سرپرست شرکت اب و فاضالب شهر تهران‪،‬‬ ‫حجم اب مصرفی این شهر طی سه ماهه نخست امسال‬ ‫ح��دود ‪ 12‬میلی��ون مترمکعب مع��ادل ‪ 4/5‬درصد در‬ ‫مقایسه با زمان مشابه پارسال افزایش داشته است‪.‬‬ ‫حبیب اهلل براتی با بیان اینکه افزایش دو درجه ای دمای‬ ‫هوا در رشد میزان مصرف اب تهران اثرگذار بوده است‪،‬‬ ‫افزود‪« :‬در صورتی که دم��ای هوا در روزهای اینده به‬ ‫باالی ‪ 40‬درجه برس��د‪ ،‬قدرت ذخی��ره و توزیع دچار‬ ‫مشکل خواهد شد‪».‬‬ ‫مدی��رکل اب و فاضالب کرمان نیز با بحرانی خواندن‬ ‫وضعیت موجود اب کرمان می گوید‪« :‬در شرایط فعلی‬ ‫برای تامین اب شهر کرمان‪ ،‬حدود ‪ 550‬لیتر اب در ثانیه‬ ‫نیاز اس��ت که در پیک مصرف ب��ا کمبود ‪ 30‬درصدی‬ ‫برای تامین اب مواجه هستیم‪».‬‬ ‫محم د تربتی با هشدار به مشترکان اب گفت‪« :‬در صورت‬ ‫عدم رعایت صرفه جویی در مصرف اب طی روزهای‬ ‫اینده احتماال با جیره بندی اب مواجه می شویم‪».‬‬ ‫وی از شناسایی مش��ترکان پرمصرف خبر داد و افزود‪:‬‬ ‫«مردم بای��د از شست وش��وی خودرو‪ ،‬حی��اط منازل‬ ‫و ابی��اری فضای س��بز با اس��تفاده از اب ش��رب جدا‬ ‫خودداری کنند‪».‬‬ ‫تربتی ادامه داد‪« :‬در اپارتمان ها در حال حاضر در شرایط‬ ‫معمول در طبقه های اول و بعضا دوم اب وجود دارد اما‬ ‫از طبقه دوم به باال باید با استفاده از منبع و پمپاژ اب نیاز‬ ‫خود را برطرف کنند‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬هم اکنون از تمام ظرفیت اب کرمان استفاده‬ ‫می کنیم اما عمال با کمبود اب به خصوص در زمان پیک‬ ‫مصرف مواجه می شویم و احتمال قطعی اب در برخی‬ ‫نقاط وجود دارد‪».‬‬ ‫تربتی گفت‪« :‬در دوازده ش��هر جیره بندی اب در حال‬ ‫انجام است و سیزده شهر هم شرایط نامطلوب دارند و‬ ‫با قطعی برق یا خارج شدن یک چاه از سیستم با قطعی‬ ‫اب مواجه می شویم‪».‬‬ ‫وی گفت‪« :‬هم اکنون ابگیری مخازن از ساعت ‪ 11‬شب‬ ‫تا پنج صبح انجام می شود و با استفاده از همین مساله تا‬ ‫حدودی تامین اب در کرمان را مدیریت کرده ایم‪».‬‬ ‫بحران ابی تنها به این دو اس��تان بر نمی گردد و بسیاری‬ ‫از اس��تان ها و شهرهای دیگر کشور باالخص شهرهای‬ ‫کویری و جنوبی کش��ور با مش��کالت زی��ادی در این‬ ‫خصوص دست به گریبانند‪.‬‬ ‫در این بین کارشناس��ان پیش بینی می کنند در صورت‬ ‫تداوم گرمای بی سابقه در کشور طی روزهای اتی باید‬ ‫شاهد جیره بندی اب و برق مناطق مختلف کشور بود‬ ‫که قطعا تهران یکی از این شهرها خواهد بود‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت که دولت نیز ب��ا تعطیلی ادارات‪،‬‬ ‫س��ازمان ها و نهادهای دولتی سعی کرد تا به نحوی در‬ ‫تامی��ن اب و برق صرفه جویی کند تا این روزها بدون‬ ‫جیره بندی س��پری ش��ود‪ .‬اگرچه س��ازمان هواشناسی‬ ‫همچنان معتقد اس��ت افزایش دم��ای هوا ادامه خواهد‬ ‫یافت و این خود بر نگرانی مس��ئوالن کشوری افزوده‬ ‫اس��ت‪ .‬با این ح��ال پیش بین��ی می ش��ود در صورت‬ ‫تداوم این گرمای بی س��ابقه جیره بندی در دس��تور کار‬ ‫مس��ئوالن وزارت نی��رو قرار بگیرد‪ .‬مس��اله ای که این‬ ‫روزه��ا طرح ان در وزارت نیرو در حال ش��کل گیری‬ ‫است‪.‬‬ ‫سال ‪۲۰۱۰‬‬ ‫گرم ترین سال تاریخ بشر‬ ‫داده های دانش��مندان امریکایی نشان می دهد‬ ‫که ی��خ مناط��ق قطب��ی در نازلترین س��طح و‬ ‫درجه ح��رارت در بخش اعظم ک��ره زمین به‬ ‫ح��د بی س��ابقه ای گرم خواهد ش��د و بنابراین‬ ‫س��ال ‪ ۲۰۱۰‬گرم ترین سال در تاریخ ثبت شده‬ ‫است‪.‬‬ ‫بررسی هایی که این دانشمندان توسط ماهواره‬ ‫انجام داده اند نش��ان می دهد که س��رعت ذوب‬ ‫الیه های یخ امسال بسیار سریعتر شده و اکنون‬ ‫هر روزه حدود ‪ ۴۰‬ه��زار کیلومتر مربع از این‬ ‫الیه ها ناپدید می شوند‪ .‬همزمان بررسی هایی که‬ ‫توس��ط مرکز علوم قطبی در دانشگاه واشنگتن‬ ‫انجام ش��ده نش��ان می دهد که حجم یخبندان‬ ‫اب های قطب به نس��بت سال ‪ ۱۹۷۹‬در همین‬ ‫فصل از س��ال حدود ‪ ۳۸‬درصد کمتر اس��ت‪.‬‬ ‫براساس ارزیابی اقلیم شناسان برجسته امریکا‬ ‫درجه حرارت در س��طح کره زمین نیز به شکل‬ ‫بی سابقه ای باال خواهد رفت‪.‬‬ ‫در گزارش��ی که قرار اس��ت توس��ط جورنال‬ ‫ژئوفیزی��ک منتش��ر ش��ود‪ ،‬گفته می ش��ود که‬ ‫ک��ره زمین در ‪ ۱۲‬ماهه گذش��ته حدود ش��ش‬ ‫درجه س��انتیگراد گرمتر از س��ال های ‪ ۱۹۵۰‬تا‬ ‫ی س��طح‬ ‫‪ ۱۹۸۰‬ب��وده و درج��ه حرارت عموم ‬ ‫کره زمین امس��ال حتی از سال ‪ ۲۰۰۵‬هم بیشتر‬ ‫خواهد بود‪.‬‬ ‫روزنامه گاردین از قول جیمز هانس��ن‪ ،‬مسئول‬ ‫تهیه این گ��زارش علمی می نویس��د‪« :‬افزایش‬ ‫گرم��ای کره زمین در مقی��اس تقریبی هر دهه‬ ‫تداوم دارد و برخ�لاف مخالفان نظریه گرمای‬ ‫کره زمین‪ ،‬اطالعات ما نش��ان می دهد که تقریبا‬ ‫در طول هر دهه بین ‪ ۱۵‬تا ‪ ۲۰‬درجه سانتیگراد‬ ‫به گرمای زمین اضافه می شود‪».‬‬ ‫تحقیقات ناس��ا نی��ز نتایج بررس��ی های مراکز‬ ‫هواشناسی و اقلیم شناسی امریکا را تایید کرده‬ ‫و نشان می دهد که چهار ماهه گذشته به نسبت‬ ‫هر سال دیگری که در گذشته ثبت شده گرمتر‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫در نتیجه گرمای بیش��تر سطح اب در اقیانوس‬ ‫اطل��س انتظ��ار م��ی رود در فص��ل توفان های‬ ‫دریایی که از ماه گذش��ته اغاز شد این توفان ها‬ ‫امسال شدیدتر باشند‪ .‬مرکز اقلیم شناسی امریکا‬ ‫هفته گذش��ته اع�لام کرد که امس��ال پیش بینی‬ ‫کرده که رقمی بین ‪ ۱۴‬تا ‪ ۱۲۳‬توفان دریایی به‬ ‫وقوع بپیوندند که ‪ ۱۴‬مورد ان با سرعتی باالتر‬ ‫از ‪ ۱۸۰‬کیلومت��ر در س��اعت بس��یار خطرناک‬ ‫خواهند بود‪.‬‬ ‫‪63‬‬ ‫هفت‬ ‫تبعات ناشی از گرمایش زمین در گفت وگو با دکتر صدیقه بَبران‪:‬‬ ‫ما اسیب پذیرتر هستیم‬ ‫محمد رضا موحدی‬ ‫سرعت بی سابقه تغییرات اقلیمی‪ ،‬کره زمین را با بحران گرمایش مواجه کرده است‪ .‬بحرانی که بنابه گفته‬ ‫دانشمندان در صورت استمرار می تواند به فاجعه زیست محیطی غیر قابل جبران و همچنین کشته شدن صدها‬ ‫هزار انسان منتهی شود‪ .‬لذا از دهه ها پیش چرایی و چیستی پدیده گرمایش زمین و راهکارهای مقابله با این‬ ‫تهدید جهانی‪ ،‬به یکی از دغدغه های دانشمندان و سیاست مداران کشورهای مختلف تبدیل شده است‪ .‬مثلث‬ ‫به بهانه گرمای بی سابقه هوا در جهان و ایران در گفت وگو با دکتر صدیقه ببران‪ ،‬مدیر گروه مطالعات توسعه‬ ‫پایدار و محیط زیست مرکز تحقیقات مجمع تشخیص مصلحت نظام‪ ،‬ابعاد مختلف مساله گرمایش زمین و‬ ‫تدابیر جهانی و داخلی مرتبط با این موضوع را مورد واکاوی قرار داده است‪.‬‬ ‫‪64‬‬ ‫تاکنون دانش��مندان از گازهای گلخانه ای به عنوان‬ ‫مهمترین عامل گرمایش زمین سخن به میان اوردند‪.‬‬ ‫با این حال سال ‪ 2010‬به گرمترین سال قرن گذشته‬ ‫تبدیل شده اس��ت‪ .‬ایا عامل دیگری در گرم شدن‬ ‫سال جاری موثر بوده است؟‬ ‫اصوال تغییر اقلیمی طبیعت‪ ،‬امری طبیعی اس��ت‪ .‬طی‬ ‫هزاران س��ال گذشته همواره اقلیم طبیعی تغییر داشته‬ ‫است و در حال حاضر نیز این تغییر ادامه دارد اما انچه‬ ‫اکنون مشکل افرین شده‪ ،‬سرعت این تغییرات است‪.‬‬ ‫یعن��ی اگر پروس��ه ایجاد یخچال ه��ای طبیعی یا اب‬ ‫شدن این یخچال ها هزاران س��ال به طول می انجامید‬ ‫اکنون این پروس��ه سرعت گرفته است‪ .‬از حدود سی‬ ‫سال پیش یعنی از سال ‪ 1980‬به این طرف دانشمندان‬ ‫دریافتن��د که زمین اوج گرما را تجریه می کند‪ ،‬لذا در‬ ‫پی بررس��ی علل و عوامل این اتفاق و راه های مقابله‬ ‫ب��ا ان بر امدند‪ .‬این گرمایش‪ ،‬ک��ره زمین را با پدیده‬ ‫نابودی تدریجی مواجه کرده اس��ت چراکه گرمایش‬ ‫زمین عالوه بر کره زمین زندگی موجودات زنده را نیز‬ ‫مختل کرده و می کند‪.‬‬ ‫تحقیق��ات متع��دد دانش��مندان از مراک��ز تحقیقاتی‬ ‫کشورهای مختلف نش��ان می دهد که مهمترین عامل‬ ‫گرمای��ش زمین افزای��ش تولید گازه��ای گلخانه ای‬ ‫اس��ت‪ .‬گاز های گلخانه ای دی اکس��ید کربن‪ ،‬اکسید‬ ‫نیتروژن‪ ،‬متان‪ ،‬اوزن جو پایین‪ cfc ،‬ها (گاز یخچال و‬ ‫اسپری ها) ‪ ،‬تروفلوئور و کربن را شامل می شوند‪ .‬ولی‬ ‫اصل ماجرا ‪ co2‬و متان است‪ .‬گازهای گلخانه ای مانند‬ ‫یک س��یکل معیوب در جهت گرم شدن بیشتر زمین‬ ‫عم��ل می کنند‪ .‬برای مثال تولی��د گاز‪ co2‬که یکی از‬ ‫مخرب ترین گازهای گلخانه ای است به جنگل زدایی‬ ‫منجر شده و با از بین رفتن درخت ها خشکسالی های‬ ‫مختلف پدید می اید‪ .‬تاالب ها و رودها خش��ک شده‬ ‫و گرمایش زمین شدت می گیرد‪ .‬اینها مثل یک سیکل‬ ‫معیوب عمل می کنند‪ .‬در نتیجه گرم شدن بیشتر زمین‬ ‫نیز چاهک های جذب کنن��ده گازهای گلخانه ای در‬ ‫اقیانوس ها و‪ ...‬از بین می روند‪.‬‬ ‫چی��زی ک��ه در این فرایند تاثیر ش��دیدی بر انس��ان‬ ‫می گذارد‪ ،‬افزایش بیش از حد دمای هواست که طی‬ ‫دو ده��ه اخیر جان تعداد قابل توجهی از انس��ان ها را‬ ‫گرفته است‪ .‬از سوی دیگر گرمایش زمین و متعاقب‬ ‫ان خشکس��الی های مس��تمر ب��ر تولی��د محصوالت‬ ‫کش��اورزی تاثیر منفی گذاش��ته و س�لامت و امنیت‬ ‫غذایی انس��ان ها تهدید ش��ده اس��ت‪ .‬در این سیکل‬ ‫وقتی خشکس��الی و ک��م ابی پدید می اید انس��ان ها‬ ‫ب��رای تامی��ن اب مورد نی��از مزارع خود به س��مت‬ ‫اس��تفاده از دس��تگاه های پیش��رفته و چاه های عمیق‬ ‫روی می اورن��د و در عمل دوباره س��وخت مصرف‬ ‫ش��ده و گازهای گلخانه ای تولید می ش��ود‪ .‬این روند‬ ‫ت��ا زمانی ک��ه اقدامی جدی و همه جانب��ه برای تولید‬ ‫گازه��ای گلخانه ای صورت نگیرد ادامه می یابد‪ .‬یکی‬ ‫دیگر از مباحثی که موجب نگرانی دانش��مندان شده‬ ‫اس��ت افزایش دمای اقیانوس ها و اب ش��دن یخ های‬ ‫قطبی اس��ت‪ .‬دمای زمین طی ‪ 40‬سال گذشته حدود‬ ‫نیم درجه باال رفته اس��ت و ادامه این روند می تواند به‬ ‫نابودی و زیر اب رفتن برخی کشورها مانند مالدیو و‬ ‫بنگالدش منجر شود‪.‬‬ ‫در صورت زیر اب رفتن این کشورها جامعه جهانی‬ ‫با چه معضالت زیست محیطی مواجه می شود؟‬ ‫در دنیا یکس��ری جزایر کوچک و کش��ورهایی مانند‬ ‫مالدیو هس��تند که جمعیتی بالغ ب��ر ‪ 200‬میلیون نفر‬ ‫را ش��امل می ش��وند‪ .‬با گرم ش��دن زمین و اب شدن‬ ‫بیشتر یخ ها احتمال به زیر اب رفتن این جزایر بیشتر‬ ‫می ش��ود‪ .‬به اعتقاد بنده یکی از معضالت قرن حاضر‬ ‫مساله پناهجویان زیست محیطی است‪ .‬چنانچه اوضاع‬ ‫به همین منوال پیش برود‪ ،‬جامعه جهانی باید تدابیری‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫جامعه‬ ‫الزم برای پذیرش این گروه از پناهجویان بیندیش��د‪.‬‬ ‫لذا تبعات سیاس��ی ‪ -‬اجتماعی این پدیده بیش��تر از‬ ‫معض�لات زیس��ت محیطی ان خواهد ب��ود‪ .‬هرچند‬ ‫تبعات زیس��ت محیطی ای��ن اتفاق را نی��ز نمی توان‬ ‫نادیده گرفت‪.‬‬ ‫جامع��ه جهانی برای مقابله با پدیده گرمایش زمین‬ ‫تا کنون چه تمهیداتی اندیشیده است؟‬ ‫در دهه ‪ 80‬جامعه ملل به این س��مت حرکت کرد که‬ ‫تعهدات کشورها در قبال تغییرات اب و هوایی را باال‬ ‫ببرد از این رو مجمع عمومی سازمان ملل متحد کمیته‬ ‫مذاکرات میان دولتی ‪ INC‬را تش��کیل داد تا اقدام به‬ ‫تدوین کنوانس��یون تغییرات اب و هوایی ‪NNFCCC‬‬ ‫نماید‪ .‬کمیته مذاکرات پیش نویس این کنوانسیون را در‬ ‫‪ 9‬مه ‪ 1992‬در مقر سازمان ملل مطرح کرد و سرانجام‬ ‫این کنوانسیون در سال ‪ 1994‬در اجالس ریودوژانیرو‬ ‫الزم االجرا ش��د‪ .‬پس از تصویب این کنوانس��یون هر‬ ‫س��اله اعضای ملل متحد جلس��ه ای درب��اره تغییرات‬ ‫اب و هوای��ی برگ��زار می کنند‪ .‬در دومین جلس��ه در‬ ‫راستای افزایش ضمانت های اجرایی کنوانسیون تغییرات‬ ‫اب و هوایی پروتکل کیوتو به تصویب رسید‪.‬‬ ‫دس��تیابی به تثبیت غلظ��ت گازه��ای گلخانه ای در‬ ‫اتمسفر در سطحی که از تداوم خطرناک فعالیت های‬ ‫بشر در سیستم اب و هوایی جلوگیری کند‪ ،‬مهمترین‬ ‫موضوع کنوانسیون تغییرات اب و هوایی است‪ .‬اوایل‬ ‫در مورداینکه ایا تغییرات اب و هوایی به فعالیت های‬ ‫بش��ر مرتبط است تردید وجود داشت‪ ،‬اما دانشمندان‬ ‫کش��ورهای متعدد ثابت کردند که فعالیت های بش��ر‬ ‫باع��ث این تغییرات ش��ده اس��ت‪ .‬اص��وال تغییرات‬ ‫اب و هوایی باید در یک چارچوب زمانی الزم اتفاق‬ ‫بیفتد تا اکوسیستم خودش را با تغییرات وفق بدهد تا‬ ‫امنیت غذایی حفظ شود و در عین حال توسعه پایدار‬ ‫رخ دهد‪ .‬اما از انجا که س��رعت گرمایش زمین بیش‬ ‫از حد الزم بود‪ ،‬کنوانس��یون کشورها را ملزم می کند‬ ‫که با مدیریت مستمر در حفظ و افزایش چاهک های‬ ‫گاز گلخانه ای بکوش��ند‪ .‬کنوانس��یون سیاس��ت های‬ ‫تشویقی دارد ولی خیلی ضمانت اجرایی ندارد‪ .‬ولی‬ ‫پروتکل الحاقی تا حدودی ضمانت اجرایی دارد‪ .‬این‬ ‫پروتکل تاکید می کند عمده تولید گازهای گلخانه ای‬ ‫از سوی کشورهای صنعتی انجام می شود‪ .‬لذا بعضی‬ ‫کش��ورهای صنعتی (گروه ال��ف تولید کننده گازهای‬ ‫گلخانه ای) متعهد می ش��وند که میزان انتشار گازهای‬ ‫گلخان��ه ای را بین ‪ 2008‬تا ‪ 2012‬به میزان پنج درصد‬ ‫زی��ر میزان انتش��ار ‪ 1990‬کاهش دهند و گفته ش��ده‬ ‫که این تعه��د اجباری و قانونی اس��ت‪ .‬این پروتکل‬ ‫مکانیس��م های مختلفی را پیش بینی کرده است‪ .‬یکی‬ ‫از این مکانیس��م ها توس��عه پاک (‪ )cdm‬اس��ت که‬ ‫می گوید تولید بیش از حد کشورهای صنعتی موجب‬ ‫ضرر به دیگران می ش��ود‪ .‬لذا در این مکانیسم توصیه‬ ‫می ش��ود کشورهای صنعتی پروژه های توسعه پاک را‬ ‫در کشورهای در حال توس��عه ترویج دهند‪ .‬پس این‬ ‫کش��ورها متعهد هس��تند که برای کشورهای در حال‬ ‫توس��عه فناوری های توسعه پاک را فراهم کنند‪ .‬یکی‬ ‫دیگر از مکانیس��م های پروتکل کیوتو تجارت کربن‬ ‫اس��ت‪ .‬از این دست مکانیسم ها در پروتکل پیش بینی‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫اجرای پروت��کل کیوتو تا به حال موفقیت امیز بوده‬ ‫است؟‬ ‫از مش��خصه های ای��ن پروتکل این بود ک��ه زمان و‬ ‫میزان کاهش را تعریف می کرد‪ .‬مثال بر اساس پروتکل‬ ‫کیوتو کشورهای تولید کننده گازهای گلخانه ای ملزم‬ ‫می شدند نسبت به س��ال پایه ( ‪ )1990‬تا سال ‪2012‬‬ ‫می��زان ‪ 5/2‬درصد از تولید گازه��ای گلخانه ای خود‬ ‫بکاهند‪ .‬البته این پروتکل در اجرا با مشکالتی روبه رو‬ ‫بوده اس��ت‪ .‬مثال در س��ال ‪ 1997‬به هنگام تصویب‪،‬‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫اجرای ان به امضای حداقل ‪ 55‬درصد از کش��ورهای‬ ‫تولید کننده گازهای گلخانه ای مش��روط شد و از انجا‬ ‫که تنها تولید کنندگان ‪ 42‬درصد از گازهای گلخانه ای‬ ‫پروتکل را امضا کرده بودند‪ ،‬الزم االجرا نبود تا اینکه‬ ‫پس از یک سال مذاکره سرانجام روسیه که در ان زمان‬ ‫‪ 17/4‬درصد گازهای گلخانه ای جهان را تولید می کرد‬ ‫امض��ای پروتکل را پذیرف��ت و بدین ترتیب پروتکل‬ ‫رس��میت یافت‪ .‬از دیگر مشکالتی که تا کنون نیز بر‬ ‫سر راه اجرای موفقیت امیز پروتکل کیوتو بوده است‬ ‫ع��دم عضویت امریکا دراین پروتکل اس��ت‪ .‬امریکا‬ ‫بعد از چی��ن دومین تولید کننده گازه��ای گلخانه ای‬ ‫اس��ت و تا کن��ون نه تنها حاضر به کنت��رل تولید این‬ ‫گازها بر اس��اس پروتکل کیوتو نشده بلکه کمک های‬ ‫مالی موردنظر را نیز به کش��ورهای در حال توس��عه‬ ‫نپرداخته است‪.‬‬ ‫ش��ما به برخی موان��ع پیش روی پروت��کل کیوتو‬ ‫اشاره کردید‪ .‬اجرای این پروتکل در چه مواردی با‬ ‫همکاری مواجه بوده است؟‬ ‫کش��ورهای عضو اتحادیه اروپا بیش��ترین مساعدت‬ ‫و هم��کاری را در جهت کنترل گازه��ای گلخانه ای‬ ‫داشته اند‪ .‬به عبارتی این کشورها را متعهد ترین کشورها‬ ‫به پروتکل کیوتو می توان نامید‪ .‬اصوال در کنوانسیون‬ ‫تغیی��رات اب و هوای��ی چن��د بلوک از کش��ورها را‬ ‫می توان بر شمرد‪ .‬یک‪ ،‬بلوک کشورهای عضو اتحادیه‬ ‫اروپا‪ .‬دو‪ ،‬کش��ورهای در حال توس��عه ک��ه به گروه‬ ‫‪ 77‬معروف هس��تند که البته االن تعداد این کش��ورها‬ ‫بیش از ‪ 130‬کشور است‪ ،‬سه‪ ،‬کشورهای توسعه یافته‬ ‫خ��ارج از بل��وک اتحادیه اروپا مانند کان��ادا‪ ،‬امریکا‪،‬‬ ‫سوئیس و موارد مشابه‪ .‬یکی از مزایای پروتکل کیوتو‬ ‫این اس��ت که در بند یک ماده دو یکسری سیاست ها‬ ‫و اقدام��ات راهبردی تعریف می کن��د و بعد از ان از‬ ‫ادام��ه ای��ن رون��د می توان��د‬ ‫ب��ه ناب��ودی و زی��ر اب رفتن‬ ‫برخی کش��ورها مانن��د مالدیو‬ ‫و بن��گالدش منجر ش��ود‪ .‬این‬ ‫کشورها جمعیتی بالغ بر ‪200‬‬ ‫میلیون نفر را شامل می شوند‪.‬‬ ‫به اعتقاد بنده یکی از معضالت‬ ‫قرن حاضر مس��اله پناهجویان‬ ‫زیس��ت محیطی است‪ .‬چنانچه‬ ‫اوضاع ب��ه همین منوال پیش‬ ‫برود‪،‬جامعهجهانیبایدتدابیری‬ ‫الزم برای پذیرش این گروه از‬ ‫پناهجویانبیندیشد‬ ‫کش��ورها می خواهد بر اس��اس وضعی��ت بومی خود‬ ‫نظام ملی زیست محیطی تدوین کنند‪ .‬از سوی دیگر‬ ‫کشورهای صنعتی یا توسعه یافته ملزم شدند که برای‬ ‫کنترل گازهای گلخانه ای به کشورهای در حال توسعه‬ ‫کمک مالی کنند‪ .‬کشورهایی مانند چین‪ ،‬هند و برزیل‬ ‫از این بخش از پروتکل کیوتو بهره های بسیاری بردند‬ ‫اما متاس��فانه ایران هیچ بهره ای نبرده اس��ت‪ .‬این در‬ ‫حالی است که ایران از نخستین کشورهایی است که‬ ‫به این پروتکل پیوسته و از لحاظ الودگی نیز طبق امار‬ ‫س��ال ‪ 2008‬در رتبه ‪ 13‬جه��ان قرار دارد و پیش بینی‬ ‫می ش��ود به زودی به رتبه شش��م نیز برس��د‪ .‬طبیعی‬ ‫اس��ت ما برای بهینه سازی صنعت خود به کمک های‬ ‫مالی بس��یاری نیاز داریم ولی متاسفانه تا کنون از این‬ ‫کمک ها استفاده نکرده ایم‪.‬‬ ‫ناسا در یکی از پروژه های خود روی تغییر مدار زمین‬ ‫به اندازه یک درجه دورتر از خورشید کار می کند‬ ‫تا شاید از این طریق گرمایش زمین مدیریت شود‪.‬‬ ‫شما اینگونه طرح ها را چقدر جدی می بینید؟‬ ‫این طرح خیلی دور از دس��ترس به نظر می اید‪ .‬البته‬ ‫با توجه به پیشرفت تکنولوژیکی ممکن است این کار‬ ‫در اینده امکان داشته باشد ولی در حال حاضر به نظر‬ ‫می رس��د موثرترین اقدام این است که همه کشورها‬ ‫به ط��ور ج��دی در کاهش تولید گازه��ای گلخانه ای‬ ‫مشارکت داشته باش��ند‪ .‬بدون تردید این کار می تواند‬ ‫به مدیریت گرمایش زمین بینجامد‪.‬‬ ‫با توج��ه ب��ه موقعی��ت جغرافیایی ای��ران‪ ،‬بهترین‬ ‫مدل بومی برای مقابله با مس��اله گرمایش در ایران‬ ‫چیست؟‬ ‫ایران کشوری گرم و خشک به شمار می اید و بیشتر از‬ ‫بسیاری از کشورها اسیب پذیر و در معرض خطرات‬ ‫ناشی از گرمایش است‪ .‬به همین دلیل بحران گرمایش‬ ‫زمین در ایران نیازمند مدیریت قوی و مس��تمر است‪.‬‬ ‫باید خیلی از زیر س��اخت های الزم را فراهم کنیم و‬ ‫ی توجه جدی داش��ته باشیم‪ .‬تاکنون‬ ‫به تحوالت اقلیم ‬ ‫ما دوره های مختلف خشکسالی را پشت سر گذاشتیم‬ ‫و بر اثر این خشکس��الی ها برخ��ی منابع طبیعی مثال‬ ‫تاالب هایی مانند هورالعظیم و هامون خش��ک شدند‪.‬‬ ‫خشک شدن این تاالب ها عالوه بر خطراتی که برای‬ ‫موجودات زنده منطقه داشته است زندگی مردم اطراف‬ ‫تاالب ها را نیز از بین برده است‪ .‬غیر از مدیریت انی‬ ‫که اکنون انجام می شود کشور ما مدیریت مستمری را‬ ‫می طلبد‪ .‬ما باید بر اس��اس تعهدات بین المللی نسبت‬ ‫به پایین اوردن تولید گاز گلخانه ای اهتمام ملی داشته‬ ‫باشیم‪ .‬از س��وی دیگر‪ ،‬تغییر راندمان الگوی مصرف‬ ‫ان��رژی یا تغیی��ر الگوی مصرف ضروری اس��ت‪ .‬در‬ ‫بهینه سازی اساسی مصرف سوخت صنایع و همچنین‬ ‫س��وخت خودروها باید جدیت بیشتری به کار ببریم‪.‬‬ ‫در حوزه حمل و نقل‪ ،‬مترو خیلی کمک کرده اس��ت‬ ‫ولی کافی نبوده و باید نسبت به گسترش شبکه مترو‬ ‫در سراسر کش��ور برنامه منسجمی داش��ته باشیم‪ .‬در‬ ‫مهندسی کش��اورزی باید تجدید نظر کنیم‪ .‬در خیلی‬ ‫از مناطق کم اب لزومی ندارد که کش��اورزی صورت‬ ‫بگی��رد و با برنامه کارب��ردی می توانیم در این مناطق‬ ‫برای مثال توریس��م را جایگزین کش��اورزی کنیم و‬ ‫سود بیش��تری نیز عاید ش��ود‪ .‬بحث دیگر این است‬ ‫که پتانس��یل های صرفه جویی در صنایع کش��ور باید‬ ‫شناس��ایی ش��ده و تحلیل مال��ی و اقتصادی صورت‬ ‫گیرد‪.‬‬ ‫ای��ا ه��م اکنون ارگان یا س��ازمان خاص��ی متولی‬ ‫مدیریت گرمایش در ایران است؟‬ ‫نه متاسفانه‪ .‬البته سازمان های مختلف کارهایی انجام‬ ‫می دهند‪ .‬س��ازمان حفاظت محیط زیس��ت نیز دفتری‬ ‫تحت عن��وان دفت��ر تغییرات اب و هوای��ی دارد ولی‬ ‫ی وجود ندارد‪.‬‬ ‫مدیریت منسجم ‬ ‫‪65‬‬ ‫هفت‬ ‫پیش بینی دانشمندان از گرمای بی سابقه پیش رو؛‬ ‫‪ ،۲۰۱۳‬سال پایان زمین‬ ‫اکنون کارشناسان ناسا نسبت به خطرات بالقوه ای‬ ‫که توفان عظیم خورشیدی در فاصله ‪ ۱۵۰‬میلیون‬ ‫کیلومت��ری و در س��ال ‪ ۲۰۱۳‬می تواند برای زمین‬ ‫داش��ته باش��د‪ ،‬هش��دار دادند‪ .‬دانش��مندان ناسا‬ ‫پیش بین��ی کردند ک��ه توفان خورش��یدی که قرار‬ ‫است در سال ‪ ۲۰۱۳‬رخ دهد می تواند برای زمین‬ ‫به ی��ک فاجعه بزرگ و حتی ناب��ودی دنیا تبدیل‬ ‫شود‪.‬‬ ‫در تقوی��م مایاه��ا ‪ ۲۱‬دس��امبر ‪ ۲۰۱۲‬ب��ه عنوان‬ ‫پایان دنیا پیش بینی ش��ده است‪ .‬اکنون گروهی از‬ ‫دانشمندان ناس��ا با بررسی رفتار خورشید هشدار‬ ‫دادن��د که پایان دنیا با یکس��ال تاخیر می تواند در‬ ‫سال ‪ ۲۰۱۳‬رخ دهد‪.‬‬ ‫ارزیابی های ناسا نشان می دهد که توفان خورشیدی‬ ‫س��ال ‪ ۲۰۱۳‬یک فاجعه بزرگ است چون شدت‬ ‫ان ‪ ۲۰‬براب��ر ویرانگرت��ر از اثرات ناش��ی از عبور‬ ‫توفان کاترینا در امریکا است و می تواند عملکرد‬ ‫شبکه های تلویزیونی و اینترنت را به شدت مورد‬ ‫تهدید قرار دهد‪.‬‬ ‫دانش��مندان ناس��ا در این خصوص اظهار داشتند‪:‬‬ ‫«زمین و فضا به روش��ی کامال جدید برای تاریخ‬ ‫بشریت با هم تماس خواهند گرفت‪».‬‬ ‫فوریه گذشته که ناسا رصدخانه دینامیک خورشید‬ ‫(‪ )SDO‬را پرتاب کرد محققان البراتوار روترفورد‬ ‫در اکس��فورد ش��ایر انگلیس در خصوص اثرات‬ ‫بادهای خورشیدی روی بازی های المپیک ‪۲۰۱۲‬‬ ‫هشدار دادند‪.‬‬ ‫اکنون کارشناسان ناسا نسبت به خطرات بالقوه ای‬ ‫که توفان عظیم خورشیدی در فاصله ‪ ۱۵۰‬میلیون‬ ‫کیلومت��ری و در س��ال ‪ ۲۰۱۳‬می تواند برای زمین‬ ‫داشته باشد‪ ،‬هشدار دادند‪.‬‬ ‫به گفت��ه این محقق��ان‪ ،‬در حال حاض��ر فعالیت‬ ‫خورشیدی بسیار شدید شده و در سال های اینده‬ ‫نیز میزان ان افزایش خواهد یافت و منجر به بروز‬ ‫یک فاجعه بی س��ابقه خواهد شد‪ .‬این توفان روی‬ ‫سیس��تم های انرژی و ارتباط��ات زمین اثر خواهد‬ ‫گذاشت و عملکرد پالسمای خورشیدی به شدت‬ ‫زندگ��ی مملو از فناوری ام��روز را مختل خواهد‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫براس��اس گزارش تلگراف‪ ،‬این توفان ها می توانند‬ ‫تمام ابزارها از ای ‪ -‬پاد تا ماهواره ها را در معرض‬ ‫نابودی قرار دهند و منجر به قطع برق در بسیاری‬ ‫از مناطق دنیا شوند‪.‬‬ ‫‪66‬‬ ‫رصدخان��ه ‪ SDO‬در ماه های اخی��ر تصاویر منحصر‬ ‫به ف��ردی از لکه ه��ای خورش��ید در فتوس��فر (الیه‬ ‫خارجى بس��یار داغ اتمسفر خورش��ید) را ارائه کرده‬ ‫اس��ت‪ .‬این لکه های درخش��ان که با روش��ن ش��دن‬ ‫خود میزان زیادی انرژی ازاد می کنند از این مس��اله‬ ‫حکایت دارند که ستاره مادر وارد بیست و چهارمین‬ ‫چرخ��ه فعالیت خود (از زمانی که ستاره شناس��ان با‬ ‫کمک دستگاه های اپتیکی شروع به رصد ان کرده اند)‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫به طور متوس��ط چرخه ها ‪ ۱۱‬س��ال را طی می کنند و‬ ‫بنابرای��ن از حدود دو قرن و نیم قبل دانش��مندان با‬ ‫وس��واس خاص��ی اطالعات مربوط به خورش��ید را‬ ‫جمع اوری کرده اند‪.‬‬ ‫اب شدن یخ های قطب شمال‏‬ ‫دانشمندان امریکا یکی از شگفت اور ترین پیش بینی ها‬ ‫را درب��اره ناپدید ش��دن یخ های قطب ش��مال ارائه‬ ‫کرده اند‪.‬‏‬ ‫اخرین مطالعات انها روی نمونه ها نشان می دهد که‬ ‫اب های قطب ش��مال در عرض تابس��تان های ‪5 -6‬‬ ‫سال‏اتی‪ ،‬یخ روی س��طح خود را از دست خواهند‬ ‫داد‪.‬‏‬ ‫پروفس��ور «ویس�لا ماسلووس��کی» در یک��ی از‬ ‫اتحادیه های ژئو فیزیک امریکا گفت که با مش��اهده‬ ‫وضعی��ت‏کنونی‪ ،‬پیش بینی قبل��ی راجع به روند اب‬ ‫شدن یخ ها درست از اب در نیامده است‪.‬‏‬ ‫اب شدن یخ ها در تابستان امسال باعث از بین رفتن‬ ‫‪ 13/4‬میلی��ون کیلومتر مربع ی��خ روی دریای قطب‬ ‫شمال‏شده بود؛ کمترین میزان در دوران جدید‪.‬‏‬ ‫ام��ا جالب توجه اس��ت ک��ه این میزان ک��م با مدلی‬ ‫که پروفس��ور ماسلووس��کی و تیم او‪ ،‬با اس��تفاده از‬ ‫اطالعات س��ال های‏‏‪ 1979‬تا ‪ 2004‬برای پروژه های‬ ‫اینده خود بررسی می کنند‪ ،‬اصال هماهنگی ندارد‪.‬‏‬ ‫دنیای واقعی‬ ‫در س��ال های اخی��ر اس��تفاده از ابرکامپیوترها برای‬ ‫بررس��ی پیامدهای اتی‪ ،‬بخش اس��تانداردی از علوم‬ ‫مربوط به‏تغییرات اب و هوایی شده است‪.‬‏‬ ‫گروه پروفس��ور ماسلووسکی که ش��امل همکارانی‬ ‫در ناسا و موسس��ه اقیانوس شناسی و اکادامی علمی‬ ‫ لهس��تان اس��ت به تولید مدل های اطالعاتی شهرت‬ ‫داشته و در این امر از دیگران پیشی گرفته است‪.‬‏‬ ‫تیم های دیگر نیز از بررس��ی اقیانوس در تابس��تان‪،‬‬ ‫اطالعاتی به دس��ت اورده اند اما نتایج انها در گستره‬ ‫وسیعی‏سخن گفته و درباره سال های ‪ 2040‬تا ‪2100‬‬ ‫است‪.‬‏‬ ‫اما محققان مانتری بر این باورند که مدل های کنونی‬ ‫به طور جدی از برخی مراحل اب ش��دن یخ‪ ،‬پیروی‬ ‫نمی ‏کنند‪ .‬به خصوص دکتر ماسلووسکی تصریح کرد‬ ‫که این مدل ها باید با تصویرهای واقعی تر از طریقی‬ ‫که‏اب های گرم از اقیان��وس ارام و اقیانوس اطلس‬ ‫به سمت ابگیر قطب شمال می ایند‪ ،‬هماهنگی داشته‬ ‫باشد‪.‬‏‬ ‫پروفس��ور ماسلووس��کی گفت‪:‬‏ «به نظر من مدل های‬ ‫اب و هوای��ی جهان��ی‪ ،‬مقدار گرمایی را که توس��ط‬ ‫جریان ه��ای افقی هوا انتقال می یابن��د‪ ،‬و‏بر یخ های‬ ‫سطح اقیانوس اثر می گذارند‪ ،‬دست کم می گیرند‪ .‬به‬ ‫این دلیل که راه حل های محدود انها‪ ،‬انها را از دیدن‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫جامعه‬ ‫یکی از متخصصان یخ های قطب ش��مال اس��ت‪.‬‬ ‫او از‏داده های صوتی جمع اوری ش��ده از نیروی‬ ‫دریایی اس��تفاده کرد تا نش��ان دهد میزان کاهش‬ ‫یخ ها س��رعت یافته‏ و این با نتایج مدل پروفسور‬ ‫ماسلووسکی همخوانی دارد‪.‬‬ ‫او ابراز کرد‪:‬‏‏«برخی مدل ها از روند فیزیکی که در‬ ‫حال وقوع است‪ ،‬براورد درستی نکرده اند‪.‬‬ ‫یخ بیش از انکه کاهش یابد‪ ،‬در حال نازک ش��دن‬ ‫است‪ .‬در حالی که برخی از مدل ها گمان می بردند‬ ‫یخ نسبتا‏پهن و ضخیم است‪.‬‬ ‫مدل ویس�لا کارامد تر است زیرا با اطالعات کار‬ ‫ک��رده و رون��دی را که درون یخ اتف��اق می افتد‪،‬‬ ‫بررسی‏می کند‪».‬‬ ‫او بر اثر بازیافتی یخ استناد می کند که بر اساس ان‬ ‫اب ها با دریافت گرمای بیشتر‪ ،‬بیشتر گرم می شوند‬ ‫و‏این باعث افزایش اب شدن یخ می شود‪.‬‬ ‫«این روند یک چرخه نیس��ت بلکه دائما در حال‬ ‫تغییر است‪ .‬کاهش یخ در امسال باعث افزایش ان‬ ‫در سال بعد و‏حتی وضعیت بدتری می شود‪».‬‬ ‫«ب��ا از بین رفتن یخ ها‪ ،‬س��طح بیش��تری از اب ها‬ ‫بدون یخ می ماند و این باعث جذب بیش��تر گرما‬ ‫توفان خورشیدی سال ‪۲۰۱۳‬‬ ‫یک فاجعه بزرگ اس��ت چون‬ ‫شدت ان ‪ ۲۰‬برابر ویرانگرتر‬ ‫از اثرات ناشی از عبور توفان‬ ‫کاترین��ا در امری��کا اس��ت و‬ ‫می تواند عملکرد ش��بکه های‬ ‫تلویزیون��ی و اینترن��ت را به‬ ‫شدت مورد تهدید قرار دهد‬ ‫فاکتورهای جزئی باز می دارد‪.‬‬ ‫‏ما از مدل هایی با وسعت بیشتر برای اقیانوس منجمد‬ ‫ش��مالی اس��تفاده کرده و با اطالع��ات جوی واقعی‪،‬‬ ‫‏حرکت یخ ها را بررسی می کنیم‪».‬‬ ‫بخ��ش درون دولتی تغییرات اب و هوایی‪ ،‬بخش��ی‬ ‫از س��ازمان ملل که به ارزیابی سیس��تم اب و هوایی‬ ‫کره زمین می پ��ردازد‪ ،‬برای پیش بینی کاهش یخ ها در‬ ‫قطب شمال از مدل متوسطی استفاده می کند‪.‬‏‬ ‫عقب نش��ینی یخ ها در س��پتامبر ‪ ،2007‬رکورد قبلی‬ ‫عقب نش��ینی در س��ال ‪ 2005‬رابه هم زد و منطقه ای‬ ‫به مساحت االس��کا و‏تگزاس یا به عبارتی ‪ 10‬برابر‬ ‫بریتانیا را شامل شد‪.‬‏‬ ‫‏‬ ‫بازگشت روند کاهش‬ ‫پروفسور پیتر وادهامز از دانشگاه کمبریج در بریتانیا‪،‬‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫می شود‪».‬‬ ‫مرک��ز اطالعات برف و ی��خ امریکا با جمع اوری‬ ‫اطالعات شهودی از یخ های قطب شمال‪ ،‬به طور‬ ‫منظم بیانیه ‏هایی را به اطالع عموم می رس��اند‪ .‬در‬ ‫این خصوص از دانشمند محقق‪ ،‬دکتر مارک سرز‪،‬‬ ‫خواسته شد تا یکی‏از مهم ترین سخنرانی ها را در‬ ‫جلسه پاییزی‏‪AGU‬‏ ایراد کند‪ .‬‏‬ ‫او درب��اره اب ش��دن یخ ه��ای اقیان��وس منجمد‬ ‫ش��مالی در خ�لال ماه های تابس��تان گفت‪:‬‏ «چند‬ ‫س��ال پیش‪ ،‬من فکر می کردم این اتفاق در ‪،2050‬‬ ‫‪ 2070‬ی��ا قبل از ‪ 2100‬روی خواهد داد‪ ،‬زیرا این‬ ‫‏چیزی بود ک��ه مدل های ما می گفت‪ .‬اما همانطور‬ ‫که می بینیم‪ ،‬مدل ها هم اکنون به اندازه کافی سریع‬ ‫‏نیس��تند؛ ما با سرعت بیش��تری در حال از دست‬ ‫دادن یخ ها هستیم‪.‬‬ ‫و حاال نظر من این اس��ت که بعید نیس��ت تا سال‬ ‫‪ 2030‬همه یخ ها از بین بروند‪».‬‬ ‫دکت��ر س��رز ادام��ه داد‪« :‬فک��ر می کن��م درب��اره‬ ‫پیش بینی اش کمی بی باک است‪ ،‬به این دلیل ساده‬ ‫که کاهش اب ش��دن یخ ها‏یعن��ی دگرگونی های‬ ‫طبیعی می تواند اتفاق بیفتد تا اب ش��دن یخ ها در‬ ‫سال های اتی کمی کمتر از سال های قبل باشد‪.‬‏اما‬ ‫ویسال باهوش است و اگر پیش بینی او درست از‬ ‫اب در اید‪ ،‬مرا ش��گفت زده نمی کند‪« ».‬الگور» که‬ ‫معاون‏رئیس جمهور پیش��ین امریکا بوده است در‬ ‫س��خنرانی جشن اهدای جایزه نوبل در اسلو و به‬ ‫تجزیه و‏تحلیل های پروفسور ماسلووسکی استناد‬ ‫کرده بود‪.‬‏‬ ‫روش ناسا برای حل معضل گرمایش‬ ‫تغییر مدار کره زمین‬ ‫دانشمندان یک روش غیرمعمول برای غلبه بر‬ ‫گرم��ای کره زمین یافته اند و ان هم این اس��ت‬ ‫که کره زمین را به یک مدار دور تر از خورشید‬ ‫یعنی یک منطقه خنک تر حرکت بدهند!‬ ‫این ایده عجیب زائیده ذهن مهندس��ان ناسا و‬ ‫یکس��ری از اخترشناس��ان امریکایی است که‬ ‫معتقدند این روش حدود ش��ش بیلیون سال به‬ ‫عمر س��یاره ما اضافه می کند‪ .‬به عبارت دیگر‪،‬‬ ‫عمر مفید زمین دو برابر خواهد شد! برای این‬ ‫کار طرح هایی هم ارائه داده اند‪.‬‬ ‫جال��ب اس��ت بدانید که برای ای��ن کار نیاز به‬ ‫نی��روی عظیمی ب��رای حرک��ت دادن کره زمین‬ ‫نیس��ت‪ .‬فقط کافی است یک ستاره دنباله دار را‬ ‫به سمت زمین هدایت کنند‪.‬‬ ‫دکت��ر الگالین که در مرکز تحقیقات ناس��ا در‬ ‫کالیفرنیا کار می کند گفته است که برای این کار‬ ‫فقط الزم اس��ت یک ستاره دنباله دار یا شهاب‬ ‫اسمانی را به سمت زمین هدایت کنیم به طوری‬ ‫که با سرعت از کنار و نزدیک زمین رد بشود و‬ ‫به این طریق می توان از نیروی گرانشی شهاب‬ ‫که روی زمین اثر خواهد گذاشت استفاده کرد‪.‬‬ ‫در نتیجه این کار س��رعت مداری زمین افزایش‬ ‫پی��دا می کند و به یک مدار باالتر می رود که از‬ ‫خورش��ید دورتر اس��ت و به این ترتیب به یک‬ ‫منطقه خنک تر هدایت می شویم‪.‬‬ ‫همچنین این مهندس��ان گفته اند که پس از این‬ ‫کار‪ ،‬باید این س��تاره دنباله دار را به سوی زحل‬ ‫یا مش��تری هدای��ت کرد تا رون��د رو به عقب‬ ‫اتف��اق بیفتد و ان��رژی اش را از یکی از این دو‬ ‫س��یاره غول اس��ا بگیرد‪ .‬بعدها م��دارش ان را‬ ‫دوباره به س��مت زمین برخواهد گرداند و این‬ ‫روند همچنان تکرار خواهد شد!‬ ‫ای��ن گروه گفته اند که هدفش��ان در نجات کره‬ ‫زمی��ن کام�لا جدی اس��ت و تنه��ا چیزی که‬ ‫احتیاج دارند پرتاب یک موش��ک شیمیایی به‬ ‫یک ش��هاب اسمانی یا س��تاره دنباله دار است‬ ‫که در زمان مقرر باعث اتش گرفتنش بشود که‬ ‫چنین دانشی همین حاال هم وجود دارد!‬ ‫این ط��رح جنبه های نگران کنن��ده زیادی دارد‪.‬‬ ‫مهندس��ان هوافضا باید برای هدایت شهاب یا‬ ‫س��تاره دنباله دار به س��مت زمین نهایت دقت‬ ‫را بکنن��د زی��را کوچک ترین اش��تباهی در این‬ ‫زمین��ه‪ ،‬کره زمین را به م��داری جلوتر خواهد‬ ‫ب��رد (مدار اتش) و عواق��ب ویرانگری در پی‬ ‫خواهد داش��ت که کباب ش��دن محیط زیست‬ ‫زمین کم ترین انها خواهد بود‪.‬‬ ‫‪67‬‬ ‫قدمگاه‬ ‫تصاویر از البوم شخصی محمد یزدان پناه است‬ ‫خاطرات محمد یزدان پناه‪ ،‬فرمانده گردان امام حسن مجتبی(ع)‪ ،‬لشکر ‪ 41‬ثاراهلل‬ ‫پراکنده از سالیان دور‬ ‫مجتبی همتی فر‬ ‫رس��اله و اعالمیه های امام رو می گرفت��م و می اوردم‬ ‫رفسنجان‪ ،‬پخش می کردم‪ .‬اما توی این مدت هیچ وقت‬ ‫گیر ساواک نیفتادم‪.‬‬ ‫چیزهای��ی رو ک��ه می اوردی��م‪ ،‬می بردی��م پی��ش‬ ‫شیخ محمد هاش��میان‪ ،‬ایش��ان می گفتند ک��ه چه طور‬ ‫پخش کنیم؛ بین مردم‪ ،‬کسانی که بهشون اعتماد داشتیم‬ ‫و می دونستیم گیرمون نمی اندازند‪ ،‬توزیع می کردیم‪.‬‬ ‫به دنبال رزمندگان جنگ بودیم در رفسنجان‪ .‬سراغ‬ ‫به سراغ می پرس��یدیم تا او را معرفی کردند‪ .‬خیلی‬ ‫اتفاقی شد‪ .‬وقتی کارمان را با او در میان گذاشتیم‪،‬‬ ‫متواضعانه پذیرفت‪ .‬گوشه خیابان نشستیم و همانجا‬ ‫از خاطراتش گفت‪ .‬چنان جذاب و با حس که گذر‬ ‫زمان را متوجه نش��دیم‪ .‬انجا که سخن از رفقایش‬ ‫شد نتوانست جلوی بغضش را بگیرد‪.‬‬ ‫محم��د یزدان پن��اه متول��د‪ ،1333‬در زم��ان جنگ‬ ‫فرماندهی گردان امام حس��ن (ع) لشکر ‪ 41‬ثاراهلل را‬ ‫بر عهده داشته است‪ .‬در جنگ شیمیایی می شود اما‬ ‫به رغم تایید پزش��کان‪ ،‬چون صورتجلسه در صحنه‬ ‫تنظیم نشده‪ ،‬جانباز به حساب نمی اورندش و مانند‬ ‫بس��یاری از دوستانش با فشار زندگی دست و پنجه‬ ‫نرم می کند‪ .‬با هم بخش��ی از خاطرات این رزمنده‬ ‫را می خوانیم‪.‬‬ ‫ش��ورایی در خیابان ش��اپور س��ابق ‪-‬خیابان شهدای‬ ‫فعلی‪ -‬بود به نام «ش��ورای داوری» که کارهایی شبیه‬ ‫ش��ورای حل اختالف فعلی انجام می داد‪ .‬بعد از اینکه‬ ‫ت تمام شد و امام(ره) امدند‪ ،‬شورا منحل شد‬ ‫تظاهرا ‬ ‫و س��اختمان ش��ورا در اختیار ما قرار گرفت‪ .‬شب ها‬ ‫با چوبدس��تی می رفتیم توی بازار و کمک پاس��بان ها‬ ‫نگهبانی می دادیم‪ .‬مردم از پاسبان ها خوششان نمی امد‬ ‫و به حرفشان گوش نمی کردند‪ .‬با این کار می خواستیم‬ ‫اعتماد مردم را جلب کنیم‪.‬‬ ‫اوایل جوش��کار سیار ساختمان بودم و بعد از انقالب‬ ‫پاس��دار ش��دم‪ .‬ما چند نفر بودیم که حدودا شش ماه‬ ‫قبل از انقالب فعالیت داشتیم‪ .‬از ان بچه ها بعدها چند‬ ‫نفرشان ش��هید ش��دند‪ .‬قبل از انقالب می رفتم تهران‬ ‫پیش فردی به نام سید حسین موسوی و ازش عکس‪،‬‬ ‫کم کم منتقل ش��دیم به ساختمان فعلی مدرسه علمیه‬ ‫ام��ام خمین��ی(ره) که ب��ه طالب خانه مع��روف بود‪.‬‬ ‫مس��ئوالن ساواک و س��اواکی ها که فرار می کردند به‬ ‫نیروهای شهرهای بین راهی خبر داده می شد که اگر‬ ‫توانس��تند انها را دس��تگیر کنند‪ .‬به ما اطالع دادند که‬ ‫‪68‬‬ ‫رئیس ساواک یکی از شهرهای سیستان و بلوچستان‬ ‫فرار کرده و به سمت رفسنجان می اید‪ .‬سید خراسانی‬ ‫گف��ت‪« :‬من وقتی تبعید بودم‪ ،‬این مامور س��اواک به‬ ‫من محبت می کرد؛ من بایستی هر روز می رفتم اداره‬ ‫ساواک و دفتری را امضا می کردم‪ ،‬این مامور خودش‬ ‫به جای من امضا می کرد و می گفت تو نمی خواهد این‬ ‫دور و برا پیدایت ش��ود‪ .‬حتی می گفت اگه می خوای‬ ‫جایی منبر بروی اشکال ندارد‪ .‬برای همین اگر احیانا‬ ‫دس��تگیرش کردید به من ندایی بدهید که من نیایم‪».‬‬ ‫بم و کرمان و بقیه شهرهای بین راهی نتوانسته بودند‬ ‫دستگیرش کنند تا اینکه ما در خروجی شهر توانستیم‬ ‫بگیریم��ش‪ .‬با لندروری می امد و اس��باب و اثاثیه و‬ ‫خانواده اش هم همراهش بودند‪.‬‬ ‫منتقل��ش کردیم به مقرمان در مدرس��ه علمیه‪ ،‬ولی‬ ‫شک داشتیم که خودش هست یا نه؟ به رغم نکته ای‬ ‫که س��ید خراس��انی گفته بود‪ ،‬مجبور شدیم و بهش‬ ‫اطالع دادیم‪ .‬قرار ش��د توی اتاقی که مامور س��اواک‬ ‫قرار داش��ت‪ ،‬پرده ها را بکشیم‪ .‬بعد سید بدون عمامه‬ ‫و عبا و به طور مخفیانه او را شناسایی کند که بعد از‬ ‫شناسایی معلوم شد خودش است‪.‬‬ ‫اوایل انقالب وارد سپاه شدم‪ .‬ان موقع ازمون ورودی‬ ‫پاسداری در سالن هنرستان شهید بصیر زاده برگزار شد‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫پایداری‬ ‫و حدود چهارصد نفر هم شرکت کرده بودند‪ .‬ازمون‬ ‫صد امتیاز داش��ت که من با امتیاز ‪ ،98‬نفر اول شدم و‬ ‫کارت سپاهم هم شماره یک شد‪ .‬تا دو سه سالی توی‬ ‫س��پاه بودم و بعد به صورت پیمانی رفتم کمیته مبارزه‬ ‫با مواد مخدر‪ .‬بعد از مدتی از انجا هم امدم بیرون و به‬ ‫صورت نیروی مردمی رفتم جبهه‪.‬‬ ‫زمانی که به ما اموزش نظامی می دادند‪ ،‬رسول اطهری‬ ‫نام��ی بود بچه تهران‪ ،‬که خیلی ه��م وارد بود‪ .‬دو ماه‬ ‫اموزش های س��ختی داد که این اموزش ها توی جبهه‬ ‫خیلی به دردم خورد‪.‬‬ ‫دفعه اول که رفتیم جبهه‪ ،‬بردنمان اندیمشک‪ ،‬دوکوهه‪،‬‬ ‫پ��ادگان حمید عرب ن��ژاد‪ .‬س��اختمان ها چند طبقه و‬ ‫تازه س��از بود و نه اب داشت و نه برق‪ .‬چند تا از این‬ ‫س��اختمان ها را لش��کر ‪ 41‬ثاراهلل گرفته بود‪ .‬ان موقع‬ ‫فرمانده لشکر در پادگان حاجی اژدر بود و حاج قاسم‬ ‫سلیمانی در جبهه فرماندهی می کرد‪.‬‬ ‫لشکر ‪41‬ثاراهلل اش��پزخانه نداشت و غذای درست و‬ ‫حسابی نبود‪ .‬از لش��کر محمد رسول اهلل چند تا دیگ‬ ‫برن��ج می اوردند برای لش��کر‪ .‬گاهی می ش��د که من‬ ‫خ��ودم به عن��وان فرمانده گروهان با قاش��ق غذا بین‬ ‫نیروها تقس��یم می کردم؛ نفری ‪ 3-4‬قاش��ق برنج‪ .‬ان‬ ‫موقع به بچه ها اموزش و تمرین بدو‪ -‬بخیز و خیزهای‬ ‫چندثانیه و‪ ...‬می دادیم‪ .‬یکبار یکی ش��ون برگشت و به‬ ‫من گفت‪« :‬ای��ن اموزش ها رو من خیلی خوب بلدم‪،‬‬ ‫ول��ی به خاطر گرس��نگی نیروی بدنی ن��دارم که این‬ ‫جوری که تو می گی بلند شوم‪».‬‬ ‫بچه ه��ا با همی��ن وضعی��ت می رفتند عملی��ات‪ .‬اگر‬ ‫حاج ص��ادق اهنگران ش��ب می امد و برنامه داش��ت‪،‬‬ ‫عملی��ات رد خور نداش��ت‪ .‬البته مس��تقیما نمی گفت‬ ‫امش��ب عملیاته‪ ،‬می امد دعا می خواند و بعد فرمانده‬ ‫گردان ها می گفتند محوری داریم که باید توس��ط چند‬ ‫تا نیروی مخلص باز بشود‪ .‬حتما هم کشته می شوند‪،‬‬ ‫حتما هم تکه تکه می شوند‪.‬‬ ‫ی��ک نیرویی بود به نام حمی��د کرم لو که بچه اصفهان‬ ‫بود‪ .‬ب��ه صورت تنبیهی از لش��کر اصفهان فرس��تاده‬ ‫بودنش به لشکر ‪ 41‬ثاراهلل‪ .‬حمید کرم لو فرمانده گردان‬ ‫ب��ود و بچه ها را هم خوب هدای��ت می کرد‪ .‬ان موقع‬ ‫هم من س��یگاری بودم ه��م او و همین باعث رفاقت‬ ‫ما ش��د‪ .‬کرم لو می امد توی چادر من و می گفت یک‬ ‫جایی جور کن بریم یک نخ سیگار دود بگیریم‪ .‬چقدر‬ ‫زحمت می کشیدیم تا پناهگاهی پیدا می کردیم که مبادا‬ ‫یکی از نیروها ببیند و با خودش بگوید ببین فرمانده ها‬ ‫خودشون معتادن!‬ ‫وقتی عملیات می ش��د خبر اول به تیپ می رسید‪ ،‬بعد‬ ‫گردان‪ ،‬بعد گروهان و اخر سر به دسته‪ .‬من به واسطه‬ ‫رفاقت با کرم لو که فرمان��ده گردان بود زودتر از بقیه‬ ‫فرمانده گروهان ها از عملیات با خبر می شدم‪.‬‬ ‫در عملیات والفجر مقدماتی قرار بود لشکر ‪ 41‬ثاراهلل‬ ‫خط شکن باش��د‪ .‬فرمانده تیپ امام حسن مجتبی(ع)‬ ‫خوزستان گفته بود که «خط را امشب ما باید بشکنیم‪،‬‬ ‫اذان صبح گردان امام حس��ن(ع) لشکر ‪ 41‬ثار اهلل بیاید‬ ‫خ��ط را تحویل بگیرد»‪ .‬در ای��ن عملیات عراق کلک‬ ‫زده بود و ش��ب عملی��ات‪ ،‬محوری را ک��ه قرار بود‬ ‫نیروها روی ان عمل کنند‪ ،‬دو کیلومتر عقب کش��یده‬ ‫ب��ود‪ .‬از طرف��ی کانال هایی به عمق دو مت��ر و پهنای‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫هف��ت متر کنده بودند‪ .‬این کانال ها به ش��کل خاصی‬ ‫طراحی ش��ده بودند که وقتی نیرو ش��ب عملیات به‬ ‫س��مت انه��ا حرکت می ک��رد‪ ،‬ناخواس��ته درون انها‬ ‫می افتاد‪ .‬کف کانال ها س��رنیزه کار گذاش��ته شده و پر‬ ‫از اب بود‪ .‬ش��ب حمله وقت��ی نیروها با ان تجهیزات‬ ‫سنگین با س��رعت به داخل کانال می افتادند به واسطه‬ ‫ی شده یا گیر کرده و غرق می شدند‪.‬‬ ‫سرنیزه ها زخم ‬ ‫چون ش��ب قرار بود گردان ما خ��ط را تحویل بگیرد‪،‬‬ ‫نیروها با تجهی��زات کامل‪ ،‬کوله پش��تی‪ ،‬نارنجک دور‬ ‫کمر‪ ،‬کیس��ه خش��اب‪ ،‬کاله اهنی و پوتین اماده بودند‬ ‫و اع�لام ش��ده بود که اگر کس��ی می خواهد بخوابد با‬ ‫همان وضعیت بخوابد‪ .‬من روی میدان صبحگاه بودم‪.‬‬ ‫اذان صبح‪ ،‬حاج قاس��م س��لیمانی همراه حاجی کهن‬ ‫امدند توی پادگان‪ .‬من بهش��ون ایس��ت دادم و چند تا‬ ‫بشین ‪ -‬پاشو‪ .‬وقتی امدند جلو دیدم حاج قاسم و حاجی‬ ‫کهن اند‪ .‬وقتی پرسیدم‪« :‬جریان چیه؟» حاجی گفت‪« :‬به‬ ‫کسی نگو ولی وضعیت خرابه‪ ،‬االن کمپرسی ها می ایند‪،‬‬ ‫بچه ها رو اماده کنید که باید خط را تحویل بگیرید‪».‬‬ ‫نیم ساعتی نگذشته بود که اعالم کردند همه فرماندهان‬ ‫رده های مختلف جدا ج��دا جلوی میدان صبحگاه به‬ ‫خط شوند‪ .‬ان موقع بود که کرم لو امد و گفت‪« :‬وضع‬ ‫خیلی خرابه‪ .‬خودت را اماده کن که برگش��ت توش‬ ‫نیس��ت‪ .‬از تیپ امام حسن مجتبی(ع) فقط چهل و دو‬ ‫نفر برگشتند و بقیه توی کانال ها شهید و زخمی شدند‪».‬‬ ‫به هر حال ما خط را تحویل گرفتیم و عراق هم پاتک‬ ‫در م��دت اماده ب��اش یکی از‬ ‫بچه ه��ا موف��ق ش��ده ب��ود با‬ ‫تلفن های لشکر با خانواده اش‬ ‫تماس بگیرد‪ .‬انجا به او گفته‬ ‫بودن��د ک��ه خان��ه یزدان پناه‬ ‫خراب شده ولی زن و بچه اش‬ ‫نمرده اند‪،‬امااسباباثاثیه اش‬ ‫زی��ر اوار مان��ده‪ .‬م��ن دیگ��ر‬ ‫طاقت نداش��تم‪ .‬پنهان از کل‬ ‫فرماندهان‪ ،‬گروهان را تحویل‬ ‫مع��اون دادم که س��یدی بود‬ ‫بچه کرمان‪ .‬بعد پنهانی خودم‬ ‫را رساندم رفسنجان‬ ‫زد و ما هم خیلی کشته دادیم‪.‬‬ ‫این عملیات چهار ماه و ده روز طول کش��ید و در این‬ ‫مدت اجازه نمی دادند از دو کوهه بیرون برویم‪.‬‬ ‫یک نیرویی داش��تیم به ن��ام محمد محمدرضایی بچه‬ ‫فردوسیه ازادگان رفسنجان‪ .‬یک شیشه پر از شپش از‬ ‫توی لباس ها و پتوها جمع کرده بود و اورد پیش من‪.‬‬ ‫گفت‪« :‬بیا بریم پیش حاج قاس��م سلیمانی که مشکل‬ ‫را حل کنه‪ ».‬بهش گفت��م‪« :‬دنیا همینه‪ ،‬ما قبول کردیم‬ ‫و باید تحمل کنیم‪ ».‬باالخره قرار شد خودمون فکری‬ ‫بکنیم‪ .‬من از پیرمردهای قدیمی شنیده بودم که می شود‬ ‫طرحی برای از بین بردن ش��پش ها پیاده کرد‪ .‬مقداری‬ ‫هیزم قیچ جمع کرده و اتش روش��ن می کردیم و بعد‬ ‫لباس ها و پتوها را می گرفتیم روی اتش‪ .‬وقتی لباس ها‬ ‫داغ می شدند‪ ،‬شپش ها ول شده و می افتادند توی اتش‪.‬‬ ‫این جوری لباس ها و پتوها را ضد عفونی می کردیم!‬ ‫در این مدت اماده باش یکی از بچه ها موفق ش��ده بود‬ ‫با تلفن های لشکر با خانواده اش تماس بگیرد‪ .‬تلفن ها‬ ‫هم به این ش��کل بود که چند کیلومتر س��یم کشیده و‬ ‫نهایتا ته خط یک گوش��ی وصل ک��رده بودند‪ .‬اونجا‬ ‫بهش گفته بودند که خانه یزدان پناه خراب ش��ده ولی‬ ‫زن و بچه اش نمرده اند‪ ،‬اما اس��باب اثاثیه اش زیر اوار‬ ‫مانده‪ .‬من دیگر طاقت نداشتم‪ .‬پنهان از کل فرماندهان‪،‬‬ ‫گروه��ان را تحوی��ل مع��اون دادم ک��ه س��یدی بود‬ ‫بچه کرمان‪ .‬بعد پنهانی خودم را رس��اندم رفس��نجان‪.‬‬ ‫دیدم بر اثر باران زیادی س��قف خانه امده پایین؛ سپاه‬ ‫ه��م امده بود به خان��واده ام چراغ وال��وور و پتو و‪...‬‬ ‫داده بود‪ .‬وقتی دلم ارام ش��د‪ ،‬سریع سری به خانواده‬ ‫بچه ه��ای گ��ردان زدم تا اگ��ر نام��ه ای‪ ،‬پولی‪ ،‬چیزی‬ ‫می خواهند بفرس��تند بگیرم و برگ��ردم منطقه‪ .‬به هر‬ ‫صورت خودم را رس��اندم به منطقه‪ .‬چون توی منطقه‬ ‫نبودم و خبری نداش��تم‪ ،‬می ترس��یدم که با فرمانده ای‬ ‫برخورد کنم‪ .‬دو سه کیلومتر پایین تر از نگهبانی از زیر‬ ‫سیم های خاردار به حالت س��ینه خیز حدود دویست‬ ‫متری رفتم تا از تیررس نگهبان ها خارج ش��دم‪ .‬وقتی‬ ‫رسیدم به سنگرها‪ ،‬دیدم بچه ها با خوشحالی می گویند‬ ‫ت��ا ده روز دیگر نیروی ت��ازه نفس از کرمان می اید و‬ ‫لشکر کال بیست روز می رود مرخصی‪.‬‬ ‫بعد از مرخصی دلم تاب نیاورد‪ ،‬دوباره برگشتم منطقه‪.‬‬ ‫این دفعه که اعزام ش��دیم والفجر یک شروع شد‪ .‬من‬ ‫به جای کرم لو شدم فرمانده گردان‪ .‬کرم لو هم برگشت‬ ‫به لشکر اصفهان‪ .‬دو روز قبل از حمله پنج شش نفری‬ ‫رفته بودیم شناسایی‪ .‬وقتی از شناسایی برگشتیم‪ ،‬همه‬ ‫مریض شدیم‪ .‬به همین خاطر نتوانستیم شب حمله در‬ ‫عملیات باش��یم‪ .‬بعد از عملیات دو ماهی توی منطقه‬ ‫بودم و بعد برگشتم رفسنجان‪.‬‬ ‫بعد از مدتی دوباره رفتم جبهه‪ .‬وقتی نیروهای تازه نفس‬ ‫می رسیدند فرماندهان می امدند و برای خودشان از بین‬ ‫انها نیرو جدا می کردند‪ ،‬یک��ی برای رزمی‪ ،‬یکی برای‬ ‫نگهبانی و‪ ....‬حاجی اسماعیل کاخ امد و دستم را گرفت‪.‬‬ ‫جا خوردم و گفتم‪« :‬اون دفعه ای یک خالفی داش��تیم‪،‬‬ ‫چرا حاال دس��تم را می گیری‪ ،‬جریان چیه؟» گفت‪« :‬این‬ ‫دفعه رزمی نش��و‪ ».‬گفتم‪« :‬چرا؟» گفت‪« :‬موتوری خیلی‬ ‫ب��ه امثال تو نیاز داره‪ ».‬ان موقع پیش می امد که خیرین‬ ‫ب��ه جبهه کمک می کردند‪ .‬یه��و می دیدی بچه هایی که‬ ‫رفته بودند مرخصی‪ ،‬موقع برگش��تن با سی تا لندکروز‬ ‫بر می گش��تند‪ .‬وقتی قبول کردم‪ ،‬گذاشتندم مسئول باغ‬ ‫حمیدیه که جایگاه ماش��ین های صفر لشکر ‪ 41‬ثاراهلل‬ ‫ب��ود‪ .‬اون موقع حدود هزار تا ماش��ین انجا بود‪ .‬کار ما‬ ‫این بود که هر روز ماشین ها را به ترتیب ستون می کردیم‬ ‫مثال ده تا ماشین را و حدود پانزده ‪ -‬بیست دقیقه روشن‬ ‫می کردیم تا هم وضعیت بنزین شان‪ ،‬هم شارژ باتری و‬ ‫باد الس��تیک ها کنترل بش��ود‪ .‬این به خاطر این بود که‬ ‫ی��ک دفعه می دیدی از خ��ط فرماندهی موتوری پیغام‬ ‫می دادند‪« :‬حاج تیمور! س��ی تا ماشین صفر استتار شده‬ ‫بفرست‪ ».‬که ما می بایستی ماشین های اماده را گل مالی‬ ‫کنیم‪ ،‬باکشان را پر بنزین کرده و یک بیست لیتری بنزین‬ ‫هم بگذاریم عقب و با تجهیزات کامل بفرستیم خط‪.‬‬ ‫عراق توی ش��لمچه ش��یمیایی زده و خط خالی شده‬ ‫بود‪ .‬دستور رسید که ما جای خالی را پرکنیم‪ .‬لحظه ای‬ ‫که ما رس��یدیم چند روزی از ش��یمیایی گذش��ته بود‬ ‫ول��ی منطقه هنوز ال��وده بود‪ .‬و همانج��ا بود که من‬ ‫شیمیایی شدم‪.‬‬ ‫‪69‬‬ ‫قدمگاه‬ ‫رسانه در عمل (‪)2‬‬ ‫کانال «سامان یولو» یا ‪ stv‬ترکیه‬ ‫داود حشمتی‬ ‫ارزش های اسالمی‬ ‫در جامعه نیمه مدرن‬ ‫اگر به یاد داش��ته باشید در دو سال اخیر دو سریال‬ ‫ک��ه از ش��بکه های ترکی��ه خریداری ش��ده اند و با‬ ‫دوبله ای قوی در صداوس��یمای جمهوری اسالمی‬ ‫عرضه ش��ده اند‪ ،‬مورد اس��تقبال بیش از انتظاری از‬ ‫طرف بینندگان ایرانی قرار گرفته اند‪« :‬کلید اسرار» و‬ ‫حاللم کن»‪ .‬این دو سریال متعلق به شبکه ‪ Stv‬ترکیه‬ ‫هستند این شبکه که به بخش مذهبی و اسالمگرایان‬ ‫در ترکیه نزدیک اس��ت توانس��ته مخاطبان زیادی‬ ‫را در داخل این کش��ور و همچنین کشورهایی که‬ ‫دارای اش��تراکات فرهنگی با ترکیه هستند‪ ،‬جذب‬ ‫کند‪ .‬اهمیت این کانال زمانی بیشتر مشخص می شود‬ ‫که بدانیم در فضای رسانه ای ترکیه که در ان رادیو‬ ‫و تلویزی��ون به صورت خصوصی اداره می ش��ود‪،‬‬ ‫ش��بکه ‪ 16 Stv‬س��ال اس��ت مش��غول س��اخت و‬ ‫پخ��ش برنامه بوده و در رقاب��ت تنگاتنگ با رقیبان‬ ‫قدرتمندی چون ‪ atv‬و کانال ‪ D‬و سایر کانال های‬ ‫پرتوان ترکیه توانسته خود را سرپا نگه دارد‪.‬‬ ‫معرفی شبکه‬ ‫این کانال ‪ 16‬س��ال پی��ش کار خود را از طریق پخش‬ ‫ماه��واره ای اغاز ک��رد‪ .‬گردانن��دگان ان برای معرفی‬ ‫اهداف و برنامه هایش��ان گفته اند که این ش��بکه برای‬ ‫رس��یدن به اهداف انس��انی‪ ،‬ملی و مذهب��ی خود بر‬ ‫محوریت ارزش هایی چون انسان ها‪ ،‬مشکالت جامعه‪،‬‬ ‫مورد اطمینان واقع ش��دن‪ ،‬درست و بی طرف بودن بنا‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫این ش��بکه تالش می کند ت��ا برپایه حقوق انس��انی‪،‬‬ ‫دموکراس��ی و با نگاهی بی طرفانه به مذهب‪ ،‬اس��باب‬ ‫صلح و ارام��ش در جامعه را که نی��از واقعی جوامع‬ ‫امروز بش��ری است‪ ،‬رواج دهد و با شعار «گفتنی های‬ ‫امروز گفته ش��ده و گفتنی های فردا متفاوت اس��ت»‬ ‫مخالف است؛ شعاری که عموم کانال های خصوصی‬ ‫در ترکیه برای یافتن بینندگان بیشتر به ان عمل می کنند‬ ‫ام��ا گردانندگان این کانال معتقد هس��تند که باید یک‬ ‫تصویر ثابت و مبتنی بر مبانی فرهنگی و اعتقادی ارائه‬ ‫داد‪.‬‬ ‫این س��ایت در معرف��ی این کانال می نویس��د‪« :‬تعهد‬ ‫رسانه ای‪ ،‬درس��تی و بی طرفی در نقل اخبار و گفته ها‬ ‫و برنامه ه��ای ما به عنوان ی��ک حقیقت در تاریخ ثبت‬ ‫می شود و این نگاه را نیاز تاریخی امروز می دانیم که از‬ ‫جانب نسل اینده با تقدیر روبه رو خواهد شد‪».‬‬ ‫برنامه ها‬ ‫کانال ‪ Stv‬ع�لاوه بر پخش برنامه ها س��عی کرده در‬ ‫ن وسیله به اهداف‬ ‫بخش تولید نیز فعال باش��د تا بدی ‬ ‫ارمانی خود بیش��تر نزدیک ش��ود‪ .‬از این رو با تهیه و‬ ‫تولید برنامه ه��ای مختلف از قبیل س��ریال ‪ ،‬فیلم های‬ ‫تلویزیونی‪ ،‬اخبار و برنامه های مس��تند سعی می کند تا‬ ‫پیام های مدنظر خود را به بیننده منتقل کند‪.‬‬ ‫در پخش اخبار این کانال س��عی می ش��ود که به دور‬ ‫‪70‬‬ ‫از جنجال ه��ا و چالش های ب��زرگ و کوچک تنها به‬ ‫پخش بی طرفانه اخبار پرداخته ش��ود‪ .‬به ویژه با دوری‬ ‫از پخش اخبار مربوط به هنرمندان و خوانند گان ترکیه‬ ‫که بیشترین جنجال ها را در فضای رسانه ای ان کشور‬ ‫ایجاد می کنند‪ ،‬سعی می کند تا به عالقه مخاطبان فراتر‬ ‫از مرزه��ای خود بپ��ردازد‪ .‬همچنین بیش��تر به اخبار‬ ‫گروه ها و اقش��ار متوس��ط و روبه پایین جامعه توجه‬ ‫می ش��ود و مس��ائل و دغدغه های اجتماعی انها را در‬ ‫قالب خبر انتشار می دهد‪.‬‬ ‫برنامه های مستند‬ ‫‪ -1‬مستند های سفرنامه ای‬ ‫این کانال با تولید مستند «ایینه» کمک بزرگی به شناخت‬ ‫مردم ترکیه از کشورهای مختلف خصوصا کشورهای‬ ‫اس�لامی و افریقایی کرده است‪ .‬رویکرد اصلی برنامه‬ ‫«ایینه» تولید مستندی برای معرفی کشورهای مختلف‬ ‫خصوصا اس�لامی و کشورهای محروم است‪ .‬در این‬ ‫مس��تند اماکن مذهبی کشورها و اداب و رسوم محلی‬ ‫انها نمایش داده می ش��ود و میزان قرابت های فرهنگی‬ ‫اع��م از ملی و مذهب��ی مردم ترک با ان کش��ورها به‬ ‫نمایش در می اید‪.‬‬ ‫س��ازندگان این برنامه از بیشتر کشورهای دنیا مستند‬ ‫تهی��ه کرده ان��د و یک قس��مت از این برنام�� ه نیز به‬ ‫ای��ران می پردازد‪ .‬در مس��تند پخش ش��ده از ایران به‬ ‫صندوق های صدقات و تاکسی بانوان اشاره و به عنوان‬ ‫اعمال مطابق با فرهنگ اسالمی مورد تعریف و تمجید‬ ‫واقع شده است‪.‬‬ ‫این کانال همزمان ب��ا معرفی دنیای خارج از مرزهای‬ ‫ترکی��ه به تهیه و پخش مس��تندهایی از نقاط مختلف‬ ‫داخل ترکیه پرداخته و س��عی شده تا بیشتر به معرفی‬ ‫نقاط محروم اما با اصالت فرهنگی باالی توجه می شود‪.‬‬ ‫معرفی اداب و رسوم‪ ،‬سنت ها‪ ،‬موسیقی و رقص های‬ ‫محلی از نکاتی است که در مستندها چه داخلی و چه‬ ‫خارجی به ان پرداخته می شود‪.‬‬ ‫‪ - 2‬مستند های اجتماعی‬ ‫در این مس��تندها سعی ش��ده تا با استفاده از امکانات‬ ‫و وس��ائل رس��انه ای به معضالت و مش��کالت مردم‬ ‫رسیدگی شود و یا از طریق ان موجبات پیوند‪ ،‬اشتی‪،‬‬ ‫صلح و دوستی فراهم شود‪.‬‬ ‫برای نمونه برنامه «س��فری برای اش��تی» که در ان با‬ ‫اس��تفاده از امکانات خود‪ ،‬سعی در پیوند دادن افراد و‬ ‫خانواده هایی می کند که کینه و کدورت میان انها فاصله‬ ‫انداخته اس��ت‪ .‬تقاضا از طرف فردی که تمایل اشتی‬ ‫با خویشان و دوس��تان دارد‪ ،‬به برنامه داده می شود‪ .‬با‬ ‫این کار او پیش قدم شده و انها با وساطت و استفاده از‬ ‫کارشناسان روانشناسی و اجتماعی سعی در برقراری‬ ‫صلح ودوستی دوباره بین دو خانواده می کنند‪.‬‬ ‫سریال ها‬ ‫درون مایه های برنامه ها‬ ‫سریال ها و فیلم های تولید و پخش شده از این شبکه‬ ‫با الهام گرفت��ن از زندگی روزمره مردم عادی و طبقه‬ ‫متوسط رو به پایین سعی در ساخت برنامه ای دارند که‬ ‫ساده و قابل باور باشد‪.‬‬ ‫برنامه های این کانال بین خانواده هایی که به پیوندهای‬ ‫ملی و مذهبی کشورشان اهمیت می دهند از طرفداران‬ ‫بس��یاری برخوردار اس��ت‪ .‬از طرف دیگر موارد زیر‬ ‫در غالب س��ریا ل تکرار می شود تا اس��تمرار و تکرار‬ ‫ارزش های منتقل ش��ده ب��ه جامع��ه را پایدارتر کند‪.‬‬ ‫همچنین از موارد زی��ر به عنوان درون مایه های اصلی‬ ‫فیلم ها و سریال های این کانال می توان نام برد‪.‬‬ ‫‪ – 1‬مذمت قمار و نوش��یدن الکل‪ :‬در کش��ور ترکیه‬ ‫نوش��یدن شراب ازاد اس��ت اما براس��اس اموزه های‬ ‫اسالمی که ش��راب را «ام الخبائث» می نامد‪ ،‬در اغلب‬ ‫س��ریال ها و برنامه های این شبکه به مشکالت ناشی‬ ‫از قمار بازی و شرابخواری اشاره شده و با نشان دادن‬ ‫نتایج ان س��عی شده تا مخاطب را با چهره واقعی این‬ ‫رفتارها بیشتر اشنا کند‪.‬‬ ‫‪ -2‬کمک ه��ای خداوند و س��ختی های زندگی دنیای‬ ‫امروز‪:‬‬ ‫پرداخت��ن به دنیای نیمه مدرن و در حاش��یه غرب که‬ ‫دوست دارد هنوز اصالت ملی و مذهبی خود را حفظ‬ ‫کند و در سایه تعالیم اسالمی بر مشکالت فائق اید‪ ،‬از‬ ‫مش��خصه هایی است که در بیشتر سریال ها مثل «کلید‬ ‫اسرار»‪« ،‬نقش��ه تقدیر» و «حاللم کن» تکرار می شود‪.‬‬ ‫ضمنا سعی شده تا قش��ر نیمه فقیر دست به گریبان با‬ ‫مسائل مادی امروز را برای حل مشکالت و معضالتش‬ ‫بیشتر با خداوند و اصول اسالمی و اخالقی اشنا کند تا‬ ‫به مدد و یاری خداوند بر مشکالت غلبه پیدا کنند‪.‬‬ ‫‪ – 3‬توجه به جایگاه خانواده‪ :‬در جای جای سریال های‬ ‫این کانال ردپای ارزش های سنتی مورد احترام در میان‬ ‫مسلمین همچون توجه و احترام به بزرگ ترها‪ ،‬معرفی‬ ‫انه��ا به عنوان سرمنش��اء خیر و برک��ت خانواده ها نه‬ ‫ق و عالقه به یکدیگر خصوصا‬ ‫اس��باب زحمت و عش ‬ ‫خواهر و برادر‪ ،‬پدر و فرزندان و سایر اعضای خانواده‬ ‫از جمله بوسیدن دست بزرگ ترها را می توانید مشاهده‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫‪ – 4‬نمادهای مذهب��ی‪ :‬نمادهایی همچون اذان‪ ،‬روزه‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫رسانه‬ ‫در صورت��ی که چش��م دلش را باز کن��د خداوند این‬ ‫فرصت را در اختیار او قرار می دهد تا بتواند گذش��ته‬ ‫تاریک خود را جبران کند‪.‬‬ ‫گرفت��ن‪ ،‬نماز خواندن‪ ،‬وضو گرفت��ن‪ ،‬نماز جماعت‪،‬‬ ‫س��حری خوردن و افطار کردن از مواردی اس��ت که‬ ‫سعی ش��ده به طور مستمر در قس��مت های مختلف‬ ‫گنجانده ش��ده‪ .‬تقریبا نمی توان قسمتی را یافت که در‬ ‫ان به یکی از موارد باال اشاره نشده باشد‪.‬‬ ‫‪ – 5‬فداکاری و ایثار اعضای یک خانواده یا دوس��تان‬ ‫نسبت به یکدیگر‪.‬‬ ‫‪ – 6‬گذشت نکردن از اصول اخالقی و انسانی به خاطر‬ ‫مسائل مادی‪.‬‬ ‫‪ – 8‬دع��ا کردن‪ :‬توجه و اهمی��ت به مقوله دعا کردن‪،‬‬ ‫خاصه دعای خیر پدر و مادر در حق فرزندان و دعای‬ ‫خی��ر بزرگ ترها در حق جوان ها از مش��خصات این‬ ‫فیلم هاست‪ .‬همچنین سعی شده تا در برنامه های پخش‬ ‫شده از این کانال تاثیرات این دعاها به نمایش گذاشته‬ ‫ش��ود‪ .‬نمونه های فراوان ان را در سریال «کلید اسرار»‬ ‫می توان مشاهده کرد‪.‬‬ ‫‪ – 9‬تروی��ج فرهن��گ مل��ی‪ :‬در غال��ب س��ریال ها و‬ ‫برنامه های مستند بخش هایی از موسیقی و رقص های‬ ‫محلی گنجانده شود تا مردم ترکیه بیشتر با فرهنگ های‬ ‫مختلفی که زیر پرچم یک کش��ور جمع شده اند‪ ،‬اشنا‬ ‫ش��وند‪ .‬این کار س��بب تقویت روحی��ه ملی و قرابت‬ ‫بیشتر فرهنگی اقوام مختلف در کشورشان می شود‪.‬‬ ‫اما بیش��ترین توجه س��ازندگان برنامه های این کانال‬ ‫معطوف به نتیجه اعمالی است که از انسان سر می زند‪.‬‬ ‫این تفکر در س��ریال هایی مانند «کلید اسرار»‪« ،‬حاللم‬ ‫کن»‪« ،‬حق الن��اس» و «دادگاه خانواده» به وضوح قابل‬ ‫مش��اهده اس��ت‪ .‬غالب برنامه های پخش شده از این‬ ‫کانال زندگی افراد در یک بلوک زمانی چندین س��اله‬ ‫را بررسی می کند تا فراز و فرودهای زندگی اشخاص‬ ‫و مهمت��ر از ان نتیجه اعمال خوب و بد او بر زندگی‬ ‫م��ادی و اجتماعی فرد بهت��ر و ملموس تر به نمایش‬ ‫دربیایند‪.‬‬ ‫برنامه ه��ای ای��ن کان��ال ی��ا عبرت ام��وز اس��ت یا‬ ‫امیدوار کننده‪ .‬در س��ریال هایی مثل «حاللم کن» که از‬ ‫تلویزیون ایران هم پخش می شود‪ ،‬بیننده باور می کند‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫دادگاه خانواده‬ ‫یکی از بهتری��ن و اثرگذارترین برنامه هایی که در این‬ ‫کانال پخش می شود «دادگاه خانواده» است؛ برنامه ای‬ ‫مستند که در ان با استفاده از دوربین مخفی به ثبت و‬ ‫ضبط خالف ها‪ ،‬دورویی ها‪ ،‬ریاکاری ها و مس��ائلی که‬ ‫خانواده ها با ان درگیر هس��تند مبادرت می ورزد تا به‬ ‫این وسیله پرده از دورویی و ظلم انها بردارد و مانع از‬ ‫پایمال شدن حق مظلوم شود‪.‬‬ ‫گروه برنامه س��از با همکاری یکی از بستگان دوربینی‬ ‫را داخل خانه فرد جاس��ازی کرده و از انها به صورت‬ ‫مخفی فیلمبرداری می کند‪ .‬از قسمت های مختلف تهیه‬ ‫و پخش ش��ده این برنامه عبرت ام��وز می توان به این‬ ‫برنامه ها اشاره کرد‪.‬‬ ‫‪ – 1‬ب��رادری که پس از مرگ ب��رادر کوچک تر‪ ،‬خانه‬ ‫او را غص��ب کرده و با گرفتن حضانت فرزندش ابتدا‬ ‫مادر و سپس پس��ر کوچک را در خیابان رها می کند‪.‬‬ ‫این خانواده به کمک ای��ن برنامه در دادگاه به حقوق‬ ‫خود رسیدند و ظالم هم که نسبت به گناه خوردن مال‬ ‫یتیم بی توجه بود به زندان رفت‪.‬‬ ‫‪ – 2‬پ��دری که پس از مرگ همس��رش دو کودک به‬ ‫ج��ای مانده از او را وادار ب��ه گدایی می کرد‪ .‬این پدر‬ ‫کلیه پس��رش را فروخته بود و زمانی که قصد داشت‬ ‫کلیه دخترش را نیز در قبال دریافت پول بفروش��د با‬ ‫همکاری خال��ه بچه ها دس��تگیر و در دادگاه محکوم‬ ‫شد‪.‬‬ ‫‪ – 3‬مردی که پس از مرگ همسرش به همراه دختر و‬ ‫مادرش زندگی می کرد ازدواج مجدد می کند و همسر‬ ‫دومش در نبود ش��وهر هرگونه ازار و ش��کنجه را به‬ ‫مادر پیر او روا می دارد‪ .‬اما در حضور همس��ر رفتاری‬ ‫مهربانانه با او دارد‪ ،‬به وسیله این برنامه پرده از نفاق او‬ ‫برداشته و محکوم به ‪ 8‬ماه زندان شد‪.‬‬ ‫‪ – 4‬زوج پی��ری که در س��نین نوجوان��ی دختر خود‬ ‫را از دس��ت دادند و م��رگ او را باور نمی کنند با زنی‬ ‫روبه رو می شوند که خود را دختر انها معرفی می کند‪.‬‬ ‫این زوج هم خوش��حال او را می پذیرند غافل از انکه‬ ‫این زن با همکاری یک فرد دیگر با استفاده از بیماری‬ ‫الزایم��ر زوج پیر به قصد تصاحب خانه و اموالش��ان‬ ‫نق��ش دختر انها را ب��ازی می کند‪ .‬ای��ن پرونده نیز با‬ ‫همکاری همس��ایه دلسوز و مهربان زوج پیر و کمک‬ ‫برنامه سازان و گرفتن فیلم از داخل خانه به سرانجامی‬ ‫خوش تبدیل می شود‪.‬‬ ‫حق��وق یتیم و خوردن مال یا اذی��ت و ازار یتیمان از‬ ‫پرداختن به دنیای نیمه مدرن‬ ‫و در حاش��یه غرب که دوست‬ ‫دارد هن��وز اصال��ت مل��ی و‬ ‫مذهب��ی خ��ود را حف��ظ کن��د‬ ‫و در س��ایه تعالی��م اس�لامی‬ ‫ب��ر مش��کالت فائ��ق ای��د‪ ،‬از‬ ‫مش��خصه هایی اس��ت که در‬ ‫بیشتر س��ریال ها مثل «کلید‬ ‫اس��رار»‪« ،‬نقش��ه تقدی��ر» و‬ ‫«حاللم کن» تکرار می شود‬ ‫اموزه هایی اس��ت که در اسالم بس��یار به ان پرداخته‬ ‫شده اس��ت‪ .‬در یکی از قسمت های منقلب کننده این‬ ‫برنامه داستان خانواده ای به نمایش در می اید که بچه دار‬ ‫نمی شوند و به کمک یکی از دوستان پسری را خارج‬ ‫از ضواب��ط قانونی به فرزندخواندگی قبول می کنند اما‬ ‫پس از چند سال خودشان صاحب دختری می شوند‪.‬‬ ‫پس��ر که مادرش هنگام زایم��ان از دنیا رفته و پدر به‬ ‫خاطر مش��کالت مال��ی و فقر او را واگ��ذار کرده از‬ ‫بیماری قلبی م��ادرزادی رنج می برد‪ .‬حاال مادر دیروز‬ ‫و نامادری امروز باتوجه به بچه دار ش��دن خودش او‬ ‫را اذی��ت می کند‪ .‬مرد خان��واده از این موضوع مطلع‬ ‫نیس��ت‪ .‬مردی که به قصد خیر واسطه شده تا کودک‬ ‫به این خانواده سپرده شود‪ ،‬پس از انکه هرازگاهی به‬ ‫او س��ر می زد به اوضاع مش��کوک می شود و با کمک‬ ‫برنامه سازان دوربینی را در خانه انها قرار می دهد‪.‬‬ ‫نتیجه‪ ،‬ضبط تصاویری است که در ان نامادری پسرک‬ ‫را تاح��د مرگ ش��کنجه می کند‪ .‬در غ��ذای او نمک‬ ‫فراوان می ریزد تا از بیماری قلبی هالک شود‪ .‬به جای‬ ‫فرس��تادن پسر به مدرسه در خانه از او کار می کشد و‬ ‫مرتب او را کتک می زند‪ .‬اما به محض ورود مرد تمامی‬ ‫رفتارهای زن تغییر می کند‪ .‬در بخشی از تصاویر ضبط‬ ‫ش��ده نامادری در تماس تلفنی با مادرش به صراحت‬ ‫بیان می کند که قصد کش��تن ک��ودک را دارد تا تمامی‬ ‫میراثی که باقی می ماند به دختر خودشان برسد‪.‬‬ ‫برنامه سازان به کمک فرد خیر به دنبال خانواده اصلی‬ ‫پسر می گردند‪ .‬خانواده مادر اصلی این پسر‪ ،‬به سبب‬ ‫مخالفت با ازدواج دخترشان ارتباطی با انها نداشتند و‬ ‫پدر کودک‪ ،‬بدون هماهنگی با خانواده همسرش پسر‬ ‫را واگذار کرده بود‪ .‬حاال پس از ‪ 8‬سال گروه به سراغ‬ ‫پدر پس��ر می رود اما متوجه می ش��وند که پدر واقعی‬ ‫چند هفته قبل در اثر سانحه ای در محل کار جان خود‬ ‫را از دس��ت داده است‪ .‬ناچار به سراغ خانواده مادری‬ ‫او می روند و دایی او را پیدا می کنند‪ .‬دایی کودک وقتی‬ ‫از موضوع مطلع می ش��ود مش��تاقانه خواهان گرفتن‬ ‫حضانت پسر می شود‪.‬‬ ‫در اینج��ا بخ��ش دوم برنامه اغاز می ش��ود که گروه‬ ‫با تش��کیل پرون��ده و جم��ع اوری دالی��ل و مدارک‬ ‫انکار ناپذیر با هماهنگی دستگاه قضایی ترکیه دادگاهی‬ ‫تشکیل می دهند که در ان به اتهامات و بررسی دالیل‬ ‫و مدارک بپردازند‪.‬‬ ‫در یک جلس��ه محاکمه واقعی ک��ه در مقابل دوربین‬ ‫برگزار ش��د‪ ،‬نامادری متهم به کودک ازاری و اقدام به‬ ‫قتل می شود و از طرف قاضی مجرم شناخته شده و به‬ ‫زندان می رود‪ .‬ناپدری پس��ر که از اتفاقات بی خبر بود‬ ‫شرمسار از رفتارهای همس��رش او را ترک می کند و‬ ‫حضانت پسر به دایی او سپرده می شود‪.‬‬ ‫در اکثر قس��مت های ای��ن برنامه متهم��ان به گرفتن‬ ‫فیل��م از زندگی خصوصی خود معترضند و از قاضی‬ ‫می خواهند به این فیلم ها اس��تناد نکند‪ .‬اما کمتر کسی‬ ‫اس��ت ک��ه ان را جعلی بداند‪ .‬غالب��ا وقتی که با عمل‬ ‫زش��ت خود مواجه می ش��وند و گناه خ��ود را برمال‬ ‫ش��ده می بینند خجلت زده و شرمسار تقاضای عفو و‬ ‫بخشش می کنند‪.‬‬ ‫قاضی وقتی با اعتراض متهم��ان مبنی بر فیلمبرداری‬ ‫بدون اجازه از انها مواجه می ش��ود با این توضیح که‬ ‫گرفتن فیلم به طریق غیرقانونی مجازات خاص خودش‬ ‫را دارد و به ان پرونده در جای دیگر رسیدگی می شود‬ ‫ادامه می دهد؛ شما امروز در مقابل یک جمع اندک که‬ ‫محدود به بینندگان این کانال است رسوا شدید‪ .‬فردای‬ ‫قیامت که این اعمال در مقابل کل بشریت و در محضر‬ ‫خدا و رس��ولش برمال شد چه می کنید؟ مطمئن باشید‬ ‫ک��ه دوربین خداوند بهتر و دقیق تر خطاهایتان را ثبت‬ ‫و ضبط کرده مضاف بر اینکه ان روز دیگر مثل امروز‬ ‫فرصت جبران گذشته را نخواهید داشت‪.‬‬ ‫‪71‬‬ ‫قدمگاه‬ ‫درباره سرمستانه های مهدی فرجی‬ ‫عربده هاینمناک‬ ‫ابراهیم اسماعیلی اراضی‬ ‫او نی��ز مث��ل خیلی ه��ای دیگ��ر ب��ا س��روصدای‬ ‫متفاوت نویس��ی پرده برانداخت و معرفی ش��د اما‬ ‫ان��گار دردی به جانش بود که نتوانس��ت بیش از‬ ‫هم��ان چند صباح دور خودش بچرخد و جانش را‬ ‫تلف کند‪ .‬زیاد طول نکشید که مهدی فرجی‪ ،‬شاعر‬ ‫هنوزجوان کاشانی فهمید باید چه کند و حاال هم‬ ‫هنوز همان راهی را می رود که ش��ناخته؛ پخته تر و‬ ‫ بلدتر و اهسته و پیوس��ته تر‪ .‬تغزل او بوی اصالت‬ ‫دارد و در این شماره این اصالت را وامی رسیم‪.‬‬ ‫انه��ا که مهدی فرجی را می ش��ناختند‪ ،‬می دانس��تند‬ ‫که چق��در انگی��زه و تکاپ��و دارد ولی «هزار اس��م‬ ‫قلم خ��ورده» به رغم نقاط روش��نش مجموعه ای نبود‬ ‫ک��ه پس از خواندنش مخاطب متقاعد ش��ود که یک‬ ‫غزلسرای ویژه در حال سربراوردن است‪ .‬یادم هست‬ ‫که هرچه فرجی بیشتر می کوشید‪ ،‬نیش عده ای بیشتر‬ ‫به بناگوش نزدیک می ش��د‪ .‬اما این سیر ادامه نیافت‬ ‫و از زمانی که ش��اعر جوان کاش��انی فهمید خودش‬ ‫باید مس��یرش را در این هیاه��و بیابد‪ ،‬کم کم صدای‬ ‫تحسین ها هم بلند شد اگرچه هنوز هم باشند کسانی‬ ‫که جرات اعتراف نداشته باشند‪.‬‬ ‫سروده های منتشرش��ده در «هزار اسم قلم خورده» از‬ ‫قلم یک شاعر نهایتا ‪21‬سال ه تراویده بود؛ شاعری که‬ ‫تحت تاثیر برخی جریان های ادبی و نام های سر زبان ها‬ ‫قرار داشت و البته این بال به جان خیلی های دیگری‬ ‫که نمی خواس��تند تجربه های همیشگی غزل را تکرار‬ ‫کنن��د نیز بود؛ اگرچه همین که یک ش��اعر در چنین‬ ‫سن وس��الی به تکاپوی انتشار اثارش بیفتد‪ ،‬می تواند‬ ‫نش��انه جدیت و عالقه و‪ ...‬باشد‪ .‬و البته تجربه هایی‬ ‫که از یک نهاد ناارام خبر می دادند؛ حاال شاید قدری‬ ‫بوی خامی و کم حوصلگی هم در اثر بود‪:‬‬ ‫همیشه مردمان قریه ما از تو می گویند‬ ‫و در افسانه های کهنه شب ها از تو می گویند‬ ‫شبان ها وقت خواندن‪ ،‬بغض می گیرد گلوشان را‬ ‫و بوی عشق دارد حرفشان‪ ،‬تا از تو می گویند‬ ‫تو در پس کوچه های حرف ها اواره می مانی‬ ‫زنان روستا اینجا و انجا از تو می گویند‬ ‫همیشه کوزه هاشان تشنه پای نهر می ماند‬ ‫بدون اب می ایند و تنها از تو می گویند‬ ‫زمستان های ده با داستان رفتنت گرم است‬ ‫برای کودکان‪ ،‬شب های یلدا از تو می گویند‬ ‫‪72‬‬ ‫میان کشتزاران جای پایت محو خواهد شد‬ ‫همیشه قصه های کهنه اما از تو می گویند‬ ‫البته در همین دفتر غزل هایی با دست ورزی هایی در‬ ‫فرم و ساخت غزل بود که اگر دنبال می شد می توانست‬ ‫به صدور مانیفس��ت و ظهور جریان و انتخاب عنوان‬ ‫هم قد بدهد (چنان که برخی غزلسرایان جوان برای‬ ‫جلب توجه چنین کردند و چیزهایی را به اثارش��ان‬ ‫نس��بت دادند) اما مهدی فرجی به موقع متوجه ش��د‬ ‫ک��ه به ج��ای کم وزیادکردن این عنصر و ان ش��رط‪،‬‬ ‫باید اکس��یر اصلی را بیابد و البت��ه یافت و به همین‬ ‫دلیل نگارنده‪ ،‬او را یکی از کس��انی می داند که خیلی‬ ‫سرراس��ت و منطقی از تجربه های خودش و نسلش‬ ‫به استنتاج رسید و روزبه روز پیش تر رفت و می رود‪.‬‬ ‫او در این مس��یر البته تجربه های قبلی را دور نریخته‬ ‫و گاه��ی همان دس��ت ورزی های در ف��رم و روایت‬ ‫و ردی��ف و‪ ...‬با رنگی تغزلی ب��ه کمکش می ایند و‬ ‫اتفاق��ات خوبی را رقم می زنند‪ .‬مثال او بعدها در یک‬ ‫عاشقانه تمام‪ ،‬با چند بیت کامال روایی شروع می کند‬ ‫و بع��د‪ ،‬کم کم تغزل در س��طرهای بع��دی پررنگ تر‬ ‫می شود‪:‬‬ ‫«کاش��ان صدها سال بعد از این‪ ،‬در موزه‪ ،‬اشیاء زمان‬ ‫من»‬ ‫در ویتری��ن‪ ،‬دفترچه ای کهنه با چند تکه اس��تخوان‬ ‫من‬ ‫ این مرد‪ ،‬شاعر بوده‪...‬‬‫ دفترچه؟‬‫ دفترچه تا انجا که معلوم است‪...‬‬‫در م��وزه می پیچد صدا‪ ،‬مردم با بهت محو داس��تان‬ ‫من‪...‬‬ ‫*‬ ‫این داستان خیلی غم انگیز است طوری که من هربار‬ ‫می خوانم‬ ‫بغضی گلویم را می اش��وبد‪ ،‬گس می شود طعم دهان‬ ‫من‬ ‫تا انجا که پس از ش��ش بی��ت واگویه عاطفی دیگر‪،‬‬ ‫بازهم فضا عوض می شود و فضا به موزه برمی گردد‬ ‫و در نهای��ت پایان بندی خوبی که می تواند در امروز‬ ‫و فردا تعبیر شود‪:‬‬ ‫«ی��ک ع��ده می گویند هر پاییز در ش��هر اواز غریبی‬ ‫هست‬ ‫اواز موهومی که می خواند انگار با لحن و بیان من»‬ ‫و تردیدی نمانده که اگر قرار اس��ت در غزل کارهای‬ ‫تازه ای بشود‪ ،‬فارغ از جوهره اصیل این قالب طالیی‬ ‫نمی توان س��راغ تازگی رفت چنان که حتما باید متن‬ ‫به خصوصیات مختلف ان پایبند بماند‪.‬‬ ‫فرجی در این س��ال ها هرچه پیش ت��ر می رود به دو‬ ‫ماهیت مهم بیش��تر توجه می کن��د؛ خودش و ادبیات‬ ‫کالسیک فارسی و این توجه در وجوه گوناگون شعر‬ ‫او بروز می یابد؛ انجا که بیش��تر ب��ا خودش می پرد‪.‬‬ ‫عاطفه از یک سو و تحلیل و خوانش شخصی هستی‬ ‫از سوی دیگر نمک اثارش را می افزاید و انجا که در‬ ‫ادبیات فارس��ی غوطه می زند‪ ،‬زبان و اسلوب شناسی‬ ‫و موسیقی (البته نه صرف وزن و قافیه) رنگ شعرش‬ ‫را دگرگ��ون می کند‪ .‬همین جاهاس��ت که ما کم کم با‬ ‫ش��اعر دل نازکی روبه رو می ش��ویم که درست وقتی‬ ‫که دارد خواس��ته هایش از هستی را عربده می کشد‪،‬‬ ‫بغض می ترکاند و ثابت می کند که اندیش��ه ورزی در‬ ‫ش��عر از قبیل منطق و ریاضی نیس��ت؛ حسابی دارد‬ ‫خاص خودش‪.‬‬ ‫عربده های��ی ک��ه از انه��ا گفتی��م نی��ز البت��ه اگرچه‬ ‫سرمس��تانه اند اما این سرمستی از قبیل الیعقل نیست‬ ‫چراکه این دیوانه‪ ،‬عاقل کش اس��ت و در اثنای همین‬ ‫کشاکش پرس��ش هایی دارد که سرگرانان مدرسی از‬ ‫پس پاسخش برنمی توانند امد‪.‬‬ ‫یک��ی دیگ��ر از تاثیراتی ک��ه پیوند فرج��ی با متون‬ ‫کالسیک بر ش��عر او گذاشته‪ ،‬امادگی ذهنی او برای‬ ‫پرداخت��ن به قالب های دیگ��ر – خصوصا قصیده –‬ ‫اس��ت که بی شک هنوز هم به ش��رط انکه شناخت‬ ‫درس��ت و امروزینی از این قالب پشت پرده پیشانی‬ ‫شاعر باش��د‪ ،‬می تواند کارساز باشد؛ چنانکه در چند‬ ‫تجربه فرجی چنین اس��ت‪ .‬او جایی وقتی می خواهد‬ ‫دوس��تی را به برخاستن از بس��تر بیماری بیانگیزد‪ ،‬با‬ ‫طنطنه قصیده به عیادتش می رود و جایی دیگر وقتی‬ ‫می خواهد از ش��کوهی لطیف و البت��ه دیرین بگوید‬ ‫چنین می کند‪.‬‬ ‫از دیگ��ر تاثیرات این پیوند البت��ه می توان به فراخی‬ ‫گستره واژگان‪ ،‬تنوع موسیقایی کالم‪ ،‬تصویرگری های‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫شعر‬ ‫معرفی‪:‬‬ ‫مهدی فرجی در سال ‪1358‬در کاشان به دنیا امده‪ ،‬در دوره راهنمایی و دبیرستان جدی تر با شعر انس‬ ‫گرفته و از سال ‪ 1379‬پا به مجامع کشوری شعر گذاشته است‪ .‬وی تاکنون در جشنواره ها و کنگره های‬ ‫متعددی برگزیده شده و به عناوین برتری از جمله عنوان شاعر برگزیده جوان شعر فجر در سال‪1386‬‬ ‫دست یافته است‪.‬‬ ‫برخی اثار وی عبارتند از هزار اسم قلم خورده و چشم های تو باران‪ ،‬ای تو راز روزهای انتظار‪ ،‬روسری‬ ‫باد را تکان می داد‪ ،‬زیر چتر تو باران می اید‪ ،‬شب بی شعر و‪....‬‬ ‫دوستت دارم پریشان‪ ،‬شانه می خواهی چه کار؟‬ ‫دام بگذاری‪ ،‬اسیرم‪ ،‬دانه می خواهی چه کار؟‬ ‫تا ابد دور تو می گردم‪ ،‬بسوزان‪ ،‬عشق کن‬ ‫ای که شاعر می کشی‪ ،‬پروانه می خواهی چه کار؟‬ ‫مثل من اواره شو‪ ،‬از چاردیواری درا!‬ ‫در دل من قصر داری‪ ،‬خانه می خواهی چه کار؟‬ ‫بشکن ان ایینه را در شعر من خود را ببین‬ ‫شرح این زیبایی از بیگانه می خواهی چه کار؟‬ ‫شرم را بگذار و یک اغوش در من گریه کن‬ ‫گریه کن! پس شانه ی مردانه می خواهی چه کار؟‬ ‫بگذار بگذرد همه چیز ان چنان که هست‬ ‫دنیا همین که بوده و دنیا همان که هست‬ ‫پای سفر که پیش بیاید مسافریم‬ ‫ادم هراس جاده ندارد جوان که هست‬ ‫تا هرچه دور پشت مرا گرم می کند‬ ‫مثل تو دست همسفری مهربان که هست‬ ‫اصال بدون مشکل‪ ،‬شیرین نمی شود‬ ‫در راه دست کم دوسه تا امتحان که هست‬ ‫گاهی برای ما خود این راه مقصد است‪:‬‬ ‫یک جاده با فراز و نشیب ان چنان که هست‬ ‫حاال اگر چراغ نداریم بی خیال‬ ‫فانوس شعرهای تو در دست مان که هست‬ ‫خواب دو جفت بال و پر سبز دیده ام‬ ‫پاهای مان شکسته‪ ،‬ولی اسمان که هست‬ ‫کاشا ِن صدها سال بعد از این‬ ‫در موزه ی اشیا زمان من‬ ‫در ویترین‪ ،‬دفترچه ای کهنه‬ ‫با چند تکه استخوان من‬ ‫نوکهن و‪ ...‬اشاره کرد‪.‬‬ ‫فرج��ی می توان��د نماینده جریانی از غزل باش��د که‬ ‫تغزل را در س��هولت و همراه با پیرنگ حسی دقیق و‬ ‫تازه‪ ،‬به مخاطب شعر فارسی ارزانی می کند کما اینکه‬ ‫او تا اکنون هم در همین مسیر رشد یافته است‪ .‬امثال‬ ‫وی با استفاده درست از زبان و درک درست از وزن‬ ‫و قافیه و قالب‪ ،‬باعث می ش��وند که حتی همان هایی‬ ‫که تئوری ها علیه قالب های کالسیک صادر کرده اند‪،‬‬ ‫بنش��ینند و به چرایی جادویی بودن قالب های ش��عر‬ ‫فارس��ی – خصوصا غزل – فکر کنن��د؛ هرچند همه‬ ‫متفق القول باشیم که قالب‪ ،‬محدودیت افرین است‪.‬‬ ‫تجرب��ه مهدی فرج��ی می توان��د برای بس��یاری از‬ ‫شاعران جوان تر تازه کار نیز سرمشق قرار گیرد؛ اینکه‬ ‫ه��ر جانی‪ ،‬توانی دارد و فرد بای��د توانایی های خود‬ ‫را با ابزار متناس��ب همس��و کند؛ فارغ از مد و پسند‬ ‫غالب و‪ ....‬اینکه هنوز ه��م مهدی فرجی و دیگران‪،‬‬ ‫غزل های تازه و خوب می نویس��ند یعنی اینکه هنوز‬ ‫جان هایی در این جامعه می بالند که توانستن ش��ان در‬ ‫چنین قالب هایی ش��کل می گیرد‪ .‬غزل هنوز هم زبان‬ ‫امروز اینجاست‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫ این مرد‪ ،‬شاعر بوده‪. . .‬‬‫ دفترچه؟‬‫ دفترچه تا انجا که معلوم است‪...‬‬‫در موزه می پیچد صدا‬ ‫مردم‬ ‫با بهت محو داستان من‪...‬‬ ‫این داستان خیلی غم انگیز است‬ ‫طوری که من هربار می خوانم‬ ‫بغضی گلویم را می اشوبد‬ ‫گس می شود طعم دهان من‬ ‫وقتی به دنیا امدم‪ ،‬دنیا‬ ‫ناف مرا با درد قیچی کرد‬ ‫افتاد بر دوشم همان اول‬ ‫بار گناه خاندان من‬ ‫بحث تو تنها نیست پیش از تو‬ ‫هرکس که امد توی دستش بود؛‬ ‫طومار باز ماجرایی تلخ‬ ‫شالق سخت امتحان من‬ ‫هم ذره ذره ذره توفان برد‬ ‫من می روم جایی که جای دیگری باشد‬ ‫جز شانه های تو پناه بهتری باشد‬ ‫زندان تاریک تو راه چاره ای دارد؟‬ ‫پس من چه طوری امدم؟ باید دری باشد‬ ‫یک عمر «صرف»ات کرده ام دیگر نخواهم کرد‬ ‫غیر از تو شاید مثل «رفتن» مصدری باشد‬ ‫عیبی ندارد هرچه می خواهی ببارانم‬ ‫بگذار این پایان گریه اوری باشد‬ ‫ان که تمام هستی اش را سوخت پای تو‬ ‫نگذاشتی یک بار مرد دیگری باشد‬ ‫پرواز را از تخم چشمانم دراوردی‬ ‫حاال چه فرقی می کند بال و پری باشد‪...‬‬ ‫هر طرف رو کن و تردید نکن سوی منی‬ ‫باز در چشم ِ‬ ‫ رس دیده ی پرسوی منی‬ ‫تا ابد گرچه عزیزی ولی از یاد مبر‬ ‫چشم من باشی در سایه ی ابروی منی‬ ‫در غمم رفته ای و در خوشی ام امده ای‬ ‫چه کنم؟ خوی تو این است؛ پرستوی منی‬ ‫چشم بادامی و شیرین و خوش و بانمکی‬ ‫چینی و تازی و ایرانی و هندوی منی‬ ‫گوش تا گوش به صحرا بخرام و نهراس‬ ‫شیرها خاطرشان هست که اهوی منی‬ ‫هم شعله شعله شعله اتش سوخت‬ ‫نفرین به دستانی که اول ریخت‬ ‫این زهر را در استکان من‬ ‫دنبال من می گردی و دیگر‪...‬‬ ‫دیگر مرا پیدا نخواهی کرد‬ ‫از خاطرات مشترک حتی‬ ‫گم می شود نام و نشان من‬ ‫هرچند هردو شاعریم اما‬ ‫از حرف هم چیزی نفهمیدیم‬ ‫دیوارِ چینِ دل ندادن بود‬ ‫بین جهان تو‪ ،‬جهان من‬ ‫تو اخرین پاییز من بودی‬ ‫یک ضربه تا افتادنم کم بود‬ ‫افتاده ام از پا و می بینم‬ ‫پوسیده دیگر نردبان من‬ ‫یک قطره اشک گرم می افتد‬ ‫بر ویترین اهسته می غلتد‬ ‫هرکس به سمتی می رود اما‬ ‫با طعم تلخ داستان من‬ ‫یک عده می گویند هر پاییز‬ ‫در شهر‪ ،‬اواز غریبی هست‬ ‫اواز موهومی که می خواند‬ ‫انگار با لحن و بیان من‬ ‫‪73‬‬ ‫قدمگاه‬ ‫با بیابان مانده خردک شعله ای از کاروانش‬ ‫شعر امروز کاشان‬ ‫کاشان به دالیل گوناگون‪ ،‬همواره یکی از مراکز برجسته فرهنگی این مرزوبوم بوده و جالب‬ ‫اینکه این خطه‪ ،‬در هر دوره به فراخور نیاز زمانه‪ ،‬چهره هایی مستعد و باانگیزه را نوبه نو به‬ ‫میهن ایزدنشان ما ارزانی داشته است‪ .‬اگر تنها بخواهیم از شاعران بنام این سرزمین نام ببریم‬ ‫نیز مجال‪ ،‬تنگ خواهد بود پس فقط به مرور اثار تعدادی از سرایندگان جوان کاشانی بسنده‬ ‫می کنیم؛ تا نوبتی دیگر و شاعران کاشی دیگر‪.‬‬ ‫عید دارد می رسد یک بار دیگر‪ ،‬نیستی‬ ‫جمع مان جمع است‪ ،‬ما هستیم و مادر‪ ،‬نیستی‬ ‫گیرم اخر هفت سین سفره هم تکمیل شد‬ ‫باز کم دارد‪ ،‬کنار سفره اخر نیستی‬ ‫سفره را می چیند و اهی کنارش می کشد‬ ‫مهربان‪ ،‬ایینه جان‪ ،‬با اه همسر نیستی‬ ‫الاقل پیغام سبزی باش در این فصل سرد‬ ‫زود برگرد‪ ،‬از پرستوها که کمتر نیستی‬ ‫خواهرم از کفش های تازه اش چیزی نگفت‬ ‫خواست انها را ببینی‪ ،‬حیف‪ ،‬دیگر نیستی‬ ‫هستیِ این خانه هفده سال پیش از دست رفت‬ ‫ای دنیا! ای دنیای سراسر نیستی!‬ ‫می سرایم اشک هایم را و می دانم به حتم‬ ‫از سرودم جز همین یک بیت از بر نیستی‬ ‫جان من قربان اشک دختری ویران نشین‬ ‫چشم من! مدیون من باشی اگر تر نیستی‬ ‫انان که با من از غم جان گفته بودند‬ ‫با ساحل از افات طوفان گفته بودند‬ ‫کم دردسرتر از جنون هم خانه ای نیست‬ ‫‪74‬‬ ‫این را به من کوه و بیابان گفته بودند‬ ‫من ابرم و باید ببارم‪ ،‬چاره ای نیست‬ ‫گل ها هم این گونه به باران گفته بودند‬ ‫در خواب ماندم مثل مردابی که با او‬ ‫از رود‪ ،‬از دریا فراوان گفته بودند‬ ‫یک حرف ان هم بر زبان من نیامد‬ ‫شعر بلندی که شهیدان گفته بودند‬ ‫دکترعباس سودایی در سال ‪ 1353‬در روستای‬ ‫ازوار از توابع کاشان به دنیا امده‪ ،‬تحصیالت‬ ‫خود را تا پایان دوره راهنمایی در زادگاهش‬ ‫و سپس در کاشان پی گرفته و نهایتا در رشته‬ ‫پزشکی فارغ التحصیل شده است‪.‬‬ ‫او هم��واره از نام های مط��رح عرصه ادبیات‬ ‫ش��اهد بوده و بخشی از اثارش در این زمینه‬ ‫زبانزد و ماندنی شده است‪.‬‬ ‫نخستین مجموعه اثارش با نام «دریا در تور»‬ ‫روانه بازار فرهنگ شد که جایزه دومین کنگره‬ ‫ادبیات شاهد به ان تعلق گرفت‪.‬‬ ‫ب اهوهای‬ ‫از دیگر اثار او می توان به «کنار ا ‬ ‫تش��نه» (مجموعه دوبیتی های عاش��ورایی) و‬ ‫ساکنان اخر دنیا اشاره کرد‪.‬‬ ‫«در کار خیر حاجت هیچ استخاره نیست»‬ ‫قایق بخر به اب بینداز و دور شو‬ ‫ما کوچکیم مثل همیشه‪ ،‬جهان بزرگ‬ ‫پرهای ما شکسته شد و اسمان بزرگ‬ ‫قایق بخر! به اب بینداز و دور شو!‬ ‫پلکی تکان تکان بده با ناز و دور شو!‬ ‫ان کوره راه مانده و این پای نیمه جان‬ ‫ان سفره های مختصر و این دهان بزرگ‬ ‫تا صخره های ساحلی از شرم بشکنند‬ ‫دستی بکش به پرده ی اواز و دور شو‬ ‫موهای ما سفید شد و عمرمان گذشت‬ ‫غم های کودکانه ما همچنان بزرگ‬ ‫شاید نسیم از تو خبر اورد به شهر‬ ‫بگذار پلک پنجره را باز و دور شو‬ ‫پیراهن عزیز مسافرشدن چه تنگ‬ ‫کفش شریف چلچله در پایمان بزرگ‬ ‫بار تو هرچه قدر سبک تر رهاتری‬ ‫شعری بگو نهایت اعجاز و دور شو‬ ‫ما از اتاق کوچک خود حرف می زنیم‬ ‫گیرم که کیش دیدنی و اصفهان بزرگ‬ ‫هم ناخدای قایق تو عشق بهتر است‬ ‫هم بادبان به شعر برافراز و دور شو‬ ‫این بچه ها به مهر‪ ،‬به تسبیح راضی اند‬ ‫با انکه شهربازی ان کودکان بزرگ‬ ‫بندر به موج موج تغزل نیازمند‬ ‫فالی بزن به خواجه ی شیراز و دور شو‬ ‫از ابتدا به نام خداوند مهربان‬ ‫از ابتدا خدا نه فقط مهربان‪ ،‬بزرگ‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫جنگ شعر‬ ‫اما خدای کوچک ما مهربان تر است‬ ‫اما خدای پشت سر دیگران بزرگ‬ ‫بپوش پنجره چادرنماز سبزت را‬ ‫که زیر سای ه تو غنچه تا ابد شاد است‬ ‫ساحلی خسته و متروکم و گهگاه خوشم‬ ‫به یکی تخته ی با موج کنار افتاده‬ ‫ریحانه رسول زاده‬ ‫سیاه‪ ،‬بخت من و چشم تو به هم پیوست‬ ‫تو امدی‪ ،‬اما جام شوکران در دست‬ ‫دریغ‪ :‬لبخند دلبرانه ات وقتی‬ ‫که پشت پرده ی اخم و غرور پنهان است!‬ ‫گریز‪ :‬خیره نماندن به گیسویت در باد‬ ‫که بندبن ِد دلم را‪ ،‬به موج مویت بست‬ ‫ِ‬ ‫دست تو در دست‪ ،‬مست می رقصم!‬ ‫خیال‪:‬‬ ‫حقیقت‪ :‬اواره‪ ،‬کوچه گرد‪ ،‬تنها‪ ،‬مست‪...‬‬ ‫سپید‪ ،‬بخت تو و چشم های منتظرم‬ ‫که سال هاست به این جاده ها گره خورده ست‬ ‫کنار امده دیگر پرنده با ماندن‬ ‫که هر طرف برود توی دام صیاد است‬ ‫خوانده ناخوانده رها کردی و این کهنه کتاب‬ ‫گوشه ای بی تو هم اغوش غبار افتاده‬ ‫شکستن کمر شاخه ها خودش درسی ست؛‬ ‫«غرور می شکند‪ ،‬تا زمانه استاد است»‬ ‫مرگ می خندد و پیغام خوشی خواهد داشت‬ ‫برق ان چشم که در چشم شکار افتاده‬ ‫سارا جلوداریان‬ ‫تو می توانی بیش از اینها مهربان باشی‬ ‫خورشید باشی‪ ،‬ابر باشی‪ ،‬اسمان باشی‬ ‫اولین دانه برف امد و ارام ارام‬ ‫نفس باغچه دیدم به شمار افتاده‬ ‫من را شبیه خانه ای در خاطرت بسپار‬ ‫من را شبیه ت ّلی از ویرانه‪ ،‬بعد از تو‬ ‫یا مثل یک معشوقه ی افسانه ای با تو‬ ‫یا مثل یک می خواره ی دیوانه بعد از تو‬ ‫هی مست می چرخم میا ِن خانه‪ ،‬سرگردان‬ ‫یک دست تنپوش تو دستی هم غزل هایت‬ ‫رقصیدم و با هر پیاله ارزو کردم‬ ‫یک شب بمیرم گوش ه میخانه‪ ،‬بعد از تو‬ ‫چیزی نمانده دیگر از محبوب زیبایت‬ ‫هر روز اشفته تر و هر روز تنهاتر‬ ‫رغبت ندارد اینه به دیدنم حتی‬ ‫قهر است با موی سپیدم‪ ،‬شانه‪ ،‬بعد از تو‬ ‫هرچند از ماندن در این اوار بیزارم‬ ‫جز در قفس پرپرزدن‪ ،‬راهی برایم نیست‬ ‫رفتی و بردی با خودت حس پریدن را‬ ‫سیرم از ابر و اسمان‪ ،‬از دانه‪ ،‬بعد از تو‬ ‫قبل از تو‪ ،‬مرگ از عشق را افسانه می خواندند‬ ‫باور نشد خونی بریزد‪ ،‬دشنه ی دوری‬ ‫با دیدن این روح سرگردان یقین کردند‬ ‫دیگر حقیقت دارد این افسانه بعد از تو‬ ‫فردا که با خورشیدها از خواب برخیزی‬ ‫دیگر از این دیوانه در شهرت نشانی نیست‬ ‫ِ‬ ‫خاطرات تلخ مدفون شد‬ ‫«من» با تمام‬ ‫در گوش ه تاریکی از این خانه‪ ،‬بعد از تو‪...‬‬ ‫ُحسنا محمدزاده کاشی‬ ‫زمین ِخسته همیشه اسیر ِ بیداد است‬ ‫میان بهت ِغریبش هزار فریاد است‬ ‫تمام شهر پر از چشم هرزه گرد شده ست‬ ‫هوس‪ ،‬شبیه به دیوانه ای که ازاد است‬ ‫نجابتی که در اغوش کوچه ها گم شد‬ ‫درست مثل همان برگ رفته بر باد است‬ ‫مثل هوای بچگی‪ ،‬معصوم و ناارام!‬ ‫مثل بهار چارده ساله‪ ،‬جوان باشی‬ ‫از لهجه ات پیداست‪ ،‬اهل سادگی هستی‬ ‫خوب است با تنهایی من هم زبان باشی‬ ‫ای ماه پیشانی ترین اسطوره خلقت!‬ ‫تو می توانی لوح زرین زمان باشی‬ ‫ای شاهکار عشق! ای شیرین ترین فرهاد!‬ ‫باید ردیف مثنوی های جهان باشی‬ ‫حاال که نامت در غرور موج ها جاری ست‬ ‫باید خودت سرچشمه ی اب روان باشی‬ ‫یعنی رفیق روز های سخت دلتنگی!‬ ‫یعنی شریک دردهای دیگران باشی‬ ‫هرکس در این دنیای خاکی‪ ،‬قصه ای دارد‬ ‫پس سعی کن تا برگ اخر‪ ،‬قهرمان باشی‬ ‫ی‬ ‫گاهی بهار و گاه گل پرپر من ‬ ‫لبخند اولین و غم اخر منی‬ ‫پیچیده در هم است رگ و ریشه های ما!‬ ‫در این کویر‪ ،‬ساقه ی نیلوفر منی‬ ‫ترسی ندارم از غضب و قهر اسمان‬ ‫چون دلخوشم به اینکه تو بال و پر منی‬ ‫ما را به مصر و یوسف مصری چه حاجت است!‬ ‫گمگشته عزیز! تو تاج سر منی‬ ‫ما را به گنج و مکنت قارون چه حاجت است!‬ ‫دردانه شریف! تو تک گوهر منی‬ ‫اصال مگر که می شود از هم جدا شویم؟‬ ‫مانند روح‪ ،‬حل شده در پیکر منی‬ ‫ما با خدا و عشق علی‪ ،‬عهد بسته ایم‬ ‫دست مرا بگیر اگر یاور منی‪...‬‬ ‫مهربانی کن و با فاتحه ای شادم کن‬ ‫ا ه ای سایه بر سنگ مزار افتاده‬ ‫من ابر تشنه ای انسوی اب ها بودم‬ ‫که بی تو در سفر التهاب ها بودم‬ ‫چه سال ها که فقط از پرند ه بودن اه‬ ‫ی الی کتاب ها بودم‬ ‫پری قدیم ‬ ‫اسیر ابی غمگین برکه در دل عکس‬ ‫منم که قوی رها توی قاب ها بودم‬ ‫چه حسرتی که زمینگیر بال بسته خویش‬ ‫تمام عمر میان عقاب ها بودم‬ ‫شب هزار و یکم قصه تازه شد یعنی‬ ‫دوباره بی تو هراسان خواب ها بودم‬ ‫شبی دراور از این تنگ شیشه ای ای مرگ‬ ‫مرا که ماهی ازاد اب ها بودم‬ ‫شهرم اما شهر ویران تر زمین و اسمانش‬ ‫مانده با او خاک و خاکستر به جای خان ومانش‬ ‫انک این من پادشاهی خیره با افاق تاری‬ ‫وان شبیخون دیده ناگه پایتخت باستانش‬ ‫باغ بی برگی ست با ساز و سرودش باد و باران‬ ‫کاین چنین پوشیده با شوالی عریانی خزانش‬ ‫اتشی را مانم اما رو به خاموشی که دیگر‬ ‫با بیابان مانده خردک شعله ای از کاروانش‬ ‫در گریز از خویش هر شب چهره می پوشم به دستار‬ ‫چون جذامی مردم از ایینه نام و نشانش‬ ‫نانخورش‪ :‬خون دل و اب‪ :‬اشک سرد و سفره چرکین‬ ‫خانه‪ :‬مرگ اندود و گور‪ :‬اغوش باز میزبانش‬ ‫گرچه ناهمگون ولی هر یک غمی را نعره می زد‬ ‫کوه‪ :‬در دل‪ ،‬ابر‪ :‬با چشمان و دریا‪ :‬با دهانش‬ ‫انارهای ترک خورده خوب می دانند‬ ‫خزان به زردی ِ بی حدوحصر معتاد است‬ ‫علیرضا رجبعلی زاده کاشانی‬ ‫من همینم‪ :‬یکی از خیل هزار افتاده‬ ‫برگ پاییزی از چشم بهار افتاده‬ ‫سرزمینی چون مرا با رنج تبعید و تباهی‬ ‫تا کجا می ازمایید ای خدایان همچنانش؟‬ ‫دلم شکسته برای گلی که روسری اش‬ ‫به دست های جنون خیز باد افتاده ست‬ ‫ماهی مرده سرخی ست دلم بر گل فرش‬ ‫که لب تاقچه از تنگ انار افتاده‬ ‫با سرانجام خوشت خامم نکن ای مرگ! وقتی‬ ‫می شناسم «قیس» را با طعم تلخ داستانش‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫‪75‬‬ ‫قدمگاه‬ ‫دکتر ضیاء موحد‬ ‫شادروان احمد شاملو‬ ‫گزارش یک مناقشه ادبی در حاشیه اظهارنظر تازه ای از دکتر ضیاء موحد‬ ‫غزل مرده است یا من غزل نمی پسندم؟‬ ‫علیرضا بهرامی‬ ‫ش��اید قصه اخیر از ان جا شروع شد که ضیاء موحد روز‬ ‫سه شنبه ‪ 25‬خردادماه ‪ 89‬در نشستی در شهر کتاب مرکزی‬ ‫از شعر فارسی گفت و تاکید کرد‪ ،‬به نظر او مساله غزل تمام‬ ‫شده است‪ .‬اما این سخن موحد که بازتاب ها و واکنش های‬ ‫داغی به همراه داش��ت‪ ،‬گویای نوع دیدگاه او در سال های‬ ‫اخیر اس��ت که پیش تر هم در مقاط��ع و مواقع مختلف‬ ‫به نوعی بیان شده اس��ت‪ .‬برای نمونه‪ ،‬سال ‪ 1381‬بود که‬ ‫ضیاء موحد وقتی در جایگاه یک شاعر در یک مصاحبه‬ ‫قرار گرفته بود‪ ،‬گفت‪« :‬فکر نمی کنم قالب های کهن دیگر‬ ‫به شکل جدی برای ادبیات ما مطرح باشد‪ .‬من‪ ،‬خودم یکی‬ ‫از کارهای اخیرم‪ ،‬که خیلی ها هم ان را دوس��ت داشتند‪،‬‬ ‫غزل ب��ود؛ اما این یک کار تفننی بود و من ان را به عنوان‬ ‫یک کار جدی تلقی نمی کنم‪».‬او درباره توانایی قالب های‬ ‫کالسیک شعر فارسی در بیان مضامین دنیای امروزی عنوان‬ ‫کرد‪« :‬مساله اصال این نیس��ت که این قالب ها تا چه حد‬ ‫می تواند مضامین امروز را بیان کند‪ ،‬بلکه موضوع این است‬ ‫که ما امروز دیگر در ان دنیای ساکت‪ ،‬بی تحرک‪ ،‬متقارن و‬ ‫موزون قدیم زندگی نمی کنیم‪ .‬مدرنیته تمام اینها را به هم‬ ‫زده است و امروز اصال کسی حوصله ندارد بنشیند چند‬ ‫صفحه مثنوی که همه اش وزن و قافیه است را بخواند‪».‬‬ ‫موحد در ادامه متذکر شد‪« :‬خیلی چیزهای قدیمی بود که‬ ‫ما زمانی انها را دوست داشتیم و از انها استفاده می کردیم‪،‬‬ ‫اما امروز دیگر حتی به عنوان یک شیی ء زینتی هم از انها‬ ‫استفاده نمی کنیم‪ .‬در واقع اینها به موزه ها رفته اند و دیگر‬ ‫جزو زندگی زنده ما نیستند‪».‬این مدرس دانشگاه در ادامه‬ ‫تصریح کرد‪« :‬جوان ها اصال گرایشی به شعر کهن ما ندارند‬ ‫و حق هم دارند‪ ،‬چرا که تساوی مصراع ها یا تکرار قافیه‪،‬‬ ‫حالتی تصنعی به کار می دهد که دیگر دوران ان گذش��ته‬ ‫است‪ ».‬این منتقد ادبی درباره اینکه به نظر می رسد شاعران‬ ‫موفقی در عرصه شعر کهن مشغول به کار هستند‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«انان ممکن است چند غزل خوب هم بگویند که همه ان‬ ‫را زمزمه کنند؛ اما در نهایت راه به جایی نمی برند‪ .‬در این‬ ‫دوره شعر کهن گفتن‪ ،‬این است که مثال تصنیف های فالن‬ ‫خواننده قدیمی را در کنار موسیقی سمفونیک بگذاریم که‬ ‫نتیجه کار کامال مشخص است‪».‬‬ ‫او با تاکید بر اینکه حوزه شعر کهن را هم باید در جایزه های‬ ‫ادب��ی در حد خود مورد بررس��ی قرار داد‪ ،‬اف��زود‪« :‬البته‬ ‫کار ش��اعرانی که در قالب های که��ن کار می کنند را باید‬ ‫جداگانه مورد بررس��ی قرار داد و نمی توان ان را با ش��عر‬ ‫‪76‬‬ ‫نودرامیخت‪».‬‬ ‫او ک��ه البت��ه دیدگاه های مویدانه پررنگی درباره ش��عر و‬ ‫شخصیت احمد شاملو دارد و در جایی او را بزرگ ترین‬ ‫ش��اعر ایران پس از حافظ معرفی کرده‪ ،‬س��ال ‪ 83‬هم در‬ ‫جایی گفته است‪« :‬مفاهیمی که در شعر گفته می شود‪ ،‬ازلی‬ ‫و ابدی اس��ت‪ .‬به همین دلیل وقتی هنوز ش��عر قدیمی را‬ ‫می خوانیم ل��ذت می بریم‪ .‬بنابراین اگر ش��اعری از ابزار‬ ‫شاعری قدرتمندی برخوردار باشد‪ ،‬شعرش در هر زمانی‬ ‫که خوانده ش��ود می توان چی��زی را از ان یاد گرفت‪ .‬اگر‬ ‫شاعری از مفاهیمی محدود استفاده کند که فقط برای یک‬ ‫زمان قابل استفاده باشد و در زمانی دیگر غیر قابل استفاده‪،‬‬ ‫اصوال باید در ش��عر بودن اثرش ش��ک کرد‪ .‬ش��عر باید‬ ‫ض��د تکرار و یک نوع گریز از عادت باش��د‪ .‬هر چیز در‬ ‫زمانی وقتی به کار برده شود‪ ،‬تازه است؛ ولی بعد از مدتی‬ ‫تکراری می شود‪ .‬اگر شاعران مفاهیم گذشته را می خواهند‬ ‫در شعرشان بیاورند‪ ،‬باید به ان نوعی تازگی دهند‪».‬‬ ‫این بحث ها تقریبا از یادها گذشته بود که چند سال بعد‪،‬‬ ‫یعنی در سال ‪ 1387‬محمد رمضانی فرخانی – شاعر – در‬ ‫جلسه نقد مجموعه غزل «تا اخر دنیا برایت می نویسم» در‬ ‫کتابسرایروشن‪،‬باانتقادازنسلشاعرانجوانیکهنسبتبه‬ ‫شعر ساده انگارانه برخورد می کنند‪ ،‬تاکید کرد‪« :‬شعر حاصل‬ ‫است؛ محصول نیست‪ .‬عده ای می گویند غزل شعر زمانه ما‬ ‫نیست یا ضیاء موحد‪ ،‬که می گوید به غزل اعتقادی ندارد‪،‬‬ ‫در اخر دفتر شعرش غزل منتشر می کند و می گوید ما هم از‬ ‫این کارها می کردیم و بوقی می زدیم؛ خب اگر غزل به درد‬ ‫نمی خورد‪ ،‬چرا امده ای در مجموعه ات گذاشته ای؟»‬ ‫این منتقد دامنه انتقادش را به شاعران امروز و مطالعه نکردن‬ ‫انها و همچنین برخورد روش��نفکران با زبان فارسی هم‬ ‫کشاند و گفت‪« :‬ساعت ها می نشینیم و درباره «زبان» حرف‬ ‫می زنیم؛ اما از پس خواندن «شاهنامه» بدون غلط برنمی اییم‪.‬‬ ‫امروز دیگر افراد فاضل به اندازه انگش��تان یک دست هم‬ ‫پیدانمی شوند‪».‬‬ ‫ب��از هم این بحث ها تقریبا از خاطرها رفته بود که موحد‬ ‫کتاب «دیروز و امروز ش��عر فارس��ی» را که دربرگیرنده‬ ‫گفت وگوها و نوش��ته هایش در نقد ش��عر فارسی است‪،‬‬ ‫منتشر کرد و در همان جلسه مورد اشاره‪ ،‬از موضوعات و‬ ‫شاعرانی که در این اثر از انها سخن گفته است‪ ،‬گزارش داد‪،‬‬ ‫هوشنگ ابتهاج را سرامد غزلسرایان توصیف کرد و گفت‪:‬‬ ‫«در بحث هایی که راجع به غزل کرده ام‪ ،‬با کس��ی غرضی‬ ‫نداشته ام‪ .‬بنده هوشنگ ابتهاج را از نزدیک ندیده ام و اگر‬ ‫اسم ایشان را اورده ام‪ ،‬به این دلیل است که او را به عنوان‬ ‫پیشوای غزل سرایان می دانم‪ .‬برخی مقاله ها هم درباره ایشان‬ ‫خوانده ام که اغراق امیز بود‪ .‬حاال شاید کسانی دوست داشته‬ ‫باشند در مواجهه با ایشان مبالغه امیز برخورد کنند؛ اما من از‬ ‫ان چه که باور داشته ام‪ ،‬گفته ام‪».‬‬ ‫این ش��اعر خاطرنش��ان کرد‪« :‬انچه که درب��اره غزل باید‬ ‫بگویم‪ ،‬گفته ام و معتقدم ان امکاناتی که شعر نو از هر حیث‬ ‫پیش روی مان باز می کند‪ ،‬با قالب های عروضی قابل مقایسه‬ ‫نیست و البته این فضای بازی که در شعر نو ایجاد می شود‪،‬‬ ‫بی تردید بهتر می تواند از عهده بیان احس��اس بربیاید که‬ ‫همین هم کار را دشوار می کند‪ .‬به اعتقاد من‪ ،‬وزن نیمایی‬ ‫هیچ هنری در ورود و دخول کلمات در ش��عر ندارد‪ .‬در‬ ‫واقع‪ ،‬همان کلماتی که با عروض شمس قیس نمی توانند‬ ‫وارد شعر شوند‪ ،‬از طریق وزن نیمایی هم امکان ورود به‬ ‫شعر را ندارند؛ فقط در وزن نیمایی حوزه اختیارات بیشتر‬ ‫شده است‪ .‬به هرحال‪ ،‬قصد ندارم درباره غزل سخن بگویم‬ ‫و به نظر من‪ ،‬این مساله تمام شده است‪».‬‬ ‫این حرف ها ما را کمی هم به یاد بحث های جنجالی احمد‬ ‫شاملو در دهه های گذش��ته می اندازد که برخی معتقدند‬ ‫بخش��ی از ش��هرت او مدیون همین بحث های جنجالی‬ ‫اس��ت‪ .‬همچنین چند دیدگاه از عبدالعلی دس��تغیب در‬ ‫س��ال های اخیر که مثال سال ‪ 87‬در جمع شاعران نیمایی‬ ‫در خانه هنرمندان گفت‪« :‬به نظرم‪ ،‬ظرفیت شعر نیمایی با‬ ‫نیما ‪ ،‬فروغ و اخوان تمام شده و باید به دنبال فرم های جدید‬ ‫بود‪ ».‬ضمن ان که او هم مانند موحد معتقد است دوره شعر‬ ‫کالسیک پایان یافته است‪.‬‬ ‫ی‬ ‫اما س��خنان اخیر موحد بی واکنش نماند؛ بهروز یاس��م ‬ ‫نخس��تین فرد بود که در س��خنانی گفت‪« :‬زمان به ان جا‬ ‫نرسیده که به مرگ غزل فتوا بدهیم‪».‬‬ ‫این ش��اعر عنوان کرد‪« :‬اگر روزگار غزل س��رامده است‪،‬‬ ‫این همه توجه به این قالب پرسابقه شعر فارسی در سال های‬ ‫پس از انقالب اس�لامی از کجا می اید؟ االن جمع غالب‬ ‫شاعران جوان غزل می نویسند و چطور با این استقبالی که‬ ‫از غزل می شود‪ ،‬ادعا می شود که هنگامه غزل نیست؟»‬ ‫او افزود‪« :‬اکنون س��خنان فارغ از این است که غزل قالب‬ ‫زمانه ما هست یا خیر یا اینکه غزل می تواند زبانی برای بیان‬ ‫مسائل اجتماعی‪ ،‬سیاسی ما باشد یا خیر؛ اصال این ها نیست‪.‬‬ ‫تاکید من به اهمیت غزل ناشی از توجه به این قالب در همین‬ ‫سال هاست و به رغم اینکه غزل روندهای پرافت وخیزی را‬ ‫از سر گذراند‪ ،‬اما توانست حیات خود را استمرار بخشد و‬ ‫در این سال ها به تعادلی در فرم و محتوا برسد‪».‬‬ ‫یاسمی همچنین گفت‪« :‬غزل شناسنامه ایران است‪ .‬به جای‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫نقد حال‬ ‫علیرضا طبایی‬ ‫دارد و نمی شود این گونه حکم ها را داد‪».‬‬ ‫این شاعر در ادامه درباره اظهارات ضیاء موحد تاکید کرد‪:‬‬ ‫«این حرف ها می تواند زده ش��ود؛ اما تا ان جایی که حکم‬ ‫نباشد؛ حکم که بشود‪ ،‬مانند این می ماند که من به دیگری‬ ‫بگویم چگونه زندگی کند‪ ،‬زیرا شعر گفتن خود زندگی‬ ‫اس��ت‪ .‬خود شعر زندگی را برای من تعیین می کند و من‬ ‫سعی می کنم خوب زندگی کنم‪ .‬این گونه اظهارات زمانی‬ ‫که حکم باشد‪ ،‬مانند پژواکی می شود که به سوی گوینده‬ ‫بازمی گ��ردد‪ .‬حتی اگر این حرف را من هم بزنم‪ ،‬دیگران‬ ‫نمی پسندند‪».‬‬ ‫اما اظهارات یوس��فعلی میرش��کاک در این زمینه از همه‬ ‫جالب تر بود؛ او از س��ویی گفت‪« :‬من قبال گفته بودم که‬ ‫زبان فارسی رو به مرگ است؛ زیرا سال ها پیش این امکان‬ ‫وجود داشت کسی که رنگ ایران را هم ندیده‪ ،‬شیفته این‬ ‫زبان شود و مانند بیدل غزل بگوید‪ .‬عشق به این زبان بیدل‬ ‫را این گونه کرد و زبان فارس��ی‪ ،‬زبان عشق و عرفان ماند؛‬ ‫در حالی که زمانه ‪ ،‬زمانه عش��ق به ان معنا نیس��ت‪ .‬اکنون‬ ‫زبان کوچه و بازار هم پر شده است از واژگان غیرفارسی‪،‬‬ ‫خصوصا انگلیسی که در هر شهرستانی اموزشگاهی برای‬ ‫عباس صفاری‬ ‫یوسف علی میرشکاک‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫محمدعلی بهمنی‬ ‫اینک��ه ن��وروز را ثبت جهانی کنیم‪ ،‬غ��زل را باید به ثبت‬ ‫جهانی رساند‪ ،‬زیرا این قالبی است که هزار سال جور تمام‬ ‫گرفتاری های اعتقادی‪ ،‬اخالقی و اجتماعی ما را کشیده و‬ ‫این مسائل را در خود انعکاس داده است‪».‬‬ ‫علیرضا طبایی هم در سخنانی تصریح کرد‪« :‬مدعیان به سر‬ ‫رسیدن دوران غزل از سر ناتوانی در نوشتن غزل است که‬ ‫این سخن ها را طرح می کنند‪ .‬انها از اگاهی های اولیه نسبت‬ ‫به غزل خالی یا به ان بی توجه اند‪».‬‬ ‫او خاطرنشان کرد‪« :‬کسانی که به غزل به عنوان یک قالب‬ ‫نگاه می کنند‪ ،‬نگاهی اشتباه دارند و به اشتباه گمان می برند‬ ‫این قالب پاسخگوی نیاز امروز ادبیات فارسی نیست‪ .‬مثل‬ ‫این می ماند که بگوییم حاال که با اسب رفت وامد نمی کنیم‪،‬‬ ‫پس باید اسب سواری را که رفتاری زیباست‪ ،‬انکار کنیم‪».‬‬ ‫طبایی یاداور شد‪« :‬این اصال رفتار درستی نیست‪ .‬جمعی‬ ‫از نوشتن غزل ناتوان اند و بر نادیده گرفتن این قالب کهن‬ ‫فارس��ی تالش می کنند‪ .‬حتی احمد شاملو هم که سال ها‬ ‫پیش ردیه هایی علیه غزل نوش��ت‪ ،‬هیچ وقت موفق نشد‬ ‫غزلی ماندگار و موفق خلق کند؛ هرچند در زمینه های دیگر‬ ‫ی مبدع بود‪».‬‬ ‫شعر فارس ‬ ‫این شاعر همچنین گفت‪« :‬اگر از نظر محتوایی نیز بخواهیم‬ ‫نگاهی به غزل بیندازیم‪ ،‬به طور عام و در شعر کالسیک‪،‬‬ ‫غزل بازتاب دهنده عش��ق بوده و عش��ق همواره از اغاز‬ ‫هستی تا پایان خلقت همزاد ادمی است و می توان گفت تا‬ ‫مادامی که عشق هست‪ ،‬غزل زنده است‪».‬‬ ‫او در پایان تاکید کرد‪« :‬ادعای به پایان رس��یدن زمان غزل‬ ‫حرف نادرس��تی اس��ت؛ تغزل زنده است و همچنان نزد‬ ‫مخاطبان ایرانی با استقبال مواجه می شود‪».‬‬ ‫اما محمدعلی بهمن��ی از موضع مالیم تری برخورد کرد‪،‬‬ ‫حکم دادن درباره مرگ غزل را یک جانبه خواند و گفت‪« :‬تا‬ ‫زمانی که غزل مخاطب دارد‪ ،‬حرف از مرگ ان بیهوده است‪.‬‬ ‫عمال می بینیم که غزل هنوز سروده می شود و مخاطب نیز‬ ‫بهروز یاسمی‪ :‬غزل شناسنامه‬ ‫ایران اس��ت‪ .‬ب ه ج��ای اینکه‬ ‫ن��وروز را ثبت جهان��ی کنیم‪،‬‬ ‫غ��زل را باید به ثب��ت جهانی‬ ‫رس��اند‪ ،‬زیرا این قالبی است‬ ‫ک��ه ه��زار س��ال ج��ور تم��ام‬ ‫گرفتاری های اعتقادی‪ ،‬اخالقی‬ ‫و اجتماعی ما را کشیده است‬ ‫ان تاسیس شده و هر فرد برای کسی شدن و نا ن خوردن‬ ‫در پی فراگیری این زبان است‪».‬‬ ‫این ش��اعر ولی در عین حال تاکید کرد‪« :‬اما تا زمانی که‬ ‫‪ 10‬نفر به زبان فارسی حرف بزنند‪ ،‬شکل غزل‪ ،‬اصلی ترین‬ ‫ش��کل شعر فارسی است‪ .‬غزل مرکز پرگار شعر فارسی‬ ‫است؛ چون شکل عاش��ق شدن ما تغزلی است و به رغم‬ ‫این همه تحول تکنولوژیک‪ ،‬شعرهای عاشقانه تا همین االن‬ ‫بر مدار غزل است؛ مانند هایکو برای ژاپنی ها‪ .‬هنوز شعری‬ ‫که ژاپنی ها با ان کیف می کنند و شعری که برای انها شعر‬ ‫باشد ‪،‬هایکوست‪».‬‬ ‫این شاعر اذعان کرد که ما هنوز قالب خاصی را نیافته ایم‬ ‫که جای غزل بگذاریم و کسی شاعران جوان را مجبور به‬ ‫غزل گویی نکرده است‪.‬‬ ‫میرشکاک همچنین گفت‪« :‬موحد خارج از حوزه کار خود‬ ‫حرف می زند‪ .‬او منطق جدید خوانده و بهتر است کار خود‬ ‫را بکند‪ .‬موحد شعر می گوید‪ ،‬اما هیچ وقت به عنوان شاعر‬ ‫شناخته نشده است‪ .‬برخی فکر می کنند با امدن شعر نو‪،‬‬ ‫شعر کالسیک و غزل نمی ماند؛ اما دیدیم که غزل همچنان‬ ‫پایدارماند‪».‬‬ ‫پاس��خ مرتضی کاخی هم به نس��بت تند ب��ود؛ او گفت‪:‬‬ ‫«برگ��زاری مجل��س ختم غ��زل خنده دار اس��ت‪ .‬برخی‬ ‫افراد که برای سرنوش��ت غزل در زبان و ادبیات فارس��ی‬ ‫تعیین تکلیف می کنند‪ ،‬می دانند غزل چیست؟ اصال غزل‬ ‫رامی فهمند؟»‬ ‫کاخی سخن خاصی را هم مطرح کرد که جالب می نمود؛‬ ‫مبنی بر اینکه هم اکنون در جهان غرب‪ ،‬شاعران پیش رو ان‬ ‫سرزمین ها غزل می نویسند و از این قالب به عنوان قالبی‬ ‫نو یاد می کنند‪ ،‬اما در س��رزمین غزل با این نوع شعر بد تا‬ ‫می کنند!‬ ‫او تاکید کرد‪« :‬غزل ش��عری است که محصول خالقیت‬ ‫و نبوغ و س��نت و فرهنگ ایرانی اس��ت و فروکاستن ان‬ ‫‪77‬‬ ‫قدمگاه‬ ‫به شعری عاشقانه‪ ،‬اجحاف در حق این قالب است‪ .‬غزل‬ ‫در دوران معاصر نشان داد که می تواند بستری برای طرح‬ ‫اعتراضی ترینشعرهایماباشد‪».‬‬ ‫این پژوهش��گر متذکر شد‪« :‬قدمت و قامت غزل به اندازه‬ ‫هزاروچندصد س��ال تاریخ ادبیات و شعر فارسی است و‬ ‫از اولین شاعران پارسی گوی تا جوان ترین انها که در این‬ ‫سال ها شعر می نویسند‪ ،‬از قالب غزل استفاده می کنند‪ .‬اعتبار‬ ‫غزل بیش از گفته های کسانی است که از سر ناتوانی درباره‬ ‫مرگ غزل سخن می گویند‪».‬‬ ‫کاخی تصریح کرد‪« :‬در س��نت ادبیات کالسیک بوده اند‬ ‫کسانی که می خواستند قصیده هم بنویسند‪ ،‬سراغاز شعر‬ ‫را به تغزل اختصاص می دادند‪ .‬چطور می شود این گستره‬ ‫وس��یع از حضور غزل را نادیده گرفت و حتی در دوران‬ ‫معاصر هم جریان های جدید شعری امدند و رفتند و غزل‬ ‫همچنان بر صدر است و اعتبارش را حفظ کرده است‪».‬‬ ‫او با نام بردن از غزلسرایان بنام معاصر و تاکید بر انکه انان‬ ‫را به هیچ وجه نمی توان نادیده گرفت‪ ،‬در ادامه یاداور شد‪:‬‬ ‫«از ‪ 50‬سال پیش که شاملو در مقاله ای از به سر امدن دوران‬ ‫غزل خبر داده‪ ،‬تا امروز این بحث ادامه دارد‪ ،‬اما هیچ کدام از‬ ‫شاعرانبزرگمعاصراینادعاراجدینگرفته اندومخاطبان‬ ‫همچنان با عالقه پی این قالب شعری را می گیرند‪».‬‬ ‫کاخی در پایان یاداور شد‪« :‬اگر بر این باور بخواهیم باشیم‬ ‫که هنگام غزل به سر رسیده است‪ ،‬پس البد باید بگوییم‬ ‫دیگ��ر دوران رباعی و قصیده هم نیس��ت و با گفتن این‬ ‫حرف ها خیال خودمان را راحت کنیم که مجلس ختم غزل‬ ‫را برگزار می کنیم‪ ،‬در حالی که این ادعا خنده دار است‪».‬‬ ‫اما سعید میرزایی که زمانی از او به عنوان یکی از پیشروترین‬ ‫غزلس��رایان جوان یاد می ش��د‪ ،‬موضع نرم تری داشت که‬ ‫گفت‪« :‬غزل هنوز ظرفیت های نهفته و نامکشوف بسیاری‬ ‫دارد‪ .‬غ��زل یک��ی از قالب های جدی اس��ت که همواره‬ ‫می تواند در شعر مطرح باشد‪ .‬از اوایل دهه ‪ 70‬که مجموعه‬ ‫غزل های جدید زاده شدند‪ ،‬مخاطبان روشنفکر یا جدی‬ ‫غزل به این باور رس��یدند که می شود به قالب غزل هم به‬ ‫عنوان یک متن زنده و شعری که صدای زمان ما باشد‪ ،‬نگاه‬ ‫کرد و اصوال قالب ها هیچ گاه کهنه نمی شوند‪».‬‬ ‫او در ادام��ه اذعان کرد ک��ه در دهه اخیر به علت کارهای‬ ‫بسیاری که در حوزه جریان غزل مدرن و پسامدرن صورت‬ ‫گرفته است‪ ،‬ما با نوعی اشباع مخاطبان در این حوزه مواجه‬ ‫شدیم‪ ،‬تا انجا که مخاطبان ما از این جریان زده شدند‪ ،‬زیرا‬ ‫زمانی که کاری تکرار می شود و بیش از حد مورد تقلید قرار‬ ‫می گیرد‪،‬موجبخستگی مخاطب می شود‪.‬‬ ‫میرزایی همچنین تصریح کرد که اکنون تازه شروعی برای‬ ‫جریان غزل است‪ .‬شاعران قدیمی و شناخته شده شعرهایی‬ ‫در این قالب می گویند که به جریان غزل نو نزدیک است‬ ‫و با استقبال خوبی هم از سوی مخاطبان مواجه می شود که‬ ‫تنها بر شاعران نسل جوان تاثیرگذار نبوده‪ ،‬بلکه به عنوان یک‬ ‫پیشنهاد خیلی جدی مطرح شده است که می تواند چهره‬ ‫شعر معاصر را دگرگون کند‪.‬‬ ‫عباس صفاری اما – شاعر ایرانی مقیم امریکا – از سوی‬ ‫دیگر وارد عرصه شد و گفت‪« :‬انچه ضیاء موحد به اختصار‬ ‫اما قاطعانه درباره غزل ابراز کرده است‪ ،‬می توانست اغازگر‬ ‫گفت وگویی جدی و راهگشا در گفتمان غزل باشد‪».‬‬ ‫او افزود‪« :‬اخبار مربوط به ش��عر خوش��بختانه این روزها‬ ‫غالب��ا امیدوارکننده اس��ت و بیانگر ش��ور و ش��وقی که‬ ‫حاصل استقبال نسل جدیدی از خوانندگان شعر است از‬ ‫مجموعه های معقولی که منتشر می شود‪ .‬به گمان من‪ ،‬برای‬ ‫دست اندرکاران شعر نیز وقت ان رسیده است که به دور‬ ‫از تعارفات مرس��وم و ابراز نظرهایی از سر بی حوصلگی‪،‬‬ ‫این خوانندگان کنجکاو و عالقه مند را با مطالب و نقدهای‬ ‫اموزنده یاری دهند‪.‬‬ ‫در چنین شرایطی‪ ،‬اقای ضیاء موحد که کارنامه درخشانی‬ ‫در زمینه شعر و نقد ادبی دارد‪ ،‬نظر بی تعارفش را در مورد‬ ‫موقعیت امروزی غزل ابراز کرده اس��ت‪ .‬قصد من در این‬ ‫مختصر رد یا قبول حرف ایشان نیست؛ اما معتقدم انچه او‬ ‫به اختصار اما قاطعانه ابراز کرده است‪ ،‬می توانست اغازگر‬ ‫گفت وگویی جدی و راهگشا در گفتمان غزل باشد‪.‬‬ ‫با نظری به کارنامه ضیاء موحد می دانیم او ادمی نیست که‬ ‫برای جلب توجه همین طور نسنجیده و روی هوا حرفی‬ ‫زده باش��د‪ .‬اما عکس العمل تعدادی از غزلس��رایان که از‬ ‫چهره های شناخته ش��ده این ژانر نیز محسوب می شوند‪،‬‬ ‫متاسفانه شتاب زده و غیرمسئوالنه بوده است‪.‬‬ ‫این همکاران ارجمند به جای اینکه نظر او را مورد بررسی‬ ‫قرار داده و سمت وسوی کارسازی به این گفت وگو بدهند‪،‬‬ ‫ک تک انها برخورد شخصی‬ ‫به طرزی که پنداری موحد با ت ‬ ‫کرده باشد‪ ،‬پاسخگویی را به محکوم کردن او کشانده اند‪.‬‬ ‫یکی گفته اس��ت‪ ،‬موحد اصال نمی داند غزل چیس��ت و‬ ‫دیگری ابراز داشته است که موحد از سر ناتوانی در نوشتن‬ ‫غزل چنین نظری داده است‪ .‬اخر کجای دنیا یک سینماگر‬ ‫یا نقاش یا اهنگساز به کسی که اثرش را نقد کرده است‪،‬‬ ‫می گوید چون خودت نمی توانی چنین چیزی خلق کنی‪،‬‬ ‫فالن حرف را زده ای‪ .‬از ان گذشته‪ ،‬ما از هنرمندان سابقه دار‬ ‫کشورمان انتظار داریم از کارنامه و سوابق کسی که با او از‬ ‫در مخالفت درمی ایند‪ ،‬خبر داشته باشند‪ .‬ضیاء موحد که‬ ‫گفته اند در نوشتن غزل ناتوان است‪ ،‬کارش را در نوجوانی‬ ‫با غزلسرایی اغاز کرده و تا انجا که من خبر دارم و دوستان‬ ‫مرتض��ی کاخی‪ :‬از ‪ 50‬س��ال‬ ‫پیش که شاملو در مقاله ای از‬ ‫به سر امدن دوران غزل خبر‬ ‫داده‪ ،‬تا امروز این بحث ادامه‬ ‫دارد‪ ،‬اما هیچ کدام از شاعران‬ ‫بزرگ معاصر این ادعا را جدی‬ ‫نگرفته اند و مخاطبان همچنان‬ ‫با عالقه پی این قالب ش��عری‬ ‫را می گیرند‬ ‫محمد رمضانی فرخانی (نفر سمت چپ)‬ ‫دکترمرتضی اخوان کاخی‬ ‫‪78‬‬ ‫ان دوره اش‪ ،‬حقوقی و گلشیری گفته اند‪ ،‬غزل های محکم‬ ‫و دلنشینی هم می نوشته است‪ .‬اگر چنین شاعری با چنین‬ ‫سوابقی حق نداشته باشد در مورد غزل ابراز عقیده کند‪ ،‬پس‬ ‫چ ه کسی حق دارد؟‬ ‫بس��یاری از نظرات��ی که طی دو دهه گذش��ته از س��وی‬ ‫صاحب نظ��ران در رابط��ه ب��ا غزل ابراز ش��ده‪ ،‬از س��ر‬ ‫مصلحت اندیش��ی بوده اس��ت‪ .‬طی این سال ها نشریات‬ ‫مختلف چندین ویژه نام��ه را به چهره های طراز اول غزل‬ ‫اختصاص داده اند‪ .‬در این ویژه نامه ها نیز بس��یار دیده ایم‬ ‫نظراتیراکهحالتیازرفعتکلیفولحنیتعارف گونهدارند‪.‬‬ ‫این وضعیت نه به سود شاعر است و نه به نفع خواننده‪ .‬تا‬ ‫به حال‪ ،‬بهای زیادی به خاطر تعارف و مصلحت اندیشی‬ ‫پرداخته ایم‪ .‬از این بیش تر هزینه نباید کرد‪».‬‬ ‫اما این سخنان صفاری هم بی واکنش نماند و در نخستین‬ ‫گام‪ ،‬احمد طبایی نوشت‪« :‬ایشان گفته اند که «موحد شاعری‬ ‫را با غزلسرایی شروع کرده است» و از قول دوستان ایشان‬ ‫اقایان حقوقی و گلشیری نقل کرده اند که «غزل های محکم‬ ‫و دلنش��ینی دارد»‪ .‬حال اگر قرار باشد معیار توانمندی در‬ ‫سرایش غزل را صرفا تجربه کردن این قالب بدانیم‪ ،‬پس‬ ‫ش��اید بتوان میلیون ها ایرانی را غزلسرا به حساب اورد و‬ ‫همه انان را برای اظهار نظر درباره ویژگی های غزل‪ ،‬صاحب‬ ‫حق! حال انکه منظور از توانمندی در سرایش غزل‪ ،‬خلق‬ ‫غزل های ماندگار و ش��اخصی است که در ذهن و ضمیر‬ ‫شعردوس��تان به یادگار مانده باش��د‪ .‬با این تعریف حتی‬ ‫بزرگانی چون ش��املو و اخوان ثالث هم در سرایش غزل‬ ‫امروز‪،‬توانمندنبودند‪».‬‬ ‫متاس��فانه یکی از افاتی که ادبیات پارس��ی از دیرباز با ان‬ ‫مواجه بوده اس��ت‪ ،‬وارد کردن تعصبات قومی و محفلی‬ ‫به عرصه نقد ادبی اس��ت‪ .‬در این مورد مثال های فراوانی‬ ‫می توان ذکر کرد که از حوصله این بحث خارج اس��ت‪.‬‬ ‫اما نمود بارز این مساله را در رفتار زنده یاد اخوان ثالث به‬ ‫خوبی مشاهده می کنیم‪ .‬انجا که برای مطرح کردن زادبوم‬ ‫خود‪ ،‬هرچه را که به خراسان وابسته بود به عرش می برد و‬ ‫هرچه با ان بیگانه بود به فرش! حال تاییدی هم که جناب‬ ‫صفاری از قول مرحومان حقوقی و گلشیری از غزل جناب‬ ‫موحد نقل کرده است‪ ،‬از همین جنس می نماید‪ ،‬چرا که اگر‬ ‫ایشان واقعا صاحب غزلیاتی به ان حد از مقبولیت و اعتبار‬ ‫بود‪ ،‬می بایست در میان جامعه ادبی شهرت قابل مالحظه ای‬ ‫می یافتکهمتاسفانهچنیننیست!‬ ‫اما نکته اخر؛ عمیقا بر این باورم که مشکل دوستانی مانند‬ ‫اقای موحد نه تنها با غزل‪ ،‬بلکه با شعر نیمایی و حتی شعر‬ ‫سپید به سبک شاملو نیز هست! به بیان دیگر ایشان فقط‬ ‫انچه را خود می سراید قبول دارد و یا دست کم نیاز امروز‬ ‫زمانه ما می داند! زمانه ای که در ان هنر را نه تنها با تالش و‬ ‫زحمت و ممارست نسبتی نیست بلکه می بایست راحت و‬ ‫سهل الوصول باشد!‬ ‫با این اوصاف حال باید منتظر ماند و دید که این ماجرا ایا تا‬ ‫کجا ادامه می یابد و این گونه بحث ها چه ثمری برای عرصه‬ ‫فراخ ادبیات فارسی حاصل خواهد داد؟‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫پاورقی‪‎‬نویسی در ایران (‪)6‬‬ ‫حمید رضا امیدی سرور‬ ‫سال های مشروطه و اغاز رونق پاورقی‬ ‫انتش��ار پاورق��ی از اصلی‪‎‬ترین دس��تاوردهای چاپ‬ ‫نخستین روزنامه‪‎‬ها در ایران بود؛ ابتدا با پاورقی‪‎‬هایی‬ ‫غیر داستانی که به س��رعت نوبت به اثار داستانی نیز‬ ‫رس��ید‪ .‬اغلب پاورقی‪‎‬هایی که در میانه سده سیزدهم‬ ‫شمسی به عنوان نخستین پاورقی‪‎‬های منتشر شده در‬ ‫ایران شناس��ایی می‪‎‬شوند‪ ،‬از زبان های عربی و به ویژه‬ ‫فرانسه ترجمه شده‪‎‬اند و در حوزه‪‎‬های مختلف علمی‪،‬‬ ‫داستانی‪ ،‬تاریخی‪ ،‬ادبی‪ ،‬سفرنامه و‪ ...‬جای می‪‎‬گیرند‪.‬‬ ‫اغلب این پاورقی‪‎‬ها هر شماره از صفحه اول روزنامه‪‎‬ها‬ ‫شروع شده و ادامه انها در صفحات دیگر منتشر می‪‎‬شد‪.‬‬ ‫استقبال از این پاورقی‪‎‬ها چنان بود که بسیاری از این‬ ‫روزنامه‪‎‬ها هر شماره بیش از یک چهارم حجم مطالب‬ ‫خود را به پاورقی‪‎‬ها اختصاص می‪‎‬دادند‪ .‬سرگذشت‬ ‫روبنس��ون کروزو (اثر دانیل دوفو) از جمله نخستین‬ ‫پاورقی‪‎‬هایی ا‪‎‬س��ت که در روزنامه‪‎‬های ایران منتش��ر‬ ‫ش��ده و قدمت ان به سال ‪ 1250‬شمسی برمی‪‎‬گردد‪.‬‬ ‫اعتمادالسلطنه (وزیر انطباعات و متولی سانسور دوره‬ ‫ناصرالدین ش��اهی) ترجمه ان را برعهده دارد که این‬ ‫رمان را ابتدا در روزنامه «س��فرهای ناصرالدین شاه به‬ ‫ییالقات» (مرات الس��فر و مشکوت الحضر) منتشر‬ ‫می‪‎‬کند و س��پس ادامه ان در روزنام��ه «ایران» تحت‬ ‫عنوان روبنسون سوئیسی به چاپ سپرده شد‪.‬‬ ‫درس��ال ‪ 1259‬شمس��ی روزنام��ه «اطالع» داس��تان‬ ‫ژرژ انگلیس��ی عاش��ق مادموازل مارتی پاریسی را با‬ ‫ترجمه محمد علی فروغی به صورت پاورقی منتشر‬ ‫کرد‪ .‬در این سال ها هنوز انتشار سفرنامه‪‎‬های داخلی‪،‬‬ ‫مثل س��فرنامه‪‎‬های ناصرالدین شاه به اطراف و اکناف‬ ‫و البت��ه ییالقات(!) و س��فرنامه‪‎‬های خارجی ترجمه‬ ‫شده مثل تفصیل س��فرنامه کاپیتان اطراس به سمت‬ ‫قطب شمالی و سیاحتنامه موسیو استانلی در افریقا و‬ ‫همچنین مطالب تاریخی بیش از پاورقی‪‎‬های داستانی‬ ‫رواج داش��ت‪ .‬اما با گذشت نزدیک به دو دهه‪ ،‬هرچه‬ ‫به اواخر س��ده سیزدهم شمس��ی نزدیک می‪‎‬شویم‪،‬‬ ‫بر رونق پاورقی‪‎‬های داس��تانی افزوده می‪‎‬ش��ود‪ .‬این‬ ‫س��ال ها مصادف اس��ت با ترور ناصرالدین ش��اه و‬ ‫همچنین حکومت مظفرالدین ش��اه و سپس رسیدن‬ ‫ایام مش��روطه‪ ،‬که نظام سانس��ور حاکم ب��ر روزگار‬ ‫ناصرالدین ش��اهی رو به سستی می‪‎‬گذارد که در این‬ ‫رابطه مرگ اعتماد الس��لطنه به عنوان وزیر انطباعات‬ ‫ناصرالدین شاه بی‪‎‬تاثیر نیست‪ .‬در ایام مشروطه‪‎‬هم که به‬ ‫طور کلی این سانسور برچیده می‪‎‬شود و فضای ازادی‬ ‫بر مطبوعات حاکم می‪‎‬شود که به رشد تعداد نشریات‬ ‫در این سال ها می‪‎‬انجامد که در سال های مشروطه به‬ ‫اوج خود می‪‎‬رسید‪ .‬با افزایش تعداد مطبوعات حجم‬ ‫مطالب منتشر شده نیز افزایش می‪‎‬یابد که پاورقی‪‎‬های‬ ‫داستانی هم از این قاعده مستثنی نیستند‪ .‬چنان که این‬ ‫سال ها را به دلیل تعدد این پاورقی‪‎‬ها و استقبالی که از‬ ‫انها به عمل می‪‎‬اید‪ ،‬می‪‎‬توان ایام اشنایی و خو گرفتن‬ ‫عمومی روزنامه خوانان و طیف‪‎‬های مختلفی از مردم‬ ‫که کوره سوادی دارند با رمان اروپایی به عنوان شیوه ای‬ ‫جدید در داستان گویی فرض کرد‪.‬‬ ‫روزنامه «ادب» که اوایل دهه ‪ 1280‬منتش��ر می‪‎‬شد‪،‬‬ ‫رمان «فتات غس��ان» اثر جرجی زی��دان را با ترجمه‬ ‫محمد علی تربیت که از زبان عربی به فارسی برگردانده‬ ‫شده بود‪ ،‬به سال ‪ 1282‬به صورت پاورقی به مخاطبان‬ ‫خ��ود عرض��ه می‪‎‬کند‪ .‬همی��ن روزنامه رم��ان دختر‬ ‫فرعون اثر الکس��اندر دوما را با ترجمه علیقلی خان‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬ ‫از تواریخ ایام‬ ‫سردار اس��عد که ان هم از زبان عربی به فارسی ترجمه‬ ‫شده‪ ،‬به صورت پاورقی منتشر می‪‎‬سازد‪ .‬از روزنامه‪‎‬های‬ ‫مهم این سال ها که گام مهمی در ارتقای روزنامه‪‎‬نگاری‬ ‫ایرانی به س��بک اروپایی برداشته و همچنین تحولی در‬ ‫جهت رشد کیفیت ترجم ‪‎‬ه رمان‪‎‬هایی که منتشر می‪‎‬کند‬ ‫ب��ه وجود م��ی‪‎‬اورد روزنامه «تربیت» به مدیر مس��ئولی‬ ‫محمد عل��ی فروغی (ذکاءالملک) ا‪‎‬س��ت که به انتش��ار‬ ‫داس��تان کوتاه و رمان( به صورت پاورقی) بهای خاصی‬ ‫می‪‎‬دهد که کیفیت ترجمه انها به شکل محسوسی باالتر‬ ‫از سطح رایج ان روزگار است‪« .‬کلبه هندی» اثر برناردن‬ ‫دوس��ن پیر و «عش��ق و عفت» اثر ش��اتوبریان از جمله‬ ‫پاورقی‪‎‬هایی هستند که با ترجمه قابل اعتنای خود فروغی‬ ‫در روزنامه تربیت منتشر شدند‪.‬‬ ‫از دیگ��ر اث��اری که در س��ال های رون��ق پاورقی در‬ ‫روزنامه‪‎‬ها منتش��ر ش��ده‪‎‬اند می‪‎‬توان به نمونه‪‎‬های زیر‬ ‫اش��اره کرد‪ :‬سرگذشت اوبنس��ون کروزو در روزنامه‬ ‫«خالصه االخبار» به سال ‪ ،1281‬نمایشنامه اشرفخان‬ ‫اثر میرزا اقا تبریزی در روزنامه «اتحاد» تبریز به س��ال‬ ‫‪ ،1286‬ترجم��ه دیگ��ری از فتات غس��ان اثر جرجی‬ ‫زی��دان در دوره دوم روزنامه «الحدید تبریز» به س��ال‬ ‫‪ ،1283‬ترجمه ماجراهای ارس��ن لوپ��ن اثر موریس‬ ‫لبالن به س��ال ‪ 1285‬در روزنامه «حقابق» که به زبان‬ ‫فارسی در باکو منتشر می‪‎‬شد و‪...‬‬ ‫همزمان با برقراری مشروطه در ایران و در سال ‪1285‬‬ ‫مجله «گنجینه انصار» در اصفهان منتش��ر می‪‎‬شود که‬ ‫عنای��ت ویژه‪‎‬ای به رمان به عنوان ابزاری برای تهذیب‬ ‫اخالق دارد و این مجله که با مدیریت حسن انصاری‬ ‫به چاپ می‪‎‬رس��د هدف انتشار خود را بیان اخالق از‬ ‫طریق رمان عنوان می‪‎‬کرد‪.‬‬ ‫ان��دک زمانی بعد از این جلب توجه‪‎‬ها به ش��یوه‪‎‬های‬ ‫داس��تان گویی به ش��یوه اروپایی‪ ،‬یکی از ش��یوه‪‎‬های‬ ‫متف��اوت و در عین ح��ال جذاب به تاس��ی از دیگر‬ ‫کش��ورها در ایران نیز مورد اس��تفاده قرار می‪‎‬گیرد که‬ ‫بعده��ا به عنوان یک��ی از پرطرفدارترین ش��کل‪‎‬های‬ ‫انتشار دنباله‪‎‬دار رمان ها در میان مخاطبان جا می‪‎‬افتد‪.‬‬ ‫این ش��یوه چیزی نب��ود جز ضمیمه ک��ردن جزوه‪‎‬های‬ ‫داس��تانی برای مجالت و روزنامه‪‎‬ه��ا‪ ،‬جز ‪‎‬وه هایی که با‬ ‫چاپ و قطع کتاب هر هفته به عنوان ضمیمه نش��ریات‬ ‫منتش��ر می‪‎‬ش��دند یا حتی به شکل مس��تقل به فروش‬ ‫می‪‎‬رسیدند‪ .‬در دهه‪‎‬های بعد برخی از ناشران از این روش‬ ‫برای عرضه کتاب به مش��تریانی که از بنیه مالی کمی‬ ‫برخوردار بودند نیز بسیاراستفاده کردند‪ .‬این جزوه‪‎‬ها‬ ‫در واقع بخش��ی از ی��ک کتاب بودند ک��ه عالوه بر‬ ‫صفحه ش��مار نشریات‪ ،‬از صفحه ش��مار کتاب نیز‬ ‫برخوردار بودند تا مخاطب��ان بعد از جمع کردن این‬ ‫جزوه‪‎‬ها با کنار هم قرار دادن انها صاحب یک کتاب‬ ‫شوند‪ .‬مترجم یا نویسنده کتاب موظف بود هربار به‬ ‫اندازه یک فرم(حجم یک جزوه) در اختیار نشریه یا‬ ‫چاپخانه قرار دهد‪ .‬در واقع در این شیو‪‎‬ه نیز رمان‪‎‬ها به‬ ‫صورت قسمت قس��مت و دنباله دار به خواننده ارائه‬ ‫می‪‎‬شدند‪ .‬در خاطرات بسیاری از نویسندگان نسل‪‎‬های‬ ‫قبل به موارد گوناگونی از عالقه انها در تهیه و دنبال‬ ‫کردن این جزوه‪‎‬ها برمی‪‎‬خوریم‪« .‬بینوایان» اثر ویکتور‬ ‫هوگو با ترجمه حسینقلی مستعان یا رابعه ( وجلد دوم‬ ‫ان پسر رابعه) به قلم خود مستعان(با نام مستعار انوشه)‬ ‫ی هس��تند که بدین‬ ‫از جمل��ه معروف‪‎‬ترین رمان های ‪‎‬‬ ‫صورت به خوانندگان ارائه شدند و مخاطبان بسیار هم‬ ‫داشت‪ .‬بدین ترتیب نشریات در واقع پاورقی خود را‬ ‫از متن مجله یا روزنامه به ضمیمه ان منتقل می‪‎‬کردند‬ ‫که چون ش��کل مستقل داش��ت و امکان صحافی و‬ ‫کتاب کردن ان پس از خریداری سری کامل ان وجود‬ ‫داشت بیشتر هم موردپسند مخاطبان قرار می‪‎‬گرفت‪.‬به‬ ‫هرحال این شیوه برای نخستین بار در مجله (جزوه)‬ ‫«گنجینه فنون» در حدود س��ال ‪ 1291‬در تبریز به کار‬ ‫گرفته شد‪ .‬این نشریه از چهار جزوه تشکیل می‪‎‬شد‪،‬‬ ‫یک جزو‪‎‬ه شامل اخبار علمی و فرهنگی بود که مطالب‬ ‫ان زیر نظر س��ید حسن تقی زاده تهیه می‪‎‬شد‪ .‬جزوه‬ ‫«هنراموز» که به صنایع مختلف می‪‎‬پرداخت‪ ،‬ش��امل‬ ‫مطالب علم��ی و هنری بود که توس��ط محمدعلی‬ ‫تربیت نوشته می‪‎‬شد‪« ،‬تمدنات قدیمه» جزوه دیگری‬ ‫بود که درواقع ترجمه اثری به همین نام از گوس��تاو‬ ‫لوبن بود که توس��ط سید حس��ن تق��ی زاده ترجمه‬ ‫می‪‎‬شد و سرانجام جزوه چهارم رمان علمی ‪ -‬تخیلی‬ ‫«تحت البحر» یا «سفینه غواصه» اثر ژول ورن بود که‬ ‫یوسف اعتصام الملک ترجمه ان را بر عهده داشت‪.‬‬ ‫سه جزوه اخر عالوه بر صفحه شمار مجله‪ ،‬از صفحه‬ ‫شمار مستقل نیز برخوردار بودند و گویی گردانندگان‬ ‫این نش��ریه در نظر داشتند تا خوانندگان با خریداری‬ ‫و جمع‪‎‬کردن این جزوه‪‎‬ها پس از مدتی صاحب سه‬ ‫کتاب ش��وند‪ .‬به این ترتیب این ش��یوه اغازگر راهی‬ ‫‪‎‬شد که عالوه بر انتشار پاورقی در متن نشریات‪ ،‬گونه‬ ‫دیگری از پاورقی در ایران متولد شود که ناشران هم‬ ‫می‪‎‬توانس��تند در ان سهیم باشند که در واقع نوعی از‬ ‫انتشار کتاب بود با توجه به محدودیت‪‎‬های نشر در‬ ‫ان روزگار و مخصوصا بضاعت مالی خریداران کتاب‪.‬‬ ‫چرا که به این ترتیب کتاب هایی که در صورت انتشار‬ ‫کامل مخاطب کم بضاعت توان خرید انها را نداشت‪،‬‬ ‫ب��ه صورت تدریجی در اختیارش��ان قرار می‪‎‬گرفت‪.‬‬ ‫انتشار کتاب به صورت جزوه تا دهه‪‎‬های اغازین سده‬ ‫اخیر نیز رونق داشته و تداوم یافت‪ .‬مخصوصا در میان‬ ‫نوجوانان هواخواهان بسیاری داشت که پول توجیبی‬ ‫خود را صرف خرید این جزوه‪‎‬ها می‪‎‬کردند‪.‬‬ ‫ادامه دارد‪...‬‬ ‫منابع‪:‬‬ ‫‪ -1‬س��یر تحول ادبیات داس��تانی و نمایش��ی‪ ،‬حسن‬ ‫میر عابدینی‬ ‫‪ -2‬تاریخ جراید و مجالت ایران‪ ،‬محمد صدر هاشمی‬ ‫‪ -3‬پیدایش رمان فارسی‪ ،‬کریستف باالیی‬ ‫‪ -4‬از صبا تا نیما‪ ،‬یحیی ارین پور‬ ‫‪79‬‬ ‫قدمگاه‬ ‫ازچهارسوق کتاب‬ ‫یک اثر جدید در حوزه بیدل شناسی‪:‬‬ ‫گزیده غزلیات بیدل برای نوجوانان‬ ‫در ی��ک دهه اخیر‪ ،‬موج جدیدی از انتش��ار اثار‬ ‫بزرگ ترین شاعر فارسی گوی شبه قاره هند‪ ،‬بیدل‬ ‫دهلوی به راه افتاده اس��ت‪ .‬انتشار دیوان غزلیات‬ ‫بیدل در س��ال ‪ 77‬به تصحیح اکب��ر بهداروند از‬ ‫دورترین خاطره های این موج جدید است و بیدل‬ ‫به روایت بیدل علیرضا قزوه که خود این سال ها‬ ‫در هند به سر می برد از نزدیک ترین خاطرات بازار‬ ‫بیدل شناسی‪ .‬در این میان برخی چون سید حسن‬ ‫حسینی و محمد کاظم کاظمی عمری را بر سر این کار‬ ‫گذاشته اند اما چه بسا شاهدیم که اثاری در این زمینه‬ ‫پژوهشی به بازار عرضه می شود که بیشتر حاصل ذوق‬ ‫اس��ت و دشواری های شناخت اش��عار بیدل سرسری‬ ‫گرفته ش��ده است و حاصل کار کتابی است عنوان دار‬ ‫اما پرغلط‪.‬‬ ‫ام��ا اخیرا کری��م رج��ب زاده در کاری دیگرگون عزم‬ ‫کرده است که اثری شکیل و جذاب از گزینش اشعار‬ ‫بیدل برای نوجوانان عرضه کند‪ .‬کریم رجب زاده متولد‬ ‫س��ال ‪ 1326‬در الهیجان است‪ .‬او تجربه های فراوانی‬ ‫در زمینه ش��عر کالس��یک و نیمای��ی دارد و از اثار او‬ ‫می توان به ش��رق خون‪ ،‬اواز خوان��ی بی زبان‪ ،‬از زخم‬ ‫زیتون‪ ،‬قرارمان پای همین شعر‪ ،‬گزیده ادبیات معاصر‬ ‫و راز غریب ارغوان اشاره کرد‪ .‬همچنین کتاب «صف‬ ‫عاش��قان تمامی ندارد» جایزه کتاب فصل تابستان ‪87‬‬ ‫در بخش شعر را به خود اختصاص داده است‪.‬‬ ‫این ش��اعر کهنه کار در گفت وگو با خبرگزاری کتاب‬ ‫اعالم کرده که پس از دو س��ال بیدل خوانی و گزینش‬ ‫اش��عار بیدل از بین ‪ 30‬هزار بیت مجموعه ای را برای‬ ‫نوجوانان و جوانان اماده کرد ه که نش��ر سیمین دخت‬ ‫ان را به چاپ رس��انده اس��ت و به زودی روانه بازار‬ ‫خواهد ش��د‪ .‬وی همچنین گفت‪« :‬مخاطبان ش��عر به‬ ‫ویژه جوانان کمتر از اثار بیدل اس��تقبال می کنند و به‬ ‫مطالعه ان می پردازند‪ .‬س��عی من بر این بوده است که‬ ‫در این مجموعه ابیاتی را پیرامون موضوعات عاطفی‪،‬‬ ‫فلس��فی و مرگ انتخاب کنم و صفحه ارایی اشعار نیز‬ ‫به صورت پلکانی انجام شده است‪».‬‬ ‫باید منتظر باش��یم و ببینیم که حاصل کار این ش��اعر‬ ‫قدیمی در مح��ک معیاره��ای بیدل پژوهی چه وزنی‬ ‫خواهد داشت‪.‬‬ ‫سرگذشت سرلشگر خلبان شهید منصور ستاری‬ ‫عزت اهلل معظم��ی گودرزی به تازگ��ی کار نگارش‬ ‫زندگی نامه داستانی«به یادماندنی» را به پایان رسانده‬ ‫و این اثر را به س��ازمان حفظ اثار و نشر ارزش های‬ ‫دفاع مقدس ارتش (س��احادم) س��پرده اس��ت‪ .‬این‬ ‫نویس��نده که پیش از این با اثار «دیار اش��نا»‪« ،‬روز‬ ‫س��انحه» و «اچ ‪ »3‬شناخته می شد برای نگارش این‬ ‫رم��ان چند ب��ازه زمانی را در نظر گرفت��ه که از ان‬ ‫جمله می توان به دوران کودکی‪ ،‬ورود به دبیرس��تان‬ ‫نظام‪ ،‬دانش��کده افس��ری و نیروی هوایی‪ ،‬همراهی‬ ‫با انقالب اس�لامی و حضور در دفاع مقدس اشاره‬ ‫کرد‪ .‬گودرزی برای تکمیل اطالعات خود در مورد‬ ‫این ش��هید بزرگوار ترتیب مصاحبه هایی با خانواده‬ ‫و هم رزم��ان او را داده تا اطالعات الزم را در رمان‬ ‫خود گنجانده باش��د‪.‬‬ ‫سرلش��گر شهید منصور س��تاری در سال ‪ 1327‬در‬ ‫روس��تای ولی اباد ورامین به دنیا امد‪ .‬او در سال ‪62‬‬ ‫به عل��ت فعالیت های بیش از ح��دی که در اجرای‬ ‫طرح های جنگی از خود نش��ان داد به سمت معاون‬ ‫عملی��ات فرماندهی پدافند نی��روی هوایی منصوب‬ ‫شد‪ .‬س��پس در س��ال ‪ 64‬به معاونت طرح و برنامه‬ ‫نی��روی هوایی برگزیده ش��د و نهایتا در س��ال ‪65‬‬ ‫با درج��ه س��رهنگی فرمانده نی��روی هوایی ارتش‬ ‫جمهوری اس�لامی ایران ش��د و تا هنگام ش��هادت‬ ‫عهده دار این مس��ئولیت بود‪.‬‬ ‫سفارش سراشپز‬ ‫یک پیشنهاد به سیاست گذاران حوزه کتاب‬ ‫ابتکارکتابخانه فردوسی در منطقه ‪12‬‬ ‫این خبر در صفحه پیشنهاد‬ ‫این شماره‪ ،‬بیشتر به هدف‬ ‫اش��نایی مدیران فرهنگی و‬ ‫برنامه ریزان طرح های کالن‬ ‫کتاب خوان��ی تنظیم ش��ده‬ ‫اس��ت‪ .‬در س��ال های اخیر‬ ‫برای گسترش کتاب خوانی‪،‬‬ ‫ابت��کارات مختلفی از قبیل‬ ‫تهیه کتاب ه��ای پالتویی و‬ ‫جیبی‪ ،‬طرح هدیه کتاب در‬ ‫قالب بسته های فرهنگی در‬ ‫فصول مختلف سال‪ ،‬طرح‬ ‫کتاب خوانی در اتوبوس های ش��رکت واحد و‪ ...‬اجرا ش��ده اس��ت‪ .‬اخیرا از ابتکار‬ ‫دیگری در چارچوب اینگونه طرح های کتاب خوانی با خبر شدیم‪.‬‬ ‫کتابخانه فردوسی از مراکز مدیریت فرهنگی هنری منطقه ‪ 12‬اقدام به اجرای طرح‬ ‫ کتابخوانی پیک کتاب محله کرده است‪ .‬با این کتابخانه تماس گرفتیم تا از جزئیات‬ ‫این طرح مطلع ش��ویم‪.‬کتابخانه فردوسی با هدف ترویج فرهنگ کتابخوانی یکی‪،‬‬ ‫دوس��الی است که در ایام تابستان اقدام به برگزاری این طرح می کند‪ .‬در این طرح‬ ‫عالقه مندان که الزم نیس��ت حتما عضو کتابخانه هم باش��ند می توانند با تماس با‬ ‫ش��ماره ‪ 33562082‬و ارائه مشخصات فردی و نشانی کامل پستی از خدمات این‬ ‫طرح بهره مند ش��وند‪ .‬دوس��تداران کتابخوانی می توانند با سفارش کتاب مورد نظر‬ ‫خود ان را توس��ط پیک کتابخانه تحویل گرفته و به مدت یک هفته به مطالعه ان‬ ‫بپردازند‪ .‬س��پس با س��فارش کتاب جدید‪ ،‬پیک کتابخانه دوباره به منزل ش��خص‬ ‫مراجع��ه می کن��د و با گرفتن کت��اب قبلی کتاب جدید را در اختیار ش��خص قرار‬ ‫می دهد‪ .‬امید است که این طرح که تا پایان مرداد ماه برگزار می شود بتواند به ترویج‬ ‫فرهنگ کتابخوانی کمک کند‪.‬کتابخانه فردوسی در میدان شوش‪ ،‬خیابان دی‪ ،‬خیابان‬ ‫انبار گندم واقع شده است‪.‬‬ ‫‪80‬‬ ‫قابل توجه عالقه مندان به تاریخ سیاسی دهه های چهل و پنجاه‬ ‫سید کاظم اکرمی در دفتر ادبیات انقالب‬ ‫سی ونهمین اثر از مجموعه‬ ‫کتاب ه��ای خاط��ره دفت��ر‬ ‫ادبی��ات انق�لاب ح��وزه‬ ‫هنری مرب��وط به خاطرات‬ ‫س��یدکاظم اکرم��ی‪ ،‬وزیر‬ ‫ام��وزش و پ��رورش‬ ‫کابینه میرحس��ین موسوی‬ ‫اس��ت‪ .‬ای��ن کت��اب که در‬ ‫سومین نشس��ت از سلسله‬ ‫نشس��ت های نقد و بررسی‬ ‫اثار منتشر شده دفتر ادبیات‬ ‫انقالب اسالمی در ‪ 12‬مرداد‬ ‫ماه ‪ 89‬نقد خواهد شد را جواد کامور بخشایش به نگارش دراورده است‪ .‬این کتاب‬ ‫در پنج فصل تحصیل‪ ،‬ازدواج‪ ،‬مبارزات سیاس��ی‪ ،‬دس��تگیری و زندان‪ ،‬همراهی با‬ ‫انقالب اس�لامی و از اموزش و پرورش تا ریاست دانشگاه به رشته تحریر درامده‬ ‫است‪ .‬الزم به ذکر است که تاکنون دو کتاب «پاسیاد پسر خاک» نوشته محمد قبادی‬ ‫و «خاطرات زندان» نوشته سعید غیاثیان در این جلسات نقد شده اند‪ .‬در جلسه نقد‬ ‫کتاب اکرمی نویس��نده کتاب به همراه مرتضی س��رهنگی مدیر دفتر ادبیات و هنر‬ ‫مقاومت حوزه هنری‪ ،‬هدایت اهلل بهبودی مدیر دفتر ادبیات انقالب اسالمی‪ ،‬علیرضا‬ ‫کمری پژوهش��گر تاریخ و ادبیات و جمعی از پژوهشگران تاریخ شفاهی حضور‬ ‫خواهند داشت‪.‬‬ ‫س��یدکاظم اکرمی متولد سال ‪ 1319‬در همدان است‪ .‬وی در سال های مبارزه برای‬ ‫پیروزی انقالب اس�لامی مدت ‪ 52‬ماه را در زندان های رژیم پهلوی به س��ر برده‬ ‫اس��ت‪.‬در پایان خاطرنشان می شود که جلس��ه نقد و بررسی این کتاب که در ‪220‬‬ ‫صفحه و با تیراژ دو هزار و پانصد نسخه توسط سوره مهر منتشر شده است ساعت‬ ‫‪ 14‬روز ‪ 12‬مرداد ‪ 89‬در طبقه س��وم ساختمان مرکزی حوزه هنری واقع در تقاطع‬ ‫خیابان های حافظ و سمیه اغاز می شود‪.‬‬ ‫شماره‪42‬‬ ‫‪41‬‬ ‫مثلث شماره‬ ‫مثلث‬ ‫پیشنهاد‬ ‫میهمان این هفته‪:‬‬ ‫داود فتحعلی بیگی‬ ‫چنین کنند بزرگان‬ ‫ازاده صالحی‬ ‫‪ 14‬اینچ خبر‬ ‫زمان اجرا توانست با استقبال خوبی از سوی مخاطبان‬ ‫مواجه ش��ود‪ .‬او در حال حاضر مشغول رایزنی برای‬ ‫اجرای نمایش��نامه «انس��انم ارزوس��ت» با جشنواره‬ ‫حقیقت اس��ت و درباره زمان دقیق اجرا می گوید‪« :‬تا‬ ‫کار به مرحله نهایی نرسد نمی شود زمان دقیقی را برای‬ ‫ان مشخص کرد‪».‬‬ ‫داود فتحعلی بیگی به گفته خود به مطالعه موردی عالقه‬ ‫بس��یاری دارد و سعی می کند هر کتاب را به تناسب و‬ ‫فراخ��ور فعالیتی که انجام می دهد م��ورد مطالعه قرار‬ ‫دهد‪ .‬یا به قول خودش بنا به ضرورت‪.‬‬ ‫این طور به نظر می رس��د که اماده سازی مجموعه هایی‬ ‫از نقال��ی باع��ث ش��ده تا او ی��ک بار دیگ��ر و برای‬ ‫چندمین بار‪ ،‬بوس��تان و گلستان س��عدی را مرور کند‪.‬‬ ‫فتحعلی بیگی در الب��ه الی صحبت هایش ابراز می کند‬ ‫که ت��ا حدود زیادی به متون کالس��یک ایران به ویژه‬ ‫دو کتاب نامبرده اثر درخش��ان سعدی گرایش زیادی‬ ‫دارد‪ .‬ب��ه خاطر دارم در گف��ت و گویی مفصل که در‬ ‫زمس��تان س��ال گذش��ته با او انجام دادم‪ ،‬قصد داشت‬ ‫تعدادی از دست نوش��ته ها و طومار ه��ای نقالی خود‬ ‫را گرد اوری و منتش��ر کند‪ .‬او ح��اال کار این کتاب را‬ ‫به مرحله نهایی تری رس��انده است‪ .‬به طوری که برای‬ ‫ان نام «اش��نایی با مبانی شبیه خوانی» را انتخاب کرده‬ ‫اس��ت‪ .‬این کتاب قراراس��ت از سوی انتشارات سوره‬ ‫مهر در طول امسال منتشر شود‪.‬‬ ‫این بازیگر و نمایشنامه نویس‪ ،‬عمده دلبستگی خود را‬ ‫در عالقه من��دی به حیطه نمایش های ایرانی می داند و‬ ‫می گوید‪« :‬از نظر من هر نمایشی که در این وادی اجرا‬ ‫شود جذاب‪ ،‬مفید و دیدنی است‪».‬‬ ‫صحبت به سینما کشیده می شود‪ .‬فتحعلی بیگی امسال‬ ‫فرص��ت چندانی برای رصد کردن فیلم ها در س��ینما‬ ‫نداش��ته اما به گفته خود‪،‬دلش می خواهد اگر فرصتی‬ ‫دست داد‪« ،‬کیفر» ساخته حسن فتحی را ببیند‪.‬‬ ‫او به تازگی بازی در دو تله فیلم را نیز به پایان رسانده‬ ‫اس��ت‪ .‬یکی از انها «یک قندان نم��ک» به کارگردانی‬ ‫منوچهرصفرخانی است و نام ان یکی را هرچقدر فکر‬ ‫می کند نمی تواند به یاد بیاورد‪.‬‬ ‫جسارتناتمام‬ ‫احمد رنجبر‬ ‫«جس��ارت» بهتری��ن واژه ب��رای توصی��ف‬ ‫محمد علی باش��ه اهنگر است‪ .‬او با س��اخته جسورانه‬ ‫قبلی اش زاویه تازه ای از دفاع مقدس گش��ود‪10 .‬س��ال‬ ‫پای «فرزند خاک» ماند و حتی تهدید به اوین رفتن هم‬ ‫عزم او را برای ساخت فیلم دچار خلل نکرد‪ .‬باشه اهنگر‬ ‫این بار هم سراغ سوژه ای تازه در ژانر دفاع مقدس رفته‪.‬‬ ‫«بیداری رویاها » موضوعی بکر را روایت می کند‪ .‬سال ها‬ ‫از جنگ گذش��ته و حاال مشخص ش��ده ایوب(حمید‬ ‫فرخ نژاد) همسر رخشانه (هنگام قاضیانی) شهید نشده‬ ‫و قرار است به وطن بازگردد‪ .‬حاال رخشانه که به خاطر‬ ‫فرزند دو س��اله اش با برادر ایوب (امین حیایی) ازدواج‬ ‫کرده‪ ،‬متحیر مانده که چه بکند؟‬ ‫مالحظ��ه می کنید که طرح چنی��ن موضوعی که بعد از‬ ‫هرجنگی طبیعی می نماید‪ ،‬چقدر جس��ورانه و نوست‪.‬‬ ‫البته پیش تر محسن مخملباف در فیلم جنجالی «شب های‬ ‫زاینده رود» اشاره ای گذرا به این مساله می کند ولی اینکه‬ ‫پایه اصلی یک اثر سینمایی شود‪ ،‬در سینمای ما بی سابقه‬ ‫است‪ .‬در سینمای جهان این سوژه به شکل دیگری مطرح‬ ‫می شود که نمونه تازه ان «برادران» جیم شرایدن است‪.‬‬ ‫‪42‬‬ ‫مثلث شماره ‪41‬‬ ‫کیفر‪ ،‬ساخته حسن فتحی‬ ‫انهایی ک��ه مثل نگارنده‪ ،‬دوس��تدار نمایش های‬ ‫ایینی ‪ -‬س��نتی ای��ن اب و خاک هس��تند و هر‬ ‫جش��نواره ای که در این رهگذر برگزار می شود‬ ‫را ب��ه دقت دنبال می کنند‪ ،‬نام داود فتحعلی بیگی‬ ‫را شنیده اند‪ .‬وقتی نام او به میان می اید‪ ،‬بی اختیار‬ ‫مجلس��ی از تعزیه مقابل چشمانمان قد می کشد‪.‬‬ ‫تعزیه ای که امروز اگرچه به پر رنگی گذش��ته ها‬ ‫در هر کوی و برزن و تکایای عاش��ورایی نیس��ت اما‬ ‫هن��وز هنرمندانی چون او تمام ت�لاش خود را به کار‬ ‫می بندند تا تعزی��ه نه تنها در جامعه ایرانی رنگ نبازد‬ ‫که احیا شود‪ .‬اما عمده فعالیت این هنرمند را نمی توان‬ ‫تنها به تعزیه محدود دانس��ت‪ .‬او در کنار این فعالیت‪،‬‬ ‫بازیگر سینما و تئاتر نیز هست‪ .‬او را می توانی عصرها‬ ‫در پاتوقش‪ ،‬سالن تئاتر شهر‪ ،‬بیابی‪ .‬البته نه همیشه‪ .‬این‬ ‫روزها فتحعلی بیگی همراه مهدی لطفی‪ ،‬مجموعه ای از‬ ‫نقالی را ضبط کرده اند که قرار است از شبکه اموزش‬ ‫پخش ش��ود‪ .‬این مس��اله بهانه خوبی است تا با او به‬ ‫گپو گفتی صمیمانه بنشینیم‪.‬‬ ‫ ‬ ‫او درب��اره ای��ن کار توضیح می ده��د‪« :‬این مجموعه‬ ‫برگرفته از نقالی های مرش��د ترابی است که از شاهنامه‬ ‫تاثیر زیادی گرفته اس��ت و قصد داریم با پخش ان از‬ ‫شبکه اموزش‪ ،‬بسترهای مناسب را برای شناسایی هر‬ ‫چه بیش��تر نقالی اماده سازیم تا به این وسیله جوانان‬ ‫هم بتوانند با این هنر اشنا شوند‪».‬‬ ‫او معتقد اس��ت به شخصه برای شناساندن این حیطه‬ ‫که مدت هاست مغفول مانده‪ ،‬تالش های زیادی انجام‬ ‫داده اس��ت‪ .‬به عنوان مثال بر سر هر کالس و دانشگاه‬ ‫و کارگاه��ی که به تدریس می پرداخته‪ ،‬نقالی را نیز به‬ ‫نوعی به جوانان و مشتاقان این وادی انتقال داده است‪.‬‬ ‫از این هنرمند پیشکس��وت‪،‬اخیرا نمایش��نامه «عفریته‬ ‫ماچین» در تاالر سنگلج به نمایش درامده که در مدت‬ ‫در ادبیات مان‪ ،‬که فضا نس��بت به سینما بازتر است‪ ،‬چنین‬ ‫موضوعی مطرح شده‪ .‬نمونه بارز ان کتاب پر سر و صدای‬ ‫«من قاتل پسرتان هستم» نوشته احمد دهقان است‪.‬‬ ‫اتفاقات «بیداری رویاها» مثل «فرزند خاک» کند پیش می رود‬ ‫و در میانه فیلم اوج می گیرد‪ .‬برخورد خانواده با این خبر و‬ ‫واکنش های انها بیننده را با خود در گیر می کند و مضطرب‬ ‫منتظر است ببیند خانواده ایوب چگونه با این اتفاق برخورد‬ ‫می کنند‪ .‬هنگامه قاضیانی که بازی باورپذیرش در «به همین‬ ‫س��ادگی» سید رضا میرکریمی د ر ترس��یم روزمرگی یک‬ ‫زن‪ ،‬س��یمرغ جش��نواره را برایش به ارمغان اورده بود‪ ،‬در‬ ‫این فیلم دودلی و سرگشتگی کاراکتر رخشانه را به خوبی‬ ‫تصویر می کند‪ .‬با این همه و با وجود جسارت محمد علی‬ ‫باش��ه اهنگر در رفتن سراغ چنین س��وژه ای‪ ،‬فیلم در حد‬ ‫طرح موضوع می ماند‪ .‬البته قرار نیس��ت فیلم پیامی بدهد‪،‬‬ ‫ولی انتخاب چنین پایان بندی ای هم به جنس فیلمس��ازی‬ ‫باشه اهنگر نمی خورد‪ .‬مقایسه کنید پایان بندی این فیلم را‬ ‫با پایان بندی «فرزند خاک»‪ .‬اصوال یکی از رموز ماندگاری‬ ‫فیلم های برجس��ته سینما‪ ،‬نوع پایان انهاست‪ .‬چه بسا اگر‬ ‫«فرزن��د خ��اک» ان پایان بندی را نمی داش��ت تا این حد‬ ‫محبوب و برگزیده منتقدان نمی شد‪ .‬اینگونه به نظر می رسد‬ ‫که فیلمساز با اطالعی که از نگاه مدیران دارد‪ ،‬دیگر حوصله‬ ‫صبر کردن ‪ 10‬س��اله برای دریافت اجازه ساخت فیلم‬ ‫تازه اش را نداشته و چه بسا چنین سوژه ای را در فیلم های‬ ‫دیگر به شکل منطقی تر بیان کند‪ .‬این را هم بپذیریم که‬ ‫هنوز دفاع مقدس ما‪ ،‬خطوط پررنگ قرمزی دارد که به‬ ‫ادبیات دراماتیک ما بیش از این اجازه ورود و دستیازی‬ ‫نمی دهد‪ .‬انزوای چند ساله احمد دهقان پس از نگارش‬ ‫«من قاتل پسرتان هستم» و همچنین سرنوشتی که برای‬ ‫باشه اهنگر رقم خورد‪ ،‬خواه ناخواه خودسانسوری هایی‬ ‫به همراه دارد که اگر «جس��ارت» برخی ادم ها نباش��د‪،‬‬ ‫ش��اهد اتفاق تازه ای در اث��ار مکتوب و تصویری دفاع‬ ‫مقدس نخواهیم بود‪.‬‬ ‫‪81‬‬ ‫‪82‬‬ ‫مثلث شماره ‪42‬‬