ماهنامه مثلث شماره 45

‫گفت و گوی تفصیلی مثلث با دبیر کل موتلفه اسالمی درباره؛‬ ‫رهبر معظم انقالب‪:‬‬ ‫احمدی نژاد‪ ،‬هاشمی و خاتمی‬ ‫ما مسلمانان هرگز به عمل مشابهی در مورد مقدسات‬ ‫ادیان دیگر دست نخواهیم زد‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫صهیونیست ها ؛ پشت پرده یک دیوانه‬ ‫مسلمانانعلیه‬ ‫جنگ صلیبی‬ ‫هفته نامه خبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال دوم‪ /‬شماره چهل وپنجم‪ 28/‬شهریور ‪ 84/1389‬صفحه‪ 1500 /‬تومان‬ ‫سید محمد خاتمی مرزبندی‬ ‫خود با افراطی ها را علنی می کند ؟‬ ‫تالش خاتمی‬ ‫برای بازگشت‬ ‫به حاکمیت‬ ‫جزئیات تغییر قانون اساسی‬ ‫پیروزی‬ ‫اسالمگرایان‬ ‫در ترکیه‬ ‫تو گو‬ ‫گف ‬ ‫با مستندساز‬ ‫جنجالی‬ ‫‪ISSN: 2008-5281‬‬ ‫‪y‬‬ ‫‪z‬‬ ‫‪a‬‬ ‫‪r‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪MOSALAS.IR‬‬ ‫برترین و پرفروشترین نمایندگی انحصاری فروش شرکت بهمن دیزل ( ایسوزو) در ‪ 4‬سال متوالی‬ ‫طرف قرارداد با شرکت لیزینگ ایران ( بانک تجارت)‬ ‫‪R‬‬ ‫نمایندگی ‪ 212‬شرکت ماموت دیزل (‪)SCANIA‬‬ ‫‪R‬‬ ‫نمایندگی ‪ 209‬شرکت بهمن دیزل (‪)ISUZU‬‬ ‫‪R‬‬ ‫تهران میدان سید جمال الدین اسد ابادی(یوسف اباد) ‪ -‬خیابان ابن سینا ‪ -‬پالک ‪83‬‬ ‫ساختمان پدید ‪ -‬طبقه ‪ -­1‬واحد ‪2‬‬ ‫‪88704613 - 88700179‬‬ ‫اداره تحویل(تلفکس)‪55255052-6 :‬‬ ‫‪www.zanditrading.com‬‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫‪3‬‬ ‫سرمقاله‬ ‫دوباره مثلث‬ ‫سردبیر‬ ‫یک�م‪ :‬از اخری��ن ش��ماره مثل��ث که منتش��ر ش��د‬ ‫خوش��بختانه مدت زی��ادی نمی گذرد‪ .‬دلی��ل اینکه طی‬ ‫چند هفته گذشته نش��ریه ای به نام مثلث روی دکه نبود‪،‬‬ ‫شاید چندان مهم نباش��د‪ .‬مهم این است که مخاطبان ما‬ ‫می توانند ش��نبه هر هفته مثلث بخوانند؛ مجله ای که در‬ ‫طول مدت انتشار خود س��عی کرده با ادبیاتی حرفه ای و‬ ‫معتدل ارمان های انقالب اسالمی را بازتاب دهد‪ .‬حوادث‬ ‫و وقایع ایران و جهان را روایت‪ ،‬تحلیل و نقد کند‪ .‬روایت گر‬ ‫صادق تحوالت و پیش��رفت های کش��ور باشد و نقدها را با‬ ‫نیت خیر برای تبدیل تهدید به فرصت بیان کند‪.‬‬ ‫گرچه ما در ایران و برای ایرانیان منتش��ر می شویم اما‬ ‫ای��ن ایده را در ذهن داریم که از مرزها عبور کنیم‪ .‬به جای‬ ‫اینکه در ادبیات ما فقط بر ملت تکیه ش��ود به پتانس��یل‬ ‫عظیم امت اس�لامی که مورد تاکید رهب��ر معظم انقالب‬ ‫هم هست‪ ،‬پرداخته شود و دایره گفتمانی خود را از سطح‬ ‫کشور به ابعاد جهانی گسترش دهیم‪.‬‬ ‫در دنیای امروز صدای بلند شنیده می شود و به گمانم‬ ‫صدای بلند‪ ،‬صدایی اس��ت که نه فق��ط ایرانی که جهانی‬ ‫باشد‪ .‬درگیر شدن در منازعات داخلی‪ ،‬عامل اصلی غفلت‬ ‫از جهانی اندیشیدن است‪.‬‬ ‫دوم‪ :‬انچ��ه بیش از هر چی��ز جامعه ای��ران را تهدید‬ ‫می کند‪ ،‬سکوالریسم است‪ .‬مرادم از سکوالریسم‪ ،‬ترویج‬ ‫اندیشه جدایی نهاد دین از نهاد سیاست و در پی ان تقلیل‬ ‫کارکرد اجتماعی دین به کارکردی شخصی و فردی است‬ ‫که خود سکوالریس��م در خود عرفی شدن و عصری شدن‬ ‫را هم محفوظ دارد‪ .‬جامعه ایرانی تا حدود زیادی به سبک‬ ‫زندگی غربی عادت کرده‪ .‬هرچه از حاشیه به شهر نزدیک‬ ‫می شویم‪ ،‬هرچه از پیرامون به مرکز حرکت می کنیم‪ ،‬این‬ ‫سبک زندگی سایه اش سنگین تر می شود‪.‬‬ ‫غربی زیس��تن فقط به لباس پوش��یدن‪ ،‬سخن گفتن‬ ‫و نوع زندگ��ی بر نمی گردد‪ ،‬بلکه غرب با خود اندیش��ه را‬ ‫هم وارد می کند‪ .‬اگر ظواهر زندگ��ی غربی را روبنا بدانیم‬ ‫قطعا زیربنای ان سکوالریس��م اس��ت‪ .‬گرچه تاکنون هم‬ ‫شنیده ایم اما بعد از این قطعا بیشتر خواهیم شنید که افراد‬ ‫در مقابل مس��ائل اجتماعی از دو ترکی��ب «به من چه» و‬ ‫«به تو چه» استفاده کنند‪.‬در جامعه ایران با بافتی مذهبی‬ ‫و دینی قطع��ا نمی توان م��ردم را از دین ج��دا کرد‪ ،‬ولی‬ ‫می توان مسلمان سکوالر ساخت‪.‬‬ ‫پروژه س��اختن مسلمان س��کوالر جد ی ترین پروژه‬ ‫اندیش��ه غربی در ایران اس��ت‪ .‬از پی همین پروژه است‬ ‫که در تعریف انواع اس�لام‪ ،‬روش��نفکران دینی ما از سه‬ ‫نوع اس�لام بنیادگرا‪ ،‬اس�لام سنتی و اس�لام تجددگرا‬ ‫نام می برند و هرگز به این س��وال پاس��خ نمی دهند که‬ ‫اس�لام انقالبی و اجتماعی در کدام یک از س��ه دس��ته‬ ‫اس�لام قرار می گیرد‪ .‬این گروه‪ ،‬اسالم اجتماعی را علنا‬ ‫ح��ذف می کنند و ش��ریعت و فقه را نادی��ده می گیرند‪.‬‬ ‫مثل��ث امیدوار اس��ت که با پروژه اس�لام س��کوالر در‬ ‫حوزه ه��ای مختل��ف سیاس��ی‪ ،‬اندیش��ه ای و فرهنگی‬ ‫مقابله کند و ب��ا گفتمان پیش��رفت‪ ،‬عدالت و معنویت‪،‬‬ ‫اس�لام اجتماعی را به ویژه برای طبقه متوسط مذهبی‬ ‫بازتعری��ف نمای��د‪.‬در ای��ن راه مس��لما نی��از مب��رم به‬ ‫اندیشمندان مسلمان و انقالبی را احساس می کنیم‪.‬‬ ‫س�وم‪ :‬تعبیر یکی از دوس��تان عزیز درب��اره مجله‬ ‫مثلث تعبیر دلنش��ین و ت��ازه ای ب��ود‪ .‬اینکه اگر راس‬ ‫باالی مثلث را خ��دا بدانیم و ضلع پایین ان را انس��ان‪،‬‬ ‫دو ضلع دیگر‪ ،‬یکی انسان را از اسمان به زمین اورده و‬ ‫دیگری وظیفه دارد انس��ان را دوباره به خدا بازگرداند؛‬ ‫از زمین به اس��مان‪.‬‬ ‫امیدوارم مثلث وس��یله ای باش��د برای اینکه احساس‬ ‫کنیم خداوند همیشه با ماست‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫نامه جدید خاتمی‬ ‫سیدمحمد خاتمی‪ ،‬رئیس جمهور سابق‪ ،‬در مراسم ختم ناصر خرازی‪،‬‬ ‫برادر س��ید کمال خرازی‪ ،‬وزیر خارجه دولت اصالحات که در مس��جد‬ ‫الغدیر میرداماد برگزار شد‪ ،‬در گفت وگویی خصوصی با یکی از مدیران‬ ‫ارشد کشور به بیان نظرات خود پرداخته است‪.‬‬ ‫اهدافجبههمتحدامتاسالمی‪6.................................................................‬‬ ‫اقای منتقد‪8.........................................................................................‬‬ ‫جانشین متکیکیست؟ ‪9.............................................................................‬‬ ‫کسبتکلیف‪،‬اعتراض‪،‬تکذیب‪11...............................................................‬‬ ‫مدیر مسئول محترم هفته نامه مثلث‬ ‫با سالم‬ ‫چ��اپ گفت وگوی تلفنی اینجانب با خبرنگار نش��ریه مثلث در‬ ‫ش��ماره ‪ – 44‬تاریخ ‪ 89/5/10‬حاوی مسائلی بود که نیاز به توضیح‬ ‫دارد که خواهش��مندم در نخستین ش��ماره مجله‪ ،‬این توضیحات‬ ‫درج شود‪.‬‬ ‫‪ – 1‬گفت وگ��وی مذکور با اص��رار اقای صادقی پس از پاس��خ‬ ‫منفی این جانب به مصاحبه پیرامون مس��ائل مختلف انجام گرفت‪.‬‬ ‫بدین معنا که طرح دو موضوع از س��وی اقای صادقی درباره کتاب‬ ‫احمدی نژاد معجزه هزاره س��وم بود‪ ،‬و اینک��ه «پرونده ای برای این‬ ‫کتاب در مجله گش��وده خواهد ش��د»‪ .‬چنین بود که این گفت وگو‬ ‫مورد قبول من واقع شد‪.‬‬ ‫‪ -2‬ش��اید انتظار نبود در گفت وگویی که با اصرار انجام گرفته‪،‬‬ ‫«تخریب گری ها و دروغ پردازی های فتنه گران در سال های گذشته»‬ ‫تکرار شود‪ .‬یاداور می شوم حال مجله مثلث که الگو گرفته از مجله‬ ‫«شهروند امروز» است‪ ،‬حداقل انصاف و امانتداری را از خبرنگار ان‬ ‫نشریه در گفت وگو با این جانب‪ ،‬در مثلث به نمایش می گذاشت‪.‬‬ ‫‪ – 3‬خبرن��گار – اقای صادقی – با ط��رح مجدد دروغ پردازی و‬ ‫تخریب گری برادرم علیه من‪ ،‬که پاسخ مشروح ان را در همان نشریه‬ ‫(شهروند امروز دادم) و نیز بخشی از نامه مرحوم پدرم‪ ،‬به زعم خود‪،‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫زمینه ها‪ ،‬واکنش ها‪ ،‬فریاد ها‬ ‫بعد از موافقت دولت امریکا با س��اخت مسجد مس��لمانان در نزدیکی محل‬ ‫برج های دوقلو که بر اثر حادثه ‪ 11‬س��پتامبر فروریخته بود‪ ،‬کشیش افراطی‬ ‫کلیس��ای کوچکی در فلوریدای امریکا اعالم کرد در اعتراض به این اقدام در‬ ‫سالگرد حادثه ‪ 11‬سپتامبر اقدام به قران سوزی خواهد کرد‪.‬‬ ‫دولتامریکاعواملاصلیاینجنایتبزرگرامجازاتکند‪14.....................‬‬ ‫بوالهوسیکشیشدیوانه‪16.........................................................................‬‬ ‫صهیونیست هاپشتپردهحرمت شکنیغربهستند‪18.........................‬‬ ‫‪ 10‬سال اسلام هراس�ی‪20 ......................................................................‬‬ ‫فارنهایت‪21........................................................................................... ۴۵۱‬‬ ‫گستاخی غرب‪ ،‬امت اسالم را متحد تر می کند ‪22 ..................................‬‬ ‫پروسه جدیدی را کلید زده است‪ .‬درحالی که افرادی را که من علیه انها‬ ‫گفته و نوش��ته ام‪ ،‬و همچنان خواهم گفت و نوشت‪ ،‬در فتنه براندازانه و‬ ‫شکست خورده سال ‪ 88‬چنان رسوا شده اند که دفاع‪ ،‬تایید یا همراهی‬ ‫با انها به هر بهانه‪ ،‬جز بدنامی و سوءسابقه‪ ،‬نتیجه ای نخواهد داشت‪ .‬چه‬ ‫این امر به گذشته مربوط باشد و چه با اینده نگری هدفمند صورت بگیرد‪.‬‬ ‫‪ – 4‬مثل��ث‪ ،‬در معرفی ای��ن جانب‪ ،‬عالوه ب��ر تخریب گری کهنه و‬ ‫سوخته فوق الذکر‪ ،‬دروغ پردازی فتنه گرانه گذشته را تکرار کرده است‪.‬‬ ‫بدین معنا که سایت «نوسازی» را منتسب به این جانب خوانده و با ذکر‬ ‫علت فیلتر ان‪ ،‬مثال توهین به سیدحسن مصطفوی را جرم اعالن داشته‬ ‫اس��ت‪ .‬حال انکه این فرد در حال حاضر‪ ،‬به دلیل همس��ویی‪ ،‬ارتباط و‬ ‫همدردی (حداقل) با س��ران فتنه‪ ،‬مورد اعتراض اشکار و گسترده ملی‬ ‫قرار گرفته اس��ت‪.‬اما توضیح در مورد سایت «نوسازی» و دروغ انتساب‬ ‫ان به خودم را همان زمان در مقاله ای افش��ا ک��ردم‪ .‬در ان مقاله‪ ،‬البته‬ ‫تساوی سیدحسن مصطفوی را با دیگر شهروندان تاکید نموده‪ ،‬و از نقد‬ ‫و انتق��اد و اعتراض به عملکرد او مانند هم��گان‪ ،‬حمایت نمودم که این‬ ‫مساله عین قانون اساسی است‪.‬‬ ‫‪ – 5‬چاپ عکس ها‪ ،‬نش��ان از تقابل یا ستیزه گری با حجاب‪ ،‬از سوی‬ ‫مسئوالن نشریه دارد‪ .‬شگفتا که یک نشریه مدعی اصولگرایی‪ ،‬حتی به‬ ‫صورت نیمه (اصولگرای اصالح طلب) با استفاده از ترفند یا غافل گیری‬ ‫عکاس – که عین تقوای کاری است – عکس های درحال صحبت (نشان‬ ‫سیاست‬ ‫احمدی نژاد‪ ،‬هاشمی و خاتمی‬ ‫دولت اصولگرا پنج س��الی است که عرصه اجرایی کشور را به دست گرفته و باعث ایجاد یکسری ظرفیت ها و‬ ‫پتانسیل های بالقو ه برای احزاب و تشکل های اصولگرا شده است‪ .‬موتلفه از این فرصت ها چگونه استفاده کرد‬ ‫یا اصال موقعیتی برای بسط کار تشکیالتی پیدا کرد یا خیر؟‬ ‫تالش خاتمی برای بازگش�ت به حاکمیت ‪32 ................................................................................‬‬ ‫هیچ کس نفهمید اصالحات چ�ه ب�ود ‪34 ......................................................................................‬‬ ‫خاتمی باید شفاف حرف بزند ‪36 ....................................................................................................‬‬ ‫بین الملل‬ ‫پیروزی اسالم گرایان‬ ‫‪ 49‬میلیون و ‪ 446‬هزار و ‪ 369‬شهروند ترکیه برای رای دادن به همه پرسی بسته اصالحی قانون اساسی این کشور‬ ‫به پای ‪ 151‬هزار و ‪ 546‬صندوق رای رفتند‪.‬‬ ‫دیپلماس�ی ب�ا مش�اوران معتم�د ‪40 ..........................................................................................‬‬ ‫دیپلمات هایی در وزن رئیس جمهور ‪42 ..............................................................................................‬‬ ‫یک صدایی بهتر از چند صدای�ی‪44 .................................................................................................‬‬ ‫دین و تاریخ‬ ‫ابوذر زمانه‬ ‫و کذلک جعلنکم امه وسطا لتکون شهدا علی الناس‬ ‫و یکون الرسول علیکم شهیدا‬ ‫مثلث‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫عادل در اچمز‬ ‫این اولین چالش در دور جدید مناسبات عادل و مدیران شبکه ‪ 3‬بود‪ .‬در کنار این امیر قلعه نویی هم لبه تیز انتقاد را‬ ‫به س��وی عادل نشانه رفت و برنامه او را تحریم کرد‪ .‬عادل اکنون از سویی با هشدارهای مدیران شبکه دست و پنجه‬ ‫نرم می کند و از سوی دیگر مربی قهرمان لیگ او را تحریم کرده‪.‬‬ ‫نمی خواهم اشکاالت نود را ببینم ‪77 ...................................................................................................‬‬ ‫این نود به بن بست می رسد ‪78 .........................................................................................................‬‬ ‫اشتیانی‪ :‬ادبیات برنامه نود شدیدا افت کرده است ‪79 ........................................................................‬‬ ‫قطبی علیه ستاره ها‪80............................................................................................................................‬‬ ‫تیم ملی تغییرات مثبتی داشته است ‪81....................................................................................................‬‬ ‫دادن جای مناسب برای گرفتن عکس) یا حرکت را انتخاب کرده است‪ .‬خوب بود این کار را هم مانند‬ ‫دیگر رفتارها از «شهروند امروز» الگو می گرفت‪ ،‬زیرا وجه اشتراک عکس های هر دو مجله این بود که‬ ‫به دلی��ل حضور من در بیرون از خانه برای انجام کار گرفته ش��دند‪ .‬با این تفاوت که خبرنگار و عکاس‬ ‫«شهروند امروز» درخواس��ت مرا برای گرفتن عکس کنار مس��جدی در محل حضور‪ ،‬پذیرفتند و با‬ ‫امانتداری از میان عکس ها به انتخاب و چاپ اقدام نمودند‪ .‬اما عکاس مجله مثلث‪ ،‬گرفتن عکس کنار‬ ‫مسجد حضرت امیر(ع)‪ ،‬در خیابان کارگر شمالی را نپذیرفت‪ ،‬و نمای خانه های مسکونی را به ان ترجیح‬ ‫داد‪ .‬تعجب بیشتر از ان است که چگونه از میان تعداد زیاد عکس های گرفته شده‪ ،‬تصمیم گیرندگان‬ ‫مجله‪ ،‬عکس هایی را انتخاب کرده اند که به وسیله انها «مخالفت با نحوه ای از حجاب را نشان دهند که‬ ‫با حجاب مرسوم الگوسازی شده در دهه دوم به بعد» متفاوت است‪ .‬این مساله بیش از هر چیز‪ ،‬نحوه‬ ‫تفکر اعتقادی و سیاسی اصولگرایان اصالح طلبی را تعریف می کند که مجله مثلث‪ ،‬یکی از بلندگوهای‬ ‫ان است‪ .‬تاکید می کنم موارد فوق برای این جانب حق پیگیری حقوقی ایجاد کرده است که در صورت‬ ‫عدم چاپ به موقع و کامل این نوشته‪ ،‬نس��بت به ان اقدام خواهم کرد‪ .‬همچنین انتشار این نوشته را‬ ‫به منظور اطالع رسانی در رسانه های دیگر پی خواهم گرفت‪.‬‬ ‫‪ – 6‬در پرسش و پاسخ‪ ،‬نام «قالیباف» حذف شده است‪ .‬ایا این کار معنی ازاداندیشی و نقدپذیری‬ ‫است‪ .‬واقعا اگر خبرنگار‪ ،‬و نه‪« ،‬دبیر سیاست» ان مجله اجازه ندارد حتی در پرسش خود نام قالیباف‬ ‫را بگنجاند‪ ،‬چه اصرار بر گفت وگوست و چه امیدی به اینده ای که در تدارک ان هستید‪.‬‬ ‫فاطمه رجبی ‪88/5/11‬‬ ‫مثلث‪ :‬به دلیل عدم انتشار مثلث در چند هفته اخیر جوابیه خانم رجبی با تاخیر به چاپ رسید‪.‬‬ ‫ذکر این نکته ضروری اس��ت ک��ه هفته نامه مثلث هیچ س��وء نیتی در مصاحبه ب��ا خانم رجبی‬ ‫نداشته است‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫سید محمود طالقانی که از او به عنوان معمار شوراها در ساختار نوین سیاسی ایران و نخستین امام جمعه تهران نام‬ ‫برده می شود همانطور که امام خمینی گفتند به منزله ابوذر بود برای اسالم‪.‬‬ ‫مشاوران سردبیر‪ :‬زهیر توکلی ‪ -‬محمد جماعت‬ ‫ماجرای من درس عبرت است ‪46 .....................................................................................................‬‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫نواب در منزل ایت اهلل طالقانی مخفی شد ‪51 ....................................................................................‬‬ ‫بازرگان گزینه ایده ال پدرم نبود ‪54 ................................................................................................‬‬ ‫دبیر اجرایی‪ :‬مصطفی شوقی ‬ ‫فلسطین؛ اصلی ترین ‪ -‬پاکستان؛ فوری ترین ‪56 ................................................................................‬‬ ‫دبیر بین الملل‪ :‬ارزو دیلمقانی‬ ‫ی‬ ‫دبیر سیاست‪ :‬مصطفی صادق ‬ ‫امت اسالمی هوشیارتر از دولت های اسالمی است ‪57 ........................................................................‬‬ ‫دبیر اقتصاد‪ :‬محمدهیراد حاتمی‬ ‫ ‬ ‫دبیر فرهنگ‪:‬علیرضا بهرامی‬ ‫رازهای ناگفته ‪58 ....................................................................................................................................‬‬ ‫دبیر ورزش‪ :‬مهدی ربوشه‬ ‫ ‬ ‫دبیر خبرنامه‪ :‬علی حاجی ناصری‬ ‫دبیر اینفوگرافی‪ :‬ایمان اوجیان‬ ‫ ‬ ‫دبیردین وتاریخ و جهان تازه‪ :‬علیرضا شاکر‬ ‫ما را ادم حساب نمی کنند‪59....................................................................................................................‬‬ ‫اعضای تحریریه و همکاران‪ :‬احسان ابطحی‪ -‬مهدی افضلی‪ -‬مریم اسماعیل پور ‪ -‬امید کرمانی ها ‪ -‬علی حاجی ناصری‬ ‫لزوم احیای اندیشه امامت ‪60 ................................................................................................................‬‬ ‫فاطمه میرزایی ‪ -‬مریم میرزایی‪ -‬س��جاد محقق ‪ -‬محس��ن فرجی ‪ -‬ابراهیم اس��ماعیلی اراضی ‪ -‬کیوان امجدیان ‪ -‬مهدی‬ ‫فرهنگ‬ ‫رعنایی ‪ -‬محمدحس��ین مهرزاد‪ -‬نرگس رس��ولی‪ -‬حس��ین نجاتی‪ -‬س��ید حجت س��جادی زاده ‪ -‬حمیدرضا امیدی سرور‬ ‫س��عید مروت��ی ‪ -‬رض��ا صائم��ی ‪ -‬س��عید نوای��ی ‪ -‬زین��ب حقی ‪ -‬س��میه علیپ��ور ‪ -‬الناز محم��دی ‪ -‬هوم��ن مرادی‬ ‫اکسپو چیست؟‬ ‫محمدرضا موحدی‪ -‬علیرضا خلیفه‪ -‬علی بیهقی ‪ -‬سید شایان اعظمی‬ ‫اکسپو مثل خیلی از مفاهیم وارداتی دیگر در کشور ما بد ترجمه و با برگزاری نمایشگاه – فروشگاه های اثار هنرهای‬ ‫تجسمی در چند سال گذشته‪ ،‬به شکلی غیرواقعی تبیین شده است‪.‬‬ ‫فنی‪:‬‬ ‫شانگهای‪ ،‬میزبانی باشکوه ‪65 ..............................................................................................................‬‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬نیما ملک نیازی‪ -‬فاطمه قنائی‬ ‫قاره ها در اکسپو شانگهای ‪66....................................................................................................................‬‬ ‫پردازش تصاویر و عکس‪ :‬هومن سلیمیان‪ -‬امیر طالیی و مهدی ابراهیمی‬ ‫سالی که مفهوم اکسپو در کشور نهادینه شد ‪70 ..................................................................................‬‬ ‫تصحیح‪ :‬ژیال شاکری‬ ‫تجربه کسب کردیم ‪72 ..........................................................................................................................‬‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫امور فنی‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ورزش‬ ‫امور اداری و سازمان اگهی ها‪ :‬مصطفی میری‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتر احمد اسماعیل تبار ‪ -‬اصغر ابخضر ‪ -‬دکتر مصطفی بیابانی ‪ -‬حسین زندی ‪-‬هادی انباردار‪-‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز‬ ‫توزیع‪ :‬نامه امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬شهرک قدس‪ ،‬خیابان شهید دادمان‪ ،‬خیابان فالمک شمالی‪ ،‬کوچه یکم‪ ،‬پالک ‪10‬‬ ‫تلفن‪88580610 :‬‬ ‫گفت و گوی تفصیلی مثلث با دبیر کل موتلفه اسالمی درباره؛‬ ‫رهبر معظم انقالب‪:‬‬ ‫احمدینژاد‪ ،‬هاشمی و خاتمی‬ ‫ما مسلمانان هرگز به عمل مشابهی در مورد مقدسات‬ ‫ادیان دیگر دست نخواهیم زد‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫صهیونیست ها ؛ پشت پرده یک دیوانه‬ ‫مسلمانانعلیه‬ ‫جنگ صلیبی‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال دوم‪ /‬شماره چهل وپنجم‪ 28/‬شهریور ‪ 84/1389‬صفحه‪ 1500 /‬تومان‬ ‫سید محمد خاتمی مرزبندی‬ ‫خود با افراطیها را علنی میکند ؟‬ ‫تالش خاتمی‬ ‫برای بازگشت‬ ‫به حاکمیت‬ ‫جزئیات تغییر قانون اساسی‬ ‫پیروزی‬ ‫اسالمگرایان‬ ‫در ترکیه‬ ‫گفتوگو‬ ‫با مستندساز‬ ‫جنجالی‬ ‫‪ISSN: 2008-5281‬‬ ‫‪Crazy‬‬ ‫‪MOSALAS.IR‬‬ ‫‪5‬‬ ‫یادداشت‬ ‫محمد حسن قدیری ابیانه‬ ‫اهداف‬ ‫جبهه متحد امت اسالمی‬ ‫مح��ور جبه��ه متحد اس�لامی باید اهداف اس�لامی‬ ‫باش��د و تش��کیل دهندگان باید کشورهای اسالمی و‬ ‫ملت های مسلمان باش��ند‪ .‬مسلمانان مقیم کشورهای‬ ‫غیراسالمی و سازمان های اسالمی هم باید در تشکیل‬ ‫چنین جبهه ای نقش داشته باشند و اهداف خاصی نیز‬ ‫برای رسیدن به چنین جبهه ای تعریف شود‪.‬‬ ‫این اه��داف باید م��ورد تایی��د اعتقادات مش��ترک‬ ‫مس��لمانان جهان باش��د‪ .‬این اهداف می تواند شامل‬ ‫اس��تقالل کشورهای اسالمی و مخالفت با اشغالگری‬ ‫(در کش��ورهایی چون عراق‪ ،‬فلسطین و افغانستان)‪،‬‬ ‫دف��اع از مقدس��ات اس�لامی و حق��وق مس��لمانان‬ ‫باش��د‪ .‬حمایت از اس��یب دیدگان (مانن��د وضعیت‬ ‫اخی��ر مس��لمانان در پاکس��تان)‪ ،‬حتی ت�لاش برای‬ ‫پیش��رفت های علمی در س��طح جهان اسالم و دفاع‬ ‫از حقوق مس��لمانان (مثل حق برخورداری از انرژی‬ ‫عامل دست صهیونیسم هستند‬ ‫محسن غرویان‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫‪6‬‬ ‫اقدام امریکایی ها در س��وزاندن قران کریم بهترین دلیل بر این است که‬ ‫افرادی که مرتکب این جنایت ش��ده اند دلی��ل و منطقی برای مقابله با‬ ‫قران ندارن��د‪ .‬حال انکه قران کریم می فرمای��د‪« :‬قل هاتوا برهانکم ان‬ ‫کنت��م صادقین» یعنی اگر راس��ت می گویید باید بره��ان اقامه کنید‪ .‬در‬ ‫حالی که اینها نشان دادند در مقابل قران کریم برهان و استداللی برای‬ ‫گفت وگو ندارند‪.‬‬ ‫اهانت کنندگان به قران‪ ،‬مسیحی واقعی نیستند‪ .‬اقدامات این افراد افراطی‬ ‫هیچ ارتباطی با مس��یحیت ندارد بلکه نوع دیگری از طالبانیسم هستند که‬ ‫در ایین مسیحیت رش��د کرده اند‪ .‬ناراحتی پاپ و دیگر مقامات کلیسا از‬ ‫اقدامات گروه های تندرو این ادعا را اثبات می کند‪ .‬این حرکت از س��وی‬ ‫مسیحیانی انجام شده که عامل دست صهیونیسم هستند‪.‬‬ ‫اینگونه حرکات ریش��ه مذهبی ندارد بلکه تحریکات سیاس��ی پشت انها‬ ‫کامال مش��هود است و برخی سیاستمداران غربی می خواهند با استفاده از‬ ‫هیجانات دینی به اهداف خود دست پیدا کنند‪ .‬حتی برخی رجال سیاسی‬ ‫امریکایی نیز به ظاهر این اقدام را محکوم کرده اند‪.‬‬ ‫اینکه صهیونیس��ت ها دس��ت به چنین اقدامی می زنن��د بهترین دلیل بر‬ ‫زنده بودن قران کریم اس��ت‪ .‬اگر قران کتاب��ی متروک بود این اعمال‬ ‫معنایی نداش��ت و برخالف انچه انها می خواهند این اقدامات موجب‬ ‫بیش��ترمطرحش��دنقرانمی ش��ود‪.‬‬ ‫ای��ن نوع رفتار ه��ا در کش��وری مانند امریکا نش��ان می ده��د بر خالف‬ ‫انچ��ه ادع��ا می ش��ود این س��رزمین به هیچ وج��ه مهد ازادی نیس��ت و‬ ‫نش��ان دهنده خش��ونت طلبی و برخوردهای خشن کشیش��ان مورد تایید‬ ‫صهیونیست هاست‪ .‬جالب اینجاست که همین ها سعی می کنند‪ ،‬مسلمانان‬ ‫را تروریس��ت معرفی کنند اما دنیا فهمید که خش��ونت طلب واقعی چه‬ ‫کسی است‪.‬‬ ‫یقینا اینها «حقیقت قران» را نمی توانند اتش بزنند و اتش زدنی هم نیست‪.‬‬ ‫حقایق قران حقایقی اس��ت که با فطرت انسان س��ازگاری دارد و هرگز‬ ‫قابل سوزاندن نیست‪ .‬این قرانی که انها اتش زده اند کاغذی بیش نیست‪.‬‬ ‫اگر چه این کاغذها نش��ان دهنده ان حقایق است اما ان حقایق هرگز‬ ‫در دس��ترس انان نخواهد بود‪ .‬قطعا این اقدامات به ضرر امریکایی ها‬ ‫خواهد ش��د و این کش��یش و طرفداران او دوس��تان امریکا نیس��تند‬ ‫بلکه دش��منان این کشورند چرا که به حضور نظامیان امریکا در نقاط‬ ‫مختلف کش��ورهای اس�لامی توجهی نمی کنند‪.‬‬ ‫ما به تمامی ادیان الهی احترام می گذاریم و زنده بودن قران را نیز ش��عار‬ ‫می دهیم و از علمای ادیان دیگر نیز می خواهیم که این اقدمات ش��نیع را‬ ‫محکوم کنند‪ .‬این ح��رکات توهین امیز خللی به عظمت و حقانیت قران‬ ‫وارد نخواهد اورد‪.‬‬ ‫هس��ته ای) می تواند از دیگ��ر موضوعات برای اتحاد‬ ‫مسلمانان باشد‪ .‬جبهه متحد اسالمی فقط دولت های‬ ‫اسالمی و سازمان های اسالمی را در بر نمی گیرد‪ ،‬بلکه‬ ‫سازمان های غیر دولتی‪ ،‬احزاب و سندیکاها هم باید‬ ‫در این جبهه فعال باشند‪.‬‬ ‫ام��روز اینترنت ای��ن امکان را فراه��م می کند که هر‬ ‫فردی در راس��تای اهداف این جبهه دست به فعالیت‬ ‫بزند‪ .‬هدف از قران س��وزی‪ ،‬ممانعت از قران خوانی‬ ‫اس��ت‪ ،‬چرا که بیم اس��تکبار از ان است که انسان ها‬ ‫ب��ا خواندن قران ب��ه حقیقت برس��ند‪ .‬همان طور که‬ ‫ب��ا خوان��دن انجیل به تحریف ش��ده ب��ودن ان پی‬ ‫خواهند برد‪ .‬مقابله با ای��ن اقدام روش های مختلفی‬ ‫دارد؛ از مج��ازات توهین کنندگان (عامالن مس��تقیم‬ ‫ی��ا غیرمس��تقیم) تا انتش��ار و تدوین ق��ران کریم به‬ ‫زبان های مختلف در قالب های دیجیتال‪ .‬طبعا دفاع از‬ ‫مقدسات اسالمی هدف مشترک همه مذاهب اسالمی‬ ‫اس��ت‪ .‬ش��کل گیری این جبهه نباید منتظر همراهی‬ ‫بایدچنینتهدیدیرابهفرصتمناسبیتبدیلکرد‬ ‫سید رضا اکرمی‬ ‫از اس��تکبار جهانی و امری��کای جهانخوار‪ ،‬انتظاری ج��ز اینکه هر‬ ‫روز ماجرایی درس��ت کنند و دع��وا و نزا ع ه��ای فرهنگی‪ ،‬نظامی‪،‬‬ ‫اقتص��ادی‪ ،‬سیاس��ی و تبلیغات��ی ایج��اد کنن��د نداریم‪ .‬ق��ران مجید‬ ‫می فرماید‪« :‬والیضالون یقاتلونکم حتی یردوکم ان اس��تطاعوا» یعنی‬ ‫دش��منان دائما معارضه و مبارزه علیه دینتان خواهند داش��ت تا شما‬ ‫را از اس�لام ناب محمدی جدا کنند و به مرام و دین خودش��ان در‬ ‫بیاورند‪.‬‬ ‫س��ابقه تاریخی که ما داریم نیز همین مس��اله را تایید می کند‪ .‬زمانی‬ ‫گالدس��تون‪ ،‬نخس��ت وزیر یهودی انگلیس در پارلم��ان بریتانیا گفته‬ ‫بود مس��لمانان دو س��رمایه اصلی دارند که عامل اتحاد انهاس��ت و‬ ‫مانع غلبه ما بر انان می ش��ود‪ .‬یکی کعبه که نقطه مش��ترک مس��لمان‬ ‫در عباداتش��ان اس��ت و دیگری قران مجید‪.‬‬ ‫او پیشنهاد کرده بود که کعبه را ویران کنند تا قبله مشترک از بین برود‬ ‫و قران را هم بس��وزانند تا مس��لمانان پیام الهی را نداش��ته باش��ند‪.‬‬ ‫این کارها دنبال حرف های گالدستون و صهیونیسم بین الملل است که‬ ‫با صهیونیس��م مسیحی به نقطه مشترک دس��ت یافته اند‪ .‬مسیحیانی که‬ ‫روزی یهودی��ان را قاتل حضرت مس��یح(ع) معرفی می کردند‪ ،‬ان نزاع‬ ‫را کنار گذاش��ته اند و علیه مس��لمانان متحد ش��ده اند‪.‬‬ ‫مس��لمانان باید چنین تهدیدی را به فرصت مناس��بی تبدیل کنند‪ .‬س��ه‬ ‫هدف برای چنین موضوعی متصور است‪ :‬اول اگاه سازی دنیای اسالم‪،‬‬ ‫یعن��ی به انها بگوییم که چنین دش��منانی دارن��د و فتنه هایی پیش روی‬ ‫مسلمانان است‪ .‬این دش��منان هیچ حریمی را رعایت نمی کنند‪ .‬گاهی‬ ‫سلمان رش��دی را اجیر می کنند تا علیه مقدسات اسالم کتاب بنویسد‪،‬‬ ‫گاه��ی علی��ه پیامبر اک��رم(ص) کاریکاتور می س��ازند و ح��اال هم به‬ ‫قران س��وزی روی اورده اند‪.‬‬ ‫دوم باید به افش��اگری بپردازیم و بگوییم که دشمنان اسالم هیچ مرزی‬ ‫را رعایت نمی کنند؛ نه قانون و نه ازادی ادیان الهی‪ .‬دش��منان فقط به‬ ‫دنبال نزاع و س��لطه هس��تند‪.‬‬ ‫س��وم اینکه باید اتح��اد و یگانگی مان را تقویت کنی��م‪ .‬در قضیه اخیر‬ ‫(حادثه قران س��وزی) وقتی اعتراضات در داخ��ل و خارج امریکا بلند‬ ‫ش��د‪ ،‬باز ه��م اوباما حاضر نش��د حقیقت را بگوید ام��ا گفت که این‬ ‫کار باعث می ش��ود امنیت نیروهای امریکایی در عراق و افغانستان به‬ ‫خطر بیفتد‪.‬او توصیه کرد که ابتدا عواقب کار س��نجیده شود و انها هم‬ ‫عقب نش��ینیکردند‪.‬‬ ‫م��ا بای��د وح��دت را ایج��اد کنیم ت��ا هم��ه مس��لمانان از وحدت و‬ ‫یکپارچگی ش��ان حمایت کنند و در مقابله با دشمنان هوشیار باشند‪ .‬ما‬ ‫باید این تهدید را به یک فرصت تبدیل کنیم‪.‬‬ ‫همه دولت های اس�لامی باشد‪ ،‬بلکه وقتی ملت ها و‬ ‫س��ازمان های غیر دولتی در این مس��یر حرکت کنند‪،‬‬ ‫فضایی ش��کل می گیرد که دولت های��ی که تمایل به‬ ‫فعالیت در ای��ن جبهه ندارند‪ ،‬مجب��ور به همراهی با‬ ‫سایر دولت ها می شوند‪.‬‬ ‫ضمن اینکه دس��تگاه دیپلماس��ی کش��ور در راستای‬ ‫جلب نظر س��ایر دولت های اس�لامی برای تش��کیل‬ ‫جبهه متحد اس�لامی تالش می کند‪ ،‬ام��ا نباید نقش‬ ‫دیپلماس��ی عمومی را در این راستا نادیده گرفت‪ .‬در‬ ‫این بخش باید سازمان های غیردولتی‪ ،‬افراد‪ ،‬احزاب‪،‬‬ ‫نویسندگان‪ ،‬اساتید و دانشجویان ایفای نقش کنند و‬ ‫منتظر حرکت دولت ها نباشند‪ .‬تاثیر چنین جبهه ای در‬ ‫روابط بین الملل نیز انکارناپذیر است‪.‬‬ ‫جهان اس�لام از لحاظ نقاط اس��تراتژیک‪ ،‬وس��عت‪،‬‬ ‫جمعی��ت و مناب��ع ب��ه ان��دازه ای قدرتمن��د اس��ت‬ ‫ک��ه اگ��ر روزی جه��ان اس�لام متحد ش��ود‪ ،‬هیمنه‬ ‫قدرت های بزرگ خواهد شکس��ت‪ .‬فلسفه حمایت‬ ‫قدرت های غربی از رژیم صهیونیس��تی همین است‪،‬‬ ‫چرا ک��ه می دانن��د اگر تمدن بزرگ اس�لامی ش��کل‬ ‫بگی��رد‪ ،‬وضعیت به طور کلی دگرگون خواهد ش��د‪.‬‬ ‫شکل گیری تمدن اسالمی باید یکی از اهداف اصلی‬ ‫جبهه متحد اس�لامی باش��د‪ .‬همانطور که س��اموئل‬ ‫هانتینگت��ون پیش بینی کرده بود ای��ن تمدن در حال‬ ‫شکل گیری است‪.‬‬ ‫اش��غال عراق و افغانستان از یک سو و توطئه ها علیه‬ ‫جمهوری اسالمی ایران برای ممانعت از شکل گیری‬ ‫تمدن بزرگ اسالمی است‪.‬‬ ‫استراتژیس��ت های غربی‪ ،‬جمهوری اس�لامی ایران‬ ‫را به دلی��ل موقعی��ت ژئوپلتی��ک‪ ،‬ژئو اس��تراتژیک و‬ ‫ژئو اکونومیک رهبر طبیعی این تمدن بزرگ اس�لامی‬ ‫می دانند‪ .‬خداوند در قران کریم وعده داده اس��ت که‬ ‫کس��انی که در مس��یر حق گام بردارند‪ ،‬انها را یاری‬ ‫خواهد کرد‪ .‬گاه��ی حرکت های کوچک می تواند به‬ ‫سرعت به حرکت های عظیمی تبدیل شود‪.‬‬ ‫دلیل و منطقی برای مقابله با قران ندارند‬ ‫حمید رضا ترقی‬ ‫باید بر اصول مشترک پافشاری کرد‬ ‫محمود رضا جمشیدی‬ ‫پافش��اری پیروان مذاهب مختلف اس�لامی بر س��ر‬ ‫اصول مش��ترکی که این مذاهب به انها اعتقاد دارند‪،‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫راهکار رس��یدن به وحدت اسالمی است‪ .‬با توجه به‬ ‫اوج گرفتن تبلیغات گسترده جبهه استکباری غرب و‬ ‫صهیونیست ها بر ضد دین مقدس اسالم‪ ،‬باید گفت که‬ ‫نقطه ضعف امروز کش��ورهای اسالمی‪ ،‬نداشتن یک‬ ‫جبهه متحد اسالمی میان این کشورهاست‪.‬‬ ‫س��ران کش��ورهای اس�لامی‪ ،‬دولت ه��ا و ملت های‬ ‫کش��ورهای اس�لامی باید متوجه جایگاه و ظرفیت‬ ‫عظیمی که در اختیار دارند باش��ند و با درک جایگاه‬ ‫قدرت اسالم از این ظرفیت عظیم استفاده کنند‪.‬‬ ‫یکی از اصلی ترین و مهم ترین عواملی که باعث شکل‬ ‫نگرفتن جبهه اتحاد اسالمی اس��ت‪ ،‬اختالفاتی است‬ ‫که دش��منان در بین امت اسالمی به راه می اندازند و‬ ‫باعث اختالف میان پیروان مذاهب مختلف اس�لامی ‬ ‫می شوند‪.‬‬ ‫تفرقه انداختن برای ایجاد گرایش ها و ایجاد فرقه های‬ ‫گوناگون در میان مسلمانان‪ ،‬از سیاست ها و ابزارهای‬ ‫استکبار علیه دین مبین اسالم است‪.‬‬ ‫یک��ی از اساس��ی ترین راهکاره��ای دش��منان برای‬ ‫رسیدن به این هدف ش��وم‪ ،‬سیاست «تفرقه بینداز و‬ ‫حکومت کن» اس��ت که مسلمانان باید به این مسائل‬ ‫توجه داش��ته باشند و هوش��یاری و بیداری خود را‬ ‫حفظ کنند‪.‬‬ ‫اصلی تری��ن راهکاری که برای ایج��اد وحدت میان‬ ‫مس��لمانان وجود دارد‪ ،‬پافشاری پیروان اسالم بر سر‬ ‫اصول مشترک میان مذاهب مختلف اسالمی است و‬ ‫باید بین ملت های مسلمان‪ ،‬دولت ها و در نهایت میان‬ ‫دولت ها و ملت های اس�لامی وحدت و یکپارچگی‬ ‫ایجاد شود‪.‬‬ ‫در پای��ان باید بر این موض��وع تاکید کرد که وحدت‬ ‫نظ��ر و وحدت عمل میان کش��ورهای اس�لامی‪ ،‬دو‬ ‫عامل اساس��ی و عمده ای اس��ت ک��ه باعث قدرت‬ ‫گرفتن دین اس�لام می ش��ود و دولت ها و ملت های‬ ‫کش��ورهای اس�لامی با پافش��اری بر مواضع خود‪،‬‬ ‫می توانند تبلیغات س��وء دش��منان علیه دین مقدس‬ ‫اسالم را خنثی کنند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫ش��روع این نوع حرکات علیه اس�لام (چه پیامبر بزرگ اس�لام (ص) و چه قران کریم) تازگی‬ ‫ندارد‪ .‬مدت هاس��ت که اهانت به اس�لام‪ ،‬اسالم ستیزی و اسالم هراس��ی در دستور کار استکبار‬ ‫جهانی قرار گرفته است‪.‬‬ ‫باتوجه به رشد روز افزون اسالم گرایی در جهان خصوصا در اروپا و امریکا و توجه ملت های‬ ‫جهان به مبانی فکری اسالم به ویژه پس از پیروزی انقالب اسالمی و مواضع جمهوری اسالمی‬ ‫ایران در دفاع از مس��تضعفین و مظلومین جهان‪ ،‬دش��منان اس�لام و انقالب اس�لامی حمالت‬ ‫برنامه ریزی ش��ده ای را علیه مس��لمانان دنبال می کنند تا مانع گسترش اسالم به عنوان دین برتر‬ ‫در سطح جهان شوند‪.‬‬ ‫براین اس��اس دو حرکت هماهنگ را در پیش گرفته اند‪ ،‬یکی حمایت پش��ت پرده از گروه های‬ ‫تروریستی افراطی و تندرو در جهان اسالم مانند القاعده و طالبان‪ .‬غرب با تقویت غیر مستقیم‬ ‫این گروه ها از س��وی کش��ورهایی مانند عربستان‪ ،‬اس�لام را دینی خشن‪ ،‬تروریست‪ ،‬خارج از‬ ‫منطق و مخل امنیت جامعه بشری معرفی می کند‪.‬‬ ‫از س��وی دیگر برای سرکوب اندیش��ه و تفکر اسالم و جلوگیری از گرایش جوانان به سوی‬ ‫اس�لام‪ ،‬سعی می کنند با تحقیر و توهین پیامبر عظیم الشان اس�لام(ص)‪ ،‬قران کریم و افکار و‬ ‫اندیش��ه های اس�لامی‪ ،‬هزینه گرایش به اس�لام را باال ببرند‪ .‬از این رو براس��اس این طراحی‪،‬‬ ‫امریکایی ها تا جایی پیش رفتند که حادثه یازده سپتامبر را طراحی و اجرا کنند‪ .‬انها در حقیقت‬ ‫این خسارت را پذیرفتند تا زمینه حمله به اسالم و اهانت به اسالم را در دنیا فراهم کنند‪.‬‬ ‫اقدامی که از سوی کشیش افراطی در فلوریدا مطرح و با واکنش شدید مسلمانان جهان روبه رو‬ ‫ش��د‪ ،‬به نظر می رس��د در راس��تای همان اهداف بلند مدت برای مقابله با اسالم و اسالم ستیزی‬ ‫است‪.‬‬ ‫یقینا مس��اله دیگری پش��ت پرده این قضیه پنهان ش��ده و ان این اس��ت که با توجه به گرایش‬ ‫صهیونیستی این افراد و افشای نقش رژیم غاصب اسرائیل در حادثه ‪ 11‬سپتامبر‪ ،‬صهیونیست ها‬ ‫با استفاده از این کشیش مسیحی نما تالش کردند تا درگیری اسالم و صهیونیسم را به درگیری‬ ‫اسالم و مسیحیت تغییر دهند و زمینه تقابل این دو دین اسمانی را فراهم بیاورند تا مقداری از‬ ‫فشار بر صهیونیست ها کاسته شود‪ .‬باتوجه به اینکه این اقدام در حضور پلیس و مامورین امنیتی‬ ‫امریکا رخ داده‪ ،‬یقینا این حرکت بدون حمایت دولت امریکا انجام نشده است‪.‬‬ ‫نمی توان چنین حرکتی را در راس��تای ازادی عقاید توصیف کرد بلکه پشتیبانی ایاالت متحده‬ ‫در چنین اقدامی مشهود است‪ .‬انها باید در مقابل جامعه جهانی و خصوصا مسلمانان پاسخگو‬ ‫باشند‪ .‬این روند‪ ،‬اینده خواهد داشت و احساسات و تعصب مسلمانان سراسر جهان را برخواهد‬ ‫انگیخت‪ .‬در مقابله با این جریان‪ ،‬باید علمای اسالم به اینگونه اقدامات واکنش نشان دهند‪.‬‬ ‫ایس��تادگی امام خمینی(ره) در برابر س��لمان رشدی باعث شد تا حد زیادی از اهانت به اسالم‬ ‫و مقدس��ات مسلمانان جلوگیری شود‪ .‬در درجه بعدی مسلمانان باید هوشیار باشند تا در پازل‬ ‫طراحی شده استکبار قرار نگیرند‪.‬‬ ‫یقینا همان طور که بس��یاری از مسیحیان جهان با چنین اقدامی مخالف هستند‪ ،‬تقابل مسلمانان‬ ‫نیز نباید با پیروان این دین مقدس باشد‪ ،‬بلکه تقابل اصلی با عناصر خود فروخته کشیش نمایی‬ ‫اس��ت که تحت تاثیر صهیونیسم هستند‪ .‬جهان اسالم باید نشان دهد که بازی کردن با عقاید و‬ ‫مقدسات مسلمان هزینه های سنگینی در بر خواهد داشت‪.‬‬ ‫در یک ن��گاه کلی می توان امت اس�لامی را به دو‬ ‫دس��ته تقس��یم کرد‪ :‬ملت ها و دولت ها‪ .‬همسویی‬ ‫در می��ان ملت ها وج��ود دارد‪ .‬براس��اس مطالعات‬ ‫امریکایی ها‪ ،‬اگر در هر یک از کش��ورهای اسالمی‬ ‫انتخابات ازاد برگزار شود مسلمانان ضدامریکایی‬ ‫به پیروزی خواهند رسید‪.‬‬ ‫دولت ها نیز به س��ه گروه تقس��یم می شوند‪ .‬برخی‬ ‫دولت ه��ا مانند جمهوری اس�لامی ای��ران انقالبی‬ ‫هس��تند‪ ،‬دس��ته دوم دولت هایی هستند که با گروه‬ ‫اول موافقند اما به دلیل وابستگی و ترس از استکبار‬ ‫جرات اظهارنظ��ر ندارند‪ .‬گروه س��وم دولت های‬ ‫دست نشانده هس��تند که عدم همراهی یا مخالفت‬ ‫انها با این حرکت اس�لامی موجب از دست دادن‬ ‫زمین��ه حتی در میان نظامیان این کش��ورها خواهد‬ ‫بود‪.‬‬ ‫در هر صورت این مس��یر به نتیجه خواهد رسید و‬ ‫ما باید به فعالیت خود در این راستا ادامه بدهیم‪.‬‬ ‫‪7‬‬ ‫دعوت به وحدت‬ ‫هشتمین اجالس رسمی دوره چهارم مجلس خبرگان رهبری‬ ‫طی بیانیه ای به کار خود پایان داد‪ .‬نمایندگان خبرگان در این‬ ‫بیانیه با اشاره به اهانت به قران کریم در امریکا‪ ،‬این تالش های‬ ‫سخیف و ضدانس��انی را گویای گسترش بیداری اسالمی و‬ ‫خیزش س��ریع اسالم ناب محمدی (ص) در جهان خوانده و‬ ‫تاکید کرده اند که واکنش مسلمانان جهان به ویژه ایران اسالمی‬ ‫عامالن این جنایت را پشیمان خواهد ساخت‪.‬‬ ‫خبرگان ملت با اعالم تجدید بیعت با ولی امر مسلمین‪ ،‬والیت‬ ‫فقیه را س��تون فقرات نظام اس�لامی دانسته و تاکید کرده اند‪:‬‬ ‫مق��ام معظم رهب��ری حضرت ای��ت اهلل العظم��ی خامنه ای‬ ‫«مدظله العالی» ب��ا مدیریت و تدبیر شایس��ته خویش بعد از‬ ‫ارتحال حضرت امام(ره) نشان دادند که تنها شخصیتی هستند‬ ‫که لباس رهبری امت بر قامت ایشان زیبنده است‪ .‬نمایندگان‬ ‫خبرگان رهب��ری همگان را به وحدت ح��ول محور والیت‬ ‫دعوت کرده و از مس��ئوالن نظام خواس��ته اند با والیت مداری‬ ‫و رفتار قانونمدارانه‪ ،‬الگوی وحدت مردم باشند‪ .‬تساهل و تسامح‬ ‫فرهنگی‪ ،‬دمیدن در جریان ملی گرایی ‪ ،‬عدم توجه شایسته به مساله‬ ‫عف��اف و حجاب از دیگر مس��ائل مورد تاکید مجلس خبرگان‬ ‫رهبری بود‪ .‬انها با هش��دار به همه نهادهای فرهنگی کشور‪ ،‬ان‬ ‫را اس��یبی جدی برای نظام و انقالب اسالمی دانسته و از دولت‬ ‫خواسته اند که با عملکرد مدبرانه‪ ،‬غیرت مدارانه و شایسته با این‬ ‫خطر جدی مقابله نماید‪.‬‬ ‫توکلی این بار با نامه به رئیس جمهور‬ ‫خبرسازشد‬ ‫اقای منتقد‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫نماین��ده ته��ران و رئی��س مرک��ز پژوهش‏های مجل��س؛ این‬ ‫س��مت فعلی احمد توکلی اس��ت‪ .‬او که در دور دوم انتخابات‬ ‫ریاست‏جمهوری نهم و انتخابات دهم‪ ،‬دفاعی تمام قد از محمود‬ ‫احمدی نژاد داشته است‪ ،‬اما همه اینها هیچ‏گاه باعث نشده تا این‬ ‫سیاستمدار و اقتصاددان بهشهری‪ 59‬ساله از دولت اصولگرا انتقاد‬ ‫نکند‪.‬‬ ‫او ک��ه پیش از این در یکی از مهم‏ترین انتقادهایش تاکید کرده‬ ‫بود که کش��تی اقتصاد دولت قطب‏نما ن��دارد و بارها دولت را‬ ‫ب��ه قانون‏گریزی متهم کرده بود‪ ،‬این ب��ار در نامه‏ای به محمود‬ ‫احمدی‏نژاد و هش��داری بی س��ابقه به رئیس‏جمهور‪ ،‬نوش��ت‬ ‫خبرنامه که صب��ر مجلس در برابر دولت رو به پایان اس��ت‪ .‬توکلی در‬ ‫ابتدای نامه خود‪ ،‬به توفیقات دولت اصولگرا اشاره کرده و نوشته‬ ‫است‪« :‬شما به لطف خداوند توفیقات خوبی از جمله در تقویت‬ ‫سرمایه اجتماعی بین توده های مردم داشته اید‪ .‬این توفیق مرهون‬ ‫کار شبانه روزی شما در کشاندن اعتبارات دولتی تا اقصی نقاط‬ ‫کشور و نیز اکرام و توجه به مستضعفان است‪ ».‬توکلی سپس با‬ ‫یاداوری انتقادات گذشته‏اش در اشکار و نهان به رئیس‏جمهور‬ ‫سخنان خود را اینگونه ادامه داد‪« :‬متاسفانه به رغم تذکرات مکرر‬ ‫خیرخواهان‪ ،‬جنابعالی به قانون‏شکنی و تجری نسبت به قانون‬ ‫ادام��ه می دهید‪ .‬حتی وقتی رهبری معظم انقالب نیز به صحنه‬ ‫می ایند‪ ،‬به تصحیح مسیر قیام نمی کنید‪ ».‬او در همین راستا به سه‬ ‫مصداق در این زمینه پرداخته و در بیان اولین مساله مورد انتقادش‬ ‫نوشته است‪« :‬کاهش ساعت کار در ماه رمضان‪ ،‬تخلفی است که‬ ‫سابقه ان به سال ‪ 1386‬برمی گردد‪ .‬به یاد دارید که رئیس مجلس‬ ‫وقت کتبا و رسما براساس اصل ‪ 138‬قانون اساسی مصوبه دولت‬ ‫را لغ��و کرد و ان را برای اصالح به دولت باز گرداند‪ ،‬ولی عمال‬ ‫فرصت اصالح باقی نماند و در سال های بعد باز هم این تخلف‬ ‫تکرار شده است‪».‬‬ ‫نماینده تهران از دلیلی که محمدرضا رحیمی برای کاهش ساعت‬ ‫کار در ماه مبارک رمضان ذکر کرده بود به شدت انتقاد کرده است‪:‬‬ ‫«دلیل مضحکی که امس��ال معاون اول شما ذکر کرد‪ ،‬جبران با‬ ‫دور کاری در خان��ه بود! نمی دانم کارمندان بانک ها‪ ،‬پزش��کان‪،‬‬ ‫پرستاران‪ ،‬بازرس��ان کار و بهداشت‪ ،‬ماموران نیروی انتظامی و‬ ‫صدها شاغل دیگر چگونه دور کاری می کنند‪ ».‬توکلی با طرح این‬ ‫سوال که پاسخ این قانون شکنی را چه می دهید و اثارش در تولید‬ ‫ملی و اشتغال را می توانید جبران کنید؟ به مساله دوم پرداخته و به‬ ‫تعطیلی روز بعد از عید فطر اعتراض می‏کند‪« :‬تعطیلی روز شنبه‬ ‫‪ 89/6/20‬را با چه مجوزی اعالم فرمودید؟ قانون تعیین تعطیالت‬ ‫رسمی کشور مصوب ‪ 1358/10/2‬شورای انقالب و اصالحیه‬ ‫‪ 1378/5/25‬مجلس شورای اسالمی به روشنی نشان می دهد که‬ ‫حق تعطیل کردن به عهده قوه مقننه است‪ ...‬وقتی شما بدون اعتنا‬ ‫به قوانین مذکور ادارات و بانک ها را تعطیل می کنید و نسبت به‬ ‫تعطیلی واحدهای تولیدی و صنفی سکوت می کنید‪ .‬اثر منفی این‬ ‫کارها بر تولید ملی بر اهل فن پوشیده نیست‪ .‬اساسا چرا دولت‬ ‫شما مایل است که همواره بر موج امیال اجتماعی سوار شود؟ این‬ ‫نکته که مجلس بعد از چندین جلسه بیهوده‪ ،‬سرانجام موضوع‬ ‫تعطیلی اضافی برای عید فطر را از دستور خارج می کند و دولت‬ ‫بالفاصله به طور غیر قانونی تعطیلی اعالم می نماید‪ ،‬چه پیامی‬ ‫به جامعه می دهد؟ تضعیف و اس��تهزای قوه مقننه با سوگندی‬ ‫‪8‬‬ ‫که ش��ما برای پاسداری از قانون اساسی خورده اید (اصل ‪)121‬‬ ‫س��ازگار است؟ با خط امام رحمه اهلل علیه که مدعی ان هستید‬ ‫چطور؟ امام نفرمودند مجلس در راس امور است؟»‬ ‫رئیس مرکز پژوهش‏های مجلس در بیان سومین مصداق برای‬ ‫انتقاد از روند مدیریت دولت به تعیین نماینده ویژه برای مناطق‬ ‫جغرافیایی مختلف اشاره کرده است‪.‬‬ ‫او ب��ا بیان اینکه ای��ن اقدام از جهت نقض قان��ون‪ ،‬ارزش های‬ ‫انقالبی‪ ،‬عقلی و دینی‪ ،‬امر ویژه ای است‪ ،‬نوشته است‪« :‬جنابعالی‬ ‫در این کار به اصل ‪ 127‬استناد کرده اید‪ .‬اصل مزبور مقرر می دارد‪:‬‬ ‫رئیس جمهور می تواند در موارد خاص‪ ،‬بر حسب ضرورت‪ ،‬با‬ ‫تصویب هیات وزیران نماینده ویژه با اختیارات مشخص تعیین‬ ‫نماید‪»...‬‬ ‫توکلی در ادامه اضافه کرده است‪« :‬وقتی شما اقای مشایی و اقای‬ ‫بقایی را با اختیارات وسیع‪ ،‬در موارد بی حد و حصر‪ ،‬بدون وجود‬ ‫هی��چ ضرورتی و با تصمیم فردی و ب��دون حتی اطالع هیات‬ ‫وزیران‪ ،‬نماینده ویژه در امور خاورمیانه و اسیا معرفی می کنید‬ ‫هرچهار شرط مذکور در قانون اساسی را نقض کرده اید‪ »...‬احمد‬ ‫توکلی در پایان نامه خود خطاب به رئیس جمهور یاداوری کرده‬ ‫که حجیت صدارت او به تبعیت از امر و نهی ولی فقیه و رعایت‬ ‫کامل قانون متکی اس��ت و هشدار داده اس��ت‪« :‬از این رفتارها‬ ‫بپرهیزید‪ .‬احتیاط مجلس در برخورد با قانون شکنی های خود را‬ ‫که بیش��تر به دلیل مالحظات سیاسی خارجی و داخلی است‪،‬‬ ‫همیش��گی نپندارید‪ .‬باالخره صبر هم اندازه ای دارد‪ ».‬اما این بار‬ ‫انتقاد احمد توکلی از دولت بی پاسخ نماند‪ .‬فاطمه بداغی‪ ،‬معاون‬ ‫حقوقی رئیس‏جمهور در مقام پاسخ به رئیس مرکز پژوهش‏های‬ ‫مجل��س برامد‪ .‬او با تاکید بر اینکه طب��ق بند ‪ 3‬اصل ‪ 43‬قانون‬ ‫اساسی‪ ،‬دولت تنظیم ساعت کار و برنامه اقتصادی کشور را بر‬ ‫عهده دارد‪ ،‬گفت‪« :‬مصوبه دولت برای ماه مبارک رمضان برای‬ ‫تنظیم ساعت کاری ادارات دولتی صورت گرفت‪».‬‬ ‫رئیس مرکز پژوهش‏های مجلس اما هفته گذشته انتقاد دیگری‬ ‫نیز به دولت وارد کرد‪« :‬ازادی زن امریکایی متهم به جاسوسی‬ ‫در شرایط تشدید تحریم ها‪ ،‬تهدیدها و قران سوزی درست نبود‪».‬‬ ‫احمد توکلی اظهار داشت‪« :‬این اقدام اقای رئیس جمهور اهانت‬ ‫به ملت ایران نیز هس��ت که چرا وقتی دین و دنیا با اتش زدن‬ ‫قران به دست بربریت مدرن می افتد و با تحریم اقتصادی تحت‬ ‫فشار قرار می گیرد‪ ،‬دولت چنین تصمیمی اتخاذ می کند؟ ازادی‬ ‫این متهم به جاسوسی تکرار تراژدی تلخ بدرقه ملوانان بود و من‬ ‫تعجب می کنم که چرا کمیسیون امنیت ملی و افرادی چون اقایان‬ ‫کوثری و حسینیان در این باره سکوت کرده اند‪ .‬ایا بدتر از این‬ ‫می شد فرصت را به تهدید تبدیل کرد‪».‬‬ ‫هاشمی‬ ‫رئیس خبرگان ماند‬ ‫هاشمی رفسنجانی هفته گذشته باز هم چهره ای خبر ساز بود‪.‬‬ ‫این بار اما انچه موجب شد بار دیگر نگاه ها به این کهنه کار‬ ‫سیاست دوخته ش��ود برگزاری اجالس خبرگان رهبری در‬ ‫تهران بود‪ .‬همین سه ماه پیش بود ک ه هاشمی در مصاحبه ای‬ ‫از تمایلش برای کناره گیری از مناصب رسمی سخن رانده بود‪.‬‬ ‫او گفته بود االن سن من در حدی است که مایلم اینگونه شود‬ ‫{بازنشستگی و کناره گیری از قدرت} ولی هنوز می ترسم‬ ‫عوارض بد سیاسی داشته باشد و به نوعی قهر تلقی شود که‬ ‫نمی خواهم انجام دهم‪.‬‬ ‫ی درباره‬ ‫چندی نگذشت که رفیق دوس��ت‪ ،‬راوی خبر مهم ‬ ‫ هاشمی ش��د‪ .‬او ضمن تمجید از منش هاشمی رفسنجانی‬ ‫گفت‪« :‬اقای هاش��می مناعت طبع زیادی دارد‪ .‬من اخیرا که‬ ‫با ایشان دیدار کردم‪ ،‬اقای هاشمی گفت اگر اقا واقعا اجازه‬ ‫دهند من به قم می روم اما ایش��ان اجازه نمی دهند‪ ».‬وی این‬ ‫ی را به معنای قهر کردن ندانست و افزود‪:‬‬ ‫حرف اقای هاشم ‬ ‫«اقای هاشمی البته فرمودند تا وقتی که رهبری بخواهند من‬ ‫ی هاشمی احساس خستگی‬ ‫محکم ایستاده ام اما به نظرم اقا ‬ ‫می کنند‪».‬‬ ‫اما در استانه نشست اخیر خبرگان رهبری احتمال برگزاری‬ ‫انتخابات هیات رئیسه مطرح شد و برخی رسانه ها از برکناری‬ ‫ی هاش��می خبر می دادند‪ ،‬اما سید احمد خاتمی‬ ‫یا کناره گیر ‬ ‫ با اش��اره به اینکه در این اجالس انتخابات نخواهیم داشت‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬پایان دور ه دو ساله هیات رئیسه و اعضای کمیسیون ها‬ ‫اسفند ماه امسال خواهد بود که در همین زمان انتخابات هیات‬ ‫رئیسه و اعضای کمیس��یون ها صورت خواهد گرفت‪».‬این‬ ‫اظهار نظر خاتمی پایانی برشایعات مربوط به ریاست هاشمی ‬ ‫در مجلس خبرگان بود‪ .‬هاشمی رفسنجانی در روز اول این‬ ‫اجالس سخنان مهمی را مطرح کرد‪ .‬رئیس مجلس خبرگان‬ ‫رهبری با انتقاد از کسانی که وحدت در کشور را میان چند‬ ‫نفر می خواهند‪ ،‬هشدار داد‪« :‬جریان خودسری که وجود دارد‪،‬‬ ‫حقیقتا سم کشور است‪ ».‬رئیس مجلس خبرگان رهبری تاکید‬ ‫کرد‪« :‬در طول این ‪ 30‬سال گذشته به رغم پشت سر گذاشتن‬ ‫جنگی که به ما تحمیل شد هیچگاه ندیده بودیم که اینقدر‬ ‫استکباریونبرنامه ریزی هایشیطنت امیزعلیهانقالباسالمی‬ ‫و این انقالب مظلوم در دست اجرا داشته باشند‪ ،‬که خود این‬ ‫بی رحمانه است‪ .‬تاکنون اینقدر قطعنامه علیه خود نداشتیم‪.‬‬ ‫تحریم ها هم از شورای امنیت‪ ،‬هم اژانس و هم دولت ها که‬ ‫خود مستقال وارد میدان شده اند و کارهایی را انجام می دهند‬ ‫اثار توطئه های انها علیه انقالب را بیشتر می کند‪.‬‬ ‫دشمنان محتاجند که در داخل ایران ستون پنجم مجانی داشته‬ ‫باشند که در کشور پیدا می شود؛ انهایی که تالش دارند مسائل‬ ‫را متوجه رهبری ک��رده و مرکزیت نظام را مخدوش کنند‪،‬‬ ‫می دانند چکار می کنند‪ .‬انها کس��انی هستند که دوستانشان‬ ‫قران سوزی می کنند‪ .‬از طرف دیگر کسانی هم که نام «ذوب‬ ‫در والیت» دارند‪ ،‬هر کاری که انجام می شود به پای رهبری‬ ‫می نویسند و هر جا تیری می اید جا خالی می دهند تا به ایشان‬ ‫برخورد کنند‪ ،‬در صورتی که مسئولیت همه مشخص است‬ ‫و چ��را باید هر کاری که می کنند به گونه ای القا نمایند که به‬ ‫نام رهبری تمام شود؟ هاشمی رفسنجانی در ادامه سخنانش‬ ‫گریزی هم به مس��اله اجرای قانون داش��ت‪ ،‬مساله ای که در‬ ‫چند ماه اخیر به مناقشه ای میان مجلس و دولت تبدیل شده‬ ‫بود‪ .‬او با بیان اینکه قانون‪ ،‬حتی قانون غلط‪ ،‬محور هر ملتی‬ ‫است و تخلف از ان به معنای دیکتاتوری‪ ،‬استبداد و‪ ...‬است‪،‬‬ ‫یاداور ش��د‪« :‬در اوایل انقالب ک��ه برخی افراد به مصوبات‬ ‫مجلس اعتراض می کردند‪ ،‬امام فرمودند که تخلف از قوانینی‬ ‫که تایید مجلس و شورای نگهبان را پشت سر گذاشته است‪،‬‬ ‫جرم است‪ ،‬البته این سخن امام نیست بلکه یک واقعیت است‬ ‫و قانون اگر ضعفی هم دارد باید اصالح ش��ود و تا هس��ت‬ ‫باید اجرا شود و مصوبات مجلس‪ ،‬شورای نگهبان و مجمع‬ ‫تشخیص مراعات شود و تخلف از انها هیچ پسندیده نیست‪،‬‬ ‫زیرا عمل به قانون تجربه همه ملل دنیاس��ت‪».‬به هر روی با‬ ‫پایان اجالس خبرگان‪ ،‬نمایندگان این مجلس به محل مجمع‬ ‫تشخیص رفتند و با هاشمی دیدار کردند‪ .‬او در این نشست‬ ‫گفت‪« :‬در ش��رایطی که دشمنان درصدد تشدید فشارها بر‬ ‫ایران هستند‪ ،‬وحدت همگانی از ضرورت هاست‪».‬‬ ‫جزئیات دیدارهای‬ ‫بهزاد نبوی با میرحسین موسوی‬ ‫احیای تشکیالت سازمان‬ ‫مدیریت و برنامه ریزی؟‬ ‫جانشین‬ ‫متکی کیست؟‬ ‫افزایش کشف حجاب در تهران‬ ‫و شهرهای بزرگ‬ ‫پس از انکه س��ایت جه��ان از معرف��ی قریب‏الوقوع‬ ‫گزینه‏های جانش��ینی منوچهر متکی از سوی محمود‬ ‫احمدی‏ن��ژاد‪ ،‬رئیس‏جمهور خبر داد‪ ،‬س��ایت خبری‬ ‫تحلیلی تابن��اک گزینه جدیدی را به عنوان جانش��ین‬ ‫وزیر امور خارجه معرفی کرد‪.‬‬ ‫سایت جهان از سعید جلیلی و ثمره هاشمی به عنوان‬ ‫مهم‏ترین گزینه‏های تصدی دس��تگاه دیپلماسی نام‬ ‫برد‪ ،‬اما در عین حال نوش��ته ب��ود که رئیس‏جمهور‬ ‫هن��وز در م��ورد ای��ن اف��راد نظر نهای��ی را ن��داده‬ ‫ت‬ ‫اس�� ‪.‬‬ ‫اما س��ایت تابناک نوش��ت‪ :‬پس از فراگیر ش��دن خبر‬ ‫رفتن متکی از وزارت خارجه گمانه‏زنی‏های مختلفی‬ ‫در خصوص س��کاندار اتی دستگاه دیپلماسی کشور‬ ‫صورت گرفت که اخرین شنیده‏ها از معرفی علیرضا‬ ‫ذاکر اصفهانی‪ ،‬اس��تاندار اصفهان و رئیس سابق مرکز‬ ‫بررس��ی‏های استراتژیک ریاس��ت جمهوری به عنوان‬ ‫جایگزین متکی حکایت دارد‪.‬‬ ‫وی ک��ه دکترای علوم سیاس��ی دارد‪ ،‬م��ورد حمایت‬ ‫رحیمی و مش��ایی اس��ت و به همین دلی��ل برخی از‬ ‫دولتی‏ها بی��م دارند که با توجه ب��ه موضع مجلس در‬ ‫این خصوص وی نتواند از فیلتر رای اعتماد نمایندگان‬ ‫عبور کند‪ .‬از این رو به دنبال طرح مجتبی ثمره هاشمی ‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫«کشف حجاب در تهران و برخی از شهرهای بزرگ‬ ‫باعث نگرانی و ازار مردم متدین ش��ده اس��ت‪ .‬این‬ ‫درحالی اس��ت که کمترین برخوردی از سوی ناجا‬ ‫صورت نمی گیرد‪ .‬از سوی دیگر جریان ضد اسالمی‬ ‫و ضد فرهنگ��ی با جذب تعدادی از زن��ان خیابانی‬ ‫مانورهای ویژه ای را در سراس��ر ته��ران اغاز کرده‬ ‫است‪».‬‬ ‫سایت جهان در گزارشی در خصوص وضعیت حجاب‬ ‫در تهران و ش��هرهای بزرگ کشور نوشت‪« :‬متاسفانه‬ ‫تاکنون واکنشی در برابر این حرکت ضد اسالمی و ضد‬ ‫فرهنگی مشاهده نشده است و جریان مشکوک دایره‬ ‫فعالیت خود را گسترش می دهد‪».‬‬ ‫این س��ایت اصولگ��را در گزارش خود ب��ه نقل از‬ ‫برخ��ی نماین��دگان مجل��س و اعضای کمیس��یون‬ ‫فرهنگ��ی و همچنی��ن مش��اهدات عینی‪ ،‬هش��دار‬ ‫می ده��د‪« :‬بی حجاب��ی در تهران به س��مت کش��ف‬ ‫حجاب رفته اس��ت‪ .‬برداشتن روس��ری و پوشیدن‬ ‫دامنه ها کوتاه و بر تن کردن مانتوهای نازک افزایش‬ ‫معناداری یافته اس��ت‪».‬‬ ‫ی جامعه شناس��ان بر این نکته‬ ‫به نوش��ته جهان‪ ،‬تمام ‬ ‫متفق القولن��د که هر تصمی��م حکومتی در عرصه های‬ ‫مختل��ف به خصوص در عرصه سیاس��ت اثر خود را‬ ‫بر جامعه می گذارد‪.‬‬ ‫سایت خبری ‪ -‬تحلیلی الف با انتشار گزارشی با عنوان‬ ‫«ش��مارش معکوس برای سونامی جمهوری‏خواهان»‬ ‫نوشته است‪ :‬اکنون دو ماه مانده به برگزاری انتخابات‬ ‫میان دوره‏ای کنگره امریکا‪ ،‬دموکرات‏های ناامید تالش‬ ‫می‏کنند تا کرس��ی‏های خود را در مجلس نمایندگان‬ ‫و س��نای امریکا حفظ کنن��د و جمهوری‏خواهان نیز‬ ‫می‏خواهن��د یک نتیجه فوق‏العاده کس��ب کنند یا یک‬ ‫انتخابات انقالبی به نفع خود به نمایش بگذارند‪.‬‬ ‫ای��ن س��ایت اصولگ��را در ادام��ه ب��ه نگرانی‏ه��ای‬ ‫دموکرات‏ها اش��اره می‏کند‪« :‬دو ماه پیش از برگزاری‬ ‫انتخابات میان دوره‏ای کنگره امریکا‪ ،‬حتی بدبین‏ترین‬ ‫ی جمهوری‏ خواهان نیز هیچ نگرانی در مورد نتایج‬ ‫حام ‬ ‫انتخابات میان دوره‏ای کنگره ندارد‪ .‬اما دموکرات‏ها به‬ ‫ش��دت نگران هس��تند که با توجه به عملکرد ضعیف‬ ‫ب��اراک اوباما و کاهش محبوبی��ت وی و دموکرات‏ها‬ ‫در میان مردم امری��کا‪ ،‬جمهوری‏خواهان بار دیگر به‬ ‫قدرت برسند‪».‬‬ ‫الف با اش��اره به هزینه‏های ف��راوان دموکرات‏ها برای‬ ‫جلوگی��ری از پیروزی جمهوری خواهان می‏نویس��د‪:‬‬ ‫به نظر می‏رسد که س��ال ‪ 2010‬سالی مهم و چشمگیر‬ ‫برای جمهوری خواهان باشد‪ .‬اغراق نیست اگر بگوییم‬ ‫باید شمارش معکوس برای سونامی جمهوری خواهان‬ ‫خبرنامه‬ ‫در انتخابات کنگره امریکا را اغاز کرد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫جوان انالین با انتش��ار خبر دیدارهای متعدد بهزاد‬ ‫نبوی‪ ،‬عضو ارش��د س��ازمان مجاهدی��ن انقالب با‬ ‫میرحسین موس��وی به افشای جزئیات این دیدارها‬ ‫پرداخ��ت‪ .‬ب��ه نوش��ته س��ایت اینترنت��ی روزنامه‬ ‫ج��وان‪ ،‬اخری��ن ای��ن دیداره��ا به ح��دود ‪ 3‬هفته‬ ‫پی��ش بازمی‏گردد و در بردارن��ده مذاکرات مختلفی‬ ‫برای فعال‏س��ازی مجدد میرحس��ین موس��وی بوده‬ ‫اس��ت‪ .‬جوان انالین همچنین بر این موضوع تاکید‬ ‫کرده اس��ت که اعضای س��ازمان مجاهدین انقالب‬ ‫اس�لامی در عی��ن حالی که از ناامی��دی و تضعیف‬ ‫روحیه موس��وی نگران بوده اند اما سعی در نزدیک‬ ‫س��اختن موس��وی و خاتمی با یکدیگر به لحاظ عدم‬ ‫خنثی س��ازی ظرفیت‏های یکدیگر داش��ته‏اند‪ .‬گفته‬ ‫می‏ش��ود نب��وی در دیدار اخیر س��عی قابل توجهی‬ ‫ب��ر فع��ال س��اختن موس��وی و تاکید ب��رای دادن‬ ‫بیانیه‏های امید افرین توس��ط وی داشته است‪ .‬بنابر‬ ‫اطالعات جوان انالین‪ ،‬این اقدام سازمان مجاهدین‬ ‫در راس��تای رادی��کال س��اختن موس��وی و محور‬ ‫س��اختن وی ب��رای مدیریت رادیکال جنبش س��بز‬ ‫بوده ت��ا خاتمی به عنوان چه��ره‏ای معقول و بدون‬ ‫حاش��یه اقدامات و فعالیت‏های غی��ر ملموس خود‬ ‫را برای ورود به حاکمیت و س��ازماندهی تشکیالت‬ ‫اصالحات س��ازمان دهد‪.‬‬ ‫خبرگزاری ایلنا در خبری اختصاصی نوشت‪ :‬با تشکیل‬ ‫کارگروهی در معاونت برنامه‏ریزی و نظارت راهبردی‬ ‫تشکیالت سابق سازمان مدیریت و برنامه‏ریزی کشور‬ ‫احیا می‏شود‪.‬‬ ‫بر اس��اس این خبر‪ ،‬س��ه س��ال بعد از انحالل رسمی‬ ‫س��ازمان مدیریت و برنامه‏ریزی کش��ور و تش��کیل‬ ‫معاونت برنامه‏ریزی و نظارت راهبردی رئیس‏جمهور‪،‬‬ ‫عدم نظارت بر دستگاه‏های اجرایی و به دست نیامدن‬ ‫گزارش‏های اقتصادی از روند توسعه کشور سبب شد‬ ‫تا ابراهیم عزیزی دس��تور به تشکیل کارگروهی برای‬ ‫بررس��ی ساختار جدید معاونت برنامه‏ریزی و نظارت‬ ‫راهبردی دهد‪.‬‬ ‫خبرگ��زاری ایلن��ا در ادامه این گ��زارش می افزاید‪:‬‬ ‫به دنب��ال تهیه نش��دن گزارش ه��ای نظارتی و تذکر‬ ‫مک��رر مجل��س ب��رای اج��رای ای��ن م��اده قانونی‬ ‫برنام��ه چهارم‪ ،‬ابراهیم عزیزی دس��تور به تش��کیل‬ ‫کارگروه��ی داده ت��ا س��اختار جدی��د معاون��ت‬ ‫برنامه ری��زی را تدوی��ن کنن��د‪ .‬با این ح��ال انچه‬ ‫کارگروه یاد ش��ده تدوین کرده بس��یار ش��باهت به‬ ‫س��اختار پیشین سازمان مدیریت و برنامه ریزی دارد‬ ‫و به نظر می رسد‪ ،‬معاونت برنامه ریزی قصد احیای‬ ‫تش��کیالت پیشین س��ازمان مدیریت و برنامه ریزی‬ ‫را دارد‪.‬‬ ‫بازگشت جمهوری خواهان‬ ‫در امریکا؟‬ ‫بازی جدید غرب‬ ‫در پرونده اتمی ایران‬ ‫«بازی جدید هس��ته ای علیه ایران کلی��د خورد‪ ».‬این‬ ‫عنوان گزارش��ی اس��ت که خبرانالی��ن در خصوص‬ ‫پرونده هسته‏ای کشورمان منتشر کرده است‪.‬‬ ‫خبرانالی��ن در این گزارش می‏نویس��د‪« :‬بازی جدید‬ ‫هسته‏ای علیه ایران با برگزاری نشست یکشنبه گذشته‬ ‫ش��ورای حکام کلید خ��ورد‪ .‬یوکیا امان��و ـ مدیرکل‬ ‫اژانس ـ در نطق خود درباره اجرای توافقنامه پادمان ها‬ ‫در جمهوری اسالمی ایران مدعی شد‪ :‬ایران در پذیرش‬ ‫دو بازرس اژان��س بین المللی ان��رژی اتمی در روند‬ ‫بازرسی ها مانع ایجاد کرده است‪».‬‬ ‫ای��ن س��ایت خب��ری با اش��اره ب��ه نامه س��لطانیه‪،‬‬ ‫نماینده ای��ران در اژانس‪ ،‬ادامه داد‪« :‬در همین حال‬ ‫خبرگزاری رویتر بر اس��اس گزارش امانو پیش بینی‬ ‫کرد که اگر ایران به خودداری از پذیرش بازرس��ان‬ ‫ادامه دهد ممکن اس��ت ب��ا پیامدهای دیپلماتیک در‬ ‫اژانس روبه رو ش��ود‪» .‬‬ ‫بر اساس گزارش خبرانالین‪ ،‬اینگونه بازی جدیدی‬ ‫برای موضوع هس��ته‏ای ایران در پیش است‪ .‬هرچند‬ ‫به اذع��ان ای��ن خبرگزاری انگلیس��ی‪ ،‬ای��ران حق‬ ‫دارد برخی بازرس��ان را تحت توافق منع اش��اعه با‬ ‫اژان��س نپذیرد‪ ،‬ام��ا دیپلمات های غرب��ی مدعی‏اند‬ ‫نپذیرفتن های مکرر‪ ،‬فعالیت پادمان های هسته ای را‬ ‫تضعیف می کند‪.‬‬ ‫‪9‬‬ ‫پشتپرده‬ ‫گزارش اختصاصی مثلث از یک گفت وگوی خصوصی‬ ‫نامه جدید خاتمی‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫سید محمد خاتمی‪ ،‬رئیس جمهور سابق‪ ،‬در مراسم ختم‬ ‫ناصر خرازی‪ ،‬برادر س��ید کمال خرازی‪ ،‬وزیر خارجه‬ ‫دولت اصالحات که در مسجد الغدیر میرداماد برگزار‬ ‫شد‪ ،‬در گفت وگویی خصوصی با یکی از مدیران ارشد‬ ‫کشور به بیان نظرات خود پرداخته است‪.‬‬ ‫س��ید محمد خاتمی در صحبت های خود تاکید کرده‬ ‫اس��ت که م��ا به مقام معظ��م رهبری اعتق��اد داریم و‬ ‫معتقدیم تنها کسی که در شرایط فعلی می تواند کشور‬ ‫را به ارامش برساند حضرت ایت اهلل خامنه ای هستند‪.‬‬ ‫رئیس جمهور سابق کشورمان در این دیدار همچنین از‬ ‫تمایل خود برای دیدار با مقام معظم رهبری خبر داده‬ ‫خبرنامه و گفته اس��ت که قصد دارد نامه ای خطاب به ایش��ان‬ ‫بنویس��د‪ .‬او همچنین به انتقادات ش��دید از عملکرد‬ ‫میرحسین موس��وی از سال گذش��ته تا کنون پرداخته‬ ‫است‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت که خاتمی پیش از این نامه ای به‬ ‫رهبر انقالب نوش��ته و در ان از عوامل اصلی حوادث‬ ‫سال ‪ 88‬اعالم برائت کرده بود‪.‬‬ ‫زمستان سال گذشته‪ ،‬هفته نامه اصالح طلب ایراندخت‬ ‫نوش��ت ک��ه س��ید محمد خاتم��ی در نامه خ��ود به‬ ‫مقام معظم رهبری عنوان کرده که جریان اصالح طلب‬ ‫و ما‪ ،‬دولت موجود را به رسمیت می شناسیم‪ ،‬اما باید‬ ‫جلوی تندروی ها را گرفت‪ .‬تندروی هم در این س��و‬ ‫وج��ود دارد هم در ان س��و‪ .‬وی در نامه خود مدعی‬ ‫ش��ده بود‪« :‬عده ای هستند که نمی خواهند کشور ارام‬ ‫باشد‪ .‬افراط به نام حکومت و نظام سم مهلک است و‬ ‫حرکت در چارچوب قانون و منطق و محدود ساختن‬ ‫افراط و تفریط ها مش��کل را حل کرده و جامعه را به‬ ‫سوی ارامش سوق خواهد داد‪».‬‬ ‫پیش��نهاد رهب��ری جری��ان حکمی��ت از س��وی‬ ‫ هاشمی رفس��نجانی‪ ،‬قاب��ل ح��ذف نب��ودن جریان‬ ‫اصالحات و ریش��ه های خط امامی ان و درخواست‬ ‫ازادی زندانیان سیاس��ی و گشودن فضای سیاسی از‬ ‫دیگر محورهای نام��ه خاتمی به مقام معظم رهبری‬ ‫ب��ود‪ .‬او در مهم ترین بخش های ای��ن نامه این گونه‬ ‫نوش��ته بود‪« :‬یک گروهی در برخی نهادها هس��تند‬ ‫ک��ه نمی خواهن��د رابطه ما با ش��ما خوب باش��د و‬ ‫درصدد بر هم زدن این رابطه هس��تند‪ .‬ما به زندگی‬ ‫در زی��ر پرچ��م والیت قائلیم و افتخ��ار می کنیم که‬ ‫زی��ر نظر والیت فقیه زندگی می کنیم‪ .‬مش��کل ما با‬ ‫شما نیست بلکه با احمدی‏نژاد است‪ .‬ما احمدی نژاد‬ ‫را قب��ول نداری��م و معتقدیم مدیری��ت وی و طرز‬ ‫تفکر و مدیریت ایش��ان غلط اس��ت و کشور را به‬ ‫س��مت پرتگاه پیش می برد؛ و شما هم به ما تکلیف‬ ‫نکرده اید که با احمدی نژاد وارد این قضایا نش��ویم‪.‬‬ ‫باالخ��ره در یک رقابت سیاس��ی این حرف‏ها پیش‬ ‫‪10‬‬ ‫می ای��د و تند روی هایی بروز می کن��د که از هر دو‬ ‫طرف است‪ .‬من هم قبول دارم از طرف اصالح طلبان‬ ‫تندروی هایی شده و مباحث بدی مطرح شده است‪.‬‬ ‫البت��ه برخی چیزها س��وء تفاهم اس��ت چون برخی‬ ‫واس��طه ها این مطالب را منتقل نموده اند‪ .‬در برخی‬ ‫م��وارد دوس��تان ما حرمت ش��ما را نگه نداش��تند‪،‬‬ ‫حرم��ت امام را نگه نداش��تند و م��ن واقعا ناراحت‬ ‫هستم و به انها تذکر دادم‪ .‬من با اقای کروبی بحث‬ ‫تندی داش��تم‪ ،‬به اقای موس��وی خیل��ی انتقادهای‬ ‫تن��دی داش��ته ام‪ .....‬ما ب��ه قانون اساس��ی و والیت‬ ‫فقی��ه اعتقاد داریم‪ .‬مجمع روحانی��ون تمام حرفش‬ ‫این اس��ت که ما نمی خواهیم به نظام و رهبری نظام‬ ‫ضربه وارد ش��ود‪ .‬شما حس��اب اقای موسوی را از‬ ‫ماج��دا بدانید‪ ....‬من جلو تندروی های موس��وی را‬ ‫گرفت��ه ام و تا حدودی کنترلش کرده ام وگرنه از این‬ ‫بدتر می ک��رد‪ .‬بارها به وی گفتم که حداقل ادبیاتت‬ ‫را طوری تنظیم کن که با بیگانگان مش��ترک نباشد‪.‬‬ ‫که این اواخ��ر پایبندی به قانون اساس��ی را مطرح‬ ‫کرد‪ ...‬ما واقعا با ش��ما مش��کلی نداریم ولی عده ای‬ ‫س��عی دارند اینطور تلقی کنند که مش��کل ما با شما‬ ‫اس��ت‪ .‬ش��ما خودتان بهتر می دانید ک��ه نگاه من به‬ ‫ش��ما چگونه اس��ت‪ ...‬در این مدت خیل��ی به ما و‬ ‫ب��ه خانواده ما و ب��زرگان ما توهین ش��د ولی ما به‬ ‫خاط��ر نظام س��کوت کرده ایم‪ .‬ما خیل��ی دلمان پر‬ ‫در این دیدار نس��بت به هزینه ک��ردن از رهبری برای‬ ‫حل مس��ائل و مش��کالت جزئی ابراز نگرانی و تاکید‬ ‫کرد که باید ش��ان رهبر انق�لاب در مدیریت کالن و‬ ‫عالی کشور حفظ شود‪.‬‬ ‫البته در استانه تاسوعا و عاشورای حسینی سال گذشته‪،‬‬ ‫خاتمی با شورای عمومی انجمن اسالمی دانشجویان‬ ‫دانش��گاه تهران و علوم پزشکی تهران دیدار کرد و به‬ ‫تکذی��ب نامه منتس��ب به خود پرداخ��ت‪ .‬وی گفت‪:‬‬ ‫«در روزه��ای اخیر مطالبی را به من نس��بت می دهند‬ ‫که در نامه ای به رهبری نوش��ته ام و بعد هم مطالبی را‬ ‫به رهبری نس��بت می دهند که فالن موضع را در قبال‬ ‫ان گرفته اند‪ ،‬نمی دانم به چه دلیلی و با چه جراتی هر‬ ‫دروغی را می گوین��د‪ .‬ادم باید پناه ببرد به خدا از این‬ ‫دروغ و جعل‪ ».‬اما هفته گذش��ته سایت جهان‪ ،‬خبری‬ ‫منتش��ر کرد و در ان از وساطت س��ید محمود دعایی‬ ‫سرپرست موسس��ه اطالعات برای درخواست دیدار‬ ‫سید محمد خاتمی با مقام معظم رهبری خبر داد‪.‬‬ ‫به نوشته این رسانه اصولگرا‪ ،‬به نظر می رسد این دیدار‬ ‫در راستای نامه س��ال گذشته خاتمی به رهبر انقالب‬ ‫باشد‪ .‬خاتمی اخیرا در یک مرزبندی اشکار با موسوی‬ ‫و کروبی گفته بود ک��ه جریان اصالحات در حوادث‬ ‫س��ال گذش��ته هزینه های زیادی داد‪ .‬باید با خط کشی‬ ‫سیاس��ی بین خودمان و موسوی و کروبی‪ ،‬اصالحات‬ ‫واقعی را زنده کنیم‪ .‬رئیس دولت اصالحات در حالی‬ ‫خاتم�ی البت�ه ب�ا وجود ح�رف های خ�ود در‬ ‫یک جلس�ه خصوص�ی‪ ،‬هن�وز رفت�ار واقدام‬ ‫جدی ب�رای برائ�ت از جریان ه�ای افراطی‬ ‫از خ�ود ب�روز ن�داد و بس�یاری رفتاره�ای او‬ ‫را ی�ک تاکتیک ب�رای احیای اصلاح طلبان‬ ‫می دانند‪.‬‬ ‫اس��ت‪ ،‬می خواهیم بیایی��م و حرف های مان را بزنیم‬ ‫و گالیه هام��ان را مط��رح کنیم‪ .‬اج��ازه بدهید ما به‬ ‫مالقات ش��ما بیاییم‪ ».‬رئیس دولت اصالحات همان‬ ‫روزه��ا در یکی از دیدارهای خود از نامه محرمانه اش‬ ‫به رهبر انقالب خبر داد و در بیان نتایج این نامه گفت‬ ‫که «ای��ت اهلل خامنه ای پس از مطالع��ه این نامه اظهار‬ ‫داشته اند که نامه خاتمی را دو بار خواندم‪ .‬نامه نجیبانه‬ ‫نوشته شده بود؛ اما اقای خاتمی نااگاهی دارد که باید‬ ‫به وی اطالعات صحیح داده ش��ود»‪ .‬خاتمی همچنین‬ ‫س��عی می کند با عوامل اصلی حوادث س��ال گذشته‬ ‫مرزبندی شفاف ایجاد کند که او نیز همچون موسوی‬ ‫و کروبی پس از ازادی دس��تگیر شدگان حوادث سال‬ ‫گذشته به دیدار یاران سابق خود می رود و به دلجویی‬ ‫از انان می پردازد‪ .‬خاتم��ی البته با وجود حرف های‬ ‫خ��ود در یک جلس��ه خصوصی‪ ،‬هنوز رفت��ار واقدام‬ ‫جدی برای برائت از جریان های افراطی از خود بروز‬ ‫نداد و بسیاری رفتارهای او را یک تاکتیک برای احیای‬ ‫اصالح طلبان می دانند‪.‬‬ ‫ک نامه جنجالی‬ ‫همه چیز درباره ی ‬ ‫همه چیز از یک برنامه تلویزیونی اغاز شد‪ .‬محمدرضا‬ ‫یزدانی خرم‪ ،‬رئیس فدراس��یون کشتی که یکشنبه شب‬ ‫گذش��ته برای تش��ریح وضعیت کش��تی ایران پس از‬ ‫مسابقات جهانی مس��کو به برنامه «استودیو ‪ »6‬شبکه‬ ‫خبر رفته بود‪ ،‬از ارسال نامه رئیس سازمان تربیت بدنی‬ ‫به مق��ام معظم رهبری برای «کس��ب تکلیف» درباره‬ ‫وضعیت رویارویی ورزش��کاران ایرانی با ورزشکاران‬ ‫رژیم صهیونیستی خبر داد‪ .‬این درحالی بود که پس از‬ ‫ی ورزشکاران ایرانی از مقابله با‬ ‫پیروزی انقالب اسالم ‬ ‫حریفان اسرائیلی خود امتناع ورزیده اند‪.‬‬ ‫تایید ارسال نامه و دفاع از ان‬ ‫ف��ردای ان روز‪ ،‬حس��ن رنگرز‪ ،‬مش��اور امور جوانان‬ ‫رئیس سازمان تربیت بدنی در گفت وگویی با تائید نامه‬ ‫س��عیدلو به مقام معظم رهبری از ارسال چنین نامه ای‬ ‫دفاع ک��رد و گف��ت‪« :‬می خواهیم نظر ایش��ان درباره‬ ‫مصاف با ورزشکاران رژیم صهیونیستی لحاظ شود‪».‬‬ ‫دارنده مدال طال و برنز جهانی کشتی فرنگی از رئیس‬ ‫ورزش کش��ور به خاطر ارسال این نامه تشکر کرد و‬ ‫گفت‪« :‬سعیدلو به ورزش اشراف کامل دارد‪ .‬فرستادن‬ ‫نام��ه ضرورت��ی انکار ناپذیر بود‪ .‬به ج��رات می گویم‬ ‫ورزش��کاران ما اف��رادی والیت مدار‪ ،‬معتقد و بس��یار‬ ‫متعصب به مسائل ارزشی کشور هستند‪ .‬ورزشکاران‬ ‫ما ‪ 15‬س��ال از عمر و جوانی خود می گذارند تا برای‬ ‫کشورشان مدال بگیرند‪ .‬شما می بینید که انها در مقاطع‬ ‫حس��اس مس��ابقات از رویارویی با ورزشکاران رژیم‬ ‫اش��غالگر قدس خودداری می کنن��د‪ .‬از این فداکاری‬ ‫نمی توان با مسائل مالی قدردانی کرد‪».‬‬ ‫وی اف��زود‪« :‬قطع��ا هر انچ��ه مقام معظ��م رهبری یا‬ ‫رئیس جمه��ور تبیین کنند ما گوش به فرمان هس��تیم‪.‬‬ ‫س��عیدلو با نگرش خوبی از دریچه فنی به این مساله‬ ‫نگاه ک��رده‪ ،‬قطعا هر انچه از این مکاتبه تبیین ش��ود‬ ‫هم به صالح ورزش کش��ور و هم به صالح قهرمانان‬ ‫ماست‪».‬‬ ‫بهرام افشارزاده‪ ،‬دبیرکل کمیته ملی المپیک هم درباره‬ ‫این نامه گفت‪ :‬این مس��اله جزو سیاس��ت های کالن‬ ‫نظام است‪ .‬خوش��بختانه شورای المپیک اسیا به دلیل‬ ‫انکه کش��ورهای اسالمی‪ ،‬رژیم اش��غالگر قدس را به‬ ‫رسمیت نمی شناختند این رژیم را از مسابقات اسیایی‬ ‫کنار گذاش��ته اند اما این مشکل در مسابقات جهانی و‬ ‫بین الملل��ی وجود دارد‪ .‬ما در مس��ابقات اخیر المپیک‬ ‫نوجوانان با این مشکل به صورت بسیار سخت روبه رو‬ ‫شدیم و گذشت کمیته بین المللی المپیک به ما کمک‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫او در ادامه افزود‪« :‬در مسابقات اتی المپیک یا جهانی اگر‬ ‫در قرعه با حریفانی از رژیم اشغالگر قدس روبه رو شویم‬ ‫و در ان مسابقات شرکت نکنیم کمیته بین المللی المپیک‬ ‫ممکن است متوجه شود که ما از روی عمد نمی خواهیم‬ ‫مسابقه بدهیم و ممکن است این مساله عواقبی را برای‬ ‫ما به دنبال داشته باش��د‪ .‬به هر صورت امیدوارم تدبیری‬ ‫بیندیشیم که از این بحران خارج شویم‪».‬‬ ‫انتقادات اغاز می شود‬ ‫اما این پایان کار نبود و انتقادات نسبت به این اقدام اغاز‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫کسب تکلیف‪ ،‬اعتراض‪ ،‬تکذیب‬ ‫شد‪ .‬در یکی از مهم ترین انتقادات‪ ،‬محمد علی ابادی‪،‬‬ ‫رئیس کمیته ملی المپیک ب��ا اظهار بی اطالعی از نامه‬ ‫علی سعیدلو به مقام معظم رهبری برای تعیین تکلیف‬ ‫نس��بت به وضعیت رویارویی ورزش��کاران ایرانی با‬ ‫ورزش��کاران رژیم اشغالگر قدس گفت‪« :‬معتقدم باید‬ ‫از سیاست های نظام تبعیت کنیم‪ .‬دستگاه های اجرایی‬ ‫هم همین وظیفه را در قبال سیاست های نظام دارند‪».‬‬ ‫وی تاکید کرد‪« :‬نباید فرار رو به جلو داش��ته باش��یم‪.‬‬ ‫مس��اله رژیم اشغالگر قدس از جمله مباحثی است که‬ ‫دس��تگاه های اجرایی باید خودشان را با سیاست های‬ ‫نظام هماهنگ کنند‪».‬‬ ‫یکی دیگ��ر از مخالفان این نامه‪ ،‬به��زاد کتیرایی بود‪.‬‬ ‫مدیرکل سابق حراست سازمان تربیت بدنی از سازمان‬ ‫ تربیت بدنی به ش��دت انتقاد کرد و گفت‪« :‬من شدیدا‬ ‫با اقدام س��عیدلو مخالفم‪ ،‬ارسال این نامه یک حرکت‬ ‫انحراف��ی در ورزش ب��ود‪ .‬منش ورزش م��ا پهلوانی‬ ‫اس��ت‪ ،‬روش ما اول رعایت ارزش ها و بعد قهرمانی‬ ‫و مدال اوری اس��ت‪ .‬نظام ما اس�لامی و بر پایه اصول‬ ‫و اعتقادات ایجاد ش��ده اس��ت و ما پ��ای این اصول‬ ‫هزینه های سنگینی پرداخت کرده ایم‪».‬‬ ‫وی تاکید کرد‪« :‬ما هزاران ش��هید دادیم‪ ،‬همیشه یکی‬ ‫از شعارهای مان مخالفت با رژیم صهیونیستی اشغالگر‬ ‫بوده اس��ت که ان را اعالم کردیم‪ .‬این حرکت بس��یار‬ ‫انحرافی است‪ .‬توصیه می کنم سعیدلو نامه اش را پس‬ ‫بگیرد‪ .‬اصال نوشتن نامه حرکت صحیحی نبود‪ .‬جامعه‬ ‫ورزش بارها تنفر خود را نس��بت به رژیم اش��غالگر‬ ‫قدس در همه میادین اعالم کرده است‪».‬‬ ‫وی که پیش از این ریاس��ت فدراس��یون های کاراته و‬ ‫ووش��و را نیز بر عهده داشته است‪ ،‬با بیان اینکه فقط‬ ‫خبرنامه‬ ‫برای گرفتن یک مدال نباید چنین مس��ائلی را مطرح‬ ‫کرد‪ ،‬خاطر نش��ان کرد‪« :‬نوش��تن چنی��ن نامه ای هیچ‬ ‫لزومی نداشته است‪ .‬حرکت سعیدلو بسیار اشتباه بوده‬ ‫و جامعه ورزش باید ان را محکوم کند‪».‬‬ ‫کتیرای��ی در واکنش ب��ه اظهارات اخی��ر یزدانی خرم‬ ‫ک��ه گفته ب��ود باید برای ح��ل مش��کل رویارویی با‬ ‫ورزش��کاران رژیم صهیونیس��تی فکر اساسی بکنیم‪،‬‬ ‫تصریح کرد‪« :‬فکر اساس��ی را قبال شهیدان کرده اند‪ .‬ما‬ ‫ه��ر جا که بتوانیم تنفر خود را از رژیم صهیونیس��تی‬ ‫اعالم کنیم این کار را انجام می دهیم‪».‬‬ ‫مدیر کل س��ابق حراس��ت س��ازما ن تربیت بدنی با‬ ‫تاکی��د بر اینکه ش��دیدا اقدام س��عیدلو را محکوم‬ ‫می کنم‪ ،‬یاداور ش��د‪« :‬سعیدلو باید نامه اش را پس‬ ‫بگیرد‪ ،‬معتقدم ورزش��کاران ارزشی و بسیجی باید‬ ‫اع�لام موضع کنند‪.‬حرکت س��عیدلو اصال حرکت‬ ‫قش��نگ و زیبنده ای نیس��ت‪ .‬س��عیدلو اشتباه کرده‬ ‫اس��ت‪».‬‬ ‫وی در پایان با بیان اینکه از ش��نیدن این خبر بس��یار‬ ‫ناراحت و متاثر شدم‪ ،‬ادامه داد‪« :‬ما باید موضع خود را‬ ‫مانند قبل حفظ کنیم‪ ،‬چرا که مساله رژیم صهیونیستی‬ ‫مساله ای نیس��ت که بخواهیم به راحتی از ان بگذریم‪.‬‬ ‫از طرف��ی ورزش هم باید منش پهلوانی خود را حفظ‬ ‫کند‪».‬‬ ‫س تربیت بدنی به رهبر معظم انقالب‬ ‫تکذیب نامه رئی ‬ ‫اما پس از واکنش های شدید نسبت به ارسال نامه علی‬ ‫سعیدلو به رهبر معظم انقالب‪ ،‬اداره کل روابط عمومی‬ ‫س��ازمان تربیت بدنی ارس��ال چنین نامه ای را تکذیب‬ ‫کرد‪ .‬این سازمان در تکذیبیه خود به رسانه ها نوشت‪:‬‬ ‫«خبری در رسانه ها منتشر شده بود مبنی بر اینکه علی‬ ‫سعیدلو در نامه ای به معظم له‪ ،‬خواستار تعیین تکلیف‬ ‫درباره وضعیت رویارویی ورزش��کاران کش��ورمان با‬ ‫ورزش��کاران رژیم غاصب صهیونیس��تی شده است‪.‬‬ ‫این اداره هرگونه ارس��ال نامه ای به ایش��ان را تکذیب‬ ‫می کند‪».‬‬ ‫‪11‬‬ ‫به روایت تصویر‬ ‫یک��ی از مه��م ترین اتفاقات هفته گذش��ته در حوزه سیاس��ت‬ ‫داخل��ی‪ ،‬برگزاری اجالس مجلس خبرگان رهبری بود‪ .‬حضور‬ ‫چهره هایی همچون هاشمی رفسنجانی‪ ،‬ایت اهلل مصباح یزدی‪،‬‬ ‫ایت اهلل یزدی‪ ،‬ایت اهلل جنتی در کنار یکدیگر برای خبرنگاران‬ ‫جال��ب توجه بود‪ .‬در بعد بین المللی نیز حرمت ش��کنی قران‬ ‫کریم در امریکا اعتراض��ات فراوانی را برانگیخت‪ .‬اجالس هم‬ ‫اندیشی ایران و افریقا از دیگر تحوالت سیاسی هفته پیش بود‪.‬‬ ‫در این اجالس روسای جمهور برخی کشورهای اروپایی برای‬ ‫افزای��ش همکاری ها با ایران حض��ور یافتند‪ .‬همچنین محمود‬ ‫احم��دی نژاد با حضور در موزه ملی ایران از منش��ور کوروش‬ ‫ک��ه به تازگی به ای��ران بازگردانده ش��ده‪ ،‬رونمایی کرد‪ .‬دومین‬ ‫رونمایی هفته گذش��ته در عراق اتف��اق افتاد که از گنبد حرمین‬ ‫امامی��ن جوادین(ع) پرده برداری ش��د‪ 2 .‬عکس دیگر این هفته‬ ‫نیز به افتتاح خط تولید داروی زیفرون و عکسی زیبا از عروسی‬ ‫ترکمن ها مربوط می شود‪.‬‬ ‫هاشمی رفسنجانی و ایت اهلل محمد یزدی در هشتمین اجالسیه چهارمین دوره مجلس خبرگان رهبری‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫‪12‬‬ ‫رونمایی از گنبد و گلدسته های جدید حرم امامین جوادین (ع)‬ ‫تجمع فعاالن قرانی در اعتراض به هتک حرمت قران کریم‬ ‫در میدان فلسطین تهران‬ ‫احمدی نژاد و متکی در همایش هم اندیشی ایران و افریقا‬ ‫وزیر بهداشت در مراسم افتتاح خط تولید داروی زیفرون‬ ‫نکته های سیاست‬ ‫منتجب نیا‪ :‬اصالح طلبان حرف های زیادی دارند که‬ ‫باید به مردم برسد‬ ‫قائ��م مق��ام دبی��رکل ح��زب اعتم��اد مل��ی گفت‪:‬‬ ‫«اصالح طلب��ان ب��رای اظهار نظرهای ش��ان در مضیقه‬ ‫قرار دارند و حرف ش��ان به جایی نمی رس��د‪ ».‬رسول‬ ‫منتجب نیا اظهار کرد‪« :‬سکوت اصالح طلبان به این معنا‬ ‫که خودشان تصمیم به سکوت گرفته باشند‪ ،‬نیست؛‬ ‫چرا که در شرایطی هستند که رسانه و تریبونی برای‬ ‫بیان اظهارات ش��ان ندارند‪ ».‬وی افزود‪« :‬اصالح طلبان‬ ‫سکوت نکرده اند و اگ ر تریبون ها به روی انها گشوده‬ ‫شود‪ ،‬حرف های زیادی دارند که باید به مردم برسد‪».‬‬ ‫ای��ن در حالی اس��ت ک��ه مواض��ع ساختارش��کنانه‬ ‫اصالح طلبان در دوره هشت ساله حاکمیت دوم خرداد‬ ‫و نیز پس از انتخابات ریاست جمهوری دهم هنوز از‬ ‫ذهن مردم فراموش نشده است‪.‬‬ ‫رئیس جمهور‪ :‬برای همه ثانیه های سه سال باقیمانده‬ ‫برنامه داری م‬ ‫محم��ود احمدی ن��ژاد در برنامه صبح ب��ه خیر ایران‬ ‫در پاس��خ به این س��وال که برای سه س��ال باقیمانده‬ ‫ریاست جمهوری تان چه برنامه ای دارید؟ گفت‪« :‬برای‬ ‫ثانیه هایش و تمام روزهایش برنامه است‪ .‬این حرکت‬ ‫پرشتاب و رو به پیشرفت ملت ایران بر پایه معنویت و‬ ‫عدالت با سرعت باالتر و گسترده تر ادامه پیدا خواهد‬ ‫ک��رد‪ .‬هر روز که می گذرد انگیز ه ما برای کار بیش��تر‬ ‫می شود و انشاءاهلل تا ثانیه اخر ادامه خواهد داشت‪».‬‬ ‫ی‬ ‫جشن ازدواج ترکمنها‬ ‫بقایی‪ :‬من ناسیونالیست نیستم‪ ،‬اینجا هم بقالی نیست‬ ‫حمی��د بقایی رئی��س س��ازمان می��راث فرهنگی و‬ ‫گردش��گری در نشس��ت خبری در موزه ملی ایران با‬ ‫بیان اینکه اگر کسی دنبال ملیت گرایی و ناسیونالیستی‬ ‫برود حماقت می کند‪ ،‬گفت ‪« :‬اصال سیاست سازمان و‬ ‫شخص بنده ناسیونالیست گرایی نیست و این گرایش‬ ‫خطایی محض اس��ت‪ .‬وطن دوستی خوب است اما‬ ‫کس��ی صرفا ایرانی بودن را نمی خواهد توسعه دهد‪.‬‬ ‫ما می خواهیم فرهنگ و داش��ته های فرهنگی خود را‬ ‫معرفی کنیم نه ملیت گرایی‪ ».‬رئیس س��ازمان میراث‬ ‫رحیم مشایی‪ :‬منشور کوروش درس انسانیت می دهد‬ ‫رئیس دفتر رئیس جمهور نیز در نمایش��گاه منش��ور‬ ‫حقوق بشر کوروش در موزه ملی ایران گفت‪« :‬امروز‬ ‫منشور کوروش مایه فخر و مباهات هر انسانی از هر‬ ‫قوم و قبیله‪ ،‬نژاد و س��رزمین اس��ت که به ارزش های‬ ‫الهی و انسانی افتخار می کند‪ ».‬اسفندیار رحیم مشایی‬ ‫افزود‪« :‬جامعه بش��ری امروز محتاج ان است که این‬ ‫س��ند تاریخی را نصب العین ق��رار دهد و بر مبنای ان‬ ‫برای توس��عه‪ ،‬ثبات‪ ،‬صلح‪ ،‬امنیت‪ ،‬دوستی و محبت‬ ‫برنامه ری��زی کند‪ .‬منش��ور کوروش درس انس��انیت‬ ‫می دهد‪».‬‬ ‫ایت اهلل مصباح یزدی‪ :‬در بعد فرهنگی پیشرفت در‬ ‫خور شانی نداشته ایم‬ ‫نماینده تهران در مجلس خبرگان رهبری گفت‪« :‬قبول‬ ‫کنیم که در بعضی از ابعاد مخصوصا در بعد فرهنگی‬ ‫که اساس��ش باورها و ارزش هاست‪ ،‬پیشرفت در خور‬ ‫شانی نداشته ایم‪».‬‬ ‫ایت اهلل مصباح یزدی در اولین روز از اجالس خبرگان‪،‬‬ ‫تشکیل نظام اسالمی تحت رهبری نایب امام زمان را‬ ‫ارزوی انبیاء‪ ،‬اولیاء و صالحان دانس��ت و گفت‪« :‬پس‬ ‫از امام کس��ی به جای ایشان نشست که نسخ ه دیگر‬ ‫امام است و می توان گفت روح امام در معظم له حلول‬ ‫کرد و باید باالترین ش��کر الهی را برای این کار داشته‬ ‫باشیم‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫رونمایی از منشور حقوق بشر کوروش‬ ‫توسط رئیس جمهور‬ ‫صدر‪ :‬اختالفات جزیی خللی در اداره کشور ایجاد‬ ‫نخواهد کرد‬ ‫نایب رئیس مجلس ش��ورای اس�لامی ب��ا بیان اینکه‬ ‫دول��ت‪ ،‬مجلس و قوه قضائیه در مس��یر رهنمودهای‬ ‫مقام معظم رهبری حرکت می کنند و اختالفات جزئی‬ ‫در اداره امور کش��ور خللی ایج��اد نخواهد کرد‪ ،‬ابراز‬ ‫امیدواری کرد با وحدت و انسجام بیش از پیش مردم‬ ‫در حمایت از رهبری و نظام جمهوری اسالمی‪ ،‬تمام‬ ‫توطئه ها علیه کش��ور خنثی و زمینه سعادت و تعالی‬ ‫انقالب اسالمی و مردم بیش از گذشته فراهم شود‪.‬‬ ‫سیدشهاب الدین صدر طی سخنانی در جمع ایثارگران‬ ‫و خانواده های شهدای دماوند‪ ،‬افزود‪« :‬خوشبختانه در‬ ‫حال حاضر بر خالف سال ‪ 57‬و پیش از ان‪ ،‬برای اداره‬ ‫کشور نیازمند کمک بیگانگان نیستیم و اگر تمام درها‬ ‫هم به روی کشور بسته شود هیچ اتفاقی برای نظام و‬ ‫مملکت نخواهد افتاد‪».‬‬ ‫البته گویا اقای صدر خیلی خوشبینانه به موضوع نگاه‬ ‫کرده اند؛ چرا که هر از گاهی اختالفات به حدی می رسد‬ ‫که رسانه های خارجی برای بهره برداری تبلیغاتی از ان‬ ‫با یکدیگر رقابت می کنند‪.‬‬ ‫فرهنگی و گردشگری درباره برخی اظهارنظرها مبنی بر‬ ‫اینکه اگر منشور کوروش به بریتانیا بازنگردد چه اتفاقی‬ ‫رخ می دهد‪ ،‬گفت ‪« :‬دو مجموعه اشیا را با هم ردو بدل‬ ‫کرده اند بقالی که نیس��ت که ش��ی را پس ندهیم‪ .‬این‬ ‫موضوع کالس��ش فرق می کند و در تمام کشورهای‬ ‫ت دادن اشیای تاریخی امری متداول است‪».‬‬ ‫دنیا نیز امان ‬ ‫از روزی ک��ه اقای بقایی این صحبت ها را طرح کرده‬ ‫ما به دنبال رابطه ناسیونالیسم و بقالی هستیم اما هنوز به‬ ‫نتیجهنرسیده ایم!‬ ‫درخواست انصراف دولت از استرداد برنامه پنجم با‬ ‫یک نامه دست نویس‬ ‫حس��ین سبحانی نیا‪ ،‬عضو هیات رئیسه مجلس گفت‪:‬‬ ‫«به دنبال پیگیری های برخی اعضای کمیسیون تلفیق‬ ‫مجلس برای حل ایرادات مد نظر دولت در مصوبات‬ ‫کمیسیون تلفیق و جلوگیری از استرداد برنامه پنجم‪،‬‬ ‫دولت با ارائه نامه ای دست نویس به مجلس اعالم کرده‬ ‫که از درخواست استرداد خود منصرف شده است‪».‬‬ ‫اقای سبحانی نیا باید خدا را شکر کنند که همین نامه‬ ‫دست نویس رس��یده‪ ،‬چرا که انجام خیلی از کارها به‬ ‫نامه دست نویس هم نمی رسد‪ .‬حاال نمایندگان چطور‬ ‫به اصالت نامه پی برده اند ما نمی دانیم!‬ ‫حاجی بابایی‪ :‬کسی غصه استیضاح من را نخورد‬ ‫وزیر اموزش و پرورش با اش��اره به جریان استیضاح‬ ‫وی در مجلس گفت‪« :‬کس��ی غصه اس��تیضاح من را‬ ‫نخورد‪ ،‬نمایندگان مجلس از دوس��تان بسیار نزدیک‬ ‫و خوب من هس��تند و ‪ 14‬س��ال با انها زندگی و کار‬ ‫کرده ام‪».‬‬ ‫البته اگر ما هم چهار دوره نمایندگی مجلس را تجربه‬ ‫می کردیم و وزیر می ش��دیم‪ ،‬استیضاح را یک تفریح‬ ‫هیجان اور می دانستیم و از ان لذت می بردیم‪.‬‬ ‫‪13‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫مقام معظم رهبری‪:‬‬ ‫دولت امریکا‬ ‫عوامل اصلی‬ ‫این جنایت بزرگ‬ ‫را مجازات کند‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫در پی اهانت نفرت انگیز به قران ش��ریف در امریکا‪،‬‬ ‫حض��رت ای��ت اهلل خامن��ه ای رهب��ر معظ��م انقالب‬ ‫اس�لامی در پی��ام مهمی به ملت ای��ران و امت بزرگ‬ ‫اس�لام‪ ،‬حلقه های صهیونیستی درون دولت امریکا را‬ ‫پرونده ویژه طراحان اصلی این توطئه مش��مئزکننده خواندند و با‬ ‫تشریح اهداف پشت پرده کینه توزی های صهیونیست ها‬ ‫نسبت به اس�لام و قران تاکید کردند‪« :‬دولت امریکا‬ ‫برای اثبات ادعای خود درباره دخالت نداشتن در این‬ ‫توطئه‪ ،‬باید عوامل اصلی این جنایت بزرگ و بازیگران‬ ‫میدانی ان را به گونه ای شایسته به مجازات برساند‪».‬‬ ‫متن پیام ولی امر مسلمین جهان به این شرح است‪:‬‬ ‫بسم اهلل الرحمن الرحیم‬ ‫ق��ال اهلل العزیز الحکیم‪ :‬انَّ��ا ن َْح ُن ن ََّزلْنَا ّ‬ ‫��ر َوانَّا ل َ ُه‬ ‫الذ ْک َ‬ ‫ل َ َح ُ‬ ‫افظونَ‪1‬‬ ‫ملت عزیز ایران ـ امت بزرگ اسالم!‬ ‫اهان��ت جنون امی��ز و نفرت انگیز و مش��مئزکننده به‬ ‫قران مجید در کشور امریکا که در سایه امنیت پلیسی‬ ‫ان کش��ور اتفاق افتاد‪ ،‬حادثه تلخ و بزرگی اس��ت که‬ ‫نمی توان ان را تنها در حد یک حرکت ابلهانه از سوی‬ ‫چن��د عنصر بی ارزش و مزدور به حس��اب اورد‪ .‬این‬ ‫یک اقدام محاس��به شده از سوی مراکزی است که از‬ ‫س��ال ها پیش به این طرف‪ ،‬سیاس��ت اسالم هراسی و‬ ‫اسالم ستیزی را در دستور کار خود قرار داده و با صدها‬ ‫ش��یوه و هزاران ابزار تبلیغاتی و عملیاتی‪ ،‬به مبارزه با‬ ‫اسالم و قران پرداخته اند‪ .‬این حلقه دیگری از زنجیره‬ ‫ننگینی است که با خیانت س��لمان رشدی مرتد اغاز‬ ‫ش��د و با حرکت کاریکاتوریست خبیث دانمارکی و‬ ‫ده ها فیلم ضد اسالم ساخته شده در هالیوود ادامه یافت‬ ‫و اکنون به این نمایش نفرت انگیز رسیده است‪ .‬پشت‬ ‫صحن ه این حرکات شرارت بار چیست و کیست؟‬ ‫مطالعه این روند شرارت که در این سال ها با عملیات‬ ‫جنایت بار در افغانس��تان و عراق و فلس��طین و لبنان‬ ‫و پاکس��تان همراه بود‪ ،‬تردیدی باق��ی نمی گذارد که‬ ‫طراحی و اتاق فرمان ان در دس��تان سران نظام سلطه‬ ‫و اتاق فکرهای صهیونیستی است که از بیشترین نفوذ‬ ‫بر دولت امریکا و س��ازمان های امنیت��ی و نظامی ان‬ ‫و نی��ز بر دولت انگلی��س و برخی دولت های اروپایی‬ ‫برخوردارن��د‪ .‬اینها همان کس��انی اند که پژوهش های‬ ‫حقیقت ی��اب مس��تقل‪ ،‬روز ب��ه روز بیش��تر انگش��ت‬ ‫‪14‬‬ ‫اته��ام در ماجرای حمله به برج ها در ‪ 11‬س��پتامبر را‬ ‫به س��وی انان متوجه می کنن��د‪ .‬ان ماجرا بهانه حمله‬ ‫به افغانس��تان و عراق را ب��ه رئیس جمهور جنایت کار‬ ‫وقت امریکا داد و او اعالن جنگ صلیبی کرد و همان‬ ‫شخص بنابر گزارش ها‪ ،‬دیروز اعالم کرده است که این‬ ‫جنگ صلیبی با ورود کلیسا به صحنه‪ ،‬کامل شد‪.‬‬ ‫هدف از اقدام نفرت انگیز اخیر ان اس��ت که از سویی‬ ‫مقابله با اس�لام و مس��لمانان در جامعه مس��یحی به‬ ‫سطوح همگانی مردم کشیده شود و با دخالت کلیسا و‬ ‫کش��یش‪ ،‬رنگ مذهبی گرفته و پشتوانه ای از تعصبات‬ ‫و تعلق��ات دینی بیابد‪ ،‬و از س��وی دیگ��ر ملت های‬ ‫مس��لمان را که از این جسارت بزرگ به خشم امده و‬ ‫جریحه دار می شوند از مسائل و تحوالت دنیای اسالم‬ ‫و خاورمیانه غافل سازد‪.‬‬ ‫ای��ن اق��دام کینه توزانه‪ ،‬نه اغ��از یک جری��ان‪ ،‬بلکه‬ ‫یک مرحل��ه از روند طوالنی مدت اسالم س��تیزی به‬ ‫س��رکردگی صهیونیس��م و رژیم امریکاس��ت‪ .‬اینک‬ ‫همه س��ران اس��تکبار و ائمه الکفر در برابر اسالم قرار‬ ‫گرفته اند‪ .‬اسالم‪ ،‬دین ازادی و معنویت انسان‪ ،‬و قران‬ ‫کتاب رحمت و حکمت و عدالت اس��ت؛ وظیفه همه‬ ‫ازادی خواه��ان جه��ان و همه ادیان ابراهیمی اس��ت‬ ‫که در کنار مس��لمانان با سیاس��ت پلید اسالم ستیزی‬ ‫ب��ا این ش��یوه های نفرت بار مقابله کنند‪ .‬س��ران رژیم‬ ‫امریکا نمی توانند با س��خنان فریبنده و میان تهی‪ ،‬خود‬ ‫را از اته��ام همراهی با این پدیده زش��ت تبرئه کنند‪.‬‬ ‫سال هاس��ت که مقدس��ات و همه حق��وق و حرمت‬ ‫میلیون ها مس��لمان مظلوم در افغانس��تان و پاکستان‪،‬‬ ‫در عراق و لبنان و فلس��طین زیر پا گذاشته شده است‪.‬‬ ‫صدها هزار کش��ته‪ ،‬ده ها هزار زن و مرد اس��یر و زیر‬ ‫ش��کنجه‪ ،‬هزاران کودک و زن ربوده شده و میلیون ها‬ ‫معلول و اواره و بی خانمان‪ ،‬قربانی چه چیزی شده اند؟‬ ‫و با همه این مظلومیت ها‪ ،‬چرا در رس��انه های جهانی‬ ‫غرب‪ ،‬مسلمانان را مظهر خشونت و قران و اسالم را‬ ‫خطری برای بش��ریت وانمود می کنند؟ چه کسی باور‬ ‫می کند که این توطئه گس��ترده بدون کمک و دخالت‬ ‫حلقه های صهیونیس��تی درون دولت امریکا ممکن و‬ ‫عملی است؟!‬ ‫برادران و خواهران مسلمان در ایران و سراسر جهان!‬ ‫الزم می دانم این چند نکته را به همه متذکر گردم‪:‬‬ ‫اوال‪ :‬این حادثه و حوادث پیش از ان به روشنی نشان‬ ‫می دهد که انچه امروز اماج حمله نظام استکبار جهانی‬ ‫است‪ ،‬اصل اسالم عزیز و قران مجید است؛ صراحت‬ ‫مس��تکبران در دش��منی با جمهوری اسالمی ناشی از‬ ‫صراحت ایران اس�لامی در مقابله با اس��تکبار است و‬ ‫تظاهر انان به دشمن نبودن با اسالم و دیگر مسلمانان‪،‬‬ ‫دروغی بزرگ و فریبی ش��یطانی اس��ت‪ .‬انان با اسالم‬ ‫و ه��ر انکس که بدان پایبند اس��ت و هر انچه نش��انه‬ ‫مسلمانی است دشمن اند‪.‬‬ ‫ثانیا‪ :‬این سلس��له کینه توزی ها با اس�لام و مس��لمین‪،‬‬ ‫ناش��ی از ان اس��ت که از چند دهه پی��ش تاکنون نور‬ ‫اسالم از همیشه تابنده تر و نفوذ ان در دل ها در جهان‬ ‫اس�لام و حتی در غرب از همیش��ه بیشتر شده است‬ ‫که ناش��ی از ان است که امت اسالم از همیشه بیدارتر‬ ‫شده و ملت های مسلمان اراده کرده اند زنجیرهای دو‬ ‫قرن اس��تعمار و تجاوز مستکبران را پاره کنند‪ .‬حادثه‬ ‫اهانت به قران و پیامبر عظیم الش��ان صلی اله علی هو اله‪،‬‬ ‫با همه تلخی‪ ،‬در دل خود حامل بشارتی بزرگ است‪.‬‬ ‫خورشید پر فروغ قران روزبه روز بلندتر و درخشنده تر‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫ثالث��ا‪ :‬همه باید بدانیم که حادثه اخیر ربطی به کلیس��ا‬ ‫و مس��یحیت ندارد و حرکات عروسکی چند کشیش‬ ‫ابله و مزدور را نباید به پای مس��یحیان و مردان دینی‬ ‫انان نوش��ت‪ .‬ما مس��لمانان هرگز به عمل مشابهی در‬ ‫مورد مقدس��ات ادیان دیگر دس��ت نخواهیم زد‪ .‬نزاع‬ ‫میان مس��لمان و مسیحی در س��طح عمومی‪ ،‬خواسته‬ ‫دشمنان و طراحان این نمایش دیوانه وار است و درس‬ ‫قران به ما‪ ،‬در نقطه مقابل ان قرار دارد‪.‬‬ ‫و رابعا‪ :‬طرف مطالبه همه مسلمانان‪ ،‬امروز دولت امریکا و‬ ‫سیاستمداران انند‪ .‬انها اگر در ادعای دخالت نداشتن خود‬ ‫صادقند باید عوامل اصلی این جنایت بزرگ و بازیگران‬ ‫میدانی ان را که دل یک و نیم میلیارد مس��لمان را به درد‬ ‫اورده اند‪ ،‬به گونه‏ای شایسته به مجازات برسانند‪.‬‬ ‫و السالم علی عباد اهلل الصالحین‬ ‫سیدعلی خامنه ای‬ ‫‪/22‬شهریور‪1389/‬‬ ‫پی نوشت‪:‬‬ ‫‪ .1‬الحجر‪ ،‬ایه ‪ :9‬بی تردید ما این قران را به تدریج‬ ‫نازل کرده ایم و قطعا نگهبان ان خواهیم بود‪.‬‬ ‫صهیونیست ها ؛ پشت پرده یک دیوانه‬ ‫؟؟؟؟؟جنگ صلیبی‬ ‫مسلمانان علیه‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫بعد از موافقت دولت امریکا با ساخت مسجد مسلمانان‬ ‫در نزدیک��ی مح��ل برج های دوقلو که ب��ر اثر حادثه‬ ‫‪ 11‬س��پتامبر فروریخته بود‪ ،‬کشیش افراطی کلیسای‬ ‫کوچکی در فلوریدای امریکا اعالم کرد در اعتراض‬ ‫به این اقدام در س��الگرد حادثه ‪ 11‬س��پتامبر اقدام به‬ ‫قران سوزی خواهد کرد‪.‬‬ ‫این گفته تری جونز نه تنها با اعتراض مسلمانان بلکه‬ ‫با واکنش مقامات ایاالت متحده رو به رو شد‪ .‬انها این‬ ‫اقدام را بسیار خطرناک توصیف کردند و پیامدهای ان‬ ‫را غیرقابل پیش بینی دانستند‪.‬‬ ‫نهم س��پتامبر خبرهای ضد و نقیضی منتش��ر شد که‬ ‫نش��ان می داد کش��یش افراطی فلوریدا از اقدام خود‬ ‫منصرف شده اس��ت‪ .‬جونز گفت که در پی توافق با‬ ‫رهبران مسلمان این منطقه برای توقف ساخت مسجد‬ ‫قران س��وزی را متوقف خواهد کرد‪ .‬البته ساعتی بعد‬ ‫یکی از رهبران مسلمان هرگونه توافق با این کشیش‬ ‫مس��یحی را تکذیب کرد‪ .‬صبح روز یازدهم سپتامبر‬ ‫جون��ز اعالم کرد که هرگز دس��ت به قران س��وزی‬ ‫نخواهد زد اما برخی دیگر از پیروان افراطی مسیحیت‬ ‫با برپایی تجمعی در مقابل کاخ سفید در توهینی اشکار‬ ‫و تج��اوزی غیر قابل انکار قران کریم را پاره کردند و‬ ‫ان را به اتش کش��یدند‪ .‬واکنش ها اغاز شد‪ .‬رهبران‬ ‫مس��لمانان در نقاط مختلف جهان با ابراز تنفر از این‬ ‫اقدام‪ ،‬سکوت سران کاخ سفید در برابر چنین عملی‬ ‫را به شدت محکوم کردند‪ .‬مهم ترین واکنش ها اما در‬ ‫ایران اتفاق افتاد‪ .‬رهبر معظم انقالب اسالمی‪ ،‬مراجع‬ ‫تقلید‪ ،‬طالب و دانش��جویان و دیگر اقش��ار جامعه‬ ‫اس�لامی ایران با صدور بیانیه و حضور در خیابان ها‬ ‫خشم و نفرت عمیق خود را از این اقدام ابراز کردند‪.‬‬ ‫اوج محکومیت ها پیام روش��نگرانه و وحدت بخش‬ ‫مقام معظم رهبری بود که دوشنبه گذشته صادر شد‪.‬‬ ‫ی به ملت ایران و امت بزرگ اسالم‪،‬‬ ‫ایشان در پیام مهم ‬ ‫حلقه های صهیونیستی درون دولت امریکا را طراحان‬ ‫اصلی این توطئه مش��مئزکننده خواندند و با تشریح‬ ‫اهداف پش��ت پرده کینه توزی‏های صهیونیس��ت ها‬ ‫نسبت به اس�لام و قران تاکید کردند‪« :‬دولت امریکا‬ ‫برای اثبات ادعای خود درباره دخالت نداشتن در این‬ ‫توطئه‪ ،‬باید عوامل اصلی این جنایت بزرگ و بازیگران‬ ‫میدانی ان را به گونه ای شایسته به مجازات برساند‪».‬‬ ‫رهبر انقالب اسالمی در این پیام نکات مهم را خطاب به‬ ‫همه مسلمانان متذکر شدند‪« :‬اوال‪ :‬این حادثه و حوادث‬ ‫پیش از ان به روشنی نشان می دهد که انچه امروز اماج‬ ‫حمله نظام استکبار جهانی است‪ ،‬اصل اسالم عزیز و‬ ‫قران مجید اس��ت؛ صراحت مستکبران در دشمنی با‬ ‫جمهوری اسالمی ناشی از صراحت ایران اسالمی در‬ ‫مقابله با استکبار است و تظاهر انان به دشمن نبودن‬ ‫با اس�لام و دیگر مس��لمانان‪ ،‬دروغی بزرگ و فریبی‬ ‫شیطانی است‪ .‬انان با اسالم و هر انکس که بدان پایبند‬ ‫است و هر انچه نشانه مسلمانی است دشمن اند‪ .‬ثانیا‪:‬‬ ‫این سلسله کینه توزی ها با اسالم و مسلمین‪ ،‬ناشی از‬ ‫ان اس��ت که از چند دهه پیش تاکنون نور اس�لام از‬ ‫همیش��ه تابنده تر و نفوذ ان در دل ها در جهان اسالم‬ ‫و حتی در غرب از همیش��ه بیش��تر شده است و این‬ ‫ناشی از ان است که امت اسالم از همیشه بیدارتر شده‬ ‫و ملت های مسلمان اراده کرده اند زنجیرهای دو قرن‬ ‫استعمار و تجاوز مستکبران را پاره کنند‪ .‬حادثه اهانت‬ ‫به قران و پیامبر عظیم الشان صلی اهلل علیه واله با همه‬ ‫تلخی‪ ،‬در دل خود حامل بشارتی بزرگ است‪ .‬خورشید‬ ‫پرف��روغ قران روزبه روز بلندتر و درخش��نده تر خواهد‬ ‫شد‪.‬ثالثا‪ :‬همه باید بدانیم که حادثه اخیر ربطی به کلیسا و‬ ‫مسیحیت ندارد و حرکات عروسکی چند کشیش ابله و‬ ‫مزدور را نباید به پای مسیحیان و مردان دینی انان نوشت‪.‬‬ ‫ما مسلمانان هرگز به عمل مشابهی در مورد مقدسات ادیان‬ ‫دیگر دست نخواهیم زد‪ .‬نزاع میان مسلمان و مسیحی در‬ ‫س��طح عمومی‪ ،‬خواسته دشمنان و طراحان این نمایش‬ ‫دیوانه وار است و درس قران به ما‪ ،‬در نقطه مقابل ان قرار‬ ‫دارد‪ .‬و رابعا‪ :‬طرف مطالبه همه مس��لمانان‪ ،‬امروز دولت‬ ‫امریکا و سیاس��تمداران انند‪ .‬انها اگر در ادعای دخالت‬ ‫نداشتن خود صادقند باید عوامل اصلی این جنایت بزرگ‬ ‫کو نیم میلیارد مسلمان را‬ ‫و بازیگران میدانی ان را که دل ی ‬ ‫به درد اورده اند‪ ،‬به گونه ای شایسته به مجازات برسانند‪».‬‬ ‫اما در ادامه واکنش ها‪ ،‬مراجع تقلید در بیانیه های جداگانه‬ ‫به محکومیت قران سوزی در امریکا دست زدند‪.‬‬ ‫ایت اهلل العظمی نوری همدانی با انتشار بیانیه ای با محکوم‬ ‫کردن تصمیم کشیش امریکایی در خصوص سوزاندن‬ ‫قران‪ ،‬اوباما را مسئول عواقب این امر دانست‪.‬‬ ‫در بیانیه این مرجع تقلید امده است‪« :‬خبر سوزاندن قران‬ ‫مجید در س��الروز ‪ 11‬سپتامبر که از طرف یک کلیسای‬ ‫امریکایی مطرح و در خبرگزاری ها منتش��ر شد‪ ،‬خشم‬ ‫جهان اسالم را برانگیخت و همگی مسلمانان برای این که‬ ‫دنیای استکبار قدرت اسالم را در برابر این گونه طرح های‬ ‫شیطانی ببیند تصمیم گرفتند اقدامات ضد استکباری خود‬ ‫را عمال نش��ان بدهند‪ .‬ما پس از محکوم کردن این نقشه‬ ‫استکباری و شیطانی‪ ،‬این حقیقت را اخطار می کنیم که در‬ ‫صورت تحقق این امر‪ ،‬ما اوباما و همفکران صهیونیست‬ ‫مسیحی او را مجرم می شناسیم و انها را مسئول عواقب‬ ‫این امر می دانیم‪ ».‬ایت اهلل العظمی مکارم ش��یرازی نیز با‬ ‫اشاره به پیشنهاد کش��یش امریکایی اظهار کرد‪« :‬جالب‬ ‫است که تمام کلیساهای دنیا بر ضد این تصمیم کشیش‬ ‫موضع گرفتند و اعالم کردند که این کاری احمقانه است‪».‬‬ ‫این مرجع تقلید خطاب به این کشیش مسیحی گفت‪« :‬شما‬ ‫اگر قران را اتش بزنید که مطمئنیم این کار را نمی کنید ما‬ ‫به حضرت موسی و عیسی احترام می گذاریم و تورات‬ ‫و انجیل را از س��وی خدا می دانی��م و برای انها حرمت‬ ‫قائلیم‪».‬همچنین ایت اهلل العظمی صافی گلپایگانی به پاپ‬ ‫و حکومت امریکا نسبت به عواقب سوزاندن نسخه هایی‬ ‫از قران کریم هش��دار داد‪ .‬در پیام این مرجع تقلید امده‬ ‫اس��ت‪« :‬اینجانب هم زبان با یک میلیارد و نیم مسلمان و‬ ‫سایر مردم متمدن حقیقی جهان این روح توحش بشری‬ ‫را محکوم می کنم و خطرات بزرگ ان را برای بشریت‬ ‫و روشن شدن اتش فتنه های بزرگ اعالم می دارم و به‬ ‫شخص پاپ و سایر روسای مسیحی هشدار می دهم‬ ‫اگر چنین حادثه فجیع و غیر انس��انی در امریکا اتفاق‬ ‫بیفتد حکومت امریکا و شخص رئیس جمهور اوباما‬ ‫را مسئول و مستحق محاکمه و بازخواست می دانیم و‬ ‫باید بدون فوت وقت این کشیش‪ ،‬دستگیر و کلیسای‬ ‫ان برای همیشه تعطیل شود‪ .».‬ایت اهلل جوادی املی نیز‬ ‫با انتش��ار بیانیه ای هرگونه بی حرمتی به ساحت قران‬ ‫را محکوم و از مسئوالن غرب خواست مانع کارهای‬ ‫نابخردانه کش��یش جسور مسیحی ش��وند‪ .‬جامعه‬ ‫مدرس��ین حوزه علمیه قم نیز این حادثه را به شدت‬ ‫محک��وم کرد و ایت اهلل محمد یزدی‪ ،‬رئیس این نهاد‬ ‫حوزوی‪ ،‬ش��خص رئیس جمهور امریکا را در چنین‬ ‫حادثه ای مقصر و مسئول دانست‪ .‬هاشمی رفسنجانی‪،‬‬ ‫رئی��س مجلس خب��رگان رهب��ری و رئیس مجمع‬ ‫تش��خیص مصلحت نظام نی��ز در بیانیه خود تاکید‬ ‫کرد که این اقدام غیرانس��انی و غیراخالقی‪ ،‬ان هم‬ ‫مقابله با کتابی که «یستمعون القول و یتبعون احسنه»‬ ‫بشارت ان به بندگان خداست‪ ،‬نشان از عجز مبشران‬ ‫دروغی��ن فضای باز سیاس��ی و اجتماعی برای بیان‬ ‫دیدگاه هاس��ت‪ .‬وی از امت اسالمی دعوت کرد با‬ ‫هوش��یاری توطئه ها را خنثی کنند و به وعده موکد‬ ‫ح��ق الهی که اعالن داش��ته حافظ این قران اس��ت‬ ‫مطمئن باشند‪ .‬ایت اهلل سبحانی نیز با انتشار بیانیه ای‬ ‫در محکومیت اهانت به قران کریم تاکید کرد‪« :‬اکنون‬ ‫نوبت دولتمردان اسالمی و حکام کشورهای مسلمان‬ ‫اس��ت که عکس العمل س��ازنده و کوبنده ای نشان‬ ‫دهند‪ ».‬همچنین ایت اهلل ش��بیری زنجانی با انتش��ار‬ ‫بیانیه ای توهین به س��احت ق��ران کریم را دلخراش‬ ‫دانس��ت‪ .‬در خالل این بیانیه‏ه��ا گروه‏های مختلف‬ ‫مردم با حضور در خیابان ه��ا به این اقدام خصمانه‬ ‫اعت��راض کردند‪ .‬مهم‏ترین ای��ن تجمعات‪ ،‬حضور‬ ‫دانشجویان در مقابل سفارت سوئیس به عنوان حافظ‬ ‫مناف��ع امریکا در ایران بود‪ .‬پ��س از ان هم طالب‪،‬‬ ‫فرهنگیان‪ ،‬بازاریان‪ ،‬کارمندان و گروه های دیگر مردم‬ ‫در اعتراض به قران سوزی امریکایی ها در خیابان ها‬ ‫حاضر شدند‪ .‬دبیرکل اتحادیه جهانی اشوریان نیز در‬ ‫نامه ای به رهبر معظم انقالب‪ ،‬همگامی اش��وریان با‬ ‫خیزش جهانیان علیه صهیونیسم و استکبار جهانی در‬ ‫پیروی از فرامین معظم له را اعالم کرد‪ .‬شهرس��تان ها‬ ‫نیز از اعتراضات خالی نبود‪ .‬در بیشتر روزهای هفته‬ ‫گذشته مردم شهرهای مختلف با برپایی تظاهرات به‬ ‫این حادثه اعتراض می کردند‪ .‬اخرین اقدام اعتراضی‬ ‫در هفته گذشته تظاهرات مردم تهران پس از برپایی‬ ‫نماز جمعه ب��ود‪ .‬افراطیون در امریکا با این اقدام به‬ ‫دنبال شعله ور کردن جنگ صلیبی بودند‪ .‬که با تدبیر‬ ‫و هوشیاری مسلمانان این توطئه خنثی شد‪.‬‬ ‫‪15‬‬ ‫اتش را یک کلیسای افراطی روشن کرد‬ ‫بوالهوسی کشیش دیوانه‬ ‫مریم یوسفی‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫چن��د ع��کاس و فیلمب��ردار در نیوی��ورک دور یک‬ ‫امریکایی حلقه زدند تا جنایت او را به تصویر بکشند‪.‬‬ ‫این ش��هروند امریکایی‪ ،‬فندکی از جبیش بیرون اورد‬ ‫و در مقابل چش��م مردم صفح��ات یک جلد قران را‬ ‫اتش زد‪ .‬جالب انکه پلیس در لحظات اول مداخله ای‬ ‫نکرد اما بعد از انکه این فرد عمل شنیع خود را انجام‬ ‫داد فق��ط او را از محل دور کرد‪ .‬دهها تصویربردار و‬ ‫عکاس و شهروندان امریکایی با دوربین های موبایل‬ ‫خود‪ ،‬صحنه این جنای��ت را ثبت کردند‪ .‬خبرگزاری‬ ‫رویترز نیز با انتشار تصاویری از این اتفاق‪ ،‬عکس هایی‬ ‫را منتشر کرد که پشت سر این مرد پالکاردی با عنوان‬ ‫‪ Real American Dont Burn Quran‬قرار داش��ت تا‬ ‫شاید کمی از حساسیت ماجرا کم کند!‬ ‫از زم��ان روی کار امدن ب��اراک اوباما‪ ،‬او تالش های‬ ‫بس��یاری برای تغییر نگاه مسلمانان به امریکا و بهبود‬ ‫روابط انج��ام داد‪ .‬اوباما در اولی��ن نطق خود پس از‬ ‫انجام س��وگند‪ ،‬گف��ت‪« :‬به جهان اس�لام می گویم ما‬ ‫خواهان راهی جدید برای پیش��رفت‪ ،‬بر اساس منافع‬ ‫و احترام متقابل هستیم‪ ».‬اکنون دولت اوباما با چالش‬ ‫پرونده ویژه بزرگی رو به رو ش��ده اس��ت‪ .‬او در ای��ن چالش اما‬ ‫ترجیح داده س��کوت پیشه کند و در عمل با تندروها‬ ‫و افراطی ها همراهی نماید‪ .‬مس��یحیان تندرو پس از‬ ‫اهانت به پیامبر عظیم الش��ان اسالم و توهین به بانوان‬ ‫محجبه در غرب و ایج��اد محدودیت برای انها‪ ،‬این‬ ‫بار کتاب اسمانی قران کریم مسلمانان را مورد هدف‬ ‫قرار داده اند‪.‬‬ ‫در همین ارتباط‪ ،‬کلیس��ایی افراطی در ایالت فلوریدا‬ ‫و شهر کوچک گینسویل موس��وم به «مرکز فراخوان‬ ‫جهانی کبوتر» که مخالف سرس��خت مسلمانان است‬ ‫از پیروان خود خواس��ت که در نهمین سالگرد واقعه‬ ‫‪۱۱‬س��پتامبر‪ ،‬کتاب اس��مانی مس��لمانان را در انظار‬ ‫عمومی به اتش بکش��ند‪ .‬این کلیسا هدف خود را از‬ ‫این فراخوان بی شرمانه‪ ،‬اگاه سازی درباره خطر اسالم‬ ‫توصیف کرده است‪.‬‬ ‫س��ردمدار این جریان ‪ ،‬تری جونز و کلیس��ای وی که‬ ‫سابقه طوالنی در اسالم ستیزی دارد‪ ،‬بود‪ .‬کیشش تری‬ ‫در س��ال ‪ 1952‬در ایالت فلوری��دا به دنیا امد‪ .‬وی در‬ ‫م��دارس دینی مس��یحیان متعص��ب در امریکا درس‬ ‫خوان��د و عالقه واف��ری به تبلیغ دین مس��یحیت در‬ ‫خارج از ایاالت متحده امریکا داشت‪ .‬در همین راستا‬ ‫به امریکای جنوبی و افریقا س��فر ک��رد و در نهایت‬ ‫‪ 10‬سال تمام برای تبلیغ مسیحیت در المان بسر برد‪.‬‬ ‫پس از بازگشت به فلوریدا از ‪ 11‬سپتامبر سال ‪2001‬‬ ‫تا کنون (پس از واقعه ‪ 11‬سپتامبر) به همراه همسرش‬ ‫در کلیسایی کوچک در شهر گینسویل که حاضران در‬ ‫ان از ‪ 50‬نفر فراتر نمی رود حمله علیه جهان اس�لام‬ ‫را اغاز کردند‪.‬‬ ‫کلیسای کوچک شهر گینسویل در ایالت فلوریدا قبل‬ ‫از انکه تح��ت اداره جونز و همس��رش قرار بگیرد‪،‬‬ ‫ب��ا نام مرکز ارتباطات جهانی داو به عنوان کلیس��ایی‬ ‫خوشنام و میانه رو فعالیت می کرد‪.‬‬ ‫این کلیسا در سال ‪ 1987‬توسط دو کشیش نیکوکار به‬ ‫نام های «دونالد نورتروپ» و «ریچارد رایت» تاسیس‬ ‫ش��د‪ .‬این دو تا جایی در کارهای خیریه موفق بودند‬ ‫که در نهایت کش��یش ریچارد رایت توانست در شهر‬ ‫‪16‬‬ ‫والدو (ایالت فلوریدا) کلیس��ایی دیگر تاسیس کند و‬ ‫اداره کلیسای کوچک شهر گینسویل را برای دوستش‬ ‫دونالد نورتروپ باقی بگذارد‪.‬‬ ‫اما در س��ال ‪ 1991‬پس از مرگ نورتروپ‪ ،‬همسرش‬ ‫«دولوریس» مدیریت کلیسا را برعهده گرفت‪ .‬در این‬ ‫س��ال ها بود که کش��یش «تری جونز» دوست قدیمی‬ ‫ نورتروپ برای تصاحب کلیس��ای شهر به صحنه امد‬ ‫و در نهایت پس از سال ها تنش و درگیری کلیسا را از‬ ‫چنگ دولوریس در سال ‪ 1996‬خارج کرد‪.‬‬ ‫کش��یش جاه طلب البته در س��ال ‪ 1981‬ب��رای تبلیغ‬ ‫مس��یحیت متعصب در بین دانشجویان المانی در این‬ ‫کشور به سر می برد‪ .‬وی در همین راستا جمعیتی را با‬ ‫عنوان مرکز مسیحی المانی در شهر کلن بنیان نهاد‪.‬‬ ‫گفته می ش��ود کشیش جونز در سال های قبل از مرگ‬ ‫دوس��تش‪ ،‬کشیش نورتروپ اختالفات اساسی با وی‬ ‫در زمینه تفسیر عقاید مسیحیت داشته است و هنگامی‬ ‫که نتوانسته وی را با عقاید متعصبانه خود همراه کند‬ ‫تصمیم گرفته است که تا مرگ وی صبر کند‪ .‬در این‬ ‫س��ال ها با وجود اینکه جونز در المان به س��ر می برد‬ ‫برادران و خواهرانش همواره به کلیسا سر می زدند و‬ ‫درصدد تغییر خط عقایدی ان بودند‪.‬‬ ‫خانواده جونز همچنی��ن در امریکا جمعیت «مارانتا»‬ ‫ی که حضرت مس��یح (ع) سخن می گفته‬ ‫(به زبان ارام ‬ ‫ب��ه معنی‪« :‬خ��دای من‪ ،‬نزد م��ن بیا) را ب��رای تبلیغ‬ ‫دختر ت�ری جونز ک�ه با وی زندگ�ی نمی کند‪،‬‬ ‫می گوید‪ ،‬کلیس�ایی که پ�درش در ان حضور‬ ‫دارد مردم را از طریق «خش�ونت های روانی»‬ ‫و تهدید ب�ه عذاب خداون�د‪ ،‬وادار به اطاعت‬ ‫می کند‬ ‫مسیحیت میان دانشجویان در اختیار داشتند و توانسته‬ ‫ک تری (برادر خود) شعبه ای از ان را هم‬ ‫بودند با کم ‬ ‫در المان دایر کنند‪.‬‬ ‫البته این موسس��ه در نهایت سرنوشت خوبی نداشت‬ ‫و به علت عقاید متعصبانه جونز فرو پاش��ید و فعالیت‬ ‫شعبه ان در المان (مرکز مسیحی المانی) نیز متوقف‬ ‫شد‪.‬‬ ‫کش��یش جاه طلب با ناامیدی به فلوریدا بازگش��ت و‬ ‫جمعیتی میانه رو موس��وم به «اتح��اد انجیلی المانی»‬ ‫(‪ )GIA‬تاس��یس ک��رد که ه��م اکنون تحت اش��راف‬ ‫کشیش های المانی هدایت می شود‪ .‬این جمعیت روز‬ ‫گذش��ته با صدور بیانیه ای طرح جونز برای سوزاندن‬ ‫قران کریم در سالگرد ‪ 11‬سپتامبر را محکوم کرد‪.‬‬ ‫اما پس از واقعه ‪ 11‬س��پتامبر ‪ 2001‬کلیسای کوچک‬ ‫ش��هر گینس��ویل که تحت سیطره کش��یش جونز و‬ ‫همسرش قرار داش��ت نظرها را به سوی خود جلب‬ ‫کرد‪ .‬جونز و همس��رش پالکاردهای��ی را در خیابان‬ ‫اصلی ش��هر با این عنوان نصب کرده بودند؛ «اس�لام‬ ‫شیطان است‪».‬‬ ‫بعدها کش��یش جاه طلب ش��هر گینس��ویل به همراه‬ ‫همس��رش به برنامه های تلویزیونی نیز دعوت شد و‬ ‫در انجا باز هم این مس��اله را تکرار کرد که؛ «دشمن‬ ‫ما تروریسم نیست بلکه اسالم دشمن ماست‪».‬‬ ‫روزنامه «گینس��ویل س��ان» که در همین شهر منتشر‬ ‫می ش��ود در ای��ن ب��اره می نویس��د‪ :‬در زمان��ی ک��ه‬ ‫جونز حمله ش��دیدی را علیه اس�لام اغاز کرده بود‬ ‫مش��کالتی با اداره مالیات پیدا ک��رد‪ .‬وی کمک های‬ ‫خیریه را که بر اس��اس قانون اساسی امریکا از مالیات‬ ‫معاف اس��ت جم��ع اوری می کرد ام��ا در همان حال‬ ‫ش��رکتی تج��اری را برای مدیریت کلیس��ا تاس��یس‬ ‫ک��رده ب��ود‪ .‬تحقیق��ات اداره مالیات ه��م اکنون نیز‬ ‫درباره ای��ن پرونده ادامه دارد اما روزنامه گینس��ویل‬ ‫س��ان به اسنادی دست یافته اس��ت که نشان می دهد‬ ‫کشیش جونز در گذشته از محوطه کلیسا سوء استفاده‬ ‫می ک��رده و در ازای توقف خودروها در ان پول اجاره‬ ‫دریافت می کرده اس��ت‪ .‬از س��وی دیگر این کشیش‬ ‫جاه طلب امریکایی که به احتمال فراوان از مشکالت‬ ‫مالی رن��ج می ب��رد پرونده های قضای��ی دیگری نیز‬ ‫در المان دارد‪ .‬مس��یحیان المانی در همان س��ال های‬ ‫حض��ور جونز در المان علیه وی ش��کایتی را بر این‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫مبنا تهیه کرده بودند که وی بدون اینکه نحوه مصرف‬ ‫اعانه ه��ا را توضیح دهد دس��ت به جم��ع اوری انها‬ ‫می زده اس��ت‪ .‬در واقع ش��رکت تجاری «تی اس» که‬ ‫کش��یش امریکایی ان را در المان برای مدیریت مالی‬ ‫کلیسا تاس��یس کرده بود مشکالتی را با اداره مالیات‬ ‫المان نیز داش��ته اس��ت‪ .‬از طرفی زندگی خانوادگی‬ ‫جونز نیز خالی از تنش نبوده است و «اِما» دختر جونز‬ ‫از همسر قبلی اش زمانی که در المان بسر می بردند به‬ ‫همراه یک مرد المانی خانه ر ا ترک کرد‪.‬‬ ‫جونز در س��خنرانی ها و کتاب خود‪ ،‬خواس��تار اقدام‬ ‫مسیحیان برای نابودی اسالم شده است‪ .‬در وب سایت‬ ‫این کلیس��ا که در واقع وب سایت کشیش جونز است‬ ‫تی ش��رت ها و لیوان هایی با عبارت نقش شده «اسالم‬ ‫شیطان» است در معرض فروش قرار گرفته است‪.‬‬ ‫س��ردمدار ای��ن جریان س��ازی ‪ ،‬تری جونز‪ ،‬کش��یش‬ ‫‪ 58‬س��اله که با طرفداران محدود خود که نزدیک به‬ ‫‪50‬نفر هستند قصد داش��ت قران کری م را در کلیسای‬ ‫گینسویل در ایالت فلوریدا بسوزاند‪ .‬او سابقه ‪ 30‬سال‬ ‫تبلیغ مذهبی در اروپا را دارد و کتابی هم علیه اس�لام‬ ‫نوشته است‪ .‬در سال ‪ 1996‬رئیس کلیسای گینسویل‬ ‫شد‪ .‬کشیش کلیسای فلوریدا که افکار سیاسی افراطی‬ ‫افراط گرایانه جمهوری خواهان‬ ‫‪‎‎‬‬ ‫دارد و از سیاست های‬ ‫و دول��ت امریکا در زمان ریاس��ت جمهوری جورج‬ ‫بوش‪ ،‬از جمله لشکر کش��ی به کش��ورهای اس�لامی‬ ‫همانند عراق و افغانستان‪ ،‬حمایت جدی کرده و مروج‬ ‫جنگ ه��ای نوین صلیبی اس��ت‪ .‬حمایت وی از مک‬ ‫کین‪ ،‬نامزد جمهوری خواه انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫امریکا در س��ال ‪ 2009‬نزدیک بود به چالش��ی برای‬ ‫مک کین منتهی ش��ود‪ .‬این کشیش امریکایی همواره‬ ‫از اینکه اسالم بیش از یک و نیم میلیارد نفر پیرو دارد‬ ‫ناراح��ت بوده و ب��ه همین دلی��ل در توجیه اقدامش‬ ‫می گوی��د‪« :‬هدف از این اقدام و فعالیت های مش��ابه‬ ‫ان‪ ،‬این اس��ت که به مس��لمانان فرصت دهیم از دین‬ ‫خود برگردند‪».‬‬ ‫گزارش های تایید نش��ده ای نی��ز از اتهام او به کودک‬ ‫ازای منتش��ر ش��ده‪ ،‬همچنین در برخی از گزارش ها‬ ‫امده اس��ت که در س��ال ‪ 2009‬دو نوجوان که تحت‬ ‫تاثیر تفکرات جونز بودند با تی ش��رت هایی که اس��م‬ ‫کت��اب ضد اس�لام جون��ز روی انها بود به مدرس��ه‬ ‫رفتند‪ .‬گفته می ش��ود وی از طرفداران فیلم شجاع دل‬ ‫مل گیبسون است و در س��خنرانی هایش از این فلیم‬ ‫الهام گرفته اس��ت‪ .‬تازه ترین نقل قول ها حاکی از ان‬ ‫اس��ت که جونز‪ ،‬مدیر س��ابق یک هتل بوده است و‬ ‫پیش��تر از سوی کلیس��ایی در المان که ریاست ان را‬ ‫به عهده داشت‪ ،‬طرد و اخراج شده است‪ .‬پیروان این‬ ‫کلیس��ا‪ ،‬جونز را اخراج کردند و دلیل این اقدام خود‬ ‫را تندروی ه��ای وی اعالم کردند‪ .‬گفته می ش��ود که‬ ‫این کش��یش امریکایی به اته��ام ارتکاب جرایم مالی‬ ‫از این کلیسای المانی اخراج شد‪ .‬براساس اطالعات‬ ‫موجود‪ ،‬تنها ده ه��ا تن عضو مرکز متعلق به جونز در‬ ‫ایالت فلوریدا هستند‪.‬‬ ‫وی قب��ل از درخواس��ت خود درخص��وص به اتش‬ ‫کش��یدن قران هم زمان ب��ا حادثه ‪ ۱۱‬س��پتامبر‪ ،‬فقط‬ ‫برای همس��ایگانش اش��نا ب��ود‪ .‬منتق��دان جونز وی‬ ‫را م��ردی س��لطه طلب توصی��ف می کنن��د؛ م��ردی‬ ‫ک��ه می پن��دارد ت�لاش ب��رای کلیس��ای بی ن��ام و‬ ‫نش��انش تنه��ا راه رهایی اس��ت و ترک این کلیس��ا‪،‬‬ ‫ملع��ون ش��دنش را در پی دارد‪ .‬ی��ک روزنامه محلی‬ ‫فلوریدا در این زمینه نوش��ت‪ :‬اعضای مرکز جونز در‬ ‫ساختمان های تحت تملک کلیسا یا جونز و همسرش‬ ‫زندگ��ی می کنند‪ .‬این اف��راد طی هفته ب��ه مدت ‪۴۰‬‬ ‫ساعت به صورت داوطلبانه برای فروش لوازم دست‬ ‫دوم و گس��ترش افکار ضد اسالم در اینترنت فعالیت‬ ‫می کنند‪ .‬جونز ط��ی دور ه اخیر به صورت روزافزون‬ ‫اس�لام را هدف قرار داده اس��ت‪ .‬وی معتقد است که‬ ‫مس��لمانان سعی دارند بر امریکا تس��لط پیدا کنند و‬ ‫احکام دین خود را اجرا کنند‪.‬‬ ‫نام جونز ذهن امریکایی ها را به یکی از بدترین حوادث‬ ‫تاریخ امریکا معطوف می کند‪ ۱۸ .‬نوامبر سال ‪،۱۹۷۸‬‬ ‫‪ ۹۰۰‬تن در مکان و زمان واحدی دست به خودکشی‬ ‫گروهی زدند‪ .‬این افراد در مزرعه جونز تاون که مرکز‬ ‫ی��ک گروه مذهبی عجیب و غریب موس��وم به معبد‬ ‫مردم به رهبری جیم جونز به حساب می اید‪ ،‬دست به‬ ‫خودکشی زدند‪ .‬روزنامه االهرام مصر‪ ،‬در گزارشی در‬ ‫ص تری جونز‪ ،‬کش��یش تندروی امریکایی که‬ ‫خصو ‬ ‫خواهان سوزاندن قران هم زمان با حادثه ‪ ۱۱‬سپتامبر‬ ‫شده بود‪ ،‬نوشت‪:‬‬ ‫«وی ف��ردی دیوان��ه اس��ت‪ .‬طرفداران��ش بس��یار‬ ‫انگشت شمار هس��تند‪ .‬جونز از انها می خواهد بدون‬ ‫چ��ون و چ��را از وی اطاع��ت کنن��د‪ .‬این س��خنان‪،‬‬ ‫برجسته ترین اظهارات نزدیک ترین افراد به تری جونز‬ ‫است‪ .‬س��اده ترین چیزی که در خصوص جونز گفته‬ ‫می ش��ود‪ ،‬ان است که این مرد با موهای خاکستری و‬ ‫سبیل اشفته تنها خواهان شهرت است‪».‬‬ ‫وی که در ‪ ۵8‬س��الگی خود به سر می برد‪ ،‬قبل از این‬ ‫درخواست خود معروف نبود‪ .‬اِما‪ ،‬دختر تری جونز که‬ ‫با وی زندگی نمی کند‪ ،‬می گوید‪ ،‬کلیسایی که پدرش‬ ‫در ان حض��ور دارد مردم را از طریق «خش��ونت های‬ ‫روانی» و تهدید به ع��ذاب خداوند‪ ،‬وادار به اطاعت‬ ‫می کند‪.‬‬ ‫اِما جونز همچنین افزود که پدرش نسبت به نامه های‬ ‫الکترونیک��ی وی و درخواس��ت هایش درخص��وص‬ ‫عدم س��وزاندن قران‪ ،‬بی اعتنایی می کن��د‪ .‬دختر این‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫کش��یش امریکایی در گفت وگو با س��ایت اش��پیگل‬ ‫ان الین اذعان داشته بود که پدرش دیوانه شده است‪.‬‬ ‫ب��اراک اوبام��ا‪ ،‬رئیس جمهور امریکا س��عی داش��ته‬ ‫از ش��هرت ناگهان��ی جونز به خاطر این درخواس��ت‬ ‫ی که در نشست‬ ‫افراط گرایانه اش حمایت نکند‪ .‬به طور ‬ ‫خبری اخیر خود اس��م جونز را نیاورد و در توصیف‬ ‫وی‪ ،‬تنها به عبارت شخصی که در فلوریداست بسنده‬ ‫ک��رد‪ .‬برخی معتقدن��د که جونز به رغ��م دیدگاه های‬ ‫افراط��ی که دارد ممکن اس��ت جه��ت جلب توجه‪،‬‬ ‫دست به این فراخوان زده باشد‪.‬‬ ‫البت��ه بس��یاری نیز بر ای��ن باورند که کس��انی چون‬ ‫جونز در غرب کم نیس��تند‪ .‬هس��تند کلیس��اهایی که‬ ‫تنفر ش��دیدی از اسالم و مس��لمانان دارند‪ .‬مخالفت‬ ‫کلیساهای های متعلق به راست محافظه کار مسیحیت‬ ‫با س��اخت یک مس��جد در نزدیکی م��کان برج های‬ ‫دوقلو به حدی بود که حتی ش��ماری از کشیش ها در‬ ‫اکثر اعتراض هایی که در ایالت های کالیفرنیا‪ ،‬تنس��ی‬ ‫و ویس��کونس صورت گرفت حضور داشتند‪ .‬دویچه‬ ‫وله در باره این کشیش افراطی می نویسد ‪ :‬تری جونز‪،‬‬ ‫سرپرست کلیسای کوچکی در ایالت فلوریدا و معتقد‬ ‫به تفس��یر لفظ به لفظ کتاب مقدس است‪ .‬از دیدگاه‬ ‫او هر اموزه ای که با مذهب این گروه مطابقت نداشته‬ ‫باش��د‪« ،‬از جانب شیطان اس��ت»‪ .‬او دربار ه اسالم نیز‬ ‫همین عقیده را دارد‪.‬‬ ‫پدیده هایی مانند اتش زدن قران در میان پروتستان های‬ ‫تندروی��ی از این دس��ت در امریکا نااش��نا نیس��ت‪.‬‬ ‫پروتس��تان های امریکا در این کش��ور بزرگ ترین و‬ ‫پرنفوذترین فرقه را تش��کیل می دهن��د‪ .‬انها همواره‬ ‫می کوش��ند جامعه و سیاست را زیر تاثیر خود داشته‬ ‫باش��ند‪ .‬این در حالی است که گرایش مردم امریکا به‬ ‫اس�لام رو به افزایش است و این موضوع سران کاخ‬ ‫سفید و حاکمان واقعی امریکا یعنی صهیونیست ها را‬ ‫نگران کرده است‪.‬‬ ‫از این رو نمی توان دولت را در پروژه اس�لام ستیزی‬ ‫افراطی ها مقصر ندانست‪.‬‬ ‫‪17‬‬ ‫محسن غرویان ‪:‬‬ ‫صهیونیست ها‬ ‫پشت پرده‬ ‫حرمت شکنی غرب‬ ‫هستند‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫اهانت به کتاب مقدس مسلمانان با محکومیت شدید‬ ‫مقامات کشورهای مختلف مواجه شد‪.‬‬ ‫ام��ا بر خ�لاف س��ال های گذش��ته نهمین س��الروز‬ ‫یازده س��پتامبر‪ ،‬روز همدلی و همبس��تگی شهروندان‬ ‫امریکا از هر نژاد و اعتقاد نبود‪ .‬در برخی از شهرهای‬ ‫این کشور تظاهراتی در مخالفت با اسالم و مسلمانان‬ ‫برپا شد که در مواردی نیز با سوزاندن و اهانت به قران‬ ‫همراهبود‪.‬رئیس جمهورامریکاروزجمعه‪،‬دهمسپتامبر‪،‬‬ ‫در یک کنفرانس مطبوعاتی در مورد طرح احداث این‬ ‫مرکز گفت‪« :‬وقتی می شود انجا کلیسا‪ ،‬کنیسه یا معبد‬ ‫هندویی ساخت‪ ،‬باید ساختن مسجد نیز ممکن باشد‪».‬‬ ‫او همچنین گفته است‪« :‬تا زمانی که من رئیس جمهور‬ ‫امریکا هستم‪ ،‬تمام توانم را به کار خواهم گرفت تا به‬ ‫امریکاییان یاداوری کنم‪ ،‬ما ملتی با خدا هستیم‪ .‬و حتی‬ ‫اگر این خدا را با نام های گوناگون بنامیم‪« ،‬یک ملت»‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫باقی خواهیم ماند‪ ».‬اما تحلیلگران این سخنان اوباما را‬ ‫تنها ژست سیاسی می دانند‪ .‬حجت االسالم والمسلمین‬ ‫تو گو با مثلث در رابطه با این‬ ‫محس��ن غرویان در گف ‬ ‫اقدام ننگین تصریح کرد‪« :‬مسلمانان نباید فریب اینگونه‬ ‫حرکت های مدبرانه را بخورند‪ .‬این نقش ه توسط خود‬ ‫مسئوالن طراحی شده است اما اینها در ظاهر اقدام به‬ ‫کارهایی می کنند که وجهه جهانی و بین المللی خود را‬ ‫حفظکنند‪».‬‬ ‫‪18‬‬ ‫اهانت به ساحت مقدس قران کریم را چگونه‬ ‫ارزیابی می کنید و چه کس��ی را مس��ئول ان‬ ‫می دانید؟‬ ‫مس��ئول این عمل بس��یار هتاکانه و زشت سرویس های‬ ‫سیاس��ی صهیونیستی هستند‪ .‬یک گروهی در مسیحیت‬ ‫تحت تاثیر اندیشه های سیاسی صهیونیستی قرار گرفته اند‬ ‫و عامل دست انها ش��ده اند‪ ،‬چرا که رهبران دین و ایین‬ ‫مسیحیت نیز با این اقدام موافق نبودند و مخالفت خود را‬ ‫با این اقدام اهانت امیز نشان دادند‪.‬‬ ‫جریانی که به وجود امده است‪ ،‬جریان کامال سیاسی است‬ ‫و به مسیحیت واقعی ارتباطی ندارد‪ ،‬به همین دلیل علما و‬ ‫رهبرانشان این اقدام توهین امیز را محکوم کرد ه و موافق با‬ ‫این رفتار رادیکالی و تند علیه اسالم نبودند و نخواهند بود‪،‬‬ ‫چرا که در دیانت مسیحیت چنین دستوری وجود ندارد که‬ ‫با کتب مقدس ادیان الهی چنین برخوردی شود‪.‬‬ ‫هتک حرمت به قران از س��وی برخی مقامات‬ ‫کشورهای غربی محکوم شد‪ ،‬اما چرا در نهایت‬ ‫انها تنها به محکوم کردن بس��نده کردند و از‬ ‫انجام این اقدام جلوگیری نکردند؟‬ ‫دربرنامه هایصهیونیستیودردستورالعمل هایگروه های‬ ‫فراماسونری یکی از روش های فریبکارانه انها این است که‬ ‫شعارهای بر ضد رفتار خود می دهند به طوری که در عمل‬ ‫به یک شکل و در رفتار به شکل دیگری عمل می کنند‪.‬‬ ‫اما به نظر می رس��د که محکومیت از سوی سران برخی‬ ‫کشورهای غربی نیز اقدام فریبکارانه دیگری است که در‬ ‫عم��ل به گروه های تندرو اجازه داد که اقدام به توهین به‬ ‫قران کریم کنند‪ ،‬اما در عین حال این اقدام را نیز محکوم‬ ‫کردند‪.‬‬ ‫مس��لمانان نباید فریب اینگونه حرکت ه��ای مدبرانه را‬ ‫بخورند‪ .‬این نقش ه توسط خود مسئولین طراحی شده است‬ ‫اما در ظاهر اقدام به کارهایی می کنند که وجهه جهانی و‬ ‫بین المللی خود را حفظ کنند‪.‬‬ ‫طب��ق امارها‪ ،‬گرای��ش به اس�لام در امریکا‬ ‫روز به روز در حال گس��ترش اس��ت‪ ،‬با این‬ ‫حال چرا امریکا دست از پروژه اسالم هراسی‬ ‫بر نمی دارد؟‬ ‫در حال حاضر اسالم هراسی تبدیل به اسالم ستیزی شده‬ ‫است و موج گسترش اسالم در قلب امریکا‪ ،‬واشنگتن و‬ ‫نیویورک کامال پیداست‪ ،‬به همین دلیل مسجد سازی های‬ ‫متعددی در ش��هرهای مختلف امری��کا صورت گرفته‬ ‫اس��ت‪ .‬به دلیل فشار و تبعیض نژادی و از هم گسستگی‬ ‫که بر سیاه پوس��تان در درون جامعه امری��کا وجود دارد‬ ‫طبیعتا این گروه به اس�لام گرایش بیشتری دارند‪ .‬هراس‬ ‫مقامات امریکایی به این دلیل است که حکومت از دست‬ ‫سفیدپوستان خارج و به دست سیاه پوستان انتقال پیدا کند‬ ‫و از این جهت با اس�لام طلبی و هر گرایشی که به سمت‬ ‫تو سویی داشته باشد مقابله می کنند‪ .‬بنابراین‬ ‫اسالم سم ‬ ‫نتیجه این اقدام ها هراس امریکایی ها را از گسترش اندیشه‬ ‫اسالمی نشان می دهد‪.‬‬ ‫واکنش مس��لمانان نسبت به این اقدام چگونه‬ ‫خواهد بود؟‬ ‫مس��لمانان جهان که جمعیت انها به بیش از یک میلیارد‬ ‫نفر می رس��د‪ ،‬به خاطر جریحه دار شدن احساسات خود‬ ‫مبارزه می کنند چرا که مقدس ترین کتاب انها مورد اهانت‬ ‫قرار گرفته است‪ .‬در عین حال عامالن اتش سوزی قران به‬ ‫دنبال وقوع جنگ صلیبی در قرن بیست و یکم هستند که‬ ‫در این شرایط وظیفه رهبران ادیان محکومیت و برخورد‬ ‫با عوامل این اقدامات هتاکانه اس��ت‪ .‬مسلمانان در عین‬ ‫حال باید گوش به زنگ علما و رهبران دینی باشند و از‬ ‫حرکت های تند و افراطی بپرهیزند‪ ،‬چرا که ممکن است‬ ‫دش��من دنبال این باشد که یک جنگ صلیبی دیگر بین‬ ‫اسالم و مسیحیت ایجاد کند تا به اهداف موردنظر خود‬ ‫برسد‪ .‬به هر حال باید با هوشیاری با این توطئه مقابله کرد‪.‬‬ ‫این اق��دام در نهایت به نفع چه کس��ی تمام‬ ‫خواهد شد؟‬ ‫این اقدام در نهایت به نفع مس��لمانان جهان تمام خواهد‬ ‫ش��د‪ ،‬چرا که دنیا بار دیگر خواهد دید که اس�لام‪ ،‬دین‬ ‫عطوفت‪ ،‬مهربانی‪ ،‬منطق و استدالل است و دشمنان اسالم‬ ‫و قران کس��انی هستند که منطق ندارند به همین دلیل از‬ ‫این روش های سخیف استفاده می کنند‪ .‬اگر گروه‪ ،‬فرد یا‬ ‫افرادی قصد مقابله با قران را داش��ته باشند باید با منطق‬ ‫و گفت وگ��و حرف خود را برس��انند ن��ه از طریق اقدام‬ ‫توهین امیز که در نهایت منجر به س��وزاندن اوراق قران‬ ‫کریم شد‪ .‬این اقدام سبک ترین و سخیف ترین کاری است‬ ‫که قابل تصور است‪.‬‬ ‫گفت و گو با سید رضا اکرمی‬ ‫علنی شدن دشمنی‬ ‫به گفت ه بسیاری از تحلیلگران‪ ،‬اصابت دو هواپیمای‬ ‫ربوده ش��ده به دو ب��رج مرکز تج��ارت جهانی در‬ ‫نیوی��ورک‪ ،‬برخ��ورد ی��ک هواپیما به گوش��ه ای از‬ ‫س��اختمان وزارت دفاع و س��قوط هواپیمای چهارم‬ ‫در پنسیلوانیا که عازم واشنگتن بود‪ ،‬تاثیری شگرف‬ ‫بر زندگی و روحیات ش��هروندان امریکا داشت‪ .‬این‬ ‫حادثه که مقدمه لشکرکشی به افغانستان و عراق شد‪،‬‬ ‫معادالت سیاسی و نظامی بخش بزرگی از جهان را نیز‬ ‫دستخوش تغییر کرد‪.‬‬ ‫در سالگرد این اقدام کشیش یک کلیسای افراطی در‬ ‫فلوریدای امریکا پیش��نهاد اتش زدن قران را مطرح‬ ‫کرد که یاد اور جنگ های صلیبی بود‪ .‬در همین ارتباط‬ ‫با حجت االسالم و المسلمین سیدرضا اکرمی‪ ،‬نماینده‬ ‫مجلس شورای اسالمی و عضو جامعه روحانیت مبارز‬ ‫گفت وگویی انجام دادیم‪.‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫اقدام اخیر یک کشیش مسیحی درباره اهانت‬ ‫ب��ه قران را می توان اسالم س��تیزی امریکا و‬ ‫متحدانشان به حساب اورد؟‬ ‫امری��کا در کارنامه خود بارها مخالفت با اس�لام را در‬ ‫عمل نشان داده است و این جریان سازی مساله جدیدی‬ ‫نیست که بتوان تغییر یا انحرافی در رفتار و کردار مقامات‬ ‫امریکایی تعبیر کرد‪ ،‬چرا که امریکا و کشورهای متحد‬ ‫او مانند انگلیس و فرانس��ه امدند اس��رائیل را در دنیای‬ ‫اس�لام و در قلب خاورمیانه به وجود اوردند و بیش از‬ ‫‪ 60‬سال است که از این رژیم نامشروع حمایت می کنند‪،‬‬ ‫و نتیجه این حمایت ها باعث ش��ده است که این رژیم‬ ‫نامشروع مسلمان کشی را در دستور کار خود قرار دهد‬ ‫و این مورد نش��ان دهنده این است که نظام امریکا که با‬ ‫اسالم و مسلمانان مساله دارد و به هر نوعی با ان مبارزه‬ ‫خواهد کرد‪.‬‬ ‫از س��وی دیگ��ر‪ ،‬امری��کا از کش��ورهایی ک��ه ب��ا‬ ‫جمهوری اس�لامی ایران و انقالب اس�لامی در جنگ‬ ‫و س��تیز هستند نیز حمایت می کند که نشان دهند ه این‬ ‫است که امریکا قصد ندارد از مسیری که در برابر اسالم‬ ‫انتخاب کرده است دست بردارد‪.‬‬ ‫این نکته در سخنان گوهر بار رامام راحل بارها تکرار شده‬ ‫است‪ ،‬امام (ره) با صراحت به این موضوع توجهه و اعالم‬ ‫کردند که امریکا با پیغمبر و اسالم مساله دارد‪ .‬در عین‬ ‫حال در طول انقالب اسالمی مشاهده کردیم که امریکا‬ ‫به دنبال اسالم ستیزی است‪.‬‬ ‫نکته مهم در باب ‪ 11‬س��پتامبر است که ‪ 9‬سال قبل در‬ ‫مح��ل برج های دوقل��و در نیویورک امری��کا رخ داد‪،‬‬ ‫در حال حاضر بر همگان روش��ن است که این فاجعه‬ ‫به عبارتی یک حادثه ساختگی بود‪ ،‬انها این حادثه را به‬ ‫وجود اوردند و به ش��کل دلخواه ان را به اطالع عموم‬ ‫رس��اندند که مسلمانان به سردمداری القاعده و بن الدن‬ ‫مرتکب چنین فاجعه ای شده اند و به این شکل سعی در‬ ‫القای مطالب به مخاطبان خود بودند و یک دهه است که‬ ‫با توجه به این جو روانی که از این جریان درست شده‬ ‫است‪ ،‬اهداف خود را به پیش می برند‪ .‬این در حالی است‬ ‫که حقیقت کامال روشن شده است که فاجعه‪ 11‬سپتامبر‪،‬‬ ‫حادثه ای بود که مقامات دولتی و اطالعاتی امریکا در ان‬ ‫دخیل بودند تا بهانه ای برای ادامه کارهای خود داش��ته‬ ‫باشند‪.‬‬ ‫اما امس��ال در سالگرد حمله به برج های دوقلو حرکت‬ ‫جدیدی در برابر اس�لام از طریق یک کشیش مسیحی‬ ‫اغاز شد که این کشیش افراطی مساله اتش سوزی قران و‬ ‫قران سوزی را مطرح کرد‪ .‬بهانه تری جونز برای اتش زدن‬ ‫قران این بود که در این کتاب امده اس��ت‪ ،‬با غیر مسلمان‬ ‫بجنگی��د و مبارزه کنید‪ .‬در حالی ک��ه می دانند قران کتاب‬ ‫دعوت و هدایت است‪ ،‬کتاب به رسمیت شناختن مذاهب‬ ‫و ادیان الهی است و جنگ برای مسلمانان و اسالم حالت‬ ‫استثنایی دارد ان هم در هنگامی که غیرمسلمانی علیه اسالم‬ ‫تالش کند‪ ،‬نوبت به مقابله و تقابل می رسد‪.‬‬ ‫در حالی که اتش زدن قران توس��ط کشیش��ی در کلیسای‬ ‫ایالت فلوریدا مطرح ش��د و پس از ان که با اعتراض های‬ ‫گس��ترده مواجه ش��د از کار خود انص��راف داد اما افرادی‬ ‫ی این جریان س��ازی را دنبال کردند و در ‪ 11‬سپتامبر‬ ‫افراط ‬ ‫باالخره قران کریم را اتش زدند و تصاویر ان را به جهانیان‬ ‫مخابرهکردند‪.‬‬ ‫به نظر می رسد امریکایی ها در پی این اقدام اهدافی را مدنظر‬ ‫ق��رار داده ان��د‪ .‬اولین هدف انها این اس��ت که می خواهند‬ ‫تقابلش��ان را با اس�لام و معتقدات اس�لام علنی کنند و با‬ ‫صراحت بگویند اسالم‪ ،‬پیروان اسالم‪ ،‬قران و پیروان قران‬ ‫را قبول ندارند‪.‬‬ ‫در تاریخ چنین جریانی دنبال شده است‪ ،‬در قران کریم امده‬ ‫اس��ت که عده ای قصد داشتند ابراهیم خلیل الرحمن را در‬ ‫اتش بس��وزانند اما اراده و اذن الهی بر ان ش��د که اتش به‬ ‫حضرت ابراهیم گزندی نزن��د و ان را برای وی تبدیل به‬ ‫گلستان کرد و کسانی که این نقشه پلید برای این حضرت‬ ‫کش��یده بودند در اهداف ن��اکام ماندند‪ ،‬به همان دلیلی که‬ ‫ابراهیم را تحمل نکردند به هم��ان دلیل امروز قران را نیز‬ ‫تحملنمی کنند‪.‬‬ ‫باورم بر این است که صهیونیست ها و امریکایی ها در این‬ ‫توطئه و اهانت به قران یقینا شکست خواهند خورد‪ ،‬چرا که‬ ‫امروز چنین رفتاری خریدار ندارد‪.‬‬ ‫همان ط��ور که اتهامی که به مس��لمانان ب��رای حادثه‬ ‫‪ 11‬س��پتامبر زدند هیچگاه ثابت نش��د‪ ،‬این رفتارهای‬ ‫غصب الودشان نیز به نتیجه نخواهد رسید‪.‬‬ ‫با توجه به گفته های شما‪ ،‬امریکا ید طوالنی‬ ‫در راه اسالم ستیزی دارد‪ ،‬این در حالی است‬ ‫که کشورهای غربی در ظاهرا اهانت به قران‬ ‫را محکوم کردند‪ ،‬ایا شما معتقدید محکومیت‬ ‫این اقدام به دلیل ترس از واکنش مسلمانان‬ ‫بوده است؟‬ ‫به نظر می رسد می تواند به نوعی مخالفت با افراطی گری‬ ‫باش��د و در عی��ن حال توج��ه به بی نتیجه ب��ودن این‬ ‫افراطی گری در دنیای سیاس��ت است که در ان اخالق‪،‬‬ ‫قاعده و ضابطه دیده نمی شود و همه نوع کاری ممکن‬ ‫است در ان انجام گیرد‪.‬‬ ‫محکومی��ت این اقدام در دنی��ای امروز نیز امری کامال‬ ‫طبیعی است‪ ،‬اکثریت نسبت به این مساله اگاهی دارند‬ ‫که غرب‪ ،‬اس�لام را با منافع خ��ود در تناقض می بیند‪،‬‬ ‫به خصوص پ��س از ظهور انقالب اس�لامی که باعث‬ ‫بیداری و هوشیاری مسلمانان در جهان شد‪ .‬در عین حال‬ ‫این مساله نشان داد که مواضع غربی ها در برابر استواری‬ ‫مسلمانان در حال وادادگی است و کسی که در نهایت‬ ‫از این مساله متضرر خواهد شد غربی ها خواهند بود‪.‬‬ ‫این اقدام به نوعی به نفع مسلمانان جهان تمام‬ ‫شد‪ .‬وظیفه مسلمانان پس از این چیست؟‬ ‫این موضوع فرصتی برای مس��لمانان ب��ه وجود اورد تا‬ ‫س��ه وظیفه را به نحو احسن انجام دهند‪ ،‬اولین گام این‬ ‫اس��ت که باید در جهان اس�لام با توجه به رس��انه های‬ ‫مستقلی که وجود دارد اگاه سازی شود تا به اطالع مسلمان‬ ‫برسانیم امروز استکبار جهانی به دور از منطق‪ ،‬اخالق و‬ ‫انصاف است و بیشتر به دنبال تنش و تشنج است‪.‬‬ ‫در گام بعدی باید افش��اگری کرد تا اهداف پشت پرده‬ ‫انها اشکار ش��ود و مردم جهان را از کینه توزی‪ ،‬خوی‬ ‫و خصلت اس��تکبار جهانی و امریکا (صهیونیست ها)‬ ‫اگاه کرد‪ .‬سومین وظیفه بر دوش مسلمانان این است که‬ ‫دنیای اسالم با این جمعیت و وسعتی که دارد‪ ،‬می تواند‬ ‫به مقابله عملی با سلطه گری و استکبارستیزی برود و انها‬ ‫را در جای خود بنشاند تا در نهایت مجبور به تجدیدنظر‬ ‫در رفتار و اعمالش��ان شوند‪ ،‬چرا که دنیای فعلی‪ ،‬دنیای‬ ‫اخالق‪ ،‬منطق‪ ،‬عقالنیت و تعاون است‪ ،‬نه دنیای پرخاش‬ ‫و ستیزه گری‪ .‬همچنین احتمال دارد امریکایی ها که به‬ ‫شکس��ت های پی در پی در عراق‪ ،‬افغانستان و فلسطین‬ ‫ع��ادت کرده اند بخواهند با این اقدام ان شکس��ت ها را‬ ‫بپوشانند و افکار عمومی را منحرف کنند‪.‬‬ ‫ای��ا دعوت به اتش زدن قران از س��وی این‬ ‫اقلیت مس��یحی ی��اداور دوران جنگ های‬ ‫صلیبینیست؟‬ ‫جورج دبلیو بوش‪ ،‬رئیس جمهور س��ابق امریکا پس از‬ ‫حادثه ‪ 11‬س��پتامبر در نطقی که داشت به این مساله به‬ ‫خوبی اش��اره و اعالم کرد ک��ه جنگ های صلیبی اغاز‬ ‫شده است‪ ،‬و پس از ان نیز مشاهده شد امریکا پرچم دار‬ ‫جنگ های صلیبی شده و از انجایی که ممکن است به‬ ‫هیمنه این کشور اسیب وارد شود‪ ،‬هیچگاه از این لفظ‬ ‫استفاده نکردند اما در عمل ما چیز دیگری را شاهد بودیم‪.‬‬ ‫در جهان همیشه افرادی که افراطی باشند وجود دارد و‬ ‫راه حل های مقابله با این افراد‪ ،‬اگاه سازی‪ ،‬مقابله به مثل یا‬ ‫متاسفانه تحمل اینگونه افراد است‪.‬‬ ‫‪19‬‬ ‫برژینسکی از تئوریسین های اسالم هراسی در امریکا‬ ‫‪ 10‬سال اسالم هراسی‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫«این بازی که اسالم دینی صلح امیز است باید پایان یابد»؛‬ ‫این جمالت ادعاهای «رندل تری» رهبر جمعیتی است که‬ ‫پرونده ویژه در برابر کاخ سفید‪ ،‬با پاره کردن قران کریم حرمت ان را‬ ‫هتک کردند‪ ،‬تا با این عبارت در پاسخ به خبرنگاران انگیزه‬ ‫این عمل زشت خود را در سالگرد حمالت تروریستی به‬ ‫برج های دوقلو در امریکا‪ ،‬توضیح داده باشد‪.‬‬ ‫‪ ۱۱‬سپتامبر سال ‪ ۲۰۰۱‬در محله منهتن نیویورک‪ ،‬حادثه ای‬ ‫به وقوع پیوس��ت که دیگر جهان بعد از ان روز به دنیای‬ ‫قبل از ان شباهت نداشت‪.‬‬ ‫گروهی ک��ه «رونال��د ریگان» رئیس جمهوری اس��بق‬ ‫ایاالت متح��ده امری��کا در خالل جنگ س��رد و مبارزه‬ ‫افغان ها با شوروی سابق‪ ،‬انها را «سرباران ازادی» خوانده‬ ‫بود‪ ،‬با انه��دام برج های دوقلو در امریکا «بهانه ای» ایجاد‬ ‫کردن��د تا «ج��ورج واکر ب��وش» رئیس جمهوری وقت‬ ‫امریکا سوار بر موجی شود که سال ها قبل توسط اسرائیل‬ ‫به راه افتاده بود تا نقشه های حلقه قدرت «نیو کانزرواتیو ها»‬ ‫ک��ه خود به هم��راه کالین پاول‪ ،‬کاندولی��زا رایس‪ ،‬جان‬ ‫بولتون‪ ،‬دیک چنی و نیوت گنگریچ بخشی از انها هستند‬ ‫را در خاورمیان��ه عملی کند‪ .‬ای��ن بهانه چیزی نبود جز‬ ‫اسالم هراسی‪.‬‬ ‫بوش در حمله به افغانستان به هیچ روی این موضوع را‬ ‫پنهان نکرد و جنگ با تروریست های القاعده را مشخصا‬ ‫جنگی صلیبی خواند تا س��نگ بنای م��وج جدیدی از‬ ‫اسالم هراسی به خصوص در امریکا توسط وی به عنوان‬ ‫رئیس جمهوری ایاالت متحده امریکا و نماینده طیفی از‬ ‫قدرت که در ان تاریخ در امریکا «نوظهور» به حس��اب‬ ‫ می امد را پایه گذاری کند‪.‬‬ ‫‪ ۱۱‬سپتامبر روزی نبود که پدیده اسالم هراسی در ان تاریخ‬ ‫متولد شد‪ ،‬اما بی شک روزی است که به این پدیده انچنان‬ ‫قدرتی به غرب بخش��ید که اکنون در سالگرد ان شاهد‬ ‫پدیده ای وقیحانه همچون قران سوزی در ایاالت متحده‬ ‫ امریکاهستیم‪.‬‬ ‫در پی حمالت اعضای گروه ب��ن الدن به امریکا‪ ،‬بوش‬ ‫به همراه دیگر مغزهای متفکر جریان فکر جدیدی که در‬ ‫دل حزب جمهوری خواه شکل گرفته بود‪ ،‬بهانه ای یافتند‬ ‫تا با استفاده از هراس از اسالم به نقشه هایی که در زمان‬ ‫بوش پدر برای خاورمیانه ش��کل داده بودند جامه عمل‬ ‫بپوشانند‪ .‬در همین راستا برای هر چه مشروع جلوه دادن‬ ‫‪20‬‬ ‫اقدام های خود در خاورمیانه دست به ایجاد جوی زدند‬ ‫که با ایجاد ترس از اسالم اغاز شد و با نفرت از مسلمانان‬ ‫در غ��رب به خص��وص در امریکا پای��ان می پذیرفت‪.‬‬ ‫رسانه های پر قدرتی مانند فاکس نیوز‪ ،‬وال استریت ژورنال‪،‬‬ ‫ویکلی اس��تاندارد و بسیاری دیگر از رسانه های نزدیک‬ ‫به طیف«نیو کان» در امریکا در ایجاد چنین احساس��ات‬ ‫ضد اسالمی در امریکا نقش غیر قابل انکاری در ‪ ۹‬سال‬ ‫اخیر بازی کردند‪.‬‬ ‫زبیگنیو برژینسکی در توضیح این پدیده در کتاب«رهبری‬ ‫جهان یا سلطه بر جهان» در سال ‪ ۲۰۰۵‬نوشته است‪ :‬اولین‬ ‫چالش��ی که امریکا با ان روبه رو است وضعیت متشنج‬ ‫روابط این کش��ور با جهان اسالم است‪ .‬این رابطه بر اثر‬ ‫عواطف خصمانه و تعصب شدید دوجانبه پیچیده تر شده‬ ‫است‪ .‬بس��یاری از امریکایی ها به همان باوری از اسالم‬ ‫رس��یده اند ک��ه بنیادگرایان اس�لامی از امریکا به عنوان‬ ‫«شیطان بزرگ» از ان نام می برند‪ .‬این تصویر شبح گونه‬ ‫حتی تجسم نیز پیدا کرده است‪ :‬اسامه بن الدن‪.‬‬ ‫اسامه در اغلب صفحات تلویزیون مردم امریکا به عنوان‬ ‫نماد ش��یطان معرفی می شود و طرز پوشش و ظاهر وی‬ ‫حامل این پیام نمادین است که اسالم‪ ،‬اعراب و تروریسم‬ ‫با هم پیوند ناگسس��تنی دارند‪ .‬سینما نیز رابطه ای ثابت‬ ‫میان اسالم و به ویژه اعراب و تروریسم به معرض نمایش‬ ‫می گذارد‪.‬‬ ‫و اکنون هت��ک حرمت از قران مجی��د را می توان میوه‬ ‫س��ال ها جو مسموم رس��انه ای در امریکا دانست که در‬ ‫این سال ها به صورتی زیر پوستی در غرب‪ ،‬به خصوص‬ ‫امریکا جریان داش��ت و ناگهان در سالگرد ‪ ۱۱‬سپتامبر و‬ ‫در پی اعالم ساخت مس��جدی در نزدیکی محل وقوع‬ ‫حادثه در منهتن نیویورک‪ ،‬با هتک حرمت از قران بروز‬ ‫و ظهور یافت‪.‬‬ ‫روزنام��ه لس انجل��س تایم��ز در همی��ن چارچ��وب‪،‬‬ ‫چندی پیش نوشته بود‪« :‬باید پذیرفت جرم و جنایت علیه‬ ‫مس��لمانان درامریکا محدود و پراکنده نیست‪ .‬میزان امار‬ ‫نشان دهنده ان است که پدیده «اسالم هراسی» در امریکا‬ ‫رو به فزونی گذاش��ته و میزان امریکایی هایی که اسالم‬ ‫و مس��لمانان را به چشم اش��خاصی با عقاید متحجر و‬ ‫تندرو می بینند رو به افزایش است‪ ».‬این روزنامه در ادامه‬ ‫گزارش خود اظهارکرده بود‪« :‬موسسه امارگیری پو فروم‬ ‫در امارگی��ری در مورد مذهب و زندگی اجتماعی افراد‬ ‫به این حقیقت دس��ت یافت که عقیده عمومی نس��بت‬ ‫به اس�لام‪ ،‬در حال منفی شدن اس��ت‪ .‬طبق این تحقیق‬ ‫تنه��ا ‪ ۳۰‬درصد امریکایی ه ا عنوان کرده اند عقیده مثبتی‬ ‫نسبت به اسالم دارند و این در حالی است که ‪ ۳۸‬درصد‬ ‫امریکایی ها عنوان کرده اند احساس منفی نسبت به اسالم‬ ‫دارند‪ .‬این امار نشان دهنده رشد احساسات منفی در مورد‬ ‫اسالم نسبت به سال ‪ ۲۰۰۵‬است‪ .‬همچنین این امارگیری‬ ‫مش��خص کرد افرادی که زیر ‪ ۵۰‬سال سن دارند عقاید‬ ‫منفی تری نسبت به اسالم دارند‪ ،‬تا افراد مسن تر‪».‬‬ ‫موج حمالت به مس��لمان در امریکا نیز خود به تنهایی‬ ‫گواه این موضوع است‪.‬‬ ‫روزنامه واشنگن پست در این مورد گزارش داده است‪:‬‬ ‫«در ایاالت کالیفرنیا پرونده ای به ثبت رس��یده است که‬ ‫نشان دهنده افزایش موج حمالت به مرکز اسالمی مادرا‬ ‫دراین شهر است که خود پنجره ای رو به واقعیت افزایش‬ ‫موج تنفر از اسالم در امریکا است‪ .‬دیوار های این مرکز‬ ‫تقریبا همه روزه ش��اهد شعارهایی از قبیل «بیدار شوید‬ ‫دش��من در خانه اس��ت» یا عبارات تندتر از این روبه رو‬ ‫است‪ .‬در نیویورک چندی پیش چندین نفر توسط یک‬ ‫مرد در مسجد کوینز مورد حمل شدید قرا گرفتند‪.‬‬ ‫تو یک ساله امریکایی در‬ ‫چندی پیش یک جوان بیس�� ‬ ‫نیویورک به جرم قتل یک راننده تاکسی مسلمان به علت‬ ‫تنفر مذهبی محاکمه شد‪.‬‬ ‫مس��ائلی از این دست بس��یارند‪ .‬چندی پیش یک بمب‬ ‫دست س��از در کنار مس��جدی در فلوریدا کشف شد و‬ ‫مراکز اسالمی در تگزاس امریکا به شدت تحت حمالت‬ ‫«شعار نویس��ی» ق��رار دارند و این هم��ه را باید در کنار‬ ‫مخالفت ها و ایجاد مزاحمت های ش��دید برای ساخت‬ ‫مسجد در ویسکانسن و کنتاکی قرار داد‪ .‬ایا در این مناطق‬ ‫قصدی برای س��اخت یک کلیسا بود که چنین مقاومتی‬ ‫صورت می گرفت؟»‬ ‫و البت��ه ای��ن پدی��ده محص��ور در امری��کا نمان��ده‬ ‫اس��ت‪ .‬چندی پیش کشور س��وئد در قلب اروپا طی‬ ‫همه پرسی ای س��اخت «مناره» برای مس��اجد در این‬ ‫کشور را ممنوع ساخت‪ ،‬چرا که ان را نمادی از اسالم‬ ‫عنوان کرده اند و کسانی که برای گرفتن رای مثبت در‬ ‫این زمینه تالش می کردند پوستر هایی به دست داشتند‬ ‫که مناره ها همچون موش��ک های نظامی رو به اسمان‬ ‫نشانه گرفته شده بود‪.‬‬ ‫باید پذیرف�ت جرم و جنایت علیه مس�لمانان‬ ‫درامریکا محدود و پراکنده نیس�ت‪ .‬میزان امار‬ ‫نشان دهنده ان است که پدیده «اسالم هراسی»‬ ‫در امری�کا رو ب�ه فزون�ی گذاش�ته و می�زان‬ ‫امریکایی هایی که اسالم و مسلمانان را به چشم‬ ‫اشخاصی با عقاید متحجر و تندرو می بینند رو به‬ ‫افزایش است‬ ‫امریکا درگیر بحران فراگیر پس از بی حرمتی به قران‬ ‫حسن زلور رحیم‬ ‫*‬ ‫امر باعث باال گرفتن احساسات ضد مسلمانی در امریکا‬ ‫خواهد شد و این «خون بازی» به همین سیاق ادامه خواهد‬ ‫یافت و تمامی ان به بهای شهرت طلبی یک کشیش‪ .‬در‬ ‫ایجا دو نکته درباره قران سوزی های اخیر باید عنوان شود‬ ‫اول انکه نباید فراموش کنیم کسانی که دست به چنین‬ ‫حرکتی زدند نماینده تمامی مردم امریکا و ارزش های‬ ‫اجتماعی ان نیستند هر چند متاسفانه در سال های اخیر‬ ‫شاهد ایجاد هراس روز افزون از اسالم توسط برخی از‬ ‫سیاستمداران در واشنگتن دی سی برای دست یافتن به‬ ‫مقاصد سیاسی خود در عرصه داخلی و جهانی بوده ایم‪.‬‬ ‫ام��ا برادران مس��لمان من نباید فرام��وش کنند نمایش‬ ‫بی حترامی به ق��ران در روزهای اخیر توس��ط عده ای‬ ‫نه چن��دان زیاد صورت گرفته هرچن��د این امر نباید به‬ ‫فراموشی سپرده شود و باید با تالش بیشتر ما به عنوان‬ ‫مسلمانان امریکایی چهره واقعی ای از اسالم و قران به‬ ‫نمایش گذاش��ته شود‪ .‬ذهن بس��یاری از امریکایی ها با‬ ‫شنیدن نام اسالم به اسامه بن الدن‪ ،‬تروریسم‪ ،‬خشونت‪،‬‬ ‫طالب��ان‪ ،‬بمب گذاری انتحاری‪ ،‬سنگس��ار و‪ ...‬معطوف‬ ‫می شود و این وظیفه ماست که ضمن اعتراض به وقایع‬ ‫اخیر نشان دهیم این تصویر از اسالم درست نیست‪ .‬و‬ ‫نکته مهم دیگر نیز به عنوان یک مس��لمان امریکایی به‬ ‫دوستان مسلمان خود است‪.‬‬ ‫نکته مهم ان است که ما نیز باید رابطه خود را با قران‪ ،‬این‬ ‫هدیه خالق بزرگ تقویت کنیم‪.‬‬ ‫در ط��ول تاریخ تندروهایی هم��واره بوده اند که قران را‬ ‫س��وزانده اند و باز هم خواهند بود کس��انی که دست به‬ ‫چنین کاری بزنند‪ .‬اما خداوند متعال خود در قران فرموده‬ ‫که از ق��ران حفاظت خواهد کرد‪ .‬اما م��ا خود به عنوان‬ ‫کسانی که از یک سو مسلمانیم و از سوی دیگر سرزمین‬ ‫مادری ما امریکاس��ت چه وظیفه ای داریم‪ .‬همانطور که‬ ‫گفتم وظیفه ما تصحیح برداش��ت هموطنانمان از اسالم‬ ‫است‪.‬‬ ‫ما خود نیز باید س��ری به قران های خود بزنیم‪ .‬در طول‬ ‫س��ال چند ب��ار غب��ار از ان می گیریم و چند ب��ار ان را‬ ‫می خوانیم‪ .‬ایا در برابر سواالت و اتهاماتی که تندروهایی‬ ‫از جمله اعضای جنبش «تی پارتی» علیه اسالم می زنند‬ ‫پاس��خی داریم؟ ایا به ایات قران مراجعه کرده ایم تا در‬ ‫جواب کسانی که می گویند اسالم و قران دین خشونت‬ ‫اس��ت و از مسیحیان و یهودی های متنفر است‪ ،‬پاسخی‬ ‫داش��ته باشیم؟ پاسخ در قران هست ما تنها باید به دنبال‬ ‫ان باشیم‪.‬‬ ‫نباید نس��خه های مختلف نفیس قرانی تنها برای تزیین‬ ‫کتابخانه های ما به کار رود‪ ،‬ان را باید برای تس��خیر دل‬ ‫هموطنان خود در امریکا به کار بریم و نش��ان دهیم ان‬ ‫چیزهایی که اشخاصی چون گلن بک‪ ،‬کشیش جونز یا‬ ‫حتی ان مادر داغدیده از حادثه تروریستی یازدهم سپتامبر‬ ‫در مورد اسالم تصور می کنند‪ ،‬درست نیست‪ .‬برای انکه‬ ‫به انها اثبات کنیم ان تصور درس��ت نیست باید خود را‬ ‫درست کنیم و همه از جمله کسانی که قران سوزی به راه‬ ‫انداخته اند باید به خاطر داشته باشند با سوزاندن یک قران‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫تفکر برامده از ان از بین نمی رود‪.‬‬ ‫* از رهبران مسلمانان امریکا‬ ‫منبع‪ :‬پایگاه اینترنتی جامعه مسلمانان امریکا‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫فیلم مشهور بردبری در سال ‪ ۱۹۵۱‬از عبارت«‪ »۴۵۱‬برای‬ ‫فیلم خود اس��تفاده کرد؛ دمایی ک��ه در ان کاغذ کتاب ها‬ ‫ش��روع به سوختن می کند‪ .‬گویی وقت ان رسیده است‬ ‫که ما در سال های ابتدایی قرن بیست و یک توجه تمامی‬ ‫جهان را به عبارت«‪ »۴۵۱‬جلب کنیم‪.‬‬ ‫کش��یش فلوریدایی که با گذشت پنجاه سال از عمرش‪،‬‬ ‫کسی نام او را نشینده بود اما ظرف چند دقیقه به معروفیتی‬ ‫جهانی دست یافت از سوزاندن قران منصرف شد‪ ،‬اما این‬ ‫هم باعث نشد تا قران در سالگرد یازدهم سپتامبر مورد‬ ‫اهانت قرار نگیرد‪ ،‬سوزانده یا پاره پاره نشود‪.‬‬ ‫این کشیش مدعی شده که وی در یک مذاکره و بده بستان‬ ‫ب��ا امام فیصل عبدل رعوف از س��وزاندن قران منصرف‬ ‫ش��ده اس��ت اما امام رعوف این ادع��ای وی را تکذیب‬ ‫کرده که وی هیچ قولی به او مبنی بر عدم ساخت مسجد‬ ‫در منطقه «گراند زیرو» نداده است و نقشه خود را تغییر‬ ‫نخواهد داد‪.‬‬ ‫امام رعوف به درستی انگیزه این کشیش امریکایی را از‬ ‫ابتدا و مطرح کردن مساله قران سوزی و سپس لغو ان که‬ ‫دیگر کارساز نبود و بحرانی همه گیر برای امریکا درست‬ ‫کرده و به زودی باید منتظر عواقب ان برای کش��ورمان‬ ‫باش��یم‪ ،‬عنوان کرده است‪ .‬او فقط در پی شهرت بود اما‬ ‫بهای شهرت او را احتماال باید فرزندان امریکا اکنون در‬ ‫عراق و افغانستان یا در هر جایی دیگر توسط تندروهایی‬ ‫که به خش��م امده اند یا عده ای دیگر که دوست دارند از‬ ‫این شرایط سوء استفاده کنند‪ ،‬با خون خود بدهند‪ .‬و همین‬ ‫فارنهایت ‪۴۵۱‬‬ ‫گزارش از هتک حرمت از قران در امریکا‬ ‫وقتی در سالگرد یازدهم سپتامبر باد کاشته شد‬ ‫سالگرد یازدهم سپتامبر در امریکا برگزار شد‪ .‬اما امسال‬ ‫این س��الگرد به جای انکه یاداوری کشته شدگان این‬ ‫حادثه تروریستی و روزی برای اتحاد علیه «تروریسم»‬ ‫باشد‪ ،‬به روزی برای هتک حرمت قران بدل شد‪.‬‬ ‫ماجرا از انجایی اغاز ش��د که یک کشیش امریکایی‬ ‫اعالم کرد در اعتراض به ساخت مسجد در نزدیکی‬ ‫محل وقوع حادثه تروریستی ‪ ۱۱‬سپتامبر‪ ،‬هزاران نسخه‬ ‫از قران را به اتش خواهد کش��ید؛ ادعایی که پیش از‬ ‫وقوع‪ ،‬دنیای اس�لام را اگر نه به اتش کشید اما اماده‬ ‫شعله ور شدن کرد‪ .‬سالگرد یازدهم سپتامبر سال ‪۲۰۱۰‬‬ ‫از راه رسید‪ ،‬با اینکه «کشیش جونز» با فشار مقامات‬ ‫امنیتی و نظامی امریکا‪ ،‬برنامه س��وزاندن قران را لغو‬ ‫کرد‪ ،‬اما بر اساس گزارش های تصویری و عکس ها در‬ ‫برخی از نقاط امریکا این اقدام «سیاه» صورت گرفت‪.‬‬ ‫این پایان ماجرا نبود چرا که عده ای دیگر از مسیحیان‬ ‫تندروی امریکایی خود را مقابل ک اخ س��فید رساندند‬ ‫و در عمل��ی وقیحانه برگه هایی از قران را که به زبان‬ ‫انگلیسی ترجمه شده بود‪ ،‬پاره کردند‪.‬‬ ‫برنامه هتک حرمت از ق��ران‪ ،‬به رهبری «رندل تری»‬ ‫ص��ورت گرفت‪ .‬هتک حرم��ت از ق��ران در مقابل‬ ‫کاخ س��فید از انجایی که گس��ترده ترین برنامه هتک‬ ‫حرمت و کامال مدیریت ش��ده بود‪ ،‬از دیگر اتفاقات‬ ‫اینچنینی که در امریکا در سالگرد ‪ ۱۱‬سپتامبر رخ داد‪،‬‬ ‫نازیسم امریکایی‬ ‫مهمتر بود‪.‬‬ ‫ب��ا اینکه «کش��یش جونز»‪ ،‬ف��ردی که قرار ب��ود برنامه‬ ‫قران س��وزی را به صورت گس��ترده به راه بیندازد کامال‬ ‫برای مردم امریکا نااشنا بود‪ ،‬اما «رندل تری» کسی است‬ ‫که برخی از مردم امریکا با وی اشنایی دارند‪ .‬رندل تری‪،‬‬ ‫از کسانی است که س��ال ها به علت اعتراض های تند و‬ ‫عجیب و غریبش به مساله «سقط جنین» در امریکا اسمی‬ ‫برای خودش دست و پا کرده است‪.‬‬ ‫او از هشدارهای مقامات نظامی امریکا در مورد احتمال‬ ‫اینکه هرگونه تعرض به قران دامنگیر سربازان امریکایی‬ ‫ش��ود‪ ،‬نهراسید‪ .‬وی پس از پاره کردن صفحات قران در‬ ‫مقابل کاخ سفید در مصاحبه با رسانه های تصویری امریکا‬ ‫در م��ورد این اقدام خود مدعی ش��د‪« :‬تنها دلیلی که من‬ ‫قران را اتش نمی زنم این اس��ت که سوزاندن هر چیزی‬ ‫در منطقه «کپیتول هیل» (منطقه استقرار کاخ سفید و کنگره‬ ‫امریکا در واشنگتن) جرم است‪ ».‬وی در واکنش به این‬ ‫سوال خبرنگاران که بازماندگان حادثه ‪ ۱۱‬سپتامبر عنوان‬ ‫کرده اند این اقدام شما باعث شده خاطره قربانیان حادثه‬ ‫‪ ۱۱‬سپتامبر به فراموشی سپرده شود و مساله اهانت به قران‬ ‫در اهم موضوعات قرار بگیرد و این مس��اله به مساله ای‬ ‫سیاسی بدل شده اس��ت نیز با رد این مساله گفت‪« :‬من‬ ‫متاسفم» و با اصرار خبرنگاران برای جواب به این سوال‬ ‫تنها تاکید کرد‪« :‬من متاسفم‪ ».‬خبرنگاران با ذکر سابقه وی‬ ‫در اعتراض به سقط جنین‪ ،‬انگیزه وی را در مورد اعتراض‬ ‫به اسالم و قران مورد سوال قرار دادند که وی در این‬ ‫زمینه نیز بدون اینکه به سوال پاسخ دهد‪ ،‬مدعی شد‪:‬‬ ‫«جدا از اینکه ما چرا این کار را می کنیم نکته مهم این‬ ‫است که لطفا صدای من را بشنوید‪ .‬این بازی که اسالم‬ ‫مذهبی صلح امیز است باید متوقف شود‪».‬‬ ‫برخی از اندک کسانی که در این گردهمایی دور هم جمع‬ ‫شده بودند‪ ،‬برگه هایی از قران را از ان جدا کرده و مدعی‬ ‫بودندایاتقراندرانصفحات‪،‬مضامینیعلیهمسیحیان‬ ‫و یهودیان دارد‪ .‬اما صحنه گردانان پنهان این بازی کثیف‬ ‫چه کسانی بودند‪ .‬شرکت کنندگان در این ماجرا نیز پنهان‬ ‫نکردند و در مصاحبه با رسانه های امریکایی گفتند که از‬ ‫اعضای جنبش جدیدی هستند که به تازگی در عرصه‬ ‫قدرت امریکا ظهور کرده اس��ت‪ .‬انها خود را از فعاالن‬ ‫جنبش «تی پارتی» معرفی کردند‪ ،‬جنبش��ی که در سال‬ ‫‪ ۲۰۰۹‬از بین تندروهای طیف سیاس��ی جمهوری خواه‬ ‫و اقلیتی از دموکرات های بسیار تندرو در عرصه عقیدتی‬ ‫پدید امد‪ .‬این جنبش ملغمه ای اس��ت از احساس��ات‬ ‫ضد «غیر امریکایی»‪ ،‬نزدیکی شدید به رهبران تندوری‬ ‫اسرائیل‪،‬مسیحیتتندروکهغالباعضوکلیسای«انگلیکن»‬ ‫هس��تند و اشخاص مش��هوری همچون بوش پسر و‬ ‫هیالری کلینتون نیز جزو همان کلیسا به شمار می ایند و‬ ‫البته یک نکته مشترک دیگر نیز دارند؛ مخالفت شدید با‬ ‫سیاست هایباراکاوباماریاست جمهوریامریکا‪.‬‬ ‫منبع‪ :‬تایم‬ ‫‪21‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫رئیس اروپایی اتحادیه بین المللی زنان مسلمان در گفت وگو با مثلث‪:‬‬ ‫گستاخی غرب‪ ،‬امت اسالم را متحد تر می کند‬ ‫‪22‬‬ ‫ایون ردلی‪ ،‬روزنامه نگار شهیر انگلیسی در سال‬ ‫‪ 2003‬پس از دستگیری از سوی طالبان در پاکستان‬ ‫به اس�لام گروید و به مرور به یکی از چهره های‬ ‫ی در‬ ‫مطرح حامی فلس��طین و جنبش های اسالم ‬ ‫غرب تبدیل ش��د‪ .‬او که در روزنامه های میرور‪،‬‬ ‫ساندی اکپرس‪ ،‬ساندی تایمز‪ ،‬گاردین‪ ،‬ابزرور و‬ ‫ایندیپندنت ساندی کار کرده است از بنیانگذاران‬ ‫انجمن «زنده باد فلسطین» به شمار رفته و رئیس‬ ‫اروپایی اتحادیه بین المللی زنان مسلمان است‪ .‬او‬ ‫ک��ه در حال حاضر دو برنامه را نیز از لندن برای‬ ‫ش��بکه پرس تی وی اجرا می کند در گفت وگوی‬ ‫تلفنی با مثلث به پرس��ش های ما درباره ماجرای‬ ‫کش��یش امریکای��ی‪ ،‬چرای��ی اق��دام وی برای‬ ‫قران س��وزی و همچنین ‪ 11‬سپتامبر پاسخ گفته‬ ‫اس��ت‪ .‬خانم ردلی‪ ،‬کش��یش فلوری��دا را مروج‬ ‫نفرت و به دنبال کس��ب ش��هرت دانسته و معتقد‬ ‫اس��ت وی از تیترهای داغ و جنجالی رسانه های‬ ‫غربی در پی منافع خویش است‪.‬‬ ‫«م��ن از تئوری ه��ای توطئه بی��زارم‪ ،‬اما معتقدم‬ ‫دولت جورج بوش خیلی پیش تر از وقوع حادثه‬ ‫‪ 11‬س��پتامبر از ان مطلع ب��ود‪ ».‬اینها را ردلی در‬ ‫روزی که ایاالت متحده نهمین س��الگرد حمالت‬ ‫‪ 11‬سپتامبر ‪ 2001‬را ‪-‬که در ان حدود ‪ 3000‬نفر‬ ‫کشته شدند‪ -‬برگزار می کرد‪ ،‬عنوان نمود‪.‬‬ ‫شما درباره اس�لام هراسی فزاینده در اروپا‬ ‫و امریکا صحبت کرده اید‪ .‬می توانید درباره‬ ‫علل ان و اینکه چگونه اجتماعات مسلمان‬ ‫در اتحادیه اروپا و ایاالت متحده باید با این‬ ‫مساله برخورد کنند‏‪ ،‬توضیح دهید؟‬ ‫ایاالت متح��ده همواره به یک دش��من یا یک هدف‬ ‫مش��ترک نیاز دارد که متاس��فانه دش��من مشترک انها‬ ‫اس�لام اس��ت‪ .‬در اروپا ی��ک گونه جدی��د کافران و‬ ‫سکوالریس��ت ها به وجود امده که با انکه از هرگونه‬ ‫دینی متنفرند‪ ،‬اس�لام در مرکزیت تنفر انها قرار دارد‪.‬‬ ‫البته جوهره و طبیعت اسالم به ان معناست که هرچه‬ ‫انها بیش��تر ب��ه دین گرانق��در ما حمله کنن��د ما باید‬ ‫س��خت تر و محکم تر و در عین ح��ال انعطاف پذیرتر‬ ‫(و نه ش��کننده) بشویم‪ .‬در واقع ما باید از انها ممنون‬ ‫باش��یم که انچه انها می کنند سبب می شود امت اسالم‬ ‫متحدتر ش��ود‪ .‬ان کش��یش س��بک مغز فلوریدا نیز به‬ ‫نحوی توفیق اجباری نصیب ما کرده که اس�لام را در‬ ‫مرکز گفت وگوها قرار داده و افراد بیش��تر و بیشتری‬ ‫خواهان مطالعه قران شده اند‪ .‬نتیجه دیگرش نیز انکه‬ ‫مردم در غرب بیشتر از همیشه به اسالم گرویده اند‪.‬‬ ‫ش تری جونز گل بزرگی وارد دروازه‬ ‫باید گفت که کشی ‬ ‫جوهره و طبیعت اسالم به ان معناست که هرچه‬ ‫انها بیش�تر به دین گرانقدر ما حمله کنند ما باید‬ ‫سخت ترومحکم ترودرعینحالانعطاف پذیرتر‬ ‫(ونهشکننده)بشویم‬ ‫هوشیار باشیم‬ ‫اقدام وقیحانه افراطیون امریکایی واکنش های بسیاری‬ ‫را در جهان اس�لام به خصوص ایران در پی داشت‪.‬‬ ‫چگونگی مواجهه با این گستاخی را در گفت و گو با‬ ‫حجت االسالم والمسلمین سید محمد غروی‪ ،‬عضو‬ ‫جامعه مدرس��ین حوزه علمیه قم مورد بررس��ی قرار‬ ‫داده ایم‪.‬‬ ‫ارزیاب��ی حضرتعال��ی از اقدام��ات موهون‬ ‫افراطیون غربی در قران سوزی چیست؟‬ ‫حقیقت این است که دلیل انجام چنین کارهایی در امریکا‬ ‫و برخی کش��ورهای اروپایی فضاسازی علیه مسلمانان‬ ‫اس��ت‪ .‬و بهان��ه بس��یاری از این تند روی ه��ا هم اتفاق‬ ‫ی مساله‬ ‫‪ ۱۱‬سپتامبر است‪ .‬همواره پس از انقالب اسالم ‬ ‫اسالم ستیزی برای غرب به یک مساله جدی تبدیل شده‬ ‫ی ساالنه ‪۱۰‬‬ ‫اس��ت چرا که با اس��تقرار جمهوری اسالم ‬ ‫هزار نفر در کشورهای انان اسالم را پذیرفته و مسلمان‬ ‫می شوند‪.‬‬ ‫در همین دهه ها احساس شد جریانی در حال شکل گیری‬ ‫است‪ .‬این جریان اسالمیون افراطی مثل وهابیون و القاعده‬ ‫بودند‪ .‬این گروه ها هم به شکلی از ناحیه امریکا و غرب‬ ‫حمایت می شدند و هم در مقاطعی بهانه شد تا بتوانند به‬ ‫بهانه برخورد با ان تندروی ها وارد افغانستان و عراق شده‬ ‫و انجا را تحت اشغال خود در بیاورند‪.‬‬ ‫ایا این حرکت را یک جریان سازماندهی شده‬ ‫می دانی��د یا یک گام از س��وی افراد خاص و‬ ‫معدود؟‬ ‫گفته می شود جریان ‪ ۱۱‬سپتامبر به القاعده مربوط است‬ ‫ولی ش��واهد نش��ان می دهد بی ارتباط با س��ازمان های‬ ‫اطالعاتی امریکا و صهیونیس��ت نباشد‪ .‬به نظر من این‬ ‫حادثه رخ داد تا فضایی فراهم شود که برخورد های عادی‬ ‫با مسلمانان از میان برداشته شود و شاهدیم که از همان‬ ‫موقع در افغانس��تان و عراق راه را برای تروریست های‬ ‫مسلمان باز کردند و ان حادثه بهانه ای شد برای اینکه انجا‬ ‫بمانند‪ ،‬پایگاه درست کنند و در منطقه مانور دهند‪ .‬در واقع‬ ‫اصل مطلب این است که دنیای غرب متوجه شده اسالم‬ ‫دینی اس��ت که می تواند انسان را در همه شرایط زندگی‬ ‫حمایت کند و مورد اتکا باشد و به همین دلیل گرویدن‬ ‫به ان در این دهه اوج گرفته‪ ،‬از این رو برامدند که جریان‬ ‫رادی��کال فرقه ای وهابیت را تقوی��ت کنند و به دنبال ان‬ ‫جریان واقعه ‪ ۱۱‬سپتامبر را توسط تندروهای مسلمان با‬ ‫پشتیبانی نیروهای امنیتی خود به راه انداختند‪.‬‬ ‫به نظر من همه حوادث تروریستی که در دهه اخیر اتفاق‬ ‫می افتد برای مبارزه با اسالم گرایی و ایجاد ترس از اسالم‬ ‫است و این روند ادامه خواهد داشت‪.‬‬ ‫دنیای اس�لام در براب��ر تهاجمات اینچنینی‬ ‫ی چه عکس العملی باید‬ ‫به مقدس��ات اسالم ‬ ‫نشان دهد؟‬ ‫این اقدام از سوی هر مسلمانی محکوم است و مسلمانان‬ ‫و علما باید درخصوص این اقدام شنیع موضع بگیرند اما‬ ‫اقدامات و حرکات در برخورد با این موضوع باید پخته‬ ‫و حساب شده باشد‪.‬‬ ‫اینگونه اقدامات در راس��تای جریان اسالم هراسی غرب‬ ‫اتفاق افتاده اس��ت‪ ،‬ل��ذا باید در رویارویی ب��ا این اقدام‬ ‫حس��اب ش��ده برخورد کرد تا زمینه ای ایجاد نش��ود تا‬ ‫یکسری حرکات تند و افراطی صورت گیرد و دشمنان‬ ‫اسالم که در حال پیاده کردن پروژه اسالم هراسی هستند‬ ‫از این عامل در خشن نشان دادن چهره اسالم سوء استفاده‬ ‫نمایند‪.‬گاهی دشمنان اسالم حرکتی می کنند تا بازتاب ان‬ ‫را در رفت��ار ما ببینند لذا در ش��رایط ب��ه وجود امده که‬ ‫هدف استکبار جهانی اسالم ستیزی است‪ ،‬مسلمانان باید‬ ‫حساب شده عمل کنند و در مسیری که اهداف دشمنان را‬ ‫عملی می سازد حرکت نکنند و ما باید توجه داشته باشیم‬ ‫که با چه ادبیاتی با دنیا سخن بگوییم‪ ،‬چیزی که متاسفانه‬ ‫گاهی در مناسبات و سخنان ما مورد توجه قرار نمی گیرد‪ .‬پرونده ویژه‬ ‫حرکت افراطی قران س��وزی که برای رسیدن به مقاصد‬ ‫خود انجام انجام دادند‪ ،‬انقدر زشت بود که امریکا هم ان‬ ‫را محکوم کرد و واتیکان نیز ضمن محکوم کردن این کار‬ ‫گفت این کشیش دیوانه است و اعتباری ندارد‪.‬‬ ‫ایران در حفظ و پاس��داری از قران کریم چه‬ ‫حرکتی باید انجام دهد؟‬ ‫همه احاد مردم باید این کار شنیع را محکوم ان را تقبیح‬ ‫کنند و تظاهرات همگانی باید اتفاق بیفتد تا فضای کلی‬ ‫بر این کار زش��ت مثبت باشد‪ .‬هر حرکت تندی در این‬ ‫رابطه مصلحت نیس��ت و می تواند مسلمانان را تندرو و‬ ‫افراطی نش��ان دهد‪ ،‬لذا عکس العم��ل در مقابل این کار‬ ‫هوش��یاری می طلبد و باید در صحبت ها دقت شود که‬ ‫بعضی اظهار نظر ها حرکت تند و عجوالنه به دنبال نداشته‬ ‫باش��د‪ .‬انتظار می رفت همانطور که شاهد بودیم وزارت‬ ‫امور خارجه‪ ،‬دولت‪ ،‬مردم و علما این حرکت غیر انسانی‬ ‫را محکوم کرده‪ ،‬علیه این کار تظاهرات کنند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫خودی کرده است!‬ ‫به نظر شما هدف اصلی کشیش فلوریدا ‪،‬‬ ‫ت��ری جون��ز از برنامه قران س��وزی در‬ ‫نهمین س��الروز ‪ 11‬سپتامبر که بعدا ان را‬ ‫کنسل کرد ‪ ،‬چه بود؟‬ ‫در حقیقت این مروج نفرت به دنبال کسب شهرت‬ ‫برای خودش است‪ .‬او که در کلیسایش در بهترین‬ ‫حالت ‪ 50‬و در بیشتر مواقع کمتر از ‪ 30‬شنونده دارد‬ ‫از تیترهای اتش��ین و خبرهای داغی که رسانه های‬ ‫غربی منتش��ر می کنند‪ ،‬س��ود می برد‪ .‬اکنون که این‬ ‫رسانه ها غول را به وجود اورده اند‪ ،‬حاال خود علیه‬ ‫او شده و حمالت تندی را به او انجام می دهند‪.‬‬ ‫حاال که در سالروز واقعه ‪ 11‬سپتامبر هستیم‬ ‫ایا ش��ما مجاب ش��ده اید که ان حمالت‬ ‫توس��ط چند تروریست مس��لمان ناراضی‬ ‫طراحی و اجرا شده بود بدون انکه از هیچ‬ ‫کمکی از داخل امریکا بهره مند شده باشند؟‬ ‫یا اینکه همانند رابرت فیسک و خیلی های‬ ‫دیگر شک دارید که اصوال ان یک عملیات‬ ‫ تروریستی بوده باشد؟‬ ‫م��ن کال از تئوری ه��ای توطئه بی��زارم‪ ،‬با این حال‬ ‫معتقدم که دولت بوش خیلی پیش تر از وقوع حادثه‬ ‫‪ 11‬سپتامبر از ان مطلع بود‪ .‬به همین دلیل این مساله‬ ‫به یک تحقیق و رس��یدگی همه جانبه و ش��فاف و‬ ‫مستقل احتیاج دارد‪.‬‬ ‫می دانید ک��ه برای ان وقایع‪ ،‬افراد اس��امه‬ ‫بن الدن مقصر شناخته شدند‪ .‬نخست وزیر‬ ‫مرحوم پاکستان‪ ،‬بی نظیر بوتو روز ‪ 3‬نوامبر‬ ‫‪ 2007‬یعنی پنج هفته قبل از ترور شدنش‬ ‫در یک مصاحبه با دیوید فراست در شبکه‬ ‫الجزیره گفته ب��ود که طب��ق گزارش های‬ ‫موثقی‪ ،‬بن الدن در سال ‪ 2002‬کشته شده و‬ ‫اینکه حتی اسامی قاتالن بن الدن را می داند‪.‬‬ ‫در حال حاضر افراد زیاد دیگری هس��تند‬ ‫که معتقدند بن الدن در اواخر س��ال ‪2001‬‬ ‫یا اوایل ‪ 2002‬کش��ته شده است‪ .‬اگر این‬ ‫موضوع صحت داشته باشد پس چه کسی‬ ‫از س��ال ‪ 2002‬تاکنون نوارهای ویدئویی‬ ‫از بن الدن را تهیه کرده اس��ت؟ چه کسانی‬ ‫خواهان زنده ماندن افسانه بن الدن هستند و‬ ‫منافع انها چیست؟‬ ‫مقامات امریکایی همواره برای پیش بردن برنامه ها و‬ ‫مقاصدشان از لولویی به نام بن الدن بهره ها جسته اند‪.‬‬ ‫هرچند من فک��ر می کنم انها فهمیده اند که بن الدن‪،‬‬ ‫چ��ه زنده و چه م��رده‪ ،‬تاریخ انقضای��ش دارد تمام‬ ‫می شود‪ .‬به همین دلیل انها یک لولوی جدید به نام‬ ‫«امام انور اولکی» که یک شهروند امریکایی مخفی‬ ‫شده در یمن است را ساخته و پرداخته اند‪.‬‬ ‫من مطمئن هس��تم دفعه بعدی ک��ه امریکا بخواهد‬ ‫دوب��اره بن الدن را احی��ا کند‪ ،‬او در ته��ران خواهد‬ ‫بود و انه��ا تالش خواهند کرد تا یک ارتباط ایرانی‬ ‫هم برایش اختراع کنند‪ .‬اگر او واقعا زنده باش��د من‬ ‫ح��دس می زنم ک��ه خیلی وقت پیش به عربس��تان‬ ‫بازگشته باشد‪.‬‬ ‫اگر ان نوارهای ویدئویی جعلی باشند بدون شک کار‬ ‫س��یا یا اف بی ای اس��ت‪ .‬برخی از اخرین ویدئوهای‬ ‫بن الدن نامتعارف و مضحک ب��ود که این امر وجود‬ ‫دست سازمان های اطالعاتی امریکا را نشان می دهد‪.‬‬ ‫اگ��ر قرار باش��د که اخرین فیل��م ب��ن الدن را باور‬ ‫کنیم‪ ،‬او در حال حاضر نگران مس��ائل فضای سبز و‬ ‫زیست محیطی است! سازمان اطالعات امریکا گمان‬ ‫می کنند همانگونه که همه روزه مردم ساده امریکا را‬ ‫فریب می دهند ما را هم می توانند گول بزنند‪.‬‬ ‫سید محمد غروی ‪ ،‬عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه‪:‬‬ ‫‪23‬‬ ‫سیاست‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫‪24‬‬ ‫دبیرکل موتلفه می گوید به رغم‬ ‫اختالف نظرهایی که میان‬ ‫محمود احمدی نژاد و هاشمی‬ ‫رفسنجانی وجود دارد باید همچنان هر‬ ‫دو شخصیت را حفظ کرد و البته او به‬ ‫این مساله تاکید می کند که بسط اختالف‬ ‫نظرها به ضرر انقالب تمام خواهد شد‪.‬‬ ‫گفت و گوی چند ساعته مثلث با دبیر کل موتلفه اسالمی‬ ‫احمدی نژاد‪ ،‬هاشمی‬ ‫و خاتمی‬ ‫امید کرمانیها‬ ‫دولت اصولگرا ‪ 5‬س��الی اس��ت که عرصه اجرایی کش��ور را به دست گرفته و باعث ایجاد‬ ‫یکس��ری ظرفیت ها و پتانس��یل های بالقو ه برای احزاب و تشکل های اصولگرا شده است‪.‬‬ ‫موتلفه از این فرصت ها چگونه استفاده کرد یا اصال موقعیتی برای بسط کار تشکیالتی پیدا‬ ‫کردید یا خیر‬ ‫اگر منظور معرفی نیرو به رئیس جمهور یا درخواست به کارگیری اعضای موتلفه در دولت باشد‪،‬‬ ‫می گویم ظرف ‪ 5‬س��ال گذشته نه دولت از ما نظری خواست و نه حزب کسی را معرفی کرده‬ ‫است‪ .‬البته این بدان معنی نیست که در معرفی نکردن یک کار غیر صمیمانه انجام داده باشیم‪ .‬وقتی‬ ‫رئیس جمهور توسط مردم برگزیده می شود یکی از اختیاراتش انست که نیروهای کمک کارش‬ ‫را خود انتخاب کند و احزاب‪ ،‬گروه ها و شخصیت ها نمی توانند وی را برای انتخاب همکار در‬ ‫معذوریت قرار دهند‪ .‬به همین دلیل پس از انتخابات ریاست جمهوری نهم کاری که موتلفه در‬ ‫بدو انتخاب روسای جمهور گذشته انجام داد در مورد احمدی نژاد نیز تکرار کرد‪ .‬به این معنا که‬ ‫بحثی داخل حزب مطرح شد تا اگر رئیس جمهور راجع به استفاده از نیروهای موتلفه اسالمی در‬ ‫دستگاه های مختلف سوال کرد ما به عنوان یک تشکیالت حزبی همکاری می کنیم‪ .‬در دوره اقای‬ ‫خاتمی چنین نظری را از ما خواستند و موتلفه هم قبل از انکه کسی را معرفی کند مطمئن بود‬ ‫که هیچ یک از نیروهایش به کار گرفته نمی شود بلکه حتی اگر فردی هم مدنظر بوده باشد اما‬ ‫تایید موتلفه باعث حذف ان گزینه خواهد شد‪ .‬به هر روی به عنوان یک تشکیالت حزبی‪ ،‬موتلفه‬ ‫سعی بر ان دارد که قاعده کار سیاسی را حتی با رقیب رعایت کند به همین دلیل قهر کردن را‬ ‫اخرین گزینه گذاشته است‪ .‬بنابراین در قبال خواست اقای خاتمی فهرستی را فرستادیم البته یک‬ ‫نفر هم انتخاب نشد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫فکر می کنم یک��ی‪ ،‬دو نفر از موتلفه به عنوان‬ ‫مشاور رئیس جمهور انتخاب شدند‪.‬‬ ‫بل��ه‪ .‬اق��ای توکل��ی و اق��ای اعتمادی��ان از دوره قبل‬ ‫ریاس��ت جمهوری خاتم��ی در انجا مش��اور اقتصادی‬ ‫بودند و تغییر نکردند‪ .‬در دوره احمدی نژاد هم باز همین‬ ‫تصمیم را عملی کردیم و بررس��ی شد تا مشخص شود‬ ‫ب��رای وزارتخانه ه��ای مختلف چه اف��رادی صالحیت‬ ‫تصدی پست وزارت را دارند ولی کسی معرفی نشد تا‬ ‫رئیس جمهور درخواست کند‪ .‬احمدی نژاد از ما نظری‬ ‫نخواس��تند ما هم ابتدا به ساکن کسی را پیشنهاد ندادیم‬ ‫چون اعتقاد داشتیم ایشان باید بدون محدودیت همکاران‬ ‫خود را برگزین��د‪ .‬از بعد دیگر معتقدم احزاب در چهار‬ ‫دسته خالصه می شوند‪ :‬اشخاص و گروه هایی که بناشان‬ ‫بر تخطئه دولت اس��ت حال چه دستگاه اجرایی خوب‬ ‫کار کند یا بد‪ .‬دوم اش��خاص و گروه هایی که بناشان بر‬ ‫تایید بی چون و چرای دولت باشد و کوچکترین انتقاد را‬ ‫هم بر نمی تابند‪ ،‬س��وم اشخاص و گروه هایی که در نوع‬ ‫تعامل دولت بی تفاوت عمل می کنند‪ ،‬موتلفه گروه چهارم‬ ‫است یعنی انکه اصل را بر پشتیبانی از دولت گذاشته و‬ ‫دوست دارد که مجریان موفق باشند و از هر گونه چوب‬ ‫الی چرخ دولت گذاش��تن پرهیز کرده چرا که موفقیت‬ ‫دولت را موفقیت خود تلقی می کند اما همیشه حق انتقاد‬ ‫را برای خود محفوظ دانس��ته اس��ت یعنی هیچ گاه کار‬ ‫ضعیف دولت را تایید نمی کند‪ .‬لذا موارد انتقادی را گاهی‬ ‫علنی و گاهی خصوصی ابراز داشته و به عبارت دیگر نوع‬ ‫تعامل و رفتار ما با دولت اینگونه است‪.‬‬ ‫ش��ما بعد دیگر را جواب ندادید و ان به داخل‬ ‫تش��کیالت موتلفه بر می گردد‪ .‬یعن��ی از زمان‬ ‫روی کار ام��دن دولت اصولگرا حزب موتلفه‬ ‫سیاست‬ ‫پویاتر ش��ده و توانسته با عضوگیری بیشتر کار‬ ‫حزبی خود را بسط دهد؟ شما می بینید در زمان‬ ‫دولت اصالحات احزاب اصالح طلب میدان دار‬ ‫سیاس��ت بودند‪ .‬ایا با حضور احمدی نژاد در‬ ‫راس قوه مجریه گروه های اصولگرا میدان دار‬ ‫شده اند؟‬ ‫گویا مجموعه دولت عالقه ای به رشد تحزب در کشور‬ ‫ندارن��د و بارها هم مطالب��ی را گفته اند که مورد انتقاد ما‬ ‫بوده است‪ .‬عمال بعد از تصدی پست ریاست جمهوری‬ ‫توس��ط احمدی نژاد هیچ اقدام اولیه ای هم برای تعمیق‬ ‫و رش��د تحزب در کشور نه انکه انجام نشد بلکه حتی‬ ‫حرف های دلس��رد کننده ای نیز از زبان ایشان اظهار شد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫چند س�ال پیش خدمت اقای مهدوی کنی بودیم‬ ‫بحثوحدتمطرحشد‪،‬ایشانگفتندوقتیاحزاب‬ ‫اصولگرا برای وحدت دور هم جمع می شوند شاید‬ ‫چندیننظرعنوانشودازهمانابتداهر کسنباید‬ ‫تصورکندکهنظرشحقمطلقاستچوندرچنین‬ ‫شرایطیحرفازوحدتزدنبیهودهاست‬ ‫حت��ی در دوره نهم طی مصاحبه ای وی گفت احزاب از‬ ‫من باج می خواهند‪ .‬موتلف��ه نیز فردای ان روز از رئیس‬ ‫جمهور خواست تا ان یک موردی که موتلفه باج خواسته‬ ‫را اعالم کند ولی چون چنین چیزی نبود طبیعتا اعالم هم‬ ‫نش��د‪ .‬البته در یک مالقات جمعی با احمدی نژاد به وی‬ ‫توصیه کردم اگر در مورد احزاب اظهارنظر می کند تفکیک‬ ‫قائل شود‪ .‬برخی شاید قصد باج گیری داشته باشند ولی‬ ‫موتلفه در حمایت خود از دولت نیتی در این رابطه ندارد‪.‬‬ ‫وی پاس��خ داد نگفتم همه اح��زاب بلکه گفتم برخی از‬ ‫احزاب چنین قصدی دارند‪ .‬به ایشان جواب دادم اما انچه‬ ‫در خبرها امد بدون هرگونه تفکیکی بود ضمنا شما نیز‬ ‫بعدا تکذیب نکردید‪ .‬در کل در دوره احمدی نژاد‪ ،‬راجع‬ ‫به رشد‪ ،‬تعالی و تعمیق تحزب هیچ اقدامی انجام نشده‬ ‫و موتلفه همان برنامه های خاص خودش را مثل گذشته‬ ‫انجام می دهد و اصوال بنا نداریم با اخم یک دولت کار را‬ ‫محدود کنیم و با لبخند یک دولت کار را توسعه بدهیم‪.‬‬ ‫موتلفه ‪ 47‬سال سابقه کار سیاسی در قبل و بعد از انقالب‬ ‫دارد البته توقع انست که دولت نسبت به تحزب نگرش‬ ‫و نگاه مثبت داش��ته باشد و سعی کند احزاب در کشور‬ ‫رش��د کنند‪ .‬لذا این یک نقطه ضعف است و باید ان را‬ ‫مکرر تکرار کنیم تا تجدیدنظری صورت گیرد در نگاهی‬ ‫که ایشان به احزاب دارند‪.‬‬ ‫ایت اهلل مهدوی کنی چندی پیش اعالم کردند‬ ‫اصول جریان اصولگرایی می بایست مشخص‬ ‫شود‪ ،‬به همین مس��اله اقای بادامچیان تاکید‬ ‫ک��رده و گفته بدون جنجال باید چنین اتفاقی‬ ‫بیفتد‪ .‬س��وال این اس��ت که در اینده نزدیک‬ ‫شاهد شفاف ش��دن مرز اصولگرایی خواهیم‬ ‫بود؟‬ ‫چهار اصل محوری جریان اصولگرایی پایبندی به اسالم‪،‬‬ ‫نظام جمهوری اس�لامی‪ ،‬راه و س��یره امام (ره) و تبعیت‬ ‫از ولی فقیه زمان هس��تند‪ .‬لذا به رغم انکه س��لیقه های‬ ‫مختلفی در جریان اصولگرا وجود دارند اما روی اصول‬ ‫مذکور همه هم نظرند‪ .‬بنده تعدد سلیقه را مضر به حال‬ ‫اصولگرایی نمی دانم چرا که موجب خواهد شد راه های‬ ‫بهتری برای پیشرفت کش��ور ارائه شود‪ .‬امکان ندارد در‬ ‫یک کشور ‪ 70‬میلیونی همه در فروع و اصول یک شکل‬ ‫فکر کنند‪.‬‬ ‫اما در اصول چهارگانه تفاوت برداشت وجود‬ ‫دارد‪ .‬این را قبول دارید؟‬ ‫بل��ه‪ .‬معتقدم فصل الخطاب در ای��ن قضیه باید مواضع‬ ‫رهب��ر معظم انقالب قرار بگیرد‪ .‬ش��اید در برخی مواقع‬ ‫گروه های اصولگرا برداشتی متفاوت از اصول چهارگانه‬ ‫ارائه دهند لذا نه جلوتر از رهبری و نه عقب تر از ایشان‪،‬‬ ‫درس��ت پش��ت س��ر ولی فقیه اگر گروه های اصولگرا‬ ‫حرکت کنند ان اختالف برداشت ها خطرناک نخواهند‬ ‫بود البته به ش��رطی ک��ه اصولگرایان تندت��ر از گفتمان‬ ‫حاکمیت حرکت نکنند یا انقدر پرانتز باز نش��ود که هر‬ ‫کس پایبندی مستقلی هم به اصول ندارد به زور بخواهیم‬ ‫وی را ه��م متعلق به ای��ن اردوگاه بدانیم و بگوییم این‬ ‫شخص یا گروه حتما اصولگرا هستند‪ .‬مقام معظم رهبری‬ ‫تنها ترس��یم کننده چش��م انداز نظام کشور نیستند بلکه‬ ‫درخصوص مسائل مختلف نظر می دهند و مواضع ایشان‬ ‫هم علنی‪ ،‬بدون واسطه و همان مباحثی است که با مردم‬ ‫در میان می گذارند لذا چیز پش��ت پرده ای وجود ندارد و‬ ‫اصولگرایان می توانند با رجوع به نظرات ولی امر مسلمین‬ ‫نسبت به اتخاذ تصمیم درست اقدام کنند‪.‬‬ ‫در بعض��ی موارد مقام معظ��م رهبری صالح‬ ‫نمی بینم در مورد موضوعی وارد صحنه شوند‬ ‫و اینجا نقش کسانی که خود را والیی می دانند‬ ‫پررنگ می شود تا با صحنه گردانی مانع هزینه‬ ‫ش��دن رهبری ش��وند‪ .‬ایا نباید اصول شفاف‬ ‫شود تا ایشان در هر موضوعی نیاز نباشد ورود‬ ‫کنند؟‬ ‫م��ن این حرف را ه��م به عنوان س��وال و هم به عنوان‬ ‫پاس��خ به سوال قبول دارم‪ .‬راه اینکه ما از رهبری بیهوده‬ ‫و نا بجا خرج نکنیم تعامل دائمی و مستمر شخصیت ها و‬ ‫گروه های اصولگرا با هم است‪ .‬در هر خانواده ای امکان‬ ‫دارد میان اعضا اختالف باش��د اما دفاع از کیان خانواده‬ ‫وظیفه همه اس��ت‪ .‬ام��ا اینکه چگونه دفاع کنند ش��اید‬ ‫اختالف س��لیقه به وجود بیاید‪ .‬من دور بودن اشخاص‬ ‫و تش��کل های اصولگرا از هم‪ ،‬عدم یک تعامل مس��تمر‬ ‫برنامه ریزی شده بین گروه ها‪ ،‬قهر کردن انها با هم و حق‬ ‫مطلق دانستن نظر خود در تصمیم گیری راجع به مساله‬ ‫سیاس��ی یا اقتصادی را مضر وحدت می دانم‪ .‬چند سال‬ ‫پیش خدمت اقای مه��دوی کنی بودیم‪ ،‬بحث وحدت‬ ‫مطرح ش��د‪ ،‬ایش��ان گفتند وقتی احزاب اصولگرا برای‬ ‫وحدت دور هم جمع می شوند شاید چندین نظر عنوان‬ ‫شود از همان ابتدا هر کس نباید تصور کند که نظرش حق‬ ‫مطلق است چون در چنین ش��رایطی حرف از وحدت‬ ‫زدن بیهوده است‪ .‬در اصول باید نظرات شفاف و روشن‬ ‫باشد اما هر سلیقه در نحوه اداره کشور نباید حق مطلق‬ ‫تصور شود‪ .‬در موتلفه چنین مشی و نظری حاکم است‪،‬‬ ‫اگر گروه های دیگر نیز به ان پایبند باشند‪.‬‬ ‫االن چنی��ن تعاملی می��ان گروه های اصولگرا‬ ‫وجود دارد؟‬ ‫به نظ��ر من میزان فعلی بس��یار کم اس��ت و باید ارتباط‬ ‫ی و مس��تمر نزدیک تر و‬ ‫را ب��ه عنوان ی��ک کار دائم�� ‬ ‫وسیع تر کرد‪.‬‬ ‫اقای حبیبی! به طور شفاف بگویید ایرانیت بر‬ ‫اسالمیت ارحج است یا برعکس؟‬ ‫طرح تقابل ایران با اس�لام یا برعکس مطلوب دشمنان‬ ‫است‪.‬‬ ‫من س��والم تقابل این دو نیس��ت بلکه ایران‬ ‫ی یا اس�لام ایرانی؛ کدام یک درست‬ ‫اس�لام ‬ ‫است؟‬ ‫وقتی قصد صحبت از انقالب ایران و غیره است معتقدم‬ ‫می بایس��ت این کلمات اول و با پس��وند اسالمی به کار‬ ‫گرفته ش��وند‪ .‬مثال انقالب اسالمی‪ ،‬ایران اسالمی و‪ ...‬در‬ ‫این صورت خیلی از شبهات حل خواهد شد‪ .‬زیرا اسالم‬ ‫ی درست‬ ‫انقالبی و غیر انقالبی نداریم بلکه انقالب اسالم ‬ ‫است‪.‬‬ ‫ای��ا ا ی��ن یک اخت�لاف س��لیقه بین طیف‬ ‫حامی دولت با سایر طیف های اصولگراست؟‬ ‫حکومت��ی هر مرج��ع نظر خود را بخواه��د اعمال کند‬ ‫موجب اخالل در امر حکومتداری می ش��ود‪ .‬از این رو‬ ‫بای��د بین حکم حکومتی و حکم غیر حکومتی تفکیک‬ ‫صورت گیرد‪.‬‬ ‫جواب من را ندادید‪ .‬چرا در این مدت طوالنی‬ ‫نس��بت به تفکر اصولگرایی منهای روحانیت‬ ‫سکوت کردید؟ ولی اخیرا مطرح می شود که‬ ‫این نظر فتنه دوم است و حتی اقایان رسایی‪،‬‬ ‫زارعی و حسینیان نسبت به تفکر مذکور گله‬ ‫کرده و می گویند برخی افراد می خواهند رای‬ ‫خاکس��تری جمع کنند غافل از اینکه ش��اید‬ ‫رای های سفید اصولگرایی هم با این کار دچار‬ ‫مشکل می ش��وند‪ .‬به طور شفاف چه پاسخی‬ ‫می دهید؟‬ ‫در مواضع سابق نیز موتلفه در این رابطه اظهار نظر کرده‬ ‫است و برای اولین بار نیست که می خواهد چنین تفکیکی‬ ‫بین حکم حکومتی و غیر حکومتی انجام شود برای این‬ ‫هم مکرر تکرار کردیم که اگر کسانی معتقدند تبعیت از‬ ‫دارای یک نوع ارتباط سببی و نسبی با یکدیگر‬ ‫هس��تند؟ ایا این خاصیت باعث شده موتلفه‬ ‫ریش��ه دار ترین حزب در کشور باشد و دچار‬ ‫انشقاق نشود و پایدار بماند؟‬ ‫معتقدم در تش��کیالت حزبی اگر اصالت بر نسبت های‬ ‫فامیلی اس��توار باش��د این موضوع برای ان تشکیالت‬ ‫بسیار خطرناک است‪ .‬انچه باعث شده موتلفه از انشقاق‬ ‫و انشعاب مصون بماند نه ارتباطات فامیلی و نه ارتباطات‬ ‫دوستانه بوده است‪ ،‬بلکه رمز پابرجایی و ثبات ان مربوط‬ ‫به محتوای مرامنامه می شود‪ .‬اساسنامه اولیه در سال ‪1342‬‬ ‫نوشته شد و ویرایش نهایی را دکتر شهید بهشتی انجام داد و‬ ‫بعد به تصویب شورای مرکزی رسید‪ .‬در ان اساسنامه یک‬ ‫جمله وجود دارد به این مضمون که ما (موتلفه اسالمی)‬ ‫به دنبال تشکیل جامعه نمونه اسالمی هستیم‪ .‬در مرامنامه‬ ‫ی باید مبتنی بر اعتقاد‬ ‫و اساسنامه امده جامعه نمونه اسالم ‬ ‫بر والیت فقیه باشد‪ .‬علت اصلی ماندگاری موتلفه را این‬ ‫محتوا می دانم البته در مقاطعی ممکن است نسبت های‬ ‫فامیلی یکرنگی داشت‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫نه من ای��ن اختالف را مبنایی می دانم یعنی اصوال طرح‬ ‫مکتب ایران در مقابل مکتب اسالم یک اختالف اصولی‬ ‫است‪.‬‬ ‫پس اظهارنظر ایت اهلل مهدوی کنی اینجا وارد اس��ت‬ ‫که باید یک شفافیت در مرزبندی ها غیر از ان اصول‬ ‫چهارگانه که شما گفتید ایجاد شود‪.‬‬ ‫ای��ن دغدغه را کامال وارد می دان��م‪ .‬در ان موضوعی که‬ ‫همین مس��ئول به عنوان دوس��تی با ملت اسرائیل مطرح‬ ‫کرده بود جنجال های فراوانی افریده شد‪ .‬معترضین بحق‬ ‫اعتراض کردند و کار به انجا رسید که مقام معظم رهبری‬ ‫در ی��ک خطبه جمعه به هر حال گفتند این حرف غلط‬ ‫است و با سخن ایشان معتقدم ان جنجال ها و اعتراضات‬ ‫بحق و دفاعی��ات نابحق همه اش فروک��ش کرد‪ .‬اخیرا‬ ‫در موضوع دانش��گاه ازاد همه مشکالت فراموش شده‬ ‫بودند و این مس��اله به دغدغه اول مملکت تبدیل ش��د‪.‬‬ ‫اما وقتی رهبری ورود کردند دیگر مشغله فکری روزمره‬ ‫هیچ یک از طرفین قضیه دانش��گاه ازاد نیست‪ .‬از این رو‬ ‫ی ایران یک‬ ‫وجود والیت فقیه در نظام جمهوری اسالم ‬ ‫نعمت است چون این همه هجمه به رهبری برای انست‬ ‫که این فصل الخطاب را از ما بگیرند‪ .‬وقتی فصل الخطاب‬ ‫نباشد هر کس خود را حق مطلق بداند سنگ روی سنگ‬ ‫بند نمی ش��ود و هر روز شاهد کشمکش و جدال میان‬ ‫مسئوالن خواهیم بود‪.‬‬ ‫موتلفه از بدو تاس��یس رویکردش به سمت‬ ‫لح��اظ کردن نظر علما‪ ،‬مراج��ع و روحانیون‬ ‫در کارهای حکومتی بود اما دیدگاهی امروز‬ ‫در حال شکل گیری و ظهور و بروز در عرصه‬ ‫سیاست کشور است که نام ان را اصولگرایی‬ ‫منهای روحانیت گذاش��تند و شخصیت های‬ ‫بزرگ��ی نظیر مرتضی نب��وی‪ ،‬مصباح یزدی‪،‬‬ ‫بادامچیان و‪ ...‬در قبال ان واکنش نشان دادند‪.‬‬ ‫زمزمه های این تفکر از اول دولت نهم وجود‬ ‫داش��ت‪ .‬چرا طیف ریش��ه دار و سنتی جریان‬ ‫اصولگرا اینقدر مماشات و حتی ان را توجیه‬ ‫کرد در حالیکه صحنه گردانان گفتمان مذکور‬ ‫هر روز صریح تر می شود چرا سکوت کرده؟‬ ‫ایا اصولگرایی هم مانند قطار اصالحات شده‬ ‫که هر کس بخواهد سوار ان شود نباید چند‬ ‫نفری را پیاده کند؟‬ ‫این اس�لام منهای روحانیت طرح جدیدی هم نیست‪.‬‬ ‫اس�لام منهای روحانیت هر خطری بر ان مترتب باشد‬ ‫در م��ورد اصولگرایی منهای روحانیت مترتب اس��ت‪.‬‬ ‫منتها اگر خواسته باشیم شفاف صحبت کنیم با نظراتی‬ ‫ک��ه اخیرا برخ��ی مراجع نیز اعالم کردن��د در موضوع‬ ‫اصولگرای��ی و حکوم��ت داری دیدگاه اس�لامی حاکم‬ ‫اس��ت‪ .‬ع��ده ای می گویند باالخ��ره در ای��ن وادی باید‬ ‫حرف چند نفر را گوش کنیم‪ .‬مراجع در مس��ائلی با هم‬ ‫اختالف نظر دارند یا حتی ممکن است بین دیدگاه مراجع‬ ‫با نظر مقام معظم رهبری تفاوت وجود داشته باشد و با‬ ‫این بهانه که تنها می ش��ود ح��رف یک نفر را لحاظ کرد‬ ‫بی اعتنایی هایی به مراجع و روحانیت ابراز می کنند با این‬ ‫توجی��ه که ما یک نفر (مقام معظم رهبری) را بیش��تر به‬ ‫رس��میت نمی شناسیم‪ .‬اعتقاد دارم انجا که بحث فتاوای‬ ‫معمولی مراجع و مجتهدین اس��ت هر کس می تواند در‬ ‫فروعات از مرجع مورد نظر خود تقلید کند‪ .‬یک زمانی‬ ‫در دهه ش��صت فردی مبلغی را به عنوان س��هم امام به‬ ‫ام��ام خمین��ی پرداخت می کند و پیغ��ام می دهد که من‬ ‫مقلد ایت اهلل العظمی گلپایگانی هس��تم اما چون ش��ما‬ ‫اداره کننده مملکت هستید این مبلغ را برای شما می فرستم‪.‬‬ ‫امام از پذیرش پول خودداری کردند و فرمودند ش��ما از‬ ‫هر مرجعی تقلید می کنید سهم امام و خمس خود را نیز‬ ‫باید به ایشان بپردازید‪ .‬یک مطلب دیگر در همین رابطه‬ ‫می گوی��م بعد بتوانم جمع بندی کن��م‪ .‬در یک موضوع‬ ‫دیگر عده ای به خی��اط خانه ایت اهلل گلپایگانی رفته و‬ ‫راج��ع به تصمیم گیری های حض��رت امام به خصوص‬ ‫راجع به تعزی��رات حکومتی ایرادات��ی مطرح می کنند‪.‬‬ ‫یکی از دوس��تان من در ان جلسه حضور داشت‪ .‬ایشان‬ ‫حرف های مقلدین خود را گوش داد بعد گفت شما امدید‬ ‫تا من یک چیزی خالف تصمیم حکومتی اقای خمینی‬ ‫اظهار کنم؟ این اقای خمینی اگر به من گلپایگانی بفرمایند‬ ‫که این عبای روی دوشت را باید بدهی من ملزم هستم‬ ‫که ان را بدهم‪ .‬لذا ایت اهلل گلپایگانی خیال مقلدین خود‬ ‫را راحت می کنند که درباره حکم حکومتی مرجع تقلید‬ ‫نیز موظف به پذیرش هستند‪ .‬این حرفی است که ایات‬ ‫اعظام مکارم‪ ،‬نوری همدانی‪ ،‬سیس��تانی و‪ ...‬نیز گفته اند‪.‬‬ ‫بنابرای��ن حکم حکومتی مقام معظم رهب��ری به عنوان‬ ‫ولی فقیه جامع الش��رایط و مبس��وط الید است و برخی‬ ‫مراجع نیز گفته اند که مرجع تقلید هم می بایس��ت به ان‬ ‫تمکین کند‪ .‬اما در فروع��ات مقلد حق ندارد که مرجع‬ ‫خود را رها کند مگر اینکه مرجع به وی اجازه داده باشد‪.‬‬ ‫لذا موضوع کامال ش��فاف و روشن بوده و جزو یکی از‬ ‫باورهای حکومتی شیعه است‪ .‬چون درباره موضوعات‬ ‫رهبری معنایش بی اعتنایی به مراجع و روحانیت است‪،‬‬ ‫دارند مسیر انحرافی را طی می کنند‪ .‬زیرا اگر کسانی تالش‬ ‫کنند بی اعتنایی و بی احترامی نسبت به مراجع انجام شود‬ ‫ان وقت پس از انکه به گمان خود پیروز شدند همین ها‬ ‫در مقابل رهبری هم خواهند ایستاد بنابراین موضوع بسیار‬ ‫خطیری است و نه از االن بلکه از همان ابتدای انقالب در‬ ‫موضعگیری های موتلفه خیلی شفاف اظهار شده است‪ .‬ان‬ ‫عده که االن در حال ترویج چنین دیدگاهی هستند نسبت‬ ‫به گذشته موضع شان بیشتر شفاف شده است‪ .‬معتقدیم در‬ ‫موضعگیری سیاسی نیز تا موضوعی به صورت شفاف‬ ‫و واض��ح درنیام��ده دامن زدن ب��ه ان می تواند اثر منفی‬ ‫داشته باشد‪ .‬در کل موتلفه می گوید هر نوع اصولگرایی‬ ‫بدون روحانیت یک س��م برای اصولگرایی و باورهای‬ ‫اسالمی است ضمن اینکه نظر حزب هم راجع به احکام‬ ‫حکومتی و غیر حکومتی چیزی است که گفتم‪.‬‬ ‫بح��ث را بر گردانیم روی حزب موتلفه‪ .‬وقتی‬ ‫ارتباط ش��خصیت هایی که در ارکان مختلف‬ ‫حزب حضور دارند بررس��ی می ش��ود افراد‬ ‫‪27‬‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫اما رنگش پررنگ است‪.‬‬ ‫در ح��ال حاضر اگر موتلفه را به معن��ای موتلفه مرکز‪،‬‬ ‫موتلفه ‪ 30‬استان کشور و موتلفه ‪ 200‬شهر کشور بگیریم‬ ‫که دارای چند هزار عضو اس��ت رنگ فامیلی دیگر قابل‬ ‫رویت نیست‪ .‬ضمن انکه اگر به ترکیب شورای مرکزی‬ ‫ترکیب مدیران موتلفه و هیات اجرایی نگاه شود خیلی‬ ‫نسبت فامیلی کمرنگ است‪.‬‬ ‫اما در نسل سوم که دارد در کار وارد می شود‬ ‫چنین خصیصه ای خیلی بارز است‪.‬‬ ‫من منکر رابطه های خویشاوندی نیستم ولی اینکه یک‬ ‫گ پری را در این رابطه قائل باشیم به استناد اشخاصی‬ ‫رن ‬ ‫که االن مدیر عضو شورای مرکزی‪ ،‬عضو شورای استان و‬ ‫ترکیب کل اعضا در کل کشور هستند عرض می کنم که‬ ‫اگر یک زمانی رنگ فامیلی در موتلفه قابل توجه بود دیگر‬ ‫االن به پایین ترین حد خودش رسیده است‪.‬‬ ‫از ه��ر محققی هم تقاضا کنیم که ترکیب فعلی اعضای‬ ‫ش��ورای مرکزی‪ ،‬هیات اجرایی و ش��ورای اس��تان ها و‬ ‫شورای شهرستان ها را بررسی کند خیلی راحت مشخص‬ ‫می ش��ود که ترکیب موتلفه در قیاس با ‪ 15‬الی ‪ 20‬سال‬ ‫گذشته خود قابل مقایسه نیست‪.‬‬ ‫ح��زب موتلفه برای نخبگان پیام دارد یا برای‬ ‫عموم مردم؟ احزابی هس��تند که تنها نخبگان‬ ‫را جهت می دهند مانند سازمان مجاهدین در‬ ‫جری��ان اصالحات یا جمعی��ت ایثارگران در‬ ‫اردوگاه اصولگرای��ان‪ .‬احزابی نیز مانند جبهه‬ ‫مشارکت‪ ،‬جبهه پیروان خط امام و رهبری و‪...‬‬ ‫برای عموم جامعه برنامه دارند‪.‬‬ ‫به نظر من با نگاهی به موضعگیری چند سال اخیر موتلفه‬ ‫استنباط می شود که هر دو گروه مورد عنایت هستند یعنی‬ ‫سیاست‬ ‫ح��زب نه منحصر به ارتباط با نخبگان و خواص بوده و‬ ‫نه منحصر بر توده است‪ .‬ما هر هفته موضعگیری داریم‬ ‫و هیچ حزبی در کش��ور خواه اصولگرا یا اصالح طلب‬ ‫چنین رویکردی ندارد و در این موضعگیری ها شاهدید‬ ‫که موتلفه هم برای نخبگان و هم برای عموم جامعه پیام‬ ‫دارد‪ .‬اعتقاد بر این است که حزبی که منحصرا به یکی از‬ ‫این دو قشر توجه داشته و از دیگری غافل شود نمی تواند‬ ‫در کار خ��ود موفق باش��د‪ .‬در خیل��ی از مواقع موتلفه‬ ‫تش��خیص می دهد با نخبگان و خواص کش��ور ارتباط‬ ‫غیر رسانه ای انجام دهد‪ ،‬لذا ارتباط توام با خواص و مردم‬ ‫جزو سیاست های ماست‪.‬‬ ‫اما به این حرف شما نقدهایی نیز وارد است‪.‬‬ ‫اگر واقعا شما قصد تاثیرگذاری بر نخبگان را‬ ‫دارید با هفته نامه «شما» و یکسری بولتن های‬ ‫داخل��ی خودتان قض��اوت کنی��د می توانید‬ ‫اثرگذاری معنی داری داشته باشید‪ .‬ضمن انکه‬ ‫موضعگیری های هفتگی نی��ز انعکاس دهنده‬ ‫عقاید حزب است بدون انکه ارزیابی در رابطه‬ ‫با میزان نفوذ ان شود‪.‬‬ ‫انچه تا به حال ما کردیم قطعا کافی نبوده است‪ .‬هم ناقص‬ ‫و هم کم است‪ .‬بنابراین این گونه اقدامات و مراودات را‬ ‫باید بیشتر توسعه دهیم‪ .‬گسترش مراودات با خواص و‬ ‫توده مردم جزو خط مشی مصوب موتلفه است‪ .‬این مشی‬ ‫به داخل منحصر نمی شود بلکه یکی از بندهای مصوب در‬ ‫کنگره سالیانه حزب ان است که ارتباط با اسالم خواهان‬ ‫جهان می باشد‪ .‬این اسالم خواهان به دو دسته خواص و‬ ‫عامه تقسیم می شوند‪ .‬لذا جزو سیاست های کلی موتلفه‬ ‫اس��ت و به س��لیقه های دبیر کل وقت و شورای مرکزی‬ ‫ربطی ندارد‪.‬‬ ‫جایی از اقای ش��مس الواعظین شنیدم که در‬ ‫س��ال ‪ 82‬وقتی ایش��ان از زندان ازاد ش��دند‬ ‫موتلفه از وی دعوت کرد تا هفته نامه «شما» را‬ ‫به روزنامه شما تبدیل کنند‪ ،‬ایا صحت دارد؟‬ ‫اصال از ایشان دعوتی نشده است‪.‬‬ ‫ولی ایش��ان می گفت چون همه مرا در عرصه‬ ‫مطبوعات حرفه ای می دانن��د موتلفه نیز این‬ ‫دعوت را کرد ولی چون مسائل مالی اش جور‬ ‫نشد این کار به سرانجام نرسید‪.‬‬ ‫نه‪ ،‬ان زمان بنده دبیر اجرایی بودم و ‪ 5‬الی ‪ 6‬س��ال است‬ ‫که دبیر کل موتلفه هس��تم‪ .‬ما ضم��ن احترامی که برای‬ ‫مخالفین سلیقه سیاسی خودمان قائل هستیم اما باالخره‬ ‫یک مرزبندی داریم‪ .‬تفکرات اقای ش��مس الواعظین در‬ ‫چارچوب تفکرات موتلفه نمی گنجد و برعکس‪.‬‬ ‫اما اینکه قصد داشتیم هفته نامه شما را تبدیل به روزنامه‬ ‫کنیم‪ ،‬تا این تاریخ به علت محذورات مالی نتوانستیم‪ .‬این‬ ‫حرف درس��تی است‪ .‬باید ارتباط ما با مردم از طریق این‬ ‫روزنامه بیشتر شود چون تاسیس یک مطبوعه که روزانه‬ ‫منتشر شود نیاز به یک هزینه مالی سنگین دارد و در ایران‬ ‫کمتر نشریه خودکفایی وجود دارد که بتواند مستقل اداره‬ ‫ش��ود که باعث شده این خواست موتلفه تاکنون عملی‬ ‫نشود‪.‬‬ ‫ش��ما در بخشی از صحبت هایتان گفتید برای‬ ‫عموم نی��ز پیام داری��د ولی موتلف��ه تنها به‬ ‫برگزاری مراس��م عزاداری در دهه سوم صفر‬ ‫اکتفا می کند تا با دعوت از سخنرانان سیاسی‬ ‫پیام رسانی انجام دهد‪ .‬ایا نباید تدابیر وسیع تری‬ ‫به کار بگیرید؟‬ ‫این یکی از انواع ارتباط گیری ما با مردم است‪ .‬اما بیانیه ها‪،‬‬ ‫موضعگیری هفتگی‪ ،‬هفته نامه ش��ما و ماهنامه ذکر همه‬ ‫م��ردم را مخاطب قرار می دهند ضمن انکه از این طریق‬ ‫با خواص هم کار داریم‪ .‬لذا ارتباط ما با مردم محدود به‬ ‫‪28‬‬ ‫دو سال از عمر مجلس هشتم گذشته و الزم است‬ ‫که همچنان برای بزرگان و س�ابقون احترام قائل‬ ‫بود‪ .‬کسانی که غیر از این می اندیشند اگر تاکنون‬ ‫به انها این قضیه ثابت نش�ده اس�ت بعدا به این‬ ‫نتیجه می رس�ند که بی اعتنایی‪ ،‬بی احترامی و به‬ ‫حسابنیاوردنسابقوناصولگرابهضررخودشان‬ ‫تمام خواهد شد‬ ‫روضه دهه سوم صفر نمی ش��ود‪ .‬از طرفی هدف انجام‬ ‫یک کار سیاسی حزبی نیست‪ .‬اصال جزو باورهای موتلفه‬ ‫است که برای ائمه (ع) در مقاطعی به طور مستمر برنامه‬ ‫داش��ته باش��یم و ان برنامه نیز در همین چارچوب اداره‬ ‫انجام می شود‪ .‬یعنی با برگزاری مراسم عزاداری در دهه‬ ‫س��وم صفر توقع جمع ک��ردن رای از م��ردم نداریم اما‬ ‫استقبالی که در این دو‪ ،‬سه سال اخیر برای جذب موتلفه‬ ‫انجام شده نشانگر ان است که ما در ارتباط گیری با توده‬ ‫مردم نسبت به گذشته موفق تر عمل کردیم‪.‬‬ ‫شما می گویید عضوگیری تان بیشتر نشده ولی‬ ‫ساختمان مرکزی حزب موتلفه تابلویی جلوی‬ ‫درب خود ندارد‪ .‬چطور مردم بدون شناخت‬ ‫از محل دفتر موتلفه نسبت به فعالیت در حزب‬ ‫رغبت نشان می دهند؟‬ ‫شاید دلیل خاصی هم برای این مورد نداشته باشیم و تا‬ ‫حاال به عنوان موضوع جدی مطرح نشده است اما شاید‬ ‫توصیه شما درست باشد‪ .‬چراما با یک تابلوی مشخص‬ ‫ساختمان موتلفه را متمایز نمی کنیم‪ .‬ولی انچه در دفاتر‬ ‫استانی موتلفه مشهود است چنین قضیه ای رعایت شده و‬ ‫با الصاق یک تابلو محل خودش را به مردم اعالم می کند‪.‬‬ ‫شاید از این به بعد الزم باشد این کار را بکنیم‪.‬‬ ‫کادر س��ازی خوبی در موتلفه در حال انجام‬ ‫اس��ت و این حزب دارای مدرس��ه در تمامی ‬ ‫سطوح دبستان‪ ،‬راهنمایی و پیش دانشگاهی‬ ‫است و حتی در قش��ر دانشجو شاهد هستیم‬ ‫که جامعه اسالمی دانش��جویان بسیار تحت‬ ‫تاثیر موتلفه اس��ت و افراد فعال در ان عضو‬ ‫این حزبند‪ .‬چقدر از این نیروهای تربیت شده‬ ‫جوان جذب تشکیالت حزب می شوند؟‬ ‫یک توضیح اینجا بدهم‪ .‬حزب موتلفه با مدرسه شهدای‬ ‫کالنی را می طلبد بدون انکه توجیه اقتصادی داشته باشد‬ ‫متاسفانه به این مصوب شورای مرکزی نتوانستیم عمل‬ ‫کنیم‪ .‬البته در مسافرتی که چند سال پیش به لبنان داشتیم‬ ‫دیدیم حزب اهلل لبنان در این مقوله کامال موفق است یعنی‬ ‫از دبستان و قبل از ان شروع کرده و واحدهای اموزشی‬ ‫را مطابق موازین اموزش و پرورش لبنان با سرمایه های‬ ‫خودش تاسیس کرده است‪ .‬بنابراین جزو سیاست های ما‬ ‫هست‪ .‬اگر وضع مالی حزب ایجاب بکند قصد داریم این‬ ‫نوع کادرس��ازی را توسعه بدهیم‪ .‬اما در رابطه با جامعه‬ ‫اسالمی دانش��جویان‪ ،‬این تشکل هیچ ارتباط سازمانی با‬ ‫حزب موتلفه ن��دارد البته اینها یک عضو ناظر در جبهه‬ ‫پیروان خط امام و رهبری هس��تند که موتلفه نیز یکی از‬ ‫اعضای چهارده گانه است‪ .‬اما وجود دارند دوستانی که‬ ‫در جامعه اسالمی دانشجویان فعال بوده و در موتلفه نیز‬ ‫عضوند کما اینکه همین االن کسانی هم عضو موتلفه و‬ ‫عضو جامعه اسالمی ورزشکاران یا کارمندان و‪ ...‬هستند‪،‬‬ ‫لذا عضویت در دو یا چند جا دلیل بر ارتباط سازمانی ان‬ ‫تشکل ها با هم نمی شود‪.‬‬ ‫لطفا در خصوص نقش اقای عسگر اوالدی که‬ ‫از اعضای اصلی حزب هستند توضیح دهید‪.‬‬ ‫ب��ه صراحت می گویم ش��خصیت ممت��از‪ ،‬درجه یک و‬ ‫بی نظیر موتلفه اقای عس��گراوالدی هستند و این لغات‬ ‫تعارف نیست‪ .‬ایشان از موسس��ین موتلفه بوده‪ ،‬ارتباط‬ ‫خاصی با حضرت امام داش��ته و اکنون همین ارتباط را‬ ‫با مقام معظم رهبری دارد‪ .‬خصوصیات فردی‪ ،‬اخالقی‪،‬‬ ‫علمی‪ ،‬دینی و ‪ 14‬سال سابقه زندان از وی یک شخصیت‬ ‫فرا جناحی ساخته که نباید به این سرمایه مهم و اثرگذار‬ ‫تنها در قالب موتلفه نگریس��ته ش��ود‪ .‬ایشان االن عضو‬ ‫هیات منصفه مطبوعات هستند‪ .‬اغلب رقبای سیاسی ما‬ ‫نی��ز قبول دارند ک��ه وی در انجا جز حق به چیزی رای‬ ‫نمی ده��د خواه به ضرر یا خ��واه به نفع طیف اصولگرا‬ ‫باشد‪ .‬حتی اصالح طلبان عضو شورای مرکزی مشارکت‬ ‫عضویت عسگراوالدی در ان هیات را مغتنم می شمرند‬ ‫و معتقدند ایش��ان نظر ش��خصی را در رای دادن لحاظ‬ ‫نمی کند‪ .‬ش��اید این به ذهن متبادر شود که وقتی چنین‬ ‫شخصیت عالی قدری در موتلفه هست چرا دیگری دبیر‬ ‫کل است؟‬ ‫ن��ه‪ ،‬اصال وارد این مقوله نمی ش��وم‪ ،‬ضمن‬ ‫اینکه خودتان گفتید که جایگاه ایش��ان باید‬ ‫فراتر از موتلفه دیده شود‪ .‬از این رو دبیر کل‬ ‫جبهه پی��روان خط امام و رهبری ش��ده اند‪،‬‬ ‫سوال این است که ش��ما چه استفاده ای از‬ ‫این سرمایه بزرگ کرده اید؟‬ ‫در ح��ال حاض��ر هم هی��چ موضوع مهم��ی در موتلفه‬ ‫نیس��ت که بحث و بررس��ی ان انجام شود و همگی ما‬ ‫اقای عس��گر اوالدی را ب��ه عنوان فصل الخط��اب قرار‬ ‫ندهیم‪ .‬ایش��ان هم البته در مس��ائل غیر مه��م ورود پیدا‬ ‫نمی کنند یعنی االن ه��ر موضوعی که به دبیر کل یا دبیر‬ ‫اجرایی مربوط باشد ولی به وی ارجاع شود اصال پاسخ‬ ‫نمی دهد‪ .‬ایشان معتقدند دبیر کل شورای مرکزی و دبیر‬ ‫اجرایی باید س��ر جای خود عمل کنند اما در عین حال‬ ‫شخصیت مقبولی در بین ما هستند که اگر بر سر مساله ای‬ ‫اختالف پیش بیاید همگی قبول دارند که حرف اخر را‬ ‫اقای عسگر اوالدی بزند‪.‬‬ ‫من سوی صحبتم به ارتقای جایگاه موتلفه در‬ ‫انظار و افکار عمومی به واسطه عسگراوالدی‬ ‫است‪ .‬وقتی شما خود می گویید اصالح طلبان‬ ‫نیز موضع ایش��ان را قب��ول دارند ضمن انکه‬ ‫عس��گراوالدی اولین فردی ب��ود که در زمان‬ ‫اوج دوم خ��رداد و یکه ت��ازی اصالح طلبان‬ ‫وقتی خطاب به محمدرضا خاتمی‪ ،‬دبیر کل‬ ‫وقت جبهه مش��ارکت و نایب رئیس مجلس‬ ‫ششم نامه نوش��ته و به احترام ایشان خاتمی‬ ‫پاسخی در عرف شخصیت های سیاسی داد‪،‬‬ ‫لذا پ��ل ارتباطی و گفتمانی بین اصالحات و‬ ‫اصولگرایی را عسگراوالدی ایجاد کرد‪ .‬موتلفه‬ ‫از جایگاه ایشان چه بهره ای گرفت تا قدرت‬ ‫مانور خود را در عرصه سیاست بیشتر بکند؟‬ ‫نهایی‬ ‫همانطور که گفتم هیچ مساله مهمی نیست که نظر‬ ‫سیاست‬ ‫ایش��ان لحاظ نشود‪ .‬به رغم انکه ایشان قصد دخالت در‬ ‫حوزه های اجرایی را ندارد اما در موضوعات مختلف نظیر‬ ‫نوع مراودات با دولت نظر وی مهم اس��ت چون ش��اید‬ ‫فردی در همین موتلفه طرفدار بی چون و چرای دولت‬ ‫یا مخالف صددرصد رئیس جمهور باشد اما همین االن در‬ ‫مورد تصمیم گیری راجع به مسائل مهم هفته ای سه جلسه‬ ‫با ترکیب شورای مرکزی و هیات دبیران برگزار می شود و‬ ‫اقای عسگراوالدی عضو هر دو هستند و شاید مطلبی را‬ ‫بگویند و دیگران نظر غیر دهند بعد خود ایشان پیشنهاد‬ ‫می دهد تانظرات به رای گذاشته شود‪ .‬برخی مواقع نظر‬ ‫غیر رای می اورد که اقای عسگراوالدی بیان می کند تابع‬ ‫نظر جمع هستند لذا ایشان به نظر جمع اصالت می دهد‪.‬‬ ‫یا حتی زمانی که اقای عس��گراوالدی‪ ،‬دبیر کل موتلفه‬ ‫بود برای شرکت در نشست های مطبوعاتی نظر شورای‬ ‫مرکزی یا بزرگان حزب را در مورد موضوعات مختلف‬ ‫می گرفت و انصافا اگر جمع نظری خالف نظر وی داشت‬ ‫ایشان در ان مصاحبه دیدگاه اکثریت را بیان می کرد‪ .‬چون‬ ‫به یک حدیث معصوم معتقد اس��ت که هرگاه دو مومن‬ ‫راجع به یک مساله مشورت می کنند خدا نفر سوم است‪.‬‬ ‫لذا خدا این سرمایه بزرگ را در موتلفه برای ما به امانت‬ ‫گذاش��ته و حزب هم تالش داش��ته از این ش��خصیت‬ ‫بیشترین استفاده را ببرد‪.‬‬ ‫م��ن مصداقی تر حرف می زنم چ��ون جوابم‬ ‫را نگرفت��م‪ .‬به تازگی جمعیت��ی به نام جامعه‬ ‫وعاظ والیی اعالم انش��عاب ک��رد از جامعه‬ ‫وعاظ که اقای شجونی عضو شورای مرکزی‬ ‫موتلف��ه و دبیر کل جامعه وع��اظ در مورد ان‬ ‫تش��کل با انتقاد س��خن می گوی��د اما همین‬ ‫تشکل در کمترین زمان ممکن با رئیس جمهور‬ ‫جلسه ای برای تبادل نظر می گذارد ولی موتلفه‬ ‫باید مدتی منتظر بماند تا درخواست مالقاتش‬ ‫مورد پذی��رش ق��رار بگیرد‪.‬چ��را زمانی که‬ ‫اصالحات در اوج بود و اصالح طلبان بسیاری‬ ‫از خط قرمزها را بر نمی تابیدند‪ ،‬دبیر کل جبهه‬ ‫مشارکت برای عسگر اوالدی احترام قائل شد و‬ ‫‪29‬‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫موتلفه اسالمی هیچ ارتباط سازمانی ندارد‪ .‬لذا انجا یک‬ ‫دستگاه کامال جدا از حزب است‪ .‬تصور عمومی بر این‬ ‫اس��ت که چون اسم این مدرسه ش��هدای موتلفه است‬ ‫بنابراین در انجا مش��غول کادر سازی برای اینده هستیم‪،‬‬ ‫نه‪ ،‬البته اداره کنندگان مدرس��ه در خیلی از امور با ما هم‬ ‫فکر هستند اما به صراحت می گویم هیچ ارتباط سازمانی‬ ‫بین حزب و مدرسه شهدای موتلفه وجود ندارد جز کلمه‬ ‫موتلف��ه‪ .‬ولی اصل اینکه ما باید در این رابطه اقدام کنیم‬ ‫جزو سیاست های مصوب حزب بوده و االن هم هست و‬ ‫حتی در ساختار جدید چنین جایی پیش بینی شده است‪.‬‬ ‫منتها چون سرمایه گذاری برای ساخت مدارس‪ ،‬سرمایه‬ ‫ان طی�ف از اصالح طلبان�ی ک�ه داخ�ل نظ�ام‬ ‫می خواهند با ما رقابت کنند حتی باید زمینه بودن‬ ‫و رقابت شان را فراهم کرد‪ .‬کسانی که با عنوان‬ ‫اصالح طلبی با نظام ضدیت می کنند با کسانی که‬ ‫داخل نظام هستند و با ما رقابت می کنند کامال از‬ ‫هممنفکمی دانم‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫پاسخ نامه را داد ولی االن موتلفه برای صحبت‬ ‫با رئیس جمهور باید یک سال پشت در منتظر‬ ‫بماند؟‬ ‫در واقع رئیس جمهور و دولت هر چقدر ارتباط ش��ان با‬ ‫سیاست شخصیت هایی نظیر عس��گر اوالدی کم باشد خودشان‬ ‫ضرر می کنند چون عسگراوالدی حتی در دوره خاتمی‬ ‫که رقیب ما بود در انتخابات بنا به دعوت رئیس جمهور‬ ‫وقت هر چند وقت یک بار با ایش��ان مالقات داشتند و‬ ‫در ای��ن مالقات ه��ا نیز ب��ه خاتمی ثابت ش��ده بود که‬ ‫اقای عس��گر اوالدی از دید حزبی و جناحی با ایش��ان‬ ‫دیدار نمی کند بلکه از نگاه انقالب این ارتباطات برقرار‬ ‫اس��ت و حتی عسگر اوالدی به خاتمی گفته بود به دلیل‬ ‫سنم دیدار من یک بعد قیامتی دارد و مطالبی که به ذهنم‬ ‫می رس��د چه تلخ و چه شیرین به شما می گویم و برای‬ ‫شیرین زبانی هم با شما مالقات نمی کنم‪ .‬اما انچه بازگو‬ ‫می کنم می خواهم چش��م و گوش ریز مسئوالن کشور‬ ‫باش��م‪ .‬انصافا در ان زم��ان این مالقات ه��ا به صورت‬ ‫منظم انجام می شد بنابراین شخصیت های کشوری نظیر‬ ‫رئی��س دول��ت‪ ،‬رئی��س مجل��س و‪ ...‬هر چ��ه قدر که‬ ‫محدودیت قائل ش��وند برای استفاده از نظر افرادی مثل‬ ‫اقای عس��گراوالدی به خودشان است و بهتر است انها‬ ‫در انجام این ارتباط سعی بکنند‪ .‬از طرفی عسگراوالدی‬ ‫هم بارها گفته اگر حرف تلخی درباره دولت یا دستگاهی‬ ‫دیگر داشتم ان را در جلسات خصوصی بازگو می کنم‪.‬‬ ‫هر وقت توانستم در جلسات خصوصی بگویم رسانه ای‬ ‫نمی کنم اما اگر نشد انها خودشان یک راه پیش پای من‬ ‫گذاش��تند برای انکه انتقاداتم را علنی و رسانه ای بکنم‪.‬‬ ‫برخی مسئوالن در ارتباط گیری با شخصیت های دلسوز‬ ‫نظیر عسگراوالدی کوتاهی کردند اما این کوتاهی به ضرر‬ ‫خودشان است‪ .‬چون حداقل عسگراوالدی با دید محدود‬ ‫و حزبی مالقات ها را انجام نمی دهد و س��عی وی بر ان‬ ‫است که با دید انقالبی این مراودات باشد‪.‬‬ ‫وزن اصولگرایان عضو جبهه پیروان خط امام‬ ‫و رهبری در مجلس سنگین است‪ .‬این را قبول‬ ‫دارید؟‬ ‫شخصا محاس��به عددی نکردم‪ .‬انچه جبهه پیروان خط‬ ‫ام��ام و رهبری را مقبول کرده تفکر حاکم بر ان اس��ت‬ ‫ل��ذا خیلی هم به تش��کل ها بس��تگی ن��دارد‪ .‬تبعیت از‬ ‫ولی فقیه‪ ،‬ارجح بودن منافع انقالب و نظام بر منافع حزب‬ ‫‪30‬‬ ‫و تشکیالت‪ ،‬خدمت گزاری به مردم و‪ ...‬مشترکاتی است‬ ‫که بین اعضای اصلی جبهه وجود دارد و بنابراین تفکر‬ ‫مهم است‪ .‬شاید بس��یاری از اصولگرایان مجلس عضو‬ ‫هیچ یک از تش��کل های چهارده گانه جبهه نباش��ند اما‬ ‫به خاطر انکه مبانی فکری انها بسیار با مبانی ما نزدیک‬ ‫است با تصمیمات جبهه همراهی می کنند‪.‬‬ ‫اتفاقی بعد از ریاست جمهوری نهم در جریان‬ ‫اصولگرا افت��اد و ان حذف ش��یخوخیت از‬ ‫ای��ن جریان بود‪ .‬به عب��ارت دیگر طیف های‬ ‫جدی��د اصولگرا ش��یخوخیت گذش��ته را بر‬ ‫نمی تابند‪ .‬ش��یخوخیتی که افراد بزرگی نظیر‬ ‫ای��ت اهلل مه��دوی کن��ی‪ ،‬ناط��ق ن��وری‪،‬‬ ‫عسگراوالدی و‪ ...‬را در بطن خود دارد‪.‬‬ ‫اعتبار ویژه قائل شدن برای سابقون انقالب متاثر از نگاه‬ ‫سیاسی صرف نیس��ت‪ .‬قران نیز یک تاکید ویژه بر این‬ ‫مساله دارد‪ .‬اینکه سابقون اصولگرای انقالبی را در حدی‬ ‫مورد توجه قرار دهیم که در مسائل مهم بین خود تشکل ها‬ ‫و اف��راد اصولگرا فصل الخطاب باش��ند‪ ،‬نکته ای حائز‬ ‫اهمیت است‪ .‬برخی طیف ها تعابیری بکار گرفته اند که‬ ‫اینها مهره سوخته بوده و کارامد نیستند‪ .‬انها اشتباه می کنند‬ ‫چون بعد از انتخابات هفتم مجلس‪ ،‬شورای شهر دوم و‬ ‫نهم ریاست جمهوری‪ ،‬سران اصولگرا با دعوت احمدی‬ ‫نژاد با هم نشستند و قرار گذاشتند در انتخابات مجلس‬ ‫هشتم هماهنگ عمل کنند و جبهه متحد اصولگرایان ما‬ ‫حصل ان هماهنگی بود که باعث شد ‪ 220‬نامزد اصولگرا‬ ‫به مجلس راه یابند لذا احترام قائل ش��دن برای سابقون‬ ‫چنین نتیجه ای را رقم زد‪ .‬االن دو س��ال از عمر مجلس‬ ‫هشتم گذشته و این نشان می دهد الزم است که همچنان‬ ‫برای بزرگان و سابقون احترام قائل بود‪ .‬کسانی که در حال‬ ‫حاضر غیر از این می اندیشند اگر تاکنون به انها این قضیه‬ ‫ثابت نشده است بعدا به این نتیجه می رسند که بی اعتنایی‪،‬‬ ‫بی احترامی و به حساب نیاوردن سابقون اصولگرا به ضرر‬ ‫خودشان تمام خواهد شد‪ .‬چون اعتبار سابقون در ذهن‬ ‫مردم تحت تاثیر جنجال های سیاسی قرار نخواهد گرفت‪.‬‬ ‫بنده به عنوان دبیر کل حزب موتلفه معتقدم همه نسل ها‬ ‫باید در تصمیم گیری ها ش��رکت داش��ته باشند نه انکه‬ ‫بین نس��ل ها دیوار کشیده ش��ود‪ .‬هر کدام از نسل ها اگر‬ ‫س��ر جای خود به وظیفه ش��ان عمل کنند هیچ تعارض‬ ‫بین نسلی شکل نمی گیرد‪ .‬دیوار کشیدن بین نسل اول‪،‬‬ ‫دوم و سوم و در اینده نزدیک چهارم انقالب به ضرر این‬ ‫نسل ها تمام خواهد شد‪ .‬بر داشتن دیوارها موجب می شود‬ ‫انقالب بتواند از تمام ظرفیت ها نسلی استفاده کند‪.‬‬ ‫چرا برخی طیف ها با شیخوخیت مخالفند؟ ایا‬ ‫فکر می کنند که جای انها را در عرصه سیاست‬ ‫تنگ می کند؟‬ ‫جزو اشتباهات انهاست‪ .‬درکار سیاسی همین که خیال‬ ‫شود همه حق در روش ها و سلیقه ها با ماست این اغاز‬ ‫سقوط در کار سیاسی است‪ .‬اصول مشترک خدشه ناپذیر‬ ‫بوده اما در وحدت سلیقه ها باید قبول شود که هیچ یک‬ ‫حق مطلق نیستند‪ .‬اگر چنین تصوری برای افراد و گروه ها‬ ‫پیش بیاید که حق مطلق هستند این اغاز کنار گذاشتن و‬ ‫ی کردن به نسل های اول انقالب است‪.‬‬ ‫بی احترام ‬ ‫هاشمی رفسنجانی اخیرا صحبت از تمایل برای‬ ‫بازنشس��تگی کرد و با توجه به اینکه شهریور‬ ‫دوره مجم��ع تش��خیص تم��ام خواهد ش��د‬ ‫کناره گیری ایش��ان را از ای��ن عرصه چطور‬ ‫ارزیابیمی کنید؟‬ ‫شخصیتی که متعلق به انقالب است هیچ گاه بازنشسته‬ ‫نخواهد شد‪ ،‬حاال شاید در یک سمتی الزم باشد تغییراتی‬ ‫صورت بگیرد باز به معنای قبول بازنشستگی افراد نیست‪.‬‬ ‫ضمن اینکه در برخی س��مت ها بین قرار گرفتن افراد و‬ ‫ان مس��ئول باید تناسب وجود داشته باشد یعنی به بهانه‬ ‫جوانگرایی‪ ،‬یک انسان با تجربه کارکشته و عالم کنار نرود‬ ‫تا یک فرد جوان بی تجربه جای وی را بگیرد‪ .‬در دولت‬ ‫احمدی نژاد به بهانه جوانگرایی برخی مواقع سمت هایی‬ ‫به جوان ها داده ش��د که نه س��واد و نه تجربه ان کار را‬ ‫داشتند بنابراین هم به ش��خصیت خودشان و هم به ان‬ ‫جایگاه لطمه خورد‪ .‬باید جوانان با کادر س��ازی س��مت‬ ‫بگیرند‪ .‬جوانی که در قالب کادر سازی شایستگی هایش را‬ ‫پیدا نکرده به صرف جوان بودن نباید در عرصه مدیریت‬ ‫وارد ش��ود‪ .‬لذا نس��ل های جوان انق�لاب با یک فرایند‬ ‫حساب شده می بایست جایگزین نسل های قبلی شوند‪.‬‬ ‫بازنشستگی اقای هاشمی زود است یا خیر؟‬ ‫من هیچ اعتقادی به اینکه ایشان به سن بازنشستگی رسیده‬ ‫باشد ندارم‪ .‬منتها اضافه می کنم که همه شخصیت ها باید‬ ‫س��عی نمایند که پش��ت س��ر مقام معظم رهبری نقش‬ ‫خودشان را ایفا بکنند و اقای هاشمی از این امر مستثنی‬ ‫نیس��ت‪ .‬کس��انی که جز به طر د هاشمی نمی اندیشند و‬ ‫کس��انی که جز به طرد احمدی نژاد نمی اندیشند هر دو‬ ‫اش��تباه می کنند‪ .‬ما می دانیم احمدی نژاد و هاشمی با هم‬ ‫اختالف دارند ولی هر دوی انها باید زیر پرچم انقالب و‬ ‫پشت سر مقام معظم رهبری حفظ شوند و این دعواهای‬ ‫ویژه که برخی مواق��ع بروز و ظهور می کنند یا خودش‬ ‫ی��ا اطرافیان در ان دعواها موثرند قطعا نباید بس��ط یابد‬ ‫چرا که به ضرر انقالب اس��ت‪ .‬البته یکس��ری ریزش ها‬ ‫طبیعی است‪ .‬اگر شخصیتی خودش به حفظ شدن اعتقاد‬ ‫نداشت و تالش نکرد خود او مقصر است‪.‬‬ ‫تفاوت دیدگاهی که طیف جبهه پیروان خط‬ ‫امام و رهبری با طیف های جدید اصولگرایی‬ ‫نظیر جمعیت ایثارگران و رایحه خوش دارد ان‬ ‫است که می خواهد خاتمی را زنده نگه دارد تا‬ ‫اصالح طلبان با رهبری وی در عرصه سیاست‬ ‫بمانند‪ ،‬ولی اصولگرایان جدید اصالحات را‬ ‫م��رده تلقی می کنند و حرف ه��ای خاتمی را‬ ‫تاکتیک اصالح طلبان برای ماندن در حاکیمت‬ ‫می دانند که به نظر می اید تحلیل این گروه از‬ ‫اصول گرایان هم دور از واقعیت نیست‪.‬‬ ‫مالک ما برای صالحیت گروه های مختلف سیاسی که در‬ ‫کشور فعالیت می کنند این است که اصول را قبول داشته‬ ‫یعنی به قانون اساسی و اصل والیت پایبند باشند‪ .‬توقع‬ ‫نادرس��تی است که بگویم همه باید مثل موتلفه یا جبهه‬ ‫پیروان خط امام و رهبری فکر کنند‪ .‬البته اصالح طلبانی‬ ‫که پایبند به اصول انقالب هس��تند وجودش��ان را الزم‬ ‫هر صورت اصولگرایان پی��روزی جریان اصولگرا را به‬ ‫پیروزی شخص یا گروه خود باید ترجیح دهند‪.‬‬ ‫جمعیت ایثارگران معتقد اس��ت رئیس جمهور اینده‬ ‫چهره ای ناشناس به لحاظ سیاسی است و افراد مشهور‬ ‫خیلی موفق نخواهند بود‪ .‬به نظر ش��ما رئیس جمهور‬ ‫اینده شخصی سرشناس با موضع مشخص و عقبه ای‬ ‫روش��ن خواهد بود یا فردی اس��ت ک��ه یک دفعه به‬ ‫عرصه سیاست ورود می کند و رای مردم را می گیرد؟‬ ‫هیچ ک��دام از این دو احتمال را منفی نمی دانم از االن هم‬ ‫پیش بینی قطعی و صد در صد نمی شود کرد‪ .‬باید اظهارنظر‬ ‫در این رابطه را به یک سال و نیم قبل از انتخابات ریاست‬ ‫جمهوری موکول کرد‪.‬‬ ‫رئیس جمهور اینده اصولگ��را خواهد بود یا‬ ‫اصالح طلب؟‬ ‫در انتخاب��ات ادوار قبل اتفاق افت��اده‪ ،‬وقتی که جریان‬ ‫تفکر اصالح طلبی در ذهن مردم حاکم بود اصالح طلبان‬ ‫رای می اوردن��د‪ .‬ش��اید اف��راد زیاد تاثی��ر معنی داری‬ ‫نداش��ته باش��ند‪ .‬وقتی گفتمان اصولگرای��ی حاکم بود‬ ‫نیز اصولگرایان پیروز می ش��وند و خیلی این امر متاثر‬ ‫از اف��راد کاندیدا نیس��ت‪ .‬در انتخابات س��وم مجلس‬ ‫طیف مجمع روحانیون غالب ش��د ول��ی دوره چهارم‬ ‫جامع��ه روحانیت اکثریت را از ان خ��ود کردند یا در‬ ‫مجلس شش��م جبهه مش��ارکت به خاطر غلبه دیدگاه‬ ‫اصالح طلبانه بر نظر مردم اصالح طلبان پیروز شدند ولی‬ ‫بعد از ان دوباره اصولگرایان غالب گشتند‪ .‬در انتخابات‬ ‫گوناگون ش��اید م��ردم برای اولین بار با اس��م نامزدی‬ ‫برخورد کردند ولی انچه باعث ش��د طیفی خاص رای‬ ‫بیاورد به خاطر قرار گیری فضای انتخاباتی در دست ان‬ ‫گروه بود‪ .‬اگر در رقابت های انتخاباتی اینده اصولگرایان‬ ‫جو افکار عمومی را قانع کنند که صالح جامعه بر تداوم‬ ‫حض��ور گفتمان اصولگرایی اس��ت قطع��ا بر مجلس‪،‬‬ ‫شوراها و ریاست جمهوری این گفتمان حاکم خواهد‬ ‫شد ولی اگر فهرس��ت های متعددی از جناح اصولگرا‬ ‫بیرون بیاید احتمال دارد مردم س��ردرگم شوند و تحت‬ ‫این شرایط اصالح طلبان متحد برنده انتخابات شوند‪.‬‬ ‫پس هنوز ش��ما رقیب را رانده شده از صحنه‬ ‫سیاسی کشور تصور نمی کنید؟‬ ‫ن��ه از صحنه خ��ارج می بینم و نه مصلح��ت انقالب و‬ ‫نظام این اس��ت که از صحنه خارج باش��ند‪ .‬ان طیف از‬ ‫اصالح طلبان��ی که داخل نظام می خواهن��د با ما رقابت‬ ‫سیاست‬ ‫کنند حتی باید زمینه بودن و رقابت ش��ان را فراهم کرد‪.‬‬ ‫کسانی که با عنوان اصالح طلبی با نظام ضدیت می کنند‬ ‫با کس��انی که داخل نظام هس��تند و با ما رقابت می کنند‬ ‫کامال از هم منفک می دانم‪ .‬اصالح طلب داخل نظام وجود‬ ‫و حض��ورش ولو انکه اثرگذاری اش موجب شکس��ت‬ ‫اصولگرایان شود ضروری است‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫می بینم و معتقدم که ما نباید فکر کنیم حق مطلق هستیم‬ ‫به شرطی که انها در داخل نظام با ما به رقابت بپردازند نه‬ ‫انکه عامل دشمن بشوند و به ترویج حرف های دشمن‬ ‫شاد کن اقدام کنند‪.‬‬ ‫خاتمی باالخره خارج نظام است یا داخل؟‬ ‫ایشان موضعگیری های متنوع داشته است باید تالش کند‬ ‫در موضعگیری ها فصل الخط��اب بودن رهبری و داخل‬ ‫نظام بودن را بیشتر از گذشته اثبات کند‪.‬‬ ‫یعنی روی مرز است؟‬ ‫نه‪ ،‬برخی مواقع از کسانی حمایت کرده که نباید می کرد‪.‬‬ ‫ولی گویا نامه ای به مقام معظم رهبری نوشتند‪.‬‬ ‫ان نامه تایید نش��د که واقعا نوشته شده‪ ،‬ولی امیدواریم‬ ‫ایشان جز در خیمه انقالب و پشت سر مقام معظم رهبری‬ ‫موضعگیرینکند‪.‬‬ ‫برخی معتقدند دولت نباید شرکت سهامی باشد‬ ‫ولی عده ای دیگر می گویند این مدل موفق تر از‬ ‫دولت یک دست است‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫اگر گرایشات مختلف در تبعیت از مقام معظم رهبری‪،‬‬ ‫اعتقاد به والیت فقیه و تصمیم جمعی که دارند مشترک‬ ‫باش��ند من مضر نمی بینم که سلیقه های مختلف در یک‬ ‫دس��تگاه مدیریتی حضور داشته باشند‪ .‬اگر مبانی انها با‬ ‫هم متفاوت بود دیگر قائل به دولت ائتالفی نیستم یعنی‬ ‫برخی ها می خواهند بهزاد نبوی و میر س��لیم کنار هم در‬ ‫دولت بنشینند‪ .‬این ائتالف غیرممکن است چون اختالف‬ ‫نظرات این دو در مبناست‪ .‬اما به رغم حضور سلیقه های‬ ‫هم مبنا در یک دولت ان حرفی باید فصل الخطاب باشد‬ ‫که در راس دس��تگاه حضور دارد‪ .‬یعنی شرکت سهامی‬ ‫ به این معنا که هر کس راه خود را برود و فصل الخطاب‬ ‫بودن راس هرم را هم قبول نداش��ته باشد مدیریت قوی‬ ‫امور کش��وری اعمال نخواهد ش��د و کار پیش نخواهد‬ ‫رفت‪ .‬بنابراین س��ابقه نش��ان داده که کابینه های ائتالفی‬ ‫خیلی موفق نبوده اند‪.‬‬ ‫طیف های اصولگرا از حاال ش��روع کردند و‬ ‫کاندیداهای خود را معرفی می کنند و رقابتی‬ ‫از نظ��ر مردم خیلی نامحس��وس ولی از نظر‬ ‫سیاس��یون بارز شکل گرفته اس��ت‪ .‬شهردار‬ ‫تهران‪ ،‬جمعیت ایثارگران‪ ،‬رایحه خوش‪ ،‬جبهه‬ ‫پیروان خط امام و رهب��ری هر کدام به نوعی‬ ‫دست به کار ش��ده اند‪ .‬این ورود زودهنگام به‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری یازدهم را چگونه‬ ‫ارزیابیمی کنید؟‬ ‫البته االن برای انتخابات ریاست جمهوری موقع مناسبی‬ ‫نیس��ت چون کارهای جاری کش��ور تحت الشعاع قرار‬ ‫می گیرد‪.‬‬ ‫ولی زمزمه هایش هست‪.‬‬ ‫نمی شود گفت کسی حق ندارد برای ریاست جمهوری‬ ‫تالش کند‪ .‬اما کس��انی که مسئولند اگر به جای کارهای‬ ‫خود ب��ه کارهای انتخاباتی بپردازند یک اقدام نا به هنگام‬ ‫را نشان می دهد‪.‬‬ ‫خب االن دولت توسط مشایی وارد حوزه نظریه پردازی‬ ‫شده است تا مواضع و مرزبندی های خودش را با سایر‬ ‫طیف ها روشن کند‪.‬‬ ‫قبول دارم ای��ن اقدامات زودهنگام اس��ت‪ .‬اما در اینکه‬ ‫تش��کل ها از االن به فک��ر انتخاب��ات مجل��س نه��م و‬ ‫ریاس��ت جمهوری و ش��وراهای ش��هر باش��ند منعی‬ ‫وجود ندارد و معتق��دم در انتخابات پیش رو مصلحت‬ ‫اصولگرایان وحدت با یکدیگر است‪.‬‬ ‫ولی شواهد و قرائن این مساله را بعید جلوه می دهند‪.‬‬ ‫اگر جناح رقیب (اصالحات) وحدت کند و اصولگرایان‬ ‫متفرق عمل کنند اس��یب می بینیم‪ .‬در بعضی ش��هرها‬ ‫اصولگرایان در انتخابات مجلس فهرس��ت متنوع دارند‪.‬‬ ‫با وجودی که رای جمعی شان از رقیب بیشتر بود شکست‬ ‫خوردند‪ .‬مش��غول کردن ذهن ها به رقابت های اینده به‬ ‫شرطی که به امور کشور لطمه نزند ممنوع نیست اما به‬ ‫همه شخصیت ها باید سعی نمایند که پشت سر‬ ‫مقام معظم رهبری نقش خودشان را ایفا بکنند و‬ ‫اقای هاشمی از این امر مستثنی نیست‪ .‬کسانی‬ ‫که جز به طر د هاشمی نمی اندیشند و کسانی که‬ ‫جز به طرد احمدی نژاد نمی اندیشند هر دو اشتباه‬ ‫می کنند‬ ‫‪31‬‬ ‫تاکتیک جدید اصالح طلبان یا پشیمانی از افراطی گری ؟‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫‪32‬‬ ‫تالشخاتمی‬ ‫برای بازگشت به حاکمیت‬ ‫ایا او با افراطی ها مرزبندی می کند؟‬ ‫پس از پیروزی انقالب اس�لامی گروه های چپ همواره‬ ‫سهمی در اداره حکومت داشتند‪ ،‬گاه در قامت قوه مجریه‬ ‫و گاه در قوه مقننه‪ ،‬زمانی هم هر دو را در اختیار داشتند‪.‬‬ ‫زمان اما هر چه گذشت سهم انها اندک و مختصر شد‪ .‬کار‬ ‫به انجا رسید که پس از سال ها حضور در عرصه قدرت‬ ‫رسمی با قدرت گرفتن محافظه کاران‪ ،‬چپ ها زاویه نشینی‬ ‫پیشه کردند‪ .‬که بخش زیادی از ان به دلیل تندروی های‬ ‫این گ��روه در اویل انقالب بود‪ .‬انها ام��ا در زمان دوری‬ ‫از قدرت با تشکیل حلقه های فکری و سیاسی همچون‬ ‫حلقه کیان و با حضور متداوم در نشس��ت های محفلی‬ ‫سیاسی و نیز تشکیل گعده های متفاوت به زمینه چینی برای‬ ‫ی در پاستور به‬ ‫بازگش��ت پرداختند‪ .‬زمان که برای هاشم ‬ ‫پایان می رسید تئوریسین های چپ فضا را مستعد ارزیابی‬ ‫کردند و نسخه های گوناگون پیچیدند برای بازگشت به‬ ‫قدرت پس از سال ها دوری‪.‬‬ ‫نخس��تین تجویز انان رجع��ت دگر باره نخس��ت وزیر‬ ‫دوران جن��گ ب��ود‪ .‬ش��اید در ان بره��ه زمان��ی گزینه‬ ‫دیگری در اختیار نداش��تند تا بتواند عاملی باش��د برای‬ ‫اج��رای تئوری ه��ای انه��ا‪ .‬پاس��خ منفی موس��وی اما‬ ‫اب س��ردی ش��د برقام��ت هم��ه ان��ان‪ .‬پ��س از همه‬ ‫ک��ش و قوس ها به فردی رس��یدند به نام «س��یدمحمد‬ ‫خاتم��ی»‪ ،‬ف��ردی که ت��ا ان روز اگر چه ب��ا حضور در‬ ‫کابینه های مختلف سابقه صدارت را در کارنامه داشت و‬ ‫به تفکرات انان نزدیک بود‪ ،‬اما چهره ای مطرح نبود و این‬ ‫بزرگ ترین چالش تئوریسین های چپ شد‪ .‬اما هر چه به‬ ‫انتخابات دوم خرداد نزدیک می شدیم رفته رفته با فضایی‬ ‫که علیه کاندیدای مطرح ان دوران یعنی علی اکبر ناطق‬ ‫نوری پدید امد‪ ،‬هر روز ش��انس خاتمی بیشتر و بیشتر‬ ‫می شد‪ .‬چنانکه پس از پیروزی او در انتخابات با رای بسیار‬ ‫باال حتی عده ای از کارشناس��ان سیاسی رای های مربوط‬ ‫به رئیس جمهور اصالحات را رای هایی از جنس س��لبی‬ ‫خواندند‪ .‬انان بر این باور بودند که رای به خاتمی بیشتر برای‬ ‫رای نیاوردن کاندیدای محافظه کاران بوده است و نه صرف‬ ‫رای اوردن شخص سید محمد خاتمی‪.‬‬ ‫با ورود خاتمی به پاستور‪ ،‬چپ ها که حاال به اصالح طلبان‬ ‫معروف شده بودند مجال دیگری یافتند برای فتح سنگر‬ ‫ی کشور‪ .‬انها خیلی زود به‬ ‫به سنگر مناصب قدرت رسم ‬ ‫ی دست پیدا کرده‬ ‫مجلس و سایر صندلی های قدرت رسم ‬ ‫و محافظه کارانی که سال ها عادت به حضور در این عرصه‬ ‫را داشتند به جایگاه قبلی خود باز گرداندند‪ .‬اما انچه که از‬ ‫ان به عنوان اصالحات نام برده می ش��د انچنان گسترده و‬ ‫بی ح��د و مرز بود که خیلی از اقداماتی که امروزه از انها‬ ‫ب��ه تندروی ها و افراط گری ه��ای ان دوران یاد می کنند‪،‬‬ ‫اتفاق افتاد‪ .‬کار انچنان ش��د که اختیار از دست صاحبان‬ ‫قدرت رسمی در میان اصالح طلبان هم خارج شده بود‪.‬‬ ‫عناصر اصالح طلب دیگر حتی کسانی چون خاتمی را که‬ ‫روزگاری لیدر خود می دانستند و حتی رهبری اصالحات‬ ‫را شایسته کسانی چون او می پنداشتند حاال تئوری عبور‬ ‫از او را مطرح می کردند‪ .‬چنانکه س��عید حجاریان بعدها‬ ‫در مصاحب��ه ای گفت که خاتمی می��خ اخر را بر تابوت‬ ‫اصالحات کوبیده است‪.‬‬ ‫به هر حال با انچه بر مجلس شش��م گذشت و ماجرای‬ ‫تحصن و نیز پایان حضور خاتمی در ریاست جمهوری‪،‬‬ ‫چپ ها که دیگر نام اصالح طلب بر روی انان باقیمانده بود‬ ‫ی را به طور کامل این بار به‬ ‫بار دیگر عرصه قدرت رس��م ‬ ‫اصولگرایان واگذار کردند‪.‬‬ ‫امید به بازگشت‬ ‫پایان دور اول ریاست جمهوری احمدی نژاد این نوید را به‬ ‫اصالح طلبان می داد که بار دیگر شانس شان را برای حضور‬ ‫در عرصه قدرت رسمی امتحان کنند‪.‬‬ ‫باز نگاه ها به رئیس جمهور پیشین بازگشت‪ .‬او هم با توجه‬ ‫به انچه دغدغه های مهم خویش می خواند بی تمایل نبود‬ ‫برای بازگشت به عرصه قدرت‪ .‬این بار اما نخست وزیر‬ ‫دوران جنگ هم عزم جزم کرده بود برای بازگشتی دوباره‬ ‫و البته رئیس مجلس ششم هم که در دوره قبل انتخابات‬ ‫ناکام ش��ده بود از هم��ان ابتدا اعالم ک��رد که کاندیدای‬ ‫ریاست جمهوری خواهد شد‪ .‬حال انها مواجه بودند با سه‬ ‫کاندیداهای حاضر در صحنه‪.‬‬ ‫ امی��ر محبیان در تحلیل ش��رایط ان زم��ان اصالح طلبان‬ ‫به خبرنگار ما می گوید‪« :‬تمام��ی جریانات درون طیف‬ ‫اصالح طلبمعموالدریکچیزمشترکند‪.‬انهاپایگاهاساسی‬ ‫خودشان را در طیف متوسط می دانند و توجه چندانی به‬ ‫طبقات مستضعف ندارند‪ .‬بعضی از انها این تصور را دارند‬ ‫که اصولگرایان توانستهاند طبقات مستضعف و پایین را‬ ‫مصادره کنند و بعضی ها اصال ارمان هایشان را به نحوی‬ ‫ندیدند که بتوانند طبقات پایین را هم پوشش بدهند و از‬ ‫انجا که روی طبقه متوسط به صورت جدی کار کرده اند‪،‬‬ ‫ایدئولوژی ای که برگزیده اند‪ ،‬ایدئولوژی لیبرالیستی است و‬ ‫ایدئولوژی لیبرالیستی روی طبقه متوسط و خواسته هایش‬ ‫تاکید می کن��د‪ .‬اگر ما این را معیار بگیری��م‪ ،‬بله‪ ،‬جریان‬ ‫اقای خاتمی‪ ،‬اقای کروبی و اقای هاشمی تا حدودی به‬ ‫هم نزدیک می ش��ود و تقریبا در یک مسیر قرار می گیرد‪،‬‬ ‫اما به نظر می رسید که جریان اقای موسوی می تواند یک‬ ‫حرکت دیگری باشد یعنی با توجه به تصویر اولیه ای که‬ ‫از موسوی بود و گرایش نئو سوسیالیستی که ایشان داشت‬ ‫به نظر می رسید که با اتکا به گفتمان مردم گرایی و عدالت‬ ‫خودش را به طبقات مستضعف نزدیک کند‪ .‬از انجا که‬ ‫طبقات مستضعف و پایین عمدتا گرایش مذهبی هم دارند‪،‬‬ ‫اقای موسوی می توانست سه ضلع یک مثلث را تکمیل‬ ‫کند‪ :‬مردم گرای��ی‪ ،‬عدالت گرایی و در عین حال مذهبی‬ ‫بودن‪ .‬مجموع این معیارها می توانست اقای موسوی را یک‬ ‫چهره مطلوب برای طبقات متوسط با ان پیش زمینه ذهنی‬ ‫که از دوران امام داش��تند تبدیل کند‪ .‬اما مشکلی که اتفاق‬ ‫افتاد این بود که بدنه سیاسی اکتیو که با اقای موسوی باید‬ ‫همراهی می کرد و اینها به عنوان نیروهای عاریتی از سوی‬ ‫اقای هاشمی و از سوی اقای خاتمی به اقای میرحسین‬ ‫داده شده بودند اساسا این رویکرد را قبول نداشتند‪ .‬اینها‬ ‫خودشان عواملی بودند که جریان نئولیبرالیسم را در ایران‬ ‫پای��ه گذاری ک��رده و از لحاظ اقتص��ادی هم پیش برده‬ ‫بودند‪.‬پس ما می بینیم که از لحاظ ایدئولوژی یک شکاف‬ ‫خطی بین اقای میرحسین موسوی و کسانی که قرار بود‬ ‫حمایتش کنند به وجود امد‪ ،‬لذا موسوی اصال نتوانست‬ ‫به سمت طبقات متوسط برود چرا که نه رسانه های لیبرال‬ ‫شده تیم اقای خاتمی و هاشمی با او همکاری می کردند‬ ‫و نه نخبگانی که با او بودند‪ .‬در حالی که اقای میرحسین‬ ‫موسوی ظرفیت اساس��ی ایجاد حرکت در جامعه را در‬ ‫بین مستضعفین می توانست داشته باشد‪ ،‬چرا که نیروهای‬ ‫متوسط مخالف احمدی نژاد بودند و او اگر طبقات پایین را‬ ‫هم تحریک می کرد می توانست جمع خوبی را به سمت‬ ‫خودش جلب کند‪ .‬اما میرحسین موسوی از همان چیزی‬ ‫که بر دیگران نقد می کرد در همان چاه افتاد‪ .‬یعنی گفتمان‬ ‫لیبرالیستی‪ ،‬گفتمانی که توسط موسوی مطرح شد یکسری‬ ‫بحران هایی را برای خود ایش��ان ایجاد می کرد‪ ،‬اول اینکه‬ ‫اقای خاتمی و هاشمی می توانستند این گفتمان را مطرح‬ ‫کنند چون س��وابق حرکتی انها چنین بود‪ ،‬اما موس��وی‬ ‫سوسیالیستی بود که قرار شده بود شعار های لیبرالیستی‬ ‫مطرح کن��د‪ .‬یک تناقض به وجود ام��د‪.‬او تمام خطوط‬ ‫ارتباطی خودش را با طبقات مس��تضعف قطع کرد‪ ،‬پس‬ ‫رایش ش��د رای طبقات شهرنشین ان هم نه تمام طبقات‬ ‫شهرنشین‪ ،‬طبقات متوسط به خصوص طبقات متوسط‬ ‫رو به باالی شهرنش��ین که از لح��اظ اقتصادی وضعیت‬ ‫بهتری پیدا کرده بودند و سطح توقعشان باال رفته بود‪ .‬این‬ ‫دایره رای میرحس��ین را کم کرد‪ .‬مجموع اینها باعث شد‬ ‫این اف��راد فقط روی یک نقطه توافق کنند و ان این بود‪:‬‬ ‫«نه احمدی نژاد»‪ .‬اما مشکلی که به وجود امد این بود که‬ ‫سرمایه گذاری روی قسمتی کردند که نیاز به سرمایه گذاری‬ ‫نداش��ت چرا که اینها اصال با احمدی ن��ژاد نبودند‪ .‬اقای‬ ‫میرحسین موسوی تمام فرایند تبلیغاتی اش مطمئن کردن‬ ‫کس��انی بود که نمی خواس��تند به اقای احمدی نژاد رای‬ ‫بدهند‪.‬‬ ‫عباس عبدی‪ :‬نباید برای پیروزی می امدیم‬ ‫به ه��ر روی خاتمی به قولش وفا کرد و به دلیل حضور‬ ‫موس��وی از کاندیدات��وری چشم پوش��ی ک��رد‪ .‬ح��اال‬ ‫اصالح طلبان با دو گانه موس��وی و کروبی مواجه بودند‬ ‫و البته خاتمی نیز تمام قد در کنار موسوی ایستاد‪ .‬عباس‬ ‫عبدی‪ ،‬تحلیلگر اصالح طلب نقطه نظر جالبی دارد در مورد‬ ‫ان دوران‪« :‬در همان زمان نیز تاکید کردم که اصالح طلبان‬ ‫نباید با هدف پیروزی نامزد در انتخابات حاضر ش��وند‪.‬‬ ‫انه��ا تنها می توانند با رویکرد ط��رح مطالبات مردمی در‬ ‫این عرصه حاضر ش��وند و اگر می خواهند با این هدف‬ ‫(پیروزی نامزد) در انتخابات شرکت کنند‪ ،‬پس ابتدا باید‬ ‫قبول کنند که امکان پیروز شدن در انتخابات را نیز برای‬ ‫خود قائل هستند‪».‬‬ ‫چه کسانی از‬ ‫اصالح طلبان دعوت‬ ‫کرده اند؟‬ ‫ایا خاتمی رهبر اصالح طلبان می شود؟‬ ‫س��ایت جهان در خبری نوشته اس��ت‪« :‬محمود دعایی‬ ‫واسطه درخواست خاتمی برای دیدار با رهبر انقالب شده‬ ‫است‪ .‬خاتمی تالش دارد نسبت به حوادث سال گذشته‬ ‫و تندروی برخی از دوس��تان خود اعالم برائت کند‪ ».‬به‬ ‫گزارش خبرن��گار جهان‪ ،‬دعایی مدیرمس��ئول روزنامه‬ ‫اطالعات‪ ،‬واسطه درخواست خاتمی برای این دیدار شده‬ ‫اس��ت‪ .‬هنوز این دیدار انجام نگرفته‪ .‬اما به نظر می رسد‬ ‫این دیدار در راس��تای نامه سال گذشته خاتمی به رهبر‬ ‫انقالب باشد‪.‬‬ ‫محمدجواد حق شناس‪ ،‬عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی‬ ‫علت نگ��رش مثبت برخی بزرگان جریان اصولگرا در بازگش��ت مجدد‬ ‫اصالح طلبان به عرصه سیاس��ی‪ ،‬با جواب به این پرسش روشن می شود‪.‬‬ ‫چرا این امر مورد توجه فعاالن سیاس��ی کش��ور به ویژه اصولگرایان قرار‬ ‫گرفته اس��ت؟ بر این باورم که اصوال جوان و انقالبی بودن جامعه ایرانی‬ ‫و موقعیت ژئوپلتیک کش��ور در خاورمیانه و جهان باعث شده تا کسانی‬ ‫که نس��بت به مسائل بین المللی حساس��ند‪ ،‬نتوانند چشم خود را بر روی‬ ‫تح��والت داخل��ی و پیرامونی ایران ببندند و س��اده از کن��ار ان بگذرند‪.‬‬ ‫چرا که کشور ما حلقه وصل همه حوزه های تمدنی و استراتژیک منطقه‬ ‫است‪ ،‬بنابراین مسائل ایران فرا جغرافیایی و فرامنطقه ای تلقی می شود‪ .‬از‬ ‫بعد داخلی نظام جمهوری اسالمی ایران بر پایه ازادی و استقالل بنا شده‬ ‫ولی طی یک س��ال اخیر روند تحوالت سیاسی از طرفین ماجرا (اصولگرا‬ ‫و اصالح طلب) به گونه ای ترسیم شد که اداره فضا به شکل مسالمت امیز‬ ‫غیرممکن ش��د‪ .‬از طرفی جریان معترض‪ ،‬س��اماندهی اعتراضات جهت‬ ‫حفظ موقعیت سیاسی و تداوم فعالیت برای تحصیل مطالبات مردم را با‬ ‫محدودیت مواجه دید‪ .‬لذا دو امر مذکور باعث شد قسمت عمده توان و‬ ‫انرژی جامعه بایکوت شود و از امکان نقش افرینی سیاسی باز بماند‪ .‬این‬ ‫اتفاق اس��یب بسیار گس��ترده ای را نه فقط به جریان اصالحات بلکه کل‬ ‫جامعه جوان ایران زد و موجب یاس‪ ،‬ناامیدی و دلزدگی انها ش��د چون‬ ‫نسبت به افق اینده با ابهام مواجه بودند‪.‬‬ ‫فارغ از مسائل یاد شده‪ ،‬به حاشیه رفتن اصالح طلبان سبب شد تا جریانی‬ ‫که به پویایی رسیده بود و شخصیت های ان از جمله کسانی هستند که در‬ ‫قبل و بعد از انقالب سابقه درخشانی دارند و در حوزه مدیریت اجرایی‬ ‫و قانون گذاری تجربه های گرانقدری اندوخته اند از صحنه سیاس��ت کنار‬ ‫روند‪ .‬این بزرگترین هزینه ای بود که در یک س��ال اخیر پرداخت ش��د‪.‬‬ ‫برای جبران خس��ارت مذکور‪ ،‬بخشی از جریان اصولگرا که مشی معتدل‬ ‫دارند و جزو عقالی این جناح محس��وب می شوند در صدد برامدند تا از‬ ‫ارام��ش چند ماه اخیر کمال اس��تفاده را ببرند‪ .‬ح��وادث بعد از انتخابات‬ ‫زمینه ای را به وجود اورد تا طیفی که باندی و محفلی فکر می کند قدرت‬ ‫و صحنه گردانی سیاس��ی کشور را بدس��ت گیرد و حتی راست سنتی را‬ ‫نیز از برخوردهای س��لبی خود بی نصیب و محروم نگذارد و با شمش��یر‬ ‫کش��نده به قلع و قمع ی��اران دیروز و رهبران امروز بپ��ردازد‪ .‬نمونه های‬ ‫ش��اخص برخورد را می ت��وان عماد اف��روغ‪ ،‬محمدرضا باهن��ر‪ ،‬نادران‪،‬‬ ‫علی مطهری‪ ،‬علی الریجانی‪ ،‬احمد توکلی‪ ،‬پورمحمدی‪ ،‬محس��نی اژه ای‬ ‫و‪ ...‬نام برد که همه در یک طیف فکری نمی گنجند‪ .‬به نظر می رسد عقالی‬ ‫اصولگرا نه از س��ر دلس��وزی برای اصالح طلبان بلکه برای حفظ توازن‬ ‫سیاس��ی جامعه که خود نیز انجا دارای منافع هس��تند احس��اس می کنند‬ ‫باید به بازگشت جریان اصالحات توجه شود‪ .‬در صورت تحقق این امر‬ ‫بیش��ترین منفعت را همین طیف معتدل تفکر اصولگرایی برده و خواهد‬ ‫توانست به عنوان شاخص ترازوی توازن عمل بکند و باز در صحنه گردانی‬ ‫سیاس��ی دارای جایگاه و منزلت شود و به فعالیتش معنا و مفهوم ببخشد‪.‬‬ ‫باالخره در انتخابات ریاس��ت جمهوری ‪ 88‬اصالح طلبان توانس��تند ‪14‬‬ ‫میلیون رای کس��ب کنند و ای��ن مبنای خوبی برای لزوم بازگش��ت انها‬ ‫خواهد بود‪ .‬البته الزمه بازگش��ت ان اس��ت که طرفین با تنازل از مواضع‬ ‫گذش��ته و دیدی واقع گرایان��ه زمینه ایجاد ارامش و ثب��ات را در عرصه‬ ‫سیاس��ی کش��ور فراهم کنند‪ .‬اما اصولگرایان معتدل در رسیدن به هدف‬ ‫خ��ود دارند یک اش��تباه بزرگی مرتکب می ش��وند و ان تاکید بر رهبری‬ ‫خاتمی است‪ .‬در صورتی که اگر فضا برای جریان اصالحات فراهم شود‪،‬‬ ‫خود اصالح طلبان حق دارند راجع به راس جریان سیاس��ی خود تصمیم‬ ‫بگیرند‪ ،‬ضمن انکه تعیین لیدر یک مس��اله ثانوی اس��ت و اولویت باید‬ ‫بر ایجاد زمینه برای فعالیت مجدد اصالح طلبان گذاش��ته ش��ود‪ ،‬زیرا اگر‬ ‫شرایط مهیا شود تفکر اصالح طلبی انقدر به بلوغ سیاسی رسیده که بتواند‬ ‫خودش رهبری مناس��بی را با توجه به فضای موجود انتخاب کند‪ .‬تاکید‬ ‫بر خاتمی و تمایز قائل شدن میان وی با کروبی و موسوی اشتباه تاکتیکی‬ ‫است که قطعا مشکل ساز خواهد شد و بر پیچیدگی مسائل خواهد افزود‪،‬‬ ‫چرا که به فرض صالح بودن خاتمی‪ ،‬اصرار اصولگرایان بر لیدر بودن وی‬ ‫به شخص ایشان ضربه خواهد زد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫دوران پس از انتخابات‬ ‫ب��ا فروکش کردن التهابات پس از انتخابات اینده جریان‬ ‫اصالحات مورد بحث بس��یاری از محافل سیاسی قرار‬ ‫گرفت‪ .‬برخی را عقیده بر ان بود که انان از ازمونی بزرگ‬ ‫ناموفق بیرون امده و حال سزایش��ان ح��ذف از عرصه‬ ‫سیاسی است‪ .‬از دیگر سو‪ ،‬برخی را عقیده بر این بود که‬ ‫حذف یک جناح در عرصه قدرت رسمی امری ناممکن و‬ ‫خطرناک‪،‬همراه با عواقب سیاسی است‪.‬‬ ‫محس��ن رضایی در م��ورد اینده سیاس��ی اصالح طلبان‬ ‫می گوید‪« :‬بستگی به خود مدیران و رهبران اصالح طلب‬ ‫دارد که چگونه می خواهند از این وضعیت که االن برایشان‬ ‫پیش امده عبور کنند‪.‬‬ ‫اگ��ر با یک مدیریت خوب از ای��ن حوادثی که به وجود‬ ‫ام��ده عبور کنند و فاصله خودش��ان را با رهبری و نظام‬ ‫کم کنند و مرزهای خود را با بیگانگان ش��فاف تر سازند‬ ‫می توانند دوباره به صحنه سیاسی کشور برگردند‪ .‬امروزه‬ ‫یک تهدید جدیدی با کمک دش��منان ملت ایران شروع‬ ‫شده اس��ت‪ .‬اصالح طلبان باید مواضع خود را شفاف در‬ ‫مقابل تحریم ها‪ ،‬زیر سوال بردن مواضع و اندیشه حضرت‬ ‫امام (ره) روشن کنند‪».‬‬ ‫از زاویه ای دیگر‪ ،‬غفوری فرد‪ ،‬عضو شورای مرکزی جامعه‬ ‫اسالمی مهندسین با اشاره به بیانات رهبری در خصوص‬ ‫جذب حداکثری و دف��ع حداقلی می گوید‪« :‬مقام معظم‬ ‫رهب��ری فرمودند اگ��ر برخی افراد دلخ��وری و نگرانی‬ ‫داش��ته اند با حرکت در چارچوب اص��ول‪ ،‬قابل جذب‬ ‫هستند و باید برای جذب انان تالش کرد‪».‬‬ ‫عضو فراکسیون اصولگرایان مجلس با بیان اینکه «برخی‬ ‫از افراد جریان اصالح طلب باید اش��تباهات سال گذشته‬ ‫را جبران کنند و با حرکت در مسیر رهنمودهای رهبری‬ ‫به عرصه فعالیت های سیاسی در کشور بازگردند» تاکید‬ ‫می کند‪« :‬این افراد پیش از وقایع بعد از انتخابات مورد تایید‬ ‫مقام معظم رهبری بودند‪ ،‬به گونه ای که ایشان گفتند یکی‬ ‫از این کاندیداها نخس��ت وزیر زمان من بوده و دیگری‬ ‫رئیس مجلس‪ ،‬پس مورد تاییدند‪ .‬متاسفانه با وقایعی که‬ ‫بعد از انتخابات در کش��ور رخ داد‪ ،‬بعضی از افراد جریان‬ ‫اصالح طلب راهش��ان را جدا کردند و این موجب شد تا‬ ‫امروز وضعیت به این شکل باشد‪».‬‬ ‫نماین��ده م��ردم ته��ران‪ ،‬قس��مت اعظ��م جری��ان‬ ‫اصالح طلب کشور را جذب نظام دانست و در خصوص‬ ‫کمک اصولگرایان برای تحقق وحدت بیش��تر و جذب‬ ‫حداکثری خاطرنش��ان کرد‪« :‬اصولگرایان نیز با هدایت‪،‬‬ ‫راهنمایی و صحبت کردن با اصالح طلبان باید زمینه جذب‬ ‫حداکثری را در کشور فراهم کنند‪».‬‬ ‫خاتم��ی در ان نام��ه از تندروی های موس��وی و کروبی‬ ‫اع�لام برائت کرده بود‪ .‬در ح��ال حاضر محمد خاتمی‬ ‫ت�لاش می کن��د از جریان فتنه خ��ود را ج��دا کند‪ .‬این‬ ‫موضوع باعث ش��ده اس��ت که بس��یاری از دوستانش‬ ‫در جری��ان فتنه از این مس��اله عصبانی باش��ند‪ .‬خاتمی‬ ‫چند روز پیش گفته بود که جریان اصالحات در حوادث‬ ‫سال گذشته هزینه های زیادی داد‪ .‬باید با خط کشی سیاسی‬ ‫بین خودمان و موس��وی و کروبی‪ ،‬اصالحات واقعی را‬ ‫زنده کنیم‪.‬‬ ‫مواض��ع س��یدمحمد خاتمی پس از انتخابات ریاس��ت‬ ‫جمهوری در راس��تای طیف مخالف نظام اما با مالیمت‬ ‫تعبیر شد‪ .‬اما با گذشت زمان او سکوت کرد و سایت های‬ ‫اصولگرا خبر از اختالفات خاتمی با موس��وی و کروبی‬ ‫دادند خبری که از سوی خود خاتمی هرگز تایید نشد‪.‬‬ ‫در همین بحبوحه خبری از سوی سایت جهان نیوز منتشر‬ ‫شد که حکایت از نامه خاتمی به مقام معظم رهبری داشت‬ ‫ک��ه ضمن ان نام��ه خاتمی مرزبندی خ��ود را با جریان‬ ‫مخالف نظام اعالم کرده است‪ .‬با این حال باز هم خاتمی‬ ‫واکنش خاصی به این خبر نشان نداد‪.‬‬ ‫گرچه ادبیات خاتمی طی سال گذشته با برخی از چهره های‬ ‫افراطی متفاوت بوده اما او برای بازگشت به حاکمیت باید‬ ‫ابتدا حسن نیت خود را به مجموعه نظام ثابت کند و در‬ ‫این میان اقداماتی صورت دهد‪.‬در غیر این صورت اعتماد‬ ‫به محمد خاتمی به اسانی امکان پذیر نیست‪ .‬او به هرحال‬ ‫می توانست در سال گذشته مواضع خود را شفاف اعالم‬ ‫کند و با دوستان هم حزبی اش مرزبندی نماید‪ .‬با این وجود‬ ‫او اگ��ر به ادامه حیات اصالح طلبی فکر می کند ابتدا باید‬ ‫در مهندس��ی جدید سیاسی منظور خود را از اصالحات‬ ‫مشخص کند و سپس اقدامات مثبتی در جهت بازگشت‬ ‫سیاست‬ ‫به حاکمیت از خود بروز دهد‪.‬‬ ‫مهمترین مسئله در این میان به خود خاتمی باز می گردد‪.‬‬ ‫ایا او این ب��ار به عنوان مهره اصالح طلب��ان برای احیای‬ ‫مجدد تشکیالت این گروه مورد استفاده قرار می گیرد یا‬ ‫قصد دارد به طور صادقانه ای مرزبندی با افراطی ها ایجاد‬ ‫کند‪ .‬اصول گرایان منتظر هستند تا موضع شفاف و واقعی‬ ‫خاتمی را ببینند و سپس در مقابلش موضع گیری نمایند‪.‬‬ ‫‪33‬‬ ‫مهدی کوچک زاده‪:‬‬ ‫هیچ کس نفهمید‬ ‫اصالحات چه بود‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫‪34‬‬ ‫«افراد جریان اصالح��ات بزرگترین دروغی که‬ ‫به مردم می گویند و به راحتی قابل اثبات اس��ت‬ ‫ان اس��ت که خودش��ان را خط امامی می دانند‬ ‫ولی بزرگتری��ن ضربه ها را ب��ه ارمان های امام‬ ‫زدند‪ ».‬این اعتقاد مهدی کوچک زاده است‪ .‬وی‬ ‫در م��ورد اصالح طلبان و تئوری های عملکردی‬ ‫انها معتقد است‪« :‬اقایان وقتی به حکم حکومتی‬ ‫ولی فقیه نیاز دارند به ان متمس��ک می ش��وند و‬ ‫هنگامی ک��ه رای ولی فقیه مناف��ع انها را تامین‬ ‫نمی کند به ان پشت می کنند‪ ».‬عضو فراکسیون‬ ‫انقالب اس�لامی مجلس شورای اسالمی هدف‬ ‫ای��ن جریان را در دوران اصالحات‪ ،‬س��کوالر‬ ‫ک��ردن جامع��ه می داند چراکه انه��ا قصد جدا‬ ‫کردن اعتق��ادات دینی مردم از عرصه حکومت‬ ‫را داش��تند‪ .‬نماینده مردم تهران تصریح می کند‪:‬‬ ‫«اصالحات مرد و هیچ کس هم نفهمید چه بود‪.‬‬ ‫مردنش هم ب��ه ان خاطر بود که تئوری خاصی‬ ‫را مط��رح نکرد ول��ی این غریقی اس��ت که به‬ ‫هر خس و خاش��اکی برای تمام نشدن حیاتش‬ ‫چنگ می زند‪ ».‬با او در مورد اصالحات از اغاز‬ ‫پیدایش در فرهنگ سیاس��ی ای��ران تا کنون به‬ ‫گفت وگو نشستیم‪.‬‬ ‫دوم خرداد ‪ 76‬اتفاقی رخ داد که خیلی‬ ‫از اف��راد تص��ور می کردن��د ناطق نوری‬ ‫رای می اورد و در این راس��تا بس��یاری‬ ‫از نمایندگان و اس��تانداران در حمایت‬ ‫از ایش��ان فعالیت کردن��د ولی در عین‬ ‫ناباوری همگان یک اختالف رای فاحش‬ ‫می��ان خاتم��ی و ناطق ن��وری به وجود‬ ‫امد‪ .‬بس��یاری در ن��وع و نحوه تبلیغات‬ ‫خاتمی اظهار نظر می کنند؛ وقایعی نظیر‬ ‫کارناوال عاشورا‪ ،‬شعار سه سید فاطمی‪،‬‬ ‫ش��ایعه پراکنی راجع به انکه می نویسند‬ ‫خاتمی می خوانند ناطق و بزرگ کردن‬ ‫احتم��ال تقل��ب و‪ ...‬برای اولین س��وال‬ ‫می خواس��تم در رابطه ب��ا نحوه پیروزی‬ ‫خاتمی توضیح دهید؟‬ ‫این سوال به نظر من دارای چند اشکال است‪ .‬شما‬ ‫می گویید در زمان دوم خرداد همه انتظار داش��تند‬ ‫که اق��ای ناطق نوری رای بی��اورد در صورتی که‬ ‫اینط��ور نب��ود و واقعا فضایی نبود ک��ه همه یقین‬ ‫داش��ته باشند ایش��ان رای می اورد‪ ،‬البته هواداران‬ ‫و کس��انی که تمایل به پیروزی ایش��ان داشتند در‬ ‫حد خود تالش زیادی کردند‪ .‬کارناوال عاش��ورا‬ ‫ی��ک کار تبلیغاتی بود که خود دوم خردادی ها به ان‬ ‫دام��ن زدند‪ .‬در ان زمان جریانی راه افتاد در حمایت‬ ‫از اق��ای خاتمی و کارهایی را در روز عاش��ورا کرد‬ ‫ک��ه به هیچ وجه برازنده و در ش��ان یک روحانی ان‬ ‫ه��م در روز ش��هادت ابا عبداهلل نبود‪ .‬بل��ه ان اقایان‬ ‫ت�لاش کردند این حرکت به ه��واداران خاتمی ربط‬ ‫پی��دا نکند و ان را س��اخته و پرداخته و برنامه ریزی‬ ‫ش��ده توس��ط رقیب خاتمی جلوه دهن��د‪ ،‬اما دوره‬ ‫هشت س��اله حاکمیت اصالحات بر دستگاه اجرایی‬ ‫کشور نشان داد که واقعا این اقایان اهل این برنامه ها‬ ‫بودند‪ .‬ما ش��اهد بودیم که در ان دوران به بسیاری از‬ ‫مقدس��ات دینی بی توجهی ش��د و الابالی گری تحت‬ ‫عنوان تساهل و تسامح دامن زده شد‪.‬‬ ‫بارزتری��ن دلیل ما برای اینک��ه در دوره اصالحات‬ ‫واقع��ا قید و بندی به حاکمیت دین و اثر گذاری دین‬ ‫بر حاکمیت وجود نداشت ‪ ،‬همین ویژگی ها و ماهیتی‬ ‫بود که نهایتا وزیر ارشاد ان زمان از خودش نشان داد‬ ‫و امروز عاقبتش را شاهدیم که با چه کسانی دم خور‬ ‫اس��ت و برای چه کسانی در دل کرده و از چه کسانی‬ ‫حمای��ت می کند‪ .‬نکته دیگر ه��م ان بود که انچه در‬ ‫رای اوری خاتم��ی موثر بود همین قضایای تبلیغاتی‬ ‫و رس��انه ای بود چون هواداران خاتمی با ش��یوه های‬ ‫جنگ روانی و رسانه ای به خوبی اشنا بودند‪ .‬بعضی‬ ‫از این اقایان مدرس جنگ روانی در برخی از مراکز‬ ‫اموزش عالی کش��ور بودن��د‪ .‬در ان موقع به نظر من‬ ‫با حرکات س��نگینی ک��ه انجام دادن��د و فضایی که‬ ‫تحت عنوان جنگ روانی به وجود اوردند توانس��تند‬ ‫رای مردم را با خود همراه کنند و به ان ش��کل برنده‬ ‫انتخابات شوند‪.‬‬ ‫در مورد ش��عار سه س��ید فاطمی چه نظری‬ ‫دارید؟‬ ‫در دوره حاکمی��ت خاتم��ی ما ش��اهد زاویه گرفتن‬ ‫ش��دید ایش��ان از ارزش ها و ارمان های��ی بودیم که‬ ‫حض��رت امام مط��رح می کردند و امروز هم ایش��ان‬ ‫و دوس��تان وی (کروبی و موس��وی) نه تنها با زاویه‬ ‫بلکه کامال برعکس مسیری عمل می کنند که رهبری‬ ‫ترس��یم کردند‪ .‬لذا این صرفا ش��عار بود برای فریب‬ ‫افکار عمومی چون به هر حال مردم ایران مس��لمان‪،‬‬ ‫متدین و معتقد به نظام جمهوری اس�لامی هس��تند‬ ‫و اگر کس��ی بخواهد از جامع��ه رای بگیرد باید اول‬ ‫ارادت و عالقه خود را به امام نشان دهد‪.‬‬ ‫مش��خص ش��دن بی ارادتی به امام ویژگی اس��ت که‬ ‫عدم پیروزی طرف غی��ر پایبند به ارزش های امام را‬ ‫تضمی��ن می کند‪ ،‬لذا اقای خاتمی در ان دوران هم با‬ ‫اب��راز ارادت به امام و رهبری به عنوان ولی فقیه‪ ،‬رای‬ ‫بخشی از مردم از جمله من را توانست جلب کند‪ .‬اما‬ ‫عکس این ش��عار در عمل مشاهده شد‪ .‬ثابت شد که‬ ‫این طور نیس��ت‪ .‬در این دوره هم کسی که جایگزین‬ ‫ایشان شد در کاندیداتوری برای ریاست جمهوری با‬ ‫شعار نخس��ت وزیر امام بودن در صدد جلب برخی‬ ‫ارای مردم بود‪.‬‬ ‫ما شاهد یکسری ساختار شکنی ها از همان ابتدا‬ ‫بودیم مخصوصا در انتخابات مجلس ششم که‬ ‫دیدیم بحث تقلب پیش امد و شورای نگهبان‬ ‫با ابطال برخ��ی صندوق ها در تهران به قضیه‬ ‫ورود ک��رد و تاج زاده معاون‪ ،‬سیاس��ی وزیر‬ ‫کشور وقت از طریق دستگاه قضا محکوم شد‪.‬‬ ‫نظر شما چیست؟‬ ‫ب��ه نظر من یک ویژگی در این دوس��تان اصالح طلب‬ ‫ما هس��ت و ان نمک خ��وردن و نمکدان شکس��تن‬ ‫اس��ت‪ .‬در انتخابات مجلس س��وم هم این اقایان که‬ ‫تحت عنوان چپ مش��هور بودند اخرش با متوس��ل‬ ‫ش��دن به ام��ام و حکم حکومت��ی گرفتن از ایش��ان‬ ‫توانس��تند وارد مجلس شوند‪ .‬در ان زمان هم شورای‬ ‫نگهبان معتقد بود که انتخابات دچار مش��کل اس��ت‬ ‫و الزم اس��ت برخی مس��ائل عمیق تر و بیشتر بررسی‬ ‫ش��ود ولی اینها با فضایی که درست کردند و شرایطی‬ ‫ک��ه پیش اوردند امام در قضیه وارد ش��د و با بس��تن‬ ‫پرونده بررس��ی انتخابات که حق ایشان بود این افراد‬ ‫به مجلس وارد ش��دند‪ .‬در مجلس شش��م هم همین‬ ‫طور بود‪ .‬تخلفاتی ص��ورت گرفت و این تخلفات از‬ ‫س��وی مرجع قانونی مورد اعت��راض بود ولی با ورود‬ ‫رهبر انقالب و استفاده از اختیارات قانونی که ولی فقیه‬ ‫دارد این اقایان توانس��تند وارد مجلس شوند و امروز‬ ‫هم ادعاهایی دارند که ما رای های انچنانی داشتیم‪.‬‬ ‫م��ن منکر اینکه اینها رای قانونی داش��تند نیس��تم و‬ ‫اطالعی هم ندارم چون ش��رایطی را به وجود اوردند‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫که نگذاش��تند قضایا بررس��ی ش��ود‪ .‬لذا نمی ش��ود‬ ‫اظهار نظ��ر کرد ولی می خواهم بگوی��م همین اقایان‬ ‫وقت��ی به حک��م حکومتی ولی فقیه نی��از دارند به ان‬ ‫متمس��ک می ش��وند و هنگام��ی ک��ه رای ولی فقیه‬ ‫مناف��ع انه��ا را تامین نمی کند به ان پش��ت می کنند‪،‬‬ ‫کم��ا اینکه امروز هم ای��ن کار را کردند که از مظاهر‬ ‫ضد والیت فقیه هستند و نباید ناراحت شوند که مردم‬ ‫ش��عار مرگ بر ضد والیت فقیه را خطاب به انها در‬ ‫مجامع به زبان می اورند‪.‬‬ ‫بالفاصله پس از شروع به کار مجلس ششم‬ ‫طرح اصالح قانون مطبوعات تدوین ش��د‪.‬‬ ‫ای��ن در حالی بود که این قانون در مجلس‬ ‫پنجم تصویب ش��د‪ .‬برای چه می خواستند‬ ‫در این قانون بازنگری کنند؟‬ ‫یک��ی از عوامل��ی که اص��وال حیات جبه��ه باطل را‬ ‫تضمین می کند عدم نش��ر حقیقت است‪ .‬با به وجود‬ ‫اوردن فضایی که در ان فضا اینقدر سر و صدا باشد‬ ‫صدای حق قابل تشخیص و تمییز نیست‪ .‬شعارهایی‬ ‫نظی��ر جامعه چن��د صدایی‪ ،‬تکثر‪ ،‬زن��ده باد مخالف‬ ‫م��ن و ازادی مطبوعات که اقای��ان می دهند دروغی‬ ‫بیش نیس��ت‪ ،‬همین االن س��ایت کلمه را ببینید‪ .‬بنده‬ ‫یک پاس��خی به نامه اقای نوری زاد دادم که از زندان‬ ‫خطاب به رهبری نوش��ته بود‪ ،‬هیچ ابایی هم ندارم و‬ ‫افتخار می کنم‪.‬‬ ‫ایش��ان یک نامه سرگشاده برای همه ملت نوشت و‬ ‫تک تک ملت حق دارند جواب دهند‪ .‬این پاس��خ را‬ ‫س��ایت کلمه هم منتش��ر کرد‪ .‬اظهار نظر هایی که زیر‬ ‫ان هس��ت را ببینی��د‪ .‬بیش از ‪ 200‬نظ��ر وجود دارد‬ ‫که صد و خرده ای از ان فحش اس��ت حتی کلمات‬ ‫رکیک ناموسی در ان به چشم می خورد که متاسفانه‬ ‫اداره کنندگان این س��ایت اینها را منتشر کردند یعنی‬ ‫از نظ��ر قانونی مجرمند‪ .‬من قاب��ل نمی دانم که علیه‬ ‫انها ش��کایت کنم‪ .‬خب اگر منظ��ور اقایان از ازادی‬ ‫بیان این اس��ت که فضایی مملو از فحاش��ی و دروغ‬ ‫درست کنند‪...‬‬ ‫یعنی می گویید هدف انها از اصالح قانون‬ ‫مطبوعات ایجاد فضای ازادی بیان تصنعی‬ ‫و دروغین بود؟‬ ‫بل��ه‪ ،‬انچه اقایان به دنبال��ش بودند رهبر انقالب هم‬ ‫در مصالی تهران تحت عنوان شارالتانیزم مطبوعاتی‬ ‫از ان جری��ان یاد کردند‪ .‬این اقای��ان می خواهند در‬ ‫این فضا اینقدر صدای فریاد باش��د تا کس��ی فرصت‬ ‫نکند بین اینها حرف حق را پیدا کند‪ .‬انچه بود و در‬ ‫عمل ش��اهد ان بودیم این بود و اگ��ر دنبال اصالح‬ ‫قانون مطبوعات در مجلس شش��م بودند در راستای‬ ‫ایجاد جنگ روانی و اشاعه دروغ انجام گرفت چون‬ ‫هی��چ گاه دنبال حقیقت نبودن��د‪ ،‬کما اینکه بزرگترین‬ ‫دروغی که به مردم می گویند و به راحتی قابل اثبات‬ ‫اس��ت ان است که خودش��ان را خط امامی می دانند‬ ‫ولی بزرگتری��ن و جنایت کارانه تری��ن ضربه ها را به‬ ‫ارمان های امام زدند‪.‬‬ ‫در مجل��س شش��م از تریبون ه��ای مجلس‬ ‫ب��رای ساختارش��کنی و اظهار نظر راجع به‬ ‫ارکان نظام بس��یار سوء استفاده می شد‪ .‬این‬ ‫حق را به بهانه ازادی بیان برای نمایندگان‬ ‫متص��ور بودن��د به ط��وری ک��ه می گفتند‬ ‫مصونیت قضای��ی دارند‪ .‬در این رابطه چه‬ ‫عقیده ای دارید؟‬ ‫اگ��ر نماینده خالف مواد صری��ح قانونی نطق کند و‬ ‫توهی��ن به فرد ثالثی نماید قانون به ان فرد ثالث حق‬ ‫داده تا پاس��خ دهد‪ .‬این مصونیت قضایی که نماینده‬ ‫دارد در راس��تای ایفای وظایف نمایندگی است‪ .‬چه‬ ‫کسی گفته وظیفه نمایندگی توهین به افراد و توهین‬ ‫به نظامی اس��ت که برامده از خون صد ها هزار شهید‬ ‫است‪ .‬نه اینها فرصت طالیی را که گیرشان امد برای‬ ‫سوء استفاده های سیاسی به کار بردند و نه در راستای‬ ‫شعار توسعه سیاسی گام برداشتند‪ .‬بیشتر انچه اتفاق‬ ‫افتاد تحمیق سیاسی بود‪.‬‬ ‫با دامن زدن به شرایط ابهام و شایعه پراکنی در جامعه‬ ‫دلدادگان همین جریان ش��ده جای سوال دارد؟ در‬ ‫قضیه قتل های زنجیره ای چند نکته قابل ذکر است؛‬ ‫یکی‪ ،‬کسانی که در این رابطه دستگیر شده اند و االن‬ ‫هم در زندان هستند بخشی از افراد اصلی که متولی‬ ‫انجام این قتل ها بودند اینها از هواداران اقای خاتمی‬ ‫بودند‪.‬‬ ‫بنده تاکی��د می کنم اقای مصطفی کاظمی یا همان‬ ‫موسوی‪ ،‬ایش��ان از کسانی اس��ت که مشخصا از‬ ‫ه��واداران دوم خرداد و اقای خاتم��ی بود‪ .‬نکته‬ ‫دیگ��ر در بررس��ی هایی که در راس��تای کش��ف‬ ‫س��رنخ ها در م��ورد قتل های زنجی��ره ای صورت‬ ‫گرف��ت‪ ،‬ی��ک ابهام برای من وجود داش��ت و ان‬ ‫این بود که اینها کسانی را در بررسی ها دستگیر و‬ ‫تح��ت بازجویی قرار دادند که در زمان وقوع این‬ ‫قتل ها مسئولیتی نداشت‪.‬‬ ‫مورد مش��خص ان اقای س��عید امامی بود که ان‬ ‫سرنوشت را برس��رش اوردند‪ .‬وی در دوره قبل‬ ‫از وقوع قتل ها در س��مت معاونت بود اما کسی از‬ ‫معاونت وقت همان دوره وقوع قتل ها یک س��وال‬ ‫هم نپرس��ید و حتی وی را در تیم بررس��ی کننده‬ ‫قرار دادند‪ .‬به نظ��ر من برخالف ادعاهای خاتمی‬ ‫در جریان بررسی قتل های زنجیره ای بیش از انکه‬ ‫خدمتی ش��ده باشد به ریشه کنی افراد خود سر‪ ،‬در‬ ‫حقیق��ت ابرو و وجهه نظ��ام در عرصه بین الملل‬ ‫زیر سوال رفت‪.‬‬ ‫خاتمی در انجا می گفت چش��م فتنه را کور کردم‬ ‫ول��ی واقعیت ان بود که چه ض��رورت و لزومی‬ ‫ داش��ت که اگر طبق ادعای خود ایش��ان ان افراد‬ ‫مع��دود عناصر خودس��ر بودند که دس��ت به این‬ ‫اقدام��ات زدن��د موضوع را طوری ط��رح کند که‬ ‫حیثی��ت س��ربازان گمنام امام زمان را زیر س��وال‬ ‫بب��رد؟ در جمع بن��دی بن��ده در م��ورد قتل های‬ ‫زنجی��ره ای اع��م اتفاقی که افتاد‪ ،‬دس��تگیری ها و‬ ‫بازجویی ها و نحوه خبر رس��انی که شد یک هدف‬ ‫را قطعا محقق کرد و ان مش��وه کردن چهره نظام‬ ‫ب��ود‪ .‬اما اینکه تضمینی حاصل ش��د که دیگر این‬ ‫وقای��ع رخ ندهد و عناصر خود س��ر دیگری پیدا‬ ‫یکی از ویژگی های جریان دوم خرداد س�کوالر‬ ‫ب�ودن این جری�ان بود نه به معن�ای المذهب و‬ ‫بی دینی‪ .‬قطعا خیل�ی از اینها نماز می خواندند و‬ ‫افراد حاضر در جبهه نهضت ازادی نمازخوانند‪.‬‬ ‫اقای بازرگان یکی از متدینین بزرگ در این کشور‬ ‫بود که امام هم به تدین ایشان اقرار داشتند‬ ‫کاری کردند که اگر کسی به دنبال حقیقت بود نتواند‬ ‫بین این همه صدا حق را پیدا کند‪ .‬این یک ش��یوه در‬ ‫جنگ روانی است‪.‬‬ ‫مثل بازار مس��گرها می ماند چ��ون همه دارند بر یک‬ ‫ظرف مسی می کوبند و شما هرچقدر داد بزنید کسی‬ ‫حرف شما را نمی شنود‪.‬‬ ‫قتل ه��ای زنجیره ای و ب��زرگ کردن انها و‬ ‫پیون��د زدن این جریان به اقای هاش��می با‬ ‫چه هدفی صورت گرفت؟‬ ‫در تاریخ ثبت شده دهه اخیر واضح است که بیشترین‬ ‫تخریب و توهین را نسبت به اقای هاشمی همین اقایان‬ ‫مدعی اصالحات تحت عنوان عالیجناب سرخ پوش و‪...‬‬ ‫ی هاش��می از‬ ‫انج��ام دادند‪ .‬حاال اینکه چگونه االن اقا ‬ ‫نشوند‪ ،‬این امر اتفاق نیفتاد‪.‬‬ ‫لذا کروبی و موس��وی دو عنص��ری بودند که بعد‬ ‫از ‪ 20‬س��ال که اس��تکبار ب��ا پول به ی��ک منافق‬ ‫فراری می توانس��ت در صدای امری��کا علیه نظام‬ ‫جمهوری اس�لامی اقرار بگیرد بدون هیچ زحمتی‬ ‫ی از تریبون های‬ ‫به نفع امریکا و علیه نظام اس�لام ‬ ‫عمومی حرف زدند که حتما در پیش��گاه خدا یک‬ ‫روز باید جوابگو باشند‪.‬‬ ‫تحلی��ل من ان اس��ت ک��ه جنایاتی ک��ه اینها ان‬ ‫روز علی��ه نظ��ام انجام دادند ام��روز چوب همان‬ ‫را می خورن��د که رویگردانی مردم و افتضاحی که‬ ‫برایشان به وجود امد نتیجه ظلمی است که در حق‬ ‫خون شهدا در دوره حاکمیتشان کردند‪.‬‬ ‫‪35‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫‪36‬‬ ‫از انفعال جریان اصالحات در سیاست‬ ‫خارج��ی مخصوصا نام��ه ‪ 120‬نماینده‬ ‫مجلس شش��م به رهبری چ��ه ارزیابی‬ ‫دارید؟‬ ‫از نظر خودم برجس��ته ترین فراز نامه ‪ 120‬نفر از‬ ‫نمایندگان مجلس شش��م به رهبر معظم انقالب‪،‬‬ ‫انجا بود که توصیه به نوش��یدن جام زهر کردند‪.‬‬ ‫اوال می گوی��م چ��را اینه��ا از این تعبیر اس��تفاده‬ ‫کردند‪« .‬اگر جام زهری باید نوشید پیش از انکه‬ ‫ش��رایط به ما تحمیل شود‪ »...‬به نظر شما که نسل‬ ‫سوم هستید چرا این تعبیر به کار گرفته شد؟‬ ‫یک نوع کنایه به حرف امام (ره) بود‪.‬‬ ‫افری��ن‪ .‬اینه��ا می خواس��تند بگویند ام��ام هم با‬ ‫پذیرش قطعنامه و نوش��یدن ج��ام زهر در مقابل‬ ‫دش��من و اس��تکبار کوتاه امدند‪ ،‬شما هم اشکال‬ ‫ن��دارد کوت��اه بیایید‪ .‬همین جا اع�لام می کنم که‬ ‫حماس��ی ترین و پر محتوا ترین پی��ام امام از جنبه‬ ‫دع��وت ب��ه ایس��تادگی در مقابل اس��تکبار پیام‬ ‫پذیرش قطعنامه است‪.‬‬ ‫تعابی��ری مث��ل اینکه ما مظلومین همیش��ه تاریخ‬ ‫محروم��ان و پا برهنگان‪ ،‬ما غیر از خدا کس��ی را‬ ‫نداریم و اگر هزار بار قطعه قطعه ش��ویم دس��ت‬ ‫از مب��ارزه با ظال��م بر نمی داریم ی��ا تعبیری مثل‬ ‫اینکه مسلمانان تمامی کش��ورهای جهان از انجا‬ ‫که شما در سلطه بیگانگان گرفتار مرگ تدریجی‬ ‫ش��ده اید باید بر وحش��ت از م��رگ غلبه کنید و‬ ‫راهی جز مبارزه نمانده اس��ت یا شهید می شویم‬ ‫یا پیروز یا تعابی��ری مثل اینکه ما چنگ و دندان‬ ‫ابرقدرت ها خصوصا امریکا را حتی اگر با مبارزه‬ ‫قهر امیز هم ش��ده باش��د خرد خواهیم کرد‪ ،‬این‬ ‫تعابیر همه اش برای پیام پذیرش قطعنامه اس��ت‪.‬‬ ‫یک سوال می کنم از کس��انی که این مصاحبه را‬ ‫می خوانند؛ چقدر می ش��ود به اس��تناد به این پیام‬ ‫کسی را دعوت به مذاکره با امریکا کرد‪.‬‬ ‫اینه��ا از عدم اگاهی مردم سوء اس��تفاده می کنند‪،‬‬ ‫نمی دانند ام��ام در ان پیام چه گفتن��د کما اینکه‬ ‫بس��یاری از جامعه ما به رغم عش��ق و ارادت به‬ ‫ام��ام حس��ن(ع) نمی دانند بین ایش��ان و معاویه‬ ‫چه رد و بدل ش��د و امام حسن(ع) را در ضمیر‬ ‫نا خود اگاه خود‪ ،‬نعوذ باهلل‪ ،‬نوعی سازشکار تلقی‬ ‫می کنن��د‪ .‬در حالیکه امام حس��ن (ع) در مبارزه با‬ ‫ظلم اموی به ش��هادت رس��ید و کوتاه نیامد‪ .‬امام‬ ‫خمینی هم کوتاه نیامدند‪.‬‬ ‫در اینج��ا اوال ع��دم صداقت ای��ن اقایان ثابت‬ ‫می ش��ود که به اس��تناد پیام قطعنام��ه به رهبری‬ ‫توصیه همراه ش��دن با اس��تکبار را می کنند‪ .‬دوما‬ ‫حاک��ی از روح زبون و ترس��وی انها دارد یعنی‬ ‫سیاست خارجی که این اقایان دنبال می کردند که‬ ‫بارزترین ان گفت وگوی تمدن ها بود و خوشحال‬ ‫شدند از انکه در سازمان ملل همه سران استکبار‬ ‫بدون انکه سالن را ترک کنند برای این اقا وقتی‬ ‫طرح گفت وگ��وی تمدن ها را مط��رح کرد کف‬ ‫زدند‪ .‬خب گفت وگ��وی تمدن ها با کی و تحت‬ ‫چه ش��رایطی؟ در همان زمان طرح گفت وگوی‬ ‫تمدن ها این جنایات علیه مردم عراق و افغانستان‬ ‫انجام ش��د‪ .‬به نظر من این اقای��ان عمیقا از نظر‬ ‫روحی متزلزل و وابسته بودند چون خود جرات‬ ‫ایس��تادگی مقابل اس��تکبار را نداشتند بقیه را هم‬ ‫مثل خود می پنداش��تند و دعوت به کوتاه امدن و‬ ‫سازش می کردند‪.‬‬ ‫چرا ب��ه تصویب لوای��ح دو قلو اصرار‬ ‫می ورزیدند؟‬ ‫یکی از ویژگی های جریان دوم خرداد س��کوالر‬ ‫ب��ودن این جری��ان بود نه به معن��ای المذهب و‬ ‫بی دینی‪ .‬قطعا خیل��ی از اینها نماز می خواندند و‬ ‫افراد حاضر در جبهه نهضت ازادی نمازخوانند‪.‬‬ ‫اق��ای بازرگان یک��ی از متدینین ب��زرگ در این‬ ‫کشور بود که امام هم به تدین ایشان اقرار داشتند‪.‬‬ ‫خود اقای خاتمی‪ ،‬کروبی و میرحس��ین در لباس‬ ‫دین هس��تند‪ .‬یک��ی از ویژگی های ب��زرگ این‬ ‫جریان سیاس��ی عدم اعتقاد ب��ه دخالت دین در‬ ‫حکومت اس��ت؛ سیاس��تی که امثال اقای کدیور‬ ‫به عن��وان متفکران این جری��ان گفتند و االن فرار‬ ‫کردند ان س��وی مرزها‪ .‬بنابراین لوایح و بیش��تر‬ ‫حرکات انها در راس��تای دین زدایی از حکومت‬ ‫بود‪ .‬چون می دانستند نمی توانند این کار را بکنند‬ ‫و چون ملت مس��لمان است به این شکل مطرح‬ ‫نمی کردند البته در جوامع روشنفکر نظیر دانشگاه‬ ‫مس��تقیما این را می گفتند که دین حکومتی نباید‬ ‫باش��د ولی در ج��ای دیگر با ش��عار دهان پرکن‬ ‫تکثر‪ ،‬پلورالیزم‪ ،‬ازادی و تعدد قرائت ها می امدند‬ ‫م��ردم را مخاط��ب ق��رار می دادند‪ .‬کم��ا اینکه‬ ‫شاهنش��اه اریامه��ر هم به حج و زیارت مش��هد‬ ‫می رف��ت و قران هم چاپ می ک��رد‪ .‬لذا با توجه‬ ‫به این طرز تفکر لوایح دوقلو و سایر اقدامات را‬ ‫در راستای جدایی دین از سیاست انجام دادند‪.‬‬ ‫اخرینتیرترکشاصالح طلبانمجلسششم‬ ‫تحصن و اس��تعفای دسته جمعی بود‪ .‬ایا‬ ‫انها خودکشی سیاسی کردند؟‬ ‫این نیاز به توضیح من ندارد‪ .‬شما دیدید که اینها‬ ‫فکر می کردند اگر در مجلس به تحصن بنش��ینند‬ ‫و از درون حاکمی��ت علیه حاکمیت تحصن کنند‬ ‫م��ردم برای انها ی��ک روزه می ریزند و فدایی و‬ ‫قربانی می دهند ولی دیدیم که مورد هیچ توجهی‬ ‫قرار نگرفتند و منفور مردم هم شدند‪ .‬از ان موقع‬ ‫چندین انتخابات برگزار ش��د و دیگر مردم اقبال‬ ‫به این جریان نش��ان ندادند‪ .‬در انتخابات مجلس‬ ‫هش��تم هم حتی فهرس��تی به نام ی��اران خاتمی‬ ‫بیرون ام��د که یک نفر هم از ان فهرس��ت رای‬ ‫نیاورد‪.‬‬ ‫اینده اصالح��ات را چگون��ه ارزیابی‬ ‫می کنی��د‪ .‬ای��ا انها از صحنه سیاس��ی‬ ‫کشور حذف شدند؟‬ ‫اصالحات م��رد و هیچ کس هم نفهمید چه بود‪.‬‬ ‫مردن��ش هم به ان خاطر ب��ود که تئوری خاصی‬ ‫را مط��رح نکرد‪ .‬انچ��ه از خاتمی و س��ران این‬ ‫جری��ان می توان گفت ان ب��ود که انها قصد جدا‬ ‫کردن اعتقادات دینی مردم از عرصه حکومت را‬ ‫داش��تند‪ .‬این اقایان هم امروز مرده اند‪ .‬موسوی‪،‬‬ ‫کروب��ی و خاتم��ی و بزرگان پش��ت پ��رده انها‬ ‫باید بدانن��د که تالش مذبوحان��ه دارند می کنند‬ ‫ک��ه می خواهن��د ‪ 13‬میلیون رای را به خودش��ان‬ ‫منتس��ب کنن��د‪ 13 .‬میلیون اگر دید ام��روز را از‬ ‫موسوی داشتند ‪ 10‬درصد هم به وی اقبال نشان‬ ‫نمی دادند چون ادم های متدین و شریف در انها‬ ‫بسیار زیاد است‪.‬‬ ‫این ش��خص خالف ادعاهای قانونمداری اش نه‬ ‫ب��ه نظر مجلس گردن نهاد و نه به احکام قضایی‬ ‫احترام گ��ذارد‪ .‬هر جنایتکاری که در قوه قضائیه‬ ‫محکوم و مجازات می ش��ود ایشان قرار است که‬ ‫برایش سوگنامه بنویس��د و مویه کند‪ .‬این به نظر‬ ‫من درست نیست مگر انکه ایشان می داند کسی‬ ‫برایش نمانده مجبور اس��ت به همین ته مانده‬ ‫جنایتکاران متوس��ل شود‪ .‬چون این غریقی است‬ ‫که ب��ه هر خس و خاش��اکی برای تمام نش��دن‬ ‫حیاتش چنگ می زند‪.‬‬ ‫عضو جبهه پیروان خط امام(ره) مطرح کرد‪:‬‬ ‫التزام به نظام‬ ‫شرط فعالیت‬ ‫اصالح طلبان‬ ‫ابوالقاس��م رئوفیان بر این باور است که خاتمی‬ ‫نسبت به کروبی و موس��وی پایبندی بیشتری به‬ ‫قواعد رفتاری در عرصه سیاس��ت داش��ته و در‬ ‫اتخاذ مواضعش بس��یار دقت می کن��د تا حریم‬ ‫نظام حفظ ش��ود‪ .‬عضو جبهه پیروان خط امام و‬ ‫رهبری تصریح کرد‪« :‬اصولگرایان به جز عده ای‬ ‫تن��درو هیچ گاه قصد تخریب و حذف چهره های‬ ‫ش��اخص انقالب را نداش��تند‪ .‬از این رو خاتمی‬ ‫می توان��د به عرصه سیاس��ی کش��ور باز گردد و‬ ‫رهبری اصالح طلبان را بر عهده گیرد‪».‬‬ ‫خاتمی برای بازگش��ت به عرصه سیاسی‬ ‫کشور تالش هایی را انجام می دهد که با‬ ‫استقبال جریان اصولگرای میانه رو مواجه‬ ‫مریم بهروزی‪:‬‬ ‫خاتمی باید‬ ‫شفاف حرف‬ ‫بزند‬ ‫مری��م به��روزی معتق��د اس��ت‪ :‬خاتمی می تواند با‬ ‫هم��کاری افرادی نظی��ر موس��وی الری و دعایی‬ ‫مجم��ع روحانیون مبارز را فعال کند و با رویکرد و‬ ‫نظمی جدید رهبری اصالح طلبان متعادل را بر عهده‬ ‫بگیرد‪ .‬وی تصریح کرد‪« :‬خاتمی نس��بت به کروبی‬ ‫و میرحس��ین موس��وی در قبال وقایع سال گذشته‬ ‫منطقی ت��ر و عاقالنه تر عمل ک��رد‪ ».‬دبیر کل جامعه‬ ‫زینب(س) دعوت خاتمی از مردم برای شرکت در‬ ‫راهپیمای��ی روز قدس و س��کوت در برابر اتفاقات‬ ‫خانه کروبی را از نشانه های بازگشت می داند‪.‬‬ ‫ی پالس های مثبتی‬ ‫چند وقتی است که خاتم ‬ ‫را دارد به حاکمیت می دهد و سعی می کند‬ ‫سایر گروه های سیاس��ی در راستای تحقق برنامه های‬ ‫نظام جمهوری اسالمی برای توسعه کشور و‪ ...‬از جمله‬ ‫مسائلی هستند که نیاز به توجه پررنگ تر خاتمی دارد‪.‬‬ ‫چه تمایزی بین خاتمی با کروبی و موسوی‬ ‫وجود دارد؟‬ ‫در حف��ظ حریم نظ��ام‪ ،‬رعایت حرمت ه��ا‪ ،‬پایبندی‬ ‫به قواع��د رفتاری در عرصه سیاس��ت و ن��وع اتخاذ‬ ‫مواضع به مراتب خاتمی جلوتر از کروبی و موس��وی‬ ‫است‪.‬‬ ‫ب��ه نظرتان ایش��ان کدام ی��ک از طیف های‬ ‫جریان اصالحات را می تواند س��ازماندهی‬ ‫مجدد کند یا اینکه اساس��ا نیاز به تش��کیل‬ ‫گروه و طیفی جدید دارد؟‬ ‫به طور مطلق نمی توان در این رابطه اظهارنظر کرد‪.‬‬ ‫خاتم��ی می تواند ان بخ��ش از طیف های فعال در‬ ‫جبهه اصالحات ک��ه معتدلند و به لحاظ رفتاری به‬ ‫اقای خاتمی نزدیک تر هس��تند و قادرند در عرصه‬ ‫سیاسی رقابت قانونمندی با جریان اصولگرا داشته‬ ‫باشند را س��ازماندهی کند‪ .‬ضمن انکه جمعیت ها‪،‬‬ ‫تشکل ها و طیف های متفاوت دیگری را هم جذب‬ ‫کند‪ .‬به عبارت دیگر نمی ش��ود گفت ایشان باید با‬ ‫انچه در گذش��ته ب��وده یا با بخش��ی از ان یا بارها‬ ‫کردن همه طیف های اصالح طلب و س��ازماندهی‬ ‫کردن طیفی جدید کار کند‪.‬‬ ‫مواض��ع اتخاذی خود را نس��بت به کروبی‬ ‫و میرحس��ین متمایز نش��ان دهد و از طرفی‬ ‫اصولگرایان متمایل به جبهه پیروان خط امام‬ ‫و رهب��ری معتقدند خاتمی با شفاف س��ازی‬ ‫در مش��ی و رویکرد سیاسی اش می تواند به‬ ‫عرصه حاکمیت برگردد‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫با توجه به فرمایش��ات اخیر مقام معظم رهبری مبنی‬ ‫ب��ر وحدت هم��ه مس��ئوالن‪ ،‬گروه ها و اح��اد ملت‬ ‫و تاکید ایش��ان بر دفع حداقل��ی و جذب حداکثری‪،‬‬ ‫زمینه خوبی برای وحدت همگان فراهم ش��ده است‪.‬‬ ‫ضمن اینکه اقای خاتمی نسبت به کروبی و میرحسین‬ ‫موسوی در قضایای س��ال ‪ 88‬عاقالنه تر برخورد کرد‬ ‫و می ت��وان گفت با منطق متمای��زی در وقایع پس از‬ ‫انتخابات موضعگیری کرد‪ .‬بنابراین س��ابقه نمایندگی‬ ‫مجل��س‪ ،‬وزارت و دو دوره ریاس��ت جمهوری وی‬ ‫ب��ه همراه عضویت در جامع��ه روحانیت مبارز و بعد‬ ‫مجمع روحانی��ون مبارزر تجرب��ه ای را حاصل نمود‬ ‫ی در قیاس ب��ا دیگران عملکرد‬ ‫ک��ه باعث ش��د خاتم ‬ ‫مثبت تری داش��ته باش��د‪ .‬البته به همراه ایشان افرادی‬ ‫نظیر دعایی و موسوی الری نیز تقریبا بهتر از سایرین‬ ‫توانستند اوضاع و ش��رایط کشور را درک و متناسب‬ ‫با مناف��ع و مصالح نظام اتخاذ موضع نمایند‪ .‬اگر اینها‬ ‫بخواهند با یک مهندس��ی جدید وارد عرصه سیاسی‬ ‫بش��وند بهتر اس��ت مجمع روحانیون مب��ارز را فعال‬ ‫کنند و افراد تن��د و افراطی را کنار بگذارند یا حضور‬ ‫و نقش ش��ان را کمرن��گ کنند تا اف��راد اصالح طلب‬ ‫متعادلی ک��ه به فرموده رهبری اص��ول را قبول دارند‬ ‫و همراه انقالب هس��تند بتوانند با نقش افرینی بیشتر‬ ‫نظم جدیدی را در اردوگاه اصالح طلبان ایجاد نمایند‪.‬‬ ‫رهبری این کار تنها از اقای خاتمی بر می اید کما اینکه‬ ‫خیلی ها این انتظار را از ایشان دارند‪.‬‬ ‫خاتمی چه ویژگی هایی را به نمایش گذاشت‬ ‫تا شما به چنین نتیجه ای رسیدید؟‬ ‫اقدام��ات مثبت‪ ،‬مواضع منطقی و س��ابقه خوب وی‬ ‫چنین بازگشتی را تسهیل می کند‪ .‬البته از اول هم ایشان‬ ‫احترام نظام‪ ،‬امام (ره) و مقام معظم رهبری و حزب اهلل‬ ‫را داش��ته و از تندی های برخی حضرات اصالح طلب‬ ‫دوری و پرهیز کرده اس��ت‪ .‬از این حیث زمینه خوبی‬ ‫هس��ت که خاتم��ی بیای��د و مس��ئولیت و رهبریت‬ ‫اصالح طلب��ان را بر عهده بگی��رد و انها را اداره کند تا‬ ‫مبادا اینها به بیراهه بروند و خدایی ناکرده مقابل نظام‬ ‫بایس��تند یا رفتاری از خود نشان دهند که بیگانگان و‬ ‫ضد انقالب طمع کند‪ .‬به نظرم این کار را اقای خاتمی ‬ ‫می تواند انجام بدهد‪ .‬ضمن انکه خیلی از اصالح طلبان‬ ‫در حال حاضر به دنبال محملی هستند تا به واسطه ان‬ ‫در عرصه باشند و در چارچوب قانون فعالیت کنند‪.‬‬ ‫اخیرا شما چه حرکت مثبتی از ایشان شاهد‬ ‫بودید؟‬ ‫س��کوت خاتم��ی در م��ورد اتفاقاتی ک��ه مقابل خانه‬ ‫کروب��ی رخ داد و دعوت وی از م��ردم برای حضور‬ ‫در راهپیمای��ی روز قدس کافی نب��ود‪ .‬اینکه وی باید‬ ‫ش��فاف تر عم��ل کند و مقاب��ل کروبی و میرحس��ین‬ ‫موس��وی بایستند توقع بیجایی نیس��ت‪ .‬اما همین که‬ ‫س��کوت کرده نش��ان دهنده ان اس��ت که همراه انها‬ ‫نیس��ت و کارهای انها را نمی پس��ندد‪ .‬حاال شاید بعد‬ ‫از مدتی خاتمی صالح ببیند که مواضعش را شفاف تر‬ ‫بیان نماید اما تا اینجا خوب عمل کرده است‪.‬‬ ‫چرا سابقون و پیشکسوتان جریان اصولگرا‬ ‫بر خ�لاف اصولگرایان جدید نظیر جمعیت‬ ‫ایثارگ��ران و طیف حامی دول��ت معتقدند‬ ‫اصالحات نمرده و اصالح طلبان می توانند‬ ‫ب��ا یک بازنگری به عرصه سیاس��ی نظام‬ ‫برگردند؟‬ ‫البته در طیف س��ابقون اصولگرا نیز هستند افرادی‬ ‫نظیر بادامچیان که معتقدند اصالحات نمرده است‪.‬‬ ‫به نوعی ش��کل و رویه گذشته اصالحات تمام شد‬ ‫و االن کروبی س��کاندار ان اس��ت‪ ،‬لذا اصالحات‬ ‫مرده ام��ا اصالح طلبان خی��ر‪ .‬اصالح طلبان اصیل‪،‬‬ ‫سابقه دار و خدمت گزار به جمهوری اسالمی ایران‬ ‫هنوز هس��تند‪ .‬تا جایی که اطالع دارم به رغم انکه‬ ‫همه یک نظر نیس��تند اما بزرگان اصولگرا و انهایی‬ ‫که دلش��ان برای انقالب می سوزد دوست دارند تا‬ ‫ی در‬ ‫جریانی نو با ساختاری جدید به رهبری خاتم ‬ ‫عرصه سیاسی کشور ادامه حیات دهد البته برخی از‬ ‫اصالح طلبان تندروی داش��تند و دچار اشتباه شدند‬ ‫اما نباید اینها را پای همه افراد این جریان نوش��ت‬ ‫کما اینکه خاتمی اینگونه نبود‪.‬‬ ‫ضرورت حضور اصالح طلبان در عرصه‬ ‫سیاس��ی نظام چیست؟ ایا نشاط سیاسی‬ ‫حکم می کند این کار صورت گیرد؟‬ ‫اق��ا فرمودن��د اصالح طلب��ان و اصولگرای��ان دو‬ ‫ب��ال نظام جمهوری اس�لامی هس��تند و هیچ گاه‬ ‫مقام معظم رهبری نخواس��تند اردوگاه اصالحات‬ ‫از بین برود‪.‬‬ ‫ایش��ان با رفتار ناهنجار برخی ها مخالف هستند‪.‬‬ ‫انه��ا را می ش��ود اصالح ک��رد‪ .‬امی��دوارم اقای‬ ‫خاتم��ی با درایتی ک��ه دارد ارایش جدیدی برای‬ ‫اصالح طلبان ترسیم کند تا با رویکردی نو رهبری‬ ‫اصالح طلبان را به دست گیرد تا با اصالح مواضع‬ ‫انها را به عرصه فعالیت سیاسی بر گرداند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫شده اس��ت‪ ،‬این مس��ئله را چگونه ارزیابی‬ ‫می کنید؟‬ ‫صرف نظ��ر از افراطی��ون اصولگ��را‪ ،‬ش��خصیت های‬ ‫معت��دل ای��ن جری��ان هی��چ گاه دس��ت رد به س��ینه‬ ‫چهره های ش��اخص نظام نزدند و قص��دی برای دفع‬ ‫انها نداشتند‪ .‬میانه روهای اصولگرا با عقالنیت و خرد‬ ‫سیاس��ی اعالم موضع می کنند تا منوی��ات امام راحل‬ ‫و مق��ام معظم رهبری در تمام عرصه ها حاکم باش��د‪.‬‬ ‫رهبر انقالب بع��د از حوادث پس از انتخابات بر دفع‬ ‫حداقلی و جذب حداکثری بارها تاکید کردند‪ .‬لذا ان‬ ‫عده از تندروها که صرفا تحقق اهداف شان می اندیشند‪،‬‬ ‫ی کل اصولگراها باشند‪.‬‬ ‫نمی توانند سخنگو ‬ ‫چرا خاتمی در میان اصالح طلبان دیگر نظیر‬ ‫کروبی و موس��وی‪ ،‬چه��ره ای قابل اصالح‬ ‫تشخیص داده شده است؟‬ ‫ایش��ان یک چهره فرهنگ��ی‪ ،‬فردی مودب ب��ه اداب و‬ ‫شخصیتی ملتزم به تفکر اسالمی و اندیشه های دینی است‬ ‫که می توان��د به عنوان لیدر سیاس��ی جریان اصالحات‬ ‫ق��رار بگیرد‪ .‬ضمن انکه خاتمی در هش��ت س��ال دوره‬ ‫ریاست جمهوری خود نشان داد که به خطوط قرمز نظام‬ ‫احترام می گ��ذارد‪ .‬البته نقدهایی نیز به رویکرد فرهنگی‬ ‫دولت وی وارد بود ولی ش��اید ان زمان شرایط ان طور‬ ‫حکم می کرد که مش��ی تساهل و تس��امح در این رابطه‬ ‫اتخاذ ش��ود‪ .‬به رغم انکه مش��ی مذکور مورد انتقادهای‬ ‫جدی ش��خصیت های اصولگرا و صاحب نظرانی نظیر‬ ‫مصباح یزدی بود ‪.‬‬ ‫خاتمی در بازگشت خود به عرصه سیاسی و‬ ‫سازماندهی مجدد نیروهای اصالح طلب باید‬ ‫چه مسائلی را لحاظ کند؟‬ ‫الت��زام ب��ه قانون اساس��ی باالخص اص��ل الیتغیر ان‬ ‫یعنی والیت فقی��ه‪ ،‬در نظر گرفتن منافع ملی‪ ،‬تعامل با‬ ‫‪37‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫حزب عدالت و توسعه پیروز رفراندوم اصالح قانون اساسی‬ ‫پیروزی اسالم گرایان‬ ‫‪38‬‬ ‫‪ 49‬میلیون و ‪ 446‬هزار و ‪ 369‬شهروند ترکیه برای رای دادن‬ ‫به همه پرسی بسته اصالحی قانون اساسی این کشور به پای‬ ‫‪ 151‬هزار و ‪ 546‬صندوق رای رفتند‪.‬‬ ‫س ترکیه با کس��ب‬ ‫ای��ن اصالحات چهار ماه پیش در مجل ‬ ‫‪ 336‬رای نمایندگان موافق از ‪ 550‬نماینده مجلس این کشور‬ ‫به تصویب رسیده بود‪ .‬پیش تر اردوغان‪ ،‬نخست وزیر ترکیه‬ ‫با دعوت از مردم برای ش��رکت در این همه پرسی‪ ،‬حمایت‬ ‫انان را از بازنگری قانون اساس��ی خواس��تار ش��د‪ .‬وی در‬ ‫روزهای اخیر در پاسخ به مخالفان این همه پرسی تاکید کرد‬ ‫این همه پرسی بر اساس منافع حزبی یا شخصی نیست‪ ،‬بلکه‬ ‫برای زمینه سازی پیشرفت کشور برگزار می شود‪ .‬از ‪ 50‬سال‬ ‫پیش تاکنون‪ ،‬پنج بار همه پرسی بازنگری قانون اساسی در ‬ ‫ترکیه برگزار شده است‪.‬‬ ‫در این همه پرس��ی مرد م ترکیه ب��ه ‪ 26‬اصالحیه در قانون‬ ‫اساس��ی این کش��ور رای دادند که از جمله این اصالحات‬ ‫بحث برانگی��ز می توان به افزایش حقوق معل��والن و دادن‬ ‫اختیارات به نهادهای اجرایی در انتصاب قضات و دادستان ها‬ ‫اشاره کرد‪ .‬بر این اساس‪ ،‬اعضای نیروهای انتظامی می توانند‬ ‫در مقاب��ل دادگاه های مدنی نیز قرار گیرن��د‪ 58 .‬درصد از‬ ‫شرکت کنندگان در این همه پرسی به بسته تغییرات در قانون‬ ‫ی ترکیه رای مثبت و ‪ 42‬درصد رای منفی دادند‪ .‬بیش‬ ‫اساس ‬ ‫از ‪ 77‬درص��د از واجدان ش��رایط در همه پرس��ی تغییرات‬ ‫قانون اساسی ترکیه شرکت کردند‪ .‬گفته می شود که حدود‬ ‫ ‪ ٧٧‬درصد از واجدان ش��رایط در این همه پرس��ی شرکت‬ ‫کردند‪.‬‬ ‫مرد م ترکیه در حالی در این همه پرسی شرکت کردند و اکثر‬ ‫انها به اصالحات قانون اساسی در این کشور رای دادند که‬ ‫این کش��ور در استانه سی امین سالگرد کودتای نظامی سال‬ ‫ ‪ ١٩٨٠‬قرار دارد و تایید اصالحات قانون اساس��ی توس��ط‬ ‫مردم ترکیه نش��ان می دهد که مردم این کشور از طرح های‬ ‫رجب طیب اردوغان‪ ،‬نخست وزیر این کشور برای تغییر در‬ ‫منشوری که طی حکومت نظامی در سال ‪ ١٩٨٠‬تنظیم شد‪،‬‬ ‫حمایتمی کنند‪.‬‬ ‫مخالفان و س��کوالرها در ترکیه نگران هس��تند که حزب‬ ‫عدالت و توس��عه بخواهد ریشه های سکوالریسم در ترکیه‬ ‫را از بین ببرد‪.‬‬ ‫انها معتقد هستند اگر حزب عدالت و توسعه در انتخابات‬ ‫پارلمانی اینده پیروز شود ‪ ،‬اسالم گراها تالش خواهند کرد‬ ‫سکوالریس��م را از بین ببرند‪ .‬اکثر اصالحات مطرح ش��ده‬ ‫تحت این همه پرسی‪ ،‬بحث برانگیز بوده است‪.‬‬ ‫این در حالی است که بخش اعظم قانون اساسی ترکیه بعد از‬ ‫کودتا نوش��ته شده است‪ .‬یکی از مهمترین تغییرات در این‬ ‫همه پرسی حذف ماده ‪ ۱۵‬است که به کودتاچیان مصونیت‬ ‫از پیگیری قضایی می دهد‪ .‬هرچند پیگیری قضایی عوامل‬ ‫کودتا مش��مول مرور زمان شده اس��ت‪ ،‬اما حذف این ماده‬ ‫بیشتر جنبه نمادین دارد‪.‬‬ ‫از دیگر تغییراتی که در این بسته به رای گذاشته شد‪ ،‬حقوق‬ ‫کودکان و اجازه مذاکره بر س��ر تعرفه ه��ای حقوقی برای‬ ‫کارمندان دولت است‪ .‬البته کارمندان دولت هنوز هم از حق‬ ‫اعتصاب برخوردار نیستند‪.‬‬ ‫از طرح همه پرسی قانون اساس��ی حزب عدالت و توسعه‪،‬‬ ‫تعدادی از احزاب کوچک تر اسالم گرا‪ ،‬افراد و شخصیت های‬ ‫محافظه کار و روشنفکران چپ معتدل نیز حمایت کردند‪ .‬اما‬ ‫احزاب جمهوری خلق و حرکت ملی مردم را به دادن رای‬ ‫منفی به این همه پرسی فرا خوانده اند‪ .‬در چند سال گذشته این‬ ‫احزاب در پی کاهش نفوذ سیاسی خود در صدد برامدند از‬ ‫قوه قضائیه به مثابه اب��زاری برای مهار و در صورت امکان‬ ‫انحالل حزب عدالت و توسعه استفاده کنند‪.‬‬ ‫از سوی دیگر‪ ،‬مخالفان‪ ،‬احزاب چپ کارگر‪ ،‬کمونیست و‬ ‫حزب ازادی و همبس��تگی قرار دارند‪ .‬انها به رغم خواست‬ ‫تغییر در قانون اساسی از قدرت گرفتن اسالم گرایان حزب‬ ‫توسعه و عدالت در هراس هستند‪.‬‬ ‫در عین حال حزب ازادی و دموکراس��ی که گرایش کردی‬ ‫دارد‪ ،‬مردم را به بایکوت همه پرس��ی فرا خواند‪ .‬هرچند این‬ ‫حزب نیز خواستار تغییر در قانون اساسی است که هژمونی‬ ‫فرهن��گ ترک��ی را تضمین می کند‪ ،‬اما در این همه پرس��ی‬ ‫تغییری برای بهبود وضعیت کردها دیده نمی شود‪.‬‬ ‫همه پرس��ی قانون اساس��ی صحنه رویارویی جدی رجب‬ ‫طیب اردوغان‪ ،‬نخس��ت وزی ر ترکیه با ارتش‪ ،‬قوه قضائیه و‬ ‫احزاب اپوزیس��یون ملی گرا بود‪ .‬رای مثبت مردم‪ ،‬ساختار‬ ‫ق��درت را در ترکیه دچارتح��ول کرد و زمینه تثبیت قدرت‬ ‫اردوغان و حزب عدالت و توسعه را فراهم کرد‪.‬‬ ‫با این حال مردم ترکیه نش��ان دادند که از طرح های رجب‬ ‫طیب اردوغان حمایت می کنند‪ .‬مرد م ترکیه در حالی به این‬ ‫همه پرسی رای مثبت دادند که ترکیه همچنان تالش می کند‬ ‫به اتحادیه اروپا بپیوندد‪.‬‬ ‫اردوغان پیش تر اعالم کرده بود که تصویب این اصالحات‬ ‫ن ترکیه به‬ ‫قانون اساسی باعث می شود تا زمینه برای پیوست ‬ ‫اتحادیه اروپا هموارتر شود‪.‬‬ ‫ولف فانگو پیکولی‪ ،‬یک تحلیلگر امور اوراس��یا‪ ،‬در لندن‬ ‫گفت ‪« :‬رای مثبت مردم ترکیه به این همه پرسی نشان می دهد‬ ‫که حزب عدالت و توس��عه از شانس خوبی برای پیروزی‬ ‫برای س��ومین مرتبه در انتخابات ژوئی��ه ‪ ٢٠١١‬برخوردار‬ ‫است‪».‬‬ ‫این نتیجه می توان��د باعث تقویت مواضع حزب عدالت و‬ ‫توسعه و اطمینان از محبوبیت مردمی این حزب شود‪.‬‬ ‫خبرگزاری فرانسه نیز گزارش داد‪« :‬مردم ترکیه به تغییرات‬ ‫قانون اساس��ی اعالم شده از سوی حزب عدالت و توسعه‬ ‫رای مثب��ت دادن��د‪ .‬همه پرس��ی در حالی برگزار ش��د که‬ ‫نخست وزی ر ترکیه اعالم کرده در صورتی که حزب متبوع‬ ‫وی (عدالت و توسعه) نتواند در اوردگاه امروز و همچنین‬ ‫انتخابات س��ال اینده پیروز میدان باش��د از صحنه سیاسی‬ ‫خداحافظیمی کند‪.‬‬ ‫رجب طیب اردوغان با بیان این مطلب در ادامه گفت‪« :‬اگر‬ ‫حزب من (عدالت و توس��عه) در انتخابات عمومی س��ال‬ ‫‪ 2011‬در رتب��ه دوم قرار بگی��رد‪ ،‬من از رهبری حزب کنار‬ ‫می روم‪ » .‬اردوغان افزود‪« :‬شکست در رقابت های انتخاباتی‬ ‫چیزی نیست که مورد عالقه من باشد‪».‬‬ ‫رج��ب طیب اردوغ��ان همچنین تصریح ک��رد‪ ،‬این نتایج‬ ‫نش��ان می دهد که حدود ‪ ٥٨‬درصد از رای دهندگان از این‬ ‫ی ترکیه‬ ‫محدود کردن ارتش و سیستم قضای ‬ ‫حزب حاکم عدالت و توس��عه در سال های اخیر و به ویژه‬ ‫در زمان انتخاب «عبداهلل گل» به عنوان رئیس جمهور ترکیه با‬ ‫چالش های زیادی از سوی ارتش و سیستم قضایی یا به طور‬ ‫خاص دادگاه قانون اساس��ی ترکیه روبه رو ش��د و حتی در‬ ‫ماه های گذشته این دادگاه بخش هایی از الیحه اصالح قانون‬ ‫اساسی این کشور را حذف کرد‪.‬‬ ‫بر این اساس‪ ،‬این بخش ها که شامل تغییر در بدنه دستگاه‬ ‫قضایی از جمله دادگاه قانون اساسی و شورای عالی دادستانان‬ ‫و قضات بود‪ ،‬از سوی دادگاه قانون اساسی رد شده است‪.‬‬ ‫درب��اره ارتش نیز باید گفت هر چند در یک س��ال اخیر از‬ ‫ی ترکیه کاسته شده‪ ،‬اما حزب‬ ‫دخالت ارتش در امور سیاس ‬ ‫حاکم نگران ان است که مبادا مجددا اقداماتی همچون کودتا‬ ‫علیه دولت از سوی ارتشیان این کشور صورت گیرد‪.‬‬ ‫یترکیهچیست؟‬ ‫مهمترینبندهایاصالحاتقانوناساس ‬ ‫اصالحات مورد نظر عدالت و توسعه ‪ 30‬ماده داشت که یک‬ ‫ماده ان (ماده هش��ت) رای نیاورد و ماده بعدی (ماده نهم)‬ ‫حزب حاکم عدالت و توسعه در سال های اخیر و‬ ‫به ویژه در زمان انتخ�اب «عبداهلل گل» به عنوان‬ ‫رئیس جمهور ترکیه با چالش های زیادی از سوی‬ ‫ارتش و سیس�تم قضایی یا به طور خاص دادگاه‬ ‫قانون اساسی ترکیه روبه رو شد و حتی در ماه های‬ ‫گذش�ته این دادگاه بخش هایی از الیحه اصالح‬ ‫قانون اساسی این کشور را حذف کرد‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫اصالحات قانون اساس��ی حمایت می کنن��د و از نتایج این‬ ‫انتخابات به عنوان نقطه عطفی برای دموکراسی ترکیه یاد کرد‪.‬‬ ‫اردوغان در جمع حامیان خود در دفتر حزبش در استانبول‬ ‫گفت‪« :‬ما یک مقطع زمانی تاریخی را در مس��یر ایجاد یک‬ ‫خ ترکیه‬ ‫دموکراسی پیشرفته گذرانده ایم‪ ١٢ .‬سپتامبر در تاری ‬ ‫به عنوان نقطه عطفی محسوب خواهد شد‪».‬‬ ‫نخست وزیر ترکیه در ادامه گفت که بین ‪ ٧٧‬تا ‪ ٧٨‬درصد در‬ ‫این انتخابات شرکت کردند‪.‬‬ ‫از س��وی دیگر‪ ،‬امریکا و المان از نتیجه همه پرسی اصالح‬ ‫قانون اساس��ی ترکیه اس��تقبال کرده و به رهبران این کشور‬ ‫تبریکگفتند‪.‬‬ ‫باراک اوباما‪ ،‬رئیس جمهور امریکا و گیدو وس��تروله‪ ،‬وزیر‬ ‫خارجه المان با صدور بیانیه هایی این رای گیری را ستایش‬ ‫کرده اند‪ .‬انتظار می رود بسیاری دیگر از رهبران جهان از نتیجه‬ ‫این رفراندوم حمایت کنند‪.‬‬ ‫بر اساس نتایج همه پرسی یکش��نبه‪ ،‬رای دهندگا ن ترکیه از‬ ‫تغییرات پیشنهادی حزب حاکم برای اصالح قانون اساسی‬ ‫ک��ه نفوذ ارت��ش را کاهش می دهد به ط��ور قاطع حمایت‬ ‫کردند‪ .‬هدف از این تغییرات نزدیک کردن ترکیه به قوانین‬ ‫و معیارهای اتحادیه اروپاست که انکارا خواستار عضویت‬ ‫در ان است‪.‬‬ ‫باراک اوباما طی تماسی تلفنی با اردوغان این پیروزی را به‬ ‫وی تبریک گفته و اعالم کرده است که مشارکت وسیع مردم‬ ‫در این رفراندوم بیانگر دموکراسی زنده این کشور است‪.‬‬ ‫وزیر خارجه المان نیز گفت که این همه پرسی برای عضویت‬ ‫ ترکیه در اتحادیه اروپا حیاتی بود‪ .‬وس��تروله در بیانیه ای از‬ ‫طرح شدن موضوع توازن قوا در حاکمیت در جامع ه ترکیه‬ ‫بس��یار اس��تقبال کرد‪ .‬اتحادیه اروپا نیز از موافقت اکثریت‬ ‫رای دهندگان ترکیه با اجرای اصالحات قانون اساس��ی این‬ ‫کشور استقبال کرد‪.‬‬ ‫کمیس��ر امور توس��ع ه اتحادیه اروپا اظهار داشت‪« :‬این امر‬ ‫نشاندهنده تداوم پایبندی شهروندا ن ترک به اصالحات در‬ ‫خصوص تقویت حقوق و ازادی هایشان است‪».‬‬ ‫وی اف��زود‪« :‬همانگونه ک��ه در ماه های پیش نیز گفتیم‪ ،‬این‬ ‫اصالحات گامی در مسیر درس��ت است‪ ،‬زیرا به برخی از‬ ‫ی ترکیه هم چون پیروی کامل‬ ‫اولویت های اصلی در تالش ها ‬ ‫از معیارهای پیوستن به اتحادیه اروپا می پردازد‪».‬‬ ‫وی خاطر نش��ان کرد‪« :‬تاثیر این اصالحات متکی به اجرای‬ ‫عملی ان خواهد بود و این امر نیاز به اجرای برخی قوانین‬ ‫دارد که به شکل بسیار مس��تحکم اماده سازی انها را دنبال‬ ‫خواهیم کرد‪».‬‬ ‫کمیس��ر امور توس��عه اتحادیه اروپا تصریح کرد‪« :‬ما با نظر‬ ‫بس��یاری از افراد در ترکیه ک��ه معتقدند رای گیری صورت‬ ‫گرفته نیازمند اصالحات دیگری اس��ت تا به اولویت های‬ ‫باقی مانده در زمینه حقوق اساس��ی همچ��ون ازادی بیان و‬ ‫ازادی دین بپردازد‪ ،‬موافقیم‪».‬‬ ‫این کمیسر افزود‪« :‬در این زمینه ما با کسانی که با گرایش های‬ ‫سیاسی مختلف در ترکیه وابس��ته هستند‪ ،‬توافق داریم که‬ ‫معتقدند قانون شهروندی جدید باید پایگاهی محکم برای‬ ‫تحقق توسعه دائم دموکراسی در ترکیه هم گام با معیارهای‬ ‫اروپایی و معیارهای پیوستن به اتحادیه اروپا را فراهم کند‪».‬‬ ‫از س��وی دیگر‪ ،‬عبداهلل گل‪ ،‬رئیس جمه��ور ترکیه‪ ،‬پس از‬ ‫انکه رای خود درباره همه پرسی اصالحات قانون اساسی‬ ‫در صندوق انداخت‪ ،‬اظهار داش��ت‪« :‬تعامل با هر نوع نتایج‬ ‫احتمالی این همه پرسی با احترام و پختگی‪ ،‬امری ضروری‬ ‫است‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬شهروندان ترک باید امروز یکدیگر را در اغوش‬ ‫بگیرند و به اینده امیدوار باشند‪».‬‬ ‫در عی��ن حال تحلیلگ��ران معتقدند که نتیج��ه مثبت این‬ ‫همه پرسی دولت اردوغان را تقویت خواهد کرد‪ .‬اما با این‬ ‫حال برخی تحلیلگران هشدار دادند که رای ‪ ٤٢‬درصد منفی‬ ‫در مورد این اصالحات نشان می دهد که هنوز هم تنش های‬ ‫سیاسی د ر ترکیه پابرجاست‪.‬‬ ‫یک قاضی سابق در دادگاه اروپایی حقوق بشر گفت ‪« :‬رای‬ ‫منفی ‪ ٤٠‬درص��د مردم ترکیه به اصالحات قانون اساس��ی‬ ‫در این کش��ور یک مش��کل بزرگ محسوب می شود‪ .‬شما‬ ‫نمی توانید انهایی را که حامی سکوالرها و کودتاگران هستند‬ ‫نفی کنید‪ .‬ترکیه با زمان های سختی روبه رو خواهد شد‪ ».‬از‬ ‫سوی دیگر‪ ،‬گفته می شود که به دنبال اعالم نتیجه همه پرسی‪،‬‬ ‫ناارامی های��ی در برخی مناطق ترکی��ه رخ داد‪ .‬خبرگزاری‬ ‫اناتول��ی ترکیه گ��زارش داد که پلیس ب��رای متفرق کردن‬ ‫اغتش��اش گران و عامالن بر هم زدن برگزاری انتخابات‪ ،‬از‬ ‫باتوم و گاز اشک اور استفاده و ‪ ٩٠‬تن را در هفت شهر این‬ ‫کشور دستگیر کرد‪.‬‬ ‫اما این س��وال پیش می اید که نیاز به اصالح قانونی اساسی‬ ‫ ترکیه از کجا پدید امد؟ در پاس��خ به این پرس��ش باید سه‬ ‫محور را مد نظر قرار داد‪:‬‬ ‫اول انکه‪ ،‬فش��ارهایی از س��وی مردم و نهادهای مختلف‬ ‫مبنی بر ناکارامدی قوانین فعلی بر دولت وارد می شود و این‬ ‫خواسته ها به صورت یک مطالبه مد نظر است که تغییراتی‬ ‫در سیستم های مختلف قضایی‪ ،‬اداری و همچنین نهادهای‬ ‫مختلف ترکیه ایجاد شود تا قوانین براساس معیارهای روز‬ ‫باشند‪.‬‬ ‫دوم‪ ،‬فشارهایی که از سوی اتحادیه اروپا بر ترکیه وارد می شد‬ ‫مبنی بر ضرورت ایجاد تغییر در ساختار فرهنگی‪ ،‬سیاسی و‬ ‫اجتماعی سبب ارائه این بسته اصالحی بود‪ .‬بنابراین حتی اگر‬ ‫به جای حزب عدالت و توسعه‪ ،‬حزب دیگری هم سرکار‬ ‫بود بازهم انجام این اصالحات امری اجتناب ناپذیر بود‪.‬‬ ‫و عامل س��وم به مش��ی سیاس��ی حزب عدالت و توسعه‬ ‫ب��از می گردد‪ .‬ای��ن حزب یک حزب اسالم گراس��ت و در‬ ‫سال های گذشته هم اس�لام گرایان و هم کردها همواره با‬ ‫سیاست های سخت گیرانه از سوی نهادهای قضایی و نظامی ‬ ‫روبه رو بودند و احزاب اس�لام گرا و کرد همواره با تکیه بر‬ ‫قانون اساس��ی ترکیه و از سوی دادگاه قانون اساسی منحل‬ ‫می شدند‪ .‬بنابراین حزب حاکم به دنبال یافتن راه نجاتی از‬ ‫ای��ن فضا بود تا بتواند فضای سیاس��ی را به منظور رعایت‬ ‫حقوق ابتدایی احزاب و گروه ها تلطیف کند‪.‬‬ ‫به دلیل وابس��ته بودن به ماده قبلی از دستور کار خارج شد‪،‬‬ ‫بنابراین اصالحات قانون اساس��ی ترکیه ‪ 28‬بند دارد‪ ،‬اما در‬ ‫حالت کلی چهار بند ان بسیار مهم است‪.‬‬ ‫نخس��ت ماده هشت که البته رای نیاورد شامل این مطلب‬ ‫بود که باید اختیار انحالل احزاب از دادگاه قانون اساسی به‬ ‫مجلس ترکیه تفویض شود‪.‬‬ ‫ماده دیگر‪ ،‬ماده ‪ 16‬بود که سبب فراهم شدن امکان محاکمه‬ ‫ش��دن نظامیان در دادگاه های عمومی می شود و به موجب‬ ‫این ماده ان مصونیتی که نظامیان ارشد از ان بهره مند بودند‬ ‫و امکان محاکمه انها در دادگاه های عمومی نبود از بین رفته‬ ‫و از این پس نظامیا ن ترکیه مصونیتی در صورت بی قانونی‬ ‫نخواهند داش��ت البته همچنان جرایم نظام��ی نظامیان در‬ ‫دادگاه های نظامی مورد رسیدگی قرار می گیرد‪.‬‬ ‫ماده ‪ 17‬یکی دیگر از موارد مهم اصالحات قانون اساس��ی‬ ‫ ترکیه است که بسیار هم بحث انگیز بوده و ان تغییر ساختار‬ ‫ی ترکیه اس��ت‪ .‬در ص��ورت اصالح‬ ‫ش��ورای عالی قضای ‬ ‫قانون اساس��ی ترکیه و به موجب این قانون تعداد اعضای‬ ‫شورای عالی قضایی به ‪ 22‬نفر افزایش می یابد و همچنین‬ ‫در چگونگ��ی گزینش انها نیز تغییراتی ایجاد می ش��ود و‬ ‫ریاست جمهوری و مجلس نیز در گزینش این افراد دخالت‬ ‫خواهند داشت‪.‬‬ ‫ماده مهم دیگر در این اصالحیه‪ ،‬ماده ‪ 23‬اس��ت که مربوط‬ ‫به تغییر ساختار دادگاه قانون اساسی است که به موجب ان‬ ‫ش��مار قاضیان این دادگاه از ‪ 11‬نفر به ‪ 18‬نفر می رس��د که‬ ‫س��ه نفر از انها را مجلس تعیین می کند و ‪ 14‬نفر باقیمانده‬ ‫توسط سایر نهادها و ارگان ها تعیین می شوند که در نهایت‬ ‫باید به تایید رئیس جمهور برسد که البته در این ماده می توان‬ ‫زیرکی حزب عدالت و توسعه را مشاهده کرد چون به نوعی‬ ‫همان ماده هشت در این ماده گنجانده شده است‪.‬‬ ‫ب��ا نگاهی به ای��ن بندها می توان فهمید که ه��دف اصلی از بین الملل‬ ‫ش ترکیه است‪.‬‬ ‫همه پرسی کاهش قدرت سیستم قضایی و ارت ‬ ‫گفتنیاست ترکیهدرحالییکهمه پرسیبسیارسرنوشت ساز‬ ‫را پشت سر گذاشت که انتظار می رود به شدت از نظر مبنای‬ ‫فکری و رویکردهای سیاس��ی دوقطبی ش��ده و یک دوره‬ ‫پرش��ور و به همان اندازه نیز پرتنش تبلیغاتی را پشت س��ر‬ ‫می گذارد‪ .‬این فرایند چنان فضای بحث در خصوص مسائل‬ ‫مهم و کلیدی کش��وری را احیا کرد که می توان امیدوار بود‬ ‫فارغ از نتایج این همه پرسی‪ ،‬از نظر توسعه مردم ساالری و به‬ ‫بحث گذاشته شدن ازادانه همه انچه تاکنون در این کشور‬ ‫تابو به شمار می رفت‪ ،‬دستاورد بسیار مهمی به دنبال خواهد‬ ‫داش��ت‪ .‬جامعه ترکیه در فرایند طرح‪ ،‬بررس��ی و تصویب‬ ‫اصالح��ات قانون اساس��ی در مجلس‪ ،‬اعمال نظ��ر دادگاه‬ ‫قانون اساس��ی در ای��ن اصالحات و وتوی دو م��اده از ان و‬ ‫سپس به رفراندوم گذاشته شدن اصالحات‪ ،‬دوقطبی شد که‬ ‫به عقیده برخی از کارشناسان تقسیم ناسالمی نیست و به رغم‬ ‫همه تحریک ها و توطئه های خونین و سناریوهای خطرناکی‬ ‫که در این فرایند در گوشه و کنار ترکیه به اجرا گذاشته شد‬ ‫و هر از چندگاهی نیز موجب بروز التهابات جدی اجتماعی‬ ‫ش��د‪ ،‬با هوشیاری دولت و مساعدت های نیروهای طرفدار‬ ‫تغییر با اس��تفاده بس��یار ماهرانه از نعمات فناوری پیشرفته‬ ‫ارتباطات‪ ،‬به درگیری فیزیکی نینجامید و به طور عمده فقط‬ ‫از نظر فکری دوقطبی شد‪.‬‬ ‫‪39‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫دیپلماسی با مشاوران معتمد‬ ‫احمدی نژاد در اقدامی شایسته حکم نمایندگان ویژه خود را به مشاور تغییر داد‬ ‫‪40‬‬ ‫رئیس جمهور اولین روز هفته دولت در س��ال جاری‬ ‫را ب��ا صدور و انتش��ار احکامی ب��رای چهار نماینده‬ ‫وی��ژه خود در امور خاورمیانه‪ ،‬اس��یا‪ ،‬دریای خزر و‬ ‫افغانس��تان اغاز کرد‪ .‬احکامی ک��ه به دلیل وجود نام‬ ‫اسفندیار رحیم مش��ایی در میان انها به عنوان نماینده‬ ‫ویژه رئیس جمهور در امور خاورمیانه حاشیه ساز شد‬ ‫و کمت��ر از س��ه روز بعد از ان نی��ز اظهارات حمید‬ ‫بقایی‪ ،‬معاون رئیس جمهور و رئیس س��ازمان میراث‬ ‫فرهنگ��ی و گردش��گری که او نیز به عن��وان نماینده‬ ‫ویژه رئیس جمهور در امور اس��یا منصوب شده بود‪،‬‬ ‫ب��ر دامنه این حاش��یه ها اضافه کرد‪ .‬انتش��ار اخباری‬ ‫مبن��ی در تغیی��رات در وزارت خارج��ه زمانی جلوه ‬ ‫بیش��تری پیدا می کند که به انتصاب نماینده های ویژه‬ ‫از سوی محمود احمدی نژاد دقت کافی شود‪ .‬وزارت‬ ‫خارج��ه هم در دولت نهم و هم در دولت دهم یکی‬ ‫از نهادهای��ی بوده که همواره م��ورد انتقاد تند و تیز‬ ‫منتقدان دولت‪ ،‬چه اصالح طلب و چه اصولگرا قرار‬ ‫گرفته است‪ .‬همچنین رهبر معظم انقالب اسالمی در‬ ‫دیدار اعضای هیات دولت‪ ،‬پرهیز از کارهای موازی‬ ‫در عرصه ه��ای مختلف از جمله سیاس��ت خارجی‬ ‫و نیز اعتم��اد به وزیران در چارچ��وب اختیارات و‬ ‫وظایف ش��ان را از دیگر نکات مدیریتی هیات دولت‬ ‫دانستند‪ .‬رهبر معظم انقالب اگرچه اشاره مستقیمی‬ ‫به مصداق مورد نظرش��ان در م��ورد کارهای موازی‬ ‫نکردن��د ام��ا دو روز پی��ش ‪ 122‬نف��ر از نمایندگان‬ ‫مجلس ش��ورای اسالمی به رئیس جمهور تذکر دادند‬ ‫که از م��وازی کاری در سیاس��ت خارجی و انتخاب‬ ‫نماین��دگان وی��ژه پرهیز کند و ای��ن کار را برخالف‬ ‫قانون دانس��تند‪ .‬این در حالی اس��ت ک��ه برخی نیز‬ ‫معتقدند تشکیل شورای عالی ایرانیان خارج از کشور‬ ‫و وظایف محول ش��ده به ان‪ ،‬مص��داق موازی کاری‬ ‫اس��ت‪ ،‬به طوری که الیاس نادران‪ ،‬نماینده تهران در‬ ‫مجلس ش��ورای اس�لامی نیز هفته گذشته در سوال‬ ‫خود از وزیر خارجه این موضوع را یاداوری کرد‪.‬‬ ‫در عی��ن حال اخری��ن اخبار از تبدیل ش��دن حکم‬ ‫نماین��دگان وی��ژه رئیس جمهور به مش��اور حکایت‬ ‫دارد‪ ،‬تغییری که توجه رئیس جمهور به فرمایش��ات‬ ‫مقام معظم رهب��ری را بازتاب می دهد و اقدام مثبتی‬ ‫در ای��ن جهت قلمداد می ش��ود‪ .‬این اقدام از س��وی‬ ‫احمدی نژاد شایسته و قابل تقدیر است‪.‬‬ ‫به عقیده بسیاری از کارشناسان عدم بازگشت پرونده‬ ‫ایران از ش��ورای امنیت به ش��ورای حکام و صدور‬ ‫چهار قطعنامه سازمان ملل علیه ایران نشان از ضعف‬ ‫دستگاه دیپلماسی ایران دارد‪ .‬در همین راستا برخی از‬ ‫نمایندگان عنوان کرد ند که بار عظیم سیاست خارجه‬ ‫را ش��خص رئیس جمه��ور و نه وزی��ر وی بر دوش‬ ‫می کشد‪ .‬این نمایندگان خاطر نشان کردند که بخشی‬ ‫از دستاوردهای سیاست خارجی محصول روش های‬ ‫ابداعی و بینش منحصر به فرد احمدی نژاد بوده و در‬ ‫این زمینه متکی دس��تاورد قابل توجهی نداشته است‪.‬‬ ‫ب��ا توجه به اظهارات ای��ن نمایندگان و عقیده برخی‬ ‫از کارشناس��ان حوزه بین الملل می شود گفت که در‬ ‫دولت نهم و دهم دیپلماسی ایران‪ ،‬رئیس جمهور محور‬ ‫بوده و شخص محمود احمدی نژاد به عنوان مرد اول‬ ‫سیاس��ت خارج��ی به تنظی��م سیاس��ت های وزارت‬ ‫خارجه پرداخته است‪.‬‬ ‫ش��اید انتصاب نماینده ویژه از سوی احمدی نژاد را‬ ‫ه��م بتوان در این راس��تا ارزیابی ک��رد‪ .‬به خصوص‬ ‫اینک��ه در عرف بین الملل نماین��دگان ویژه زمانی از‬ ‫سوی روس��ای جمهور منصوب می شوند که شخص‬ ‫رئیس جمهور بخواهد به طور مستقیم و بدون واسطه‬ ‫وزارت خارجه به پیشبرد سیاست هایی بپردازد‪.‬‬ ‫چن��دی پی��ش احمدی نژاد با اس��تناد ب��ه اصل ‪127‬‬ ‫قانون اساس��ى در اح��کام جداگان��ه ای اس��فندیار‬ ‫رحیم مش��ایی را به عنوان نماینده ویژه رئیس جمهور‬ ‫در امور خاورمیانه‪ ،‬حمید بقایی به عنوان نماینده در‬ ‫امور اس��یا‪ ،‬محمدمهدی اخوندزاده به عنوان نماینده‬ ‫در امور دریای خزر و ابوالفضل زهره وند را به عنوان‬ ‫نماینده در امور افغانستان منصوب کرد‪.‬‬ ‫در همین زمینه برخی از کارشناس��ان دالیل این اقدام‬ ‫را ب��روز اخت�لاف میان متک��ی و احمدی نژاد عنوان‬ ‫ک��رده و نزدیک��ی وزیرخارجه به عل��ی الریجانی را‬ ‫زمینه بروز ای��ن اختالف گمانه زنی کردند‪ .‬اما برخی‬ ‫دیگر اخذ چنین رویکردی را به اهمیت ویژه سیاست‬ ‫خارجی نزد محمود احمدی نژاد مرتبط دانسته و این‬ ‫بین الملل‬ ‫ی�اران معتمد و مورد اطمینان احمدی نژاد جامه‬ ‫دیپلمات ها را بر تن کرده اند‪ ،‬باید نشست و دید‬ ‫که اینده چه سرنوش�تی را برای وزارت خارجه‬ ‫رقم می زند‪ .‬این مس�اله مورد توجه بسیار قرار‬ ‫گرفته و این طرح موافقان و مخالفانی را به خود‬ ‫جذب کرده است‬ ‫کشور‪ ،‬هماهنگی های الزم را برای اجرای سیاست ها‬ ‫و اولویت های مصوب انجام می دهند‪.‬‬ ‫‪ - 3‬نمایندگان ویژه روس��ای جمهور باید به لحاظ‬ ‫شخصی دارای ویژگی های زیر باشند‪:‬‬ ‫ پیگی��ری پرونده خاص محوله به انان تنها ش��غل‬‫انان محسوب ش��ود تا بتوانند به صورت تمام وقت‬ ‫پیگیر ان باشند‪.‬‬ ‫ تناسبی میان س��ابقه و تخصص نمایندگان ویژه با‬‫حوزه اقدام انان وجود داش��ته باش��د و از ورزیدگی‬ ‫دیپلماتیک برخوردار باشند‪.‬‬ ‫ نمایندگان ویژه‪ ،‬به خصوص در مس��ائل حس��اس‬‫بای��د از پش��توانه اجماع داخلی برخوردار باش��ند به‬ ‫گونه ای که از یکس��و اقدامات‪ ،‬مواضع و ابتکارهای‬ ‫نماین��دگان ویژه مورد تایید نخبگان سیاس��ی داخلی‬ ‫بوده و از سوی دیگر کشورهای خارجی نیز با توجه‬ ‫ب��ه تعهدات و عملکرد‪ ،‬انان را م��ورد اعتماد و قابل‬ ‫مذاکره بدانند‪.‬‬ ‫ مراکز اصلی تصمیم گیری کش��ور نسبت به (انها)‬‫اعتماد داشته باشند‪.‬‬ ‫ام��ا ایا انتخاب نمایندگان ویژه یا تش��کیل ش��ورای‬ ‫عال��ی ایرانیان خارج از کش��ور تحت هر ش��رایطی‬ ‫موازی کاری و بر اس��اس ادعای برخی نمایندگان و‬ ‫مجلس نیز در این زمینه اظهار نگرانی نکرده بودند‪.‬‬ ‫در بخ��ش نتیجه گیری‪ ،‬صراحتا انگیزه های سیاس��ی‬ ‫نویس��ندگان گزارش مرکز پژوهش ها اش��کار است‪،‬‬ ‫ب��ه طوری که به عن��وان مثال اختیار مص��رح قانونی‬ ‫رئیس جمهور رسما و در روز روشن(!) خالف قانون‬ ‫عنوان شده و سپس با ادبیاتی سیاسی و غیرپژوهشی‬ ‫ادعا ش��ده است‪« :‬بنابراین‪ ،‬اقدام اخیر در مرحله اول‬ ‫مغایرت اش��کار با اصل یکصد و بیست و هفتم قانون‬ ‫اساس��ی دارد و در فضای موجود کش��ور که دولت‬ ‫مکررا از س��وی مجلس متهم به نادیده گرفتن قانون‬ ‫ش��ده اس��ت‪ ،‬غیر از قبح ذاتی(!)‪ ،‬به مناسبات دولت‬ ‫و مجل��س لطمه می زن��د‪ ».‬اما ف��ارغ از این گزارش‬ ‫ک��ه مانند اغل��ب گزارش های این مرک��ز در ارتباط‬ ‫با دول��ت‪ ،‬وجه سیاس��ی ان غلبه بیش��تری بر وجه‬ ‫کارشناسی و پژوهش��ی دارد‪ ،‬سابقه تصمیم انتخاب‬ ‫نماین��دگان ویژه عالوه بر نماینده ویژه رئیس جمهور‬ ‫در خزر به افغانستان نیز بازمی گردد‪ ،‬اگرچه این اقدام‬ ‫عملی نش��د‪ .‬داود دانش جعفری در دوره ای که وزیر‬ ‫اقتصاد بود و همچنین اس��کندری‪ ،‬وزیر وقت جهاد‬ ‫کشاورزی از گزینه های رئیس جمهور برای نمایندگی‬ ‫وی��ژه او در امور افغانس��تان بودند‪ .‬حجم گس��ترده‬ ‫روابط اقتصادی و سیاس��ی ایران با برخی کش��ورها‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫تصمیم او را در راس��تای انج��ام اقدامات احتمالی و‬ ‫پیشبرد سیاست هایی که بدنه وزارت خارجه از انجام‬ ‫ان ناتوان اس��ت‪ ،‬تفس��یر کردند‪ .‬اینک��ه کدام یک از‬ ‫این گمانه زنی ها بهره بیش��تری از واقعیت دارند‪ ،‬باز‬ ‫تغیی��ری در این معادله ایجاد نمی کند که احمدی نژاد‬ ‫خواستار حضور بیش��تر در عرصه سیاست خارجی‬ ‫است‪.‬‬ ‫ی��اران معتم��د و م��ورد اطمینان احمدی ن��ژاد جامه‬ ‫دیپلمات ه��ا را ب��ر تن کرده اند‪ ،‬باید نشس��ت و دید‬ ‫که اینده چه سرنوش��تی را برای وزارت خارجه رقم‬ ‫می زند‪ .‬این مس��اله مورد توجه بس��یار قرار گرفته و‬ ‫این طرح موافقان و مخالفانی را به خود جذب کرده‬ ‫است‪.‬‬ ‫این مس��اله واکن��ش وزارت خارجه را نی��ز به دنبال‬ ‫داشت‪ .‬رامین مهمانپرس��ت‪ ،‬سخنگوی وزارت امور‬ ‫خارجه‪ ،‬اقدام رئیس جمهور در تعیین نمایندگان ویژه‬ ‫برای مناطق خاورمیانه‪ ،‬اسیا‪ ،‬دریای خزر و افغانستان‬ ‫را بسیار مثبت دانست‪.‬‬ ‫رامین مهمانپرس��ت در نشست هفتگی خود در جمع‬ ‫خبرن��گاران داخلی و خارجی در پاس��خ به س��والی‬ ‫در خصوص منص��وب کردن نمایندگانی از س��وی‬ ‫رئیس جمه��ور ب��رای مناط��ق مختلف گف��ت‪« :‬این‬ ‫مس��اله نشان دهنده اوج توجه دستگاه اجرایی کشور‬ ‫ب��ه موضوعات مهمی اس��ت که در عرصه سیاس��ت‬ ‫خارجی برای ما وجود دارد‪».‬‬ ‫وی تصری��ح کرد‪« :‬این موضوع‪ ،‬روال اس��ت که در‬ ‫کش��ورهای مختلف ب��رای موضوع��ات گوناگون و‬ ‫مناطقی که حساسیت بیشتری دارد نمایندگانی به طور‬ ‫ویژه انتخاب می ش��وند تا حضور جدی تر مسئوالن‬ ‫رده ب��االی اجرای��ی در ان موضوع��ات بتواند موثر‬ ‫باشد‪».‬‬ ‫مهمانپرس��ت ادام��ه داد‪« :‬با توج��ه ب��ه حساس��یت‬ ‫رئیس جمه��ور‪ ،‬حض��ور جدی ت��ر و بیش��تر وی در‬ ‫موضوع��ات مختلف‪ ،‬دس��تگاه سیاس��ت خارجی با‬ ‫حمایت او به توفیقات بیش��تری دست خواهد یافت‬ ‫و ما این مس��اله را گامی مثبت تلق��ی می کنیم‪ ».‬وی‬ ‫همچنی��ن اعالم کرد که ترجی��ح وزارت خارجه این‬ ‫اس��ت که این مس��ائل در درون خانواده دولت حل‬ ‫شود‪.‬‬ ‫ام��ا این جریان ک��ش و قوس های فراوان داش��ت‪،‬‬ ‫چرا که پس از اینکه چندی از تعیین نمایندگان ویژه‬ ‫رئیس جمهور گذشته بود‪ ،‬مرکز پژوهش های مجلس‬ ‫با بررسی ابعاد حقوقی و سیاسی انتصاب نمایندگان‬ ‫ویژه رئیس جمهوری در امور خاورمیانه‪ ،‬اس��یا‪ ،‬خزر‬ ‫و افغانس��تان اع�لام کرد‪« :‬انتص��اب نمایندگان ویژه‬ ‫رئیس جمهوری مغایرت اش��کار با اصل ‪ 127‬قانون‬ ‫اساسی دارد‪».‬‬ ‫دفتر مطالعات سیاس��ی و حقوقی مرکز پژوهش های‬ ‫مجلس شورای اسالمی با اعالم این مطلب که صدور‬ ‫اح��کام رئیس جمهوری مبنی بر انتص��اب نمایندگان‬ ‫وی��ژه در امور خاورمیانه‪ ،‬اس��یا‪ ،‬خزر‪ ،‬افغانس��تان و ‬ ‫ترانزی��ت در روزه��ای اخیر موجب ایج��اد دغدغه‬ ‫تداخل وظایف این نمایندگان با دستگاه های اجرایی‬ ‫و وزرای مربوطه ش��ده اس��ت‪ ،‬افزود‪« :‬نکته مهم در‬ ‫خصوص نحوه تعیین نمایندگان ویژه این اس��ت که‬ ‫به تصریح اصل یکصد و بیست و هفتم قانون اساسی‬ ‫چنین کاری باید با تصویب هیات وزیران صورت گیرد‬ ‫و هرچند در این خصوص قانونی به تصویب مجلس‬ ‫ش��ورای اسالمی نرسیده اس��ت‪ ،‬لکن صراحت اصل‬ ‫یکص��د و بیس��ت و هفتم در تعیی��ن نماینده ویژه با‬ ‫تصویب هیات وزیران راه را بر ش��یوه های دیگر در‬ ‫تعیین نماینده ویژه می بندد‪».‬‬ ‫این مهم در یکی از نظرات تفسیری شورای نگهبان‬ ‫نی��ز تلویحا مورد اش��اره ق��رار گرفته اس��ت‪ .‬مرکز‬ ‫پژوهش ه��ا اضافه کرد‪« :‬از نظر سیاس��ی نیز جایگاه‬ ‫«فرس��تاده ویژه» یا «نماینده وی��ژه» از جمله رده های‬ ‫دیپلماتیک اس��ت ک��ه به صورت وی��ژه (‪)ad hoc‬‬ ‫توسط روسای کشورهایی که در صحنه بین الملل از‬ ‫بازیگری فعالی برخوردارند یا در تحوالت منطقه ای‬ ‫و بین الملل��ی‪ ،‬اولویت های ویژه ای ب��رای انها پدید‬ ‫می اید‪ ،‬انتخاب می ش��وند‪ .‬اگرچ��ه تعیین نمایندگان‬ ‫ویژه امری مرس��وم اس��ت ام��ا معموال ب��ا توجه به‬ ‫مالحظات زیر صورت می گیرد‪:‬‬ ‫‪ - 1‬نماین��دگان ویژه در مس��ائل و ش��رایط خاص‬ ‫به عنوان مس��ئوالن پیگی��ری «پرونده های معینی» که‬ ‫به عنوان چالش های حوزه سیاس��ت خارجی مطرح‬ ‫شده اند تعیین می شوند‪.‬‬ ‫بنابراین انتخاب نمایندگان ویژه اساسا پرونده محور‬ ‫اس��ت و در صورت واگذاری یک منطق��ه با عنوان‬ ‫حوزه اقدام نماینده ویژه‪ ،‬باید جنس مش��کل در کل‬ ‫منطقه یک مساله باشد یا یک مساله مشترک در حوزه‬ ‫جغرافیایی خاص (مثل گسترش طالبانیسم در اسیای‬ ‫مرکزی) به عنوان ماموریت به وی ابالغ شود‪.‬‬ ‫‪ - 2‬سیاس��تگذاری کالن‪ ،‬وظیف��ه نماین��دگان ویژه‬ ‫نیس��ت و ان��ان تنها وظیف��ه «هماهنگ��ی در اجرای‬ ‫سیاس��ت های مصوب» را دارند‪ .‬ل��ذا انان جایگزین‬ ‫نهادهای مس��ئول در سیاستگذاری و اجرای سیاست‬ ‫خارجی نمی شوند و تنها مسئول هماهنگی در اجرای‬ ‫سیاس��ت های مصوب به حس��اب می این��د‪ .‬بنابراین‬ ‫نماین��دگان ویژه ب��ا دورزدن بوروکراس��ی های نظام‬ ‫سیاس��ی‪ ،‬ایجاد پیوند با نهاده��ای مختلف دخیل در‬ ‫یک امر و ارتب��اط ویژه با مقامات عالی رتبه اجرایی‬ ‫مرکز پژوهش های مجلس‪ ،‬غیرقانونی است‪.‬‬ ‫اس��تناد مرک��ز پژوهش ها در م��ورد غیرقانونی بودن‬ ‫این اقدام به اصل ‪ 127‬قانون اساس��ی است‪ ،‬این در‬ ‫حالی اس��ت که بر اس��اس اصل ‪ 127‬تعیین نماینده‬ ‫وی��ژه جزو اختیارات رئیس جمهور اس��ت‪ ،‬البته این‬ ‫نماین��دگان باید به تصویب هیات وزیران برس��ند و‬ ‫حدود اختیارات انها نیز مشخص شود‪.‬‬ ‫اصل ‪ 127‬قانون اساسی می گوید‪:‬‬ ‫«رئیس جمه��ور می تواند در موارد خاص‏‪ ،‬بر حس��ب‏‬ ‫ت با تصوی��ب‏ هیات‏ وزی��را ‏ن نماین��ده‏‪ ،‬یا‬ ‫ض��رور ‏‬ ‫ت مش��خص‏ تعیین‏ نماید‪.‬‬ ‫نمایندگان‏ ویژه‏ با اختیارا ‏‬ ‫ن موارد تصمیمات‏ نمایند ‏ه یا نمایندگان‏ مذکور‬ ‫در ای ‏‬ ‫ت وزیران‏‬ ‫در حک��م‏ تصمیمات‏ رئیس جمه��ور و هیا ‏‬ ‫خواه��د بود‪ ».‬انتخ��اب نماینده وی��ژه رئیس جمهور‬ ‫موضوع جدیدی نیس��ت؛ نماینده ویژه رئیس جمهور‬ ‫در خزر سال هاس��ت که در این زمینه فعالیت می کند‬ ‫و برخ�لاف انچه در گ��زارش مرکز پژوهش ها امده‬ ‫اینطور نیس��ت که این نماینده هیچ مسئولیت دیگری‬ ‫نباید داشته باشد‪.‬‬ ‫مرک��ز پژوهش ه��ا در بخش��ی از گ��زارش خود که‬ ‫البته مس��تند قانونی ندارد و بیش��تر شبیه یک توصیه‬ ‫اخالقی(!) است‪ ،‬می نویسد‪:‬‬ ‫«پیگیری پرونده خاص محوله به انان تنها شغل انان‬ ‫محسوب شود تا بتوانند به صورت تمام وقت پیگیر‬ ‫ان باشند‪».‬‬ ‫این در حالی اس��ت که مهدی صفری‪ ،‬معاون س��ابق‬ ‫وزیر امور خارجه در اس��یا و اقیانوسیه‪ ،‬نماینده ویژه‬ ‫رئیس جمهور در خزر نی��ز بود و مرکز پژوهش ها یا‬ ‫‪41‬‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫و پروژه هایی که جمهوری اس�لامی می تواند در این‬ ‫مناطق اجرا کند‪ ،‬طوری است که ایجاد هماهنگی در‬ ‫ان بخش ها از عهده وزارت خارجه که ماموریت ان‬ ‫بیشتر سیاسی است‪ ،‬خارج است‪.‬‬ ‫وجود بس��ترهای گس��ترده کش��اورزی در افریقا و‬ ‫زمینه های س��رمایه گذاری و جذب سرمایه که به تبع‬ ‫ان اش��تغال نیز ایجاد خواهد ش��د‪ ،‬ظرفیت عمده ای‬ ‫است که وزارت خارجه تاکنون نتوانسته ان را به نحو‬ ‫موث��ری فعال کن��د‪ .‬همچنین پیگیری ب��رای اجرایی‬ ‫ش��دن توافقنامه های جمهوری اسالمی ایران با سایر‬ ‫کشورها نیازمند اراده ای قوی تر و فرابخشی تر نسبت‬ ‫به وزارت خارجه اس��ت که دستگاه های کم کار خود‬ ‫را در قبال ان پاسخگو بدانند‪.‬‬ ‫اما در میان همه انچه گزارش مرکز پژوهش ها به ان‬ ‫اشاره کرده‪ ،‬سه نکته قابل توجه است‪:‬‬ ‫‪ -1‬بر اس��اس قانون اساسی‪ ،‬این نمایندگان ویژه باید‬ ‫به تصویب هیات وزیران برسند و الزم است چنانچه‬ ‫دولت چنین مصوبه ای داش��ته‪ ،‬به منظور رفع ش��بهه‬ ‫قانونی در مورد ان اطالع رسانی شود‪.‬‬ ‫‪ -2‬ح��دود اختی��ارات این افراد باید انچن��ان که قانون‬ ‫اساس��ی تاکید دارد مش��خص ش��ود نه اینکه به نحوی‬ ‫ک��ه در حک��م رئیس جمهور ب��رای این اف��راد امده به‬ ‫کلی��ات کفایت ش��ود‪ .‬در ص��ورت کفایت نک��ردن به‬ ‫کلیات و بیان مش��خص اختیارات‪ ،‬م��وازی کاری ای که‬ ‫رهبر انقالب به درستی از ان نهی کردند‪ ،‬رخ نخواهد داد‪.‬‬ ‫‪ -3‬برخ��ی افراد در نظر گرفته ش��ده نه تنها س��وابق‬ ‫دیپلماتی��ک ندارن��د‪ ،‬بلکه س��ابقه حاشیه س��ازی در‬ ‫اظهارنظر را نیز دارند که تکرار این رخدادها می تواند‬ ‫برای منافع ملی کشور دردسر ساز شود‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫در همین ارتباط‪ ،‬عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس‬ ‫از نامه این کمیسیون به رئیس جمهور برای جلوگیری‬ ‫از موازی کاری در سیاست خارجی خبر داد‪.‬‬ ‫زهره الهیان‪ ،‬عضو کمیس��یون امنیت ملی و سیاست‬ ‫خارج��ی مجلس ش��ورای اس�لامی در گفت وگو با‬ ‫فارس ‪ ،‬با اع�لام این خبر گفت‪ :‬با توجه به تاکیدات‬ ‫مق��ام معظ��م رهبری در جلس��ه با هی��ات دولت و‬ ‫بیانیه ای که به امضای نمایندگان مجلس رسید که در‬ ‫ان از رئیس جمهور خواسته شد مانع از موازی کاری‬ ‫در سیاس��ت خارجی ش��ود‪ ،‬کمیس��یون امنیت ملی‬ ‫روز چهارش��نبه ‪ 17‬ش��هریور در نام��ه ای خط��اب‬ ‫به رئیس جمه��ور بر جلوگیری از م��وازی کاری در‬ ‫سیاس��ت خارجی تاکید کرد‪ .‬وی افزود‪« :‬در این نامه‬ ‫از رئیس جمهور خواس��ته شده با تدبیر و برنامه ریزی‬ ‫از موازی کاری در عرصه سیاست خارجی جلوگیری‬ ‫و در عوض ساختار وزارت خارجه تقویت و حمایت‬ ‫ش��ود‪ ».‬نماینده تهران در مجلس ش��ورای اسالمی با‬ ‫اش��اره به اصل ‪ 127‬قانون اساس��ی که براس��اس ان‬ ‫رئیس جمهور می تواند در شرایط و مناطق خاص دنیا‬ ‫که موض��وع خاصی رخ داده و ب��ا اختیارات خاص‬ ‫و مح��دود‪ ،‬نمایندگان وی��ژه ای را تعیین کند‪ ،‬اظهار‬ ‫داش��ت‪« :‬معرفی نمایندگان برای مناطق مختلف دنیا‬ ‫بدون اینکه ش��رایط خاصی رخ داده باش��د‪ ،‬خالف‬ ‫اصل ‪ 127‬قانون اساس��ی اس��ت‪ ».‬الهی��ان ادامه داد‪:‬‬ ‫«با توج��ه به وضعیت پیچی��ده کنونی حاکم بر جهان‬ ‫و هجمه همه جانبه اس��تکبار جهانی علیه کش��ورمان‬ ‫ب��ه نظر می اید در به کارگیری افراد به عنوان نماینده‬ ‫ویژه بای��د نهایت دقت به کار گرفته ش��ود‪ ،‬چرا که‬ ‫اظهارات نسنجیده بقایی‪ ،‬نماینده ویژه رئیس جمهور‬ ‫در م��ورد ترکیه‪ ،‬چالش هایی را در عرصه سیاس��ت‬ ‫خارجی و روابط حسنه و دوستانه ما با ترکیه به همراه‬ ‫داشت که این امر عنایت و توجه ویژه رئیس جمهور‬ ‫در انتخ��اب افراد به عنوان نماینده ویژه را می طلبد‪».‬‬ ‫مقام معظم رهب��ری اخیرا در فرمایش��اتی بر پرهیز از‬ ‫موازی کاری در عرصه سیاست خارجی تاکید کردند‪.‬‬ ‫‪42‬‬ ‫گفت و گو با دکتر صفا تاج‬ ‫دیپلمات هایی در وزن رئیس جمهور‬ ‫مریمیوسفی‬ ‫محم��ود احمدی ن��ژاد با اس��تناد به اص��ل ‪127‬‬ ‫قانون اساس��ى در احکام جداگانه ای اس��فندیار‬ ‫رحیم مشایی را به عنوان نماینده ویژه رئیس جمهور‬ ‫در امور خاورمیانه‪ ،‬حمید بقایی به عنوان نماینده‬ ‫در امور اس��یا‪ ،‬محمدمهدی اخوندزاده به عنوان‬ ‫نماینده در امور دریای خزر و ابوالفضل زهره وند‬ ‫را به عنوان نماینده در امور افغانستان منصوب کرد‪.‬‬ ‫اکثر کارشناس��ان معتقدند نماینده ویژه باید یک‬ ‫محدوده معین و ش��رح وظایف مشخصی داشته‬ ‫باش��د‪ .‬مثال تعیین نماینده در مورد افغانستان امر‬ ‫معقولی اس��ت که قبال هم س��ابقه داشته است‪ .‬یا‬ ‫تعیین نماینده در مس��اله خزر نیز امری مسبوق به‬ ‫سابقه بوده است‪.‬‬ ‫اما انتخاب نماینده ه��ای کلی برای خاورمیانه یا‬ ‫اسیا چیزی است که چندان مسبوق به سابقه نبوده‬ ‫و انگیزه اقای احمدی نژاد از تعیین نماینده در این‬ ‫مناطق جای سوال دارد‪.‬‬ ‫در حالی که برخی نیز به این مس��اله پرداخته اند‬ ‫که عموما روسای جمهور برای مسائلی که انها را‬ ‫مهم می دانند نماینده ویژه تعیین می کنند تا از این‬ ‫طریق نشان دهند این موضوع نزد رئیس جمهور از‬ ‫اهمیت واالیی برخوردار است‪.‬‬ ‫ام��ا نماین��ده ویژه نبای��د در خ�لاف جهت کار‬ ‫و دیپلماس��ی وزارت ام��ور خارجه باش��دو در‬ ‫عین حال تاکید می کنند نماین��ده ویژه عموما از‬ ‫دیپلمات های وزارت خارجه یا کس��انی که قبال‬ ‫سابقه دیپلماتیک داشته اند انتخاب می شوند‪ ،‬زیرا‬ ‫نماینده ویژه باید از کارایی بیش��تری نس��بت به‬ ‫دیپلمات عادی برخوردار باشد‪ .‬در همین ارتباط‪،‬‬ ‫با دکتر مجید صفا تاج‪ ،‬کارشناس امور بین الملل و‬ ‫سیاست خارجی گفت وگویی انجام دادیم‪ .‬وی در‬ ‫تعریف این نمایندگان تاکید کرده است که تعیین‬ ‫نماینده ویژه نباید نش��انگر بی اعتمادی به دستگاه‬ ‫سیاس��ت خارجی باشد بلکه باید نشان دهنده این‬ ‫باشد که رئیس جمهور می خواهد وزن خود را به‬ ‫یک دیپلمات اضافه کند تا ان دیپلمات بتواند در‬ ‫سطح رئیس جمهور دیدار و رایزنی کند‪.‬‬ ‫با توج��ه به اینک��ه ب��رای رئیس جمهور‬ ‫اختیارات خاص��ی برای تعیین نمایندگان‬ ‫ویژه در قانون اساسی تعریف شده است‪،‬‬ ‫چرا این مس��اله چنین هیاهویی را به دنبال‬ ‫داشت؟‬ ‫همانط��ور که اش��اره کردی��د طبق قانون اساس��ی‬ ‫جمهوری اس�لامی ای��ران‪ ،‬رئیس جمه��ور می تواند‬ ‫نمایندگانی را در حوزه سیاست خارجی برای مناطق‬ ‫مختلف انتخاب کند‪ ،‬اما این اختیار و انتخاب باید به‬ ‫تایید مجلس شورای اسالمی نیز برسد‪.‬‬ ‫نکته ای که در حال حاضر باید به ان پرداخته ش��ود‬ ‫این اس��ت که رئیس جمهور قب��ل از اینکه به طرح‬ ‫موضوع در مجلس شورای اسالمی بپردازد و نماینده‬ ‫مورد نظر ایشان به تصویب مجلس شورای اسالمی ‬ ‫برس��د اقدام به چنین کاری کرده است‪ .‬این موضوع‬ ‫مورد انتق��اد برخی از نماین��دگان مجلس و برخی‬ ‫کارشناسان حوزه سیاست خارجی کشورمان است‪.‬‬ ‫نکته بعدی این اس��ت که روی انتخاب برخی افراد‬ ‫در این زمینه اختالف نظ��ر وجود دارد‪ ،‬به عنوان نمونه‬ ‫درخصوص اقای اسفندیار رحیم مشایی این نگاه وجود‬ ‫دارد ک��ه با توجه به مش��اغل فراوانی که بر عهده دارند‬ ‫نتوانن��د از عهده این کار نیز بر بیایند و همچنین س��ایر‬ ‫موضوعاتی که در رابطه با ایشان وجود دارد‪.‬‬ ‫اما این افرادی که انتخاب شده اند دارای پیشینه‪ ،‬تجربه‬ ‫کاری ی��ا مطالعاتی خاص��ی در این زمینه ه��ا نبوده و‬ ‫نیستند‪ .‬این دو انتقادی است که بیشتر از سایر موارد در‬ ‫خصوص این مساله تکرار می شود‪ .‬اما به نظر می رسد‬ ‫اگر انتخ��اب این نمایندگان از طریق مجاری رس��می‬ ‫انجام می گرفت‪ ،‬می توانست به رئیس جمهور کمک کند‬ ‫همانطور که در سایر کشورها هم چنین مواردی مشاهده‬ ‫می شود و بعضا برخی کشورها نمایندگان ویژه ای را در‬ ‫بعضی حوزه ها دارند‪.‬‬ ‫به طور مث��ال ایاالت متحده امریکا در حوزه خاورمیانه‬ ‫دارای نماینده ویژه از س��وی رئیس جمهور این کشور‬ ‫است‪.‬‬ ‫ام��ا نگرانی که در برخی محافل داخل کش��ور وجود‬ ‫دارد‪ ،‬ب��ه تعیی��ن نماین��دگان وی��ژه از س��وی رئیس‬ ‫جمهور برای حوزه های مختلف در سیاس��ت خارجی‬ ‫و همچنی��ن تداخ��ل فعالیت انها با عملکرد دس��تگاه‬ ‫دیپلماس��ی و سیاس��ت خارج��ی کش��ورمان مرتبط‬ ‫می شود که در نهایت ممکن است فعالیت های دستگاه‬ ‫دیپلماس��ی کش��ور را تحت الش��عاع خود ق��رار د هد‪،‬‬ ‫چرا که ش��خص وزیر امور خارجه و وزارت متبوعش‬ ‫تنها ارگان هایی هس��تند که در حوزه سیاست خارجی‬ ‫باید به فعالی��ت و برنامه ریزی بپردازند و در عین حال‬ ‫پاسخگو نیز باش��ند‪ .‬انتخاب نمایندگان ویژه از سوی‬ ‫رئیس جمهور در ش��رایط فعلی در دو حالت بررس��ی‬ ‫می ش��ود‪ ،‬اگر تعیین نمایندگان ویژه ب��ه معنای ایجاد‬ ‫تشکیالتی باشد مغایر با قانون اساسی کشورمان و حتی‬ ‫مغایر با فرامین رهبر معظم انقالب اسالمی است‪ ،‬اما اگر‬ ‫این معنا را به دنبال نداشته باشد و فقط در حد مشاوره و‬ ‫راهنمایی به وزارت امور خارجه باشد و این وزارتخانه‬ ‫در جریان امور باشد نه تنها مضر نیست بلکه تاثیرگذار‬ ‫نیز خواهد بود‪.‬‬ ‫در ش��رایط فعلی به نظر می رسد بخشی از هیاهویی‬ ‫که به وجود امده ناش��ی از تبعات انتخاب نمایندگان‬ ‫ویژه در سیاس��ت خارجی و تداخ��ل وظایف انها با‬ ‫دستگاه دیپلماسی کشور اس��ت به دلیل اینکه چنین‬ ‫مس��اله ای برای اولین بار اس��ت که در کش��ور اجرا‬ ‫می شود‪ .‬طبیعتا این نگرانی ها وجود خواهد داشت و‬ ‫در پی ان واکنش های عجوالنه ای نیز صورت خواهد‬ ‫گرفت‪.‬‬ ‫تنها کسی که می تواند این معضل را حل و این نگرانی ها‬ ‫را عمال رفع کند‪ ،‬ش��خص رئیس جمهور است که در‬ ‫رابطه با این مواردی که مطرح ش��د توضیحاتی را ارائه‬ ‫کنند و نسبت به ماموریت هر کدام از نمایندگان و حوزه‬ ‫اختیارش��ان کامال شفاف با دس��تگاه سیاست خارجی‬ ‫کش��ور صحبت کنند و این اطمین��ان را به انها بدهند‬ ‫که انتخاب نمایندگان وی��ژه به معنای دخالت در امور‬ ‫دستگاه دیپلماسی کشور نیست‪.‬‬ ‫گفته های شما این مساله را تایید می کند که‬ ‫این مس��اله یک بح��ث درون خانواده دولت‬ ‫است‪.‬‬ ‫همانطور که ش��ما اش��اره کردید این مورد یک مساله ‬ ‫خانوادگی محس��وب می ش��ود‪ .‬اگ��ر این مس��اله در‬ ‫محدودترین دایره حل ش��ود بهتر از این اس��ت که به‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫س��ایر حوزه ها تعمیم داده شود و معقوالنه تر این است‬ ‫که در خود دولت این مس��اله حل شود و چارچوب ها‬ ‫نیز مشخص شود‪.‬‬ ‫به نظر شما چرا رئیس جمهور دست به چنین‬ ‫اقدامی زد؟‬ ‫بستگی به ارزیابی شخصی اقای احمدی نژاد از عملکرد‬ ‫وزارت خارج��ه دارد‪ .‬اما از انجایی که چنین مس��اله ای‬ ‫حق طبیع��ی رئیس جمه��ور اس��ت نمی ت��وان اینگونه‬ ‫قضاوت کرد که دلیل انتخ��اب نمایندگان ویژه به این‬ ‫معناس��ت که دس��تگا ه دیپلماسی کش��ور دارای نقاط‬ ‫ضعف های مختلف و متعددی بوده اس��ت‪ ،‬همچنین‬ ‫ممکن اس��ت چنین چیزی هم نباشد و رئیس جمهور‬ ‫قصد داش��ته باشد برای تسلط بیش��تر در امور نماینده‬ ‫ویژه ای را انتخاب کند‪.‬‬ ‫بنابرای��ن همواره نباید به نیمه خال��ی لیوان توجه کرد‪،‬‬ ‫نیم��ه پر و خالی لیوان را باید با هم دید و نباید اینگونه‬ ‫قضاوت کرد که لزوما انتخاب نمایندگان به معنای این‬ ‫اس��ت که رئیس جمهور از فعالیت دس��تگاه دیپلماسی‬ ‫رضایت ندارد‪.‬‬ ‫هماهنگی بی��ن وزارت خارجه و نمایندگان‬ ‫وی��ژه رئیس جمهور چگونه به وجود خواهد‬ ‫امد؟‬ ‫روال قانون��ی اینگون��ه اس��ت که رئیس جمه��ور این‬ ‫نماین��دگان را ب��ه مجلس معرفی کند و پ��س از تایید‬ ‫مجلس اس��امی و نوع فعالیت انه��ا را اعالم کند‪ .‬این‬ ‫مهمترین نکته ای اس��ت که به ان توجه نشده و باعث‬ ‫شده است چنین معضلی پیش اید‪.‬‬ ‫ایا با این ش��رایط موازی کاری پیش خواهد‬ ‫امد؟‬ ‫ب��ه هر حال کاره��ای موازی در داخل کش��ور زمان بر‬ ‫خواهد بود و هزینه هایی را نیز به ملت تحمیل خواهد‬ ‫کرد‪ .‬در عین حال نظام را درخصوص تصمیم گیری ازاد‬ ‫و دقیق دچار مشکل خواهد کرد‪ .‬یک وجه مشترک بین‬ ‫این دیدگاه و فرمایشات مقام معظم رهبری وجود دارد که‬ ‫ایشان توصیه ای در این باره کردند‪ ،‬که البته توصیه ایشان‬ ‫باید به مرحله اجرا برسد و دولت باید از رفتن به سمت‬ ‫ی و کارهای تکراری بپرهیزد‪.‬‬ ‫موازی کار ‬ ‫دوب��اره تاکی��د می کنم‪ ،‬اگر تعیین ای��ن نمایندگان به‬ ‫معنای ایجاد تش��کیالت خاصی باش��د و هزینه هایی‬ ‫را ب��ه مل��ت تحمیل کن��د مغای��ر با قانون اساس��ی‬ ‫و فرامی��ن رهب��ر معظ��م انقالب اس�لامی اس��ت‪،‬‬ ‫چ��را ک��ه مس��ئول سیاس��ت خارج��ی کش��ورمان‬ ‫وزیر امور خارجه است که در مجلس شورای اسالمی‬ ‫هم باید پاسخگو باشد‪ ،‬این در حالی است که نماینده‬ ‫ویژه ای که از سوی رئیس جمهور انتخاب شده است‬ ‫مسئولیت پاسخ دهی در برابر رئیس جمهور را خواهد‬ ‫داشت‪ ،‬نه مجلس شورای اسالمی‪.‬‬ ‫این برداش��ت درستی نیست‪ ،‬اما اگر به معنای تسلط‬ ‫بیش��تر رئیس جمهور ب��ر اوضاع مناطق��ی که مد نظر‬ ‫رئیس جمهور قرار دارد‪ ،‬باشد‪ ،‬بدون تهدید ملت ایران و‬ ‫ایجاد تشکیالت موازی کاری‪ ،‬این مساله برای شخص‬ ‫رئیس جمهور مثمرثمرتر خواهد بود‪ .‬تنها س��والی که‬ ‫مطرح می ش��ود این اس��ت که چ��را رئیس جمهور از‬ ‫طریق مجلس دس��ت به چنین انتخابی نزده است‪.‬‬ ‫شایان ذکر است‪ ،‬همواره انتخاب برخی از اشخاص‬ ‫در این دولت که مورد تاکید رئیس جمهور بوده است‬ ‫با مخالفت نمایندگان مجلس یا بخشی از مسئوالن و‬ ‫فعاالن سیاسی در کشور مواجه شده است‪ .‬در همان‬ ‫زم��ان رئیس جمهور تا زمانی که مقام معظم رهبری‬ ‫شخصا وارد این جریان نمی شدند از تغییر رای خود‬ ‫پرهیز می کردند و صرفا با اس��تناد به نظر رهبری و‬ ‫پی��روی از والیت فقیه انتخاب ه��ا را پس گرفته یا‬ ‫اف��راد را جابه جا می کردن��د‪ ،‬مانند موضوع معاونت‬ ‫ریاست جمهوری‪.‬‬ ‫ممکن اس��ت در حال حاضر هم این مساله عینیت‬ ‫پیدا کند‪ .‬اگر تعیین نمایندگان تبدیل به بحرانی شود‬ ‫که مقام معظم رهبری تشخیص دهند که دخالتی در‬ ‫این موضوع داشته باشند‪ ،‬برای جلوگیری از شدت‬ ‫بخشیدن به این موضوع و تبدیل شدن ان به بحران ‬ ‫و همچنین حل این مساله‪ ،‬اقای رئیس جمهور قطعا‬ ‫در این حوزه تجدیدنظر خواهند کرد و حداقل روال‬ ‫قانونی این مس��اله را ط��ی خواهند کرد که از طریق‬ ‫مجلس شورای اسالمی خواهد بود‪.‬‬ ‫هم�واره نبای�د ب�ه نیم�ه خال�ی لی�وان توجه‬ ‫ک�رد‪ ،‬نیم�ه پ�ر و خالی لی�وان را بای�د با هم‬ ‫دی�د و نباید اینگون�ه قضاوت ک�رد که لزوما‬ ‫انتخ�اب نماین�دگان به معنای این اس�ت که‬ ‫رئیس جمهور از فعالیت دس�تگاه دیپلماس�ی‬ ‫رضایت ندارد‬ ‫‪43‬‬ ‫گفت و گو با حمیدرضا ترقی‬ ‫وسعت دیپلماسی و تقسیم کار‬ ‫در تاری��خ دیپلماس��ی معاص��ر و پس از ش��کل گیری‬ ‫واحدهای سیاس��ی جدید تحت عنوان دولت‪ -‬ملت ها‪،‬‬ ‫بخش عم��ده ای از اه��داف و ماموریت های سیاس��ی‬ ‫ی کشورهای‬ ‫دیپلماتیک دولت ها برعهده س��فرای اعزام ‬ ‫فرس��تنده نزد دولت های پذیرنده گذارده ش��ده که در‬ ‫سطوح مختلف سیاسی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬تجاری‪ ،‬فرهنگی و‬ ‫نظامی و امنیتی قابل تعریف هستند‪ .‬از ان زمان تاکنون‬ ‫ای��ن افراد به عنوان س��فرای فوق الع��اده و تام االختیار‬ ‫کشورهای متبوع خود با امضای ارشدترین مقام کشور‬ ‫متبوع استوارنامه های خود را دریافت و نزد کشورهای‬ ‫متوقف فیه انجام وظیفه نموده ان��د‪ .‬اکنون این رویه در‬ ‫فضای سیاس��ی بین المللی و دنیای دیپلماسی از سوی‬ ‫تمامی کشورها پذیرفته و اجرا می ش��ود‪ .‬در کشورمان‬ ‫نیز همین گونه اجرا می ش��ود‪ .‬طی هفته های اخیر شاهد‬ ‫انتصاب برخی افراد در مناصبی تحت عنوان نمایندگان‬ ‫ویژه رئیس جمهور در امور خاورمیانه‪ ،‬اس��یا‪ ،‬افغانستان‬ ‫و خ��زر بوده ایم که موضوعی در خور بررس��ی اس��ت‪.‬‬ ‫اج��رای انتصاب نماینده وی��ژه از س��وی احمدی نژاد‬ ‫برای خاورمیانه‪ ،‬اس��یا‪ ،‬افغانس��تان و دری��ای خزر این‬ ‫روزها جنجال های زیادی به دنبال داش��ته است و تقریبا‬ ‫اکثر نهاده��ای نظارتی این اقدام رئیس جمهور را نوعی‬ ‫موازی کاری با دستگاه دیپلماسی کشور عنوان کردند‪.‬‬ ‫این گون��ه به نظر می رس��د که تعیین نماین��دگان ویژه‬ ‫بین الملل رئیس جمه��ور ب��ا هدف تقوی��ت و تاکید ب��ر اهمیت‬ ‫مساله سیاست خارجی و س��مت و سوی رویکردهای‬ ‫دس��تگاه دیپلماس��ی کش��ور صورت گرفته و البته جز‬ ‫این نیز نمی تواند باش��د‪.‬حمید رضا ترقی‪ ،‬کارش��ناس‬ ‫ام��ور بین الملل حزب موتلفه در گف��ت و گو با مثلث‬ ‫دراین باره تصریح کرده است که دیپلماسی کشورمان‬ ‫در حال حاضر در ش��رایط حساسی به سر می برد‪ .‬وی‬ ‫معتقد است که اگر چنین کاری قرار است صورت بگیرد‬ ‫باید با هماهنگی وزارت امور خارجه که متولی دستگاه‬ ‫دیپلماسی کشور است‪ ،‬باشد‪.‬‬ ‫اختیار صریع رئیس جمهور در قانون اساسی در‬ ‫رابطه با تعیین نمایندگان ویژه در مناطق مختلف‬ ‫را چگونه تعریف می کنید؟‬ ‫اختیارات رئیس جمه��وری در چارچوب قانون اساس��ی‬ ‫جمهوری اس�لامی ایران است و طبیعا فراقانونی نیست و‬ ‫براساس این قانون مسئول مستقیم سیاست خارجی کشور‬ ‫در چارچوب قوانین مصوب وزارت امور خارجه کشورمان‬ ‫است که رئیس جمهور هم در ان دخیل است‪ .‬البته قسمتی از‬ ‫موضوعات مهم سیاست خارجی اقتضا می کند که براساس‬ ‫مصوبات شورای امنیت ملی دنبال شود که در ان حوزه نظر‬ ‫شورای امنیت ملی به تصویب مقام معظم رهبری می رسد‬ ‫و پس از ان باید در سیاست خارجی کشور اعمال شود‪.‬‬ ‫بنابراین چنانچه خارج از این وزارتخانه کسانی قصد داشته‬ ‫باشند در مسائل خارج از کشور به ایفای نقش بپردازند باید‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫یک صدایی بهتر از چند صدایی‬ ‫‪44‬‬ ‫وظایفشان شفاف‪ ،‬روش��ن و مرتبط با وزارت امور خارجه‬ ‫و ش��ورای امنیت ملی کشور باشد تا در سیاست خارجی‬ ‫کش��ورمان دوگانگی و احیانا تناقض��ی در موضع گیری ها‬ ‫به وجود نیاید‪.‬‬ ‫ای��ا نمایندگان رئیس جمهور مصونیتی باالتر از‬ ‫وزیر امور خارجه دارند؟ مسئولیت انها در چه‬ ‫حدی است؟‬ ‫اگر این نمایندگان به عن��وان معاون رئیس جمهور انتخاب‬ ‫شده باش��ند مس��ئولیت و مقام انها از وزارت باالتر است‬ ‫چرا که اش��راف بیش��تری نس��بت به وزارت خارجه پیدا‬ ‫می کنند‪ .‬در همین جا بای��د تاکید کنم که این مورد خالف‬ ‫قانون اساسی است‪.‬‬ ‫علت تصمی��م رئیس جمه��ور ب��رای انتخاب‬ ‫نمایندگان ویژه چه مس��اله ای بوده اس��ت؟ ایا‬ ‫نگران��ی بابت مس��اله خاصی وجود داش��ته یا‬ ‫اینکه شخص رئیس جمهور قصد داشت ه اشراف‬ ‫بیشتری نسبت به موضوع خاصی پیدا کند؟‬ ‫از سال گذشته رئیس جمهور چنین برنامه ای را مدنظر داشت‪.‬‬ ‫البته با توجه به وسعت و گستردگی که در دیپلماسی خارجی‬ ‫کشورمان وجود دارد‪ ،‬ظاهرا قصد بر این بوده است که تقسیم‬ ‫کاری انجام داده و هدف این بوده است که بتوانند موضوعات‬ ‫مربوط به چند منطقه ای که مد نظر ایشان در سیاست خارجی‬ ‫کشورمان قرار دارد را تقسیم بندی کنند تا در این مناطق مورد‬ ‫نظر پیگیری جدی تر و پشتیبانی بیشتری داشته باشند و مسائل‬ ‫مریمیوسفی‬ ‫انتخاب نمایندگان ویژه رئیس جمهور در برخی مناطق‬ ‫ی غیر معمول نیست‪ ،‬اما‬ ‫و موضوعات مربوط به ان اقدام ‬ ‫اجرای این طرح که برای اولین بار نیست در کشورمان‬ ‫اجرا می شود‪ ،‬موافقان و مخالفانی را به خود اختصاص‬ ‫داده است‪.‬‬ ‫در عین حال معموال کشورهایی که در صحنه بین الملل‬ ‫از بازیگری فعال برخوردار بوده و در تحوالت منطقه ای‬ ‫و بین الملل��ی ب��رای انها اولویت ه��ای خاصی ایجاد‬ ‫می ش��ود و نقش شان بین سایر اعضای جامعه جهانی‬ ‫برتر است‪ ،‬در برخی موضوعات حساس و قابل اهتمام‬ ‫در سیاس��ت خارجی کشورهایشان نمایندگان ویژه ای‬ ‫انتخاب می کنند تا در موضوعات خاص به طور متمرکز‬ ‫پیگیری داشته و با مدیریت عالی سیاست کشور ارتباط‬ ‫مستقیمداشتهباشند‪.‬‬ ‫به عنوان نمونه در کشورهایی مثل امریکا‪ ،‬رئیس جمهور‬ ‫این کشور در رابطه با مسائل خاص سیاست خارجی‬ ‫نماین��دگان ویژه ای انتخاب می کند ک��ه مکمل و در‬ ‫حقیق��ت در امتداد حرکت سیاس��ت خارجی حرکت‬ ‫می کنند‪.‬‬ ‫البته در جمهوری اسالمی ایران این مساله یعنی انتخاب‬ ‫برخی افراد به عنوان نمایندگان ویژه رئیس جمهور در‬ ‫مناطق و موضوعات خاص مسبوق به سابقه است‪ .‬در‬ ‫گذشته نیز مواردی مانند نماینده ویژه رئیس جمهور در‬ ‫امور خزر وجود داشته است‪.‬‬ ‫در ح��ال حاضر نی��ز مقاطع و موضوع��ات دیگری‬ ‫مانند مس��اله اس��یا با نگاه متمرکز سیاس��ت خارجه‬ ‫جمهوری اسالمی ایران به سمت شرق به موارد گذشته‬ ‫اضافه و وجود یک نماینده ویژه و خاص در این منطقه‬ ‫مورد توجه قرار گرفته است‪.‬‬ ‫بی ش��ک این اقدام حرکت رو به رش��دی به دستگاه‬ ‫مورد نظر خود را به صورت ویژ ه دنبال کنند‪ .‬اما در هر صورت‬ ‫ما در رابطه با تعیین این نمایندگان ویژه هیچ توضیحی از اقای‬ ‫احمدی نژاد نشنیده ایم و هدف شخصی ایشان را در این رابطه‬ ‫نمی دانیم و منتظر هستیم تا رئیس جمهور نقطه نظرات خود را‬ ‫در این مورد بیان کنند‪ .‬این در حالی است که زمانی که شرح‬ ‫وظایف روشن و مشخص نباشد موازی کاری به وجود خواهد‬ ‫امد و به نظر می رسد مصداق مقام معظم رهبری این بود که اگر‬ ‫قرار است فرد خاصی در مسئولیت سیاست خارجی به ایفای‬ ‫نقش عالوه بر وزارت خارجه بپردازد باید از موازی کاری پرهیز‬ ‫کند و وظایف شخصی خود را دنبال کند که وزارت خارجه به‬ ‫اننمی پردازد‪،‬نهاینکهیکمسئولیتمشخصرابه طورموازی‬ ‫باوزارت خارجهدنبالکنند‪.‬‬ ‫ش��خص وزی��ر ام��ور خارجه و س��خنگوی‬ ‫وزارت خارجه بارها تاکید کرده اند که این مساله‪،‬‬ ‫یک مس��اله داخلی اس��ت و در خانواده دولت‬ ‫حل خواهد شد‪ .‬ایا این مساله در داخل خانواده‬ ‫حل خواهد شد؟‬ ‫همانطور که مقام معظم رهب��ری در دیدار اخیر با اعضای‬ ‫هیات دولت تاکید کردند این مسائل باید درون خود خانواده‬ ‫دولت حل شود و همچنین تنش های خارجی نداشته باشد‪.‬‬ ‫به هر ح��ال زمانی که فردی به عنوان معاون رئیس جمهور‬ ‫موضع گیری در رابطه با مسائل منطقه ای انجام می دهد که‬ ‫واکنش کشورهای خارجی را برمی انگیزد‪ ،‬این واکنش مغایر‬ ‫با سیاست های وزارت خارجه و نشان دهنده این است که‬ ‫هماهنگی های مربوطه صورت نگرفته است‪ .‬در عین حال‬ ‫قبل از اینکه چنین واکنش هایی در خارج از کشور به وجود‬ ‫بیاید‪ ،‬باید این مسائل در داخل کشور به نوعی هماهنگ شود‬ ‫که از موازی کاری جلوگیری شده و همچنین ناهماهنگی هم‬ ‫احساس نشود‪ .‬چرا که مساله سیاست خارجی کشورمان در‬ ‫حال حاضر در مرحله بس��یار حساسی قرار دارد و به دلیل‬ ‫انتخاب نمایندگان ویژه از سوی رئیس جمهور‬ ‫در قانون اساسی کشورمان چگونه تعریف شده‬ ‫است؟‬ ‫تا انجای��ی که حضور ذه��ن دارم‪ ،‬برای م��وارد خاص‬ ‫اختیارات خاصی برای شخص رئیس جمهور برای تعیین‬ ‫نمایندگان ویژه تعریف شده است که مطابق قانون اساسی‬ ‫است‪.‬‬ ‫با توج��ه به اینکه این عملک��رد رئیس جمهور‬ ‫مطابق قانون اس��ت چرا مرک��ز پژوهش های‬ ‫مجلس طی گزارشی که ارائه کرده بود این کار‬ ‫را خالف قانون اساسی خوانده است؟‬ ‫همانط��ور که اش��اره کردم ب��رای م��وارد خاص چنین‬ ‫موضوعی پیش بینی ش��ده اس��ت اما در حال حاضر این‬ ‫مورد مهم است که ایا چنین مساله ای به مصلحت است‬ ‫که نمایندگان ویژه ای با این وسعت که اقای رئیس جمهور‬ ‫پیش بینی کرده اند وجود داشته باشد یا خیر‪.‬‬ ‫همچنین مواردی که به طور مکرر به ان پرداخته می شود‬ ‫این است که ایا این اضطرار وجود دارد‪ ،‬ایا وزارت خارجه‬ ‫زمان�ی که فردی به عنوان معاون رئیس جمهور‬ ‫موضع گی�ری در رابط�ه ب�ا مس�ائل منطقه ای‬ ‫انجام می دهد که واکنش کشورهای خارجی را‬ ‫برمی انگیزد‪ ،‬این واکنش مغایر با سیاست های‬ ‫وزارت خارج�ه و نش�ان دهنده ای�ن اس�ت که‬ ‫هماهنگی های مربوطه صورت نگرفته است‬ ‫تحت الشعاع قرار نمی گیرد‪ ،‬ایا افرادی که انتخاب شده اند از‬ ‫تخصص های ویژه خود برخوردار هستند که بتوانند وظیفه‬ ‫خود را به شایستگی انجام دهندکه این موارد بحث هایی‬ ‫ثانوی این مساله است‪ .‬بنابراین نگرانی ها از این بابت است‬ ‫که ایا نیاز اس��ت برای مناطق گوناگون نماینده های ویژه‬ ‫تعیین شود که این مساله خود جای سوال را باقی می گذارد‬ ‫چرا که وزارت خارجه یکی از وزارتخانه های زیرمجموعه‬ ‫دولت است‪ .‬دولت اگر قصد تقویت دارد‪ ،‬مناسب تر است‬ ‫که همان مجموعه ها و زیر مجموعه ها تقویت ش��وند تا‬ ‫یک صدایی در بیرون از مرزها در سیاست های جمهوری‬ ‫اسالمی ایران مشاهده شود‪.‬‬ ‫بنابراین این اصرار حداقل در فهم ما نیس��ت و در بیانات‬ ‫مقام معظم رهبری به دولت نیز اشاره ظریفی به این مساله‬ ‫شد که سیاست خارجی به صورت یکپارچه دنبال شود‪.‬‬ ‫فرمایش��ات مقام معظم رهبری چه مواردی را‬ ‫دربرمی گیرد؟‬ ‫برداشت شخصی من از فرمایشات مقام معظم رهبری این‬ ‫بود که ضرورتی در این باره احس��اس نمی شود در کنار‬ ‫وزارت خارجه که مسئولیت تمام مواردی که به سیاست‬ ‫خارجی کش��ور مربوط می ش��ود را برعهده دارد ان هم‬ ‫به عن��وان یکی از وزارتخانه ه��ای زیرمجموعه دولت‪ ،‬با‬ ‫تصمیم رئیس جمهور برای هر منطقه یک نماینده ویژه‬ ‫انتخاب شود‪ .‬ابتدا مشاهده کردیم که عدم تخصص یکی‬ ‫از همین نمایندگان موجب بروز مشکالتی شد‪.‬‬ ‫بنابراین این موارد نشان دهنده این است که ضرورتی‬ ‫وج��ود ندارد و افرادی که انتخاب ش��ده اند به معنای‬ ‫اثبات شایس��تگی های انها نیست و دلیلی برای اینکه‬ ‫این افراد تمام ویژگی های الزم را داشته باشند‪ ،‬وجود‬ ‫ندارد‪.‬‬ ‫هماهنگی بین وزارت خارجه و نمایندگان ویژه‬ ‫چگونه به وجود خواهد امد؟‬ ‫وزارت خارجه یکی از وزارتخانه های دولت اس��ت‪ ،‬اگر‬ ‫دولت احساس ضعفی در این زمینه داشته با کمک به‬ ‫این وزارتخانه باعث یک صدایی می ش��ود با توجه به‬ ‫حساسیتی که در فضای بین المللی نسبت به جمهوری‬ ‫اس�لامی ایران وج��ود دارد‪ .‬بنابراین افرادی در قالب‬ ‫دیپلماسی جمهوری اس�لامی باید بتوانند این جریان‬ ‫مه��م را در خارج از کش��ور اداره کنند‪ .‬این افراد باید‬ ‫کسانی باشند که دیپلماسی را به وسیله وزارت خارجه‬ ‫تقویت کنند تا سیاست های جمهوری اسالمی به خوبی‬ ‫پیش برود که در این صورت روند تقویت وزارتخانه‬ ‫می تواندمثمر ثمرباشد‪.‬‬ ‫در حال��ی که انتخاب نماین��دگان ویژه از‬ ‫سوی رئیس جمهور در بسیاری از کشورها‬ ‫امری معمول است چرا چنین مخالفت هایی‬ ‫با این جریان در داخل کشور انجام شد؟‬ ‫به این دلیل که مسائلی که به سیاست خارجی کشورمان‬ ‫باز می گردد‪ ،‬مسائل حساسی است‪.‬اگر امریکا در برخی‬ ‫کش��ورها نماینده ویژه دارد بحث جداگانه ای است‪.‬‬ ‫مساله این است که ما نباید خودمان را با سایر کشورها‬ ‫مقایسهکنیم‪.‬‬ ‫تصور ما این اس��ت که در حال حاضر نیاز نیست به‬ ‫چنین مساله ای بپردازیم چرا که حساسیت خاصی روی‬ ‫این موضوع به وجود امده است و این موازی کاری به‬ ‫هیچ عنوان به نفع جمهوری اسالمی ایران نیست و باید‬ ‫به س��هم صاحبنظران جمهوری اسالمی ایران در این‬ ‫حوزه توجه شود‪.‬‬ ‫در انتها باید اش��اره کنم‪ ،‬زمانی که برخی موارد کنار‬ ‫هم قرار می گیرد چنین برداشت می شود که نیازی به‬ ‫این تصمیم نبود‪ ،‬چرا که روند فعال کردن دیپلماسی‬ ‫جمهوری اس�لامی ایران مناس��ب تر و مهم تر از هر‬ ‫حرکت��ی می تواند هم امور را ب��ه خوبی پیش ببرد و‬ ‫در عین حال حساسیتی هم روی این مساله به وجود‬ ‫نخواهد امد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫دیپلماسی و فعالیت های دیپلماتیک جمهوری اسالمی‬ ‫ ایران در خارج از کش��ور اعطا خواهد کرد‪ .‬در همین‬ ‫ارتباط گفت وگویی با غالمرضا کرمی‪ ،‬نماینده مجلس‬ ‫و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس‬ ‫انجام داده ایم‪.‬‬ ‫این نماینده مجلس در رابطه با تعیین نمایندگان ویژه ای‬ ‫که از سوی رئیس جمهور انتخاب شده اند ضمن اشاره‬ ‫به قانون اساس��ی و اختیار رئیس جمهور گفت‪« :‬برای‬ ‫موارد خاص چنین موضوعی پیش بینی ش��ده اس��ت‬ ‫اما در حال حاضر این مورد مهم اس��ت که ایا چنین‬ ‫مساله ای به مصلحت است که نمایندگان ویژه ای با این‬ ‫وسعت که اقای رئیس جمهور پیش بینی کرده اند وجود‬ ‫داشته باشد یا خیر‪».‬‬ ‫همین عدم هماهنگی ممکن است اسیب زیادی به دستگاه‬ ‫دیپلماسی کشورمان وارد شود و از مسئوالن کشور انتظار‬ ‫می رود جانب احتیاط را در این مساله رعایت کنند‪.‬‬ ‫ب��ا توجه به گفته های ش��ما باید هماهنگی بین‬ ‫دستگاه دیپلماسی کشور و نمایندگان ویژه تعیین‬ ‫ش��ده به وجود بیاید‪ .‬ای��ن هماهنگی چگونه به‬ ‫دست می اید؟‬ ‫برای هماهنگی الزم است به این نکته توجه کرد که جایگاه‬ ‫این افراد در س��اختار وزارتخانه در درجه اول باید مشخص‬ ‫ش��ود‪ .‬همانطور که مقام معظم رهب��ری در اغاز دولت نهم‬ ‫ش��ورای امور خارجی را تش��کیل دادند ک��ه وظایف انها‬ ‫مش��خص بود و در حال حاضر هم وظیفه این شورا شفاف‬ ‫اس��ت و دقیقا مشخص اس��ت که این شورا چه وظایفی را‬ ‫بر عهده دارد‪ .‬ش��ورای ام��ور خارجی ترکیبی از افرادی بود‬ ‫که در سیاس��ت خارجی مشورت های مثبت و مهمی را در‬ ‫موارد مختلف به دولت انتقال می دادند که بسیار مثمر ثمر بود‪.‬‬ ‫پس از ان نیز وزارت خارجه براساس سیاست هایی که مقام‬ ‫معظم رهبری‪ ،‬دولت و شورای امنیت ملی تعیین کرده است‬ ‫اهداف خود را دنبال می کرد و به موازات ان مس��ئولیتی به‬ ‫گروه تیم مذاکره کننده به سرپرستی سعید جلیلی‪ ،‬دبیر شورای‬ ‫امنیت ملی کشور داده ش��د که این مورد نیز اخیرا کمرنگ‬ ‫شده اس��ت‪ .‬الزم به ذکر است تمام این مسئولیت ها عمدتا‬ ‫بر گردن وزارت خارجه کشورمان است‪ .‬البته ما در مواردی‬ ‫که گفته ش��د نوع��ی تمرکز کاری مش��اهده می کنیم که از‬ ‫طریق دو نهاد ش��ورای امنیت ملی و وزارت خارجه به این‬ ‫هماهنگی رسید‪ .‬در حال حاضر هم با تعیین نمایندگان ویژه‬ ‫رئیس جمهور مجددا این هماهنگی دچار نوسان شده و این‬ ‫نوسانات در سیاست خارجی کشوری که دیپلماسی فعال و‬ ‫بین المللی در عرصه های مختلف دارد که اکثریت به ان اذعان‬ ‫می کنند مشکل ساز خواهد شد و باید در کنار سایر موارد به‬ ‫این مساله نیز پرداخته شود‪ .‬البته اگر قصد مقابله با پیچیدگی‬ ‫مس��ائل خارجی را داشته باشد و همچنین بخواهد اهداف‬ ‫جمهوری اسالمی ایران را پیش ببرد‪ ،‬نه تنها منفعت ندارد بلکه‬ ‫متضرر می شود‪ .‬به نظر می رسد که توجه به نقطه نظرات مقام‬ ‫معظم رهبری ایجاب می کند که دولت به سمت تمرکز گرایی‬ ‫پیش برود‪ .‬البته می توان با عناصر دیگر دیپلماس��ی عمومی‬ ‫کش��ور را تقویت کرد‪ ،‬چرا که دیپلماسی اصلی کشور که بر‬ ‫مبنای سیاست های نظام است باید متمرکز شود‪.‬‬ ‫‪45‬‬ ‫دین و تاریخ‬ ‫دین و‬ ‫تاریخ‬ ‫حسین دهباشی‪ ،‬مستند ساز ازدستگیری توسط امریکا ییها می گوید ‪:‬‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫ماجرای من درس عبرت است‬ ‫علی حاجی ناصری‬ ‫‪46‬‬ ‫حس��ین دهباشی‪ ،‬مستندساز ایرانی که پس از ‪ 2‬ماه‬ ‫بازداش��ت در زندان های امریکا به ایران بازگش��ته‬ ‫است‪ ،‬می گوید‪ 167 :‬ساعت از مستند تاریخ شفاهی‬ ‫ایران توقیف شده است‪.‬‬ ‫او ب��ا بی��ان ف��راز و نش��یب هایی که در دو س��ال‬ ‫اخی��ر برایش در امریکا اتفاق افتادهاس��ت ماجرای‬ ‫دستگیری خود را این گونه روایت می کند‪« :‬پلیس‬ ‫امنیتی امریکا از دو س��ال قبل شروع به جست وجو‬ ‫در وسایل‪ ،‬هاردها و فیلم های من کرد و با گذشت‬ ‫زمان حساس��یت های ماموران نسبت به فعالیت های‬ ‫من بیش��تر ش��د‪ .‬تقریبا حدود دو ماه قبل از این که‬ ‫مجبور به بازگش��ت به ایران ش��وم‪ ،‬یک روز که از‬ ‫کنفرانس��ی در کالیفرنیا به واش��نگتن‪ ،‬محل اقامتم‪،‬‬ ‫برمی گش��تم همزمان توسط دو حوزه مختلف اداره ‬ ‫مهاج��رت و پلی��س امنیتی امریکا (‪ )FBI‬دس��تگیر‬ ‫ش��دم‪ .‬اما به جای انتقال به زندان مهاجرت‪ ،‬من را‬ ‫تحوی��ل اداره ‪ FBI‬و زندان ‪ FBI‬در ش��هر بالتیمور‬ ‫دادند‪».‬‬ ‫این مستندس��از ایرانی علت دستگیر شدنش را اتهام‬ ‫جع��ل نامه ای که یکی از معاونان س��ازمان ملل در‬ ‫رابطه با یکی از اثار مس��تند ش‪ ،‬سال ها قبل نوشته‬ ‫ب��ود‪ ،‬عن��وان می کند و می گوید‪ :‬ای��ن برگ را طی‬ ‫جست وجوهایی که در کامپیوتر شخصی من انجام‬ ‫دادند‪ ،‬پیدا کرده بودند‪.‬‬ ‫دهباش��ی با اش��اره جریان تبرئه خود در دادگاه نیز‬ ‫تاکی��د می کند ک��ه در دادگاهی که دادس��تان کل‬ ‫امریکا حضور داش��ت‪ ،‬نه س��ازمان ملل متحد و نه‬ ‫ش��خصی که نامه مربوطه را نوش��ته بود‪ ،‬هیچ کدام‬ ‫تایید نکردند که نامه جعل شده است‪.‬‬ ‫او ب��ا ی��اداوری ش��رط هایی که ب��رای ازادی وی‬ ‫گذاش��ته ش��ده بود این دو ش��رط را این گونه بیان‬ ‫می کن��د‪« :‬ش��رط ازادی من یک��ی صرف نظر کردن‬ ‫از ان چی��زی اس��ت ک��ه در دوره زن��دان ب��رای‬ ‫م��ن اتفاق افت��اده و دیگ��ری صرف نظرک��ردن از‬ ‫ح��ق قانون��ی دسترس��ی به پرون��ده خ��ودم بوده‬ ‫ است‪».‬‬ ‫این مستند س��از ازعملک��رد وزارت خارجه هم به‬ ‫ش��دت انتقاد می کند‪« :‬وزارت خارجه و دس��تگاه‬ ‫دیپلماسی و سیاست خارجی ایران باید برای اتباع ‬ ‫ایرانی مقیم امریکا و کش��ورهای دیگر خیلی بیشتر‬ ‫اهمیت قائل باشند‪ ».‬او همچنین تاکید می کند که از‬ ‫برخورد دوگانه و متناقض رس��انه های ایرانی نیز به‬ ‫ش��دت ازرده خاطر شده است‪ .‬او پس از بازگشت‬ ‫به خاک جمهوری اس�لامی ایران در یکی از اولین‬ ‫گفت وگوه��ای خود با هفت��ه نامه مثلث به صحبت‬ ‫نشست‪.‬‬ ‫شمارابیشتر به عنوانیکمستندسازمی شناسند‪.‬‬ ‫اما قبل از اینکه به مستندس��ازی روی بیاورید‬ ‫روزنامه ن��گار بودید و کاره��ای اجرایی هم‬ ‫می کردید‪ .‬چه طور شد که به مستندسازی روی‬ ‫اوردید؟‬ ‫صرف نظ��ر از کارهای اجرایی ک��ه در جاهای مختلف‬ ‫مانن��د اموزش و پ��رورش‪ ،‬وزارت عل��وم و حوزه های‬ ‫دیگر داشتم فکر می کنم که در واقع مستندسازی گونه ای‬ ‫از روزنامه نگاری اس��ت و حوزه ای است که چه به لحاظ‬ ‫امکاناتی که در اختیار خ��ود قرار می دهد و چه به لحاظ‬ ‫فرصتی که برای نوع کارکردن پیش می اید‪ ،‬در واقع ادامه‬ ‫کار روزنامه نگاری است که من پیش از این انجام می دادم‪.‬‬ ‫البته کار روزنامه نگاری که من انجام می دادم پژوهشی بود‬ ‫اما خبری نبود‪ .‬در واقع مجله نگاری می کردم و بیشتر در‬ ‫حوزه مسائل رسانه و نقد مسائل بین المللی بود‪ .‬ادامه این‬ ‫کارها هم طبیعتا به کارهای مس��تند و تلویزیونی بسیار‬ ‫نزدیک بود‪.‬‬ ‫البته تحصیالت اکادمیک ش��ما غیر از رسانه‬ ‫اس��ت و فق��ط دوره هایی خارج از دانش��گاه‬ ‫گذرانده اید که شاید خیلی هم تخصصی نبوده‪.‬‬ ‫مثل اغلب روزنامه نگارها‪ ،‬اما روزنامه نگاری کاری بسیار‬ ‫تخصصیاست‪.‬‬ ‫منظورم کار تخصصی مرتبط با رشته خودتان‬ ‫است‪.‬‬ ‫من متعلق به نسلی هستم که به دغدغه های خود اهمیت‬ ‫بیشتری می دهد تا به رشته تحصیلی اش‪ .‬هرچند پس از‬ ‫پایانتحصیالتدانشگاهی‪،‬حوزه هایمطالعاتی امبهحوزه‬ ‫رس��انه نزدیک تر بود‪ .‬در دوره ما پزشک ها وزیر خارجه‬ ‫می شدند و سیاسیون وزیر اموزش و پرورش‪ .‬فکر می کنم‬ ‫امروز هم همین طور باشد‪.‬‬ ‫در مورد مستندهایی که ساخته اید صحبت کنید‪.‬‬ ‫محتوا و مضمون مستندهای ساخته شده توسط‬ ‫عل�ت اینکه دوب�اره به امریکا رفت�م‪ ،‬این بود‬ ‫که اوال تحصیالتم را در مقطع دکترا در رشته‬ ‫دیپلماس�ی عمومی ادامه بدهم‪ .‬مس�اله دیگر‬ ‫همان س�اختن مس�تند بود‪ ،‬اما م�ن از طرف‬ ‫دول�ت ایران‪ ،‬کتابخانه ملی یا صداوس�یما به‬ ‫انجا نرفته بودم‪.‬‬ ‫«تاریخ ش��فاهی ای��ران» که من به برخی نهادها از جمله‬ ‫کتابخانه ملی پیش��نهاد کرده بودم ان را انجام دهند‪ .‬البته‬ ‫باید بگویم که پروژه تاریخ شفاهی ایران قبل از این توسط‬ ‫سه جای دیگر انجام شده بود؛ یکی توسط مرکز مطالعات‬ ‫خاورمیانه دانشگاه هاروارد‪ ،‬دیگری بنیاد مطالعات تاریخ‬ ‫ایران در واش��نگتن و یکی هم توسط دانشگاه برلین که‬ ‫چندان مهم و مشهور نیست و مورد توجه قرار نگرفت‪.‬‬ ‫تفاوت عمده پروژ ه ما با پروژه های قبلی این بود که انها‬ ‫صوت��ی بودند اما پروژه ما تصویری بود‪ .‬از س��وی دیگر‬ ‫پروژه ما از منظر نگاه خودمان بود اما انها خیلی محدودتر‬ ‫بودند‪ .‬همچنین اتکای ما بر این بود که پروژه های گذشته‬ ‫در سال های گذشته ساخته و متوقف شده بودند و حاال‬ ‫ما با اس��ناد تاریخی و سواالت جدیدتری روبه رو بودیم‪.‬‬ ‫در هر صورت کار به اینجا رس��ید ک��ه این پروژه غیر از‬ ‫کتابخانه ملی حمایت نهادهای دیگر را داشته باشد و نهایتا‬ ‫این پروژه به من واگذار شد‪.‬‬ ‫محت��وای این پروژه چیس��ت و اصوال به چه‬ ‫مسائلیمی پردازد؟‬ ‫موضوع پ��روژه تاریخ ش��فاهی ای��ران‪ ،‬بررس��ی دوره‬ ‫تاریخ��ی پهلوی دوم از ‪ 28‬م��رداد ‪ 1332‬تا چند ماه بعد‬ ‫از پیروزی انقالب اس�لامی است‪ .‬از جمله امتیازات این‬ ‫پروژه این اس��ت که از منظر کسانی ساخته شده که خود‬ ‫یا صاحب منصبان و تصمیم س��ازان حکومت بودند‪ ،‬در‬ ‫حالی که پروژه های قبلی که در خود ایران س��اخته شده‬ ‫بودند از منظر انقالبیون بود‪ .‬این مستند از نگاه حکمرانان‬ ‫تو گو کردیم‪ .‬پس‬ ‫مالک روزنامه ایندگان در سوئیس گف ‬ ‫از ان در امریکا با سیدحسین نصر که عالوه بر فعالیت های‬ ‫فرهنگی‪ ،‬چهره ای سیاسی و امنیتی بود و همچنین دکتر‬ ‫فرهنگ مهر که رئیس دانش��گاه ش��یراز و نماینده اقلیت‬ ‫زردشتی ها در مجلس‪.‬‬ ‫با فرح دیبا هم صحبت کردید؟‬ ‫قبال با او صحبت کرده بودیم اما ضبط تصویری نشده بود‪.‬‬ ‫قرار بر این بود که ماه گذشته با فرح دیبا گفت وگو کنیم‬ ‫اما به علت دستگیری من این گفت وگو انجام نشد‪ .‬روش‬ ‫گفت وگو بعد از موافقت افراد بر این بود که ما پیش��نهاد‬ ‫می کردیم طرف گفت وگو را خودش��ان پیشنهاد کنند‪ .‬ما‬ ‫از اف��راد تاریخ پژوه که در دانش��گاه های ایران و امریکا‬ ‫فعالیت می کنند به عنوان مصاحبه کننده استفاده می کنیم‪.‬‬ ‫ترجیح می دادیم هرجا که ممکن است از فرد متخصص‬ ‫به عنوان مصاحبه کننده استفاده کنیم‪ .‬فرضا در صحبت با‬ ‫امیر عصار که رئیس سازمان اوقاف و معاون نخست وزیر‬ ‫در دوره پهلوی بود از دکتر منظور االجداد‪ ،‬رئیس دپارتمان‬ ‫تاریخ دانشگاه تربیت مدرس برای مصاحبه دعوت کردیم‪،‬‬ ‫چرا که ایشان متخصص حوزه روحانیت و مذهب بودند‪.‬‬ ‫در حوزه نظامی هم از متخصصان استفاده می کردیم اما در‬ ‫برخی حوزه ها یا متخصصی نبود یا خودم وارد می شدم و‬ ‫با افراد گفت وگو می کردم‪.‬‬ ‫مجموعه کار ما تا جایی پیش رفته است که ما تاکنون با‬ ‫حدود ‪ 70‬نفر از رجال صحبت کرده ایم‪ .‬با برخی مفصل‬ ‫گفت وگ��و کرده ایم و با برخی مختصر تر‪ ،‬اینکه با برخی‬ ‫دین و‬ ‫تاریخ‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫شما چه بوده است؟‬ ‫م��ن به لحاظ حوزه کار مس��تند‪ ،‬روایت فتحی هس��تم‪.‬‬ ‫کارخودم را از موسس��ه روایت فتح اغاز کردم و اگر چه‬ ‫دیگر در ان موسسه نیس��تم اما هدفم این است که کارم‬ ‫به موسسه روایت فتح تعلق بگیرد‪ .‬اولین کاری که انجام‬ ‫دادم در حوزه افغانس��تان بود و بعد لبنان‪ ،‬چند مجموعه‬ ‫مفصل در لبنان و فلس��طین کار شد که از سوی موسسه‬ ‫روایت فتح ب��ود‪ .‬در حوزه مستندس��ازی این افتخار را‬ ‫داش��تم که با شخصی به نام شهید سیدابراهیم اصغرزاده‬ ‫کار کنم که یکی از بهترین مستندسازهای ایرانی بود‪ .‬البته‬ ‫فکر می کنم هنوز هم در تاریخ مستندس��ازی ایران جزو‬ ‫چهره های برجس��ته هس��تند که کارهای م��ن را تدوین‬ ‫می کردن��د‪ .‬در واق��ع معلم من هم بودن��د‪ .‬مهارت هایی‬ ‫که از ایش��ان اموختم بس��یار برایم ارزشمند بود‪ ،‬چرا که‬ ‫کارگردانی و تدوین در مستند سازی بسیار به هم نزدیک‬ ‫هستند‪ .‬مجموعه مفصل دیگری در حوزه غرب شناسی‬ ‫به نام «س��فری به ش��هر فر نگ» بود که در حوزه اروپای‬ ‫غربی انجام می شد‪ .‬مستندهای دیگری هم در حوزه لبنان‬ ‫ساخته بودم از جمله «عطر سیب‪ ،‬شکوفه زیتون» و «سنگ‬ ‫و س��تاره»‪ .‬بعد از مجموعه ای ک��ه در اروپا کار کردم‪ ،‬به‬ ‫عنوان دستیار و خبرنگار در حوزه های بحرانی دنیا حضور‬ ‫داشتم‪ .‬در کوزوو‪ ،‬لبنان‪ ،‬بوسنی‪ ،‬چچن و افغانستان چنین‬ ‫فعالیت هایی داشتم‪ .‬مستند بعدی من در حوزه عراق بود‪.‬‬ ‫ایامی که عراق در جنگ اول خلیج فارس شکست خورده‬ ‫بود اما هنوز به عراق حمله نکرده بودند و دولت این کشور‬ ‫به کار خود ادامه می داد‪ .‬همانطور که می دانید میان جنگ‬ ‫اول و دوم خلیج فارس چند س��ال فاصله وجود دارد‪ .‬ان‬ ‫زمان تشخیص ما این بود که رژیم صدام سرانجام ساقط‬ ‫خواهد شد و باید خودمان را برای شرایط اینده اماده کنیم‪.‬‬ ‫این مقطع‪ ،‬زمانی بود که برخی فرماندهان عراقی به صدام‬ ‫خیانت کرده و با کمک امریکایی ها به لندن رفته بودند‪ .‬این‬ ‫گونه بود که کنگره ملی عراق انجا شکل گرفت‪ .‬به عالوه‬ ‫بخشی از مخالفانی که رژیم صدام با انها مشکل داشت‪،‬‬ ‫انها را همراهی می کردند‪ .‬مستندی ساخته شد به نام «عراق‬ ‫نگاهی از درون» که از منظر کسانی که تا چندی پیش از‬ ‫ان در حکومت عراق حضور داشتند به مسائل این کشور‬ ‫می پرداخت‪ .‬در واقع یک مستند پژوهشی بود که در عین‬ ‫حال دو س��ال در ایران پخش نش��د‪ ،‬ان هم به دلیل این‬ ‫تصور که امریکا به عراق حمله نخواهد کرد‪ .‬البته بعد از‬ ‫ساقط شدن حکومت عراق این مستند بارها از شبکه های‬ ‫تلویزیونی پخش شد‪ .‬در حوزه های دیگر هم مستندهایی‬ ‫ساخته شد‪ .‬یکی از این حوزه ها در جریان جنگ بالکان‬ ‫بود که مستندی به نام «عدالت بدون مرز» در همین رابطه‬ ‫ساخته شد و به مساله جنگ بالکان و دادگاه بین المللی الهه‬ ‫می پرداخت‪ .‬مستند دیگری هم در خصوص سازمان ملل‬ ‫با عنوان «کاخ شیشه ای سیاست» ساختم که همین مستند‬ ‫مقدمه ای برای سفر من به امریکا بود‪.‬‬ ‫یعنی اولین س��فر شما به امریکا که چند سال‬ ‫قبل از س��فر اخیر شما بود؟ ماجرای این سفر‬ ‫چه بود؟‬ ‫بله‪ ،‬این سفر چند ماه بعد از حادثه ‪ 11‬سپتامبر بود‪ .‬من از‬ ‫سوی دانشگاه پرینستون برای کار پژوهش و مستندسازی‬ ‫دعوت شده بودم‪ ،‬اما وقتی وارد فرودگاه داالس در شهر‬ ‫واشنگتن شدم‪ ،‬به من گفتند که ویزای صادر شده تناسبی‬ ‫با کار خبرنگاری ندارد‪ .‬به جای اینکه ویزای من را عوض‬ ‫کنند‪ ،‬من را به شکل تحقیرامیزی به انگلستان بازگرداندند‪.‬‬ ‫این اقدام واکنش ش��دید دولت و رس��انه های ایرانی را‬ ‫در پی داش��ت‪ ،‬تا جایی که چند خبرن��گار امریکایی از‬ ‫ایران اخراج ش��دند‪ .‬این تجربه بسیار مهمی بود‪ ،‬چرا که‬ ‫ان زمان همه ب��ه من می گفتند اگر می خواهی به امریکا‬ ‫برگ��ردی‪ ،‬خیلی حرف نزن‪ ،‬من فهمیدم ما چوب این را‬ ‫می خوریم که وقتی سرمان را مثل مظلوم پایین می اندازیم‪،‬‬ ‫طرف مقابل مان پرروتر می ش��ود‪ .‬با اخراج خبرنگارهای‬ ‫امریکای��ی‪ ،‬دانش��گاه پرینس��تون عذرخواه��ی کرد و‬ ‫وزارت خارجه امریکا یک بار دیگر برای من ویزا صادر‬ ‫کرد‪ .‬البته من دیگر به امریکا نرفتم‪.‬‬ ‫بعد چه اتفاقی افتاد؟ چه طور ش��د که بعد از‬ ‫س��فر اول که تجربه ناموفقی هم بود تصمیم‬ ‫گرفتید باز هم به امریکا بروید؟‬ ‫سه سال بعد به منظور ساخت مستندی درباره سازمان ملل‬ ‫برای شبکه ‪ 4‬سیما به انجا رفتم‪ .‬حدود دو ماه انجا بودم و‬ ‫در ماه های بعد باز هم برای کامل کردن کارهای این مستند‪،‬‬ ‫به امریکا مراجعه کردم‪ .‬البته به سوئیس هم رفتم‪ ،‬چرا که‬ ‫مقر اروپایی سازمان ملل در سوئیس است‪.‬‬ ‫عل��ت اینکه دوب��اره به امری��کا رفتم‪ ،‬این ب��ود که اوال‬ ‫تحصیالتم را در مقطع دکترا در رشته دیپلماسی عمومی‬ ‫ادامه بدهم‪ .‬مساله دیگر همان ساختن مستند بود‪ ،‬اما من‬ ‫از طرف دولت ایران‪ ،‬کتابخانه ملی یا صداوسیما به انجا‬ ‫نرفته بودم‪ .‬هنگامی که به امریکا رفتم درخواست اقامت‬ ‫طوالنی تری کردم که به استناد مدارک و جوایزی که داشتم‬ ‫با این درخواست موافقت کردند‪.‬‬ ‫بعد از اینکه مس��تندهایی برای ش��بکه های بین المللی و‬ ‫دانش��گاه های امریکا ساختم‪ ،‬مس��تندهایی برای شبکه‬ ‫پرس تی وی تهیه کردم که مهم ترین انها مس��تند «اسالم‬ ‫در امریکا» بود‪.‬‬ ‫ماجرای مس��تند تاریخ شفاهی ایران چیست؟‬ ‫فکر می کنم یکی از مهم ترین کارهای ش��ما‬ ‫همین مستند باشد‪.‬‬ ‫چند س��ال قبل از س��فرم به امریکا‪ ،‬پرو ژه ای بود به نام‬ ‫و در سطح وزرا‪ ،‬فرماندهان نظامی‪ ،‬روسای مجالس سنا و‬ ‫شورای ملی‪ ،‬فرماندهان ساواک و اعضای خاندان سلطنت‬ ‫ساختهمی شود‪.‬‬ ‫مشکالت ش��ما در اجرای این پروژه چه بوده‬ ‫است؟‬ ‫طبیعت��ا ابتدا کار کندتر پیش می رفت‪ ،‬این س��وال وجود‬ ‫داش��ت که یک طرف قضیه به ای��ران وصل بود و طرف‬ ‫دیگر براساس یک قرارداد رسمی که سال ها پیش منعقد‬ ‫شد‪ ،‬کتابخانه کنگره امریکا بود‪ .‬ما هنگام معرفی پروژه این‬ ‫جنبه را هم برجسته می کردیم که یک نسخه کامل از این‬ ‫مجموعه در اختیار کتابخانه کنگره قرار خواهد گرفت تا‬ ‫خیال افراد راحت تر باشد‪ .‬به عالوه اینکه حمایت اسنادی‬ ‫کتابخانه کنگره را هم داش��تیم‪ .‬این از ان جهت مهم بود‬ ‫که امریکایی ها در دوره پهلوی دوم نقش بس��یار مهمی‬ ‫در ایران داشتند و دسترسی ما به این اسناد خیلی اهمیت‬ ‫داش��ت‪ .‬اگرچه در ابتدا کار بسیار کند پیش می رفت اما‬ ‫به تدریج اعتمادها به ما جلب شد‪ .‬خصوصا تشکیالت‬ ‫قبل��ی از جمله مرکز مطالعات خاورمیان ه هاروارد و بنیاد‬ ‫تاریخ ایران حاضر ش��دند اس��ناد خ��ود را در اختیار ما‬ ‫بگذارن��د و ما را به جاهایی که نیاز بود معرفی کنند و در‬ ‫ازای ان ما پژوهش های خود را در اختیار انها قرار بدهیم‪.‬‬ ‫از اینجا بود که کار اغاز ش��د‪ .‬نخستین گفت وگوی ما با‬ ‫اردش��یر زاهدی‪ ،‬وزیر خارجه دوره پهلوی‪ ،‬داماد شاه و‬ ‫سفیر ایران در انگلستان و امریکا انجام شد‪.‬‬ ‫سپس با داریوش همایون‪ ،‬وزیراطالعات و جهانگردی و‬ ‫‪47‬‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫کوتاه تر و مختصرتر صحبت ش��د‪ ،‬به این دلیل نبوده که‬ ‫اهمیت کمتری داشته اند بلکه به خاطر کهولت سن انها‬ ‫بوده است‪ .‬به عنوان مثال شجاع الدین شفا که نطق نویس‬ ‫ش��اه و جزو چهره های مطرح دربار بود ‪ 97‬س��ال س��ن‬ ‫داشت و بیشتر از دو ساعت نمی توانست صحبت کند‪ .‬او‬ ‫چند روز بعد از گفت وگو با ما در پاریس فوت کرد‪.‬‬ ‫مجموعا چند صد س��اعت گفت وگو انجام ش��د که به‬ ‫ت انتهایی اخرین بخش‬ ‫تدریج به ایران منتقل کردیم‪ .‬قسم ‬ ‫از گفت وگوهای��ی که در جری��ان صحبت بود که تقریبا‬ ‫‪ 567‬ساعت می شد‪ ،‬در امریکا باقی مانده بود و قرار شد به‬ ‫ایران منتقل شود که با ماجرای دستگیری من مصادف شد‪.‬‬ ‫این فیلم ها را توقیف کردند و عودت داده نشد‪.‬‬ ‫یعنی هنوز در مصادره امریکایی هاست؟‬ ‫بله‪ .‬بعید هم هست که برگردانند‪ .‬بسیاری از اموالی که از‬ ‫خانه ما بردند هرگز پس ندادند‪ .‬یعنی این اختیار را برای‬ ‫خودشان قائل هستند که اموال ما را پس ندهند‪ .‬این کار از‬ ‫نظر من مصداق دزدی محسوب می شود‪.‬‬ ‫ایا تاکن��ون در میان کارهاییکه انجام داده اید‬ ‫کاری هم به صورت سفارشی بود؟ پروژ ه اخیر‬ ‫همان طور که اشاره کردید مورد عالقه خودتان‬ ‫بوده اما کارهایی که در روایت فتح انجام دادید‬ ‫چطور؟‬ ‫تقریبا می توان��م بگویم همه کار هایی ک��ه تاکنون انجام‬ ‫داده ام مورد عالقه ام بوده و هیچ کدام به این ش��کل نبوده‬ ‫که مجبور ش��ده باش��م ان را انجام دهم‪ .‬کارهایی که در‬ ‫حوزه های روزنامه نگاری‪ ،‬مستندسازی و پژوهش انجام‬ ‫داده ام‪ ،‬کارهایی بودند که به انها اعتقاد داشتم‪.‬‬ ‫درخصوص پروژه تاریخ شفاهی ایران هم باید یاداوری‬ ‫کنم که حتی اگر من هم پیش��نهاد نم��ی دادم‪ ،‬مطالعات‬ ‫دین و‬ ‫تاریخی در حوزه وظایف کتابخانه ملی ایران و کتابخانه‬ ‫تاریخ کنگره اس��ت‪ .‬اما من با علم به اینکه این پروژه در حوزه‬ ‫وظایف انهاست‪ ،‬پروپوزال خودم را به انها ارائه کردم‪.‬‬ ‫از اتفاقاتی که در امریکا برایتان افتاد بگویید‪.‬‬ ‫اصال به چه جرمی بازداشت شدید‪ ،‬در دادگاه‬ ‫چه اتفاقی افتاد و چرا به ایران بازگشتید؟‬ ‫مایلم عرض کنم اتفاقاتی که در چند ماه گذشته برای من‬ ‫افتاد‪ ،‬اتفاقاتی نبود که منحصر به «حسین دهباشی» باشد‪.‬‬ ‫این اتفاقات ب��رای جامعه ایرانی مقیم امریکا به صورت‬ ‫سیستماتیک و برنامه ریزی شده‪ ،‬مدام در حال وقوع اند‪ .‬اما‬ ‫شاید من به خاطر نوع کارم ارتباطات بیشتری با خبرنگاران‬ ‫و روزنامه نگاران دارم و اگر اتفاقی برایم بیفتد س��ریع تر‬ ‫منعکس می شود‪ .‬این در همه جای دنیا مرسوم است‪.‬‬ ‫در چهار س��ال گذشته‪ ،‬اینکه وس��ایلم در فرودگاه های‬ ‫امریکا بازرس��ی و موقتا توقیف ش��ود وجود داشته و به‬ ‫تدریج افزایش هم یافته اس��ت‪ .‬اف ب��ی ای به منزل من‬ ‫مراجع��ه کرد که ابتدا به صورت داوطلبانه بود و س��پس‬ ‫با حکم بازرسی صورت می گرفت‪ .‬گفت وگوهای اولیه‬ ‫شامل مسائل بسیار کلی بود و طبعا من هم پاسخ های کلی‬ ‫می دادم‪ .‬مصاحبه های بعدی شکل بازجویی به خود گرفت‬ ‫و تخصصی تر شد‪.‬‬ ‫این حلقه روز به روز تنگ تر می ش��د‪ .‬حدود پنج ماه قبل‬ ‫از بازگش��تم به ایران به من اط�لاع دادند که دولت مایل‬ ‫است درخواست اقامت طوالنی من در امریکا را بررسی‬ ‫کند‪ .‬احساس کردم که ارام ارام به این جمع بندی رسیده اند‬ ‫که ما از استانه تحمل دولت امریکا خارج شده ایم‪ .‬ترجیح‬ ‫می دادم برگردم‪ .‬البته به فکر برگشتن بودم‪ ،‬چراکه پروژ ه به‬ ‫جایی رسیده بود که باید در کتاب هایش منتشر می شد و‬ ‫من ترجیح می دادم که مدت طوالنی در ایران باشم‪.‬‬ ‫ی��ک روز چندین نف��ر از دو جای مختلف یعنی نیروی‬ ‫انتظام��ی اداره مهاج��رت امری��کا و اف ب��ی ای با حکم‬ ‫جس��ت وجو‪ ،‬خانه م��ن مراجعه کردند‪ .‬قان��ون امریکا‬ ‫می گوید که عالوه بر حکم جست وجو‪ ،‬دو ضمیمه دیگر‬ ‫باید وجود داشته باشد‪ .‬یکی اینکه برای چه می گردند و‬ ‫دیگ��ر اینکه دنبال چه می گردند‪ .‬اما هرگز این ضمائم را‬ ‫‪48‬‬ ‫موض�وع پروژه تاریخ ش�فاهی ایران‪ ،‬بررس�ی‬ ‫دوره تاریخ�ی پهلوی دوم از ‪ 28‬مرداد ‪ 1332‬تا‬ ‫چند ماه بعد از پیروزی انقالب اسالمی است‪ .‬از‬ ‫جمله امتیازات این پروژه این اس�ت که از منظر‬ ‫کسانی ساخته شده که خود یا صاحب منصبان یا‬ ‫تصمیم سازانحکومتبودند‬ ‫به من نش��ان نداند و ما نمی دانستیم که برای چه خانه ما‬ ‫را می گردند‪ .‬باز ه��م تاکید می کنم که این اتفاقات برای‬ ‫همه ایرانی های مقیم امریکا رخ می دهد‪ .‬سرانجام ماجرا به‬ ‫اینجا رسید که خانواده من انجا را ترک کردند‪ .‬من هم به‬ ‫خاطر پیگیری و پس گرفتن چیزهایی که از خانه ما برده‬ ‫بودند انجا ماندم‪ .‬هم اسناد و مدارک و هم فیلم های پروژه‬ ‫تاریخ شفاهی‪ ،‬فیلم هایی که برای انها زحمت کشیده بودیم‬ ‫و ماه ها طول می کش��ید تا یک گفت وگوی ساده را انجام‬ ‫دهیم ضمن اینکه چون تیم کاری برای انجام مصاحبه ها‬ ‫حاضر می شدند‪ ،‬هزینه زیادی هم صرف می شد‪ .‬در خالل‬ ‫این ماجرا برنامه های اکادمیک در دانشگاه های هاروارد‪،‬‬ ‫بوستون‪ ،‬شیکاگو و یک کنفرانس ایران شناسی در دانشگاه‬ ‫کالیفرنیا پیش امد که باعث ش��د من چند هفته در محل‬ ‫زندگی ام نباشم‪ .‬روزی که برگشتم در مقابل خانه دستگیر‬ ‫ش��دم‪ .‬به من گفتند یکی از مدارکی که ‪ 4‬سال پیش ارائه‬ ‫کردید‪ ،‬جعلی اس��ت‪ .‬اشاره انها به نامه ای بود که معاون‬ ‫سازمان ملل نوش��ته و تایید کرده بود که من مستندساز‬ ‫هستم و قرار اس��ت مستندی درباره سازمان ملل بسازم‪.‬‬ ‫البته هرگز تایید نشد که نامه ای که به من داده بودند جعلی‬ ‫است‪ .‬تنها نکته ای که معاون سازمان ملل گفت این بود که‬ ‫من یادم نمی اید چنین نامه ای داده باش��م اما جعلی بودن‬ ‫ان را تایید نکرد‪ .‬دبیرخانه سازمان ملل هم نگفت که نامه‬ ‫ثبت نشده است‪.‬‬ ‫جال��ب اینجا بود که به ج��ای اینکه مرا به زن��دان اداره‬ ‫مهاجرت منتقل کنند به زندان اف ب��ی ای در بالتیمور از‬ ‫ایالتمریلندفرستادند‪.‬‬ ‫ان زن��دان‪ ،‬زندان س��وپرمکس بود ک��ه محل نگهداری‬ ‫مجرمان و متهمان بسیار خاص است‪ .‬قبل از دادگاه افراد را‬ ‫به انجا می فرستند‪ .‬در این زندان افراد از حقوق و امکانات‬ ‫اولیه دیگر زندان ها هم بی بهره بودند‪ .‬به عنوان مثال کولر‬ ‫در انجا وجود نداش��ت درحالی که گرم ترین تابس��تان‬ ‫صدسال اخیر خود را پشت سر می گذاشت‪ ،‬ضمن اینکه‬ ‫رطوبت بسیار شدید و وضعیت بهداشتی بسیار نامناسبی‬ ‫نسبت به دیگر زندان های امریکا داشت‪.‬‬ ‫دسترسی به امکانات ارتباطی بسیار محدودتر بود ‪ .‬مرحله‬ ‫بازجویی ادامه داش��ت درحالی که قانونا هنگامی که فرد‬ ‫متهم شده است بازجویی نباید ادامه پیدا کند‪ .‬بازجویی ها‬ ‫هم ارتباطی با نامه و ادعای جعلی بودن ان نداشت‪ ،‬بلکه‬ ‫در حوزه ای بود که انها احس��اس می کردند من به عنوان‬ ‫یک ایرانی‪ ،‬ادم های زیادی را به اقتضای شغلم می شناسم‬ ‫و باید این اطالعات را در اختیار انها بگذارم‪ .‬اینها شامل‬ ‫چند سر فصل بود‪.‬‬ ‫اول اینکه دولت امریکا مایل به مصادره اموال بنیاد علوی‬ ‫اس��ت‪ .‬این بنیاد میراث دار بنیاد پهلوی اس��ت که قبل از‬ ‫انقالب ش��امل اموال خانواده سلطنتی در امریکا بوده و‬ ‫با عنوان موسس��ه غیرانتفاعی فعالیت می کند و براساس‬ ‫قوانین امریکا نباید اموالش از این کشور خارج شود‪ .‬طبق‬ ‫قرارداد الجزایر طرفین توافق کردند که این اموال از خانواده‬ ‫س��لطنتی به دولت ایران برسد‪ ،‬مشروط بر اینکه پولی به‬ ‫ایران نرود‪ .‬در واقع این اموال باید برای کارهای فرهنگی‬ ‫در امریکا هزینه شود‪ .‬مهم ترین دارایی ها یک اسمانخراش‬ ‫چن��د میلی��ارد دالری در نیوی��ورک و ی��ک مجموعه‬ ‫چند صد میلیون دالری بود که در زمین بزرگی در ایاالت‬ ‫مریلند در نزدیکی واشنگتن ساخته شده بود‪ .‬دولت امریکا‬ ‫مدعی بود که برخالف قوانین تحریم ها این بنیاد با ایران‬ ‫ارتباط مالی دارد و قصد مصادره ان را داش��ت‪ .‬چون من‬ ‫هم با این بنیاد مثل بس��یاری جاهای دیگر رابطه داش��تم‬ ‫می خواستند از من اطالعاتی بگیرند که ارتباط مالی این‬ ‫بنیاد با ای��ران را برقرار می کند‪ .‬مورد دیگر تک نگاری در‬ ‫مورد کسانی بود که می دانستند من با انها رابطه دارم‪ .‬من‬ ‫در سه س��فر رئیس جمهور به عنوان فیلم ساز محلی در‬ ‫هیات بودم‪ .‬فیلم هایی که تهیه شده بود را در اختیار هیات‬ ‫ایرانی قرار دادم که مستند دانشگاه کلمبیا از درون همین‬ ‫فیلم ها ساخته شد‪.‬‬ ‫البته این مستند را اقای طالب زاده ساختند‪.‬‬ ‫اقای طالب زاده در ان س��فر نبود‪ .‬ایش��ان فقط فیلم ها را‬ ‫تدوین کردند‪ .‬یکی از کنجکاوی های انها همین بود که تو‬ ‫چه رابطه ای به این هیات داری که در ان هستی؟ در مورد‬ ‫پروژه تاریخ ش��فاهی هم می پرسیدند‪ .‬مثال می خواستند‬ ‫بدانند وابستگان رژیم پهلوی که من با انها مصاحبه کرده‬ ‫بودم نسبت به امریکا چه موضعی دارند‪ .‬مورد دیگری که‬ ‫باعث حساسیت انها شده بود دسترسی ما به اسناد نیروی‬ ‫هوایی و نیروی دریایی شاهنش��اهی ایران در قراردادها با‬ ‫امریکا بود‪ .‬بخشی از این مدارک پرداخت رشوه را اثبات‬ ‫می کرد‪ ،‬یعنی دزدی امریکایی ها در قراردادهایی که با ایران‬ ‫منعقد کرده بود را محرز می کرد‪ .‬یکی از مسائلی که ما در‬ ‫تاریخ‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫سوپر مکث؛ زندانی که دهباشی در ان قرار داشت‪.‬‬ ‫مصاحبه ها مطرح می کردیم این بود که چرا ایران هواپیمای‬ ‫‪ F -14‬را ب��ه ‪ F -15‬ترجی��ح داده ب��ود‪ F -14 .‬قیم��ت‬ ‫مناس��ب تری دارد و برای محافظت از ناو به کار می رود‪.‬‬ ‫تنها کشور در جهان که از امریکا هواپیمای‪ F -14‬خریده‬ ‫ایران است‪ .‬یکی از مقامات سابق نیروی هوایی ایران این‬ ‫اطالعات را در اختیار ما گذاشته بود و ما با او مصاحبه هم‬ ‫کردیم‪ .‬اما حرف ما این بود که این اسناد بعد از ‪ 30‬سال‬ ‫ازاد ش��ده‪ ،‬ولی ما این مدارک را از مراکز امنیتی شما که‬ ‫نگرفته ایم بلکه مصاحبه شونده این سند را به ما داده است‪.‬‬ ‫در پاسخ به این استدالل ما می گفتند که اگر هم ان شخص‬ ‫این اطالعات را به شما داده باشد‪ ،‬نمی توانید از ان استفاده‬ ‫کنید چرا که یکی از موارد تحریم ایران‪ ،‬تحریم اطالعاتی‬ ‫است و این کار‪ ،‬تحریم ها را نقض می کند‪.‬‬ ‫بعد از این ماجراها‪ ،‬مشکالتی برای من پیش امد از جمله‬ ‫بیماری قلب��ی و کاهش وزن‪ ،‬اما بع��د از این ماجرا فرد‬ ‫اولی که در دادگاه مهاجرت بود قرار ش��د به دادگاه برود‪.‬‬ ‫می خواستند به دادگاه فدرال اینگونه وانمود کنند که من‬ ‫ب��ه دولت امریکا دروغ گفته ام‪ .‬مجازات دروغ در امریکا‬ ‫‪ 10‬سال زندان است در حالی که این تاویل نادرستی بود‬ ‫که براساس ادعای جعل نامه مطرح شده بود‪.‬‬ ‫چه طور شد که شما تبرئه شدید؟‬ ‫ی امریکا بسیار پیچیده است‪ .‬فرد می تواند‬ ‫سیستم حقوق ‬ ‫تبرئه شود یا مجرم باش��د اما راه دیگری که وجود دارد‪،‬‬ ‫این است که وکیل مدافع با دادستان توافق می کند‪ .‬یعنی‬ ‫دو طرف از یکدیگر شاکی اند‪ .‬دادستان می گوید که حکم‬ ‫ده ساله برای مجرم صادر شده‪ .‬مجر‪0‬م بیاید و بگوید که‬ ‫من گناهکارم تا در محکومیتش تخفیف قائل شویم ‪ -‬که‬ ‫در ‪ 90‬درص��د موارد این طور اس��ت و دادگاهی برگزار‬ ‫نمی شود‪ .‬برای من هم چنین اتفاقی افتاد‪ .‬اما این موضوع‬ ‫با شرایطی امکان پذیر است‪ .‬اول اینکه من از حقوق قانونی‬ ‫خود دست بردارم که شامل مواردی می شد‪ .‬یکی اینکه من‬ ‫هرگز از دولت امریکا نخواهم پرسید اسناد و مدارکی که‬ ‫در جست وجوی اولیه وجود داشته و حتی از من بازجویی‬ ‫شده را نشانم بدهند ‪ -‬از جمله همین مدرک ادعایی‪ .‬مورد‬ ‫دیگر این بود که من حق تقاضای بازگشایی مجدد پرونده‬ ‫را از خودم سلب می کنم‪.‬‬ ‫مس��اله بعدی این بود که هر اتفاقی در زندان افتاده هرگز‬ ‫به ان اعتراض نخواهم کرد‪ .‬مورد دیگر هم این بود که از‬ ‫شکایتم از دولت امریکا صرف نظر کنم‪ .‬همچنین باید از‬ ‫حق قانونی خود برای اقامت در امریکا صرف نظر می کردم‬ ‫اما این به مفهوم دیپورت نبود‪ ،‬بلکه به این معنا بود که من‬ ‫دیگر ویزا ندارم و باید ویزای جدیدی دریافت کنم‪ .‬طرف‬ ‫مقابل هم می امد و بقیه مجازات را صرف نظر از اینکه فرد‬ ‫مجرم است یا نه‪ ،‬نادیده می گرفت و می گفت که تاکنون‬ ‫هرچقدر محکومیت کشیده کافی است‪.‬‬ ‫به م��ن اعالم کردند که ویزایم تا چن��د روز اینده معتبر‬ ‫خواهد بود که من هم با پ��رواز همان روز خاک امریکا‬ ‫را ترک کردم‪.‬‬ ‫پیگیری های دولت و رسانه های ایرانی چگونه‬ ‫بود؟ وزارت امورخارجه‪ ،‬دفتر حفاظت منافع‬ ‫ایران در امریکا و رسانه های جمهوری اسالمی‬ ‫ایران برای ازادی چه تالش هایی کردند؟‬ ‫من اینجا قصد دارم به دو نکته بسیار مهم اشاره کنم‪ .‬اول‬ ‫اینکه من در این مدت به رسانه ها و مطبوعات دسترسی‬ ‫نداش��تم و از موضوعی که قصد دارم به ان اش��اره کنم‬ ‫بی خبر بودم‪ .‬در روزهایی که تازه به ایران برگش��ته بودم‬ ‫متوجه بازتاب های بازداشت خود در رسانه های ایرانی و‬ ‫امریکایی شدم‪ .‬باید اینجا دلخوری جدی ام را از همکاران‬ ‫مطبوعاتی ام در ایران ابراز کنم‪.‬‬ ‫بعضی از این دوستان در این مساله معتقد بودند که همکار‬ ‫رسانه ای ما در امریکابازداشت شده چون به لحاظ سیاسی‬ ‫نگاه دیگری داش��ته‪ ،‬فردی جاعل است و از سوی پلیس‬ ‫امریکا بازداشت شده است‪ .‬درحالی که من هیچ گاه فعال‬ ‫سیاسی نبودم و در هیچ تظاهراتی شرکت نکردم‪ .‬اما فرضا‬ ‫که بودم‪ ،‬پلیس امنیتی امریکا همکار ش��ما را بازداش��ت‬ ‫کرده بعد شما می گویید که او جاعل است؟! درحالی که‬ ‫هیچ گاه چنین موضوعی اثبات نشده است‪ .‬این چه غیرت‬ ‫مطبوعاتی اس��ت که می گویید یک نف��ر از جناح مقابل‬ ‫جاعل اس��ت؟ من تاکید می کنم که این نهایت بی غیرتی‬ ‫یک روزنامه نگار اس��ت که وقتی همکارش گرفتار شده‪،‬‬ ‫بخواهد مچ گیری سیاسی کند‪.‬‬ ‫نکته دوم این است که من نمی دانم در این یک سال و نیم‬ ‫اخیر در ایران چه گذشته‪ ،‬اما نمی دانم ما چه طور متوجه‬ ‫نمی شویم که خارج از ایران هیچ جناحی معنا ندارد و همه‬ ‫ی هستیم و باید پشت سر هم قرار بگیریم‪.‬‬ ‫ایران ‬ ‫مثالی بزنم‪ .‬امروز ‪ 3‬تبعه امریکا در ایران زندانی هس��تند‬ ‫که جرمشان عبور غیرقانونی از مرزهای کشورمان است‬ ‫اما گویا اتهامات دیگری هم دارند‪ .‬رد شدن غیرقانونی از‬ ‫مرزه��ای امریکا ولو به صورت غیرعمدی مجازاتی بین‬ ‫‪ 3‬ت��ا ‪ 10‬س��ال زن��دان دارد‪ .‬دول��ت‪ ،‬رئیس جمهور و‬ ‫وزیرخارجه امریکا خودشان را درگیر این پرونده کرده اند‬ ‫تا این س��ه تبعه را ازاد کنند‪ ،‬در حالی که این جرم بسیار‬ ‫سنگینیدرامریکاست‪.‬‬ ‫حال در ایران چه اتفاقی می افتد؟ همکار مطبوعاتی ما که‬ ‫چنین برخوردی با ما کرده و با مچ گیری سیاسی گفته که‬ ‫گرایش این ش��خص این است که به فالن شخص رای‬ ‫داده؛ در حالی که من فعالیت سیاس��ی نداش��تم‪ .‬وزارت‬ ‫خارجه ایران به رغم پیگیری کتابخانه ملی ایران که یک‬ ‫نهاد دولتی اس��ت هرگز این ماجرا را پیگیری نکرد‪ ،‬ولو‬ ‫اینکه یک نفر را به زندان بفرستد تا از من بپرسد مشکلی‬ ‫نداری؟!کس��انی که در ان زندان بودند جانیان سطح باال‬ ‫و مجرم های حرفه ای بسیار خطرناک بودند‪ .‬اما همان ها‬ ‫هم اگر خارجی بودند‪ ،‬از طرف دولتشان کسی می امد و‬ ‫جویای احوالشان می شد و قضیه اش را پیگیری می کرد‪.‬‬ ‫اما من که به صورت استثنایی و به عنوان یک ادم فرهنگی‬ ‫به انجا رفت��ه بودم‪ ،‬به رغم پیگیری ه��ای کتابخانه ملی‪،‬‬ ‫دفترحفاظت منافع کسی را برای پیگیری مشکالت من‬ ‫به زندان نفرستاد‪.‬‬ ‫جالب اینجاست که شناس��نامه من توسط پلیس امنیتی‬ ‫امریکا ضبط ش��د‪ .‬دوس��تان من به دفتر حفاظت منافع‬ ‫مراجعه کردند تا شناسنامه جدید برایم بگیرند اما با این‬ ‫درخواس��ت مخالفت کردند‪ .‬استداللشان هم این بود که‬ ‫می گویند این فرد نگاه سیاسی دیگری دارد‪ .‬درحالی که‬ ‫یک برگ یا حت��ی یک جمله مبنی بر اینکه من فعالیت‬ ‫سیاسی داشته ام وجود ندارد‪.‬‬ ‫یعنی خدمات کنس��ولی را از یک ش��هروند ایرانی دریغ‬ ‫کردند‪ .‬من مشاور رئیس کتابخانه ملی بودم اما این نهایت‬ ‫کم کاری دستگاه سیاست خارجی ایران بود که این قضیه‬ ‫را پیگیری نکرد‪ .‬البته کم لطفی دوستان خبرنگار به من به‬ ‫سودم بود چرا که امریکایی ها متوجه شدند من رابطه ای با‬ ‫دولت ندارم و از این رو چندان به من اهمیت نمی دهند‪.‬‬ ‫دوستان صدا و سیمایی هم به رغم اینکه به فرودگاه امدند‪،‬‬ ‫در گفت وگویی که با من کردند و از اخبار پخش ش��د‪،‬‬ ‫جمله ای را از م��ن نقل کردند که من هرگز ان را نگفتم‬ ‫و واقعی��ت ن��دارد‪ .‬مجری خبر به نق��ل از من گفت که‬ ‫دهباشی با پیگیری های جمهوری اسالمی ازاد شد‪ .‬البته‬ ‫ای کاش چنین اتفاقی می افتاد‪ .‬نهایت افتخار برای من این‬ ‫بود که دولتم پیگیری می کرد و من ازاد می شدم‪ .‬البته کل‬ ‫دولت در این ماجرا بی تفاوت نبود‪ ،‬دستگاه های دیگری به‬ ‫جز کتابخانه ملی هم پیگیر حل مشکل من بودند اما در‬ ‫نهایت دس��تگاهی که برای حل این گونه مشکالت باید‬ ‫وارد عمل شود‪ ،‬وزارت خارجه است‪ .‬در پایان باید بگویم‬ ‫که ماجرای من درس عبرتی است تا چنین اتفاقاتی برای‬ ‫دین و‬ ‫ایرانیان مقیم امریکا رخ ندهد‪.‬‬ ‫‪49‬‬ ‫گذری کوتاه بر زندگی و فعالیت های سیاسی ایت اهلل طالقانی‬ ‫ابوذر زمانه‬ ‫دین و‬ ‫تاریخ‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫‪50‬‬ ‫درگذشتزودهنگامایت اهللطالقانیضایعه ایجانگداز‬ ‫برای نظام نوبنیاد جمهوری اسالمی به شمار می رفت‪.‬‬ ‫س��ید محمود طالقانی که از او به عنوان معمار شوراها‬ ‫در س��اختار نوین سیاسی ایران و نخستین امام جمعه‬ ‫تهران نام برده می شود همانطور که امام خمینی گفتند‬ ‫به منزله ابوذر بود برای اسالم‪ .‬بنیانگذار فقید انقالب‬ ‫پس از درگذشت ایت اهلل طالقانی در پیام خود اوردند‪:‬‬ ‫«‪...‬اق��اى طالقانى یک عمر در جهاد و روش��نگرى و‬ ‫ارشاد گذراند‪ .‬او شخصیتى بود که از حبسى به حبس‬ ‫و از رنجى به رنج دیگر در رفت و امد بود؛ و هیچ گاه‬ ‫در جهاد بزرگ خود سس��تى و س��ردى نداشت‪ .‬من‬ ‫انتظار نداشتم که بمانم و دوستان عزیز و پرارج خودم‬ ‫را یکى پس از دیگرى از دست بدهم‪ .‬او براى اسالم به‬ ‫منزله حضرت ابوذر بود؛ زبان گویاى او چون شمشیر‬ ‫مالک اشتر بود؛ برنده بود و کوبنده‪»...‬‬ ‫سید محمود طالقانی در سال های قبل از انقالب اعالمیه‬ ‫معروفی تحت عنوان دیکتات��ور خون می ریزد‪ ،‬صادر‬ ‫ک��رده و تحرکات فراوانی را علیه رژیم شاهنش��اهی‬ ‫به عمل اورد تا اینکه بارها به حصر کش��یده ش��د و‬ ‫نهایتا در ایام پیروزی انقالب توسط مردم از زندان ازاد‬ ‫شد‪ .‬وی پس از پیروزی انقالب ایران در بهمن ‪۱۳۵۷‬‬ ‫سمت های مختلفی را بر عهده گرفت‪ .‬نخست‪ ،‬پس از‬ ‫ ترور شهید مطهری‪ ،‬ریاست شورای انقالب اسالمی‬ ‫ را عهده دار ش��د و پس از ان‪ ،‬ب��ا رای مردم تهران در‬ ‫‪ ۱۲‬مرداد ‪ ۱۳۵۸‬به عنوان نماینده این شهر راهی مجلس‬ ‫خبرگان قانون اساسی ش��د و در مرداد همان سال از‬ ‫سوی امام خمینی به عنوان امام جمعه تهران منصوب‬ ‫شد و تا قبل از مرگ شش نماز جمعه را برگزار کرد‪.‬‬ ‫س��ید محمود عالیی طالقانی در یک شب بسیار سرد‬ ‫زمستانی در دهکد ه گلیرد طالقان به دنیا امد‪ .‬ورق های‬ ‫تقویم‪ 15 ،‬اس��فند ماه س��ال ‪ 1289‬را نشان می دادند‪.‬‬ ‫گلیرد یکی از دهات طالقان است‪ .‬ایشان اولین فرزند‬ ‫پس��ر خانواده بود‪ .‬وقتی به سن پنج سالگی رسید او‬ ‫را به مکتب خان��ه گلیرد نزد مال س��ید تقی اورازانی‬ ‫فرس��تادند‪ .‬او در سال اول‪ ،‬خواندن قران را اموخت‪.‬‬ ‫در س��ال دوم‪ ،‬کتاب «موش و گربه» اثر عبید زاکانی‬ ‫را شروع کرد‪ .‬سید محمود در سن هفت سالگی سواد‬ ‫خواندن و نوش��تن را کامل اموخت‪ .‬در همان س��ن‬ ‫پدرش تصمیم گرفت به ته��ران مهاجرت کنند و به‬ ‫خانه ای کوچک در محله قنات اباد تهران رفت‪ .‬وقتی‬ ‫به س��ن ‪ 10‬سالگی رسید‪ ،‬بنا به درخواست پدر برای‬ ‫تکمیل علوم دینی به شهر مقدس قم رفتند‪ .‬پدر درباره ‬ ‫سید محمود به ایت اهلل حاج شیخ حائری سفارش کرد‪.‬‬ ‫سید محمود ابتدا به مدرسه رضویه رفت و سپس وارد‬ ‫مدرس ه فیضیه شد‪ .‬در سال ‪ 1310‬پدر ایشان مریض‬ ‫ش��دند و دارفانی را وداع گفتند‪ .‬در همان سال به نجف‬ ‫اشرف رفت و از اساتید معروف بهره برد و پس از شش‬ ‫سال از عالم بزرگ ایت اهلل اصفهانی اجاز ه اجتهاد گرفت‬ ‫و به ایران بازگش��ت‪ .‬او به قم رفت و از ایت اهلل حائری‬ ‫اجازه اجتهاد و از ایت اهلل مرعشی اجاز ه حدیث گرفت‪.‬‬ ‫سپس جلساتی برای عده ای از جوانان تشکیل داد‪ .‬او در‬ ‫ان سال ها از طرفی به ادامه تحصیل پرداخت و از طرفی‬ ‫مشغول اموزش به جوانان شد‪ .‬به این ترتیب رسما وارد‬ ‫مبارزه با رژیم و برای اولین بار توسط ماموران رضاخان‬ ‫دستگیر و به شش ماه حبس محکوم شد‪ .‬در سال ‪1320‬‬ ‫بود که کانون اسالم را در خیابان امیریه تشکیل داد و در‬ ‫همین س��ال مجله ای به نام دانش اموز برای اولین بار از‬ ‫سوی روحانیت انتشار یافت‪.‬‬ ‫مس��جد هدای��ت ابتدا مقب��ر ه خان��دان هدای��ت بود‪.‬‬ ‫اقای طالقانی در س��ال ‪ 1327‬رسما امام جماعت مسجد‬ ‫هدای��ت ش��د‪ .‬بع��د از س��ال ‪ ،1332‬اعض��ای انجمن‬ ‫اسالمی مهندس��ان و نمازگ��زاران پول تهیه و مس��جد‬ ‫را بازس��ازی کردن��د‪ .‬از همان س��ال اول تفس��یر قران‬ ‫اقای طالقانی در ان مسجد ش��روع شد‪ .‬مسجد هدایت‬ ‫عالوه بر جلسه تفسیر و صحبت های اقای طالقانی‪ ،‬محل‬ ‫دیدار دانشجویان هم بود‪ .‬انها به مناسبت های مختلف در‬ ‫مسجد جمع می ش��دند و به صحبت های اقای طالقانی‬ ‫گوش می دادند‪ .‬در س��ال ‪ ،1338‬اقای طالقانی به همراه‬ ‫عده ای از دوس��تان‪ ،‬به نمایندگ��ی از ایت اهلل بروجردی‬ ‫برای رساندن پیام به ایشان به شیخ شلتوت‪ ،‬شیخ دانشگاه‬ ‫االزهر و مفتی مصر به ان کشور رفت‪ .‬هدف از ان سفر‪،‬‬ ‫نزدیکی بیش��تر با علمای ش��یعه و اهل تسنن بود‪ .‬چند‬ ‫سال بعد اقای طالقانی برای شرکت در کنفرانس دیگری‬ ‫به همراه عده ای دیگر به بیت المقدس مسافرت کرد‪ .‬یکی‬ ‫از کارهای مهمی که اقای طالقانی در سال ‪ 1340‬انجام داد‬ ‫حضور در هیات موسس نهضت ازادی ایران بود‪ .‬مهندس‬ ‫مهدی بازرگان و دکتر س��حابی اعضای نهضت ازادی را‬ ‫تشکیلمی دادند‪.‬‬ ‫اقای طالقانی در مس��جد هدایت به همراه اقای مطهری‬ ‫به تحلیل مس��ائل اجتماعی و افش��اگری کارهای رژیم‬ ‫می پرداخت‪ .‬اعالمیه های معروف ایت اهلل طالقانی معروف‬ ‫به دیکتاتور خون می ریزد در صدها نسخه انتشار یافت‬ ‫و بعدها برایش پرونده ای شد که او را به ‪ 10‬سال زندان‬ ‫محکوم کردند‪ .‬اقای طالقانی پس از گذشت پنج سال از‬ ‫مدت محکومیت در روز نهم ابان س��ال ‪ 1346‬از زندان‬ ‫قصر ازاد شدند‪.‬‬ ‫بعد از بسته شدن مسجد هدایت‪ ،‬اقای طالقانی به مبارزات‬ ‫مخفی پرداخت و بار دیگر در س��ال ‪ 1349‬شور و حال‬ ‫عجیبی به مس��جد هدایت داد‪ .‬سپس او را دستگیر و با‬ ‫هواپیما به زاهدان تبعید کردند و به همراه ماموری به زابل‬ ‫رفت‪ .‬در همان سال ها گروهی به نام سازمان مجاهدین‬ ‫خلق وارد مبارزات مسلحانه شدند‪ .‬اقای طالقانی در‬ ‫روزهای اخر سال ‪ ،1356‬بدترین دوران زندان خود را‬ ‫گذراند‪ .‬سپس در هشتم ابان ماه سال ‪ 1357‬ازاد شد‪.‬‬ ‫یکی از مهمترین نظرات اقای طالقانی بعد از انقالب‬ ‫طرح مساله ش��وراها بود‪ .‬اولین نماز جمعه تهران به‬ ‫امامت ایشان در ‪ 5‬مرداد ماه در دانشگاه تهران برگزار‬ ‫ش��د و سپس ایشان به عنوان نماینده مردم در مجلس‬ ‫خبرگان انتخاب ش��د و عاقبت در ‪ 19‬ش��هریور سال‬ ‫‪ 1358‬از دنیا رفت‪.‬‬ ‫سالشمار زندگی ایت اهلل طالقانی‬ ‫‪ 15( 1289‬اسفند)‪ :‬تولد در روستای گلیرد‪ ،‬طالقان‬ ‫‪ :1294‬ورود به مکتبخانه روستای گلیرد‬ ‫‪ :1298‬هجرت به تهران و سکونت در محل ه قنات اباد‬ ‫‪ :1300‬تحصیل در مدارس رضویه و فیضیه قم‬ ‫‪ :1310‬فوت پدر‬ ‫‪ :1310‬هجرت به نجف اش��رف و ادامه تحصیل نزد‬ ‫علمای بزرگ نجف‬ ‫‪ :1316‬کس��ب درج ه اجتهاد از ای��ت اهلل اصفهانی و‬ ‫ایت اهلل حائری در قم‬ ‫‪ :1316‬اقام��ت در ته��ران‪ ،‬اغاز تدریس در مدرس��ه ‬ ‫سپهساالر (شهید مطهری) و ازدواج در همین سال‪.‬‬ ‫‪ :1318‬اغاز مبارزه علیه حکومت طاغوت‪ ،‬دستگیری‬ ‫و حبس به مدت شش ماه‪.‬‬ ‫‪ :1320‬تشکیل کانون اسالم‪ ،‬انتشار مجله دانش اموز‪،‬‬ ‫همکاری با گروه های مبارز‪.‬‬ ‫‪ :1327‬اغاز فعالیت در مسجد هدایت (پایگاه مبارزان)‬ ‫و امام جماعت شدن در ان مسجد‪.‬‬ ‫‪ :1330‬همکاری و حمایت از گروه های مختلف مبارز‬ ‫مثل «جبهه ملی» و «فداییان اسالم»‬ ‫‪ :1334‬پیوستن به نهضت مقاومت ملی‬ ‫‪ :1336‬پن��اه دادن به تحت تعقیب قرار گرفتگان گروه‬ ‫«فداییان اسالم» و زندانی شدن در همین رابطه‬ ‫‪ :1338‬مسافرت به مصر به نمایندگی از طرف ایت اهلل‬ ‫بروجردی و رس��اندن پیام ایشان به شیخ شلتوت که‬ ‫شیخ دانشگاه االزهر و مفتی مصر بود‪ ،‬شرکت در کنگره‬ ‫اسالمی دارالتقریب قاهره‪ ،‬مالقات با جمال عبدالناصر‪.‬‬ ‫‪ :1339‬تشکیل جلسات به منظور افشا و تحلیل مسائل‬ ‫اجتماعی کشور به همراه ایت اهلل مطهری‪.‬‬ ‫‪ :1340‬س��فر ب��ه بیت المق��دس به منظور ش��رکت‬ ‫درکنفرانس اسالمی‪ ،‬اشنا شدن با مشکالت و رنج های‬ ‫مردم اواره و ستمدیده فلسطین‪.‬‬ ‫‪ :1340‬تاس��یس نهض��ت ازادی به هم��راه مهندس‬ ‫بازرگان‪ ،‬دکتر سحابی و …‬ ‫‪ 3( :1341‬بهمن) بازداش��ت توس��ط ماموران شاه در‬ ‫منزل‬ ‫ی پانزدهم خرداد‪ ،‬انتشار‬ ‫‪ :1342‬شرکت در قیام مردم ‬ ‫اعالمیه معروف و مهیج و افشا کننده «دیکتاتور خون‬ ‫می ریزد!» دستگیری مجدد ایشان‪.‬‬ ‫‪ 9( :1346‬ابان) ازادی از زندان‬ ‫‪ :1350‬تبعید به زابل و بافت به مدت یک سال و نیم‬ ‫به علت حمایت از مردم فلسطین‪.‬‬ ‫‪ :1354‬ل��و رفتن توس��ط اف��راد گروهک س��ازمان‬ ‫مجاهدین‪ ،‬دستگیری مجدد ایشان‪.‬‬ ‫‪ 8( :1357‬ابان) ازادی از زندان قصر‬ ‫‪1357‬؛ س��ازماندهی و راه اندازی راهپیمایی میلیونی‬ ‫تاسوعا و عاشورا‪ ،‬عضویت در شورای انقالب‬ ‫‪ 5( :1358‬مرداد) منصوب ش��دن به عنوان اولین امام‬ ‫جمعه تهران از طرف امام خمینی و خواندن اولین نماز‬ ‫جمعه در دانشگاه تهران‪.‬‬ ‫‪ 16( :1358‬م��رداد) انتخاب ش��دن به عنوان نماینده‬ ‫مجلس خبرگان از سوی مردم تهران‬ ‫‪ 19( :1358‬ش��هریور) پس از سال ها مبارزه‪ ،‬تبعید و‬ ‫زندانی شدن از زمین خاکی به دیار باقی شتافت‪.‬‬ ‫رابطه طالقانی با فدائیان اسالم‬ ‫در گفت وگو با عبدخدایی‬ ‫نواب در منزل‬ ‫ایت اهلل طالقانی‬ ‫مخفی شد‬ ‫منزل ای��ت اهلل طالقانی در مقطع��ی از تاریخ‬ ‫معاصر ایران مخفیگاه و مطمئنترین محل برای‬ ‫فدائیان اسالم و جوانان پر شور عضو این گروه‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫به بهانه س��الگرد ارتحال ایت اهلل طالقانی در‬ ‫تو گو با محمد مهدی عبد خدایی فعالیت‬ ‫گف ‬ ‫های ایتاهلل طالقانی و ارتباط ایشان با نواب‬ ‫صفوی را مرور کرده ایم‪.‬‬ ‫دین و‬ ‫تاریخ‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫از اش��نایی خودت��ان ب��ا ای��ت اهلل طالقانی‬ ‫بفرمایید؟‬ ‫من در س��ال ‪ 1329‬به تهران ام��دم‪ .‬ان موقع مرحوم‬ ‫ایت اهلل طالقانی را نمی ش��ناختم‪ .‬سال ‪ 29‬دقیقا سالی‬ ‫بود که مساله ملی شدن صنعت نفت مطرح شد‪ .‬بازار‬ ‫مبارزات سیاس��ی بس��یار داغ بود و نشریات متفاوتی‬ ‫منتشر می ش��د‪ .‬هم توده ای ها (در قالب دستجاتی غیر‬ ‫از نام حزب توده) فعالیت داش��تند و هم دس��ته های‬ ‫مذهب��ی فعالی��ت می کردن��د و ه��م کمونیس��ت ها‪،‬‬ ‫لیبرال ها‪ ،‬سوسیال دموکرات ها و هم سوسیالیست های‬ ‫خداپرست نشریه داش��تند‪ .‬یک غوغاساالری عجیبی‬ ‫حاک��م بر نش��ریات ب��ود و هرکدام از این نش��ریات‬ ‫یک س��بک خاصی در نویسندگی داش��تند‪ .‬هر گروه‬ ‫و دس��ته ای به نوعی با واژه ها س��روکار داش��ت‪ .‬مثال‬ ‫کمونیس��ت ها به دوستانش��ان می گفتند سرور فروهر‪.‬‬ ‫چپ ه��ا و کمونیس��ت ها رفی��ق بودن��د‪ .‬رفیق احمد‬ ‫لنکرانی‪ ،‬رفیق نامور‪ ،‬رفیق محمود دژکام‪.‬‬ ‫جبه��ه ملی یا دس��ته جاتی ک��ه تقریبا مل��ی بودند اما‬ ‫تندروی های کمونیست ها را نداشتند‪ ،‬اینها معمولی اقا‬ ‫صدا می کردند و فدائیان اسالم برادر خطاب می کردند‪.‬‬ ‫برادر خلیل طهماسبی‪ ،‬برادر سیدحسین امامی‪.‬‬ ‫واژه ها نماد افکار بود و نماد حمایت از ش��خصیت ها‪.‬‬ ‫روزنامه هم در تهران زیاد منتشر می شد‪ .‬این روزنامه ها‬ ‫فرهنگ های مختلفی داشتند حتی در واژه ها‪ .‬گاهی هم‬ ‫به هم می پریدند‪.‬‬ ‫ی از روزنامه ها علنا فحش می دادند و غوغاساالری‬ ‫بعض ‬ ‫عجیبی بود‪ .‬رزم ارا که کشته شد این غوغاساالری نه‬ ‫تنها کمتر نشد بلکه بیشتر شد‪ .‬در دوره ای که مصدق‬ ‫روی کار ام��د این غوغاس��االری و به ه��م ریختگی‬ ‫جراید بیش��تر ش��د‪ .‬قصد م��ن این بود که بیش��تر ان‬ ‫فضا را ترس��یم کنم‪ .‬افکار چپ ی��ا حوزه های حزبی‬ ‫و ح��زب توده هم فعال ب��ود‪ .‬جریان هم این گونه بود‬ ‫که نوعی مبارزه با اصل خداشناس��ی شروع شده بود‪،‬‬ ‫مبارزه با دین داری ش��روع شده بود‪ ،‬مبارزه با مذهب‪.‬‬ ‫پیچیدگی عجیبی در ایدئولوژی ها به وجود امده بود‪.‬‬ ‫کتاب ه��ای مارکس مثل کاپیت��ال و دفترچه های لنین‬ ‫ترجمه ش��ده بود‪ .‬یادداشت های استالین ترجمه شده‬ ‫ب��ود‪ .‬تنها جایگاهی که مظلوم واقع ش��ده بود در این‬ ‫جراید مذهب تش��یع بود‪ .‬در حالی که توده های مردم‬ ‫مذهبی بودند‪ .‬نوش��تارهای حوزوی پ��ر از واژه های‬ ‫عرب��ی بود که جامعه دیر می فهمید‪ .‬خب نوش��ته های‬ ‫ت بود‪.‬‬ ‫کمونیست ها پر از واژه های نوع مکتب کمونیس ‬ ‫نوش��ته های پان ایرانیس��ت ها که می رفتند از واژه های‬ ‫قدی��م و از لغت نامه ه��ا پیدا می کردند ب��از هم برای‬ ‫مردم دش��وار بود‪ .‬بعضی ها فقط به زبان مردم صحبت‬ ‫می کردن��د مثل جالل ال احم��د‪ ،‬مثل خلیل ملکی‪ .‬ان‬ ‫واژه های س��نگین فرنگی را استفاده نمی کردند‪ .‬حتی‬ ‫نوش��ته های صادق هدایت که یک نویسنده رئالیست‬ ‫بود برای م��ردم قابل فهم بود‪ .‬خب بوف کور را کمتر‬ ‫می فهمیدند ولی فضای باز سیاس��ی ایجاد شد‪ .‬مرگ‬ ‫رزم ارا مثل چکشی بود که بر یخ های منجمد جامعه ای‬ ‫که گرایشات غیرمذهبی داشت زده شد‪ .‬یک مرتبه از‬ ‫وسط این ماجرا یک شخصیتی پیدا شد‪ ،‬رزم ارا را زد‬ ‫و اهلل اکبر کشید‪.‬‬ ‫کف زدن ه��ا را ک��مکرد‪ ،‬ب��راوو گفتن ه��ا را کم کرد‪.‬‬ ‫بعضی ه��ا نمی دانند ان روزی که رزم ارا کش��ته ش��د‬ ‫ته��ران در چه خوابی رفته ب��ود‪ .‬من در این رودخانه‬ ‫عظیم��ی که در حال حرکت بود با اینکه نوجوان بودم‬ ‫وارد ش��دم‪ .‬پالکاردی با پارچه نوشته بودم و بر روی‬ ‫س��ینه ای زده بودم که صنعت نفت باید در تمام کشور‬ ‫ملی شود‪ .‬به دیدار فدائیان اسالم می رفتم‪ .‬هرجا جلسه‬ ‫مذهبی بود شرکت می کردم‪.‬‬ ‫نواب صفوی در خرداد س��ال ‪ 30‬دس��تگیر ش��د و به‬ ‫زندان رفت‪ .‬فدائیان اس�لام فعالیت کردند‪ .‬مالقات با‬ ‫نواب صفوی به گونه ای ازاد شد و ما به مالقات نواب‬ ‫صفوی رفتیم‪ .‬اینجا بود که یک روز نواب صفوی یک‬ ‫دس��توری داد‪ .‬این که فدائیان اسالم در ظهر و مغرب‬ ‫هرجا می رسند و وقت اذان بود اذان بگویند‪ .‬هر کس‬ ‫هستند‪ .‬از روحانی گرفته تا کاسب و کارگر هر جا که‬ ‫هس��تند‪ .‬در بازار‪ ،‬در خیابان‪ ،‬دم مس��جد یا محل کار‬ ‫اذان می گفتند‪ .‬این یک ابتکار جدید بود‪ .‬بعد دس��تور‬ ‫داده شد که شب های شنبه بیایند خیابان اسالمبول اذان‬ ‫ بگویند‪ .‬خیابان اسالمبول مرکز تفریح تهرانی ها بود‪.‬‬ ‫نواب صفوی دس��تور داد ش��ب های ش��نبه عده ای از‬ ‫اعضای فدائیان اسالم بروند در انجا اذان بگویند و بعد‬ ‫از اذان بروند در مس��جد هدایت نماز بخوانند‪ .‬امامت‬ ‫جماعت مس��جد هدایت مرحوم ایت اهلل طالقانی بود‪.‬‬ ‫این اذان یک چهره سیاسی خاصی پیدا کرد‪ .‬وقتی اول‬ ‫غروب اذان گفته می ش��د با حجاب و بی حجاب یکه‬ ‫بزن و غی��ر یکه بزن‪ ،‬لمپن و غیر لمپ��ن توجه به این‬ ‫اذان داش��تند‪ .‬بچه ها از چهارراه فردوسی می ایستادند‬ ‫تا چهارراه الل��ه زار تا اول مخبردول��ه اذان می گفتند‪.‬‬ ‫بعد از اذان ش��عار صلوات می دادند‪ .‬ما شعار صلوات‬ ‫می دادیم و می رفتیم مس��جد هدایت به امامت ایت اهلل‬ ‫طالقانی نماز می خواندیم‪ .‬ایشان بعد از نماز جماعت‬ ‫ی می کرد‪ .‬مهم این بود که طالقانی مبتکر‬ ‫سخنرانی جالب ‬ ‫بود‪ .‬ابتکارات خاص خودش را داش��ت‪ .‬نمی خواهم‬ ‫بگویم که طالقانی در ح��وزه درس خارج داده بود یا‬ ‫کفای��ه درس داده بود‪ .‬طالقانی در این جریان مبارزات‬ ‫تقریب��ا به صورت ی��ک نظریه پرداز جل��وه کرده بود‪،‬‬ ‫چرا ک��ه همان موقع ک��ه غوغای چپ و کمونیس��ت‬ ‫بود‪ ،‬هیچ کس علیه چپ چیزی ننوش��ته بود‪ .‬ما دیدم‬ ‫که اقای طالقانی یک دفعه کتابی نوش��ته به نام اسالم‬ ‫و مالکی��ت‪ .‬از روحانیت و مذهبیون کس��ی نظریات‬ ‫مارک��س را نقد نکرده بود‪ .‬نظریات احس��ان طبری و‬ ‫تقی ارانی را نقد نکرده بود‪ .‬امروز وقتی ش��ما اس�لام‬ ‫و مالکیت را می خوانید شاید به نظرتان انقدر پرمالت‬ ‫نیای��د‪ .‬اما ان روز پرمالت بود‪ .‬همیش��ه یک نفر باید‬ ‫‪51‬‬ ‫جری�ان فاطمی اتف�اق افت�اد و رفت�م زندان‪.‬‬ ‫‪ 20‬ماه زندان بودم‪ .‬از زندان که ازاد ش�دم با‬ ‫اینکه مرحوم طالقانی طرفدار دکتر مصدق بود‬ ‫ام�د به دیدن من در خانه اقای ثقفی‪ .‬اینجا از‬ ‫نزدیک اشنا شدم‪ .‬روبوسی کردیم‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫ب��ه پا خیزد‪ .‬یک نفر در این غوغاس��االری که اقتصاد‬ ‫سوسیالیستی را دارد مطرح می کند پیدا شده که کاپیتال‬ ‫را خواند ه است‪.‬‬ ‫ان موق��ع مقطعی بود که ایش��ان در رادیو‬ ‫سخنرانی می کرد؟‬ ‫خیر‪.‬این اوایل کار بود‪ .‬ایشان در مجلس هفدهم رفت‬ ‫از چالوس کاندیدای مجلس شد بعد که رای نیاورد‬ ‫به رادیو رفت‪ .‬بعد گاهی در رادیو صحبت های ایشان‬ ‫را گذاشتند‪.‬‬ ‫در ان مقطع به ایشان سیدمحمود واعظ گفته‬ ‫می شد؟‬ ‫نه سید محمود طالقانی‪...‬‬ ‫ایت اهلل طالقانی هم گفته نمی شد؟‬ ‫نه اصال‪ .‬همه اسیدمحمود طالقانی می گفتند‪ .‬ایت اهلل‬ ‫بعد از انقالب مطرح ش��د‪ .‬من گرای��ش پیدا کردم به‬ ‫اینکه نوش��ته های ایش��ان را بخوانم‪ .‬نوجوان بودم و‬ ‫حقیقتش وقتی ایش��ان اسالم و مالکیتش‪ ،‬کار‪ ،‬ارزش‪،‬‬ ‫دین و ب��از ارزش و کار را مطرح می کردند من نمی فهمیدم‪.‬‬ ‫تاریخ سوسیالیسم را نمی فهمیدم اما می خواندم‪ .‬می خواستم‬ ‫بفهمم‪ .‬مالکیت یک امر نهادینه ش��ده در انسان است‬ ‫را نمی فهمی��دم ولی می خواس��تم بفهم��م‪ .‬بعضی از‬ ‫جمله های مارکس را ایش��ان در کتابش اورده بود که‬ ‫م��ن نمی فهمیدم اما از اینکه ی��ک مذهبی بودم و دلم‬ ‫می خواست که جواب کمونیست ها داده شود خوشم‬ ‫می امد و لذت می بردم‪.‬‬ ‫ای��ت اهلل طالقان��ی در دوره دکت��ر مصدق‬ ‫مطرح بود؟‬ ‫بله‪ .‬مسجد هدایت مال حاج مخبرالسلطنه هدایت است‪.‬‬ ‫حاج مخبرالس��لطنه هدایت کسی اس��ت که رفته قیام‬ ‫‪52‬‬ ‫ش��یخ محمدخیابانی را در تبریز سرکوب کرده‪ .‬بدون‬ ‫نظر حاج مخبرالس��لطنه مرحوم طالقانی نمی توانست‬ ‫در مس��جد هدایت نم��از بخواند‪ .‬منته��ا طالقانی در‬ ‫س��ال ‪ 1318‬و در زمان رضاش��اه در مسجد هدایت‬ ‫نقد بزرگی از رضاش��اه کرد‪ .‬به همین جهت دستگیر‬ ‫شد‪ .‬وقتی دستگیر شد به خانواده هدایت برخورد که‬ ‫امام جماعت مسجدشان دستگیر شده به همین جهت‬ ‫تالش کردند ظرف ‪ 24‬س��اعت ازاد شود‪ .‬در سال ‪29‬‬ ‫مهندس بازرگان امدند سراغ طالقانی و مرحوم طالقانی‬ ‫به نواب صفوی گفته بود که عده ای اس��اتید دانشگاه‬ ‫مثل مهدی بازرگان‪ ،‬پس��ر حاج اقا بازرگان‪ ،‬مثل دکتر‬ ‫س��حابی امدند و می خواهند در مس��جد ما سخنرانی‬ ‫کنند‪ .‬اینها روش��نفکران دینی هس��تند‪ .‬ایشان با نواب‬ ‫مشورت کرده بود و این مشورت به نتیجه رسیده بود‬ ‫که مهندس بازرگان امدن��د‪ .‬البته مهندس بازرگان در‬ ‫مجله نور دانش در سال ‪ 1325‬مقاله می نوشت‪ .‬چهره‬ ‫مط��رح مذهبی بود‪ .‬و در س��ال ‪ 1332‬هم مجله گنج‬ ‫شایگان را منتشر کردند‪ .‬اینها هم مطرح بودند‪.‬‬ ‫فرمودید که ایت اهلل طالقانی با نوشتن کتاب مالکیت‬ ‫مقابل چپ های ان موقع موضع گرفت‪ ،‬ولی ایت اهلل‬ ‫طالقانی به عنوان چهره ای نزدیک به چپ ها شناخته‬ ‫می شد؟‬ ‫بعد از شهریور ‪ 20‬چپ ها و سوسیالیست های ایران به‬ ‫چند دسته تقسیم شدند‪.‬‬ ‫سوسیالیس��ت انقالب��ی‪ ،‬سوسیالیس��ت دموک��رات‪،‬‬ ‫سوسیالیست خداپرس��ت‪ .‬سوسیالیست های انقالبی‪،‬‬ ‫کمونیست ها و توده ای ها بودند‪ .‬سوسیال دموکرات ها‬ ‫اهلل یار صالح بود‪ ،‬کریم سنجابی بود‪ ،‬مهندس ایرج زاده‪،‬‬ ‫ابوالفضل قاسمی بود و شاپور بختیار بود‪.‬‬ ‫ناس��یونال سوسیالیس��ت ها‪ ،‬داری��وش فروه��ر بود‪،‬‬ ‫دکتر عاملی بود ‪ ،‬محس��ن پزش��کی بود‪ .‬اینها در عین‬ ‫حفظ میراث های ملی به نوعی به اقتصاد سوسیالیستی‬ ‫معتقد بودند‪.‬‬ ‫سوسیالیس��ت های خداپرس��ت ک��ه بنیانگ��ذارش‬ ‫مرحوم محمد نقش��ب بود که اقای مهندس بازرگان‬ ‫گرایشات انگونه داش��تند و چون طالقانی با مهندس‬ ‫بازرگان همکاری داش��ت می گفتند چپ است‪ .‬یعنی‬ ‫گرایش��ش به سوسیالیس��ت های خداپرست است در‬ ‫حالی که خودش سوسیالیست نبود‪ .‬این ایهام برای این‬ ‫به وجود امده که در سال ‪ 1328‬از درون حزب ایران‪،‬‬ ‫حزب��ی به وجود امد به نام ح��زب ازادی مردم ایران‬ ‫به دبیرکلی اقای محمد نقشب که اسمش را گذاشت‬ ‫سوسیالیست های خداپرس��ت‪ .‬سوسیالیست هایی که‬ ‫به اقتصاد مارک��س معتقدند‪ ،‬به نگاه به تاریخ مارکس‬ ‫معتقدن��د اما خ��دا و پیغمبر را قبول دارن��د‪ .‬در اروپا‬ ‫ت دموکرات های مسیحی‪.‬‬ ‫هم بودند مثل سوسیالیس�� ‬ ‫و چ��ون طالقانی ب��ا روش��نفکران کار می کرد گمان‬ ‫می کردند که سوسیالیس��ت اس��ت در حالی که کتاب‬ ‫اسالم و مالکیتش از نظر مبنا مخالف سوسیالیسم بود‪.‬‬ ‫از نظر سیاس��ی با اینها کار می کرد‪ .‬مس��اله سیاسی و‬ ‫مس��اله ایدئول��وژی که جدا از هم ب��ود‪ .‬طالقانی یک‬ ‫انس��ان ظلم ستیز بود در ان روز و چون محمد نقشب‬ ‫و اق��ای مهندس ب��ازرگان (همین اق��ای دکتر یزدی‬ ‫شاگردان محمد نقشب هستند) اینها سوسیالیست های‬ ‫خداپرست را قبول کرده بودند ممکن بود گاهی اوقات‬ ‫از نظر فکری تضارب پیدا کنند با مرحوم طالقانی‪.‬‬ ‫برگردیم به جلس��ات فدائیان اس�لام‪ .‬اقای‬ ‫طالقانی چه نقشی در این جلسات داشت؟‬ ‫ما شب های شنبه می رفتیم‪ .‬من انجا بودم‪ .‬اقای طالقانی‬ ‫می ایستاد و صحبت می کرد‪ .‬زیربنای حرف هایش این‬ ‫اس��ت که اسالم جوابگوی تمام مس��ائل است‪ .‬در ان‬ ‫روز می گفتند اسالم جوابگوی تمام مسائل نیست‪.‬‬ ‫کمونیس��ت ها که اصال خدا را قبول نداش��تند‪ .‬احمد‬ ‫کس��روی که اص�لا ش��یعه را قبول نداش��ت‪ .‬حزب‬ ‫ایرانی ها ه��م که الئیک بودند‪ .‬در این غوغاس��االری‬ ‫انسانی پیدا شد به نام س��یدمحمود طالقانی که کتاب‬ ‫اس�لام و مالکیت را نوشته و می گوید اقتصاد اسالمی‬ ‫جوابگوی اقتصادی است که جامعه را اداره کند‪.‬‬ ‫نه منظورم جلساتی است که شما داشتید‪...‬‬ ‫ما از منبر ایشان استفاده می کردیم و به علت اینکه سنم‬ ‫کرد از این جلسه ما و برایش خیلی جالب بود‪ .‬مدتی‬ ‫گرفت��ه بودند و کتکش زده بودند‪ .‬گفت ما جا نداریم‪.‬‬ ‫چهارسال پیش توی مجله پیام هاجر خواندم که نوشته‬ ‫من رفتم منزل ایت اهلل طالقانی‪ .‬این اقایان انجا بودند‪.‬‬ ‫مرحوم ن��واب صفوی‪ ،‬خلیل طهماس��بی‪ ،‬واحدی و‬ ‫عبدخدایی زیارت عاشورا می خواندند‪ .‬من به حالشان‬ ‫غبطه خوردم‪ .‬خود ایش��ان نوشتند‪ .‬ما و مرحوم نواب‬ ‫صفوی ش��ش شب انجا بودیم‪ .‬از کس��انی که برای‬ ‫مخفی کردن ما امدند فقط اقای س��حابی بود و کسی‬ ‫دیگری نیام��د‪ .‬مالقات هایی هم انج��ام نگرفت‪ .‬در‬ ‫خانه ایت اهلل طالقانی و شب می امدیم کتابخانه جلسه‬ ‫داشتیم‪ .‬شب ششم بود که نواب صفوی از ما جدا شد‪.‬‬ ‫از ما جدا ش��د رفت منزل اقای خلیل ذوالقدر و فردا‬ ‫شب ایشان دستگیر شد‪ .‬شب بعد طالقانی می خواست‬ ‫از خانه بیرون برود‪ .‬به من گفت اقا مهدی نرید تا من‬ ‫برگردم‪ .‬ایش��ان رفت‪ .‬من اس��تخاره کردم ماندن انجا‬ ‫بد امد‪ .‬به خلیل طهماسبی گفتم من می خواهم بروم‪.‬‬ ‫حاال اینکه چرا دستگیر نش��دم داستانی طوالنی دارد‪.‬‬ ‫اینکه از انجا کجا رفتم و طهماسبی را گم کردم و او‬ ‫از من جدا شد‪ .‬ایشان چهار روز بعد دستگیر شد‪ .‬من‬ ‫فرار کردم رفتم تبریز و ‪ 8‬ماه در انجا مخفی بودم‪ .‬بعد‬ ‫از ‪ 8‬ماه برگش��تم‪ .‬یک روز عص��ری گفتم بروم منزل‬ ‫اقای طالقانی‪ ،‬در همین خیابان قلعه وزیر‪ .‬ایشان کتاب‬ ‫امام عل��ی عبدالفتاح عبدالمقصود را داش��ت ترجمه‬ ‫می کرد‪ .‬یک مقدمه داشت می نوشت‪ .‬گفت بنشین من‬ ‫این مقدمه را برایت بخوانم‪ .‬نشستم و مقدمه را گوش‬ ‫دادم‪ .‬طالقانی خیلی خوش قلم بود‪ .‬گفت چطور بود؟‬ ‫گفتم خیلی خوب بود‪ .‬ما که نباید در مورد نوشته شما‬ ‫داوری کنیم‪ .‬س��ن من هم اجازه نمی داد‪ .‬من ‪ 20‬سالم‬ ‫بود‪ .‬گذش��ت این جریان و من رفتم زندان‪ .‬س��ال ‪43‬‬ ‫مرحوم طالقانی را اوردند زندان‪ .‬ایشان زندانش پشت‬ ‫سر زندان ما بود و من از پنجره می رفتم اقای طالقانی‬ ‫را می دیدم‪.‬‬ ‫یک روز امدند گفتند اقای طالقانی کارت دارد‪ .‬پریدم‬ ‫دم پنجره‪ .‬گف��ت امروز من را برده بودند س��اواک و‬ ‫گفتند عبدخدایی دارد ازاد می شود بگوئید بیاید از او‬ ‫التزام بگیریم‪ .‬چه کار می کنی؟‬ ‫دین و‬ ‫گفتم نمی دانم‪ .‬من را بردند س��اواک‪ .‬یک سرهنگی تاریخ‬ ‫ب��ود‪ .‬گفت یک چیزی دیکت��ه می کنم بنویس‪ .‬گفتم‬ ‫بگو بنویس��م‪ .‬پدرم وصیت ک��رده نفهمیده ننویس‪.‬‬ ‫گف��ت هیچی‪ ،‬بنویس اگر ازاد ش��دم و رفتم بیرون‬ ‫وارد سیاس��ت نمی ش��وم‪ .‬اگر ش��دم مجازاتم کنید‪.‬‬ ‫نگاه کردم به س��رهنگ گفتم چرا می خواهید جوانی‬ ‫غ��رورش را بگذارد زیر پایش‪ 28 .‬س��الم بود‪20 .‬‬ ‫س��اله رفتم زندان و ‪ 28‬سال داشتم برگشتم‪ .‬گفتش‬ ‫چه غ��روری‪ .‬گفتم من با گذش��ته ام زندگی می کنم‬ ‫نه ب��ا حالم‪ .‬با گذش��ته قهرمان��ی ام زندگی می کنم‪.‬‬ ‫خ��ودم را قهرم��ان می دانم‪ .‬من دون کیش��وتم اگر‬ ‫س��روانتس بود که خاطراتم را می نوش��ت می فهمید‬ ‫که چگونه با گذش��ته ام زندگی می کنم‪ .‬چرا غرورم‬ ‫را می ش��کنی و می خواه��ی از م��ن الت��زام بگیری‪.‬‬ ‫نگاهی کرد به من و گفت واقعا غرورت می شکند؟‬ ‫گفت��م بل��ه‪ .‬گفتم ببینی��د اگر من ازاد ش��وم و وارد‬ ‫سیاست بش��وم نمی گیرید من را؟ گفت چرا‪ .‬گفتم‬ ‫اگر وارد نشوم چطور؟ گفت هیچی‪ .‬گفتم برای چه‬ ‫الت��زام می خواهید بگیرید‪ .‬این التزام برای چیس��ت‪.‬‬ ‫پا ش��د حین دس��ت دادن به من گفت نمی خواهد‬ ‫التزام بدهی ‪ .‬امدم‪ ،‬مرحوم طالقانی گفت چی ش��د؟‬ ‫گفتم التزام ندادم‪ .‬خدا رحمتش کند‪ ،‬مرد بزرگی بود‪.‬‬ ‫روحش شاد باشد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫کم بود بعضی از جمالتی که راجع به مارکس می گفت‬ ‫نمی فهمیدم‪ .‬صادقانه می گویم‪ .‬ادم شاید انجایی را که‬ ‫نمی فهمد بیشتر دلش می خواهد گوش بدهد‪.‬‬ ‫تا اینکه جریان فاطمی اتف��اق افتاد و رفتم زندان‪20 .‬‬ ‫ماه زندان بودم‪ .‬از زندان که ازاد شدم با اینکه مرحوم‬ ‫طالقان��ی طرفدار دکتر مصدق بود امد به دیدن من در‬ ‫خانه اقای ثقفی‪ .‬اینجا از نزدیک اش��نا شدم‪ .‬روبوسی‬ ‫کردیم ‪ .‬دفعه دیگر بعد از بازگش��ت نواب از کنفرانس‬ ‫اخوان المس��لمین در بیت المقدس بود که با سخنرانی‬ ‫ایت اهلل طالقانی همراه بود‪.‬‬ ‫ما به استقبال نواب به فرودگاه که رفتیم دیدم ایت اهلل‬ ‫طالقانی هم امده است‪ .‬تنها روحانی بود که به استقبال‬ ‫نواب صفوی در سال ‪ 32‬امده بود‪.‬‬ ‫االن عکس��ش هس��ت که من در کنار ن��واب صفوی‬ ‫ایستادم‪ ،‬ایت اهلل طالقانی هم هست‪.‬‬ ‫طالقانی زمان را می شناخت‪ .‬می دانست در چه زمانی‬ ‫بنویسد و در چه زمانی منتشر کند‪ .‬من رفتم در مشهد‬ ‫درس بخوانم‪ .‬اقای طالقانی به مش��هد امد و وقتی به‬ ‫انجا می امد مهمان اقای محمدتقی ش��ریعتی می شد‪.‬‬ ‫گفتند س��ه ش��ب اقای طالقانی در کانون نشر عقاید‬ ‫اس�لامی س��خنرانی دارد‪ .‬من یک شب رفتم‪ ،‬درست‬ ‫یادم هست‪ .‬جلوی منبر ایشان نشستم‪.‬‬ ‫اقای مظفر ذوالقدر که کفن تنش بود برای ترور عالء‬ ‫به مس��جد ش��اه رفت اما گلوله در هفت تیر گیر کرد‬ ‫و ش��لیک نش��د‪ .‬وقتی هوایی شلیک ش��د‪ ،‬سر عالء‬ ‫شکس��ت‪ .‬ما فراریش دادیم‪ .‬ف��ردا ظهر نواب صفوی‬ ‫گفت استخاره کردم بروید نزد ایت اهلل طالقانی مخفی‬ ‫شوید‪.‬‬ ‫عقب ماشین بنز نشستیم‪ .‬نواب صفوی گفت استخاره‬ ‫کردم عبایم روی دوشم باشد‪ ،‬سرم نکشم‪ .‬ابان ماه سال‬ ‫‪ 1334‬بود‪ .‬جلوی قلعه وزیر پیاده ش��د‪ .‬عبایش روی‬ ‫دوش��ش بود‪ .‬دیدم یکی با دقت نواب صفوی را نگاه‬ ‫می کند‪ .‬ما دو اس��لحه داشتیم‪ .‬یکی دست سیدمحمد‬ ‫واحدی بود و یکی دس��ت خلیل طهماس��بی که اگر‬ ‫کس��ی امد یکی تیراندازی کن��د و نواب صفوی فرار‬ ‫کند‪.‬‬ ‫یکی ب��ا دقت نگاه ک��رد‪ .‬من گفت��م نواب صفوی را‬ ‫ش��ناخت‪ .‬دویدم خودم را به نواب صفوی برس��انم‪.‬‬ ‫درس��ت لحظه ای رس��یدم که اقای طالقانی داشت در‬ ‫خان��ه اش را باز می کرد و نواب صفوی وارد می ش��د‪.‬‬ ‫م��ن به نواب صفوی گفتم ش��ما بفرمایی��د‪ .‬گفت نه‪.‬‬ ‫سیدمحمد واحدی گفت که با چهارتا اسلحه قراضه و‬ ‫یک ادم رنگ پریده می خواهیم شاه را ساقط کنیم‪ .‬این‬ ‫چه وضعش است‪ .‬نواب صفوی گفت اشکالی ندارد‪.‬‬ ‫رفتیم منزل طالقان��ی‪ .‬مرحوم طالقانی رفت یک منقل‬ ‫اورد چون هوا س��رد بود‪ .‬هنوز منظره ان منقل جلوی‬ ‫چشم من مجسم است که اتش های سبز از ان می امد‬ ‫باال‪ .‬من از نواب صفوی پرس��یدم اقا اگر ما را گرفتند‬ ‫چه کنیم‪ .‬گفت هرچه وظیفه ش��رعی تان است‪ .‬گفتم‬ ‫شما چه می گوئید‪.‬‬ ‫داستان غالم را گفت که ایمان به خدا داشت و زمانی‬ ‫مردم گفتند امنا به رب‪ .....‬نصف شب نواب صفوی پا‬ ‫ش��د رفت پشت بام‪ .‬اقای طالقانی دید برف امده و او‬ ‫م��ی خواهداذان بگوید‪ .‬من دم در خوابیده بودم‪ .‬اقای‬ ‫طالقان��ی امد من را بید ار کرد و گفت این بچه س��ید‬ ‫می خواهد شهید بش��ود اما توی خانه من نه‪ .‬برو بگو‬ ‫من راضی نیستم اذان بگویید‪ .‬من رفتم باالی پشت بام‬ ‫گفتم صاحبخانه راضی نیست‪.‬‬ ‫مرح��وم طالقانی گفت بگذارید من یک��ی را بیارم از‬ ‫جبهه ملی به شما جا بدهد‪ .‬یادم هست یک روز اقای‬ ‫مهندس عزت اهلل سحابی را اورد‪ .‬اقای سحابی جوان‬ ‫ب��ود و یک ک��راوات ابی زده ب��ود‪ .‬پیراهن یقه ارو و‬ ‫کت وشلوار زنگاری تنش بود‪ ،‬صورت را هم تراشیده‬ ‫ب��ود و خیلی خوش تیپ بود‪ .‬امد نشس��ت و تعجب‬ ‫اقای مظفر ذوالقدر که کفن تنش بود برای ترور‬ ‫عالء به مس�جد شاه رفت اما گلوله در هفت تیر‬ ‫گیر کرد و شلیک نشد‪ .‬وقتی هوایی شلیک شد‪،‬‬ ‫سر عالء شکست‪ .‬ما فراریش دادیم‪ .‬فردا ظهر‬ ‫ن�واب صفوی گفت اس�تخاره ک�ردم بروید نزد‬ ‫ایت اهلل طالقانی مخفی شوید‬ ‫‪53‬‬ ‫دین و‬ ‫تاریخ‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫مهدی طالقانی‪ ،‬فرزند ایت اهلل طالقانی در گفت وگو با مثلث‪:‬‬ ‫بازرگان گزینه ایده ال پدرم نبود‬ ‫مهدی جوان در نخس��تین س��ال انق�لاب با ‪25‬‬ ‫س��ال سن همواره همراه و یاری رسان پدر بوده‬ ‫است‪ .‬پدری که تنها برای فرزندان خود پدر ی‬ ‫نمیکرد بلکه سایه وی جمع کثیری از انقالبیون‬ ‫و جوان��ان مذهب��ی را در بر گرفت��ه بود‪ .‬مهدی‬ ‫اکنون در استانه ‪60‬س��الگی گرایشات سیاسی‬ ‫اصولگرایان��ه یافت��ه و با چهره ه��ا و جریانات‬ ‫مختل��ف اصولگ��را ارتب��اط دارد‪ .‬او در گفت‬ ‫و گو ب��ا مثلث خاطرات خ��ود از پدر را مرور‬ ‫می کند‪.‬‬ ‫‪54‬‬ ‫مرح��وم ای��ت اهلل طالقان��ی ب��ا وج��ود‬ ‫همراه��ی با چهره های مل��ی چون دکتر‬ ‫مص��دق‪ ،‬مهن��دس ب��ازرگان و نهضت‬ ‫ازادی و نزدیکی جریاناتی چون منافقین‬ ‫در مقاطعی هم ب��ا گروه ها و جریانات‬ ‫مذهب��ی مانن��د فدائیان اس�لام و نواب‬ ‫صفوی ارتباط تنگاتنگی داشتند‪ .‬چرا در‬ ‫طول این س��ال ها ایت اهلل طالقانی پیش‬ ‫از انک��ه چهره ای نزدیک ب��ه جریانات‬ ‫مذهبی شناخته شود به چهره ای نزدیک‬ ‫به جریانات ملی شهرت یافته است؟‬ ‫پایه گ��ذاران نهض��ت ازادی یعن��ی اقای ب��ازرگان‪،‬‬ ‫دکترسحابی و پدر بنده افراد مذهبی بودند‪.‬‬ ‫من به افرادی که بعدا به این نهضت پیوس��تند کاری‬ ‫ندارم ولی کس��ی نمی تواند افراد اولیه این تشکیالت‬ ‫را به المذهبی متهم کند‪.‬‬ ‫حتی ش��هید مطهری هم ب��ا نهض��ت ازادی ارتباط‬ ‫داشت‪ .‬ش��هیدمطهری زمانی که ش��هید می شوند از‬ ‫خانه دکترسحابی بیرون می امدند‪.‬‬ ‫دکتر یداهلل س��حابی بس��یار انس��ان پاک و متدین و‬ ‫مذهب��ی بود‪ .‬به هر ح��ال این نزدیکی ب��ه انها از نظر‬ ‫مذهبی مش��کلی نداش��ت‪ .‬مرح��وم طالقانی تالش‬ ‫می ک��رد طیف ه��ای مختلف را به ه��م نزدیک کند‪.‬‬ ‫جاذبه همه گیر ایش��ان از هم��ان ابتدا همه طیف ها را‬ ‫ب��ه وی نزدیک کرده بود‪ .‬به قول ش��ما که گفتید از‬ ‫طیف فدائیان اسالم تا نهضت ازادی با ایشان ارتباط‬ ‫داش��تند‪ .‬گروه های مذهبی دیگ��ر مانند انجمن های‬ ‫اس�لامی دانش اموزان و دانشجویان یا کسانی که در‬ ‫قم مجالت مذهبی منتش��ر می کردند با ایشان مرتبط‬ ‫بودند‪.‬‬ ‫در قضی��ه انق�لاب هم نظرایش��ان این ب��ود که همه‬ ‫مب��ارزان باید در کنار هم باش��ند ت��ا بعد از پیروزی‬ ‫تکلیف هرکس مشخص شود‪ .‬ایشان حتی چپی ها را‬ ‫می گفتند بیایید و در انقالب مش��ارکت داشته باشید‪.‬‬ ‫ایش��ان در ان دوره با این خط و خط کشی ها مخالف‬ ‫بودند‪.‬‬ ‫بنابرای��ن قب��ل از انقالب ایش��ان با هم��ه طیف ها و‬ ‫گروه ها یک طور برخ��ورد می کردند و بحث جذب‬ ‫انها برای مبارزه را داشتند‪.‬‬ ‫ولی می رس��یم به مس��اله منافقین که انها هم‪ ،‬هسته ‬ ‫اولیه ش��ان مرحوم حنیف نژاد و مرح��وم عاصم زاده‪،‬‬ ‫بچه های متدینی بودند و تفس��یر ق��ران می گفتند یا‬ ‫در رابطه با تفس��یر دیگران بحث می کردند‪ .‬اما وقتی‬ ‫می رس��یم به انقالب‪ ،‬اینها با نظام درگیر می ش��وند‪.‬‬ ‫تا زمانی که مجاهدین دس��ت به اسلحه نبرده بودند‬ ‫رابط��ه پدر با ایش��ان خوب ب��ود‪ .‬تا اینک��ه مرحوم‬ ‫طالقانی در ششمین خطبه نماز جمعه تکلیف شان را‬ ‫با این جریان روش��ن کردند‪ .‬جالب اینکه منافقین در‬ ‫یکی از نشریاتش��ان نوشته بودند که مرحوم طالقانی‬ ‫پنج خطبه نماز داش��تند و اص�لا ان یک خطبه نماز‬ ‫جمعه ایش��ان را که علیه منافقین ب��ود‪ ،‬حذف کرده‬ ‫بودند‪ .‬تا وقتی که اینها اس��لحه دس��ت نگرفته بودند‬ ‫این س��اختمان اداره بازرگان��ی را در میدان ولیعصر‬ ‫مقر ایش��ان ق��رارداده بودن��د‪ .‬بعد از اینکه اس��لحه‬ ‫گرفتند فشار وارد شد که باید این ساختمان را تخلیه‬ ‫کنی��د‪ .‬اینها ه��م تظاهرات و س��روصدا کردند که ما‬ ‫نمی خواهیم تخلیه کنیم‪ .‬او هم گفت که نه باید تخلیه‬ ‫هرکسیکهمبارزهمی کرد‪،‬ایشانهمراهیمی کرد‪.‬‬ ‫حاال شهید عراقی بود یا دیگران بودند‪ .‬ایشان‬ ‫با مبارزان ارتباط نزدیکی داش�ت‪ .‬برای مثال با‬ ‫ش�هید مطهری خیلی ارتباط نزدیکی داشتند‪.‬‬ ‫ش�هید مطهری با افراد دس�ت به اس�لحه هم‬ ‫خیلی مخالف بود ولی او یکی از دوستان نزدیک‬ ‫شهیدمطهریبود‬ ‫اقای نواب گفته ما خدمت شما برسیم‪....‬‬ ‫ان موقع من چهار‪ ،‬پنج س��الم بود‪ .‬شب و در هنگام‬ ‫اذان نواب می رود روی پشت بام و شروع می کند به‬ ‫اذان گفتن‪ .‬اقا می گوید سید بیا پایین تو تحت تعقیبی‬ ‫من راضی نیس��تم‪ .‬چون می گرفتندشان‪ .‬باالخره انها‬ ‫چن��د روزی انج��ا ماندند و ما هم در همان س��ن و‬ ‫س��ال منع ش��ده بودیم که با هیچ کسی حرفی نزنیم‬ ‫که مهمان داریم‪.‬‬ ‫نواب چون کاری هم نداش��ت در خانه ش��روع کرد‬ ‫ب��ه یاد دادن نماز به من‪ .‬حمد و س��وره را به من یاد‬ ‫می داد و از من س��وال می کرد و وقتی درست جواب‬ ‫می دادم به من پولی بابت تش��ویق می داد که بس��تنی‬ ‫بخریم‪ .‬ما هم به ش��وق ان پول بستنی سعی خودمان‬ ‫را می کردیم‪ .‬این خاطره خوش از نواب همیش��ه به‬ ‫یادم هست‪.‬‬ ‫همینطور چهره مهربانش��ان‪ .‬چون پ��درم که به نماز‬ ‫می رفت اینها در خانه بودند و بیرون نمی رفتند‪.‬‬ ‫من و سایر اعضای خانواده خیلی خوشحال و مراقب‬ ‫بودیم که کس��ی رفت و امد نکند‪ .‬یادم هست روزی‬ ‫مخال��ف بود ول��ی او یک��ی از دوس��تان نزدیک‬ ‫شهیدمطهری بود‪.‬‬ ‫شما حشر و نشرتان با دوستانی از جناح‬ ‫اصولگراست‪ .‬این رویکرد از کی در شما‬ ‫شکل گرفت؟‬ ‫م��ن هم مث��ل همه ادم ه��ای روزگار اش��تباهات‬ ‫داش��تم‪ ،‬مش��کالت داش��تم‪ ،‬همه داش��تند‪ .‬حاال‬ ‫یواش یواش و رفته رفته ما به این س��مت کش��یده‬ ‫ش��دیم‪ .‬بحث من این اس��ت که باید این مملکت‬ ‫ب��ه هرحال چرخش و نظامش با قانون جلو برود‪.‬‬ ‫حاال بنده مخالفت کنم به چه نتیجه ای می رس��م؟‬ ‫چه می شود؟ بنابراین ممکن است به قول مرحوم‬ ‫پدرم��ان ک��ه راج��ع به اق��ای مهندس ب��ازرگان‬ ‫که نخس��ت وزیر ش��ده ب��ود می گفت ای��ن اقای‬ ‫نخست وزیر ممکن است ایده ال نباشد اما برای ما‬ ‫بهترین اس��ت‪ .‬من ممکن است انتقاد داشته باشم‬ ‫اما اگر عد ه دیگری بیایند مصدر کار باش��ند بیشتر‬ ‫مملکت به ه��م می ریزد‪ .‬بنابراین م��ا اهم فی االهم‬ ‫می کنیم‪.‬‬ ‫دین و‬ ‫تاریخ‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫کنید‪ .‬اما به امام گفته بودند‪ .‬امام گفته بودند اس��لحه‬ ‫را اگ��ر بگذارید زمین می توانید فعالیت خود را ادامه‬ ‫دهید‪ .‬انها گفته بودند که ما اس��لحه نداریم‪ .‬امام هم‬ ‫فرم��وده بود که دروغ می گویید‪ .‬اس��لحه را بگذارید‬ ‫زمین بمانید کار بکنید و یک مدت هم بنده به ش��ما‬ ‫فرصت می دهم‪.‬‬ ‫به هرحال درب��اره منافقین‪ ،‬تکلیف خیلی روش��ن و‬ ‫صری��ح معلوم بود که نظر ایش��ان چه بود‪ .‬منتها یک‬ ‫جریان��ی از اول انقالب در ص��دد برخورد با طالقانی‬ ‫بودند‪.‬‬ ‫کدام جریان؟ و چرا باید با ایت اهلل طالقانی‬ ‫مخالفت داشته باشند؟‬ ‫دلیلش به نظرم واضح و روشن بود‪ .‬مرحوم طالقانی‬ ‫ان زمان معتقد بود که اگر قرار اس��ت تقسیم کار در‬ ‫مملکت صورت گیرد و بعضی پس��ت ها داده ش��ود‬ ‫بهتر این اس��ت ک��ه روحانیون در مس��ند کارها قرار‬ ‫نگیرن��د چون اگر ی��ک روحانی در ص��درکار یک‬ ‫وزارتخان��ه باش��د‪ ،‬پس فردا اگر نگهب��ان دم در یک‬ ‫خطای��ی بکند‪ ،‬می گوین��د ببینید فالنی ک��ه در انجا‬ ‫مس��ئولیت دارد زیردستانش��ان اینطور عمل می کنند‪.‬‬ ‫می گفت روحانیون بیش��تر از باال ن��گاه کنند و جنبه‬ ‫نظارتی داشته باشند و خودش��ان درگیر کار اجرایی‬ ‫نشوند‪ .‬به همین خاطر همایشان به فرزندانشان توصیه‬ ‫کردند که ش��ما درگیر مس��ائل مالی و اداری دولتی‬ ‫نش��وید‪ .‬پس فردا شما هرکاری بکنید پای من نوشته‬ ‫می ش��ود‪ .‬البته ان موقع حضرت ام��ام هم با حضور‬ ‫روحانی��ون در عرصه اجرایی مخال��ف بودند‪ .‬با این‬ ‫حال یک عده با این نظر طالقانی به ش��دت مخالفت‬ ‫می کردند‪.‬‬ ‫یعن��ی هس��ته اصل��ی مخالف��ان طالقان��ی‬ ‫روحانیت بودند؟‬ ‫تنها یکی‪ ،‬دونفر از روحانیت مخالف طالقانی بودند‪،‬‬ ‫بقیه عواملی بودند که ش��اید وابسته بودند‪ .‬این عده‬ ‫از هم��ان اول س��نگ اندازی را ش��روع کردند حتی‬ ‫دس��تگیری مجتبی طالقانی (فرزند ایت اهلل طالقانی)‬ ‫هم در این راس��تا بود‪ .‬اقای طالقانی گفتند ما امدیم‬ ‫یک نظامی درس��ت کنیم براس��اس قانون باشد‪.‬شما‬ ‫دو نف��ر می نش��ینید تصمیم می گیری��د برویم مجتبی‬ ‫طالقانی را بگیریم و ببریم‪ .‬ان موقع مشخص می شود‬ ‫ک��ه ما زندان های غیرقانونی داری��م‪ .‬ایت اهلل طالقانی‬ ‫می گفتند اگر فرزند من مشکل دارد بسم اهلل بیایید به‬ ‫من بگویید خودم تحویل دادستانی می دهم‪.‬‬ ‫یعنی شما می فرمایید که مجتبی طالقانی با‬ ‫پیکار ارتباطی نداشت؟‬ ‫ایشان جزو پیکار بود‪ .‬ابتدای انقالب همه چپی ها در‬ ‫مملکت فعالیت داشتند‪ .‬توده ای ها دفتر و تشکیالت‬ ‫داش��تند‪ .‬اصال فکر کنید مجتبی ما یک چپ قرص یا‬ ‫رئی��س کل چپ ها بود‪ .‬دیگ��ر از کیانوری که چپ تر‬ ‫نب��ود‪ .‬کیانوری ان موقع ازاد ب��ود‪ ،‬مصاحبه می کرد‪.‬‬ ‫روزنامه داش��ت‪ .‬حاال به فرض هم کسی چپ باشد‬ ‫بای��د بیایند بگیرند و ببرند ان هم پس��ر طالقانی را؟‬ ‫چرا چون که چپ بوده؟ ببخش��ید‪ ،‬چرا انهای دیگر‬ ‫را نگرفتن��د‪ .‬همه انها بودند‪ .‬س��ران چپ و منافقین‬ ‫و اینها‪ .‬اینها مشکلش��ان مجتبی نبود‪ .‬مشکلشان خود‬ ‫طالقانی بود‪.‬‬ ‫مجتب��ی طالقانی را دس��تگاه های رس��می‬ ‫کشور گرفتند‪ .‬بدین ترتیب شما دارید امام‬ ‫را متهم می کنید؟‬ ‫امام برای چی؟ نه اصال‪....‬‬ ‫خب اینها زیرنظر امام بودند؟‬ ‫اقای غرضی یعنی زیرنظر امام امد مجتبی را گرفت؟‬ ‫نه اصال این طور نبود‪.‬‬ ‫باالخره عضو شورای مرکزی سپاه بود‪.‬‬ ‫خودس��ر عمل کرده‪ .‬اقای رفیق دوست می گفتند من‬ ‫اصال اطالع نداش��تم‪ .‬همان موقع هم اقای غرضی را‬ ‫برمی دارن��د و اقای جواد منص��وری می اید فرمانده‬ ‫سپاه می ش��ود‪ .‬ولی اقای هاشمی ایشان را می گذارد‬ ‫به عنوان وزیر‪ .‬به امام چه ارتباطی دارد؟‬ ‫وقت��ی ک��ه قضایا تم��ام ش��د احمداقا ب��رای دیدن‬ ‫ایت اهلل طالقانی به ش��مال امدند‪ .‬اقای حاج ولی اهلل‬ ‫چرم پور (مس��ئول دفتر ایش��ان ) که در شمال همراه‬ ‫ما بود‪ ،‬می گوید‪« :‬فرزند امام امده بود از اقا دلجویی‬ ‫کن��د که ایش��ان را برگرداند‪ .‬من ندی��ده بودم که او‬ ‫هرگز پای کس��ی را ببوس��د اما پای اقا را بوسید‪ .‬اقا‬ ‫پرسید مرا از کجا پیدا کردی؟ احمداقا لو نداد‪».‬‬ ‫بح��ث را از ارتب��اط ای��ت اهلل طالقان��ی با‬ ‫فدائیان اس�لام ش��روع کردیم‪ .‬از ان دوره‬ ‫خاطره ای به یاد دارید؟‬ ‫س��ال ‪ 1327‬فدائیان اس�لام بعد از یکی از ترورهای‬ ‫ناموفق ش��اه تح��ت تعقی��ب بودند می ایند س��راغ‬ ‫اقای طالقانی و سراغ هیچ کس دیگری نمی روند‪.‬‬ ‫طالقان��ی اینها را می برد در طالق��ان مخفی می کند تا‬ ‫اب ها از اس��یاب بیفتد‪ .‬این سال ‪ 27‬بود‪ .‬یک موقعی‬ ‫هم قبل از دستگیری انها انچنان تحت تعقیب بودند‬ ‫که جایی نداشتند بروند‪ .‬نواب می گوید بروید سراغ‬ ‫طالقانی‪ ،‬تنها طالقانی مرد است میان اینها همه! بروید‬ ‫سراغ وی‪.‬‬ ‫اق��ای عبدخدایی می گوید وقتی که رفتم درب خانه‬ ‫و در زدم (چی��زی که بخش��ی از ان جزو خاطرات‬ ‫خود من هم می ش��ود) خود اق��ای طالقانی در را باز‬ ‫کرده گفته است اقا اینجا چه کار می کنید شما تحت‬ ‫تعقیب هس��تید‪ .‬اینجا می گیرند ش��ما را‪ .‬ایشان گفته‬ ‫ک��ه نواب تصمیم گرفت از خان��ه ما بیرون برود‪.‬‬ ‫پدر به ایشان گفته بود که نرو‪ .‬ایشان دیگر یکدفعه‬ ‫تصمی��م گرفت که برود‪ .‬مادر لباس نواب‪ ،‬ان عبا‬ ‫و لباده را شسته و گذاشته بود خشک شود‪ .‬وقتی‬ ‫تصمیم گرفت برود چون خیس بود لباس های اقا‬ ‫را گرف��ت و رف��ت و با همان لباس ه��ا هم اعدام‬ ‫ش��د‪ .‬از خانه ما که می رود بی��رون عبدخدایی و‬ ‫طهماس��بی ظاهرا در خانه می مانند و قرار می شود‬ ‫که اینها نروند‪ .‬فردای ان روز عبدخدایی می گوید‬ ‫من استخاره کردم که بروم خوب امده اقا می گوید‬ ‫بمان تا من بروم مسجد و برگردم‪ .‬اقا که می روند‬ ‫مس��جد اینها هم می زنند بیرون و رفتنشان باعث‬ ‫رستگاری شان می شود که باعث می شود تا امروز‬ ‫عبدخدایی زنده بماند‪ .‬همان شب‪ ،‬یعنی نیمه شب‬ ‫نزدیک ‪ 3‬صبح ان موقع فرمانداری نظامی ریختند‬ ‫داخ��ل خانه م��ا‪ .‬درب خانه ما ک��ه چوبی بود را‬ ‫می ش��کنند و دنبال نواب صفوی می گردند‪ .‬پدرم‬ ‫با فرمانده انها درگیر می ش��وند که چرا درب خانه‬ ‫را شکس��تید و کشیده ای می زند به او و اقا را هم‬ ‫دستگیر می کنند و می برند‪.‬‬ ‫ب��ه هرحال چنین ارتباطی بوده که فدائیان اس�لام‬ ‫جای��ی جز خانه طالقانی نداش��تند ک��ه به ان پناه‬ ‫ببرند‪.‬‬ ‫هرکسی که مبارزه می کرد‪ ،‬ایشان همراهی می کرد‪.‬‬ ‫حاال ش��هید عراق��ی بود یا دیگران بودند‪ .‬ایش��ان‬ ‫با مبارزان ارتباط نزدیکی داش��ت‪ .‬ب��رای مثال با‬ ‫ش��هید مطهری خیلی ارتب��اط نزدیکی داش��تند‪.‬‬ ‫ش��هید مطهری با افراد دست به اسلحه هم خیلی‬ ‫‪55‬‬ ‫جهان تازه‬ ‫مسائل جهان اسالم‬ ‫فلسطین؛ اصلی ترین ‪ -‬پاکستان؛ فوری ترین‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫هرساله روز ‪ 14‬اگوست (‪ 23‬شهریور) در پاکستان معنای‬ ‫خاصی دارد‪ .‬روزی ک��ه در ان پرچم های رنگارنگ در‬ ‫همه راه ها و ساختمان های این کشور برافراشته می شود‪.‬‬ ‫اهنگ های س��رور و ش��ادی در همه میدان ها به گوش‬ ‫می رسد‪ .‬روز ‪ 14‬اگوست روز اعالم استقالل پاکستان در‬ ‫سال ‪ 1947‬میالدی است‪ .‬اما سال ‪ 2010‬میالدی اثری از‬ ‫پرچم های رنگارنگ شادی در این کشور دیده نمی شد‪.‬‬ ‫اهنگ های ش��ادی و س��رورجای خود را به س��کوت‬ ‫غم انگیزی داده بودند‪ .‬این روز با غم های بسیاری سپری‬ ‫شد‪ .‬روز جشن استقالل پاکستان در فاجعه بار ترین حالت‬ ‫ممکن در تاریخ معاصر در برابر دیدگان مردم سپری شد‪.‬‬ ‫بر اس��اس امار سازمان ملل متحد بیش از ‪ 20‬میلیون نفر‬ ‫در این کش��ور تحت تاثیر سیالب های جنوب اسیا قرار‬ ‫گرفتند‪ .‬سیل خشمگینی که شمال غرب پاکستان را مورد‬ ‫هجوم خود قرار داد در نوع خود طی ‪ 80‬س��ال گذش��ته‬ ‫بیسابقه بود‪.‬‬ ‫س��یل به همراه خود حوادث ناگواری را به همراه اورد‬ ‫که ملت و مردم پاکستان هزینه های گران ان را پرداختند‪.‬‬ ‫پاکستان پیش از مصیبت سیالب با بحران بزرگ اقتصادی‬ ‫مواجه بود‪ ،‬بحرانی که مردم این کشور را در فقر شدیدی‬ ‫فرو برده بود‪ .‬و اینچنین است که این مثل قدیمی در قبال‬ ‫پاکستان صدق می کند‪« :‬مشکالت به تنهایی بر سر کسی‬ ‫نازل نمی شوند» جنگ‪ ،‬فقر‪ ،‬زلزله و سیل بر پاکستان به‬ ‫جهان تازه یکباره فرود امد برای هالکت مردم این منطقه‪ ،‬برای وارد‬ ‫کردن مش��کالت و بدبختی و مصیبت بر سر مردمی که‬ ‫هیچ دخالتی در این اتفاقات نداشتند‪.‬‬ ‫شدت مصیبت به حدی بود که حضرت ایت اهلل خامنه ای‬ ‫ولی امر مسلمین در بخشی از خطبه های نماز عید سعید‬ ‫فطر مساله سیل پاکستان را فوری ترین مساله جهان اسالم‬ ‫خواندند و با اشاره به ابعاد بسیار سنگین و مصیبت بار این‬ ‫سیل ویرانگر‪ ،‬از درد و رنج ملت مسلمان پاکستان ابراز‬ ‫تالم و رنج کردند و احاد مسلمانان جهان را به یاری ملت‬ ‫مومن و مصیبت زده پاکستان فراخواندند‪.‬‬ ‫رهبر انقالب اس�لامی‪ ،‬کمک های مردم و دولت ایران‬ ‫را به سیل زدگان پاکستانی ناکافی خواندند و افزودند‪:‬‬ ‫«مل��ت و دولت ای��ران‪ ،‬دیگر ملت ه��ا و دولت های‬ ‫اس�لامی‪ ،‬مجامع اسالمی از جمله س��ازمان کنفرانس‬ ‫اس�لامی و احاد مس��لمانان در هر نقطه جهان با همه‬ ‫توان به کمک ملت و دولت پاکستان بشتابند و نیازهای‬ ‫مختلف اسیب دیدگان از سیل پاکستان را تامین کنند‪».‬‬ ‫ایشان در همین سخنرانی در عین حال مساله فلسطین‬ ‫را همچنان مس��اله اول دنیای اسالم نامیدند و با اشاره‬ ‫به اس��تمرار جنایات صهیونیست ها و سرکوب شدید‬ ‫و هم��ه جانبه مردم فلس��طین در غزه و کرانه باختری‬ ‫رود اردن افزودند‪« :‬دش��منان ملت فلسطین و حامیان‬ ‫صهیونیس��ت های متجاوز برای س��رپوش گذاردن بر‬ ‫جنایات انها‪ ،‬در واش��نگتن جلسه گرفتند و نام ان را‬ ‫هم کنفرانس صلح گذاشتند اما صلح چه کسی با چه‬ ‫کس��ی؟ و ایا با توجه به واقعیات و حقایق فلس��طین‬ ‫اشغالی‪ ،‬این صلح اصوال معنا دارد؟»‬ ‫در هر صورت عکس های منتش��ر ش��ده در رسانه ها از‬ ‫هزاران کشته و زخمی و بی خانمان ناشی از سیل هولناک‬ ‫پاکستان قلب هر انسانی را به سوگواری وا می دارد‪ .‬هزاران‬ ‫نفر در اثر سیالب وحشتناک و بی سابقه در پاکستان کشته‬ ‫شدند و تعداد بیشماری از کودکان و افراد سالخورده در‬ ‫این کشور بی هیچ س��رپناهی رها شدند و هزاران بیمار‬ ‫در انتظ��ار دارو با درد خود جدال می کنند‪ .‬بس��یاری از‬ ‫گرس��نگی رنج می برند و بس��یاری دیگ��ر در محاصره‬ ‫‪ 56‬سیالب گرفتار شدند و در انتظار کمک هستند‪ ،‬انتظاری‬ ‫که بی پاسخ مانده است‪ .‬سیالب در پاکستان همه زمین ها‬ ‫و محصوالت کشاورزی را از بین برده است‪.‬‬ ‫اتفاق افتاده در پاکس��تان یک تراژدی بی سابقه است که‬ ‫تا به حال در یک کش��ور اسالمی رخ داده است؛ برادران‬ ‫مسلمانی که دست های خود را به نشانه کمک به سوی‬ ‫ی دراز کرده اند‪ .‬در پاکستان مبارزه‬ ‫دیگر کشورهای اسالم ‬ ‫با امواج بی رحم و عظیم دریا فاجعه دردناکی را به وجود‬ ‫اورده است‪ .‬امواج سرکش سیالب در سر راه خود همه‬ ‫چیز را از بین برد‪ ،‬خانه ها‪ ،‬پل ها‪ ،‬س��دها و راه ها را نابود‬ ‫کرد‪ .‬شبکه های اتصاالت را تخریب کرد و همه زمین های‬ ‫کش��اورزی را غرق کرد‪ .‬اثار س��یالب هولناک پاکستان‬ ‫زمانی پدیدار می شود که جریان اب در این منطقه متوقف‬ ‫ش��ود‪ .‬و اینجا زمانی است که سازمان ملل متحد هشدار‬ ‫می دهد بیش از ‪ 3/5‬میلیون کودک پاکستانی در معرض‬ ‫بیماری هایی هستند که منجر به مرگ خواهد شد‪.‬‬ ‫ضرر مالی برای پاکستان ابتدا ‪ 34‬میلیارد دالر تخمین زده‬ ‫شده است‪ .‬اما ضررهایی که این کشور در اثر این سیالب‬ ‫متحمل شده است بسیار بیشتر و تاثیرگذارتر از این امار‬ ‫است‪ .‬تعداد کشته شدگان در این حادثه روز به روز رو به‬ ‫افزایش است وشکی در این مساله نیست که اتفاقی که‬ ‫در پاکستان افتاد احساسات هر انسانی را جریحه دار کرده‬ ‫است‪ .‬این حادثه به قطع تاثیرات بیشتری بر ملت اسالمی ‬ ‫به همراه داشته است‪ .‬اگر کشورهای دنیا برای کمک به‬ ‫پاکستان از منطق انسانی به پا خیزند‪ ،‬دولت های اسالمی و‬ ‫کشورهای اسالمی باید از منطق برادرانه خود برای کمک‬ ‫به برادرانشان در این منطقه به پا خیزند‪.‬‬ ‫پس از اعالم استقالل پاکستان در سال ‪ 1947‬این کشور‬ ‫وارد فعالیت های تولید س��وخت هسته ای برای مقابله با‬ ‫تهدیدات هند ش��د‪ .‬سیاست مداران هند که مدام از زبان‬ ‫تهدید برای گفت وگو با پاکستان استفاده می کردند پس‬ ‫از رسیدن پاکستان به موفقیت هایی در زمینه فعالیت های‬ ‫تو گو با این کش��ور تغییر‬ ‫اتمی‪ ،‬زبان تهدید به زبان گف ‬ ‫کرد‪ .‬زبان منطق در دنیای امروز قدرت اتمی است‪ ،‬قدرتی‬ ‫که می تواند از کشورهای ضعیف در قبال کشورهای قوی‬ ‫دفاع کند‪.‬پاکس��تان کشور بزرگی اس��ت که قدرتش را‬ ‫بر اساس قدرت های مادی و با استفاده از مردمش ساخت‪.‬‬ ‫پاکستان از منابع نفت وگاز بی بهره است‪ ،‬اما مردانی دارد‬ ‫که در راه ساخت کشور خود مخلص هستند‪ .‬اینجاست‬ ‫که قدرت کش��وری مورد هجوم قرار می گیرد‪ .‬از سوی‬ ‫دیگر‪ ،‬جنگ بر سر به دست اورن قدرت در داخل کشور‬ ‫نیز نش��ان از برخی دخالت های خارجی می دهد؛ جایی‬ ‫که فساد در میان اقتصاد کشور بیداد می کند‪ .‬سیالب در‬ ‫حالی مردم پاکستان را مورد هجوم خود قرار داده است‬ ‫که شبه نظامیان تروریستی در داخل و مرزهای این کشور‬ ‫امنیت پاکستان را تهدید می کنند‪ .‬پاکستان از سوی دیگر‬ ‫میزبان بیش از میلیون ها مهاجر افغانی گریخته از جنگ‪،‬‬ ‫گرسنگی‪ ،‬بیماری‪ ،‬فساد و بیکاری افغانستان به حساب‬ ‫می اید‪.‬‬ ‫اینچنین است که مصیبت های بسیار از اسمان و زمین‬ ‫بر مردم پاکس��تان فرود امده اس��ت؛ برخی بر اس��اس‬ ‫قضا و قدر و برخی بر اس��اس تدبیر انس��ان ها‪ .‬و انچه‬ ‫برای پاکس��تان اتفاق می افتد ازمایشی است برای امت‬ ‫اسالمی‪ .‬کشورهای اسالمی و عربی باید به یقین برسند‬ ‫که پاکس��تان هم اکنون در بحرانی واقعی به سر می برد‪،‬‬ ‫بحرانی که تمامیت حاکمیت و اینده ان را تهدید می کند‪.‬‬ ‫اکنون زمانی است که تفکر و تاخیر و راه حل های فردی‬ ‫راه به جایی نمی برد‪ .‬رهبران کشورهای عربی و اسالمی ‬ ‫باید پیش از انکه دیر ش��ود با برگزاری اجالسی فوری‬ ‫برای نجات پاکستان همت گمارند‪ .‬رهبران کشورهای‬ ‫عربی و اسالمی باید درس های تاریخ را چه در گذشته‬ ‫و چه درحال حاضر به یاد داش��ته باش��ند و به چش��م‬ ‫حکم��ت و صبر و پیش بینی و برنامه ریزی به وضعیت‬ ‫کنونی داخلی و خارجی‪ ،‬سیاس��ی‪ ،‬اقتصادی و انسانی‬ ‫پاکس��تان بیندیش��ند و متحد با یکدیگر برای کمک به‬ ‫پاکس��تان اعالم امادگی کنند پی��ش از انکه بگویند ای‬ ‫کاش ان چی��زی که نباید‪ ،‬اتف��اق نمی افتاد و قبل از ان‬ ‫که پش��یمانی به وجود بیاید که برای حل ان دیگر هیچ‬ ‫چاره ای وجود ندارد‪.‬‬ ‫کاظم جاللی‪ ،‬سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس‪:‬‬ ‫بی توجهی دولت های اسالمی به فاجعه عظیم سیل‬ ‫پاکس��تان و ضرورت همبس��تگی و وحدت بیشتر‬ ‫بین امت اسالمی ما را بر ان داشت در گفت و گو با‬ ‫کاظمجاللی‪،‬سخنگویکمیسیونامنیتملیمجلس‬ ‫این موضوع را مورد بررسی قرار دهیم‪.‬‬ ‫ارزیابی شما از بیانات مقام معظم رهبری در‬ ‫روز عید فطر چیست؟‬ ‫ش��رایط امروز دنیا بس��یار حس��اس اس��ت‪ .‬تهاجم‬ ‫همه جانبه به اسالم به شکل جدی صورت گرفته است‬ ‫به طوری که در روز ‪ ۱۱‬سپتامبر دیدیم پس از هفته ها‬ ‫تهدید این اتفاق جنایتکارانه به وقوع پیوست‪ .‬بنابراین با‬ ‫توجه به لزوم اتحاد میان مسلمانان نباید برخی مسائل‬ ‫مثل اختالفات مذهبی و اختالف نظر ها برجسته شده‬ ‫و اتفاقاتی در عالم اسالم رخ دهد که موجب غفلت از‬ ‫مسائل اصلی شود‪.‬‬ ‫نقش دولت های اسالمی در حل مشکالت‬ ‫جهان اسالم چیست؟‬ ‫متاسفانه دولت های اسالمی ناکارامد هستند و اساسا‬ ‫ هم دوش با ملت ها و امت اسالم حرکت نمی کنند و‬ ‫این درد بزرگی است که دنیای اسالم از ان رنج می برد‪.‬‬ ‫در دنیای اسالم نهادهای مهمی هم شکل نگرفته که‬ ‫مبتنی بر خاصیت جهان اسالم پیش برود‪ .‬به گونه ای‬ ‫که در مساله فلسطین که اصلی ترین مساله جهان اسالم‬ ‫است در هفت دهه گذشته انگونه که باید حرکت جدی‬ ‫از ناحیه دولت های مس��لمان انجام نشده به همین دلیل‬ ‫ی است‪.‬‬ ‫زخم کهنه ای بر تن امت اسالم ‬ ‫به نظر شما کنفرانس اسالمی توانسته در حد و‬ ‫اندازه خود ایفای نقش کند؟‬ ‫ی به عنوان اصلی ترین نهاد اسالمی‬ ‫سازمان کنفرانس اسالم ‬ ‫ نتوانسته مبتنی بر وزن خود ایفای نقش کند‪ ،‬نه در موضوع‬ ‫پاکستان و نه در مساله فلسطین که هفت دهه درگیر است‪.‬‬ ‫در مس��اله پاکس��تان باید نهادهای امداد رسان کار جدی‬ ‫انجام داده و هر چه سریعتر کار امداد رسانی را انجام دهند‪.‬‬ ‫چرا دولت های اس�لامی‪ ،‬جامعه اس�لامی را‬ ‫جدینمی گیرند؟‬ ‫ی این است که‬ ‫اصلی ترین دلیل سستی دولت های اسالم ‬ ‫بسیاری از دول وابسته هستند و به طور جدی نقش ایفا‬ ‫نمی کنند‪ .‬اما در مقابل تا کنون امت اسالمی نقش خودش‬ ‫را خوبی ایفا کرده و نمونه ان جریان مقاومت است که در‬ ‫مقابل صهیونیست ها شکل گرفته و از ناحیه امت اسالمی‬ ‫ پشتیبانیمی شود‪.‬‬ ‫امت اس�لامی به خوبی می داند که تنها راه نجات قدس‬ ‫از مسیر مقاومت اس��ت‪ .‬برخالف جریانات و دولی که‬ ‫خالف مسیر صلح حرکت کرده مبتنی بر مردم نیستند و‬ ‫نتوانسته اند خوب عمل کنند امت مسلمان وظیفه خود را‬ ‫به خوبی انجام داده است‪ .‬دردهای جهان اسالم این است‬ ‫ی استفاده کند بلکه در‬ ‫که نتوانسته از ظرفیت امت اسالم ‬ ‫جهان تازه‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫امت اسالمی هوشیارتر از‬ ‫دولت های اسالمی است‬ ‫مقابل این ظرفیت ها قد علم کرده است‪.‬‬ ‫اتحادیه بین المجالس چگونه باید نقش ایفا‬ ‫کند؟‬ ‫باید تالش کرد از ارزش ها و ظرفیت جهان اسالم در‬ ‫ی که متشکل از پارلمان کشورهای‬ ‫بین المجالس اسالم ‬ ‫مسلمان و کشورهای اسالمی است استفاده شود‪.‬‬ ‫اتحادیه بین المجالس در مقایسه با دولت های مسلمان‬ ‫بهتر عمل کرده اس��ت‪ .‬در چند س��ال اخیر چندین‬ ‫جلسه اضطراری تشکیل داده‪ .‬اخرین انها گردهمایی‬ ‫ی در دمشق و قبل از ان در‬ ‫روسای کشورهای اسالم ‬ ‫اس��تانبول بود‪ .‬اگر بخواهیم مقایسه ای بین عملکرد‬ ‫بین المجالس و سازمان کنفرانس اسالمی داشته باشیم‪،‬‬ ‫عملکرد بین المجالس بهتر بوده است اما رضایت بخش‬ ‫نیست‪ ،‬چرا که ظرفیت مجلس ها بیشتر است‪ .‬باید این‬ ‫را بدانیم که مجالس در بسیاری از کشورها قدرتمند‬ ‫نیستند‪ ،‬انتصابی اند و در جاهایی که انتخابی اند تابلوی‬ ‫تمام عیار مردم خود نیستند و از زبان مردم خود سخن‬ ‫نمی گویند‪.‬‬ ‫جمهوری اس�لامی ایران برای حل مسائل‬ ‫جهان اسالم چه فعالیت هایی کرده است؟‬ ‫اساسی ترین نقش مجلس شورای اسالمی این بود که‬ ‫اتحادیه بین المجالس را تشکیل داد و دبیر خانه ان در‬ ‫تهران اس��ت‪ .‬تالش کرد در اتحادیه بین المجالس در‬ ‫راستای دفاع از مسائل اصلی جهان اسالم مثل فلسطین‬ ‫دفاع کند و در بس��یاری از مسائل کشور های اسالمی‬ ‫ را تش��ویق کند که موضع گیری های اصولی داش��ته‬ ‫باش��ند‪ .‬در کنار این تالش کرد از ظرفیت های سایر‬ ‫پارلمان های بین المللی استفاده کند‪.‬‬ ‫ای��ران هم��واره تالش ک��رده ک��ه در بین المجالس‬ ‫جهانی(‪ )Ipu‬مشکالت جهان اسالم و به خصوص‬ ‫مس��اله فلس��طین را زنده نگه دارد و در بس��یاری از‬ ‫س تالش کرد در اصلی ترین و کانونی ترین انها‬ ‫اجال ‬ ‫معروف به ماده اضطراری ایفای نقش کند و مس��اله‬ ‫فلسطین را به عنوان اضطراری ترین مساله جهان اسالم‬ ‫مطرح کرده و از ظرفیت های دیگر بین المجالس برای‬ ‫حل مشکل فلسطین استفاده کند‪.‬‬ ‫دکتر الریجانی در تماس با روسای مجالس کشورهای‬ ‫مختلف همواره برای بررس��ی مس��ائل فلس��طین و‬ ‫محاص��ره نوار غزه ت�لاش می کند و س��عی دارد از‬ ‫ظرفیت همه پارلمان ها استفاده کند‪.‬‬ ‫کار دیگری که ایران برای گسترش جهان اسالم انجام‬ ‫داده اس��ت تشکیل بین المجالس اس��یا متشکل از‬ ‫ی اسیایی است که دبیرخانه‬ ‫پارلمان کشورهای اسالم ‬ ‫ان هم در تهران است و این اتحادیه هم با تالش های‬ ‫ایران به فعالیت های خود ادامه می دهد‪.‬‬ ‫ی در رسیدگی به‬ ‫مجلس ش��ورای اس�لام ‬ ‫فاجعه پاکستان چگونه می تواند نقش داشته‬ ‫باشد؟‬ ‫مجل��س باید ت�لاش کند تا ب��ا اس��تفاده از ظرفیت‬ ‫کمیسیون ها‪ ،‬نهادهای امدادی برای کمک به پاکستان‬ ‫اعزام ش��وند‪.‬عمق فاجعه در پاکستان بسیار باالست‬ ‫و نیازمند این اس��ت کار اساسی از سوی کشورهای‬ ‫اسالمی صورت گیرد‪ ،‬چرا که کشورهای غربی بیشتر‬ ‫شعار دادند و نش��ان دادند که عملکردشان تبلیغاتی‬ ‫است و به شکل اصولی نمی خواهند کمک کنند‪.‬‬ ‫هنوز هم کمک ها به پاکستان استمرار دارد و نیازمند‬ ‫ی در کنار هم کار جدی‬ ‫این است که کشورهای اسالم ‬ ‫کنن��د چرا که ظرفیت این مس��اله در این حد بود که‬ ‫کنفرانس اسالمی تشکیل جلسه داده و از امت اسالمی‬ ‫ کمک خواست‪.‬‬ ‫کنفرانس اس�لامی در چند س��ال اخیر ضعیف عمل‬ ‫کرده‪ .‬با توجه به اینکه مسائل جهان اسالم متنوع شده‬ ‫الزم است کنفرانس اسالمی سریعتر تصمیم گیری کند‬ ‫که متاسفانه این طور نیست‪.‬‬ ‫‪57‬‬ ‫همه چیز درباره یک برنامه ‪ 30‬روزه تلویزیونی‬ ‫جهان تازه‬ ‫رازهای ناگفته‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫ماه مبارک رمضان امس��ال ش��بکه چه��ارم تلویزیون‬ ‫برنامه ای را به اجرا گذاش��ت که با استقبال مخاطبان‬ ‫مختلف س��یما مواجه شد‪ .‬این استقبال الزاما از ان رو‬ ‫نب��ود که مخاطبان موافق محتوای برنامه باش��ند بلکه‬ ‫اس��تقبال از ان جهت بود که ع��ده ای خاص در این‬ ‫برنام��ه حرف ها و نکات��ی را گفتند که ب��ه قول نادر‬ ‫طالب زاده‪ ،‬مجری برنامه راز «مدت ها بود گفته نشده‬ ‫بود»‪.‬‬ ‫در برنام��ه راز اف��رادی میهمان طال��ب زاده بودند که‬ ‫عمدتا گرایشات سیاس��ی خاص داشتند تا جایی که‬ ‫یکی از خبرگزاری ها از طالب زاده پرس��ید «بعضی از‬ ‫نیروهای اصولگ��را معتقدند که اجرای برنامه راز‪ ،‬در‬ ‫همان س��اعتی که دو قدم مانده به صبح پخش می شد‪،‬‬ ‫معنی دار است‪ .‬یعنی این گروه‪ ،‬دو قدم مانده به صبح‬ ‫را یک برنامه روش��نفکری با گرایش به روش��نفکری‬ ‫سکوالر ارزیابی می کنند و فکر می کنند که راز‪ ،‬جهت‬ ‫کام�لا مخال��ف با این برنام��ه دارد و ای��ن‪ ،‬معنی دار‬ ‫است؟»‬ ‫ه��ر چند پ��ر واضح اس��ت که بی��ن راز و دو قدم‬ ‫مان��ده به صبح تفاوت های ماهوی و ش��کلی جدی‬ ‫وجود داشت ولی طالب زاده در پاسخ به این سوال‬ ‫می گوی��د‪« :‬اتفاقا من بعضی وقت ه��ا دو قدم مانده‬ ‫ب��ه صبح را ن��گاه می کردم و از مجریانش خوش��م‬ ‫می ام��د‪ .‬تالش خوبی بود‪ .‬باالخره ش��بکه این حق‬ ‫را دارد ک��ه بع��د از مدتی بخواهد ن��واوری کند و‬ ‫برنام��ه ای دیگر را روی انتن ببرد‪ .‬ان برنامه هم در‬ ‫جای خودش خوب بود‪».‬‬ ‫جرقه راز‬ ‫برنامه راز انطور که سازندگان ان می گویند از نشست‬ ‫هنرمندان با مقام معظم رهبری در س��ال گذشته به طور‬ ‫جدی کلید خورده است‪ .‬در ان نشست‪ ،‬نادر طالب زاد‬ ‫ه ضمن بیان دیدگاه ه��ا و نقطه نظرات خود در حوزه‬ ‫جنگ نرم و مهندس��ی فرهنگی‪ ،‬خواس��تار راه اندازی‬ ‫ش��بکه تلویزیونی پخش برنامه های مس��تند از سوی‬ ‫سازمان صداوس��یما شد‪ .‬پس از این نشست موضوع‬ ‫از سوی عزت اهلل ضرغامی‪ ،‬ریاست سازمان صداوسیما‬ ‫پیگیری ش��ده و چندین جلسه مشترک بین طالب زاده‬ ‫و ضرغامی برگزار می شود‪ .‬دس��ت اندرکاران راز‪ ،‬این‬ ‫برنامه را ماحصل این جلس��ات و سخنانی می دانند که‬ ‫نادر طالب زاده نزد رهبر انقالب گفته است‪.‬‬ ‫میهمانان برنامه‬ ‫ویژگی دیگر برنامه راز این اس��ت که عمده میهمانان‬ ‫ان از مستند سازان و سینماگران بودند‪ .‬هر چند افرادی‬ ‫چون دکت��ر محمد عل��ی رامین (معاون��ت مطبوعاتی‬ ‫وزارت فرهنگ و ارش��اد اس�لامی )‪ ،‬حس��ن عباسی‬ ‫استقبال بینندگان باعث شد تا دست اندرکاران‬ ‫این برنامه در فکر و طراحی ساخت سری جدید‬ ‫راز باش�ند‪ .‬به طور میانگین بیش از ‪ 5‬تا ‪12‬هزار‬ ‫پیامک فقط طی برنامه داشتیم و میلیون ها پیامک‬ ‫مبنی بر درخواست پخش مجدد و ساخت سری‬ ‫جدید برنامه ارسال شده و همچنان ادامه دارد‬ ‫‪58‬‬ ‫(تحلیلگر سیاسی) و سعید قاسمی (از فرماندهان دفاع‬ ‫مقدس) نیز میهمان این برنامه بودند‪.‬‬ ‫حسن عباسی درباره سریال سازی هالیوود و ضددین‬ ‫بودن سازندگانش صحبت کرد‪ .‬یا بحث با محمد علی‬ ‫رامین درباره خبرنگارانی که جاسوس��ان مش��هوری‬ ‫هم بودن��د و مدت ها در کش��ور فعالی��ت می کردند‬ ‫و کس��ی هم نفهمیده ب��ود‪ .‬در ای��ن برنامه همچنین‬ ‫رضا گلپور‪ ،‬نویس��نده و مستند س��از درباره ماجرای‬ ‫ق حریری و نقش اس��رائیل در این ماجرا‪،‬‬ ‫ ترور رفی�� ‬ ‫حمی��د داوود اب��ادی نویس��نده و مستند س��از درباره‬ ‫چهار دیپلمات بوده ش��ده ایرانی در لبنان‪ ،‬پروفس��ور‬ ‫فواد ای��زدی در ارتباط با نقش رس��انه های غربی در‬ ‫توطئه علیه ایران و نقش بازدارنده رسانه های مستقلی‬ ‫چون رادیوی خصوصی اق��ای الکس جونز‪ ،‬ابراهیم‬ ‫حاتمی کی��ا درباره بحث بوس��نی و هرزگوین و فیلم‬ ‫ی درباره اهداف‬ ‫خاکستر سبز خود‪ ،‬ایت اهلل قائم مقام ‬ ‫شیطانی صهیونیسم جهانی در ایجاد مباحث مربوط به‬ ‫جنگ های اخر الزمان‪،‬بی‍ژن نوباوه در ارتباط با ماجرای‬ ‫‪ 11‬سپتامبر و نقش محافل صهیونیستی در ان‪ ،‬حسین‬ ‫جعفریان سازنده فیلم مستند احمد شاه مسعود و شاعر‬ ‫درباره رابطه ایران و افغانس��تان‪ ،‬حسین صفارهرندی‬ ‫درباره مهندسی فرهنگی‪ ،‬حسین بهزاد نویسنده کتب‬ ‫تاری��خ جنگ درب��اره بحث تاریخچ��ه دفاع مقدس‪،‬‬ ‫س��ید محمد حس��ینی وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی ‬ ‫درباره توس��عه حرکت فرهنگی منطبق با نیاز جامعه‪،‬‬ ‫دو تن از پزش��کان متخصص و پژوهش��گر راجع به‬ ‫ی و‪ ...‬حضور یافتند‪.‬‬ ‫طب اسالم ‬ ‫ویژگی بارز‬ ‫یک��ی از خصوصیات برنام��ه «راز» انتخاب مجری و‬ ‫کارشناس��ان ان اس��ت‪ .‬نادر طالب زاده که اجرای این‬ ‫برنام��ه را بر عهده دارد خودش یک فیلمس��از و فعال‬ ‫رس��انه ای است و البته در غرب زندگی کرده و ان را‬ ‫به خوبی می شناس��د‪ .‬این وضعیت درباره کارشناسان‬ ‫مدعو این برنامه نیز صادق است به طوری که مجموعه‬ ‫مباحثی که در ان ارائه می ش��ود‪ ،‬این برنامه را به یک‬ ‫کالس پربار اموزش غرب شناسی تبدیل کرده است‪.‬‬ ‫برنام��ه «راز» برخالف بس��یاری از دیگ��ر برنامه های‬ ‫تو گو محور‪ ،‬امکان مشارکت بینندگان را نیز فراهم‬ ‫گف ‬ ‫کرده اس��ت به طوری که در خالل برنامه‪ ،‬پیامک ها و‬ ‫ایمیل های بینندگان خوانده ش��ده و برخی از انها نیز‬ ‫توسط مجری و کارشناس حاضر پاسخ داده می شود‪.‬‬ ‫همچنین نمایش وله هایی شامل بخش هایی از فیلم ها‬ ‫و مس��تندهای ایرانی و خارجی‪ ،‬به این برنامه تنوع و‬ ‫جذابیت بیشتری بخشیده است‪.‬‬ ‫ب��ه این ترتیب برنامه «راز» با فراورده ها و محصوالت‬ ‫خود ش��ب هایی پرب��ار و مفیدی را ب��رای مخاطبان‬ ‫تلویزی��ون در نیم��ه ش��ب های مبارک م��اه رمضان‬ ‫فراهم ک��رده ب��ود‪ .‬البته ب��رای تاثیرگذاری بیش��تر‪،‬‬ ‫چنین برنامه هایی باید اس��تمرار یابند و به شکل ها و‬ ‫قالب های مختلف به بیدارگری بپردازند‪ .‬بدون ش��ک‬ ‫افزای��ش این نوع اث��ار و نمایش انها در ش��بکه های‬ ‫مختلف س��یما نتایج خوبی را در پی خواهد داش��ت‪.‬‬ ‫زی��را یکی از ابزارهای اصل��ی مردم یک جامعه برای‬ ‫رویارویی با امواج مهاجم فرهنگی‪ ،‬اطالعات و سواد‬ ‫رسانه ای باالست‪.‬‬ ‫ما را ادم حساب نمی کنند‬ ‫«محمد حس��ین جعفریان» ش��اعر و مستند ساز در‬ ‫یک��ی از برنامه ه��ای «راز» س��خنانی گفت که در‬ ‫رس��انه ها بازتاب زیادی داشت‪ .‬بخش هایی از این‬ ‫سخنان در ذیل می اید‪.‬‬ ‫چن��د دیدار با رهبر انقالب و عدم اختصاص‬ ‫وقت ‪ 15‬دقیقه ای از سوی رئیس جمهور‬ ‫به گ��زارش خبرگ��زاری فارس‪ ،‬وی در بخش��ی‬ ‫از صحبت های��ش گف��ت‪« :‬در ط��ول دوره‬ ‫ریاس��ت جمهوری اق��ای احمدی ن��ژاد در م��ورد‬ ‫بحث افغانستان و موضوعات دیگر مصاحبه هایی‬ ‫انج��ام دادم‪ .‬در یک مصاحبه ‪ ،‬از ایش��ان در مقابل‬ ‫یک کاندی��دای دیگر تعریف کردم‪ .‬گویا ایش��ان‬ ‫از ای��ن مصاحبه خوش ش��ان امده ب��ود و به اقای‬ ‫بذرپ��اش گفتند با من تم��اس بگیرد‪ .‬با من تماس‬ ‫گرفتند و گفتند اقای جعفریان از این به بعد ش��ما‬ ‫به عنوان س��خنگوی ما صحب��ت کن‪ .‬من گفتم به‬ ‫عنوان سخنگو حرف نمی زنم ولی حرفم را می زنم‬ ‫و ب��اورم را بی��ان می کن��م‪ ،‬اما این ق��ول را به من‬ ‫بدهید که من ‪ 15‬دقیقه نه بیش��تر درباره افغانستان‬ ‫توضیحاتی برای ایش��ان بدهم‪ .‬چیزهایی را دیدیم‬ ‫که با پوست و گوش��ت ما دفن می شود‪ .‬بگذارید‬ ‫این حرف ها منتقل شود‪».‬‬ ‫وی در ادامه بیان داش��ت‪« :‬این قول را به من دادند‬ ‫ولی من تا ام��روز دارم می دوم که ‪ 15‬دقیقه وقت‬ ‫بگیرم‪ .‬در این فاصله چهار‪ ،‬پنج بار نیمه خصوصی‬ ‫و ‪ 1/5‬س��اعت خصوصی رهب��ر مملکت را دیدم‪،‬‬ ‫یعنی زانو به زانوی حضرت اقا‪ ،‬ولی امرمس��لمین‬ ‫جهان نشس��تم اما هنوز دستم به اقای احمدی نژاد‬ ‫نرسیده است‪».‬‬ ‫«حضرت اقا؛ سیدمهدی خاموشی نمی تواند‬ ‫منوچهر متکی را پیدا کند»‬ ‫وی افزود‪« :‬در جلس��ه ای که اقای خاموشی رئیس‬ ‫س��ازمان تبلیغات هم بودن��د‪ ،‬حضرت اقا به اقای‬ ‫خاموشی گفتند پیگیری کنید‪.‬‬ ‫یادم نمی رود اقای خاموش��ی خیلی تالش کردند‬ ‫که اقای متکی را ببیند و توضیحاتی را به ایش��ان‬ ‫ارائه کند‪ .‬اخرش س��ال بعد یک نامه یک جمله ای‬ ‫به حضرت اقا نوش��تند‪« :‬حضرت اقا؛ سیدمهدی‬ ‫خاموشی نمی تواند منوچهر متکی را پیدا کند»‪.‬‬ ‫جعفریان ادامه داد‪« :‬م��ا نه امکانات می خواهیم نه‬ ‫س َمت‪ .‬ارزوی ما این است که تجربه ها را بشنوند‪.‬‬ ‫ممکن است چیزی به دردتان بخورد وقتی یک ادم‬ ‫صفرکیلومتر را به کابل می فرس��تید‪ .‬گاهی اوقات‬ ‫ممک��ن اس��ت بگویید از تو حرک��ت؛ من حرکتم‬ ‫را کرده ام‪ .‬اگر ایش��ان در شهرس��تان ها و سفرهای‬ ‫اس��تانی یک پیرزن لرستانی را می بینند‪ ،‬بنده با این‬ ‫تجربه خودم را کش��تم که برخی از موضوعاتی که‬ ‫فکر می کنم مهم اس��ت و بخشی از ان هم گذشته‬ ‫را بیان کنم‪».‬‬ ‫اشتباه وزارت امور خارجه در امور افغانستان‪،‬‬ ‫عدم استفاده از جعفریان هاست‬ ‫این مستند س��از اظهار داشت‪« :‬حضرت اقا یک بار‬ ‫گفتند یکی از اشتباهات بزرگ وزارت امور خارجه‬ ‫در طول سال های گذش��ته در موضوع افغانستان‪،‬‬ ‫عدم استفاده از ادم هایی مثل اقای جعفریان است‪.‬‬ ‫س��ه بار این جمله را وس��ط حرف هایشان تکرار‬ ‫کردند و یک جا گفتند این برای من عجیب است»‪.‬‬ ‫اصال ما را ادم حساب نمی کنند‬ ‫وی اضافه کرد‪« :‬اصال ما را ادم حس��اب نمی کنند‪.‬‬ ‫یک نف��ر در یک خانه ای در کن��ار اتوبان نواب با‬ ‫بیماری ها دس��ت و پنجه نرم می کند و کسی به ان‬ ‫توج��ه نمی کن��د و از طرف دیگر هم��ه به ما نامه‬ ‫می نویس��ند که ش��ما خوب پول می گیرید و حال‬ ‫می کنید‪».‬‬ ‫جهان تازه‬ ‫خاطره ای از سفر اقابه جهرم‬ ‫محمد حسین جعفریان در ادامه بیان داشت‪« :‬یکی‬ ‫از وزرای ارشاد دوره قبل ‪ -‬که من خیلی هم از او‬ ‫خوشم نمی اید ‪ -‬در سایتش خاطره ای نوشته بود‬ ‫با عنوان «ارگ جهرم»‪ .‬نوشته بود یک بار حضرت‬ ‫اقا امده بودند جهرم برای حضور در یک مراسمی‬ ‫در ارش��اد‪ .‬چند نفر یک ارگ یا پیانو را گرفتند و‬ ‫گذاشتند روی سن‪ .‬بعد از اینکه اعالم کردند چند‬ ‫مهمان امده‪ ،‬چن��د نفر دیگر امدند و پیانو یا ارگ‬ ‫را بردند‪.‬‬ ‫جلس��ه که تمام ش��د‪ ،‬حضرت اق��ا‪ ،‬جوانی را که‬ ‫مس��ئول برگزاری مراسم بود‪ ،‬صدا زدند و پس از‬ ‫خ��وش و بش گفتند‪ :‬این ارگ ب��ود؟‪ ،‬پیانو بود؟‪،‬‬ ‫چرا اوردید؟‪ ،‬چ��را بردید؟‪ ،‬جوان گفت حضرت‬ ‫اقا‪ ،‬این ارگ بود‪ ،‬می خواس��تیم س��رود جمهوری‬ ‫اسالمی را با ان بزنیم‪ .‬گفتند چرا بردید؟‬ ‫ج��وان گفت‪ :‬چون به ما گفتن��د امام جمعه جهرم‬ ‫امده است‪ .‬بعد اقا گفتند خب من که بودم‪ .‬جوان‬ ‫گفت حضرت اقا‪ ،‬شما بعد از ظهر می روید تهران‪.‬‬ ‫این‪ ،‬پدر ما را اینجا درمی‪‎‬اورد‪».‬‬ ‫همان قدر که به هدیه تهرانی توجه می شود‪،‬‬ ‫به «حسین پرتوی» عکاس هم توجه شود‬ ‫این مستند ساز و ش��اعر با بیان اینکه درد االن این‬ ‫اس��ت که رهنمودها اعمال نمی شود و اقایان ساز‬ ‫خودش��ان را می زنند‪ ،‬اضافه کرد‪« :‬من از جانبازی‬ ‫ح ترافیک‬ ‫فقط کارتش را دارم‪ .‬فقط با ان وارد طر ‬ ‫می شوم‪ .‬راه بنیاد ش��هید را هم بلد نیستم‪ .‬ما فقط‬ ‫س��هم مس��اوی می خواهیم‪ .‬همان قدر که به هدیه‬ ‫تهرانی توجه می ش��ود و عکس هایش را می خرند‪،‬‬ ‫باید به «حس��ین پرتوی» عکاس هم توجه ش��ود‪.‬‬ ‫بیشتر نه‪ ،‬همان اندازه‪».‬‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫ادامه می دهیم‬ ‫مسعود پورعلی‪ ،‬مدیر تولید برنامه «راز» در گفت وگو‬ ‫ب��ا «مثلث» درب��اره ت��داوم پخش برنام��ه راز گفت‪:‬‬ ‫«استقبال وسیع بینندگان باعث شد تا دست اندرکاران‬ ‫این برنامه در فکر و طراحی ساخت سری جدید راز‬ ‫باش��ند‪ ».‬وی اظهار داشت‪« :‬به طور میانگین بیش از ‪5‬‬ ‫تا ‪12‬هزار پیامک فقط طی برنامه داش��تیم و میلیون ها‬ ‫پیامک مبنی بر درخواس��ت پخش مجدد و س��اخت‬ ‫سری جدید برنامه ارسال شده و همچنان ادامه دارد‪».‬‬ ‫پورعلی ادامه داد‪« :‬اگر دوس��تان به س��ایت ش��بکه ‪4‬‬ ‫مراجع��ه کنند خواهند دید که م��ردم هم چنان تقاضا‬ ‫می کنند برنامه ما تکرار شود‪».‬‬ ‫پورعل��ی درخصوص علت اس��تقبال م��ردم از «راز»‬ ‫گف��ت‪« :‬کاری که اقای طالب زاده کردند فقط این بود‬ ‫که جراحی درستی کردند و در صداوسیما‪ ،‬چیزی را‬ ‫تولی��د کردند که مردم س��ال ها منتظرش بودند و این‬ ‫موضوعی نبود ک��ه اقای طالب زاده برای اولین بار به‬ ‫ان برس��د‪ ».‬وی افزود‪« :‬ریاست محترم صدا و سیما‪،‬‬ ‫شخصا راجع به این مجموعه با اقای طالب زاده تماس‬ ‫گرفتند و موافقت خود و نظر مثبتشان را نسبت به این‬ ‫برنامه و همکاری اقای طالب زاده اعالم کردند‪».‬‬ ‫مدیر تولید مجموعه موفق «راز» با اعالم اینکه امکان‬ ‫دارد س��ری جدید این برنامه از شبکه دیگری پخش‬ ‫ش��ود‪ ،‬افزود‪« :‬ابتدا به ساکن درخواست تهیه کننده و‬ ‫مدیریت ش��بکه ‪ 4‬از اقای طالب زاده‪ ،‬تولید مجموعه‬ ‫دیگری با موضوعات دیگری بود و اقای طالب زاده به‬ ‫دلیل دغدغه هایی که طی این سال ها داشتند سعی در‬ ‫تغییر موضوعات اصلی و مضامین راز داشت و موفق‬ ‫هم ش��دند و چش��م اندازی را برای تداوم این برنامه‬ ‫ایجاد کردند‪».‬پورعلی گفت‪« :‬در واقع دغدغه هایمان‬ ‫باعث ش��د چنین کاری را انج��ام دهیم و نگاهمان به‬ ‫مساله مالی اش نیست ولی مجموعه های مسئول باید‬ ‫خود را موظ��ف بدانند که نگاه مالی ما را تامین کنند‬ ‫ولی ما بیش��تر اعتقادمان این است که کاری که زمین‬ ‫مانده انجام دهیم ولو اینکه خودمان س��رمایه گذاری‬ ‫شخصی کنیم و حتی ضرر مالی زیادی هم بخوریم‪.‬‬ ‫وی ضم��ن تاکید ب��ر حمایت ه��ای بی دریغ رئیس‬ ‫صداوسیما و مدیر شبکه چهار یکی از دالیل موفقیت‬ ‫برنام��ه راز را در همی��ن حمایت ها دانس��ت و اظهار‬ ‫داشت‪« :‬در حال حاضر به دلیل خستگی ناشی از یک‬ ‫ماهه‪ ،‬تیم برنامه راز در استراحت است ولی از همین‬ ‫هفته برنامه ریزی برای کار جدید را شروع می کنیم‪».‬‬ ‫چکیده یکی از جذاب ترین برنامه های راز‬ ‫‪59‬‬ ‫نوشتاری از محمد علی رامین (قسمت اول)‬ ‫لزوم احیای اندیشه امامت‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫مقدمه‪:‬‬ ‫طب��ق نص قانون اساس��ی (مقدمه – اصل دوم بند‬ ‫پنج��م – اصل پنجم – اصل پنجاه و هفتم – اصل‬ ‫یکصد و هفتاد و هفتم) و همچنین بر اساس اندیشه‬ ‫و گفتم��ان امام خمینی (ره) جای��گاه والیت فقیه‬ ‫مق��ام «امامت امت اس�لامی» اس��ت ت��ا به عنوان‬ ‫«ام��ام» محور وح��دت «ام��ت» در زم��ان غیبت‬ ‫حضرت حجت (عج) باشد‪.‬‬ ‫بع��د از رحلت امام خمینی (ره) خالف نظر صریح‬ ‫ان بزرگ��وار و مغای��ر مت��ن قانون اساس��ی‪ ،‬لفظ‬ ‫«امام» در ش��خص امام خمینی (ره) تحدید ش��د و‬ ‫برای جانش��ین ان حضرت مقام«امامت ولی فقیه»‬ ‫مس��کوت گذاش��ته ش��د و عمال نظ��ام توحیدی‬ ‫«ام��ت – امام��ت» م��ورد نظ��ر قانون اساس��ی و‬ ‫ام��ام خمینی (ره) به نظام «مل��ت – رهبر» متعارف‬ ‫سیستم های سکوالریستی غرب تنزل یافت‪.‬‬ ‫کس��انی که این تغییرات بنیادی��ن را پایه گذاری‬ ‫کردن��د‪ ،‬از نتایج خطیر ان غاف��ل نبودند‪ ،‬اما برای‬ ‫تبعی��ت عموم از خواس��ته های خوی��ش و تحمیل‬ ‫عوارض ناشی از این خط متفاوت‪ ،‬معموال شبهاتی‬ ‫را مطرح می کردند‪ .‬در سال ‪ 1369‬پاسخگویی به‬ ‫این بهانه ها و ش��بهات انجام گرفت و نخستین بار‬ ‫جهان تازه هفته نامه «کیهان هوایی» به انتش��ار مقاله ای مفصل‬ ‫به قلم «محمد علی رامین» در چندین شماره متوالی‬ ‫(بهار ‪ )1370‬همت گماش��ت‪ .‬در ذیل خالصه ان‬ ‫مقاله نقل شده است‪:‬‬ ‫‪60‬‬ ‫شبهه اول‬ ‫لفظ «رهبر» ترجمه فارسی همان کلمه «امام» است و‬ ‫جدال بر سر الفاظ‪ ،‬بی حاصل و غیر ضروری است‪.‬‬ ‫پاس��خ‪ :‬اگر لفظ «رهبر» ترجم��ه جامع و دقیق کلمه‬ ‫عربی «امام» باش��د و جایگاه ای��ن دو لفظ در عرف‬ ‫جامع��ه اس�لامی و معارف دینی ما یکس��ان باش��د‪،‬‬ ‫بدیهی است که جدال کالمی بر سر دو تعبیر مترادف‬ ‫و هم ش��ان‪ ،‬عملی بیهوده و خالف عقل اس��ت‪ .‬اگر‬ ‫ما این دو لفظ را از هر جهت یکس��ان بدانیم‪ ،‬اولین‬ ‫سوالی که پیش می اید‪ ،‬این است که‪ :‬چرا نویسندگان‬ ‫قانون اساس��ی هر دو تعبیر «امامت» و «رهبری» را در‬ ‫مقدمه و متن اصول قانون اساس��ی ب��ه کار گرفته اند‬ ‫و به همان ترجمه فارس��ی «امام» یعنی «رهبری» اکتفا‬ ‫نکرده اند؟‬ ‫مثال در بخش��ی از مقدمه قانون اساس��ی چنین امده‬ ‫است‪:‬‬ ‫«بر اساس والیت امر و امامت مستمر‪ ،‬قانون اساسی‬ ‫زمینه تحقق رهبری فقیه جامع الشرایطی که از طرف‬ ‫مردم به عنوان رهبر ش��ناخته می شود (مجاری االمور‬ ‫بیدالعلم��اء باهلل االمناء علی حالل��ه و حرامه)‪ ،‬اماده‬ ‫می کند تا ضامن عدم انحراف سازمان های مختلف از‬ ‫وظایف اصیل اسالمی خود باشد‪ ».‬بنابراین اگر کسی‬ ‫بر اس��اس ش��رایط و ضوابط قانون اساس��ی [اصول‬ ‫یکصد و هفتم و یکصد و نهم] عهده دار مقام رهبری‬ ‫مردم شد‪ ،‬عالوه بر مسئولیت بر امور مسلمانان برای‬ ‫صیانت از اصل «استمرار امامت» به عنوان «امام امت»‬ ‫نیز مطرح اس��ت و هرگز کس��ی که موم��ن و معتقد‬ ‫به مبانی نظام مقدس جمهوری اس�لامی اس��ت‪ ،‬این‬ ‫موض��وع را انکار نخواهد کرد‪ ،‬زی��را پنجمین بند از‬ ‫اصل دوم قانون اساسی چنین می گوید‪:‬‬ ‫«جمهوری اسالمی‪ ،‬نظامی است بر پایه ایمان به امامت‬ ‫و رهبری مستمر و نقش اساسی ان در تداوم انقالب‬ ‫اسالمی‪ ».‬باید توجه داشت که در عرف جامعه ما هم‬ ‫نمی توان همواره لفظ «رهبر» را مترادف با لفظ «امام»‬ ‫دانس��ت‪ .‬مثال در فارس��ی به امام جماعت نمی توان‬ ‫«رهبر نماز جماعت» گفت‪ ،‬بلکه عبارت «پیش نماز»‬ ‫به کار می رود که به معنی پیشوایی و مقتدایی در نماز‬ ‫اس��ت و مامومی��ن باید به تمام حرکات و س��کنات‬ ‫امام جماعت اقتدا کنند‪ .‬البته ش��اید بتوان در مواردی‬ ‫لغ��ت رهب��ری را با نق��ش امامت مترادف دانس��ت‪.‬‬ ‫همان س��ان که گاه از تعابی��ری دیگر ولی امر‪ ،‬حاکم‪،‬‬ ‫رئیس‪ ،‬هادی‪ ،‬س��ید‪ ،‬قائد‪ ،‬زعیم و همانند ان استفاده‬ ‫می ش��ود‪ .‬اگ��ر بخواهی��م لفظ «امام» را ب��ه «رهبر»‬ ‫ ترجم��ه کنی��م لغت «امت» را که هم��واره متقارن با‬ ‫«ام��ام» در فرهن��گ جامعه و مذهب ما امده اس��ت‪،‬‬ ‫به چه لفظی ترجمه خواهیم ک��رد؟ اصوال چه نیازی‬ ‫اس��ت که ما بخواهیم لفظ مق��دس و الهی «امام» را‬ ‫که به معنی ریاس��ت و زعامت عامه‪ ،‬در امور دین و‬ ‫دنیای ماس��ت بر خود و جامعه تحریم کرده و ان را‬ ‫در لفظ فارس��ی «رهبر»‪ ،‬محصور و محدود کنیم‪ ،‬در‬ ‫حالی که گاه و بی گاه از فرهنگ منحط و اس��تعماری‬ ‫غرب‪ ،‬کلماتی نظیر «مرس��ی» کامال پذیرفته ش��ده و‬ ‫بدون دغدغه به کار برده می شود‪.‬‬ ‫برای پرهیز از اطاله کالم‪ ،‬توجه خوانندگان گرامی را‬ ‫ب��ه مطالعه یادداش��ت ها و مباحث ارزش��مند کتاب‬ ‫«امامت و رهبری» از اس��تاد ش��هید مرتضی مطهری‬ ‫جلب کرده و به ذکر این مطلب قناعت می ش��ود که‪:‬‬ ‫اگر نویس��ندگان و تدوین کنندگان قانون اساس��ی که‬ ‫از بزرگان دین و سیاس��ت در اغاز انقالب اس�لامی ‬ ‫بودن��د‪ ،‬تفاوت��ی میان تعابی��ر «رهبر» و «ام��ام» قائل‬ ‫نمی ش��دند‪ ،‬جدا از کلمه «رهب��ری» در چندین جای‬ ‫قانون اساس��ی‪ ،‬بر لف��ظ «امامت» تاکی��د نمی کردند‪.‬‬ ‫الحق که ان بزرگواران و در راس همه خود حضرت‬ ‫امام خمینی (ره) بر این امر واقف بودند که گاهی یک‬ ‫لغت به صورت مظهر یک اندیش��ه در امده و چنان‬ ‫ب��ار تبلیغی با خود به هم��راه دارد که به تنهایی قادر‬ ‫اس��ت در جهت حفظ وحدت و صیانت از ارزش ها‬ ‫در مقابل انبوهی از توطئه های دش��منان ایس��تادگی‬ ‫کرده و خود محور حق و مالک تش��خیص دوس��ت‬ ‫از دشمن بشود‪.‬‬ ‫شبهه دوم‬ ‫اص��رار بر بکارگیری تعبیر «امام» برای رهبر حاضر‪،‬‬ ‫نه صالح اس��ت و نه مشروع و مجاز‪ .‬زیرا اگر چنین‬ ‫کاری مصلح��ت و صحی��ح بود تا به ح��ال بزرگان‬ ‫حاضر در صحنه های دین‪ ،‬فرهنگ‪ ،‬هنر و سیاست از‬ ‫ان دریغ نمی کردند‪.‬‬ ‫پاس��خ‪ :‬م��ا از ائمه ه��دی (ع) و علم��ای دین خود‬ ‫یادگرفته ایم که هیچ ادعای��ی را بدون اثبات نپذیریم‬ ‫و ب��دون وج��ود دلیل عقلی‪ ،‬نقلی ی��ا قانونی‪ ،‬هرگز‬ ‫تح��ت تاثیر روش ه��ا و بهانه های دیگ��ر‪ ،‬موضوعی‬ ‫را قب��ول ی��ا رد نکنی��م‪ .‬ح��ال بای��د دید ک��ه دلیل‬ ‫ش��رعی و قانونی این ادعای ب��زرگ که به کارگیری‬ ‫لف��ظ «ام��ام» ب��رای ش��خصیت اول جهان اس�لام‪،‬‬ ‫رهب��ر انقالب و ولی امر مس��لمانان خالف ش��رع و‬ ‫مصلحت است‪ ،‬چیست؟ در حالی که تعابیری نظیر‪:‬‬ ‫«امام موس��ی صدر»‪« ،‬امام عبداهلل بخاری» و امثال ان‪،‬‬ ‫الف��اظ رایج در رس��انه های ما هس��تند و حتی به هر‬ ‫پیش نمازی «امام» گفته می شود‪ ،‬ایا می توان به همین‬ ‫سادگی‪ ،‬حکم تحریم و ممنوعیت اصل «امامت امت»‬ ‫را صادر کرد؟‬ ‫راس��تی چه مصلحتی باالتر از رعایت قانون اساسی‬ ‫و پاس��داری از ان می توان��د ب��رای پی��روان صدیق‬ ‫ام��ام خمینی (ره) و یاران وفادار به انقالب اس�لامی ‬ ‫وج��ود داش��ته باش��د؟ اصل پنج��م قانون اساس��ی‬ ‫چنین می گوید‪« :‬در زم��ان غیبت حضرت ولی عصر‬ ‫(عجل اهلل تعالی فرجه) در جمهوری اس�لامی ایران‪،‬‬ ‫والی��ت ام��ر و امامت امت بر عهده فقی��ه عادل و با‬ ‫تق��وا‪ ،‬اگاه به زمان‪ ،‬ش��جاع‪ ،‬مدیر و مدبر اس��ت که‬ ‫طب��ق اصل یکص��د و هفتم عه��ده دار ان می گردد‪».‬‬ ‫در اص��ل یکصد و هفت��م ام��ده‪ ....« :‬تعیین رهبر به‬ ‫عهده خبرگان منتخب مردم اس��ت‪ .‬خبرگان رهبری‬ ‫درب��اره همه فقهای واجد ش��رایط مذکور در اصول‬ ‫پنجم و یکصد و نهم‪ ،‬بررس��ی و مش��ورت می کنند‪،‬‬ ‫هر گاه یک��ی از انان را اعلم به احکام و موضوعات‬ ‫فقهی یا مسائل سیاسی و اجتماعی یا دارای مقبولیت‬ ‫عامه یا واجد برجس��تگی خ��اص در یکی از صفات‬ ‫مذکور در اصل یکصد و نهم تش��خیص دهند‪ ،‬او را‬ ‫ب��ه رهبری انتخاب می کنن��د‪ ».....‬اصل یکصد و نهم‬ ‫نیز ش��رایط و صفات رهبر را اینگونه شرح می دهد‪:‬‬ ‫«‪ -1‬صالحیت علمی الزم برای افتا در ابواب مختلف‬ ‫فق��ه ‪ -2‬عدالت و تق��وای الزم ب��رای رهبری امت‬ ‫اس�لام ‪ -3‬بینش صحیح سیاسی و اجتماعی‪ ،‬تدبیر‪،‬‬ ‫شجاعت‪ ،‬مدیریت و قدرت کافی برای رهبری»‪.‬‬ ‫ح��ال با توج��ه به نظر قانون اساس��ی ک��ه در زمان‬ ‫غیب��ت امام معص��وم (ع��ج) هی��چ گاه نبای��د ام��ت‬ ‫(‪)2‬‬ ‫محمد(ص) بدون ام��ام بماند و نیز تاییدات مکرر‬ ‫ام��ام خمین��ی(ره) ک��ه ام��ام خامن��ه ای را «بهترین‬ ‫ف��رد برای رهبری نظام اس�لامی» می دانس��تند و نیز‬ ‫تش��خیص اکثریت قاطع خبرگان امت در شایستگی‬ ‫و معرف��ی معظ��م ل��ه به عن��وان رهب��ر جمه��وری‬ ‫اس�لامی ایران و همچنین با التفات ب��ه مقدمه قانون‬ ‫اساس��ی که رهبر شناخته شده مردم را برای استمرار‬ ‫«امامت» به عنوان امام می شناس��د‪ ،‬اگر امام خامنه ای‬ ‫(حفظ��ه اهلل) را «ام��ام امت» نخوانی��م‪ ،‬پس در حال‬ ‫حاض��ر ام��ام امت محمد(ص) کیس��ت؟ هر کس��ی‬ ‫که رغبتی به دانس��تن و فرصتی ب��رای مطالعه قانون‬ ‫اساسی داشته و با واقعیت های زمان و نیاز مسلمانان‬ ‫اشنا باش��د‪ ،‬در می یابد که بعد از رحلت امام خمینی‬ ‫داشتن یک امام حق مسلم امت بوده و بزرگترین‬ ‫خی�ر و برکت را برای مس�لمانان به هم�راه دارد‬ ‫و ان را ب�ه عن�وان یک نیاز اجتماعی و یک اصل‬ ‫اعتق�ادی و یک حق قانونی برای خود ش�ناخت‬ ‫– و هیچ ک�س هم دلیلی بر انکار ان نداش�ت –‬ ‫این شخص موظف است دیگران را به این خیر و‬ ‫معروف دعوت کند‪ ،‬حتی اگر همه بزرگان نسبت‬ ‫به این خیر و معروف بی توجه مانده باشند‬ ‫گفتن «ام��ام امت» امام خامنه ای مط��رح کند‪ ،‬دیگر‬ ‫مورد افترا از جانب مس��لمانی واقع نمی شود‪ ،‬لکن‬ ‫برای خیلی ها گفتن و نوش��تن «ای��ت اهلل خامنه ای»‬ ‫به صورت یک عادت درامده اس��ت و بس��یاری از‬ ‫بزرگان ما هم از این عادت پیروی می کنند‪.‬‬ ‫دوم‪ ،‬بزرگان ما چنان درگیر مس��ائل داخلی روزمره‬ ‫ش��ده اند که بس��یاری از ایش��ان فرص��ت و فراغت‬ ‫پرداختن به مس��ائل ریشه ای و اعتقادی ‪ -‬مانند اصل‬ ‫اساسی «امت و امامت» را ندارند‪ .‬هرچند این بزرگان‬ ‫عامل پیروزی انقالب اس�لامی و اس��تحکام نظام و‬ ‫وح��دت مس��لمانان بوده اند‪ ،‬ولی مدت هاس��ت که‬ ‫متروک و مسکوت مانده اند‪.‬‬ ‫اما وقتی انسان این موضوع را با توجه به توطئه های‬ ‫دش��من و احتی��اج مبرم امت‪ ،‬با هر ک��دام از علمای‬ ‫وارس��ته و دس��ت اندرکاران نظام و دوراندیش��ان از‬ ‫می��ان ارباب جراید در میان می گذارد‪ ،‬طبیعی اس��ت‬ ‫که از ان پش��تیبانی و اس��تقبال می شود‪ .‬منتها معموال‬ ‫ه��ر کدام از ای��ن بزرگواران به دلی��ل تواضع خاص‬ ‫خ��ود‪ ،‬دیگری را برای ش��روع این امر خیر و مبارک‬ ‫(یعنی گفتن یا نوش��تن ام��ام خامنه ای) بر خود اولی‬ ‫می بیند و بیشتر مایل است در این موضوع پیرو باشد‬ ‫تا پیش��گام‪ .‬بعض��ی از عزیزان ه��م معتقدند که اول‬ ‫باید مس��لمانان خود را به عنوان ی��ک «امت» دریابند‬ ‫و سپس در خواستن و گفتن «امام خامنه ای» پیشقدم‬ ‫بش��وند تا قضیه حالت طبیعی و روال مردمی خود را‬ ‫داشته باشد‪.‬‬ ‫ضمن تایید این س��خن باید توجه داشت که اوال در‬ ‫مورد امام خمینی (ره)‪ ،‬تعیین کنندگان شعارهای مردم‬ ‫در تظاهرات‪ ،‬رهبران روحانی جامعه بودند و بعد از‬ ‫اینکه رس��انه ها به پیروی از ان شعارها لفظ «امام» را‬ ‫در روزنامه ها (و بعدا در صدا و س��یما) به کار بردند‪ ،‬‬ ‫به ص��ورت لفظ متداول بین م��ردم درامد و تا قبل از‬ ‫تظاهرات تاس��وعا و عاشورای س��ال ‪ 57‬غالبا الفاظ‬ ‫«اق��ای خمینی» یا «اقا» در بین مردم رواج داش��ت و‬ ‫برای اولین بار مس��لمانان خارج کشور تعبیر مبارک‬ ‫«امام خمینی» را به کار بردند‪.‬‬ ‫در ثانی‪ ،‬عموم طرفداران انقالب اسالمی در خارج‬ ‫با فرض اینک��ه مجموعه دس��ت اندرکاران جامعه و‬ ‫نظام اس�لامی (روحانی‪ ،‬مجلس دولتی و رسانه ها)‬ ‫تابع رهبرند‪ ،‬همواره خود را تابع مش��ی انها دانس��ته‬ ‫و هم اکنون نیز منتظر اقدام مس��ئوالن داخل کش��ور‬ ‫هستند‪ .‬هرچند بسیاری از مسلمانان خارج با اندیشه‬ ‫امام خمین��ی در مورد اس��تمرار امام��ت به عنوان یک‬ ‫مساله اعتقادی – انقالبی برخورد کرده و با توجه به‬ ‫ثبت ان در قانون اساسی منتظر این و ان نمانده اند‪.‬‬ ‫ثالث��ا‪ ،‬ع�لاوه ب��ر بس��یاری از علما و اندیش��مندان‬ ‫غیر ایران��ی ک��ه گفتن و نوش��تن لفظ مب��ارک «امام‬ ‫خامنه ای» را به عنوان یک شعار و فریضه پذیرفته اند‪،‬‬ ‫علم��ای ایرانی اگاه و دلس��وخته ای نیز وجود دارند‬ ‫که کم و بیش گفتن و نوش��تن ای��ن تعبیر مبارک را‬ ‫به عنوان یک امر خیر برای نظام و نهضت مس��لمانان‬ ‫اغ��از کرده اند و ب��ه اذن خدا این موض��وع هر روز‬ ‫روش��نتر ش��ده و اثار پرخیر و برکت ان به زودی در‬ ‫گس��تره عالم نصیب امت مظلوم اسالمی خواهد شد‪.‬‬ ‫(بحول اهلل و قوته)‪.‬‬ ‫و دیگر اینکه‪ ،‬در فرهنگ دینی ما‪ ،‬همه مسلمانان در‬ ‫قبال هر ح��ق و وظیفه ای که بر زمین مانده و مورد‬ ‫بی توجهی قرار گرفته باش��د‪ ،‬مسئولند و هیچ فرقی‬ ‫می��ان کوچکترین عضو امت ب��زرگ محمد (ص) و‬ ‫ب��زرگان دین و ملت وجود ن��دارد‪ .‬زیرا پیامبر خدا‬ ‫حضرت محم��د مصطفی (ص) می فرمای��د‪« :‬کلکم‬ ‫راع و کلک��م مس��ئول» و قانون اساس��ی جمهوری‬ ‫اس�لامی در اصل هش��تم خود بنا ب��ر حکم صریح‬ ‫الهی می گوید‪ « :‬در جمهوری اس�لامی ایران دعوت جهان تازه‬ ‫ب��ه خیر‪ ،‬امر ب��ه معروف و نه��ی از منکر وظیفه ای‬ ‫اس��ت همگان��ی و متقابل بر عهده مردم نس��بت به‬ ‫یکدیگر‪ ،‬دولت نس��بت به مردم و مردم نس��بت به‬ ‫دول��ت‪ »....‬بنابراین اگر کس��ی – هرچه قدر هم که‬ ‫کوچ��ک باش��د – دریافت که به عن��وان یک عضو‬ ‫از امت اس�لامی باید «امام» داش��ته باش��د و داشتن‬ ‫یک امام حق مس��لم امت ب��وده و بزرگترین خیر و‬ ‫برکت را برای مس��لمانان به هم��راه دارد و ان را به‬ ‫عن��وان یک نی��از اجتماعی و یک اص��ل اعتقادی و‬ ‫ی��ک حق قانونی برای خود ش��ناخت – و هیچ کس‬ ‫هم دلیلی بر انکار ان نداشت – این شخص موظف‬ ‫اس��ت دیگران را به این خیر و معروف دعوت کند‪،‬‬ ‫حتی اگر همه بزرگان نس��بت به این خیر و معروف‬ ‫بی توجه مانده باشند‪.‬‬ ‫خالص��ه همه کس��انی که ک��م و بی��ش برنامه های‬ ‫دش��من را از البه الی خط��وط و نقوش طراحی های‬ ‫او دریافته ان��د‪ ،‬به این نتیجه رس��یده اند اولین قدم در‬ ‫راه احیای «امت»‪ ،‬ش��ناخت و معرفی یک امام حی و‬ ‫حاضر است تا حول محور ایشان‪ ،‬مسلمانان پراکنده‬ ‫که ب��ر لبه پرتگاه گ��ودال اتش خیز ظلم و اس��تبداد‬ ‫جهان��ی قرار گرفته اند‪ ،‬دوباره نج��ات پیدا کنند‪ .‬اگر‬ ‫پیروان حق – چنانکه پیروان باطل از پیشوایان باطل‬ ‫خ��ود تبلی��غ و تروی��ج می کنند – نیز مبل��غ و مروج‬ ‫پیشوای بر حق خود باشند به یقین بر هرچه باطل در‬ ‫جهان است پیروز خواهند شد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫(قدس اهلل نفس��ه الزکیه)‪ ،‬امام امت ما کس��ی جز امام‬ ‫خامنه ای (روحی فداه) نیس��ت‪ .‬اینکه چرا بزرگان ما‬ ‫هنوز ب��ه کارگیری تعبیر «امام خامن��ه ای» را به طور‬ ‫علن��ی و عام اس��تعمال نکرده اند‪ ،‬بحث گس��ترده ای‬ ‫اس��ت که از حوصله ای��ن مقاله و از ت��وان این قلم‬ ‫خارج اس��ت‪ ،‬ولی ذکر چند مطل��ب درباره ان مفید‬ ‫به نظر می اید‪:‬‬ ‫‪ -1‬در ابت��دای امر‪ ،‬رحلت جانس��وز امام کبیر امت‪،‬‬ ‫عال��م و عامی را چن��ان غرق در ماتم ک��رده بود که‬ ‫کس��ی به چیزی جز از دست دادن خمینی عزیز (ره)‬ ‫فکر نمی کرد و عش��ق الهی مومنان به ان عبد صالح‬ ‫پروردگار‪ ،‬حتی روح بسیاری را از ابدان خاکی جدا‬ ‫کرد و دیگر فراغتی برای اندیش��ه ها باقی نگذاشت‪.‬‬ ‫انصافا در ان روزهای پر سوز و گداز چنان عشق ان‬ ‫امام فقید‪ ،‬س��راپای وجود همه را لبریز کرده بود که‬ ‫در هیچ دلی جای کس دیگری نبود‪ .‬البته اگر مواجهه‬ ‫مستقیم با توطئه های رس��انه های صهیونیسم جهانی‬ ‫نبود که با انواع حیله های ش��یطانی می کوشیدند تا به‬ ‫مسلمانان القا کنند که «رحلت امام خمینی (ره) یعنی‬ ‫اضمحالل امت و م��رگ افکار و نظام و نهضت او»‪،‬‬ ‫شاید بسیاری از داغدیدگان هرگز به کنترل عواطف‬ ‫خود موفق نمی ش��دند و فکر و راه امام خمینی (ره)‬ ‫را در ش��خص ایش��ان خالصه می کردند‪ .‬به هر حال‬ ‫در ان ای��ام‪ ،‬کوچک و بزرگ ما بر اثر عش��ق به امام‬ ‫راحل(ره) فکر و اندیش��ه او را ک��ه بارها خطاب به‬ ‫دشمنان جهانی اعالم می کرد‪« :‬باید بدانید که نهضت‬ ‫ما قائم به شخص نیست(‪ »)3‬فراموش کرده بودیم‪ .‬چه‬ ‫بس��ا اگر لطف الیزال الهی و نظارت و حتی دخالت‬ ‫مس��تقیم موالی ما حض��رت بقیه اهلل االعظم (ارواحنا‬ ‫لتراب مقدمه الفدا) نبود‪ ،‬تا به حال اثری از نهضت و‬ ‫نظام مقدس اسالمی هم باقی نمانده بود‪.‬‬ ‫به مرور زمان که احساس��ات گداخت��ه ارام گرفت‬ ‫و بس��یاری از توطئه های دش��منان و واقعیت جامعه‬ ‫و مش��کالت امت اس�لامی و نی��ز احتی��اج مبرم به‬ ‫وج��ود یک ام��ام مطاع و صاح��ب والیت مطلقه هر‬ ‫روز اشکارتر ش��د در همان حال متاسفانه عده ای از‬ ‫دوس��تان تحت نام امام خمینی (ره)‪ ،‬به مایوس کردن‬ ‫مسلمانان از ادامه نهضت و شکوفایی انقالب اسالمی‬ ‫ پرداختند که از جو س��اخته شده‪ ،‬دو نتیجه – هرچند‬ ‫عمدتا ناخواسته – حاصل شد‪:‬‬ ‫یکی اینکه دش��منان جهانی انقالب هرچه توانستند‬ ‫از موقعیت پدید امده در جهت متفرق ساختن و دور‬ ‫کردن مسلمانان از انقالب و متعاقب ان در زیر سلطه‬ ‫گرفتن ناامیدشدگان بهره برداری کردند و دیگر اینکه‬ ‫در فضای غوغازده داخل کش��ور کس��ی به خودش‬ ‫جرات نمی داد حرفی – هرچند حق و مستدل – بزند‬ ‫که احیانا در تش��دید بهانه گی��ری غوغاطلبان‪ ،‬مورد‬ ‫استفاده قرار گیرد‪.‬‬ ‫مثال بارها رس��انه های همگانی داخل کشور از ترس‬ ‫گرفت��ار ام��دن در ام��واج تهمت ها‪ ،‬اگر مس��لمانی‬ ‫– ایران��ی یا غیر ایران��ی‪ -‬بر اثر اعتق��اد و ایمان به‬ ‫اصل «امت و امامت» ک��ه از امام خمینی (ره) گرفته‬ ‫و مطابق با قانون اساس��ی جمهوری اسالمی اس��ت‪،‬‬ ‫تعبی��ر «ام��ام خامن��ه ای» را ب��ه کار می ب��رد‪ ،‬ان را‬ ‫سانس��ور ک��رده و ب��ه «ای��ت اهلل خامن��ه ای» مبدل‬ ‫می کردن��د‪ ،‬گویی – نعوذباهلل– به س��احت مقدس‬ ‫مومنی اهانت ش��ده اس��ت! گرچه بحمداهلل جامعه‬ ‫رو به رش��د م��ا از ان تنگناها گذش��ته و از ان جو‬ ‫رعب انگیز و تهمت امیز حاکم بر برادران دینی دور‬ ‫ش��ده و امروز تمامی جناح های اسالمی به زیان های‬ ‫زائدالوص��ف «هدر دادن نیروهای خودی» که باعث‬ ‫گس��ترش نفوذ و سلطه همه جانبه دشمنان جهانی بر‬ ‫سرنوشت مسلمانان می ش��ود‪ ،‬واقف شده اند و اگر‬ ‫کس��ی مساله دینی و قانونی «اس��تمرار امامت» را با‬ ‫پانوشت‪:‬‬ ‫‪ -1‬و تو یاداوری کن که یاداوری برای مومنان سودمند است‪:‬‬ ‫«سوره ذاریات ایه ‪»55‬‬ ‫‪ -2‬حجت االسالم و المسلمین سید احمد خمینی در نامه ای خطاب‬ ‫به ام��ام خامنه ای به تاریخ ‪ 1368/3/15‬چنین نوش��ت‪« :‬حضرت‬ ‫امام (خمینی) بارها از جنابعالی به عنوان مجتهدی مسلم و نیز بهترین‬ ‫فرد برای رهبری نظام اسالمی مان نام می بردند‪».‬‬ ‫‪ -3‬سخنرانی امام خمینی در جمع کارکنان صنعت نفت ابادان‪-‬‬ ‫روزنامه اطالعات ‪1358 /2/8‬‬ ‫‪61‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫‪62‬‬ ‫دبیرکل موتلفه می گوید به رغم‬ ‫اختالف نظرهایی که میان محمود‬ ‫احمدی نژاد و هاشمی رفسنجانی وجود‬ ‫دارد باید همچنان هر دو شخصیت را‬ ‫حفظ کرد و البته او به این مساله تاکید‬ ‫می کند که بسط اختالف نظرها به ضرر‬ ‫انقالب تمام خواهد شد‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫روایت نوشتاری و تصویری‬ ‫علیرضا بهرامی از اکسپو ‪ 2010‬شانگهای‬ ‫اکسپو چیست؟‬ ‫اکس��پو مثل خیلی از مفاهیم وارداتی دیگر در کش��ور ما بد ترجمه و با برگزاری نمایش��گاه –‬ ‫فروشگاه های اثار هنرهای تجسمی در چند سال گذشته‪ ،‬به شکلی غیرواقعی تبیین شده است‪ .‬اما‬ ‫در واقع‪ Expo ،‬یا نمایشگاه جهانی‪ ،‬نامی کلی است برای نمایشگاه های بزرگی که حدود یک ونیم‬ ‫قرن گذش��ته‪ ،‬در ش��کلی ارتقا یافته و در حال تکوین‪ ،‬محملی شده برای عرضه دستاورد های‬ ‫تاریخی و نیز فرهنگی و هنری ملل شرکت کننده‪ .‬در کنار هم قرار گرفتن این دستاورد ها‪ ،‬به ایجاد‬ ‫بازار اقتصادی بزرگی منجر می شود که به میزان جدی گرفته شدن از سوی دولت ها و جوامع‬ ‫مختلف‪ ،‬رویداد های اقتصادی مطلوبی را رقم می زند‪.‬‬ ‫از زمان جدی شدن بحث برگزاری اکسپو در ابتدای قرن بیستم ‪ -‬پس از تجربیات مفید حاصل از‬ ‫برگزاری نمایشگاه های بین المللی و همگانی در لندن‪ ،‬پاریس‪ ،‬وین‪ ،‬امستردام‪ ،‬بروکسل‪ ،‬بارسلون‪،‬‬ ‫سنت لوئیس‪ ،‬تورین و فیالدلفیا و نیز اسیب شناسی انها ‪ -‬و البته با وجود وقفه ایجاد شده به‬ ‫دلیل بروز جنگ جهانی اول در پیگیری های دولت المان‪ ،‬سرانجام در سال ‪ 1928‬نمایندگان ‪31‬‬ ‫کشور جهان در پاریس نخستین پیمان را که به روشی سازنده بر تشکیل نمایشگاه های بین المللی‬ ‫نظارت می کرد‪ ،‬به امضا رس��اندند‪ .‬متعاقب ان‪ ،‬دو پروتکل س��ال های ‪ 1948‬و ‪ 1966‬به نوعی‬ ‫تجدیدنظرهای تکمیلی بر کنوانسیون ‪ 1928‬بود و در نهایت به پروتکل ‪ 1972‬منتهی شد که تا‬ ‫حاال هم پایدار است‪.‬‬ ‫مس��ئولیت برگزاری نمایشگاه های اکسپو برعهد ه دفتر بین المللی نمایش��گاه ها ‪ BIE‬است که‬ ‫‪63‬‬ ‫‪HABITAT, UNHCR, UNICEF, UNIDO, UNISDR,‬‬ ‫‪UNITAR, UNMAS, UNWTO, WB, WFP, WHO,‬‬ ‫‪ WIPO, WMO, WTO‬ب��ا مخاطبان خود ارتباط برقرار‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫نمایشگاه های مصوب را در قالب های جهانی‪ ،‬بین المللی‬ ‫یا تخصصی در فاصله های پنج یا س��ه س��اله و هرکدام‬ ‫به مدت س��ه تا ش��ش ماه‪ ،‬با همکاری دولت ها برگزار‬ ‫می کند‪ .‬این نمایشگاه ها موضوع هایی جهانی را که بازتاب‬ ‫فرهنگ تجربه های متنوع بشری هستند‪ ،‬دربر می گیرند‪.‬‬ ‫بر این اس��اس‪ ،‬غرفه های نمایشگاه های اکسپو براساس‬ ‫موضوع هایی خاص برپا می شوند تا تفسیر کشور مربوط‬ ‫را از ان موضوع نش��ان دهند‪ .‬برای نمونه‪ ،‬موضوع های‬ ‫«اب» در اکس��پوی ‪ 1998‬لیس��بون (پرتغال)‪« ،‬انس��ان‪،‬‬ ‫طبیعت و تکنولوژی» در اکسپوی ‪ 2000‬هانوفر (المان)‪،‬‬ ‫«خرد طبیعت» در اکسپوی ‪ 2005‬ایچی (ژاپن) و «شهر‬ ‫بهتر‪ ،‬زندگی بهتر» در اکس��پوی ‪ 2010‬شانگهای (چین)‬ ‫مطرح بوده که جمهوری اسالمی ایران نیز در انها حضور‬ ‫داشته است‪.‬‬ ‫اکسپوی ‪ 2010‬شانگهای‬ ‫ش��انگهای به عنوان دومین شهر بزرگ چین – با حدود‬ ‫‪ 30‬میلی��ون نفر جمعیت در روز و حدود ‪ 20‬میلیون نفر‬ ‫تاثیرگذاری اختص��اص داده اند که حدود ‪ 190‬کش��ور‬ ‫شرکت کننده در ان در پنج سرفصل تنوع فرهنگ شهری‪،‬‬ ‫رفاه شهری‪ ،‬علم و تکنولوژی‪ ،‬باز سازی جوامع شهری‬ ‫و مناطق ش��هری با ‪ 90‬ت��ا ‪ 120‬میلیون نفر بازدیدکننده‬ ‫پیش بینی شده در تالقی گاه فرهنگ ها‪ ،‬تمدن ها‪ ،‬صنعت ها‬ ‫و تاریخ ها به گفت وگو می نش��ینند؛ گفت وگوهایی در‬ ‫زمانی دو هزار و ‪ 220‬ساعته؛ بعضا یک طرفه‪ ،‬گاه دوطرفه‬ ‫و عموم��ا به یادماندنی‪ .‬این یعنی بی��ش از ‪ 200‬میلیارد‬ ‫ساعت ‪ -‬نفر گفت وگو در تجلی گاه همگرایی انسانی‪.‬‬ ‫البته همزمان با کش��ورها ‪ ،‬حدود ‪ 50‬سازمان بین المللی‬ ‫ازجمله س��ازمان جهانی گردشگری‪ ،‬س��ازمان جهانی‬ ‫توسعه صنعتی ملل متحد‪ ،‬بانک جهانی‪ ،‬سازمان جهانی‬ ‫غ��ذا‪ ،‬اتحادیه جهانی کارگ��ری‪ ،‬اتحادیه عرب‪ ،‬اتحادیه‬ ‫افریقا‪ ،‬س��ازمان همکاری های اقتصادی‪ ،‬سازمان جهانی‬ ‫تجارت‪ ،‬شورای جهانی اب‪ ،‬انجمن جهانی صلیب سرخ‬ ‫و هالل احمر‪ ،‬بانک توسع ه جهانی‪ ،‬صندوق کودکان ملل‬ ‫متحد (یونس��کو)‪ ،‬صندوق جهانی ملل متحد‪ ،‬سازمان‬ ‫جهانی محیط زیس��ت طبیعت و خالصه انواع و اقسام‬ ‫اکس�پو مثل خیلی از مفاهیم وارداتی دیگر در‬ ‫کش�ور ما بد ترجم�ه و به ش�کلی غیرواقعی‬ ‫تبیین شده است‪ Expo .‬یا نمایشگاه جهانی‪،‬‬ ‫نامی کلی اس�ت برای نمایش�گاه های بزرگی‬ ‫که حدود یک ونیم قرن سابقه برگزاری دارد‬ ‫‪64‬‬ ‫در ش��ب ‪ -‬از اول ماه مه میالدی ‪ 11 -‬اردیبهشت ماه ‪-‬‬ ‫به مدت بیش از شش ماه میزبان نمایشگاهی است که طبق‬ ‫اعالم رسمی‪ ،‬بیش از المپیک دو سال پیش پکن برای ان‬ ‫سرمایه گذاری شده است‪.‬‬ ‫چینی ها در یک همکاری پروتکلی با دولت ها و نهادهای‬ ‫مختلف‪ 500 ،‬هکتار از وسعت تکنولوژیکی ترین شهر‬ ‫خود و ش��اید در حال توس��عه ترین ش��هر منطقه را‪ ،‬در‬ ‫دو ط��رف مقطع��ی از رودخان ه «هوانگ پ��و» به رویداد‬ ‫سازمان های با پیشوند ‪ UN‬در این نمایشگاه حضور دارند‪:‬‬ ‫‪SCO, UITP, WWWC, CLG, WWWF, ASEAN,‬‬ ‫‪ COMESA, GEF, LAS, INBAR, ICOM, FFA, BFA‬در‬ ‫سالن ‪ International Organization Pavilion‬و همچنین‬ ‫‪ UN Pavilion‬ک��ه در ان نهادهایی چ��ون ‪FAO, IFAD,‬‬ ‫‪ILO, IMO, IOM, ITU, OHCHR, UN, UN-AIDS,‬‬ ‫‪UNCCD, UNCTAD, UNDP, UN-ECE, UNEP,‬‬ ‫‪UNESCAP, UNESCO, UNFPA, UNGC, UN-‬‬ ‫می کنند‪.‬‬ ‫‪ 500‬هکت��ار زمین اختصاص یافته به اکس��پو امس��ال‬ ‫به گونه ای طراحی ش��ده که تقریبا دوپنجم ان در باالی‬ ‫رودخانه هوانگ پو و س��ه پنجم در س��مت جنوبی قرار‬ ‫گرفته اس��ت‪ .‬بدین ترتیب‪ ،‬دو قس��مت (‪ )Zone‬شمالی‬ ‫بیشتر بخش های تجاری‪ ،‬شرکت های ملیتی و نهادهای‬ ‫اقتصادی و بین المللی را دربر می گیرد که در س��الن های‬ ‫مجزا یا مشترک‪ ،‬به معرفی و برقراری ارتباط با مخاطبان‬ ‫خودمشغولند‪.‬‬ ‫اما قسمت جنوبی که در واقع بخش های اصلی نمایشگاه‬ ‫را در بر گرفته و از دو طریق تونل مخصوص عبور و مرور‬ ‫اتومبیل و نیز خط های دریایی (مخصوص حمل و نقل با‬ ‫لنج و کشتی) با قسمت شمالی در ارتباط است‪ ،‬سالن ها‬ ‫یا غرفه های نمایش��گاهی (‪ )Pavilion‬کش��ورهای نقاط‬ ‫مختلف‪ ،‬نهادهای جهانی و نیز برخی از س��اختمان های‬ ‫اصلی اکسپوی شانگهای را شامل می شود‪.‬‬ ‫این قسمت از نمایشگاه به سه بخش (‪ )Zone‬تقسیم شده‬ ‫که می توان گفت وسعت قابل توجهی از ان‪ ،‬یعنی بیش‬ ‫از یک ‪ ،Zone‬به قاره اس��یا تعلق گرفته است‪ .‬این میزان‬ ‫تخصیص البته با توجه به وسعت قاره ای و دیگر این که‬ ‫اکسپوی امسال در یک کشور اسیایی در حال برگزاری‬ ‫است‪ ،‬توجیه پذیر می نماید‪.‬‬ ‫در واقع کل بخش ‪ 1‬به غرفه های کش��ورهای اس��یایی‬ ‫و س��اختمان عجیب و عظی��م مرکز فرهنگی اکس��پو‬ ‫(‪ )Expo Culture Center‬اختص��اص یافته‪ ،‬بخش ‪ 2‬هم‬ ‫شامل برخی غرفه های کش��ورهای اسیایی و غرفه های‬ ‫کش��ورهای حوز ه اقیانوسیه اس��ت که ساختمان بزرگ‬ ‫مرکز اکس��پو (‪ )Expo Center‬و پاویون وسیع موضوعی‬ ‫نمایش��گاه (‪ )Theme Pavilion‬را در کن��ار خود دارند‪.‬‬ ‫طبیعتا بخش ‪ 3‬هم غرفه های کشورهای اروپایی‪ ،‬افریقایی‬ ‫و امریکایی (شمالی‪ ،‬مرکزی و جنوبی) را شامل می شود‪.‬‬ ‫و البته بخش ‪ 4‬و ‪ 5‬در باالی رودخانه و با مشخصاتی که‬ ‫گفته شد‪ ،‬قرار دارند‪.‬‬ ‫ساختمان بزرگ مرکز اکس��پو (‪ )Expo Center‬سازه ای‬ ‫مکعب مستطیل ش��کل است که بخش درونی ان تقریبا‬ ‫س��النی با ابعاد کل ساختمان اس��ت و مراسم روز ملی‬ ‫کشورها‪ ،‬از جمله روز ملی ایران در ‪ 21‬خردادماه گذشته‬ ‫در این س��الن برگزار شده و می شود‪ .‬قسمت شرقی این‬ ‫ساختمان هم به مرکز خبری اکسپو (‪ )Press Center‬تعلق‬ ‫گرفته که مخصوص اس��تفاد ه خبرنگاران پوشش دهنده‬ ‫اکسپو از امکانات ارتباطی‪ ،‬منابع راهنما و سالن برگزاری‬ ‫مصاحبه و میزگرد خبری است‪.‬‬ ‫ساختمان یادشده در مجاورت ساختمان دیگری قرار دارد‬ ‫که مرکز فرهنگی اکسپو (‪ )Expo Culture Center‬است‪.‬‬ ‫این سازه توجه برانگی ِز بیضی ش��کل‪ ،‬دربرگیرنده سالن‬ ‫‪ 18‬ه��زار نفری اس��ت که برگزاری مراس��م افتتاحیه و‬ ‫اختتامیه نمایش��گاه در ان تعبیه ش��ده اس��ت‪ .‬همچنین‬ ‫کشورهای درخواست کننده ‪ ،‬کنسرت های موسیقی بزرگ‬ ‫خود را هم در این مکان می توانند برگزار کنند‪.‬‬ ‫همچنین سالن های سینمای فعال‪ ،‬رستوران ها و کافه های‬ ‫متعدد‪ ،‬نمایشگاه های بالقوه و بالفعل‪ ،‬راهرو چشم اندازی‬ ‫ک��ه کل فضای نمایش��گاه را در دی��درس دارد و دیگر‬ ‫امکان��ات جانبی از دیگر بخش ه��ا و جذابیت های این‬ ‫ساختمان عظیم است‪.‬‬ ‫یکی از دس��تاوردهای بازدی��د از طبقه فوقانی مرکز‬ ‫هنری اکس��پو می تواند این باش��د که عالوه بر ارائه‬ ‫نمای کلی و زیبا از نمایش��گاه به مخاطب‪ ،‬یاداوری‬ ‫ کند که در این نمایش��گاه عالوه بر چین‪ ،‬غرفه هایی‬ ‫با سازه های خاص چون هندوستان‪ ،‬عربستان و حتا‬ ‫ژاپ��ن و البته نه حتا کره جنوبی‪ ،‬بیش��تر به چش��م‬ ‫مخاطبان می ایند‪.‬‬ ‫شانگهای کجاست؟‬ ‫شانگهای‪ ،‬میزبانی باشکوه‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫ش��انگهای بن��در تجاری بزرگی اس��ت ک��ه تقریبا‬ ‫در ضلع ش��رقی کش��ور پهناور چی��ن‪ ،‬جایی که با‬ ‫کش��ورهای ژاپن و ک��ره همس��ایگی دریایی دارد‪،‬‬ ‫قرار گرفت��ه و به نوعی رابط کش��ور پهناور چین از‬ ‫نظر مب��ادالت اقتصادی با دنیای خارج محس��وب‬ ‫می شود‪ .‬به قولی‪ ،‬درصد باالیی از مناسبات تجاری‬ ‫ش��رق و غرب کره زمین از طریق این بندر محوری‬ ‫ص��ورت می گی��رد‪ .‬به همین نس��بت از ان به عنوان‬ ‫شهری غول اسا می توان یاد کرد‪ .‬این شهر پرجمعیت‬ ‫و وس��یع را شهر روشنفکری‪ ،‬کارگری و دانشگاهی‬ ‫چین هم توصیف می کنند‪ .‬در هر حال‪ ،‬شانگهای در‬ ‫دوران چن��د دهه پس از حاکمیت مطلق ایدئولوژی‬ ‫کمونیس��م در چین‪ ،‬به عنوان نماد توسعه این کشور‬ ‫محس��وب می ش��ود که در حرکتی پیوسته‪ ،‬حاال به‬ ‫ابرشهری تبدیل شده است‪ .‬کسانی که در دوره های‬ ‫مختلف چند سال گذشته از این شهر بازدید کرده اند‪،‬‬ ‫می گویند ش��انگهای مانند نهالی بوده که در سه دهه‬ ‫پس از مرگ مائو‪ ،‬رفته رفته به درختی تنومند تبدیل‬ ‫شده است‪ .‬از این لحاظ با یک پشتوانه تجاری عظیم‬ ‫و یک اس��تراتژی فرهنگی ک��ه رویکردهای ان در‬ ‫پوست اندازی های فکری کامال قابل لمس است‪ ،‬شهر‬ ‫قدیمی حاش��یه رود هوانگ پو حاال قدرت خود را‬ ‫هم به رخ منطقه و جهان می کشد‪ ،‬هم ضرورت های‬ ‫ایجابی خویش را رفته رفته به دیگران تحمیل می کند‪.‬‬ ‫جالب اینکه شانگهای یکی از شهرهای «سبز» جهان‬ ‫اس��ت که کم کم از س��وخت های فسیلی به برق رو‬ ‫اورد و حاال به سوی انرژی خورشیدی گرایش پیدا‬ ‫کرده است‪ .‬ضمن انکه تجربیات مخابراتی صورت‬ ‫گرفته در این شهر‪ ،‬چه برای تامین نیاز شهروندان و‬ ‫چ��ه به عنوان یک الگو از تجربه های کم نظیر در این‬ ‫حوزه اس��ت‪ .‬برج مخابراتی ش��انگهای هم یکی از‬ ‫جاذبه های گردشگری ان محسوب می شود و دارای‬ ‫شهرتی بین المللی است‪ .‬در واقع این شهر با قدرت‬ ‫تکنولوژی��ک و مدرنیتی ک��ه دارد‪ ،‬به ویترینی برای‬ ‫چینی ها تبدیل ش��ده که گفته می ش��ود در مناسبات‬ ‫رس��می و میزبانی ها‪ ،‬ابتدا میهمان هایش��ان را به این‬ ‫شهر می اورند‪ ،‬وقتی خوب تحت تاثیر قرار گرفتند‪،‬‬ ‫فضاهای دیگر و البته متفاوت کشور را نیز نشانشان‬ ‫می دهند تا بدین طریق‪ ،‬ذهنیت بهتری در انان ایجاد‬ ‫کرده باشند‪.‬‬ ‫خیابان های این شهر وسیع ‪ 30‬میلیون نفری که در ظاهر‬ ‫و از نظر پراکندگی‪ ،‬خیلی هم ‪ 30‬میلیون نفری به نظر‬ ‫نمی رس��د‪ ،‬بسیار تمیز است؛ طوری که گمان می کنید‬ ‫حتما برای دستیابی به یک سیستم تعمیرات و نگهداری‬ ‫ق��وی در بخش اجرایی‪ ،‬حتما تع��داد قابل توجهی از‬ ‫پرسنل ش��هرداری شانگهای در ساعات شب تا صبح‬ ‫به ش��دت در این شهر مش��غول به کار هستند‪ .‬اما قدم‬ ‫زدن در شب هنگام این شهر به شما نشان می دهد خیلی‬ ‫دقیق حدس نزده بودید و شاید سیستم حمل زباله در‬ ‫این ش��هر خیلی پررنگ تر از تهران نباشد‪ ،‬که چه بسا‬ ‫کمرنگ تر هم هست‪ .‬در واقع به نظر می رسد عالوه بر‬ ‫یک مدیریت فکری مطلوب که به تمیزکاری و استفاده از‬ ‫گل در منظر شهری توجه ویژه دارد‪ ،‬نوعی فرهنگسازی‬ ‫عمومی‪ ،‬انها را به این نقطه به نسبت کم هزینه تر رسانده‬ ‫است‪ .‬این در حالی است که می گویند چینی ها خیلی‬ ‫هم تمیز نیستند و این ظاهرشان است‪ .‬شواهد نیز موید‬ ‫نوعی اس��تعداد کثیفی نزد انها‪ ،‬به ویژه مسن ترهایشان‬ ‫است؛ اما در کل اگر ظاهرسازی هم باشد‪ ،‬می توان گفت‬ ‫ظاهرسازی مطلوبی است‪ .‬شهر در نگاه اول شهری است‬ ‫که در ان هیچ بحران و تنشی به چشم نمی خورد و مردمش‬ ‫سر نظم می خوابند و بیدار می شوند و کار می کنند‪.‬‬ ‫تجربه چند روز زندگی در شانگهای نشان می دهد‪ ،‬چینی ها‬ ‫دست کم در ظاهر خیلی باهوش نیستند و همیشه هر‪ 7-8‬نفر‬ ‫چینییکمسئولدارندکهکمیباهوش ترازبقیهاست‪.‬معموال‬ ‫هم با زبان انگلیسی کمترین اشنایی را دارند‪ ،‬اما کمی تدقیق‬ ‫نشان می دهد‪ ،‬اوال چینی های به ظاهر کودن‪ ،‬در انجام کاری که‬ ‫به انان محول شده‪ ،‬به شکلی حیرت اور و از نظر ما افراطی‪،‬‬ ‫دقیق هستند‪ .‬کافی است به یک چینی بگویید وظیفه دارد از‬ ‫یک محوطه کوچک نگهداری کند؛ ساعت ها بی حرکت و‬ ‫اماده به خدمت‪ ،‬می ایستد و چشم از انجا برنمی دارد تا مبادا‬ ‫کوچکتریناخاللیدرنتیجهکم توجهی اشبه وجودبیاید!کال‬ ‫هم مردمی هستند خوگرفته با شرایط تراکم ناشی از جمعیت‬ ‫یک میلیارد و ‪ 400‬میلیون نفری‪ .‬شاید انها هم خیلی دوست‬ ‫نداشتهباشندنظمو ترتیبونوبترارعایتکنند‪،‬امادست کم‬ ‫مجبور به رعایتند تا بتوانند در کنار هم زندگی ممکنی داشته‬ ‫باشند‪ .‬در عین حال‪ ،‬هرجا که دوست داشته باشند‪ ،‬گوشه ای‬ ‫خزیده و غذا می خورند و هرجا خوابش��ان بگیرد‪ ،‬نشسته‬ ‫می خوابند‪ .‬کمتر هم نسبت به یکدیگر پرخاش می کنند‪ ،‬ولی‬ ‫با صدای بلند و پرحرارت با همدیگر حرف می زنند‪ .‬ضمن‬ ‫ان که همین افراد نااشنا با زبان انگلیسی‪ ،‬بیشترشان با زبان های‬ ‫ژاپنی و کره و بسیاری از زبان های محلی منطقه اشنایی دارند؛‬ ‫در واقع انچه بیشتر به کارشان می اید‪.‬‬ ‫پس از اعالم میزبانی ش��انگهای برای اکسپوی سال ‪،2010‬‬ ‫مسئوالنچینیکهتجربهدریافتمیزبانیوبرنامه ریزیالمپیک‬ ‫تابستانی ‪ 2008‬پکن (‪ )Beijing‬را در چنته داشتند‪ ،‬طرحی را‬ ‫تصویب کردند که ط��ی ان و با اختصاص بودجه ای کالن‪،‬‬ ‫پنج میلیون متر مربع از زمین این شهر بندری که بخشی از ان‬ ‫فضای سبز حاشیه رودخانه پراب هوانگ پو و بخشی دیگر‬ ‫ساختمان هایمربوطبهشرکت هایچندملیتیوکارخانه ها‬ ‫بود‪ ،‬برای این المپیک فرهنگی اقتصادی فضاسازی شد‪.‬‬ ‫شایدبتوانبه نسبت‪،‬موقعیتاینمحلرابامرکزشانگهای‪،‬‬ ‫همچون موقعیت تهرانسر نسبت به میدان انقالب تصور‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫می توان گفت‪ ،‬چینی ها برای برگزاری نمایشگاه امسال‪ ،‬با‬ ‫اتکا بر تجربیات حاصل از برگزاری المپیک و نیز مبتنی‬ ‫ بر دیدگاهی که انان را بر ان داشته است که در یک فاصله‬ ‫تقریبا دوساله‪ ،‬رویدادهای بزرگی چون المپیک‪ ،‬اکسپو و‬ ‫بازی های اسیایی (گوانگجو) را میزبانی کنند‪ ،‬چیزی کم‬ ‫نگذاش��تند‪ .‬روادید متقاضیان به بازدید از اکسپو‪ ،‬به ویژه‬ ‫ویزاهای گروهی‪ ،‬در س��ریع ترین زمان اماده می ش��ود‪،‬‬ ‫مسافرانخارجی‪،‬به ویژهانهاییکهکارتمربوطبهاکسپورا‬ ‫برسینهدارند‪،‬مورداحترامشهروندانچینیهستند‪،‬درعین‬ ‫حال ورودی محوطه اکسپو شاید با توجه به فعالیت های‬ ‫ تروریستیبرخیگروه هایجدایی طلبیامخالفاندولت‬ ‫مرکزی چین در چند س��ال گذش��ته و قطعا برای ایجاد‬ ‫احس��اس امنیت واقعی در نزد بازدیدکنندگان پرشمار‪،‬‬ ‫از بازرس��ی و حفاظت بس��یاری برخوردارند که چیزی‬ ‫کم از رفتار بخش امنیتی فرودگاه ها ندارد‪ .‬وجود دهکده‬ ‫اکسپو با هتل اپارتمان های بلند مرتبه ای که مخصوص این‬ ‫رویداد ساخته شده و خدمات جانبی تعبیه شده‪ ،‬شرایط را‬ ‫به ویژه برای اقامت دست اندرکاران غرفه ها بهبود بخشیده‪،‬‬ ‫یک خط تاکس��ی با رنگی ویژه ب��رای محوطه اطراف‬ ‫نمایشگاه در شهر تعبیه شده که به صورت اختصاصی و‬ ‫با قابلیت استفاده از مترجم مرکزی به زبان های رایج دنیا‬ ‫فعالیت می کند‪ ،‬عالوه بر مترو‪ ،‬اتوبوس هایی در خط های‬ ‫مخصوص‪ ،‬وظیفه حمل و نقل درونی و بیرونی محوطه‬ ‫نمایش��گاه را برعهده دارند‪ ،‬خودروهای جمعی عموما‬ ‫برقی به شکل رایگان بازدیدکنندگان را در محوطه وسیع‬ ‫اکسپو جابه جا می کنند‪ ،‬گروه های مختلفی با لباس های‬ ‫یکدست مختلف در محوطه نمایشگاه به خدمات دهی به‬ ‫بازدیدکنندگانمشغولندکهبرخیازانهاراداوطلبانمشتاق‬ ‫تشکیل می دهند‪ ،‬دسترسی به سرویس های بهداشتی و‬ ‫خدمات عمومی چون رستوران ها در محوطه اکسپو در‬ ‫حدراضی کنندهاستودیگراینکهمحوطه سازینمایشگاه‬ ‫از وضعیت مطلوبی برای مخاطبان چندین و چند ساعته‬ ‫ان برخوردار است‪.‬‬ ‫‪65‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫اکسپو به رنگی که من دیدم‬ ‫قاره ها در اکسپو شانگهای‬ ‫‪66‬‬ ‫ی با حضوری قابل توجه و متنوع‬ ‫لشکر اسیای ‬ ‫عظیم ترین پاویون نمایش��گاه اکسپوی ‪ 2010‬شانگهای‬ ‫متعل��ق ب��ه چین اس��ت که در چن��د طبق��ه‪ 31 ،‬غرفه‬ ‫کوچک ت��ر را طراح��ی ک��رده و هرکدام را ب��ه یکی از‬ ‫اس��تان هایش ب��ا ویژگی ها و توانمندی ه��ای مربوط به‬ ‫خود‪ ،‬اختصاص داده است‪ .‬تفاوت های بین انچه در این‬ ‫واحدها به نمایش گذارده شده‪ ،‬گاه انقدر مشهود است‬ ‫که به نوعی‪ ،‬نمایانگر وس��عت زیاد این کشور پهناور با‬ ‫مناطق و مردمی از قومیت های مختلف است‪.‬‬ ‫کش��ور ژاپن در این نمایشگاه با غرفه ای حاضر شده که‬ ‫می ت��وان گفت به نوعی با نگاه عالمانه از مفهوم اکس��پو‬ ‫مبتنی بر میزبانی دور قبل همین رویداد در ‪ 5‬سال پیش‪،‬‬ ‫طراحی و مهندسی شده است‪.‬‬ ‫در واقع ژاپنی ها‪ ،‬عالوه بر دقت در جلب توجه گر بودن‬ ‫نمای بیرونی‪ ،‬در مس��یر داخلی‪ ،‬مخاطب را با تلفیقی از‬ ‫دارایی های ژاپن در زمینه سنت ها‪ ،‬رفتارها و پوشش های‬ ‫محلی‪ ،‬در کنار توان تکنولوژیکی ان در قالب مولتی مدیا‬ ‫مواجه می کنند‪.‬‬ ‫نکت ه جال��ب توجه در غرفه ژاپن‪ ،‬تع��داد زیاد افرادی‬ ‫اس��ت که با لباس محلی‪ ،‬به خوشامدگویی و احترام به‬ ‫بازدیدکنندگان مشغولند‪.‬‬ ‫ویتن��ام غرف�� ه چن��دان بزرگ��ی ن��دارد؛ ام��ا نم��ای‬ ‫مکعب مستطیل شکل ان نیزارهایی را به خاطر می اورد‬ ‫که زمانی اوردگاه س��خت نیروهای امریکایی شده بود‪.‬‬ ‫در داخل نیز همین نی ها در کنار اب‪ ،‬طوری فضاسازی‬ ‫ش��ده اند که همان ح��س را متبادر می کن��د‪ ،‬اما تنوع یا‬ ‫الحاقات خاصی در کنار خود ندارد‪.‬‬ ‫ام��ا کره جنوبی‪ ،‬ه��م در طراحی بیرون��ی غرفه خود با‬ ‫اس��تفاده از ش��کل پازل های رنگی مکعبی و کیت های‬ ‫کامپیوتری توجه ها را به نوع��ی به مدرنیته جلب کرده‪،‬‬ ‫هم در داخل‪ ،‬س��عی داشته قدرت تکنولوژیکی خویش‬ ‫را به رخ مخاطب بکش��د و ش��هر بهتر را با استفاده از‬ ‫ابزارهای مدرن متصور سازد‪.‬‬ ‫عربس��تان س��عودی در تبلیغات ایام نمایش��گاه اعالم‬ ‫کرده ک��ه پس از غرف�� ه چی��ن‪ ،‬گران قیمت ترین غرفه‬ ‫را در نمایش��گاه اح��داث کرده اس��ت؛ س��فینه عظیم‬ ‫نقره ای رنگی ک��ه نخل هایی روی ان س��وارند‪ ،‬همراه‬ ‫نزدیکی این ش��مایل به موقعیت جایگاهی غرف ه چین‪،‬‬ ‫همواره مردم کثیری را در فضایی وسیع در مقابل غرفه‬ ‫عربس��تان در انتظار بازدید دارد ک��ه گاه زمان انتظار در‬ ‫ان به چهار ساعت هم می انجامد‪ ،‬اما در داخل‪ ،‬استفاده‬ ‫از مسیرهای ریلی که تصاویر مختلف مربوط به کشور‬ ‫عربس��تان را در معرض دید بازدیدکننده قرار می دهد‪،‬‬ ‫انهم با اس��تفاده از تکنولوژی خریداری ش��ده توس��ط‬ ‫عرب ها در نهایت حس خوبی در او ایجاد نمی کند‪.‬‬ ‫ام��ا هندوس��تان ب��ا غرفه ای ک��ه هم ظاه��ر ان فضای‬ ‫ش��به قاره ای اش را ی��اداوری می کن��د‪ ،‬ه��م چین��ش‬ ‫ی ان از تصاویر ش��خصیت های سیاس��ی گرفته تا‬ ‫درون ‬ ‫سوپراستارهای سینمایی‪ ،‬االت موسیقی‪ ،‬فیل سواری و‬ ‫حیات طبیعی هند را در خود جای داده اس��ت‪ ،‬اصالت‬ ‫بیشتری به همراه دارد‪.‬‬ ‫تایوان نیز جزو کش��ورهایی اس��ت که ه��م در طراحی‬ ‫بیرونی هم درونی‪ ،‬بیشتر از مولتی مدیا بهره برده است‪.‬‬ ‫قزاقستان و ازبکستان تقریبا نمای جذابی را با استفاده از‬ ‫طرح و رنگ در همان قالب مکعب و مستطیلی به نمایش‬ ‫گذارده ان��د‪ ،‬ولی غرف ه س��ریالنکا با همین خصوصیات‬ ‫ظاهری‪ ،‬در داخل‪ ،‬فضایی از جنس هندوس��تان دارد که‬ ‫با رقص محلی‪ ،‬یک معبد کوچ بودا و رستوران غذاهای‬ ‫تند محلی‪ ،‬مخاطبان را به سریالنکا می برد‪.‬‬ ‫غرف ه ایران بین دو غرفه کره شمالی و لبنان قرار دارد که‬ ‫از نظر نمای بیرونی‪ ،‬بیش��تر اتکایشان به رنگ و پرچم‬ ‫بوده و در درون نیز چیز خاصی جز چند المان بومی از‬ ‫خود به نمایش نگذاشته اند‪.‬‬ ‫پاکستان‪ ،‬مراکش و قطر تقریبا شکلی قلعه گونه را برای‬ ‫نمای خود برگزیده اند که البته نمای غرفه پاکس��تان در‬ ‫تصاویر پش��ت نقش��ه نمایشگاه‪ ،‬بیش��تر مورد توجه و‬ ‫استفاده قرار گرفته است‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت که امارات متح��د ه عربی در نمایی‬ ‫فل��زی که یاداور تپه های رملی کویرهای عربی اس��ت‪،‬‬ ‫در داخل‪ ،‬در رفتاری ش��بیه به عربس��تان‪ ،‬از تکنولوژی‬ ‫الکترونیکی وارداتی برای معرفی ویژگی های زیستی و‬ ‫فرهنگی خود‪ ،‬از جمله شترسواری استفاده کرده است‪.‬‬ ‫عمان اما برخالف اینها‪ ،‬س��عی داش��ته در یک سادگی‬ ‫غیروارداتی! همین مفاهیم را به مخاطبان معرفی کند‪.‬‬ ‫این حال��ت در پاویون های مش��ترک هم وج��ود دارد‬ ‫که مث�لا کش��ورهای الئ��وس‪ ،‬میانمار‪ ،‬ع��راق‪ ،‬یمن‪،‬‬ ‫بحرین‪ ،‬فلس��طین‪ ،‬اردن‪ ،‬افغانس��تان‪ ،‬س��وریه‪ ،‬مالدیو‪،‬‬ ‫تیمور‪ ،‬قرقیزس��تان‪ ،‬بنگالدش‪ ،‬تاجیکستان و مغولستان‬ ‫در نیم غرفه های��ی ک��ه معم��وال از حض��ور نمایندگان‬ ‫اندک ش��ماری از این کش��ورها هم بهره می برند‪ ،‬با یک‬ ‫فضاس��ازی حجمی‪ ،‬رنگ امیزی و تصاوی��ر و نیز ارائه‬ ‫برخی محصوالت زینتی و صنایع دس��تی بومی‪ ،‬بیشتر‬ ‫از پتانس��یل های مبح��ث توریس��م در این نمایش��گاه‬ ‫ب ش��ده ای ک��ه با توجه‬ ‫به��ره می برند تا تفکر حس��ا ‬ ‫به موض��وع نمایش��گاه‪ ،‬بخواه��د معرفی وی��ژه ای از‬ ‫حکمت های حال و پیش��نهادهای اینده این کش��ورها‬ ‫برای زندگی بهتر بشری داشته باشند‪.‬‬ ‫س��الن های مشترک که در هم ه دسته های پنج قاره تعبیه‬ ‫ش��ده اند‪ ،‬اساسا به کش��ورهایی اختصاص دارند که به‬ ‫حضور در نمایش��گاه تمایل داشته‪ ،‬اما به هر دلیل‪ ،‬نوع‬ ‫حضورشان به گونه ای نبوده است که یک غرفه مستقل‬ ‫داشت ه باشند‪.‬‬ ‫در پس پاویون چین به عنوان تنها پاویون نمایش��گاه که‬ ‫برای دی��دار از طبق ه فوقانی ان بای��د بلیت رزرو تهیه‬ ‫کرد‪ ،‬دو پاویون به نس��بت کوچ��ک ماکائو و هنگ کنگ‬ ‫ق��رار گرفته اند که تقریب��ا در فضای عظمت غرف ه چین‬ ‫محوند‪.‬‬ ‫کمی انسوتر کامبوج غرفه کوچکی ترتیب داده با همان‬ ‫خصوصیت شناسایی توریستی‪ ،‬فیلیپین نیز همین طور‪،‬‬ ‫ام��ا کش��ور کوچک و ثروتمن��د برونئی غرف ه س��اده و‬ ‫به نوع��ی اداری خ��ود را به نحوی طراح��ی کرد که با‬ ‫ی��ک گردش در ان تقریبا با تم��ام زوایای جغرافیایی و‬ ‫اقتصادی این کشور می توان اشنا شد‪.‬‬ ‫نکت�� ه قابل توجه دیگ��ر در این غرف��ه‪ ،‬کثرت تصاویر‬ ‫مربوط به سلطان برونئی است‪.‬‬ ‫پاویون های س��نگاپور و تایلند ه��م تقریبا معرف همان‬ ‫تصویری هس��تند که از این دو کش��ور در ذهن داریم؛‬ ‫در یکی گردشگری رونق بیش��تری دارد (تایلند)‪ ،‬پس‬ ‫در نمای بیرونی و محتوای درونی غرف ه ان در اکس��پو‬ ‫نیز غلبه بر همین وجه است و در غرفه دیگری که وجه‬ ‫توسعه یافتگی ان بیشتر در ذهن هاست (سنگاپور)‪ ،‬غلبه‬ ‫بر همین نشانه ها و ابزار توسعه است‪.‬‬ ‫حض��ور دو کش��ور مال��زی و اندون��زی ب��ا غرفه های‬ ‫به نس��بت بزرگش��ان در نمایش��گاه جالب توجه است‪.‬‬ ‫در واقع غرفه های این دو کش��ور از خصیصه یادش��ده‬ ‫برخور دارند‪ ،‬اما در کنار ان‪ ،‬تالش داشته اند تا به نوعی‪،‬‬ ‫این معرفی را در اندازه های بزرگتر به نمایش بگذارند‪.‬‬ ‫در کن��ار اینه��ا‪ ،‬غرفه ای ه��م به رژیم اش��غالگر قدس‬ ‫اختصاص یافته است‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫اهالی اقیانوسیه و حضور ابی کم رنگ‬ ‫در س��امان ه اقیانوسیه‪ ،‬تنها دو کش��ور استرالیا و زالند نو‬ ‫غرفه های مس��تقل دارند‪ .‬غرف ه به نسبت بزرگ استرالیا‪،‬‬ ‫همان چیزی اس��ت که انتظارش را داریم‪ .‬در واقع این‬ ‫سالن معرف همان کشوری است که در پهناوری خود‪،‬‬ ‫ویژگی ه��ای خاص طبیع��ی و جغرافیای��ی دارد؛ اما با‬ ‫استقرار مهاجرانی از کشورهای دیگر در چند قرن اخیر‪،‬‬ ‫مسیر پیش��رفت بش��ری را به نوعی طی کرده و امروزه‬ ‫حتی به عنوان کشوری با مردم خاص در منطقه شناخته‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫بر همین مبنا‪ ،‬غرف ه اس��ترالیا ه��م مخاطب را به فضای‬ ‫ق��اره ای می ب��رد ک��ه در دل اقیانوس ها ق��رار گرفته و‬ ‫نشانه های مربوط به دریا در ان به وفور دیده می شود‪.‬‬ ‫این غرفه س��ه ش��خصیت کودک تعریف شده هم دارد‬ ‫که از مواهب طبیعت ل��ذت می برند‪ ،‬اما ناگهان هجوم‬ ‫شهر‪ ،‬خاس��تگاه انان را دس��تخوش تغییری اساسی در‬ ‫حد نابودی می کند و در نهایت دوباره بازگش��ت به دل‬ ‫طبیعت‪ ،‬هم در انان و ه��م بازدیدکنندگان غرفه‪ ،‬حس‬ ‫ارامش خوشایندی ایجاد می کند‪.‬‬ ‫غرف ه زالند نو نیز تقریبا در شکلی شبیه به غرف ه استرالیا‪،‬‬ ‫ام��ا در اندازه هایی کوچک تر از هر لحاظ‪ ،‬ظاهر ش��ده‬ ‫اس��ت‪ .‬اما در این بخش از نمایش��گاه پاویون مشترکی‬ ‫هم ق��رار دارد ک��ه در واقع جمع کش��ورهای کوچک‬ ‫قاره اقیانوسیه را شامل می شود‪.‬‬ ‫کشورهای کوچکی چون جزایر مارشال‪ ،‬نائورو‪ ،‬فیجی‪،‬‬ ‫میکرونزی‪ ،‬س��اموا‪ ،‬کریبیتی‪ ،‬جزایر س��لیمان‪ ،‬تووالو‪،‬‬ ‫پاالئو‪ ،‬نیووی‪ ،‬جزایر کوک‪ ،‬تونگا‪ ،‬پاپوا‪ ،‬گین ه نو‪ ،‬وانواتو‬ ‫و فورام در س��النی زیر یک سقف‪ ،‬غرفه های کوچکی‬ ‫گرد هم اورده اند که تقریبا تفاوت چندانی با هم ندارند‬ ‫و بیانگر زندگی ریش��ه دار مردم این مناطق دورافتاده و‬ ‫کمتر شناخته شده از کر ه زمین هستند‪.‬‬ ‫در واقع چیزی که در این سالن بیشتر به چشم می خورد‪،‬‬ ‫مظاهر زندگی اولی ه بش��ر در نقاطی است که طی قرن ها‬ ‫و هزاره ها هم انگار زندگی در این قس��مت ها از زمین‬ ‫خیلی دستخوش تغییر نشده است‪.‬‬ ‫از امریکایی های سیاس��ت باز ت��ا امریکایی های‬ ‫خونگرم!‬ ‫س��امان ه امری��کا در نمایش��گاه اکس��پوی ش��انگهای‬ ‫کش��ورهای ح��وزه امری��کای ش��مالی‪ ،‬امری��کای‬ ‫مرک��زی و امریکای جنوبی را در ب��ر می گیرد‪ .‬پاویون‬ ‫ایاالت متحد ه امریکا از پاویون های پر مراجع ه اکس��پو‬ ‫امسال محسوب می شود که تقریبا در غربی ترین نقط ه ان‬ ‫قرار دارد‪ .‬یکی از ابتکارهای غرفه امریکا ‪ ،‬ترتیب دادن‬ ‫یک س��ن در دیدرس منتظران در ص��ف‪ ،‬برای اجرای‬ ‫موس��یقی و مراس��م بومی اهالی ایالت الوه��ا (جزایر‬ ‫ هاوای��ی در اقیانوس ارام) اس��ت‪ .‬عالوه ب��ر این‪ ،‬یک‬ ‫مونیتور بزرگ بر دیوار ه بیرونی غرفه‪ ،‬منتظران در صف‬ ‫و رهگ��ذران را با تصاوی��ری از رویدادهای مهم تاریخ‬ ‫معاصر این کشور‪ ،‬به همراه متن هایی به زبان های چینی‬ ‫و انگلیسی اشنا می کند‪.‬‬ ‫اما در درون‪ ،‬با نمایش س��ه فیلم در س��ه سالن متوالی‪،‬‬ ‫تالش داش��ته اند به مخاطبان خود بگویند ما هم ه مردم‬ ‫دنیا را دوس��ت داریم‪ .‬ام��ا در کنار ان‪ ،‬در همین فیلم ها‬ ‫و در نهای��ت با بخش چهارم برنامه ش��ان که قرار دادن‬ ‫مخاطب در س��النی اس��ت ک��ه از هر ط��رف برندهای‬ ‫تجاری بزرگ و مطرح امریکایی او را محاصره کرده اند‪،‬‬ ‫سعی می کند بگوید‪ :‬ما که شما را دوست داریم‪ ،‬از شما‬ ‫قوی تریم و با اینکه از همه قوی تریم‪ ،‬برای همه نگرانیم‪.‬‬ ‫کانادا دیگر غرفه حاضر در این بخش اس��ت که به نظر‬ ‫می رس��د هم ظاهر و هم محتوایش‪ ،‬ب��ا توجه به انچه‬ ‫دربار ه این کشور می دانیم‪ ،‬مطابقت دقیقی دارد؛ غرفه ای‬ ‫وس��یع با گروه نوجوانان اس��کیت باز‪ ،‬سربازان معروف‬ ‫کان��ادا با کت های قرم��ز و دوچرخه های��ی که در یک‬ ‫فضای سه بعدی‪ ،‬شما را به دوچرخه سواری در فضاهای‬ ‫انیمیشنی دعوت می کنند که تصورش را هم نمی کردید‬ ‫مثال یک زمان بتوانید با مسافر کوچولو سوار بر دوچرخه‬ ‫بین سیارات سفر کنید‪ .‬ضمن انکه متصدیان غرفه سعی‬ ‫می کنن��د با برقراری ارتباط کالمی توام با حس��ن خلق‪،‬‬ ‫مخاطبان را به سوی کشور خود جلب کنند!‬ ‫ام��ا غرف�� ه مکزی��ک را ش��اید بت��وان عجی��ب و‬ ‫منحصر به فردترین غرف ه حاضر در نمایشگاه از منظری‬ ‫به حس��اب اورد؛ زیرا این تنها غرفه ای اس��ت که بنای‬ ‫خود را در زمین اختصاص یافته‪ ،‬زیر گل های غول پیکر‬ ‫ن س��طح نمایش��گاه ترتیب داده اس��ت‪.‬‬ ‫فل��زی و پایی ‬ ‫مکزیکی ها هم غرفه ای ترتیب داده اند که تقریبا معرف‬ ‫ویژگی های جغرافیایی و قومی این کشور است‪ .‬در واقع‬ ‫در این غرفه شما چه در صورتک ها‪ ،‬چه نقاشی ها‪ ،‬چه‬ ‫فیلم ها و چه گارس��ون های رس��توران‪ ،‬با مکزیکی های‬ ‫ص��ورت زمخت با کاله های بزرگ گ��رد و پانچوهایی‬ ‫مواجهید که ممکن است زیر انها تپانچه ای اماد ه کشیدن‬ ‫وجود داشته باشد!‬ ‫فوتبال در نمایش��گاه اکس��پو امس��ال جای��گاه ویژه ای‬ ‫دارد؛ یک��ی به دلیل همزمانی با برگ��زاری جام و دیگر‪،‬‬ ‫به دلیل تاکید کش��ورهای امریکای التین به این ورزش‬ ‫پرطرف��دار و درامدزا‪ ،‬به عنوان یکی از داشته هایش��ان‪.‬‬ ‫برای نمون��ه‪ ،‬برزیل که ظاهر غرفه اش با چوب هایی به‬ ‫رنگ سبز چمنی‪ ،‬غرف ه جلب توجه کننده ای ساخته ‪ ،‬در‬ ‫جذابیت های درونی‪ ،‬هم بر توانایی های گردشگری اش‬ ‫توج��ه دارد‪ ،‬ه��م صنعت‪ ،‬هم دارای��ی و صادرکنندگی‬ ‫نفت و هم فوتبال که در کنار موس��یقی و رقص بومی‪،‬‬ ‫از اج��زای جدایی ناپذیر کش��ورهای ای��ن منطقه‪ ،‬حتی‬ ‫در غرفه ارایی ش��ان اس��ت‪ .‬غرفه برزیل حتی در دیواره‬ ‫بیرون��ی‪ ،‬مونیتور بزرگی نصب ک��رده که کال به فوتبال‬ ‫اختصاص یافته است‪ .‬غرف ه ارژانتین هم تقریبا شرایطی‬ ‫مشابه غرفه برزیل را دارد‪.‬‬ ‫پ��رو و کلمبیا نی��ز غرفه هایی ترتی��ب داده اند که تقریبا‬ ‫معرف همان عناصر بومی و البته با تاکید بر موسیقی این فرهنگ‬ ‫منطقه از زمین است‪ .‬در کل می توان گفت امریکایی ها‬ ‫و افریقایی ها ش��اید بی��ش از دیگر قاره ه��ا از جایگاه ‬ ‫(‪ )Stage‬ه��ای مخصوص اجرای موس��یقی اس��تفاده‬ ‫می کنند و البته طرفداران کمی هم ندارند‪.‬‬ ‫شیلی‪ ،‬ونزوئال و کوبا دیگر غرفه های این منطقه هستند‬ ‫که در ابعاد کوچکی طراحی شده اند‪ .‬غرفه شیلی شرایطی‬ ‫مش��ابه پرو و کلمبیا دارد‪ ،‬اما غرفه ه��ای ونزوئال و کوبا‬ ‫عمال چیز خاصی عرضه نکرده اند‪ .‬فضای داخلی و بدون‬ ‫سقف غرف ه ونزوئال با تخت های پارچه معلق از مخاطبان‬ ‫خود استقبال می کند‪ .‬غرف ه کوبا هم به نوعی یاداور غرفه ‬ ‫کر ه شمالی در سامان ه اسیاست‪ .‬از نکته های جالب توجه‪،‬‬ ‫انصراف این دو غرفه از نصب تصاویر بزرگ رهبرانشان‬ ‫فیدل کاس��ترو و هوگو چاوز اس��ت ک��ه می توان گفت‬ ‫رفتاری متفاوت از غرفه های کش��ورهای ایدئولوژیک و‬ ‫جهان سومی اینچنینی در اکسپو امسال است‪.‬‬ ‫س��الن اشتراکی کش��ورهای امریکای شمالی و مرکزی‬ ‫اکوادور‪ ،‬اروگوئه‪ ،‬پاراگوئه‪ ،‬پاناما‪ ،‬نیکاراگوئه‪ ،‬گواتماال‪،‬‬ ‫جمهوری دومینیکن‪ ،‬بولیوی‪ ،‬هوندوراس‪ ،‬کاستاریکا و‬ ‫الس��الوادور هم در واقع از واحد های کوچکی تشکیل‬ ‫شده که از یک سو س��ازه ها و میراث فرهنگی سنگی و‬ ‫س��نگ نگاره های خاص انها و از س��وی دیگر‪ ،‬سواحل‬ ‫تفریحی اقیانوسی را یاداوری می کند‪.‬‬ ‫همچنین در غرف ه اش��تراکی مشابه‪ ،‬عالوه بر مولفه های‬ ‫فوتبال در نمایش�گاه اکس�پو امس�ال جایگاه‬ ‫وی�ژه ای دارد؛ یک�ی به دلی�ل همزمان�ی ب�ا‬ ‫برگزاری جام و دیگر‪ ،‬به دلیل تاکید کشورهای‬ ‫امری�کای التی�ن به ای�ن ورزش پرطرفدار و‬ ‫درامدزا به عنوان یکی از داشته هایشان‬ ‫‪67‬‬ ‫مش��ابه با دو س��الن قبل��ی‪ ،‬دو نکت��ه دیگ��ر نمایانگر‬ ‫می ش��ود؛ یکی تنوع محیطی و جاذبه های اکوسیستمی‬ ‫رودخانه های پراب و جنگل های وحش��ی و پردرختی‬ ‫که حتی مناطق کوهستانی امریکای التین را پوشانده اند‪،‬‬ ‫دیگر‪ ،‬تنوع نژادی و قومی در کشورهایی چون جامائیکا‪،‬‬ ‫باربادوس‪ ،‬باهاماس ‪ ،‬هائیتی‪ ،‬ترینیداد و توباگو‪ ،‬گرنادا‪،‬‬ ‫بلیز‪ ،‬س��ورینام‪ ،‬انتیگ��و و باربودا‪ ،‬دومینیک��ن‪ ،‬گویان‪،‬‬ ‫سنت کیتس و نویس‪ ،‬سنت لوییس و سنت وینسنت و‬ ‫گرنادینس‪ .‬در واقع این موضوع بازتابی از خصوصیت‬ ‫این کشورها در قاره امریکاست که مردمان سرخپوست‪،‬‬ ‫چش��م بادامی ها‪ ،‬سیاه پوس��تان و س��فیدهای بور را در‬ ‫بس��یاری از کش��ورهای ان در کنار هم می توان دید که‬ ‫اج��از ه یک نوع نگاه یکدس��ت از پیش تعریف ش��ده‬ ‫را س��لب می کند‪ .‬ضمن انکه پس از س��الن مش��ترک‬ ‫اقیانوسیه‪ ،‬شاید این سالن دیگر سالنی از نمایشگاه باشد‬ ‫که نام برخی از کشورهای حاضر در ان‪ ،‬برای مخاطب‬ ‫ایرانی و احتماال خیلی کش��ورهای دیگر‪ ،‬حتی اشنا هم‬ ‫به نظر نمی رسد‪.‬‬ ‫ب��ه یک ن��گاه گ��ذرا می ت��وان گف��ت‪ ،‬به جز کش��ور‬ ‫ایاالت متحده امریکا‪ ،‬بیش��تر غرفه های کش��ورهای این‬ ‫ق��اره‪ ،‬ب ه دور از نوعی فخرفروش��ی با اس��تفاده از توان‬ ‫تکنولوژی��ک و اقتص��ادی‪ ،‬با خونگرم��ی خاص خود‪،‬‬ ‫بیش��تر به معرف��ی صادقان ه زندگی مورد پسندش��ان که‬ ‫به نوع��ی در باورهای تاریخی و فرهنگ عمومی جاری‬ ‫ریشه دارد‪ ،‬پرداخته اند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫قاره رنگین و حضوری کم رنگ!‬ ‫س��امانه افریق��ا طبیعت��ا کش��ورهای ق��اره س��یاه را‬ ‫درب��ر می گیرد؛ حض��وری نه چندان پررن��گ که انگار‬ ‫فرهنگ متناس��ب با تضاد درونی همین ق��ار ه کهن در معادالت‬ ‫تقس��یم بندی جهانی اس��ت؛ ق��اره ای وس��یع و زرخیز‬ ‫ب��ا ویژگی ه��ای طبیعی چش��مگیر ک��ه در عین وجود‬ ‫س��رمایه های فراوان‪ ،‬سایه کش��دار فقر‪ ،‬ا ن را کوچک‬ ‫و ضعیف جلوه داده اس��ت‪ .‬بزرگ تری��ن چیزی که در‬ ‫غرف ه کوچک لیبی به چشم می اید‪ ،‬تصویر بزرگ معمر‬ ‫قذافی‪ ،‬رئیس جمهور مادام العمر و رهبر این کشور است‬ ‫که می توان گفت یکی از بزرگ ترین تصاویر موجود در‬ ‫اکسپو از رهبران کشورهاس��ت‪ .‬دیگر جزئیات موجود‬ ‫در ای��ن غرفه – همانند دیگر غرفه ه��ای قاره افریقا –‬ ‫چندان چشمگیر و خاص نیس��ت؛ شاید در حد نوعی‬ ‫اشنایی کلی با این کشورها در قالب تصاویری محدود‬ ‫یا تعدادی صنایع دستی و زیوراالت تزئینی‪.‬‬ ‫الجزای��ر نیز مانند لیبی در غرف��ه خود عالوه بر ماهیت‬ ‫افریقای��ی‪ ،‬بر هویت عربی خویش که معرف اس�لامی‬ ‫بودن ان نیز هست‪ ،‬تاکید کرده است‪.‬‬ ‫در غرف��ه تونس نیز مانند غرف��ه الجزایر‪ ،‬عالوه بر این‬ ‫موارد‪ ،‬نوعی وابس��تگی مفهومی را با کش��ور فرانس��ه‬ ‫می ت��وان مش��اهده کرد که قطعا از س��ابقه اس��تعماری‬ ‫انها نش��ات می گیرد‪ .‬متصدی غرف�� ه تونس در مواجهه‬ ‫با مخاطب غیر چینی‪ ،‬از او می پرس��د که تمایل دارد به‬ ‫زبان فرانسوی صحبت کند‪ ،‬یا انگلیسی یا عربی؟ ضمن‬ ‫انک��ه برای ارتباط با مخاطب��ان چینی نیز فردی در کنار‬ ‫او حض��ور دارد که بی درنگ‪ ،‬به برقراری ارتباط و ارائه‬ ‫توضیح به زبان چینی اقدام می کند‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت که مث�لا در غرف ه نیجریه برخالف‬ ‫اینها‪ ،‬حس��ی مبنی بر شمایل مدرن شهرهای این کشور‬ ‫به مخاطب تلقین نمی ش��ود‪ .‬بلکه انچه بیشتر مشاهده‬ ‫می شود‪ ،‬خصوصیات زیست محیطی و امکانات طبیعی‬ ‫در این کشور است که به خودی خود‪ ،‬سر ماجرای نفت‬ ‫این کشور‪ ،‬تخریب محیط زیست ان توسط شرکت های‬ ‫اروپای��ی در بهره برداری از مخ��ازن طبیعی نفت و گاز‬ ‫و درگیری ها و کش��تارهای قوم��ی مربوط‪ ،‬از پیش هم‬ ‫معروف بوده است‪.‬‬ ‫اما برخالف انتظار‪ ،‬در غرف ه مصر‪ ،‬دیگر کش��ور حوزه‬ ‫افریقای شمالی‪ ،‬اهرام ثالثه و مجسم ه عجیب ابوالهول‪،‬‬ ‫نه تنها برجس��ته نیس��ت‪ ،‬بلکه کمتر اث��ری از انها دیده‬ ‫می ش��ود! این درحالی اس��ت که در غرف ه این کش��ور‪،‬‬ ‫به بناه��ای تاریخ��ی ان‪ ،‬غیر از مواردی که ذکر ش��د‪،‬‬ ‫توجه شده است‪ .‬تصویر حسنی مبارک‪ ،‬رئیس جمهور‬ ‫مادام العمر و رهبر مصر هم به اندازه معمولی بر یکی از‬ ‫دیواره های غرفه این کشور نصب است‪.‬‬ ‫اما انگوال‪ ،‬یکی از پویاترین غرفه ها را در سامان ه افریقای‬ ‫اکس��پوی ش��انگهای برپا کرده اس��ت؛ با وجود شرایط‬ ‫ظاهری چشمگیرتر‪ ،‬وجود یک رستوران غذاهای محلی‬ ‫و جایگاه داخلی موسیقی بومی در این غرفه‪ ،‬با استقبال‬ ‫مخاطبان مواجه می ش��ود‪ .‬ضمن انکه هنرمندان رقص‬ ‫محلی در این غرفه‪ ،‬در رفتاری منحصر به فرد‪ ،‬انعام های‬ ‫بازدیدکنندگان را هم در ظرف هایی از انها می پذیرند‪.‬‬ ‫در این میان اما غرف ه کشور افریقای جنوبی‪ ،‬از وضعیتی‬ ‫متفاوت برخوردار اس��ت؛ برنامه ری��زان و طراحان این‬ ‫غرفه در نمایش��گاه اکس��پو‪ ،‬تصمیم گرفته اند با توجه‬ ‫به برگ��زاری جام جهانی فوتبال در این کش��ور‪ ،‬تاکید‬ ‫و تمرک��ز خود را بر ای��ن رویداد جهان��ی و تاثیرگذار‬ ‫قرار دهند‪ .‬پرچم تمامی کش��ورهای ش��رکت کننده در‬ ‫ج��ام جهان��ی‪ ،‬در غرف ه افریقای جنوبی نصب اس��ت‪.‬‬ ‫همزمان با برگزاری افتتاحی��ه جام جهانی‪ ،‬یک افتتاحیه ‬ ‫که البته تصویر رهبر این کشور هم بر انها نصب است و‬ ‫مونیتوری نیز به اجرای موسیقی سنتی با یک ساز زهی‬ ‫معطوف است‪ .‬زامبیا بیشتر تصاویری از پوشش مردم و‬ ‫ابش��ارهایش را به نمایش گذارده است‪ .‬بوتسوانا عالوه‬ ‫بر نمونه هایی از ظروف محلی‪ ،‬همانند بسیاری دیگر از‬ ‫کشورهای منطقه‪ ،‬نقشه جغرافیایی خود را برای اشنایی‬ ‫مخاطبان با مختصات و مشخصات این کشور در غرفه‬ ‫نصب کرده است‪.‬‬ ‫ام��ا نامیبیا‪ ،‬عالوه بر همه این م��وارد‪ ،‬نمایی از طبیعت‬ ‫کوهس��تانی اش را نماس��ازی کرده اس��ت‪ .‬کامرون هم‬ ‫که مانند بیشتر کش��ورهای منطقه که غرفه های مستقل‬ ‫کوچکی دارند‪ ،‬تصویر رهبر سیاسی خود را درون غرفه‬ ‫به نمایش گذارده‪ ،‬عالوه بر دیگر موارد‪ ،‬از عاج فیل هم‬ ‫در تزیین غرفه اش اس��تفاده کرده است‪ .‬گابون عالوه بر‬ ‫یک خان ه روس��تایی‪ ،‬نمایی حجمی از مادر افریقایی را‬ ‫در حال ش��یر دادن به کودک افریقایی نشان داده است‪.‬‬ ‫غرف ه چاد انقدر ساده است که تنها اکواریوم نصب شده‬ ‫در ان به چش��م می اید‪ .‬گامبیا نی��ز نمایی از جنگل های‬ ‫خود را برای بازدیدکنندگان اکس��پو همانندسازی کرده‬ ‫اس��ت‪ .‬اما برخی از غرفه های این سالن مانند غرف ه گینه‬ ‫بیسائو‪ ،‬بدون انکه چیز قابل توجهی به مخاطب عرضه‬ ‫کرده باش��ند‪ ،‬ان��گار تنها برای درج عنوان یک کش��ور‬ ‫‪68‬‬ ‫کوچک هم در غرفه این کش��ور در اکسپو برگزار شد‪.‬‬ ‫ضم��ن انکه یک مونیتور بزرگ نصب ش��ده در فضای‬ ‫بیرونی غرفه‪ ،‬مخاطبان و رهگذران را به تماشای فوتبال‬ ‫و اخبار و رویدادهای متن و پیرامون جام جهانی فوتبال‬ ‫دعوت کرد‪.‬‬ ‫از جمع کشورهای افریقایی‪ ،‬مراکش (مغرب) غرفه ای‬ ‫دارد که در سامانه مربوط به منطقه خود قرار ندارد‪ ،‬بلکه‬ ‫در سامانه اسیا قرار گرفته تا یکی از معدود بی نظمی های‬ ‫نمایشگاه را رقم بزند!‬ ‫ام��ا ‪ 42‬کش��ور دیگ��ر افریقایی‪ ،‬در س��الن مش��ترکی‬ ‫گرد امده اند که به رغم غرفه های کوچک و بعضا بسیار‬ ‫کوچکش��ان‪ ،‬و احتماال به دلیل نشانه های منحصر به فرد‬ ‫موجود در انها‪ ،‬اس��تقبال قابل توجهی از چینی ها را به‬ ‫خود جلب کرده است‪.‬‬ ‫اوگان��دا در غرفه ای کوچک‪ ،‬ش��اید یک��ی از فضاهای‬ ‫روس��تایی خود را با خانه هایی چوبی و مسقف از برگ‬ ‫درختان‪ ،‬نمونه س��ازی کرده اس��ت‪ .‬تانزانیا‪ ،‬مجسمه ای‬ ‫عظی��م از ی��ک زراف��ه را در دی��درس مخاطبان��ش‬ ‫قرار داده که با ان عکس یادگاری بگیرند‪ .‬ماالوی‪ ،‬عالوه‬ ‫بر گونه هایی درختی‪ ،‬تصاویری از حیات وحش خود‪،‬‬ ‫از جمله فیل هایش را به نمایش گذاشته است‪ .‬زیمبابوه‪،‬‬ ‫نوعی از ابنیه تاریخی سنگی خود را همانندسازی کرده‬ ‫افریقایی ترتیب یافته اند‪ ،‬ولی برخی غرفه های دیگر هم‬ ‫از جمل��ه بنین‪ ،‬اریتره و گامبی��ا‪ ،‬مانند برخی موارد باال‪،‬‬ ‫به نمونه س��ازی های فضای زندگ��ی در دل طبیعت این‬ ‫کشورها پرداخته اند‪.‬‬ ‫کش��ورهایی هم هستند مانند سودان یا کومور که نمایی‬ ‫از س��اختمان های خود را در قالب ش��کلی قلعه مانند یا‬ ‫شهرنش��ینی غیرمدرن دهه ها و س��ده های پیشینش��ان‪،‬‬ ‫به هم��راه تصاوی��ری از حیات وحش این کش��ورها بر‬ ‫دیواره های این بناها‪ ،‬به نمایش گذارده اند‪.‬‬ ‫در برخی از غرفه ها نیز سازهای پوستی و کوبه محلی‪،‬‬ ‫عالوه ب��ر نمایش‪ ،‬در دس��ترس بازدیدکنن��دگان قرار‬ ‫گرفته ان��د تا با نواختن ضربه هایی بر انها‪ ،‬ش��اید حس‬ ‫مشارکتشان با نمایشگاه و فرهنگ به نمایش گذارده شده‬ ‫در ان‪ ،‬افزایش یابد‪.‬‬ ‫در کن��ار اینها‪ ،‬بس��یاری دیگ��ر از کش��ورهای حاضر‬ ‫در ‪ Africa Pavilion‬در اتاق ه��ای س��اده و کوچ��ک‬ ‫نمایش��گاهی در حد یک فضای شش متری حاوی یک‬ ‫میز و اش��یای چیده شده بر ان همراه متصدی افریقایی‬ ‫حاضر در پشت میز‪ ،‬تعریف می شوند‪ .‬غنایی ها عالوه بر‬ ‫نمایش و فروش ابزاراالت مراس��م مذهبی و زیوراالت‬ ‫خود‪ ،‬پیراهن ‪ ESSIEN‬بازیکن غنایی تیم فوتبال چلسی‬ ‫انگلس��تان را هم به عنوان یکی از مفاخرش��ان به نمایش‬ ‫س�امانه افریقا طبیعتا کشورهای قاره سیاه را‬ ‫دربر می گی�رد؛ حضوری نه چندان پررنگ که‬ ‫انگار متناسب با تضاد درونی همین قار ه کهن‬ ‫در معادالت تقسیم بندی جهانی است‬ ‫گذاشته اند‪ .‬غرف ه گینه هم با همان ابزار و االت پر شده‪،‬‬ ‫به اضاف ه چند لباس محل��ی و صورتک های مخصوص‬ ‫برخی مراس��م مذهب��ی و رقص های س��نتی افریقایی‪.‬‬ ‫ماداگاسکار‪ ،‬مالی‪ ،‬افریقای مرکزی‪ ،‬موریس‪ ،‬موریتانی‪،‬‬ ‫بورون��دی‪ ،‬رواندا‪ ،‬چاد‪ ،‬نیج��ر‪ ،‬جیبوتی‪ ،‬کنگو‪ ،‬کنگو‪،‬‬ ‫توگو‪ ،‬گینه اس��توایی‪ ،‬س��ودان‪ ،‬لیبریا‪ ،‬کی��پ ورد‪ ،‬کنیا‪،‬‬ ‫ساحل عاج‪ ،‬کومور‪ ،‬اتیوپی‪ ،‬لسوتو‪ ،‬موزامبیک‪ ،‬سومالی‪،‬‬ ‫کامرون‪ ،‬سنگال‪ ،‬سیش��ل و سیرالئون‪ ،‬دیگر کشورهای‬ ‫حاضر در این س��الن اش��تراکی هس��تند‪ .‬از وسعت کم‬ ‫حضور افریقایی ها و ش��لوغی پاویون مش��ترک انها که‬ ‫بگذریم‪ ،‬نوع حضور اهالی قاره س��یاه در اکسپو ‪2010‬‬ ‫تقریبا بی ارتباط ترین یا بی توجه ترین حضور نس��بت به‬ ‫موضوع و ش��عار الگویی نمایش��گاه‪ ،‬یعنی «شهر بهتر‪،‬‬ ‫زندگی بهتر» است‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫حض��ور چش��مگیر اهال��ی ق��اره ای کوچک اما‬ ‫خوش سلیقه‬ ‫کافی اس��ت در گذر از س��امانه های اس��یا و اقیانوس��یه‬ ‫در اتوبوس��ی در خیابان ش��یبو راهی باش��ید تا با توقف‬ ‫در ایس��تگاه براب��ر پاوی��ون اس��پانیا مش��اهده کنید که‬ ‫‪ 80‬درص��د مس��افران پیاده می ش��وند‪ .‬ای��ن اتفاق یکی‬ ‫به خاطر ان اس��ت که رس��یدن به غرفه اسپانیا یعنی وارد‬ ‫ش��دن به س��امان ه اروپا و دیگر‪ ،‬به دلیل نوع طراحی این‬ ‫غرفه اس��ت که برای مخاطبان بسیار جذاب شده است‪.‬‬ ‫درواقع اس��پانیایی ها با اس��تفاده از داربست های فلزی و‬ ‫س��بد مانندهای حصیری در شکلی منحصر به فرد‪ ،‬غرفه‬ ‫جال��ب توجهی را با یک هزینه معمولی ش��کل داده اند‪.‬‬ ‫ص��ف طوالنی مقابل این غرفه هم گویای همین گیرایی‬ ‫و انع��کاس احتمالی اجزای درونی ان اس��ت‪ .‬چراکه در‬ ‫ب��دو ورود‪ ،‬بازدیدکننده ابتدا با یک مراس��م اس��پانیولی‬ ‫به اضافه نمایش سینمایی ویژگی های این کشور‪ ،‬ازجمله‬ ‫ایین گاوبازی و جش��ن گوجه فرنگی مواجه می ش��ود‪،‬‬ ‫سپس در جست وجوی عروسک نوزاد غول پیکر متحرکی‬ ‫که تصویرش را در رس��انه های گروهی دیده و دربار ه ان‬ ‫شنیده است‪ ،‬به سالن دیگر پاویون گام می گذارد‪.‬‬ ‫ام��ا انگلس��تان ک��ه غرف ه با ش��کل منحص��ر به فردش‬ ‫انعکاس رسانه ای گسترده ای داشته‪ ،‬با شرایطی متفاوت‬ ‫در نمایش��گاه حاضر ش��ده اس��ت‪ .‬عالقه من��دان باید‬ ‫م��دت مدیدی وقت برای ورود و بازدید از این غرفه که‬ ‫ش��کل دیودی ان به ش��دت مورد عالقه عکاسان است‪،‬‬ ‫صرف کنند‪ .‬اما به محض ورود به داخل فضای دربرگیرنده‬ ‫این میکروفن گونه عظیم‪ ،‬با این غافلگیری مواجه می شوند‬ ‫که چیز خاصی درون ان نیست‪ .‬بلکه فضایی در اطراف‬ ‫ان تعبیه شده که در شکلی هندسی و موکت شده که اتفاقا‬ ‫رنگ و طرحش هم با نمای جوجه تیغی مانند ان هماهنگ‬ ‫اس��ت‪ ،‬مخاطب را به نشستن و استراحت کردن و حتی‬ ‫دراز کشیدن دعوت می کند‪.‬‬ ‫غرف�� ه جالب هلند هم که در مجاورت انگلس��تان قرار‬ ‫دارد‪ ،‬با اید ه خالقانه ای در اکس��پو حضور خود را ساده‬ ‫اما چشمگیر کرده است‪ .‬پیش بینی هر کسی بر این است‬ ‫ک��ه غرفه هلند از گل اکنده باش��د؛ اما برخالف انتظار‪،‬‬ ‫هرچند ش��کل ظاهری این پاویون از ش��کل گل و گیاه‬ ‫ایده گرفته اس��ت‪ ،‬اما در فض��ای راهروی روباز مارپیچ‬ ‫و اریب��ش‪ ،‬اتاقچه هایی طراحی ش��ده که ب��ا قرار دادن‬ ‫بخش��ی از زندگی جاری م��ا‪ ،‬زیبایی های زندگی مان را‬ ‫به رخ کش��یده و البته یکی از انها گل اس��ت‪ .‬در اتاقکی‬ ‫دیگر هم عطر‪ ،‬چنین مفهومی دارد و در اتاقکی دیگر‪ ،‬یک‬ ‫اش��پزخان ه کوچک خانوادگی‪ .‬از دیگر غرفه های دارای‬ ‫ایده های خالقانه در این بخش‪ ،‬دانمارک است که تاکنون‬ ‫‪ 40‬میلیون بازدیدکننده به خود جلب کرده و در س��طوح‬ ‫ص��اف و ش��یب دار‪ ،‬مخاطبانش را به دوچرخه س��واری‬ ‫دعوت می کند‪ .‬اما س��وئیس بازدیدکنن��دگان را با نوعی‬ ‫ ترن هوای��ی‪ ،‬در فض��ای درون غرف��ه و چش��م اندازش‬ ‫می چرخان��د‪ .‬حضور ترکی��ه در نمایش��گاه‪ ،‬حضوری‬ ‫قابل تامل اس��ت ‪ .‬ترک ها در بخش��ی از پاویونشان که به‬ ‫تاریخ گذش��ت ه اشاره دارد‪ ،‬بر تاریخ و اثار باستانی سمت‬ ‫اروپایی شان تمرکز دارند؛ طوری که گمان می کنید هنوز‬ ‫از غرف ه یونان که پیش تر بازدیدش کرده اید و چنین اثاری‬ ‫در ان هم به نمایش درامده بود‪ ،‬خارج نشده اید! در بخش‬ ‫دیگر پاویو ن ترکیه نیز تصویر اس��تانبول امروز به نمایش‬ ‫درام��ده که ان هم چهره یک ش��هر اروپای��ی را دارد؛ در‬ ‫کشوری که بیشتر خاک ان در قاره اسیاست‪.‬‬ ‫این در حالی است که در غرفه ای چون لوکزامبورگ نیز‬ ‫به تاریخچه کش��ور کمتر اشاره شده و بیشتر تمرکز بر‬ ‫نوع طراحی حجمی قهوه ای رنگ اس��ت با گیاهانی که‬ ‫انگار البه الی یک بنای سنگی یا اهنی روییده اند‪.‬‬ ‫برخ��ی از غرفه های این بخش مانند پرتغال‪ ،‬خیلی ایده‬ ‫خاصی نداشته اند و بیش��تر معرف خصوصیات شکلی‬ ‫خود هس��تند؛ مثال پرتغالی ها مخاطبان غرفه ش��ان را با‬ ‫همان چیزی که در کشورش��ان هس��ت‪ ،‬از ساحل های‬ ‫اطلسی تا کریستیانو رونالدوی فوتبالیست اشنا می کنند‪.‬‬ ‫از همین دسته است‪ ،‬ایسلند که غرفه اش هم به شکلی یخی‬ ‫تظهیر ش��ده تا یاداور یک کش��ور همیشه یخبندان باشد‪.‬‬ ‫غرف ه بوس��نی و هرزگوین نیز نه خیلی اسالمی است‪ ،‬نه‬ ‫بیگانه با دین اکثریت مردمش‪ .‬اما بالروس که از کشورهای‬ ‫س��رد اروپایی محسوب می ش��ود‪ ،‬در غرفه ای کوچک‪ ،‬با‬ ‫نقاش��ی هایی با رنگ های داغ‪ ،‬از جنس تابلوهای ونگوک‬ ‫هلن��دی‪ ،‬در نمای بیرون��ی‪ ،‬از بازدیدکنندگانش پذیرایی‬ ‫می کند‪ .‬ایتالیای میزبان اکسپو ‪ – 2015‬میالن – هم طبیعتا‬ ‫در نمایشگاه امسال حضور دارد؛ با غرفه ای که در نمایش‬ ‫گوشه هایی از فرهنگ و هنر این کشور‪ ،‬از اسپاگتی گرفته‬ ‫تا هنرهای تجسمی‪ ،‬انگار در ارزیابی و سنجش نوع تعامل‬ ‫مخاطبان‪ ،‬برای تدارک میزبانی نمایشگاه اتی در این کشور‪،‬‬ ‫ ترتی��ب یافته اس��ت‪ .‬اما ابتکار لهس��تان در اکس��پویی با‬ ‫ش��عار «ش��هر بهتر‪ ،‬زندگ��ی بهتر»‪ ،‬خیلی جالب اس��ت‪.‬‬ ‫لهستانی ها غرف ه مکعب شکل مشجرشان را با موادی قابل‬ ‫بازیافت س��اخته اند که قرار اس��ت بعد از نمایشگاه باز به‬ ‫فرهنگ‬ ‫م��واد اولیه تبدیل ش��ود‪ .‬ناگفته نماند‪ ،‬یک��ی از نکته های‬ ‫جالب سامان ه اروپا‪ ،‬حضور غرفه هایی با شکل های هندسی‬ ‫مرجع اس��ت؛ به ش��کلی که عالوه بر ایسلند‪ ،‬کشورهایی‬ ‫چون اوکراین‪ ،‬صربس��تان‪ ،‬س��وئد‪ ،‬یونان و بالروس هم‬ ‫غرفه هایش��ان را به شکل مکعب طراحی کرده اند‪ .‬این در‬ ‫حالی است که غرف ه رومانی به شکل کره و فنالند‪ ،‬استوانه‬ ‫شکل اس��ت‪ .‬اما نروژ غرف ه ساده ای ترتیب داده که شکل‬ ‫هندسی شاخصی ندارد و بیشتر شبیه به خیمه ای برافراشته‬ ‫برای این کشور سردسیر طراحی شده است!‬ ‫از همه جالب تر‪ ،‬حضور کشوری با نام موناکو در سامانه ‬ ‫کش��ورهای اروپایی است‪ .‬امیرنش��ین موناکو سرزمین‬ ‫محصور کوچکی در جنوب ش��رقی کش��ور فرانسه در‬ ‫دریای مدیترانه اس��ت و ح��دود ‪ 32‬هزار نفر جمعیت‬ ‫ب��ا ‪ 125‬ملی��ت مختلف و نزدیک ب��ه دو کیلومتر مربع‬ ‫مس��احت دارد‪ .‬پایتخت ان ش��هر موناکو با ‪ 1400‬نفر‬ ‫جمعیت اس��ت‪ .‬زبان رسمی این کشور فرانسوی بوده‪،‬‬ ‫اما زبان های ایتالیایی‪ ،‬انگلیسی و مونگاسک نیز در این‬ ‫کش��ور تکلم می شود‪ .‬موناکو در واقع یک دولت شهر و‬ ‫بعد از واتیکان‪ ،‬دومین کشور کوچک غیر وابسته جهان‬ ‫است‪ .‬اما غرف ه ان در اکسپو‪ ،‬از خیلی از دیگر کشورهای‬ ‫اروپایی که غرفه مستقل هم دارند‪ ،‬بزرگ تر است‪.‬‬ ‫در کنار اینها و نیز بلژیک‪ ،‬المان‪ ،‬فرانسه‪ ،‬استونی‪ ،‬لیتوانی‪،‬‬ ‫ایرلند‪ ،‬اسلواکی‪ ،‬چک‪ ،‬مجارستان‪ ،‬اتریش‪ ،‬کرواسی‪ ،‬لیتوانی‬ ‫و روسیه به عنوان دیگر کش��ورهای دارای غرفه مستقل‪،‬‬ ‫دو س��الن اش��تراکی کش��ورهای اروپایی نیز دربرگیرنده‬ ‫غرفه ه��ای کوچ��ک کش��ورهایی اس��ت چ��ون مالت‪،‬‬ ‫س��ن مارینو‪ ،‬لیختن اش��تاین‪ ،‬قبرس‪ ،‬ارمنس��تان‪ ،‬البانی‪،‬‬ ‫اذربایجان‪ ،‬بلغارستان‪ ،‬گرجستان‪ ،‬مونته نگرو‪ ،‬مولداوی و‬ ‫مقدونیه که برخی از انها انگار فقط در نمایشگاه حاضرند‬ ‫تا بر هویت اروپایی ش��ان تاکیدی باش��د‪ .‬در هر صورت‪،‬‬ ‫حضور اروپایی ها در اکس��پو ‪ 2010‬ش��انگهای هم مانند‬ ‫حضورشان در عرصه معادالت سیاسی و اقتصادی جهان‪،‬‬ ‫حضوری به مراتب چش��مگیرتر ب��رای این قاره کوچک‬ ‫از کره زمین اس��ت؛ اما حضوری که به هر حال‪ ،‬معموال‬ ‫حضوری متفکرانه و باسلیقه تر هم هست‪.‬‬ ‫‪69‬‬ ‫ایران در اکسپو شانگهای‬ ‫سالی که مفهوم اکسپو در کشور نهادینه شد‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫‪70‬‬ ‫غرف��ه یا بهتر اس��ت بگویی��م س��الن (‪)Pavilion‬‬ ‫ای��ران تقریبا در منتهی الیه جنوب ش��رقی محوطه‬ ‫نمایشگاه اکسپو ‪ 2010‬شانگهای‪ ،‬جایی قرار گرفته‬ ‫که س��الن های کره ش��مالی و لبنان در دو سوی ان‬ ‫ق��رار دارند‪ .‬در واقع از منظر جنوبی‪ ،‬پش��ت س��ر‬ ‫س��الن ایران‪ ،‬محوطه نمایش��گاه پای��ان می یابد و‬ ‫از منظ��ر ش��رقی‪ ،‬تنها س��الن مش��ارکتی (‪)Joint‬‬ ‫ش��ش کشور کم رمق اسیایی بین سالن ایران و کره‬ ‫شمالی و دیواره پایانی نمایشگاه قرار گرفته است‪.‬‬ ‫گویا در محوطه (‪ )Square‬اسیایی نمایشگاه‪ ،‬محل‬ ‫احداث س��الن ایران‪ ،‬در نزدیکی سالن عظیم چین‬ ‫و جنب سالن پاکستان در نظر گرفته می شود که از‬ ‫موقعیت دیداری و دسترس��ی بسیاری مناسب تری‬ ‫برخ��وردار بوده‪ ،‬اما ظاهرا ای��ن مکان در پی تعلل‬ ‫ما در زمین ه اعالم حضورمان در نمایشگاه‪ ،‬به رژیم‬ ‫صهیونیستی (اسرائیل) تعلق گرفته است‪ .‬چراکه تا‬ ‫چند ماه مانده به اغاز نمایش��گاه‪ ،‬همچنان در ایران‬ ‫بحث بر س��ر این بود که کدام دس��تگاه باید متولی‬ ‫حضور ایران در اکسپو باشد؟!‬ ‫نکته دیگر اینکه سالن ایران جزو سالن های مکعب‬ ‫مس��تطیل ش��کل نمایشگاه محس��وب می شود که‬ ‫دست کم از نظر منظری‪ ،‬بیشترشان جزو سالن های‬ ‫موفق نمایشگاه محسوب نمی شوند‪ .‬در واقع تجربه ‬ ‫حضور در نمایش��گاه نشان می دهد‪ ،‬سالن هایی که‬ ‫در طراحی انها نوعی خالقی��ت و توجه برانگیزی‬ ‫اندیش��یده ش��ده و ای��ن مه��م الزام��ا به معن��ای‬ ‫پرخرج شدن س��ازه ان هم نبوده است‪ ،‬در جذب‬ ‫مخاطب��ان موفق ت��ر عمل کرده اند‪ .‬یک��ی از نکات‬ ‫اس��تفاده از طراحی خاص غرفه ها‪ ،‬عالوه بر تاثیر‬ ‫مس��تقیم در جذب مخاطب‪ ،‬تصوی��ر به یادماندنی‬ ‫است که در ذهن باقی می گذارند‪ .‬ضمن انکه یکی‬ ‫از ظرایف معم��اری ایرانی به ویژه در دوره اس�لامی‬ ‫ان اس��ت که بازدیدکننده را به محض ورود‪ ،‬مسحور‬ ‫عظمت خویش می س��ازد و او را مجبور می کند با سر‬ ‫رو ب��ه باال به این عظمت بنگ��رد‪ .‬این ویژگی هرچند‬ ‫تالش ش��ده اس��ت با احداث یک نیم گنبد در فضای‬ ‫داخل��ی غرفه تداعی ش��ود‪ ،‬ولی چن��دان موفق نبوده‬ ‫است‪.‬‬ ‫نمای بیرونی سالن ایران نیز برداشتی ترکیبی از شکل‬ ‫معماری پل خواجوی اصفهان است که دیواره های ان‬ ‫با تصاویری – به صورت عکس یا برجسته نگاری ‪ -‬از‬ ‫جاد ه تاریخی ابریش��م‪ ،‬بارگاه حضرت امام رضا (ع)‪،‬‬ ‫مقام معظم رهبری‪ ،‬دکت��ر محمود احمدی نژاد‪ ،‬تخت‬ ‫جمشید‪ ،‬برج های ازادی و میالد تهران‪ ،‬بازار تجریش‪،‬‬ ‫س��ربازان هخامنش��ی‪ ،‬یک گروه موس��یقی زن و مرد‬ ‫در ت��االر وحدت و اس��تادیوم صدهزارنفری ازادی و‬ ‫تیم ملی فوتبال ایران‪ ،‬مزین ش��ده است‪ .‬همچنین دو‬ ‫بیت شعر «بنی ادم اعضای یکدیگرند‪ »...‬از سعدی به‬ ‫س��ه زبان فارسی‪ ،‬چینی و انگلیسی‪ ،‬بر سردر ورودی‬ ‫و عبارت «ش��هر ایرانی‪ ،‬شهر عدالت و مهرورزی»‪ ،‬به‬ ‫دو زبان فارسی و چینی بر یکی از دیواره های بیرونی‬ ‫سالن ایران نقش بسته است‪.‬‬ ‫در محوطه داخلی نیز‪ ،‬طراحی تلفیقی فضا با استفاده از‬ ‫نوع معماری دوره صفوی‪ ،‬قاجاری و هخامنشی‪ ،‬نمایی‬ ‫از گنبد کاش��ی کاری شده بر فراز حوض ابی که البته‬ ‫حوض ایرانی نمی توان قلمدادش کرد و نیز اس��تفاده‬ ‫از طرح تاق ضربی‪ ،‬ارس��ی کاری و ستون س��ازی های‬ ‫تخ��ت جمش��ید ش��کل گرفت��ه اس��ت‪ .‬ضم��ن‬ ‫انک��ه عکس ه��ای داخ��ل نی��ز ام��ام خمین��ی (ره)‪،‬‬ ‫مقام معظم رهبری‪ ،‬دکتر احمدی نژاد‪ ،‬مش��هد مقدس‪،‬‬ ‫تخت جمش��ید یا پارس��ه‪ ،‬باغ ارم شیراز ‪ -‬که چینی ها‬ ‫خیلی دوس��ت دارند با پس زمین��ه ان عکس یادگاری‬ ‫بگیرن��د ‪ ،-‬قل ه دماوند‪ ،‬یک پاالیش��گاه نفت‪ ،‬بنای‬ ‫امیرچخم��اق یزد‪ ،‬یک نیروگاه هس��ته ای‪ ،‬طبیعت‬ ‫کوهساری ایران‪ ،‬یک نقاش��ی قاجاری‪ ،‬برج میالد‬ ‫تهران‪ ،‬ارامگاه بوعلی در همدان‪ ،‬ارگ بم‪ ،‬س��ازمان‬ ‫توس��ع ه تجارت ایران و نمازجمع ه تهران به امامت‬ ‫مقام معظم رهبری را شامل می شوند‪.‬‬ ‫در کنار اینها‪ ،‬موالژی از یک سنگ نگاره خط میخی‬ ‫ب ا ترجمه های چینی و انگلیسی‪ ،‬نقشه برجسته ایران‬ ‫در میان دو پرچم چین و ایران‪ ،‬سردیس های برخی‬ ‫از مشاهیر کشورمان‪ ،‬ماکت کشتی جنگ خه – در‬ ‫تاریخ ایران و چین ‪ ،-‬سفره هفت سین‪ ،‬ماکت یک‬ ‫سکوی نفتی‪ ،‬تابلوفرش‪ ،‬تعدای از سازهای سنتی‪،‬‬ ‫چنگ لیزری‪ ،‬تاکس��یدرمی بزغاله شبیه سازی شده‪،‬‬ ‫نقش��ه های تاریخی خلیج فارس و ی��ک دار قالی‪،‬‬ ‫به هم��راه تصویر و پیام رئیس جمهوری اس�لامی‬ ‫ایران به س��ه زبان و نیز نوشتاری در معرفی جشن‬ ‫نوروز‪ ،‬در کن��ار چند دخترخان�� م چینی ملبس به‬ ‫لباس های محلی ایران‪ ،‬دیگر اجزای چیدمان داخل‬ ‫سالن ایران را تشکیل می دهند‪.‬‬ ‫بس��یاری از همین نام ها کافی است تا به این نتیجه‬ ‫برس��یم که در صورت چیدمان ای��ن اجزا در کنار‬ ‫یکدیگ��ر و به دلیل پتانس��یلی ک��ه در ماهیت خود‬ ‫دارند‪ ،‬کافی است تا ولو در صورت نبودن تفکری‬ ‫جدی در پس زمینه چینش انها‪ ،‬بتوانیم تفسیری از‬ ‫علت حضور و نحوه کنار هم قرار گرفتنش��ان ارائه‬ ‫دهیم؛ امری که به نظر می رس��د هم اکنون ازس��وی‬ ‫متولیان امر ش��اهدیم‪ .‬ضمن انکه یکی از نکته های‬ ‫مغفول در این زمینه‪ ،‬ارائه نش��دن تصویری جامع‬ ‫از زندگ��ی حال حاضر مردم ایران اس��ت‪ .‬این در‬ ‫حالی است که تصاویر مربوط به مقامات جمهوری‬ ‫اس�لامی ایران‪ ،‬خیلی پررنگ تر از تصاویر مربوط‬ ‫شود‪».‬‬ ‫او معتقد است‪« :‬خیلی ها سعی کرده اند در این نمایشگاه‬ ‫قدرت تکنولوژیکی و توانمندی های مدرن خویش را‬ ‫به نمایش بگذارند‪ ،‬اما نظام ما معتقد اس��ت که باید به‬ ‫بش��ر امروز تاکید کرد که فرهنگ از هر چیزی مهم تر‬ ‫است‪ .‬بر این اساس هفت کمیته‪ ،‬هفت هفته را برعهده‬ ‫می گیرند که با س��فر به اینج��ا مفاهیمی چون اقتصاد‪،‬‬ ‫اطالع رسانی‪ ،‬دولت اسالمی‪ ،‬اکوتوریسم‪ ،‬دفاع مقدس‬ ‫و از همه مهمتر مبانی فرهنگی و هنری کشورمان را به‬ ‫مخاطبان معرفی کنند‪ .‬این کمیته ها تصویرهای واقعی‬ ‫ایران را در ذهن ها ش��کل می دهند و تصور نادرست‬ ‫دیگران را نس��بت به ایران عوض می کنند‪ .‬البته برای‬ ‫این منظور باید کمیته های مربوط به جامعه مخاطب و‬ ‫عالقه مندان مخصوص خود را برای حضور در سالن‬ ‫ایران باخبر کنند‪».‬‬ ‫هرچند س��خن وزیر بازرگانی را مبنی بر متمایز ظاهر‬ ‫شدن ایران در نمایشگاه اکسپو ‪ 2010‬شانگهای‪ ،‬کسی‬ ‫که از نمایشگاه دیدن کرده باشد‪ ،‬خیلی نمی تواند درک‬ ‫کن��د‪ ،‬اما درباره این تاکید او که مهمترین دس��تاورد و‬ ‫یک��ی از موفقیت های ما در اکس��پو ‪ 2010‬این بود که‬ ‫موضوع اکسپو را در کشورمان نهادینه کردیم‪ ،‬می شود‬ ‫گفت‪« :‬وزیر بازرگانی درست می گوید‪».‬‬ ‫البته نبای��د از خاطر برد که تی��م طراحی و اجرایی‬ ‫ای��ران تقریبا تنها یک نیم س��ال برای حضور در این‬ ‫المپی��ک فرهنگی اقتصادی فرصت داش��ته اس��ت‪.‬‬ ‫بر این اس��اس هرچند مس��ئولیت این حرف کاظم‬ ‫اکبرپور ـ مدیرعامل ش��رکت سهامی نمایشگاه های‬ ‫بین المللی ایران ـ که «اندیشمندان و صاحب نظران‬ ‫طراحی اعتقاد داش��تند که طرح حاضر بهترین طرح‬ ‫اس��ت و اینجا هم بارها به ما مراجعه ش��ده است و‬ ‫گفته اند که طراحی شما بهترین طراحی در نمایشگاه‬ ‫است» با خود اوست‪ ،‬اما به نظر می رسد هم با توجه‬ ‫به زمان صرف ش��ده ب��رای طراحی و اج��رای این‬ ‫ط��رح‪ ،‬و هم بودجه در نظر گرفته ش��ده ‪ -‬فارغ از‬ ‫نحوه هزینه کرد ان ‪ -‬رواس��ت که بگوییم چهارمین‬ ‫حضور ایران در نمایش��گاه جهانی اکس��پو‪ ،‬به عنوان‬ ‫جدی ترین و چش��مگیرترین حضور کش��ورمان در‬ ‫این روی��داد‪ ،‬حضور امیدوارکننده ای اس��ت که در‬ ‫صورت نهادینه ش��دن اهمیت ای��ن حضور و ثبات‬ ‫رو به رشد دیدگاه اجرایی در این زمینه به رغم تغییر‬ ‫دولت ها و مسئوالن‪ ،‬می تواند حضورهای شایانی را‬ ‫در دوره های بعدی برای ایران اس�لامی رقم بزند‪.‬‬ ‫اس��داهلل عس��گراوالدی ـ رئیس ات��اق بازرگانی و‬ ‫صنای��ع و معادن ای��ران و چین ـ هم ک��ه ‪ 400‬متر‬ ‫از س��الن ای��ران را در اختیار گرفته و به فروش��گاه‬ ‫ف��رش‪ ،‬تابلوفرش‪ ،‬زعفران‪ ،‬ش��له زرد‪ ،‬چای‪ ،‬اش و‬ ‫بس��تنی س��نتی ایرانی تبدیل کرده اس��ت‪ ،‬می گوید‪:‬‬ ‫«البت��ه نقص های��ی در غرف��ه ایران در نح��وه ارائه‬ ‫می بینم‪ ،‬اما با توجه به اینکه اکس��پو یعنی شناساندن‬ ‫فرهنگ زن��ده و اصالت یک ملت در نمایش��گاهی‬ ‫غیر کاالیی‪ ،‬نوع تفس��یرم از غرف��ه ایران مطلوب تر‬ ‫اس��ت تا مثال غرفه عربستان که از تکنولوژی غرب‬ ‫برای معرفی خودش اس��تفاده کرده اس��ت‪».‬‬ ‫او که می پذیرد گفته اش در جلس��ه اتاق بازرگانی‬ ‫ای��ران در تهران مبنی بر ج��زو ‪ 10‬غرفه برتر بودن‬ ‫غرف��ه ایران در اکس��پو‪ ،‬یک نظر ش��خصی مبتنی‬ ‫بر بازدید از هش��ت س��الن کش��ورهای حاضر در‬ ‫نمایشگاه چون عربستان‪ ،‬قطر‪ ،‬مراکش‪ ،‬کره‪ ،‬لبنان‪،‬‬ ‫هند و امارات متحده عربی بوده است‪ ،‬ضعف ما را‬ ‫در اکسپو‪ ،‬در س��ه محور قابل لمس می داند؛ یکی‬ ‫اینکه متخصصان تشریح کننده برای مراجعه کنندگان‬ ‫و ارائ��ه توضیح به انها وجود ندارد‪ ،‬دومین ضعف‬ ‫در چگونگی پذیرایی ماست؛ مخصوصا از مسئوالن‬ ‫دیگر کش��ورها‪ ،‬و دیگر اینکه اطالع رسانی درباره‬ ‫اینک��ه در غرفه خود چه فعالیتی انج��ام داده ایم و‬ ‫چه جذابیت هایی برای مخاطبان وجود دارد بسیار‬ ‫اندک صورت گرفته است‪.‬‬ ‫ای��ن حرف ها به یاد ما م��ی اورد که اوال با توجه به‬ ‫اینکه بیش��تر بازدیدکنندگان از اکس��پو را چینی ها‬ ‫تش��کیل می دهند و اتفاقا در غرف��ه ما هم تعدادی‬ ‫چینی اس��تخدام ش��ده اند‪ ،‬رابطه کالمی و تبیینی و‬ ‫تش��ریحی بین انه��ا خیلی کم ص��ورت می گیرد‪.‬‬ ‫دیگر اینکه مبنای انتخاب پرس��نل غرفه و فلس��فه‬ ‫رابطه کالمی مس��ئوالن غرفه با ان��ان به زبان های‬ ‫محل��ی ای��ران چیس��ت و ایا ممکن اس��ت بحث‬ ‫شایسته ساالری را زیر سوال ببرد؟!‬ ‫اما وزارت فرهنگ و ارش��اد اس�لامی نهادی است‬ ‫ک��ه نق��ش قابل مالحظ��ه ای در حضور ای��ران در‬ ‫اکسپو و با توجه به ماهیت فرهنگی ان می توانست‬ ‫داش��ته باش��د‪ .‬این در حالی است که مسئوالن این‬ ‫وزارتخانه انگار تازه پس از بازدید از نمایشگاه بود‬ ‫که همچون مس��ئوالن سازمان فرهنگ و ارتباطات‬ ‫اسالمی‪ ،‬به عظمت اهمیت ان پی بردند‪ .‬حمید شاه‬ ‫ابادی ‪ -‬معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد‬ ‫اسالمی – اکسپوی ‪ 2010‬شانگهای چین را فرصت‬ ‫مناس��بی برای تعام��ل و تبادل فرهنگ��ی ‪ -‬هنری‬ ‫کشورمان با دیگر کشورها می داند‪.‬‬ ‫رئیس کمیته فرهنگ‪ ،‬هنر و دفاع مقدس اکس��پوی‬ ‫‪ 2010‬ش��انگهای چین گفته اس��ت‪« :‬این اکس��پو‬ ‫فرصت و امکان مناس��بی ب��رای معرفی فرهنگ و‬ ‫هنر کش��ورمان و ظرفیت ه��ا و قابلیت های هنر و‬ ‫هنرمندان امروز است‪».‬‬ ‫وی می افزای��د‪« :‬معرفی اندیش��مندان و مش��اهیر‬ ‫پیش��ین و معاص��ر می تواند در بس��تر این اکس��پو‬ ‫صورت گیرد‪».‬ش��اه ابادی تاکی��د دارد‪« :‬ارائه اثاری‬ ‫ک��ه برگرفته از فرهنگ و تاریخ ایرانی اس�لامی و‬ ‫ارزش های بومی است‪ ،‬مانند نقالی و پرده خوانی و‬ ‫موسیقی های ایرانی و نواحی می تواند نقش موثری‬ ‫در معرفی فرهنگ و هنر ایران داشته باشد‪».‬‬ ‫همه این حرف ها و انچ��ه یک بازدیدکننده ایرانی‬ ‫از غرفه یا پاویون ایران در نمایش��گاه اکسپو ‪2010‬‬ ‫شانگهای درمی یابد‪ ،‬خالصه اش می شود اینکه «ما‬ ‫کشوری هس��تیم که از این فرصت اکسپو خوب تر‬ ‫استفاده نکرده ایم؛ باشد که این گونه شود!»‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫به ش��هروندان ایرانی است که می توان گفت تعداد‬ ‫چنی��ن تصاویری در غرفه در حد صفر اس��ت‪ .‬در‬ ‫حال��ی که با توج��ه نوع تصویری ک��ه از ایران در‬ ‫فضای رس��انه ای غرب��ی منعکس ش��ده‪ ،‬این مهم‬ ‫بی��ش از پیش ض��روری می نماید‪ .‬ضمن انکه یک‬ ‫اسیب شناس��ی الزم اس��ت برای بررسی اینکه چرا‬ ‫همی��ن وض��ع موجود غرف��ه ایران ه��م در اخبار‬ ‫بین الملل مربوط به اکسپو جایی ندارد‪.‬‬ ‫البت��ه این چیده ه��ا در کنار هم‪ ،‬باتوج��ه به امکان‬ ‫مشارکت در زدن یک گره صلح به دار قالی‪ ،‬نواختن‬ ‫چن��گ لیزری با انگش��تان‪ ،‬س��کوهای مخصوص‬ ‫نشستن بازدیدکنندگان و اجباری نبودن خروج انها‬ ‫در مدت زمان و مس��یری مشخص و حتی خنکی‬ ‫سالن ایران ‪ -‬مانند بسیاری از سالن ها ‪ -‬در مجموع‬ ‫فضای مطبوعی برای مخاطبان به وجود اورده است‬ ‫که به نظر می رس��د با افزای��ش تبلیغات محیطی و‬ ‫رس��انه ای‪ ،‬می توانست و می تواند به صورت جدی‬ ‫تعداد مراجعان را به سالن کشورمان از حد حاضر‬ ‫هم افزایش ده��د‪ .‬البته این حد حاضر نه مطابق با‬ ‫ان گفته مس��ئوالن اس��ت مبنی بر صف های د و و‬ ‫نیم س��اعته ‪ -‬که اساس��ا تمهیدات چنین صفی هم‬ ‫مانن��د انچ��ه در برابر غرفه ه��ای پرمراجعه داریم‪،‬‬ ‫به دلیل نبود چنین صفی‪ ،‬اصال اندیش��یده هم نشده‬ ‫اس��ت ‪ -‬نه می توان گفت که س��الن ایران در زمره‬ ‫س��الن های کم مراجعه محس��وب می شود‪ .‬ضمن‬ ‫انکه در پی برگزاری روز ملی ایران در اکس��پو که‬ ‫ب��ا حضور رئیس جمهور نیز همراه بود و در پی ان‬ ‫انعکاس رس��انه ای این رویداد‪ ،‬به شکل محسوسی‪،‬‬ ‫ش��مار مراجع��ان به غرف��ه ایران‪ ،‬دس��ت کم برای‬ ‫چند روز افزایش یافت‪.‬‬ ‫وزی��ر بازرگان��ی ک��ه در زم��ان حضور خ��ود در‬ ‫ش��انگهای‪ ،‬پس از بازدید از سالن های کشورهای‬ ‫برزی��ل و ترکیه‪ ،‬به ص��ورت رندمی از س��الن های‬ ‫برخی از کش��ورها همچون کره جنوبی و عربستان‬ ‫دی��دن ک��رد‪ ،‬درباره می��زان بار فکری و پش��توانه‬ ‫اندیش��ه در طراح��ی و چیدمان س��الن ای��ران‪ ،‬با‬ ‫تقسیم بندی سالن هایی از نمایشگاه که دیده است‪،‬‬ ‫ب��ه اس��تفاده کنندگان از مالتی مدیا ‪ -‬چ��ه انها که‬ ‫صاحب ان هستند چه خریداران این تکنولوژی ها‬ ‫ و کش��ورهایی که خیلی ب��ه فضای مجازی وارد‬‫نشده اند‪ ،‬همچنین سالن هایی که بازدیدکننده را فرد‬ ‫منفعلی س��اخته اند و انهایی که حس مش��ارکت را‬ ‫در بازدیدکننده به وجود اورده اند‪ ،‬و نیز تقسیم بندی‬ ‫سالن های دارای زمان بندی اختیاری و اجباری‪ ،‬در‬ ‫کنار تقس��یم بندی هایی از لحاظ توجه به فرهنگ‪،‬‬ ‫سیاست‪ ،‬تکنولوژی‪ ،‬زیست محیطی و از این دست‬ ‫م��وارد‪ ،‬می گوی��د‪« :‬در تقس��یم بندی های اول‪ ،‬دو‬ ‫مشخصه سالن ایران این است که اوال سمبل هایش‬ ‫حقیقی هس��تند‪ ،‬دیگر ان که بازدیدکننده به بخشی‬ ‫از س��الن ما تقس��یم بندی می ش��ود‪ .‬براین اساس‬ ‫برخی معتقدند که س��الن ایران دارای نوعی روح و‬ ‫زندگی و احساس معنوی حاکم بر ان است‪ .‬وقتی‬ ‫همه مالتی مدیایی می ش��وند ما باید نوعی تمایز را‬ ‫نمایان گر می ش��دیم تا خود این موضوع جذابیت‬ ‫ایجاد کند‪ .‬چرا که همیشه تمایز جذاب است‪».‬‬ ‫دکتر مهدی غضنفری در عین حال تصریح می کند‪:‬‬ ‫«البته نمی خواهم بگویم که ما از بقیه بهتر یا بدتریم؛‬ ‫بلکه می گویم ما متفاوت ظاهر ش��دیم و خود این‬ ‫ارزشمند است‪ .‬البته ما حتما می توانیم از ابزارهای‬ ‫بهتر و قوی تری هم استفاده کنیم‪ .‬از جمله‪ ،‬به دنبال‬ ‫این هس��تیم که برای زمان های اینده‪ ،‬فیلم های یک‬ ‫دقیقه ای در س��الن ایران نمایش داده ش��ود که طی‬ ‫ان مفاهیم معنوی پشت سر هم به مخاطبان منتقل‬ ‫غضنف�ری‪ :‬نمی خواه�م بگویم که م�ا از بقیه‬ ‫بهتر ی�ا بدتریم؛ بلکه می گویم ما در اکس�پو‬ ‫ش�انگهای متف�اوت ظاهر ش�دیم و خود این‬ ‫ارزشمند اس�ت‪ .‬نظام ما معتقد است باید به‬ ‫بشر امروز تاکید کرد که فرهنگ از هر چیزی‬ ‫مهم تر است‬ ‫‪71‬‬ ‫گفت وگو با علیرضا شجاعی‪ ،‬مدیرکل روابط عمومی و سخنگوی وزارت بازرگانی‬ ‫تجربه کسب کردیم‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫از اکس��پو ی ش��انگهای و غرفه ایران خبر‬ ‫جدیدی دارید؟‬ ‫برنامه های ‪ 6-7‬گروهی که به نام کمیته های اکس��پو‬ ‫اعالم کرده بودیم‪ ،‬مش��خص و تعدادی از انها اجرا‬ ‫شده‪ ،‬گروه فرهنگ‪ ،‬هنر و دفاع مقدس هم که کارش‬ ‫را قبل از ماه مبارک اغاز کرد‪ ،‬قرار اس��ت بعد از ماه‬ ‫مبارک اجرای دوباره ای داشته باشد‪.‬‬ ‫خبرهای رس��یده حاکی از ان اس��ت ک��ه برنامه های‬ ‫اجرایی‪ ،‬اثر خوبی در افزایش جذب مخاطب داش��ته‬ ‫اس��ت؛ به شکلی که طبق اعالم مسئوالن غرفه‪ ،‬تعداد‬ ‫بازدیدکنن��دگان روزانه غرفه ایران ب��ه ‪ 40‬هزار نفر‬ ‫رسیده است‪.‬‬ ‫پیش بین��ی این اس��ت ک��ه برنامه ه��ای متعددی که‬ ‫گروه های مختلف قرار اس��ت طی هفته های مجزای‬ ‫مربوط به خ��ود اجرا کنند‪ ،‬عمال ما را به افزایش هر‬ ‫چه بیشتر تعداد بازدیدکنندگان سوق دهد‪.‬‬ ‫عالوه بر این‪ ،‬گروه های مختلف دیگری هم همچنان‬ ‫در حال اعزام هس��تند که مث�لا در حال حاضر اعزام‬ ‫گ��روه پارلمان��ی انج��ام ش��ده و اعزام گروه س��وم‬ ‫رسانه ای هم در حال انجام است‪ .‬در مجموع سعی بر‬ ‫این است که در زمان های مختلف گروه های مختلفی‬ ‫فرهنگ به نمایشگاه اعزام شوند‪.‬‬ ‫گروه ه��ای موس��یقی و برنامه های زن��ده ای هم که‬ ‫برنامه ریزی شده بود‪ ،‬به ترتیب در حال اجرا هستند‪.‬‬ ‫در کن��ار این ها‪ ،‬کار جالبی را اغاز کرده ایم که ان هم‬ ‫نمایشگاه عکس اکسپوست که در ورودی وزارتخانه‬ ‫طراحی ش��د تا المان هایی از اکسپو ‪ 2010‬شانگهای‬ ‫در بر خیابان ولیعصر در معرض دید قرار داده شود‪.‬‬ ‫هدف این بوده اس��ت که مردم ب��ه راحتی بتوانند از‬ ‫این فضا و با عکس ها با اکسپو اشنا شوند‪ ،‬در جریان‬ ‫مراس��م روز ملی ایران در اکس��پو ق��رار بگیرند و با‬ ‫شرکت در مس��ابقه ای با موضوع ش��عار سالن ایران‬ ‫هم که شهر ایرانی‪« ،‬شهر عدالت و مهرورزی» است‪،‬‬ ‫اشنا شوند‪ .‬حتی پیشنهادهایی شده که نمادهای ارائه‬ ‫شده در انجا‪ ،‬همچون گره زدن فرش‪ ،‬به شکل رئال‬ ‫و برخی را هم در قالب عکس داشته باشیم تا تصویر‬ ‫ذهنی اکسپو را با نمایش شرایط غرفه ایران و برخی‬ ‫غرفه ها و سالن های دیگر به مخاطبان در تهران ارائه‬ ‫دهیم‪.‬‬ ‫امید داریم تا پایان زمان نمایش��گاه اکس��پو یکی‪ ،‬دو‬ ‫برنامه و نمایش��گاه این چنین دیگر هم داشته باشیم‬ ‫ک��ه با پخ��ش فیلم های مربوط به س��الن ایران و کل‬ ‫نمایش��گاه اکسپو همراه باش��د‪ .‬در واقع داریم تالش‬ ‫می کنیم بخش��ی از نگاهی که در اکس��پو هست را به‬ ‫مردم و جامعه منتقل کنیم‪.‬‬ ‫تصورم بر این اس��ت ک��ه این باور در مس��ئوالن ما‬ ‫حداقل ایجاد ش��ده که اکسپو یک جایگاه ویژه است‬ ‫ک��ه بای��د کار ویژه ای رویش انجام ش��ود‪ .‬به همین‬ ‫دلیل برخی از وزارتخانه ها و دس��تگاه ها خودش��ان‬ ‫هماهنگ کرده اند که گروه هایی را برای بازدید ببرند‪.‬‬ ‫ما هم با وزارت ارش��اد داریم هماهن��گ می کنیم تا‬ ‫برخ��ی مدیران رس��انه ها در انجا حض��ور پیدا کنند‬ ‫تا دی��دگاه الزم را در فضا کس��ب کنند و در پی ان‬ ‫بازتاب دهندگان خوبی برای این مفهوم باشند‪.‬‬ ‫از خود غرفه هم بخواهم بگویم‪ ،‬باید به این اش��اره‬ ‫کنم که برنامه های گذشته همچنان برقرار است‪ ،‬دارد‬ ‫تالش می ش��ود برخی اثارمان در حوزه فناوری هم‬ ‫جایگزین اثار قبلی در غرفه ش��ود‪ .‬در واقع تالش بر‬ ‫این اس��ت که بتوانیم در غرفه تغییرات و برنامه های‬ ‫جدیدی داش��ته باشیم که بتواند مخاطب جدید برای‬ ‫ما کسب کند‪.‬‬ ‫مسئوالن اکسپوی شانگهای اعالم کرده اند‬ ‫ک��ه میزان اس��تقبال از نمایش��گاه فراتر از‬ ‫پیش بینی های انها و رو به افزایش اس��ت‪.‬‬ ‫شما معتقدید که این روند شامل حال غرفه‬ ‫ایران هم می شود؟‬ ‫تقریبا می شود گفت به صورت روزانه داریم از غرفه‬ ‫ایران در شانگهای گزارش می گیریم؛ هم اینکه میزان‬ ‫بازی��د چقدر بوده‪ ،‬چه چیزهایی بیش��تر مورد توجه‬ ‫قرار گرفته و چه چیزهایی مورد انتظار بوده اس��ت؟‬ ‫حتی وقتی مس��ئوالن از انجا بازدید می کنند‪ ،‬س��عی‬ ‫می کنیم در حد وسعمان نظراتشان را جویا شویم‪.‬‬ ‫برنامه ه��ای دیگ��ر س��الن ها را هم بررس��ی می کنیم‬ ‫که مثال ارائ��ه جایزه بلیت رایگان س��فر به ترکیه به‬ ‫‪ 80888‬امی��ن بازدیدکنن��ده از پاویون این کش��ور ‪،‬‬ ‫شانس برنده ش��دن توپ امضا شده باشگاه لیورپول‬ ‫برای بازدیدکنندگانی که در روز مشخصی لباس های‬ ‫تی��م فوتب��ال لیورپول را پوش��یده باش��ند ‪ ،‬برگزاری‬ ‫جشن هفته گردشگری برونئی در پاویون این کشور‬ ‫و اعط��ا ی جایزه به یک میلیون امی��ن بازدیدکننده از‬ ‫پاویون نروژ‪ ،‬از جمله جذابیت های موردی هستند‪.‬‬ ‫چنین چیزهایی را از غرفه ها و س��الن ها و اتفاق هایی‬ ‫ک��ه در انجا رخ می دهد ی��ا برنامه هایی ک��ه دارند‪،‬‬ ‫می گیری��م‪ .‬ای��ن می تواند کمک کند ت��ا دریابیم چه‬ ‫مکانیزم هایی برای جذب مخاطبان در حال اجراست‬ ‫و انچ��ه ما از وس��عمان بر می ای��د و در قالب زمان‬ ‫باقی مانده ه��م می گنجد‪ ،‬که می توانی��م انجام دهیم‬ ‫چیس��ت؟ اما می خواهم تاکید کنم که این بخشی از‬ ‫ش�جاعی‪ :‬تف�اوت بی�ن ای�ن که م�ن نوعی‬ ‫چه چی�زی را دوس�ت دارم ب�رای عرضه در‬ ‫نمایش�گاه اکس�پو بب�رم و این ک�ه مخاطب‬ ‫من در ش�انگهای چه چیزی دوست دارد ‪ ،‬در‬ ‫سیستم ما خیلی خوب جا نیفتاده است‬ ‫‪72‬‬ ‫ماجراست و بخش مهم دیگر‪ ،‬وظیفه و رسالتی است‬ ‫که در ایران داریم؛ مبنی بر این که این مهم را چگونه‬ ‫جا بیندازیم و پیگیری کنیم که دستگاه های مختلف و‬ ‫مردم درگیر قضیه شوند و مثال دانشجویانمان با ابعاد‬ ‫اقتصادی‪ ،‬سیاسی‪ ،‬فرهنگی و اجتماعی اکسپو بیشتر‬ ‫اشنا شوند؛ که خیلی کم اشنا هستند‪.‬‬ ‫در جلسه ای بودیم که دوستی می گفت فکر نمی کنید‬ ‫سالن دوهزار متری ش��ما نسبت به فضای نمایشگاه‬ ‫سالن کوچکی اس��ت؟ وقتی گذشته حضور ایران را‬ ‫در اکسپو برایش گفتم که اولین بار است با این متراژ‬ ‫در نمایشگاه حضور می یابیم‪ ،‬برایش کامال ناشناخته‬ ‫بود‪ .‬این یعنی ک��ه اهمیت و چگونگی حضور ما در‬ ‫اکسپو هنوز در داخل ایران خیلی گشوده نشده است‪.‬‬ ‫یک نکته دیگر به نظرم خیلی مهم اس��ت و شاید هم‬ ‫فضای انتقادی داشته باشد‪ ،‬این است که تفاوت بین‬ ‫این که م��ن نوعی چه چیزی را دوس��ت دارم برای‬ ‫عرضه در نمایشگاه اکسپو ببرم و این که مخاطب من‬ ‫در ش��انگهای چه چیزی دوس��ت دارد که باید ببرم‪،‬‬ ‫در سیس��تم ما خیلی خوب جا نیفتاده اس��ت‪ .‬یعنی‬ ‫دستگاه های ما چیزهایی را که برای خود ما مهم بوده‬ ‫در نظر داش��ته اند‪ ،‬اما مخاطب شناسی خوبی صورت‬ ‫نگرفت��ه اس��ت‪ .‬االن داری��م به ان فضای شناس��ایی‬ ‫نزدیک می شویم‪.‬‬ ‫چطور ش��د که حض��ور ایران در اکس��پو‬ ‫‪ 2010‬شانگهای چشمگیرترین و جدی ترین‬ ‫حضورمان در دوره های برگزاری اکس��پو‬ ‫لقب گرفت؟ و چرا حضورمان چشمگیرتر‬ ‫از این نشد؟‬ ‫اصل قضیه در دولت نهم شکل گرفت؛ زمان وزارت‬ ‫دکت��ر میرکاظمی‪ ،‬در نمایش��گاه بین المللی س��ازمان‬ ‫توس��عه تجارت برخ��ی افراد ک��ه در دوره های قبل‬ ‫به نمایشگاه اکس��پو رفته بودند‪ ،‬تاکید کردند که این‬ ‫نمایش��گاه‪ ،‬رویداد مهمی است‪ .‬از انجا این موضوع‬ ‫ش��کل گرفت که کار را به جد پیگیری کنیم‪ .‬ش��اید‬ ‫خیلی هم این باور در جامعه و دولت نبود‪ .‬زیرا اوال‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫میزان بازدیدکننده های ایرانی از دوره های قبلی اکسپو‬ ‫خیل��ی محدود بود و انتقال تجربه و دریافت اهمیت‬ ‫ش��کل نگرفته بود‪ ،‬نکته دیگر این که انتقال تجربه از‬ ‫یک حوزه به نف��رات بعدی هم صورت نگرفته بود‪.‬‬ ‫مثال ما یک تیزر در س��ازمان توسعه تجارت داشتیم‬ ‫که برای خود من خیلی جالب بود که بدانم این تیزر‬ ‫در س��ال های قبل‪ ،‬با چه تفکری ساخته شده است؟ ‬ ‫یک��ی‪ ،‬دو م��اه پیش بود ک��ه متوجه ش��دم این فیلم‬ ‫برای یکی از دوره های اکس��پو س��اخته شده بوده که‬ ‫موضوعش هم اب بوده و به همین مناس��بت‪ ،‬پیشینه‬ ‫قنات ها به ش��کل بس��یار زیبایی تصویر شده بود‪ .‬یا‬ ‫مث�لا چندی پیش با فردی در کیش اش��نا ش��دم که‬ ‫تعدادی از این س��فرها را رفته بود و در یک مکالمه‪،‬‬ ‫به من منتقل کرد که در فالن دوره چه سازه ای ساخته‬ ‫ش��ده با چه ویژگی هایی و ان سازه چگونه منتقل و‬ ‫در محل اکس��پو نصب شده اس��ت‪ .‬چه کمیته علمی‬ ‫کار طراحی را بر عهده داشته و کمیته اجرایی به چه‬ ‫شکل بوده است‪.‬‬ ‫ای��ن حرف ها را برای اولین بار بود که ش��نیدم‪ ،‬زیرا‬ ‫جایی مس��تند نش��ده بود و به همین خاطر‪ ،‬اهمیت‬ ‫موضوع در س��ازمان های کوچک حذف ش��ده بود‪.‬‬ ‫در واقع ارش��یو های خوبی از این فرایند نداش��تیم‪،‬‬ ‫به همین دلیل اس��ت که امسال خیلی داریم روی این‬ ‫موضوع تاکید می کنیم که حجم زیادی عکس‪ ،‬خبر‪،‬‬ ‫مطلب و فیلم از حضورمان در اکس��پو تهیه کنیم و به‬ ‫هر شکل ممکن انها را منعکس‪ ،‬تکثیر و منتشر کنیم‬ ‫در جاهای مختلف‪.‬‬ ‫به س��وال ش��ما برگردیم‪ ،‬پس از ان اگاهی‪ ،‬موضوع‬ ‫جدی تر گرفته ش��د‪ .‬اما این کار نیازمند بودجه بسیار‬ ‫س��نگینی اس��ت که معم��وال در خیلی از کش��ورها‬ ‫دولت هایشان بودجه کالنی برای این منظور تصویب‬ ‫می کنند‪.‬‬ ‫خ��ود این فرایند کمی زمان بر بود که در دولت تبیین‬ ‫ش��ود‪ .‬این کار چه اهمی��ت و چه اثاری دارد‪ .‬بعد از‬ ‫تصویب هم تامی��ن اعتبار زمان بر بود‪ .‬مقطعی را هم‬ ‫داش��تیم که س��ازمان میراث فرهنگی و گردش��گری‬ ‫اصرار داش��ت این کار در حوزه انها متمرکز شود که‬ ‫پس از مدتی به این جمع بندی رس��ید که موضوع در‬ ‫وزارت بازرگانی پیگیری شود و انها کمک کنند‪ .‬این‬ ‫رفت و برگش��ت شاید س��ه ماه زمان صرف کرد که‬ ‫می توان گفت زمانی طالیی از ما گرفت‪.‬‬ ‫پ��س در کوتاه ترین زمان‪ ،‬غرفه م��ان طراحی و اماده‬ ‫ش��د‪ .‬فکر می کنم اگر بخواهیم ش��رایط مختلف کار‬ ‫را در کن��ار هم قرار دهی��م‪ ،‬در نهایت می توان گفت‬ ‫کار خوبی انجام ش��ده اس��ت‪ .‬نمی خواه��م بگویم‬ ‫کار ایده الی بوده یا در مقایس��ه با خیلی از کش��ورها‬ ‫فوق العاده بوده‪ ،‬اما به نظرم با توجه به ش��رایط‪ ،‬کار‬ ‫قابل قبولی ارائه شده است‪.‬‬ ‫باز می خواه��م تاکید کنم که تص��ور عمومی از این‬ ‫نمایش��گاه‪ ،‬تصور نمایشگاهی مانند همه نمایشگاه ها‬ ‫بود که حاال غرفه اش بزرگتر اس��ت و ما قرار اس��ت‬ ‫برویم کتاب و س��ی دی یا پاورپوینت در ان نمایش‬ ‫دهیم‪.‬‬ ‫االن تازه با رفت و امدهایی که انجام می شود ذهنیت‬ ‫در دستگاه ها و مجموعه ها دارد ایجاد می شود که چه‬ ‫ظرفیتی در انجا هس��ت‪ .‬پس می طلبید که مثال رسانه‬ ‫ملی ما هم مانند انچه در جریان جام جهانی پرداخته‬ ‫شد و برنامه ویژه ای هر روز و هر شب تدارک دیده‬ ‫شد‪ ،‬دست کم در ابعاد کوچکتر‪ ،‬جریان موثر رسانه ای‬ ‫برای مردم تصویر کند تا بدانند چنین چیزی چرا این‬ ‫قدر مهم است و چرا دولت ها برای ان سرمایه گذاری‬ ‫کالن و رقابت می کنند تا بهترین جا را داشته باشند و‬ ‫از چند سال قبل برنامه حضورشان را کلید می زنند‪.‬‬ ‫ش��نیده ام ک��ه ایتالیایی ها اع�لام کرده اند اکس��پوی‬ ‫ش��انگهای را ریز ب��ه ریز بررس��ی و نقاط ضعف و‬ ‫قوتش را شناسایی می کنند تا برای اکسپوی میالن در‬ ‫سال ‪ 2015‬برنامه ریزی کنند‪ .‬اینها نکات مهمی است‬ ‫که در کش��ور ما کمتر جا افتاده که مثال باید به سراغ‬ ‫کدام اولویت ها برویم‪.‬‬ ‫ما چند نمایش��گاه در فضاهای بزرگ انجام داده ایم؟‬ ‫در نمایشگاه های کوچکمان هم تصمیم گیری می کنیم‬ ‫که مثال ترافیک ایجاد می ش��ود‪ ،‬پس برگزار نکنیم یا‬ ‫کوچکت��ر و تخصصی اش کنیم‪ .‬ول��ی چینی ها برای‬ ‫نمایشگاه اکسپو تغییر و تحول اساسی و ساختارهای‬ ‫عظیمی ش��کل می دهند تا به تصویر مورد نظرش��ان‬ ‫برسند‪.‬‬ ‫غرف��ه ایران دراکس��پوی ش��انگهای با دو‬ ‫مس��اله اصل��ی درگیر اس��ت؛ یکی ضعف‬ ‫در پش��توانه فک��ری در زمین��ه طراحی و‬ ‫اجرای س��ازه و نیز چیدم��ان غرفه‪ ،‬چه از‬ ‫نظر مخاطب شناس��ی مطلوب و چه از نظر‬ ‫افزایش میزان تاثیرگذاری داش��ته ها‪ .‬مساله‬ ‫دیگر نوعی نبود جس��ارت‪ ،‬چ��ه در زمینه‬ ‫اطالع رس��انی و تبلیغات محیطی و چه در‬ ‫زمینه طراحی و اجرای برنامه های خارج از‬ ‫چارچوب محدود غرفه‪ .‬ایا این دو مشکل‬ ‫را قبول دارید؟‬ ‫تقریبا قبول دارم؛ فقط با ذکر این که ایران امس��ال با‬ ‫توجه به بودجه تخصیص یافته در نمایش��گاه اکسپو‬ ‫ش��رکت کرد‪ .‬یعنی وزارت بازرگانی خیلی ایده های‬ ‫ب��زرگ داش��ت‪ ،‬اما دو مش��کل اساس��ی داش��تیم؛‬ ‫یک��ی نگاه بودج��ه ای که مثال با بودجه هزینه ش��ده‬ ‫کش��ورهایی چون عربس��تان و امارات متحده عربی‬ ‫قابل قیاس نیس��ت که چقدر س��رمایه گذاری کردیم‪،‬‬ ‫دیگر ای��ن که خیلی تالش داش��تیم حضور ایران را‬ ‫خودم��ان مس��تقال طراحی و اجرا نکنی��م‪ .‬بلکه یک‬ ‫الگوی مشارکتی داشته باشیم‪.‬‬ ‫البته پیش بینی کرده بودیم که نقاط ضعف و بهبودی‬ ‫به وجود می اید‪.‬‬ ‫تشکیل هفت کمیته هم بر همین مبنا بوده است‪ .‬کمتر‬ ‫نمایشگاهی داش��ته ایم که مش��ارکت چنددستگاهی‬ ‫برای ان بوده باش��د؛ ان هم نه مش��ارکتی که س��الن‬ ‫ایران را غرفه غرفه کنیم و هر کس مس��ئولیت غرفه‬ ‫خودش را برعهده داشته باشد‪.‬‬ ‫هر چند ابتدا این تصور برای برخی دوس��تان وجود‬ ‫داش��ت‪ .‬بعد که مدل کارگروهی برای ترسیم نمایی‬ ‫از ایران قدیم‪ ،‬حال و اینده درامد و عنوان ش��د‪ ،‬کار‬ ‫هم سخت شد‪.‬‬ ‫هماهنگی های الزم کار سختی بود و زمان ما هم کم‪.‬‬ ‫ولی تجربه‪ ،‬تجربه بسیار خوبی بود‪ .‬فضای جدیدی‬ ‫ترس��یم و تمرین ش��د؛ تجربه ای که برای اکس��پوی‬ ‫میالن خیلی می تواند به کار بیاید‪.‬‬ ‫با این اوص��اف‪ ،‬ما ک��ی می توانیم میزبان‬ ‫یک دوره از اکس��پو باشیم؟ کی هم از نظر‬ ‫تاریخ‪ ،‬هم موقعیت اجرایی‪.‬‬ ‫وقت��ی که تجرب��ه الزمش را کس��ب کردی��م‪ .‬نحوه‬ ‫مدیریت‪ ،‬اماده س��ازی زیر س��اخت ها را باید ببینیم‪،‬‬ ‫اجزای��ش را تجزی��ه و تحلی��ل کنیم‪ ،‬نح��وه حضور‬ ‫بخش خصوصی و دولت ها و کش��ورها را بسنجیم‪،‬‬ ‫طراحی ها و مکان یابی ها را از نظر بگذرانیم‪ ،‬دریابیم‬ ‫که چگونه می شود مردم را با این کار عظیم هماهنگ‬ ‫کرد و مواردی از این دست‪.‬‬ ‫ای��ن گام اول اس��ت ک��ه البته می ت��وان گفت همین‬ ‫االن ک��ه داری��م صحبت می کنیم‪ ،‬ش��روع ش��ده و‬ ‫فضای کارشناس��ی اکس��پو را رفته رفته داریم تجربه‬ ‫فرهنگ‬ ‫می کنیم‪ .‬قدم بعدی همراهی تا اکس��پوی میالن است‬ ‫و البته بررسی برنامه های ایتالیایی ها در این همراهی‪،‬‬ ‫به عنوان یک تجربه‪.‬‬ ‫‪73‬‬ ‫عروسک غول پیکر در غرفه اسپانیا ‪ -‬اکسپو ‪ 2010‬شانگهای‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫نمایی از غرفه انگوال در اکسپو شانگهای‬ ‫نمایی از غرفه امارات متحده عربی در اکسپو شانگهای یاد اور تپه های رملی صحرا‬ ‫نمایی از غرفه مکزیک در اکسپو شانگهای‬ ‫‪74‬‬ ‫نمایی از غرفه ویتنام در اکسپو شانگهای‬ ‫ساختمان عظیم مرکز فرهنگی اکسپو شانگهای محل برگزاری مراسم افتتاحیه و اختتامیه‬ ‫نمایی از غرفه سفینه شکل عربستان در اکسپو شانگهای‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫علیرضا بهرامی و غرفه ایران در اکسپو ‪ 2010‬شانگهای‬ ‫غرفه اسپانیا در اکسپو شانگهای با نمای حصیری‬ ‫نمایی از غرفه رومانی و سامانه اروپا در اکسپو شانگهای‬ ‫‪75‬‬ ‫ورزش‬ ‫مسئول پخش ش��بکه اصرار داشت راس ساعت ‪1:35‬‬ ‫دقیقه بامداد انتن از فردوس��ی پور گرفته شود‪ .‬او حتی‬ ‫اصرار داش��ت اگر تا قبل از این س��اعت‪ ،‬عادل برنامه‬ ‫را تمام نکند‪ ،‬شبکه وس��ط برنامه هم که باشد‪ ،‬نود را‬ ‫قطع می کند‪ .‬اتفاقی که خشم فردوسی پور را به همراه‬ ‫داشت‪ .‬دیگر مش��کل فردوس��ی پور با مسئول پخش‬ ‫ی بود که بعد از توصیه های‬ ‫برنامه بر سر مصاحبه کریم ‬ ‫یکی از مدیران س��ابق این شبکه‪ ،‬اجازه پخش نگرفته‬ ‫ب��ود اما عادل تمام ان حرف ها را روی انتن بازگو کرد‬ ‫و خش��م مدیران پخش را برانگیخت‪ .‬تهیه کننده برنامه‬ ‫نود بر حس��ب عادت قبلی خود در اجرای این برنامه‬ ‫تلویزیون��ی تالش ک��رد زمان برنامه خ��ود را افزایش‬ ‫ده��د تا بتواند فرصت بیش��تری برای ط��رح مباحث‬ ‫مورد دلخواه خود به دست اورد‪ ،‬اما زمانی که مدیران‬ ‫شبکه با خواس��ت وی مخالفت کردند به ناگاه پخش‬ ‫برنامه را قطع کرد تا بدین وس��یله سوژ ه جدیدی برای‬ ‫جریان سازی به سود خود فراهم کند‪ .‬عادل فردوسی پور‬ ‫که خود را دارای نفوذ بس��یاری نزد مدیران رسانه ملی‬ ‫می داند زمانی که متوجه ش��د مسئوالن رسانه ملی در‬ ‫دوره جدید مدیریتی معاونت س��یما قصد دارند برنامه‬ ‫وی را طب��ق کنداکتور از پیش تصویب ش��ده در زمان‬ ‫مق��رر تمام کنند و به او زمان بیش��تری ندهند تصمیم‬ ‫گرفت در راستای فضا سازی های کاذب در این برنامه‬ ‫زنده ناگهان بدون هماهنگی قبلی پخش برنامه نود را‬ ‫زودتر از موعد تمام کند تا سناریوی تبلیغاتی جدید را‬ ‫در رس��انه های خبری به راه بیندازد‪ .‬بهانه فردوسی پور‬ ‫این بود که مسئوالن سیما به وی اجازه پخش مصاحبه‬ ‫علی کریمی را نداده اند و از س��ویی دیگر به خواس��ته‬ ‫نامعقول وی برای تمدید زمان پخش برنامه نیز اهمیتی‬ ‫ندادند ت��ا او بتواند به ماجرای ش��کایت علی دایی از‬ ‫فدراس��یون فوتبال بپ��ردازد‪ ،‬به همی��ن خاطر تصمیم‬ ‫گرفت با ذکر جمله ای معنادار به مخاطب این مطلب را‬ ‫القا کند که مدیران س��یما به وی اختیار عمل نمی دهند‬ ‫که او برنامه ای ش��فاف و صریح روی انتن بفرستد تا‬ ‫همگان از تماش��ای ان لذت ببرند‪ .‬اگرچه عادل تمام‬ ‫ساعات اداری سه شنبه را خواب بود و به شبکه نرفت‬ ‫اما همکاران او معتقدند فردوسی پور برای این رفتارش‬ ‫توبیخ خواهد شد و حتی اگر مشکلی برای پخش نود‬ ‫ایجاد نشود او جریمه سنگینی را باید بپردازد‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫هشدارهای مدیران شبکه ‪ 3‬و تحریم قلعه نویی‬ ‫عادل در اچمز‬ ‫این اولین چالش در دور جدید مناس��بات عادل و مدیران‬ ‫شبکه ‪ 3‬بود‪ .‬در کنار این امیر قلعه نویی هم لبه تیز انتقاد را‬ ‫به س��وی عادل نشانه رفت و برنامه او را تحریم کرد‪ .‬عادل‬ ‫اکنون از سویی با هشدارهای مدیران شبکه دست و پنجه نرم‬ ‫می کند و از سوی دیگر مربی قهرمان لیگ او را تحریم کرده‪.‬‬ ‫ایا او می تواند از این شرایط خارج شود؟ماجرا خیلی ساده‬ ‫اتفاق افتاد‪ .‬عادل وقت بیشتری می خواست اما این اجازه به او‬ ‫داده نشد‪ .‬فردوسی پور عادت ندارد از کسی «نه» بشنود‪ .‬شاید‬ ‫به همین دلیل برای لحظاتی صدایش را برای مسئول پخش‬ ‫شبکهسهباالبرد؛تصمیمی کهاگرعواقبشرامی دانستهیچ‬ ‫گاهاحساساتینمی شد‪.‬‬ ‫‪76‬‬ ‫قهر فردوسی پور‬ ‫این برای نخس��تین بار نب��ود که ع��ادل در برنامه اش‬ ‫صراحتا باب گالیه را باز کرد‪ .‬در مقطعی ارسال نشدن‬ ‫پیامک ها او را به نقطه جوش رساند اما ان گالیه با این‬ ‫قهر تفاوت زیادی داش��ت‪ .‬ان گالیه از مشکالتی بود‬ ‫که عادل اعتقاد داش��ت مسئوالن وقت سازمان تربیت‬ ‫بدنی برای برنامه اش تدارک دیده اند اما این قهر اتفاق‬ ‫دیگری بود؛ زمانی که عادل حمایت های مدیران شبکه‬ ‫س��ه در طول س��ال های اخیر را خیل��ی راحت نادیده‬ ‫گرفت و تنها به دلیل نه ش��نیدن از مقامی مس��ئول قهر‬ ‫را به خویش��تنداری ترجیح داد‪ .‬فردوسی پور که بامداد‬ ‫سه شنبه و در لحظات پایانی برنامه به ناگهان خشمگین‬ ‫ش��د‪ ،‬لحظاتی قبل از اینک��ه روی صحنه بیاید با مدیر‬ ‫پخش ش��بکه س��ه اختالف پیدا کرده بود و صدایشان‬ ‫را برای هم باال برده بودند‪ .‬فردوس��ی پور برای تکمیل‬ ‫برنام��ه اش نی��از به ‪ 7‬دقیق��ه وقت اضافه داش��ت اما‬ ‫واکنش مدیر کل پخش شبکه سه به قهر فردوسی پور‬ ‫یک روز پس از قهر عادل فردوسی پور از مدیران شبکه‬ ‫سه مقابل چشم میلیون ها بیننده تلویزیونی این مدیر کل‬ ‫پخش ش��بکه سه بود که نسبت به اظهارات وی واکنش‬ ‫منفی از خود نشان داد‪ .‬واکنشی که خیلی ها اعتقاد دارند‬ ‫با اراده مقامات بلند پایه ش��بکه س��ه همراه بوده است‪.‬‬ ‫مدیر کل پخش شبکه سه اعالم کرد‪« :‬درباره متوقف شدن‬ ‫برنامه «نود» دستوری به ما داده نشده و مشکل برنامه روز‬ ‫دوشنبه هشتم شهریورماه به نبود مدیریت صحیح عادل‬ ‫فردوسی پور در زمانبندی برمی گردد‪».‬‬ ‫احسان شیعه‪ ،‬مدیر کل پخش شبکه سه درباره برنامه نود‬ ‫دوشنبه هشتم شهریورماه و شایعه متوقف شدن پخش‬ ‫ان گفت‪« :‬تاکنون درباره توقف پخش برنامه ‪ 90‬از سوی‬ ‫مدیران شبکه سه دستوری به ما داده نشده است‪».‬‬ ‫وی درباره گالیه عادل فردوس��ی پور در ارتباط با ندادن‬ ‫زمان بیش��تر در برنامه دوش��نبه ش��ب گفت‪« :‬ما قبل از‬ ‫ه��ر برنامه زمان را به تهیه کننده اع�لام می کنیم تا بر ان‬ ‫اساس برنامه ریزی کند‪ .‬این روند همیشه در پخش زنده‬ ‫برنامه های مختلف س��ازمان صدا و س��یما وجود دارد‪.‬‬ ‫در برنامه دوش��نبه هشتم شهریورماه هم از قبل به عادل‬ ‫فردوسی پور زمان را اعالم کرده بودیم‪».‬‬ ‫نمی خواهم اشکاالت نود را ببینم‬ ‫امیر حاج رضایی‬ ‫این روزها سعی می کنم کمتر درباره فوتبال صحبت‬ ‫کنم‪ .‬ش��اید به این دلیل که احساس می کنم بیش از‬ ‫ه��ر چیز دیگر به ارامش احتی��اج دارم‪ .‬می خواهم‬ ‫کمی با خودم تنها باش��م‪ .‬دیگران ش��اید چندان از‬ ‫ح��ال و روز من خبردار نباش��ند‪ ،‬اما خودم خیلی‬ ‫خوب حال خودم را می دانم‪ .‬دوس��ت دارم فعال از‬ ‫هیاهوی فوتبال فاصله بگیرم؛ ارامش می خواهم‪ .‬با‬ ‫همه این حرف ها اما دوشنبه شب ها نود را از دست‬ ‫نمی دهم‪ .‬این برنامه را دوست دارم‪ .‬به نظرم برنامه‬ ‫نود یک پروژه ملی اس��ت که اس��تمرار ان به سود‬ ‫فوتب��ال ملی خواهد بود‪ .‬نود در طول این س��ال ها‬ ‫به خوبی نش��ان داده تا چه حد می تواند موج س��از‬ ‫و جریان ساز باش��د‪ .‬جریان هایی که در این برنامه‬ ‫ب��ه راه می افتد و به دنبال ان مطبوعات نیز دس��ت‬ ‫به خبرسازی می زنند‪ .‬نود رشد کرده‪ ،‬مدت هاست‬ ‫که بالغ ش��ده و درس��ت به همین دلیل اس��ت که‬ ‫برنامه هایی ش��بیه نود نیز در دیگر بخش های سیما‬ ‫ساخته ش��ده اس��ت‪ .‬برنامه هایی که س��عی دارند‬ ‫با کپی برداری از نود ورزش��ی در بخش سیاس��ت‪،‬‬ ‫فرهنگ و حتی هنر گام بردارند‪ .‬هفت را می توان از‬ ‫جمله این برنامه ها دانست که در حوزه فیلم و سینما‬ ‫در شکل و شمایلی نزدیک به نود تهیه می شود‪ .‬اما‬ ‫مایلم به این نکته اشاره کنم که نود یک برنامه ویژه‬ ‫است‪ .‬طوری که نسبت به دیگر برنامه های ورزشی‬ ‫تلویزی��ون با فاصله در جایگاه نخس��ت قرار دارد‪.‬‬ ‫امار شرکت کنندگان در مسابقه پیامک کوتاه‪ ،‬ارسال‬ ‫صدها عکس به این برنامه در طول بازی های لیگ‬ ‫برت��ر و دیگر مواردی که نیازی ب��ه توضیح ندارد‬ ‫به خوبی نش��ان می دهد ن��ود پربیننده ترین برنامه‬ ‫تلویزیونی است‪ .‬امسال نود را متفاوت از سال های‬ ‫گذش��ته نمی بین��م‪ .‬ای��ن برنامه همچن��ان موضع‬ ‫انتقادی اش را نسبت به انچه ناهنجاری های فوتبال‬ ‫می نامیم حفظ کرده اس��ت‪ .‬خ��ب این اتفاق خیلی‬ ‫خوبی اس��ت‪ .‬ضمن اینکه در بخش نرم افزاری نیز‬ ‫نود با تغییرات جالبی همراه ش��ده است‪ .‬همه این‬ ‫موارد نشان می دهد تهیه کنندگان نود برای مخاطب‬ ‫خود احترام خاصی قایل هستند و می خواهند مردم‬ ‫با کیفی��ت بهتری این برنامه را ن��گاه کنند‪ .‬عده ای‬ ‫معتقدند عادل در برنامه اش بیش از پیش به حاشیه‬ ‫می پردازد‪ .‬من برای اقایانی که چنین عقیده ای دارند‬ ‫احترام قایل هس��تم اما هرگز با انها موافق نیس��تم‪.‬‬ ‫م��ن واقعا نمی دانم در فوتبال ایران چرا باید از متن‬ ‫یا حاشیه س��خن بگوییم‪ .‬وقتی چیزی جز حاشیه‬ ‫وجود ندارد‪ .‬من اساس��ا متنی نمی بینم که بخواهیم‬ ‫برایش حاشیه در نظر بگیریم‪ .‬نمی دانم چرا عده ای‬ ‫می گویند نباید افشاگری ها صورت بگیرد‪ .‬چهره ها‬ ‫نباید مقابل یکدیگر قرار بگیرند‪ .‬مگر می شود هیچ‬ ‫تقابلی در کار نباش��د و بعد ما از مردم توقع داشته‬ ‫باشیم که واقعیت ها را ببینند و درباره انها قضاوت‬ ‫کنند‪ .‬شاید بگویید امیر حاج رضایی از روی تعصب‬ ‫این حرف ها را می زند‪ .‬باید بگویم‪ ،‬بله من به عادل‬ ‫فردوسی پور انقدر عالقه دارم و انقدر برنامه نود را‬ ‫خوب می دانم که اصال اشکاالتش را نمی بینم‪ .‬من‬ ‫اصال نمی خواهم اش��کاالتش را ببینم‪ .‬از این برنامه‬ ‫هیچ انتقادی ندارم‪.‬‬ ‫گاهی با خودم فکر می کنم چرا برخی با خودش��ان‬ ‫فک��ر می کنند عادل باید در مواقعی که فش��ارهایی‬ ‫متوجه اوس��ت برنامه اش را رها کند‪ .‬ایا این توقع‬ ‫منطقی است‪ .‬او بیش از ‪ 10‬سال برای بزرگ کردن‬ ‫این فرزند زحمت کشیده است‪ .‬ایا این ظلم نیست‬ ‫که بخواهیم خالق این اثر تاثیر گذار را با ش��ایعاتی‬ ‫چ��ون حذف ن��ود رنج بدهی��م‪ .‬من ب��ه همه این‬ ‫دغدغه ها فکر می کنم‪ .‬اما هرگز نمی توانم تصور کنم‬ ‫تا چه حد در نبود برنامه نود ناراحت می شوم‪ .‬برایم‬ ‫مثل یک حس��رت می ماند‪ .‬مثل حس��رت نرفتن به‬ ‫جام جهانی‪ .‬مثل حسرت نرفتن به المپیک‪ .‬حسرت‬ ‫ی��اداوری اصول��ی که خیل��ی از مواق��ع بعضی ها‬ ‫نادی��ده اش می گیرند و زیر پ��ا می گذارند‪ .‬اگر نود‬ ‫نباشد فوتبال ما را انقدر ابهام فرا می گیرد که دیگر‬ ‫هیچ حرفی را باور نمی کنیم‪ .‬این روزها کمتر کسی‬ ‫از حال و روز من خبردار اس��ت‪ ،‬اما خودم خوب‬ ‫ی تنها باش��م‪.‬‬ ‫حال خودم را می دانم‪ .‬می خواهم کم ‬ ‫دوشنبه ش��ب ها را از دست نمی دهم‪ .‬همچنان دلم‬ ‫می خواهد نود ببینم‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫مدیر کل پخش شبکه سه ادامه داد‪« :‬فردوسی پور در برنامه‬ ‫دوشنبه ش��ب درخواست زمان بیشتر کرده بود که ما به‬ ‫دلیل ویژه برنامه شبکه سحر نتوانستیم زمان بیشتری در‬ ‫اختی��ار او قرار دهیم‪ .‬البته در برنامه هفته گذش��ته برای‬ ‫گفت وگو با عل��ی دایی به او وقت اضافه دادیم‪ ،‬ولی در‬ ‫برنامه دوشنبه زمان کم داشتیم‪».‬‬ ‫شیعه افزود‪« :‬به فردوس��ی پور انتقاد وارد است‪ ،‬چون او‬ ‫زمان را مدیریت نمی کند و این طور نیس��ت که هر چه‬ ‫پیش اید خوش اید‪ .‬عملکرد فردوسی پور همیشه ما را با‬ ‫مشکل رو به رو می کند و این در حالی است که شبکه سه‬ ‫همیشه حمایت الزم را از برنامه نود کرده است‪ .‬ما زمان‬ ‫برنامه دوشنبه را هم کم نکردیم‪ ،‬چرا که از قبل زمان به او‬ ‫اعالم شده بود‪ .‬او قدرشناس نیست و صحبت های او در‬ ‫برنامه دوشنبه غیر حرفه ای بود‪ .‬اگر او نمی تواند مدیریت‬ ‫زمان داشته باشد به ما انتقادی وارد نیست‪».‬‬ ‫وی ادامه داد‪« :‬فردوسی پور از حمایت مدیران شبکه سه‬ ‫سوء استفاده می کند و به برنامه نود انتقادهایی وارد است‪.‬‬ ‫مثال او یک قرارداد حقوقی را در برنامه مطرح می کند در‬ ‫حالی که طرف مقابل حضور ندارد‪ .‬مطرح کردن مسائل‬ ‫حقوقی در یک برنامه تلویزیونی صحیح نیست‪ ،‬بلکه باید‬ ‫در دادگاه مسائل حقوقی را مطرح کرد‪ .‬در مجموع نباید به‬ ‫کسی ظلم و حق و حقوق کسی پایمال شود‪».‬‬ ‫برخی معتقدند چتر حمایتی مدیران شبکه سه روی سر‬ ‫عادل فردوس��ی پور چنین فضایی را به وجود اورده که‬ ‫او باید هرانچه مورد دلخواهش اس��ت بیان کند و کسی‬ ‫ح��ق ندارد بر کار وی نظارت کند‪ .‬فردوس��ی پور که به‬ ‫واسطه برخی مسائل جغرافیایی با علی اصغر پورمحمدی‬ ‫دارای روابطی تنگاتنگ است بر این باور است که به دلیل‬ ‫حمایت های وی توانایی عبور از خط قرمز های رس��انه‬ ‫ملی را دارد و می تواند به بهانه در اختیار داش��تن تریبون‬ ‫برنامه نود هرانچه در س��ر دارد را به مخاطب برنامه اش‬ ‫تلقین کن��د‪ .‬تهیه کننده برنامه نود از س��ویی دیگر این‬ ‫امتی��از را دارد که به واس��طه فعالیت ه��ای مطبوعاتی‬ ‫سال های دورش از حمایت برخی رسانه های نوشتاری‬ ‫نیز برخوردار اس��ت و می تواند در مواقع ضروری از‬ ‫انها به عنوان اهرم فش��ار استفاده کند‪ .‬به عنوان نمونه‬ ‫می توان به ماجرای اختالف نظر وی با مدیران رس��انه‬ ‫ملی بر س��ر اجرای برنامه نود در س��ال گذشته اشاره‬ ‫ک��رد‪ .‬او با تهدید کناره گی��ری از اجرای برنامه نود به‬ ‫طور مداوم مدیران س��یما را تهدید می کرد و به وسیله‬ ‫لطف دوستان مطبوعاتی اش موفق شد به نیمی از انچه‬ ‫در اهدافش قرار داده بود دسترسی پیدا کند تا بار دیگر‬ ‫اجرای این برنامه تلویزیونی را برعهده گیرد‪.‬‬ ‫این بار نیز داس��تان به همین ش��کل رقم خورده است‪،‬‬ ‫لحظاتی پس از ان که فردوسی پور با حالت قهر برنامه نود‬ ‫را به پایان رساند دوستان مطبوعاتی عادل در رسانه های‬ ‫خبری به صورت ویژه روی قهر وی مانور دادند و مدعی‬ ‫شدند او بار دیگر با مدیران سیما دچار چالش شده که این‬ ‫مساله می تواند برای مدیریت رسانه ملی با چالش هایی‬ ‫جدی رو به رو شود‪ .‬فردوسی پور که قاعده بازی را می داند‬ ‫موبایل خود را به محض خروج از استودیو خاموش کرد‬ ‫تا پیگیری های رسانه ای برای پیدا کردن او دو چندان شود‬ ‫و اهالی خبر و رسانه به این باور برسند که حتما درگیری‬ ‫و اختالفی بین او و مدیران س��یما به وجود امده که وی‬ ‫خود را از دس��ترس خارج کرده اس��ت‪ .‬هر چند که این‬ ‫بازی به نفع عادل تمام نشد و برایش موقعیتی ساخت که‬ ‫عادل حالتی اچمز قرار گرفت‪ .‬او فکرش را هم نمی کرد‬ ‫که قهر از مدیران ان هم به صورت اشکار چه عواقبی را‬ ‫برایش به دنبال دارد‪ .‬ش��اید پروژه حذف او که خیلی ها‬ ‫موف��ق به کلید زدنش نش��دند این بار با دس��تان خود او‬ ‫استارت خورد‪ .‬شاید‪.‬‬ ‫‪77‬‬ ‫مدیر عامل سابق استقالل‬ ‫رقیب نود را می سازد‬ ‫اشتیانی‪ :‬ادبیات‬ ‫برنامه نود شدیدا‬ ‫افت کرده است‬ ‫این نود به بن بست می رسد‬ ‫منصورپورحیدری‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫زمان��ی در فوتبال ایران برنامه ای وجود نداش��ت که‬ ‫ورزش بتواند در بخش های مختلف از جمله داوری‪،‬حواشی‬ ‫فوتبال‪ ،‬مس��ائل فنی و حتی ام��ور مدیریتی تاثیرگذار‬ ‫باش��د‪ .‬وقتی ن��ود به مخاطب عرضه ش��د توقع ما از‬ ‫برنامه های تلویزیونی ب��اال رفت‪ .‬نبود چنین برنامه ای‬ ‫ان ق��در خالء ایجاد کرده ب��ود که تا مدت ها ترجیحا‬ ‫اش��کاالت نود را نمی دیدیم‪ .‬اما به مرور برخی مسائل‬ ‫روش��ن شد‪ .‬عادل فردوسی پور نش��ان داد که بیش از‬ ‫متن به حاشیه عالقه مند است‪ .‬حاشیه ها نیز برای مردم‬ ‫جالب اس��ت‪ ،‬اما به عقیده من فردوسی پور به جریان‬ ‫زرد اقب��ال نش��ان داد‪ .‬این تنها یک عقیده ش��خصی‬ ‫نیس��ت‪ .‬برنامه ه��ا و صحبت هایی که گاه��ی در نود‬ ‫مطرح می ش��ود شاهدی بر این ادعاست‪ .‬سال به سال‬ ‫حاشیه های این برنامه بیشتر می شود‪ .‬مهمترین مشکلی‬ ‫که به نظ��رم در برنامه نود وج��ود دارد برخوردهایی‬ ‫اس��ت که روی انتن و مقابل چش��م میلیون ها بیننده‬ ‫تلویزیونی به وجود می اید؛‬ ‫حرم��ت ش��کنی هایی ک��ه واقعا ب��ه فوتبال اس��یب‬ ‫می رس��اند‪ .‬عده ای می گویند باید این برخوردها پیش‬ ‫بیاید تا واقعیت اش��کار شود اما من می گویم می توان‬ ‫در فضای��ی بهتر دس��ت به شفاف س��ازی زد؛ فضایی‬ ‫توام با ارامش‪ .‬فضایی که در ان به ش��خصیت حقیقی‬ ‫ی نش��ود‪ .‬این بی احترامی هاست که از‬ ‫افراد بی احترام ‬ ‫فوتبال ما هیچ چیز باقی نگذاشته است‪ .‬ان قدر درگیر‬ ‫حواشی ش��ده ایم که هیچ کس اقبالی به متمرکز شدن‬ ‫روی مسائل فنی از خود نشان نمی دهد‪ .‬من فردوسی‬ ‫پور را دوست دارم‪ .‬او شخصیت جالبی دارد‪ .‬مردم هم‬ ‫این مجری را به خاطر توانمندی هایش دوست دارند‪.‬‬ ‫اما همین مردم به عقیده من از اینکه دوش��نبه شب ها‬ ‫بنشینند و فقط حاشیه ببینند خسته شده اند‪ .‬هیچ کس‬ ‫مخالف جریان نقد نیس��ت‪ .‬فردوسی پور حق دارد در‬ ‫مورد ماهیت برنامه اش تصمیم بگیرد‪ ،‬اما به عقیده من‬ ‫اصال درس��ت نیس��ت که او گاهی شخصیت حقیقی‬ ‫افراد را با ایما و اشاره یا طعنه هایی که خاص خودش‬ ‫اس��ت زیر س��وال ببرد‪ .‬معتقدم نود می تواند همچنان‬ ‫جذاب باقی بماند اما به ش��رطی که حس��اب خودش‬ ‫‪78‬‬ ‫را از انچ��ه ما جریان زرد فوتب��ال می دانیم جدا کند‪.‬‬ ‫شاید بعضی ها در واکنش به این انتقاد من بگویند مردم‬ ‫دیدن این حواش��ی را دوس��ت دارند‪ .‬باید به جرات‬ ‫بگوی��م که تنها عده ای هس��تند که از دیدن بی حرمتی‬ ‫اهالی فوتبال نسبت به یکدیگر لذت می برند‪ .‬مردم از‬ ‫دیدن حاشیه خسته شده اند‪ .‬از این گذشته چه اتفاقی‬ ‫رخ می ده��د که برخی مربیان ما حذف دوربین نود را‬ ‫شرط حضورشان در نشست مطبوعاتی قرار می دهند‪.‬‬ ‫امی��ر قلعه نویی چن��دی پیش ای��ن کار را انجام داد و‬ ‫اصال بعید نیست در صورت اصالح نشدن این برنامه‬ ‫دیگر مربیان هم این تحریم را در پیش بگیرند‪ .‬ش��اید‬ ‫ن��ود می خواهد این جریان را امتح��ان کند‪ .‬نمی دانم‪.‬‬ ‫قضاوت��ی ندارم‪ .‬قصد تش��کیل ائتالف علی��ه نود را‬ ‫هم ندارم‪ .‬ام��ا می خواهم بگویم عادل فردوس��ی پور‬ ‫می بایس��ت با دقت بیشتری عمل کند‪ .‬نود نباید کاری‬ ‫کن��د که مربیان به ص��ورت دس��ته جمعی در مقابلش‬ ‫موضع گیری کنند‪ .‬زمانی این برنامه مورد وثوق همه ما‬ ‫بود‪ .‬اما حاال تعداد ادم هایی که از نود دلخور هس��تند‬ ‫خیلی بیش��تر از قبل شده اس��ت‪ .‬این برنامه همچنان‬ ‫ک��ه بین مردم محبوبیت دارد بای��د مقبولیت خود نزد‬ ‫اهال��ی فوتبال را ه��م حفظ کند‪ .‬معتق��دم برنامه نود‬ ‫در س��ری جدید خود حتی بیش از س��ال گذش��ته به‬ ‫انحراف رفته و رفته رفته ش��رایط سخت تری را برای‬ ‫خودش رقم می زند‪ .‬ش��اید دلیل ای��ن ادعا را بتوانیم‬ ‫در یک��ی دو برنام��ه اخیر نود بهت��ر درک کنیم‪ .‬انجا‬ ‫که نود تا نزدیک س��حر مخاطبان خ��ودش را معطل‬ ‫می کند تا به حس��اب و کتاب اقای دایی و فدراسیون‬ ‫فوتبال بپردازد‪ .‬واقعا برای مردم چقدر اموزنده بود که‬ ‫بدانند باالخره دایی از فدراسیون طلبکار است یا اهالی‬ ‫فدراس��یون حق دارند‪ .‬همه چیز حد و اندازه ای دارد‪.‬‬ ‫به هر حال امیدوارم فردوس��ی پور در خصوص برنامه‬ ‫نود در مواردی دس��ت به تجدید نظر بزند و اشکاالت‬ ‫ای��ن برنامه را برطرف کند‪ .‬من دش��منی با این برنامه‬ ‫ندارم‪ .‬اما دلم برای نودی تنگ ش��ده که به درد فوتبال‬ ‫می خورد نه برنامه ای که جز حاش��یه و حرمت شکنی‬ ‫در حال حاضر س��ود دیگری ندارد‪ .‬امیدوارم عادل تا‬ ‫دیر نش��ده برای برنامه اش فکری کند چون این نود به‬ ‫بن بست می رسد‪.‬‬ ‫امیرواعظی اش��تیانی یکی از افرادی اس��ت که‬ ‫در دوره مدیریتی اش در باش��گاه استقالل فراز و‬ ‫نش��یب هایی با عادل فردوسی پور داشت‪ .‬روابط‬ ‫او و مجری برنامه نود در فصل گذش��ته غیر قابل‬ ‫پیش بینی بود طوری که این احساس به مخاطب‬ ‫دس��ت م��ی داد که انه��ا ب��ه هیچ وج��ه رابطه‬ ‫دوس��تانه ای با یکدیگر ندارند‪ .‬مدیر عامل سابق‬ ‫تو گو ب��ا مثلث نکات‬ ‫باش��گاه اس��تقالل در گف ‬ ‫جالبی را درباره نود مطرح می کند‪ .‬او قصد دارد‬ ‫به زودی طرح یک برنامه ورزشی را به مسئوالن‬ ‫سازمان صد او سیما تحویل دهد‪ .‬شاید می خواهد‬ ‫رقیبی برای نود بتراش��د‪ .‬هر چند که سرنوش��ت‬ ‫رقبای نود پیشاپیش معلوم است‪.‬‬ ‫وقتی نام برنامه نود را می ش��نوید اولین‬ ‫چیزی که به ذهنتان می رسد چیست؟‬ ‫چالش‪ .‬این اولین چیزی است که به ذهنم می رسد‪.‬‬ ‫به خصوص وقتی قرار اس��ت در این برنامه حضور‬ ‫پی��دا کنید باید متوج��ه این نکته باش��ید که عادل‬ ‫فردوسی پور اصرار عجیبی دارد تا با طرح سواالت‬ ‫پشت سر هم شما را به گوشه رینگ ببرد‪.‬‬ ‫این اتفاق برای شما هم رخ داد؟‬ ‫فکر نمی کنم‪ .‬او موفق نش��د من را به گوشه رینگ‬ ‫تو گو‬ ‫ببرد و هر طور که دلش می خواهد با من گف ‬ ‫کند‪.‬‬ ‫خب شما در جریان گفت و گوهای تلفنی‬ ‫یا حضوری مدام به او یاداوری می کردید‬ ‫که سواالتش را به زبان طنز مطرح نکند‪.‬‬ ‫در واقع ش��ما پیش��ی می گرفتید‪ .‬اینطور‬ ‫نیست؟‬ ‫من ژس��ت مدیریتی به خودم نمی گرفتم‪ .‬اما واقعا‬ ‫گاهی الزم اس��ت به طرف مقاب��ل توصیه کنید که‬ ‫بح��ث را به طور جدی پیگیری کند و از ش��وخی‬ ‫بپرهیزد‪.‬‬ ‫شما به نود چه نمره ای می دهید؟‬ ‫ن��ود معدل بدی ندارد‪ .‬اما با برنامه ای که می تواند‬ ‫ای��ده ال فوتب��ال ما باش��د فاصل��ه دارد‪ .‬البته این‬ ‫برنامه همواره تاثیر گذار بوده اس��ت‪ .‬ضمن اینکه‬ ‫معتق��دم نبای��د نود را ت��ا جایی مثب��ت بدانیم که‬ ‫وارد حریم ما نشده اس��ت‪ .‬عده ای نود را اینطور‬ ‫می بینند‪ .‬می گویند نود بس��یار تاثیر گذار است‪ .‬از‬ ‫بهترین برنامه های ورزش��ی تلویزیون است اما به‬ ‫محض اینکه این برنامه وارد حریم انها می شود و‬ ‫نقاط ضعف ش��ان را مط��رح می کند از پایان عصر‬ ‫ن�ود معدل ب�دی ن�دارد‪ .‬اما ب�ا برنام�ه ای که‬ ‫می توان�د ایده ال فوتبال ما باش�د فاصله دارد‪.‬‬ ‫البته این برنامه همواره تاثیر گذار بوده اس�ت‪.‬‬ ‫ضمن اینکه معتقدم نباید نود را تا جایی مثبت‬ ‫بدانیم که وارد حریم ما نشده است‬ ‫ی اش��اره کردید‪.‬‬ ‫دقیقا همین طور اس��ت‪ .‬به نکته مهم ‬ ‫معتقدم یکی از مهمترین اش��کاالت نود همین است‪.‬‬ ‫در این خصوص کمی به بیراهه رفته است‪ .‬به طوری‬ ‫که مخاطبانش را ع��ادت داده تا در نزاع ها و بحث ها‬ ‫ن��ه به دنبال واقعیت ها که به دنبال برنده بگردند‪ .‬خب‬ ‫این ذائقه خیلی هاس��ت‪ .‬قابل احترام اس��ت‪ .‬اما بیشتر‬ ‫نوعی سرگرمی به حس��اب می اید‪ .‬در حالی که ما به‬ ‫مدلی از نود می اندیش��یم که می تواند خیلی بیش��تر از‬ ‫اینها به فوتبال کمک کند و سطح انتظارات مردم را هم‬ ‫باال ببرد‪ .‬نود باید مردم را به س��مت و سویی ببرد که‬ ‫تشنه درک واقعیت ها باشند نه اینکه از دیدن جنجال ها‬ ‫لذت ببرند‪ .‬رس��الت رسانه ملی قبل از اینکه در حکم‬ ‫یک ابزار س��رگرم کننده قرار بگیرد اگاهی بخش��ی و‬ ‫شفاف سازی است‪.‬‬ ‫ش��ما با نودی ک��ه در ح��ال حاضر پخش‬ ‫می شود چقدر موافق هستید؟‬ ‫من معتقدم محتوای ای��ن برنامه باید تغییر کند‪ .‬چه‬ ‫ضرورت��ی وجود دارد که بخش��ی از زمان برنامه را‬ ‫ب��ه نش��ان دادن عکس های مختل��ف از لوگوی نود‬ ‫بگذرانیم‪ .‬البته این عقیده ش��خصی من است‪ .‬ضمن‬ ‫اینک��ه باید تاکید کنم س��طح ادبیات برنامه نود افت‬ ‫کرده اس��ت‪ .‬این اف��ت انجایی ش��دت می گیرد که‬ ‫برخ��ی میهمانان این برنام��ه یا انهایی که روی خط‬ ‫تلفن قرار می گیرند انقدر احس��اس راحتی می کنند‬ ‫که گاهی دست به لودگی و مزاح های بیجا می زنند‪.‬‬ ‫وقتی این اتفاق ب��رای برنامه رخ می دهد مخاطبانی‬ ‫ک��ه در خصوص مس��ائل اخالقی حساس��یت های‬ ‫ویژه دارند نس��بت به نود دلس��رد می شوند چون‬ ‫احس��اس می کنند جنبه های ارزشی در این برنامه‬ ‫زیرس��والرفتهاس��ت‪.‬‬ ‫وقت��ی مدیر عامل اس��تقالل بودید نود را‬ ‫برنامه ای جهت دار می دانستید؟‬ ‫نود این ط��ور نبود‪ .‬صادقانه بگویم که نود مغرض‬ ‫نیس��ت اما برنامه فوتبال برتر به ش��دت جهت دار‬ ‫حرکت می کرد‪.‬‬ ‫اولین باری که به این برنامه رفتید فضا را‬ ‫تا چه حد استرس زا دیدید؟‬ ‫برخی دوس��تان به من اصرار می کردند که به برنامه‬ ‫نود نروم‪ .‬اما تجربه خوبی بود‪ .‬برای چالش با عادل‬ ‫تو گو ننشستم اما باید اعتراف کنم که‬ ‫پای میز گف ‬ ‫فضای متفاوتی بود‪.‬‬ ‫اگر این برنامه پخش نشود چه اتفاقی رخ‬ ‫خواهد داد؟‬ ‫به نظ��رم فوتبال ما یک برنامه خوب را از دس��ت‬ ‫می دهد‪ .‬اس��تمرار نود همان ق��در ضروری به نظر‬ ‫می رس��د که به نظ��رم ایجاد برخ��ی اصالحات در‬ ‫نود ضرورت اس��ت‪ .‬ضمن اینکه م��ن قصد دارم‬ ‫طرح یک برنامه ورزش��ی را به صدا و سیما بدهم‪.‬‬ ‫برنامه ای که ب��ه مراتب می تواند تاثیر گذارتر از نود‬ ‫باش��د‪ .‬البته من تا به ح��ال کار تهیه کنندگی انجام‬ ‫نداده ام اما تجربه خوبی اس��ت‪ .‬طرح اماده ای دارم‬ ‫که نمی خواهم درباره جزئیات ان فعال حرفی بزنم‪،‬‬ ‫اما به زودی این طرح را به مس��ئوالن سازمان صدا‬ ‫و سیما می دهم‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫فردوس��ی پور س��خن می گویند و کمر به حذف نود‬ ‫می بندند و طوری اس��تدالل می کنند که انگار تمامی‬ ‫ بیچارگی های فوتبال از دل این برنامه بیرون می اید‪.‬‬ ‫اما تعداد ادم هایی که اعتقاد دارند نود بیش‬ ‫از حد وارد مسائل حاشیه ای فوتبال شده هر‬ ‫روز بیشتر می شود‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫ببینید هر برنامه ای با اش��کاالتی روبه رو اس��ت‪ .‬مگر‬ ‫می توانی��م بگوییم نود بدون اش��کال اس��ت‪ .‬اما باید‬ ‫واقعی��ت دیگری را در نظر بگیری��م‪ .‬بودن این برنامه‬ ‫بسیار بهتر از نبودن ان است‪ .‬ضمن اینکه من معتقدم‬ ‫ان می تواند بسیار بهتر از اینها به فوتبال ایران خدمت‬ ‫کند‪.‬‬ ‫بیشتر توضیح دهید‪.‬‬ ‫یک نکته مهم وجود دارد‪ .‬به طور مثال من اصال دلیل‬ ‫این موضوع را نمی دانم که بعضی ها فقط به دلیل اسم‬ ‫و رس��می که دارند باید به این برنامه دعوت ش��وند‪.‬‬ ‫بعض��ی از این ادم ه��ا حتی معنی کلمات��ی که به کار‬ ‫می برند را نمی دانند‪ ،‬اما خب چاره ای ندارند‪ .‬دوربین‬ ‫دیده ان��د و باید اظهار فضل کنند‪ .‬اما به نظرم بیش��تر‬ ‫از اینکه ابرو کس��ب کنند ابرو و ش��خصیت خود را‬ ‫زیر س��وال می برن��د‪ .‬می خواهند ب��رای خودنمایی به‬ ‫کلماتی متوس��ل ش��وند که معنی اش را هم به درستی‬ ‫نمی دانند خب معلوم است که چه اتفاقی رخ می دهد‬ ‫مردم دلخور می شوند‪ .‬شان برنامه نود هم پایین می اید‪.‬‬ ‫سطح ادبیات برنامه نود افت کرده است‪.‬‬ ‫ش��ما در مواجهه با عادل فردوس��ی پور چه‬ ‫نوع گفتمانی را انتخاب می کردید؟‬ ‫به خود فردوس��ی پور بستگی داشت‪ .‬اگر می خواست‬ ‫بحث را به شوخی بگیرد خب وظیفه داشتم به عنوان‬ ‫مدیر عامل باشگاه استقالل به او تذکر بدهم‪ .‬از ادبیاتی‬ ‫استفاده می کردم که او احساس نکند حتی می تواند با‬ ‫تغییر چهره اش مفاهیم درونی اش را برساند‪ .‬از طرفی‬ ‫عادل فردوس��ی پور عالقه خاصی دارد که برنده بحث‬ ‫باش��د‪ .‬در چنین ش��رایطی اگرمیهمان برنامه اش کمی ‬ ‫دچار لکنت بشود قافیه را باخته است‪ .‬من هیچ وقت‬ ‫اجازه شوخی کردن را به عادل نمی دادم‪.‬‬ ‫فکر نمی کنید مخاطبان برنامه نود هم عادت‬ ‫دارند ت��ا در نزاع های اهال��ی فوتبال طرف‬ ‫برنده و بازنده را ببینند؟‬ ‫‪79‬‬ ‫کریمی‪ ،‬میداوودی بیرون از لیست تیم ملی‬ ‫قطبی علیه ستاره ها‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫«قول قهرمانی نمی دهم‪ .‬وقتی رس��انه ها درک درستی‬ ‫از حرف هایم ندارند و خیلی ها منتظر هس��تند تا به هر‬ ‫بهانه ای م��ن را تخریب کنند چرا بای��د قول قهرمانی‬ ‫بده��م‪ .‬البته فکر می کنم حاال که کره جنوبی را برده ایم‬ ‫خیلی راحت تر می توانم ب��ه تصمیمات بعدی در تیم‬ ‫ملی فکر کنم‪ .‬نگرانی هایم کمتر شده است‪».‬‬ ‫حق با افشین قطبی اس��ت‪ .‬پیروزی مقابل کره جنوبی‬ ‫فض��ای ارام تری را در اختیارش قرار داده اس��ت‪ .‬در‬ ‫روزنامه ها از منتقدان دو اتیش��ه قطبی خبری نیس��ت‪.‬‬ ‫بازیکنان طرد شده نیز فعال حرفی برای گفتن ندارند‪.‬‬ ‫ش��اید افش��ین از برخی نگرانی ها عبور کرده اس��ت‪.‬‬ ‫نگرانی هایی که تنها به فشار رسانه ها مربوط نمی شد‪.‬‬ ‫به انتقادات تند مایلی کهن‪ ،‬قلعه نویی‪ ،‬مظلومی‪ ،‬یاوری‪،‬‬ ‫عزیزی و چند مربی دیگر هم ارتباطی نداش��ت‪ .‬پای‬ ‫کن��ار زدن برخی س��تاره ها در میان بود‪ .‬س��تاره هایی‬ ‫که برای قطبی س��رباز نبودند‪ .‬ناس��ازگار و پر حاشیه‬ ‫نش��ان دادند تا سرمربی تیم ملی برای کم هزینه شدن‬ ‫حذفشان تدابیر زیرکانه ای بیندیشد‪ .‬برای افشین قطبی‬ ‫ی وجود نداش��ت‪ .‬تنها کافی بود بخشی از‬ ‫نکته مبهم ‬ ‫دوره مربیگ��ری برانکو ایوانکوویچ را مرور کند‪ .‬انجا‬ ‫که برای دعوت نش��دن خ��داداد عزیزی تا چه حد از‬ ‫س��وی رس��انه ها‪ ،‬کارشناس��ان و مربیان تحت فشار‬ ‫ورزش‬ ‫قرار گرفت و در نهایت مجبور ش��د با دس��تور فوری‬ ‫مسئوالن وقت سازمان تربیت بدنی ستاره ان روزها را‬ ‫به تیم ملی دعوت کند‪ .‬او نه تنها از اتفاقات دوره ایوان‬ ‫بلکه از تبعات برخورد دایی با ستاره ها نیز می توانست‬ ‫ایده های مورد نیازش را دریافت کند‪ .‬وقتی به تبعات‬ ‫ی فکر می کرد بیش��تر به این‬ ‫اخت�لاف دایی و کریم�� ‬ ‫نتیجه می رس��ید که برای حذف س��تاره های ناسازگار‬ ‫دستورالعمل ساده به کار نمی اید‪ .‬شاید به همین دلیل‬ ‫اج��ازه داد همه چیز به صورت طبیعی اتفاق بیفتد‪ .‬او‬ ‫اجازه داد ستاره ها با او درگیر شوند‪ ،‬درباره اش دست‬ ‫به اظه��ارات تند بزنند تا حذفش��ان از س��وی قطبی‬ ‫کم هزینه و بدون دردس��ر اتف��اق بیفتد‪ .‬علی کریم ی‪،‬‬ ‫میالد میداودی‪ ،‬حسین کعبی‪ ،‬ستار زارع‪ ،‬مازیار زارع‪،‬‬ ‫س��یاوش اکبرپور و مسعود شجاعی بازیکنانی هستند‬ ‫که افش��ین قطبی با انها دچار اختالف ش��ده اس��ت‪.‬‬ ‫اختالفاتی که پس از مطرح ش��دن در رس��انه ها دیگر‬ ‫جای تکذیب باقی نمی گذاشت‪ .‬هر چند گفته می شود‬ ‫س��رمربی تیم ملی با برخی دیگر از ستاره ها از جمله‬ ‫ج��واد نکونام اختالف دارد اما طرفین حاضر نیس��تند‬ ‫این اختالف را اشکار کنند‪ .‬شاید این اختالفات پنهان‬ ‫بخشی از نگرانی هایی است که ذهن قطبی را به خود‬ ‫مشغول کرده است‪.‬‬ ‫شجاعی‪ ،‬اولین ستاره خاطی‬ ‫اخت�لاف از دقیقه ‪ 60‬بازی تیم مل��ی مقابل تایلند در‬ ‫مرحل��ه مقدماتی جام ملت های اس��یا ش��روع ش��د‪.‬‬ ‫ش��جاعی که در دوره مربیگری علی دایی همواره در ‬ ‫ترکی��ب ثابت تیم ملی قرار داش��ت تعویض قطبی را‬ ‫تاب نیاورد‪ .‬مس��عود شجاعی تصمیم گرفت اختالف‬ ‫خود با افشین قطبی را علنی کند تا شاید با این تاکتیک‬ ‫بتواند قطبی را مجاب کند تفکراتش را نس��بت به وی‬ ‫تغییر دهد‪ .‬بازیکن ایرانی اوساسونا با کنایه ای مستقیم‬ ‫نزاع با قطبی را اغاز و س��رمربی تیم ملی را به ناتوانی‬ ‫در اداره کادر فن��ی تیم مل��ی محکوم کرد؛ «علی دایی‬ ‫هر زم��ان که وعده می داد به ان عم��ل می کرد اما در‬ ‫حال حاضر چنین مساله ای در تیم ملی وجود ندارد‪».‬‬ ‫اما این تازه شروع ماجرا بود‪ .‬مسعود شجاعی در یک‬ ‫برنام��ه تلویزیونی نیز انتقادات تندی را علیه افش��ین‬ ‫ن ترتیب مدتی از حضور در‬ ‫قطبی مطرح ک��رد تا بدی ‬ ‫تیم ملی محروم ش��ود‪ .‬قطبی نارضایت��ی خود از این‬ ‫ی تاخیر نش��ان داد و اجازه نداد‬ ‫بازیک��ن را البته با کم ‬ ‫این بازیکن در بازی دوس��تانه مقابل ارمنستان شرکت‬ ‫کند‪ .‬اما این تصمیم تداوم نداش��ت‪.‬وی پس از دعوت‬ ‫دوباره ش��جاعی به تیم ملی در پاسخ به این سوال که‬ ‫چرا در قبال این بازیک��ن تغییر موضع داده اید گفت‪:‬‬ ‫«احساس کردیم که دو موقعیت خوب داریم تا بتوانیم‬ ‫وضعیت مسعود ش��جاعی را مورد ارزیابی قرار دهیم‬ ‫و ببینی��م که ایا او می تواند به م��ا کمک کند یا خیر؟‬ ‫هم��ه می دانند که در یک��ی از بازی های تیم ملی وقتی‬ ‫شجاعی تعویض شد از تصمیم کادر فنی ناراحت بود‬ ‫و مصاحبه هایی را علیه تیم ملی و من انجام داد‪ .‬به هر‬ ‫حال فکر می کنم ش��جاعی جوان است و اشتباه کرده‬ ‫است‪ .‬احساسم این است که به خاطر دیدگاه ملی باید‬ ‫ش��جاعی را به تیم ملی باز گردانیم‪ .‬وقتی ش��جاعی به‬ ‫تیم ملی اضافه ش��ود دو نفری با هم صحبت خواهیم‬ ‫کرد تا او تفک��رات من را درک کند‪ .‬هیچ بازیکنی در‬ ‫تی��م ملی نمی تواند بیرون از تی��م اعتراض کند و اگر‬ ‫مش��کلی دارد باید در داخل خانواده تیم ان مش��کل‬ ‫را مط��رح کند‪ .‬هر بازیکنی که اعتراضی رس��انه ای به‬ ‫وضعیت تیم ملی داش��ته باش��د ش��ک نکنید که او را‬ ‫کنار خواهم گذاش��ت‪ » .‬قطبی اخی��را در حالی برای‬ ‫بازیکنان معترض خط و نش��ان س��ختی کش��یده که‬ ‫ح��ذف علی کریمی برای او کمترین هزینه را به دنبال‬ ‫داش��ت‪ .‬حاال سرمربی تیم ملی با جسارت بیشتری از‬ ‫خط زدن معترضین س��خن می گوید هر چند که وی‬ ‫نش��ان داده تنبیهات موقت و بدون دردسر را بیش از‬ ‫کنار زدن های قاطعانه می پسندد‪.‬‬ ‫علی کریمی‪ ،‬میالد میداودی‪ ،‬حسین کعبی‪ ،‬ستار‬ ‫زارع‪ ،‬مازی�ار زارع‪ ،‬س�یاوش اکبرپور و مس�عود‬ ‫ش�جاعی بازیکنانی هستند که افشین قطبی با‬ ‫انها دچار اختالف شده است‪ .‬اختالفاتی که پس‬ ‫از مطرح ش�دن در رسانه ها دیگر جای تکذیب‬ ‫باقینمی گذاشت‬ ‫‪80‬‬ ‫قطبی‪ ،‬برنده نزاع با کریمی‬ ‫افش��ین قطبی در اخرین ماه س��ال ‪ 88‬برای رهایی از‬ ‫فش��ار انتقادات و تغییر موضع مس��ئوالن فدراسیون‬ ‫فوتب��ال ک��ه اتفاقا ج��ذب مربی خارجی ب��رای تیم‬ ‫ملی را در دس��تور کارش��ان ق��رار داده بودند تنها به‬ ‫یک تصمیم زیرکانه نیاز داش��ت‪ .‬ای��ن اتفاق باید در‬ ‫درون تیم ملی رخ می داد تا به دنبالش رسانه ها فضای‬ ‫ذهنی مسئوالن فدراسیون فوتبال را تغییر دهند‪ .‬شاید‬ ‫عل��ی کریمی همان نامی بود که می بایس��ت قطبی را‬ ‫از فش��ار خارج می ک��رد‪ .‬به خص��وص اینکه بازیکن‬ ‫ش��ماره ‪ 8‬با وجود اقبال رسانه ها و افکار عمومی تنها‬ ‫ب��ه دلیل اختالف با علی دایی از تیم ملی خداحافظی‬ ‫ک��رده ب��ود‪ .‬بازگش��ت او در کن��ار اظهار نظره��ای‬ ‫صمیمانه اش درباره قطبی می توانس��ت بهترین اتفاق‬ ‫ممکن را برای افش��ین رقم بزن��د‪ .‬قطبی با دعوت از‬ ‫ی ب��ه اهداف مورد نظرش دس��ت یافت‪.‬‬ ‫عل��ی کریم ‬ ‫قراردادش را وارد مرحل��ه نهایی کرد‪ .‬مهدی تاج که‬ ‫سخت به دنبال جذب گزینه ای خارجی برای تیم ملی‬ ‫بود را حتی ناچار به استعفا از کمیته تیم های ملی کرد‬ ‫و از محبوبیتش در مقابل تصمیمات مدیران بلند پایه‬ ‫ی حتی پس از‬ ‫فوتب��ال بهره برد‪ .‬ارتباط قطبی و کریم ‬ ‫ی در راهیابی تیم ملی به جام جهانی نیز ش��کل‬ ‫ناکام ‬ ‫دوستانه ای داشت‪ .‬اما اردوی پر حاشیه اتریش که طبق‬ ‫ش��واهد ابدا از کیفیت مطلوبی برخ��وردار نبود نقطه‬ ‫پایان ارتباط دوس��تانه قطب��ی و کریمی بود‪ .‬اختالف‬ ‫از بی اعتنایی کریمی در تمرینات ش��روع ش��د‪ ،‬وقتی‬ ‫کریمی در تمرینات توجه زیادی به توصیه های کادر‬ ‫فنی نداش��ت و به عنوان مثال وقتی قطبی از بازیکنان‬ ‫می خواس��ت وس��ط زمین دور هم جمع ش��وند و به‬ ‫توپ ه��ا ضربه نزنن��د‪ ،‬او همچنان به ای��ن کار ادامه‬ ‫م��ی داد و س��ایر بازیکنان را هم به نش��انه گرفتن تیر‬ ‫ی در س��فر اتریش هم‬ ‫ دروازه تش��ویق می کرد‪ .‬کریم ‬ ‫حاشیه های خاص خودش را ایجاد کرد و از امکانات‬ ‫موجود انتقاد کرد‪ .‬او که حاضر به اس��تفاده از هواپیما‬ ‫در پروازهای داخلی نیس��ت برای حضور در اردوی‬ ‫اتریش تیم ملی مجبور ش��د س��وار هواپیما شود‪ .‬به‬ ‫محض ملحق ش��دن از اردوی استیل اذین به اردوی‬ ‫ کعبی در لیست سیاه قطبی‬ ‫وقتی افشین قطبی به فهرس��ت تیم ملی برای اخرین‬ ‫ب��ازی مقدماتی ج��ام ملت های اس��یا مقاب��ل تایلند‬ ‫می اندیشید خیلی ها حذف حسین کعبی را امری قطعی‬ ‫می دانستند‪ .‬س��رمربی تیم ملی قصد داشت در لیست‬ ‫جدید تغییراتی را به وجود بیاورد که حذف یکی دیگر‬ ‫از س��تاره های مطرح تیم ملی در س��ال های گذشته در‬ ‫صدر این تغییرات قرار داش��ت‪ .‬کنار گذاشتن حسین‬ ‫کعبی‪ ،‬مداف ع هافبک باس��ابقه تیم ملی یکی از اهداف‬ ‫او در فهرس��ت جدید تیم ملی بود‪ .‬او حسین کعبی را‬ ‫قلعه نویی‬ ‫ ‬ ‫امیر‬ ‫تیمملیتغییرات‬ ‫مثبتیداشتهاست‬ ‫تیم ملی در س��ه ب��ازی اخیر خود برنده از زمین بی��رون امده و به نظر‬ ‫من این اتفاق مهمی اس��ت؛ ارمنستان‪ ،‬چین و کره جنوبی‪ .‬بردن این سه‬ ‫تی��م به بازیکن��ان روحیه و اعتماد به نفس خاصی بخش��ید‪ .‬عالقه مندم‬ ‫درباره بازی با کره جنوبی حرف بزنم‪ .‬بعد از مدت ها این تیم با نفرات‬ ‫اصل��ی اش و با تمام��ی لژیونرهای خود در بازی دوس��تانه مقابل ایران‬ ‫ش��رکت کرد و ایران هم توانس��ت در این بازی خارج از خانه به یک‬ ‫پیروزی ارزش��مند دس��ت پیدا کند‪ .‬من بابت این پیروزی وظیفه خودم‬ ‫می دانم که به قطبی تبریک بگویم‪ .‬او بازی سختی را با پیروزی پشت سر‬ ‫گذاشت‪ .‬ش��اید اگر در این بازی ها نتیجه ای جز پیروزی کسب می کرد‬ ‫تحت فشار شدید رسانه ها قرار می گرفت اما به نظرم باید به قطبی اجازه‬ ‫بدهیم که اهدافش را در تیم ملی پیاده کند‪ .‬بی انصافی اس��ت اگر بگویم‬ ‫تیم ملی پیشرفتی نداشته است‪ .‬تیم ملی تغییرات مثبتی داشته که به نظرم‬ ‫بای��د از این تغییرات حمایت کرد‪ .‬امیدوارم این روند ادامه پیدا کند‪ .‬اما‬ ‫ادامه این موفقیت تنها در صورتی ممکن اس��ت که فدراس��یون فوتبال‬ ‫بازی های تدارکاتی خوبی را برای تیم ملی تدارک ببیند‪ .‬البته همه ما به‬ ‫خوب��ی می دانیم که تیم ملی ما نمی تواند با تیم های مطرح اروپایی بازی‬ ‫کند‪ .‬این امکان متاس��فانه هیچ وقت فراهم نش��ده اس��ت‪ .‬اما تا پیش از‬ ‫شروع بازی های جام ملت های اسیا تیم ملی باید در چند دیدار دوستانه‬ ‫دیگر توانایی ها و نقاط ضعف و قوت خود را بشناس��د‪ .‬من ش��رایطی‬ ‫ک��ه قطبی در ان ق��رار دارد را تجربه کرده ام‪ .‬در حال حاضر رس��انه ها‬ ‫انتقادات��ی را مط��رح می کنند‪ .‬به نظر من بعضی از ای��ن انتقادها از روی‬ ‫دلس��وزی اس��ت و قطبی باید به انها توجه کند اما خب نمی توانیم این‬ ‫مساله را هم رد کنیم که عده ای همیشه به دنبال غرض ورزی هستند‪ .‬این‬ ‫مس��اله در دوره ای که من سرمربی تیم ملی بودم هم به اوج خود رسید‬ ‫و روزنامه ها مدام از من و تیم ملی انتقاد می کردند‪ ،‬اما حاال شرایط فرق‬ ‫می کند‪ .‬ما باید به خاطر موفقیت تیم ملی غرض ورزی ها را کنار بگذاریم‬ ‫و انتق��ادات فنی مان را مطرح کنیم‪ .‬اگر بخواهیم جوی که ان س��ال در‬ ‫زم��ان مربیگری من در تیم ملی به وجود ام��د را دوباره به راه بیندازیم‬ ‫بای��د قید نتایج خوب در جام ملت ه��ا را بزنیم‪ .‬در این صورت همه ما‬ ‫ضرر می کنیم و تیم ملی بدون اینکه موفق شود به ایران برمی گردد‪ .‬من‬ ‫معتقدم ما شانس موفقیت در جام ملت های اسیا را داریم‪ .‬سال ها است‬ ‫که قهرمان نش��ده ایم‪ .‬اما این مس��اله نباید انگیزه ما را برای رس��یدن به‬ ‫قهرمانی از بین ببرد‪ .‬هر چند که قهرمان نشدن ما در جام ملت های اسیا‬ ‫دالیل جدی دارد‪ .‬ما از لحاظ برنامه ریزی‪ ،‬امکانات و ساختار س��ازی در‬ ‫فوتبال خیلی عقب هس��تیم و اصال نمی توانیم خودمان را با کشورهایی‬ ‫مثل کره جنوبی و ژاپن مقایس��ه کنیم‪ .‬متاس��فانه در این زمینه کره شمالی‬ ‫هم از ما پیش��ی گرفت و حتی موفق شد در جام جهانی ‪ 2010‬افریقای‬ ‫جنوبی حضور داشته باشد‪ .‬کار ما به جایی رسیده که تیم هایی مثل قطر‪،‬‬ ‫بحرین و امارات هم می خواهند ما را کنار بزنند‪ .‬اما نباید این روند ادامه‬ ‫پی��دا کند‪ .‬همان طور که گفتم پیروزی های اخیر تیم ملی نش��ان داد که‬ ‫ما می توانیم صالبت گذش��ته را در اسیا داشته باشیم اما برای رسیدن به‬ ‫ای��ن هدف باید نگرش مان را درباره فوتب��ال تغییر دهیم‪ .‬باید تفکرات‬ ‫حرف��ه ای ب��ه بدنه فوتبال تزریق ش��ود تا تیم ملی نی��ز از این تغییرات‬ ‫بهره مند شود‪ .‬در جام ملت های اسیا تیم های استرالیا‪ ،‬کره جنوبی و ژاپن‬ ‫مدعیان کسب عنوان قهرمانی هستند اما من امیدوارم که تیم ملی نیز در‬ ‫شرایطی قرار بگیرد که با روحیه ای باال به موفقیت بیندیشد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫تیم مل��ی‪ ،‬علی کریمی مقابل برنام��ه تمرینی تیم ملی‬ ‫موض��ع گرفت و معتقد ب��ود کادر فنی باید یک روز‬ ‫کامل به بازیکنان اس��تراحت بده��د‪ .‬او حرفش را به‬ ‫گوش افش��ین قطبی هم رس��اند و نتیجه این شد که‬ ‫ی در جلس��ه اول تمرینی تیم مل��ی در اتریش‬ ‫کریم�� ‬ ‫س��بک تر از بقیه تمرین کرد‪ .‬با این حال قطبی تالش‬ ‫می کرد وارد تنش با او نشود‪ .‬شاید به همین دلیل تنها‬ ‫ی از اردوی‬ ‫به چند تذکر ساده اکتفا کرد‪ .‬اما قهر کریم ‬ ‫تی��م ملی‪ ،‬س��رمربی تیم مل��ی را وادار کرد تا از الک‬ ‫محافظه کارانه اش بیرون بیاید و ش��ماره هشت یاغی‬ ‫را از لیس��ت تیم ملی خط بزند‪ .‬در این بین رس��انه ها‬ ‫بیشتر روی قهر‪ ،‬جنجال افرینی و تکروی علی کریمی‬ ‫ متمرکز ش��دند تا افشین قطبی راحت تر روی نام این‬ ‫س��تاره خط قرمز بکشد‪ .‬وداع با تیم ملی تنها به دلیل‬ ‫عصبانیت از گرما عنوان قابل دفاعی برای علی کریمی‬ ‫ نبود‪ .‬او در خداحافظی قبلی اش از تیم ملی توپ را به‬ ‫زمین علی دایی انداخت تا افکار عمومی بیش از پیش‬ ‫به لجبازی و خصومت علی دایی با وی اس��تناد کند‪.‬‬ ‫تقریبا در رسیدن به این هدف موفق هم بود‪ .‬اما این بار‬ ‫ماجرا کامال متفاوت رقم خورد‪ .‬س��رمربی تیم ملی از‬ ‫ای��ن نزاع برنده بیرون امد‪ .‬علی کریمی اما خیلی زود‬ ‫نس��بت به موضوع خط خوردن خود اعتراض کرد و‬ ‫در گفت و گویی تاکید کرد‪« :‬قطبی اگر ش��هامتش را‬ ‫دارد‪ ،‬بگوی��د چ��را من را به تیم مل��ی دعوت نکرده‬ ‫ی را داد‪:‬‬ ‫اس��ت‪ ».‬افشین قطبی نیز زیرکانه پاسخ کریم ‬ ‫«علی کریمی نابغه فوتبال ماس��ت‪ .‬من احساس کردم‬ ‫او اماده نیست و برای همین دعوت نشد‪ .‬حاال وقت‬ ‫برای دعوت از او زیاد است‪ .‬البته این را هم بگویم هر‬ ‫بازیکنی حتی علی کریمی اگر بی نظمی کند‪ ،‬به راحتی‬ ‫او را برای همیش��ه از تیم ملی کنار می گذارم‪ ».‬عبور‬ ‫از کریمی ش��اید دش��وار ترین تصمیم قطبی بود که با‬ ‫ی بدیهی و قابل‬ ‫جنجال افرینی این بازیکن به تصمیم ‬ ‫انتظار تبدیل ش��د‪ .‬هر چند قطب��ی فعال بابت پیروزی‬ ‫مقابل کره جنوبی به مس��اله کریمی نمی اندیش��د اما‬ ‫ش��اید در فاصله نزدیک ب��ه بازی های جام ملت های‬ ‫اس��یا قطبی چه��ره محافظه کار خ��ود را یکبار دیگر‬ ‫ی را فرا بخواند‪ .‬اما فعال از بازیکنی‬ ‫اشکار کند و کریم ‬ ‫ک��ه تنها در دوره مربیگری امیر قلعه نویی در تیم ملی‬ ‫خبرس��از نش��د‪ ،‬خبری نیس��ت‪ .‬هر چند که عده ای‬ ‫معتقدن��د امیر قلعه نویی هی��چ گاه جمله ای خارج از‬ ‫میل این س��تاره به زبان نمی اورد و درس��ت به همین‬ ‫دلیل با او دچار اختالف نشد‪.‬‬ ‫پس از هفت س��ال حضور مستمر در تیم ملی کنار زد‪،‬‬ ‫بازیکنی که از دوران س��رمربیگری برانکو ایووانکویچ‬ ‫پیراهن تیم ملی را در اختیار گرفت و تقریبا در تمامی‬ ‫ اردوهای مختلف تیم ملی حضور داشت‪ .‬حتی تغییرات‬ ‫روی نیمکت تیم ملی هم باعث نشد که مربیان جدید‬ ‫روی نام این بازیکن خط بکش��ند‪ .‬پس از برانکو‪ ،‬امیر‬ ‫قلعه نوی��ی و علی دایی ه��م این بازیکن را به تیم ملی‬ ‫دعوت کردند اما قطبی‪ ،‬کعبی را از لیست تیم ملی خط‬ ‫زده اس��ت‪ .‬کعبی در واکنش ب��ه این تصمیم می گوید‪:‬‬ ‫«تا زمانی که قطبی سرمربی تیم ملی است اصال به تیم‬ ‫ملی فکر هم نمی کنم‪ ».‬ردپای این حذف به اختالفات‬ ‫دوح��ه و بازی های چهارجانبه قطر بازمی گردد‪ ،‬زمانی‬ ‫که افشین قطبی بر سر بازوبند کاپیتانی با کعبی اختالف‬ ‫پیدا کرد چون سرمربی تیم ملی نمی خواست در غیاب‬ ‫جواد نکونام بازوبند س��رگروهی تیم ملی را به حسین‬ ‫کعبی واگذار کند‪ .‬قطبی قصد داشت قانون کاپیتانی تیم‬ ‫ملی را به هم بزند و خودش تعیین کند که چه کس��ی‬ ‫کاپیتان تیم ملی ش��ود اما در نهای��ت کعبی در بازی با‬ ‫قطر بازوبند کاپیتانی تیم ملی را به بازو بس��ت اما پس‬ ‫از این بازی سرنوش��ت او در تیم ملی تغییر کرد و این‬ ‫بازیکن در دو مرحله قابل پیش بینی نیمکت نش��ین و‬ ‫س��پس کنار گذاشته شد‪ .‬اما قطبی به بهانه جوانگرایی‬ ‫بازیکنان دیگری را نیز از تیم ملی کنار زده است‪ .‬مازیار‬ ‫زارع‪ ،‬ستار زارع‪ ،‬سیاوش اکبرپور و غالمرضا عنایتی از‬ ‫جمله بازیکنانی هس��تند که به احتمال فراوان تا زمانی‬ ‫که قطبی سرمربی تیم ملی است شانسی برای بازگشت‬ ‫ندارند‪ .‬قطبی که حاال بابت کنار زدن برخی س��تاره ها‬ ‫در تیم ملی با خاطری اس��وده ب��ه برنامه ها و اهدافش‬ ‫می اندیشد در قبال بازیکنانی که هنوز ستاره نیستند اما‬ ‫ورزش‬ ‫به واسطه حضورش��ان در تیم هایی مثل پرسپولیس و‬ ‫استقالل خبرساز شده اند نیز سیاست دو پهلویی اتخاذ‬ ‫کرده اس��ت‪ .‬از سویی به انها هش��دار می دهد که حق‬ ‫ندارند در قامت معترض در روزنامه ها درباره تیم ملی‬ ‫س��خن بگویند و از طرفی به انها امیدواری می دهد که‬ ‫به تیم ملی دعوت خواهند شد‪ .‬او می گوید‪« :‬بازیکنانی‬ ‫که تش��نه و گرس��نه بازی در تیم ملی باشند را از قلم‬ ‫نمی اندازم‪».‬‬ ‫افشین قطبی می گوید نگرانی هایش کمتر شده است‪ .‬او‬ ‫فعال سرباز می خواهد تا ستاره‪ .‬شاید ستاره ها همچنان‬ ‫چالش افشین قطبی باقی بمانند‪.‬‬ ‫‪81‬‬ ‫مشترک هفته نامه مثلث شوید‬ ‫امور مشترکین‬ ‫‪0 2 1 - 8 8 4 0 3 8 5 4‬‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫سازماناگهی ها‬ ‫‪88590798‬‬ ‫‪88082753‬‬ ‫‪mousalas@gmail.com‬‬ ‫‪82‬‬