ماهنامه مثلث شماره 46

‫خاطرات خواندنی اصغر اب خضر از دوران دفاع مقدس‬ ‫‪ 3‬ساعت شهید شدم‬ ‫رهبر معظم انقالب‪:‬‬ ‫انقالب و عشق امام تمام شدنی نیست‬ ‫گفتوگوی ویژه‬ ‫نا گفته های‬ ‫محسن رفیق دوست‪:‬‬ ‫هفته نامه خبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال دوم‪ /‬شماره چهل وششم‪ 4/‬مهر ‪ 84/1389‬صفحه‪ 1500 /‬تومان‬ ‫می گفتند‬ ‫جنگ را‬ ‫رها کنید‬ ‫دولت موسوی در جنگ‬ ‫با ما همکاری نمی کرد‬ ‫با حرف شمخانی مخالفم‬ ‫بنی صدر خیانتکرد‬ ‫درگیر شدن دولت با جنگ‬ ‫موجب پذیرش قطعنامه شد‬ ‫نقش سیاسیون در تصویب قطعنامه‬ ‫بیشتر از نظامیان بود‬ ‫‪ISSN: 2008-5281‬‬ ‫‪MOUSALAS.IR‬‬ ‫بازرگانی زندی خودرو‬ ‫ت‬ ‫ح‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫ل فوری‬ ‫برترین و پرفروشترین نمایندگی انحصاری فروش شرکت بهمن دیزل ( ایسوزو) در ‪ 4‬سال متوالی‬ ‫نمایندگی ‪ 209‬شرکت بهمن دیزل‬ ‫نمایندگی ‪ 212‬شرکت ماموت دیزل‪SCANIA‬‬ ‫طرف قرارداد با شرکت لیزینگ ایران ( بانک تجارت)‬ ‫نقدی‪ -‬لیزینگی‬ ‫تهران میدان سید جمال الدین اسد ابادی(یوسف اباد) ‪ -‬خیابان ابن سینا ‪ -‬پالک ‪83‬‬ ‫ساختمان پدید ‪ -‬طبقه ‪ -­1‬واحد ‪2‬‬ ‫‪021 - 88704613 - 88700179‬‬ ‫اداره تحویل(تلفکس)‪021 - 55255052-6 :‬‬ ‫‪www.zanditrading.com‬‬ ‫‪info@zanditrading.com‬‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫‪3‬‬ ‫سرمقاله‬ ‫کارگردانی که می خواهد‬ ‫اپوزیسیون باشد‬ ‫سردبیر‬ ‫یکم‪ :‬هفتهگذشتهزمانیکهاصغرفرهادیبرایگرفتنجایزه اشدرجشنخانهسینمارویسن‬ ‫رفتجمالتتندیبهزباناورد‪.‬گفتکهامیدوارموضعمملکتطوریشودکهگلشیفتهفراهانی‬ ‫وجعفرپناهیومحسنمخملبافبهایرانبازگردندوفعالیتهنریکنند‪.‬ارزویاقایفرهادیدر‬ ‫دوحالتقابلتحققاست‪.‬یااینکهافرادیکهازانهانامبردهشدهازمواضعسابقخودعدولکنندو‬ ‫بهایرانبرگردندکهاینفرضحداقلدرموردمخملبافغیر قابلتحققاست‪،‬چراکهاودریکسال‬ ‫گذشتهدرمخالفتبانظامجمهوریاسالمیهیچچیزکمنگذاشته‪.‬پساوفقطدرشرایطیمی تواند‬ ‫درایرانفعالیتهنریانجامدهدکهش��رایطسیاسیکشورتغییرنماید‪.‬نتیجهعملیگفته های‬ ‫اصغرفرهادیاورادرمقامنهیککارگردانکهیکفعالسیاسیاپوزیسیون قرارمی دهد‪.‬‬ ‫فارغ از اینکه اصغر فرهادی به دلیل بی دقتی این حرف ها را به زبان اورده یا شور و شوق سالن عامل‬ ‫اینجمالتبودهیااینکهاینحرف هاناشیازاعتقاداتاصغرفرهادیبوده‪،‬انچهدراینمیانبیشتراز‬ ‫هرچیزاهمیتداردنوعتعاملهنرمندانبانظاماست‪.‬نگاهیکهحکایتازطلبکاریوزیاده خواهی‬ ‫اینگونهافراددارد‪.‬اصغرفرهادیحتمابهخاطرداردکهش��بکه‪ 5‬تلویزیونایرانبودکهبهاوفضای‬ ‫س��اختسریالدادوشبکه‪ 3‬سیمابودکهاوبرایسریالشفیلمنامهمی نوشت‪.‬مشاورسینمایی‬ ‫رئیس جمهوردولتنهمبودکهفیلماوراازمحاقتوقیفبیروناوردومعاونسینماییهماندولت‬ ‫بهاومجوزاکرانداد‪.‬‬ ‫اضافهکنیدبهحرف هایفرهادیمواضعمسعودکیمیاییدرروزنامهشرقراپسازپخشمصاحبه‬ ‫کیمیاییدربرنامههفتبهمناسبت‪21‬شهریورروزملیسینما‪.‬اوازسانسورمصاحبه اشدرتلویزیون‬ ‫انتقادمی کندومی گوید‪«:‬اگرنمی خواستندمصاحبه امراپخشکنندچرابرایضبطمصاحبهبه‬ ‫محلکارمامدند‪».‬‬ ‫اشکالکارجدااززیاده خواهیجامعههنریمدعیروشنفکریراانگاربایددرجایدیگریجست وجو‬ ‫کرد؛درتعاملمسئوالنباجامعههنری‪.‬تعاملیکهدرانمسئوالنحوزه هایفرهنگیماغالبادر‬ ‫مقابلمدعیانروشنفکریدستپایینرادارندوهمینرویکردباعثزیاده خواهیاینگروهمی شود‪.‬‬ ‫گاهیهمعلترابایددرمش��کالتمدیریتیدانست‪.‬اینکهتهیه کنندهبرنامههفتبرایروزملی‬ ‫سینماسراغمسعودکیمیاییبرودوبااومصاحبهکندربطیبهکیمیاییندارد؛مربوطمی شودبه‬ ‫مدیرانشبکهسوم‪.‬‬ ‫ایاکیمیایینمادسینمای‪ 30‬سالهانقالباست؟ایانبایدایندوربینروبه رویابراهیمحاتمی کیا‪،‬‬ ‫مجیدمجیدی‪،‬رضامیرکریمیوکمالتبریزیوفیلمسازانمسلمانوانقالبیقرارمی گرفت؟‬ ‫انگاربایدبخشیازدالیلرادرمدیرانفرهنگیجست وجوکرد‪.‬اینکهچرابایدمجریبرنامههفت‬ ‫تهیه کنندهانهمباشدوبتواندتصمیماتخودرابهبرنامهالقاکندالبتهشبیهسناریوییاستکه‬ ‫سال هاست عادل فردوسی پوردربرنامهنود ان را اجرا می کند – که البتههفت راهمنودسینمایی‬ ‫می نامند–دراینمیاننقشمدیریتیمدیرانفرهنگینادیدهگرفتهمی شودوانهاازصحنهغایب‬ ‫می شوند‪.‬‬ ‫غالباهماینمدیرانفرهنگیپله هاییبرایرش��دافرادیهس��تندکهبدونحمایتاینمدیران‬ ‫نمی توانندواردعرصهرسانهوتاثیرگذاریبرافکارعمومیشوند‪.‬‬ ‫هفتونودحاصلنوعمدیریت هایماست‪.‬‬ ‫اصغرفرهادیهمکهروزیازایننردبانباالرفتهحاالبهبهتریننحوازکسانیکهاورادرتبدیلشدن‬ ‫بهیککارگردان مشهورکمککرده اندتشکرکردهوبهنوعیارزوکردههمهانهاوسیستمیکهانها‬ ‫درانمدیریتمی کنندتغییرکندتااودوبارهدوستانشرادرکنارخودببیند‪.‬‬ ‫هرچه هست اما برخورد مجموعه نظام با اصغر فرهادی باید همراه با صبر و مدارا باشد‪ .‬او نباید فکر‬ ‫کندکهحرف هایشاینقدرمهموتاثیرگذارندکهبالفاصلهدرمقابلشواکنشنشاندادهمی شود‪.‬‬ ‫شایداگربهاوفرصتیدادهشود‪،‬حرف هاییکهزدهرابه نوعیاصالحکند‪.‬مشکلازماستکهاینگونه‬ ‫نردبان هارابهراحتیبهافرادیمی سپاریمکهدلشانبامانیست‪.‬‬ ‫دوم‪:‬انچهجامعهسیاسیکشوررادرهفتهاخیرتحت تاثیرقرارداد‪،‬اوردنمنشورکوروشبهایران‬ ‫وپسازانصحبت هایاقایرئیس جمهوردربارهکوروشبود‪.‬فارغازبحثدربارهشخصیتورفتار‬ ‫کوروشکهنیازبهمجالیمفصلدارد‪،‬ایننکتهرانبایدفراموشکنیمکهازقبل‪،‬بسطدادندوگانه‬ ‫ایرانیت‪/‬اسالمیتنزددوگروهبهصورتجدیدنبالمی شد؛یکیافرادملی گراکهایرانیبودنرادر‬ ‫تضادبامسلمانبودنمی دانستندودیگریافرادیکهبهکلیعنصرایرانیترابهفراموشیسپردند‪.‬‬ ‫پسازدرگرفتنمباحثاخیرافرادیکهمتعلقبهایندوگروهبودندهریکبرتنورایندوگانهدمیدند‬ ‫مخصوصاافرادملی گرا‪.‬‬ ‫انچهامابایدموردتوجهقرارگیردنیترئیس جمهورمحترماست‪.‬ایشانیقیناایده ایجزتلفیقایرانیت‬ ‫واسالمیتبایکدیگرنداشته اندامابرخیدرتالشندتاازگفته هایایشاناستفادهسیاسیکنندبدانند‬ ‫ایشانهمچنانبرگفتمانخودکهحاویاسالمیتوعدالتاستاصراردارند‪.‬‬ ‫بی تردیدعلتاقبالمردمبهاقایاحمدی نژاددردودورهریاست جمهوریتاکیدایشانبرگفتمان‬ ‫اسالمیتوتکیهبرادبیاتمکتبیبودهومطمئناافرادملی گرانمی توانندازصحبت هایرئیس جمهور‬ ‫استفادهسیاسیکنند‪.‬‬ ‫یکیازبهترینتعبیرها درموردایرانیتواسالمیتمتعلقبهشهیدمطهریاستکهخدماتانهارا‬ ‫برهممتقابلمی داندوایندوعنصررادرکنارهممی بیند‪.‬‬ ‫ازهمینمنظراستکهجوانانایرانیمرزخودرانهفقطجغرافیاکهعقیدهتعریفمی کنندوبرایدفاعاز‬ ‫اینعقیدهبهجنگمی روند‪.‬می روندوبازنمی گردند‪.‬مرزهایاسالمفراترازجغرافیاست‪.‬همانگونهکه‬ ‫امتاسالمی‪،‬مللمختلفراشاملمی شود‪.‬فراترازمرزها‪،‬ایمانقراردارد‪.‬فراترازمرزهاتفکرادمیان‬ ‫استکهانسان هارادرچندسویعالمبههمگرهمی زند‪.‬تعبیرمسلمانایرانیهیچچیزکمندارد‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫ششمین سفر اقای رئیس جمهور به نیویورک‬ ‫محمود احمدی نژاد‪ ،‬رئیس جمهور کشورمان برای شرکت در‬ ‫مجمع عمومی سازمان ملل بامداد یکشنبه وارد نیویورک شد‪.‬‬ ‫این ششمین بار اس��ت که احمدی نژاد برای شرکت در مجمع‬ ‫عمومی سازمان ملل متحد به نیویورک سفر کرده است‪.‬‬ ‫انقلاب و عش�ق ام�ام تمام ش�دنی نیس�ت ‪6 ....................‬‬ ‫اعلام مرجعی�ت قاض�ی القض�ات س�ابق ‪8 .....................‬‬ ‫ش�ب کنایه ها! ‪10 .....................................................................‬‬ ‫همهمنتقدانمنشور‪11.................................................................‬‬ ‫سیاست‬ ‫ورود پرونده کهریزک به فاز جدید‬ ‫«ش��اخص ترین فرد پرونده کهریزک‪ ،‬دادستان سابق تهران‬ ‫(قاضی مرتضوی ) است‪».‬این جمله دادستان عمومی و انقالب‬ ‫تهران‪ ،‬پرونده کهریزک را وارد فاز جدیدی کرده اس��ت‪ .‬حال‬ ‫انکه تاکنون هرگز از س��وی مقامات رسمی در خصوص افراد‬ ‫متهم نامی از کس��ی برده نشده و همه انچه در رسانه ها مطرح‬ ‫بود بر اساس گفتار افراد دیگر پرونده اعالم شده بود‪.‬‬ ‫دولت علیه پارلمان ‪38.............................................................‬‬ ‫پشتپردهتشکیلکمیتهتحقیقوتفحصمجلس‪42..................‬‬ ‫کسی که دستور داده بود مقصر است ‪43...................................‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫می گفتند جنگ را رها کنید‬ ‫محسن رفیق دوست معتقد است بنی صدر اصوال یک خود خواه‬ ‫احمق بود و به کش��ور خیانت کرد‪ .‬وی با بیان اینکه اگر س��پاه‬ ‫نبود‪ ،‬ارتش ساخته نمی شد‪ ،‬خاطرنشان کرد‪« :‬امام بعد از فتح‬ ‫خرمشهر شعار خود را از جنگ جنگ تا پیروزی به شعار جنگ‬ ‫جنگ تا دفع فتنه تغییر داد که بعضی فکر می کردند دفع فتنه‬ ‫به معنای ان است که برویم کل دنیا را بگیریم‪».‬‬ ‫نگاهیبهروزهایسرنوشت سازاغازینجنگ‪26.....................‬‬ ‫ائتالفشورویوامریکابرایمهارایران‪28..............................‬‬ ‫از معاهده الجزایر تا شروع جنگ ‪29 .....................................‬‬ ‫سه ساعت شهید شدم ‪32 ......................................................‬‬ ‫بین الملل‬ ‫غرب می ترسد‬ ‫ت��وان نظامی ایران برای مقابله با هرگون��ه تهدیدی همواره از‬ ‫طرف کش��ورهای غربی مورد بحث بوده است‪ ،‬چرا که با وجود‬ ‫تحریم ها همواره ش��اهد پیش��رفت جمهوری اسالمی در این‬ ‫حوزه بوده ایم و خودکفایی خود را در این زمینه نشان داده ایم‪.‬‬ ‫احتمال حمله زیر ‪ 10‬درصد ‪47 ...............................................‬‬ ‫اسرائیلدرتیررسایراناست‪48............................................‬‬ ‫انقالبارام‪50..........................................................................‬‬ ‫پیروزی در جنگ ایدئولوژی ها ‪52...........................................‬‬ ‫وقتی دموکراسی جواب می دهد ‪55 .......................................‬‬ ‫چین‪ ،‬امریکا را تحقیر می کند ‪56 ........................................‬‬ ‫ضررهایمیلیتاریسمامریکایی‪57........................................‬‬ ‫بازتاب یک بازگشت‬ ‫هر رفتنی بازگشتی دارد و شاید بالعکس(!) تعطیلی چند هفته ای مثلث همانطور که بازتاب زیادی در میان‬ ‫رسانه ها و مخاطبان همیشگی هفته نامه داشت‪ ،‬بازگشت او نیز همین طور شد‪ .‬دوستان رسانه ای در معرفی اولین‬ ‫شماره بعد از بازگش��ت به معرفی مطالب منتشر شده پرداختند؛ سایت خبری تابناک‪ ،‬فردا‪ ،‬وطن‪ ،‬خبرانالین‪،‬‬ ‫عصر ایران و‪ ...‬رسانه های مجازی بودند که همه یک خبر را منتشر کردند‪ :‬دور جدید انتشار هفته نامه مثلث اغاز‬ ‫ش��د‪ .‬قرار اس��ت هفته نامه مثلث با حمایت از نیروها و گروه های وفادار به نظام و انقالب اسالمی به ادامه فعالیت‬ ‫بپردازد‪ .‬این هفته نامه که به دلیل برخی مشکالت مجبور به وقفه چند هفته ای در فعالیت های خود شده بود‪ ،‬تا‬ ‫پیش از توقف فعالیت هایش با مصاحبه ها و تحلیل هایی با نگاهی نو توانسته بود مخاطبان قابل توجهی برای خود‬ ‫بیابد‪ .‬در این شماره مثلث پرونده هایی با موضوع ریشه یابی قران سوزی‪ ،‬گفت وگو با محمد نبی حبیبی‪ ،‬گفت وگو‬ ‫با مستندساز ازاد شده از زندان امریکا و نیز پرونده ای با موضوع تالش خاتمی برای بازگشت به حاکمیت درج شده‬ ‫است‪ .‬جدا از بازتاب رسانه ای این مطلب تماس های تلفنی خوانندگان مجله مثلث نیز امیدی برای روزنامه نگاران‬ ‫جوان مثلث بود که در کار خود رعایت دقت‪ ،‬انصاف و عدالت را با پیوند زدن به مبانی انقالب اسالمی داشته باشند‪.‬‬ ‫پرونده ای برای دفاع مقدس‬ ‫در این شماره مثلث پرونده ای ویژه برای س��الگرد اغاز دفاع مقدس ‪ 8‬ساله رزمندگان ایرانی مقابل رژیم بعث‬ ‫گفتو گویی جالب و خواندنی با محسن رفیق دوست که مثل همیشه نکاتی شیرین‬ ‫صدام حسین منتشر می شود‪ .‬‬ ‫تو گو های هفته دفاع مقدس‬ ‫و جالب و خاطراتی شنیدنی دارد‪ .‬رفیق دوست چند سالی است که پای ثابت همه گف ‬ ‫تو گو بابی جدید را در مبحث جنگ و موضوعات مختلف دهه ‪ 60‬باز می کند‪.‬‬ ‫است و جالب اینجاست که در هر گف ‬ ‫تو گو با وزیر سپاه پاسداران انقالب اسالمی در واقع نقدی است بر عملکرد سیاسیون و اقتصادیون در برابر منطق‬ ‫گف ‬ ‫نظامیان برای ادامه جنگ با قبول اتش بس‪ .‬البته پرونده هفته دفاع مقدس بسیار خواندنی است و وقت خوانندگان‬ ‫ی جنگ سخن گفته است‪.‬‬ ‫را حسابی پر می کند‪ .‬در قسمت نظامی نیز سردار حسین عالیی از استراتژی های نظام ‬ ‫جهان تازه‬ ‫جهان علیه اسرائیل‬ ‫پنجمین محموله دریایی کمک های انسان دوس��تانه به غزه روز ش��نبه (‪ 27‬شهریور) لندن را ترک کرد‪ .‬سرپرست‬ ‫این محموله قانونگذار س��ابق انگلستان‪ ،‬جورج گالوی اس��ت که کاروان را از مقابل پارلمان انگلستان به سمت غزه‬ ‫به حرکت در اورد‪.‬‬ ‫تصویب منشور جهانی برای مقابله با توهین به مقدس�ات ‪60 .............................................................‬‬ ‫نیاز امت به امام ‪62 ..............................................................................................................................‬‬ ‫دیپلماسی مردمی ‪64 .........................................................................................................................‬‬ ‫و کذلک جعلنکم امه وسطا لتکون شهدا علی الناس‬ ‫و یکون الرسول علیکم شهیدا‬ ‫مثلث‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫مشاوران سردبیر‪ :‬زهیر توکلی ‪ -‬محمد جماعت‬ ‫عالیی البته گریزی به موضوعات بین الملل دفاع مقدس هم زده است و شورای امنیت را عاملی‬ ‫برای طوالنی تر ش��دن جنگ ایران و عراق می داند‪ .‬در قسمت فرهنگ نیز شعرهای بی نظیر‬ ‫قیصر امین پور در مورد دفاع مقدس مورد بررسی قرار گرفته است‪.‬‬ ‫مى خواستم شعرى براى جنگ بگویم‬ ‫دیدم نمى شود‬ ‫دیگر قلم زبان دلم نیست‪.‬‬ ‫گفت‪:‬‬ ‫باید زمین گذاشت قلم ها را‬ ‫دیگر سالح سرد سخن کار ساز نیست‬ ‫باید براى جنگ‬ ‫از لوله تفنگ بخوانم‬ ‫با واژه فشنگ‬ ‫در بخ��ش جهان ت��ازه که نگاه��ی نوین به عرصه تح��والت جهانی با رویک��رد بیداری‬ ‫وجدان های اگاه و افزایش تحرکات انسانی و اس�لامی است‪ ،‬به موضوع ارسال کمک های‬ ‫انسان دوس��تانه در قالب کاروان های ازادی غزه اشاره شده است‪ .‬همچنین در گفت و گو با‬ ‫دکتر کنعانی‪ ،‬رئیس س��ابق کمیسیون حقوق بشر دوس��تانه جمهوری اسالمی ایران ابعاد‬ ‫حقوقی و مس��ئولیت های بین المللی امریکا در قبال حادثه قران س��وزی را مورد بررس��ی‬ ‫قرار داده است‪.‬‬ ‫از س��وی دیگر در بخش سیاس��ت نگاهی به رابطه دولت و مجلس شده است‪ .‬در بخش‬ ‫ورزش نیز ناکامی احتمالی ورزش در المپیک اسیایی بررسی شده و گفت و گوی جنجالی‬ ‫هم با خداداد عزیزی در مورد مسائل پشت پرده فوتبال شده است‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪45‬‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫دبیر اجرایی‪ :‬مصطفی شوق ‬ ‫ی‬ ‫دبیر بین الملل‪ :‬ارزو دیلمقانی‬ ‫ی‬ ‫دبیر سیاست‪ :‬مصطفی صادق ‬ ‫فرهنگ‬ ‫دبیر اقتصاد‪ :‬محمدهیراد حاتمی‬ ‫ ‬ ‫دبیر فرهنگ‪:‬علیرضا بهرامی‬ ‫دبیر ورزش‪ :‬مهدی ربوشه‬ ‫ ‬ ‫دبیر خبرنامه‪ :‬علی حاجی ناصری‬ ‫قیصر و جنگ‬ ‫دبیر اینفوگرافی‪ :‬ایمان اوجیان‬ ‫ ‬ ‫دبیردین وتاریخ و جهان تازه‪ :‬علیرضا شاکر‬ ‫قیصر امین پور اهل مصاحبه با رس��انه ها نبود؛ اما در بخش��ی از گفت وگوی ناتمامش از طرح تاریخ شفاهی سازمان‬ ‫اعضای تحریریه و همکاران‪ :‬احسان ابطحی‪ -‬مهدی افضلی‪ -‬مریم اسماعیل پور ‪ -‬امید کرمانی ها ‪ -‬علی حاجی ناصری‬ ‫اسناد و کتابخانه ملی‪ ،‬به روایت حضورش در جبهه می پردازد‪.‬‬ ‫فاطمه میرزایی ‪ -‬مریم میرزایی‪ -‬س��جاد محقق ‪ -‬محس��ن فرجی ‪ -‬ابراهیم اس��ماعیلی اراضی ‪ -‬کیوان امجدیان ‪ -‬مهدی‬ ‫سینمایی که هنوز جهانی نشده ‪70 ...................................................................................................‬‬ ‫رعنایی ‪ -‬محمدحس��ین مهرزاد‪ -‬نرگس رس��ولی‪ -‬حس��ین نجاتی‪ -‬س��ید حجت س��جادی زاده ‪ -‬حمیدرضا امیدی سرور‬ ‫ایا این منشور اصل است؟ ‪71 ............................................................................................................‬‬ ‫س��عید مروت��ی ‪ -‬رض��ا صائم��ی ‪ -‬س��عید نوای��ی ‪ -‬زین��ب حقی ‪ -‬س��میه علیپ��ور ‪ -‬الناز محم��دی ‪ -‬هوم��ن مرادی‬ ‫پنهان در کیف نقره ای ‪73 .....................................................................................................................‬‬ ‫محمدرضا موحدی‪ -‬علیرضا خلیفه‪ -‬علی بیهقی ‪ -‬سید شایان اعظمی ‪ -‬مرتضی فرج ابادی ‪ -‬زهرا راد‬ ‫همیشه یک نفر گره ها را باز می کند ‪75 ..................................................................................................‬‬ ‫«جراحت»ازشکستنخط قرمزهاخوباستفادهنکرد‪76............................................................................‬‬ ‫فنی‪:‬‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬نیما ملک نیازی‪ -‬فاطمه قنائی‬ ‫پردازش تصاویر و عکس‪ :‬هومن سلیمیان‪ -‬امیر طالیی و مهدی ابراهیمی‬ ‫تصحیح‪ :‬ژیال شاکری‬ ‫ورزش‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫امور فنی‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫قطبی به امریکا فرار می کند‬ ‫امور اداری و سازمان اگهی ها‪ :‬مصطفی میری‬ ‫خداداد عزیزی همچنان چهره محبوب افکار عمومی و رسانه هاس��ت‪ .‬نقطه نظرات وی درباره س��رمربی تیم ملی‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتر احمد اسماعیل تبار ‪ -‬اصغر ابخضر ‪ -‬دکتر مصطفی بیابانی ‪ -‬حسین زندی ‪-‬هادی انباردار‪-‬‬ ‫همواره ش��کل تندی داشته است‪ .‬انتقاداتی که حتی به دنبال پیروزی های تیم ملی در دیدارهای دوستانه اخیرش‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز‬ ‫نیز تمام نشدنی است‪.‬‬ ‫توزیع‪ :‬نامه امروز‬ ‫پاییز س�خت برای ورزش ‪80 ............................................................................................................‬‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬شهرک قدس‪ ،‬خیابان شهید دادمان‪ ،‬خیابان فالمک شمالی‪ ،‬کوچه یکم‪ ،‬پالک ‪10‬‬ ‫تلفن‪88580610 :‬‬ ‫خاطرات خواندنی اصغر ابخضر از دوران دفاع مقدس‬ ‫‪ 3‬ساعت شهید شدم‬ ‫رهبر معظم انقالب‪:‬‬ ‫انقالب و عشق امام تمامشدنی نیست‬ ‫گفتوگوی ویژه‬ ‫نا گفته های ‬ ‫محسن رفیق دوست‪:‬‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال دوم‪ /‬شماره چهل وششم‪ 4/‬مهر ‪ 84/1389‬صفحه‪ 1500 /‬تومان‬ ‫می گفتند‬ ‫جنگ را ‬ ‫رها کنید ‬ ‫دولت موسوی در جنگ‬ ‫با ما همکاری نمیکرد‬ ‫با حرف شمخانی مخالفم‬ ‫بنیصدر خیانتکرد‬ ‫درگیر شدن دولت با جنگ‬ ‫موجب پذیرش قطعنامه شد‬ ‫نقش سیاسیون در تصویب قطعنامه‬ ‫بیشتر از نظامیان بود‬ ‫‪ISSN: 2008-5281‬‬ ‫‪MOUSALAS.IR‬‬ ‫‪5‬‬ ‫مقام معظم رهبری در دیدار با جهادگران بسیج سازندگی‪:‬‬ ‫انقالب و عشق امام تمام شدنی نیست‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫حضرت ایت‏اهلل خامنه‏ای‪ ،‬رهبر معظم انقالب اسالمی در دیدار‬ ‫پرشور هزاران نفر از جوانان و جهادگران بسیج سازندگی‪« ،‬عشق‬ ‫و ایم��ان» و «بصیرت و هم��ت» را عوامل اصلی حرکت عظیم‬ ‫ملت ایران و «روح و جوهره» بسیج سازندگی خواندند و تاکید‬ ‫کردند‪« :‬هر جامعه‏ای از چنین سرمایه ذی‏قیمتی برخوردار باشد‬ ‫بدون تردید به برترین قله‏های عزت و عظمت دس��ت خواهد‬ ‫یافت و این جایگاه پرافتخار‪ ،‬سرنوشت قطعی ملت عزیز ایران‬ ‫است‪».‬‬ ‫مت��ن بیانات رهبر فرزانه انقالب اس�لامی در این دیدار به این‬ ‫شرح است‪:‬‬ ‫بسم اهلل الرحمن الرحیم ‬ ‫اوال خوش��امد عرض می‏کنیم به ش��ما جوانان عزیز‪ ،‬فرزندان‬ ‫عزی��زم‪ ،‬برادران و خواهران باارزش فعال و متعهد که با حضور‬ ‫خودت��ان‪ ،‬با نیروى خودتان‪ ،‬با جوانى خودتان‪ ،‬با ش��ور امید و‬ ‫ایمان خودتان‪ ،‬کشور را و جامعه را و این دوره از زمان را رونق‬ ‫می‏بخشید و تاریخ را ابرومند می‏کنید‪.‬‬ ‫یک جمله اول عرض کنیم در واالیى جایگاهى که امروز شما‬ ‫جوان��ان عزیز قرار دارید؛ چه ش��ما جمع حاضر در این محفل‬ ‫صمیمى و چه ده ها هزار یا شاید صدها هزار جوانى که در همین‬ ‫خی��ل و روال حرکت کردند و امروز در اینجا حضور ندارند‪ .‬و‬ ‫ان جمله این است که‪ :‬عزیزان من! به جوانى شما و گذر دوران‬ ‫جوانى براى ش��ما در این برهه‪ ،‬هر کس��ى غبطه می‏خورد‪ .‬این‬ ‫جوانى‪ ،‬این‏جور جوانى کردن‪ ،‬این‏جور دوران عزیز و گرانبهاى‬ ‫خبرنامه جوان��ى را خ��رج کردن‪ ،‬براى هر کس��ى ک��ه دوران جوانى را‬ ‫پشت سر گذاشته است‪ ،‬غبطه اور است‪.‬‬ ‫ام��روز در دنیا جوان‏هاى هم‏س��ن و س��ال ش��ما در میان چه‬ ‫احساساتى‪ ،‬چه توهماتى‪ ،‬چه فعالیت‏هایى دارند این دوران عزیز‬ ‫و گرانبها را می‏گذرانند؟ در پیشرفته ترین کشورها غبار ناامیدى‪،‬‬ ‫افس��ردگى‪ ،‬بى هدفى‪ ،‬روى زندگى زیباى جوانى را پوش��انده‬ ‫است؛ بس��یارى از جوانان فقط هدفشان رس��یدن به ارزوهاى‬ ‫کوچک و حقیر مادى براى خودش��ان هست؛ نه لذت خدمت‬ ‫به خلق را می‏چش��ند‪ ،‬نه نیروى عظی��م و کمیاب جوانى را در‬ ‫راهى که شایسته ان هس��ت خرج می‏کنند؛ و بسیارى نه فقط‬ ‫هدف‏ه��اى واال ندارند‪ ،‬بلکه اصال هدف ندارند و زندگى را به‬ ‫صورت روزمره‪ ،‬غرق در مادیات‪ ،‬غرق در ش��هوات زودگذر و‬ ‫افسرده کننده طى می‏کنند؛ از ان روح متعالی معنوى که یک جوان‬ ‫مومن و عاشق خدمت و متوجه به مبدا عشق و زیبایى و حقیقت‬ ‫برخوردار اس��ت‪ ،‬انها چیزى نمی‏فهمند‪ .‬جوانى شما براى یک‬ ‫چنین انسان‏هایى ‪ -‬اگر چشم بصیرت داشته باشند ‪ -‬هم در خور‬ ‫غبطه خوردن است‪.‬‬ ‫ق��در این دوران را و این جهت‏گیرى را و این روحیه را بدانید؛‬ ‫نعمت خدمتگزارى را و توان خدمتگزارى را که خداى متعال به‬ ‫شما هدیه کرده است‪ ،‬قدر بدانید؛ خدا را شکر کنید؛ افزایش این‬ ‫گنجینه معنوى را از خدا بخواهید‪ .‬و این را بدانید که هر جامعه اى‬ ‫و هر کشورى از یک چنین سرمایه عظیم و ذى قیمتى برخوردار‬ ‫باش��د‪ ،‬بدون هیچ تردیدى خواهد توانست به برترین قله هاى‬ ‫عزت و عظمت دست پیدا کند‪ .‬و این سرنوشت قطعى جامعه‬ ‫شما و ملت شماست‪ .‬عامل ان هم‪ ،‬موتور محرک ان هم‪ ،‬همین‬ ‫روحیه اى است که شما دارید‪.‬‬ ‫خب‪ ،‬یک جمله عرض کنیم در مورد این حرکت عظیم بسیج‬ ‫سازندگى و اردوهاى هجرت که به طور رسمى‪ 10 ،‬سال است‬ ‫اغاز شده‪ .‬البته این را من باید اقرار کنم که این کار‪ ،‬اول از خود‬ ‫جوان‏ها شروع ش��د؛ خود جوان‏هاى دانشجو و دانش اموز در‬ ‫بخش‏هاى مختلف‪ ،‬این حرکت را ش��روع کردند؛ در سال ‪79‬‬ ‫گزارش این حرکت زیبا و پرش��کوه به ما رسید و منجر شد به‬ ‫اینکه پیام بسیج سازندگى به قاطبه جوانان کشور داده شود‪ .‬یعنى‬ ‫این یک حرکت خودجوش مردمى اس��ت؛ درست مثل جهاد‬ ‫سازندگى در اغاز انقالب‪ .‬جهاد سازندگى هم همین جور بود؛‬ ‫اول‪ ،‬خود جوان‏ها شروع کردند‪ ،‬خودشان رفتند توى روستاها‬ ‫مشغول خدمتگزارى شدند‪ ،‬در ان اوضاع بسیار دشوار و پیچیده‪.‬‬ ‫‪6‬‬ ‫این حرکت‪ ،‬امام بزرگوار را به فرمان جهاد سازندگى تشویق کرد‪.‬‬ ‫کار مردم‪ ،‬الهام بخش اقدام مدیران و مسئوالن است‪.‬‬ ‫خب‪ ،‬عامل اینجا چیست؟ عشق و ایمان‪ ،‬بصیرت و همت؛ اینها‬ ‫س��تون‏هاى اصلى است‪ .‬عشق و ایمان‪ .‬انسانى که ایمان ندارد‪،‬‬ ‫محورى براى حرکت خود نمی‏تواند تصویر کند‪ .‬انسانى که از‬ ‫احساس عاشقانه و عمیق قلبى برخوردار نیست‪ ،‬نمی‏تواند این‬ ‫حرکت را ادامه دهد و اس��تمرار بخشد‪ .‬انسانى که همت ندارد‪،‬‬ ‫به کارهاى کوچک‪ ،‬به فرازهاى محدود اکتفا می‏کند؛ چش��م به‬ ‫برترین قله ها نمی‏دوزد‪ .‬انسانى که بصیرت ندارد‪ ،‬راه را عوضى‬ ‫می‏رود؛ اگر عش��ق و ایمانى هم در او هست‪ ،‬ان را در راه غلط‬ ‫مصرف می‏کند‪ ،‬کج راهه می‏رود‪ .‬عشق و ایمان‪ ،‬همت و بصیرت؛‬ ‫اینها را انقالب به مردم ما و جامعه ما داد؛ لذا انقالب شد همان‬ ‫شجره طیبه اى که در قران از ان نام برده شده است‪« :‬الم تر کیف‬ ‫ضرب‏اهلل مثال کلمه طیبه کش��جره طیب��ه»‪ )1(.‬کلمه طیب مثل‬ ‫درخت نیکونهاد و سالم و طیب است‪« .‬اصلها ثابت و فرعها فى‬ ‫السماء»؛ ریشه دار‪ ،‬داراى ریشه عمیق و مستحکم و داراى شاخ و‬ ‫برگ فراگیر‪« .‬توتى اکلها کل حین باذن ربها»؛ میوه مطابق فصل‪،‬‬ ‫می��وه مطابق نیاز در اختیار و در دس��ترس جامعه قرار می‏دهد‪.‬‬ ‫این کلمه طیبه اس��ت؛ انقالب یک چنین چیزى است‪ .‬حرکت‬ ‫انقالبى اى که امام بزرگوار ما ‪ -‬ان رهرو حقیقى راه طیبین و اولیاء‬ ‫و ش��هدا و معصومین و صدیقین ‪ -‬در مقابل پاى ما گذاش��ت‪،‬‬ ‫همان کلمه طیبه است‪.‬‬ ‫یک روز نیاز حرکت دفاعى در درون جامعه بود‪ ،‬یک روز نیاز‬ ‫حرکت دفاعى در مرزهاى کش��ور بود‪ ،‬یک روز نیاز به علم و‬ ‫دانش است‪ ،‬یک روز نیاز به تحکیم عقاید و ایمان‏هاست‪ ،‬یک‬ ‫روز نیاز به خدمتگزارى اس��ت؛ در همه این شرایط‪ ،‬میوه هاى‬ ‫متناس��ب با فصل در اختیار مردم گذاشته می‏شود‪ .‬این حرکت‬ ‫انقالب است‪.‬‬ ‫عده اى خیال کردند انقالب کهنه شد یا کهنه شدنى است‪ .‬اعالم‬ ‫کردند انقالب تمام ش��د! خودش��ان تمام شده بودند؛ خودشان‬ ‫ذخیره شان ته کشیده بود‪ ،‬قادر به ادامه راه نبودند؛ دنیا را‪ ،‬جامعه‬ ‫را‪ ،‬انقالب را به خودش��ان قیاس کردند؛ اشتباه کردند‪« .‬نسوا اهلل‬ ‫فانساهم انفسهم»؛(‪ )2‬وقتى با خدا قطع رابطه شد‪ ،‬انسان حتى‬ ‫خودش را هم درست نمی‏تواند بشناسد‪ ،‬چه برسد به جامعه اش‪،‬‬ ‫چه برس��د به ارمان‏هایش‪ .‬چه جور انس��ان با خدا قطع رابطه‬ ‫می‏کند؟ وقتى که هوس‏ها‪ ،‬گرایش‏هاى مادى‪ ،‬خودمحورى ها‬ ‫بر جان انس��ان غلبه پیدا کرد و این جاذبه ها مثل تار عنکبوتى‪،‬‬ ‫حشره ضعیف همت و ایمان انها را در خود فرا گرفت‪ ،‬ان وقت‬ ‫متوقف می‏شوند‪ .‬این‏جورى داشتیم‪ .‬در گذشته هم داشتیم‪ ،‬در‬ ‫اینده هم خواهیم داشت؛ این‏ها ریزش‏ها هستند‪ .‬ان کسانى که از‬ ‫راه انقالب و مسیر انقالب باز می‏مانند‪ ،‬لزوما کسانى نیستند که‬ ‫از اول‪ ،‬کمر دشمنى با انقالب بسته اند‪ .‬وقتى که انگیزه مادى بر‬ ‫انسان غلبه کرد‪ ،‬در راه می‏ماند؛ وقتى هدف‏هاى کوچک و حقیر‬ ‫شخصى‪ :‬رسیدن به مال و منال‪ ،‬رسیدن به تجمالت‪ ،‬رسیدن به‬ ‫ریاست‪ ،‬رسیدن به قدرت‪ ،‬براى انسان شد هدف‪ ،‬هدف اصلى‬ ‫از یاد می‏رود‪.‬‬ ‫در یک مسیر وقتى که ما در پى ان هستیم که به محلى‪ ،‬به هدفى‬ ‫برس��یم‪ ،‬اگر در راه سبزه زارى‪ ،‬یک چشمه اى‪ ،‬قهوه خانه خوبى‬ ‫پیدا شد و پامان سست شد و انجا را هدف فرض کردیم‪ ،‬دلمان‬ ‫خوش شد به اینکه این لحظه را خوش بگذرانیم‪ ،‬هدف از یاد‬ ‫خواهد رفت؛ از راه خواهیم ماند‪ .‬این بالیى بود که سر بعضى‬ ‫امد‪ ،‬دیگران را هم به خودش��ان قی��اس کردند‪ ،‬گفتند انقالب‬ ‫تمام شد‪ ،‬گفتند امام فراموش شد؛ اشتباه می‏کردند‪ .‬انقالب یک‬ ‫حقیقت خدایى است‪ ،‬متکى به ایمان‏هاست‪ ،‬متکى به احساسات‬ ‫عاشقانه است‪ ،‬متکى به بصیرت است‪ .‬مگر تمام می‏شود؟ لذا من‬ ‫بارها گفته ام‪ ،‬االن هم می‏گویم‪ :‬نسل جوان امروز ما که نسل سوم‬ ‫انقالب اس��ت‪ ،‬از جوانان نسل اول اگر ایمانشان قوى تر نباشد‪،‬‬ ‫پرشورتر نباشد‪ ،‬بصیرتشان روشن تر نباشد‪ ،‬یقینا عقب تر نیستند‪.‬‬ ‫ان روز بس��یارى از افراد وارد میدان‏ها می‏شدند‪ ،‬نمی‏توانستند‬ ‫بمانند‪ .‬جوان امروز با این همه وسوسه ها‪ ،‬با این همه ابزارهاى‬ ‫انتشار مادی‏گرى و شهوت و خودپرستى‪ ،‬وقتى که به پاى انجام‬ ‫وظیفه می‏رسد‪ ،‬اینجور جانفشانى می‏کند؛ این‏جور وارد میدان‬ ‫می‏شود‪ .‬این خیلى باارزش است؛ خیلى باارزش است‪.‬‬ ‫بس��یج سازندگى و این اردوهاى هجرت را قدر بدانید‪ .‬شما که‬ ‫خودتان محورهاى اصلى این حرکت عظیم هستید‪ ،‬این را قدر‬ ‫بدانید؛ از خداى متعال شاکر باشید‪ .‬مسئوالن‪ ،‬دیگران‪ ،‬مدیران و‬ ‫کسانى که دست اندرکار امور هستند‪ ،‬انها هم این حرکت عظیم‬ ‫را قدر بدانند‪ .‬سال تحصیلى‪ ،‬درس را خوب بخوانید‪ ،‬با تحقیق‬ ‫بخوانید‪ ،‬قصد رس��یدن به قله هاى علمى را پیدا کنید‪ .‬در دوره‬ ‫فراغت هم س��اعات را‪ ،‬روز و ش��ب را‪ ،‬ب��ا این حرکت زیبا و‬ ‫باشکوه خدمت به مردم غنى کنید‪.‬‬ ‫این کار اردوهاى هجرت و حرکت عظیم بسیج سازندگى‪ ،‬یکى‬ ‫از برکاتش خدمت رسانى است که میلیون‏ها نفر از این خدمت‬ ‫ش��ما به صورت مستقیم بهره مند می‏ش��وند‪ .‬از لحاظ مادى‪ ،‬از‬ ‫لحاظ امور روزمره زندگى‪ ،‬از لحاظ معنوى و هدایت‪ ،‬بهره مند‬ ‫می‏شوند‪ .‬شما اگر درس قران هم انجا ندهید‪ ،‬خود حضور یک‬ ‫جوان مومن و متدین و متش��رع در یک مجموعه روستایى‪ ،‬در‬ ‫بین جوانان‪ ،‬در بین مردم‪ ،‬مظهر مجسم ایه قران است؛ ان‏ها را‬ ‫رژیم صدام رفتنی است‬ ‫اً‬ ‫اول ما به تبع اسالم با جنگ همیشه مخالفیم و میل‬ ‫داریم که بین همه کش��ورها ارامش و صلح باشد‪.‬‬ ‫لکن اگر جنگ را بر ما تحمیل کنند‪ ،‬ما تمام ملتمان‬ ‫جنگجوست و با تمام قوا مقابله مى‏کنیم و لو اینکه‬ ‫هم��ه ابرقدرتها هم دنبال او باش��د‪ .‬براى اینکه ما‬ ‫ش��هادت را یک فوز عظیم مى‏دانیم و ملت ما هم‬ ‫ش��هادت را به جان و دل قبول مى‏کند و از جنگ‬ ‫نخواهیم هراس��ید و مرد جنگ هستیم‪ ،‬لکن مایل‬ ‫نیستیم به اینکه جنگ واقع بشود‪.‬‬ ‫االن دولت دس��ت نش��انده و جنایت��کار عراق به‬ ‫شهرهاى ما و مردم عادى حمله کرده و دیشب نیز‬ ‫در دزفول حمله کردند و با موش��کهاى خودشان‬ ‫بس��یارى از مردم را کشتند‪ ،‬ولى ما مواضع نظامى‬ ‫انه��ا را خواهیم زد و اتیه جنگ با ماس��ت‪ .‬براى‬ ‫اینکه ما تمام ملت همراهمان اس��ت و صدام ملت‬ ‫خ��ودش ب��ر ضد خودش اس��ت و حت��ى ارتش‬ ‫خودش هم متزلزل است و خواهند در این جنگ‬ ‫باخت‪ ،‬و بعثى‏ها ان شاء هَّ‬ ‫الل از عراق خواهند رفت‬ ‫و یک دولت اسالمى در انجا خواهد امد‪.‬‬ ‫و م��ا با کمال قدرت دفاع از خودمان خواهیم کرد‬ ‫و کش��ور عراق را نجات خواهیم داد از دست این‬ ‫جنایتکارانى که نوکر ابرقدرتها هس��تند‪ .‬و ما باکى‬ ‫از اینکه ابرقدرتها به انها پشتیبانى مى‏کنند نداریم‪.‬‬ ‫و امیدواری��م که همان طور که ش��اه مخلوع را با‬ ‫دس��ت خالى از بین بردیم و دس��ت ابرقدرتها را‬ ‫از کش��ورمان قط��ع کردی��م این ش��خص هم که‬ ‫جنایتکارتر از شاه سابق است از بین ببریم‪ .‬کشور‬ ‫و ملت عراق را که برادر ما هستند ازاد کنیم تا خود‬ ‫کشور عراق و ملت بر سرنوشت خودش حکومت‬ ‫کن��د و حکومت را خودش تعیین کند‪ .‬و ما برنده‬ ‫جنگ هس��تیم و هیچ تردیدى در این نیست‪ .‬و به‬ ‫فرض اینکه ما هم کش��ته بشویم‪ ،‬ملت ما در حال‬ ‫جنگ هستند و شهادت را با دل و جان مى‏پذیرند‬ ‫و من امیدوارم که با خداى تبارک و تعالى باشیم و‬ ‫خداى تبارک و تعالى با ماست‪ .‬ان شاء هَّ‬ ‫الل‪.‬‬ ‫اخبار را همان طور که هست به ممالک و کشورهاى‬ ‫خودتان گزارش بدهید‪ .‬ما هیچ نمى‏خواهیم طرف‬ ‫ما باشید‪ ،‬همین طور که االن مملکت را مى‏بینید ان‬ ‫طور گزارش بدهید‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫به دین‪ ،‬به انقالب‪ ،‬به معنویت‪ ،‬سوق می‏دهد‪« .‬کونوا دعاه الناس‬ ‫بغیر السنتکم»؛(‪ )3‬شما با عمل خودتان مردم را به ایمان‪ ،‬به اسالم‪،‬‬ ‫به دین دعوت می‏کنید‪ .‬این خدمت رسانى است؛ خدمت رسانى‬ ‫مادى و خدمت رس��انى معنوى‪ .‬از این مهمتر‪ ،‬خدمتى اس��ت‬ ‫که ش��ما به خودتان می کنید؛ اس��تعدادهاى درونى خودتان را‬ ‫فعال می‏کنید؛ به بالقوه هایى که در وجود ش��ما هست‪ ،‬فعلیت‬ ‫می‏بخشید؛ تجربه پیدا می‏کنید؛ با زندگى مردم اشنا می‏شوید؛‬ ‫این حصارهاى طبقاتى شکس��ته می‏شود؛ واقعیت‏هاى زندگى‬ ‫را لمس می‏کنید؛ در خودتان ش��عف و بهجت خدمت رس��انى‬ ‫را احساس می‏کنید و این احس��اس را در وجود خودتان زنده‬ ‫می‏کنید‪ .‬کس��ى که لذت خدمت و کار را بچشد‪ ،‬از کار خسته‬ ‫نمی‏ش��ود‪ .‬همان طور که در گزارش‏ها برادران عزیز گفتند‪ ،‬من‬ ‫هم قبال در گزارش‏ها خوانده ام؛ جوانى که این لذت را در وجود‬ ‫خودش کش��ف کرد‪ ،‬از خدمت خسته نمی‏شود؛ این هم فایده‬ ‫دوم که فایده بسیار بزرگى است‪.‬‬ ‫فایده س��وم این اس��ت که شما س��فیران کار و تالش خواهید‬ ‫ش��د‪ .‬وقتى شما در یک محیطى حاضر می‏شوید؛ در کویر‪ ،‬در‬ ‫کوهستان‪ ،‬در نقاط دور از دسترس‪ ،‬در میان مردم محروم مشغول‬ ‫کار می‏شوید‪ ،‬جوانى که در انجاست‪ ،‬از شما الهام می‏گیرد و شما‬ ‫می‏شوید سفیر تالش و کار و خدمت و جهاد و مجاهدت‪« .‬من‬ ‫احیاها فکانما احیا الناس جمیعا»؛(‪ )4‬شما دل ها را زنده می‏کنید؛‬ ‫فایده بزرگى است‪ .‬فواید فراوانى در این کار هست‪ .‬این جریان‬ ‫عظیم را حفظ کنید‪.‬‬ ‫عزیزان من! کش��ور ش��ما و ملت ش��ما در یک پیچ خطرناک‬ ‫تاریخى در حال حرکت اس��ت‪ .‬سى سال اس��ت ما داریم این‬ ‫پیچ را طى می‏کنیم‪ .‬به نقاط خطرناک‪ ،‬خطرخیز رسیدیم‪ ،‬از ان‬ ‫عبور کردیم؛ لکن تمام نش��ده‪ .‬این نقطه حساس تاریخى فقط‬ ‫مربوط به تاریخ ایران نیس��ت‪ ،‬مربوط به تاریخ امت اس�لامى‬ ‫است‪ .‬امت اسالمى که قرن‏هاست دچار رکود است‪ ،‬مورد تحقیر‬ ‫است‪ ،‬دچار عقب ماندگى از کاروان تمدن است‪ ،‬دچار برخى یا‬ ‫بسیارى حکام و زمامداران فاسد و دیکتاتور است‪ ،‬امروز نوبت‬ ‫این فرا رسیده است که امت اسالمى خود را از زیر بار این همه‬ ‫مشکالت‪ ،‬این همه الودگى ها‪ ،‬این همه گرفتارى ها خالص کند‪.‬‬ ‫ملت ایران قدم بزرگ اول را برداشته است‪ .‬دنیا‪ ،‬دنیاى تعارض‬ ‫اس��ت‪ ،‬دنیاى جنگ است‪ ،‬دنیاى کش��تى گیرى هاى مادى میان‬ ‫قدرت‏هاس��ت؛ قدرت‏هایى که نمی‏خواهند ملت‏هاى مستقل‬ ‫س��ر بلند کنند و احساس ش��خصیت و حضور بکنند‪ ،‬ساکت‬ ‫نمی‏مانند‪ ،‬بیکار نمی‏مانند؛ به خصوص که می‏دانند امت اسالمى‬ ‫از یک اس��تعداد درونى برخاس��ته از احکام اسالمى برخوردار‬ ‫اس��ت؛ لذا صف کشى می‏کنند‪ ،‬که دیدید صف کشى کردند‪ .‬از‬ ‫اول انقالب اسالمى‪ ،‬صف بندى میان جبهه مستبدان بین المللى‪،‬‬ ‫زیاده خواهان بین المللى و میان ملت بزرگ و شجاع ایران شروع‬ ‫شد‪ .‬وانمود می‏کنند هدف‪ ،‬ایران است؛ اما هدف‪ ،‬اسالم است؛‬ ‫هدف‪ ،‬امت اس�لامى اس��ت‪ .‬می‏دانند که موت��ور این حرکت‬ ‫عظیم‪ ،‬معنویت اس��ت‪ ،‬قران است‪ ،‬اسالم است؛ لذا با اسالم و‬ ‫قران معارضند‪ .‬البته خط ش��کن ملت ایران است و ضربات را‬ ‫به خط شکن متوجه می کنند‪ .‬اما این نیروى عظیم خط شکن‪ ،‬با‬ ‫گذش��ت بیش از سه دهه‪ ،‬نه فقط پاهاش سست نشد‪ ،‬نه فقط‬ ‫عزمش متزلزل نشد‪ ،‬نه فقط عقب نشینى نکرد‪ ،‬بلکه شتاب خود‬ ‫را بیشتر هم کرد‪.‬‬ ‫بارها من گفته ام و این گفته ش��عار نیس��ت‪ ،‬واقعیت اس��ت‬ ‫ک��ه امروز ما ه��م همتمان‪ ،‬هم بصیرتمان‪ ،‬ه��م توانایى هاى‬ ‫گوناگون‏مان از س��ى سال قبل به مراتب بیشتر است‪ .‬هدایت‬ ‫انقالب‪ ،‬روح انقالب‪ ،‬جهت‏گیرى انقالب در ما کهنه نشده؛‬ ‫چی��زى که انها امی��دش را داش��تند‪ .‬ش��اهد و دلیل‪ :‬همین‬ ‫جوان‏ها‪ .‬بهترین ش��اهدها همین ش��ما جوانان عزیز هستید؛‬ ‫این نس��ل پویا و بالن��ده بابصیرت و باهم��ت و اگاه که در‬ ‫صحنه هاى گوناگون حاضر است‪.‬‬ ‫اگر صحبت کارهاى فناورى پیچیده اس��ت‪ ،‬همین جوان‏ها‬ ‫هس��تند؛ انرژى هس��ته اى را هم جوان‏هاى ما دارند س��ر پا‬ ‫می‏کنن��د؛ در س��لول‏هاى بنیادى ه��م جوان‏هاى م��ا دارند‬ ‫فعالیت می‏کنند؛ و در فناورى زیس��تى‪ ،‬فناورى نانو‪ ،‬و انواع‬ ‫و اقس��ام فناورى ها‪ ،‬هر جا می‏رویم جوان‏هایند؛ جوان‏هایى‬ ‫ک��ه ن��ه دوران جنگ را دیدند‪ ،‬نه ام��ام را مالقات کردند‪ ،‬نه‬ ‫از اول انق�لاب خاطره اى دارند‪ .‬پ��س این حرکت‪ ،‬حرکت‬ ‫پوینده و بالنده اس��ت‪ .‬به میدان عمل و خدمت و تالش که‬ ‫می‏رسیم‪ ،‬همین حرکت عظیم بسیج سازندگى را مى بینیم؛ به‬ ‫میدان سیاس��ت و اعالم حضور که می‏رسیم‪ ،‬حرکت ‪ 9‬دى‬ ‫را مى بینیم‪ ،‬حرکت ‪ 22‬بهم��ن را مى بینیم‪ ،‬حضور عظیم در‬ ‫انتخابات را مى بینیم؛ اینها معناش چیست؟ معناش این است‬ ‫که امروز جوانان ما ‪ -‬که اکثریت قاطع ملت ما هس��تند ‪ -‬و‬ ‫عموم ملت ما در همان جهت حرکت انقالب اس�لامى و با‬ ‫همان ضرب دس��ت انقالب‪ ،‬رو به فزایندگى هس��تند‪ ،‬دارند‬ ‫پیش می‏روند‪ .‬پس ما پیش رفتیم‪.‬‬ ‫دش��من‪ ،‬درست نقطه مقابل اس��ت‪ .‬ان روز قوى تر بود‪ ،‬امروز‬ ‫ضعیف‏تر اس��ت؛ ان روز امیدش بیشتر بود و می‏گفتند ما سه‬ ‫روزه‪ ،‬بعد می‏گفتند در ظرف یک هفته‪ ،‬بعد می‏گفتند در ظرف‬ ‫دو ماه‪ ،‬انقالب را‪ ،‬نظام را‪ ،‬از بین می‏بریم؛ امروز چنین حرف‏هاى‬ ‫گزافى کسى از اینها نمی‏شنود؛ ناامید شدند‪ ،‬عقب نشینى کردند‪.‬‬ ‫پس این حرکت‪ ،‬حرکت رو به جلوس��ت‪ .‬ما در این پیچ عظیم‬ ‫تاریخى داریم با احتیاط‪ ،‬با تدبیر‪ ،‬با حواس جمع و با نیروى زیاد‬ ‫جلو می‏رویم‪ .‬و این به برکت چند عامل اصلى است؛ یکى از این‬ ‫عوامل‪ ،‬شما جوان‏ها هستید‪ .‬شما دارید کشور را جلو می‏برید‪.‬‬ ‫یکى از موتورهاى قوى پیشبرنده‪ ،‬حضور جوان‏هاست‪ .‬همه باید‬ ‫حضور جوان‏ها را قدر بدانند‪ .‬و انشاءاهلل روزبه روز گسترش این‬ ‫روحیه در بین جوان هاى ما بیش��تر ش��ود؛ چه در دختران‪ ،‬چه‬ ‫در پس��ران؛ چه در محیط دانش��گاه‪ ،‬چه در محیط دبیرستان ها؛‬ ‫چه در محیط‏هاى گوناگون اجتماعى دیگر‪ .‬و این خواهد شد‪.‬‬ ‫حرف‏هاى یاس الود‪ ،‬حرف‏هاى ناش��ى از افسردگى – که غالبا‬ ‫علتش هم نومیدى و افسردگى گوینده همین حرف‏هاست ‪ -‬راه‬ ‫به جایى نخواهد برد‪.‬‬ ‫ای��ن روزها‪ ،‬روزه��اى س��الگرد اغاز جنگ تحمیلى اس��ت‪.‬‬ ‫هشت سال همه قدرت‏هاى نظامى دنیا دست به دست هم دادند‬ ‫علیه ایران‪ .‬درس��ت اس��ت که امریکا و ش��وروى سابق‪ ،‬عمال‬ ‫توى میدان جنگ‪ ،‬س��رباز نفرستادند ‪ -‬انها سرباز نمی‏فرستند‪،‬‬ ‫احتیاج به س��رباز فرستادن نبود‪ .‬بیچاره ملت عراق‪ ،‬اسیر دست‬ ‫اینها بودند ‪ -‬اما تجهیزات می‏فرستادند‪ ،‬نقشه جنگى می‏دادند‪،‬‬ ‫تصویر فضایى از وضعی��ت عرصه براى صدام تهیه می‏کردند‪،‬‬ ‫پول براش می‏فرستادند‪ ،‬اعتبار سیاسى براش درست می‏کردند؛‬ ‫هرچه از دستش��ان برمى امد علیه انقالب‪ ،‬علیه امام‪ ،‬علیه نظام‪،‬‬ ‫دروغ و شایعه و تبلیغات می‏ساختند و پخش می‏کردند‪ .‬همه این‬ ‫کارها را کردند‪ .‬نتیجه چه شد؟ امروز صدام کجاست؟ صدامى‬ ‫که انها براى مقابله با ملت عزیز ایران و با انقالب اسالمى و با‬ ‫امام بزرگوار پیش کرده بودند‪ ،‬اول به شدت ذلیل شد‪ ،‬بعد هم با‬ ‫نکبت مرد و از دنیا رفت؛ اما امام زنده است‪ ،‬انقالب زنده است‪،‬‬ ‫فرزندان امام زنده اند‪ ،‬ملت امام زنده است‪ .‬این یک تجربه است‪.‬‬ ‫همه کسانى که سینه سپر می‏کنند و پیشکرده هاى جبهه جهانى‬ ‫اس��تکبارند که در مقابل ایران اسالمى قرار می‏گیرند‪ ،‬به همین‬ ‫سرنوش��ت دچار خواهند شد‪ .‬این‪ ،‬تجربه است و در اینده هم‬ ‫همین ج��ور خواهد بود‪ .‬امام زنده خواه��د ماند‪ ،‬انقالب زنده‬ ‫خواهد ماند‪ ،‬ش��ما زنده خواهید ماند؛ دشمنان شما منکوب و‬ ‫نکبت زده از س��ر راه خواهند رفت‪ .‬این حرکت باید به قله هاى‬ ‫عالى اهداف انقالب برس��د و به فضل پ��روردگار و به حول و‬ ‫قوه الهى خواهد رسید‪.‬‬ ‫خودت��ان را قدر بدانید؛ این راه را قدر بدانید؛ ارتباط تان‪ ،‬ارتباط‬ ‫دل هاى پاک و بى االیش‏تان را با خدا روزبه روز قوى تر کنید؛ از‬ ‫خداى متعال مدد بخواهید‪ .‬این احس��اس مسئولیتى که در شما‬ ‫هس��ت‪ ،‬این احساس مسئولیت را روزبه روز بیشتر کنید و مثل‬ ‫نقطه مش��تعلى که اطراف خود را مشتعل و نورانى می‏کند‪ ،‬در‬ ‫محیط خود اثر بگذارید‪ .‬هر جا هس��تید‪ :‬در محیط خانواده‪ ،‬در‬ ‫محیط کار‪ ،‬در محی��ط درس‪ ،‬در محیط جامعه‪ ،‬روى اطرافیان‬ ‫تاثیر بگذارید‪ .‬روزبه روز لطف خداى متعال گس��ترش بیشترى‬ ‫پیدا خواهد کرد و خداى متعال دس��ت لطفش را از س��ر شما‬ ‫ملت عزیز‪ ،‬انشاءاهلل تعالى بر نخواهد داشت‪ .‬امیدواریم همه تان‬ ‫مشمول دعاى حضرت بقیه اهلل (ارواحنا فداه) باشید‪ .‬خدا انشاءاهلل‬ ‫همه شما عزیزان را محفوظ بدارد‪.‬‬ ‫والسالم علیکم و رحمه اهلل و برکاته ‬ ‫پی نوشت ها‪:‬‬ ‫‪ )1‬ابراهیم‪24 :‬‬ ‫‪ )2‬حشر‪19 :‬‬ ‫‪ )3‬بحاراالنوار‪ ،‬ج ‪ ،67‬ص ‪309‬‬ ‫‪ )4‬مائده‪32 :‬‬ ‫راه امام‬ ‫‪7‬‬ ‫اعالم مرجعیت قاضی القضات سابق‬ ‫«هاش��می ش��اهرودی اعالم مرجعیت کرد‪ ».‬این خبر‬ ‫که هفته گذش��ته در خروجی س��ایت های خبری قرار‬ ‫گرف��ت البته مورد انتظار بس��یاری از محافل خبری و‬ ‫مذهبی بود‪ .‬ش��یعه انالین منبع اصلی این خبر چنین‬ ‫روایت کرده اس��ت‪« :‬ایت اهلل س��ید محمود هاش��می‬ ‫ی با راه اندازی رس��می پایگاه اطالع رسانی‬ ‫ش��اهرود ‬ ‫دفت��ر خ��ود و انتش��ار رس��اله عملیه تح��ت عنوان‬ ‫«منهاج الصالحین»‪ ،‬مرجعیت خود را رسما اعالم کرده‬ ‫اس��ت که با نگاهی گذرا به پایگاه اطالع رسانی دفتر‬ ‫ایت اهلل هاشمی شاهرودی نیز می توان این مساله را به‬ ‫راحتی فهمید‪.‬‬ ‫پس از پایان دوره ریاس��ت ایت اهلل هاشمی شاهرودی‬ ‫بر قوه قضائیه برخی سایت ها و محافل خبری از تمایل‬ ‫او برای عزیمت به ش��هر مش��هد مقدس خبر دادند‪.‬‬ ‫اما رئیس حوزه ریاست قوه قضائیه‪ ،‬عزیمت ایت اهلل‬ ‫هاشمی ش��اهرودی به مش��هد در ایام پس از تحویل‬ ‫مسند ریاست قوه قضائیه را منتفی اعالم کرد و از راهی‬ ‫شدن وی به قم خبر داد‪.‬حجت االسالم ایزدپناه با اعالم‬ ‫این خب��ر تصریح کرده بود‪« :‬بح��ث عزیمت ایت اهلل‬ ‫هاش��می شاهرودی به مشهد مقدس منتفی شده است‬ ‫و راهی ش��دن وی به قم جه��ت کار فقهی‪ ،‬حوزی و‬ ‫مرجعیت قوت گرفته است‪ ».‬همچنان که رئیس حوزه‬ ‫ریاس��ت قوه قضائیه اعالم کرده ب��ود تصمیم ایت اهلل‬ ‫تغییر کرده و عازم قم شد‪ .‬او در حال حاضر بین تهران‬ ‫و قم رفت و امد می کند‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫نگاهی به زندگینامه قاضی القضات سابق‬ ‫خبرنامه‬ ‫سید محمود هاشمی شاهرودی در سال ‪ ۱۳۲۷‬در شهر‬ ‫نجف و در خانواده ای مذهبی و از سادات منسوب به‬ ‫حسین پسر علی به دنیا امد‪ .‬پدرش سید علی حسینی‬ ‫ش��اهرودی‪ ،‬از اس��تادان و بزرگان حوزه علمیه نجف‬ ‫بود‪ .‬مادرش فرزند س��ید علی مدد موسوی از علمای‬ ‫دینی و از اهالی روستای سیدان استان خراسان جنوبی‬ ‫است‪.‬‬ ‫وی تحصیالت ابتدایی را در مدرس��ه علویه نجف به‬ ‫پایان رس��انید و س��پس به تحصیالت حوزوی روی‬ ‫اورد‪ .‬او با توجه به موقعیت علمی خانوادگی توانست‬ ‫در مدتی اندک‪ ،‬دروس دوره سطح را به پایان رساند‪.‬‬ ‫پس از ان به درس س��ید محمد باقر صدر رفت ‪ .‬وی‬ ‫در کالس ه��ای درس ایت اهلل س��ید روح اهلل خمینی و‬ ‫سید ابوالقاسم خویی هم حاضر می شد‪.‬‬ ‫ایت اهلل هاش��می ش��اهرودی در ح��ال حاضر عضو‬ ‫ش��ورای نگهب��ان‪ ،‬عضو مجمع تش��خیص مصلحت‬ ‫نظ��ام‪ ،‬نماینده اس��تان خراس��ان و نای��ب رئیس اول‬ ‫مجل��س خبرگان رهب��ری و عضو جامعه مدرس��ین‬ ‫حوزه علمیه قم اس��ت‪ .‬وی سابقه ریاست قوه قضائیه‬ ‫جمه��وری اس�لامی ایران از س��ال ‪ ۱۳۷۸‬ت��ا ‪،۱۳۸۸‬‬ ‫ریاس��ت مجل��س اعالی انق�لاب اس�لامی عراق و‬ ‫عضویت در حزب الدعوه عراق را نیز در کارنامه دارد‪.‬‬ ‫وی در زمینه ه��ای گوناگون کتاب هایی منتش��ر کرده‬ ‫است که برخی از انها عبارتند از‪:‬‬ ‫بحوث ف��ی عل��م االصول‪،‬کت��اب الخمس‪،‬مقاالت‬ ‫فقهیه‪،‬قاعده فراغ و تجاوز‪،‬حکومت اس�لامی‪،‬جهان‬ ‫بین��ی اس�لامی‪ ،‬تفس��یر موضوع��ی بخش��ی از‬ ‫نهج البالغه‪،‬تفس��یر ایه «م��ودت ذی القربی »‪،‬بحوث‬ ‫ف��ی الفقه‪،‬محاضرات ف��ی الثوره الحس��ینیه‪،‬الصوم‪،‬‬ ‫تربیه و هدایه‪،‬کتاب االجاره‪،‬قراءات فقهیه معاص��ره‪،‬‬ ‫بحوث فی الفقه الزراعی و ‪...‬‬ ‫سردار غالمعلی رشید مطرح کرد‬ ‫هشدار درباره جنگ احتمالی‬ ‫‪8‬‬ ‫«در حال حاضر در ش��رایط تهدید به س��ر می بریم و‬ ‫ارتش و سپاه ما دائم خود را اماده می کنند و این سخن‬ ‫گزافه نیس��ت که ما در استانه یک جنگ احتمالی در‬ ‫اینده هستیم‪».‬‬ ‫این مهم ترین بخش از صحبت های سرلشکر غالمعلی‬ ‫رشید‪ ،‬جانش��ین رئیس س��تاد کل نیروهای مسلح در‬ ‫همایش پژوهش��ی اسناد دفا ع مقدس در هفته گذشته‬ ‫بود‪.‬‬ ‫ی جمهوری اس�لامی ایران در‬ ‫این مقام عالی رتبه نظام ‬ ‫ادامه س��خنان خود گفت‪« :‬با ای��ن تهدیدات هر روز‬ ‫طبل جنگ می زنند‪ .‬در طول ‪ 10‬س��ال گذشته همواره‬ ‫تهدیداتی علیه ما وجود داشته است‪».‬‬ ‫او س��خنان خود را اینگونه ادامه داد‪« :‬البته فکر می کنم‬ ‫فرمانده��ان نظامی امریکا این اش��تباه اس��تراتژیک را‬ ‫مرتکب نخواهند ش��د؛ زیرا از لح��اظ نظامی قادر به‬ ‫حمالت زمینی علیه ایران نیس��تند و نس��بت به اقدام‬ ‫هوایی و موشکی فکر نمی کنم این خطای استراتژیک‬ ‫را فرماندهان نظامی مرتکب شوند؛ زیرا انها به خوبی‬ ‫می دانند که ای��ران از قدرت بازدارندگی و توان باالی‬ ‫موشکی برخوردار است و در دریا قابلیت های فراوان‬ ‫دفاعی دارد‪».‬‬ ‫سرلش��کر رش��ید با بیان اینکه در جنگ زندگی کردن‬ ‫برای یک ملت جدی ترین موضوع است‪ ،‬تصریح کرد‪:‬‬ ‫«در جنگ یک نس��ل می جنگد اما نسل های زیادی از‬ ‫تجربیات ان می توانند استفاده کنند‪».‬‬ ‫جانش��ین رئیس س��تاد کل نیروهای مس��لح در ادامه‬ ‫این همایش اظهار داش��ت‪« :‬جنگ باعث می شود بقا‪،‬‬ ‫موجودیت و استقالل کش��ور به خطر بیفتد به همین‬ ‫منظ��ور دو ط��رف از تمام قوا برای پیروزی اس��تفاده‬ ‫می کنند‪ .‬در طول هشت س��ال دفاع مقدس عراق علیه‬ ‫کش��ور ما و حتی مردم خود از س�لاح های شیمیایی‬ ‫اس��تفاده کرد و در س��ال های اخیر ه��م امریکایی ها‬ ‫علیه عراق‪ ،‬افغانس��تان و اسرائیل در لبنان و در جنگ‬ ‫‪ 33‬روزه از سالح های نامتعارف استفاده کردند‪».‬‬ ‫او ادام��ه داد‪« :‬وقای��ع بزرگ تاریخ��ی همچون جنگ‬ ‫تحمیلی بسیار سرنوشت ساز است؛ زیرا این پدیده ها‬ ‫به راحتی تکرار نمی شوند‪ .‬بنابراین شناساندن ان برای‬ ‫نسل های اینده بسیار اهمیت دارد‪».‬‬ ‫دور جدید انتقادات‬ ‫علی مطهری‬ ‫بعد از گذشت یک هفته از نامه انتقادی و هشدار امیز‬ ‫احم��د توکلی به محمود احمدی نژاد‪ ،‬این بار نوبت به‬ ‫علی مطهری دیگر نماینده تهران رس��ید تا با ارس��ال‬ ‫نامه‏ای سرگش��اده از اظهارات رئیس جمهور در مورد‬ ‫مکتب ایرانی انتقاد کند‪.‬‬ ‫او در این نامه با اش��اره به س��خنان احمدی نژاد در‬ ‫گفت وگو با ش��بکه خبر س��یما‪ ،‬ان را «تبیین دوباره‬ ‫ت��ز مکتب ای��ران به ج��ای مکتب اس�لام» خواند‬ ‫و اب��راز عقیده کرد ک��ه این س��خنان‪ ،‬حاکی از ان‬ ‫اس��ت که اجرای ای��ن تز یک برنامه طراحی ش��ده‬ ‫از س��وی رئیس جمه��ور و رئی��س دفت��رش برای‬ ‫جمهوری اس�لامی اس��ت‪ .‬او همچنین با اش��اره به‬ ‫برخی اقدامات اخیر مانن��د چفیه انداختن به گردن‬ ‫ک��وروش نمادین‪ ،‬س��خن گفتن از ایران باس��تان و‬ ‫ش��خصیت های ان دوره مانند کوروش را بالاشکال‬ ‫دانس��ت‪ ،‬اما در عین حال تاکید ک��رد‪« :‬در جایی و‬ ‫فرصتی مانند مجمع عمومی س��ازمان ملل‪ ،‬س��خن‬ ‫راندن از تمدن ایران باس��تان به جای تمدن اسالمی‬ ‫ و تبیین منشور حقوق بشر کوروش به جای حقوق‬ ‫بش��ر مورد نظ��ر اس�لام‪ ،‬ان هم توس��ط مقام اول‬ ‫اجرای��ی نظام جمهوری اس�لامی که من��ادی احیای‬ ‫تمدن بزرگ اس�لامی است‪ ،‬گذشته از کج سلیقگی‪،‬‬ ‫حاکی از یک تز و پروژه در زمینه سیاست خارجی‬ ‫و داخلی اس��ت ک��ه البته اثار منفی زی��ادی از نظر‬ ‫صدور انقالب اس�لامی و نیز س��رخوردگی اقشار‬ ‫متدی��ن و حامی اصلی انقالب ک��ه فرزندان خود را‬ ‫ج��ز برای اس�لام و تحقق ارمان های اس�لامی فدا‬ ‫نکردند‪ ،‬خواهد داشت‪».‬‬ ‫به زعم نماینده تهران در مجلس در منش��ور کوروش‬ ‫نق��اط مثبتی نی��ز وج��ود دارد‪ ،‬ام��ا اوال موحد بودن‬ ‫کوروش مور د تردید اس��ت و ثانی��ا رفتار وی با مردم‬ ‫بابل با سیره انبیاء سازگار نبوده است‪.‬‬ ‫او با اش��اره به برخی سخنان استاد شهید مطهری در‬ ‫کتاب اینده انقالب اسالمی ایران‪ ،‬با بیان اینکه گویی‬ ‫ایش��ان این گونه انحراف��ات را پیش بینی می کردند‪،‬‬ ‫ادامه داده اس��ت‪« :‬ایش��ان در بحث ازادی عقیده و‬ ‫ازادی تفک��ر و فرق میان این دو می فرمایند‪ :‬عده ای‬ ‫می گویند ببینید ما چه ملتی هس��تیم! ما در دو هزارو‬ ‫پانصد سال پیش اعالمیه حقوق بشر را امضا کردیم‪.‬‬ ‫ک��وروش وقتی وارد بابل ش��د‪ ،‬با ای��ن که خودش‬ ‫بت پرس��ت نب��ود و تابع مثال دین زردش��ت بود‪ ،‬با‬ ‫ای��ن حال گفت تمام معابد بت پرس��تی که در اینجا‬ ‫هس��ت محترم است‪ .‬پس ما ملتی هس��تیم طرفدار‬ ‫ازادی عقیده‪ .‬این بزرگترین اش��تباه اس��ت‪ .‬از نظر‬ ‫سیاس��ی هر چه می خواهید تمجی��د کنید‪ ،‬زیرا اگر‬ ‫کس��ی بخواهد ملتی را به زنجیر بکشد باید تکیه گاه‬ ‫اعتقادی او را هم محترم بش��مارد‪ ،‬اما از نظر انسانی‬ ‫این کار صد درصد خالف اس��ت‪».‬‬ ‫مطهری به رئیس جمهور هش��دار داده اس��ت‪« :‬برخی‬ ‫مواضع ش��ما که با اساس اسالم س��روکار دارد مانند‬ ‫انچه در مساله عفاف و حجاب اتفاق افتاد و انچه در‬ ‫موض��وع مکتب ایران رخ می ده��د و به رغم مخالفت‬ ‫علم��ای بزرگ بر انها اصرار می‏ورزید‪ ،‬جایگاه ش��ما‬ ‫را در میان توده مردم و اقش��ار متدین تنزل خواهد داد‬ ‫و تا حدودی تنزل داده اس��ت‪ .‬رای مردم به شما رای‬ ‫به اس�لام و حمایت از رهبری اس��ت‪ ،‬اگر بر اینگونه‬ ‫مواضع خود پافشاری کنید به زودی پایگاه مردمی خود‬ ‫را از دست خواهید داد و به اقشار سهل انگار نسبت به‬ ‫دین نیز نمی توان تکیه کرد‪».‬‬ ‫س��ایت جهان نیوز در گزارش��ی با بررس��ی عملکرد‬ ‫ع��زت‏اهلل ضرغام��ی در دوره جدی��د ریاس��ت او بر‬ ‫رس��انه ملی نوش��ت‪« :‬پ��س از صدور حک��م مجدد‬ ‫مهندس ضرغامی چشم‏های نگران و دلسوز در انتظار‬ ‫برنامه‏های متحول کننده وی به لحظه ‏شماری نشست؛‬ ‫تحولی که زمان تحقق مقدماتی ان یکس��اله بود و در‬ ‫اغاز به نظر می‏رسید که عزم خوبی نیز برای انجام این‬ ‫تکلیف در ش��خص رئیس س��ازمان وجود دارد‪ ».‬این‬ ‫س��ایت در ادامه افزوده است‪« :‬در مجموعه انتظارات‬ ‫طرح شده توسط رهبر فرزانه انقالب در تجدید حکم‬ ‫مسئولیت رئیس سازمان صد او سیما نکاتی لحاظ شده‬ ‫بود که عدم رضایت مقام معظم رهبری از روند گذشته‬ ‫س��ازمان را حکایت می کرد‪ ».‬این رس��انه اصولگرا با‬ ‫اش��اره به تغییرات ایجاد ش��ده در رسانه ملی تصریح‬ ‫کرده است‪« :‬بی تردید عزل و نصب‏های اخیر‪ ،‬تغییرات‬ ‫مرتبط با سلیقه و تشخیص رئیس رسانه ملی است و‬ ‫نمی توان به قضاوتی تام در مورد ان رسید؛ اما در نگاه‬ ‫اجتماعی طبعا تمامی این افراد از همراهان وی به شمار‬ ‫می ایند که البته س��امان دادن یک تیم کاری مناسب و‬ ‫منس��جم‪ ،‬امتیاز خوبی برای اجرایی کردن یک برنامه‬ ‫تحول اور است‪».‬‬ ‫«در فضای سیاس��ی کش��ور به ویژه بع��د از انتخابات‬ ‫دهم س��ه جریان سیاسی شکل گرفت‪ .‬جریان اول که‬ ‫از همان اغاز اعتقادی به جریان س��وم تیر نداش��ت و‬ ‫احمدی‏نژاد را والیتمدار نمی‏دانست‪.‬‬ ‫ام��ا در اس��تانه انتخاب��ات ده��م تصریح ک��رد که‬ ‫ب��ه زودی ب��ه مواجه��ه برخواه��د خاس��ت و تمام‬ ‫تالش خود را خواهد ک��رد که دولت را از گردونه‬ ‫اصولگرای��ی خ��ارج کند‪ .‬جری��ان دوم جریانی بود‬ ‫ک��ه در ارتب��اط با برخی دس��تگاه‏ها ی��ا چهره‏های‬ ‫دولتی ش��کل گرف��ت و حاض��ر به پذی��رش هیچ‬ ‫نق��ص و خطای��ی در دول��ت نب��ود‪ .‬مطلق‏نگ��ری‬ ‫در م��ورد دول��ت و اس��یب‏زدن ب��ه ان به واس��طه‬ ‫برخ��ی فعالیت‏ه��ای افراطی از مش��خصه‏های این‬ ‫جریان اس��ت‪».‬‬ ‫رجا نی��وز از س��ایت های حامی دول��ت در تحلیلی‬ ‫پیرامون جریانات حامی رئیس جمهور نوش��ت‪« :‬اما‬ ‫جریان س��وم که در حرکتی انقالبی‪ ،‬سوم تیر را رقم‬ ‫زد و در وقای��ع بع��د از انتخابات ده��م نیز مفتخر‬ ‫به دریافت مدال عمار یاس��ر ش��د‪ ،‬نقشه راه خود را‬ ‫از رهنموده��ای رهبری اقتب��اس و از برخوردهای‬ ‫سلیقه‏ای با مواضع ایشان تبری می‏جوید‪».‬‬ ‫مس��عود ده نمکی‪ ،‬س��ازنده پرفروش ترین فیلم تاریخ‬ ‫سینمایی ایران‪ ،‬در گفت وگویی با خبرنامه دانشجویان‬ ‫ایران که توس��ط دانش��جویان ارزش��ی اداره می شود‪،‬‬ ‫به بررس��ی سینمای انقالب اس�لامی و دشواری های‬ ‫س��اخت فیل��م ب��رای عدال��ت پرداخ��ت‪ .‬کارگردان‬ ‫اخراجی ها درباره اینکه قصد دارد مفهوم مس��تضعف‬ ‫را در اثار خود به تصویر بکش��د‪ ،‬گفت‪« :‬در کارهای‬ ‫بنده از جمله فقر و فحشا‪ ،‬کدام پیروزی کدام استقالل‬ ‫و دارا و ن��دار تقریب��ا روتی��ن گفتم��ان حاکم بحث‬ ‫مستضعفان جامعه و مطالبه عدالت است‪ ».‬ده نمکی در‬ ‫خصوص اینکه چرا سینماگران به حوزه عدالت وارد‬ ‫نمی‏ش��وند تاکید کرد که این حوزه‪ ،‬پر خطر اس��ت و‬ ‫برای عدالت نوش��تن‪ ،‬سرودن و فیلم ساختن حواشی‬ ‫و هزینه های زیادی دارد و هر کسی تاب پرداختن این‬ ‫هزینه ها را ندارد‪.‬‬ ‫او در ادامه فعالیت در این حوزه را نوعی مجاهدت‬ ‫دانس��ت و اظه��ار داش��ت‪« :‬ای��ن جهاد ی��ک باور‬ ‫اعتقادی را می‏خواهد که در همه نیس��ت و معموال‬ ‫ه��م برای ای��ن جور مبارزه نه تنها کس��ی ش��ما را‬ ‫تش��ویق نمی‏کند بلکه معموال هم توس��ط مسئوالن‬ ‫خبرنامه‬ ‫پوشش داده نمی‏شود‪».‬‬ ‫مصاحبه سوال برانگیز ‪ 4‬نماینده‬ ‫مجلس با یک سایت ضدانقالب‬ ‫مهیاشدن برخی وزرا و مسئوالن‬ ‫دولت نهم برای انتخابات مجلس‬ ‫راهبرد جدید خاتمی برای‬ ‫بازسازی اصالحات‬ ‫ی س��وال برانگیز‬ ‫تعدادی از نمایندگان مجلس در اقدام ‬ ‫برای واکنش به سخنان رئیس جمهور‪ ،‬دیدگاه‏های خود‬ ‫را در مصاحب��ه اختصاصی با یک س��ایت ضدانقالب‬ ‫مطرح کردند‪ .‬به نوش��ته سایت مش��رق‪ ،‬پس از انکه‬ ‫رئیس جمهور نکاتی درباره جای��گاه مجلس و دولت‬ ‫مطرح کرد‪ ،‬نمایندگان مجلس به این س��خنان واکنش‬ ‫نشان دادند و با توجه به وجود رسانه‏های متعدد داخلی‪،‬‬ ‫دیدگاه‏های خود را به سهولت با رسانه‏های خارجی در‬ ‫میان گذاشتند‪ .‬این سایت در ادامه افزوده است‪« :‬در این‬ ‫میان‪ ،‬چهار نفر از نماین��دگان مجلس‪ ،‬به جای مطرح‬ ‫کردن دیدگاه‏های خود با رسانه‏های داخلی‪ ،‬پاسخگوی‬ ‫مصاحب��ه اختصاصی خبرن��گار س��ایت ضدانقالبی‬ ‫«روزانالین» که از س��وی روزنامه نگاران فراری دوران‬ ‫اصالحات اداره می شود بودند تا ناخواسته تکمیل کننده‬ ‫پ��ازل رس��انه های ضدانق�لاب در تفرقه افکن��ی میان‬ ‫مسئوالن نظام باشند‪ ».‬مشرق در توضیحی در ادامه خبر‬ ‫خود نوشت‪« :‬شاید محسن کوهکن عضو هیات رئیسه‬ ‫مجلس‪ ،‬عبداهلل کعبی نماینده اب��ادان‪ ،‬نادر قاضی پور‬ ‫نماینده ارومیه و نیره اخوان نماینده اصفهان نمی‏دانند‬ ‫«روزانالی��ن» را ضدانقالب های تابل��وداری همچون‬ ‫مسعود بهنود‪ ،‬نوشابه امیری‪ ،‬هوشنگ اسدی و حسین‬ ‫باستانی راه‏اندازی کردند‪».‬‬ ‫اتی نیوز از تدارک احیای گروه های نزدیک به برخی‬ ‫وزرا و مس��ئوالن دول��ت نهم ب��رای حضور جدی‬ ‫در انتخاب��ات مجلس نهم خبر داد و نوش��ت‪« :‬این‬ ‫افراد بعضا س��تادهای خود را به ص��ورت نیمه فعال‬ ‫دراورده‏ان��د‪».‬‬ ‫این سایت با اشاره به اغاز گفت‏وگوها درخصوص‬ ‫انتخابات‏ه��ای اینده ادامه داده اس��ت‪« :‬این وزرای‬ ‫سابق و مسئوالن دولتی به دو دسته تقسیم می شوند؛‬ ‫برخی از انان با گله و ش��کایت از دولت جدا شده‬ ‫و به عنوان منتقد دولت در انتخابات حضور خواهند‬ ‫یافت که منتقدان حضور اس��فندیار رحیم مشایی از‬ ‫این جمله هس��تند‪».‬‬ ‫به نوش��ته اتی نیوز‪ ،‬دس��ته دیگر اگر چه گالیه هایی‬ ‫از نحوه برخورد با خود از س��وی دولت و اطرافیان‬ ‫احمدی ن��ژاد دارند‪ ،‬در عین ح��ال از انان دلجویی‬ ‫ش��ده و به عنوان نیروهای دول��ت برای حضور در‬ ‫انتخابات مجلس نهم مهیا می ش��وند‪.‬‬ ‫از برخی ش��هرهای بزرگ کش��ور نیز خبر می رسد‬ ‫که ب��ه موازات این تالش ه��ا و رایزنی ها‪ ،‬نیروهای‬ ‫منتس��ب به دول��ت و رئیس دفت��ر رئیس جمهور با‬ ‫ص��رف هزینه های��ی‪ ،‬تحرکاتی ب��رای فراهم امدن‬ ‫زمینه های حضور در انتخابات انجام می دهند‪.‬‬ ‫جوان انالین نوش��ت‪« :‬س��ید محمد خاتمی در ادامه‬ ‫تاکید خود مبنی بر جداس��ازی جریان اصالحات از‬ ‫س��بزها‪ ،‬اخرین راهبردهای خود را با مش��اورانش‬ ‫در میان گذاش��ته اس��ت‪ ».‬بر اس��اس گزارش این‬ ‫سایت‪ ،‬س��ید محمد خاتمی با تاکید بر ادامه فعالیت‬ ‫اصالح طلبان در دو حوزه سیاسی و اجتماعی توجه‬ ‫به «احیای اصالح��ات» را کلیدی ترین و موثرترین‬ ‫اق��دام خوانده و تصریح کرده اس��ت که بازس��ازی‬ ‫ق��وای اصالح طلب��ان در عرصه سیاس��ی باید مورد‬ ‫توجه جدی قرار بگیرد‪.‬‬ ‫به نوش��ته جوان‪ ،‬وی همچنین ب��ا طرح این مطلب‬ ‫که موس��وی و کروب��ی تاکنون ب��ه ظرفیت جنبش‬ ‫اصالح طلبی اسیب‏های فراوانی زده‏اند‪ ،‬جدایی خود‬ ‫از موس��وی و کروبی را اقدامی در جهت جلوگیری‬ ‫از «ظرفیت سوزی» اصالح طلبان عنوان کرده است‪.‬‬ ‫بر اس��اس این گزارش‪ ،‬خاتمی همچنین گفته است‪:‬‬ ‫«اصالحات باید از حض��ور خیابانی پرهیز کند چرا‬ ‫که این مساله موجب شکل گیری فضای امنیتی شده‬ ‫و فضای تنفس و فعالیت تنگ خواهد شد‪ ».‬خاتمی‬ ‫میدانداری را در ش��ان و منزلت اصالحات ندانسته‬ ‫و تصریح کرده اس��ت که باید در حوزه سیاس��ی به‬ ‫دنبال احیای اصالحات بود‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫صدا و سیما‬ ‫از تغییر تا تحول‬ ‫سه جریان حامی احمدی نژاد از‬ ‫نگاه سایت حامی دولت‬ ‫دشواری های ساخت فیلم برای‬ ‫عدالت از نگاه ده نمکی‬ ‫‪9‬‬ ‫گزارشی از پر حاشیه ترین جشن خانه سینما‬ ‫شب کنایه ها!‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫چند رو ز پس از روز ملی سینما‪ ،‬اهالی هنر هفتم به شکلی‬ ‫صنفی گرد هم امدند تا هم برگزیدگان ساالنه شان را از‬ ‫دید خودشان معرفی و تقدیر کنند‪ ،‬هم اینکه از دغدغه های‬ ‫خبرنامه‬ ‫صنفی و نبو د امنیت شغلی در این حوزه بگویند‪.‬‬ ‫در این مراس��م چهارس��اعته که در تاالر برج میالد و با‬ ‫ماکت خانه سینما روی صحنه برگزار شد‪ ،‬مهران رجبی‪،‬‬ ‫فرهاد ائیش و مائده طهماسبی میان پرده هایی نیز درباره‬ ‫مسائل و دغدغه های سینماگران اجرا کردند‪.‬‬ ‫اما این جش��ن گونه‪ ،‬با حاشیه ها و اتفاقات قابل توجهی‬ ‫همراه بود‪ .‬حاشیه هایی که بیشتر در قالب نیش و کنایه های‬ ‫مطرح شده پشت تریبون بود که تقریبا عمومیت پیدا کرد‪.‬‬ ‫ضمن این که این بار گله ها و کنایه ها فقط متوجه مسئوالن‬ ‫دولتی نمی شد و در برخی موارد هنرمندان‪ ،‬دیگر هنرمندان‬ ‫همکارش��ان را نش��انه رفتند‪ .‬البته جشن خانه سینما در‬ ‫دوره های گذشته هم از حاشیه و مسائل پیرامونی به دور‬ ‫نبوده‪ ،‬اما در این دوره‪ ،‬تنوع موارد و جنس برخی از انها‬ ‫قابل توجه تر می نمود‪.‬‬ ‫اولین مورد به هوشنگ گلمکانی – منتقد و روزنامه نگار–‬ ‫مربوط بود که در س��خنانی از اهل سینما و خانه سینما‬ ‫تقاضا کرد در حد توانشان فکری به حال سینمای اکران‬ ‫که دارد ابروی سینمای ایران را از بین می برد‪ ،‬بکنند‪ .‬زیرا‬ ‫سینمای اکران تناسبی با کیفیت واقعی سینمای ایران ندارد‪.‬‬ ‫او همچنین مطرح کرد که بیش از ‪ 200‬فیلم در ‪ 10‬سال‬ ‫گذشته امکان نمایش در کشور پیدا نکرده اند‪.‬‬ ‫حامد بهداد – بازیگر ‪ -‬نیز در سخنان کنایه امیزی با اظهار‬ ‫خرس��ندی برای حضور در مراسم چهاردهمین جشن‬ ‫خانه س��ینما گفت‪« :‬خوب است که برای یکدیگر کف‬ ‫می زنیم‪ .‬عرصه اگر تنگ تر هم ش��ود‪ ،‬هنرمند ایرانی راه‬ ‫خودش را پیدا می کند‪».‬‬ ‫اما جنس گالی ه ترانه علیدوس��تی فرق می کرد که گفت‪:‬‬ ‫«گالیه دارم‪ ،‬ما فقط وقتی به این مراسم دعوت می شویم‬ ‫که می خواهیم جایزه بگیریم یا کاندیدا شویم‪ .‬لطفا ما را‬ ‫همیشه دعوت کنید‪».‬‬ ‫پیش تر امیر کریمی هم که برای فیلم «پس��تچی س��ه بار‬ ‫در نمی زن��د» نامزد دریافت تندیس شایس��تگی بهترین‬ ‫فیلمبرداری ش��ده بود‪ ،‬نسبت به عدم دعوتش به مراسم‬ ‫جشن خانه سینما در گفت وگو با رسانه ها گله کرده بود‪.‬‬ ‫از اینها گذشته‪ ،‬این جهانگیر کوثری – تهیه کننده – بود که‬ ‫‪10‬‬ ‫تقریبا عجیب ترین بخش این جشن را رقم زد‪ .‬او وقتی‬ ‫روی صحنه رفت در سخنان کوتاهی گفت‪« :‬کاش دبیر‬ ‫بلند قامت تری را برای جشن انتخاب می کردید!»‬ ‫این گفته کوثری عمال واکنش خیلی ها را در پی داشت که‬ ‫وقتی روی سن می رفتند مستقیم یا غیرمستقیم‪ ،‬به او پاسخ‬ ‫می گفتند‪ .‬حتی همسر او رخشان بنی اعتماد – کارگردان –‬ ‫نیز از این گروه بود‪ .‬جمشید گرگین هم که برای اهدای‬ ‫جایز ه روی س��ن امده بود اظهار کرد‪« :‬جا دارد از فرهاد‬ ‫توحیدی و بیژن میرباقری کارگردان این مراسم تشکر کنم‬ ‫و از حاضران بخواهم برای انها کف بزنند‪ ».‬این خواسته‬ ‫او با اس��تقبال حاض��ران همراه ش��د‪ .‬همچنین همایون‬ ‫اسعدیان در س��خنانی گفت‪« :‬به دبیر کوچک جشن اما‬ ‫بزرگ��وار احترام می گذارم و با این کار به ش��ما و خودم‬ ‫احترام می گذارم‪ .‬چرا که من عضو خانه سینما هستم‪».‬‬ ‫واکنش ه��ا به حرف کوثری که در روزهای بعدی تداوم‬ ‫یافت‪ ،‬به انجا کشید که او در مطلبی که چند روز بعد در‬ ‫یکی از روزنامه های سراسری منتشر کرد‪ ،‬عمال به رفع و‬ ‫رجوع حرف خود پرداخت و از توحیدی دلجویی کرد‪.‬‬ ‫فرشته طائرپور ‪ -‬تهیه کننده – نیز که زمانی مسئولیت خانه‬ ‫سینما را در یکی از پرحاشیه ترین دوره ها برعهده داشته‬ ‫است‪ ،‬در سخنانی تصریح کرد‪« :‬ما همیشه همه سینماگران‬ ‫و همت بلندشان ـ نه قد بلندشان ـ را ارج می نهیم‪».‬‬ ‫در ای��ن بین ناگفته نماند‪ ،‬عبدالحمید قدیریان که دو بار‬ ‫برای دریافت دو تندیس شایستگی برای طراحی صحنه و‬ ‫لباس روی صحنه امده بود‪ ،‬در بخشی از سخنانش‪ ،‬هتک‬ ‫حرمت به قران کریم را محکوم کرد و گفت‪« :‬باورم این‬ ‫است که ما بچه های فرهنگ و هنر این بی حرمتی را باید‬ ‫با فرهنگ و هنر پاس��خ بدهیم‪ .‬من از ملت ایران و امام‬ ‫زمان (ع��ج ) عذرخواهی می کنم بابت این کم کاری ها‪».‬‬ ‫رضا میر کریمی ‪ -‬کارگردان ‪ -‬اما گفت‪« :‬تشکر می کنم از‬ ‫فرهاد توحیدی و محمدمهدی عسگر پور و هیات مدیره‬ ‫خانه سینما که چراغ این جشن را روشن نگه داشتند که‬ ‫به رغم محاصره اقتصادی پابرجاست‪ ».‬علیرضا خمسه هم‬ ‫با تبریک روز ملی سینما در سخنانی گفت‪« :‬ماجراهای‬ ‫خانه س��ینما را می توان به گاو مش حسن تشبیه کرد‪ .‬از‬ ‫مش حسن پرس��یدند گاوت شیر می دهد؟ گفت‪ :‬گاوم‬ ‫شیر نمی دهد‪ ،‬اما ماش��اء اهلل تولیدات و عوارض جانبی ‬ ‫زی��ادی دارد‪ ».‬صابر ابر هم که تندیس اش را برای بازی‬ ‫در فیل��م «درباره ال��ی» دریافت کرد‪ ،‬گف��ت‪« :‬خواهش‬ ‫می کنم از هر مادر ایران��ی که برای تمام جوانان ایران از‬ ‫ت��ه دلش دعا بکند‪ ».‬مریال زارعی هم در پیامی به عنوان‬ ‫سفیر «مهرافرین» خواست که از نیازمندان و کودکان کار‬ ‫حمایت شود‪.‬‬ ‫اما اصغر فرهادی حرف های تند و سیاسی و البته خارج‬ ‫از ح��وزه خود را مطرح کرد‪ .‬ان ش��ب را بر زبان راند؛‬ ‫او که ب��رای دریافت تندیس بهترین کارگردانی به روی‬ ‫صحنه امده بود‪ ،‬گفت‪« :‬امیدوارم وضع مملکت طوری‬ ‫ش��ود که گلشیفته بتواند برگردد‪ ،‬امیدوارم بهرام بیضایی‬ ‫برگردد‪ .‬امیر نادری بتواند در ایران فیلم بسازد و امیدوارم‬ ‫جعفر پناهی و محسن مخملباف هم بتوانند در ایران فیلم‬ ‫بسازند‪ .‬امیدوارم سال های اینده مجبور نباشیم اعالم کنیم‬ ‫که ما عضوی از خانه س��ینما هس��تیم و به زودی وضع‪،‬‬ ‫وضع بهتری باش��د‪ ».‬این س��خنان فرهادی تا حدودی‬ ‫تعجب برانگیز شد که منظور او از تغییر وضع به گونه ای‬ ‫که حتی محسن مخملباف هم بتواند در ایران فیلم بسازد‪،‬‬ ‫چگونه تغییری است؟!بی تردید جمالت فرهادی او را از‬ ‫حیط ه کاری خود خارج ک��رده و کامال نامربوط به یک‬ ‫کارگردان است‪ .‬معلوم نیست اصغر فرهادی از چه رو به‬ ‫خود اجازه داد این چنین گستاخی کند‪.‬‬ ‫ام��ا در پایان برنام�� ه مجریان ان چون ای��ن برنامه هیچ‬ ‫اسپانس��ری نداش��ت‪ .‬به ش��کل طنز از اسپانسرهای ان‬ ‫تش��کر می کردند‪ ،‬محمدمهدی عسگر پور – مدیر عامل‬ ‫خانه سینما ‪ -‬در ابتدا گفت‪« :‬دعوت می کنم از فرد بلند قد‬ ‫و بسیار دوست داشتنی که زحمت زیادی برای این جشن‬ ‫کشیدند‪ ،‬اقای فرهاد توحیدی‪ .‬زحماتی که ایشان کشیدند‬ ‫خیلی روشن اس��ت‪ .‬اقای توحیدی در ماه های اخیر به‬ ‫دلیل اینکه من درگیر س��اخت سریال بودم زحمت های‬ ‫زیادی کش��یدند و تالش مضاعفی کردند‪ ».‬عس��گرپور‬ ‫تصریح ک��رد‪« :‬مدیران فرهنگی لطف کردن��د که ما را‬ ‫در محاصره اقتص��ادی قرار دادند‪ ،‬چون کم کم داریم یاد‬ ‫می گیریم که بدون حمایت دولت زندگی کنیم و حسن‬ ‫بزرگ دیگرش این بود که در تاریخ خانه سینما اتحاد بین‬ ‫صنوف اینقدر نبود و تقریبا همه صنوف فعال‪ ،‬پشتیبانی‬ ‫خوبی از مجموعه سینما داشتند‪ ».‬مدیر عامل خانه سینما‬ ‫تاکی��د کرد‪« :‬اگر هیات مدیره تنها بود‪ ،‬اتفاقات ناگواری‬ ‫برای سینما می افتاد‪ .‬تشکر می کنم از تمام صنوف حاضر‬ ‫در خانه س��ینما‪ .‬انصافا در دوره ای که کار صنفی کردن‬ ‫خیلی سخت شده است و براوردن توقعات سخت تر‪ ،‬از‬ ‫اینکه اصناف و مردم در این روزها ما را تشویق می کنند‬ ‫و با دست خالی کارمان را پیش بردیم‪ ،‬تشکر می کنم‪».‬‬ ‫س�خنان اصغر فرهادی در چهاردهمین‬ ‫جش�ن خان�ه س�ینما ت�ا ح�دودی‬ ‫تعجب برانگی�ز ش�د؛ ک�ه منظ�ور او از‬ ‫تغییر وضع به گونه ای که حتی محس�ن‬ ‫مخملب�اف ه�م بتوان�د در ای�ران فیل�م‬ ‫بسازد‪ ،‬چگونه تغییری است؟!‬ ‫همه منتقدان منشور‬ ‫روزی که دولت نهم به یک اصولگرا رس��ید شاید یکی‬ ‫از بهترین روزهای زندگی سیاسی حسین شریعتمداری‬ ‫بود‪ .‬اگر چه مدیرمس��ئول روزنامه کیهان در چهار سال‬ ‫اول دولت محمود احمدی‏ن��ژاد هر از گاهی تذکراتی به‬ ‫رئیس‏جمهور می‏داد اما در روزهای پس از تشکیل دولت‬ ‫دهم انتقادات جدی‏تری نس��بت به او وارد کرد‪ .‬برخی‬ ‫انتصابات رئیس‏جمهور پ��س از انتخابات ‪ 22‬خرداد ‪88‬‬ ‫و برخی اظهارات احمدی‏ن��ژاد و اطرافیانش را می‏توان‬ ‫اصلی‏ترین محورهای انتقادات حسین شریعتمداری از‬ ‫رئیس دولت اصولگرا دانست‪.‬‬ ‫این بار اما بازگشت منشور کوروش به کشور و اظهارات‬ ‫احمدی‏ن��ژاد درب��اره ان‪ ،‬محور انتقاد ش��ریعتمداری از‬ ‫رئیس‏جمهور ش��د‪ .‬او با انتقاد از این سخن احمدی‏نژاد‬ ‫ک��ه در مصاحبه با ش��بکه خبر گفته ب��ود‪« :‬دنیا به گفته‬ ‫کارشناس��ان دو نوع مدیری��ت دارد‪ ،‬یکی امریکایی که‬ ‫شکس��ت خورده و امتحان خود را پس داده است‪ .‬حال‬ ‫می‏پرسند؛ مدیریت ایرانی چگونه است؟ که ما می‏گوییم‬ ‫نمونه‏ای از ان‪ ،‬همین منشور کوروش است و ارزش‏های‬ ‫واالی اسالمی»‪ ،‬این سوال را مطرح کرد که‪« :‬مگر اموزه‏ها‬ ‫و ارزش‏های اس�لامی نقصی دارند که او برای مدیریت‬ ‫جهان‪ ،‬منشور کوروش را معرفی کرده است؟»‬ ‫شریعتمداری همچنین با انتقاد از اصرار بر مکتب ایران‬ ‫به جای مکتب اسالم از سوی رئیس دفتر رئیس‏جمهور‬ ‫تاکید کرده اس��ت‪« :‬مکتب اسالم‪ ،‬اموزه‏ها‪ ،‬رهنمودها و‬ ‫مرزهای تعریف شده و شناخته شده‏ای دارد و تحریف ان‬ ‫امکان پذیر نبوده و نیست و هیچکس نمی‏تواند و تاکنون‬ ‫نتوانس��ته است نظر و دیدگاه خود را به عنوان دیدگاه و‬ ‫نظر اس�لام معرفی کند و حال انکه «مکتب ایران» یک‬ ‫واژه و مقوله تعریف نش��ده و بی در و پیکر است و هر‬ ‫کس می‏تواند نظر و خواس��ته «من‏دراوردی» خود را در‬ ‫ان جای دهد‪».‬‬ ‫او از روش حکومتی اغا محمدخانی‪ ،‬نادرشاهی و پهلوی‬ ‫به عنوان الگوهای بارز مکتب ایرانی یاد کرده و نوش��ته‬ ‫اس��ت‪ :‬همه این الگوهای منحط و مردم ستیز در مکتب‬ ‫ایران جای می‏گیرند‪.‬‬ ‫مدیرمسئول کیهان با بیان اینکه «با چند کلمه خشت نوشته‬ ‫کوروش حتی نمی‏توان یک روستا را اداره کرد» ادامه داده‬ ‫است‪« :‬جناب احمدی‏نژاد چه شناختی از روش و منش‬ ‫حکومتی کوروش دارند که می‏خواهند براساس ان جهان‬ ‫را اداره کنند؟ تاکید بر مکتب ایران به جای مکتب اسالم‬ ‫در نگاه همگان به مفهوم عبور از اسالم است که می‏دانیم‬ ‫مورد نظر اقای احمدی‏نژاد نیست‪».‬‬ ‫اگرچه ش��ریعتمداری همچنان در ش��رایط س��خت از‬ ‫رئیس‏جمهور حمایت می‏کند ام��ا از بیان انتقاداتش نیز‬ ‫ابایی ندارد‪ .‬شریعتمداری از این لحاظ که زبانی صریح و‬ ‫بیانی دقیق دارد‪ ،‬گاه در قامت منتقد تمام عیار دولت ظاهر‬ ‫می‏شود و گاهی نیز حامی بی‏چون‏وچرای رئیس جمهور‬ ‫است‪ .‬اما شریعتمداری تنها منتقد سخنان رئیس جمهور‬ ‫نبود‪ .‬ایت‏اهلل صافی گلپایگانی از مراجع تقلید ساکن قم‬ ‫با اعتراض به این س��خنان ‪ ،‬ترویج افکار باستانی را مورد‬ ‫انتقاد قرار داد و گفت ‪« :‬روزی رسول گرامی اسالم(ص)‬ ‫در دست فردی صفحه ای از تورات را دیدند که مطالعه‬ ‫می کرد‪ .‬بسیار غضبناک شدند و او را مورد خطاب قرار‬ ‫دادند که ایا مگر در ش��ک و تردید قرار داری؟ من همه‬ ‫چی��ز را برای ش��ما اورده ام‪ ،‬ولی تو به ت��ورات رجوع‬ ‫می کنی؟ اگر حضرت موسی(ع) هم زنده بودند امروز از‬ ‫من تبعیت و پیروی می کردند‪».‬‬ ‫او با اش��اره به تالش هایی که قبل از انقالب برای ترویج‬ ‫ملی گرایی صورت گرفته بود‪ ،‬خاطرنش��ان کرد‪« :‬قبل از‬ ‫انقالب تالش بسیاری صورت گرفت تا این برنامه ها پیاده‬ ‫شود‪ ،‬ولی موفق نشدند و شکست خوردند و روز به روز‬ ‫نور اسالم تابنده تر شد‪».‬‬ ‫علی الریجانی‪ ،‬رئیس مجلس نیز که نمایندگی مردم قم‬ ‫را بر عه��ده دارد‪ ،‬در اصفهان از طرح مس��ائل فرعی به‬ ‫جای مس��ائل اصلی انتقاد کرد و گفت‪« :‬امروز در کشور‬ ‫حرف‏هایی زده می‏شود که حرف های اصلی مردم نیست‪.‬‬ ‫چرا ذهن ها را به سمت دیگر می‏بریم و روزها وقت مردم‬ ‫و رسانه ها را برای مکتب ایرانی می گیریم‪».‬‬ ‫او تصریح کرد‪« :‬اگر قصدتان ترویج تفکر ناسیونالیس��م‬ ‫است اوال این حرف‏ها به شما نمی‏اید‪ .‬چرا این حرف‏ها‬ ‫را می‏زنید و اگر مفهوم تفکر اس�لامی ایران است همان‬ ‫بهتر که گفته شود مکتب اسالمی یعنی مکتب شیعی و‬ ‫تفکری که امام (ره) ان را مبنا قرار داد‪».‬‬ ‫الریجانی با بیان اینکه دوران مساله ناسیونالیسم گذشته‬ ‫است‪ ،‬گفت‪« :‬طرح این مساله چه نقطه قوتی برای ماست‪.‬‬ ‫اگر امروز ایران در منطقه نفوذ دارد به واسطه اسالم است‪».‬‬ ‫طرح جدید حامیان ایران‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫بعد از انتش��ار گ��زارش یوکی��ا امانو‪ ،‬دبی��رکل ژاپنی‬ ‫اژان��س بین‏المللی انرژی اتمی‪ ،‬مقام��ات ایرانی به این‬ ‫گزارش واکنش‏های ش��دیدی نش��ان دادند‪ .‬س��خنان‬ ‫علی‏اکبر صالحی‪ ،‬رئیس س��ازمان ان��رژی اتمی ایران و‬ ‫علی‏اصغر سلطانیه‪ ،‬نماینده ایران در اژانس از مهم‏ترین‬ ‫این واکنش ها بود‪ .‬اما هفته گذش��ته‪ ،‬رئیس کمیسیون‬ ‫امنیت ملی مجلس هشدار جدیدی به بازرسان اژانس‬ ‫داد و تصریح کرد‪« :‬اگر بازرسان اژانس از وظایف خود‬ ‫تخط��ی کنند با عکس العمل جمهوری اس�لامی ایران‬ ‫مواجه می شوند‪».‬عالءالدین بروجردی با اشاره به انتقاد‬ ‫از همکاری ایران در بحث بازرسی ها‪ ،‬خاطرنشان کرد‪:‬‬ ‫«بازرسان از تعهدی که در قبال کشورهای مورد بازدید‬ ‫دارند تخلف کرده اند که بر این اس��اس حق هر کشور‬ ‫عضو است که به بازرسان متخلف اجازه ورود ندهد‪».‬‬ ‫اما س��رگئی الوروف‪ ،‬وزیر امور خارجه روسیه که اخیرا‬ ‫نیروگاه هس��ته ای بوشهر با همکاری کشورش راه اندازی‬ ‫شده است‪ ،‬در دیدار با همتای کانادایی اش اوضاع پیرامون‬ ‫پرونده هسته ای ایران را ناسالم خواند و بر ضرورت اتخاذ‬ ‫اقدامات فوری برای حل این مساله تاکید کرد‪.‬‬ ‫تحول دیگر‪ ،‬اظهارات رئیس جمهور در سفر به نیویورک‬ ‫بود‪ .‬او در گفت وگو با اسوش��یتدپرس‪ ،‬از در جریان بودن‬ ‫مذاکرات جدیدی بین تهران و گروه ‪ 5+١‬خبر داد و اعالم‬ ‫کرد که ایران از حضور در جلسات این گروه ابایی ندارد‪.‬‬ ‫محمود احمدی نژاد گفت‪« :‬طبق قانون و اساسنامه اژانس‪،‬‬ ‫اعضایی که سوخت ‪ ٢٠‬درصد دارند باید بدون پیش شرط‬ ‫س��وخت مورد نیاز س��ایر اعضا را تامین کنند و ما برای‬ ‫نیاز خود درخواستی ارائه کردیم که متاسفانه اعضایی که‬ ‫می توانستند این س��وخت را تامین کنند شرایط سیاسی‬ ‫گذاشتند‪ ،‬در حالی که راه ان انسانی و در عین حال قانونی‬ ‫بود‪ .‬به همین دلیل مذاکرات قطع شد‪ .‬البته مجددا برای اغاز‬ ‫گفت وگوها اعالم امادگی شده است که امیدواریم هرچه‬ ‫زودتر این مذاکرات اغاز شود‪».‬‬ ‫س��پس دبیرکل سازمان ملل با احمدی نژاد دیدار کرد و از‬ ‫ایران خواست تعامل سازنده ای با قدرت های جهانی برای‬ ‫حل مساله هسته ای اش داشته باشد‪.‬‬ ‫بان کی مون همچنین گف��ت‪« :‬مذاکرات بای��د به توافقی‬ ‫که برای هر دو طرف قابل قبول باش��د و با قطعنامه های‬ ‫مربوطه شورای امنیت سازمان ملل هماهنگی داشته باشد‪،‬‬ ‫منجرشود‪».‬درمیانههفتهگذشته‪،‬پنجاه وچهارمینکنفرانس‬ ‫عمومی اژانس بین المللی انرژی اتمی در وین اغاز به کار‬ ‫کرد‪ .‬علی اکبر صالحی در راس هیات ایرانی به این کنفرانس‬ ‫رف��ت و انتقادات خود از گزارش امان��و را تکرار کرد‪ .‬او‬ ‫در این نشس��ت گفت‪« :‬متاس��فانه به رغم تمامی شواهد‬ ‫قاطع و همکاری صادقانه ایران‪ ،‬اژانس واکنشی معکوس‬ ‫نشان داده اس��ت‪ .‬نکاتی در گزارش اخیر مدیرکل درباره‬ ‫فعالیت‏های هسته‏ای ایران وجود دارد که با هنجارها و‬ ‫رویه‏های دس��تور کار اژانس انطباق نداشته و همچنین‬ ‫مبتنی بر بی‏طرفی و عدالت نیس��ت و جایی نمی‏گذارد‬ ‫جز این مفهوم که حاکی از اعمال فشار سیاسی از سوی‬ ‫قدرت هایی مشخص بر روند تصمیم گیری این مرجع‬ ‫فنی منحصر به فرد بین المللی اس��ت‪ ».‬صالحی با اشاره‬ ‫به بیانیه تهران‪ ،‬ان را حرکت مثبتی از س��وی ایران برای‬ ‫تحقق راهکاری برای موضوع تبادل سوخت همچنین‬ ‫ادام��ه دیالوگ و گفت وگوها خواند و گفت‪« :‬این روند‬ ‫نیز با فشار ناعادالنه سیاسی معدودی کشورهای دارنده‬ ‫تسلیحات هسته ای مواجه ش��د که به صدور قطعنامه‬ ‫ناعادالنه و غیرقانونی ‪ ١٩٢٩‬انجامید‪ .‬رویکرد غیر مدنی‬ ‫دو سویه تهدید و گفت وشنود (چماق و هویج ) قطعا‬ ‫نمی تواند مفید و مثمر ثمر باشد‪ .‬نکته جالب اینجاست که‬ ‫هیچ تضمینی برای عرضه سوخت وجود ندارد‪ .‬بنابراین‬ ‫بار دیگر ما گروه وین را به از س��ر گیری گفت وگوها با‬ ‫کشور‪ ،‬بدون تاخیر بیشتر و بر مبنای بیانیه تهران که در‬ ‫سطحبین‏المللیمورد تصدیققرارگرفته‪،‬فرامی خوانیم‪».‬‬ ‫پ��س از ان‪ ،‬عالی رتبه ترین مقام امریکایی به اظهار نظر‬ ‫درب��اره ایران پرداخت‪ .‬ب��اراک اوباما گفت‪« :‬اتخاذ یک‬ ‫اقدام نظامی توسط امریکا یا رژیم صهیونیستی علیه ایران‬ ‫«راه مطلوبی» برای حل مساله هسته ای ایران نیست‪».‬‬ ‫وی در عین حال خاطرنشان کرد‪« :‬ما همه گزینه هایمان‬ ‫را روی میز نگه می داریم‪ ».‬این در حالی اس��ت که وزیر‬ ‫امور خارجه برزیل اعالم کرده است‪« :‬برزیل‪ ،‬روسیه‪ ،‬هند‬ ‫و چین از سازمان ملل می خواهند با تصویب قطعنامه ای‬ ‫کشورهایی که به تحریم های یکجانب ه متوسل می شوند‬ ‫که به تصویب شورای امنیت سازمان ملل نرسیده است‬ ‫را مورد س��رزنش قرار دهد‪ ».‬اخرین تحول در پرونده‬ ‫هسته‏ای ایران‪ ،‬جلس��ه گروه ‪ 5+1‬بود که باز هم بدون‬ ‫نتیجه خاصی به پایان رسید‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪11‬‬ ‫گزارشی از برنامه های احمدی نژاد در امریکا‬ ‫ششمین سفراقای رئیس جمهور به نیویورک‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫محمود احمدی نژاد‪ ،‬رئیس جمهور کشورمان برای شرکت‬ ‫خبرنامه در مجمع عمومی سازمان ملل بامداد یکشنبه وارد نیویورک‬ ‫شد‪ .‬این ششمین بار است که احمدی نژاد برای شرکت در‬ ‫مجمع عمومی سازمان ملل متحد به نیویورک سفر کرده‬ ‫است‪ .‬او در بدو ورود به نیویورک مورد استقبال خزایی‪،‬‬ ‫نماینده ایران در سازمان ملل قرار گرفت‪.‬‬ ‫چند س��اعت پس از حضور رئیس جمهور در نیویورک‬ ‫ثمره هاشمی‪ ،‬دستیار ارشد رئیس جمهور به خبرنگاران‬ ‫گفت که تغییر مدیریت جهان از پیشنهادات رئیس جمهور‬ ‫در این سفر خواهد بود‪.‬‬ ‫‪12‬‬ ‫مصاحبه پر حرف و حدیث‬ ‫محمود احمدی ن��ژاد در اولین مصاحبه رس��انه ای خود‬ ‫در س��فر به امریکا‪ ،‬با ش��بکه ای بی س��ی به مجری گری‬ ‫کریستین امان پور گفت وگو کرد‪ .‬رئیس جمهور کشورمان‬ ‫در این مصاحبه در پاس��خ به س��والی در م��ورد پرونده‬ ‫سکینه محمدی اشتیانی گفت‪« :‬چرا موضوع یک ایرانی به‬ ‫این میزان برای مسئوالن امریکایی مهم می شود؟ این خانم‬ ‫به هیچ وجه به سنگس��ار محکوم نشده و خبری که در‬ ‫رسانه های امریکایی منتشر شده کامال جعلی است و این‬ ‫تاثیر همان چیزی است که متاسفانه دولتمردان امریکایی به‬ ‫دنبال خبر منفی و غیرواقعی از ایران هستند‪».‬‬ ‫رئیس جمهور با بیان اینکه پرونده این خانم در دس��تگاه‬ ‫قضایی کش��ور در حال پیگیری است‪ ،‬ادامه داد‪« :‬اگر این‬ ‫فرد هم محکوم شده باش��د می تواند با اعتراض مراحل‬ ‫تجدیدنظرخواهی را طی کند‪ .‬بنابراین وقتی حکمی صادر‬ ‫نش��ده چطور می تواند انتش��ار خبر سنگسار وی واقعی‬ ‫باشد‪».‬‬ ‫رئیس جمهور افزود‪« :‬یک ش��خص در المان با انتش��ار‬ ‫س��رو صدایی ایجاد کرد و این‬ ‫خبرهای کذب در این باره ‬ ‫موضوعی علیه ایران شد‪».‬‬ ‫رئیس جمهور این قبیل برخوردهای غیرواقعی را غلط و‬ ‫حساسیت های نابجا به ان را نیز اشتباه دانست و گفت‪« :‬در‬ ‫مقابل کسانی در عراق یک میلیون نفر و در افغانستان بیش‬ ‫از یکصد هزار نفر را کشتند و امروز طرفدار خانمی شده اند‬ ‫که براساس خبر جعلی طرفدار حقوق بشر می شود‪».‬‬ ‫وی ب��ا بیان اینکه ای��ن روش ها در این دوره شکس��ت‬ ‫خورده است‪ ،‬تاکید کرد‪« :‬ما با روش های دولت امریکا در‬ ‫افغانستان و عراق مخالف و معترض ان هستیم‪».‬‬ ‫رئیس جمهور کشورمان در بخش دیگری از این مصاحبه‬ ‫اف��زود‪« :‬ما در دولت حتی عالقه مند نیس��تیم تا یک نفر‬ ‫مجازات و حتی تنبیه شود ولی در امریکا افراد به راحتی با‬ ‫سم و وسایل الکتریکی مجازات و کشته می شوند‪».‬‬ ‫رئیس جمهور کشورمان در پاسخ به سوالی درخصوص‬ ‫اظهارات فیدل کاسترو‪ ،‬رهبر کوبا گفت‪« :‬ما هیچ دیدگاه‬ ‫ضد یهودی نداریم زیرا افراد بس��یاری از این اقلیت ها در‬ ‫ای��ران زندگی می کنند‪ .‬ما فقط در مورد هولوکاس��ت دو‬ ‫سوال مطرح کردیم و هیچ گاه از کسی پاسخی نشنیدیم‪».‬‬ ‫رئیس جمهور ادامه داد‪« :‬اینکه در این باره کسی اظهارنظری‬ ‫کرده برای ما مهم نیست زیرا مردم ایران دیدگاه نژادی هیچ‬ ‫زمانی نداشته و امروز بدترین نژادپرستی در فلسطین اتفاق‬ ‫افتاده تا جایی که رسما اعالم می کنند ما نژاد برتریم‪ ،‬البته ما‬ ‫معتقدیم کسانی که این اقدامات را انجام می دهند یهودی‬ ‫نیستند و فقط به دنبال اواره کردن بیش از یک میلیون نفر‬ ‫هستند‪».‬‬ ‫ام��ا رئیس جمهور در واکنش به اظهارات اخیر وزیر امور‬ ‫خارجه امریکا درباره امور داخلی ایران گفت‪« :‬ما به این‬ ‫خانم توصیه می کنیم قبل از هر صحبت درباره هر موضوع‬ ‫ابتدا مطالعه کند و پس از فکر کردن اظهارنظر کند‪».‬‬ ‫رئیس جمهور در پاس��خ به سوالی در مورد مباحث اخیر‬ ‫درباره موضوعات گفت وگوی ایران و امریکا گفت‪« :‬این‬ ‫من بودم که از اوباما برای گفت وگو دعوت کردم حتی به‬ ‫وی نامه نوشتم اما پاسخی دریافت نکردم‪ .‬برای صحبت با‬ ‫وی در حضور دیگران در سازمان ملل متحد اعالم امادگی‬ ‫کردم و در تازه ترین اقدام نیز سارا شورد ازاد شد اما پاسخ‬ ‫چندانی دریافت نشد‪».‬‬ ‫احمدی نژاد ادامه داد‪« :‬جمهوری اس�لامی ایران همواره‬ ‫امادگی گفت وگو و مذاکره در شرایط عادالنه را دارد‪».‬‬ ‫اما این مصاحبه احمدی نژاد با انتقاد برخی رسانه ها رو به رو‬ ‫ش��د‪ .‬روزنامه رسالت در یادداشتی با عنوان «احمدی نژاد‬ ‫میان سکینه و کریستین» نسبت به بخش هایی از برنامه سفر‬ ‫محمود احمدی نژاد به نیویورک انتقاد کرد‪.‬‬ ‫در بخش��ی از این یادداش��ت امده اس��ت‪« :‬مصاحبه‬ ‫اق��ای دکتر احمدی ن��ژاد رئیس جمهور با کریس��تین‬ ‫امانپ��ور و موضوع��ات مطروح��ه در ای��ن مصاحبه‬ ‫نش��ان داد که اطرافی��ان رئیس جمهور‪ ،‬مش��اوران و ‬ ‫ترتیب دهن��دگان اجرای س��فر نه ب��ه وظایف قانونی‬ ‫خود اگاهند و نه ش��ئونات ش��خص دوم کش��ور را‬ ‫مرع��ی داش��ته اند‪ ».‬این روزنامه در ادام��ه تاکید کرد‪:‬‬ ‫«احمدی نژاد رئیس جمهور نظامی اس��ت که مهمترین‬ ‫شاخصه اش اسالمی است و در راس و صدر این نظام‬ ‫ولی امر مس��لمین قرار دارد و پشتوانه رئیس جمهور‬ ‫عالوه بر ‪ 25‬میلی��ون رای‪ ،‬تنفیذ و تائید مقام عظمای‬ ‫والی��ت اس��ت‪ .‬ترتی��ب دادن این مصاحب��ه ان هم‬ ‫بدون قید ش��رط با یک خانم خبرنگار مساله دار اوج‬ ‫بی س��لیقگی یا بی توجهی همراهان و ترتیب دهندگان‬ ‫این س��فر تلقی می شود‪ ».‬رس��الت در ادامه افزود‪« :‬از‬ ‫ایراد ش��کلی به این مصاحبه ک��ه بگذریم‪ ،‬مهم ترین‬ ‫ای��راد ماهوی ب��رای مصاحبه طرح موضوع س��کینه‬ ‫محم��دی ‪ -‬موضوع پیش پا افت��اده و خارج از حوزه‬ ‫قوه مجریه ‪ -‬بود که رئیس جمهور می توانست با یک‬ ‫جمل��ه این موضوع را مربوط به اس��تقالل قوه قضائیه‬ ‫بدان��د و با طرح اصل تفکی��ک قوا از ان بگذرد که با‬ ‫همه زرنگی نگذش��ت و به توجیه و تاویل موضوعی‬ ‫که اصال ربطی به قوه مجریه ندارد پرداخت و با ورود‬ ‫به مقوله سنگسار‪ ،‬به همان دامی افتاد که قبال در مورد‬ ‫عفاف و حجاب افتاده بود‪».‬‬ ‫ضرورت اصالح س��اختارهای سازمان ملل برای‬ ‫دفاع از حقوق همه ملت ها‬ ‫ن برنامه های رئیس جمه��ور دیدار او با‬ ‫یک��ی از مهم تری ‬ ‫دبیر کل س��ازمان ملل متحد بود‪ .‬انها در مالقات دوجانبه‬ ‫مهم ترین موضوعات بین الملل��ی از جمله ناامنی‪ ،‬خطر ‬ ‫تروریس��م و مواد مخدر و نیز اخری��ن وضعیت منطقه‬ ‫خاورمیانه را مورد بحث و تبادل نظر قرار دادند‪.‬‬ ‫محمود احمدی نژاد در دیدار بان کی مون ـ دبیرکل سازمان‬ ‫ملل متحد ـ که در مقر این سازمان برگزار شد‪ ،‬با اشاره به‬ ‫نقش سازمان ملل در مدیریت و اداره جهان‪ ،‬برضرورت‬ ‫اصالح ساختارهای این سازمان به منظور دفاع از حقوق‬ ‫همه ملت ها و مشارکت همگانی در اداره جهان تاکید کرد‪.‬‬ ‫رئیس جمهور با بیان اینکه امروز جهان بیش از همیش��ه‬ ‫نیازمند مش��ارکت همه ملت ها در مدیریت جهان است‪،‬‬ ‫اظهار کرد‪« :‬برقراری صلح و امنیت پایدار بدون مشارکت‬ ‫فع��ال و اثرگذار همه ملت های جهان ناممکن اس��ت و‬ ‫سازمان ملل متحد از این ظرفیت برخوردار است که بستر‬ ‫حضور فعال ملت های جهان را فراهم کند‪».‬‬ ‫او همچنین درباره موضوع هس��ته ای کشورمان به روند‬ ‫انتش��ار بیانیه تهران اش��اره کرد و گف��ت‪« :‬بیانیه تهران‬ ‫بس��یار روشن و منطقی بود و در حقیقت روح این بیانیه‬ ‫جایگزین روحیه توافق با تقابل بود‪ ،‬اما متاس��فانه گروه‬ ‫‪ 5+1‬با صدور قطعنامه‪ ،‬اقدام زشتی را در مقابل حسن نیت‬ ‫جمهوری اسالمی ایران از خود نشان داد‪ .‬امروز ما از این‬ ‫که به حیثیت ش��ورای امنیت خدشه ای وارد شود شدیدا‬ ‫نگران هستیم و امادگی ادامه گفت وگوها را براساس بیانیه‬ ‫تهران داریم‪».‬‬ ‫محم��ود احمدی نژاد در همی��ن روز با جالل طالبانی ـ‬ ‫رئیس جمهور عراق ـ دیدار و گفت وگو کرد‪.‬‬ ‫این��د ه جهان از نوع تعامل ایران و امریکا ش��کل‬ ‫می گیرد‬ ‫رئیس جمه��ور ب��ا بی��ان اینک��ه در دنیا دو ن��گاه حاکم‬ ‫اس��ت که یکی مربوط به ایرانی ه��ا و دیگری مربوط به‬ ‫ی این دو نگاه بسیار‬ ‫امریکایی هاس��ت‪ ،‬گفت‪« :‬تفاوت ها ‬ ‫زیاد اس��ت؛ مدیریت امریکایی ها به پایان راه رسیده ولی‬ ‫مدیریت ملت ایران در حال بروز و ظهور است‪».‬‬ ‫محمود احمدی نژاد در جمع ایرانیان مقیم امریکا با بیان‬ ‫اینکه در جمع ایرانیان سخن از ایران گفتن بهترین سخن‬ ‫و کالم اس��ت‪ ،‬افزود‪« :‬امروز تقریبا همه در دنیا متوجه‬ ‫شده اند که دو مرام‪ ،‬فرهنگ‪ ،‬قدرت و دو کشور در دنیا‬ ‫اثرگذار هس��تند و ایند ه دنیا نتیجه ن��وع تعامل این دو‬ ‫کشور و قدرت است‪ .‬یکی از این دو کشور امریکاست‬ ‫ک��ه دارای ی��ک جریان فکری‪ ،‬فرهنگ��ی و یک منش‬ ‫اس��ت و از یک نوع ادبیات و سیاست استفاده می کند‬ ‫و چندین دهه اس��ت که امریکایی ها در دنیا یکه تازی‬ ‫می کنند و فرهنگ و اندیش ه امریکایی چندین دهه است‬ ‫که در عرص ه جهانی مطرح است‪ .‬در دنیای سرمایه داری‬ ‫امریکا بالمنازع است و تمام دنیای سرمایه داری متجلی‬ ‫در این کشور است‪ .‬تمام اندیشه های غربی امروز خود‬ ‫را در امریکا نشان می دهند‪».‬‬ ‫رئیس جمهور در ادامه با بیان اینکه در دنیا دو نگاه حاکم‬ ‫اس��ت که یکی مربوط به ایرانی ه��ا و دیگری مربوط به‬ ‫امریکایی هاس��ت‪ ،‬گفت‪« :‬ما تفاوت های این دو نگاه را‬ ‫می شناسیم‪ .‬تفاوت هایشان بسیار زیاد است اما تفاوت مهم‬ ‫شکس��ت تبلیغات��ی صهیونیس��ت ها و گروهک‬ ‫ تروریستیمنافقین‬ ‫صبح سه ش��نبه به وقت نیویورک تعداد بسیار معدودی‬ ‫ک تروریس��تی منافقین که تعدادشان به‬ ‫از اعضای گروه ‬ ‫ح��دود ‪ 20‬نفر نیز نمی رس��ید در برابر هتل محل اقامت‬ ‫رئیس جمهور در نیویورک تجمع کرده و اقدام به سر دادن‬ ‫شعار کردند‪.‬‬ ‫این تعداد بسیار معدود که روز قبل از ان نیز در برابر محل‬ ‫اقامت رئیس جمهور تجمع کرده بودند‪ ،‬توفیقی در جلب‬ ‫توجه مردم به خود پیدا نکردند‪.‬‬ ‫گروهک تروریس��تی منافقین که از چن��دی پیش برای‬ ‫برگزاری این تجمعات تبلیغات وسیعی اغاز کرده بود و‬ ‫ب خورده اش را از نقاط مختلف به‬ ‫برای اینکه اعضای فری ‬ ‫نیویورک بکشاند هزینه های زیادی کرده بود‪ ،‬در انجام این‬ ‫کار موفق نش��د و تبلیغات اعضای ان با شکست مواجه‬ ‫ش��د و این عده معدود نتوانستند توجه افکار عمومی را‬ ‫به خود جلب کنند‪ .‬اعضای گروهک تروریستی منافقین‬ ‫که به خاطر انجام اعمال تروریستی در ایران و عراق هنوز‬ ‫نام ش��ان در فهرست گروه های تروریستی قرار دارد و در‬ ‫حالی که عکس هایی از سران تروریست خود را در دست‬ ‫داشتند شعارهایی سر دادند‪.‬‬ ‫ ‪ ٥٣‬زن امریکایی در انتظار اعدام هستند‬ ‫اما احمدی نژاد در ادامه سفر خود به امریکا با شبکه ‪pbs‬‬ ‫هم گفت وگویی انجام داد‪ .‬او ظهر دوشنبه به وقت نیویورک‬ ‫در مصاحب ه با چارلی رز ـ خبرنگار شبک ه تلویزیونی ‪PBS‬‬ ‫امریکا ‪ -‬با اش��اره به اظهارنظرهای مقامات امریکایی و‬ ‫رسانه های امریکایی در ارتباط با پرونده سکینه محمدی‬ ‫توصیه کاسترو به احمدی نژاد تکذیب شد‬ ‫در ادامه س��فر احمدی نژاد یک خبر مهم روی خروجی‬ ‫رس��انه ها قرار گرف��ت‪« :‬تکذی��ب توصیه کاس��ترو به‬ ‫احمدی ن��ژاد‪ ».‬وزیر خارجه کوبا ب��ا تاکید براینکه فیدل‬ ‫کاس��ترو هی��چ توصی��ه و پیش��نهادی درب��اره موضوع‬ ‫هولوکاس��ت به ایران نداشته اس��ت‪ ،‬گفت‪« :‬کاسترو در‬ ‫نامه ای تاکید کرده اس��ت که رفتار و مواضع وی در قبال‬ ‫ایرانهمچنانپابرجاست‪».‬‬ ‫پاسخ به پرسش های فرید زکریا‬ ‫رئیس جمهور در جمع مدیران و سردبیران رسانه های‬ ‫امریکایی نیز حاضر شد تا به پرسش های ان ها پاسخ‬ ‫بگوید‪.‬‬ ‫محم��ود احمدی نژاد در پاس��خ پرس��ش فرید زکریا‬ ‫از روزنام��ه نیویورک تایم��ز در خصوص صلح بین‬ ‫خبرنامه‬ ‫فلس��طین و رژیم صهیونیستی خاطرنش��ان کرد‪ :‬چرا‬ ‫عده ای فک��ر می کنند بهتر از فلس��طینی ها می فهمند‪.‬‬ ‫اجازه دهید مردم فلس��طین خودشان تصمیم بگیرند‪.‬‬ ‫اینکه دیگران در جایی بنش��ینند و در مورد فلس��طین‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫ایران از حضور در جلسه ‪ 5+١‬ابایی ندارد‬ ‫در ادامه سفر رئیس جمهور خبرگزاری اسوشیتدپرس با‬ ‫او گفت وگوی��ی ترتیب داد‪ .‬احمدی نژاد در این مصاحبه‬ ‫در پاس��خ به س��والی درباره پیام حضور ایران در سازمان‬ ‫ملل متحد‪ ،‬اظهار کرد‪« :‬پیام ملت ایران پیام اصالح و تغییر‬ ‫است‪ .‬سخن ملت ایران در طول تاریخ این بوده که شرایط‬ ‫موجود جهان در ش��ان انسان و ملت ها نیست‪ .‬با توجه‬ ‫به جنگ ها‪ ،‬اشغالگری ها‪ ،‬مسابقه تسلیحاتی‪ ،‬فاصله عمیق‬ ‫شمال ـ جنوب و بحران های اقتصادی و فرهنگی بر این‬ ‫باور هس��تیم که انسان برای چنین شرایطی افریده نشده‬ ‫است بلکه انسان برای زندگی سرشار از شادی‪ ،‬ارامش‪،‬‬ ‫عشق و محبت خلق شده و همه اینها در سایه عدالت و‬ ‫یگانه پرستیمحققمی شود‪».‬‬ ‫رئیس جمهور در پاس��خ به این س��وال که پس از ازادی‬ ‫سارا ش��ورد یکی از سه تبعه امریکایی که وارد مرزهای‬ ‫ایران شده بودند‪ ،‬چقدر احتمال دارد که دو نفر بعدی نیز‬ ‫ازاد شوند؟ گفت‪« :‬از این که این خانم با نگاه محبت امیز‬ ‫جمهوری اس�لامی ایران ازاد ش��د خوش��حال هستیم و‬ ‫امیدواری��م دو نفر بعدی نیز به دادگاه اثبات کنند که نظر‬ ‫س��ویی از ورود غیرقانونی به خاک ایران نداشتند و ازاد‬ ‫شوند‪».‬‬ ‫و سرنوشت ساز انها این است که مدیریت امریکایی ها به‬ ‫پایان راه رس��یده و دارای تجرب ه شکست خورد ه تاریخی‬ ‫است ولی مدیریت ملت ایران در حال بروز و ظهور است‬ ‫و افتاب ملت ایران تازه دارد طلوع می کند‪».‬‬ ‫در پاسخ گفت‪« :‬راجع به ایشان (سکینه محمدی اشتیانی)‬ ‫سنگسار مطرح نبوده و این یک خبر ساختگی است و وی‬ ‫در ارتباط با قتل شوهرش متهم است و پرونده اش در حال‬ ‫رسیدگی است‪ .‬فردی در المان ادعا کرده که این خانم قرار‬ ‫است سنگسار شود که این موضوع خالف واقع است و‬ ‫دستگاه قضایی ما نیز این موضوع را تکذیب کرده است‬ ‫ولی دستگاه تبلیغاتی امریکا این موضوع را رها نمی کند‪».‬‬ ‫او ادامه داد‪« :‬ش��ما بروید در گوگل اس��م خانم س��کینه‬ ‫محمدی اشتیانی و ترزا لوییس را بزنید و ببینید که چقدر‬ ‫مطل��ب در مورد خانم محمدی می اید و در مقابل ان به‬ ‫چه میزان خبر در م��ورد خانم لوییس می اید‪ .‬من اکنون‬ ‫فهرستی از ‪ 53‬خانم امریکایی که در انتظار اعدام هستند‬ ‫در اختیار دارم‪».‬‬ ‫محمود احمدی نژاد در اولین مصاحبه رسانه ای‬ ‫خود در سفر به امریکا‪ ،‬با شبکه ای بی سی به‬ ‫مجری گری کریستین امان پور گفت وگو کرد‪.‬‬ ‫فرید زکریا سردبیر مجله نیوزویک از کسانی‬ ‫بود که در مصاحبه مطبوعاتی احمدی نژاد از او‬ ‫سوال پرسید‬ ‫اشتیانی‪ ،‬گفت‪« :‬شما دیدید که خانم کلینتون و مقامات‬ ‫امریکایی در ارتباط با پروند ه این خانم اظهارنظر کردند و‬ ‫چه سر و صداهایی که در مورد پرونده او ایجاد نکردند‪ .‬در‬ ‫حالی که ماجرا در مورد پرونده این خانم چیست‪ .‬این فرد‬ ‫متهم است که در قتل شوهرش مشارکت کرده و دادگاه در‬ ‫حال رسیدگی به این موضوع است و هنوز حکم نهایی در‬ ‫مورد پروند ه وی صادر نشده و در مرحل ه رسیدگی است‪.‬‬ ‫ولی ش��ما دیدید چه سر و صداهایی در دنیا در مورد ان‬ ‫انجام دادند‪ .‬با وی اعالم همبس��تگی کردند و داد و بیداد‬ ‫کردند که یک خان��م را در ایران می خواهند اعدام کنند‪.‬‬ ‫در حالی که هنوز حکم نهایی در مورد پروند ه وی صادر‬ ‫نشده است‪».‬او ادامه داد‪« :‬این س رو صدا در حالی است که‬ ‫یک خانم امریکایی به نا م ترزا لوییس در ایالت ویرجینیا‬ ‫به اتهام قتل شوهرش هفت سال است زندان است و سه‬ ‫روز دیگر اعدام می شود‪ .‬در حالی که پزشکان گفته اند این‬ ‫خانم اختالالت روانی دارد ولی قاضی صحبت پزشکان‬ ‫را نپذیرفته است‪».‬‬ ‫خبرنگار گفت که ایا شما مخالف سنگسار هستید؟ نظر‬ ‫شما در مورد سنگسار چیست؟ که رئیس جمهور کشورمان‬ ‫تصمیم بگیرند کار غلطی است‪.‬‬ ‫رئی��س جمهور ب��ا بیان اینک��ه تاکنون باره��ا درباره‬ ‫فلس��طین گفت‏وگو ش��ده و راه حل های متعددی نیز‬ ‫ارائه شده یاداور شد که هیچ کدام منجر به حل مساله‬ ‫فلسطین نشده است‪.‬‬ ‫در ادام��ه این مصاحبه فرید زکریا دوباره پرس��ید‪ :‬ایا‬ ‫ش��ما از تصمیمات نمایندگان مردم فلسطین حمایت‬ ‫می کنی��د؟ احمدی نژاد پاس��خ داد‪ :‬م��ا می گوییم که‬ ‫نمایندگان ملت فلس��طین باید تصمیم بگیرند یا ملت‬ ‫فلس��طین در رفراندوم ازاد نظرش را اعالم کند‪ .‬اینکه‬ ‫دشمن مردم فلس��طین نماینده این مردم را تعیین کند‬ ‫نتیج��ه نمی دهد و با ‪ 20‬س��ال گفت‏وگو هم مس��اله‬ ‫حل نمی ش��ود‪ .‬رئیس جمهور یاداور شد‪ :‬کشورهای‬ ‫اروپای��ی و امری��کا به رای م��ردم فلس��طین احترام‬ ‫نگذاش��تند و دولت منتخب مردم فلس��طین را تهدید‬ ‫کرده و تحت فشار و محاصره قرار دادند‪.‬‬ ‫وی با اشاره به محرومیت مردم غزه از خوراک و دارو‬ ‫گفت‪ :‬این محرومیت به دلیل رای انها به کسانی غیر از‬ ‫افرادی است که مد نظر دشمنانشان بودند‪.‬‬ ‫‪13‬‬ ‫به روایت تصویر‬ ‫رهبر معظم انقالب‪ ،‬چهارش��نبه گذش��ته در دیدار جهادگران بسیج سازندگی‬ ‫تاکید کردند‪« :‬وقتی ش��ما در میان مردم محروم مشغول به کار می‏شوید‪ ،‬برای‬ ‫انها سفیر تالش و کار و خدمت و مجاهدت هستید‪».‬‬ ‫در همین روز‪ ،‬سرلش��کر بسیجی دکتر سید حسن فیروز ابادی‪ ،‬رئیس ستاد کل‬ ‫نیروهای مس��لح در سخنرانی اغازین مراسم رژه ‪ 31‬شهریور نیروهای مسلح‬ ‫گف��ت‪« :‬امروز بعد از گذش��ت ‪ 30‬س��ال از انقالب در دنیا هم��ه می دانند که‬ ‫راه نجات‪ ،‬راه امام (ره) اس��ت‪ ».‬این مراسم امسال بدون حضور رئیس جمهور‬ ‫برگزار شد‪.‬‬ ‫همه فرزندان خان م اغا‪ ،‬روایت خانواده ای اس��ت که به خاطر افراط گرایی‏های‬ ‫بی اندازه خانم اغا (رویا تیموریان)‪ ،‬مادر خانواده به نابودی کش��یده می ش��ود‪.‬‬ ‫خان��م اغا تا جایی پی��ش می رود که خود را ام��ام زاده می خواند و ملکش که‬ ‫در رهن بانک اس��ت را نظرکرده ائمه می داند‪ .‬غ��رور بی اندازه خانم اغا او را‬ ‫به ش��خصی متوهم و بیمار تبدیل می کند و این مس��اله به نابودی همه اینده‬ ‫فرزندان اش ختم می شود‪.‬‬ ‫کالس اولی ها در اخرین روز از تابستان‪ ،‬با حضور در مدارس‪ ،‬شاهد برگزاری‬ ‫جشن ش��کوفه ها بودند‪ .‬حمیدرضا حاجی بابایی‪ ،‬وزیر اموزش و پرورش در‬ ‫این جشن شرکت کرد‪.‬‬ ‫محمدرضا رحیمی‪ ،‬معاون اول رئیس جمهور به مناسبت اغاز هفته دفاع مقدس‬ ‫با لباس��ی متفاوت در جلسه شورای عالی اداری حاضر شد‪ .‬کنسرت سمفونی‬ ‫مقاومت نیز سه شنبه گذشته به رهبری مجید انتظامی در میدان ازادی برگزار‬ ‫شد‪.‬‬ ‫دیدار جهادگران بسیج سازندگی با رهبر معظم انقالب‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫‪14‬‬ ‫رژه نیروهای مسلح با حضور سرلشکر بسیجی دکتر فیروز ابادی‬ ‫منزل استاد شهریار‬ ‫مجید انتظامی در پایان اجرای کنسرت سمفونی مقاومت در میدان ازادی‬ ‫نمایش همه فرزندان خانم اغا‬ ‫نکته ها‬ ‫احضارمع��اون رئیس جمه��ور باش��کایت‬ ‫مهدی هاشمی‬ ‫مدیر مس��ئول س��ابق روزنامه «وطن ام��روز» با‬ ‫ش��کایت مهدی هاش��می بهرمانی به شعبه نهم‬ ‫بازپرسی دادسرای کارکنان دولت احضار شد‪.‬‬ ‫در پی ش��کایت فرزند رئیس مجمع تش��خیص‬ ‫مصلح��ت نظ��ام از مدی��ر مس��ئول س��ابق‬ ‫«وط��ن امروز»‪ ،‬س��ه روز به مه��رداد بذرپاش‬ ‫فرصت داده شده تا به دادسرای کارکنان دولت‬ ‫مراجعه کند‪.‬‬ ‫مهدی هاش��می ش��کایت خ��ود از بذرپ��اش را‬ ‫به صورت وکالتی انجام داده و این در حالی است‬ ‫که تاکنون در س��فارتخانه ای��ران در لندن برای‬ ‫امضای نس��خه اصلی شکایت خود حضور پیدا‬ ‫نکرده و شکایت وی به استناد تصویر وکالتنامه‬ ‫وی دنبال می شود‪.‬‬ ‫گفتن��ی اس��ت این ش��کایت در حال��ی صورت‬ ‫می گی��رد که مهدی هاش��می بیش از یک س��ال‬ ‫اس��ت از کش��ور خارج ش��ده و پس از احضار‬ ‫از سوی قوه قضائیه به عنوان متهم حوادث سال‬ ‫‪ 88‬تاکنون به کش��ور مراجعه نکرده و به نوعی‬ ‫تحت تعقیب قضایی محسوب می شود‪.‬‬ ‫رحیمی‪ ،‬معاون اول رئیس جمهور در‬ ‫جلسه شورای عالی اداری‬ ‫حاجی بابایی‪ ،‬وزیر اموزش و پرورش در جمع دانش‬ ‫اموزان کالس اولی در مراسم جشن شکوفه ها‬ ‫دبیر کل جعلی‬ ‫فرد حامی مشایی که در مصاحبه ای اعالم کرده‬ ‫بود ارای مش��ایی از احمدی نژاد بیش��تر خواهد‬ ‫ب��ود‪ ،‬به اتهام جعل عنوان دبیرکل حزب ‪ 72‬تن‬ ‫مورد پیگرد قضایی قرار می گیرد‪.‬‬ ‫بزرگیان‪ ،‬معاون ارتباطات و مدیر روابط عمومی‬ ‫تش��کل ‪ 72‬ت��ن در گفت وگو ی��ی ضمن اعالم‬ ‫برائت از س��خنان فتحی زاده که خود را دبیر کل‬ ‫این تش��کل معرف��ی و از مش��ایی تمجید های‬ ‫عجی��ب و س��وال برانگیز کرده ب��ود‪ ،‬گفت‪« :‬ما‬ ‫مواضع وی درخصوص مش��ایی را قبول نداریم‬ ‫اما مس��اله مهمتر این اس��ت که وی ب��ا نام این‬ ‫تش��کل و جعل عنوان دبیرکل��ی مصاحبه کرده‬ ‫است‪».‬‬ ‫وی همچنی��ن اضافه کرد‪« :‬مدت��ی پیش وی به‬ ‫دالیلی به اتفاق ارای هیات موسس برکنار شده‬ ‫حمله ش��دید عضو ح��زب اعتماد ملی به‬ ‫خاتمی‬ ‫عض��و ش��ورای مرک��زی ح��زب اعتماد ملی از‬ ‫تشدید اختالفات س��ران فتنه و جدایی خاتمی‬ ‫از موس��وی و کروب��ی خبر داده و گفته اس��ت‪:‬‬ ‫ «مواض��ع خاتم��ی به عن��وان ی��ک ش��خصیت‬ ‫رده چن��دم هیچ نقش و تاثی��ری در جریان های‬ ‫سیاسی کشور نخواهد داشت‪».‬‬ ‫محم��ود رئوف��ی در گفت وگ��و ب��ا باش��گاه‬ ‫خبرن��گاران با اش��اره به ت�لاش خاتمی جهت‬ ‫اع�لام برائت از فتنه اظهار داش��ت‪« :‬خاتمی در‬ ‫زم��ان کاندیداتوری و ریاس��ت جمهوری اش از‬ ‫ابراز خط امامی بودن نیز ابا داشته است‪.‬‬ ‫ خاتم��ی ش��خصیت محافظ��ه کاری اس��ت‬ ‫ک��ه نتوانس��ت از فرص��ت تاریخ��ی دوران‬ ‫ریاست جمهوری اش استفاده کند‪ .‬حتی نمی توان‬ ‫وی را با مصدق مقایس��ه ک��رد‪ ،‬چرا که مصدق‬ ‫حداقل به اصول و ارمان ها وفادار بود‪».‬‬ ‫وی با تاکید ب��ر اینکه خاتمی به اصول خودش‬ ‫نیز وفادار نیس��ت‪ ،‬خاطر نش��ان ک��رد‪« :‬خاتمی‬ ‫نه تنها نمی توان��د نقش رهبری اصالحات را به‬ ‫عهده داشته باش��د‪ ،‬بلکه در عرصه سیاست نیز‬ ‫نمی تواند نقش افرینی کند‪».‬‬ ‫رئوفی با اذعان به اینکه خاتمی هیچ نقش��ی در‬ ‫جغرافیای سیاسی کشور نخواهد داشت‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«خاتمی در این مقطع یک شخصیت رده چندم‬ ‫به لح��اظ عملکرد محس��وب می ش��ود و فقط‬ ‫کارهای ش��خصی خود را در بنی��اد باران دنبال‬ ‫می کن��د‪ ،‬بنابراین هیچ تاثیری نه تنها در نظام که‬ ‫در جریان اصالحات نیز نخواهد داشت‪».‬‬ ‫گفتن��ی اس��ت اخی��را برخ��ی منابع خب��ری از‬ ‫تالش ه��ای خاتمی برای تفکی��ک از افراطیون‬ ‫خبر داده اند‪.‬‬ ‫هاشمی رفسنجانی و خواسته های خانواده‬ ‫زندانیان‬ ‫هاشمی رفسنجانی در دیدار جمعی از خانواده های‬ ‫زندانی��ان ب��ا توصیه ای��ن خانواده ها ب��ه صبر و‬ ‫امیدواری‪ ،‬تاکید کرده است‪« :‬ازادی و عدالت از‬ ‫مهمترین اهداف در نظام جمهوری اسالمی است‬ ‫و قطعا برخی کاس��تی ها مانع از رس��یدن به این‬ ‫اهداف واال نخواهد بود‪».‬‬ ‫او بعد از ش��نیدن سخنان حاضران‪ ،‬گفته است‪:‬‬ ‫«اگر بخواهم خواس��ته شما را به ماموران منتقل‬ ‫کنم مطمئن نیستم جواب مساعد بگیرم و شاید‬ ‫نتیجه عکس بدهد‪ .‬ولی خواس��ته های ش��ما را‬ ‫خدم��ت رهبری پیگی��رم و امی��دوارم بی نتیجه‬ ‫نباش��د‪ .‬مقام معظم رهب��ری درخص��وص اعمال‬ ‫قانون و تس��ریع در رس��یدگی و حقوق قانونی‬ ‫انها در زندان دس��تورات مناس��بی صادر کرده‬ ‫بودند که می تواند بس��یاری از مشکالت حاضر‬ ‫را رفع نماید‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫خاطره توکلی از احمدی نژاد‬ ‫احم��د توکل��ی‪ ،‬نماین��ده ته��ران در مجل��س‬ ‫با ی��اداوری خاط��ره ای درب��اره موض��ع اخیر‬ ‫رئیس جمهور نسبت به ان واکنش نشان داد‪.‬‬ ‫احم��د توکل��ی‪ ،‬رئی��س مرک��ز پژوهش ه��ای‬ ‫مجلس شورای اس�لامی در گفت وگو با پایگاه‬ ‫اطالع رس��انی و خبری جم��اران در واکنش به‬ ‫س��خنان رئیس جمه��ور درب��اره «در راس امور‬ ‫نب��ودن مجلس» ب��ا بیان اینکه زیر س��وال بردن‬ ‫جایگاه مجلس به روحیات فرد گرایانه اشخاص‬ ‫در ق��درت ب��ر می گ��ردد‪ ،‬گف��ت‪« :‬در یکی از‬ ‫مالقات های نمایندگان با رئیس جمهوری بود که‬ ‫ایشان از خانم افتخاری‪ ،‬نماینده تهران پرسیدند‬ ‫که چه می شد ما به جای دو قوه (مجلس‪ ،‬دولت)‬ ‫فقط یک قوه داش��تیم که خانم افتخاری پاس��خ‬ ‫دادند فقط دیکتاتوری می شد! به عقیده من این‬ ‫مکالمه خود گویای همه مسائل مطرح شده اخیر‬ ‫است‪».‬‬ ‫اس��ت و اکبر ایرانپور به ج��ای وی دبیر کل این‬ ‫تشکل شده است‪».‬‬ ‫به گفته بزرگی��ان‪ ،‬وی خالف قانون عمل کرده‬ ‫اس��ت و با شکایت تش��کل ‪ 72‬تن مورد پیگرد‬ ‫قضایی قرار می گیرد‪.‬‬ ‫‪15‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫‪16‬‬ ‫بزرگترین نشست سیاسی‬ ‫‪ 30‬سال اخیر در کره شمالی‬ ‫فرانس پرس‪:‬کره ش��مالی سه ش��نبه‬ ‫پیش اعالم کرد که بزرگترین نشست‬ ‫سیاسی خود در چند دهه اخیر را این‬ ‫هفته برگزار خواهد کرد‪ .‬بدین ترتیب‬ ‫مس��یر برای انتقال احتمالی قدرت از‬ ‫رهبر این کشور به جوان ترین پسرش‬ ‫هموار می شود‪.‬‬ ‫خبرگزاری رس��می کره ش��مالی در‬ ‫گزارش��ی اع�لام ک��رد‪« :‬کنفران��س‬ ‫حزب کمونیست حاکم برای انتخاب‬ ‫رهبر ارش��د این نهاد ‪ 28‬سپتامبر در‬ ‫پیونگ یانگ برگزار خواهد شد‪».‬‬ ‫این خبرگزاری از این نشست به عنوان‬ ‫یک نشست تاریخی یاد کرد‪ .‬پیش تر‬ ‫پیونگ یانگ برگزاری این نشست را‬ ‫برای اوایل سپتامبر در نظر گرفته بود‬ ‫اما بدون اعالم دلیل این نشست لغو‬ ‫ش��د‪ .‬این اولین نشس��ت مهم حزب‬ ‫کارگران کره از زمان برگزاری کنگره‬ ‫در سال ‪ 1980‬زمانی که کیم جونگ‬ ‫ایل به عنوان جانشین پدرش منصوب‬ ‫شد‪ ،‬خواهد بود‪ .‬پیونگ یانگ هرگز‬ ‫به صورت علنی طرح جانشینی رهبر‬ ‫کره شمالی را مطرح نکرده است‪.‬‬ ‫حریری‪ :‬به دادگاه بین المللی‬ ‫پایبندم‬ ‫الحیات‪ :‬س��عد حریری‪ ،‬نخست وزیر‬ ‫لبن��ان پایبن��دی خ��ود را ب��ه دادگاه‬ ‫بین المللی و روابط با سوریه اعالم کرد‪.‬‬ ‫نخست وزیر لبنان نشست فوق العاده ای‬ ‫را با فراکس��یون پارلمانی المستقبل در‬ ‫منزلش برگزار کرد‪.‬‬ ‫حری��ری تاکید کرد‪« :‬ما اعضای دولت‬ ‫به دادگاه بین الملل��ی ویژ ه لبنان پایبند‬ ‫هستیم‪ .‬ما خواهان ثبات دو کشوریم‪».‬‬ ‫وی ادام��ه داد‪« :‬ما دس��ت از حمایت‬ ‫از دادگاه بین الملل��ی برنمی داری��م‪.‬‬ ‫ما همچن��ان از خ��ون رفیق الحریری‪،‬‬ ‫نخست وزیر اسبق لبنان و شهدای لبنان‬ ‫حمایت می کنیم‪ ».‬نخست وزیر لبنان‬ ‫عنوان داشت‪« :‬ما به هیچ وجه از مساله‬ ‫از سرگیری روابط با سوریه عقب نشینی‬ ‫نمی کنیم و به دنبال گسترش ان هستیم‪».‬‬ ‫حری��ری گفت‪« :‬برخ��ی از روابط من‬ ‫و رهبران س��وریه متحمل خس��ارت‬ ‫می شوند اما من به عنوان نخست وزیر‬ ‫لبنان به این روابط استراتژیک با سوریه‬ ‫که مبتنی بر اصول دیپلماس��ی است‪،‬‬ ‫پایبندیم و اشتباه اس��ت که به سوریه‬ ‫اتهامی وارد شود‪».‬‬ ‫گستاخی جدید‬ ‫کشیش تندرو‬ ‫دارالخلی��ج ام��ارات‪ :‬در ی��ک اقدام‬ ‫گس��تاخانه و اهانت امی��ز دیگ��ر‪،‬‬ ‫تری جونز‪ ،‬کشیش امریکایی که پیش تر‬ ‫اتش کشیدن قران ها را در ‪ 11‬سپتامبر‬ ‫خواس��تار ش��ده بود‪ ،‬این بار برگزاری‬ ‫راهپیمایی علیه اسالم را خواستار شد‪.‬‬ ‫او از طریق برخی رسانه های راستگرا‬ ‫و پس��ت های الکترونیک��ی اق��دام به‬ ‫جمع اوری اعانه برای سفر به واشنگتن‬ ‫و مالقات ب��ا اعضای کنگ��ره کرد تا‬ ‫به اصطالح خ��ود انه��ا را از افزایش‬ ‫«خطر اسالم» اگاه سازد‪.‬‬ ‫وی که ظاهرا گستاخ تر از پیش به نظر‬ ‫می رس��د‪ ،‬اعالم کرد‪« :‬ما ب��رای ادامه‬ ‫جنگی که علیه اس�لام به عنوان «دین‬ ‫خطر و خشونت» اغاز کرده ایم نیازمند‬ ‫کمک مالی هس��تیم تا با نمایندگان و‬ ‫اعضای س��نای امریکا دیدار و انها را‬ ‫از غفل��ت بیدار کنیم‪ .‬جون��ز در ادامه‬ ‫درخواس��ت خود ب��رای برپایی یک‬ ‫راهپیمای��ی ضداس�لامی در سراس��ر‬ ‫امری��کا به منظ��ور انچه بی��دار کردن‬ ‫کلیس��اها و دولت های محلی نامید را‬ ‫تکرار کرد‪.‬‬ ‫ائتالف اپوزیسیون روسیه برای‬ ‫رقابت با پوتین‬ ‫رادیو مسکو‪ :‬چند جنبش اپوزیسیون‬ ‫دموکراتی��ک روس��یه قص��د دارن��د‬ ‫در انتخاب��ات این��ده پارلمان��ی و‬ ‫ریاس��ت جمهوری این کشور شرکت‬ ‫کنن��د‪ .‬ائت�لاف جدی��د بای��د نامزد‬ ‫ریاست جمهوری نیروهای دموکراتیک‬ ‫را انتخ��اب کن��د‪ .‬سیاس��تمدارانی‬ ‫چون بوری��س نمتس��وف از رهبران‬ ‫جنب��ش «سولیدارنوس��ت»‪ ،‬والدیمیر‬ ‫ریژک��وف رهب��ر حزب منحل ش��ده‬ ‫«جمهوری خواه»‪ ،‬میخاییل کاس��یانف‬ ‫رهبر «اتحاد دموکراتیک مردم روسیه»‪،‬‬ ‫سرگئی الکساشنکو معاون اول اسبق‬ ‫بانک مرکزی و ایلیا یاشین رهبر حزب‬ ‫«یابلوکو» در تاس��یس جنبش ائتالفی‬ ‫شرکت دارند‪.‬‬ ‫در حالی که حزب حاکم روسیه واحد‬ ‫قرار اس��ت پوتین را به عن��وان نامزد‬ ‫انتخاباتی اش معرفی کند اما هنوز معلوم‬ ‫نیست اپوزیسیون چه کسی را به عنوان‬ ‫نامزد ریاست جمهوری روسیه پیشنهاد‬ ‫می کند‪ .‬ضمنا بس��یاری از کارشناسان‬ ‫تردید دارند که اپوزیسیون حتی بتواند‬ ‫حزب خود را ثبت کند‪.‬‬ ‫‪ 11‬شهید در بمب گذاری مهاباد‬ ‫بر اثر بمب گذاری عوامل ضد انقالب در مراس��م رژه هفته دفاع مقدس در مهاباد‪،‬‬ ‫ی ش��دند‪ .‬به گفت��ه یک منبع اگاه در بیمارس��تان‬ ‫‪ 11‬نف��ر ش��هید و ‪ 58‬نفر زخم ‬ ‫امام خمینی(ره) مهاباد‪ 2 ،‬نفر از مجروحان به خاطر شدت جراحات به ارومیه اعزام‬ ‫ش��دند‪ .‬وی گفت‪« :‬مجروحان به بیمارستان شهرس��تان مهاباد انتقال داده شدند‪».‬‬ ‫ای��ن بمب گذاری در پیاده روی خیابان محل رژه نیروهای مس��لح توس��ط عوامل‬ ‫ضد انقالب و در بین بانوان حاضر در مراسم سان و رژه نیروهای مسلح روی داد‪.‬‬ ‫بیشترین مجروحان و شهدای این حادثه بانوان هستند‪ .‬نیروهای نظامی حاضر در‬ ‫مراسم هیچ اسیبی ندیدند‪.‬‬ ‫پ�رودی در دانش�گاه ازاد‪ :‬اکن�ون زم�ان اقدام�ات جدی�د در پرونده‬ ‫هسته ای ایران است‬ ‫رومانو پرودی‪ ،‬نخس��ت وزیر پیش��ین ایتالی��ا که به دعوت‬ ‫وزارت خارجه ایران برای ش��رکت در سمینار «اروپا‪ ،‬بحران‬ ‫مالی و انتظارات اینده» به تهران س��فر کرده است‪ ،‬همچون‬ ‫زمان صدارت خود تاکید کرد که مساله هسته ای ایران باید از‬ ‫لو فصل شود و دو طرف برای پیدا کردن‬ ‫طریق گفت وگو ح ‬ ‫راه حل حرکت کنند‪.‬‬ ‫پرودی‪ ،‬طی س��خنانی در دانش��گاه ازاد اس�لامی واحد علوم و تحقیقات درباره‬ ‫«اقتصاد جهانی و صحنه سیاس��ی» با بیان اینکه من از قدیم با ایران اش��نا بوده ام‪،‬‬ ‫اظهارکرد‪« :‬ایتالیا در پروژه های بندر شهید رجایی و مجتمع فوالد سپاهان با ایران‬ ‫همکاری داشت و ما از این همکاری بسیار رضایت داشتیم‪».‬‬ ‫نخست وزیر پیشین ایتالیا با بیان اینکه چندان با جهانی شدن موافق نیستم‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«جهانی شدن جنبه های منفی داشته است و جنگ تسلیحاتی را تشدید کرده است‪،‬‬ ‫در حالی که ما می توانیم با گفت وگو مس��ائل مان را حل و فصل کنیم‪ ».‬پرودی در‬ ‫سخنانش در سمینار «اروپا‪ ،‬بحران مالی و انتظارات اینده» در محل دانشکده روابط‬ ‫بین الملل وزارت خارجه نیز به علل وقوع بحران مالی در اروپا و سیاست اتحادیه‬ ‫اروپا در برخورد با بحران پرداخت‪ .‬نخست وزیر پیشین ایتالیا گفت‪« :‬فکر می کنم‬ ‫هم ایران و هم طرف های مقابل (‪ )5+1‬باید در موضوع هس��ته ای همزمان حرکت‬ ‫کنند و معتقدم االن وقت حرکت و اقدامات جدید است‪».‬‬ ‫حذف روز گفت وگوی تمدن ها از تقویم کشور‬ ‫براس��اس تصمیم ش��ورای فرهنگ عمومی‪ ،‬روزهای مبارزه با استعمار انگلستان‪،‬‬ ‫بصیرت و میثاق امت با والیت‪ ،‬بس��یج اس��اتید‪ ،‬مقاومت و پایداری به تقویم ملی‬ ‫کش��ور اضافه خواهد شد و روزهای اسنادملی‪ ،‬گل و گیاه و گفت وگوی تمدن ها‬ ‫از تقویم حذف می ش��وند‪ .‬واعظی‪ ،‬دبیر ش��ورای فرهنگ عمومی در یک نشست‬ ‫خبری در مورد تغییرات تقویم سال اینده گفت‪ 12« :‬شهریور به عنوان روز مبارزه‬ ‫با اس��تعمار انگلس��تان‪ 29 ،‬دی ماه روز غزه‪ ،‬نهم دی ماه روز بصیرت و میثاق امت‬ ‫با والیت‪ 31 ،‬خرداد س��الروز ش��هادت دکتر چمران به نام روز بس��یج اس��اتید‪،‬‬ ‫‪ 21‬فروردین سالروز شهادت سید مرتضی اوینی روز هنر انقالب اسالمی و چهارم‬ ‫خرداد روز مقاومت و پایداری و روز دزفول نامگذاری ش��دند‪ .‬نیمه شعبان نیز به‬ ‫درخواس��ت وزارت اطالعات به نام روز سربازان گمنام امام زمان(عج) نامگذاری‬ ‫ش��ده است‪ ».‬وی افزود‪« :‬پنج مناس��بت نیز به خاطر اینکه داللت های ضعیف تری‬ ‫داش��تند ی��ا موضوعیت خ��ود را از دس��ت داده بودند یا متولی نداش��تند از متن‬ ‫تقویم حذف ش��ده اند‪ 17 .‬اردیبهش��ت روز اسناد ملی‪ 25 ،‬خرداد روز گل و گیاه‪،‬‬ ‫‪ 30‬ش��هریور روز گفت وگوی تمدن ها‪ 20 ،‬مهر روز اس��کان معلوالن و سالمندان‬ ‫‪ 5‬دی روز ملی ایمنی در برابر زلزله از جمله این روزها هستند‪».‬‬ ‫انتخاب نماینده ایران در اسکار‬ ‫فیلم س��ینمایی «بدرود بغداد» به کارگردانی مهدی نادری از‬ ‫س��وی ایران به اکادمی علوم و فنون س��ینمایی امریکا برای‬ ‫شرکت در مراسم جایزه اسکار انتخاب شد‪.‬‬ ‫در پی بررسی های انجام شده برای انتخاب فیلم ایرانی مراسم‬ ‫اس��کار و مطرح شدن چند فیلم به عنوان نامزدهای انتخاب‬ ‫نهایی‪ ،‬به دلیل س��فر معاونت س��ینمایی به هم��راه محمود‬ ‫احم دی نژاد‪ ،‬رئیس جمهوری به نیویورک و همچنین سفر مدیرعامل بنیاد سینمایی‬ ‫فارابی به خارج از کش��ور‪ ،‬طی نامه‏ای از سوی جواد شمقدری پیگیری این مورد‬ ‫به عهده سید علیرضا سجادپور‪ ،‬مدیر کل اداره ارزشیابی و نظارت حرفه ای گذاشته‬ ‫ش��د‪ .‬علیرضا س��جاد پور طی تماس ها و مشورت های متعدد با دست اندرکاران و‬ ‫اهالی س��ینما از بین گزینه های موجود‪ ،‬سرانجام فیلم «بدرود بغداد» ساخته مهدی‬ ‫نادری‪ ،‬به تهیه کنندگی مرکز سینمای مستند و تجربی را انتخاب کرد‪ .‬پیش از این‬ ‫از «عیار ‪ »14‬و «دموکراس��ی تو روز روشن» به عنوان بخت های حضور در اسکار‬ ‫یاد می شد‪.‬‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫گرجستان حرف خود در مورد اشتی با‬ ‫روسیه را پس گرفت‬ ‫ووزگالد مع��اون وزیر خارج��ه‬ ‫گرجس��تان سه ش��نبه گذش��ته اعالم‬ ‫ک��رد‪« :‬ادام��ه اظه��ارات خصمان��ه‬ ‫مقامات روس��یه در قبال این کش��ور‬ ‫ثابت می کند ک��ه نمی توان از مذاکره‬ ‫با مسکو برای برقراری روابط عادی‬ ‫سخن گفت‪».‬‬ ‫وزارت امور خارج��ه گرجس��تان که‬ ‫چندی پیش امادگی این کشور برای‬ ‫مذاک��ره با روس��یه ب��دون هیچ نوع‬ ‫پی��ش ش��رطی را اعالم ک��رده بود‪،‬‬ ‫اظهارات خود را پس گرفت‪.‬‬ ‫مقام��ات تفلی��س ب��ه ای��ن نتیج��ه‬ ‫رس��یده اند که روس��یه از «اظهارات‬ ‫متجاوزانه» خویش دست برنداشته و‬ ‫به سیاست های دوران اتحاد جماهیر‬ ‫شوروی ادامه می دهد و این مساله ای‬ ‫است که گرجس��تان از ان به جامعه‬ ‫بین الملل شکایت کرده است‪.‬‬ ‫گرجس��تان تصمیم گرفته است تا از‬ ‫نظری��ه خود مبنی بر ت�لاش برای از‬ ‫س��رگیری روابط با روس��یه به خاطر‬ ‫«ادامه اظه��ارات متجاوزانه» مقامات‬ ‫این کشور دست بردارد‪.‬‬ ‫توقیف رسانه های مخالف دولت‬ ‫در بحرین‬ ‫خبر گزاری بحرین‪ :‬دولت بحرین در‬ ‫اس��تانه برگزاری انتخابات پارلمانی‬ ‫نش��ریات تع��دادی از جمعیت های‬ ‫سیاسی را به اتهام انچه نقض قوانین‬ ‫جاری کشور خواند‪ ،‬توقیف کرد‪.‬‬ ‫عبداهلل یتی��م‪ ،‬مدیرکل انتش��ارات و‬ ‫مطبوعات هیات امور اطالع رس��انی‬ ‫بحرین گفت‪« :‬نش��ریات مطبوعاتی‬ ‫برخ��ی از جمعیت ه��ای سیاس��ی‬ ‫وضعیت��ی ب��ه خ��ود گرفته اس��ت‬ ‫ک��ه از نظ��ر ظاه��ری و محتوایی با‬ ‫ش��روط الزم برای انتشار یک نشریه‬ ‫مطبوعاتی مغایرت دارد‪».‬‬ ‫به گفت��ه این مق��ام بحرین��ی‪« ،‬اکثر‬ ‫مطالب منتشر شده در راستای گمراه‬ ‫ک��ردن اف��کار عمومی و تع��دی به‬ ‫اسامی و شخصیت ها و بی ابرو کردن‬ ‫انها و انتش��ار موضوعاتی نادرس��ت‬ ‫برای ایج��اد تفرق��ه و طایفه گری و‬ ‫برانگیخت��ن مردم بوده اس��ت و این‬ ‫مطالب ب��ا عنوان های تحریک امیز و‬ ‫موضوعاتی منتش��ر ش��ده که به نفع‬ ‫منافع عمومی کشور نیست و مخالف‬ ‫قوانین مطبوعات است‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪17‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫پرونده‬ ‫ویژه‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫‪18‬‬ ‫نا گفته های محسن رفیق دوست از ‪ 8‬سال دفاع مقدس‪:‬‬ ‫می گفتند جنگ را رها کنید‬ ‫امیدکرمانیها‬ ‫در مورد ش��روع جنگ‪ ،‬نحوه اداره و علت‬ ‫هاشمی می گفت دولت شعار جنگ می دهد اما در جنگ مشارکت نمی کند‬ ‫موسوی نمی تواند به من جواب بدهد چون مدارک زیادی دارم‬ ‫خیلی از وزرای دولت موسوی به جنگ اعتقاد نداشتند‬ ‫نقش سیاسیون در تصویب قطعنامه بیشتر از نظامیان بود‬ ‫جنگ برای دولت اصل نبود‬ ‫همه مسئوالن به شعار جنگ جنگ تا پیروزی اعتقاد نداشتند‬ ‫برخی وزرای موسوی می گفتند بغداد را که نمی توانید بگیرید‪ ،‬جنگ را رها کنید‬ ‫قبل از پذیرش قطعنامه عراق را فریب دادیم‬ ‫درگیر شدن دولت با جنگ موجب پذیرش قطعنامه شد‬ ‫اقای هاشمی جان! نجات امروز مملکت در اطاعت مطلق از والیت فقیه است‬ ‫با حرف شمخانی مخالفم‪ ،‬بنی صدر خیانت کرد‬ ‫امارهای موسوی درباره کمک مالی به جنگ نادرست است‬ ‫پرونده‬ ‫ویژه‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫محسن رفیق دوست معتقد اس��ت بنی صدر اصوال‬ ‫یک خود خواه احمق بود و به کش��ور خیانت کرد‪.‬‬ ‫وی با بی��ان اینکه اگر س��پاه نبود‪ ،‬ارتش س��اخته‬ ‫نمی شد‪ ،‬خاطرنشان کرد‪« :‬امام بعد از فتح خرمشهر‬ ‫ش��عار خود را از جنگ جنگ تا پیروزی به ش��عار‬ ‫جن��گ جنگ تا دفع فتنه تغیی��ر داد که بعضی فکر‬ ‫می کردند دفع فتنه به معنای ان است که برویم کل‬ ‫دنیا را بگیریم‪».‬‬ ‫وزیر س��پاه دولت وقت در مورد عدم اخذ غرامت‬ ‫از عراق تصریح کرد‪« :‬امروز اگر در عراق حکومتی‬ ‫مد نظر س��ران کاخ سفید روی کار امده بود مطمئن‬ ‫باشید او هم غرامت نمی گرفت‪ .‬امروز عراق‪ ،‬عراق‬ ‫ماس��ت‪ .‬هر کاری هم بکنند عراق ماس��ت‪ ».‬وی بر‬ ‫این باور است‪« :‬ش��عار جنگ جنگ تا پیروزی فقط‬ ‫ب��رای یک نفر اصل بود و ان فرد امام اس��ت‪ .‬ولی‬ ‫برخی وزرای دولت موس��وی ادامه جنگ را بیهوده‬ ‫می دانس��تند و می گفتن��د بغ��داد را ک��ه نمی توانید‬ ‫بگیرید‪ ،‬ادامه جنگ را رها کنید‪ ».‬رفیق دوست علت‬ ‫مخالفت فرمانده س��پاه با تغییر نخست وزیر در سال‬ ‫‪ 64‬را ثب��ات در داخل کش��ور می داند و می گوید‪:‬‬ ‫«رضایی تغییر دولت در سال ‪ 64‬را طی ارزیابی های‬ ‫انجام شده مناسب تشخیص نداد چون شرایط از این‬ ‫بدتر می شد‪ ».‬وی با بیان اینکه مدیون اقای هاشمی‬ ‫ نیس��تم ولی عده ای می خواهند با ایش��ان بجنگند‪،‬‬ ‫تصریح کرد‪« :‬قوه قضائی��ه یک بار به اتهامات نفتی‬ ‫ی هاش��می رسیدگی کرد و به جایی نرسید‪ .‬در‬ ‫مهد ‬ ‫مورد اتهامات جدید وی نیز دستگاه قضا از مدارکی‬ ‫ک��ه در دفتر مهدی برد چیزی پی��دا نکرد‪ .‬در ثانی‬ ‫مهدی رفته‪ ،‬فائزه که اینجاس��ت‪ .‬ل��ذا یک بار برای‬ ‫همیش��ه دادگاهی تشکیل شود و براساس مدارک و‬ ‫مس��تندات به این قضیه رس��یدگی کند‪ ».‬وی معتقد‬ ‫اس��ت‪« :‬احمدی نژاد کار خوبی نمی کند ب ه جلسات‬ ‫مجمع تشخیص مصلحت نظام نمی رود و مصوبات‬ ‫ان را قبول ندارد‪ .‬اصوال هر کس با هر عنوان و پست‬ ‫و مقام بخواهد از قانون عدول کند اش��تباه می کند‪.‬‬ ‫قانون را همه باید اجرا کنند و استثنا هم ندارد‪».‬‬ ‫ادامه یافت��ن ان تا به ام��روز از فرماندهان‬ ‫دفاع مقدس مخصوصا شما و اقای محسن‬ ‫رضایی صحبت هایی مطرح ش��ده اس��ت‪.‬‬ ‫ام��روز ش��فاف تر می خواهیم راج��ع به ان‬ ‫س��خن بگویید‪ .‬فکر می کنم فرصت خوبی‬ ‫باش��د تا برای روشن ش��دن حقایق و ثبت‬ ‫ف گفت وگو کنیم‪.‬‬ ‫در تاری��خ بتوانیم ش��فا ‬ ‫ب��رای س��وال اول‪ ،‬ایا در هم��ان روزهای‬ ‫شروع تهاجم عراق به خاک کشور نمی شد‬ ‫مدیری��ت بهت��ری روی نیروه��ای ارت��ش‬ ‫صورت می گرفت تا ماش��ین جنگی دشمن‬ ‫اینقدر پیش روی نکند؟‬ ‫بای��د برای جواب این س��وال مقدمه ای را بیان کرد و‬ ‫گفت چرا عراق به ایران یک ونیم سال بعد از پیروزی‬ ‫انق�لاب اس�لامی حمله ک��رد‪ .‬در زمان ش��اه‪ ،‬ایران‬ ‫کشوری کامال مس��تعمره بود و تقریبا در جزیی ترین‬ ‫کارهایش باید مستش��اران امریکایی نظ��ر می دادند‪.‬‬ ‫ارتش��ی که س��ازمان یافت��ه ب��ود از نظر سیاس��ت‪،‬‬ ‫فرمانده��ان و تجهی��زات کامال امریکای��ی بود و به‬ ‫ای��ران ژان��دارم منطق��ه می گفتند‪ ،‬یعن��ی وقتی گروه‬ ‫ظفار در عمان علیه دولت مبارزه می کرد ارتش ایران‬ ‫رفت انج��ا و فتنه ظفار را خوابان��د‪ .‬در واقع امریکا‬ ‫ان زم��ان به خیال خود یک نوع ایران هراس��ی دیگر‬ ‫را در منطقه ایج��اد کرده بود و کل کش��ور های منطقه‬ ‫را می دوش��ید ولی منطقه در اختیارش بود‪ .‬به عبارت‬ ‫دیگر‪ ،‬ابراه هرمز همیش��ه ب��از و خلیج فارس تحت‬ ‫کنت��رل کامل انها ق��رار داش��ت‪ .‬امریکایی ها جوری‬ ‫مهره چینی ک��رده بودند که گمان نمی بردند روزی در‬ ‫ایران انقالب ش��ود‪ .‬انقدر ب��اور نمی کردند که وقتی‬ ‫ش��اه در ‪ 26‬دی ‪ 57‬از کشور رفت‪ ،‬ژنرال هایزر را به‬ ‫ایران می فرس��تند تا به کمک ژنرال های ارتش کودتا‬ ‫کند‪ .‬های��زر انقدر مطمئن به موفقی��ت بود که وقتی‬ ‫امام هم به ایران امد همچنان در کش��ور بود‪ .‬احتماال‬ ‫‪ 15‬یا ‪ 16‬بهمن درست همان زمانی که دولت موقت‬ ‫به فرمان امام تشکیل شد ‪ ،‬هایزر می رود‪ .‬این به معنای‬ ‫غیر قابل باور بودن انقالب برای امریکایی هاس��ت‪ .‬بر‬ ‫اثر انقالب‪ ،‬س��ران ارتش یا دست گیر و اعدام شدند‬ ‫ی��ا فرار کردن��د‪ .‬بدنه ارتش به ملت پیوس��ته بود‪ .‬اما‬ ‫دو تا بال قبل از جنگ س��ر ارتش امد‪ .‬یکی تصمیمی‬ ‫ بود ک��ه در دولت موقت یا مدن��ی‪ ،‬وزیر دفاع انجام‬ ‫داد و ان یک س��ال کردن طول مدت دوره س��ربازی‬ ‫ب��ود‪ .‬ای��ن به معنای ان اس��ت ک��ه ‪ 50‬درصد ارتش‬ ‫مرخص ش��ود‪ .‬کار دیگر از ان بدتر بود‪ .‬یعنی گفتند‬ ‫هر افس��ری برود در شهر خودش خدمت کند‪ .‬اصال‬ ‫در یک س��ازمان نظامی این حرف معنا ندارد‪ .‬سازمان‬ ‫ی تعدادی شان در پادگان ها هستند و تعدادی هم‬ ‫نظام ‬ ‫در مرزها مس��تقرند و در ش��هر‪ ،‬ارتش کاری ندارد و‬ ‫پلیس حافظ امنیت شهر هاس��ت‪ .‬ضمن انکه در نبرد‬ ‫بین مردم و ارتش شاه‪ ،‬اکثر ادوات جنگی توسط ملت‬ ‫از کار افتاده بود‪ .‬همیشه در مصاحبه هایم گفتم اولین‬ ‫جایی که مورد حمله گسترده ارتش عراق قرار گرفت‬ ‫خوزستان بود‪ .‬لشکر ‪ 92‬زرهی این استان که از تانک‬ ‫و نفربر تشکیل می شد فقط دو عدد تانک اماده داشت‬ ‫و مابق��ی در گوش��ه و کنار خیابان ه��ای اهواز از کار‬ ‫افتاده یا دست مردم بود‪ .‬لذا صدام زمانی دستور حمله‬ ‫را صادر کرد که از این واقعیات خبر داش��ت‪ .‬از دو‪،‬‬ ‫سه ماه قبل که نشریات خارجی را مطالعه می کردیم‪،‬‬ ‫می دیدی��م که دائم روزنامه ها بین ارتش عراق و ایران‬ ‫مقایس��ه انجام می دهند‪ .‬در سقوط رژیم پهلوی فقط‬ ‫امریکا متضرر نشد بلکه ان اواخر شاه از روس ها نیز‬ ‫تجهی��زات و ادوات جنگی خریده بود و روس ها نیز‬ ‫یک حکومت الئیک را بیشتر می پسندیدند تا حکومت‬ ‫انقالب اس�لامی که بر پایه دین بنا ش��ده باشد‪ .‬وقتی‬ ‫وزیر س��پاه شدم‪ ،‬سفیر ش��وروی امد و به من گفت‬ ‫می خواه��م به عن��وان ی��ک انقالبی با ش��ما صحبت‬ ‫کنم‪ ،‬نه وزیر س��پاه‪ ،‬به وی گفت��م امریکایی ها اگر با‬ ‫انقالب ما دش��منی دارند دلیلش واضح اس��ت‪ ،‬شما‬ ‫چرا با ما دش��من هستید؟ وی گفت‪ ،‬دشمنی ما دلیل‬ ‫محکم تری نسبت به امریکایی ها دارد (البته حکومت‬ ‫قبل��ی را می گفت‪ ،‬نه گورباچف را ک��ه با گروه های‬ ‫جدید نظیر گالس��نوس‪ ،‬پروس��تریکا و‪ ...‬امده بود)‪.‬‬ ‫وی ادامه داد ش��وروی بیش از ‪ 70‬سال با شعار دین‬ ‫افیون توده هاس��ت نصف مردم دنیا را پیرو خود کرد‬ ‫و ح��اال یک مرتبه زیر گوش م��ا دین موتور محرک‬ ‫یک ملت ش��ده اس��ت‪ .‬به همین دلیل ه��م امریکا و‬ ‫شوروی در جنگ عراق علیه ایران انقدر با هم متحد‬ ‫بودند‪ .‬در جواب س��وال شما صریح بگویم ان موقع‬ ‫اصال ارتش��ی نداش��تیم که بخواهیم دفاع کنیم‪ .‬کدام‬ ‫ارتش؟ س��ربازها که رفتند‪ ،‬پادگان ه��ا که خالی بود‪،‬‬ ‫س��ران ارتش یا دستگیر یا اعدام شدند یا فرار کردند‪.‬‬ ‫‪19‬‬ ‫پرونده‬ ‫ویژه‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫‪20‬‬ ‫ل��ذا باید عراق می امد و ایران را می گرفت؟ واقعا کار‬ ‫خوبی در انقالب ش��د‪ .‬امام انچه از ارتش مانده بود‬ ‫را حفظ کردند و به س��پاه دستور داده شد تا به کمک‬ ‫ارتش برود‪.‬‬ ‫اینجا نکته ای مطرح می ش��ود‪ .‬در سال اول‬ ‫جنگ دس��تاورد زیادی نداش��تیم و درست‬ ‫همین زم��ان بنی ص��در‪ ،‬فرمان��ده کل قوا‬ ‫ب��ود و اعتقادی به ورود نیروهای بس��یج و‬ ‫س��پاه در جنگ نداش��ت‪ .‬علت چه بود ایا‬ ‫از س��ر لجبازی مانع دف��اع جوانان ‪20-25‬‬ ‫س��اله تعلیم نظامی کالسیک ندیده از کشور‬ ‫می شد یا سرس��پردگی وی به بیگانه عامل‬ ‫قضیه بود؟‬ ‫هر چه به بنی صدر بگویی به وی می چسبد‪.‬‬ ‫حاال واقعیت چیست؟‬ ‫در ان مدت��ی که بنی ص��در ب��ود و ان مخالفت ها را‬ ‫می کرد‪ ،‬س��پاه در جبهه حضور داشت‪ ،‬جنگ می کرد‬ ‫و در ص��دد تقویت نیروهایش بود و ضمن همکاری‬ ‫ب��ا ارتش زیاد با رئیس جمهور وقت کاری نداش��ت‪.‬‬ ‫ول��ی واقعیت ان اس��ت که بنی صدر نیروی س��پاه را‬ ‫بر نمی تابید‪ .‬نیروهای ج��وان انقالبی به رغم مخالفت‬ ‫بنی صدر به جنگ رفتند‪ .‬بنی صدر تزی داشت مبنی بر‬ ‫اینک��ه زمین می دهیم تا زمان بگیریم تا ارتش خود را‬ ‫جمع کند‪ .‬منطق ام��ام چیز دیگری بود‪ .‬امام ان زمان‬ ‫به جای ارتش‪ ،‬مردم را خطاب قرار داد و گفت مردم‬ ‫بروند پاوه را نجات دهند‪ .‬پادگان ولیعصر(عج) محل‬ ‫اعزام نیروهای س��پاه بود‪ .‬انقدر م��ردم به انجا امدند‬ ‫ک��ه در پادگان را بس��تند‪ ،‬اما خی��ل جمعیت درب را‬ ‫شکس��ت‪ .‬بنده رفتم باالی سر در گفتم همین نیروها‬ ‫کفایت می کند‪ .‬در نوبت باشید اگر نیرو کم بود مجدد‬ ‫دعوت می کنیم‪.‬‬ ‫از بحث دور نشویم‪ .‬بنی صدر تا کجا واقعا‬ ‫قصد دفاع از کشور را داشت و می خواست‬ ‫تهاجم عراق را در هم بشکند تا تز خود را‬ ‫ثابت کند؟‬ ‫حرفی که اقای ش��مخانی زد و من با ان مخالفم این‬ ‫اس��ت که ایشان گفت بنی صدر خیانت نکرد ولی من‬ ‫معتقدم وی خیانت کرد‪.‬‬ ‫چه زمانی؟‬ ‫در ط��ول جنگ خیانت کرد‪ .‬ی��ک دلیل هم خود من‬ ‫هستم‪ .‬مرحوم کالهدوز قبل از شکست حصر ابادان‬ ‫با من تماس گرفت و گفت اگر هزار تا تفنگ بیش��تر‬ ‫به من برس��انید هزار نیرو بیش��تر وارد می ش��ود و به‬ ‫شکست حصر ابادان مطمئن تر می شوم‪ .‬بنده در تهران‬ ‫به هیچ طریقی نتوانس��تم هزار تا تفنگ تهیه کنم‪ .‬لذا‬ ‫رفت��م دزفول‪ .‬س��اعت ها روی پا ایس��تادم تا این ادم‬ ‫(بنی ص��در) امد و گفت ب��رو از اربابانت بگیر‪ .‬گفتم‬ ‫اربابانم کی هستند؟ گفت اقای بهشتی‪ ،‬اقای خامنه ای‬ ‫و اقای هاش��می‪ .‬گفتم انها تفنگ دست ش��ان نیست‪.‬‬ ‫محل نگذاشت‪ ،‬پشت فرمان نشست‪ .‬باز به وی گفتم‬ ‫کالهدوز برای شکس��تن حصر ابادان چه می خواهد‪.‬‬ ‫وقتی دیدم توجه نمی کند رفتم پشت ماشین خوابیدم‪،‬‬ ‫مجبور شد به تسلیحات ارتش حواله بنویسد تا به من‬ ‫هزار تا اس��لحه ژ‪ 3‬بدهند‪ .‬البته بعد زنگ زدند گفتند‬ ‫که این کار صورت نگیرد‪ .‬این غیر از خیانت است که‬ ‫حاضر نبود هزار نیرو بیشتر وارد شود؟‬ ‫یعنی ش��ما ب��ه لجب��ازی اعتق��اد ندارید و‬ ‫معتقدید که این کارها خیانت بود؟‬ ‫نتیجه کار چیس��ت؟ اگر لجبازی نتیجه اش شکس��ت‬ ‫ملت باش��د خیانت نیس��ت؟ بنی ص��در اصوال یک‬ ‫خودخ��واه احمق ب��ود و در این مس��یر خیانت کرد‪.‬‬ ‫ناس��المی وی از انجا محرز می ش��ود که ما نس��بت‬ ‫ب��ه ارادت وی ب��ه امام ( ره ) مش��کوک بودیم‪ .‬برای‬ ‫انک��ه بتوانیم اخر ای��ن قضی��ه را دربیاوریم ادمی را‬ ‫ب��ه عنوان لطایف الحیل (نف��وذی) در دفتر بنی صدر‬ ‫گذاش��تیم‪ .‬بعد از چند وقت این ف��رد امد و ‪10-20‬‬ ‫ورق صورت مذاکرات جلس��ه ای را به ما داد‪ .‬در ان‬ ‫جلسه بنی صدر‪ ،‬برادرش‪ ،‬سودابه سدیفی‪ ،‬سالمتیان‪،‬‬ ‫جعفری و‪ ...‬حضور داش��تند و یک نفر به نام (خودم)‬ ‫ک��ه چ��ون به جای اس��مش نوش��ته بود خ��ودم‪ ،‬به‬ ‫همین خاطر هیچ وقت نفهمیدیم این خودم کیس��ت‪.‬‬ ‫موضوع جلس��ه‪ :‬چگونه قداست امام را در میان مردم‬ ‫بش��کنیم‪ .‬ایا از این اقدام چیزی جز خیانت برداشت‬ ‫می ش��ود؟ انها در ان جلس��ه قرار گذاش��ته بودند که‬ ‫چون نمی توانند به ام��ام (ره) و اقای منتظری نزدیک‬ ‫ی یک‬ ‫ش��وند در صفحه اخر روزنامه انقالب اس�لام ‬ ‫س��تون به نام انتقاد از مسئوالن باز کنند تا نامه هایی را‬ ‫به اس��م مردم علیه اقایان بهشتی ‪ ،‬ایت اهلل خامنه ای و‬ ‫هاشمی بنویس��ند تا بعد یواش یواش سوی انتقادات‬ ‫به س��مت اقای منتظری و بعد ب��ه تدریج پیکان این‬ ‫حرکت طرف امام برود‪ .‬موقعی که این اوراق دس��ت‬ ‫ما رسید چند روز بود که از این سناریو می گذشت و‬ ‫اگر کس��ی ارشیو روزنامه انقالب اسالمی را پیدا کند‬ ‫می بیند در صفحه اخر به اس��م مردم نامه هایی چاپ‬ ‫می شد‪ .‬این خیانت است دیگر‪ .‬به هر تقدیر اول سپاه‬ ‫در جنگ ب��ه کمک ارتش رفت‪ .‬س��پاه ان زمان یک‬ ‫نیروی در شرف تشکیل به منظور حفاظت از انقالب‬ ‫و دستاوردهای ان بود‪ .‬اگر بسیج به کمک نمی امد باز‬ ‫کمیت ما لنگ بود‪ .‬با مدیریت و درایت امام در جبهه‬ ‫بین ارتش و س��پاه هماهنگی ایجاد شد‪ .‬اگر سپاه نبود‬ ‫ارتش ساخته نمی شد‪ .‬ارتش با کمک سپاه منسجم و‬ ‫ی بسیار قابل‬ ‫مکتبی شد‪ .‬امروز ارتش جمهوری اسالم ‬ ‫اعتماد و قابل تکیه کردن است‪ .‬ان دسته از ارتشی که‬ ‫با ما در جنگ بودند همه باعث افتخار هستند و بعد از‬ ‫انقالب هم کسانی که به ارتش پیوستند انقالبی بودند‪.‬‬ ‫االن سپاه و ارتش دو نیروی مقاوم و قدرتمند هستند‬ ‫که هر یک مسئولیت های خاص خود را دنبال می کنند‪.‬‬ ‫اقای رفیق دوس��ت! برخی شبهات در مورد‬ ‫ادامه جنگ از سوی برخی افراد مطرح شد‪.‬‬ ‫خوب اس��ت در مورد این مسائل هم کمی‬ ‫صحبت کنی��م‪ .‬چرا بعد از فتح خرمش��هر‬ ‫جنگ ادامه پیدا کرد به رغم انکه پیش��نهاد‬ ‫اتش بس داده ش��ده بود؟ این پیش��نهاد چه‬ ‫فرقی با قطعنامه ‪ 598‬داشت؟‬ ‫درس��ت چند روز بعد از شروع جنگ و اشغال بخش‬ ‫عظیمی از خاک کش��ور‪ ،‬هشت رئیس جمهور به اتفاق‬ ‫یاس��ر عرفات امدند تهران و پیشنهاد اتش بس دادند‪.‬‬ ‫هنوز خرمشهر‪ ،‬سوسنگرد و هویزه و بستان در اشغال‬ ‫عراق بود‪.‬‬ ‫دف��اع از خرمش��هر ‪ 34‬روز ادامه داش��ت‪،‬‬ ‫چطور اینها هشت روز بعد از جنگ امدند؟‬ ‫بعد از اشغال خرمشهر این واقعه رخ داد‪ .‬ایران جواب‬ ‫منفی داد و جنگیدیم تا سوم خرداد سال ‪ 60‬و عراق را‬ ‫از نقاط مشهور کشورمان بیرون کردیم‪.‬‬ ‫منظورتان سال ‪ 61‬است؟‬ ‫بله‪ ،‬خرداد س��ال ‪ 61‬عراق از خرمش��هر‪ ،‬نفت ش��هر‬ ‫و‪ ...‬خارج ش��د و عقب نش��ینی کرد‪ .‬اما چند موضوع‬ ‫ع�لاوه بر زمین های تحت اش��غال مانده برای ما مهم‬ ‫ی و سیاس��ی و‬ ‫ب��ود که ان موقع بین مس��ئوالن نظام ‬ ‫حضرت امام مطرح ش��د‪ .‬یکی انکه ضربه کاری الزم‬ ‫ب��ه ارتش صدام نخورده بود‪ .‬به عبارت دیگر عملیات‬ ‫فتح المبی��ن‪ ،‬بیت المق��دس و طریق الق��دس به ارتش‬ ‫دش��من ضربه زد ولی هنوز صدام دارای لش��کرهای‬ ‫متعدد بود‪ .‬ضمن انکه نقاط س��رکوب هنوز دس��ت‬ ‫نیروی ه��ای عراقی ب��ود‪ .‬از همه مهمتر یک س��وال‬ ‫بی ج��واب ماند ان هم این بود ک��ه از کجا معلوم اگر‬ ‫ص��دام تنبیه نش��ود چند م��اه بعد به هم��ان دلیل که‬ ‫ش��هریور ‪ 59‬به ایران حمله کرد دوباره چنین قصدی‬ ‫پرونده‬ ‫ویژه‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫نکند‪ .‬لذا تصمیم ان شد که متجاوز تنبیه شود‪.‬‬ ‫قطعنامه ‪ 598‬چه امتیازی نسبت به ان زمان‬ ‫داشت؟‬ ‫عرض می کنم‪ .‬خود قطعنامه برای ما مهم نیست‪ .‬امام‬ ‫بعد از فتح خرمشهر ش��عار خود را از جنگ جنگ تا‬ ‫پیروزی به ش��عار جنگ جنگ تا دفع فتنه تغییر دادند‬ ‫که بعضی فکر می کردند دفع فتنه به معنای ان اس��ت‬ ‫که برویم کل دنیا را بگیریم‪ .‬تفس��یر من از این حرف‬ ‫ان بود که انقدر بجنگید تا چش��م فتنه کور ش��ود و‬ ‫کس��ی من بعد قص��د حمله به ای��ران را نکند‪ .‬هدف‬ ‫مذکور دو ابزار نیاز داش��ت‪ :‬یکی ان شش سال ادامه‬ ‫جنگ و دیگری رس��یدن به قدرت دفاعی امروز بود‪.‬‬ ‫یعنی بعد از فتح خرمش��هر هنوز برای تامین فشنگ‪،‬‬ ‫تفن��گ‪ ،‬توپ‪ ،‬تانک‪ ،‬بی س��یم و هر انچ��ه در جنگ‬ ‫کاربرد دارد محتاج بودیم‪ .‬لذا در ان شش سال جنگ‪،‬‬ ‫سپاه از یک نیروی فردی به یک نیروی نظامی متشکل‬ ‫از چندین لشکر زرهی‪ ،‬توپخانه‪ ،‬ادوات و پیاده تبدیل‬ ‫شد‪ .‬ضمن انکه به لحاظ تولید مهمات پایه خودکفایی‬ ‫در عرصه های مختلف گذاش��ته شد‪ .‬به عبارت دیگر‪،‬‬ ‫در زمان قبول قطعنامه ‪ 598‬مطمئن بودیم که در دفاع‬ ‫خودکفا هس��تیم‪ .‬متاسفانه ‪ 30‬الی ‪ 40‬هزار نفر ساالنه‬ ‫در تصادفات جاده ای کش��ته می شوند اما کل شهدای‬ ‫جنگ و انق�لاب را ‪ 220‬هزار نف��ر تخمین می زنند‪.‬‬ ‫می گوین��د ‪ 70‬ه��زار نفر مربوط ب��ه ‪ 15‬خرداد ‪ 42‬تا‬ ‫‪ 22‬بهمن ‪ 57‬اس��ت‪ .‬شهدای مربوط به ان شش سال‬ ‫را پس از فتح خرمش��هر چیزی ح��دود ‪ 70‬هزار نفر‬ ‫تخمین می زنم‪ .‬با این ‪ 70‬هزار شهید‪ ،‬ایرانی ساختیم‬ ‫که کسی هوس حمله به ما را نمی کند‪.‬‬ ‫برگردیم به مساله قطعنامه و امتیازات ان‪.‬‬ ‫قطعنامه ‪ 598‬عراق را متجاوز دانست‪ ،‬غرامت جنگی‬ ‫در ان لحاظ شد و تقریبا نظرات ایران ملحوظ بود‪.‬‬ ‫اما گرفتن غرام��ت انچنان ضمانت اجرایی‬ ‫ندارد‪.‬‬ ‫فکر می کنید که اگر با ش��ش سال جنگ اضافه چشم‬ ‫فتنه را کور کردیم یعن��ی اینکه دنبال غرامت بودیم؟‬ ‫ولی این هدف اصلی ما نبود‪ .‬هدف اصلی ان بود که‬ ‫جهان بفهمد ملت ایران‪ ،‬ملتی اس��ت که تا متجاوز را‬ ‫تنبی��ه نکند ان را ره��ا نمی کند‪ .‬در مورد اخذ غرامت‬ ‫وقتی حکومت در عراق عوض شد شرایط تغییر کرد‪.‬‬ ‫امروز در عراق حکومتی راس کار است که هر کارش‬ ‫بکنی طرفدار ایران اس��ت یعنی همه چیز عوض شد‪.‬‬ ‫ش��اید ارزش ای��ن بیش��تر از ارزش ریالی اس��ت که‬ ‫بخواهیم غرامت ان را بگیریم‪.‬‬ ‫اما امری��کا و کویت همچنان دارند غرامت‬ ‫خود را از محل فروش نفت عراق می گیرند‪.‬‬ ‫مگر ما امریکا هستیم؟‬ ‫باالخره ما از جنگ متضرر شدیم‪.‬‬ ‫ما هم که این قضیه را ول نکردیم و دنبال ان هستیم‪.‬‬ ‫امریکا اه��رم دارد ولی ما نداری��م‪ .‬باالخره یک روز‬ ‫س��ر این قضیه با مس��ئوالن عراقی خواهیم نشست و‬ ‫درخصوص نحوه تحصیل ان مذاکره خواهیم کرد‪ .‬اما‬ ‫اینکه امریکا دارد غرامت می گیرد به ان خاطر اس��ت‬ ‫که عراق امروز امریکایی نیس��ت‪ .‬امروز اگر در عراق‬ ‫حکومتی مد نظر سران کاخ س��فید روی کار امده بود‬ ‫مطمئن باش��ید او هم غرام��ت نمی گرفت‪ .‬چون یک‬ ‫حکوم��ت طرفدار ایران زمام امور را به دس��ت گرفته‬ ‫است‪ .‬باید این قضیه را ایدئولوژیک دید‪ .‬امروز عراق‪،‬‬ ‫عراق ماست‪ ،‬هر کاری هم بکنند عراق ماست‪.‬‬ ‫قطعنامه ‪ 598‬کی صادر شد؟‬ ‫چند ماه قبل از انکه ان را بپذیریم‪.‬‬ ‫چرا همان موقع پذیرش نشد؟‬ ‫چون مذاکرات متعدد و ادامه دار بود‪.‬‬ ‫عراق پذیرف��ت‪ ،‬ولی چ��را قطعنامه ای که‬ ‫ب��ر اثر مذاکره طرفین حاصل ش��ده بود را‬ ‫ایران با تاخیر قبول کرد؟‬ ‫صدام هم دیر ان را پذیرفت‪.‬‬ ‫باالخ��ره اول او پذیرف��ت و چند وقت بعد‬ ‫ما پذیرفتیم‪.‬‬ ‫زمان را ان موقع مناسب دیدیم‪.‬‬ ‫از چه لحاظ مناسب بود؟‬ ‫از ا ن نظر که دش��من را در همی��ن پذیرش قطعنامه‬ ‫فریب دادیم‪ .‬یعنی وقتی فاو را پس دادیم و از حلبچه‬ ‫و خرمال عقب نش��ینی کردیم صدام گمان کرد ایران‬ ‫در ضعیف ترین زمان نظامی خود به س��ر می برد ولی‬ ‫نیروهای نظامی در اوج قدرت بودند لذا هم منافقین‬ ‫به چنی��ن تصوری از غرب حمل��ه کردندو هم خود‬ ‫ع��راق با نیروی انبوهی از جن��وب حرکت کرد و ما‬ ‫هر دوی اینها را به س��رعت و به طور کامل س��رکوب‬ ‫کردی��م‪ .‬روی این دو مس��اله زیاد حرف زده نش��ده‬ ‫است‪ .‬ضربه ای که در عملیات مرصاد به منافقین زدیم‬ ‫بسیار کاری بود‪ .‬خودم وقتی انجا رفتم چون با خیلی‬ ‫از فرماندهان انها قبل از انقالب در زندان اش��نا شده‬ ‫بودم فالکت و بدبختی ش��ان را در کنار جاده ها دیدم‪.‬‬ ‫ارتش عراق با س��رکوبی که شد فهمید ایران ضعیف‬ ‫نش��ده و قبول قطعنامه تنها به خاطر تصمیم ش��اکله‬ ‫نظام جمهوری اسالمی است‪ ،‬لذا زمان خوبی این کار‬ ‫انجام شد‪.‬‬ ‫چرا شروع جنگ گرامی داشته می شود؟‬ ‫هفته دفاع مقدس‪ ،‬هفته بیداری یک ملت است‪.‬‬ ‫این می توانس��ت در روز پایانی جنگ قرار‬ ‫گیرد‪.‬‬ ‫با این کار ما یاداوری می کنیم تا هوش��یار باشیم مبادا‬ ‫به کارهای دیگر مش��غول شویم و دشمن به ما حمله‬ ‫کند‪ .‬ل��ذا مقدمه پیروزی ما همان ش��روع جنگ بود‪.‬‬ ‫ی می داریم‪.‬‬ ‫برای همین این ایام را گرام ‬ ‫اقای رضایی در جمعی از فرماندهان س��پاه‬ ‫گفت��ه بود اگر دولت در س��ال پنجم جنگ‬ ‫ما را حمایت بیش��تری می کرد‪ ،‬می توانستیم‬ ‫بغداد را تصرف کنیم‪ ،‬واقعا این طور بود؟‬ ‫اقای رضایی ان موقع فرمانده سپاه بود و من به عنوان‬ ‫وزیر سپاه مسئولیت پشتیبانی از نیروها را داشتم‪ .‬یکی‬ ‫از دالیل��ی که منجر به قبول پذی��رش قطعنامه در ان‬ ‫داشت؟‬ ‫مرح��وم سرلش��کر ظهیرن��ژاد می گف��ت م��ن ی��ک‬ ‫نظامی هس��تم‪ ،‬در داخ��ل و خ��ارج از کش��ور درس‬ ‫خوان��دم و عقی��ده دارم اگ��ر می خواهید کالس��یک‬ ‫بجنگی��د و قصد تصرف بغداد را دارید باید در مقابل‬ ‫یک تانک عراق‪ ،‬دو تان��ک‪ ،‬در مقابل یک هواپیمای‬ ‫ان‪ ،‬دو هواپیما و در مقابل یک توپ‪ ،‬دو توپ داش��ته‬ ‫باشید تا بتوانید به هدف خود جامه عمل بپوشانید‪ .‬با‬ ‫این س��طح تجهیزات در همین حد می توانید بجنگید‪.‬‬ ‫ما در حین جنگ تصرفاتی داش��تیم اما هاشمی بارها‬ ‫می پرس��ید با ان ش��یوه جنگ یک روز می شود بغداد‬ ‫را گرف��ت‪ ،‬حتی اگ��ر بصره را گرفتیم صدام س��اقط‬ ‫می ش��ود؟ صدام مثل ما نفت داش��ت اما با ملت کم‬ ‫جمعیت ت��ر‪ 90 ،‬میلیارد دالر از ش��یوخ منطقه گرفته‬ ‫بود‪ ،‬همه کارخانجات تس��لیحاتی شرق و غرب نسیه‬ ‫به ان کم��ک می کردند‪ .‬اطالعات اواکس های امریکا‬ ‫و میراژهای فرانس��وی در اختی��ارش بود‪ .‬این طرف‬ ‫ما ملتی بودیم که نمی خواس��ت سر تعظیم در مقابل‬ ‫شکست فرود اورد‪ .‬لذا اگر تاریخ جنگ را منصفانه و‬ ‫واقعا ش��رعی نگاه کنیم ما بعد از انکه تصمیم گرفتیم‬ ‫جلوی دش��من بایس��تیم و جلو برویم همینطور جلو‬ ‫رفتیم اما هیچ وقت ان امکاناتی که سرلشکر ظهیرنژاد‬ ‫می گفت در اختیار ما ق��رار نگرفت که بتوانیم حمله‬ ‫بکنیم‪ .‬بله ما نقشه می کشیدیم‪...‬‬ ‫ق��رار نگرفت ی��ا اصال امکان ق��رار گرفتن‬ ‫وجود نداشت؟‬ ‫البت��ه می توان گفت که هی��چ گاه ان ‪ 90‬میلیارد دالر و‬ ‫ان کمک های خارجی امکان تحقق نداش��ت ولی اگر‬ ‫این شعاری که امام می فرمود جنگ جنگ تا پیروزی‪،‬‬ ‫م��ورد قبول همه بود‪ ،‬قضیه فرق می کرد‪ .‬یک روز در‬ ‫استانداری تهران جلسه ای گذاشتند و من نمی دانستم‬ ‫در مورد جنگ اس��ت‪ .‬از من دع��وت کردند و دیدم‬ ‫‪ 25‬نماینده از ‪ 30‬نماینده مجلس و برخی وزرای کابینه‬ ‫انجا بودند‪ .‬من در جلس��ه مذکور گفتم ش��عار جنگ‬ ‫جنگ تا پیروزی فقط برای یک نفر اصل اس��ت و ان‬ ‫فرد امام اس��ت‪ .‬به برخی بزرگان برخورد‪ .‬مرا احضار‬ ‫کردند و من گفتم همه کار خود را دارند و جنگ را در‬ ‫کنار ان می بینند‪ .‬جنگ برای دولت اصل نیست‪ .‬االن‬ ‫یک روز در استانداری تهران جلسه ای گذاشتند و‬ ‫من نمی دانستم در مورد جنگ است‪ .‬از من دعوت‬ ‫کردند و دیدم ‪ 25‬نماینده از ‪ 30‬نماینده مجلس‬ ‫و برخی وزرای کابینه انجا بودند‪ .‬من در جلس�ه‬ ‫مذکور گفتم ش�عار جنگ جنگ تا پیروزی فقط‬ ‫برای یک نفر اصل است و ان فرد امام است‪.‬‬ ‫مقطع ش��د این بود که هاشمی به عنوان فرمانده جنگ‬ ‫دولت را درگیر امور کرد‪.‬‬ ‫ی چه زمانی فرمانده جنگ شد؟‬ ‫هاشم ‬ ‫چند س��ال قبل از پایان جنگ به این س��مت منصوب‬ ‫ش��د و دقیقا خاطرم نیس��ت که قبل از فتح خرمشهر‬ ‫بود یا بعد از ان‪.‬‬ ‫چه زمانی دولت وارد امور جنگ شد؟‬ ‫دو یا سه ماه قبل از پذیرش قطعنامه این کار صورت‬ ‫گرفت‪.‬‬ ‫راج��ع به این مس��اله در بخ��ش دیگری از‬ ‫مصاحبه صحبت می کنیم ولی مهم ان است‬ ‫ک��ه واقعا چنین چش��م اندازی درخصوص‬ ‫تص��رف بغداد در س��ال پنجم جنگ وجود‬ ‫هم همان ح��رف را می زنم‪ .‬اخیرا یک مصاحبه کردم‬ ‫و اقای موسوی نسبت به حرف من معترض شد‪ .‬من‬ ‫در ان مصاحبه گفتم س��پاه ب��رای جنگ قصد خرید‬ ‫پنج هزار ماش��ین بنز ‪ 911‬که بع��د از تویوتا ها تقریبا‬ ‫یک نوع سالح حساب می شد‪ ،‬داشت‪ .‬قانون مملکت‬ ‫می گفت چون مش��ابه این خ��ودرو را کارخانه خاور‬ ‫می سازد یا باید از انها خریداری شود یا انها باید مهر‬ ‫عدم ساخت بزنند تا وزارت بازرگانی برای ما گشایش‬ ‫اعتبار بکند‪ .‬خودش��ان می دانس��تند که نمی توانند در‬ ‫زمان خواسته شده پنج هزار ماشین را بسازند‪ .‬گفتند‬ ‫ما می خریم و به شما می دهیم‪ ،‬امتیازش برای کارکنان‬ ‫باش��د‪ .‬بنده رفتم الم��ان این تعداد بن��ز را به قیمت‬ ‫‪ 49‬هزار مارک با کارخانه اش��میت قرارداد بس��تم و‬ ‫‪21‬‬ ‫پرونده‬ ‫ویژه‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫‪22‬‬ ‫پروفرما گرفتم و بعد خواستم وزارت صنایع سنگین‬ ‫مهر عدم س��اخت بزند تا بروم ماش��ین ها را از المان‬ ‫بی��اورم اما این وزارتخانه زیر ب��ار نرفت‪ .‬موضوع به‬ ‫اقای نخس��ت وزیر محول شد‪ .‬ایش��ان موضوع را به‬ ‫سرهنگی به نام ش��یرازیون‪ ،‬مشاور نظامی اش ارجاع‬ ‫داد‪ .‬وی موضوع را بررسی کرد و زیر نامه نوشت بهتر‬ ‫است این پنج هزار تا توس��ط وزارت سپاه وارد شود‬ ‫ولی موس��وی زیر همان نامه نوش��ت خیر‪ ،‬ماشین ها‬ ‫توسط وزارت صنایع سنگین خریداری شود‪ .‬یعنی از‬ ‫پول جنگ ‪ 67 ،‬هزار مارک به وزارت صنایع سنگین‬ ‫دادی��م تا ماش��ین ها را بخرد‪ .‬این نمونه اش��کار عدم‬ ‫همکاری دولت با جنگ است‪.‬‬ ‫خب روند قانونی دنبال شد‪.‬‬ ‫بهتر بود ‪ 49‬هزار مارک از بودجه جنگ پرداخت شود‬ ‫یا ‪ 67‬هزار ان هم با یک پروس��ه طوالنی تر؟ بسیاری‬ ‫از قوانین در زمان جنگ اجرا نمی شد چطور این یکی‬ ‫می بایست اجرا شود؟ نه! این عدم همکاری بود‪.‬‬ ‫موسوی در جواب شما گفته مدیریت جنگ‬ ‫نیز با دولت همکاری نمی کرد؟‬ ‫مثال چه کار باید می کردند؟‬ ‫یعن��ی دولت در اداره ام��ور جنگ دخالت‬ ‫داده نمی ش��د و فقط اداره امور کشوری به‬ ‫ان محول ش��ده بود‪ .‬چنی��ن چیزی صحت‬ ‫داشت؟‬ ‫من در اکثر عملیات ه��ا در تهران نبودم‪ .‬وقتی برنامه‬ ‫عملیاتی ریخته می ش��د قبل از اع��زام نیروها‪ ،‬گروه‬ ‫ما که لجس��تیک بود می رفت جبه��ه‪ ،‬منطقه عملیاتی‬ ‫را تحویل می گرفت‪ .‬انجا بیمارس��تان صحرایی‪ ،‬بند‪،‬‬ ‫ق��رارگاه را قرار می دادیم بع��د رزمنده ها می امدند و‬ ‫عملیات که تمام می ش��د باز انها برمی گش��تند و ما‬ ‫می ماندیم وسایل را جمع می کردیم‪ .‬لذا بیشتر جبهه‬ ‫بودم‪ .‬اما میان همین کارها به تهران می امدم و به جلسه‬ ‫هی��ات دولت می رفتم و گزارش عملیات را می دادم‪.‬‬ ‫اما برخ��ی از وزرا که ام��روز در جناح اصالح طلب‬ ‫حضور دارند دائم به من می گفتند کی جنگ را تمام‬ ‫می کنید و فایده این جنگ چیست؟ چنین روحیه ای‬ ‫اگ��ر با جنگ درگیر می ش��د چقدر ممک��ن بود بهتر‬ ‫عمل کند؟ خیلی هاشان به جنگ اعتقاد نداشتند‪ .‬قبل‬ ‫از کربالی پنج نیروی عظیمی را تدارک دیده بودیم‪،‬‬ ‫امکانات بس��یار وسیعی هم از نظر توپ و تانک و‪...‬‬ ‫می خواس��تند که ارز زیادی برای خرید الزم داشت‬ ‫ک��ه امکان تامین ان برای ما وجود نداش��ت‪ .‬تصمیم‬ ‫گرفتی��م اینها را در داخل کش��ور بس��ازیم‪ .‬بعد هم‬ ‫س��اختیم‪ .‬اما من امدم در هیات دولت و گفتم با یک‬ ‫هفتم ان ارزی که برای خرید این اقالم از خارج الزم‬ ‫است ما اماده ایم با کمک دستگاه های صنعتی کشور‬ ‫در زمان کوتاهی این مهمات را بسازیم‪ .‬وزیر صنایع‬ ‫س��نگین یک برگه برداشت و نوشت خدایا الاقل در‬ ‫هیات دولت ش��عور را جایگزین ش��عار بفرما و این‬ ‫برگه را اورد دس��ت من داد‪ .‬گفت��م زیرش را امضا‬ ‫کن‪ ،‬نکرد‪ .‬من خودم نوش��تم بهزاد نبوی و تاریخ هم‬ ‫زیرش زدم‪ .‬بع��د از جنگ وقتی اق��ای ترکان وزیر‬ ‫ش��د امد پیش من گفت حاج محس��ن م��ن ان موقع‬ ‫فکر می کردم تو شعار می دادی‪ ،‬حاال که خودم وزیر‬ ‫ش��دم می بینم کاری که کردی‪ ،‬با ش��رکت مردم و از‬ ‫خود گذشتگی یک ملت انجام شد‪ .‬این طرز تفکر در‬ ‫دولت بود‪ ،‬اصال جنگ را بیهوده می دانس��تند و با ما‬ ‫ه��م عقیده نبودند‪ .‬اتفاقا در می��ان عملیات ها بود که‬ ‫اق��ای موس��وی‪ ،‬من را خواس��تند و گفتن��د اگر در‬ ‫جبه��ه االن خبری نیس��ت ما مش��کل گن��دم داریم‪،‬‬ ‫همه ماش��ین های سپاه را بفرس��ت بندرعباس برای‬ ‫س��یلوهای کشور گندم بیاورند‪ .‬ما این کار را کردیم‪.‬‬ ‫لذا دو طرز تفکر بود‪ :‬ما می گفتیم که امام می فرمایند‬ ‫جنگ جنگ تا رف��ع فتنه و ما مامور به وظیفه ایم‪ ،‬نه‬ ‫مام��ور به نتیجه‪ .‬حتی در س��پاه‪ ،‬من خود را موظف‬ ‫می دانس��تم وقتی فرمانده به جلس��ه رفت و عملیاتی‬ ‫تصویب ش��د چون و چرا نکنم و از هر جایی ممکن‬ ‫است لوازم ان را مهیا کنم‪ .‬در کل یک عده می گفتند‬ ‫ما مام��ور به وظیفه ایم و عده دیگری می گفتند بغداد‬ ‫را ک��ه نمی توانی��د بگیرید‪ ،‬خب ادام��ه جنگ را رها‬ ‫کنی��د‬ ‫‪.‬‬ ‫ی هاش��می ام��ده که بین‬ ‫در خاطرات اقا ‬ ‫فرماندهان س��پاه و ارتش بر سر نحوه انجام‬ ‫عملیات ها اختالف وجود داشت؛ ارتشی ها‬ ‫بر اتخاذ ش��یوه های کالس��یک مصر بودند‪،‬‬ ‫ولی س��پاه روی روش های ابتکاری انقالبی‬ ‫و استش��هادی تاکید می کرد‪ .‬ولی هر دو در‬ ‫انجام عملیاتی سرنوشت س��از اشتراک نظر‬ ‫داش��تند تا جنگ به پایان برسد‪ ،‬لذا نگرش‬ ‫ی کشور هم‬ ‫واقعی و نه ارمانی در بدنه نظام ‬ ‫وجود داشت‪.‬‬ ‫ما می خواس��تیم جنگ را با س��قوط صدام و پیروزی‬ ‫کامل تمام کنیم‪ ،‬ل��ذا به انجا نگاه می کردیم‪ ،‬ولی بله‬ ‫در این مس��یر پیش می رفتیم‪ .‬اقای هاشمی به عنوان‬ ‫فرمانده جنگ به این نتیجه رسیده بود که ما به هدف‬ ‫کور کردن چشم فتنه رسیدیم‪ .‬یکسری عالئم هم نشان‬ ‫می دهند که از این به بعد ش��اید برای ما مش��کالت‬ ‫بیشتری فراهم کنند‪.‬‬ ‫ان مشکالت چه بود؟‬ ‫زدن هواپیم��ای ایرب��اس در اب ه��ای خلیج فارس و‬ ‫زدن پایگاه ه��ای نفتی به معنای ورود مس��تقیم امریکا‬ ‫در جنگ بود‪ .‬ان موقع گفته شد ما به هدف سرکوب‬ ‫دش��من و قدرت گرفتن در داخل رس��یده ایم‪ .‬از ان‬ ‫طرف‪ ،‬هاش��می معتقد ب��ود که دولت ش��عار جنگ‬ ‫می ده��د ام��ا ان طور ک��ه باید در جنگ مش��ارکت‬ ‫نمی کن��د‪ ،‬لذا بن��ده را به عنوان وزیر س��پاه صدا کرد‬ ‫و گفت می خواهم تغییراتی در مدیریت جنگ بدهم‪،‬‬ ‫ش��ما برو در وزارتخانه ات بنش��ین و هیچ س��متی را‬ ‫قبول نکن و موسوی رئیس ستاد‪ ،‬بهزاد نبوی مسئول‬ ‫لجس��تیک و خاتمی مس��ئول تبلیغات جنگ شدند‪.‬‬ ‫خب اینها وقتی وارد ش��دند دیگ��ر مثل ما نبودند‪ .‬به‬ ‫رضایی گفتند ش��ما برای فتح بغداد چه می خواهی؟‬ ‫ایشان هم طی یک نامه نیازها را گفت‪ .‬انها هم نامه را‬ ‫بردند پیش امام‪ ،‬گفتند ما نمی توانیم این خواسته ها را‬ ‫براورده کنیم‪ .‬لذا اتش بس شد‪(.‬خنده)‬ ‫این یک نوع واقع نگ��ری به قضایای جنگ‬ ‫بود‪ ،‬درست است؟‬ ‫چه اشکالی دارد‪ ،‬هر چه بود در زمان خوبی بود‪.‬‬ ‫اقای موس��وی درخصوص عرایض ش��ما‬ ‫گفته اگر ادامه پیدا کند جواب می دهند‪.‬‬ ‫جوابی ن��دارد بدهد‪ ،‬عدم هم��کاری دولت با جنگ‬ ‫را انق��در دلیل و مدرک داریم ک��ه ان وقت هم بیان‬ ‫می کنیم‪ .‬البته بنا نداریم این حرف ها را زیاد بزنیم‪.‬‬ ‫شما حرف های خودتان را به هاشمی مستند‬ ‫می کنید‪ .‬جالب اینجاس��ت که موسوی هم‬ ‫صحت ادعای خود را به هاش��می مس��تند‬ ‫می کن��د و می گوی��د اگ��ر چنین مس��ائلی‬ ‫بود ایش��ان به عنوان فرمان��ده جنگ انها را‬ ‫می گفت‪ .‬این تناقض نیست؟‬ ‫خب اگر صحت نداش��ت اقای رفس��نجانی تکذیب‬ ‫می کرد‪.‬‬ ‫این سکوت میان ش��ما و موسوی معنی دار‬ ‫نیست؟‬ ‫واقعیت است‪ .‬چه چیز می خواهد بگوید؟‬ ‫در خاط��رات اقای هاش��می ام��ده که در‬ ‫نحوه اتخاذ شیوه های جنگی بین فرماندهان‬ ‫س��پاه و ارتش اختالف جدی وجود داشت‬ ‫به طوری که دش��من فرصت بازسازی پیدا‬ ‫کرد‪ .‬حتی شما هم در جایی گفتید که چون‬ ‫ای��ران بخش هایی از خاک ع��راق را گرفته‬ ‫بود انگیزه سربازان عراقی هم افزایش یافته‬ ‫بود‪ .‬ای��ا بی نظمی در مدیریت جنگ وجود‬ ‫داشت؟ ایا این درست است که در سالهای‬ ‫اخر جنگ ش��اهد نوعی رکود در جبهه ها‬ ‫بودیم‪ .‬گاهی این شبهه مطرح می شود‪.‬‬ ‫هی��چ وقت در رک��ود نبودیم‪ .‬ما طی ‪ 6‬س��ال پس از‬ ‫فتح خرمش��هر عملیات های بزرگی انج��ام دادیم که‬ ‫بعضی ه��ا موفق بود و بعضی ها نی��ز خیر‪ .‬عظیم ترین‬ ‫پرونده‬ ‫ویژه‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫عملی��ات ما ک��ه از نظ��ر نظامی عده بیش��تری را در‬ ‫برداش��ت و ضربه ای که به دشمن زد قوی تر از ضربه‬ ‫فتح خرمش��هر بود‪ ،‬عملیات کربالی پنج بود‪ .‬در این‬ ‫عملیات خودم در س��نگر نشس��ته بودم‪ .‬یک سرتیپ‬ ‫عراق��ی را گرفتند و اوردند پیش من‪ ،‬وی گفت اصال‬ ‫ما نرسیدیم به خط‪ ،‬انقدر اتش شما انبوه و عظیم بود‬ ‫ی ندارد و از تیپ ما‪ ،‬من و یکی‪،‬‬ ‫که خدا چنین جهنم ‬ ‫ی هستند‪.‬‬ ‫دو نفر دیگر ماندند که زخم ‬ ‫این قضیه برای چه سالی بود؟‬ ‫سال ‪ 65‬یا ‪ 66‬بود‪ .‬درست تاریخ ها خاطرم نیست‪.‬‬ ‫در خاط��رات اق��ای ناطق ن��وری امده که‬ ‫رئیس جمه��ور وقت (مق��ام معظم رهبری)‬ ‫در س��ال ‪ 64‬با این ش��رط ک��ه در انتخاب‬ ‫نخست وزیر اختیار داش��ته باشد کاندیدای‬ ‫ریاس��ت جمهوری دوره بع��د ش��دند‪ .‬امام‬ ‫پذیرفت ولی بعد از انتخابات با صحبت های‬ ‫اقای رضایی که گفته بود اگر نخست وزیر‬ ‫عوض ش��ود روی روحی��ه جوانان رزمنده‬ ‫اثر منفی می گذارد‪ ،‬موس��وی ابقا شد‪ .‬شما‬ ‫می گویید دولت همکاری خوبی با مدیریت‬ ‫جنگ نداش��ت‪ ،‬پس چطور فرمانده س��پاه‬ ‫عاملی برای تداوم حضور موسوی در پست‬ ‫نخست وزیری شد؟‬ ‫اینها دو بحث جدا از هم است‪ .‬یک مقداری دخالت‬ ‫ی است‪ .‬اثبات ‬ ‫دادن مس��ائل سیاسی در مس��ائل نظام ‬ ‫ش��ی هم نفی م��ا ادا نمی کند‪ .‬ان موق��ع صحبت بود‬ ‫که ثبات در داخل کش��ور برای جبهه ها بهتر است تا‬ ‫انک��ه دولتی دیگر بیاید و دوباره از اول ش��روع کنیم‬ ‫اما این به معنای همکاری دولت با س��پاه نیس��ت‪ .‬در‬ ‫ضمن همکاری دولت با سپاه را از اقای رضایی نباید‬ ‫پرسید من باید بگویم چون سپاه امکانات برای جنگ‬ ‫را از من می خواس��ت‪ .‬لذا من با دولت در کارخانه ها‬ ‫در تماس بودم‪.‬‬ ‫با این وجود اق��ای رضایی امدند و باعث‬ ‫عدم تغییر نخست وزیر شدند‪.‬‬ ‫گفتم تغییر دولت را طی ارزیابی های انجام شده مناسب‬ ‫تشخیص ندادند چون شرایط از این بدتر می شد‪.‬‬ ‫در کل نقش نظامیان در قبول قطعنامه ‪598‬‬ ‫پررنگ تر بود یا سیاسیون؟‬ ‫هر دو‪ .‬مش��ورت و قبولی هر دو باعث قبول قطعنامه‬ ‫شد‪.‬‬ ‫کالم کدام یک تاثیرگذارتر بود؟‬ ‫فکر می کنم سیاسیون‪.‬‬ ‫منظور از سیاس��یون همان دولت اس��ت یا ‬ ‫هاشمی؟‬ ‫دولت‪ .‬البته به نظرم‪.‬‬ ‫امام قطعنامه را چگونه پذیرفتند؟‬ ‫وقتی مشخص ش��د که ادامه جنگ با ان روش اینده‬ ‫روش��نی ندارد و م��ا هم از نظر خودم��ان به اهداف‪،‬‬ ‫رس��یدیم لذا وقتی نیازها خدمت امام داده شد که این‬ ‫نیازها برای پایان جنگ الزم است و مملکت بیش از‬ ‫این توان تهیه خواس��ت ها را ندارد‪ ،‬پس االن بهترین‬ ‫زمان برای پذیرش قطعنامه اس��ت‪ ،‬اقای هاش��می به‬ ‫امام می گویند اگر موافقید من این کار را بکنم‪ .‬ایشان‬ ‫می گویند خیر‪ ،‬من فرمان دفاع دادم‪ ،‬امروز هم خودم‬ ‫قبول می کنم‪.‬‬ ‫امام از پذیرش قطعنامه ناراحت بودند؟‬ ‫نمی توانم در این رابطه اظهارنظری کنم! اصال امام را‬ ‫کسی نشناخت و نمی شد شناخت‪.‬‬ ‫ش��ما در جایی گفته بودید که امام از قبول‬ ‫قطعنامه ناراحت نشده بودند‪.‬‬ ‫بعد از پذیرش قطعنامه وقتی خدمت ایش��ان رسیدیم‬ ‫ناراحتی در چهره ش��ان ندی��دم‪ .‬هر چند در نامه خود‬ ‫به نوعی ناراحتی را نشان دادند‪.‬‬ ‫همان عبارت جام زهر را می فرمایید؟‬ ‫بله‪.‬‬ ‫ام��ام در جایی گفت��ه بودند اگر اس��تقبال‬ ‫ی از عملیات مرص��اد را در جبهه ها‬ ‫مردم�� ‬ ‫می دیدم هیچ وقت قطعنامه را نمی پذیرفتم‪.‬‬ ‫من چنین چیزی را ندیدم‪ .‬خبرنگاری چنین مساله ای‬ ‫را ب��ه من گف��ت ولی هر چقدر گش��تم این جمله را‬ ‫پیدا نکردم‪.‬‬ ‫در جبهه ها نداشتیم‪.‬‬ ‫پس اقای هاشمی برای چه منصوب شدند؟‬ ‫برای این نبود که اقدامات منسجم شود؟‬ ‫چون جبهه فرمانده می خواست‪ ،‬یا خود امام باید این‬ ‫ی می شد‪ .‬باالخره دو تا نیرو‬ ‫کار را می کرد واال بی نظم ‬ ‫هستند‪ ،‬چه کسی اینها را هماهنگ کند‪.‬‬ ‫پس بی نظمی بوده؟‬ ‫دلیل ان بی نظمی نبود که بیش��تر برای هماهنگی این‬ ‫کار انجام شد تا هر کس برای خودش تصمیم نگیرد‪.‬‬ ‫دو نیرو با دو سبک متفاوت می خواستند جنگ کنند‪.‬‬ ‫ی��ک نفر باید باال س��ر قرار می گرفت ت��ا انها با هم‬ ‫هماهنگ باشند‪.‬‬ ‫اقای هاشمی باالخره برای چه به فرماندهی‬ ‫جنگ منصوب شدند؟‬ ‫ب��رای اداره جنگ‪ ،‬به عبارت دیگ ر هاش��می فرمانده‬ ‫سپاه و ارتش شد‪ .‬هاشمی نیامد که شکافی را پر کند‬ ‫بلکه به جای امام فرمانده جنگ شد‪.‬‬ ‫ام��ا خ��ود هاش��می در خاطرات��ش به این‬ ‫شکاف اذعان دارد‪.‬‬ ‫واقعیت ان اس��ت که دو طرز تفک��ر بود اما برای ان‬ ‫نیامد‪ ،‬بلکه برای فرمانده��ی این دو نیرو امده بود تا‬ ‫انها را به هم نزدیک تر بکند‪.‬‬ ‫کدام مقطع بیشترین شهدا را داشتیم؟‬ ‫در عملیات والفجر مقدمات��ی و والفجر یک که عدم‬ ‫فتح داش��تیم و سرو صدا خیلی ها درامد و خیلی امام‬ ‫جمعه ها د ر تریبون های نماز جمعه علیه ما سخنرانی‬ ‫کردن��د‪ ،‬فرمانده��ان جبهه رفتند خدمت ام��ام‪ .‬اتفاقا‬ ‫وقتی گزارش شکس��ت دو عملیات مذکور را دادیم‬ ‫ایشان فرمودند شما هیچ گاه شکست نمی خورید بلکه‬ ‫عدم الفتح داش��تید‪ .‬بروید خدا را شکر کنید در زمانی‬ ‫قرار گرفتید که امکان ش��هادت هس��ت و به خدا پناه‬ ‫ببرید از زمانی که این باب قطع شود‪...‬‬ ‫بعد از فتح خرمشهر برخی فرماند هان ارتش‬ ‫می گوین��د که ارتش را کمت��ر در مدیریت‬ ‫جنگ وارد می کردند‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫یک روز رفتم خدمت امام‪ ،‬ایشان فرمودند سپاه‬ ‫را طوری بسازید که افراد پایین تر از افراد باالتر‬ ‫کامال حرف شنوی داشته باشند و حتی همه افراد‬ ‫به فرمان�ده از نظر نماز اقتدا کنند‪ .‬در س�پاه تا‬ ‫پیش از اتمام جنگ درجه نظامی حاکم بود ولی‬ ‫بعد از ان بهتر سازمان یافت‬ ‫استقبال مردم از جبهه ها خوب بود؟‬ ‫بله‪ ،‬مشکل نیروی مردمی هیچ وقت در جنگ نداشتیم‪.‬‬ ‫باالخره بحث بی نظم��ی در مدیریت جنگ‬ ‫وجود داشت یا خیر؟‬ ‫از بع��د از انتخابات مجلس س��وم که می ش��د اواخر‬ ‫جنگ‪ ،‬سیاس��ت در این حوزه اثرگذاش��ت البته هنوز‬ ‫هم موقع ان نرسیده که این مساله باز شود‪.‬‬ ‫حاال بخش هایی را به ما بگویید‪.‬‬ ‫نخیر‪ ،‬موقع ان نرس��یده اس��ت‪ .‬لذا اثر گذاشت یعنی‬ ‫اوای��ل دو قطبی ش��دن مملکت بود‪ .‬البت��ه قبال چنین‬ ‫شرایطی بود ولی نمود خارجی نداشت‪ .‬اما بی نظمی‬ ‫که شما می گویید‪ ،‬اصال روال جنگ این بود که برای‬ ‫ادامه عملیات هم ارتش و هم سپاه یا منفردا یا مشترکا‬ ‫یک طرح تهیه می کردن��د‪ .‬این طرح در اخر خدمت‬ ‫امام می رس��ید‪ .‬زمانی ارتش‪ ،‬زمانی سپاه و گاهی هم‬ ‫ب��ا هم اجازه انجام عملیات را می گرفتند لذا بی نظمی ‬ ‫خب کمتر پیش��نهاد می دادند و بیشتر طرح های سپاه‬ ‫بود چون انها به جنگ کالس��یک باور داش��تند و از‬ ‫منطق ظهیرنژاد پیروی می کردند‪.‬‬ ‫اگر بخواهید ضع��ف بزرگی را در قطعنامه‬ ‫‪ 598‬نام ببرید به چه نکته ای اشاره می کنید؟‬ ‫به طور کلی این قطعنامه با نظر ایران تهیه شد و بیشتر‬ ‫از ان نمی ش��د نظرات ای��ران لحاظ ش��ود‪ .‬االن هم‬ ‫حضور ذهن ندارم که راجع به نقایص ان حرف بزنم‪.‬‬ ‫اگ��ر موافق باش��ید برویم به بع��د از پایان‬ ‫جنگ‪ .‬مدرج شدن پرسنل سپاه بعد از جنگ‬ ‫از منظر شما چطور ارزیابی می شود؟‬ ‫یک روز رفتم خدمت امام‪ ،‬ایش��ان فرمودند س��پاه را‬ ‫طوری بس��ازید که افراد پایین تر از افراد باالتر کامال‬ ‫حرف شنوی داشته باشند و حتی همه افراد به فرمانده‬ ‫از نظ��ر نم��از اقتدا کنند‪ .‬در س��پاه تا پی��ش از اتمام‬ ‫جن��گ درج��ه نظامی حاکم بود ولی بع��د از ان بهتر‬ ‫‪23‬‬ ‫پرونده‬ ‫ویژه‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫‪24‬‬ ‫س��ازمان یافت لذا کار بس��یار خوبی بود البته قبل از‬ ‫ان سلس��له مراتب به صورت فرمانده س��پاه‪ ،‬فرمانده‬ ‫لشکر‪ ،‬فرمانده گردان‪ ،‬فرمانده گروهان و فرمانده دسته‬ ‫رعایت می شد ولی بعد احساس شد که هر کسی باید‬ ‫در این سلسله مراتب جایگاه خود را شفاف تر بداند‪.‬‬ ‫کار خوبی بود و به انسجام سپاه کمک کرد‪.‬‬ ‫موس��وی گفته در دوران جن��گ از درامد‬ ‫‪ 6‬میلیارد دالری کشور‪ ،‬چهار میلیارد ان در‬ ‫اختیار مدیریت جنگ ق��رار می گرفت‪ .‬ایا‬ ‫صحت دارد؟‬ ‫درست برعکس گفته است‪ .‬سال ‪ 65‬فقط ‪ 1/5‬میلیارد‬ ‫دالر به جنگ دادند‪ .‬البته در این س��ال کمترین درامد‬ ‫ارزی برای کشور حاصل شد‪.‬‬ ‫سال های بعد چگونه بود؟‬ ‫سه تا چهار میلیارد دالر هزینه جنگ می شد‪ .‬دقیقا خاطرم‬ ‫نیست‪ .‬ضمن اینکه گندم ایران تماما وارداتی بود و تامین‬ ‫همین نیاز‪ ،‬بودجه میلیارد دالری را طلب می کرد‪.‬‬ ‫بودجه جنگ چگونه تصویب می شد؟‬ ‫دولت در الیحه بودجه پیش��نهاد می کرد ولی تقس��یم‬ ‫اعتبارات در دول��ت صورت می گرفت مثال یک رقم‬ ‫کلی به عنوان عملیات دفاعی در بودجه درج می ش��د‬ ‫که از ان محل جهاد س��ازندگی‪ ،‬حوادث غیرمترقبه‪،‬‬ ‫سپاه و‪ ...‬تامین اعتبار می کردند‪.‬‬ ‫چ��را اقای رضایی در پاس��خ نامه‪ ،‬ارمانی‬ ‫جواب دادن��د نه واقعی‪ ،‬یعنی نیازهای فتح‬ ‫بصره را نوشت تا شرایط موجود را؟‬ ‫از اقای رضایی انطور خواستند‪ ،‬همانطور هم جواب‬ ‫داد‪.‬‬ ‫از اینجای مصاحبه س��وی سواالت را ببریم‬ ‫روی مسائل روز‪ .‬گویا شما به اقای هاشمی‬ ‫خیلی عالقه دارید؟‬ ‫بله‪.‬‬ ‫مدیون ایشان هستید؟‬ ‫خیر‪ ،‬مدیون اقای هاشمی نیستم‪.‬‬ ‫پس عالقه شما به وی از سر چیست؟‬ ‫من اقای هاش��می را به عنوان ی��ک روحانی مجتهد‪،‬‬ ‫فداکار و مخلص امام از قبل س��ال ‪ 40‬می شناس��م و‬ ‫ایش��ان در راه انقالب بسیار فداکار و بعد از پیروزی‬ ‫انقالب اسالمی در تمام صحنه ها خودش‪ ،‬ابرویش و‬ ‫جانش را دریغ نکرده اس��ت‪ .‬در مورد هاشمی چون‬ ‫جز فداکاری ندیدم‪ ،‬برای همین به وی عالقه مندم‪.‬‬ ‫در مصاحبه ای گفتید مهدی هاشمی خطایی‬ ‫نکرده‪ .‬یک بار دادگاه تشکیل شود تا حقیقت‬ ‫موضوع اشکار شود‪.‬‬ ‫من نگفتم خطایی نکرده است‪ .‬االن روزنامه ای هست‬ ‫که قس��م خورده حت��ی موقعی که خب��ری از مهدی ‬ ‫هاش��می نیس��ت از زوایای تاریخ چیزی را پیدا کند‬ ‫و علی��ه وی بنویس��د و اگر هم پی��دا نکرد‪ ،‬خبرهای‬ ‫قبلی اش را تک��رار می کند‪ .‬من حرفم این اس��ت که‬ ‫باالخ��ره یکس��ری اتهاماتی به ایش��ان می بندند که یا‬ ‫واقعیت اس��ت یا ک��ذب‪ .‬از قول یکی از مس��ئوالن‬ ‫قوه قضائیه یک بار ش��نیدم که به اتهامات نفتی مهدی‬ ‫هاش��می رس��یدگی کردیم و به جایی نرسیدیم‪ .‬البته‬ ‫این مس��اله مربوط به قب��ل از اتهامات جدید وی در‬ ‫مورد دانشگاه ازاد و انتخابات است‪ .‬اخیرا هم شنیدم‬ ‫دس��تگاه قضا از مدارکی که در دفتر مهدی هاش��می‬ ‫بود چیزی پیدا نکرده اس��ت‪ .‬م��ن معتقدم انهایی که‬ ‫می خواهن��د ب��ا اقای هاش��می بجنگن��د از این اهرم‬ ‫اس��تفاده نکنند‪ .‬اقای هاشمی مستقل است و اتهامات‬ ‫علیه مهدی هاش��می هم اثبات نش��ده است‪ .‬باالخره‬ ‫یک دادگاهی تش��کیل ش��ود و براس��اس مدارک و‬ ‫مس��تندات به این قضیه یک بار برای همیشه رسیدگی‬ ‫کنند‪ .‬در ثانی مهدی رفته‪ ،‬فائزه که اینجاس��ت‪ .‬او هم‬ ‫مخالف جریان روز بوده‪ ،‬واقعا اگر ایش��ان مس��تحق‬ ‫محاکمه اس��ت این کار انجام شود‪ .‬اگر نیست اینقدر‬ ‫ح��رف نزنند‪ .‬اینقدر به خاطر حمله به هاش��می اینها‬ ‫را پیراهن عثمان نکنند‪ .‬خدمت اقای هاش��می عرض‬ ‫کردم‪ ،‬یک دفعه یک کاری انجام شود تا قضیه روشن‬ ‫ش��ود‪ .‬ضمن انکه نس��بت به اقای هاش��می نباید از‬ ‫بزرگان جلوتر رفت‪.‬‬ ‫ش��ما گفتید ‪ 20‬میلیون رای خاتمی در دوم‬ ‫خ��رداد ‪ 76‬و ‪ 13‬میلیون رای موس��وی در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری دهم سلبی بوده‬ ‫اس��ت‪ 25 .‬میلیون رای احمدی نژاد چه نوع‬ ‫است؟‬ ‫در م��ورد انتخابات ‪ 76‬من گفتم هف��ت میلیون رای‬ ‫به ناطق نوری ایجابی بود و به ش��خص ایش��ان داده‬ ‫ی ب��ه خاطر رد‬ ‫ش��د‪ .‬اما ‪ 20‬میلی��ون رای ب��ه خاتم ‬ ‫ناطق ب��ود‪ .‬در دوره دهم نیز به رغ��م ادعاهای طرف‬ ‫معترض تقلبی ص��ورت نگرفت‪ ،‬اما برای وقایع پس‬ ‫از انتخاب��ات زمینه چینی هایی ش��ده بود‪ .‬خیلی از ‪13‬‬ ‫میلیون رای دهندگان به موس��وی فک��ر می کردند در‬ ‫صورت پیروزی وی وضعیت عوض می شود‪ .‬من از‬ ‫طریق یک اش��نا به موس��وی پیشنهاد کردم که حزب‬ ‫درس��ت کن��د و فراخ��وان عضوگیری دهد ت��ا ببیند‬ ‫چند نفر ثبت نام می کنن��د‪ .‬طبعا همین ‪ 13‬میلیون هم‬ ‫نخواهند امد‪.‬‬ ‫صحب��ت از رای ایجابی و س��لبی به معنای‬ ‫زیر سوال بردن صحت انتخابات نیست‪ .‬به‬ ‫نظر ش��ما چقدر از ارای ایش��ان ایجابی و‬ ‫چقدر سلبی بود؟‬ ‫بر کش��ور ما حکومت می کند‪ .‬ح��اال هر کس یا باید‬ ‫در این مجموعه باش��د یا بی��رون ان و فرق نمی کند‬ ‫روحانی باشد یا دانشگاهی‪ ،‬اصوال با ‪ 25‬میلیون رایی‬ ‫که احمدی نژاد از مردم گرفت اگر مقام معظم رهبری‪،‬‬ ‫وی را تنفیذ نمی کرد‪ ،‬رئیس جمهور نمی شد‪ ،‬لذا همه‬ ‫روسای قوا‪ ،‬مسئوالن نظام‪ ،‬ایات عظام و دانشگاهیان‬ ‫باید تاب��ع ولی فقیه باش��ند‪ .‬امام خمین��ی (ره) جمله‬ ‫کوتاهی دارد‪ :‬تابع والیت فقیه باشید تا به این مملکت‬ ‫اس��یبی نرسد‪ .‬امروز همین جمله را به احمدی نژاد و‬ ‫هاش��می و سایر مس��ئوالن نظام می گویم‪ .‬این جمله‬ ‫را مخصوصا به اقای هاشمی می گویم‪ .‬اقای هاشمی‬ ‫جان! نجات امروز مملکت در اطاعت مطلق از والیت‬ ‫فقیه است‪.‬‬ ‫ایا درس��ت اس��ت که باالتری��ن مقام های‬ ‫اجرایی کش��ور به هر نح��وی از دایره نظام‬ ‫خارج شوند؟‬ ‫اصال درس��ت نیست و کار خوبی به شمار نمی اید‪.‬‬ ‫نتیج��ه قهری اش همین اس��ت که گفتی��د‪ ،‬ولی اگر‬ ‫بپذیریم نظام ما یک نظام ش��رعی و دینی است که‬ ‫ح��رف اخ��ر را ولی فقیه می زنند و ه��ر کس با هر‬ ‫ش��یوه و نظری تابع والیت باش��د‪ ،‬این نظام هست‬ ‫و زمینه س��از قیام امام زمان(عج) خواهد شد‪ .‬از این‬ ‫مسیر هر کس منحرف ش��ود ابتدای سقوط خود را‬ ‫کلید زده اس��ت‪.‬‬ ‫صریح بگویم اگ��ر اقای احمدی نژاد پیرو والیت فقیه‬ ‫باق��ی بماند به تاریخ خوب خواهد پیوس��ت‪ ،‬در غیر‬ ‫این صورت همین مسائل در رابطه با وی گفته خواهد‬ ‫مه�دی رفت�ه‪ ،‬فائ�زه ک�ه اینجاس�ت‪ .‬او هم‬ ‫مخال�ف جریان روز ب�وده‪ ،‬واقعا اگر ایش�ان‬ ‫مستحق محاکمه اس�ت این کار انجام شود‪.‬‬ ‫اگر نیست اینقدر بی دلیل حرف نزنند‪ .‬اینقدر‬ ‫ب�ه خاطر حمله به هاش�می اینه�ا را پیراهن‬ ‫عثمان نکنند‬ ‫ه��ر دوی انهایی ک��ه در انتخابات کاندیدا ش��دند و‬ ‫پرشورترین انتخابات پس از انقالب رقم خورد (البته‬ ‫به غیر از رفراندوم ‪ 12‬فروردین ‪ )58‬نباید ارای شان‬ ‫را به حس��اب خود بگذارن��د‪ ،‬یعنی ‪ 25‬میلیون نفر به‬ ‫خاطر نظام به احمدی نژاد رای دادند و ‪ 13‬میلیون نفر‬ ‫هم به خاطر نظام به موسوی رای دادند‪.‬‬ ‫احمدی نژاد ‪ 17‬ماه اس��ت که در جلس��ات‬ ‫مجمع تش��خیص مصلح��ت نظام ش��رکت‬ ‫نمی کند‪...‬‬ ‫کار خوبی نمی کنند‪(.‬خنده)‬ ‫گویا اختالف میان ایشان و اقای هاشمی به‬ ‫باالترین حد رسیده‪ ،‬یعنی مرحله حذفی‪.‬‬ ‫ی پیاده شده تاریخ بشر‪ ،‬ارسال‬ ‫نظام جمهوری اس�لام ‬ ‫هم��ه انبی��ا و انزال همه کتب الهی اس��ت و هدف از‬ ‫ایج��اد ان حکومت خ��دا بر زمین بود ک��ه در زمان‬ ‫انبی��ا محقق ش��ده بود‪ .‬بعد از هزار و س��یصد و چند‬ ‫ده س��ال مردی پیدا ش��د و دوباره این حاکمیت خدا‬ ‫بر زمین که از ش��هادت امام حسین(ع) برگشته بود را‬ ‫با همان سیس��تم اما با یک سلسله ارتباط حاکم کرد‪.‬‬ ‫گوهر حکومت اس�لامی والیت فقیه است‪ ،‬امام چون‬ ‫به این معتقد بود‪ ،‬امد مبارزه کرد و نظام ‪ 2500‬س��اله‬ ‫را ب��ه زباله دان تاریخ انداخ��ت‪ .‬یعنی در ایران‪ ،‬خدا‪،‬‬ ‫پیامب��ر‪ ،‬ائمه اطهار و امام غای��ب حاکمند و چون امام‬ ‫زمان (عج) در غیبت هس��تند از طرف ایشان ولی فقیه‬ ‫پرونده‬ ‫ویژه‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫شد‪.‬‬ ‫هاشمی نس��بت به باز نشسته شدن خود ابراز‬ ‫تمایل کرده است‪...‬‬ ‫یک ادم سیاسی و فقیه هیچ وقت بازنشسته نمی شود‪.‬‬ ‫ایا از اصالح��ات مدنظرش در حوزه اداره‬ ‫کشور ناامید شده است؟‬ ‫از خودش بپرسید‪ .‬من که اقای هاشمی نیستم‪ .‬ایشان‬ ‫را به خاطر خدمت هایش دوست دارم‪ .‬هاشمی خیلی‬ ‫هم به من محبت نکرده است‪.‬‬ ‫پس این بازنشست شدن را از منظر خودتان‬ ‫چگونه ارزیابی می کنید؟‬ ‫باالخره ایشان ‪ 77‬سال سن دارد‪ .‬وی می گوید اگر قرار‬ ‫نیس��ت در اداره کش��ور تاثی ر داشته باش��م‪ ،‬بروم حوزه‬ ‫تدریس کنم‪ ،‬نمی گوید می روم خانه ام می نشینم‪ .‬کسانی‬ ‫که عمر خود را در راه انقالب گذاش��تند باید اطرافشان‬ ‫باشیم تا از گزند حوادث دور نگه داشته شوند‪.‬‬ ‫ی چن��د وقتی اس��ت که ش��فاف تر‬ ‫خاتم�� ‬ ‫موضع گیری می کند و نسبت به گذشته نوعی‬ ‫اصالح رویه را پیش گرفته‪ ،‬مثال دعوت به‬ ‫حضور م��ردم در راهپیمای��ی روز قدس و‬ ‫سکوت در رابطه با وقایع خانه کروبی‪ .‬شما‬ ‫وضعیت اصالح طلبان و تاکتیک های انان را‬ ‫چگونه ارزیابی می کنید؟‬ ‫ه��ر اصالح طلبی ک��ه در دای��ره نظام اس�لامی مطیع‬ ‫ولی فقیه باش��د هیچ ضرری ندارد‪ .‬هر کس��ی مدعی‬ ‫اصالح طلبی اس��ت ولی از این دایره خارج اس��ت به‬ ‫درد نمی خورد‪ .‬ما دعا می کنیم همه اینها که در س��ال‬ ‫‪ 88‬ب��ا نظام مش��کل پیدا کردند ام��ا در درون نظامند‬ ‫اصالح رویه کنن��د و برگردند‪ .‬مقام معظم رهبری بر‬ ‫جذب حداکثری و دفع حداقلی تاکید کردند‪.‬‬ ‫از بازگشت اصالح طلبان چه کسی منفعت‬ ‫می برد؟‬ ‫نظام‪.‬‬ ‫ش��ما در س��ال ‪ 86‬طی مصاحبه با نش��ریه‬ ‫ش��هروند امروز گفتی��د دول��ت خاتمی کار‬ ‫اقتصادی بزرگی نکرد‪...‬‬ ‫اصال نکرد‪ ،‬حاال هم می گویم‪.‬‬ ‫همانجا گفتید انتظار داش��تید احمدی نژاد با‬ ‫درامد کالن نفتی کارهای زیربنایی بیشتری‬ ‫می کرد‪.‬‬ ‫االن هم می گویم‪.‬‬ ‫پ��س از انقالب کدام دولت کارهای بزرگ‬ ‫زیربنایی انجام داده است؟‬ ‫از نظ��ر حجم درامد نفتی زیر بن��ای محکم اقتصادی‬ ‫دولت اقای هاش��می عملکرد درخشان تری نسبت به‬ ‫بقیه دولت ها داشته است‪ .‬کل ارز ‪ 8‬سال دولت ایشان‬ ‫‪ 129‬میلیارد دالر بوده و همه تش��کیالت عس��لویه و‬ ‫بس��یاری از سدها و کارهای زیربنایی محصول همان‬ ‫موقع اس��ت‪ .‬البته برخی می گویند هاشمی همه توان‬ ‫خود را روی اقتصاد گذاشت و از فرهنگ غافل ماند‪.‬‬ ‫من در این رابطه صحب��ت نمی کنم‪ .‬در زمان خاتمی‬ ‫ خیلی کار زیربنایی و اقتصادی نشد و کمی از طرح ها‬ ‫و برنامه های دولت هاش��می پیگیری ش��د‪ .‬توقع ان‬ ‫بود که با ارز چهار س��ال اول دوره ریاست جمهوری‬ ‫احمدی نژاد که نزدیک ب��ه ‪ 300‬میلیارد دالر بود کار‬ ‫زیربنایی بیشتری انجام می شد‪.‬‬ ‫به عملکرد اقتصادی دولت احمدی نژاد چه‬ ‫نمره ای می دهید؟‬ ‫من اصال اهل نمره دادن نیس��تم‪ .‬من مس��اله را طرح‬ ‫کردم‪ .‬ملت نمره بدهند‪.‬‬ ‫بانک مرکزی نرخ تورم را ‪ 8/8‬درصد اعالم‬ ‫کرده است‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫من باور نمی کنم‪.‬‬ ‫رشد اقتصادی کشور به فرض درست بودن‬ ‫رقم مذکور بین صفر تا یک درصد اس��ت‬ ‫با این ش��رایط ایا کاهش تورم کار بزرگی‬ ‫است؟‬ ‫به نظر من نرخ تورم از این رقم بیش��تر اس��ت‪ .‬بانک‬ ‫مرکزی ان س��بد کاالی هزار و خ��رده ای قلم را کنار‬ ‫بگذارد‪ ،‬یک س��بد کاالی ‪ 25‬الی ‪ 27‬قلمی اس��ت که‬ ‫اکث��ر جمعیت ‪ 74‬میلیون��ی از ان اس��تفاده می کنند‪.‬‬ ‫قیمت گوشت‪ ،‬نان‪ ،‬لپه‪ ،‬نخود‪ ،‬لوبیا‪ ،‬شوینده ها‪ ،‬شکر‬ ‫و‪ ...‬مهم اس��ت و باید نرخ تورم اینها اعالم شود واال‬ ‫کامپیوتر‪ ،‬نرم افزار و س��خت افزار و‪ ...‬برای همه ملت‬ ‫ایران ضرورت ندارد‪ .‬با تدابیر بهتر دولت می توانست‬ ‫خدمات بیشتری به مردم بدهد‪.‬‬ ‫ش��ما در جای��ی گفتید من خ��ودم جناح‬ ‫راست هستم‪ .‬اقای احمدی نژاد می خواهد‬ ‫س��هم خود را از جناح اصولگرا جدا کند‬ ‫و علنا این مس��اله در مناظره میان رسایی‬ ‫و جوانفکر‪ ،‬از تلویزیون بیان ش��د‪ .‬اقای‬ ‫جوانفکر‪ ،‬مشاور مطبوعاتی رئیس جمهور‬ ‫و مدیر عام��ل خبرگ��زاری ایرن��ا صراحتا‬ ‫گفت از انتخابات ریاس��ت جمهوری نهم‪،‬‬ ‫مردم راه خود را از گفتمان اصولگرایی و‬ ‫اصالح طلبی جدا کردند و به احمدی نژاد‬ ‫رای دادن��د‪ .‬ای��ن را چگون��ه ارزیاب��ی‬ ‫می کنید؟‬ ‫م��ن ان مناظره را ندیدم ولی اگر ایش��ان اینطور گفته‬ ‫باش��د که ما خودمانیم و از اصولگرایان جدا هس��تیم‬ ‫(البت��ه بعید اس��ت اق��ای احمدی ن��ژاد چنین چیزی‬ ‫بگوید) به نظر من نوعی مغرور شدن است‪.‬‬ ‫چند وقتی اس��ت عده ای از بزرگان جریان‬ ‫اصولگرا نسبت به تفکر اصولگرایی منهای‬ ‫روحانیت هشدار می دهند‪.‬‬ ‫اصولگرای��ی منه��ای روحانی��ت یعن��ی ملی گرایی‪،‬‬ ‫ملی گرای��ی هم به فرم��وده امام کفر اس��ت‪( .‬خنده)‪.‬‬ ‫ملی گرای��ی اگر در مقابل اس�لام گرایی ق��رار بگیرد‬ ‫یعن��ی کفر‪ .‬ملی گرایی تنها زمان��ی مورد اهمیت قرار‬ ‫می گیرد که به مملکت حمله ش��ود‪ .‬ام��ا نمی توان با‬ ‫تعابیر ملی گرایانه میان دو مسلمان مرز گذاشت‪.‬‬ ‫اق��ای توکلی هفته پی��ش نامه ای خطاب به‬ ‫رئیس جمهور نوشت و با ذکر برخی موارد‬ ‫بی توجهی دولت به قانون گفت صبر مجلس‬ ‫هم اندازه ای دارد‪...‬‬ ‫به طور کلی این شیوه ای هم که در اداره کشور جاری‬ ‫و ساری اس��ت به جاهایی منتهی می شود که قطعا با‬ ‫دخالت مس��تقیم رهبری کارها سامان می گیرد و این‬ ‫طور نخواهد ماند‪.‬‬ ‫شما االن عضو هیات امنای بنیاد مستضعفان‬ ‫و ی��ک س��رتیپ پاس��دار هس��تید‪ .‬قص��د‬ ‫بازنشسته شدن ندارید؟‬ ‫شاید خودشان بعد از مدتی مرا بازنشسته کنند‪ .‬چون‬ ‫لباس س��پاه را لباس عزت‪ ،‬شرف و سربلندی خودم‬ ‫می دانم‪ ،‬لذا هیچ گاه درخواس��ت بازنشستگی نکردم‬ ‫هرچند س��ی سال سابقه من پر شده و سنم هم از ‪60‬‬ ‫سال گذشته است‪.‬‬ ‫ش��ما قبل از انقالب عض��و موتلفه بودید‪.‬‬ ‫هنوز هم با انها همکاری می کنید؟‬ ‫خی��ر‪ ،‬از زمانی ک��ه امام فرمودند س��پاهی ها عضو‬ ‫حزب��ی نباش��ند هیچ ارتب��اط ارگانیکی ب��ا موتلفه‬ ‫ن��دارم‪ .‬بعض��ا چند س��ال یک ب��ار از م��ن برای‬ ‫س��خنرانی دعوت می کنند ولی رضا رفیق دوس��ت‪،‬‬ ‫برادر زاده من رئی��س مرکز مطالعات و برنامه ریزی‬ ‫ح��زب موتلف��ه و اخوی م��ن هم عضو ش��ورای‬ ‫مرکزی حزب موتلفه اس��ت‪.‬‬ ‫اگر سپاه‪ ،‬شما را بازنشسته کند‪ ،‬کار حزبی‬ ‫را شروع می کنید؟‬ ‫شاید‪.‬‬ ‫اگر شروع کنید به کدام حزب می روید؟‬ ‫موتلفه‪.‬‬ ‫چطور موتلفه سنتی نیست؟‬ ‫االن پویاترین حزب در کش��ور موتلفه است و عده ای‬ ‫ک��ه از ان می ترس��ند می گوین��د این حزب س��نتی و‬ ‫قدیمی است و دیگر کارایی ندارد‪ .‬در حالیکه قوی ترین‬ ‫شاخه دانشجویی را میان احزاب داراست‪ .‬تشکیل مجدد‬ ‫موتلفه بعد از انقالب با تایید امام صورت گرفت‪ ،‬از این‬ ‫رو حزب نیست و نیروی والیت است‪.‬‬ ‫تشکر می کنم اقای رفیق دوست از اینکه وقت‬ ‫طوالنی را به این مصاحبه اختصاص دادید‪.‬‬ ‫‪25‬‬ ‫نگاهی به روزهای سرنوشت ساز اغازین جنگ‬ ‫ان هفت روز‬ ‫رژیم صدام پس از پیروزی شکوهمند انقالب اسالمی‪ ،‬با چراغ سبز ابرقدرت ها و با‬ ‫هدف رس��یدن به مطامع گوناگون ذهن معیوب خود‪ ،‬باالخره پس از زمینه چینی های‬ ‫متعدد در تاریخ ‪ 31‬ش��هریور ‪ 1359‬هجوم همه جانبه خود را به ایران اس�لامی‬ ‫اغ��از کرد‪ .‬مقاله حاضر‪ ،‬به منظور اش��نایی خوانندگان گرامی با حوادث هفته‬ ‫اول جنگ‪ ،‬اقدام به تهیه خالصه اهم اقدامات نظامی و سیاسی هفت روز اول‬ ‫جنگ نموده که در پایان هفتمین روز منجر به صدور اولین قطعنامه س��ازمان‬ ‫ملل درخصوص جنگ شده است‪.‬‬ ‫روز اول‬ ‫‪1‬‬ ‫نظامی‬ ‫در اولین روز حمله سراسری دشمن به خاک جمهوری اسالمی ایران‪ ،‬نیروهای عراقی به پاسگاه های مرز مشترک با ایران از ابادان تا شمال قصرشیرین هجوم‬ ‫اوردند و با پش��تیبانی اتش توپخانه و بمباران هوایی‪ ،‬بس��یاری از پاس��گاه ها را تصرف یا محاصره کرده‪ ،‬پیشروی به سوی نقاط سوق الجیشی را شروع کردند‪.‬‬ ‫نیروهای خودی هم که امادگی چندانی نداشتند با احساس خطر از تصرف نقاط بیشتر و شهرهای مهم‪ ،‬پی در پی درخواست کمک و پشتیبانی می کردند‪ .‬هواپیماهای‬ ‫دشمن نیز از بعدازظهر‪ ،‬هجوم به شهرها و مناطق استراتژیک را اغاز کردند و تا قبل از تاریکی شب‪ ،‬با تجاوز به ‪ 19‬شهر‪ ،‬فرودگاه ها‪ ،‬پایگاه ها و‪ . . .‬را هدف قرار دادند‪.‬‬ ‫همچنین درگیری هایی بین نیروهای دریایی خودی و دشمن در اروندرود و خلیج فارس رخ داد که از جمله نتایج ان غرق چهار فروند ناوچه موشک انداز عراقی بود‪.‬‬ ‫پرونده‬ ‫ویژه‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫‪26‬‬ ‫سیاسی‬ ‫اغاز تهاجم نظامی عراق‪ ،‬بازتاب های مختلفی در دو کش��ور درگیر جنگ و در محافل رس��می و غیررس��می جهان به همراه داشت‪ .‬عراق نیز ضمن اعالم حمله‬ ‫و تصرف بخش هایی از خاک ایران‪ ،‬اقدام نظامی را حرکتی جهت احقاق حقوق خود دانس��ته‪ ،‬تاکید می کند که «مصمم اس��ت تا سرزمین هایی را که توسط ایران‬ ‫غصب ش��ده» بازپس س��تاند‪ .‬کشورهای حوزه خلیج فارس در قبال تجاوز عراق س��کوت اختیار کرده‪ ،‬ضمن همکاری با عراق‪ ،‬از اتخاذ موضعی اشکار پیرامون‬ ‫جن��گ پرهی��ز می کنند‪ .‬امریکا ضمن نادیده گرفتن نفس تجاوز‪ ،‬با اتخاذ موضع��ی مصلحت جویانه «زد و خوردهای مرزی ایران و عراق را برای صلح جهانی و‬ ‫کش��ورهای منطقه خطرناک» دانس��ته‪ ،‬اعالم می کند‪« :‬ثبات خلیج فارس به ایرانی متحد و قوی و مس��تقل بس��تگی دارد‪ » .‬روس ها نیز جنگ را نتیجه سلطه طلبی‬ ‫امریکا در منطقه دانس��ته‪ ،‬خواس��تار حل مس��المت امیز اختالفات دو کش��ور ایران و عراق می ش��وند‪ ،‬بی انکه اش��اره ای به اغازگر جنگ داش��ته باش��ند‪.‬‬ ‫روز دوم‬ ‫‪2‬‬ ‫نظامی‬ ‫در دومین روز‪ ،‬تالش نیروهای عراقی برای تصرف پاس��گاه های مرزی و‬ ‫جاده ها و مناطق سوق الجیشی ادامه یافت‪ .‬اجرای اتش دوربرد روی نقاط‬ ‫حساس و کلیدی جبهه ها‪ ،‬از جمله ابادان و خرمشهر تشدید شد و نیروهای خودی‪،‬‬ ‫با وجود کمبود امکانات‪ ،‬از پیشروی سریع دشمن جلوگیری کردند‪ .‬در منطقه میانی‬ ‫مرز جمهوری اسالمی ایران و عراق یعنی از جنوب دهلران تا شمال قصرشیرین که‬ ‫به دلیل نزدیکی به بغداد‪ ،‬به خصوص در محورهای دهلران‪ ،‬مهران‪ ،‬سومار‪ ،‬نفت شهر‬ ‫و قصرشیرین از حساسیت خاصی برخوردار است‪ ،‬دشمن تالش می کرد سریع به‬ ‫اهداف خود دست یابد و هر چند در این روز موفق نشد‪ ،‬ولی تا حدودی پیشروی‬ ‫کرد و سومار را اشغال نمود‪ .‬در تجاوز امروز هواپیماهای دشمن‪ 18 ،‬شهر هدف قرار‬ ‫گرفت و تعدادی هواپیما و دو هلیکوپتر دشمن سرنگون شد‪ .‬در جریان اقدامات‬ ‫نیروی هوایی ارتش جمهوری اسالمی ایران‪ ،‬حدود پانزده مرکز مهم نظامی عراق و‬ ‫تعدادی از تاسیسات نفتی ان کشور هدف قرار گرفت‪.‬‬ ‫سیاسی‬ ‫دومین روز جنگ با اعالم وضعیت جنگی از سوی امام خمینی (ره) اغاز شد و‬ ‫برای سازماندهی نیروها و امور جنگ‪ ،‬رئیس جمهور و فرمانده کل قوا‪ ،‬شخصا‬ ‫فرماندهی نیروهای جمهوری اس�لامی را به عهده گرفت‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬عراق‬ ‫تهاجم نظامی خود را «جن��گ ازادیبخش علیه ایران» معرفی کرد که هدف ان‬ ‫«سرنگونی دولت ایران» است و تنها با پذیرش شرایط بغداد در مورد «محدوده‬ ‫مرز خاکی‪ ،‬حاکمیت بر اروندرود و اس��ترداد س��ه جزیره دهانه هرمز» خاتمه‬ ‫خواه��د یافت‪ .‬با ش��دت گرفتن جنگ‪ ،‬تالش هایی برای صلح نیز اغاز ش��د‪.‬‬ ‫دبیرکل سازمان ملل و دبیرکل کنفرانس اسالمی به همراه سایر اشخاص حقیقی‬ ‫و حقوقی بدون اش��اره به مس��اله تجاوز و اغازگر جنگ و عقب نشینی نیروها‬ ‫خواس��تار برقراری اتش بس بین طرفین شدند‪ .‬امریکا جنگ را وسیله مناسبی‬ ‫برای «ازادی گروگان های امریکایی» و اشتیاق ایران برای نزدیکی به ان کشور‬ ‫تلقی کرد‪ .‬روس ها نیز با مالقات های خصوصی با مقامات ایرانی‪ ،‬تالش کردند‬ ‫توجه ایران را به سوی خود جلب کرده و از گرایش احتمالی تهران به غرب‪ ،‬به‬ ‫جهت نیازهای تسلیحاتی جلوگیری کنند‪.‬‬ ‫روز سوم‬ ‫‪3‬‬ ‫نظامی‬ ‫در س��ومین روز حمله‪ ،‬با وجود افزایش فش��ارهای زمینی و هوایی‬ ‫دش��من و به کارگی��ری یگان های زرهی‪ ،‬به دلی��ل مقاومت نیروهای‬ ‫نظامی و مردمی‪ ،‬تالش دشمن برای اشغال خرمشهر‪ ،‬محاصره ابادان و نزدیکی‬ ‫به اهواز ناکام ماند‪ .‬منطقه میانی شاهد تشدید فعالیت دشمن و سقوط شهرهای‬ ‫مرزی مهران‪ ،‬سومار و نفت شهر بود‪ .‬سرپل ذهاب و قصرشیرین نیز در استانه‬ ‫سقوط قرار گرفتند‪ .‬هواپیماهای دشمن حداقل ‪ 15‬شهر و منطقه را مورد تجاوز‬ ‫قرار داده و تاسیس��ات صنعتی و نقاط مسکونی و حتی بیمارستان ها را بمباران‬ ‫کردند و خسارات جانی و مالی فراوانی به بار اوردند‪ .‬در جریان این تجاوزات‬ ‫تعدادی هواپیمای دش��من سقوط کرد‪ .‬امروز در درگیری دریایی‪ ،‬اسکله البکر‬ ‫عراق اسیب دید‪ .‬یک ناو خودی مورد حمله هواپیماهای دشمن قرار گرفت و‬ ‫یک کشتی الیروب عراقی منهدم شد‪.‬‬ ‫سیاسی‬ ‫در ش��ورای امنیت سازمان ملل متحد بر س��ر متن بیانیه ای درباره جنگ عراق‬ ‫علیه ایران‪ ،‬بین اعضای شورا اختالف افتاد‪ .‬شوروی خواستار رسیدگی شورای‬ ‫امنیت به مس��اله جنگ شد‪ ،‬ولی س��ایر اعضا تنها به ارسال پیام هایی به ایران و‬ ‫ع��راق جهت پایان دادن به جنگ بس��نده کردند و ب��دون در نظر گرفتن نقش‬ ‫س��ازمان ملل در مورد خاتمه دادن به منازعات‪ ،‬از دو کش��ور درگیر خواستند‬ ‫تا دس��تور یک اتش بس فوری را صادر کنند و این در حالی است که پیشروی‬ ‫نیروهای عراقی در داخل خاک ایران‪ ،‬همچنان ادامه دارد‪.‬‬ ‫روز چهارم‬ ‫روز پنجم‬ ‫نظامی‬ ‫گزارش های چهارمین روز‪ ،‬تالش نیروهای عراقی را برای اشغال نقاط مهم و‬ ‫پیشرویدرعمقمنطقهجنوبنشانمی دهد‪.‬دشمنتجهیزاتزرهیبیشتری‬ ‫به کار گرفت و به ابادان و خرمش��هر نزدیک تر ش��د و بستان را در استانه سقوط قرار‬ ‫داد‪ .‬همچنین منطقه میانی‪ ،‬شاهد ورود نیروهای مهاجم به داخل شهرهای قصرشیرین‬ ‫و سرپل ذهاب بود‪ .‬در منطقه شمال غرب‪ ،‬پیرانشهر و مهاباد تهدید شدند‪ .‬هواپیماهای‬ ‫دشمن امروز بیش از ‪ 10‬شهر را مورد هجوم قرار داده و نقاط مختلفی از این شهرها را‬ ‫بمباران کردند که عالوه بر خسارات مالی‪ ،‬تعدادی از مردم نیز کشته و مجروح شدند‪ .‬در‬ ‫جریاناینتجاوزاتچندهواپیمایدشمنسرنگونشد‪.‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫سیاسی‬ ‫در ایران اختالفات بر س��ر چگونگی ادامه جنگ و به کارگیری نیروها باال گرفته‬ ‫است‪ .‬بنی صدر بر استفاده از ارتش و انجام عملیات کالسیک تاکید دارد و تالش‬ ‫می کند خود را یگانه حامی ارتش معرفی کرده و از این طریق موقعیت خود را در‬ ‫داخل کشور تثبیت کند‪ .‬در مقابل‪ ،‬نیروهای خط امام اتکا به جنگ های کالسیک‬ ‫و جنگ افزارهای کالسیک را کافی ندانسته‪ ،‬خواستار استفاده از شیوه های انقالبی‬ ‫و جنگ مردمی علیه عراق هس��تند‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬استراتژی جنگ سریع عراق‬ ‫اثار شکست خود را کم کم نشان می دهد و رژیم عراق که موفق نشده به اهداف‬ ‫سه روزه خود در جنگ نائل اید و خود را رو در روی یک جنگ طوالنی می بیند‪،‬‬ ‫تالش گس��ترده ای را جهت دریافت س�لاح از شوروی و فرانسه در پیش گرفته‬ ‫است‪ .‬برای همین‪ ،‬طارق عزیز پس از دیدار از مسکو‪ ،‬بالفاصله برای مالقات با‬ ‫ژیسکاردستن وارد فرانسه شد‪ .‬در خاورمیانه‪ ،‬جنگ ایران و عراق منجر به بروز‬ ‫شکاف بیش��تر در جهان عرب شده است‪ .‬کشورهای مصر‪ ،‬اردن‪ ،‬مراکش‪ ،‬قطر‪،‬‬ ‫کویت‪ ،‬عربس��تان سعودی و یمن شمالی از عراق حمایت می کنند و کشورهای‬ ‫یمن جنوبی‪ ،‬س��وریه و لیبی در کنار ایران قرار گرفته اند‪ .‬در س��طح بین المللی‪،‬‬ ‫امریکا به منظور پیش��گیری از اثار ناشی از عدم موفقیت عراق‪ ،‬مشورت هایی را‬ ‫با متحدین خود اغاز کرده است‪ .‬امریکا در پی ایجاد یک نیروی دریایی مشترک‬ ‫جهت محافظت از تنگه هرمز است‪.‬‬ ‫‪6‬‬ ‫نظامی‬ ‫در شش��مین روز اجرای اتش و بمباران ش��دید روی نقاط مختلف‬ ‫خوزستان ادامه یافت‪ .‬تالش نیروهای عراقی برای ورود به شهرهای‬ ‫خرمش��هر و ابادان و محاصره اهواز به نتیجه نرسید‪ .‬از طرف دیگر‪ ،‬با وجود‬ ‫اس��تقرار نیروهای دشمن در قصر ش��یرین‪ ،‬مقاومت نیروهای خودی در این‬ ‫شهر ادامه یافت و وضعیت رزمندگان اسالم در سرپل ذهاب بهبود پیدا کرد‪.‬‬ ‫لیکن پیش��روی دشمن در جنوب قصرش��یرین به طرف گیالنغرب همچنان‬ ‫ادامه یافت‪ .‬هواپیماهای دشمن عالوه بر پشتیبانی نیروی زمینی‪ ،‬مراکز نظامی‬ ‫و غیرنظامی را بمباران کردند و خسارات جانی و مالی به بار اوردند‪ .‬از سوی‬ ‫دیگر هواپیماهای خودی چند پادگان و پایگاه نظامی دشمن را بمباران و چند‬ ‫پل و جاده نظامی را تخریب کردند‪.‬‬ ‫سیاسی‬ ‫شش روز پس ا ز اغاز جنگ‪ ،‬با کند شدن روند پیشروی ارتش عراق گرایش به‬ ‫برقراری اتش بس در حکام بغداد افزایش می یابد‪ .‬تالش هیات های صلح تشدید‬ ‫شده‪ ،‬فشار سیاسی بر ایران جهت پذیرش اتش بس فزونی می گیرد‪ .‬اما در تهران‬ ‫با اینکه رئیس جمهور به گونه ای مش��روط‪ ،‬نسبت به مذاکره اظهار تمایل می کند‪،‬‬ ‫سایر مسئوالن هرگونه سازش و میانجیگری را به شدت رد می کنند‪.‬‬ ‫سیاسی‬ ‫در جمهوری اس�لامی ایران به تدریج اعتمادبه نفس بیشتری نسبت به مقابله‬ ‫با تجاوز عراق پیدا می شود‪ .‬در مقابل‪ ،‬عراق که در یکی‪ ،‬دو روز اول جنگ‪،‬‬ ‫کشورها و سازمان های بین المللی را از هرگونه اقدام میانجیگرانه منع می کرد‪،‬‬ ‫حال که نیروهایش زمینگیر شده اند‪ ،‬اعالم می کند که هرگونه ابتکار بین المللی‬ ‫را از طرف هر کش��ور دوس��ت یا مس��ئولی برای پایان دادن به جنگ خواهد‬ ‫پذیرف��ت‪ .‬امریکا و ش��وروی نیز گرچه ظاهرا در قبال جن��گ ایران و عراق‬ ‫موض��ع بی طرفان��ه ای اتخاذ کرده اند‪ ،‬اما هر دو کش��ور نس��بت به اهداف و‬ ‫سیاست های طرف دیگر با سوءظن می نگرند و مبنای مشترکی برای همکاری‬ ‫در مورد جنگ و منطقه نمی یابند‪.‬‬ ‫روز هفتم‬ ‫‪7‬‬ ‫نظامی‬ ‫در هفتمی��ن روز‪ ،‬نیروه��ای خودی موفق ش��دند از نزدیک ش��دن‬ ‫نیروهای دش��من به ابادان و خرمش��هر جلوگیری کرده‪ ،‬تا حدودی‬ ‫انه��ا را عقب برانند‪ .‬در این روز نیروهای عراقی بیش��ترین تالش خود را به‬ ‫کار بردند تا به اهواز نزدیک ش��ده‪ ،‬وارد سوس��نگرد و اندیمش��ک و دزفول‬ ‫ش��وند و اگرچه موف��ق به این کار نش��دند‪ ،‬ولی خود را تا پش��ت رودخانه‬ ‫کرخ��ه رس��اندند‪ .‬در جبهه میانی‪ ،‬درگیری در نوار مرزی ادامه داش��ت و در‬ ‫شمال این جبهه‪ ،‬نیروهای خودی برای عقب راندن دشمن از سرپل ذهاب و‬ ‫قصرشیرین و جلوگیری از پیشروی بیشتر در محور گیالنغرب موفقیت هایی‬ ‫کس��ب کردند‪ .‬هواپیماهای دشمن عالوه بر پشتیبانی نیروی زمینی‪ ،‬تاسیسات‬ ‫نظامی‪ ،‬اقتصادی و‪ ...‬را بمباران کردند‪ .‬چند هواپیمای دش��من سرنگون شد‪.‬‬ ‫جنگنده های جمهوری اس�لامی نیز چند پادگان نظامی دش��من و تاسیسات‬ ‫صنعتی عراق را بمباران کردند‪.‬‬ ‫پرونده‬ ‫ویژه‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫روز ششم‬ ‫نظامی‬ ‫از نخس��تین س��اعات پنجمین روز‪ ،‬نیروهای عراق��ی برای تصرف‬ ‫خرمش��هر فشار سنگین تری وارد کردند و موفقیت هایی نیز به دست‬ ‫اوردند‪ ،‬لیکن با ایس��تادگی رزمندگان اسالم‪ ،‬مجددا وضعیت خرمشهر بهبود‬ ‫یافت‪ .‬همچنین در این روز تالش دش��من برای نزدیک ش��دن به اهواز ادامه‬ ‫داشت‪ .‬پادگان حمیدیه در معرض سقوط قرار گرفت و اقدامات دشمن برای‬ ‫تصرف بس��تان به نتیجه نرسید‪ .‬در منطقه میانی‪ ،‬دهلران در محاصره نیروهای‬ ‫عراقی قرار گرفت و س��د کنجانچم به دس��ت انها افت��اد و گیالنغرب تا مرز‬ ‫س��قوط پیش رفت‪ .‬امروز حمالت هوایی دش��من به نقاط اس��تراتژیک ادامه‬ ‫یافت و هواپیماهای دشمن عالوه بر پشتیبانی نیروهای متجاوز‪ ،‬به بیش از ‪10‬‬ ‫شهر تجاوز کرده‪ ،‬فرودگاه ها‪ ،‬تاسیسات نفتی و صنعتی و‪ ...‬را بمباران کردند‪.‬‬ ‫تعدادی از هواپیماهای متجاوز نیز سرنگون شدند‪.‬‬ ‫سیاسی‬ ‫ع��راق نیز با یک برخورد دوپهلو از یک س��و تهدید می کن��د که برای تامین‬ ‫ش��رایط موردنظر تمام قوای��ش را وارد جنگ خواهد کرد و از س��وی دیگر‬ ‫برای به دس��ت گرفتن ابتکار سیاسی و تحت فش��ار قرار دادن ایران‪ ،‬قطعنامه‬ ‫‪ 479‬ش��ورای امنیت را می پذیرد و با پیش��نهاد اتش بس موافقت می کند‪ .‬در‬ ‫س��طح بین المللی‪ 15 ،‬عضو شورای امنیت پس از گذشت هفت روز از تجاوز‬ ‫ع��راق به ای��ران‪ ،‬اولین قطعنامه خود را بدون اش��اره به کش��ور تجاوزگر و‬ ‫لزوم عقب نش��ینی نیروهای متجاوز به پشت مرزهای بین المللی صادر کرده و‬ ‫خواس��تار توقف جنگ و توس��ل به اصول عدالت و حقوق بین المللی جهت‬ ‫حل اختالفات شده اند‪.‬‬ ‫متن قطعنامه ‪ 479‬شورای امنیت‪ 28 ،‬سپتامبر (‪)59/7/6‬‬ ‫با توجه به اینکه دولت های عضو متعهدند درروابط بین الملل از تهدید یا کاربرد زور علیه تمامیت ارضی یا استقالل سیاسی هر دولتی خودداری کنند و با توجه به اینکه طبق‬ ‫ماده ‪ 24‬منشور شورای امنیت‪ ،‬مسئولیت اولیه حفظ صلح و امنیت بین المللی را برعهده دارند؛‬ ‫با اظهارنگرانی عمیق درباره وضعیت رو به گس��ترش میان ایران و عراق‪ -1 :‬از ایران و عراق می خواهد بالفاصله از توس��ل بیش��تر به قوه قهریه بپرهیزند و اختالفات خود را‬ ‫مس��المت امیز طبق اصول عدالت و حقوق بین الملل حل نمایند‪ -2 .‬از هر دو کش��ور می خواهد هرگونه پیش��نهاد میانجیگری یا سازش یا توسل به سازمان های منطقه ای که‬ ‫می تواند منش��ور را تس��هیل سازد‪ ،‬بپذیرند‪ -3 .‬از تمامی کشورهای عضو می خواهد نهایت خویشتنداری را مراعات نمایند و از هر عملی که منجر به افزایش برخورد شود‪،‬‬ ‫بپرهیزند‪ -4 .‬از تالش های دبیرکل و پیشنهاد در مورد بهبود این وضعیت پشتیبانی می کند‪ -5 .‬از دبیرکل می خواهد ظرف ‪ 48‬ساعت گزارشی به شورای امنیت تسلیم نماید‪.‬‬ ‫نمایندگان کش��ورهای اس�لامی که در سازمان ملل متحد جلسه تش��کیل داده بودند‪ ،‬نگرانی خود را از اوضاع منطقه ابراز داشتند و موافقت کردند به ایران و عراق هیات های‬ ‫حسن نیت اعزام کنند‪.‬‬ ‫‪27‬‬ ‫زمینه های اغاز جنگ تحمیلی‬ ‫ائتالف شوروی و امریکا برای مهار ایران‬ ‫سردار محمد توالیی‬ ‫*‬ ‫پرونده‬ ‫ویژه‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫برژنف و کارتر روسای جمهور شوروی و امریکا در سال اغاز جنگ‬ ‫‪28‬‬ ‫پس از پیروزی انقالب اسالمی‬ ‫در ای��ران و فروپاش��ی یک��ی‬ ‫از ارکان حمای��ت و دف��اع از‬ ‫امریکا و ژاندارمری منافع این‬ ‫کشور در منطقه‪ ،‬مخالفت های‬ ‫جدی توس��ط بلوک غرب با‬ ‫انقالب اس�لامی صورت گرفت‪ .‬همزم��ان با نظامات‬ ‫بین المللی ان زمان که مقارن با ان‪ ،‬انقالب اسالمی به وقوع‬ ‫پیوست‪،‬حملهشورویسابقبهافغانستانومخالفت هایی‬ ‫که با این اقدام توس��ط مسئوالن و رهبران ایالت متحده‬ ‫امریکا انجام گرفت به عالوه شعار دین مداری و اینکه‬ ‫دین باید در عرصه جامعه ظهور و بروز پیدا کند توسط‬ ‫انقالب اسالمی ارائه شد‪ .‬برای شوروی ها‪ ،‬شرایط ایران‬ ‫با توجه به اینکه اس��اس ایدئولوژی سیاسی اش را شعار‬ ‫انقالب اس�لامی قرار داده بود به شدت گران تمام شد‪.‬‬ ‫بنابراین برای اولین بار در قرن بیستم پیش از شکل گیری‬ ‫نظام دو قطبی شرایطی به وجود امد که دو قطب شرق و‬ ‫غرب که همواره س��عی می کردند از منازعات منطقه ای‬ ‫برای پیش��برد منافع خود استفاده کنند و هر کدام تالش‬ ‫می کردند از یک طرف منازعه حمایت کنند و به تعبیری‬ ‫منازعات به نیابت از ابرقدرت ها انجام می گرفت‪ ،‬روی‬ ‫مساله ایران و مخالفت شان با پیشرفت انقالب اسالمی به‬ ‫یک توافقنامه نانوشته رسیدند‪ .‬بنابراین هر دو به شکلی‬ ‫بر سر محدود کردن انقالب اسالمی و درگیر کردن ان‬ ‫به طوری که انقالب اسالمی نتواند اهداف خود را دنبال‬ ‫کند‪ ،‬اتفاق نظر داشتند‪.‬‬ ‫بع��د از اینکه ش��رایطی به وجود امد ک��ه امریکایی ها‬ ‫احس��اس کردند امکان نفوذ و تاثیرگذاری شان بر روند‬ ‫انق�لاب اس�لامی و رهب��ران انقالب اس�لامی وجود‬ ‫ندارد و حتی با گرفتن النه جاسوس��ی مجبور ش��دند‬ ‫دیپلمات هایش��ان را از ای��ران خارج کنند و دس��تگاه‬ ‫جاسوسی ش��ان با مشکل مواجه شد و در پی شکست‬ ‫ی که به طبس انجام‬ ‫اقداماتی مثل کودت��ا و حمله نظام ‬ ‫گرفت و امثالهم‪ ،‬انها را به این جمع بندی رساند که با یک‬ ‫تهاجم نظامی باید انقالب را مهار کنند‪ .‬در این جمع بندی‬ ‫گزینه های مختلفی پیش روی شان قرار داشت‪ .‬مهم ترین‬ ‫و قابل ترین گزینه ای که پیش روی انها بود رژیم بعث‬ ‫عراق بود‪ .‬به این دلیل که رژیم بعث عراق در دهه ‪1970‬‬ ‫با افزایش قیمت نفت توانسته بود درامدهای نفتی اش را‬ ‫صرف بازس��ازی ارتش کند و ارتش عراق هم به دلیل‬ ‫درگیری هایی که در شمال با معارضان کرد داشت و در‬ ‫داخل هم با ش��کل گیری کودتاهای مختلف که بعد از‬ ‫اس��تقالل عراق صورت گرفته بود نسبت به ارتش های‬ ‫دیگر منطقه‪ ،‬ارتش اماده به کاری بود و انگیزه بیشتری‬ ‫هم داشت‪ .‬به عالوه اینکه اختالفات مرزی که بین ایران‬ ‫و ع��راق بود زمینه و بهانه الزم را ب��رای رهبران عراق‬ ‫فراهم می کرد‪ .‬با چراغ سبزی که امریکایی ها و سکوتی‬ ‫که شوروی ها از خود نشان دادند‪ ،‬زمینه تهاجم به ایران‬ ‫فراهم شد‪ .‬دلیل سکوت شوروی ان بود که در ان زمان‬ ‫رژیم بعث عراق هم پیمان اس��تراتژیک این کش��ور در‬ ‫منطقه بود و مستشاران نظامی شان هم در عراق بودند و‬ ‫الگوی تسلیحاتی که عراق داشت عمدتا مربوط به بلوک‬ ‫ش��رق و شوروی سابق می شد‪ ،‬پس بر سر اینکه عراق‬ ‫مجاز به حمله به ایران باشد هر دو ابرقدرت چراغ سبز‬ ‫را به عراق نشان دادند‪.‬‬ ‫عراقی ها ش��روع به زمینه سازی برای این اقدام نمودند‪.‬‬ ‫بخشی از این زمینه سازی ها در شمال غرب کشورمان انجام‬ ‫ش��د که با حمایت از معارضین کرد‪ ،‬وقایع ضد انقالب در‬ ‫کردستان و حمله به شهرها و پادگان نظامی انجام می شد‪.‬‬ ‫بعثی ها در جنوب توسط کنسولگری عراق در خرمشهر و‬ ‫مدرسه عراقی ها در این شهر‪ ،‬سیستم جاسوسی راه اندازی‬ ‫کردند که با ارس��ال سالح و مواد منفجره‪ ،‬لوله های نفتی‪،‬‬ ‫ب��ازار و مراکز تجمع و حضور حزب اللهی ها را یا منفجر‬ ‫کردند یا در انها اقدامات تروریس��تی انج��ام می دادند‪ .‬در‬ ‫س��ایر نقاط هم در پی درگیری ه��ای مرزی که حد فاصل‬ ‫پی��روزی انقالب اس�لامی ای��ران و ‪ 31‬ش��هریور ‪ 59‬به‬ ‫وقوع پیوس��ته بود نزدیک به ‪ 100‬تن ش��هید شدند‪ .‬همه‬ ‫اینها ان زمینه س��ازی هایی بود که دش��من ب��رای مقابله با‬ ‫انقالب اسالمی انجام می داد‪ .‬به عالوه با توجه به توانمندی‬ ‫و مهارت دیپلماسی که عراقی ها به خصوص بعد از بیرون‬ ‫راندن مصر از کمپ دیوید از طرف جوامع عرب و اسالمی‬ ‫داش��تند‪ ،‬رژیم بعث عراق سعی داشت جایگزین رهبری‬ ‫جهان عرب ش��ود‪ .‬بنابراین شعارهای حزب بعث در این‬ ‫زمینه متمرکز ش��ده بود و ع��راق از این منظر به رقابت با‬ ‫کشورهای کاندیدای رهبری جهان عرب پرداخته بود‪ .‬پس‬ ‫عراق در این زمینه هم توانس��ته بود در عرصه دیپلماسی‬ ‫فعال باشد و زمینه های سیاسی یک تهاجم گسترده را فراهم‬ ‫کند‪ .‬عراق با روابطی که با کشورهای مرتجع منطقه داشت‬ ‫توانس��ته بود این زمینه ها را به شکل روشن فراهم کند و‬ ‫حمایت های تبلیغاتی که دستگاه های تبلیغاتی شرق و غرب‬ ‫از ان صورت دادند این امکان را برای عراق به وجود اورده‬ ‫بود که عالوه بر دیپلماس��ی‪ ،‬فضای سنگین تبلیغاتی علیه‬ ‫جمهوری اسالمی ایران فراهم کند‪ .‬زمینه دیگری که باید‬ ‫فراهم می شد‪ ،‬مسائل داخلی عراق بود که با کشتار رهبران‬ ‫شیعه به خصوص ایت اهلل صدر و اخراج ایرانی های مقیم‬ ‫ع��راق که بعد از پیروزی انقالب به دلیل جش��ن هایی که‬ ‫گرفته بودند مورد خشم حزب بعث واقع شده بودند دنبال‬ ‫می شد‪ .‬همینطور کودتای بدون خونریزی که صدام علیه‬ ‫حس��ن البکر انجام داد و او را کنار گذاشت و تسویه هایی‬ ‫ک��ه حزب بعث در دولت انجام داد‪ .‬همه اینها زمینه چینی‬ ‫برای شرایط داخلی عراق را فراهم می کرد‪ .‬بنابراین عراق‬ ‫ب��ا اقداماتی که انجام گرف��ت و حمایت هایی که غرب و‬ ‫شرق نشان دادند می بایست یک ضمانت بین المللی برای‬ ‫تهاجم خود فراهم می کرد‪ .‬رژیم بعث عراق با پیشرفت های‬ ‫اقتصادی و نظامی خود توانسته بود پشتوانه نظامی تحرکات‬ ‫خود را فراهم کند‪ .‬همچنین عراق موفق شده بود با اقدامات‬ ‫داخلی که انجام داده بود به زور پش��توانهای داخلی برای‬ ‫اقدامات خود فراهم کند و همچنین با اقدامات دیپلماسی‬ ‫و تبلیغی خود توانسته بود به ظاهر حمایت افکار عمومی ‬ ‫جهان را برای تهاجم خود فراهم کند‪ .‬عراق همه این زمینه ها‬ ‫را در محاس��بات خود اورده ب��ود و از طرف دیگر چون‬ ‫انقالب اسالمی اتفاق افتاده بود بسیاری از فرماندهان ارشد‬ ‫ارتش یا اعدام شده‪ ،‬یا فرار کرده یا بازنشسته شده بودند و‬ ‫تقریبا ارتش نظم خودش را از دست داده بود‪ ،‬سپاه و بسیج‬ ‫هم چون تازه تاسیس شده بودند امادگی الزم را برای دفاع‬ ‫از خاک کش��ور نداشتند‪ .‬به دلیل دوران انقالب بخش های‬ ‫اقتصادی و تولیدی ما مدت ها غیرفعال ش��ده بود و بعضا‬ ‫هم به دلیل حضور مستشاران خارجی و رفتن انها‪ ،‬نتوانسته‬ ‫بودند ق��درت و توانایی الزم را پیدا کنند‪ .‬در داخل هم به‬ ‫دلیل مس��ائل بعد از انقالب بین لیبرال ها و حزب اللهی ها‬ ‫درگی��ری بود‪ .‬در مجموع ش��رایط داخل ایران ش��رایطی‬ ‫نامناس��ب بود‪ .‬غرب و ش��رق تضاد و تعارضی توامان با‬ ‫انقالب اسالمی داشتند و ایران هم در عرصه بین المللی از‬ ‫حمایت های الزم برخوردار نبود‪ .‬بنابراین وضعیت اقتدار‬ ‫در ع��راق و ضعف در ایران انها را به این نتیجه رس��انده‬ ‫بود که در عرض یک هفته می توانند طومار انقالب اسالمی‬ ‫را در هم بپیچند‪ .‬ولی انچه برای انها ناش��ناخته بود شور‬ ‫و ایمانی بود که بین مردم ایجاد ش��ده بود و همین پارامتر‬ ‫تمامی ان ضعف های جمهوری اسالمی را مرتفع و به قوت‬ ‫تبدیل کرد و موفق ش��د قدرت و توانایی های دشمن را به‬ ‫ضعف بکشاند و استراتژی دشمن را در عمل با شکست‬ ‫مواجه نماید‪ .‬مشخصه بارز جنگ عراق علیه ایران ان بود‬ ‫که پس از جنگ جهان��ی دوم و از دهه ‪ 1970‬به بعد اکثر‬ ‫جنگ ها‪ ،‬جنگ هایی نیابتی بودند یعنی کشورها به نیابت‬ ‫از ش��وروی یا امریکا با یکدیگ��ر می جنگیدند از جمله‬ ‫جنگ اعراب و اسرائیل‪ ،‬جنگ ویتنام‪ ،‬جنگ کره شمالی‪،‬‬ ‫جنگ سومالی‪ ،‬ظفار‪ ،‬اریتره و در کل تمامی جنگ هایی‬ ‫که در مناطق مختلف انجام می گرفت اینگونه بود حتی‬ ‫نهضت های مقاومتی که در امریکای التین اتفاق افتاد نیز‬ ‫کم و بیش مشابه بود‪ .‬تنها جنگی که در قرن بیستم پس‬ ‫از شکل گیری نظام دو قطبی اتفاق افتاد که شرق و غرب‬ ‫هر دو با هم بر س��ر ان به توافق رسیدند که از یکدیگر‬ ‫علیه دشمن حمایت کنند‪ ،‬جنگ ایران و عراق بود‪ .‬مساله‬ ‫دیگر که ویژگی برجسته جنگ ایران و عراق است این‬ ‫بود که این جنگ بعد از ‪ 200‬سال جنگ هایی که در ایران‬ ‫اتفاق افتاده بود‪ ،‬اولین جنگی بود که اتفاق می افتاد و بعد‬ ‫از پایان ان یک وجب از خاک ایران به دس��ت دش��من‬ ‫نمی افت��اد چون در تمامی دولت ها و حکومت های قبل‬ ‫از انقالب چه پهلوی ها که بحرین را از دست دادند‪ ،‬چه‬ ‫قاجارها و قبل از ان‪ ،‬می بینیم که با هر جنگی‪ ،‬بخشی از‬ ‫ایران جدا ش��ده و این به عنوان اولین تجربه اینچنینی در‬ ‫یک حکومت دینی با والیت فقیه بود که توانسته بود با‬ ‫یک جنگ گسترده و به تعبیری با حمایت همه جهان و‬ ‫تنها ماندن خود با اتکا به نیروی الهی و نیروی مردم خود‬ ‫اس��تقامت کند و تمامیت ارضی خود را حفظ نماید به‬ ‫طوری که هیچ بخشی از ایران جدا نشود‪.‬‬ ‫* معاون طرح و برنامه راهبردی سپاه‬ ‫پرونده‬ ‫ویژه‬ ‫تاریخچه مناقشات ایران و عراق‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫انتقال اندیشه ها‬ ‫نظام اس�لامی در طول این ‪ 30‬سال در انتقال ارزش های‬ ‫دفاع مقدس به نس��ل سوم انقالب موفق بوده و جوانان‬ ‫شیفته شهدای دفاع مقدس‪ ،‬شیفته بازدید از مناطق جنگی‬ ‫و ش��یفته شنیدن خاطرات رزمندگان این دوران هستند‪.‬‬ ‫امروزه پرفروش ترین کتاب هایی که در بازار چاپ و نشر‬ ‫عرضه می شود عمدتا کتاب های خاطرات دفاع مقدس‬ ‫است و همینطور فیلم های دفاع مقدس بعضا فیلم های‬ ‫پرفروش در کش��ور اس��ت اما با این وج��ود اینها همه‬ ‫درخور ش��ان و جایگاه و ارزش دفاع مقدس نیست‪ .‬در‬ ‫حقیقت این مقدار کار کفایت نمی کند و گنج هایی که به‬ ‫تعبیر مقام معظم رهب��ری در دفاع مقدس و ارزش های‬ ‫دفاع مقدس نهفته اس��ت انقدر گرانبهاست که ما هنوز‬ ‫متاسفانه نتوانس��ته ایم به اندازه نیاز و متناسب با شرایط‬ ‫موجود‪ ،‬انها را استخراج کنیم‪ .‬دولت سازندگی و دولت‬ ‫اصالحات به دلیل نگرش ها و مقابله ها و مخالفت هایی‬ ‫که به شکل علنی و غیر علنی با ارزش های انقالب داشتند‬ ‫باعث وقفه هایی در انتقال این گنجینه های گرانبها به نسل‬ ‫س��وم انقالب شدند‪ .‬کم کاری مدافعین و رزمندگان هم‬ ‫عامل دیگر کاهش انتقال حجم ارزش های دفاع مقدس‬ ‫به نسل سوم انقالب است‪ .‬باید تالش بیشتری صورت‬ ‫می گرفت‪ ،‬البته این تالش همگانی نبود‪ .‬در واقع تعداد‬ ‫اندکی از رزمندگان ت�لاش می کردند که این خاطرات‬ ‫حفظ شود‪ .‬متاسفانه دستگاه های فرهنگی نیز این اصل‬ ‫را جزو اولویت های خود قرار نمی دادند و تنها بخش��ی‬ ‫از دس��تگاه های فرهنگی روی این موضوع حساسیت‬ ‫ی ما هم که باید تجربیات دفاع‬ ‫داشتند‪ .‬به عالوه مراکز علم ‬ ‫مقدس را تئوریزه می کردند متاس��فانه وارد این بحث ها‬ ‫نشدند و نتوانس��تند از این ذخایر استفاده الزم را ببرند‪.‬‬ ‫راه حل رفع این نقیصه ها‪ ،‬تقویت انها به ش��کل ایجابی‬ ‫اس��ت‪ .‬دولت ها باید این ارزش ه��ا و انتقال انها را جزو‬ ‫اصول خود قرار دهند‪ ،‬اموزش و پرورش باید این اصل‬ ‫را در کتاب های درسی بگنجاند‪ ،‬رزمندگان باید خاطرات‬ ‫و دستاوردهای دفاع مقدس را در اختیار نسل جوان قرار‬ ‫دهند‪ ،‬دستگاه های هنری کشور نیز باید در این زمینه فعال‬ ‫شوند چون انچه هنر را در هر کشوری متعالی می سازد‬ ‫دو عنصر حماسه و عرفان است که ما این دو عنصر را در‬ ‫دفاع مقدس داشتیم لذا هنر می توانست در این میان نقش‬ ‫ی ایفا کند‪ .‬حض��ور پر رنگ تر رزمندگان در میان‬ ‫عمده ا ‬ ‫نسل جوان‪ ،‬انتقال تجربیات و دستاوردهای دفاع مقدس‬ ‫را تسهیل کرده و این امر موجب استقبال نسل جوان از‬ ‫ارزش های دفاع مقدس می شود‪.‬‬ ‫از معاهده الجزایر تا جنگ‬ ‫سردارحسین یکتا‬ ‫*‬ ‫عهدنام��ه الجزایر یک��ی از عجیب تری��ن معاهدات‬ ‫بین الملل��ی تاری��خ معاصر اس��ت‪ .‬مقص��ود ایران از‬ ‫امضای این عهدنامه رفع دائمی اختالفات مرزی بود‪،‬‬ ‫ام��ا عراق این ق��رارداد را فرصتی برای تجدید قوای‬ ‫سیاسی نظامی خود می دانست‪.‬‬ ‫بررسی سرنوش��ت این معاهده پراهمیت بین المللی‬ ‫در رواب��ط خارجی ایران و عراق و اس��تفاده ابزاری‬ ‫امری��کا از انعق��اد و نقض ان در روند س��لطه گری‬ ‫می تواند روشنگر بس��یاری از مسائل گذشته و حال‬ ‫ایران معاصر باشد‪.‬‬ ‫قطعنامه ‪ 348‬ش��ورای امنیت در پی طرح ش��کایت‬ ‫ع��راق از ایران مبن��ی بر ادعای تح��رکات مرزی از‬ ‫سوی ایران صادر شد که دو کشور را ملزم به رعایت‬ ‫قرارداد ابی ‪ 7‬مارس ‪ 1974‬می نمود‪ .‬بر این اساس در‬ ‫م��رداد و دی ماه س��ال ‪( 1353‬اوت و ژانویه ‪)1975‬‬ ‫نمایندگان دو کش��ور در استانبول ترکیه به گفت وگو‬ ‫نشستند‪.‬‬ ‫عراق که از نظر داخلی موقعیت نابس��امانی داشت و‬ ‫به ویژه با مس��اله جدایی طلبان کرد که به طور مستقیم‬ ‫و غیر مس��تقیم توس��ط ش��اه ایران و امریکا حمایت‬ ‫می ش��دند مواجه بود‪ ،‬نس��بت به ادعای مرزی خود‬ ‫در قب��ال ای��ران نرمش به خ��رج داد‪ .‬از این رو‪ ،‬زمینه‬ ‫مذاکرات بعدی و توافق بر سر اعالمیه الجزایر فراهم‬ ‫گشت‪.‬‬ ‫اجالس س��ران اوپ��ک در الجزای��ر و صدور‬ ‫اعالمیه الجزیره‬ ‫اجالس سران کشورهای تولید کننده نفت (اوپک) از‬ ‫‪ 13‬تا ‪ 15‬اس��فند ‪( 1353‬م��ارس ‪ )1975‬در الجزایر‬ ‫تش��کیل ش��د و محمدرضا پهلوی ب��رای اولین بار‬ ‫در این اجالس ش��رکت کرد‪ .‬در حاشیه این اجالس‬ ‫ب��ا پ��ا در میان��ی ه��واری بومدی��ن‪ ،‬رئیس جمهور‬ ‫فقی��د الجزایر‪ ،‬ش��اه و صدام حس��ین مع��اون وقت‬ ‫رئیس جمهوری عراق در دو جلسه با یکدیگر مذاکره‬ ‫کردن��د‪ .‬در اخرین روز اج�لاس اوپک‪ ،‬بومدین در‬ ‫می��ان تعجب حاضران از «توافق کلی بین دو کش��ور‬ ‫ای��ران و عراق ب��رای پایان دادن ب��ه اختالفات» خبر‬ ‫داد‪ .‬ب��ه دنبال ان اعالمیه توافق طرفین با نام «اعالمیه‬ ‫الجزیره» در ‪ 15‬اسفند ‪ 1353‬انتشار یافت‪.‬‬ ‫در ابتدای ای��ن اعالمیه و با تاکید بر «صراحت کامل‬ ‫و اراده صادقان��ه هر دو طرف برای رس��یدن به یک‬ ‫راه حل نهایی و دائمی ب��رای کلیه اختالفات بین دو‬ ‫کشور» توافق چهارگانه ذیل اعالم شد‪:‬‬ ‫‪ -1‬طرفین مرزهای زمینی خود را براس��اس پروتکل‬ ‫اس��تانبول ‪ 1913‬و ص��ورت جلس��ات ‪ 1914‬تعیین‬ ‫می کنند‪.‬‬ ‫‪ -2‬دو کش��ور مرزه��ای ابی خود را براس��اس خط‬ ‫تالوگ تعیین می کنند‪.‬‬ ‫‪ -3‬طرفین متعهد می شوند که در مرزهای خود کنترل‬ ‫دقیق و موثری به منظ��ور قطع هر گونه رخنه و نفوذ‬ ‫‪29‬‬ ‫که جنبه خرابکاری داشته باشد‪ ،‬اعمال کنند‪.‬‬ ‫پ��س از ان وزرای خارج��ه ایران‪ ،‬ع��راق و الجزایر‬ ‫در ‪ 24‬اس��فند ‪ 1353‬در ته��ران مالقات و گفت وگو‬ ‫کردند و در ‪ 30‬فروردین ‪ 1354‬به بررسی گزارشات‬ ‫کمیته ه��ای مرب��وط به اج��رای توافقنام��ه الجزی��ره‬ ‫پرداختن��د‪ .‬به دنبال دو نشس��ت دیگ��ر در الجزیره و‬ ‫بغداد سرانجام در ‪ 24‬خرداد ماه سال ‪« 1354‬عهدنامه‬ ‫مربوط به مرز مش��ترک و حسن همجواری بین ایران‬ ‫و عراق» به امضا رسید‪.‬‬ ‫این عهدنامه س��ه پروت��کل و ی��ک الحاقیه ضمیمه‬ ‫داشت که عبارت بودند از‪:‬‬ ‫‪ -1‬پروتکل راجع به عالمت گذاری مجدد مرز زمینی‬ ‫بین ایران و عراق‬ ‫‪ -2‬پروتکل راجع به تعیین مرز رودخانه ای بین ایران‬ ‫و عراق‬ ‫‪ -3‬پروتکل مربوط به امنیت در مرز ایران و عراق‬ ‫پ��س از امضا ای��ن عهدنام��ه و پروتکل های مربوط‬ ‫توس��ط مجالس قانونگذاری دو کش��ور به تصویب‬ ‫رس��یدند و اس��ناد مصوب در اول م��رداد ‪ 1355‬در‬ ‫تهران مبادله و از همان تاریخ الزم االجرا ش��د‪ .‬اسناد‬ ‫مرب��وط به این عهدنامه با عن��وان «معاهدات ایران و‬ ‫عراق» در دبیرخانه سازمان ملل متحد به ثبت رسیده‬ ‫است‪.‬‬ ‫پرونده‬ ‫ویژه‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫روابط ایران و عراق پس از توافق الجزایر‬ ‫پس از امضای عهدنام��ه ‪ 1975‬روابط ایران و عراق‬ ‫به طرز چش��مگیری بهبود یافت و دو کش��ور تالش‬ ‫زیادی برای تحکیم مناس��بات خ��ود نمودند‪ .‬هویدا‪،‬‬ ‫نخس��ت وزیر ای��ران در فروردی��ن ‪ 1354‬بازدیدی‬ ‫رس��می از عراق به عمل اورد و سال ‪ 1354‬را «سال‬ ‫بروز تحوالت مثبت در روابط دو کشور» خواند و ان‬ ‫را «نقطه عطفی» در تاریخ روابط دو کش��ور دانست‪.‬‬ ‫در این س��فر هویدا با رئیس جمه��ور عراق مالقات‬ ‫و مذاکره کرد و پیام دوس��تی ش��اه را به وی تس��لیم‬ ‫داشت‪ .‬در اجرای مفاد پروتکل تهران دومین اجالس‬ ‫وزرای ام��ور خارجه ایران‪ ،‬عراق و الجزایر از تاریخ‬ ‫‪ 30‬فروردی��ن ت��ا اول اردیبهش��ت ‪ 1354‬در بغداد‬ ‫تشکیل شد و نتایج اقدامات کمیته های مامور اجرای‬ ‫پروتکل را مورد بررسی قرار داد‪ .‬حدود یک هفته بعد‬ ‫صدام حسین‪ ،‬نایب رئیس شورای فرماندهی انقالب‬ ‫عراق‪ ،‬به دعوت هویدا نخست وزیر‪ ،‬برای یک دیدار‬ ‫رسمی به ایران امد و در مالقاتی با محمدرضا پهلوی‬ ‫درباره مناس��بات دو جانبه و مس��ائل مورد عالقه دو‬ ‫کشور به مذاکره پرداخت‪ .‬سومین اجالس وزرای سه‬ ‫کشور در ‪ 28‬اردیبهشت ماه ‪ 1354‬در الجزیره تشکیل‬ ‫شد تا نتایج کار کمیته های سه گانه را بررسی کند‪ .‬در‬ ‫روزهای ‪ 22‬و ‪ 23‬خ��رداد ‪ 1354‬نیز وزرای خارجه‬ ‫ایران‪ ،‬عراق و الجزایر در بغداد تش��کیل جلسه دادند‬ ‫و عهدنامه مرزی‪ ،‬حس��ن همجواری و س��ه پروتکل‬ ‫منض��م ان راجع به عالمت گذاری مرز خاکی‪ ،‬تعیین‬ ‫مرز ابی و اس��تقرار امنی��ت مرزی را امضا کردند‪ .‬در‬ ‫مرداد ماه ‪ 1354‬جمش��ید اموزگار‪ ،‬وزیر کشور ایران‬ ‫ب��ه دعوت همت��ای عراقی خود به م��دت دو روز به‬ ‫عراق سفر کرد‪ .‬دو هفته بعد (ژانویه ‪ )1977‬سعدون‬ ‫حمادی‪ ،‬وزیر خارجه ع��راق در راس هیاتی به ایران‬ ‫امد و با مقام��ات عالی رتبه ایرانی دیدار و گفت وگو‬ ‫کرد‪ .‬یکی از موضوع��ات مورد عالقه طرفین تدارک‬ ‫تس��هیالت الزم برای مس��افرت زوار ایرانی به عراق‬ ‫بود‪ .‬همچنین در جریان این س��فر گفت وگوهایی در‬ ‫زمینه های بازرگانی‪ ،‬فرهنگی‪ ،‬اموزشی و حمل و نقل‬ ‫بین دو کش��ور انجام ش��د‪ .‬متعاقب ان در همین ماه‬ ‫(ژانویه) عزت ابراهیم‪ ،‬عضو شورای انقالب و وزیر‬ ‫کش��ور عراق به تهران ام��د و در این س��فر‪ ،‬طرفین‬ ‫با ه��دف ارتقای س��طح همکاری ه��ا موافقتنامه در‬ ‫زمینه های کشاورزی‪ ،‬ماهیگیری‪ ،‬بازرگانی‪ ،‬فرهنگی‪،‬‬ ‫حم��ل و نقل‪ ،‬ارتباطات‪ ،‬جهانگ��ردی‪ ،‬انرژی و امور‬ ‫کنس��ولی امضا کردند‪ .‬چند م��اه بعد در پنجم دی ماه‬ ‫‪ 1354‬وزرای خارج��ه ایران و عراق در بغداد اس��ناد‬ ‫پنجگان��ه موافقتنامه درب��اره مقررات کش��تیرانی در‬ ‫شط العرب‪ ،‬تعلیف احش��ام‪ ،‬کالنتران مرزی‪ ،‬استفاده‬ ‫از اب رودخانه ه��ای مرزی و ام��ور مربوط به تنظیم‬ ‫مس��افرت اتباع ای��ران و عراق برای زی��ارت اماکن‬ ‫مقدس��ه دو کشور را به امضا رس��اندند‪ .‬امضای این‬ ‫اسناد گام بس��یار مثبتی در جهت تحکیم و گسترش‬ ‫مناسبات دو کشور به شمار می رفت‪.‬‬ ‫س��ال ‪ 1355‬را «دوره اجرای��ی» روابط ایران و عراق‬ ‫نامیده ان��د چرا که در این س��ال مف��اد عهدنامه ها و‬ ‫موافقتنامه ه��ای منعق��ده به اج��را درام��د و مرحله‬ ‫جدیدی در مناس��بات دو کش��ور اغاز ش��د‪ .‬در این‬ ‫س��ال موافقتنامه مربوط به تنظیم مسافرت اتباع ایران‬ ‫و عراق برای زیارت اماکن مقدس��ه براساس ماده ‪11‬‬ ‫ان از تاری��خ ‪ 5‬فروردین ب��رای دو دولت الزم االجرا‬ ‫ش��د‪ .‬در همین س��ال اس��ناد عهدنامه مرزی‪ ،‬حسن‬ ‫همج��واری و پروتکل های ضمیم��ه ان به تصویب‬ ‫مقامات صالحیت دار دو کش��ور رس��ید و در تاریخ‬ ‫‪ 4‬تیرم��اه ‪ 1355‬در تهران مبادله ش��د‪ .‬همچنین مقرر‬ ‫ش��د که با تشکیل کمیسیون مش��ترکی از کارشناسان‬ ‫ایرانی و عراقی ظرف مدت ش��ش ماه از تاریخ ‪ 4‬تیر‬ ‫‪ 1355‬تحویل و تحول امالک‪ ،‬س��اختمان ها‪ ،‬اراضی‪،‬‬ ‫تاسیسات عمومی یا خصوصی که تعلق ملی انها پس‬ ‫از عالمت گ��ذاری مجدد مرزها تغییر یافته بود‪ ،‬انجام‬ ‫پذیرد‪.‬‬ ‫در دی ماه س��ال ‪ 1355‬هنگام س��فر رسمی سعدون‬ ‫حم��ادی‪ ،‬وزیر امور خارجه ع��راق به تهران‪ ،‬طرفین‬ ‫با ص��دور اعالمیه مش��ترکی بر اراده مش��ترک خود‬ ‫ب��رای اجرای کامل تعهدات تاکید کردند‪ .‬انها با ابراز‬ ‫خوش��وقتی از اینکه «در محیطی سرشار از صمیمیت‬ ‫و دوس��تی پیرامون مناسبات حسنه دو کشور و طرق‬ ‫توس��عه بیش��تر ان» گفت وگو کرده اند‪ ،‬ب��ر این نکته‬ ‫اصرار داشتند که «در زمینه مناسبات دو جانبه طرفین‬ ‫ب��ر تصمیم خویش ب��رای ادامه اج��رای کامل توافق‬ ‫الجزایر و پروتکل تهران تاکید کرده اند»‪ .‬در این سال‬ ‫دو کشور در اوپک نیز اتفاق نظر و همکاری نزدیکی‬ ‫با یکدیگر داشتند‪.‬‬ ‫عراقی ه�ا که به عهدنامه الجزایر تنها به عنوان‬ ‫فرصت تجدی�د قوا می نگریس�تند‪ ،‬بی صبرانه‬ ‫منتظر نتیجه تحوالت داخلی ایران بودند تا اینکه‬ ‫ب�ا پیروزی انقلاب در ‪ 22‬بهم�ن ‪ 1357‬نظام‬ ‫سیاسی در ایران سرنگون ش�د و اختالفات دو‬ ‫کشور به نظام سیاسی جدید ایران به ارث رسید‬ ‫‪30‬‬ ‫س��ال ‪ 1356‬نیز س��ال موفقی در زمین��ه هماهنگی و‬ ‫همکاری های مربوط به اجرای عهدنامه الجزایر بود‪.‬‬ ‫در فروردین ماه یک هیات ایرانی به سرپرستی نصیر‬ ‫عصار به بغداد رفت و در اذرماه همان س��ال معاون‬ ‫رئیس جمهور عراق سفری به تهران داشت و در این‬ ‫رفت وامدها امور مربوط به تش��کیل و شروع به کار‬ ‫کمیسیون های مختلط «تحویل و تحول» و «هماهنگی‬ ‫وظایف مرزی» با توافق طرفین به سرانجام رسید‪.‬‬ ‫همین س��ال ای��ران در یادداش��تی با «اضاف��ه نمودن‬ ‫معبرهای نفوذی» جدید به معبرهای نفوذی واقع در‬ ‫ناحیه مرزی ش��مالی از منطقه التقای مرزهای ایران‪،‬‬ ‫ع��راق و ترکیه تا خانقین و قصر ش��یرین مندرج در‬ ‫ضمیم��ه پروتکل مربوط به امنیت م��رز بین ایران و‬ ‫عراق م��ورخ ‪ 13‬ژوین ‪ 1975‬موافقت کرد و س��ال‬ ‫‪ 1356‬نیز به خوبی و خوشی به پایان رسید‪.‬‬ ‫اغاز سال ‪ 1357‬و اشکار شدن اختالفات‬ ‫ب��ا اغاز س��ال ‪ 1357‬که با تش��دید تح��رکات مردم‬ ‫علی��ه رژیم پهلوی هم��راه بود‪ ،‬طبق تواف��ق اذرماه‬ ‫‪ 1356‬در ته��ران‪ ،‬پس از یک س��ال تاخیر مذاکرات‬ ‫کمیس��یون مختلط ایران و عراق با شرکت هیات های‬ ‫وزارت امور خارجه دو کش��ور از ‪ 14‬تا ‪ 31‬مه ‪1978‬‬ ‫(‪ 24‬اردیبهش��ت تا ‪ 10‬خرداد ‪ )1357‬تش��کیل شد‪.‬‬ ‫در ای��ن جلس��ات هیات ایرانی اعالم ک��رد که ایران‬ ‫امادگ��ی دارد کار تحوی��ل و تح��ول ان قس��مت از‬ ‫اراضی و مس��تحدثات خصوصی و عمومی که بر اثر‬ ‫عالمت گذاری مجدد مرز زمینی تعلق ملی انها تغییر‬ ‫یافته است را به انجام برساند‪ .‬اما هیات عراقی اعالم‬ ‫ک��رد که قب��ل از تحویل و تحول بای��د محل برخی‬ ‫از عالی��م (‪ 21‬میله م��رزی) تغییر کند‪ ،‬موضوعی که‬ ‫از قبل بر س��ر ان توافق ش��ده و حتی اسناد تصویب‬ ‫انها مبادله ش��ده بود‪ .‬به دنب��ال مخالفت هیات ایرانی‬ ‫ب��ا این درخواس��ت‪ ،‬هیات عراق��ی کار را نیمه تمام‬ ‫ره��ا ک��رده و در ‪ 11‬خرداد ماه ته��ران را ترک کرد‪.‬‬ ‫از این پس کارش��کنی دولت عراق در مورد عهدنامه‬ ‫مختلفی بین دو کش��ور مبادله شد‪ .‬اوج این همراهی‬ ‫را می ت��وان در اقدام س��ال ‪ 1356‬دولت بعث عراق‬ ‫در جلوگیری از فعالیت های سیاسی امام خمینی(ره)‬ ‫علیه حکومت ش��اه و خروج ایشان از عراق دید‪ .‬در‬ ‫این سال با اوج گیری تدریجی انقالب اسالمی‪ ،‬بغداد‬ ‫هماهنگ با هم پیمانان شاه در منطقه و جهان به ویژه‬ ‫امری��کا مقابله با امام خمینی(ره) و نهضت اس�لامی‬ ‫ را در دس��تور کار خود ق��رار داد و با محاصره منزل‬ ‫مس��کونی امام کوش��ید تا فعالیت های ضدحکومتی‬ ‫ایشان را محدود کند‪ .‬سفارت پاکستان در اعالمیه ای‬ ‫که در این باره انتش��ار داد درب��اره دالیل دولت عراق‬ ‫برای کنترل اقدامات رهبر انقالب اعالم کرد که بدین‬ ‫خاط��ر «منزل ای��ت اهلل خمینی را زیر نظ��ر گرفته اند‬ ‫که اجازه داده نش��ود ایش��ان از محل سکونت خود‬ ‫به عنوان کانونی برای فعالیت های ضدایرانی اس��تفاده‬ ‫کند‪ .‬دولت عراق ب��ه حضرت ایت اهلل خمینی اطالع‬ ‫داده اس��ت که این دولت ناچار اس��ت ب��ه مقررات‬ ‫دلیل اختالفات کردها و دولت مرکزی متشنج است‪،‬‬ ‫بدت��ر نمایند‪ .‬در حقیقت وجود چنی��ن امکانی بعید‬ ‫به نظر نمی رسد زیرا با توجه به ناارامی های ایران که‬ ‫با ابعادی ناچیز متظاهر شد‪ ،‬ابتدا به صورت عملیات‬ ‫پراکنده به شمار می امد ولی دیری نپایید که نیروهای‬ ‫ناش��ناخته‪ ،‬متشکل و متحد شدند و دولت مرکزی را‬ ‫با ارائه تقاضاهایش��ان به مبارزه طلبیدند‪ .‬انچه مسلم‬ ‫اس��ت‪ ،‬کشورهای همجوار همیش��ه از یکدیگر تاثیر‬ ‫می گیرند و موقعی��ت جغرافیایی انان ایجاب می کند‬ ‫ک��ه از لحاظ سیاس��ی با اینگونه احتم��االت روبه رو‬ ‫شوند‪».‬‬ ‫با گذش��ت زمان و روی کارامدن شاهپور بختیار در‬ ‫ایران‪ ،‬دولت عراق به حمایت از دولت وی پرداخت‬ ‫و طارق عزیر‪ ،‬وزیر خارجه وقت عراق اعالم داشت‪:‬‬ ‫«جریانات��ی که در ایران می گذرد یک مس��اله داخلی‬ ‫اس��ت و ما به خواست مردم ایران احترام می گذاریم‬ ‫و خواهی��م کوش��ید با ه��ر قدرت قانون��ی در ایران‬ ‫همزیستی امیخته با مسابقه تسلیحاتی‬ ‫دوره زمان��ی ‪ 1975‬ت��ا ‪ 1979‬زمان انعق��اد قرارداد‬ ‫الجزیره تا پیروزی انقالب اس�لامی نوعی همزیستی‬ ‫مس��المت امیز و رقابت نیمه پنهان در مناسبات ایران‬ ‫و عراق وجود داشت‪ .‬در وجه همزیستی و همکاری‬ ‫دو کشور پس از سال ‪ 1975‬همان طوری که پیش از‬ ‫این نیز بیان شد در ابعاد مختلف سیاسی‪ ،‬اقتصادی و‬ ‫امنیتی به توافقاتی دس��ت یافتند و هیات های سیاسی‬ ‫* فرمانده قرارگاه کل راهیان نور کشور‬ ‫پرونده‬ ‫ویژه‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫الجزایر صورت رسمی به خود گرفته و ان را به طرز‬ ‫ش��یطنت امیزی مورد اهمال و بی توجهی قرار می داد‪.‬‬ ‫عراقی ها که به عهدنامه الجزایر تنها به عنوان فرصت‬ ‫تجدی��د ق��وا و خ��روج از مخمصه می نگریس��تند‪،‬‬ ‫بی صبرانه منتظر نتیجه نابسامانی ها و تحوالت داخلی‬ ‫ای��ران بودند تا اینکه با پیروزی انقالب اس�لامی در‬ ‫‪ 22‬بهمن ‪ 1357‬نظام سیاس��ی در ایران سرنگون شد‬ ‫و اختالفات دو کش��ور به نظام سیاس��ی جدید ایران‬ ‫به ارث رسید‪.‬‬ ‫بین المللی حاکم بر روابط فی مابین کش��ورها احترام‬ ‫بگذارد‪».‬‬ ‫اما در پی اصرار امام به ادامه مبارزه با رژیم شاه‪ ،‬امام‬ ‫پس از انکه دولت کویت از ورود ایشان به خاک این‬ ‫کش��ور جلوگیری به عمل اورد‪ ،‬در ‪ 14‬تیر ماه ‪1357‬‬ ‫به همراه اطرافیانش راهی فرانسه شدند‪.‬‬ ‫مهمترین نکته ای که سبب این اقدام دولت عراق شد‪،‬‬ ‫احساس خطر از تحوالت داخلی ایران و الگوبرداری‬ ‫ش��یعیان عراق از این تحوالت از یکس��و و همراهی‬ ‫صمیمان��ه با ش��اه ایران از س��وی دیگر ب��ود‪ .‬رادیو‬ ‫بی‪ .‬بی‪ .‬س��ی در روز خروج امام از عراق در تفسیری‬ ‫درباره علل این اقدام دولت عراق چنین گفته اس��ت‪:‬‬ ‫«سیاست های داخلی عراق گهگاه ایجاب می کرد که‬ ‫هنگام بروز خطر بالدرنگ اقدام ش��ود‪ .‬در این مورد‪،‬‬ ‫خطر در چند قدمی مرز ایران و عراق قرار داش��ت و‬ ‫شاید دولت عراق بیم ان را داشت که مبادا مسلمانان‬ ‫عراقی هم از ناارامی های ایران به عنوان الگو استفاده‬ ‫ک��رده و اوضاع داخلی عراق را که خ��واه ناخواه به‬ ‫همکاری کنیم‪ ».‬معنای این سخن ان بود که هر گونه‬ ‫تغییر انقالبی رژیم سیاسی در ایران غیرقانونی است‬ ‫و عراق ان را به رس��میت نخواهد شناخت‪ .‬در تایید‬ ‫این موض��وع می توان ب��ه گزارش مجله المس��تقبل‬ ‫هفته نام��ه عرب زبان چ��اپ پاریس اش��اره کرد که‬ ‫در ان ام��ده بود‪« :‬یک مق��ام بلند پایه عراقی که مایل‬ ‫نیست نامش فاش شود‪ ،‬گفته است که بهتر است شاه‬ ‫ب��ه ایران بازگردد‪ .‬می توان قانون اساس��ی را به نحوی‬ ‫اصالح کرد که ش��اه حکومت نکرده و فقط سلطنت‬ ‫کند‪ .‬عراق با تغییر رادیکال رژیم ایران موافق نیست‪».‬‬ ‫دولت عراق از تحوالت داخلی ایران تا انجا استقبال‬ ‫می کرد ک��ه به تضعیف اقتدار حکوم��ت ایران‪ ،‬کنار‬ ‫رفتن ش��اه یا حداکثر س��قوط ش��اه و روی کارامدن‬ ‫پس��رش با یک دولت ضعیف منجر ش��ود؛ خواستی‬ ‫که صدام حس��ین بعدها ان را اینگونه به زبان اورد‪:‬‬ ‫«هش��ت ماه پیش از روی کارامدن حکومت اسالمی‪،‬‬ ‫من گمان می کردم پس��ر شاه‪ ،‬ش��اه خواهد شد‪ ،‬شاه‬ ‫کنار خواهد رفت و نخس��ت وزیر توس��ط مجلس��ی‬ ‫قدرتمن��د روی کار خواهد ام��د و روحانیون نقش‬ ‫خود را به گونه ای ایفا خواهند کرد که عراق را دچار‬ ‫دردسر نکنند‪».‬‬ ‫اما در کنار این وجه همراهی و همیاری‪ ،‬وجه دوم و‬ ‫نیمه پنهان مناس��بات ایران و عراق در طول سال های‬ ‫‪ 1975‬تا ‪ 1979‬نوعی ترس همراه با رقابت و مسابقه‬ ‫نظامی و تسلیحاتی بود‪ .‬این دو کشور اگر چه مناسبات‬ ‫جدیدی را پس از قرارداد ‪ 1975‬بنا نهادند اما هیچ گاه‬ ‫دس��ت از جدال بر سر ماهیت فارسی یا عربی بودن‬ ‫خلیج فارس برنداش��تند‪ .‬مقامات و مطبوعات عراقی‬ ‫هم��واره تالش داش��تند ب��ا «خلیج ع��رب» خواندن‬ ‫خلی��ج ف��ارس‪ ،‬این اصط�لاح سیاس��ی و جعلی را‬ ‫جایگزین اصط�لاح تاریخی «خلیج ف��ارس» نمایند‪.‬‬ ‫دولت بعث عراق در اجرای «پان عربیس��م» به عنوان‬ ‫پرجمعیت ترین کش��ور عربی ساحل خلیج فارس به‬ ‫دنبال احراز مق��ام رهبری در منطقه بود و انگونه که‬ ‫برژینس��کی‪ ،‬مش��اور امنیت ملی دولت کارتر بعدها‬ ‫بیان داشت «در ارزوی تامین امنیت خلیج عربی بود»‬ ‫این ارزوی قلبی دولت بعث عراق با نقش ژاندارمی ‬ ‫ش��اه از خلیج فارس و خواست امریکا در منطقه در‬ ‫دهه ‪ 1970‬تعارض داش��ت‪ .‬به همی��ن جهت بغداد‬ ‫تالش می کرد حساس��یت ایران و امریکا را نس��بت‬ ‫به اه��داف خود تحریک نکند‪ .‬اما در نهان‪ ،‬ش��رایط‬ ‫و امکانات الزم برای ایف��ای نقش رهبری در منطقه‬ ‫را تدارک می دید و به ویژه در بخش نظامی گام های‬ ‫بزرگی برداشت‪.‬‬ ‫این کش��ور که در س��ال ‪ 1972‬قرارداد ‪ 15‬س��اله با‬ ‫ش��وروی (س��ابق) برای اموزش‪ ،‬تربی��ت و تجهیز‬ ‫ارتش خود منعقد کرده بود‪ ،‬پس از کوتاهی مس��کو‬ ‫از حمای��ت همه جانبه از دولت عراق در مقابل ش��اه‬ ‫و امریکا در قضیه ق��رارداد ‪ ،1975‬به تدریج از دایره‬ ‫دوس��تی شوروی سابق فاصله گرفت و با نزدیکی به‬ ‫فرانس��ه و غرب نوعی توازن در مناس��بات خارجی‬ ‫خود به وجود اورد‪ .‬به عالوه در ساختار و تجهیزات‬ ‫نظامی خ��ود نیز تنوع چش��مگیری را به وجود اورد‬ ‫و از وابس��تگی صرف ان به س�لاح های بلوک شرق‬ ‫ممانعت به عمل اورد‪.‬‬ ‫در س��ا ل های ‪ 1975‬ت��ا ‪ 1979‬ش��ماره نیروه��ای‬ ‫نظام��ی عراق از ‪ 188‬هزار تن به حدود ‪ 250‬هزار‬ ‫نفر رس��ید و این کش��ور بی��ش از ‪ 15‬میلیارد دالر‬ ‫اس��لحه از ش��وروی‪ ،‬فرانسه و کش��ورهای دیگر‬ ‫خریداری کرد‪.‬گویا این مقدار مس��لح شدن دولت‬ ‫عراق بهترین فرصت برای امریکا و ش��وروی بود‬ ‫که پس از پیروزی انقالب اس�لامی این کش��ور را‬ ‫برای حمله به ایران تحریک کنند‪.‬‬ ‫‪31‬‬ ‫قطعنامه ‪598‬؛ از تصویب تا پذیرش‬ ‫پرونده‬ ‫ویژه‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫‪32‬‬ ‫ناکارامدی شورای امنیت موجب‬ ‫طوالنی شدن جنگ شد‬ ‫سردار دکتر حسین عالیی‬ ‫معموال در هفته دفاع مقدس از‬ ‫چرایی و چگونگی اغاز جنگ‬ ‫سخن گفته می شود اما از انجا‬ ‫که یک��ی از مهمترین فرازهای‬ ‫دفاع مقدس پایان جنگ است‬ ‫در این نوشتار مروری بر دوره‬ ‫تصویب تا پذیرش قطعنامه ‪ 598‬داشته ایم‪.‬‬ ‫زمانی که قطعنامه ‪ 598‬ش��ورای امنیت س��ازمان ملل‬ ‫ی و پیروزی های‬ ‫تصویب شد‪ ،‬ایران در اوج قدرت نظام ‬ ‫متعدد بود‪ .‬در این زمان مناطق فاو‪ ،‬ش��لمچه‪ ،‬خواجه‬ ‫عمران و بس��یاری از جبهه های غرب کشور در دست‬ ‫ق��وای ایران بود و طبیعتا ایران در چنین ش��رایطی به‬ ‫دنبال ان بود که رژیم صدام حس��ین را وادار به تسلیم‬ ‫در برابر خواسته های خود نماید و فشار بر صدام را تا‬ ‫جای��ی ادامه دهد که ان رژیم اعالم کند معاهده ‪1975‬‬ ‫را که از چند روز قبل از ش��روع جنگ‪ ،‬ان را بی اعتبار‬ ‫اعالم کرده بود پذیرفته و معتبر عنوان کند‪.‬‬ ‫همچنین مجامع بین المللی و کشورهای حامی صدام‬ ‫بپذیرند که رژیم عراق متجاوز و اغازگر جنگ بوده و‬ ‫همچنین برای دریافت خسارات جنگ هم چارچوب‬ ‫و روش��ی تعیین ش��ود‪ .‬در چنین ش��رایطی‪ ،‬قطعنامه‬ ‫تصویب شده ‪ 598‬تا حدود زیادی به نفع دولت عراق‬ ‫ب��ود‪ .‬در بند اول قطعنامه امده ب��ود که ابتدا اتش بس‬ ‫برقرار و قوای نظامی طرفین به مرزهای کش��ور خود‬ ‫بازگردن��د‪ ،‬در بندهای بعدی نیز س��ایر موضوعات از‬ ‫حلو فص��ل اختالفات پیش بینی‬ ‫جمله ازادی اس��را و ‬ ‫شده بود‪ .‬بنابراین طبق شرایط موجود در قطعنامه همه‬ ‫چیز به نفع عراق تمام می شد بدون اینکه ایران امتیازی‬ ‫گرفته باش��د‪ .‬از سوی دیگر در سایر بندها مطالبی در‬ ‫مورد چگونگی تعیین متجاوز و نیز براورد خس��ارات‬ ‫جنگ مطرح شده بود که می توانست به نفع ایران باشد‬ ‫ولی در ان ش��رایط هنوز مشخص نبود که وضع این‬ ‫بندها چگونه خواهد بود‪ .‬از جمله اینکه گفته شده بود‬ ‫کمیته ای از س��وی سازمان ملل تشکیل شده و متجاوز‬ ‫تعیین شود‪.‬‬ ‫بنابرای��ن در ش��رایطی که قدرت های ب��زرگ طرفدار‬ ‫عراق بودند معلوم نبود که بندهای این قطعنامه چگونه‬ ‫به مرحله اجرا درخواهد امد و ایا ایران موفق خواهد‬ ‫ش��د تا با اقدامات سازمان ملل‪ ،‬رژیم عراق را به عنوان‬ ‫متجاوز معرفی نماید یا خیر‪ ،‬چرا که قدرت های عضو‬ ‫ش��ورای امنیت ک��ه قطعنامه را تصویب ک��رده بودند‬ ‫هم��ه در جن��گ به عراق کم��ک می کردن��د‪ .‬در مورد‬ ‫خس��ارات جنگ هم تکلیف روشن نش��ده بود یعنی‬ ‫انچه در قطعنامه امده بود مطالبی مبهم راجع به براورد‬ ‫خس��ارات و نه پرداخت ان بود‪ .‬در بند مذکور عنوان‬ ‫شده بود که سازمان ملل با تعیین هیات هایی خسارات‬ ‫دو کشور را براورد و صندوقی تشکیل خواهد شد تا‬ ‫به موضوع خس��ارات جنگ بپردازد ولی به چگونگی‬ ‫تامین ان خسارات اشاره ای نشده بود‪.‬‬ ‫در مجموع می توان گفت قطعنامه تدوین ش��ده در ان‬ ‫ش��رایط زمانی به نفع ایران نبود‪ .‬کشورمان در شرایط‬ ‫ی بود و می توانس��ت امتیازات سیاس��ی‬ ‫برت��ری نظام ‬ ‫بیش��تری بگیرد‪ .‬به همین خاطر ای��ران به دنبال ان بود‬ ‫ی را تبدیل به پیروزی سیاسی‬ ‫که این پیروزی های نظام ‬ ‫و موفقیت ه��ای باالتر کند‪ .‬همچنین ه��دف ایران ان‬ ‫بود که ظرفیت های بیش��تری را ه��م در حوزه نظامی ‬ ‫و هم در حوزه سیاس��ی فراهم کن��د تا بتواند به نتایج‬ ‫مطلوب تری در جنگ برسد‪ .‬به هرحال ایران قطعنامه‬ ‫ش��ورای امنیت را نپذیرفت اما رد هم نکرد‪ ،‬چون در‬ ‫مورد قطعنامه های س��ابق وقتی به تصویب ش��ورای‬ ‫امنیت سازمان ملل متحد می رسید کشورمان بالفاصله‬ ‫به دلیل عدم بی طرفی انها مفاد مطرح شده در عهدنامه‬ ‫را نپذیرفت��ه و انها را رد می کرد‪ .‬اما در ش��رایطی که‬ ‫قطعنامه ‪ 598‬تصویب شد به دلیل تفاوت محتوایی این‬ ‫قطعنام��ه و از انجا که این قطعنامه تحت بند منش��ور‬ ‫هفتم س��ازمان ملل به تصویب رسیده بود ایران اعالم‬ ‫نک��رد که قطعنامه را رد کرده بلکه اعالم کرد نس��بت‬ ‫به قطعنامه نظرات��ی دارد چون منتظر بود که وضعیت‬ ‫بهتری را از لحاظ نظامی و سیاس��ی پیدا کند‪ .‬بنابراین‬ ‫دلیل اینکه ایران قطعنامه را نپذیرفت و رد هم نکرد این‬ ‫بود که این قطعنامه نسبت به قطعنامه های سابق شرایط‬ ‫بهتری برای ایران داش��ت یعنی حداقل خواست های‬ ‫جمهوری اسالمی ایران از جمله تایید ضمنی مرزهای‬ ‫بین المللی و تعیین کمیته ای برای تشخیص متجاوز در‬ ‫این قطعنامه دیده می شد و لحاظ شده بود‪.‬‬ ‫دالی��ل تصویب قطعنامه در س��ال ‪ 1366‬هم این بود‬ ‫که امریکا و ش��وروی در نیمه دوم سال ‪ 65‬با بررسی‬ ‫وضعی��ت جبهه های جنگ ایران و عراق به این نتیجه‬ ‫رسیدند که ایران می تواند در جنگ پیروز باشد و عراق‬ ‫شکست خورده جنگ خواهد بود‪.‬‬ ‫بر همین اس��اس چون در ان شرایط به ویژه امریکا در‬ ‫پی ان بود که ایران در جنگ پیروز نش��ود و پیروزی‬ ‫ای��ران را برای منافع خود خطرن��اک ارزیابی و تصور‬ ‫می کرد که ب��ا پیروزی ایران مع��ادالت موازنه قوا در‬ ‫خاورمیانه به طور کلی به هم خواهد خورد‪ ،‬سیاس��تی‬ ‫را ک��ه در پیش گرفته بود سیاس��ت نه برنده نه بازنده‬ ‫ب��ود‪ .‬یعنی ایران در جنگ پیروز نش��ود عراق هم در‬ ‫جنگ بازنده نشود اما طبیعتا این سیاست نمی توانست‬ ‫بدون توجه به حداقل خواس��ت های های ایران اتفاق‬ ‫بیفت��د‪ .‬به همین خاطر رئیس جمه��ور امریکا به دنبال‬ ‫مذاکره ب��ا گورباچف‪ ،‬رئیس جمهور وقت ش��وروی‬ ‫برام��د و دو ط��رف به دنبال چارچوبی ب��رای تدوین‬ ‫قطعنامه ای از مجرای ش��ورای امنی��ت برامدند‪ .‬المان‬ ‫هم در پیش نویس قطعنامه نقش ایفا کرد‪ .‬این کش��ور‬ ‫در ان زمان نس��بت به امری��کا و اروپا مواضع بهتری‬ ‫نسبت به ایران داش��ت و وزیر امور خارجه ان کشور‬ ‫هم رسما اعالم کرده بود که عراق متجاوز است‪ .‬به هر‬ ‫حال در چنین ش��رایطی که ایران در وضعیت برتر از‬ ‫نظر نظامی نسبت به عراق بود دو قدرت بزرگ جهانی‬ ‫یعنی شوروی و امریکا با هم توافق کردند که از طریق‬ ‫ش��ورای امنیت چارچوبی را برای پایان دادن به جنگ‬ ‫تدوین کنند‪ ،‬به گونه ای که ایران بتواند ان را بپذیرد‪.‬‬ ‫شورای امنیت از ابتدای جنگ با صدور قطعنامه هایی‬ ‫سعی کرد تا در مسائل مرتبط با جنگ ایران و عراق از‬ ‫خود واکنش نش��ان دهد و در این موضوع وارد شود‪.‬‬ ‫این ش��ورا در زمانی که احساس می کرد ممکن است‬ ‫عراق دچار تنگنا ش��ود قطعنامه هایی را صادر می کرد‬ ‫که عمال به نفع عراق بود‪.‬‬ ‫البته سیاس��ت خارجی ایران در ابت��دای جنگ فعال‬ ‫نبود و اصوال ایران در روزهای اولیه جنگ‪ ،‬وزیر امور‬ ‫خارجه نداش��ت و از لحاظ سیاس��ی رفتار فعالی را با‬ ‫ش��ورای امنیت سازمان ملل در س��ال های اول جنگ‬ ‫در پی��ش نگرفته ب��ود‪ .‬به همین خاطر دس��ت عراق‬ ‫در ش��ورای امنیت س��ازمان ملل با توجه به حمایت‬ ‫امریکا و شوروی و به ویژه فرانسه باالتر بود‪ .‬بنابراین‬ ‫قطعنامه های صادره توسط شورای امنیت عمدتا به نفع‬ ‫عراق تمام می شد‪.‬‬ ‫در مجموع می توان گفت که ش��ورای امنیت به عنوان‬ ‫مرجع صلح و امنیت بین المللی نتوانست نقش موثری‬ ‫را در دوران جنگ ایران و عراق ایفا نماید و از طرفی‬ ‫موجب طوالنی ش��دن جنگ ش��د‪ .‬این شورا هیچ گاه‬ ‫وجه��ه بی طرفی را در ص��دور قطعنامه ه��ای مرتبط‬ ‫ب��ا جنگ ای��ران و عراق رعایت نکرد و نتوانس��ت از‬ ‫ظرفیت خ��ود برای جلوگیری از خونریزی اس��تفاده‬ ‫نماید‪.‬‬ ‫خاطرات خواندنی اصغر اب خضر از دوران دفاع مقدس ‪:‬‬ ‫‪ 3‬ساعت شهید شدم‬ ‫اصغر اب خضر از جانبازان هشت سال دفاع مقدس‬ ‫است‪ .‬او در اغلب عملیات ها حضوری فعال داشته‬ ‫و در حال حاضر دانش��جوی مقطع دکترای رش��ته‬ ‫علوم سیاس��ی و مدرس دانش��گاه است‪ .‬اب خضر‬ ‫حضور در ام��وزش و پرورش‪ ،‬س��ازمان تبلیغات‬ ‫اسالمی‪ ،‬ستاد دهه فجر انقالب اسالمی و قائم مقامی‬ ‫شورای هماهنگی تبلیغات اس�لامی را در کارنامه‬ ‫خود دارد و براین اس��اس سابقه طوالنی در عرصه‬ ‫مدیریت فرهنگی‪ ،‬تبلیغی و اموزش��ی کشور دارد‪.‬‬ ‫او اهل قلم نیز هس��ت‪ .‬سه کتاب «دست نوشته ها»‪،‬‬ ‫«گردان عاشقان» و «ش��ب اتش» از اثار اوست‪ .‬در‬ ‫این شماره قسمت اول این مصاحبه را می خوانید‪.‬‬ ‫حاج اقا ش��ما انگار در جایی گقته اید متعلق به‬ ‫قطعه‪24‬بهشتزهرا(س)هستید‪.‬می شودتوضیح‬ ‫بدهید که چه کسانی در ان قطعه ارمیده اند؟‬ ‫ای��ن قطعه مرب��وط به دوس��تان عزی��زم در عملیات‬ ‫بیت المقدس مرحله یک و دو و س��ه است‪ .‬از مسجد‬ ‫جواداالئمه علیه الس�لام که یکی از مس��اجد خوب و‬ ‫فعال جنوب غرب تهران اس��ت و نقش بسیار مهمی‬ ‫از قبل از پیروزی انقالب در پیروزی انقالب داش��تند‪.‬‬ ‫س��ازمان دادن و بس��یج مردم در حمای��ت از انقالب‬ ‫اس�لامی و در حقیقت همان جمله زیبای همیش��گی‬ ‫امام که مس��اجد س��نگر هس��تند در انجا تبلور یافت‬ ‫و انجا س��نگر ش��د‪ .‬اتفاقا در دوران جنگ هم خیلی‬ ‫کمک کرد‪ .‬فراموش نمی کنیم که این مسجد در طول‬ ‫دوران دفاع مقدس‪ ،‬حداقل یک گروهان نیرو داشت‪.‬‬ ‫در همان عملیات بیت المقدس قریب به ‪ 16‬ش��هید از‬ ‫این مس��جد تقدیم انقالب اسالمی شد‪ .‬از یک مسجد‬ ‫‪ 16‬شهید خیلی زیاد بود و وقتی بوی شهدا در مسجد‬ ‫جواداالئمه و کوچه پس کوچه ه��ای ان منطقه پیچید‪،‬‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫امیدکرمانیها‪/‬قسمتاول‬ ‫تحول عظیم��ی در گرایش جوانان محل ایجاد ش��د‪.‬‬ ‫بس��یاری از دوستانی که با لش��کر ‪ 27‬محمدرسول اهلل‬ ‫کار می کردند بیشتر عضو این مسجد بودند‪ .‬مسجدی‬ ‫که هم در جنگ و هم در صحنه های هنری‪ ،‬فرهنگی‪،‬‬ ‫ورزش��ی فعالیت می کرد و عناص��ر خوب‪ ،‬خوش نام‬ ‫و والیت��ی که همیش��ه پاکار انقالب بودند و هس��تند‬ ‫تقدیم انقالب کرده که خداوند انش��اءاهلل مرحوم اقای‬ ‫مطلب��ی که امام جماعت این مس��جد و اقای صابری‬ ‫که خادم این مس��جد بود را بیامرزد‪ .‬اگر هم بخواهیم‬ ‫نام ببریم اقای امیرحسین فردی که در روزنامه کیهان‬ ‫مشغول هستند‪ ،‬نقش بسیار زیادی در پرورش روحیه‬ ‫انقالب��ی جوانان مس��جدی محل داش��تند‪ .‬هرکدام از‬ ‫بچه ه��ای دیروز کتابخانه مس��جد جواداالئمه االن در‬ ‫پست های مدیریتی به انقالب کمک می کنند و ثوابش‬ ‫به اقایان مطلبی و صابری هم خواهد رسید‪.‬‬ ‫می ش��ود چند نفری که انج��ا بودند را نام‬ ‫ببرید؟‬ ‫شهید اکبر قدیانی‪ ،‬شهید مسعود رضوان‪ ،‬شهید فرهاد‬ ‫قرچه داغی و بسیاری از شهدای دیگر و همه دوستان‬ ‫ش��هید ما که االن مسجد ما چیزی در حدود ‪ 87‬شهید‬ ‫دارد‪ .‬کمتر مس��جدی هست که باالی ‪ 50‬شهید داشته‬ ‫باشد‪ .‬این مس��جد بسیار کوچک اما با معنویت بسیار‬ ‫باال‪ 87 .‬شهید‪ ،‬حکایت از رونق دینی و مذهبی در این‬ ‫مسجد دارد‪.‬‬ ‫همه ش��هیدان افرادی برجست ه بودند اما برخی از انها‬ ‫که ما از نزدیک با انها بودیم مثل ش��هید اکبر قدیانی‪،‬‬ ‫مون��س و همدل همه بچه ها بود در کتابخانه مس��جد‬ ‫جواداالئم��ه و نق��ش زیادی در حرکت ه��ای انقالبی‬ ‫داشتند‪.‬‬ ‫مسعود رضوان که از دالوران منطقه جی بود و قبل از‬ ‫اغاز جنگ نیز در منطقه کردس��تان با عوامل مزدور و‬ ‫بیگانه جنگیده بود و در عملیات بیت المقدس ش��هید‬ ‫ش��د و این فرهاد عزیز ما‪ ،‬فرهاد قرچه داغی که جوان‬ ‫موقر و بسیار شایسته کتابخانه مسجد جواداالئمه بود‪.‬‬ ‫و این عکسی که من از ایشان گرفتم‪ ،‬دوربین عکاسی‬ ‫درحقیق��ت متعلق به خود ایش��ان بود‪ .‬قب��ل از اینکه‬ ‫ما وارد عملیات بش��ویم دوربی��ن را در اورد و چند تا‬ ‫عکس گرف��ت و این عکس هایی هم که داریم یادگار‬ ‫خود فرهاد است‪.‬‬ ‫خاطرم هس��ت ان موقع که می خواستیم حرکت کنیم‬ ‫دیدم که دوربین را گذاشت درون کوله پشتی و ما وارد‬ ‫جنگ شدیم‪ .‬من در کش وقوس جنگ یک وقت دیدم‬ ‫که ایش��ان از کمر خم ش��ده و افت��اده و لحظات اخر‬ ‫عمرش اس��ت و در حال شهادت است و خیلی متاثر‬ ‫شدم که چنین دوست خوبی را دارم از دست می دهم‪.‬‬ ‫هم می خواستم ان لحظات شیرین شهادت او را برهم‬ ‫نزنم هم دلم نمی امد که در این لحظه اخر شهادت با‬ ‫او گفت وگ��و نکنم‪ .‬هرچقدر با خودم کلنجار رفتم به‬ ‫این نتیجه رس��یدم که از او درخواست بکنم که فرهاد‬ ‫عزیز اجازه بده من یک عکس از دوربین خودت برای‬ ‫خانواده ات بگیرم او هم رضایت داد‪ .‬باور کنید که من‬ ‫می خواس��تم از همه قد او عک��س بگیرم اما چون فن‬ ‫عکاسی را بلند نبودم فقط فالش را زدم و این عکسی‬ ‫را که می بینید در لحظه اخر عمر این ش��هید بزرگوار‬ ‫اتف��اق افتاد و وقتی من فالش را زدم پلک های او هم‬ ‫روی هم افتاد و شهید شد‪ .‬شرح حالی که من گفتم در‬ ‫کتاب گردان عاش��قان که متعلق به خود شهدا بوده به‬ ‫تفصیل بیان شده است‪.‬‬ ‫حاج اق��ا خیل��ی از اف��رادی که در مس��جد‬ ‫جواد االئمه(ع) بودن��د از حوزه های مختلف‬ ‫رفتند حوزه فرهنگی و دایره ش��ان از محسن‬ ‫مخملباف تا فرج اهلل سلحش��ور اس��ت‪ .‬مایل‬ ‫ط فکری ش��ان و ان‬ ‫هس��تید راجع به خط��و ‬ ‫چیزهایی ک��ه اول انقالب می گفتند صحبت‬ ‫کنید‪ .‬باالخره شما انها را می شناختید و رفت و‬ ‫امد داشتند و االن متفاوت شدند از قبل‪.‬‬ ‫پرونده‬ ‫ویژه‬ ‫‪33‬‬ ‫پرونده‬ ‫ویژه‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫‪34‬‬ ‫به نظرم این جدای از کلیت انقالب نیس��ت که وقتی‬ ‫حضرت امام ندای انقالب را س��ر دادند همه اقش��ار‬ ‫مختل��ف امدن��د‪ .‬اتفاقا انج��ا هم جریانات سیاس��ی‬ ‫و تش��کل های مختل��ف از چ��پ و راس��ت امدند با‬ ‫انگیزه های خودشان‪ .‬حتی منافقین در پیروزی انقالب‬ ‫حضور داش��تند‪ .‬منته��ا در کنار یک انقالبی س��اده و‬ ‫مخلص ک��ه صرفا برای دینش انق�لاب می کرد و در‬ ‫درگیری های خیابانی ش��رکت می کرد گاهی می دیدند‬ ‫افرادی را که جنس عموم مردم را ندارند‪ .‬اهداف انها‬ ‫برای خودشان مثل جمع اوری اسلحه‪ ،‬به دست اوردن‬ ‫پایگاه ه��ای مردمی یا اینک��ه بگویند ما هم در انقالب‬ ‫بودیم خالصه می شد‪.‬‬ ‫این کلیت چیزی بود که می ش��ود تعریف کرد‪ .‬یادمان‬ ‫نمی رود ش��هید بزرگوار عباس بنایی را داشتیم که حر‬ ‫ان منطقه بود‪ .‬جزو اولین شهدای ان منطقه بود‪ .‬عباس‬ ‫بنایی که از خود ش��هید بزرگوار می شود اجازه گرفت‬ ‫و گفت که ما تصور نمی کردیم این ش��هید در چرخه‬ ‫نیروهای انقالبی باش��د اما در همین یکی دوس��ال که‬ ‫نسیم انقالب و امام به این جوان شایسته خورد با چه‬ ‫دالوری و رش��ادتی امد در صحنه انقالب قرار گرفت‬ ‫و پیش قراول نیروهای انقالبی شد‪.‬‬ ‫یادم نمی رود یک سال قبل از انقالب توانستم با تالش‬ ‫ف��راوان در قم حدود ‪ 2‬هزار عک��س از حضرت امام‬ ‫بگیرم و در ماشین خودم جاسازی بکنم‪ .‬بخشی از انها‬ ‫را در نازی اباد تحویل اقای مرتضی سرهنگی که االن‬ ‫جزو نیروهای خوب در عرص��ه ادبیات دفاع مقدس‬ ‫هستند و برادرش ماشاءاهلل سرهنگی که به خیل شهدا‬ ‫پیوس��ت‪ ،‬دادم‪ .‬بخش عمده ان را هم به تهران اوردم‪.‬‬ ‫اما چون احتمال می دادم که «ساواک» و عناصر رژیم‪،‬‬ ‫م��ن را تعقیب کرده باش��ند که کجا می ب��رم امدم به‬ ‫ش��هید عباس بنایی مراجعه کردم که ایشان گفت همه‬ ‫را بیاور تحویل من بده و من تحویل ایش��ان دادم و با‬ ‫برنامه ریزی با شهیدمسعود رضوان‪ ،‬شهیداکبر قدیانی‬ ‫و شهید بنایی در همه ان منطقه خودمان از پادگاه جی‬ ‫تا تقریبا بخش زیادی تا س��ینما جی عکس امام را بر‬ ‫شیشه های مغازه ها نصب کردیم‪.‬‬ ‫در م��ورد اق��ای مخملباف ای��ن حرف را‬ ‫می توانس��تید بزنید که زاویه دارد با موضع‬ ‫انقالب؟‬ ‫بله‪ .‬اکث��ر بچه های مس��جد نیروهای خوب��ی بودند‪.‬‬ ‫از جمله فرج اهلل سلحش��ور که پای��ه قرانی و مذهبی‬ ‫مس��تحکمی داشت و از ابتدا نیت اش انقالبی و دینی‬ ‫بود و به حمداهلل همین مس��یر تا ح��اال ادامه داده و یا‬ ‫اقای امیرحسین فردی که اکنون از افتخارات نظام در‬ ‫عرصه ادبیات است‪.‬‬ ‫ی از نیروها را ما می توانس��تیم تش��خیص‬ ‫ول��ی بعض ‬ ‫بدهیم که جنسش��ان مش��کل دارد و فلزشان از جنس‬ ‫مذهبی و مس��جدی نیس��ت چرا ک��ه تربیت انها یک‬ ‫تربیت غیرمس��جدی ب��ود‪ .‬از جمله اق��ای مخملباف‬ ‫باالخره در یک محیط نامانوس و مشکالت عدیده ای‬ ‫که در درون خانواده اش وجود داش��ت تربیت شده و‬ ‫ناخواسته درگیر مسائل سیاسی شده بود‪ .‬در محله شان‬ ‫تیراندازی می ش��ود و او هم مثل یک تعداد جوانی که‬ ‫دنبال تروریس��ت ها می کردند می رفته که ناخواس��ته‬ ‫اسلحه ان پاسبان دستش می افتد و فکر می کنند که این‬ ‫یک عنصر سیاسی اس��ت‪ .‬یک جوان نارس و ناپخته‬ ‫را می گیرن��د و می برند زندان هم بند با ش��هید رجایی‬ ‫و بهزاد نبوی می ش��ود‪ .‬البته شهید رجایی کمتر روی‬ ‫او تاثی��ر می گذارد اما بهزاد نبوی او را تحت س��یطره‬ ‫و مدیری��ت خ��ودش می گیرد و محس��ن مخملباف‬ ‫را تربی��ت می کند و همانجا این ج��وان که خمیرمایه‬ ‫انقالبی و اسالمی در وجودش دمیده نشده بوده دچار‬ ‫مش��کل فکری می ش��ود‪ .‬وقتی هم بیرون می اید البته‬ ‫س��عی می کند که خودش را با انق�لاب وفق بدهد و‬ ‫در دوران انق�لاب تالش هایی را می کند‪ .‬در تاس��یس‬ ‫حوزه اندیشه و هنر اس�لامی‪ .‬او جزو نیروهای اولیه‬ ‫ح��وزه بوده‪ .‬حتی زمانی که منافقی��ن به حوزه هنری‬ ‫ب به دست به همراه مرحوم‬ ‫حمله می کنند این فرد چو ‬ ‫رسول مالقلی پور و بسیاری از عناصر دیگر مقابل انها‬ ‫می ایستند‪ .‬منتها چون درونش ساخته نبوده می خواسته‬ ‫حرکت هایی انجام بده��د اما ان کاری که بهزاد نبوی‬ ‫و امس��ال او کرده بودند اجازه نم��ی داده که او حالت‬ ‫اس�لامی خودش را رو بکند و ان حالت غیراسالمی‬ ‫غلبه می کند‪ .‬و بعد هم در بس��یاری از اثار مخملباف‬ ‫این نکته وجود دارد تا زمانی که در حوزه هنری بود‪،‬‬ ‫بسیاری از اینها را شاید دوستان هنرمندش باید توضیح‬ ‫بدهند‪ .‬در بس��یاری از اث��ار او مثل توبه نصوح دارای‬ ‫اش��کاالت بس��یار زیاد هنری و دینی هست‪ .‬بسیاری‬ ‫از علما که این فیل��م را دیدند کلی ایراد گرفتند‪ .‬ولی‬ ‫گفتن��د چون بچه های انقالبی و حزب اللهی دارند کار‬ ‫می کنن��د اینها را ندیده بگیری��م‪ .‬ای کاش همان موقع‬ ‫به طور جدی جلویش را گرفته بودند تا بعد به اینجاها‬ ‫نمی رسید‪ .‬اثار انحراف و مس��ائل مشکل دار اسالمی‬ ‫در همان اثر مش��هود بود‪ .‬در فیلم دو چشم بی سو این‬ ‫مش��خص بود‪ .‬در فیلم بایکوت این انحراف مشخص‬ ‫ب��ود‪ .‬و بعضی از اثار مکتوبی که داش��ت‪ .‬البته جوان‬ ‫بس��یار با نبوغ و خالقیت های فردی بود ولی ای کاش‬ ‫در مسیر انقالب و ارزش ها و صداقتی که مردم داشتند‬ ‫باقی می ماند که االن به عنوان یک عنصر خود فروخته‬ ‫اس��تکبار دس��ت به این کارها نمی زد‪ .‬حتی شنیدم که‬ ‫اخیرا با ش��اهزاده فراری و س��لطنت طلبان و منافقین‬ ‫جلس��اتی داشته اس��ت و درحال عاقبت ب ه شر شدن‬ ‫است‪.‬‬ ‫خودتان هم مخالفتی انتقادی داشتید؟‬ ‫خب من هر وقت می دیدم صحبت هایی را می کردیم‪.‬‬ ‫حتی این فیلم فرمانداری که ایشان درست کرد من در‬ ‫سفری که با هم برای فیلمبرداری فیلم شکار شکارچی‬ ‫ک��ه همین حوادث دوران انقالب بود و من کس��الت‬ ‫داش��تم‪ .‬رفتی��م به قوچان و از انجا یک س��فری را ما‬ ‫امدیم به طرف مش��هد‪ .‬در مس��یری که بر می گش��تیم‬ ‫محس��ن مخملباف در ماش��ین کنار من نشسته بود و‬ ‫گفت فالن��ی من می خوام یک س��ناریویی را که قبال‬ ‫برای دوس��تان گفتم برای ش��ما هم بگویم‪ .‬ان موقع‬ ‫همین س��ناریوی فیلم فرماندار را ب��رای من تعریف‬ ‫کرد‪ .‬گفتم خیلی خوب است اگر بتوانی این را خوب ‬ ‫بسازی‪ .‬ولی بعد که این فیلم ساخته شد دیدیم که چه‬ ‫تفاوت های فاحشی دارد با ان طرح و سناریوی اولیه‪،‬‬ ‫می خواستند به سمت انقالب بیایند ولی موفق نشدند‬ ‫چون انگیزه های درونی شان کمتر رنگ و بوی انقالبی‬ ‫و اس�لامی داشت‪ .‬البته دوس��تان دیگری مثل فرج اهلل‬ ‫سلحش��ور‪ ،‬بهزاد بهزادپور و چهره های درخشان هنر‬ ‫س��ینمای ایران مثل اقای مجید مجیدی و افراد بسیار‬ ‫زیادی در ان مس��جد رف��ت و امد می کردند و کمک‬ ‫می کردند‪ .‬مثل همه جا که افراد با سالیق مختلف پیدا‬ ‫می ش��وند در انجا هم بود اما خوش��حالیم که اکثریت‬ ‫اینها در مسیر انقالب‪ ،‬ارزش ها‪ ،‬امام‪ ،‬رهبری‪ ،‬شهدا و‬ ‫والیت قرار گرفتند و بعد از این اغتشاشات هم نشان‬ ‫داده شد که جمع زیادی از همین دوستان موثر بودند‬ ‫در کنترل اغتشاشات و فتنه سال ‪ 1388‬و کمک کردند‬ ‫به این فضای فرهنگی که باید در جامعه باشد‪.‬‬ ‫راجع به عملیات ها‪.....‬‬ ‫تم��ام عملیات های دفاع مقدس جای خودش‪ ،‬چه ان‬ ‫عملیات های بزرگی که ش��کل گرف��ت مثل عملیات‬ ‫بیت المق��دس‪ ،‬عملیات ب��در و خیبر‪ ،‬مث��ل عملیات‬ ‫والفجر هش��ت یا عملیات سرنوشت سازی که از این‬ ‫عملیات متاس��فانه کمتر گفت وگ��و می کنند؛ عملیات‬ ‫مرصاد‪ .‬از این عملیات های اصلی که بگذریم که همه‬ ‫جای خود مهم است عملیات های فرعی هم مهم بود‪.‬‬ ‫یکی از ای��ن عملیات ها مقدماتی والفجر بود که واقعا‬ ‫چیزی در حدود یک س��ازمان رزم بسیار وسیع شکل‬ ‫داده بودن��د در منطقه العماره که از منطقه فکه و انجا‬ ‫می خواستند خودش��ان را به بصره نزدیک بکنند‪ .‬هم‬ ‫س��ازمان و هم تدارکات بس��یار خوبی را فراهم کرده‬ ‫بودند ک��ه ان عملیات برگزار ش��ود ک��ه چند نوبت‬ ‫منافقی��ن امدند نفوذ کردند و اطالع��ات ان را بردند‬ ‫و ان عملی��ات ب��ه دلیل لو رفتن بخش��ی از عملیات‬ ‫متوقف شد اما چون نیرو پای کار بود چند بار اجازه از‬ ‫حضرت امام گرفتند که این کار انجام بش��ود‪ .‬باالخره‬ ‫پرونده‬ ‫ویژه‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫با تاخیر اجازه فراهم شد و این عملیات شکل گرفت‪.‬‬ ‫چه سالی ؟‬ ‫سال ‪ ،1360‬یک سال بعد از عملیات فتح خرمشهر ‪.‬‬ ‫سال ‪ 61‬که خرمشهر ازاد شد؟‬ ‫در بهم��ن ‪ 61‬عملی��ات مقدمات��ی والفجر ب��ود‪ .‬این‬ ‫عملیات در منطقه فکه اتفاق افتاد و بس��یار وسیع بود‪.‬‬ ‫نیروهای ایران کامال توجیه شده بودند ولی حیف که‬ ‫ان عملیات لو رفت‪ .‬ما چند روزی را در منطقه بودیم‬ ‫و م��ن توفیق پیدا کردم که در گ��ردان کمیل که یکی‬ ‫از گردان های خط ش��کن بود به همراه ش��هید مهدی‬ ‫ثابت نیا‪ ،‬فرمانده دالور گردان کمیل و جانشین گردان‬ ‫شهید بزرگوار که از دوستان محلی ما بود‪ ،‬شهید رضا‬ ‫بنکدار و بسیاری از دوستان شهید دیگر در ان عملیات‬ ‫حضور پیدا کنم‪.‬‬ ‫حواش��ی عملیات خیلی زیاد بود ولی بعد که ما وارد‬ ‫عملیات ش��دیم‪ ،‬عصر روز عملیات رفتیم قرارگاه که‬ ‫تماس��ی با منزل بگیریم و دوس��تانمان که در قرارگاه‬ ‫بودند را ببینیم‪ .‬دو‪ ،‬س��ه س��اعتی انج��ا بودیم‪ .‬وقتی‬ ‫می خواستیم برگردیم‪ ،‬دوس��تانمان گفتند که ما هم با‬ ‫ش��ما می اییم‪ .‬احتماال یکی دو روز دیگر بخواهند از‬ ‫ان منطقه تاکتیکی که داشتیم از انجا ما جا کن داشتیم‬ ‫و ق��رار ب��ود برویم به نقط��ه درگیری‪ .‬انه��ا گفتند تا‬ ‫ق��رار گاه تاکتیک��ی می ایی��م‪ .‬ح��دودا س��اعت ‪ 3‬و‬ ‫‪ 4‬بعدازظهر رس��یدیم و دیدیم همه خودشان را دارند‬ ‫اماده حرکت می کنند‪ .‬ما هم اماده شدیم‪.‬‬ ‫شب که حرکت کردیم باید در منطقه رملی می رفتیم‪.‬‬ ‫چون من پایم در عملیات بیت المقدس سخت مجروح‬ ‫ش��ده بود و عمل کرده بودم تا قبل از رفتن به مرحله‬ ‫عملیات با عصا حرکت می کردم‪ .‬عصا را کنار گذاشتم‬ ‫و ب��رای عملیات حرکت کردیم‪ .‬هن��وز یک کیلومتر‬ ‫حرک��ت نکرده بودیم که پای راس��تم که س��الم بود‪،‬‬ ‫قفل کرد‪ .‬دوس��تان خیلی تالش کردند من را با همان‬ ‫شرایط ببرند و گفتند که نمی شود بمانی چون منافقین‬ ‫و گش��تی های عراقی می رسند‪ .‬من از انها تقاضا کردم‬ ‫بروند جلو‪ ،‬من خودم را می رس��انم‪ .‬یکی‪ ،‬دوساعتی‬ ‫صب��ر ک��ردم و دیدم ک��ه امکان جلو رفتن نیس��ت و‬ ‫برگشت هم چون دو کیلومتر امده بودیم سخت بود‪.‬‬ ‫گفتم یک کم��ی صبر کنیم‪ .‬بعد از س��اعتی خودم را‬ ‫کش��اندم به نزدیکی توپخانه ارتش‪ .‬تا صبح عملیات‬ ‫که هوا روشن شد گفتم برگردم به قرارگاه و برگشتم‪.‬‬ ‫این دوس��تان ما که شب رفته بودند عملیات با مشکل‬ ‫مواجه ش��ده و بعضا برگش��ته بودند‪ .‬بعضی ها هم در‬ ‫کانال ها گرفتار شده بودند‪ .‬ما هم سراسیمه بودیم‪ .‬در‬ ‫این حین ش��هید ثابت نیا که فرمانده گردان کمیل بود‬ ‫را دی��دم و ب��ا هم صحبت کردیم و ایش��ان هم دنبال‬ ‫راه چاره بود که ان تعداد از نیروهایی که داخل کانال‬ ‫ماندند را نجات بدهند‪.‬‬ ‫رفتیم ستاد لشکر‪ .‬موضوع را توضیح دادیم و خواهش‬ ‫کردیم‪ .‬گفتند که امکان ندارد‪ .‬منطقه رملی است‪ .‬فعال‬ ‫نمی شود کاری کرد‪ .‬باید به خدا توکل کرد و دید چه‬ ‫می ش��ود‪ .‬وقتی سماجت به خرج دادیم شهید چراغی‬ ‫که ان موقع مس��ئول ستاد لشکر ‪ 27‬بود یک راهی را‬ ‫جلوی پای ما گذاش��ت و گفت اگر این کار را انجام‬ ‫بدهید و موفق بشوید‪ ،‬می شود کاری کرد‪.‬‬ ‫ایشان پیشنهاد کرد که به همراه یک گروهان نیروهای‬ ‫رزم��ی تعدادی نیروی ارپی جی زن ب��ه ما بدهد‪ .‬این‬ ‫ارپی جی زن ه��ا در اختیار قرار گرف��ت و ما رفتیم به‬ ‫سمت منطقه و بعد پای تپه دوقلو انجا نیروهای ما دو‬ ‫سه شاخه شده بودند‪.‬‬ ‫تپه دوقلو دو تپه ای بود که عراق اس��تحکامات بس��یار‬ ‫سختی را باالی این دو تپه گذاشته بود‪ .‬هم به طرف ما‬ ‫یک دش��ت وسیعی بود و هم به طرف عراق‪ .‬هرکسی‬ ‫که می توانس��ت باالی ان تپه حاکم بشود‪ ،‬دو تا دشت‬ ‫را می توانس��ت تحت کنترل داش��ته باش��د‪ .‬ان موقع‬ ‫می گفتند که س��نگرهای فرانس��وی زدند‪ .‬سنگرها به‬ ‫نح��وی بود که از همه طرف ان نیروها می توانس��تند‬ ‫افراد دش��ت را بزنند اما به هیچ وجه نمی شد انها را با‬ ‫ارپی جی و با اسلحه هایی که بود از کار انداخت‪ .‬تنها‬ ‫راهی که ان موقع برایش گذاش��تند گفتند نیروها باید‬ ‫در تپ��ه رملی باال رفته و از موانع��ی مثل مین و غیره‬ ‫که انها گذاش��ته بودند رد ش��ده و داخل ان سنگرها‬ ‫نارنجک بیندازند‪ .‬فقط می شود نیرو را از کار انداخت‬ ‫را گفتیم برای تخریب بیاید که گفت وس��ایلم در راه‬ ‫افتاده‪ .‬باالخره ما با سختی خودمان را از این موانع رد‬ ‫کردیم و رفتیم ب��اال‪ .‬اینها ماندند‪ .‬من و ثابت نیا رفتیم‬ ‫ت��ا نزدیک ‪ 8‬متری باالی تپه ک��ه تصمیم گرفتیم یک‬ ‫نف��ر بماند‪ .‬یک نفر دوربزند و از طرف دیگر برود که‬ ‫اگ��ر نیروهای عراقی هر کدام از م��ا دو نفر را دیدند‬ ‫هم��ان نفر را بزنند و نفر دیگ��ر کار خودش را انجام‬ ‫بدهد‪ .‬قرار ش��د من بمانم در همان نقطه ای که رسیده‬ ‫بودیم‪ .‬چون پایم به ش��دت درد می کرد‪ ،‬پایی که یک‬ ‫سال پیش از ساق شکست ه بود و عملش کرده بودند و‬ ‫م��ن با ویلچر در تهران حرکت می کردم و در منطقه با‬ ‫عص��ا می رفتم‪ .‬ان تپه را هم بدون عصا رفته بودم باال‪.‬‬ ‫باالخره تصمیم این ش��د که من بمانم و شهید ثابت نیا‬ ‫از پشت بیاید‪ .‬رفت جای مناسبی را پیدا کرد و به من‬ ‫اشاره کرد بیا اینجا‪ .‬یک گودالی بود زیر سنگر گفت بیا‬ ‫اینجا‪ ،‬یک کمینی بگیر تا بخواهیم کار را شروع کنیم‪.‬‬ ‫به محضی که بلند شدم کارم را شروع کنم اسلحه تاشو‬ ‫که داشتم قنداقش را گذاشتم روی رمل ها‪ .‬رمل خالی‬ ‫کرد‪ .‬اس��لحه من محکم خورد زمین‪ .‬کمربند خورد به‬ ‫اسلحه و صدای تیری امد که در منطقه پیچید‪ .‬پایم لیز‬ ‫خورد و خوردم زمین‪ .‬همین طور که نیم خیز بودم نگاه‬ ‫ک��ردم دیدم حدودا ‪ 25‬تا تیربار و ‪ 25‬تا س��ر دارد من‬ ‫را نگاه می کند و من مثل یک گنجشک در اختیار انها‬ ‫قرار گرفتم‪ .‬حداقلش این بود که من را اس��یر کنند و‬ ‫خباث��ت هم بخواهند بکنند‪ ،‬من را می زنند‪ .‬من هم در‬ ‫ده متری انها بودم‪ .‬همینطوری که نگاه می کردم تیربار‬ ‫ام ژ‪ 3‬ای که روبه روی من بود درس��ت ان وس��ط قرار‬ ‫گرفته بود‪ .‬سرباز عراقی را دیدم که عینکی زده بود و‬ ‫س��رش را تراشیده بود و داشت به من می خندید‪ .‬من‬ ‫هم که همینطور داش��تم نگاه می کردم‪ .‬یک دفعه دیدم‬ ‫اتش کرد‪ .‬اتش را از دهانه لوله این تیربار دیدم‪ .‬همین‬ ‫که ش��لیک کرد یک رگبار به پ��ای چپ من زد‪ .‬چون‬ ‫می خواس��تند اس��یر بگیرند پای من را زدند‪ .‬سه تا از‬ ‫گلوله های ام ژ‪ 3‬به صورت متفاوت پای من را متالشی‬ ‫کرد‪ .‬درد‪ ،‬درد‪ ،‬درد‪ ....‬در همان حالت احساسی به من‬ ‫ش�هید رجایی کمت�ر روی او تاثی�ر می گذارد‬ ‫ام�ا بهزاد نبوی او را تحت س�یطره و مدیریت‬ ‫خودش می گیرد و محس�ن مخملباف را تربیت‬ ‫می کند و همانجا این جوان که خمیرمایه انقالبی‬ ‫و اسلامی در وجودش دمیده نشده بوده دچار‬ ‫مشکل فکری می شود‬ ‫و سنگر را نمی شود زد‪.‬‬ ‫تصمی��م گرفتیم ک��ه همی��ن کار را بکنیم‪ .‬دو دس��ته‬ ‫نیروی رزمنده با اس��لحه های سبک و حدود دو دسته‬ ‫ارپی ج��ی زن به اتفاق حرکت کردیم و رفتیم پای تپه‪.‬‬ ‫خط اتش��ی را درست کردیم که ‪ 10‬تا ‪ 15‬نفر بتوانند‬ ‫برون��د باال تا جایی که می ش��د‪ .‬مجددا انها خط اتش‬ ‫درس��ت می کردند و گروه پایینی می امد چند متری را‬ ‫می رفت باال‪ .‬همینطور تکه تکه ما رفتیم باال‪ .‬تقریبا نیم‬ ‫بیش��تری از ان تپه را باال رفتیم و دیگر امکان حرکت‬ ‫دس��ته جمعی وجود نداش��ت‪ .‬چون ممک��ن بود انها‬ ‫ببینند‪ .‬نهایتا همانجا تصمیم گرفتیم که چهار‪ ،‬پنج نفر‬ ‫بیشتر نرویم باال؛ فرمانده گردان کمیل‪ ،‬مهدی ثابت نیا‬ ‫به اتف��اق من و یک بی س��یم چی و یک تخریب چی‪.‬‬ ‫چهار نفر ش��دیم‪ .‬رفتیم باال ‪ 20‬متر مانده به باالی تپه‬ ‫دیدیم که حرکت کامال سخت شده‪ .‬انجا موانعی مثل‬ ‫مین و سیم خار دار بسیار زیاد بود‪ .‬تخریب چی خودمان‬ ‫گف��ت خودت را پرت کن‪ .‬من خ��ودم را پرت کردم‪.‬‬ ‫در پرتگاه اولم ‪ 15‬متر پرت شدم پایین‪ .‬چون رمل بود‬ ‫مثل پنبه می خوردم زمین‪ .‬تقریبا ‪ 15‬بار بیشتر یا کمتر‬ ‫می خوردم زمین و پرت می ش��دم‪ .‬این تیربارها جای‬ ‫چندثانی��ه جلوتر من را می زدند‪ .‬یعنی حتی برای یک‬ ‫ب��ار هم اتفاق نیفتاد ان موقع که من می خوردم زمین‪،‬‬ ‫من را بزنند‪ .‬اون موقع که من کنده می ش��دم جای من‬ ‫را می زدند‪ .‬تا کامال امدم پایین تپه دوقلو و در دش��تی‬ ‫که نیزاری داش��ت ویک مقدار رفتم داخل نیزار‪ .‬اول‬ ‫نیزار تپ ه خاکی بود که فکر کردم باید خودم را بیندازم‬ ‫ان طرف‪ .‬منتها همه این فاصله ای که شاید از باالی تپه‬ ‫دوقلو تا پایین دش��ت که امده بودم چیزی در حدود‬ ‫‪ 50‬یا ‪ 60‬ثانیه طول کشیده بود‪ 6 .‬تا جایی که گلوله ها‬ ‫خ��ورده بود‪ ،‬پایم را دریده ب��ود خون همینطور فواره‬ ‫می زد بی��رون‪ .‬حس کردم خونم ه��م در حال تخلیه‬ ‫ش��دن هس��ت‪ .‬هنوز در تیررس انها از الی نیزار انها‬ ‫‪35‬‬ ‫پرونده‬ ‫ویژه‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫‪36‬‬ ‫را می دی��دم‪ .‬فوری چفیه را دراوردم و باالی ران پایم‬ ‫محکم بس��تم که از خونریزی جلوگی��ری کند‪ .‬دیدم‬ ‫جایم مناسب نیس��ت می خواستم خودم را بیندازم ان‬ ‫طرف تپه خاکی‪ .‬ش��اید پنج یا ‪ 6‬ب��ار تا نصف ان باال‬ ‫امدم اما قدرت نداشتم و افتادم‪.‬‬ ‫یعنی همانطور که رفته ب��ودم لیز خوردم امدم پایین‪.‬‬ ‫خیلی تالش کردم‪ .‬ح��دود ‪ 10‬بار تالش کردم‪ ،‬دیدم‬ ‫تالشم بی نتیجه است‪...‬‬ ‫هنوز تیر می زدند ‪....‬‬ ‫انها نیزار را می زدند ت��ا اتش بگیرد‪ .‬من هم دیدم که‬ ‫االن نی��زار اتش می گیرد و من باید خودم را فوری از‬ ‫این مهلکه نج��ات می دادم و انها فهمیدند من در این‬ ‫نی��زار افتادم‪ .‬تالش های من نتیجه نداد‪ .‬انجا متوس��ل‬ ‫ش��دم به خانم حضرت زه��را(س) گفتم که خودم را‬ ‫به تو می س��پارم‪ .‬بعد از نیت ام دستم را گذاشتم دیدم‬ ‫ی��ک اراده ای انگار‪ ....‬خودم این کار را کردم اما ادمی‬ ‫ک��ه ده بار این کار را کرده بود نش��ده ب��ود‪ .‬اما حاال‬ ‫دیدم‪ .‬ف��وری و به راحتی انطور غلتیدم‪ .‬وقتی غلتیدم‬ ‫دی��دم که اینجا هم فرقی نکرده منتها این طرف خاک‬ ‫افتادم‪ .‬پای راستم را به عنوان برانکارد قرار دادم و پای‬ ‫چپم را که تیر خورده بود انداختم روی پایم راستم و‬ ‫خودم را انگونه کش��یدم و رفتم جلو‪ .‬یک مقدار رفتم‬ ‫جلو دیدم س��طح نیزار بلند شد‪ .‬یعنی ارتفاع به دو تا‬ ‫سه متر می رسید‪ .‬گفتم اینجا پوشش نسبتا خوبی دارم‪.‬‬ ‫بعد دیدم انها شروع کردند به تیراندازی و اتش زدن‪.‬‬ ‫ان نیزار هم اتش گرفت‪ .‬س��عی کردم خودم را از ان‬ ‫نیزار که درحال سوختن بود سریعتر بیرون بکشم‪.....‬‬ ‫حاال در ان ش��رایط که من رفت��م از نظر زمانی چقدر‬ ‫برای من طول کش��ید نمی دانم؟ شاید کمتر از ‪ ۵‬دقیقه‬ ‫اما برای من زمان زیادی بود‪.‬‬ ‫ی��ک مقدار که رفتم جلو‪ ،‬دیدم صداهای خیلی دوری‬ ‫به گوشم می خورد‪« .‬یامهدی»‪« ،‬یا زهرا»‪« ،‬یا حسین» و‬ ‫همه ائمه را صدا می کردن��د‪ .‬حس کردم که نیرو های‬ ‫خودی هستند که عملیات کردند و دارندجلو می ایند‪.‬‬ ‫دنبال صدا گش��تم تا به ان س��مت ب��روم‪ ۲۰ .‬متر که‬ ‫رفتم جلو دیدم یک محوطه ای است به اندازه ‪ ۲۰‬نفر‬ ‫از بچه های بس��یجی و سپاه و نیروهای ایرانی لت وپار‬ ‫ش��ده انجا افتاده اند‪ .‬عراقی ها خمپاره و کاتیوش��ا زده‬ ‫بودند و انها را س��تونی گرفته و همه را لت وپاره کرده‬ ‫بودند‪.‬‬ ‫حدود ‪ ۱۰‬نفری درجا ش��هید شده بودند و چند نفری‬ ‫پاها و دست هاشان قطع شده بود و در این بین نیروی‬ ‫سالم نبود‪.‬‬ ‫‪ ۶ ،۵‬نف��ری که زن��ده بودند هم هم��ه تکه وپاره ولی‬ ‫هنوز نفس داش��تند و لحظه اخر عمر و ش��هادتین را‬ ‫می گذراندند‪ .‬یا مهدی و یا حسین کمک خواهی نبود‪،‬‬ ‫شهادتین شان بود‪.‬‬ ‫ای��ن صحنه ها را ک��ه دیدم از فکر خ��ودم که من هم‬ ‫مجروح��م و رمق ندارم و ممکن اس��ت که چند ثانیه‬ ‫دیگه چیزی از من باقی نمانده باش��د‪ ،‬خارج ش��دم‪.‬‬ ‫ان��گار یک نیروی قدرتی به من گف��ت برو و اینها را‬ ‫دلداری بده‪.‬‬ ‫رفتم جلو و گفتم برادر چی شده؟ انها اصال نمی شنیدند‬ ‫ولی من تکلیف خودم دانستم به انها بگویم همین االن‬ ‫نیروه��ا با برانکارد دارند می ایند تا ش��ما را ببرند‪ .‬من‬ ‫اینه��ا را به انها می گفتم ولی انها ذکر های خودش��ان‬ ‫را می گفتند‪ .‬دیدم یک نفرش��ان همینطوری ذکرش را‬ ‫می گفت یاحسین‪ ،‬یاحسین‪ ،‬یاحسین‪ ....‬تا اینکه لبش‬ ‫خاموش ش��د و به شهادت رس��ید‪.‬لحظات سخت و‬ ‫شکننده ای بود برای من‪.‬‬ ‫هم��ه این اتفاق که برای من افت��اد در یک دقیقه بود‪.‬‬ ‫خیلی فوری‪ .‬راه نجاتی که به نظرم رس��ید این بود که‬ ‫خودم را بکش��م به سمت نیروهای ایران که تشخیص‬ ‫داده بودم کجاست‪ .‬چون صبح که می خواستیم برویم‪،‬‬ ‫گل عل��ی بابایی که از رزمندگان دف��اع مقدس بوده و‬ ‫کتاب «همپای صاعقه» را با اقای حسین بهزاد به عنوان‬ ‫مستند دفاع مقدس چاپ کردند‪ ،‬در گردان جعفرطیار‬ ‫به عنوان گردان پش��تیبان ما می خواستند عمل بکنند‪.‬‬ ‫صبح که ما می خواس��تیم تپه را بیاییم داخل‪ ،‬گل علی‬ ‫مجروح شده بود و داشت از تپه خارج می شد‪.‬‬ ‫وقتی که ما را دید گفت در این منطقه معلوم نیس��ت‬ ‫نو‬ ‫ادم از کدام منطقه می خورد‪ .‬چپ و راس��ت و زمی ‬ ‫هوا همه اینجا را می زنند‪ .‬حتی ایرانی ها هم نمی توانند‬ ‫تش��خیص بدهند ک��ه اینها نیروهای خودی هس��تند‪.‬‬ ‫ی وقت ها از پشت می خورید‪ .‬هرچقدر نیرو اینجا‬ ‫بعض ‬ ‫رفته یا ش��هید شده یا مجروح و یا اسیر‪ .‬جلوی من را‬ ‫گرفت و گفت نمی گذارم بروی‪ .‬هرچقدر بقیه اصرار‬ ‫کردند‪ ،‬گفت‪ :‬این زن و بچ��ه دارد و می داند اگر برود‬ ‫بر نمی گردد‪ .‬نمی گذارم برود‪.‬‬ ‫چهار‪ ،‬پنج دقیقه ای تا صبح ما با هم کلنجار رفتیم‪ .‬اما‬ ‫ثابت نیا گفت که نه‪ ،‬ما ماموریت داریم و باید برویم‪.‬‬ ‫جریان مجروح شدنتان صبح بود یا شب؟‬ ‫مجروح ش��دن من حدود یازده و نیم ت��ا دوازده بود‪.‬‬ ‫وقت��ی امدیم پایین تیغ��ه افتاب به ش��دت می تابید‪.‬‬ ‫رزمندگان اسالم که تکه وپاره شده بودند را دیدم گفتم‬ ‫بروم تا کمک بیاورم‪ .‬نزدیک به ‪ ۲۰‬متر که رفتم دیدم‬ ‫دو ت��ا امدادگر دارند می ایند‪ .‬تا به من رس��یدند فریاد‬ ‫زدند‪ :‬مجروح‪ ،‬مجروح‪...‬‬ ‫من گفتم چیزیم نیس��ت‪ .‬انها دیدند که همه جای من‬ ‫خونی اس��ت و فکر می کردند من دارم شهید می شوم‪.‬‬ ‫وقتی امدن��د من را بلند کنند اجازه ندادم من را روی‬ ‫است)‪.‬‬ ‫اینه��ا را او نقل می کرد‪ .‬وقتی من انجا بیهوش ش��دم‪،‬‬ ‫مطلع می شوم رزمنده ها عملیات می کنند و تپه دوقلو‬ ‫در همان فاصله یک بار دست به دست می شود‪ .‬یعنی‬ ‫نیروه��ای ما تپه ها را می گیرند و دوباره انها از ما پس‬ ‫می گیرن��د و در همان روز یکی دوب��ار این تپه دوقلو‬ ‫دس��ت به دست می ش��ود و نیروها راه پیدا می کنند که‬ ‫بیایند داخل‪ .‬گل علی بابایی می اید انجا چرخی می زند‬ ‫می گوی��د که‪ :‬گفتن��د یک کانالی در اینجا هس��ت که‬ ‫‪ 5۰-4۰‬شهید جمع کردند و در این کانال گذاشته اند‪،‬‬ ‫ایش��ان می گوید که برویم انجا ببینیم‪ .‬تا می رس��د به‬ ‫ان گ��ودال من را ب��ا پیراهنی که خاص بود و در همه‬ ‫عملیات ها می پوش��یدم می شناس��د و می بیند که من‬ ‫درس��ت روی شهدا افتادم‪ .‬نگاه می کند و می گوید که‬ ‫این فالنی اس��ت‪ .‬داد می زند و متاثر می ش��ود که این‬ ‫همان رفیق من اس��ت که صبح اصرار می کردم نرود‪،‬‬ ‫اینجا شهید شده‪ .‬اینجا افتاده‪ .‬بعد از کمی که می نشیند‬ ‫و ب��رای جمع ش��هدا ناراحتی می کند از دوس��تانش‬ ‫خواهش می کند که این شهید را من ببرم‪.‬‬ ‫انها می گویند ‪ 4۰ – 5۰‬ش��هید اس��ت این هم با انها‪.‬‬ ‫ایش��ان می گوید که نه این زن و بچ��ه دارد‪ .‬هرطوری‬ ‫هست من می برم‪.‬‬ ‫می گوین��د تو خودت دس��ت و پایت مجروح اس��ت‬ ‫چط��وری می خواهی این را ببری‪ .‬باالخره با خواهش‬ ‫و تمن��ا و گری��ه و زاری از انها خواه��ش می کند که‬ ‫من می نش��ینم ش��ما این را بگذارید روی دوش من‪.‬‬ ‫حدود س��ه س��اعتی که من بیهوش مطل��ق بودم همه‬ ‫ح�دود س�ه س�اعت ش�هید ش�دم و چ�ون‬ ‫لیاقت نداش�تم از میان شهدا دیپورت شدم‪،‬‬ ‫حدود سه س�اعتی گذش�ته بود‪ .‬بعد گل علی‬ ‫بابای�ی می نش�یند انج�ا و م�ن را روی ک�ول‬ ‫خ�ودش می کش�د و با کمک دوس�تان من را‬ ‫می اورند جلو‪.‬‬ ‫برانکارد بگذارند‪ .‬گفتم جلوتر چندتا مجروح سخت‬ ‫افتاده‪ ،‬بروید سراغ انها‪ .‬باور نکردند‪ .‬گفتند کجا؟ گفتم‬ ‫چندمتر انطرف تر‪.‬‬ ‫یک نفرش��ان به من رسید‪ ،‬نفر دیگر رفت ببیند که من‬ ‫کجا را می گویم‪ .‬وقتی رس��ید به انجا یک مرتبه فریاد‬ ‫زد ک��ه «ای بدوید‪ ،‬بدوید» انهایی ه��م که باقی مانده‬ ‫بودند به طرف انجا رفتند‪ .‬اخرین کلمه ای هم که من‬ ‫از امدادگ��ری که باالی س��رم بود ش��نیدم این بود که‬ ‫می ایی��م می بریمت‪ .‬من دیگر هیچ��ی نفهمیدم چون‬ ‫خون زیادی از من رفته بود و رنگم کامال س��فید شده‬ ‫بود‪ .‬تمام بدنم کامال کرخت ش��ده‪ .‬چشمم‪ ،‬گوشم و‬ ‫تمام اعضای بدنم حس نداشت‪ .‬کامال از هوش رفتم‪.‬‬ ‫بیهوش که شدم از اینجا به بعد را اقای گل علی بابایی‬ ‫تعریف کرده‪...‬‬ ‫اقای بابایی کی بود؟‬ ‫اق��ای گل علی بابایی از بچه های مس��جد جواداالئمه‬ ‫اس��ت ک��ه از اول جنگ امد و تا اخ��ر جنگ هم در‬ ‫جنگ بود و در همه عملیات ها مسئولیت داشت‪ .‬االن‬ ‫هم جزو نیروهای ارزش��ی دفاع مقدس هست که اثار‬ ‫بسیار زیادی از ایشان منتشر شده که بعضی از انها اثار‬ ‫برگزیده و نمونه شده است‪.‬‬ ‫ایش��ان خیلی ح��ق به گ��ردن خانواده های ش��هدا و‬ ‫رزمندگان دارند و خودشان را همچنان مدیون شهدا و‬ ‫دفاع مقدس می دانند (عنوان شهید زنده شایسته ایشان‬ ‫پرونده‬ ‫ویژه‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫دوس��تان شهیدم را دیدم‪ .‬یعنی ش��هید قدیانی‪ ،‬شهید‬ ‫مسعود رضوان‪ ،‬شهید فرهاد قرچه داغی‪ ،‬شهید بنایی‪،‬‬ ‫حتی شهدای بزرگ انقالب مثل شهید بهشتی ‪ ،‬شهید‬ ‫مطه��ری را دی��دم‪ .‬البته بعضی ها را ت��ار و دور دیدم‪.‬‬ ‫ی از دوس��تان خودم که همراهم بودند همه را در‬ ‫بعض ‬ ‫ان دو‪ ،‬س��ه ساعت به وضوع دیدم‪ .‬انگار که با انها در‬ ‫یک فضای خاصی بودیم‪.‬‬ ‫حدود سه ساعت شهید ش��دم و چون لیاقت نداشتم‬ ‫از میان شهدا دیپورت شدم‪ ،‬حدود سه ساعتی گذشته‬ ‫بود‪ .‬بعد گل علی بابایی می نش��یند انجا و من را روی‬ ‫ک��ول خودش می کش��د و ب��ا کمک دوس��تان من را‬ ‫می اورند جلو‪ .‬چون راه مسطح و هموار نبود پای من‬ ‫که اویزان بوده می خ��ورد توی خاک‪ ،‬همین پایی که‬ ‫مجروح است‪.‬‬ ‫چون این پا زخمی بود و گوش��ت و استخوانش جدا‬ ‫ش��ده بود‪ .‬پایم که به خاک خورده بود یک ان صدای‬ ‫اخ از من در می اید‪ .‬چون قبل از اینکه من را ببرند دیده‬ ‫بودند که نه نبض داش��تم نه قلبم می زده‪ .‬اما تا صدای‬ ‫اخ در می ای��د گل علی فوری بر می گردد می گوید که‬ ‫این صدا کرد‪ .‬می بینند نبض ندارم و نفس سختی دارم‪.‬‬ ‫دست می زند می بیند قلب خیلی ارام و ضعیف تپش‬ ‫دارد‪ .‬داد و بیداد می کند که زنده اس��ت و وقتی اب را‬ ‫می اورند و می پاشند باالخره عالئم اولیه ظاهر می شود‬ ‫و کمتر از ‪ ۵‬ثانیه من چشم هایم را باز کرده بودم‪.‬‬ ‫چش��مم را که باز کردم همان سربازی که من را پشت‬ ‫تیرب��ار زده بود‪ ،‬دی��دم‪ .‬دوباره از ه��وش رفتم و بعد‬ ‫ماج��رای دیگری ک��ه اینها کمک کردن��د و من را از‬ ‫منطقه خارج کردند‪.‬‬ ‫ان س��رباز اس��یر ش��ده بود و امده بود پایین‪ .‬من که‬ ‫چش��مم را باز کردم همان سرباز را دیدم‪ .‬چند لحظه‬ ‫بیشتر طول نکشید و دوباره از هوش رفتم‪.‬‬ ‫امدادگرها باالخره با تزریق سرم و کمک های اولیه من‬ ‫را نگه داش��تند و لندکروزی که راه پیدا کرده و مهمات‬ ‫اورده ب��ود‪ ،‬تعدادی از مجروحان را روی هم س��وار‬ ‫می کنند تا این ماشین انها را برگرداند‪ .‬وضع من را هم‬ ‫که دیده بودند خیلی وخیم است ان سرباز را سوارش‬ ‫کرده و از او می خواهند که سوار شود و پای من را باال‬ ‫بگیرد تا خونریزی نکند‪.‬‬ ‫من در ماش��ین دو سه نوبت در حرکت به هوش امدم‬ ‫و دیدم که دوباره پای من دست همین سربازی است‬ ‫که من را زده بود‪ .‬تا اینکه می رس��انند به بیمارس��تان‬ ‫صحرایی و بعد از چهار روز من چشمم را باز کردم و‬ ‫دیدم وضعیتم این طوری است‪.‬‬ ‫ادامه این ماجرا اینک��ه یک وقتی اقای مجید مجیدی‬ ‫و اق��ای مرتضی س��رهنگی در کمپ اس��رای عراقی ‬ ‫می خواستند بروند از بعثی ها فیلمی بگیرند و مستندی‬ ‫از انها بس��ازند‪ .‬اقای سرهنگی به من گفت با دوستان‬ ‫ح��وزه هنری می خواهیم برویم انجا ش��ما هم بیایید‪.‬‬ ‫رفتیم انجا از کمپ اسرا بازدید کردیم‪.‬‬ ‫گفتند یک کمپ دیگر هم هس��ت‪ .‬رفتیم انجا را هم‬ ‫ببینیم همین که وارد ش��دیم دیدم در س��ری دوم یک‬ ‫نفر روی تخت نشس��ته‪ ،‬همان س��ربازی است که من‬ ‫را زده بود‪.‬‬ ‫با او صحبت کردید؟‬ ‫رفت��م داخل‪ .‬خیلی زود ش��ناختم چون حالتش اصال‬ ‫عوض نشده بود‪ .‬رفتم و گفتم من را می شناسی؟ گفت‬ ‫نه‪ .‬گفتم من همان سربازی هستم که در تپه دوقلو من‬ ‫را زدی‪ .‬اول انکار کرد‪ .‬بعد که ادرس دادم و گفتم که‬ ‫کاری با تو ندارم و قصد انتقام گیری ندارم نتوانس��ت‬ ‫حاش��ا بکن��د‪ .‬اول یک مقداری نگران ش��د و بعد که‬ ‫عطوف��ت به خرج دادیم گفت که من بودم‪ .‬گفتم چرا‬ ‫این کار را کردی؟ گفت زن و بچه و مادر من و برادرم‬ ‫را گرفتند و اگر این کار را نمی کردیم از پشت اینها ما‬ ‫را می زدند‪ .‬همانجا شخصی بود که ما را می زد‪.‬‬ ‫گفتم پس چرا ش��ما اولین نفر اق��دام کردید؟ ان همه‬ ‫تیربارچی بود‪ .‬چرا شما اول اقدام کردی؟ گفت تیربار‬ ‫من از همه سبک تر بود‪ .‬ام ژ‪ – ۳‬بعد گفت اگر یک تیر‬ ‫دوشکا می خوردی پودر می شدی‪ .‬واقعا هم همینطور‬ ‫بود‪.‬‬ ‫این هم ماجرای خالصه شده مجروحیت من‪.‬‬ ‫برای معالجه پا چطور نمی خواستند پای شما‬ ‫را قطع بکنند؟‬ ‫چرا‪ ،‬وقتی امدم من را س��ه بار بردند برای قطع کردن‬ ‫پا ولی باالخره لطف خدا و ورزش و تالش پزش��کان‬ ‫باعث ش��د که پایم باقی بماند‪ .‬عصبش ضعیف است‬ ‫اما باالخره روی پا هس��تم و دارم ورزش می کنم و در‬ ‫خدمت انقالب اسالمی هستم‪.‬‬ ‫تش��کر می کن��م‪ .‬اگر حرف اخ��ری دارید‬ ‫بفرمایید‪.‬‬ ‫همه مردم عزیزما قدر ان هش��ت س��ال طالیی دوران‬ ‫دفاع مقدس را بدانند‪ .‬همه عزیزانی که در دوران دفاع‬ ‫مقدس بودند به هر نحوی مش��اهدات خودشان را به‬ ‫هر طریق ممکن بنویسند و بدهند بیان خاطرات بشود‪.‬‬ ‫فرماندهان عزیز که نقش موثری داش��تند باید در این‬ ‫مقطع زمانی مش��اهدات خودش��ان را برای نسل های‬ ‫اینده داشته باشند‪.‬‬ ‫ما لحظ��ات و روزها و ماه ها و عملیات های بس��یار‬ ‫خوبی داشتیم‪ .‬درست است که جنگ کار خوبی نیست‬ ‫اما برای ما دس��تاورد خوبی داشت‪ .‬تلخ و شیرینش با‬ ‫هم ب��وده‪ .‬چه جاهایی که ما شکس��ت خوردیم‪ ،‬چه‬ ‫جاهایی که پیروز ش��دیم‪ .‬انشاءاهلل به تکلیفمان عمل‬ ‫کردیم‪ .‬مهم این است که ما در جهت رضای خدا و به‬ ‫فرمان حضرت امام گوش کردیم‪.‬‬ ‫و بدانی��د بیان مباحث اختالفی در جنگ چیزی را که‬ ‫حل نمی کند هیچ‪ ،‬ان دس��تاورد طالی��ی و گرانبها را‬ ‫خدشه دار می کند‪.‬‬ ‫اگر ه��م در نح��وه اداره جنگ‪ ،‬دیدگاه ها و س�لایق‬ ‫مختلف بوده‪ ،‬مربوط به نحوه پیروزی مان بوده است‪.‬‬ ‫اما در اص��ل موضوع که اختالفی خدای نکرده نبوده‪.‬‬ ‫انه��ا را هم اگر بخواهم بیان بکنم در مراکز مربوط به‬ ‫خودش باید بحث بشود نه در میان جامعه و جوانان و‬ ‫دانشگاهیان‪ ،‬اصال لزومی ندارد مطرح شود‪.‬‬ ‫و ی��ا مس��اله ای ناخواس��ته در جنگ به وج��ود امده‬ ‫بخواهیم برجسته بکنیم و ان دستاورد بزرگ خودمان‬ ‫را زیرسوال ببریم‪ .‬اگر این اتفاق بیفتد حتما روح امام‬ ‫و ش��هدا رضایت ندارند‪ .‬و م��ا در مقابل خانواده های‬ ‫شهدا مس��ئولیم و در اینده تاریخ می خواهد قضاوت‬ ‫کند‪ .‬اگر ما خوبی داش��تیم بیان نکنی��م و اگر احتماال‬ ‫یک مساله ریزی بوده اینها را بخواهیم مطرح کنیم در‬ ‫این اوضاع و احوالی که اس��تکبار تمام قد به مقابله با‬ ‫انقالب اسالمی امده به خصوص در این یکی‪ ،‬دوسال‬ ‫گذشته‪ ،‬حتما رضایت خدا در ان نیست‪ .‬امیدوارم همه‬ ‫رزمندگان و فرماندهان به وظیفه خودشان عمل کنند تا‬ ‫تاریخ دفاع مقدس تحریف نشود‪.‬‬ ‫عکس‪ :‬اصغر اب خضر از لحظه شهادت فرهاد نصیر قرچه داغی‬ ‫‪37‬‬ ‫سیاست‬ ‫مجلس برای جلوگی��ری از دیکتاتوری در راس‬ ‫امور است‬ ‫علی الریجانی‪ ،‬رئیس مجلس در اصفهان با تاکید بر اینکه‬ ‫مجلس ب��رای جلوگیری از دیکتات��وری در راس امور‬ ‫اس��ت‪ ،‬گفت‪« :‬امروز در کشور حرف‏هایی زده می‏شود‬ ‫که حرف‏های اصلی مردم نیست‪ .‬مشخص نیست چرا‬ ‫ذهن ها را به سمت دیگری می برند‪».‬‬ ‫او اظه��ار داش��ت‪« :‬طرح مردم س��االری دینی توس��ط‬ ‫حض��رت امام خمینی (ره) به این واس��طه بود که امام‪،‬‬ ‫دیکتات��وری قاج��ار و پهلوی و ظلم های��ی که بر مردم‬ ‫رفت��ه بود را درک ک��رده بودند‪ ».‬الریجانی با اش��اره به‬ ‫ی پارلمانی باشد‬ ‫س��خنان احمدی نژاد گفت‪« :‬اگر نظام ‬ ‫رئیس جمهور باید توسط پارلمان انتخاب شود در حالی‬ ‫که در کشور ما قوای مقننه و مجریه دو قوه مجزا هستند‪».‬‬ ‫وی یاداور شد‪« :‬هنگامی که امام(ره) فرمودند مجلس در‬ ‫راس امور کشور است‪ ،‬یعنی اینکه قوه مقننه دارای قدرت‬ ‫مهمی است و مردم نمایندگانی را معرفی می‏کنند تا مبادا‬ ‫دولت به حقوق مردم تعدی کند‪ ».‬رئیس مجلس با اشاره‬ ‫به س��خنان مقام معظم رهبری در دی��دار با نمایندگان‪،‬‬ ‫خاطرنشان کرد‪« :‬همانطور که ایشان فرمودند؛ قوه مقننه‬ ‫ریل گذار قوه مجریه است یعنی قوه مجریه در داخل ان‬ ‫ریل حرکت می‏کند‪ ».‬وی تاکید کرد‪« :‬گاه تصور می‏شود‬ ‫اگر قوانینی در مجلس تصویب شود دست و پای دولت‬ ‫بسته می‏شود؛ در حالی که نمایندگان به دنبال پرش قوه‬ ‫مجریه و برداشتن موانع هستند‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫مجلس دیگر در راس امور نیست؟‬ ‫دولت علیه پارلمان‬ ‫‪38‬‬ ‫ششم اذر ماه ‪ 1361‬و ‪ 13‬دی ماه ‪ ،1362‬امام خمینی(ره)‬ ‫معمار کبیر انقالب اس�لامی در س��خنرانی‏های خود بر‬ ‫جمله‏ای واحد تاکید کردند‪« :‬مجلس در راس همه امور‬ ‫اس��ت‪ ».‬جمله ای که از ان زمان به منشوری برای تعامل‬ ‫میان قوا تبدیل شده است‪.‬‬ ‫«‪...‬راجع به مجلس‪ ،‬که مجلس در راس همه امور واقع‬ ‫است‪ ،‬باید تایید بکند ملت و هیچ وقت این طور نباشد‬ ‫که تضعیف بکند‪( ».‬در جمع دانشجویان تحکیم وحدت‪.‬‬ ‫صحیفه نور‪ ،‬ج ‪ ،17‬صفحه ‪)112‬‬ ‫«مجلس یک چیزى اس��ت که در راس همه امورى که‬ ‫در کشور است واقع است‪ .‬یعنى مجلس خوب همه چیز‬ ‫را خ��وب مى‏کند و مجلس بد همه چیز را بد مى‏کند‪».‬‬ ‫(در جمع فرمانداران‪ ،‬بخش��داران و اعضاى ش��وراهاى‬ ‫روستایى‏‪ .‬صحیفه نور‪ ،‬ج ‪ ،18‬صفحه ‪)279‬‬ ‫این جمله مش��هور بارها از س��وی رهبر معظم انقالب‬ ‫ی نیز بیان شده و بر نقش بارز پارلمان در سیستم‬ ‫اسالم ‬ ‫ی تاکید دارد‪ .‬ایشان بهار‬ ‫حکومتی نظام جمهوری اسالم ‬ ‫سال ‪ 83‬در پیام اغاز به کار مجلس هفتم تاکید کردند‪...« :‬‬ ‫گفتار و عمل {نمایندگان} باید یکپارچگی ملت‪ ،‬عزت‬ ‫مل��ی‪ ،‬ایمان و امید و تالش‪ ،‬بیداری و اگاهی‪ ،‬اخالق و‬ ‫فضیلت و ازادگی و عزم و اراده پوالدین را برای کشور‬ ‫به ارمغان اورد‪ .‬چنین مجلسی بی شک‪ ،‬عصاره فضائل و‬ ‫به طور طبیعی در راس امور خواهد بود‪».‬‬ ‫حض��رت ایت‏اهلل خامنه‏ای بهمن م��اه ‪ 74‬نیز در دیدار‬ ‫ب��ا اعضای هیات نظارت بر انتخابات ش��وراى نگهبان‬ ‫گفته بودند‪« :‬صرف این نیس��ت که حاال ما یک کشور‬ ‫داراى دموکراس��ى هس��تیم و مردم بای��د راى بدهند و‬ ‫حضور پیدا کنند؛ نه‪ .‬این اساس موجودیت نظام است‪.‬‬ ‫حضور مردم این‏قدر تاثی��ر دارد‪ .‬بنابراین همان‏طور که‬ ‫امام(رضوان‏اهلل‏علیه) فرمودند مجلس در راس امور است‪،‬‬ ‫این انتخابات هم انتخاباتى است براى چنین مجلسى؛ لذا‬ ‫هرکس به هر نحوى در این انتخابات دخالت دارد‪ ،‬باید‬ ‫به ان اهمیت بدهد‪».‬‬ ‫امااظهاراتهفتهگذشتهمحموداحمدی نژادرئیس‏جمهور‬ ‫این بار نیز او را به چهره‏ای خبرساز تبدیل کرد‪ .‬او پیش‬ ‫از س��فر به نیویورک در گفت وگویی ب��ا روزنامه ایران‬ ‫ ارگان رس��می دولت ‪ -‬سخن جدیدی بر زبان راند و‬‫با اشاره به بحث استقالل قوا از یکدیگر گفت‪« :‬بعضی ها‬ ‫اس��تقالل قوا را فق��ط ب��رای قوه مقننه و ق��وه قضائیه‬ ‫می خواهند‪.‬‬ ‫اتفاقا قوه مجریه‪ ،‬قوه اول کش��ور است‪ ،‬بعضی ها یک‬ ‫جمله حضرت امام(ره) را متعلق به زمانی که نظام ما‬ ‫پارلمانی بوده برجسته می کنند‪ ،‬ان زمان رئیس جمهور‬ ‫مسئول اداره کش��ور نبوده بلکه نخست وزیر مسئول‬ ‫اداره کشور بوده که از طریق مجلس انتخاب می شده‬ ‫است‪.‬‬ ‫ان موق��ع مجلس باال ترین بود‪ .‬اکنون در قانون اساس��ی‬ ‫قوه مجریه بار اصلی اداره کشور را بر دوش دارد و قوای‬ ‫دیگر باید کمکش کنند‪ ».‬این سخنان با واکنش نمایندگان‬ ‫منتقد دولت روبه رو ش��د‪ .‬علی الریجانی‪ ،‬احمد توکلی‬ ‫و عل��ی مطه��ری در راس منتقدان ب��ه موضع‏گیری در‬ ‫خصوص این اظهارات بی سابقه پرداختند‪.‬‬ ‫اینگونه برداشت ها فرد گرایانه است‬ ‫احم��د توکلی‪ ،‬رئیس مرکز پژوهش‏های مجلس نیز که‬ ‫پی��ش از این نامه‏ای انتقادی به رئیس جمهور نوش��ته و‬ ‫هش��دارهای صریحی به وی داده بود‪ ،‬گفت‪ 21« :‬سال‬ ‫است از اصالح قانون اساسی می گذرد و هیچ کس چنین‬ ‫برداشتی نداشته که مجلس در راس امور نیست‪ ».‬وی با‬ ‫اشاره به دالیل مذکور در قانون اساسی ابراز عقیده کرد‪:‬‬ ‫«اینک��ه ادام ه کار رئیس جمهور و وزرا منوط به رضایت‬ ‫نماین��دگان مردم در مجلس اس��ت‪ ،‬نش��ان می دهد که‬ ‫مجلس فائق بر قو ه مجریه است‪ .‬مجلس می تواند تمام‬ ‫وزرا را ب��ا رای به عدم کفایت و عدم اعتماد‪ ،‬ولو ان که‬ ‫رئیس جمهور مدافع انها باشد‪ ،‬عزل کند و این در حالی‬ ‫است که مجلس در برابر وزرا و رئیس جمهور پاسخگو‬ ‫نیست‪».‬‬ ‫توکلی با بیان این که رئیس جمهور نمی تواند مجلس را‬ ‫منحل کند‪ ،‬افزود‪« :‬طبق قانون اساس��ی‪ ،‬کشور هیچ گاه‬ ‫نمی تواند بدون مجلس باش��د؛ درحال��ی که در حالت‬ ‫خاص می تواند بدون رئیس جمهور باش��د و سه نفر به‬ ‫نمایندگی از کل نظام ریاست جمهوری را اداره کنند‪».‬‬ ‫نماین��ده تهران ادامه داد‪« :‬این گونه برداش��ت ها از قانون‬ ‫اساس��ی فردگرایان ه است و باید براس��اس اصول نظام‬ ‫جمهوری اسالمی‪ ،‬اصالح شود‪ .‬ضرر اینگونه حرف ها‬ ‫این اس��ت که مسائل اصلی کش��ور که زندگی مردم و‬ ‫اس��تقالل ملی و ازادی مردم اس��ت تحت الشعاع قرار‬ ‫می گیرد‪ ».‬رئیس مرکز پژوهش‏های مجلس با تاکید بر این‬ ‫که نمی توان در برابر این مسائل سکوت کرد‪ ،‬ادامه داد‪:‬‬ ‫«برای عدم تکرار تفسیرهای بدعت گونه‪ ،‬باید مجلس در‬ ‫مورد برداشت هایی که با برداشت رایج و ساری در سه‬ ‫دهه گذش��ته همخوانی ندارد‪ ،‬رسما از شورای نگهبان‬ ‫استفساریهبخواهد‪».‬‬ ‫مجلس به وظیفه نظارتی اش عمل نکرده است‬ ‫علی مطهری‪ ،‬دیگر نماینده تهران بود که واکنش شدیدی‬ ‫به این اظهارات نشان داد‪.‬‬ ‫نماینده تهران در واکنش به سخنان اخیر رئیس جمهور‬ ‫گفت‪« :‬اکنون نیز مجلس در راس امور اس��ت و قدرت‬ ‫دارد‪ .‬چرا ک��ه اختی��ار ع��زل رئیس جمهور در دس��ت‬ ‫مجلس اس��ت و می‏تواند از طریق مطرح کردن س��وال‬ ‫در به کار بردن واژه ها دقت بیشتری شود‬ ‫ام��ا محمدرضا باهن��ر که هنوز البی ه��ای او برای رای‬ ‫اعتماد مجلس به کابینه اول محمود احمدی نژاد در اذهان‬ ‫سیاسیون باقی مانده است‪ ،‬او حرف های رئیس جمهور‬ ‫را غیر قابل اثبات خواند و با مقایس��ه قانون اساسی قبل‬ ‫و بع��د از تغییر ان‪ ،‬گفت‪« :‬قبل از تغییر قانو ن اساس��ی‬ ‫بر اس��اس اصل ‪ 113‬رئیس جمه��ور تنظیم کننده روابط‬ ‫قوای س��ه گانه بود که مطابق اصل ‪ 110‬قانون فعلی این‬ ‫مسئولیت به رهبری واگذار شده است‪ .‬نکته دوم اینکه‬ ‫بر اساس اصل ‪ 126‬قانون سابق‪ ،‬رئیس جمهور می بایست‬ ‫ایین نامه های مصوب دولت را با قوانین موضوعه کشور‬ ‫تطبیق دهد ک��ه در اصل ‪ 138‬قان��ون فعلی این وظیفه‬ ‫برعهده رئیس مجلس گذاشته شده است‪ .‬نکته سوم اینکه‬ ‫مجلس بر اساس ده ها بند از قانون اساسی اختیارات تام‬ ‫و کامل��ی دارد؛ رئیس جمهور باید رای اعتماد همکاران‬ ‫و وزرای خ��ود را از مجلس بگیرد‪ .‬در اصل ‪ 122‬قانون‬ ‫س��ابق‪ ،‬رئیس جمهور در حدود اختیارات خود در برابر‬ ‫ملت مس��ئول بود‪ ،‬اما در قانون فعلی رئیس جمهور در‬ ‫برابر ملت‪ ،‬رهبر و مجلس مسئول است و باید پاسخگو‬ ‫باشد‪ ».‬نماینده تهران که پیش از این کرسی نایب رئیسی‬ ‫پارلمان را به یک نماینده حامی دولت واگذار کرده است‪،‬‬ ‫با بیان اینکه اختیارات رئیس جمهور در بخش هایی که به‬ ‫جامعیت قوا بر می گردد‪ ،‬نه تنها بیشتر نشده‪ ،‬بلکه کمتر نیز‬ ‫شده است‪ ،‬در خصوص «در راس امور بودن مجلس» نیز‬ ‫بیان کرد‪« :‬مقام معظم رهبری بارها و در سال های مختلف‬ ‫که با نمایندگان دیدار داشته اند‪ ،‬تاکید کرده اند که مجلس‬ ‫در راس امور اس��ت و نرم افزار حرکت نظام را مجلس‬ ‫مشخص می کند‪ .‬نقشه راه را مجلس طراحی و تدوین‬ ‫می کند و دولت موظف اس��ت به دنبال مجلس حرکت‬ ‫کند‪ .‬مجلس شورای اسالمی نتیجه پهن شدن دموکراسی‬ ‫این س��خنان به فرمایشات امام راحل خدشه وارد‬ ‫می کند‬ ‫سید رضا اکرمی‪ ،‬حسن غفوری فرد و امیدوار رضایی از‬ ‫دیگر نمایندگان ش��اخص پارلمان بودند که به سخنان‬ ‫ی تاکید کرد‪:‬‬ ‫رئیس جمهور اعتراض کردند‪ .‬سیدرضا اکرم ‬ ‫«اینگونه صحبت ها نه تنها مشکلی را حل نمی کند‪ ،‬بلکه‬ ‫باعث اتالف وقت و نیرو نیز می شود‪».‬‬ ‫وی با بیان اینکه ما باید طبق قانون اساسی و فرمایشات‬ ‫مقام معظم رهبری عمل کنیم‪ ،‬گفت‪« :‬طبق قانون اساسی‬ ‫مرجع تفس��یر قوانین‪ ،‬ش��ورای نگهبان و مرجع تفسیر‬ ‫قوانین عادی مجلس شورای اسالمی است که اختالفات‬ ‫این دو گروه در مجمع تشخیص مصلحت نظام بررسی‬ ‫می ش��ود‪».‬نماینده مردم ته��ران یاداوری کرد‪« :‬مفس��ر‬ ‫قانون اساس��ی فقط شورای نگهبان اس��ت و اینکه چه‬ ‫کس��ی در راس امور باش��د دردی از دردهای مردم دوا‬ ‫نخواهد کرد‪ .‬بهتر اس��ت به جای بیان چنین مسائلی به‬ ‫فکر چاره ای برای حل مشکالت جامعه باشیم‪ ».‬حسن‬ ‫غفوری ف��رد نیز گفت‪« :‬صحبت های رئیس جمهور هم‬ ‫با قانون اساسی مخالفت دارد و هم مغایر با فرمایشات‬ ‫حضرت امام خمینی (ره) است‪».‬‬ ‫نماین��ده تهران با تاکید بر اینکه س��خنان رئیس جمهور‬ ‫درباره جایگاه مجلس عمال تمام فرمایشات امام را زیر‬ ‫سوال می برد‪ ،‬خاطرنشان کرد‪« :‬سخن امام(ره) درباره در‬ ‫راس امور بودن مجلس یک کلمه است و تغییر نمی کند‪».‬‬ ‫توصی��ه معاون پارلمان��ی رئیس جمهور به هیات‬ ‫رئیسه مجلس‬ ‫بع��د از انتقادات ف��راوان نمایندگان ش��اخص مجلس‬ ‫از اظه��ارات محم��ود احمدی ن��ژاد‪ ،‬مع��اون پارلمانی‬ ‫رئیس جمهور به هیات رئیس��ه مجلس توصیه کرد که‬ ‫ب��رای جلوگیری از تنش های ناخواس��ته بین مجلس و‬ ‫دولت‪ ،‬جلوی کسانی را که می خواهند بین دو قوه نزاع‬ ‫ایجاد کنند‪ ،‬بگیرد‪.‬‬ ‫محمدرضا میرتاج الدینی در واکنش به اظهار نظر برخی‬ ‫افراد نسبت به اظهارات اخیر رئیس جمهور اظهار داشت‪:‬‬ ‫«عده ای قص��د دارند با اظهار نظرهای تند‪ ،‬صحبت های‬ ‫اخیر رئیس جمه��وری را به چالش جدید بین دولت و‬ ‫مجل��س تبدیل کنند در حالی ک��ه رهبر معظم انقالب‬ ‫اسالمی همواره بر وحدت بین قوا تاکید دارند‪».‬‬ ‫او اضافه کرد‪« :‬به صالح نیست که در این شرایط مسائل‬ ‫فرعی در داخل به مسائل اصلی تبدیل شود‪».‬‬ ‫میرتاج الدین��ی با تاکی��د بر اینکه نباید اظه��ارات اخیر‬ ‫رئیس جمهوری را به چالش جدید بین دولت و مجلس‬ ‫تبدیل کرد‪ ،‬گفت‪« :‬این مسائل موضوعاتی حقوقی است‬ ‫و نباید با ان سیاسی برخورد کرد‪».‬‬ ‫وی با انتقاد از کس��انی که با سوء استفاده از این اختالف‬ ‫دیدگاه ها به دنبال مسائل حاشیه ای هستند‪ ،‬اظهار داشت‪ :‬‬ ‫«کسانی که انسجام و وحدت قوا را بر نمی تابند به دنبال‬ ‫ان هستند که از این سوژه ها بهانه و فرصتی برای ایجاد‬ ‫ش��قاق و نزاع بین مجلس و دول��ت ایجاد کنند‪ ».‬انتقاد‬ ‫اصلی نمایندگان به رئیس جمهور‪ ،‬تفس��یر از س��خنان‬ ‫رهبر کبیر انقالب اس��ت؛ تفس��یری که ش��اید عواقب‬ ‫س��وئی ب��ر روابط و تعام��ل دو قوه و نیز ب��ر هواداران‬ ‫دولت در میان مردم داشته باشد‪ .‬حال باید دید در جدال‬ ‫جدید میان دولت و مجلس‪ ،‬که این بار بر س��ر میراث‬ ‫ام��ام راحل اس��ت‪ ،‬کدام قوه حرف خود را به کرس��ی‬ ‫خواهد نشاند‪.‬‬ ‫باید منتظر بازگشت احمدی نژاد از نیویورک بود و واکنش‬ ‫او را به هجمه نمایندگان مجلس دید‪ .‬ایا رئیس جمهور‬ ‫بر جمله خ��ود اصرار می کند و مجل��س را به چالش‬ ‫می کش��اند یا اینکه باب موضوع را می بندد و رویکردی‬ ‫تعاملی را انتخاب می کند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫از رئیس‏جمهور‪ ،‬استیضاح وی و تصویب عدم کفایت‬ ‫سیاس��ی‪ ،‬رئیس‏جمهور را از قدرت عزل کند‪ .‬بنابراین‬ ‫مجلس دست باال را دارد و باز هم در راس امور است‪».‬‬ ‫نماینده تهران گفت‪« :‬مگر اینکه نظر رئیس جمهور از بیان‬ ‫این سخنان این بوده باشد که مجلس فعلی در راس امور‬ ‫نیست چرا که عملکردش را به گونه‏ای انجام داده که به‬ ‫وظایف نظارتی‏اش درس��ت عمل نکرده و در بسیاری‬ ‫از زمان‏ها که باید از رئیس‏جمهور س��وال و از ابزارهای‬ ‫قانونی ب��رای نظارت در امور اجرای��ی و جلوگیری از‬ ‫تخلفات و اختالفات اس��تفاده می‏کرده و وزرا و رئیس‬ ‫جمهور را تح��ت نظر قرار می‏داده‪ ،‬ای��ن کار را نکرده‬ ‫است‪».‬‬ ‫مطهری افزود‪« :‬امام(ره) به این موضوع توجه داشته‏اند که‬ ‫همیشه قدرت فساد اور است و میل به تکروی‪ ،‬استبداد‬ ‫و دیکتات��وری را به وجود م��ی‏اورد و باید نهادی به نام‬ ‫مجلس در مقابل دولت قرار بگیرد تا قدرت را مهار کند‬ ‫و تمایل به استبداد در دولت رشد نکند‪».‬‬ ‫او اظهار داشت‪« :‬امام همواره نظرشان این بود که مجلس‬ ‫همیش��ه باید قدرتمند باش��د تا بتواند جلوی استبداد و‬ ‫سرکش��ی قدرت را بگیرد‪ .‬در جمهوری اسالمی نیز دو‬ ‫نهاد داریم که مانع اس��تبداد می‏شوند؛ اول والیت فقیه و‬ ‫دوم مجل��س‪ .‬اگر این دو نهاد تضعیف ش��وند راه برای‬ ‫استبداد و خودکامگی دولت‏ها باز می‏شود‪».‬‬ ‫نماینده تهران گفت‪« :‬مطرح کردن سوال از رئیس جمهور‬ ‫زمانی که می‏گوید قانونی را اجرا نمی‏کند‪ ،‬ضروری است‬ ‫و سکوت جایز نیست‪».‬‬ ‫مطهری ادامه داد‪« :‬اینجا جای سوال کردن از رئیس جمهور‬ ‫است و باید ایشان بیاید و برای اجرا نکردن قانون توضیح‬ ‫بدهد شاید نمایندگان نیز قانع شدند‪ ،‬اما نمی‏شود مجلس‬ ‫در مقابل قانون‏گریزی دولت س��کوت کند‪ ،‬چرا که این‬ ‫خیانت به حقوق مردم است‪».‬‬ ‫او افزود‪« :‬سخنان اخیر رئیس جمهور اثری جز تخریب‬ ‫مجلس و تحریک نمایندگان مجلس ندارد‪».‬‬ ‫و رئیس جمهور نتیجه متراکم دموکراسی است‪ .‬نظام ما‬ ‫مجلس را ناظر بر عملکرد دولت قرار داده که هم قانون‬ ‫تصویب کند و هم بر اجرا و عملکرد ان نظارت داشته‬ ‫باشد و مجلس این نظارت را اعمال خواهد کرد‪ .‬انشاءاهلل‬ ‫ان روز پی��ش نیاید‪ ،‬اما در هر صورت مجلس می تواند‬ ‫بحث عدم کفایت رئیس جمهور را طرح کند‪».‬‬ ‫باهنر نی��ز برخی از حرف‏های احم��د توکلی را تکرار‬ ‫کرد‪« :‬هیچ مقامی نمی‏تواند مجلس را منحل‪ ،‬تعطیل یا‬ ‫جایگزین��ی برای ان تعیین کند و این از مش��خصه های‬ ‫ی نسبت‬ ‫نظام دموکراس��ی است‪ .‬مجلس شورای اسالم ‬ ‫به مجالس س��ایر کش��ورها قدرت زیادی دارد و به این‬ ‫واس��طه که این قدرت در بین نمایندگان منتخب مردم‬ ‫توزیع می شود احتمال اس��تبداد و دیکتاتوری از سوی‬ ‫مجلس معنا پیدا نمی کند و در تاریخ نیز س��ابقه ندارد‪.‬‬ ‫ام��ا قدرت متراکم و متمرکز در یک فرد اگر ضابطه مند‬ ‫نباش��د‪ ،‬می تواند حداقل این شائبه را به وجود اورد که‬ ‫این قدرت به س��مت دیکتاتوری و خودکامگی حرکت‬ ‫کن��د در صورتی که اگر ان ف��ردی که صاحب قدرت‬ ‫است‪ ،‬پاسخگوی مردم نباشد می تواند این نگرانی را به‬ ‫وجود اورد که جامعه به س��مت استبداد و دیکتاتوری‬ ‫و سرکشی حرکت کند‪ ».‬او همچنین توصیه هایی نیز به‬ ‫رئیس جمهور داش��ت‪« :‬باید در به کار بردن واژه ها دقت‬ ‫بیشتری شود و از مطرح شدن بحث های نابجا که باعث‬ ‫التهاب در سطح جامعه می ش��ود‪ ،‬خودداری کرد‪ .‬نباید‬ ‫طوری برخورد کرد که جامعه متفکر و حقوقدان کشور و‬ ‫فرهیختگان ان را محکوم کنند یا خدای ناکرده نگرانی ای‬ ‫ی به وجود اید که ایا مملکت به ناکجا‬ ‫در اف��کار عموم ‬ ‫خواهد رفت؟»‬ ‫غفوری فرد تصریح کرد‪« :‬سخنان رئیس جمهور اگر مبنا‬ ‫قرار گیرد به فرمایشات امام راحل خدشه وارد می کند‪».‬‬ ‫همچنی��ن امیدوار رضایی‪ ،‬عضو هیات رئیس��ه مجلس‬ ‫گفت‪« :‬قوای سه گانه در نظام جمهوری اسالمی ایران تابع‬ ‫قانون اساسی هستند و در عین استقالل رابط ه تنگاتنگی‬ ‫داشته و مکمل یکدیگر عمل می کنند‪».‬‬ ‫وی گفت‪« :‬قوای سه گانه هر کدام دارای وظایف خاصی‬ ‫هستند و مسئولیت س��نگینی را در راستای ادار ه کشور‬ ‫بر عهده دارند که با اتحاد و برادری در حل مسائل کشور‬ ‫و مردم می کوشند‪».‬‬ ‫رضایی با اشاره به فرمایشات رهبر انقالب درباره وحدت‬ ‫و تعامل بین قوای سه گانه اظهار داشت‪« :‬وحدت و تعامل‬ ‫بین قوای سه گانه باعث کارامدی انها می شود و سه قوه‬ ‫را به همگرایی و انسجام بیشتر می رساند که نتیجه اش‬ ‫رضایت مردم و نابودکردن دشمنان نظام خواهد بود‪».‬‬ ‫انتقاد اصلی نمایندگان به رئیس جمهور‪ ،‬تفس�یر‬ ‫از س�خنان رهبر کبیر انقالب است؛ تفسیری که‬ ‫شاید عواقب سوئی بر روابط و تعامل دو قوه و نیز‬ ‫بر هواداران دولت در میان مردم داشته باشد‪ .‬حال‬ ‫باید دید در جدال جدید میان دولت و مجلس‪ ،‬کدام‬ ‫حرف خود را به کرسی خواهد نشاند‬ ‫‪39‬‬ ‫دستگاه قضا رسما مقصر اصلی را معرفی کرد‬ ‫ورود پرونده کهریزک به فاز جدید‬ ‫«شاخص ترین فرد پرونده کهریزک‪ ،‬دادستان سابق تهران‬ ‫(قاضی مرتضوی ) است‪».‬‬ ‫این جمله دادستان عمومی و انقالب تهران‪ ،‬پرونده کهریزک‬ ‫را وارد فاز جدیدی کرده است‪ .‬حال انکه تاکنون هرگز از‬ ‫سوی مقامات رسمی در خصوص افراد متهم نامی از کسی‬ ‫برده نشده و همه انچه در رسانه ها مطرح بود بر اساس‬ ‫گفتار افراد دیگر پرونده اعالم شده بود‪.‬‬ ‫جعفری دولت ابادی در اخرین مصاحبه مطبوعاتی اش‬ ‫تاکید کرده است‪« :‬افراد درگیر در این پرونده که مسئولیت‬ ‫قضایی داشته اند در حال حاضر به حال تعلیق درامده اند و‬ ‫رسیدگی قضایی به عملکرد انها پیگیری می شود‪».‬‬ ‫جعفری دولت ابادی ضمن پرهیز از اعالم نام افراد مورد‬ ‫اتهام در وقایع کهریزک‪ ،‬ش��اخص ترین فرد این پرونده‬ ‫را دادستان سابق تهران معرفی کرده و افزوده‪« :‬ما تالش‬ ‫می کنیم از معرفی متهمین تا صدور رای دادگاه خودداری‬ ‫کنیم و این نامی هم که اش��اره ش��د از انجایی است که‬ ‫بسیاری از رسانه ها پیش از این به نام ایشان اشاره کرده اند‪».‬‬ ‫دادستان تهران درباره ادامه اشتغال برخی متهمان حادثه‬ ‫کهریزک در دس��تگاه های دولتی هم گفته است‪« :‬وظیفه‬ ‫ما فقط رسیدگی به تخلفات انجام شده در دوره تصدی‬ ‫سمت قضایی این افراد است و درباره مسئولیت واگذار‬ ‫شده به ایشان باید از دولت سوال کنید‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫‪40‬‬ ‫فالش بک‬ ‫در اولی��ن روزه��ای م��رداد ‪ ،88‬اخب��اری مبن��ی ب��ر‬ ‫بد رفتاری با بازداشت ش��دگان حوادث پس از انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری دهم در کهریزک و کشته شدن محسن‬ ‫روح االمینی‪ ،‬فرزند عبدالحس��ین روح االمینی‪ ،‬مش��اور‬ ‫محسن رضایی و رئیس انستیتو پاستور ایران و همچنین‬ ‫محمد کامرانی و امیر جوادی فر در رس��انه ها منتشر شد‪.‬‬ ‫علت درگذشت محسن روح االمینی و محمد کامرانی ابتال‬ ‫به بیماری مننژیت اعالم می شود‪.‬‬ ‫به دنبال انتشار این خبر‪ ،‬رهبر معظم انقالب دستور تعطیلی‬ ‫بازداشتگاه کهریزک را در شش��م مرداد صادر کردند‪ .‬با‬ ‫ابالغ دبیر شورای عالی امنیت ملی‪ ،‬این بازداشتگاه تعطیل‬ ‫و زندانیان مس��تقر در ان به سایر زندان های تهران منتقل‬ ‫شدند‪.‬‬ ‫پس از گذشت یک ماه از تعطیلی بازداشتگاه کهریزک‪،‬‬ ‫خبری درباره نظر پزش��کی قانونی ب��ه نقل از یک منبع‬ ‫اگاه منتشر می شود‪ .‬بر اساس این خبر‪ ،‬کمیسیون پزشکی‬ ‫قانونی کشور در بیست و پنجم مرداد‪ ،‬علت مرگ محسن‬ ‫روح‪‎‬االمینی را مرگ ناشی از استرس فیزیکی‪ ،‬شرایط بد‬ ‫نگهداری و ضربات متعدد اعالم و قویا ابتالی ان مرحوم‬ ‫و فوت به‪‎‬علت بیماری و مننژیت را منتفی اعالم کرد‪.‬‬ ‫در نیمه ش��هریور و ش��امگاه روز پانزدهم از اخرین ماه‬ ‫تابس��تان ‪ ،88‬بخش خبری ‪ 20:30‬شبکه دوم سیما برای‬ ‫برطرف شدن ابهامات متعدد نزد افکار عمومی‪ ،‬گزارشی‬ ‫ویژه در خصوص بازداشتگاه کهریزک پخش می‪‎‬کند‪ .‬در‬ ‫این گزارش بخش اندکی از حوادث تاس��ف برانگیز در‬ ‫کهریزک به تصویر کشیده می ش��ود‪ .‬این برای اولین‪‎‬بار‬ ‫بود که تصاویر بازداش��تگاه به مردم نش��ان داده می‪‎‬شد‪.‬‬ ‫سردار تشکری‪ ،‬رئیس بازرس��ی کل نیروی انتظامی در‬ ‫بخش��ی از این گزارش تلویزیونی از مردم عذرخواهی‬ ‫ک��رده و صراحتا اعالم می‪‎‬کند کس��انی که این جنایت‬ ‫را رقم زدند نیروهای رس��می ناجا اع��م از درجه دار تا‬ ‫سرهنگ بودند‪ .‬وی همچنین تاکید کرد که برخی قضات‬ ‫نیز در اعزام متهمان به کهریزک مرتکب تخلف شده‪‎‬اند‬ ‫که پرونده انها در دس��ت بررس��ی است‪ .‬وی همچنین‬ ‫گفت که این افراد به این خاطر به کهریزک منتقل شدند‬ ‫که جایی برای نگهداری انها نداش��تند‪ .‬رئیس دادسرای‬ ‫نیروهای مسلح که به تازگی به این سمت منصوب شده‬ ‫بود نیز صراحتا اعالم کرد که شرایط و رفتارهای صورت‬ ‫گرفته عامل مرگ تعدادی از بازداشت شدگان بوده و نه‬ ‫بیماری قلبی یا عللی از این دس��ت‪ .‬سردار تشکری در‬ ‫بخش دیگری از این برنامه تلویزیونی می گوید که در یک‬ ‫فضای هفتاد متری ‪ 145‬نفر از بازداشتی‪‎‬های هجده تیر به‬ ‫همراه ‪ 25‬نفر از اراذل و اوباش نگهداری می‪‎‬ش��ده‪‎‬اند که‬ ‫در میان انها ‪ 10‬نفر دانش��جو نیز وجود داشته است؛ در‬ ‫حالی که مطابق با ضوابط دانش��جویان بازداشتی باید به‬ ‫زندان‪‎‬های رسمی منتقل می‪‎‬شدند‪.‬‬ ‫دو روز بع��د‪ ،‬گزارش صدا و س��یما از س��وی فرمانده‬ ‫نیروی انتظام��ی مورد تایی��د قرار می‪‎‬گیرد‪ .‬اس��ماعیل‬ ‫احمدی مقدم تاکی��د می‪‎‬کند که ناجا اخیرا در راس��تای‬ ‫پاسخگویی‪ ،‬مسئولیت‪‎‬پذیری و شفاف‪‎‬سازی‪ ،‬گزارشی‬ ‫جامع با همکاری رس��انه ملی برای اگاهی مردم پخش‬ ‫کرد‪ .‬وی همچنین اعالم کرد که همه چیز پرونده کهریزک‬ ‫شفاف‪ ،‬روشن و اماده بررسی در دادگاه بوده و در اختیار‬ ‫مراجع قضایی است‪.‬‬ ‫کمیته ویژه مجلس که پس از تعطیلی بازداشتگاه کهریزک‬ ‫تشکیل شد‪ ،‬چندین ماه اتفاقات رخ داده در این بازداشتگاه‬ ‫را بررس��ی می کند‪ .‬پس از ‪ 160‬روز از افشای این حادثه‬ ‫ناگوار و تلخ‪ ،‬گزارش رسمی کمیته ویژه منتشر و قرائت‬ ‫ان در صحن علنی پارلمان خبرساز می شود‪.‬‬ ‫در این گزارش پس از تش��ریح اقدامات صورت گرفته‪،‬‬ ‫قاضی سعید مرتضوی‪ ،‬دادستان سابق تهران مقصر اصلی‬ ‫معرفی شد‪.‬‬ ‫سرانجام ‪ 11‬ماه پس از فاجعه کهریزک‪ ،‬سازمان قضایی‬ ‫نیروه��ای مس��لح در اطالعی��ه ای‪ ،‬نتایج رس��یدگی به‬ ‫پرونده های متهمان بازداشتگاه کهریزک و کوی دانشگاه‬ ‫را اعالم کرد‪.‬‬ ‫در این اطالعیه درباره پرونده بازداش��تگاه کهریزک امده‬ ‫اس��ت که به دنبال صدور کیفرخواست علیه دوازده نفر‬ ‫از متهمان پرونده بازداشتگاه کهریزک از سوی دادسرای‬ ‫نظام��ی تهران‪ ،‬پرونده به دادگاه نظامی یک تهران ارجاع‬ ‫ش��د و رس��یدگی به اتهامات متهمان با رعایت مقررات‬ ‫قانونی در جلسات متعدد دادگاه با حضور شکات‪ ،‬متهمان‬ ‫و وکالی انان صورت پذیرفت‪ .‬در این جلسات اولیای‬ ‫دم‪ ،‬جمعی از شکات و وکالی انان به تفصیل شکایات‬ ‫خود را مطرح کردند و متهمان پرونده و وکالی انان نیز‬ ‫به طرح دفاعیات خود پرداختند‪.‬‬ ‫پس از پایان رس��یدگی‪ ،‬دادگاه بر پای��ه تحقیقات انجام‬ ‫شده‪ ،‬نظریات پزشکی قانونی و دیگر مستندات موجود‬ ‫در پرون��ده‪ ،‬دو نفر از متهمان را ب��ه اتهام ایراد ضرب و‬ ‫جرح عمدی منتهی به قت��ل مرحومان «امیرجوادی فر»‪،‬‬ ‫«محسن روح االمینی» و «محمد کامرانی» عالوه بر حبس‪،‬‬ ‫انفصال موقت از خدمت‪ ،‬جزای نقدی‪ ،‬شالق تعزیری و‬ ‫پرداخت دیه‪ ،‬به قصاص نفس و ‪ 9‬متهم دیگر را حسب‬ ‫اتهامات منتسب به انان‪ ،‬به تحمل حبس‪ ،‬پرداخت دیه‪،‬‬ ‫جزای نقدی‪ ،‬انفصال موقت از خدمت و شالق تعزیری‬ ‫محکوم کرده و یکی از متهمان نیز به دلیل احراز نش��دن‬ ‫جرم‪ ،‬از اتهامات وارده تبرئه شده است‪.‬‬ ‫ای��ت اهلل جوادی امل��ی‪ :‬از تقصیر مس��ببان اصلی‬ ‫کهریزکنگذرید‬ ‫ام��ا ایت اهلل جوادی املی نیز اخی��را در مورد این پرونده‬ ‫واکنش نش��ان داده اس��ت‪.‬او از اولیای دم کشته شدگان‬ ‫کهریزک در حوادث پس از انتخابات خواس��ته است از‬ ‫تقصیر مسببان اصلی نگذرند‪.‬‬ ‫معاون حقوقی و قضایی سازمان قضایی نیروهای‬ ‫مس��لح‪ :‬از دیدگاه ما رسیدگی به پرونده کهریزک به‬ ‫اتمام رسیده است‬ ‫در همین حال‪ ،‬معاون حقوقی و قضایی سازمان قضایی‬ ‫نیروهای مس��لح نی��ز چنین اظهار نظر کرده اس��ت‪« :‬از‬ ‫دیدگاه ما رس��یدگی به پرونده کهریزک به اتمام رسیده‬ ‫و ای��ن پرون��ده طب��ق روال س��ایر پرونده ه��ا در حال‬ ‫ارس��ال به دیوان عالی کش��ور برای تجدیدنظر است‪».‬‬ ‫حجت االسالم والمسلمین محمد مصدق درباره اخرین‬ ‫وضعیت پرونده حادثه بازداشتگاه کهریزک اظهار داشت‪:‬‬ ‫«از دیدگاه ما رسیدگی به پرونده کهریزک به اتمام رسیده‬ ‫و این پرونده طبق روال س��ایر پرونده ها‪ ،‬در حال ارسال‬ ‫به دیوان عالی کشور برای تجدیدنظر است‪ » .‬وی درباره‬ ‫زمان تعیین تکلیف نهایی این پرونده تصریح کرد‪« :‬در این‬ ‫زمینه هیچ گونه پیش بینی نمی توانیم انجام دهیم‪ ،‬زیرا این‬ ‫پرونده نیز مانند س��ایر پرونده ها در نوبت رسیدگی قرار‬ ‫می گیرد‪ .‬براساس مقررات ایین دادرسی کیفری تا پیش‬ ‫از قطعی شدن حکم قضایی‪ ،‬به دلیل احتمال تبرئه متهمان‬ ‫امکان اطالع رس��انی درباره اف��راد موضوع حکم وجود‬ ‫ندارد‪ .‬رس��یدگی دقیق به این پرونده از نیروی انتظامی و‬ ‫نیز کسانی که در این حادثه مظلوم واقع شده اند‪ ،‬جبران‬ ‫حیثیت می کند و برخی اظهارات مبنی بر تضعیف پلیس‬ ‫در صورت محکومیت افرادی از نیروی انتظامی‪ ،‬در واقع‬ ‫حرف های دشمن است‪».‬‬ ‫دادیار سابق ویژه امنیت دادستانی عمومی و انقالب‬ ‫تهران‪ :‬پرونده کهریزک اساسا امر یا امرینی ندارد‬ ‫اما پس از تحوالت جدید پرونده کهریزک دادیار س��ابق‬ ‫ویژه امنیت دادستانی عمومی و انقالب تهران طی نامه ای‬ ‫با اعالم مواضعی جدید گفته اس��ت‪« :‬پرونده کهریزک‬ ‫اساسا هیچ گونه امر یا امرینی ندارد و متهمان و مباشرین‬ ‫ای��ن پرونده که در محاکم س��ازمان قضای��ی نیروهای‬ ‫مسلح محاکمه ش��ده اند نیز در رابطه با رفتار غیرقانونی‬ ‫خود با متهمین ادعای دستور گرفتن از مرجعی باالتر را‬ ‫نداشته اند‪».‬‬ ‫علی اکبر حیدری فرد اعالم کرده اس��ت‪« :‬براساس رای‬ ‫صادره از سوی سازمان قضایی نیروهای مسلح نیز افراد‬ ‫محکوم شده را کسانی تشکیل می دهند که مرتکب اقدام‬ ‫خودسرانه در بازداشتگاه کهریزک شده اند‪ .‬این در حالی‬ ‫است که رای صادره برای این افراد نیز هنوز نهایی نشده‬ ‫و محکومیت انان به قطعیت نرسیده است‪».‬‬ ‫از سوی دیگر‪ ،‬دادسرای کارکنان دولت نیز پس از حدود‬ ‫‪ 10‬ماه رسیدگی به شکایت مطرح شده از قضات مربوطه‪،‬‬ ‫هیچگونه تقصیری را پیرامون اتفاقات ناگوار بازداشتگاه‬ ‫کهریزک متوجه قضات ندانس��ته و مسئولیت رسیدگی‬ ‫قضایی و اعزام متهمان به بازداش��تگاه را با مس��ئولیت‬ ‫اتفاقات ناگواری که در انجا به وسیله افراد شناسایی شده‬ ‫صورت گرفته اس��ت تفکیک کرده و قرار منع پیگرد در‬ ‫رابطه با قضات صادر و قاضی اظهار نظر نیز قرار و تصمیم‬ ‫قضایی را تایید کرده است‪.‬‬ ‫دادیار س��ابق ویژه امنیت دادس��تانی عمومی و انقالب‬ ‫تهران افزوده اس��ت‪« :‬همچنین رس��یدگی ب��ه پرونده و‬ ‫ش��کایت خانواده ها از قضات در دادگاه عالی انتظامی و‬ ‫طرح مسائل حاشیه ای مثل نحوه ابالغ قرار تامین و شیوه‬ ‫بازجویی از متهمین و سایر اقدامات شکلی که در شرایط‬ ‫اضطراری بحران انجام شده است دلیل بر انتساب بزه و‬ ‫اثبات ان نیست بلکه همین اندازه که شکایت علیه قاضی‬ ‫قابل رس��یدگی باش��د تعلیق مصونیت قضایی صورت‬ ‫می گیرد تا امکان رس��یدگی و اخذ توضیح از وی فراهم‬ ‫شود‪ ،‬لذا رسیدگی به جرائم احتمالی منسوب به قضات‬ ‫تابع تشریفات خاصی بوده که مقدمه ان تعلیق مصونیت‬ ‫قضایی است‪».‬‬ ‫حیدری ف��رد در بخ��ش مهم نام��ه خود اورده اس��ت‪:‬‬ ‫«مصونی��ت قضایی همچنان که م��اده ‪ 42‬قانون اصالح‬ ‫قسمتی از اصول تشکیالت دادگستری و استخدام قضات‬ ‫مطرح می کند به منزله این است که تعقیب کیفری افراد‬ ‫به لحاظ وظایف خاص اجتماعی‪ ،‬سیاسی یا قضایی که‬ ‫عهده دار هستند با تشریفات خاصی صورت گیرد‪ .‬از این‬ ‫رو با توجه به انچه گفته شد تعلیق مصونیت قضایی برای‬ ‫رس��یدگی به شکایت علیه قضات امری عادی است که‬ ‫طبق روال قانون در مورد انان به اجرا گذاش��ته می شود‪.‬‬ ‫لذا انتساب اتهام امریت به افراد‪ ،‬در این پرونده عاری از‬ ‫حقیقت بوده و به اثبات نرسیده است‪ ».‬به گفته وی‪ ،‬سبب‬ ‫و امریت در قانون مجازات اسالمی و موازین قضایی و‬ ‫فقهی تعریف مشخصی داش��ته و اطالق و انتساب این‬ ‫عناوی��ن به افراد در این موضوع منوط به این اس��ت که‬ ‫مباشر انجام اقدامات مجرمانه‪ ،‬ادعای اخذ دستور از افراد‬ ‫مظنون به امریت را داشته باشد که در این پرونده چنین‬ ‫ادعایی صرفنظر از احراز صحت و سقم‪ ،‬توسط هیچ یک‬ ‫از متهمین مطرح نشده است‪.‬‬ ‫پس از حوادث تلخ سال گذشته و به وجود امدن موضوع‬ ‫کهریزک‪ ،‬برخی چهره های سیاسی و مطبوعاتی این مساله‬ ‫را پی در پی تکرار کرده و خواهان برخورد با امران شده اند‪،‬‬ ‫ح��ال انکه هیچ مبنا و دلیل و ادعایی در رس��یدگی های‬ ‫مش��روح و مفصل انجام شده در این ارتباط و امر بودن‬ ‫کسی ثابت و مطرح نشده است‪.‬‬ ‫حیدری فرد البت��ه در بخش دیگری از نام��ه خوداورده‬ ‫اس��ت‪« :‬انتش��ار اخبار غیر واقع و اس��تفاده از شیوه های‬ ‫غیر اخالقی در خصوص پرونده کهریزک و خبرسازی در‬ ‫این خصوص به هر بهانه ای نه تنها باعث تشویش اذهان‬ ‫عمومی و غفلت از شناس��ایی و محاکمه متهمان اصلی‬ ‫حوادث س��ال گذشته که دعوت به تجمعات غیرقانونی‬ ‫و ایجاد بلوا و اش��وب و اخالل در نظم و امنیت جامعه‬ ‫نموده اند‪ ،‬می ش��ود بلکه فضا را ب��رای انتقام جویی های‬ ‫سیاسی و محفلی از برخی قضات یاد شده و تهیه خوراک‬ ‫تبلیغاتی و رسانه ای برای دشمنان نظام مساعد می کند‪».‬‬ ‫احتمال گذش��ت اولیای دم از قصاص دو محکوم‬ ‫پرونده کهریزک‬ ‫اولیای دم احتماال از قصاص دو محکوم به قصاص نفس‬ ‫در پرونده جنایت بازداشتگاه کهریزک گذشت خواهند‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫خبرگ��زاری مه��ر که این خب��ر را به نق��ل از یک منبع‬ ‫اگاه مخاب��ره کرده‪ ،‬ادامه داده اس��ت‪« :‬والدین محس��ن‬ ‫روح االمین��ی‪ ،‬محمد کامرانی و امیر جوادی فر که در پی‬ ‫تخلفات صورت گرفته از سوی برخی افراد خودسر بعد‬ ‫از حوادث و اغتشاش��ات پس از انتخابات سال گذشته‬ ‫در بازداش��تگاه کهریزک از دنیا رفتند‪ ،‬به احتمال زیاد دو‬ ‫افسر نگهبان نیروی انتظامی که در همین ارتباط در دادگاه‬ ‫نظامی عامل قتل و مجرم ش��ناخته ش��ده و به قصاص‬ ‫نفس محکوم شده اند را مورد بخشش قرار خواهند داد‪.‬‬ ‫یکی از درخواس��ت های اولیای دم همواره این بوده که‬ ‫عالوه بر عامالن و ماموران خودس��ر‪ ،‬به پرونده امران و‬ ‫کس��انی که با دستورات خود زمینه ساز این حوادث تلخ‬ ‫و جنایات بودند نیز رسیدگی شود که این خواسته اکنون‬ ‫تقریبا محقق شده است‪ ».‬این منبع اگاه با اشاره به صدور‬ ‫حکم تعلیق این س��ه مقام ارش��د قضایی در ‪ 20‬مرداد و‬ ‫ابالغ ان در ‪ 24‬مرداد ماه به طرفین از س��وی شعبه یک‬ ‫دادگاه انتظامی قضات به عنوان رای قطعی و نیز تایید این‬ ‫حکم توسط دادستان کل کشور افزود‪« :‬رسیدگی عادالنه‬ ‫به نقش این سه قاضی در گزارش مجلس شورای اسالمی‬ ‫ نیز مورد تاکید قرار گرفته بود و خانواده این س��ه نفر که‬ ‫بارها تاکید کرده اند خواستار حق بوده و اجازه سوء استفاده‬ ‫از این پرونده را به دشمنان نظام نخواهند داد‪ ،‬امیدوارند‬ ‫که این پرونده بعد از این نیز در مسیر صحیح رسیدگی و‬ ‫اجرا قرار گیرد‪».‬وی یاداور ش��د که اهتمام اولیای دم این‬ ‫سه تن به پیگیری پرونده فراتر از برخورد شخصی با افراد‬ ‫بوده و این خانواده ها امیدوارند با رس��یدگی قاطع به این‬ ‫پرونده زمینه تکرار چنین حوادثی در اینده و سوء استفاده‬ ‫دشمنان علیه کشورمان مسدود شود‪.‬‬ ‫به هر روی‪ ،‬به نظر می رس��د با اظهار نظر اخیر دادس��تان‬ ‫تهران به زمان اعالم نتیجه نهایی پرونده کهریزک نزدیک‬ ‫شده ایم و با مطرح شدن اسامی افراد متهم پرونده باید در‬ ‫انتظار واکنش های این افراد نیز باشیم‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫وی گفته اس��ت‪« :‬عفو خوب است اما نباید از مسئوالن‬ ‫قضایی این اتفاق گذشت‪ ،‬مظلوم واقع نشدن هنر است‪».‬‬ ‫در پی پیش��نهاد بخشش دو افسر نگهبان نیروی انتظامی‬ ‫ که عامل قتل در پرونده جنایات کهریزک ش��ناخته و به‬ ‫قصاص نفس محکوم شده بودند‪ ،‬ایت اهلل جوادی املی‬ ‫ضمن استقبال از چنین تصمیمی‪ ،‬عفو را از زکات قدرت‬ ‫برشمرد و در عین حال بر پیگیری مجازات عامالن اصلی‬ ‫این اتفاق تاکید کرد‪.‬‬ ‫ایت اهلل جوادی پنج اصل مهم را به خانواده های قربانیان‬ ‫کهریزک یاداور ش��ده که مهم ترین انها اهمیت پیگیری‬ ‫محکومیت عامالن اصلی واقعه کهریزک است‪.‬‬ ‫وی اصل اول را س��نگینی داغ فراق برای همه باالخص‬ ‫پ��در و م��ادر قربانیان دانس��ته و در عین ح��ال بر اصل‬ ‫اسالمی قصاص تاکید کرد‪.‬‬ ‫ایت اهلل جوادی املی همچنین اصل سوم را عفو مجرمان و‬ ‫متهمان کوچک و دون پایه این پرونده دانست و تاکید کرد‬ ‫ثواب این گذشت بزرگ به روح قربانیان خواهد رسید‪.‬‬ ‫ایشان اصل چهارم را لزوم پیگیری برای برخورد دستگاه‬ ‫قضا با مسببان اصلی این حادثه دانست و با تاکید بر لزوم‬ ‫تعلیق و تحدید این افراد افزوده اس��ت‪« :‬نگذارید چنین‬ ‫کس��انی که با ابروی روحانیت بازی کرده اند بر سر کار‬ ‫باشند‪».‬‬ ‫وی با اش��اره به زحمات زیاد روحانیت ش��یعه و مردم‬ ‫برای تحقق حکومت دینی تاکید کرده است‪« :‬اگر چنانچه‬ ‫اینها(مسببان اصلی فاجعه) سر کار باشند‪ ،‬عالقه مردم به‬ ‫نظام کم می شود‪ .‬این نظام به اسانی به دست نیامده است‪،‬‬ ‫هزار س��ال زحمت و تالش و کوشش شده تا این نظام‬ ‫به ثمر نشسته است‪ .‬اینها با ابروی هزارساله روحانیت در‬ ‫ایران بازی کرده اند‪».‬‬ ‫این عالم دینی در بخش مهم اظهارات خود گفته است‪:‬‬ ‫«مصلحت نیست که کسانی در این نظام روی کار باشند‬ ‫که برای مردم مشکالتی ایجاد کنند‪ ،‬این مصلحت نیست‬ ‫از انها (مسببان قضایی فاجعه کهریزک) بگذرید‪».‬‬ ‫پ�س از ‪160‬روز از افش�ای این حادث�ه ناگوار و‬ ‫تلخ‪ ،‬گزارش رس�می کمیته ویژه مجلس منتشر‬ ‫و قرائ�ت ان در صح�ن علنی پارلمان خبرس�از‬ ‫می شود‪ .‬در این گزارش پس از تشریح اقدامات‬ ‫صورت گرفته‪ ،‬قاضی سعید مرتضوی‪ ،‬دادستان‬ ‫سابق تهران مقصر اصلی معرفی شد‬ ‫‪41‬‬ ‫کاظم جاللی مطرح کرد؛‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫‪42‬‬ ‫پشت پرده تشکیل‬ ‫کمیته تحقیق و تفحص مجلس‬ ‫«گزارش کمیته تحقیق و تفحص مجلس از مسائل‬ ‫بعد از انتخابات مشخص کرد که دو سناریوی مطرح‬ ‫شده از سوی قاضی مرتضوی‪ ،‬دادستان وقت تهران‪،‬‬ ‫مبنی بر مرگ بازداشت شدگان کهریزک بر اثر مننژیت‬ ‫و عدم وجود ظرفیت در سایر زندان ها فاقد صحت‬ ‫بود‪ ».‬این صحبت کاظم جاللی‪ ،‬عضو کمیته تحقیق‬ ‫و تفحص مجلس از زندان ها بود‪ .‬وی معتقد اس��ت‬ ‫ورود مجلس به مساله بسیاری از ابهامات و شایعات‬ ‫را برطرف کرد‪ .‬س��خنگوی کمیسیون امنیت ملی و‬ ‫سیاس��ت خارجی تصریح کرد‪« :‬گزارش ان کمیته‬ ‫کامل و جامع نبود ولی به مقتضای روز و با توجه به‬ ‫شرایط از استحکام الزم برخوردار بود‪».‬‬ ‫حکم دادگاه کهریزک نشان دهنده چه بود؟‬ ‫جمهوری اس�لامی ایران در این ماجرا نشان داد که اوال‬ ‫ق��درت و توان «خود التیام��ی» دارد به این معنا که اگر‬ ‫در جایی تخلفی صورت بگیرد نظام جمهوری اسالمی‬ ‫ با این تخلف برخورد می کند همانطور که در گذش��ته‬ ‫مجلس شورای اس�لامی و هم دبیرخانه شورای عالی‬ ‫امنیت ملی و برخی نهادهای دیگر با تدبیر و تاکیدات‬ ‫مقام معظم رهبری موضوعاتی که در حوادث سال گذشته‬ ‫اتفاق افتاد را به دقت پیگیری کردند و در نهایت دستگاه‬ ‫قضای��ی هم پیگیری های خود را انجام داد و س��ازمان‬ ‫قضایی نیروهای مسلح هم در این خصوص وارد عمل‬ ‫و همه تخلفات به نوعی شناس��ایی و ثبت ش��د‪ .‬طبعا‬ ‫انتظار ان است که متناسب با تخلفات انجام شده احکام‬ ‫قضایی هم صادر بشود که االن شاهد صدور بخشی از‬ ‫ان احکام هستیم‪.‬‬ ‫ی باید حاکم باشد که دیگر شاهد‬ ‫چه سیستم ‬ ‫چنین حوادثی نباشیم؟‬ ‫در گزارش��ی که کمیت��ه تحقیق و تفح��ص ارائه کرد‬ ‫پیش��نهادهای عملیاتی خود را در ای��ن زمینه داد‪ .‬فکر‬ ‫می کنم همان راهکارها می تواند جلوی بخش��ی از این‬ ‫پیشامدها را بگیرد‪ .‬یکی از ان موارد پیشنهادی ان بود که‬ ‫دستگاه های نظارتی بیش از این تقویت شوند‪.‬‬ ‫به نظرتان گزارش تیم تحقیق و تفحص کامل‬ ‫بود؟ چرا که برخی نمایندگان نقد داشتند که‬ ‫این گزارش بیشتر به معلول پرداخت تا علت؟‬ ‫وظیفه ما در ان بخش ارائه گزارش نسبت به همان وقایع‬ ‫خاص بود‪ .‬طبعا انتظار ان بود که صورت مساله تبیین شود‬ ‫و بعد درخصوص چرایی وقوع ان وقایع بررسی های الزم‬ ‫انجام گیرد‪ .‬لذا نمی توان گفت ان گزارش خیلی کامل و‬ ‫جام��ع بود ولی به مقتض��ای روز و با توجه به مجموعه‬ ‫شرایط از استحکام الزم برخوردار بود‪.‬‬ ‫به نظرتان رئیس مجلس از تیم حمایت الزم را‬ ‫داشت؟‬ ‫بله‪ ،‬حمایت ایشان خوب بود‪.‬‬ ‫ام��ا برخ��ی از چهره های فراکس��یون انقالب‬ ‫اس�لامی نس��بت ب ه ترکیب کمیت��ه اعتراض‬ ‫داشتند؟‬ ‫باالخره ه�� ر ترکیبی که انتخاب می ش��د نقدهایی را در‬ ‫پی می داش��ت اما ان زمان یکس��ری از افراد که در کمیته‬ ‫بودند داوطل��ب حضور در ان نبودن��د‪ .‬چون دو کمیته‬ ‫تش��کیل ش��د‪ ،‬یکی مربوط به حوادث بعد از انتخابات‪،‬‬ ‫یکی هم حوادث بازداش��تگاه ها و س��ایر مسائل را دنبال‬ ‫می کرد‪ .‬کمیته اول به ش��کل خود جوش شکل گرفت به‬ ‫این ترتیب که وقتی برخی دوستان از قضیه کوی دانشگاه‬ ‫مطلع ش��دند به دیگ��ران زنگ زدند و خود من توس��ط‬ ‫دکتر نادرانمطلع شدموسریعخودم رابهمحل رساندم‪ ،‬بعد‬ ‫حاج اقا ابوترابی تشریف اوردند‪ .‬در انجا بنده‪ ،‬دکتر نادران‪،‬‬ ‫دکتر زاکانی و س��روری حضور داش��تیم و جمع اولیه را‬ ‫تش��کیل دادیم‪ .‬بعد از هم��ان محل تماس تلفنی با دکتر‬ ‫الریجانی برقرار و پاره ای اطالعات به ایشان داده شد‪ .‬به‬ ‫دفتر پاستور ایشان رفتیم دوستان در ان جلسه پیشنهاد دادند‬ ‫که کمیته ای این مساله را پیگیری کند‪ .‬اقای الریجانی هم‬ ‫گفت شما که وارد مساله شده اید خوب است کار را ادامه‬ ‫دهید البته الزم است برخی افراد نیز به شما اضافه شوند‪.‬‬ ‫لذا دکتر عباس��پور رئیس کمیسیون اموزش و تحقیقات‬ ‫مجلس و دکتر کاتوزیان نیز به جمع ملحق ش��دند‪ .‬این‬ ‫حرکت نتیجه داد و با نقش افرینی دکتر زاکانی دانشجویانی‬ ‫که در ان حادثه دستگیر شده بودند در نیمه های همان‬ ‫شب ازاد شدند‪.‬‬ ‫کمیته مربوط به کهریزک چگونه تشکیل شد؟‬ ‫اقای بروجردی یک روز با اقای دکتر الریجانی صحبت‬ ‫کرد تا کمیته ای در کمیس��یون امنیت ملی و سیاس��ت‬ ‫خارجی تشکیل شود و قضایا را پیگیری کند‪ .‬استدالل‬ ‫اق��ای بروجردی نیز ان بود ک��ه اوال مجلس قوه ناظر‬ ‫اس��ت و باید به ش��کل جدی وارد مسائل شود و ثانیا‬ ‫در درون نظام می بایست جایگاهی وجود داشته باشد‬ ‫که حرف های مختلف را بش��نود و بع��د اینها را مورد‬ ‫بحث و بررس��ی قرار دهد تا این حرف ها به خارج از‬ ‫سیس��تم و نظام منتقل نشود تا بعضی ها احساس کنند‬ ‫برای دادخواهی باید به خارج نظام رجوع نمایند لذا در‬ ‫ان فضا این کمیته شکل گرفت‪ .‬در ان جلسه بحث شد‬ ‫چه کس��انی عضو این کمیته شوند که اقای بروجردی‬ ‫گفت خوب است کمیته امنیت داخلی مساله را بررسی‬ ‫کن��د ولی نظر مجموعه ان بود که من هم در ان کمیته‬ ‫حضور داشته باش��م‪ .‬بنده و اعضای کمیته داخلی کار‬ ‫را ش��روع کردیم و بعد ش��خص رئیس کمیسیون نیز‬ ‫ب��ه جمع ما اضافه ش��د‪ .‬بعد این صحبت انجام ش��د‬ ‫که تیم بررس��ی کننده فقط از اصولگرایان هس��تند که‬ ‫دکتر الریجانی‪ ،‬اقایان علیخانی و سنایی را از فراکسیون‬ ‫اقلی��ت برای حضور در جلس��ات معرفی کردند‪ .‬البته‬ ‫ی در بین جلس��اتی که بود به دلیل گرفتاری هایی‬ ‫برخ ‬ ‫که داش��تند کم کم حضور پیدا نکردند و خود به خود‬ ‫عدم حضورشان منتهی به ان ش��د که در داخل کمیته‬ ‫نباشند‪ .‬از طرفی‪ ،‬گروهی دیگر خیلی وقت گذاشتند و‬ ‫جلسات زیادی تشکیل دادند‪ .‬در همان جلسه اول قرار‬ ‫شد سریع با اقای مرتضوی‪ ،‬دادستان وقت تهران جلسه‬ ‫گذاشته شود و همانجا به اطالع ایشان رساندیم که قصد‬ ‫بازدید از زندان را داریم‪ ،‬لذا اولین گروهی که به داخل‬ ‫اوی��ن رفت‪ ،‬کمیته مجلس بود‪ .‬در ان فضایی که اخبار‬ ‫کذب بسیار زیادی مطرح می شد دست اول ترین خبرها‬ ‫از ناحیه مجلس شورای اسالمی ارائه شد‪ .‬قبل از تشکیل‬ ‫کمیته برخی تصور می کردند چند ده هزار زندانی و چند‬ ‫صد نفر کشته و چند صد مفقودی وجود داشته باشد‪ .‬در‬ ‫ان فضا نمایندگان به زندان اوین رفتند و با همه زندانیان‬ ‫ب��ه جز انهایی که در بند ‪ 209‬و چند بند خاص بودند‪،‬‬ ‫صحبت کردند‪ .‬اولین گروهی هم که با انها صحبت شد‬ ‫افرادی بودند که از کهریزک به اوین منتقل شدند‪ .‬اولین‬ ‫مساله ای که پیگیری شد‪ ،‬موضوع مفقود شدن افراد بود‪.‬‬ ‫مسئوالن زندان پاسخ دادند که برخی بعد از دستگیری‬ ‫نخواستند هویت حقیقی خود را بگویند لذا داخل زندان‬ ‫هویت کاذبی را مطرح کردند در حالیکه خانواده هایشان‬ ‫بیرون زندان با عنوان حقیقی شان دنبال انها می گشتند‪.‬‬ ‫بعد از پیگیری های ما دیگر چیزی به نام مفقود وجود‬ ‫نداش��ت‪ .‬مطلب دوم اماری ب��ود که جلوی اوین طی‬ ‫مصاحبه ای تلویزیونی امار دقیقی از بازداشت ش��دگان‬ ‫ارائه شد‪ .‬سوم بازدید از کهریزک بود‪ .‬مقام معظم رهبری‬ ‫هم دس��تور دادند س��ریعا این زندان تعطیل شود زیرا‬ ‫استانداردهای الزم را نداشت‪ .‬در ان مقطع خبرهایی در‬ ‫مورد کشته شدن افراد خاصی داخل کهریزک رسید که‬ ‫بالفاصله این موضوع که اینها چگونه کشته شدند توسط‬ ‫کمیته پیگیری ش��د‪ .‬با دادستان وقت تهران‪ ،‬مرتضوی‬ ‫جلسه گذاشته شد‪ .‬پرونده های بالینی کشته شدگان در‬ ‫اختیار اقای تجری و اس��دالهی ک��ه قاضی بودند قرار‬ ‫گرفت تا بررسی الزم انجام شود که در گزارش کمیته‬ ‫تحقیق و تفحص هم نتایج ان درج شد که دو سناریوی‬ ‫مطرح ش��ده از سوی دادس��تان وقت تهران یعنی عدم‬ ‫وجود ظرفیت در زندان های دیگر و مساله مننژیت به‬ ‫کل رد شد‪ ،‬چون روز اول که نمایندگان از اوین بازدید‬ ‫کردند مسئوالن انجا گفتند که ظرفیت زندان پر نیست و‬ ‫جا داریم و در مورد موضوع مننژیت هم معلوم شد که‬ ‫عامل فوت افراد این بیماری نبوده است‪.‬‬ ‫گفت و گو با علی جوادی فر‪ ،‬پدر یکی از قربانیان کهریزک‬ ‫کسی که دستور داده بود مقصر است‬ ‫پ��در امیر جوادی ف��ر از قربانی��ان حادثه تلخ‬ ‫کهریزک معتقد اس��ت‪« :‬اگر رهبری دس��تور‬ ‫نمی دادن��د‪ ،‬پرونده به این س��رعت به نتیجه‬ ‫نمی رسید‪ ».‬علی جوادی فر همچنین می گوید‪:‬‬ ‫نق��ش دکتر روح االمینی در به نتیجه رس��یدن‬ ‫پرون��ده غیرقابل انکار اس��ت‪ .‬او در گفتگو با‬ ‫مثلث ناگفته هایی از دیدار خانواده های قربانیان‬ ‫کهریزک با رئیس قوه قضائیه و اتفاقاتی که در‬ ‫دادگاه رخ داده است‪ ،‬بیان می کند‪ .‬جوادی فر‬ ‫در تمام صحبت های خود بر پیگیری مسائل از‬ ‫مراحل قانونی تاکید می کند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫فرزندتان کی دس��تگیر ش��د و چ��ه زمانی از‬ ‫بازداشت او مطلع شدید؟‬ ‫بعدازظهر ‪ 18‬تیر دستگیر شد و من ‪ 2‬ساعت بعد از این‬ ‫قضیه اگاه شدم‪.‬‬ ‫چه زمانی خبر فوت فرزندتان را به شما دادند؟‬ ‫طبق مدارک‪ 23 ،‬تیر کشته ش��ده بود‪ ،‬اما ‪ 10‬روز بعد به‬ ‫ما خبر دادند‪.‬‬ ‫اولین اقدامی که برای پیگیری حقوقتان انجام‬ ‫دادید چه بود؟‬ ‫ما مدتی درگیر مراس��م تدفین و یادبود بودیم‪ .‬بعد از ان‪،‬‬ ‫مقامات مربوطه ما را دعوت کردند تا با ما همدردی کنند و‬ ‫به طور طبیعی روند شکایت شکل گرفت‪.‬‬ ‫ش��کایت ش��ما ش��خصی ب��ود یا هم��راه با‬ ‫خانواده های دیگر قربانیان شکایت کردید؟‬ ‫شخصی بود‪ .‬هر خانواده ای تمایل داشت‪ ،‬شکایتی تنظیم‬ ‫می ک��رد و با انتخاب یک وکی��ل مراحل قانونی پیگیری‬ ‫می شد‪.‬‬ ‫شکایت نامه مشترکی به دادگاه ارائه نشد؟‬ ‫نه‪ ،‬همه از طریق وکالی مان شکایتی به دادگاه ارائه کردیم‪.‬‬ ‫پس ماجرای ش��کایت مش��ترکی ک��ه اقای‬ ‫روح االمینیمی گویندچیست؟‬ ‫ما یک ش��کایت کلی تنظیم کردیم و درخواس��تمان این‬ ‫ب��ود که پرونده روند طبیعی خودش را طی کند‪ ،‬چرا که‬ ‫خانواده های قربانی��ان از عملکرد قاضی پرونده رضایت‬ ‫داش��تند‪ ،‬بازپ��رس هم فعالیت ه��ای خوبی ک��رده بود‪.‬‬ ‫درخواس��ت کردیم که اگر مساله ای باقی مانده‪ ،‬از طریق‬ ‫قانون دنبال شود چرا که ما با مراحل قانونی اشنایی کامل‬ ‫نداشتیم‪.‬‬ ‫روند پیگیری پرونده در دادگاه چگونه بود؟‬ ‫باتوجه به تاکید و دستور اکید رهبر معظم انقالب‪ ،‬خوب‬ ‫پیگیری شده بود‪ .‬با مقامات قضایی جلساتی برگزار کردیم‬ ‫و دادگاه برگزار شد‪ .‬الحمداهلل با دستوری که رهبری داده‬ ‫بودند‪ ،‬مساله پیگیری شد‪.‬‬ ‫فکر می کنید ورود مستقیم رهبری به این پرونده‬ ‫چه تاثیری در احقاق حق شما داشت؟‬ ‫یقینا اگر ایشان دستور نمی دادند‪ ،‬پرونده به این سرعت به‬ ‫نتیجهنمی رسید‪.‬‬ ‫مساله ای که از ان زمان تاکنون از سوی عده ای‬ ‫مطرح می ش��ود‪ ،‬این اس��ت که اگر ماجرای‬ ‫فرزند اقای روح االمینی نبود‪ ،‬پرونده یا به نتیجه‬ ‫نمی رسید یا خیلی دیر نتیجه حاصل می شد‪ .‬ایا‬ ‫شما این حرف را قبول دارید؟‬ ‫اتفاقا ما می توانیم بگوییم که مس��اله اول وجود شخص‬ ‫رهبری بود‪ .‬اگر ایشان دستور مستقیم نمی دادند مساله به‬ ‫این راحتی ها به نتیجه نمی رسید‪ .‬البته در عین حال اقای‬ ‫روح االمینی در نظام حضور داشته اند‪ .‬نمی شود گفت که‬ ‫حضور ایشان تاثیری نداشت‪ .‬شاید اگر ما دو نفر دیگر به‬ ‫تنهایی مساله را دنبال می کردیم اینگونه به نتیجه نمی رسید‪.‬‬ ‫نقش اقای روح االمینی در به نتیجه رسیدن پرونده غیرقابل‬ ‫انکار است‪ .‬من بارها این مساله را عرض کرده ام‪ .‬حتی در‬ ‫دیدار اقای الریجانی رئیس قوه قضائیه گفتم که اول خدا و‬ ‫رهبری و شما و بعد هم وجود اقای روح االمینی‪ .‬اگر چه‬ ‫ایشان خودشان هم داغدار و مصیبت دیده بودند‪.‬‬ ‫در دیدارتان با رئیس قوه قضائیه چه گذشت؟‬ ‫ایشان درد ما را لمس کردند و با ما ابراز همدردی نمودند‪.‬‬ ‫اقای الریجانی تاکید داشت که پرونده با جدیت پیگیری‬ ‫شود و به نتیجه برسد‪ .‬ما هم از ایشان درخواست محاکمه‬ ‫عامالن و امران را داشتیم تا در دادگاه مقصر اصلی شناخته‬ ‫شود‪ .‬اقای الریجانی پیشنهاد ما را پذیرفت و از ما خواست‬ ‫که قدری صبر و تحمل داشته باشیم تا کارها به صورت‬ ‫مناسبی پیش برود‪.‬‬ ‫اتفاقاتی که در دادگاه افتاد چطور؟ خصوصا‬ ‫مسائلی که خیلی در رسانه ها منتشر نشد؟‬ ‫مثل تمام دادگاه ها در کمال ارامش‪ ،‬اتهامات خوانده شد‪.‬‬ ‫البته متهمان قبول نمی کردند اما در جلسات بعدی مجبور‬ ‫ش��دند این اتهامات را بپذیرند‪ .‬در جلسات بعدی زمانی‬ ‫برای طرح دغدغه های ما داده ش��د و ما صحبت کردیم‪.‬‬ ‫متهمان هم در دادگاه از خود دفاع کردند‪ .‬بعد از پایان کار‬ ‫دادگاه هم حکم نهایی صادر شد‪.‬‬ ‫مهم تری��ن صحبت ه��ای متهم��ان در دفاع از‬ ‫خودشان چه بود؟‬ ‫در ابت��دا هی��چ اتهامی را نمی پذیرفتن��د و منکر هرگونه‬ ‫تقصیری بودند‪ .‬اما بعد از ارائه مدارک‪ ،‬مجبور شدند این‬ ‫اتهامات را قبول کنند‪ .‬سپس دفاعیه ای ارائه کردند که پس‬ ‫از بررسی از سوی قاضی به صدور حکم نهایی منجر شد‪.‬‬ ‫ممکن است این حکم مورد اعتراض محکومان باشد که‬ ‫باید براساس مسیر قانونی بررسی شود‪.‬‬ ‫شما و دیگر خانواده های قربانیان چه اعتراضاتی‬ ‫داشتید؟‬ ‫اعتراض نکردیم‪ .‬اما اگر حرف نادرستی از طرف متهمان‬ ‫زده می شد‪ ،‬مورد اعتراض ما قرار می گرفت‪ .‬طرفین دادگاه‬ ‫با صبر و حوصل��ه به برگزاری دادگاه کمک کردند‪ .‬البته‬ ‫باتوجه به اینکه اطالعات حقوقی ما خیلی زیاد نیس��ت‬ ‫نمی توانیم چندان در این مسائل اظهارنظر کنیم‪ .‬ما فقط به‬ ‫دنبال دادخواهی بودیم‪.‬‬ ‫براساس مدارک‪ ،‬خواستار قضاوت عادالنه بودیم که پس‬ ‫از ارائه مدارک از سوی متهمان‪ ،‬قاضی حکم را صادر کرد‪.‬‬ ‫ش��اید این حکم مورد قبول محکومان نباشد‪ .‬می توانند‬ ‫اعتراض کنند و قاضی بررسی کند‪.‬‬ ‫ما در تمام مراحل ب��ر دو موضوع اصلی «امر» و «عامل»‬ ‫تاکید داشتیم‪ .‬مقصر اصلی را کسی می دانیم که دستور داده‬ ‫بود‪ .‬اینکه دو گروهبان به اعدام محکوم شده اند‪ ،‬باید دید از‬ ‫چه کسی دستور گرفته اند‪ .‬ایا خودسرانه این کار را کرده یا‬ ‫از مرکزی دستور گرفته اند؟ ما به دنبال ان مرکزیت هستیم‬ ‫و می خواهیم مقصر اصلی پیدا شود‪.‬‬ ‫ش��ناخت مقصر اصلی هم برعهده قانون اس��ت و نه ما‪.‬‬ ‫مقامات قضایی هس��تند که می توانند مش��کل ما را حل‬ ‫کنند‪ .‬ما به قانون احترام گذاش��ته ایم و درخواست دادیم‬ ‫که به خاطر این احترام گذاشتن به ما پاسخ مناسبی بدهند‪.‬‬ ‫به دنبال اجرای عدالت هستیم‪ .‬یعنی کسی که امر و عامل‬ ‫این مس��اله بوده برای ما و مردم شناخته شود‪ .‬کسانی که‬ ‫نظ��ام را بدنام و خراب کردند‪ .‬نس��ل اینده بداند که چرا‬ ‫به ناحق خونی ریخته شده و نتیجه پیگیری ان چه بوده‬ ‫است‪.‬‬ ‫همان طور که گفتید شما و خانواده های دیگر‬ ‫قربانیان مسائل حقوقی چندان اگاهی نداشتید‪.‬‬ ‫ایا وکالی ش��ما مس��ائل دیگری در رابطه با‬ ‫خواسته های شما مطرح کردند؟‬ ‫وکی��ل ما از طریق مراجع قانونی‪ ،‬کارهایی را که در تمام‬ ‫پرونده ها باید صورت بگیرد تا عدالت اجرا شود انجام داد‪.‬‬ ‫او از تمام مندرجات پرونده دفاع کرده و تمام مسائلی را‬ ‫که می دانسته مطرح کرده و خواستار اجرای عدالت شده‬ ‫است‪.‬‬ ‫همان طور ک��ه اگاهی داری��د‪ ،‬اقای جعفری‬ ‫دولت ابادی‪ ،‬دادس��تان ته��ران اعالم کرده که‬ ‫مقصر اصلی پرونده کهریزک‪ ،‬اقای مرتضوی‬ ‫دادستان سابق تهران است‪ .‬اما ایشان قبل از این‬ ‫بندهای گزارش مجلس را رد کرده است‪ .‬شما‬ ‫در این رابطه چه نظری دارید؟‬ ‫باز هم تاکید می کنم که مس��اله کهریزک باید از طریق‬ ‫قانون پیگیری ش��ود‪ .‬هرکس که در این پرونده متهم و‬ ‫محکوم اس��ت باید پاسخگو باشد‪ .‬باید با دالیل متقن‬ ‫خانواده های قربانی��ان را قانع کنند‪ .‬برای فرار از قانون‬ ‫بهانه های زیادی می توان اورد‪ .‬اینکه کس��ی بگوید من‬ ‫برای نوش��تن پایان نامه ام به شهرستان رفته بودم یا ان‬ ‫روز مرخصی گرفته بودم اینها قابل قبول نیس��ت‪ .‬همه‬ ‫مس��ائل باید در مرجعی ب ه نام دادگاه بررس��ی شود و‬ ‫طرفین حکم دادگاه را بپذیرند‪.‬‬ ‫‪43‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫بررسی واکنش جمهوری اسالمی ایران به هرگونه تعرض به مرزهای ملی‬ ‫غرب می ترسد‬ ‫ایران توان بازدارندگی خود را در برابر تهدیدهای خارجی ارتقا می دهد‬ ‫‪44‬‬ ‫توان نظامی ای��ران برای مقابله ب��ا هرگونه تهدیدی‬ ‫همواره از طرف کش��ورهای غربی مورد بحث بوده‬ ‫اس��ت‪ ،‬چرا ک��ه با وج��ود تحریم ها همواره ش��اهد‬ ‫ی در این حوزه بوده ایم و‬ ‫پیش��رفت جمهوری اسالم ‬ ‫خودکفایی خود را در این زمینه نشان داده ایم‪.‬‬ ‫ترس کش��ورهای غربی در مورد ت��وان نظامی ایران‬ ‫تاحدی اس��ت که حتی حاضر به باج دهی به روسیه‬ ‫برای توقف تحویل موشک های ‪ s-300‬شده اند‪.‬‬ ‫در این نوش��تار بخش��ی از ت��وان نظامی ایران که به‬ ‫دس��ت کوش��ای مهندس��ان ایرانی س��اخته و مورد‬ ‫بهره برداری قرار گرفته اس��ت را مورد بررس��ی قرار‬ ‫می دهیم تا بتوانیم با انچه ایران برای مقابله با هرگونه‬ ‫تهدید احتمالی در توان دارد‪ ،‬اشنا شویم‪:‬‬ ‫ب��ه مناس��بت روز صنع��ت دفاع��ی و هفت��ه دولت‪،‬‬ ‫پروژه ه��ای افتتاح��ی در صنع��ت دفاعی کش��ورمان‬ ‫صورت گرفت شامل‪:‬‬ ‫ رونمایی از نخستین هواپیمای بدون سرنشین جت‬‫برد بلند کشور به نام کرار‬ ‫ افتتاح خط تولید ش��ناور تندرو سراج و نسل جدید‬‫شناور موشک انداز ذوالفقار‬ ‫ افتت��اح ازمایش��گاه تس��ت های فضایی (س��ازه و‬‫سیستم های جدایش)‬ ‫ افتت��اح‪ ،‬رونمای��ی و بهره ب��رداری از ‪ 28‬پ��روژه‬‫الکترونیکی و مخابراتی‬ ‫ ازمایش موش��ک جدید قیام و نس��ل سوم موشک‬‫فاتح ‪110‬‬ ‫‪ -‬افتتاح خط تولید مهمات ‪130‬م م –‪.HERA‬‬ ‫توانایی های هواپیمای بدون سرنشین کراکر‬ ‫ک��رار ‪ 110‬از سیس��تم بال یکپارچه اس��تفاده می کند‪.‬‬ ‫به عبارت دیگر بدنه و بال هر دو‪ ،‬یکی هستند‪.‬‬ ‫این طرح ویژگی های ممتازی را با خود به همراه دارد‬ ‫که یک مورد ان حمل بار و محموله های خاص با در‬ ‫نظر گرفتن نوع ماموریت هواپیماست‪.‬‬ ‫همچنین یکی از قابلیت های مه��م کرار ‪ 110‬ویژگی‬ ‫عم��ود پرواز بودن ان اس��ت که بس��یار ب��ه هواپیما‪/‬‬ ‫هلیکوپتر ‪ V22‬شباهت دارد که هم می تواند تیک اف‬ ‫کن��د و هم با چرخش موتور به س��مت باال تیک اف‬ ‫عمودی کند‪.‬‬ ‫همچنین نکته بس��یار مهم دیگر این پرنده این اس��ت‬ ‫که برای س��اخت ان فازهای مختلف تعریف شده که‬ ‫اخری��ن فاز ان نشس��تن روی اب با توجه به س��طح‬ ‫مقطع ان و همچنین رفتن به زیر اب جهت اختفاست‬ ‫که فاز چهارم ان بسیار پیچیده است‪.‬‬ ‫این پروژه از س��ال ‪ 85‬شروع ش��د و تیم مبتکران‬ ‫س��اخت ای��ن هواپیما دو س��ال تحقیق��ات انجام‬ ‫دادند‪ .‬پس از فراهم ش��دن مقدمات از س��ال ‪87‬‬ ‫ف��از عملیاتی طرح اغاز ش��د ک��ه در نهایت پس‬ ‫از س��اخت و تس��ت مراحل مختلف پ��رواز این‬ ‫هواپیما ان را در س��ازمان مالکیت صنعتی کش��ور‬ ‫به ثبت رس��اندند‪.‬‬ ‫موشک قیام ‪:1‬‬ ‫موش��ک قی��ام ‪ 1‬نس��ل جدی��دی از موش��ک های‬ ‫زمین به زمین جمهوری اسالمی ایران با سوخت مایع‬ ‫است که به صورت کامال بومی طراحی و ساخته شده‬ ‫است‪ .‬موشک قیام ‪ 1‬به شکلی طراحی شده که امکان‬ ‫رهگیری ان توسط سامانه های ضد موشکی دشمن به‬ ‫ش��دت کاهش یافته و حذف بالک ها در این موشک‬ ‫موج��ب کاهش ابعاد و در نتیج��ه افزایش چابکی ان‬ ‫شده است‪.‬به دلیل سیستم نشانه روی هوشمند موشک‬ ‫قیام ‪ 1‬زمان اماده س��ازی ان برای ش��لیک نیز کاهش‬ ‫چشمگیری یافته است‪ .‬این موشک قادر است اهداف‬ ‫مورد نظر را با دقت بسیار باال مورد اصابت قرار دهد‪.‬‬ ‫نسل سوم موشک فاتح ‪:110‬‬ ‫بکارگیری سیس��تم هدایت و کنترل بسیار دقیق‪ ،‬این‬ ‫موش��ک را قادر می س��ازد با دقت باالی��ی به اهداف‬ ‫مورد نظر اصابت کند‪ .‬نس��ل سوم موشک فاتح ‪110‬‬ ‫که به دس��ت متخصصان زبده و کارامد صنایع هوا و‬ ‫فضای وزارت دفاع طراحی و تولید ش��ده از هیچ یک‬ ‫از موشک های موجود دنیا الگوبرداری نشده است‪.‬‬ ‫افزای��ش برد‪ ،‬افزای��ش دقت‪ ،‬کاهش زم��ان مورد نیاز‬ ‫برای اس��تقرار و سهولت در نحوه انبارداری در مناطق‬ ‫مختلف اب و هوایی از دیگر ویژگی های نسل جدید‬ ‫موشک فاتح ‪ 110‬است‪.‬‬ ‫واکنش ایران‬ ‫ش��اید بیشترین ترسی که از حمله به ایران وجود دارد‬ ‫هدف قرار گرفتن مواضع امریکا در کشورهای عراق‬ ‫و افغانس��تان است‪ .‬بدون شک انها این مساله را باور‬ ‫دارند که در صورت حمله به ایران‪ ،‬نیروهای امریکایی‬ ‫حاضر در منطقه خلیج فارس هدف بارانی از گلوله و‬ ‫موشک قرار خواهند گرفت‪.‬‬ ‫این درحالی اس��ت که رهبر معظم انقالب اسالمی نیز‬ ‫بارها تاکید کرده اند که ایران پاس��خ قاطعی به هرگونه‬ ‫حمله احتمالی خواهد داد‪.‬‬ ‫در همین خصوص تحلیلگران معتقدند ایران ابزارهایی‬ ‫ب��رای عمل ک��ردن تهدیدات خ��ود دارد که بس��یار‬ ‫نگران کننده است به ویژه اینکه ایرانی ها به این افتخار‬ ‫س�ناریوی حمله به ایران اگر چه سال هاست‬ ‫روی میز مقامات امریکایی و رژیم صهیونیستی‬ ‫ق�رار دارد اما توان ای�ران در مقابله با انها به‬ ‫اندازه ای است که انها این خطر را نمی پذیرند‬ ‫و تنها گاهی در حد جنگ روانی مساله را مطرح‬ ‫می کنند‬ ‫خطرناک تری ‪ -‬ش��اید اقدام نظام��ی‪ -‬وجود خواهد‬ ‫داشت‪ ،‬بسیاری از کارشناسان بی درنگ درباره عواقبی‬ ‫وخی��م و خطرن��اک که ممکن اس��ت پ��س از حمله‬ ‫احتمالی امریکا به ایران رخ دهد‪ ،‬به ش��دت هش��دار‬ ‫دادند‪ .‬این مقاله نش��ان می دهد که سناریوی حمله به‬ ‫ایران اگر چه سال هاست روی میز مقامات امریکایی و‬ ‫رژیم صهیونیستی قرار دارد اما توان ایران در مقابله با‬ ‫انها به اندازه ای اس��ت که انها این خطر را نمی پذیرند‬ ‫و تنه��ا گاهی در ح��د جنگ روانی مس��اله را مطرح‬ ‫می کنند‪.‬‬ ‫می کنن��د که انه��ا با دش��منی قوی تر از خ��ود مبارزه‬ ‫می کنند‪.‬‬ ‫پاسخ توفانی و اتشین‬ ‫تحلیلگران معتقدند ممکن است پاسخ ایران‪ ،‬جهانی و‬ ‫فراگیر باشد ولی دامنه واکنش ایران‪ ،‬متناسب با حمله‬ ‫امریکا خواهد بود‪.‬‬ ‫«مگنوس رانسترب»‪ ،‬عضو مرکز مطالعات «تهدیدهای‬ ‫نابرابر» دانش��کده دفاع ملی دانش��گاه استکهلم سوئد‬ ‫می گوی��د‪ :‬یک چیز ب��رای دس��تگاه اطالعاتی امریکا‬ ‫نگاهی به انچه در توان داریم‬ ‫به مناسبت روز صنعت دفاعی‪ ،‬سردار احمد وحیدی‪،‬‬ ‫وزیر دفاع و پش��تیبانی نیروهای مسلح پیامی را منتشر‬ ‫ک��رد که در ان ضم��ن اعالم این روز ب��ه عنوان نماد‬ ‫دانای��ی‪ ،‬توانایی‪ ،‬پویایی و پیش��تازی مل��ت ایران در‬ ‫عرصه عل��م و فناوری دفاعی برخ��ی از توانایی های‬ ‫نظامی ایران برشمرده شده است‪.‬‬ ‫وحیدی در این پیام تاکید کرده اس��ت‪ :‬روز یاداوری‬ ‫دس��تاوردهای ارزش��مند صنایع دفاعی وزارت دفاع‬ ‫همچون‪ :‬ماهواره های امید و طل��وع و ماهواره برهای‬ ‫سفیر و سیمرغ‪ ،‬موش��ک های شهاب و سجیل‪ ،‬ثاقب‬ ‫و صیاد‪ ،‬فاتح و زل��زال‪ ،‬میثاق و رعد‪ ،‬طوفان و نصر‪،‬‬ ‫هواپیماهای صاعقه و سیمرغ‪ ،‬مهاجر و ابابیل‪ ،‬نذیر و‬ ‫رع��د‪ ،‬فجر ‪ 3‬و فائز و ایران ‪ ،140‬بالگردهای توفان و‬ ‫ش��اهد‪ 212 ،‬و ‪ 278 ،205 ،214‬و ‪ ،285‬ش��ناورهای‬ ‫س��طحی عاش��ورا‪ ،‬ذوالفقار و ذوالجناح‪ ،‬الس��ابحات‬ ‫و یون��س‪ ،‬زیردریایی ه��ای قائم‪ ،‬غدی��ر و میدجت‪،‬‬ ‫تجهیزات پیش��رفته الکترونیکی و مخابراتی‪ ،‬بصیر و‬ ‫صافات‪ ،‬کاشف و مطلع الفجر‪ ،‬هدهد و سداد‪ ،‬عقاب و‬ ‫شاهین‪ ،‬بینا و مشکات‪ ،‬مرات و سلیم‪ ،‬تالش و هادی‪،‬‬ ‫فدک و فاتح‪ ،‬تجهیزات تسلیحاتی زرهی و خودرویی‪،‬‬ ‫ذوالفق��ار‪ ،‬ب��راق‪ ،‬قاصد‪ ،‬فاتح‪ ،‬خیب��ر‪ ،‬رعد‪ ،‬زعاف و‬ ‫طراحی و ساخت و تولید انبوه صدها محصول مهم و‬ ‫اس��تراتژیک است که تولید هر یک از انها حلقه ای از‬ ‫وابستگی به بیگانگان را گسسته و مسیر خودکفایی را‬ ‫هموار کرده است‪.‬‬ ‫در ادام��ه ای��ن پی��ام امده اس��ت‪ :‬این دس��تاوردهای‬ ‫س��ترگ به دس��ت نیامده مگر با الطاف الهی‪ ،‬عنایات‬ ‫حض��رت بقی��ه اهلل االعظم (ع��ج)‪ ،‬رهب��ری حکیمانه‬ ‫حض��رت ام��ام خمین��ی (ره) و وصی شایس��ته اش‬ ‫حضرت ایت اهلل العظمی خامنه ای (مدظله العالی)‪ ،‬ایثار‬ ‫ش��هیدان‪ ،‬فداکاری جانبازان‪ ،‬مقاوم��ت ازادگان‪ ،‬رزم‬ ‫بی امان رزمندگان‪ ،‬صبوری خانواده معظم ش��هیدان و‬ ‫نبوغ‪ ،‬خالقیت‪ ،‬پشتکار و تالش دانشمندان‪ ،‬محققان‪،‬‬ ‫متخصصان و صنعتگران صنعت دفاعی‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫توان نظامی ایران از دیدگاه امریکا‬ ‫رزمایش شبیه سازی شده وزارت دفاع امریکا (پنتاگون)‬ ‫در سال ‪ 2002‬نشان می دهد‪ ،‬قایق های تندرو ایران در‬ ‫خلیج فارس قادر است با یورش همزمان و از جهات‬ ‫مختلف‪ ،‬در ‪ 5‬الی ‪ 10‬دقیقه ‪ 16‬کشتی جنگی امریکا را‬ ‫نابود کند‪ .‬روزنامه امریکایی «کریستین ساینس مانیتور»‬ ‫در س��ال ‪ 2008‬در مقاله ای با اش��اره به احتمال حمله‬ ‫امریکا و رژیم صهیونیستی به ایران باعنوان «اگر جنگ‬ ‫شود انتقام ایران چگونه خواهد بود؟» نوشت‪ :‬هر چند‬ ‫فن��اوری نظامی ایران به حد ف��ن اوری نظامی امریکا‬ ‫نیست ولی ایران قادر است با شیوه هایی غیرکالسیک‪،‬‬ ‫پاسخ امریکا را بدهد‪.‬‬ ‫پس از انکه تحریم ها و فش��ارها علی��ه ایران به دلیل‬ ‫تداوم برنامه هس��ته ای ایران افزای��ش یافت و جورج‬ ‫بوش (رئیس جمهور امری��کا) ایران را تهدید کرد که‬ ‫اگر تهران به فش��ارهای بین الملل��ی تن ندهد راه های‬ ‫بسیار مهم است و ان پیش بینی واکنش ایران است که‬ ‫این پیش بینی بسیار دشوارتر از پیش بینی خطر القاعده‬ ‫است‪.‬‬ ‫بنابراین مهم ترین سوالی که برای تحلیلگران و مسلما‬ ‫سیاس��تمداران امریکایی مطرح می شود این است که‬ ‫اگ��ر امریکا به ایران حمله کند ایا می تواند عواقب ان‬ ‫را متحمل شود یا خیر؟‬ ‫از س��وی دیگر عالوه بر واکنش هایی که ممکن است‬ ‫از داخل ایران به هرگونه حمله احتمالی وارد شود تنها‬ ‫یکی از مواردی اس��ت که امریکا و هم پیمانانش به ان‬ ‫فک��ر می کنند‪ .‬موارد دیگر را می توان در واکنش��ی که‬ ‫خارج از ایران به این سناریو داده می شود جست وجو‬ ‫کرد‪ .‬مس��لما این س��ناریو یک س��ناریوی کابوس وار‬ ‫ب��رای هر طراح جنگ اس��ت‪ .‬این درحالی اس��ت که‬ ‫حت��ی دریادار «ویلیام فالون» فرمانده س��ابق نیروهای‬ ‫امریکایی که اش��کارا با حمله به ای��ران مخالف بود‪،‬‬ ‫کس��انی که ایران را تهدید نظامی می خواندند مسخره‬ ‫می کرد به ح��دی که در یک مصاحبه مطبوعاتی گفته‬ ‫بود‪ ،‬ایرانی ها انقدر ضعیف هستند که هر گاه بخواهند‬ ‫می توانن��د انها را از س��ر راه بردارند ول��ی باید زمان‬ ‫مناسب ان فرا رسد‪ .‬ولی پس از این اظهارات‪ ،‬سرلشکر‬ ‫«غالمعلی رشید» (جانشین ستاد کل نیروهای مسلح)‬ ‫به سخنان فالون واکنش نش��ان داد و تاکید کرد ایران‬ ‫قادر است به وس��یله تحرکات موثر تاکتیکی ضرباتی‬ ‫مهلک ب��ر پیکره متج��اوزان امریکای��ی وارد اورد و‬ ‫ام��کان ندارد امریکا بتوان��د ان را پیش بینی کند‪ ،‬پس‬ ‫برای دش��منی که می خواهد ریشه ما را قطع کند هیچ‬ ‫فرصتی باقی نمی گذاریم‪.‬‬ ‫‪45‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫‪46‬‬ ‫وزیر دفاع در پایان این پیام‪ ،‬با تجلیل از ‪ 30‬س��ال کار‬ ‫و تالش و همت و ایثار س��ربازان سنگر دفاعی تاکید‬ ‫کرده اس��ت‪ :‬وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح‬ ‫به عن��وان متولی اصلی صنایع دفاعی کش��ور با اقتدار‬ ‫اماده تحقق فرامین فرمانده معظم کل قوا برای فراهم‬ ‫کردن شرایط دفاع همه جانبه است‪.‬‬ ‫رامین مهمان پرست‪ ،‬س��خنگوی وزارت امور خارجه‬ ‫ایران نیز حمله احتمالی به ایران را س��خنانی نامید که‬ ‫نباید به انه��ا توجه کرد‪ .‬پی��ش از ان‪ ،‬یداهلل جوانی‪،‬‬ ‫سخنگوی سپاه پاسداران انقالب اسالمی ‪ ،‬اعالم کرده‬ ‫ب��ود که امریکا و اس��رائیل جرات حمله ب��ه ایران را‬ ‫ندارند‪.‬وی خاطرنش��ان کرد‪« :‬خلیج فارس منطقه مهم‬ ‫اس��تراتژیکی اس��ت‪ .‬اگر امنیت ان تحت تهدید قرار‬ ‫بگیرد‪ ،‬ضرر ان شامل همه خواهد شد و پاسخ ما قاطع‬ ‫خواهد ب��ود‪ ».‬فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری‬ ‫اسالمی ایران با اش��اره به شکست امریکا در عراق و‬ ‫افغانس��تان گفت‪« :‬امریکا توان باز کردن جبهه سومی‬ ‫در مقابل کش��ور قدرتمند جمهوری اسالمی ایران را‬ ‫ندارد‪».‬‬ ‫امی��ر س��رتیپ احمد رضا پوردس��تان در پاس��خ این‬ ‫جن��گ روانی مبنی بر طرح حمل��ه نظامی علیه ایران‬ ‫اظهار داش��ت‪« :‬تهدید نظامی مسئوالن امریکایی علیه‬ ‫جمهوری اسالمی ایران چیز تازه ای نیست‪ .‬ما مطمئن‬ ‫هس��تیم که نیروهای امریکایی در ش��رایط بس��یار بد‬ ‫نظامی به سر می برند‪».‬‬ ‫امیر سرتیپ پوردستان خاطر نشان کرد‪« :‬امار تلفات‪،‬‬ ‫خودکش��ی ها و بی انضباطی های س��ربازان امریکایی‬ ‫حاکی از ناکامی هایی این کشور در عراق و افغانستان‬ ‫اس��ت‪ ».‬وی در عی��ن حال تاکید ک��رد‪« :‬اگر بخواهد‬ ‫تهدیدی علیه جمهوری اس�لامی ایران عملی بش��ود‬ ‫نیروهای مسلح ما امادگی کامل برای مقابله در زمین‪،‬‬ ‫هوا و دریا را دارند‪».‬‬ ‫فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسالمی ایران در‬ ‫ادامه افزود‪« :‬ما اموزش های عملی را به صورت شبانه‬ ‫و روزانه و تیراندازی با کالیبر های مختلف در دس��تور‬ ‫کار گذاش��ته ایم و با توس��ل به اموزش سعی کرده ایم‬ ‫ک��ه توانمندی ها خ��ود را باال ببریم‪ ».‬امیر پوردس��تان‬ ‫خاطر نش��ان کرد‪« :‬از رصد لحظه به لحظه دش��منان‬ ‫و نیروه��ای فرامنطق��ه ای غافل نبوده ای��م و منطبق با‬ ‫تهدی��دات و دکترینی که تعریف ش��ده رزمایش های‬ ‫خودمان را سازماندهی و به مرحله اجرا گذاشته ایم‪».‬‬ ‫وی تاکید کرد‪« :‬نیروی زمینی ارتش جمهوری اسالمی‬ ‫در حال حاضر از امادگی رزمی و توان دفاعی بس��یار‬ ‫باالیی برخوردار اس��ت و هر گونه تهدیدی با پاس��خ‬ ‫کوبنده ایران مواجه می شود‪ ».‬همچنین رئیس جمهوری‬ ‫اس�لامی ای��ران در مصاحب��ه اختصاص��ی با ش��بکه‬ ‫تلویزیون��ی الجزی��ره تاکید کرد‪« :‬رژیم صهیونیس��تی‬ ‫ضعیف تر از ان اس��ت که بخواهد به ایران حمله کند‪،‬‬ ‫اما درصورت تعدی‪ ،‬پاسخ ایران چنان کوبنده و قاطع‬ ‫خواه��د بود که متج��اوز را از گرفت��ن تصمیم حمله‬ ‫پش��یمان می کند‪ ».‬مجری الجزیره این سوال را مطرح‬ ‫کرد‪« :‬اقای رئیس جمهور‪ ،‬جان بولتون نماینده س��ابق‬ ‫امریکا در س��ازمان ملل متحد اش��کارا و به صراحت‬ ‫اسرائیل را برای حمله به نیروگاه اتمی بوشهر تحریک‬ ‫کرده است‪ ،‬بولتون چند روز پیش گفت اسرائیل برای‬ ‫حمله نظامی به نیروگاه اتمی بوش��هر چند روز بیشتر‬ ‫فرصت ندارد‪ .‬ایا احتمال می دهید که اس��رائیل دست‬ ‫ب��ه چنین اقدامی بزند؟» احمدی ن��ژاد گفت‪« :‬معتقدم‬ ‫اقای جان بولتون ش��یفته بازی های رایانه ای است که‬ ‫تنها می نش��یند و بازی جنگ را در ذهن خود تجس��م‬ ‫می کند و ان را به تنهایی بازی می کند‪ .‬ما به نوبه خود‬ ‫چنین حمله ای را بعید می دانیم‪ ،‬رژیم اس��رائیل بسیار‬ ‫کوچکتر از ان اس��ت که ج��رات رویارویی نظامی با‬ ‫ایران را پیدا کند‪ ،‬گذش��ته از ان‪ ،‬صحبت های بولتون‬ ‫هرگ��ز اعتباری ن��دارد‪ .‬ما وقتی بخواهی��م به مواضع‬ ‫امری��کا ن��گاه کنیم فقط به حرف عقالی این کش��ور‬ ‫گ��وش می کنیم ن��ه انهایی ک��ه از روی بغض و کینه‬ ‫حرف می زنند‪».‬‬ ‫مج��ری ش��بکه الجزیره پرس��ید‪ :‬اگر واقعا اس��رائیل‬ ‫ب��ه نیروگاه اتمی بوش��هر حمله کند‪ ،‬مرزهای پاس��خ‬ ‫ی��ا نوع واکن��ش احتمالی ایران چگون��ه خواهد بود؟‬ ‫رئیس جمهور افزود‪« :‬اوال فکر نمی کنم چنین حمله ای‬ ‫روی دهد؛ چرا که رژیم صهیونیس��تی ضعیف تر از ان‬ ‫اس��ت که بخواهد دس��ت به چنین کاری بزند‪ ،‬اما در‬ ‫پاس��خ به سوال ش��ما اعالم می کنم پاسخ ایران چنان‬ ‫کوبن��ده و قاطع خواهد بود که متج��اوز را از گرفتن‬ ‫تصمیم حمله به تاسیسات ما پشیمان می کند‪».‬‬ ‫مجری الجزیره پرسید‪« :‬سوالی که درباره این اشکال‬ ‫پرسیده می شود این است که اگر فرضا اسرائیل بدون‬ ‫حمایت اش��کار ایاالت متحده امریکا دست به چنین‬ ‫حمله ای بزند‪ ،‬ایا پاسخ ایران پایگاه های نظامی امریکا‬ ‫در کش��ورهای عربی ح��وزه خلیج فارس را ش��امل‬ ‫خواه��د ش��د؟» احمدی نژاد گفت‪« :‬ما و کش��ورهای‬ ‫حوزه خلیج فارس برادر و دوس��ت هستیم و برادران‬ ‫ما در این کش��ورها هرگز اجازه نخواهند داد که خاک‬ ‫انها برای حمله به ایران به کار گرفته شود‪ ،‬رهبران این‬ ‫کش��ورها اگاه تر و هوش��یارتر از ان هستند‪ ،‬اما رژیم‬ ‫صهیونیستی جس��ارت چنین کاری را ندارد‪ ،‬هدف از‬ ‫این تهدیدها این است که اذهان و افکارعمومی منطقه‬ ‫را از موضوع��ات اصلی منحرف کنن��د‪ ،‬این تهدیدها‬ ‫جدی نیست‪».‬‬ ‫مجری الجزیره بار دیگر پرسید‪ :‬اما اقای رئیس جمهور‪،‬‬ ‫اطالعات فراوانی درباره اقدام یا حمله نظامی به ایران‬ ‫منتشر می ش��ود‪ .‬به عنوان مثال مجله اتالنتیک امریکا‬ ‫اع�لام کرده اس��ت که در یک س��ال اینده ب��ه ایران‬ ‫حمله خواهد ش��د‪ .‬شما س��ه یا چهار روز پیش گفته‬ ‫بودید اطالعات دقیقی در دس��ت دارید که اسرائیل و‬ ‫ایاالت متحده امریکا تصمیم دارند علیه دو کشور وارد‬ ‫جنگ ش��وند؟ احمدی نژاد گفت‪« :‬این طور نیست‪ ،‬از‬ ‫کج��ا می خواهند به ایران حمله کنن��د‪ ،‬مثال از منطقه‬ ‫می خواهند دست به این کار بزنند‪ ،‬هرگز چنین کاری‬ ‫امکان ندارد‪ ،‬ش��رایط اجازه چنین اقدامی را نمی دهد‪،‬‬ ‫از امریکا به ایران حمله کنند‪ ».‬مجری الجزیره پرسید‪:‬‬ ‫«همانطور که مثال به عراق و افغانستان حمله کردند؟»‬ ‫رئیس جمهوری اس�لامی ایران پاسخ داد‪« :‬نه‪ ،‬موضوع‬ ‫اینج��ا خیلی فرق می کند‪ ،‬ایا فک��ر نمی کنید که ایران‬ ‫با عراق و افغانس��تان فرق دارد‪ .‬وضعیت امریکایی ها‬ ‫ام��روز با ‪ 10‬س��ال پیش ف��رق نمی کن��د؟ وضعیت‬ ‫ایاالت متحده امریکا کامال متفاوت اس��ت‪ ،‬انچه من‬ ‫گفتم چیز دیگری اس��ت‪ ،‬اینکه انها قصد دارند به دو‬ ‫کشور کوچک در منطقه حمله کنند و عمال برای این‬ ‫کار برنامه ریزی کرده اند‪ ،‬اما وقتی ما از طرح انها خبر‬ ‫می دهیم‪ ،‬سبب عقب نشینی انها می شود و تحت فشار‬ ‫قرار می گیرند و امیدوارم که فرصت مناسب برای این‬ ‫کار را پی��دا نکنند‪ ،‬انها در جس��ت وجوی کانون های‬ ‫تنش در اطراف رژیم صهیونیس��تی همانند انچه اخیرا‬ ‫در لبنان روی داد‪ ،‬هس��تند اما ه��ر روز که می گذرد‪،‬‬ ‫احتمال این حمله هم ضعیف می شود‪ .‬انها باید بدانند‬ ‫هر جرقه ای که در اطراف رژیم صهیونیس��تی شعله ور‬ ‫کنند‪ ،‬اینده این رژیم را تهدید خواهد کرد‪».‬‬ ‫هرچند در همه س��ال های گذشته‪ ،‬نوعی تفکر حمله‬ ‫به ایران در میان سیاستمداران امریکایی وجود داشته‪،‬‬ ‫با مروری بر تحلیل ها و ادعاهای س��ی س��ال گذشته‬ ‫امریکایی ها برای حمله به ایران‪ ،‬به ویژه در بازه زمانی‬ ‫‪ 10‬س��ال گذش��ته تا کنون‪ ،‬به خوبی مش��خص است‬ ‫که هم��ه این تحلیل ها‪ ،‬صرفا برای جوس��ازی روانی‬ ‫ب��وده و در عمل بیش��تر به نوعی بلوف زنی سیاس��ی‬ ‫می ماند‪.‬‬ ‫گفت و گو با حسن بهشتی پور‬ ‫امریکایی ها فقط‬ ‫جو سازی می کنند‬ ‫رژیم صهیونیس��تی و امری��کا در پی اغاز یک‬ ‫جنگ روانی علیه ایران در صدد هستند تا بتوانند‬ ‫انگونه ک��ه خود می خواهند ای��ران را پای میز‬ ‫مذاکره بنشانند تا ایران از حق مسلم خود یعنی‬ ‫دستیابی به انرژی هسته ای منصرف شود‪ .‬اما این‬ ‫جنگ روانی تا کنون نتوانسته است اثرات خود‬ ‫را انگونه که غربی ها مد نظر دارند داشته باشد‪.‬‬ ‫حسن بهشتی پور‪ ،‬کارش��ناس مسائل بین الملل‬ ‫معتقد است افرادی که به این جنگ روانی دامن‬ ‫می زنن��د هیچ منبعی برای ادعاهای خود ندارند‪.‬‬ ‫انها تنها این مس��اله را تک��رار می کنند و حتی‬ ‫نمی توانند زمانی مش��خص برای هرگونه حمله‬ ‫احتمالی به ایران اعالم کنند‪ .‬وی معتقد اس��ت‬ ‫این مساله که انها حمله به ایران را مرتبا تکرار‬ ‫و ان را بزرگ نمای��ی می کنند نش��ان دهنده این‬ ‫است که بیشتر می خواهند از شرایط بهره برداری‬ ‫کنند مانن��د اینکه چوبی را یک نفر بلند می کند‬ ‫ب��رای اینکه ش��خص مقاب��ل را بترس��اند و نه‬ ‫اینکه او را بزند‪ .‬اقای بهش��تی پور در مقایس��ه‬ ‫ش��رایط ایران با عراق اغاز جنگ می گوید‪ :‬اگر‬ ‫امریکایی ها بخواهند به ای��ران حمله کنند باید‬ ‫بگوی��م که اوال ایران ش��رایط ان زمان عراق را‬ ‫ندارد‪ .‬عراق بع��د از جنگی که به ایران تحمیل‬ ‫کرد و شکس��ت خورد‪ ،‬به کویت حمله کرد و‬ ‫کویت را گرفت‪ .‬این مس��اله بهانه خوبی شد تا‬ ‫امریکایی ها بیایند و بعد از تحریم به این کشور‬ ‫تحریم کنند‪ .‬مشروح این مصاحبه را می خوانید‪.‬‬ ‫پ��س از اعمال تحریم ه��ای جدید علیه‬ ‫ایران‪ ،‬برخی کارشناس��ان اعالم کردند‬ ‫که این تحریم ها پیش فرضی است برای‬ ‫حمل��ه به ایران‪ .‬اساس��ا ب��ا وجود انکه‬ ‫اکنون چند ماه از اعم��ال این تحریم ها‬ ‫علیه ایران می گذرد ایا چنین سناریویی‬ ‫محل��ی از اعراب دارد؟ چرا افرادی این‬ ‫س��ناریو را تقویت می کنند و چه منبعی‬ ‫برای ادعاهای خود دارند؟‬ ‫معم��وال افرادی که چنی��ن پیش بینی هایی می کنند‬ ‫اس��یر جنگ روان��ی رس��انه های غربی ب��ه ویژه‬ ‫امریکایی هس��تند چراکه انها مرتبا این مس��اله را‬ ‫مطرح و س��عی می کنند که فضا را سنگین کنند تا‬ ‫بتوانند از این فضای به وجود امده به خاطر جنگ‬ ‫روانی بهره برداری کنند‪ .‬تجربه نش��ان داده اس��ت‬ ‫انها وقت��ی بخواهند حمله کنند که پیش��تر اعالم‬ ‫نمی کنند و از پدیده غافلگیری اس��تفاده می کنند‪.‬‬ ‫این مس��اله که انها حمله به ای��ران را مرتبا تکرار‬ ‫می کنند و ان را بزرگ نمایی می کنند نش��ان دهنده‬ ‫این اس��ت که بیش��تر می خواهند از ش��رایط بهره‬ ‫ب��رداری کنند مانند اینکه چوب��ی را یک نفر بلند‬ ‫ش��رایط امروز ایران به هی��چ وجه با زمانی که جنگ‬ ‫میان ایران و عراق تمام ش��د قابل مقایس��ه نیس��ت‪.‬‬ ‫بنابراین من فکر می کنم که شرایط عراق به هیچ وجه‬ ‫قابل مقایسه با عراق نیست‪.‬‬ ‫بله‪ ،‬این مس��اله دو‪ ،‬سه س��ال گذشته هم در فضای‬ ‫مطبوعات��ی این مس��اله وجود داش��ت‪ .‬در ان زمان‬ ‫رسانه های غربی حتی نقاط حمله به ایران که بیش از‬ ‫‪ 150‬نقطه بود را مش��خص و اعالم کرده بودند که به‬ ‫این نقاط حمله خواهد شد‪ .‬در زمان بوش طرح های‬ ‫بس��یاری برای حمله به ایران برنامه ریزی ش��ده بود‪.‬‬ ‫این موض��وع بعد از جن��گ عراق به ک��رات تکرار‬ ‫ش��ده اس��ت‪ .‬این اولین باری نیست که چنین جنگ‬ ‫روان��ی را اغ��از می کنند‪ .‬من نمی خواه��م بگویم که‬ ‫احتمال حمله به ایران صفر اس��ت‪ ،‬همیشه درصدی‬ ‫از احتم��ال وجود دارد‪ .‬اما این درصد حمله به ایران‬ ‫چقدر اس��ت؟ انهایی که ادعا می کنند به ایران حمله‬ ‫خواهد ش��د بای��د عالوه بر اینکه زمان را مش��خص‬ ‫می کنند درص��د احتمال را هم مد نظ��ر قرار دهندو‬ ‫من در ش��رایط فعلی احتمال حمله ب��ه ایران را زیر‬ ‫‪ 10‬درص��د پیش بین��ی می کنم و ب��رای حرف خودم‬ ‫دالیل مختلفی دارم‪.‬‬ ‫امریکایی ها ای��ن موضوع را اع�لام کرده اند تا مانع‬ ‫از س��اخت بمب هس��ته ای ش��وند‪ .‬باید این نکته را‬ ‫مد نظر داش��ت که ایران به هیچ وجه به دنبال ساخت‬ ‫بمب هس��ته ای نیس��ت‪ .‬ثانیا این مس��اله که امریکا‬ ‫بخواهد به ایران حمله کند تنها محدود به جنگ بین‬ ‫دو کش��ور نخواهد ب��ود و تقریبا منطق��ه را به اتش‬ ‫می کشد و کلی مش��کالت برای کشورهای منطقه به‬ ‫وجود می اید‪ .‬بنابراین خطر این حمله بسیار باالست‬ ‫و ش��رایط و مشکالتش هم بسیار است‪ .‬بنابراین من‬ ‫فکر نمی کن��م امریکایی ها حاضر باش��ند تبعات ان‬ ‫را بپذیرن��د‪ .‬امریکایی ها فقط جو س��ازی می کنند تا‬ ‫بتوانند با سیاس��ت فش��ار بیایند پای میز مذاکره‪ .‬در‬ ‫واقع سیاست ارعاب از نظر رسانه ای و سیاست فشار‬ ‫از راه تحری��م را دنبال می کنن��د تا در نهایت مواضع‬ ‫ایران را تغییر دهند و ایران را به س��متی بکشانند که‬ ‫خودشان می خواهند‪.‬‬ ‫مقام��ات ایرانی از جمل��ه رئیس جمهور‪،‬‬ ‫وزیر امور خارجه و‪ ...‬اعالم کرده اند که‬ ‫در صورت هر گونه تعرضی به ایران کل‬ ‫منطق��ه تحت تاثیر ق��رار می گیرد‪ .‬نقش‬ ‫هم پیمانان ایران در این مساله چیست؟‬ ‫ممک��ن اس��ت در ص��ورت حمل��ه به ای��ران‪ ،‬به‬ ‫هم پیمانان ایران هم حمله ش��ود‪ .‬از س��وی دیگر‬ ‫ایران در این مساله کوتاه نخواهد امد و به دشمنی‬ ‫که به او ضربه زده اس��ت‪ ،‬ضربه خواهد زد‪ .‬ایران‬ ‫فقط دفاع نخواهد کرد و متقابال به دش��من ضربه‬ ‫خواهد زد‪ .‬بر اساس این تئوری پایگاه های امریکا‬ ‫در کش��ورهای همس��ایه نیز در تیر رس حمالت‬ ‫ای��ران قرار خواهد گرفت‪ ،‬چرا ک��ه از طریق این‬ ‫پایگاه هاست که به ایران حمله می شود‪.‬‬ ‫اگر رژیم صهیونیستی به تنهایی بخواهد‬ ‫به ایران حمله کن��د ایا امریکا او را در‬ ‫این مساله همراهی خواهد کرد یا خیر؟‬ ‫ممکن اس��ت اگ��ر حمله ای ب��ه ایران بش��ود که‬ ‫این مس��اله بس��یار بعید اس��ت اغاز کننده جنگ‬ ‫رژیم صهیونیس��تی باش��د و پس از ان امریکا هم‬ ‫از این حمله حمایت کند‪ .‬اما مس��اله این است که‬ ‫اساسا این یک عملیات روانی است و می خواهند‬ ‫مس��ئوالن و مردم ما را در مع��رض جنگ روانی‬ ‫ق��رار دهند‪ .‬امروز غربی ها به خصوص امریکا در‬ ‫ش��رایطی نیس��تند که بخواهند یک جنگ دیگری‬ ‫را به منطق��ه تحمیل کنند‪ .‬ام��روز امریکایی ها به‬ ‫همراه هم پیمانانش��ان در جنگ افغانستان و عراق‬ ‫وامانده ان��د و توانای��ی کنترل و خ��روج از ان را‬ ‫ندارند‪ .‬حتی به جرات می توان گفت که نمی توانند‬ ‫در جنگ با قبیله نش��ینان پاکس��تانی پیروز شوند‪.‬‬ ‫مش��کالت بس��یاری در منطقه دارند‪ .‬امریکا فقط‬ ‫همین امس��ال ‪ 1400‬میلیارد دالر کس��ری بودجه‬ ‫داشته است‪ .‬یعنی برای هر دالری که خرج می کند‬ ‫‪ 30‬سنت کس��ری دارد‪ .‬در این شرایط یک جنگ‬ ‫دیگر به منطقه تحمیل کند که به چه چیزی برسد؟‬ ‫اینها به دنبال منافع خودش��ان هس��تند و برای هر‬ ‫دالری که خرج می کنند حساب و کتاب دارند‪ .‬در‬ ‫حال حاضر اینها در وضعیتی نیس��تند که بخواهند‬ ‫جنگ دیگری را به این شدت سازمان دهی کنند‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫می کن��د برای اینکه ش��خص مقابل را بترس��اند و نه‬ ‫اینک��ه او را بزند‪ .‬بنابراین در این موضوع هم باید از‬ ‫انهای��ی که پیش بینی می کردند که این قطعنامه ها یک‬ ‫مقدمه برای حمله اس��ت این س��وال را بپرسید که با‬ ‫چه قرائن و ش��واهدی این مس��اله را مطرح می کنند‪.‬‬ ‫انها باید دالیلی برای صحبت های خود داشته باشند‬ ‫ک��ه این دالیل می تواند یا دالیل نقلی باش��د – یعنی‬ ‫مسائلی که در اسناد و مدارکی انها را خوانده باشند‪-‬‬ ‫یا دالیل عقلی – یعنی استدالل عقلی کنند‪ .‬به نظر من‬ ‫از نظر استدالل عقلی مساله ای وجود ندارد که نشان‬ ‫دهد که ممکن اس��ت تحریم ها مقدمه ای برای حمله‬ ‫به ایران باشد‪ ،‬چرا که منافع غربی ها ایجاب نمی کند‬ ‫که بخواهند به ایران حمله کنند‪ .‬در ضمن انهایی که‬ ‫چنین پیش بینی های��ی می کنند باید یک فاصله زمانی‬ ‫را هم مشخص کنند‪ .‬چراکه انها با این استدالل که به‬ ‫ایران حمله می کنند در برابر این س��وال که پس چرا‬ ‫حمله نمی کنند پاس��خ می دهند که هنوز زمان ان فرا‬ ‫نرسیده است‪ .‬باید یک سقف زمانی برای استدالل و‬ ‫پیش بینی خود داشته باشند که ندارند‪.‬‬ ‫حمل��ه نظامی امری��کا به ع��راق به گونه ای‬ ‫بر اس��اس توهمات��ی بود ک��ه امریکایی ها‬ ‫داشتند‪ .‬یعنی امریکا با پیش دستی در مورد‬ ‫این توهم که در عراق س�لاح های کش��تار‬ ‫جمعی وجود دارد به این کشور حمله کرد‬ ‫و اکنون پس از چند سال که حتی نیروهای‬ ‫امریکای��ی از عراق خارج ش��ده اند ثابت‬ ‫شده است که اش��تباه می کردند‪ .‬ایا ممکن‬ ‫اس��ت امریکایی ها طی یک اقدام نسنجیده‬ ‫بار دیگر یک حمله پیش دستانه انجام دهند‬ ‫و به ایران حمله کنند؟‬ ‫اصطالح��ی وجود دارد ب��ه نام حمله پیش دس��تانه‪،‬‬ ‫ب��دان معنا ک��ه حمله ای ک��ه به طرف مقاب��ل انجام‬ ‫می ش��ود قب��ل از اینکه او بخواهد حمل��ه کند‪ .‬یعنی‬ ‫فرض می کنند که کش��وری می خواهد منافع شما را‬ ‫م��ورد هدف قرار دهد و حمل��ه کند‪ .‬قبل از اینکه او‬ ‫حمل��ه کند ش��ما به او حمله می کنی��د که این حمله‬ ‫پیش دستانه است‪.‬‬ ‫در م��ورد ع��راق واقعیت این اس��ت که این کش��ور‬ ‫نمی خواس��ت به امریکا حمله کند‪ .‬امریکا از س��ال‬ ‫‪ 1991‬تا س��ال ‪ 2003‬این کشور را تحت تحریم قرار‬ ‫داد و باعث و بانی این مس��اله خ��ود صدام بود چرا‬ ‫که به کشور همسایه خود یعنی کویت حمله کرده و‬ ‫این کشور را به اشغال خود در اورده بود‪ .‬این مساله‬ ‫بهانه خوبی به دس��ت امریکایی ها داده بود و انها هم‬ ‫عراق را تحریم کردند‪ .‬پس از این تحریم ها زمانی که‬ ‫قوای ارتش عراق ضعیف شد و مناسبات داخلی این‬ ‫کشور از نظر اجتماعی و سیاسی تحلیل رفت به بهانه‬ ‫اینکه عراق در حال تولید سالح کشتار جمعی است‬ ‫به این کشور حمله کردند‪ .‬پس از مدتی خودشان هم‬ ‫اعتراف کردند که هیچ سالح کشتار جمعی در عراق‬ ‫پیدا نشده و اعالم کردند که فریب مخالفان صدام را‬ ‫خورده اند که اقرار کرده بودند این سالح ها در عراق‬ ‫وج��ود دارد‪ .‬اینها تنها توجیهاتی بود که امریکایی ها‬ ‫در مقاب��ل حمله به عراق اع�لام می کردند تا بتوانند‬ ‫این دروغ بزرگی که به جهان گفته اند را توجیه کنند‪.‬‬ ‫اگ��ر امریکایی ها بخواهند به ای��ران حمله کنند باید‬ ‫بگویم که اوال ایران ش��رایط ان زمان عراق را ندارد‪.‬‬ ‫عراق بعد از جنگی که به ایران تحمیل کرد و شکست‬ ‫خورد‪ ،‬به کوی��ت حمله کرد و کویت را گرفت‪ .‬این‬ ‫مس��اله بهانه ای خوبی شد تا امریکایی ها بیایند و بعد‬ ‫از تحریم به این کشور تحریم کنند‪.‬‬ ‫ایران امروز و در ش��رایط فعلی نه تنها قوایش تحلیل‬ ‫نرفته بلکه موقعیت بسیار بهتری هم پیدا کرده است‪.‬‬ ‫‪47‬‬ ‫گفت و گو با دکتر تفرشی‪ ،‬دیپلمات سابق‬ ‫اسرائیل در تیررس ایران است‬ ‫مریم یوسفی‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫‪48‬‬ ‫بار دیگر فرهنگ و غیرت قدرتمند ایرانی نشان داد که‬ ‫به رغم اعمال انواع تحریم های غیر حقوقی و ظالمانه‬ ‫علیه ملت و دولت ایران هنوز می توان مزه پیش��رفت‬ ‫و اس��تقالل را چشیده و در راستای اهداف بلند ملت‬ ‫ایران به پیش رفت‪ .‬پیشرفت های روز افزون ملت ایران‬ ‫در ف��از نظامی و دفاعی امروز خواب را بر بدخواهان‬ ‫این مرز و بوم حرام کرده و فکر حمله به خاک کشور‬ ‫عزیزمان را به ارزویی دست نیافتنی مبدل کرده است‪.‬‬ ‫کشورهای غربی هم بار دیگر به خود امدند و متوجه‬ ‫ش��دند که هرگونه حمله احتمالی به ایران پیامدهای‬ ‫غیر قابل پیش بینی در پی خواهد داش��ت‪ .‬در همین‬ ‫زمینه با اقای دکتر تفرش��ی‪ ،‬کارشناس ارشد حقوق‬ ‫بین الملل مصاحب��ه ای انجام دادیم‪ .‬این کارش��ناس‬ ‫مسائل بین الملل ضمن اشاره به تبعات هرگونه حمله‬ ‫احتمالی به ایران خاطر نشان کرد که حمله به نیروگاه‬ ‫بوش��هر یا هر نیروگاه دیگری منتفی شده است‪ .‬وی‬ ‫معتقد است که کش��ورهای غربی سوخت هسته ای‬ ‫را در انحص��ار خود در اورده اند ت��ا همواره از ان به‬ ‫عنوان گروگان (در به تعطیلی کشاندن کار نیروگاه ها)‬ ‫استفاده کنند و جمهوری اسالمی ایران به درستی متوجه‬ ‫این مس��اله شده است‪ .‬همانطور که کشورهای غربی‬ ‫سوخت هس��ته ای نیروگاه امیر اباد را تامین نمی کنند‬ ‫در این��ده هم هیچ تضمینی وجود ندارد که بخواهند‬ ‫سوخت هسته ای نیروگاه بوشهر و یا امثال ان را بدهند‬ ‫و راکتوره��ای حدودا پنج تا هفت میلیارد دالری ما‬ ‫می تواند همواره در گرو این باشد که کشورهای غربی‬ ‫دلشان بخواهد به ما سوخت بدهند یا دلشان نخواهد‪.‬‬ ‫بسیاری در غرب گمان می کردند که اعمال‬ ‫دور جدی��دی از تحریم ها یک پیش فرض‬ ‫برای حمله به ایران اس��ت اما شاهد بودیم‬ ‫که چنین نشد و حتی خود کشورهای غربی‬ ‫(ب��ه عنوان مثال المان ه��ا) این تحریم ها را‬ ‫دور می زنند‪ .‬این مس��اله را چگونه ارزیابی‬ ‫می کنید؟ ایا به نظر ش��ما هدف غربی ها از‬ ‫اعمال تحریم های بیشتر این است که بتوانند‬ ‫به جایی برس��ند که به ایران حمله کنند یا‬ ‫اینکه فکر می کنند همین تحریم ها می تواند‬ ‫کار ساز باشد؟‬ ‫در خصوص تحریم ها که اخرین انها قطعنامه ‪1929‬‬ ‫اس��ت‪ ،‬تحریم ها باید مبنا داشته باشد و مبنای ان هم‬ ‫باید مبانی حقوقی باش��د‪ .‬بنابراین باید یکسری اسناد‬ ‫و واقعیت های��ی ارائه ش��ود و بر اس��اس ان موضوع‬ ‫به شورای امنیت س��ازمان ملل متحد ارسال شود‪ .‬ما‬ ‫می دانی��م و جمهوری اس�لامی ایران هم به درس��تی‬ ‫از خ��ود اینگونه دفاع کرده اس��ت که مبانی تش��کیل‬ ‫پرونده هسته ای ایران در اژانس و ارسال ان از اژانس‬ ‫به ش��ورای امنیت س��ازمان ملل متح��د‪ ،‬مبانی صرفا‬ ‫سیاسی است‪ .‬با مبانی سیاسی هم حل و فصل کردن‬ ‫موضوعات حقوقی و فنی کار بس��یار مشکل‪ ،‬دشوار‬ ‫و بسیار پر هزینه ای اس��ت‪ .‬جامعه بین المللی هم در‬ ‫حال حاضر این مس��اله را تجربه می کند‪ .‬ما هم باعث‬ ‫و بانی این مساله نبودیم‪ ،‬بلکه باعث و بانی این قضیه‬ ‫تئوریسین های خطرناکی مانند جان بولتون بودند که‬ ‫اول مبانی مانند نیروگاه بوش��هر را به عنوان واس��طه‬ ‫قرار دادند‪ ،‬نیروگاه بوش��هری که امروز افتتاح شد و‬ ‫هیچ گونه مس��اله ای نداشت و هیچ گونه سوء استفاده‬ ‫جمهوری اس�لامی از انرژی هس��ته ای قلمداد نش��د‪.‬‬ ‫همین قطعنامه ‪ 1929‬را مالحظه کنید‪ .‬قطعنامه ای که‬ ‫به نظر ما و به نظر بس��یاری از کشورهایی که طرفدار‬ ‫برنام��ه صلح امیز هس��ته ای ایران هس��تند‪ ،‬قطعنامه‬ ‫مطرودی است‪ .‬امروز این قطعنامه هم توسط اتحادیه‬ ‫اروپا که خود را مظهر دموکراسی می داند و امریکا که‬ ‫خود را به عنوان یک پیشتاز در عرصه حقوق بین الملل‬ ‫معرفی می کند مورد س��وء اس��تفاده قرار می گیرد‪ .‬در‬ ‫حقیقت تصویب سازوکارهای شدید تر اروپا و امریکا‬ ‫(فرات��ر از قطعنامه) نماد نقض این قطعنامه از س��وی‬ ‫متولیان ان است‪.‬‬ ‫در م��ورد اس��تفاده از زور و مواردی که کش��ورهای‬ ‫جمهوری اسالمی ایران به اندازه ای قدرتمند‬ ‫اس�ت که حمله کننده را از کار خود پش�یمان‬ ‫کن�د‪ .‬هرگونه حمله به ای�ران تبعات غیر قابل‬ ‫پیش بین�ی را ب�ه هم�راه داش�ته و خاتمه ان‬ ‫نی�ز لزوم�ا در اختی�ار اغازگ�ر ان نخواه�د‬ ‫بود‬ ‫غربی به ان اش��اره می کنند این امر ناقض بسیاری از‬ ‫کنوانسیون های بین المللی حقوق بشری و حقوق بشر‬ ‫دوستانه اس��ت و تحریم های یک جانبه ای که اتحادیه‬ ‫اروپ��ا اعم��ال می کند ناق��ض اصول مس��لم حقوق‬ ‫بین الملل به خصوص موارد امره ای چون مفاد مس��تتر‬ ‫در اعالمیه جهانی حقوق بشر و سایر موارد شناسایی‬ ‫ش��ده در قالب عرف اس��ت‪ .‬این افعال با ش��عارهای‬ ‫دموکراس��ی و مردم س��االری اروپا کام�لا در تناقض‬ ‫اس��ت و نش��ان می دهد که منافع انها که همانا حفظ‬ ‫هژمونی در چرخه سوخت هسته ای و همواره کنترل‬ ‫کردن ژنراتورها و توربین های بزرگ هس��ته ای است‬ ‫در تناقض اش��کار با این موارد اس��ت‪ .‬انها سوخت‬ ‫هس��ته ای را در انحصار خ��ود در اورده اند تا همواره‬ ‫از ان به عنوان یک گروگان استفاده کنند و جمهوری‬ ‫اسالمی ایران به درستی متوجه این مساله شده است‪.‬‬ ‫همانط��ور که کش��ورهای غربی س��وخت هس��ته ای‬ ‫نیروگاه امیر اب��اد را تامین نمی کنند در اینده هم هیچ‬ ‫تضمینی وجود ندارد که بخواهند س��وخت هسته ای‬ ‫نیروگاه بوش��هر و یا امثال ان را بدهند و راکتورهای‬ ‫حداقل پنج میلیاردی ما می تواند همواره در گرو این‬ ‫باشد که کشورهای غربی دلشان بخواهد به ما سوخت‬ ‫بدهند یا دلشان نخواهد‪ .‬این امر مسائل امنیتی بسیاری‬ ‫را در حوزه انرژی به هر کشوری تحمیل خواهد کرد‪.‬‬ ‫ما به درس��تی تصمیم گرفته ایم و توان ان را هم داریم‬ ‫تا اورانیوم مورد نیاز خودمان را خودمان تامین کنیم‪.‬‬ ‫در ح��ال حاض��ر در گزارش ه��ای اژان��س‬ ‫صلح امیز بودن برنامه هسته ای ایران تایید شده‬ ‫است‪ ،‬اما بازهم شاهد هستیم که افرادی مانند‬ ‫جان بولتون بر مواضع خصم امیز خود اصرار‬ ‫می کنند‪ .‬به عنوان مثال وی در مصاحبه اخیر‬ ‫خود اسرائیل را تشویق کرده تا به ایران حمله‬ ‫کند‪ .‬اظهارات بولتون در مورد حمله نظامی به‬ ‫ایران و رهنمودی که به رژیم صهیونیستی داده‬ ‫بود مصداق جرم در حقوق بین الملل اس��ت‬ ‫یا خیر؟‬ ‫البت��ه می دانی��د که اظه��ارات اق��ای بولت��ون را خود‬ ‫امریکایی ه��ا هم قبول ندارند‪ ،‬وگرنه وی را به نوعی در‬ ‫قالب سیستم اداری و امنیتی خود حفظ می کردند مانند‬ ‫برژینسکی و امثالهم و از نظراتش استفاده می کردند‪ .‬وی‬ ‫رژیم صهیونیستی را تشویق و ترغیب می کرد تا قبل از‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫اغاز به کار نیروگاه بوش��هر ب��ه این نیروگاه حمله کند‪.‬‬ ‫حمله به نیروگاهی که زیر نظر اژانس اس��ت حمله به‬ ‫خود نظام اداری اژانس و تمام س��اختار های ان اس��ت‪.‬‬ ‫حمله به انسانیت و دموکراسی است‪ .‬این گونه تفکرات‬ ‫دیگر مرده است‪ .‬اقای بولتون صاحب تفکرات مریضی‬ ‫است که هزینه های گزافی را بر ملت و دولت امریکا و‬ ‫بلکه جامعه بشری تحمیل کرده است‪ .‬در جامعه جهانی‬ ‫ش��اهد این هستیم که ممنوعیت به کار گیری زور دیگر‬ ‫یک اصل شده است‪ .‬اما بولتون ‪ 10‬سال پیش اعالم کرد‬ ‫که ممنوعیت به کارگیری زور دیگر مرده و حتی به خاک‬ ‫سپرده شده است‪ .‬یعنی وی می گوید که استفاده از زور‬ ‫یک اهرم مشروع است و حق کشورهاست؛ تفکری که‬ ‫میوه ان تنها نضج وحشیگری است‪ .‬خوشبختانه امروز‬ ‫این نوع تفکرات در جامعه بین المللی خریداری ندارد‪.‬‬ ‫جامعه بین المللی می داند که هزینه حمله به کش��ورها‬ ‫مانند گذش��ته قابل پیش بینی و ارزیابی نیست و تبعات‬ ‫گسترده ای دارد‪ .‬در هر صورت خوشحالم از اینکه این‬ ‫قبیل تفکرات در عرصه بین المللی و حتی ذیل دستگاه‬ ‫حاکمه امریکا خریدار چندانی ندارد‪.‬‬ ‫در هفته ه��ای گذش��ته ش��اهد بودی��م که‬ ‫نیروگاه بوشهر رس��ما راه اندازی شد‪ .‬ایران‬ ‫به باشگاه دارندگان انرژی هسته ای پیوست‪.‬‬ ‫ام��روز دیگر نباید بحث حمل��ه به نیروگاه‬ ‫بوش��هر مطرح ش��ود چراکه ای��ن نیروگاه‬ ‫تحت نظارت اژانس اس��ت و حمله به ان‬ ‫جرم بین المللی محس��وب می شود‪ .‬اما اگر‬ ‫رژیم صهیونیستی بخواهد به تنهایی و بدون‬ ‫کمک امریکا چنین اقدام خصمانه ای انجام‬ ‫دهد چه پاسخی دریافت خواهد کرد؟‬ ‫حمله به نیروگاه بوش��هر یا هر نیروگاه دیگری منتفی‬ ‫ش��ده اس��ت‪ .‬در حال حاضر تبعات زیست محیطی‬ ‫ناشی از تشعشعات رادیواکتیو نیروگاه بوشهر می تواند‬ ‫زندگی تمام کشورهای حوزه خلیج فارس را با تهدید‬ ‫جدی و انی روبه رو کند‪.‬‬ ‫ام��روز اقای بولت��ون و طرفداران اس��رائیلی وی با این‬ ‫س��وال روبه رو هستند که با حمله به نیروگاه بوشهر چه‬ ‫چیزی به دست خواهید اورد؟ نیروگاه بوشهر برق تولید‬ ‫می کند‪ .‬اگر بحث هس��ته ای ش��دن ایران است که این‬ ‫مساله به نیروگاه بوش��هر ارتباطی ندارد‪ .‬باید نقاطی را‬ ‫مورد حمله قرار دهند که مورد نظارت اژانس نیس��ت‬ ‫که ایران هم چنین نقاطی ندارد‪ .‬تمام تاسیسات هسته ای‬ ‫ما از نطنز و نقاط دیگر همه تحت نظارت اژانس است‪.‬‬ ‫درست است که شورای امنیت سازمان ملل متحد از ما‬ ‫خواسته است که فعالیت های خود را متوقف کنیم اما ما‬ ‫بر اساس این فهم درس��ت که حق استفاده صلح امیز از‬ ‫سوخت هسته ای را داریم به فعالیت خود ادامه می دهیم‬ ‫و از اژانس و ش��ورای امنیت هم خواسته ایم که بیش از‬ ‫این از ابزار قدرت س��وء استفاده نکنند‪ .‬ما با بازرسی ها‬ ‫مش��کلی نداشته ایم‪ .‬اما این مس��ائل هیچ کدام ربطی به‬ ‫حمله به نیروگاهی که در دنیا نمونه های بس��یاری از ان‬ ‫وجود دارد‪ ،‬ندارد‪ .‬اس��رائیل نه توان این کار را دارد و نه‬ ‫می تواند تبعات این کار را بپذیرد‪ ،‬چراکه تبعات این کار‬ ‫مس��اوی است با تخریب مسائل زیست محیطی صدها‬ ‫هزار کیلومتر مربع از اب ها و نابود شدن محیط زیست‬ ‫که صدها سال طول می کشد که به حالت اولیه باز گردد‬ ‫چرا که اورانیوم و مواد رادیو اکتیو منتشر شده مانند نفت‬ ‫نیست که بتوان ان را جمع اوری کرد‪.‬‬ ‫مجله اتالنتیک پرونده ای را منتشر کرده که‬ ‫نوع و چگونگی حمله به نیروگاه بوشهر را‬ ‫حتی با عکس نشان می دهد‪ .‬با صحبت هایی‬ ‫هم که ش��ما کردید این مس��اله کامال باید‬ ‫منتفی باشد‪ .‬پس طرفداران حمله به نیروگاه‬ ‫بوشهر با چه توجیهی برنامه ریزی می کنند؟‬ ‫هر کسی دنبال کارهای ژورنالیستی و فروش نشریات‬ ‫خودش است‪ .‬هر کسی حرف خودش را می زند‪ .‬اما‬ ‫ما در دنی��ای واقعیت ها زندگ��ی می کنیم‪ .‬جمهوری‬ ‫اس�لامی ایران به اندازه ای قدرتمند اس��ت که حمله‬ ‫کنن��ده را از کار خود پش��یمان کند‪ .‬هرگونه حمله به‬ ‫ای��ران تبعات غیر قابل پیش بینی را به همراه داش��ته و‬ ‫خاتم��ه ان نیز لزوم��ا در اختیار اغازگ��ر ان نخواهد‬ ‫بود‪ .‬امروز هی��چ قطعنامه ای مجوزی را در این رابطه‬ ‫ص��ادر نکرده و اقدامات پیش دس��تانه نیز تا حدودی‬ ‫در قالب ماده ‪ 51‬منش��ور و دفاع مش��روع پیش بینی‬ ‫ش��ده است که این فرض نیز با توجه به عدم تعرض‬ ‫ی ایران به احدی از کشورها از ‪200‬‬ ‫جمهوری اس�لام ‬ ‫سال گذش��ته تا کنون محلی از اعراب ندارد‪ .‬بنابراین‬ ‫در صورت هر حمله احتمالی حق پاسخ کوبنده برای‬ ‫ایران همواره محفوظ خواهد بود‪.‬‬ ‫به نظر نمی رس��د اسرائیل که کل مناطق اشغالی اش در‬ ‫تیررس انواع جنگ افزارهای ایران است هرگز دست‬ ‫به چنین خبطی بزند‪.‬‬ ‫بعد از راه اندازی نیروگاه بوشهر بسیاری از‬ ‫کشورهای غربی اعالم کردند که ایران دیگر‬ ‫نیازی به غنی س��ازی ‪ 20‬درص��د اورانیوم‬ ‫ن��دارد در صورت��ی که وزی��ر امور خارجه‬ ‫کش��ورمان تاکید کردند که نیروگاه بوشهر‬ ‫ربطی به غنی سازی ندارد؟‬ ‫س��وخت مورد نی��از نیروگاه بوش��هر س��وخت ‪20‬‬ ‫درصدی نیس��ت‪ .‬ایران سوخت ‪ 20‬درصدی را برای‬ ‫نیروگاه بوش��هر تولید نکرده است‪ .‬این سوخت برای‬ ‫مصرف در راکتور تهران است‪ .‬اعالم هم کرده ایم که‬ ‫هر وقت شما سوخت الزم را در اختیار ما قرار دادید‬ ‫ما تولید ان را متوقف می کنیم‪ .‬این یک معادله بس��یار‬ ‫ساده است‪ .‬ما با منطق می گوییم که این سوخت برای‬ ‫مصرف نیروگاه تهران است‪ .‬اگر سوخت این نیروگاه‬ ‫را بدهن��د ما هم تولی��د ان را متوقف می کنیم‪ .‬امروز‬ ‫‪ 800‬ه��زار نف��ر نیازمند رادیو داروه��ای تولیدی این‬ ‫نی��روگاه بوده و در این برهه صبر کردن و چش��م به‬ ‫دست دشمنان دوختن وظیفه دولت ما نیست‪.‬‬ ‫نقش مقاومت‪ ،‬لبنان و سوریه را در صورت‬ ‫هرگون��ه حمل��ه احتمالی به ای��ران چگونه‬ ‫ارزیابی می کنید؟ ایا ممکن است اسیبی هم‬ ‫انها را تهدید کند؟‬ ‫مس��ائل انه��ا با م��ا ف��رق می کن��د‪ .‬ما یک کش��ور‬ ‫مس��لمان هس��تیم‪ .‬نگاه ما هم به فلس��طین یک نگاه‬ ‫اس�لامی ‪ -‬انسانی اس��ت‪ .‬برای ما فرقی بین فلسطین‬ ‫و س��ایر مظلومان عالم نیس��ت‪ .‬بحث سرنوشت یک‬ ‫کشور و یک ملت است‪ .‬دنیا تشنه دانستن چگونگی‬ ‫محو ش��دن حاکمیت و ملت فلس��طین است‪ .‬امروز‬ ‫مرزهای جغرافیایی ان ارزش های سال های قبل را از‬ ‫دس��ت داده است‪ .‬شما نگاه کنید که در اتحادیه اروپا‬ ‫مرزه��ا از بین می رود‪ .‬اینکه ش��ما یک ملت را اواره‬ ‫کنید و اس��م سرزمین اش را اس��رائیل بگذارید‪ ،‬مورد‬ ‫قبول جامعه بین الملل نیس��ت‪ .‬هنوز جامعه بین الملل‬ ‫نتوانسته است به این نتیجه برسد که فلسطین چگونه‬ ‫محو شد‪ .‬دنیا نمی پذیرد که شما یک ملت را از صحنه‬ ‫روزگار ب��ه صورت فیزیکی و جغرافیایی حذف کنید‬ ‫تا هیچ هویت ملی نداشته باشند‪ .‬سال هاست که کوچ‬ ‫اجباری یک جنایت بزرگ (امره) بین المللی اس��ت‪،‬‬ ‫چیزی که همه ملت فلسطین ان را تجربه کرده اند‪.‬‬ ‫مذاکره خوب اس��ت ولی با نماین��دگان واقعی ملت‬ ‫فلس��طین‪ ،‬در غیر این صورت ه��ر توافقی در مرحله‬ ‫اجرا با مش��کالت عدیده ای مواجه خواهد شد‪ .‬باید‬ ‫به حقوق مردم احترام گذاش��ت و بر اساس خواست‬ ‫مردم مسائل را حل و اجرا کرد‪ .‬موضوع فلسطین یک‬ ‫مساله انسانی است نه صرفا یک مساله عربی یا حتی‬ ‫اس�لامی‪ .‬امروز همه دنیا و وج��دان جامعه بین الملل‬ ‫خونخواه این ملت مظلوم است‪.‬‬ ‫‪49‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫انقالب ارام‬ ‫اسالم گرایان در ترکیه سنگر به سنگر قدرت را فتح می کنند‬ ‫‪50‬‬ ‫در رفران��دوم سراس��ری ترکی��ه که ب��رای تغییر ‪28‬‬ ‫م��اده قان��ون اساس��ی برگ��زار ش��ده ‪ 58‬درصد از‬ ‫مردم این کش��ور با این تغیی��رات موافقت و ‪41/98‬‬ ‫درص��د از مردم هم مخالفت کرده اند‪ .‬گفته ش��ده که‬ ‫‪ 77/55‬درصد از مردم واجد شرایط رای در ترکیه در‬ ‫این رفراندوم شرکت کرده اند‪.‬‬ ‫قانون اساس��ی ترکی��ه در س��ال ‪ 1980‬می�لادی پس‬ ‫از کودت��ای نظامی در این کش��ور تهیه ش��ده بود که‬ ‫تغییراتی در ان ایجاد خواهد شد‪.‬‬ ‫اصالح��ات قان��ون اساس��ی ترکی��ه ش��امل انج��ام‬ ‫اصالحات در سیس��تم قضایی‪ ،‬از جمله دادگاه قانون‬ ‫اساسی و شورای عالی قضات و دادستان ها‪ ،‬تشکیل‬ ‫پرونده جنایی نظامیان توس��ط دادگاه های غیر نظامی‬ ‫و واگ��ذاری اختی��ارات دادگاه تجدید نظر به پارلمان‬ ‫دایر بر تش��کیل پرونده جنای��ی در مورد لغو احزاب‬ ‫سیاس��ی اس��ت‪ .‬ع�لاوه بر ای��ن‪ ،‬بس��ته اصالحات‬ ‫قانون اساس��ی تشکیل س��ازمان دفاع از حقوق بشر را‬ ‫نیز مد نظر دارد‪ .‬وستروله در این باره گفت‪« :‬تغییرات‬ ‫قانون اساس��ی‪ ،‬گام مهم ترکیه در راستای حرکت به‬ ‫سوی اروپا ست‪».‬‬ ‫جامعه بین الملل از جمله اتحادیه اروپا‪ ،‬شورای اروپا‬ ‫و امریکا نیز با ابراز رضایت از نتایج رفراندوم‪ ،‬نزدیک‬ ‫ش��دن ترکیه به اس��تانداردهای اروپا را اعالم کردند‪.‬‬ ‫وزی��ر امور خارجه ترکیه رای مثب��ت هموطنانش به‬ ‫تغییرات قانون اساسی را حرکت در مسیر اصالحات‬ ‫دانس��ت‪ .‬وزیر خارجه ترکیه اظهار داشت‪« :‬رای ملت‬ ‫ترکی��ه به اصالح قانون اساس��ی در همه پرس��ی روز‬ ‫یکش��نبه بار دیگر پایبندی و تمایل ش��هروندان ترک‬ ‫به روند اصالحی که دولت در پیش گرفته را نش��ان‬ ‫داد‪ ».‬داوود اوغل��و‪ ،‬وزیر خارجه ترکی��ه در بیانیه ای‬ ‫تاکید کرد‪« :‬نتایج رای گیری مشارکت مردمی گسترده‬ ‫‪ 77‬درصدی را با وجود برخی دعوت ها برای تحریم‬ ‫همه پرس��ی نش��ان می ده��د‪ ».‬وی اف��زود‪« :‬موافقت‬ ‫مردمی با بسته اصالحات پیشنهادی دولت گامی مهم‬ ‫در روند تدوین قانون اساس��ی دموکراتیک به ش��مار‬ ‫می رود و نتیجه توجه ترک ها به روند اصالحی است‬ ‫که در راس��تای اصول بین المللی و معیارهای اتحادیه‬ ‫اروپا در ترکیه در جریان است‪».‬‬ ‫وزیر خارج��ه ترکیه تصریح کرد‪« :‬رای ‪ 58‬درصد از‬ ‫ش��رکت کنندگان در همه پرس��ی به بسته اصالحات‪،‬‬ ‫دس��تاوردی مه��م ب��رای تقوی��ت دموکراس��ی در‬ ‫ترکی��ه به ش��مار م��ی رود و موجب تقوی��ت صدای‬ ‫ملت ترکیه در پارلمان می ش��ود زیرا قانون اساس��ی‬ ‫جدید ازادی های بیش��تر همراه با حمایت و تقویت‬ ‫ازادی های کنونی موجود در قانون اساس��ی را نشان‬ ‫می دهد‪ ».‬وی خاطرنش��ان کرد‪« :‬این اصالحات مصر‬ ‫به تضمین ان اس��ت که دادگاه عالی قانون اساسی و‬ ‫ش��ورای عالی قضایی و دادستان های عمومی منطبق‬ ‫با معیارهای بین المللی باشند و اختیارات دادگاه های‬ ‫نظامی مشخص شود‪».‬‬ ‫دموکراسی اسالمی‬ ‫«ترکی��ه در ح��ال نزدیک ش��دن به اروپ��ا در زمینه‬ ‫استانداردهای دموکراتیک و مدیریت اقتصادی است‬ ‫دورنمای اروپایی ترکیه‬ ‫همچنین خبرگزاری ریانووستی گزارش داد که گیدو‬ ‫وس��تروله‪ ،‬وزیر خارجه المان از اصالحات تصویبی‬ ‫قانون اساس��ی در نتیجه رفراندوم در ترکیه تجلیل و‬ ‫اعالم کرد که ای��ن اصالحات موجب نزدیکی ترکیه‬ ‫به اروپا شده است‪ .‬اروپا و امریکا از نتیجه همه پرسی‬ ‫قانون اساس��ی ترکیه که انکارا ان را برگ برنده ای در‬ ‫مس��یر الحاق به اتحادیه اروپا خوانده است‪ ،‬استقبال‬ ‫کردند‪.‬‬ ‫چشم انداز پیوس��تن ترکیه به اتحادیه اروپا با وجود‬ ‫این همه پرس��ی مخالفان بس��یار قدرتمندی در میان‬ ‫بیس��ت وهف��ت کش��ور عضو ای��ن اتحادی��ه دارد‪.‬‬ ‫دوش��نبه‪ ،‬طرفداران الحاق این کش��ور اسالمی ‪73‬‬ ‫میلیون نفری در همه پرسی اصالحات قانون اساسی‬ ‫را تایید کردند‪.‬‬ ‫می��گل انخل موراتینوس‪ ،‬وزیر امور خارجه اس��پانیا‬ ‫نتیج��ه این همه پرس��ی را نش��انه روش��نی از هدف‬ ‫اروپایی ترکیه دانس��ت‪ .‬کارل بلیت‪ ،‬همتای سوئدی‬ ‫وی نی��ز گفت‪« :‬این همه پرس��ی در اروپا را باز کرد‪،‬‬ ‫هرچن��د گام برداش��تن در این مس��یر ممکن اس��ت‬ ‫زمان بر باش��د‪ ».‬وی اعالم کرد‪« :‬ان��کارا اکنون زمینه‬ ‫را برای تح��والت بازتر و دموکراتیک کش��ور اماده‬ ‫می کن��د‪ ».‬امری��کا که فعاالنه به نف��ع الحاق ترکیه به‬ ‫اتحادی��ه اروپا تالش می کند و این اتحادیه را به دور‬ ‫ک��ردن ترکیه از غرب به س��بب تعلل های خود متهم‬ ‫می کن��د‪ ،‬از طریق باراک اوباما‪ ،‬رئیس جمهوری خود‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫که باید مورد تحس��ین واقع ش��ود‪ ».‬روزنامه گاردین‬ ‫ط��ی گزارش��ی در زمین��ه اصالحات قانون اساس��ی‬ ‫در ترکیه اورده اس��ت‪« :‬رفراندوم اص�لاح ‪ 26‬ماده‬ ‫از قانون اساس��ی ترکیه روز یکش��نبه ب��ا ‪ 58‬درصد‬ ‫رای مواف��ق مردم روبه رو ش��د و ای��ن در حالی بود‬ ‫که ‪ 78‬درصد از مردم کش��ور در ان ش��رکت کردند‪.‬‬ ‫رج��ب طیب اردوغان‪ ،‬نخس��ت وزیر ترکیه‪ ،‬پیش از‬ ‫رفراندوم به درس��تی گفته ب��ود که اصالحات وی با‬ ‫اقبال عمومی مواجه می ش��ود‪ ،‬ام��ا همچنان منتقدین‬ ‫اردوغ��ان که معتق��د بودند م��ردم از اصالحات وی‬ ‫حمایت نمی کنند‪ ،‬مدعی هستند این رفراندوم باعث‬ ‫چند قطبی شدن کشور شده است‪.‬‬ ‫بر اساس این اصالحات‪ ،‬دادگاه قانون اساسی و هیات‬ ‫عالی قضات ترکیه توس��عه می یابد‪ ،‬حقوق مربوط به‬ ‫برابری‪ ،‬حریم خصوصی‪ ،‬توافقات جمعی و محافظت‬ ‫از ک��ودکان افزایش می یابد‪ ،‬قدرت دادگاه غیر نظامی‬ ‫بیش��تر از دادگاه نظامی می شود و به مصونیت خونتا‬ ‫که پس از اخرین کودت��ا در ‪ 1980‬حکمرانی کرده‪،‬‬ ‫پایان بخش��یده می شود‪ ،‬اما همچنان منتقدان اردوغان‬ ‫معتقدند هدف اصلی وی از اصالحات‪ ،‬اعمال کنترل‬ ‫بیشتر دولت بر دادگس��تری است‪ .‬اپوزیسیون ترکیه‬ ‫معتقد است که حزب حاکم عدالت و توسعه درصدد‬ ‫است دادگاه های عالی را تحت کنترل خود دراورد‪.‬‬ ‫شواهد اندکی برای این نگرانی وجود دارد که حزب‬ ‫عدالت و توسعه که هم اکنون در قدرت است‪ ،‬ترکیه‬ ‫را تبدیل به یک کش��ور رادیکال اس�لام گرا کند و به‬ ‫همین دلیل دستور کار مخفی اردوغان که اپوزیسیون‬ ‫مدعی ان است‪ ،‬در اینده عملیاتی نخواهد شد‪.‬‬ ‫رهب��ر ترکیه دیدگاه خود را در خصوص ناتو و اتحادیه‬ ‫اروپا تغییر داده اس��ت‪ .‬وی در س��خنرانی خود در دهه‬ ‫‪ 90‬می�لادی مخالف عضویت ترکیه در ناتو و اتحادیه‬ ‫اروپا بود‪ .‬وی هم اکنون معتقد است که دموکراسی یک‬ ‫وسیله برای رسیدن به هدف است و نه یک هدف‪.‬‬ ‫ب��رای قضاوت درب��اره اردوغان باید ببینی��م این رهبر‬ ‫طرف��دار اروپ��ا و نوگرا ت��ا به حال چه دس��تاوردهایی‬ ‫داشته اس��ت‪ .‬در حال حاضر انقالبی در حال رخ دادن‬ ‫در کش��وری اس��ت که تاری��خ ان توام با س��رکوب و‬ ‫کودتاهای تحت حمایت ارتش بوده است‪ .‬از طرفی این‬ ‫انقالب به ط��ور دموکراتیک و بدون خونریزی در حال‬ ‫رخ دادن است‪.‬سیس��تمی که در ان قدرت در دس��ت‬ ‫ژنرال ه��ا و قضات بوده و از س��ال ‪ 1960‬تا به حال‬ ‫چهار دولت را س��رنگون کرده اس��ت‪ ،‬هم اکنون در‬ ‫ح��ال بازگش��ت به مس��یر دموکراتیک اس��ت‪ .‬نتایج‬ ‫رفراندوم باعث توس��عه بازار شده و در نتیجه حزب‬ ‫عدالت و توس��عه از بخت بیشتری برای پیروزی در‬ ‫انتخابات اتی برخوردار است‪ .‬حتی اگر اتحادیه اروپا‬ ‫برای همیشه درهای خود را به روی عضویت ترکیه‬ ‫بس��ته نگه دارد‪ ،‬سیاست خارجی این کشور پیشرفت‬ ‫خوبی داشته اس��ت‪ .‬رقیبان سنتی ترکیه مانند روسیه‬ ‫و ایران از تالش های این کش��ور ب��رای ایفای نقش‬ ‫ی��ک میانجی منطق��ه ای‪ ،‬به گرمی اس��تقبال کرده اند‬ ‫و حت��ی پس از حمله نیروهای اس��رائیلی به ناوگان‬ ‫ازادی غزه‪ ،‬ترکیه در عین اینکه از هدف فلس��طینیان‬ ‫دفاع کرد‪ ،‬تمام روابط خود با اسرائیل را قطع نکرد‪.‬‬ ‫ب��ا هر یک از ای��ن اقدامات‪ ،‬ترکیه به اس��تانداردهای‬ ‫دموکراتی��ک و مدیری��ت اقتصادی م��ورد نیاز اروپا‬ ‫نزدیک ت��ر ش��ده و از طرفی جایگاه این کش��ور در‬ ‫خاورمیانه تقویت ش��ده است‪ .‬این مسائل باید مورد‬ ‫تحسین قرار گیرند‪».‬‬ ‫از میزان باالی مش��ارکت در این همه پرسی استقبال‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫وی این همه پرس��ی را بازتاب واقعیت دموکراس��ی‬ ‫توصیف کرد‪ .‬اما گیدو وس��تروله‪ ،‬وزیر امور خارجه‬ ‫الم��ان ک��ه از انحراف ترکیه به س��مت خاورمیانه و‬ ‫اس��یا نگران است از گام مهم دیگری در مسیر ترکیه‬ ‫به س��مت اروپا س��خن به میان اورد‪ .‬در عین حال‪،‬‬ ‫وستروله کس��ی است که به داش��تن دیدگاه بازتری‬ ‫درباره الح��اق ترکیه به اتحادیه اروپا در مقایس��ه با‬ ‫انگال مرکل‪ ،‬صدر اعظم المان که خط مشی کشورش‬ ‫را تعیی��ن می کن��د و همچن��ان با پیوس��تن انکارا به‬ ‫اتحادیه اروپا مخالف است‪ ،‬شهرت دارد‪.‬‬ ‫صدر اعظ��م الم��ان مانند فرانس��ه ی��ا اتریش طرح‬ ‫مش��ارکت ممت��از را با ان��کارا ترجی��ح می دهد‪ .‬در‬ ‫این ش��رایط‪ ،‬تصویب اصالحات قانون اساس��ی قرار‬ ‫نیس��ت به هیچ وج��ه برای از بن بس��ت خارج کردن‬ ‫گفت وگوهای الح��اق اتحادیه اروپا ب��ا ترکیه کافی‬ ‫باش��د‪ .‬خوزه ایناس��یو توربالنکا‪ ،‬تحلیلگر ش��ورای‬ ‫رواب��ط خارجی اروپا اعالم ک��رد‪« :‬فکر نمی کنم این‬ ‫مس��اله تغییر در وضع موجود به وجود اورد‪ .‬مواضع‬ ‫ش��مار زیادی از رهبران کلی��دی اتحادیه اروپا مانند‬ ‫المان یا فرانس��ه درباره مس��اله الحاق تش��دید شده‬ ‫اس��ت و صرف نظر از اقداماتی که ترکیه انجام دهد‬ ‫تغییری در این مواضع به وجود نخواهد امد‪».‬‬ ‫وی گفت‪« :‬ائتالفی از مخالفت با این الحاق در شمار‬ ‫زی��ادی از کش��ورها به وجود امده اس��ت و احزاب‬ ‫راس��تگرای ضد اسالمی را با احزاب طرفدار اروپایی‬ ‫که از کم رنگ شدن طرح اتحادیه اروپا با ورود ترکیه‬ ‫به این اتحادیه نگران هستند‪ ،‬متحد کرده است‪».‬‬ ‫این دور بس��یار منفی برای انکارا به ش��مار می رود‪.‬‬ ‫ترکی��ه این گفت وگوها را س��ال ‪ 2005‬اغاز کرد اما‬ ‫به س��بب این مخالفت های فزاینده و بن بست مربوط‬ ‫به قبرس که بخش��ی از ان را ترکیه در اش��غال خود‬ ‫دارد به کندی پیش می رود‪ .‬اتحادیه اروپا و همچنین‬ ‫قبرس و فرانس��ه هجده فصل از مجموع س��ی وپنج‬ ‫فصل موضوع��ی که این گفت وگوه��ا را اغاز کرده‬ ‫است عمدتا به سبب مشکل قبرس مسدود کرده اند‪.‬‬ ‫فقط س��ه فصل از این گفت وگوها را می توان بالقوه‬ ‫باز محسوب کرد‪.‬‬ ‫دول��ت ترکیه در نشس��تی در بروکس��ل ب��ا وزیران‬ ‫امور خارج��ه اتحادیه اروپا به ش��دت عصبانیت خود‬ ‫را بروز داد و به روش��نی نارضایتی خود را ازکندی‬ ‫روند ابراز کرد‪.‬‬ ‫احم��د داوود اوغل��و‪ ،‬وزی��ر امور خارج��ه ترکیه با‬ ‫پیشنهاد اروپایی ها مبنی بر اغاز گفت وگویی راهبردی‬ ‫با انکارا درباره مشکالت مهم جهان جدای از مساله‬ ‫الحاق ب��ه اتحادیه اروپا به س��ردی برخورد کرد‪ .‬به‬ ‫گزارش خبرگزاری فرانسه از بروکسل‪ ،‬داوود اوغلو‬ ‫هش��دار داد‪« :‬ترکیه هرگز جایگزین��ی را برای روند‬ ‫گفت وگوها نخواهد پذیرفت‪ ».‬به گفته وی‪ ،‬چنانچه‬ ‫پیش��رفتی در گفت وگوه��ای الحاق وجود نداش��ته‬ ‫باش��د‪ ،‬مطرح کردن چنی��ن دیدگاه راهب��ردی برای‬ ‫مشارکت دشوار است‪.‬‬ ‫در ح�ال حاضر انقالبی در ح�ال رخ دادن در‬ ‫کشوری است که تاریخ ان توام با سرکوب و‬ ‫کودتاهای تحت حمایت ارتش بوده است‪ .‬از‬ ‫طرفی این انقالب به طور دموکراتیک و بدون‬ ‫خونریزی در حال رخ دادن است‬ ‫‪51‬‬ ‫گفت و گو با رحمان قهرمان پور‬ ‫همه چیز به اردوغان برمی گردد‬ ‫مریمیوسفی‬ ‫حزب «عدالت و توس��عه» ترکی��ه که دولت این‬ ‫کشور را در دست دارد‪ ،‬پیشنهادهای خود را برای‬ ‫تغییر قانون اساسی سال جاری میالدی به مجلس‬ ‫برد‪ .‬مخالفت نمایندگان حزب جمهوریخواه خلق‬ ‫که خود را وارث کمال اتاتورک‪ ،‬بنیانگذار ترکیه ‬ ‫سکوالر می دانند‪ ،‬باعث شد پیشنهادهای اردوغان‬ ‫ر ای الزم را به دست نیاورد‪.‬‬ ‫ناظ��ران معتقدن��د‪ ،‬حمایت های اتحادی�� ه اروپا‬ ‫از ای��ن اصالحات نق��ش مهمی در مش��ارکت‬ ‫ب��االی ش��هروندان در همه پرس��ی و رای مثبت‬ ‫انها به این تغییرات داش��ته است‪ .‬ترکیه امیدوار‬ ‫اس��ت با پیوس��تن ب��ه اتحادی ه اروپ��ا از مزایای‬ ‫عضوی��ت در این اتحادیه برخوردار ش��ود و راه‬ ‫پیش��رفت های اقتصادی و اجتماعی را با سرعت‬ ‫طی کند‪ .‬این در حالی است که بسیاری از مخالفان‬ ‫اصالحات پیشنهادی حزب حاکم نیز از پیوستن‬ ‫ترکیه ب��ه اتحادیه اروپا حمای��ت می کنند و ان‬ ‫را ضامن رفاه و گس��ترش دموکراسی در کشور‬ ‫می دانند‪ .‬در همین ارتباط گفت و گویی با رحمان‬ ‫قهرمان پور پژوهشگر مرکز تحقیقات استراتژیک‬ ‫انجام داده ایم که در پی می اید‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫به نظر ش��ما رای مثبت ترک ها به اصالح‬ ‫قانون اساسی می تواند به پایان اختالفات‬ ‫ایدئولوژیک در این کشور کمک کند؟‬ ‫بخش��ی از گروه هایی که به این رفراندوم رای منفی‬ ‫داده اند معتقد هستند که جامعه ترکیه به سمت قطبی‬ ‫ش��دن پیش رفته اس��ت و در عین حال اختالفات‬ ‫ایدئولوژیک نیز بیشتر از گذشته شده است‪ ،‬چرا که‬ ‫افرادی که رای مثبت و منفی به این همه پرسی داده اند‬ ‫همچنان بر روی مواضع خود پافشاری می کنند‪.‬‬ ‫در عی��ن حال می ت��وان گفت بخش عم��ده ای از ارا‬ ‫سوگیری و جهت گیری حزبی داشته است و به همین‬ ‫دلیل برخی معتقدند این رفراندوم نشان دهنده افزایش‬ ‫اختالفات سیاسی در جامعه ترکیه است و حزب ‪AKP‬‬ ‫ب��رای اینکه محبوبیت خود را حفظ کند و به کار ادامه‬ ‫دهد باید بر این اختالفات فائق اید‪.‬‬ ‫نقش اردوغان‪ ،‬نخس��ت وزیر این کش��ور را‬ ‫ب��رای پایان این اختالف��ات چگونه ارزیابی‬ ‫می کنید؟‬ ‫با پیروزهایی که اقای اردوغان به دست اورده به جهت‬ ‫انکه در راس قدرت است‪ ،‬از ایشان انتظار می رود که‬ ‫موارد اشتی جویانه تری در برابر سکوالرها و الئیک ها‬ ‫اتخاذ کند چرا که به نظر می رسد در حال حاضر فضای‬ ‫دهه ‪ 1980‬در ترکیه حاکم نیست و سکوالرها توانایی‬ ‫حذف اسالم گراها را ندارند‪.‬‬ ‫بنابراین برخی معتقدند که اردوغان نباید اش��تباهی که‬ ‫سکوالرها در دهه ‪ 1980‬و دهه های قبل از ان مرتکب‬ ‫شده اند و باعث حذف اس�لام گراها شد را تکرار کند‬ ‫و همینط��ور عک��س ان را انجام ده��د و قصد حذف‬ ‫سکوالرها را داشته باشد‪.‬‬ ‫اقای اردوغ��ان باید یک رویکرد جام��ع انتخاب کند‬ ‫و از س��کوالرها در کابینه خود اس��تفاده کند‪ ،‬و این بار‬ ‫به گونه ای نش��ود ک��ه س��کوالرها و بوروکرات ها (در‬ ‫ادبی��ات ترکیه به انه��ا گفته می ش��ود بوروکرات های‬ ‫مرکزگ��را) را به نیروهای حاش��یه ای تبدیل کند و انها‬ ‫واکنش نش��ان دهن��د و علیه اس�لام گراها وارد عمل‬ ‫شوند‪ ،‬چرا که این عمل ممکن است ترکیه را وارد دور‬ ‫جدیدی از تنش کند‪.‬‬ ‫توزیع ارا نیز همین مورد را نشان می دهد که ‪ 28‬درصد‬ ‫گفت و گو با حسن السجردی‬ ‫پیروزی در چنگ اسالم گراها‬ ‫‪52‬‬ ‫از ارای منفی به این همه پرسی در ترکیه متعلق به ارای‬ ‫حزب جمهوری خلق بوده است و باقی ارای منفی نیز‬ ‫پک ک و سایر احزابی که خواهان رای منفی‬ ‫به حزب ‬ ‫بودند‪ ،‬باز می گردد‪.‬‬ ‫نتایج این همه پرسی نش��ان می دهد که ان ‪ 28‬درصد‬ ‫همچنان بر مواضع خود پایبند هس��تند‪ ،‬از طرفی دیگر‬ ‫اس�لام گرا و طرفداران ‪ AkP‬بر مواضع خود پافشاری‬ ‫می کنند که این اس��تمرار و پافش��اری بر موانع امکان‬ ‫رسیدن به وحدت در جامعه ترکیه را کمتر می کند‪.‬‬ ‫ی معتقدن��د اق��ای اردوغان با‬ ‫از طرف��ی دیگ��ر‪ ،‬برخ ‬ ‫برگزاری این رفراندوم باعث شد از به حاشیه کشاندن‬ ‫بیشتر سکوالرها اجتناب شود و انها را به شکلی جذب‬ ‫ساختار قدرت کند‪.‬‬ ‫شما به درصد ارای منفی در این همه پرسی‬ ‫اشاره کردید که بیش از ‪ 35‬درصد است‪ .‬ایا‬ ‫حزب عدالت و توس��عه نگرانی از این بابت‬ ‫خواهد داشت؟‬ ‫برگ��زاری رفراندوم در ترکیه مانند برگزاری رفراندوم‬ ‫در کشورهای عربی با مشارکت ‪ 99/9‬درصد مردم قابل‬ ‫مقایسه نیس��ت و هر جای دنیا که تنوع و تکثر در ان‬ ‫دیده شود ممکن است ارای منفی در این حد باشد‪.‬‬ ‫از یک بابت اینکه بیش از ‪ 30‬درصد به این همه پرسی‬ ‫رای منفی داده اند مس��اله تعجب اوری نیس��ت‪ ،‬بلکه‬ ‫ی نگران‬ ‫نش��ان دهنده پویایی ان جامعه است‪ .‬اما برخ ‬ ‫این مورد هس��تند که این رفران��دوم اغازگر فرایندی‬ ‫در جهت گیری های سیاسی باشد که عکس روندهای‬ ‫قبلی در ترکیه بوده اس��ت‪ .‬اگر در گذشته سکوالرها‪،‬‬ ‫اس�لام گراها را به حاش��یه کش��اندند ح��ال این مورد‬ ‫احساس می شود که این رفراندوم اغاز دوره ای باشد که‬ ‫اسالم گراها‪ ،‬سکوالرها را مانند سابق به حاشیه بکشانند‬ ‫و حقوق انها نادیده گرفته شود‪.‬‬ ‫اتحادیه اروپا بس��ته پیش��نهادی حزب «عدالت و‬ ‫توسعه» را «گامی در مسیر درست» ارزیابی کرده‬ ‫و حتی برخی از تغییرات را شایسته تقدیر دانسته‬ ‫اس��ت‪ .‬ش��ماری از این تغییرات‪ ،‬از جمله امکان‬ ‫شکایت شهروندان به عالی ترین مراجع قضایی‪ ،‬یا‬ ‫محدود کردن حوزه رسیدگی دادگاه های نظامی‪،‬‬ ‫م��ورد تایید مخالفان نیز ق��رار دارد‪ .‬دولت ترکیه‬ ‫می گوید‪ ،‬بس��یاری از تغییرات پیشنهادی پاسخی‬ ‫به درخواس��ت های اتحادیه اروپا از این کش��ور‬ ‫برای نزدیک ش��دن به معیارهای این اتحادیه بوده‬ ‫اس��ت‪ .‬در همین ارتباط با دکتر حسن السجردی‬ ‫کارشناس مس��ائل ترکیه گفت و گو کرده ایم که‬ ‫در پی می اید‪.‬‬ ‫رای مثب��ت بیش از ‪ 60‬درصد مردم ترکیه‬ ‫به اصالح قانون اساسی را چگونه ارزیابی‬ ‫می کنید؟‬ ‫بس��یاری معتقد هس��تند ک��ه موض��وع اصالحات‬ ‫ی��ک مس��اله عموم��ی در جامع��ه ترکیه ب��ه جهت‬ ‫رویکرده��ا و نیازهای جدید در این کش��ور اس��ت‬ ‫و از انجایی که اردوغان و حزب عدالت و توس��عه‬ ‫موض��ع رای دهی ب��ه اصالح��ات را رای به دولت‬ ‫اس�لام گرا و همچنین حیات سیاسی اردوغان تعبیر‬ ‫کردند‪ ،‬فضایی برای رای ده��ی به اصالحات ایجاد‬ ‫ش��د که مملو از هیجانات و التهابات سیاس��ی بود‪.‬‬ ‫در مجموع فضای تبلیغاتی مناس��ب برای موضوع‬ ‫رای ده��ی به اصالح��ات در جامعه ترکی��ه در کنار‬ ‫دارند پافش��اری روح اصالحات برای تس��هیل روند‬ ‫عضویت ترکیه در اتحادیه اروپاس��ت‪ .‬این خواس��ت‬ ‫از س��ال ‪ 1999‬در ترکیه مورد توجه قرار گرفته و این‬ ‫رفراندوم نیز ادامه همان روند قبلی است‪.‬‬ ‫رجب طی��ب اردوغان خود را برای پس��ت‬ ‫ریاس��ت جمهوری در انتخاب��ات اتی که در‬ ‫س��ال ‪ 2011‬قرار اس��ت برگزار شود اماده‬ ‫می کند‪ .‬نظر ش��ما درباره این اقدام از سوی‬ ‫نخست وزیر ترکیه چیست؟‬ ‫نام��زدی اردوغ��ان ب��رای پس��ت ریاس��ت جمهوری‬ ‫مدت هاست که ادامه دارد‪ .‬برخی ها معتقدند که وی بعد‬ ‫از عبداهلل گل‪ ،‬رئیس جمهوری فعلی‪ ،‬در این پست قرار‬ ‫خواه��د گرفت و در عین حال احم��د داوود اغلو‪ ،‬وزیر‬ ‫امور خارجه فعلی این کشور نیز قرار است نخست وزیر‬ ‫این کشور ش��ود‪ ،‬همچنین باید به این مساله توجه کرد‬ ‫ک��ه قدرت نخس��ت وزیر از رئیس جمه��ور در امور‬ ‫کش��ور داری در ترکیه بیش��تر اس��ت‪ .‬ب��ا وجود این‬ ‫گمانه زنی ها مش��خص نیست چه سناریویی در حال‬ ‫ش��کل گیری است که گذش��ت زمان ان را مشخص‬ ‫خواه��د کرد‪ .‬اما جدا از اینکه چه س��ناریویی محقق‬ ‫شود‪ ،‬نکته ای که باید به ان بسیار توجه کرد این است‬ ‫که اقای اردوغان در ترکیه ش��خصیت کاریزمایی از‬ ‫خود نش��ان داده و به همین دلیل از محبوبیت باالیی‬ ‫برخوردار اس��ت‪ .‬بخش��ی از محبوبیت باالی حزب‬ ‫عدالت و توسعه به دلیل کاریزمای اردوغان است‪ .‬در‬ ‫حال حاضر اردوغان تصمیم گرفته است از این کاریزما‬ ‫برای اصالحات بنیادین استفاده کندو به همین دلیل در‬ ‫زمانی خاص ممکن است احساس کند که در پست‬ ‫ریاست جمهوری می تواند اصالحات بیشتری انجام‬ ‫دهد و چنین تصمیمی بگیرد‪.‬‬ ‫مطبوع��ات و رس��انه ها و تی��م دول��ت‪ ،‬دس��ت در‬ ‫دس��ت هم دادند تا دولت اردوغان در برگزاری این‬ ‫همه پرس��ی و رسیدن به نتیجه مورد نظر موفق شود‪.‬‬ ‫اردوغان و دولت اس�لام گرای او از گذشته موضوع‬ ‫تغییرات در قانون اساس��ی را مط��رح کرده بودند اما‬ ‫فش��ارهای مختلف از طرف نظامیان و الئیک ها مانع‬ ‫از ان شده بود تا این اصالحات جنبه عملی به خود‬ ‫بگیرد اما بر اثر گذر زمان و تثبیت دولت اس�لام گرا‬ ‫و همچنی��ن تغیی��ر الگوه��ای م��ردم در ترکی��ه و‬ ‫جابه جایی هایی در زمینه های سیاسی که با تغییراتی‬ ‫بعضا با برخی تصمیم گیری های سیاسی در پارلمان‬ ‫انجام ش��د شرایط فعلی برای تغییر قانون اساسی را‬ ‫هموار کرد تا اینکه این ش��رایط در انتخابات اخیر با‬ ‫رای تقریبا مناس��ب مردم همراه ش��د‪.‬‬ ‫ای��ا می توان این دس��تاورد بزرگ را فقط‬ ‫ب��ه اردوغان ی��ا حزب عدالت و توس��عه‬ ‫مرتبط دانس��ت؟ و ایا این موضوع باعث‬ ‫ق��درت گرفتن بیش از پیش نخس��ت وزیر‬ ‫اینکش��ورخواهدش��د؟‬ ‫به نظر می رس��د انچ��ه از این انتخاب��ات و نتایج ان‬ ‫به دس��ت می اید پیروزی برای حزب و دیدگاه های‬ ‫دولت اردوغان بوده اس��ت و بسیاری معتقد هستند‬ ‫که ش��اید این ش��رایط باع��ث متورم ش��دن دولت‬ ‫اردوغان می ش��ود و به همین دلیل قدرت کاذبی به‬ ‫دس��ت دولت می ده��د و در نهایت منجر به این امر‬ ‫می ش��ود که دموکراس��ی در ترکیه از یک شرایط به‬ ‫ش��رایط دیگری انتقال پیدا کند که البته این شرایط‬ ‫هم با گذشته بسیار متفاوت نیست‪.‬‬ ‫برخی کارشناس��ان که قانون اساسی ترکیه و رای ان‬ ‫را براورد می کنند معتقدند این حجم ارا به اردوغان‬ ‫سبب قدرتی می شود که به تمرکز قدرت می انجامد‬ ‫و این مس��اله برخالف روند قانون اساسی در ترکیه‬ ‫است‪.‬‬ ‫ب��ه نظر می رس��د با توج��ه ب��ه زد و بندهایی که از‬ ‫گذش��ته در دول��ت اردوغ��ان مطرح بوده اس��ت و‬ ‫فش��اری ک��ه گروه های چ��پ‪ ،‬ملی و س��کوالر به‬ ‫اردوغان وارد می کردند‪ ،‬شرایط برای اینکه اردوغان‬ ‫تبدی��ل به یک دیکتاتور ش��ود یا تمرکز بیش از حد‬ ‫قدرت در دولت وی به وجود بیاید‪ ،‬بسیار کم است‬ ‫و به نظر می رس��د شرایط فعلی‪ ،‬برای حرکت جامعه‬ ‫در ش��رایط جدید بسیار مناسب است چرا که جامعه‬ ‫ترکی��ه تغییراتی درروش ه��ا‪ ،‬رویکردها‪ ،‬دیدگاه ها‪،‬‬ ‫الگوها‪ ،‬ارای سیاس��ی‪ ،‬فضای داخل��ی‪ ،‬فرهنگی و‬ ‫به ویژهاقتصادیداش��تهاس��ت‪.‬‬ ‫بنابراین رای به قانون اساس��ی‪ ،‬رای ب��ه تغییرات و‬ ‫رویکردها جدیدی اس��ت ک��ه در ترکیه بعد از چند‬ ‫س��ال از حکومت اسالم گرایان به وجود امده است‪.‬‬ ‫ب��ه تغییرات مثب��ت برگزاری همه پرس��ی‬ ‫اش��اره ش��د‪ ،‬ام��ا بی��ش از ‪ 35‬درص��د‬ ‫ش��رکت کنندگان به این همه پرس��ی رای‬ ‫منفی داده اند‪ ،‬ممکن است این تعداد رای‬ ‫منفی مانعی بر س��ر راه اصالحات باش��د؟‬ ‫بحث نگاه منفی به تغییرات قانون در ترکیه با توجه‬ ‫به حج��م و میزان تبلیغات گروه ه��ای مخالف و از‬ ‫طرف��ی دیگر فش��ارهایی ک��ه از بیرون و از س��وی‬ ‫گروه ه��ای مخال��ف دول��ت ترکیه وارد می ش��د و‬ ‫همچنین برخ��ی از اقلیت ها مانند کردها و دیگران‪،‬‬ ‫یک رای منفی معنادار اس��ت اما نمی تواند یک مانع‬ ‫یا س��د اساسی در اهداف یا حرکات اردوغان باشد‪،‬‬ ‫چراکه تغییرات در قانون اساسی یک برنامه و محور‬ ‫اصل��ی اس��ت و ان را با برنامه و فضاهای سیاس��ی‬ ‫مانند انتخابات ریاس��ت جمهوری‪ ،‬مجلس‪ ،‬شورای‬ ‫ش��هر و انتخابات محلی مقایس��ه نم��ی کنند و این‬ ‫م��وارد با یکدیگر تفاوت دارد‪ .‬اگ��ر اقای اردوغان‬ ‫در انتخاب��ی مانند ش��وراها ی��ا انتخاب��ات پارلمانی‬ ‫وارد شود ش��رایط رای گیری به جهت عرصه برای‬ ‫وعده ه��ای انتصابی راحت تر اس��ت و ای��ن فضا با‬ ‫برگزاری همه پرس��ی قانون اساس��ی تفاوت دارد‪.‬‬ ‫بنابراین به نظر نمی رس��د که مخالفت ‪ 35‬درصدی با‬ ‫همه پرسی قانون اساسی به همین میزان در انتخابات ‬ ‫بع��دی در ارتباط با س��اختار قدرت مانند مجلس و‬ ‫شوراهای ش��هر بتواند اقای اردوغان را عقب زند‪.‬‬ ‫اردوغ��ان به راحت��ی در برگ��زاری این همه پرس��ی‬ ‫هدف گ��ذاری ک��رد‪ .‬ش��وی تبلیغات��ی را در کن��ار‬ ‫تغییرات قانونی اساس��ی انج��ام داد و ان این بود که‬ ‫اع�لام کرد اگر این اصالحات رای مناس��ب نیاورد‬ ‫در دوره بعد ش��رکت نخواهد کرد و به نوعی خود‬ ‫را مح��ک زد که ای��ا جامعه ترکیه ب��ا کلیات افکار‬ ‫او همراه اس��ت یا خی��ر‪ .‬برگزاری این همه پرس��ی‬ ‫ازم��ون بس��یار مناس��بی بود ت��ا می��زان مخالفان و‬ ‫موافق��ان تفکرات دولت حاکم در ترکیه مش��خص‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫بنابراین از لحاظ مدیریت سیاس��ی این درصد منفی به‬ ‫همه پرسی معنایی خاصی دارد که باید منتظر ماند و دید‬ ‫که اقای اردوغان با این افراد چه خواهد کرد‪.‬‬ ‫البته به نظر می رسد در استراتژی حزب عدالت و توسعه‬ ‫به ارای منفی هم توجه ش��ده اس��ت کما اینکه حزب‬ ‫‪ CHP‬فعالیت های خودش را در استان های کردنشین‪،‬‬ ‫س��واحل اژه و س��واحل مدیترانه افزایش داده اس��ت‬ ‫بنابراین حزب ‪ AKP‬واقف اس��ت که این تعداد ارای‬ ‫منفی نیروی بالقوه ای است که نباید حاشیه نشین شوند‪.‬‬ ‫ایا می توان برگزاری همه پرس��ی را انقالبی‬ ‫کم سروصدا در کشور ترکیه تعبیر کرد؟‬ ‫اگ��ر اینگون��ه فکر کنی��م‪ ،‬ترکیه از س��ال ‪ 2002‬بارها‬ ‫ش��اهد انقالب بوده اس��ت‪ ،‬مانند انتخاب ‪ ،AKP‬روی‬ ‫کار ام��دن عبداهلل گل‪ ،‬پیروزی مجدد حزب عدالت و‬ ‫توس��عه‪ ،‬پیروزی حزب عدالت و توسعه در انتخابات‬ ‫محلی ‪ 2009‬و اخرین انقالب را هم باید برگزاری این‬ ‫همه پرسی دانست‪.‬‬ ‫اما من با چنین تعبیری موافق نیس��تم و به ان اعتقادی‬ ‫ندارم‪ .‬این موارد که اش��اره شد گام های متوالی ترکیه‬ ‫برای تثبیت دموکراس��ی اس��ت‪ .‬در ادبیات دموکراسی‬ ‫بح��ث از انق�لاب جایگاه��ی ن��دارد چ��را که بحث‬ ‫دموکراسی در ادبیات لیبرالیستی راست استفاده می شود‬ ‫ام��ا انقالب مقوله ای اس��ت که در ادبی��ات چپ و در‬ ‫جامعه ای که در ان تحوالت بسیاری صورت می گیرد‬ ‫استفاده می شود‪ .‬تاکید می کنم اتفاقی که در ترکیه اتفاق‬ ‫افتاد مساله ای تعجب اور نیست‪ ،‬حزبی به نام عدالت و‬ ‫توسعه تش��کیل و در یک انتخابات قانونی پیروز شده‬ ‫اس��ت و ارای خود را حفظ کرده است‪ .‬در سال ‪1988‬‬ ‫و ‪ 2007‬نیز برای پست ریاست جمهوری در این کشور‬ ‫رفراندوم برگزار شده و می توان گفت این روندی است‬ ‫که س��ابقه داشته اس��ت و برگزاری رفراندوم در سال‬ ‫‪ 2010‬امری غیرمعمول نیس��ت‪ .‬این سومین رفراندوم‬ ‫پس از رفراندوم قانون اساس��ی در س��ال ‪ 1982‬است‪،‬‬ ‫می توان گفت از این جهت اقدامی بی سابقه و بی نظیر‬ ‫محسوب می شود‪ .‬ان چیزی که ترک ها روی ان تاکید‬ ‫‪53‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫‪54‬‬ ‫ش��ود‪ .‬اردوغان و تیم همراهش با توجه به نتایج ارا‬ ‫در ش��رایط فعلی جایگاه مناس��بی در افکار عمومی‬ ‫ترکیه به دس��ت اورده ان��د به همین دلی��ل اردوغان‬ ‫پیش از برگزاری این همه پرس��ی اعالم کرد اگر این‬ ‫اصالحات رای مناس��ب را به خود اختصاص ندهد‬ ‫از اریکه ق��درت کنار می رود چرا که قصد داش��ت‬ ‫میزان وفاداری مردم را ب��ه تغییر و نگاه های دولت‬ ‫اس�لام گرا مورد بررس��ی قرار دهد‪.‬‬ ‫ب��ا این ن��گاه در انتخابات بعدی یا ه��ر اتفاقی که‬ ‫پ��س از این نی��ز در عرصه سیاس��ی بیفتد اردوغان‬ ‫ب��ا توجه ب��ه می��دان مانوری ک��ه در اختی��ار دارد‬ ‫می توان��د با مجموع ارای باالیی پیروز هر انتخاباتی‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫پس از این اختالف��ات ایدئولوژیک را در‬ ‫ترکیه ش��اهد خواهیم بود؟‬ ‫در ه��ر جامعه ای‪ ،‬به ویژه در جوامع خاورمیانه ای و‬ ‫جوامع��ی که الگوهای مذهبی و معنوی بر ان حاکم‬ ‫باش��د‪ ،‬اختالفات ایدئولوژیک از این جامعه رخت‬ ‫بر نخواهد بست ولی با توجه به فواید برگزاری این‬ ‫همه پرس��ی رقابت های ایدئولوژیک را کمتر می کند‬ ‫به عبارتی دیگر با توجه به خواس��ته های مردم شاید‬ ‫ما شاهد رقابت های ایدئولوژیک مخفی و زیر زمینی‬ ‫ش��ویم و اینک��ه در ترکی��ه ارتش و س��ازمان های‬ ‫نظام��ی و انتظامی طرفدار سکوالریس��م هس��تند و‬ ‫گروه های چپ گرا که با افکار ایدئولوژیک همراهی‬ ‫ندارند‪ ،‬رقابتش��ان در پهنه جامعه ترکیه کم رنگ تر‬ ‫می شود و به ش��کل دیگری در جامعه ادامه خواهد‬ ‫داشت‪.‬‬ ‫اما اتفاق مهمی که افتاده این است که دولت عدالت‬ ‫و توسعه تالش کرده است الگوهای نامطلوب مردم‬ ‫را شناس��ایی و به معرض اف��کار عمومی بگذارد تا‬ ‫رای مناس��بی را از افکار عمومی ب��رای تغییرات و‬ ‫اصالح��ات مورد نظر انها بگی��رد و به همین جهت‬ ‫اس��ت که شاید ان چیزی که تا پیش از این موجب‬ ‫دعوا و کشمکش در عرصه دیانت و سیاست به نظر‬ ‫می امد در جامعه و دولت مرکزی ترکیه و کس��انی‬ ‫که وف��اداری به اصول الئیک داش��تند‪ ،‬کاهش پیدا‬ ‫کند و ب��ه همین دلیل دولت ترکی��ه قصد دارد این‬ ‫منازعات ایدئولوژیک را به س��مت محافل اکادمیک‬ ‫و روش��نفکری ببرد‪.‬‬ ‫مهم تری��ن بحثی ک��ه در این همه پرس��ی‬ ‫ب��ه رای گذاش��ته ش��د‪ ،‬چ��ه م��وردی‬ ‫ب��ود؟‬ ‫مهم ترین نکته در تغییرات‪ ،‬موضوع مهم و اساس��ی‬ ‫ک��م کردن نق��ش پایگاه های رس��می مانند ارتش و‬ ‫ش��ورای امنیت و دادگاه در تصمیمات کلی جامعه‬ ‫بوده اس��ت و همچنین با توجه به این همه پرسی نیز‬ ‫نیروی اجتماع��ی در جامعه امروزی ترکیه می تواند‬ ‫نقش افرینی داش��ته باش��د و به نوع��ی این مراکزی‬ ‫ک��ه تاکنون ق��درت را قبضه کرده بودن��د‪ ،‬کم اثرتر‬ ‫می ش��وند‪.‬‬ ‫به طور مش��خص و بارز تر از سایر اصالحات‪ ،‬نقش‬ ‫نیروه��ای انتظامی و قضایی بود که در جامعه ترکیه‬ ‫مح��ور اصلی بودند‪ ،‬البته ب��ا این تغییرات نقش انها‬ ‫کم رنگ ش��د‪ .‬ش��اید منظور از این موضوع بخشی‬ ‫از دادگاه ه��ای ارت��ش و نیروهای امنیت��ی و مراکز‬ ‫پش��تیبانیاینگروه هاباش��ند‪.‬‬ ‫گروه هایی که ش��اید غیرمستقیم و در خفا یا به طور‬ ‫نس��بی ق��درت در جامعه ترکی��ه را از ان خود می‬ ‫دانس��تند مانند نیروهای نظام��ی و امنیتی که از این‬ ‫پس نق��ش انها در گردش ق��درت در جامعه کمتر‬ ‫می ش��ود و موض��وع دموکراس��ی و نظ��رات مردم‬ ‫و حضور بخش ه��ای مختلف م��ردم در جامعه در‬ ‫اولویت قرار می گیرد‪.‬‬ ‫گفت و گو با اسداللـه اطهری‪ ،‬پژوهشگر مسائل ترکیه‬ ‫گذار توافق شده‬ ‫مریمیوسفی‬ ‫ترکیه یادگار قدرت گیری نظامیان در این کش��ور‬ ‫در پی کودتایی است که سه دهه پیش اتفاق افتاد‪.‬‬ ‫تشکل ها و جناح های سیاسی اصلی ترکیه در مورد‬ ‫ضرورت اصالح این قانون که سال ‪ 1982‬میالدی‬ ‫ب��ه تصویب فرماندهان نظامی رس��یده با یکدیگر‬ ‫هم عقیده اند‪ .‬اختالف بر سر چگونگی این تغییرات‬ ‫بوده اس��ت‪ .‬یک��ی از انتقادها ب��ه تصمیم حزب‬ ‫حاکم در مورد این همه پرس��ی‪ ،‬به نحو ه برگزاری‬ ‫ان مربوط می ش��ود‪ .‬منتقدان می گویند‪ ،‬شهروندان‬ ‫امکان انتخاب میان ماده هایی را که قرار است تغییر‬ ‫کند‪ ،‬نداشته و مجبور بوده اند با کل بسته موافقت‬ ‫یا مخالفت کنند‪ .‬همین امر س��بب شده که عده ای‬ ‫نیز کل همه پرسی را تحریم کنند‪ .‬با این همه نتایج‬ ‫ش��مارش ارا حاکی از ان اس��ت ک��ه حدود ‪50‬‬ ‫میلیون نفر که ‪ 77‬درصد واجدان ش��رایط هستند‪،‬‬ ‫در این همه پرسی شرکت کرده اند‪ .‬در همین ارتباط‬ ‫تو گویی با اس��داهلل اطهری انجام داده ایم‪ .‬وی‬ ‫گف ‬ ‫معتقد اس��ت دموکراس��ی اری یا نه‪ ،‬تنها نکته ای‬ ‫است که می توان نسبت به ان ایراد گرفت‪.‬‬ ‫رون��د اص�لاح قانون اساس��ی ترکیه در‬ ‫همه پرس��ی که اخیرا برگزار شد را چگونه‬ ‫ارزیابی می کنید؟‬ ‫در خاورمیان��ه به ویژه در میان کش��ورهای اس�لامی‪،‬‬ ‫دولت��ی مدنی مس��لط بر یک دولت نظامی ش��د و به‬ ‫س��مت دموکراسی و تغییر بیش��تر رفت‪ .‬این تعریفی‬ ‫اس��ت که در ترکیه نسبت به تغییر و تحوالت از زمان‬ ‫روی کار امدن حزب عدالت و توسعه انجام می شود‪.‬‬ ‫رفراندومی که در ترکیه برگزار ش��د به ما نشان داد که‬ ‫این تغییر وتحول در مسیر درستی حرکت کرده است‪.‬‬ ‫این تغییر مثبتی که به ان اش��اره شد قواعد‬ ‫حاکمی��ت و حی��ات سیاس��ی در ترکیه را‬ ‫چگونه تغییر خواهد داد؟‬ ‫اوض��اع در ترکیه یک گ��ذار توافق ش��ده بین مراکز‬ ‫اصلی قدرت به عالوه حمای��ت اتحادیه اروپا به ویژه‬ ‫قدرت های بزرگ از جمله ایاالت متحده امریکاست‪.‬‬ ‫ب��ه این صورت که نهادهای قدرت داخلی و نهادهای‬ ‫قدرت بین المللی از جمل��ه اتحادیه اروپا و امریکا از‬ ‫این تغییرات حمایت کردند‪.‬‬ ‫اولین کش��وری که نتایج این همه پرسی را به مقامات‬ ‫ترک تبریک گفت‪ ،‬کش��ور امریکا و دولت اوباما بود‪ ،‬‬ ‫چراکه اردوغان پیش از برگزاری این همه پرسی اعالم‬ ‫کرده بود نتیجه این همه پرس��ی می تواند به عضویت‬ ‫ترکیه در اتحادیه اروپا منجر شود‪ ،‬به همین دلیل شاهد‬ ‫با روی کار امدن حزب عدالت و توس�عه ترکیه‬ ‫توانس�ت جزو گروه ‪ 20‬شود و از نظر اقتصادی‬ ‫به شش�مین اقتصاد در جهان و ششمین قطب‬ ‫اقتصادی اروپا تبدیل شده است‪ .‬حزب عدالت و‬ ‫توسعه با توجه به رویکرد اسالمی خود توانسته با‬ ‫غرب روابط مثبت و گسترده ای داشته باشد‬ ‫رای منفی داده اند‪ .‬برخی تحلیلگران نس��بت‬ ‫ب��ه ارای منف��ی ش��رکت کنندگان هش��دار‬ ‫داده اند‪ .‬این هشدار را در چه جهتی می توان‬ ‫توصیف کرد؟‬ ‫پ��س از پای��ان رای گیری اولین کس��ی ک��ه به چنین‬ ‫مس��اله ای اش��اره کرد ش��خص اردوغان بود‪ .‬وی در‬ ‫پیامش عن��وان کرد مردم ترکیه پیروز واقعی اند اعم از‬ ‫کسانی که در این همه پرسی رای مثبت یا منفی داده اند‬ ‫و همچنین به پیروز دموکراسی اشاره کرد‪.‬‬ ‫در کش��ور ترکیه به قواعد بازی و دموکراس��ی احترام‬ ‫گذاشته می شود‪ .‬این مساله مثبت ترین نکته ای بود که‬ ‫در برگزاری این همه پرسی به ان اشاره شد‪ .‬این تعداد‬ ‫ارای منفی نشان دهنده وجود دموکراسی در ان کشور‬ ‫است‪ .‬البته باید این تعداد را نیز جدی گرفت و حقوق‬ ‫افراد مخالف نیز محترم شمرده شود‪ .‬تحقق دموکراسی‬ ‫تنها پیروزی اکثریت در یک جامعه نیست بلکه حقوق‬ ‫اقلیت نیز شامل ان می شود‪.‬‬ ‫تنها مش��کلی که وجود داشت دموکراسی تحت عنوان‬ ‫اری یا نه بود‪ .‬برخی تحلیلگران معتقدند افراد مخالف‬ ‫همه پرسی با همه موارد مخالف نبودند بلکه با برخی‬ ‫از موارد ان مخالف و با برخی نیز موافق بودند ولی از‬ ‫انجایی که دموکراس��ی اری یا نه بود نمی توانستند‬ ‫موافق��ت خود را جزیی بیان کنن��د و باید در عین‬ ‫مخالف��ت با یک بند ان به کل ان الیحه رای مثبت‬ ‫می دادند‪.‬‬ ‫می ت��وان این اتفاق را وق��وع انقالب در‬ ‫ترکیه تعبیر کرد؟‬ ‫فکر نمی کنم‪ ،‬چرا باید به سراغ چنین کلماتی رفت‪،‬‬ ‫بهتر اس��ت به ج��ای کلمه انق�لاب از کلمه رفرم‬ ‫استفاده شود‪.‬‬ ‫گفت��ه می ش��ود رج��ب طی��ب اردوغان‬ ‫به دنبال پس��ت ریاس��ت جمهوری است‪.‬‬ ‫نظر شما در این باره چیست؟‬ ‫اردوغان با اقداماتی که انجام داد تبدیل به یک رهبر‬ ‫کاریزماتیک در منطقه و به خصوص در ترکیه شده‬ ‫و محبوبیت باالیی به دست اورده است‪.‬‬ ‫طبق قانون اساسی ترکیه‪ ،‬اردوغان می تواند جانشین‬ ‫عبداللـه گل ش��ود و قانون مش��کلی برای او پیش‬ ‫نمی اورد‪ .‬من فکر می کنم که بتواند پدر ترکیه نوین‬ ‫لق��ب بگیرد با توجه به اینکه وی ریش��ه در هویت‬ ‫ملی و اس�لامی ومدنی ترکیه دارد‪ .‬پس مطمئنا در‬ ‫این پست نیز حتما به موفقیت هایی خواهد رسید‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫اس��تقبال های گس��ترده ای از تغییرات و اصالحات در‬ ‫سران کشورهای مختلف بوده ایم‪.‬‬ ‫بنابراین این گذار را می توان گذار توافق شده تعریف‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫ش��اهد اس��تقبال برخی از اعضای اتحادیه‬ ‫اروپا از همه پرس��ی قانون اساسی در ترکیه‬ ‫بوده ای��م و انه��ا ای��ن تغیی��رات را تحولی‬ ‫شگرف نامیده اند‪ .‬ایا این تحول می تواند به‬ ‫روند عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا کمک‬ ‫کند؟‬ ‫برای عضویت ترکیه در اتحادی��ه اروپا انچه در حال‬ ‫حاض��ر اهمیتی ندارد‪ ،‬موافقت ی��ا مخالفت برخی از‬ ‫کشورها نس��بت به این مساله اس��ت‪ ،‬بلکه مهم تر از‬ ‫هم��ه این موارد باید در رون��د عضویت به این موارد‬ ‫توجه شود‪ ،‬مواردی مانند شکل گیری جامعه مدنی در‬ ‫اروپا‪ ،‬احزاب قدرتمند سیاس��ی در این قاره‪ ،‬نهادهای‬ ‫قدرتمند اقتصادی‪ ،‬ایمنی و نظامی‪ ،‬همس��ایه ش��دن‬ ‫اتحادیه اروپا با کشورهای ناامنی مثل عراق و رسیدن‬ ‫مرزهای اتحادیه اروپا به خاورمیانه از جمله مس��ائل‬ ‫جدی است که باید به انها توجه شود‪.‬‬ ‫اما ترکیه باید به ارزش های اتحادیه اروپا نزدیک شود‬ ‫و ارتش همان نقش��ی را باید بازی کند که در اتحادیه‬ ‫اروپا به ایفای ان می پردازد‪ ،‬نه بیشتر‪ .‬همه پرسی که در‬ ‫ترکیه برگزار شد باعث تسهیل این موضوع شد چرا که‬ ‫در این همه پرسی به معیارهای اتحادیه اروپا توجه شد‪.‬‬ ‫محاکمه نظامی ها و اعتصاب کارمندا ن حقوق بش��ر از‬ ‫جمله مواردی اس��ت که باعث هر چه بیشتر نزدیکتر‬ ‫شدن ترکیه به اتحادیه اروپا می شود‪.‬‬ ‫اگر فرد دیگری هم به جز اردوغان در راس‬ ‫کار بود‪ ،‬ایا این همه پرسی در نهایت به رای‬ ‫گذاشته می شد؟‬ ‫غال��ب اتحادیه ه��ا‪ ،‬اح��زاب و نهاده��ا و نخب��گان‬ ‫بنا ب��ه دالی��ل گوناگون��ی از رفراندوم��ی که حزب‬ ‫عدالت و توس��عه پیش��نهاد کرده بود حمایت کردند‪،‬‬ ‫چرا که حزب عدالت و توس��عه از س��ال ‪ 2002‬تنها‬ ‫حزبی اس��ت که بدون ائتالف توانس��ت قدرت را در‬ ‫دس��ت بگیرد‪ .‬این در حالی اس��ت که تا پیش از این‬ ‫دولت هایی که در راس کار بودند اغلب ائتالفی بودند‪.‬‬ ‫ب��ا روی کار ام��دن ح��زب عدالت و توس��عه ترکیه‬ ‫توانس��ت جزو گروه ‪ 20‬ش��ود و از نظر اقتصادی به‬ ‫شش��مین اقتصاد در جهان و ششمین قطب اقتصادی‬ ‫اروپا تبدیل ش��ده اس��ت‪ .‬حزب عدالت و توس��عه با‬ ‫توجه به رویکرد اس�لامی خود توانسته با کشورهای‬ ‫غربی روابط مثبت و گس��ترده ای داش��ته باشد‪ .‬زمانی‬ ‫که اقای اردوغان دس��ت به توس��عه سیاس��ی زد در‬ ‫عم��ل نیز ان را انجام داد و فقط در ظاهر به گفتن ان‬ ‫بسنده نکرد‪ .‬سابقه حزب عدالت و توسعه و شخص‬ ‫اقای اردوغان که پایگاه اجتماعی گس��ترده ای در میان‬ ‫مردم ترکیه دارد‪ ،‬باعث ش��ده که ترک ها به این حزب‬ ‫و رهبرانش اطمینان کنند‪.‬‬ ‫موفقیت های��ی که حزب عدالت و توس��عه‬ ‫به دست اورده است‪،‬منجر به قدرت گرفتن‬ ‫پیش از پیش اردوغان خواهد شد؟‬ ‫بله‪ ،‬اما به ش��کل عمودی و افقی چرا که موازنه مادی‬ ‫ق��درت در ترکیه تغییر پیدا می کن��د و موازنه قدرت‬ ‫حزب عدالت و توس��عه از بورژوای مس��لمان‪ ،‬طبقه‬ ‫متوس��ط‪ ،‬بوروکرات‪ ،‬تجاری تا عمق جامعه ترکیه از‬ ‫شهرهای بزرگ تا ش��هرهای کوچک‪ ،‬حتی شهرهای‬ ‫کردنشین نفوذ می کند‪.‬بنیادهای شورای شهر و روستا‬ ‫و نهاده��ای اقتصاد نیز به طور کلی تغییر می کند که در‬ ‫مجم��وع باعث قدرت گرفتن موازنه قدرت در حزب‬ ‫عدالت و توسعه و اردوغان خواهد شد‪.‬‬ ‫بیش از ‪ 35‬درصد ب ه اصالح قانون اساس��ی‬ ‫اردوغ�ان با اقداماتی که انجام داد تبدیل به یک‬ ‫رهبرکاریزماتیکدرمنطقهوبه خصوصدرترکیه‬ ‫شده و محبوبیت باالیی به دست اورده است‪ .‬من‬ ‫فک�ر می کنم که اردوغان بتواند پدر ترکیه نوین‬ ‫لقب بگیرد با توجه به اینکه وی ریشه در هویت‬ ‫ملی و اسالمی ومدنی ترکیه دارد‬ ‫‪55‬‬ ‫چین‪ ،‬امریکا را تحقیر می کند‬ ‫تالش های دولت اوباما برای احیای هژمونی امریکا جواب نمی دهد‬ ‫*‬ ‫نوامچامسکی‬ ‫در س��الگرد ح��وادث ‪ ۱۱‬س��پتامبر و زمان��ی که اکثر‬ ‫تحلیلگران سرگرم موضوع تروریسم در جهان بودند‪،‬‬ ‫من در نش��ریه سوش��یال ورکر مقاله ای در مورد خطر‬ ‫دیگری که امریکا را در اینده تهدید می کند‪ ،‬نوشتم‪.‬‬ ‫در می��ان تمام��ی تهدیداتی ک��ه امری��کا را به عنوان‬ ‫ابرقدرت تهدید می کند‪ ،‬یک رقیب به ارامی و با تمام‬ ‫قدرت در حال پیشی گرفتن است‪ :‬چین‪.‬‬ ‫یک ماه پیش یک تحقیق که توس��ط پنتاگون صورت‬ ‫گرفته بود منتش��ر ش��د‪ .‬این تحقیق نگران��ی خود را‬ ‫از افزای��ش قدرت نظام��ی و نیروه��ای نظامی چین‬ ‫ابراز ک��رده بود «قدرتی که می توان��د توانایی ناوهای‬ ‫امریکایی را برای انجام عملیات در اب های بین المللی‬ ‫زیر سوال ببرد»‪.‬‬ ‫واش��نگتن نسبت به عدم شفافیت چین درمورد میزان‬ ‫پیش��رفت‪ ،‬توانایی و اهداف نظامی این کشور هشدار‬ ‫داده است‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫‪56‬‬ ‫از سویی دیگر امریکا به صورت شفاف تمایل خود را‬ ‫برای حضور در مناطق حس��اس نظامی اشکارا نشان‬ ‫داده است‪ .‬امریکا در این مسیر همواره قدرت نظامی‬ ‫خ��ود را حتی تبلیغ کرده اس��ت‪ .‬بودج��ه روبه فزونی‬ ‫نظام��ی امریکا که به تنهایی ب��ا بودجه نظامی کل دنیا‬ ‫براب��ری می کند‪ ،‬هزاران پایگاه نظامی در سراس��ر دنیا‬ ‫و س��رمایه گذاری های کالن در تکنولوژهای پیشرفته‬ ‫نظامی از این دست هستند‪.‬‬ ‫ام��ا چندی پی��ش‪ ،‬چی��ن ازمای��ش هواپیمایی جرج‬ ‫واش��نگتن در کره جنوبی که توانایی حمل بمب اتمی‬ ‫دارد را به مثابه تهدیدی برای حمله به پکن برداش��ت‬ ‫ک��رد‪ .‬برخالف ان‪ ،‬غرب عنوان کرد این رزمایش تنها‬ ‫برای حفظ ثبات و امنیت خود بوده است‪.‬‬ ‫کلمه ثبات از ان لغاتی است که عمال به این معناست‪:‬‬ ‫برتری امریکا و کسی هم نباید از این موضوع ناراحت‬ ‫شود‪ .‬جیمز چیس‪ ،‬سردبیر سابق نشریه فارین پالیسی‬ ‫در این مورد گفته اس��ت‪ ،‬ایجاد «ثبات» در ش��یلی در‬ ‫س��ال ‪ ۱۹۷۳‬نیازمن��د ان بود که ابت��دا ان را«بی ثبات»‬ ‫کرد‪ .‬اول دولت منتخب النده را به زیر کشید و سپس‬ ‫دیکتاتوری ژنرال پینوشه را جایگزین وی کرد‪ ،‬کسی‬ ‫که س��ال ها باعث جنایت علیه بش��ریت و شکنجه در‬ ‫این کشور شد و این داستانی است که امریکا بارها و‬ ‫بارها برای حفظ مناف��ع خود در جای جای دنیا انجام‬ ‫داده اس��ت‪ .‬این دیگربه مس��اله ای عادی بدل شده که‬ ‫امریکا برای حفظ امنیت خود به کنترل کامل همه چیز‬ ‫نی��از دارد‪ .‬همین نکته نیز زیربنای سیاس��ت خارجی‬ ‫کس��ی همچون بوش را تش��کیل می داد‪ .‬دکترینی که‬ ‫می گفت باید راه خود رابه س��وی امنیت هموار کرد‪.‬‬ ‫زمان��ی که بوش هش��دار داد امریکایی ه��ا باید برای‬ ‫عملیات های پیش��گیرانه اماده باش��ند و برای دفاع از‬ ‫ازادی از جان خود مایه بگذارند‪ ،‬در واقع داشت یک‬ ‫مدل قدیمی از یک پدیده جدید را ارائه می داد‪ .‬چیزی‬ ‫شبیه به سیاست های وودور ویلسون‪ .‬برخالف وودور‬ ‫ویلس��ون‪ ،‬سیاست های بیل کلینتون بر این مبنا بود که‬ ‫نیروهای نظامی امریکا دسترسی مطلق و اسان امریکا‬ ‫را به بازارها و منابع انرژی و منابع اس��تراتژیک دیگر‬ ‫تضمین کند‪.‬‬ ‫بر اس��اس نظر ویلیام کوهن‪ ،‬وزی��ر دفاع بیل کلینتون‪،‬‬ ‫امری��کا باید در هرحال نیروهای عظیمی را به صورت‬ ‫ذخیره در اروپا و امریکا داشته باشد تا نظرات مردم را‬ ‫انگونه که مدنظر ماست و روند اتفاقات را انگونه که‬ ‫مورد عالقه ماس��ت و امنیت ما را تامین می کند شکل‬ ‫دهند‪ .‬اما جنگ پیشگیرانه سیاستی بود که بوش پسر و‬ ‫حتی اوباما در پیش گرفته اند‪.‬‬ ‫همانطور که هر گردن کلفتی می داند‪ ،‬حتی کوچکترین‬ ‫خللی در کنترل اوضاع می تواند باعث شود که دیگران‬ ‫نیز پا به همین مسیر بگذارند و کنترل به کلی از دست‬ ‫خارج شود‪.‬‬ ‫اس��اس فلسفه قدرت بر اس��اس تئوری دومینو نهاده‬ ‫شده اس��ت‪ .‬برخی به طور مثال کلمه ویروس را برای‬ ‫کشورهای موفق‪ ،‬مستقل و پیشرفته به کار می برند که‬ ‫می توانند باعث همه گیر شدن سیاست های موفق خود‬ ‫شوند و قربانیان زیادی به جای بگذارند و قربانیان انها‬ ‫دیکتاتوری و دیکتاتورها هستند‪.‬‬ ‫بر اساس گزارش پنتاگون که به ان اشاره کردم‪ ،‬بودجه‬ ‫نظامی چین به چیزی حدود ‪ ۱۵۰‬میلیارد دالر در سال‬ ‫‪ ۲۰۰۹‬افزایش یافته است که یک پنجم بودجه ای است‬ ‫که پنتاگون در جنگ عراق و افغانستان در همان سال‬ ‫خرج کرده اس��ت که ان هم ت��ازه یک خط از الیحه‬ ‫بودجه نظامی امریکاست‪.‬‬ ‫نگرانی های امریکا قابل فهم است‪ .‬امریکا می خواهد‬ ‫قدرت بالمنازع و پرسش ناپذیر تمام دنیا باشد و برای‬ ‫ان باید برتری نظامی و اقتصادی خود را حفظ کند‪.‬‬ ‫این اوضاع ش��باهتی دارد به س��ال های پس از جنگ‬ ‫جهانی دوم‪ ،‬زمانی که روس��یه شروع کرد به شکست‬ ‫دادن نازی ها‪ .‬از ان زمان مش��خص شد که اروپا مسیر‬ ‫استقالل خود از امریکا را در پیش خواهد گرفت‪.‬‬ ‫پیم��ان نات��و که امری��کا ان را پایه گ��ذاری کرد تنها‬ ‫تالش��ی بود برای کاهش این خط��ر و امریکا امروز‬ ‫از ای��ن اتحاد برای کنترل کردن ش��رایط و خطراتی‬ ‫که امنیت ان��رژی غرب را مورد تهدید قرار می دهد‪،‬‬ ‫استفاده می کند‪.‬‬ ‫از زمان��ی که امری��کا پس از جن��گ جهانی دوم به‬ ‫ق��درت برت��ر دنیا بدل ش��د‪ ،‬تمامی تالش��ش حفظ‬ ‫سیستمی بوده اس��ت که کنترل جهانی خود را حفظ‬ ‫کند‪.‬‬ ‫اما این پروژه به س��ادگی قابل پیاده ش��دن نیس��ت‪،‬‬ ‫چرا که این سیس��تم به س��ادگی و به وضوح در حال‬ ‫تخریب ش��دن اس��ت‪ .‬چین این توانایی را دارد تا به‬ ‫س��ادگی به عنوان یک بازیگر تاثیرگذار این سیستم را‬ ‫به چالش بکشد‪.‬‬ ‫* استاد زبان شناسی در امریکا‬ ‫جنگ عراق چقدر برای کاخ سفید هزینه داشت؟‬ ‫ضررهای میلیتاریسم امریکایی‬ ‫جزفت استیگلیتز*‪،‬لیندا بلیمیز‬ ‫*‬ ‫نفت‬ ‫زمان��ی که ایاالت متحده به ع��راق حمله کرد قیمت‬ ‫نف��ت چیزی ح��دود ‪ ۲۵‬دالر برای هر بش��که بود و‬ ‫انتظار می رفت قیمت ان در همان حوالی باقی بماند‪.‬‬ ‫ام��ا به مرحمت جنگ‪ ،‬قیمت نفت تا بش��که ای ‪۱۴۰‬‬ ‫دالر در سال ‪ ۲۰۰۸‬صعود کرد‪.‬‬ ‫م��ا معتقدیم تاثیر جنگ و تاثیر ان بر خاورمیانه‪،‬یعنی‬ ‫بزرگتری��ن تامین کنن��دگان نفت‪ ،‬فاکت��ور اصلی در‬ ‫هزینه ه��ای جنگ افروزی امریکا بوده اس��ت؛ نه تنها‬ ‫تولی��د نفت ع��راق از بین رف��ت بلک��ه بی ثباتی که‬ ‫جنگ ب��رای منطقه ب��ه ارمغ��ان اورد باعث کاهش‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫در س��ال ‪ ۲۰۰۸‬در مقاله ای نوش��تیم و عنوان کردیم‬ ‫جنگ اف��روزی امری��کا در عراق ت��ا ان زمان‪ ،‬رقمی‬ ‫حدود س��ه تریلیون دالر برای امریکا خرج برداشته‬ ‫است‪.‬‬ ‫ای��ن هزین��ه مرب��وط ب��ه براوردهای گذش��ته بود‪،‬‬ ‫یعن��ی زمانی ک��ه دولت بوش در س��ال ‪ ۲۰۰۳‬متمم‬ ‫بودجه های��ی ب��ه رق��م ‪ ۵۰‬میلیارد دالر و ب��ار دیگر‬ ‫‪ ۶۹‬میلی��ارد دالر در ارتباط جنگ درخواس��ت کرد‪.‬‬ ‫ام��ا اکنون که ایاالت متحده گویی جنگ را در عراق‬ ‫خاتمه داده اس��ت به نظر می رس��د براورد رقم س��ه‬ ‫تریلیون دالر که ش��امل هزینه های مس��تقیم جنگ و‬ ‫تاثیر س��وء ان ب��ر اقتصاد امریکا بود‪ ،‬رقمی بس��یار‬ ‫ناچیز و تخفیف داده شده بود‪.‬‬ ‫ب��ه طور مثال هزینه تامین اجتماعی‪ ،‬درمان و جبران‬ ‫ناتوانایی های جس��می س��ربازان بس��یار بیش از ان‬ ‫چی��زی که ما تخمین زده بودیم از اب درامد‪ .‬عالوه‬ ‫بر این‪ ،‬گذر دو س��ال برای ما روش��ن کرد تخمین ها‬ ‫تمامی مسائلی که در جنگ امکان دارد به وقوع بیفتد‬ ‫را پوشش نمی دهد‪.‬‬ ‫در این چارچوب‪ ،‬ف��رض کنید بدون در نظر گرفتن‬ ‫جن��گ عراق م��ا همچن��ان در افغانس��تان زمین گیر‬ ‫شده ایم‪ .‬یا شاید این س��وال به ذهن متبادر شود اگر‬ ‫جنگ اف��روزی امریکا در ع��راق نبود ایا قیمت نفت‬ ‫انچنان و با ان س��رعت باال می رفت که باعث ش��ود‬ ‫میزان قروض دولت فدرال تا این حد باال برود؟‬ ‫و س��وال اصل��ی؛ ای��ا بح��ران اقتصادی ب��ه وقوع‬ ‫می پیوست؟‬ ‫جواب سوال های باال احتماال «خیر» است‪ .‬درسی که‬ ‫طبیعتا از اقتصاد می گیریم این اس��ت که منابع شامل‬ ‫سرمایه و اطمینان به بازار‪« ،‬ترسو» هستند‪ .‬اتفاقی که‬ ‫در پی جنگ عراق رخ داد‪ ،‬چیزی اس��ت که در هیچ‬ ‫جای دنیا نمونه ای از ان نمی توان یافت‪.‬‬ ‫افغانستان‬ ‫جن��گ عراق باعث ش��د ت��ا توجه ها از افغانس��تان‬ ‫منحرف ش��ود و اکن��ون ما در دهمین س��ال حضور‬ ‫خود در افغانس��تان هستیم و زمانی که «موفقیت» در‬ ‫افغانس��تان به نظر قله ای دست نیافتنی به نظر می رسد‪،‬‬ ‫ما احتماال توانایی کنترل بیش��تر بر طالبان را به دست‬ ‫نیاوردیم و میزان کش��ته های غیر نظامی کاهش نیافته‬ ‫اس��ت‪ .‬حاال رقم ها را در نظر بیگیرید؛ امریکا میزان‬ ‫صرف پول را در افغانس��تان تاح��دود ‪ 7/14‬میلیارد‬ ‫دالر در س��ال کاهش داده اس��ت البت��ه این میزان در‬ ‫س��ال ‪ ۲۰ ،۲۰۰۳‬میلی��ارد دالر ب��وده و این درحالی‬ ‫است که ما در عراق ساالنه ‪ ۵۳‬میلیارد دالر در جنگ‬ ‫ع��راق تلف کرده ایم‪ .‬در س��ال ‪۲۰۰۴،۲۰۰۳‬و ‪۲۰۰۶‬‬ ‫امریکا س��االنه حداقل چهار برابر میزان «هزینه کرد»‬ ‫خود در افغانس��تان‪ ،‬در عراق تلف کرده است‪ .‬بسیار‬ ‫دشوار است باور کنیم ما اکنون در یک جنگ خونین‬ ‫در افغانس��تان گیر کرده ایم که مدام در حال خوردن‬ ‫منابع امریکاس��ت و نکته مهم تر اینکه در سال ‪۲۰۰۳‬‬ ‫یک سرباز امریکایی تاثیر بیشتری در جنگ و مبارزه‬ ‫داش��ت تا میزان اثرگذاری یک س��رباز امریکایی در‬ ‫س��ال ‪۲۰۱۰‬؛ یعن��ی زمانی که جنگ اف��روزان طالبان‬ ‫دوباره کنترل را به دست گرفته اند‪.‬‬ ‫س��رمایه گذاری ها در خاورمیانه شده و این امر باعث‬ ‫باال رفتن سرس��ام اور قیمت نفت ش��د‪ .‬در محاسبه‬ ‫س��ه تریلی��ون دالری در مورد هزینه ه��ای جنگ در‬ ‫دو س��ال گذش��ته‪ ،‬ما جنگ را مس��ئول افزایش پنج‬ ‫دالری قیم��ت نف��ت در هر بش��که ارزیاب��ی کردیم‬ ‫ام��ا اکنون معتقدیم که رق��م واقع گرایانه ان‪ ،‬که البته‬ ‫همچنان تخمینی محافظه کارانه است‪ ۱۰ ،‬دالر در هر‬ ‫بشکه اس��ت که این مس��اله ‪ ۲۵۰‬میلیارد دالر دیگر‬ ‫به هزینه های جنگ اف��روزی ما می افزاید‪ .‬اما افزایش‬ ‫هزینه به اینجا خاتمه نمی یابد چرا که افزایش قیمت‬ ‫نفت به ش��دت روی اقتصاد امریکا تاثیر سوء داشته‬ ‫است‪.‬‬ ‫قروض دولت فدرال‬ ‫جای هیچ ش��کی نیس��ت که جنگ عراق به ش��دت‬ ‫می��زان قروض دولت امریکا را افزایش داده اس��ت‪.‬‬ ‫ای��ن ب��رای اولین ب��ار در امریکا بود ک��ه دولت در‬ ‫حالی که به جنگ می رفت میزان مالیات ها را کاهش‬ ‫داد‪ .‬نتیج��ه ان ش��د که هزینه جن��گ تماما با قرض‬ ‫تامین ش��د و می��زان قرض دولت مرک��زی به میزان‬ ‫‪ 6/4‬تریلیون دالر در س��ال ‪ ۲۰۰۳‬رس��ید و در سال‬ ‫‪ ۲۰۰۸‬این رق��م به میزان ‪ ۱۰‬تریلی��ون دالر افزایش‬ ‫یافت و این ارقام برای زمانی اس��ت که هنوز بحران‬ ‫مالی از راه نرس��یده بود‪ ،‬حداق��ل یک چهارم از این‬ ‫رقم مستقیما مربوط به جنگ افروزی های امریکاست‬ ‫و این ش��امل هزینه های اضافی مرب��وط به درمان و‬ ‫جبران ناتوانایی های جس��می س��ربازان نمی شود که‬ ‫این هزینه نیم تریلیون دالر دیگر به این رقم می افزاید‪.‬‬ ‫نتیج��ه انک��ه دو جنگ گ��ران قیمت ب��رای امریکا؛‬ ‫حت��ی پیش از وق��وع بحران اقتص��ادی خانه امریکا‬ ‫را بر ش��ن نه��اده بود‪ .‬یاداوری تاریخ‪ ،‬کاری بس��یار‬ ‫مفید اس��ت تا در خاطر امریکا بماند در صورتی که‬ ‫دو جنگ در خاورمیانه به راه نینداخته بود اقتصاد ما‬ ‫بس��یار قوی تر از حال حاضر بود‪ .‬سوال این است که‬ ‫ایا ما می توانیم از این اشتباه پرهزینه درس بگیریم؟‬ ‫*جوزف اس��تیگلیتز‪ ،‬برنده جایزه نوبل اقتصاد در‬ ‫سال ‪ ۲۰۰۱‬و مشاور اقتصادی دولت بیل کلینتون‬ ‫* لیندا بلیمیز‪ ،‬نویس��نده کتاب هزینه واقعی جنگ‬ ‫عراق و استادیار دانشگاه هاروارد‬ ‫‪57‬‬ ‫جهان تازه‬ ‫داشته باشد‪ ».‬بخشی از محموله ویوا فلسطین روز ‪ 31‬مه‬ ‫‪ 2010‬هدف حمله ارتش رژیم صهیونیستی قرار گرفت‬ ‫که ‪ 9‬فعال این گروه کشته و چندین نفر مجروح شدند‪.‬‬ ‫اغاز کمک ها؛ از فوریه ‪2009‬‬ ‫فع��االن حق��وق بش��ر و کاروان ه��ای صل��ح از اوایل‬ ‫سال ‪ 2009‬جمع اوری کمک های انسان دوستانه به مردم‬ ‫غزه را اغاز کردند‪ .‬در ‪ 14‬فوریه ‪ 2009‬پس از جمع اوری‬ ‫کمک های انسان دوستانه به ارزش یک میلیون پوند در‬ ‫کمتر از ‪ 4‬هفته‪ ،‬صد ها داوطلب کمک به غزه کمک های‬ ‫انسان دوستانه را روانه غزه کردند‪ .‬این محموله شامل ‪110‬‬ ‫دستگاه خودرو در نظر گرفته شده برای استفاده در غزه از‬ ‫جمله‪ 12‬امبوالنس‪ ،‬یک قایق و کامیون های حاوی دارو‪،‬‬ ‫اب��زار‪ ،‬لباس‪ ،‬پتو و هدیه برای ک��ودکان بود‪ .‬این کاروان‬ ‫مس��یر ‪ 5000‬مایلی را با عبور از بلژیک‪ ،‬فرانسه‪ ،‬اسپانیا‪،‬‬ ‫مراکش‪ ،‬الجزایر‪ ،‬تونس‪ ،‬لیبی و مصر پشت سر گذاشت‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت که یک روز پس از عزیمت کاروان‬ ‫‪ 9‬تن از فعاالن ان‪ ،‬به بهانه مبارزه ب ا تروریس��م دستگیر‬ ‫ش��دند‪ .‬گالوی در این زمینه گفت‪« :‬واضح است که این‬ ‫دستگیری ها عمدا در استانه خروج کاروان صورت گرفته‬ ‫است»‪ .‬پایگاه اینترنتی ویوا فلسطین از افت ‪ 80‬درصدی‬ ‫کمک ها پس از پخش دستگیری ها و اظهارات پلیس در‬ ‫بی بی س��ی خبر داد‪ .‬تمامی دستگیر شدگان متعاقبا بدون‬ ‫اتهام ازاد شدند‪.‬‬ ‫در نهای��ت در روز ‪ 9‬م��ارچ ‪ 2009‬کش��تی ها از طریق‬ ‫گ��ذرگاه رفح وارد غزه ش��دند‪ .‬سرپرس��تی این کاروان‬ ‫ب��ه عهده عامر نظیر و طلعت علی بود‪ .‬از س��وی دیگر‬ ‫‪ 180‬کامیون دیگر از کمک های اهدا ش��ده توسط بنیاد‬ ‫قذافی لیبی و س��ازمان بین المللی صلح‪ ،‬مراقبت و امداد‬ ‫به غزه رسیدند اما به این کامیون ها اجازه داده نشد همراه‬ ‫محموله های انگلیس��ی وارد غزه شوند و انها مجبور به‬ ‫تغییر مسیر به سمت اسرائیل شدند‪.‬‬ ‫جهان تازه‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫پنجمین کاروان انسان دوستانه به سمت غزه حرکت کرد‬ ‫جهان علیه اسرائیل‬ ‫سودابه رخش‬ ‫‪58‬‬ ‫پنجمین محموله دریایی کمک های انسان دوستانه به غزه‬ ‫روز شنبه (‪ 27‬شهریور) لندن ر ا ترک کرد‪ .‬سرپرست این‬ ‫محموله قانونگذار سابق انگلستان‪ ،‬جورج گالوی است‬ ‫که کاروان را از مقابل پارلمان انگلستان به سمت غزه به‬ ‫حرکت در اورد‪.‬‬ ‫این کمک ها با همکاری کمیته بین المللی برای شکستن‬ ‫محاصره غزه و سازمان های مختلفی از اروپا‪ ،‬خاورمیانه‪،‬‬ ‫هند ‪ ،‬ترکیه‪ ،‬افریقای جنوبی و چندین کشور دیگر به غزه‬ ‫انتقال داده می ش��ود‪ .‬این ناوگان به محموله های دریایی‬ ‫قطر و کازابالنکا خواهد پیوس��ت‪ .‬گروه ویوا (زنده باد)‬ ‫فلسطین‪ ،‬ش��ریان زندگی جهانی به غزه‪ ،‬برنامه ریزی را‬ ‫عهده دار است‪.‬‬ ‫س��خنگوی این سازمان‪ ،‬ظاهر بیتاووی‪ ،‬اظهار داشت که‬ ‫ش��ش نفر به نمایندگی از سازمان های همبستگی با سه‬ ‫کامیون حاوی لوازم پزشکی و کمک های انسان دوستانه از‬ ‫نیوزلند وارد لندن شده اند‪ .‬همچنین ‪ 14‬فعال از استرالیا و‬ ‫مالزی با کامیون های خود به کاروان ملحق خواهند شد‪.‬‬ ‫‪ 40‬کامیون کمک های انسان دوستانه و ‪ 80‬فعال و نماینده‬ ‫سازمان های حقوق بش��ر و خیریه از انگلستان‪ ،‬چندین‬ ‫کش��ور ثروتمن��د و مالزی پس ا ز ترک اروپا به س��مت‬ ‫اب های س��وریه رهس��پار خواهند شد تا به کشتی های‬ ‫عرب��ی بپیوندن��د‪ .‬در مجم��وع ‪ 150‬کامیون ب��ه همراه‬ ‫‪ 380‬فعال حقوق بش��ر از ‪ 20‬کش��ور به وس��یله کشتی‬ ‫عازم بندر گاه عریش مصر خواهند ش��د‪ .‬در صورتی که‬ ‫هیچ مانعی س��د راه این کاروان نشود‪ ،‬این کشتی ها روز‬ ‫‪ 10‬اکتبر به مرز غزه می رسند‪.‬‬ ‫ویوا فلس��طین طی ‪ 18‬ماه گذش��ته س��ه کاروان عظیم‬ ‫کمک های انسان دوس��تانه به غزه فرستاده و همچنین در‬ ‫اخرین ناوگان دریایی فرس��تاده ش��ده نیز شرکت کرده‬ ‫است‪.‬‬ ‫ویوا فلسطین در پایگاه اینترنتی خود می گوید‪« :‬در طول‬ ‫چند هفته گذشته در حال گفت وگو با سازمان های همکار‬ ‫در باره چگونگی فرس��تادن کمک های انسان دوستانه از‬ ‫طریق دریا یا خشکی بودیم به نحوی که بیشترین تاثیر را‬ ‫کاروان دوم‬ ‫با اینکه کانادا‪ ،‬ایاالت متحده و برخی کشور های اتحادیه‬ ‫اروپ��ا حماس را به عنوان یک گروه تروریس��تی معرفی‬ ‫ک��رده و کمک مال��ی به حم��اس را ممن��وع کرده اند‪،‬‬ ‫ام��ا گروه های مردم��ی مختلف از اقص��ی نقاط جهان‬ ‫ب��رای کمک رس��انی به مردم غزه بس��یج ش��ده اند‪ .‬به‬ ‫طوریک��ه دومین کاروان کمک های انسان دوس��تانه روز‬ ‫‪ 17‬ژوییه‪ 2009‬از سوی ‪ 200‬نفر از فعاالن مردمی امریکا‬ ‫به سوی غزه نزدیک شد‪ .‬رژیم صهیونیستی به این کاروان‬ ‫اج��ازه نداد کمکه��ای خود را در اختی��ار دولت قانونی‬ ‫فلسطین قرار دهند‪ .‬سرپرستی این کاروان به عهده جورج‬ ‫گالوی و رون کویک سرباز قدیمی جنگ ویتنام بود‪ .‬برای‬ ‫ارام کردن بیم داوطلبان ایاالت متحده از مواجه ش��دن با‬ ‫مشکالت قانونی برای بازگشت به خانه‪ ،‬حماس موافقت‬ ‫کرد که کمک ها مستقیما توسط سازمان های غیر دولتی و‬ ‫نه از طریق دولت تحویل گرفته شود‪.‬‬ ‫کاروان سوم؛ از لندن‬ ‫س��ومین کاروان کمک های انسان دوستانه که روز ششم‬ ‫دسامبر ‪ 2009‬لندن ر ا ترک کرده بود از داوطلبان چندین‬ ‫کشور تشکیل شده بود‪ .‬این کشتی ها پیش از وارد شدن‬ ‫به غزه از طریق گذرگاه رفح از کشور های فرانسه‪ ،‬بلژیک‪،‬‬ ‫المان‪ ،‬اتریش‪ ،‬ایتالیا‪ ،‬یونان‪ ،‬ترکیه‪ ،‬س��وریه‪ ،‬اردن و مصر‬ ‫عبور کردند‪ .‬پنجم ژوییه ‪ 2010‬ممانعت از ورود بخشی‬ ‫از محموله ها به غزه موجب درگیری بین اعضای کاروان‬ ‫و پلیس مصر در عریش شد‪.‬‬ ‫ششم ژوییه در مرز رفح و همزمان با تظاهرات همبستگی‬ ‫فلس��طینیان در غزه که منتظ��ر ورود کاروان کمک های‬ ‫انسان دوس��تانه بودند‪ ،‬اعمال خشونت منجر به بستری‬ ‫ش��دن حداقل س��ه فلس��طینی در بیمارس��تان و مرگ‬ ‫یک پلیس مصری ش��د‪ .‬گال��وی در گفت وگو با مجله‬ ‫(‪ )democracy now‬گف��ت که کاروان در روز هفتم‬ ‫ژوییه‪ 2010‬مصر را با موفقیت پش��ت س��ر گذاش��ته و‬ ‫پس از وارد ش��دن به غزه اقدام به پخ��ش داروها کرده‬ ‫اس��ت‪ .‬هش��تم ژوییه جورج گالوی از مصر اخراج شد‪.‬‬ ‫وزیر امور خارجه مصر‪ ،‬احمد ابوالغیظ‪ ،‬این محموله ها را‬ ‫مضحک توصیف کرد و گفت‪« :‬این کشور دیگر به این‬ ‫نوع کاروان های همبستگی اجازه ورود به مناطق ساحلی‬ ‫تحت اداره حماس را نخواهد داد‪».‬‬ ‫صهیونیست ها اجازه نمی دهند‬ ‫این کاروان به غزه برسد‬ ‫پنجمین کاروان کمک رسانی‬ ‫انسان دوس��تانه از مقاب��ل‬ ‫پارلمان انگلیس به س��مت‬ ‫غزه به حرکت در امد‪ .‬جورج‬ ‫گالوی‪ ،‬از نمایندگان س��ابق‬ ‫پارلمان انگلیس ریاست این‬ ‫کاروان را عهده دار است و می گوید برای کمک به‬ ‫مردم غزه و شکست حصر متراکم ترین منطقه در‬ ‫جهان کشتی حامل کمک های بشر دوستانه خود‬ ‫را راهی این منطقه کرده اس��ت‪ .‬در گفت وگو با‬ ‫دکتر صباح زنگنه‪ ،‬کارشناس مسائل خاورمیانه به‬ ‫بررسی این موضوع پرداخته ایم‪.‬‬ ‫واکنش ها نس��بت به اعزام کشتی به نوار‬ ‫غزه از سوی مقام های رژیم صهیونیستی‬ ‫و جامعه جهانی چه خواهد بود؟‬ ‫رژیم صهیونیس��تی همانند گذشته با راه یافتن این‬ ‫کشتی به اب های ساحلی غزه مخالفت خواهد کرد‬ ‫و مطمئن هستم همانند انچه در تاریخ پیش از این‬ ‫ثبت شده به رفتارهای وحشیانه خود در قبال حس‬ ‫بشر دوستانه مردم جهان برای کمک به مردم بی پناه‬ ‫غ��زه ادامه خواه��د داد چرا که غ��زه از مهم ترین و‬ ‫حساس ترین مناطق فلسطین به شمار می رود‪.‬‬ ‫جوامع و نهادهای بین المللی نیز باید به حمایت خود‬ ‫از مردم غزه ادامه دهند و همواره مس��ائل و قضایای‬ ‫مربوط به ان را دنبال کنند و مردم غزه را تنها نگذارند‪.‬‬ ‫طبیعتا رژیم صهیونیستی مایل به ادامه حصر غزه است‬ ‫و در مقابل با هرگونه تالش��ی که مانع از رس��یدن به‬ ‫اهدافش خواهد شد مقابله خواهد کرد‪.‬‬ ‫اکنون مجامع جهانی در راه کمک رسانی به‬ ‫غزه بسیج شده اند و تاکنون چهار کشتی به‬ ‫سمت غزه فرستاده شده است‪ .‬این حرکت‬ ‫جهانیبرایکمکبهمردمغزهنشانهچیست؟‬ ‫قطعا انس��ان های ازادیخواه در جهان منتظر نخواهند‬ ‫ماند و به هر طریقی به دنبال اعالم همبستگی خود با‬ ‫مردم ستمدیده فلسطین خواهند بود و این همبستگی‬ ‫به صور مختلف از جمله اعزام کشتی صورت خواهد‬ ‫گرفت‪ .‬مطمئنا انس��ان های ازادیخ��واه این رویه را تا‬ ‫منزوی کردن این رژیم در مجامع بین المللی و شکست‬ ‫حصر غزه ادامه خواهند داد‪.‬‬ ‫چرا دولت مصر اصرار دارد با همسویی‬ ‫با رژیم صهیونیس��تی‪ ،‬اج��ازه ورود این‬ ‫کش��تی ها را به نوار غزه نده��د‪ .‬ایا این‬ ‫اقدام��ات با نامزدی جمال مبارک پس��ر ‬ ‫حس��نی مبارک رئیس جمهور فعلی مصر‬ ‫در انتخابات اینده ریاست جمهوری مصر‬ ‫ارتباط دارد؟‬ ‫من فک��ر نمی کنم ای��ن اقدامات هی��چ ارتباطی با‬ ‫نامزدی پسر حسنی مبارک داشته باشد‪ .‬دولت مصر‬ ‫نیز تحت فشار مقام های امریکایی به اقداماتی منافی‬ ‫حقوق بش��ر دست می زند و مطمئنا نخبگان‪ ،‬مردم‬ ‫و ش��خصیت های برجس��ته مصری با این اقدامات‬ ‫دولت مصر مخالف هستند و نظری متفاوت دارند‪.‬‬ ‫چرا دولت امریکا و اتحادیه اروپا راس��ا‬ ‫وارد رون��د کمک رس��انی به م��ردم غزه‬ ‫نمی شوند؟‬ ‫امری��کا و اتحادیه اروپا البته مواضعی متفاوت از هم‬ ‫دارند اما متاسفانه در قضیه فلسطین در مسیری مشابه با‬ ‫یکدیگر قدم برداشتند و همراه و حامی رژیم غاصب‪،‬‬ ‫غیر شرعی و غیر قانونی اسرائیل در منطقه هستند‪ .‬سران‬ ‫این کش��ورها باید این نکته را در نظر بگیرند که باید‬ ‫به حمایت خود از این رژیم خود سر در منطقه پایان‬ ‫دهند‪.‬‬ ‫پس از ماجرای س��فر کشتی ترکیه برای‬ ‫کمک رس��انی به مردم غزه به این منطقه‪،‬‬ ‫بحث کمک رس��انی ایران نیز مطرح شد‪،‬‬ ‫به نظر شما ایا این اقدام شدنی است؟‬ ‫مردم ایران نیز همانند دیگر ازادیخواهان جهان باید‬ ‫از هر طریق ممکن کمک رس��انی به مردم مسلمان‬ ‫و بی پن��اه غزه را پیگیری کنند و کمک های خود را‬ ‫از طریق موسس��ات و نهادهای بین المللی به مردم‬ ‫غزه برسانند‪.‬‬ ‫جهان تازه‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫کاروان چهارم ؛ تراژدی‬ ‫ش��نبه ‪ 22‬مه ‪ 2010‬کاروان ناوگان ازادی غزه ش��امل ‪9‬‬ ‫کشتی از ‪ 40‬کشور با حضور ‪ 800‬فعال خارجی و حامی‬ ‫ی ترکیه راهی غزه شده بود و طبق برنامه‬ ‫غزه از بندر انتالیا ‬ ‫قرار بود پنجش��نبه ‪ 27‬مه به غزه برسند‪ .‬این کشتی ها از‬ ‫کشور های امریکا‪ ،‬یونان‪ ،‬فرانسه‪ ،‬ایتالیا‪ ،‬المان‪ ،‬مالزی و‬ ‫ونزوئال همراه شماری از فعاالن حقوق بشر‪ ،‬نمایندگان‬ ‫جامعه مدنی و خبر نگاران بودند‪.‬‬ ‫این کش��تی های حاوی کمک های پزش��کی دارویی و‬ ‫غذایی که در اب های ازاد به سوی باریکه غزه در حرکت‬ ‫بودند‪ ،‬در روز ‪ 31‬مه ‪ 2010‬مورد حمله ارتش اس��رائیل‬ ‫قرار گرفتند‪ .‬ورود کماندو ها به کشتی ماری مرمره باعث‬ ‫ز د و خوردی ش��د که طی ان ‪ 9‬مسافر کشته شدند‪ ،‬اما‬ ‫ش��بکه االقصی متعلق به حماس تعداد کشته شدگان را‬ ‫‪ 20‬نفر اعالم کرد‪ .‬بنابر اعالم ش��بکه تلویزیونی الجزیره‬ ‫تصمیم حمله به ناوگان ازادی را وزیر دفاع اس��رائیل در‬ ‫یک نشست نظامی اتخاذ کرده بود‪.‬‬ ‫ناوگان که قصد شکستن نوار غزه و رساندن کمک های‬ ‫ت نپذیرفته بود مسیرش را به سوی‬ ‫انسان دوستانه را داش ‬ ‫بندر اش��دود عوض کند‪ .‬دولت اسرائیل اعالم کرده بود‬ ‫که پس از بازرسی کمک ها موارد مورد قبولش را به غزه‬ ‫خواهد فرستاد‪ .‬سربازان اسرائیلی می گفتند که هنگام ورود‬ ‫به کشتی مورد حمله قرار گرفته اند این در حالی است که‬ ‫فعاالن مدعی بودند که اس��رائیلی ها پیش از ورود اتش‬ ‫گشودند‪.‬‬ ‫از س��وی دیگر ش��ورای امنیت س��ازمان ملل متحد با‬ ‫محکوم کردن این حمله خواستار یک تحقیق بی طرفانه‬ ‫و شفاف شد‪ .‬همچنین محمود عباس‪ ،‬رئیس حکومت‬ ‫خود گردان فلس��طین‪ ،‬ضمن محکومی��ت این جنایت‬ ‫در اراضی فلسطینی س��ه روز عزای عمومی اعالم کرد‪.‬‬ ‫حس��نی مبارک‪ ،‬رئیس جمهوری مصر‪ ،‬یک روز پس از‬ ‫حادثه گ��ذر گاه مرزی الرفح را به منظ��ور انتقال دارو و‬ ‫سایر کمک های انسان دوستانه به نوار غزه و ورود بیماران‬ ‫فلسطینی به مصر باز کرد‪.‬‬ ‫چن��دی پ��س از ان و در اخرین اقدام فعاالن‪ ،‬کش��تی‬ ‫«اماس��ه ا» موسوم به کشتی امید که از سوی گروه های‬ ‫داوطلب و مستقل در لیبی و با پرچم جمهوری مولداوی‬ ‫از بندر الیریو واقع در جنوب اتن پایتخت یونان راهی‬ ‫غزه ش��ده بود پس از فشار های اس��رائیل مقصد خود‬ ‫را به س��مت بندر عریش در مصر تغییر داد و محموله‬ ‫کمک های انسان دوستانه را از طریق مرز زمینی به غزه‬ ‫فرستاد‪.‬‬ ‫نخستین روز نبرد اسرائیل و حماس در غزه با بیشترین‬ ‫شمار کش��ته و زخمی فلسطینی در یک روز باعث شد‬ ‫تا این روز در میان بخش��ی از اعراب به روز ش��نبه سیاه‬ ‫معروف شود و حاال پس از سال ها شنبه ای دیگر اما این بار‬ ‫با امید رسیدن نخستین حقوق انسانی مردم غزه‪ ،‬شاید این‬ ‫شنبه ای سپید باشد‪.‬‬ ‫به نظر می رس��د موج محکومیت رفتارهای ضد انسانی‬ ‫رژیم صهیونیس��تی فراگیر ش��ده و نه فق��ط ملت های‬ ‫خاورمیانه که مردم غرب��ی هم به عمق جنایت های این‬ ‫رژیم پی برده اند‪ .‬موج فراگیر ضد صهیونیستی البته بیشتر‬ ‫از همه کشورها‪ ،‬ریشه در ایران دارد که سالهاست رژیم‬ ‫جعلی اس��رائیل را به رسمیت نمی شناس��د و خواستار‬ ‫احقاق حقوق فلسطینیان شده‪.‬‬ ‫صباح زنگنه‪:‬‬ ‫‪59‬‬ ‫در گفت و گو با دکتر کنعانی‪ ،‬رئیس سابق کمیسیون حقوق بشردوستانه ایران بررسی شد‬ ‫تصویب منشور جهانی برای مقابله با توهین به مقدسات‬ ‫جهان تازه‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫‪60‬‬ ‫اق��دام وقیحان��ه برخ��ی اف��راد در امری��کا مبنی بر‬ ‫قران س��وزی از جنبه های متعدد سیاسی و بین المللی‬ ‫بارها مورد بحث کارشناس��ان عرصه های بین المللی‬ ‫قرار گرفته‪ ،‬اما انچه در این گفت وگو مورد بررس��ی‬ ‫قرار خواهد گرفت واکاوی جبنه های حقوقی توهین به‬ ‫مقدسات ادیان گوناگون در غرب است‪ .‬در این زمینه‬ ‫گفت وگویی انجام داده ایم با دکتر محمد طاهر کنعانی‪،‬‬ ‫حقوقدان‪ ،‬کارشناس حقوق بین الملل و رئیس سابق‬ ‫کمیسیون حقوق بشردوستانه جمهوری اسالمی ایران‪.‬‬ ‫به اعتقاد ایشان‪ ،‬توهین به مقدسات و مصادیق ان در‬ ‫دنیا هنوز جرم انگاری نشده و اراده ای سیاسی برای نیل‬ ‫به این هدف در میان کشورهای جهان وجود ندارد‪.‬‬ ‫همانطور که جنابعالی در جریان هس��تید طی‬ ‫چند روز گذش��ته مساله س��وزاندن قران در‬ ‫امریکا و سراسر جهان بس��یار خبرساز شد‪،‬‬ ‫لطفا ابعاد‪ ،‬زمینه ها و مباحث حقوقی مرتبط با‬ ‫این جریان را برای خوانندگان مجله بیان کنید‪.‬‬ ‫کال باید بحث افراد و دولت را از نظر حقوقی از یکدیگر‬ ‫ی می شود که در‬ ‫تفکیک کرد‪ .‬گاهی دولت مرتکب اقدام ‬ ‫ای��ن صورت ان دولت مس��ئولیت بین المللی دارد‪ .‬یک‬ ‫موقع ف��ردی مرتکب عملی می ش��ود‪ ،‬در این صورت‬ ‫نمی توان صرف ش��خصی بودن یک عمل‪ ،‬مس��ئولیت‬ ‫فرد را به یک دولت یا کش��ور نس��بت و تعمیم داد‪ .‬از‬ ‫نظر حقوق بین الملل نی��ز اصلی وجود دارد به نام اصل‬ ‫مسئولیت بین المللی دولت‪ .‬در مورد قران سوزی باید در‬ ‫درجه اول بررسی کرد که ایا دولت امریکا که در قلمرو‬ ‫سرزمینی ان این کار انجام شده منتسب به این عمل است‬ ‫یا خیر‪ .‬اگر بش��ود این حرکت را به دولت منسوب کرد‬ ‫قطعا برای دولت امریکا مسئولیت بین المللی دارد‪ .‬اما اگر‬ ‫منسوب به عمل یک فرد باشد باید ببینیم که در ان نظام‬ ‫حقوقی چه مجازات ی��ا ضمانت اجرایی در مورد این‬ ‫عمل‪ ،‬برای وی در نظر گرفته ش��ده اس��ت‪ .‬در حقیقت‬ ‫باید دید شواهد و قرائنی وجود دارد که نشان دهد دولت‬ ‫امریکا از این شخص حمایت و پشتیبانی کرده یا خیر‪.‬‬ ‫چنانکه دولت امریکا به طور مستقیم یا غیرمستقیم از این‬ ‫اقدام حمایت کرده باشد قطعا مسئولیت بین المللی برای‬ ‫این کش��ور در پی خواهد داشت‪ .‬از طرفی باید دید که‬ ‫حمایت دولت یا مس��ئولیت بین المللی دولت چه موقع‬ ‫اتفاق می افتد‪ .‬مس��ئولیت بین المللی دولت زمانی اتفاق‬ ‫می افتد که کارکنان و عمال دولت برای این کار مجوزی‬ ‫صادر کرده باش��ند‪ ،‬در این صورت اس��ت که دولت از‬ ‫نظر حقوق بین الملل مسئولیت پیدا می کند‪ .‬یعنی اینطور‬ ‫نیس��ت که بگوییم اگر رئیس جمه��ور امریکا این اقدام‬ ‫را محک��وم کرد دیگر دولت امریکا در قبال این مس��اله‬ ‫مسئولیتی ندارد‪ .‬حال که این قران سوزی عملی شده باید‬ ‫دی��د که این اقدام واقعا کار ی��ک فرد بوده یا دولت هم‬ ‫در ان نقش داشته‪ .‬اگر کار فرد بوده‪ ،‬مسئولیت فردی به‬ ‫جرم انگاری موضوع مربوط می شود که ایا این توهین به‬ ‫مقدسات باید جرم انگاری شود یا خیر‪ .‬متاسفانه در این‬ ‫زمینه خالء حقوقی نه تنها در امریکا که در دنیا هم وجود‬ ‫دارد‪ .‬پس در نتیجه یک خالء حقوقی در سراسر دنیا در‬ ‫مورد توهین به مقدس��ات و ادی��ان وجود دارد‪ .‬در نظام‬ ‫ی در بحث توهین‬ ‫حقوقی ما‪ ،‬در قانون مجازات اس�لام ‬ ‫به مقدس��ات در ماده ‪ 513‬قانون مجازات اسالمی امده‬ ‫که هرکس به مقدسات اسالم یا هر یک از انبیای عظام یا‬ ‫ائمه طاهرین یا حضرت صدیقه طاهره اهانت نماید اگر‬ ‫مشمول اشد مجازات باشد اعدام می شود و در غیر این‬ ‫صورت به حبس از یک تا پنج س��ال محکوم می گردد‪.‬‬ ‫سیاق ماده به صورتی است که به مقدسات اسالم اشاره‬ ‫می کند‪ .‬بحث بعدی این است که ایا مقابله به مثل می توان‬ ‫کرد یا نه‪ .‬در قران امده که هرکس تحدی یا تجاوزی به‬ ‫ش��ما کرد به همان ش��کل با وی مقابله به مثل کنید‪ .‬در‬ ‫نتیجه اگر جهان غرب و مس��یحیت بخواهند روی این‬ ‫عمل اصرار کنند حق ات��ش زدن تورات و انجیل برای‬ ‫مسلمانان محفوظ اس��ت‪ .‬اما ایا اساسا این کار اخالقی‬ ‫هست یا نه‪ .‬یعنی ایا ش��ریعت و اخالق اسالمی اجازه‬ ‫می دهد به ادیان دیگر توهین کنیم یا خیر‪ .‬اصوال اخالق‬ ‫اسالمی اجازه این کار را نمی دهد‪ .‬چرا که در قران امده‬ ‫که در راه خدا با حکمت‪ ،‬بیان و استدالل و موعظه حسنه‬ ‫دع��وت کنید و در جای دیگر نیز امده که به مش��رکین‬ ‫توهی��ن نکنید ت��ا انها هم به خدا توهی��ن نکنند‪ .‬یعنی‬ ‫مس��لمانان برای اینکه مانع از توهین کفار و مشرکان به‬ ‫دین و مقدس��ات خود شوند باید خود در درجه اول به‬ ‫کفار و کشورهای دیگر توهین نکنند‪ .‬پس اساسا طبق این‬ ‫ایات توهین به مقدس��ات‪ ،‬ادیان و مردمانی که پیرو این‬ ‫ادیان هستند مطرود است‪ ،‬اما در مورد کتاب های اسمانی‬ ‫طبق ایات س��وره مائده می بینیم ک��ه از تورات و انجیل‬ ‫به نیکی یاد ش��ده یعنی اگر به ت��ورات و انجیل واقعی‬ ‫توهینی صورت گیرد قطعا از نظر اخالقی کار مطرودی‬ ‫است و شرعا اشکال خواهد داشت‪ ،‬اما شرایط در مورد‬ ‫نسخه تحریف شده تورات و انجیل متفاوت است‪ ،‬یعنی‬ ‫اگر به نسخه تحریف شده تورات و انجیل توهین شود‬ ‫می توان به این شکل حق مقابله به مثل را برای مسلمانان‬ ‫محفوظ دانست‪.‬‬ ‫تعریف مقدسات از نظر حقوقی چیست؟‬ ‫مقدسات در نظام حقوقی و فرهنگ و تمدن های مختلف‬ ‫هر جامعه معانی خاصی می دهد‪ .‬مثال در امریکا‪ ،‬پرچم‬ ‫این کش��ور هم جزو مقدس��ات ان اس��ت‪ .‬در حقیقت‬ ‫مقدس��ات یک جامع��ه را فرهنگ و تم��دن ان جامعه‬ ‫تش��کیل می دهد‪ ،‬اما در جوامعی که الئیک هس��تند و‬ ‫دین محور نیستند ممکن است بزرگان دینی یا کتاب های‬ ‫اسمانی‪ ،‬مقدسات انها محسوب نشوند به خصوص در‬ ‫جوامعی که ادیان مختلف در ان وجود دارد‪ .‬اما در ایران‪،‬‬ ‫مقدسات‪ ،‬مقدسات مذهبی هستند‪ .‬اما دیگر در کشور ما‬ ‫پرچم جزو مقدسات نیست و اگر کسی پرچم اتش بزند‬ ‫به مقدسات توهین نکرده‪ .‬البته این کار باز جرم انگاری‬ ‫خاص خود را دارد و جزو تخریب عالئم و نش��انه های‬ ‫دولتی محسوب می شود‪ .‬این عمل جرم هست ولی جزو‬ ‫توهین به مقدسات نیست‪.‬‬ ‫در حقوق در مورد توهین به مقدسات به چه‬ ‫چیزی اشاره شده؟‬ ‫بحثی وجود دارد که در حقوق بین الملل کیفری‪ ،‬جرایمی ‬ ‫هست که باید صرف نظر از سرزمین یا کشور خاصی در‬ ‫سراس��ر دنیا جرم انگاری شود مثل هواپیماربایی‪ ،‬جرایم‬ ‫س��ازمان یافته‪ ،‬قاچاق مواد مخدر‪ ،‬نسل کشی‪ ،‬جنایات‬ ‫جنگی‪ ،‬جنایت علیه بشریت‪ .‬اینها از نظر حقوق بین الملل‬ ‫کیفری ضرورت دارد که جرم انگاری شوند‪ .‬اما در مورد‬ ‫توهین به مقدس��ات به نظر م��ن جرم انگاری توهین به‬ ‫مقدسات از چیزهایی که اشاره شده باالتر است‪ .‬جنایات‬ ‫جنگی چرا محکوم است چون جنگی واقع می شود و در‬ ‫نتیجه ان گروهی بی گناه کشته می شوند چرا که توهین به‬ ‫مقدسات می تواند منجر به جنگ هایی شود که در نتیجه‬ ‫ان ممکن است میلیون ها نفر کشته شوند‪ .‬بنابراین از نظر‬ ‫جهان تازه‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫حقوق جزا و پیشگیری از وقوع جرم‪ ،‬از نظر اندیشه های‬ ‫جرم شناسانه و از نظر کیفرشناسی به نظر می رسد برای‬ ‫بازدارندگی و اینکه جنگ های خانمان سوزی رخ ندهد‪،‬‬ ‫جرم انگاری توهین به مقدس��ات در حقوق بین المللی‬ ‫کیفری یک خالء است که باید در سطح بین المللی به ان‬ ‫پرداخته شود‪ .‬مثال وزارت خارجه ایران می تواند ابتکار‬ ‫این عمل را به دس��ت بگیرد چ��ون باالخره باید دولتی‬ ‫پیش��نهاد دهد‪ .‬مثال اگر ایران از طریق سازمان کنفرانس‬ ‫اس�لامی پیش��نهاد دهد کشورهای اس�لامی حتما این‬ ‫کنوانس��یون را امضا خواهند کرد‪ .‬ضرورت جرم انگاری‬ ‫توهین به مقدس��ات با زمینه اندیش��ه برخورد تمدن ها‬ ‫اش��کارتر می ش��ود‪ .‬جنگ هایی که از ده��ه ‪ 90‬تاکنون‬ ‫رخ داده عمدتا جنگ های تمدنی بوده است مثل حمله‬ ‫امریکا به عراق که خود رئیس جمهور امریکا ان را جنگ‬ ‫صلیبی خواند یا کشتار مسلمانان در بوسنی و هرز گوین‬ ‫یا چچن‪ ،‬یا جنگ های فرقه ای در هندوستان یا جنگ های‬ ‫القاعده یا طالبان‪ ،‬همه جنگ هایی عقیدتی هستند‪ .‬یعنی‬ ‫در حقیقت جنگ هایی که موجب کشتارهای گسترده در‬ ‫اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم می شود جنگ های‬ ‫مذهبی هس��تند‪ .‬در نتیجه موقعی که یک چنین بس��تر‬ ‫فکری وجود دارد و طبق امار و واقعیت های بین المللی‪،‬‬ ‫ریشه جنگ ها در مذهب و افکار و عقاید مذهبی است‪،‬‬ ‫قطعا توهین به مقدس��ات مثل ریختن بنزین روی اتش‬ ‫است که موجب جنگ های خانمان سوز و تهدید صلح‬ ‫و امنیت بین المللی می شود‪ .‬به نظر من طبق فصل هفتم‬ ‫منش��ور ملل متحد‪ ،‬یکی از وظایف شورای امنیت این‬ ‫اس��ت که از تهدید صلح و امنی��ت بین المللی و نقض‬ ‫ان جلوگیری کند و در نتیجه یکی از وظایف ش��ورای‬ ‫امنیت جرم انگاری این جریان است‪ ،‬مثل جرم انگاری در‬ ‫دادگاه رواندا و دادگاه یوگسالوی‪ .‬مبنای شورای امنیت‬ ‫برای جرم انگاری اینها چه بود؟ مبنای ان جنایات جنگی‬ ‫بود‪ .‬ایا دالی��ل به اندازه کافی وجود ندارد که توهین به‬ ‫مقدسات در سراسر جهان موجب تهدید صلح و امنیت‬ ‫بین الملل��ی می ش��ود؟ دالیل به طور کافی وج��ود دارد‪.‬‬ ‫یعنی هم اندیش��ه های هانتینگتون هست‪ ،‬هم واقعیات‬ ‫بین المللی‪ .‬خیلی از نظریه پردازان و سیاستمداران به این‬ ‫نتیجه رسیده اند که علت جنگ افروزی هایی که در دهه‬ ‫اخر قرن بیستم و قرن بیست ویکم اتفاق افتاده جنگ های‬ ‫مذهبی اس��ت‪ .‬در نتیجه هرگونه توهین به مقدسات و‬ ‫دامن زدن ب��ه اختالفات مذهبی موجب تهدید صلح و‬ ‫امنی��ت بین المللی می ش��ود‪ .‬با این اس��تدالل ایا وظیفه‬ ‫ش��ورای امنیت به عنوان یکی از ارکان سازمان ملل جز‬ ‫حفظ صلح و امنیت بین المللی اس��ت؟ طب��ق ماده ‪40‬‬ ‫منش��ور ملل متحد‪ ،‬ش��ورای امنیت وظیفه دارد هر جا‬ ‫که صلح و امنیت بین المللی تهدید می ش��ود وارد عمل‬ ‫شود‪ .‬حاال اینکه چگونه وارد عمل شود یکی از راه های‬ ‫جرم انگاری اس��ت‪ ،‬یعنی مجازات اف��رادی که موجب‬ ‫تهدید صلح و امنیت بین المللی شده اند‪ .‬به نظر من برای‬ ‫توهین به ادیان‪ ،‬رسالت شورای امنیت و سازمان ملل این‬ ‫است که از طریق تصویب اساسنامه دادگاه‪ ،‬افرادی که در‬ ‫هر جای دنیا هستند و به ادیان توهین می کنند و موجب‬ ‫اختالفات مذهبی می شوند و جنگ های خانمان سوز به‬ ‫راه می اندازند باید محاکمه شوند‪.‬‬ ‫رویکرد حق��وق بین الملل در مورد توهین به‬ ‫مقدسات چیست؟‬ ‫توهین ب��ه مقدس��ات از منظر تهدید صل��ح و امنیت‬ ‫بین المللی در حقوق بین الملل می گنجد‪ .‬اکنون حقوق‬ ‫بین الملل هیچ رویکردی به ای��ن موضوع ندارد‪ .‬یعنی‬ ‫در ح��ال حاضر هیچ اراده سیاس��ی در ارکان س��ازمان‬ ‫ملل یا کش��ورهای عضو س��ازمان ملل وج��ود ندارد‪.‬‬ ‫این مش��کل ش��اید ب��ه خاطر خ�لاء تئوریک باش��د‬ ‫یعن��ی این بسترس��ازی نش��ده به همی��ن خاطر یکی‬ ‫از وظایف س��ازمان کنفرانس اس�لامی و کش��ورهای‬ ‫اس�لامی این است که فش��ار بیاورند و ان را در سطح‬ ‫بین المللی مطرح کنند و از ش��ورای امنیت بخواهند که‬ ‫اینگون��ه جرائ��م را جرم انگاری کند چ��ون این به نفع‬ ‫هیچ کس نیست‪ .‬یعنی این اختالفات مذهبی و شعله ور‬ ‫ک��ردن اتش اختالفات دینی در درجه اول ضربه اش به‬ ‫امریکا وارد ش��د‪ .‬قضیه ‪ 11‬سپتامبر نتیجه یک رویکرد‬ ‫مذهبی ب��ود‪ .‬در نتیجه اگر غرب و کش��ورهای غربی‬ ‫می خواهن��د امنیت داش��ته باش��ند و اگ��ر می خواهند‬ ‫خودشان و دنیا در ارامش به سر ببرند باید از این کارها‬ ‫جلوگیری کنند‪.‬‬ ‫چرا نهاده��ای بین المللی منفعل اند و واکنش‬ ‫خاصی نشان نمی دهند؟‬ ‫در نتیجه یک اشتباه‪ .‬اینها دچار یک پارادوکس شده اند‪ .‬از‬ ‫یک طرف دیده اند که گسترش اسالم دارد حیات انها را‬ ‫به خطر می اندازد‪ ،‬چون جنگ جنگ تمدن هاست‪ .‬جنگ‬ ‫تمدن ها بر سر زمین و اب و خاک نیست‪ .‬جنگ تمدن ها‬ ‫بر س��ر ارزش ها‪ ،‬اصول و مبانی فرهنگ و تمدن است‪.‬‬ ‫یعنی با گس��ترش اسالم مبانی فرهنگ و تمدن غرب به‬ ‫لرزه درمی ای��د‪ .‬انها هم با وجود اینکه می دانند موجب‬ ‫اختالف و جنگ افروزی می شود اما باز می گویند ارزش‬ ‫ای��ن را دارد که ما با اقداماتی اینچنین مقابله نکنیم و به‬ ‫نحوی مانع از گسترش اسالم شویم‪ .‬اما رویکرد مسلمانان‬ ‫باید چگونه باشد؟ مسلمانان باید غرب را از این اشتباه‬ ‫بیرون بیاورند‪ .‬یعنی مسلمانان بگویند که اسالم تهدیدی‬ ‫برای غرب نیس��ت‪ .‬ما باید در تبلیغات‪ ،‬س��خنرانی ها‪،‬‬ ‫بیان��ات و موضع گیری ها به غرب پیام دهیم که اس�لام‬ ‫درصدد سرنگون کردن لیبرال دموکراسی و حقوق بشر و‬ ‫ارزش های دموکراسی نیست بلکه قصد دارد ارزش های‬ ‫الهی را وارد صحنه کند و بسیاری از اصول دموکراسی و‬ ‫ارزش های غرب در اسالم قابل جذب است‪ .‬بنابراین اگر‬ ‫ما بتوانیم یک اشتی بین تمدن ها ایجاد کنیم می توانیم این‬ ‫نگرانی و دغدغه غرب از اسالم را برطرف نماییم چرا که‬ ‫اسالم دینی اس��ت بر مبنای تساهل و تسامح‪ .‬پیامبر به‬ ‫ادیان دیگر احترام می گذارد و به همه اهل کتاب پیام های‬ ‫دوس��تانه می دهد‪ .‬نکته دیگر اینکه‪ ،‬اس�لام ارزش ها و‬ ‫دستاوردهای بش��ری را انکار نمی کند و از انها استقبال‬ ‫می کند‪ .‬بنابراین اسالم نه تنها اصول و ارزش های انسانی‬ ‫موجود در غ��رب را انکار نمی کند بلکه به تکمیل انها‬ ‫می پردازد‪ .‬بنابرای��ن دلیل عدم اقدام غرب در مقابل این‬ ‫جریانات نگرانی از گس��ترش اسالم است‪ .‬حال ما باید‬ ‫این نگرانی را برطرف کنیم یا به این نگرانی دامن بزنیم؟‬ ‫ما باید این نگرانی را در وجوه مختلف برطرف کنیم‪ .‬ما به‬ ‫جنبه های مثبت فرهنگ غرب احترام می گذاریم‪.‬‬ ‫ای��ا پیش از این هم به مقدس��ات ادیان دیگر‬ ‫توهین شده است؟‬ ‫این جریان پروژه ای اس��ت که چندین بار در دانمارک و‬ ‫انگلی��س اتفاق افتاده‪ ،‬ام��ا دیدیم که در انگلیس تعقیب‬ ‫کیفری ش��د‪ .‬اما یک بحث مطرح اس��ت که ایا از نظر‬ ‫تم��دن غرب این در اصل کل��ی ازادی بیان می گنجد یا‬ ‫نه‪ .‬یعنی ایا می توانیم بگوییم که چون ازادی بیان یکی از‬ ‫محورهای تمدن غرب است‪ ،‬اینها بر مبنای اصل ازادی‬ ‫بی��ان در لوای ازادی بیان این مصوبه حقوقی را دارند یا‬ ‫خیر‪ .‬مطمئنا معنی ازادی بیان دو مفهوم ارزشمند است‪.‬‬ ‫در حقیقت اگر کسی بیاید و اندیشمندانه در مورد اسالم‬ ‫حرف بزند مسلمانان براشفته نمی شوند‪ .‬یعنی اگر انها‬ ‫بیایند و اس��تداللی در مقابل اسالم بایستند که به معنی‬ ‫توهین نیست‪ .‬در حقیقت توهین و افترا ونشر اکاذیب از‬ ‫ی نظام های حقوقی‬ ‫عناوین مجرمانه ای هستند که در تمام ‬ ‫وجود دارند‪ .‬پس توهین به مقدسات از موضوع ازادی‬ ‫بیان خارج ش��ده و وارد وادی جرم و جنایت می ش��ود‪.‬‬ ‫در نتیج��ه این اقدام به هیچ وجه بر مبن��ای اصل ازادی‬ ‫بیان نیس��ت و ازادی بیان به معنی ازادی در بیان بیانات‬ ‫مجرمانهنیست‪.‬‬ ‫ظاه��را رویکرد اروپ��ا و امریکا این اس��ت‬ ‫ک��ه اکنون بعد کیفری ناش��ی از توهین ها را‬ ‫برداشته اند و به ان بعد مدنی و حقوقی داده اند‪.‬‬ ‫ایا این در تضاد با اصل ازادی بیان نیست؟‬ ‫این از قبل وجود نداش��ته و مساله جدیدی است و قبال‬ ‫چنین معضلی وجود نداشته‪ .‬ولی حاال که ایجاد شده باید‬ ‫با استدالل و منطق با ان برخورد نماییم‪.‬‬ ‫ای��ت اهلل ج��وادی املی ه��م گفت ک��ه در برخورد با‬ ‫قران سوزی باید عالمانه و محققانه برخورد شود‪ .‬به همین‬ ‫خاطر باید این موضوع بررسی و کارشناسی شود که ایا‬ ‫این کار دولت بود یا نه و ان را ش��فاف بیان کنیم‪ .‬البته‬ ‫ممکن است در پس پرده دولت امریکا هم نقش داشته‬ ‫باشد‪ .‬باید کارشناسی کرده و با دالیل حقوقی عنوان کنیم‪.‬‬ ‫برخوردهای دولت امری��کا را با این جریان‬ ‫چگونه تحلیل می کنید؟‬ ‫از انجایی که هنوز در قوانین امریکا توهین به مقدسات‬ ‫جرم انگاری نشده نمی توان عنوان کرد که دستگاه قضایی‬ ‫امریکا یا دادستانی امریکا در مقابل ان چه واکنشی نشان‬ ‫داده ان��د‪ .‬اما در کل همانگونه که اش��اره کردم ش��ورای‬ ‫امنیت سازمان ملل باید رسیدگی کرده و دادگاهی برای‬ ‫رسیدگی به جرم اینگونه افراد تشکیل دهد‪ .‬اکنون طبق‬ ‫ظرفیت های سازمان ملل‪ ،‬ش��ورای امنیت می تواند این‬ ‫کار را انج��ام ده��د‪ .‬در درجه دوم‪ ،‬کش��ورها می توانند‬ ‫کنوانسیونی را به تصویب برسانند و همانطور که جرائم‬ ‫سازمان یافته‪ ،‬تروریس��م و‪ ...‬را جرم انگاری کرده اند این‬ ‫را هم جرم انگاری کنند اما متاس��فانه اراده سیاسی برای‬ ‫جرم ان��گاری این جریانات وجود ن��دارد ان هم به این‬ ‫خاطر که غرب هنوز به ابعاد خطر پی نبرده است‪.‬‬ ‫در پای��ان نم��از جمع��ه هفته گذش��ته‪ ،‬طی‬ ‫راهپیمایی در اعتراض به هتک حرمت قران‪،‬‬ ‫تظاهرکنندگان خواستار ایجاد منشور جهانی‬ ‫جلوگیری از توهین به مقدس��ات الهی ادیان‬ ‫شدند‪ .‬ایا این به نظر شما امکانپذیر است؟‬ ‫می توان یک منش��ور جهانی تصویب کرد یا در الحاقیه‬ ‫اساس��نامه رم ه��م می توان در هم��ان صالحیت دادگاه‬ ‫بین المللی کیفری‪ ،‬این موضوع را اضافه کرد‪ .‬س��ازمان‬ ‫ملل و کش��ورهای اسالمی می توانند ابتکار این عمل را‬ ‫به دست بگیرند‪.‬‬ ‫و حرف اخر‪.‬‬ ‫نظر من برخورد عالمانه‪ ،‬محققانه و واقع بینانه با موضوع‬ ‫اس��ت‪ .‬در حقیقت باید با کار کارشناس��ی شده دید که‬ ‫مس��ئولیت این حرکت بر عهده چه کسی است‪ .‬ضمن‬ ‫اینک��ه جرم انگاری موضوعاتی اینچنین نیز راهگش��ای‬ ‫پیشگیری از اقدامات مشابه اتی خواهد بود‪.‬‬ ‫همانطور که کشورها و نهادهای بین المللی جرائم‬ ‫س�ازمان یافته‪ ،‬تروریس�م و‪ ...‬را جرم ان�گاری‬ ‫کرده اندتوهینبهمقدساترانیزبایدجرم انگاری‬ ‫کنند اما متاسفانه اراده سیاسی برای جرم انگاری‬ ‫این جریانات وجود ندارد ان هم به این خاطر که‬ ‫غرب هنوز به ابعاد خطر پی نبرده است‬ ‫‪61‬‬ ‫نوشتاری از دکترمحمد علی رامین (قسمت دوم)‬ ‫نیاز امت به امام‬ ‫جهان تازه‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫‪62‬‬ ‫مقدمه‪:‬‬ ‫طب��ق نص قانون اساس��ی (مقدمه – اصل دوم بند‬ ‫پنج��م – اصل پنجم – اصل پنجاه و هفتم – اصل‬ ‫یکصد و هفتاد و هفتم) و همچنین بر اساس اندیشه‬ ‫و گفتم��ان امام خمینی (ره) جای��گاه والیت فقیه‬ ‫مق��ام «امامت امت اس�لامی» اس��ت ت��ا به عنوان‬ ‫«ام��ام» محور وح��دت «ام��ت» در زم��ان غیبت‬ ‫حضرت حجت (عج) باشد‪.‬‬ ‫بع��د از رحلت امام خمینی (ره) خالف نظر صریح‬ ‫ان بزرگ��وار و مغای��ر مت��ن قانون اساس��ی‪ ،‬لفظ‬ ‫«امام» در ش��خص امام خمینی (ره) تحدید ش��د و‬ ‫برای جانش��ین ان حضرت مقام«امامت ولی فقیه»‬ ‫مس��کوت گذاش��ته ش��د و عمال نظ��ام توحیدی‬ ‫«ام��ت – امام��ت» م��ورد نظ��ر قانون اساس��ی و‬ ‫ام��ام خمینی (ره) به نظام «مل��ت – رهبر» متعارف‬ ‫سیستم های سکوالریستی غرب تنزل یافت‪.‬‬ ‫کس��انی که این تغییرات بنیادی��ن را پایه گذاری‬ ‫کردن��د‪ ،‬از نتایج خطیر ان غاف��ل نبودند‪ ،‬اما برای‬ ‫تبعی��ت عموم از خواس��ته های خوی��ش و تحمیل‬ ‫عوارض ناشی از این خط متفاوت‪ ،‬معموال شبهاتی‬ ‫را مطرح می کردند‪ .‬در سال ‪ 1369‬پاسخگویی به‬ ‫این بهانه ها و ش��بهات انجام گرفت و نخستین بار‬ ‫هفته نامه «کیهان هوایی» به انتش��ار مقاله ای مفصل‬ ‫به قلم «محمد علی رامین» در چندین شماره متوالی‬ ‫(بهار ‪ )1370‬همت گماش��ت‪ .‬در ذیل قسمت دوم‬ ‫ان مقاله نقل شده است‪:‬‬ ‫شبهه سوم‪:‬‬ ‫ش��اید خود رهبر راضی نباشد که او را «امام» خطاب‬ ‫کنند‪ .‬برای به کارگیری لفظ «امام» برای معظم له باید‬ ‫ابتدا از محضرشان کسب اجازه کرد‪.‬‬ ‫پاسخ‪ :‬هیچ ش��کی وجود ندارد که رهبر عزیزمان از‬ ‫هر نوع پس��ت و مقام‪ ،‬نام و نش��ان و لقب و عنوان‬ ‫بیزارند و عالوه بر داش��تن س��ایر امتیازها‪ ،‬دقیقا به‬ ‫همین دلیل ب��ه نیابت اق��ا صاحب الزمان (عج) پس‬ ‫از ع��روج امام راحلم��ان و با تقدی��ر و تایید الهی‪،‬‬ ‫سرنوش��ت امت اس�لام را بر عهده ایشان نهاده اند‪.‬‬ ‫زیرا که «اهلل اعلم حیث یجعل رس��الته» (‪ )1‬ایش��ان‬ ‫هم��ان بزرگ��واری هس��تند ک��ه به رغ��م رجوع و‬ ‫درخواس��ت بس��یاری از مس��لمانان داخل و خارج‬ ‫کش��ور و تقاض��ای عده کثیری از علم��ای اعالم از‬ ‫محضرش��ان برای چاپ و انتشار رساله عملیه‪ ،‬هنوز‬ ‫هم از چاپ و نش��ر رساله خودداری می ورزند و به‬ ‫یکی از علمای عزیز که موکدا از معظم له استدعای‬ ‫چاپ رس��اله را داشته اس��ت‪ ،‬فرموده اند‪ « :‬ایا رساله‬ ‫منتش��ر کنم ایا به من ه��م ایت اهلل العظمی بگویند؟!‬ ‫مرا همان س��ید علی خامنه ای بگویند بهتر اس��ت از‬ ‫اینکه حتی رهبر و ایت اهلل بنامند!‪ )2(»....‬به راس��تی‬ ‫ک��ه این شیوه پیش��وایان بر حق بوده و همیش��ه هم‬ ‫خواهد بود‪ .‬هنوز صدای ملکوتی رهبر کبیر انقالب‬ ‫و ام��ام فقیدمان (ره) در گوش��مان زن��گ می زند که‬ ‫می فرمودند‪« :‬ب��ه من خدمتگزار بگویند‪ ،‬بهتر از این‬ ‫اس��ت که رهبر بگویند‪)3( ».‬‬ ‫ب��ا این حال مگر کس��ی ب��رای گفتن «ام��ام» به ان‬ ‫بزرگوار از محضرش��ان کس��ب تکلیف کرد که حاال‬ ‫در مورد جانش��ینان چنین کند؟ ایا حتی اگر کس��ی‬ ‫از چنی��ن بندگان متواضع و برگزیده ای هم در مورد‬ ‫لق��ب و عنوان انها س��وال کند‪ ،‬مگر ج��واب مثبتی‬ ‫می تواند انتظار داش��ته باش��د؟ اگر این شبهه بهانه ای‬ ‫نباش��د‪ ،‬باید حسرت خورد که امامان نهضت و نظام‬ ‫ما بس��ی فراتر از ش��یخ عطار (ره) هفت ش��هر عشق‬ ‫را پشت س��ر گذاش��ته اند و م��ا هنوز ان��در خم یک‬ ‫کوچه ایم! در هر حال برای توضیح این اش��کال باید‬ ‫گفت که گرچه امام حاضر ما به دلیل تواضع شخصی‬ ‫و نیز عش��ق و ارادت مریدانه اش ب��ه امام و مرادش ‬ ‫(امام خمینی)‪ ،‬یقینا راضی به این نیست که او را مثل‬ ‫سلف صالحش «رهبر» یا «امام» بگویند‪ ،‬ولی خضوع‬ ‫«ام��ام» ی��ک مطلب اس��ت و نیاز «ام��ت» و احتیاج‬ ‫«ماموم» به داشتن یک «امام» مطلبی دیگر است‪.‬‬ ‫«امام بر حق» کس��ی است که از حب دنیا بری باشد‬ ‫و «امت حق پرس��ت» جماعتی است که نماز‪ ،‬روزه‪،‬‬ ‫زکات‪ ،‬ح��ج‪ ،‬جهاد و حیات��ش را به امامت یک فقیه‬ ‫عادل‪ ،‬صالح و متقی برپا می دارد‪ .‬پیروان اس�لام ناب‬ ‫در مکتب فکری امام خمینی (ره) اموخته اند که حتی‬ ‫در زمان غیبت معصوم (ع) هم اگر مس��لمانان بدون‬ ‫وج��ود یک امام ب��ر حق زندگی کنن��د و بمیرند‪ ،‬از‬ ‫حی��ات طیبه اجتماعی و مرگ اس�لامی خود محروم‬ ‫مانده اند‪ ،‬زیرا که به نقل از رسول مکرم اسالم (ص)‪:‬‬ ‫«من م��ات بغیر امام م��ات میته جاهلی��ه»(‪ .)4‬وقتی‬ ‫پیامبر خ��دا (ص) تاکید می فرماید ک��ه اگر حتی دو‬ ‫نفر مس��لمان وجود داش��ت‪ ،‬یکی از انها امام و امیر‬ ‫اس��ت‪ )5(.‬باید ما توجیه بش��ویم که هیچ کس حق‬ ‫ندارد مس��لمانان را بدون امام و رهبر بگذارد و ادامه‬ ‫حیات طیبه امت اسالمی جز با وجود یک «امام» میسر‬ ‫نمی شود‪.‬‬ ‫در روایت��ی(‪ )6‬امده که وقت��ی بیش از ‪10‬نفر به یک‬ ‫امام جماعت اقتدا کنند‪ ،‬اگر تمام اس��مان ها کاغذ و‬ ‫دریاها مرکب و درخت ها قلم و جن و انس و مالئکه‬ ‫نویس��نده شوند‪ ،‬نمی توانند ثواب یک رکعت از نماز‬ ‫انها را بنویس��ند‪ .‬در جایی که خی��ر و ثواب حاصل‬ ‫از ی��ک رکعت نماز جماعت چن��د ماموم‪ ،‬این همه‬ ‫عظم��ت دارد‪ ،‬خیر و برک��ت و اجر پاداش دنیوی و‬ ‫اخروی حاص��ل از اقامه تمامی عبادات و کل حیات‬ ‫ام��ت بزرگ اس�لامی ب��ه امامت یک ام��ام را با چه‬ ‫میزان��ی می توان س��نجید و با چه بهان��ه ای می توان‬ ‫از ای��ن همه خیر و ث��واب صرفنظر کرد؟ ضمنا قابل‬ ‫توجه و تامل اس��ت که در روایت مذکور شرط این‬ ‫همه ثواب را امامت ش��خص رسول اهلل (ص) یا یکی‬ ‫از معصومین (ع) ندانس��ته‪ ،‬بلکه هر امام جماعتی که‬ ‫ش��روط الزم را داشته باش��د‪ ،‬برای خود و جماعتش‬ ‫مستوجب این همه ثواب می شود‪.‬‬ ‫پ��س پیروی از یک امام برای امت اس�لامی یک امر‬ ‫واجب عینی و دائمی اس��ت و هر زمانی که دشمنان‬ ‫م��کار موفق ش��ده اند امت مس��لمان را ب��دون امام‬ ‫بگذارن��د‪ ،‬امت‪ ،‬حیات طیبه خ��ود را در تمامی ابعاد‬ ‫زندگی از دست داده است و به مرور زمان‪ ،‬به صورت‬ ‫ی��ک مرده متح��رک و بی خاصیت و ع��اری از اراده‬ ‫و مح��روم از ازادی و س��عادت درامده اس��ت و به‬ ‫قول ش��اعر‪ ،‬حج بدون رهبر و امام هم باعث ذلت و‬ ‫سرگشتگی است‪.‬‬ ‫هر که تازد سوی کعبه بی دلیل‬ ‫همچو این سرگشتگان گردد ذلیل‬ ‫شبهه چهارم‪:‬‬ ‫هنوز وقتش نرس��یده که رهبرم��ان را «امام» بخوانیم‬ ‫و بنیانگذار جمهوری اس�لامی ه��م از خرداد ‪ 42‬تا‬ ‫بهم��ن ‪ 57‬جامعه را رهبری کردند و پس از ان همه‬ ‫ازمون ه��ای عظیم الهی در مس��یر جه��اد مقدس و‬ ‫نهضت اسالمی‪ ،‬ان گاه ملقب به «امام» شدند‪.‬‬ ‫پاس��خ‪ :‬حدود س��ه س��ال پیش به س��ردبیر یکی از‬ ‫روزنامه های معتبر و وزین کش��ور عرض شد‪ ،‬چرا‬ ‫هنوز هم با گذشت قریب یک سال از دوران امامت‬ ‫رهبر عزیزمان از ذکر مقام قانونی «امام» برای معظم له‬ ‫خودداری می ش��ود؟ ایشان در جواب فرمود‪« :‬هنوز‬ ‫زود اس��ت‪ ،‬باید ابتدا چند صباح��ی بگذرد تا مردم‬ ‫به ش��ان و جایگاه حقیقی رهب��ر از جهت عدالت‪،‬‬ ‫اگاهی‪ ،‬درایت‪ ،‬تقوا‪ ،‬صالبت و شجاعت در رهبری‬ ‫و هدایت امت واقف ش��وند‪ ،‬ان گاه خودش��ان در‬ ‫گفتن و نوشتن‪ ،‬تعبیر «امام» را به کار خواهند گرفت‬ ‫و ب��ه قول یکی از بزرگان‪ ،‬حض��رت امام خمینی و‬ ‫حض��رت ای��ت اهلل خامنه ای ه��ر دو حک��م ماه را‬ ‫دارند که امام راحل مثل ماه ش��ب چهاردهم بودند‬ ‫و ایش��ان مثل هالل ش��بهای اول ماه هستند و باید‬ ‫مدتی س��پری ش��ود تا ایش��ان هم پرتوافشانی کنند‬ ‫و نور هدایتش��ان همه جا را فرا گیرد‪ )1(»....‬گرچه‬ ‫این گفته ها اس��تداللی منطقی به نظ��ر می ایند‪ ،‬ولی‬ ‫اگ��ر از این مردم عادی کس��ی مطلبی نوش��ت و به‬ ‫تامل کنند – هرچند که خود شاهد تثبیت قدرت شیطانی‬ ‫زمان توس��ط معاویه بودند – زیرا اگرچه ان بزرگواران‬ ‫هم مثل پدر عزیزش��ان حضرت امیرالمومنین (ع) بسان‬ ‫خورشید جهان افروز بودند‪ ،‬لیکن انها هنوز ازمون های‬ ‫ی پشت سر نگذاشته‬ ‫عظیم الهی را در مسیر نهضت اسالم ‬ ‫بودن��د‪ .‬حضرت امام علی (ع) قب��ل از انکه ان موقعیت‬ ‫اجتماعی و مقام امامت مسلمانان را کسب کند‪ ،‬در شب‬ ‫هجرت ش��جاعانه در رختخواب پیامبر(ص) خوابید و‬ ‫کات��ب وحی الهی و قهرمان قهرمانان در جنگ های بدر‬ ‫و خیب��ر و احزاب ب��ود؛ او همراز پیامب��ر (ص) در غار‬ ‫حرا و بت ش��کن بت های کعب��ه در روز فتح مکه بود‪.‬‬ ‫پر واضح است که می بایست ابتدا جانشینان ان حضرت‬ ‫روزگارانی را در دوران رهبری خود بگذرانند تا خورشید‬ ‫وجودشان از کرانه افق سحرگاهی بر فراز اسمان امامت‬ ‫ظاهر می شد‪ ،‬تا ان گاه مردم می دیدند و مقایسه می کردند‬ ‫و می پذیرفتند‪ ،»....‬ما چه جوابی خواهیم داد؟ ایا اینگونه‬ ‫استدالل ها موجب تعطیلی اصل استمرار امامت نمی شود؟‬ ‫ایا می توانیم به هر بهانه ای به امت اس�لامی بگوییم‪،‬‬ ‫ال ش��ما صبر کنی��د و در مقابل فش��ار همه جانبه‬ ‫فع ‬ ‫توطئه ها و مش��کالت عدیده خود بدون امام بمانید؟‬ ‫ایا این که خداوند حضرت ابراهیم خلیل (ع) را ابتدا‬ ‫ازمایش ها ک��رد و ان گاه او را امام م��ردم قرار داد‪،‬‬ ‫به این معناس��ت که همه پیامب��ران الهی که به امامت‬ ‫رس��یدند‪ ،‬دقیق��ا عین هم��ان امتحان ه��ای حضرت‬ ‫ابراهی��م (ع) را پ��س داده ان��د؟ اگر کس��ی هم برای‬ ‫اطمینان قلب خود در پی اینگونه مقایس��ه ها باش��د‪،‬‬ ‫ای��ا امام حاضر از دوران خ��رداد ‪ 42‬در اوان جوانی‬ ‫خود‪ ،‬پا ب��ه پای امام خمین��ی (ره) و در راه پیروزی‬ ‫نهضت اس�لامی زندان و ش��کنجه و تبعید را تحمل‬ ‫نکردن��د؟ ایا پ��س از پیروزی انقالب اس�لامی هم‬ ‫رهبر عزیزمان س��خت ترین ازمایش ه��ا را در زمان‬ ‫امام خمینی (ره) و ‪ 10‬س��ال امام��ت جمعه تهران و‬ ‫هشت سال ریاس��ت جمهوری و حضور مستقیم در‬ ‫جبهه های جنگ تحمیلی در ش��رایط س��خت اغاز و‬ ‫پایان جنگ‪ ،‬با موفقیت پشت سر نگذاشتند؟‬ ‫ان چنانکه امام خمینی (ره) – به رغم نگرانی نس��بت‬ ‫به سرنوش��ت امت و نهضت – با داشتن اطمینان به‬ ‫شایس��تگی جانشین خود‪ ،‬با دلی ارام و قلبی مطمئن‬ ‫و روحی ش��اد به دی��دار خدا ش��تافتند؟ ایا ما همه‬ ‫به چش��م خ��ود ندیده ایم که در ط��ول دوران بعد از‬ ‫امام خمینی (ره) که با فروپاش��ی بلوک شرق‪ ،‬ناگهان‬ ‫وضع جه��ان به هم ریخت و زنجیره تمامی معادالت‬ ‫سیاس��ی از هم گس��یخت و مس��لمانان جهان و در‬ ‫راس همه‪ ،‬نظام مقدس جمهوری اس�لامی ایران به‬ ‫سختی در تنگنا قرار گرفتند‪ ،‬چگونه تا کنون با فضل‬ ‫الهی و عنایت حض��رت بقیه اهلل (عج) نایب برحقش‬ ‫حض��رت ایت اهلل العظم��ی خامنه ای کش��تی نظام و‬ ‫نهض��ت را از همه توفانه��ا و گرداب ها رهانیده و به‬ ‫ای�ا می توانیم به ه�ر بهانه ای به امت اسلامی‬ ‫ بگوییم‪ ،‬فعال ش�ما صبر کنید و در مقابل فش�ار‬ ‫همه جانبه توطئه ها و مشکالت عدیده خود بدون‬ ‫ام�ام بمانید؟ ایا این که خداوند حضرت ابراهیم‬ ‫خلیل (ع) را ابتدا ازمایش ها کرد و ان گاه او را امام‬ ‫مردم قرار داد‪ ،‬به این معناست که همه پیامبران‬ ‫الهی که ب�ه امامت رس�یدند‪ ،‬دقیق ا عین همان‬ ‫امتحان های حضرت ابراهیم (ع) را پس داده اند؟‬ ‫پانوشت (شبهه سوم)‪:‬‬ ‫‪ - 1‬خدا بهتر می داند که در کجا رس��الت خود را قرار‬ ‫دهد (به چه کس��ی رس��الت و مس��ئولیت دهد) «سوره‬ ‫انعام‪ ،‬ایه ‪»124‬‬ ‫‪ -2‬مضم��ون فرمای��ش ام��ام خامن��ه ای ب��ه نق��ل از‬ ‫حجت االسالم و المسلمین اقای اسدی‬ ‫‪ -3‬س��خنرانی امام خمین��ی در جمع اعضای ش��ورای‬ ‫اسالمی کارگران مورخ ‪1359/4/4‬‬ ‫‪ -4‬هر کس بدون امام زندگی کند و بمیرد مانند کس��ی‬ ‫اس��ت که در دوره جاهلیت مرده اس��ت‪ُ « :‬مسند احمد»‪.‬‬ ‫شبیه همین روایت در کتاب دالئل الصدق از منابع شیعه‬ ‫نقل شده است‪.‬‬ ‫‪ - 5‬چنی��ن روایتی در کتب ش��یعه و س��نی نقل ش��ده‬ ‫اس��ت‪ .‬رجوع کنید به کتاب «امامت و رهبری» از عالمه‬ ‫مطهری‪ ،‬در همان کتاب روای��ت «باالمام اتمام الصلواه‬ ‫و ال��زکاه و الصیام و الح��ج و الجهاد‪ »...‬درصفحه ‪2 ،1‬‬ ‫نقل ش��ده که البته در زمان غیبت معصوم (ع) انجام این‬ ‫عبادات جز به امامت فقیه جامع الشرایط میسر و مقدور‬ ‫نمی شود‪.‬‬ ‫‪ -6‬رساله امام خمینی(ره) مساله ‪1400‬‬ ‫پانوشت(شبهه چهارم)‪:‬‬ ‫‪ -1‬مضمون گفته های ان س��ردبیر‪ ،‬از نام بردن ان عزیز‬ ‫معذورم به دلیل این که نمی دانم ایا راضی اند یا خیر‪.‬‬ ‫‪ -2‬در مقدمه قانون اساس��ی چنین امده اس��ت‪« :‬وسایل‬ ‫ارتباط جمع��ی (رادیو – تلویزیون) بایس��تی در جهت‬ ‫رون��د تکامل��ی انقالب اس�لامی در خدمت به اش��اعه‬ ‫فرهنگی اس�لامی قرار گیرد و در ای��ن زمینه از برخورد‬ ‫سالم اندیشه های متفاوت بهره جوید‪»...‬‬ ‫‪ -3‬روزنامه جمهوری اس�لامی در ش��ماره ‪ 3722‬خود‬ ‫س��خنان پیش از دس��تور ان نماینده را در جلسه علنی‬ ‫م��ورخ ‪ 1371/1/25‬بدون حذف و ب��ه طور کامل درج‬ ‫کرده بود‪.‬‬ ‫‪ -4‬اگر از یک موضوع حق‪ ،‬مدت زمانی گذشته باشد‪،‬‬ ‫چیزی ان را باطل نمی کند‪.‬‬ ‫جهان تازه‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫روزنامه همین ش��خص ارایه کرد و ایشان به هنگام‬ ‫درج مطل��ب در روزنامه خود‪ ،‬لفظ «امام حاضر» ان‬ ‫مرقومه را به «رهبر حاضر» تغییر داد و رس��انه های‬ ‫همگان��ی کش��ور – دقیقا بر خالف قانون اساس��ی‬ ‫(‪ – )2‬سانس��ور اص��ل «امام��ت ام��ت» را برخود‬ ‫فرض دانس��تند و خبرنگار صدا و س��یما در خارج‬ ‫از کش��ور مجبور شود به دستور «مرکز»‪ ،‬تعبیر «امام‬ ‫خامنه ای» را حتی در نقل قول های ش��خصیت های‬ ‫اس�لامی خارج (غیرایران��ی) تغییر بدهد تا گزارش‬ ‫ارس��الی او را از ص��دای جمهوری اس�لامی ایران‬ ‫پخ��ش کنند و به تبعیت از این جو حاکم در داخل‪،‬‬ ‫حتی یکی از تش��کل های ایرانیان خارج نیز‪ ،‬ش��رط‬ ‫تکثی��ر پی��ام و عکس رهب��ر را در میان مس��لمانان‬ ‫غی��ر ایرانی ش��یفته انقالب‪ ،‬ننوش��تن لف��ظ مبارک‬ ‫«ام��ام خامنه ای» بر روی انها بداند‪ ،....‬انگاه چگونه‬ ‫مردم مس��لمان در داخل و خ��ارج پایبندی به اصل‬ ‫اعتقادی «استمرار امامت امت» را به گوش جهانیان‬ ‫و به اطالع یکدیگر برسانند؟ رسانه های همگانی ما‬ ‫و نهادهای رس��می کشور– در داخل و خارج‪ -‬چه‬ ‫امکان��ی تا به حال در اختیار عاش��قان مکتب فکری‬ ‫امام خمینی (ره) قرار داده اند تا انها با صدای رسا به‬ ‫همه ملل جهان اعالم کنند که‪:‬‬ ‫خامنه ای رهبر انقالب است‬ ‫بعد از خمینی او فقط امام است‬ ‫سانس��ور اصل «امامت» بعد از امام خمینی چنان در‬ ‫رسانه های جمعی ما رونق گرفته بود که حتی وقتی‬ ‫یکی از نمایندگان محترم مجلس س��وم در س��خنان‬ ‫پیش از دستور خود‪ ،‬جمله «ما به دستور رهبر معظم‬ ‫خ��ود ایت اهلل خامن��ه ای به پ��ای صندوق های اراء‬ ‫رفتیم و ب��ه امام خامنه ای لبیک گفتی��م‪ )3(»....‬را به‬ ‫کار برد‪ ،‬بعضی از نش��ریات چاپ داخل تقریبا تمام‬ ‫س��خنان ان نماینده را در جلسه علنی مذکور منتشر‬ ‫نم��ودهوفق��طجمل��هب��االراح��ذفکردن��د‪.‬‬ ‫البت��ه نمونه ه��ای قابل ذکر بس��یار اس��ت و بنده هم‬ ‫طبیعت��ا تنها با «مش��تی از خروار» مواجه ب��وده ام‪ ،‬اما‬ ‫در عین حال قصد ان نیس��ت که به پیشگاه مسئوالن‬ ‫رس��انه های گروهی کش��ور‪ ،‬که بیش��تر ان بزرگوران‬ ‫از بن��دگان خوب خ��دا و از ب��رادران ایمانی مجاهد‬ ‫فی س��بیل اهلل و از متعه��دان اس��توار ب��ه مبانی فکری‬ ‫نظ��ام و قانون اساس��ی جمهوری اس�لامی هس��تند‬ ‫– نعوذ ب��اهلل – افترای��ی وارد ش��ود‪ .‬هدف ان اس��ت‬ ‫ک��ه متوج��ه اثار س��وء حاکمیت‪ ،‬جو غوغاس��االری‬ ‫باش��یم و اجازه ندهی��م حق عظیم امت در داش��تن‪،‬‬ ‫ش��ناختن‪ ،‬نوشتن‪ ،‬خواندن‪ ،‬شنیدن و گفتن کلمه طیبه‬ ‫«امام خامنه ای» ‪ -‬که بزرگترین عامل وحشت دشمنان‬ ‫جهان است – بدون دلیل پایمال شود‪.‬‬ ‫در رفع ش��بهه چه��ارم باید ب��ه این نکته توج��ه کرد که‬ ‫اگر کس��ی به م��ا بگوید‪ « :‬م��ردم حجاز و ع��راق و غیر‬ ‫انه��ا ح��ق داش��تند ک��ه در پذی��رش امام��ت حضرت‬ ‫امام حسن مجتبی (ع) و حضرت امام حسین سیدالشهدا (ع)‬ ‫سوی ساحل فالح هدایت و رهبری کرده است؟‬ ‫ایا فراموش کرده ایم که – به عنوان نمونه – در جنگ‬ ‫ع��راق و کویت که مس��تکبران عالم ب��ا عظیم ترین‬ ‫لشکرکش��ی تاری��خ معاصر‪ ،‬منتظر به دس��ت اوردن‬ ‫کوچکترین بهانه بودند تا اس��اس انقالب اسالمی را‬ ‫در جهان ریش��ه کن سازند و بس��یاری از سیاسیون و‬ ‫دس��ت اندرکاران نظام هم از این توطئه هولناک غافل‬ ‫ماندن��د‪ ،‬تنها امام خامنه ای بود که در اخرین لحظات‬ ‫با یک موضع گیری قاطع‪ ،‬راه را به همه نش��ان داد و‬ ‫انقالب را که به اس��تانه هالکت کشیده شده بود‪ ،‬به‬ ‫یاری مستقیم موال صاحب الزمان (عج) از هر اسیبی‬ ‫دور نگهداشت؟‬ ‫ب��ه ه��ر صورت ب��ا توجه به ای��ن که چند س��ال از‬ ‫رحلت امام خمینی (ره) می گذرد و امت اس�لامی هم‬ ‫نمی توان��د بدون «امام» به حیات خود ادامه دهد‪ ،‬اگر‬ ‫به زعم برخی از اقایان هنوز هم زود اس��ت که «امام»‬ ‫را ب��ه «امت» معرفی کنند‪ ،‬خوب اس��ت مهلتی را که‬ ‫برای این کار تعیین کرده اند‪ ،‬اعالم کنند تا مس��لمانان‬ ‫تکلیف خود را بدانند!‬ ‫اگر ه��م ما متوجه ش��ده ایم که درنگ بی��ش از این‬ ‫جایز نیست و مسلمانان چشم امیدشان به نایب امام‬ ‫زمان (عج) اس��ت‪ ،‬پس همه با هم قیام کنیم و پش��ت‬ ‫سر امام بزرگوارمان – خامنه ای عزیز – به داد اسالم‬ ‫و امت مظلوم اس�لامی برس��یم که همان��ا به فرموده‬ ‫ام��ام علی (ع)‪« :‬ان الحق القدیم الیبطله ش��یء»(‪ )4‬و‬ ‫با گذش��ت چند س��ال‪ ،‬حق امت در داشتن یک امام‬ ‫همچنان پابرجاست‪.‬‬ ‫‪63‬‬ ‫نقش کاروانهای کمک رسانی به غزه در معادالت خاورمیانه‬ ‫جهان تازه‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫‪64‬‬ ‫‪ 27‬شهریور کاروان دیگری‬ ‫به سوی غزه رفت‪ .‬این بار‬ ‫این کاروان از سوی جورج ‬ ‫گالوی نماینده سابق پارلمان‬ ‫انگلیس اعزام می شود‪ .‬ایا‬ ‫این کاروان به غزه خواهد‬ ‫رسید یا اینکه همانند کاروان ترک ها مورد حمله‬ ‫رژیم صهیونیستی قرار خواهد گرفت‪ .‬در گفت وگو‬ ‫ن هانی زاده‪ ،‬سردبیر بخش عربی خبرگزاری‬ ‫با حس ‬ ‫مهر و کارشناس مسائل خاورمیانه ابعاد مختلف‬ ‫جدید ترین کاروان کمک رسانی به غزه را مورد‬ ‫واکاوی قرار دادیم‪ .‬ایشان معتقد است جورج‬ ‫گالوی چهره ای شناخته شده است و تالش او‬ ‫در راه کمک رسانی به مردم فلسطین برای کسب‬ ‫وجهه نیست‪ .‬ایشان در خصوص نقش مصر هم‬ ‫معتقد است که رژیم حسنی مبارک برای جانشینی‬ ‫فرزندش نیاز به کمک غرب و اسرائیل دارد و‬ ‫کارشکنی این کشور باج به غرب تلقی می شود‪.‬‬ ‫کاروان کمک رسانی به غزه از سوی اقای‬ ‫جورج گالوی‪ ،‬نماینده سابق پارلمان انگلیس‬ ‫عازم غزه شده است‪ .‬در گام اول واکنش‬ ‫اسرائیل به این اقدام چه بود و چرا دولت مصر‬ ‫یک نقش مانع یا تخریبگر دارد؟‬ ‫اقای گالوی یک شخصیت شناخته شده و عضو سابق‬ ‫پارلمان انگلیس است‪ .‬در گذشته به خاطر ابراز همدردی‬ ‫با مردم غزه متحمل اهانت های زیادی شد و تالش‬ ‫کرد کاروان هایی را چه به صورت زمینی و چه دریایی‬ ‫راهی غزه کند و این هم سومین کاروانی است که با‬ ‫تالش اقای گالوی در حال اعزام به غزه است‪ .‬یکی از‬ ‫مشکالتی که ایشان در مصاحبه های مختلف با رسانه های‬ ‫خارجی مطرح کرده بحث ممانعت رژیم مصر از ورود‬ ‫کاروان های کمک رسانی به مردم غزه از مرز رفح و غزه‬ ‫است‪ .‬پیش از این دولت مصر حضور اقای گالوی را در‬ ‫این کشور ممنوع کرده بود‪ ،‬به همین دلیل دولت مصر‬ ‫حساسیت زیادی نسبت به ورود چنین کاروانی با حضور‬ ‫گالوی دارد‪ .‬در حال حاضر درواز ه صالح الدین که از مرز‬ ‫دیپلماسی مردمی‬ ‫رفح به غزه می گذرد و کاالها عمدتا از این دروازه عبور‬ ‫می کنند بسته است و مصری ها در همسویی با امریکا و‬ ‫رژیم صهیونیستی وانمود می کنند مشکالت زمینی جهت‬ ‫ورود کمک ها وجود دارد‪.‬‬ ‫شما از کمک های مردمی به غزه چه ارزیابی دارید؟‬ ‫کاروان حامل کمک های انسان دوستانه به غزه در‬ ‫واقع در چارچوب یک حرکت دیپلماسی مردمی رو‬ ‫به رشدی صورت گرفته که این حرکت به تدریج جای‬ ‫حرکت های غیر فعال و فلج شده نهادهای بین المللی را‬ ‫خواهد گرفت‪ .‬در حالی که شورای امنیت سازمان ملل‬ ‫تحت تاثیر امریکا نتوانسته از ظرفیت خود برای مهار‬ ‫تجاوزات رژیم صهیونیستی استفاده کند بنابراین اکنون‬ ‫جهان با پدیده جدیدی به نام دیپلماسی مردمی روبه رو‬ ‫است که این دیپلماسی کارایی خود را در روزهای‬ ‫اخیر به خوبی نشان داد‪.‬‬ ‫حمله رژیم صهیونیستی به کاروان ازادی‬ ‫ی ترکیه چه تاثیری در جایگاه این رژیم‬ ‫اعزام ‬ ‫و تقویت نهادهای کمک رسان داشت؟‬ ‫حمله رژیم صهیونیستی به کاروان حامل کمک های‬ ‫مردمی به غزه و قتل ‪ 20‬تن و مجروح ساختن ‪ 60‬تن‬ ‫دیگر از سرنشینان کاروان ازادی شرایط دشواری به‬ ‫لحاظ قانونی و سیاسی برای این رژیم به وجود اورده‬ ‫است‪ .‬حمله کماندوهای ارتش اسرائیل به کاروان‬ ‫ازادی پیامدهای سختی برای این رژیم به دنبال داشت‬ ‫زیرا افکار عمومی پس از این حمله به شدت تحت‬ ‫تاثیر قرار گرفته و اسرائیل را دچار انزوای سیاسی‬ ‫ساخته است‪ .‬این انزوا به جایی رسیده که میان اعضای‬ ‫کابینه افراطی بنیامین نتانیاهو بر اثر استفاده غیرقابل‬ ‫توجیه ارتش از ابزار خشونت امیز علیه فعاالن حقوق‬ ‫بشر اختالف شدیدی بروز کرده است‪.‬‬ ‫بسیاری از تحلیلگران غربی اعتقاد دارند که شرایط‬ ‫فعلی رژیم صهیونیستی همانند شرایط رژیم اپارتاید‬ ‫در افریقای جنوبی در دهه های ‪ 70‬و ‪ 80‬و اوایل دهه‬ ‫‪ 90‬میالدی از قرن گذشته است و اقدامات غیرقابل‬ ‫توجیه اسرائیل در حقیقت فروپاشی این رژیم را‬ ‫تسریع می کند‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬تالش امریکا برای‬ ‫منع شورای امنیت از صدور قطعنامه ای در محکومیت‬ ‫اسرائیل نه تنها خدمتی به منافع امریکا و اسرائیل‬ ‫نمی کند بلکه فضای سیاسی غبارالودی علیه امریکا‬ ‫در سطح افکار عمومی ایجاد کرد‪.‬‬ ‫تظاهرات گسترده ملت های اروپایی و امریکا علیه‬ ‫رژیم صهیونیستی نشان داد که ملت ها‪ ،‬دیگر اماده‬ ‫پذیرش سلطه امریکا بر نهادهای بین المللی و استفاده‬ ‫ابزاری از این نهادها نیستند‪ .‬اسرائیل سرانجام ناچار‬ ‫خواهد شد به محاصره سه ساله غزه به دلیل فشارهای‬ ‫عمومی جامعه جهانی پایان دهد‪.‬‬ ‫در بعد دیگر‪ ،‬حرکت دیپلماسی مردمی‪ ،‬کشورهای‬ ‫سازشکار عرب و تشکیالت خودگردان فلسطین‬ ‫قرار دارند که به شدت از سوی ملت های خود‬ ‫تحت فشار قرار گرفته اند‪ .‬مصر که تاکنون همسو با‬ ‫رژیم صهیونیستی در محاصره ‪ 1/5‬میلیون نفر از‬ ‫ساکنان نوار غزه مشارکت مستقیم داشته تحت تاثیر‬ ‫فشار افکار عمومی ناچار شده تا به محاصره این شهر‬ ‫از طریق مرز زمینی رفح پایان دهد‪.‬‬ ‫با این حال مصر نسبت به کاروان گالوی‬ ‫نیز محدودیت هایی را اعالم کرده است‪.‬‬ ‫حساسیت مصر به چه علت است و ریشه در‬ ‫چه دارد؟‬ ‫در حال حاضر دولت حسنی مبارک و رژیم مصر به‬ ‫دو دلیل با امریکا و رژیم صهیونیستی همسویی دارند‪:‬‬ ‫یکی مساله انتقال قدرت از حسنی مبارک به فرزندش‬ ‫جمال است و دوم وجود یک نامزد انتخاباتی قدرتمند‬ ‫مانند البرادعی که تالش دارد مواد ‪76‬‏‪ 86 ،‬و ‪ 87‬قانون‬ ‫اساسی را که شرایط سختی برای نامزدها تعیین می کند‬ ‫تغییر دهد‪ .‬حسنی مبارک ناچار به دادن امتیاز به امریکا‬ ‫و رژیم صهیونیستی است‪.‬‬ ‫این امتیاز دادن در راستای موروثی کردن‬ ‫قدرت در خانواده مبارک است؟‬ ‫با توجه به اینکه شرایط جسمانی حسنی مبارک برای‬ ‫ادامه حکومت در سال های ایند ه مناسب نیست لذا در‬ ‫حال زمینه سازی برای انتقال قدرت به فرزندش جمال‬ ‫است و این انتقال قدرت نیز جز با یاری امریکا و‬ ‫اسرائیل میسر نیست لذا در تالش است که این زمینه‬ ‫را از طریق ب اج دهی به غرب فراهم کند‪.‬‬ ‫جهان تازه‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫‪65‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫‪66‬‬ ‫قیصر امین پور معتقد بود‪ ،‬داوری‪ ،‬به ویژه برای ادبیات‬ ‫و هنر دوره های خاص‪ ،‬بسیار دشوار است‪ .‬منظور از‬ ‫دوره های خاص‪ ،‬دوره هایی مانند مشروطیت‪ ،‬انقالب‪،‬‬ ‫جنگ و دفاع است که انگاری شعر و ادبیات در این‬ ‫دوره ها‪ ،‬وظیفه‪ ،‬کارکرد و رسالت و در نتیجه گویی‬ ‫تعریف دیگری دارد‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫مروری بر بازتاب دفاع مقدس در شعر شاعر اینه ها‬ ‫قیصر و جنگ‬ ‫ساره دستاران‬ ‫بیست ویک ساله بود که جنگ شروع شد‪ .‬از رشته دامپزشکی انصراف داد و برای تحصیل در‬ ‫رشته جامعه شناسی به دانشگاه تهران وارد شده بود؛ همانجا که سال ها بعد استاد ادبیاتش شد‪.‬‬ ‫ان زمان در ش��کل گیری حوزه اندیشه و هنر اسالمی همکاری داشت و در کنار دانشجویی‪،‬‬ ‫معلمی می کرد و به تدریس در مدرس��ه راهنمایی مش��غول شده بود‪ .‬در این سال ها بود که با‬ ‫ش��اعران دیگری به جبهه می رفت و در مناطق جنگی برنامه هایی همچون ش��عرخوانی اجرا‬ ‫می کردند‪.‬‬ ‫قیصر امین پور اهل مصاحبه با رس��انه ها نبود؛ اما در بخشی از گفت وگوی ناتمامش از طرح‬ ‫تاریخ شفاهی سازمان اسناد و کتابخانه ملی‪ ،‬به روایت حضورش در جبهه می پردازد و درباره‬ ‫شعرخوانی هایش در مناطق جنگی می گوید‪« :‬چند جلسه ای با بچه ها‪ ،‬چه از طرف حوزه‪ ،‬چه‬ ‫خودمان جداگانه می رفتیم در جبهه ها و چند روزی انجا در ان فضا بودیم‪ .‬هم برای ما خوب‬ ‫بود‪ ،‬هم گاهی برنامه هایی اجرا می کردیم‪ ،‬بچه ها گاهی برای رزمنده ها داس��تان و حتی شعر‬ ‫می خواندند‪ ،‬ولی بیشتر شعرهای حماسی و هیجانی که در جمع اثر کند‪».‬‬ ‫او درباره همراهانش در این گروه می افزاید‪ ...« :‬اقای سلمان هراتی‪ ،‬اقای حسن حسینی‪ ،‬اقای‬ ‫اس��رافیلی‪ ،‬اقای ساعد باقری‪ ،‬اقای سهیل محمودی‪ ،‬حتی اقای اوستا‪ ،‬خانم سپیده کاشانی‪،‬‬ ‫‪67‬‬ ‫سید حسن حسینی‪ -‬سلمان هراتی‪ -‬قیصر امین پور‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫اقای مشفق کاشانی‪ ،‬اقای سبزواری‪ ،‬اقای مردانی و‪»...‬‬ ‫قیص��ر همچنین درباره محل تش��کیل این جلس��ات‬ ‫می گوی��د‪« :‬جبهه های مختلف می رفتی��م‪ .‬مثال هویزه‪،‬‬ ‫اهواز‪ ،‬دزفول و جاهای مختلفی در خلیج فارس بعضی‬ ‫از انها در خطوط بود؛ مثال در خرمشهر‪ .‬ان موقع هم که‬ ‫دست عراقی ها بود‪ ،‬یک جلسه در خرمشهر گذاشتیم‪».‬‬ ‫او درباره اینکه ایا این موضوع پیش از سقوط خرمشهر‬ ‫بود‪ ،‬عنوان می کند‪« :‬نه بعد از س��قوط‪ ،‬یعنی دست انها‬ ‫بود‪ ،‬ما فقط این طرف رود خط نازکی دس��ت مان بود‬ ‫ک��ه در همین کانال ها در واقع می ش��د رفت وامد کرد؛‬ ‫کانال های��ی که حفر ک��رده بودند‪ .‬دش��من هم خیلی‬ ‫نزدیک بود؛ یعنی انها ان طرف رودخانه بودند‪ ،‬ما این‬ ‫طرف رودخانه‪ .‬در این گونه جلسات هم که در مسجد‬ ‫خرمش��هر برگزار می شد‪ ،‬یادم هس��ت تازه «جهان ارا»‬ ‫شهید شده بود‪».‬‬ ‫قیصر از نخس��تین مجموعه های شعرش یعنی «کوچه‬ ‫افتاب» و «تنفس صب��ح» (‪ ،)1363‬تا اخرین کتابی که‬ ‫از او منتش��ر شد‪ ،‬یعنی «دس��تور زبان عشق» (‪،)1386‬‬ ‫سخن کارساز نیست ‪ /‬باید س�لاح تیزتری برداشت ‪/‬‬ ‫باید برای جنگ ‪ /‬از لوله تفنگ بخوانم ‪ /‬با واژه فشنگ ‪/‬‬ ‫می خواس��تم ‪ /‬شعری برای جنگ بگویم ‪ /‬شعری برای‬ ‫شهر خودم ‪ -‬دزفول ‪ / -‬دیدم که لفظ ناخوش موشک‬ ‫را ‪ /‬بای��د ب��ه کار برد ‪ /‬اما ‪ /‬موش��ک ‪ /‬زیبایی کالم مرا‬ ‫می کاس��ت ‪ /‬گفتم که بیت ناقص شعرم ‪ /‬از خانه های‬ ‫ش��هر که بهتر نیس��ت ‪ /‬بگذار ش��عر من ه��م ‪ /‬چون‬ ‫خانه های خاکی مردم ‪ /‬خرد و خراب باشد و خون الود‪/‬‬ ‫باید که شعر خاکی و خونین گفت‬ ‫باید که ش��عر خشم بگویم ‪ /‬شعر فصیح فریاد هرچند‬ ‫ناتمام‪... /‬‬ ‫و در دهه ‪ 80‬طرح هایی برای صلح می نویسد‪:‬‬ ‫«طرحی برای صلح (‪»)1‬‬ ‫کودک ‪ /‬با گربه هایش در حیاط خانه بازی می کند ‪ /‬مادر‪،‬‬ ‫کنار چرخ خیاطی ‪ /‬ارام رفته در نخ سوزن ‪ /‬عطر بخار‬ ‫چای ت��ازه ‪ /‬در خانه می پیچد ‪ /‬صدای در! ‪«- /‬ش��اید‬ ‫پدر!»‬ ‫«طرحی برای صلح (‪»)2‬‬ ‫ش�اعر در «ش�عری ب�رای جن�گ» تصویرگر‬ ‫جزئیات هولناک فاجعه اس�ت‪ ،‬ت�ا انجا که از‬ ‫انفجار س�ری کوچک بر بالش�ی مملو از رویا‬ ‫می گوی�د یا مردی که بر جوی خیابان خم بود‬ ‫و با چش�م های سرخ و هراسان‪ ،‬دنبال دست‬ ‫دیگر خود می گشت‬ ‫‪68‬‬ ‫ش��عرهایی ب��ا ح��ال و ه��وای جنگ و دف��اع مقدس‬ ‫سروده اس��ت؛ از شعر معروف «شعری برای جنگ» تا‬ ‫طرح هایش برای صلح‪.‬‬ ‫قیصر شاعر زمانه است‪ .‬سال ‪ 1359‬در شهر جنگ زده اش‬ ‫– دزفول – در «شعری برای جنگ» می نویسد‪:‬‬ ‫می خواستم ‪ /‬شعری برای جنگ بگویم ‪ /‬دیدم نمی شود‬ ‫‪ /‬دیگر قلم زبان دلم نیست ‪/‬‬ ‫گفتم‪ / :‬باید زمین گذاشت قلم ها را ‪ /‬دیگر سالح سرد‬ ‫شهیدی که در خاک می خفت ‪ /‬چنین در دلش گفت‪/ :‬‬ ‫«اگر فتح این است ‪ /‬که دشمن شکست‪ / ،‬چرا همچنان‬ ‫دشمنی هست؟»‬ ‫«طرحی برای صلح (‪»)3‬‬ ‫ش��هیدی که بر خاک می خفت ‪ /‬سرانگش��ت در خون‬ ‫خود می زد و می نوشت‬ ‫دو سه حرف بر سنگ‪« / :‬به امید پیروزی واقعی ‪ /‬نه در‬ ‫جنگ‪ / ،‬که بر جنگ!»‬ ‫ش��اعر در «ش��عری برای جنگ» تصویرگ��ر جزئیات‬ ‫هولناک فاجعه است‪ ،‬تا انجا که از انفجار سری کوچک‬ ‫بر بالش��ی مملو از روی��ا می گوید یا مردی که بر جوی‬ ‫خیابان خم بود و با چش��م های سرخ و هراسان‪ ،‬دنبال‬ ‫دس��ت دیگر خود می گش��ت‪ .‬از کودکی می گوید که‬ ‫از ترس خطر تند می دوید؛ اما س��ر نداش��ت یا مردی‬ ‫خمیده پشت و شتابان که سر را به ترک بند دوچرخه به‬ ‫س��وی فردای کودک خود می برد‪ .‬البته قیصر در شروع‬ ‫این ش��عر و پیش از ان که ب��ه جزئیات و تصویر کردن‬ ‫صحنه های دهشتناک جنگ بپردازد‪ ،‬شعرش را با شهر‬ ‫جنگ زده اش مقایسه می کند و معتقد است‪ ،‬شعری برای‬ ‫جنگ باید مثل خود جنگ‪ ،‬خاکی و خونین باش��د‪ .‬او‬ ‫اسمان ش��عرش را به روی هجوم موشک ها نمی بندد‬ ‫و در زمانه جنگ‪ ،‬ش��عرش هم از جنگ و انچه در ان‬ ‫می گذرد‪ ،‬بی نصیب نمی ماند‪.‬‬ ‫قیصر اما در طرح هایش برای صلح هم‪ ،‬از امید بازگشت‬ ‫پدر می گوید و نیز از این که چرا همچنان دشمنی هست‪،‬‬ ‫پایان دش��منی واقعی را ارزو می کند و ان را پیروزی نه‬ ‫در جنگ‪ ،‬که بر جنگ می داند‪.‬‬ ‫به نظر می رسد شاعری مثل قیصر که در جنگ و با جنگ‬ ‫نفس کشید و زندگی کرد و همیشه ردپایی از جنگ بر‬ ‫شعرهایش س��ایه افکنده‪ ،‬با تفکر و بینش و نگاهی که‬ ‫از او سراغ داریم‪ ،‬جز این هم نمی تواند باشد؛ یعنی در‬ ‫س��ال های به خاک و خون کشیده شدن وطن‪« ،‬شعری‬ ‫ب��رای جن��گ» را نگوید و در س��ال های پس از جنگ‬ ‫تحمیلی و دفاع‪ ،‬از ارمان و ارزویش که صلح اس��ت‪،‬‬ ‫ننویس��د‪ .‬قیصر در اخرین کتابش هم همچنان دغدغه‬ ‫جنگ و صلح را دارد‪ ،‬زخم های جنگ را بر ش��انه های‬ ‫سرزمینش می بیند و انچه می خواهد‪ ،‬پیروزی بر جنگ‬ ‫اس��ت‪ .‬البته همه ش��عرهایی که قیصر درباره جنگ و‬ ‫مس��ائل مرتبط با ان سروده‪ ،‬در یک سطح نیستند و در‬ ‫این بین‪ ،‬شعرهایی بیشتر خودنمایی می کنند و از قدرت‬ ‫و استحکام بیشتری برخوردارند یا بیشتر در یادها مانده‬ ‫و بر دل ها نشسته اند‪.‬‬ ‫سیدحسن حسینی که قیصر امین پور دو شعر از اخرین‬ ‫کتاب��ش را به او تقدیم کرده و دوس��ت و همراه قیصر‬ ‫در حوزه هنری و جبه ه بوده اس��ت‪ ،‬در یادداش��تی بر‬ ‫«ش��عری برای جنگ» می نویسد‪«« :‬شعری برای جنگ»‬ ‫س��روده قیصر امین پ��ور از س��روده های به یادماندنی و‬ ‫ماندگار در عرصه ادبیات جنگ هشت س��اله تحمیلی‬ ‫اس��ت‪ .‬این شعر شاید برای نسلی که جنگ را ندیده و‬ ‫از مسنداندازان عرصه شعر تنها روایت مخدوشی از ان‬ ‫را شنیده است‪ ،‬سرشار از شعار و خالی از ایجاز باشد؛‬ ‫اما برای قدیمی های این عرصه که «بی غرض و مرض»‬ ‫دفتر ادبیات جنگ را ورق می زنند‪ ،‬اثری درخشان و در‬ ‫زمان خود سخت ضدکلیشه است!»‬ ‫جن��گ همواره و در هر جای جهان دو راوی داش��ته و‬ ‫دارد‪ :‬یکی مردم و دیگری رسانه های دولتی!‬ ‫قیص��ر در این اثر با طعنی پنهان به رس��انه های نارس��ا‬ ‫– اینجا خبر همیش��ه فراوان است! – از «درون سینه» ی‬ ‫م��ردم دزفول – یعنی ایرانی های خط مقدم – هم خبر‬ ‫داد‪ ،‬با نماهایی درش��ت و درداور از زشتی های تجاوز‬ ‫دشمن و به قصد بیدار کردن «دیوارها»یی که در پایتخت‬ ‫می کوشیدند تا «مینیاتورها»یی دلفریب ارائه دهند!‬ ‫قیص��ر در مجموعه های دیگ��رش و در قالب رباعی و‬ ‫دوبیت��ی هم از جنگ می گوی��د؛ از جمله در مجموعه‬ ‫«کوچه افتاب» (‪ )1363‬در شعر «قصه جنگ»‪:‬‬ ‫موسیقی شهر بانگ «رودارود» است ‪ /‬خنیاگری اتش و‬ ‫رقص دود است‬ ‫بر خاک خرابه ها بخوان قصه جنگ ‪ /‬از چشم عروسکی‬ ‫که خون الود است‬ ‫او پیش تر هم در «شعری برای جنگ»‪ ،‬این نوای مادران‬ ‫را به کار گرفته است‪:‬‬ ‫باید گلوی مادر خود را ‪ /‬از بانگ رود رود بسوزانیم ‪ /‬تا‬ ‫ب��از هم اول مهر ام��ده بود ‪ /‬و معلم ارام ‪ /‬اس��م ها را‬ ‫می خواند‪ - / :‬اصغر پورحسین!‬ ‫پاسخ امد‪ - / :‬حاضر ‪ - /‬قاسم هاشمیان! ‪ /‬پاسخ امد‪/:‬‬ ‫ حاض��ر ‪ - /‬اکبر لیالزاد ‪ / - ... /‬پاس��خش را کس��ی‬‫از جم��ع نداد ‪ /‬بار دیگر هم خوان��د‪ - / :‬اکبر لیالزاد ‪/‬‬ ‫پاس��خش را کس��ی از جمع نداد ‪ /‬همه ساکت بودیم ‪/‬‬ ‫جای او این جا بود ‪ /‬اینک اما‪ ،‬تنها ‪ /‬یک سبد الله سرخ‬ ‫در کنار ما بود ‪ /‬لحظه ای بعد‪ ،‬معلم س��بد گل را دید ‪/‬‬ ‫شانه هایش لرزید ‪ /‬همه ساکت بودیم‬ ‫ناگهان در دل خود زمزمه ای حس کردیم ‪ /‬غنچه ای در‬ ‫دل ما می جوشید ‪ /‬گل فریاد شکفت ‪ /‬همه پاسخ دادیم‪:‬‬ ‫‪ - /‬حاضر! ‪ /‬ما همه اکبر لیالزادیم!‬ ‫حاال ‪ 30‬س��ال از اغاز جنگ تحمیلی و حمله عراق به‬ ‫ایران می گذرد و نزدیک س��ه سال از پر کشیدن قیصر‬ ‫امین پور که در عمر ‪ 48‬س��اله اش کارها کرد و ش��عرها‬ ‫گفت‪ ،‬از عشق و درد و رنج و اعتراض و دلتنگی گرفته‬ ‫ت��ا جنگ و صلح‪ .‬قیصر گاه در جایگاه ش��اعری برای‬ ‫نوجوانان از دریچه ن��گاه و زبان انها جنگ را می بیند؛‬ ‫جای خالی یک همکالس��ی در کالس درس‪ ،‬کودکی‬ ‫در انتظار پ��در یا غنچه ای پرپر‪ .‬گاهی به تصویر کردن‬ ‫صحنه ه��ای جنگ می پردازد و گاه از رفتن و رس��یدن‬ ‫می نویس��د‪« :‬موجیم و وصل ما از خود بریدن اس��ت ‪/‬‬ ‫ساحل بهانه ای است‪ ،‬رفتن رسیدن است»‬ ‫و گاه اینگونه می سراید‪:‬‬ ‫«سراپا اگر زرد و پژمرده ایم ‪ /‬ولی دل به پاییز نسپرده ایم‬ ‫چ��و گل��دان خال��ی ل��ب پنج��ره ‪ /‬پ��ر از خاطرات‬ ‫ترک خورده ایم‬ ‫اگ��ر داغ دل ب��ود‪ ،‬م��ا دیده ایم ‪ /‬اگر خ��ون دل بود‪ ،‬ما‬ ‫خورده ایم‬ ‫اگر دل دلیل اس��ت ‪ ،‬اورده ایم ‪ /‬اگر داغ شرط است‪ ،‬ما‬ ‫برده ایم‬ ‫اگر دش��نه دش��منان‪ ،‬گردنی��م! ‪ /‬اگر خنجر دوس��تان‪،‬‬ ‫ گرده ایم‪ ،»...‬یا شعر صمیمی اش را به «خانواده شکیبای‬ ‫شهیدان» تقدیم می کند‪:‬‬ ‫«بیا به خانه االله ها سری بزنیم ‪ /‬ز داغ با دل خود حرف‬ ‫دیگری بزنیم‬ ‫به یک بنفشه صمیمانه تسلیت گوییم ‪ /‬سری به مجلس‬ ‫سوگ کبوتری بزنیم‪»...‬‬ ‫شعر جنگ بدون قیصر چیزی کم دارد و شعر قیصر از‬ ‫جنگ جدا نیس��ت‪ ،‬حاال چه در سال های جنگ که در‬ ‫س��رزمین جنگ زده و درخور ان سال های دفاع و نبرد‬ ‫و حماس��ه می نویسد‪ ،‬چه در س��ال های پایان یافتن ان‬ ‫که روایتی نوستالژیک دارد یا سال های بعد از ان که به‬ ‫تعبیری‪ ،‬ضدجنگ می نویسد‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫بانگ رود رود نخشکیده است‬ ‫باید س�لاح تیزتری برداشت ‪ /‬دیگر سالح سرد سخن‬ ‫کارساز نیست‬ ‫شاعر توضیح می دهد که «رود» یعنی فرزند و در بعضی‬ ‫نواحی جنوب ‪ ،‬مادران در مرگ فرزندان شان «رود رود»‬ ‫می گویند‪.‬‬ ‫در «حماسه های همیشه» (دفاع مقدس در شعر شاعران)‬ ‫که به کوشش پرویز بیگی حبیب ابادی گرداوری شده‬ ‫اس��ت‪ ،‬به نقل از قیصر امین پور می خوانیم‪ ...« :‬داوری‪،‬‬ ‫به وی��ژه برای ادبی��ات و هنر دوره های خاص‪ ،‬بس��یار‬ ‫دشوار است‪ .‬منظور از دوره های خاص‪ ،‬دوره هایی مانند‬ ‫مشروطیت‪ ،‬انقالب‪ ،‬جنگ و دفاع است که انگاری شعر‬ ‫و ادبیات در این دوره ها‪ ،‬وظیفه‪ ،‬کارکرد و رسالت و در‬ ‫نتیجه‪ ،‬گویی تعریف دیگری دارد یا می یابد؛ بنابراین اگر‬ ‫بخواهیم با همان معیارهای ارمانی و همیشگی دوره های‬ ‫دیگر به سراغ این دوره ها برویم‪ ،‬چه بسا که دست خالی‬ ‫برگردیم و گمان کنیم که خبری از هنر و ادبیات نبوده‬ ‫است؛ در حالی که در بررسی چنین دوره هایی بهتر است‬ ‫که به جای نقد ایده ال به نقد رئال بیشتر بگراییم؛ یعنی‬ ‫واقع گرایانه تر نگاه کنیم؛ نه صرفا ارمانی و ایده ال‪ .‬مثال‬ ‫در دوره مشروطه‪ ،‬یکی از مورخان‪ ،‬گویی ادوارد براون‬ ‫می گوید‪ :‬اگر ش��عرهای این دوره را جمع کنیم‪ ،‬تاریخ‬ ‫منظوم وقایع این زمان را در دس��ت خواهیم داش��ت و‬ ‫روش��ن است که در چنین دوره هایی هنرمند و شاعر و‬ ‫نویسنده بیان واقعیات اجتماعی و حوادث زمانه را اصل‬ ‫می داند؛ اما درباره شعر دفاع مقدس باید فرصت و مجال‬ ‫بیشتری برای مطالعه و تحقیق و گزینش داشته باشم تا‬ ‫بتوانم اظهار نظر دقیق تری کنم‪ .‬البته این بدان معنا نیست‬ ‫که ش��عر دفاع مقدس صرفا شعری شعاری بوده است؛‬ ‫بلکه اتفاقا در این دوره شعرهای خواندنی و ماندنی هم‬ ‫کم نداریم‪».‬‬ ‫او همچنین درباره بهترین ش��اعران دفاع مقدس عنوان‬ ‫می کند‪« :‬قضاوت در این زمینه بسیار دشوار است؛ زیرا‬ ‫ممکن است شعری دارای نقد ایده ال نباشد؛ اما به لحاظ‬ ‫تاثیری گذاری روی اذهان مخاطبان‪ ،‬دارای گس��تره ای‬ ‫فراوان باش��د‪ .‬من در ط��ول دوران دفاع مقدس ضمن‬ ‫احترام به پیشکس��وتان و اس��تادان این عرص��ه‪ ،‬با اثار‬ ‫ارزشمند و قابل ستایش از سوی شاعران نسل جوان تر‬ ‫روبه رو بوده ام که از حیث کمی و کیفی نیز قابل تقدیر‬ ‫و ارج فراوان است‪».‬‬ ‫اما قیصر امین پور عالوه بر شعرهایش برای بزرگساالن‪،‬‬ ‫در ش��عرهایی هم که برای نوجوان��ان گفته‪ ،‬به موضوع‬ ‫جنگ پرداخته و روایت گر س��ال های نبرد و حماسه و‬ ‫مس��ائل ان برای بچه های این س��رزمین شده است؛ از‬ ‫جمله در مجموعه شعر نوجوانان «مثل چشمه‪ ،‬مثل رود»‬ ‫(‪ ،)1368‬شعرهایی در ارتباط مستقیم با موضوع جنگ‬ ‫می نویسد؛ مثل شعرهای «ای گل ها چرا نمی خندید؟»‪،‬‬ ‫«خنده غنچه»‪« ،‬مدرسه منهای چهار» و «حضور الله ها»‪.‬‬ ‫«پس پدر کی ز جبه��ه می اید؟» ‪ /‬باز کودک ز مادرش‬ ‫پرس��ید ‪ /‬گفت مادر به کودکش که به��ار ‪ /‬غنچه ها و‬ ‫شکوفه ها که رسید ‪... /‬‬ ‫تو همچون غنچه های چیده بودی ‪ /‬که در پرپر ش��دن‬ ‫خندیده بودی‬ ‫مگر راز حیات جاودان را ‪ /‬تو از غنچه ها فهمیده بودی‬ ‫فصل گل بود و بهار ‪ /‬فصل پرنقش و نگار ‪ /‬باد بی رحم‬ ‫خزان ‪ /‬ناگهان از س��ر دیوار پرید ‪ /‬و بر این باغ وزید ‪/‬‬ ‫بهترین گل ها را ‪ /‬از دل باغچه مدرسه چید ‪ /‬چار گل‪،‬‬ ‫چار شهید ‪ /‬همه مدرسه ما غم بود ‪ /‬چار تا غنچه سرخ‪/‬‬ ‫در دل باغچه ما کم بود‬ ‫من به خود می گفتم‪ / :‬باید این مس��اله را حل بکنیم! ‪/‬‬ ‫حاصل مدرس��ه منهای چهار ‪ /‬می شود مدرسه منهای‬ ‫هزار ‪ /‬می ش��ود مدرسه منهای بهار ‪ /‬باید این مساله را‬ ‫حل بکنیم! ‪ /‬من به دنبال قلم می گشتم ‪ /‬پدرم نیز به دنبال‬ ‫تفنگش می گشت‬ ‫قیصر در اخرین کتابش هم همچنان دغدغه‬ ‫جن�گ و صل�ح را دارد‪ ،‬زخم ه�ای جن�گ را‬ ‫ب�ر ش�انه های س�رزمینش می بین�د و انچ�ه‬ ‫می خواهد‪ ،‬پیروزی بر جنگ اس�ت‪ .‬البته همه‬ ‫ش�عرهایی که قیص�ر درباره جنگ و مس�ائل‬ ‫مرتبط با ان سروده‪ ،‬در یک سطح نیستند‬ ‫‪69‬‬ ‫سینمایی که هنوز جهانی نشده‬ ‫مسعودنجفی‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫‪70‬‬ ‫دفاع مقدس به س��ی امین سالروز خود رسید‪ .‬سینمای‬ ‫دفاع مقدس هم تنها دو ماه پس از اغاز جنگ تحمیلی‬ ‫با فیلم «مرز» جمش��ید حیدری فعالیتش را اغاز کرد و‬ ‫به انعکاس دالوری ها و رشادت های غیور مردان ایرانی‬ ‫پرداخ��ت‪ .‬گویا مردمی که با اولی��ن فیلم دفاع مقدس‬ ‫مواجه شده بودند‪ ،‬هنگام خروج از سالن های سینما با‬ ‫مشت های گره کرده‪ ،‬شعارهای مرگ بر صدام و مرگ‬ ‫بر امریکا سر می دادند‪.‬‬ ‫در طول این سی سال نزدیک به ‪ 300‬فیلم در این حوزه‬ ‫ساخته شده که بعضی از این اثار به ماندگارترین فیلم های‬ ‫تاریخ سینمای ایران تبدیل شده اند‪.‬‬ ‫«مرز» اغاز کننده بود و در ادامه «برزخی ها» (ایرج قادری)‬ ‫که به نوعی درباره جنگ بود ساخته شد‪« .‬جانبازان» (ناصر‬ ‫محمدی) و «عبور از میدان مین» (جواد طاهری) دیگر اثار‬ ‫اولیه بودند که تنها بر اساس حادثه پردازی ساخته شدند‪.‬‬ ‫اما در سال ‪« 61‬رهایی» ساخته رسول صدرعاملی عالوه‬ ‫بر جبهه‪ ،‬به فضای پشت جبهه هم می پردازد و اولین فیلم‬ ‫خانوادگی جنگی سینمای ایران محسوب می شود که در‬ ‫زمان خود بسیار تاثیرگذار شد‪.‬‬ ‫س��ال ‪ 62‬رس��ول مالقلی پور که بعدها به عنوان یکی از‬ ‫مطرح ترین کارگردانان سینمای دفاع مقدس نام گرفت‪،‬‬ ‫با «نینوا» فعالیت فیلمسازی اش را اغاز می کند و در همین‬ ‫سال «دیار عاشقان» «حسن کاربخش» حضور موفقی در‬ ‫جش��نواره فیلم فجر دارد؛ برای اولی��ن بار فیلمی از این‬ ‫حوزه در جشنواه مطرح می شود؛ فیلمی که برای اولین بار‬ ‫پرویز پرس��تویی را به سینما اورد و او را در کنار خسرو‬ ‫شکیبایی در ان زمان گمنام قرار داد‪.‬‬ ‫«عقاب ها» س��اخته ساموئل خاچیکیان در سال ‪ 63‬اولین‬ ‫فیلم تجاری و پرفروش سینمای جنگ محسوب می شود‬ ‫که با جاذبه های جنگ هوایی و حادثه پردازی و بهره گیری‬ ‫از بازیگر مطرحی چون سعید راد به یکی از پرفروش ترین‬ ‫فیلم های تاریخ سینمای ایران تبدیل می شود‪.‬‬ ‫موفقیت عقاب ها در گیش��ه باعث می شود ساخت اثار‬ ‫دفاع مقدس که پیش از این با سرمایه گذاری بخش دولتی‬ ‫انجام می ش��د‪ ،‬پای بخش خصوصی را هم به ان باز کند‬ ‫و فیلم هایی مانند «پایگاه جهنمی» توسط اکبر صادقی و‬ ‫«پالک» به کارگردانی ابراهیم قاضی زاده با نگاه به گیش��ه‬ ‫ساخته شود‪.‬‬ ‫«پرواز در ش��ب» رسول مالقلی پور در سال ‪ 65‬فیلم قابل‬ ‫دف��اع و در خور اعتنایی در س��ینمای جنگ محس��وب‬ ‫می شود که شخصیت های ان برای تماشاگر بسیار باورپذیر‬ ‫بود و موفقیت فیلم در جشنواره فیلم فجر باعث تولید اثار‬ ‫قابل توجهی در این حوزه شد‪.‬‬ ‫در همین س��ال «کانی مانگا» توسط سیف اهلل داد ساخته‬ ‫می ش��ود که با تکیه بر فرمول های شناخته شده سینمای‬ ‫جنگ و بهره گیری از بازیگران مطرح موفقیت عقاب ها را‬ ‫در گیشه تکرار می کند‪.‬‬ ‫س��ال ‪ 66‬ابراهیم حاتمی کیا‪ ،‬دیگر فیلمس��از مطرح این‬ ‫حوزه با فیلم «هویت» ش��روع به کار می کند و یک سال‬ ‫بعد «دیده بان » را که از شاخص ترین و تاریخ ساز ترین اثار‬ ‫سینمای دفاع مقدس محس��وب می شود‪ ،‬مقابل دوربین‬ ‫می برد‪ .‬این فیلم بیشتر روی شخصیت ها و فضا تکیه دارد‬ ‫که با فیلمبرداری قابل اعتنا به ثبت رسیده است‪.‬‬ ‫از «عروس��ی خوبان» محس��ن مخملباف در سال ‪ 67‬که‬ ‫بگذریم‪ ،‬این حاتمی کیاست که با ساخت «مهاجر» در سال‬ ‫‪ 68‬قدم جدی دیگری در حوزه سینمای جنگ بر می دارد‪.‬‬ ‫«هور در اتش» در سال ‪ 70‬به عنوان اولین ساخته سینمایی‬ ‫عزیز اهلل حمید نژاد که پیش از ان مس��تند های موفقی در‬ ‫حوزه س��ینمای دفاع مقدس ساخته است هم فیلم قابل‬ ‫توجهی محسوب می شود‪« .‬سجاده اتش» احمد مرادپور‬ ‫در سال ‪ 72‬با دستمایه قرار دادن عملیات کربالی ‪ ،5‬یکی‬ ‫از مهمترین عملیات تاریخ دفاع مقدس‪ ،‬از دیگر اثار مطرح‬ ‫این حوزه محسوب می شود که نگاهی نزدیک به واقعیت‬ ‫به جنگ دارد و با پرداختی حرفه ای با جلوه های ویژه قابل‬ ‫توجهی به تصویر کشیده شده است‪.‬‬ ‫در همین س��ال ابراهیم حاتمی کیا «از کرخه تا راین» را‬ ‫می س��ازد که از اولین فیلم هایی محسوب می شود که به‬ ‫مشکالت افراد حاضر در جنگ پس از جنگ می پردازد؛‬ ‫ملودرام تاثیر گذاری درباره یک بسیجی در حال مرگ که‬ ‫ی تاثیر ان را بسیار بیشتر می کند‪.‬‬ ‫موسیقی مجید انتظام ‬ ‫«لیلی با من اس��ت» در س��ال ‪ 74‬اولین فیلم کمدی دفاع‬ ‫مقدس محس��وب می شود که کمال تبریزی در این فیلم‬ ‫با بینش��ی انتقادی و جسورانه به برخی ادم ها و مناسبات‬ ‫در جنگ می پردازد‪.‬در این سال فیلم های مطرح دیگری‬ ‫چون «برج مینو»‪« ،‬س��فر به چزابه»‪« ،‬نج��ات یافتگان» و‬ ‫«کیمیا» ساخته می شوند‪.‬سفر به چزابه به کارگردانی رسول‬ ‫مالقلی پور از اثار مطرح تاریخ سی س��اله س��ینمای دفاع‬ ‫مقدس محسوب می شود که رفت و برگشتی از واقعیت‬ ‫به خیال و گذش��ته و حال دارد و حس��ی نوستالژیک از‬ ‫ادم های جنگ به مخاطب می دهد‪.‬‬ ‫اما بس��یاری «اژانس شیش��ه ای» ابراهی��م حاتمی کیا را‬ ‫موفق ترین فیلم تاریخ سینمای دفاع مقدس می دانند‪ .‬اثر‬ ‫تاثیر گذاری که مظلومیت یک بسیجی را در دوران کنونی‬ ‫به تصویر می کشد‪.‬کیمیا‪ ،‬ساخته احمد رضا درویش هم‬ ‫به مش��کالت و تبعات ناش��ی از جنگ در زندگی امروز‬ ‫می پردازد‪.‬طی یک دهه اخیر اثار دیگری در حوزه سینمای‬ ‫دفاع مقدس تولید ش��ده اند که هریک به نوعی خبر ساز‬ ‫بوده اند‪« .‬دوئل» احمد رضا درویش که پرهزینه ترین فیلم‬ ‫در زمان خودش محس��وب می ش��ود اما با دستمایه قرار‬ ‫دادن داستانی سطحی قدم رو به جلویی در سینمای جنگ‬ ‫محسوب نمی شود و تنها جلوه های ویژه و صدای دالبی‬ ‫فیلم برای سینمای ایران در زمان خودش گام رو به جلویی‬ ‫بود‪.‬از دیگر اثار مطرح سال های اخیر می توان به اخرین‬ ‫ساخته سینمایی رسول مالقلی پور اشاره کرد‪.‬‬ ‫«میم مثل م��ادر» که به تبعات ناش��ی از جنگ تحمیلی‬ ‫می پردازد‪ ،‬اثری تاثیر گذار و قابل دفاع در س��ینمای دفاع‬ ‫مقدس با بازی درخشان علی شادمان‪ ،‬بازیگر کودک فیلم‬ ‫و گلشیفته فراهانی محسوب می شود‪.‬‬ ‫«اخراجی ها»ی ‪ 1‬و ‪ 2‬س��اخته مسعود ده نمکی اگرچه به‬ ‫اعتقاد بس��یاری اثری نه در خور شان در سینمای جنگ‬ ‫محسوب می شود و در بسیاری از صحنه ها خط قرمز ها را‬ ‫رد کرده است‪ ،‬اما فروش باالی ان و رکورد قابل توجهی که‬ ‫به خود اختصاص داد این دو فیلم را به یکی از مطرح ترین‬ ‫فیلم های سینمای دفاع مقدس تبدیل کرد‪.‬‬ ‫در سال های اخیر کمتر شاهد حضور سینماگران مطرح‬ ‫این حوزه در س��ینمای دفاع مقدس بوده ایم و س��ینمای‬ ‫دفاع مقدس که مهم ترین ژانر س��ینمای ایران محسوب‬ ‫می شود در سال های اخیرش کمتر شاهد تولید فیلم های‬ ‫مطرح بوده است‪ .‬در همین راستا‪ ،‬سینمای ما هنوز نتوانسته‬ ‫فیلمی جهانی در این حوزه تولید کند تا جهانیان هم با ابعاد‬ ‫این جنگ هشت س��اله بیشتر اشنا ش��وند‪ .‬این در حالی‬ ‫است که پس از چند دهه از جنگ جهانی دوم‪ ،‬هنوز اثار‬ ‫س��ینمایی چشمگیری در سطح جهانی دربار ه وقایع این‬ ‫جنگ چهارساله تولید و اکران می شود‪.‬‬ ‫بهترین اثار جنگ ما در زمان جنگ تولید شد و می توان‬ ‫گفت بعد از جنگ سینمای دفاع مقدس هم مظلوم واقع‬ ‫شد و به ندرت اثار مطرحی به کارنامه سینمای جنگ ما‬ ‫افزوده شد‪.‬‬ ‫گفت و گو با سخنگوی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری‬ ‫ایا این منشور اصل است؟‬ ‫خیلی ه��ا که اعتقاد داش��تند دولت انگلیس‬ ‫اصال منش��ور ک��وروش را به ای��ران امانت‬ ‫نمی دهد‪ ،‬حاال می گویند با توجه به مس��ائل‬ ‫بین دو کش��ور و اهمیت شی‪ ،‬انچه به ایران‬ ‫اورده شده‪ ،‬منش��ور اصل نیست‪ .‬ایا تبادل‬ ‫بین موزه های دنیا اساس��ا از سیاس��ت های‬ ‫خارجی کشورها تاثیر می پذیرد؟‬ ‫فراتر از بحث منش��ور کوروش و این مبادله فرهنگی‬ ‫که رخ داد‪ ،‬بحث های فرهنگی باید جدای از سیاست‬ ‫بررسی ش��ود‪ .‬انچه در حوزه فرهنگ می گذرد‪ ،‬لزوما‬ ‫نباید با سیاس��ت ارتباط داشته باشد‪ ،‬هرچند گاهی با‬ ‫یکدیگر هم پوش��انی دارند‪ .‬در بحث های بین موزه ای‬ ‫و اینگون��ه مب��ادالت فرهنگی که وجه��ه تخصصی‬ ‫و بعد فن��ی دارد‪ ،‬فارغ از بحث های سیاس��ی‪ ،‬به انها‬ ‫می توان پرداخت‪ ،‬هرچند هم پوش��انی هایی هم وجود‬ ‫داشته باش��د‪ .‬البته ما از یکس��ری سیاست های کالن‬ ‫در بح��ث سیاس��ت خارجی و داخلی کش��ور پیروی‬ ‫می کنی��م و درباره منش��ور کوروش نی��ز همین اتفاق‬ ‫افتاد‪.‬‬ ‫م��ا در تبادل موزه ای همکاری خوبی با دنیا‬ ‫داش��تیم و در ش��رایطی که نمایش��گاه های‬ ‫«هفت ه��زار س��ال هنر و فرهن��گ ایران» و‬ ‫«امپرات��وری فراموش ش��ده؛ جه��ان ایران‬ ‫فرهنگ‬ ‫انگش��ت هایی که به ان نزدیک ش��د‪ ،‬اشاره‬ ‫کردند‪ .‬ایا می توان در نظر گرفت که منشور‬ ‫ب��رای ایران‪ ،‬ی��ک اثر درجه یک به ش��مار‬ ‫می رود و شاید برای انگلیسی ها اثری درجه‬ ‫یک نباشد؟‬ ‫این طور نیست‪ .‬منش��ور کوروش برای انها هم کامال‬ ‫درج��ه یک اس��ت و اگ��ر نب��ود‪ ،‬درب��اره ان این قدر‬ ‫س��خت گیری و عدم انعطاف نشان نمی دادند‪ .‬این اثر‬ ‫تحت ش��دیدترین تدابیر امنیتی و تخصصی به ایران‬ ‫وارد ش��د و کیف ان نیز عادی نبود‪ .‬همچنین منشور‬ ‫کوروش پیش از انتقال از اب وهوای مرطوب انگلیس‪،‬‬ ‫‪ 24‬ساعت در محفظه مخصوصی بود تا به اب وهوای‬ ‫خش��ک ای��ران عادت کند‪ .‬ب��ه عالوه‪ ،‬امی��ن اموال و‬ ‫متخصص این منش��ور همراه ان به ای��ران امدند و با‬ ‫تمام تدابیری که انگلیس��ی ها ان را الزم می دانس��تند‪،‬‬ ‫منشور به ایران وارد شد و تمام مراحل انتقال از موزه‬ ‫بریتانیا تا داخل هواپیما و بعد مخزن موزه ملی و سپس‬ ‫قرار گرفتن در محفظه شیش��ه ای‪ ،‬در ش��رایطی انجام‬ ‫ش��د که جان کرتیس ‪ -‬مدیر بخ��ش خاورمیانه موزه‬ ‫بریتانی��ا ‪ -‬و دو متخصص ان م��وزه همراه اثر بودند‪.‬‬ ‫اگر ما در نگاه عامه ب��ه اهمیت ندادن به اثار تاریخی‬ ‫متهم هس��تیم‪ ،‬موزه بریتانیا که اهمیت می دهد و تمام‬ ‫مراحل انتقال منشور با رعایت دقیق ترین اصول امنیتی‬ ‫و تخصصی انجام شد‪ .‬محفظه را هم انها برای منشور‬ ‫تدارک دیده بودند‪.‬‬ ‫درباره این محفظه توضیح بیش��تری بدهید‪.‬‬ ‫یکی دیگر از پرس��ش ها در اذهان ش��کاک‬ ‫این است که چطور با نور فالش دوربین از‬ ‫منشور عکاسی می شود؟‬ ‫محفظه ای که به ایران منتقل شده‪ ،‬با روغن مخصوصی‬ ‫پوش��انده ش��ده و ضد نور و فالش دوربین اس��ت و‬ ‫هیچ حساسیتی در برابر اشعه های مختلف ندارد‪ .‬اما با‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫این روزها دکان موزه ملی ایران از همیشه پررونق تر‬ ‫و بازار اظهار نظر درباره منشور کوروش از همیشه‬ ‫داغ تر اس��ت‪ .‬فقط چن��د روز از نمای��ش عمومی‬ ‫منش��ور ک��وروش در م��وزه ملی ای��ران می گذرد‬ ‫و بازدیدکنندگان��ی ک��ه تعداد انه��ا در روز بعضا‬ ‫ب��ه دو هزار نفر هم می رس��د‪ ،‬ب��رای خرید بلیت و‬ ‫ورود به س��الن نمایش منش��ور کوروش‪ ،‬در صف‬ ‫می ایستند‪ .‬مردم وقتی به سالن وارد می شوند‪ ،‬فقط‬ ‫سه دقیقه می توانند منشور کوروش را ببینند‪ ،‬ان هم‬ ‫در گروه ه��ای ‪ 15‬تا ‪ 25‬نفره‪ .‬البته اگر نگران امنیت‬ ‫س��اختمان محل نمایش منشور هس��تید‪ ،‬بهتر است‬ ‫بدانید در گفت وگو ب��ا هفته نامه مثلث این اطمینان‬ ‫داده می ش��ود که س��اختمان موزه دوران باستان که‬ ‫اندره گدار ان را بین س��ال های ‪ 1313‬تا ‪ 1316‬بنا‬ ‫نهاد‪ ،‬مش��کل خاصی از نظر اس��تواری‪ ،‬حفاظت و‬ ‫امنیت ندارد و کارشناسان نیز به شکل مداوم به پی‬ ‫و تجهیزات بنا رسیدگی می کنند‪.‬‬ ‫حاال که همه چیز برخالف زمانی اس��ت که طرف‬ ‫بریتانیایی دو بار در س��کوت خب��ری به ایران امد‬ ‫و رف��ت و تا وقتی قفل مخزن موزه ملی پشت س��ر‬ ‫منشور کوروش قفل نش��د‪ ،‬خبر اوردنش را علنی‬ ‫نکردن��د‪ ،‬از حس��ن محس��نی که مق��ام مدیر کلی‬ ‫روابط عموم��ی و ام��ور بین الملل س��ازمان را هم‬ ‫برعهده دارد‪ ،‬خواس��تیم تا در یک صبح تابستانی‪،‬‬ ‫پیش از انکه بازدیدکنندگان برای تماش��ای منشور‬ ‫پذیرش ش��وند‪ ،‬با م��ا در کنار ان درباره پروس��ه‬ ‫طی ش��ده و پرس��ش های ش��ایع در اذهان مردم و‬ ‫کارشناسان به گفت وگو بپردازد‪.‬‬ ‫باستان» در س��ال های گذشته در کشورهای‬ ‫مختلف برگزار ش��د‪ ،‬در انگلستان هم اثار‬ ‫هخامنش��ی و صفوی ایران به ش��کل امانی‬ ‫به نمای��ش درامدن��د‪ .‬ایا می ت��وان گفت با‬ ‫توجه به احساس دین به وجود امده‪ ،‬امانت‬ ‫دادن منشور کوروش به ایران اتفاقی طبیعی‬ ‫است؟‬ ‫اغلب این پرس��ش مطرح می شود که چه شد انگلیس‬ ‫این بار منش��ور کوروش را به ای��ران داد؟ ما در مقابل‪،‬‬ ‫این پاس��خ را می دهیم که اتفاق خاصی نیفتاده است؛‬ ‫نکته نخست اینکه تمام روش ها و راه مذاکره ها برای‬ ‫امان��ت گرفت��ن منش��ور ک��وروش براس��اس اصول‬ ‫بین الملل��ی ادامه یافت و اتفاق خاص��ی نیفتاد‪ .‬اتفاق‬ ‫خ��اص فقط این بود که ما جدی تر‪ ،‬پیگیرانه تر و البته‬ ‫از موضع عزت مدارانه تری این کار را پیگیری کردیم‪.‬‬ ‫البته م��ن نمی خواه��م مذاکره های پیش��ین را درباره‬ ‫منشور زیر سوال ببرم‪ ،‬ولی اتفاقی که افتاد‪ ،‬این بود که‬ ‫بعد از تغییر مدیر موزه ملی ایران‪ ،‬محوریت مذاکره ها‬ ‫را شخص اقای بقایی ‪ -‬رئیس سازمان میراث فرهنگی‬ ‫و گردش��گری ‪ -‬و مدیریت جدید موزه ملی برعهده‬ ‫گرفتن��د و مدام ب��ر تعهدی که بی��ن دو طرف وجود‬ ‫داش��ت‪ ،‬تاکید کردیم‪ .‬به هر حال‪ ،‬از سوی موزه بریتانیا‬ ‫تعهدی داده شده بود و ما هم به تعهدهای خود مانند‬ ‫برگزاری ان دو نمایشگاه و دیگر مبادالت بین موزه ای‬ ‫عمل کرده بودیم‪.‬‬ ‫نکته دوم اینکه ما خیلی عزت مدارانه تر به این مقوالت‬ ‫نگاه کردیم‪ .‬اگرچه این نخستین بار است که یک شی‬ ‫از کش��وری خارجی در ایران به نمایش درمی اید‪ ،‬ولی‬ ‫برخورد ما اینگونه بود که در شرایطی که به تعهدهای‬ ‫خ��ود عمل کردیم‪ ،‬اکنون نوبت توقع ماس��ت که این‬ ‫اتفاق از طرف انگلیسی ها هم بیفتد‪.‬‬ ‫نکته دیگر هم اینکه برخ�لاف انچه می گویند چقدر‬ ‫وثیقه برای امانت گرفتن منش��ور کوروش گذاشتید و‬ ‫چقدر ضمانت دادید‪ ،‬اتفاق خاصی نیفتاد و براس��اس‬ ‫ع��رف مب��ادالت بین الملل��ی در این زمینه ه��ا‪ ،‬بیمه‬ ‫مصونیت و دیگر کارها انجام شد‪ .‬البته برخالف تصور‬ ‫بسیاری از مردم‪ ،‬یک شی مانند منشور کوروش اصال‬ ‫بیمه بردار نیست و شرکت های داخلی و خارجی بیمه‬ ‫کردن ان را نمی پذیرند‪ .‬بیمه انجا معنا پیدا می کند که‬ ‫اگر برای اثر اتفاقی افتاد‪ ،‬اصل ان س��اخته یا خسارت‬ ‫ان پرداخت شود که درباره منشور کوروش‪ ،‬اصل ان‬ ‫را نمی توان جایگزین کرد و خس��ارتی را هم برای ان‬ ‫نمی ت��وان در نظر گرفت‪ .‬به همی��ن دلیل‪ ،‬مفهوم عام‬ ‫بیم��ه در این زمینه معنا پیدا نمی کند‪ .‬بیمه ای که اتفاق‬ ‫افتاده‪ ،‬بیمه انتقال و مصونیت است که عرف دنیاست‬ ‫و م��ا وثیقه و ضمانت خاص��ی در این زمینه به طرف‬ ‫انگلیسی ندادیم‪.‬‬ ‫براساس اگاهی هایی که تا کنون بوده است‪،‬‬ ‫افرادی مط��رح کرده اند نوع حمل منش��ور‬ ‫ک��وروش خیلی س��اده ب��ود و در این باره‬ ‫به حم��ل با کیف در محوطه م��وزه ملی و‬ ‫در مرحل��ه ای جابه جای��ی با دس��ت و بعد‬ ‫‪71‬‬ ‫منش�ور کوروش ب�رای انها ه�م کامال درجه‬ ‫ی�ک اس�ت و اگ�ر نب�ود‪ ،‬درب�اره ان این قدر‬ ‫سخت گیری و عدم انعطاف نشان نمی دادند‪.‬‬ ‫ای�ن اثر تحت ش�دیدترین تدابی�ر امنیتی و‬ ‫تخصص�ی به ایران وارد ش�د و کی�ف ان نیز‬ ‫عادی نبود‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫‪72‬‬ ‫این وجود‪ ،‬فقط خبرنگاران با هماهنگی قبلی می توانند‬ ‫از منش��ور کوروش عکاسی کنند و مردم حق عکاسی‬ ‫ندارند‪ ،‬هرچند محفظه کامال ایمن است‪.‬‬ ‫ما در برابر منش��ور کوروش نسبت به طرف‬ ‫بریتانیای��ی و همچنی��ن مردم ای��ران تعهد‬ ‫داریم‪ .‬از س��وی دیگر‪ ،‬برخ��ی بیماری های‬ ‫روان��ی مانن��د «وندالیس��م» ه��م در ه��ر‬ ‫جامعه ای می تواند وجود داش��ته باش��د که‬ ‫افرادی به اش��یای تاریخی اس��یب می زنند‪.‬‬ ‫حرف های��ی ه��م درب��اره پس ن��دادن اثار‬ ‫تاریخی مطرح ش��ده که با وجود اینکه خود‬ ‫حرف کم اهمیت اس��ت‪ ،‬ولی به نظر می اید‪،‬‬ ‫بای��د مراقب حرکت ه��ای هیجانی و احیانا‬ ‫ناسیونالیستی بود‪ .‬ایا در این زمینه برنامه از‬ ‫پیش تعیین شده ای دارید؟‬ ‫م��ا از دوره قبل که قرار بود منش��ور کوروش به ایران‬ ‫انتق��ال یابد‪ ،‬تدابیر امنیتی را طبق اس��تانداردهای روز‬ ‫بین المللی به لحاظ نظارت پیرامونی و حفاظت فیزیکی‬ ‫در نظ��ر گرفتیم‪ .‬در این دوره ه��م تدابیر حفاظتی را‬ ‫طبق اس��تانداردها کامل تر کردی��م و از این نظر‪ ،‬هیچ‬ ‫خطری منشور کوروش و موزه ملی را تهدید نمی کند‬ ‫و سیس��تم ها با هزینه ای حدود ‪ 300‬میلیون تومانی که‬ ‫صرف انتقال و البته هزینه های جانبی شد‪ ،‬کامال به روز‬ ‫شده است و نگرانی وجود ندارد‪.‬‬ ‫با این اوصاف‪ ،‬ایا س��ازمان میراث فرهنگی‬ ‫توس��ط همین گروه که با مذاکره های خود‬ ‫موفق ش��د منش��ور ک��وروش را ب��ه ایران‬ ‫اورد‪ ،‬امانت گرفت��ن مجموعه اثار تاریخی‬ ‫ایران را که در موزه ه��ای دنیا مانند بریتانیا‬ ‫و لوور نگهداری می ش��ود‪ ،‬در برنامه خود‬ ‫دارد؟‬ ‫بل��ه‪ .‬ما از ابتدا هم تاکید کردی��م که این اغاز یک راه‬ ‫است و اغاز خوبی هم برای انتقال اثار ایران و نمایش‬ ‫انها بوده اس��ت‪ .‬بنابراین این روند براساس تعهدها و‬ ‫مبادله هایی که بین کشورها وجود دارد‪ ،‬ادامه می یابد‪.‬‬ ‫ن��وع ن��گاه رئیس جمهوری اس�لامی ایران‬ ‫را نس��بت به این موضوع چط��ور ارزیابی‬ ‫می کنید؟‬ ‫البت��ه من جای دکتر احمدی ن��ژاد نمی توانم فکر کنم‪،‬‬ ‫ول��ی از زاوی��ه دید ما‪ ،‬این اثر فق��ط یک قطعه خاک‬ ‫و س��فال نیس��ت‪ .‬مقوله ای که برای ما‪ ،‬به ویژه درباره‬ ‫منشور کوروش مهم است و درباره ان تاکید کرده ایم‪،‬‬ ‫فرهنگ سازی است و اینکه چرا منشور مهم است‪ .‬اگر‬ ‫فقط به این بپردازیم که منش��ور‪ ،‬اثری با ‪ 2500‬س��ال‬ ‫قدمت است‪ ،‬به نظرم نگاهی کامل‪ ،‬منطقی و فرهنگی‬ ‫نیس��ت‪ .‬ما در ن��گاه فرهنگی باید به محت��وا بپردازیم‬ ‫که چرا منش��ور کوروش مهم اس��ت و چرا کوروش‬ ‫اندیشه ای داشته که ما هنوز هم دنبال ان هستیم و چرا‬ ‫در ان زمان‪ ،‬شرایط مکان و زمان و حکمرانی به نحوی‬ ‫بوده که پس از برداش��ته شدن قانون برده داری‪ ،‬ان هم‬ ‫س��ال ها پیش از امریکا که درباره این موضوع مدعی‬ ‫است‪ ،‬جامعه هیچ واکنشی نشان نداده که این مشخص‬ ‫می کند ش��رایط کشور و جامعه ان زمان برای پذیرش‬ ‫این موضوع اماده بوده است‪.‬‬ ‫در متن منش��ور کوروش‪ ،‬بحث هایی مطرح ش��ده که‬ ‫باید درباره ان فرهنگ س��ازی ش��ود‪ .‬ما به این منشور‬ ‫و بسیاری از اثار دوره اسالمی یا پیش از ان‪ ،‬به عنوان‬ ‫یک سفال یا قطعه نگاه نمی کنیم و می خواهیم ببینیم از‬ ‫درون ان چه پیام و هدفی را می توان استخراج و منتقل‬ ‫کرد‪ .‬قطعا نگاه مجموعه دولت هم این گونه اس��ت که‬ ‫این اثر صرفا یک قطعه سفالی نیست و فرهنگی در ان‬ ‫است که باید ان را دنبال و تقویت کرد‪.‬‬ ‫برنامه هایی هم که ما درباره منش��ور کوروش داریم‪،‬‬ ‫ناظر به این موضوع اس��ت‪ .‬بحث بازدید مردم از این‬ ‫نمایش��گاه‪ ،‬وجه ظاهری مساله است که عرق ملی را‬ ‫در مردم زنده می کند‪ ،‬ولی از سوی دیگر‪ ،‬برنامه ریزی‬ ‫ب��رای چهارماه اینده این اس��ت که چ��ه فرهنگی را‬ ‫می ت��وان منتقل و چه ارزش ه��ا و اصولی را منطبق با‬ ‫ش��رایط روز می توان اس��تخراج کرد تا ان را به عنوان‬ ‫پیامی از سوی جمهوری اسالمی ایران و دولت به مردم‬ ‫ای��ران و دنی��ا انتقال داد‪ .‬این برنامه ماس��ت و از هفته‬ ‫اینده با برگزاری همایش ها و کارگاه های علمی و یک‬ ‫همایش بین المللی ویژه‪ ،‬نش��ان می دهیم که هدف ما‬ ‫این نیس��ت که بگوییم منشور چه سالی کشف شد و‬ ‫چرا در انگلیس اس��ت و ایا باید برگردد یا خیر‪ ،‬بلکه‬ ‫هدف ما این است که بگوییم این منشور به عنوان یک‬ ‫س��ند و میراث مشترک بش��ری در سطح جهانی‪ ،‬چه‬ ‫پیامی دارد‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫منشوری که جنجال به پا کرد‬ ‫شاهدهیوسفی‬ ‫درست‪ 100‬سال از درگذشت کاشف منشور کوروش‬ ‫می گذرد؛ هرمزد رس��ام (‪)Hormuzd Rassam‬‬ ‫در س��ن ‪ 53‬س��الگی اث��ری را کش��ف کرد که‬ ‫احتمال داده می ش��ود‪ ،‬ش��خص کوروش ان را‬ ‫براساس یک سنت به دست خود دفن کرده باشد‪.‬‬ ‫اثری که پیامش ان را مشهور کرد‬ ‫م��ردم ایران معم��وال درباره منش��ور کوروش دو‬ ‫برداش��ت نادرس��ت دارند؛ یکی اینکه این اثر در‬ ‫ای��ران و در جایی مانند فارس یا خوزس��تان پیدا‬ ‫ش��ده و دیگر اینکه منش��ور حقوق بشر کوروش‬ ‫سالم و البته در ابعادی قابل توجه است‪ ،‬اما وقتی‬ ‫هرمزد رس��ام ‪ -‬باستان ش��ناس موزه بریتانیا ‪ -‬در‬ ‫س��ال ‪ 1879‬میالدی در ح��ال کاوش در محوطه‬ ‫تاریخی بابل در عراق امروزی بود‪ ،‬اس��توانه ای از‬ ‫گل رس را با ‪ 22/5‬سانتی متر طول و ‪ 11‬سانتی متر‬ ‫عرض پیدا کرد که روی ان در ‪ 45‬س��طر به خط‬ ‫میخی درباره اقدامات ک��وروش پس از فتح بابل‬ ‫توضیح های��ی داده ش��ده و بخش های��ی از ان نیز‬ ‫به شکل کامل از بین رفته است‪.‬‬ ‫در موزه ه��ای دنیا اثاری وج��ود دارند که از طال‬ ‫یا نقره س��اخته شده اند و از نظر ظرافت و زیبایی‬ ‫بی همتا هس��تند‪ ،‬اما انچه استوانه سفالی کوروش‬ ‫را ب��ه ش��هرت جهانی رس��انده‪ ،‬پیامی اس��ت که‬ ‫می گویند ک��وروش پس از پی��روزی در جنگ ثبت‬ ‫کرده که ان‪ ،‬چیزی نیست جز احترام به حقوق بشر‪.‬‬ ‫منش��ور کوروش با این پیام‪ ،‬نخستین یا قدیمی ترین‬ ‫منشور حقوق بش��ر در دنیا شناخته می شود‪ .‬سازمان‬ ‫ملل نیز در سال ‪ 1971‬میالدی با هدف گسترش ان‪،‬‬ ‫متن منشور را به ش��ش زبان رسمی دنیا منتشر کرد‪.‬‬ ‫همچنین گویا موالژی از منش��ور ک��وروش در مقر‬ ‫سازمان ملل در نیویورک نگهداری می شود‪.‬‬ ‫در دوران ک��وروش‪ ،‬باب��ل بخش��ی از فرمانروای��ی‬ ‫گس��ترده ایرانیان بود و از همین رو‪ ،‬منشور کوروش‬ ‫به گستره ایران باستان تعلق دارد و امروز ایرانیان ان‬ ‫را مانند صدها اثر هخامنش��یان دیگ��ر در موزه ملی‬ ‫ایران می دانند و سال ها این خواسته را دنبال کرده اند‬ ‫که منشور کوروش در کشورشان به نمایش دراید‪.‬‬ ‫سابقه پیگیری خواسته های ایران‬ ‫منش��ور کوروش در س��ال ‪ 1350‬به م��دت ‪ 10‬روز‬ ‫از م��وزه بریتانیا خارج ش��د و با ی��ک بیمه پنج هزار‬ ‫پوندی برای مراسم موسوم به جشن های ‪ 2500‬ساله‬ ‫پادش��اهی‪ ،‬با وج��ود مخالفت دولت وق��ت بریتانیا‪،‬‬ ‫به ای��ران اورده ش��د و در موزه ب��رج ازادی تهران‬ ‫به نمایش درامد‪.‬‬ ‫‪ 33‬س��ال بعد و در ابتدای سال ‪ 1383‬که اقدام برای‬ ‫برگ��زاری نمایش��گاه هایی از اثار تاریخ��ی ایران در‬ ‫دیگر کش��ورها تازه اغاز ش��ده و قرار بود نمایشگاه‬ ‫«امپراتوری فراموش شده؛ جهان ایران باستان»‪ ،‬شامل‬ ‫گلچینی از اثار دوره هخامنشی در موزه های چند‬ ‫کش��ور به نمایش دراید‪ ،‬یکی از انها‪ ،‬موزه بریتانیا‬ ‫تعیین ش��د‪ .‬درپی طرح این موضوع‪ ،‬موزه بریتانیا‬ ‫گفت با تکمیل بازس��ازی و گسترش فضای موزه‬ ‫مل��ی ایران‪ ،‬اش��یایی از تمدن ایران مانند منش��ور‬ ‫کوروش که در موزه بریتانیا نگهداری می ش��وند‪،‬‬ ‫برای یک یا دو س��ال به ایران امانت داده خواهند‬ ‫شد‪.‬‬ ‫هرچن��د دی م��اه ‪ 1383‬نمایش��گاه «امپرات��وری‬ ‫فراموش ش��ده؛ جهان ایران باس��تان» با ‪ 50‬ش��ی‬ ‫تاریخی از دوره هخامنشی در موزه بریتانیا برگزار‬ ‫و قول هایی هم برای امانت دادن منشور کوروش‬ ‫به ایران از طرف انگلیس��ی ها داده ش��د‪ ،‬ولی این‬ ‫موضوع تا خردادماه ‪ 1387‬تقریبا مس��کوت ماند‬ ‫تا اینکه س��ازمان میراث فرهنگی و گردشگری با‬ ‫انتش��ار خبری اعالم کرد ب��ا توافق موزه بریتانیا و‬ ‫موزه ملی ایران‪ ،‬منشور کوروش در ایران به نمایش‬ ‫درمی ای��د‪ .‬جریان از این قرار ب��ود که مدیر موزه‬ ‫بریتانی��ا ‪ -‬نیل مک گریگور‪ -‬با س��فر به ایران و‬ ‫دی��دار با رئیس موزه ملی ای��ران‪ ،‬امادگی خود را‬ ‫ب��رای نمایش منش��ور کوروش در ای��ران به طور‬ ‫رس��می اعالم کرد و پیش نوی��س تفاهم نامه ای با‬ ‫هدف توسعه همکاری های فرهنگی میان دو موزه‬ ‫در چهار محور پژوهش‪ ،‬برگزاری نمایش��گاه های‬ ‫متقاب��ل‪ ،‬ام��وزش و انتش��ارات بین روس��ای دو‬ ‫موزه امضا ش��د‪ .‬ان زمان نمایش��گاه «امپراتوری‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫پنهان در کیف نقره ای‬ ‫‪73‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫‪74‬‬ ‫فراموش شده؛ جهان ایران باستان» در موزه بریتانیا‬ ‫برگ��زار ش��ده و دو ط��رف در حال ام��اده کردن‬ ‫مقدم��ات برگزاری نمایش��گاهی از اثار متعلق به‬ ‫دوره صفویه در زمستان ‪ 1387‬بودند‪.‬‬ ‫در اخری��ن ماه س��ال ‪ ،1387‬حمی��د بقایی که ان‬ ‫زم��ان به عنوان قائم مقام س��ازمان میراث فرهنگی‬ ‫و گردش��گری در مراسم گش��ایش نمایشگاه اثار‬ ‫صفوی در موزه بریتانیا شرکت کرده بود‪ ،‬گفت که‬ ‫منش��ور کوروش پس از تکمیل مذاکره ها به موزه‬ ‫ملی ایران امانت داده می ش��ود‪ .‬همان زمان برخی‬ ‫افراد‪ ،‬اردیبهش��ت ماه ‪ 1388‬را زمان ورود منشور‬ ‫به ایران دانس��تند‪ ،‬ولی شاید به دلیل در پیش بودن‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری ایران یا کوتاهی یکی‬ ‫از دو طرف‪ ،‬این وعده نیز عملی نشد‪.‬‬ ‫ام��ا م��وزه بریتانی��ا پ��س از برگزاری نمایش��گاه‬ ‫«امپراتوری فراموش شده‪ »...‬تعهد کرده بود منشور‬ ‫ک��وروش را به ایران امانت ده��د‪ ،‬به همین دلیل‬ ‫وقت��ی با بهانه ک��ردن حوادث پ��س از انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری سال ‪ 1388‬از اجرای تعهد خود‬ ‫سر باز زد‪ ،‬س��ازمان میراث فرهنگی نیز برای انها‬ ‫ضرب االجل تعیین ک��رد‪ ،‬ضرب االجلی که مدت‬ ‫کوتاهی پس از اعالم ان‪ ،‬سازمان میراث فرهنگی‬ ‫از عذرخواه��ی مدیر م��وزه بریتانی��ا درپی روند‬ ‫پیش امده درباره منش��ور کوروش خبر داد و یک‬ ‫ماه بعد نیز برای چندمین بار زمان مش��خصی برای‬ ‫امانت دادن منش��ور کوروش به ایران تعیین ش��د؛‬ ‫‪ 26‬دی ماه به مدت چهارماه‪.‬‬ ‫با نزدیک ش��دن به دی ماه ‪ ،1388‬سازمان میراث‬ ‫فرهنگی در حال تش��کیل ستاد حفاظتی و امنیتی‪،‬‬ ‫تعیین بیمه مصونیت دولتی برای منشور کوروش‬ ‫و ثبت متن ان بود ک��ه خبرهایی از بدقولی موزه‬ ‫بریتانیا در رسانه ها منتشر و با پیگیری خبرنگاران‬ ‫اعالم ش��د که منش��ور کوروش همچنان در موزه‬ ‫بریتانیا می ماند‪ .‬بهانه این بار‪ ،‬پیدا ش��دن دو قطعه‬ ‫از لوحی به خط میخی و در ارتباط با متن منشور‬ ‫ک��وروش بود که ابتدا گفته ش��د‪ ،‬به این اثر تعلق‬ ‫دارن��د و بعدها اعالم ش��د به لوح ه��ای دیگری‬ ‫متعلق اند که ک��وروش متن منش��ور را روی انها‬ ‫می نوشت و به سرزمین های دیگر می فرستاد‪.‬‬ ‫در ش��رایطی ک��ه برخی کارشناس��ان پیدا ش��دن‬ ‫ای��ن دو تکه را دلیل موجهی ب��رای امانت ندادن‬ ‫منش��ور ک��وروش ندانس��تند و حت��ی مدیر موزه‬ ‫بریتانیا نیز برای امانت دادن منش��ور کوروش‪ ،‬بار‬ ‫دیگر از لزوم تامین امنیت در ایران س��خن گفت‪،‬‬ ‫سازمان میراث فرهنگی ضرب االجلی دیگر برای‬ ‫م��وزه بریتانیا تعیی��ن کرد و رئیس این س��ازمان‬ ‫‪ 17‬بهمن م��اه ‪ 1388‬و ی��ک روز پی��ش از پای��ان‬ ‫ضرب االجل گفت که براساس وعده های داده شده‬ ‫از س��وی ما مبنی بر قطع ارتباط ب��ا موزه بریتانیا‬ ‫در ص��ورت امانت ندادن منش��ور کوروش‪ ،‬همه‬ ‫ارتباطات خود را اعم از ارتباطات باستان شناس��ی‬ ‫و همکاری های نمایشگاهی‪ ،‬تحقیقاتی و پژوهشی‬ ‫با این موزه قطع می کنیم‪ .‬او اعتقاد داشت که موزه‬ ‫بریتانیا از این قطع هم��کاری لطمه می بیند‪ .‬ایران‬ ‫همچنین می خواست خس��ارت های مالی سازمان‬ ‫میراث فرهنگی برای ایجاد سیس��تم های حفاظتی‬ ‫منشور کوروش و اطالع رسانی درباره ان را هم از‬ ‫طریق یونسکو پیگیری کند‪.‬‬ ‫از این خط و نشان کش��یدن ها هفت ماه گذشته بود‬ ‫که در یکی از روزهای گرم تابس��تان‪ ،‬درحالی که‬ ‫بحث داغ دفن بودن جس��د مومیایی کوروش در‬ ‫زیر ارامگاهش در پاسارگاد مطرح شده بود‪ ،‬خبر‬ ‫رسید که منشور کوروش سرانجام به ایران رسیده‬ ‫اس��ت؛ اما چرا اینقدر بی س��روصدا؟ ایا مسئوالن‬ ‫ش�اید انتش�ار اخب�اری از موفقیت های مصر‬ ‫در پ�س گرفتن اثارش در رس�انه های ایران‬ ‫یا تصور اینکه انگلیس منش�ور کوروش را از‬ ‫ایران سرقت کرده است‪ ،‬سبب شد تا برخی‬ ‫بگوین�د که منش�ور ک�وروش را ب�ه انگلیس‬ ‫پس ندهیم‬ ‫م��وزه بریتانیا دیگر نگران امنیت در ایران نبودند؟ ایا‬ ‫تغییری در روابط سیاس��ی ای��ران و انگلیس به وجود‬ ‫ام��ده بود؟ ای��ا تهدیدهای مقامات س��ازمان میراث‬ ‫فرهنگ��ی نتیجه داده یا قدرت چانه زنی انها باال رفته‬ ‫بود؟‬ ‫همان وق��ت که مدیر بخش خاورمیان��ه موزه بریتانیا‬ ‫کیفی نقره ای را در دس��ت داش��ت و از مخزن موزه‬ ‫ملی به ساختمان موزه دوران باستان می رفت‪ ،‬برخی‬ ‫انتظار داش��تند تا براساس س��خنان سال پیش رئیس‬ ‫پژوهش��گاه سازمان میراث فرهنگی‪ ،‬منشور کوروش‬ ‫در محفظه ای شیش��ه ای باشد و ان را برای سال ها با‬ ‫ه��دف اطمینان از اصل بودن‪ ،‬نتوان از محفظه بیرون‬ ‫اورد‪ ،‬ام��ا جان کرتیس به طبقه دوم موزه ملی رفت‪،‬‬ ‫در کیف را باز کرد و منش��ور را بدون هیچ پوششی‬ ‫روی میز گذاشت‪.‬‬ ‫عکاس��ان عک��س گرفتن��د و چن��د کارش��ناس‬ ‫ک��ه برخ�لاف انچه تص��ور می ش��د‪ ،‬ماس��ک به‬ ‫صورت نداش��تند‪ ،‬دور منش��ور جمع ش��دند و در‬ ‫خبرگزاری ه��ا و صداوس��یما اعالم ش��د ک��ه انها‬ ‫اعتبارس��نجی منش��ور را انجام دادند‪ .‬سپس منشور‬ ‫کوروش در محفظه ای شیش��ه ای ق��رار گرفت که‬ ‫براس��اس اعالم‪ ،‬از انگلیس به موزه ملی اورده‬ ‫ش��ده و در برابر هر اش��عه ای از اث��ر محافظت‬ ‫می کند‪ .‬از همان روزهای نخس��ت‪ ،‬زمزمه هایی‬ ‫در میان برخی افراد ک��ه فارغ از منتقد یا مدافع‬ ‫سیاس��ت ها و عملکرد س��ازمان میراث فرهنگی‬ ‫ب��ودن‪ ،‬امانت گرفتن منش��ور ک��وروش را یک‬ ‫موفقیت می دانس��تند‪ ،‬مطرح ش��د؛ مبنی بر اینکه‬ ‫ای��ا درباره اصل بودن منش��ور کوروش ش��ک‬ ‫وجود دارد که توسط کارشناس��ان اعتبارسنجی‬ ‫ش��د و اینکه چطور بدون دس��تگاه های پیشرفته‬ ‫ازمایش��گاهی می توان اصل ی��ا بدل بودن اثری‬ ‫را ثاب��ت کرد؟ اثری که از انگلیس اورده ش��ده‬ ‫که تکنولوژی و امکانات بس��یار پیش��رفته ای در‬ ‫زمینه س��اخت موالژ از اثار تاریخی دارد‪ .‬همین‬ ‫پرسش ها سبب شد تا س��ازمان میراث فرهنگی‬ ‫اعالم کند منش��ور کوروش اصال اعتبارس��نجی‬ ‫یا تعیین اصالت نش��ده است‪ .‬به هر حال‪ ،‬شک‬ ‫و ش��بهه درب��اره موالژ ب��ودن منش��ور در میان‬ ‫کارشناسان و رسانه ها انقدر قوی نبود که بیشتر‬ ‫از این به ان پرداخته ش��ود و این موضوع شاید‬ ‫بماند برای وقتی دیگر!‬ ‫پس ندهیم!‬ ‫در میان کشورهای دنیا‪ ،‬مصر یکی از موفق ترین‬ ‫کش��ورها در زمینه پ��س گرفتن اثار تاریخی اش‬ ‫اس��ت‪ .‬مصر در مدت هشت س��ال‪31 ،‬هزار شی‬ ‫تاریخ��ی خ��ود را نه به ص��ورت امان��ت‪ ،‬بلکه‬ ‫به ش��کل دائم از دیگر کش��ورها گرفته اس��ت‪.‬‬ ‫فرانس��ه‪ ،‬امریکا‪ ،‬س��وئیس‪ ،‬المان و انگلیس از‬ ‫جمله کشورهایی هس��تند که مصر برای گرفتن‬ ‫اث��ار با انه��ا مذاکره ک��رده اس��ت‪ .‬اکنون مصر‬ ‫نیم تن��ه «نفرتی تی» را از المان و س��نگ تاریخی‬ ‫«رزتتا» را از موزه بریتانیا می خواهد‪ ،‬اما تاکنون‬ ‫مقام��ات المانی راضی نش��ده اند این اثر را پس‬ ‫دهن��د و م��وزه بریتانیا نیز پ��س از مذاکره های‬ ‫فراوان حاضر شد‪ ،‬نس��خه بدل این اثر تاریخی‬ ‫را به مصر بفرستد‪.‬‬ ‫ش��اید انتش��ار اخباری از موفقیت ه��ای مصر در‬ ‫پس گرفتن اثارش در رس��انه های ایران یا تصور‬ ‫اینکه انگلیس منش��ور کوروش را از ایران سرقت‬ ‫کرده اس��ت‪ ،‬س��بب ش��د تا برخی به خود اجازه‬ ‫دهند و بگویند که منش��ور کوروش را به انگلیس‬ ‫پ��س ندهیم و حتی در کمال تعجب در نشس��ت‬ ‫خب��ری رئیس س��ازمان میراث فرهنگ��ی نیز این‬ ‫پرس��ش مطرح ش��ود که چرا نمی توانیم منش��ور‬ ‫کوروش را برای همیش��ه از موزه بریتانیا بگیریم؟‬ ‫البته ش��اید بهتر بود پرس��یده می شد که چرا ایران‬ ‫در حراجی هایی ک��ه اثار ایرانی در انها به فروش‬ ‫می رس��د‪ ،‬ش��رکت نمی کند یا برای پ��س گرفتن‬ ‫اثار شناس��نامه دار ایران��ی از موزه های دنیا تالش‬ ‫نمی کند؟‬ ‫نگاهی به سریال های تلویزیونی در رمضان امسال‬ ‫شادی خوشکار خیری‬ ‫اگر قرار باشد پیام کلی سریال های ایرانی را در یک جمله‬ ‫خالصه کنیم‪ ،‬با کمی مسامحه به این می رسیم ‪ :‬همیشه‬ ‫بزرگتری هست که گره ها به دست او باز می شود و اگر‬ ‫دین و س��نت را دو عنصر جدانشدنی شخصیت ایرانی‬ ‫بدانیم‪ ،‬تیپ کلی این بزرگتر هم به دست می اید؛ مذهبی‬ ‫و مطابق ارزش های سنتی و در راس انها خانواده‪ .‬اینگونه‬ ‫اس��ت که پیام اخالقی‪ ،‬انچه هدف اصلی برنامه س��ازی‬ ‫مناس��بتی است‪ ،‬راحت تر و البته مستقیم تر بیان می شود‪.‬‬ ‫سریال های مناس��بتی ماه رمضان به دلیل روحیه معنوی‬ ‫حاکم ب��ر جامعه و وظیفه ای که در قب��ال هدایت مردم‬ ‫احس��اس می کنند از این نظر قابل توجه اند‪ .‬در بیش��تر‬ ‫سریال های امسال هم این تیپ شخصیتی که شاید در پی‬ ‫ایجاد الگو برای جامعه است‪ ،‬تکرار شد‪.‬‬ ‫ریش س��فید «جراحت» بی شک مادر خانواده است که با‬ ‫لفظ نه چندان مان��وس «مامان لطیفه» مورد خطاب قرار‬ ‫می گی��رد‪ .‬مامان لطیفه‪ ،‬چادری اس��ت و ی��ک خانواده‬ ‫گس��ترده را زیر پر و بال خود گرفته اس��ت‪.‬نمونه کامل‬ ‫یک زن مذهبی و س��نتی‪ .‬مورد قب��ول و احترام تک تک‬ ‫اعضای خانواده است‪ .‬برای خودش خانه و زندگی دارد‬ ‫و سربار کسی نیست‪ .‬او برای حل اختالفات راه تازه ای‬ ‫را انتخاب می کند و وقتی جایی برای گفت وگو و بحث‬ ‫و حکم کردن نمی بیند‪ ،‬به حالت قهر جوان تر ها را ترک‬ ‫می کند‪ .‬جراحت شخصیت های خاکستری زیاد دارد‪ .‬از‬ ‫بزرگ به عنوان مثبت ترین و س��ر به راه ترین شخصیت‬ ‫که قضاوت نادرس��ت می کند تا هوشی‪ ،‬که بین خانواده‬ ‫صمیمی و س��ر به راه مامان لطیفه توی ذوق می زند و در‬ ‫انته��ا به جرم خود اعت��راف می کند‪ ،‬اما لطیفه بعد منفی‬ ‫ندارد‪ .‬در جایی اخرین پناه هوش��ی اس��ت و در انتها با‬ ‫اعالم اینکه تا تمام نشدن اختالف ها به خانه برنمی گردد‪،‬‬ ‫حکم به اشتی می دهد‪.‬‬ ‫در «ملکوت» هم خانواده چنین بزرگتری دارد‪ .‬اول فتاح و‬ ‫بعد از فوتش همسر او افاق که البته منفعل است و بار این‬ ‫انفعال را برادرش صادق به دوش می کشد‪ .‬صادق است‬ ‫که در اخ��ر باید پرده از راز بردارد و دو جوان داس��تان‬ ‫که از همه چیز باخبرند‪ ،‬بدون مش��ورت او اجازه ندارند‬ ‫چیزی را فاش کنند‪ .‬صادق یک ویژگی دیگر هم عالوه بر‬ ‫مذهب و سنت دارد‪ ،‬او جانباز جنگ است‪ .‬این ویژگی با‬ ‫توجه به شناختی که مخاطب از این تیپ‪ ،‬در تلویزیون و‬ ‫سینمای سال های پس از جنگ دارد از ابتدا نوید می دهد‬ ‫که صادق اگر نه نقش اصلی‪ ،‬الاقل نقش مهمی در حل‬ ‫معما و مشکل فتاح دارد‪ .‬این کار را به کمک پدر زن علی‬ ‫دهکردی در این سریال انجام می دهد که او هم کامال با‬ ‫الگوی ریش سفیدی مطابق است‪.‬‬ ‫پیرمرد «در مس��یر زاینده رود» به ظاهر بدخلق اس��ت و‬ ‫قابلیت چهره حسین محجوب برای چنین نقش هایی در‬ ‫ساختن این تصویر بی تاثیر نیست‪ .‬این شخصیت‪ ،‬باز هم‬ ‫در یک خانواده گسترده و این بار حتی در خانه ای قدیمی‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫همیشه یک نفر‬ ‫گره ها را باز می کند‬ ‫ که نماد چنین خانواده هایی است‪ ،‬زندگی می کند و قرار‬ ‫اس��ت جوان مغرور و پر مدعای سریال را به راه بیاورد و‬ ‫به اصطالح خودش‪« :‬ادمش کند»‪ .‬با اینکه در بیشتر مواقع‬ ‫از عه��ده فرزندان خودش برنمی اید و درگیری ها گاه به‬ ‫دست پسر بزرگترش حل و فصل می شود‪ .‬پسر بزرگتر‪،‬‬ ‫«حاج بهزاد» که بعد از پدر به مقام ریش سفیدی می رسد‪،‬‬ ‫کشتی گیر است و روحیه پهلوانی و مشکل گشایی دارد‪.‬‬ ‫مصاف کش��تی و فوتبال‪ ،‬تقابل ورزش سنتی که روحیه‬ ‫پهلوانی را تربیت می کند و ورزش��ی که بویی از س��نت‬ ‫نبرده و مهران ناهنجار و دارای مشکالت اخالقی از دل‬ ‫ان بیرون می اید‪ .‬مهران خانواده فروپاش��یده ای دارد‪ ،‬در‬ ‫حالیکه بهزاد حتی بعد از متارکه به خانه پدری برگشته‬ ‫است‪ .‬همین شخصیت است که بعدها در پی حل مشکل‬ ‫قاتل برادرش اس��ت‪ ،‬وقتی هنوز سر از کار پسر خودش‬ ‫بیرون نیاورده و نتوانسته فاصله بین خودشان را کم کند‪.‬‬ ‫اس��تثنای سریال های امس��ال تلویزیون «نون و ریحون»‬ ‫به کارگردانی فرزاد موتمن بود که اخیرا در عالم س��ینما‬ ‫هم دس��تی در خلق اثر طنز ب��رده که به نوعی واکنش ها‬ ‫و جلب توجهی هم در پی داش��ته اس��ت‪ .‬هر سال بین‬ ‫سریال های مناسبتی تلویزیون در ماه مبارک رمضان سهم‬ ‫طنز هم در نظر گرفته می شود که امسال به دوش موتمن‬ ‫و البته فرهاد ائیش بود‪ .‬نون و ریحون تا جایی این الگو‬ ‫ی و موقعیتی متکی‬ ‫را نقض می کند و بیشتر بر طنز کالم ‬ ‫است‪.‬‬ ‫شاید قصد مهم از وجود این تیپ در سریال ها‪ ،‬این تصور‬ ‫باش��د که مطابق با ذائقه مخاطب ایرانی است‪ .‬چند سال‬ ‫پی��ش بحث های��ی راجع به س��ریال نرگ��س درگرفت‬ ‫ک��ه حاک��ی از عالقه مخاط��ب ایرانی ب��ه ادامه الگوی‬ ‫ش س��فیدی در تلویزیون است‪ .‬اینکه همه مشکالت‬ ‫ری ‬ ‫و دردس��ر ها زیر س��ر پدری بود که چهره ای به ش��دت‬ ‫منفی داش��ت‪ ،‬مایه اعتراض عده ای شد‪ ،‬اما مشکل این‬ ‫الگوی نخ نما‪ ،‬دوربودنش از واقعیت است که می تواند به‬ ‫اسیب زایی منجر شود‪ .‬الگوی انسان مثبتی که تنها گاهی‬ ‫اش��تباهات کوچک و قابل چشم پوش��ی انجام می دهد‪،‬‬ ‫تصویری ایده ال است که اغلب دو نتیجه دارد؛ نتیجه اول‬ ‫که معمول تر اس��ت‪ ،‬شکل گیری ذهنیت منفی نسبت به‬ ‫تلویزیون به ویژه از س��وی جوان تر هاست که ان را زاده‬ ‫سیاست خود ریش سفیدها می دانند که در پی بازسازی‬ ‫این الگو هس��تند؛ الگویی که اجازه انتقاد به رفتار انها را‬ ‫نمی ده��د؛ با این بهانه که همه گره ها به دس��ت انها باز‬ ‫می شود‪ .‬در حالت دیگر و با فرض اینکه این الگو برای‬ ‫بازسازی از سوی مخاطب پذیرفته شود هم اسیب زاست‪.‬‬ ‫چراکه اصال قابل بازسازی نیست‪ .‬تالش برای الگوگیری‬ ‫از ش��خصی که به طرز اعصاب خردکنی نیکوکار است‬ ‫ی��ا از خودگذش��تگی می کند راه به جایی ندارد‪ .‬کس��ی‬ ‫ک��ه در بخش اعظ��م زندگی اش به دنب��ال حل و فصل‬ ‫مشکالت دیگران است‪ ،‬در نهایت با خود و خانواده اش‬ ‫به مش��کل می خورد‪ .‬به ویژه در جامعه ای که هنوز در ان‬ ‫بین ارزش های سنتی و ارزش های مدرن تعارض وجود‬ ‫دارد‪ .‬اگر این تالش برای پابرجایی الگوی سنتی خانواده‬ ‫و ریش س��فیدی تنها از طریق تکرار و تکرار در رس��انه‬ ‫انجام شود‪ ،‬به نظر می رسد تشدید این تعارضات را بیشتر‬ ‫در پی داشته باشد‪.‬‬ ‫ش�کل گیری ذهنی�ت منف�ی نس�بت ب�ه‬ ‫تلویزیون به ویژه از س�وی جوان تر هاس�ت‬ ‫که ان را زاده سیاس�ت خود ریش س�فیدها‬ ‫می دانن�د ک�ه در پ�ی بازس�ازی ای�ن الگو‬ ‫هس�تند؛ الگویی ک�ه اجازه انتق�اد به رفتار‬ ‫انها را نمی دهد‬ ‫‪75‬‬ ‫گفت وگو با هادی معیری نژاد‪ ،‬منتقد‬ ‫«جراحت» از شکستن خط قرمزها خوب استفاده نکرد‬ ‫عاطفه کربالیی‬ ‫س��یما در ماه رمضان س��ال جاری با چهار سریال‬ ‫«در مس��یر زاین��ده رود»‪« ،‬ملک��وت»‪« ،‬جراحت» و‬ ‫«نون و ریحون» میهمان خانه ه��ای روزه داران بود‪.‬‬ ‫از میان این مجموعه ها «جراحت» شبکه یک سیما‬ ‫ب��ا محور ق��رار دادن فرا زو نش��یب های زندگی دو‬ ‫ب��رادر‪ ،‬از برخی خط قرمزها مانند حاملگی یک زن‬ ‫پی��ش از عقد ازدواج دائم نیز عب��ور کرد‪ ،‬هر چند‬ ‫ک��ه به اعتقاد هادی معیری ن��ژاد از این موضوع در‬ ‫جراحت به خوبی استفاده نشد‪ .‬به بهانه پرداختن این‬ ‫س��ریال به موضوعی نو‪ ،‬درباره محتوای ان با این‬ ‫منتقد تلویزیون و کارشناس ارشد جامعه شناسی به‬ ‫گفت وگوپرداخته ایم‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫‪76‬‬ ‫ای��ا موض��وع جراحت برای یک س��ریال‬ ‫مناسبتی که قرار بود در ماه رمضان پخش‬ ‫شود‪ ،‬مناسب بود؟‬ ‫س��ریال های مناس��بتی م��اه رمضان باید نس��بت به‬ ‫مجموعه ه��ای دیگر اخالقی تر باش��د؛ به گونه ای که‬ ‫خوبی ها را در قالب تصویر بیشتر به نمایش در اورد‬ ‫و باعث پاالیش روانی مخاطب شود‪ .‬اما در جراحت‬ ‫بیشترحوادثنامطلوبیمانندخیانت‪،‬قتلوخودسوزی‬ ‫به تصویر در می اید؛ حال این پرسش مطرح می شود که‬ ‫چرا این همه حادثه نامطلوب در فیلمنامه گنجانده شد؟‬ ‫در واقع حاملگی پیش از ازدواج نخستین ضربه را به‬ ‫ش��خصیت ها وارد کرد و در ادامه وقایع ناخوشایندی‬ ‫مثل خودس��وزی‪ ،‬اتش زدن خانه‪ ،‬اختالف شدید دو‬ ‫برادر و تصادف مادر رخ داد‪.‬‬ ‫یعنی معتقدید که توازن بین رخدادهای مثبت و‬ ‫منفی سریال وجود نداشت؟‬ ‫دقیقا‪ .‬در سریال ها باید بین رخدادهای خوب و بد توازنی‬ ‫وجود داشته باشد که این مورد در جراحت رعایت نشد‪.‬‬ ‫این در حالی اس��ت که در مجموعه در مس��یر زاینده رود‬ ‫اگرچه به قتل پرداخته ش��د‪ ،‬اما لحظه های زیبایی در ان‬ ‫دیده شد که رفتارهای پهلوانی حاج بهزاد (با بازی مهدی‬ ‫سلطانی) از جمله انها بود‪ .‬در واقع در این درام وزن خوبی‬ ‫و بدی حتی درون ش��خصیت ها هم رعایت شده بود‪ .‬به‬ ‫عن��وان نمونه اگرچه کیوانی (با بازی فرخ نعمتی) فردی‬ ‫قمارباز و معتاد بود‪ ،‬ولی در او رگه هایی از خوبی وجود‬ ‫داش��ت‪ ،‬اما در سریال جراحت نقشی مانند اسماعیل (با‬ ‫بازی علی عمرانی) به ناگهان ویژگی های منفی زیادی مانند‬ ‫بی احترامی به والدین و برادر بزرگ و نیز اعتیاد پیدا کرد‪.‬‬ ‫این موارد در یک کار درام نقص محس��وب می شود‪ .‬در‬ ‫واقع تکیه بیش از حد روی ش��ر‪ ،‬بر اعصاب بینندگان و‬ ‫بازی بازیگران تاثیر منفی گذاشت‪.‬‬ ‫در جراح��ت می بینیم که از برخی خط قرمزها‬ ‫عبور شد‪ .‬ایا از این موضوع به خوبی در روند‬ ‫داستان سریال استفاده شده بود؟‬ ‫با توجه به انکه بسیاری از مردم برنامه های سیما را می بینند‬ ‫و حتی برخی از کسانی که ماهواره دارند نیز از ماه رمضان‬ ‫به تماشای برنامه های تلویزیونی روی می اورند‪ ،‬بنابراین‬ ‫شکس��تن خطوط قرمز در سری ال های ساخته شده برای‬ ‫پخش در این مناسبت مذهبی باعث افزایش تعداد بینندگان‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫پس موافق شکستن خط قرمزها در سریال های‬ ‫سیماهستید؟‬ ‫ بله‪ .‬البته عبور از خطوط قرمز نباید به تابوش��کنی منجر‬ ‫ش��ود‪ .‬به عنوان مثال‪ ،‬سال هاست که گنجاندن ناسزا و‬ ‫الفاظ رکیک در فیلمنامه های مجموعه ها ممنوع است‪،‬‬ ‫حال اگر سریال هایی با این نوع اصطالحات و واژگان‬ ‫ساخته ش��ود‪ ،‬خوب نیست‪ .‬از س��وی دیگر‪ ،‬برخی‬ ‫رفتارها در جامعه دیده می شود‪ ،‬اما انها را متاسفانه در‬ ‫سریال های تلویزیون نمی بینیم‪ .‬اگر خطوط قرمز مربوط‬ ‫به این مورد برداشته شود‪ ،‬گامی مثبت در سریال سازی‬ ‫برداشتهمی شود‪.‬‬ ‫ایا از موض��وع بارداری پیش از ازدواج در‬ ‫روند داستان جراحت به خوبی استفاده شد؟‬ ‫این موضوع بازیچه دس��ت س��ازندگان این س��ریال‬ ‫ش��د و پس از طرح ان در مجموعه‪ ،‬روند داس��تان به‬ ‫سمت موضوعاتی مثل انتقام کشیده شد که تا حدودی‬ ‫جراحت به سمت فیلمسازی سوق پیدا کرد‪ .‬در واقع‬ ‫حاملگی پیش از ازدواج دائم در خدمت طرح مسائلی‬ ‫مانند مش��کالت جوانان قرار نگرفت‪ .‬از طرف دیگر‪،‬‬ ‫پ��س از اغاز به کار ش��بکه فارس��ی ‪ 1‬این بحث بین‬ ‫منتقدان به وجود امد که س��یما چه برنامه هایی تولید‬ ‫کند تا در مقابل فارس��ی ‪ 1‬کم نیاورد‪ .‬بیشتر منتقدان‬ ‫برداشته شدن خطوط قرمز و قوانین دست و پاگیر را‬ ‫در سریال سازی به عنوان یک راهکار مطرح کردند‪.‬‬ ‫ایا در س��ریال های ماه رمض��ان می توان از‬ ‫بیش��تر خطوط قرمز برنامه سازی در سیما‬ ‫گذشت؟‬ ‫ای��ن مجموعه ها پس از افط��ار روی انتن می روند و‬ ‫قرار اس��ت محتوای مناسبتی و اخالقی داشته باشند؛‬ ‫بنابرای��ن در چنین اثاری نمی ت��وان خیلی از خطوط‬ ‫قرمز را شکس��ت‪ .‬در واقع با توجه به انکه سریال های‬ ‫م��اه رمضان باید درام اخالقی باش��ند‪ ،‬س��اخت انها‬ ‫سخت تر است‪ .‬بنابراین کارگردانی اینگونه مجموعه ها‬ ‫س��خت تر است‪ .‬به همین علت‪ ،‬س��ریال ملکوت به‬ ‫کارگردان��ی محمدرضا اهنج مجموع��ه ای ابتدایی از‬ ‫کار درامد و بس��یار قش��ری ب��ود‪ .‬جراحت نیز اصال‬ ‫اخالقی نبود‪ ،‬بلکه بیشتر اعصاب خرد کن بود‪ .‬در واقع‬ ‫از میان مجموعه های ماه رمضان س��ال جاری به جز‬ ‫در مسیر زاینده رود‪ ،‬سریال های دیگر مناسب این ایام‬ ‫نبودند‪.‬‬ ‫در ساخت درام کلیشه هایی مانند رویارویی‬ ‫نیروهای خیر و ش��ر وج��ود دارد‪ ،‬چطور‬ ‫می توان این کلیشه ها را به گونه ای جذاب‬ ‫در سریال های سیما خلق کرد؟‬ ‫مش��کل اصلی به فیلمنامه نویس��ی برمی گردد؛ چون‬ ‫گام اول در س��اخت س��ریال های ج��ذاب و خل��ق‬ ‫شخصیت های تاثیرگذار‪ ،‬وجود فیلمنام ه خوب است‪.‬‬ ‫به عنوان نمونه‪ ،‬فیلم ارباب حلقه ها درباره نبرد ظلمت‬ ‫و نور اس��ت‪ ،‬اما کیفیت ان بس��یار باالست؛ چون بر‬ ‫ادبیات قوی تارکین اس��توار ش��ده و باورپذیر است‪،‬‬ ‫ام��ا با یک فیلمنامه ضعیف‪ ،‬نبرد خیر و ش��ر در حد‬ ‫تئاترهای دبیرستانی از کار درمی اید و شخصیت ها و‬ ‫کنش انها کلیشه ای و سطحی می شود‪ .‬در سریال های‬ ‫ماه رمضان هم ش��اهد چنین سریال هایی بودیم‪ .‬برای‬ ‫نمونه‪ ،‬فضای معنوی به تصویر کشیده شده در ملکوت‬ ‫جذابیت ایجاد نکرد‪ .‬در س��ریال جراحت نیز ان قدر‬ ‫وزن شر س��نگین بود که مصداق اش شور شد‪ .‬البته‬ ‫محمدمهدی عسگرپور‪ ،‬کارگران سریال جراحت‪ ،‬با‬ ‫س��اخت فیلم های سینمایی مانند «قدمگاه» نشان داده‬ ‫که کارگران خوبی است‪ ،‬بنابراین این سریال فیلمنامه‬ ‫مناسبینداشت‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫‪77‬‬ ‫ورزش‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫خداد عزیزی‪:‬‬ ‫تیم ملی در دور مقدماتی حذف‬ ‫می شود‪ ،‬قطبی به امریکا فرار می کند‬ ‫‪78‬‬ ‫ش��خصیت خداداد عزیزی الاقل در گفت و گوهای‬ ‫رس��انه ای چیزی ش��بیه به محمد مایلی کهن است‪.‬‬ ‫بی پرده و صریح سخن می گوید‪ .‬شاید در مواردی‬ ‫ه��م منتقدی افراطی به نظر برس��د اما یک واقعیت‬ ‫درباره او وج��ود دارد‪ .‬خ��داداد عزیزی همچنان‬ ‫چهره محبوب افکار عمومی و رسانه هاست‪ .‬نقطه‬ ‫نظرات وی درباره سرمربی تیم ملی همواره شکل‬ ‫تندی داش��ته اس��ت‪ .‬انتقاداتی که حت��ی به دنبال‬ ‫پیروزی های تیم ملی در دیدارهای دوستانه اخیرش‬ ‫نیز تمام نش��دنی اس��ت‪ .‬عزیزی در گفت و گویی‬ ‫دو س��اعته با هفته نامه مثلث در خصوص ش��رایط‬ ‫فوتب��ال ایران‪ ،‬تی��م ملی‪ ،‬لیگ ده��م و برنامه نود‬ ‫اظهارات جالبی را مطرح کرده است‪.‬‬ ‫اقای عزیزی! خبری از شما نیست‪.‬‬ ‫در غار زندگی می کنم‪ .‬از این بابت راضی هستم‪ .‬روزنامه‬ ‫نمی خوان��م‪ .‬تلویزی��ون نمی بینم‪ .‬مدام ب��ه تلفنم زنگ‬ ‫نمی زنند تا بگویند فالن مربی باخت با ش��ما مذاکره ای‬ ‫شده یا نه‪ .‬خالصه اینکه بعد از مدت ها تنش دوست دارم‬ ‫استراحت کنم‪.‬‬ ‫پس خ��داداد عزیزی ه��م باالخره ترجیح داد‬ ‫درباره فوتبال سکوت کند‪ .‬درست است؟‬ ‫س��کوت نکردم‪ .‬فقط خطم را ع��وض کردم تا مدتی از‬ ‫تنش ها و حاش��یه ها دور باشم‪ .‬از این گذشته درباره چه‬ ‫چیزی باید صحبت کنم‪ .‬مگر برای امثال من دیگر فرقی‬ ‫هم می کند که در این فوتبال چه اتفاقاتی رخ می دهد‪.‬‬ ‫یعنی کامال نسبت به فوتبال بی تفاوت شده اید؟‬ ‫باورش کمی سخت است‪ .‬قبول دارید؟‬ ‫ببینید‪ ،‬دوست دارم عین این جمله را بنویسید‪ .‬فوتبال ما‬ ‫انقدر کثیف شده که فوتبالی های واقعی دوست دارند سر‬ ‫به بیابان بگذارند‪ .‬من هم می خواهم سر به بیابان بگذارم‬ ‫من قبال هم گفته ام‪ .‬خیلی وقت است که اصول در فوتبال‬ ‫ما فراموش شده است‪.‬‬ ‫چرا چنین ادعایی را مطرح می کنید؟‬ ‫البته فک��ر می کنم انهایی که می گوین��د فوتبال ما هنوز‬ ‫پاک اس��ت باید برای حرف خود دلیل بیاورند‪ .‬اما با این‬ ‫حال باید تاکید کنم که واکنش مردم نس��بت به فوتبال و‬ ‫به خصوص تیم ملی همه چیز را به ما ثابت می کند‪ .‬اگر‬ ‫اشتباه می کنم یکی من را توجیه کند‪ .‬ایا غیر از این است‬ ‫ک��ه مردم ما از فوتبال دلزده ش��ده اند‪ .‬تلویزیون که نگاه‬ ‫می کنند خس��ته می شوند‪ .‬چرا؟ چون یا دعوا می بینند یا‬ ‫توهین‪ .‬روزنامه ها را که نگاه می کنند سرشان را به نشانه‬ ‫تاس��ف تکان می دهند‪ .‬من به این رفتارها دقت می کنم‪.‬‬ ‫دیگر از اصل فوتبال خبری نیست‪.‬‬ ‫این ش��رایط با زمانی که خود ش��ما بازیکن‬ ‫تیم ملی بودید قابل مقایسه هست یا خیر؟‬ ‫ابدا قابل مقایسه نیست‪ .‬ان زمان وقتی تیم ملی بازی داشت‬ ‫هیچ کس را در خیابان ها پیدا نمی کردید‪ .‬مردم عاشق تیم‬ ‫ملی بودند‪ .‬چون تیم ملی زیبا بازی می کرد و نتایج خوبی‬ ‫هم می گرفت‪ .‬اما حاال همان مردم ش��اهد چه چیزهایی‬ ‫هستند‪ .‬متاسفانه عده ای را می بینند که فقط به فکر منافع‬ ‫خودشان هستند‪ .‬ادم هایی که تبر به دست به جان فوتبال‬ ‫افتاده اند و نمی خواهند قبول کنند که باید از فوتبال بروند‪.‬‬ ‫اینده این فوتبال به کجا می رسد؟‬ ‫ما درس��ت در نقطه پایان فوتبال ایستاده ایم‪ .‬نقطه مرگ‬ ‫فوتبال‪ .‬همین عاقبت ماست‪ .‬اینده ای که خیلی وقت پیش‬ ‫ادم های دلسوز فوتبالی درباره اش هشدار داده بودند همین‬ ‫حاال فرا رسیده است‪ .‬فریاد امثال من به کجا می رسد‪ .‬جز‬ ‫اینکه به نشانه احترام به رسانه ها و مردمی که می خواهند‬ ‫واقعیت ها را بدانند حرف می زنیم‪ .‬اگر نه که همه می دانیم‬ ‫ایران مدت هاست دیگر قدرت اول اسیا نیست‪ .‬به خدا‬ ‫از این حرف خودم خنده ام می گیرد چون ما دیگر قدرت‬ ‫پنجم اسیا هم نیستیم‪ .‬ما اصال قدرت نیستیم‪.‬‬ ‫چرا به این نقطه رسیدیم؟‬ ‫چون در این فوتبال حتی ‪ 10‬ادم فوتبالی هم پیدا نمی کنید‪.‬‬ ‫من مثالی می زنم که ش��اید خوش��ایند بعضی اقایان هم‬ ‫نباش��د‪ .‬اما همین هیات رئیسه فدراسیون فوتبال را نگاه‬ ‫کنید‪ .‬کدام یک از این اقایان فوتبالی هستند‪.‬‬ ‫نکند منظورتان اقای فتح اهلل زاده است؟‬ ‫اقای فتح اهلل زاده در استقالل مدیریت کرده اما فوتبالیست‬ ‫نبوده است‪ .‬شاید بخواهید اقای ایت اللهی را مثال بزنید‪.‬‬ ‫من به شما می گویم او هم فوتبالی نیست‪ .‬مثل این است‬ ‫که ما بگوییم فالنی دکتر است‪ .‬وقتی از ما مدرک بخواهند‬ ‫بگوییم خب این اقا پنج س��ال از پش��ت در اطاق عمل‬ ‫شاهد جراحی های مختلفی بوده است‪ .‬نه‪ .‬این حرف ها‬ ‫نیست‪ .‬به نظرتان چرا مارادونا را به سرمربیگری تیم ملی‬ ‫ارژانتین منص��وب کردند‪ .‬چرا بعد از حذف ارژانتین از‬ ‫جام جهانی از او خواس��تند بماند و کارش را ادامه دهد‪.‬‬ ‫چرا همین حاال گزینه مربیگری تیم ملی پرتغال می شود‪.‬‬ ‫خب همه این سوال ها یک جواب روشن دارد‪ .‬مارادونا‬ ‫فوتبال را می فهم��د‪ .‬حاال با همه این حرف ها به فوتبال‬ ‫خودمان نگاه کنیم‪ .‬ایا حتی یک نفر از اقایانی که در حال‬ ‫حاض��ر در راس امور فوتبال ما هس��تند درک تجربی و‬ ‫علمی از این رشته ورزشی دارند‪.‬‬ ‫ش��ما به عنوان یکی از چهره ه��ای قدیمی و‬ ‫محب��وب فوتبال ای��ران چ��ه راهکارهایی را‬ ‫پیشنهاد می کنید که فوتبال ملی ما از این بحران‬ ‫خارج شود؟‬ ‫فوتبال ما به دایره ای تبدیل شده که عده ای حتی‬ ‫با وجود ناکامی باز هم می توانند از ان درامدهای‬ ‫کالن به جیب بزنند‪ .‬ادم هایی که با سه تیم نتیجه‬ ‫نگرفته اند اما باز هم صاحب تیم می ش�وند‪ .‬من‬ ‫در این دایره نیستم‪ .‬امثال من در این دایره دوام‬ ‫نمی اوریم‪.‬خفهمی شویم‪ ،‬می میریم‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫اول اینکه ما باید قبول کنیم بح��ران داریم‪ .‬وقتی اقایان‬ ‫به واس��طه چند برد در بازی های دوستانه از قهرمانی در‬ ‫جام ملت های اس��یا حرف می زنن��د ان وقت چه معنی‬ ‫دارد ک��ه امثال من برای حل بحران فوتبال ملی نس��خه‬ ‫بپیچیم‪ .‬مساله اینجاست که اقایان هنوز در این توهم به‬ ‫سر می برند که فوتبال ما یکی از قدرت های اسیاست‪ .‬نه‪،‬‬ ‫بهتر است امثال من حرفی نزنیم‪ .‬من دیگر از این فوتبال‬ ‫هیچ چیز نمی خواه��م‪ .‬چون چیزی جز جنگ اعصاب‬ ‫برایم نداشته است‪.‬‬ ‫اما ع��ده ای معتقدند س��کوت طوالنی مدت‬ ‫خداداد عزیزی به دلیل پیروزی های تیم ملی‬ ‫است‪.‬‬ ‫بس��تگی دارد که ببینیم چه کس��ی درباره خ��داداد این‬ ‫حرف ها را مطرح می کند‪ .‬من هیچ وقت منتقد بازیکنان‬ ‫تیم ملی نبوده ام‪ .‬من از شخص افشین قطبی انتقاد داشته ام‪.‬‬ ‫حرف های��م را همه می دانند‪ .‬من می گویم او شناس��نامه‬ ‫کاری قاب��ل دفاعی ن��دارد‪ .‬می گوید ما ک��ره جنوبی را‬ ‫شکس��ت دادیم‪ .‬من می پرس��م چرا ان وق��ت که باید‬ ‫کره جنوبی را شکس��ت می دادیم موفق به انجام این کار‬ ‫نش��دیم‪ .‬به نظرم پیروزی یا حتی شکست در یک بازی‬ ‫دوس��تانه نمی تواند معیار خوبی برای قضاوت باشد‪ .‬اما‬ ‫نرفتن به جام جهانی اتفاقا معیار خوبی است که خیلی ها‬ ‫را به چالش بکشیم‪ .‬انهایی که خودشان را پشت نام علی‬ ‫دایی مخفی کردند و تا مدتی هیچ کس اصال نمی دانست‬ ‫که در قید حیات هستند یا نه‪.‬‬ ‫قب��ول دارید که حمایت ی��ا انتقاد از تیم ملی‬ ‫همواره ب��ا افراط و تفریط های��ی همراه بوده‬ ‫است؟‬ ‫دقیقا همین طور است‪ .‬اما اشکالی ندارد گذر زمان همه‬ ‫چیز را به مردم ثابت می کند‪.‬‬ ‫پیش بینی شما چیست؟‬ ‫تیم ملی در جام ملت های اسیا نتیجه نمی گیرد‪ .‬سرمربی‬ ‫تیم ملی به امریکا فرار می کند و بقیه اقایان هم طبق عادت‬ ‫چند سال اخیر مدتی خود را مخفی می کنند‪ .‬همین‪.‬‬ ‫اما سرمربی تیم ملی با قاطعیت از قهرمانی در‬ ‫جام ملت های اسیا سخن می گوید‪.‬‬ ‫قطبی می داند که اگ��ر این حرف ها را نزند نمی تواند به‬ ‫کارش ادامه بدهد‪ .‬اگر فرگوسن ادعای قهرمانی کند همه‬ ‫باور می کنند‪ .‬چون ‪ 30‬سال است که تیم هایش جام های‬ ‫قهرمانی را باالی سر برده اند‪ .‬اما قطبی را نمی دانم‪ .‬واقعا‬ ‫نمی دانم با چه کارنامه درخشانی چنین ادعاهایی را مطرح‬ ‫می کند‪ .‬اما اش��کالی ندارد هر کس ب��رای ماندن در این‬ ‫فوتب��ال بازی خاص خودش را دنبال می کند‪ .‬وعده های‬ ‫دروغین هم روش کار این اقاست‪.‬‬ ‫ایا فکر می کنید قطبی تغییر کرده است؟‬ ‫قطبی فقط یک سال سعی کرد چیز دیگری باشد‪ .‬همان‬ ‫سالی که به پرسپولیس امد‪ .‬اگر نه قطبی همین است که‬ ‫همه می بینیم‪ .‬در ضمن فارسی هم بلد بود‪ .‬خیلی بهتر از‬ ‫امثال من فارس��ی را حرف می زد‪ .‬اما خب برای ورود به‬ ‫فوتبال ما یک ادای شیک هم فریبنده به نظر می رسید‪.‬‬ ‫اگر با قطبی روبه رو شوید چه واکنشی نشان‬ ‫می دهید؟‬ ‫به او می گویم بنده خدا تو از علی دایی بزرگتر نیستی‪.‬‬ ‫فکر می کنید مس��ئوالن فدراس��یون هم در به‬ ‫وجود امدن این شرایط مقصر هستند؟‬ ‫وقت��ی از تیم ملی حرف می زنی��م باید قبول کنیم که در‬ ‫شکس��ت یا پیروزی خیلی ها نقش دارن��د‪ .‬قصه اش با‬ ‫فعالیت در باش��گاه خیلی فرق می کند‪ .‬امیدوارم انهایی‬ ‫ک��ه قطبی را انتخاب کردند فردا در صورت ناکامی همه‬ ‫تقصیرها را به گردن قطبی نیندازند‪.‬‬ ‫اقای عزیزی! پیش بینی تان را مطرح نکردید؟‬ ‫می خواس��تم از این س��وال فرار کنم‪ .‬نمی خواهم بیشتر‬ ‫از اینها مردم دلس��رد بشوند‪ .‬اما خب باید تاکید کنم که‬ ‫این یک نظر کامال ش��خصی است‪ .‬شاید درست از اب‬ ‫درنیای��د‪ .‬اما به اعتقاد من تیم مل��ی از دور مقدماتی هم‬ ‫صعود نخواهد کرد و حتی نمی تواند امارات را شکست‬ ‫بدهد‪.‬‬ ‫مربیانی که به تیم ملی امده اند همواره ش��عار‬ ‫تغییر نسل داده اند‪ .‬نظرتان چیست؟‬ ‫از کدام تغییر حرف زده اند‪ .‬نشانی هایش را به ما هم بدهند‪.‬‬ ‫بحث مربیان تیم ملی نیس��ت‪ .‬این س��وال به ریشه های‬ ‫فوتبال ما برمی گردد‪ .‬ش��ما به ستاره های لیگ دهم نگاه‬ ‫کنید‪ .‬غیر از این است که بازیکنانی مثل مجیدی‪ ،‬باقری‪،‬‬ ‫کریمی و مهدوی کیا هنوز ستاره های لیگ ما هستند‪ .‬اینها‬ ‫ ‬ ‫همبازی های ما بودند‪ .‬واقعا س��رگیجه می گیرم وقتی به‬ ‫این فکر می کنم که ‪ 10‬سال است فوتبال ما یک مهاجم‬ ‫حتی شبیه دایی هم نساخته است‪ .‬دیوانه کننده است‪ .‬ما‬ ‫در این سال ها چه کردیم‪ .‬فقط نشستیم‪ .‬حاال چه می کنیم‪.‬‬ ‫ادع��ا می کنیم و به ادم های س��اده لوحی که حرف مان را‬ ‫باور می کنند می خندیم‪ .‬به همه مش��کالت و معضالت‬ ‫می خندیم‪ .‬چون دغدغه مان فوتبال نیست‪.‬‬ ‫شما دقیقا به چه چیزی معترض هستید؟‬ ‫ببینید‪ ،‬یک جری��ان مخرب در فوتبال ما به خصوص در‬ ‫سال های اخیر به وجود امده که من اسمش را گذاشته ام‬ ‫«زورگویی»‪ .‬در جمع فوتبالی ما انهایی که قدرت دارند‬ ‫به بقیه زور می گویند‪ .‬علی کریمی چند وقت پیش برایم‬ ‫تعری��ف می کرد که مکان برپای��ی اردوی تیم ملی واقعا‬ ‫قابل انتقاد بوده است‪ .‬می گفت خیلی از بازیکنان بودند‬ ‫که به بدترین شکل اعتراض می کردند اما جرات نداشتند‬ ‫اعتراض خود را اشکارا مطرح کنند‪ .‬اینها همان بازیکنانی‬ ‫بودند که وقتی تیم ملی از اردو برگشت مقابل دوربین های‬ ‫تلویزیونی و در روزنامه ها گفتند اردو عالی برگزار شد‪.‬‬ ‫خب چرا بازیکن تیم ملی باید با ترس حرف بزند‪ .‬این‬ ‫رفتارها اصلی ترین تهدیدهای فوتبال است‪ .‬فوتبال ما از‬ ‫جریان اصلی خود خارج شده است‪ .‬به عنوان مثال همین‬ ‫منشور اخالقی‪ .‬مگر ما می گوییم منشور اخالقی چیز بدی‬ ‫است‪ .‬اتفاقا همه ما دوست داریم فدراسیون فوتبال با فساد‬ ‫در فوتبال مبارزه کند‪ .‬مقابل رشوه بایستد‪ .‬دست دالل ها‬ ‫را از فوتبال قطع کند‪ .‬ریشه دوپینگ را خشک کند‪ .‬اما راه‬ ‫را اشتباه می رویم‪ .‬یک مربی را منشوری می نامیم و بعد‬ ‫او را به لیگ دسته یک می فرستیم‪ .‬اگر ان فرد به فوتبال‬ ‫اسیب می زند چرا باید در لیگ یک فعالیت کند‪ .‬با جرات‬ ‫او را برای همیش��ه از صحنه فوتبال کنار بزنید‪ .‬با ابروی‬ ‫افراد بازی نکنید‪ .‬می گوییم فالن مربی منش��وری است‪،‬‬ ‫ام��ا نمی گوییم چرا‪ .‬مربی داد می زند فریاد می کش��د که‬ ‫ال اقل تفهیم اتهام کنید‪ .‬اما سکوت می کنند‪ .‬شفاف سازی‬ ‫نمی کنند‪ .‬خب این اتفاق خوبی نیست‪.‬‬ ‫این فضا فوتبال را به چه سمتی می برد؟‬ ‫به این سمت که ادم هایی ضعیف و بی اراده درست کنیم‪.‬‬ ‫هر چقدر به انها زور گفتیم اعتراض نکنند‪ .‬حق خودشان‬ ‫را مطالبه نکنند‪ .‬درست به همین دلیل است که در همین‬ ‫فضا یک��ی از اقایان به خودش اج��ازه می دهد حتی به‬ ‫خانواده بازیکنان تی��م ملی هم بی احترامی کند‪ .‬زمان ما‬ ‫این حرف ها نبود‪ .‬مگر کس��ی جرات داشت به خانواده‬ ‫من‪،‬دایی‪،‬باقری و عابدزاده توهین کند‪ .‬کاری می کردیم که‬ ‫از کرده خود پشیمان بشود‪ .‬اما اقایان این نسل را خوب‬ ‫شناخته اند‪ .‬اصال تیم ملی را رها کنید‪ .‬اگر یک روز فقط‬ ‫برای چند ساعت ‪ 18‬بازرس را به باشگاه های لیگ برتری‬ ‫بفرستید متوجه می شوید که بیش از ‪ 60‬درصد بازیکنان‬ ‫ح��ق و حقوق خود را نگرفته ان��د و احتماال باید بخش‬ ‫مهمی از مبلغ قراردادشان را برای همیشه فراموش کنند‪.‬‬ ‫خب این چه اتفاقی است‪ .‬این زورگویی نیست؟ از این‬ ‫گذشته فوتبال ما به دایره ای تبدیل شده که عده ای حتی‬ ‫ب��ا وجود ناکامی باز هم می توانند از ان درامدهای کالن‬ ‫به جیب بزنند‪ .‬ادم هایی که با سه تیم نتیجه نگرفته اند اما‬ ‫باز هم صاحب تیم می ش��وند‪ .‬من در این دایره نیس��تم‪.‬‬ ‫چون هوای بس��یار کثیفی دارد‪ .‬امثال م��ن در این دایره‬ ‫دوام نمی اوریم‪ .‬خفه می شویم‪ .‬می میریم‪ .‬چون من همان‬ ‫خدادادی هستم که برای حضور در تیم ملی به دادکان هم‬ ‫زنگ نزدم‪ .‬اما رسانه ها و مردم ان قدر لطف داشتند که من‬ ‫را به تیم ملی برگردانند‪.‬‬ ‫راس��تی این روزها تحریم برنامه نود از سوی‬ ‫مربیانی چون امیر قلعه نویی سوژه داغی به نظر‬ ‫می رسد‪ .‬نظرتان چیست؟‬ ‫م��ن نود را تاثیر گذار و مفید می دانم‪ .‬البته این برنامه یک‬ ‫اش��کال بزرگ دارد‪ .‬همه را به جان ه��م می اندازد و به‬ ‫حواش��ی فوتبال بیش از حد می پردازد‪ .‬به عادل پیشنهاد‬ ‫می کنم اس��م این برنامه را به دعوای دوشنبه شب تغییر‬ ‫دهد‪.‬‬ ‫انتقادها از این برنامه وقتی شدت گرفت که به‬ ‫علی دایی ‪ 3‬س��اعت وقت داده شد تا درباره‬ ‫قرارداد مالی اش با فدراس��یون فوتبال حرف‬ ‫بزند‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫خدا کن��د این وقت ها را به علی دایی بدهند نه دیگران‪.‬‬ ‫ادم های��ی را صاحب تریبون می بینم که فقط افس��وس‬ ‫می خورم‪ .‬متاس��فانه نود اصل فوتب��ال را فراموش کرده‬ ‫است‪.‬‬ ‫اق��ای عزیزی! درد دلی هس��ت که تا به حال‬ ‫راجع به ان حرفی نزده باشید؟‬ ‫بله‪ ،‬یک حرف درون من هست که مدت هاست ان را به‬ ‫زبان نیاورده ام‪ .‬برای اولین بار می خواهم در این مصاحبه‬ ‫ان را مطرح کنم‪ .‬وقت��ی ماجرای ان خبرنگار پیش امد‬ ‫و اتفاقا چند باری رضایت داد و دوباره ش��کایت کرد با‬ ‫خودم خیلی درگیر بودم‪ .‬دلسرد شدم‪ .‬از فوتبال حالم به‬ ‫هم خورده بود‪ .‬س��ردار جعفری یک��ی از افرادی بود که‬ ‫می گفت خداداد باید مادام العمر محروم شود‪ .‬یکی دیگر‬ ‫هم گفت که خداداد باید محو شود‪ .‬انگار در مورد اسرائیل‬ ‫حرف می زدند‪ .‬اما لطف خدا باالتر از چش��م تنگی انها‬ ‫بود‪ .‬من محروم بودم که در استقالل اهواز کار می کردم‪.‬‬ ‫اما حرفم خطاب به اقای جعفری اس��ت‪ .‬اقای جعفری!‬ ‫خدای من حقم را از ش��ما گرفت و تیمی که شما باالی‬ ‫سرش بودید بعد از این همه سال به لیگ دسته یک رفت‪.‬‬ ‫امی��دوارم از من ناراحت نش��ود‪ .‬اما ای��ن حرفی بود که‬ ‫باالخره یک روز ان را به زبان می اوردم‪.‬‬ ‫به فوتبال برمی گردید؟‬ ‫زمانی به فوتبال برمی گردم که شرایط عوض شده است‪.‬‬ ‫همیشه این طور نیست‪ .‬دوره چسبیده های فوتبال هم تمام‬ ‫می شود‪ .‬من نیازی به این فوتبال ندارم‪.‬‬ ‫‪79‬‬ ‫سنگینی شکست جودو و کشتی روی شانه های سازمان‬ ‫پاییز سخت برای ورزش‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫دو رش��ته ای که یکی از امیدهای م��دال اوری ایران در‬ ‫مسابقات گوانگجو است حاال به روزگاری دچار شده‬ ‫که منتقدان ان جلوی در سازمان تربیت بدنی در خیابان‬ ‫سئول شمالی اردوکشی می کنند‪ .‬جایی که تنها دیوارهای‬ ‫بلند ورزش پاسخگوی انهاست‪.‬تیم ملی جودو در روند‬ ‫ناکامی های خود در مسابقات ژاپن در یک ناکامی مطلق‬ ‫جودوکارانش از مرحله سوم مسابقات بیشتر باال نرفتند‪.‬‬ ‫تیم ملی کش��تی نیز نتوانست انتظارات جامعه کشتی را‬ ‫براورده کند‪.‬‬ ‫اگر چه کش��تی فرنگی با کس��ب دو م��دال طال کمی‬ ‫ از تلخ��ی ای��ن ناکام��ی را جبران س��اخت اما ضعف‬ ‫کش��تی گیران ازادکار چیزی نبود که بتوان به راحتی از‬ ‫ان گذش��ت‪ .‬موضوعی که حتی یزدانی خرم را وادار به‬ ‫دادن ق��ول موفقیت به رغم می��ل باطنی اش کرد‪ .‬رئیس‬ ‫فدراسیون کشتی گفت‪« :‬همانطور که پیش از رقابت های‬ ‫جهانی اعالم کردم بازی های اسیایی گوانگجو از اهمیت‬ ‫بیش��تری نس��بت به این رقابت ها برای ورزش کشور‬ ‫برخوردار بود‪ .‬البته مس��ابقات جهانی باعث ش��د که‬ ‫کشتی گیران کش��ورمان پیش از حضور در گوانگجو با‬ ‫روبه رو شدن با کشتی گیران خوب وطراز اول دنیا برای‬ ‫شرکت دراین مسابقات اماده شوند‪».‬‬ ‫البته یزدانی خرم گریزی به مسابقات مسکو می زند و با‬ ‫دفاع از نتایج مسکو به نوعی پاسخی محتاطانه می دهد‪:‬‬ ‫«فرنگی کاران ما در روس��یه لیاقت کسب دوباره عنوان‬ ‫نایب قهرمانی جهان را داشتند و ازادکاران ما در نبرد با‬ ‫کشورهایی نظیر روسیه‪ ،‬اذربایجان و چند کشور دیگر‬ ‫که س��رمایه گذاری زیادی در این رش��ته انجام داده اند‪،‬‬ ‫از نظ��ر تیمی امتیازهای بدی کس��ب نکردند اما برخی‬ ‫کشتی گیران ما بهتر می توانستند در میدان مبارزه حاضر‬ ‫شوند‪ .‬کادر فنی و کشتی گیران ما جوان هستند و باید‬ ‫ب��ه انها این فرصت را داد تا بتوانند در رقابت های مهم‬ ‫اینده موفق باشند‪».‬‬ ‫در میان��ه دیگ��ر نیز رئیس فدراس��یون جودو همچون‬ ‫یزدانی خ��رم توجیه گری قابل اس��ت‪ .‬او با بیان اینکه‬ ‫ج��ودو در دوران گ��ذار به س��ر می برد گوی��ی همانند‬ ‫‪ 10‬س��ال پیش که از گ��ذر ناکامی ها هنوز عبور نکرده‬ ‫است‪ ،‬نتایج جودو را اینگونه توجیه می کند‪« :‬ما در حال‬ ‫پشت سر گذاشتن دوره «گذار» هستیم تا انجا که بتوانیم‬ ‫نفرات جدید را برای سرمایه گذاری شناسایی کنیم باید‬ ‫در مسابقات بین المللی حضور بیشتری داشته باشیم تا‬ ‫بتوانیم نخبه ها را پرورش دهیم‪».‬‬ ‫البته جودو در این سال های اخیر ناکامی زیادی را کسب‬ ‫کرده است‪ .‬در کنار این نتایج ضعیف بی ثباتی مدیریت‬ ‫فدراسیون در سه سال اخیر و منازعه های درون خانواده‬ ‫ج��ودو در کنار فاجعه تلخ س��قوط هواپیمای تیم ملی‬ ‫نوجوانان جودو و صغر س��نی در این تیم دیگر محلی‬ ‫برای رشد و توسعه و حرکت به سوی موفقیت نداشت‪.‬‬ ‫ی دو رشته مدال اور در استانه مسابقات گوانگجو‬ ‫ناکام ‬ ‫زن��گ خطری برای ورزش ایران اس��ت چه انکه امید‬ ‫به مدال اوری در این مس��ابقات ش��رایطی را به وجود‬ ‫اورد که مس��ئوالن ورزش ایران را متقاعد س��اخت تا‬ ‫ق��ول چهارمی در گوانگجو را بدهند‪ .‬وعده ای که حاال‬ ‫محلی برای مناقش��ه میان سازمان تربیت بدنی و کمیته‬ ‫ی این دو رشته اما محلی‬ ‫ملی المپیک شده است‪ .‬ناکام ‬ ‫برای مخالف خوانی منتقدان کشتی و جودو بود‪.‬‬ ‫در کشتی منصور برزگر‪ ،‬سرمربی پیشین تیم ملی کشتی‬ ‫ازاد کش��ورمان گفت‪« :‬به ش��خصه معتق��دم کادر فنی‬ ‫باید به رضا یزدانی به عنوان یک کش��تی گیر جسور در‬ ‫رقابت های جهانی مس��کو میدان می داد‪ .‬این کشتی گیر‬ ‫توانایی کس��ب مدال را در مسابقات جهانی داشت‪ ،‬اما‬ ‫به او فرصتی داده نش��د‪ ».‬وی ادامه داد‪« :‬دلیل شکست‬ ‫برخی کشتی گیران ما در رقابت های جهانی فنی بود‪».‬‬ ‫البته محس��ن کاوه مربی تیم ملی کشتی ازاد اینگونه به‬ ‫منتقدان پاسخ گفت‪« :‬برخی قصد دارند با مطرح کردن‬ ‫صحبت های حاش��یه ای در مورد مس��ائلی که اصال به‬ ‫کادر فنی مربط نیست روند کار ما را دچار اخالل کنند‬ ‫در حالی که هنو ز ترکیب تیم ایران در بازی های اسیایی‬ ‫گوانگجو مشخص نش��ده است و ما تالش می کنیم با‬ ‫بررسی شرایط بهترین تیم را برای حضور در این رویداد‬ ‫مهم گزینش کنیم‪».‬‬ ‫موضوع اختالف روسای دو ساختمان همسایه در‬ ‫خیابان سئول شمالی گرچه این روزها با تشکیل‬ ‫جلساتمشترکهیاتاجراییکمیتهملیالمپیک‬ ‫و سازمان تربیت بدنی به حاشیه رانده شده اما چه‬ ‫کسی است که نداند این تنها مانوری است برای‬ ‫ارام جلوه دادن شرایط بحرانی موجود‬ ‫‪80‬‬ ‫در جودو نی��ز منتقدانی چون امیر قمی اعتقاد داش��تند‬ ‫برنامه ریزی غلط مس��ئوالن این رش��ته ورزش��ی را به‬ ‫نابودی می کش��اند‪ .‬مربی پیشین تیم ملی جودو گفت‪:‬‬ ‫«سال هاست جودو ایران با برنامه های غلط اداره می شود‬ ‫و نتیجه نهایی این برنامه ها نابودی جودو اس��ت که به‬ ‫وض��وح روی تاتامی توکیو ش��اهد ان بودیم و با این‬ ‫ش��رایط در بازی های اسیایی گوانگجو هم شرایط این‬ ‫رشته همین خواهد بود‪ ».‬وی ادامه داد‪« :‬وقتی یک مربی‬ ‫چند دوره رقابت های جهان��ی و چندین دوره المپیک‬ ‫را تجرب��ه می کند باید بتواند تیم تحت رهبری خود را‬ ‫به س��رمنزل مقصود برس��اند‪ ،‬ولی در ایران اب سرباال‬ ‫می رود و مربی با تجربه ما با تیم های خود بدترین نتایج‬ ‫را کسب می کند‪ ،‬دلیل ان هم سازوکار نامناسب انتخاب‬ ‫مربی است‪».‬‬ ‫او همچنی��ن انتقادات تن��دی را متوجه مربیان تیم ملی‬ ‫جودو کرد و گفت‪« :‬امینی و حاج یوسف زاده بیش از‪15‬‬ ‫سال است که در تیم های ملی و فدراسیون نقش دارند‪،‬‬ ‫این دو هرچه داشتند در همین مدت برای جودو خرج‬ ‫کرده اند زمان ان رسیده تا فکری نو و ایده ای جدید به‬ ‫جودو ایران تزریق شود‪ .‬کسی تا به حال سوال نکرده از‬ ‫این همه تجربه امینی و حاج یوسف زاده چرا یک کتاب‬ ‫یا ‪ CD‬برای استفاده جامعه جودو بیرون نیامده است؟»‬ ‫هر چند که پاس��خ حاج یوس��ف زاده به منتقدان جودو‬ ‫ش��باهت زیادی ب��ه همتایش در تیم ملی کش��تی ازاد‬ ‫داشت‪ .‬سرمربی تیم ملی جودو با اشاره به عملکرد این‬ ‫تیم در مس��ابقات اخیر جهانی گفت‪« :‬نگرفتن مدال به‬ ‫منزله ناکامی نیس��ت‪ ».‬وی با تاکید بر اینکه نباید دست‬ ‫نیافتن به مدال را به منزله ناکامی تلقی کرد‪ ،‬یاداور شد‪:‬‬ ‫یزدانی خرم قهرمان مدیریت؟‬ ‫یزدانی خ��رم مدیری که معروف اس��ت به داش��تن‬ ‫کلکس��یون ماش��ین های مینیات��وری‪ ،‬ورودش به‬ ‫ورزش در زم��ان مدیریت��ش در کارخانه دخانیات‬ ‫ب��ود‪.‬او در زمان غفوری فرد ب��ه والیبال امد و این‬ ‫رش��ته را از بی برنامگی به قهرمان جهان و اسیا در‬ ‫رده های مختلف رس��اند‪ .‬همین امر باعث ش��د که‬ ‫او به عنوان یکی از مدیران کاربلد ورزش مش��هور‬ ‫ش��ود‪ .‬در سال دوم ریاس��ت علی ابادی در ورزش‬ ‫بود که او به یکباره سرپرس��ت فدراسیون پرحاشیه‬ ‫کش��تی ش��د‪ .‬گویی این انتصاب به اهالی کش��تی‬ ‫برخورده بود چه انکه منتقدان حضور یزدانی خرم‬ ‫در کش��تی وی را فردی می دانس��تند که حتی برای‬ ‫یک بار هم که شده یک مسابقه کشتی را از نزدیک‬ ‫ندیده است‪.‬یزدانی خرم اما در پاسخ می گفت‪« :‬اگر‬ ‫شما قهرمان کشتی جهان هستید من قهرمان مدیریت‬ ‫هس��تم‪ .‬او در انتخاباتی پرحاش��یه در س��ایه حمایت‬ ‫محمد علی ابادی هم��ه رای های مجمع را از ان خود‬ ‫ک��رد اما زمانی دیر نگذش��ته بود که به منتقد تمام قد‬ ‫علی ابادی تبدیل شد‪».‬‬ ‫امینی رئیس حاشیه‬ ‫امینی در سه س��ال اخیر دو بار نامزد انتخابات جودو‬ ‫شد‪ ،‬برای یک بار در توافقی با رضوی دیگر کاندیدای‬ ‫تصدی ریاست فدراس��یون قبول کرد که نایب رئیس‬ ‫او باشد‪.‬‬ ‫در موض��وع دوش��غله ها رضوی کنار رف��ت تا امینی‬ ‫از س��وی س��ازمان سرپرست ش��ود‪ .‬در انتخاباتی که‬ ‫انتقاده��ای بس��یاری از اهالی جودو را باعث ش��د او‬ ‫رئیس شد با این تفاوت که ارش میراسماعیلی قهرمان‬ ‫نام��دار جودو یک��ی دیگر از کاندیداه��ا بود که با‬ ‫وجود هماهنگی با مسئوالن س��ازمان تربیت بدنی‬ ‫به دلیل اینکه چندماهی کمتر از ‪ 30‬س��ال داش��ت‬ ‫و در ترم اخر مقطع کارشناس��ی تربیت بدنی درس‬ ‫می خوان��د حض��ورش به لحاظ قانون��ی در مجمع‬ ‫انتخابات فدراسیون جودو امکان نداشت‪ .‬از سوی‬ ‫دیگر کیهان یکی از پیشکس��وتان جودو که رقیب‬ ‫امین��ی بود‪ ،‬انتخاب��ات را به چالش کش��اند و این‬ ‫موضوع را غیرقانونی دانست‪ .‬محمد کیهان با تاکید‬ ‫بر تشریفاتی بودن مجمع انتخابی فدراسیون جودو‪،‬‬ ‫امین��ی را در حد یک رقی��ب نمی داند و می گوید‪:‬‬ ‫«امینی زمانی شاگرد من بوده و من او را نه در کنار‬ ‫خودم می بینم و ن��ه روبه رو‪ .‬او باید مقابل پای من‬ ‫بنش��یند‪ .‬او نباید به خود اجازه می داد به عنوان یک‬ ‫رقیب مقابل من بایستد‪».‬‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫«م��ن نمی گویم در مس��ابقات ناکام بودی��م‪ .‬به هر حال‬ ‫ش��رایط این مسابقات خاص بود‪ .‬قوانین بازی ها تغییر‬ ‫کرده بود‪ .‬ش��اید هم ورزشکاران دیگر کشورها بهتر از‬ ‫ما تدارک دیده بودند یا مربی بهتر داشتند که مدال اور‬ ‫بودند‪ .‬به هر صورت بازیکنان ما ناکام نبودند‪».‬‬ ‫س��رمربی تیم ملی جودو همچنین تاکید کرد‪« :‬کسانی‬ ‫هستند که بعد از انقالب مرتب در حال انتقاد از جودو‬ ‫هستند حتی زمانی که قهرمان شدیم و مدال گرفتیم انها‬ ‫هر بار مساله ای را بهانه ای برای انتقاد قرار دادند‪».‬‬ ‫یک سال از حضور علی سعید لو در ورزش می گذرد‪.‬‬ ‫در اماری که از سوی سازمان تربیت بدنی منتشر شده‬ ‫است از سوم شهریور ‪ 1388‬تا سوم شهریور ‪ 1389‬در‬ ‫طول ‪ 53‬هفته ‪ 53‬موفقیت بین المللی به طور میانگین‬ ‫در هر هفته رخ داده اس��ت‪ .‬جایی که هیات دولت از‬ ‫سعیدلو به خاطر این قهرمانی ها تجلیل کرد و خود او‬ ‫نیز ان را نقطه عطفی در تاریخ ورزش ایران دانست اما‬ ‫این همه ماجرا نیست‪ .‬بسیاری همانند واعظ اشتیانی‬ ‫قائ��م مقام چند ماهه اش در س��ازمان ورزش این امار‬ ‫را بیشتر ش��بیه یک ش��وخی می داند و مدیران سابق‬ ‫سازمان تربیت بدنی همانند غفوری فرد و هاشمی طبا‬ ‫وی را ب��دون درون مایه های علمی عنوان می کنند‪ .‬در‬ ‫پس این موفقیت ها ایا می ت��وان پاییزی برای ورزش‬ ‫ای��ران در مس��ابقات ابان ماه گوانگجو متصور ش��د‪.‬‬ ‫در کنار این موضوع اختالف روس��ای دو س��اختمان‬ ‫همسایه در خیابان سئول ش��مالی گرچه این روزها با‬ ‫تش��کیل جلسات مش��ترک هیات اجرایی کمیته ملی‬ ‫المپیک و س��ازمان تربیت بدنی به حاش��یه رانده شده‪،‬‬ ‫اما چه کس��ی اس��ت که نداند این تنها مانوری است‬ ‫برای ارام جلوه دادن ش��رایط بحران��ی موجود‪ ،‬اما از‬ ‫هم اکنون دعوا بر س��ر پاس��خ این سوال که چه کسی‬ ‫مقصر نتایج گوانگجو اس��ت اغاز ش��ده است‪.‬گویی‬ ‫هم��ه از هم اکنون نتایج این مس��ابقات را یک ناکامی‬ ‫ مطلق پیش بینی می کنند‪ .‬یحیی زاده‪ ،‬عضو فراکس��یون‬ ‫ورزش مجلس ش��ورای اس�لامی در این ب��اره چنین‬ ‫می گوید‪« :‬اقای سعیدلو حدود یکسال است که سکان‬ ‫هدایت ورزش را در دس��ت گرفته اند و مدت سپری‬ ‫ش��ده را به شناخت وضعیت موجود و فضای ورزش‬ ‫کشور گذرانده اس��ت در حالیکه پیش از ایشان اقای‬ ‫علی ابادی مسئولیت س��ازمان و کمیته ملی المپیک را‬ ‫برعهده داشتند و موفقیت های امروز ورزش کشور را‬ ‫باید به حساب برنامه ها و فعالیت های گذشته سازمان‬ ‫ تربیت بدنی گذاشت تا مدیریت یکساله اقای سعیدلو‪».‬‬ ‫یحیی زاده تصریح کرد‪« :‬اساسا هر نتیجه ای‪ ،‬چه پیروزی‬ ‫و چه شکس��ت در بازی های اس��یایی نیز نمی تواند به‬ ‫حساب مدیریت یکساله علی سعیدلو گذاشته شود‪ .‬البته‬ ‫این مدیریت در شکس��ت ها می تواند تاثیرگذار باشد و‬ ‫نباید ش��رایط را به گونه ای فراهم می اوردند که تیم های‬ ‫ورزشی ما از مدال اوری بازبمانند اما نمی توان این سهم‬ ‫را به پیروزی ها و موفقیت ها نیز تعمیم داد‪».‬‬ ‫وی با اش��اره به انتصاب های دوره مدیریت س��عیدلو‬ ‫اظهار داش��ت‪« :‬ایشان در ابتدای تصدی پست ریاست‬ ‫س��ازمان در برخی انتصاب های شان بسیار خوب عمل‬ ‫کردند که با اقبال جامعه ورزش روبه رو ش��د ولی پس‬ ‫از ان انتصاب ها به روال گذشته بازگشت و مدیرانی که‬ ‫مس��ئولیت بخش های ورزش را عهده دار شدند چندان‬ ‫برای حوزه ورزش مناسب نبودند‪».‬‬ ‫نماین��ده م��ردم تف��ت و میب��د در مجل��س ش��ورای‬ ‫اس�لامی وجود اختالفات عمیق بین مدیریت سازمان ‬ ‫تربیت بدنی و کمیته ملی المپیک را نقطه ضعف بزرگ‬ ‫ورزش کشور عنوان کرد و یاداور شد‪« :‬این اختالفات‬ ‫در یکس��ال گذش��ته ش��دت و عمق بیش��تری یافته و‬ ‫زمینه ساز بروز حاشیه های زیادی در ورزش کشور شده‬ ‫است که امیدوارم دامنه این اختالفات به ورزش کشور‬ ‫لطمه نزند‪».‬‬ ‫رئیس کمیته تربیت بدنی کمیسیون فرهنگی مجلس در‬ ‫مورد نمره ‪ 20‬س��عیدلو به عملکرد مدیریت خود در‬ ‫س��ازمان تربیت بدنی اظهار داشت‪« :‬من به نظر ایشان‬ ‫احترام می گذارم اما اعتقاد دارم بروز برخی حاش��یه ها‬ ‫در طول یکس��ال گذش��ته اجازه نداد تا نمره مدیریت‬ ‫ایش��ان در ورزش ‪ 20‬باشد و تصور من این است که‬ ‫با تلقی چنین نمره ای برای خودش��ان قصد شوخی با‬ ‫جامعه ورزش را داشته اند‪».‬‬ ‫‪81‬‬ ‫مشترک هفته نامه مثلث شوید‬ ‫امور مشترکین‬ ‫‪0 2 1 - 8 8 4 0 3 8 5 4‬‬ ‫ورزش‬ ‫مثلث شماره ‪46‬‬ ‫سازماناگهی ها‬ ‫‪88590798‬‬ ‫‪88082753‬‬ ‫‪0912 - 5169927‬‬ ‫‪mousalas@gmail.com‬‬ ‫‪82‬‬