روزنامه هنرمند شماره 1068
روزنامه هنرمند شماره 1068
گزارش«هنرمند» از افتتاحیه سی و دومین
دوره نمایشگاه بین المللی کتاب تهران؛
کتاب همواره یک سفیر
مهم میان ملت ها است
6
چهارشنبه 4اردیبهشت ماه 1398سال دوازدهم شماره 1068
8صفـــــحه 2000تومـــان ISSN 2008-0816
نگاهی به فیلم جهان پهلوان تختی
تختی پیامبرنبود
7
علی اکبر صفی پور مدیرعامل بنیاد رودکی
در گفتگو با «هنرمند»؛
نودوهشتسالشکوفایی
ارکسترهایملیوسمفونیکاست
3
علیرضا دریایی نوازنده کمانچه و ویولن؛
ارکسترملیایران
پیمان سلطانی اهنگساز و روبن اساتریان رهبر ارکستر
بهبهانهاولیناجرایبهاری
تبلیغاتغیرواقعیدرفضای
مجازی بهضررهنرمندان است
4
رزا بوش تهیهکننده اسپانیایی در نشست خبری مطرح کرد:
شاید روزی فیلمی درباره
موسیقی در ایران بسازم
7
2
شنوندگانی خاص بود بنده حاضر بودم که توضیح بیشتر و
فنی تری ارائه بدهم.
چهارشنبه 4اردیبهشتماه 1398سالدوازدهم شمــاره 1068
www.honarmandonline.ir
موسیقی
MUSIC
ویژه کنسرت ارکسترملی ایران
سرمقاله
پیمان سلطانی /موسیقیدان
عصیانی در راه است
یادداشت1
نغمه شادخواست
به تصور ژان پل سارتر باید «سیزیف» را خوشبخت انگاشت .خوشبخت
از این رو که عصیانی در راه است و ان معنا دادن به زندگی عبث تکراری
اســت که قرار اســت ما را از بیگانگی در این تکرار برهاند و این رهایی،
حضوری مرکــب از بودن و در کجا بودن می خواهــد که هر کدام وجه
تســمیه ای دارند .چگونگی بودن با تعبیر بازگشــت به طبیعت با نوعی
تخیل
احساســات درونی همراه اســت .در واقع تاویل و تفسیر و قدرت
ِ
معشوق از سوی عاشق اســت؛ که البته این نگرش به معنای در اختیار
بودن و وابســتگی به رمانتیسم نیســت .بلکه پذیرفتن سادگی در برابر
هیاهوی جهان مدرن است .همان ترجیح زیبایی شناسی در برابر اقتصاد
و بورژوازی است .پذیرفتن خاک (وطن) از مشخصه های این نوع نگرش
به رمانتیسم است .بنابراین تالش برای احیا و شناسایی دوباره از خاک و
عشق در نقطه ی کنونی به تصور من می تواند همان بازگشت به اساطیر
باشد .قرار نیست علیه کالسیسیسم طغیانی صورت گیرد .اما زمانی که
میرزاده ی عشــقی در تابلوی مریم در پی نوستالژی و باز سرایی معشوق
است و حسرت گذشته ی مطلوب را می خورد ،یک ایرونی و شاید هم یک
وحدت ارگانیک درونی را جســتجو می کند .اما گاهی نیاز است طبیعت
را چه به صورت عینی و چه انســانی با مشاهدات و وصف تجربیات بیان
کرد .قرار نیست همچون ناتورالیست ها بیانی اغراق امیز از زشتی ها داشته
باشــیم .اما وطن و معشوق هر دو در حال متالشی شدن اند .گرچه قرار
نیســت ما نقش منجی را بازی کنیم اما یــاداوری اش می تواند ما را به
طبیعت و جهان بی االیش ان بازگرداند و به ما بگوید که واقعیت جهان
چیز دیگری است.
روبن اساتریان رهبر ارکستر در گفتگو با «هنرمند»؛
پیمان سلطانی ،برای موسیقی ملی
بسیارنگران و مسئولیت پذیر است
زهره اقاسیان
کنســرت «سرو ازاد» به اهنگسازی پیمان سلطانی و با اجرای ارکســتر ملی ایران قرار است چهارم و پنجم
اردیبهشــت ماه در تاالر وحدت به روی صحنه برود .برای اولین بار با ساختار جدیدی در ارکستر ملی مواجه
شده ایم که می تواند نوید روز های درخشانی را برای ارکستر ملی و مخاطبانش به ارمغان بیاورد .مهم ترین اتفاق
در سال جدید برای ارکســتر ملی حضور رهبری از کشور ارمنستان به نام روبن اساتریان است که با دعوت و
پیگیری پیمان سلطانی در کنسرت ســرو ازاد حضور و رهبری ارکستر ملی ایران را برعهده دارد .از همین رو
گفتگویی با وی داشتیم که در ادامه خواهید خواند:
میر علیرضا میرعلینقی /پژوهشگر
در باب درک شفاف
مخاطب و افریننده
این برنامه دو فضا را به توازی دنبال می کند :وطنیه ها و تغزل ها .مفهوم
امــروزی «وطن» ،بیش از صد و اندی ســال نیســت که در این ملک
شکل گرفته ،ولی تغزل ریشه ای دور و دراز داشته و دارد .عارف قزوینی
( )۱۲۵۹-۱۳۱۲عمال نشــان داد که در تصنیف وطنی ،دومی می تواند
تکیه گاه اولی باشد و حتی با رهبری ان را تقویت کند .تصانیف او غالبا
با یک «ورود» عاشقانه به شیوه شعرای کالسیک فارسی زبان :با وصفی
از طبیعت یا معشوق شروع می شوند و به مفهوم «وطن» فرود می ایند.
گــو این که از زمان مرگ عارف به بعد اثار او همیشــه با همان «بند»
اشعار مربوط به تغزل اجرا شــده اند و نه بندهای اشعار سیاسی .وطن
را عاشــقانه دوست داشتن احساسی ریشه دار است که در هر زمانی با
«لباس موسیقایی» ان زمان ،ظاهری نو و برازنده می یابد و موسیقیدانان
هر دوره برداشــت های موسیقایی خود را چون جامه ای نو بر ان قامت
پرقدمت می پوشانند .پیمان سلطانی ذوق خود را در هر دو زمینه ازموده
و اثارش گواه زندگی ادبی ،موســیقایی -اجتماعی اوســت .این که در
بیشتر اثار او کالم و موسیقی هر کدام سهم و نقش خود را دارند و هیچ
یک قربانی دیگری نمی شــوند ،مطلبی است که هنگام شنیدن اجرای
زنده ان ،فرصتی مغتنم تر در اختیار قرار می دهد تا هنگام شنیدن انها
از حامل های صوتی .درک موسیقی ،درک دنیای اهنگساز و درک رابطه
متقابل تالیف و مولف و مخاطب ،بیش از هر زمان دیگری هنگام تماشا
و شــنیدن اجرای زنده میسر است .شور و حال تغزلی وطنیه ها و حس
حمیت حماسی عاشقانه ها موضوع ساخت و اجرای اثار او در ان فرصت
زنده است.
یادداشت2
لیلی جاللی نیا /منتقد
خانه تکانی ارکستر ملی
هنگام رشد است که می توان قیاس کرد .در واقع قیاس کردن نیست .بلکه
گشودن راه است.
این واژه ی «ملی» یک مفهوم جمعی است که گاه در نهاد خود منسوب به
ملت است و گاهی منسوب به دولت.
اما اشتباه است که تصور کنیم تندیس عظیم ارکستر ملی را فقط در عظمت
جثه ای باستانی می توان خلق کرد و الغیر ...این بنای کجی است که از ابتدا
با تصور و تکیه بر ساختار قدرت و با بعضی از عناوین و القاب پیش رفته است.
انچه بُرد یک مجموعه را می گیرد و در همان منطقه زمینگیر می کند ماندن
در وضعیت انحصار است .معقول تر بود این ساختار (ارکستر ملی) قدمی
به خط شکنی های خطرناک نزدیک می شد .پا را فراتر از کارهای تکراری
می گذاشت و میدان را به جوانان مستعد و خالق می سپارد .می دانید این نوع
تفکر ،چشم سوم می خواهد .یک چشم ماورایی که مختص نسل دیگریست.
که به میدان می اید و پا بر تمام قلمرو و انحصاری می گذارد که هیچگونه
پیوند عاطفی با مدرنیته عصر ما نداشته است .و چنانچه بخواهیم در همان
بستر تهی بمانیم و تکرار شویم یک اشتباه کلی در استنباطمان از موسیقی
کرده ایم .انچه در یک لحظه از میان گزاره ها می درخشد ،رویداد و زندگی و
تاریخچه شخصی کسی نیست .بلکه دنباله یک تاریخ متفاوت است .و این به
معنای ان است که َکس یا کسانی باید بیایند و جای سوژه را پر کنند .که اثار
و شان واقعی را بایگانی کند تا انها را به حافظه اینده بسپارد.
این رویــای بیرونی بی امان ادامــه دارد ،صدایی را می شــنویم که خوب
می شناسیمش ،یک کلمه ،یک فرمان ،یک هیجان ویک خوشنودی .ارکستر
ملی می بایست سال ها پیش به این خانه نکانی تن می داد.
این سوژه زدایی در عین حال نوعی حضور مبارک است .باید در چهره زدایی
تالش کرد .این مصادره از ان خودش است .از ان ارکستر ملی.
این اثر گذاری بی شک به منزله ی خود اثر گذاری ناب و به ذات ان شکل
می بخشد که می تواند در همه دوران دیده شود.این همانی ست که امروز
شاهد ان هستیم .ارکستر ملی با ترکیب و ساختار متفاوت...
جناباساتریاندربارهاشنایی تانبااستادپیمانسلطانی
بگویید؟
حدود یکسال پیش با اقای سلطانی در کنسرواتور ایروان دیداری
داشتیم و ایشان تمایل شان را برای همکاری با من عنوان کردند.
یک ماه پیش ،به صورت غیرمنتظره و البته بســیار خوشحال
کننده ای ،اقای سلطانی برای اجرای کنســرت «سرو ازاد» از
من دعوت کردند .دیدار ما درباره ی مسائل مختلف موسیقی و
همچنین ضبط کوارتت زهی ایشان بود .نشست و دیدار نتیجه
بخشی داشتیم .در نتیجه من این دعوت را با خوشحالی پذیرفتم.
می دانستم با شخصی باید همکاری کنم که در مورد موسیقی
ملی خود بسیار مسئولیت پذیر است و کار را با وسواس بسیارانجام
می دهد.به دعوت ایشان ۲۸فروردین ۹۸به تهران امدم .البته
اولین سفر من به ایران حدود بیست سال پیش بود.
تمرین با ارکستر از همان روز اول اغاز شد .بایستی اذعان کنم با
قطعات بسیار زیبا و تنظیماتی صحیح برای ارکستر مواجه شدم.
دوازده اثر از ایشان (پیمان سلطانی) با حضور نوازندگان ارکستر
و سازهای ایرانی ،سه خواننده ،سولیست ،همخوانان و گروه کر
تمرین شد و با خوشحالی اظهار می نمایم که فرصتی شد با رهبر
گروه کر اقای اوحانیان که از قبل با ایشــان اشنایی داشتم نیز
همکاری کنم .در مورد کارهای پیمان سلطانی بایستی بگویم که
تنظیمات ایشان برای ارکستر بسیار زیبا و درخشنده است .یکی
از مسائل حائز اهمیت این است که اهنگساز تا چه حد و به چه
نحوی از صدا دهی و رنگ سازهای ارکستر اطالع داشته باشد و
انها را در کارهایش اعمال نماید که اثار پیمان ســلطانی از این
حیث بسیار زیبا و خوب است.
در تهران محیط موســیقی حرفه ای را شــاهد بودیم و پیمان
سلطانی را اهنگسازی دیدم که برای موسیقی ملی خود بسیار
نگران و مسئولیت پذیر است و به همین دلیل روابط دوستانه ما
بسیار سریع شکل گرفت که این خود یکی از عوامل مهم هنرمند
در روابط انسان دوستانه است .در این دو روز خودم را وارد دنیای
اهنگسازی پیمان سلطانی کرده ام و امید دارم که در تمرینات
اتی ،ارکستر شکل و کیفیت اصلی خود را به نمایش بگذارد و
ماشــاهد اجرای خوب و موفقی باشیم .جا دارد که به اهنگساز
پیمان سلطانی در مورد کارهای خوبش تبریک بگویم و ارزوی
موفقیت برای کارهای اینده اش بکنم .در مورد برنامه کنسرت
صحبت کردید و اگر امکان ارائه تحلیلی در مورد قطعات برای
درباره همکاری تان با ایــران توضیح دهید و چه
پیشنهادیبرایادامهاینقبیلهمکاری هادارید؟
در طی این ســال ها با هنرمندان ایرانی بسیاری در ارتباط
بوده ام و اماده همکاری بیشتری هم هستم .حدود ۲۰سال
پیش کارگردان تلویزیونی ِمریم مقدس به ایروان امدند و با
هم اشنا شدیم و در حدود ۲ماه موسیقی این سریال را اجرا
و ضبط کردم و همچنین کنسرت هایی در رابطه با فرهنگ
ایرانیان در حالت های مختلف در ایــروان رهبری کرده ام.
کارهای حشمت سنجری اهنگساز توانمند ایرانی و کارهای
ارام خاچاطوریان را که در مراسمی برای تقدیم به فرهنگ
من به عنوان رهبر
ایرانیان بود اجرا کردم.
ارکسترمانند
شروع این برنامه با اجرای سرودهای ملی ارکستر بود که
فرماندهعملخواهم
خود گویای ارتباط فرهنگی زیبایی در زمینه موســیقی
کرد و باید بگویم
اســت که با حضور سفیر ایران در ارمنستان اجرا شد .من
تالش خواهیم کرد
امیدوارم که بتوانند از لحاظ سیاســی نزدیکی دو ملت را
تاکنسرتخوبی
بیشتر فراهم اورند .البته ارمنستان کشور کوچکی است اما
و ایده الی برگزار
از نظر سطح اموزش هنر در سطح باالیی قرار دارد و جای
کنیم.اماباید
بســی خوشحالی است که از کشور بزرگ و همسایه ایران
امیدوارانه به روی
هنرجویان بسیاری به کشور ارمنستان برای اموزش می ایند.
صحنه رفت و به
همچنیناهنگسازان،پیانیستها،رهبرهایارکسترو...
موفقیتفکرکرد.
امیدوارم که این افراد با ایجاد روابط دوستانه هر چه بیشتر
در زمینه فرهنگی دو کشور بکوشند و در ایران در اینده با
تاسیس مدارس پرورش هنر در سطح بسیار پیشرفته تری
اقدامنمایند.
در تهران محیط
موسیقیحرفه ای
را شاهد بودیم و
پیمانسلطانیرا
اهنگسازیدیدم
کهبرایموسیقی
ملیخودبسیار
نگرانومسئولیت
پذیر است و به
همیندلیلروابط
دوستانهمابسیار
سریعشکلگرفت
که این خود یکی از
عواملمهمهنرمند
در روابط انسان
دوستانهاست
تاریخچــه ارکستــرملی ایران
موســیقی ایران همواره در
طول تاریخ با سازهای بومی
ایرانی و به شکل سنتی خود
اجــرا می گردیده اســت .با
اغاز قرن معاصر خورشیدی
و ورود مدرنیتــه بــه ایران
موسیقی غربی نیز به صورت
شکلی و محتوایی وارد ایران
گردید و بسیاری از موسیقی
دان هــای ایرانــی نیز برای
فراگیری علوم موســیقی غربی به خارج از کشور رفته و سعی
در استفاده از ان دانش و فنون در موسیقی ایران داشتند .این
روند رفته رفته به ایده ارکســترال کردن اثار موســیقی ایران
با استفاده از ســازهای غربی و یا ترکیبی از سازهای ایرانی و
عربی انجامید .پس از تاسیس رادیو در ایران اینگونه ارکسترها
به طــور جدی و فراگیر شــروع به فعالیــت کردند و حاصل
نظرتان راجع به اثار چیست؟
ی خوب و
انچه باعث مسرت من شد مواجهه با ارکستر مل
منسجمیبود.
انچه وظیفه من است ،بیشــتر در مورد کار برای تمرین
جمالت موسیقی و ارتیکوالسیون صحیح ،دینامیک و ارائه
روح اصلی و موضوع قطعات است .به هنر اصیل باید همه
جانبه نزدیک شــد و برای ارائه صحیح ان به شنونده ،کار
و تالش حرفه ای می طلبد .بنابراین ارکستر سمفونیک و
ملی هر کشــوری باید با حمایت و کار مداوم ،تالش برای
ارائه ی خود داشته باشــد و بنده با حضور و کار در روسیه
و شــهرهایی که دارای ارکستر سمفونیک هستند ،بدون
مقایسه می توانم بگویم که ارکسترهایی ضعیف تر از ارکستر
ملی را که در حال حاضر با انها کار می کنم ،شاهد بودم .در
کشوری مانند ایران که دارای پیشینه فرهنگی بسیار کهن
است بنده شاهد نوازنده ها و فضای حرفه ای خاصی بودم که
بسیار خوشحال کننده بود اما الزم است در جهت پیشرفت
ارکســتر ،بدون وقفه ،کار و تالش نمود .صادقانه می گویم
که انتظار دیدن همچین توانایی و کیفیت ِ ارکســتری را
در ایران نداشتم و می توانم بگویم با اینکه این ارکستر ملی
نامیده می شود ،احتماالً با کار جدی به خوبی قادر به اجرای
کارهای کالسیک هم خواهند بود .دلم می خواهد در مورد
چند دهه اخیر یعنی پس از فروپاشــی شوروی بگویم که
ایران و ارمنستان توانستند با هم روابط خوبی برقرار کنند
و با خوشحالی باید گفت تعداد زیادی از جوانان ایرانی برای
تحصیل در کنسرواتور دولتی ایروان عازم ارمنستان شده اند
و این خود دلیل خوبی برای قوی شــدن روابط دو کشور
است .در حال حاضر دانشجویانی در رشته رهبری ارکستر از
ایران نزد بنده مشغول تحصیل هستند و امیدوارم انها پس از
اتمام تحصیالت به ایران بازگردند و شما نتیجه ی زحمات و
صحبت های بنده را ببینید.
کار انها بســیار مورد توجه
مخاطب ایرانــی قرار گرفت.
این ارکسترها تحت عناوین
گوناگونی تا سال ۵۷فعالیت
مســتمر داشــتند ،پــس از
انقــاب و با شــروع جنگ
بسیاری از انها تعطیل گشته
و همواره جای خالیشــان در
کشور احساس می شد.
در ســال ۱۳۷۷ارکســتر
موســیقی ملی با هدف اجرای رپرتوارهای موســیقی ایرانی و
حمایت از اهنگســازان برای اجرای موسیقی ملی و یا فولکلور
ایران به صورت ارکســترال تاســیس شد .نخســتین اجرای
ارکستر با اســتقبال زیاد مردم مواجه گردید و استادان به نام
این ســرزمین مانند علی تجویدی و محمدرضا شــجریان در
ان حضور داشــتند .به مدت ۱۱ســال از ابتدای تاســیس تا
لطفا راجع به ارکستر و کیفیت ان بفرمایید؟
در مورد ارکستر ملی ایران باید بگویم که بسیار متعجب
شدم که بیشتر وقت تمرین ما به جای اموزش و صحبت
در زمینــه های تکنیکی ســازی صرف حــرف انالیز و
توضیحات زیباشناختی موســیقی شد .نظرم این است
که ارکســتر حتماً از کارهای کالســیک برای تمرینات
بهــره ببرد تا اســتخوان بندی قوی تــری پیدا کرده و
بتواند کار اصلی خود را هر چه بیشتر با کیفیت بهتری
انجام دهد .بطور مثال اجرای اثاری از موزارت ،بتهوون،
برامس ،خاچاطوریان و ...باعث می شــود که ارکستر هر
چه حرفه ای تر با صدا دهی بهتری وظیفه اصلی خود را
که همان اجرای اثار اهنگسازان ایرانی است ،انجام دهد.
در صحبت هایم در باال به این اشاره کردم که پیش بینی
یک اجرای خوب را دارم چرا که شــروع بسیار خوبی با
اعضای ارکستر داشتم و فکر می کنم که پایان خوبی را
نیز پیش رو داشته باشم .من به عنوان رهبر ارکستر مانند
فرمانده عمل خواهم کــرد و باید بگویم تالش خواهیم
کرد تا کنســرت خوبی و ایده الی برگزار کنیم .اما باید
امیدوارانه به روی صحنه رفت و به موفقیت فکر کرد.
ســال ۱۳۸۸فرهاد فخرالدینی رهبری ارکســتر ملی ایران را
به عهده داشــت تا اینکه در ســال ۱۳۸۸وی از این ســمت
اســتعفا داد .پس از وقفه ای دوســاله ،اداره کنندگان ارکستر
از وجــود رهبران دیگر نیز بهره بردند .اما در نهایت ،شــرایط
ارکســتر به ثبات الزم نرسید و دوباره از کار باز ماند .با سپرده
شدن ارکسترها به بنیاد رودکی در سال ۹۴ساختار انها بازتعریف
شده و در بازگشایی دوباره ارکستر ملی باز هم فرهاد فخرالدینی
ســکان هدایت ارکســتر را به عهده گرفت .در سال ۹۵بس از
استعفای مجدد فخرالدینی رهبری ارکستر به فریدون شهبازیان
سپرده شد و نام ان از ارکســتر موسیقی ملی به ارکستر ملی
ایران تغییر پیدا کرد .شــهبازیان با رویکردی نوین در رپرتوار
ارکستر و اســتفاده از توانایی های خود در زمینه اهنگسازی
و تنظیم ارکســتر توانست اجراهای ارکســتر را به بیشترین
تعداد اجراهای ســاالنه در تاریخ تاسیس ان برساند و این امر
با استفاده از نوازندگانی با میانگین سنی ۲۵سال محقق شد.
ارکستر ملی ایران اجرای اثار متنوعی از اهنگسازان معاصر با
همراهی خوانندگان و نوازندگان ایرانی در سنین مختلف را در
شــهرهایی مانند خرم اباد ،زنجان ،اصفهان ،سمنان ،بجنورد،
کرج ،ساری در کارنامه خود داشته و با همه فراز و نشیب ها تا
به امروز به فعالیت خود ادامه داده است.
3
علی اکبر صفی پور مدیرعامل بنیاد رودکی در گفتگو با «هنرمند»؛
نود و هشت سال شکوفایی
ارکسترهای ملی و سمفونیک است
چهارشنبه 4اردیبهشتماه 1398سالدوازدهم شمــاره 1068
www.honarmandonline.ir
موسیقی
MUSIC
ویژه کنسرت ارکسترملی ایران
یادداشت
نسیمبنی کمالی
بنیاد رودکی طی 3سال تصدی مدیریت دو ارکستر ملی ایران و ارکستر سمفونیک تهران این دو ارکستر
را از حواشــی دور کرده و در مسیر ثبات و رشد قرار داده است .علی اکبر صفی پور مدیرعامل بنیاد رودکی
در این مصاحبه ضمن تشریح اقدامات و دستاوردهای دو ارکستر ،بر ارتقاء جایگاه ارکسترها تاکید کرد.
بنیاد رودکی با چه رویکردی به مدیریت ارکسترهای ملی ایران و سمفونیک تهران ورود کرده است؟
داشــتن ارکســتر منظم و هماهنگ ،با اجرایی درخور پیشینه و فرهنگ یک کشور ،از جمله افتخارات هر کشور محسوب
می شــود .با چنین رویکردی ،ارکســترها اجزای مهم هنر و فرهنگ ما به شــمار می روند و امور انها با حساسیت خاصی
توســط مسئوالن عالی کشور پیگیری می شــود .بر این اساس وظیفه مدیریت ارکستر ملی ایران و سمفونیک چند سالی
اســت که برعهده بنیاد رودکی نهاد شده و ما درصدد هســتیم که هر انچه در توان داریم برای بهبود عملکرد انها انجام
دهیم .سیاست های مدیریتی بنیاد رودکی در خصوص ارکسترها به چند بخش تقسیم بندی می شود که شرح مختصر انها
عبارتست از -1 :سازماندهی ارکسترها ،تفکیک ارکستر ملی و سمفونیک ،تعیین رهبران دائمی دو ارکستر ،انتخاب مدیران
مربوطه و جذب نوازندگان سازهای مختلف -2 .برنامه ریزی های اموزشی چه در بخش داخلی چه در بخش بین المللی بر
اســاس اهداف مشخص شــده و امضای تفاهم نامه هایی برای تحقق این برنامه ها -3 .تدوین لیست اجراهای داخلی و بین
المللی .الزم به ذکر است که در سه سال گذشته روند اجراها هم از نظر کمی و هم از نظر کیفی رشد مناسبی داشته است و
ارکسترها به توالی و تناوب در هر ماه در تهران ،شهرستان ها و سایر کشورها اجراهای موفقی داشتند که امیدواریم این روند
در سال های اتی نیز با کیفیتی بهتر پیش برود.
برنامه های شما برای دو ارکستر در سال 97تحقق پیدا کرد؟
برنامه هایی که برای ارکسترها داشتیم با کمی اغماض محقق شد .این که می گویم با کمی اغماض به این دلیل است که
برنامه های ما در حوزه اجراهای شهرستان ها و اجراهای بین المللی طبق انچه انتظار و برنامه ریزی کرده بودیم ،محقق نشد
و علت ان هم شــرایط حاکم بر اقتصاد کشــور بود که ما را مکلف به صرفه جویی در هزینه ها و کاهش برنامه ها می کرد.
البته سفرهای خارجی خوبی هم داشتیم که با وجود محدودیت های بودجه انجام دادیم که اجرا در روسیه برای بازی های
جام جهانی فوتبال و شرکت در هفته فرهنگی ایران در اذربایجان بود .اجراهای ما در تاالر وحدت هم به خوبی پیش رفت
و هر دو ارکستر ما در جشنوراه موسیقی فجر اجرا کردند که ارکستر ملی در افتتاحیه حضور داشت .دعوت از رهبران بین
المللی در ارکسترها و چند اجرا در شهرستان ها هم از جمله اهدافی بود که طبق برنامه ریزی های صورت گرفته به خوبی
انجام شد.
در اجراهای دو ارکستر چه اولویت هایی مدنظر شماست؟
اســتفاده از رهبران داخلی و خارجی در ارکسترها و همچنین استفاده از قطعات اهنگسازهای ایرانی اولویت بنیاد رودکی
اســت .تالش و تمرکز ما بر استفاده ارکسترها از قطعات اهنگسازهای ایرانی است که البته ناگفته نماند که نواختن اثار و
قطعه های ناب بین المللی هم یکی از اولویت های مدنظر ما به شمار می رود .نواختن این قطعات به روند رشد ارکسترهای
ما کمک فراوانی می کند .نمونه این اثار اجرای ارکستر سمفونیک تهران در روزهای پایانی سال گذشته است که قطعه نهم
بتهون توسط این ارکستر اجرا می شود .این قطعه جزو سخت ترین اثار موسیقی کالسیک محسوب می شود .این اجرا ازمون
خوبی برای شناخته تر شدن توانمندی های ارکسترهای ما است.
از نظر امکانات و زیرساخت ها وضعیت ارکسترها به چه صورت است؟
موسیقی ارکسترال در کشور ما چندان مسبوق به سابقه نیست و نسبت به تاریخ موسیقی ما ،این نوع موسیقی بسیار جوان
است .به همین نسبت امکانات و ظرفیت های این نوع موسیقی هم پیشرفت قابل توجهی نداشته است .بر اهل فن و اگاهان
موسیقی ،پوشیده نیست امکانات و شرایطی که ارکسترهایی ما از ان بهرمند هستند دارای کمبودهایی است .بخاطر همین
کمبودها نباید انتظار داشت که ارکسترهای ما در طراز جهانی باشد و به خوبی انها و بدون هیچ نواقصی اجرا کنند .تالشی
که رهبران ارکستر و نوازندگان جوان و پرتالش ما انجام می دهند تا حدودی نواقص امکانات را جبران می کند اما به هر حال
امکاناتی که ارکسترهای کشورهای صاحب نام در موسیقی ،در اختیار دارند با امکانات ما قابل مقایسه نیست .ارتقاء امکانات و
زیرساخت های ارکسترها جزو برنامه های اتی ما است و انشااهلل انجام این مهم نیز در اینده میسر می شود.
یکی از انتظارت از ارکستر ملی و سمفونیک ،اجرای اثار مناسبتی ملی و مذهبی است .خط مشی بنیاد رودکی
در این خصوص چه بوده است؟
در مورد اثار مناسبتی در سه سال گذشته در کنار اثار دیگری که داشته ایم ،برای مناسبت های ملی ،دفاع مقدس و ایین های
مذهبی ،اجرای متنوعی را برنامه ریزی و اجرا کرده ایم .ما خود را مکلف می دانیم که درتولید این اثار سهیم شویم .ما در این
چند سال سمفونی وحدت اقوام را با همکاری با یکی از اداره های کل استانی در تاالر وحدت اجرا کرده ایم .سمفونی روح اهلل،
محمود توسلیان /منتقد
ایثارگران ،پیروزی و هم اکنون سمفونی دفاع مقدس درحال ساخت و اجرا است .لذا
در حوزه انقالب اســامی و دفاع مقدس سعی شده است که اجراهای خوبی داشته
باشیم .در سال گذشته ،همزمان با سالگرد پیروزی انقالب اسالمی ،ارکستر ملی در
جشنوراه موسیقی فجر حضور داشت و قطعات ملی و انقالبی را نواختند .در حوزه
ایین های مذهبی در محرم و صفر در این سال قطعه «نی نوا» استاد علیزاده توسط
ارکستر سمفونیک اجرا شد .ارکستر ملی هم چند قطعه مناسبتی در این ایام در تاالر
وحدت با حضور مقامات کشوری اجرا کرد .تاکید ما این است که این روند ادامه یابد
و اثار مناسبتی بخش مهمی از اجراهای دو ارکستر باشند.
شرایط ارکسترها را در سال 98چگونه می بینید؟
شــخصا معتقدم که هرچقدر از ابتدای عهده دار شدن مسئولیت ارکسترها توسط
بنیاد رودکی فاصله می گیریم شــرایط ارکسترها بهتر می شــود .سال 98را سال
شــکوفایی برای ارکسترها می بینم .سال 98سالی اســت که باید در سطح ملی
اجراهای بهتر و بیشــتری داشته باشیم و در سطح بین المللی هم با همکاری سایر
کشــورها اجراها از نظر کمی و کیفی رشد خواهد داشت .ما در سال اتی برای هر
دو ارکستر تالش کردیم که هر ماه یک رهبر میهمان دعوت کنیم چرا که حضور و
کالس های اموزشــی انها در کیفیت و تنوع بخشی اجرای ارکستر ها موثر است .در
حوزه جذب اسپانســر و سرمایه گذاران خصوصی ،قصد داریم با برنامه های مدون
اقدام به جذب اسپانسر کنیم و روز به روز به سمت و سوی اجرای برنامه هایی که
هزینه های ســنگینی می طلبد ،گام برداریم .بودجه دولتی کفاف بسیاری از برنامه
هایی که مد نظر ما قرار دارد را نمی دهد و این که بتوانیم بودجه ارکسترها را از اتکای
صرف به بودجه دولتی خارج کنیم یکی از مهمترین برنامه های ما در سال 98است.
لطفا توضیحی در مورد اجرای ویژه «سرو ازاد» ارکستر ملی ارایه دهید و
بفرمایید اجرای «سرو ازاد» در قالب چه سیاستی از ارکستر ملی می گنجد؟
اعتقاد من و همکارانم این اســت که ارکســتر ملی فضایی برای عرضه توانمندی
اهنگســازان خوب کشورمان ،رهبران ارکســتر و خوانندگان توانمند در چارچوب
استانداردهای یک ارکستر ملی است .بنابر این این ارکستر ،سیاستی انبساطی دارد
و خارج از برخی انحصارهای مرســوم می خواهد حلقه واسطی میان هنردوستان و
هنرمندان ایرانی برقرار کند .البته در این میان حتما ســطح کار نیز سنجیده می
شــود و اساسا وجود مدیرهنری به خاطر چنین الزاماتی است .تالش می کنیم در
اجراهای متعدد رپرتواری متفاوت به مخاطب موسیقی دوست ارایه شود؛ با چنین
پیش فرضی اجرای «سرو ازاد» قابل ارزیابی است.
دعوت از رهبر میهمانی از کشور ارمنستان با چه هدفی صورت می گیرد؟
واقعیت این است که ما نیاز داریم با تعامل با کشورهای مختلف ،خصوصا کشورهای
صاحب سبک در موسیقی کالسیک توان تخصصی خودمان را در حوزه موسیقی باال
ببریم .حضور رهبران میهمان اورده ای برای نوازندگان ما ،موسیقی دوستان و عالقه
مندان به رهبری ارکســتر است .بنیاد رودکی در سال های اخیر با دعوت از رهبران
سرشــناس جهانی مانند «ریکاردو موتی » تالش کرده بخشی از ماموریت خود در
توسعه توان موسیقی کشور را به انجام رساند؛ این فرایند در اینده نیز ادامه خواهد
داشت و تالش ما این است که از یک سو توان نوازندگان ایرانی و از دیگر سو ذائقه
موسیقایی مخاطبانمان رشد کند.
دعوت از اقای «روبن اســاتریان» بر مبنای ذکر شده صورت گرفت .در نهایت همه
تالش و امید ما این است که ماموریت های تعریف شده برای بنیاد فرهنگی هنری
رودکی به بهترین شکل به انجام برسد.
مهدی امامی خواننده میهمان ارکستر ملی ایران؛
نظرتان راجع به قطعاتی که اجرا می کنید چیست؟
اثاری که در این کنسرت اجرا می شوند به اهنگسازی پیمان سلطانی
است که هنرمندی خالق ،جدی و کاربلد است .یکی از دالیل مهمی
که پذیرفتم در این اجرا حضور داشته باشم اثار زیبای اقای سلطانی
است .نگاه ایشان در اهنگسازی براساس مبانی موسیقی دستگاهی،
ملودی پردازی بدیع ،تنظیم و هارمونی پیچیده ،مدالســیون های غیر
تکراری و استفاده از اشعار زیبا و پرهیز از عوام زدگی است که از نظر
بنده قابل ستایش است.
کنسرت سرو ازاد محصول همکاری ارکستر ملی ایران و پیمان سلطانی
در مقام اهنگســاز اســت .اما در بدو امر چند پرسش ،ذهن شنونده ی
پرسشگر و گوشی که تفکر نقادانه را در دستور شنیدارش قرار داده است،
ایجاد می شــود .نخست این که این ترکیب تا چه حد می تواند همگون
باشد و ایا اصوال این همگونی در راستای مسیر مدنظر اهنگساز خواهد
بود یا نه؟
برای نزدیک شــدن به پاسخ این پرسش ها -نه لزوما انچنان که همه را
متقاعد کند -الزم اســت نگاهی به ساختار ارکستر ملی و اثار اهنگساز
داشــته باشیم .ارکستر ملی ،انچنان که از عنوانش بر می اید ارکستری
است متشــکل از مجموعه ای با قواعد حاکم بر فرهنگ موسیقایی یک
ملت و پیرو ان ارکســتر موسیقی ملی ایران ،می بایست به لحاظ وجود
ســازها ارکستری باشد متشکل از ســازهای ایرانی که اثار اهنگسازان
ایرانی را اجرا کند .از همین اغاز و با توجه به اینکه ارکستر موسیقی ملی
ما عمدتا از ســازهای کالسیک غربی و اندکی ساز ایرانی تشکیل شده
است ،با یک تناقض ذاتی و عمیق روبرو می شویم .ارکستر موسیقی ملی
در ایران از سال های اغازین تاکنون-جدا از ساختاری که می دانیم -در
حوز ه انتخاب رپرتوار هم چندان ملی نبوده است .اگر نخواهیم بگوییم که
خیلی از اوقات رفتاری انحصاری با اثار انتخاب شده داشته است ،چندان
هم متنوع و ملی نبوده اســت .در واقع اصوال ارکستر موسیقی ملی ما با
انتخاب رهبر به سمت موسیقی های مورد عالقه ی ان رهبر میل داشته
است و حتی گاهی اثار موزیسین های ملل دیگر را نیز اجرا کرده است.
در چنین شرایطی است که پیمان سلطانی تصمیم می گیرد قطعاتی از
ساخته های خودش -البته قطعاتی عمدتا با رویکرد میهنی و عاشقانه -با
چنین شرایط متناقضی اجرا شود .پیمان سلطانی اهنگسازی است که
ریشه در موسیقی ردیف دستگاهی دارد و اغلب می دانیم که با نوازندگی
سازهای ایرانی کارش را اغاز کرده است و بعد ها به منظور گسترش زبان
موســیقایی اش رو به جانب غرب کرده و تالش داشته است که بین دو
سنت موســیقی-تک صدایی ایرانی و چندصدایی غربی -تفاهم برقرار
کند (امری که برخی از اهنگسازان ایرانی در طول سالیان گذشته اوقات
بسیاری صرف ان کرده اند) .با این وجود پیمان سلطانی بر اساس شواهد
موجود از اولین قدم هایش این سعی را کرده و در هر گامی که بر داشته
اســت ،تالش نموده تا بتواند موســیقی ایرانی را با معیارهای موسیقی
پلی فونیک عرضه کند .با وجود موزیسینی مانند سلطانی که در اثارش
قابلیت ها و مولفه های موسیقی غربی را لحاظ می کند ،وجود ارکستری
که واجد شرایط ایرانی غربی باشد ،ارکستری مثل ارکستر فعلی موسیقی
ملی ایران شــاید بتواند ترکیب همگونی باشد .می ماند انتخاب کالم و
خواننده که در اثار سلطانی جایگاه متمایز و متفاوتی دارد .با وجود البوم
«ایرانه خانم» (که به زودی منتشــر خواهد شد) و پا به بازار موسیقی
نگذاشته است و البومی مانند «سعدی خوانی» که روی بازار را به خود
دیده است ،می توان دریافت که سلطانی رویکردی ستاره گرا به موسیقی
اوازی ندارد و هر جا که الزم بداند از هر رنگ صوتی به نفع اثرش بهره
می برد؛ کما اینکه در کنسرت «سرو ازاد» از صدای مهدی امامی ،پارسا
حسن دخت و علیرضا وکیلی منش در این رپرتوار بهره می جوید .با تمام
این تفاصیل و تفاسیر باید منتظر بود و دید ان ارکستر نه چندان همگون
با عنوان خویش می تواند در همگونی با رپرتوار «سرو ازاد» قرار بگیرد یا
یک تناقض دیگر شکل می گیرد؟
علیرضا وکیلی منش خواننده میهمان ارکستر ملی ایران؛
ممیزی های بیش از حد
هنرمندان را دلزده می کند
مهدی امامی خواننده موســیقی کالســیک ایرانی است ،وی
فارغ التحصیل مهندســی عمران ،مقدمــات اواز ،تمبک و دف
را نزد پدرش اســتاد احمد امامی اموخت .از سال ۱۳۷۶به طور
جدی به فراگیری ردیف اوازی موســیقی ایران پرداخت .ابتدا
از حسن ادیب ردیف اســتاد عبداهلل دوامی را فرا گرفت سپس
نزد محســن کرامتی رفت تا شــیوه و ردیف استاد سید حسین
طاهرزاده و استاد محمد رضا شجریان را بیاموزد .در سال ۱۳۸۵
در کالس های تحلیل ردیف و اواز استاد محمد رضا لطفی شرکت
نمود ،از سال ۱۳۸۶به کارگاه استاد محمد رضا شجریان راه یافت
و تا سال ۱۳۹۱از محضر ایشــان بهره جست .هم چنین نوازندگی
سنتور را در محضر اساتیدی چون حسین شکوفا و مسعود شناسا
فرا گرفت و با ردیف های سازی اساتید میرزاعبداهلل ،ابوالحسن
صبا و فرامرز پایور اشنا گردید .وی در این اجر به عنوان خواننده
میهمان با ارکستر ملی ایران حضور دارد .به همین بهانه با مهدی
امامیگفتگوییانجامداده ایمکهدرادامهمی خوانید:
باید منتظر ماند
تفاوتدراهنگسازیوتنظیمپیمان
سلطانی را خاص کرده است
نتیجه این همکاری را چگونه می بینید؟
همه اعضا و دســت اندرکاران تالش زیادی کردند تا این اجرا نتیجه
مطلوبی داشــته باشد .امیدوارم در پایان اجرا بتوانیم رضایت صاحب
نظران و مخاطبان را جلب کنیم.
ایا ممکن است به نقاط قوت و ضعف در این اجرا اشاره کنید؟
همان طور که گفتــم نقطه قوت این اجرا قطعــات تاثیر گذار اقای
ســلطانی و اجرای ان توسط ارکستر ملی است .به نظر من این اجرا
جزو معدود اجراهایی اســت که ارکستر ملی از تکرار مکررات دوری
می کند و قطعات جدید و متفاوتی را اجرا می کند.
از نقاط ضعف هم مشــکالت همیشــگی که بر سر راه اجراهاست از
بی نظمی های مسائل اداری و مجوزها گرفته تا مسائل مالی و علیرغم
تالش مســئوالن باز هم گریبان گیر هنرمندان است .در این اجرا هم
متاســفانه برخی از این قطعات زیبا به دلیل متن اشــعار در بخش
ممیزی مجوز اجرا نگرفتند که تاســف بار است و هنرمندان را دلزده
کرده و می رنجاند .این اتفاق در این اجرا نیز برای من و اقای سلطانی
پیش امد چرا که یکی از تصانیف به دلیل نگرفتن مجوز حذف شــد
اما با تمام مشکالتی که بر سر راه هست میدان را خالی نمی کنیم و
با تمام وجود به احترام مخاطبان موسیقی هنری در راه می مانیم به
امید اجرایی تاثیرگذار و به یادماندنی.
علیرضا وکیلی منش خواننده اواز ایرانی و مدرس صداسازی در
تیرماهسال۱۳۶۱درمحلهیبارکشهریارمتولدشد.اولیناستاداواز
پدرشبود.پسازانشاگردیدرمحضراساتیدیچوناستادمحمد
علی کیان نژاد ،اســتاد کریم صالح عظیمی ،استاد سید نورالدین
رضوی سروستانی ،استاد حمیدرضا نوربخش و استاد محمد رضا
شجریان)را داشته ،اولین فعالیت موسیقی سینمایی اش در فیلم
سینمایی پسر مریم از ساخته های حمید جبلی است .همچنین در
سریال هایقفسیبرایپروازودوردستهامحصولشبکهموسیقی
تیتراژرااجراکردهاست.ازفعالیت هایویاجرایکنسرتموسیقی
سنتی ایرانی در فستیوال های خارجی از جمله کشورهای فرانسه،
چین،الجزایر،روسیه،چک،اتریش،قطر،مالزی،ترکیه،بلغارستان،
کویت ،اســلواکی است .وکیلی منش نیز در کنسرت «سرو ازاد»
به عنوان خواننده میهمان حضور دارد .گفتگوی «هنرمند» با این
خواننده را در ادامه می خوانید:
رنگ و بوی کارهای جناب ســلطانی از دیگر اثار به
وضوح قابل تشخیص است .در این کنسرت قطعات
عاشقانه و ملی میهنی از ســاخته های ایشان اجرا
خواهد شد که به اثاری چون عاشق ،ایران جوان ،ای
انسان ،ای وطن ،میهنم سالم ،ایران هنگام کار است و
....می توان اشاره کرد.
نظرتان دربار ه اثاری که اجرا می کنید چیست؟
یکی از مشخصه های اثار جناب پیمان سلطانی چه در اهنگسازی و چه در
تنظیم متفاوت بودن انها در نگاه ملودیک ،ارکستراسیون و هارمونی های
متفاوت در اثر است که تنظی م ها و ساخته ها را خاص و ویژه کرده است.
رنگ و بوی کارهای جناب سلطانی از دیگر اثار به وضوح قابل تشخیص
است .در این کنسرت قطعات عاشقانه و ملی میهنی از ساخته های ایشان
اجرا خواهد شد که به اثاری چون عاشق ،ایران جوان ،ای انسان ،ای وطن،
میهنم سالم ،ایران هنگام کار است و ....می توان اشاره کرد.
نتیجه این همکاری را چگونه می بینید؟
پیشتر با ارکستر ملی به رهبری اقای همایون رحیمیان ،ارکستر مجلسی
به رهبری اقای نادر مشایخی ،ارکستر سمفونیک صدا و سیما به رهبری
زنده یاد محمد بیگلری پور تجربه همکاری داشــته ام ولی قطعاً تجربه با
ارکستر ملی ایران با رهبری اقای روبن اساتریان اتفاق مبارکی برای بنده
خواهــد بود .البته جا دارد از زحمات اقای نادر مرتضی پور برای همکاری
یشان به عنوان رهیر رزیدنت تشکر و قدردانی نمایم.
لطف ًا راجع به نقاط قوت و ضعف این اجرا توضیح دهید.
ن ها نام بردم و
نقاط قوت این اجرا حضور در کنار عزیزانی اســت که از ا
برای من کسب تجربه از این عزیزان باعث افتخار است و اما یکی از نقاط
ضعف این اجراها عدم تبلیغات و اطالع رسانی به موقع و کامل است که
برای ارکستری با نام ملی جای تاسف است که چند بیلبورد شهری نباید
برای چنین ارکســتری تعریف شود و بتوان در مواقع نیاز از انها استفاده
کرد .
4
علیرضادریایینوازندهکمانچهوویولن؛
چهارشنبه 4اردیبهشتماه 1398سالدوازدهم شمــاره 1068
www.honarmandonline.ir
موسیقی
MUSIC
ویژه کنسرت ارکسترملی ایران
گفتگو
تبلیغات غیرواقعیدرفضای
مجازیبهضررهنرمنداناست
علیرضا دریایی ،متولد شهریور ۱۳۶۷در تهران ،فراگیری موسیقی را از ۱۱سالگی با ساز ویولن نزد اقایان رحمان شانه،
منصور تجویدی و شاملو کاربند شروع کرد .او پس از ان به توصیه و تشویق ناصر ایزدی نزد اردشیر کامکار فراگیری
کمانچه را از سال ۸۴شروع کرد .از سال ۱۳۸۲با گروه هایی نظیر نوروز ارشد طهماسبی ،خورشید مجید درخشانی،
ارکستر سیمرغ حمید متبسم ،محمدرضا درویشی ،هومن خلعتبری ،همایون شجریان ،اشتیاق علی اصغر عربشاهی،
علیرضا قربانی ،ابیدر بهرام ساعد ،راز و نیاز ساالر عقیلی ،برف خوانی علی قمصری ،مهر ناصر ایزدی ،فوژان حمیدرضا
دیبازر ،وغیره همکاری داشــته است .دریایی همچنین در البوم هایی «چون عاشق می شویم» پیمان سلطانی ،ساالر
عقیلی« ،لحظ ه ناب» مجید درخشانی« ،یار مست» مجید موالنیا ،ساالر عقیلی« ،راپسودی بختیاری» پیمان سلطانی،
«ویر» (ارژنگ سیفی زاده ،شادروان مســعود بختیاری)« ،بهان ه تو» ناصر ایزدی ،مهدی فالح« ،گفت و شنید» پیمان
سلطانی« ،خروش» مجید درخشانی ،مجتبی عسگری« ،سراسر مه» ارش کامور ،محمد معتمدی)« ،سیمرغ» حمید
«می جان» علیرضا شاه محمدی و غیره همکاری داشته است .وی در این کنسرت سرو ازاد
متبسم ،همایون شجریانِ ،
به اهنگسازی پیمان سلطانی به عنوان سولیست حضور دارد .با علیرضا دریایی گفتگویی انجام داده ایم که می خوانید:
نادرمرتضی پور،رهبرمقیمارکسترملیایران:
ارکستری جوان و تازه نفس
ارکسترهای ملی و سمفونیک زیرنظر بنیاد رودکی و معاونت تولید
هنر و اموزش این بنیاد ،برنامه ریزی و اداره می شــوند .نتیجه این
تجربیات دوساله ،نهایتاً به این تصمیم منجر شد تا ارکسترهای ملی
و سمفونیک مانند تمام ارکسترهای حرفه ای برای سهولت بیشتر در
انجام امور مربوط به رهبری ارکسترها یک رهبر مقیم (Resident
)Conductorداشــته باشــند ،به این معنا که اگر قرار شــد در
طول فصل هنری ،ارکســتر ملی یا سمفونیک از رهبرهای مهمان
ایرانی یا غیر ایرانی ِخارج از کشــور دعوت کند ،رهبر مقیم تا زمان
حضور رهبر اصلی در تمرینات قبل از اجرا ،ارکســتر را اماده نماید
تا رپرتوار مورد نظر ارکستر را به دست رهبر اصلی بسپارد .این روش
دالیل متعددی دارد که به چند مورد ان اشــاره می شــود .معموالً
رهبرهای مهمان به دلیل مشــغله کاری ،نمی توانند مدت طوالنی
برای تمرین با ارکستر برنامه ریزی کنند .رهبر مهمان نباید برای این
موارد وقت زیادی بگذارد .او فقط باید بر نوع بیان (ارتیکوالسیون)
حاالت درونی و برداشــت خودش از قطعه کار کند .لذا رهبر مقیم
این تمرینات را انجــام می دهد .همینطور اگر به دلیلی برای رهبر
اصلی اتفاق یا مشکلی پیش بیاید ،رهبر مقیم می تواند با صالح دید
مدیریت ،شــورای فنی و
کارشناسان رپرتوار مورد
نظر را به سرانجام برساند.
رهبر مقیم می تواند خیلی از
رهبــر مقیــم می تواند
مسائل تکنیکی و استراتژیک را
خیلی از مسائل تکنیکی
برای ارکستر تعریف کند که با
امدن رهبر مهمان مجددا ً مطرح و اســتراتژیک را بــرای
ارکستر تعریف کند که با
نشود.
امدن رهبر مهمان مجددا ً
مطــرح نشــود .از دیگر
موارد بحث هزینه هاست که به خصوص در شرایط اقتصادی فعلی
می تواند در زمینه دستمزد و اقامت عوامل مهمان صرفه جویی شود.
لذا بدین منظور پیشنهاد رهبر مقیم از طرف مسئولین بنیاد رودکی
پذیرفته شد و این اقدام برای اولین بار بعد از انقالب در ارکستر ملی
و برای اجرای کنسرت «سرو ازاد» به اجرا درامد و این مسئولیت به
عهده من گذاشته شد .در طول تمرینات قبل از حضور رهبر اصلی،
قطعات با حضور اهنگساز تمرین و به کلیات و جزئیات ان پرداخته
شد .مواردی با خوانندگان قطعات تمرین و یاداوری شد .طی پنج
جلســه سه ساعته تمرین ،ارکستر ۱۳قطعه را تمرین کرد که فکر
می کنم قرار است دوازده قطعه اجرا شود.
ارکســتر ملی ،ارکستر جوان و خوبی اســت که طی چند سال
تمرین و اجرا تجرببات بســیار خوبی کسب کرده است که البته
تا رســیدن به نقطه ایده ال و ممتاز زمان الزم اســت که به نظر
من دور از دسترس نیســت و به زودی شاهد ان خواهیم بود و
ارکســتر ملی در حال حاضر هم از سطح خیلی خوبی برخوردار
است.
ارکســتر به خوبی موفق بــه اجرای اثار اقای ســلطانی به عنوان
اهنگساز کنسرت «سرو ازاد» شده اند .اقای پیمان سلطانی هم در
زمره اهنگسازانی است که هم تکنیک های اهنگسازی را می داند و
درســت رعایت کرده و هم سالیق شنونده را درنظر گرفته اند .اما
شــنونده در تاالر وحدت نباید انتظار اجرای ضبط شده روی CD
را از اجرای ارکســتر داشته باشد و یا بالعکس .چون اجرای ارکستر
ویژگی ها و جذابیت های خاص خودش را دارد که ضبط روی CD
با ان متفاوت است.
اهنگسازی جدا از تحصیالت اکادمیک موسیقی ،از همه مهم تر
ذوق و قریحــه اســت همراه بــا تجربه .بنابراین شــنونده عام،
مجموعه ی این عوامل دخیل در اهنگســازی را می شــنود و بنا
به ســلیقه اش نظر می دهد؛ یا می پسندد یا نمی پسندد که امری
اســت طبیعی .در این برنامه قطعات متنوع و کوتاه هستند که
من فکر می کنم مخاطبان خــودش را دارد ،ضمن اینکه بعضی
اثار برای شنونده یاداور خاطره است.
امیــدوارم بنیاد رودکی و مدیران و مســئولین زیربط در رابطه
بــا ارکســترهای ملــی و ســمفونیک از ادامه ی راهــی که در
پیش گرفته اند دلســرد نشــوند و با ایجاد تنــوع در رپرتوارها،
برنامه ریزی های جذاب اموزشــی و اجرایی و ...و همچنین پایان
دادن به انحصارطلبی و حضور مکرر اشــخاص ،از بروز کسالت و
دلسردی در نوازندگان و سایر هنرمندان در رابطه به ارکسترها،
فصلی نو را شروع نماید .با ارزوی توفیق هر چه بیشتر
لطفا درباره نتیجه همکاری تان با پروژه سرو ازاد توضیح دهید.
این همکاری در نتیجه و توالی یکسری همکاری هایی از قبل با اقای سلطانی است .من
حدود نه سال است که ایشان را می شناسم و اولین همکاری بنده با ایشان در پروژ ه ای
بنام «راپســودی بختیاری» بود که من در ان جا به همراه یکی از دوستانم اقای سهیل
مخبری یک دونوازی کمانچه به همراه ارکستر داشتیم .در بخش هایی از کار به صورت
همنوازی و بخش هایی هم جداگانه حضور داشتیم .بعد از ان کارهای دیگری را نیز در
خدمت شان بودم که یک سری از انها منتشر شده اند و تعدادی هم در دست انتشار است.
تعدادی از کارهایی که در حال حاضر در ارکستر اجرا می شوند قبال ضبط شده اند و چون
من هم به عنوان نوازنده کمانچه در انها ساز زده ام با این اثار اشنایی دارم.
اما در مورد نمونه هایی جدید مانند کنســرتو برای کمانچه این چنین نیســت .به نظر
من این که فردی در جایگاهی بیش از ان چیزی که اســت قرار بگیرد می تواند برایش
خطرناک باشد .خیلی از اشخاص در فضای مجازی هستند بیش از انچه که هستند برای
خود تبلیغ می کنند و جایگاه های کاذب برای خود ایجاد می کنند .به نظر من این یک
ضرر بزرگ است چرا که در موسیقی جایگاهی فراتر از انچه که هست برای خود ساخته،
بنابراین مانع رشد خودشان می شوند .قطعه ای که به عنوان سولیست در این کنسرت
خیلی از اشخاص
در فضای مجازی
هستند بیش از
انچه که هستند
برای خود تبلیغ
می کنند و
جایگاه های کاذب
برای خود ایجاد
می کنند.
قرار است اجرا کنم قسمت سوم از کنسرتو برای کمانچه است و پیچیدگی ها و سختی های خودش را
دارد اما تمام تالشــم را برای یک اجرای موفق انجام خواهم داد .قطعاً فرصت خوبی برای من اســت تا
خودم را محک بزنم .بخش هایی از این قطعه فراتر از تکنیک من است که باید خودم را به یک اجرای
مناسب و موفق تا حد امکان نزدیک کنم.
ایا در تمام قطعات این کنسرت حضور دارید؟
به غیر از دو قطعه در تمام قطعات نقش دارم ،اما چون با کالم هستند و سولیست اصلی خواننده است
من به همراه خواننده خط های کنترپوانتیک اجرا می کنم .در تمام قطعات نقش کمانچه بسیار پررنگ
اســت .این از ویژگی های کارهای اقای ســلطانی اســت که به کمانچه نقش بسیار مهمی در ارکستر
می دهند .همانطور که اشاره کردم یک بخش از کنسرتوی کمانچه را اجرا می کنم .این اثر برای کمانچه
و ارکســتر نوشته شده اســت .کنسرتو در لغت به معنی مقابله است ولی به قطعه ای که یک سا ِز تنها
در کنار یک ارکستر شروع به نواختن می کند کنسرتو می گویند .در فرم شناسی موسیقی کنسرتوها
دارای سه بخش یا سه موومان هستند که موومان اول تند یا نیمه تند اجرا می شود ،موومان دوم خیلی
مالیم و موومان سوم نیز پر جنب و جوش تر از قسمت اول است .در این کنسرت ما فقط موومان سوم
از کنسرتو را اجرا خواهیم کرد.
حرکتیم .پرداختن به وطن و این مفهوم ،جدای از تعاریفی که
داریم در کار پیمان سلطانی نمود اگاهانه ای دارد و می شود
ساعت ها راجع به این دغدغه با ایشان گفتگو کرد.
محسن حسینی شاعر و ترانه سرا؛
همکاری با پیمان سلطانی
تجربه ارزشمندی برایم بود
ایا تجربه کار با اهنگسازان دیگری نیز داشته اید؟
بله در زمینه موسیقی پاپ همکاری محدودی داشته ام ،اما
چند سال پیش نیز توسط دوستی به یکی از اهنگسازانی
که در زمینه موسیقی دستگاهی ایرانی کار می کنند معرفی
شدم ،در واقع به هم معرفی شدیم و بعد از چند بار گفتگویی
که در رابطه با موضوع داشتیم ،متوجه شدم که ذهنیت های
ما نسبت به شعر ،جهان اطراف و چیزی که باید یک همکاری
را شکل دهد به طور کلی از هم دور است ،به همین دلیل این
ارتباط قطع شد و همکاری مان به سرانجام نرسید .تا اینکه با
استاد سلطانی اشنا شدم و می توانم با جرئت بگویم که ایشان
ی اســت که نسبت به کاری که انجام می دهد
یکی از افرد
کام ً
ال در اگاهی ست.
محسن حسینی شاعر و ترانه سرا که در کنسرت سرو ازاد اولین همکاری اش با پیمان سلطانی رقم خورده است .وی از این
همکاریبهعنوانگرانسنگ ترینتجربهکاری اشیادمی کند.بااینخوانندهگفتگوییداشتیمکهدرادامهخواهیدخوانید:
شــیوه ی کار و نحوه همکاری تان برای سرودن اشعار به چه
شکل بود .لطف ًا درباره همکاری تان با اهنگساز کنسرت «سرو
ازاد» توضیح دهید.
پیمان سلطانی اهنگسازی است که ساحت هنر و بخصوص ادبیات و
مکاتب ادبی را خیلی خوب می شناسد و در دامن ادبیات رشد کرده
و ساعات اجتماعی مهمی را از سرگذرانده است ،اساتید درجه یکی
داشــته و جهان بینی خاصی دارد ،به همین سبب کار با ایشان در
واقع اسان و سخت است .درک صحیح پیمان سلطانی از ادبیات ،کار
من شاعر هم اسان می کند و هم سخت .اسان از این روی که
را برای ِ
ایشان کام ً
ال درک می کند که یک شاعر چقدر به کارش مسلط است،
چه ریز ه کاری هایی در شعرش دارد ،چه تکنیک ها و چه زبانی را به
کار می برد و چقدر بر تناسب زبان با موضوع اشراف دارد و سخت از
این نظرکه ایشان وسواس شدید و سخت گیری های خاصی نسبت به
کار دارند و هرگز ساده از کنار واژه ها عبور نمی کنند .شیوه همکاری
ما به این شکل بود که استاد سلطانی ملودی هایی که در نظر داشتند
را برای من می فرستادند و من بر اساس وزن های منطبق با ملودی
شعر را می نوشتم.
این شعرها حاصل ساعت ها تعامل و گفتگوی بین من به عنوان شاعر
و اقای ســلطانی به عنوان اهنگساز بود ،چرا که هم خودم به دنبال
بهترین زبان و لحن ،فضای متناســب و ترکیب های بکر و شاعرانه
بودم هم ایشان پیگیری بسیاری دارند که نتیجه کار به فرم اید ه الی
ن طور بوده که
بیانجامد .مثال درباره چهار شعری که با هم کار کردیم ،ای
حتی راجع به یک تک مصرع کوتاه ،روزها با هم گفت و گو داشته ایم
تا متناسب ترین ترکیب شکل بگیرد .خوشحالم از این بابت که لحظه
لحظه کار با اقای ســلطانی برای من ،درس بود وتجربیات جدی ای
به من داد ،در واقع باید بگویم که پیش تر وقتی شــعری می نوشتم
به شخصی که بخواهد ان را بخواند فکر نمی کردم ،منظورم خواننده
است نه مخاطب شعرم! کار با پیمان سلطانی و صحبت هایی که با من
داشتند به من اموخت که وقتی اثری بر روی ملودی نوشته می شود
و قرار است خوانده شود ،این اجازه را به ما نمی دهد که برخوردی که
در اشعار دیگر داریم را با ان هم داشته باشیم و باید به اقتضای کار به
چینش واژه ها و ترکیب ها بپردازیم .در اوایل اقای سلطانی عزیز با من
کمی سختی کشید چون من تجربه کمی در این زمینه داشتم .اما
هرچه پیش می رفتیم کار برایم ساده تر می شد .چون با ذهنیت ایشان
اشناتر می شدم و اموخته هایم را در کارهای بعد لحاظ می کردم و از
ن سنگی بود.
این بابت برای من تجربه گرا
تالقی من و پیمان سلطانی در مفهومی است به نام وطن .چیزی که
من را ســوای کار شعر و موسیقی به این شخص پیوند می دهد .من
معشوق وار به وطن نگاه می کنم و ایشان هم نگاه خودشان را دارند .اما
وطن هستی مشترکی ست که ما در پی ان هستیم و به سویش در
کار با پیمان
سلطانی و
صحبت هایی که با
من داشتند به من
اموخت که وقتی
اثری بر روی ملودی
نوشته می شود و
قرار است خوانده
شود ،این اجازه را
به ما نمی دهد که
برخوردی که در
اشعار دیگر داریم
را با ان هم داشته
باشیم و باید به
اقتضای کار به
چینش واژه ها و
ترکیب ها بپردازیم.
غالمرضا سلیمانی شاعر و ترانه سرا؛
پیمان سلطانی با ذهن خالق و سیال شان ،توانست ه اثاری ارزشمندی خلق کنند
غالمرضا سلیمانی شاعر و ترانه سرا جوانی اســت که اولین تجربه همکاری خود را با پیمان سلطانی برای کنسرت سرو ازاد
روایتمی کند.
شیوه ی کار و نحوه ی همکاری به چه شکل بود؟ لطف ًا
دربارههمکاری تانبااقایسلطانیتوضیحدهید؟
تلفیق شــعر و موسیقی غالباً به سه گونه صورت می پذیرد.
نخست اینکه اهنگســاز روی شعر شاعر ،ملودی را ساخته
و پرداخته می کند .بســیاری از تصانیف موفق ساخته شده
روی اشعار بزرگان ادبیات ایران در این دسته قرار می گیرند.
در طریقه دوم مواجه شــعر و موسیقی بدین گونه است که
اهنگساز و شاعر در کنار هم و با توافق ،بند یا بخشی از شعر شاعر را انتخاب
می کنند و ممکن است به ضرورت اثر از قبیل ساخت گوشواره های ترانه،
تغییراتی در شعر اصلی بدهند یا ابیاتی جدا از وزن اصلی شعر و بر اساس
ملودی سروده شود .در بسیاری از ترانه های امروز بویژه ترانه های پاپ این
روش اجرا می شود .سومین و سخت ترین شیوه تلفیق شعر و موسیقی این
است که اهنگســاز ملودی اثر را می سازد و در اختیار شاعر
قرار می دهد .غالباً این ملودی ها در اوزان عروضی نیستند و
بندها ،اوزان و ریتم های متفاوتی دارند .شاعر می باید بر اساس
ملودی ای که در اختیار دارد شــعر بسراید .این شیوه را در
گذشته در بسیاری از اثار موفق و ماندگار دید ه و شنیده ایم.
اثاری چون الهه ناز ،کاروان و ...از این قبیل هستند.
شیوه و نحوه ی همکاری بنده به عنوان شاعر در کنار اهنگساز
خوب کشــورمان ،اقای پیمان سلطانی به روش سوم است .اقای سلطانی
ماکت و ملودی اثر را در اختیار من قرار می دادند .با هم در مورد حال و هوای
اثر و انچه در فکر ایشان می گذشت صحبت می کردیم .ذهن شاعر از این به
بعد شروع به کشف ارتباط میان ریتم ها و کلمات می کند.
اشــعاری که در این کنسرت از من به همراه اثار زیبای اقای سلطانی اجرا
ایا با ملودی ها ارتباط برقرار کردید؟
من تخصصــی در این زمینه ندارم و نمی توانم از نظر فنی
راجع به ملودی ها حرف بزنم ،اما از لحاظ احساسی با تک تک
ملودی ها ارتباط خوبی برقرار می کردم و ساعت ها می شنیدم
و لحظه به لحظه با انها زندگی می کردم تا بتوانم متناسب
با فضای ملودی ســاخت ذهنی را بچینم ،چرا که وقتی با
جریانی ارتباط نداشته باشم و درکش نکنم هرگز نمی توانم
راجع به ان بنویسم یا حرفی بزنم.
باید بگویم در روزگاری که در هنر ایران ،مولف کمیاب است
و افق ســطحی و محدودی پیش روی خیلی از اهالی ان
است؛ پیمان سلطانی مولف است ،اطرافش را خوب می بیند
و درک صحیحــی از موقعیت خودش و دیگــران دارد .از
دوستی با ایشان خوشحالم چرا که بی دریغ اند و بسیار به
مناموخته اند.
در پایان ارزوی ســامتی و بهروزی دارم برای جناب استاد
سلطانی و اگر که الیق باشم در کارهای بعدی هم در کنار
ایشان هستم و چنان چه به هر دلیلی نباشم همیشه کارهای
ایشان را می شنوم ،چون دوستی و برادری ایشان را گرامی
می دارم و با اثارشان پیوند محکمی دارم.
می شوند بر اساس ملودی هستند.
نام تصانیفی که شعرشان به عهده من بوده عبارتند از «عاشق»« ،میهنم
سالم»« ،وطن من» و «یلدا»
با توجه به اشنایی کامل اقای سلطانی به موسیقی ایرانی و کالسیک و
همچنینذهنخالقوسیال شان،توانسته انداثاریارزشمندیخلقکنند
که جزو بهترین اثار روزگار ما هستند.
انچه می ســرودید مورد قبول اهنگساز بود یا با بحث و گفتگو
نهاییمیشد؟
در اکثر اوقات روی شــعرها با هم گفتگو می کردیم و ایشان با توجه به
اینکه شاعر هم هستند ،نکات مد نظرشان را می گفتند .این گفتگوها و
بازافرینی های شعر برای من تجربیات ارزشمندی ب ه همراه داشت.
در موسیقی فقط با ایشان همکاری داشته اید؟
خیر ،جدا از همکاری ام به عنوان شاعر در کنار پیمان سلطانی ،با اهنگسازان
و خوانندگان دیگری نیز به عنوان شاعر حضور داشته ام .اهنگسازانی چون
اقایان محمد جلیل عندلیبی ،پیمان خازنی و کاوه جمشیدی خوانندگانی
همچوناکبرگلپایگانی،ساالرعقیلی،غفارذابح،ایوبصادقینژادوخانم ها
زهره فیروزی و فائضه کامیاب.
5
پارسا حسن دخت خواننده میهمان در گفتگو با «هنرمند»؛
وزارت فرهنگ و ارشاد باید شان
مردم و فرهنگ را حفظ کند
چهارشنبه 4اردیبهشتماه 1398سالدوازدهم شمــاره 1068
www.honarmandonline.ir
موسیقی
MUSIC
ویژه کنسرت ارکسترملی ایران
پارسا حسن دخت خواننده جوان موسیقی کالسیک است وی فعالیت هنری خود را
از سن 10سالگی در رشته اواز در اصفهان نزد جناب طباطبایی اغاز کرد و فراگیری
اصول صداســازی و ردیف طاهرزاده نزد حمید رضا نوربخش شرکت در کارگاه اواز
استاد محمد رضا شــجریان انجام داد .برای تصنیف خوانی و وزن خوانی نزد کامیار
فانیان رفت و فراگیری اواز در مکتب اصفهان نزد اســتاد علی اصغر شاهزیدی را
اموخت .پارســا حسن دخت برای فراگیری اواز تخصصی نزد استاد پیمان سلطانی
رفته است .اجرای کنســرت های متعدد با گروه های کهن خاموش رهاب اریا و ....در
تهران ،اصفهان ،گرگان ،تبریز ،گنبد ،بندرترکمن ،بوشهر ،قونیه ،یونان ،فرانسه ،هند و
اتریش دانمارک سوئد و ...در کارنامه هنری وی است .با حسن دخت گفتگویی داشتیم
که در ادامه خواهید خواند:
درباره کنسرت «سرو ازاد» توضیح دهید؟
قرار است کارهای عاشقانه و ملی-میهنی اقای پیمان سلطانی را اجرا کنیم .مستحضر هستید که اقای
سلطانی یکی از اهنگسازان و تنظیم کنندگان شایسته کشورمان هستند.اثار ایشان بسیار فاخر و ارزشمند
است .بنده افتخار می کنم قطعاتی از ساخته های ایشان را اجرا می کنم .از نتایج این همکاری در این اجرا
می توانم به نقاط ضعف و قوتی اشاره کنم .حضور اقای مرتضی پور به عنوان رهبر رزیدنت و همینطور
اقای اساتریان به عنوان رهبر اصلی اجرا از نقاط قوت اجرای پیش رواست .درباره ارکستر ملی ایران باید
اشــاره کنم که ارکستر می تواند نوازندگان توانا ،حرفه ای و با تجربه تری داشته باشد .چرا که با عنوانی
چون ملی روبرو هستیم .در صحبت هایی که با مدیر ارکستر داشتیم نوازنده های ارکستر ملی از طریق
ازمون وارد ارکستر شده اند.
نظرتان درباره ارکستر ملی چیست؟
ما در تهران و حتی در شهرســتان ها اساتید با تجربه توانمندی داریم که شایسته نوازندگی در ارکستر
ملی هستند .بنیاد رودکی باید تصمیم بگیرد از این بزرگان دعوت به همکاری کند چرا که ارکستر ملی
ایران نماینده موسیقی تمام مردم ایران است و شایسته نیست که از کیفیت پایینی برخوردار باشد.اگر
صبا پاشایی
خواننده جوان موسیقی کالســیک ایرانی متولد
۱۳۶۳است که از ســال ۱۳۸۶با استاد غالمرضا
رضایــی فعالیت هنری خــود را در رشــته اواز
شــروع کرده است وی که کارشناس ارشد ادبیات
فارســی است به طور حرفه ای نزد اساتیدی چون
محمدرضا شجریان ،مجید کیانی ،محسن کرامتی
و پیمان سلطانی موسیقی و اواز را ادامه داده است.
پاشایی تئوری موسیقی را نزد اقایان محسن بافنده
و مهبد نبوی فراگرفته و یادگیری ریتم و تنبک را
نزد حسین مرشدپور نیز اموخته است .وی ساز سه
تار را نیز به عنوان ساز تخصصی خود نزد استاد نبی
احمدی فرا گرفته است .هم اکنون صبا پاشایی در
کنسرت «ســرو ازاد» همراه ارکستر ملی ایران به
عنوان همخوان حضور دارد.
یادداشت
رازمیکاوحانیان
رهبرگروهکرارکسترسمفونیکتهران
وزارت ارشاد و مسئولین ارکستر ملی ایران تصمیم بگیرند که این افراد در ارکستر ملی ساز بزنند باید
شرایط را نیز برایشان محیا کنند .شرایط مالی را برایشان فراهم کنند و شان و جایگاهشان را نیز حفظ
کنند .انتخاب رهبران حرفه ای و اهنگسازان توانمند را بدون ممیزی به کار بگیرد و فضایی را فراهم کند
که صداهای مختلف شنیده شوند .ما از تکرار مکررات ،شنیدن یک نوع صدای ثابت و دیدن چهره های
تکراری خسته شده ایم .ما با هشتاد میلیون انسان در جغرافیای ایران روبرو هستیم .با موسیقی به گونه ای
برخورد می شود که انگار در یک روستا با جمعیتی هزار نفره سروکار داریم .البته در حال حاضر نیز برخی
از نوازندگان ارکســتر توانا هســتند .برخی نیز بسیار با اخالقند و تعداد اندکی هم تجربه فعالیت مداوم
ارکسترال داشته اند .اما این اندک ها برای ارکستر ملی ایران کافی نیست.
از وزارت ارشاد به عنوان متولی عرصه فرهنگ و هنری چه انتظاراتی دارید؟
وزارت فرهنگ و ارشاد باید شان مردم و فرهنگ و تاریخ ایران را حفظ کند .ما کلنل وزیری را در ایران
داشته ایم .زحمات او نباید نادیده گرفته شود .جوانان ما هرچقدر هم که توانا باشند نباید نادیده گرفته
شــوند .بهتر است از انان در ارکسترهای کارگاهی و ارکسترهای کوچک تر استفاده شود و انها را اماده
ارکستر ملی در اینده ای نزدیک کرد.
نگار گرجیان
نــگار گرجیــان خواننــده جوان
موسیقی کالســیک ایرانی متولد
1360است .وی کارشناس گرافیک
است که از سال ۱۳۹۰شروع فعالیت
هنری خود را نزد اســاتیدی چون
پیمان سلطانی ،حسین علیشاپور،
غالمرضا رضایی و بانو پریسا واعظی
اغاز کرده و فراگیری تنبک و ریتم
را نیز نزد جناب حســین مرشدپور
اموختــه اســت .هم اکنــون نگار
گرجیان در کنســرت «سرو ازاد»
همراه ارکستر ملی ایران به عنوان
همخوان حضور دارد.
طبیعت ازاد چون سرو ازاد
پروژه ســرو ازاد با الهــام از معنای جاودانگی درخت ســرو که به
صــورت ازاد در طبیعت وجــود دارد و از زمان های کهن در تاریخ
ایران زمین وجود داشــته و بازگو کننده احساسات وطن دوستانه
و اســتواری و جاودانگی ایران است .همچنین ملودی های لطیف و
عاشقانه از نمونه های موسیقی ایرانی که اهنگساز اثر ،پیمان سلطانی
به خوبی توانســته اند ان ها را با رنگ امیزی جذاب در کنار یکدیگر
قرار دهد و برنامه ای پر محتوا توســط ارکستر با همراهی گروه کر
برای دوستداران موسیقی فراهم اورد .چنانچه واقف هستیم ،ایران
سرزمین شعر و کالم است و حضور گروه کر با اجرای اشعار میهنی
و عاشــقانه در تکمیل این مجموعه نقش مهمــی را به عهده دارد.
اینجانب رهبری گروه کر ارکســتر ســمفونیک تهران را که دارای
تجربه ای بسیار در انجام چنین کنسرت هایی است به عهده دارم و
با تمرینات مســتمر و جدی سعی در اجرای برنامه ای با کیفیت
داریم .در این کنسرت نیز حضور ۳سولیست تنور با اجرای سبک
اوازی دســتگاهی با بیان احساســات زیبا و عاشقانه به جذابیت
کنســرت می افزایند و اعضای ارکســتر با تالش و جدیت در این
امر بســیار پرتالش بوده و رهبری این برنامه را در مراحل اولیه و
تمرینات با جدیت کاری اقای نادر مرتضی پور به عهده داشته اند
و جهت اجرای این کنسرت ،اقای روبن اساتریان به عنوان رهبر
میهمان از کشــور ارمنستان می باشند که در کل مجموعه کاری
منسجمی برای اجرای برنامه از ابتدای تمرینات شکل گرفت.
گزارش«هنرمند» از افتتاحیه سی و دومین دوره نمایشگاه بین المللی کتاب تهران؛
6
کتابهموارهیکسفیرمهممیانملت ها است
چهارشنبه 4اردیبهشتماه 1398سالدوازدهم شمــاره 1068
www.honarmandonline.ir
فرهنگ و هنر
& ART
CULTURE
اخبار
میرزاده در تشریح جلسه کمیسیون اموزش مطرح کرد:
خسارت ۳۰۰میلیارد تومانی اموزش و پرورش
در مناطق سیل زده
سخنگوی کمیســیون اموزش و تحقیقات مجلس از گزارش بطحایی مبنی
بر خســارت ۳۰۰میلیارد تومانی اموزش و پرورش در مناطق سیل زده خبر
داد .ســیدحمایت میرزاده در تشریح نشســت امروز(دوشنبه 2اردیبهشت)
کمیســیون اموزش و تحقیقات مجلس گفت :در این جلسه وزیر اموزش و
پرورش گزارشی از وضعیت اموزشی در مناطق سیل زده ارائه کرد که بر این
اساس ،مجموع خســارت های اموزش و پرورش 300میلیارد تومان براورد
و برنامه ریزی شــده قبل از ماه مبارک رمضان عملیات ســاخت و ساز اغاز
شــود .نماینده مردم گرمی و مغان در مجلس شــورای اسالمی افزود :البته
برای شروع اموزش دانش اموزان مناطق سیل زده تدابیری صورت گرفته که
همه در کانکس یا شیفت بعدازظهر مدارس جا گرفتند و تجهیزات اموزشی
همچون کتاب کمک درســی و وسایل تحصیلی در اختیار انها قرار گرفته و
نیروهایی برای مشاوره یا برنامه های بهداشتی دانش اموزان خصوصا در بحث
بیماری های این مناطق بسیج شده است.
وی از تعیین استان های معین برای رسیدگی به اموزش و پرورش هر استان
سیل زده ،تشــکیل اولین مجمع خیرین مدرسه ساز برای حادثه سیل در 9
اردیبهشــت ،تدارک اردوی اموزشی برای دانش اموزان پایه دوازدهم ،مصوبه
شورای عالی اموزش و پرورش مبنی بر پیش بینی یک نوبت امتحانی اضافی
برای مناطق ســیل زده در تیر یا مرداد که نمــره ان را برای خرداد در نظر
گیرند و در نظر گرفتن تسهیالتی ویژه برای فرهنگیان اسیب دیده به عنوان
دیگر اقدامات اموزش و پرورش در این مناطق یاد کرد .سخنگوی کمیسیون
اموزش و تحقیقات مجلس با اشاره به تاکید اعضای کمیسیون برای جبران
عقب ماندگی تحصیلی دانش اموزان ،ادامه داد :بیش از یک هزار مدرسه اسیب
دیده که 10درصد ان اســیب کلی داشته و اینها باید در اولویت رسیدگی
قرار گیرد و برای بقیه هم تعمیرات الزم انجام شود .وی همچنین از رد امار
یونیسف مبنی بر دانش اموزان بازمانده از تحصیل در استان های سیل زده از
سوی اموزش و پرورش خبر داد .میرزاده با اشاره به حضور رییس مرکز ملی
فضای مجازی در جلسه کمیسیون اموزش و تحقیقات مجلس گفت :گزارشی
از عملکرد این شورا خصوصا در حوزه اموزش ارائه شد زیرا بحث پلتفرم ها به
صورت جدی در دنیا مطرح است و زنجیره اموزش در دنیا گستردگی زیادی
دارد؛ ضمن انکه اولویت استفاده از فضای مجازی ،اموزشی است.
سخنگوی کمیسیون اموزش و تحقیقات مجلس اعالم کرد :تدوین برنامه های
اموزشــی برای نظام اموزشی به صورت رســمی و تعریف شده و نیز انعقاد
تفاهم نامه هایی با وزارت علوم و وزارت اموزش و پرورش در دســتور کار این
شورا قرار دارد.
مراســم افتتاحیه ســی و دومین دوره نمایشگاه بین
المللی کتــاب تهران ،صبح دیروز سه شــنبه ســوم
اردیبهشت ماه با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی
در محل مصالی امام خمینی (ره) تهران برگزار شد.
در ابتدای این مراســم «محســن جــوادی» رئیس
نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در سخنانی با اشاره
به حضور ۲۴۰۰ناشر داخلی و ۸۰۰ناشر خارجی در
این رویــداد عنوان کرد :ایران عزیز ما در تاریخ به نام
عالمان شناخته می شــود و بنا داریم دوباره نام ایران
را با این نمایشــگاه و رویدادهایش به ان هدف بزرگ،
نزدیک و نزدیکتر کنیم .جوادی حضور پررنگ کشور
چین در این رویداد را تالشی برای احیا جاده ابریشم
از راه کتاب و فرهنگ نامید و افزود :خوشــحالیم که
حاصل کار ما در این زمینه در معرض دید شماست.
در ادامه «گوای هی مین» نماینده کشور چین در این
مراسم نیز در سخنانی در حالی که به زبان فارسی به
حاضران ســام داد ،در سخنانی عنوان کرد :در سالد
۲۰۱۶و به دنبال دیدار روئسای جمهور چین و ایران
موضوع توســعه دو کشور به منظور تبادل و گسترش
امور فرهنگی در دســتور کار قرار گرفت و در ســال
Hoodis Pars
Printing Complex
︗ــ︀ده ﹞︭﹢ص ﹋ـــ︣ج﹫︋ ،ـ︐﹞﹢﹚﹫﹋ ﹟ـــ︣ 15و ︠ ،16ـ﹫︀︋ـ︀ن
︎﹠︖ـــ︀ه و دوم︊﹡ ،ـــ︩ ﹋ــــ︐︪﹨ ﹤﹢ـ﹜ ︫ـــ︣﹇︎ ،﹩ــ﹑ک 3
︑﹚﹀ــ﹋︀﹁ | 44 18 49 36 - 40 :﹟ــ︦44 19 4006 :
HiPrint
HiPrint
HiPrint
WHEN QUALITY MATTERS
︀پ ا﹁︧️ دوور﹇︕﹠︎ ﹩ر﹡﹌ ︋︀ ﹐ک وا︑︣︋﹫︦ Roland 200 HiPrint
︀پ ا﹁︧ـــ️ دوور﹇ـــ﹠︎ ﹩ـــ︕ ر﹡ـــ﹌ )︪︠ (Roland 200ـــ﹉﹋IR ﹟
﹛﹫︐︣﹎﹢ا﹁︨ | ﹩ـــ﹚﹀﹢ن ﹋︪ـــ |﹩دا﹊︀ت ﹁ـــ﹢ل ا︑﹫︑︀﹞﹢ـــ﹉ ﹩﹠﹋︀︑ | 100×70
﹛︐︣︎ـــ︣س | ︗︺︊﹤ ︧ـــ︊︀﹡ | ﹩ا﹞︊ـــ︀س | ا︑﹚﹫ـــ﹤ ︵︣ا︨︀﹊︻ | ﹩ـــ﹩
︮﹠︺︐ـــ︊﹝﹚﹫﹁ | ﹩ـــ︣داری ︮﹠︺︐ـــ ﹩و ︨ـــ︀︠️ ︑﹫︤ر ﹨ـــ︀ی ︑︊﹚﹫︽︀︑ـــ﹩
گ
۲۰۱۷نیز تفاهمنامه حضور در نمایشــگاه های کتاب
به صورت مشترک میان دو کشور امضا شد.
وی افزود :ما با پیام دوســتی مــردم چین را به ایران
امده ایم .چین و ایران کشــورهایی بــا تمدن دیرین
هســتند که از دو هزار ســال قبل با جاده ابریشم به
هم پیوند خورده اند ۴۸ .ســال پس از برقراری رسمی
روابط دیپلماتیک میان دو کشور روابط فرهنگی میان
دو ملت دستاوردهای فراوانی داشته است .بسیاری از
اثار کالسیک ایرانی به چینی ترجمه شده و بسیاری
از اثار چینی نیز به فارسی ترجمه شده اند .این مسیر
ارتبط میان دو ملت را مستحکم تر خواهد کرد.
گوای هی مین افزود :مردم ایران در تالش برای خلق
یک کشور باشکوه هستند و در این مسیر باید مبادالت
دو کشور ایران و چین بیش از پیش پررنگ شود و در
این میان صنعت چاپ و نشر می تواند مسئولیت تبادل
اندیشــه و فرهنگ میان دو ملت را بــر عهده بگیرد.
مــا امیدواریم با تالش هم و بــا تاکید بر روحیه صلح
امیز دو کشــور به تجارتی پرسود برای هر دو کشور
دست پیدا کنیم .در ادامه مهدی اسماعیلی راد ،معاون
اجرایی نمایشگاه کتاب نیز با ارائه گزارشی از وضعیت
تخصیص غرفه به ناشــران در محل نمایشــگاه تاکید
کرد :امســال ۱۱۰هزار متر مربع فضای نمایشگاهی
و ۵۵هــزار و ۵۰۰متر غرفه بندی برای برگزاری این
دوره از نمایشگاه کتاب تهران مهیا شده است.
در ادامه مراســم افتتاحیه ،سید عباس صالحی ،وزیر
فرهنگ و ارشاد اسالمی در سخنانی با اشاره به اینکه
این مراســم پیــش از این قرار بود با حضور ریاســت
جمهوری برگزار شود که به دلیل برنامه کاری از پیش
تعیین نشده ایشان لغو شد ،عنوان کرد :امسال که سال
رونق تولید نامگذاری شده است ،سالی است که نباید
صنعت نشــر را در ان نادیده گرفت .صنعت نشــر در
اقتصاد ملی کشورها به صورت مستقیم و غیرمستقیم
جایگاه مهمی دارد .بر اســاس امار وایپو ،در میان ۱۱
کشــور بزرگ دنیا ،صنعت نشر ســاالنه ۴۶میلیارد
دالر درامد داشــته است .از سوی دیگر ،نشر در حوزه
اشتغال مستقیم هم سهم قابل توجهی دارد .تا جایی
که بر اساس امار وایپو تنها در کشور چین ۴۶میلیون
نفر با این صنعت به فعالیت مشغول هستند.
صالحی در ادامه با اشــاره به کارکردهای غیرمستقیم
فرهنگــی و اقتصادی صنعت نشــر نیــز گفت :یک
کتاب گاه فرصت وســیعی برای اقتصاد شهری و ملی
می ســازد .کارکردهای نشــر و کتاب عالوه بر رونق
اقتصادی ،پاالیش و پــرورش یک جامعه و نیز ایفای
نقش یک رســانه قدیمی و پایا ،برای جامعه اســت.
بنابراین اگر از رونــق تولید می گوئیم ،نباید کتاب را
فراموش کرده و ان را دست کم بگیریم.
وزیر فرهنگ و ارشــاد اســامی تاکید کــرد :گفته
می شــود که دیپلماســی عمومی گاه مثمر ثمرتر از
دیپلماســی سیاســی عمل می کند و دیپلماسی نشر
کانون دیپلماســی عمومی به شــمار می رود .در دنیا
ایران را با کتاب هایش می شناســند و ما نیز ملت های
دیگر را با کتاب هایشان می شناسیم .کتاب همواره یک
ســفیر مهم میان ملت ها بوده است و چنین نگاهی را
باید امروز به کتاب برگرداند.
صالحی تاکید کرد :اگر کسانی می خواهند ملت بزرگ
و با تمدن ایران را منزوی کنند ،این کتاب و ارتباط از
طریق ان اســت که این خیال را از بین می برد .دیوار
بی اعتمــادی و تکفیر و تحریم بــا کتاب فرو می ریزد.
بایــد امروز تــاش کنیم تا به کمــک کتاب کمربند
تحریم بر دور خود را بازتر کنیم.
نگاهی به فیلم جهان پهلوان تختی
تختیپیامبرنبود
7
چهارشنبه 4اردیبهشتماه 1398سالدوازدهم شمــاره 1068
www.honarmandonline.ir
سینمـــــا
CINEMA
اخبار
احمد مسجدجامعی:
اقبال مردم پایتخت به برنامه های فرهنگی
در شهر افزایش یافته است
افشین علیار
مهم ترین نکته در فیلم تختی بخش اجرایی ان است ،بهرام توکلی به
درستی قالب ساختاری فیلمش را با چیدمان استاندارد روایت می کند
اما بخش اجرایی که البته بســیار مهم اســت در ایــن گونه از فیلم ها
ارجحیت ندارد بلکه مضمون و نوع روایت قصه باید پایه و اساس فیلم
باشــد ،اما توکلی در ایجاد محتوا و فرایند ان کوتاهی کرده اســت به
همین جهــت زمانی که فیلم تختی را می بینیم پیش از انکه موضوع
و محوریت فیلم و شــخصیت برای ما مهم باشــد بیشتر درگیر اجرا
می شــویم ،تختی یک فیلم شخصیت محور است یک فیلم بیوگرافی
داستانی که وظیفه فیلمساز واکاوی شخصیت باید باشد اما بهرام توکلی
از سوژه مورد نظر دور مانده و نتوانسته شخصیت تختی را از انچه که
بوده و مخاطب نمی داند نشان بدهد ،انچه که در فیلم می بینیم همان
چیزی ست که همه می دانیم و به ان اشراف داریم حاال فیلمساز فیلمی
درباره اخالقیات تختی ساخته ،مرام و مردم داری تختی که همه با ان
اشــنا هستیم ،حداقل در مستندهایی که درباره تختی در این سال ها
ساخته شده است این نکات بارها به شکل های مختلف بیان شده است
حاال چرا باید در یک فیلم سینمایی بیوگرافیک که کارکرد ان مهم تر از
مستند است دوباره همان روایت های مستند گونه را ببینیم؟ نشان دادن
کودکــی تختی و زندگی نکبت بار او در حلبی اباد ایا می تواند معرفی
موثری از تختی باشد؟
فیلم طبق کلیشه رایج با فالش بک شروع می شود از کودکی تختی تا
زمان مرگ او اما این فالش بک در مقطع های مختلف نکته مهمی را به
مخاطب ارائه نمی دهد ،فیلم از زبان یک خبرنگار روایت می شود اینکه
این خبرنگار چگونــه جزییات ریز به ریز زندگی تختی را می داند و ما
براساس روایت او این تصاویر بهم پیوسته را می بینیم جای سوال دارد!
حتی این خبرنگار در ســکانس اخر می گوید به خودم اجازه نمی دهم
بیشــتر از زندگی خصوصی تختی بگویم ،این نشان می دهد توکلی در
نشــان دادن نکات مهم از زندگی تختی دچار ترس شده و اینکه شاید
فیلمش اجازه نمایش نگیرد به همین جهت جرات نزدیک شــدن به
زندگی تختی را نداشته و ان چیزی که ما می بینیم یک مستند داستانی
سینمایی ست با هیچ نگرشی ،حتی توکلی به عنوان یک فیلمساز هیچ
ایدئولوژی خفیفی هم به فیلمش اضافه نمی کند و ترجیح می دهد یک
خط صاف را طی کند ،کودکی تختی را خالصه کرده اســت در ناتوان
بودن تختی در کشتی زمانی که مربی اش می گوید قید کشتی را بزن
برو دنبال زندگیت ،و تختی با پشــتکار و تمرین با حریف خیالی وارد
عرصه کشتی می شود ،کات ،حاال تختی بیست و دوساله شده و برنده
مدال در المپیک شــده اســت ،فارغ از اینکه تصاویر کشتی را ببنیم،
توکلی تنها یک کشتی تختی را نشان می دهد و ان هم المپیک ملبورن
است و ان هم به دلیل مدال طال با چشم اسیب دیده اش است اساسا
توکلی تخصص خاصی در جریحه دار کردن احساسات مخاطب دارد،
توکلی متخصص موقعیت پردازی لحظه ای است فارغ از هر مضمونی او
می تواند در یک سکانس اشک مخاطب را هم دربیاورد ،نمونه اش فیلم
تنگه ابوقریب؛ به همین جهت تختی فیلم فضا و موقعیت است ،اثری
که در سطح باقی مانده ،یک بیوگرافی که از ویکی پدیا کپی پیس شده
همان چیزهایی که از تختی می دانیم ،فیلمساز جرات نزدیک شدن به
تختی را نداشــتنه و نتوانسته که تختی را از زاویه ای دیگر نشان بدهد
به همین دلیل به اطالعات گوگلی بســنده کرده یا مثال نشــان نداده
تختی در دانشگاه برای دانشجویان چگونه سخنرانی می کرده یا چگونه
به دانشــجویان بازداشت شده غذا می رسانده ،این تختی که توکلی به
مخاطب نشان داده اساسا شکل غلو شده ای از او است ،فیلمساز کودکی
تختی را نشــان می دهد اما ســریع می گذرد و به جوانی اش می رسد
حاال در جوانی تختی همانی ســت که می دانیم لوتی و دست به خیر
و مهربون ،مومن و نماز خوان گرایش به مصدق دارد این همان تختی
که ما درباره ش می دانیم و فیلمســاز همین را تبدیل به سینما کرده
است یک قدیس تمام عیار که در هیچ برحه ای از زندگی اش حتی یک
عصبانیت یا خشمی در صورتش نمی بینیم ،توکلی از تختی یک پیامبر
برای ما ترسیم کرده است و چگونگی ورود تختی به سیاست یا حزب
زحمتکشان را در فیلم نمی بینیم که بخش مهمی از زندگی اش بوده اما
فیلمساز کمک کردن تختی به زلزله بویین زهرا را که همه ی ایرانیان از
ان مطلع هستند را نشان می دهد ،واضح است که توکلی نخواسته وارد
مسائل سیاسی بشود اما همین مسئله ی بسیار مهم فیلم تختی را خنثی
کرده است .اساسا فیلمنامه یا محتوای مشخصی در فیلم پیدا نیست و
فیلمساز اساسا در بعضی از موارد تختی را منفعل نشان داده ،مثل بحث
و درگیری که با هم تیمی اش در رختکن دارد ،فیلمساز جهان پهلوان
بودن تختی و چطور جهان پهلوان شدنش را نشان نمی دهد در عوض بردن
پدرش را به اسایشگاه و پچ پچ کردن با دختر همسایه و رسیدگی به فقرا را
نشان می دهد و در اخر قصه ی تختی را گره می زند به جریان سیاسی که
هیچ پیش زمینه ای از ان در فیلم نیست ،تختی به ان پسرک می گوید وطن
ادم مثل بابا و مادر ادم می مونه نباید ترکشون کرد اما خودش پدرش را به
اسایشگاه می برد ،بهرام توکلی مانند تنگه ابوقریب مستند بیوگرافی ساخته
است ،این فیلم نمی تواند یک اثر ملودرام باشد که بیشتر مستند داستانی
ست که البته کل سوژه هدر رفته و نگاه توکلی و ملکان به عنوان نویسنده به
جهان پهلوان تختی در ابتدایی ترین شکل ممکن در سطح باقی مانده ،اگر
توکلی قصد داشته فیلمی درباره تختی بسازد می بایست فیلمنامه و قصه ای
منسجمی را روایت می کرد اما در حال حاضر فیلم تختی تنها نمایشی از
زندگی تختی از کودکی تا زمان مرگش است که البته بنا به گفته نریشن
تخیلی هم می تواند باشد،اساسا این فیلم نمی تواند برای معرفی غالمرضا
تختی به روایت تصویر باشد ،تنها نکته ی مثبت فیلم می تواند بازتاب نگاه
و نگرش مردم به قهرمان باشد که تا االن هم ادامه دارد مردمی که روزی
برای تختی سر و دست می شکستند اما در سال های اخر دیگر او را دوست
نداشتند و همین باعث شد که قهرمان جهان گوشه گیر شود و خودکشی
کند (اما به عقیده جبهه ملی) که نشان دادن این بخش دوباره باعث جریحه
دار شدن عواطف مخاطب می شود همانند سکانس اخر تنگه ابوقریب!
فیلــم جهان پهلوان تختی اگر چه در محتوا کم دارد و اما فضاســازی
درستی دارد و سیاه و سفید بودن فیلم از نکات مهم است ،فیلمبرداری
خضوعی ابیانــه مهم ترین بخش فیلم تختی اســت ،امــا اگر بهرام
توکلی سریالی با همین محتوا درباره تختی می ساخت تاثیر بیشتری
می توانست به مخاطب منتقل کند.
تختی نباید در نوروز اکران می شــد این فیلم شرایط اکران نوروزی را
ندارد مهم ترین نکته اش نداشتن بازیگر چهره است که اگر امیرجدیدی
از فیلم جدا نمی شــد احتمال فروش فیلــم در نوروز هم بود اما اینکه
عوامل فیلم اصرار بر اکران این فیلم در نوروز را داشتند مبهم است.
قطعا علی حاتمی در ساخت فیلم تختی به همه ی زوایای زندگی این
جهــان پهلوان می پرداخت حتی مرگ او را هم همان طوری که (باید)
نشان می داد نه انطوری که شایعه شده است.
رزا بوش تهیه کننده اسپانیایی در نشست خبری مطرح کرد:
شاید روزی فیلمی درباره موسیقی در ایران بسازم
هنرمند :نشســت خبری رزا بوش تهیه کننده مســتند مشهور «باشگاه
اجتماعی بوئناویستا» با اجرای ساسان گلفر منتقد سینما عصر دوشنبه ۲
اردیبهشت ماه در گذر اجتماعات چارسو برگزار شد.
در ابتدای این نشســت رزا بوش که متولد بارســلون است و در هاوانا و
لندن فعالیت دارد ،در توضیح رزومه کاری خود گفت :فعالیتم را در عرصه
سینما با طراحی فستیوال ها اغاز کردم و در ادامه قائم مقام جشنواره هایی
چون لس انجلس ،لندن و سن سباستین شدم .پس از ان به سمت تولید
مشترک با لحنی بین المللی رفتم ولی تخصص اصلی من توزیع و تبلیغات
بین المللی است.
وی با بیان اینکه هم به صورت مســتقل کار کرده وهم برای شرکت های
معتبر مختلف فیلم ساخته اســت ،اظهار کرد :تهیه کنندگی در عرصه
موسیقی ،عکس و ویدیوارت کارهای دیگری بوده که انجام داده ام حتی
مدتــی را در کوبا فعالیت می کردم پس شــرایط ژئوپولتیک ایران برایم
ملموس است.
در این جلسه ساسان گلفر عکس ،پوستر و بخش هایی از ۹فیلم کارنامه
کاری رزا بوش را نمایش داد و توســط این کارگــردان به مرور این اثار
پرداخت.
«باشــگاه اجتماعی بوئناویســتا» به کارگردانی ویم وندرس نخستین
فیلمــی بود که رزا بوش به عنوان یکی از فیلم های کارنامه کاری اش
به ان اشاره کرد و گفت :پیش از اینکه وارد حوزه فستیوال ها شوم در
زمینه ســینمای امریکای التین تخصص داشتم و به انجا می رفتم که
فیلم انتخاب کنم.
وی با اشــاره به اینکه این فیلم به صورت کام ً
ال بداهه جلو رفت ،توضیح
داد« :باشگاه اجتماعی بوئناویستا» از نظر اقتصادی یکی از بهترین فیلم ها
بود و نامزد اسکار شد .من افتخار می کنم که این مستند طریقه استفاده از
موسیقی در فیلم را تغییر داد.
بوش با تاکید بر اینکه در این فیلم یک درس مهم یاد گرفته است ،گفت:
موسیقی این فیلم بی نظیر است اما علت موفقیت چشمگیر فیلم ،موسیقی
اش نبود .موزیسینی که در فیلم می بینیم شناخته شده نیست اما زمانی
که به پیری می رسد به موزیسینی مطرح تبدیل می شود .ممکن است در
جوانی فرد موفقی نباشید اما در سنین پیری گاه زندگی شانس مجددی
به شما می دهد.
در ادامه این نشست مطبوعاتی ،گلفر با اشاره به دیگر فیلم کارنامه کاری
رزا بوش گفت :فیلم بعدی او «خیابان ۵۴ام» هم فیلمی درباره موسیقی
است.
رزا بوش با اشاره به اینکه «خیابان ۵۴ام» پوستر زیبایی داشت اما عنوان
ان خوب نبود ،اظهار کرد :این فیلم ســاخته فرناندو تروئبا یک فیلمساز
موفق نامزد اسکار بود که با چهار دوربین ۳۵میلیمتری فیلمبرداری شد.
جالب اســت که این فیلم از «باشگاه اجتماعی بوئناویستا» موفق تر شد
چون بســیاری از کمپانی ها این فیلم را بــه دلیل کوبایی بودن ریجکت
می کردند.
وی ادامه داد :به عنوان یک فیلمســاز باید تحمل تان را برای ریجکت
شــدن پرورش دهید .من هم پس از رد شــدن «باشــگاه اجتماعی
بوئناویســتا» بود که توانســتم در فیلم بعدی ام موفق شوم« .خیابان
۵۴ام» پروژه ای بســیار گران بود و من از ساخت ان احساس افتخار
می کنم .همیشــه این فیلم میان تاپ تن هــای مجله نیویورک تایمز
اســت و موزیسین ها ان را بسیار دوســت دارند چون حرکات دوربین
همگام با موسیقی است.
این تهیه کننده ســینما در ادامه این نشست مطبوعاتی گفت که شاید
بخواهد روزی فیلمی درباره موسیقی در ایران بسازد .وی همچنین اشاره
کرد :بســیار عالقمند بودم در این سفر به کنسرت کیهان کلهر بروم که
امکان ان فراهم نشد.
«ستون فقرات شیطان» دیگر فیلم رزا بوش بود که گلفر به ان اشاره کرده
و گفت :این فیلم به بحث خشــونت و ارواحی که در جامعه بشــری این
خشونت را ایجاد می کنند ،می پردازد .این خشونت در بستر جنگ داخلی
اسپانیا مطرح می شود.
در ادامه بوش با اشــاره به درخواست برخی از دوستانش هنگام ساخت
«باشگاه اجتماعی بوئناویستا» برای پیوستن به یک کمپانی به اسم تکیال
گنگ گفت :در این سازمان افراد بزرگی حضور داشتند اما زمانی که من
به انها ملحق شدم در این جمع چند سینماگر مکزیکی ناشناخته وجود
داشــتد .من اسپانیایی و ســاکن لندن بودم به همین دلیل می توانستم
کارهای بین المللی بسیاری انجام دهم.
این تهیه کننده مطرح بین المللی در بخش دیگر صحبت هایش به زمان
رونمایی «ستون فقرات شیطان» اشــاره کرد و توضیح داد :این فیلم در
فســتیوال تورنتو که سپتامبر هر سال برگزار می شود اولین اکران خود را
تجربه کرد .اکران رسانه ای این فیلم در صبح یازده سپتامبر صورت گرفت.
پس از اغاز فیلم ما در حال تماشای تلویزیون بودیم که من ناچار شدم به
سالن اکران رفته و فیلم را قطع کنم.
وی ادامه داد :یازده ســپتامبر را از این جهت فراموش نمی کنم که ناچار
شدم شخصاً به سالن سینما بروم و همه را بیرون کنم.
بوش با اشــاره به عالقه اش به سینمای مســتند گفت« :گمشده در
المانچا» متعلق به ســنت مستندهایی اســت که درباره ساخت فیلم
هســتند .این پروژه درباره فیلمی بود که تری گیلیام قصد داشــت با
اقتباس از رمان دن کیشــوت بسازد و سال ها به دلیل مشکالت مالی
به تاخیر افتاد و نافرجام ماند .به گفته رزا بوش ،این مستند در سینما
بسیار موفق و پول ساز شد در حالی که همه به مدت ۲سال دست رد
به سینه ان می زدند.
وی در این بــاره تصریح کرد :این پروژه تجربــه ای جالب و اغاز فکر
کردن من به ســرمایه گذاری های خصوصی بود .این پروژه بســیار در
انگلستان خبرســاز شد که فیلمی بدون حضور شرکت های تلویزیونی
ساخته شده بود.
رزا بوش با اشاره به فیلم های دیگر کارنامه کاری اش ،گفت ۹ :سال پس از
«گمشده در المانچا» فیلمی نساختم و کارمند اچ بی او بودم که کارهای
زیادی انجام می دادم اما نامی از من ذکر نشد.
در ادامه این نشست مطبوعاتی بخش هایی از تریلر و عکس های اثار دیگر
این تهیه کننده سینما پخش شد.
احمد مسجد جامعی استقبال مردم از رویدادهای فرهنگی و هنری در شهر را
دلیل گســترش این برنامه ها در سال های اخیر دانست .احمد مسجدجامعی
عضو شــورای شهر تهران عصر دوشنبه 2اردیبهشت ماه با حضور در پردیس
سینمایی چارسو در پنجمین روز از سی و هفتمین جشنواره جهانی فیلم فجر در
سخنانی گفت :شهر تهران از نظر تعداد رویدادهای فرهنگی و هنری در مناسبت
ها و مقاطع مختلف تقویم پری دارد اما باز هم می توان کیفیت و کمیت این
برنامه ها را افزایش داد و ان ها را به سطح فضاهای عمومی با مشارکت گسترده
مردمی کشاند .وی با تاکید بر اینکه تحقق این هدف به خواسته و میزان استقبال
مردم برمی گردد ،توضیح داد :در حال حاضر از سوی مردم رغبت بیشتری به
برنامه های فرهنگی ایجاد شــده که همین امر امکان برگزاری برنامه ها را در
فضای عمومی بیشــتر فراهم می کند .البته امکانات الزم برای گسترش این
برنامه ها در سال های گذشته نیز وجود داشت اما مردم چندان مشارکت خود
را ابراز نمی کردند .ضمن این که نگرانی ها نسبت به این که حضور اجتماعی
مردم ممکن است اسیب زننده باشد ،دیگر وجود ندارد .مسجدجامعی در پاسخ
به این که شهرداری چه برنامه هایی برای توسعه مشارکت عمومی در فعالیت
های فرهنگی و هنری سطح شهر دارد ،عنوان کرد :این وظیفه مربوط به دست
اندرکاران فرهنگی و هنری است و شهرداری باید زمینه های اجرایی شدن ان
را ایجاد کند .این عضو شورای شهر تهران در پایان درباره تحقق زیست بوم بهتر
برای مردم اظهار کرد :ایجاد زیست بوم بهتر در حمایت از سیاست های فرهنگی
سیاستگذاران ،تشکل ها و انجمن ها صورت می گیرد و تاکید می کنم که اجرای
برنامه های فرهنگی و هنری باید در اختیار همین حوزه باشد و شهرداری می
تواند فضاسازی و فرصت های الزم را ایجاد کند.
ابراهیمحقیقی:
جشنواره جهانی فیلم فجر به ارتقای سینما
منجر می شود
ابراهیم حقیقی هنرمند طراح گرافیک ،معتقدســت وظیفه جشــنواره های
ســینمایی ارتقای سینماست و جشنواره جهانی فجر از این منظر ،نقش خود
را بهتر از دیگر جشنواره ها ایفا کرده است .ابراهیم حقیقی در حاشیه بازدید از
جشنواره جهانی فیلم فجر با اشاره به امتیاز جشنواره جهانی فیلم فجر نسبت
به دیگر جشــنواره ها بیان کرد :جشنواره جهانی فیلم فجر موقعیتی است که
فیلمسازان در ان حضور پیدا می کنند تا فیلم هایشان را به نمایش بگذارند و
فیلم های تازه دیگر فیلمسازان را هم ببینند در حالی که جشنواره های دیگر
اگر چه با حضور فیلمسازان برگزار می شود اما درگیر مخاطب و رقابت است.
وی ،وظیفه جشنواره های ســینمایی را در راستای ارتقای سینما ذکر کرد و
افزود :جشنواره جهانی فیلم فجر نقش خود را در راستای ارتقای سینما بهتر از
دیگر جشنواره ها ایفا می کند .این طراح گرافیک همچنین یاداور شد :جشنواره
جهانی فجر بسیار جوان اســت و هنوز جای رشد بیشتری دارد بنابراین باید
بتوانیم موفق شویم که هم فیلم های خودمان را به عالقه مندان خارجی نشان
دهیــم و هم امکان اکران انهــا را در خارج از ایران فراهم کنیم که فروش هم
داشته باشند .وی در پایان گفت :سینما به اقتصاد وابسته است و از نظر فرهنگی
هم پتانسیل الزم را دارد و اگر بتواند این تجارت را گسترده تر و درامدزاتر کند،
موفقیت بیشتری خواهد داشت.
رضا اویلوم:
تلویزیون بزرگ ترین دشمن سینمای ترکیه است
کارگردان و منتقد ترکیه ای با اشاره به پیشرفت سینمای ترکیه ،کمک وزارت
فرهنگ و جشــنواره های بین المللی این کشور را در این موضوع موثر دانست.
نشست «حمایت های دولتی در سینمای ترکیه» با حضور رضا اویلوم کارگردان و
منتقد ترکیه ای در گذر اجتماعات پردیس چارسو برگزار شد .اویلوم پس از تشکر
از مسئوالن جشنواره جهانی فیلم فجر به دلیل دعوت از او ،در مورد حمایت های
مالی سینمای ترکیه گفت :در ترکیه اولین جایی که فیلمسازان برای گرفتن
بودجه مراجعه می کنند ،وزارت فرهنگ است .برای فیلم های مستقل ،حمایت
وزارت فرهنگ اهمیت زیادی دارد و پس از ان در سال های اخیر حمایت های
جشنواره ها هم نقش مهمی در تولید فیلم ها دارد .وی ادامه داد :در سال 2005
وزارت فرهنگ ترکیه کمک هزینه ساخت 446فیلم را متقبل شد و تا به امروز
مبلغ کمک برای فیلمسازان همواره رشد داشته است .در سال 2017از 148
فیلم که وارد اکران شدند 29 ،فیلم تمام بودجه شان را از دولت دریافت کردند.
در این حوزه اگر به فیلم هایی که با این بودجه دولتی ســاخته شــده اند توجه
کنیم ،می بینیم که جوایزی هم دریافت کرده اند .مث ً
ال فیلم «درخت گالبی ابی
وحشی» به کارگردانی نوری بیلگه جیالن که کمک های مالی داشت در بخش
مسابقه َکن سال گذشته و تورنتو شرکت کرد .این منتقد ترک ،جشنواره های
سینمایی را دیگر مرجع کمک های مالی برای فیلمسازان عنوان کرد و گفت:
این ســنتی اســت که در اروپا رایج بوده و در ترکیه چند سالی است که رواج
یافته است .جشنواره های بین المللی انتالیا ،انکارا ،ماالتیا و استانبول از جمله این
جشنواره ها هستند که به جز جوایز معمول ،اقدام به کمک مالی به فیلمسازان
می کنند .اویلوم قسمتی از منابع مالی این جشنواره ها را حاصل از حق پخش
تلویزیونی و قســمت دیگر را کمک شهرداری ها دانست و گفت :دیگر کمکی
که به این جشنواره ها می شود از طریق ایرالین های ترکیه است که بلیت های
هواپیما را تهیه می کنند .البته الزم می دانم این نکته را بگویم که همه فیلم هایی
که در جشنواره ها شرکت می کنند باید تایید شورای نظارت فرهنگ ترکیه را
داشــته باشد ،ولی اگر نخواهند دولت حامی مالیشان باشد ،هیچ محدودیت و
احیاناً شورای نظارتی وجود ندارد و سانسور شدیدی هم وجود ندارد .وی ادامه
داد :در سال 180 ،2018فیلم داخلی و 257فیلم خارجی اکران شدند که از
این بین فیلم های ترکیه ای 40میلیون و کل فیلم ها 70میلیون بیننده داشتند
و فروش کلی برابر 898میلیون لیر برای سینمای ترکیه به همراه داشتند .در
ترکیه حدود 2000پرده سالن سینما وجود دارد که تقریبا نیمی از انها متعلق
به کمپانی های امریکایی و فیلم های انان است .از طرفی حداقل اکران فیلم در
ترکیه یک هفته است که نسبت به استقبال مخاطب بیشتر می شود .این منتقد
ســینمای ترکیه با ابراز تاسف از نزول سطح سلیقه مخاطبان ترکیه به خاطر
فیلم های کمدی گفت :به همین علت به تازگی قوانینی تصویب شده است ،ولی
به نظر من این تلویزیون است که به زیبایی شناسی سینما ضربه می زند زیرا مردم
سریال هایی را که در خانه هایشان می بینند ،دوست دارند در سینما هم ببینند.
امروز بزرگترین دشمن سینمای ترکیه تلویزیون است.
به مناسبت روز زمین؛
HONARMAND INTERNATIONAL NEWSPAPER
شماره•1068چهارشنبه4اردیبهشتماه•1398سالدوازدهم•8صفـــحه
صاحب امتیاز :شـرکت جهان سبز
مـدیر عامـــل :حسـین احـمـدی
مدیر مسوول :مهدی احمدی
زیـر نظــر شــورای ســردبیـــری
چاپ :گل اذین
سازمان اگهی ها88311361 - 88311353 :
نشانى :تهران ،خیابان مطهری ،بعد از خیابان سلیمان خاطر
خیابان اورامان ،پلاک ،43واحد2
تلفکس88813489 - 88301986 :
توزیع :نشرگستر امروز
منشور اخالق حرفه ای روزنامه هنرمند
http://honarmandonline.ir/?p=6049
سیستممدیریتکیفیت-رضایتمندیمشتری
سیستم مدیریت کیفیت
ISO 10004:2012
ISO 9001 : 2008
instagram.com/honarmandonline
telegram.me/honarmandnews
www.honarmandonline.ir
اوقات شــرعی
به وقت تهران
اذان ظهر
13:03
غروب افتاب
19:45
اذان صبح فردا
04:50
اذان مغرب
طلوع افتاب فردا
20:04
06:21
گنج سخن
به بزرگترهایتان احترام بگذارید و با کوچکترها
مهربان باشید و صله رحم نمایید..
امام علی بن موسی الرضا (ع)
معرفی 10چهره هالیوودی با فعالیت های زیست محیطی
شــماری از چهره هــای مشــهور هالیوود
از درامد خــود برای ســرمایه گذاری در
مســیری که بــه بهبود محیط زیســت
منجر شود ،اســتفاده کرده اند .با توجه به
اینکه امروز ( ۲۲اوریل) روز زمین اســت،
اشــاره به برخی از چهره هــای هالیوودی
که بخش مهمی از تــاش خود را صرف
بهبــود وضعیت اب و هوایی ،کاهش کربن
و هشــدارهای زیســت محیطی کرده اند،
بی مناســبت نخواهد بود .مهمترین این
چهره ها به ترتیب حروف الفبا عبارتند از:
بن افلک :این بازیگر و کارگردان در سال
۲۰۱۰یکــی از بنیانگذاران برنامه ابتکاری
کنگو شــرقی بود کــه از ان برای افزایش
اگاهی در زمینه تهیه منابع طبیعی در ان
سرزمین استفاده کرده است .این سازمان
بر فلسفه جوامع محلی برای دست یابی به
جامعه ای پایدار در کنگو شرقی تاکید دارد.
وی در عین حال در همکاری با ســازمان
مت دیمون ،بر دسترسی به اب پاکیزه در
این منطقه افریقایی نیز تمرکز کرده است.
درو بریمور :این بازیگر عالوه بر اینکه به
عنوان فعال حقوق حیوانات تالش می کند،
خط تولید وســایل خانگی با عنوان «خانه
گل» و خط محصــوالت زیبایی با عنوان
«زیبایــی گل» را راه اندازی کرده که همه
انها بر تولیــد محصوالتی تاکید دارند که
هیچ نوع خطــر االیندگی بــرای محیط
زیست نداشته باشند و از مواد سالم و بی
خطر نیز تولید شوند.
جیمز کامرون :کارگــردان «تایتانیک»
با تولید یــک برنامه مســتند تلویزیونی
سیاســت های ترامپ درباره بی توجهی به
تغییرات اب و هوایی زمین را رد کرد .وی
تاکید دارد که برای نجات زمین باید مانند
جنگ جهانی دوم به بسیج مردم دست زد.
مت دیمون :بازیگر سرشــناس از ســال
۱۹۹۰با ایجاد موسســه ای بــرای تولید
و دسترســی به اب تمیز تــاش دارد .از
همین رو او موفق به کســب جایزه محیط
زیســت در رسانه در ســال ۲۰۱۳شد .با
حمایت های ســازمان وی ،بیــش از ۱۷
میلیون نفر از مردم امریکا به اب پاکیزه و
فیلتر شده دسترسی پیدا کردند.
لئونــاردو دی کاپریو :ایــن بازیگر و
تهیه کننده که به عنوان ســبزترین پسر
هالیوودی شــناخته می شــود تالش های
زیادی برای حمایت از زمین کرده اســت
کــه ســرمایه گذاری در تولیــد غذاهای
غیرگوشــتی و کمــک مالی بــه جوامع
حمایت از حیات وحش در گوشــه و کنار
جهان از جمله انهاســت .بــرای همین او
عنوان «ســفیر صلح در تغییــرات اب و
هوایی» را از سوی ســازمان ملل دریافت
کرده است.
ناتالی پورتمن :او فعالیت های گسترده ای
دارد که حمایــت از گیاهخواری از جمله
انهاست .او سال ۲۰۱۸مستندی با عنوان
«خوردن حیوانــات» تولید کرد که درباره
صنعــت خشــن و وحشــت افرین تولید
گوشت بود .وی همچنین خط تولید کفش
وگان را بدون اســتفاده از پوست حیوانات
راه اندازی کــرده و درامد حاصل از ان را
به سازمان غیرانتفاعی حمایت از طبیعت
تسنیم
پندبزرگان
واگذار کرده است.
مــارک روفالو :او بخشــی از ســازمان
«کالیفرنیای ســالم» است که برنامه های
تغییــرات اب و هوایــی بــاراک اوباما در
ســال ۲۰۱۵را بــه چالش کشــید .وی
به سیاســت های اســتخراج نفت امریکا
اعتراض کــرد و بر حفظ محیط زیســت
تاکید گذاشــت .او کمپینی بــرای مقابله
بــا تولید هیدروکربوری که روشــی بحث
برانگیز برای استخراج گاز طبیعی است به
راه انداخت .او سال ۲۰۱۷برای حمایت از
الک پشت ها تقدیر شد.
اما واتسون :بازیگر فیلم «هری پاتر» یک
خط تولید لباس دوست دار محیط زیست
با همکاری البرتا فرتی به راه انداخته است.
فعالیت های او بر صنعت مد بدون اســیب
زدن بر محیط زیست متمرکز است.
اولیویا وایلد :این بازیگر نیز خط تولید
لبــاس پایدار مطابــق با اســتانداردهای
زیست محیطی را راه اندازی کرده است.
شایلی وودلی :ایــن بازیگر نیز به عنوان
یک فعال محیط زیســت و تغییرات اب و
هوایی شناخته می شود .او با راه اندازی یک
سازمان غیرانتفاعی در مدرسه ها و جوامع
اجتماعی به اموزش اگاهی های اجتماعی-
عاطفی می پردازد و برای این فعالیت ها در
ســال ۲۰۱۸جایزه قهرمان قلب کودکان
را دریافت کرده اســت .وی بر این تبلیغ
می کنــد که ۹۷درصــد لباس هایش را از
فروشــگاه های ارزان می خرد و اب خود را
تا انجا که می تواند از چشمه های طبیعی
به دست می اورد.
طرح روز
صحنه
پشت
تقریبا روزی نیست که دوست ،اقوام یا همکاری تماس نگیرید و بلیط فالن کنسرت ،نمایش و فیلم سینمایی را نخواهد اغلب
وی ای پــی و حداقــل ۴نفر به باال ،بندگان خدا فکر می کنند چون در روزنامه هســتیم بلیط برایمان ریخته! قبل ترها معرفت
دوســتان هنرمند بیشــتر بود و بدون تماس خودجوش ارســال می کردند و ماهم به فراخور در اختیار همکاران و عالقمندان
قرار می دادیم منتهی چند وقتی ســت بخاطر تکثر ســایت ها خبری و فروش انالین و رشد قابل توجه صفحات مجازی رغبت
به رســانه های مکتوب کم شــده است؛ مگر اینکه برای بخط کردنشان مثل خیلی از رسانه های دیگر و خاصه سیاسی چالش و
نقد تند و بی رحمانه را جایگزین همراهی و اعتدال کنیم .متاســفانه تا این لحظه رئیس حاضر نیســت قبول کند رسانه داری و
اخالق مداری در تضاد با همدیگرند و شاید یکی از دالیل عدم توفیق ،اسرار به حرکت در محور اعتدال است .دیروز حال همه
بچه هــای تحریریــه مثل همه مردم ایران خوب نبود و از اخبار دلهــره اور ماه های اینده می گفتند؛ واقعا هر روز که از خواب
بیدار می شویم خبری برای ناراحتی مردم کشورمان وجود دارد و بالیی طبیعی و غیر طبیعی نیست که بر سر این مردم نیامده
باشد؛ مسئوالن همچنان در جستجوی خط چهارم ادیداس هستند!
هنر ،کلید فهم زندگی است.
حافظانه
صوفی از پرتو می راز نهانی دانست
گوهر هر کس از این لعل توانی دانست
قدر مجموعه گل مرغ سحر داند و بس
که نه هر کو ورقی خواند معانی دانست
پشت صحنه
اتحاد و حرکت
عظیم مردم ایران در
مناطق سیل زده
اخبار دیدنی
همزمان با اولین روزهای اردیبهشت ماه بیشتر مناطق استان اردبیل چهره
زمستانی به خود گرفته است و سبزینگی بهار زیر سپیدی برف پنهان شده
است/مهر
محسنتنابندهدرپنجمینروزسی وهفتمینجشنوارهجهانیفیلمفجر/ایرنا
نمایشگاه نقاشی طاها حیدری با نام «دهانه برخورد» تا 7تیر در گالری اب انبار برپاست /هنرانالین
پنجمینروزسی وهفتمینجشنوارهجهانیفیلمفجرباحضورسینماگرانوهنرمنداندرپردیس
سینماییچارسوبرگزارشد/تسنیم
نمایشگاه انفرادی عکس مونا طاهری با نام «ارتباط» تا 4اردیبهشت در گالری بهارک دایر است/
هنرانالین
پنجمین روز از سی و هفتمین جشنواره جهانی فیلم فجر روز دوشنبه دوم
اردیبهشتماه در پردیسسینماییچارسوبرگزارشد/هنرانالین