روزنامه هنرمند شماره 1293
روزنامه هنرمند شماره 1293
هنرمند را در مگ لند و جار ورق بزنید www.jaaar.com www.magland.ir
سهشنبه 11شهریورماه 1399سال سیزدهم شماره 8 1293صفـــحه 2500تومـان ISSN 2008-0816
مژده لواسانی در گفتگو با «هنرمند»
حجاب منافاتی
با اجرای همراه
با لبخند ندارد
چرا مسئولین ذی ربط فکری اساسی
برای قاچاق فیلم نمی کنند؟
«خرس» خسرو معصومی
پس از یک دهه توقیف
قاچاق شد!
سینما و تلویز یون4-5.
CINEMA
بیش از ۲۲میلیون
بازدید در دهه اول محرم
از سامانه هیئت انالین
پخش «رستاخیز» در شبکه های اجتماعی؛
چرا اکران نشد؟!
فرهنگ و هنرART & CULTURE 8.
درباره مشکالت تئاتر ی ها برای دریافت وام «کارا»
تئاتر3.
عکس :مجتبی محسنی
برخورد سلیقه ای بانک ها
با هنرمندان
TEATER
یادداشت
قانون عجیب نمایندگان مجلس
برای تعیین قلمرو صداوسیما
فرهنگ و هنرART & CULTURE 2.
کوتاه درباره مسعود مهرابی که زود رفت؛
مردی که انجا بود ،پشت میز!
پوریا ذوالفقاری
خبر را تازه شنیده ام .شوکه ام و در چنین احوالی معموال دست به قلم نمی برم برای نوشتن.
در مقام خواننده هم یادداشت های این-چنینی برایم سرشار از نشانه های تقال برای دیده
شدن اند .انگار بخواهی تا موضوع داغ اســت خودت را پیش بیندازی و چیزی بگویی.
امیدوارم در این نوشته چنین نشانه ای یافت نشود .مسعود مهرابی ای که من در ده سال
فعالیتم در مجله فیلم شناختم به معنای دقیق واژه ها «ادم پشت میز» بود که تحصیل و
شناخت و عالقه همزمانش به سینما و هنرهای تجسمی و گرافیک تقریب ًا تمام خلوت او را
می ساخت .دنیایش این بود که بنشیند پشت میز و یا چیزهایی مرتبط با این عالیق بخواند
یا کتاب ها و مجموعه هایی در این احوال تدارک ببیند .پرهیز داشت از حضور در محافل و
حتی معذب می شد از تبدیل شدن به سوژه عکاسان .وقتی گزارش مراسم رونمایی از کتاب
«صد سال اعالن و پوستر فیلم در ایران» را برای مجله نوشتم ،از او چند عکس از مراسم هم
خواستیم تا کنار گزارش چاپ کنیم .دو سه عکس جمعی داد که خودش کنار چند دوست
دیگر در ردیف اول نشسته بود .مطلقا نمی خواست عکس تکی از خودش کار شود .این ها
را رها از ارزش گذاری به عنوان یک خصلت می گویم .مثل دلزدگی اش از شواف ،کناره
گیری اش از هر جمع و محفلی که ممکن بود در ان ها اماج نگاه ها و توجه ها شــود .این
را نمی خواست و نزدیکانش هم این خصلتش را پذیرفته بودند .شاید همین روحیه او را به
پشت میز می کشاند و ان جا می نشاند تا کارهای اساسی کند .مجموعه گرد اورد ،پژوهش
کند ،بنویسد و هر شماره مجله را پیش از انتشار واو به واو بخواند .در کنار توجه به کیفیت
مطالب که تماس گاه و بیگاهش را با نویسندگان در پی می اورد ،به جنبه های حقوقی و
نکات مشکل ساز مطالب هم توجه داشت و به نظرم دلیل دوام اوردم مجله فیلم -یا دست
کم یکی از مهم ترین دالیلش -همین ریزبینی مسعود مهرابی بود .یک بار در مرور خبرهای
ماه ،برای خبر کلید خوردن یک سریال شبکه نمایش خانگی در غیاب سرمایه گذار و تهیه
کننده اش که زندانی شده بود ،از عکس ان فرد استفاده کردیم .امد و گفت هنوز اتهام این
فرد ثابت نشده و چون در مطلب به الوده بودن پول اشاره شده از تصویرش استفاده نکنید
چون اتهام است و جرم احراز شده نیست .ما هم عکس کلید خوردن سریال را گذاشتیم و
پایینش نوشتیم اغاز تصویربرداری در غیاب تهیه کننده .از این وسواس ها بسیار داشت.
خاطره می گفت از مطلبی که به دلیل دردساز بودن بیرونش گذاشته و نویسنده اش ان را
با خشم گرفته و به نشریه ای دیگر داده و همان مطلب باعث تعطیلی ان نشریه شده است.
یکی از رسالت هایش را همین می دانست که نگذارد مجله فیلم به سرنوشتی مشابه دچار
شود .می گفت مجله مال من نیست و مال بسیاری از عالقمندان است و بودنش بهتر است
از نبودنش .موج نشین نبود و فلسفه کاری خود را داشت و روحیاتی که برای ادم فرهنگی
از نان شب واجب ترند .عرصه فرهنگ ایران قطعا یکی از فرهنگی ترین مردانش را از دست
داده است .متاسفم.
«تعزیه شام غر یبان»
با استقبال خانواده ها
در خانه هنرمندان
درباره ایین های عامیانه ای که با «موسیقی» و «مذهب» گره خورده اند
تئاتر3.
TEATER
چرا باید سریال ( The Actتظاهر ) را تماشا کنیم؟
وقتی «تظاهر» به بیماربودن
یک زندگی را نابود می کند!
سینماوتلویز یون4-5.
از «سنج و دمام» تا
«نخل گردانی» و «بیل زنی»
فرهنگ و هنرART & CULTURE 2.
CINEMA&TV
مقررات سفر شهروندان ایرانی
به ۴کشور اروپایی
گردشگری6.
TOURISM
چکناواریان :عاشورا با زندگی
ما ایرانی ها عجین شده است
موسیقی7.
MUSIC
نگاهی به «ســوگ»« ،مرثیه»« ،نوحه» و «مقاتل» در ایران
مداحی از دیروز تا امروز!
موسیقی7.
MUSIC
ولیتیموریمعاونگردشگریمطرح کرد:
مجوزهای فعاالن گردشگری
ُ
سالمت جز با مهر وزارت گردشگری
باطل است
گردشگری6.
TOURISM صفحه 1
2
درباره ایین های عامیانه ای که با «موسیقی» و «مذهب» گره خورده اند
سه شنبــــــه 11شهریورماه 1399سال سیزدهم شمــاره 1293
www.honarmandonline.ir
& ART
فرهنگ و هنر
CULTURE
نگاه
قانون عجیب نمایندگان مجلس
برای تعیین قلمرو تازه صداوسیما
اولویت های مهم تر از کوشش برای افزایش دامنه انحصار صداوسیما
در حوزه صوت و تصویر از سوی کمیسیون فرهنگی قابل پیگیری
است و بدیهی ترین انها ،پیگیری شفافیت در همه نهاد های فرهنگی
برای جلوگیری از مفاسد اقتصادی و رانت در این عرصه است که هر
ساله چندین هزار میلیارد تومان بودجه در ان صرف می شود .قانون
عجیب نمایندگان مجلس برای تعیین قلمرو تازه صداوسیماگروهی
از نمایندگان مجلس ،درصدد افزودن تبصره و اصالحیه ای به قانون
اهداف و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی هستند که به منزله
تعیین قلمرو تازه صداوسیما در عرصه فرهنگ و هنر است؛ مساله ای
که ظاهرا ً دغدغه شخصی این گروه از نمایندگان است و با تعریف
بخشــی از اختیارات صداوسیما در متن قانون وزارت فرهنگ قرار
است تحقق یابد و اینچنین قانون نگاری عجیبی ،اسباب شگفتی
ناظران را در پی داشته است.
پس از انکه صداوسیما درصدد به کنترل دراوردن حوزه وی او دی
برامد ،وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی برای دوره ای سکوت کرد ،ولی
اینسکوتهفتهپیششکستومحمدمهدیطباطبایی نژاد،معاون
ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی در گفت وگویی ،نظارت سازمان
تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر صداوســیما بر وی اودی ها و
محصوالت شــبکه نمایش خانگی در فضای مجازی را غیرقانونی
دانست و تاکید کرد ،هنوز قانونی ناظر بر تفویض این اختیار از ارشاد
به صداوسیما به تصویب نرسیده است.
قانون عجیب نمایندگان مجلس برای تعیین قلمرو تازه صداوسیمادر
واکنش به این اظهارات ،حجت االسالم اقاتهرانی رئیس کمیسیون
فرهنگی مجلس ،با رد ادعای طباطبایی نژاد گفت« :تصمیم بر این
شده است که مرجع صدور مجوز ،سازمان مقررات باشد ،نه سازمان
سینمایی .مجلس بنا به وظیفه ذاتی مبنی بر نظارت بر حسن اجرای
قوانین ،حتماً در برابر نادیده گرفتن این تصمیمات قانونی ،خواهد
ایستاد و نهادها را ملزم به عمل به ُم ّر قانون خواهد کرد ».اما قاعدتاً
موضع طباطبایی نژاد دقیق بود و در همین راستا تغییر قانون توسط
اقاتهرانی و همکارانش در دستور کار قرار گرفته است.
بر اســاس طرح ۲۶نماینده از جملــه اقاتهرانی به بند ۲۹ماده ۲
قانون اهداف و وظایف وزارت فرهنگ و ارشــاد اســامی با شرح
«تنظیم سیاست های کلی فرهنگی ،هنری ،سینمایی کشور و ارائه
ان ها به مجلس شورای اسالمی جهت تصویب با رعایت اصل ۷۴
قانون اساسی جمهوری اسالمی ایران» ،عبارت «و اصل ۱۷۵قانون
اساسی» افزوده شده است؛ اصلی که مربوط به تعریف صداوسیماست
و در واقع عم ً
ال تنظیم سیاست ها موکول به تاییدیه وزارت فرهنگ
ً
و ارشاد اسالمی شده است؛ موضوعی که البته اساسا در اصل ۱۷۵
جزو اختیارات صداوسیما تعریف نشده است.
ن کند
ن معی
ب ادار ه صدا و سیم ا را قانو
ی و ترتی
خط مش
ی
ی جمهور
در اصل ۱۷۵قانون اساسی امده است« :در صدا و سیما
یو
ن اسالم
ت موازی
ی بیانو نشر افکار با رعای
ی ایران ،ازاد
اســام
ن صدا
س سازما
ل رئی
ب و عز
ن گردد .نص
ح کشــور باید تامی
مصال
ی
ت و شورای
ی اس
ن با مقا م رهبر
ی ایرا
ی اسالم
ی جمهور
و ســیما
س
س قوه قضائی ه و مجل
س جمهور و رئی
ن رئی
ب از نمایندگا
مرکــ
ن خواهند
ن سازما
ت بر ای
ی (هر کدا م دو نفر) نظار
ی اســام
شورا
ن
ن را قانو
ت بر ا
ن و نظار
ب اداره سازما
ی و ترتی
داشت .خط مشــ
ی کند».
نم
معی
ً
اما در کنار این اصالحیه ـ که عمال اجازه مداخله صداوســیما در
وظایف صداوســیما را می دهد ـ این نمایندگان صریح تر از این نیز
عمل کرد ه و در تبصره الحاقی به این ماده اورده اند« :صدور هر گونه
مجــوز نظارت بر فرایند تولید و پخش کلیه برنامه های رادیویی و
تلویزیونی از جمله ساختارهای مستند ،مسابقات ،انیمیشن ،سریال،
برنامه های گفتگومحور و ترکیبی برعهده ســازمان صداوسیمای
جمهوری اسالمی ایران می باشد ».و در واقع اختیارات صداوسیما
را در قانون وزارت فرهنگ و ارشــاد اسالمی تعریف کرد ه و توسعه
داده اند!
چند اصل موجود در قانون اساسی چنین اختیاری به
صداوسیمانمی دهد
این در حالی اســت که اگر قرار اســت برای صداوسیما اختیاراتی
مشخص و از وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی سلب اختیار شود ،باید
قانون سازمان صداوسیما به همراه مسئولیت ها ،وظایف و اختیارات
این سازمان تنظیم و برای نخستین بار در مجلس تصویب شود ،چرا
که دست کم چند اصل موجود در قانون اساسی چنین اختیاری به
صداوسیما نمی دهد و چه بسا اگر قانونی هم قرار باشد تصویب شود،
باز هم شامل موارد فوق نمی شود ،چون به شکل واضح قانون اساسی
حدود اختیارات صداوســیما را مشخص کرده و اگر قرار باشد این
اختیارات به ســمتی از اختیارات ـ که در طول تاریخ ذاتاً در حدود
وظایف و اختیارات صداوسیما بوده ـ توسعه یابد ،این گروه باید به
دنبال اصالح قانون اساسی باشند.
انتظار می رود ،این گروه نمایندگان مجلس شورای اسالمی به ویژه
ان دسته که عضو کمیسیون فرهنگی هستند ،قدری پخته تر عمل
کنند ،زیرا عوارض چنین قانون گذاری پیش از انکه متوجه اهالی
فرهنگ و هنر شود ،دامن همین نمایندگان را می گیرد و چهره انها
را به شدت نزد افکارعمومی تخریب می سازد .بی شک اولویت های
مهم تر از کوشــش برای افزایش دامنه انحصار صداوسیما در حوزه
صوت و تصویر از ســوی کمیسیون فرهنگی قابل پیگیری است و
بدیهی ترین انها ،پیگیری شفافیت در همه نهادهای فرهنگی برای
جلوگیری از مفاسد اقتصادی و رانت در این عرصه است که هر ساله
چندین هزار میلیارد تومان بودجه در ان صرف می شود.
از «سنج و دمام» تا «نخل گردانی» و «بیل زنی»
ماه محرم یکی از مناسبت های مهمی است که در اغلب مناطق با ایین ها و سنت هایی
عامیانه به یاد اورده می شود .همزمان با فرا رسیدن ماه محرم ،پرداختن به این رسوم
مردمی خالی از لطف نیست.بر اساس اسناد و مدارک؛ قدمت سوگواری های ماه محرم
به دوران ال بویه می رسد و پس از این مقطع تاریخی است که شیعیان به طور مشخص
برای امام حسین(ع) و یارانش به سوگواری پرداخته اند و موسیقی را در عزاداری های
خود دخیل کرده اند .از طرفی ،اهالی درگذشته موسیقی معتقدند هفت اواز ایرانی در
مراسم سوگواری امام حسین (ع) کاربرد داشته اســت که از میان انها «چهارگاه»،
«ماهور»« ،نوا» و «راست پنجگاه» مورد تاکید بیشتری قرار گرفته اند .شاید به همین
دالیل است که گونه های موسیقایی محرم را بخشی از موسیقی سنتی ایران می دانند.
در میان مراسم و مناســک ماه محرم روضه خوانی ،پرده خوانی ،تعزیه ،منقبت خوانی،
نعت خوانی و شمایل خوانی ایین هایی هستند که به طور معمول توسط فعاالن هر منطقه
برگزار می شــوند .در ادامه برخی از این رسم ها و ایین ها که در مناطق مختلف ایران
جنبه های عامیانه تری دارند و به صورت مستمر در شهرهای مختلف برگزار می شوند
را مرور کرده ایم.
نظم بســیار برگزار می کنند و سپس به تقسیم گوشت قربانی میان عزاداران و مردم و نیازمندان
تقســیم می پردازند .در واقع مراسم قربانی احشام برگرفته از حکایت حضرت ابراهیم و فرزندش
اسماعیل است.
«بیل زنی» در خراسان جنوبی
«سنج و دمام» رسم بوشهر و شهرهای تابع ان
اهالی بوشــهر برای اغلب مناسبات مذهبی و ایینی مراسم متنوعی دارند و ماه محرم نیز از این
قضیه مســتثنی نیست .اهالی بوشهر در ماه محرم طی مراسمی سنج و دمام می نوازند و ارادت
خود به امام حسین(ع) و یارانش را اینگونه نشان می دهند .انها در دهه اول محرم به میدان های
اصلی شــهر می روند و مانند مردم دیگر مناطق به عزاداری می پردازند .در این مراســم مردم با
تشــکیل حلقه های بزرگ و زنجیروار کنار یکدیگر می ایستند و بر اساس ریتم موسیقی محزون
ســنج و دمام ،ســینه می زنند و عزاداری می کنند .مراســم کهن و دیرینه سنج و دمام که برای
مردم منطقه بســیار اهمیت دارد و به نوعی ســمبل اتحاد و انســجام انهاست ،به ثبت ملی نیز
رسیده است.
«نخل گردانی» رسم یزدی ها
مردم شهر مذهبی یزد از دیرباز تاکنون ،برای مراسم عزداری امام حسین (ع) در ماه محرم ارزش
و اهمیت بسیاری قائل بوده اند .نخل گردانی یکی از مراسم کهن و مهم اهالی یزد است .یزدی ها
در ماه محرم ،نخل کهنســال و مشهور شــهر را با پارچه های سیاه و سبز و پرچم های مخصوص
عزاداری امام حســین (ع) ،تزیین می کنند و ســپس ان را طی مراسمی در شهر می چرخانند.
البته باید یاداور شــد انچه به عنوان نخل از ان یاد می شود شباهتی به درخت نخل ندارد؛ بلکه
نماد و ســمبولی از تابوت امام سوم شیعیان اســت .این نخل در میدانی با همین نام در یکی از
محله های قدیمی شــهر قرار دارد و برای اهالی یزد بســیار با ارزش است .در واقع می توان گفت
مراســم نخل گردانی ایین تشییع امام حسین (ع) است .در خالل برگزاری این مراسم مردم که
لباس های سیاه بر تن دارند ،همزمان با گرداندن نخل در شهر ،واقعه عاشورا را در قالب مداحی
بیان می کنند.
«طشت گذاری» رسم اردبیلی ها
اهالی استان اردبیل که در شمال غربی ایران واقع شده ،مانند مردم دیگر مناطق نسبت به ائمه
اطهار و امام حســین (ع) و یارانش ارادت خاصی دارند .یکی از رســوم مهمی که هر ساله پیش
از اغاز ماه محرم توســط اردبیلی ها برگزار می شود ،ایین «طشت گذاری» است .این ایین کهن
و قدیمی در میان اهالی منطقه بســیار با اهمیت اســت و با اینکه ان را متعلق به مردم اردبیل
می دانند ،اما در شــهرهای ترک زبان دیگر نیز برگزار می شود .اهالی اردبیل و شهرهای توابع ان
برای برگزاری مراســم «طشت گذاری» در مسجد بزرگ شهر یا مسجد گرد جمع می شوند .انها
در ابتدا چند طشت را مملو از اب می کنند و در گوشه مسجد قرار می دهند و سپس به عزاداری
می پردازند .انها در پایان مراســم طشت ها را روی سر قرار می دهند و در مسجد می گردانند .در
واقع اب حاوی طشت ها نوعی تبرک است و عزاداران می توانند بر اساس نیتی که دارند ،مقداری
از ان را بردارند و بنوشند .اب در واقعه عاشورا نماد تشنگی یاران امام حسین (ع) است و مراسم
«طشــت گذاری» نیز بر همین اساس شکل گرفته اســت .بنا به روایات تاریخی موجود ،زمانی
که ســپاه حر ابن یزید ریاحی خسته و تشنه می شود ،امام حسین (ع) از یارانش می خواهد اب
مشک ها را در طشت بریزند و برای سپاه حر ببرند .با این حساب می توان گفت ،مراسم «طشت
گذاری» به یاد لب های تشنه امام حسین (ع) و یارانش برگزار می شود.
«قربانی کردن» در میان زنجانی ها
زنجانی ها نیز مانند اهالی دیگر شهرها نسبت به امام حسین (ع) و یاران باوفایش ارادت بسیاری
دارند ،تا انجا که نحوه عزاداری مردم این منطقه در ماه محرم زبانزد ایرانی هاســت .اهالی زنجان
و توابع ان در روز عاشــورا به قربانی گسترده احشام در مســجد اعظم زنجان می پردازند .نکته
جالب اینکه این مســجد دومین قربانگاه بزرگ جهان اسالم محسوب می شود .زنجانی ها پس از
قربانی کردن ده ها گوســفند و گاو و گوســاله و شتر ،مراســم عزاداری برای ساالر شهیدان را با
مردم خراسان جنوبی و توابع ان در ماه محرم مراسم «بیل زنی» برگزار می کنند .قدمت و پیشینه
این ســنت تا بدانجاســت که به عنوان میراث فرهنگی ایران ثبت ملی شده است .خاستگاه اصلی
مراســم «بیل زنی» در خراسان جنوبی شــهرهای بیرجند و خوسف هستند و پس از ان بوده که
اهالی دیگر مناطق استان به این رسم دیرینه پرداخته اند .در مراسم «بیل زنی» که به نوعی گویای
هم بســتگی و اتحاد است و نمادی از تشییع پیکر شهدای کربال به حساب می اید ،مردم در محل
عزاداری تجمع می کنند و بیل های خود را باال می برند و همراه با تکرار ذکر حیدرعلی انها را تکان
می دهند .بر اســاس اسناد و مدارک به جا مانده از گذشته ،سنت «بیل زنی» از طایفه بنی اسد به
جا مانده است .انطور که می گویند اهالی این طایفه سه روز پس از واقعه عاشورا به کربال می رسند
و با پیکر امام و یارانش مواجه می شوند .انها سپس تصمیم می گیرند پیکر شهدا را تشییع کنند.
«علم گردانی» در خوزستان
اهالی خوزســتان از دیرباز تاکنون در دهه اول محرم به عزاداری گسترده برای امام حسین (ع)
و یارانش می پردازند .یکی از ســنت های مهم خوزستانی ها در ماه محرم «علم گردانی» است که
رســمی ایینی و مذهبی به حســاب می اید .طی این اتفاق مردان عزادار ،علم های چند شاخه و
تک شــاخه و مرتفع خود را با پارچه های سبز و سیاه تزیین می کنند و همراه با نوا و ریتم سنج
و طبل و دمام انها را حرکت می دهند و می رقصانند.
«سینه زنی سه سنگ» رسم بهبهانی ها
ســینه زنی سه سنگ که پاییز سال 1391در فهرست اثار ملی ناملموس کشور ثبت شده ،یکی از
رسوم مردم شهر بهبهان در ماه محرم است .سینه زنی سه سنگ در بخش هایی به صورت نشسته (بر
روی زانوها) و در قسمت هایی به صورت ایستاده اجرا می شود و ریتم ان سه ضرب است .عزاداران
همراه و هم نوا با ریتم ،با فاصله زمانی اندک ،سه بار با دو دست به سینه شان ضرب می زنند.
«مشعل گردانی» رسم دیگر اهالی بهبهان
«مشــعل گردانی» یکی دیگر از ایین های مذهبی مردم بهبهان است که البته شوشتری ها و اهالی
برخی مناطق دیگر نیز چنین مراســمی دارند .بهبهانی ها در ماه محرم با روشــن کردن نمادین
مشعل هایشــان به جنگ تاریکی و ظلمت می روند و طی ان به عزاداری برای ســاالر شــهیدان
می پردازند.
«سینی حضرت قاسم» در جنوب
«سینی حضرت قاسم» یکی دیگر از مراسم ایینی ماه محرم است که در شهرهای جنوبی کشور
به ویژه ماهشــهر برگزار می شــود .عزاداران طی این مراسم ،در روز هشتم محرم با نصب علم و
روشــن کردم فانوس برای امام حســین (ع) و هفتاد و دو یارش عزاداری می کنند .انها نذورات
خود را در ســینی قرار می دهند و همراه با نوحه ســرایی و مداحی و سینه زنی در مناطق اصلی
شهر میان مردم تقسیم می کنند.
«نخل مقوم حسین» در شوشتر
یکی از رسوم کهن اهالی شوشتر در ماه محرم «نخل مقوم حسین» است که به مقام امام حسین
(ع) معنا می شــود .شوشــتری ها در روز تاسوعا و عاشــورا نخل مربوطه (که شباهتی به درخت
ندارد) را حمل می کنند و در محله های شــهر می گرداننــد .اهالی منطقه بر این باورند که نخل
مقوم حسین(ع) حدود یک قرن قدمت دارد و بارها مرمت و بازسازی شده است .اهالی شهر نخل
مقوم حسین(ع) را در منطقه « ُموگهی» و در محلی به نام قدمگاه حسین(ع) نگهداری می کنند. صفحه 2
درباره مشکالت تئاتری ها برای دریافت وام «کارا»
برخوردسلیقه ایبانک هاباهنرمندان
کمتر کسی است که درگیر کارهای اداری شده باشد و خاطره اش خوش از طی کردن این پروسه
داشته باشد .به طوری که در انجام هر کار اداری ،از اغاز خود را برای گذراندن روندی طاقت فرسا
اماده می کنیم .ولی مشکل زمانی حادتر می شود که فرد مراجعه کننده با معضالت اضافه تری
هم رو به رو باشد ،مشکالتی شبیه مشکالت تئاتری ها در دوران کرونایی ،بیکاری و بی پولی و
سردرگمی .بعد از شروع دوران کرونا راه های مختلفی برای حمایت از تئاتری ها که شغل شان
تعطیل شده بود ،مطرح شد که یکی از انها دریافت وام از طریق ثبت نام در سامانه مشاغل
اسیب دیده از کرونا بود اما به فاصله اندکی معلوم شد دریافت این وام منوط به طی کردن هفت
خان رستم است .شاید انچه بیش از همه هنرمندان تئاتر را در طی کردن این مراحل ازار داد،
این بود که عزت نفس انان کمتر مورد توجه قرار گرفت به گونه ای که برخی از انان معترض
شدند که قرار است وام بگیریم نه صدقه .در ادامه دیدگاه های این هنرمندان را در قالب گزارشی
اجمالیمی خوانیم:
چندپرسشمضحکازتئاتری ها
روشنک کریمی که عضو هیات مدیره انجمن تئاتر کودک و نوجوان خانه تئاتر است ،شرح مبسوطی از این
ماجرا ارایه می دهد .او می گوید :اسفند سال گذشته اعالم شد از سوی وزارت تعاون به پشتیبانی وزارت ارشاد
سایتی برای مشاغلی که از کرونا اسیب دیده اند ،طراحی شده و متقاضیان می توانند با ثبت نام در این سایت
وام بگیرند .کریمی با اشاره به مشکالت فراوانی که این سایت داشته است ،ادامه می دهد :یکی از معضالت
ما ،شناسایی نشدن کد ملی متقاضیان یا تطابق نداشتن کد ملی و شماره تلفن همراهشان بود؛ چراکه تلفن
همراه برخی از افراد به نام خودشان نیست و این متقاضیان در این سایت دچار مشکل می شدند .او اضافه
می کند :با وجود مسایل زیادی که این سایت داشت ،افراد ثبت نام می کردند ولی با پرسش هایی مضحک
رو به رو می شدند مانند اینکه میزان درامد ماهانه شما چقدر است؟ که مشخص می کرد این سایت ،یک
سایت کلی است و ویژه هنرمندان تعریف نشده زیرا کامال معلوم است که هنرمندان درامد ماهانه ثابتی
ندارند .از طرف دیگر ،برای اعالم مشکالت ،یک ایمیل تعریف شده بود .شخصا ده بار به ان نشانی ،ایمیل
زدم و پاسخی نگرفتم.
دردسرهاییکتغییرنام
کریمی با اشاره به تمدید مهلت ثبت نام متقاضیان در فروردین ماه می افزاید :بعد از عید همه کسانی که
ثبت نام کرده بودیم ،می خواستیم بدانیم وضعیت مان چگونه است ولی همه اطالعات را تغییر داده بودند
چون نام سایت به سامانه کارا تغییر کرده بود و افراد نمی توانستد وارد پروفایل خود شوند ،به همین دلیل
همه ،دوباره ثبت نام کردیم و با مشکالت تازه ای رو به رو شدیم .عضو هیات مدیره انجمن تئاتر کودک و
نوجوان ادامه می دهد :تازه یادشان افتاده بود که یکسری از هنرمندان بیمه نیستند .از طرف دیگر کد کارگاه
می خواستند که ما نداشتیم .ثبت نام های ما تا مرحله ای جلو می رفت و بعد متوقف می شد .بارها با شماره ای
که برای طرح مشــکالت تعریف شده بود ،تماس گرفتم ولی هرگز پاسخی داده نشد .در همین مرحله،
تعدادی از اعضا از خیر این وام گذشتند .کریمی با اشاره به میزان متفاوت مبلغ وام می گوید :برای این وام
مبلغ 12 ،6و 16میلیون تومان تعریف شده بود .گفته شد کسانی که بیمه نیستند 6 ،میلیون ،بیمه شده ها
تا سقف 16میلیون وام می گیرند ولی معلوم نبود مبلغ 12میلیون برای چه کسانی است.
حتیوقتیکارداشتهباشیم،نمی توانیمچنینقسط هاییبدهیم
این بازیگر تئاتر ادامه می دهد :وقتی بعد از هزار مشکل ثبت نام می کردیم ،مدتی بعد تماس از طرف بانک ها
اغاز شد و متوجه شدیم وام 12درصد سود دارد که باید دو ساله باز پرداخت شود .مثال برای وام 16میلیون
تومانی باید ماهی 800هزار تومان قسط می دادیم .او با بیان معضالت گوناگون تئاتری ها اضافه می کند :حتی
زمانی که سر کار هستیم ،نمی توانیم چنین مبلغی را قسط بدهیم چه برسد به دوران کرونا که کارمان هم
تعطیل است .بنابراین اعضای دیگری در این مرحله عطای این وام را به لقایش بخشیدند چون گفته شد
مصوبه کشوری است و نمی توانند امتیاز ویژه ای برای هنرمندان در نظر بگیرند.
برایبانکمعرفی نامهخانهتئاتراعتبارینداشت
کریمی با اشاره به شیوه های برخورد متفاوت از سوی بانک ها با متقاضیان وام کارا ادامه می دهد :اول گفتند
وام بدون ضامن است ولی بعد معلوم شد ضامن کارمند دولتی می خواهد و به جز ان از هنرمند هم سفته
می گیرند .ضمن اینکه اگر در بازپرداخت یک روز تاخیر شود ،مبلغ سود وام به 24درصد افزایش پیدا می کند.
او درباره مشکالتی که برای همسرش پیش امده توضیحاتی می دهد و می گوید :همسرم (مجتبی مهدی
دیگر هنرمند فعال تئاتر کودک و نوجوان) بیمه نیست .چند روز پیش از طرف بانک صادرات تماس گرفتند
و گفتند معرفی نامه خانه تئاتر اعتباری برای پرداخت این وام ندارد و گفتند شما که شغل ثابتی ندارید چگونه
می توانید اقساط را بپردازید ان هم در وضعیتی که شغلتان تعطیل است.
کریمی خاطرنشان می کند :بدین ترتیب بعد از تماس بانک ها هم تعداد دیگری از متقاضیان منصرف شدند.
ظاهرا کسانی همچنان متقاضی این وام هستند که یا بیمار شده اند یا مثال تازه ازدواج کرده اند و شرایط شان
ویژه است.
نا امید کردن تئاتری ها بدترین اتفاق بود
او ابراز تاسف می کند :در تعریف این وام ،اصال شغل ما را که در این دوران در تعطیلی کامل هستیم ،در نظر
نگرفته اند .بانک ها اصال توجیه نشده اند و بانک مرکزی هم ،دیگر بانک ها را تامین اعتبار نکرده و بانک ها باید
از اعتبارات خودشان این وام را بپردازند .به همین دلیل حتی میزان اقساط وام ،از سوی بانک های مختلف،
متفاوت است و به انصاف هر بانک بستگی دارد .این فعال تئاتر کودک اضافه می کند :ناامید کردن تئاتری ها
بدترین اتفاق در این پروسه چند ماهه بود .فکر می کردیم با این وام بدهی هایمان را می پردازیم و دنبال کسب
و کار دیگری می رویم ولی االن نمی دانیم چه کنیم .بیش از هزار عضو خانه تئاتر ،به جز تئاتر شغل دیگری
ندارند و هیچ تمهیدی برای انان اندیشیده نشده است.
سنگ اندازیبانک هااغازشد
اما بهزاد مرتضوی مدیر روابط عمومی خانه تئاتر که بیش از همه در جریان مشکالت اعضاست ،در این زمینه
توضیح می دهد :در حال حاضر این وام ها در مرحله معرفی به بانک است که مرحله سوم یا چهارم محسوب
می شود ولی متاسفانه از طرف بانک مرکزی تامین اعتبار انجام نشده و بانک ها هم شروع به سنگ اندازی
کرده اند.
وامیباشرایطغیرمنصفانه
او شرایط بازپرداخت این وام را برای هنرمندان تئاتر غیرمنصفانه می داند و ادامه می دهد :هین شرایط سبب
شد بسیاری از اعضا از خیر این وام بگذرند .مرتضوی ادامه می دهد :ابتدا قرار بود ضامن نخواهند ولی حاال
نیاز به معرفی ضامن هست .از سوی دیگر قرار بود بازپرداخت با سه ماه فاصله اغاز شود که بانک ها این
مورد را هم لحاظ نکرده اند و حتی بعضی از بانک ها برای بازپرداخت 20 ،درصد سود تعریف کرده اند .او از
مساله ای دیگر هم صحبت می کند :وقتی افراد ثبت نام می کنند باید از طرف بانک با انان تماس گرفته شود
ولی برخی از بانک ها تماس نمی گیرند و بعد اعالم می کنند زمان مراجعه به بانک گذشته و وام از دست رفته
سه شنبــــــه 11شهریورماه 1399سال سیزدهم شمــاره 1293
www.honarmandonline.ir
تئـــــاتر
THEATRE
گزارش
درباره عاشورا و فرهنگ های
عاشورایی در لرستان
نجم الدین حسینی
است .مرتضوی با ابراز تاسف از برخورد نامناسب برخی از بانک ها می گوید :طوری رفتار می کنند که گویی
دارند صدقه می دهند درصورتی که شرایط این وام به هیچ وجه مناسب نیست 12 .درصد سود دارد که باید
24ماهه بازپرداخت شود.
سایت«کارا»هیچشیوه نامهمشخصیندارد
رضا کوچک زاده عضو کانون کارگردانان خانه تئاتر نیز سود این وام را منطقی نمی داند و می گوید :جزو اولین
کسانی بودم که ثبت نام کردم و همین چند روز پیش از طرف بانک تماس گرفتند برای تشکیل پرونده که
متوجه شدم مبلغش 6میلیون است در صورتی که مبلغی که وزارتخانه اعالم کرده بود 16میلیون بود و
دوباره به کارا پیام دادم که گفته شد مبلغ وام برای بیمه شده ها 16میلیون تومان است .من نیز بیمه هستم
ولی متاسفانه تماس با پشتیبانی قطع است و نتوانستم مشکلم را مطرح کنم .او یکی از مشکالت سامانه را
نبود یک شیوه نامه مشخص می داند و اضافه می کند :سامانه تازه ای است و هیچ شیوه نامه مشخصی برای
مراجعه کننده ندارد .وضعیت ما در برخورد با این سایت مانند کسی است که در اتاقی تاریک کورمال کورمال
باید راه خود را بیابد چون هیچ شیوه نامه واضح و روشنی ندارد .کوچک زاده مشکالت خود را برای دریافت
این وام توضیح می دهد و می گوید :لیستی از بانک ها اعالم شده بود که من هم بر اساس ان ،شعبه ای را
انتخاب کردم و بعد از سه هفته خبری نشد و در سامانه شکایت گذاشتم و تازه متوجه شدم درخواستم رد
شده چون شعبه ای که انتخاب کرده ام ،ارزی بوده در حالیکه این شعبه را از لیست خودشان انتخاب کرده
بودم و انتخاب خودم نبود.
هیچحمایتیازپدیداورندگانهنریانجامنشده
این پژوهشگر ادامه می دهد :مدت ها بر سر کد کارگاه و کارفرما مشکل داشتیم تا بعد از یک ماه و اندی حل
شد .متاسفانه اگر در هر مرحله ثبت نام مشکلی پیش بیاید ،جایی پاسخگو نیست .کوچک زاده اضافه می کند:
مسئوالن توپ حمایت را به زمین دیگران انداخته است و مسئولیتی در برابر افراد زیر مجموعه خود ندارد.
او با اشاره حمایت مسوالن تئاتری از تماشاخانه های خصوصی اضافه می کند :تا همین چند ماه پیش همین
تماشاخانه ها خون به دل تئاتری ها می کردند و حاال مورد حمایت قرار گرفته اند ولی متاسفانه در این میان
هیچ حمایتی از پدیداورندگان هنری انجام نشده است .کوچک زاده معتقد است مشکل این است که هیچ
سیستمی وجود ندارد و وقتی فاجعه ای مثل کرونا پیش می اید ،تازه معلوم می شود وضعیت چقدر خراب
است .نبود سیستم در تمام امور زندگی ما تاثیر گذاشته و هیچ فکری هم برایش نمی شود.
زندگیهنرمندانرویهواست
در ادامه هوشمند هنرکار مسول امور رفاهی انجمن بازیگران خانه تئاتر می گوید :ساز و کاری که سامانه کارا
گذاشته ،برای کسانی است که باید در استخدام جایی باشند در صورتی که شغل تئاتری ها به عنوان شغل
ازاد و خویش فرما محسوب می شوند .این کارگردان ادامه می دهد :در این وضعیت توقع مان نبود که فقط
یک وام بدهند ان هم با 12درصد سود چراکه زندگی هنرمندان تئاتر روی هواست .ماه هاست بیکارند و
وضعیت در دیگر شهرها بدتر از تهران است .بسیاری از مشاغلی که از دست تئاتری ها بر می امد االن تعطیل
شده است و انان هیچ راهی برای کسب درامد ندارند.
توقع ما جبران خسارت هاست نه کمک های صدقه گونه
هنرکار خاطرنشان می کند :حداقل توقع این است که دولت میزان خسارت ها را براورد کند و بعد از ان
امکانات خود را بسنجد و راهکارهایی برای حمایت از هنرمندان تعریف کند .او می گوید :برخالف برخی از
همکارانم معتقدم مشکل اصلی در برخورد بانک ها نیست به هر حال دریافت هر وامی مراحل بوروکراتیک
خود را دارد ولی مشکل اصلی ما در برخورد مسئوالنی است که برخورد صدقه گونه ای با تئاتری ها دارند ،در
حالیکه توقع ما جبران خسارت هاست نه کمک های صدقه گونه .هنرکار با تایید اینکه باید به دنبال منابع
درامدی دیگری خارج از وزارت ارشاد باشیم ،می گوید :مهره بسیار کوچکی در خانه تئاتر هستم .متاسفانه در
این زمینه از سوی دولت و صنف ،ضعف داریم البته در امور صنفی تازه اول راه هستیم .بخش های گوناگون
می توانند وارد حوزه فرهنگ شــوند همین االن به عنوان نمونه ببینید بورس به کجا رسیده .بنگاه های
اقتصادی مختلفی می توانند در تئاتر سرمایه گذاری کنند که برای همه مفید است.
برخوردسلیقه ایبانک ها
میرارش مصطفایی عضو هیات مدیره انجمن نمایشگران عروسکی خانه تئاتر ابتدا تصریح می کند که
خودش جزو اولین کسانی بوده که این وام را دریافت کرده است ولی به سبب حضورش در هیات مدیره
انجمن نامبرده ،از مشکالتی که برای اعضا پیش امده ،با خبر است .او با تایید سخنان دیگر اعضای خانه
تئاتر یکی از معضالت را برخورد سلیقه ای بانک ها می داند و می گوید :بعد از ثبت نام در سایت برخی از
شــعبه های بانک ها برای تشکیل پرونده تماس می گیرند ،برخی پیامک می دهند و برخی هم تماسی
نمی گیرند تا زمان بگذرد و تقاضا باطل شود .به گفته او ،این برخوردهای چندگانه در مراحل بعدی هم
ادامه دارد .مصطفایی توضیح می دهد :در مرحله ضمانت ،بعضی شعبه ها ،وام را با سفته یا چک می پردازند
ولی برخی دیگر حتما ضامن با گواهی کســر از حقوق یا جواز کسب می خواهند ،مدارکی که معموال
هنرمندان ندارند .در مرحله تشکیل پرونده هم مبالغ گوناگونی از متقاضیان دریافت می شود .او ادامه
می دهد :بعد از دریافت وام ،سه ماه فرصت تنفس هست که سود مجزایی برایش در نظر گرفته می شود و
مبلغ بازپرداخت را باالتر می برد ولی مبالغ اقساط هم در بانک های محتلف متفاوت است .بازپرداخت وام
16میلیونی در بانک های گوناگون بین 18و نیم تا 19و نیم میلیون بازگشت خواهد داشت که مشخص
نیست این ارقام با چه معیاری ،تعیین می شود.
«تعزیه شام غریبان» با استقبال خانواده ها در خانه هنرمندان
مراســم تعزیه «شام غریبان» با استقبال خانواده ها در مقابل
عمارت خانه هنرمندان در باغ هنر برگزار شــد .مراسم تعزیه
شــام غریبان شامگاه یکشــنبه 9شــهریور ماه مصادف با
عاشورای حسینی در مقابل عمارت خانه هنرمندان ایران در
باغ هنر توسط هیئت تعزیه داران متوسلین به قمر بنی هاشم
(ع) با اســتقبال قابل توجه خانواده ها صورت پذیرفت .حاج
ســید اکبر هاشــمی از معین البکاهای قدیمی و باســابقه
تهــران عهد دار تعزیه در شــب اخر با مدح قیام عاشــورا و
مصیبت های که بر اهل بیت رفت مجلس را اغاز و ســپس با
تعزیه روز عاشــورا و شــام غریبان مجلس را به پایان برد .از
3
نکات قابل توجه استقبال خانواده ها به همراه فرزندانش از این
مراســم بود .برگزاری مجالس تعزیه چند سالی ست که در
ایام محرم به خصــوص در دهه اول به همت خانه هنرمندان
ایران و شهرداری تهران در باغ هنر برگزار می شود که امسال
به دلیل شرایط ویژه کرونا تنها در سه شب و رعایت موارد و
پروتکل های بهداشتی بافاصله گذاری اجتماعی در جانمایی
مخاطبان صورت پذیرفــت و این اهتمام به رعایت در حالی
بود که استقبال خانواده و مخاطبان چه در شب اخر و سایر
شــب ها بیش ازحد تصور بود .این مراسم از ساعت 18اغاز و
تا بعد از نماز مغرب و عشا نیز ادامه داشت.
در ایام محرم همیشه دسته های سینه زنی و زنجیر زنی از لحاظ
کثرت و شــکوه همیشــه زبان زد خاص و عام بوده و همواره از
شــکوه و عظمت لرها در محرم و نحوه عزاداریشان برای ارباب
بی کفن در کشور مثال زدنی بوده حوضچه های گل که تمامی
مــردم از کوچک تا بــزرگ از دارا تا ندار خود را خالصانه به گل
اغشــته کرده و شروع به عزاداری نموده با نوحه های بسیار زیبا
با زبان لری و مداحان بســیار خوبی که در گذشته داشته مانند
مرحوم حاج حبیب ،مرحوم جهان خادمان اهل بیتی که اکنون
برای امام حسین (ع) نوحه سرایی میکنند (کربالیی کرم الهی و
برادرزاده ایشان ،کربالیی رحیمی ،کربالیی عالی نژاد و بسیاری
دیگر از مداحان اهل بیت) در شهر خرم اباد که صدایشان را در
خدمت دســتگاه امام حسین خالصانه گذاشته اند در این مدت
تمامی ارگان ها و نهادها بی ادعا تالششان را در برگزاری هرچه
بهتر این مراسم انجام می دهند ولی متاسفانه بعد از ده سال به
این شــهر بازگشتم برای تهیه گزارش از برگزاری مراسم زیبای
حسینی اما همانگونه که ده سال پیش شاهد این حرکات بودم
امــروزه نیز همان اتفاقات به صورت بدتر و زننده تر دوباره برایم
افتاد متاسفانه علیرغم برگزاری این همه مراسمات عزاداری در
خور شایسته برای امام حسین(ع) هنوز هم خرم اباد ناامن ترین
شهر در ایام محرم است نمی دانم چرا هنوز این رفتارها وجود دارد
متولیان برخورد با اینگونه رفتارها چه کسانی هستند چرا باید بعد
از گذشت سال ها باز هم شاهد چنین رفتارهایی باشیم در این ایام
کســانی وجود دارند که با ایجاد درگیری و دعوا به دنبال کسب
شهرت و نام هستد اینگونه افراد بر سر کوچکترین و بی ارزشترین
مسئله به دنبال درگیری و ایجاد تشنج هستند و حتی اگر بدانند
غریب هستی و پالک ماشینتان برای شهری دیگر است و اهل
درگیری نیستی پا را فراتر گذاشته و تا طرف مقابل را مجروح یا
زخمی نکند دستبردار نیست! و این را برای خود بزرگی محسوب
می کنند این اتفاق در ظهر روز عاشورا امسال در محله دره گرم
خیابان ۲۰متری برای نگارنده اتفاق افتاد البته بنده از انجایی که
همزبانشان و همشهریشان بودم شانس اورده و از ضربات چاقو
جان به در بردم ولی با این حال چند نفری با الفاظ بسیار رکیک
و زشت به من حمله کرده برای اینکه فقط به ایشان گفته بودم
ماشینتان را کمی جابجا کنید که من رد بشوم ولی گویی این
افراد به دنبال چنین فرصتی بوده و به من حمله کردند سوال من
از مسئولین و متولیان این شهر این است تا کی باید شاهد چنین
صحنه های باشیم؟ خواهر و مادر من و شما چگونه باید در امنیت
کامل بیایند و برای اربابشان عزاداری کنند؟ ایا کودک من و شما
چگونه با این رفتار برخورد خواهد کرد؟ در ذهن کودکان ه بچه ها
چه تصویری به وجود می اید؟ اگر من همشهری اینان نبودم و یک
غریبه ،چه بالی بر سر من می امد؟ در این روز اگر اتفاقی می افتاد
باید به چه کسی پناه می بردم؟ من که فقط برای تهیه گزارش و
انعکاس زیبایی های این مراسم و البته بازدید اقوام به خرم اباد سفر
کرده بودم ولی این رفتار در خور این شهر نیست شهری با قدمت
و اصالت که چند نفر اینگونه با مهمانانش به این شکل برخورد
میکنند ،البته که نمی شود برخورد چند نفر را به حساب کل مردم
شریف لرستان گذاشت اما این اتفاق می تواند مسئولین امنیتی
این شهرســتان را بر این دارد تا در این ایام و روزهای مشــابه با
برخوردهای انتظامی جلوی این دست از رفتارها را گرفته تا بتوانیم
در فضایی امن و با ارامش عزای سرور و ساالر شهیدان را هرچه
بهتر و البته با پروتکل های بهداشتی به جا بیاوریم.
برادر ارجمند
جناب اقای دکتر سعید حقیقی
درگذشت پدر گرامیتان را خدمت جنابعالی و خانواده
محترم تســلیت عرض مینماییم و از خداوند متعال
برای ان مرحــوم رحمت و غفران الهی و بازماندگان
صبر ،سالمتی و شکیبایی مسئلت می نماییم.
روابط عمومی و مدیریت روزنامه هنرمند صفحه 3
4
مژده لواسانی در گ
حجاب منافاتی با اجرای
سه شنبــــــه 11شهریورماه 1399سال سیزدهم شمــاره 1293
www.honarmandonline.ir
سینماوتلویزیون
CINEMA &TV
گزارش
اخبار
از «قورباغه» و «گیسو» تا «ملکه گدایان»« ،خاتون» و «جیران»
سریال های جدید
در راه شبکه نمایش خانگی
پس از ســریال «شهرزاد» حسن فتحی که با موفقیت بسیار همراه شد و
توانست مخاطبان قهرکرده از شبکه نمایش خانگی را بار دیگر به این رسانه
جذب کند ،سریال «هم گناه» این موفقیت را بار دیگر تکرار کرد و حاال در
حالی که بحث بر سر شــبکه نمایش خانگی این روزها داغ شده است و
محافل صنفی سینمایی بر سر این که مجوز ساخت اثار این رسانه از سوی
ارشــاد باشد یا از سوی صداوسیما بحث دارند ،سریال های «دل» ساخته
منوچهر هادی و «اقازاده» بهرنگ توفیقی در حال پخش هستند و برخی
دیگر نیز اماده پخش ،عالوه بر این بر خی دیگر نیز مشغول ساخت هستند.
این اتفاق در حالی اســت که تلویزیون با تمام تالشی که در جهت جذب
مخاطب دارد اما در این عرصه و بخصوص در عرصه ســریال سازی موفق
نبوده و نتوانسته است ان طور که باید و شاید نظر مخاطبان خود را جلب
کند و هرچند گهگاه امار باورنکردنی از میزان مخاطبان خود ارائه می دهد اما
به نظر می رسد این امار چندان واقعی نباشند.
قورباغه :با پایان یافتن «هم گناه» به احتمــال زیاد بعد از پایان دهه اول
محرم ،سریال «قورباغه» به کارگردانی هومن سیدی به بازار می اید .سیدی
که با اثار ســینمایی اش ذائقه متفاوت خود را نشان داده است ،این بار در
شبکه نمایش خانگی اثرش را عرضه می کند« .قورباغه» یکی از طوالنی ترین
مراحل تولید را بین سریال های شبکه نمایش خانگی داشت و سیدی حدود
دو ســال برای ساخت ان وقت گذاشت .بخشــی از این سریال در ایران و
بخشی دیگر در تایلند ضبط شده و چهارمین همکاری نوید محمدزاده با
سیدیبه حسابمی اید.
سریال قورباغه :صابر ابر ،سحر دولتشاهی ،فرشته حسینی ،اناهیتا افشار
و مهران غفوریان از دیگر بازیگران «قورباغه» هستند که یک درام اجتماعی
است .سریال به مشکالت جامعه و تاثیرات ان بر روی هر فرد می پردازد و در
خالصه داستان ان امده است« :من همیشه یه صندلی واسم کم بوده ،کتم
واسم تنگ بوده ،کفشام برام کوچیک بوده ،ساعتم خواب می مونده و من
ازش جلوتر حرکت می کردم ،دنیا برای من جای کوچیکیه ،احساس می کنم
همه جا بستس و نمی تونم نفس بکشم ،انگار همه این لحظه ها رو قب ً
ال دیدم،
درختا ،صدای ابشار ،قورباغه ها ،اونا رو زمانی می بینم که در حال مردنم».
گیسو (عاشــقانه :)2منوچهر هادی که این روزها سریال «دل» را در
شــبکه نمایش خانگی در حال پخش دارد و به نظر می رسد قسمت های
پایانی این سریال به زودی فرا می رسد ،به سراغ ساخت سریالی دیگر برای
شبکه نمایش خانگی رفته و «گیسو» ،یا بهتر است بگوییم فصل دوم سریال
«عاشقانه» را در حال ساخت دارد.
گیسو« :گیســو» روی زندگی شخصیت گیسو تمرکز دارد که در فصل
گذشته مهناز افشار ایفاگر این شخصیت بود ،که حاال با مهاجرت جای او
در این سریال خالی است و هانیه توسلی ایفاگر این نقش شده است .رضا
گلزار ،ساره بیات ،حسین یاری ،هانیه توسلی ،هومن سیدی ،سانیا ساالری
بازیگران این فصل سریال جدید هادی هستند.
ملکه گدایان :حسین سهیلی زاده که تبحر در ساخت اثار عاشقانه دارد و
با سریال «مانکن» به شبکه نمایش خانگی امد ،این روزها مشغول ساخت
سریال جدید «ملکه گدایان» است که بر اساس فیلمنامه حامد افضلی و
امین محمودی ،تهیه کنندگی مشترک رحمان سیفی ازاد و علی طلوع
جلوی دوربین رفته است.
فرزاد فرزین در ملکه گدایان :سهیلی زاده جنس مخاطبان را به خوبی
می شناسد و حاال با بازیگرانی مانند رویا نونهالی ،پانته ا بهرام ،باران کوثری،
ارمان درویش ،الهام کردا ،فرزاد فرزین ،رضا بهبودی ،محمدرضا غفاری ،یسنا
میرطهماسب ،علی اوجی ،بهشاد شریفیان و سولماز غنی احتماالً شرایط
بهتری برای جلب مخاطب خواهد داشت .در خالصه داستان این سریال
امده است :امرو ِز تو ،می تونه فردای من باشه ...هیچ کس از سرنوشت خبر
نداره ....حتی شما...
خاتون :تینا پاکروان ،به دلیل شــیوع کرونا تا مدت ها ضبط «خاتون» را
متوقف کرد و حاال چند وقتی است که ان را در بندر انزلی مقابل دوربین
برده است .این سریال تاریخی است و به دلیل ضبط در شهرهای مختلف،
جزو پروژه های پرهزینه شــبکه نمایش خانگی به حساب می اید .مهران
مدیری ،نگار جواهریان ،حامد کمیلی و اشکان خطیبی ،جزو بازیگران این
سریالهستند.
جیران :حسن فتحی که سال ها برای تلویزیون اثار به یادماندنی تولید کرده
اســت ،سال گذشته به سراغ ساخت سینمایی «مست عشق» رفت و به
زندگی شمس و موالنا در کشــور ترکیه پرداخت .او پس از فارغ شدن از
ساخت این اثر سینمایی که بسیاری منتظر اکران ان هستند« ،جیران» را
برای شبکه نمایش خانگی در نظر گرفته است که سال گذشته مجوز گرفت
اما به دلیل ســاخت دکور و کرونا ،تولید ان چند ماه به تاخیر افتاد.
سریال جیران :در «جیران» پریناز ایزدیار ،گالره عباسی ،شبنم مقدمی
و رعنا ازادی ور به ایفای نقش خواهند پرداخت .این سریال درباره زندگی
ناصرالدین شاه قاجار است و به اتفاق های بعد از مرگ او می پردازد .عالوه
بر این اثار برخی از فیلمسازان دیگر نیز مجوز ساخت سریال برای شبکه
نمایش خانگی را دریافت کرده اند که به دلیل شرایط حال حاضر تولید و
همچنینسرمایه گذارمنتظرشرایطبهترهستند.
عباسعلی اسکتی -عکس :مجتبی محسنی
مژده لواسانی ،متولد بیست ابان هزار و سیصد و شصت و هشت ،تهران ،مجری ،سردبیر ،نویسنده،
شاعر ،کارگردان و گوینده ،فارغ التحصیل کارشناسی حقوق ،در کارنامه هنری مژده لواسانی اجرای
برنامه های پربیننده ای همچون «کامال دخترونه»« ،به خانه برمی گردیم»« ،کبوتر دات کام»« ،رو به
راه»« ،سه ستاره» و همچنین بازی در سریال «فردا دیر است»« ،پالک چهارده» و «خبرنگار» دیده
می شود ،با مجری خانم برتر سال نود و پنج تلویزیون در استانه انتشار کتاب جدیدش گفتگویی
صمیمی داشته ایم که با هم می خوانیم.
از کتاب جدید شروع کنیم و اینکه نوشتن کجای زندگی شما است؟
مردم من را خیلی جلوتر از اینکه نویسنده یا شاعر باشم مجری می دانند اما من چیزی که از بچگی درباره خودم
سراغ دارم این است که همیشه می نوشتم و دقیقا دوشادوش اجرا که از همان خردسالی در رادیو اتفاق افتاد،
نوشتن هم در کودکی و نوجوانی برای من شروع شده است ،به طوری که من دوازده سال داشتم و برنامه رادیویی
خودم را می نوشتم که این اصال در رادیو سابقه نداشت و ده سالم بود که اولین شعرم را برای دوچرخه ضمیمه
روزنامه همشهری فرستادم و چاپ شد ،بعدها ان شعر در یک همایش که از رئیس جمهور وقت هم دعوت کرده
بودند برگزیده شده و من رفتم شعرم را خواندم ،این اولین اتفاق ها درباره شاعری و نویسندگی من بود ،بنابراین
همیشه خیلی بیشتر از اینکه خودم را مجری بدانم عالقه شخصی من شعر و نویسندگی است ،مجموعه اول من
به نام «خون انار گردن پاییز است» سال نود و شش چاپ شد و مجموعه دوم کامال شعر مستقل سپید است و
قرار است در نیمه دوم سال منتشر شود.
ان شعر که در دوچرخه چاپ شده است را می گویید؟
افتاب در نگاهت /خورشــید در چشمانت /گرمای درخشش چشمانت /سرمای زندگی مرا روشن می کند /
می خواهم با تو همسفر شوم /ولی خاموشم /دوست دارم روشن شوم /ولی بی تو نمی شود /پس از خاصیت
مغناطیسی چشمانت /خورشید را به زندگی من هدیه کن /خورشید را هدیه کن تا شب سیاه من روز شود /تا
چشمان ابری ام افتابی شود /خورشید را هدیه کن /تا دوباره روشن شوم /و دوباره از نو شروع کنم /تولد دیگر
من با نگاهت اغاز می شود /پس ای خورشید /به من نگاه کن.
اسم کتاب دوم مشخص شده است؟
هنوز قطعی نشده اما احتماال اسم این کتاب «پاییزنگاری» باشد.
در ویکی پدیای شما نوشته «شروع فعالیت از سه سالگی» در این مورد صحبت می کنید؟
در برنامه اقای مدیری هم توضیح دادم که من سه سال و نیم بودم و به برنامه «سالم کوچولو» که تنها برنامه
خردسال رادیو از همان سالها تا امروز است دعوت شدم ،به عنوان مهمان خردسال رفتم و خودم را معرفی کردم،
گفتم من مژده خانم لواسانی هستم و بعد شروع به خواندن شعر و قران و حدیث کردم ،به شکلی که خانم وکیلی
بعد از برنامه گفتند شما چه زبانی دارید و بمانید مجری خردسال شوید ،به عنوان مهمان رفتم و نمک رادیو را
خوردم و نمک گیر شدم و تا همین االن که حدود بیست و هشت سال است دارم کار می کنم.
مافیا چقدر در رسانه وجود دارد؟
بسیار زیاد ،بسیار زیاد ،اساسا فکر می کنم مثل هر جای دیگر در هنر و فرهنگ مافیا وجود دارد ،البته نمی شود
در رسانه اسم ان را مافیا گذاشت ،شما اگر با یک گروه باشید این لزوما نمی تواند بد باشد و من نمی خواهم اسیب
شناسی کنم اما وقتی شما با یک گروه باشید که ان گروه می تواند صاحب تریبون و قدرتی باشد که به شما بال و پر
بدهد قطعا با وقتی که می خواهید مستقل کار کنید متفاوت است ،وقتی با یک گروهی ببندید و جلو بروید طبیعتا
حمایت ان گروه را هم دارید و من دیده ام که این برای خیلی ها جواب داده است ،یکی از مصائب من از بچگی این
بوده که همیشه مستقل بوده ام و زیر پرچم هیچ دسته و رسته ای نرفته ام و این خیلی به من ضربه زده است.
شما برای خودتان یک مافیای کوچک دارید؟
من همیشه تالش کرده ام و به بچه های جوان و نوجوان کمک کرده ام و به عنوان کسی که از بچگی در رسانه
بوده همیشه چوب استقالل خودم را خورده ام ،هیچوقت به مدیری وصل نبوده ام و با هیچ گروهی از این شبکه
به ان شبکه نرفته ام ،اگر مدیر یک شبکه عوض شده و همه را به شبکه دیگری برده من برای خودم کار کرده ام
و این یک داغ بر دل نشسته است که همیشه بیشترین ضربه ها را از این قصه خورده ام.
با این همه فعالیت شما یک سلبریتی رسانه ای هستید؟
من هیچوقت خودم را سلبریتی نمی دانم و به نظر من سلبریتی با همان تعریف خاص خودش در همه جای جهان
مختصاتی دارد که شامل من نمی شود ،اگر مقصود شما دیده شدن در رسانه است بله برنامه های من دیده شده
و ان فضایی که باید به وجود بیاید تا مردم من را بشناسند به وجود امده اما به معنای خاص سلبریتی نیستم.
چند سال پیش مستندی ساخته شد با عنوان «چادر مشکی» که روایتی بود از زندگی شما و
سه خانم با حجاب دیگر ،این نوع پوشش چقدر در بولد شدن شما تاثیر داشته است؟
فکر می کنم در بولد شدن من تاثیری نداشته و برعکس حساسیت ها را در مورد من باال برده است ،این حساسیت ها
هم در مخاطب و هم سازمان و رسانه به وجود امده است ،من به بسیاری از برنامه هایی که همکاران مانتویی
می توانند به راحتی اجرا کنند و هیچ مســاله ای هم پیش نمی اید حتی نمی توانم نزدیک شوم ،یک ساختار
برای مجری چادری تعریف می کنند که مثال چرا می خندد؟ اصال مگر مجری چادری می خندد؟ نوع اجرا من
همین است ،نوع اجرای من صمیمت و چارچوب اجرای من با لبخند است ،روحیه شخصی من این است و اینها
حساسیت هایی است که ایجاد شده است.
بیشترتوضیحمی دهید؟
بارها شده تماس هایی از جاهای مختلف داشته ایم که چرا مجری چادری نشسته و با یک اقا اینقدر صمیمی
گفتگو می کند؟ حاال من منظورشان از اینقدر صمیمی را نمی فهمم چه بوده است ،من اگر این چادر را نداشتم تا
این میزان حساسیت روی من نبود ،مثال پوشش من مبتنی بر رنگ است ،امروز من مشکی پوشیده ام ولی اگر
محرم نباشد کال رنگی می پوشم و این رنگ ها یک فضایی را ایجاد کرده است ،شال های به شدت طرح دار و گل
های رنگی که هنوز هم نسبت به ان گاردی از طرف قشر مذهبی وجود دارد که چرا این حجم از رنگ و طرح با
چادر تلفیق شده است و این قشر ،قشر تصمیم ساز هستند.
هنرمند چقدر روی جامعه تاثیر دارد؟
خیلی زیاد و مساله این است که این تاثیر بعضی وقتها خیلی پررنگ است و باید خیلی از ان مراقبت کرد ،مردم
واقعا به هنرمندان نگاه می کنند و این خیلی مسئولیت هنرمند را سنگین می کند ،من خودم این را در صفحه
اینستاگرامم متوجه می شوم که وقتی کاری می کنم که مثال دختران نوجوان شروع به تبعیت می کنند به خودم
می گویم ببین مژده این مسئولیت چقدر سنگین است که اگر یک جا قرار باشد یک حرف اشتباه بزنید روی یک
قشر تاثیر می گذارید و این شوخی نیست ،با این تاثیر زیادی که هنرمندان دارند باید در نوع حرفها ،کارها و واکنش
هایشانخیلیدقتکنند.
برعکس ان ،تاثیر مردم روی هنرمند به چه میزان است؟
اگر مردم نباشند و مردم نخواهند ما برای چه کسی کار می کنیم؟ در زندگی شخصی ام لطف و محبت مردم خیلی
برای من مهم است اما فکر می کنم اصول کاری که دارم درست باشد.
با این حساب نظر مخاطب چقدر برای شما مهم است؟
خیلی برای من مهم است و همیشه یک چیز را با خودم تمرین می کنم ،ان هم این است که نه همه این تعریف ها
و دست زدنها و عاشقت هستیم ها مردم هستند و نه همه انهایی که از من خوششان نمی اید ،فحش می دهند و با
پوشش من مخالف هستند ،برای خودم این را پذیرفته ام که اگر کارتان را درست انجام بدهید یک سری مخالف
و یک سری موافق خواهید داشت.
بیشترین دایرکتی که دارید چه است؟
بیشترین دایرکت من از دخترهای نوجوان است و اینکه ما خیلی دوست داریم مثل شما باشیم ،چکار کنیم و
چرا مسئولین ذی ربط فکری اساس
«خرس» خسرو معصومی پس ا
از سه روز گذشته نسخه اصلی و با کیفیت فیلم سینمایی «خرس» به کارگردانی خسرو معصومی در
یوتیوب منتشر شده تا سرنوشت یکی دیگر از فیلم های توقیفی سینمای ایران با قاچاق گره بخورد«.خرس»
با بازی پرویز پرســتویی ،مریال زارعی و فرهاد اصالنی برای اولین بار در ســی امین جشنواره فیلم فجر
به نمایش درامد که سیمرغ بهترین بازیگر مرد برای فرهاد اصالنی و سیمرغ بهترین صداگذاری برای
محمدرضا دلپاک را به همراه داشت .با این وجود نمایش جشنواره فجر شروع حاشیه های این فیلم شد و
برداشت های صورت گرفته از داستان ان هیچ گاه اجازه اکران ان را نداد و در چند مرحله اکران فیلم های
توقیفی هم هیچ خبری از فیلم خسرو معصومی نبود .در اخرین واکنش به توقیف ،خسرو معصومی سال
گذشته گفته بود حتی حاضر است فیلمش را یک هفته اکران کند با این وجود این کارگردان امسال با
اکران انالین فیلمش مخالفت کرد و اعالم کرد به دنبال اکران در سینماهاست.
موضوع فیلم درباره رزمنده ای تصور می شده شهید شده اما در واقع سال ها اسیر بوده است .این رزمنده
پس از ازادی از اسارت و در هنگام بازگشت به منزل با ازدواج همسرش روبه رو می شود و این گره اصلی
داستان است .موج تازه قاچاق فیلم های سینمایی با «خرس» خسرو معصومیقاچاق فیلم های سینمایی
با قاچاق «خرس» ساخته جنجالی خسرو معصومی که برای قریب به یک دهه توقیف بود ،در حالی رقم
خورد که بیم ان می رود این اتفاق سراغاز موج تازه قاچاق فیلم های سینمایی باشد و شماری از فیلم ها
از جمله فیلم های توقیفی پیش از انکه به اکران عمومی درایند یا در شبک ه نمایش خانگی عرضه شوند،
در شبکه های اجتماعی منتشر و فضای کسب و کار در سینمای ایران ناامن تر شود .وقتی فیلم سینمایی
«خرس» به کارگردانی خسرو معصومی در سی امین جشنواره فیلم فجر به نمایش درامد و سیمرغ بلورین
بهترین بازیگر نقش اول مرد را برای فرهاد اصالنی به ارمغان اورد ،مشــخص بود که این فیلم در اکران
عمومی رنگ پرده را نمی بیند ،اما تصور نمی شد انچنان جنجال برانگیز شود که از سال ۱۳۹۰تاکنون در
توقیف باقی بماند و حتی در موج تازه رفع توقیف فیلم های سینمایی ،که از سال 1396شروع شد ،این
فیلم در ابتدای صف رفع توقیفی ها قرار نگیرد.
این فیلم داستان رزمنده ای است که تصور می شده شهید شده اما در واقع سال ها اسیر بوده است .این
رزمنده پس از ازادی از اسارت و در هنگام بازگشت به منزل با ازدواج همسرش روبه رو می شود و این گره
اصلی داستان است .پرویز پرستویی ،مریال زارعی ،فرهاد اصالنی ،علی اوسیوند ،ناصر اقایی ،اوود فتحعلی
بیگی ،مائده طهماسبی ،ابوالفضل شاه کرم و اکبر معززی برای به تصویر کشیدن این روایت ملتهب مقابل
دوربین علی محمد قاسمی رفته اند تا ماجرایی را روایت کنند که ظاهرا ً سوابقی از وقوعش نیز در خارج از
فضای داستانی و سینما وجود داشته است .خسرو معصومی درباره توقیف «خرس» گفته بود« :به من اعالم
شد به دلیل مسال ه شرعی این فیلم توقیف است ،درحالی که من فیلم را در مدرسه مفید قم نمایش دادم
و همه طلبه هایی که فیلم را دیدند ،اعالم کردند فیلم مشکل شرعی ندارد .من نظام جمهوری اسالمی را
دوست دارم و به ان اعتقاد دارم؛ اما نمی توانم نسبت به مسائل و مشکالت اجتماعی که در اطرافم است،
بی تفاوت باشم و باید این مسائل را بیان کنم .وقتی مشکالت را بیان می کنم سیاه نمایی نیست زیرا خودم صفحه 4
5
گفتگو با «هنرمند»
ی همراه با لبخند ندارد
چگونه وارد اجرا شویم که من تالش می کنم به انها جواب بدهم.
به این دوستان چه جوابی می دهید؟
درباره اجرا که به همه اکیدا توصیه می کنم تا قبل از دانشگاه به رادیو و تلویزیون فکر نکنند ،من از کودکی وارد شده
ام و ضربه ان را خورده ام برای همین با اطمینان می گویم اگر روزی بچه ام بخواهد از کودکی به این سمت بیاید
نمی گذارم ،مناسبات بسیارپیچیده ای دارد و به نظر من زندگی کودک و نوجوان را تغییر می دهد اما پیشنهاد من
برای انهایی که چه می خواهند دست به قلم شوند و چه فضای رسانه را تجربه کنند به شدت خواندن ،خواندن و
خواندن است ،مجری که کتاب نمی خواند مردم از یک خط جمله اش می فهمند سواد عمومی و تخصصی ندارد،
مطالعه کمک می کند که دایره واژگان بیشتر شود ،استخدام واژه ها برای یک مجری بهتر اتفاق بیفتد و کالم را
شاعرانه می کند ،من به شدت مطالعه را توصیه می کنم ،اینکه شعر بخوانند و فضای مطالعاتی شان را وسیع کنند
و از جامعه با خبر باشند.
موافق هستید تلویزیون با ریزش مخاطب مواجه شده است؟
طبیعتا اگر بخواهیم به امارها اعتنا و اکتفا کنیم نه ولی من تصورم این است که با امدن فضای مجازی در همه جای
دنیا کارکرد رسانه تغییر کرده است و این تنها شامل حال ایران نمی شود.
مجری برتر سال نود و پنج تلویزیون جلوی اینه تمرین جا زه گرفتن می کند؟
نه ،حتی موقعی هم که در «سه ستاره» اول شدم همه می گفتند تمرین کرده اید چه بگویید اما من خیلی ذوق
زده بودم به خاطر اینکه لطف مردم واقعا لطف فوق العاده ای بود ،البته هر سال که این رای گیری در هفته نامه
سروش اتفاق می افتاد در بین خانمها اول می شدم ولی این یکی خیلی گسترده بود ،تمرین جایزه گرفتن نمی کنم
اما جایزه گرفتن را دوست دارم.
ویژگی هایی خاص مژده لواسانی چیست؟
من خیلی احساســاتی هستم و همیشه این پاشنه اشیل زندگی من بوده و به خاطر ان زخم خورده ام ،ادمها
می دانند که از این نقطه می توانند به من ضربه بزنند ،به همه بسیار زود اعتماد می کنم و اگر کسی را دوست داشته
باشم برای او همه کار می کنم ،شعر همه زندگی من را در بر می گیرد در این حد که گاهی با یک غزل سعدی یا
یک بیت موالنا می نشینم و گریه می کنم ،اینقدر حالم را دگرگون می کند ،هنوز این بیت «گرگ دهن الوده یوسف
ندریده» انقدر برای من تکان دهنده است که وقتی به این بیت می رسم فکر می کنم چه در من با شعر گره خورده
که اینقدر تحت تاثیر قرار می گیرم.
حاشیه را دوست ندارید؟
اصال ،همیشه فکر می کنم ادم باید با کارهایش حرف بزند برای همین با وجود اینکه بارها می توانسته ام در مصاحبه
هایم یک جمله بگویم که بترکاند این کار را نکرده ام ،در مورد من اگر چیزی وایرال شده در حوزه اجرا بوده یا اینکه
مثال مهمان اقای مدیری بوده ام یا با رئیس دانشگاه ازاد و وزیر بهداشت گفتگو کرده ام که انقدر تند بوده که وایرال
شده است ،همه انها در مورد کار بوده و هیچ چیز عجیبی وجود نداشته است.
زندگی را چه رنگی می بینید و خط قرمزهای شما چیست؟
در سال های اخیر خاکستری که این خیلی بد است ،منی که سرشار از امیدد بوده ام و به همه امید می بخشیدم
گاهی خودم اینقدر احساس ناامیدی می کنم و اینقدر دلگیر و دلتنگ می شوم که حتی سعی می کنم کمتر بنویسم
که این موج ناامیدی را رواج ندهم ،خط قرمزهای من هم اعتقادات من هستند.
خوش چهره بودن چقدر در دیده شدن و چهره شدن در تصویر موثر است؟
خیلیزیاد!
شماخوشچهرههستید؟
من چهره ای معمولی دارم ،خیلی از همکاران من در تلویزیون واقعا زیبا هستند اما من خودم را معمولی می دانم.
اگر با خودتان روبرو شوید از خودتان خوشتان می اید؟
بله ،اگر با خود حقیقی ام برخورد داشته باشم و خودم را بشناسم بله.
چهار نفر که از اینکه شماره شان در گوشی تان وجود دارد لذت می برید؟
عالی بود این سوال! خیلی هایشان را نمی توانم بگویم چون صدا در می اید ولی انهایی که صدایش در نمی اید،
جناب محمدرضا عبدالملکیان که مشوق خیلی بزرگی برای شعر من بودند ،جناب استاد سید مهدی شجاعی که
مذهبی نوشتن من تحت تاثیر قلم ایشان است ،مصطفی مستور و خانم هدیه تهرانی.
و چهار شخصیت که دوست دارید از نزدیک انها را ببینید؟
من دیوانه «شمس» و «موالنا» هستم و خیلی دوست داشتم که در ان دوره می زیستم پس خیلی دوست داشتم
انها را ببینم ،در فیملسازها خیلی اقای نوالن را دوست دارم و هرچند شاید خیلی ممکن نباشد اما دوست دارم
با «کریستوفر نوالن» صحبت کنم ،در میان نمایشنامه نویس هایی که خیلی زیاد کارهایش را می خوانم «اریک
امانوئل اشمیت» است که در فرانسه زندگی می کند و «مالصدرا» خیلی شخصیت دوست داشتنی برای من است.
تجربه بازی برای اقای مدیری و اقای حسن فتحی را داشته اید ،بازیگری برای شما سرگرمی
است یا یک مقوله که جدی به ان فکر می کنید؟
ان موقع واقعا برای من جذابیت داشت ،در نوجوانی فیلم خبرنگار را هم بازی کرده ام و در ان نقش اول را داشته
ام ،با حسین مهری و عباس غزالی که انها بازیگر شدند و من در ان پیچ پیچیدم واجرا را انتخاب کردم ،هر سال
پیشنهادهای خیلی وسوسه انگیز زیادی دارم ولی به نظر من االن برای مردم به عنوان مجری انتخاب شده ام
هرچند گاردی نسبت به بازیگری ندارم و شاید یک روز ان کار را کردم ،پیشنهادهای بسیاری داشته ام که بدون
سه شنبــــــه 11شهریورماه 1399سال سیزدهم شمــاره 1293
www.honarmandonline.ir
چادر بوده اند اما من چارچوب خودم را دارم و این به هر حال کار را سخت می کند.
عالقه مندی زیادی به سینما دارید؟
من از هفده سالگی در جشنواره فلیم فجر برای رادیو اجرا و سردبیری کرده ام و بیش از ده سال است این کار را
می کنم ،به خاطر اینکه عالقه جدی به سینما دارم ان را به عنوان یک مخاطب پیگیر و حرفه ای دنبال می کنم،
از همان سالهایی که برای جشنواره فیلم فجر اجرا می کردم به قدری این گپ و گفت ها خوب می شد که هر سال
پیشنهاد داشتم و تخصصی ادامه دادم.
اگرروزیپیشنهادمهاجرتشودمی پذیرید؟
خیلی پیش امده هم برای کار و هم ازدواج و تحصیل اما تا االن ایستاده ام و زیر بار ان نرفته ام اما اگر روزی شرایط
زندگی ام با همسر اینده ام به گونه ای باشد که مجبور باشم بروم این کار را می کنم ،برای زندگی بهتر خیلی وقتها
باید کاری کرد.
ازدواج برای هنرمندان سخت تر است؟
ازدواج قطعا برای ما سختتر است برای همین گفتم اگر من یک زندگی عادی داشتم االن ازدواج کرده بودم وبچه
داشتم ،خیلی نه اینکه به ان فکر کنم ولی گزینه هایی که می ایند بررسی می کنم و باید ببینم کجا دل و عقل
من به یک نفر می رسند.
خواننده مورد عالقه دارید؟
محسن چاوشی ،رضای یزدانی و روزبه بمانی.
ترانه ای که این روزها بیشتر می شنوید کدام است؟
همه کارهای اقای چاوشی و به طور خاص «خنک ان قمار بازی» که غزل موالنا می باشد.
اگر دوباره متولد شوید دوست دارید کجا و با چه شغلی باشد؟
وارد رادیو و تلویزیون نمی شوم ،حقوق می خوانم و یک وکیل خوب می شوم ،قطعا در همین ایران.
از انچه امروز هستید راضی هستید؟
قیصر امین پور بیتی دارد که می گوید :خواستن ها همه موقوف توانستن بود ،از انچه که هستم مبتنی بر توانایی
هایی که اجازه داشتم انجام بدهم راضی هستم وگرنه خواسته من بسیار زیاد است ،جلوی توانایی های من را خیلی
جاها گرفتند و نتوانستم کاری کنم ولی از چیزی که هستم چون خودم می دانم چه فشارها و سختی ها و «نه»
هایی وجود داشته راضی هستم.
شهرت را دوست دارید؟
صادقانه بگویم از ان خیلی صدمه دیده ام ،یعنی من اگر مژده لواسانی نبودم که شهرت داشته باشم خیلی زندگی
ارامتری داشتم ،من یک خانواده خیلی ارام دارم که همه چیز در ان ایده ال است ،اگر من مجری تلویزیون نبودم
یک وکیل موفق بودم که داشت برای خودش زندگی می کرد ،خانواده تشکیل داده بود و یک روال عادی را طی
می کرد ،من در دنیای موازی یک مژده لواسانی بودم که دختری بود که دارد در ارامش زندگی می کند ولی شهرت
را دوست دارم.
شما یک استقاللی متعصب هستید ،استقالل قهرمان جام حذفی می شود؟
قطعا قهرمان می شود ،من خیلی استقاللی هستم و بابت ان هم خیلی فحش خورده ام ،گلهای فینال را هم احتماال
قائدی می زند ،امیدوارم استقالل قهرمان شود چون حق ما است و خیلی مورد ستم واقع شده ایم.
یک سوال از خودتان بپرسید و پاسخ دهید.
از زندگی تان راضی هستید؟ و به قول حسین صفا «عمیق باش اگر اهی» پس با یک اه عمیق بله.
مژده لواسانی ده سال بعد کجاست؟
مژده لواسانی ده سال بعد حتما سر زندگی خودش است ،دارد بچه اش را بزرگ می کند ،وکالت را خیلی جدی
دنبال می کند ،انشاهلل به رسانه کمتر می پردازد تا به وجوه دیگر زندگی اش بیشتر بپردازد ،حتما چند مجموعه شعر
چاپ کرده و احتماال بیشتر از اینکه به او بگویند یک مجری موفق می گویند یک وکیل شاعر!
سی برای قاچاق فیلم نمی کنند؟
از یک دهه توقیف قاچاق شد!
نیز این مشکالت را دارم .ب ه طور مثال همسرم هر روز به من می گوید سن تو به ۶۰سالگی رسیده پس
کی می خواهی خانه بخری؟»
اکنون در شرایطی که زمزمه رفع توقیف «خرس» مطرح شده بود و سازندگانش با اکران انالین فیلم
مخالفت کرده بودند ،شاهد عرضه قاچاق این اثر در شبکه های اجتماعی هستیم .این فیلم که در کانال
یوتیوب شکوفا فیلم و با هشتگ مریال زارعی ،فرهاد اصالنی و داریوش بابائیان انتشار یافت ،در طول سه روز
اخیر چند ده هزار بازدید داشت و سپس همین نسخه نسبتاً باکیفیت سر از سایت های دانلود غیرقانونی و
دیگر شبکه های اجتماعی از جمله پیام رسان ها دراورد و عم ً
ال ظرفیت اقتصادی بهره برداری از اکرانش به
شکل قابل مالحظه ای از میان رفت.
خسرو معصومی در واکنش به این اتفاق گفته است« :من مخالف اکران انالین فیلم بودم چه برسد به
این که موافق انتشار ان در یوتیوب باشم! تهیه کننده فیلم اقای نوروزبیگی است که ایشان قصد دارد از
طریق مجاری قانونی این موضوع را پیگیری کند .اقای بابائیان (مدیر شکوفا فیلم) از انتشار این فیلم اظهار
بی اطالعی کرد ه و گفته اند ادمین این کانال در خارج از کشور است و او نمی داند چگونه به نسخه فیلم
خرس دسترسی یافته و چرا ان را منتشر کرده؟ ایشان تاکید کرده اند دستور حذف این فیلم را از کانال
شکوفا فیلم خواهند داد!» البته متضرر اصلی نه بخش خصوصی بلکه دولت است ،چرا که جواد نوروزبیگی
و پرویز پرستویی مالکان این فیلم ،حقوق مادی ان را به موسسه رسانه های تصویری واگذار کرده بودند و
پس از انحالل این موسسه ،مالکیت مادی ان به بنیاد سینمایی فارابی رسید که بیانیه این بنیاد را در پی
داشت؛ بیانیه ای که در بخشی از ان تاکید شده است« :بنیاد سینمایی فارابی به عنوان مالک فیلم ،در اولین
اقدام ضمن ارسال ایمیل رسمی به یوتیوب ،خواستار توقف نمایش و حذف فیلم خرس در این پلتفرم
جهانی شد .بنیاد فارابی تالش دارد تا با ارائه اسناد حقوقی مرتبط به فیلم ،هر چه سریع تر از پخش و نمایش
غیرقانونی فیلم جلوگیری شود ».از قضا اندکی پس از این بیانیه ،نسخه فیلم در یوتیوب حذف شد اما کار
از کار گذشته و نسخه این فیلم در پیام رسان هایی چون تلگرام و وب سایت های دانلود غیرقانونی بارگذاری
شده است .این اتفاق در حالی رقم خورد که نگرانی هایی درباره تکرار ان درباره دیگر فیلم ها و شکل گیری
موج تازه ای از قاچاق وجود دارد و این نگرانی تا زمانی که منشا و انگیزه انتشار نسخه بدون لیبل فیلم
«خرس» مشخص نشود ،نزد صاحبان بسیاری از فیلم ها به ویژه فیلم های توقیفی وجود خواهد داشت.
«مارمولک»« ،مکس»« ،سنتوری»« ،شبی که ماه کامل شد»« ،سرخپوست» و «یک خانواده محترم» ،از
جمله فیلم های سینمایی هستند که با ضبط از روی پرده سینما یا با عبارت «نسخه بازبینی» لو رفته در
سال های دور سر از بازار دراوردند اما از مقطعی نسخه بازبینی شماری از فیلم ها «یک دزدی عاشقانه»،
«عصبانی نیستم»« ،فروشنده»« ،ابد و یک روز»« ،پنجاه کیلو البالو»« ،گشت »2و «نهنگ عنبر؛ سلکشن
رویا» بیرون امد و هر یک از این فیلم ها در مراحلی از اکران تا پیش از ورود به شبکه نمایش خانگی قربانی
قاچاق شدند و برخی از انها اسیب های جدی از این ناحیه متحمل شدند .قاچاق فیلم های سینمایی پس
از عرضه در شبکه نمایش خانگی نیز یک اتفاق مرسوم در ایران و دیگر کشورهاست.
سینماوتلویزیون
CINEMA &TV
نگاه
چرا باید سریال ( The Actتظاهر) را تماشا کنیم؟
وقتی «تظاهر» به بیماربودن یک
زند گی را نابود می کند!
نخستین بار در ســال ۲۰۱۶
بود که یک گزارش باورنکردنی
بسیاری از رســانه های دنیا را
تحت تاثیر قرار داد .یک دختر
نوجوان به مادرش شلیک کرده
بود اما این تیراندازی یک دلیل
معمولی نداشــت .جیپسی رز
به مــادرش ،دی دی بالنچارد،
شلیک کرده بود چون سال ها
به او تلقین کرده بود که از یک
بیماری غیرقابــل درمان رنج
می بردونمی تواندمانندبسیاری
از همسن و ساالنش زندگی کند .وقتی جیپسی متوجه شد نه تنها هیچ
بیماری ای ندارد بلکه می تواند از مانند همه دوستانش زندگی معمولی و
سالمی داشته باشد ،تصمیم گرفت مادرش را به دلیل همه ظلمی که
ســال ها به او کرده بود ،به قتل برساند .این داستان واقعی ،ترسناک و
غم انگیز به مستند جذابی به نام «مامان مرده و عزیز» هم تبدیل شده
اما بدون شک سریال «تظاهر» عمق این فاجعه روانشناختی را به دلیل
بهره گیری از یک فیلم نامه درام که داستانش را اهسته اهسته تعریف
می کند ،بیشتر از قبل نشان می دهد .سریال «تظاهر» که سال ۲۰۱۹
توسط سرویس استریم هولو منتشر شد ،هشت اپیزود یک ساعتی دارد و
یک عنوان انتولوژی است .به عبارت دیگر ،داستان زندگی جیپسی رز و
مادرش دی دی بالنچارد در پایان اپیزود نهایی به پایان می رسد و فصل
دوم سریال قرار است داستان و شخصیت های جدید و کامال متمایزی
داشتهباشد.
دی دی بالنچارد (با هنرنمایی پاتریشیا ارکت) مادری مذهبی است که
به شدت از تنها دخترش مراقبت می کند .او به دخترش یعنی جیپسی
رز (با نقش افرینی جوئی کینگ) القا کرده که بیمار است و مشکالت
جسمی و فیزیکی بسیاری دارد .جیپسی با این که هیچ مشکلی ندارد
اما باید روی ویلچر بنشیند و همیشه با عینک ته استکانی دیده می شود.
موهای جیپسی بدون هیچ مشکلی رشد می کنند اما مادرش او را مجبور
می کند تا هر از گاهی ان ها را کامال بتراشد و در شرایطی که او می تواند
به راحتی غذا بخورد همیشه از وجود یک لوله برای تغذیه رنج می برد.
مادر جیپسی تاکید دارد که یگانه دخترش بیماری های گوناگونی دارد
و همیشه باید تحت مراقبت باشد .به همین دلیل هم جیپسی همیشه
همراه مادرش است و حق تنهایی بیرون رفتن را ندارد .با وجود اعتراف
پزشکان به سالمتی کامل جیپسی ،دی دی بالنچارد به مصرف داروهای
ســنگین توسط دخترش تاکید می کند و اجازه نمی دهد هر غذایی را
مصرف کند .با وجود همه این فشــارهای احساسی و بی دلیل باز هم
جیپسی به اینده امیدوار است و خودش را دختری قوی و متمایز نشان
می دهد که موفق شده در برابر همه مشکالت زندگی ایستادگی کند.
اما چرا دی دی بالنچارد از تنها فرزندش به شکلی افراطی و خطرناک
مراقبت می کند؟ چون او به یک بیماری روانی نسبتا نادر دچار شده که
«سندروم مونشهاوزن با وکالت» نام دارد .این سندروم یک بیماری روحی
است که براساس اصول ان ،شخصی که وظیفه مراقبت از فرد دیگری را
برعهده دارد به او اسیب می زند تا بتواند برای مدت بیشتری از او مراقبت
کند .به همین دلیل هم مادر جیپسی دندان های او را کشیده تا فرزندش
را همیشه شکست خورده و ضعیف نشان دهد .اما این پایان کار نیست.
چون هر زمانی که دی دی بالنچارد احساس کند دخترش به اعتماد به
نفس و انرژی بیشتری نیاز دارد ،خیلی سریع به دندان های مصنوعی
به او ســراغ او می رود تا ثابت کند هنوز هم هدف های بســیاری برای
جنگیدن وجود دارد .مادر تندرو و سلطه جو داستان سریال «تظاهر»
ان قدر روی تنها دخترش تسلط پیدا کرده که جیپسی در بسیاری از
مواقع از سرپیچی از دستورات دی دی هم احساس شرمساری می کند.
فیلم نامه این سریال ان قدر با دقت و وسواس نوشته شده که تماشاگر را
با جزییات بسیار زیادی که دارد ،تحت تاثیر قرار می دهد .برای مثال ،در
سکانس هایی می بینیم جیپسی که به نشستن روی ویلچر عادت کرده
و تصور می کند هرگز شانسی برای ایستادن ندارد ،به صورت ناخوداگاه
از جایش بلند می شــود و قدم می زند! در نهایت هم همین ناخوداگاه
سرکوب شده و محدود جیپسی رز است که حکم نابودی خانواده بالنچارد
را امضا می کند.
این ســریال در حقیقت یک درام روانشناختی است که دو شخصیت
اصلی اش را زیر ذره بین قرار می دهد .دو شــخصیت با باورها ،عقاید و
سبک های زندگی بسیار متفاوت که همه عشق و محبتی که نسبت
به یکدیگر دارند را به سپری برای مخفی کردن احساسات جهنمی شان
تبدیل کرده اند .به همان میزان که دی دی بالنچارد تالش می کند تا
دخترش را درون خانه زندانی کند ،جیپسی رز هم با دروغ های بزرگ
به دنبال فرصت های ریز و درشتی است تا برای چند دقیقه هم که شده
طعم شــیرین ازادی و زندگی طبیعی را بچشد .به همین دلیل وقتی
جیپسی متوجه می شود که هیچ بیماری و مشکلی ندارد ،تصمیم بزرگ
و وحشتناکی می گیرد .حتی در شرایطی که دی دی بالنچارد در زندگی
جیپسی حضور ندارد هم دروغ و ریا به بخش مهمی از زندگی دخترک
بی نوای داستان تبدیل می شود« .تظاهر» به زیبایی نشان می دهد که
چگونه یک تربیت نادرست و اشتباه می تواند تا پایان عمر افراد را تحت
تاثیر قرار دهد و اثار ضربه های مداوم و قدرتمند روحی هر انســانی را
برای همیشه تحت تاثیر قرار می دهد .این تریلر روانشناختی داستانش
را با دقت روایت می کند و تماشاگرش را اهسته اهسته به مرکز فاجعه
نزدیک می کند .روایت تاثیرگذار و بی نظیر سریال می تواند هر تماشاگری
را برای مدتی طوالنی تحت تاثیر قرار دهد. صفحه 5
6
ولی تیموری معاون گردشگری مطرح کرد:
سه شنبــــــه 11شهریورماه 1399سال سیزدهم شمــاره 1293
مجوزهای فعاالن گردشگری سالمت جز با ُمهر وزارت گردشگری باطل است
افزایش نرخ هتل ها از مهرماه
www.honarmandonline.ir
گردشگری
مهم را عملیاتی می کنند؟ ایا واحدهای صنفی هتلداران استان به این حوزه ورود کرده اند؟
استانداردســازی یک امر مستمر است و باید هر ۳سال یکبار اصالح و بازنگری شود .تاکنون بخشنامه های ضوابط
استانداردسازی هتل ها ،بومگردی ،هتل بوتیک ها ،هتل اپارتمان ها و ...ابالغ شده است .تا پایان سال جاری نیز ضوابط
هتل بیمارستان ،مجتمع های گردشگری ،مراکز تفریحی و سرگرمی و مراکز گردشگری سالمت را نیز اماده ابالغ
خواهیم کرد .ضمن انکه هیچیک از واحدهای اقامتی بدون گذراندن استانداردسازی امکان ورود به سیستم و البته
افزایش نرخ را ندارند و اکنون حدود ۳۵شرکت عامل تطبیق فعال هستند .اجازه واگذاری استانداردسازی به تشکل های
هتلداری را نداریم چراکه یکی از امضاهایی که پای گزارش مورد تایید زده می شود توسط نماینده هتلداران است .ممکن
است یکی از ارزیاب ها از هتلداران باشد اما نمی تواند عامل تطبیق باشد .اکنون استانداردسازی را بر اساس مبنای افزایش
کیفیت خدمات قرار داده ایم.
TOURISM
گزارش
مقررات سفر شهروندان ایرانی
به ۴کشور اروپایی
با توجه به نزدیک شدن به مهرماه و زمان افزایش نرخ هتل ها ،ایا امسال در شرایط موجود شاهد
افزایش نرخ هتل ها خواهیم بود؟
مطابق هر سال در ابتدای مهرماه ،نرخ ها بازنگری می شود .بازنگری از سال گذشته در اختیار تشکل ها قرار داده شده
و بر اساس شاخص تور م که توسط بانک مرکزی اعالم می شود این نرخ ها تغییر می کند .در نهایت تشکل های استانی
بر اساس ضریب اشغال و شرایط موجود درصدد اعمال تغییر نرخ برمی ایند .برخی ممکن است افزایش نرخ ندهند و
برخی دیگر افزایش دهند .اما سقف افزایش نرخ مشخص است که به زودی اعالم می شود.
با وجود برقراری پروازهای مستقیم بین ایران ـ فرانسه ،هلند و اتریش
اما هنوز امکان سفرهای توریستی و غیرضروری به این کشورها فراهم
نشده است و ویزای شنگن فعال برای شهروندان ایرانی صادر نمی شود.
مرزهای هوایی و زمینی ایران با شــیوع ویروس کرونا مسدود شد اما
با کاهش تدریجی محدودیت ها ،تعــدادی از پروازهای بین المللی از
سرگرفتهشد.بهگفتهمقصوداسعدیسامانیـدبیرانجمنشرکت های
هواپیمایی ـ ،پروازهای خارجی ایران به مقاصدی مانند پاریس ،لندن،
منچستر ،امســتردام ،وین ،دبی ،دوحه ،بانکوک و کواالالمپور انجام
می شود و مســافران می توانند پروازهای خود را در این مسیرها (به
صورت مستقیم) و بر اساس شرایط و پروتکل های بهداشتی اعالم شده
ازسویاینکشورهابرنامه ریزیکنند.بررسی هایبیشترنشانمی دهد
در مسیر گوانگجو (چین) ،مسکو (روســیه) ،دهلی (هند) و بیروت
(لبنان) نیز پروازهای مستقیم از مبدا تهران برقرار شده است .با وجود
چنین اعالمی ،کشورهای زیادی برای بازگشایی کامل مرزها هنوز دچار
تردید هستند و فقط به افرادی با جواز اقامت ،ویزای کار و یا تحصیل
اجازه ورود می دهند .سفر به خارج از ایران نیز هنوز روال طبیعی پیدا
نکرده اســت و بسیاری از کشــورها در نخستین گام فقط گروه های
مشخصی را پذیرش می کنند .تکمیل فرم بهداشت و خوداظهاری به
همراه گواهی منفی تست کرونا ،PCRشروط مشترک بیشتر کشورها
برای بازگشایی مرزها است .برخی کشورها نیز قانون قرنطینه ۱۴روزه
را برای مسافران الزامی کرده اند .اتحادیه اروپا حدود دو ماه پیش اعالم
کردکهفقطبهاتباعالجزایر،استرالیا،کانادا،گرجستان،ژاپن،مونته نگرو،
مراکش ،نیوزیلند ،رواندا ،صربســتان ،کــره جنوبی ،تایلند ،تونس و
اوروگوئه اجازه ورود به ۲۷کشور منطقه شنگن را می دهد .ایسلند ،نروژ،
خارجاتحادیهوهم پیمانشنگن)
سوئیسولیختن اشتاین(چهارکشور ِ
نیز تابع چنین مقرراتی هستند .بنابر بیانیه های کشور اروپایی مقیم در
ایران ،شهروندان ایرانی با ویزای تایپ Cتوریستی تا اطالع بعدی امکان
سفر به این کشورها را ندارند و فقط افرادی که دارای گذرنامه اتحادیه
اروپا ،ایسلند ،نروژ ،سوئیس و انگلستان هستند و یا اقامت این کشورها
و یا ویزای معتبر تایپ ( Dتجارت ،دانشجو ،خانواده و )...و ویزای معتبر
تایپ Cبرای پیوستن به خانواده را دارند و یا به قصد ترانزیت از این
کشورها استفاده می کنند ،اجازه ورود دارند .از بین کشورهای اروپایی
که پرواز مستقیم با ایران دارند ،مقررات فرانسه ،انگلیس ،هلند و اتریش
به این ترتیب اعالم شده است :فرانسه عالوه بر شهروندانی که گذرنامه
اتحادیه اروپا ،ایسلند ،نروژ ،سوئیس و انگلیس را دارند ،به ان هایی که
گذرنامه کانادا و استرالیا دارند نیز اجازه ورود می دهد .این کشور اخیرا
برای ان دســته از افرادی که امکان سفر به این کشور را دارند ،تست
PCRکرونا را حذف کرده است اما همچنان تاکید دارد تا اطالع بعدی
ویزای توریستی شنگن را صادر نمی کند .طبق اعالم این کشور ،تمام
مجوزهای اقامت که تا ۱۶مارس ۲۰۲۰معتبر بود ،خودکار و بی نیاز از
انجام مراحل اداری تا شش ماه بعد از ان تمدید شده است .همچنین به
مسافران این مسیر توصیه شده پیش از سفر به فرانسه ،فرم سالمت که
لینک ان از طریق سفارتخانه و شرکت هواپیمایی در اختیار مسافران
قرار داده شــده است ،تکمیل شود .قانون ۱۴روز قرنطینه برای همه
مسافران در فرانسه اجرا می شود و تاکید شده ان ها باید این مدت را
در ادرس مشخصی قرنطینه خانگی شوند .همچنین در پروازهای این
مسیر همراه داشتن باردستی چرخدار در داخل کابین هواپیما مجاز
نیستومسافرانفقطمی توانندکوله پشتیوساکدستیداشتهباشند
و در تمام پرواز استفاده از ماسک هم الزامی است .این مقررات تا حدی
برای مسافران هلند و اتریش نیز صادق است .دولت هلند تاکید کرده
به خاطر قانون قرنطینه ،ورود مسافرانی که بلیت پرواز ان ها کمتر از۱۴
روز اعتبار دارد ،مجاز نیست و مسافرانی که از کشورهای پرخطر به هلند
سفر می کنند باید فرم سالمت همراه داشته باشند .در مقررات سفر به
هلند اشاره نشده که مسافران باید تست کرونا PCRداده باشند .اما
دولت اتریش تاکید کرده که همه مسافران باالی ۱۱سال در پروازهای
ورودی به این کشور (غیر از ترانزیت) باید ازمایش PCRداده باشند
و گواهی منفی ان را در محدوده ۷۲ســاعت قبــل از پرواز ،به زبان
انگیلسی همراه داشته باشند .هلند و اتریش نیز یاداور شده اند که فعال
امکان سفر با ویزای تایپ Cشنگن برای شهروندان ایرانی امکان پذیر
نیست .اما کشور انگلیس ورود برای افرادی را که دارای گذرنامه اتحادیه
اروپا ،ایسلند ،نروژ ،سوئیس ،انگلیس ،کانادا ،امریکا و استرالیا هستند،
ان هایی که جواز و یا کارت اقامت ،ویزای دانشجویی و حتی توریستی
از انگلیس را دارند ،مجاز دانسته است .طبق قوانین اعالم شده از سوی
دولت این کشور ،شهروندان ایرانی بعد از ورود به انگلیس باید تا ۱۴روز
در محل اقامت خود قرنطینه شوند .تکمیل فرم خوداظهاری که نسخه
ان توسط سفارت و شرکت هواپیمایی در اختیار مسافران گذاشته شده
و ارائه ان هنگام ورود به پلیس گذرنامه در انگلیس الزامی است ،در غیر
این صورت ۱۰۰پوند جریمه خواهند شد .این پروتکل ها متقابال در
ایران برای شهروندان خارجی اجرا می شود و طبق اعالم رسمی وزارت
خارجه ایران نیز فعال صدور ویزای توریستی متوقف شده است.
گردشگری یکی از حوزه های فرابخشی است که این روزها مورد توجه سرمایه گذاران قرار گرفته درعین
حال شاهد شکل گیری و تنوع بخشی در حوزه های مختلف این صنعت هستیم و در این مسیر تالش
می شود تا از تک محصولی بودن دور شویم .در این راستا موضوعات مختلفی در گردشگری مطرح است،
از نرخ هتل ها گرفته تا استانداردسازی و شعار ملی و حتی مجوزهایی که در این حوزه صادر می شود .البته
که بخش اموزش و دانشگاهی نیز تاثیر بسزایی در روند پیشرفت ان دارد و نیاز است تا به روز رسانی
شود .در این زمینه با ولی تیموری (معاون گردشگری وزارتخانه میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع
دستی)گفتگوکردیم.
توسعه گردشگری منطقه شمال غرب ایران با مشارکت سازمان همکاری بین المللی ژاپنJICA
ازجمله برنامه های منطقه ای است که در وزارتخانه میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی
پیگیری می شود .این طرح به کجا رسید؟
این طرح اماده شده و مسیرها کامل مشخص هستند و استراتژی توسعه شمال غرب کشور مشخص شده است اما باید
توافق کلی ان بین سازمان برنامه و بودجه و JICAمنعقد شود .این طرح باید در قالب سند مادر که همکاری تمام
حوزه ها از اقتصاد و نفت و ...را شامل می شود با کشور ژاپن منعقد شود و بخش گردشگری نیز در ان جای می گیرد.
سازمان برنامه بودجه اعالم کرده به دلیل شرایط کرونا کار کند شده اما به زودی فازهای اجرایی که در این توافق به
دنبال ان هستیم ،محقق خواهد شد.
توسعه گردشگری محور غرب کشور با هدف متوازن سازی سفر و توسعه گردشگری استان های
منطقه ۳کشور کرمانشاه ،ایالم ،لرستان و همدان کاله (به عنوان پایلوت اقتصاد مقاومتی) نیز در
دست اقدام است در این خصوص توضیح دهید؟
با سازمان برنامه بودجه توسعه کاله را مدنظر داریم و پلن توسعه گردشگری این ۴استان اماده شده است.
چندی پیش در نمایشگاه گردشگری که در بهمن ماه برگزار شد؛ شاهد رونمایی از طرح برند ملی
گردشگری بودیم .در این میان برخی شعارها نیز مطرح شد که در نهایت خبرها حکایت از تغییر
احتمالی ان داشت .باالخره شعار و برند ملی گردشگری ایران به کجا رسید؟
هویت بصری برند گردشگری رونمایی شد که همان طرح شبیه به سی مرغ بود .البته درخصوص شعار نیز گزینه های
دیگری نیز مطرح شد .از ۱۸۰۰نفر نظرسنجی شد و در هفته گذشته در دبیرخانه برند ملی گردشگری به دو شعار
رسیدیم که به زودی اعالم خواهد شد .کسی که دارای برند ملی گردشگری باشد باید دارای استانداردهایی باشد تا
بتواند این برند را دریافت کند .ضمن انه اینگونه نوعی استانداردسازی نیز انجام می شود .درعین حال برخی از تسهیالت
نیز به دارنده برند ملی گردشگری داده می شود.
نظام جامع اموزش گردشگری یکی از چالش های مهم این حوزه است .طی سال های گذشته بارها
درخصوص نیاز به بروزرسانی سرفصل های دانشگاهی در این حوزه تاکید شده است .این امر در
چه مرحله ای ست و به نظر شما انچه در دانشگاه های ما در حوزه گردشگری تدریس می شود چند
سال عقب تر از گردشگری روز دنیاست؟
نظام جامع اموزش گردشگری برنامه محور ،ارزیابی و مشکالت ان بدست امده است .از این رو به سراغ وزارت علوم
رفتیم تا این طرح را اجرایی کنیم .درصدد تغییر سرفصل های درسی دانشگاه ها هستیم تا عالوه بر به روز رسانی ان ،به
خواسته های صنعت گردشگری انرا نزدیک کنیم تا فارغ التحصیالن گردشگری با بازار اشنایی داشته باشند و به قولی
به روز باشند .معتقد هستم ،سرفصل های درسی دانشگاه ها قدیمی است و اخرین چیزی که وجود دارد مصوب سال
۱۳۸۷است اما می دانم که در ان زمان هم فقط تاریخ تغییر کرده و اتفاق خاصی در تغییر سرفصل ها نیافتاده است.
مدتی است شاهد برگزاری نشست های معاونت گردشگری با رایزن های فرهنگی و سفرای ایران
درکشورهایمختلفهستیم.باتوجهبهانکهیکیازوظایفسفرامعرفیایرانبهجهانیانوایجاد
مبارزه با ایران هراسی است و گردشگری و معرفی جاذبه های ایران می تواند یکی از راهکارهای
تغییر تصویر ایران در ذهن جهانیان باشــد ،این نشست ها به چه نتیجه ای رسیده و چه اندازه
توانستیدبهنقطهنظراتمشترکباسفرابرسید؟
هرچند درگذشته چالش هایی در این خصوص داشتیم اما اکنون شاهد پیشرفت هایی هستیم .بحث های کارشناسی با
رایزن های فرهنگی و سفرا انجام دادیم و باتوجه به انکه تردید هایی درخصوص گردشگری وجود داشت ،توانستیم این
مسائل را حل کنیم و تا حدودی به گفتمان مشترک دست یابیم .گاهی تصور بر ان بود که وقتی از گردشگری صحبت
به میان می اید چیزی فراتر از ان مدنظر است یا وقتی از تصویرسازی ایران در ذهن جهانیان صحبت می شود گمان
می شد که باید تصویر جدیدی از ایران درست کنیم درصورتی که قصد گردشگری چنین چیزهایی نیست و فقط گاهی
اوقات در انتخاب کلمات و بار مفهومی ان تفاوت وجود داشت .البته در بیشتر مواقع انها به حوزه بر ماموریت خودشان
متمرکز بودند و سعی کردیم نگاه به گردشگری را وارد ماموریت های انها کنیم .باتوجه به انکه یکی از دغدغه های
رایزن های فرهنگی ایران ،مبارزه با ایران هراسی است برای انها توضیح دادیم که تصویرسازی و اصالح تصویر ایران در
ذهن جهانیان از طریق گردشگری نیز به همین معناست .اتفاقا وقتی از طریق گردشگری وارد شوند ،فعالیت هایشان
غیرمستقیممی شود.
ارتقایکیفیتخدماتگردشگریازطریقاجرایطرحاستانداردسازیازجملهفعالیت هاییاست
که از ان به عنوان اقدامات اساســی در حوزه گردشگری یاد کرده اید .با توجه به انکه یکی از
مهم ترین بخش های استانداردسازی درحوزه هتل ها از یک دهه پیش اغاز شده است و هنوز
نتوانسته به سرانجام واحد دست یابد ،از انچه درحال حاضر در این حوزه اتفاق می افتد برایمان
بگویید.باالخرهاستانداردسازیهتل هابهکجارسید؟درحالحاضرچندشرکتعاملتطبیقاین
این روزها به واسطه شیوع ویروس کرونا ،شاهد تغییر نوع سفرها هستیم چنانکه از یکسو سفرها
از قالب تور به انفرادی و شخصی و از قالب سفرهای فرهنگی به طبیعت گردی تغییر کرده است.
ایا معاونت گردشگری قصد دارد با تغییر مواضع این حوزه از تمرکز بر گردشگری فرهنگی به
نوعی از تک محصولی بودن ایران در حوزه گردشگری برون رفت داشته باشد و به سایر جاذبه های
گردشگریکشوربپردازد؟
بزرگ ترین مشکل ما در حوزه گردشگری خارجی عدم اطالع رسانی و معرفی صحیح جاذبه های ایران به گردشگران
بین المللی است و در حوزه داخلی نیز با عدم توزیع متوازن سفر در کشور هستیم .در این راستا باید محصول را اماده
و سپس به معرفی ان بپردازیم .تنوع بخشی محصوالت گردشگری را درنظر گرفتیم و به حوزه گردشگری سالمت،
گردشگری کشاورزی ،دریایی و ...نیز روی اورده ایم .بسیاری از مقاصد گردشگر مانند یزد یا مشهد از انجا که فقط به
یک حوزه گردشگری مانند تاریخی -فرهنگی یا زیارتی متمرکز می شوند با وقوع اتفاقاتی مانند شیوع ویروس کرونا،
گردشگران خود را از دست می دهند .این درحالی است که می توان با تنوع بخشی در حوزه محصوالت گردشگری مانع
از وقوع چنین اتفاقاتی شد.
واگذاری تصدی گری به بخش خصوصی یکی از چالش های سال های گذشته در حوزه گردشگری
بوده و همچنان هست .باتوجه به فعالیت تعداد زیادی از واحدهای صنفی از انجمن ها گرفته تا
اتحادیه ها در حوزه گردشــگری بخصوص در بخش دفاتر خدمات مسافرتی و البته راهنمایان
گردشــگری ،چالش واگذاری تصدی گری چندین برابر شده است .برای برون رفت از این مهم
بسیاری از این بخش ها را موظف کردید تا واحدی زیر چتر وزارتخانه میراث و گردشگری تحت
عنوان تشکل حرفه ای تشکیل دهند تا بتوانند تصدی گری را از ان خود کنند این درحالی است
که همچنان حرکت و فعالت موازی این انجمن ها طی سال های گذشته چالش برانگیز بوده است.
چرا چنین تصمیمی اخذ کردید و در نهایت تصدی گری چه شد؟
یک سال پیش با امضای وزیر ،واگذاری تصدی گری ها به استان ها ابالغ و البته شروطی نیز در نظر گرفته شد .انهایی
که تشکل حرفه ای را شکل دادند ،تصدی گری به انها واگذار شد .درحال حاضر راهنمایان گردشگری و دفاتر خدمات
مسافرتی این کار را انجام ندادند .البته درحال حاضر راهنمایان گردشگری با یکدیگر هماهنگ شدند و با فرمت مدنظر
ما تشکل حرفه ای را شکل خواهند داد .قصد داریم تشکل ها زیر چتر قانون گردشگری بیاوریم .با عقل جور درنمی اید
که به تشکلی اجازه فعالیت دهیم که در روند ثبت و تشکیل ان حضور نداریم .ضمن انکه می خواهیم تشکل های
موازی فعال در این حوزه را با هم تطبیق دهیم و سعی می کنیم با افزایش اگاهی انها این مسائل را حل کنیم .این مهم
بر اساس قانون انجام می شود.
در یکی از بندهای سند راهبردی گردشگری اشاره شده که موضوع صدور و تمدید مجوز فعالیت
در حوزه گردشگری سالمت به عهده وزارت گردشگری است حال انکه مطابق تفاهم نامه قبلی
دو وزیر بهداشت و گردشگری مورخ اردیبهشت سال ۹۸قرار بر این بود که هر دو وزارتخانه به
شرکت های گردشگری و تسهیلگر درمان مجوز اعطا کنند و در طول سال گذشته بیش از ۱۰۰
شرکت برای دریافت مجوز شرکت تسهیلگر وزارت بهداشت اقدام کرده اند .فعاالن این حوزه
معتقد هستند ،سند جدید به معنی هدر رفتن زحمات قبلی و شروع یک پروسه جدید اداری
است .ضمن انکه با تعریف «پنجره واحد» در روند اصالح «ائین نامه نظارت بر تاسیس و فعالیت
دفترهای خدمات مسافرتی ،سیاحتی جهانگردی و زیارتی» ،صدور مجوز راه اندازی دفتر خدمات
مسافرتی یا بند (ب) و نیز صدور بلیت یا بند (الف) از طریق وزارت گردشگری انجام خواهد گرفت.
در این میان برخی از دفاتر خدمات مسافرتی مجوزهایی را از نهادهای دیگر دریافت کرده بودند
که با عملیاتی شدن ایین نامه فوق ،امکان فعالیت نخواهند داشت .در این خصوص نگرانی هایی
بوجود امده .وضعیت چنین مراکزی چگونه خواهد شد؟
سند هنوز ابالغ نشده است اما به زودی محقق خواهد شد .نباید فراموش کرد که برخی از حوزه های گردشگری مانند
گردشگری ورزشی ،گردشگری سالمت ،گردشگری کشاورزی فرابخشی هستند اما درنهایت باید متولی واحد داشته
باشند که همان وزارتخانه میراث و گردشگری است .مجوزهایی که از طریق سایر نهادها و وزارتخانه ها برای فعالیت در
حوزه گردشگر داده شده ،از نظر ما غیر قانونی است .هر کس بخواهد درحوزه گردشگری چه سالمت و ....فعالیت کند
باید از وزارت میراث و گردشگری مجوز دریافت کند .انهایی که از وزارت بهداشت مجوز دریافت کرده اند ،اکنون باید
تطبیق دهند و مجوزهای الزم را از وزارت گردشگری دریافت کنند.
یکی از چالش های حوزه گردشگری به واســطه فرابخشی بودن ان ،نبود تعامل بین ارگان ها
و نهادهای مختلف و همکاری بین انها با حوزه گردشــگری بود .ایا اکنون که سند راهبردی
گردشگری مصوب شده است می توان به تعامل بیشتر دستگاه های مختلف با متولی گردشگری
امید داشت؟ این تعامل تاکنون چگونه رقم خورده است؟
گردشگری به عنوان پیشران توسعه کشور معرفی شده است .بنابراین باید در سندهای توسعه باید گردشگری نیز در
نظر گرفته شود .دستگاه های مختلف باید این مهم را بپذیرند و تعامل کنند .در طول سالیان گذشته مشکالت زیادی
داشتیم و هنوز هم نتوانسته ایم این چالش ها را پشت سر بگذاریم البته پیشرفت هایی در برقراری تعامل داشته ایم و
موفق شده ایم تا ۶۰درصد راه پیش برویم .اکنون دستگاه های مختلف متقاعد شده اند که گردشگری را می خواهند و با
توجه به مصوب شدن سند راهبردی وظایف دولت در این حوزه مشخص شده است.
باتوجه به شرایط موجود ایا سرمایه گذاران خارجی برای حضور در بازار گردشگری ایران ،تمایل
دارند؟
به واسطه تحریم های بین المللی این حضور خیلی کم است .با این وجود ۲۴۰۰پروژه گردشگری در حال انجام است
که نشان از ان دارد که سرمایه گذاران جذب گردشگری شده اند.
کارت راهنمایان گردشگری تا پایان سال تمدید شد
معاون گردشــگری وزارت میراث فرهنگی،
گردشگری و صنایع دستی خبر داد :اعتبار
کارت راهنمایان گردشــگری برای کاهش
مراجعات حضوری ،تا پایان امسال تمدید
شــد .ولی تیموری گفت :با توجه به شیوع
و گســترش بیماری کووید ۱۹و ضرورت
رعایت مســائل و پروتکل های بهداشــتی
به منظــور صیانــت از ســامت عمومی
جامعه و گذار از وضعیت کنونی تشــدید
بیماری کرونا ،با هــدف کاهش مراجعات
حضوری و تسهیل شرایط و تسریع فرایند
بهره بــرداری از تســهیالت بانکی ،کارت
راهنمایان گردشگری تا پایان سال ۱۳۹۹
دارای اعتبار خواهد بود.
وی افــزود :بر مبنای ایــن تصمیم ،کارت
راهنمایان در صورت انقضا نیازمند تمدید
دوباره نخواهد بود و تا پایان ســال معتبر
است.
بر مبنای ابالغ معاون گردشــگری کشور
به مدیــران کل اســتانی ،اطالع رســانی
ایــن موضوع بــه ذی نفعــان و راهنمایان
گردشــگری در دســتور کار قــرار گرفته
اســت .بنا بر امار وزارت میراث فرهنگی،
گردشگری و صنایع دستی ،درحال حاضر
۱۲۰۸۱نفــر در کشــور کارت راهنمای
گردشگری دارند که بیشتر ان ها با شیوع
ویروس کرونا و تعطیلی گردشگری ،بیکار
شده اند. صفحه 6
نگاهی به «سوگ»« ،مرثیه»« ،نوحه» و «مقاتل» در ایران
مداحی از دیروز تا امروز!
سوگ و سوگواری در ایران قدمت بسیاری دارد .نمونه بارز این ایین در
دوران باستان «سوگ سیاوش» است که پس از اسالم نیز به شکل های
دیگر اجرا شده است .گزارش پیش رو به «سوگ» و «مرثیه»« ،نوحه» و
«مقاتل» در ایران می پردازد.
سوگ و سوگواری برای عزیزان ،ائمه و شخصیت های برجسته مذهبی و
غیر مذهبی یکی از گونه های ایینی است که قدمت ان به پیش از اسالم و
دوران باستان می رسد و اساس ان موسیقی است .نمونه بارز این ایین در
دوران باستان «سوگ سیاوش» است که پس از اسالم نیز به شکل های
دیگر اجرا شــده است .نمونه های موسیقی سوگواری دیرینه و تاریخی،
امروزهدرایین هایسوگواریمناطقکشورمختلفدیدهمی شوند.بهگفته
هوشنگ جاوید (موسیقی پژوه و مدرس دانشگاه) ،موسیقی سوگواری در
ایران بیش از 3هزار سال قدمت دارد.
باید یاداور شــد که یکی از ارکان مهم موســیقی سوگ ،مرثیه است.
مرثیه خوانــی پس از ورود اســام بــه ایــران در بخش های مختلف
تقسیم بندی شده و مرثیه خوانی در روزهای عزاداری ،مرثیه خوانی درباره
مرگ ،مرثیه خوانی امامان و امام زادگان و مرثیه خوانی در «شبیه خوانی»
و«پرده خوانی» برخی از انهاست.
اگر برای موسیقی ســوگ و مرثیه خوانی روندی تاریخی را مدنظر قرار
دهیم و طی ان تا دوران معاصر پیش رویم ،متوجه خواهیم شد که در
چهل سال گذشته (پس از انقالب اسالمی و از ان زمان که جنگ میان
ایران و عراق شکل گرفت) مرثیه برای شهدای انقالب و جنگ تحمیلی
و شخصیت های برجسته کشوری نیز به دیگر بخش ها افزوده شده است.
به گفته هوشــنگ جاوید ،مرثیه با توجه به باورهای دینی و اســامی
دارای سه تاریخ مجزای «مرثیه های ازلی»« ،صدراسالم تا واقعه کربال»
و«مرثیه های کربال تا به امروز» است.
به طور کلی مرثیه یا رثاء همانطور که از اسم شان پیداست ،به اشعاری
گفته می شود که شاعر در ماتم از دست دادن عزیزان و دوستان و مصائب
پیشوایان دین و ائمه اطهار (ع) می سراید.
تاریخ مرثیه و مرثیه سرایی در ایران
بر اســاس اسناد و مدراک موجود قدمت مرثیه در تاریخ ادبیات ایران به
سدهچهارمهجریقمریمی رسد.ابوعبداهللجعفربنمحمدبنحکی مبن
عبدالرحمن بن ادم متخلص به رودکی شاعر پارسی گوی دوره سامانی
اثاری دارد که به واسطه انها در رثای برخی شخصیت ها از جمله شهید
بلخی (شاعرسده چهارم هجری) سروده شده اند .دو بیت از مرثیه رودکی
در رثای شهید بلخی:
کـاروان شهیـد رفت از پیش/و ان ما رفته گیر ومی اندیش
از شمار دوچشم یک تن کم /وزشمـار خـرد هـزاران بی
توشه جان خویش از او بربای /پییش ایدت مرگ پای اگیش
به طور کلی در اشعار رودکی با مضامینی چون ناپایداری و بی وفایی جهان،
ت شمردن فرصت،شادی و شادنوشی مواجه می شویم.
اندیشه غنیم
عزاداری امام حسین (ع) در دوران صفویه
قالب هایمرثیه
به طور کلی شاعران پارسی گوی احساسات و االم درونی خویش نسبت
به درگذشــت و فقدان عزیزان و اشــخاص مهم را در قالب هایی چون
«قصیده»« ،ترجیع بند»« ،ترکیب بند»« ،مثنوی»« ،غزل»« ،رباعی» و
«قطعه»می سرودند.
انواع مرثی ه و تعاریف ان
مرثیه بر اساس مضامین و اتفاقات مختلف انواع دارد .مرثیه های رسمی و
تشریفاتی،مرثیه هایشخصیومرثیه هایفلسفی.طیچندقرنگذشته
نیز مرثیه های مذهبی (که به تشیع اختصاص دارند) به این دسته بندی
افزوده شده است.
« 1مرثیه هایدربارییارسمیوتشریفاتی»
مرثیه های رسمی و تشریفاتی توسط شاعران مقاطع مختلف در مدح و
ثنای پادشاهان و درباریان سروده و بیان می شده اند .البته جنبه اغراق و
مبالغه بیش از حد درتعظیم و تکریم شخص متوفی در چنین مرثیه هایی
به چشم می خورد .مرثیه فرخی در رثای سلطان محمود غزنوی نمونه بارز
مرثیه های رسمی و تشریفاتی است.
« 2مرثیه هایشخصی»
به طور کلی مبنای مرثیه های شخصی در غم از دست دادن نزدیکان و
فرزندان و دوستان است .از نمونه های مرثیه های شخصی در تاریخ ادبیات
ایران می توان به ســوگنامه فردوسی در مرگ فرزندش اشاره کرد .البته
شعرایی چون خاقانی ،سعدی ،حافظ ،نظامی نیز مرثیه هایی را در رثای
نزدیکان و افراد برجسته عصر خویش سروده اند.
«3مرثیه هایفلسفی»
شاعر در مرثی ه فلسفی به مقوالتی چون زندگی و مرگ می پردازد و از گذر
زمان و عمر کوتاه ادمی و مسائلی از این دست می گوید.
«افسوس از این عمر گرانمایه که بگذشت /مـا از سـر تـقـصیـر و خـطا
درنگذشتیم» سروده سعدی نمونه ای از مرثیه های فلسفی است.
« 4مرثیه هایمذهبی»
همانطور که از این عنوان پیداست مرثیه های مذهبی در رثای پیامبر و ائمه
اطهار و شخصیت های برجسته دینی سروده می شوند.
البته برخی نیز مرثیه ها را به مرثیه درســوگ عزیزان ،مرثیه در مرگ
مشاهیر ،مرثیه مذهبی و مرثیه های وطنی دسته بندی کرده اند .در این
میان باید یاداور شــد مرثیه ها بر اساس چهارچوبی مشخص و مدون
دسته بندی نشده اند و شاید الزم است که در این زمینه بازنگری شود.
یکی از هیئت های عزاداری تهران قدیم
7
سه شنبــــــه 11شهریورماه 1399سال سیزدهم شمــاره 1293
www.honarmandonline.ir
موسیقی
MUSIC
اخبار
چکناواریان :عاشورا با زندگی ما
ایرانی ها عجین شده است
مرثیه مذهبی در چه مقطعی رواج یافت؟
حدودا از قرن نهم به بعد بوده که شاعران موضوعات مذهبی را مورد توجه
قراردادند .از مشهورترین شعرای ان مقطع می توان به حسام قهقستانی
اشاره کرد که خاورا ن نامه را در شرح غزوات امام علی (ع) سروده است.
پس از رسمیت یافتن مذهب شیعه در دوران صفویه ،مرثیه سرایی به اوج
خود می رسد .محتشم کاشانی شاید مشهورترین مرثیه سرایان این عصر
است که وقایع کربال را با واژه ها شرح داده است .وصال ،صباحی بیدگلی
و ملک الشعرای بهاردیگرشاعرانی هستند که با الهام از ترکیب بندهای
محتشم کاشانی اشعاری را در وصف جانفشانی های امام حسین (ع) و
یارانشسروده اند.
کدام مرثیه ها در دنیای امروز مورد توجهند؟
هرچه از نظر تاریخی جلوتر رویم متوجه خواهیم شد مرثیه های مذهبی
با گذشت زمان بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته اند و بر همین اساس
می توان مراثی را به دو شاخه مذهبی و غیرمذهبی تقسیم بندی کرد .طبق
توضیحات قبلی واضح است که هر کدام از این دسته بندی ها به شاخه های
دیگرتقسیم بندیمی شوند.محمدکوثری زادهیکیدیگرازمداحانمطرح
عاشورایی است که اغلب مردم او را با روضه هایش نزد امام خمینی(ره) در
جماران به یاد می اورند
بررسیانواعمرثیهمذهبی
«مرثیهعاشورایی»
به اشــعاری که در سوگ امام حسین (ع) و واقعه کربال سروده می شود
مرثیه عاشورایی گویند .در این نوع مرثیه شاعر به صورت جزیی حادثه رخ
یغمای جندقی (با نام اصلی یغمای جندقی زاده) شاعرغزل سرای سده
سیزدهم که در دوره سلطنت محمدشاه قاجار می زیسته ،اولین شاعری
اســت که بخشــی ازدیوان خود را به نوحه اختصاص داده است .او در
نوحه سرایی شیوه ای ابداعی داشته و مرثیه های مذهبی را با اوزان جدیدی
که انها را نوحه سینه زنی با سنگ زنی می نامیده ،سروده است.
نمونه اینگونه اشعار را می توان در کتاب« ُمحرق الفواد»اثر مالرضا محزون
الذاکرین رشتی و کلیات صامت بروجردی ،یافت.
به بخشی ازنوحه ای که یغمای جندقی ان را سروده توجه کنید؛
افتاب چرخ دین را لشکری زاختر فزون
ابگون
تیغ ها در قصرخون
برمکش هان از نیام صبح ،خنجرافتاب
افتاب
بازکشسر،افتاب
برق حسرت ُکشت این غم حاصالن را برگ و بر
خشک وتر
سوخت اندر یکدگر
خود ،تو دیگرشان مزن در خرمن اذر افتاب
افتاب
عزاداری ماه محرم در دوران صفویه
«مقاتلمنظوم»
«مقاتل» نوعی مرثیه مذهبی اســت که ان را شعر حماسه و سوگ نیز
داده در روز عاشورا را بازگو می کند و در این میان محتوای اصلی مراثی
عاشورایی بیان مظلومیت امام حسین (ع) و یاران اوست .الزم به ذکر است،
این نوع مراثی ،قالب مشــخص و خاصی ندارند .از عمده ترین قالب های
شــعری می توان به قصیده در اغاز کار و ترکیب بند (یعنی قرن سیزده
قمری) اشاره کرد .باید یاداور شد قالب های مرثیه های عاشورایی معاصر،به
صورت مثنوی ،غزل و شعر ازاد و شعر سپید است.
مجید بنی فاطمه یکی نوح خوانان و مداحان امروزی
نوحهونوحه خوانی
به طور کلی نوحه را جزو اشــعار غیر رسمی به حساب می اورند که در
مناسبات ماه محرم با اهنگ و لحنی خاص در مراسم عزدارای خوانده
می شوندوعزاداراننیزباسینه زنیشخصنوحه خوانراهمراهیمی کنند.
ناگفته پیداست که اشعار نوحه داری وزن هستند ،و ریتم انها به گونه ای
انتخاب می شود که با سینه زنی عزاداران هماهنگ باشد .نکته دیگر اینکه
به طور معمول تساوی مصرع ها در نوحه مانند اشعار کالسیک مورد توجه
نیست.
تاریخشکل گیریوعمومیتیافتننوحه
بر اساس اسناد و مدارک به جا مانده از گذشته می توان گفت نخستین
نوحه ها در دوره قاجار شکل گرفته و به وجود امده اند .در دیوان سلیمان
صباحی بیدگلی (ازشاعران سده )۱۲قصیده ای وجود دارد که از لحاظ
ریتم و اهنگ به نوحه شبیه است و برخی ان را اولین نوحه ضبط شده
یدانند.
م
یکی از هیئت های عزاداری قدیم تهران
نخستین دیوان مرتبط با نوحه
می نامند .مقاتل نیز به واقعه محرم وعاشــورا می پردازد و در رثای امام
حسین (ع) و یارانش است .زمان عمومیت یافتن و مورد توجه قرار گرفتن
«مقاتل» دوره قاجار بوده و متولیان به تقلید از مقاتل عربی ،مقاتل منظوم
فارسی را شکل داده اند .مقاتل در دوران سلطنت قاجار به یکی از منابع
مهم تعزیه تبدیل شد.
تفاوت«مقاتل»با«مرثی هعاشورایی»
مرثیه عاشــورایی به صورت کلی موضوع کربال ،شهادت امام حسین و
گریستنبرمظلومیتاورامدنظردارد،بهاضافهاینکه ،ابیاتمرثیهعاشورایی
از چند بیت تا صد بیت متغیر است .این در حالی است که «مقاتل» یا
«مقتل» به صورت جزیی تر واقعه کربال را مورد توجه قرار می دهد .در واقع
می توان گفت ،واقعه عاشورا در «مقاتل» در قالب منظومه ای حماسی و به
شکل داستان مطرح می شد .در منظومه عاشورایی وقایع تاریخی مطرح
نیست؛ زیرا خواننده از پیش با موضوع اشناست .شاعر بدون مقدمه سراغ
وقایع جانسوز و حزن انگیز عاشورا می رود و ان را از دیدگاه عرفانی حماسی
به صورت مفصل بیان می کند .شعر مقتل برخاسته از احساسات و عواطف
درونی شاعر است و چنان می نماید که شاعر خود در صحنه نبرد شرکت
داشته و انچه دیده به تصویر کشیده است و گاه شاعر در حوادث عاشورا
دخالت می کند و برداشت های ذهنی خود را ـ که غالباً تفکرعرفانی استـ
بیان می کند و از حوادث به وجود امده نتیجه عرفانی می گیرد؛ همانند
صفی علیشاه در منظومه عرفانی حماسی «زبده االسرار».
با این حال در اینگونه مراثی شاعر توانایی داستان پردازی خود را می ازماید.
او باید از تشبیهات و استعاراتی استفاده کند که در تجسم و تصویرصحنه
ها ،ذهن شــنونده یا خواننده را یاری دهد .در این مراثی شــاعر عناصر
داستان را همانند گفتگو ،شخصیت ،کشمکش ،و در نهایت ایجاد حادثه و
تراژدی رعایت می کند.
قالب مسلط و مسلم مقاتل منظوم مثنوی است؛ زیرا به شاعر مجال ازادی
خیال و اندیشه می دهد تا واقعه کربال را به تصویر بکشد .این نوع منظومه
ها غالبا ساده و روان است .با این تفاسیر می توان عمده ترین ویژگی های
این نوع مراثی را جزئی نگر بودن ،روایی بودن ،توجه داشــتن به حماسه
عاشورا ،سادگی زبان و کار برد قالب مثنوی دانست .ازجمله مقاتل منظوم
در شــعر فارسی ،می توان «روضه االســرار» اثر شمس الشعراء سروش
اصفهانی« ،گنجینه االسرار» اثر عمان سامانی ،مثنوی «بیت االحزان»
اثر صابرهمدانی ،مثنوی «گنج نهفته» اثر شیخ عبدالسالم تربتی و «زبده
االسرار» اثر صفی علیشاه اشاره کرد.
چکناواریان اعتقاد دارد در روز عاشــورا نوعی موســیقی
نهفته اســت که اول شــما را تحت تاثیر قــرار می دهد و
بعد غرق در لــذت و تفکر می کند .لوریــس چکناواریان
رهبر ارکســتر و اهنگســاز ارمنی درباره خاطرات خود از
مــاه محرم گفــت :من خودم را در وهلــه اول یک ایرانی
می دانم چون در ایران به دنیا امدم و برخالف تصور عموم،
من از کودکی خاطرات زیادی از ماه محرم و روز عاشــورا
دارم و معتقــدم که این روز در زندگی ما از ابتدا بوده و با
ما عجین شده است.
وی افزود :اص ً
ال نمی شــود که شما ایرانی باشید و عاشورا
را نادیده بگیرید .در این روز نوعی موســیقی نهفته است
که اول شــما را تحت تاثیر قرار می دهــد و بعد غرق در
لــذت و تفکر می کند .او ادامــه داد :من از همان کودکی
با اشتیاق دســته های عزاداری را تماشا می کردم .همین
خاطرات شــیرین کودکی که در ذهنم نقش بســته است
باعث شد به فکر ساخت یک سمفونی با این موضوع باشم.
مدت زیادی به این مسئله فکر کردم و درنهایت سمفونی
«عاشورا» را ساختم.
در زمان ســاخت این ســمفونی تالش کــردم خود را در
ان روز زنــده بدانم تــا بتوانم وقایع را با زبان موســیقی
به اشــتراک بگذارم .چکناواریــان همچنین گفت :من در
کودکی در دسته های عزاداری نقش سقا را ایفا می کردم و
هنوز وقتی به ان زمان فکر می کنم حس می کنم همچنان
برایم زنده هستند .هر ســال با رسیدن به ایام محرم این
خاطرات را مرور می کنم.
بیش از ۲۲میلیون بازدید در دهه
اول محرم از سامانه هیئت انالین
در روزهای عزاداری تاســوعا و عاشــورای حسینی بیش
از ۲۲میلیون نفر از ســامانه هیئت انالین بازدید کردند.
سیداحمد بنی هاشم از خادمان هیئت انالین روز دوشنبه
اعالم کرد اســتقبال مردم از انعکاس انالین مراســم های
عزاداری اباعبداهلل الحســین(علیه الســام) در دهه اول
محرم فراتر از انتظار و انگیزه بخش بوده است.
وی گفت :خوشبختانه در مجموع حدود ۲۲میلیون بازدید
در دهه اول محرم داشتیم که حدود ۸میلیون ان مربوط
به روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی بود .بنی هاشم افزود:
عمده کاربران از جغرافیای ایران مراســم های عزاداری و
ســخنرانی را دنبال می کردند و حدود ۴درصد کاربران از
سایر کشورها از ســایت بازدید داشتند .این خادم هیئت
انالین ادامه داد :ترافیک رایگان و تعامل مناســب ادمین
های ســامانه با هیئت های مختلف از سراسر کشور باعث
شد سرویس مناســبی در اختیار مردم که همانا صاحبان
اصلی این سامانه هستند ،قرار گیرد.
وی تاکید کرد :همانگونه که پیشــتر اعالم کردیم ترافیک
اســتفاده از ســامانه هیئت انالین برای کلیه کاربران در
سراســر ایران رایگان بوده و این مهم ادامه دار خواهد بود.
بنی هاشم در ادامه با اشاره به برنامه های اتی سامانه هیئت
انالیــن توضیح داد :مصمم هســتیم در ادامه کار تمرکز
بیشــتری برای ارتباط گیری با هیئت های مذهبی سراسر
کشــور داشته باشــیم و بتوانیم این ســامانه را به لحاظ
محتوای مذهبی در میان ســامانه های مرجع کشــور قرار
دهیم .وی یاداور شــد :تاکنون ۱۶۸۰هیئت از ۳۱استان
ایران در سامانه ثبت نام و از این تعداد حدود ۹۵۰هیئت
در دهه اول محرم به انتشــار مراســم های خود از طریق
سامانه اقدام کرده اند.
رونــد ثبت نام هیئت هــا ادامــه دارد و امیدواریم بتوانیم
پذیرای هیئات بیشــتری در دهه های دوم و ســوم محرم
باشیم .ســامانه هیئت انالین به ادرس Heyatonline.
irاز ابتــدای ماه مبارک رمضان بــه عنوان مرجع پخش
زنده هیئات و مراســم های مذهبی فعالیــت خود را اغاز
کرده است .مخاطبان می توانند از این طریق و یا استفاده
از اپلیکیشــین ان به محتواهای مذهبی دلخواه دسترسی
داشته باشند .اپلیکیشن هیئت انالین با بیش از ۳۰هزار
نصب فعال ،محتوای ســامانه را در اختیــار کاربران قرار
می دهد. صفحه 7
پخش «رستاخیز» در شبکه های اجتماعی؛
HONARMAND INTERNATIONAL NEWSPAPER
چرا اکران نشد؟!
شایعه
شماره• 1293سهشنبه 11شه ریورماه • 1399سالسیزدهم• 8صفـــحه
دانیال جراهی
صاحب امتیاز :شـرکت جهان سبز
مـدیر عامـــل :حسـین احـمـدی
مدیر مسوول :مهدی احمدی
زیـر نظــر شــورای ســردبیـــری
چاپ :گل اذین
سازمان اگهی ها88311361 - 88311353 :
نشانى :تهران ،خیابان مطهری ،بعد از خیابان سلیمان خاطر
خیابان اورامان ،پلاک ،43واحد2
تلفکس88813489 - 88301986 :
توزیع :نشرگستر امروز
منشور اخالق حرفه ای روزنامه هنرمند
http://honarmandonline.ir/?p=6049
سیستممدیریتکیفیت-رضایتمندیمشتری
سیستم مدیریت کیفیت
ISO 10004:2012
ISO 9001 : 2008
instagram.com/honarmandonline
telegram.me/honarmandnews
www.honarmandonline.ir
اوقات شــرعی
به وقت تهران
13:04
اذان ظهر
19:31
غروب افتاب
19:50
اذان مغرب
اذان صبح فردا
طلوع افتاب فردا
05:09
06:37
گنج سخن
امام على علی ه السالم :
امام علی علیه السالم :هر کس به عدالت رفتار کند ،خداوند
حکومتش را حفظ خواهد کرد.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم ص ، 340ح 7775
پندبزرگان
شیرینی یک بار پیروزی
بـه تلخی صد بار شکست می ارزد.
سقراط
حافظانه
ای نسیم سحر ارامگه یار کجاست
منزل ان مه عاشق کش عیار کجاست
شب تار است و ره وادی ایمن در پیش
اتش طور کجا موعد دیدار کجاست
همزمان با ایام محرم این فیلم سینمایی بار دیگر در کانال های تلگرامی دست به دست می شود و به مرور انهایی که
این فیلم را ندیده اند و کنجکاو تماشایش هستند ،این اثر را می بینید و در زمان اکران این فیلم ،همان فروش محدود
نیز تحقق نخواهد یافت .پخش «رستاخیز» در شبکه های اجتماعی همزمان با محرم؛ چرا اکران نشد؟!با وجود طرح
مطالبه اکران انالین فیلم سینمایی «رستاخیز» به عنوان محتوایی متناسب با ایام محرم ،این فیلم سینمایی از سوی
سازمان سینمایی به عنوان مالک اصلی در مسیر اکران قرار نگرفت و همزمان با دهه نخست محرم شاهد نمایش این
فیلم سینمایی نیستیم؛ اتفاقی که اگر متولی سینمای ایران پی می گرفت و بر ان اصرار می ورزید قابل تحقق بود اما این
مجموعه ترجیح داد همچنان با وضعیت بالتکلیف همراهی کند .فیلم سینمایی «رستاخیز» اخرین ساخته احمدرضا
درویش ـ که از مقطع تاریخی مرگ معاویه تا شهادت امام حسین (ع) در روز عاشورا را روایت می کند ،داستان شگفت
انگیزی دارد که پیش از این در گزارشی به ان پرداخته بودیم .در شهریور 1398و مدتی پس از پرداخت سنگین
سازمان سینمایی به مالکان این فیلم ،نسخه عربی این فیلم لو رفت و قاچاق شد .این نسخه انچنان مورد توجه قرار
نگرفت اما در نهایت انهایی که از سر کنجکاوی در پی دیدن این فیلم بودند ،این امکان را یافتند و رستاخیز عم ً
ال به
یک فیلم سوخته برای اکران عمومی تبدیل شد .در این میان کارگردان این فیلم ادعا کرد که نتفلیکس خواستار اکران
بوده اما یک رقم کلی پرداخت می کند و مابه ازی هر بار پخش رقمی نمی دهد اما سندی منتشر نکرد که نشان از
درخواست نتفلیکس برای اکران فیلم «رستاخیز» داشته باشد و در این زمینه تردیدهایی وجود دارد که تنها با انتشار
سند معتبر قابل رفع است! با همین ادعا ،عوامل این فیلم در ادامه درصدد راه اندازی یک سامانه برای اکران این فیلم
برامدند که امکان سرقت از ان وجود نداشته باشد که طبیعتاً چنین سامانه ای قابل تعریف نیست ،چرا که اگر چنین
قابلیتی وجود داشت سامانه هایی چون نتفلیکس از ان استفاده می کردند .در این جا سازمان سینمایی ورود کرد تا این
فیلم را اکران کند و با توجه به انکه با وجود حذف فیلم از یوتیوب ،نسخه فیلم در کانال های تلگرام در دسترس است،
پیش از انکه فیلم فاقد ارزش تجاری شود ،با اکران انالین بخشی از بودجه بیت المال بازگردد و خسارت وارده به حداقل
کاهش یابد .در همین راستا علیرضا تابش مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی در سلسله نامه نگاری هایی با سازندگان
فیلم از سال 98تاکنون ،ایده های عجیب مطرح شده را غیرعملیاتی خواند و خواستار اکران انالین شد .کارگردان و
تهیه کنندگان این فیلم همچنان اکران را به راه اندازی ان سامانه و جلوگیری از قاچاق فیلمی موکول می کنند ،حال
انکه نسخه فیلم اکنون در کانال های تلگرامی یافت می شود .از قضا همزمان با ایام محرم این فیلم سینمایی بار دیگر
در کانال های تلگرامی دست به دست می شود و به مرور انهایی که این فیلم را ندیده اند و کنجکاو تماشایش هستند،
این اثر را می بینید و در زمان اکران این فیلم ،همان فروش محدود نیز تحقق نخواهد یافت .این محرم بهترین فرصت
برای اکران انالین فیلم بود که «هنرمند» نیز به متولیان امر پیشنهاد داد این فیلم را اکران کنند اما چنین نشد .هرچند
رستاخیز ممکن است حتی برای گروهی از عاشقان موال نیز به واسطه نوع روایتش تاثیرگذار نبود و کارکردش می تواند
حداقلی باشد اما به هر ترتیب به عنوان اثری با مضامین عاشورایی محصولی قابل عرضه رسمی در این ایام بود تا بدین
ترتیب محتوایی مناسبتی نیز عرضه شده باشد .با این حال ،چنین نشد و اکنون مشخص نیست این فیلم چه سرنوشتی
خواهد یافت و تا زمانی که عرضه رسمی شود ،بر اثر پخش مکرر نسخه قاچاقش ،چه میزان مخاطب خواهد داشت؟
شنیدی میگن زمین داره از وسط نصف میشه؟
میگن گنج پیدا کرده.
دیدی طرف یک شبه معروف شد؟
من از اولم میدونستم نمی تونه!
از همون اول یه ریگی به کفشش بود.
کار خودشونه ،هرکی ندونه من میدونم!
به منم گفت بیا من قبول نکردم!
از فردا همه چیز درست میشه!
نگاه نو
من با بقیه فرق دارم ،من مثل اونا نیستم!
سرمو کاله گذاشت!
ما قبال خیلی پولدار بودیم!
بنده خدا خیلی با سواد بود!
این جمالت بی ســر و تــه همگی یک جنس
مشترک دارند؛ «شایعه» این پدیده یا از بیرون
بــه ما حمله می کنه یا از درون .وقتی از بیرون
با شایعه مواجه می شــیم باید قبول کنیم که
باورش هم راســتا با میل باطنی ماست وگرنه
اسمون به زمین بیاد نمی پذیریمش .وقتی این
پدیده از درون ما رشد می کند چه بخواهیم چه
نخواهیم دوســتش داشتیم که خلقش کردیم،
ته دلمون باهاش ارتباط برقرار کردیم که شاید
ناکامی های قبل و بعد را خوراک بدهیم.
شایعه مثل اثریست فاخر که توسط طرفدارانش
دست به دست می شود ولی خالقش متواریست!
تسنیم
طرح روز
صحنه
پشت
اقشار کم درامد اسیب
بیشتری در دوران کرونا
متحمل شدند
پشت صحنه
دائم با خودم می گم اهالی سینما نسبت به مطبوعات هنری بی معرفت هستند؛ که البته هستند! شاید هم انقدر فیک نیوزها
زیاد شده اند که سینمایی ها رغبت و تمایلی برای معاشرت با اهالی رسان ه ندارند؛ با وجود صفحات رنگ و وارنگ در فضای
مجازی بخصوص اینستاگرام دیگر نیازی به خبرگزاری ،روزنامه و مجله ه ا نیست البته از بعدی درست است و کم بیراه نیست.
درگذشت مسعود مهرابی مدیر مسئول ماهنامه قدیمی «فیلم» خیلی بهت اور بود؛ بعضی وقت ها با خودم فکر می کنم اهالی
رسانه مخصوصا هنری ها که به صورت تخصصی با اهالی فرهنگ و هنر کار می کنند و خبرها؛ مصاحبه ها و ...را در رسانه
ها منتشر می کنند بعد از مرگشان ایا بازیگران واکنش درخوری نشان می دهند؟! به نظرم یکی از مشهورترین و غریب ترین
شغل ها کار رسانه و روزنامه نگاریست؛ یک عمر اخبار و نوشتههای اهالی صنفی را پوشش می دهی؛ اخرش هم هیچ! بگذریم...
متاسفانه سیستم یه جورایی کمر به مرگ مطبوعات بسته و تا االن هم در این راه موفق بوده و تا جاییکه اغلب دستگاه های
اجرایی برای رسانه ها ایجاد دست انداز می کنند ...در واقع می گردند ببینند چه قانونی وضع کنند تا اهالی مطبوعات با مشکالت
بیشتری مواجه شوند! شاید خنده دار باشد ولی عین واقیعت و حقیقت است؛ من می دانم دراین اوضاع اشفته بازار بی فرهنگی،
کار فرهنگی کردن چقدر مشکل است؛ استمرار و انتشار یک مجله سینمایی ان هم بیش از 30سال! مطمئنا برای خیلی ها
غیرقابل تصور است ...امیدوارم چراغ «فیلم» فروزان بماند!
اخبار دیدنی
مراسم عزاداری ساالر شهیدان امام
حسین (ع) و یاران شهیدش در سال
۱۳۹۹در حالی برگزار شد که شیوع
ویروس منحوس کرونا از اواخر سال
گذشته ،شرایط زندگی در ایران و دیگر
نقاط جهان را تحت تاثیر قرار داد .اما
این تغییر شرایط در اصل عزاداری ماه
محرم امسال تاثیر چندانی نگذاشته و
مردم فهیم ایران با حفظ فاصله گذاری
و رعایت اصول بهداشتی این مراسم را
همچون سالهای گذشته برگزار کردند /
تسنیم
مراسم عزاداری شهادت امام حسین
(ع) و یارانش در ظهر عاشورا همچون
سال های گذشته پرشور و با حضور
اقشار مردم برگزار شد /محمد نمازی
عزاداری روز عاشورا در دل بیابان
عزاداری عاشورای حسینی در کویر
منطقه خوریان سمنان با عنوان
سوگواری در صحرا و با هدف احیا سنت
عزاداری و سوگواری در صحرا و بیابان
برگزار شد ،کویر خوریان در فاصله
حدود ۲۰کیلومتری جنوب شهر سمنان
قرار دارد ،این مراسم با همت موکب
رسانه ای فجر سمنان و با رعایت دستور
العمل های بهداشتی برگزار شد
/احمد صبوری
ایین شام غریبان شهادت ابا عبداهلل
الحسین علیه السالم در جوار بارگاه
ملکوتی حضرت معصومه سالم اهلل علیها
برگزار شد /مهدی بخشی سورکی
نمایشگاه «نقاشى قهوه خانه ای» شامل
پرده های مذهبى با مضامین حماسه کربال
در نگارخانه مهرسان برپاست
/گاتا ضیاتبری
نمایش «داستان سرزمین مردمان
خردمند» به کارگردانی سعید چنگیزیان
در محوطه بیرونی فرهنگسرای نیاوران
اجرا شد /ارزو ازادپور صفحه 8