روزنامه هنرمند شماره 1272
روزنامه هنرمند شماره 1272
هنرمند را در مگ لند و جار ورق بزنید www.jaaar.com www.magland.ir
دوشنبه30تیرماه 1399سال سیزدهم شماره 8 1272صفـــحه 2500تومـان ISSN 2008-0816
از 4000صندلی
قابل استفاده در روزهای
کرونایی تنها 1250صندلی
تئاتر فعال هستند
به بهانه تعطیلی تولید ا ثار هنری
ورور هنرمندان
به بورس!
ایوب اقاخانی
در گفتگو با «هنرمند»:
پیگیری ادعای ترکیه مبنی
بر ثبت پایتخت هنر خوشنویسی اسالمی
در یونسکو
سلبریتینبودن
بار فرهنگی
بیشتریدارد!
بازهم غفلت فرهنگی!
کدام هنرمندان
ابتال به کرونا را پنهان
کرده اند؟!
نام غالمحسین امیرخانی
در گنجینه زنده بشری
ثبت شد
فرهنگ و هنرART & CULTURE 2.
اعتماد ۸۵درصدی مردم به اخبار تلو یز یون
20:30پرمخاطب تر ین
سایه سنگین کرونا بر اکران و تولید سینما
فرهنگ و هنرART & CULTURE 2.
فیلمسازان مشغول کارند!
سینما4.
بررسی پر مخاطب تر ین سریال های صدا و سیما
CINEMA
گفتگو با مازیار عطاریان خواننده ،اهنگساز و تنظیم کننده:
هنرمند باید بر اساس مقتضیات
زمان و جامعه حرکت کند
از سریال «بدون شرح»
تا «شب های برره»
رادیو و تلویز یون3.
استفادهاز هنر
برای پیشگیریاز کرونا
گردشگری6.
TOURISM
RADIO&TV
برای کمک به خواب و ارامش بهتر؛
«اچ بی او» با ستارگان هالیوود
همراه می شود
سینما4.
تبلیغ هنرمندانه ماسک زدن
CINEMA
پاپوش سنای
امریکا برای
چارلی چاپلین!
کامبیز گنجه ای نوازنده تنبک:
استفاده زیاد از تکنیک برای
نوازنده یک امتیاز منفی است
موسیقی7.
موسیقی7.
MUSIC
MUSIC
فرهنگ و هنرART & CULTURE 8.
سرنوشت بازیگران
سریال «همسران» چه شد؟
رادیووتلویز یون3.
RADIO&TV
2
دربارهپیگیریادعایترکیهمبنیبرثبتاستانبولبه عنوانپایتختهنرخوشنویسیاسالمیدریونسکو
بازهمغفلتفرهنگی!
دوشنبــــــــــــــه 30تیرماه 1399سال سیزدهم شمــاره 1272
www.honarmandonline.ir
& ART
فرهنگ و هنر
CULTURE
چرا میراث های معنوی و هویتی ایران یکی پس از دیگری توسط دیگر کشورها مصادره شود؟
خبر
به بهانه تعطیلی تولید و عرضه اثار هنری
ورور هنرمندان به بورس!
تعطیلــی عمده فعالیت های هنری و شکســت محتوم
تولید و عرضه اثار هنری همزمان با شــیوع گســترده
ویروس کرونــا ،منجر به تغییر رویکرد گروهی از اهالی
هنر شــد و شــماری از هنرمندان سرمایه شــان را در
ایــن مقطع در بــورس برده اند تا با حفــظ و یا ارتقای
دارایی شــان در این مقطع ،توان اقتصادی شان را برای
خلــق اثار هنری در دوران پســاکرونا حفظ کنند و یا
ارتقا دهند؛ وضعیتی که نشان می دهد ،بازار سرمایه تا
چه حد در حال گسترش در میان اقشار مختلف است.
تعطیالت گســترده عرصه های فرهنگ و هنر و ریزش
شدید مخاطبان ســینما ،تئاتر ،موســیقی و هنرهای
تجســمی در دوران بازگشــایی ،تولید اثار فرهنگی را
دســت کم در این مقطع فاقد منطق اقتصادی کرده و
با توجه به انکه مخاطب محدودی نیز به تماشــای اثار
می نشــینند ،انگیزه های هنری خلــق اثر را نیز کاهش
داده و بــا در نظر گرفتن اینکه بســیاری از اثار هنری
گروهی خلق می شــوند ،امکان خلق یک اثر برجســته
بــا هم افزایی شــبانه روزی چند هنرمند ـ به واســطه
فاصله گــذاری فیزیکــی ـ نیز از دســت رفت ه اســت.
اینها هزینه های فراوانی بر جای گذاشــته و در همین
راستا ،چندی پیش ،ســیدعباس صالحی وزیر فرهنگ
و ارشــاد اســامی در نامه های جداگانه به معاون اول
رئیس جمهور ،رئیس دفتر رئیس جمهور ،رئیس سازمان
برنامه و بودجه و معاون اقتصادی رئیس جمهور با اعالم
خســارات وارده به بخش فرهنگ و هنر ایران متاثر از
کرونا ،خواســتار اقدامات حمایتی متناسب با ابعاد این
خسارات شــد؛ براوردی که به گفته وزیر ارشاد جامع
بوده و خســارات حوزه فرهنگ ،نشر ،تئاتر ،موسیقی،
تجسمی ،ســینما ،رســانه ،اموزشــگاه ها ،موسسات،
کانون ها و مشــاغل مرتبط با وزارت فرهنگ و ارشــاد
اسالمی در ان در نظر گرفته شده و ابعاد ماجرا به ستاد
ملی کرونا برای تصمیم گیری منتقل شده بود.
در براورد خســارت کســب و کارهای بخش فرهنگ و
هنر ،خســارت اهالی فرهنگ در ســه بخش فرهنگی
معــادل ۳,۴۷۵,۷۵۱ریال ،هنری معادل ۳,۵۰۳,۱۷۰
ریــال و رســانه ای و تولید محتــوای دیجیتال معادل
۲,۷۸۲,۹۲۱ریال تفکیک شــده اند که ســرجمع این
ارقام ۹,۷۶۰,۹۲۱ریال اعالم شده است.
در کنــار ایــن ۹۷۶میلیــارد تومان ،بیــش از ۱۷۹
میلیــارد تومان نیز به عنوان خســارات مورد نیاز برای
اداره صنــدوق اعتبــاری هنر در نظر گرفته شــده که
مجمــوع کمــک بابت حق بیمــه هنرمنــدان معادل
۲۱۸,۷۸۹,۶۵۹,۵۰۰ریال ،مجموع کمک سرانه درمان
هنرمندان معادل ۱۳۷,۷۶۸,۴۰۰,۰۰۰ریال و مجموع
کمک بابت جبران خسارت و بیکاری هنرمندان معادل
۱,۴۳۹,۵۳۸,۰۵۹,۵۰۰ریال بــه عنوان رقم تفکیکی
اعالم شده است.
در واقع وزیر فرهنگ و ارشــاد اسالمی ۱۱۵۵میلیارد
تومــان برای حفظ حیات عرصه فرهنــگ و هنر ایران
درخواســت کرده بــود اما از ان زمــان تاکنون میزان
خســارت وارد امده به اهالی فرهنگ به مراتب افزایش
یافته اســت و در این شرایط طبیعتاً اهالی هنر زیر بار
خسارات بیشتر نمی روند و ان گونه که مشخص است،
ایــن روزها ترجیح می دهند اثارشــان را عرضه نکنند
و عرضــه اش را به زمانی موکــول کرده اند که این اثار
مخاطب حداکثری داشته باشند .همچنین تولید مسیر
ِ
بســیار کندی یافته و تولید اثار هنــری نیز عمدتاً به
شدن شرایط موکول
فصل سرد ســال و به امید عادی
ِ
شده است.
در این شــرایط شنیده ها حکایت از ان دارد ،گروهی از
هنرمندان نیز همچون دیگر قشرها ،سرمایه هایشان که
در شرایط طبیعی هزینه خلق ،خرید و فروش اثارشان
می شــد ،بر مقطع به بازار ســرمایه برده اند و سهامدار
شــرکت های مختلف شده اند .بر اســاس ارزیابی ها این
هنرمنــدان با هــدف حفظ ارزش دارایی شــان در این
روزها ،هفته ها و ماه هایی که تورم به واسطه بی تدبیری
در کنتــرل قیمــت ارز لحظه به لحظــه رو به فزونی
می گذارد ،وارد بورس شــده اند و امیدوارند شتاب رشد
سرمایه شان در بورس بیش از سرعت رشد دالر و تورم
روزمره باشد.
در ثبت خوشنویســی به نام ترکیه در یونســکو ،این اتفاق را ضربه ای
جانکاه تر از کرونا به هنر ایران قلمــداد کرد و گفت :چرا باید بزرگان و
میراث های معنوی و هویتی ما یکی پس از دیگری توسط دیگر کشورها
مصادره شود؟ محبوبه کاظمی بیان کرد مهلک تر از کرونا ،تعلل و غفلتی
است که سبب شده ترکیه ادعای ثبت شهر استانبول به عنوان پایتخت
هنر خوشنویسی اسالمی در یونسکو را پیگیری کند .محبوبه کاظمی
دوالبی بنیان گذار و مدیر حراج باران درباره برپایی پنجمین دوره حراج
باران گفت :برای پنجمین حراج باران برنامه هایی داریم ،طبیعی است که
نمی خواهیم مقهور این ویروس منحوس شویم و نباید کارها را تعطیل
کرد ،اما درعین حال باید مســیری را برگزید که سالمت احاد جامعه
تضمین شود و گزندی به کسی نرسد .از این رو هنوز در مورد چگونگی
برگزاری حراج تصمیم نگرفته ایم و منتظر شرایط خاص ان روزها هستیم
که متاسفانه مقام های بهداشتی درباره پاییز پیش بینی های خوبی ندارند.
صحبت هاییدربارهبرگزاریحراجپنجمبارانبه صورتمجازیداشته ایم،
اما اثار خطی متفاوت هستند و اغلب باید توسط خریدار و کارشناسان
انها از نزدیک دیده و بررسی شوند .ضمن اینکه تجربه جهانی می گوید
حراج های مجازی چندان موفق نیستند .امیدواریم با اتخاذ یک راهکار
درست و تحقق یک حراج موفق بتوانیم انرژی مثبت به جامعه انتقال
دهیم .وی بیان کرد :خوشبختانه اکثر قراردادهای حراج چهارم باران که
۲۴ابان برگزار شد ،به سرانجام رسیده است .این مهم در حالی به ثمر
رسید که درســت از فردای حراج ،اتفاقات ابان ماه سراسر کشور را در
برگرفت .پس از ان شهادت سردار سلیمانی و بعدتر سقوط هواپیمای
اکراینی و کشته شدن ۱۷۶هم وطن عزیز بر همه روند کشور به خصوص
اقتصاد تاثیر منفی گذاشت ،اما کرونا واقعاً همه چیز را قفل کرد و همه چیز
را محکوم به توقف کرد .به همین ترتیب معدود قراردادهای حراج چهارم
با مشکالتی روبرو شده است که به جهت تعطیلی مطلق چهار ماه اخیر در
حال بررسی موضوع هستیم .کاظمی گفت :غیر از این ،دفتر حراج باران
قرارداد فروش دو اثر دیگر را هم لغو کرد ،اثری که درباره اش تشــکیک
مالکیت به وجود امد و مورد دیگر تقلب در ارائه اثری ســت که نسخه
مشــابه ان در یک مرکز تجاری دیده شــد و در هر دو مورد خریداران
اثار به حق از خرید انصراف دادند .اما این نکته را تاکید می کنم با وجود
مشکالت پیش بینی نشده و خارج از خواست و توان ما که بر تمامی اقتصاد
و مشاغل خرد و کالن کشور تاثیر گذاشته است ،حراج باران با دقت و
قاطعیت ،نفع و امنیت سرمایه گذاران و خریداران حراج باران را حفاظت
می کند .وی خاطرنشان کرد :کرونا ویروس اسیب های غیرقابل باوری به
هنر و بدنه هنر وارد کرده است .زندگی و معیشت اکثریت جامعه هنری
به شدت تحت تاثیر قرار گرفته و هر روز که می گذرد عمق فاجعه بیشتر
نمایان می شــود .فکر می کنم این روند مدت ها ادامه دارد و دولت برای
جلوگیری از این سیر قهقرایی باید چاره اندیشی اساسی کند ،زیرا به زودی
اندک شغل هایی که در جامعه هنری وجود دارد از میان خواهد رفت و
فقر و سرخوردگی جایگزین ان می شود .از نظر من دولت می توانست
اقدامــات حمایتی زیرســاختی و جدی تری به هنر ارائــه کند .من از
انجمن های هنری می شنوم هر روز مراجعان برای دریافت کمک هزینه
زندگیبیشترمی شود،درحالی کهانجمن هاهمتمکنمالیندارند.گالری
دارها اولین گروه هایی بودند که به خاطر سالمتی مخاطبین و احترام
به سالمت جامعه کار خود را تعطیل کردند اما ادامه روند فعلی ،اقتصاد
نورس و نوپای هنر را با صدمات سنگین تری مواجه خواهد کرد .کاظمی
بازار هنر را سمبل اقتصاد مقاومتی و مهیا برای جهش تولید خواند و تاکید
کرد :راس هرم دیدگاه های حاکمیتی کشور ما مبتنی بر اقتصاد مقاومتی
و جهش تولید است .بحث اقتصاد فرهنگی همیشه مدنظر مقام معظم
رهبری بوده است و بارها و بارها در سخنرانی های خود بر توسعه ان تاکید
داشته اند و راهکارهای حل مسئله نیز در همین کلمات نهفته است .اولین
موضوع در اقتصاد هنر ،دیدگاه سیستماتیک است که همه مسئوالن به
این اعتقاد داشــته باشند که صنایع هنری و خالق یکی از ارکان مهم
اقتصاد هر کشــوری هستند .در دنیا کشورهایی وجود دارند که بخش
بزرگی از اقتصاد انها مبتنی بر همین بخش است .با توجه به اینکه ایران
هنرمندان زیادی دارد و صنایع مختلفی دارد که دارای ارزش هستند،
می تواند به این شیوه تولید ثروت کند .وی بیان کرد :من در زمینه اقتصاد
هنر و سرمایه هایی که در ان تبادل می شود تحقیقاتی داشتم و به این
نتیجه رسیدم که اصوالً سرمایه داخلی کفاف ان را نمی دهد ،بلکه باید
محصوالت در کشور تولید شده و بعد به کشورهای دیگر صادر شود .در
صنایع دستی و بسیاری از هنرهای تجسمی باید به این شیوه عمل کنیم
تا بتوانیم اقتصاد هنر را گســترش دهیم .برای این کار هم سازمان ها و
نهادهایی که امکان ان را دارند باید تبلیغات وســیعی برای محصوالت
هنری ما در جهان انجام دهند .باید یک اکوسیســتم شکل بگیرد که
اقتصاد هنر را به عنوان یک رکن اصلی در اقتصاد کشور بشناسد .پس ازان
راهکارهایی شــکل می گیرد تا اقتصادمان را توســعه دهد و منجر به
ارزاوری و گسترش و جذب سرمایه های بیشتر شود .در کنار ان برگزاری
رویدادهایی مثل حراج ،ارت فر ،اکسپو و ...باعث ثروت افرینی می شود و
ایجاد ارزش افزوده می کند .همه اینها اتفاقاتی است که در اقتصاد کالن
ما نیز تاثیر می گذارد .مدیر حراج باران ،پیشنهادش برای بهبود فضای
اقتصاد هنر در این شرایط سخت را میدان دادن به کارافرینان عرصه
فرهنگ و هنر خواند و گفت :تنها راهکار برون رفت از شرایط بد اعتماد
به کارافرینان عرصه هنر و فرهنگ است .این افراد کسانی هستند که
در موقعیت های خاص می توانند به حکومت ها کمک کنند تا شرایط بد
اقتصادی را تغییر دهند .در این پنج ماه که فعالیت های ما تعطیل بود
مطالعاتوتحقیقاتزیادیدرزمینهبیماری هایواگیرسال هایگذشته
داشتم و متوجه شدم مهم ترین راهکار برون رفت از این شرایط ،استفاده
از افراد کارافرین با کمترین خســارت و هزینه را ارائه می دهند .البته
کارافرینی استانداردهای بین المللی دارد ،اما بسیاری از مواقع در ایران
دیده می شود که تعریف اشتباهی برای کارافرین وجود دارد .حمایت های
ناکارامد باعث می شود سرمایه ها تلف شود و درعین حال افراد با استعداد
و کارافرین های واقعی دلســرد می شوند و نتایج مطلوبی هم به دست
نمی اید .وی در پایان با انتقاد از تعلل و سهل انگاری در ثبت خوشنویسی
به نام ترکیه در یونسکو ،این اتفاق را ضربه ای جانکاه تر از کرونا به هنر
ایران قلمداد کرد و گفت :چرا باید بزرگان و میراث های معنوی و هویتی
ما یکی پس از دیگری توســط دیگر کشورها مصادره شود؟ در فضای
رسانه ای گفته می شود قریب به ۱۰سال است پرونده خوشنویسی ایران
جهت ارائه به یونسکو در حال نوشتن است ،این غفلت را چگونه می توان
تفسیر کرد؟ هنر ایران طالیه دار خوشنویسی اصیل و نیز اصالت های
خوشنویســی اسالمی ســت و هرگونه ثبت تاریخی غیرازاین ظلم و
اجحافی بزرگ به ایران محسوب می شود .زمانی من گالیه کردم که همه
توجه مسئولین امر ،تبیین و اشاعه هنر مدرن است و نسبت به هنر ابا و
اجدادی مان کم توجهی محرزی می شود ،این سهل انگاری ده ساله هم از
جمله تبعات ان است.
کدام هنرمندان ابتال به کرونا را پنهان کرده اند؟!
شــیوع ویروس کرونا گروهــی از هنرمندان را نیز
همچون دیگر قشــرها درگیر ساخته اما برخی از
ایشــان ترجیح داده اند ضمن اغاز مراحل درمان و
قرنطینه خانگی ،بیماری شــان را پنهان کنند که
رفتاری پرمخاطره و خالف اخالق حرفه ای اســت
و یاداور می شــود ،الزامات اخالقی و حقوقی برای
افزایش هزینه پنهــان کاری در این زمینه در نظر
گرفته نشــده و رفتارهایی اینچنین پرخطر بدون
تبعات است .بستر خلق بســیاری از اثار هنری به
ویژه پشت صحنه فیلم های سینمایی و سریال های
تلویزیونی و محصوالت شــبکه نمایش خانگی به
شکل اجتناب ناپذیری با حضور انبوهی از هنرمندان
و تکنیسین ها همراه اســت؛ فیلمبردار ،صدابردار،
نورپرداز و کارگردان به همراه دستیاران شان به اجبار
پشت دوربین حضور دارند و به این گروه طراح صحنه
و لباس و دستیاران شان ،گریمور و دستیارانش و...
افزوده می شــوند که مجموعه این عوامل در پشت
صحنه گاهی تا ســی نفر در سر صحنه و ده ها تن
در اتاق های مجاور همراه می شود که به اماده سازی
گریم و لباس و ...مشغولند .بنابراین صحنه های تولید
فیلم ها و ســریال ها که در بسیاری اوقات فضاهای
بســته ای اســت ،تراکم جمعیتی باالیی دارد که
بستر مناسبی برای انتقال و ابتالی به بیماری چون
کروناست .با وجود این ،هنوز بسیاری از پروژه های
سینمایی ،تلویزیونی و شبکه نمایش خانگی متوقف
نشده و برخی تهیه کننده ها بر لزوم حضور عوامل در
سر صحنه و تداوم فیلمبرداری تاکید دارند و عوامل
نیز با توجه به قرارداد و خسارات تعبیه شده در ان و
نشدنچنینشرایطبی سابقه ای،راهی
درنظرگرفته
ِ
برای گریز ندارند و مجبور به حضور در سر صحنه
هستند .پس از شیوع کرونا برای دوره ای پروژه های
سینمایی و تلویزیونی تعطیل شد اما با طوالنی شدن
فرایند کرونا ،پروژه ها از سر گرفته شد و پس از ان،
در حالی که ســخن از ابتالی چند نفر بود ،اکنون
شمار مبتالیان به شدت افزایش یافته و در تعداد
قابل توجهی از پروژه های ســینمایی و سریال ها،
اشخاصی مبتال به کرونا شدند .خوشبختانه برخی از
این بیماران نظیر صبا کمالی ،بهاره رهنما ،یکتا ناصر،
بهروز بقایی ،پیمان قاســم خانی و منوچهر هادی
ابتالیشان را رسماً اعالم کردند اما گروهی از مبتالیان
به خصوص چهره های کمتر شناخته شده و فعال در
پشت صحنه ،این مساله را پنهان کردند .شنیده ها
حکایت از ان دارد که دست کم در سه سریال و یک
فیلم سینمایی ،مواردی از ابتال به کرونا شناسایی
شده و یکی از بازیگران شناخته نیز مبتال شده که
نه نام این پروژه ها اعالم شده و نه نام این بازیگر میان
اسامی اســت که رسانه ای شده باشد .دور از انتظار
نیست که در اینده چهره های بیشتری نیز به این
بیماری گرفتار شوند و حتی از میان جامعه هنر که
به واسطه تراکم در محدوده فعالیت شان با ریسک
باالیی برای ابتال مواجهند ،قربانیانی نیز بگیرد .البته
بررسی ها حکایت از ان دارد که غالب این اشخاص از
سر صحنه پروژه ها مرخص شده و برای طی مراحل
درمانی و قرنطینه اعزام می شوند؛ اما معموالً به اصرار
اعتماد ۸۵درصدی مردم به اخبار تلویزیون
20:30پرمخاطب تریناست
بخش خبری «بیست و ســی» شبکه دو سیما با
۳۵.۵درصد مخاطب پربیننده ترین بخش خبری
صداوسیما شناخته شده اســت .مرکز تحقیقات
صداوسیما با انتشار نظرسنجی از مردم درباره اخبار
صداوسیما در فصل بهار ۱۳۹۹اعالم کرد در سه ماهه
اولامسال ۷۹.۵درصدپاسخگویان،شنوندهیابیننده
اخبار رسانه ملی بوده اند .بر اساس این نظرسنجی
۷۲.۷درصد پاسخگویان ،در فصل بهار بیننده اخبار
سیما و ۲۶.۸درصد هم شنونده اخبار صدا بوده اند.
این نظرسنجی نشان می دهد میانگین مدت زمان
تماشای اخبار در بین بینندگان «یک ساعت و ۳۲
دقیقه» بوده است .بر اساس این نظرسنجی ،در بین
بخش های مختلف خبری سیما و شبکه خبر ،بخش
خبری ۲۰:۳۰شــبکه دو ( ۳۵.۵درصد) بیشترین
میــزان بیننده پیگیر (بیننده همیشــگی یا اکثر
اوقات) را داشته است و در بین شبکه های مختلف
تلویزیونی هم شبکه خبر ( ۲۸.۵درصد) اولویت اول
بینندگان اخبار سیما برای پیگیری اخبار بوده است.
این نظرسنجی نشان می دهد ۵۳.۹درصد بینندگان
اخبار ســیما« ،اخبار اقتصادی» را بیشتر از دیگر
موضوعات خبری از رسانه ملی پیگیری می کنند .بر
تهیهکنندگانکهنگرانتعطیلیموقتپروژه هایشان
هستند ،از اعالم عمومی ابتال به کرونا پرهیز شده و
در مواردی برخی عوامل مجبور به تکذیب ابتالی
خود به کرونا در گفت و گو با رسانه ها شده اند .این
در حالی است که برخی از این عوامل ،قاعدتاً با گروه
بزرگ در ارتباط بوده اند و می توانند ناقل بوده باشند
و به همین دلیل می بایست ابتالیشان به عنوان یک
مســئولیت فردی و اجتماعی ،اطالع رسانی شود.
متاســفانه هنوز پروتکلی برای مشاغل مختلف از
جمله مشاغل فرهنگی از سوی وزارت بهداشت یا
نهادهای قانون گذار تنظیم نشده که مشخصاً تعیین
کرده باشد ،هر واحد پس از ابتالی چند نفر یا چند
درصد از کارکنانــش به کرونا ،باید تعطیل کند یا
اشخاص را به اطالع رسانی عمومی نسبت به ابتال
به کرونا برای اگاهی اطرافیان موظف کرده باشد و
همچنین جرایمی برای انهایی که بیماری شان را با
هر انگیزه ای پنهان می کنند و دیگران را به خطر می
اندازند ،تعیین کرده باشد.
اساس این نظرسنجی ۴۱.۴،درصد از پاسخگویان به
اخبار صداوسیما در حد «خیلی زیاد یا زیاد» و ۴۳.۶
درصد در حد «کم یا خیلی کم» اعتماد داشته اند؛
یعنی در مجموع اعتماد به خبر صداوسیما ۸۵درصد
است و ۱۱.۹درصد هم گفته اند «اص ً
ال» اعتمادی به
اخبار صداوسیما ندارند .در میان بخش های مختلف
خبری سیما ،اخبار ۲۰:۳۰شبکه دو ( ۳۵.۵درصد)،
۱۴شــبکه یک ( ۲۲.۴درصد) و ۲۱شــبکه یک
( ۲۰.۵درصــد) به ترتیب بیش از دیگر بخش های
خبری سیما بیننده پیگیر (همیشگی یا اکثر اوقات)
داشت هاند.
نام غالمحسین امیرخانی در گنجینه زنده بشری ثبت شد
وزیر میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی در
نامه ای به استانداران تهران و قزوین مراتب ثبت نام
استاد غالمحسین امیرخانی به عنوان گنجینه زنده
بشری را ابالغ کرد .در نام ه دکتر علی اصغر مونسان
وزیر میراث فرهنگی ،گردشــگری و صنایع دســتی
خطاب به انوشیروان محسنی بندپی استاندار تهران
و هدایت اهلل جمالی پور استاندار قزوین امده است :در
راستای اجرای ماده 1از قانون تشکیل سازمان میراث
فرهنگی و گردشگری مصوب ســال 1382و مواد
11و 12از قانون الحاق جمهوری اســامی ایران به
کنوانسیونبین المللیحفظمیراث فرهنگیناملموس
مصوب ســال ۱۳۸۴و مواد 2و 3ایین نامه اجرایی
قانون مذکــور مصــوب 6/11/1387هیئت وزیران
و بــا رعایــت مقــررات ایین نامه اجرایــی مذکور،
میراث فرهنگی ناملموس با عنوان «استاد غالمحسین
امیرخانی؛ گنجینه زنده بشری در خط نستعلیق»
به شــماره 45در تاریخ 1398/11/ 29در فهرست
ملی «نادره کاران میراث فرهنگی ناملموس» به ثبت
رسیده است .هرگونه اقدام که موجب حفظ و احیای
این میراث شود ،مورد تاکید است .استاد غالمحسین
امیرخانی متولد سال ۱۳۱۸در طالقان از هنرمندان
نام دار خوشنویســی معاصر ایران است .او در نگارش
خط نســتعلیق ریز و درشت ،دستی قوی و مهارتی
مثال زدنی و فوق العاده دارد در حدی که بســیاری او
را برترین نستعلیق نویس حال حاضر ایران می دانند.
او در خط نستعلیق شاگرد استادانی چون سیدحسین
میرخانی و سیدحسن میرخانی بود و افزون بر ان از
خط استادان قدیمی مانند میرعمادالحسنی ،میرزای
کلهر ،عمادالکتاب ،علی اکبر کاوه و ...مشق کرده است.
امیرخانی در نستعلیق نویسی به شیوه ای ویژه رسید
که مورد اقبال بسیاری از استادان خوشنویسی کشور
قرار گرفته است.
بررسی پر مخاطب ترین سریال های صدا و سیما
از سریال «بدون شرح» تا «شب های برره»
روزگاری هــم بود که علی رغم محدودیت ها تلویزیون تا این اندازه ســرد و غمگین نبود ،روزگار
طنزهــای نودشــبی و تکیه کالم هایی کــه در کل جامعه رواج داشــت ،این مطلــب مروری بر
موفق ترین هاست .ســال ۷۷مجموعه طنز «جنگ »۷۷به کارگردانی مهران مدیری از شبکه ۳
روی انتن رفت و پایه گذار طنز های ۹۰شبی در تلویزیون شد .پس از این مجموعه در دهه ،۸۰
چندین ســریال طنز ۹۰شبی ساخته و پخش شد که مورد استقبال مخاطبان قرار گرفتند و به
اثار ماندگاری تبدیل شــدند ،اما تقریبا در دهه ۹۰این روند متوقف شــد و دیگر شاهد طنز های
پرمخاطب طوالنی در تلویزیون نبودیم .اکنون پس از ســال ها با ســاخت سریال «صفر بیست و
یک» به کارگردانی جواد رضویان و سیامک انصاری قرار است دوباره یک سریال طنز ۹۰قسمتی
به تلویزیون بازگردد .به بهانه ســاخت این سریال ،درباره محبوب ترین سریال های طنز ۹۰شبی
تلویزیون نوشــته ایم .در این بررسی مجموعه «جنگ »۷۷را به دلیل این که مجموعه ای ایتمی
بود ،فاکتور گرفتیم .ســریال «بدون شرح» به کارگردانی مهدی مظلومی ،یکی از پرطرفدارترین
مجموعه های طنزی است که در اوایل دهه ۸۰یعنی سال ۸۱از شبکه ۳پخش شد .بخش عمده
این سریال در دفتر یک هفته نامه به اسم «شهر قشنگ» می گذشت و اتفاقاتی که در این دفتر رخ
می داد و ماجرا های مختلفی که برای کارکنان ان پیش می امد ،داستان را جلو می برد .محوریت
داستان درباره نجات این هفته نامه از ورشکستگی بود و در حاشیه ان خرده داستان های دیگری
هم روایت می شد .ماجرا های سرگرم کننده ای که در هر قسمت اتفاق می افتاد و فضای خانوادگی
ســریال ،از مهم ترین دالیل محبوبیت این ســریال و همراهی مخاطبان با ان بود .یکی دیگر از
نقاط قوت ســریال ،حضور بازیگران خوب اثار کمدی مانند فتحعلی اویسی ،امیر جعفری و بیژن
بنفشــه خواه در این مجموعه بود که «بدون شرح» را به یکی از بامزه ترین سریال های تلویزیونی
در دهــه ۸۰تبدیل کرد .این ســریال در زمان پخش به اندا زه ای دیده شــد که تکیه کالم های
کاراکترهایش به ویژه شخصیت های اصلی ان یعنی «اقای کاووسی» و «فرید سپهری» ،در دهان
مردم افتاد و مورد توجه قرار گرفت.
پاورچین
یکی از دالیل محبوبیت مهران مدیری ،سریال های طنز او و به ویژه مجموعه های طنز ۹۰قسمتی
است که در سال های گذشته ساخته شده است .یکی از این مجموعه ها سریال «پاورچین» است
که ســال ۸۱از شبکه ۵روی انتن رفت .این سریال یکی از طوالنی ترین سریال های کمدی بود
که ۱۳۰قســمت داشت .این سریال چند شخصیت مختلف داشت که داستان حول محور ان ها
و ماجرا هایی که برای شان اتفاق می افتاد ،می چرخید .محل تولد بعضی شخصیت ها ،لهجه ای که
داشتند و غذایی که می خوردند من دراوردی و تخیلی و در نوع خود جالب بود .کاراکتر «داود» با
بازی جواد رضویان و «فرهاد» با بازی مهران مدیری شخصیت های اصلی سریال بودند که بسیاری
از لحظات خنده دار و کمیک ســریال به واسطه حضور انان شکل می گرفت .این دو شخصیت با
یکدیگر رقابت می کردند تا برتری خود را ثابت کنند .کشــمکش میان ان ها و تضاد های این دو
شخصیت« ،داود» و «فرهاد» را به زوج خوب و بامزه ای تبدیل کرده بود .حضور ستاره های کمدی
ان زمان مانند مهران مدیری ،جواد رضویان ،شقایق دهقان و محمدرضا هدایتی در این سریال و
بازی خوب ان ها از دالیل محبوبیت سریال بود.
زیر اسمان شهر
سریال «زیر اسمان شهر» به کارگردانی مهران غفوریان ،سال ۸۰از شبکه ۳روی انتن رفت و ۸۱
قســمت داشت .این مجموعه داستان چند همسایه را روایت می کرد که در یک اپارتمان در کنار
یکدیگر زندگی می کردند .ارتباط خوب و صمیمانه همسایه ها با یکدیگر و چالش ها و ماجرا هایی
که شبیه دنیای خارج از قصه در زندگی هرکدام از شخصیت ها اتفاق می افتاد ،داستان و ماجرا های
سریال را برای مخاطب باورپذیر و ملموس کرده بود ،به همین دلیل مخاطبان ارتباط خوبی با این
ســریال برقرار می کردند و جزو اثار طنز پربیننده در تلویزیون به حساب می امد .تکیه کالم های
خاص بعضی کاراکتر ها و لقب ان ها نیز مانند «بدون شرح» ،مورد توجه مخاطب قرار گرفت و تا
مدت ها بین مردم رواج پیدا کرد .کاراکتر «خشــایار مســتوفی» با بازی حمید لوالیی نیز یکی از
محبوب ترین شــخصیت های سریال بود و این نقش در کارنامه حمید لوالیی ماندگار شده است.
استقبال مردم از این مجموعه باعث شد «زیر اسمان شهر» ادامه پیدا کند و فصل های دوم و سوم
ان نیز با تغییراتی در عوامل و بازیگران ان ساخته شود ،اما این تغییر به نفع سریال تمام نشد و
فصل های بعدی ان به اندازه فصل اول مورد استقبال قرار نگرفت.
کوچه اقاقیا
رضا عطاران نیز مانند مهران مدیری ،به بهانه سریال های طنز موفقی که ساخته ،در ذهن مخاطبان
خاطرات خوبی به جا گذاشته اســت .یکی از سریال های محبوب او «کوچه اقاقیا» است که سال
،۸۲در ۹۰قسمت از شبکه ۵سیما پخش شد .هرچند شاید این مجموعه از نظر میزان محبوبیت
به پای اثاری مانند «خانه به دوش» یا «متهم گریخت» نرسد ،اما می توان از ان به عنوان یکی از
محبوب ترین سریال های طنز ۹۰شبی یاد کرد .شخصیت اصلی قصه این سریال ،زنده یاد منوچهر
نوذری بود که به تنهایی همراه با ســرایدار خود در باغی زندگی می کرد ،فرزندان او طی اتفاقاتی
تصمیم گرفتند به خانه او بروند و لحظات پایانی عمر پدرشــان را در کنار او باشــند .کنار هم قرار
گرفتن ان ها ،سراغاز ماجرا هایی بود که موقعیت های طنز مختلفی را در سریال به وجود می اورد.
گروه بازیگران خوب سریال مانند رضا عطاران ،مجید صالحی ،علی صادقی ،یوسف تیموری و رضا
شفیعی جم که همه ان ها سابقه درخشانی در کمدی دارند ،یکی از ویژگی های مهم سریال بود که
باعث شد این مجموعه برای مخاطبان جذاب باشد و حسابی مورد پسند ان ها قرار بگیرد.
کمربند ها را ببندیم
دو سال پس از سریال «بدون شرح» یعنی سال ،۸۳سریال «کمربند ها را ببندیم» به کارگردانی
مهدی مظلومی ،طی ۱۱۷قســمت از شبکه ۳پخش شد .پس از موفقیت زوج فتحعلی اویسی و
امیر جعفری در ســریال «بدون شرح» ،این دو بازیگر در مجموعه «کمربند ها را ببندیم» دوباره
در کنار یکدیگر دیده شدند و بخش اصلی داستان این بار در فضای یک فرودگاه می گذشت .الله
صبوری ،سعید اقاخانی ،رویا افشار و رضا فیض نوروزی از دیگر بازیگران این سریال بودند .جالب
ان که جواد عزتی ســتاره این روز های سینمای ایران نیز نقش فرعی و کوتاهی در این مجموعه
داشــته است .شــخصیت «منصور ملکی» در این سریال مانند «کاووســی» در مجموعه «بدون
شــرح» ،به یکی از به یادماندنی ترین کاراکتر های کمیک در ســریال های تلویزیونی تبدیل شد.
هرچند که «کمربند ها را ببندیم» هم جزو اثار موفق طنز در تلویزیون که بیش از ۹۰قســمت
بوده ،به حســاب می اید ،اما سریال «بدون شرح» برای مخاطب تازگی بیشتری داشت و می توان
گفت این سریال در مقایسه با «کمربند ها را ببندیم» مجموعه جذاب تری بوده است.
نقط ه چین
یکی دیگر از بهترین اثار مهران مدیری ،سریال «نقطه چین» است که سال ،۸۲طی ۱۳۵قسمت
در شبکه ۳دیده شــد .این مجموعه نیز شباهت هایی کلی به سریال «پاورچین» داشت و مانند
ان کاراکتر های مختلفی داشــت که موقعیت های کمیک سریال از دل ارتباط ان ها با یکدیگر به
وجود می امد .در این ســریال مهران مدیری در نقش «اردالن پشــندی» و رضا شفیعی جم در
نقش «بامشاد» زوج کمدی بسیار بامزه و موفقی بودند .طرز خاص صحبت کردن «بامشاد» ،تیپ
و ظاهر او و ســاده لوحی بامزه ای که داشــت او را به کاراکتر محبوب و ماندگاری در این سریال
تبدیل کرده بود .عالوه بر شــخصیت جالب این کاراکتر و تضاد بامزه اش در مقایسه با «اردالن»
که نســبت به او کمی باهوش تر بود ،بازی خوب رضا شــفیعی جم نیز تاثیر مهمی در محبوبیت
این شــخصیت داشت .هرچند که این سریال در زمان پخش مورد استقبال فراوان مخاطبان قرار
گرفت و حتی بازپخش های ان نیز دیده شــد ،اما مهران مدیری ۴ســال قبل در برنامه «هفت»
این ســریال را جزو ان دســته از اثار خود نام برد که هم اکنون ان ها را دوست ندارد و به نظرش
ضعیف و بچه گانه اجرا شده است.
شب های برره
ســریال «شب های برره» جزو محبوب ترین سریال هایی اســت که تا به حال در تلویزیون پخش
شده است .این مجموعه سال ،۸۴از شبکه ۳روی انتن رفت و با ۱۲۵قسمت جزو طوالنی ترین
ســریال های تلویزیون است .قصه این سریال در یک روستای خیالی به نام «برره» می گذشت که
قبال در «پاورچین» و «نقطه چین» نام ان را شــنیده بودیم .لهجه شخصیت های قصه ،غذایی که
می خوردند و محل زندگی شــان همه تخیلی بود .شوخی های غیرمستقیم و کنایه امیز سریال با
مســائل مختلف در جامعه یکی از مهم ترین ویژگی های سریال است که باعث محبوبیت ان شد.
ســناریوی گیر افتادن یک فرد عاقل و باســواد با بازی ســیامک انصاری در میان عده ای از افراد
ساده لوح و نادان از «شب های برره» شروع شد و بعد ها به شکل های مختلف ،در اثار بعدی مهران
مدیری دیده شد .جمع بازیگران محبوبی مانند مهران مدیری ،سیامک انصاری ،رضا شفیعی جم
و شــقایق دهقان که بعضی از ان ها در اثار قبلی مهران مدیری دیده شــده بودند ،در این سریال
نیز حضور داشتند .البته «شب های برره» به دلیل استفاده خاص از بعضی کلمات و عبارات زبان
فارسی ،انتقاد هایی را نیز برانگیخت.
3
دوشنبــــــــــــــه 30تیرماه 1399سال سیزدهم شمــاره 1272
www.honarmandonline.ir
رادیووتلویزیون
TV&RADIO
گزارش
سرنوشتبازیگران
سریال «همسران» چه شد؟
این روزها ســریال پرمخاطب همســران از شبکه ای فیلم روی انتن
می رود .با ان که بیش از ۲۵سال از زمان ساخت این مجموعه می گذرد،
اما تماشای ان همچنان جذاب است .همسران مجموعه تلویزیونی ایرانی
ساخته بیژن بیرنگ و مســعود رسام پخش شده در سال ۱۳۷۳است
ت ُکن ها بود.
که از شــبکه دو سیما پخش می شد و از ان خیابان خلو
دراین سریال بازیگرانی از جمله :فردوس کاویانی ،مهرانه مهین ترابی،
فرهاد جم ،الهام پاوه نژاد ،بهروز بقایی ،جمیله شیخی ،بیژن بنفشه خواه،
رامبدجوان،امینحیایی،جاللمقدم،کمندامیرسلیمانی،جعفربزرگی،
شهال ریاحی ،نعمت اهلل گرجی ،علی بیرنگ و پرستو گلستانی بـه ایفای
نقش پرداخته اند .داستان مجموعه همسران راجع به دو زوج است که
در یک اپارتمان با هم همسایه هستند .کمال (فردوس کاویانی) و مهین
(مهرانه مهین ترابی) یکی از دو زوج هستند که سن بیشتری دارند .علی
(فرهاد جم) و مریم (الهام پاوه نژاد) یک زوج دیگر هستند که از کمال و
مهین جوان تر هستند .بعدها معلوم می شود کمال ،دایی مریم است که
مریم از این موضوع خبر نداشت ه داستان سریال همسران درباره زندگی
این دو همسایه است .سریال در زمان خودش بدعتی بود ،هم از حیث
این که در اپارتمان بود و لوکیشــن محدودی داشت و هم از ان جهت
که نوعی تازه از صمیمیت را میان زوج ها نشان می داد ،قدیمی ترها شاید
ان «مهییییــن» گفتن های کمال و یا «وا» گفتن های مهین را در یاد
داشته باشند .همسران ،در کلیت خودش تالش کرد حتی نقش تازه ای
به زن ها در یک سریال پرمخاطب به عنوان یک عنصر موثر فرهنگ ساز
بدهد ،زوج های همسران عالوه بر این که با هم رابطه خوبی داشتند اما
زن صرفا
برای «زنان» هم تعاریف تازه ای ارائه می کردند ،بیشتر از یک ِ
اشپزخانه ای و سنتی و اصال حذف «بچه» از پالت کار ،شاید در جهت
زنان سریال بوده.
تکوین و ریل گذاریِ نقش موثر ِ
فردوس کاویانی :فردوس کاویانی (زاده ۳مهر ،۱۳۲۰کرمان) بازیگر
تئاتر ،سینما و تلویزیون ایرانی است .فردوس کاویانی در اواخر دهه ۴۰
پایش به سینما باز شد و بعدها بازی های ماندگاری را در فیلم های مختلف
ثبت کرد .او بیشترین همکاری خود را در سینما با داریوش مهرجویی
در فیلم های «اجاره نشین ها»« ،هامون»« ،بانو»« ،میکس» و «نارنجی
پوش» داشته و با کارگردان های دیگری مثل بهرام بیضایی (سگ کشی)،
محمد بزرگ نیا (جایی برای زندگی) ،یداهلل صمدی (ساواالن) همکاری
کرده است .در تلویزیون هم سریال های «همسران» و «اژانس دوستی»
از جمله کارهای شاخص اوست .دو ،سه سال قبل تصویری از فردوس
کاویانی در یک مراسم منتشر شد که خیلی ها را ناراحت و نگران کرد،
اما این روزها خوشبختانه حال این بازیگر قدیمی خوب است و اگرچه
پیشنهادهایی برای بازیگری دارد ،فعال مشغول استراحت است.
مهرانه مهین ترابی :مهرانه مهین ترابی (زاده ۲۰مرداد ۱۳۳۶در کرج)
بازیگر ایرانی است .وی با فیلم گلبهار به کارگردانی تهمینه اردکانی در
سال ۱۳۶۵به سینما امد و با مجموعه تلویزیونی مش خیراهلل صندوقچه
اسرار در سال ۱۳۷۰عضوی از خانواده مجموعه های تلویزیونی شد و با
نقش افرینی در مجموعه همسران و خانه سبز به اوج محبوبیت رسید.
او همچنین دارای لیسانس بازیگری و کارگردانی از دانشکده هنرهای
زیبای دانشگاه تهران می باشد .مهین ترابی تا 62سالگی مجرد بود اما
مهران مدیری در برنامه خود از ازدواج وی خبر داد .مهین ترابی به تازگی
به جمع بازیگران سریال انام پیوست و جلوی دوربین فیلم جدید جواد
افشار رفت.
فرهاد جم :فرهاد صفری جم ،متولد سال ۱۳۵۳در محله ی جوادیه
تهران است .او بازیگر سینما ،تئاتر و تلویزیون و همچنین مجری چند
برنامه تلویزیونی و نویسنده رمان نیز است .فرهاد دارای مدرک لیسانس
تئاتر از «دانشکده هنر وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی» است .فرهاد جم
فعالیت در تئاتر را به صورت حرفه ای از ســال ۱۳۷۰و همچنین بازی
در سینما را از سال ۱۳۷۳با فیلم «راه افتخار» به کارگردانی «داریوش
فرهنگ» اغاز کرده است .وی درهمان سال نقش کوتاهی نیز در فیلم
«پری» به کارگردانی داریوش مهرجویی ایفا نمود .از اولین اثار تلویزیونی
وی می توان به مجری گری «مسابقه راز سیب»« ،همسران»« ،تولدی
دیگر»« ،پول کثیف» و «ستایش »۳اشاره کرد .جم پیرامون فعالیت های
خود در عرصه بازیگری گفت :در حال حاضر کار خاصی در دست ندارم،
پیشنهادات نسبتاً زیادی داشتم ،اما به دالیل مختلف فع ً
ال در هیچکدام
از ان ها حضور ندارم ،اخرین فعالیتم به سریال «ستایش »۳باز می گردد.
الهام پاو ه نژاد :الهام پاو ه نژاد بازیگر زن سینما و تلویزیون و تئاتر متولد
27شهریور 1350در تهران می باشد و 49سال سن دارد و اصالتا کرد
اســت .پاوه نژاد فعالیت هنری و بازیگری خود را از سال 1370با بازی
در تاتر ساحره سوزان ساخته اکبر زنجانپور اغاز نمود اما در سال 73با
حضور در سریال همسران توانست به خوبی دیده شود .او که بیشتر با
اثار تلویزیونی و تئاتر شناخته شده است ،درسریال هایی مانند «مدرسه
مادربزرگ ها»« ،امین و مینا»« ،ترانه مادری»« ،مادر»« ،همچون سرو»،
«هفت سنگ» و ...به ایفای نقش پرداخته است .اخرین کار او مربوط به
سریالمانکنمی باشد.
4
سایه سنگین کرونا بر اکران و تولید سینما
فیلمسازانمشغولکارند!
دوشنبــــــــــــــه 30تیرماه 1399سال سیزدهم شمــاره 1272
www.honarmandonline.ir
سینمــــا
CINEMA
اخبار
اولین عکس از پژمان جمشیدی
در فیلم سینمایی «کوسه»
اولین عکس از پژمان جمشــیدی که نقش و چهره ای متفاوت
در فیلم ســینمایی «کوســه» به کارگردانی علی عطشانی و
تهیه کنندگی سید محمد احمدی دارد ،منتشر شد« .کوسه» بر
اساسفیلمنامه ایازپیمانعباسیهمچناندرحالفیلمبرداری
است و عالوه بر پژمان جمشیدی تاکنون مهدی هاشمی ،مهران
احمدی ،سیما تیرانداز ،بهناز جعفری ،ریحانه پارسا ،محمدجواد
جعفرپور ،مهران رجبی ،مهسا کامیابی ،احمدرضا موسوی و ان
ماری سالمه بازیگر شناخته شده لبنانی مقابل دوربین رفته اند.
برای کمک به خواب و ارامش بهتر؛
اچ بی او با ستارگان هالیوود
همراه می شود
بازیگران درجه یک هالیوود روایت گــر مجموعه ای برای خواب و
ارامش برای اچ بی او مکس شــدند .اچ بــی او مکس با مجموعه ای
چشــمگیر از ســتارگان هالیوود از جمله کیانو ریورز ،ادریس البا،
نیکول کیدمن و ماهرشاال علی همراه شده تا یک مجموعه جدید
برای کمک به خواب و ریلکس کردن درســت کند .این سرویس
استریمینگ دستور ساخت ۱۰اپیزود از مجموعه ای به نام «دنیایی
از ارامــش» را داده که به گفته اچ بی او «تصویرهای خیره کننده را
با روایت هایی با صدای ســتاره های درجه یک» ترکیب می کند تا
مخاطبان را برای رسیدن به خواب و ارامش کمک کند«.دنیایی از
ارامش» که نمایانگر نخستین ورود اچ بی او مکس به دنیای سالمت
و رفاه است ،نتیجه یک همکاری بین سازندگان اپلیکیشن محبوب
خواب و ارامش « »Calm and Nutopiaو تیم سازنده مجموعه
«یک ســنگ عجیب» نشنال جیوگرافیک اســت .در هر یک از
اپیزودهای نیم ساعته این مجموعه یک داستان ارامش بخش تعریف
می شود که طوری طراحی شده تا نحوه احساس بیننده یا شنونده را
تغییر بدهد .هدف این است که «از طریق روایت هایی که با مهندسی
علمی ساخته شده اند و همراه موسیقی جادویی و تصاویر خارق العاده
پخش می شوند ،بیننده وارد دنیایی از ارامش بشود و به طور طبیعی
بدن و ذهن ارام بشوند ».عالوه بر ستارگانی که نام برده شدند ،زویی
کرویتز ،اسکار ایزک و کیلین مورفی ستاره «پیکی بالیندرز» هم از
جمله راویان این مجموعه خواهند بود .جنیفر اوکانل معاون اجرایی
بخشبرنامه هایغیرداستانیوکودکاناچ بی اومکسگفت«:باتوجه
به اســترس و هرج ومرجی که همه ما در این دوران چالش برانگیز
تجربه می کنیم ،همه مان نیازمند کمی ارامش هدایت شده هستیم.
با تصاویر ارام بخش و روایت لطیف ،این یکی از برنامه های اوریجینال
اچ بی او مکس است که امیدواریم بتواند تبدیل به بخشی از روتین
روزانه شــما بشود ».مایکل اکتون اســمیت از موسسان و مدیران
تیم اپلیکیشــنی که یکی از سازندگان این مجموعه است ،گفت:
«اپلیکیشن ما کارش را به عنوان یک برنامه مدیتیشن اغاز کرد اما
برند ما بسیار فراتر از ان رفته است .بسیار خوشحالیم که می توانیم
جاودی پشت داستان های خواب صوتی خودمان را برای نخستین بار
به صفحه نمایش هم بیاوریم».
حضور بهاره رهنما و امیرحسین
صدیق در «بابا سیبیلو»
بهاره رهنما و امیرحسین صدیق به عنوان اولین بازیگران با پروژه
سینمایی «باباسیبیلو» به تهیه کنندگی احمداحمدی و کارگردانی
ادوین خاچیکیان قرارداد بستند .فیلم سینمایی «باباسیبیلو» اولین
تجربــه ادوین خاچیکیان به عنوان کارگردان اســت که به زودی
فیلمبرداری ان بعد از تکمیل شدن فهرســت بازیگران و عوامل
پشــت دوربین اغاز می شود .تاکنون حضور مرتضی خان محمد
به عنوان مدیر فیلمبرداری ،محمــد توکلی تدوینگر ،محمدرضا
عزتخانی مدیرتولید ،مهدی مطلبی دستیار اول و برنامه ریز ،فرشید
کیوانمهر مدیر صدابرداری سپینود وفامنش دستیار دوم کارگردان
در این پروژه قطعی شده است .ادوین خاچیکیان تنها فرزند ساموئل
خاچیکیان است که در تعدادی از اثار پدرش به عنوان تدوینگر و
دستیار کارگردان حضور داشته است .احمد احمدی در کارنامه خود
فیلم های همچون «ردکارپت» و «الزانیا» را تهیه کرده است.
زهرا منصوری
می گویند از نظر پزشکی هنوز نباید برایش از عنوان «موج دوم» استفاده کرد اما واقعیت این است که «کرونا»
گویی جان دوباره گرفته و ویرانگری اش سهمگین تر شده؛ گویا قرار است از این هم قدرتمندتر شود! مشخص
نیست می خواهد چند نفر دیگر از عزیزانمان را به کام خود بکشاند؛ برایش هم فرقی نمی کند چه کسی باشی؛
منصب دار باشی و اقازاده و یا در بزم پایکوبی دالر ۲۵هزار تومانی و سکه ۱۱میلیونی کالهت پس معرکه باشد؛
هیچکس گریزی از ان ندارد .اگر کمی رعایت نکات بهداشتی را کنار بگذاریم ،طوفان کرونا ما را هم با خود می برد.
ما دیگر هر روز از تعداد قربانیان تنها «یک عدد» می شنویم ،دیگر «تعداد» برایمان اهمیت دارد ،هرچه بیشتر،
احتماالً تعجب لحظه ای ما هم بیشتر! ان هم تنها برای چند ثانیه .دیگر عددهای ۱۶۰ ،۱۵۰و ۲۲۰کشته ما را
در خود فرو نمی برد ما به عددهایی بیشتر جهت به اشتراک گذاشتن تیتر «رکورد کشته های کرونا شکست» نیاز
داریم و بعد باز این چرخه از نو ادامه پیدا می کند و می چرخد و می چرخد و می چرخد ...دستاورد کرونا اما به همین
منحصر نمی شود .وضعیت کار و بارمان را هم بر هم ریخته است .تا اوضاع کمی ارام می شود و درصدد بازگشایی
برخی از مشاغل برمی اییم ،یک تنه مقابلمان حائل می شود؛ امار کشته ها را باال می برد و باز دستمان تنگ و
بساطمان بی بساط می شود! سینما هم از این قضیه مستثنی نیست؛ همان حرفه ای که برخی ان را حرفه ای
سانتیمال می انگاشتند ولی این روزها خوب در مرکز انتقادات قرار گرفته است ،هرکسی از کنارش رد می شود
بی نصیب از طعنه اش نمی گذارد ،از همان هایی که هرچند برخی از اعضایش در امارهای رسمی هم به حساب
نمی ایند و معیشتشان با دشواری همراه است اما ویترین جذابش ان را در رده «الکچری ها» قرار می دهد .حاال
اکثر اعضایش از صحنه و پشت صحنه دور یک نقطه گرد هم امده اند و وجه مشترک همه شان هم «بیکاری»
است ،منتها با یک تفاوت اشکار؛ اینکه باز همان ناشناخته های پشت صحنه درد نان دارند ،همان ها که هیچ دسته
و صنفی جزو امارها قرارشان نمی دهد و الجرم مسیر دستیابی به حداقلی ترین امکانات معیشتی برایشان مسدود
می شود .نگاهی گذرا به تولیدات سال قبل در همین بازه زمانی و قیاس ان با شرایط امروز عیان می کند که تا چه
میزان بیکاری گریبان این حرفه را گرفته است .حاال کرونا ۲بازوی اجرایی برای از میدان به در کردن سینما؛ این
حرفه نحیف دارد؛ یکی تهدید جانی و دیگری تهدید مالی .این اما چالشی جدی برای سینما در گستره جهانی
است باز هم با یک تفاوت اساسی؛ اینکه در کشورهای صاحب صنعت به مقوالتی از این فقره خیلی پیش تر فکر
شده بود و چاره ای برای روزهای سخت اصناف سینمایی شان داشتند تا از نفس نیفتند اما معادالت سینمای ما
برهم ریخته و به همان جلسه های یک در میان و دو در میان ستاد بحران کرونا در سازمان سینمایی بسنده شده
که بعد از گذشت ۵ماه از همه گیری این بیماری هنوز به راهکارهای اجرایی منتهی نشده است!
کدامفیلمسازاندرشرایطکروناییمشغولکارند؟
اجازه دهید برمبنای اخبار رسمی منتشر شده مروری فوری بر شرایط فیلم های در حال ساخت این روزها داشته
باشیم .از اولین پروژه های سینمایی که از میان پروانه ساخت های صادرشده امسال ساختش به طور جدی اغاز
و درباره ان اطالع رسانی شد فیلم سینمایی «یدو» تازه ترین فیلم مهدی جعفری کارگردان « ۲۳نفر» بود که در
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با محوریت نوجوانان تولید می شود و حال و روز ابادان در جنگ تحمیلی
را به تصویر می کشد .فیلم در ابادان مقابل دوربین رفت و تا امروز خبری درباره چالش های تولید ان مخابره نشده
است .اصغر فرهادی هم ۲سال بعد از «همه می دانند» به وطن بازگشته تا «قهرمان» را در شیراز جلوی دوربین
ببرد .بخشی از پیش تولید این فیلم در تهران انجام شد و گروه برای ادامه این کار را به شیراز سفر کردند اما به
دلیل شیوع بیماری کرونا و برای حفظ سالمت گروه به تهران بازگشتند .پیش تولید «قهرمان» تا زمان بهبود
شرایط همچنان در تهران در حال پیگیری است.
اصغر فرهادی با اوج گیری «کرونا» پیش تولید «قهرمان» را در شیراز متوقف کرد
محمدحسین مهدویان هم که بیشتر به ساخت فیلم هایی با تم سیاسی شهره بود این روزها برای ساخت اولین
فیلم کمدی کارنامه اش با نام «شیشلیک» خیز برداشته تا به گفته خودش یک طنز تلخ اجتماعی بسازد .ترکیب
بازیگرانش هم یک ترکیب شناخته شده و امتحان پس داده هستند؛ ژاله صامتی و پژمان جمشیدی که چندی
پیش با سریال «زیرخاکی» موفق ظاهر شدند ،نقش های اصلی «شیشلیک» را ایفا می کنند و حضور رضا عطاران
هم از برگ برنده های این فیلم است .گروه مهدویان این روزها در منطقه هشتگرد مشغول فیلمبرداری هستند.
پوریا حیدری اوره جزو همان هایی است که نامش برای سینماگران و اصحاب رسانه غریبه است؛ هرچند خودش
عنوان می کند که اثاری را تحت عنوان محصول مشترک ایران و کشورهای دیگر ساخته و برخی از ان ها در
کسب جوایز جهانی جزو پرافتخارترین ها بوده اند اما نام او زمانی به گوش سینماگران و سینمادوستان اشنا شد که
با نام شهاب حسینی گره خورد تا به تهیه کنندگی این بازیگر فیلم سینمایی «بعد از اتفاق» را بسازند ،حیدری
اوره خودش هم ابایی ندارد که بگوید پیش از این مدیر برنامه های شهاب حسینی بوده است .حیدری اوره در
همین شرایط فیلمبرداری فیلمش را در ۷روز به پایان رساند و قصد دارد «بعد از اتفاق» را به صورت انالین به
نمایش بگذارد« .بدون همه چیز» اما احتماالً پربازیگرترین فیلم در حال ساخت این روزهای سینمای ایران باشد.
تازه ترین فیلم محسن قرایی به تهیه کنندگی جواد نوروزبیگی که بازیگرانی چون پرویز پرستویی ،هدیه تهرانی،
شهاب حسینی ،باران کوثری ،علی مصفا و الله مرزبان در ان ایفای نقش می کنند .فیلمبرداری این فیلم در حال
حاضر در جریان است.
محسن قرایی در حال کارگردانی یکی از پربازیگرترین فیلم های امسال است
کارگردان «بدون تاریخ؛ بدون امضا» بعد از چهار سال حاال مشغول ساخت «شب داخلی ،دیوار» است؛ این سومین
ســاخته وحید جلیلوند از زمان ورود حرفه ای اش به سینماست .نوید محمدزاده که پیش از این برای بازی در
فیلم او جایزه بهترین بازیگر بخش افق های جشنواره ونیز را به دست اورده بود حاال قرار است در «شب داخلی،
دیوار» ایفاگر نقش یک فرد نابینا باشد .این فیلم بنابر اخرین اخبار در مرحله پیش تولید قرار دارد .فیلم سینمایی
«باباسیبیلو» به تهیه کنندگی احمداحمدی و کارگردانی ادوین خاچیکیان از فیلمسازان فیلم اولی هم در حال
مذاکره با بازیگران است و تا کنون حضور بهاره رهنما و امیرحسین صدیق در ان قطعی شده است .فیلم در حال
حاضر در مرحله پیش تولید قرار دارد .این ۷پروژه ،پروژه هایی هستند که برمبنای پروانه ساخت های صادره امسال
سازمان سینمایی وارد مرحله تولید شده اند .اما در این میان هستند اثاری که از سال گذشته پروانه گرفته بودند
اما بنا به شرایط کرونایی روند پیش تولید و تولید ان ها متوقف و با بهبود شرایط کار ساختشان از سر گرفته شد و
در حال حاضر یا در مرحله تولید و یا مرحله پس تولید قرار دارند« .روشن» به کارگردانی روح اهلل حجازی« ،چپ،
راست» به کارگردانی حامد محمدی و «کوسه» به کارگردانی علی عطشانی از همین دسته بودند البته سه پروژه
«صحنه زنی» به کارگردانی علیرضا صمدی« ،گشت ارشاد »۳به کارگردانی سعید سهیلی و «گل به خودی» به
کارگردانی احمد تجری هم از جمله اثاری هستند که هرچند سال گذشته مجوز ساخت دریافت کردند اما ترجیح
دادند در این شرایط کرونایی دست به تولید بزنند.
یک نکته؛ نظارتی بر ساز و کار تولید وجود دارد؟
فارغ از امار برامده از گرداوری اخبار رسمی پروژه های سینمایی اما یکی از خالهای جدی در حوزه اطالع رسانی
سینمای ایران ،نبود مرجع رسمی برای ثبت اطالعات پروژه های در حال تولید است .پیش از این بنیاد سینمایی
فارابی به عنوان یکی از اهرم های اجرایی وزارت ارشاد تعداد پروژه های در حال تولید و وضعیت هر کدام از ان ها را
در گزارشی ماهانه یا فصلی منتشر می کرد ،روند توقف انتشار این گزارش ها اتفاقاً با شیوع کرونا تقارن ندارد ،بلکه
به ماه ها قبل از شیوع کرونا باز می گردد .این در حالی است که این گزارش ها مصداقی عینی بود از انچه که از ان
با عنوان «شفافیت» خوانده می شد .با همه گیری بیماری و هشدارهای مکرر ستاد بحران کرونا در سینما اماری
از پروژه های تولید و متوقف شده در خانه سینما منتشر شد؛ گزارش اخیر تنها امار رسمی از وضعیت پروژه های
در حال تولید بود که به لطف بیماری کرونا منتشر شد و بعد از ان هم انتشار ان ادامه پیدا نکرد .مدیرکل نظارت
بر تولید سازمان سینمایی :کلیه عوامل پروژه ها همانطور که پیش از این اعالم شده بود اگر موردی مبنی بر عدم
رعایت موارد اعالمی مشاهده کنند می توانند به اداره کل ارشاد یا به خانه سینما گزارش کنندسکوت سازمان
سینمایی در قبال پروژه های در حال تولید و البته وخامت اوضاع با قوی تر شدن ویروس این سوال را به ذهن متبادر
می کرد که ایا سازمان سینمایی اطالعی از وضعیت تولید پروژه های سینمایی دارد؟ ایا نظارتی بر ان می کند؟
این در حالی است که چندی قبل تر نهاد مربوطه مسئولیت صفر تا صد رعایت پروتکل های بهداشتی در جریان
تولید را برعهده تهیه کنندگان گذاشته بود .برای دستیابی به امار رسمی درباره وضعیت تولید در سینمای ایران
سراغ مدیرکل نظارت بر تولید سازمان سینمایی رفتیم اما دسترسی به امار و اطالعات دقیق و رسمی میسر نشد و
اطالع رسانی در این زمینه به اینده موکول شد! بهمن حبشی مدیر کل نظارت بر تولید سازمان سینمایی در پاسخ
به پیگیری درباره شرایط تولید در سینمای ایران طی روزهای کرونایی گفت :پروژه های سینمایی موظف به اجرای
پروتکل های بهداشتی اعالمی از سوی وزارت بهداشت هستند و ادارات کل ارشاد در هر استان مسئولیت نظارت
بر اجرای این ضوابط را دارند .وی درباره تضمین اجرای این ضوابط از ســوی پروژه های سینمایی و راهکارهای
پیش بینی شده برای جلوگیری از تخلفات احتمالی هم تاکید کرد :کلیه عوامل پروژه ها همانطور که پیش از این
اعالم شده بود اگر موردی مبنی بر عدم رعایت موارد اعالمی مشاهده کنند می توانند به اداره کل ارشاد یا به خانه
سینما گزارش کنند .حبشی درباره نبود مرجع رسمی جهت ثبت اطالعات جامع از وضعیت تولید در سینمای
ایران طی سال های اخیر هم وعده داد :اطالعات مرتبط با پروژه های سینمایی و اینکه هر فیلمی در چه مرحله ای
قرار دارد در حال اماده شدن است و طی روزهای اینده منتشر خواهد شد و من بعد نیز این اطالعات به صورت
روتین جهت انتشار در اختیار روابط عمومی سازمان سینمایی قرار خواهد گرفت.
تقابل دو دیدگاه؛ ریسک فیلمسازی در شرایط کرونایی منطقی است یا نه؟
از همان روزهای اغازین شروع کار فعالیت های سینمایی تقابل ۲دیدگاه در میان سینماگران به وضوح دیده
می شد؛ عده ای از انها بر این باور بودند که شریان های حیاتی سینما در حال قطع شدن است ،این اتفاق ابتدا با
تعطیلی سینما و محرومیت سالن ها از حضور مخاطب و در گام دوم با متوقف شدن روند تولید ،دامن سینما را
گرفت .در شرایطی که همه مشاغل به طریقی روند بازیابی خود را از سر گرفته اند سینما هم باید به حیات خود
ادامه بدهد تا سال اینده با بهبود شرایط در حوزه اکران با مشکل کمبود فیلم مواجه نباشیم .نقطه مقابل این دیدگاه
اما به سینماگرانی باز می گردد که سالمتی عوامل را ارجح بر هر فعالیت و اماری می دانند .تحلیلشان این است
که این زنجیره بیماری با این فعالیت ها قطع نمی شود ،روند بهبود را تسریع نمی کند و ابتالی هر کدام از عوامل
در جریان تولید دور از تصور نیست و به فراخور گستردگی گروه اسیب های جبران ناپذیری را به وجود می اورد.
تازه ترین اظهارات هم به پوران درخشنده و شبنم مقدمی باز می گردد .پوران درخشنده در گفتگویی عنوان کرد:
«من به شدت دوست دارم که فیلم هایم را بسازم ،اما به خاطر وضعیت کرونا به عوامل و بازیگرانم فکر می کنم
که جانشان به خطر نیفتد ،اما در مقابل می بینم که برخی به راحتی و بدون ترس در حال فیلمسازی هستند».
شبنم مقدمی بازیگر سینما هم که شرایط را خطرناک توصیف و بیان کرده است« :این روزها مشغول کار نیستم.
تصمیم گرفته ام حتی با رعایت پروتکل های بهداشتی هم یک مدتی را کار نکنم .امیدوارم زودتر این بال از سر جهان
رخت بربندد ».برای اطالع بیشتر درباره موضع سینماگران نسبت به تولید در شرایط کرونایی سراغ دو تهیه کننده
پیشکسوت که اتفاقاً هر دو در این ایام پروژه هایی را به سرانجام رسانده اند ،رفتیم؛ نکته ها و نظرات منوچهر محمدی
و جواد نوروزبیگی قابل تامل هستند.
منوچهر محمدی؛ سینما نیاز به ستاد بحران دارد
هرچند این روزها تولید در ید قدرت چند کارگردان و تهیه کننده انگشت شمار است و مدام این نکته یاداور
می شود که زندگی جریان دارد پس جریان تولید سینما هم باید ادامه دار باشد اما واقعاً تا چه میزان می شود
سنتی پیش از اوار شدن کرونا بر زندگی و سینما ،در
پروتکل ها را رعایت کرد؟ ایا می شود با همان روش های
ِ
این شرایط بحرانی هم سینما را اداره کرد؟ منوچهر محمدی که فیلم سینمایی «چپ راست» به کارگردانی
پسرش حامد محمدی را در همین شرایط کرونایی به پایان رسانده و به تازگی نیز پروانه ساخت دیگری دریافت
کرده است عنوان کرد :این اپیدمی در جهان همه چیز را تحت تاثیر خود قرار داده ،به اکثر حوزه های فعالیت و
مشاغل اسیب زده و یک پدیده اجتناب ناپذیر است .بنابراین سینما هم منفک از این وضعیت نیست هم تولید،
هم پخش و هم نمایش تحت تاثیر این قضیه هستند .وی ادامه داد :نسل دهه ۵۰تا ۹۰پیش از این شاهد
چنین چیزی در این ابعاد نبوده اند به همین دلیل بخشی از تحلیل این ماجرا از نظر روحی و روانی برای ما هم
سخت است .بشر تا کنون نتوانسته برای این موضوع راه حل جدی پیدا کند و احتماالً یافتن این راه حل چند
سالی طول می کشد .طبعاً باید با این ماجرا کنار امد و به نظرم همین جاست که نقش دولت ها معنادار می شود،
باید اتاق های فکری باشد که داده های بخش های مختلف را بررسی کند و چاره هایی برای ان بیندیشد تا کمتر
اسیب ببینند ،در حال حاضر نه تنها سینما که همه حوزه ها در حال صدمه دیدن هستند .به نظر می رسد در
کشور ما گاهی به صورت بخشی نگری عمل می کنند و از زاویه خودشان مسایل را می بینند که لطمات دیگری
هم دارد .منوچهر محمدی :باید بگویم کار تولید نه از باب شرایط اقتصادی بلکه اساساً به جهت اپیدمی ویروس
کار دشواری است به هر حال تولید یک فیلم نیاز به لوکیشن های متفاوتی دارد بنابراین هرچقدر هم سعی کنیم
پروتکل ها را رعایت کنیم باز هم در صحنه هایی که بازیگران رو در روی هم بازی می کنند ،باید با حس و حال
باشند و نقش را به خوبی دربیاورند اما در شرایط فعلی این یک کار دشوار استاین تهیه کننده باسابقه سینما ادامه
داد :در حال حاضر در مقام یک تهیه کننده باید بگویم کار تولید نه از باب شرایط اقتصادی بلکه اساساً به جهت
اپیدمی ویروس کار دشواری است به هر حال تولید یک فیلم نیاز به لوکیشن های متفاوتی دارد بنابراین هرچقدر
هم سعی کنیم پروتکل ها را رعایت کنیم باز هم در صحنه هایی که بازیگران رو در روی هم بازی می کنند ،باید
با حس و حال باشند و نقش را به خوبی دربیاورند اما در شرایط فعلی این یک کار دشوار است .وی افزود :از
طرف دیگر فیلمنامه هایی هستند که الزم است فیلمبرداری ان ها در یک فضای کوچک انجام شود یا حتی الزم
است در مکانی باشد که به لحاظ بهداشتی تایید شده نیستند .اینجا کار چندین برابر سخت تر می شود .هرچقدر
هم پروتکل ها رعایت شود باز امور از دست عوامل تولید خارج می شود برای مثال اگر صحنه هایی از فیلم در
اپارتمانی صد متری بگذرد برای فیلمبرداری مناسب نیست چون یک گروه فیلمبرداری به طور متوسط شامل
۴۰تا ۵۰نفر و همه ان ها در کنار یکدیگر هستند درواقع کارشان با هم ارتباط تنگاتنگ دارد .تهیه کننده «چپ،
راست» توضیح داد :این موضوعات دست به دست هم می دهند و کار را دشوار می کنند .صنعت سینما برخالف
صنایع دیگر ،این گونه نیست که سریع افراد را جایگزین نیروهای بیمار شده کنیم ،بنابراین ناچار هستیم کار را
تعطیل کنیم که این امر با توجه به هزینه ها یک کار بسیار دشوار است .در حال حاضر شاید سرمایه گذاری روی
فیلمنامه به طور جدی برای سال های اینده سینمای ایران یکی از راه حل هایی باشد که بتواند فضای سینما را
سرپا نگه دارد از سوی دیگر وقتی تولید چنین وضعیتی را پیدا می کند پخش و سالن های سینماها هم دچار
مشکل می شوند .محمدی توضیح داد :ما شرایطی بحرانی داریم و نیاز به تشکیل ستاد بحران با حضور افرادی
مجرب داریم که ایده و فکر داشته باشند ،مسایل را حل کنند تا این دوران گذار را پشت سر بگذاریم وگرنه تلفات
و خسارات بیشتری خواهیم داشت .در اینکه تولید کار دشواری است تردیدی وجود نداد .فیلمسازی حرفه ای
است که باید شوق ساخت داشته باشی یعنی همه عوامل باید احوالشان خوب باشد ضمن اینکه کرونا بیماری
ویژه ای است .کرونا بیماری است که حتی با رعایت پروتکل ها هم امکان درگیری افراد با ان وجود دارد .بنابراین
اساساً قابل کنترل نیست .این تهیه کننده سینما تاکید کرد :در اینکه امسال و سال اینده با این تولید کم در
اکران دچار مشکل خواهیم شد تردیدی نیست .باید اهالی سینما بنشینند ،فکر کنند و ایده های متفاوتی از روال
سنتی تولید فیلم و اکران را طراحی کنند شاید این موضوع بتواند کارگر باشد اما همین هم مستلزم این است
که بازنگری در سیاست ها و ممیزی ها داشته باشیم تا بتوانیم سالن ها را پر رونق نگه داریم .من نمی دانم دامنه
نظر اقایان در ارشاد چیست ولی مطمئناً راه حل هایی وجود دارد .خاموش شدن چراغ سینما در بلند مدت روی
تولید هم تاثیر خواهد گذاشت و از زمین برخاستنش کار سختی خواهد بود .وی در پایان گفت :بیکاری و توقف
پروژه ها باعث شده بسیاری از عوامل صحنه و به ویژه پشت صحنه دچار مشکل شوند ولی حتی در این شرایط
هم حداقل سیاست های حمایتی دولت تا این لحظه مشاهده نشده است .من بر این باورم که دولت با این شرایط
و اقتصاد توانایی حمایت ندارد و اص ً
ال چنین چیزی خواسته ای بجا هم نیست ولی می شود حمایت حداقلی از
اسیب پذیران وجود داشته باشد که من حتی این حمایت حداقلی را هم ندیده ام.
ایوب اقاخانی در گفتگو با «هنرمند»:
بسیاریازسلبریتی هامحصولیکتالطموالتهابهستند
سلبریتی نبودن بار فرهنگی بیشتری دارد!
عباسعلی اسکتی
ایوب اقاخانی ،متولد اول ابان هزار و سیصد و پنجاه و چهار ،تبریز ،بازیگر و کارگردان
سینما ،تئاتر و تلویزیون ،نمایشنامه نویس ،مترجم ،مدرس دانشگاه ،فارغ التحصیل
کارشناسی نمایش با گرایش ادبیات نمایشی از دانشگاه ازاد تهران و کارشناسی ارشد
ادبیات نمایشی از دانشــگاه تربیت مدرس ،در کارنامه هنری او می توان به بازی در
سریال های «داوران»« ،حق السکوت» و «نجوا» اشاره کرد ،در یک روز گرم تیرماه نود
و نه و با رعایت فاصله اجتماعی با ایوب اقاخانی برنده جایزه نویسندگی برتر اورژینال
در جشنواره تئاتر فجر به بهانه چاپ کتاب تازه اش «شیروانی داغ» گفتگویی مفصل
داشته ایم که با هم می خوانیم.
از اخرین کتاب شما «شیروانی داغ» شروع کنیم ،راجع به ان صحبت می کنید؟
شــیروانی داغ که اخیرا توسط نشر «عنوان» به چاپ رسیده است سی و هفتمین کتاب منتشر
شده من اســت ،براساس نمایشنامه گربه روی شــیروانی داغ «ویلیامز» با یک اقتباس دیگر و
یک جراحی در ساختار درونی اش سعی شده نمایشنامه ای باشد که عمال به قلم ایوب اقاخانی
بازنویســی شده ولی زیرســاخت های مهم و رکین حوادث و داستان ها و شخصیت پردازی خود
ویلییامز را حفظ کرده است.
چرا سراغ این سوژه رفته اید؟
برای من یک تجربه کامال شــخصی بود و ســالیان سال دوست داشــتم این کار را انجام بدهم،
اولین رویکرد من به ان کارگردانی و بازی روی کار خود ویلیامز بود که انقدر دیر شــد و از ان
دور شــدم که وقتی در سال نود و هفت می خواستم شروع کنم عمال دغدغه ایجاد تغییراتی در
متن به این عالقه مندی قدیمی اضافه شــده بود ،این تغییرات اینقدر زیرساختی و بنیادین شد
که تبدیل شد به یک مجموعه از مجموعه نمایش های خود من و یک دغدغه از کودکی تا االن،
بیشتر در مورد نقد دروغ فراگیری است که متاسفانه در جامعه وجود دارد.
چه شد هنر را انتخاب کردید و به سمت ان رفتید؟
سوال اشنایی است ولی جالب این است که نمی شودهمیشه جواب یکسانی داد ،از عالقه مندی
زودهنگام به ســینما و مطالعه شروع شد ولی عالقه به سینما موثرتر از کتاب خواندن بود ،فکر
می کنــم مجموعا دالیل مختلفی تاثیرگذار بود ،مثــل محیط خانواده ،ادم های عالقه مندی که
اطراف شــما هستند ،روشن شــدن یک شعله در ذهن شما ،شرایطی که در تحصیالت داشتم و
بعد داشــتن معلمی که استعداد هنر شما را به سرعت شناسایی کند و از شما بخواهد وارد این
فضا شوید و در نهایت شاید عالقه مندی افراطی پدرم به سینما مهمترین دلیل بوده است ،اینکه
چرا هنرمند شدم واقعا جواب روشنی ندارد اما یک چیز برای من مسلم است که از جایی به بعد
لذت شخصی و سوداهایی که هنر برای شما می اورد دیگر برای من مهم نبود.
امروز هنرمند چقدر روی جامعه تاثیر دارد و برعکس؟
جامعه که روی هنرمند صد در صد تاثیر دارد ،اینقدر محرز و بدیهی که روی ان بحث نمی کنم،
تمام چیزهایی که من نوشــته ام و شــما تصاویر پوسترهایش را روی دیوار می بینید همه بدون
تردید ملهم از شرایط زیستی ما در جامعه است ،اینکه هنرمند چه تاثیری روی جامعه می گذارد
خیلی بحث های پیوســته و وابســته می خواهد ،مثال اینکه چقدر قائل به داد و دهش در پویایی
گروه های اجتماعی باشیم ،چقدر جامعه شناسی اهمیت دارد و چقدر این موارد در ایران مصداق
دارد ،منطقا هنرمند روی جامعه اثر می گذارد و این اثر حلزونی و قطره چکانی اســت و نســبت
به اثری که جامعه روی هنرمند می گذارد دیربازه و کند است ولی حتما رخ می دهد ،منتهی در
ایران کندتر و کمرنگ ترهم رخ می دهد و گاهی به نظر می رسد رخ نداده است ،چیزی که مانع
دیده شدن ان می شــود میزان حواشی تعامل جامعه با هنرمند است که متاسفانه در جامعه ما
چون ذات هنرمند به عنوان یک حرفه و رکن اجتماعی خیلی شناخته شده نیست جنس اثری
که روی جامعه می گذارد بسیار قابل نقد است.
این روزها کرونا تاثیر زیادی روی جامعه هنری و فعالیت های ان مخصوصا تئاتر
گذاشته است ،دوران پسا کرونا را چگونه می بینید؟
می توانم بی تعارف بگویم که تئاتر برخالف سینما رسما در دوران کرونا خوابیده است ،متاسفانه
کرونا روی همه چز تاثیر گذاشــته است ،روانشناسی جامعه ،میزان افسردگی و طراوت جامعه،
اقتصاد در حوزه های مختلف ،سیاست و در حیطه بحث ما تئاتر ،کرونا عمال تئاتر ما را فلج کرده
اســت ،تمام چیزی که تئاتر ما به ان می بالد ،درباره ان حرف می زند و برای ان سرمایه گذاری
می کند نفس در نفس بودن نمایشــگر و مخاطب یا گره خوردن نفس هایشــان است،اصال تمایز
تئاتر از ســینما در همین مورد اســت ،تئاتر یک هنر بی واسطه و سینما هنر با واسطه ای است،
دقیقا االن گره خوردن نفس ها در هم ممنوع است و درست به همین دلیل تئاتر تعطیل است.
شما در روزهای قرنطینه چه کرده اید؟
تنها چیزی که در دوران اغاز علنی شــدن این ماجرا به ذهنم رســید نوشتن بود ،تنها راهی که
می شود از این مسیر درست عبور کرد جد و جهد عمیق تر در امر نویسندگی تئاتر است ،یعنی
پژوهــش ،ترجمه و تالیف ،من اعتقاد دارم این بهتریــن فرصت را ایجاد کرده برای اینکه ما در
دراز مدت و بعد از عبور از این ماجرا دست پری داشته باشیم ،اگر دست روی دست بگذاریم تا
تئاتر فعال شود ،فردا که فعال شد ماه های سوخته داریم ،در حالی که من اعتقاد دارم االن باید
بنویسم تا در دوران پساکرونا برای تولید خوراک داشته باشیم.
می خواهم از شما به عنوان یک مدرس بپرسم این همه هنرجو و فارغ التحصیل
تئاتر و نمایش اینده ای دارند؟
اینده مورد تصور خودشــان را نمی بینم ولی اینده می بینم ،بعضی ها به نتیجه می رسند و برخی
نه ،تعداد بیشتشرشان نه و تعداد کمتر بله ،چرا این معادله اینقدر ناهماهنگ است و توازن برقرار
نیست؟! دلیل ان روشن است ،االن اموزشگاه ها و دانشگاه های ما پر است از ادمهای سودازده ای
که به اندازه سوادشان دانش خودشان را غنی نکرده اند ،طرف عالقه مند به شدن و بودن است
ولی حاضر نیست بهای ان را بپردازد.
ادبیات امروز نسبت به گذشته رو به پیشرفت ،پسرفت یا ساکن است؟
قطعا رو به پســرفت اســت و این قضیه اصال قابل مناقشه و مذاکره هم نیست ،دلیل ان هم این
اســت که ادبیات معاصر ما از غول های الهام بخش تهی شــده است وگرنه مثال تحرکاتی که در
حوزه فنی در ادبیات داســتانی می افتاد قبل از انقالب وجود نداشــت ،من به جرات می گویم به
صورت فنی اتفاقات ســترگی در ادبیات ایران می افتد اما چرا اســمش را پیشرفت نمی گذاریم؟
برای اینکه این رشد یک جریان نیست ،محصول یک سری تحرکات به هم پیوسته نیست ،همه
جرقه وار در تاریکی روشــن می شوند و در همان تاریکی هم خاموش می شوند ،بزرگترین دلیل
این است که ما االن چهره در ادبیات نداریم در حالی که ما قبل از انقالب در این قضیه سرشار
بوده ایم.
و ترجمه چه جایگاهی در این ادبیات دارد ،استقبال از ان مطلوب است؟
ترجمه رشــد خیلی جدی و چشــمگیری کرده اما اینکه چقدر استقبال می شود بحث دیگری
است ،اینکه ما به لحاظ ترجمه رشد کرده ایم یا عقب رفته ایم قطعا رشد کرده ایم اما چه چیز
بد شــده است؟ اینکه ما در ترجمه در سطح دانش زبان ثانی خیلی ارتقا پیدا کرده ایم که یک
بخشی هم توسعه امکانات اموزش پذیرفتن و توسعه امکانات غنای تجربی خود را افزودن است،
5
دوشنبــــــــــــــه 30تیرماه 1399سال سیزدهم شمــاره 1272
www.honarmandonline.ir
تئـــــاتر
THEATRE
گزارش
ِ
صندلی قابل استفاده
از 4000
در روزهای کرونایی تنها
1250صندلی تئاتر فعال هستند
به هر حال یک مترجم قبل از انقالب به این شبکه گسترده از امکانات برای توسعه دانش خودش
در امر ترجمه دسترسی نداشت و حاال دارد ،برای همین ترجمه ما خیلی رشد کرده است.
برای ترجمه یا نوشتن یک کتاب بیشتر چه ویژگی هایی را مدنظر قرار می دهید؟
بخش زیادی از نوشــته های من محصول تعامل با جامعه است ،یعنی انگار جامعه ان را حاال به
هر شکلی ،مستقیم یا غیرمســتقیم به من پیشنهاد می دهد ،من از زندگی ایده می گیرم ،لزوما
نه از زندگی خودم از زندگی که در مقابل چشمان من قرار دارد ،در مورد ترجمه هم اگر خودم
یا یک مترجم دیگری این کار را بکند طبیعتا به خال موجود نگاه می کنیم ،اینکه چه عنوانی در
دست مخاطب نیست یا مثال کاری که خودم یکبار انجام دادم و یک نمایشنامه که ترجمه بسیار
فاجعه ای داشــت را دوباره ترجمه کردم ،این نمایشــنامه خیلی هم قدیمی بود و چاپ جدیدی
هم از ان در دســترس نیســت ،شما هر چقدر اصل اثر را می خواندید یا فیلم هایی که با اقتباس
از ان ســاخته شده را می دیدید بیشــتر می ید این ترجمه چه ترجمه بدی است ،بنابراین یک
خال را حس می کنید و ســراغ پر کردن ان خال می روید ،شکل منطقی این است ،ترجمه پاسخ
به یک نیاز است.
کاالی فرهنگی مخصوصا تئاتر و کتاب چقدر در سبد هنری مردم قرار دارد؟
تئاتر خیلی بیشــتر از گذشته ،فیلم هم خیلی بیشــتر از گذشته اما کتاب لزوما اینگونه نیست،
فکر می کنم اصوال کتاب قبل از انقالب و ســالهای دورتر و حتی تا اواخر جنگ اقبال بیشــتری
داشته تا امروز که کتابهای مجازی رواج پیدا کرده اند ،دسترسی باالتر رفته اما به همین میزان
فرهنگ کتابخوانی اسیب دیده است.
اگر فعالیت های هنری که دستی بر ان دارید را بخواهید اولویت بندی کنید ،این
اولویت به چه شکل است؟
من همیشــه گفته ام و االن هم تکرار می کنم که من نویســنده ای هستم که کارگردانی و بازی
می کنــم و کارهــای دیگری که در این فایل قرار بگیرد ،مثال رادیو باالخره یا کارگردانی اســت
یا بازی یا نوشــتن یا جای دیگری مثل تلویزیون همه در این دســته قرار می گیرند ،از دید من
نویســندگی ،کارگردانی و بازیگری اولویت های من هســتند که در نویســندگی ترجمه را هم
می بینم ،بدون تردید هرجا این کارها باشــد من به ســمت ان می روم و قائل به این هم نیستم
که کدام از کدام برتر است.
خیلی از عالقه مندان به صدا می پرســند چطور می شود وارد رادیو و اینگونه
فضاها شد ،شما چه پیشنهادی دارید؟
االن خیلی توســعه پیدا کرده اســت و حتی خود رادیوی دولتی ایران بخش های مردمی دارد
که از محصوالت کار عامه اســتفاده می کنند ،این یک شــکل از امتحان است و مورد دیگر هم
تعامل با این حرفه است ،کسی که تشخیص بدهد به درد این کار می خورید یا نه و خود ان هم
زمینه هایی دارد ،شــما شاید صدای خوبی نداشته باشید ولی شاید به درد رادیو بخوردید چون
الزم نیست حتما صداپیشه شوید بلکه می توانید ده ها کار دیگر کنید که به خروجی متصل شود.
با اینهمه فعالیت هنری شما «سلبریتی» هستید؟
فکــر نمی کنم و البته بابت این موضوع نمی دانم بگویم خوشــحال هســتم یا ناراحت ولی فکر
می کنم ســلبریتی نبودن بار فرهنگی بیشتری دارد ،چرا با قاطعیت به شما نمی گویم؟ می ترسم
بگویند چون طرف این شــرایط را ندارد این تعریف را می کند ،طبیعتا از شهرت بدم نمی اید اما
با شهرتی که به عنوان مصداق های سلبریتی بودن الگو و اطراف خودم می بینم ترجیح می دهم
سلبریتی نباشم ،اصال هم تعارف نمی کنم ،به لطف خدا در تئاتر این مملکت اسم تقریبا شناخته
شــده ای هستم و این برای من از سلبریتی بودن جذابتر است ،بسیاری از این سلبریتی ها پشت
اسمشــان هیچ باری نیست و انگار فقط محصول یک تالطم و التهاب هستند ،این التهاب گاهی
نوســانات هورمونی جامعه است و گاهی یک التهاب اجتماعی ،من چهره مهم و موثری در تئاتر
هستم و این تاثیر به اندازه قواره خودم تعریف می شود ،به اندازه یک تئاتری وثر هستم و از این
نظر خیلی شرمنده زندگی پشت سر و جامعه ای که در ان فعالیت می کنم نیستم.
ایوب اقاخانی ،چیزی که ده سال پیش تصور می کرد امروز باشد است؟
از بسیاری جهات نه و از یک تعداد انگشت شماری جهات بله ،دانشجو که بودم فکر می کردم در
این سن یا پنج شش سال بعد وقتی پنجاه ساله شوم جهانی می شوم ،دانشجو بودم و کله ام پر
باد بود و بیشتر از این رویاها در سرم رشد می دادم ولی االن به زحمت و لطف خدا اندازه هایی و
تعریف های پیدا کرده ام که هنوز مطلق نیست ،بنابراین یک رویای کور است و به ان نرسیده ام
اما از بسیاری جهات به ارزوهایم رسیده ام.
پس از پایان ســی و هشتمین جشــنواره بین المللی تئاتر فجر،
تماشاخانه های تهران اماده اجرای اثار نمایشی در اخرین ماه سال
1398بودند که با ورود ویروس کرونا به کشــور برنامه ریزی ان ها
دستخوش تغییرات ناگهانی شد و با اعالم وزارت بهداشت ،ستاد ملی
مبارزه با کرونا و وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی تمامی فعالیت های
فرهنگی هنری از سوم اسفندماه متوقف شد .این تعطیلی با اعالم از
سرگیری فعالیت ها با رعایت پروتکل های بهداشتی از سوی این دو
وزارتخانه و ستاد ملی مبارزه به کرونا طی دستورالعملی اواسط خرداد
ماه خاتمه یافت و امکان بازگشایی تاالرهای نمایشی پایتخت از اول
ت تماشاخانه ها با استفاده
تیرماه فراهم شد .با وجود اغاز به فعالی
از 50درصد ظرفیت صندلی ها و رعایت کامل دســتورالعمل های
بهداشتی از ابتدای تابستان ،شاهد ان بودیم که اکثر سالن های تئاتر
با گذشت حدود یک ماه از اغاز فعالیت به دلیل انصراف گروه های
نمایشی از اجرا در این شرایط به علل گوناگون فعالیت خود را اغاز
نکردند و یا اینکه کار خود را شروع کردند اما دوباره تعطیل شدند،
هرچند که در این میان برخی از تماشاخانه ها با اجرای اثار نمایشی
همچنان به فعالیت خود ادامه می دهند .مجموع تماشاخانه های
دولتی و خصوصی تهران دارای 8000صندلی در هر اجرا اســت
که این روزها امکان ان وجــود دارد که 4000صندلی در اختیار
مخاطبان قرار گیرد .اما در یک ماه گذشته شاهد اجرای تعداد اندکی
نمایش بر صحنه بوده ایم و تقریبا 1250صندلی در ســایت های
فروش بلیت تئاتر فعال بودند .این در حالی است که برخی از ان ها
نیز به دلیل نبود استقبال از سوی مخاطبان به اجراهای خود پایان
دادند .این موضوع نشان دهند عمق زیانی است که شیوع ویروس
کرونا به بدنه تئاتر کشور زده است .در ادامه نگاهی داریم بر ظرفیت
برخی از تماشاخانه های تهران پیش از کرونا و صندلی هایی که این
روزها در تاالرهای نمایشی میزبان مخاطبان این هنر هستند:
مجموعهتئاترشهر
مجموعه تئاتر شهر با 5سالن نمایشی فعال در مدت یک ماه گذشته
میزبان نمایش «یه گاز کوچولو» در سالن سایه بوده است و از امروز
نیز نمایش «کوکاکوال» در تاالر قشقایی این مجموعه روی صحنه
خواهد امد .همچنین نمایش «سه شنبه های لعنتی» از اول مردادماه
در سالن سایه اجرا خواهد شد .سالن های اصلی ،چهارسو و کارگاه
نمایش این مجموعه پس از بازگشایی تعطیل بوده اند .سالن اصلی
تئاتر شهر دارای 579نفر ،سالن چهارسو 122نفر ،سالن قشقایی
96نفر ،سالن سایه 72نفر و کارگاه نمایش 26نفر ظرفیت دارند.
در مجموع این مجموعه با احتساب انکه روزانه میزبان یک نمایش
در تاالرهای خود باشد ،دارای 895ظرفیت است .به دستور مدیر
مجموعه تئاتر شهر کارگاه نمایش به دلیل محدودیت فضا امکان
اجرای نمایشی در این روزها را ندارد بنابراین در صورت فعالیت تمام
سالن ها به جز کارگاه نمایش به صورت تک اجرایی با بهره مندی از
50درصــد ظرفیت امکان ان را دارد تا طی این ایام روزانه پذیرای
434مخاطب باشد.
تاالر وحدت
تاالر وحدت به عنوان یکــی از مجهزترین و بزرگ ترین تاالرهای
موســیقی و تئاتر ایران حدود 723نفر ظرفیت تماشــاگر دارد.
«مری پاپینز» اخرین نمایشی بوده که دی ماه سال گذشته در این
تماشاخانه اجرا شده است و تاکنون هیچ نمایشی در این مجموعه
روی صحنه نیامده است .این تاالر با احتساب 50درصد ظرفیت در
شرایط کنونی امکان ان را دارد تا میزبان 360تماشاگر باشد.
تاالر حافظ
این تماشاخانه نیز دارای 175صندلی است و اخرین بار در بهمن ماه
سال گذشته دو نمایش « اقای اسمیت ،اقای ایوانف و یک خانواده
کم اهمیت افریقایی» و «من یه زنم ،صدامو میشــنوین؟» در این
تماشــاخانه روی صحنه امده است .چند ماهی است که این تاالر
نمایشی در اختیار گروهی به منظور تولید ماسک قرار گرفته است.
این سالن تئاتر پس از بازگشایی تاالرهای نمایش ،میزبان نمایشی
نبوده اســت در حالی که با در نظر گرفتن نیمی از ظرفیت سالن،
امکان میزبانــی از 87مخاطب تئاتر را دارد .در صورتی که به روال
اکثر مواقع دو نمایش در این تماشاخانه روی صحنه باشند این تاالر
روزانه 350نفر ظرفیت دارد که در این روزها 174صندلی ان قابل
استفاده است.
تماشاخانهایرانشه
این مجموعه دارای دو سالن نمایشی استاد ناظرزاده کرمانی و استاد
سمندریان اســت که به ترتیب هر یک 212و 150نفر ظرفیت
مخاطب دارند .با درنظر گرفتن استفاده از نیمی از ظرفیت سالن
در صورتی که این دو تاالر نمایشی روزانه میزبان یک نمایش باشند،
امکان ان وجــود دارد این مجموعه به صورت روزانه پذیرای 287
مخاطب باشند .در صورتی که همواره و در اغلب موارد هر سالن این
مجموعه میزبان دو نمایش بودند .این تماشاخانه نیز در این روزها
تعطیل بوده و نمایشی در ان به صحنه نیامده است.
تماشاخانهسنگلج
این تاالر نمایشــی نیز حدود 235نفر ظرفیت تماشاگر دارد که با
احتساب 50درصد ظرفیت سالن براساس پروتکل های بهداشتی،
امکان ان وجود دارد تا این تاالر نمایشی روزانه میزبان 117مخاطب
در صورت تک اجرا بودن تماشــاخانه باشد .از تیرماه سال جاری
دو نمایش «کابوس های مرد مشکوک» و «عجیب السلطنه» در این
مجموعه روی صحنه امده است.
6
تبلیغهنرمندانهماسک زدن
دوشنبــــــــــــــه 30تیرماه 1399سال سیزدهم شمــاره 1272
www.honarmandonline.ir
استفادهازهنربرایپیشگیریازکرونا
گزارش
محمود اهتمام هنرمندی که با قلم
و چکش افسونگر خود به نقره سرد
حرارت زندگی می بخشد
حسنروانشید-روزنامه نگارپیشکسوت
این فقط کمال الملک نبود که بر دیوار اسارت نقش تخریب می اندازد
و در گوشــه ای به تماشا می نشیند تا زندانبان با دیدن این نقاشی
مســحور گردد زیرا انقدر طبیعی رسم شــده بود که هر بیننده را
مســحور خود که پس از کمال الملک بازهم امدند چیره دستانی تا
دنیایی را در قاب هنر خود جای داده و بهت زده نمایند .نشان اصالت
یونســکو نمی تواند این فرهیخته زبردست در قلمزنی نقره ایران را
تسلیم رنگ و لعاب خود کند زیرا او هنر را تنها برای هنر می خواهد تا
زمانی که سر بر سجده شکر می گذارد از خدای خود بخواهد هدفش
به جز اعتال و سرافرازی وطن نباشد .او امال و ارزوهای اکثر کسانی
که خواهان قلمزنی بر نقره از تصویر ان هاست اجابت نمود و شرق
و غرب دنیا را از اینهمه اصالت در هنر حیرت زده کرد .امیر اهتمام
یکی دیگر از فرزندان برومند این استاد بی بدیل است که تمام تالش
خود را معطوف فراگیری هرچه بیشتر اسرار این صنعت و هنر کرد
اما هنوز هم باید راه زیادی را طی کند تا شاید بتواند پا جای پای پدر
بگذارد .استاد اهتمام که این روزها را در دوران فرهیختگی و افتخار
برای اموزش صدها هنرمند و صنعتگر نقره سپری می کند در سال
1312در شهر تاریخی اصفهان متولدشده و از زمانی که دست چپ
و راست خود را تشخیص داده است ،ابزارهای دیگری ازجمله قلم و
چکش را نیز شناخته و با ان ها انس گرفته است و ضمن ان به ادامه
تحصیل در دوره های ابتدایی و متوسطه پرداخت تا صنعت و هنر را
با علم درمی امیزد .او در هنر قلمزنی رهرو استادان بی بدیل خفته در
خاک همچون حســن اهتمام پدر بزرگوار و چهار برادر ارشد خود
ازجمله استاد حسین اهتمام بوده و مادر ایشان نیز در هنر مینیاتور ید
طوالیی داشته اند که امروز نه تنها اثار نقره پدر استاد بلکه شاهکارهای
مادر درزمینه مینیاتور و این ۵برادر در اکثر موزه های معروف جهان
می درخشد .شاهکارهای ساخته شده از نقره به دست این خاندان و
بخصوص استاد محمود اهتمام تماماً به واسطه ابزارهای قدیمی این
هنر ازجمله چکش ،قلم و سندان خلق شده که امروز کمتر کسی
پیدا می شــود اینگونه برای پیدایش یک اثر هنری تن به قضا داده
و مرارت هــای ان را تحمل کند .محمود اهتمام وفاداری خود را در
جایگاه خلقت هنر نقره به اثبات رساند زیرا از سال 1338تاکنون
خانه ،کارگاه و نمایشگاه این نقره کار بی بدیل در قلب پایتخت فرهنگ
و تمدن ایران اسالمی یعنی میدان امام خمینی «ره» ،نقش جهان
پایدار اســت و به هنراموزانش که امروز هرکدام از استادان بنام این
حرفه هستند افتخار کرده و اسامی تعدادی از ان ها را به این شرح با
خودزمزمهکند:مصطفیخداداد،علیظریفی،محمدجباروفضل اهلل
پور حیدر که خود همچنان به شاگردی کسب طرح در مکتب مصور
الملک مفتخر اســت .امیر اهتمام که این روزها رهرو هنر بی بدیل
پدر است و علی رغم تمامی تحریم ها تن به حفظ ان در جهان داده،
می گوید :چند سال پیش به دعوت دولت چین نمایشگاهی از اثار
قلمزنی نقره در شانگهای برگزار شد که با استقبال فراوان روبرو گردید
تا جایی که پس از پایان هفته حتی یکی از اثار ارائه شــده در ان را
نتوانستیمبهکشوربازگردانیم زیرابا التماس و درخواستهنردوستان
ناچار شدیم همه ان ها را به فروش برسانیم .استاد محمود اهتمام که
شهرت جهانی خود را مرهون انقالب اسالمی می داند بعد از سال ۵۷
توانست به کمک دکتر رضا زنجانی ،جواد زنجانی ،مرتضی شریف،
مصطفی خدادادی ،مجتبی ســرندی و برادران خود مجموعه ای را
راه اندازی و بزرگترین مرکز صادرات صنایع دستی ایران را در بخش
خصوصی ایجاد نماید و در این سال ها که سماورهای نقره ی او شهره
شده بود هشت نمایشگاه جهانی برگزار کرده و هنر دست ایرانی را به
کشوری همچون چین که خود صادرکننده به تمامی دنیا است راهی
سازد .او طی سال های 1358تا ۱۳۶۵کارگاه های متعددی که امار
ان ها به 200فقره می رســید را زیر نظر داشت تا باالخره در اذرماه
۱۳۹۵در نخستین جشن تولید صنایع دستی کشور در موزه ملی
ایران به عنوان یکی از ده استاد برگزیده و حافظ صنایع دستی انتخاب
شد .قلم این استاد فرهیخته هنر همان سال ها توانست نشان اصالت
یونسکو را به عنوان مهر استاندارد جهانی بر اثار خود حک نماید که
امروز این مارک به عنوان برند قلمزنی نقره به حساب می اید .اگرچه
محمود اهتمام به عنوان استادی بی بدیل که نمونه ای از یک خانواده
هنرمند صنایع دستی است هنوز هم از میراث کشور خود قاطعانه
دفاع می کند اما جامعه دلگیر از ان است که چرا اینگونه کیمیاهای
موجود باید خانه نشین شوند و نتوانند مورد الطاف متولیان میراث
فرهنگی کشور قرار گرفته تا داشته های کیمیاگری خود را به جامعه
جوان و جویای کار انتقال دهند.
حاال که ماســک زدن به نوعی با زندگی روزانه عجین شــده است ،در دنیای هنر هم ماسک را
بــه عنوان یکی از عناصر مهم خلق اثــر در نظر می گیرند .از گرافیتی هنرمندان خیابانی تا اثار
دیجیتال شــبکه های اجتماعی ،حاال همه جا می توان ردی از ماسک دید .پوششی که روزگاری
نه چندان دور کاربردی محدود داشت اما کرونای جدید به لباس روزانه تبدیلش کرد .پوشاندن
ماســک به چهره تصویری که برای حســاب های کاربری شبکه های اجتماعی استفاده می شود،
یکی از نخســتین نمونه های استفاده هنری از ماسک بود .پس از ان بسیاری نمودهای دیگر از
ماسک در اثار هنرمندان خالق دیده شد.
مونالیزا یا کرونالیزا؟
وقتــی صحبت از هنر باشــد به ویژه هنرهای تجســمی« ،مونالیزا» شــاهکار بی نظیر لئوناردو
داوینچی پای ثابت داستان است .در دوران شیوع کرونا هم این تابلو الهام بخش خلق اثاری شد
که «کرونالیزا» لقب گرفتند .در این دســت اثار هنرمندان به اشکال گوناگون شاهکار داوینچی
هیچ شاهکاری در امان نیست
ماســک در دوران شــیوع کرونا به نمادی از مراقبت از خود و اهمیت دادن به سالمت دیگران
تبدیل شــده اســت .برای رساندن این پیام می توان پای بزرگترین شــاهکارهای دنیای هنر را
بــه میدان مبارزه با کرونا باز کرد« .دختری با گوشــواره مروارید» اثــر یوهانس فرمیر یکی از
مشــهورترین نقاشی های دوران طالیی هنر هلند اســت .اغلب ما حتی اگر نام تابلو را ندانیم و
نقاشش را نشناسیم ،چهره اش به چشم هایمان اشنا جلوه می کند .این تابلوی برجسته در کارزار
ترویج ماسک زدن به میدان امده ،و تصویرش از زیرماسک جلوه ای تازه پیدا کرده است.
ماسک هایی بر چشم و گوش و دهان
نگاه هنرمندانه به بحران های عمیقی چون شیوع کرونا ،به زیبایی کاستی ها را به تصویر می کشد.
ماریوس اســپرلیش عکاس المانی نگاهی متفاوت به این رویداد انداخته اســت .او در روزهای
اغازین شیوع کرونا که وحشت ناشی از ان در کشورهای اروپایی منجر به خالی شدن قفسه های
را تغییر دادند تا مناسب روزهای کرونایی باشد .تکراری ترین تم در این اثار استفاده از ماسک
بر صورت بانوی ایتالیایی اســت .برخی حتی کار را شــلوغ تر هم کردند و به دستش دستکش
پوشیدند یا حتی لوازم ضدعفونی را به تابلو افزودند.
ســوپرمارکت ها می شد و سیل اطالعات نادرست در فضای مجازی و غیرمجازی سرازیر بود این
اثر هنری را خلق کرده اســت .او درباره این اثر توضیح داده است« :وحشت مردم را کور کرده
اســت .به دست پای احساســات ما زنجیر زده اند .ما در قرنطینه ایم و ترسیده ایم .توانایی تفکر
منطقــی نداریم .باید خودمان را قرنطینه کنیم اما نباید از انســانیت و کمک به هم نوع دوری
گزینیم .باید به افراد نیازمند کمک کرد».
ماسک در جایگاه ابرقهرمان
در برخی از اثار خلق شــده ،برای نشان دادن اهمیت ماســک زدن به او جایگاهی ابرقهرمانی
داده اند .ابرقهرمان ها همان هایی هســتند که در بحران به کمک انســان های درمانده می ایند و
ان ها نجات می دهد .در روزگار شــیوع کرونا انگار که ماسک همان ابرقهرمانی است که امده تا
ما را نجات بخشــد .راشل لیست هنرمند انگلیســی با هنرمندی این موضوع را در یک نقاشی
خیابانی به تصویر کشــیده اســت .از انجا که بیشتر نقاشــی های مهم این روزهای خیابان های
انگلستان را بنکسی می کشد ،او در اثر تاکید می کند که این کار بنکسی نیست! برای هر بیماری
شعار «پیشگیری بهتر از درمان است» را شنیده ایم .در ماجرای کرونا که نه درمان قطعی دارد،
نه واکسنی برایش پیدا شده است ،پیشگیری قطعا اهمیتی دو چندان دارد .ماسک زدن در این
راه یکی از اقدامات پیشگیرانه است که می تواند ما و دیگران را محافظت کند.
گفتگوبامازیارعطاریانخواننده،اهنگسازوتنظیم کننده:
هنرمندبایدبراساسمقتضیاتزمانوجامعهحرکتکند
اگر به سال ها و دهه های قبل باز گردیم و به فهرست موزیسین های فعال دهه های قبل نگاهی بیندازیم با
نام هایی مواجه خواهیم شد که حال اثری از انها نیست .برخی دارفانی را وداع گفته اند و برخی مهاجرت
کرده اند و عده ای دیگر بنا به دالیل مختلف فعالیت های جســته گریخته ای دارند یا دست از فعالیت
کشیده اند و خانه نشین شده اند یا شاید به امور دیگر می پردازند .مازیار عطاریان (خواننده ،اهنگساز و
تنظیم کننده) یکی از همین افراد است .او جزو اولین فعاالن پاپ پس از انقالب است که در سال 1368
ان زمان که موسیقی پاپ معنا و مفهومی نداشت و مقوله ای ممنوع به حساب می امد البوم «بهونه»
را با صدای سعید پورسعید و همکاری مجید رضازاده منتشر کرد .مازیار عطاریان در گفتگو با ایلنا در
دومین تجربه خویش در سال ،1370طی همکاری با مجید رضازاده و دیگر هم نسالنش البوم «فریبا»
را با صدای شادمهر عقیلی اهنگسازی کرد .او که طی سال های فعالیتش به عنوان خواننده ،اهنگساز
و تنظیم کننده با بهروز صفاریان ،بهنام صفاریان ،کاوه یغمایی ،فواد حجازی ،یغما گلرویی ،قاسم افشار،
عبدالجبار کاکایی همکاری کرده ،پس از مدتها دوری از فضای حرفه ای ،اهنگ و موزیک ویدئوی «کرونا»
را عرضه کرده است .ترانه این اثر سروده امیر ارجینی است و بهروز صفاریان تولید ان را به عهده داشته
و مهدی فلک بند نماهنگ ان را ســاخته است .همایون خواجه نوری نوازنده قدیمی گیتاربیس که با
بسیاری از خوانندگان مطرح پاپ پیش از انقالب همکاری کرده نیز در نماهنگ مذکور به صورت افتخاری
حضور یافته است .مازیار عطاریان که پس از چند دهه برای نخستین بار حاضر به مصاحبه شده ،در این
گفتگودربارهوضعیتبغرنجموسیقیپاپدردهه هایشصتوهفتادتوضیحداد.اوهمچنینازچگونگی
ساخت اهنگ «کرونا» و لزوم فعالیت هنرمندان در مقاطع بحرانی گفت.
شماماننداغلبهم دوره ای هایتانبهنسبتسال هاودهه هایگذشتهکم کارترشده اید.دلیل
اصلی این کم کاری یا شاید گزیده کاری چیست؟
گوشه گیری و به نوعی کناره گیری من از موسیقی بیشتر به دلیل تغییر ذائقه و سلیقه مردم و سوءاستفاده تهیه کنندگان
و تولید کنندگان موسیقی از این اتفاق بود .از سال 1380به بعد دیدیم که ذائقه و سلیقه مردم در حال تغییر است و با
سلیقه من و افرادی چون من سازگار نیست و اداپته شدنم با ان محیط و فضایی که انها از من می خواستند ،میسر نبود
و کاری سخت و دشوار به حساب می امد ،انهم نه به لحاظ اجرایی؛ از این جهت که نسل ما برایند یک دوره موسیقی
فاخر و بهترین اثار قرن بود .به طور مثال ما با اثار هنرمند بزرگی چون واروژان رشد کردیم و با صدای خوانندگان خوبی
از دوران گذشته بزرگ شدیم که شما و مخاطبان ،تک تک انها را می شناسید .ما با ان موسیقی ها و ترانه ها و صداها
بزرگ شدیم و شخصیت هنری ما شکل گرفت اما در ادامه ،طی سال های حضور و فعالیت هایمان در عرصه موسیقی،
شاهد این بودیم که سلیقه و خواست مردم به مرور تغییر کرد و این رویه ادامه یافت تا امروز که جوانان کامال به دنبال
چیزهای دیگری هستند .به هر حال سازگاری با شرایط موجود کاری بسیار سخت بود و از طرفی سیستم نیز به ما
بها نمی داد .یعنی ممکن بود ظاهرا فعال باشیم و سفارش های خاصی انجام دهیم؛ اما در باطن قضیه کسانی فعالیت
می کردند که توسط افراد دیگری حمایت می شدند و به واسطه همان حمایت ها ،درامدها و سودهای کالن کسب
می شد،درنتیجهفلشحمایت هاناخوداگاهبهسمتهمانخوانندگانوتولیدکنندگانوحامیانشانمی رفت.همهاین
مسائل باعث شد من و امثال من به سادگی از موسیقی کنارگیری کنیم و این کناره گیری ها را بهترین راه حل بدانیم تا
درگیر اتفاقاتی که گفتم و فضایی که وجود داشت نشویم؛ زیرا درگیر شدن با ان سیل عظیمی که پیش رویمان بود،
هیچ فایده ای برایمان نداشت.
شما طی این سال ها به طور مطلق از موسیقی کناره گرفته بودید؟
خیر .واحد تولید داشته ام .به اصطالح پشت پرده بوده ام و در بخش تولید اثار فعالیت کرده ام و بر اساس سلیقه و خواست
افراد برایشان کار ساخته ام و تقریبا این نوع تولیدات هیچ زمانی مورد پسند من نبود.
ایا این نوع فعالیت برایتان بازخوردهای هنری داشته است؟
فقط خودم را به لحاظ اقتصادی جمع و جور و تامین کرده ام ،اما از نظر هنری نتوانسته ام انچه را که باب سلیقه ام است
و امضای خودم را دارد ،تولید کنم.
برخیالبوم«بهونه»باصدایسعیدپورسعید،ساختهشما(کهدرانمقطع 18سالداشته اید)
و مجید رضازاده را اولین البوم پاپ غیرمجاز پس از انقالب می دانند .ایا اینگونه است؟
راستش درباره البوم «بهونه» و اینکه ایا اولین البوم پاپ پس از انقالب است یا نه خودم چیزی نمی دانم .البته در ان
سال ها اثاری نیز در خارج از کشور تولید و عرضه می شد .اما دوستان چنین نظری دارند و می گویند پیش از البوم
«بهونه» تولیدی در زمینه پاپ با این ساختارصورت نگرفته است یا اگر چنین اتفاقی افتاده من نمی توانم به طور دقیق
درباره اش حرف بزنم و تاییدش کنم .ضمن اینکه در تولید این البوم یکی دو نفر دیگر نیز با ما همراه بودند و نمی دانم
چرا در ان سال ها خواننده اثر سعید پورسعید از انها اسمی نبرد؟ به هرحال انطور که می گویند «بهونه» اولین البوم
پاپ پس از انقالب است و واقعیت این است که من نیز پیش از تولید این مجموعه ،البوم دیگری را با ان سبک و سیاق
نشنیده بودم و به یاد ندارم.
شما در دهه هفتاد طی همکاری با شادمهر عقیلی البوم «فریبا» را عرضه کردید .چه شد که
در ان سال های سخت و بی امکانات به تولید این البوم پرداختید و چقدر مورد توجه قرار
گرفت؟
البوم «فریبا» در نوجوانی های ما شکل گرفت و تولید شد و شاید ساخت ان برای ما اتفاقی جدی نبود و بیشتر جنبه
تجربی داشت؛ زیرا می خواستیم در کنار دوستان در ان دوران کسب تجربه کنیم و از کنار هم بودن لذت ببریم .و اینکه،
این البوم فقط کار من و شادمهر عقیلی نبود و اتفاقا من در تولید ان ،نسبت به بقیه ،حضور ک م رنگ تری داشته ام.
در جهت ساخت البوم «فریبا» خشایار اعتمادی نیز به ما کمک کرد و ضبط قطعات در منزل ایشان انجام شد .مجید
رضازاده نیز در این البوم حضور داشتند .می توان اینگونه گفت که قطعات البوم «فریبا» مانند عکس هایی خصوصی بود
که خیلی ها در انها کنار هم می گیرند و قرار نبود منتشر شود ،اما در ان سال ها دیدیم که ان البوم در قالبی تحت عنوان
فریبای شادمهر انتشار یافته و در سطح کشور پخش شده و مخاطبان خودش را جذب کرده است.
پس از البوم «فریبا» قرار بود با تشکیل گروه «ادیش» برای ادامه فعالیت به خارج از کشور
بروید .چه شد که این اتفاق نیفتاد و گروه «ادیش» با همراهی شما و شادمهر ،چه سرانجامی
پیداکرد؟
در رابطه با گروه «ادیش» داستان از اینجا شروع شد که ما از کار و فعالیت بسیار خسته بودیم و هر کاری می کردیم
به بن بســت می رسیدم و به نتایج دلخواه و ایده ال های مان نمی رســیدیم .ما برای رسیدن به ارزوهای مان باید
تمرین می کردیم و به همین دلیل در محافل به اجرای برنامه می پرداختیم تا هم تمرین کرده باشیم و هم اینکه
بتوانیم به لحاظ اقتصادی تا حدودی خودمان را برای قدم های بعدی تامین کنیم .در بستر فعالیت ها ،با مشکالت و
دشواری های عدیده مواجه می شدیم؛ به طور مثال خیلی مواقع بر اثر تعقیب و گریزهایی که صورت می گرفت ادوات
و وسائل و حتی لباس هایمان اسیب می دید و این رویه برایمان بسیار خسته کننده شده بود .اخرین بار ،حدود سال
1374یا اواخر سال 1373در خانه یکی از دوستان حضور داشتیم که مجددا بازداشت شدیم .اینبار در دادسرای
قیطریه ،برای ما حکم شالق بریدند و برخی را واسطه کردیم و در نهایت برای ما حکم شالق تعلیقی صادر شد .به
ما گفتند اگر یکبار دیگر کارتان را تکرار کنید ،اول به جرمتان و حکمتان که شالق است رسیدگی خواهیم کرد (که
معنای تعلیق هم همین است) و سپس به جرم جدیدتان رسیدگی خواهد شد .اینگونه شد و پس از این اتفاقات بود
که تصمیم گرفتیم کال تمرین و حضور در محافل و اجرا را کنار بگذاریم و مسیر دیگری را برای ادامه فعالیت هنری
انتخاب کنیم و بنابراین در حالی که خیلی ناراحت و دل شکسته بودیم با شادمهر تصمیم گرفتیم که شانس ادامه
کار در خارج از کشور را امتحان کنیم و نام ادیش را برای این حرکت و قصد مشترک انتخاب کردیم.
چگونه به این اسم رسیدید و معنا و مفهوم ان چه بود؟
ادیش در زبان اصیل فارسی به معنای اتش است .من و شادمهر عقیلی با هم ان را انتخاب کردیم و قرار بود به المان
مهاجرت کنیم که این اتفاق نیفتاد .پس از ان خواستیم به امارات برویم که بازهم موفق نشدیم .خالصه اینکه هر کاری
می کردیم که از ایران خارج شویم به نتیجه نمی رسیدیم و موفق نمی شدیم .گویا قسمت نبود ما از ایران برویم و در
کشوری دیگر به کارمان ادامه دهیم .این شد که در نهایت در قالب گروهی عازم جزیره کیش شدیم .من در کیش
مستقر شدم و شادمهر به تهران برگشت و اگر اشتباه نکنم شش ماه تا یک سال بعد ناگهان دولت مجوزها را صادر کرد و
سپس شادمهرعقیلی اولین البومش به نام «بهار من» را منتشر کرد و طی این اتفاق در مسیر و جایگاه حرفه ای خودش
قرار گرفت .من هم به دلیل قرار داد کاری همچنان در جزیره کیش ساکن بودم و شادمهر عقیلی به سمت و سوی کاری
رفت که همیشه ارزو داشت انجام دهد .در نهایت شادمهر مسیر خودش را طی کرد و من نیز در جزیره کیش مستقر
بودم .با وجود تمام این اتفاقات بود که گروه «ادیش» هیچ حرکت جدی انجام نداد و فقط خاطراتی از ان به جا ماند .در
سال ۱۳۷۶نیز البومی تحت عنوان جزیره من تولید کردم و در سال ۱۳۷۹موفق شدم مجوز انتشارش را دریافت کنم.
با این حســاب و باتوجه به تمام دشواری هایی که از سر گذراندید ،می توان گفت شما جز
7
دوشنبــــــــــــــه 30تیرماه 1399سال سیزدهم شمــاره 1272
www.honarmandonline.ir
موسیقی
MUSIC
خبر
کامبیز گنجه ای نوازنده تنبک:
استفاده زیاد از تکنیک برای
نوازنده یک امتیاز منفی است
هنرمندانی هستید که در اواخر دهه شصت و اوائل دهه هفتاد همراه دیگر هم نسالنتان برای
موسیقی پاپ و عمومیت به ان به معنی واقعی کلمه جنگیدید .از ان سالها تاکنون موسیقی
پاپ چه روندی را پیموده است؟
سوال جالب و قشنگی است .ببینید من و امثال من در دوران نوجوانی هیچ هدفی جز هنر و پرداختن به هنر نداشتیم.
حتی دنبال شهرت نیز نبودیم و به ان فکر نمی کردیم .فقط عاشق این بودیم که بیاموزیم و تمرین کنیم .ما از پیشرفت
هنری مان لذت می بردیم و مست می شدیم و سرمست بودیم .من حتی می توانم این حرف ها را ثابت کنم .ببینید،
ما با اینکه سی سال پیش ساز زدن بلد بودیم ،اما زمانی که در جمع و محفلی از ما می خواستند فالن قطعه را اجرا
کنیم و بخوانیم خجالت می کشیدیم و حتی روی اجرا نداشتیم؛ اما عاشق این بودیم که در خلوت خودمان تمرین
کنیم ،بزنیم ،بخوانیم و پیشرفت کنیم .این شکل و رویه و رفتارها پس از مدتی به طور کلی تغییر کرد .طی سال ها و
دهه های گذشته به مرور شاهد این هستیم که هنرمندان بیش از انکه بلد باشند فقط می خواهند اجرا کنند و اصطالحا
توی چشم باشند و مشهور شوند .در این زمینه ،طی مقایسه ای می توانم بگویم که ما و نسل های پس از خودمان دقیقا
دو قطب متفاوت بوده ایم و این روند به لحاظ پیشرفت در هنر ،جز مصرف و مصرف گرایی دستاورد دیگری نداشته و
پیشرفتمحسوبنمی شود.
دنیای دیجیتال و عمومیت یافتن اینترنت و نرم افزارهای متعدد ،تا چه حد فعالیت هم نسالن
و هم دوره ای های شما را تحت تاثیر قرار داد و چه مزایا و مضراتی داشت؟
تکنولوژی همیشه مزایای خودش را دارد .به طور واضح می توان گفت تکنولوژی مانند چاقو است که اگر ان را به دست
بچه ای بدهیم این امکان وجود دارد که حادثه یا اتفاقات بدی را رقم بزند .به نظرم اگر دنیای دیجیتال به شکل فعلی
مورد توجه نبود هنرمندان واقعی و افرادی که واقعا برای هنر و موسیقی زحمت کشیده بودند و صبح شان را برای هنر
شب می کردند ،هیچ گاه کنار گذاشته نمی شدند .ارزوی ان افراد این بود که اتفاقات زیبای هنری رقم بزنند و با چنین
تفکری به تولید اثر می پرداختند .به نظرم اگر تکنولوژی و ابزار و ادوات مرتبط با ان عمومیت نمی یافت و این فضا ایجاد
نمی شد بچه های هنرمند خیلی قوی تر عمل می کردند .حال اگر کامپیوتر را از بسیاری افراد بگیرید ،واقعا نمی توانند
هیچ حرکت مثبتی در زمینه موسیقی انجام دهند و دقیقا مانند شخصی که پاهایش را بریده اند قادر به حرکت نخواهند
بود .پای چنین افرادی همان کامپیوتر و ابزار و ادوات مربوط به ان است .این است که دنیای دیجیتال صرف نظر از
انکه امکاناتی را به ما داده و سرعت تولیدات ما را باال برده ،صدمه ای به هنر و هنرمندان زده که به نظرم هیچگاه قابل
جبران نخواهد بود.
برویم به سراغ اثری که به تازگی و پس از مدت ها تولید و ارائه کرده اید .چه شد که پس از
مدت ها به سراغ ساخت و ارائه اهنگ «کرونا» رفتنید؟ با توجه به اینکه سوژه اهنگ «کرونا»
موضوع روز است ایا می توان گفت پیش از تولید این اثر سوژه بهتری را نیافته اید؟
به نظرم هنرمند فرزند زمانه خود است و نمی تواند خودش را از زمان خودش جدا کند .طی این روند هنرمند باید بر
اساس مقتضیات زمان خودش حرکت کند و در واقع محیط زندگی خود و جامعه خودش را با هنرش عطراگین نماید.
در رابطه با اهنگ «کرونا» نیز ،اینگونه نبوده که طی این سال ها سوژه هایی داغ پیدا نکرده باشم ،اتفاقا سوژه هایی را نیز
یافته بودم ،اما واقعیت این است که دل و دماغ و حوصله کار نداشتم .شاهد تولیدات بسیار اثار بی محتوا بودم و می دیدم
که اثار سطحی در عرض یک شب «هیت» می شوند و در صدر توجه قرار می گیرند .در چنین شرایطی چطور می توان
بدون حمایت ،اثار با محتوا تولید کرد؟ انهم با توجه به ذائقه و سلیقه مردم که تا حد بسیار و چشم گیری تغییر کرده
است؟ بنا به همین دالیل باید بگویم کار در چنین فضایی بسیار سخت بود .تا اینکه با بحران بیماری کرونا مواجه شدیم
و پس از سال ها به سراغ این موضوع رفتم .به هر حال همیشه دغدغه تولید اثار اجتماعی داشته ام و این دغدغه کلی و
این روحیه از دوران جوانی در من وجود داشته است .همیشه دوست داشته ام به موضوعات و مسائل اجتماعی بپردازم
و پس از شیوع بیماری کرونا نیز احساس کردم حال زمان ان رسیده که نسبت به دینی که بر گردنم است حرکتی
انجام دهم و نگاهم به این مصیبت را در قالب هنر عنوان کنم .نگاه من در شعر ،لحن خواندن ،ملودی ،تنظیم و ویدئوی
اثر کامال مشهود و مشخص است و از بابت اینکه توانسته ام پس از سال ها همت کنم و ان کاری که دوست دارم را
برای خودم انجام دهم ،خوشحالم؛ زیرا احساس می کنم صرف نظر از اینکه محیط پیرامون من چه نظری راجع به کارم
خواهد داد ،وظیفه ام را انجام داده ام و اینکه شاید باعث شده ام جامعه با شنیدن قطعه کرونا به فکر رود و به این مشکل
جهانی ،به گونه ای دیگر نگاه کند باعث خوشحالی من است.
ایا ســاخت و ارائه اهنگ و موزیک ویدئو «کرونا» اغازگــر دوره جدیدی از فعالیت های
شماست؟ و پس از این قرار است بر چه مبنا و اهدافی به فعالیت خود ادامه دهید؟
بله می خواهم فعالیت هایم را به صورت خیلی جدی ادامه دهم ،صرف نظر از اینکه ایا حمایت می شوم یا خیر ،با همان
اهداف بزرگ گذشته ،با عملکرد و ایدئولوژی جدید و نو .قصدم این است به فضا و محیط پیرامونم توجهی نداشته باشم
و باتوجه به انچه که دغدغه اصلی من بوده و هست ،به تولیدات جدیدم بپردازم .امیدوارم در کنار همکارانم اثاری موفق
چون اهنگ «کرونا» را به مخاطبان ارائه دهیم .مبنای تولیدات بعدی من نیز مشخص نیست و منتظر اتفاقی هستم که
سراغاز و سرچشمه الهام و تولیدات من باشد .یعنی باید معضل ،مشکل ،مصیبت یا موهبت و اتفاق خوبی وجود داشته
باشد و من ان را ببینیم ،تا انچه که الزمه تولید اثر است ناخوداگاه در من متولد شود و من نیز ان را با استفاده از ابزار
هنری خود در قالب اثر هنری تولید و ارائه کنم .به همین دلیل مشخص نیست کار بعدی من چه خواهد بود .خالصه
اینکه برای تولید اثر باید در لحظه نسبت به انجام ان تصمیم بگیرم؛ همانطور که پس از شیوع کرونا بسیاری خود را کنار
کشیدند و من تصمیم گرفتم در ان مقطع اثری را راجع به کرونا بخوانم و به این موضوع پرداختم.
از اهمیت موسیقی در شرایط بحرانی بگویید .اینکه یک هنرمند تا چه حد باید نسبت به
اتفاقات پیرامون خود واکنش نشان دهد و این موضوع تا چه حد برای شما اهمیت دارد؟
به نظرم یک هنرمند مهم ترین ابزار یک جامعه است .می توان گفت هنر ،ابزاری برای رساندن جامعه از طوفان به ساحلی
ارام است .لذا فکر می کنم هنرمندان در شرایط بحرانی باید وارد عمل شوند؛ هرچند کار در شرایط نامعمول و بحرانی
دشوار است ،بخصوص در بحران های اجتماعی .و اینکه مقوله تولید به خودی خود سخت و پیچیده است و در شرایط
بحرانی دشواتر ،تا انجا که هنرمندانی برای تولید و ارائه به سراغ مسائل اجتماعی می روند ،اما معموال نمی توانند از این
ماجرا موفق بیرون ایند .به هرجهت تصورم این است که هنرمندان باید در مواقع بحرانی وارد عمل شوند و خودشان را
محک بزنند ،زیرا وظیفه اصلی هنرمند نسبت به جامعه نیز ،همین است.
در این ایام کرونایی به چه فعالیت هایی مشغول هستید و ایا اثار جدیدی را در دست تولید
ندارید؟
اتفاقا در این روزهای کرونایی خیلی پررنگ تر و جدی تر از گذشته ها حرکت می کنیم و در حال کشف افراد با استعداد
(درزمینهترانه سرایی،ملودی سازی،تنظیموبخش هایدیگرتولید)برایپروژه هایبعدی مانهستیم،تامسیرپیش رو
را نه به تنهایی ،بلکه با بهره بردن از دوستان مستعد و هنرمندی که پیدا خواهیم کرد ،ادامه دهیم .این رویه برایمان به
شدت جدی است و انشاهلل به زودی اخبار خوبی در این زمینه خواهید شنید.
داور بخش موســیقی دستگاهی چهاردهمین جشنواره
ملی موســیقی جوان اعتقاد دارد این جشنواره به شرط
پیگیر بودن نوازنده های جوان می تواند تاثیر زیادی در
باال بردن انگیزه ان ها داشته باشد.
کامبیــز گنجه ای نوازنده تنبــک و عضو هیئت داوران
بخش موســیقی دستگاهی چهاردهمین جشنواره ملی
موسیقی جوان درباره مالک های بازبینی اثار به خبرنگار
هنرانالین گفت :از قبل با همفکری بچه ها ایین نامه ای
طراحی شــد که طبق همان ایین نامه عمل کردیم .او
توضیح داد :نوازنده ها زحمت بســیار زیادی کشیده اند
ولی یک ســری اشکاالت هم دارند .مث ً
ال سازهای ان ها
ازنظر صدادهی کمی مشــکل دارد .از انجا که شاید در
اینده بخواهند در این حرفه فعالیت کنند ،خوب است
معلم ها در این زمینه به ان ها کمک بیشتری کنند.
وی ادامه داد :بچه ها در ابتدای کار خوب هســتند ولی
وقتی می خواهند تکنیک بزنند تمپوی ان ها تند و کند
می شود .داوران لحاظ کرده اند که تمپو مشخص باشد و
باال و پایین نشود ،ولی بعضی از شرکت کنندگان به این
مســئله توجه نکرده اند .اشکال دیگر این بود که برخی
مترونوم گذاشــته بودند ،در حالی که چنین چیزی از
ان ها نخواسته بودیم.
ایــن نوازنده در توصیه به برگزیدگان مرحله نخســت
عنوان کــرد :توصیه می کنــم فیلم هایــی را که برای
جشنواره می فرســتند ابتدا خودشان دو سه بار ببینند
تا متوجه اشکالشــان بشــوند .در مرحله اول برخی از
شــرکت کنندگان اثارشــان را گوش نداده بودند .طبق
تجربه چند ســال داوری در این جشنواره معموالً رده
سنی الف از گروه های دیگر بهتر است.
گنجه ای در خصوص تکنیک افزود :تکنیک خوب است
ولی اول باید در ریتمی که کار می کنند مسلط شوند و
بعــد تکنیک ها را در اثر به کار ببرند .اگر از اول تا اخر
قطعه فقط تکنیک باشــد ،چه من باشم و چه هنرجو،
مغز را خســته می کند .اســتفاده زیاد از تکنیک برای
نوازنده یک امتیاز منفی است.
وی با اشــاره به گران شدن سازها و تاثیرات ان اظهار
داشــت :گران شدن ســازها باعث می شود نتوانیم ساز
خوب و باکیفیت بخریم .برای کســی که خوب ســاز
می زند دلم می ســوزد چون باید ســاز خوب در اختیار
او قرار بگیرد که جنس صدای خوب از اول در گوشش
بنشیند تا بتواند صدای خوب را تشخیص بدهد.
سازنده ها و فروشنده های ساز باید لطفی به این بچه ها
بکنند و اگر می شود به ان ها قسطی ساز بفروشند .نکته
بعدی این اســت که کیفیت ساخت سازها پایین امده
و خودمان هم این مشــکل را داریم .می روید 20ســاز
می بینید که اکثر ان ها به درد نمی خورد.
ایــن نوازنده در خصوص تاثیر جشــنواره موســیقی
جوان در پیشــرفت نوازندگان تاکید کرد :به نظرم این
جشــنواره می توانــد تاثیر زیادی در بــاال بردن انگیزه
جوانان داشته باشد ،منتها به شرط این که پیگیر باشند.
وقتی فهمیدم اســتقبال شهرستانی ها از این جشنواره
بیشتر از تهرانی هاست تعجب کردم.
برخی افراد وقتی سنشان باال می رود شرکت در جشنواره
را کسر شان می دانند و فکر می کنند وقت مناسبی برای
رشــد نیست .شما با شرکت در این جشنواره می توانید
با دیگران رقابت کنید و فرق خودتان را متوجه شــوید.
گنجه ای در پایان درباره فعالیت این روزهای خود گفت:
حدود یک ماه اســت که کالس های خودم را به صورت
حضوری برگزار می کنم و اموزش می دهم.
اعتقادم به برگزاری کالس های حضوری است .البته در
بین دوستان کسانی هســتند که کالس های خودشان
را به صــورت انالین برگزار می کننــد ولی این کار باید
حضوری انجام شود.
پاپوش سنای امریکا برای چارلی چاپلین!
HONARMAND INTERNATIONAL NEWSPAPER
شماره • 1272دوشنبه30تیرماه • 1399سال سیزدهم • 8صفـــــحه
صاحب امتیاز :شـرکت جهان سبز
مـدیر عامـــل :حسـین احـمـدی
مدیر مسوول :مهدی احمدی
زیـر نظــر شــورای ســردبیـــری
چاپ :گل اذین
سازمان اگهی ها88311361 - 88311353 :
نشانى :تهران ،خیابان مطهری ،بعد از خیابان سلیمان خاطر
خیابان اورامان ،پلاک ،43واحد2
تلفکس88813489 - 88301986 :
توزیع :نشرگستر امروز
ان هم در ســال های پرالتهاب جنگ ســرد ،نیاز به تعــدادی قربانی
داشتند و چه کســی بهتر از چارلز اسپنسر چاپلین،کمدین،کارگردان
و اهنگ ساز مشهور هالیوود؟ البد از خودتان می پرسید چاپلین را چه
به جنگ ســرد! اجــازه بدهید ماجرا را از اول برایتــان تعریف کنم تا
در جریان موبه موی ماجرای پاپوش دوختن سنای امریکا برای چارلی
چاپلین قرار بگیرید .نظام ســرمایه داری امریکا که به شــدت از نفوذ
کمونیسم در این کشور بیم داشت ،در سال های اوج گیری جنگ سرد،
یعنی اوایل دهه ۱۹۵۰میالدی ،با استفاده از غول های رسانه ای خود،
موضوع وحشــت از کمونیســم را به صورت گسترده در جامعه امریکا
تبلیغ کرد؛ تا جایی که برای مردم این کشور ،کمونیسم حکم شیطان
را یافت و مقابله با ان ،امری مقدس تلقی شد .درست در چنین زمانی
بود که ژوزف مک کارتی ،سناتور جمهوری خواه ایالت ویسکانسین که
به تازگی رئیس کمیته فرعی تحقیقات سنا شده بود ،دست به یک بازی
تبلیغاتــی بزرگ برای دامن زدن به این وحشــت عمومی زد .او مدعی
شد که کمونیست ها در تمام ارکان کشور ،از ارتش گرفته تا سینمای
امریــکا نفوذ کرده اند و این به معنای اغاز یک جنگ داخلی در ایاالت
متحده است .مک کارتی مدعی شد فهرستی از ۲۴۰کمونیست فعال
در رده های باالی کارگزاران سیاســی ،فرهنگی و اقتصادی امریکا در
اختیار دارد؛ هرچند او هیچ گاه این فهرســت را ارائه نکرد ،اما رویکرد
پوپولیســتی وی ،فضای پرتنشــی را در امریکای دهه ۱۹۵۰به وجود
اورد؛ تا جایی که رســانه های ایاالت متحــده ،هر روز به یک نفر انگ
کمونیســت بودن می زدند و با این ترفند ،او را از جامعه جدا و به سوژه
خبری تبدیل می کردند .مک کارتی در مصاحبه ای جنجالی که با شبکه
ان.بی.ســی انجام داد ،چاپلین را هم یکی از کمونیســت های مخفی
معرفی کــرد و او را دروغگویی بزرگ نامید .این مصاحبه باعث شــد
که نام هنرمند مشــهور هالیوود بر سر زبان ها بیفتد؛ اما چرا چاپلین؟
مگر او چه کار مشــکوکی انجام داده بود که می توانســت مشکوک به
ت بودن باشــد؟ بهانه هایی که مک کارتی و دوستانش برای
کمونیســ
کمونیســت بودن چاپلیــن ارائه می کردند ،از پیــش از تولد وی اغاز
می شد .ان ها معتقد بودند که پدر و مادر چاپلین ،دو روس متواری شده
س بودن ،از نظر سناتورهای سرمایه دار،
نفس رو
به انگلیس هســتند و ِ
«مک کارتیســم» چگونه در ۱۹۵۰به جان نخبگان ضد سرمایه داری
افتاد؟ بســیاری از مردم دنیا ،چارلی چاپلین را یک هنرمند فرازمانی
پس زبان طنــز کارهــای ماندگارش،
می داننــد؛ کمدینــی کــه در ِ
واقعیت های تلخ جهان روزگار خودش را مطرح می کرد؛ واقعیت هایی
که البته می توان در تمامی دوره های تاریخی ،ردی از خط و نشان ان ها
یافت .بااین حال ،تمام این ویژگی های دوست داشتنی ،نتوانستند مقابل
سیاستمداران پوپولیست امریکا را بگیرند؛ ان ها برای تقابل با شوروی،
منشور اخالق حرفه ای روزنامه هنرمند
http://honarmandonline.ir/?p=6049
سیستممدیریتکیفیت-رضایتمندیمشتری
سیستم مدیریت کیفیت
ISO 10004:2012
ISO 9001 : 2008
instagram.com/honarmandonline
telegram.me/honarmandnews
www.honarmandonline.ir
اوقات شــرعی
به وقت تهران
13:11
اذان ظهر
20:18
غروب افتاب
20:38
اذان مغرب
اذان صبح فردا
طلوع افتاب فردا
04:22
06:04
گنج سخن
امام على علیه السالم :
دل نوجوان مانند زمین اماده است
که هر بذرى در ان افشانده شود ،مى پذیرد.
نهج البالغه(صبحی صالح) ص ، 393نامه - 31تحف العقول ص70
طرح روز
صحنه
پشت
پندبزرگان
بکوش که نسبت به مردم بدبین نشوی ،زیرا
که صاحب سوءظن را جز زحمت ابدی و
کسالت روحی بهره ای نباشد.
سقراط
حافظانه
اگر ان طایر قدسی ز درم بازاید
عمر بگذشته به پیرانه سرم بازاید
دارم امید بر این اشک چو باران که دگر
برق دولت که برفت از نظرم بازاید
عدم رعایت پروتکل
های بهداشتی و تن
رنجور کادر درمان در
روزهای سخت!
می توانست به صورت بالقوه ،یک نفر را متهم به داشتن مرام اشتراکی
کند! از سوی دیگر چاپلین در سال ۱۹۴۲و در اوج جنگ جهانی دوم،
در یک ســخنرانی عمومی ،به حمایت از ایجاد جبهه دوم به وســیله
شــوروی ،علیه المان نازی پرداخته بود .البته در این زمان ،رفتار او را
یک اقدام میهن پرستانه می دانســتند ،اما ظاهرا ً ۱۰سال بعد ،معنای
این کار عوض شــده بود و ان را مصداق حمایت از کمونیســم فرض
می کردند! بهانه دیگری که چاپلین به دســت سناتورهای پوپولیست
امریکا داد ،دیدار او با یک شــاعر روس در هالیوود ،در ســال ۱۹۴۶
بود؛ مک کارتی و دوســتانش به دلیل همین دیدار ،چاپلین را متهم به
کمونیســت بودن می کردند؛ در حالی که خودشــان به ان شاعر روس
که از دست نظام کمونیســتی فرار کرده بود ،ویزای اقامت در امریکا
را داده بودنــد .توجه چاپلین به فقر و طبقه کارگر در اثارش که اتفاقاً
دلیل محبوبیت و جذابیت ان ها در ســطح جهان شــده بود نیز ،بهانه
دیگر ســناتورها محسوب می شد؛ ان ها می گفتند که چه معنا دارد در
کشور ما ،کســی دایم از فقر و مشکالت طبقه کارگر حرف بزند ،مگر
این که ریگی به کفش داشته باشد! خروج از امریکا ،برای همیشه این
اتهامات در ســال ۱۹۵۲به اوج خود رسید و چاپلین مجبور شد چند
روز بعد از اکران فیلم مشهورش« ،الیم الیت»(روشنایی های صحنه) با
بازی خودش ،کلیر بلوم ،نیگل بروس ،باستر کیتون و سیدنی چاپلین،
برای بازداشت نشدن و گریز از فضای وحشتناک کمیته تحقیقات سنا که
بی برو برگرد حکم به کمونیست بودن وی می داد ،برای همیشه از امریکا
خارج شود .هر چند شش ســال بعد ،در ،۱۹۵۸یعنی یک سال بعد از
مرگ سناتور مک کارتی ،دولت امریکا اعالم کرد که چاپلین می تواند به
این کشور بازگردد ،اما او ترجیح داد دیگر به کشوری که نمی تواند جای
امنی برای امثال وی باشد ،بازنگردد .چاپلین طی این مدت ،بارها و بارها
از تریبون های مختلف اعالم کرد که نه کمونیســت است و نه عالقه ای
به مرام اشتراکی دارد؛ اما جو حاکم بر رسانه های امریکا ،پوپولیستی تر
از ان بود که از خیر چنین سوژه جذابی بگذرد .چارلز اسپنسر چاپلین
ســرانجام در ۲۵دسامبر سال ۴(۱۹۷۷دی ،)۱۳۵۶در کرسیرسور ُوو،
شهری ییالقی در سوئیس ،دار فانی را وداع گفت و در گورستان همین
شهر به خاک سپرده شد .چاپلین هنگام مرگ ۸۸ساله بود.
پشت صحنه
نوشتن ،خواندن و پیشگویی درباره ارز و اینده اقتصاد تکراریست و یه جورایی اظهرمن الشمس شده و هرکس بنا به وسع
و موقعیت سعی می کند کاری کند که در اینده پیشرو کمتر فقیر شود! علی الظاهر از پریروز دولت سعی دارد بازار ارز و
قیمت دالر را به عنوان شاخص کنترل کند و در ظاهر هم اینکار را کرده است منتهی واقعیت چیز دیگریست؛ خارج شدن
برخی کاالها از ردیف تخصیص دولتی و نیمایی نشانه خوبی نیست هر چه هست معنی اش باال بودن ذخایر ارزی نیست
البته تاجاییکه بنده روزنامه نگار جزء می فهمم .این را هم میفهمم که بخاطر تحریم ها مشکل حواله و جابجایی پول در
سطح بین الملل داریم ولی از انجاییکه مسئولین محترم مدعی داشتن دکتری دور زدن تحریم بودند اینطور گرفتار شدن
توقع نمی رفت .با تحلیلی عوامانه از عملکرد دولت های مختلف نگران رسیدن دالر به 30هزار تومان نیستم بیشتر ترس از
دولتهای سیزدهم و چهاردهم دارم چون تقریبا هر دولت توانسته قیمت دالر را در دوره خودش چهار برابر کند و با فرض
اینکه این مدل و الگو ادامه کند در اواخر دولت چهاردهم تقریبا دالر ۱۰۰هزار تومانی را باید ببینم؛ البته اگر زنده بودیم؛
چون در خبرها خواندم ناسا اعالم کرده سوم مرداد ماه احتماال یک سیارک به زمین برخورد کنه! همین یکی رو کم داشتیم!
اخبار دیدنی
بچه محل ،نام یک مجموعه نمایشی طنز ویژه
کودکان است که فصل دوم ان به تهیه کنندگی
مسلم اقاجان زاده ،کارگردانی احمد درویشعلی
پور و نویسندگی محمد درویشعلی پور از بهار
۱۳۹۹شمسی روی انتن شبکه ۲سیما امده
اسـت /محمد محسنی فر
بندر بحرکان واقع در شهرستان هندیجان
بزرگترین بندر صیادی کشور است .منطقه
بحرکان در جنوب هندیجان از مناطق مهم
گردشگری و صید میگوی صورتی و انواع دیگر
میگوهای مرغوب منطقه خلیج فارس به شمار
می رود که در حوزه صیادی هندیجان واقع است
/علی معرف
هزاران نفر از مردم بهبهان شنبه شب در چهارراه
بانک ملی در اعتراض به تخریب اموال عمومی و
همچنین حمایت از مطالبات به حق معیشتی و
گله مندی از گرانی های اخیر تجمع کردند /مهر
برداشت هلو چند روزی است که از باغات
شهرستان خنداب اغاز شده و تا پایان تابستان
نیز ادامه خواهد داشت .میزان برداشت هلو از
هر درخت در این منطقه ۸۰تا ۱۵۰کیلوگرم
است و در زمان برداشت بیش از ۳هزار نفر در
باغات شهرستان خنداب مشغول به کار هستند
/بهنام یوسفی
تا پای جان
کادر درمانی عالوه بر تحمل غم درد کشیدن
هموطنان ،داغ همکاران و دوستانشان که در
این مدت در راه مداوای بیماران مبتال به کرونا
جان خود را از دست داده اند بر دلشان سنگینی
می کند .در مدت شیوع ویروس کرونا سه تن
از کادر درمانی بیمارستان بقیه اهلل در دفاع از
سالمت هموطنان به شهادت رسیدند
/فاطمه عالی
ماموران کالنتری ۱۳۴شهرک قدس طی
عملیاتی ۵ ،نفر از سارقان منازل ،خودرو ،تلفن
همراه و غیره را کشف و دستگیر کردند
/مریم کامیاب