روزنامه هنرمند شماره 786
روزنامه هنرمند شماره 786
محمدمهدی حیدریان رییس سازمان سینمایی
بدون مخاطب حرفه ای
هنر ارتقا پیدا نمی کند
2
یکشــنبه 2مهرماه 1396ســال دهم شــماره 786
8صفـــحه 1000تومـان ISSN 2008-0816
الدننیکنامنویسندهمجموعهشعر
«دوازده بچه ای که نداشتم» در گفتگو با «هنرمند»
حملهنشربهشعروشاعر!
3
گفتگوی «هنرمند» با «شهروز ملک ارائی»
پیشکسوت دوبالژ
هنرمندانچه را که مردم
می خواهند ارائه می دهد
5
لیال حاتمی درلیست
بــرترینبازیگرانزنقرن21
8
درفاصلهکمتراز 100روزتااغازپایتختیگردشگریتبریز2018
لزوم بهره وری همه جانبه از
توسعه صنعت توریسم
7
پاپکورن!
نگاهی به فیلم «پاپ جوان» جدیدترین اثر پائولو سورنتینو
نگاهیبهموسیقیمذهبیدرایاممحرم
4
مداحی باید با بصیرت و
معرفت همراه باشد
6
محمدمهدی حیدریان رییس سازمان سینمایی
2
یکشـــــــــنبه 2مهرماه 1396سال دهم شماره 786
www.honarmandonline.ir
فرهــــــنگوهنر
& ART
CULTURE
نگاه
اصغر مسعودی عضو کمیسیون فرهنگی مجلس
ترویج خشونت و بی اخالقی
به دنبال تمایل صداوسیما به تولیدات خارجی
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس پدیده ازدوا ج
سفیددرجامعهایرانراازجملهتاثیراتگسترش
رغبت به سریال های امریکایی در میان جوانان
دانست .مسعودی با اشاره به اینکه سریال های
امریکایی با زیرنویس های فارسی بیش از یک
دهه میان جوانان ایرانی جا باز کرده اند اما به یقین
این مسئله بر سبک زندگی و خُ لقیات ان ها تاثیر
دارد ،گفت :رسانه ها مهمترین ابزار انتقال پیام و شکل دهی به سبک زندگی افراد
به شــمار می ایند؛ به همین دلیل باید فیلم ها ،سریال ها و شبکه های مجازی را
جدی گرفت چراکه تمامی ان ها در شکل دهی سبک زندگی افراد و تقویت باورها
تاثیر مستقیمی دارند .نماینده مردم نی ریز و استهبان در مجلس شورای اسالمی
با بیان اینکه رسانه های نوین تصویری به دلیل جذابیت های بصری می توانند در
سبک زندگی افراد به ویژه نوجوانان و جوانان تاثیر مستقیم بگذارند ،افزود :زندگی
مشترک بدون ازدواج یا همان «ازدواج های سفید» که در جامعه ایران مشاهده
می شــود را باید از جمله تاثیرات سریال های امریکایی در میان جوانان دانست.
وی همچنین با بیان اینکه حتی مجموعه های تلویزیونی ایرانی نیز تحث تاثیر
سریال های غربی قرار گرفته اند چراکه بسیاری از ارتباطات تعریف شده در ان ها با
رویکردهای ایرانی -اسالمی در تناقض هستند ،افزود :مسئوالن فرهنگی و هنری
باید با برنامه ریزی منسجم به تولید سریال های جذاب همچون «شهرزاد» اقدام
کنند تا این مهم تنها بر اساس همت َفردی فیلمسازان و ان هم هرچند سال یک
بار ،اتفاق نیفتد و پی در پی شاهد تولید سریال های جذاب باشیم .عضو کمیسیون
فرهنگی مجلس در حالی که تاکید دارد دستگاه های فرهنگی همچون رسانه ملی،
وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی ،حوزه های علمیه ،دانشگاه ها و دیگر دستگاه های
مربوطه باید هم مسیر شوند تا به مرور شاهد رشد فرهنگ ایرانی و اسالمی در
میانجوانانباشیم،افزود:متاسفانهرسانهملینیزتمایلبیشتریبهدوبلهفیلم های
خارجی دارد درحالی که بسیاری از این اثار با فرهنگ ما در تضاد است و حتی رواج
خشونتوبی اخالقیمی کنند.
در پروازهای ماهان واسمان
هنرمند بخوانید
بدونمخاطبحرفه ای،هنرارتقاپیدانمی کند
مدت زمان زیادی نیست که محمدمهدی حیدریان به عنوان
رئیس سازمان سینمایی منصوب شده است و در این مدت
صحبت های بســیاری در مورد چگونگی و نحوه سازوکار
بخش های مختلف ســینما از زبان او بیان شده است .به
گزارش هنرمند به نقل از روابط عمومی سازمان سینمایی:
حیدریان معتقد اســت فیلم و فیلم ســاز یکی از راه های
فراخوانی مخاطب جدید و مخاطب حرفه ای به سینماست.
بدون مخاطب حرفه ای هنر شــما ارتقا پیــدا نمی کند.
اگر دادوستد شــما و مخاطب در جهت دور باطلی باشد،
سهل پسندی و ساده انگاری را به هم تزریق می کنید و هم
فیلم ســاز خراب می شود و هم مخاطب .او از نیاز سینما به
گروه سینمایی هنر و تجربه صحبت کرده است که شما را
به خواندن این گفتگو دعوت می کنیم.
***
در چهار سال نخســت ،دولت «تدبیر و امید» تمام
سعی اش بر این بود که به بهبود ارتباط هنرمندان و
دولتمردان بپردازد؛ شکافی که در دوران هشت ساله
ریاســت جمهوری اقای احمدی نژاد عمیق شــده
بود .بعد از بهبودی این ارتباط ،حاال دیگر ســطح
مطالبات هنرمندان باال رفتــه و انها در پی مطالبه
حقوق معوقه و البته بحق خود هستند .حاال در دوره
دوم ریاســت جمهوری اقای روحانی ،سینماگران
می خواهند خواسته هایشان جامه عمل بپوشد .در
این مسیر چه خواهید کرد؟
ممنون از شما که همواره با مطالبتان باب گفت وگو را باز کرده اید.
قبل از هر چیز معتقدم رســانه ها عضــو خانواده فرهنگ و اصال از
جنس فرهنگ و هنر هستند و اگر با توجه به قابلیت هایی که دارند
به کمک سایر بخش های فرهنگ نیایند ،هرچه برنامه و عِده و ُعده
داشته باشیم ،بدون رسانه ها به نتیجه نمی رسیم .در وهله نخست
از دست اندرکاران سینما انتظار داریم کمک کنند تا به یک برنامه
برسیم و در چارچوب همان برنامه عمل کنیم.
هدفتان این است که مسیر ســینماگران را هموار
کنید؟
بله .ما و جامعه ســینمایی با هم خانواده هستیم .پس کار اول این
است که با کمک هم به روز شویم.
وقتــی می گویید انتظار دارید ،حــدود و ثغور این
انتظارات چیست؟
سنگ بنای اول انتظار این است که جایگاه فعلی سینما در جهان
کجاســت و ما در کجا قرار داریم .ضروری اســت به کجا برسیم و
چگونه می توانیم به ان برسیم .این محورها را باید با هم جلو ببریم.
اگر انتظار سینما یا تک تک دست اندرکاران از برنامه های سینما
چیز دیگری باشــد و ما به برنامه های دیگری فکر می کنیم که
در اصول اشــتراکاتی نداشته باشــیم ،به جایی نمی رسیم .پس
همین که ســینماگران انتظار داشتند اتفاقی بیفتد ،باید ببینیم
چه نوع انتظاری داشتند و چه اتفاقی باید می افتاد که نیفتاد! و کمکی
که باید از رســانه ها بگیریم ،این اســت که این انتظارات و برنامه ها را
به هم نزدیک کنند.
به نظر شما االن سینمای ما در کجا قرار دارد؟
در مدت چهار ،پنج ماه گذشــته که بنده مستقیما در سازمان سینمایی
مســتقر شــده ام ،با کمــک و همفکری بخشــی از دســت اندرکاران و
صاحب نظران در حوزه های اجتماعی از جامعه شناسان گرفته تا حوزه های
کالن فرهنگی و دوستانی که می توانستند وقت بگذارند ،توانستیم راهبرد
کالن ســینما را تنظیم کنیم .ســینما زنجیره ای به هم پیوسته است .در
سینما الزمه تحقق و رسیدن به اهداف ،رسیدن هم زمان به چند سکوی
ابتدایی اســت که باید پــا را روی ان بگذارید تا بار مجموعه را روی یک
هدف گذاشــت و به مقصود نهایی رسید .این طور نیست که بگوییم برش
می زنیم و به هدف نهایی می رســیم .یعنی اگر ســالن سینما نداشته و
درعین حال تولید انبوه داشــته باشیم ،خروجی منطقی نخواهیم داشت.
اگر به سالن ها به عنوان یک عضو از بازار موردنیاز سینما توجه نکنیم ،اگر
هم زمان نقش کلیدی نیروی انسانی ،کیفیت تولید ،گردش مالی و ...را با
هم لحاظ نکنیم ،به رشد مطلوب و همه جانبه نخواهیم رسید.
اجازه دهید به شــکل جزئی تر وارد مسائل شویم .بهتر از
ما می دانید که االن ســینمای ایران غیر از وجهی داخلی،
وجهی بین المللی پیدا کرده است که فقط به جشنواره ها
محدود نمی شود .بحران زمانی در داخل به وجود می اید
که برخی ها سینما را متعلق به خودشان می دانند .کسانی
که زمانی برای ســینما محلی از اعراب قائل نبودند ،حاال
خودشان را صاحب سینما می دانند و می خواهند به نوعی
سلیقه شان را حاکم کنند .درواقع سینما به جایی رسیده که
بر سر مالکیتش دعواست .نمونه اش هم اراده های خارج از
سینماست .اصلی ترین مرجع اجرای قانون و مجوزدادن ها
سازمان ســینمایی است که خیلی جاها مثل حوزه هنری
عدول می کنند و خیلی از سازمان ها که به جایی پاسخ گو
نیستند .تا جایی که اطالع دارم بزرگ ترین چالش دولت
جدید و دولت قبل این است که دست این اراده ها را کوتاه
کند و مدافع مجوزهایی که می دهید ،باشد .نمی دانم چرا
در دولت گذشــته این اتفاق افتاد ولــی واقعا راهکارش
چیست؟ سال هاست فیلم های درخشانی در محاق توقیف
مانده اند .هرچند اخیرا خوشبختانه تعدادی از انها با اعمال
اصالحات رفع توقیف شده اند .اما واقعا جوابگوی سال های
ازدست رفته یک فیلم ساز چه کسی است؟ این حق الناس
چگونه استیفا می شــود؟ یا فیلمی که به نام مبارک امام
حسین(ع) مزین شــده ،هنوز نمی تواند در داخل کشور
اکران شود .واقعا چرا؟
فرمایش شما صحیح است از این بابت که حوزه فرهنگ بیشترین اسیب
را از چندگانگی ها و از عدم احســاس امنیت متحمل می شود .االن که در
حوزه تامین ســرمایه برای فعالیت ها دچار مشکل هستیم حوزه فرهنگ
همیشه دچار این مشکل بوده ،پس در این شرایط بیشتر اسیب پذیرند و
بیشتر به امنیت و اسودگی خیال نیاز دارد .عزم دولت در این دوره از طرق
مختلف صورت می گیرد که یکی از راه ها گفت وگو و تعامل با کسانی است
که صاحب تاثیر و قدرت هستند و می توانند در حوزه های فرهنگ و هنر
موثر باشند .راه رسیدن به چارچوب و قرار و مدار کاری که وظیفه قانونی
وزارت فرهنگ و ارشــاد اسالمی اســت تا راحت تر ان را ایفا کند ،همین
تعامل و گفت وگوست .شاید این امر مهم ترین وظیفه و اولویت دولت در
دوره جدید باشد .رفتارها در حوزه سینما خیلی متفاوت تر از گذشته شده
و میزان دخالت هایی که حتما از سر دلسوزی است. ...
البته در شکل خوش بینانه می توان دلسوزی را پذیرفت!
من اعتقاد دارم که همه این مســائل از سر دلسوزی است و فقط بستگی
ی هر فرد دارد .انها عنادی ندارند .مملکت ،فرهنگ و مردم
به میزان اگاه
را دوســت دارند؛ تنها با میزان اگاهی و تخصص شان به حوزه فرهنگ و
با امکانی که در اختیار دارند به مسئله ورود می کنند .هرچند که در این
اینجا می توانند برای ما مشــکل درست کنند .با این نگاه ،به نظر بهترین
رفتار این است که طبق قانون مشخص در تعامل با کارشناسان ،هنرمندان
و دست اندرکاران سینما باشیم و به جز کار کارشناسی اطالعات و اگاهی
بدهیم و با گفت وگو های سازنده مشکالت را حل کنیم.
ان وقت واقعا تصورتان این اســت که مشکالت کامال حل
می شود؟
چــاره ای جز گفت وگو نداریم .در حــوزه فرهنگ چنین مطالباتی وجود
دارد .عرض ما این اســت که این مطالبات محقق شدنی نیست مگر اینکه
به مرزهای قانون عقب نشینی کنیم.
حداقل حســنش این اســت که از افراط و تفریط پرهیز
می شود؟
بله .پشــت مرزهای قانونــی هم افزایی کرده و کمک کننــد تا ان اتفاق
بیفتد .دیگر اینکه اتکای سینماگران روزبه روز به بخش خصوصی بیشتر
می شــود .مثل همه حوزه های اقتصادی در حوزه فرهنگ هم به ســمت
سرمایه بخش خصوصی می رویم .الزمه این کار امنیت خاطر است .امنیت
خاطر هم همین اســت که عرض کردم .بخشی از وقت مان را در ابتدای
کار خواهیم گذاشــت که با تعامل مثبت و پیش برنده به ســمتی برویم
که تکلیف بخش خصوصی روشــن باشــد و بدانیم با چه کسی و در چه
محدوده ای طرف هســتیم و اگر چه کار کند بــه چه نتیجه ای می تواند
برسد .این تالش را در اولویت خواهیم داشت.
به نکته ای خوشــحال کننده در مراســم تودیع و معارفه
اقای صالحی ،وزیر جدید ،برخوردم که ایشــان به مسئله
خوبی اشاره کردند و گفتند دنیا سینمای ما را با اسکارمان
می شناســد .اینکه وزیری که در راس تصمیم گیری های
امور فرهنگی و هنری قــرار می گیرد به چنین دیدگاهی
برسد ،جای خوشحالی اســت یا کار درخشانی که گروه
«هنروتجربه» در اکران فیلم «کــوه» امیر نادری کرد یا
فیلم ساز درخشانی به نام کیانوش عیاری که بعد از گذشت
شش سال باالخره توانست از مهلکه توقیف «خانه پدری»
به سالمت عبور کند جای خوشحالی است .درعین حال این
سوال همچنان وجود دارد که چرا هنوز بعد از سی واندی
سال به ســینماگران اعتماد نمی کنید؟ یک فیلم ساز باید
چند فیلم بسازد تا عِرق ملی خود را به نمایش بگذارد؟ این
روند تا چه زمانی ادامه خواهد داشت؟ بیم این می رود که
فیلم سازان از ایران بروند و از این به بعد به جای «سینمای
ایران» ،شاهد «فیلم ساز ایرانی» باشیم و این خطری جدی
است؟ ضمن اینکه برخی از مسئوالن از پاسخ دادن طفره
می روند!
ابتدا باید مجری مناسب برنامه را انتخاب کنیم و بعد ارزیابی خواهیم
کرد .اگر برنامه با تشخیص ما درست بوده باشد که ادامه می دهیم در
غیر این صورت ،با فرد بهتری کار را ادامه خواهیم داد .موظف هستیم
کارمان را درســت انجام دهیم .خواهشــم این است بخشی از مدیران
سینما و دســت اندرکاران همه را از غالف ساده نگری و محدودانگاری
نســبت به جامعه خارج کنند .ســینما خیلی جدی تر و حرفه ای تر از
این حرف هاســت .ســینما پیچیده تر از این حرف هاســت و اگر همه
اینها باشــد سینما ارزشــمند خواهد شد .ســینمای ساده و سطحی،
سینمای غیرسینما ،ســینما فقط فیلمی روی پرده دیدن نیست .این
را رســانه ها می توانند به نمایندگی از مــردم مطالبه کنند .چون برای
مــردم امکان نمایش خارجی به دلیــل محدودیت اکران وجود ندارد.
پس مــردم وجه قیاس می خواهند .در منزل وقتــی انتخاب می کنند
خیلی انتخاب اولشــان نیســتیم و این زنگ خطر اســت .باید تالش
کنیم فیلمی بســازیم که به طور طبیعی از ســوی مردم انتخاب شود.
این را شــما باید از دست اندرکاران بخواهید .اجازه ندهید به سادگی و
ســهل انگارانه از کنار شما رد شوند .تعریف سینما را از همه بخواهید.
اقتضائات داشتن سینمای حرفه ای ،سینمایی را که در شرایط رقابتی
ازاد انتخاب مردم باشــد ،موضوع بحث قرار دهید که چه فیلمی باید
داشته باشــیم تا از طرف مردم انتخاب شود .رسانه ها می توانند کمک
کنند سینما جدی تر شود.
ساختار «هنروتجربه» را تغییر نمی دهید؟
بحث هــا و اختالف نظرهای مصداقی را که کنــار بگذاریم ،در مفهوم
کار کســی را ندیده ام که مخالف باشد .کســانی که ایراد داشتند هم
گفتند بــا هنروتجربه مخالف نیســتیم« .هنروتجربه» یکی از راه های
ارتقای سینماســت .فیلم و فیلم ساز یکی از راه های فراخوانی مخاطب
جدید و مخاطب حرفه ای به سینماســت .بدون مخاطب حرفه ای هنر
شــما ارتقا پیدا نمی کند .اگر دادوستد شما و مخاطب در راستای دور
باطلی باشــد ،سهل پسندی و ســاده انگاری را به هم تزریق می کنید و
هم فیلم ســاز خراب می شود و هم مخاطب .اینکه گفته می شود سطح
ســلیقه نازل شــده و ذائقه پایین امده ،در دادوســتد دور باطل رخ
می دهد و عکس این قضیه هم صادق اســت .بایــد مخاطب حرفه ای
داشــته باشــیم و منتقد جدی حرفه ای تا فیلم ســاز و فیلم حرفه ای
داشــته باشیم .این زنجیره به هم پیوســته است .از هنروتجربه هم این
انتظار را داریم که ســطح هنری مــا را ارتقا دهد و از تجربیاتش برای
سینمای تجاری استفاده شود.
فریده اوالدقباد نایب رییس فراکسیون مجلس
پرداختن به موضوعات دفاع مقدسی برای هنرمندان ریسک بزرگی شده است
نایب رییس فراکســیون شــاهد مجلس معتقد است به دلیل
تولید اثار کلیشه ای و شــعاری در حوزه دفاع مقدس ،کار به
جایی رســیده که هنرمندان احســاس می کنند پرداختن به
این قبیل موضوعات ریسک بزرگی اســت .فریده اوالدقباد با
اشــاره به ایام هفته دفاع مقدس بر ضرورت پرداخت هنری به
اتفاقــات این دوره از تاریخ معاصر کشــور تاکید کرد و گفت:
هنــر زبان گویــای واقعیت های جبهه و دفاع مقدس اســت
و بهترین واســطه برای انتقال ماهیت و فلســفه رخدادهای دوران جنگ
تحمیلی و رشادت های رزمندگان و مظلومیت های ایران در ان مقطع به
نسل جوان و نسل های بعدی به شمار می رود؛ بنابراین باید از هنرمندانی
کــه در این عرصه فعالیت می کنند ،حمایت کافی مادی و معنوی صورت
گیرد .نماینده مردم تهران ،ری ،شمیرانات ،اسالمشهر و پردیس در مجلس
شــورای اســامی افزود :به دنبال تولید اثار کلیشه ای و شعاری در حوزه
دفاع مقدس ،کار به جایی رســیده است که هنرمندان احساس می کنند
پرداختن به این قبیل موضوعات ریسک بزرگی است؛ زیرا ذهن مخاطب از
شعار و درشت نمایی های غیرواقعی در حوزه دفاع مقدس پُر و خسته شده
و بعید نیست که پیش فرض منفی درباره تولیدات این چنینی
داشــته باشــد .وی ادامه داد :باید با خلق اثار حرفه ای ،فاصله
ایجادشده میان مخاطب و تولیدات ارزشی را برداشت و این کار
ممکن نیست مگر به مدد حمایت مادی و معنوی از هنرمندان
و در اختیار قرار دادن امکانات به انها برای افرینش اثری فاخر و
برداشتن نگاه سلیقه ای از این حوزه .این نماینده مجلس با تاکید
بر اینکه جنگ تحمیلی قسمت مهمی از خاطره جمعی ایرانیان
است ،تصریح کرد :ما نیز به عنوان نمایندگان مردم در مجلس باید تالش
داشته باشیم در عرصه قانونگذاری یا اختصاص ردیف های بودجه ،در کنار
حمایت های سایر مسئوالن در حوزه های مختلف از جمله وزارت فرهنگ
و ارشاد اســامی ،نگاه و توجه ویژه ای به ساخت اثاری با این محوریت و
هنرمندان داشته باشیم تا انها بتوانند این مسیر را ادامه دهند .نایب رییس
فراکسیون شــاهد مجلس گفت :معتقدم تولیدات هنری حرفه ای در این
حوزه بر مخاطبان و تماشاگران اثرگذار خواهد بود و انها از رهگذر چنین
اثاری می توانند شرایط سخت و حساس جنگ تحمیلی و تبعات پس از ان
را با تمام وجود درک کند.
سامان پارسی
الدن نیکنام را از مجله هفت شــناختم ،بعدها در مجله ســینما
و ادبیات؛ شاعر ،منتقد ،نویســنده که در سالهای بسیار روزنامه
نگاری و نوشــتن همواره دغدغه ایی جدی درباره ادبیات داشته و
به قول خودش ادبیات مانند فرزند او اســت .بعد از چاپ مجموعه
پخش مجموعه
شــعر «دوازده بچه ای که نداشتم» و عدم پذیرش
ِ
توسط ناشــر ،پخش و همچنین کتابفروشی ها به دلیل فروش کم
مجموعه شــعر در حرکتی اعتراضی همراه دوســتان نویسنده و
هنرمند مجموعه شعرش را یک عصر پنجشنبه در خانه هنرمندان
به عالقمندان ادبیات عرضه کرد .با او گفتگویی در خصوص مجموعه
شعر ،مفاهیم شعرها و اتفاق هایی که افتاد داشتم.
***
مهمترین مفهوم ملموس در شعر شما تنهایی است .تنهایی در
تمام شعرهای شما جاری است .بخشی از این تنهایی فارغ از
مفهوم ماهیتی انسان ،در حالت اولیه تنهایی زنی است که در
کودکی ،جوانی و بزرگسالی هنوز از نظر درونی و بیرونی خود را
تنها احساس می کند .این تنهایی فقط نبودن پدر یا مادر نیست
بلکه احساس می کنم نوعی تنهایی عاشقانه نیز هست .مفهوم
تنهایی جاری در شعر شما از کجا می اید؟
من تک فرزند یک خانواده بسیار مسن هستم .تنهایی از ابتدا خواهر و برادرم بود.
تنهایی از ابتدا همزاد و اجبارم بود .تنهایی هر اندازه که هراسناک بود لذت بخش
هم بود .چون تبدیل به عادت من شــده بود .من از تنهایی به سمت جمع فرار
می کردم ولی در جمع تنهاتر می شدم و فرار می کردم به سمت تنهایی؛ این رفت
و برگشت از دو سالگی که به خوبی به یاد می اورم تا 47سالگی در امروز به شدت
تکرار شده و موتیف حیاتِ من است.
شما در اینجا از نوعی تنهایی حرف می زنید که حالت فیزیکی
دارد .اما بخشی از تنهایی موجود در شعر شما متاثر از مفهوم
ماهیتی انسان است .نوعی تنهایی درونی که در عین حال نیاز به
ارتباط ،نیاز به بودن کنار انسانها ،نیاز به عشق دارد اما نمی تواند
با وجو ِد تمام اینها این مفهوم را پر کند .زیرا تنهایی ماهیتی
امری غیر قابل فراموشی است که همراه
همیشگی انسان است .اینتنهاییهمرا ِه
شما همچنان در شعر جاری است.
بیشترین کسانی که من در زندگی یا حتی بیشترین
مفاهیمی که در زندگی به ان دلبســته ام یا عشــق
ورزیده ام مرا تنها گذاشــته اند .یعنی هم پدیده ها ،هم
مفاهیم و هم انسان ها.
شــما از نوعی مواجهه با مفاهیم حرف
می زنید که در مواجهــه با انها به پوچ
بودنشانرسیده اید.
بگذارید این جور مثال بزنم .حقوق بشر ،سازمان ملل،
وقتی سنم 25ســال بود فکر می کردم این نهادها و
کلمات معنای خاصی دارند ولی االن متوجه شده ام که
اینهااصالمعناییندارند.
در جایی از شعر ،شما از واژه هایی مانند
فداکاری و ایثار حرف می زنید .مسئله
این است که گاهی برخی مفاهیم در گذر
زمان معنای خود را از دســت می دهند
چون درک انسان از مفاهیم در زمان های مختلف متفاوت است.
انسان قرن 21به تمام مفاهیمی که در طول تاریخ ساخت پشت کرد .به نظر
من انسان قرن حاضر در یک حرکت جهانی که انتخاب خودش است از اخالق
و فرهنگ دور می شود.
الزم است در تعریف اخالق به توافق برسیم.
من را اخالق اینگونه می فهمم که مثال دزدی نکردن کار درستی است.
بله موافقم .اما وقتی از اخــاق حرف می زنیم .مطلوبیت امر
مقدمی اســت .اخالق تجلی امر واقعیت در امر مطلوب است.
یعنی امر مطلوب برای شکل گیری امر واقعی مقدم است .برای
همین وقتی شرایط بحران به وجود می اید مثل فقر ،بیکاری یا
گرسنگیعمالاخالقکنارگذاشتهمی شود؟
اگر فقر ،بیکاری و ...داریم شاید دلیل عمده اش این است که انسان وفادار نبود.
نه به این معنا که انسان به انسان کناری بلکه در درجه اول به خود وفادار نماند.
منظور شما از عدم وفاداری چیست؟
مثال می زنم .انسان به جایی رسید که چیزهایی که می دانست نباید تجربه کند و
برای او بد است تجربه کرد مثل سیگار....
این اتفاق غیر قابل اجتناب است زیرا نیاز انسان را به این سمت
سوقمی دهد.
همین سیگار ساده تبدیل به پر کننده تنهایی انسان شد .تبدیل به یار انسان شد
و به جای انکه به سمت انسان دیگری حرکت کند به سمت بسته سیگار حرکت
می کند .سیگار جای انسان را می گیرد و بعد سرطان را تقدیم انسان می کند این
یعنی انسان به خود وفادار نمانده است.
بله .در شعر شما نقد بر روابط وجود دارد .در شعر نوعی گفتمان از فراغ
وجود دارد که در الیه های شعر شما جاری است .واقعیت این است که
هر رابطه ایی ممکن است روزی به پایان برسد .اما چون نیاز به یکدیگر
داریم سراغ دیگری می رویم .روابط بر زندگی ما تاثیر می گذارند و گاهی
مسیرزندگیراتغییرمی دهندوگاهیتاثیریغیرقابلانکارومخرببر
جای می گذارند که باعث دوری ما از انسانها می شود.
دقیقا .اما منظور من چیزی دیگری است .بیاییم کالن تر نگاه کنیم .در شعر یک
من دارم ،یک تو .در اکثر شعرها این اتفاق افتاده...
من زنانه....
یک ِ
بله .یک توی رفته و یک توی غائب .امر غائب می تواند انسان باشد ،می تواند سیگار
باشد ،می تواند صلح باشد ،می تواند خاک باشد ،می تواند دریاچه ارومیه باشد .من
برای دریاچه ارومیه هم شعر دارم.
شعر شما متاثر از اطراف شما است؟
من نگران محو شــدن دریاچه ی نمک قم هستم ،نگران خزر هستم ،نگران
ابهای جنوب هستم ،من نگران قطب شمال و جنوب هستم ،کافی است به
اینها فکر کنم .شعر من اینگونه شکل می گیرد .من به زیست شناسی قطب
شمال از نظر علمی وارد نیســتم .خیال می کنم یخ ها رنج می کشند و اب
می شوند .بعد تکلیف پنگوئن ،خرس و سایر گونه های جانوری چه می شود
یا مثال برای اسکیموها چه اتفاقی می افتد؟ نسل انها اگر منقرض شود چه
بالیی سر ما می اید که از قطب دوریم؟
تاثیر زیست مان بر شعر ما مشهود است اما به صورت جهان
شمول ان را در شعرهای شما ندیدم؟
در سه شعری که جداگانه فرستادم هست.
از ویژگی های شعر شما روایت محور بودن است .در تمام شعرها
روایتی از یک پدر ،مادر یا یک دوست یا روایتی از تاریخ معاصر
و اتفاقات پیرامون وجود دارد .راوی بیشتر انها هم یک زن است.
روایت محور بودن و زنانگی به واسطه خاصیت کلمات در شعر
مشهود است .این را چگونه ترسیم می کنید؟
من هویت زنانه ام را خیلی دیر کشف کردم .شاید یکی از عجیب ترین اتفاقات
زندگی من این بود که تا حدود 38 ،37سالگی متوجه نبودم که زن هستم .اصال
الدن نیکنام نویسنده مجموعه شعر
«دوازده بچه ای که نداشتم» در گفتگو با «هنرمند»
حملهنشر
به شعر و شاعر!
متوجه نبودم که ادم مقابل من زن یا مرد است و همه
را به صورت واحدهای انسانی می دیدم .انسان برای
من مطرح بود .بعد از نوشتن رمان «عالئم حیاتی یک
زن» نمی دانم نوشتن چه تاثیری بر من گذاشت که
شخصیت سروناز خیلی روی من تاثیر گذاشت .خیلی
زن بود و از من خیلی دور بود .بعد از تولد سروناز من
زن شدم .خودم به وجودش اوردم اما او روی من تاثیر
گذاشت.
مادرانگی یکی از ویژگی های شعر شما است .در
بیشتر شعرها یک زن با حسی مادرانه نسبت
به اطرافش شعر را روایت می کند .این مادرانگی
در شعری که برای مادرتان ایران گفتید هم به
وضوح مشهود است.
دلیلش این است که من حدود هشت ماهگی از مادر
بیولوژیکی خودم دور ماندم و توسط عمو و زن عمویم
بزرگ شدم و همواره درگیر وصال مادر بوده ام.
در مجموعه ،شعری هست به نام «ایران» که نام مادر شما است و
انطباقی با زیست مان شما نیز دارد که بعد این انطباق را در شعر
بررسی می کنیم .انجا هم از زنی حرف می زنید که سالها زندگی
کرده ،مادر بوده ،و امروز درگیر بیماری سرطان است.
او برای من مادری نکرد.
این را بر اساس شعر شما می گویم.
ممکن است بر اساس شعر این را بگویید .اما من 7سال است که با مادر بیولوژیکی
خودم در ارتباط هســتم .عمر رابطه ما 7ســاله است .در این مدت هم گاهی
گسست هاییبوده.
پدر و مادر در شعر شما با نوعی حسرت ترسیم شده اند.
بله .به خاطر اینکه من همواره از خودم می پرســیدم چرا من برای این تجربه
انتخابشدم؟
درشعرشمانوعیخاطرهنگاریوجوددارد که ازبچگی هایشما
شروع می شود و تا روزهای..
بله .من یک شــانس بزرگ داشتم .شــانس ِ
بزرگ زندگی من عمویم بود ،که
سرپرستی مرا به عهده گرفت .او خطاط ،شاگرد ویولن ابوالحسن صبا و صاحب
موسسه تدریس موسیقی سنتی ایرانی در اصفهان و وکیل دادگستری و بسیار
امیخته با ادبیات بود .تصویری که از عمویم ،که برای من پدر بود در خاطرم مانده؛
من هویت زنانه ام را خیلی دیر کشف کردم .شاید یکی از
عجیب ترین اتفاقات زندگی من این بود که تا حدود ،37
38سالگی متوجه نبودم که زن هستم .اصال متوجه نبودم که
ادم مقابل من زن یا مرد است و همه را به صورت واحدهای
انسانی می دیدم .انسان برای من مطرح بود .بعد از نوشتن
رمان «عالئم حیاتی یک زن» نمی دانم نوشتن چه تاثیری بر
من گذاشت که شخصیت سروناز خیلی روی من تاثیر گذاشت.
خیلی زن بود و از من خیلی دور بود .بعد از تولد سروناز من زن
شدم .خودم به وجودش اوردم اما او روی من تاثیر گذاشت.
همواره در حال خطاطی شعر بود .وقتی می گویم جوهر بر شست می چکاندی؛
من در تمام کودکی یا ویولن دست پدرم دیده ام یا جوهر بر شست چکاندن.
شعرشماازبچگیشروعمی شود.ازروزهاییکهدرحالتماشای
پدرتان هستید و خطاطی می کند .از روزهایی که دوست دارید
پدر واقعی شما حضور داشته باشد و به خاطر اتفاقی کنار شما
نیست .از روزهایی که بزرگ شده اید و دختری بالغ هستید تا
روزهای مادرانگی ،همه در شعر شما جاری است.
بله .با شما موافقم.
نکته دیگر در شعر شما روزمره گی است .شما به عنوان یک زن
نقدی هم بر زنانگی دارید .از مادر بودن ناراضی نیستید ولی از
اینکه تمام یک زن در روزمرگی و کارهایی صرف می شود که
به خود واقعیش توان رســیدگی ندارد و زمانی برای لذت ها و
دغدغه هایش ندارد؛ را در شعر نقد می کنید .در شعر زنی را نقد
می کنید که هر روز مجبور به انجام کارهای روزانه است اما وقتی
برای لذت های خودش ندارد.
این را چگونه متوجه شدید؟ من از زنانی که زنانگی و مادرانگی را فقط در اشپزی،
جارو برقی ،اتو ،دستمال کشیدن ،گردگیری می بینند متعجبم .من نقدی جدی
به زن ایرانی دارم .من یکبار در زندگی به مدت کوتاهی کار تحقیقی انجام دادم.
دو شیوه زیستن را تجربه کردم تا امروز به شما جواب قاطعی بدهم .من یک دهه
اشپزی نکردم و یک دهه به شدت اشپزی کردم .برای طرح ازمایشی خودم ،تا
بفهمم زنانی که مدام از اشپزی می نالند دقیقا از چه گالیه می کنند .نمی دانیم
چی بپزیم؟ ما در ایران یک نوع زن داریم که فقط بخاطر زن بودن -البته تعداد
این زنها زیاد است .از مردان به شکلی بیمار گونه امتیاز می گیرند .اینها همه نوعی
تجارت اســت مهریه کالن ،عروسی های کالن ،و ...توهین به زن است .اشپزی
کردن و کلیه امور خانه داری 2یا 3ســاعت تمام می شود .بیش از 20ساعت
دیگر وقت دارید .خانم ایرانی این زمان طوالنی را چکار می کنید؟ کتاب مطالعه
می کنید؟ ورزش می کنید؟ در جامعه موثر هستید؟
پس شما هم موافق هستید که در شکل گیری این مفهوم زنان
مقصرند.
بسیار موافقم .این نوعی باج گیری است که زنان از مردان باج می گیرند..
شایدگروهیبگویندکهمااشپزیمی کنیموازانلذتمی بریم.
شماکهنمی توانیدبرایهمهنسخهزندگیکردنبنویسید.
من به حیات 2تا 3ساعت کار در روز و بیش از 20ساعت بطالت اعتراض دارم.
این نقدی است که می توان ان را بر انسان ایرانی وارد دانست.
بیشتر زمان زندگی انسان ایرانی در بطالت سپری می شود .شما
یک مجموعه شعر چاپ کرده اید .واقعا چند نفر این مجموعه را
خواهند خواند؟ یا بسیاری از کتابهای خوب دیگر...
من به چه دلیل در صفحه اینستاگرام که همه عکس تولد ،خاکسپاری و مهمانی
می گذارند 21یادداشت بچه گانه نوشته ام؟ من با این شیوه زیست انسان ایرانی
مشکل دارم .شیوه زیستی بطالت محض .مردهای ما هم در محیط کاری تلگرام
بازی می کنند .کار مفید ما بســیار کم اســت .راندمان کاری یک ژاپنی را با ما
مقایسهکنید؟
شاید برای ما تعریف نشده کار مفید چیست؟
بله نمی دانیم .ما کال مردم تن پروری هستیم .این تن پروری در خانمها نمی دانم
چرا بیشتر است؟ ما با یک نسلی مواجه هستیم که نمی دانم به چه دلیلی یک
جور برتری زن بر مرد قائل هستند .این برتری از کجا می اید؟ من این را بارها در
جامعه شاهد بوده ام و در شعرهایم خیلی وقت ها خواسته ام این را هدف قرار دهم
که این صرفا زن بودن امتیازی برای شما نیست .این مانند نوعی نژاد پرستی است.
این تعریفی است که از فیمینسم در جامعه ما رایج شده...
من نمی دانم کسی که تقاضای مهریه هزار و سیصد و خورده ایی می کند واقعا
در مغزش چه می گذرد؟ من به عنوان یک شاعر وظیفه دارم در شعرم وقتی این
بیماری را در جامعه می بینم انعکاس دهم .من شــاعری هستم که بحران های
اجتماعی در شعرم جریان دارد.
در شعر شما جنگ ،اتفاقات خاورمیانه و حتی اتفاقهای مهم
روزانه و رویدادهای روزمره وجود دارد .این تقابل و هارمونی در
شعر جاری است.
ببیند من وقتی می گویم مثال :من هر روز سوار تانک می شوم و می روم سبزی
خوردن می خرم .هم سبزی خریدن را به چالش می کشم زیرا مانند وسواس ذهن
زن ایرانی شده و هم سوار تانک شدن ،یعنی تو که در جغرافیای خاورمیانه زندگی
می کنی و در بیخ گوش تو زنها توسط داعش بالهای بسیاری بر سر انها می اید
چطور هر روز سبزی خوردن باید سر سفره ات باشد.
در شعر شما اسطوره ها به شکلی نمادین در الیه های مختلف
شعر به کار برده شده اند .اساطیر با احساس به زمان حال پیوند
خورده اند .استفاده شما از اسطوره ها نوعی کاربرد مفهومی در
شعر دارد .دلیل استفاده از اسطوره و ترکیب ان با زمان حال در
شعرچیست؟
ببینید فکر می کنم اسطوره ها نمادهای اغراق ،افراط ،تفریط ،قربانی شدن ،درام،
تراژدی و ..هســتند .اینها همه خوراک شاعر اســت .بزرگ نمایی ها ،کوچک
نمایی ها،تراژدی هایعمیق...
این اســتفاده در تضاد با تجربه شاعرانه نیست؟ زیرا تجربه
شاعرانه ریشه در واقعیت دارد و دور از اغراق است.
من ادمی هســتم که همه چیز را بزرگ می بینم .در واقع نوع دیگری می بینم.
بگذارید یک مثال شخصی بزنم .من دور را نمی بینم .تابلو ها را نمی بینم و هیچ
وقت هم عینک نمی زنم .می دانید چرا؟ دلم می خواهد هر چیزی را شکل دیگری
ببینم.واسطوره ها....
اسطوره هابرایشمانوعیاستعارههستند.
دقیقا .استعاره های اغراق شده ی اماده ایی هستند که من همچنان که دور را
نمی بینم انها را خوب ببینم یــا به زعم خودم ببینم و با دخل و تصرفی از ان
در شــعر استفاده کنم .در حقیقت اسباب بازی های دلنشین من هستند .زیرا
اسطوره ها مرا ارام کرده و در اکثر مواقع پدر ،مادر ،خواهر و برادر من بوده اند.
در خصوص حرکت اعتراضی که برای عرضه کتاب شعرتان در
خانه هنرمندان انجام دادید هم دوست دارم حرف بزنیم.
ببینید ماجرا بسیار غم انگیز است .حتی خود ماجرای اینکه مسئولین پخش شعر
نمی پذیرند برای پخش ،و کتابفروشی ها نیز می گویند انبار های ما پر از شعرهای
نخریده ،حکایت از یک بحران جدی دارد که ما مولف های زیادی داریم اما منتقد
به اندازه کافی نداریم .ما کسی را نداریم که وقت بگذارد روی مولفین حاضر سره
را از ناسره تشخیص دهد و به مخاطب معرفی کند و ذائقه سازی کند .بحران
اصلی اینجا است .بحران این است که کتابفروشی بینوا چرا نباید شعر را بپذیرد.
ِ
«مرگ
فکر می کنم مشــکل بزرگ امروز ما در واژه ایی به نام
مخاطب» خالصه می شود .در زمانه ایی که ما در مواجهه با سیر
اطالعات و انتخاب های بسیار هستیم .کتاب های شعر بسیار
تولید می شود ،رمان ها ،خبرهای بسیار در سایت های مختلف
وکانال های تلگرامی؛ مخاطب برای انتخاب دچار سردرگمی و
گیجیمی شود.
برای اینکه منتقد نداریم .ما احتیاج به منتقدین بیشتری مثل سیروس شمیسا
داریم .کسانی که وقت بگذارند ،تعارف نپذیرند و کار کارشناسی انجام دهند.
مثلهوشگگلشیری.
دقیقا .باج به کسی ندهند .در باند و محفل کسی وارد نشوند .ادبیات ما امروز از
محفل گرایی اسیب می بیند .از جایزه های متعدد که معلوم نیست کارکردشان
چیست؟ من یادداشتی در کرگدن نوشتم که این جایزه ها چه کارکردی دارند؟
وقتی منتقد نداریم که مولفه های یک اثر را بررسی کند .اینکه برچسب بزنیم
برنده جایزه فالن چه کارکردی دارد؟ ما ذائقه سازی نمی کنیم .مخاطب سنجی
نمی کنیم .وقتــی اینکار را انجام نمی دهیم .من مجبور می شــوم کتابم را در
فضای ازاد ببرم و بگویم من شعر نوشته ام .مثل زنانی که محصوالت خانگی را
می فروشند من هم کتاب شعرم را فروختم .اتفاقی که افتاد بسیار تجربه خوبی
بود .من اصوال از تجربه گرایی استقبال می کنم و فکر می کنم امر تجربی می تواند
بسیار جذاب باشد زیرا می تواند به مولف دیدگاه تازه ایی درباره جامعه ایی که در
ان زندگی می کند ،بدهد .من وقتی شعرم را در خانه هنرمندان خواندم .یک خانم
کهنسال مشهدی دستم را گرفت و گفت خانم چقدر شعر شما خوب است .این
خانم را اگر در خیابان می دیدم هیچ گاه او را مخاطب شعر در نظر نمی گرفتم .از
من خواست کتاب شعرم را با تخفیف به او بدهم.
وقتی بحث خرید کتاب مطرح می شــود من نقدی بر طبقه
کارگر ندارم زیرا مشکالت مالی بسیار دارد؛ اما طبقه متوسط
به اندازه ای درامد دارند که مثال ماهی 20هزار تومان برای کتاب
هزینه کنند .خیلی ها حاضرند برای یک کفش 200هزار تومان
هزینه کنند اما به کتاب که می رســند دستشان به جیبشان
نمی رود.
کتاب شعر من که قیمتی ندارد ،اما اتفاق دیروز برای من شناخت خانمی است
که از مشهد امده و مخاطب شعر بود .این یعنی شعر زنده است اگر منتقدان ما
فارغ از نگاه دوستانه ،محفلی و ...نقد کنند .بی شک ما از این گردنه حیران شعر
رد خواهیم شد.
3
یکشـــــــــنبه 2مهرماه 1396سال دهم شماره 786
www.honarmandonline.ir
کتاب و ادبیات
دفتر شعر
& BOOKS
LITERATURE
کاروانکربال
شیعیان دیگر هوای نینوا دارد حسین
روی دل با کاروان کربال دارد حسین
جدش به اشکی شست دست
از حریم کعبۀ ّ
مروه پشت سر نهاد ا ّما صفا دارد حسین
می برد در کربال هفتاد و دو ذبح عظیم
بیش از اینها حرمت کوی منا دارد حسین
شهریار
پیش رو راه دیار نیستی کافیش نیست
اشک و اه عالمی هم در قفا دارد حسین
بس که محمل ها رود منزل به منزل با شتاب
کس نمی داند عروسی یا عزا دارد حسین
رخت و دیباج حرم چون گل به تاراجش برند
تا به جائی که کفن از بوریا دارد حسین
سر غیب
بردن اهل حرم دستور بود و ّ
ورنه این بی حرمتی ها کی روا دارد حسین
سروران ،پروانگان شمع رخسارش ولی
چون سحر روشن که سر از تن جدا دارد حسین
سر به قاچ زین نهاده راه پیمای عراق
می نماید خود که عهدی با خدا دارد حسین
او وفای عهد را با سر کند سودا ولی
خون به دل از کوفیان بی وفا دارد حسین
دشمنانش بی امان و دوستانش بی وفا
با کدامین سرکند ،مشکل دو تا دارد حسین
سیرت ال علی با سرنوشت کربالست
هر زمان از ما یکی صورت نما دارد حسین
اب خود با دشمنان تشنه قسمت می کند
ع ّزت و ازادگی بین تا کجا دارد حسین
دشمنش هم اب می بندد به روی اهل بیت
داوری بین با چه قومی بی حیا دارد حسین
بعد از اینش صحنه ها و پرده ها اشک است و خون
دل تماشا کن چه رنگین سینما دارد حسین
ساز عشق است و به دل هر زخم پیکان زخمه ای
گوش کن عالم پر از شور و نوا دارد حسین
دست اخر کز همه بیگانه شد دیدم هنوز
با دم خنجر نگاهی اشنا دارد حسین
شمر گوید گوش کردم تا چه خواهد از خدا
جای نفرین هم به لب دیدم دعا دارد حسین
اشک خونین گو بیا بنشین به چشم «شهریار»
کاندرین گوشه عزائی بی ریا دارد حسین
گذرسعدی
معلم خوش اخالق و بد اخالق
در ســرزمین مغــرب (شــمال افریقا) در
مکتبخانه ای ،معلمی در دیدم بسیار خشن و
ترشروی و تلخ گفتار و خسیس بود ،زندگی
مســلمانان با دیدار او تباه می گشت ،قرائن
قرانش ،دل مردم را ســیاه می کرد .گروهی
از پســر و دختر ،به عنوان شــاگرد گرفتار
جفای او بودند ،نه جرات خنده داشــتند و
نه می توانستند بگویند ،گاهی سیلی بصورت
زیبای یکی می زد ،و زمانی از ســاق بلورین
دیگری ویشکن می گرفت.
خالصه اینکه :سرانجام ناشایســتگی ان معلم را اشکار نمودند و او را با
کتک از مکتبخانه بیرون کردند و معلم شایســته ای را به جای او نصب
نمودند .معلم جدید مردی خوش اخالق ،نیک ســیرت ،بردبار و خوش
برخورد بود ،جز هنگام ضرورت سخن نمی گفت ،با زبانش به کسی نیش
نمی زد و چوبی بر سر شاگرد بلند نمی کرد .ولی هیبت معلم از دل کودکان
برفت و دیگر از معلم ترس نداشتند ،و به اعتماد اینکه معلم جدید ،انها را
بازخواست نمی کند و کتک نمی زند ،درس نمی خواندند و به بازی گوشی
پرداخته و تخته مشق خود را بر سر و کله هم می زدند و می شکستند ،و
مکتبخانه را به هرج و مرج می کشاندند.
ولی هیبت استاد و معلم چو بود بی ازار
خرسک بازند کودکان در بازار
دو هفته بعد از این ،به مکتبخانه عبور کردم ،دیدم معلم دوم را بر کنار کرده اند
و همان معلم اول را بار دیگر اورده اند ،براستی ناراحت شدم و تعجب کردم (وال
حول وال قوه اال باهلل) را بر زبان جاری ساختم ،که چرا بار دیگر ابلیس را معلم
فرشتگان کرده اند؟ پیرمردی ظریف و جهان دیده ای به من گفت:
پادشاهی پسر به مکتب داد
لوح سیمینش بر کنار نهاد
بر سر لوح او نبشته به زر
جور استاد به ز مهر پدر
4
یکشـــــــــنبه 2مهرماه 1396سال دهم شماره 786
www.honarmandonline.ir
سینمـــــا
پاپکورن!
نگاهی به فیلم «پاپ جوان» جدیدترین اثر پائولو سورنتینو
CINEMA
اخبار
«درباره الی» اصغر فرهادی در ترکیه اکران می شود
هشــت سال پس از تولید فیلم «درباره الی» ساخته اصغر فرهادی این
فیلم برای نخستین بار در ترکیه اکران می شود.
این هفته ۶فیلم جدید در ســینماهای ترکیــه روی پرده های نقره ای
می روند که «درباره الی» ساخته اصغر فرهادی یکی از انهاست« .درباره
الی» نوشــته و کارگردانی اصغر فرهادی برنــده جایزه خرس نقره ای
بهترین کارگردانی جشــنواره بین المللی فیلم برلین در ســال ،۲۰۰۹
داســتان ناپدید شدن مرموز یک پرســتار بچه را در سفری به شمال
ایران روایت می کند« .کینگزمن :چرخه طالیی» ســاخته متیو وون که
ادامه ای بر قســمت نخست این فیلم است با بازی تارون اگرتون ،پدرو
پاســکال ،چنینگ تیتوم ،جولین مور و کالین فرت از سینمای بریتانیا،
«اتاق فرار» نوشــته و کارگردانی پیتر دوکس با بازی اسکت اولریش و
شان یانگ از سینمای روســیه« ،رد پا» ساخته اگنیسکا هالد و کیسیا
ادمیک از سینمای لهســتان« ،زمین» ساخته کمیل اقاچیک اوغلو از
سینمای ترکیه با بازی سرکان ارکان و ایلغاز کوکاتروک« ،محمد کچل
از اتچا» ســاخته هاکان شاهین با بازی گوخان کیسر و جمال هونال از
ســینمای ترکیه دیگر فیلم هایی هستند که این هفته در ترکیه راهی
سینماها می شوند .فیلم «درباره الی» سال ۲۰۱۵در امریکا به نمایش
در امد و در فهرســت ۱۰فیلم برتر ســال ۲۰۱۵میالدی توسط جک
کویل منتقد سینمایی خبرگزاری اسوشیتدپرس قرار گرفت.
رقابت فیلم «پرسه در حوالی من» در جشنواره یونانی
فیلم ســینمایی «پرسه در حوالی من» به کارگردانی غزاله سلطانی در
ادامه حضورهای بین المللی خود این بار در بخش مســابقه جشــنواره
« »bridges international film festivalکه در کشــور یونان
برگزار می شــود به نمایش در خواهد امد .این جشــنواره که هشتمین
دوره برگــزاری خــود را ســپری می کند ۱۲الــی ۱۸اکتبر ( ۲۰الی
۲۶مهرماه) در کشــور یونان برگزار خواهد شــد .در این فیلم مهراوه
شــریفی نیا ،بهناز جعفری به ایفای نقش می پردازند .فیلم ســینمایی
«پرســه در حوالی من» درباره دنیای زنی اســت که در اســتانه سی
سالگی در دل تهران امروز به دنبال رویای خود می رود.
«ناسور» وارد شبکه نمایش خانگی شد
فیلم سینمایی «ناسور» ساخته کیانوش دالوند توسط شرکت تصویرگستر
پاسارگاد وارد شبکه نمایش خانگی شد« .ناسور» روایتی است از حماسه
عاشــورا که وقایع این حادثــه عظیم را به تصویر می کشــد و به عبارت
دیگر «ناســور» راوی جراحتی است که از شهادت مظلومانه امام حسین
(ع) و یارانش در دل همه ازادی خواهان جهان ایجاد شــده اســت .فیلم
سینمایی «ناسور» به کارگردانی کیانوش دالوند و تهیه کنندگی مشترک
محمدحسین قاسمی و داریوش دالوند تهیه و تولید شده است.
انیمیشن «ما» در فهرست برندگان
یک جایزه فیلم کوتاه امریکا
انیمیشــن «ما» به کارگردانی فاطمه فدایی دارســتانی به عنوان یکی از
برندگان بخش «مریت» جشــنواره «رقابت بهترین فیلم های کوتاه» که
در کالیفرنیا برگزار می شود ،انتخاب شــد .فاطمه فدایی دارستانی عالوه
بر کارگردانی و فیلمنامه نویســی این انیمیشن ،طراح استوری برد ،طراح
کاراکتر و فضا ،تدوینگر و تهیه کننده این فیلم نیز بوده اســت .این فیلم
انیمیشن ۳دقیقه ای که تولید ۱۳۹۴است ،تاکنون در چند جشنواره ملی
و خارجی موفقیت هایی را کسب کرده است .داستان فیلم درباره دو خواهر
اســت که زیر اوار گیر افتاده اند و منتظرند پدرشان برای نجات انها بیاید.
از فیلم های پیشین این کارگردان می توان به انیمیشن «بازی» اشاره کرد.
ن فیلم های کوتاه» امکان رقابتی جهانی برای فیلمسازانی از
«رقابت بهتری
سراســر جهان را فراهم می کند .امسال ششمین سال برگزاری این رقابت
اســت که برای فیل م داستانی ،فیلم مستند ،اثار تجربی ،برنامه تلویزیونی،
انیمیشن ،برنامه های اموزشــی ،تریلر و موزیک ویدیو در نظرگرفته شده
است .این رقابت فیلم های ۵۷دقیقه یا کمتر را در برمی گیرد.
حضور ۲فیلم کوتا ِه مطرح ایرانی در جشنواره شیکاگو
جشنواره بین المللی فیلم شیکاگو در پنجاه و سومین دوره خود در بین ۶۱
فیلم کوتاه راه یافته به بخش مسابقه این دوره فیلم های کوتاه «حیوان» به
کارگردانــی بهمن و بهرام ارک و «روتوش» به کارگردانی کاوه مظاهری را
نیز به نمایندگی از ایران به رقابت خواهد گذاشــت .جایزه هوگوی طالیی
به عنوان جایزه بزرگ این جشــنواره در بخش مسابقه فیلم کوتاه یکی از
جوایز مورد تایید اکادمی اسکار برای معرفی اثار برتر جهان جهت حضور
در رقابت نهایی اسکار نیز به شمار می رود .پنجاه و سومین دوره جشنواره
بین المللی شیکاگو ۱۲تا ۲۶اکتبر در امریکا برگزار خواهد شد.
«فلت لند» بهترین ویدیو ارت جشنواره فیلم های اروپایی شد
ویدیــو ارت «فلت لنــد» پس از حضور در جشــنوار ه بین المللی فیلم
سوییس ،فســتیوال ویدیودنس پالما و جشنواره «گوشه ای در جهان»
و رویداد بینافرهنگی «کاریبی نایت» ،موفق به کســب جایزه بهترین
ویدیو ارت از دومین دوره «جشنواره فیلم های اروپایی :جریان اصلی و
زیر زمینی» روسیه شد.
علی ناصری
THE YOUNG POPE
کارگردان :پائولو سورنتینو؛ طراح و سرپرست نویسندگان :پائولو سورنتینو؛ مدیر فیلمبرداری :لوکا بیگاتزی؛
تدوین :کریستیانو تراوالیولی؛ موسیقی :تیموتی مکینز ،باب دیلن ،جیمی هندریکس؛ بازیگران :جود ال ،لنی
بالردو ،خاویر کامارا ،دایان کیتون ،جیمز کرامول ،لودوین سانیه (استر) و ...محصول :ایتالیا ،اسپانیا و فرانسه؛
یک فصل ،ده قسمت 45تا شصت دقیقه؛ ژانر :درام .خالصه داستان :داستان لنی بالردو ،کشیش امریکایی (با
بازی جود ال) را روایت می کند که در جوانی به عنوان پاپ انتخاب می شود .او اولین پاپ امریکایی تبار کاتولیک
محسوب می شود .در ده قسمت اول این سریال ،پاپ جوان تا حدودی خالف معمول می نماید .در ۴۷سالگی
سیگار می کشد و قهوه می نوشد اما در جایگاه پاپ بسیار متعصب و محافظه کار است .لنی بالردوی امریکایی
در کمال تعجب دیگر اسقف های واتیکان به عنوان پاپ جدید انتخاب می شود .او خود را پاپ پویوس سیزدهم
می نامد و از حضور در مجامع عمومی طفره می رود .انتخاب این پاپ حسادت دیگر اسقف ها را موجب می شود
و تصمیم به براندازی پاپ جدید می گیرند.
«پاپ جوان» عنوان جدیدترین اثر پائولو سورنتینو کارگردان برنده جایزه
اسکار در مقام نویســنده و کارگردان است« .پاپ جوان» یکی از بهترین
سریال های چند سال اخیر است و اثری است که به سورنتینو کمک کرده تا
در تکامل زبان سینمایی اش پیشروی چشمگیری داشته باشد .جود ال نیز
در مقام بازیگر که نقش اصلی این سریال را بازی می کند و در قامت یک پاپ
ظاهر شده ،به قدری در نقش خود فرو رفته که تاثیر این اتفاق را در بازی های
جدیدش در فیلم های سینمایی می توان به وضوح دید .در هر صورت «پاپ
جوان» هم برای ســورنتینو و هم برای جود ال اتفاق خوشایندی بوده و از
طرفی دایان کیتون بازیگر محبوب ،توانمند و مطرح سینما نیز در این اثر
تلویزیونی توانسته توانایی های خود را بار دیگر به رخ بکشد.
«پاپ جوان» در نگاه اول اثری مذهبی با درونمایه ای عرفانی و گاه فلسفی
با نگاهی به دنیای روانشناسی است که البته کام ً
ال درست است اما عالوه
بر مذهب ،فیلمنامه نویس و کارگردان نگاهی به سیاست و از طرفی روابط
اجتماعی نیز داشته که «پاپ جوان» را از منظر مضمونی به اثری تبدیل کرده
که گستردگی فراوانی دارد.
یکی از نکاتی که باعث می شود مخاطب تصور کند که «پاپ جوان» اثری
متفاوت (حداقل در ظاهر) اســت ،جوان بودن پاپ است که البته موضوع
اصلی سریال همانطور که از نامش می توان فهمید همین مساله است .لنی
(جود ال) پاپ جوانی که در این سریال وجود دارد این اجازه را به فیلمنامه
نویس می دهد که گستاخی ،جسارت ،غرور ،تفاوت ،شک و انقالبی بودن را
در شخصیتی قرار دهد که رهبر کاتولیک های جهان است و تا امروز همه
مردم جهان به شکل دیگری این شخصیت را شناخته اند .لنی همانطور که
فیلمساز می خواهد متفاوت عمل می کند و همه خصوصیاتی که شاید
در یک پاپ کمتر دیده می شود را دارد اما همین شخصیت متفاوت به
اندازه یک پاپ کهنســال محبوب ،جذاب و قابل اعتماد است .فیلمساز
قصد دارد که پاپ همانند یک هنرمند عمل کند ،لنی در سکانسی نشان
می دهد که از هنرمندانی چون سلینجر و کوبریک برای حضور در بین
مردم تبعیت می کند ،او قصد دارد نشان دهد که دیده نشدن تاثیرگذارتر
اســت و این تئوری خود را تا پایان فصل اول سریال نیز حفظ می کند
و در سکانس پایانی سریال است که چهره خود را درست زمانی که به
محبوبیت باالیی رسیده نمایان می کند.
پاپ با ناملموس بودن برای مردم در ظاهر و از بیرون از واتیکان شــمایلی
خداگونه به خود می گیرد ،او می داند که به انســان یا پاپی تاثیرگذارتر از
همه پاپ ها تبدیل شده و هر چند که مشاوران او اصرار می کنند که دست
از کارش بردارد به عقیده خود پافشاری می کند و نتیجه این پافشاری ها را
مخاطب در برخی صحنه ها به خوبی می بیند و یکی از این صحنه ها زمانی
است که پاپ با وزیر کشور صحبت می کند و اظهار می دارد که می تواند با
یک سخنرانی او را از کارش برکنار کند .پاپ در این سکانس با این اتفاق اشاره
به وجود خدا می کند و این را به مخاطب خود می رساند که پاپ به قدرتی
نزدیک به خدا رسیده است .از طرفی لنی به عنوان یک پاپ قدرت مدیریت
و قاطعیت باالیی دارد ،او از مواضع خود کنار نمی اید و با عقایدی که دارد
کارهای خود را پیش می برد و از عواقب کارش نمی ترسد ،پاپ تصمیمات
خاصی می گیرد ،مث ً
ال وقتی هدیه ای که به او داده می شود یک کانگورو است
از افرادش می خواهد که کانگورو را در محوطه اقامتگاهش رها کنند و یا پاپ
در بسیاری از صحنه ها با لباس گرمکن ورزشی دیده می شود و در سکانسی
با همین لباس به شهر می رود .پاپ که قرار است نماینده خدا برای پیروان
خویش باشد ،خودش به دنبال خدا می گردد ،لنی به عنوان یک پاپ در
اعترافاتش به مسائلی جزئی به عنوان گناه اشاره می کند ،او جمله های
تاثیرگذار و در برخی مواقع فاخری به زبان می اورد که بسیار تاثیرگذار
است ،یکی از اســتفاده های درستی که فیلمنامه نویس از دیالوگ های
فاخر برای فضاسازی بهره برده را در این سریال می توان دید و همه این
ویژگی های پاپ به فیلمساز کمک کرده تا چیزی را در اثرش نشان دهد
که در مدیوم سینما و تلویزیون نمی گنجد و این چیز که یک مضمون
عرفانی به حساب می اید ،معجزه است.
در بسیاری از فیلم ها و سریال ها می توان دید که فیلمساز از معجزه استفاده
می کند اما معجزه در بسیاری از موارد فقط برای تغییر مسیر داستان زمانی
که فیلمساز از منطق عاجز می ماند یا برای القای حس عارفانه ای مبتذل به
مخاطب است که در هیچ یک نیز خوب عمل نمی کند چرا که همانطور که
اشاره شد معجزه مضمونی است که در مدیوم تلویزیون یا سینما نمی گنجد
اما سورنتینو در این ســریال به خوبی نشان داده که می توان تا حدی هر
مضمونی را با فضاسازی مناسب در فیلم یا مدیوم بهتری چون سریال های
تلویزیونی گنجاند .پاپ که به شخصیتی جذاب و متفاوت با نقایصی اندک
تبدیل شــده می تواند معجزه کند و این معجزه ها به گونه ای نیســت که
مخاطب را از اثر منزجر کند اما نباید این را هم فراموش کرد که گاه به کلیت
سریال لطمه وارد کرده و خیال مخاطب را از رخ دادن اتفاقی خالف تفکر و
پیش بینی های پاپ راحت می کند اما با وجود اینکه فیلمنامه نویس دستور
به رخ دادن اتفاقات مورد نظر خود می دهد به هیچ وجه دست فیلمنامه نویس
در رخ دادن اتفاقات انقدر ملموس ،مشخص و به قولی رو نیست.
پائولو ســورنتینو در مقام کارگردان و لوکا بیگازی به عنوان تصویربردار از
نماهایی استفاده کرده اند که نظم خوبی به کلیت سریال بخشیده است و
مشــخص است که کارگردان به همراه فیلمبردارش به قاعده ای در جهان
اثر پایبند است که دوربین هیچگاه از ان قاعده خارج نمی شود .فیلمبردار با
ثبت صحنه هایی درخشان که بعضاً با حرکت های خوب دوربین همراه است
ظاهر اثر را فاخرتر کرده و از طرفی دکوپاژی که کارگردان به ان پایبند است
به گونه ای است که همه چیز را در ساختار اجرایی «پاپ جوان» دارای نظم
کرده است و به نوعی فیلمساز برای ساخت اثرش قاعده ای تعریف کرده که
هیچگاه از ان خارج نمی شود ،به همین دلیل «پاپ جوان» سریالی است که
اگر مخاطبش با ساختاری که دارد نتواند ارتباط برقرار کند به مرور پس از
گذشت چند قسمت حداقل به ان عادت می کند و می تواند «پاپ جوان»
را به عنوان اثری متفاوت با فضایی متفاوت که قرار است مضامین بزرگی را
دنبال کند بپذیرد .سورنتینو به خوبی می داند که برای ارائه مضامین عمیق
و بزرگ باید هنرمندانه عمل کرد نه سخنورانه ولی این اگاهی سورنتینو
باعث نشده که اثرش هیچگاه به ورطه ای وارد نشود که فقط در حال ارائه
تئوری های فلسفی ،سیاســی ،عرفانی و دینی است و یکی از ضعف های
«پاپ جوان» که ناشی از ازمون و خطاهایی است که کارگردان در انتخاب
و ارائه مضامین دارد درگیر مســائل جزئی و مبتذل است که اثر را گاه به
سطحی ترین حد ممکن می رساند و این اتفاق به هیچ وجه برای این سریال
نمی تواندخوبباشد.
«پاپ جوان» نگاهی به سیاست نیز دارد اما نگاهش به این مساله بیشتر به
رابطه دین و سیاست بر می گردد .سورنتینو به عنوان نویسنده و کارگردان
در این اثر ســعی دارد گاه قدرت مذهب و به خصوص کلیسا را در
برابر سیاست به رخ بکشد و گاه مذهب را سیاسی نشان می دهد
و نگاه دوسویه صاحب اثر باعث شده که هر مخاطبی بتواند
با «پاپ جوان» ارتباط برقرار کند .قدرت مذهب در برابر
حکومت را در گفتگوی پاپ و وزیر کشور می توان دید
و از طرفــی هدایایی که حاکمان مختلف برای پاپ
می فرســتند نشــانی از باج دهی قدرت به بزرگان
دین است اما از طرفی ویلو به عنوان مشاور پاپ در
بسیاری موارد دین را در اختیار سیاست یا امیخته
با سیاست نشان می دهد .او بسیار تاکید دارد که
پاپ را با سیاســت خود در رای گیری انتخاب
کرده و این مساله انتخاب پاپ توسط خدا را به
چالش می کشد .شخصیت پردازی بسیار خوب
در فیلمنامه یکی از نقاط قوت مجموعه «پاپ
جوان» است .شخصیت اصلی این فیلم که
پاپ است با ظرافت پرداخته شده و جلوه ای
معصومانه در عین خطاهای کوچکی که
دارد به پاپ بخشــیده شده است .لنی در
یتیم خانه یک کلیسا توسط راهبه ای به
نام ماری بزرگ شده چرا که پدر و مادرش
او را در دوران نــوزادی رها کرده اند ،لنی
بدون انتخاب به کلیسا رفته و طبیعی است
که چنین شــخصیتی دچار تناقض های
بسیاری باشد ،او با وجود اینکه بزرگترین
مقام مذهبی ممکن را دارد از لحاظ عقاید
دینی و مذهبی شخصیت چندان قاطعی
ندارد ،پاپ همچنان به دنبال خدا می گردد
و حتی برای پیدا کردن خدا از فاحشه ای که شب در
شهر دیده سوال می پرسد و خواهش می کند که از خدا
نشانه ای به او بدهد ،پاپ در این سریال همانطور که به شدت
خاص و متفاوت از عموم مردم است به مردم و مخاطبان این سریال
نزدیک است و حتی برخی مواقع به وجود خدا شک می کند اما در نهایت
حرف های فیلمساز را به زبان می اورد و اعتقاد خود مبنی بر اینکه مهم ترین
نشانه اعتقاد به خدا ،ترس از اوست را هم در عمل نشان می دهد و هم به زبان
می اورد اما همین شخصیت که در این مساله قاطع است ،در سکانس پایانی
فیلم با یک سخنرانی تا حدی حرف هایش را پس می گیرد و با جمالتی فاخر
و زیبا ذهن مخاطبی که در شاید تئوری او را پذیرفته به چالش می کشد.
همانطور که در دنیای اثر مشخص است که سخنرانی های این پاپ جوان
با ســخنرانی های دیگر پاپ ها به دلیل شخصیت و عملکردش متفاوت و
تاثیرگذارتر است در دنیای بیرونی و واقعی نیز سخنرانی های لنی تاثیرگذار
می شوند چرا که شخصیت پردازی دقیق روی این کاراکتر صورت گرفته
و جود ال به خوبی توانسته همه انچه که نویسنده و کارگردان از او برای
خلق این شخصیت می خواهند را براورده کند .دیگر شخصیت ها نیز به
خوبی پرداخته شــده اند و فضاسازی نیز با توجه به مواردی که به انها
اشــاره شد یکی از مهم ترین نقاط قوت این مجموعه است .نویسنده با
وجود اینکه روی موضوع خود جدیت دارد در بسیاری از مواقع فضاهای
کمیک بســیاری نیز به فیلمنامه اش بخشیده که کارگردان که همان
نویسنده است نیز از ان استقبال کرده و این موقعیت های کمیک را در
اثرش به شدت نمایان کرده است.
ســورنتینو در این اثر تلویزیونی نیز همانند سایر اثارش در سینما نگاهی
جدی به فرهنگ شکل گرفته از مذهب در کشورش را به تصویر کشیده
و از طرفی این بار این نگاه را با دســت گذاشــتن روی سوژه ای پر حاشیه
و گسترده تر با انتخاب یک پاپ امریکایی جهانی تر کرده و از این طریق با
وجود مضامین بسیاری که در ذهن دارد مدیوم تلویزیون را به خوبی انتخاب
کرده چرا که ارائه این مضامین تنها توسط قصه ای طوالنی با شخصیت هایی
دارای شناسنامه امکان پذیر است .مجموعه تلویزیونی «پاپ جوان» فارغ از
حرف هایی که دارد اثری درخشان در کارگردانی و فیلمنامه
اســت که نقص های چندانی به ان وارد نیست و
از طرفی بازی بازیگــران این اثر نیز به جرات
می تواند یکی از درخشــان ترین بازی های
ان هــا در کارنامه شــان باشــد« .پاپ
جوان» این نکته را یاداور می شود که
مطمئناً یکی از دالیل ملموس بودن
مسیحیت برای جهانیان تبلیغات و از
طرفی انتقاداتی است که هنرمندان
معتقدش به سیستم مدیریتی ان
دارند و نبایــد از کنار این نکته به
راحتی گذشــت که «پاپ جوان»
شاید در عمق مسائل خود ارتباط
چندانی با مسیحیت امروزی ندارد اما
ان را به چالش نمی کشاند و به طور کل
برای این کار سعی چندانی نیز نمی کند.
5
گفتگوی «هنرمند» با «شهروز ملک ارائی» پیشکسوت دوبالژ
هنرمند انچه را که مردم می خواهند ارائه می دهد
یکشـــــــــنبه 2مهرماه 1396سال دهم شماره 786
امینکردبچه چنگی
www.honarmandonline.ir
رادیووتلویزیون
کمتر کسی است که صداهای خاطره انگیز «پدر اوشین» در مجموعۀ تلویزیونی «سال های دور از خانه» و یا «جان کوچولو» در کارتون
«رابین هود» را به خاطر نداشته باشد .صدای مردی که در کارنامۀ هنری خود ،عالوه بر دوبالژ ،گویندگی در رادیو ،خوانندگی موسیقی
و حضور در صحنۀ تئاتر را به ثبت رسانده است .این یکشنبه ،صفحۀ رادیو و تلویزیون روزنامۀ «هنرمند» میزبان گفتگو با «شهروز
ملک ارائی» است که فعالیت های هنری او برای عالقه مندان به هنر دوبله دور از ذهن نیست .این هنرمند پیشکسوت متولد 20اذر ماه
1320است و فعالیت حرفه ای خود را از میانۀ دهۀ 30 ،اغاز کرده است .ان چه پیشکش حضور می شود ،بخشی کوتاه از صحبت های
شیرین «شهروز ملک ارائی» در گفتگو با هنرمند است .شهروز ملک ارائی ،بازیگر پیشکسوت تئاتر و گویندۀ رادیو و دوبالژ در گفتگو با
هنرمند با اشاره به این امر که در سال 1333در کالس های اواز استاد اسماعیل مهرتاش حضور داشته است ،گفت :این استاد از اساتید
بزرگ و مدرسان اواز ایرانی است که اساتیدی چون مرضیه ،عبدالوهاب شهیدی ،شهین ،محمدرضا شجریان ،محمد منتشری و جمال
وفائی اواز را در محضر او فرا گرفته اند .وی در ادامه ،با اشاره به این امر که استاد حاج حالتی در اثنای کالس های موسیقی به اوتوصیه
کرده اســت که عالوه بر حضور در کالس های اواز در کالس های اموزش تئاتر نیز حضور پیدا کند ،افزود :از همان زمان به تئاتر ورود
پیدا کردم و در ابتدای راهبا تئاتر موزیکال شروع به کار کردم و کار به جائی رسید که حضورم در تئاتر بیشتر از اواز بود و به همین
دلیل کالس اواز را در سال 1335رها کردم به صورت متمرکز به تئاتر پرداخته و در نمایشنامه های مختلف به ایفای نقش پرداخته ام.
اولین بار در دوبله به جای خودم حرف زدم
این بازیگر پیشکسوت تئاتر با اشاره به این امر که حضور حرفه ای اش در
تئاتر با حضور در کالس های اموزش اساتید بزرگ این حرفه عجین بوده
اســت و پس از ان به بازیگری در مقابل دوربین نیز پرداخته است ،ادامه
داد :در سال 1337بعد از بازی در یکی از فیلم های سینمائی ،به پیشنهاد
استاد سیروس شهالزاده به جای نقشی که خودم ان را بازی کرده بودم،
حرف زدم و از ان پس ،به صورت متمرکز در دوبله حضور داشتم و بعد از
ورود به دهۀ پنجاه تئاتر را رها کردم .ملک ارائی ،که در نقش های مختلفی
هم چون «جان کوچولو» در کارتون خاطره انگیز «رابین هود» به ایفای
نقش پرداخته است ،با اشاره به این که در ده ،پنجاه ،حضورش در دوبله
فرصت حضور در فعالیت های دیگر را از او گرفته است ،اظهار داشت :در
سریال امام علی«ع» به کارگردانی داود میرباقری به ایفای نقش پرداختم
و این سریال را یکی از ماندگار ترین سریال های تلویزیون می دانم.
بازیگر نقش «رضاشــاه» در فیلم های «سردار جنگل» و «میرزا کوچک
خان جنگلی» ،با اشاره به این امر که بنا به دالیل شخصی نقش «رضاشاه»
را با وجود پیشنهادهای متعدد نپذیرفته است ،تصریح کرد :مرحوم علی
حاتمی نیز از من خواســت تا نقش «رضاشــاه» را را برای او بازی کنم،
اما نپذیرفتم .وی با اشــاره به این که در سال 1362در نمایشنامه هایی
همچون «مرگ فروشــنده» و «پاتریس لومومبا» را برای شــبکۀ دوی
تلویزیون ایران بازی کرده اســت و همزمان با این فعالیت ها به دوبله نیز
پرداخته است ،یاداور شد :در مجموعه های مختلف رادیویی به ایفای نقش
پرداختم و در عین حال در مقابل دوربین نیز فعالیت هایی داشته ام.
گویندۀ برنامۀ «صبح جمعه با شما» در کنار «منوچهر نوذری»« ،اصغر
افضلی»« ،عــزت اهلل مقبلی»« ،منوچهر والیزده»« ،حســین عرفانی»،
«شهال ناظریان»« ،پرویز ربیعی» و «مهین دیهیم» به ایفای نقش پرداخت
اســت ،تاکید کرد :این گروه از گویندگان برنامۀ «صبح جمعه با شما»
تیمی بودند که نزدیک به هشــت سال به طور مداوم و مستمر در تولید
این برنامه با هم کار می کردند و من نیز به عنوان یکی از گویندگان این
مجموعه ،در برنامۀ «صبح جمعه با شما» حضور داشتم.
نگاه بازیگران تئاتر به هنر دوبله تئاتری است
این بازیگر سینما که در فیلم «زیر چتر خورشید» به کارگردانی «بهمن
زرین پور» که در مقابل «پرویز پرستوئی» و در فیلم «نیستان» در مقابل
«فرامرز قریبیان» به ایفای نقش پرداخته است ،گفت :رل های شاخصی
در دوبله مثل «جان کوچولو»« ،اقای ووپی» و «پدر اوشــین» از جملۀ
رل های شاخصی بود که من به عنوان گوینده در ان ها فعالیت داشته ام.
وی با تاکید بر این امر که نگاه کسانی که از تئتر وارد هنر دوبله می شوند،
نسبت به این هنر نگاهی تئاتری است و این دو مقوله را نمی توانند از هم
جدا کنند ،افزود :نگاه بازیگران تئاتر به هنر دوبله تئاتری است و همین
امر موجب می شود که به دلیل درک صحیح از بازیگری هنرپیشه ،بتوانند
با حال و هوایی که بر رل حاکم است ،گویندگی می کنند و این بدان معنا
نیســت دیگران را نقد می کنم ،اما به یقین کسانی که از تئاتر وارد دوبله
شده اند ،حال و هوای دیگری دارند.
ملک ارائی ،با اشــاره به این که «احمد رسول زاده»« ،عزت اهلل مقبلی»،
«مرتضی احمدی»« ،ایرج ناظریان»« ،مهین دیهیم» و دیگر کسانی که
از تئاتر وارد دوبله شــده اند روال کاری مشخص تر و منسجم تری نسبت
به دیگر گویندگان داشــته اند ،ادامه داد :اکثر بازیگران تئاتر تیپ ســاز
بودند و در مسیر گویندگی تیپ های مربوط به شخصیت ها را خودشان
می ســازند و از کسی تقلید نمی کنند و در این میان ،حال و هوای رل را
حس می کنند و با گویندگی خوب برای رل شناسنامه درست می کنند و
همین امر موجب می شود که در این رل ،اجرای بهتر و قشنگ تری نسبت
به کسانی که نمی دانند به جای چه کسی حرف می زنند و چه می گویند،
داشته باشند.
این گویندۀ پیشکســوت دوبالژ با اشــاره به این امر که حاالت مختلف
هنرپیشه برای دوبالژ بسیار مهم است و خندیدن ،گریه کردن ،داد زدن،
متاثر بودن ،شاد بودن و حتی حرف زدن ساده شامل این حاالت می شود،
اظهار داشــت :تمامی ویژگی های خاص گویندۀ دوبالژ تحت نظر بننده
است و به همین علت گویندگی فرد در دوبالژ نباید منوتون و یک دست
باشد که موجب خستگی بیننده شود .وی با تاکید بر این امر که برخی از
افراد با داد زدن در دوبله تصور می کنند که صدای خود را تغییر داده اند،
تصریح کرد :اجرای رل در دوبله مستلزم داشتن دانش در فرد است.
گویندگان قدیمی دوبالژ چشم داشت مادی به این هنر نداشتند
ملک ارائی ،با اشــاره به این امر که پیش تر تمامی کســانی که وارد هنر
دوبله می شدند ،از روی عشق و عالقه به این هنر وارد می شدند و چشم
داشــت مادی به این حوزه نداشتند ،تاکید کرد :با وجود این امر که اکثر
گوینــدگان دوبالژ در مضیقۀ مالی بودند ،امــا این کار را با تمام وجود و
عاشقانه ادامه می دادند ،چرا که هزینۀ زندگی بسیار کمتر از امروز بود .وی
با اشاره به این امر که نگاه به دوبله در زمان قدیم بسیار بسته تر از امروز
بوده است ،یاداور شد :امروز مشکل عدیدۀ جامعۀ جوان دوبالژ این است
که تنها به مســائل مادی فکر می کنند و این در حالی است که در زمان
قدیم تنها عشــق حرف اول دوبالژ را می زد و به سادگی می توان دریافت
که تفاوت در این دو موضوع از زمین تا اسمان است که شما برای عشق و
دل کار کنید یا برای مایحتاج زندگی کار کنی و همین عوامل در دهه های
30تا 50که فیلم های بسیار بزرگی در دنیا ساخته می شد و همزمان با
تمام دنیا در ایران پخش می شد ،بسیار موثر بود.
گویندگان جوان دوبالژ نسلی اگاه و باسواد هستند
این گویندۀ پیشکسوت دوبالژ با تاکید بر این که امروز محدودیت در قلم
و گفتار موجب شده است که در دوبالژ نیز محدودیت هایی وجود داشته
باشد ،گفت :پیش تر دست اندرکاران حوزه های مختلف هنر می توانستند
مسائل خود را راحت تر بیان کنند اما امروز بیان مسائل و مشکالت دچار
پیچیدگی هایی خاص است و خط قرمزهای بسیار زیادی در حوزۀ دوبالژ
وجود دارد و یکی از مهم ترین دالیل ان این است که دیگر نه فیلم هایی
مانند فیلم های گذشته ساخته می شود و نه گویندگانی هستند که بتوانند
با وجود این امر که اکثر گویندگان دوبالژ در مضیقۀ مالی بودند،
اما این کار را با تمام وجود و عاشقانه ادامه می دادند ،چرا که
هزینۀ زندگی بسیار کمتر از امروز بود
به سان گویندگان دهه های 30تا 50فعالیت کنند .وی ضمن تحسین
از حضور جوانان در حــوزۀ دوبالژ افزود :گویندگان امروز دوبالژ ،افرادی
باسواد ،اگاه و صمیمی هستند اما کار دوبالژ کیفیت گذشته را ندارد و به
مرور زمان این کیفیت را از دست داده است و دوبلۀ گذشته با دوبالژ امروز
که تماماً به صورت کامپیوتری انجام می شود ،تفاوت های بسیاری دارد.
ملک ارائــی ،با اذعان به ایــن امر که با توجه به زندگــی روزمرۀ مردم،
داســتان های موجود در فیلم های سینمائی جهان ،به روز شده اند و در
این میان تفاوت های بســیار زیادی در حوزۀ تولیدات گذشتۀ سینمائی
با تولیدات امروز حس می شود ،ادامه داد :سینمای امروز جهان سینمای
«بزن بزن» و «بکش بکش» اســت و باید پذیرفت در عین این که نسل
کسانی که در دوبالژ حرفه ای رفتار می کنند ،کار خود را
از زندگی جدا می کنند و این در حالی است که اگر فردی
عزیزی از نزدیکان خود را از دست داده باشد و می بایست
در نقشی کمدی روی صحنۀ تئاتر و یا پشت میکرفون دوبله
حضور داشته باشد ،باید بتواند از عهدۀ این کار به خوبی و
درستی براید
جدید این دست از سینما را می پسندد ،اما باید گفت که این دست از اثار
ماندگار نخواهند شــد ،چرا که دقیقاً این دست از اثار سینمائی به سان
اسباب بازی هایی است که کودک تنها مدت کوتاهی با ان بازی می کند
و پس از ان ،روی به اسباب بازی جدید می اورد .این بازیگر پیشکسوت
تئاتر با اشاره به این امر که کودکان در گذشته با انیمشین های تلویزیون
زندگــی می کردند و ثبت خاطرات خوش صداهای دوبالژ از ان زمان در
ذهن کودکان نســل های گذشته ،دقیقاً به دلیل وجود کیفیت و عشق و
عالقه ای بوده اســت که در حوزۀ دوبله در میان گویندگان وجود داشته
است ،اظهار داشت :در دهه های 40و 50بیشتر تمرکز خود را در دوبلۀ
انیمیشن و اثار مربوط به کودکان متمرکز کرده بودیم ،اما باید پذیرفت که
RADIO & TV
گزارش
امروز ،با توجه به این که کمتر اثر فاخری که بتواند با اثار کودک و نوجوان
گذشته رقابت کند ،وجود دارد ،انگیزه ای برای حضور در این عرصه ندارم.
حس در دوبلۀ امروز جایگاهی ندارد
وی تکیه بر ســرعت و به اصطالح «بزن و برو» را از مهم ترین افت هایی
برشــمرده که پیش روی دوبالژ وجود دارد و ضمن ابراز تاســف از این
امر که امروز ،داســتان های موجود در اثار خارجی که برای دوبله به ایران
می ایند ،جذابیت های خاصی ندارند و به اصطالح به بیننده نمی چسبند،
تصریح کرد :گویندگان پیشکسوت دوبالژ با تمام حس و حال خاص خود
روی تصاویر مربوط به فیلم ها صحبت می کردند و این در حالی است که
حــس در دوبلۀ امروز وجود ندارد و تیپ ســازی در دوبلۀ امروز معنایی
ندارد و امروز اگر کســی به گویندگی می پردازد ،تنها با تکیه بر تقلید و
تکرار رفتار بزرگان دوبالژ که در گذشته فعالیت می کردند ،فعالیت خود
را ادامه می دهند.
این گویندۀ پیشکســوت دوبالژ در همین راســتا ،با اشاره به این امر که
تیپ سازی مربوط به دوره ای بوده است که زمان ان گذشته است و اگر
گویندگان دوبالژ گذشته به جای بازیگران مختلف در تیپ های مختلف
صحت می کرده اند ،تمامی ان ها بــرای بینندۀ تلویزیون قابل قبول بوده
است ،تاکید کرد :اگر افرادی مانند منوچهر اسماعیلی می توانستند در یک
فیلم به جای چندین نفر گویندگی کنند به این دلیل بود که خودشــان
بودند و با صدای خودشان حرف می زدند و به اصطالح ،ادای کسی را در
نمی اوردند و همین امر موجب می شود که این دست از گویندگی به جان
تماشاچی فیلم نچسبد ،چرا که اگر گوینده ای در دوبله ،به تقلید بپردازد
و حتی بتواند نقش را به خوبی گویندگی کند ،کار به نام او تمام نخواهد
شد و تمام حواس بیننده و شنونده به صمت صدای کسی خواهد رفت که
این رل را ابداع کرده است و در مقابل ،اگر هم نتواند رل خود را به خوبی
بگوید ،به یقین مخاطب خواهد گفت که این فرد تنها در تقلید کوشیده
است و ضمن این که این تقلید ،تقلید موفقی نبوده است ،بلکه به صدای
تقلید شونده هم ضربه زده است.
کسی مانند «اکبر منانی» وجود ندارد که بتواند «پوارویی» دیگر بسازد
ملک ارائی ،ضمن ابراز تاسف از این امر که امروز حال و هوای تیپ سازی
گذشته در دوبالژ وجود ندارد و حفظ تیپ ،یکی از مهم ترین ویژگی هایی
اســت که می بایســت در گوینده اتفاق بیفتد ،اما امروز کمتر شاهد ان
هســتیم ،گفت :برای یک گویندل حرفه ای مهم است که اگر صدایی را
برای یک نقش ساخته است و مدت زمان دوبالژ اثر نزدیک به شش ماه
به طول می انجامد ،بتواند این صدای ســاخته شده را بر روی شخصیت
حس کند و این تیپ ،به مرور زمان دستخوش تغییر نشود .این گویندۀ
پیشکسوت دوبالژ ضمن ابراز تاســف از این امر که امروز تیپ سازی در
دوبله وجود ندارد و بیشتر گویندگان دوبالژ تنها و تنها به صورت معمولی
حرف می زنند ،افزود :امروز دیگر کســی مانند «اکبر منانی» وجود ندارد
که بتواند «پوارویی» دیگر بسازد ،چرا که صدای «هرکول پوارو» صدائی
ابداعی بود که توسط «اکبر منانی» خلق شده بود و یا بازی جاودانه «لوئی
دو فونس» با صدای مرحوم «عزت اهلل مقبلی» در ایران زنده شد و پیش از
ان کسی «لوئی دو فونس» را نمی شناخت و تمام این موارد به این دلیل
بود که گویندگان قدیم دوبالژ« ،تیپ ساز» بوده اند و روی کارکتری که
ارتیست داشت ،صدائی می گذاشتند که بهتر و با مزه تر از صدای خودش
بود و تماشاچی ،از صدای فارســی فیلم ،لذت بسیار بیشتری از صدای
خارجی می برد ،اما امروز به دلیل عدم وجود استعداد تیپ سازی و تقلید
دیگر نمی توانند به سان نسل گذشته دوبله کنند.
رل های موجود در فیلم های خارجی قدرت و توان رل های
گذشته را ندارند
وی ضمن تاکید بر این مفهوم که صدای تقلید شده توسط گویندۀ دوبالژ
به تماشاچی نمی چســبد ،ادامه داد :سختی ها و شیرینی های حضور در
عرصۀ دوبالژ بســته به ویژگی های شخصیتی فردی که در این حرفه به
فعالیت می پردازد ،متفاوت است و من نیز در این میان سعی می کنم که
دقیقاً به سان گذشته تمام تالش خود را به کار گیرم تا بتوانم رلی خوب را
به بینندۀ فیلم ارائه کنم ،اما ممکن است رل های موجود در فیلم ها قدرت
و توان رل های گذشته را نداشته باشند و من سعی می کنم که فعالیتم را
به گونه ای انجام دهم که شایستۀ نقش و شخصیت فیلم باشد و به قولی
بزن و برو نباشد.
ملک ارائــی ،با تاکید بــر این امر که گوینــدۀ موفق در دوبالژ در
پلۀ نخســت می بایســت نقــش را درک کند و پــس از درک این
نقــش ،بتواند صدایی بــر روی او بگذارد کــه ان را ادامه دهد و
برای بیننده قابل قبول باشــد؛ اظهار داشت :کسانی که در دوبالژ
حرفــه ای رفتار می کنند ،کار خود را از زندگی جدا می کنند و این
در حالی اســت که اگر فردی عزیزی از نزدیکان خود را از دســت
داده باشــد و می بایســت در نقشــی کمدی روی صحنۀ تئاتر و یا
پشــت میکرفون دوبله حضور داشته باشد ،باید بتواند از عهدۀ این
کار به خوبی و درســتی براید .این گویندۀ پیشکســوت ،در پایان
با تاکید بر این امــر که حاالت روحی و درونی هنرمند نباید روی
هنر او تاثیر بگذارد و فعالیتش را تحت الشــعاع قرار ندهد ،تصریح
کرد :امروز بســیاری از افراد در پی حوادث زندگی روحیۀ خود را
از دســت می دهند و نمی توانند به درستی ،ان گونه که باید رفتار
کننــد اما این در حالی اســت که کار بزرگان هنــر و خاصه هنر
دوبالژ بر همۀ فعالیت های روزمرگی زندگی انان اولیت داشــت و
همین امر موجب می شــد که هیچ چیــز نتواند هنرمند را از رفتار
حرفــه ای خود جدا کند ،چرا که هنرمند می بایســت ان چه را که
مردم می خواهند ،به ان ها ارائه کند و در این مســیر ،اخالق خوب
بسیار مهم و موثر است.
پخش ۲۴ساعته مداحی و اشعار عاشورایی در رادیو محرم
همزمان با فرارسیدن ایام عزاداری حضرت سید الشهدا(ع) رادیو محرم اغاز
به کار کرد .همزمان با فرا رســیدن ایام سوگواری حضرت سید الشهدا(ع)
و یاران با وفایشــان ،معاونت صدای رســانه ملی برای پاسخگویی به نیاز
مخاطبان رادیو محرم را راه اندازی کرد .شبکه رادیویی محرم که به صورت
۲۴ساعته اقدام به پخش مداحی ،اشعار عاشورایی ،پیام های اخالقی ،تبیین
سبک زندگی بر اســاس اموزه های حماسی پر شور حسینی ،شعرخوانی،
کالم بزرگان و موضوعات متعدد و مرتبط دیگر با نهضت حسینی می کند،
با انتخاب قطعات مناسب و فاخر عاشورایی ،عالوه بر استفاده فردی ،شرایط
الزم برای فضاسازی عزاداری ها در هیات های مذهبی و ایستگاه های صلواتی
را نیز مهیا کرده است .رادیو محرم از ۳۱شهریور ،مصادف با اول محرم کار
خود را اغاز کرد .این شبکه از طریق طول موج اف ام ردیف ۵/۹۵مگاهرتز،
گیرنده های دیجیتال (رادیو نما) و همچنین از طریق اپلیکیشن تلفن همراه
رادیو قابل دسترس است.
«در میان خاکستر» به صداگذاری رسید
تهیه کننده سریال «در میان خاکستر» با اشاره به ویژگی های این سریال
توضیح داد که قرار اســت این اثر تصویری از مقاومت جوانان دختر و پسر
در مقاومت ۳۴روزه خرمشهر را نمایش دهد .مهدی همایونفر تهیه کننده
سینما و تلویزیون درباره سریال «در میان خاکستر» که همچنان در مرحله
تولید قرار دارد ،گفت :این ســریال به مقاومت مردم خرمشهر می پردازد
و همانطــور که می دانید مهمترین صحنه مقاومتی که در شــروع جنگ
تحمیلی در ایران بوده مربوط به خرمشــهر است .وی ادامه داد :خرمشهر
یک شــهر مرزی ایران است که ارتش مجهز عراق یک هجوم تحمیلی به
ان داشت و در شرایطی که مردم امادگی نداشتند با تدابیری تالش کردند
شهر خود را نگه دارند و ۳۴روز مقاومت مردانه از خود نشان می دهند که
در این سریال به ان پرداخته شده است .تهیه کننده «اتوبوس شب» درباره
این مقاومت توضیح داد :مقاومتی که صورت می گیرد با حضور مردم شهر
اســت و زنان و بچه ها هم حضور دارند .ما در این سریال بیشتر جوان ها را
به کار گرفتیم چون اصل مقاومت توسط دختران و پسران جوان انجام شد.
وی با اشــاره به بهره گرفتن از بازیگران جوان تصریح کرد :اینها بازیگران
تئاتر هستند و ما می خواســتیم ببینیم ناشناخته بودن چقدر می تواند
به باورپذیری قصه و ســریال کمک کند .ما چــاره ای نداریم جز اینکه به
نســل جدید توجه کنیم .اثار بسیار مهمی در عرصه دفاع مقدس ساخته
شده که متعلق به کارگردانانی چون عزیزاهلل حمیدنژاد ،رسول مالقلی پور،
ابراهیم حاتمی کیا و ...است و حاال نسل جدیدی به میدان امده و کار می
کند .ســجاد امیریزدانی هم کارگردانی جوان اســت و فکر می کنم امروز
باید به نســل جوان اعتماد کرد .همایونفر در ادامه درباره پروسه تولید نیز
اظهار کرد :در حال حاضر در روزهای اخر تولید و در مرحله صداگذاری و
اصالح رنگ هستیم .وی در پایان با اشاره به سختی های ساخت سریال های
مرتبط با دفاع مقدس عنوان کرد :ســاخت یک کار نظامی با سریال ساده
اپارتمانی تفاوت زیادی دارد که هزینه های مادی و معنوی را شــامل می
شود .اثار مرتبط با دفاع مقدس هم امکانات نظامی گسترده ای می خواهند
و هم امکانات صحنه گســترده مخصوصا اینکه در سریال هایی که مربوط
به شــهرهایی چون خرمشهر اســت باید این شهرها را با دکورهای وسیع
بازسازی کرد چون خود شهر خرمشهر به شکلی که در زمان جنگ وجود
داشت دیگر وجود ندارد .از طرف دیگر همه این سختی ها برای عوامل هم
وجود دارد و به طور مثال بیمه عوامل در این اثار چندین برابر است به دلیل
خطراتی که ممکن است در صحنه های جنگی پیش اید.
ضبط «نوار زرد» در لواسان ادامه دارد
سریال پلیسی «نوار زرد» به کارگردانی پوریا اذربایجانی و تهیه کنندگی
محمدرضا شــفیعی در حال حاضر تصویربرداری خود را در لواسان پشت
سر می گذراند و امیر اقایی ،محسن بهرامی ،کمند امیرسلیمانی و ...مقابل
دوربین این ســریال هستند .اهنگســازی این مجموعه تلویزیونی توسط
مسعود سخاوت دوســت اغاز شده است و لوگوی ســریال «نوار زرد» با
طراحی خانه طراحان انقالب اســامی رونمایی شد .مجموعه تلویزیونی
«نوار زرد» محصول گروه فیلم سریال شبکه دو و موسسه ناجی هنر است
و برای پخش در مهر ماه مصادف با هفته ناجا تهیه و تولید شده است .ژانر
سریال «نوار زرد» جنایی -پلیسی است و کریم لک زاده ان را در ۲۰قسمت
به نگارش در اورده است .امیر اقایی در این مجموعه تلویزیونی ایفای نقش
یک ســرگرد پلیس را بر عهده دارد همچنین بهاره کیان افشار ،سیروس
گرجستانی ،قاســم زارع ،کمند امیر سلیمانی ،محســن بهرامی ،سمیرا
حسینی ،نادر مشایخی ،امید روحانی ،شهین تسلیمی ،امیر غفارمنش و…
از بازیگران سریال «نوار زرد» هستند.
6
یکشـــــــــنبه 2مهرماه 1396سال دهم شماره 786
www.honarmandonline.ir
موسیقی
MUSIC
خبر
گزارش
نگاهی به موسیقی مذهبی در ایام محرم
مداحیبایدبابصیرت
ومعرفتهمراهباشد
محمد جواد صحافی
علی مرادخانی ،معاون هنری وزارت ارشاد
امادگی ایجاد تحوالت در شکل مدیریتی
هنرستان های استان تهران را دارم
هنرمند :ائین بازگشایی هنرســتان های هنرهای زیبای استان تهران
و گرامیداشــت اغاز ســال تحصیلی 97-96با حضور علی مرادخانی
معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشــاد اســامی ،برزین ضرغامی
مدیرکل فرهنگ و ارشــاد اسالمی اســتان تهران ،مدیران ،معلمان و
دانش اموختگان هنرســتان های هنرهای زیبای در سالن اجتماعات
هنرســتان موسیقی پسران برگزار شــد .در ابتدای این مراسم برزین
ضرغامــی ضمن تبریک اغاز ســال تحصیلی جدید گفت :فلســفه و
ماهیت اصلی هنرســتان را همه ما می دانیم ،ان چه که برای ما مهم
اســت و به ان نیاز داریم تعلیم همراه با تربیت است که مانند دو بال
همواره در کنار هم بوده است.
او ادامه داد :همواره افرادی ســعی کرده انــد که به یکی از این دوبال
اولویتی ببخشــند ،اما نکته مهم ان جاســت که بدون هر کدام از این
بال ها دیگری هم کاری از دستش بر نمی اید.
مدیرکل فرهنگ و ارشــاد اســتان تهران گفت :نکتــه دیگری که به
ان نیازمندیم نگاه متفاوت داشــتن به شــیوه های اموزش است که
عدم تعادل امروز ان گرفتاری هایی را به وجود اورده اســت .هرچند
این مشــکالت موجب شکوفایی خواهد شــد و در مشکالت است که
اندیشه ها بارور می شود.
ضرغامی گفت :هیچ اســتادی در شرایط مطلوب به زندگی خود ادامه
نداده اســت و ان ها همواره با ســختی زندگــی کرده اند اما صالبتی
که این افراد داشــتند مهم بوده اســت .ان ها به روشنی راهشان امید
داشتند و هرکدام در خلوت خود استاد اخالق بودند .این افراد همگی
انســان هایی کمال گرا بودند و در دو بعد تخصصی و زندگی خود این
کمال گرایی را تزریق کرده بودند و این برای شــما دانش اموزان باید
اهمیت داشته باشد.
او اظهار داشت :این شمایید که امروز باید الگویی برای خود برگزینید.
دوران نوجوانی دوران رویاپردازی اســت و من امیدوارم که رویاهای
شما بلند باشد و هم در حوزه تعلیم و هم در حوزه تربیت بتوانید این
رویاها را محقق سازید.
امادگی ایجاد تحوالت در شکل مدیریتی هنرستان های
استان تهران را دارم
علی مرادخانی معاون امور هنری وزارت ارشــاد ســپس با تمجید از
دست اندرکاران بخش اموزش و با تبریک سال جدید تحصیلی گفت:
این هنرستان 99سال حیات دارد و این عدد بزرگی و در سال اینده
که به صد ســالگی برسد یکی از افتخارات بزرگ ما را رقم خواهد زد
که برگزاری یک جشن بزرگ را هم می طلبد و این سابقه بالیدن دارد.
او ادامه داد :وقتی به سابقه این هنرستان و به فارغ التحصیالن ان که
نام هایی چون اســتاد خالقی ،کمال پورتراب ،اســتاد دهلوی ،حسین
علیــزاده و دیگران را در بر می گیرد ،نگاه می کنم به خود می بالیم که
هنرستان موسیقی توانســته برای موسیقی کشور ثروت افرین باشد.
حتی بزرگانی چون لوریس چکناواریان و شــهرداد روحانی نیز بارها
در خلوت خود خاطرات متعددی از دوران تحصیل در این هنرســتان
قرائت کرده اند و خوشــبختانه امروز نامشــان بر تارک موســیقی ما
می درخشد.
معاون امور هنری وزارت فرهنگ گفت :تفاوت اصلی که هنرستان های
ما با اموزش و پروش دارد در ان اســت کــه تیتر اموزش و پرورش
بیشــتر در این هنرستان ها شــکلی واقعی به خود می گیرد .در اینجا
اســاتید فعالیت های اجرایی را توامان با اموزش پی می گیرند و نفس
به نفس همراه دانش اموزان تربیت می شــوند و ما کجا چنین فضایی
را می بینیم .اینجاست که بسیاری از دانش اموزان هنرستان ها از نظر
تعالی فکری پیشروتر از بسیاری از فارغ التحصیالن دانشگاهی هستند.
مرادخانی گفت :این که ما توانستیم افرادی کار ازموده تحویل جامعه
دهیم از نکات مهمی اســت که بــر ان تاکید می کنــم .هنرمندانی
معرفت گرا و کمال طلب که عالوه بر اکتساب هنر الگوهای اجتماعی
هستند و فعالیت های شــان در همه جوانب یک جامعه انعکاس دارد.
این افــراد هرکدام برای خودشــان مرجعی هســتند و امروز دانش
اموزانی که در این محفل حضور دارند بدانند که همه نگاه ها به سمت
ان هاست و این هم نهایتا به نفع جامعه است.
او اظهار داشــت :من در همین جا اعالم می کنــم که امادگی ایجاد
تحوالت در شــکل مدیریتی هنرســتان های اســتان تهران را دارم.
مســئوالن امر برنامه هایی را چه در حوزه سفرهای علمی و تفریحی و
چه در تشــکیل شورای هنری طراحی کنند تا طبق تفاهماتی بتوانیم
اقدامات مشــخصی را در این حوزه انجام بدهیم .باید برای این زمینه
تالش های فراوانی صورت داد.
مرادخانی گفت :حوزه اهنگ سازی ما نیز متاسفانه دچار مشکل شده
است .ما امیدواریم بتوانیم این بخش را احیا کنیم .البته نظر استادان
هم اهمیت دارد .اقای ضرغامی را مســئول پیگیری این امر می دانم و
معتقدم که باید تعامالتی با اموزش و پرورش صورت بگیرد .در ادامه
این مراســم از برگزیدگان هنرســتان های موسیقی و هنرهای زیبای
دختران و پسران و همچنین فارغ التحصیالن برتر هنرستان ها تجلیل
به عمــل امد .در پایان نیز علی مرادخانی زنگ اغاز ســال تحصیلی
هنرستان های هنرهای زیبا را نواخت.
همواره با نزدیک شــدن به ایــام عزاداری ماه محرم صــدای نوحه ها و
مداحی های عزاداران را از گوشه وکنار شهر میتوان شنید ،صداهایی که
گاها از میان انها می توان رگه هایی هر چند اندک از موسیقی دستگاهی
را یافت تا نشان دهد هنوز هستند عده ای که با اصول موسیقی مذهبی
ایران اشنایی دارند .موسیقی مذهبی از قدیم االیام در ایران رواج داشت ،از
دوران ساسانیان ،اجرای موسیقی در زمان نیایش ،انجام تشریفات دینی ،و
برای ایجاد فضایی روحانی و معنوی همواره در دستور کار قرار میگرفت.
در ساسانیان مردم «ا َ ِوستا» را به شکل سرودهای مذهبی می خوانده اند،
خنیاگران دور معبد اتش جمع می شــدند و روزی پنج بار سرودهای
مذهبی دیگر را که از اوســتا انتخاب می شد با اهنگ می خواندند .این
اوازخوانان را همیشــه از میان جوانان انتخاب می کردند و لباس های
مخصوص ســفید یا ارغوانی به تن می کردنــد .در این دوران با اینکه
موب ِدان زرتشتی از موسیقی استفاده فراوان می کردند ولی پیروانشان
را از توجه به موسیقی بر حذر می داشتند ،روح ایینی موسیقی ایران
تا حد زیادی در این عصر پیــرو تعلیمات َمز َدکیان بود ،در این ایین
موسیقی اهمیت بسیاری داشت ،در ایین مزدک نیروی شادمانی که
نماینده ان موسیقی است به اندازه دیگر نیروها مهم بوده است .مانـی
نقاش ماهر و زبردستی بود که تعلیمات مذهبی اش با ساز و اواز همراه
بود و کمال استفاده را از هنر در پیشبرد مقاصد معنوی اش می برد .در
نظر او موسیقی مقام ارجمندی داشت و سماع از ابزار محافل مان َویان
محسوب می شد .مانوی ها موســیقی را صدای اسمانی می دانسته اند.
با مواردی که در ســطور باال از انها مثال زده شد ،موسیقی در قدیم
االیام رابطه خوبی با مذهب داشــته است ،چرا که بیان کننده باورها،
خواســت ها و حاالت روحی انســان ها بود ،اما می توان دوران صفویه
و خُ صوصـــا زمان حکومت «شــاه عباس صفوی» را بدلیل مسلمان
بودن و عالقه اش به موســیقی مذهبی ،دوران رشد و بلوغ این رشته
از موسیقی نامید .موســیقی مذهبی شامل انشعاباتی است که برخی
از انهــا به قبل از صفویه مربوط شــده و فعاالن ایــن عرصه فعالیت
خود را بر اســاس ان موارد تفکیک نموده اند ،این انشــعابات شامل
روضه خوانی ،مداحی ،نوحه خوانی ،تعزیه خوانی ،اذان و تالوت قران
می شــوند .قطعا شــرط فعالیت در هر کدام از این دســته ها اشنایی
کامــل به موســیقی ایرانی و دارابودن صدایی خوش بوده و هســت.
می تــوان به جرات بیان نمود که صفویان در دوره حکومت دویســت
ســاله شــان ،هنر ایرانی را ارج نهادند ،به دلیل وجود حکومتی دینی
در ان دوران ،هنر اسالمی بنیان نهاده و سبکی نو در هنر ایرانی پایه
گذاری شــد موسیقی ،نقاشی و خوشنویســی تحت تاثیر این مکتب
«اسالمی -ایرانی» قرار گرفته و رنگ و بویی تازه و زیبا به خود گرفت.
تاثیرگذاری هنر نو و جدید اسالمی و مقبول گشتن ان در میان مردم
باعث شد تا پس از گذشت سالها نیز این هنر همچنان یکی از ارزنده
ترین و فاخرترین هنرهای ایرانی قلمداد شود.
شور ،دستگاه پر طرفدار موسیقی مذهبی
پس از انکه موســیقی تحت تاثیر هنر اســامی قرار گرفته وبا معرفی
موسیقی مذهبی ،این نوع موسیقی یکی از انواع موسیقی ایرانی قلمداد
شد هنرمندان که اشنایی کامل به دستگاه های موسیقی داشتند مشغول
فعالیت شدند .تنوع اواز در موسیقی ایرانی با کمک دستگاه های موسیقی
و شــاخه های ان باعث گردید تا نوحه خوانان با دانشی که در این زمینه
داشتند ،اوازی در خور ارائه دهند .دستگاه شور ،پرطرفدارترین دستگاه
موســیقی در میان نوحه خوانان اســت و اواز دشتی که از متعلقات این
دســتگاه اســت به دلیل غم و اندوه فراوانی که نهفته دارد ،مورد توجه
است .با توجه به انکه اکثر اوازهای محلی مناطق مختلف ایران در یکی
از گوشــه ها و یا مشتقات این دســتگاه قرار می گیرند و نیز با توجه به
گستردگی و تنوع موسیقی در نواحی مختلف کشور این دستگاه می تواند
مورد استفاده اهالی فن واقع شود.
از ان رو با نگاهی به موسیقی بومی نواحی مختلف کشور می توان نتیجه
گرفت که در این مناطق و نواحی ،تلفیق موســیقی دستگاهی با نواهای
محلی اوایی ماندگار خلق نموده است ،استاد مو ّذن زاده اردبیلی و حسین
فخری نمونه های قابل اشاره در این زمینه هستند که توانسته اند با دانشی
که از موسیقی ایرانی دارند و تلفیق ان با ملودی های محلی ،پنجره ای نو
در موسیقی مذهبی را به روی عالقه مندان بگشایند .اذان معروف مو ّذن
زاده که در گوشه روح االَرواح اواز بیات ترک از متعلّقات دستگاه شور اجرا
گردیده و اذان ســید جواد ذبیحی و استاد تاج اصفهانی در بیات ترک و
حسین صبحدل در ماهور نمونه های قابل اشاره هستند.
تحریف اشعار و انحراف ذهن مخاطب
مذهبی مورد اشاره کمتر نمونه
اگر چه در این دوران دیگر از موسیقی های
ِ
ماندگاری یافت می شــوند ،اما می توان با بررسی موسیقی های گذشته و
مالک قــرار دادن ُم ّراثی دوران َصفَویه به ارزش واالی موســیقی در ان
زمان پی برد ،اشعار استفاده شده در اثار برجای مانده از مرثیه سرایی های
قدیم چنان است که عزاداران را در فضای اندوهبار مصائب ائمه اطهار قرار
میدادند ،اما با گذشــت زمان و کمرنگ تر شدن موسیقی های ارزشمند
مذهبی اشــعار نیز رنگ و بویی دگر گرفته وبا ورود برخی نوحه خوانان
بیگانه با دستگاه های موسیقی ایرانی و تحریف وقایع کربال و گاهاً استفاده
از الفاظی که شایسته مقام واالی امام حسین(ع) و سایر امامان نیست این
بزرگمرد ازاده را تا مقام اُل ُوه َّیت باال برده و درجه انســانیت خود را تنزل
می دهند که صد البتــه به هیچ وجه من الوجوه مورد تائید هیچکدام از
علمای دینی جامعه مان نیز نیســت .نمونه های بسیاری از این دست را
می توان یافت که خطیب ،برای گرم کردن مجلس دست به تحریف وقایع
و اتفاقات تاریخی زده و ذهن مخاطب را نیز منحرف نموده است.
در باب تحریف لفظی واقعه عاشــورا از شهید ُمط ّهری نقل است که:
«در همیــن تهران ،در منزل یکی از علمای بزرگ این شــهر در چند
ســال پیش از یکی از اهل منبر که روضه لیال را می خواند شــنیدم و
من در انجا چیزی شنیدم که به عمرم نشنیده بودم .گفت وقتی که
حضرت لیال رفت در ان خیمه و موهایش را پریشان کرد ،بعد نذر کرد
که اگر خدا ،علی اکبر را ســالم به او برگرداند و در کربال کشته نشود
از کربال تا مدینه را ریحان بکارد .یعنی نذر کرد که ســیصد فرسخ راه
را ریحان بکارد!!! این را گفت و یک مرتبه زد زیر اواز:
زر َع َّن َطریقَ ت ِ
َفت ِریحانا» من نذر کردم
َذر َعلی ِه لئن عادوا و ا ِن ِرجِ ُعوا ل َ َع َ
«ن ٌ
که اگر اینها برگردند راه تفت را ریحان بکارم.
این شعر عربی بیشتر برای من اسباب تعجب شد که این شعر از کجا
پیدا شــد ،بعد به دنبال ان رفتم و دیدم این تفتی که در این شــعر
امده کربال نیســت .بلکه این تفت سرزمین مربوط به داستان لیلی و
مجنون معروف است که لیلی در ان سرزمین سکونت می کرده و این
شــعر مال مجنون عامری است برای لیلی و ان روضه خوان این شعر
را برای لیالی مادر علی اکبــر و کربال می خواند .تصور کنید اگر یک
مســیحی یا یک یهودی یا یک ادم المذهب انجا باشد و این قضایا را
بشــنود ایا نخواهد گفت که تاریخ اینها چه مزخرفاتی دارد؟ انها نمی
فهمند که این داستان را این شخص از خودش جعل کرده است بلکه
می گویند زن های اینها چقدر بی شــعور بوده اند که نذر می کردند از
کربال تا مدینه را ریحان بکارند (...مطهری)66 :1348 ،
موسیقی مذهبی به سبک غربی!
ایــن روزها همه چیز شــکلی ُمدرن به خود گرفته و گویا موســیقی
مذهبی هم از این قاعده ُمســتثنی نیست ،همانطور که اشاره گردید
موســیقی مذهبی ایران وابستگی خاصی به دســتگاه های موسیقی
اصیــل ایرانی دارد و با مطالعه بســیاری از اثار مانــدگار برجا مانده
از بزرگان این راه ،مشاهده می شــود تماما در چارچوب دستگاه های
موسیقی ایرانی و به بهترین نحو به مخاطبین عرضه گشته اند .اما فرم
موسیقی های مذهبی این زمان در قالب هایی نه چندان شکیل و گاهاً
ازار دهنده به مخاطبین عرضه می شوند.
سلیم مو ّذن زاده از جمله مداحان اهل بیت کشور است که با اشراف کامل
به ردیف موسیقی ایرانی اثاری ماندگار در موسیقی مذهبی ایران زمین
خلق نمــوده ،نمونه مداحی های بر جای مانده از این بزرگمرد تبحر وی
به موسیقی مذهبی را نشان می دهد .بارها در نوحه ها و اذان های برجای
مانده از این بزرگوار مدوالســیون از مقام راست به گوشه َعراق را شاهد
بودیم ،تبحر وی در موسیقی و استفاده زیبا از گوشه های دستگاه شور هر
عالقه مند اشنا به موسیقی را حیرت زده می نماید ،وی در بخشی گوشه
عراق را به زیبایی هر چه تمام تر اجرا می کند و در بخشــی دیگر سر از
بیات تــرک در می اورد و بصورت حیرت انگیزی اذان مرحوم برادرش را
سر داده یا در بخشی دیگر گریزی از شور عربی به بیات اصفهان می زند.
این روزها اما دیگر خبری از چنین گریز ها و مدوالســیون ها نیست،
برخی نوحه گران به لطف سیستم های صوتی و بلندگوها اواز خود را
در پایین ترین حــد ممکن اجرا نموده و به دلیل عدم توانایی اجرای
اواز در اوج هیچــگاه صدای خود را به این مرحله نمی رســانند که با
اندکــی دقت می توان به راحتی ،فالــش خوانی و خارج خواندن های
مکررشان را نیز تشخیص داد.
اوضاع عده ای دیگـر از نوحه خوانان بمـراتب بدتر است ،تولید نوحه های
ریتمیک با َگــرته برداری کامال ناشیانه از موسیقــی های پــاپ توسط
مداحــان ناوارد که تنهـا شعـرش متفــاوت است ثابت می کند که دیگر
خــبری از ان «ستاره های ماندگار اسمان موسیقی مذهبی ایران» نیست.
بارها و بـارها دیده و شنیده ایم نوحه هایی با ملودی اشنا از خوانندگانی که
سال ها قبل مطرود و حتی موسیقی انها نیز حرام شمرده شده است ،اما
عدم اشنایی مداحان با موسیقی باعث می گردد تا با انتخابی غلط ،حتی
در موسیقی های تقلیدی خود نیز دچار اشتباه گردند ،اگر چه پایه و اساس
چنین نگاهی به موسیقی مذهبی اشتباه است اما شایسته است مداحان
و نوحه خوانان بیگانه با شــور و ســه گاه و افشاری و سایر دستگاه های
ائمه اطهار در مجالس عزا حضور
موسیقی به احترام عزادارانی که به عشق ّ
میابند اشنایی کاملی با دستگاه های موسیقی پیدا کرده و سپس قدم در
راه دشوار مدح اهل بیت گذارند تا با انتخاب های اشتباه صداهایی که خود
انها را َحرام می دانند ،مداحی خود و نیز موســیقی مذهبی را زیر سئوال
نبرند که« :گر تو قران بدین ن ََمط خوانی ،ببری رونق مسلمانی»
در فاصله کمتر از 100روز تا اغاز پایتختی گردشگری تبریز 2018
لزومبهره وریهمهجانبهازتوسعهصنعتتوریسم
بهنامعبداللهی
کمتر از ۱۰۰روز تا بزرگ ترین اتفاق گردشــگری ایران
باقی مانده اســت؛ «تبریز ...»۲۰۱۸شــاید بسیاری از
خوانندگان این گزارش این عنوان برایشان نااشنا باشد
که حاکی از عدم اطالع رسانی کافی توسط رسانه هاست
اما برای بیان اهمیت تبریز ۲۰۱۸کافی است بگوییم که
تبریز میان ۵۷کشور اسالمی جهان به عنوان پایتخت
گردشگری در سال ۲۰۱۸توسط سازمان های بین المللی
انتخاب شده است .هرسال یکی از شهرهای کشورهای
اسالمی این عنوان را دریافت می کند که تبریز نیز جزو
ان ها شده است .این فرصت بی نظیر گردشگری نه تنها
برای تبریز و اذربایجان شرقی ،بلکه برای ایران می تواند
بهره های بسیار ماندگاری به همراه داشته باشد و شاید
اینکه شهرهای ایران بعد از ۵۷سال شانس انتخاب به این
عنوان را خواهند داشت ،بیانگر اهمیت این رویداد باشد.
بسیاری از افراد فکر می کنند که با تحویل سال ۲۰۱۸
میالدی ،سیلی از مسافران روانه تبریز خواهند شد اما
مسئوالن شهری و استانی که همواره به خاطر کم کاری
دراین باره موردانتقاد قرار می گیرند ،می گویند این اتفاق
صرفاً جهت معرفی و تبلیغ تبریز است و می تواند اغازی
برای توسعه صنعت توریسم در این خطه باشد.
اکنون چیزی حدود ۱۰۰روز تا تبریز ۲۰۱۸باقی مانده
اســت و طبق گفته مسئوالن بخش های مختلف ،قرار
است طی سال ،۲۰۱۸برنامه های متنوع ملی و فراملی
در تبریز برگزار شــود تا از ان طریق بتوان گردشــگر
جذب کرد اما چیزی که امروز نیز شاهد انیم ،افزایش
مسافران به ویژه مسافران خارجی در تبریز است .تبریز
و اذربایجان شــرقی اماکن بســیار زیاد و زیبایی برای
گردش دارند .تبریز شــهر تناقض هاست .درحالی که
ســنتی ترین بازار را دارد ،در بافت مدرن ان شــاهد
برج های تجاری متعدد هستیم .درحالی که کویر دارد،
پیست اســکی نیز دارد .اما ان هایی که قرار است به
تبریز بیایند جزو ۷۰میلیون گردشگری هستند که
با اهداف فرهنگی سفر می کنند و بی شک به همین
خاطر ،عامل «تفاوت» ،اصلی ترین دلیل انان از سفر به
تبریز می تواند باشد .در این گزارش به معرفی ۷نقطه
گردشگری تبریز و حوالی اش می پردازیم .مکان هایی که
باید اولین مقصد شما در شهر اولین ها باشند.
یکی جاذبه های تبریز که بسیاری از گردشگران خارجی
ن ان عنوان می کنند،
هدف از سفرشان به تبریز را دید
بزرگ ترین بازار سرپوشــیده جهان اســت که به نوعی
داالن ها و کوچه های ان ،شاهرگ های شهر تبریز تلقی
می شود .بازاری که به اندازه تاریخ تجارت این سرزمین
طوالنی و بزرگ است و می توان گذر عصرها و قرن ها را
در ان با وضوح دوربین های امروزی دید .بازار سرپوشیده
تبریز که مدت ها پیش به عنوان بزرگ ترین بازار مسقف
دنیا ،در ســازمان یونسکو ثبت جهانی شده ،پر است از
ادم هایی که بیش از مغازه هایشان جذاب هستند .این
بازار در گذشــته های دور و به عبارتی از ســده چهارم
هجری به دلیل قرار گرفتن در مســیر جاده ابریشــم،
گذرگاه بســیاری از تجار خارجی و به عبارتی ورودی
کشورهای همچون کشورهای اروپایی بوده که به گفته
تاریخ دانان ،بزرگ ترین علت رونق این بازار همین است.
ن موزه های
در فاصله نه چندان زیاد با بازار ،یکی از بهتری
ایران سکونت دارد؛ موزه قاجار .این موزه که به نام خانه
امیرنظامگروسینیزشناختهمی شودباساختومعماری
کم نظیرش ،یکی از بهترین عمارت های تاریخی ایران به
شمار می اید که راوی یک دوره مهم از تاریخ ایران یعنی
دوره قاجار است .بی شک اگر کسی در کتاب ها یا فیلم ها
درباره دوران قاجار مطالعه نداشته باشد ،با یک گشت
کوچک در این موزه ،حتی به جزئیات زندگی ادم ها و
اهالی دربارهای قاجاری پی خواهد برد .این موزه به تازگی
با گسترش حیاط خود ،به پارک موزه ای بی نظیر تبدیل
شده است که همه روزه میزبان تاریخ دوستان از سرتاسر
ایران و جهان است.
اما به مرکز شــهر کــه می رویم ،به یکــی از زیباترین
نمادهای تبریز می رســیم .عمارت ســاعت یا عمارت
تاریخی شــهرداری تبریز که بیش از ۸۰سال پیش به
دست مهندســان المانی ساخته شده ،مدت هاست که
به عنوان یکی از نمادهای تبریز در کتب و منابع مختلف
از ان استفاده می شــود .هرچند بخشی از این عمارت
کاربری اداری پیدا کرده اند و اعضای شورای شهر در ان
استقرار دارند ،اما بخش دیگر و اعظم ان صرف نگه داری
اشــیای تاریخی و باارزش مثل فرش تبریز است که در
معرض بازدید گردشگران قرار می گیرد.
ســاعت بزرگی که در بلندای این عمارت نقش بسته
اســت ،هر ســاعت با توجه به زمان (مث ً
ال در ســاعت
،۱یک بار ،در ســاعت ،۲دو بار و )...به صدا درمی اید و
مدت هاست تبریزی هایی که از این مکان عبور می کنند،
سراغ زمان را از عمارت ساعت می گیرند.
در همان حوالی عمارت ساعت در خیابان امام که قدم
بزنید مســجد کبود تبریز به چشــم خورده می شود،
«فیروزه جهان اســام» .چنانچــه از صفت زیبایش
پیداست ،این مســجد عالوه بر اینکه رابطه ای معنوی
با اســام دارد ،از یک رابطه ظاهری نیز برخوردار است.
کاشــی ها و گچ کاری هایی که به قوه معماری اسالمی
یک مسجد بسیار زیبا را فراهم اورده ،در طول تاریخ
پرفرازونشــیب تبریز ،لرزه های محکمــی را به تن
خود دید ه اســت ولی ازانجایی که از استحکام مردان
این سرزمین ارث برده ،همچنان پابرجاست و به عنوان
نماینده ای از تاریخ زیبای اسالمی در یکی از خیابان های
قدیمی تبریز زندگی می کند.
تبریــز به همان اندازه که بــه خاطر زیبایی و قدمتش
شــناخته می شــود ،به عنوان مهد فرهنگ و هنر نیز
نام برده می شود و برای اثبات این حرف کافی است کمی
ان طرف تر از موزه قاجار به مقبره الشعرا برویم .مقبره ای
که در خیابان سرخاب قرار گرفته ...خیابانی که هزاران
فرهیخته در ان سر به زمین گذاشته اند ۴۰۰ .شاعر در
مکانی مثل مقبره الشعرا سر به شانه سردمدار شعر ترکی،
شهریار گذاشته و ارام گرفته اند .قدم زدن در مقبره الشعرا
شــاید بتواند همه را شاعر کند .شــاعری که می تواند
بی نهایت از عمق این دیار بسراید.
همان جایی که با نشــات از اســمش همه مردم ان را
می شناسند .حتی شاید اولین مقصد مسافران در تبریز
همین ائل گلی است و ازانجایی که گل یا همان استخر
وســط این باغ زیبا مدت هاســت در کتب و فضاهای
مختلف به عنوان نماد تبریز شناخته می شود شاید خوب
نباشــد که فقط انجا را در توصیف تبریز به کار ببریم
بلکه ائل گلی است که زیبایی و سبزی رگ های تبریز را
تداعی می کند .اما از تبریز که کمی بیرون می اییم ،در
استان اذربایجان شرقی و حوالی تبریز ،طبیعت های بکر
و مکان های تاریخی فراوانی وجود دارند که ممکن نیست
گردشگری به خاطر تبریز به این خطه سفر کند و ان ها
را ندیده ،این دیار را ترک کند.
اســتان ما یک شمال کوچک در دل خود دارد؛ کلیبر.
در مورد این شهرستان سبز و بهشتی اذربایجان شرقی
کافی است به مرور نظر یک گردشگر خارجی اکتفا کنیم.
یک گردشگر کانادایی کلیبر را این گونه توصیف می کند:
«شهری دورافتاده و خواب الود در میان کوه های سر به
فلک کشیده ای که قله هایشان در زیر م ه غلیظ از دیده
پنهان شده اند ...مکانی است عالی؛ به طراوت و سر سبزی
انگلیس و ورای ذهنیت ما از طبیعت کویری و خشک
ایران ».پا به کندوان که می گذاریم ،خانه های یک شکل
و یک رنگی به چشــم می خورد کــه در دل کوه ،مانند
کندوهای عسل النه ای هستند برای زندگی انسان های
یکرنگ و غریب دوست و مهربان .کندوان که در حوالی
اسکو جای گرفته ،نه تنها دیدنی است ،بلکه فهمیدنی نیز
است .باید فهمید که اگر انسان بخواهد می تواند حتی
کوه ها را برای خود پناهگاه قرار دهد و زندگی کند .کمی
ان طرف تر نیز جلفا و منطقــه ازاد ارس بر پیکره این
استان جای خوش کرده است .جایی که کم کم نه تنها
مسافرانی که به تبریز می ایند به انجا سر می زنند ،بلکه
مســافرانی که این منطقه می ایند موقع گذر ،تبریز را
نیز می بینند .اسیاب خرابه و کلیسای سنت استپانوس
از جاذبه های کهن این دیار اســت ولی کســی که به
منطقه ازاد ارس سفر می کند ،هرگز بر بازارهای مدرن و
پیشرفته و گردشگرطلب ان چشم نمی بندد.
مکان هایی که از ان ها نا م برده شــد ،تنها مکان های
گردشــگری تبریز یا اذربایجان شــرقی نیستند ،اما
دقیقاً همان هایی هســتند که سال هاســت تبریز را
با ان ها می شناســید و به عنــوان نمادهای تبریز یاد
می کنید .این ها همان مکان هایی هســتند که پای
سند زیبایی و تاریخ تبریز امضا انداختند تا بزرگ ترین
رویداد گردشگری جهان اسالم در تبریز برگزار شود.
باید منت دار این بناها باشیم.
7
یکشـــــــــنبه 2مهرماه 1396سال دهم شماره 786
www.honarmandonline.ir
گردشگری
TURISM
اخبار
هشدار دوباره سازمان حج درباره سفر غیرمجاز به عراق
در اطالعیه روابط عمومی سازمان حج و زیارت تاکید شده است« :مشتاقان زیارت
عتبات عالیات در عراق صرفا از طریق دفاتر خدمات زیارتی تحت نظارت سازمان
حج و زیارت که اسامی ان ها در پایگاه اطالع رسانی سازمان حج و زیارت به نشانی
hajnews.irوجود دارد ،ثبت نام و برای اعزام اقدام کنند .برای اطمینان از این
کاروان های مجاز وتحت نظارت ســازمان حج وزیارت ثبت نام به این دو شــرط
می توانندتوجهکنند؛
-۱ثبت نام در دفاتر مجاز بدون پرداخت هرگونه وجه بوده و هزینه سفر به صورت
فیش بانکی مکانیزه قابل پرداخت است.
-۲پــس از ثبت نام در کاروان مجاز پیامکی ازســوی ســازمان حج وزیارت به
ثبت نام کننده به منظور تایید ثبت نام در سیستم مورد تایید حج و زیارت ارسال
خواهد شد .با توجه به این که سفر از طریق افراد حقیقی و حقوقی غیر مجاز موجب
بروز مشکالتی جدی برای زایران می شود ،سازمان حج و زیارت ،دوباره ضمن دادن
هشدارنسبتبهپیامدهایاحتمالیتشرفازطریقمجموعه هایغیرمجاز،تاکید
می کند عالقمندان عالوه بر مراجعه مستقیم به دفاتر خدمات زیارتی می توانند
مستقیما در سامانه عتبات به نشانی atabat.org.irثبت نام کنند».
مناطقنمونهگردشگریالگویتوسعهگردشگریاست
معاون امور ســرمایه گذاری ســازمان میراث فرهنگی پس از بازدید از طرح های
توسعه گردشگری اصفهان تاکید کرد:مناطق نمونه گردشگری استان اصفهان،
الگوی مناســبی برای توسعه گردشگری ایران به شمار می رود .سعید شیرکوند
معاون ســرمایه گذاری و برنامه ریزی سازمان میراث فرهنگی پنجشنبه و جمعه
۳۰و ۳۱شهریور ۹۶از طرح های توسعه گردشگری استان اصفهان بازدید کرد.
شیرکوند به همراه فریدون اهلل یاری مدیرکل میراث فرهنگی استان ،حمید امینی
معاون امور طرح ها و ســرمایه گذاری اداره کل میراث فرهنگی استان و جمعی از
ســرمایه گذاران و فعاالن گردشگری اصفهان در بازدید از طرح های گردشگری،
منطقهنمونهگردشگریخوانسار،هتلپنج ستارهسیتی سنتراصفهان،هتل هایدر
دست ساخت ارماندیس ،اسمان ،خواجو ،مجموعه تفریحی ،ورزشی و گردشگری
خرمشاد،خانهتاریخیحاجمحمدی،هتلسنتینیکوئیوخانهتاریخیدهدشتی
تصریح کرد« :اصفهان از جمله استان هایی است که پیشرو در امر تبدیل خانه های
تاریخی به مجموعه های گردشگری است ».او افزود« :با توسعه گردشگری می توان
به حفاظت از میراث فرهنگی انجامید ،با تشویق و حمایت از بخش خصوصی برای
تبدیل خانه های تاریخی به گردشگری می توان به توسعه متوازن گردشگری و
حفظ میراث فرهنگی همزمان ،امیدوار بود ».معاون سرمایه گذاری و برنامه ریزی
سازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری تاکید کرد« :تالش داریم تا با
ارائه تسهیالت در چهارچوب امکانات از سرمایه گذاران در حوزه گردشگری حمایت
کنیم .با این وصف با توسعه متوازن گردشگری استان اصفهان با مشارکت دولت و
بخش خصوصی و با تاسیس مناطق نمونه گردشگری توانسته الگوی مناسبی رادر
راستای توسعه گردشگری پایدار در تمام کشور ارائه کند».
لیال حاتمی در لیست برترین بازیگران زن قرن 21به انتخاب ایندی وایر
HONARMAND INTERNATIONAL NEWSPAPER
شماره • 786یکشنبه 2مهرماه • 1396سال دهم • 8صفـــــحه
صاحب امتیاز :شـرکت جهان سبز
مـدیر عامـــل :حسـین احـمـدی
مدیر مسوول :مهدی احمدی
زیـر نظــر شــورای ســردبیـــری
چاپ :اشراق قلم پارسه
سازمان اگهی ها88311361 - 88311353 :
نشانى :تهران ،خیابان مطهری ،بعد از خیابان سلیمان خاطر
خیابان اورامان ،پلاک ،43واحد2
تلفکس88813489 - 88301986 :
توزیع :نشرگستر امروز
منشور اخالق حرفه ای روزنامه هنرمند
http://honarmandonline.ir/?p=6049
سیستممدیریتکیفیت-رضایتمندیمشتری
سیستم مدیریت کیفیت
ISO 10004:2012
ISO 9001 : 2008
instagram.com/honarmandonline
telegram.me/honarmandnews
www.honarmandonline.ir
اوقات شــرعی
به وقت تهران
اذان ظهر
11:56
اذان مغرب
18:16
غروب افتاب
اذان صبح فردا
طلوع افتاب فردا
17:58
04:32
05:54
گنج سخن
ى رسید ،کسى پدرم را خندان نمىدید...
محرم م
چون ماه ّ
ى رسید ان روز ،روز سوگوارى و اندوه
چون روز دهم فرا م
و گریه او بود..
امام رضا (ع)
در فهرســتی که از بهتریــن نقش افرینی های
بازیگران زن در قرن بیســت و یکم تهیه شده،
لیــا حاتمی در کنار چهره هایــی چون ایزابل
هوپر ،ژولیت بینوش و اسکارلت جوهانسون جای
گرفته است .منتقد سایت سینمایی ایندی وایر
با تاکید بر این که در دو دهه اخیر شــماری از
بهترین فیلم های جهان با بازی بازیگران زن شکل
گرفته ،به این امر اشاره دارد که گرچه کارگردان
یا نویسنده فیلمنامه این شخصیت ها را شکل
داده اند ،اما این بازی بازیگران بوده که به انها جان
بخشید ه است .در این فهرست در حالی که لیال
حاتمی برای بازی در فیلم «جدایی» ساخته اصغر
فرهادی به عنوان یکی از بهترین بازیگران قرن
بیست و یکم شناخته شده است ،در عین حال
ژولیت بینوش بــرای بازی در فیلم «کپی برابر
اصل»عباسکیارستمییکیازبهترین هاخوانده
شــده است .درباره بازی لیال حاتمی منتقد این
سایت ضمن اشاره به شرایط جدایی یک زوج و
تاثیری که ممکن است بر فرزند انها داشته باشد،
می گوید گرچه فرهادی اسکار را دریافت کرد ،اما
حاتمی نیز شایسته دریافت این جایزه بود .زمانی
که همسر او به حرکت ادامه نمی دهد او تصمیم
می گیرد حرکت کند و پیچیدگی های خانوداگی
در سطحی کامال جدید راه او را سد می کند .او
سرانجام از ناامیدی بیرون می اید اما راه را بر هر
نــوع افراط در ارایه این حس می بندد و انعطاف
پذیری او بعد درخشانی برای ارایه این شخصیت
فرهادی ایجاد می کند .درباره فیلم «کپی برابر
اصل» نیز بر این تاکید شده که یکی از مواردی
که به طرزی باورنشدنی در فیلم های کیارستمی
استاد فقید ایرانی مشــاهده می شود این است
که وی می تواند ذرات حسی را از موقعیت های
خاص بگیرد و ان را چنــان ارایه کند که انگار
اولویت ذهن بر دل مورد نظر است و کیارستمی
مهارتی باورنکردنی برای درک این که کدام بازیگر
می توانــد این حس را بهتر از همه منتقل کند،
دارد و این فیلم او مانند فیلمی چون «پیش از
طلوع» طبیعت ناب رابطه را به شکلی درخشان
ارایهمی کند.
بهترین نقش افرینی های زنان در قرن بیست و
یکم شامل این فیلم ها بوده است:
لیال حاتمی برای «جدایی» ساخته اصغر فرهادی
ایزابل هوپر برای بازی در فیلم «او» ســاخته
پل ورهوفن
اومــا تورمن بــرای «بیل را بکش» ســاخته
کوئنتینتارانتینو
ساندرا هولر برای «تونی اردمن» ساخته مارن اده
پائولینــا گارســیا بــرای «گلوریا» ســاخته
سباستین للیو
جئون دو-یئون برای «افتاب مخفی» ساخته لی
چانگ-دونگ
وایوال دیویس برای «حصارها» ساخته دنزل
واشنگتن
دانیال وگا برای «یک زن شگفت انگیز» ساخته
سباستین للیو
نائومی واتس برای «جاده مالهالند» ســاخته
دیوید لینچ
الن برســتاین برای «فاتحه ای برای یک رویا»
ساختهدارنارنوفسکی
لورا لینی برای «می توانی روی من حساب کنی»
ساختهکنتلونرگان
امانوئله ریوا برای «عشق» ساخته میشاییل هانکه
ماریون کوتیار برای «زندگی چون یک گل سرخ»
پشت صحنه
دیروز اول مهر بود و هوای پاییزی در تحریریه ما هم رسوخ پیدا کرد ،ابر و باد و مه خورشید و فلک در کار امدند تا
بچه ها دلتنگ یکی از همکاران شوند ،که یک ماهی می شود به نیت سیاحت و استراحت به قاره افریقا سفر کرده است.
قبل از رفتن استعداد نقاشی همکاران تبلور پیدا کرده بود و در مدت کوتاهی استعدادش انچنان شکوفا شده که همه را
متعجب کرده ،اخرین اثرش از یک فیل انقدر زیبا بود که موجب شد چند ساعتی بچه ها به تجزیه و تحلیل این نقاشی
بپردازند و همه از پیشرفت همکاران سفر رفته مان خوشحال باشند .هرچند سردبیر معتقد بود سخت گیری های او باعث
شکوفایی این استعداد شده است و انصافا هم به ندرت پیش می اید سردبیر از چیزی راضی باشد .من هم که بیشتر حس
حسادتم گل کرده بود ،یعنی کشیدن چهره من از فیل سخت تر یا زشت تر است؟! بگذریم ...البته دیروز در اتاق رییس هم
خبرهایی بود .گویا رتبه بندی وزارت ارشاد انقدر ناجوانمردانه و ناحق بوده که صدای همه را دراورده است .رییس هم به
قدری اعصبانی شد که شخصا خودش رفت تا حق روزنامه را بگیرد ،وگرنه در این اوضاع و احوالی که شاهدش هستیم
اگر حواست نباشد انچنان حقت را می خورند و یک لیوان اب هم روش که خودت هم خبردار نشوی .با این شرایطی که
به وجود امده و سیاست های اشتباه مسوولین فرهنگی و تعطیلی روزنامه های خصوصی خدا اخر و عاقبت ما را به خیر
کند که بوهای خوبی به مشام نمی رسد...
طاهر شعبانی
سر ارادت ما و استان حضرت دوست
که هر چه بر سر ما می رود ارادت اوست
صبا ز حال دل تنگ ما چه شرح دهد
که چون شکنج ورق های غنچه تو بر توست
1
2 1
3
4
6 5
7
8
15 14 13 12 11 10 9
2
3
4
5
6
7
8
9
11
پاسخ جـدول شـماره قـبل
3
4
5
6
7
8
9
دوست دارید
در اینده چکاره
شوید؟!
کودکان کار و
ارزوی رفتن به
مدرسه!
جـــدول
10
1
ژرژ هربرت
حافظانه
افقی:
-1چهــره موردنظر-حــرف همراهی-2ازکلمــات استثنا-شــعله
هــای اتش-تخــت پادشــاهی-3اخی-امانتدار-زیارت کنندگان
-4اهنگرانقالبی-دوســتی-ازجهت هــای اصلــی -5طایفه-گیاه
خورشتی-حشــره بخشــنده-رازدرون کاله!-6نوعی موســیقی-
دوست-7مهتابی-قســمتی ازپــا -8احاد-ویرگــول -9دارایــی-
کلیدماشــین-10فرزندعرب-گودال-11واحدی درســطح-اهلی-
ازسنگهای قیمتی-عضوی درصورت-12روزعرب-تیرانداز-جانورتک
سلولی-13شفیره حشره-فرق ســر-قبول کردن-14موردندا واقع
شده-خرامان-خانه بزرگ -15شاعرنوپرداز-ازاثارش
2
با مردمان نیک معاشرت کن تا خودت هم یکی از
انان به شمار روی.
ساختهاولیویهداها
اسکارلت جوهانسون برای «زیر پوست» ساخته
جاناتانگلیزر
شارلیز ترون برای «هیوال» ساخته پتی جنکینز
کریستین دانست در «مالیخولیا» ساخته الرس
فون تریه
بری الرســن در « ۱۲موقتی» ساخته دستین
دنیلکریتون
هالی بری برای «مهمانی هیوال» ساخته مارک
فورستر
انی مارســن برای «دختر راه می رود /همه روز»
طراح جدول :رسول نادری
طرح روز
پندبزرگان
ساختهجیکوبکروپنیک
کوونزنی والیس بــرای «جانوران حیات وحش
جنوب» ساخته بن زایتلین
کاتالینا ســاودرا برای «پیشــخدمت» ساخته
سباستینسیلوا
ژولیت بینوش برای «کپی برابر اصل» ســاخته
عباسکیارستمی
کیم هیا-جا برای «مادر» ساخته بون جون-هو
ناتالی پورتمن برای «جکی» ساخته پابلو الرین
بیورک برای «رقصنده در تاریکی» ساخته الرس
فون تریه
10
11
2
3
4
1
ا
س
ا
م
م
ر
ل
ا
د
ا
د
ی
م
ی
و
ن
ر
د
ا
ه
ا
م
ب
ر
ی
ن
ر
س
ا
ر
12ک
ر
ب
ی
و
ا
ا
ن
م
13س
14ت
15
ی
و
ن
5
ر
6
ل
م
ا
ن
ر
م
7
د
8
ب
ا
ر
س
ی
ر
15 14 13 12 11 10 9
ن
و
س ت
ا
ی
ن
ر
ب
ا
ب
ا
ل
و
ا
ه
ر
ت
ا
ا
ی
ر
ی
ا
و
ه
ا
ر
ت
ا
ا
ن
س
ا
م
ا
ر
ن
ک
ی
ن
ا
ا
ی
ا
ت
ر
ا
د
ی
ا
ن
ی
و
ر
ا
ر
ه
ر
و
ا
ن
س
و
ی
م
ا
س
ا
د
ن
ک
ی
ر
ج
ا
ل
س
ر
ا
م
م
و
س
ا
ن
ا
س
د
ا
ت
ا
م
ا
ن
و
ل
ا
و
ر
ا
ق
ا
ه
ن
گ س
ا
ز
ی
ی
12
13
14
15
عمودی:
-1ازاثاردیگرش-2گــرم وسوزان-ســگ فضانورد-بیمارروحی-3معیار-خــرس درختی-
حاجت-4ازصفــات خداوند-اشــاره به دور-خشــکی-کتاب هندوان-5جنین-ســوغات
ســاوه-6مخفف هوش-خدای درویش –تیره وکدر-7ازضمایرمفعولی-نرنیست-8شرف-
ازخبرگزاربهای کشورمان-9پیک-درخت همیشه سبز-10پسوندالودگی-من وشما-رمق
اخر-11نگاربی سروپا!-ازگســتره های ابی-تندرستی-12ازدرندگان-من وشما-کجاست-
علم تدبیربــی پدرومادر-13قاعده-نامــه ها-پرچم-14شــهرمقدس هندوان-ارزوها-گل
ناامیدی!-15ازاثاردیگرش
اخبار دیدنی
اکران مردمی «رگ خواب» ویژه حمایت از کمپین یوزپلنگ ایرانی در پردیس
سینماییگالریملتباحضورهدیهتهرانی،طنازطباطبایی،سیامکانصاری،
لیال حاتمی و حمید نعمت اهلل برگزار شد /هنرانالین
دکتر روحانی شنبه اول مهر با حضور در هنرستان دخترانه شهید مدرس منطقه ۵تهران و
حضور در ایین بازگشایی مدارس ،زنگ اغاز سال تحصیلی ۹۷-۹۶را به صدا دراورد و سال
تحصیلیجدیدرسمااغازشد/ایسنا
ایین رونمایی از کتاب عکس «چهلم» در موزه هنرهای دینی امام علی (ع) با حضور
مجید مجیدی و محمود فرشچیان و چهره های فرهنگی هنری و تعدادی از استادان
عکاسی ایران به همت موسسه شیعا روز جمعه ۳۱شهریور ماه برگزار شد /هنرانالین
تایت اهللهاشمی شاهرودی/ایلنا
اولینجلسهمجمعتشخیصمصلحتنظامبهریاس
مراسم نواختن زنگ مهر با حضورعلی ربیعی وزیر تعاون ،کار و رفاه اجتماعی و سید عباس صالحی وزیر
فرهنگ و ارشاد اسالمی صبح روز شنبه اول مهردر مهد کودک ایران مهر برگزارشد /مهر
به دنبال حمالت 25اوت (سوم شهریور) ارتش میانمار علیه اقلیت روهینگیا ،دستکم 400تن کشته
شدند و نزدیک به 125هزار روهینگایی نیز به بنگالدش گریختند و این موضوع بحران انسانی را به
همراه داشته است /ایرنا