روزنامه هنرمند شماره 821
روزنامه هنرمند شماره 821
مجید غالمی جلیسه
مدیر عامل موسسه خانه کتاب
صنعت نشر هنوز با سبک
قاجار کار می کند!
2
چهارشــنبه 1اذر ماه 1396ســال دهم شماره 821
8صفـــحه 1000تومـان ISSN 2008-0816
گفتگوی «هنرمند» با مهناز رونقی پژوهشگر و
مدرس دانشگاه درباره مرگ مخاطب
ترس از اندیشــه
نگاهی به فیلم «بی عشق» اثری از «اندری زویاگینتسف»
زندگی بیعشق
امکان پذیر نیست
3
کنسرت استاد ناظری و کامکارها برای کمک
به زلزله زدگان در وزارت کشور
هنرمندان ُکردسنگتمامگذاشتند
نگاهیبهفیلم«خفهگی»
یکنوارنهچندانایرانی
بهاره میرزااقا سرپرست و خواننده
گروه بهار افرین در گفتگو با «هنرمند»
6
5
موسیقی بانوان پیشرفت
چشمگیری داشته است
6
بررسی چالش های بازاریابی دیجیتال در صنعت گردشگری
حمیدرضا نوربخش مدیر
سی و سومین جشنواره موسیقی فجر
تفکر سنتـــی بالی
بازاریابی دیجــیتال
7
4
امیدوارمدروزارتارشادتثبیتاتفاق
بیفتدومابتوانیمحرف هایمانرابزنیم
6
مجید غالمی جلیسه ،مدیر عامل موسسه خانه کتاب
2
چهارشــــــــنبه 1اذر ماه 1396سال دهم شماره 821
www.honarmandonline.ir
فرهــــــنگوهنر
& ART
CULTURE
نگاه
سیدجواد حسینی کیا عضو فراکسیون روحانیت مجلس
صداوسیما نباید به سمت تولید اثاری
به سبک هالیوود و بالیوود حرکت کند
عضو فراکســیون روحانیت مجلس
با تاکید بر ضرورت ســاخت اثاری
در صداوســیما که با الگوهای ایرانی
و اســامی سنخیت داشــته باشد،
تصریح کــرد :صداوســیما نباید به
سمت تولید اثاری به سبک هالیوود
و بالیوودحرکــت کند .ســیدجواد
حســینی کیا دربــاره وضعیت تولید
سریال های فاخر در رســانه ملی ،گفت :مجلس درقالب برنامه ششم
توسعه اعتبارات مناسبی برای صداوسیما در نظرگرفته است ولی عدم
تخصیص مناســب و به موقع اعتبارات این سازمان توسط دولت ،ان
را در تنگناهــای اقتصادی قرار می دهد؛ با این حال صداو ســیما باید
برای توســعه فرهنگی جامعه به ســمت تولید اثار تاریخی و به ویژه
قرانــی حرکت کنــد و در حقیقت فضای تولید در رســانه ملی باید
همســو با اداب و رسوم اصل ایرانی و اســامی عجین شود .نماینده
مردم سنقر و کلیایی در مجلس شورای اسالمی ادامه داد :صداوسیما
باید به ســمت ساخت ان دسته از فیلم های فرهنگی حرکت کند که
با الگوهای ایرانی و اســامی سنخیت داشــته باشد اما متاسفانه این
سازمان به ســمت تولید محصوالت به اصطالح فانتزی یا برنامه های
تجاری ســوداور بیش از دیگر کارها گرایش دارد .وی ادامه داد :صداو
سیما نباید به ســمت تولید فیلم ها و سریال های به سبک هالیوودی
و بالیــوودی حرکت کند؛ حتی خرید اثار از کشــورهایی که فرهنگ
ان نزدیکــی با فرهنگ جامعه ما ندارد ،اثــار مخربی در درازمدت بر
جای خواهد گذاشــت .حسینی کیا افزود :با توجه به اینکه صداوسیما
دانشــگاه عمومی است و تنها رســانه ملی در کشور به شمار می رود،
تاثیر هرانچه از این کانال به جامعه تزریق می شــود ،بسیار فراگیر و
عمیق است لذا حساسیت مدیران این سازمان بر کم و کیف تولیدات
باید زیاد باشد .این نماینده مجلس یاداور شد :صداوسیما اراده الزم را
برای سپردن تولید سریال ها ،فیلم ها و برنامه های خود را به نیروهای
مومــن ،جوان ،کارامــد و انقالبی که می توانند بــا هزینه های پایین
محصوالت فاخــر تولید کنند ،در خود ایجاد کند .عضو فراکســیون
روحانیــت مجلس تاکید کرد :به دلیل برخی مافیاها که در ســاخت
فیلم و سریال ها وجود دارد ،سطح کیفی تولیدات نزول پیدا می کند و
در نتیجه مخاطبان به سمت برنامه های ماهواره گرایش پیدا می کنند
لذا باید مدیران رسانه ملی با این رویه برخورد کنند.
صنعتنشرهنوزباسبکقاجارکارمی کند!
نشســت صمیمی ناشــران ،کتابفروشان و نویســندگان قمی با مجید
غالمی جلیسه ،مدیرعامل موسســه خانه کتاب 25ابان ماه با همکاری
«گروه داســتان جمعه» با حضور سید علیرضا صالحی ،پژوهشگر علوم
اسالمی ،ناشران و کتابفروشان و چند تن از نویسندگان قمی در ششمین
روز هفته کتاب خوانی با عنوان «روز کتاب ،ناشران و کتابفروشان و اقتصاد
مقاومتی» در مجمع ناشران قم برگزار شد .مدیر عامل موسسه خانه کتاب
با اشاره به موفقیت قابل توجه طرح مروجان کتاب طی سه سال گذشته
درباره فعالیت بخش های خصوصی در طول هفته کتاب گفت :برای مثال
شرکت اسنپ که ارتباط مستقیمی با کتاب ندارد ،با طراحی بازی quiz
of kingsدر هفته کتاب ،کار ویژه ای برای کتابخوانی انجام داد .این بازی
در واقع یک لیگ کتاب محور را تعریف کرده است .مسئولیت اجتماعی،
این گروه را به این سمت کشانده است .در بوشهر هم یک چاپخانه خود
را ملزم کرده تا یک شــعار درباره کتابخوانی در پشــت و روی محصول
مشتریانش چاپ کنند که با استقبال روبه رو شد .دبیر بیست و پنجمین
دوره هفتــه کتاب ادامه داد :خود مردم باید در حوزه کتاب دخالت کنند
و اگر در این باره غفلت کنیم صدماتش به خودمان می رسد .شعار بیست
و پنجمین دوره هفته کتاب «اینده روشــن با خانواده کتاب خوان» نیز
همین مساله را تبیین می کند .الزمه این مهم هدایت خانواده و جامعه به
سمت کتاب خوانی است .این پژوهشگر تاکید کرد :یک گله مندی وجود
دارد ،متاسفانه نهاد ها و سازمان های دولتی همچنین ناشران و ناشران و
کتابفروش ها کم انگیزه و بی توجه کار می کنند؛ این در حالی است که در
دهه 40و 50ناشران در هفته کتاب به دنبال بهانه ای برای چاپ کتاب
بوده اند؛ اما در دنیای رقابتی امروز ناشران و کتابفروشان ما حتی با همان
نگاه تجاری ،برنامه جریان ســازی ندارند و موجی به راه نمی اندازند .اگر
هزینه نکنیم مردم کمتر به سمت کتاب حرکت خواهند کرد که ناشی از
بی برنامگی و کم توجهی ما به امکاناتی است که می تواند افراد را به سمت
کتاب و کتاب خوانی جذب کند .به گفته جلیسه ،در هفته کتاب ،فرصت
ملی و انگیزشی داریم تا مردم را بر موج کتاب و کتاب خوانی سوار کنیم و
به ساحل مدنظر برسانیم .در این هفته می توانستیم به بهترین شکل این
کار را انجام دهیم .تلویزیون و رادیو امسال فعال بودند و هر روز 12ساعت
مستمر را به امر کتاب اختصاص دادند؛ البته هدف گذاری ما این بود که
فعالیت های اجتماعی و فعالیت های مردم نهاد در هفته کتاب بیشتر شود؛
اما از طرفی ان هایی که کارشان و مسئولیت شان کتاب است ،با بی مهری
به این هفته نگاه کرده اند که امیدوارم این روند تغییر کند.
نگاه نوگرایانه در نشر وجود ندارد
دبیر بیست و پنجمین دوره هفته کتاب با انتقاد از فقدان نگاه جدید در
حوزه نشر ادامه داد :یکی از مشکل های ما این است که دچار تکرار شده ایم؛
به عبارت دیگر نگاه نوگرایانه در نشر وجود ندارد .به جرات می گویم ما در
حــوزه چاپ از زمان قاجار به این طرف ،جز در تکنیک ،چیزی به نشــر
نیفزوده ایم .اگر هم کاری انجام شده ،نادر بوده و ایده پردازی در ان صورت
نگرفته است؛ بنابراین باید در سیســتم چاپ کتاب ،تجددگرایانه عمل
کنیم ،به ویژه که رقیب سرسخت ما محیط مجازی است .جلیسه گفت:
ما بعد از گذشت 208سال از صدور نخستین مجوز چاپ که در 1283
صنیع الملک صادر کرد ،هنوز با همان سبک قاجاری کار می کنیم و فقط
تا حدودی شــکل و شمایل کار عوض شــده است .به نظر من نشر یک
صنعت است نه یک فعالیت فرهنگی ،عالوه براین اگر چه صدور مجوزها
باید سازماندهی شود اما مشکل کار ما مجوز نیست .قطع به یقین رانتی
که در نشر ما وجود دارد ،مشکل افرین شده است.
ب را به نشر وارد کرده اند
رانت ها جدی ترین اسی
دبیر بیست و پنجمین دوره هفته کتاب افزود :بسیاری از کشور ها ،مشکل
مجوز ندارند ،اما مسئولیت پذیری و شفافیت مالیاتی دارند در قبال ان باید
همه کارهای چرخه نشر کتاب ،دقیق پیش برود تا اعداد ،گویای عملکرد
ناشر باشد .متاسفانه در ایران چنین رویکردی وجود ندارد و شمارگان با
واقعیت همخوانی ندارد و کسی هم پیگیر این موضوع نیست؛ عالوه براین
در چرخه نشر رانت وجود دارد و برخی به دنبال ان هستند؛ هرچند که
شاهد از بین رفتن این رانت ها هستیم اما اثار ان هنوز باقی است .رانت ها
ب را به نشر وارد کرده اند و مانع شدند تا نشر روی پای
جدی ترین اســی
خود بایستد .جلیسه افزود :در برخی کشورها رانت ها دست نشر یا خریدار
نمی رسد ،بلکه در اختیار کتابخانه ها قرار می گیرد تا بعد از کارشناسی در
یک تیم خبره و نیازسنجی مخاطب به تهیه کتاب اقدام کنند که از طریق
دولت خریداری می شود و سیستم کارشناسان هم NGOاست که نشر
و دولت در ان دخالتی ندارد؛ اما وقتی بدون هیچ اصولی از ناشــر کتاب
خریداری شود ،صنعت نشر به سمت کتابسازی می رود.
مخالف برگزاری نمایشگاه های استانی هستم
جلیســه با اعالم موضع خود در قبال نمایشگاه های استانی ادامه داد :از
مخالفان برگزاری نمایشــگ اه های استانی هســتم .ایده جایگزینی طرح
حمایت از کتابفروشــی ها مطرح شد تا بساط نمایشگاه ها جمع شود اما
مقاومت هایی وجــود دارد که اجازه نمی دهد من در ســطح باال بتوانم
کاری انجام بدهم .برای من خیلی عجیب اســت که همه شما دوستان
نمایشگاه های استانی را بد می دانید ،اما هیچ کس ان را تحریم نمی کند.
همه می دانیم کتابسازی ها و سری دوزی های کتاب در همین نمایشگاه ها
به فروش می رسد .اما چرا هیچ کس اعتراض نمی کند .دورنمای نمایشگاه
استانی برای مسئوالن ان چیزی که شما می گویید ،نیست .زیرا رسانه ها
چیزی جز این را انعکاس می دهند .این فهرســت نویس افزود :در همین
مجتمع ناشران قم نمایشگاه برگزار کرده اید .چون ما به منافع کوتاه مدت
عادت کرده ایم و برای منفعت بلندمدت برنامه ای نداریم .جالب اینجاست
که هر ســال ســه بار طرح حمایت از کتابفروشــان انجام می شود ،این
طرح ها هم مدت زمانش بیشتر است و هم یارانه اش و منفعتش بیشتر از
نمایشگاه های استانی است ،اما کسی نمایشگاه استانی را نفی نمی کند.
وقتی خودمان نمی خواهیــم ،چیزی هم تغییر نخواهد کرد .این محقق
ترجمه های متون شیعه ،درباره عرضه کتاب با تخفیف های باال گفت :در
کمیته صیانت از کتاب ،این بحث مطرح شد تا از برگزاری نمایشگاه های
بدون مجوز که بسیار شایع شده ،جلوگیری شود .اتحادیه تعاونی و صنفی
نیز بایــد از اداره کل بخواهد تا مجوزها را محدود کند و قانونی برخورد
شود اما بازهم این یک کار صنفی و کم کاری صنفی است .مدیرعامل خانه
کتاب در ادامه درباره برنامه های موسسه خانه کتاب برای تقویت جایگاه
نویسندگان و شمارگان واقعی کتاب گفت :این خالء در باره نویسندگان
در همه دوره ها وجود داشته و کار جدی برای ان ها انجام نشده ،واقعیت
این است که حمایت های موسسه در همه دوره ها ناشرمحور بوده و خیلی
کم و در برخی دوره ها هیچ حمایتی از نویســندگان نشده است .ضرر و
ظهور و بروز این کم توجهی در کیفیت اثار مشــخص اســت .جلیسه با
بیان این مطلب که تشــکیل مجمع در قم اید ه قابل توجهی است گفت:
هر چقدر مراودات صنفی افزایش پیدا کند ،هم افزایی و تبادل تجربه های
صنفی بیشــتر خواهد شد و این اتفاق خوبی است .خانه کتاب در سطح
کالن ،هرماه امار و اطالعات کتاب و ناشران را منتشر می کند تا ناشران
فعال مشخص شوند.
ممیزی ،بر کتاب خوانی مردم تاثیر چندانی ندارد
جلیســه دربــاره صدور مجوز نشــر کتــاب ادامــه داد :ممیزی ،بر
کتاب خوانی مردم تاثیر چندانی ندارد .هرچند که امار رســمی وجود
ندارد ،امــا درصد کتاب هایی که مجوز نمی گیرند ،خیلی کم اســت.
کتاب های پرفروش به ترتیب به کتاب های داســتان ،شــعر ،کودک
و نوجوان اختصــاص دارد اما ممیزی در خوانــدن و نخواندن کتاب
چنــدان موثر نیســت .همان طور که فضای مجــازی می تواند محلی
برای کتاب هایی فاقد مجوز باشــد .بسیاری از کشورهای دنیا ممیزی
و قاعده و قانونی در نشــر کتاب دارند ؛ در امریکا که به قول خودشان
مهد دموکراسی است نیز ممیزی وجود دارد .داستان های ترجمه که
در ردیف داستان های روز دنیا به حساب می ایند جزو پرفروش هاست؛
عالوه براین اینترنت دست یابی به هر نوع تفکری را ممکن کرده است.
جلیســه در پاسخ به پرسشی درباره هدررفت بودجه های فرهنگی در
حوزه نشــر کتاب ادامه داد :در روزنامه ها ،وب سایت ها اعتراض تان را
مطرح کنید .واقع این است که نشر در حال از بین رفتن است و نشر
دولتــی در اولویت .دنیا ،دنیای رقابت و تخصص گرایی اســت و باید
برای ان هزینه کرد .وظیفه ما گفتن خطاهاســت .ســال گذشته از
تعداد 16هزار ناشر ،فقط پنج هزار و 600نشر فعال بودند که حداقل
یک کتاب چاپ کرده اند .مدیر عامل موسسه خانه کتاب افزود :درباره
اعالم یارانه کتاب در رســانه های عمومی گفت :می گوییم این سرانه
برای همه اســت ،اما در واقع این طور نیست و این مبلغ حدود هفت
میلیارد و ششــصد میلیون تومان برای سه طرح است و عمال به همه
نمی رسد .برای گستردگی منابع نمی توانیم تبلیغ وسیع داشته باشیم.
این ســرانه در اختیار کتابفروشی ها گذاشته می شود که نقطه تالقی
نشــر و مردم هســتند و به این ترتیب کم ترین اشتباه در ان صورت
می گیرد و طرح موفقی هم بوده است.
گفتگوی «هنرمند» با مهناز رونقی پژوهشگر و مدرس دانشگاه درباره مرگ مخاطب
3
ترس از اندیشه
سامان پارسی
مهناز رونقینویسنده،پژوهشگرومدرسدانشگاهاستوبردوحوزه
جامعه شناسی ادبیات و هنر تسلط دارد و قصد دارد به زودی فیلم
نیز بسازد؛ و رمانی همراه دو نویسنده زن نوشته است .او با مهربانی
و صبوری در این خصوص گفتگو کرد و بحث را از زوایه های مختلفی
بررسیکردیم.
***
ِ
«مرگ مخاطب» به تعریف
ابتدا دوســت دارم درباره واژه
برسیم .منظور من از مرگ مخاطب این است که با وجود
مخاطبان بسیا ِر بالقوه ،هنر و ادبیات در حال بی مخاطب
شدن اســت .در جهان زیســتی ما افراد زیادی زندگی
می کنند که می باید اکثریــت انها مخاطب هنر و ادبیات
باشند .اما این گروه متاسفانه مخاطب هنر و ادبیات نیست
و امروز با ِ
مرگ مخاطب که محصول بی مخاطبی اســت،
مواجه هستیم.
متاسفانه این اتفاق با هر اصطالحی بخواهیم به کار ببریم در حال رخ دادن
است .همین عامل سبب نوعی دلسردی در نویسندگان ادبی نیز شده است.
زیرا عم ً
ال حتی تیراژ پایین کتاب نیز خریداری ندارد .درست است که نویسنده
وقت افرینش به مخاطب فکر نمی کند ولی به هر حال بخشی دیگر بعد از خلق
وجود دارد به نام دریافت؛ که در جامعه شناسی هنر به ان می پردازیم.
فکر می کنم این اتفاق در جامعه بیشــتر محصول ورود
تکنولوژی به زندگی انسان است .این ورود بخش اعظمی
از زندگی را تســخیر کرده ،چه به صورت فیزیکی مانند
ماشین یا موبایل ،چه به صورت مجازی مانند اینترنت ،که
در حال گســترده شدن در تمام شبانهِ روز زندگی انسان
اســت .تکنولوژی؛ زمان زندگی انسان را در خود هضم و
محصور کرده ،در عین حال ان قدر انتخاب در برابر انسان
قرار می دهد که قدرت انتخاب را از او می گیرد.
جهان تغییر کرده و انسان نیز با این تغییرات درگیر شده ،اصطالحی که گیدنز
به کار می برد جدایی زمان و مکان و پدیده از جاکندگی مناسبات اجتماعی
رخ داده است ،یعنی بیرون امدن از شکل های زندگی .طبیعتا ما نمی توانیم به
گذشتهبازگردیم.
های در براب ِر ما را افزایش می دهد.
ســرعت؛ تعداد گزینه ِ
مثال در اینترنت هر سایت یا کانال تلگرامی بیش 20عنوان
در برابر شما لیست می کند.
بله .مسئله این اســت هر مقدار گزینه وجود داشته باشد باز هم هیچ کدام
خواندهنمی شود.
دقیقا؛ من فکر می کنم به خاطر تعداد زیاد گزینه ها مخاطب
دچار نوعی گیجی و ســردرگمی می شود ،و در بین تعداد
زیاد انتخاب ها دقیقا نمی داند کدام را نتخاب کند.
من معتقدم تغییر مخاطب رخ داده ،جهان تغییر کرده و می شــود جهان و
تغییراتش را جور دیگری دید .اینکه اصال هیچ چیزی از ان را نبینیم اتفاق
دیگری است .مخاطب اصال انتخابی نمی کند .به خاطر اینکه یه سری مفاهیم
جابجا شده است .وقتی در شبکه های اجتماعی موبایلی روزانه هزاران مطلب
سطحی فرستاده می شــود .مخاطب با ازدحام مطالب روبرو می شود .انها را
می خواند و احســاس بی نیازی از اطالعات دقیق و درست و مطالعه کتاب
می کند .مطالبی که به انها ارائه شــده فاقد هر سندیتی است .اما اظهار نظر
می کند و اطالع دقیقی از منبع ان نمی گیرد ،زیرا فکر می کند می داند.
بحثی که درباره سطحی شدن جامعه مطرح می کنید در
تمامیت جهان مصداق دارد .هر جامعه ای را بررسی کنید
مقدا ِر توده ها بســیار بیشــتر از خواص است .البته فکر
می کنیم در ایران اکثریت جامعه توده ایی؛ و در حال هضم
کردن کل افراد در خود است .مثال شما در خصوص رسانه
بود ،اینجا می خواهم بحث را به سمت هنر و ادبیات ببرم.
البته ذکر این نکته را الزم می دانم که کار رســانه تولید
محتوا برای توده است .هیچ وقت رسانه یک تفکر و مفهوم
خیلی دقیق را به مخاطب ارائــه نمی دهد ،زیرا مخاطب
رسانه عموما عوام هستند و نوعی بازاریابی برای محصولی
که ارائه می دهند در نظر می گیرند .مانند سریال ها.
من با حرف شما موافق نیستم .زیرا ما انواع رسانه ها و انواع مخاطبان را داریم،
و هیچ وقت نمی توانیم مخاطب عام و خاص را مقایسه کنیم ،یا یک روزنامه
و مجله جدی را با یک روزنامه زرد مقایســه کنیم .همه در یک ســطح قرار
نمی گیرند .ما تاریخ روزنامه نگاری داشتیم که ادبا ان را منتشر کرده اند ،از بهار
گرفته تا میرزاده عشقی .پس اینکه بگوییم رسانه که خود نیز انواع مختلفی
دارد کارش تولید محتوا برای عوام است ،درست نیست .وقتی از رسانه حرف
می زنیم .هر شبکه ای که تولید محتوا می کند را در نظر بگیریم بخشی از نگا ِه
رسانه به تولید محصول خبری یا فرهنگی ،متاثر از پر مخاطب بودن است.
همین ضربه ای اســت که به اصل حقیقت می زند .نکته دیگر اینکه شما با
گروه هایی مواجه هستید که در رسانه ها فرقی ندارد کدام نوعش باشد از نگاه
خودشان مطالب را به شما ارائه می دهند .در هیچ جای جهان با رسانه ای مواجه
نیستیم که ادمهای روشنفکر و بی طرفی باشند .همیشه بخشی از واقعیت به
شما ارائه داد می شود؛ اینجا استناد من به حرف اسالوی ژیژک است که :هیچ
وقت قرار نیست حقیقت در اختیار مردم قرار گیرد.
فکر می کنم اگر بخواهیم به این مقوله بپردازیم از بحث اصلی دور می شویم .زیرا
رسانه حوزه کاری من است .رسانه ،وظایف و امر مربوط به حقیقت و واقعیت،
تمام حقیقت پیش هیچ کس نیست و هر کسی بخشی از ان را ارائه می دهد.
برگردیم به بحث اصلی ،مسئله این است در جامعه ای که
زندگی می کنیم ،شما می گویید مخاطب از خود اندیشه ای
دارد .اینجا در مورد اندیشه داشتن مخاطب باید به توافق
برسیم .زیرا وقتی مخاطب ما مخاطب عوامی است وقتی
برای اندیشــیدن و انتخاب کردن صرف نمی کند .از این
گذشــته مخاطب وقتی تعداد انتخاب هایش زیاد باشد با
توجه شــیوه زندگی و فکریش سردرگم و گیج می شود و
نمی تواند انتخاب کند.
بســتگی دارد در حوزه فرهنگ و هنر مخاطب را چگونه تعریف کنیم .شما
می گویید مخاطب به دلیل سرعت و فراوانی گزینه ها دچار گیجی می شود
حرف من این است که جایگاه فرهنگ برای مخاطب چندان جدی نیست.
اشاره شما به بحث تاثیر اقتصاد بر انتخاب مخاطب است؟
در تمام زمینه ها ،ببینید مثال یک زمانی داشتن کتاب یا کتابخانه در منزل
نشانه طبقه فرهنگی یا فرهیختگی بود .ولی همه چیز تغییر کرده است .کتابی
را خوانــدن یا خریــدن و یا در مورد ان با هم گفتگو یا نقد کردن دیگر جزو
مراودات روزانه افراد نیست.
اصال بــرای چه باید کتاب خواند؟ شــما چه دلیلی برای
مخاطب می اورید؟
امر مطالعه کردن برای مخاطب جدی نیست .اما باید در نظر داشت که معرفت
و دانش بخش مهمی از ذات بشــر است .انســان با اگاهی مدام خود را رشد
می دهد .چنانچه شوپنهاور می گوید :مطالعه اندیشیدن با ذهن دیگری است .
دقیقا؛ اینجا من به نظر ارتگایی گاست استناد می کنم.
ما در جامعه ای زندگی می کنیم که بخش عمده ای از ان
را توده ها تشــکیل می دهند .توده ها با طغیان به مرور
تمام فضاهای جامعه را اشغال کرده و صدای واحد جامعه
شــده و با توجه به حالت کمی فرهنگ خود را به نوعی
اشــوب ایدئولوژیک به حالت کیفی تبدیل کرده اند.
برای توده که با فرهنگ شهرنشــینی سازگار نیست و
می خواهد فرهنگ خود را حاکم کند اصوال اندیشیدن
امر سختی است .توده یکی مثل همه است و اصراری بر
اندیشیدن ندارد.
به نوعی درســت است .اما اگر بخواهیم بحث را درباره توده ها ادامه دهیم
باید تعریف توده ،عام و خاص را بررســی کنیم .اما به نظر من اصوال مثل
خیلی چیزهای دیگر تعریف ها مغشوش شده است .اقشار مختلف اجتماعی
اساســا دیگر نمایشی زندگی می کنند و این نمایش ان قدر در ظاهر رخ
می دهد که اتفاقت درونی و تغییرات شــخصیتی یا افق های دیدی که از
طریق مطالعه ،فرهنگ یا هر چیزی رخ می دهد هدف نیست .مسئله این
است که از چه زوایه ای نگاه کنیم.
تعریف من بر اساس نگاه ارتگایی گاست به توده ها است.
بله متوجه هستم .این تعریف درست است اما حرف من این است که می شود
درباره تمام اینها حرف زد .زیرا تعریف قشر فرهیخته نیز تغییر کرده است.
اگر بحث درباره اقشــار است من این را می پذیرم .ولی در
خصوص طبقات نه زیرا جامعه ما یک جامعه طبقاتی نیست
جامعه ما یک جامعه پیشا مدرن و سنتی است.
برای همین من از اقشار حرف زدم.
جامعه دارای طبقه ،باید مطالبات و خواسته های ان طبقه
را نیز بشناسد .پس همین قشرها که شما می گویید همان
توده ها هستند.
بله درست است .در اینجا بحث صنعت فرهنگ نیز در ادامه این بحث می اید.
مثالبنیامیننظریهبازتولیدمکانیکیرامی دهد.
دلیل ساده است زیرا محصولی را تولید می کنید که توده ها
دوســت دارند .نگاه کنید چه ادبیات یا فیلم هایی فروش
بســیار دارند .فیلم هایی مثل اخراجی ها ،زیرا مخاطب به
سالن سینما می رود که بخندد و فکر نکند .این فیلم پر از
شوخی ها خنده دار است ،همین .حتی فیلم ها و سریال های
دیگر مثل سریال عاشقانه یا حتی فیلم های فرهادی سعی
می کنند مفاهیم و موضوعاتی را مطرح کنند که مورد عالقه
توده ها است .مفاهیمی مانند خیانت ،تجاوز و ..اینها مورد
توجه توده است و دوست دارد در این خصوص حرف بزند
اما به اندیشیدن نمی رســد .این محصوالت در جامعه ما
پرطرفدار هســتند .در موسیقی نیز همین داستان ادامه
دارد زیرا عموما با محصوالتی مواجه هســتیم که مورد
عالقه توده است.
درست است .در مورد سلیقه فرهنگی مخاطب با شما موافقم .داشتم این را
می گفتم این تاثیرات و تغییرات باعث شده به نوعی روی محصوالت فرهنگی
نیز تاثیر بگذارد و ان چیزی که تولید می شود نمی گویم به سمت توده ای شدن،
بلکه سمت مردمی تر شدن می رود .اگر توده یا نخبه گرا را از هم جدا کنیم یک
محصول فرهنگی زاده زمانه خودش است.
حد فاصل میانی به وجود می اید .هر
ِ
اینجا با شــما مخالفم .فکر می کنید چه کسانی فیلم های
فرهادی را می بینند؟ همان کســانی کــه اخراجی ها را
دیده اند .همان کســانی که ساعت 3صبح به اخراجی ها
می خندند ،به دیدن فیلمهای فرهادی هم می روند.
ببیندمامخاطبانمتفاوتیداریم،یکساننیستند.
من با شــما مخالفم .مثال در گروه هنر و تجربه فیلم های
متفاوتی اکران می شــود .چرا این قدر مخاطب و فروش
فیلم ها پایین اســت .جامعه ای که فیلم های جدیترش را
برای اکران به این گروه می فرستد چرا اینقدر مخاطبش
پایین است؟
فکر می کنم ما با تقسیم بندی مخاطبان به حرفه ایی ،توده ای یا خاص به جواب
نمی رسیم .ما طیف داریم .این گونه نیست بگوییم این مخاطب جدی است این
یکی نیست .ما مخاطب فعال داریم ،مخاطب منفعل داریم و بعد یک ِ
طیف
خاکستری ها که می تواند خیلی از اوقات به مخاطبین جدی تر نزدیک شود .در
اینکه جریان فرهنگی ما مخاطب کمی دارد با شما موافقم .ولی با تقسیم بندی
موافق نیستیم زیرا این میان کسانی هستند .....
این میان چند نفرند .اگر تیراژ رمان های بزرگ جهان را در
نظر بگیریم ،در یک جامعه 80میلونی این تعداد چند نفر
اســت؟ ایا 1000نفر انسان اهل مطالعه در جامعه نداریم؟
فیلم های فرهادی را 1000نفــر می بیند؟ تیراژ رمان های
ِ
بزرگ جهان از مطرح ترین و معروفترین نویســنده های
جهان در ایران با تیراژ 1000تایی منتشر می شود .در یک
جامعه 80میلیونی؛ گاهی حتی یک یا دو سال این مقدار
فروخته نمی شــود .یعنی ما 1000هزار ادم اهل مطالعه در
جامعه 80میلیونی نداریم.
کامالموافقم.
در چنین جامعه ای که هزار نفر و نه بیشتر که نمی دانم چند
صدم یا هزارم جامعه می شود .فرد اهل مطالعه نداریم .شما
از قشر خاکستری حرف می زنید که بالفعل است و منتظر
فیلم های فرهادی است؟ اگر این قشر در جامعه ما فرض
کنید 30هزار نفر و تیراژ رمان هــا 20یا 30هزار بود ان
وقت می توانستم بگویم بله این حرف درست است .اما ما
داریم به تیراژ 500تایی می رسیم .روزنامه ها را ببیند هیچ
کس روزنامه نمی خواند .در همین پاکستان کشور کناری ما
روزنامه هایی با تیراز 500هزار تایی منتشر می شود.
به گمانم اول باید این را مشــخص کنیم که حوزه تصویر موفقتر است زیرا
برای مردم ســرگرم کننده است .از طرف دیگر تاتر نیز در تمام این سالها با
توفیق خوبی مواجه شدند .حتی با وجود
داستان هایی که گفته شد ،برخی با
ِ
ِ
قیمت باالی بلیط؛ فکر می کنم اگر بگوییم یک نوع مخاطب داریم و جدی به
قضیه نگاه کنیم ،نمی توانیم این را بگوییم .ولی در مورد نوشتار یعنی ادبیات و
روزنامه کامال با شما موافقم؛ یعنی ما چیزی که باید بیش از همه به ان توجه
کنیم و سعی کنیم جان تازه ای به ان بدهیم همین مقوله ادبیات است.
ما جامعه ای توده ای داریم .زیرا خواندن مستلزم اندیشیدن
است.شمانمی توانیدرمان هایداستایوفسکیراهمانطوری
بخوانید که سریال عاشقانه را می بیند .داستان بسیار دردناک
چهارشــــــــنبه 1اذر ماه 1396سال دهم شماره 821
www.honarmandonline.ir
کتاب و ادبیات
Books & Literature
دفتر شعر
قیصر امین پور
بر تیر نگاه تو دلم سینه سپر کرد
بر تیر نگاه تو دلم سینه سپر کرد
تیر امد و از این سپر و سینه گذر کرد
است که در جامعه ما 1000نفر نیستند بخواهند فکر کنند.
بله همین طور است.
این بسیار دردناک است .با این وصف ما مواجه می شویم با
قشر بسیار گسترده ای از توده که عالقه ای به اندیشیدن
ندارد و می خواهد یکی مثل همه باشــد .زیرا اندیشیدن
سخت ترین کار دنیا است .اندیشیدن مستلزم شکستن
بت های ذهنی اســت .واقعیت این است ما در مواردی با
برخی اتفاقات مواجه هســتیم؛ مثال شما به تاتر یا سینما
اشاره کردید سوال این است اگر به گالری ها سر بزنید چند
نفر را انجا می بینید؟ مهمتر این که چند نفر از کســانی
که انجا هســتند در حال سلفی گرفتن برای اینستاگرام
هستند؟ پس حتی وقتی به دیدن تاتر یا نقاشی های یک
گالری می روید....
اصوال می رویم که دیده شــویم و این دیده شــدن به جای دیدن و مشاهده
دقیق و تحلیل و تمرکز است .یک نوع خودشیفتگی روانی و اجتماعی پدید
امده است.
می خواهم بگویم بخشی از این مخاطبان نیز برای استفاده
از این اتفاقات برای مطرح کردن خود هستند؛ که مثال در
نمایشگاه نقاشی ایدین اغداشلو ،این نیز تبدیل به یک
پز فرهنگی شده ،در واقع این نوع حرکت ها برای مخاطب
جدی شدن نیست بلکه نوعی پز فرهنگی است.
بله درست است .ما به سمت نمایش رفتیم .می رویم که دیده شویم .من هم
چنان معتقدم که تکنولوژی و رسانه های مجازی بیشترین لطمه ها را زده اند.
در مورد تکنولوژی من با شــما موافقــم .فکر می کنم
تکنولوژی به گونه ای در زندگی انسان معاصر گسترده شده
که قادر به جدا شدن از ان نیست و مهمتر اینکه تکنولوژی
انسان معاصر را مصرف گرا کرده است.
بله .سطحی کرده ،تعریف دنیای فعلی همین است .سرعت ،مصرف و نمایش؛
و همین در حال اتفاق افتادن در همه چیز است.
دقیقا مصرف گرایی نیز از خصوصیات عوام اســت .عوام
همــواره به دنبال مصرف و پیروی مقلد وار اســت .هیچ
کدام از شبکه های اجتماعی این گونه نیست که به دنبال
ِ
حرف جدی بزنند .برای
مخاطبین زیاد باشند و بخواهند
داشتن این گونه مخاطبین باید حرف هایی باب طبع انها
منتشر کرد.
من چون روی جامعه شناسی مخاطب بسیار تحقیق کرده ام .اتفاق این است
که همه چیز به سمت روزمره گی می رود و همین اتفاق نیز برای هنر می افتد.
منظور شما پاپ شدن هنر است؟
بله.
اینجا مایلم به تعریفی از پاپ برســیم .هنری که در ایرن
به عنوان پاپ در حال شــکل گیری است هیچ انطباقی با
فیلسوفان این هنر
تعریف ان ندارد .تعریف پاپ از دیدگاه
ِ
یعنی کسانی مانند جان دیویی ،پاپ را نوعی سرخوشی
پاپ
غیرفکورانه می دانند .این تعریف چه انطباقی با هنر ِ
ما دارد؟ در موسیقی با ترانه هایی مواجه هستیم که دارای
ملودی و موســیقی غمگین و صدای حزن انگیز اســت.
همه چیز انقدر غمناک و سوزناک شده که هیچ نسبتی
با سرخوشــی غیر فکورانه ندارد .از این گذشته حتی اگر
بخواهیم با نگاهی هایدگری که می گوید :می باید جهان را
از نگاه پیشــا فلسفی و پیشا ذهنی ببینیم تا لذت بخش
باشد و پاپ را انطبقاق هنر با زندگی روزمره بدانیم .کدام
یک از این هنرها ،فیلم ها ،سریال ها و ترانه ها با هنر پاپ
منطبق است؟
بحث من نیز این است که زندگی مردم نیز به این سمت رفته؛ تعریف شما
از هر چیزی که ارائه می دهید تعریف های تئوریک است .البته تعاریف همیشه
تئوریک هستند و نزدیک به فضاهای اکادمیک ،اما در فضاهای واقعی عملی
نیست .یعنی اگر قرار باشد ما با استاندارد های جدی از هنر حرف بزنیم حتی
هنر مردمی نیز با این استانداردها اجرا نمی شود .در خود غرب هم تعریفی که
نظریه پردازان و تئورسین ها در کتاب ها ارائه می دهند با چیزی که در جامعه
عرضه می شود متفاوت است .به نظر من کل دنیا به این سمت رفته است.
با شما موافقم .اما در انجا مظاهری از پاپ وجود دارد .یعنی
حداقل نوعی سرخوشی غیر فکورانه در ترانه های الویس
پریســلی وجود دارد .اما اینجا حتی همین سرخوشــی
غیرفکورانه به هر شکلی وجود ندارد.
برش الگو های
بخاطر اینکه گرته برداری های ما گرته برداری ناقصی است ،یعنی ِ
ما درست نیست .به خاطر اینکه مفهومی را می گیرم تبدیل به چیزی می کنیم
که شباهتی به اصل خود ندارد .هر جوری که دوست داریم به سبک و سیاق
خودمان از ان برداشت می کنیم .اگر می خواهیم با نمونه درست تطبیق بدهیم
به چیزی که به عنوان هنر پاپ اروپا وجود دارد ،شباهتی نمی بینم .یک چیزی
گرفته و اجرا می شود .به نظرم همه چیز از لحاظ هنری و فرهنگی با نوعی بی
تفاوتی مخاطب همراه است.
فکر می کنم چیزی که در ان به توافق رســیدیم صادقتر
است .مخاطب عالقه ای به اندیشیدن ندارد.
برای اینکه اندیشــه به انسان تنهایی می دهد .غیر از فردیت؛ من قالب هایشان را
اینگونه نمی بینم .زیرا من بسیار با مخاطبین جوان به واسطه تدریس در دانشگاه در
ارتباطم ،انها از پشت عینکی جهان را می بینند که نمی توان درکشان کرد .به نظر
می رسد اندیشه با ان مفهومی که در ذهن من و شما است خیلی فاصله گرفته است.
چشم تو به زیبایی خود شیفته تر شد
همچون گل نرگس که در ایینه نظر کرد
با عشق بگو سر به سر دل نگذارد
طفلی دلکم را غم تو دست به سر کرد
گفتیم دمی با غم تو راز نهانی
عالم همه را شور و شر اشک خبر کرد
سوز جگرم سوخته دامان دلم را
اهی که کشیدیم در ایینه اثر کرد
یک لحظه شدم از دل خود غافل و ناگاه
چون رود به دریا زد و چون موج خطر کرد
بی صبر و شکیبم که همه صبر و شکیبم
همراه عزیزان سفر کرده ،سفر کرد
باید به میانجی گری یک سر مویت
فکری به پریشانی احوال بشر کرد
هنرمند را در پروازهای
ماهان واسمان وقشم بخوانید
4
چهارشــــــــنبه 1اذر ماه 1396سال دهم شماره 821
www.honarmandonline.ir
سینمـــــا
CINEMA
اخبار
اغاز اکران «پینوکیو ،عامو سردار و رئیسعلی» از شهرستان ها
ناصر عنصری تهیه کننده فیلم «پینوکیو ،عامو ســردار و رئیســعلی» به
کارگردانی سیدرضا صافی ضمن اعالم اغاز اکران این فیلم در شهرستان ها
گفت :ابتدا قرار بود اکران فیلم از تهران اغاز شــود اما با توجه به ترافیک
شــدید اکران و فیلم های که قرار است همزمان با هم به نمایش دربیایند،
تصمیم گرفتیــم تا در روند اغاز اکــران فیلم «پینوکیو ،عامو ســردار و
رئیسعلی» تغییراتی ایجاد کنیم .وی ادامه داد :متاسفانه در اکران فیلم ها به
مخاطبان شهرستان ها انگونه که باید توجه الزم صورت نمی گیرد و با توجه
به اینکه فیلم «پینوکیو ،عامو سردار و رئیسعلی» در استان بوشهر ساخته
شــده اســت و همچنین برای احترام به مخاطبان و کودکان شهرستانی،
تصمیم گرفتیم اکران این فیلم را از شهرســتان ها اغاز کنیم .عنصری در
پایان اظهار کرد :افتتاحیه اکران فیلم «پینوکیو ،عامو سردار و رئیسعلی»
هفته اینده در شهر بوشهر برگزار و همزمان اکران فیلم در شهرهای بوشهر،
شیراز ،مشهد ،اصفهان اغاز می شود .حجت شورکی ،حسین قفلی ،جوهر
تنگســتانی ،علی نیک فر ،اصغر جوادی ،احمد قربانی ،علیرضا میرشکاری،
جعفر بهستانی ،جهانگیر اژدری ،عباس بارونی ،مهدی جهانبخشیان ،وحیده
حســینی و مهرنوش ذوالفقاری در «پینوکیو ،عامو سردار و رئیسعلی» به
ایفای نقش پرداخته اند.
چگونگی شرکت در بازار فیلم مستند
جشنواره «سینماحقیقت» اعالم شد
بازار فیلم جشنواره بین المللی «سینماحقیقت» طی چهار روز ( ۲۱تا ۲۴
اذر) ،از ساعت ۱۵الی ۱۸در غرفه بخش بین الملل دائر خواهد بود و اولویت
شــرکت در ان ،با افرادی اســت که دارای کارت ویژه بازار هستند .رئوس
برنامه ی بازار فیلم مســتند جشنواره «سینماحقیقت» به این شرح است:
تلویزیون و مستند ،چگونگی شــرکت در جشنواره های مستند (با حضور
مدیران و نمایندگانی از جشــنواره های هات داکس ،سینمادورئل ،بیلبائو،
یاماگاتا ،بیگ اســکای ،توکیو داکس ،ســنگاپور ،قازان ،ترکیه) ،ارائه طرح
مستند ،پخش مستند (با حضور مدیر برنامه ریزی انجمن بین المللی مستند
امریکا )IDAو اکران مستند .عموم مستندسازان و عالقمندان شرکت در
بازار فیلم جشنواره بین المللی «سینماحقیقت» باید تا تاریخ ۱۱اذر ،۹۶
رزومه و یک قطعه عکس خود را به ادرس ایمیل بخش بین الملل جشنواره
int@defc.irارســال کرده و ضمن اعالم حضور ،از طریق شماره تلفن
۸۸۵۱۸۱۱۷پیگیر حضور خود در این بازار فیلم باشــند .مرکز گسترش
سینمای مستند و تجربی سازمان امور سینمایی ،یازدهمین دوره جشنواره
بین المللی فیلم مســتند ایران «سینماحقیقت» را طی روزهای ۱۹تا ۲۶
اذر ،۱۳۹۶با شعار «حقیقت بهترین راهنماست» که از فرمایشات حضرت
علی(ع) است ،در شهر تهران برگزار خواهد کرد.
رییس و نایب رییس کانون اهنگسازان
سینمای ایران معرفی شدند
کامبیز روشــن روان و فریدون شــهبازیان ،رییــس و نایب رییس کانون
اهنگسازان سینمای ایران شــدند .پس از برگزاری مجمع عمومی کانون
اهنگسازان ســینمای ایران با حضور اکثر اعضای کانون ،انتخابات داخلی
این تشکل صنفی در نشست شورای مرکزی و با حضور برگزیدگان مجمع
عمومی برگزار و مسئولیت های داخلی کانون به اتفاق ارا به شرح زیر تعیین
شد :شورای مرکزی:؛ کامبیز روشن روان (رییس)؛ فریدون شهبازیان (نایب
رییس)؛ محمد سریر؛ کارن همایونفر (سخنگوی کانون)؛ مهدی بزرگمهر
(دبیر و خزانه دار) .در مجمــع عمومی اخیر این کانون به ترتیب ارا نتایج
زیر حاصل شد :علی البدل شورای مرکزی :امیر معینی ،اریا عظیمی نژاد؛
بازرس اصلی :بیتا بهشتیان؛ بازرس علی البدل :بهنام صبوحی.
سالنامه اماری فروش فیلم و سینمای ایران منتشر شد
محمود اربابی معاون توســعه فناوری و مطالعات ســینمایی گفت :امار و
اطالعات سینمایی کل کشور از جمله فروش فیلم ،تعداد سینماها ،تعداد
بیننــده و قیمت بلیت را که طی ســال های متمــادی در این معاونت به
صورت مکتوب گرداوری شــده و به صورت مــوردی در اختیار مدیران و
پژوهشگران قرار می گرفت ،برای جویندگان این اطالعات و امار ،به صورت
اســناد دیجیتالی دراورده ایم .اکنون همت و تالش مدیران و کارشناسان
این معاونت ،منجر به ارائه گنجینه ای ارزشــمند از امار و اطالعات فروش
ســینمای ایران از سال ۱۳۶۴تاکنون شــده است .اربابی با توضیح اینکه
اطالعات مربوطه از ســال ۱۳۶۴تاکنون تجمیع شــده است ،گفت :هم
اکنون ســالنامه اماری فیلم و سینما در کشور از سال ۱۳۶۴تا ۱۳۸۳در
دسترس عالقمندان قرار گرفته است و طبق برنامه ،سالنامه اماری فروش
فیلم و سینمای ایران از ابتدای ۱۳۸۴تا پایان ۱۳۹۴نیز به مرور در اختیار
عالقمندان قرار خواهد گرفت .معاون توسعه فناوری و مطالعات سینمایی
در پایان گفت :ســالنامه فوق به منظور بهره گیری بهتر از داده ها و امکان
ارائه تصویری دقیق از وضعیت سینمای ایران و با هدف پاسخگویی به نیاز
فرهنگی و هنری کشور ،تقویت ظرفیت های مطالعاتی و پژوهشی ،فراهم
ساختن اطالعات و امار صحیح ،یکسان و روزامد ،ایجاد سهولت در برنامه
ریزی واقع گرایانه ،طراحی و منتشر شده است و سعی می شود به صورت
شایسته این سالنامه در اختیار عالقمندان قرار گیرد.
«روتوش» جایزه بهترین فیلمنامه جشنواره اسپانیا را گرفت
جایزه بهترین فیلمنامه پانزدهمین دوره جشــنواره المریا اســپانیا
بــه فیلم کوتاه «روتوش» اهدا شــد و ســونیا ســنجری بازیگر این
اثــر که در این رویداد حضور داشــت در مراســم اختتامیه تندیس
جشــنواره برای بهترین فیلمنامه را دریافت کرد .جشــنواره المیرا
در پانزدهمیــن دوره خود با ایجاد تغییراتی در ســاختار برگزاری با
هدف ارتقای کیفیت جشــنواره ،مجموعه ای از بهترین اثار سینمایی
از کشــورهای سراسر جهان را گرد اورده بود .از ۱۴کشور جهان در
این دوره جشــنواره که از تاریــخ ۱۲تا ۱۸نوامبر برابر با ۲۱تا ۲۷
ابان در اسپانیا برگزار شــد ،رقابت کردند .فیلم کوتاه «روتوش» به
کارگردانی کاوه مظاهری و تهیه کنندگی مشترک مظاهری و انجمن
سینمای جوانان ایران است.
حضور انیمیشن ایرانی «تماشاچی» در جشنواره هندی
انیمیشن «تماشاچی» ساخته شیدا کاشی در نوزدهمین دوره جشنواره
جهانی فیلم کوتاه و مســتند «مادورای» هند به نمایش درمی اید .این
جشنواره از ۶تا ۱۰دســامبر ۲۰۱۷در شهر مادورای برگزار می شود.
حــدود ۵۰فیلــم در بخش های مختلــف این جشــنواره نمایش داده
می شود .عوامل تولید این انیمیشن عبارتند از طراح بک گراند :سالومه
گل نراقــی ،طراح کاراکتر :بیتا علی ابادی ،ریگ :ازاد صادقی ،انیمیت:
شــهریار بیرانوند ،موســیقی :حمید پاکدل و صداگذار :نیما جاویدی و
طراح پوستر :بیتا علی ابادی.
نگاهی به فیلم «بی عشق»
علی ناصری
زندگی بی عشق امکان پذیر نیست
اما غافل از اینکه دیالوگ به تنهایی ابزار مناسبی
برای پر کردن حفره های موجود در شــخصیت
پردازی نیست.
الکسی پسربچه گمشده فیلم که مسیر قصه با
گم شدن او تغییر می کند و فیلمنامه نویس قصه
شــکل گرفته در اثرش را مدیون وجود او است
پس از گم شــدن کنار می رود و فقط وسیله ای
برای نشان دادن سیاهی های موجود در زندگی
پدر و مادرش می شود .فیلمساز به خوبی توانسته
توجه مخاطب را از پیدا شدن الکسی به دنیای
پدر و مادر او جلب کند اما نباید از این نکته غافل
جدیدترین اثر سینمایی اندری زویاگینتسف یکی
از مهمترین فیلمسازان امروز روسیه با عنوان «بی
عشــق» همانند همه اثار این کارگــردان دارای
لحظه هایی اســت که به شدت مخاطب خود را به
چالشی احساسی و فکری می کشاند ،زویاگینتسف
مثل همیشــه در ایــن اثر نیز در تالش اســت تا
مخاطب خود را به جدالی بین عقل و احساســش
دعوت کند .شــاید زمانی که زویاگینتســف فیلم
درخشان «بازگشت» را ساخت کسی فکر نمی کرد
که او در اینده فیلمی چون «بی عشق» بسازد اما
او با این فیلم مخاطب جدی خود را به این نتیجه
می رساند که در جهانبینی اش تضاد چندانی وجود
ندارد اما زویاگینتسف به عنوان فیلمسازی متفکر
در جامعه امروزی به شدت افکارش در تالطم است.
«بی عشق» شاهکاری سینمایی نیست اما فیلمی
اســت که مخاطب خود را به بعدی از دنیای امروز
می برد که در ان نفس می کشــد اما شــاید از ان
بی خبر باشد.
«بی عشق» دارای چند سکانس درخشان است که
مخاطب غرق در دنیای خود را به شدت می ترساند
و وی را دچار شوکی وحشتناک می کند .در ابتدای
فیلم زمانی که مخاطــب متوجه اختالف بوریس
و ژنیا می شــود ،گریه های بی صدای پســر انها در
گوشــه ای از خانه بالفاصله پس از بی توجهی مادر
به اطرافش و وجود او و بالفاصله پس از ســکانس
درگیری پدر و مادر نشــان داده می شــود که این
گریه هــا فضای فیلم را به شــدت تلــخ و زجراور
می کند اما زمانی کــه مخاطب متوجه رابطه های
بوریــس و ژنیــا می شــود که هر کدام مشــغول
خیانت به دیگری اســت دو شخصیت اصلی فیلم
به اشخاصی منفور تبدیل می شوند که نقش پدر و
مادر الکسی را بازی می کنند و زمانیکه ژنیا پس از
یک روز به خانه برمی گردد و متوجه می شــود که
دو روز است از پسرش خبری ندارد با بوریس تماس
می گیرد و بوریس نیز که شــب گذشته را خارج از
خانه گذرانده از پســرش بی خبر اســت و در واقع
این پدر و مادر دو روز است که از پسرشان خبری
ندارند و دقیقا نمی دانند که پسرشان از چه زمانی
گم شده است .دیالوگ های عجیبی بین بوریس و
ژنیا به صورت تلفنی رد و بدل می شــود ،به عنوان
مثال زمانی که بوریس متوجه گم شــدن پسرش
می شود از ژنیا که مادر او است می خواهد که خانه
را خوب بگردد ،گویا ان ها وسیله ای گم کرده اند و
هر لحظه ملموس بودن این سکانس برای مخاطب،
وحشتناک تر می شــود .شاید فیلم های بسیاری را
بتوان نام برد که چنین مضمونی را منتقل می کنند
اما فضاسازی فوق العاده در این فیلم باعث شده که
مخاطب چنین اتفاق عجیبی را باور کند و این باور
است که به مخاطب تلنگر زده و او را می ترساند و
این دقیقاً چیزی است که صاحب اثر به دنبال ان
است و می توان زویاگینتسف را تا اینجا در رسیدن
به هدفش موفق دانست.
زویاگینتســف برخالف بســیاری از فیلمســازان
امــروز که قصد دارند با عذاب دادن مخاطب خود،
تجربیاتی روانی را به بیننده منتقل کنند سعی دارد
با ترساندن مخاطب در لحظه هایی از فیلم او را به
تجربیاتی اجتماعی و احساســی برساند .فیلمساز
روســی در همه اثارش در تالش بــوده تا روابط
امروزی انسان ها را به چالش بکشد و همیشه دست
روی نقاطی از روابط انســان ها گذاشته که کمتر
کسی جسارت توجه به ان را دارد چرا که در روابط
بین انسان ها نقاطی وجود دارد که یاداوری ان نیز
بسیار دردناک است و به همین دلیل می توان وی را
فیلمسازی دانست که به سیاهی های روابط بیشتر
از هر چیز توجه دارد و برای انتقال ان چیز که کمتر
کسی متوجهش است مطمئناً هر فیلمساز نیازمند
فضاسازی و از همه مهمتر شخصیت پردازی دقیق
است و در این جا است که «بی عشق» دچار ضعف
بزرگی می شود .شخصیت ها در «بی عشق» تا حد
زیادی بی هویت هســتند و فیلمساز برای معرفی
ان ها مجبور است شخصیت های فرعی بسیاری به
فیلم اضافه کند که هیچ کمکی به معرفی کاراکترها
نمی کند و بیشــترین کارکرد این شخصیت ها باال
بردن زمان فیلم و به وجود امدن حس کنجکاوی
نسبت به زندگی و عاقبت کاراکترها برای مخاطب
می شود که در پایان حس کنجکاوی مخاطب بی
پاســخ می ماند اما با وجود اینکه گذشته و جایگاه
اجتماعی کاراکترها گنگ و نامشخص است از طرفی
شخصیت ها را اگر بخواهیم بدون توجه به جایگاه
اجتماعی و گذشته شــان مورد بررسی قرار دهیم
می توان از لحاظ روانی ان ها را قابل درک دانست اما
بی هویت بودن کاراکترها باعث شده که هیچوقت
شخصیت های اصلی فیلم به شخصیت هایی واقعی
تبدیل نشوند و فیلمســاز که از این مساله با خبر
است بارها سعی کرده با دیالوگ های اضافی ان چیز
که در شخصیت ها وجود ندارد را به ان ها اضافه کند
شد که فیلمساز موظف به مشخص کردن عاقبت
کاراکتر گمشده قصه خود است چرا که مخاطب
با این کاراکتر به واسطه دنیای تلخی که در ان
حضور دارد ارتباط برقرار کرده است .هر چند که
در پایان سرنوشت الکسی نیز مشخص می شود
اما دلیل گم شدن او نکته ای است که یا مخاطب
توسط اشارات غیرمستقیم فیلمساز و یا به وسیله
تجربیات خود باید به ان برســد اما مساله کام ً
ال
مشــخص این بود که الکسی خود را با نقشه ای
تایین شده از قبل نابود کرد و انگیزه این نابودی
دیگر بستگی به جهانبینی مخاطب دارد .الکسی
که شاهد ناراحتی پدر و مادرش از به دنیا امدنش
بود با مرگش انها را که در بند تعهداتشان نسبت
به او قرار گرفته بودند نجات داد.
با توجه به شــرایطی که الکسی در ان زندگی
می کند فرار از خانه کاری منطقی است اما در
نهایت جنازه زخمی الکســی این تصور را در
بیننده تقویت می کند کــه به احتمال زیاد او
توســط شخصی ربوده شده اما انگیزه این ادم
ربایی و دیگر مسائل تا پایان فیلم پنهان باقی
می مانند تا فیلمساز بیش از هر چیز به روابط
تکیه کنــد و بوریس و ژنیــا را به مخاطبش
معرفــی کند .در یکی از ســکانس های پایانی
فیلم زمانی که این دو کاراکتر در ســردخانه
حاضر می شوند تا یک جسد را شناسایی کنند
در نمایی دو نفره بوریــس و ژنیا در کنار هم
قرار می گیرند ،فیلمســاز جنازه ای را روبرو ان
دو قرار داده که چهره اش پوشیده است و ان ها
باید پوشــش را کنار زده و چهره را شناسایی
کنند ،بوریس و ژنیا در بهترین نمای ممکن و
در بهتریــن زمان در کنار هم قرار می گیرند و
به عنوان دو قاتل در برابر جنازه فرزند بی جان
خود قرار گرفته اند و اینجاســت که فیلمساز
قصد دارد با کنار زدن مسئله قتل و پیدا کردن
شــخصی که الکسی را کشته ،پدر و مادر او را
قاتــل معرفی کند و در بیــان این مضمون به
همین ســکانس اکتفا کرده و دیگر پر حرفی
نمی کند ،نکته جالب اینجاست که پدر و مادر
الکســی هر دو منکر این می شوند که جنازه
مقابلشان مربوط به الکسی است« .بی عشق»
به شــدت مخاطبان خود را به عشق ورزیدن
دعوت می کنــد و این دعوت با نشــان دادن
عشق و رابطه های عاشــقانه نیست ،فیلمساز
بی رحم روسی سعی دارد با به تصویر کشیدن
دنیایی بی عشق به مخاطب خود ثابت کند که
زندگی بی عشق ،به شدت بی ارزش است.
«بی عشق» اثری است که بیش از هر چیز سعی
دارد به جامعه خود تلنگر زده و ان را از چیزی
که در ان غرق شده با خبر سازد .زویاگینتسف
به عنوان یک فیلمساز به طور چشمگیری در
مسیر درســتی برای تکامل بخشیدن به زبان
ســینمایی خود قدم بر می دارد و جدیدترین
اثر سینمایی او را می توان یه پیشرفت دانست
که تا امروز جوایز معتبر بسیاری را نیز نصیب
سازندگان خود کرده است.
نگاهی به فیلم «خفه گی»
یک نوار نه چندان ایرانی
دامون ترابی
به نظر می رســد این بار فریدون جیرانــی بعد از چند
مرتبه ازمون و خطا توانسته ان اثری را خلق کند
که تمام قد متکی به ژانر با اصول تعریف شــده
اش باشد نه ان که برای رسیدن به کارکردی
بهتر و به دســت اوردن دل ســرمایه گذار،
ملغمه ای از چند گونــه یا زیر گونه را در یک
فیلم گنجانده باشــد .او در «خفگی» بر عکس
برخــی از فیلمهایش که از نظر وفاداری به اصول
و قواعد ژانر ،بالتکلیف بودند بدون بازیگوشــی و
ســرک کشیدن به سایر گونه ها مثل ملودرام و یا
افتادن به دام سانتی مانتالیسم توانسته یک نوار
ســیاه و تلخ را با تمام پارامترهایش به تصویر در
بیاورد که از دید نگارنده تا حدود زیادی هم موفق
عمل کرده است.
این همان ژانری اســت که جیرانی شدیدا به ان
عالقه مند است و از این حیث شاید بتوان گفت
«خفه گی» شخصی ترین فیلم او محسوب
می شود .تریلرهای جنایی پرتعلیق و علی
الخصوص گونه نوار در سبک و سیاق
فیلمهای کالسیک اروپای شرقی با
فضاسازی و میزانسن های تیره و تار و
اغراق امیز ،فیلمبرداری سیاه و سفید
ی با کنتراست باال ،طراحی
و نورپرداز
دکور و چهره پردازی اکسپرسونیستی،
بارندگی های مکرر و خیابان های مه
گرفته ،صحنه های اغلب در شــب،
زنان اغواگر و فریبنــده یا فم فتال
که عشق و نفرت قهرمان را همزمان
برمی انگیزنــد (هرچند جیرانی در
فیلم اخیرش نواوری کرده و جای
زن و مرد را در جایگاه قطب شرور
درام عوض کرده اســت) ،حضور
کاراکترهــای روانپریش ،مرموز،
عصا قورت داده و منزوی همه و
همه از خصوصیات بارز گونه نوار است که در «خفه گی»
دیده می شود که البته در اغلب فیلمهای قبلی جیرانی نیز
تا حدودی خود نمایی می کرد.
این که پرداخت به چنین گونه خاصی در سینمای ایران با
بضاعت محدودش و مخاطبی که عموماً تمایل چندانی به
تنوع طلبی ندارد؛ جوابگو خواهد بود یا خیر بحث دیگری
است که گیشــه فیلم و اقبال منتقدان و صاحب نظران
می تواند ضمانت بقای ان باشد اما این که اساساً یک نوار
جنایی به سبک ایرانی می تواند به اصالح در بیاید یا خیر
محل مناقشه است .از همین منظر «خفه گی» مِنهای
کارگردانی پخته و اجرای نسبتا قوی در فرم ،بیشترین
ضربه را از ناتوانی یا بهتر است بگویم کم توانی در ایرانیزه
کردن فیلمی با مختصات تریلرهای کالسیک و نوارهای
سیاه سینمای ان طرف اب می خورد .تا مادامی که فیلم
بــا گرته برداری از نمونه های موفــق جهانی ،در فضای
مخوف و مالیخولیایی اسایشــگاه روانی و ان اپارتمان
متروک و قدیمی محل زندگی صحرا مشرقی می گذرد
همه چیز دقیق و حساب شده به نظر می رسد اما از ان
جایی که در مسیر روایت هر از چند گاهی ارجاعاتی به
زندگی مدرن امروزی از جمله ماندن در ترافیک شهری
و یا اصطالحاتی مثل تلگرام ،مترو و ..زده می شود نوعی
سردرگمی و بالتکلیفی در مخاطب ایجاد می کند و حتی
اسباب تمسخر و خنده تماشــاچی می شود .مخاطبی
که در قالب نیمه فانتزی و شــبهه ســورئال فیلم با ان
فضای سنگین و خوفناکش فرو رفته انتظار ندارد ناگهان
کاراکترهای عجیب و غریب داستان را که حتی نوع حرف
زدنشان نامتعارف و خارج از عرف معمول است در حال
پیتزا خوردن ،نوشــابه باز کردن و یا ارسال فایل صوتی
در تلگرام ببینــد! مخاطبی که همه ابزار بصری فیلم را
در قالبی کالسیک و قدیمی می بیند (مثل گوشی تلفن
منزل مشــرقی ،خودرو قدیمی ،ساعت دیواری قدیمی)
نمی تواند با اسمارت فون مدرن و هوشمند کارکترهای
فیلم کنار بیاید .این پارادوکس بزرگی اســت که بیننده
را از حال و هوای خاص فیلم به گوشه ای بی ربط پرتاب
می کند .حتی دلیل پست مدرن بودن اثر هم نمی تواند
توجیه مناسبی برای این تناقض باشد .اساساً خاصیت این
نوع فیلمها همان اتمسف ِر مخوف و مرموزی است که اتفاقا
بایــد در بی زمانی و بی مکانی در فضایی ناکجااباد اتفاق
افتد .هر چند بعد از جشــنواره فجر و بازخوردهای این
چنینی امید می رفت جیرانی که اتفاقا انسانی انتقادپذیر
و اهل مشــورت است در نسخه اکران عمومی اصالحات
کوچکی را در تدوین فیلم اعمال کند اما متاسفانه نسخه
اکران عمومی با نسخه جشنواره ای تفاوت چندانی نکرده
است.
این بار فریدون جیرانی در «خفه گی» کاراکتر مشرقی
داســتان را به یک زن درمانده و مستاصل سپرده که بر
خالف مشرقی های فیلمهای دیگرش کاراکتری دو وجهی
و متزلزل دارد .پرســتار به ظاهر مهربان و ارام اول فیلم
در فصل انتهایی تبدیل به هیوالیی َدرنده و فرصت طلب
می شود که برای رسیدن به امال و عقده های فروخفته
اش تــا پای قتــل و جنایت هم پیش مــی رودُ .کدها و
ارجاعات کارگردان در شناســنامه و شخصیت شناسی
صحرا مشــرقی دالیل این تزلزل و تناقص را قابل لمس
می کنــد .در این جا هم به مثابه اغلب اثار جیرانی ،زنان
بزرگترین و مظلومترین قربانیان قصه هستند .زنانی که
تنها برای ساده ترین ارزوهای سرکوب شده شان محکوم
به فنا و نابودی می شــوند .در «خفه گی» صحرا،نسیم
و زهره همگی به نوعی قربانی می شــوند .قربانی طمع و
خشــونت ،تنگ نظری و بلند پروازی و قربانی کمبود و
کمپلکس هایی که جامعه ای با مناسبات مردساالر به انها
تحمیل کرده است.
از طرفی عمومــاً در فیلمهای جیرانی بازیگران فرصت
خوبی برای خود نمایی و خارج شــدن از کلیشــه های
مرســوم و تکراری گذشته شــان دارند .به عبارت دیگر
جیرانی استاد احیا کردن بازیگرانی است که یا فراموش
شده اند و یا می خواهند از قالب کلیشه های تجاری عامه
پسند فاصله بگیرند .او این کار را با مهناز افشار در «ساالد
فصل» انجام داد و به قول خود افشار کارنامه کاری او به
دو دســته قبل و بعد از این فیلم طبقه بندی می شود و
یا به عنوان مثال کتایون ریاحی را بعد از دوره ای افول و
تجربه های تکراری در تلویزیون با «شام اخر» احیا کرد.
حتی در تثبیت ســتاره های تــازه وارد زمان خود مثل
محمدرضا گلزار ،محمدرضا فروتن ،هدیه تهرانی و ...نیز
موثر بوده اســت .حاال این بار نوبت به الناز شاکر دوست
رسید که خود را از چهره ای عروسکی و تجاری سینمای
عامه پسند رها کند و در شمایل دختری با شمایل َکریه
و تکیده با لباسهایی عجیب شبیه به راهبه های کلیسای
قرن نوزدهم ظاهر شود .در همین راستا ،شاکردوست که
مدتی منتظر چنین فرصت مغتنمی برای احیای دوباره
در قالب سینمایی جدی تر بود برای رسیدن به مقاصدش
از هیچ کوششی دریغ نکرده است.
در مجمــوع «خفــه گی» با وجود برخــی نقصهای
کوچک در ایــده و فیلمنامه ،از حیث فضاســازی،
صحنه ارایی ،موســیقی ،بازیگــری ،چهره پردازی،
فیلمبــرداری ،جلوه هــای بصــری و مخصوصــا
نورپردازی نمــره باالیی می گیــرد ،هرچند به طور
کلی از نگاه داوران جشــنواره فجر پر حاشیه سال
قبل نادیده گرفته شد.
معامله ای که در سینما بُرد بُرد است اگر ...
سینمای ایران هنوز صنعت سوداوری نشده است
روال معمول تماشا فیلم این گونه است که ابتدا انتخاب
فیلم صورت می گیرد و ســپس انتخاب سالنی برای
تماشــای ان ولی گاهی این روند برعکس می شود،
بــه گزارش هنرمند به نقل از ایســنا :یعنی مخاطب
ابتدا ســالن نمایش را انتخاب می کنند و سپس یکی
از فیلم های اکران شــده در ان سالن را برمی گزیند.
کیفیت سیســتم های پخش فیلم در سینماها مدتی
اســت که با وجود احداث پردیس های سینمایی که
مجهز به جدیدترین سیســتم های نمایش هستند،
مســاله ساز شــده اســت .بعضی علت افت کیفیت
سینماها را نداشتن ناظر و بررسی های منظم می دانند
و بعضــی دیگر علت را هزینه بــاالی نگهداری و به
روزرســانی دســتگاه های پخش مطرح می کنند .به
همین بهانه با بیتا منصوری (تهیه کننده) و حســین
شهابی (تهیه کننده و کارگردان) که اکنون فیلم های
«قهرمانــان کوچــک» و «ازاد به قید شــرط» را بر
پرده ســینما دارند،در این زمینــه صحبت کردیم.
بیتا منصوری تهیه کننده فیلم ســینمایی «قهرمان
کوچک» درباره کیفیت اکران فیلم ها در سینماهای
کشــور گفت :اکنون پردیس های سینمایی شرایط
خوبی را برای پخش فیلم ایجاد کردند .پردیس هایی
که به تازگی تاسیس می شوند سعی می کنند از نظر
تکنولوژی از اخرین ُمدل های روز اســتفاده کنند .او
ادامه داد :دو ســال قبل ،یکی از ســالن های پردیس
سینمایی «چارسو» با وجود انکه این پردیس نوساز
بود ،پرده استانداردی نداشت ولی ان را تعویض کرد.
ایــن یعنی احترام به مخاطب .مــن اطالع دقیقی از
کیفیت سینماها در شهرستان ها ندارم ولی حدود سه
سال قبل فیلمی را در سینما «افریقا» مشهد دیدم که
کیفیت نمایش بسیار پایینی داشت و به فاصله چند
متری از این سینما ،پردیس هویزه مشهد قرار داشت،
با توجه به فاصله اندک این ســینما با هویزه مشهد،
قطعاً مخاطبین می توانســتند با کمی هزینه بیشتر،
لذت بیشــتری از دیدن فیلم ببرند .منصوری افزود:
مطمئناً توجه مدیران سینماها به کیفیت پخش فیلم
و سالن سینما ،حاشیه امنی را هم برای خود سینمادار
و هم شریک هایشان یعنی تهیه کنندگان سینما ایجاد
می کند .خوشبختانه رقابت سالم بین مدیران سینما،
فضاهای خوبی را برای مخاطبین سینماها ایجاد کرده
و اگر ســالن هایی هستند که کیفیت شان استاندارد
الزم را ندارد ،قطعاً از طریق بازخورد مخاطبین و امار
فروششان نسبت به سالن های دیگر می توانند شاهد
این اتفاقات باشــند و به نظر می رســد که با احترام
به مخاطبین ،می باید به فکر به روز نمودن سیســتم
پخش خود باشند.
این تهیه کننده خاطر نشان کرد :در چند سال گذشته
به خاطر قدیمی بودن دســتگاه های پخش فیلم این
امکان وجود داشــت که المپ دســتگاه پخش فیلم
را دســت کاری کنند اما امروزه با وجود دستگاه های
پیشــرفته و دیجیتال این اتفاق دیگر رخ نمی دهد.
اگر سالنی کیفیت پخش پایینی داشته باشد در واقع
مخاطب خودش را از دست می دهد.
منصوری ادامه داد :روال معمول تماشای فیلم اینگونه
است که ابتدا انتخاب فیلم صورت می گیرد و سپس
انتخاب سالن ولی در تعدادی از سینماهای چند سالنه
و پردیس هایی که سیستم نمایش باکیفیت و فضای
خوبی دارند ،این روند برعکس صورت می گیرد یعنی
ابتدا سالن نمایش را انتخاب می کنند و سپس یکی از
فیلم های اکران در ان ســالن را می بینند و این یعنی
وضعیتی بُرد -بُرد برای شــرکای فیلم (سینمادار و
تهیه کننده) .
تهیه کننده فیلم ســینمایی «قهرمانان کوچک» که
اکنون بر روی پرده ســینماها است ،با اشاره به اینکه
فیلمسازان خیلی به مسائل فنی فیلم و تکنیک های
صوتی و بصری ان توجهی ندارند ،گفت :چندی قبل
با یکی از دوســتان کارگردان درمورد صحنه ای که با
بهره گیری از جلوه های ویژه می توانست بسیار جذابتر
و بی نقص باشد ،بحث می کردیم .متاسفانه نظر ایشان
بر این بود که نگاه مخاطب عام ،تخصصی نیســت و
متوجه تفاوت صحنه نمی شــود ،درنتیجه نیازی به
اســتفاده از جلوه های ویژه بصری نیســت! او اضافه
کرد :امروز بعضی فیلمسازان ما احساس می کنند که
احاطه کاملی به ساخت فیلم دارند و اگر بخواهند از
تکنولوژی های جدیدی استفاده کنند که به ان تسلط
ندارند باید با شــخص دیگری هماهنگ شوند بنابر
این ناخوداگاه جلوی این تکنولوژی های جدید گارد
می گیرند.
این فیلمســاز با بیان اینکه کیفیــت فیلم می تواند
بر روی فــروش ان تاثیر بگذارد ،خاطرنشــان کرد:
خوشــحالم که «رخ دیوانه» در زمانی ساخته شد که
توانســتیم تعامل خوبی با تیم جلوه های ویژه داشته
باشیم و از ان به درستی استفاده کنیم .در صورتی که
اگر این فیلم هفت ســال پیش ساخته می شد به این
صورت درنمی امد .نکته دیگر این است که به خاطر
پیشرفت سریع در تکنولوژی ما فیلم «زادبوم» را که
هشت سال پیش فیلمبرداری اش را انجام داده بودیم،
در زمان اکران ،به خاطر تغییر و پیشرفت تکنولوژی
در پخش صدای سالن های نمایش ،امکان نمایش در
سینماها را نداشــت و ناگزیر به تغییر سیستم صدا
جهت پخش شدیم.
به 3هزار سالن سینمایی نیاز داریم
حسین شــهابی تهیه کننده فیلم سینمایی «ازاد به
قید شــرط» که اکنون روی پرده سینماهای کشور
است درباره میزان رضایتش از کیفیت پخش فیلم اش
در ســالن های ســینمایی بیان کرد :چه من رضایت
داشته باشــم یا نه ،بضاعت فعلی سینماهای ایران از
نظر کیفی همین است که اکنون شاهد ان هستیم.
طبیعی است که بسیاری از سینماهای قدیمی هنوز
بازسازی نشده و کیفیت پخش مناسبی ندارند .همین
که این تعداد سینمای بســیار کم با همه مشکالت
هنوز به حیات خود ادامه می دهند جای خوشــحالی
دارد .هر زمان به ســه هزار سالن سینمای مورد نیاز
در سطح کشور دســت یافتیم ،ان وقت می توان در
مورد کیفیت سالن های ســینما صحبت جدی تری
کرد .او با بیان اینکه «شنیده ام که برخی از سینماها
جهــت طوالنی تر کردن عمر سیســتم پخش خود
کیفیت انها را دســتکاری می کنند» ادامه داد :جایی
که نظارت نیست ممکن است این اتفاقات ناگوار هم
رخ دهد .حاال سوال اینجاست که چرا نظارت نیست؟
در پاسخ باید گفت که مدیر مسئولی که هیچ تشویق
و حمایتی ندارد ،طبیعتا هیچ تنبیه و نظارت کارامدی
هم نمی تواند داشته باشد .مدیران بخوبی می دانند که
اگر سراغ ســینمادارها بروند باید درددل انان را هم
بشــنوند .بنایر این ،با این شکل برخورد تنها صورت
مسئله پاک می شود و مشکالت می ماند و سینمادار
میماند و سرمایه گذار.
بازسازی نیاز به پشتیبانی دولتی دارد
این تهیه کننــده در ادامه افزود :همــه امکانات و
رفتــار ســینمادارها در فروش فیلم موثر اســت.
ســینمای بی کیفیت را هرکسی تنها یک بار تجربه
می کند .ســینمادار هم طبیعتا ایــن را می داند اما
بازســازی ســینما حمایت و پشــتیبانی دولتی یا
صنفی می خواهد که یا وجود ندارد و یا بســیار کم
است .شهابی در پایان صحبت های خود در پاسخ به
صحت داشتن این گفته که مساله کیفیت سینماها
و تجهیزات ســینمایی منجر شده است فیلم سازان
به سمت ســاخت فیلم با محوریت موضوع و سوژه
بروند و تمرکزی بــر روی جلوه های بصری و فنی
فیلم نداشــته باشــند گفت :این گفته تاحدودی
درســت است ،اما ســینمای ایران به این علت که
هنوز تبدیل به صنعت سوداوری نشده و فیلم های
چندان پرهزینه ای در ان تولید نمی شود ،نمی تواند
تولیداتش تحت تاثیر چنین مســئله ای باشد مگر
در موارد خاص.
5
چهارشــــــــنبه 1اذر ماه 1396سال دهم شماره 821
www.honarmandonline.ir
سینمـــــا
CINEMA
اخبار
اعالم سرفصل های ششمین نشست
جایزه پژوهش سینمایی سال
ششــمین نشســت از سلســله نشســت های تخصصی جایزه پژوهش
سینمایی ســال با عنوان «نقش اموزش دانشگاهی در توسعه سینمای
کشــور» شنبه ۴اذر ماه از ساعت ۱۶تا ۱۸و با حضور اصغر فهیمی فر
مدرس دانشــگاه تربیت مدرس و سید محسن هاشمی مدرس دانشگاه
هنر تهران در دانشکده سینما تئاتر برگزار می شود .ورود به این نشست
برای عمــوم عالقه منــدان ازاد خواهد بود .معاونت توســعه فناوری و
مطالعات سینمایی ســازمان سینمایی و مدرســه ملی سینمای ایران
به منظور ایجاد زمینه های مناســب برای شناســایی و تامین نیازهای
پژوهشی سینمای ایران و همچنین ارج نهادن به کوشش های استادان
و پژوهشگران و معرفی اثار برتر ،نخستین دوره جایزه پژوهش سینمایی
سال را در اذرماه ۹۶همزمان با هفته پژوهش برگزار می کنند.
نمایش «مراسم پرده برداری» در جشنواره «ویدیو بابل» پرو
انیمیشن کوتاه «مراسم پرده برداری» ساخته مهدی بوستانی شهر بابکی
در جشــنواره «ویدیو بابل» پرو به نمایش در می اید .این ســیزدهمین
نمایــش خارجی فیلم و دومین نمایش ان در امریکای جنوبی اســت.
هشــتمین دوره این جشــنواره که مختص فیلم های انیمیشن ،تجربی
و ویدیوارت اســت ۲۷نوامبر تا اول دسامبر در شهر کاسکو پرو برگزار
خواهد شد .شیرین سوهانی طراح ،گلرخ الوان دارستانی انیماتور ،عرفان
نجف ابادی تدوینگر ،بهروز شــهامت طراح صدا و مهدی بوستانی شهر
بابکی تهیه کننده ،نویسنده و کارگردان این فیلم هستند« .مراسم پرده
برداری» پیش از این در جشــنواره های گرونوبل فرانسه ،دتمولد المان،
کارتون کالب ریمینی ایتالیا ،مووی اسکرین پرو امریکا ،فیلم های ایرانی
پاریس ،نیو انیمیشن امریکا ،ســایبورگ ایتالیا ،فیک اسمی ارژانتین،
پابلیکیستیکا لهستان ،شیامن چین و مراکی اسپانیا به نمایش در امده
و نمایش در جشــنواره کرامت اردن را نیز در ماه دسامبر در پیش دارد.
همچنین این فیلم کوتاه نشــان ویژه جشــنواره نیوانیمیشن امریکا را
دریافت کرده است.
سفر «الفابت» به جشنواره ای در نروژ
انیمیشن «الفابت» ســاخته کیانوش عابدی به بخش مسابقه جشنواره
«سیگول» نروژ راه یافت .این جشنواره که امسال نخستین دوره خود را
تجربه می کند به صورت اســتریم پخش می شود و مراسم اهدای جوایز
خــود را نیز به صورت مســتقیم و انالین در اختیــار عالقه مندان قرار
می دهد .جشنواره «سیگول» پذیرای فیلم ها ،انیمیشن ها و مستندهای
زیر ۶۰دقیقه اســت .جشنواره جهانی فیلم کوتاه «سیگول» نروژ از ۱۶
فوریه ۲۰۱۸شروع می شــود و تا ۱۸فوریه به کار خود ادامه می دهد.
«الفابــت» زندگی انســان هایی را روایت می کند کــه زندگی کردن را
فراموش کــرده و از اگاهی و حقیقت دور مانــده اند .به طور کلی این
فیلم در مورد مردمانی اســت که سال ها اســت الفبای زیستن را از یاد
برده اند ،نمی بینند ،نمی شنوند و سخنی بر لب نمی سرایند ولی کلمات
بی قرار در انتظارند ...عوامل ســاخت این فیلــم عبارتند از کارگردان:
کیانوش عابــدی ،انیماتور :فرنوش عابدی ،رنــدر و کامپوزیت :مرتضی
نیتی ،ویژوال :حامد پورکرمان ،طراح :امیرحســین نوروزی ،بک گراند:
محدثه پیله وران و موســیقی :سروش عابدی .این اثر در مرکز گسترش
سینمای مستند و تجربی تهیه شده است.
«گلدانی که پاییز می شود» به جشنواره ای در ایتالیا رفت
فیلم کوتاه «گلدانی که پاییز می شــود» به کارگردانی مهدی فردقادری به
بخش مسابقه جشنواره «ترنتو» ایتالیا راه پیدا کرد .مهدی فردقادری پس از
ساخت فیلم سینمایی «جاودانگی» این فیلم کوتاه را کارگردانی کرده است
که با بازی امیر شریعت در نقش اصلی به واکاوی ذهنی مردی می پردازد که
در شبی بارانی چند سرنوشت را برای خود متصور می شود تا از این طریق به
بهترین راه حل زندگی اش برسد« .گلدانی که پاییز می شود» که پیش از این
در جشنواره های «دتمولد» المان و «هادسون» امریکا به نمایش در امده
است در بخش مسابقه جشنواره «ترنتو» در کنار پانزده فیلم دیگر از سراسر
جهان به نمایش درمی اید .برخی از عوامل این فیلم عبارتند از نویســنده
و کارگردان :مهدی فردقادری ،بازیگران :امیر شریعت و بیتا مصوری ،مدیر
فیلمبرداری :مهدی ایل بیگی ،مدیر صدابرداری :ارش برومند ،طراح گریم:
اهورا قاســمی ،دســتیارکارگردان و برنامه ریز :سهیل برخورداری ،منشی
صحنه :محیا سعادت ،صداگذار :حسین قورچیان ،ساخت موسیقی :رامین
رضاپور ،جلوه های ویژه بصری :مسعود سعادتمند ،عکاس :فرید اجرلو ،تهیه
کننده :امیر شریعت .مهدی فردقادری تاکنون فیلم سینمایی «جاودانگی»
و فیلم های کوتاه پالن-سکانس «تناوب»« ،دایره های معکوس»« ،ماجرای
یک شب بارانی» و همچنین ۲فیلم تجربی «گرامافون» و «روایت اینه ای
داستان های ساده» و مستند «زندگی خورشید» را کارگردانی کرده است.
پوریا پورسرخ و بابک انصاری وارد «پاسیو» شدند
پوریا پورسرخ و بابک انصاری با نهایی شدن تست گریم به مجموعه بازیگران
«پاسیو» پیوســتند و به زودی مقابل دوربین خواهند رفت« .پاسیو» این
روزها در سطح شهر فیلمبرداری می شود و تاکنون بهناز جعفری ،محدثه
حیرت ،کریم امینی ،یاسمن ترابی و حسین ملکی بخش هایی از نقش خود
را ایفا کرده اند .قصه «پاسیو» در لوکیشن های متعددی می گذرد که تمامی
انها در تهران واقع شده اند« .پاسیو» که قصه ای زنانه را در بستر شهر روایت
می کند ،اولین تجربه بلند مریم بحرالعلومی در مقام کارگردان است .بهناز
جعفری ،محدثه حیرت ،کریم امینی ،یاســمن ترابی ،بهروز قادری ،سحر
غمخوار ،محمدرســول صفری و بابک انصاری با حضور پوریا پورســرخ و
بهنوش بختیاری بازیگران فیلم «پاسیو» هستند.
میالد کی مرام به «روسی» پیوست
«روســی» چهارمین فیلم سینمایی امیر حســین ثقفی پس از «مرگ
کســب و کار من اســت»« ،همه چیز برای فروش» و «مردی که اسب
شد» در مقام کارگردان اســت .فیلمنامه «روسی» نوشته امیر حسین
ثقفــی و به تهیه کنندگی علی اکبر ثقفی با موضوع اجتماعی ســاخته
خواهد شــد .پیش از این حضور امیر اقایی ،طناز طباطبایی و صابر ابر
در این فیلم قطعی شــده بود .تمرین بازیگران «روسی» اغاز شده است
و فهرست عوامل اصلی فیلم در حال تکمیل نهایی است .همچنین ۷۰
درصد از لوکیشن های فیلم در حال بازسازی و ساخت دکور است.
بهاره میرزااقا سرپرست و خواننده گروه بهار افرین در گفتگو با «هنرمند»
6
چهارشــــــــنبه 1اذر ماه 1396سال دهم شماره 821
www.honarmandonline.ir
موسیقی
MUSIC
خبر
اخبار
حمیدرضا نوربخش مدیر سی و سومین جشنواره موسیقی فجر
امیدوارم در وزارت ارشاد تثبیت اتفاق بیفتد
و ما بتوانیم حرف هایمان را بزنیم
حمیدرضــا نوربخش مدیر ســی و
سومین جشنواره موسیقی فجر درباره
تاخیر در تایید اساســنامه جشنواره
موســیقی فجر که چنــدی پیش از
سوی دفتر موســیقی به دفتر وزیر
فرهنگ و ارشاد اسالمی ارسال شده
است ،توضیح داد :ساز و کار جشنواره
موسیقی فجر به شکلی بوده که طی
چند سال گذشته رو به جلو هدایت
شده و اینگونه نبوده که فضای کاری بدون ضابطه باشد ولی به نظرم ما
رویه برگزاری جشــنواره می تواند به عنوان یک دستورالعمل تدوین شده
مورد توجه مدیران وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی قرار گیرد.
مدیر جشنواره موسیقی فجر یاداور شد :به اعتقاد من مهم تر از این موضوع
ماجرای «ســند موسیقی» است که تا همین چند سال قبل صحبتی از
تدوین ان نداشتیم .به هر حال چهل سال از پیروزی انقالب اسالمی ایران
می گذرد اما تا چندی قبل ســندی در حوزه موسیقی وجود نداشت که
بتوان به ان تکیه کرد.
وی ادامه داد« :سند موسیقی» یکی از مهم ترین اتفاقات حوزه موسیقی است
که تمامی مدیران فرهنگی و مسئوالن کشور می توانند با توجه به تصویب ان
در شورای عالی انقالب فرهنگی به ان استناد کنند و هر جا اختالفی به میان
امد با کمک ان به امور رسیدگی کنند .اصال سوال من این است اگر دولتی سر
کار می اید و نگاهی به عرصه فرهنگ دارد و از سوی دیگر هم نهادی خارج از
دولت به این مجموعه اشکال می گیرد باید به کجا مراجعه کند؟ به اعتقاد من
قطعا باید به یک سند مراجعه کرد؛ سندی که مستقیما زیر نظر ولی فقیه تهیه
شده و همه ارکان مملکت باید از ان تبعیت کنند .متاسفانه ما تا چندی پیش
چنین سندی نداشتیم اما حاال که این موضوع در کمیسیون هنر و معماری
شورای عالی انقالب فرهنگی مطرح شده است باید حداقل سندی تهیه شود.
نوربخش متذکر شد :امیدوارم فضا نیز به گونه ای پیش رود که این سند هرچه
سریع تر به صحن شورا برود تا بتوانیم روی جای محکمی بایستیم و موارد
اختالفی را با این سند به سرانجام برسانیم .بنابراین قبل از ماجرای اساسنامه
جشنواره موسیقی فجر که تایید ان توسط وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی امری
ضروری است موضوع «سند موسیقی» مطرح است که امیدوارم هرچه سریع
تر شاهد تصویب ان باشیم.
مدیرعامل خانه موســیقی ایران درباره مواضع تکراری وزیر فرهنگ و ارشاد
اســامی مبنی بر گفتگو برای حل مشکالت و موانع پیش روی موسیقی و
اجرایی نشــدن مذاکرات طی ســال های اخیر تصریح کرد :من متاسفم از
اینکــه همه چیز معطل عزل و نصب ها می ماند .این موضوع به خودی خود
یک معضل اســت به عبارتی ما در این مواقع شاهد این هستیم که قبل از
انتخابات ریاست جمهوری می گویند ،ببینیم سرنوشت رییس جمهور اینده
چه می شود؟ بعد می گویند ماجرای هیات دولت و وزیر چه می شود؟ بعد هم
که وزیر انتخاب می شود این عبارات دایم مطرح می شود که بهتر است منتظر
بمانیم تا ببینیم مدیران قبلی و بعدی چه سرنوشتی پیدا می کنند؟ و همین
موضوع ادامه پیدا می کند تا به یک باره می بینید زمان زیادی را صرف همین
ماجراهای تکراری کرده اید.
این خواننده موسیقی ایرانی ادامه داد :ما با تمام این موارد سعی می کنیم
راه خودمان را برویم و مطالبات ما سر جای خود قرار دارد و در این زمینه
هم هیچ تعارفی نداریم و در هیچ کجایی هم عقب نشینی نمی کنیم .اقای
رییس جمهور شاهد هستند که هنرمندان قبل از ایام انتخابات برای وی
ســنگ تمام گذاشتند زیرا صحبت هایی از سوی وی ارایه شد که جامعه
هنری احساس کرد نظرات وی با خواسته های انها همپوشانی دارد .حال
اگر همین هنرمندان غیر این را ببینند در نظرشان تجدیدنظر می کنند
و این حمایت ادامه نخواهد داشــت .جامعه هنری همان گونه که در ایام
انتخابات امده ،حمایت کرده و جامعه را تحت تاثیر قرار داده تا اینکه به
یک نفر اقبال نشان دهد ،هم اکنون منتظر و نگران است.
نوربخش تصریح کرد :من می توانم از ۲صنف تئاتر و سینما هم حرف بزنم
زیرا ما جمعی داریم که خواسته ها و مطالبات صنفی مان در بسیاری از موارد
مشترک اســت از این رو خواستاریم تا اقای صالحی هرچه زودتر با صنوف
جلســه ای را برگزار کند و ما حرف های خودمان را بزنیم .از زمانی که اقای
صالحی به عنوان وزیر در وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی مشغول به کار شده
است هیچکدام از صنوف نتوانسته اند با وی دیداری داشته باشند .مگر دوره
وزارت چند سال است که قرار باشد این همه مدت وزیر را نبینیم؟
وی در پایان صحبت هایش بیان کرد :وزیر ارشاد چندی پیش عنوان کرده
بود که تا پایان مهر ماه تمامی عزل و نصب های مرتبط با وزارت ارشــاد
مشــخص می شود اما مهر و ابان گذشــت .امیدوارم به هر حال تثبیتی
اتفــاق بیفتد و ما بتوانیم حرف هایمان را بزنیــم .ما به این دولت خیلی
امید داشــتیم و مســایل صنفی و توجه به وضعیت معیشت هنرمندان،
بیکاری ،اشتغال هنرمندان موسیقی ،مساله فارغ التحصیالن موسیقی و
نحوه جذب انها ،نحوه حضور بانوان نوازنده در عرصه موســیقی مواردی
است که وزارت ارشاد باید تصمیم قاطعی درباره اش بگیرد.
موسیقیبانوانپیشرفتچشمگیریداشتهاست
علیرضا صفرنژاد
بهاره میرزااقا سرپرست و خواننده گروه بهار افرین نوازنده پیانو
و سه تار ،کارشــناس حقوق و علوم سیاسی و کارشناس ارشد
روابط بین الملل است .وی سال هاست مشغول خوانندگی است
و اجرهای متعددی در کشور داشته است و قرار است ۲۹اذر سال
جاری در تاالر وحدت کنسرت را برگزار کند به همین بهانه با وی
گفتگویی داشتیم که خواهید خواند:
***
کمی از اجراهای مختلف تان بگویید؟
بیست سال هست که با گروه کوبه ای و ملودی کنسرت برگزار کرده ام و
در ارگانهای بسیاری بر نامه داشته ام در مرکز معلولین ذهنی تهران ،خانه
ی ناشنوا و خیریه دیابت و وزارت راه و ترابری ،وزارت راهسازی ،وزارت
صنعت و معدن ،ســازمان بازنشستگان کشــور ،وزارت جهاد کشاورزی
ســازمان انتقال خون ایران؛ وزارت جهاد سازندگی؛ وزارت راه و ترابری،
انجمن بیماریهای خاص ،انجمن حمایت از بیماران اســتومیت ،انجمن
حمایت از بیماران ام اس ،خیریه ی محک؛ خیریه عصای سفید ،خیریه
فیــروز نیا ،خیریه بهنام دهش پور؛ مرکز معلولین شــهدای هفت تیر،
اکثر واحدهای دانشــگاههای ازاد و سراسری ،انجمن حمایت از زنان بی
سرپرســت؛ سرای احســان ،رعد کرمان و رعد تهران؛ بچه های اسمان،
عروس های اسمانی؛ خیریه برنا ،خیریه ی ریحانه؛ فرهنگسراها و سرای
محله های اقصی نقاط تهران و شهرســتانها ،شرکت سایپا و ایران خودرو
شــرکت نفت و در پتروشیمی بندر ماهشهر و انجمن زنان نیکوکار شهر
گرگان و یزد و ساری اجرای کنسرت داشته ام.
درباره گروهی که تشکیل داده اید توضیح دهید؟
مدتها به دنبال تشــکیل یک گروه حرفه ای خانم ها بودم که با نیوشــا
بریمانی اشنا شدم و با کمک ایشان یک گروه تلفیقی سنتی تشکیل دادم.
به نظرتان عامل موفقیت در موسیقی بانوان چیست؟
بزرگتریــن عامل موفقیت در کنســرت بانوان و به طــور کلی تمامی
کنسرت ها حمایت مخاطبین بافرهنگ و فرهیخته می باشد و همچنین
حمایت و تشــویق خانواده و اطرافیــان و همچنین همکاری و حمایت
انجمن و خانه ی موسیقی برای بانوان می باشد.
در چه سبکی فعالیت می کنید و اثاری که اجرا می کنید
به چه شکل است؟
من ســعی کرده ام از اثار نوســتالژی و سنتی و محلی استفاده کنم و با
تغییر دادن برخی از تنظیم ها بدون دســتبردن اضافه و اغراق امیز یک
فضای یادگاری برای مخاطبم فراهم کنم.
درباره کنسرت پیش رو توضیح بفرمایید؟
در شهریور گذشته دو اجرای رسمی در فرهنگسرای نیاوران داشتیم که
با استقبال بی نظیر خانم ها مواجه شد و این مافوق تصورم بود .همچنین
درتاریخ ۲۹اذر سال جاری در تاالر وحدت یک کنسرت بی نظیر و تکرار
نشــدنی خواهیم داشت که با اجرای بی نظیر خانم های گروه بهار افرین
خانم نیوشــا بریمانی نوازنده کمانچه مینو قاسمپور نوازنده قانون نیلوفر
ابراهیمی نوازنده فلوت؛ غزل مهدوی نوازنده پیانو؛ رخساره رستمی نوازنده
عود؛ مارال خلیلی نوازنده دف و دایره؛مهرناز دبیرزاده نوازنده تمبک وعسل
ملک زاده نوازنده پرکاشن می باشند .ضمنا یک نوازنده مهمان ویژه داریم
یک دختر هنرمند که از خطه جنوب کشور تشریف میارند و قرار هست
برای مخاطبین عزیز ساز بادی بنوازند.
در موسیقی بانوان تقریبا فضای سبکی گروه ها شبیه به
همه ،شما برای متمایز شدن چه کارهایی انجام داده اید؟
به نظرم هیچ گروهی شبیه دیگری نیست با اینکه برخی از نوازندگان درچند
گروه مشابه هنرنمایی می کنند و حتی گاهی اوقات تصنیف ها هم برحسب
تصادف یکی از اب در می اید هرگز شاهد این نخواهیم بود که گروهی شبیه
گروه دیگر باشد چون نحوه اجرا و صدای هر خواننده متفاوت هست همچنین
احساسی که شما برای مخاطب ایجاد خواهید کرد نیز یکسان نخواهد بود در
طول تمامی این سالها شاهد ظهور خوانندگانی بوده ام که خیلی دوست داشته
اند شبیه خواننده خاصی بخوانند و حتی شکل ظاهری و لحن خوتندنشان
بسیار تقلید کارانه بوده اما باز هم احساس و لحن و صدای هر خواننده و صدا و
لهجه ساز هر نوازنده ای مختص به خود اوست .البته این قضیه یک دید خاص
و مو شکافانه الزم دارد.
به نظرتون موســیقی بانوان تا چه میزان حرفه ای شده
است؟
موسیقی بانوان در سال های اخیر بسیار پیشرفت کرده و ما شاهد ظهور
نوازندگانی حتی در سنین کم بین خانم ها هستیم که به طرز باورنکردنی
سازهای کوبه ای و ملودی را خوب می نوازند.
امید ،انگیزه و هدف شما در موسیقی چیست؟
امیدوارم روزی فرا برسد تمام خوانندگان خانم ایرانی بتوانند در فضاهای
دلخواهشــان برنامه اجرا کنند و انگیزه ام انتقال و رساندن موسیقی بکر
و زیبای ایرانی به شــکل دلخواه و جدید به دســت نسل اینده و نمردن
برخی سبک های قدیمی به دست برخی از سبک های بی محتوای جدید
می باشــد به امید ان روز که صدای بانوی ایرانی ازشنیدن صدای الالیی
مادرانمان پای گهواره فراتر برود.
کنسرت ناظری و کامکارها برای کمک به زلزله زدگان در وزارت کشور
کنسرت خیریه شهرام ناظری و کامکارها برای کمک به
زلزله زدگان کرمانشاه دوشنبه 29ابان در سالن وزارت
کشور برگزار شــد .در این کنسرت نسل اول کامکارها
بدون حضور فرزندان خانواده به صحنه رفتند و سیاوش
ناظری با دف و امیرناصر رنجبر با کمانچه التو ان ها را
همراهی کردند.در ابتدی این کنســرت توسط مجری
برنامه کدی اعالم شــد که مخاطبان می توانســتند با
شماره گیری ان تا سقف ٢٠٠هزار تومان مبلغی را به
حساب مشترک شهرام ناظری و کامکار واریز کرده و به
زلزله زدگانکمککنند.
این اجرا که شامگاه گذشته ( ٢٩ابان ماه) در تاالر وزارت
کشــور به روی صحنه رفت ،ابتدا با قطعه «الله بهار»
اغاز شد و با «سفر» ادامه پیدا کرد .بزرگمهر حسین پور
نقاش و کاریکاتوریست در گوشه صحنه ایستاده بود و
همزمان با ساز و نوای کامکارها و شهرام ناظری تصویری
را نقش می زد .در ابتدای این برنامه اعالم شد این نقاشی
پس از پایان اجرا به نفع زلزله زدگان کرمانشاه فروخته
خواهد شد.
علی مرادخانی معاون امور هنری وزارت ارشــاد ،فرزاد
طالبی مدیرکل دفتر موســیقی وزارت ارشاد ،لوریس
چکناواریاناهنگسازورهبرارکسترمهماناناینکنسرت
بودند .پس از اجرای دو قطعه اول ناظری در ســخنانی
گفت :از حس انسانی و روحیه ای که در مردم به وجود
امد سپاسگزاریم .مردم ایران در مقاطع خاص پیشتازی
خود را نشان می دهند.
او ادامه داد :تمام مردمی که عاشــقانه به کمک مردم
سلحشور ،ستمدیده و اصیل کرد رفتند جای ستایش
دارد .این برنامه با ضرب االجل برگزار شــد .من مسافر
خارج از ایران هستم برای اجرای برنامه ای که از یکسال
قبل توسط دولت المان برنامه ریزی شد .ناظری اضافه
کرد :برای اجرای برنامه انرژی نداشتم .گفتم بعد از سفر
المان این کار را انجام می دهم اما دوستان گفتند تا دو
هنرمندانکرد سنگتمامگذاشتند
هفته دیگر ممکن اســت همه چیز سردتر شده باشد.
این خواننده اظهار کرد :این کمترین کاری اســت که
من و گروه کامکارها می توانیم برای زلزله دیدگانی که
هموطن و همخون و همشهری ما هستند انجام بدهیم.
گروه کامکارها از نظر تکنیک موسیقایی ،اخالق و اصالت
نمونه هستند .من به انها پیشنهاد این اجرا را دادم و انها
قبول کردند .او رو به مخاطبان گفت :در شرایط این روزها
که ما را تنها نگذاشتید ،این حس وطن دوستی که در
شما متبلور است سرمایه بزرگی این که انسان را دلگرم
می کند .ناظری اظهار کرد :ما وقتی برای تمرین نداشتیم
اگر نقصانی در کار است ما را عفو کنید .مهم این بود که
ما دور هم جمع شویم .این هنرمند پس از اجرای یک
قطعه کردی از رویا نونهالی درخواست کرد تا با حضور
روی سن دقایقی با مخاطبان صحبت کند .نونهالی گفت:
امدن روی این صحنه برای من غیرمترقبه است .من به
هیچ دلیل دیگری امشب نمی توانم روی این صحنه باشم
مگر اینکه ما باید مشوق یکدیگر باشیم برای تصمیمات
بزرگی که گرفتیم ،گرفتند و خواهیم گرفت .بر سر وعده
خواهیم ماند و احیا خواهیم شد برای تصمیمات بزرگتر.
وقتی نان نیست ،سقف نیست و ترس هست حتما همه
ما تصمیماتی می گیریم که نتیجه اش را دیدیم ،االن
نانی هست ،چادری هست و پتویی هست که نامش را
امکانات اولیه می گذاریم البته احتماال بخشــی هنوز از
همینامکاناتاولیهبرخوردارنیستند.
این بازیگر ادامه داد :وقتی درد بسیار دردناک است حتما
مسکنی الزم است .اما روزها و ماه ها و سالها می گذرد و
درد نفهته ای که در پس مسکن بود اشکار می شود .ان
وقت تصمیمات بزرگ الزم است .انسان هایی بودند که
بزرگ زیسته اند و تصمیمات بزرگی گرفته اند و می گیرند
و برای تصمیمات شــان از ما دعوت به عمل می اورند.
نونهالی اضافه کرد :این دعوت عجیب و جادویی است
و برای محقق شدن این تصمیم بزرگی که استاد شهرام
ناظری و گروه کامکارها گرفته انــد .ما امده ایم نوازش
کائنات را تجربه کنیم و به مهر و امید سفر کنیم .دعوت
شدیم به شنیدن شعر و موسیقی ،برای پاسداشت کسانی
که رفتند و کسانی که شجاعانه ماندند تا زندگی را پاس
بدارند .برای همه کسانی که بی تزلزل بر سر بحران زلزله
ایستادند همه می توانیم با پا خزیم و تشویق کنیم کسانی
را که بار هستی را تحمل می کنند و تحمل می کنیم.
سپس قطعه شیدا شدم و در ادامه راست بگو نهان مکن
خوانده و نواخته شد.
ناظری با اشاره به شعر راست بگو نهان مکن موالنا ،اظهار
کرد :موالنا حتی در شعرهای عاشقانه اش گریزی زده و
ضرب المثلی می اورد که توجه ها جلب شود .ما چرا عادت
داریم نهان کنیم؟ دنیا ارزشش را ندارد .مهم این است
که راســت بگویی هرچند گاهی خود ما ممکن است
دروغی گفته باشیم .این هنرمند در ادامه بیان کرد :ما
وقتیمی خواستیماینبرنامهرابرگزارکنیمنمی دانستیم
چه کار باید بکنیم فکر می کردیم تمامی قطعات باید
محزون و مات مزا باشد بعد گفتیم قطعات شادتری که
می توانیم را اجرا کنیم تا دل تنهایی دوستان تازه تر شود.
او اضافه کرد :گفتیم اگر همه قطعات ماتم باشــد پس
فردا می گویند عزاخانه درست کرد اگر هم شاد بزنیم می
گویند این همه ادم جانش را از دست داده انوقت این ها
شادمی خوانند.
ناظری اظهــار کرد :ما عادت های اینطوری پیدا کردیم
که شاید سیستم درستی مدنی و شهری نبوده بازهم
این ملت ایران است که اینگونه همبستگی دارد.رسانه ها
چیــزی یاد نمی دهنــد .او توضیــح داد :فرهنگ کرد
فرهنگی اســت که غم و حماسه و رزم و بزم همه باهم
است .کرد خیلی از اداب و رسوم قدیمی را نگه داشته و
حافظ خیلی چیزها بوده است .ناظری از اصحاب رسانه
درخواست کرد :لطفا دوستان از ما ایراد نگیرند چرا اولش
غمگین بود و بعد شاد خواندید.
ادامه این کنسرت به اجرای چند قطعه کردی و قطعه
کرمانشاهی«گلبنفشهباغ هایم»تعلقداشت.
خاتمه این کنســرت ،اجرای «ای ایران ای مرز پرگهر»
بود که همراهی افراد حاضر در سالن را نیز با خود داشت.
بررسی چالش های بازاریابی دیجیتال در صنعت گردشگری
7
تفکرسنتیبالیبازاریابیدیجیتال
نوید شکراللهی
در حالی کشــورهای پیشرو در عرصه گردشگری ،چه در سطح جهان و چه در
سطح منطقه ،با وجود برخورداری از بازاری تثبیت شده هزینه های بسیاری در
زمینه بازاریابی دیجیتال صرف می کنند که به باور کارشناسان مجموعه مدیریت
گردشگری کشور به عنوان مهم ترین عنصر مسوول به کلی از این ابزار توسعه غافل
مانده و فعالیت بخش خصوصی نیز انسجام کافی را ندارد .گردشگری به عنوان
یک صنعت ،برای توســعه نیاز به انواع بازاریابی دارد و به دلیل ماهیت فرامرزی
ان بازاریابــی دیجیتال در ان از اهمیت فوق العاده ای برخوردار اســت« .فقدان
برنامه ریزی های بلندمدت برای جذب مشتری»« ،بسترهای ناکارامد فعالیت های
اینترنتی و دیجیتال در کشــور»« ،فرصت سوزی در نمایشگاه های بین المللی
گردشگری»« ،عدم ساماندهی یک پورتال جامع برای گردشگری ایران» و «فقدان
یک سامانه اماری صریح به عنوان نخستین ابزار نیازسنجی از جامعه گردشگران
ورودی» مهم ترین شاخص های ضعف بازاریابی دیجیتال در مجموعه مدیریت
گردشگریکشورهستندکهازطرفصاحب نظرانمطرحشدند.همچنین«دانش
محدود و ناکافی»« ،ردپای حضور تفکر سنتی در حوزه مدرن بازاریابی دیجیتال» و
«عدم شکل گیری چرخه تبادل نظر با مشتری و گرفتن بازخورد» از جمله مواردی
بودند که به عنوان ضعف های بنگاه های فعال در این عرصه به انها اشاره می شود.
صنعت گردشــگری نیز مانند هر صنعت دیگری که بــه تولید کاال و خدمات
می پردازد ،برای موفقیت و رشــد نیاز به بازاریابی دارد .نگاهی گذرا به کشورها و
مناطق پیشرو در این حوزه همچون بریتانیا و فرانسه در ابعاد بین المللی و ترکیه
و امارت متحده عربی در منطقه خاورمیانه این واقعیت را نشان می دهد که این
کشورها عالوه بر تمرکز بر ایجاد جاذبه های گردشگری و توسعه زیرساخت های
قدرتمند برای ساماندهی گردشگران ورودی ،با وجود اوازه گسترده ای که به عنوان
یک مقصد جذاب توریستی دارند ،همچنان سرمایه گذاری های انبوهی را در حوزه
بازاریابی و تبلیغات گردشــگری انجام می دهند؛ اقدامی که به صورت دوسویه
هــم از طرف دولت و هم از طــرف بنگاه های خصوصی صورت می گیرد.بخش
قابل مالحظه ای از مشتریان صنعت گردشگری یک کشور در خارج از مرزهای ان
کشور حضور دارند و به این ترتیب بخش قابل توجهی از اقداماتی که برای جذب
انان الزم است صورت گیرد ،به صورت ارتباط از راه دور است .در چنین فضایی لزوم
تمرکز بر بازاریابی دیجیتال در این صنعت مورد اهمیت قرار می گیرد.
بنابر تعریف ها ،بازاریابی گونه ای از تعامل با مشتری است که به منظور پرورش و
هدایت هدفمند ذهن مشتری و اطالع رسانی به وی صورت می گیرد .ایجاد این
رابطه در بســتر زمان بخش مهمی از این تعریف است که منجر به شکل گیری
اعتماد در مخاطب می شود .با شکل گیری این اعتماد ،اجتماعی از مشتریان حول
کاال و خدمات ارائه شده به وجود می اید که رفته رفته با برانگیختن انان به فعالیت،
به مبلغان محصول تبدیل می شوند .حال بازاریابی دیجیتال به گونه ای از بازاریابی
اطالق می شود که طی ان از ابزارها و فعالیت هایی استفاده شده که فارغ از انالین یا
غیرانالینبودن،ماهیتدیجیتالدارند.خدماتاینترنتی،وب سایت ها،شبکه های
اجتماعی و تلفن های همراه هوشمند بخشی از این ابزارها هستند که با به کارگیری
انان ،به بازاریابی صورت گرفته هویتی دیجیتال می بخشند.
با این حال و به باور کارشناســان ،ایران به رغم برخــورداری از جاذبه های بالقوه
گردشگری همچون میراث فرهنگی و باستانی کهن و همچنین امنیت باال در
منطقه ای بحران زده ،عالوه بر مشکالت زیرساختی از ضعف هایی اساسی در حوزه
مدیریت گردشــگری رنج می برد که بازاریابی ،به عنوان یکی از فعالیت هایی که
در حوزه مدیریت می گنجد ،از جمله مهم ترین انها است .یک استاد دانشگاه و
متخصص بازاریابی اظهار می کند« :اساســا تمام نظام گردشگری ایران از لحاظ
بازاریابی تخصصی و حرفه ای دچار کمبود ها و ضعف های بســیاری است و در
بازاریابــی به صورت عام و بازاریابی دیجیتال به صورت خاص فاصله بســیاری با
استانداردهای جهانی داریم ».احمد روستا می افزاید« :الزمه بازاریابی دیجیتال،
شکل گیری تیم هایی فعال و منسجم است که در ان افراد با تخصص های گوناگون
عضویتدارندوپیروانبایدفعالیتیتیمیونظام مندصورتپذیرد.اماایندرحالی
است که در کشور هیچ حرکت نظام مند و هدف گذاری شده ای در این خصوص
شکل نگرفته است و فعالیت های موجود بسیار پراکنده اند ».وی با اشاره به معرفی
درست و کارامد جاذبه های گردشگری کشور به گردشگران خارجی و بذل توجه
به مجموعه ابزارها و تکنیک های تخصصی موجود از جمله سازوکارهای دیجیتال
برای بازاریابی در حیطه گردشگری به عنوان یکی از دغدغه های اصلی توسعه این
صنعت تاکید می کند« :برای منسجم شدن فعالیت های مرتبط ،باید هسته ای به
عنوان سیاست گذار و جهت دهنده ،چه در سازوکار سنتی و چه در حوزه دیجیتال،
شکل بگیرد تا در فعالیت های مرتبط با بازاریابی گردشگری کشور انسجام الزم
ایجاد شود و الزم است این نهاد انگیزه ای برای ورود مستقیم به حوزه بازاریابی و
فعالیت هایاقتصادینداشتهباشد».
از سوی دیگر ،یک فعال بازاریابی دیجیتال گردشگری نیز با انتقاد از اقدامات اندک
مجموعه مدیریت گردشگری کشور در این زمینه ،اظهار می کند« :برای بازاریابی
و جذب گردشــگر خارجی به کشور هیچ برنامه بلندمدت یا کوتاه مدتی ،حتی
به صورت شفاهی تدوین نشده است .در عین حال ،حضور ایران در نمایشگاه های
ساالنه گردشگری که در نقاط مختلفی از جهان برگزار می شود ،حضور منفعالنه
و بی حاصلی است .درحالی که سایر کشورها به این نمایشگاه ها به عنوان فرصتی
اســتثنایی برای تبلیغ صنعت گردشگری خود نگاه می کنند ،کشور ما سال ها
است که در این نمایشگاه ها با برنامه هایی تکراری و ناکارامد شرکت می کند».
اشــکان بروج می افزاید« :ابتدایی ترین کار بــرای ورود به بازاریابی دیجیتال در
حوزه گردشگری ،احداث یک وب سایت و پورتال جامع برای گردشگری کشور
است که حتی این اقدام نیز محقق نشده و هیچ وب سایت فعال و پویایی برای
معرفی مجموعه گردشگری ایران از طرف سازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی و
گردشگری کشور ایجاد نشده است.
مضاف بر این موضوع ،در شبکه های اجتماعی نیز به عنوان فضایی که مخاطبان
انبوهی در ان حضور دارند دولت تدبیری برای معرفی و تبلیغ گردشگری ایران
نیندیشیده است ».وی خاطرنشان می کند« :به این ترتیب فعالیت های موجود در
حوزه بازاریابی دیجیتال در ایران منحصر به فعالیت های بخش خصوصی ،از جمله
اژانس ها و هتل ها است که انها نیز در حد توان و بضاعت خود توانسته اند شرایط
رابهبودببخشند.بنگاه هایموجودبرایبازاریابیموفقکمپین هاییدرشبکه های
اجتماعی راه اندازی کرده اند و همچنین دائما محصوالت جدیدی به تناسب نیاز
مشتری تولید می کنند تا از این طریق سفر به ایران را برای گردشگران خارجی
تبلیغکند».
بروج تصریح می کند« :با این حال فعالیت بنگاه های بخش خصوصی ان بازدهی
الزم را ندارد؛ چراکه اساسی ترین نیاز برای بازاریابی موفق وجود یک سامانه اماری
قدرتمند است که بنگاه ها جامعه مشتریان خود را بشناسند؛ اتفاقی که در ایران
به دلیل ضعف های مدیریتی ،همچنان محقق نشده و صنعت گردشگری کشور
از فقدان یک ســامانه اماری ،مشابه چیزی که در سراسر دنیا مرسوم است ،رنج
می برد».
چهارشــــــــنبه 1اذر ماه 1396سال دهم شماره 821
www.honarmandonline.ir
گردشگری
در همین حال ،یک فعال دیگر بازاریابی دیجیتال گردشــگری در ایران معتقد
است به رغم مشکالتی که از طرف مدیریت گردشگری کشور در این زمینه وجود
دارد ،ضعف هایی نیز متوجه بخش خصوصی فعال در این بخش اســت .مهدی
نوابی اظهار می کند« :از جمله نواقصی که در فعالیت بازاریابی دیجیتال گردشگری
کشور وجود دارد ،فقدان دانش کافی در این زمینه است .عموم فعاالن این تصور
را دارند که بازاریابی دیجیتال محدود به حضور در شبکه های اجتماعی تلگرام و
اینستاگرام یا ایجاد وب سایت فروش بلیت است؛ درحالی که برای مثال بیش از
۸۰درصد از کارشناسان جهانی بازاریابی همچنان موفق ترین و موثرترین روش
دیجیتالی جذب مشتری را بازاریابی بر پایه ایمیل می دانند و استفاده از شبکه های
اجتماعی را در رده های پایین تری قرار می دهند .با این وجود و به رغم کارایی باال،
این امر نسبتا در ایران مغفول مانده است ».وی ضعف دیگر فعاالن این حوزه را در
پیگیری تفکرات سنتی بازاریابی در عرصه دیجیتال می داند و خاطرنشان می کند:
«این تفکر همچنان وجود دارد که باید تالش کنیم انچه را که داریم به هر نحو
ممکن بفروشیم؛ درحالی که در یک بازاریابی موفق باید دائما با مشتری ارتباط و
تعامل داشت ،نیازهای وی را سنجید و بر اساس بازخوردها و نیازها محصوالت را
طراحی کرد و ارائه داد».
نوابی در نهایت بخشی از مسوولیت عدم پاگرفتن بازاریابی دیجیتال گردشگری
در کشور را متوجه دولت می داند و می افزاید« :زیرساخت های مناسب از جمله
اینترنت پرسرعت برای ارتباط با مخاطب و مشتری فراهم نشده که بدیهی است
این امر بازاریابی دیجیتال مبتنی بر اینترنت را تحت الشعاع قرار دهد .بخشی از
ارتباط با گردشــگری جایی است که گردشگر در منزل خودش حضور دارد؛ اما
بخش اعظم نیاز به ارتباط با گردشگر زمانی است که گردشگر در جاده ها مشغول
مسیریابی یا مکان یابی است یا مثال در فرودگاه تازه وارد کشور شده که در این
اماکن اینترنت مناسبی در دسترس انان قرار ندارد ».بنابر اظهار کارشناسان ،در
سال ۲۰۱۵سهم هزینه های بازاریابی دیجیتال از کل بازاریابی جهان در حدود۳۵
درصد بوده که این رقم در سال جاری میالدی به نزدیک ۴۵درصد رسیده است.
اینارقامنشانمی دهدکهبازاریابیدیجیتالدرحالتسخیرجایگاهبازاریابیسنتی
است؛ بنابراین بدنه گردشگری کشور ،چه در سطح بنگاه های خرد و چه مدیریت
کالن ان ،نیز باید هرچه زودتر خود را با شرایط جدید تطبیق دهد .پیش بینی هایی
که از اینده می شود از این واقعیت حکایت دارند که بخش عمده بازاریابی در اختیار
بازارهای انالین و دیجیتال خواهد بود و در صورت غفلت از این ابزار رشد و توسعه،
صنعت گردشگری کشور به سادگی از عرصه رقابت جهانی حذف خواهد شد.
TURISM
نگاه
سفر ۶۱میلیون گردشگر به نیویورک
در سال ۲۰۱۷
پیش بینی می شود شهر نیویورک در سال ۲۰۱۷از رکورد چشمگیر ۶۱.۸
میلیونگردشگر داخلی و خارجی میزبانیکند .شهرنیویورککه سال گذشته
برای اولین بار شمار گردشگران ورودی خود را به بیش از ۶۰میلیون نفر رسانده
بود ،طبق پیش بینی ها امسال نیز با رشد ۲درصدی به رکورد ۶۱.۸میلیون نفر
توریست خواهد رسید که از این رقم ۴۹.۲میالیون نفر توریست های داخلی
هستند .شمار گردشگران بین المللی وارد شده به نیویورک در سایه انتخاب
«دونالد ترامپ» به عنوان رئیس جمهور امریکا و فرمان های مهاجرتی جنجالی
او امسال ۱۰۰هزار نفر در مقایسه با امارهای سال ۲۰۱۶کاهش خواهد یافت
که البته از براورد اولیه اُفت ۳۰۰هزار نفری گردشگران خارجی پائین تر است.
« »NYC & Companyکه اژانس رسمی تبلیغات و بازاریابی گردشگری
نیویورک است اعالم کرد که در سال ۲۰۱۶گردشگران در مجموع ۴.۲میلیارد
دالر در نیویورک هزینه کردند و گردشگران بین المللی نیز به طور متوسط
در دوران اقامتشان در شهر ۲هزار دالر صرف هزینه ها کرده اند که این رقم
حدود چهار برابر بیشتر از گردشگران داخلی است کمپین جهانی گردشگری
نیویورک تحت عنوان «نیویورک واقعی» برای جذب شمار بیشتری توریست
از سراسر جهان اخیرا اغاز به کار کرده و تابلوهای ان در فرودگاه ها ،متروها
و ایستگاه های اتوبوس در سراسر جهان قابل مشاهده است« .فِرد نیکسون»،
مدیر ارشد اجرایی اژانس « »NYC & Companyعنوان کرد ارزش باالی
دالر امریکا موجب کاهش قدرت خرید برخی گردشگران بین المللی شده و
این امر یکی از عوامل مهم در کاهش شمار گردشگران خارجی نیویورک است،
اما سایر عوامل تحت تاثیر دولت «ترامپ» است که از توریست های خارجی
استقبال نمی کند .وی در ادامه گفت :نیویورک بیش از سایر شهرهای امریکا
از کاهش شمار گردشگران خارجی اسیب خواهد دید ،چون حدود ۳۰درصد
از تمام گردشگران بین المللی که به امریکا سفر می کنند از شهر نیویورک نیز
بازدید می کنند و نیویورک بیشترین سهم را از گردشگران کشورهایی داشته
که تحت تاثیر قانون مهاجرتی دولت «ترامپ» قرار گرفتند.
نقد نمایش «مجلس مختلف خوانی» به کارگردانی
مرتضی جلیلی دوست
HONARMAND INTERNATIONAL NEWSPAPER
شماره • 821چهارشنبه 1اذر ماه • 1396سال دهم • 8صفـــحه
صاحب امتیاز :شـرکت جهان سبز
مـدیر عامـــل :حسـین احـمـدی
مدیر مسوول :مهدی احمدی
زیـر نظــر شــورای ســردبیـــری
چاپ :اشراق قلم پارسه
سازمان اگهی ها88311361 - 88311353 :
نشانى :تهران ،خیابان مطهری ،بعد از خیابان سلیمان خاطر
خیابان اورامان ،پلاک ،43واحد2
تلفکس88813489 - 88301986 :
توزیع :نشرگستر امروز
منشور اخالق حرفه ای روزنامه هنرمند
http://honarmandonline.ir/?p=6049
سیستممدیریتکیفیت-رضایتمندیمشتری
سیستم مدیریت کیفیت
ISO 10004:2012
ISO 9001 : 2008
instagram.com/honarmandonline
telegram.me/honarmandnews
www.honarmandonline.ir
به وقت تهران
اذان ظهر
11:50
اذان مغرب
17:15
اذان صبح فردا
طلوع افتاب فردا
اگر بنا اســت در تضاد انچه «صحنه» و «پشت صحنه» نمایش می خوانیم ،موقعیتی
به عنوان خط اصلی یک درام به میان کشیده شود« ،مجلس مختلف خوانی» اساساً از پدید
اوردن روایت متمرکز و مستحکمی بر پایه این درون مایه ناتوان مانده است.تضادی که نمایشیکیازشخصیت هایاصلییعنیسرپرستیاهماهنگ کنندهگروه،جابه جاسعی
به طور طبیعی میان یک درام و واقعیت روزمره وجود دارد می تواند دستمایه جالب توجهی می کند نگرانی اش از مشکالت پیش رو را به زبان اورد ،اما این نگرانی ها از انجا که هرگز
برای یک نمایش تلقی شود؛ در حقیقت خلق چنین فضایی در اثار نمایشی پی
ش از این به خلق یک موقعیت نمایشی نمی انجامد و در حد روخوانی دیالوگ ها باقی می ماند ،دلهره
بسیار ازموده شده است.
غریزی تماشاگر در روبه رو شدن با چنین وضعیتی را هم از او می گیرد و ب ه این ترتیب
نمایش «مجلس مختلف خوانی» هم چنین تضادی را مبنای اصلی شکل گیری روایت امکان هرگونه ارتباط درونی با مخاطب را از دست می دهد .چنین سهل انگاری غیرقابل
نمایشــی خود قرار داده ،اما از قضا همین رویکرد را می توان ناکامی اصلی این اثر هم اغماضی در از دست دادن همدلی تماشاگر و البته موقعیت های نمایشی بالقوه ،سر اخر به
به حساب اورد .اگر بنا است در تضاد انچه «صحنه» و «پشت صحنه» نمایش می خوانیم ،فروریختنانتظاراتتماشاگرمی انجامد.
موقعیتی به عنوان خط اصلی یک درام به میان کشیده شود« ،مجلس مختلف خوانی» «مجلس مختلف خوانی» که بعنوان اثر برگزیده دو جشنواره تئاتر دانشگاهی و جشنواره
اساساً از پدید اوردن روایت متمرکز و مستحکمی بر پایه این درون مایه ناتوان مانده است .تئاتر تجربه این روزها در سالن اصلی تاالر مولوی در حال اجرا است ،هرگز نمی تواند در
اماده شدن یک گروه محلی برای اجرای یک مجلس تعزیه روایت اصلی این نمایش است قامت یک مجلس تام و تمام ظاهر شود و از کنار بسیاری از امکان های رسانه تئاتر نیز
و در این چند ساعت باقی مانده ،چالش هایی که برای گروه پیش می اید قرار است تعلیق با همین سهل انگاری ها می گذرد .به جز متن نمایش که در ابتدایی ترین روایت ممکن از
درام را شکل دهد و تماشاگر در مواجهه با چنین موقعیتی طبیعتاً تا پایان نمایش با دلهره چنین دستمایه ای خالص ه شده ،کارگردانی اثر هم از بدیهی ترین عناصری که دست کم
عبور گروه از این چالش ها همراه خواهد بود .متن اما به طرزی سهل انگارانه به این موقعیت می توانسته به اجرای تاثیرگذارتری منجر شود ،غافل است.
بی اعتنا است و جز در مواردی معدود این روند بالقوه نگران کننده را یاداوری نمی کند .این ضرباهنگ روایت و جابه جایی صحنه ها چنان گسســته و بی منطق به نظر می اید که
بی اعتنایی به موقعی
ت نمایشی تا انجا پیش می رود که به مرور از دلهره ها برای اجرای روشن است کارگردانی اساساً توجهی به مسئله ریتم در روایت نداشته است .در چنین
موفق نمایش نه در متن نشانی می ماند و نه در ذهن تماشاگر .درست است که تا نیمه های فقدان ضرباهنگ مناسب است که می بینیم حتی تا دقایقی پیش از زمان اجرای تعزیه،
شخصیت ها حتی سرپرست گروه به اسانی وقت کشی می کنند و زمان را به درگیری های
عبثمی گذرانند.ظاهرا ًهمینناهماهنگی هاوناهمدلیشخصیت هاقراراستعاملپیش
نرفتن کار عنوان شود ،اما این ترفند به اندازه ای خام و فاقد پرداخت نمایشی است که هرگز
نمی تواند در توجیه مخاطب موثر باشد.
وارد کردن شخصیت های بیشتر به نمایش هم با بی توجهی به پرداخت ان ها بی اثر
می ماند و دست کم دو نقشی که در میانه های نمایش به صحنه می پیوندند ،نه تنها
کمترین تاثیر را در پیشبرد درام دارند ،بلکه اساساً مسیر درام را به بیراهه می برند
و حضوری بی جهت را به نمایش می گذارند .در چنین میزانسن هایی ،این بیهودگی
حضور شــخصیت ها گاه به جایی می رســد که بعضی از ان ها برای دقایقی طوالنی
حکم اکسســوار صحنه را پیدا می کنند ،طوری که بود و نبودشان چندان توفیری
در اصل ماجرا ایجاد نمی کند .خارج کردن های چندباره این شخصیت های زائد هم
با ورود دوباره شان به صحنه ،درحالی که به هیچ موقعیت تازه ای نمی انجامد ،اخرین
رمق های این روایت دست وپاشکســته را به کلی می گیــرد .و باالخره این «مجلس
مختلف خوانی» در حقیقت بدون یک پایان بندی منطقی به اخر می رسد و کار در
سرانجامی طرح و توطئه ی پیش امده در ابتدا ،تماشاگر
یک سهل انگاری دیگر با بی
ِ
را در یک خال نمایشی اشکار به حال خود می گذارد.
پشت صحنه
اوقات شــرعی
غروب افتاب
سرانجامی طرح و توطئه
بی
ِ
16:54
05:19
06:47
گنج سخن
بزرگوارى ،احسان کردن داوطلبانه است و َد ِهش
پیش از خواهش.
امام حسن مجتبی (ع)
امروز اولین روز از اخرین ماه پاییز است؛ اذر ماه را همیشه دوست داشتم؛ اغلب کارهایم با سرعت بیشتری
انجام می شود .امسال که با ماه ربیع االول هم قرین شده به امید خدا برکات بیشتری نازل خواهد شد .از دیروز
کورسوهای امید در حوزه تبلیغات پدیدار شده و طبق سنوات هر ساله که سه چهار ماه اخر سال منتهی به
کریسمس و نوروز بازار از خواب بیدار می شود .در این میان مطبوعات هم بهرمند می شوند منتهی اگر سعی
کنند روابط را حفظ و تفاهم های الزم را با واسطه های تبلیغات انجام دهند .واقعا خسته شدم اینقدر به عالم و
ادم گفتیم نداریم و قرض و قوله کردیم .مسئول مالی روزنامه معتقده در حال حاضر چاره انی و درمان ضرب
االجل اقتصاد ایران باال رفتن قیمت نفت هست اونم باالی بشکه ای دویست دالر!! بقیه راهکارهای مقاومتی،
مدیریت مصرف و توسعه اقتصاد غیر نفتی برای وقتی هست که شکم مردم سیر باشد و زیرساخت ها اماده ،در
موقعیتی که فقر و بیکاری دارد در جامعه بی داد می کند که نمی شود از اصالح الگوی مصرف صحبت کرد .اصال
چیزی در بساط مردم نیست که بخواهند مصرفش را مدیریت کنند .به قول سردبیر کار من هم شده فقط ایه
یاس خواندن ...این دفعه که مثال خواستم از اذر ماه و انرژی مثبتش بگویم منتهی اخرش دوباره خرابش کردم!
طاهر شعبانی
افقی:
-1چهــرهموردنظر-2پرنــدهاشســردکن-نژادما-ازرگهایخونی
-3مرگ-امانتدار-ترانه-4نفــس خسته-تیزبینی-ازشــخصیتهای
شاهنامه-نیایش-5سازتیره-شرف-سخاوتمند-گربه عرب-6نقاش
نامدارفرانســوی-ازضمایرمفعولی-7قلب قران-تخــت پادشــاهی
-8تــازه وجدید-تلخ عرب-9اصطالح نظامی-نژادکشــورپوتین
-10پاک ازعیب-چــاره اندیشی-11اســم ترکی-شــبانگاه-قصه
گو-گشوده -12مجموعه شــعری از علی الفتی شــاعر کرمانشاهی-
اعدام-ســایه-13طغیان-صدمه-طناب
سرشــماری-درخت
-14خندان نیســت-واحدی درطول-تســهیالت بانکــی پرطرفدار
-15برنامه ورزشی اش
1
3
4
5
6
7
8
9
حافظانه
10
1
م
2
3
4
م
ک
ر
ر
و
س
ک
ر
ن
ی
ک
د
ه
م
ا
س ت
د
ر
ش
م
ت
ر
ا
ا
ک
ا
ن
ا
ک
ب
ر
ا
م
ا
ن
و
گ
ی
ر
و
ز
ن
د
ا
ن
ا
د
ا
م
ه
ش
ا
م
ر
ا
ش
ر
14ی
ر
س
ر
ا
ه
ی
12ق
13ع
و
ا
ا
ه
س
و
ا
ر
ی
ک
م
ا
و
ا
6
7
ز
ا
15
و
چ
5
8
15 14 13 12 11 10 9
د
ا
11
کتاب مهجور است
1
2
3
4
5
6
7
8
9
11
پاسخ جـدول شـماره قـبل
2
برگ در هنگام زوال می افتدمیوه در هنگام
کمال می افتدبنگر که چگونه می افتی چون
برگی زرد و یا سیبی سرخ.
2 1
3
4
6 5
7
8
15 14 13 12 11 10 9
10
طرح روز
پندبزرگان
سال ها دل طلب جام جم از ما می کرد
وان چه خود داشت ز بیگانه تمنا می کرد
گوهری کز صدف کون و مکان بیرون است
طلب از گمشدگان لب دریا می کرد
طراح جدول :رسول نادری
جـــدول
خ
پ
و
ا
ر
ی
ا
ن
ت
ش
و
ی
ش
د
ر
و
ا
ر
ا
د
ی
ب
ا
د
م
ا
د
ر
ن
د
ی
ا
ن
ا
و
ر
ی
ب
ر
ا
د
ن
د
ا
م
ا
ب
ا
ن
ه
د
و
ا
ر
ه
ا
ی
خ
ه
ا
ر
ب
ی
د
ک
و
و
ر
ب
ر
ا
ی
م
ا
ر
ش
ی
د
12
13
14
15
عمودی:
-1این تندیس را بارای مردم دربرنامه ســه ســتاره گرفت-2دریافتن-صفتی برای پدر خانواده-
قاضی ورزشی-3مادروطن-نژادکشــورپوتین-خرس اســمانی-پاییز -4سالم-حرف ندا-نظرات
انتخاباتی-نویسنده بذله گو وشــوخ طبع ایرلندی-5قرینه-شاعرنوپرداز-کلید موسیقی-6مثل
ومانند-نشانه بیماری-اسمان-7چین وشکن-گهواره تمدن-8غذایی ازتخم مرغ-نمایش ادامه دار
تلویزیونی -9بعضی ازجان می گذارند-بیماری پوستی-10اتش عرب-باال امدن اب دریا-حیوان
درنده -11زمینه-قابله-زرشک-12نغمه-برداشــت محصول-باال امدن اب دریا-13جمع قید-
واحدسطح-چغندرپخته-لوله تنفسی-14کرم شب تاب-اشکار-فلز سرخ-15هنرش
اخبار دیدنی
والدیمیرپوتیندردیداربابشاراسددرشهرسوچیروسیه،پیروزیبرتروریست
هایبینالمللیرابهویتبریکگفتوطرفیندربارهروندحلوفصلسیاسیودراز
مدتاوضاعسوریهبایکدیگرمذاکرهکردند/خبرگزاریفرانسه
فیلم «وقتی برگشتم» به کارگردانی وحید موسائیان در پردیس کوروش اکران شد/
هنرانالین
دومین سمینار سطح باالی همکاری های ایران و اتحادیه اروپا در هتل عباسی اصفهان و با حضور
هلگا اشمید ،معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و عباس عراقچی معاون امور حقوقی و
بین المللی وزارت امور خارجه کشورمان برگزار شد /تسنیم
دکتر حسن روحانی در پنجمین کنگره سراسری خانه کشاورز ،گفت :زمانی که مردم سوریه را سر می بریدند اتحادیه عرب کجا
بود/ایلنا
یگان فاتحین قم (مدافعین حرم) با حضور در مناطق زلزله زده کرمانشاه به خدمت رسانی به زلزله زدگان این سردار حسین رحیمی رئیس پلیس تهران بزرگ از دستگیری 322اراذل و اوباش و مزاحمین نوامیس
مناطقمشغولشدند/تسنیم
طی 24ساعت گذشته در پایتخت خبر داد /ایرنا