روزنامه هنرمند شماره 832
روزنامه هنرمند شماره 832
سیدعباس صالحی
وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی
در سه ماه گذشته کنسرت
و تئاتری لغو نشده است
2
دوشــنبه 20اذر ماه 1396ســال دهم
8صفـــحه
شماره 832
1000تومـان ISSN 2008-0816
محمدعلی نجفی شهردار تهران در بازدید از خانه هنرمندان ایران
شهرام کرمی دبیر ششمین جشنواره «تئاتر شهر»
شهرداری در قبال هنر و
هنرمند مسئول است
هدفازساختپردیـس
تئاترتهران درجنوبشهر
عدالتفرهنگیبود
5
نگاهی به فیلم «دانکرک» اثری از «کریستوفر نوالن»
ت تخصصی
گزارش «هنرمند» از نشس
شعر انقالب ویژه هفته پژوهش
معجزه درقاب تصویـر
شعر انقالب به نظریه پردازی
نیازمند است
4
بابک چمن ارا مدیر مرکز موسیقی بتهوون
3
سیاست های سرمایه گذارهای
حوزه موسیقی باعث بدتر شدن
شرایـط پخش موسیقی شده است
6
بررسی گردشگری سرزمین هفتاد و دو ملت
سیاست واقعی سازی نرخ ارز
در توسعه توریـسم هند
مریم کامیاب
2
7
فرهیخته ارجمند جناب اقای سید محمدمجتبی حسینی انتصاب شایسته حضرتعالی را به عنوان معاون امور
هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی تبریک عرض می نمایم و توفیقات روزافزونتان را از خداوند متعال مسئلت دارم.
حسین احمدی | مدیر روزنامه هنرمند
محمدعلی نجفی شهردار تهران در بازدید از خانه هنرمندان ایران
2
دوشـــــــــنبه 20اذر ماه 1396سال دهم شماره 832
www.honarmandonline.ir
فرهــــــنگوهنر
& ART
CULTURE
گزارش
سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی
درسهماهگذشتهکنسرتوتئاتریلغونشدهاست
ســیدعباس صالحی ١٩اذرماه و پیش از اغــاز صحن علنی مجلس ،با
حضور در فراکســیون مستقلین والیی ضمن پاســخگویی به سواالت و
مطالب مطروحه از ســوی نمایندگان ،پاره ای از برنامه ها و اقدامات انجام
شــده در وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی را به اطالع نمایندگان حاضر در
این نشست رساند .بنابراین گزارش صالحی در این نشست به موضوعات
و مسائلی که در سه ماه تصدی بر وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی مدنظر
داشته اشاره کرد و گفت :وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی در احکام برنامه
ششم توسعه ٨حکم اختصاصی ،یک حکم دائمی و ٢٠حکم عمومی دارد
که در زمینه تحقق احکام اختصاصی همچون تســهیل فرایند مجوزها،
اقدام به مشخص کردن فهرســت مجوزها کرده تا این فرایند به حداقل
برســد .وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی در زمینه واگذاری ها به عنوان حکم
دیگر برنامه ششــم نیز توضیح داد :اتفاقاتی در رابطه با واگذاری مراکز و
رویدادها در حال پیگیری اســت ،ضمن انکه الزامات مجلس برای وزارت
فرهنگ و ارشاد اسالمی پیگیری می شود تا برنامه ششم توسعه با سرعت
بیشتری تحقق پیدا کند .وی با اشاره به سه هدف برنامه پیشنهادی خود
به مجلس که اکنــون اجرای ان را در وزارت فرهنگ اغاز کرده اســت،
توضیح داد :صیانت و تعالی هویت سبک زندگی اسالمی و ایرانی ،حمایت
و تقویت تولید و مصرف فرهنگی و هنری و دیپلماسی فرهنگی و هنری
ســه هدف اصلی هستند که اقدامات ان ها در ٩مساله و ٤٠برنامه و ٨
کالن پروژه در وزارت فرهنگ تعریف و در حال اجرا است .صالحی تشریح
کرد :تقویت ظرفیت های مردمی در عرصه فرهنگ و هنر ،بهبود وضعیت
کســب و کار در این حوزه ،عمومی سازی دسترسی فرهنگی ،گسترش
مناسبات فرهنگی ایران و جهان ،غنی سازی محتوای تولیدات فرهنگی،
انسجام و هماهنگی دســتگاه ها ،هوشمندسازی مدیریت فرهنگی و ...از
جمله این موارد است که اقداماتی برای انها در نظر گرفته شده و در حال
انجام است .وی با بیان اینکه لوایح نظام جامع رسانه ای ،تبلیغات بازرگانی
و مطبوعات در حوزه معاونت مطبوعاتی در استانه تقدیم به مجلس است،
گفت :در زمینه بررســی این لوایح طی سه ماه گذشته جلسات متعددی
برگزار شده اســت .عضو شورای عالی انقالب فرهنگی بیان کرد :در حوز
سینما در سه ماه گذشته ٢٠سالن تاسیس و این تعداد تا دهه فجر امسال
به ٤٠سالن خواهد رسید ،ضمن انکه وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی در
یک ســال اینده تاسیس ١٠٠سالن را در برنامه دارد .وی دسترسی بهتر
به کتاب و تقویت کتاب فروشی ها را دستاورد دیگر وزارت متبوع خود در
معاونت فرهنگی ،طی این مدت عنوان کرد و افزود :به دنبال تسهیالت و
وام های ارائه شده ،تعداد ١٢٠کتاب فروشی در این مدت راه اندازی شده
اســت و متقاضیان دیگر نیز در شــرف دریافت وام و تسهیالت هستند.
صالحی همچنین با بیان اینکه با وجود مشــکالت برگزاری مراسم حج
تمتع ،امســال مراسم ابرومندانه ای برگزار شد ،افزود٨٠ :هزار زائر با عزت
به حج رفته و بازگشتند .وی موازی کاری های فرهنگی را دغدغه ای قابل
تامل دانســت و افزود :اگر نتوانیم از این موازی کاری عبور کنیم از منابع
موجود بهره برداری درستی نخواهد شد و معتقدم با جار و جنجال به نتیجه
مطلوب نخواهیم رسید و نیازمند رایزنی های مداوم و بدون حاشیه هستیم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی اظهارکرد :تاکنون ده ها جلسه غیر رسانه ای
با دســتگاه های فرهنگی و مذهبی در قم و دیگر شهرها برای رسیدن به
تعامل و هم افزایی برگزار کرده ام .وی درخصوص دخالت دســتگاه های
غیرفرهنگی در حوزه فرهنگ که دغدغه دیگر نمایندگان بود ،توضیح داد:
معتقدم در این زمینه نیز نباید حاشیه ایجاد کرد و باید روش گفتگوهای
پیاپی را پیش گرفت ،به همین منظور جلساتی با فرمانده محترم نیروی
انتظامی درخصوص اماکن و مجوزهای برنامه های فرهنگی و هنری برگزار
کرده ایم .صالحی ادامه داد :نباید پس از صدور مجوزی ،یک دستگا ه دیگر
ان مجوز را باطل کند چرا که مردم نمی گویند نظام نیروی انتظامی یا نظام
وزارت فرهنگ و ارشــاد اسالمی ،بلکه می گویند نظام جمهوری اسالمی
ایران؛ لذا تصمیم گیری باید یک پارچه باشد ،زیرا تکثر در تصمیم گیری
ناکارامدی و فقدان مشــروعیت نظــام را به مردم القاء می کند و ما نباید
مردم را به این مسیر هدایت و نزدیک کنیم .وزیر فرهنگ با تاکید براینکه
عالوه بر نیروی انتظامی با مســئوالن وزارت اطالعات ،سپاه پاسداران و..
نیز صحبت هایی در این زمینه صورت گرفته اســت ،اضافه کرد :به دنبال
همین گفتگوها در سه ماه گذشته هیچ کنسرت و تئاتری لغو نشده است.
وی درخصــوص چگونگی کاهش ٧١هــزار پروژه نیمه تمام فرهنگی و
هنری در کشــور که مورد سوال نمایندگان بود ،توضیح داد :با افزودن دو
ضلع بانک ها و بخش خصوصی ،به دنبال ســرعت بخشیدن به ساخت و
ساز پروژه های نیمه تمام هســتیم چراکه منابع دولتی محدود است لذا
افزودن این دو منبع می تواند راهگشــا باشد .صالحی همچنین بر ارتباط
با کشورهای همسایه با هدف برگزاری هفته های فرهنگی ،تقویت ادارات
استانی و تقویت حوزه فرهنگ اقوام تاکید کرد و گفت :بانک های اطالعاتی
استان ها در حال شکل گیری است ،اسیب شناسی و تدبیر برای فعال سازی
شوراهای فرهنگ عمومی و غنی سازی محتوای حوزه سینما و ...در دستور
کار وزارتخانه و در حال پیگیری است.
هنرمند را در پروازهای
ماهان واسمان وقشم بخوانید
شهرداری در قبال هنر و هنرمند مسئول است
شــهردار تهران ضمــن اعالم رضایــت از مدیریت
مجید رجبی معمار در خانــه هنرمندان اعالم کرد
که علی مرادخانی نماینده وی در شــورایعالی خانه
خواهد بود .محمدعلی نجفی شــهردار تهران صبح
دیروز ۱۹اذرماه با حضور در خانه هنرمندان ضمن
بازدیــد از ایــن مجموعه با هنرمنــدان حوزه های
مختلف دیدار و گفتگو کرد .علی مرادخانی معاون
هنری وزارت ارشاد ،مجید رجبی معمار مدیرعامل
خانه هنرمندان و حســین پارســایی دبیر شورای
سیاستگذاری تماشاخانه ایرانشهر شهردار تهران را
در بازدید از تماشاخانه ایرانشهر همراهی می کنند.
وی در ابتدا از تماشــاخانه استاد سمندریان بازدید
کرد که پارســایی و رجبی معمار توضیحاتی درباره
سازوکار این تماشــاخانه ارایه دادند .بعد از بازدید
از سالن ســمندریان ،شهردار تهران از سالن استاد
ناظرزاده کرمانی بازدید کرد .در بازدید از سالن های
ایرانشهر هنگام بازدید از ســالن استاد سمندریان
حسین پارسایی مدیر این مرکز تئاتری با ذکر این
موضوع که حمید سمندریان از استادان به نام حوزه
تئاتر بود به ذکر مشــخصات فنی سالن پرداخت و
این سالن را مورد توجه گروه های تجربه گرا و بین
المللی دانســت .وی همچنین در بازدید شــهردار
تهران از ســالن ناظرزاده کرمانی ان را سالنی برای
اجراهای کالســیک خواند که چهره های معتبری
در ان به اجرای نمایش پرداخته اند .در این بازدید
رجبی معمار ابراز امیدواری کرد سالن های تئاتری
در تپه های عباس اباد ایجاد شــود .بعد از بازدید از
مجموعه ایرانشهر ،شهردار تهران و هیات همراه از
خانه هنرمندان ایران و ابتدا از گالری ممیز و سپس
گالری زمستان بازدید و از عکس های نمایشگاه «۱۰
روز با عکاسان» نیز دیدن کردند .محمدعلی نجفی
در این بازدید در طبقه دوم خانه هنرمندان توقفی
کنار «هفت چنار» اثر زنده یاد عباس کیارســتمی
داشــت و مدیرعامل خانه هنرمنــدان توضیحاتی
درباره اثر ارایه داد .ســالن استاد امیرخانی میزبان
نخســتین دیــدار و گفتگوی شــهردار تهــران با
هنرمندان ،اهالی رســانه و نمایندگان انجمن ها از
جمله نگار نادری پور رییس انجمن مجسمه سازی،
علی اشــرف صندوق ابادی از اعضای هیات مدیره
انجمن خوشنویسان ایران ،ابراهیم حقیقی از انجمن
گرافیک ،معصومه مظفری رییس انجمن هنرمندان
نقاش ایران ،کامران ملکی از خانه ســینما بود .در
ابتدای دیدار محمد سریر رییس شورای عالی خانه
هنرمندان ایران در سخنانی گفت :خانه هنرمندان
بــا عضویت بیش از ۱۲انجمن مســتقل هنری در
شــاخه های هنری که ۴۰هــزار هنرمند عضو انها
هستند در شــاخه های مختلف به صورت حرفهای
فعالیت می کند .وی ادامــه داد :خانه هنرمندان با
مدیریت فرد منتخب شــهردار تهــران و انجمن ها
سعی در گســترش فرهنگی در کشور دارد و رفت
و امد در این مکان زیاد است .امیدواریم شهرداری
تهران نگاه فرهنگی خود را گسترش دهد .سریر به
ایجاد شــوراهایی در زمینه های مختلف نیز اشاره
کرد .مجید رجبی معمار مدیرعامل خانه هنرمندان
بــا ارایــه توضیحاتی دربــاره رونــد فعالیت خانه
هنرمندان عنوان کرد :خانه هنرمندان محل تعامل
و هماهنگی و ترکیــب توانمندی های انجمن های
مختلف اســت کــه همگی این انجمن هــا به ثبت
قانونی رســیده اند .وی ادامه داد :این مکان محلی
منحصر به فرد ،مســتقل و غیرسیاسی است که به
احاد مردم تعلــق دارد .امیدواریم خانه هنرمندان
مقدمهای باشــد برای ایجاد یک نهاد صنفی مثل
نهادهایی که جامعه پزشــکان و یا مهندسان دارند.
رجبی معمــار بیان کرد :انجمن هــای مختلف در
خانه هنرمنــدان نشســت ها و برنامه های مختلف
تخصصــی برگــزار می کننــد و علی رغــم فضای
کوچکی که در اختیار داریم نمونه چنین فضایی با
این میــزان فعالیت در ایران وجود ندارد .همچنین
طرح جامعی تدوین شــده تا براســاس ان بتوانیم
ســاختمان های قدیمی که در بوســتان هنرمندان
وجود دارد ســاخته و به فضاهای مان افزوده شود.
وی متذکــر شــد :همچنین خانــه هنرمندان در
دیپلماســی فرهنگی نیز موفــق عمل می کند و ما
میزبان بســیاری از ســفرا و مهمانان و هنرمندان
خارجی هستیم و این مکان به عنوان یک نهاد بین
المللی شناخته می شود .مدیرعامل خانه هنرمندان
در پایان گفت :پی ریزی مکان و حمایت های مالی
برای فعالیت خانه هنرمندان از جانب شــهرداری
تهران صورت گرفته و طی ســال ها وجود داشــته
که امیدواریم در اینده هم تداوم داشته باشد چون
در حال حاضــر اغلب گالری ها و تماشــاخانه های
خصوصی در اطراف خانه هنرمندان هستند و لزوم
توجه به این مکان بیشــتر احســاس می شود .پس
از ســخنان رجبی معمار ،فرزاد هاشــمی از انجمن
عکاسان ایران به نمایندگی از انجمن های حاضر در
جلســه بیان کرد :تنها پایگاه غیردولتی هنرمندان،
خانه هنرمندان ایران است و انتظار ما این است که
با حمایت شــهردار این خانه و رویکرد پایدار بماند.
وی ادامه داد :اســتدعای ما در اولین جلسه با شما
این اســت که این فرصت را همچنــان مهیا کنید
که این ۱۲انجمن مســتقل هنــری که اینجا گرد
هم امدند با همین استقالل فعالیت کنند .لطفا به
استقالل خانه هنرمندان ایران بیشتر کمک کنید.
غالمحســین امیرخانی خوشنویس پیشکسوت نیز
در این جلســه با اشــاره به اینکه با تاخیری ۴۰۰
ســاله صاحب تشــکیالت انجمن ها و صاحب خانه
هنرمندان ایران شدیم ،گفت :خوشبختانه با وجود
این تاخیر ،خانه هنرمندان این توانایی را داشته که
ان را جبــران و با هنرمندان تراز اول همکاری کند
و میراث دار هنر کشــور باشد .وی ادامه داد :به نظر
می رسد به طور کلی باید مدیریت کالن فرهنگی و
هنری دیدش را نسبت به این وادی تغییر دهد و به
فرهنگ و هنر اولویت دهد .به گمانم خود شما چند
کارشــناس تعیین کنید تا کارنامه ۱۷ســاله خانه
هنرمندان را به دقت بررسی کند و متوجه می شوید
این دوره تفاوت جدی با دوره های قبل داشته است.
در ادامه مراسم نجفی شهردار تهران بیان کرد :اگر
بخواهیم صنوف هنری و هنرمندان موثر واقع شوند
باید شــورایعالی خانه هنرمندان فعال باشــد و به
درســتی عمل کند .مساله بعدی فراگیر بودن خانه
هنرمندان است و بسیار مناسب است که هنرمندان
بدانند مکانی وجود دارد که از انها حمایت می کند
پس باید فضایی ایجاد کنیــم تا هنرمندان جوانتر
و کم تجربه تر بتوانند اثارشــان را ارایه دهند .وی
تصریح کرد :نکته بعدی توجه به بین المللی بودن
خانه هنرمندان اســت چون معتقدم تنها ارتباط با
ســفارتخانه ها کافی نیســت و باید ارتباط با مراکز
بین المللی دنیا فراهم شــود و ما هم از این جریان
حمایت می کنیم.
شــهردار تهران ادامه داد :خانــه هنرمندان باید
نقطه اتصالی بین بخش خصوصی و دولتی باشد و
ما نیز باید این ارتباط را تقویت کنیم چون بدون
این ارتباط کارهــای هنری پیش نمی رود .نجفی
اعالم شرایط شرکت در بخش مسابقه زنده جشنواره
لباس کودک و نوجوان
ثبت نام گروهی برای شرکت در بخش مسابقه نخستین جشنواره ملی طراحی
لباس و طراحی پارچه کودک و نوجوان اغاز شده و از تاریخ 20اذرماه گروه ها
می توانند در قالب تیم های 3نفره و در صورت تمایل برای داشــتن طراح پارچه
در قالب گروه های 4نفره در ســایت بنیاد ملی مد و لباس و یا با حضور در این
مجموعه ثبت نام کنند .بر این اســاس ،گروه ها تا پایان اذرماه فرصت دارند تا
ضمن ثبت نام و تکمیل فرم ،برای حضور در این بخش اقدام کنند .پس از پایان
مهلت ثبت نام ،داوری تمامی گروه ها بر اســاس سوابقی که از خود در سامانه
ثبت نام درج کرده اند انجام شده و 10تا 15گروه برای حضور در بخش مسابقه
زنده نخستین جشــنواره ملی طراحی لباس و طراحی پارچه کودک و نوجوان
انتخاب می شوند .نخستین جشنواره ملی طراحی لباس و طراحی پارچه کودک
و نوجوان به همت بنیاد ملی مد و لباس کشور و انجمن طراحان لباس و پارچه
ایران ،دی ماه 1396در تهران برگزار می شــود ،همچنین عالقه¬مندان تا 25
اذر ماه فرصت دارند در ســایت بنیاد ملی مد و لباس کشور به نشانی www.
iranmode.comثبت نام نمایند.
عنوان کرد :شــهرداری هیچ عالقهای به دخالت
در کار خانه هنرمندان ایــران ندارد .ما خودمان
را تســهیل گر فعالیت های فرهنگــی و اجتماعی
می دانیــم نه تصــدی گر .دوســت داریم فضایی
ایجــاد کنیم که فعالیت هایی به نفع شــهروندان
اتفاق بیفتد و مهم نیســت نام شــهرداری چقدر
مطــرح می شــود .در ادامه نجفی در ســخنانی
اظهار کرد :فکر می کنم تاســیس خانه هنرمندان
یکی از بهترین و موثرترین کارها در شــهرداری
تهران بوده است و حســن قضیه این بود که بعد
از تحقیقات در شــهرداری تهران به عنوان نهادی
مســتقل و مدنی در حوزه هنر شاکله اصلی خود
را حفظ کرد و در اینده هم همینطور خواهد بود.
وی با اشــاره به اینکه در سه حوزه تئاتر ،موسیقی
و نقاشی فعالیت کرده اســت و دورهای یک ساله
شاگرد ایران درودی نقاش پیشکسوت بوده است و
بعدها به دلیل اینکه رشته اش ریاضی بوده از هنر
فاصله گرفته اســت ،بیان کــرد :من از همه هنرها
لذت می برم و به گمانم این نعمت است .همچنین
معتقدم شهری مانند تهران بدون ابزار هنر نمی تواند
شهر بالندهای باشد و باید سرمایه های اجتماعی و
فرهنگی شــهروندان را گســترش دهیم .شهردار
تهران با اشــاره به سخنان امیرخانی گفت :من هم
معتقدم با مــرور نقاط قوت و ضعف این ســال ها
بشــود به این رســید که باید با چه اولویتی سراغ
برنامه هــا برویم .اینکه خانه هنرمندان اساســنامه
دارد و سیســتم مدیریتی ان به گونهای است که
تصمیم گیری ها به عهده شــورایعالی گذاشته شده
است اتفاق مثبتی است.
شهردار تهران مدیریت رجبی معمار را تایید کرد
نجفــی با بیان اینکه بــا ارزیابی های صورت گرفته
از ســوی شهرداری و شــورایعالی خانه هنرمندان
مدیریــت رجبی معمــار مورد تایید اســت ،ادامه
داد :از نظر ما هم ایشــان مورد تایید است .وی در
ادامــه به ذکر چند نکتــه پرداخت و گفت :یکی از
نقش های شــورایعالی خانه هنرمندان این اســت
که وظیفه خود را جدی بگیرد و نقش تشــریفاتی
نداشته باشــد؛ چنانکه در برخی جاها چنین بوده
است .نجفی بعد از پایان این جلسه و بازدید از تاالر
تابســتان در مجمع عمومی خانه هنرمندان ایران
شــرکت کرد .وی در این مجمــع از نقش هنر در
جوامع شــهری سخن گفت و یاداور شد :از ابتدای
تاریخ ،هنر نقش برجستهای در شکل گیری حیات
مدنی بشریت داشته است و امروزه در دنیای مدرن
ارتقای کیفیت زندگی بشــر بدون هنر و استفاده از
ابزار هنری غیرقابل تصور اســت .زبان هنر به عمق
جان ها اثر می گذارد و می تواند انســان و جامعه را
دچار تحول کند.
شــهردار تهران افزود :انچه می توانــد جامعه را به
جامعهای اخالقی تبدیل کند تعالیمی است که در
ناخوداگاه وجود دارد و انچه که در ناخوداگاه شکل
می گیرد هنر است و هنر می تواند به درستی خوبی
و بدی را متذکر شود.
نجفی درباره نقش هنر در شهرسازی نیز گفت :در
مورد شــهر و شهرســازی نیز باید گفت که جان و
روح یک شــهر بر جســم ان مقدم است و روابط
بین شــهروندان و المان های شهری است که یک
شهر را می ســازد و با توجه به این روابط است که
متوجه می شویم یک شــهر خشن است یا اخالقی
پس فقط کالبد یک شهر اهمیت ندارد بلکه روابط
بین اجزای شــهر هم مهم اســت و در این روابط
هنر نقــش تعیین کنندهای دارد .شــهردار تهران
در مجمــع عمومی خانه هنرمندان ایران بیان کرد:
تهران الگو و نمونه همان چیزی است که در سطح
کشور مشاهده می کنیم و تهران باید تغییر و تحول
پیدا کند تا کشــور تغییر کنــد .عمده رخدادهای
فرهنگی و هنری و تولیــدات این عرصه در تهران
رخ می دهد پس باید تهــران را جدی بگیریم .وی
ادامه داد :ما شعاری که در شهرداری مطرح کردیم
این بــود «امید ،مشــارکت و شــکوفایی» که هر
ســه این عناوین با کمک هنرمندان امکان تحقق
پیدا می کند .نجفی با اشــاره به اینکه همانقدر که
شــهرداری تهران در قبال هنر و هنرمند مســئول
است ،هنرمندان نیز در قبال شهر مسئول هستند،
گفت :یکی از مسئولیت های بنده حفظ پایگاه های
هنرمندان است .شــهرداری اعتقاد دارد باید خانه
هنرمندان مســتقل و تخصصی باشد همانگونه که
تا امروز بوده اســت و داعیه تصدی گری در عرصه
هنــر را نداریم .در نقطه مقابل هنرمند نیز در قبال
شــهر مســئولیت دارد و باید به چنین مسئولیتی
فکر بشود تا هنرمندان در تقویت اخالق شهروندی
وظیفه خود را ایفا کنند .شهردار تهران ادامه داد :ما
در شهرداری دنبال هنر سفارشی نیستیم .معتقدیم
هنرمندان حتی در مســایل فنی نیــز می توانند با
خالقیت خود راهگشا باشند .ضمن اینکه معتقدیم
حتی در مواجهه با سوال های تکراری که گاه حتی
جواب هایی نیز برایشان پیدا شده است ،باید دنبال
جواب های تازه باشیم.
علی مرادخانی به عنوان نماینده شهردار
تهران در شورایعالی خانه هنرمندان ایران
اعالم شد
نجفی درباره توجه به هنر فاخر توضیح داد :توجه
به کارهای فاخر اهمیت فراوانی دارد و علی رغم
محدودیت های مالی شــهرداری باید تالش کنیم
امکانات ســخت افزاری فاخری را در شهر تهران
فراهــم کنیم .همیشــه فکر می کنــم این نقطه
ضعف ماســت که نتوانستیم بعد از انقالب مکانی
مثل تاالر وحدت بسازیم به همین جهت از اقای
مرادخانی کــه نماینده من در شــورایعالی خانه
هنرمندان هســتند در این زمینه به من مشاوره
دهند تا بتوانیم در ســال های اینده مکانی را به
چنیــن فعالیت هایی اختصاص دهیم .وی تصریح
کرد :نکته مهم دیگر مردمی کردن هنر اســت و
اینکــه باید چکار کنیم کــه عموم مردم از دیدن
اثار هنری لذت ببرند و هنر زندگی شان را تحت
تاثیر قرار دهد .قبل از انقالب برنامهای به نام هنر
برای مردم وجود داشــت که روی حوزه موسیقی
متمرکز بود البته من از هدف و سیاســت پشــت
این برنامه مطلع نیســتم امــا معتقدم باید فاصله
مردم را با هنر کــم کنیم وان برنامه هم فعالیت
مناســبی بود .شــهردار تهران عنوان کرد :یکی
دیگــر از موارد مورد نظر ،توجه به هنر مذهبی و
معنوی اســت .چرا هنرمندان ما اجازه می دهند
که به انها انگ بی توجهــی به دیدن و اعتقادات
مذهبی زده شــود؟ توجه به جنبه های مذهبی و
اســتفاده از هنر برای سوق دادن این جنبه ها به
درجات باالتر باید مورد توجه شــهرداری تهران
قرار گیــرد .وی در پایــان صحبت هایش گفت:
شــهر بدون هنر شهری مرده اســت و امیدوارم
با همراهی و اعتماد شــما هنرمندان و مسئوالن
بتوانیم مشــکالت و مخالفت ها را حل کرده و با
کمک هم پوســته ای را که برخی تالش کرده اند
دور شهر بکشند از میان برداریم.
بهمن نامور مطلق معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی کشور
اثارموزه ایصنایعدستیدرحالتخریبهستند
معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی کشور از تخریب
اثار موزه صنایع دستی که پیش از این در کاخ سعداباد
فعال بوده است ،خبر داد .بهمن نامور مطلق بیان کرد:
قرار اســت در خانه های تاریخی گالری های صنایع
دســتی راه اندازی شود .از معاونت میراث فرهنگی و
مدیر کاخ سعداباد نیز درخواست کردیم کمک کنند
تا موزه صنایع دستی را احیا کنیم زیرا اثار این موزه
که پیش از این در کاخ سعداباد دایر بوده است ،در حال تخریب است.
او همچنین درباره خانه های صنایع دستی که بسیاری از انها بسته
شدند ،اظهار کرد :ما معتقدیم فضاها در مدیریت موثر هستند .بر اساس
این نظر به سراغ خانه های صنایع دستی رفتیم اما خیلی زود با موانع
حقوقی مواجه شدیم زیرا ما از لحاظ قانونی اجازه این کار را نداشتیم
به همین دلیل چند خانه صنایع دستی هم که در استان ها راه اندازی
کرده بودیم ،تعطیل شــدند .معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی
کشور که در نشست خبری گزارش ۱۰۰روزه دولت در
سازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری که
صبح امروز ۱۹اذرماه برگزار شد ،صحبت می کرد ،گفت:
با عملی شدن طرح حمایت از استادکاران صنایع دستی
در مجلس موانع قانونی درباره استفاده صنایع دستی از
خانه های تاریخی برداشته می شود .حتی در این زمینه
با معاونت گردشگری هم صحبت هایی انجام شد زیرا این
امر می تواند کمک خوبی به رونق گردشــگری نیز کند .نامور مطلق
درباره اطلس صنایع دستی نیز توضیح داد :کار این اطلس مربوط به
پژوهشگاه هنرهای سنتی می شود .ما در حال تهیه اطلس مجازی در
حوزه اسیا هستیم .او در بخش دیگری از صحبت هایش به اشتغال در
حوزه صنایع دستی اشاره کرد و گفت :اشتغال در این حوزه نسبت به
سال گذشته ۴۵درصد افزایش داشته است ،این اشتغالزایی از اعتبارات
مربوط به بخش خودمان صورت گرفته است.
ت تخصصی شعر انقالب ویژه هفته پژوهش
گزارش «هنرمند» از نشس
شعر انقالب به نظریه پردازی نیازمند است
نشست های تخصصی پژوهشی «شعر» انقالب اسالمی با حضور «محمدرضا امینی با اشاره به گفته های خود در این بخش از برنامه گفت :سوال های
سنگری»« ،اســماعیل امینی» و «علیرضا بدیع» صبح دیروز در سالن مطرح شــده برای پژوهش در شعر انقالب اسالمی اولویت دارد؛ چرا که
ســلمان هراتی حوزه هنری برگزار شد .امینی در ابتدای این نشست در برای شناخت و ترسیم راه اینده ادبیات انقالب الزم و ضروری است.
مورد مسئله پژوهش در حوزه ادبیات انقالب اسالمی گفت :مسئله اصلی سنگری نیز در این برنامه به معرفی یک پژوهش درست پرداخت و گفت:
پژوهش در حوزه ادب انقالب اسالمی ،خطایی است که در حوزه پژوهش اگر پژوهش را تالشــی عالمانه ،روشمندانه و فرایندی برای دستیابی به
در این زمینه وجود دارد .این خطا به دانشگاه ها و علوم حوزوی نیز ورود یک مســئله بدانیم باید به چند عنصر توجه داشت ه باشیم .زیرا هرکسی
کرده است .خطای مذکور این اســت که عموم دانشگاهیان و حوزویان کــه بخواهد در زمینه ای به ویژه موضوعات هنری پژوهش نماید باید به
تصور می کنند که پژوهــش به معنای گرد اوری مطالب از کتابخانه ها و چهار عنصر مهم توجه ویژه داشته باشــد .اولین عنصر الزم برای انجام
به خصوص دنیای اینترنت است .در نهایت نیز همین مطالب را در قالب پژوهش داشتن دانش کافی برای ان است .هنگامی که دانش کافی و پایه
پایان نامه های دانشگاهی به اســاتید دانشگاهی ارائه می کند و ان ها نیز یک موضوع را نداریم نباید جهت انجام پژوهش به ان حوزه وارد شویم.
که معموال در این امر ســهل انگار شده و توجه دقیقی به پژوهش ندارند متاسفانه این مسئله افتی است که روزگار پژوهشی در کشور ما با ان گره
می پذیرند .این در حالی است که ماجرای پژوهش ویژه تر از ان است که خورده اســت .در حالی که اصال نباید به افرادی که دانش حداقلی الزم
دانشگاه ها این گونه با ان برخود می کنند .در بسیاری از موارد دیده شده برای انجام پژوهش را ندارند اجازه ورود داد .اما متاسفانه این روزها همه
که دانشجویی به دلیل کسری نمره با درخواست استاد مربوطه مقاله ای را مردم در اکثر زمینه ها صاحب نظر هستند و روی ان پافشاری نیز دارند.
برای افزایش نمره درسی خود ارائه می کند .اما اصال به این موضوع توجه وی افزود :کسی که می خواهد پژوهشی را اغاز کند باید از حداقل دانش
نمی شود که این مقاله از اصول علمی پژوهش و محتوای الزم برخوردار الزم در ان موضوع بهره مند باشد .یعنی با ان موضوع زندگی کرده باشد .با
اســت یا نه؟ اصال ان دانشجو اگر واقعا در پی دانش بود که نمره اش کم ان موضوع مانوس باشد و دغدغه ان را داشته باشد .همچنین باید بینش
نمی شد و دروس مهم و اصلی خود را به درستی مطالعه می کرد .وی افزود :و بینش مند باشد تا نگاه دقیق به موضوعات مختلف را داشته باشد .عالوه
در حوزه پژوهش اگر پرسش و نظریه ای نداشته باشیم متوجه نمی شویم بر دانش و بینش ،باید منش به معنای صداقت و انصاف هم داشته باشد.
که کجا بودیم و به کجا می رویم .با توجه به
چرا که باید حقیــق را در پژوهش های خود
این موضوع اصال نمی توانیم تصمیم درست
ارائه کند نه انچه مورد عالقه شــخصی اش
جریان فرهنگ و ادبیات انقالب
برای پژوهــش مورد نظر خود بگیریم .این
اســت .به عنوان مثال برخی از دانشجویانی
مشکل پایه و اساس انسان سازی در جامعه
که می خواهند در مورد شعر انقالب کار کنند
اسالمی از چه ویژگی هایی برخوردار
هنگام مراجعه به اســاتید دانشگاهی خود با
کشور ما دارد .چرا که شاکله اصلی کاری و است؟ این سوالی است که باید مورد
این ســوال از جانب انها مواجه می شوند که
فکری هر فردی در جامعه را نظام اموزش پژوهش قرار گیرید .به ویژه در زمینه
و پرورش می ســازد .ایا در مدارس اموزش
«مگر ما انقالب ،شعر هم دارد؟»
و پــرورش مــا و یا در حوزه هــای علمیه شعر انقالب که بتوانیم بگوییم فرهنگ
وی در ادامــه با تاکید بر اهمیت پژوهش در
جایگاهی بــه پژوهش می دهنــد؟ ایا به و ادبیات انقالب در جریان است .اولین ادبیات انقالب گفــت :باید ضرورت پژوهش
ویژگی ،جریان تداوم و ماندگاری
دانش اموز مجوز اظهار نظری غیر از انچه در
در ادبیــات انقــاب را درک کنیم .چرا که
برخی ها معتقدنــد برای پژوهــش در این
کتاب های درسی ،چه درست و یا چه غلط ،است .باید بررسی کنیم که ایا جریان
زمینه باید اجازه دهیم حداقل یک ســده از
داده می شــود؟ جواب این سوال ها منفی فرهنگ انقالب و دفاع مقدس مستمر
اســت .چرا که اصــا از دانش اموز چنین
ادبیات انقالب عبور کند ،ســپس به بررسی
است .دومین ویژگی جریان انقالب
خواســته ای را ندارند و برایش هم شرایط
ان بپردازیــم .اما چنیــن کاری می تواند به
میزان تاثیرگذاری ان است
را فراهم نمی اورند .متاسفانه نظام اموزش
فراموشی ادبیات انقالب اسالمی منجر شود.
ما مبتنی بر گفته های اشــخاص مختلف
باید همانطور که در مورد مســائل اقتصادی
علمی اســت و حتی ارزیابی دانش اموزان
تحلیل و بررسی های لحظه به لحظه صورت
نیز بر همان پایه و اســاس است .یعنی اگر
می گیرد ،در حوزه ادبیات انقالب هم تحلیل
دانش اموزی بخواهد پاســخ سوال های امتحانی را با ادبیاتی غیر از انچه و بررســی وجود داشته باشــد .امروزه نباید اجازه دهیم که زمان بدون
در کتاب درســی امده بدهد با جریمه و کم شدن نمره از سوی اموزگار بررســی های ادبیاتی ما عبور کند .چرا که انچنان سرعت تغییر و تحول
خود مواجه می شود .این گونه دانش اموز را مجبور به حفظ عینی کلمات همه چیز زیاد اســت که لحظه به لحظه باید ادبیات را تحلیل و بررسی
و واژه ها می کنند و جای کاری برای تراوش ذهن ان کودک و یا نوجوان کنیم و برای ان تصمیم های درست بگیریم.
نمی گذارند .چرا که اصال دیدگاهی به پژوهش در نظام اموزشی کشور ما سنگری افزود :ادبیات انقالب کشور ما نباید فرصت حضور و افرینندگان
وجود ندارد.
اثار انقالبی را از دســت بدهد .چرا که اگر انها دیگر در بین ما نباشــند
امینی در ادامه گفت :وجود ادبیات انقالب برای ان نیست که ما دلبستگی نمی توانیم اثار تولیدی انها را به خوبی بشناسیم .هنگامی که خودشان
به ان داریم یا اینکه به ســفارش نظام حکومتی پیگیر ان هســتیم .اما در دسترس باشند امکان گفتگو با انها فراهم است و ما این گونه می توانیم
ادبیات انقالب بسیار گســترده تر از ان است که قابل تصور باشد .دوران درک بهتر و درستی از اثارشان داشته باشیم.
انقالب و دفاع مقدس حتی اگر دوران درخشــانی برای ادبیات ایران هم وی ادامه داد :یکی دیگر از مفاهیم مهمی که برای پژوهش الزم اســت،
نباشد ،حداقل تکه جدا نشدنی ای از تاریخ کشور ما است .دوران انقالب و عناصر زیبایی شناسی است .عناصر زیبایی شناسی اثار هنری به خصوص
دفاع مقدس برای تمامی مردم ایران ،حتی انان که در بطن شکل گیری در شعر که به فهم متن شعر به ما کمک می کند ،نباید مورد عفلت قرار
انقالب نبودند و برایشــان خیلی ملموس یا مهم نیســت ،ارزشــمند و گیرد .از طرفی دیگر پژوهشگر برای انجام پژوهش خود باید ابتدا بداند با
تاثیرگذار اســت .مگر می شود شاعری را یافت که نشانه ای از ارزش های کدام عرصه پژوهشی روبرو است .مثال با عرصه ادبیات دفاع مقدس روبرو
مردمی درون اشعارش دیده نشود؟ دوران انقالب یکی از ارزش های مهم است .اگر به این عرصه نپردازد و انچنان که شایسته است رسیدگی نکند،
مردمی است که نمی توانیم ان را کنار بگذاریم .بلکه باید روز به روز ان را بخشــی از ادبیات امروزمان را از دست می دهیم .همانطور که بسیاری از
تقویت کنیم .شخصی که خود را هنرمند می داند اما توجهی به ارزش های فرهنگ ادبیاتی خود را با سهل انگاری و عدم پرداخت های ادبی از دست
مردمی ندارد ،هنرمند نیست .بی توجهی به اعتقادات و ارزش های مردمی داه ایم .به عنوان مثال ما در دوران هشــت سال دفاع مقدس موضوعات
ستیز با ان ها اســت .ادمی حتی اگر دین هم نداشته باشد به اعتقادات گوناگونــی داریم کــه می توانیم به ان ها رســیدگی کنیم .یکی از
اجتماعــی احترام می گذارد .وی ادامــه داد :یکی دیگر از موضوعاتی که این موضوعات لباس نوشــته هایی است که رزمندگان ما در دوران
باید در مورد شــعر و ادبیات انقالب اســامی به ان توجه کرد این است دفاع مقدس انجام می دادند .اما این موضوع که بخشــی از ادبیات
که ایا ما اساســا گونه شعری با عنوان «شعر انقالب اسالمی» داریم؟ یا دفاع مقــدس ما بود بــا بی توجهی ادبیات به ان ،فراموش شــد.
اینکه چنین گونه ای از شعر تنها ساخته خواسته های شخصی ما است که موضوعات بســیار دیگری همانند این موضوع مثل پوتین نوشته ها،
دوست دار انقالب هستیم؟ اگر چنین ادبیاتی شکل گرفته ایا به انتخاب میثاق نوشــته ها ،دشت نوشــته ها و بســیاری از موضوعات دیگر
مولفان ادبیات بوده یا به ســفارش نظام حکومتی شکل گرفته است؟ ایا هســت که به ان نپرداخته ایم .ایــن موضوعات جزیی از فرهنگ ما
طی گذشــت 40سال از انقالب اسالمی شــعر و ادبیات ان تغییر کرده اســت .وصیت نامه های دوران دفاع مقدس به عنوان یک فرهنگ،
و یا ثابت مانده اســت؟ یعنی ایا اندیشــه های «سلمان هراتی» در افکار پدیده و ژانر ادبی اســت که جای کار بسیار دارد و ما هنوز به ان
دیگر شــاعران هم بوده است؟ اگر چنین بوده ،ایا در جهت رشد حرکت نپرداخته ایم .ســنگری با اشــاره به تغییر و تحوالتی که در شعر و
داشته و یا خالف جهت رشد ادبیات انقالب بوده است؟ ایا می توانیم اثار ادبیات کشور ما در حال شــکل گیری است گفت :قلمروهای ادبی
انقالب را به دو دســته طبیعی به معنای بیان واقعیات انقالب و دســته در فرهنگ کشــور ما در حال تغییر است .از جمله تغییر گونه های
مدافع انقالب تقسیم کنیم؟ وقتی می گوییم شعر و ادبیات انقالب اسالمی شــعری به ادبیات داســتانی و خاطر ه نگاری که با اقبال اجتماعی
ایا توقع داریم که همه مولفه ها به یک شــیوه تحلیل داشته باشند و یا هم مواجه شــده است .با توجه به اینکه خاستگاه اصلی هشت سال
اینکه طیف های مختلف سیاسی ،زبانی و اجتماعی در ان را می پذیریم؟ دفاع مقدس ما عاشــورا بوده اســت باید توجه داشــته باشیم که
ایا به لحاظ ساحت ها و قالب ها فراروی داشتیم؟ ایا گسترده تر شده و یا چیزی فراتر از ملی گرایی در هشــت سال دفاع مقدس ما بود و ان
محدود تر شده است؟
هم فرهنگ اعتقادی عاشــورایی میان جوانان کشور ما بود.
وی افزود :من به شخصه با بررسی هایی که در مورد انقالب و دفاع مقدس
داشــتم بیش از 500موضوع را استخراج کردم که اگر کسی دیگر هیچ
شــعری نگوید و ســوژه ای را برای ان پیدا نکند من قول می دهم با این
موضوعات تا 500ســال اینده موضوع مناسب برای گفتن شعر دارم که
می توانم به ان ارائه کنم.
امینی در ادامه این برنامه گفت :برای شــناخت وضعیت فکری مردمی
در هر دوره ای می توان به نوع گفتگوهای ان مردم در همان دوره رجوع
کرد .با بررسی گفته های مردمی در هر دوره می توانیم به موضوعاتی که
برای انها ارزشمند بوده است پی ببریم .با همین کار می توانیم از تحریف
جلوگیری کنیم .اساسا پژوهش در حوزه های ادبی از تحریف جلوگیری
می کنــد .به عنوان مثال اینکه چرا جوانان ما با کمترین مهمات جنگی
و کمترین اموزش های الزم بــه رویارویی با نیروهای ارتش زرهی عراق
می رفتند؟ پاســخ به این سوال ها با پژوهش در ادبیات می تواند به دست
اید .پژوهش شــعر انقالب می تواند ارزش هــای انقالب و بازتاب های ان
در ادبیات و شــعر بیان کند .وی افزود :یکی از مشکالتی که پژوهش در
ادبیات کشور ما دارد این است که اگر یک نفر یک نظری را ،چه درست
و چه غلط ،ارائه کند ،تا سال های سال ان نظر میان دانشگاهیان و اهالی
نظر نهادینه می شــود .مثال این موضوع نظری است که در مورد «قیصر
امین پور» در دوره ای از ســوی شــخصی بیان شد .این نظر تا سال های
طوالنی در هر پژوهشــی در مورد «قیصر» مشــاهده می شد .متاسفانه
بسیاری از انهایی که به پژوهش می پردازند خود فکر نمی کنند و تصمیم
درســت نمی گیرند .چرا که مدام سعی می شود از افکار دیگران استفاده
کنند .این در حالی است که شاید اشخاصی که ان افکار را داده اند امروزه
پشیمان و نظرشان تغییر کرده باشد.
ســنگری نیز در ادامه این برنامه با اشاره به برخی قوانین دانشگاهی که
موجب اســیب به پژوهش در ادبیات کشور ما می شود گفت :در کشور
ما با مقوله ای به نام پژوهش های زخمی روبرو هستیم .یعنی موضوعات
خوبی که از ســوی برخی ها به صورت ناقص انجام شده است و دیگر به
کسی اجازه انجام دوباره ان پژوهش را نمی دهند .این در حالی است که
انجام پژوهش های ناقص در دانشگاههای کشور موجب ضعیف شدن علوم
مختلف کشور می شود .این ایراد هم از لحاظ قانونی مشکل دارد و هم از
سوی اساتدید دانشگاهی با مشکل مواجه است .چرا که انها هستند که
باید روی اجرایب پایان نامه های پژوهشی دانش جویان نظارت دقیق داشته
و راهنمایی های الزم را انجام دهند .ما باید فکری برای این پژوهش های
ناقص و زخمی داشته باشیم .چرا که اگر به همین صورت ادامه کار دهیم
ضربات جبران ناپذیری را در طوالنی مدت متحمل می شویم.
سنگری ادامه داد :از طرفی دیگر باید بررسی کنیم که چقدر از حضور
ادبیات انقالب و فرهنگ ما در بیرون از مرزهای کشور غافل مانده ایم.
مثال شــعر انقالب در خارج از کشــور ما چقدر توانســته تاثیر گذار
باشد؟ همچنین چقدر ما از اشــعار دیگر کشورها تاثیر پذیرفتیم .به
عنوان مثال در اشعار امروز شعرای فلسطینی می توانیم تاثیر فرهنگ
انقالب اسالمی را کامال حس کینم .چرا که با انقالب اسالمی ایران و
کوشش های انجام شده شــعرای انقالبی ما امروزه فرهنگ عاشورایی
و انقالبی در میان شــعرای فلســطینی نهادینه شده است .وی افزود:
ژرفا بخشــی و گسترش عنصر دیگر درحوزه پژوهش های شعر انقالب
است که باید مورد توجه قرار گیرد .یعنی برخی از پژوهش های انجام
شــده در حوزه شعر انقالب مربوط به دو دهه قبل است .در حالی که
امروزه تغییر تحوالتی شــکل گرفته که بایــد ان پژوهش ها بار دیگر
انجام شوند تا با تغییرات همراه و امکان بهره برداری از ان میسر شود.
شــعر انقالب باید از سطحی نگری دوری کند و تا می تواند عمیق به
موضوعات مختلف نگاه داشته باشد .در همین راستا نیز حوزه هنری
باید فعالیت خود را بیشــتر کند .چرا که شعر انقالب به نظریه پردازی
نیازمند اســت و یک از سازمان های توانمندی که باید به این موضوع
بپردازد حوزه هنری است.
سنگری در مورد ابهامات ایجاد شده در شعر انقالب گفت :ابهام زدایی در مقابل
معارض های ادبی یکی دیگر از نکات مهمی است که باید برایش کاری انجام
شود .اهالی شعر و ادبیات انقالب در مقابل شبهات ادبی هیچ کاری نکر ده اند.
باید زمینه مناسب را جهت رفع این ابهامات فراهم اوریم.
**امینی با اشاره به ابتدای شکل گیری شعر انقالب گفت :پس از انقالب
عده ای از جوانان در حوزه هنری جمع شــدند و شروع به کار در عرصه
شعر انقالب کردند .در این شرایط عده ای می گفتند که این جوانان سعی
دارند با وارد ساختن مطالب مذهبی در شعر تغییر و تحولی ایجاد کنند
اما شکســت می خورند .اما دیدیم که شد .همان موقع هم کدام شاعر را
می توانستیم بیابیم که متون دینی در اشعارش نماد نداشته باشد؟ اساسا
شعر ایران پیش از اسالم نیز شعر دینی بوده است.
وی افزود :جریان شعر انقالب اسالمی ادامه منطقی شعر فارسی است .با
این تفاوت که شــاعران کهن شعر فارسی انسانی را می افریدند که سراپا
ت از سرزمین خود
پاکی و شجاعت باشد و تا اخرین توان خود پای حمای
می ایســتد .اما در دوران انقالب و دفاع مقــدس ما در واقعیت با چنین
انســان هایی روبرو شدیم .به عنوان مثال مادری که هر سه فرزند خود را
تقدیم انقالب و دفاع مقدس کرده اســت قصه و داستان نیست .واقعیت
محض اســت .شعر حماسی که کارش افرینش اغراق است در بیان این
واقعیات در بسیاری از موارد عقب می ماند و از بیان دالوری های انسان های
قهرمان دافع مقدس عاجر است .دوران دفاع مقدس با هیچ دور ه تاریخی
ما قابل مقایسه نیست و همین موضوع ما را ملزم به پژوهش می کند.
**سنگری در مورد جریان ادبیات انفالب گفت :جریان فرهنگ و ادبیات
انقالب اســامی از چه ویژگی هایی برخوردار اســت؟ این سوالی است
که بایــد مورد پژوهش قرار گیرید .به ویژه در زمینه شــعر انقالب که
بتوانیم بگوییم فرهنگ و ادبیات انقالب در جریان اســت .اولین ویژگی،
جریان تداوم و ماندگاری است .باید بررسی کنیم که ایا جریان فرهنگ
انقالب و دفاع مقدس مستمر است .دومین ویژگی جریان انقالب میزان
تاثیرگذاری ان است .هم از دورن جامعه کشور و هم در بیرون از جامعه
کشــور خودمان باید مورد بررســی قرار گیرد .این که ایا چیزی از شعر
انقالب در جامعه ما رسوب کرده است؟ بله .به عنوان مثال برای اثار قیصر
امین پور این اتفاق افتاده اســت .چرا که انچنان اشعار این شاعر در میان
مردم تکرار شده است که گاهی به ضرب المثل نیز تبدیل شده و هر جایی
از شهر و زندگی روز مره مردم دیده می شود.
وی افزود :ادبیات و شــعر انقالب دارای ویژگی خاصی است که ان را از
ادبیات پیش از انقالب متمایز می سازد .ان ویژگی امید است که پس از
انقالب در اثار شاعران ما موج می زند .حتی عنوان های انتخابی اشعار همه
از امید و سرزندگی سخن می گویند .این در حالی است که اشعار شعرای
قبل از انقالب سرتاسر نامیدی و یاس بود .شعر انقالب خالف اشعار قبل
از ان به دنیای پیرامون خود واکنش نشان می دهد و با ان همراه است.
ســنگری در پایان گفت :ادبیات امروز کشــور ما هم جریان است و هم
جریان ساز است .ادبیات شــعر امروز کشور ما افاقی است .ادبیات امروز
کشــور ما مملو از عرفان است .اما اینکه قابل مقایسه با ادبیات کهن ما
هست یا خیر موضوع مناســبی برای انجام پژوهش است .انشاهلل حوزه
هنری در این راه مثل همیش ه پیش گام باشد.
همچنین نشست خبری هفته پژوهش با موضوع داستان با حضور کامران
پارسی نژاد -محمد رودگر و هادی خورشاهیان امروز دوشنبه 20اذرماه
ساعت 9:45صبح در سالن سلمان هراتی برگزار می شود.
3
دوشـــــــــنبه 20اذر ماه 1396سال دهم شماره 832
www.honarmandonline.ir
کتاب و ادبیات
Books & Literature
دفتر شعر
به خاطر ابرها تو را گفتم
به خاطر ابرها تو را گفتم
ِ
درخت دریا تو را گفتم
به خاطر
پرندگان در شاخسار
برای هر موج ،برای
ِ
برای سنگریزه های صدا
برای چشمی که چهره یا چشم انداز می شود
و اسمانش را رنگ می دهد خواب
برای هر شب نوشانوش
برای حصار جاده ها
برای پنجره گشوده
برای پیشانی باز
برای پندار و گفتارت تو را گفتم
که هر نوازش و هر اعتمادی جاودانه است.
*
عشق من
برای انکه ارزوهایم را تصور کنی
لبانت را بگذار همچون ستاره ای بر اسمان واژه هایت
بوسه هایت در شب سرزنده
و رد بازوان تو به گر ِد من
همچون شعله ای به نشانه ی پیروزی است
رویاهای من همه در دسترس اند
روشن و جاودانی
و هنگامی که تو اینجا نیستی
خواب می بینم که می خوابم
خواب می بینم که به رویایم.
*
پیشانی بر شیشه ها چونان بیداران اندوه
تو را می جویم فراتر از انتظار
فراتر از خود خویشتنم
و انچنان دوستت دارم که نمی دانم
کدام یک از ما غایب است.
پل الوار
4
دوشـــــــــنبه 20اذر ماه 1396سال دهم شماره 832
www.honarmandonline.ir
سینمـــــا
CINEMA
اخبار
ت اند ساوند»
برترین فیلم های سال ۲۰۱۷از نگاه مجله «سای
مجله سینمایی و معتبر «سایت اند ساوند» طبق سنت هر ساله اقدام به
معرفی برترین های ســینمای جهان در سال کرد و فیلمی درباره ناامنی و
بی عدالتی در امریکای امروز را در صدر قرار داد .در این نظر ســنجی که
از بیش از ۱۸۸نفر منتقد ســینمایی بین المللی انجام شــده است ،فیلم
«برو بیرون» اولین ســاخته «جردن پیل» که روایتگر داســتان ناامنی و
بی عدالتی هــای موجود در جامعه معاصر امریکاســت با ۳۷رای ،جایگاه
نخســت را به خود اختصاص داد و ســریال «توئین پیکس :بازگشت» به
کارگردانی «دیوید لینچ» نیز با ۳۱رای مکان دوم را به خود اختصاص داد.
فصل ســوم سریال «توئین پیکس» امسال و ۲۷سال پس از انتشار فصل
دوم ان در سال ۱۹۹۰میالدی توزیع شد تا برای اولین بار نام یک سریال
ت اند ساوند» قرار بگیرد.
ل مجله «سای
تلویزیونی در فهرست برترین های سا
در این فهرســت «مرا به نامت صدا کن» به کارگردانی «لوکا گوادانینو»
( ۳۰رای)« ،زاما» ساخته «لوکرسیا مارتل» ( ۲۷رای)« ،وسترن» ساخته
«ولسکا گریبچ» ( ۲۹رای)« ،وسترن» ساخته «ولسکا گریبچ» ( ۲۵رای)،
مســتند «چهره ها مکان ها» به کارگردانی «انیس واردا» و «جی ار» (۱۷
رای)« ،اوقات خوش» ساخته برادران «سفدی» ( ۱۶رای) « ،بی عشق» از
«اندری زویاگینتسف» ( ۱۵رای)« ،دانکرک» دارم جنگی و جدید ساخته
«کریســتوفر نــوالن» ( ۱۴رای)« ،پروژه فلوریدا» از «شــین بیکر» (۱۴
رای)« ،یک داستان ترســناک» به کارگردانی «دیوید لوری» ( ۱۳رای) ،
«لیدی مکبــث» از «ویلیام اولدروید» ( ۱۲رای) ۱۰۲« ،تپش در دقیقه»
به کارگردانی «روین کامپیلو» ( ۱۲رای)« ،تو هرگز اینجا نبودی» ساخته
«لین رامســی» ( ۱۲رای)« ،کشور خدا» از «فرانســس لی» ( ۱۱رای)،
«خریدار شخصی» به کارگردانی «الیویه اسایاس» ( ۱۰رای)« ،شکل اب»
از «گیلرمو دل تورو» ( ۱۰رای) ،مســتند «جزیره قدرتمند» به کارگردانی
«یانس فورد» ( ۱۰رای) ،مســتند «من سیاه تو نیستم» از «رائول پک»
( ۹رای)« ،لیــدی برد» از «گرتا گرویــگ» ( ۹رای)« ،بگذار نور به دورن
بتاید» ســاخته «کلر دنیس» ( ۹رای)« ،مهتاب» برنده اســکار ۲۰۱۷به
کارگردانی «بری جنکینز» ( ۹رای)« ،مادر» ساخته «دارن ارنوفسکی» (۹
رای)« ،مادباوند» از «دی ریس» ( ۹رای)« ،روی دیگر امید» به کارگردانی
«اکی کوریزماکی» ( ۸رای) و «ســکوت» از «مارتین اسکورســیزی» (۸
رای) جایگاه های بعدی بهترین فیلم های ســال ۲۰۱۷را در نظرسنجی
مجله سینمایی «سایت اند ساوند» به خود اختصاص دادند .سال گذشته
فیلم المانی «تونی اردمن» به کارگردانی «مارن اده» در این نظرسنجی در
مکان نخست قرار گرفت.
فراخوان مسابقه تبلیغات سینمای ایران منتشر شد
شورای برگزاری جشنواره در جهت اعتالی سینمای ایران و ارتقاء سطح کیفی
تبلیغات و اطالع رســانی و همچنین ترغیب و تشویق هنرمندان این عرصه،
اقدام به برگزاری مسابقه در بخش های عکس ،پوستر ،انونس و تیزر فیلم های
سینمایی ایرانی می کند .عالقمندان می توانند جهت شرکت در بخش مسابقه
تبلیغات تا ۳۰اذرماه از طریق مراجعه به ســایت رسمی جشنواره به ادرس
،fajrfilmfestival.comفرم ثبت نام را تکمیل کنند .فراخوان مســابقه
تبلیغات سی و ششمین جشنواره فیلم فجر به این شرح است:
شرایط عمومی:
-١متقاضیان می توانند با مراجعه به درگاه اینترنتی جشــنواره ،پس از
عضویت فرم شرکت در مسابقه را تکمیل نمایند.
-۲تمام فیلم های بلند سینمایی (داستانی ،پویانمایی و مستند) که بعد از
جشنواره ۳۵فیلم فجر در داخل کشور به نمایش عمومی درامده باشند،
می توانند در مسابقه شرکت کنند.
-۳محدودیتی در تعداد عناوین اثار ارسالی وجود ندارد.
-۴تفسیر مقررات ،رفع ابهامات و اخذ تصمیم نهایی در خصوص موضوعات
پیش بینی نشده به عهد ه دبیر جشنواره است.
-۵پس از تحویل تقاضانامه و اثار به دبیرخانه ،امکان خارج کردن انها از
جشنواره وجود ندارد.
-۶دبیرخانه مجاز به استفاده از اثار ارسالی در بخش های مختلف جشنواره
(کتاب ،کاتالوگ ،تیزر ،فضای مجازی و )...است.
شرایط اختصاصی:
بخش عکس:
-۱اثار انالوگ ملزم به اسکن تصاویر و ارائه بر روی لوح فشرده در فرمت
TIFیــا ،JPGبا حداقل کیفیت DPI۳۰۰و در اندازه حداقل ۷۰* ۵۰
سانتی متر است.
-٢اثار دیجیتال ملزم به ارائه فایل تصاویر بر روی لوح فشــرده در فرمت
TIFیا ،JPGبا حداقل کیفیت ۶مگاپیکسل است.
-٣در صورت تعدد اثار ،عکس های هر فیلم می بایست به صورت جداگانه
در لوح فشرده ذخیره و ارائه گردد.
-۴تعداد اثار ارسالی از هر عنوان ۵ ،عکس صحنه و ۳عکس پشت صحنه
است.
-۵هرگونــه دخل و تصرف در عکس ها به شــکلی کــه اصالت عکس را
مخدوش کند ،مجاز نیست.
-۶اثار ارزیابی شده در دوره گذشته ،در این دوره پذیرفته نمی شوند.
بخش پوستر:
-١ارائه پوستر بر روی CDیا DVDبا فرمت TIFیا ،JPGبا کیفیت
DPI۳۰۰و در قطع ١٠٠*٧٠ضروری است.
-٢پوسترهای ارائه شده باید از میان اثار رسمی و استفاده شده در تبلیغات
فیلم دارای مجوز سازمان سینمایی باشد.
-۳در این بخش تنها پوستر فارسی فیلم ها مورد ارزیابی قرار می گیرند.
بخش انونس و تیزر:
-۱هریک از نسخه های موردنظر می بایست به صورت مجزا ،روی یک لوح
فشرده و با فرمت MP۴به دبیرخانه ارسال شود.
-۲ارائه نامه رسمی تهیه کننده و یا موسسه پخش مبنی بر تایید استفاده
از نسخه ارائه شده در تبلیغات برای هر عنوان الزامی است.
• جوایز:
* سیمرغ بلورین به بهترین عکس
* سیمرغ بلورین به بهترین پوستر
* سیمرغ بلورین به بهترین انونس و تیزر
شروع ثبت نام و ارسال اثار از تاریخ ۲۰اذر و اخرین مهلت ارائه اثار ۳۰اذرماه
اســت .عالقه مندان برای مراجعه حضوری و تحویل اثار ،می توانند به ادرس:
تهران ،خیابان ولیعصر (عج) ،باالتر از پارک ســاعی ،پالک ،۲۴۵۴ساختمان
موسسه رســانه های تصویری ،طبقه پنجم مراجعه کنند .همچنین کسب
اطالعات بیشتر از طریق تلفن تماس ۸۸۸۸۰۳۲۵-۲۸امکان پذیر است.
ترس از تمام شدن فیلم را با دانکرک تجربه خواهید
کرد .اثری که کریســتوفر نوالن تمام تجارب و دانش
حرفه ای خــود را برای به تصویر کشــیدن ترس در
فضایی بسته و محصور شدن مانند شاعرانه ای لذت
بخش ترســیم می کند .ترس ،ناامیــدی ،اضطراب،
استیصال ،امید و شــکوه در قاب هایی استثنایی که
مانند فریم های عکاسی با دقت و وسواس کنار یکدیگر
چیده شــده اند با تدوینی عالی که از سبک روایی
داســتانی یوســا پیروی می کند اثری به یاد ماندنی
درباره جنگ را به نمایش گذاشته است .بی شک نجات
سرباز رایان و پیاده شــدن سربازان در ساحل اوماها
یکی از به یاد ماندنی ترین صحنه های جنگی اســت
که تا امروز به تصویر کشیده شده اما نوالن به خوبی
توانســته ترس و نا امیدی در فضایی بسته و محصور
را به شــکل شاعرانه ای با ســربازانی ناامید و به صف
ایستاده؛ به انتظار پیدا شدن نقطه ای در افق ،به امید
امدن یک کشتی برای فرار از جهنمی که تقریبا نجات
از ان ناممکن اســت را به نمایش بگذارد .در روزهای
ِ
ســخت جنگ همه چیز بــرای رخ دادن یک فاجعه
اماده است .پس از سقوط فرانسه و عقب نشینی ،همه
در دانکرک محاصره شده اند .لحظه به لحظه صدای
انفجار و بمب باران حتی دریا را برای کشــتی هایی
که برای نجات سربازان می ایند ناممکن کرده است.
تصویر کف های دریا که تا ســاحل کشیده شده اند
مانند عاشــقانه های نرودا سرشار از تخیل ،امیدی در
ان به چشــم نمی خورد .سه سرباز جوان که هر یک
بر حسب اتقاقی زندگیش با دیگری گره خورده ،کنار
ساحل ناامیدانه پس از فرار از یک کشتی در حال غرق
مانند غریقی رســیده بر ساحل که از پشت سرشان
صدای گلوله های المانی ها قطع نمی شود .هیچ امیدی
به رهایی و زنده ماندن ندارند .داســتان از سه روایت
تشکیل شــده که به صورت موازی با یکدیگر روایت
می شوند .ســه روایت از نا امیدی ،امید و فداکاری و
افتخار به صورت موازی یکی در ســاحل ،دیگری در
دریا در قایقی که توسط پدر و پسری هدایت می شود
و سومی در اســمان درباره دو هواپیما که قرار است
فشار المانی ها که همه را زمین گیر کرده کم کنند؛
در زمان های مختلفی از داستان به هم گره می خورند.
نوالن که نویسنده و کارگردان دانکرک است از ایجاز
در روایتش به شکلی شاعرانه استفاده کرده و تصاویری
تخیلی و زیبا را مانند برگ های اخطاری که از اسمان
فرود می ایند یا کف هایی که به ساحل اورده می شوند.
در زمانی کم به بهترین شکل ممکن جنگ ،ویرانی،
ناامیدی و امید را ترسیم می کند .مگر می شود از جهنم
دانکرک فرار کرد؟ وقتی ساحل گلوله باران می شود و
در دریا کشــتی ها غرق می شوند .نه ماندن برای زنده
ماندن امیدوار کننده است نه رفتن به دریا و همه برای
زنده ماندن در استیصال و درماندگی به هر تکه چوبی
برای زنده ماندن اویخته می شوند و همچنان ناامیدی
را می توان از ترس پسری که روی عرشه می ایستد و
در سکوت غمگینانه شبانه دریا را به نظاره می ایستد
احساس می شود .میل به زنده ماندن در شرایط بحران
به گونه ای انسان را در خود مچاله کرده که حتی میان
جبهه متفقین هم افراد شروع به خودی و غیرخودی
کرده اند و مرزبندی بــرای زندگی در غریزی ترین
شکل ممکن انسان را وادار به انجام کارهایی می کند
که تمام مفاهیم انسانی را زیر سوال می برد .عرشه ای
که پر از سربازان ناامید است فقط سربازان انگلیسی
نگاهی به فیلم «دانکرک» اثری از «کریستوفر نوالن»
معجزه در قاب تصویر
سامان پارسی
دانکرکDunkirk ،
کارگردان :کریستوفر نوالن ،فیلمنامه :کریستوفر نوالن ،مدیر فیلمبرداری :هویت ون هویتما ،تدوین:
لی اسمیت ،موســیقی :هانس زیمر ،بازیگران :تام هاردی(فاریر) ،مارک رایلنس(اقای داوسون) ،فیون
وایتهد(تامی) ،جک لودن(کالینز) ،هری اســتایلز(الکس) ،محصول :امریکا ،انگلیس ،فرانسه ،هلند،
106 ،2017دقیقه .ســال 1940پس از سقوط فرانسه نیروهای متفقین در دانکرک محاصره شده اند.
شهر در حال سقوط است و بیش 400هزار نفر باید سریع تخلیه شوند .اتفاقی که با توجه به حمله های
نیروهای المانی غیر ممکن به نظر می رسد .یک شکست بزرگ و فاجعه ای انسانی در حال شکل گرفتن
است.
را از جزیــره ناامیدی نجــات می دهد و
فرانسوی باید گوشت جلوی گلوله باشد.
بی رحمی جنگ به شــکل غمگینانه و
وحشــیانه ای احساس می شود و انسانها
هر کدام برای زنده ماندن حاضر هستند
دیگری را جلوی گلوله بگذارند .برای من
که عالقه زیادی به ســینمای دارابونت
دارم لذت بخش اســت کــه نوالن که
ســینمای گری مولف است دوباره روی
زمین برگشــته و انســانها را به شکل
روانشــناختی می کاود و با قدرت تصویر
تشریح می کند .مانند سربازی که جسد
هم رزمش را زیر شن ها مدفون می کند،
لباهایش را می پوشــد تا بتواند در میان
خودی ها جای گیرد.
بهترین بخش داستان روایت مردی که
با پســرش وارد دریا می شود تا سربازان
را نجــات دهد .مارک رایلنس پس از دو
همکاری با اسپیلبرگ در دانکرک مردی
جا افتاده و منطقی است که تجاربش او
را به درکی دقیق از زندگی رسانده است.
اقای داوســون ترس ســربازی که روی
بدنه ی روی اب مانده یک کشتی غرق
شده مانده را از محصور شدن در فضای
بسته درک می کند .می فهمد اصال چرا
یک انســان ممکن است بترسد و مانند
پسر نوجوانش زود قضاوت نمی کند و او
را ترسو نمی داند .اقای داوسون مانند یک
ژانرال با تجربه خوب می داند چگونه افراد
را درک کنند .در سخت ترین شرایط به
جای ناامیدی برای امیدواری تالش کند.
تفــاوت میــان نــگاه دو انســان و
قضاوت هایشــان در برخــورد بــا یک
اتفاق و ِ
درک درســت از شرایط و ناامید
نشــدن کســانی مانند اقای داوسون از
فاجعه دانکرک جلوگیری کرد .دانکرک
سرود بلندی در وصف ایستادن در برابر
فاشیســم تحت هر شــرایط ،در زمانی
اســت که تقریبا همه ناامید شــده اند.
داستان ملتی که کنار یکدیگر ایستادند
تا پرچم های فاشیســم برافراشته نشود
و پــس از نابود کــردن بمب افکن های
المانــی که زمین و دریــا را ناامن کرده
انــد فاتحانه فرود می اید و به جای انکه
دشمنان ازادی غنیمتی
سقوط کند ،به
ِ
نمی دهند .بی شــک با وجود بازگشت
سربازان از دانکرک ،امید بود که توانست
از فاجعه ای انســانی جلوگیری کنند و
نگاه های خندان مردم و مردی ایستاده
در ساحل که از اسیر شدن ترسی ندارد
اما فاتحانه می جنگد داســتانی جنگی
سخت بر علیه فاشسیم است مانند بیانیه
چرچیل «حتی اگر مجبور باشــیم که
در خیابان هایمان بجنگیم؛ می ایستیم».
دانکرک اگر رمان می شــد می توانست
یکی از بهترین رمان های سالهای اخیر
ادبیات باشد .داستان مانند دو روز و یک
شب کوتاه ،سرشار از ایجاز با نشانه های
دقیق و مفاهیم انسانی است که به شکل
روانکاوانه ای به تصویر کشــیده شــده
اســت .دانکرک یک شعر بلند در وصف
درماندگی و عقالنیت است .یک کشتی
کوچک که هدف تمرینی سربازان المانی
است شاید راهی برای رهایی از این جهنم
باشد اما باید کسی فدا شود .انسانها برای
فدا کــردن دیگری بــی دلیل به خاطر
ســکوت یا فرانسوی بودن ترسی از جلو
گلوله فرســتادن دیگری ندارند .جنگ،
روزهای ســختی را پیش روی انســانها
قرار داده و شــرایط بحران تمام مفاهیم
انسانی را تغییر داده است .شیلنگ ابی
که با ولع برای جرعه ابی مکیده می شود
و گلوله باران یک اتفاق ســاده و روزمره
زندگی را به بازی مرگ و زندگی تبدیل
می کند .هر چقــدر که روی زمین همه
چیز سخت ،پیچیده و طاقت فرسا است
در اســمان اوضاع بهتر اســت .داستان
جنگنده ها امیدوار شدن برای ایستادن
در برابر دشمن است .حتی اگر همه چیز
سخت و طاقت فرسا باشد .تصاویر بسته
و نماهــای نزدیک صورت تام هاردی که
با حالت چشــمان و بیان کلمات ترس،
اضطراب و امیــد را به نمایش می گذارد
جنگ را به شــکلی بی واسطه و عریان
ترســیم می کند .حرکت دوربین برای
مستند کردن و حقیقی کردن اتفاقات و
چیدمان تصاویر کنار یکدیگر برای بیان
دقیق و درســت مفهوم با استفاده شرح
واره ای ســاده و پر ایهــام یکی از نکات
برجسته دانکرک است.
نــوالن به ایجاد احساســی مصنوعی و
کلیشــه ای ترس عالقه ای نــدارد برای
همیــن بازیگرانش را در شــرایطی قرار
می دهد تا موقعیت ها را به شکلی واقعی
از درون احســاس کنند .مانند چشمان
ســربازی که ،ترس و ناامیدی به شکلی
دردناک در انها احســاس می شــود و
نشســتن در گوشــه قایقی کوچک و
امتناعش از بازگشــتن را می توان درک
کرد .چرا باید کسی به جهنم بازگردد؟
دانکرک با وجود عقب نشینی یک اتفاق
بزرگ برای متفقین بود و شــکوه فرود
امدن بر ســاحل و مردمی که شادمان
به پیشواز سربازانشــان امده اند دقیق،
حقیقی و قابل باور به تصویر کشیده شده
اســت .با وجود اکران تابستانی بی شک
اکادمی اسکار نمی تواند دانکرک را نادیده
بگیرد و از همین االن یکی از نامزدهای
بهترین فیلم خود را در لیست اسکار قرار
داده است .دانکرک شعری بلند در وصف
امیدواری ،ترس و ناامیدی است.
شهرام کرمی دبیر ششمین جشنواره «تئاتر شهر»
5
هدف از ساخت پردیس تئاتر تهران
در جنوب شهر عدالت فرهنگی بود
فریبرز دارایی
مواجهه شهرداری تهران با هنر تئاتر همیشه محل بحث و گفتگو
بوده و اینکه شــهرداری از تئاتر به عنوان یکی از تاثیرگذارترین
شاخه های هنری حمایت درستی داشته است یا نه مورد نقد و نظر
بوده است .شهرام کرمی به عنوان یکی از چهره های فعال مدیریت
تئاتر که در زمینه نمایشنامه نویسی و کارگردانی نیز فعالیت می کند،
در حال حاضر عالوه بر مدیریت مرکز هنرهای نمایشــی سازمان
فرهنگی و هنری شهرداری تهران به عنوان دبیر جشنواره «تئاتر
شهر» که به ششــمین دوره برگزاری خود نزدیک می شود ،حضور
دارد .با شهرام کرمی درباره اینکه جشنواره های تئاتری که از سوی
شهرداری تهران برگزار می شوند تا چه حد در ارتقای بحث فرهنگ
و زیست شهری تاثیرگذار هستند و نگاه شهرداری به مقوله تئاتر و
حمایت از این هنر چگونه باید باشد ،به گفتگو نشستیم.
***
شهرداری تهران غیر از برگزاری جشنواره «تئاتر شهر» که به
دوره ششم رسیده است در امر تئاتر فعالیت های دیگری نیز
داشته و جشنواره هایی چون جشنواره «کانون های نمایشی» را
برگزارمی کردکهبهکانون هایتئاترمحالتمی پرداختوهدفش
فرصت دادن به جوان ها بود .بعدها جشنواره تئاتر «بانوان» را نیز
برگزار کرد که در گام های بعدی جشنواره «کانون های نمایشی»
و جشنواره تئاتر «بانوان» ادغام شده و جشنواره «تئاتر شهر»
شکل گرفت .ایا جای جشنواره «کانون های نمایشی» با توجه به
تاثیرگذاری ان در شهرداری تهران خالی نیست؟
خوشحالم که شما حافظه خوبی در تحلیل جشنواره های تئاتر شهرداری دارید
و بحث را خوب اغاز کردید .من از ابتدا درگیر برگزاری جشــنواره «کانون های
نمایشی»« ،بانوان» و «تئاتر شهر» بودم و کامال به انها اشراف دارم و در واقع یکی
از اغازکنندگان جشنواره «کانون های نمایشی» خود من بودم که کنار زنده یاد
حسین نصرابادی و بعد حسین عاطفی جشنواره را شروع کردیم .در دوره دوم
و سوم این جشنواره من به عنوان مدیر اجرایی حضور داشتم و اولین تجربیات
اجرایی خود را در کنار حسین عاطفی گذراندم .در کنار جشنواره «کانون های
نمایشــی» ،شــهرداری تهران در دوران اوج کارهای هنری اش جشنواره های
متعددی از جمله جشــنواره «تئاتر بانوان» ،جشنواره ایینی و سنتی هنرهای
ایرانی و رپرتوار تئاتر کودک و نوجوان را برگزار می کرد.
زمانی که من در سال ۸۷رسما مسئولیت تئاتر سازمان فرهنگی و هنری شهرداری
تهران را بر عهده گرفتم حدود ۴تا ۵جشنواره تئاتری را برگزار می کردیم که
اخرین دوره جشنواره «تئاتر بانوان» نیز در همان دوران در شهرداری برگزار شد.
در ســال های ۸۸و ۸۹شهرداری تهران هیچ جشنواره تئاتری برگزار نکرد زیرا
این ســوال مطرح بود که این جشنواره های تئاتری چه کمکی به جریان تئاتر
می کنند که همین مســاله باعث شد بعد از برگزاری چهارمین دوره جشنواره
«کانون های نمایشی» ،این جشنواره دیگر برگزار نشود .جشنواره «کانون های
نمایشی» رویدادی با رویکرد توجه به نیروهای جوان و فعال کردن کانون های
نمایش مراکز شهرداری تهران بود و به نظر من خیلی ایده و سازماندهی خوبی
داشت و به رشد تئاتر در فرهنگسراها کمک کرد .این جشنواره با هزینه بسیار
کم برگزار می شــد و از فعالیت های کانون های نمایشی حمایت می کرد .بعد از
تعطیلی مقطعی جشنواره ما دوباره سعی کردیم پی ریزی ای داشته باشیم که
اهداف جشــنواره «کانون های نمایشی» را دنبال کنیم تا اینکه سال ۹۰اولین
دوره جشنواره «تئاتر شهر» را برگزار کردیم که ادغام چندین جشنواره پیشین
بود و مدرسه تئاتر نیز در ان گنجانده شد .به مرور در دوره های بعد سعی کردیم
رویکرد جشنواره «تئاتر شهر» را متنوع کنیم که امسال به ششمین دوره خود
رسیده است .در حال حاضر جشنواره «تئاتر شهر» هویت خاصی گرفته و شاید
نمونه مشابه ان جشنواره «ماه» حوزه هنری است .هدف ما توجه به گروه های
جوان اســت و از دور اول مدرسه تئاتر را در جشنواره فعال کردیم که الگوی ما
از جشنواره «کانون های نمایشی» بود .سعی کردیم این رویه را ادامه دهیم و در
کنار توجه به تئاترهایی که در مراکز مختلف و فرهنگسراها تولید می شود ،روند
اموزشی را هم ادامه دهیم .جشنواره ژانرهای اصلی تئاتر را شامل می شود و سعی
کردیم به حوزه هنر شــهری توجه کنیم و به همین دلیل بخش «تئاتر دیگر»
شامل تئاترهای خیابانی ،پرفورمنس و تئاتر محیطی و برایندی از هنر شهری
اســت .مدرسه تئاتر را در چهار نقطه شــمال ،جنوب ،غرب و شرق تهران دایر
کردیم که شاید تفاوتش با اولین دوره جشنواره «کانون های نمایشی» این است
که در انجا این فعالیت در کل مناطق تهران انجام می شــد ولی االن محدودتر
است .مشکلی که ما در این سال ها داشتیم اعتبار و بودجه حوزه فرهنگ و هنر
است که به ویژه در سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران محدود است و این
امکان برای ما وجود نداشت در تمام مناطق مدرسه های تئاتر را فعال کنیم .االن
که جشنواره «تئاتر شهر» به ششمین دوره رسیده محاسن خوبی دارد ۱۰ .سال
پیش شاید خیلی ها به برگزاری جشنواره معترض بودند ولی االن با توجه به تعداد
جوانان تئاتری و محدود بودن سالن های تئاتری ،این جشنواره ها به رشد تئاتر
کمک می کنند زیرا خیلی از گروه ها حتی با گسترش سالن های تئاتری نمی توانند
کار خود را به اجرا برســانند .جشنواره «تئاتر شهر» فرصتی برای تجربه کردن
جوانان تئاتری است که این امر از ویژگی های جشنواره است .ما بیشترین فرصت
را در جشنواره «تئاتر شهر» برای گروه های ناشناخته فراهم می کنیم و در راستای
اهداف شهرداری ،توجه به زیست شهری و زندگی و زیست شهری و شهروندی
را در کانون توجه تولید اثار جشنواره قرار داده ایم و دوره ششم جشنواره از این
منظر خیلی متنوع خواهد بود .ما در کنار ویژگی های جشــنواره «تئاتر شهر»،
معایبی هم داریم که یکی از انها این است که ما باید مدارس تئاتر را در مناطق
مختلف شهر تهران فعال می کردیم .ما می توانستیم جشنواره را گسترده کنیم و از
سال گذشته از کارگردان های مطرح می خواستیم که در مناطق مختلف با جوانان
تئاتری در قالب کارگاه های اموزشی که به اجرا ختم می شوند به فعالیت بپردازند
که این امر نشد و یکی از ضعف های ما بود .ما تا سال های پیش یک ضعف اساسی
داشتیم و ان نداشتن سالن برای حمایت از تولیدات نمایشی سازمان فرهنگی و
هنری شهرداری تهران بود ولی امسال روی پردیس تئاتر تهران متمرکز شده ایم
و کارها می توانند اجرای عمومی داشته باشند.
جشنواره «تئاتر شهر» بعد از ۶دوره افزایش اعتبار نداشته است .ما از دوره گذشته
به بین المللی برگزار شــدن جشنواره فکر کردیم به این معنا که با مراکز تئاتر
شهری در پایتخت های دیگر کشورها که با شهر تهران حالت خواهرخواندگی
دارند در تعامل باشیم که متاسفانه میسر نشد.
من ۲۰ســال است که درگیر بخش اجرایی تئاتر بودم و سعی کردم دین خود
را به خانواده تئاتر ادا کنم .من سه سال درگیر برگزاری جشنواره تئاتر خیابانی
«مریوان» بودم که در حال حاضر جشنواره خوب و معتبری شده است ،بعد از
ان ۶سال دبیر جشنواره تئاتر «کودک و نوجوان» بودم که سعی کردم روند رو
به رشدی را با استفاده از تجربیات قبلی شکل بدهم .جشنواره می تواند ایین نامه
و ساختار داشته باشد زیرا معتقدم جشنواره های موفقی که در گذشته برگزار
می شد از نگاه سلیقه ای و شخصی دور و دارای یک ساختار مشخص بودند ولی
حاال بسیاری از جشنواره ها ،گذشته ها را پیگیری نمی کنند و سعی می کنند از نو
برگزار شوند .من در جشنواره تئاتر «کودک و نوجوان» ادامه دهنده راه مصطفی
رحماندوســت و سیدصادق موسوی بودم .در جشنواره «تئاتر شهر» هم سعی
کردم با توجه به ظرفیت و پتانسیلی که در اختیار دارم ادامه دهنده راه گذشته
باشم .در حوزه تئاتر خیابانی مریوان و تئاتر کودک و نوجوان نگاه کالن فرهنگی
خیلی به کار من اشراف داشت و می دانست که کار تخصصی انجام می دهم ولی
در حوزه شــهرداری ،تئاتر یکی از مقوالتی است که به ان پرداخته می شود و
شهرداری درگیر مقوالت بسیاری است و شاید کار اینجا سخت تر باشد.
در جشــنواره «تئاتر شهر» از اول رویکردمان حمایت از گروه های جوان بود که
البته مالک فقط سن نیست بلکه هنرمندان باسابقه نیز می توانند با جوانان کار
کنند و هدفشــان انتقال تجربه باشد .در بخش موضوعات هم سعی کردیم به
مدیریت شهری و زندگی شهری بپردازیم .در جشنواره «تئاتر شهر» به لحاظ
ساختاری الگوی هنری کشور خودمان را دنبال می کنیم زیرا نمی توانیم به لحاظ
بافت و ساختار و امکانات ،الگوهای هنری جشنواره های تئاتر کشورهای دیگر را
دنبال کنیم .تئاتر خصوصــی در اروپا و امریکا با ایران فرق دارد ،در ایران تئاتر
خصوصی یعنی اینکه فردی سرمایه گذاری کند و وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی
تنها مجوز صادر کند ولی در اروپا و امریکا ســهم اصلی شــکل گیری گروه ها
حمایت شهرداری است یعنی گروه ها مکان دایمی و بودجه ساالنه دارند تا تولید
کنند و فعالیت بین المللی داشته باشند.
من کارمند شهرداری تهران هستم و شــهرداری در ۱۰سال اخیر رویکردش
نسبت به حوزه فرهنگ و هنر تغییر کرده است .شهردار قبلی و فعلی بر این نکته
تاکید دارند که بخش عمده ای از کار شــهرداری ،کار روی فکر و اندیشه است،
این تفکر در شهرداری حدود ۱۰تا ۱۲سال است که حاکم شده البته مقدمه
ان شاید از ۲دهه پیش و از دهه ۷۰شروع شد ولی ساختارمند نشده بود .ما تا
حدود ۱۰سال پیش در شهرداری تهران معاونت فرهنگی و هنری نداشتیم ولی
االن تعریف شده و ساختار دارد.
من سعی کردم با الگوگیری از ســاختار ،امکانات و نیازها فعالیت کنم .ما ۳۰
سالن چندمنظوره در سطح شهر تهران داریم که در طول سال نمی توان در انها
کار حرفه ای انجام داد و حتی کار گروه های اماتور تئاتر نیز در انها سخت است.
فرهنگسراها چندمنظوره هستند و حال که پردیس تئاتر خاوران راه افتاده است
ما سالن هایی تخصصی برای اجرا تئاتر داریم و امیدوارم مجموعه صبا نیز به زودی
راه اندازی شود .تماشاخانه ایرانشهر نیز که پیشتر راه اندازی و فعال شده است به
عنوان یکی از مکان های اصلی هنر و تئاتر در کشور شناخته می شود.
وقتی به جشــنواره «کانون های نمایشی» اشاره کردم به این
دلیل بود که این جشنواره به صورت گسترده در تمام مناطق
تهران برگزار می شد و هدفش فعال کردن کانون های نمایش
تمام مناطق بود .این اتفاق خوبی بود زیرا باید نگاه شهرداری
با وزارت ارشاد در برگزاری جشنواره های تئاتری متفاوت باشد
و شهرداری می توانست با فعال کردن کانون های نمایش مناطق
مختلف به بسط موضوعات و مفاهیم شهری و زندگی شهری
بپردازد .وقتی شهرداری جشنواره «تئاتر شهر» را دارد یعنی
باید به موضوعات و مفاهیمی بپردازد که در راستای معضالت
و موضوعات شهری و زندگی شهری باشد .در ان هنگام است
که جشنواره «تئاتر شهر» می تواند تاثیرگذار باشد ،نظیر اتفاقی
مدرسه تئاتر را در چهار نقطه شمال ،جنوب ،غرب
و شرق تهران دایر کردیم که شاید تفاوتش با اولین
دوره جشنواره «کانون های نمایشی» این است که در
انجا این فعالیت در کل مناطق تهران انجام می شد
ولی االن محدودتر است .مشکلی که ما در این سال ها
داشتیم اعتبار و بودجه حوزه فرهنگ و هنر است که
به ویژه در سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران
محدود است و این امکان برای ما وجود نداشت در
تمام مناطق مدرسه های تئاتر را فعال کنیم
که برای جشــنواره تئاتر خیابانی «مریوان» افتاد و بسیار هم
تاثیرگذار است .در حال حاضر جشنواره «تئاتر شهر» همانند
جشــنواره «تئاتر فجر» است ولی انتظار می رود که جشنواره
«تئاترشهر»اینگونهنباشد؟
جشنواره تئاتر «شمسه» تقریبا با همین الگویی که شما اشاره کردید در مناطق
برگزار می شد و اتفاق خوبی بود ولی ناکام ماند.
دقیقا ،جشــنواره تئاتر «شمسه» که در راستای موضوعات و
مفاهیم شهری و زندگی شهری برگزار می شد ،مانند جشنواره
«کانون هاینمایشی»تعطیلشد؟
همزمان با جشــنواره «تئاتر شهر» ،در حوزه اجتماعی جشنواره «شمسه» نیز
برگزار می شــد و قرار بود این پشتوانه فعالیت کانونی و انجمنی در دل محالت
اتفاق بیفتد و از چهره های شــناخته شده نیز دعوت شد تا هر کدام در مناطق
حضور داشته باشــند ،اما ان اتفاقی که در شــروع کار جشنواره «کانون های
نمایشی» رخ داد در بخش تئاتر جشنواره «شمسه» رخ نداد.
فکر می کنید دلیلش چه بود؟
چون ســاختار فکری و اجرایی کار در تهران خیلی تغییر کرده اســت .شرایط
هنری ،مکان ها و حتی بافت هنری مراکز با ۲۰سال پیش قابل مقایسه نیست و
نگاه خیلی حرفه ای شده است .زمانی برای گذراندن دوره های اموزشی در حوزه
هنر با محدودیت های بســیاری مواجه بودید ولی حاال روند تغییر کرده است.
۲۰ســال پیش وقتی کانون ها رونق گرفت تعداد هنرمندان و استادها کم بود
و مخاطبان بسیاری به کانون های تئاتر مراجعه می کردند ولی االن نسل جدید
می گوید که باید در ســالن های حرفه ای اثار خود را روی صحنه ببرند .خیلی
راحت بگویم که به نظر می رسید روند جشنواره تئاتر «شمسه» به هدفی که ما
دنبال می کردیم منجر نمی شود ،البته هر حرکتی تاثیر خود را دارد .ما در انجا
به این تجربیات رسیدیم که باید در نوع تعامل گروهی ،اموزش گروهی و تولید
گروهی تغییرات اساسی ایجاد کنیم .برای همین ما به سمت تغییر روش هایمان
حرکت کردیم .مدرسه تئاتر ما سال گذشته ۲۵۰نفر هنرجو داشت ولی متوجه
شدیم خروجی سال های پیش در ان اتفاق نمی افتاد و نسل جدید مدرسه تئاتر
را همچون گذشته ها جدی نمی گرفت .روش ها تغییر کرده و بچه ها هم باهوش
تر شده اند .معتقدم الگویی که شما می گویید باید تغییر کند ولی باید اتفاق بیفتد.
انقدر اموزشگاه های مختلف هستند که جوانان بیشتر راغب به
حضور در انها هستند از این رو معتقدم که شهرداری و مدرسه
تئاتر نباید به این شکل ورود کند .شــهرداری باید از رسانه
قدرتمندی به نام تئاتر برای برطرف کردن معضالت شهری و
زندگی شهری از طریق باال بردن شناخت مردم استفاده کند.
شهرداری می تواند با اسیب شناسی معضالت هر کدام از مناطق
مختلف شهر تهران با استفاده از چندین گروه تئاتری با حضور
جوانان ،به این معضالت و موضوعات در قالب اجراهای محیطی
دوشـــــــــنبه 20اذر ماه 1396سال دهم شماره 832
www.honarmandonline.ir
تئاتـــــر
THEATER
نگاه
از ضرورت شکل گیری تئاتر موزیکال
تا حواشی قیمت بلیت
بپردازد و هر کدام از این نمایش ها برای مردم همان مناطق اجرا
شوند .وقتی نگاه اسیب شناسانه و کارشناسانه نباشد به این
اتفاق منجر می شود که شهرداری میلیاردها تومان برای ساخت
پردیس تئاتر خاوران هزینه می کند ولی خروجی ان به اندازه
یکفرهنگسراهمنیست.
بر خالف نظر شما معتقدم ایده ساخت پردیس تئاتر تهران در ۲۰سال پیش
ایده ای بســیار خوب بود زیرا به فکر این بودند که شمال و جنوب تهران با هم
تفاوت نداشته باشند و تئوری عدالت فرهنگی دنبال می شد.
عدالت فرهنگی زمانــی اتفاق می افتد که با هزینه میلیاردی
صرف شده برای پردیس تئاتر خاوران ،چندین سالن خوب و
با کیفیت تئاتری در شرق ،غرب ،شمال ،جنوب و مرکز تهران
احداث شود .به جای این هزینه ها و عملکردها ،نوع مواجهه و
رفتار شهرداری با تئاتر باید متفاوت باشد؟
این نکته شما درست است و ما االن به دنبال راهکاری هستیم که رفتارمان
متفاوت باشــد .همین ایده ســاخت پردیس تئاتر تهران به عنوان ایده ای
متفاوت مطرح شد.
ایا واقعا نگاه کارشناسانه ای برای ساخت پردیس تئاتر تهران
وجود داشت؟
معتقدم در ان زمان ایده ،ایده بسیار درستی بود .همان زمان خیلی ها می گفتند
ساخت فرهنگسرای بهمن در میدان کشتارگاه جواب نمی دهد ولی دیدیم که
چقدر این فرهنگسرا درخشید .چه کسی فکر می کرد فرهنگسرای خاوران تبدیل
به یک قطب شود و االن یکی از پردرامدترین فرهنگسراهای ما است و فقط حوزه
اموزش ان حدود ۱میلیارد تومان درامد دارد.
بله در حوزه های مختلف این درامدزایی به دســت می اید نه
اینکه بیش از ۲۵۰میلیارد تومان هزینه شود تا چند سالن تئاتر
فقط در یک جا ساخته شود در حالیکه می توان این هزینه را
برای ساخت چندین سالن و مجموعه استاندارد صرف کرد؟
موافقم که مثل پردیس تئاتر تهران در مناطق مختلف تهران هم ساخته شود،
چنانچه این ایده هم وجود داشت و قرار بود در کنار اداره برق منطقه ۵یک سالن
بزرگ تئاتر ساخته شود و سالن تئاتر نینوا در کنار میدان راه اهن احداث شود.
یک طرح جامع شــهری بود که قرار بود در این طرح سالن های تئاتر از شمال
تا جنوب شهر تهران ساخته و پراکنده شود .االن که درباره پردیس تئاتر تهران
صحبت می کنیم بسیاری از مشکالتی که ۵سال پیش برای دسترسی به این
پردیس وجود داشت ،وجود ندارند .ساخت این پردیس با دید عدالت فرهنگی
اتفاق خوبی بود و ما به سالن هایی این چنین در نقاط مختلف کشور نیاز داریم
مانند همان اتفاقی که در حوزه سینما و با ساخت پردیس های سینمایی رخ داد.
من هم موافقم که وضعیت پردیس های سینمایی بسیار خوب
است ولی عملکرد شهرداری در حوزه ساخت سالن های تئاتری
مانند ساخت پردیس های ســینمایی ،مناسب و خوب نبود.
میلیاردها تومان هزینه ساخت پردیس تئاتر تهران شده ولی
شهرداری تهران و سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران
همچنان در اینکه چگونه این مجموعه را به کاربری درســتی
برساند ،ناتوان است؟
معتقدم اگر از پردیس تئاتر تهران حمایت شــود ظرف چند ســال با توجه به
ظرفیت هایی که از ان پردیس سراغ دارم ،به قطب تئاتر تهران تبدیل می شود.
به شــرط اینکه سازمان فرهنگی و هنری شهرداری مدیریت
پردیس تئاتر تهران به بخش خصوصی بســپارد و با حمایت
سازمان به صورت مستقل مدیریت شود؟
من هم با دیدگاه شما در خصوص اینکه پردیس تئاتر تهران باید حمایت شود،
موافقم .ساخت یک مجموعه به تنهایی نمی تواند یک اتفاق را شکل دهد .معتقدم
ایجاد پردیس تئاتر تهران خیلی به تئاتر کمک می کند و اتفاقی است که در زمان
خود ایده اش درست بود و االن هم یک ظرفیت خوب است .تاکید می کنیم که
باید ۵سال روی این پردیس سرمایه گذاری کنیم و بعد از ان به یک مجموعه
پررونق تبدیل می شــود .متاسفم؛ پردیس تئاتر تهران در زمانی افتتاح شد که
وضعیت مالی شهرداری مثل سال های گذشته مناسب نیست و در واقع اگر این
پردیس ۳یا ۴سال پیش افتتاح شده بود االن درباره سالنی صحبت می کردیم
که نمونه بود .ما به چنین مجتمع هایی نیاز داریم و برای برگزاری جشنواره های
تئاتری با توجه به امکانات و ظرفیت کم مجموعه تئاتر شهر به مشکل می خوریم.
االن ما برای برگزاری جشــنواره «تئاتر شهر» با وجود پردیس تئاتر تهران
به مشکل برنخواهیم خورد .موقعیت مکانی پردیس تئاتر تهران نیز دیگر به
راحتی قابل دســترس است .در شهرهای اروپایی نظیر برلین و اشتوتگارت
برخی سالن های تئاتری خارج از شهر وجود دارند که برای تماشای تئاتر باید
به بیرون از شهر سفر کرد.
در ان شهرهای اروپایی ما با تنوع و تعدد سالن های نمایشی
مواجه هستیم .مشــکل ما چیز دیگری اســت ،شهرداری
می خواهد با انجام کاری بزرگ خود را تبدیل به برند در حوزه
تئاتر و در چشــم هنرمندان کند ولی به این فکر نشده که با
همین هزینه می توان چندین سالن اصولی تئاتر در سطح شهر
ساخت؟
من می گویم در کنار پردیس تئاتر تهران باید سالن های بلک باکسی در نقاط
مختلف شهر تهران داشته باشیم .این امر از توانایی شهرداری خارج نبود ولی
شهرداری به ساخت پردیس تئاتر تهران بسنده کرد .این ایده وجود داشت
ولی کســانی که در حوزه مشاوره و همچنین ســاخت و ساز در شهرداری
تهران توجه و تمرکز خود را روی سالن ها و پردیس های سینمایی گذاشتند.
به غیر از پردیس تئاتر تهران ،مجموعه صبا و تماشاخانه ایرانشهر ،شهرداری
می توانست ۱۰سالن تئاتر دیگر هم بسازد .به امید اینکه مجموعه صبا هم
به زودی راه اندازی شود و تبدیل به قطب تئاتری شود.
برنامه «چشم شــب روشن» با اجرای محمد صالح عالء میزبان حسین
پارســایی کارگردان تئاتر «الیور توئیست» ،بردیا کیارس موسیقیدان و
اهنگســاز و هادی قضات خواننده اواز کالسیک بود تا به همراه مهرداد
رایانی مخصــوص مجری بخش تئاتر درباره ضرورت های شــکل گیری
تئاتر موزیکال صحبت کنند .در ابتدای این برنامه ،حســین پارســایی
در خصوص اینکه چرا دنبال ســاخت تئاتر «الیور توئیست» رفته است
و علــت مســکوت ماندن این موضوع با وجود منتشــر شــدن خبرش
طی دوســال اخیر ،گفت :همکاران دیگرم در حــال تولید این تئاتر در
ورژن های مختلف بودند و به همین دلیل احساس کردم زمان مناسبی
برای این شکل از اجرا با روایت موزیکال نیست .من نیز در ان زمان در
تدارک یک ســالن مناسب بودم و تاالر وحدت محدودیت زمانی داشت
و همه عوامل دســت به دســت هم داد تا پاییز این تئاتر را روی صحنه
ببریــم .رایانی مخصوص نیز با بیان مقدمه ای در رابطه با تئاتر موزیکال
توضیح داد :در حوزه هنرهای نمایشــی یکی از اشــکال اجرا به نام هنر
اجرا یا پرفورمنس شروع شد و رشته های مختلفی پیدا کرد .قبل از ان
در قرن 17و 18تقســیمات متعددی در حوزه تئاتر مطرح شد که اپرا
نویســی ،تئاتر موزیکال و بالماسکه از جمله انها بود .یکی از گونه هایی
که در حوزه هنرهای نمایشــی قرار می گیرد ،تئاتر موزیکال اســت .اگر
امکان دارد در خصوص این تئاتر و نســبت های موســیقایی و ترکیبات
مختلف هنری که در این شکل نمایشی وجود دارد ،صحبت کنید.
پارســایی در این باره گفت :وقتی از تئاتر موزیکال صحبت می کنید ،دو
وجه برابر موســیقی و نمایش دارید و زمانی که قرار اســت یک روایت
موســیقایی از یک مفهوم داشته باشید ،باید به هماهنگی کامل در این
حوزه برســید .این کار دشواری است که بسیار در ان اموختم .طبیعی
اســت هر اثری متناســب با ایده اجرایی ظرفیتهای بخشهای موسیقی
و نمایش را اشــغال می کند و شــاید امکان بیان مقیاس های دقیق در
این رابطه وجود نداشــته باشــد .مهمترین موضوع این است که در این
تئاتر موســیقی در خدمت یک مفهوم نمایشــی است و از نظر دیداری
موســیقی -به رهبری اقای کیارس و ارکستر بادی کارا -این روایت را
همراهــی می کند .این کارگردان تئاتر افزود :برای اینکه روایت خود را
به شکل اوازی داشته باشیم ،موسیقی نیز به همان نسبت ظرفیت های
نمایشی دارد .این تئاتر کاری اســت که بین رهبر ارکستر و کارگردان
شــکل می گیرد و در بســیاری از مواقع پیش می ایــد به حدی روایت
موسیقی کامل اســت که کارگردان مجبور می شود دیالوگ ها را حذف
کند یا بخشــی از میزانســن را تغییر دهد .برعکس ایــن موضوع هم
صادق اســت؛ یعنی گاهی موســیقی تحت تاثیر نمایش قرار می گیرد
و خوشــبختانه به قدری این تعامل بین ما وجود داشت که کوچکترین
نگرانی درباره نرســیدن به این هدف نداشــتیم .این هم صدایی و هم
اوایی به دلیل تمرین های مســتمر به وجود امد و ســه ماه پیش تولید
و 6ماه تمرین داشــتیم .پارسایی درباره هزینه های اجرای تئاتر «الیور
توئیست» خاطرنشــان کرد :فکر می کنم تا پایان اجرا چیزی حدود دو
و نیم میلیارد تومان هزینه داشــت .موسسه ای به نام «حریر هنر شرق»
یک ســوم این رقم را پرداخت کرد .به دلیــل فروش زودهنگام بلیت و
نــوع پرداخت زودهنگام اجرا هزینه ان تامین شــد .من ریالی از بخش
خصوصــی دیگر یا دولتی دریافت نکردم و تنها یک اسپانســر تبلیغاتی
داشــتم که در سطح شــهر بود .برای تبلیغ محصوالت و دمنوش ها از
بیلبوردهای تبلیغاتی اســتفاده کردند ،اما ما دو سوپراستار داریم که از
انها استفاده کردیم که البته تمامی اعضای گروه تئاتر برای ما ارزشمند
هســتند .یک شــرکت تبلیغاتی اگر بخواهد تبلیغ کند باید میلیاردها
پرداخت کند و من نیز از حضور بازیگرانم اســتفاده کردم .وی در پایان
عنوان کرد :هزینه تولید ،قیمت بلیت را مشــخص می کند که چند شب
اجرا و با چند بلیت داریم .زمانی که دو و نیم میلیارد خرج این نمایش
کردیم ،گاهی با محاســبات ذهنی غلط قضاوت می شود .طبیعی است
که زمان و هزینه ای که صرف این نمایش شــده بیشتر و قیمت ان هم
بیشــتر است .قیمت بلیت این نمایش اگر به نسبت هزینه باشد ،حدود
200هزار تومان می شــود .قیمت بلیت کنســرت در تاالر وحدت 120
تومان است و از نمایش خبری نیست ،اما ما یک ارکستر و نمایش بزرگ
داریم .قیمت بلیت بــرای روزهای اول نمایش در ردیف اول 140هزار
تومان و در بالکن سه 40 ،هزار تومان بود .اکنون قیمت 95هزار تومان
اســت ،چون بنیاد رودکی به ما گفت که تســهیالت و امکانات ،سالن و
فضــای تمرین می دهد و قیمت بلیت بــرای ردیف های ابتدایی از 140
هزارتومان تبدیل به 95هزار تومان شد.
گفتگو با بابک چمن ارا مدیر مرکز موسیقی بتهوون
6
سیاست های سرمایه گذارهای حوزه موسیقی
باعث بدتر شدن شرایط پخش موسیقی شده است
دوشـــــــــنبه 20اذر ماه 1396سال دهم شماره 832
www.honarmandonline.ir
موسیقی
MUSIC
خبر
کریستوفر ون دیلن سرپرست گروه موسیقی «شیلر»
برای ایرانیان سوغاتی خوبی اورده ام
هنرمند :کریستوفر ون دیلن سرپرست گروه موسیقی «شیلر» به همراه
اعضای گروه شامگاه شنبه ۱۸اذر از فرودگاه بین المللی امام خمینی (ره)
وارد کشورمان شدند .گروه موسیقی «شیلر» ساعت ۲۱:۳۰روزهای ،۲۰
۲۳ ،۲۲ ،۲۱و ۲۴اذرماه ســال جاری در تاالر وزارت کشــور به صحنه
می رود .کریســتوفر ون دیلن درباره حضور خود در ایران گفت :احساس
خوبی دارم چراکه ۱۰ســال پیش نیز به ایران امده بودم و ابتدا به تبریز
و بعــد به اصفهان و تهران امدم .همان طور که گفتم تمامی اعضای گروه
احساس خوبی برای حضور در ایران داریم و خیلی منتظر این هستیم تا
ببینیم چه اتفاقی می افتد و عکس العمل مردمی که به کنسرت می ایند
چیست .این احساس را همیشه داشته و دارم که یک شعر و موسیقی را
زمانی که خلق می کنید ،می توانید به سراسر دنیا ببرید و با مردم انجا به
اشتراک بگذارید .این در حالی است ان زمان که به ایران امدم ،هیچ وقت
فکــرش را نمی کردم بتوانم در ایران به اجرا بپردازم .وی ادامه داد :من در
فضای مجازی همیشه خبرهایی را از طرفداران ایرانی می گرفتم و خیلی
تقاضا برای حضور در ایران داشتم تا یک سال پیش که با اقای مصطفی
کبیری در تماس بودیم و قرار شد در ایران کنسرتی را برگزارم کنیم .از ان
زمان متوجه شدم که طرفداران زیادی در ایران دارم و بسیار خوشحالم که
قرار است اجرایی را در ایران داشته باشم .البته یک سورپرایز کوچک هم
برای طرفداران ایرانی داریم .ما سعی کردیم قشنگ ترین موسیقی های مان
را برای این اجرا انتخاب کنیم تا بتوانیم ۲ســاعت مردم و طرفداران را با
خود همراه کنیم .این هنرمند درباره اشنایی خود با موسیقی ایرانی تصریح
کرد :می توانم هنرمندان ایرانی را برای تان بشمارم .ولی یک هفته دیگر،
طور دیگری خواهد بود و مطمئناً افراد بیشتری را خواهم شناخت .به هر
ترتیب واقعاً از دعوتی که از ما برای حضور در ایران شده خوشحال هستم و
برای تمام گروه ما نقطه اوجی است که بتوانیم در ایران اجرا داشته باشیم.
خبر
اخبار
رونمایی از ساز شهری «زیگورات»
با همت استیاژ ضیائی
ساز شــهری «زیگورات» با طراحی و ایده پردازی استیاژ ضیائی پس از
۲ســال پژوهش و کار میدانی به زودی رونمایی می شود .استیاژ ضیائی
ایده پرداز و طراح این ســاز شــهری «زیگورات» گفت :این ساز محصول
دغدغه های من در حوزه ایجاد مشــارکت شــهروندی با فضای عمومی
شــهر بوده و دارای ســاختاری کاربردی است که مخاطبان و کاربران در
هر شــرایط سنی و هر سطح اشنایی با موســیقی توانایی نواختن ان را
خواهند داشت« .زیگورات» یک ساز پنتاتونیک از مصالح مقاوم فلزی است
که برای استفاده در فضای باز شهری طراحی شده است .وی درباره دالیل
پرداختن به ســاخت این ساز گفت :صدای شهر تهران مدتی است که در
حال تغییر اســت و متناســب با این تحول ،نظام حاکم بر روابط درونی
شــهروندان نیز تغییر کرده اســت .من تالش کرده ام تا با شناخت منظر
شــنیداری شهر تهران ،جلوه ای جدید به ان اضافه کنم .به معنای دیگر
«زیگورات» بهانه خوبی برای ایجاد این همگرایی است .ضیائی گفت :این
ساز در حال حاضر مراحل پایانی ساخت را پشت سر می گذارد و به زودی
در یکی از اماکن عمومی فرهنگی تهران به همراه یک پرفورمنس محیطی
با محوریت «زیگورات» رونمایی خواهد شد.
ارکستر «حسنخانی» در نیاوران
ارکستر «حسنخانی» به سرپرستی فرهاد طوطیان و خوانندگی امیرملک
مســعودی ۲۱و ۲۲اذر در تاالر خلیج فارس بنیاد افرینش های هنری
نیاوران روی صحنه می رود .مسعود حسنخانی از نوازندگان و اهنگسازان
رادیو رهبری این ارکســتر را در طول تمرین بر عهده داشته است .ضمن
اینکه ۲۰نوازنده این ارکســتر ۱۵ســاله اهنگ های جاودان ایرانی را به
اهنگســازی مسعود حســنخانی ،حبیب اهلل بدیعی ،مجید وفادار و دیگر
بزرگان موسیقی ایران برای مخاطبان اجرا خواهند کرد .ارکستر حسنخانی
ساعت ۲۰روزهای ۲۱و ۲۲اذر در تاالر خلیج فارس بنیاد افرینش های
هنری نیاوران روی صحنه می رود.
ادای احترام به جواد معروفی در اکادمی سامان احتشامی
دورجدید اکادمی سامان احتشامی با حضور 30پیانیست در فرهنگسرای
نیاوران برگزار شــد و 30پیانیســت کودک و نوجوان بــه اجرای برنامه
پرداختند .قطعاتی از جواد معروفی ،انوشیروان روحانی ،فریبرز الچینی،
سامان احتشامی و اثار کالسیک و پاپ معروف ایران و جهان ازجمله اثاری
بود که هنرجویان اکادمی سامان احتشامی در این برنامه اجرا کردند.
احتشــامی در ابتدای برنامه از حاضرین در ســالن خواست که به احترام
اســتاد جواد معروفی و ســالروز درگذشت او بایســتند و چندثانیه ای را
سکوت اختیار کنند .الهه میرنصیری ،یلدا صمدی ،پیمان جوانمرد ،هیراد
پناهی و سینا سلیم زاده مربیان اکادمی پیانوی سامان احتشامی هستند.
مدیریت این برنامه به عهده راز احتشــامی بوده و 30هنرجوی دیگر نیز
در 24اذرماه در فرهنگسرای نیاوران برنامه اجرا خواهند نمود .احتشامی
پیش از این درباره اهداف این اکادمی گفته بود :هدف اصلی ما باال بردن
ســطح اگاهی خانواده ها و هنرجویان نسبت به ساز پیانو است .همچنین
شرکت کنندگان در این برنامه اینده خود را می توانند ببینند و میزان توان
و استعدادشان درزمینه اجرا را ارزیابی کنند .همچنین نوازنده های جوان
می توانند خودی نشــان بدهند و ترس و اضطراب خودشان را نسبت به
صحنه از بین ببرند و انگیزه تمرین پیدا کنند.
مینا اتشی
هرکسی که گذرش به موســیقی و خرید سی دی و ...افتاده باشد
امکان ندارد او را نشناسد .حتی اگر مخاطب جدی موسیقی نباشید
نام او را بارها بر زبان افراد شــنیده اید .بابک چمن ارا مدیر مرکز
موسیقی بتهوون سال هاست در این حوزه مشغول فعالیت است و نام
فروشگاهشتبدیلبهیکبرندشدهاست.بااودراستانهفعالیت های
جدیدشگفتگوکردیم:
***
در سال های اخیر صحبت های زیادی در مورد افزایش قیمت
سی دی هایموسیقیمطرح شدهوعده ایبهاینروندمعترض
شــده اند .این افزایش قیمت بر چه اساسی اتفاق می افتد و
چقدر اصولی و اساسی است؟
در مورد افزایش قیمت سی دی البوم های موسیقی باید به طور ویژه به دو نکته
توجه کرد .نخست این که هر سال قیمت کرایه ماشین ،بنزین ،نان و اجاره
مســکن هم باال می رود و طبیعی است که قیمت سی دی هم افزایش پیدا
کند چون چه بخواهیم و چه نخواهیم پدیده تورم وجود دارد ،اما نکته مهم تر
ت سی دی ها از ابتدا اصل درستی نبوده است .یعنی
این اســت که اصل قیم
در ســال 1380که البوم های موسیقی روی سی دی ضبط شد و به دست
مخاطبان رسید ،قیمتی روی سی دی ها گذاشته شد که به مراتب ارزان تر از
ارزش سی دی ها بود .قیمت پای ه سی دی ها خیلی غیرحرفه ای بود و این روند به
همین شکل ادامه پیدا کرد تا این که در ادامه امکان کپی کردن هم بیشتر شد
و این فاجعه خودش را بیشتر نشان داد .اگر از همان ابتدا هزینه کاغذ ،کارخانه،
بسته بندی ،پخش ،استودیو ،گرافیست و موزیسین ها را در نظر می گرفتیم،
االن این مشکل پیش نمی امد .قیمت پایه ای که روی سی دی ها گذاشته شد
اشتباه بود و حاال نمی شود این مشکل را به یک باره با باال بردن چند ده درصدی
قیمت ها جبران کرد .به یک باره نمی شود قیمت سی دی موسیقی را از ده هزار
تومان به پانزده هزار تومان رساند چون با توجه به استفاده های غیرقانونی از
البوم های موسیقی ،انجام این کار به منزله خودکشی است .درنتیجه ناشرها
مجبور هســتند قیمت سی دی را کم کم و بر اساس میزان تورم باال ببرند تا
ریزش مصرف کنندگان را جبران کنند.
چرا در سال 80که تصمیم به ارزش گذاری روی سی دی های
موسیقیگرفتهشد،ناشرینقیمتسی دی هارابیشتردرنظر
نگرفتندتاامروزچنینمشکلیپیشنیاید؟
ان موقع امار فروش سی دی ها باالبود و سود خوبی به شرکت ها می رسید،
به طوری که ناشر درصد قابل توجهی از درامد البوم ها را هم به مولفین البوم ها
می داد ،امــا االن وضعیت تغییر کرده و خودتــان از اوضاع تیراژ البوم های
موســیقی با خبر هستید .به هرحال در سال 80در قیمت گذاری البوم های
موسیقی اشتباهاتی صورت گرفت که باعث شد ناشرینی که طی 10-5سال
اخیر به عرصه موسیقی ورود کرده اند هم به خاطر ان اشتباه بسوزند .به نظرم
شرکت های پخش موسیقی باید از همان روز اول البوم های موسیقی را مثل
کتاب ها به دســته ها و قیمت های مختلف تقسیم می کردند تا االن مجبور
نباشند قیمت یک البوم تک نوازی سه تار را با قیمت یک البوم موسیقی پاپ
هماهنگ کنند .در عرصه کتاب این اتفاق افتاده و ناشــر ممکن است از 5
نویسنده مختلف 5 ،کتاب صدصفحه ای را با قیمت های مختلف چاپ کند
ولی در عرصه موسیقی وقتی یک البوم تک نوازی قیمت بیشتری از یک البوم
پاپ می خورد ،خیلی ها بدون در نظر گرفتن شرایط تولید و عرضه این البوم ها
شــروع به اعتراض می کنند .این ها همه مشکالتی است که به سال ها قبل
برمی گردد چون باید از پایه در این مورد برنامه ریزی می شد.
سهم و سود یک شرکت نشر و پخش موسیقی از انتشار یک
البوم چند درصد است؟
در وضعیت فعلی که یک سی دی موسیقی با قیمت تقریبی ده هزار تومان
روانه بازار می شــود ،حدود سی درصد این مبلغ برای پوشش هزینه تولید
کارخانه ای است و چهل درصدش هم به سود فروشندگان و توزیع کنندگان
تعلق می گیرد .یعنی فقط حدود سی درصد برای ناشر و مولف اثر باقی می ماند
که خیلی ناچیز است .در این شرایط و با توجه به این که تورم هم وجود دارد،
افزایش قیمت سی دی ها امری طبیعی است .ما هرساله به همراه پنج شرکت
دیگر باهم هماهنگ می شــویم و راجع به میزان افزایش قیمت سی دی ها
تصمیم می گیریم که امسال نتوانستیم باهم به توافق برسیم .شرکت ماهور
با تصمیم خودش در روزهای منتهی به نــوروز و یا در ماه فروردین قیمت
سی دی ها را درصدی افزایش داد تا بتواند قیمت های جدید را تا زمان برگزاری
نمایشــگاه کتاب در بازار جا بیندازد .تفکری که ماهور داشت این بود که با
خودش گفت از هر البوم مقامی یا کالســیک حدود 200نسخه به فروش
می رسد که 200نفری که این البوم ها را خریداری می کنند ،مخاطب جدی
این نوع از موسیقی ها هستند و اگر قیمت البوم از 12هزار تومان به 15هزار
تومان افزایش پیدا کند هم برای ان البوم هزینه می کنند .اما همکاران من در
شرکت ماهور هم مطمئن نیستند که اگر این 12هزار تومان به 20هزار تومان
افزایش پیدا کند ،مخاطب همچنان برای ان هزینه کند .بنابراین همچنان یک
وضعیت کج دار و مریض را در نظر می گیرند و بعد قیمت را افزایش می دهند.
با توجه به این که موسیقی ویترین های مختلفی دارد ولی
چرا تمرکز شرکت های موسیقی برای حضور فعال در عرصه
موسیقی روی انتشار البوم است؟
صنعت موسیقی فقط نشر البوم نیست و درامد شرکت های پخش و مولفین از
طرق دیگری هم می تواند تامین شود .در حال حاضر اجرای زنده پیشرو صنعت
موسیقی در همه دنیا است و موسیقی ایران هم کم وبیش هم چین وضعیتی
دارد .در ایران ان دســته از موسیقی هایی که شانس اجرای زنده دارند ،اتفاق
خوبی برایشان می افتد ولی موسیقی هایی که مخاطبان عام ندارند و نمی توانند
سالن و تبلیغات جدی داشته باشند ،بخش مهمی از درامدشان را باید از طریق
انتشار البوم تامین کنند .مث ً
ال موسیقی کودک ،موسیقی فیلم و همین طور
موسیقی های تک نوازی و تجربی هم چین وضعی دارند .بعضی از ارتیست ها
و گروه های موسیقی با مشکالت و محدودیت هایی هم مواجه هستند .مث ً
ال
بعضی ها به خاطر فرم موسیقی شان نمی توانند در ایونت های مختلف اجرا کنند
یا این که عدم رعایت کپی رایت در صداوســیما بسیاری از ان ها و همین طور
شرکت ها را متضرر کرده است .اگر صداوسیما حق و انصاف را رعایت می کرد،
اقتصاد موسیقی که رو به شیب حرکت می کند تا حدی به وضعیت متعادل
می رسید .اگر تمام شبکه های تلویزیونی و رادیویی بابت پخش هر قطعه از یکی
از البوم های شــرکت «بتهوون» فقط هزار تومان به شرکت بپردازند ،من به
شما قول می دهم که در عرضه سه ماه ،درامدی برابر با درامد فروش فیزیکی
و دیجیتالی ان البوم عاید ما می شود ،منتها صداوسیما نه تنها این کار را انجام
نمی دهد بلکه در رفتاری کام ً
ال ناپسند و غیرحرفه ای ،اثار موسیقی را بدون
عنوان کردن نام ناشر و ارتیست پخش می کند .موسیقی ویترین های دیگری
هم دارد که شرکت ها و مولفین می توانند از ان طرق کسب درامد کنند ولی به
سراغش نرفته اند و شرایطش را مهیا نکرده اند ،درنتیجه فع ً
ال تمرکز شرکت ها و
مولفین روی انتشار البوم و برگزاری کنسرت است.
مجمع صنفی ناشــران موسیقی چقدر در وضعیت اقتصاد
موسیقی نقش دارد و چه کارهایی می تواند در این زمینه انجام
بدهد؟
مجمع صنفی ناشرین موسیقی هر کاری می تواند انجام بدهد منتها به زمان
احتیاج دارد .صنف ناشــرین کتاب در ایران یک سابقه 90-80ساله دارد و
صنوف خشک شویی ها و کبابی ها هم به ترتیب حدود 60و 120سال است
که دارند به فعالیت خودشان ادامه می دهند ،درحالی که قدیمی ترین ناشر
موسیقی از 22سال پیش پروانه فعالیت گرفته و سابقه فعالیتش بیش از این
نیست .بنابراین صنف ناشرین موسیقی ،جوان است و مشکالت زیرساختی
دارد .االن اتحادیه های خشک شویی و موتورسازی خیلی راحت با شهرداری،
اتفاق اصناف و بازرگانی ارتباط می گیرند و نامه نگاری می کنند ولی صنف ما
هم چین روابطی را ندارد .در ایران حدود 400ناشــر وجود دارد که بیش از
ن در تهران هستند ولی از این بین کمتر از 20ناشر فعال وجود
200تای ا
دارد .ناشــر فعال ازنظر من ناشری است که در طول سال 5کنسرت برگزار
کند و 5البوم موسیقی منتشر نمایند .خیلی از شرکت های پخش موسیقی
در ایران این حداقل ها را ندارند .بنابراین گردش مالی موسیقی دارد با کمتر
از 20شرکت می گردد که این فاجعه است .به نظرم همه ناشرین باید فعال
باشند و در مجمع صنفی ناشرین موسیقی عضو شوند تا بعد با امضاء یک
سری تفاهم نامه ،شرایط نشر موسیقی بهتر از قبل شود .مجمع صنفی ناشرین
علیرغم این که پروانه فعالیت خود را دو سال پیش دریافت کرد ولی دو سال
طول کشید تا شرایط عضوگیری خود را مهیا کند .به همین خاطر این مجمع از
دو ماه پیش شروع به عضوگیری کرده و امیدواریم ناشرین بیشتری به عضویت
ان دربیایند .متاسفانه روند کارهای اداری مجمع طوالنی و طاقت فرسا است.
یعنی کافی است 4ماه دیگر انتخابات باشد ،ان وقت کمیسیونی که باید کار ما
را در مجلس بررسی کند از االن تشکیل نمی شود چون کمیسیون ماده 10
که ما با ان طرف هستیم ،در وزارت کشور دو نماینده مجلس دارد و این دو
نماینده به محض نزدیکی به انتخابات در حوزه های خودشان فعال می شوند و
به گروه ماده 10نمی ایند و جلسات این کمیسیون تشکیل نمی شود900 .
مجمع صنفی مشابه مجمع صنفی ناشــرین موسیقی وجود دارد که یا در
حال ثبت مجمع هستند یا در حال تغییر و تمدید ان .جلسات کمیسیون
10هم در طول هرماه یک بار تشکیل می شود که اگر احتماالً در هرکدام این
جلسات 20-10پرونده روی میز کمیسیون خواهد بود .حاال حساب کنید که
اگر جلسه کمیسیون دو ماه تشکیل نشود چه اتفاقی می افتد؟ اگر قرار است
مجمع های صنفی به نتیجه قابل قبولی برسند باید این مشکالت حل شود.
معموالً مخاطبان هنر ،نشــر و مرکز موسیقی بتهوون را با
فعالیتش در حوزه موسیقی می شناسند ولی شما در چند
سال اخیر به زمینه نشر فیلم تئاتر و فیلم مستند هم ورود
کرده اید .چه انگیزه ای باعث ورودتان به ان حوزه ها شد؟
من دوســتان تئاتری زیادی دارم و جالب اســت که اهالی تئاتر بیشــتر از
اهالی موســیقی به فروشــگاه بتهوون می ایند .حتی اهالی هنرهای دیگر
ازجمله عکاس ها ،سینمایی ها و مجسمه سازان و خوشنویس ها هم بیشتر از
موزیسین ها به دفتر ما مراجعه می کنند .کمتر پیش امده که اهالی موسیقی
و به ویژه اساتید این حوزه را در فروشگاه بتهوون ببینم که این موضوع هم در
نوع خودش عجیب است .من از 12-10سال پیش دغدغه این را داشتم که
فیلم تئاترها نه؟ معموالً
فیلم کنسرت های موسیقی منتشر می شود ولی ِ
چرا ِ
فیلم تئاترها را به هدف معرفی ان ها به جشنواره های خارجی ضبط می کردند
ِ
ولی هیچ وقت این فیلم ها به مخاطب عرضه نمی شد 6-5 .سال طول کشید
تا توانستم فعاالن حوزه تئاتر را راضی کنم که این اتفاق بیفتد .رضایت اقای
مجید سرسنگی ،مدیرعامل سابق خانه هنرمندان را گرفتم و ایشان این طرح
را اجرایی کرد .کار خیلی سختی بود چون تئاتری ها گارد می گرفتند و
می گفتند تئاتر را باید روی صحنه تماشا کرد .درنهایت همه دوستان این
پیشنهاد را به صورت امانی قبول کردند و ما چند فیلم تئاتر اول را باهمت
مدیرعامل خانه هنرمندان عرضه کردیم .فروشگاه ها نمی دانستند که
این اثار را باید در کدام قفسه بگذارند چون فیلم تئاتر محصول غریبی
بود ولی به مرور جا افتاد و برای ان مخاطب به وجود امد .وقتی فیلم
تئاترهایی که ما منتشــر کردیم به 35الی 40اثر رسید ،پخش های
کتاب هم به این مقوله ورود کردند و کم کم فیلم تئاتر تبدیل به کاالیی
شد که مخاطب خودش را دارد .ما پخش فیلم تئاتر را در سال 92
راه اندازی کردیم و همچنان در این حوزه فعال هستیم و در طول
ماه تقریباً 2یا 3فیلم تئاتر منتشــر می کنیم ولی تئاتر
فیلم های مستندی که منتشر می کنیم کمتر شده
است و معموالً هر دو ماه یک بار یک فیلم مستند
از طرف ما به بازار عرضه می شود.
به نظرتــان عرضه محصوالت
مرتبــط بــا موســیقی
فروشگاه های زنجیره ای که
در سال های اخیر رواج دارد
چه تاثیــری روی صنعت
موسیقیگذاشتهاست؟
من خیلی تنبل هســتم و تا قبل از
این کمتر به ســراغ بقیه فروشگاه ها
می رفتم .در طول یک سال گذشته
دیدم کــه از عرضــه محصوالت
هنری در فروشگاه های زنجیره ای
خیلی استقبال می شود .تصمیم
گرفتم به این فروشگاه ها سر بزنم
تا ببینم شــرایطی که دوســتانم
برایــم تعریف می کننــد چگونه
اســت .با نهایت احتــرام ،متوجه
شــدم که فروشــگاه های بزرگ،
فروشــگاه های فرهنگی نیستند و
بیشتر سوپرمارکت فرهنگی هستند
کــه دارند اثــار روز و پرفــروش را
عرضه می کنند .امیدوارم دوســتانی
که فروشــگاه های زنجیره ای دارند و
سرمایه دار هســتند ،برای این که به صنعت
موســیقی کمک کنند ،مجموعه کامل تری را
جمع اوری کنند تا چرخه این صنعت بچرخد .در
سال های اخیر فعالیت سوپرمارکت های فرهنگی
باعث شده که بسیاری از فروشگاه های تخصصی از
بین بروند که اخرینشان هم فروشگاه قدیمی «زند»
بود .االن ما دیگر عم ً
ال فروشگاه تخصصی موسیقی
در پایتخت نداریم و فروشگاه های بزرگ فقط دل
به عرضه محصوالت پرفروش موسیقی می دهند و
ارشیو محصوالت موسیقایی شان محدود است .من در تهران هیچ فروشگاهی
را نمی بینم که حتی یک دهم مجموعه ارشیو فروشگاه بتهوون را داشته باشد.
معموالً فروشگاه های سطح شهر تهران اثار چند وقت اخیر موسیقی که فروش
باالیی دارند را در قفسه های فروشگاه می گذارند ولی رویکرد فروشگاه بتهوون
متفاوت اســت و ما ارشیوی از تولیدات موسیقی را داریم .فروش البوم ها را
در سیستم خودمان ثبت می کنیم و حتی می توانیم امار فروش البومی که
20سال قبل منتشرشده را به شما بدهیم .نگاه فروشگاه بتهوون یک نگاه
حرفه ای و تخصصی به موسیقی است .شما اگر به بسیاری از فروشگاه های
سطح تهران بروید متوجه می شوید که در ان فروشگاه ها نمی توانند مشتری
را راهنمایی کنند چون برخی از ان ها حتی یک سری اطالعات کلی هم از
موسیقی ندارند ولی شرایط فروشگاه بتهوون متفاوت است .خوشحال می شوم
که اساتید دوستانمان ،فروشگاه بتهوون را به دانشجوها و افراد مختلف معرفی
می کند .همین موضوع باعث شده که علیرغم جابجایی های مختلف فروشگاه
بتهوون در سال های گذشته ،همچنان مردم ما را پیدا کنند و به فروشگاه ما
سربزنند .فروشگاه بتهوون در استانه 64سالگی است و روز 25اذرماه شست
و چهارمین سال فعالیت خود می شود .امیدواریم که این فروشگاه در اینده
هم بتوانند مثل 64سال گذشته به جامعه موسیقی این کشور خدمت کند.
به عنوان سوال پایانی بگویید که اوضاع پخش محصوالت
موسیقیراچگونهارزیابیمی کنید؟
در این مورد اوضاع نشر بتهوون کمی با بقیه فرق می کند چون ما خودمان ناشر
هستیمومحصوالتمانرابهفروشگاه هایمختلفمی دهیموازطرفیفروشگاه
هم داریم و از ناشرهای مختلف هم محصول می گیریم ،اما اگر وضعیت متفاوت
بتهوون را در نظر نگیریم و بخواهیم در مورد پخش محصوالت موسیقی در
سایرنشرهاوفروشگاه هاصحبتکنیم،شرایطخوببهنظرنمی رسد.درتهران
حدود 100فروشگاه وجود دارد که هیچ کدام از ان ها دغدغه پخش موسیقی
را ندارند .همه ان ها سعی می کنند موسیقی های روز و پرفروش را عرضه کنند
و نوع نگرششان به عرضه محصوالت موسیقی ،حرفه ای و تخصصی و نیست.
دراین بین سرمایه گذارهای حوزه موسیقی هم با سیاست گذاری های نامناسب
باعث بدتر شدن شرایط پخش موسیقی شدند .زمانی البوم های موسیقی پاپ
با فروش خوبی مواجه می شــدند ولی االن حتی البوم های پاپ هم فروش
خوبی ندارند .ما در نشر بتهوون در حوزه پخش موسیقی پاپ فعالیت نداریم
ولــی البوم های پاپ را هم در فروشــگاهمان می گذاریم .قب ً
ال که مخاطب
به واســطه خرید البوم های پاپ وارد فروشــگاه بتهوون می شد ،در البه الی
قفسه های مختلف می گشت و با البوم های موسیقی ایرانی ،مقامی و کالسیک
هم اشنا می شد و حتی اگر ان البوم ها را خریداری نمی کرد هم این حداقل را
داشت که با چهره هنرمندان موسیقی اشنا می شد و شناختی نسبی در مورد
ان ها پیدا می کرد .اما االن همین اتفاق هم دیگر نمی افتد چون موسیقی پاپ
هم ان فروش گذشته را ندارد که من دلیلش را سیاست گذاری های نامناسب
سرمایه گذاران موسیقی می دانم .ناشرها و سرمایه گذارها می خواستند امار و
تیراژ فروش البوم های پاپ را باال ببرند .بنابراین البوم ها را در بسته بندی های
معمولی عرضه کردند و قیمت ریالی هر البوم را کاهش دادند که این سیاست
به مرور شکست خورد .درحالی که ان ها می توانستند یک البوم موسیقی را
ل قاب دار عرضه کنند ولی به جای باال بردن تیراژ البوم ،تیراژ را پایین
به شک
بیاورند و قیمت هر البوم را باالتر ببرند تا همان ســود را به دست بیاورند و
اثرشان هم ماندگارتر شود .متاسفانه این تفکر را نداشتند و همین موضوع
بــه فروش البوم های پاپ هم لطمه زد .به طورکلی در مورد وضعیت پخش
موسیقی باید بگویم که اوضاع چندان جالب نیست چون ما در زمینه های
مختلفی دچار مشکل هستیم و تا این مشکالت حل
نشود ،شرایط با تغییر خاصی مواجه نخواهد شد.
7
دوشـــــــــنبه 20اذر ماه 1396سال دهم شماره 832
www.honarmandonline.ir
بررسی گردشگری سرزمین هفتاد و دو ملت
گردشگری
سیاست واقعی سازی
نرخ ارز در توسعه
توریسم هند
سیاست واقعی سازی نرخ ارز از طریق عدم مداخله دولت در قیمت گذاری ان
تجربه ای است که پیامدهای مثبتش عالوه بر ایجاد رونق و انسجام در صادرات
و ثبات در سرمایه گذاری ها ،نتایج موفقی نیز در صنعت گردشگری کشورهایی
همچون هند ،مکزیک و چین داشته است .به باور اقتصاددانان مهم ترین عامل
ایجاد انگیزه برای خرید یک کاال در مصرف کننده ،قیمت ان اســت و عموم
کشورها تمایل دارند برای ایجاد انگیزه خرید تولیدات خود در مصرف کنندگان
خارجی از طریق اهرم کاهش ارزش پول داخلی خود ،کاالهای تولیدشده را برای
مصرف کنندگان سایر کشورها ارزان کنند و از این طریق باعث افزایش تولید و
صادرات و پیرو ان رشــد اقتصادی در مرزهای خود شوند .خدمات مربوط به
گردشگری نیز یکی از کاالهای تولیدی کشورها محسوب می شود که تحت تاثیر
نرخ برابری ارز دو کشور ،می تواند هزینه کردن در کشوری را نسبت به کشوری
دیگر مقرون به صرفه کند و همین موضوع موجب گرایش گردشگران برای سفر
به کشوری ارزان شود .البته این نکته نیز حائز اهمیت است که کشورهایی در این
راه به توفیق دست یافته اند که سیاست اصلی و بلند مدتشان «واقعی سازی نرخ
ارز» بوده و تجارب جهانی نیز موید ان است که واحد پولی ضعیف تر از مقدار
حقیقی ،همچون واحد پولی که به طور کاذب قوی نگه داشته شده تبعات منفی
اقتصادی به دنبال خواهد داشت .حال صاحب نظران اقتصادی کشور نیز اعتقاد
دارند بنا به مداخله دولت در قیمت گذاری نرخ ارز که منافی روح ازادسازی و
واقعی سازی قیمت ان است ،ارزش ریال ایران در مقایسه با سایر ارزهای عمده
جهانی به صورت کاذبی زیاد است و در صورتی که واقعی سازی صورت نپذیرد،
تبعاتی منفی دامن چرخه تولیــد ،صادرات و مجموعه اقتصاد ایران را خواهد
گرفت که توسعه نیافتن گردشگری کشور و عدم کامیابی به فراخور ظرفیت های
بی مانند خود ،یکی از نمودهای ان خواهد بود .چنانکه اشاره شد خدمات مربوط
به گردشگری و صنعت سفر یکی از تولیدات کشورها است که شدیدا تحت تاثیر
تحوالت نرخ ارز قرار دارد و نمونه های متعددی از همبستگی این دو متغیر در
طول تاریخ و در کشــورهای مختلف ،از زمانی که کشورها واحد پول خود را
داشته اند ،به چشم می خورد .برای روشن شدن سازوکار این همبستگی ،ذکر یک
مثال می تواند راهگشــا باشد .در سال های ۲۰۱۳و ۲۰۱۴نرخ مبادله یورو در
بازارهای جهانی به میزان ۱ /۳۳دالر بود .به این ترتیب یک گردشگر امریکایی
برای خرید یک کاالی ۱۰۰یورویی در کشــوری اروپایــی در واقع ۱۳۳دالر
می پرداخت .در ســال های بعد و تحت تاثیر تحوالتی که در امریکا و اروپا رقم
خورد ،این نرخ برابری به ۱ /۱۱دالر به ازای هر یورو کاهش پیدا کرد که این
امار از تقویت ارزش دالر حکایت می کرد .حال با نرخ جدید ،گردشگر امریکایی
برای خرید همان کاالی ۱۰۰یورویی در واقع ۱۱۱دالر هزینه می کرد و با بسط
دادن این تغییر در هزینه ها در تمام جنبه های سفر یک گردشگر ،این امر به منزله
ارزان تر شدن سفر به اروپا برای گردشگران امریکایی بود .بنابراین همان گونه که
امارها نیز گواهی می دهند ،در این ســال ها بر تعداد گردشگرانی که از امریکا
به اروپا ســفر کردند افزوده شد و از این طریق کشورهای اروپایی به خصوص
در بخش گردشــگری ،از کاهش ارزش یورو نفع بردند و تولیدات و درامدشان
افزایش یافت .حال انکه از طرف دیگر ،به دلیل گران تر شدن دالر برای اروپایی ها،
TOURISM
نگاه
با حذف نام ایران« ،دلمه» چگونه به نام اذربایجان ثبت شد؟
رشد گردشگران اروپایی که امریکا را برای سفر انتخاب می کردند قدری افت
پیدا کرد .پیش تر به تعدادی دیگر از نمودهای این پدیده ارزی پرداخته و تجربه
تاثیر تحوالت نرخ ارز بر صنعت گردشگری کشورهایی چون مکزیک ،چین و
بریتانیا را بررسی کرده بود .تجربه بریتانیا ،نمونه اخیر این پدیده بوده است که
به موجب برگزاری همه پرسی جدایی از اتحادیه اروپا در این کشور ،موسوم به
«برگزیت» و نتیجه نهایی ان که رای به جدایی بود ،ارزش پوند در مقایسه با
سایر ارزهای عمده جهانی همچون دالر و یورو افت پیدا کرد .برگزیت به رغم
تبعات منفی که به باور کارشناسان به زودی گریبان اقتصاد بریتانیا را خواهد
گرفت ،اما تاکنون موجب رشدی چشمگیر در صنعت گرشگری بریتانیا شده
است و امارها نشان می دهد با ارزان تر شدن سفر به بریتانیا پیرو کاهش ارزش
پوند ،سال های ۲۰۱۵و ۲۰۱۶سال های پررونقی برای گردشگری این منطقه
بود و شهر لندن رکوردهای قابل توجهی از حیث ورود گردشگر به ثبت رساند .در
تجربه ای دیگر نیز مشاهده می شود که گردشگری کشور چین که در سال های
ابتدایی دهه کنونی میالدی ،همزمان با تقویت ارزش یوان ،با رکود و رشد منفی
سپری می شد توانســت از طریق اهرم کاهش ارزش پول داخلی جانی دوباره
بگیرد؛ به گونه ای که در ســال ۲۰۱۶رقمی نزدیک به ۶۰میلیون گردشگر از
این کشور بازدید کردند .کشور مکزیک نیز گرچه سال های پراضطرابی را به دلیل
سیاست های غیرقابل پیش بینی رئیس جمهوری همسایه شمالی خود سپری
می کند ،اما با اعمال سیاســت های واقعی سازی نرخ ارز و کاهش ارزش پزوی
خود ،توانسته است گردشگری را به یکی از ارکان اصلی تولید ناخالص داخلی
کشورتبدیلکند.
سیاست های کاهش ارزش پزوی مکزیک در مقابل دالر امریکا از سال ۲۰۱۴
به بعد نمود پیدا کرد .هرچند نگرانی هایی برای استمرار توسعه گردشگری در
مکزیک همزمان با اغاز کارزار انتخاباتی دونالــد ترامپ و روی کار امدن وی
به عنوان رئیس جمهور امریکا که سیاست های محدودکننده ای برای مکزیک در
ذهن داشت شکل گرفت ،اما تداوم سیاست ارزی در پیش گرفته شده موجب
شد که مکزیک روند صعودی جذب گردشگر را علی الخصوص از کشور امریکا
به عنوان مشتری اصلی صنعت توریسم خود ،حفظ کند و این کشور توانست
در بازه زمانی کوتاهی از سال ۲۰۱۳تا ۲۰۱۶بیش از ۱۰میلیون نفر بر تعداد
گردشگران ورودی ساالنه خود بیفزاید.
اما کشــور هند نیز یکی دیگر از کشــورهایی اســت که توانســت با اصالح
قیمت گذاری نرخ ارز ،توسعه چشمگیری در صنعت گردشگری خود ایجاد کند.
تا ســال ۲۰۱۳تعداد گردشگرانی که ساالنه به این کشور سفر می کردند در
محدوده ای بین ۵تا ۷میلیون نفر بودند و رشد ساالنه تعداد گردشگر ورودی
نیز رقمی کمتر از ۱۰درصد بود .تا سال ۲۰۱۱نیز نرخ برابری دالر امریکا در
مقابل روپیه نوسانات کم افت وخیزی را سپری می کرد و هر دالر امریکا با مبلغی
بین ۴۵تا ۵۰روپیه مبادله می شد .اما از این سال به بعد بود که سیاست های
ارزی اصالح شــدند و با واقعی شــدن نرخ ارز در هند ،ارزش روپیه شروع به
افت کرد .درحالی که در سال ۲۰۱۱هر دالر امریکا به طور میانگین به قیمت
۴۶ /۶۸روپیه مبادله می شد ،این رقم در سال ۲۰۱۲به میزان ۵۳ /۴۳روپیه
رسید .هرچند در این فاصله یکساله افت ارزش روپیه نمود چندانی در
افزایش تعداد گردشــگرانی که به هند سفر کردند نداشت و تنها ۴ /۳
رشد در گردشگران ورودی به هند مشاهده شد ،اما سیاست گذاران از
راهی که انتخاب کرده بودند اطمینان داشتند و روند افت ارزش روپیه
اســتمرار پیدا کرد .در سال ۲۰۱۳هر دالر امریکا به طور میانگین به
مبلغ ۵۸ /۶۴روپیه مبادله شد و رقمی نزدیک به ۷میلیون گردشگر
در این سال از این کشور بازدید کردند .افت ارزش روپیه ادامه پیدا کرد
و درحالی که در ســال ۲۰۱۴قیمت هر دالر امریکا به ۶۲ /۰۲روپیه
رسیده بود ،رقم خیره کننده ۱۳میلیون گردشگر ورودی در این سال
برای هند به ثبت رسید .سیاست گذاران ارزی هندی که از توفیق راهی
که می پیمودند اطمینان داشتند ،توانستند در بازه زمانی کمتر از ۳سال
اثرات مثبت سیاست خود را مشاهده کنند و به این ترتیب کشور هند
در کنار جاذبه های متنوع طبیعی و فرهنگی که برای گردشگران جهانی
داشت ،توانست جایگاه خود را به عنوان مقصدی ارزان برای سفر تثبیت
کند .پس از این پیروزی در افزایش ورود گردشگر ،هند به سیاست ازاد
بودن نرخ ارز خود ادامه داد و در ســال های ۲۰۱۵و ۲۰۱۶نرخ مبادله
هر دالر امریکا رقمی در حدود ۶۵روپیه بود .هند که توانســته بود از
طریق ارزان کردن خدمات گردشگری خود برای توریست های جهان از
کشور خود به عنوان مقصدی ارزان برندسازی کند ،طی این سال ها رقم
گردشگران ورودی خود را در کانالی که به ان رسیده بود حفظ کرد و
در ســال ۲۰۱۶پذیرای بیش از ۱۴میلیون و ۵۰۰هزار گردشگر بود.
در ایران اما فعاالن اقتصادی و گردشگری امیدوارند دولت با پایان دادن
بر سیاست مداخله در نرخ گذاری ارز موجب شود که ریال ایران ارزش
واقعی خود را که هم اکنون به صورت کاذبی باال نگه داشته شده ،پیدا کند.
تحقق این امر بدون شک موجب می شود که ایران در کنار جاذبه های
فرهنگی ،تاریخی و طبیعی پرتعــداد و اصیلی که دارد ،بتواند از خود
به عنوان مقصدی ارزان و جذاب برای سفر گردشگران خارجی برند ایجاد
کند .صاحبنظران باور دارند که برای رهایی از رکود فعلی که گریبان
اقتصاد ایران را گرفته ،یکی از مهم ترین چاره ها ازادسازی نرخ ارز است
که به دنبال ان رونق در تولیدات و صادرات و پیرو ان افزایش در رشد
اقتصادی رخ خواهد داد .این سیاست بر طیف های متنوعی از صنایع اثر
مثبت خواهد گذاشت که گردشگری به عنوان یکی از پربازده ترین صنایع
در ایجاد اشتغال و ارزاوری شناخته می شود.
درحالی که ایران در کمیته بین الدول میراث ناملموس جهانی با پرونده اختصاصی
«چوگان بازی سوار بر اسب همراه با روایتگری و موسیقی» شرکت کرد و پرونده هنر
ساختن و نواختن کمانچه را نیز به صورت مشترک با اذربایجان به ثبت رساند؛ اما از
پرونده ثبت جهانی «دلمه» جا ماند .چرا که اذربایجان در همین اجالس که هفته
گذشته در کره جنوبی برگزار شد؛ پرونده دلمه را ارائه و ان را به نام خودش ثبت کرد.
پیش از این اذربایجان اعالم کرده بود که قصد دارد چنین پرونده ای را به ثبت برساند،
رسانه های ایران نیز سال گذشته به این موضوع پرداخته و اعالم کردند که سازمان
میراث فرهنگی می بایست اقدامی انجام دهد .اما کاری از پیش نرفت تا اینکه امسال
در دوازدهمین نشست کمیته بین الدول یونسکو برای پاسداری از میراث فرهنگی
ناملموس به ثبت رسید .اذربایجانی ها عنوان پرونده دلمه را سنت پخت و به اشتراک
گذاشتن دلمه به عنوان یک عامل هویت بخش فرهنگی (Dolma making and
)sharing tradition, a marker of cultural identityانتخاب کرده اند و از
سال گذشته همه کشورها از جمله ایران در جریان اقدام ان ها قرار داشت .اذربایجان
در پرونده های اولیه خود به وضوح اعالم کرده بود که سنت پخت دلمه در کشورهای
دیگر به خصوص کشورهایی که شهروندان ترک زبان دارند ،مانند ایران رایج است.
اما این پرونده در زمان ثبت تغییر و کلمه ایران از ان حذف شد .از سوی دیگر ایران
می توانست درخواست کند تا به این پرونده ملحق و دلمه به صورت مشترک ثبت شود
چرا که سهمیه ثبت جهانی میراث ناملموس در قالب پرونده های چند ملیتی نامحدود
است و ایران امسال تنها پرونده چوگان را به صورت چند ملیتی در دست داشت که
البته این پرونده نیز به صورت مشترک با اذربایجان به ثبت رسید .پیش از این محمد
حسن طالبیان معاون میراث فرهنگی کشور گفته بود :اگر ایران بخواهد دلمه را در
قالب یک پرونده مشترک وارد کند هیچ ایرادی وجود ندارد .کشور اذربایجان زودتر از
ایران پرونده را ارائه داده است .بنابراین ما اکنون نمی توانیم درخواست پرونده مشترک
بدهیم ،اگر از ابتدا اذربایجان به ایران اعالم کرده بود که قصد ارائه چنین پرونده ای
را دارد ،ما نیز می توانســتیم وارد شویم و بالفاصله به ان بپیوندیم .طالبیان به رغم
اطالع رســانی رسانه ها از وضعیت پرونده دلمه اذربایجان در سال گذشته ادعا کرد:
ایران پیش از اعالم یونسکو مطلع نبود که اذربایجان چه پرونده ای را ارائه داده است،
زمانی مطلع شدیم که پرونده دلمه روی سایت یونسکو قرار گرفته بود .وقتی پرونده
را فرســتاده و در هیات های بررسی ارزیابی های مورد نظر روی ان انجام و در سایت
اعالم شد ،دیگر هیچ کاری برای ان نمی توان انجام داد .معاون میراث فرهنگی سازمان
میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری اگرچه گفته بود که سال اینده سازمان
میراث فرهنگی می تواند به اذربایجان درخواست کند که قصد دارد به پرونده «دلمه»
بپیوندد .اما این کار هم انجام نشد و ایران برای سال ۲۰۱۸دست خالی ماند .با این
وجود ایران برای سال اینده هیچ پرونده ای را در حوزه میراث ناملموس برای ثبت
جهانی در سیزدهمین نشست کمیته بین الدول یونسکو ارائه نکرده است .در فهرست
میراث به اشتراک گذاشته شده و پیشنهادی کشورها تنها میتوان پرونده یلدا و دانش
سنتی و مهارت ساخت عروسک های بدون چهره را دید که از سوی سازمان میراث
فرهنگی به رای گذاشته شده اما هنوز تکلیف ان نیز نامشخص است .
HONARMAND INTERNATIONAL NEWSPAPER
شماره • 832دوشنبه 20اذر ماه • 1396سال دهم • 8صفـــــحه
صاحب امتیاز :شـرکت جهان سبز
مـدیر عامـــل :حسـین احـمـدی
مدیر مسوول :مهدی احمدی
زیـر نظــر شــورای ســردبیـــری
چاپ :شرکت کارا پیام
سازمان اگهی ها88311361 - 88311353 :
نشانى :تهران ،خیابان مطهری ،بعد از خیابان سلیمان خاطر
خیابان اورامان ،پلاک ،43واحد2
تلفکس88813489 - 88301986 :
توزیع :نشرگستر امروز
منشور اخالق حرفه ای روزنامه هنرمند
http://honarmandonline.ir/?p=6049
سیستممدیریتکیفیت-رضایتمندیمشتری
سیستم مدیریت کیفیت
ISO 10004:2012
ISO 9001 : 2008
instagram.com/honarmandonline
telegram.me/honarmandnews
www.honarmandonline.ir
بیش از انکه در مورد نمایش «ابی مایل به صورتی»
غالمرضا رمضانی
به نویسندگی و کارگردانی ساناز بیان نظربدهم باید
اشار ه کنم که مسئله ای که در این نمایش طرح و واکاوی می شود بی نهایت مهم و یکی از
چالش برانگیزترین مسائل روز جامعه امروز ماست.
به ســبک و ســیاق همه نمایش هایی که وقتی تماشــاچی ســر جایش می نشــیند
اندک اندک نور ســالن می رود و نور ســن روشن می شود ،اما دکلمه ای از بدو ورود در
سالن طنین داشت .دقیق که می شدی احساس دردناک و غریب خانمی را می شنیدی
که داشت زمینه ســازی می کرد تا خود را برای دیدن نمایشــی پردغدغه اماده کنی.
ســن نمایش ( ابی مایل به صورتی) هم طراز با ســکوهای تماشــاچیان باال رفته بود.
نقش افرینان از قسمت باالی سکوهای فلزی بیرون می خزیدن .پله ها را یک به یک طی
می کردند و همزمان ماجرای به قتل رسیدن شهرزاد را می گفتند .شهرزادی که شهرزاد
افســانه هزارویک شب نبود اما مصائبش ،شــرح هجران و زخم هایش خود هزار و یک
مصیبتی بود که بر زندگی اش رقم خورده بود .شــهرزادی که اص ً
ال بی هویت شده بود.
بی نصب شــده بود .بازیگران در طول نمایش رو به تماشاچی و گاه فرد مصاحبه کننده
گاه اعتراف می کردند ،گاه تشــریح بی مرادی و درد دل های اســف بار داشتند .حکایت
درداشــنای دوجنســی ها و ترنس ها محور اصلی نمایش بود .هر یک از شخصیت ها به
شکلی زنجیر وار مرتبط بودن با پسر جوانی بنام مجید که شده بود شهرزاد .ان ها خود
نیز در کوران همین مشــکل بودند و گاه گرفتار تــراژدی دردناک که زخم عمیقی بر
سینه اشان گذاشته بود.
مبحث گذار ســنت به مدرنیزه هم به میان کشیده می شد و با شرح حال زندگی هرکدام
از شخصیت ها فضایی پرالتهاب و غمگین سایه می انداخت بر روح تماشاگر ،چاره اندیشی،
تحلیل درســت و منطقی بازتاب رفتارهای کج مدار و نسنجیده و کلی بسیار نکات مهم و
عمیقی که ممکن است گاه برای تماشاگرانش نااشنا باشد.
نخست به متن اثر نگاهی دارم .ساختار نوشته برمبنای تک جمله ها ،مونولوگ ها و پاسخ های
یک طرفه و شرح حال نگاری استوار بود .در اغاز شیوه بیانی نوشته دل نشین ولی به مرور کمی
خســته کننده بود که تصور می کنم اگر در شــیوه نگارش به مقوله بازسازی شرح ماوقع
برخی از شخصیت ها توجه می شد شاید به تئاتر صحنه نزدیک تر می بود .حس مصاحبه و
شــنیداری به کنش ها واکت ها تبدیل می شد .اکسان هایی از لحظات ناب و فرازهای اتفاق
به وقت تهران
11:57
غروب افتاب
16:51
اذان صبح فردا
05:32
اذان مغرب
طلوع افتاب فردا
بالتکلیف بین سنت و مدرنیته
برای هر شخصیت درصحنه هایی جذاب دیده می شد .با این تغییر تماشاچی می تواند بیشتر
ارتباط بگیــرد .ضمن اینکه نوعی فاصله گذاری هم برای شــنیدن گفته های خوب انجام
می شــد .در متن تکرار مطالب هم به دفعات بود .تاکید بر پیام نمایش نیز در البالی متن
گنجانده شده بود که ممکن است خوشایند حس و شعور تماشاگر نباشد .تعریف های هر یک
از شخصیت ها پاالیش الزم نداشت تا از اطالعات تکراری پرهیز شود .اگر کمی متن ویرایش
و کوتاه می شــد تاثیرش بهتر بود ؛ اما موضوع و مفهوم گنجانده شده با توجه به تحقیقات
گسترده و خوب نویسنده جای قدردانی دارد.
بازیگرها هرکدام به شــکل ناباورانه ای متفاوت با شــکل رایج ساده انگاری و ساده پذیری
در نقش هایشان غرق بودند .نقش ها غیرمتعارف و بدیع طراحی شده بود و هرکدام ظریف
و خوب نقششــان را ایفا می کردند .مهم ترین ویژگی بازی ها ســعی وافر در نزدیک شدن
به واقعیت گرایی بود .ان قدر طبیعی و زنده بودند که حس می کردی برشــی از زندگی را
پیش رو داری .بعضی وقت ها گم می کردی که تاثیر نقش بر هنرپیشه چنین کرده یا تاثیر
هنرپیشه نقش را احیا کرده است .هرچه بود برش هایی از ادم های واقعی جهان اطراف ما را
می دیدی .در طیف بازی ها هم گاه سازی ناکوک بود .چون شکل بازی های روان و باورپذیر
پشت صحنه
اوقات شــرعی
اذان ظهر
نگاهی بر نمایش «ابی مایل به صورتی»
و حسی ان قدر خوب بود که توقع را باالبرده بود و اگر یکی از عزیزان کمی افت داشت دیده
می شد؛ و گاه بیرون می زد ولی چون مجموعه بازی ها گرم و دوست داشتنی بودند به خوبی
خوب ها ،دیگران حل می شــدند .از بازی اعجاب انگیز نسیم ادبی و عاطفه رضوی و اناهیتا
اقبال نژاد و گیتی قاسمی یاد می کنم تا دیگرانی که خوب و زیبا حضور داشتند.
طراحی لباس و گریم هم به خوبی و دقیق دل نشــین بودند .شــکل لباس ها متناسب
و ســاده بود که یکدســت ما را به فضای احاطه شده بر نقش رهنمون می کرد .گریم ها
نیز بســیار به باورپذیری کمک می کرد .ضمن اینکه در رنگ امیزی چهره ها تنوع دیده
می شــد اغراقی در ان ها نبود؛ گرچه با طراحی صحنه نمایش موافق نیستم .چیدمان
ســکوهای فلزی که بسیار باال رفته بود الجرم می بایست دلیل منطقی داشته باشد که
به نظرم در راســتای یاری رساندن به مفهوم نمایش نبود و تنها به فرم و شکلی از اجرا
بســنده می کرد .هر بازیگر چندبار ســکوی مقابل دید را باال و پایین برود و از سوراخ
تعبیه شــده انتهای پله ها پایین برود الزمه استدالل منطقی و بیان مفهومی در راستای
نمایش باید باشــد که به نظرم این گونه نبود .میزانسن در نمایش ابی مایل به صورتی
دســتخوش سلیقه متناسب با متن نبود .تماشاگر بجای بازیگر رنج مضاعف می کشد تا
برای گفتن مونولوگش پله ها را باال یا پایین برود.
جابجایی و نقطه گذاری برای چیدمان در شــکل میزانســن هم می بایســت همسو با
ســادگی متن و بازی ها می بود تا از شکل قراردادی تشــریفات در طراحی دور بماند.
کارگردانی به جز روان سازی بازی ها و نکات مثبت دیگر دقت الزم را به خرج نداده که
طراحــی صحنه از قالب اثر بیرون نزند .در کل دیدن نمایش فوق ممکن اســت کمی
روح و روان را ازار دهد اما الزمه دانســتن و دیدن است .من خوشبختانه در شش ماهه
گذشــته بیشتر به دیدن تئاتر می رود و در هفته دو سه نمایش می بینم اما گاه مسئله
گنجانده شــده در نمایش ها خیلی اشــفته و غیر مهم است و گاهی اجراها ضعف هایی
غیرقابل چشم پوشــی دارند .ضعف هایی چون بیان ،میزانسن .حس و . ..اما نمایش ابی
مایل به صورتی هر نقدی برش وارد باشد به لحاظ مضمون که بی تردید معضل دنیای
امروز است یکی از بهترین هایی بوده که دیده ام .درد عدم تناسب روح و جسم ،مبحث
ابی که اندک اندک متمایل اســت به شــکل دیگری از حس و دردی که گریبان گیر
همین جامعه ایســت که بالتکلیف بین سنت و مدرنیته مانده است .نمی تواند قلبش را
بیرون بکشد و نمی تواند درد قلبش را درمان کند.
17:13
07:03
گنج سخن
ى نعمتى از خدا داشته باشد
من خوش ندارم که کس
و ان را اظهار نکند.
امام صادق (ع)
خاطرم هست چند ماه پیش برای نشستی خبری در معیت معاون وزیری بودم که تا ان روز معنی گزینشی بودن
خبرنگار مدعو و چیدمان سوال ها توسط مسئولین مرتبط با رسانه ها را در نمی دانستم .خالصه اینکه نشست با خوبی
و خوشی و طبق سلیقه دست اندرکاران انجام شد؛ نکته قابل توجه خودشیفتگی ،ایضا خود بزرگ بینی جناب معاون
وزیر بود که خیلی تو ذوق می زد ...نتیجه اینکه مقام و منصب ماندگار نیست و به نقل از معصومین «مقام اگر ماندنی
بود به ما نمی رسید» .در اخر اینکه البی های معاون محترم بیشتر از این برای حفظ کرسی قدرت جواب نداد و باالخره
رفتنی شدند .مدیون هستید اگر فکر کنید منظورم معاون وزیری از دولت وقت هست و الزم می دانیم بخاطر اینکه
همین یک تیکه جا در روزنامه را هم ازم نگیرند (پشت صحنه) اعتراف کنم در نشست های خبری اهالی رسانه بصورت
رندوم انجام می گیرد و خبرنگاران بداهه سواالت خود را از مسئولین پرسیده و کامل ترین جواب ها که می تواند نقشه
راه باشد برای ایندگان دریافت می کنند ...دیروز در خبری خواندم وزیر ارشاد گفتند سه ماه هست هیچ کنسرت و
تئاتری کنسل نشده است جهت استحضار عرض کنم با احتساب دو ماه محرم و صفر و لغو اجرای نمایش «عاشق
سینه چاک» مشاورین اقای وزیر گرای اشتباه می دهند!
تسنیم
افقی:
-1چهــره موردنظر-فریادعدالت-2شهرکرمان-ورم-شــترمرغ
امریکایی-3نزاکت-ســهل-دیپلمات-4قورباغه درختی-خالــص-
انتظار-فرمان-5وسیله برداشــت محصول-روح جاری!-دریاچه ای
درحمام-نفس خســته-6ازخدایان هندو-ســوریه قدیم-7لشکری
درشاهنامه-تهیدســت-8حرف ندا-گوشــت ترکی-9ارام گرفتن-
سیاهی شهر-10جایز-کشــورخودمان-11حرف همراهی-وسیله
پذیرایی-زمیــن پشــته پشــته-کندنش ازخــرس غنیمت اســت
-12دردچشم-دیوارقلعه-ســقف دهان-فرارنمودن-13زهــره
وجرئت-تابیدن-سازتیره-14بدخویی-همیشه-شــهری درژاپــن
-15ابرنزدیک زمین-کاراموز این فیلم بود
1
2و
3ب
4ر
5
6د
د
د
ا
د
م
ج
م
ر
م
ق
م
ی
ر
ف
و
ج
ا
م
س
8
ا
س
ا
ر
س
م
ی
س ت
و
ا
ر
و
ب
ر
و
ر
ر
3
4
5
6
7
8
9
ی
ا
ن
ا
ن
ا
ر
ر
و
ل
ا
م
ل
ا
ی
15
ر
و
و
ا
عمودی:
د
ا
ر
س ی
ا
7ش ر
8ت ا
ا
ت
ن
12و
13ا
14ن
15ی
و
ا
ع
ر
ا
ن
د
ن
ی
م
ج
ا
ن
ب
ی
ر
ا
م
ا
م
ج
ن
س ا
ر
د
و
م
د
ا
ا
م
ب
و
ن
ز
ر
ا
ی
د
ا
ا
ن
م
ا
ا
ی
س ت
ن
ا
ا
ی
ت
ی
ر
ن
ن
ه
گ ا
ه
14
ی
ر
ن
13
ا
ی
ر
12
ی
م
10ر
11غ
اندراحواالت کتاب و
کتاب خوانی
ا
2
3
4
5
6
د
7
10 9
15 14 13 12 11
س
9ا
حافظانه
2
11
پاسخ جـدول شـماره قـبل
1ن
انسان اگر ناخوش باشد و کار کند بهتر از این
است که سالمت باشد و بیکار بنشیند.
1
2 1
3
4
6 5
7
8
15 14 13 12 11 10 9
10
طرح روز
پندبزرگان
صبا وقت سحر بویی ز زلف یار می اورد
دل شوریده ما را به بو در کار می اورد
من ان شکل صنوبر را ز باغ دیده برکندم
که هر گل کز غمش بشکفت محنت بار می اورد
طراح جدول :رسول نادری
جـــدول
ر
ا
ق
ا
ا
ر
ا
ب
ه
ش ت
م
-1رفوزه-دستیارکارگزدان این فیلم بود-2عالمت جمع-قافله-نفس امرکننده-3جایز-پرنده اش سردکن-
پهلو-زنگ کاروان-4کشوراسیایی-من وشما-ازکنده بلند می شود-کمانگیرباستانی-5فیلمی ازمجید
مجیدی-جانشین-حرف فاصله-6لنگه در-رایحه-همراه سور-7ازکلمات استثنا-زمان بازی بوکس-8قلب
قران-مقابل-9سمتچپ-کاردشوار-10رشد-عیبوعار-نیمتنه-11واحدپولژاپن-راهراستیافته-جمع
سید-12پایه-اتش عرب-جانشین او-اینرسی-13گیتی-برسرمی روید-باغ دیدنی شیراز-نظر وعقیده
انتخاباتی-14تداومداشتن-متذکر-معبرخون150کارگرداناینفیلمبود-لباسکارکرده
اخبار دیدنی
سلیمانسویلووزیرکشورترکیهباعبدالرضارحمانیفضلی
وزیر کشور دیدار و گفتگو کرد /مهر
دکترحسن روحانی رئیس جمهور صبح دیروز یکشنبه ۱۹اذر الیحه بودجه سال ۱۳۹۷را به
مجلس شورای اسالمی ارائه کرد /ایلنا
«بوریس جانسون» وزیر امور خارجه انگلیس روز یکشنبه با حجت االسالم والمسلمین حسن روحانی
رییس جمهوری اسالمی ایران دیدار کرد /ایرنا
دومین روز دومین جشنواره موسیقی کالسیک ایرانی در تاالر رودکی /هنرانالین
دیداررهبر معظمانقالباسالمیباکشتی گیرسرافرازعلیرضاکریمی/سایترهبری
خرابی های ساختمان ها ،پس از حمالت هوایی اخیر رژیم صهیونیستی در شهر شیخ زاید در شمال
باریکه غزه /ایرنا