روزنامه هنرمند شماره 545
روزنامه هنرمند شماره 545
حسیننوش ابادیسخنگوی
وزارت فرهنگ و ارشاد
علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی
معیارعملدرخصوص
مسائلهنرینظراتفقهی
مقاممعظمرهبریاست
برگزارنشدنکنسرتدرمشهدبهدلیل
حفظحرمتبارگاهامامرضا(ع)است
نهبرخیاظهارات
2
2
سهشنبه2ش��هریورماه 1395سال نهــم شماره 545
8صفـــح��ه 1000تومـان ISSN 2008-0816
instagram.com/honarmandonline
telegram.me/honarmandnews
گفتگوی «هنرمند» با عوامل نمایش «یرما»
تئاتری با حس زنانه
5
نگاهی به فیلم «امکان مینا»
وتغییرمسیرفیلمسازیکمالتبریزی
امکانکمال !
کمال تبریزی درباره فیلم امکان
مینا می گوید :بنیاد این فیلم با عشق
اغاز می شود بعد به مسائل اجتماعی
می رسد و تاثیرات سهمگین و
وحشتناکیکهیکسیاستاشتباه
می تواند بر زندگی مردم عادی و
اقشارمختلفجامعهداشتهباشد
را نشان می دهد بنابراین می توان
گفت فیلم در وهله اول یک عاشقانه
اجتماعی است که در ان مسائل
سیاسیهمتاثیرگذاراست.
نگاهی به اندیشه های «مارشال مک لوهان»
معماری ،رسانه ای بی کالم
گزارش«هنرمند»ازدوساالنهخوشنویسی
خوشنویسی؛ این هنرعزیزکرده!
7
6
گفتگو با رامین ناصرنصیر به بهانه ترجمه کتاب «اشک های ابی ،اشک های زرد»
کتاب درجامعه مامرده است!
محمدحمزه ایدرگفتگوبا«هنرمند»
3
8
زهرا مصفا
نگاه من به سالمت بیشتر
جامعه شناسانه است تا معنای لغوی
میالد کی مرام و مینا ساداتی در نمایی از فیلم «امکان مینا»
4
فرهنگ و هنر
2
سه شـنـبه 2شهریورماه 1395سال نهم شماره 545
www.honarmandonline.ir
علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی تاکید کرد
معیار عمل درخصوص مسائل هنری
نظرات فقهی مقام معظم رهبری است
هنرمند :علی جنتی در نشس��ت برگزیدگان مسابقات
ملی مناظره دانشجویان تشکل های سازمان دانشجویان
جهاد دانش��گاهی گفت :امروز جامعه به بیماری صعب
الع�لاج عدم درک ،فهم و تحمل دیگران مبتال ش��ده
و برخی ب��دون توجه به نظرات دیگران ،درصدد حذف
طرف مقابل هستند .عضو کابینه دولت یازدهم افزود:
متاسفانه گاهی افراد بدون توجه و باور دیگران همواره
درصدد حذف بر می ایند در حالی که این مهم خسارت
جب��ران ناپذیری به کش��ور و نظام می زن��د .جنتی با
اش��اره به موضوع وجود مشورت ،انتقاد و نقد از گذشته
تاکنون گفت :بر اثر تبادل و تضارب ارا ،جامعه به رشد
و پیش��رفت می رسد ،از این رو انچه منجر به رشد فقه
ش��یعه شد ،همین تبادل و تضارب ارا بود .عضو کابینه
دولت یازدهم گف��ت :نظام جمهوری اس�لامی ایران
بنیانگذاری شده و از نظر اقتصادی ،سیاسی ،اجتماعی،
فرهنگی و ...ویژگی های خاص خ��ود را دارد ،از این رو
ممکن اس��ت در این میان عده ای دارای اظهار نظری
درمورد اقتصاد ان باشند به عنوان مثال خواهان دولتی
بودن اقتصاد کشور باشند و در نقطه مقابل نیز عده ای
طرفدار اقتصاد بخش خصوصی ،خب این دعوا ندارد باید
مسائل را با تضارب و تبادل ارا حل و فصل کرد .جنتی
تاکید کرد :باید یاد بگیریم در کنار یکدیگر استدالل و
گفت وگو کنیم و از ان مهمتر اینکه استدالل همدیگر
را بپذیریم .وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی تصریح کرد:
تحمل نکردن و فهم متقابل یکدیگر ،مانع رشد افراد و
در نهایت رشد و پیش��رفت کشور خواهد شد .به گفته
وی ،امروز مس��اله ای که عنوان می شود این است که
عده ای می گویند فالنی دگراندیش است ،از این رو باید
کنار زده شود .وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی در ادامه به
برگزاری نشست های مستمر هیات نظارت بر مطبوعات
از اغاز این دولت با حضور تمامی اعضا اشاره کرد و گفت:
اعضای این هیات با تشکیل جلسات بر مبنای مشورت
و نظرخواهی و براساس مستندات و قانون به پرونده ها
و درخواس��ت ها رسیدگی می کنند ،این در حالیست که
در دوره های گذشته در برخی جلسات منجر به درگیری
میان اعضا هم شده است .عضو کابینه دولت یازدهم با
بیان اینکه برخی روزنامه های کش��ور امروز کار احزاب
سیاس��ی را انجام می دهند و بدون توجه به نظر طرف
مقابل هر انچه باب میلش��ان است می نویسند ،افزود:
وظیفه رس��انه ها این است که بدنبال حق جویی و حق
طلبی باش��ند و از ح��ق دیگران دفاع ک��رده و نظرات
یکدیگر را منتش��ر کنند ،نه اینکه یکطرفه به قضاوت
رفته و هر انچه می خواهند بنویس��ند .جنتی با اشاره به
موضوع جلوگیری و لغو برگزاری کنسرت موسیقی در
برخی شهرس��تان های کشور گفت :در زمینه موسیقی
تابع نظرات و فتاوای رهبر معظم انقالب هستیم .وزیر
فرهنگ و ارش��اد اسالمی در بخش دیگری از سخنان
خود ،اموزش و بها دادن به نسل جدید در همه زمینه ها
را ی��ک ضرورت عنوان کرد و اف��زود :در فضای جدید
تحوالت در حوزه فضای مجازی به سرعت برق اتفاق
می افتد ،از این رو باید اموزش و تربیت نس��ل امروز در
اولویت امور قرار گیرد .جنتی توجه به شایسته ساالری و
استفاده از نخبگان در مسئولیت ها و پست های مختلف
را در کش��ور مهم دانست و گفت :نیاز به تشکیل یک
بانک اطالعات نخبگان در کشور داریم .وی همچنین
گفتمان علمی و مسابقات مناظره را که جهاد دانشگاهی
بانی ان است ،از کارهای مفید و از ضرورت های جامعه
عنوان کرد .به گفته جنتی ،در مسابقات و گفت وگوها
اوال بس��یاری از نخبگان شناسایی شده و می توان از
انه��ا در ام��ور مختلف بهره برداری ک��رد و از طرفی
اینگونه مس��ابقات جنبه اموزشی داشته و باعث رشد
و ارتقای افراد خواهد شد .عضو شورای عالی انقالب
فرهنگی با بیان اینکه در بحث علوم اجتماعی برگزاری
کرس��ی های ازاد اندیشی هم مورد تاکید رهبر معظم
انق�لاب بوده و ایش��ان هم��واره برگ��زاری اینگونه
کرسی های ازاد اندیشی را در دانشگاه ها از ضروریات
بیان داش��ته اند ،افزود :باید اینگونه کرسی ها در سطح
دانشگاه بصورت تمرین برگزار و در جامعه پیاده شود.
در ادامه این دیدار ش��ماری از دانشجویان نیز به بیان
نقطه نظرات و پیشنهادات خود پرداختند.
در پروازهای ماهان واسمان هنرمند بخوانید
حسین نوش ابادی سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد
برگزار نشدن کنسرت در مشهد به دلیل حفظ حرمت
بارگاه امام رضا (ع) است نه برخی اظهارات
هنرمند :س��ی ویکمین نشس��ت رسانه ای س��خنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد
اس�لامی در اس��تانه اغاز هفته دولت برگزار شد .حس��ین نوش ابادی در این
نشس��ت درباره برگزار نشدن کنسرت در مشهد ،گفت :نظر وزیر ارشاد درباره
برگزار نش��دن کنس��رت در این ش��هر به دلیل حرمت بارگاه ملکوتی و حفظ
حری��م معنوی امام رضا (ع) بوده اس��ت و اظهارات برخ��ی مقامات مذهبی
در ای��ن زمینه ،دلیل این کار نیس��ت .او ادامه داد :در س��ایر ش��هرهای این
اس��تان و اس��تان های همجوار با رعایت ضوابط ش��رعی و قانونی و نظرات
فقهی مقام معظم رهبری ،کنس��رت برگزار خواهد ش��د .س��خنگوی وزارت
ارش��اد در ادامه بدون اشاره مس��تقیم به ماجرای عدم برگزاری کنسرت های
موس��یقی در مشهد ،با برشمردن برخی از اهداف سیاست های فرهنگی نظام
جمهوری اس�لامی ایران مصوب شورای عالی انقالب فرهنگی ،تالش کرد
موانع موجود بر سر راه اجرای این سیاست ها را تبیین کند .نوش ابادی که از
روی متن مصوبه های شورای عالی انقالب فرهنگی ،این سیاست ها را برای
خبرن��گاران قرائت می کرد ،گفت :یکی از این اه��داف ،ایجاد وحدت رویه و
هماهنگی فرهنگی در میان دس��تگاه های مختلف نظام جمهوری اسالمی و
بسیج امکانات و تالش ها برای اجرای برنامه های فرهنگی در جهت براورده
س��اختن نیازهای فرهنگی جامعه است .وی ادامه داد :تحکیم وحدت ملی و
دین��ی با توجه به ویژگی های قومی و مذهبی و تالش در جهت حذف موانع
وحدت از دیگر اصول سیاس��ت های فرهنگی کشور است .پاسداری از حریت
و امنیت انس��ان در عرصه های گوناگون اعم از سیاسی ،قضایی و اقتصادی،
فراهم کردن شرایط و امکانات کافی برای مطالعه و تحقیق در همه زمینه ها
توس��ط احاد ش��هروندان و تقویت قدرت نقادی از دیگر اهدافی است که در
این سیاست ها مصرح ًا به انها اشاره شده است .مقابله با خرافات و موهومات
و جم��ود و تحجر فرهنگی و مقدس ماب��ی و مقابله با افراط در تجمل گرایی،
تقوی��ت و احیا و معرفی هنر اصیل و س��ازنده در تمام��ی عرصه ها ،اهتمام و
اقدام همه جانبه برای گس��ترش زمینه مش��ارکت و مباش��رت مردم در امور
فرهنگ��ی و هنری و علمی و اجتماعی و نی��ز حمایت از فعالیت ها و اقدامات
غیردولت��ی به منظور همگانی ش��دن فرهنگ ،از دیگر اهداف سیاس��ت های
فرهنگی مصوب ش��ورای عالی انقالب فرهنگی بود ک��ه نوش ابادی انها را
روخوانی کرد .س��خنگوی وزارت فرهنگ و ارش��اد اسالمی سپس گفت :در
همین مصوبات ش��ورای عالی انقالب فرهنگی چند نکته به عنوان هشدارها
امده است که از جمله انها بی اعتنایی به نظم عمومی و بدبینی تاریخی است
که نس��بت به دولت وجود داش��ته اس��ت .تصور مغایر بودن شریعت اسالمی
ب��ا ه��ر گونه نواوری و مباینت داش��تن تقوا با تعه��د و تخصص ،گرایش به
راه حل های شتاب زده و خشونت امیز در مورد مشکالت اجتماعی و معضالتی
تشبث
که حل انها نیازمند تحقیق و تدبیر است ،از جمله این هشدارها استّ .
به ش��رع برای فرار از قانون و بالعکس و برداش��ت نادرست از برخی مفاهیم
دین��ی و رواج برخ��ی خرافات در خصوص س��نن قومی یا عقای��د دینی ،نقد
ظاهری س��نت های خودی با تمسک به ظواهر و رواج افکار بیگانه ،ریاکاری
و پرده دری ،قانون ش��کنی و جوس��ازی به عنوان یک وظیفه دینی و حرکت
انقالبی ،س��وءظن به مردم و نیل به تجس��س در زندگی شخصی انها و ارائه
تفسیرهای نادرست از اعمال انها ،عوام زدگی و عوام فریبی با تکیه بر باورها،
عادات و شیوه های نادرست رایج در جامعه به نام طرفداری از محروم یا دفاع
از دیانت و عدم اهتمام به تعاطی افکار و تمسک به روش های غیرمنطقی در
برخورد با افکار دیگران و ترویج راه حل های نامتناس��ب و برخوردهای سلبی،
از دیگر مواردی بود که سخنگوی وزارت ارشاد به عنوان هشدارهای اهداف
سیاس��ت فرهنگی کش��ور برش��مرد و در پایان این بخش از سخنانش گفت:
من فقط اینها را اشاره کردم که ببینیم چه میزان از این سیاست ها ،اهداف و
اصول مس��لم که جزو مصوبات باالترین نهاد فرهنگی کش��ور است ،در حال
حاضر در کشور جاری و ساری است.
ماجرای محدودیت برگزاری کنسرت در مشهد
در بخش پرس��ش و پاسخ هم اولین س��وال به موضوع اظهارنظر وزیر ارشاد
در خصوص ممنوعیت برگزاری کنس��رت در ش��هر مقدس مش��هد متعاقب
اظهارنظر برخی از روحانیون و شخصیت ها ،اختصاص داشت که نوش ابادی
در توضی��ح این مس��ئله گفت :همانطور که می دانید یکی از مس��ائلی که در
روزهای اخیر بازتاب های گس��ترده ای در محافل سیاس��ی و اجتماعی کشور
داشته است ،موضوع محدودیت هایی است که در برگزاری کنسرت ها در شهر
مقدس مش��هد وجود داشته است .وی افزود :نظر اقای جنتی وزیر فرهنگ و
ارش��اد اسالمی در خصوص عدم برگزاری کنسرت در این شهر تنها به دلیل
حف��ظ حرمت بارگاه ملکوتی امام رضا (ع) و حریم ان بزرگوار بوده و به هیچ
وج��ه ،اظهارات برخی مقامات مذهبی این ش��هر ،دلیل اصلی عدم برگزاری
کنسرت در مشهد نیست و نخواهد بود .نوش ابادی ادامه داد :این مسئله البته
تنها به ش��هر مقدس مشهد اختصاص دارد و برگزاری کنسرت های موسیقی
با رعایت ضوابط ش��رعی و قانونی و در چارچوب نظرات رهبر معظم انقالب
در سراس��ر کش��ور تداوم و استمرار خواهد داش��ت و وزارت فرهنگ و ارشاد
اس�لامی هم تمامی تالش خود را انجام خواهد داد که مطابق نظرات فقهی
و اس��تفتائات معظم له در خصوص مس��ائل هنری و موسیقی به طور خاص،
عمل کند .وی ادامه داد :در فتواهای ایش��ان هست که موسیقی نباید مضل
عن سبیل اهلل باشد و همچنین نباید لهوی و مناسب مجالس عیش و نوش و
گناه و طرب باش��د و نباید مفس��ده ای در ان مترتب باشد .ما بر همین اساس
در خصوص موسیقی و اجرای کنسرت ها ،عمل کرده و خواهیم کرد و تالش
می کنیم این چارچوب ها رعایت ش��ود .نوش ابادی در ادامه با اش��اره به چند
نمونه از استفتائاتی که از مقام معظم رهبری صورت گرفته و معظم له به انها
پاس��خ داده است ،کوشید شیوه ای را که به گفته او ،وزارت ارشاد در برگزاری
کنسرت ها در پیش گرفته ،تبیین کند.
در ۱۱سال گذشته هیچ کنسرتی در مشهد برگزار نشده است
س��خنگوی وزارت فرهنگ و ارش��اد اس�لامی در ادامه با بیان اینکه البته
در ش��هر مقدس مش��هد در طول ۱۱س��ال گذشته هیچ کنس��رتی برگزار
نش��ده و هیچ مجوزی هم در تمامی این س��ال ها برای برگزاری کنس��رت
صادر نش��ده است ،گفت :این مس��ئله در دولت گذشته هم بوده و مختص
دولت یازدهم نیس��ت .وی در ادامه در پاسخ به سوالی در مورد علت اعمال
برخ��ی محدودیت ها در بازدید خبرن��گاران از گنجینه موزه هنرهای معاصر
گف��ت :محدودیت هایی ک��ه در بعضی موزه ها اعمال می ش��ود ،برای حفظ
گنجینه های نهفته در انهاس��ت و اینکه اسیبی در تردد افراد در این فضاها،
به اثار موجود در انها وارد نشود.
سالن های تئاتر شهر جزو گنجینه های هنری کشور است
نوش ابادی در پاس��خ به سوال یکی از خبرنگاران درباره امیخته شدن مسائل
مربوط به پارک دانش��جو با مکان تاریخی تاالر تئاتر ش��هر و اسیب هایی که
به این مکان تاریخی وارد می ش��ود ،گفت :س��الن های تئاتر شهر تهران جزو
گنجینه های هنری تهران و بلکه کشور است و از مکان های تاریخی و ماندگار
هنری ما محس��وب می شود .طبیعی اس��ت باید در زمینه حفظ و نگهداری از
این میراث ،توجه بیشتری صورت گیرد .وی افزود :در دولت یازدهم میلیاردها
تومان برای تعمیر و بازس��ازی بخش های اسیب دیده تئاتر شهر هزینه شده
اما کماکان نیازمند توجه بیشتر است که در این زمینه شهرداری هم می تواند
به دولت کمک کند .س��خنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی در پاسخ به
سوالی در مورد اعطای نشان های هنری به هنرمندان و اهالی فرهنگ گفت:
نش��ان درجه یک ب��ا توجه به صالحیت افراد و پس از بررس��ی در کمیته ای
تخصصی به انها اعطا می شود و مختص قشر نویسنده هم نیست و می تواند
به سایر فعاالن در س��ایر رسته های فرهنگی و هنری اعطا شود .نوش ابادی
در م��ورد تخلف مربوط به عرضه فیلم های در حال اکران در ش��بکه نمایش
خانگی گفت :عرضه فیلم هایی که اکران انها به اتمام رسیده است ،در شبکه
نمای��ش خانگی منوط به درخواس��ت تهیه کننده و صدور مجوز برای این کار
اس��ت و در صورتی که این مجوزها دریافت نش��ده باش��د و فیلمی در شبکه
نمایش خانگی عرضه شده باشد ،تخلف صورت گرفته است.
اشکاالت «رستاخیز» هنوز برطرف نشده است
وی در م��ورد اخری��ن وضعی��ت فیلم «رس��تاخیز» و اک��ران ان هم گفت:
اش��کاالتی که برای اکران «رستاخیز» وجود داش��ت ،تا این لحظه برطرف
نش��ده است و س��کانس های مورد بحث پابرجاست و در فیلم وجود دارد .ما
امیدواریم این مش��کالت حل و فیلم هم اکران شود ،اما تا این لحظه زمانی
برای اکران ان تعیین نشده است .سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی
در مورد نظارت این وزارتخانه بر قیمت گذاری قران ها در بازار ،گفت :قیمت
گ��ذاری ای��ن محصوالت فرهنگ��ی و هنری اعم از مصحف ش��ریف به ما
ارتباطی ندارد و این کار توس��ط ناش��ر و پدیداورنده اثر انجام می شود اما در
خصوص چاپ قران ها ،یک شورای نظارتی متشکل از نمایندگانی از معاونت
قران و عترت وزارت ارش��اد و سازمان دارالقران کریم ،این نظارت را انجام
می دهند .نوش ابادی در مورد نماینده ایران در اس��کار امسال گفت :تاکنون
در مورد اینکه چه فیلمی به اسکار معرفی شود ،تصمیمی گرفته نشده است.
وی در پاس��خ به س��وال دیگری در مورد سیاس��ت وزارت ارشاد برای رونق
گرفتن محصوالت نوش��ت افزاری گفت :ما از همکاری با نهادهای فرهنگی
و هن��ری به وی��ژه کانون پرورش فکری ک��ودکان و نوجوان��ان در تولید و
اش��اعه ایده های ناب اسالمی و ایرانی در محصوالت نوشت افزاری استقبال
می کنیم .س��خنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی در جواب پرسش دیگر
ای��ن کنفرانس خبری مبنی بر برگزاری جش��نواره فیلم کودک و نوجوان در
اصفهان ،گفت :سیاس��ت وزارت ارش��اد ،تمرکززدایی و گسترش جشنواره ها
در اس��تان ها است که در مورد جشنواره فیلم کودک و نوجوان هم ،اصفهان
تجربه های خوبی را پس داده اس��ت و به نظر می رس��د این امادگی را برای
برگزاری این جشنواره دارد اما کماکان این ایده وجود دارد که این جشنواره
به دو بخش فیلم کودک و فیلم نوجوان تقسیم و هر کدام هم در یک استان
برگزار شود اما هنوز تصمیم نهایی در این مورد گرفته نشده است.
اخرین وضعیت الیحه جامع رسانه های همگانی
وی همچنین در خصوص اخرین وضعیت الیحه جامع رسانه های همگانی،
گفت :الیحه جامع رس��انه های همگانی مراحل پایانی بررس��ی را در دولت
س��پری می کند و پس از نهایی ش��دن و تصویب در دول��ت ،تقدیم مجلس
می ش��ود .تدوین این الیحه جزو تکالی��ف دولت بوده و برای تدوین ان هم
نظرات بس��یاری از صاحبنظران مورد اس��تفاده قرار گرفته است .سخنگوی
وزارت ارش��اد افزود :پیش نویس این الیحه قب��ل از این به صورت عمومی
منتش��ر ش��ده و در اختیار افراد صاحبنظر در حوزه حق��وق و مطبوعات قرار
گرفته بود ،ولی به دالیلی مسکوت ماند تا اینکه بررسی مجدد صورت گرفت
و ب��ا تامین نظرات منتقدین و اصالحات الزم ،تدوین و به دولت ارائه ش��د.
نوش ابادی اضافه کرد :اما الیحه س��ازمان نظام رسانه ای هنوز به سرانجام
نرس��یده و به ش��رطی که پیش نویس ان نهایی ش��ود ،ان هم تقدیم دولت
خواهد شد .وی در خصوص انتقادهایی که اخیرا از سوی برخی حقوقدانان و
روزنامه نگاران پیشکسوت به الیحه در دست تدوین رسانه های همگانی که
قانون مطبوعات را هم در دل خود دارد ،مطرح ش��ده است ،گفت :نقدهایی
که بر این الیحه و قانون در دست تغییر مطبوعات وارد شده ،طبیعی است،
ام��ا بای��د این الیحه به مجلس برود و پس از تصویب در مجلس اس��ت که
نهایی و اجرایی می ش��ود .معاون حقوقی پارلمانی و امور اس��تان های وزارت
ارشاد در عین حال گفت :سعی دولت بر این بوده که این الیحه با دقت نظر
کافی و اخذ نظرات کارشناسان و نخبگان این عرصه تهیه شود.
مکان نمایشگاه مطبوعات هنوز قطعی نشده است
نوش اب��ادی در خصوص مکان برگزاری نمایش��گاه مطبوعات و اینکه ایا ممکن
اس��ت این نمایش��گاه هم در ش��هر افتاب برگزار ش��ود یا خیر ،گفت :نمایشگاه
مطبوعات در نیمه دوم ابان ماه امس��ال در تهران برگزار می ش��ود و از شنبه هفته
جاری هم ثبت نام اغاز ش��ده و تا ش��نبه هفته اینده ،این مهلت باقی اس��ت .وی
افزود :امسال افزایش هزینه برای رسانه ها نداریم ،بلکه حتی تخفیف های ویژه ای
هم برای رسانه های غیردولتی لحاظ شده است .در خصوص مکان نمایشگاه هم
باید بگویم که این مسئله هنوز نهایی نشده ،اما از بین دو گزینه مصلی تهران و
نمایشگاه بین المللی تهران ،یکی میزبان نمایشگاه مطبوعات امسال خواهد بود.
کت�ابوادبی�ات
سه شـنـبه 2شهریورماه 1395سال نهم شماره 545
www.honarmandonline.ir
کتاب «توکایی در قفس» نیمایوشیج
در بازارکتاب کودک
گفتگو با رامین ناصرنصیر به بهانه ترجمه کتاب «اشک های ابی ،اشک های زرد»
کتاب درجامعه مامرده است!
علی نامجو
ش�اید عموم مردم ،رامین ناصرنصیر را به عنوان بازیگر س�ریال ها و فیلم های طنز بشناس�ند .بیشتر نقش های او حتی در فیلم هایی
ب�ا مضم�ون جدی ،رگه ه�ای کمیک را در خود دارن�د .اما به قول خودش ای�ن فقط ان بخش از ناصرنصیر اس�ت که جلوی دوربین
دیده می ش�ود و البته بخش کوچک یا حتی بی ارتباط با ش�خصیت او را نشان می دهد .این بازیگر نام اشنا ،سال ها است که به دلیل
عالقه مندی شخصی ،دست به ترجمه نمایشنامه ها و کتاب های شعر از زبان های مختلفی چون انگلیسی ،اسپانیایی و عربی زده است.
در ظاهر ،گستردگی در زبان ها برای ترجمه اثار هنری مختلف بر پیچیدگی شخصیت او برای مخاطب عام می افزاید .با او به بهانه
انتشار کتاب «اشک های ابی ،اشک های زرد» که ترجمه گزیده شعرهای محمدالماغوط شاعر فقید سوریه ای است گفتگویی انجام
داده ایم و درباره اثار ترجمه شده او در حوزه مکتوب سواالتی را مطرح کردیم که خواندنش خالی از لطف نیست.
در ترجم�ه گزی�ده ش�عرهای
محمدالماغوط در کتاب «اشک های
اب�ی ،اش�ک های زرد» دق�ت و
وس�واس مترج�م ب�رای خوانن�ده
کتاب تا حد زیادی ملموس اس�ت
و ای�ن اثر علی رغم برگردان بودن،
شخصیت ادبی قابل درک و مستقلی
دارد تا انجا که از کتاب ش�عری به
زبان فارس�ی چیزی کم ن�دارد .اما
نام رامین ناصرنصی�ر برای عموم
مردم ،به عنوان یک بازیگر شناخته
شده است....
در ابتدا خوب اس��ت که بگویم من در ترجمه این
کتاب ،قبل از چاپ اش��تباهات زیادی داش��تم که
ممکن اس��ت بعضی از ان ها در کتاب چاپ ش��ده
راه پیدا کرده باش��ند .با این توضیح ،مرحوم سپانلو
نکات مهمی را پس از مالحظه متن ترجم ه ش��ده
اش��عار به من متذکر ش��د و با توجه به این که من
به طور حرف��ه ای در زمینه ترجمه فعالیت نمی کنم،
برای تصحیح ان ها به من توصیه هایی کرد .ش��اید
همین توجه از س��وی زنده یاد س��پانلو به خواندنی
ش��دن این کتاب کمک کرده باشد .از سوی دیگر،
در اغ��از ترجمه این اش��عار از محمدالماغوط بدون
تعم��د و از روی عالقه زیادی ک��ه به ادبیات احمد
ش��املو داش��تم ،چند واژه با لحن او در کار راه پیدا
ک��رد .همان طور که می دانید ،برخی از کلمات مثل
کلمه «بس��ان» در ترجمه های شاملو جا افتاده ،اما
اگر بخواهیم در همه جا از این قبیل کلمات استفاده
کنیم ،کالم زیبایی خود را از دست می دهد و دیگر
ان طنین و اهنگ زیبا را نخواهد داشت .دلیلی ندارد
من از «بسان» شاملو وام بگیرم و مدام از ان استفاده
کنم« .هر اینه» نیز از این دسته کلمات است که در
برگردان واژه «ا َِّن» مدام مورد استفاده قرار گرفته و
احتما ًال در فارسی امروز کاربرد چندانی ندارد.
خوشبختانه ترجمه ای که امروز در
کتاب «اش�ک های ابی ،اشک های
زرد» با ان روبه رو هستیم و به قول
شما با راهنمایی های زنده یاد استاد
سپانلو و احتماالً دیگر دوستانتان در
این زمینه به این مرحله رسیده و در
اختیار مخاطبان قرارگرفته اس�ت،
ب�ه لحاظ فنی و ادب�ی جایگاه قابل
قبولی دارد .اما متاسفانه تیراژ این
اثر ۵۵۰نس�خه اس�ت .دلیل ان را
چه می دانید؟
بحث مهمی که در اینجا مطرح می شود ،شرایط و
اوضاع کتاب در مملکت ماست و نمی توان ان را فقط
به این اثر منحصر دانست .ممکن است تیراژی در
این حد به نظر بسیار پایین برسد اما معلوم نیست که
همین تعداد هم به فروش برس��د یا نه .البته برای
کس��ی مثل من که حرفه ام ترجمه کتاب نیس��ت،
شاید بحث فروش خیلی مهم نباشد و تاثیرگذاری
اثر و دیده شدنش در جامعه اهمیت بیشتری داشته
باشد .به نظر من مهم این است که مخاطب ،کتاب
را بخواند ،در موردش بحث ش��ود و اگر بد است از
ان انتقاد شود .به هرحال اصل و اساس این است که
کار دیده ش��ود و مولف بتواند بازخوردها را دریافت
کند .اما کتاب در جامعه ما مرده اس��ت و کسی که
در این حوزه فعال است ،احساس می کند که کارش
هیچ بازخوردی ندارد و خیلی زود اثرش در سکوت
مرگباری فرو می رود و به پایان می رس��د .در چنین
شرایطی ب ه اصطالح فرق میان دوغ و دوشاب معلوم
نخواهد شد.
توجه داش��ته باش��ید که دیده نش��دن شامل حال
همه اس��ت؛ چه کسانی که
کار ق��وی و باکیفیت انجام
می دهن��د ،چ��ه ان دس��ته
از اف��رادی که سرس��ری و
بدون تمرکز کارها را به پایان
می برند .دیده نشدن و عدم
دریافت بازخورد مشخص،
باعث می شود که مخاطب
نهایت ًا با هم��ه به یک نحو
رفتار کن��د .گاه��ی اوقات
ممکن اس��ت شما به عنوان
مخاطب کت��اب ،ترجمه ای
را بخوانید که هیچ چیزی از
ان را متوجه نمی ش��وید؛ در
این شرایط من نسخه انگلیس��ی کار را برای فهم
بیش��تر نگاه می کنم تا به منظور نویسنده پی ببرم.
زمانی که چنین کارهای ضعیفی در کنار کارهای رده
باال چاپ می شوند ،برخوردها هم یکسان است .در
زمینه تالیف هم اوضاع به همین ش��کل است که
متاسفانه در نهایت انگیزه ها را در ان کسی هم که
باعالقه و پشتکار دل به انجام وظیفه اش می دهد ،از
بین خواهد برد .در حقیقت بازار کتاب ،بازاری نیست
که بت��وان با هدف ارتقاء مالی در ان کار کرد .انواع
دیگ��ر انگیزه های فردی نیز وقتی زحمت کش��یده
شده ،توس��ط مخاطب کار اص ً
ال دیده نشود ،از بین
می روند .مگر این که فرد تکلیفش را با خودش معلوم
کند و صرف ًا به خاطر لذت بردن این کار را انجام دهد.
«اش��ک هایم ب��س که به اس��مان نگریس��ته ام و
گریس��ته ام ،ابی ان��د .اش��ک هایم بس ک��ه خواب
سنبله های طالیی دیده ام و گریسته ام ،زردند .بگذار
س��رداران رهسپار جنگ ش��وند و عاشقان رهسپار
جنگل ها» .ترجمه این ابیات ،حالت ش��اعرانه اثر را
غم زیبا و لذتی
حفظ کرده و بغض و شادی توامانِ ،
به خواننده می دهد که مخاطب ممکن است در نگاه
اول از ترجمه اثری عربی از س��وی یک بازیگر که
ب��ه قول خودش به طور تخصص��ی به ترجمه نگاه
نمی کند ،توقع دریافت ان را نداشته باشد...
من عالوه بر دقت در انتقال درست معنای کلمات،
به اهنگ واژه ها و درستی انتقال حس و حال ان ها
در ترجمه فارسی دقت کرده ام .البته همان گونه که
گفتم این کار بدون ایراد نیست و ممکن است برخی
از اشتباهات من در ترجمه ابتدایی این اثر ،در نسخه
نهایی که االن منتشر شده و در دسترس مخاطبان
قرار دارد هم وجود داشته باشد.
درب�اره کت�اب «پرنده ای نیس�ت،
درخ�ت می خواند» که ان هم کتاب
شعر بود ،برایمان توضیح دهید...
اث��ر دیگ��ر از من ،مجموع��ه ای از اثار 30ش��اعر
مکزیک��ی که در طول 30س��ال از 1968تا 1997
اس��ت که جایزه ملی شعر
مکزی��ک را به ن��ام «اکواز
کالیداز» دریاف��ت کرده اند.
«اگ��واس کالینت��س» در
واقع نام یک شهر به معنی
اب های گ��رم در مکزیک
اس��ت که پر از چشمه های
اب گرم ب��ا خواص درمانی
بوده و درست مثل سرعین
در اردبیل جاذبه گردشگری
برای مردم مکزیک اس��ت.
همان بنیادی که این شعرها
را انتخاب و مراسم را برگزار
می کند ،نام جایزه را از اسم
شهر محل برگزاری این مراسم گرفته است .من در
س��ال 2003توانستم کتاب های این 30شاعر را تا
سال 1997اماده کنم ،چون می خواستم ان شعرها
را در یک فاصله زمانی 30ساله بررسی کرده باشم.
بنابراین همان زمان ش��روع به خواندن کتاب شعر
این 30نفر کردم .سیس��تم کار برای اعطای جایزه
«اگواس کالینتس» به این صورت است که داوران
کتاب هایی که در یک س��ال گذش��ته در مکزیک
چاپ ش��ده را بررس��ی کرده و از بی��ن ان ها ،یک
کتاب را انتخاب می کنند .اثر انتخاب شده ،به عنوان
بهترین کتاب مکزیک جایزه را از ان خود می کند.
ناگفته نماند که جمع اوری و ترجمه این اش��عار کار
پیچیده ای بود و همان طور که می دانید ،ترجمه شعر
هم همیشه گرفتاری های خودش را دارد ،زیرا شعر
به خاطر خاصیت اهنگین بودنش ،نیازمند بازافرینی
در برگردان است .در این پروسه دشوار شما به عنوان
مترجم ،ناگزیر هس��تی که چیزی را به نفع دیگری
کنار بگذارید .بعضی اوقات مجبور می شوید وفاداری
به مت��ن را به نفع زیبا بودن کالم کنار گذاش��ته و
درجایی دیگر مفهوم ان قدر مهم اس��ت که مجبور
می شوید زیبایی را فدای مفهوم کنید.
ش�ما از س�ختی های ترجمه شعر
گفتید اما به نظر می رس�د مش�کل
زمانی که قرار است شعر 30شاعر
با 30لح�ن و بیان متفاوت ترجمه
شود ،چند برابر خواهد بود...
بله ،درس��ت است .وقتی ش��ما تنها با یک شاعر و
یک مجموعه سروکار دارید ،دردسرش کمتر است،
چون هر ش��اعر برای خودش لحن و دایره واژگانی
دارد و موضوعات مربوط به خود را در اشعارش مورد
توجه قرار می دهد .طبیعت ًا بعد از اش��نایی با دنیای
ش��اعر مورد نظر ،کار مقداری س��اده تر می ش��ود و
ش��اید راحت تر بت��وان در زبان مقص��د ،جایگزین
واژگان��ی و لحن را تعیین کرد .ام��ا زمانی که با 30
شاعر از نس��ل های مختلف با جنسیت متفاوت ،با
حیطه های متفاوت فلس��فی ،عاشقانه ،اجتماعی و
در کل با گس��تردگی زیاد روبه رو هس��تید و بدتر از
همه این که شاید نتوانید با برخی از شاعران به راحتی
ارتباط برقرار کنید و ان ها را درک کنید ،کار لحظه
به لحظه پیچیده تر می شود ،چون به محض عادت
به لحن و فضای ذهنی یک ش��اعر باید ان را کنار
گذاشته و سراغ شاعری دیگر با دنیایی جدید بروید.
طبیعت�ا در می�ان ای�ن 30ش�اعر
تع�دادی بودن�د ک�ه دنیایش�ان با
اندیش�ه و تفک�ر ش�ما س�نخیت
بیشتری داشت و در مقابل شاعرانی
هم بودن که برقراری ارتباط با ان ها
برایتان از سایرین سخت تر بود .در
ای�ن مواجهه چه راه�ی را انتخاب
کردید؟
از ان جه��ت که م��ن در ای��ن کتاب باید ش��عر
30ش��اعر مختلف از مکزیک را ک��ه مربوط به
دوره های زمانی مختلفی بودن��د ،جای می دادم،
نمی توانس��تم ش��اعری را که با او ارتباط برقرار
نمی کن��م ،کنار بگذارم .تنها کاری که از دس��تم
برمی ام��د ای��ن بود ک��ه تنها یکی از ش��عرهای
شاعرانی که این گونه بودند و نمی توانستم دنیای
ان ها را بفهم��م ،در کتاب بیاورم .با این توضیح،
اگ��ر بخواهیم در مورد تک تک ش��عرهای کتاب
بح��ث کنیم ،من به ش��ما خواهم گفت که فالن
ش��عر را خود من ه��م نمی فهمم ،ام��ا به خاطر
هدف گذاری من در این کار ،الاقل یک ش��عر از
ان ش��اعران را کار کردم و ش��عر شاعرانی را که
دنیای ملموس تری برای من داش��تند ،بیشتر در
کت��اب اوردم .البته در کار ای��ن اتفاق هم افتاده
که ش��عری برایم قابل درک و جذاب بوده ،اما به
ترجمه تن نداده است ،بنابراین در عین زیبایی و
دلچس��بی کالم این شعرها در زبان مبدا ،مجبور
شدم از ترجمه ان ها به فارسی صرف نظر کنم.
دست نوشته ای که شش قرن قدمت دارد
چاپ کتابی که هیچ کس نمی تواند ان را بخواند!
ی��ک انتش��ارات اس��پانیایی ح��ق چ��اپ
دست نوش��ته ای تاریخی را خریده که هیچ کس
نمی داند به چه زبانی نوش��ته شده و موضوع ان
چیست« .گاردین» نوش��ت :دست نوشته ای که
شش قرن قدمت دارد در خزانه دانشگاه «ییل»
امری��کا نگه��داری می ش��ود و زب��ان ان هنوز
ناشناخته است .یک انتش��ارات اسپانیایی قصد
دارد این کتاب را که تنها در مناسبت های خاص
از گنجینه «ییل» خارج می شود منتشر کند .در
حاشیه این دست نوش��ته اسرارامیز تصاویری از
گیاه��ان متنوع وعجیب و نقاش��ی هایی از زنان
دیده می شود .برخی معتقدند این کتاب خاصیت
جادویی دارد« .س��یلویی» انتشارات کوچکی در
شمال اس��پانیا ۱۰س��ال پیش درخواست حق
چاپ ای��ن دست نوش��ته کهن را ب��ه کتابخانه
«بینک» دانش��گاه «ییل» داد ک��ه اخیرا با این
درخواس��ت موافقت شده اس��ت« .خوان خوزه
گارسیا» مدیر این انتش��ارات در این باره گفت:
لمس ک��ردن این دست نوش��ته تجربه عجیبی
اس��ت .این کتابی است که وقتی برای اولین بار
ان را می بین��ی ،حس��ی از رمز و راز ت��و را فرا
می گیرد ...و احساس��ی وصف ناشدنی درونت را
پر می کند« .سیلویی» قصد دارد ۶۹۶نسخه از
این کت��اب ۸۹۸صفحه ای را تکثیر کند .قیمت
این کتاب بین ۷۰۰۰تا ۸۰۰۰یورو تخمین زده
ش��ده و تاکنون حدود ۳۰۰نفر ان را پیش خرید
کرده ان��د« .گارس��یا» در ادام��ه گف��ت :ما فکر
کردیم این رونوشت عینی فرصت دیدن و لمس
کردن این دست نوشته را در اختیار عالقه مندان
قرار می ده��د .همچنین کتابخانه ه��ا و موزه ها
می توانند نسخه ای از این کتاب را برای اهداف
اموزش��ی داش��ته باش��ند .ما قص��د داریم این
3
دست نوش��ته را بیرون کتابخانه به دانشجویان
و دیگر افراد عالقه مند نش��ان دهیم .این کتاب
ب��ه نام «ویلفرید ووینیچ» که اولین بار ان را در
س��ال ۱۹۱۲معرفی کرد ،نامگذاری ش��ده .این
دست نوشته در مجموعه ای از کتاب هایی بود که
به فرقه یسوعین ایتالیا تعلق داشت و «ووینیچ»
ان ه��ا را در س��ال ۱۹۱۲در معرض دید عموم
قرار داد .گمانه زنی های بسیاری درباره موضوع
و نویسنده این دست نوشته ها وجود داد .مدت ها
تصور می ش��د این اثری است از «راجر بیکن»،
انگلیس��ی وابسته به فرقه
راهب قرن سیزدهم
ِ
فرانسیس مقدس که عالقه اش به کیمیاگری و
جادوگری او را به زندان کش��اند .اما این نظریه
وقتی رد ش��د که ازمایش��ات کربن نش��ان داد
تاریخ ن��گارش این کتاب بین ۱۴۰۴۰تا ۱۴۳۸
میالدی اس��ت .برخی هم معتقدن��د «لئوناردو
داوینچ��ی» نابغه و هنرمند بزرگ ایتالیایی ،این
کدها را برای فرار از دادگاه تفتیش عقاید نوشته
و یا این که بیگانگان فضایی پیش از ترک زمین
این کتاب را جا گذاشته اند.
کتاب «توکایی در قفس» اثر ماندگار نیما یوشیج
و بهمن دادخواه بار دیگر به دست کودکان ایرانی
رسید .به گزارش هنرمند به نقل از روابط عمومی
کانون پ��رورش فکری ک��ودکان و نوجوانان ،به
تازگ��ی کت��اب «توکایی در قفس» نوش��ت ه نیما
یوش��یج و برند ه جایز ه س��یب طالی براتیسالوا
توس��ط کانون پرورش فکری تجدید چاپ ش��ده
است .نیما یوش��یج در این اثر ،داستان پرنده ای را
روایت می کند که در قفس محبوس اس��ت .بهار
از راه می رس��د و ع��روس ت��وکا از صاحب قفس
می خواهد او را ازاد کند .صاحب قفس اما خواس��ت او را رد می کند و توکا برای نجات خود از قفس
به فکر کمک گرفتن از دیگران می افتد .اما هیچ موجودی -یا نمی تواند یا نمی خواهد -برای نجات
توکا از قفس کاری بکند .در نهایت سخنان یک جفت توکای کوهی باعث نجات پرنده ی داستان
ما می ش��ود« :خودت به قفس افتادی خودت هم باید راه بیرون امدنش را پیدا کنی« ».توکایی در
قفس» در طول سال های انتشار یکی از اثار شناخته شد ه ادبیات کودک قلمداد شده است .از سویی
بهمن دادخواه جایز ه سیب طالی نمایشگاه براتیسالوا را در سال ۱۹۷۳برای تصاویر این کتاب به نام
خود کرده است .انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان پس از ویرایش ،این اثر را با ۲۷
هزار ریال ،برای کودکان نسل جدید به چاپ رسانده است.
از سوی انتشارات شمع و مه
رمانی از ضحی کاظمی به انگلیسی ترجمه شد
رمان «س��ال درخت» اثر ضحی کاظمی به انگلیسی ترجمه
ش��د .رمانی از ضحی کاظمی نویسنده جوان ایرانی با عنوان
«س��ال درخت» به زبان انگلیسی ترجمه ش��د .این رمان را
کارولین کراس کری مترجم امریکایی که در س��ال های اخیر
اثار داس��تانی متعددی را از زبان فارس��ی به زبان انگلیس��ی
بازگردانده اس��ت ،ترجمه کرده و نشر شمع و مه ان را منتشر
کرده اس��ت .این ترجمه روز ۲۳شهریور ماه سال جاری طی
مراسمی ویژه در انگلستان به مخاطبان انگلیسی زبان ارائه و
ویژه می ش��ود .س��ال درخت که در ایران از س��وی نشر نگاه
منتش��ر شد ،داستانی اس��ت که به گفته نویسنده ان موضوع
محوری اش زوال خانواده ایرانی است .در این داستانی دختری
ایران��ی برای مهاج��رت به کانادا در تالش اس��ت و تصمیم
می گیرد برادر خود را که مبتلی به س��ندروم دان اس��ت به اسایگشاه بفرستد .این چالش و درگیری
ذهنی میان او برای انجام دادن و یا ندادن این عمل اس��ت که قصه را جلو می برد .ضحی کاظمی
نویسندگی را با انتشار رمان «اغاز فصل سرد» شروع کرد و پس از ان نیز اثار دیگری مانند «سین
شین» از وی منتشر شد .اخرین اثر منتشر از این نویسنده نیز رمان «اینجا کسی مرده» نام دارد که
سال گذشته از سوی نشر مروارید منتشر شده است.
گذر سعدی
سالمتی مردم مدینه و دکتر بی مشتری
در زمان پیامبر اسالم ،یکی از شاهان غیر عرب پزشک حاذقی
را به محضر رس��ول خدا در مدینه فرستاد تا به درمان بیماران
ان دیار بپردازد .ان پزشک یک سال در انجا ماند ،ولی (بخاطر
نبودن بیمار) کس��ی برای درمان بیم��اری خود نزد او نرفت و
درخواست معالجه از او نکرد.
پزش��ک نزد حضرت محمد (ص) امد و گله کرد که من برای
درمان یاران به اینجا امده ام ولی در این مدت ،کس��ی به من
توجه نکرد ،تا خدمتی را که بر عهده من است انجام دهم.
پیامبر به او فرمود :این مردم مسلمان در زندگی شیوه ای دارند که تا اشتها به غذا بر انها غالب
نشود ،غذا نمی خورند و وقتی که مشغول غذا خوردن شدند تا اشتها دارند و هنوز سیر نشده اند،
دست از غذا بر می دارند .از این رو همواره سالمت و تندرست هستند و نیاز به مراجعه به طبیب
ندارند.
پزش��ک گفت :راز مطلب را یافتم ،همین ش��یوه موجب تندرستی انها شده است خاضعانه به
پیامبر احترام کرد و از محضرش رفت.
سخن انگه کند حکیم اغاز
یا سر انگشت سوی لقمه دراز
که ز ناگفتنش خلل زاید
یا ز ناخوردنش به جان اید
الجرم حکمتش بود گفتار
خوردش تندرستی ارد بار
دفتر شعر
از اغاز عالم تو را دوست دارم
من از عهد ادم تو را دوست دارم
از اغاز عالم تو را دوست دارم
چه شبها من و اسمان تا دم صبح
سرودیم نم نم :تو را دوست دارم
نه خطی ،نه خالی! نه خواب و خیالی!
من ای حس مبهم تو را دوست دارم
سالمی صمیمی تر از غم ندیدم
به اندازه ی غم تو را دوست دارم
بیا تا صدا از دل سنگ خیزد
بگوییم با هم :تو را دوست دارم
جهان یک دهان شد هم اواز با ما:
تو را دوست دارم ،تو را دوست دارم
قیصر امین پور
4
سینـــما
سه شـنـبه 2شهریورماه 1395سال نهم شماره 545
www.honarmandonline.ir
پیشخوانسینما
ممنوع الفعالیت شدن برخی سینماگران به دستور دادستانی
در پ��ی پخش تیزره��ای ماهواره ای برخی فیلم های در حال اکران ،دادس��تانی به تازگی در
نامه ی به س��ازمان س��ینمایی وزارت ارشاد برخی از س��ینماگران که این روزها فیلم بر پرده
دارند و تیزر فیلم هایش��ان در ش��بکه های ماهواره ای پخش شده است را «ممنوع الفعالیت»
اعالم کرده اس��ت .حبیب ایل بیگی معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی صحت این
موضوع را تایید کرد و صحبت کردن در این زمینه را به بعد از جلس��ه ای که با س��ینماگران
خواهد داش��ت ،موکول کرد .بنابراین گزارش ،در چند ماه گذش��ته تعدادی از تهیه کنندگان
س��ینما به دلیل پخش تیز فیلمش��ان از ش��بکه «جم» ناچار ش��دند با حضور در دادس��رای
فرهنگ و رس��انه پاس��خگو باش��ند و تعهد دادند تا اگهی فیلمش��ان از ش��بکه های خارج از
کش��ور پخش نش��ود و نمایش فیلم «اادت نمی کنیم» هم برای مدتی متوقف ش��د ،بعد از
این اتفاقات پخش این تیزرها متوقف ش��د اما دوباره از اوایل مرداد ماه از س��ر گرفته شد تا
جایی که معاون ارزش��یابی و نظارت سازمان سینمایی اول مرداد ماه مطرح کرده بود :ظاهرا
این ش��بکه در اقدامی خودس��رانه بار دیگر تیزر فیلم های س��ینمایی ایرانی را پخش می کند
و در این ش��رایط ،دس��تگاه قضایی می تواند از طریق مجامع بین الملل��ی پیگیر این موضوع
باش��د .او گفته بود :به تازگی تعدادی از تهیه کنندگان س��ینما با بنده تماس گرفتند و گفتند
ش��بکه جم بدون اطالع انان ،تیزر فیلم هایشان را پخش می کند که این موضوع با اعتراض
تهیه کنندگان ما روبرو ش��ده اس��ت .ایل بیگی با اشاره به حاشیه هایی که چندی پیش بر اثر
پخش تیزر فیلم های س��ینمایی برای س��ینماگران به وجود امد ،یاداور ش��ده بود :بعد از ان
اتفاقات ،همه تهیه کنندگان تاکید کردند که پخش تیزرها از سوی خود شبکه جم بوده است
و حاال هم ش��اهد اقدامی عجیب از س��وی این شبکه هس��تیم .البته این شبکه چندی پیش
اع�لام کرده بود ما دوباره خودمان دس��ت به عمل می زنی��م و تیزرها را پخش می کنیم .در
این وضعیت ،سیس��تم قضایی ما می تواند وارد عمل ش��ود و این مساله را در حوزه بین الملل
پیگیری کند .این مدیر در پاس��خ به این پرسش که ایا این اقدام خودسرانه می تواند به ضرر
سینماگران ما تمام شود؟ هم گفته بود :حتما دستگاه های نظارتی مطلع می شوند که ایا این
تیزرها از داخل کشور سفارش شده یا اینکه این شبکه به طور خودسر انها را پخش می کند
و اگر معلوم ش��ود ،پخش تیزر فیلمی بدون سفارش��ی از داخل کشور اتفاق افتاده باشد ،این
گونه نیس��ت که با س��ازندگان ان فیلم برخورد ش��ود.
چهارشنبه اغاز اکران «سایه» و قانونی جدید در هنر و تجربه
سخنگوی شورای صنفی نمایش با اشاره به اکران فیلم «سایه» در هفته جاری توضیحی درباره
اکران فیلم هایی داد که عالوه بر سالن های مرسوم سینما در گروه هنر و تجربه نیز اکران دارند.
غالمرضا فرجی گفت :فیلم «س��ایه» از روز چهارش��نبه 3شهریور ماه به جای فیلم «دختر» در
گروه سینما ماندانا اکران می شود .او ادامه داد :در جلسه دیروز 1شهریور ماه مقرر شد فیلم هایی
که عالوه بر س��الن های س��ینما در گروه هنر و تجربه هم اکران دارند ،از شورای صنفی نمایش
حواله بگیرند و س��الن های هنرو تجربه هم در تعداد س��الن های ان ها لحاظ ش��ود .به این معنا
که اگر قرار اس��ت فیلمی در 20س��الن اکران شود ،س��الن های هنرو تجربه هم جزو سالن های
نمایش دهنده ان منظور می شوند.
3تا 8شهریور هفته فیلم «پیتر بروک» در خانه هنرمندان ایران
هفته فیلم پیتر بروک در خانه هنرمندان ایران برگزار می شود .برای نخستین بار هفته فیلم پیتر
بروک 3تا 8شهریور در سینماتک خانه هنرمندان ایران برگزار می شود.
پیتر استفان پل بروک کارگردان نواور تئاتر و سینمای بریتانیایی است .او با بدعت و تاثیرگذاری
بر تئاتر معاصر با به کارگیری عناصر تئاتر شرق به شهرت رسید.
فیلم «شاه لیر» چهارشنبه 3شهریور ساعت 17:30به نمایش در می اید و سپس نشست نقد و
بررسی ان با حضور محمدرضا اصالنی و سودابه فضایلی برگزار می شود.
روز پنجش��نبه 4ش��هریور فیلم «مدراتوکانتابیله» س��اعت 17:30به نمایش در می اید و سپس
نشست نقد و بررسی ان با حضور سعید نوری برگزار می شود.
و فیلم «مهابهاراتا» جمعه 5شهریور ساعت 14:30به نمایش در می اید.
ش��نبه 6ش��هریور ساعت 17:30فیلم «س��االر مگس ها» به نمایش گذاش��ته می شود و سپس
نشست نقد و بررسی ان با حضور محسن ازرم برگزار می شود.
روز یکش��نبه 7ش��هریور نیز فیلم «تراژدی هملت» ساعت 17:30به نمایش در می اید و سپس
نشست نقد و بررسی ان با حضور رامتین شهبازی برگزار می شود.
نشس��ت کارشناسی اثار نوش��تاری پیتر بروک نیز با همکاری خانه کتاب دوشنبه 8شهریور 17
در مح��ل خانه کتاب برگزار می ش��ود .عالقه مندان برای تهی��ه بلیت هفته فیلم پیتر بروک و یا
عضویت در سینماتک خانه هنرمندان ایران به سایت تیوال مراجعه فرمایند.
شورای صدور پروانه نمایش خانگی با عرضه 3عنوان موافقت کرد
در جلسه 24مرداد شورای پروانه نمایش خانگی که با حضور اکثریت اعضاء برگزار شد ،با عرضه
فیلم های«قربانی» به تهیه کنندگی داوود قچاق و کارگردانی ازاده قچاق« ،فقط ش��اگرد اول»به
تهیه کنندگی داوود قچاق و به کارگردانی ازاده قچاق و«اسپرین قسمت »12به تهیه کنندگی و
کارگردانی فرهاد نجفی موافقت شد .همچنین در این جلسه با عرضه 7عنوان فیلم خارجی و 2
عنوان فیلم مستند و اموزشی نیز موافقت به عمل امد.
«کاغذ بی خط» در شبکه نمایش خانگی
«کاغ��ذ بیخ��ط» ناصر تقوایی به ش��بکه نمایش خانگی ام��د .فیلم س��ینمایی«کاغذ بی خط»
س��اختهناصر تقوایی و تهیه کنندگی حس��ن توکل نیا در شبکه نمایش خانگی توزیع شد .در این
فیلم خسرو شکیبایی ،هدیه تهرانی ،ارین مطلبی ،هانیه مرادی ،جمشید مشایخی ،جمیله شیخی
و نیکو خردمند نقش افرینی کرده اند .در خالصه داستان این اثر سینمایی امده است :جهانگیر به
همراه همس��رش رویا و دو فرزندش به نام شنگول و منگول زندگی معمولی را سپری می کنند،
اما رویا ذوق داستان پردازی و خیالبافی دارد .او به پیشنهاد جهانگیر در یک اموزشگاه فیلمنامه
نویسی ثبت نام می کند اما این امر باعث اختالف او با جهانگیر می شود.
DVDفیلم «کاغذ بی خط» شامل؛ گالری عکس های فیلم با صدای استریو دوباند است که در
شبکه نمایش خانگی توزیع می شود.
نفت ابادان بار دیگر گشایش می یابد
حبیب اله ابوالحس��ینی با اشاره به راه اندازی کامل سیستم دیجیتال صوتی در این سینما اظهار
کرد :درب های س��ینما نفت ابادان در ش��ب عیدغدیر خم به روی شهروندان هنردوست ابادانی
گش��ایش می یابد .وی افزود :بنا به درخواست اداره خدمات اجتماعی شرکت پاالیش نفت ابادان
مبنی بر لزوم همگام س��ازی سینما نفت با س��ایر سینماهای کشور و ضرورت تبدیل ان به یک
سینمای دیجیتال ،این موضوع در دستور کار قرار گرفت و برای انجام این کار منبع اعتبار پیش
بینی شد .مدیرعامل شرکت پاالیش نفت ابادان اضافه کرد :بر اساس اعالم مجری طرح ،بهره
برداری رس��می دوباره از سینما نفت ۲۵ ،ش��هریورماه جاری امکان پذیر خواهد بود .ابوالحسینی
با اش��اره به تصمیم برای خرید دستگاه دیجیتال پخش فیلم برای این سینما تصریح کرد :برای
ای��ن منظور موضوع خرید ،نصب و راه اندازی این سیس��تم دیجیتال از طریق برگزاری مناقصه
برای تعیین پیمانکار به انجام رسید .وی با اشاره به براورد ۵۵۰میلیون تومانی خرید این دستگاه
دیجیتال در س��ال ،۹۳گفت :با توجه به افزایش نرخ خرید این دس��تگاه در سال گذشته به مبلغ
۸۵۰میلی��ون تومان بایس��تی این موضوع به طور مجدد در هیئ��ت مدیره مطرح و پس از جلب
رضایت انان نسبت به تامین منابع مالی ان اقدام شود .ابوالحسینی از کمبود اعتبارات و در اختیار
نداش��تن نقدینگی مناس��ب به عنوان دالیل تاخیر در تامین اعتبار الزم برای راه اندازی دوباره
سینما نفت نام برد و افزود :سینما نفت متعلق به تمامی مردم شهر است ،اما به دلیل محدودیت
منابع مالی از یک س��و و لزوم توجه تمامی س��ازمانهای دولتی بر سیاس��ت اقتصاد مقاومتی ،کار
بازگش��ایی سینما نفت با تاخیر روبه رو ش��د .مدیرعامل شرکت پاالیش نفت ابادان بیان کرد :با
تغییر سیس��تم نمایش فیلم س��ینما از انالوگ به دیجیتال بار دیگر شاهد حضور پر شور و نشاط
ش��هروندان فهیم ،هنرمند و هنر دوس��ت ابادانی برای تماشای فیلم در نخستین سینمای مدرن
خاورمیانه خواهیم بود.
نگاهی به فیلم «امکان مینا» و تغییر مسیر فیلمسازی کمال تبریزی
سپیده اماده
امکان کمــال!
کمال تبریزی درباره فیلم امکان مینا می گوید :بنیاد این فیلم با عشق اغاز می شود بعد به مسائل اجتماعی می رسد و تاثیرات سهمگین
و وحش�تناکی که یک سیاس�ت اش�تباه می تواند بر زندگی مردم عادی و اقشار مختلف جامعه داشته باشد را نشان می دهد بنابراین
می توان گفت فیلم در وهله اول یک عاشقانه اجتماعی است که در ان مسائل سیاسی هم تاثیرگذار است .وی با اشاره به اینکه سوژه
اولیه این فیلم نامه از سوی تهیه کننده فیلم منوچهر محمدی پیشنهاد شده ،گفت :اصلی ترین انگیزه من برای ساخت این فیلم اشاره
به موقعیتی است که اکنون هم دنیا درگیر ان است .این روزها جریانات سیاسی خاصی با روش حرکت و رفتار خود ،مردم و خانواده ها
را هدف گرفته اند.
یکی از جنجالی ترین فیلم های س��ودای سیمرغ سی
و چهارمین دوره از جشنواره فیلم فجر ،امکان مینای
کمال تبری��زی بود ،فیلمی که از 13م��رداد در گروه
سینمایی پردیس زندگی اکران خود را اغاز کرده است.
کمال تبریزی را خیلی از دوستداران سینما با «لیلی با
من اس��ت» و «مارمولک»ش می شناسند ،دو فیلمی
که توانست نام تبریزی را در زمره کارگردانان جنجالی
س��ینمای ایران جای دهند .تبریزی سینما را از سال
67و فیلم عبور اغاز کرد و در مسلخ عشق و کودکی
ناتمام دیگر اثار او پیش از فیلم لیلی با من است بودند،
فیلم «لیلی با من است» که ورژن سریالی اش هم در
ان روزها به انتن رس��انه ملی رفت ،فیلمی بود که نام
تبریزی را در کسوت کارگردانی جنجالی در ذهن مردم
ثبت کرد« .لیلی با من است»؛ داستان صادق مشکینی
فیلمبردار تلویزیونی با بازی پرویز پرستویی بود که به
رغم ترس از جبهه و جنگ برای اینکه بتواند از صندوق
تلویزیون وام بگیرد تا خانه نیمه ساخته اش را تکمیل
اری فیلمی مستند از اسرای عراقی
کند ،برای فیلمبرد ِ
به منطقه جنگی می رود .او برای اینکه پایش به خط
مقدم نرس��د تالش های فراوان می کند اما سرنوشت
دیگری در انتظار اوس��ت ،موقعیت های کمیک فیلم،
بازی خوب پرستویی و سوژه جنجالی شوخی با جبهه
و جنگ که تا ان روز در تلویزیون با چنین شدتی دیده
نشده بود ،لیلی با من است را به یکی از تاثیر گذارترین
اثار تبریزی بدل کرد .مهرمادری ،ش��یدا ،فرش باد و
گاهی به اس��مان نگه کن اثار تبریزی از سال 76تا
81و پیش از س��اخته شدن مارمولک بودند .به جرات
می توان گفت پرحاشیه ترین فیلم کارنامه سینمایی
تبریزی و همچنین یکی از جنجالی ترین فیلم های
تاریخ س��ینمای ایران ،مارمولک بوده است ،فیلم درام
کمدی مارمولک داستان رضا مثقالی معروف به رضا
مارمولک با بازی تحسین بر انگیز پرویز پرستویی را
روایت می کرد ،دزد سابق هداری را روایت می کند که با
اس��تفاده از لباس روحاینت از زندان فرار می کند و در
کس��وت امام جماعت شهری مرزی ،سعی می کند از
کش��ور فرار کند .مارمول��ک اولین فیلمی بود که تابه
ان سال توانسته بود به این اندازه بی پرده در موضوع
روحانیت دس��ت به شوخی بزند و یکی از مهم ترین
مدعاهای این مسئله را می توان در انتخاب نام این فیلم
دید؛ نامی که سالها بعد تبریزی در گفتگویی انتخاب ان
را اشتباه دانست .هر چقدر سینما دوستان در نوروز 82از
اکران فیلم جنجالی تبریزی خوششان امده بود ،برخی
اصال تاب تحمل ادامه اکران این فیلم را در سالن هایی
سینمایی را نداشتند و همین بود که فیلم مدت کوتاهی
پس از اغاز اکرانش از سالن های سینمایی کنار رفت و
یکیازاولینفیلم هایتوقیفیتاریخسینمایایرانلقب
شیرین خیال و امکان مینا را ساخته است که به غیر از
گزینه اول ،سایرین نتوانستند با اقبال چندانی از سوی
مخاطبان روبرو شوند ،طبقه حساس که در نوروز سال
93در سینماها به نمایش درامد توانست عنوان یکی از
پرفروش ترین فیلم هایی اکران شده در سال 93را به
خود اختصاص دهد و گوی سبقت را از معراجی هایی
ده نمک��ی هم برباید .این فیلم هم که کنایه هایی به
مسئله غیرت و دنیایی پس از مرگ داشت ،هم کمی
با حاش��یه و حرف و حدیث روبرو شد اما حاشیه های
نتوانس��تند پای فیلم را از ادامه اکران کوتاه کنند و در
نهایت فیلم پس از پایان دوره اکران از پرده سینماها کنار
رفت .پس از طبقه حساس ،اما انگار نوع حساسیت ها و
دغدغه های کمال تبریزی به ناگاه جنسی دیگر به خود
گرفت .تبریزی در جشنواره سی و سوم فیلم فجر و در
سال 93با فیلم طعم شیرین خیال حاضر شد ،فیلمی با
محوریت محیط زیست که راوی داستانی عاشقانه بود،
فیلم در همان اکران جشنواره ای با انتقادات شدیدی از
سوی منتقدان و اهالی رسانه ای روبرو شد که فیلم را در
گرفت .البته سی دی فیلم پس از مدت زمان کوتاهی
س��ر از ش��بکه قاچاق در اورد و این روزها دیگر کمتر
کسی پیدا می شود که در طول زندگی اش یک بار این
فیلم جنجالی تبریزی را ندیده باشد .پس از مارمولک
تبریزی یک تکه نان را در س��ال 83و همیش��ه پای
یک زن در میان است را در سال 86ساخت که فیلم
دوم توانست یکی از پرفروش ترین فیلم های ان سال
سینما هم لقب بگیرد .در سال 87و در سال پایانی دوره
اول ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد ،تبریزی از
«رئیس جمهور پاداش نگیرید» را ساخت طنز سیاسی
که به ذائقه مسئوالن فرهنگی و هنری وقت خوش
نیامد و هفت سال پس از تولید و در سال 94به ارکان
عمومی سینماها رسید .در این سال ها تبریزی در عرصه
مجموعه سازی هم فعال بود و سریال شهریار ،دوران
سرکشی و سرزمین کهن را برای تلویزیونی ساخت اما
انگار حاشیه ها قرار نبود دست از سر تبریزی بردارد ،هنوز
بیشتر از سه قسمت از سریال سرزمین کهن نگذشته
بود که پخش دیالوگی در قسمتی از سریال که به گفته
برخی ،با توهین و تحریف تاریخ ایل بختیاری همراه
بود ،موجی از اعتراضات در مناطق بختیاری نشین ،در
استان های خوزستان ،چهارمحال و بختیاری ،اصفهان
و لرس��تان ،همچنین شخصیت های تاثیرگذار در پی
داش��ت ،اعترضاتی که در نهایت به توقیف س��ریال
انجامید ،هر چند برخی نظر دیگری در خصوص علت
حد حضور در بخش سودای سیمرغ و در حد سینمای
یدانس��تند .فیلم در نهایت در سال 94در
تبریزی نم
سینماها اکران ش��د و نتوانست فروش خوبی را به
خ��ود اختصاص دهد .پ��س از تجربه ناموفق طعم
شیرین خیال ،تبریزی س��ر از ساختن فیلم امکان
مینا دراورد ،فیلمی به نویسندگی فرهاد توحیدی و
تهیه کنندگی منوچهر محمدی .امکان مینا در بخش
سودای سیمرغ سی و چهارمین دوره جشنواره فیلم
فجر حضور پیدا کرد و به رغم تصور منتقدان در اکثر
بخش ها نامزد جایزه شد .درام جاسوسی امکان مینا
اصلی توقیف این سریال داشتند اما در نهایت قرار بر
بازنویسی و بازسازی سریال برای پخش مجدد گرفته
شد .عالوه بر سینما و تلویزیون ،تبریزی شانس خود
را در شبکه نمایش خانگی هم با مجموعه ابله ازمود،
مجموعه ای که در نهایت نتوانست با اقبال چشمگیری
از سوی مخاطبان روبرو شود .به رغم جنجال هایی ریز
و درستی که همراه فیلم های سینمایی دهه هشتادی
تبریزی بود ،اما اثار دهه نودی با تطوری چش��م گیر،
سبک و سیاق جدیدی را دنبال می کردند .تبریزی در
دهه 90و تا به امروز س��ه فیلم طبقه حس��اس ،طعم
اما به رغم نمونه های هم ژانرش ،فضایی مرموز و پر
از تعلیق را مقابل دیدگان مخاطبان نمی گذارد ،کدهایی
که در قالب گره های درام روایت می شود از ابتدا برای
مخاطبان قابل پیش بینی اس��ت و جایی برای بهت
زدگی که از عناصر این ژانر است برای مخاطبان باقی
نمی ماند .امکان مینا در داستانی خطی ،راوی زندگی زن
و شوهری در سالهای ابتدایی دهه شصت است ،مرد
داستان«مهران»بابازیمیالدکیمرامخبرنگاریمتعهد
است که عاش��قانه با مینا ازدواج کرده است .از عشق
مهران به مینا اما جز سکانس ابتدایی فیلم که مربوط به
تولد گرفتن مینا برای مهران و یکی دو دیالوگ معمولی،
چیزی در فیلم دیده نمی شود ومخاطب نمی تواند از
عمق این عشق چیزی احساس کند .مهران به رغم
خبرنگار بودن اما در تمام سه سال زندگی مشترک
با مینا ،متوجه نش��ده اس��ت که همسرش یکی از
اعضای گروه��ک مجاهدین خلق اس��ت و اصال
ب��رای این با مهران ازدواج کرده اس��ت که راپورت
کارهای او را به سران گروه بدهد .مینا در تمامی این
سالها بدون بروز کمترین شکی در مهران این کار را
ادامه داده است ماجرا از بارداری مینا شروع می شود،
اتفاق��ی که در تضاد با قول و قرارهایش با س��ران
گروه اس��ت .رفت وامدهای مینا که انگاری پس از
سه س��ال به ناگاه مشکوک می شود و پیش از این
نشانه های سوال برانگیزی برای مهران ایجاد نکرده
بود ،شصت مهران را خبر در می کند که پای دروغی
در میان است ،مهران در مسیر تعقیب مینا می بیند
که او به همراه یک مرد وارد خانه ای می شود .در این
جای کار و پس از مطلع شدن مهران از داستان به
ناگاه بعد تعجب برانگیز و غیر منطقی از شخصیت
مهران بروز می کند ،او که با تمام سادگی پس از سه
س��ال نتوانسته بود پی به خیانت همسرش ببرد به
ناگاه مانند بازیگری کاربلد ،نه تنها مینا که ماموران
سازمان اطالعات را هم فریب می دهد و در نهایت
نقشه های سازمان اطالعات را برای یافتن سر کرده
گروه با اقدامی احساسی و غیرعقالنی از بین می برد.
در ضعف ش��خصیت پردازی در مینا هم همین بس
که در زمانی که باید نه سیانور می خورد و نه از اسلحه
اش اس��تفاده می کند ،مینا حتی عالقه ای به س��قط
ک��ردن فرزندش ندارد اما در عین حال از اعتقادش به
حزب می گوید و در پاسخ این سوال مهران که چرا به
عضویت حزب در امده تنها مرگ دوستش به دست
حکومت را بهانه می کن��د .ماجرای عملکرد ماموران
س��ازمان اطالعات هم از دیگر پاش��نه اش��یل های
داس��تان امکان مینا است ،اینکه به این راحتی مهران
را از عضویت همس��رش در سازمان مجاهدین مطلع
می کنند و با اعتماد به او نقشه چندین ساله خود برای
یافتن سرکرده گروه را به باد نابودی می دهند .دکوپاژ
صحنه های تعقیب اخرین ساخته تبریزی هم بسیار
ابتدایی طراحی ش��ده اند و حتی سکانس حمله میالد
کی مرام به خانه تیمی در میزانسن و دکوپاژی اماتور
و با همراهی حرکات اسلوموشن بیشتر به صحنه ای
کمیک بدل شده بود تا سکانسی اکشن .صحنه های
بیرونی فیلم هم نماهایی از تهران ان سالها که درگیر
جنگ و موشک باران و دریافت کمک برای سربازان
داخل جبهه است به نمایش می گذارد که قصد دارد از
شهری روایت کند که در کنار جنگ ویرانگر با حمالت
تروریستی به صورت همزمان روبرو بوده است ،شهری
که در امتداد این حوادث نفسش به شماره افتاده است.
البتهامکانمیناتنهافیلمباموضوعگروهکتروریستی
مجاهدین خلق در جش��نواره سی و چهارم فیلم فجر
نبودهاستوفیلمسیانوربهکارگردانیبهروزشعیبیهم
به اعتقاد بسیاری به لحاظ ساختار و داستان پردازی
بهتر از ام��کان مینا بود هم دیگر فیلم با محوریت
حوادث دهه ش��صت تولید س��ال 94سینما کشور
بوده اس��ت .این روزها به رغم گذش��ت بیش از ده
روز از اغاز اکران این فیلم،اما س��الن های سینمایی
نمایش دهنده ب��ا تعداد مع��دودی مخاطب روبرو
هستند ،امکان مینا بر خالف سایر گزینه های اکران
نتوانسته اقبال مخاطبان را به خوئ اختصاص بدهد.
دلی��ل اینکه چ��را فیلم تبریزی نتوانس��ته به ذائقه
مخاطبان خوش بیاید ،یک��ی ژانر خاص این فیلم
اس��ت ،ژانری که تولیداتش در س��ینما ایران بسیار
محدود اس��ت به طبع اس��تقبال مخاطب از چنین
فیلم هایی هم نمی تواند به اندازه ژانرهای محبوبی
مانند ملودرام و کمدی باشد اما مسئله مهم تر در این
میان این اس��ت که تبریزی در دو س��اخته اخرش
از س��ینمای مالوف خودش فاصله گرفته و قدم در
مس��یری گذاشته است که به سفارشی سازی نقب
می زند ،هر چند تبریزی در نشس��ت خبری امکان
مینا در جش��نواره فیلم فجر مسئله سفارشی بودن
فیلم را تکذیب کرده اس��ت اما ن��وع پرداخت او به
این موضوع استراتژیک و ضعف در دراماتیزه کردن
س��وژه ،دست به دست هم داده است تا امکان مینا
هم به سرنوش��ت طعم ش��یرین خیالی که مسئله
محیط زیست می پرداخت ،دچار شود .سوالی که در
این میان مطرح می شود این است که کمال تبریزی
که روزگاری «لیلی با من است» و «مارمولک»ش
موج نویی در س��ینمای کمدی ایجاد کرده بود این
روزها چرا به ساختن چنین اثاری قناعت می کند و
ایا عطای جنجالی سازی را به لقایش بخشیده است.
البته ماجرای تغییر مس��یر فیلم سازی تنها در کمال
تبریزی اتفاق نیفتاده و ما در سالهای اخیر بسیار داشتیم
بزرگانی را که پشت به سینمای همیشگی خودشان
مسیر دیگری را انتخاب کردند ،سینمای جدیدی که
در نهای��ت با اقبال مخاطب مواجه نش��د .در هر حال
کمال تبریزی کسی است که اگر بخواهد می تواند با
استفاده از امکانش بار دیگر مسیر اصلی سینمایش را
پی��ش بگیرد و خاطره صف های طوالنی مارمولک و
حتینمونهمتاخرشطبقهحساسراتکرارکند،اگرنوع
انتخاب ها را تغییر دهد و به سمت براوردن سالیقی برود
که روزگاری نامش را بر سر زبان های انداخت.
تئــــــات�ر
سه شـنـبه 2شهریورماه 1395سال نهم شماره 545
www.honarmandonline.ir
گفتگوی «هنرمند» با عوامل نمایش «یرما» به بهانه تمدید تاریخ اجرا
تئاتری با حس زنانه
رضا قاضیانی
اشکان صادقی نام اشنایی برای اهالی تئاتر است اگر
چه او گریزی به عرصه تصویر و تلویزیون زده اما هنوز
هم متعلق به تئاتر است .از اغاز ،کارش را در تئاتر شروع
کرد و بعد از ان با قابلیت هایی که در صدا داشت در کنار
عالقهاصلی اش،بهدوبلهنیزپرداخت.اوتجربههمکاری
با بزرگان تئاتر چون اس��تاد رفیعی ،بهزاد فراهانی ،اکبر
زنجان پور و خیلی های دیگر را دارد .او در کنار انها رشد
کرد و به چهره ای شناخته شده در تئاتر تبدیل شد .اما
نامالیمات و حواشی که او احساس می کرد زحماتش
تحت تاثیر ان مهج��ور مانده و یا گاهی پیش می امد
یداد اما با نام های دیگری
که کارهایی را ک��ه انجام م
به ثبت می رسید باعث شد دوره ای از تئاتر فاصله بگیرد
و هدف اش از این کار را این گونه اعالم کرد که زمانی
به صحنه برمی گردد که در کاری که متعلق به خودش
است بازی کند .در این مدت با تکیه بر تجربیاتش و ایده
پردازی های ذهنی خود به خلق و انالیز نمایشنامه هایی
پرداخت و به تئاتر بازگشت ،و به تحقق اهدافش رسید.
وی در گذش��ته در نمایش��نامه خوانی «یرما» حضور
داشتند .بعد از ان در سال 88در این نمایش بازی کرد
اما او هنوز به فکر اجرای ان با ذهنیتی که سال ها به ان
فکر می کرد بود .صادقی اذعان داشت انقدر نمایشنامه
یرما را تکرار کرده که تس��لط کاملی بر فضای ان پیدا
کرده و این تسلط باعث شد او بُعد جدیدی از نمایش را در
«یرما» کشف کند ،که در نمایش های پیشین دیده نشده
بود .وی در حال حاضر مشغول کارگردانی و بازی در این
نمایش است که ایده اولیه ان را خود پردازش کرده و با
جمعکردنتیمحرفه ایخودتوانست«یرما»ییمتفاوت
ب��ا اجراهای دیگر را به نمایش بگ��ذارد .این کارگردان
ملیکا مومنی راد
از میان هزاران هزار نمایشنامه نویس شهره و گمنام جهان،
دست گذاشتن روی نیل سایمون نیاز به شناخت و شهامتی
دارد که بهرام تشکر ،کارگردان این روزهای تئاتر ایران خیلی
خوب به ان رس��یده است و گواه ان اجرای پرشور اثار این
نویسنده توسط او در این چند سال است .اجرای بی بدیل
نمایش های رام کردن مرد سرکش ،هتل کالیفرنیا ،دختر
یانکی و ...همگی به خوبی نشان می دهند که تشکر تا چه
اندازه تار و پود نیل سایمون را شکافته و زیر و بم او را بلد
است .پاییز سال 92بود که تشکر نمایشنامه کمدی دختر
یانکی جسورانه ترین و شاید متفاوت ترین اثر نیل سایمون
امریکایی را برای اولین بار در ایران روی صحنه برد و حاال
امروز پس از گذشت سه سال قصد کرده برای دومین بار
در تهران و چندمین بار در کشور این اتفاق تکرار شود .همه
این ها بهانه ای ش��د تا حوالی ساعت 10شب خودم را به
پالتوی تمرین نمایش دختر یانکی در تماشاخانه کنش
معاصر برسانم و سرکی به پشت پرده ان بکشم .در پالتو را
کهبازمی کنمنگاهمرویبهنامتشکروسارارسو لزادهقفل
می شود که مشغول تمرین صحنه ای از نمایش هستند .بعد
خودم را به گوشه پالتو می رسانم و تمرین و بازی بازیگران
را زیر نظر می گی��رم .فضای حاکم بر پالتو و ریتم بازی
بازیگران خیلی شبیه تمرین نیست چرا که بهنام تشکر و
سارا رسو لزاده و همین طور بهرام تشکر که کارگردان اثر و
ایفاگر یکی از شخصیت های اصلی ان است با تسلط کامل
بر متن و بدون کوچکترین وقفه ای صحنه اخر نمایشنامه
را اجرا می کنند .بهرام تشکر پس از ادای دیالوگش کمی
یدارد ،زمانی که صحنه های
مخاطب را به اندیشیدن وا م
بدون دیالوگ اجرا می ش��ود و فقط نگاه هایی دردوبدل
می ش��وند که در گذر این نگاه ها بسیار از دیالگ ها که
به صورت نوشتاری بودند را بدون کالم اجرا می کنند،
مسحور کنند دانست .یکی از دالیلی که او توانست به
ایده ذهنی اش نزدیک شود تجربه او در موسیقی است.
در این کار که با موسیقی همراه است شاهد توانایی او در
نواختنسازوهمچنینخواندنهستیم.جداازبحث های
هنری« ،یرم��ا» دارای بُعد هنری و تکنیکی حرفه ای
است .صحنه نمایش با فضایی که در اصل نمایشنامه
وجود دارد کامال همخوانی دارد و صادقی توانسته حال
و هوا را در کمال سادگی به گونه ای چیدمان کند که در
طول نمایش با گوشه ای از فرهنگ اسپانیایی خود را در
تماس ببیند .صادقی در مورد تور شهرستان این نمایش
هم اش��اره داش��ت که امکان حضورشان در شهرهای
بندرعباس و ش��یراز وجود دارد ،که این موضوع منوط
می شود به هماهنگ کردن با تمام اعضای گروه.
الهامشکیب:
نمایشنامه ایکههرگزکلیشهنمی شود
الهام ش��کیب دیگر بازیگر و کارگردان این نمایش که
به همکاری کنار اش��کان صادقی پرداخته است و این
یداند ،و اظهار
تجربه مش��ترک را بسیار لذت بخش م
دارد که اجرای نمایش با بهره گیری از توانایی های هر
دو جلو رفته اس��ت .ش��کیب کار تئاتر را از سال 77به
صورت حرفه ای اغاز کرد و در این نمایش دومین تجربه
کارگردانی خود را پشت سر می گذارد .او در تجربه اول
هم در نقش کارگردان هم بازیگر ظاهر ش��د که کار او
در جشنواره سوره به نمایش درامده و موفق به دریافت
جوایزی در سمت کارگردان و بازیگر نائل امده و عالوه
گزارش «هنرمند» از تمرین نمایش کمدی دختر یانکی به کارگردانی بهرام تشکر
جسارت نقادی زیر سایه مجسمه ازادی!
عقب می کشد و همین را فرصتی می بینم تا چند کالمی
در مورد انتخاب دختر یانکی و دالیلش با او صحبت کنم.
تشکر می گوید :سایمون از ان دست نویسندگانی است که
در اثارش الیه های متفاوت و موش��کافانه ای را نسبت به
اوضاع روانی ش��خصیت ها ارائه می دهد .او در نمایشنامه
دختر یانکی ،بی پرده و بدون روده درازی های رایج ،عملکرد
طیف های مختلف اجتماعی و سیاسی جامعه ی امریکا را
مورد انتقاد قرار داده و جهان اثرش را با زبانی کمدی بیان
می کند .شیوه ی استادانه ی روایت «سایمون» در اثارش،
جهان امروز
طرفداران بی شماری در حوزه ادبیات نمایشی ِ
دارد و البته من و گروه اتود هم از این طیف به شمار می رویم.
میانه صحبتمان بهرام تشکر که حواس و نگاهش را یک
روز گذش��ته با برگزاری کارناوال بزرگ عروسک ها از تاالر
نکته خانه
وحدت تا تئاترش��هر ،شانزدهمین جشنواره بین المللی تئاتر
عروسکی تهران -مبارک به طور رسمی اغاز شد .جشنواره ای
بهبهانهاغازشانزدهمین
جشنوارهتئاترعروسکیتهران؛ که مرضیه برومند ،هنرمند شناخته شده عرصه نمایش های
عروس��کی همانند دور ه قب��ل ،دبیری ان را برعه��ده دارد.
رویدادی که به خاطر حضور مرضیه برومند ،هنرمندان تئاتر
عروسکی به اینده ان امیدوار شده اند و با توجه به تجربه هایی
که این دبیر کاربلد از دوره پانزدهم کسب کرده ،اکثر هنرمندان
و عالقه مندان ،طبیعتا توقع دارند که برگزاری این دوره نسبت
بهدوره هایقبلازجهاتمختلفسطحکیفیباالتریداشته
باشد .در این بین اما نباید فراموش کرد همانطور که هنرمندان
و دوس��تداران تئاتر به حق توقع دارن��د که برگزارکنندگان
حسینسینجلی
جش��نواره ،این رویداد مهم هنری را در سطح کیفی باالیی
تماشاگر
وظیفه شناس
حق اعتراض
دارد!
بر ان نقش های دیگری در سمت بازیگری داشته که
موفق به دریافت جوایز بیشتری نیز شده است .وی در
مورد پذیرفتن حضورش در «یرما» می گوید چون این
نمایش بارها اجرا شده بود در برخورد اول ،اجرای مجدد
یدانست اما زمانی که با ایده متفاوت
ان را کار موفقی نم
اشکان صادقی روبروی شد بسیار استقبال کرده و برای
حضور و جمع اوری گروه با صادقی همراه شده .پشنهاد
حضور نگار عابدی را با توجه به اشنا بودن با بازی او و
تجربه ای که نگار عابدی در سینما و تئاتر دارد را مطرح
کرده تا عابدی که بار اصلی نمایش را بر عهده دارد به
تیم اضافه شود .الهام شکیب در مورد نمایشنامه اشاره
کرده و موضوع ان را به گونه ای دانس��ت که هیچ گاه
کهنه نمی شود و در هر دوره ی تاریخی این ظرفیت را
دارد که باز نمایش بش��ود و فضای زنانه نمایش باعث
شده قشر بیشتری از جامعه را درگیر خود کند و همچنان
جذاب بماند و اگر با ایده ای نو مانند کاری که او و صادقی
به کار اضافه کردند همراه باشد بسیار به تماشایی بودن
نمایش کمک کند .وی در ادامه به مش��کلی که برای
مکان نمایش ایجاد شد اشاره کرد که زمانی که عمارت
مسعودیه را بستند قصد داشتند تا اجرا را موکول به زمانی
کنند که مکانی مناسب را برای اجرا پیدا شود و همچنین
زمانی که به تاالر حافظ امدند و زمان نمایش در ساعت
5:30عصرهمزمانبادونمایشدیگرهمراهشدتصمیم
داش��تند بعد از چند روز اجرا ،دست نگه داشته تا زمان
مناسب تری را بدس��ت اورند اما با وجود این مسائل با
استقبال خوبی از طرف مخاطبان و هنرمندان تئاتری
خود مواجه شدند که این امر باعث شد اجرای نمایش
را تا 18شهرویر تمدید کنند .وی در ادامه به حضور هانا
کامکار نیز اشاره کرد که اولین حضور خود را در چنین
لحظه هم از بازیگران نگرفته درباره تغییر لحن در بیان یکی
از دیالوگ ها با بازیگر نقش سوفی صحبت می کند و بعد با
مشورتاعضایگروهنتیجه ایدلچسبترحاصلمی شود.
ما هم دوباره به گپ و گفت خودمان ادامه می دهیم .حرف
از دغدغه اجرای مجدد دختر یانکی به میان می اید و تشکر
می گوید :بعد استقبال از اجراهای متعدد این اثر در سالن ها
و شهرهای مختلف و با توجه به فراهم سازی امکان دوباره
جهت بازتولید اثر ،تصمیم بر این ش��د که اجرای نمایش
جدیدمان (مارکس و کوکاکوال) به فصل پاییز موکول شود
تا نمایش دختر یانکی در اولویت اجرای شهریورماه گروه
تئاتر اتود قرار بگیرد .اجرای صحنه اخر که به پایان می رسد
سراغ سارا رسول زاده بازیگر نقش سوفی می روم نقشی که
برگزار کنند و همه مسئوالن وظایف شان را به درستی انجام
دهند ،به همان نسب عالقه مندان و دوستداران جشنواره به
عنوان مخاطبان این رویداد هنری نیز وظایفی دارند و موظفند
انها را به درس��تی و با مس��ئولیت پذیری انجام بدهند .البته
تردیدی نیست که امکانات جشنواره ها در کشور ما به ویژه
جشنواره هایتئاتری،نسبتبهجمعیتعالقه مندوهنرمندان
فعال بسیار محدود و کم است اما این دلیل درستی برای ان
نیست که عالقه مندان و دوستداران جشنواره ،وظایف شان را
فراموش کنند و برای تماشای یک نمایش (با هر کیفیتی) به
هر کاری تن در دهند .مثال یکی از اتفاق های ناخوشایندی
که در جش��نواره سال گذش��ته رخ داد ،عدم رعایت نظم و
پایبندی به مقررات جشنواره از سوی مخاطبان (به ویژه در
سالن های کوچک) بود .در واقع اگر مخاطب تئاتر توقع دارد
اتفاقی داشته و ایده اولیه حضورش را به دلیل ان دانست
که چون تئاتر با موسیقی همراه است نیاز به یک خواننده
مرد و یک خواننده خانم برای صدای درون یرما بود ،و
چه انتخابی بهتر از هانا کامکار! از ابتدای مطرح کردن این
ایده با استقبال او مواجه شدیم و ایشان به جمع گروه انها
اضافه شد .الهام شکیب در پایان از تیم نمایشی که او و
اشکان صادقی را همراهی کردند و فارغ از مسائل مالی،
به اجرای بهتر اندیشیدند تشکر کرد و دلیل نتیجه دادن
نمایش «یرما» را همدلی کل تیم دانست و از تک تک
افراد گروه قدردانی کرد.
جمالاجالل:
تجربهشیرینکنسرتنمایشی
موزیس��ین نمایش «یرما» باعث منحص��ر بودن این
نمایش شده است .جمال اجالل اولین تجربه خود را در
اجرای موسیقی در تئاتر پشت سر می گذارد .او موسیقی
را ب��ه صورت خود اموز ش��روع کرد و خود را عاش��ق
سبک فالمنکو دانست .وی گروه موسیقی هارمونی را
تش��کیل داد و سرپرستی ان را برعهده گرفت .اجالل
تجربه ساخت موس��یقی فیلم را هم در کارنامه کاری
خود دارد .از نمونه کارهایش می توان از ساخت موسیقی
چند س��ریال برای سیروس مقدم اشاره کرد ،و در کنار
ان کارشناسی بخش موسیقی رادیو را نیز بر عهده دارد.
وی در مورد فضای موسیقایی نمایش چنین می گوید
که موسیقی «یرما» را در دو بخش تعریف می کند اول
موسیقی و فضاسازی اسپانیش بود که شنونده فضای
غیر اسپانیایی را حس نکند و از ان فضا خارج نشود ،چرا
که حال و هوای دکور ،لباس و متن نمایش تماما وفادار
بهنمایشنامهاسپانیاییاستپسموسیقینیزنبایدازاین
احساس خارج شود و در بخش هایی نیز موسیقی همراه
با کالم اسپانیایی بود که حرف های دل یرما و خوان را
در قالب شعر و موسیقی بیان کردیم چرا که نمایش از
انچه میبینید پرمتن تر است و کاری که برای کمک به
بیان بیشتر احساس نمایش توانستیم انجام دهیم بیان
برخی حرف ها به صورت موسیقی بود که با حرکت های
نمایشی همراه شد .برخی حرف های ساده یرما را با فغان
موسیقی که در واقع از درون یرما برمی خواست به اجرا
دراوردی��م .اجالل این نمای��ش را در ایران تجربه نو و
منحصر به فرد دانس��ت و اشاره کرد تا به حال تجربه
تئاتر -کنسرت را هیچ جایی به این گونه نداشته ایم .او
یداند بلکه یک کنسرت
این کار را یک تئاتر موزیکال نم
نمایشی دانست که در فضایی کامال خودمانی به نمایش
و کنسرت اجرایی شده .او نگاه اشکان صادقی به این کار
را بسیار متفاوت و جذاب دانست و دلیل موفقیت و دیده
شدن یرمای جدید را ایده نو او میداند .ریتمی بسیار تند
به دور از کلیشه ها ،که این موضوع را نیز از نگاه حرفه ای
صادقی دانست و همچنین درک موسیقایی او که باعث
حرفه ای شدن فضای موزیکال نمایش شده است .او
از طراحی صحنه و لباس مفهومی نمایش گفت که با
هوشمندی کامل از طرف الهام شکیب و اشکان صادقی
برگزیده شده است .
در اجراهای پیشین گروه توسط یکتا ناصر ایفا شده بود.
رسولزادهراجع بهتجربههمکاریباگروهتئاتراتودمی گوید:
با اینکه کمی دیر به گروه اضافه شدم اما برادران تشکر در
ایفاینقشسوفیبهخوبیکمکمکردند.تجربهثابتکرده
هم بازی ش��دن با بازیگران حرفه ای سطح من را هم به
عنوان یک بازیگر باال میب��رد و امیدوارم جواب خوبی به
اعتماد بهرام تشکر بدهم .سوفی نمایش دختر یانکی معتقد
است این نمایشنامه یک کمدی قوی است و موقعیتی به
حساب می اید که هر بازیگری دوستدار تجربه ان است .با
دیدن لحظاتی از بازی سارا رسو لزاده و همچنین تحسین
او توسط برادران تشکر ،خاطرت به عنوان یک تماشاگر تا
حدودی حرفه ای تئاتر جمع می شود که بازیگر نقش سوفی
در دختر یانکی اینبار هم نقطه قوتی برای این اثر نمایشی
خواهد بود .اما بهنام تشکر بیش از یک بازیگر در کنار گروه
تئاتر اتود و نمایش دختر یانکی حضور دارد و معتقد است
الزمه اجرای اثار نیل سایمون تبحر و شناخت کافی است
که در غیر این صورت ان کمدی های دلنشین و متفاوت به
جای جلب مخاطب او را پس می زنند .همانطور که بهنام
تشکر اشاره کرد اجرای اثار نیل سایمون مثل حرکت روی
لبه تیغ باریکی می ماند اما تجربه ثابت کرده گروه تئاتر اتود
به خوبی از پس قضیه بر می اید .گروه تئاتر اتود حاال پس از
گذرازصحنهتئاترفرهنگسراینیاورانپایتختوشهر های
مختلف ایران کنش معاصر را برای روایت داس��تان دختر
یانکی انتخاب کرده است؛ اثری که امتحان خود را سابق
بر این چه در میان تماشاگران تئاتر و چه در جامعه منتقدان
به خوبی پس داده است.
که برنامه های جشنواره به صورت منظم برگزار شود ،نباید
فراموش کند که خودش هم به عنوان تماشاگر (که یکی از
ارکان اصلی تئاتر است) باید در رعایت این نظم و پایبندی به
مقررات جشنواره مسئوالنه عمل کند .چنانچه تماشاگران در
رعایت نظم و رعایت مقررات جشنواره مسئوالنه عمل کنند،
ان وقت به نظر بهتر می توان به مشکالت و بینظمی های
احتمالی برگزارکنندگان جش��نواره ای��راد گرفت .مخلص
کالم اینکه؛ تماشاگران و عالقه مندان جشنواره نیز همانند
برگزارکنندگانان،وظایفیدارندوتماشاگریمی تواندنسبت
به برگزاری جشنواره معترض باشد که خودش وظایف اش
را به درس��تی انجام بدهد .البته این به معنای ان نیست که
برگزارکنندگان جشنواره تمام بی نظمی های احتمالی را به
گردنتماشاگرانبیاندازند.همین.
5
نگاهی به نمایش «یرما» به کارگردانی اشکان صادقی و الهام شکیب
هنگامیکهماماسپانیاستروناست!
کاظم هژیرازاد
داس��تان نمایشنامه
«یرم��ا» ب��ه ظاهر
ساده اس��ت( :یرما)
زنی روس��تایی؛ دو
سال اس��ت ازدواج
کرده و تمایل شدید
به زایش نو و داش��تن فرزند دارد .او ارزوی مادر
شدن را به طور بیمارگونی در سر می پروراند .اما
شوهرش علیرغم او ،مال اندیش ،خسیس و عامی
اس��ت و توانایی بارورکردن او را ن��دارد و الویت
زندگی اش رس��یدگی به باغ زیتون و زمین و گاو
گوسفند اس��ت تاداشتن فرزند .یرما برای تقویت
بنیه ش��وهرش از پختن غذاهای مقوی گرفته تا
جادو جنبل برای درمان شوهرش دریغ نمی کند،
اما حاصلی نداش��ته و تمام تالش اش بی نتیجه
اس��ت .جامعه عقب افتاده و خرافه پرست اسپانیا
هم بیکار نیست و ناتوانی یرما و شوهرش را ملعبه
خود ساخته با ساختن حرف و حدیث ها و اراجیف
بی پایه و یک کالغ و چهل کالغ کردن و ردیف
کردن شایعات بی اس��اس ،روا ن ِ پریشان یرما را
بیش از پیش مخدوش کرده و مانع زندگی ارام او
شده ،اتش گره درونی او را شعله ورتر می سازند؛ تا
جایی که همه این تقصیرها را از شوهرش (خوان)
دانسته و می پندارد ناتوانی اش در زایش مربوط به
شوهرش است و به این نتیجه می رسد که کسی
که قادر به زایش نو نیست ،زنده بودنش بی فایده
است پس شوهرش را می کشد.
این صورت داس��تان اس��ت اما معن��ای ان چیز
دیگری را نش��ان می دهد .حافظ هفتصد س��ال
پیش گفت :م��ن این حروف نوش��تم چنان که
غی��ر ندانس��ت /تو ه��م ز روی کرام��ت چنان
بخوان که تو دانی« .یرما» نمایشنامه ای سراسر
اس��تعاری است و این بیت حافظ ما این اثر لورکا
را توصیف می کند .یرما ،داس��تان ساده ای است
که به غیر خود باید معنی ش��ود .شرایط اختناق
تناقضات اجتماعی در اسپانیای در استانه جنگ
جهانی دوم ،به اوج رسیده و منازعات اجتماعی و
سانسور ،لورکا را وادار می کند که به زبان استعاره
پناه برده و شرایط فرهنگی و اقتصادی و سیاسی
اس��پانیای در ش��رف جنگ داخلی را به ش��کل
ش��اعرانه ای در نمایش «یرم��ا» توصیف کرده
به نقد بکش��د .نگاهی مجمل به زمینه سیاسی،
اقتصادی و اجتماعی حاکم بر اس��پانیای قبل از
نگارش و خلق یرما موضوع اس��تعاری این اثر را
روشن تر می کند .مناقشات سیاسی در اسپانیا بر
س��ر تصاحب قدرت سیاس��ی و نظامی سابقه ی
دیرینه ای ،پیش از نگارش این نمایشنامه داشته
که بررسی ان مثنوی هفتاد من کاغد می شود .اما
شاید باز کردن دریچه ای کوچک بر روی اوضاع
و احوال یاد ش��ده در ان زمان به دریافت چرایی
نگاشتن این نمایشنامه کمک کند« .نیکتو الکاال
زامورا ،اولین نخست وزیر جمهوری دوم شد .این
جمهوری از تمام اقش��ار جامع��ه دارای حمایت
گسترده بود .انتخابات ژوئن 1931اکثریت بزرگی
از جمهوری خواهان و سوسیالیست ها را دوباره به
صحنه بازگرداند .با اغ��از رکود اقتصادی بزرگ،
دولت در تالش برای کمک به روستاییان فقیر و
کش��ور اعالم کرد کسانی که روزانه 8ساعت کار
بکنند دارای حق تصدی خواهند شد .فاشیسم در
ای��ن زمان به عنوان تهدی��دی جدی باقی مانده
بود که موجب اصالحات نظامی جنجال برانگیز
می ش��د .در ماه دس��امبر ،قانون اساس��ی جدید
اصالح طلبان ،لیبرال ها و دموکرات ها اعالم شد
که دارای مفاد قوی اجرای یک سکوالریزاسیون
وسیع در این کشور کاتولیک ،یعنی اسپانیا بود که
البته با مواجهه کاتولیک های متعهد میانه رو روبرو
ش��د .در اکتبر س��ال ،1931مانوئل ازانا نخست
وزیر یک دولت اقلیتی شد .در سال ،1933پس
از ش��ورش ناموفق ژنرال خوزه س��ان خورخو در
،1932انتخاباتی برگذار شد که در ان راستگراها
پی��روز انتخابات سراس��ری ش��دند .رویدادهای
دوره پس از نوامبر « ،1933دو س��ال سیاه» نام
گرفتن��د که به نظر می رس��ید ب��ه جنگ داخلی
منتهی خواهند ش��د .الخان��درو لروکس از حزب
جمهوریخواه رادیکال دولتی تشکیل داد و شروع
به تغییر چیزهایی ک��رد که دولت های قبلی نیز
تغییر داده بودند .تعدادی از سلطنت طلبان همراه
با فاشیس��ت ها به حزب فاالنژ اسپانیا پیوستند تا
به اهداف خود دس��ت یابند .به جای روش های
دموکراتیک و صلح امیز برای رسیدن به راه حل،
خش��ونت ها به خیابان های اس��پانیا امد و ش��به
نظامی گ��ری روز ب��ه روز افزایش یافت تا حدی
که کش��ور تا مرز از هم پاشیدن رفت .در چنین
شرایطی است که دیکتاتور فراسیسکو فرانکو با
یک کودتا روی کار می اید و س��ی س��ال تمام با
دیکتاتوری محض بر اسپانیا حکومت می کند.....
لورکا «یرما» را در س��ال 1934قبل از کودتای
فرانکو به رشته ی تحریر در می اورد که ترجمان
حال و روز اس��پانیای ان زمان است و در همان
سال هم به اجرا در می اید .بر پایه این نگاه است
که گفته شده؛ یرما ،مام وطن اسپانیاست و خوان
س��ترون ،که قادر به باروری نیست ،مردم اسپانیا
هس��تند که ناتوان از باروری ان��د .مردمی که در
منجالب خرافه و تعصب خش��ک غرقه هستند.
در انتهای نمایش یرما ش��وهرش خوان را خفه
می کند و فریاد می زند« :من پس��رم را کشتم».
ای��ن اخرین جمله ی یرم��ا ،این معن��ی را افاده
می کن��د که م��ادر وطن نیاز به پس��ران عقیم و
سترون ندارد .در این اجرا که طراحی و کارگردانی
ان را دو بازیگر اشکان صادقی و الهام شکیب به
عهده دارند ،موسیقی دلنواز اسپانیایی با خوانش
هانا کامکار و احمد قائد و با همصدایی اش��کان
صادق��ی از ابتدا تا انته��ای نمایش ،ضمن القای
فرهنگ موسیقایی اسپانیا به مخاطب ،اثر ژرفی
در زن��ده کردن این تراژدی ،در جان مخاطب به
جای می گذارد .بازیگران ،ان هنگام که در نقش
خود غرقه هس��تند با ترنم موسیقی اسپانیولی از
نقش هایش��ان فاصله گرفته ،با ک��ف زدن های
مرسوم این موسیقی ،گروه را همراهی می کنند.
در ای��ن اجرا بازیگرانی چون نگار عابدی با درک
درست ش��خصیت یرما به عنوان زنی عاصی ،با
تمای�لات بیمارگون را خوش می افریند .و فرهاد
جم ،ش��وهری شکاک و س��رد مزاج ،متعصب و
عامی را زنده می کند .اش��کان صادقی (دوس��ت
دوران کودکی یرما و خوان) ضمن بازی در نقش
ویکتور ،چند دنگ صدای خوشش را به معرض
نمایش می گذارد .اتیه جاوید با صدای تئاتری اش
و پرنده عالیی و الهام شکیب ،نقش های مکمل
و مختلفی را جان می بخشند که در اصل نمایش
بوده ولی در این اجرا حذف شده اند .ایشان با تغییر
لباس ،نقش های زنان رختش��وی ،مردم روستا و
جادو گر را بازی می کنند .البته این حذفیات ،عاجز
از ایجاد ان فضای لورکایی ،به گنگی اثر افزوده
است که باید گفت گناه گروه هم نیست .متاسفانه
اکثریت غریب به اتفاق گروه ها برای صرفه جویی
در هزینه ه��ای تولید نمای��ش ،مجبورند ،دکور،
لباس و بازیگر را حذف می کنند و ش��یر بی یال و
دم و اشکمی ارائه می دهند .این حذف کردن ها،
معموال ب��ه قیمت از دس��ت رفتن بس��یاری از
زیبایی های اثر می شود .به همین خاطر در بیشتر
اثار نمایش��ی امروز ،انچه در ذهن مخاطب باقی
می ماند ،فقط اندکی محتوای درونی و فکری اثر
اس��ت که ان هم به طور ناقص باز تاب می یابد
زیرا هر محتوایی را شکل مناسب ان اثر تکمیل
کرده و بازتاب شایسته می دهد .با این همه ،مزیت
این اجرا ،در بازی ها و گروه موسیقی ان است که
نمی گذارد ما به کمداشت ها توجه کنیم .خواندن
جذاب هانا کامکار بازی ه��ای خوان و ویکتور را
تحت الش��عاع قرار می دهد .انچه بیش از هر چیز
دیگ��ر باعث مس��رت مخاطب اس��ت و در یاد ها
می ماند ،ترنم موس��یقی زیبای اس��پانیولی و البته
بازی نگار عابدی در نقش یرما است .در حالی که
در خود اثر ،هر یک از شخصیت ها و افراد و عناصر،
گویای فرهنگ اس��پانیا ،خلق و خ��وی و اداب و
رسوم انان و برخی مناسبات منحط مردم خشک
مغز اسپانیاست که لورکا انها را به نقد کشیده ،در
این اجرا یا از بین رفته و یا کم رنگ شده اند .با این
همه نمایش «یرما» به لطف بازی های دلچسب و
موسیقی زیبایش می توان ان را برداشتی مستقل
و متف��اوت از یرمای لورکا نام داد که در جای خود
غنیمت و باید گفت دیدنی است.
تجسمی
6
نگاهی به نمایشگاه «من »5در گالری الله
خودجوییوخوداگاهیدرجهانمعاصر
انسیه عزیزپور
نمایشگاه گروهی چیدمان و فتو ارت «من »5
بخش پنجم از نمایش های س��االنه نگارخانه
الله اس��ت که طی ان ها با انتخاب درونمایه
ای مش��ترک ،هنرمندان با استفاده از امکانات
بیان��ی «چیده م��ان و فتوارت» ب��ه مفاهیم و
مس��ائلی همچ��ون :خودجوی��ی و خوداگاهی
انس��ان در جهان معاصر بپردازند و هر یک از
هنرمندان شرکت کننده با تکیه بر مشاهدات و
تجربه جهان زیس��ته ی خود ،اثارشان را شکل
داده و ارائ��ه نموده اند .این نمایش در پی نوعی
رویارویی با خویش��تن شکل گرفته؛ امری که
پی��ش از هر چیزبرای قض��اوت دربار ه ان ابتدا
باید به شرایط شکل گیری اش توجه کرد و نیز
مقصود از پرداختن به ان را در نظر اورد .واضح
اس��ت که در این عصر مفهوم خویشتن بسیار
گسترده ،متکثر ،س��یال و با کاربردهای بسیار
زیاد اس��ت؛ ب��ه عبارتی معنای��ی واحد در پس
کاربردهای مکرر خویشتن و هویت نیست.
ش��اید بش��ود عمده محتوای جاری در اثار این
مجموع��ه را در ی��ک عب��ارت خالص��ه کرد؛
خوداگاهی فرهنگی .مس��یر تفکر هنرمندان در
باب خود و شرایط معاصر از ورای فلسفه ای که
ب��ه وجود توجه می کند را می توان در راس��تای
کانسپت این مجموعه دانست .هنرمند می کوشد
از کلیت خویشتن خود تصوری به دست دهد و
از این رهگذر به خوداگاهی دست یابد؛ بنابراین
ضمن رسیدن به خوداگاهی در پی ایفای نقشی
انتقادی در باب اصل فرهنگ ،فرهنگ خویش و
فرهنگ جهانی در زمان ما هم می تواند منظور
نظرش باش��د.رنگ و بوی خویشتن فرهنگی و
شرایط جهان معاصر در این میان محوریت دارد
و مسال ه اینده بشر در این مجموعه اهمیت یافته
است .به گونه ای که هرگونه اندیشیدنی در حوزه
خویش��تن یابی به طور ضمنی با تفکر و تصور
دربار ه اینده همراه می شود.
هنرمن��دان این مجموعه با ان چه جالب توجه
و بیانگر یافته اند ،رویارو ش��ده اند .پیش��ینه
خوداگاهی جمعی و پدیدارهای خاص فرهنگ
سه شـنـبه 2شهریورماه 1395سال نهم شماره 545
www.honarmandonline.ir
گزارش «هنرمند» از دوساالنه خوشنویسی
خوشنویسی؛ این هنر عزیز کرده!
سامان افکار
معاصر به نظر می رسد از نکات مورد توجه در
این مجموعه اس��ت؛ رویک��ردی که معترف
اس��ت تنها نمی توان از منظر رویکرد فلسفی
به مفهوم خوداگاهی و خویش��تن نزدیک شد
بلکه در این میان تجربه زیسته و عواطف نیز
نقش ب��ازی می کنند .در ای��ن رویارویی داد
و س��تد و دریافت و هضم انچه در اطرافمان
روی می دهد ضروری و تعیین کننده اس��ت.
بخش��ی از اثار این مجموعه هم در بس��تری
ش��کل می گیرند که در حقیقت تذکر دهنده
و پرس��ش کننده یک فقدان است؛ خویشتن
و خوداگاه��ی وقتی در معرض پرس��ش قرار
می گیرد که در لحظه عدم شناخت قرار داریم،
بزنگاهی که پرسش فلسفی را برمی انگیزد.
«ذرات بنی��ادی» م��ی خواهد ب��ه رویکردهای
متکثری مجال حضور دهد ،منظور حفظ نوعی
ابژکتیویته است؛ رویکردهای جدید پرداختن به
خود موضوع و نقش فردی که برای ان تالش
می کند .اما این ابژکتیویته تا انجا پیش نمی رود
که امکان شناخت موضوع و نزدیک شدن به ان
را از دس��ت بدهیم .و باالخ��ره «من »5گویا از
بنیادی ترین ساحت انسان سخن می گوید؛ اینکه
باور کنیم دس��تاوردهای ادمی و حیات تاریخی
او در خلق و ایجاد و افرینش حقیقت س��همی
دارد .ریشه های این نگاه را می توان در ارای جان
الک و پس از او در نظرات کانت یافت .انسان در
خلق حقیقت نقش دارد؛ بنابراین محصوالت او
ارزش و اهمیت دارند و باید به ان ها توجه شود.
اورده های انسانی بر طبیعت تقدم وجودشناختی
دارند؛ لذا طبیعت هستی و نیستی خود را به اعتبار
خوداگاهی فرهنگی دریافت می کند.
این یکی س��ر موعد برگزار می ش��ود .انگار
بعد از چه��ار دوره برگزاری به موقع و بدون
وقفه دوس��االنه خوشنویس��ی ای��ران ،این
رویداد می رود تا به منظم ترین دوساالنه در
رش��ته های 9گانه هنرهای تجسمی بدل
شود و در حقیقت باید گفت حاال این اتفاق
یدانیم که به جز خوشنویسی
افتاده است .م
هی��چ دوس��االنه دیگر تجس��می از چنین
نظمی برخوردار نبوده و فاصله برگزاری بین
دوره های این به اصطالح دوس��االنه ها گاه
انچنان زیاد ش��ده که اساسا معنی دوساالنه
را از میان برداشته است .وقفه 10ساله میان
دو دوره برگزاری دوساالنه تصویرسازی تنها
یکی از این فاصله های پرسش برانگیز است.
تا اینجای کار مشکلی نیست و مسلما برای
جامعه تجسمی برگزاری به موقع یک رویداد
هنری در سطح ملی خوشایند و شیرین است
اما اگر می ت��وان و ام��کان برگزاری چنین
رویدادهایی وجود دارد پس چرا در برگزاری
دوساالنه های دیگر تجسمی تا این اندازه بی
نظمی وجود دارد؟
ایا خوشنویس��ی هنر عزیز ک��رده متولیان
فرهنگیکشوراست؟حاالوباگذشتنزدیک
به س��ه دهه تحول در سیاس��تگذاری های
عرصه هنرهای تجسمی کشور می توان به
این سوال به جرات پاسخ مثبت داد .این توجه
و عنایت به خوشنویسی از کجا می اید؟
در این ارتباط اجازه بدهید نقل قولی از یکی
از فعالین ش��ناخته شده عرصه خوشنویسی
داشته باشیم .علی اصغر شیرازی که حاال از
هنرمندان موفق خوشنویسی و نقاشی خط
ش��مرده می ش��ود می گوید« :در سال های
جوانی من تعداد بس��یار محدودی به عنوان
خوش��نویس شناخته ش��ده بودند و مثال در
اصفهان انجمن خوشنویسان نداشتیم .تنهاد
اس��تاد فضائلی بود که در ان سال ها در یک
اموزشگاه موسیقی ساعت هایی را به تعلیم
خوشنویس��ی می پرداخت .در س��ال ۶۰با
دوستان جمع شدیم و انجمن اصفهان را راه
اندازی کردیم و شروع کردیم به یک فعالیت
وسیع در اموزش خوشنویسی و تا اندازه ای از
این کالس ها اس��تقبال شد که ظرف مدت
کوتاهی از ۳کالس در هفته به ۳۰کالس
رسیدیم .بعد ها در شهرهای اطراف اصفهان
هم ش��عبه هایمان را دایر کردیم و به تهران
هم که امدم باز هم به اتفاق دوستان در امر
اموزش فعالیت های گسترده ای انجام دادیم
و نتیجه این فعالیت امروز ظهور خوشنویسان
بسیار خوب است که در واقع باید بگوییم در
مقایس��ه با ۳۰سال گذشته به یک معجزه
شبیه است و به نظر من کارنامه خوشنویسی
کشور در این سال ها یکی از برگ های زرین
هنر ایران است».
یدانیم این تنها گوش��ه ای
حاال هم��ه ما م
از سیاس��ت گذاری های نهادهای فرهنگی
برای اولویت دادن به خوشنویسی است که
از دهه شصت اغاز شد و موج گسترده ای از
اموزش هایخوشنویسیوتاسیسانجمندر
اقصی نقاط کشور را با خود به همراه داشت و
هزاران هزار نوجوان و جوان را به سوی خود
کشاند؛ امری که همچنان ادامه دارد و انگار با
وجودتثبیتنگاه هانسبتبهدیگرشاخه های
هنرهای تجس��می ،مس��ئولین فرهنگی
همچنان بر مدار دهه ش��صت می گردند و
همچن��ان می خواهند بر طب��ل ارجح بودن
خوشنویس��ی به دیگر رشته های تجسمی
بکوبند .درست است که پس وقوع انقالب
57و جابه جایی ارزش ها و مناسبات ،سیاست
گذاران به اقتضای ذائقه انقالبی به جایگزینی
هنری به جای نقاشی و مجسمه سازی و از
اینقبیلمی اندیشیدند،اماباگذشتاینبیش
از سه دهه و بازنگری ها در این خصوص ،دیگر
کوبیدن بر طبل نابرابری رشته های تجسمی
معناوجایگاهینمی تواندداشتهباشد.واقعیت
این اس��ت که حاال دیگر حتی مراجع دینی
نسبت به وجود داشتن و فعالیت رشته هایی
چون مجسمه سازی و نقاشی ،رای مخالف یا
موضع انکار ندارند و تالش و پی گیری های
هنرمندان و جامعه هنری توانس��ته تا اندازه
زیادی حقانیت فعالیت چنین رشته هایی در
فضایجامعهبهاثباتبرساند .ایرجاسکندری
هنرمند نقاش و مجسمه ساز و استاد دانشگاه
که او را در زمره یکی از هنرمندان موس��وم
به هنرمندان انقالب می شناسیم ،در همین
ارتباط می گوید« :بعد از انقالب ،بعضی تعابیر
شرعی و دینی در خصوص مجسمه سازی
این هنر را به نوعی در بالتکلیفی نگاه داشته
بود و تا س��ال ها حتی اموزش این رشته در
دانشگاه را به حال تعلیق دراورده بود تا اینکه
تو گوهایبسیارموفقشدیم
بارایزنی هاوگف
تا صاحبنظران و علما را متقاعد به تایید این
فعالی��ت در چهارچوب ه��ای موردنظر انان
کنیم .خود من بودم که این رش��ته را بعد از
انقالب در دانش��گاه هنر مج��ددا راه اندازی
کردم و حتی در ان دوره که دانشگاه به کرج
منتقل شده بود سوله ای به مساحت۲هزارمتر
برای کارگاه مجسمه سازی درنظر گرفتیم.
مجسمه س��ازی ایران اکنون از این مرحله
عبور کرده اس��ت ».اما در مقابل مس��ئولین
فرهنگی چگونه ب��ه فعالیت های هنری در
عرصه هنرهای تجسمی می اندیشند؟ شاید
باز هم نقل یک گفته کارس��از باشد .محمد
حسین ساکت نماینده وزیر فرهنگ و ارشاد
اسالمی در انجمن خوشنویسان ایران سال
گذشته در یک گفتگوی خبری عنوان کرده
بود« :هنر خوشنویس��ی باید از هر نظر مورد
توجه و تکریم قرار گیرد و مسئوالن فرهنگی،
هنری و حتی علمی کش��ور تمام توان خود
را در جهت ارتق��اء و واالیی این هنر به کار
گیرند .وزارت ارشاد نیز بر اساس وظیفه باید
از هنر خوشنویسی حمایت کند و تسهیالت
الزم برای ارتقاء و گسترش این هنر قدسی
را فراهم اورد .در واقع هنر خوشنویسی ابزاری
اسان ،در دس��ترس و فراگیر برای برقراری
ارتباط با فرهنگ ها و ملت ها اس��ت و شاید
از این نگاه کمتر به ان توجه شده باشد؛ باید
نس��بت به میزان تاثیر هنر خوشنویسی در
گفت وگوی تمدن ها و نزدیکی فرهنگ ها
اگاه شویم .انعکاس هنرهای دیگر همچون
شعر می تواند در خوشنویسی بازتاب پیدا کند
و به جهان صادر شود؛ به طوری که جهانیان،
به ویژه هنرمندان هر ملتی با استفاده از این
ابزار نزدیکی و تفاهم ،به س��ود ملت ها و در
جهت صلح استفاده کنند؛ چرا که زبان هنر
خوشنویسی ،به ویژه نقاشیخط ،رسا ،ساده و
فراگیر است ».هرچند همه مان اگاهیم ،هنوز
که هنوز است حتی حمایت هایی از این دست
حتی به ارتقای وضعیت معیشتی هنرمندان
خوش��نویس منجر نش��ده و امنیت رفاهی
هنرمندان رشته های تجسمی در هیچ یک از
رشته ها انطور که باید محقق نیست و هنوز
بازار عرضه و تقاضای متناسبی برای هنرهای
تجسمی از جمله خوشنویسی وجود ندارد ،اما
این نابرابری در نگاه ها و میزان توجهات که
می تواند اندک مایه دلخوشی جامعه هنری
باشد ،با چنین تعابیر و تعاریفی همراه می شود.
حاال و در مجموع ،به نظر می رسد انچه تلقی
و برداشت بعضی از مسئولین فرهنگی کشور
راشکلمی دهد،پاسخگوینیازجامعههنری
امروز نیست .امروز پرسش هایی اساسی تر
در نحوه نگاه به فعالیت های هنری به میان
امده و اساسا تقسیم بندی هنرها به قدسی
و غیر قدسی عالوه بر ان که سهل انگارانه و
غیرکارشناسانهبهنظرمی رسد،نتیجهمعقول
و مناسبی را هم نمی تواند به دنبال داشته باشد
و چه بسا جامعه هنری کشور را با اسیب هایی
جدی و به س��ختی قابل جبران چون چند
دستگی ها و ش��کاف ها در میان هنرمندان
روبه رو کند.
هنر و معماری
سه شـنـبه 2شهریورماه 1395سال نهم شماره 545
www.honarmandonline.ir
7
یادداشت
در وادی دو جهان...
بهرام هوشیار یوسفی
پی اچ دی ،دانشیار دانشگاه اسکوده سوئد
«...معم�اری صرفاً به نوعی وضعیت بدل
می گردد ،همه چیز ناپدید می شوند ،همه
چی�ز از میان ان می گذرن�د و ادم ان قدر
که با ایده درگیر می شود با فرم درگیری
پیدا نمی کند.»...
جمیز وانیز
به جرات می توان گفت که نحوه درکمان از اطراف
ب��ه غایت درجه متاثر از ابزارهای ارتباطی بوده ،در
دیدگاهی گسترده تر (انچنان که مارشال مک لوهان
فیلسوف و جامعه شناس معاصر بر ان تاکید دارد)،
وس��یله ارتباطی (مدیوم) خود به نوعی به «پیام»
بدل شده اس��ت؛ رسان ه کلیددار تدبیر ادمی است و
امیدبخش ادراک معنایی مردمان .شئونان زندگی
و تعامالت اجتماعی را ف��ن اوری ارتباطات جهت
می ده��د و در ای��ن بین فضای مصن��وع (بخوانید
معم��اری) نه تنها از این تحوالتی به دور نیس��ت،
بلک��ه خود در قلب تپنده حادثه جریان دارد و خون
تپنده اس��ت در ورید مفهوم فضا و هویت منوط به
ان .زمانی که مارشال مک لوهان ()۱۹۸۰/۱۹۱۱
جامعه شناس کانادایی ،نظریه جهانی شدن را برای
اولین بار مطرح میکرد ش��اید هرگز نمی توانس��ت
تجسم کند که جایگاه رسانه های ارتباطی تا به این
حد جهت دهنده و تعیین کننده محتوای اندیش��ه
باشد و به سیاقی ریشه ای سبک زندگی را تعریف
کند .بنا بر تعبیر مک لوهان ،س��ه مرحله تاریخی
ادراک و دانای��ی در زندگی بش��ر متاثر از ابزارهای
نگاهی به اندیشه های «مارشال مک لوهان»
معماری ،رسانه ای بی کالم
ارتباطی ،قابل طبقه بندی است؛ در مرحله شفاهی
(از اغاز تمدن تا اواسط قرن ۱۵میالدی) ارتباطات
به ص��ورت حضوری و کالمی (ش��نیداری) بوده و
نوش��تار ویژگی بمیادین در ساخت تمدن نداشت.
در مرحله بعد فرهنگ ش��نیداری به حاشیه رفت و
با همگانی شدن چاپ و کتاب ،مفهوم رسانه نیز به
نوشتار (کتابت) ارتقا می یابد و حضور ارسال کننده
پیام برای انتقال پیام دیگر لزومی نداشت؛ کتابت در
جایگاه رسانه ،نوع ارتباط را دگرگون کرد و ساختار
ارتب��اط با مهارت «خواندن» ارتباط یافت و به تبع
ان علوم اثباتی و طبقه بندی های و منطق مرتبط،
اعتب��ار یافت .ای��ن رویکرد با حضور رس��انه های
الکترونیک و توسعه سهمگین انفوماتیک بار دیگر
به چالش کش��یده شد (انچنان که مک لوهان ان
را «ش��نیداری – دیداری ،خواندنی» میخواند). ...
عصر ارتباطات و رس��انه های الکترونیک .مخلص
کالم ،در دوره ه��ای مختلف تاریخی ،به حس��ب
پیش��رفت ابزار ارتباطی ،ش��یوه ادراک و ش��ناخت
دگرگون ش��ده اس��ت ،به بیان مک لوهان ،رسانه
و پیام در اصل ماهیتی مشترک می یابد؛ به عنوان
مثال بهره گیری از نوشتار نه تنها نحوه انتقال پیام
را تعریف می کند ،بلکه به اعتبار نتیجه ،خود به پیام
بدل شده و شاکله پیام را متاثر می کند یا بهره گیری
از شبکه های اجتماعی در ار تباط فی نفسه تغییراتی
بنیادین در طراحی ارتباطات انسانی را موجب شده
اس��ت و چه بسا تغییر بنیادین در شیوه ارتباطات و
ادراکات را در پی داش��ته است .در معنای معمارانه،
اگر بپذیریم که معماری به نوعی نقش رس��انه ای
دارد ،پس وسیله و ابزاری جهت انتقال پیام خواهد
ب��ود و درک مفهوم فضا و ب��ه تبع ان مکان ،خود
ساختاری نو را در درک کننده (مخاطب و کاربر) و
درک شونده (فضای مصنوع) طلب می کند .موراد
ادب (پژوهش��گر معماری) در یادداش��تی با عنوان
«بررس��ی تاثیر رسانه های جدید بر مفهوم فضا در
معماری با رویکرد به اندیش��ه های مک لوهان» با
تاکید بر درجات متفاوت درک فضا در افراد معتقد
اس��ت...« :گاه مفهوم فضا داللت بر مکان و اجزا
«معماری» مانند اتاق ،تاالر ،حیاط ،خیابان و میدان
دارد .گاه ب��ه ان مجموعه ای از اجزای معماری که
خصوصیت مش��ترکی دارند ،اش��اره می کند؛ مانند
فضای باز ،فضای بس��ته ،فضای س��بز و ....گاهی
به قس��مت های خالی و پر نش��ده ش��هر نظر دارد
(که در این ص��ورت در مقابل «حجم» یا «توده»
قرار می گیرد و به معنای لغوی «فضا» یعنی جای
خالی نزدیکتر اس��ت ).گاهی به کیفیت معماری و
تاثی��ر ان نظر دارد ،چنانک��ه می گویند :فضای دل
باز ،فضای خشن ،فضای لطیف ،فضای سلطه گر،
فضای فرح بخش و ....ولی در تمامی این اقس��ام
یک��ی از مواردی که اهمیت می یاب��د ،نوع ادراکی
اس��ت که انس��ان از ان فضاها خواهد داشت ،زیرا
کیفیت «فضای معماری» ادراکی است که انسان
از خ��ود بن��ا دریافت می کند و در ه��ر ادارکی هم
��درک» (ادراک
دو عنصر اصلی دخیل اس��تُ « :م َ
ش��ونده یا امر عینی) و« ُم��د ِرک» (ادراک کننده).
یعنی فضا امری اس��ت نه صرف�� ًا عینی و خارج از
ذهن انسان و نه امری صرف ًا ذهنی و بدون کیفیت
عینی .پس مش��خص می ش��ود که موضوع مورد
بحث ،رابطه متقابل انسان و فضا در معماری است.
رابط��ه یعنی درک ان مفاهی��م از فضای معماری
توس��ط انس��ان و نی��ز فهماندن پ��اره ای مفاهیم
ذهنی انس��ان توسط «ابزار» معماری و خلق فضا،
به دیگر انس��انها .در عصر حاضر اش��یاء به سمت
رواب��ط صوری صرف تنزل مقام می یابند و مادیت
خود را از دس��ت می دهند و ب��ه صورت اطالعات
در می این��د .فضا دیگر ب��ه صورت نوعی خالء که
بدنه های صلب در ان به حیات خود ادامه می دهند
نمایان نمی گردد ،بلکه بیش��تر فضای حد واسطی
است که اطالعات از طریق ان پخش می شود .این
جنس جرم معماری نیست ،نه فضای
فضا دیگر از ِ
مثبت (جرم معماری) اس��ت نه فضای منفی (عدم
ِج��رم معماری) .در این فض��ا جنس جرم از جنس
اطالعات و پیام اس��ت… .در واقع در دوره جدید
معماری معاصر فرم زدایی شده و معماری جدید به
وجود امده عمیق ًا تحت تاثیر نوش��تار الکترونیکی
است و بیشتر دارای اعصاب است تا کالبد .معماری
روابطی با طبیعت برقرار کرده است که دیگر نه با
گوناگونی بلکه با یکپارچگی شان شناخته می شود.
این طبیعت ،طبیعت محیطی است ،محیطی که پر
از پیام و ارتباطات و ...است….».
نگاهی به اثرگذاری پژوهش و همایش بر هنر معماری
سحر جعفری
همایش های معماری ،کمیت یا کیفیت!
بی گمان رسیدن به مقصد زمانی میسر می شود که
در مسیر صحیح قرار گرفته و گام های هدفمندی
بر حسب زمان و ش��رایط برداریم .در مسیر علم
نی��ز ،ضرورت ها و احس��اس نیازهایی وجود دارد
ک��ه برای یافتن پاس��خ مناس��ب ان ه��ا باید به
پژوهش های صحیح و جامع روی اورد .برگزاری
همایش و گردهمایی های علمی تالشی است که
با هدف پاس��خگویی به روحیه کاوشگری جامعه
علم��ی -دانش��گاهی برای اط�لاع از یافته های
جدی��د در عرص��ه دانش و اش��تراک تجربه های
علمی انجام یافته است .عالوه بر ان ،همایش ها
به برقراری ارتباط مس��تقیم بین پژوهش��گران و
علم اموزان و ایج��اد زمینه ی فعالیت های جمعی
کم��ک ش��ایانی می نمای��د .پدیده معم��اری نیز
هم چون تمام موضوعات دیگر ،بنا به ماهیت خود،
نیاز به تولید محتوا نه صرفا در حوزه طراحی ،که
در قالب متون تخصصی دارد .از جمله روش های
ثبت محتواهای نوشتاری برگزاری همایش های
متعددی است که در س��ال های اخیر در درجات
باال توسط دانشگاه های معتبر ،به عنوان نهاد های
قابل اعتماد در عرصه علم ،و موسسات معماری
با همکاری مشترک یک یا چند دانشگاه ،انجمن
علمی ،مراکز تحقیقات و س��ازمان ها در رده های
پایین تر متولی این امر گش��ته اند .لیکن موضوع
قابل توجه در این زمینه ،مس��اله ضرورت و نیاز
برگزاری همایش هایی اس��ت که در بیشتر مواقع
با عنوان و محورهای کلی و غالبا یکس��ان اقدام
به انتش��ار فراخوان می نمایند .این در حالی است
که بیش��تر همایش های برگزار شده نه تنها فاقد
اس��تانداردهای الزم در محت��وا هس��تند ،بلک��ه
مش��کالت مدیریتی و اجرایی برنامه های مشابه
بر افت کیفیت ان می افزای��د .بی نظمی ،تملق،
دعوت ه��ای خس��ته کننده برای س��خنرانی های
تبلیغات��ی و در کنار همه این ه��ا اندکی معارفه و
اطالع رس��انی جز در برخی موارد خاص از جمله
این کاستی هاس��ت .ب��ه نظر می رس��د در مورد
اهداف برگ��زاری همایش ،در نگاه اول ،هم چون
بسیاری از موضوعات دیگر ،کسب درامد متولیان
از مولفه های اساسی می باشد .از طرفی ،مهم ترین
مولفه در پذیرش مقاالت ،حتی بیش از محتوای
علمی ،چارچوب پژوهش است؛ بدین معنا که اگر
چارچوب پژوهش س��بک و سیاق نوشتاری یک
اثر علمی را دارا باش��د می ت��وان از پذیرش مقاله
اطمینان حاص��ل نمود .حاص��ل چنین مقاالتی
نتایج یکسان و مکرری است که صرفا به افزایش
کم��ی امار پژوهش��ی می انجامد .بدیهی اس��ت
چنین کاستی هایی از جانب ارائه دهندگانی است
که بنا ب��ر الزام نهادهای مربوط��ه در حوزه علم
و صنع��ت مبنی بر تکمیل رزومه (جهت پذیرش
در مقاطع تحصیلی عالی ،اس��تخدام های خاص،
رتب��ه علمی در نهادهای اموزش��ی و )...اقدام به
ارائه چنین مقاالت��ی می نمایند .پذیرش بیش از
ح��د مقاله های مروری با نتای��ج بدیهی که فاقد
جنبه های عملی و کاربردی می باشند ،و می توان
ان ه��ا را معمول تری��ن و دردس��ترس ترین نوع
مقاالت برشمرد ،باعث می شود این سوال بوجود
بیاید که با عدم کاربرد الزم و مناس��ب مطالعات
در صنعت (به ویژه صنعت س��اختمان کش��ور)،
ضرورت اهمیت دادن به س��طح کیفی و اجرایی
همایش ها چیس��ت و ش��اید نتیجه گرفت سطح
کنونی همایش ها کافی اس��ت! این مساله زمانی
روشن تر می شود که توجه خود را به سمت جوامع
پیشرو معطوف نماییم و ارائه عملی دستاوردهای
جدی��د را در قالب ورکش��اپ های عملی در کنار
همایش ه��ا مدنظر ق��رار دهیم؛ می��زان بهره ی
جوامع پیشرو از مطالعات خروجی همایش ها قابل
مقایس��ه با جامعه ای همچون کش��ور ما نیست.
از طرفی عامل دیگ��ر بی کیفیتی نتایج مقاالت،
ارائه دهندگانی هستند که اگر اجباری در استخراج
مقاله بنا به دالیلی که بدانها پرداخته ش��د ،نباشد
به دنبال کشف و ارائه داده ها و راهکارهای جدید
در حوزه تخصصی خود نخواهند بود .در حقیقت،
عاملی که نیاز به ارتقاء جدی دارد کیفیت اس��ت
و این مهم به مفهوم کاهش کمیت نخواهد بود.
ش��اید بتوان گفت زمان ان رس��یده اس��ت برای
مخاطبی که عالقه و توان مطالعه ندارد ،به جای
تولید محتوای نوش��تاری ،باید به ساخت مستند
ب��ا ضریب نفوذ باالت��ری در ذهن مخاطب روی
اورده شود که خود مجال بحث دیگری می طلبد.
در حال حاضر ،می توان کرس��یهای ازاداندیشی
علمی را ،راهی کارامدتر برای حضور دانشجویان
و عالقه مندان در عرصه علم معماری دانس��ت؛
که اگ��ر منتظر تغییری در روند تفکر و پیش��برد
اه��داف علم��ی هس��تیم ،بی ش��ک در این فضا
محقق خواهد شد؛ فضایی که در ان ،با اعتقاد به
خردگرایی اجتماعی ،ابتدا علم به نقد کشیده شود؛
چیستی ها ،مبانی نظری و پیش نیازها پاسخ داده
شده و به تولید اندیشه و چگونگی ها منجر گردد.
یک اثر معماری خود بخشی از باورهای ایدئولوژیک ،فرهنگ ،هنر و پدیده های دوران خویش است و با
وجوه متعدد زندگی ارتباط دارد .باید گفت همین ارتباط است که به معماری رخصت نشو و نما میدهد.
درک بصری ما نسبت به جهان ،مبنای معماری را تشکیل می دهد .به اذعان بسیاری از صاحب نظران ،از
سال های پایانی قرن بیستم بدین سو به ویژه از اغاز هزاره سوم ،عصری نو در تاریخ بشریت اغاز گشته
است .امروزه ما در جهانی زندگی می کنیم که در اطالعات و فناوری دیجیتال ،با اقتدار ،تمام قلمرو های
مختلف از قبیل اقتصاد ،اموزش ،فرهنگ و ...را تحت تاثیر خود قرار می دهد .انقالب تکنولوژیک که از
اواخر قرن بیس��تم با محوریت فناوری اطالعات اغاز شده است ،با سرعتی شتابان در حال شکل گیری
مجدد ساختارهای بنیادین اجتماعی و به تبع ان اثر گذاری بر تما می پدیده های جهانی است .معماری نیز
به عنوان یکی از مهمترین پدیده های اجتماعی ،انسانی از تاثیرات انقالب اطالعاتی یاد شده به دور نمانده
است .پیدایش سیس��تم های ارتباط الکترونیکی و اطالعاتی و ایجاد جامعه شبکه ای باعث شده مفهوم
فضایی برخی کارکردهای زندگی روزمره همچون کار ،خرید ،تفریح ،اموزش و ...دگرگون شود که این امر
به نوبه خود موجب تغییر خصوصیات فضاهای معماری و ارائه تعریف جدیدی از فضا و مکان در جامعه نوین
گشته است .انچه که امروزه تحت عناوین مختلفی همچون فضای سایبر واقعیت مجازی مطرح می گردد،
بازتاب تغییرات ایجاد شده در مفهوم فضا و مکان می باشد که به ارائه تعریف نوینی از معماری از مظهر فرم،
کارکرد ،فرایند و ارزش انجامیده است .به همین دلیل است که فضاهای سایبرنتیک نمی تواند ساده و تهی
باشد ،زیرا در واقع ماتریسی از ارزش های انسانی است و باری روانی دارد .باید گفت که روش شناسی ها
چیزی نیستند جز ابزار هایی که به دست کسانی ساخته و پرداخته شده اند که ان ها را به کار میبرند ،از این رو
خلوص روش شناختی ،مفهو می سترون و خیال پردازانه است .در عصر جدید ،در بسیاری از موارد معماران
روش های متعددی را به کار برده اند برای همسو شدن با تغییرات دنیای نوین .الجرم در طبقه بندی این
روش ها صبغه ای از دلبخواهی گری راه یافته است .البته به زعم نگارنده دست یافتن به درکی فزون تر و
عمیق تر هیچ گاه محصول کار اندیشمندان منفرد نبوده است پنداره ی رمانتیکی که همه چیز را خواه در
معمار ،خواه در ناقد و نظریه پرداز به نبوغ فردی احاله میدهد .در اکثر اثار معماری نیز تالش معمار حرکت
به سوی الگوهای مفهو می جدید اشکار است چیزی که گاه به تعامل و گاه تقابل با خلف خود برمی خیزد.
مهمترین تغییر جهان معاصر که بنیان تغییرات اینده جهان را می سازد ،رقابتی شدن جهان واقعی و جهان
مجازی است .ظهور جهان جدید یعنی جهان مجازی ،بسیاری از روندها و نگرش ها و ظرفیت های جهان
را تحت تاثیر خود قرار داده است .این جهان در واقع به موازات و گاه حتی بر جهان واقعی مسلط شده و
عینیت واقعی پیدا می کند .جهان واقعی و مجازی دارای داد وستدهای بیشماری با یکدیگر هستند .جهان
واقعی با خصایصی مانند جغرافیا داشتن ،محبوس بودن ،طبیعی بودن از جهان مجازی متمایز می گردد و
جهان مجازی نیز در مقابل با خصیصه هایی مثل بی مکانی ،فرا زمانی ،تکثر ،قابل دسترس بودن همزمان،
از جهان واقعی به طور نس��بی و نه کامال جدا می ش��ود .جالب توجه است که لفظ فضای مجازی برای
نخستین بار توسط ویلیام گیمسبون نویسنده کانادایی رمان های علمی /تخیلی ،در سال 1982مورد استفاده
قرار گرفت .این فضا برای گیبسون در حقیقت فضایی تخیلی بود که از اتصال رایانه هایی پدید می امد که
تما می انسان ها ،ماشین ها و منابع اطالعاتی در جهان را به هم متصل کرده بود به صورت تقریبی مشابه
معنایی اس��ت که ما امروزه از کاربرد لفظ فضای مجازی در نظر داریم .هنر و معماری امروز نیز از پیوند
ارتباطات و رایانه ها ،فضای مجازی و فضای واقعی ،طبیعت و زندگی مصنوعی ظهور کرده و دنیای نوینی
از زمان و مکان را می سازد .این محیط ،شبکه ی نوین دستگاه حسی ما را توسعه داده و ابعاد متافیزیک
نوینی به اگاهی و فرهنگ انسان می بخشد .باید گفت در معماری ،هر ان چیز که متعلق به قلمرو هنر،علم
و فلسفه باشد ،معنی دارد .چرا که؛ حامل نوعی اگاهی است .قدرت تاثیر معماری ،در گونه گونی اگاهی های
ساخته شده ،به پیچیدگی سازمان یافته و به نهایت متمرکز نهفته است .مراد نگارنده از اگاهی در اینجا،
مفهوم وسیع «ونیر»ی ان به عنوان کلیت ساختارهای کالبدی ،معنوی ،عقالنی و عاطفی گوناگون است
که به مخاطب انتقال یافته و تاثیری پیچیده از انباشتن سلول های حافظه تا انتظام مجدد ساختار شخصیت
بر مخاطب دارد .مطالعه چگونگی عمل و حرکت این تاثیر تکلیف اصلی یک برخورد ساختارمند با معماری
است .نباید نادیده گرفت که هر اثر معماری که مورد توجه ما قرار می گیرد و یا ما را به هیجان اورده و بر ما
تاثیر می گذارد ،معنی و داللتی دارد .برای اموختن چگونگی فهم معانی نیز الزم است بر نظام معانی فائق
اییم .معماری امروز با عالم واقعیت و مجاز پیوند تنگانگ دارد و اگر معمار به درستی بر خود مسلم ندارد که
کدامیک از اقالم موجود ،معنی ترکیب فرم هاست ،ان اثر از حوزه معماری خارج خواهد شد.
کافه کتاب
سایههای قدرت
کتاب پیرامون محیط مصنوعی اس��ت که تس��لط چندانی بر نیروهای تشکیل دهنده ان نداریم
و پیش��گامان ،س��ازمان دهندگان و تغییردهندگان محیط مصنوع ،معمو ًال نه «ما» بلکه «انها»
هستند« .انها» گروهی در سایه و بی نام ،که با اتکا بر فرایندهای مبهم به ایفای نقش و تغییر
محیط می پردازند .فرایندهایی که باعث حذف و کنار گذاش��ته ش��دن تدریجی و نامحس��وس
گروه ها و منافع غیرمتش��کل به نفع گروه ها و منافع مشترک و مسلط بر منابع قدرت اقتصادی،
اجتماعی و سیاس��ی می ش��ود .پیامد این روند نی��ز ناپایداری ،ناکارام��دی و قدرت محور بودن
سازمان فضایی و نظام استفاده از زمین های شهری است .این کتاب که نوشته جین هیلیر است،
دکتر کمال پوالدی ان را ترجمه و توس��ط کمیتۀ پژوهش توس��عه شهری در جامعه مهندسان
مشاور ایران منتشر شده است .این کتاب با اتکا بر دانش و تجربه حرفه ای نویسنده توانمندش،
به تبیین و تحلیل تعامل پیچیده قدرت با برنامه ریزی کاربری زمین پرداخته و بیان داش��ته که
الزم است از کشف مکرر فاسد بودن قدرت صرف نظر کنیم و به این بپردازیم که چه چاره ای
برای این فس��اد می توان اندیش��ید .اگر چه کتاب ،عنوان و ظاهری تئوریک دارد ،اما نویس��نده
ب��ر کاربردی بودن ان و نیل به عمل کارامدتر برنامه ریزان و طراحان در پرتو س��ایه -روش��ن
نابرابری ه��ای قدرت مکرراً تاکی��د دارد .کتاب چهار هدف اصلی را دنبال می کند )1 :تش��ریح
ظرفیت نظریه های میشل فوکو و یورگن هابرماس برای نظریه و عمل )2 .بسط ادراکات نظری
مرب��وط به ارتباط ،بازنمایی و ع��ادت واره به برنامه ریزی عملی )3 .تدوین نظریه ای تازه در باب
برنامه ری��زی «گفت و گویی» با ارجاع به عمل بصیران��ه در برنامه ریزی )4 .در اختیار قرار دادن
بنیان هایی عملی برای مقامات.در این کتاب نویسنده به این موضوع می پردازد که برنامه ریزان
مختل��ف و گروه ه��ای اجتماعی چه تصوری از خود و همچنین مکان جغرافیایی خود یا دیگران
دارن��د ،و نی��ز تفاوت فرهنگی بین «خود» و هویت مکان��ی ،و تفاوت بین گفتمان ها و ارزش ها
توضیح داده می شود.
صاحب امتیاز:شـرکت جهان سبز
مـدیرعامـــل:حسـیناحـمـدی
مدیر مسوول :مهدی احمدی
زیـر نظــر شــورای ســردبیـــری
چاپ:چاپخانهروزنامهجامجم
شماره 545سه شــــنـبه 2شهریورماه 1395
سازماناگهیها88311361- 88311353:
نشانى:تهران ،خیابان مطهری ،بعد ازخیابانسلیمان
خاطر ،خیابان اورامان ،پلاک ،43واحد2
تلفکس88813489- 88301986:
توزیع:نشرگسترامروز
توزیعمشترکینتهران:شتابگستر88944361
محمد حمزه ای درگفتگو با «هنرمند»
ان که رخسار تو را رنگ گل و نسرین داد
صبر و ارام تواند به من مسکین داد
وان که گیسوی تو را رسم تطاول اموخت
هم تواند کرمش داد من غمگین داد
محمد حمزه ای کارگردان تله فیلم حبیب اقا ،پذیرفته شده در بخش فیلم های تلویزیونی جشنواره فیلم سالمت همچنین کارگردان
فیلم های کوتاه« :بی اسمان» و «دور یا نزدیک» پذیرفته شده در بخش فیلم های کوتاه جشنواره فیلم سالمت است .به همین بهانه
گفتگوی کوتاهی به این کارگردان جوان انجام داده ایم.
شما در این جشنواره ۲اثر در بخش
فیل�م کوتاه و یک اث�ر در بخش تله
فیل�م داری�د ،ای�ن نش�ان از توجه
ش�ما به مقوله سلامت است ،چرا؟
چه دغدغه ای پش�ت ای�ن انتخاب
موضوع هست؟
هم زمانی حضور س��ه کار از بنده در نخس��تین دوره ی
جش��نواره ی سالمت فکر می کنم یک حسن تصادف
برای من و فیلم هایی است که طی این چند سال اخیر
ساخته ام.درعینحالمعتقدماینامرکامالتصادفیبوده
که هر سه این اثار در این جشنواره و با موضوع سالمت
حضور دارند .تصور می کنم مقوله سالمت خیلی پیشتر از
سالمت و مراقبت از جسم و فیزیک ادم ها مرتبط با حوزه ی سالمت روح و روان است
و همین نگرش به حوزه ی سالمت باعث به وجود امدن یه نگاهی کلی است برای
هر شهروند که به تعریف جامع تری از واژه ی سالمت فکر کند و باز همین تعریف
مسیر راه تو را به عنوان یک انسان تعریف می کند که اساسا با چه نگاهی نسبت به
خود و اطرافت زیست می کنی و چی مسیری را باید طی کنی تا در حوزه ی سالمت
جسمی هم موفق و اساسا انسان سالمی باشی ...این نگاه و تعریف کلی من به به
حوزه ی تعریف سالمت ،در حوزه ی سینما است که باعث شده شاید بخشی از شعار
جشنواره سالمت در عمده ی این فیلم ها باشد.
ایا زمان س�اخت اثارتان از مش�اور پزشکی و کارشناس
سالمت کمک گرفتید؟
خیر متاس��فانه این روزها در حوزه ی س��ینما و تلویزیون تا به ش��کل روشن و
مشخص راجع به موضوعی کار نکنی شاید به باور عمده ی همکاران من نیاز به
حضور مشاور در ان پروژه نیازی نیست و به همین قاعده هم این اثار تولید شده
و همون طوری هم که پیشتر گفتم بر اساس یه تعریف کلی نزد خود فیلمساز
این فیلم ها ساخته شده و بنده هم اگر به نکته ی خاصی بر می خوردم به شکل
موردی با دوس��تان کارشناسی یا پزشک اشنا مطرح می کردم تا مشخصا غلط
اجرائی نداشته باشیم.
اطالعاتی که از طریق فیلم به بیننده منتقل می شود تا چه
حد با واقعیت های علمی منطبق است؟
نگاه من به تعریف سالمتی خیلی کلی تر و از یک جنبه عمومی تر و فرهنگی تر
از یک نگاه تخصصی به مقوله سالمت و پزشکی است .به همین دلیل تصور
من این اس��ت که بیش��تر می باید من در این فیلم ها از منظر جامعه شناسی به
تعریف سالمت نزدیک شوم تا تعریف لغوی و تخصصی .اگر نیاز به توضیح یا
نمایش خاصی از عکس العمل کاراکترهای اثار به حوزه ی پزشکی باشد ،یقینا
من تالش می کنم حتما از یک پزشک مشاوره بگیرم
تا بی دلیل و اشتباه نسخه غلط برای مخاطب خودم
در حوزه ی سینما و رسانه نپیچم و مخاطب کارهای
خودم را ناخواسته گمراه نکنم.
فیلمس�ازان و س�ینمای ای�ران ب�ه مقوله
سالمت تا چه حد اهمیت می دهند؟
متاس��فانه عم��ده ی اثار ک��ه در حیطه ی س��ینما و
تلویزیون س��اخته می شود کمترین میزان توجه را به
سالمت جامعه دارند و بیش��تر در حوزه ی سرگرمی
تعریف می شود و این حلقه ی مفقوده از نکات خیلی
مهمی و اساس��ی اس��ت که می توان از طرف سینما
س�لامت جامعه در بخش روانی و جامعه شناسی به
مس��یری هدایت کرد که یقینا سالمت جسم و جان را هم در پس خود خواهد
داشت .شما دقت کنید که یکی از اصلی ترین و بارزترین عواملی که در جوامع
پیش��رفته و مدرن امروزه باعث بروز بیماری های و نابودی اغلب ادمها اس��ت
اس��ترس و اضطراب است که زمینه ش��کل گیری اغلب بیماری ها را در ادم ها
فراه��م می کند و اساس��ا بخش عمده ایی از جامعه ی ش��هری را رو به نابودی
می برد حاال شما دقت کنید سینما و اساسا رسانه چه نقشی می تواند در کاهش،
پیش��گیری یا مقابله با استرس و اضطراب را جامعه ایفا کند و با یک تعریف و
هدایت نامحسوسی افراد جامعه را از این هیوالی پنهانی که خطر ان به باورمن
بیش��تروبزرگتر از بیماری های مهلک و صعب العالج است و صد برابر کشنده
تراز بیماریهای رایج در جامعه ی من است .در هزاره ی سوم بیماری مهلکی که
اغلب ادمیان را از پا در می اورد اس��ترس و اضطراب است که که سینماگران و
فیلمسازان می تونند نقش عمده ایی در نجات افراد جامعه ی خود داشته باشند و
اساسا به سالمت جامعه از این بعد به هم نوعان خودشان کمک کنند
دلیل اصلی گرایش اندک به سمت ساخت فیلم با موضوع
سالمت چیست؟
متاسفانه چیزی که این سالها کمترین میزان اهمیت را در جامعه دارد سالمت
افراد جامعه است و این بی شک یک دلیل عمده و بزرگ و مهم دارد و ان فقر
فرهنگی در این حیطه است و عدم تولید فیلم با این مضمون منتهی به یکی دو
تا فیلم و س��ریال نمی شود .ماجرا اساسی تر و پایه ای تر از این تعریف سر خطی
است و این مهم به نظرم وظیفه ای دولتی است که بستر سازی کند در وهله ی
اول برای فرهنگ سالمت جامعه ...به نظر من فرهنگ سازی در حیطه سالمت
روح و روان جامعه بنیادی تر و مهم تر ازس��اخت بیمارستان است چون اگر افراد
یک جامعه به باور درستی از سالمتی خود و همنوعانش برسند چه بسا کمتر نیاز
به مراکز خدمات پزشکی به شکل دو دستی پیدا کنند.
اذان ظهر
غروب افتاب
اذان مغرب
اذان صبح فردا
طلوع افتاب فرد ا
پنـج چیز است اگر در انسـان نباشد ،بهـره زیادى در او
نخـواهد بود1 :ـ عقل 2ـ دین 3ـ ادب 4ـ حیا
5ـ خوشاخالقى.
امام حسین (ع)
سیستم مدیریت کیفیت
H O N A R M A N D I N T E R N A T I O N A L N E W S P A P E R
نگاه من به سالمت بیشتر جامعه شناسانه است تا معنای لغوی
اواقتشرعی
ISO 9001 : 2008
13:07
19:47
20:06
4:58
6:28
http://honarmandonline.ir/?p=6049
منشور اخالق حرفه ای روزنامه هنرمند
سیستممدیریتکیفیت-رضایتمندیمشتری ISO 10004:2012
پشت صحنه
«حتما ش��ما هم با برخی افراد که زبان ادمیزاد سرش��ان نمی ش��ود و حد و مرز خود
را نمی دانند برخورد داش��ته اید ،اغلب نمی خواهند اشتباه و کم توان بودنشان را قبول
کنند ،دوس��ت داری با دو دست خفه شان کنی بدون محاکمه ،کیفرخواست و حکم!
متاسفانه زمانه ای نیست که سرت را پایین بیندازی و کارت را انجام دهی ،اینقدر در
ادوار مختلف و در قحط الرجال کوتوله ها به مسند رسیده اند و حاضر نیستند سهمی از
بازار در انحصارشان را از دست بدهند و به هر مکر و حیله ای هم متوسل می شوند تا
به اصطالح خودشان زیراب بزنند ،حذفت کنند و همچنان با ترکتازی بزنند و بخورند
و یک اروغ هم روش ،وضعیت مشمئز کننده ای را بوجود اورده اند .بعضی وقت ها یاد
رییس جمهور س��ابق می افتم با ادبیات خاص خودش؛ شاید الزم بوده و مخاطبینش
زبان ادمیزاد سرشان نمی شده است .مثل بعضی همکاران ما»
جمالت باال را علی رغم میل باطنی از اتاق رییس شنیدم و سعی کردم بدون دخل و تصرف
منتقل کنم ،امیدوارم مطلبی نباشد که نباید می گفتم .واقعا کارکردن و به قولی نان حالل
دراوردن خیلی سخت شده ،بیخود نیست این همه بیکار تحصیل کرده داریم ،سرمایه گذاران
ترجیح می دهند بجای اشتغا لزایی و کارافرینی ،سود پول بگیرند ،ظاهرا هم بیشتر سود داره
هم ریسک اش کمتر است!
1
طراح جدول :رسول نادری
1
2
3
4
5
ا
و
ا
ر
ه
ل
ب
ی
ب
ا
ل
7
م
ر
و
ا
ا
م
د
ا
ن
خ
د
ا
ا
ر
ر
و
ا
ن
ب
ه
ب
ی
ا
ا
د
ر
ی
ا
ب
ی
ا
و
ا
ن
ز
ی
ن
10ظ
ا
ر
2
3
4
5
6
7
8
9
11
12
ب
ن
ع
ه
13س
14گ
15ی
م
پ
ن
ا
ی
ت
و
ر
د
ک
ف
ر
ی
ه
8
ا
ن
15 14 13 12 11 10 9
ا
1
ف
ر
ن
ا
ز
ر
ی
د
ا
س
و
ر
ژ
ر
و
ا
ج
و
ا
ن
ت
ا
ن
ز
ن
س
م
ش
م
ر
ی
س
ت
ش
و
ی
ش
ف
ا
ر
ا
د
ه
ی
ن
و
د
د
3
4
6 5
7
8
15 14 13 12 11 10 9
2
پاسخ جـدول شـماره قـبل
6
2 1
طــــرح روز معیشت مردم زیر دندان تیز گرانی
تسنیم
ا
ر
پ
ن
ی
ی
ه
ی
ا
ک
ک
ل
ن
ا
م
ر
ا
م
ی
ن
م
ا
م
و
ر
ر
ا
ا
ی
ی
ن
ا
ف
ا
ر
س
ا
ل
ب
د
ر
ق
ه
ک
ی
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
افقی:
15
-1چهره موردنظر-رسوا-2گیاه خورشتی-طبیعیدان مشهوروارائه دهنده
نظریه تکامل-صف-3روغن کفش-درسفارت کار می کند-میوه
نرسیده-4عضوپرکار-کلمه تصدیق-قورباغه درختی-عضوسپرکردنی
-5نوعی چاپ-نگهبان در-6کاال ومتاع-افسارگسیخته-رنگ موی
فوری-7هنرهفتم-رویاندن-8ازمون-جاروجنجال-9سالح انفجاری-
درویش-10قرب بی پایان-بیماری-ازکلمات استثنا-11دستگاهی
درموسیقی-سرخوشی-ویتامین چوانی-12ملخ-ضمیرغایب-شب
عرب-خاشاک-13دولتها-شهری دراستان کردستان-مقصود-14جانشین
او-کمک-واحدی درپول-15شفیره حشره-مجری این برنامه درشبکه
3بود
عمودی:
-1پایین امدن-ازبرنامه های پرطرفدارش درشبکه 3سیما-2فرمانروایی برادارات-انتظار-خواب
خوش-3بزرگی وجالل-ازجهتهای اصلی-دارایی-4گل ناامیدی!-بیماری خونی-فریادعدالت-
خدای درویش-5پنهان نمودن-فیلمی ازتهمینه میالنی-تکراریک حرف-6جزیره ای درفرانسه-
بیماری تورم درساق پا-7راهنمایی-سلطنتی-8دوست-پشت سر-9رفوزه-نرم ولطیف-10عصای
نابینایان-حرف نوروزی-11هوش-فیلمی ازاستانلی کوبریک-دهان-12رودارام-دوازده
ماه-معموال باتللی می اید!-ازضمایرمفعولی-13دشمنی-اثری ازامیل زوال-فریادبلند-14شهری
دراستان اصفهان-مرکزخراسان رضوی-سهولت وراحتی-15مجری این برنامه درشبکه بازاربود-
قوم اصیل
اخبار دیدنی
بوکسور تیم ازبکستان در مسابقات المپیک ریو |2016رویترز
بیست و پنجمین نمایشگاه بین المللی فرش دستباف با حضور وزیر صنعت ،معدن و
تجارت در محل دایمی نمایشگاه های بین المللی تهران افتتاح شد| ایرنا
بازدیداعضایکمیسیونامنیتملیمجلسازنمایشگاهتوانمندیهایوزارتدفاع| تسنیم
مراسم اختتامیه مسابقات المپیک ریو 2016با 8مدال برای ایران به پایان رسید| رویترز
رئیس جمهور در جمع گروهی از مسئوالن و پزشکان کشور گفت :قدرناشناسی نسبت به بزرگان و خادمان ملت برای
کشورمشکل سازاست| مهر
اغازهفته فرهنگی «اشنایی با چین و شناخت چین غربی شین جیانگ »2016،روز دوشنبه با حضور مقامات فرهنگی
چین و ایران در فرهنگسرای نیاوران| ایرنا