روزنامه هنرمند شماره 547
روزنامه هنرمند شماره 547
واکنشبیضایی،مشایخی،نصیریان،پرستویی
و ...به درگذشت استاد داوود رشیدی
علی معلم در گفتگو با «هنرمند»
جامعهنیازمندگفتگو
درباره سالمت است
جامعههنریدرسوگ
داوود رشیدی
7
2
ش��نبه 6ش��هریورماه 1395سال نهــم ش��ماره 547
8صفـــح��ه 1000تومـان ISSN 2008-0816
instagram.com/honarmandonline
telegram.me/honarmandnews
لیال حاتمی در نمایی از فیلم سینمایی «من»
علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی
جشنواره های ملی هنرهای
تجسمی با مزیت نسبی
استان ها برگزار می شود
علی مرادخانی معاون هنری وزارت
فرهنگ و ارشاد اسالمی
عالیق شخصی خود را در
انتخاب مدیر جشنواره
موسیقی دخالت نمی دهم
گفتگوی«هنرمند»بامنصورصلواتیکارگردانتئاتر
«البراتوار»؛ روایت جهانی
که معنایش را از دست داده!
2
6
علیرضا تابش مدیرعامل بنیاد
سینمایی فارابی
7
حمایت بنیاد فارابی
از ٤٣فیلم سینمایی
درسال ٩٤
2
احد ازادی خواه سخنگوی کمیسیون
فرهنگی مجلس در خصوص
ممنوع الفعالیتی برخی سینما گران
لزوم حفظ حرمت هنر!
گزارش«هنرمند»ازبرگزارینشستفیلمسینمایی
«ساعت 5عصر» مهران مدیری
گزارش «هنرمند» از کارگاه های برگزار شده در اولین جشنواره فیلم سالمت
کارگاه های کارگردانی
فیلمنامه نویسی و مستند سازی
باوجودبرخیمخالفت ها
پافشاری ناظری ها مانع لغو
کنسرت در شهر یزد شد
8
5
6
مریم تخت کشیان
اعالم دستمزد 20میلیاردی
مرد هزارچهره سینما
گفتگوی «هنرمند» با سهیل بیرقی نویسنده و کارگردان فیلم سینمایی «من»
سینما را ازسینما یادگرفتم!
2
4
گزارش «هنرمند» از اولین شب اجرای کنسرت استاد حسین علیزاده
تاریخ با هنرماندگارشده است
6
فرهنگ و هنر
2
شنــــــــبه 6شهریورماه 1395سال نهم شماره 547
www.honarmandonline.ir
علی معلم در گفتگو با «هنرمند»
علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی
جامعه نیازمند گفتگو درباره سالمت است
داور بخش س��ینمایی اولین جش��نواره فیلم س�لامت
گفت :اس��تقبال از جشنواره فیلم سالمت نشان می دهد
نیاز اجتماعی برای طرح موضوع س�لامتی و گفتگو در
این رابطه در جامعه ایجاد ش��ده است .علی معلم درباره
ارزیابی خود از فیلم های راه یافته به این بخش بیان کرد:
می توانم بگویم از بین فیلم های راه یافته به جشنواره فیلم
سالمت در بخش سینمایی حداقل 10فیلم کامال مرتبط
با موضوع جش��نواره بودند .اما هن��وز کمبود فیلم هایی
پیشنهاد دهنده در حوزه سالمت احساس می شود .وی با
تعریف فیلم های پیشنهاد دهنده و سالمت محور افزود:
فیلم هایی که در حوزه سالمت پیشنهادی ارائه می کنند،
از جمله فیلم هایی هس��تند که جلوه دیگری از زندگی
را ارائه می کنند و به تصویر می کش��ند .همچنین طرح
درس��تی از موضوع دارن��د و مهم تر از این که مرتبط با
حوزه سالمت باش��ند ،تاثیرگذارند و مخاطب را به فکر
وا می دارن��د که با توجه ب��ه این تعریف می توانم بگویم
10فیل��م را در این گونه دیده ام .این س��ینماگر با بیان
این که جش��نواره فیلم سالمت در اولین دوره برگزاری
خود توانسته توجه عمومی را به خوبی به خود جلب کند
و با اس��تقبال رو به رو شود ،ادامه داد :به نظرم موضوع
س�لامت به خوبی در این دوره از جشنواره مطرح شده
اس��ت .این استقبال نش��ان می دهد نیاز اجتماعی برای
صحبت کردن درباره سالمتی در جامعه ایجاد شده است
و این اتفاق خوبی است و دستاورد مثبتی برای جشنواره
فیلم سالمت محسوب می شود که اولین دوره برگزاری
خود را سپری می کند.
هنرمن��د :مدیرعامل بنیاد س��ینمایی فاراب��ی گفت :ما کار
خودم��ان را انجام می دهیم ،اتفاق ًا تالش ما در ش��وراها و
سیاس��ت گذاری های فارابی بر تعام��ل با هنرمندان بوده تا
بخشی از رونق تولید را فارابی بر عهده داشته باشد.
مدیر عامل بنیاد س��ینمایی فارابی گف��ت :ما کار خودمان
را انجام می دهیم ،اتفاق ًا تالش ما در ش��وراها و سیاس��ت
گذاری های فارابی بر تعامل با هنرمندان بوده تا بخش��ی
از رون��ق تولید را فارابی بر عهده داش��ته باش��د .علیرضا
ت و گو
تاب��ش مدیر عامل بنیاد س��ینمایی فاراب��ی در گف
با خبرنگار گ��روه فرهنگی خبرگزاری میزان ،در خصوص
دلیل سکوت بنیاد فارابى در فضای رسانه اى گفت :اخبار
فعالیت هاى بنیاد س��ینمایى فارابى در حد ضرورت منتشر
می شود و س��کوتى در کار نیست ،ما بى هیاهو کارمان را
انجام می دهیم ،بناى ما در ش��وراها و سیاست گذاری های
فارابی بر تعامل با هنرمندان بوده و خرس��ندیم بخشی از
رونق تولید سینما در س��ال گذشته محصول حمایت های
فارابی بوده است ،بنیاد سینمایى فارابی به رغم محدودیت
در منابع ،طی س��ال گذش��ته در حمایت از تولید ٤٣فیلم
سینمایی اثرگذار بوده اس��ت .وی افزود :راجع به ساخت
فیلم های پرهزینه اساس�� ًا از س��ال ١٣٩٣سیاس��ت جدید
جشنواره های ملی هنرهای تجسمی
با مزیت نسبی استان ها برگزار می شود
وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی گفت :با برنامه ریزی های انجام شده
جش��نواره های ملی هنرهای تجسمی با مزیت های نسبی استان ها
برگزار خواهد شد .علی جنتی در جلسه شورای اداری استان اردبیل با
بیان اینکه وظیفه هیات دولت این است که به دورترین نقاط کشور
برود و با مردم صحبت کند ،گفت :باید تالش کنیم در حد امکانات
کش��ور نس��بت به حل مش��کالت گام برداریم .وی با بیان اینکه
گزارشات مدیران استان نویدبخش اینده روشن برای استان اردبیل
اس��ت ،افزود :در حوزه ورزش و جوانان در کنار ورزش قهرمانی باید
به ورزش همگانی نیز باید توجه ویژه شود .جنتی با اشاره به کمبود
سالن های سینمایی در اس��تان اردبیل،اظهار کرد :با بهره برداری از
مجتمع فرهنگی و هنری اردبیل برخی از نقایص در این زمینه مرتفع
خواهد شد .وزیر فرهنگ و ارش��اد اسالمی اضافه کرد :با اعتبارات
اس��تانی ،وزارت ارشاد و ریاست جمهوری در جهت تکمیل هر چه
سریع تر این مجتمع تالش می کنیم .وی با بیان اینکه تربیت نسل
اینده و پرورش استعدادها برای ما دارای اهمیت ویژه ای است ،گفت:
هیچ راهی برای مقابله با تهاجم فرهنگی و اس��یب های اجتماعی
علیرضا تابش مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی
حمایت بنیاد فارابی از ٤٣فیلم سینمایی در سال ٩٤
بنیاد ب��ر این بوده که کمتر در تولید فیلم مش��ارکت کند
و بیش��تر وام ،تس��هیالت و امکانات به این فیلم ها بدهد.
فاراب��ی در نظ��ر دارد به جای اینک��ه هزینه های کالن را
متوجه س��اخت چند فیلم کند ،بودجه مورد نظر را به تعداد
بیش��ترى فیلم که در اولویت هاى حمایتى بنیاد مى گنجند
در قالب وام و تسهیالت اختصاص دهد .مدیرعامل بنیاد
سینمایی فارابی در همین راستا افزود :اگر به کارنامه بنیاد
سینمایی فارابی در سال گذشته نگاهی بیاندازید ،مشخص
می شود که ٤٣فیلم سینمایی از این بنیاد وام و تسهیالت
س��اخت دریاف��ت نموده اند و ما در چند فیلم س��ینمایی از
جمل��ه «نفس»« ،امکان مینا»« ،خانه ای در خیابان چهل
و یکم» و «ش��اهزاده روم» مشارکت داشتیم .وی تصریح
کرد :از ابتداى س��ال ٩٤حمایت از فیلم اولی ها به فارابى
واگذار ش��د .س��ال ٩٤از مجموع تولیدات فیلم اولی ها در
کشور ،فارابی به ١٨فیلم اول در قالب وام تسهیالت ارائه
داد .خوش��بختانه این فیلم ها در جشنواره فجر درخشیدند
و ٩فیلم از ١١فیلم اولی راه یافته به جش��نواره فیلم فجر
حمایت بنیاد فارابی را دریافت کرده بودند .تابش در ادامه
درباره تولیدات بین المللی بنیاد فارابی اضافه کرد :عالوه بر
این ها دو تولید مش��ترک با کشورهای فرانسه و ارمنستان
انجام ش��د .فیلم «وارونگی» هم به جشنواره فیلم کن راه
پی��دا کرد که فارابی برای س��اخت ان فیلم با پرداخت وام
حمایت های الزم را انجام داده بود .خوش��بختانه اکثر اثار
مورد حمایت فارابی که به جش��نواره هاى داخلی و خارجی
راه یافتند ،با اس��تقبال خوبی مواجه ش��ده اند .وی تصریح
کرد :بنیاد سینمایی فارابی همواره طی سالهای اخیر یار و
همراه اهالی سینما بوده و ترجیح مان این است تا افتخارات
س��ینمایی را خود اهالی سینما عنوان کنند و اگر نامی هم
از فارابی می برند یا نه ،چندان مهم نیست .مهم این است
که پس از پایان یک س��ال س��ینمایی می بینیم فیلم های
حمایت ش��ده توس��ط فارابی در جش��نواره های ایرانی و
خارجی ب��ه موفقیت می رس��ند و این توفیقات در بس��تر
همدلی اهالی س��ینما میسر اس��ت .تابش در ادامه افزود:
پرداخت��ن ب��ه ارزش های دینی ،مل��ی ،فرهنگی و تربیتی
در اثار س��ینمایی ج��زو اولویت های بنیاد فارابی اس��ت و
حمایت از تولیدات سینمای کودک و دفاع مقدس همواره
مورد توجه فارابی بوده اس��ت .مدیرعامل بنیاد سینمایی
نداریم ،مگراینکه به جامعه مصونیت ببخش��یم .جنتی با اش��اره به
حمایت های وزارت فرهنگ و ارش��اد اسالمی از فعالیت های قرانی
و غیرقرانی ،خاطرنش��ان کرد :طرح یک میلیون جلد قران در سال
برای توزیع در کشور و تجهیز کتابخانه های مدارس اجرا می شود که
امادگی داریم در این زمینه به استان اردبیل کمک کنیم .وی با بیان
اینکه برای فعالیت های قرانی ۲۰۰میلیارد تومان هر ساله در بودجه
کشور لحاظ می شود ،افزود :این بودجه به اموزش و پرورش ،اموزش
عالی و ارشاد اختصاص می یابد ،ولی متاسفانه دارای تخصیص کمی
است .وی با اشاره به حوزه فعالیت های قرانی ،گفت :در کنار بحث
ت�لاوت و حفظ ق��ران ،باید به دنبال فهم و درک درس��ت از قران
باش��یم .جنتی خاطرنشان کرد :بنا داریم در هر استانی مزیت نسبی
ان استان در بخش های فرهنگی و هنری مشخص شود و در زمینه
ان مزیت اقدام به برگزاری جشنواره های ملی در ان استان کنیم.
فارابی با اش��اره ب��ه فعالیت های بنیاد در حوزه پش��تیبانی
تولید ،اضافه کرد :با هدف پایدارس��ازی بنگاه های فعال و
تثبیت نهادهای س��ینمایی در حوزه پشتیبانی فنی سینما،
بنیاد فعالیت های تصدی گری خود را در این حوزه کاهش
داده اس��ت و سیاست های حمایتی بنیاد به سمت بنگاه ها
و نهادهای فعال در حوزه های مختلف پش��تیبانی فنی در
بخ��ش خصوصی هدایت خواهد ش��د .تاب��ش همچنین
گفت :در یک بنیاد فرهنگى همچون فارابى ،حرکت فعال
و خدمت مستمر ،مستلزم نوسازی و بهسازی محیط اداری
است که خوشبختانه این روند از سال گذشته انجام گرفته
و اس��تمرار خواهد داش��ت .در حوزه کوچک س��ازى بنیاد
فارابى در سال گذشته روند و رویکرد چابک سازی نیروی
انسانی جزو اهداف اصلی بنیاد قرار گرفت و به این منظور،
بازخرید و بازنشستگی کارکنان بصورت داوطلبانه ،با یک
ش��یب مالیم در دس��تور کار قرار گرفت .وی خاطرنشان
ک��رد :امیدوارم با عق��د تفاهم نامه های ص��ورت گرفته با
کانون پ��رورش فکری ،انجمن س��ینمای دفاع مقدس و
خانه س��ینما ،حمای��ت مادی و معنوی ای��ن نهادها را نیز
جل��ب کرده تا بتوانی��م این حرکت رو به جل��و را با توان
بیشتری ادامه دهیم.
نصراهلل پژمان فر رییس کمیسیون فرهنگی مجلس
بازار داخلی در سیطره نوشت افزار وارداتی
رییس کمیس��یون فرهنگی مجلس با اش��اره به
اینکه نوش��ت افزارهای موجود در بازار مفاهیم و
فرهن��گ غربی را به جامعه جوان کش��ور منتقل
می کند ،گفت :نوش��ت افزار تولی��د داخل به دلیل
قیمت تمام شده بیشتر ،نسبت به نوشت افزارهای
واردات��ی کمت��ر خری��داری می ش��ود .نص��راهلل
پژمان ف��ر با بی��ان اینکه ام��روزه الگوی مصرف
نوش��ت افزارها در کش��ورمان از فرهنگ صحیح
و مبتن��ی بر اقتص��اد مقاومتی پی��روی نمی کند،
گفت :نوش��ت افزارهای موجود در بازار مفاهیم و
فرهن��گ غربی را به جامعه جوان کش��ور منتقل
می کن��د زی��را فرزندان این س��رزمین ب��ه دنبال
انتخ��اب اس��طوره هس��تند و ناخ��وداگاه به انها
تعلق خاط��ر پیدا می کنند .نماینده مردم مش��هد
و کالت در مجلس ش��ورای اسالمی با اشاره به
اینکه متاسفانه توجه به الگوهای استفاده شده در
نوشت افزارها مورد غفلت قرار گرفته است ،اظهار
ک��رد :باید اذعان کرد که هی��چ حمایتی جدی از
ارائه طرح های مناسب در روی جلد نوشت افزارها
صورت نگرفته است .وی با تاکید بر اینکه ایجاد
گرایش و سوق دادن دانش اموزان و دانشجویان
به س��مت الگوگیری از اسطوره های ایرانی امری
ضروری اس��ت ،ادام��ه داد :خوش��بختانه تجربه
اس��تفاده از نماده��ای ایرانی که دارای پش��توانه
تاریخ و فرهنگ اس��ت ،در کش��ور وجود دارد اما
متاسفانه چنین طرح هایی فقط 5درصد بازار را در
دست گرفته اند؛ این مهم به معنی عدم استقبال
مص��رف کنندگان نیس��ت بلکه ب��ه معنای عدم
پشتیبانی مناسب در این عرصه است .پژمان فر با
اشاره به اینکه خانواده ها به دلیل شرایط اقتصادی
موج��ود در تهیه نوش��ت افزار ب��رای فرزندان به
قیمت انها دقت می کنند ،ادامه داد :نوش��ت افزار
داخل��ی به دلیل گرانی کاغذ و غیره دارای قیمت
تمام شده بیشتری نسبت به نوشت افزارهای چینی
اس��ت و این موض��وع باعث ش��ده در این حوزه
ش��اهد رشد مناس��بی نباش��یم .رییس کمیسیون
فرهنگی مجلس ش��ورای اس�لامی با بیان اینکه
همه دس��تگاه های دولتی در اس��تانه اغاز س��ال
تحصیلی بُن خرید نوش��ت افزار به کارمندان ارائه
می کنند ،خاطرنش��ان کرد :هیات دولت می تواند
با تصویب یک مصوبه ،دس��تگاه های مختلف را
مکلف به اس��تفاده از نوشت افزارهای داخلی کند؛
ل��ذا ظرفیت هایی وج��ود دارد ام��ا اراده ای برای
بکارگیری انها مشاهده نمی شود.
احد ازادی خواه سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس
لزوم حفظ حرمت هنر!
س��خنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس با اشاره به
اینکه امکان مطلع نبودن سینماگران ممنوع الفعالیت
در خصوص پخش تیزرهای فیلم هایشان از ماهواره
وجود دارد ،گفت :دادستانی باید حرمت و جایگاه هنر
را در نظر بگیرد و بعد اقدام به صدور احکام کند.
احد ازادی خواه با اش��اره به انتش��ار خبرهایی مبنی
ب��ر ممنوع الفعالیت ش��دن برخی س��ینماگران در
پی پخش تیزرهای فیلم هایشان از ماهواره ،گفت:
اگر س��ینماگران اعالم می کنند از پخش تیزرهای
فیلم هایشان خبردار نیستند ،بنا بر اصل برائت باید
بنا بر قبولی حرف این افراد گذاشته شود و دادستانی
باید در مواجهه با چنین موضوعاتی ،حرمت و جایگاه
هنر را در نظر بگیرد و بعد اقدام به صدور احکام کند.
نماینده مردم مالیر در مجلس ش��ورای اس�لامی
ضم��ن بیان اینکه امکان مطلع نبودن افراد ممنوع
الفعالیت در خصوص پخش تیزرهای فیلم هایشان
از ماه��واره وج��ود دارد ،تصری��ح کرد :دادس��تانی
می توان��د در مواجه با این موض��وع صرفا به افراد
تذک��ر دهد .وی با اش��اره به ل��زوم رعایت قوانین
کش��ور تصریح کرد :هم��ه افراد بای��د تابع قوانین
باشند؛ چراکه بر اساس قانون ممنوعیت استفاده از
ماهواره ،پخش تیزر فیلم در شبکه های ماهواره ای
ممنوع اس��ت .ازادی خواه با بیان اینکه سینماگران
و فعاالن فرهنگی باید مراقب تبلیغ محصول خود
در ش��بکه های مختلف و فضای مجازی باش��ند،
اظهارکرد :س��ینماگران و فعاالن فرهنگی باید به
دنبال تبلیغ از طریق راه های مناس��ب باش��ند و در
صورت تخلف از قانون باید عواقب امور را بپذیرند.
س��خنگوی کمیس��یون فرهنگی مجلس شورای
اس�لامی با اش��اره به اینکه باید برای جلوگیری از
وقوع مجدد چنین رخدادهایی به دنبال راهکار بود،
خاطرنشان کرد :می توان با استفاده از ظرفیت رسانه
ملی ،تابلوهای تبلیغاتی مس��تقر در معابر عمومی و
غیره اقدام به تبلیغات اثار هنری و فرهنگی کرد؛ از
این رو شبکه های ماهواره ای نیز به دلیل گستردگی
تبلیغات داخلی کمتر اقدام به پخش تیزر فیلم های
داخلی می کنند و سینماگران نیز مخاطبان خود را از
دست نمی دهند.
کت�ابوادبی�ات
شنــــــــبه 6شهریورماه 1395سال نهم شماره 547
www.honarmandonline.ir
کتاب و هفته ای که گذشت
صادق وفایی
حاشیه های حضور ایران درنمایشگاه کتاب پکن
عرضه ترجمه کتاب جدید هری پاتر در ایران ،اس��تقبال
مخاطبان از ان و حضور ایران در نمایش��گاه های کتاب
پکن و وین مهم ترین خبرهای حوزه کتاب در این هفته
هستند .گزارش هفتگی حوزه کتاب در این هفته ،نسبتا
پرخبر است و هم از اخبار داخلی و هم خبرهای خارجی
و ح��وزه بی نالملل در ان خبر هس��ت .حض��ور ایران در
نمایشگاه های بی نالمللی کتاب ،ورود ترجمه جدید هری
پاتر به ای��ران ،دو خبر از کتابخانه ملی و ...موضوع اخبار
این گزارش هستند .گزارش را با خبر سخنان سید عباس
صالحی معاون فرهنگی وزیر ارشاد در یکی از برنامه های
دیدارشازکتابفروشی هااغازمی کنیم.
کاهش سهم ناشران دولتی
در سبد حمایتی خرید کتاب ارشاد
س��یدعباس صالحی ش��نبه ۳۰مرداد و در یکی دیگر از
برنامه های دیدار خود با اهالی قلم و نشر ،به کتابفروشی
دف در حوالی پل س��یدخندان رفت و در این کتابفروشی،
از برنامه این معاونت برای کاهش سهم ناشران دولتی در
س��بد حمایتی خرید کتاب وزارت ارشاد و سوق دادن این
سهم به ناشران بخش خصوصی خبر داد .صالحی گفت:
در مورد اعمال برخی تغییرات در دستورالعمل خرید کتاب
وزارت ارشاد که گفته می شود به حذف ناشران دولتی از این
خریدها می انجامد ،گفت :بحث مربوط به حذف ناشران
دولتی از فهرس��ت حمایتی خرید کتاب ارشاد از قبل هم
مطرح بوده و االن هم مجددا مطرح ش��ده است که البته
موافقان و مخالفانی دارد .وی افزود :موافقان حذف ناشران
دولتی از سبد حمایتی وزارت ارشاد ،استدالل قابلی توجهی
دارند و ان این است که این ناشران که از اعتبارات دولتی
استفاده می کنند ،مجددا باخرید کتابهایشان از سویدولت،
حمایت می شوند و این نقض غرض به حساب می اید .از
طرف دیگر مخالفان می گویند که اگر این دسته از ناشران از
سبد حمایتی خرید کتاب وزارت ارشاد حذف شوند ،در واقع
بخش قابل توجهی از کتابهای خوبی که تولید می شوند
و به کتابخانه های عمومی و مساجد منتقل می شوند ،از
این چرخه حذف می شوند و این خود یک اسیب است .ما
تالش کرده ایم ناشران دولتی در خریدهای کتاب وزارت
ارشاد ،سهم حداکثری نداشته باشند و عمدتا حمایت ها از
ناشران بخش خصوصی صورت بگیرد.
ورود ترجمه کتاب جدید هری پاتر
به بازار ایران
یکی از اتفاقات مهم حوزه کتاب در این هفته ،ورود ترجمه
کتاب جدید مجموعه هری پاتر به بازار نش��ر کشور بود.
این کتاب با عنوان «هری پاتر و فرزند نفرین ش��ده» در
قالبیکنمایشنامهوتحتنظرجی.کی.رولینگنویسنده
مجموعه هری پاتر نوشته شده است .این کتاب با ترجمه
ویدا اسالمیه و توسط انتشارات کتابسرای تندیس چاپ
ش��د و تا به حال دو مراس��م جشن امضا برای ان برگزار
شده است .اولین مراسم جشن امضا روزهای پنجشنبه و
جمعههفتهگذشتهدرکتابفروشیکتابسرایتندیسبرگزار
شد و دومین برنامه نیز دوشنبه شب این هفته در محل
شهر کتاب پاسداران برگزار ش��د و طی ان ۴۰۰ ،جلد از
نسخه های این کتاب به فروش رفت.
افزوده شدن ۲۰۰۰نسخه خطی
بهکتابخانهملی
اما همان طور که اشاره شد ،دو خبر از گزارش این هفته،
مربوط به کتابخانه ملی است .خبر اول مربوط به سخنان
صالحی امیری رئیس کتابخانه ملی در جمع خبرنگاران
است .س��یدرضا صالحی امیری مشاور رئیس جمهور و
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران پیش از ظهر
لت
چهارشنبه سوم شهریور در حاشیه افتتاح نمایشگاه «دو ِ
ملت» که به مناسبت هفته دولت در موزه کتاب و میراث
مستند در این سازمان برپا شده است سید رضا صالحی
امیری در جمع خبرنگاران ،با اش��اره به تعامل مثبت این
سازمان با فدراسیون ها و شوراهای جهانی حوزه کتاب و
سند از جمله ایفال و ایکا به ثبت ۴۳اثر در سطح ملی۵ ،
اثر در سطح منطقه ای و ۹اثر در سطح بین المللی و در
یونسکو به همت کمیته ملی حافظه جهانی اشاره کرد و
گفت :خبر خوشی که می توانم اعالم کنم ،افزوده شدن
بیش از ۲هزار نسخه خطی به مخزن نسخ خطی کتابخانه
ملی در طی دوسال گذشته است.
انتقال اسناد و مدارکی تازه از دفاع مقدس
به ارشیو ملی
اما در خبر دوم ،معاون اسناد سازمان اسناد و کتابخانه ملی از
انتقال مجموعه ای بی نظیر از اسناد و مدارک دفاع مقدس،
به ارشیو ملی ایران خبر داد .این خبر روز یکشنبه ۳۱مرداد
منتشر شد و در ان ،شهرام یوسفی فر با اشاره به تفاهم به
عم ل امده بین سازمان اسناد و کتابخانه ملی و بنیاد حفظ
اثار و نشر ارزش های دفاع مقدس ،بیان کرد :این تفاهم در
خصوص انتقال اسناد دفاع مقدس به ارشیو ملی صورت
گرفته که بر این اس��اس ،مجموعه ای بی نظیر از اسناد و
مدارک دفاع مقدس ،به ساختمان ارشیو اسناد ملی منتقل
شده است .او با بیان اینکه بخش عمده این مدارک مربوط
به کمیسیون اسرا و مفقودین جنگ تحمیلی است ،گفت:
فهرست کتب و نشریات مورد استفاده ،اسناد ارشیوی و
کارت ها ،نامه ها ،عکس ها و اسناد متفرقه اسرای عراقی،
مکاتبات مدیریت و فرم اسرای ثبت نام شده صلیب سرخ،
امور مالی ،دفاتر خالصه ،اعالم امادگی و مسائل اردوگاهی
اس��را و امور اسرای جنگی و پرونده های پزشکی اسرای
عراقی ،از جمله این اسناد هستند.
خرید جدید وزارت ارشاد از ناشران
این خبر روز ابتدایی هفته منتشر شد و در ان اطالعاتی
درباره خرید جدید وزارت ارشاد از ناشران کشور ارائه شد.
در جلسه ۵۵۶هیات انتخاب و خرید کتاب وزارت فرهنگ
و ارش��اد اسالمی ،خرید ۴۲هزار و ۲۶۰نسخه کتاب به
تصویب رسید .به موجب این خبر ،در جلسه ۵۵۶هیات
انتخاب و خرید کتاب تعداد ۱۷۴عنوان کتاب در ۴۲هزار
و ۲۶۰نسخه به مبلغ ۵میلیارد و ۸۶۶میلیون و ۵۰۰هزار
ریال جهت خرید به تصویب رسید.
اهدایسهکتابخانهجدید
بهکتابخانهبنیاددایرهالمعارفاسالمی
مراس��م رونمایی از مجموعه کتاب های اهدایی اس��تاد
محسن جهانگیری ،مرحوم محمدعلی سپانلو و زنده یاد
محسنهشترودیصبحروزیکشنبهاینهفتهدرکتابخانه
بنیاد دایره المعارف اس�لامی برگزار شد .کتابخانه های ۳
چهرهیادشدهطیاینمراسمباحضورغالمعلیحدادعادل
به کتابخانه بنیاد دایره المعارف اسالمی اهدا شد.
تمدید مهلت ارسال اثار
به جشنواره کتاب سال دانشجویی
روز یکشنبه ۳۱مرداد ،یک خبر درباره جشنواره کتاب سال
دانشجویی منتشر شد که به موجب ان ،مهلت ارسال اثار
به دبیرخانه بیس��ت و سومین دوره جشنواره کتاب سال
دانشجویی و دومین دوره انتخاب کتاب سال دانشجویان
فارسی نویستا ۱۵شهریورماهتمدیدشد.ناشرانمی توانند
مس��تقیما اثار دانش��جویی را به دبیرخانه کتاب س��ال
دانشجویی ارسال کنند و از ناشرانی که بیشترین مشارکت
را در انتشار اثار دانشجویی داشته اند ،تقدیر می شود.
انتخابناشربرگزیده
مسابقهداستان نویسیافسانه ها
مراس��م اختتامیه چهارمین دوره مسابقه داستان نویسی
افس��انه ها ،عصر سه شنبه دوم شهریور در فرهنگسرای
اندیشه برگزار و برگزیدگان نهایی معرفی و تقدیر شدند .در
اینمراسمنویسندگانومنتقدانیچونجمالمیرصادقی،
شهراماقبا لزاده،محمدقصاعوشیدارنجبرحضورداشتند.
در این ائین «پرسی جکس��ون» نوشته ریک ریاردان با
ترجمه مریم حیدری از انتشارات بهنام ،به عنوان افسانه
برگزیده سال و همچنین انتشارات پریان به عنوان ناشر
افسانه ایبرگزیدهانتخابشدند.
اعالمجزئیاتجشنوارهباشگاه هایکتابخوانی
کودک و نوجوان
نشست هم اندیشی دست اندرکاران جشنواره باشگاه های
کتاب خوانی کودک و نوجوان روز س��ه شنبه ۲شهریور
برگزار شد .کامل تر این که ،نشست «هم اندیشی دست
اندرکاران جشنواره باش��گاه های کتاب خوانی کودک و
نوجوان» ظهر سه شنبه با حضور مجید غالمی جلیسه،
مدیر عامل خانه کتاب ،علی اصغر سید ابادی ،مدیرکل
دفتر مطالع��ات و برنامه ریزی وزارت فرهنگ و ارش��اد
اس�لامی ،محمود برابادی ،نویس��نده ادبیات کودک و
نوجوان،منیرهمایونی،مدیرکانونتوسعهفرهنگیکتاب،
معصومه انصاریان ،جعفر توزنده جانی و گروهی از فعاالن
حوزه کتاب کودک و نوجوان در سرای اهل قلم موسسه
خانه کتاب برگزار شد.
اولینمبادلهغرفهمیاننمایشگاهکتابتهران
با یک کشور اروپایی
با ورود به بخش اخبار بی نالمللی این گزارش ،به خبری
می رس��یم که مربوط به حضور ایران در نمایشگاه های
کشورهای اروپایی است .به موجب این خبر که روز دوشنبه
اول شهریور منتشر شد ،نمایشگاه کتاب وین برای سال
جاری ۲۴متر غرفه رایگان و مبادله ای در اختیار نمایشگاه
بی نالمللی کتاب تهران قرار خواهد داد .این اولین مبادله
غرفه میان نمایشگاه کتاب تهران با یک کشور اروپایی
اس��ت .این خبر را رایزن فرهنگی ایران در اتریش اعالم
کرد و به موجب ان ،نمایش��گاه بی نالمللی کتاب وین از
تاریخ دهم تا س��یزدهم نوامبر مطابق بیستم تا بیست و
س��وم ابان در مرکز نمایشگاه های بی نالمللی این کشور
برپا خواهد شد و این مبادله غرفه ،نخستین مبادله در حال
انجام از سوی یکی از کشورهای اروپای غربی با نمایشگاه
بی نالمللی کتاب تهران و تنها مبادله غرفه با یک کشور
اسالمیاست.
اعالمبرنامه هایایران
در نمایشگاه کتاب پکن
خبربعدیهممشابه،خبرپیشینودربارهفعالیت هایایران
در نمایشگاه های کتاب بین المللی است .طبق اطالعات
خبریکهدیروزچهارشنبه ۳شهریورمنتشرشد،فعالیت ها
و برنامه های ایران در ببیس��ت و سومین دوره نمایشگاه
بی نالمللی کتاب پکن ،اعالم شد .بیست و سومین دوره
نمایشگاه بین المللی کتاب پکن از ۲۴-۲۸اگوست۲۰۱۶
( ۳-۷ش��هریور )۱۳۹۵در فضایی به مساحت ۷۸هزار و
۶۰۰مترمربع با هدف «معرفی بهترین کتاب ها از سراسر
دنیا به چین و اثار برجسته چینی به دنیا» برگزار می شود.
بر اس��اس تفاهم نامه میان دو نمایشگاه کتاب تهران و
پکن ،موسسه نمایشگاه های فرهنگی ایران در غرفه ای
به مس��احت ۱۸مترمربع به ص��ورت تبادلی حضور پیدا
می کند .در این دوره از نمایشگاه کتاب پکن ،برنامه های
متنوعی جهت حضور نمایشگاه تدارک دیده شده است.
حضور فعال در بخش تصویرگری این نمایشگاه از جمله
این اقدامات است.
ممنوعیت عرضه دو کتاب ایرانی
در نمایشگاه پکن
همزمان با اعالم برنامه حضور ایران در نمایشگاه کتاب
پکن اما خبر رس��ید ددو کتاب ایرانی از ارائه در غرفه
ایران در این نمایش��گاه منع شدند .افشین شحنه تبار
مدیر انتش��ارات شمع و مه در این زمینه گفت :ترجمه
انگلیسی دو کتاب «دموکراسی یا دموقراضه» نوشته
س��ید مهدی ش��جاعی و «من قاتل پسرتان هستم»
نوشته احمد دهقان به دلیل انچه که رویکرد ضد جنگ
و دوری از ارائه اثار خشن در این نمایشگاه عنوان شده،
از سوی برگزار کنندگان نمایشگاه پکن در غرفه ایران
ممنوع شده است که البته برای من هم بسیار عجیب
بود .وی تصریح کرد :به نظر من عنوان این دو کتاب
برای چینی ها شائبه برانگیز بوده است وگرنه متن این
دو اثر چنین موضوعاتی را به ذهن متبادر نمی کند.
برندهجایزه هانسکریستیناندرسن
معرفیشد
روز یکش��نبه این هفته ،خبر دیگری در حوزه ادبیات
بین الملل منتشر شد .به موجب این خبر ،کائو ونژوان
نویسنده چینی جایزه هانس کریستین اندرسن ۲۰۱۶
را که به عنوان جای��زه نوبل ادبیات کودک و نوجوان
ش��ناخته می ش��ود از ان خود کرد .ونژوان نخس��تین
نویسنده چینی است که تاکنون به عنوان نامزد نهایی
دریاف��ت این جایزه انتخاب ش��ده اس��ت .این جایزه
باالترین جایزه معتبر برای خالقان اثار کودک و نوجوان
در سطح جهان است.
جریمه ۷میلیون دالری
یک کتاب از طرف دولت امریکا
یک��ی دیگر از خبرهای بین المللی این گ��زارش ،دیروز
چهارش��نبه منتشر ش��د .در این خبر اعالم شد که مت
بیسونت نظامی سابق نیروی دریایی امریکا و نویسنده
کت��اب «روز دش��وار» ( )No Easy Dayک��ه اثری
درباره بن الدن اس��ت ،باید به خاطر انتش��ار غیرقانونی
این کتاب ،مبلغ ۶میلیون و هش��تصد هزار دالر جریمه
به دولت امریکا پرداخت کند .عالوه بر ان وی باید تمام
عواید حاصل از فروش کتاب را نیز به دولت امریکا پرداخت
کند .این نظامی سابق امریکایی بدون هماهنگی با وزارت
دفاع امریکا (پنتاگون) تمام اسرار نظامی قتل «اسامه بن
الدن» رهبر سابق گروه القاعده را که در عملیات نظامی
نیروهای امریکایی در سال ۲۰۱۱میالدی در شهر «ایبت
اباد» پاکستان نزدیک پایتخت این کشور ،در کتاب خود
گرداوری کرده است.
اسالوی ژیژک ،مردی چند بُعدی در فلسف ه معاصر
«احساساتش�ون مثل ما است/مشکالتشون هم همینطور/ما فکر می کنیم که اونا
چون بزرگن مش�کل ندارن/اما دارن/صداش�ون بلندتره و قوی تر/می تونن جار و
جنجال بیشتری به راه بندازن/اما اگه خوب به درونشون نگاه کنیم/فکر می کنم که
اونا هم بچه کوچولوهایی هستن مثل ما»
استیون اسپیلبرگ در مجموعه انیمیشن سرزمین ماقبل تاریخ
برگرفته از متن کتاب
مجتبی حدیدی
کسی که از امتداد تفکر سخن می گوید حتما روشی
پساکانتی اختیار کرده است .چرا که کانت معتقد است
فکر تا قلمرویی پیشروی می کند و بعد از ان حرکت
نمی کند .اسالوی ژیژک از خمیره ی نظریه و کیفیت
نظریه پردازی سخن می گوید و راجع به فلسفه ،دین،
سیاس��ت و روانکاوی نظریه های بحث برانگیز بیان
می کند و ایده های دیگران را به چالش می کشد .نشر فوکو را نسبت به افالطون پذیرفته ایم .فوکو افالطون
گام نو که به صورت تخصصی فلسفه منتشر می نماید را ضد فلس��فه می نامد و شرح فلسفه را از ارسظو به
یداند .همیش��ه عنصری وجود دارد که تن به
«گزیده مقاالت نظریه ،ساست ،دین اسالوی ژیژک» بعد م
را در 700نس��خه با قیمت 42000تومان در 648و وساطت مفهوم نمی دهد .این عنصر باعث حرکتی در
قطع رقعی منتشر کرد .مراد فرهادپور ،مازیار اصالنی سه جریان فکری شد که بعد از هگل قابل تشخیص
و امید مهرگان ویرایش و گزینش و ترجمه ان را به بود .اراده در منظر ش��لینگ ،پارادوکس وجود فکر در
عهده داشته اند .ترجمه رو ِان کتاب به تفهیم مطالب نگاهکریکگوروفرایندهایمولدحیاتدرنظرمارکس
سنگین و فلسفی ان کمک شایانی کرده است .کتاب مثلثی از فلس��فه و جامعه و فردیت مدرن بودند .این
درسهبخشنظریه-سیاست-مسیحیتبهفصل های مثلث با مطلق گرایی ایده به مخالفت برخاستند .پس
مختلفی تقسیم می شود .مراد فرهاد پور در پیشگفتار ،از انها داللت ها معطوف به خیزش اندیشه ی الکان
ژیژک را با اصطالح قمار کردن بر سر محال معرفی شد .هگل جوهر سرزنده ی ایده را نابود می کند و امر
یدارد .اما ژاک الکان امر واقعی را
می کند و نوشته ای از گلین دالی را ترجمه می کند .نگاه واقعی را از میان بر م
فلس��فی به جهان مدرن از یک سو و نگاه ژیژک به در فلسفه ی خود تملیک کرد و ساختن تفسیر را برای
فلسفه از سوی دیگر ،تعقل را جایگزین تفکر می کند .ارتقای پیش فرض ها مورد نگرش و بازسازی قرار داد .
در نوشته ی گلین دالی صفحه 13می خوانیم «الکان به زع��م الکان تالش مان برای فاصله گیری از امر
لطیف��ه ای دارد در م��ورد گفت��ه ای از فروید خطاب واقعی در نظر دیگری باید توجیه شود .در بخش دوم یا
به یونگ .در پی دعوت دانشگاه کالرک این دو روانکاو سیاست به دموکراسی صوری و ناخرسندی های ان
عازم ایاالت متحده شدند؛ به هنگام ورود به اسکه ی می پردازد .او تمایزات درونی دموکراسی را زیر سوال
بندرنیویورک،فرویدبهمجسمه یازادیاشارهمی کند می برد «جامع��ه ی ارمانی در مدینه ی فاضله لیبرال
و می گوید :خبر ندارند ما طاعون را برایشان به ارمغان جامعه ایاستکهدرانقلمروهایعمومی وخصوصی
اورده ایم .درجهانامروزمی تواننکته یمشابهیراجع به دقت از یکدیگر متمایز شده اند جامعه ای که به هر
به ژیژک نیز گفت» فصل یکم از س��وژه ی حساس فرد یا جماعتی امکان می دهد تا ازادانه به دنبال انواع
هگلی سخن می گوید .چرا که نفی انسان در جهان مختلفامورجزییکوچکیبگردد .جامعه ایکهکاکرد
امروز یعنی نفی خود جهان و این نفی در نفی تنشی قوانین اجتماعی در ان به مجموعه ای از قوانینی بی
فلس��فی ایجاد می کند .بنابراین در این بخش فقط طرف و خشتی تاویل می گردد» اما در فصل انتخاب
توضیحات هگلی در تشریح نظریات ژیژک کاربرد لنین فاصله گذاری بین مارکس و لنین را به صورت
دارد .از دید ژیژک ش��کاف بین معرفت و حقیقت و بحرانی با مخاطب به اشتراک می گذارد .او از لنین به
حکمت گمش��ده در باس��تان ،قلمرو زایی محسوب عنوان گذرگا ه یاد می کند .چرا که به زعم ژیژک اگر
نمی شود بلکه قلمرو زدایی است .تاکیدات هگل بر چپ رادیکال بناست در شرایط سرمایه داری «مابعد
دیالکتیک تاریخ بوده است و حلقه ی اتصال فلسفه صنعتی» اقبالی به چنگ بیاورد باید مفاهیم نیم مرده
پساکانتیو مدرن محسوب می شود .می بایست شکل را ره��ا کند .چون برای یک پیکار سیاس��ی مترقی
بیرونی اش بازسازی شود تا منطق هگلی سوژه را بسط مفاهیم نظری به کار نمی ایند .بخش دیگر این کتاب
دهیم .شرایطهستیرابامجموعه ایازبنیادگرایی های مختص دفاع از خشونت اخالقی است .ژیژک به حریم
فلسفی تطبیق دادن و عدم غلبه ی هرکدام از انها بر خصوصیوارتباطاتفردیونسبتشخصبامدنیت
هم ،نقطه ی اش��تراک ژیژک و هگل نیست .با این می پردازدوبهمساله یاخالقیمزاحمتنگاهیمدرن
همه ژیژک از تجلی و بیان و سوژه ی مطلق هگلی دارد « :امروزه که زمانه ی حساسیت بیش از حد نسبت
سخن می گوید .او نسبیت گرایی پست مدرنیسم را به مزاحمت از سوی دیگری است ،بیش از هر زمان
یداند .چرا که خودانگیختگی و دیگریبهاینموضعرادیکالنیازمندیم .زمانه ایاست
دیکتاتوری مطلق م
پراکندگی در یک قامت عرض اندام می کنند .در فصل که هرگونه فش��ار و التزام اخالقی به منزله ی نقابی
دیگر به ژاک الکان می پردازد و معادالت حوزه های دروغین بر خش��ونت قدرت تفسیر می شود» ژیژک
ایدئولوژیکی را تشریح می کند .اینجا به موضوع جدی یک پیام چند فرهنگ گرای هژمونیک لیبرالی است .
پارادوکس می پ��ردازد و عنوان می کند که جنگیدن واضح است که نشان می دهد باید تفاوت ها را بپذیریم
برای صلح دوباره همان مفهوم جن��گ را دارد و دال و بیاموزیم .این کتاب در قالبی جهانشمول و تفهیم
ان یکتا نیست .مفهوم پارادوکس های تعیین کننده در فضاهای مشترک توسط ژیژک به عنوان پژوهشی
تحمیل دوباره در دسترس مخاطب است .مخاطبی که بداند
این قسمت شکل می گیرند و باید به عوض
ِ
خشنتفاوتها،فضاییرابرایاستقاللنسبی نه به شکل خنثی بلکه در تقابل همیشگی با هستی
ِ
سرکوب ِ
و رخدادها در جهان حضور دارد .ژیژک و فلسفه ی او
مبارزات فراهم کرد
تالشی است برای فکر کردن .چرا که فکر کردن در
اما الکان در چه نقطه ی هگلی است؟
اگر بپذیریم که در دویست سال گذشته دور شدن از این عصر بیش از هر چیز دیگری شبیه به امری زاید
هگلخطوطفلسفهنوینرامشخصکرده ،یعنیقول شده است و ناممکن جلوه می کند .
خسرو سینایی
«نگاهی به دروازه غار»« ،جهان اشوب» و «ساعت طال» را حتما بخوانید
به گزارش هنرمند به نقل از ایبنا :خسرو سینایی ،کارگردان و اهنگساز شهیر
ایرانی عنوان کرد :سال اینده ،نیم قرن از شروع فعالیت من به عنوان فیلمساز
می گذرد .با این توضیح ،من از دوازد ه سالگی موسیقی و شعر را اغاز کردم و
امروز پس از 60سال معتقدم بسیاری از تحوالت اجتماعی که در طول دوران
شاهد ان هستیم ،محصول نشناختن تاریخ است ،بنابراین در میان جامعه ،نیاز
یدانم .این مهم است که ما در کدام مقطع
به شناخت تاریخ را اتفاق مهمی م
از تاریخ و در کدام نقطه از دنیا هستیم .سینایی افزود :من از نسلی می ایم که
بسیاری از دانش اموخته های ان ،در دوره ای در خارج از کشور ساکن شدند
و در بازگشت برای رشد و پیشرفت کشور ،به دنبال پیاده سازی معیارهایی
رفتند که با شرایط اجتماعی و تاریخی ایران سنخیت چندانی نداشت .وقتی
اقدامات این افراد را مطالعه می کنید ،متوجه می شوید که بسیاری از ان رفتارها
و الگوسازی ها از سر نااگاهی بوده است .دانش اموخته کنسرواتوار وین ،در
رشتهتئوریموسیقیگفت:کتاب هایمختلفیازداستانکوتاه،رمان،فلسفه
و روانشناسی را خوانده ام ،اما امروز احساس می کنم ما باید بررسی کنیم که
امروزمان متکی بر چه گذشته ای است .به همین خاطر خواندن این کتاب ها
یدانم .برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه در هجدهمین دوره
را مهم م
جشنواره فیلم فجر برای فیلم «عروس اتش» ادامه داد :متاسفم که بسیاری
تاریخی کام ً
ال اماده همچون «سپید جامه» درباره هشام المقنع
از سناریوهای
ِ
و «صورتگران عصر خون» درباره رضا عباس��ی ،هرگز امکان ساختن پیدا
نکردند؛ البته کتاب های این سناریوها چاپ شد ،اما هیچگاه فیلمش ساخته
نشد .وی دراین باره افزود :من عالقه مند بودم روی چنین شخصیت هایی کار
کنم و ن ه فقط برای اشنایی با تاریخ ،بلکه با هدف خواندن تاریخ برای رسیدن
به امروز ،درباره ان ها ،فیلم های سینمایی و تلویزیونی بسازم .ما اگر بتوانیم با
این نگاه به امروز خودمان برسیم ،می توانیم به ایندگان توشه راه بدهیم .باید
بدانیم در گذشته چه بودیم و بر ما چه حوادثی رفته که امروز در این نقطه
ایستاده ایم و از همین رهگذر برای نسل های بعد هم توشه ای فراهم کنیم.
سیناییدربارهکتاب هاییکه به تازگیخواندهو ان ها رابه عالقه مندان مطالعه
معرفی می کند ،اظهار کرد :چون ممکن است برخی از کتاب های خارجی
که خوانده ام ،تاکنون به فارس��ی ترجمه نشده باشد ،ناگزیر به نام بردن اثار
نویسندگان ایرانی هستم .بنابراین از کتاب های نویسندگان ایرانی که این
اواخر خواندم و هرکدام را در جهتی س��ازنده یافتم ،س��ه اثر را به مخاطبان
کتاب معرفی می کن��م .وی ادامه داد :یکی از این کتاب هایی که به تازگی
خواندم و به ان عالقه مند شدم «نگاهی به دروازه غار» اقای مسجدجامعی
بود .این کتاب ،بس��یار راحت و روان نوشت ه شده و خواندنش می تواند برای
مخاطبان جوان ،لذت بخش باشد .اهمیت خواندن این اثر ،به این دلیل است
که به ادم های عصر حاضر می گوید ،جایی به نام دروازه غار ،وجود داشته و
این مختصات امروزش است .این کتاب ،به مخاطب جوان کتاب می گوید
تا امروز چه اتفاقاتی در دروازه غار افتاده است .این فیلمسار در بخش دیگری
از صحبت هایش ،گفت :کتاب دیگری که خواندنش برایم خیلی جالب بود،
«جهان اشوب» به قلم اسداهلل عمادی است .این اثر ،از حال به گذشته می رود
و دوباره به امروز بازمی گردد .نویس��نده در این کتاب ،با نثری ساده و روان،
حافظ را برای مخاطب امروز معرفی می کند؛ مخاطب در این کتاب به جزئیات
جالبی برخورد می کند .سینایی در پایان سخنانش ،عنوان کرد« :ساعت طال»
نوشته فریدون مجلسی نیز جزو اثار مکتوبی است که به تازگی خوانده ام .علت
عالقه مندی من به این کتاب ،توجه نویسنده به تحوالت اجتماعی در اواخر
دوره قاجار و دوران مشروطیت است .نگارنده ،نکات ریز و دقیقی درباره ان
دوران را در اثر خود اورده اس��ت ،به طوری که خواننده اثر می تواند زندگی در
روستاهای بزرگ ان دوره را تصور کند .به نظر می رسد ریزه کاری های اورده
شده در این کتاب از سوی نگارنده ،پر پایه نگاه و دانشی قوی باشد.
3
معرفی کتاب
کتاب «بهانه»
بابک بندرچی
دهه شصت شمسی که برای بسیاری از نسل فعال
و پا به سن گذاشته ی فعلی جامعه ،تبدیل به دهه ای
نوستالژیک شده است .بازه ی زمانی که دفاع مقدس،
تثبیت نبودن برخی موازین و انگاره های فرهنگی و
خلقیات خاص جامعه ی تازه انقالب کرده ایران سپری
شد .یاداوری ویژگی های فرهنگی این دوره ی سپری
ش��ده برای کس��انی که کودکی خود را در ان دهه
گذراندند یا افرادی که مایلند از چند و چون دهه شصت
اگاه شوند از راه عکس ها ،رسانه ها و انچه مربوط به
ان ایام است امکان پذیر است .رمان «بهانه» نوشته
«بابک بندچی» نه به قصد تداعی فضای نوستالژیک
دهه ی شصت بلکه با هدف بیان ماجرای عاطفی که
در بس��تر زمانی ان دهه می گذرد ،نوشته شده است،
کتاب حکایت جوان دانشجویی به نام «پیکار» است
که به هم کالس خود «بهانه» دل می بندد .ماجرای
عاطف��ی که در پس ان اختالف دی��دگاه و تفاوت و
سطح طبقاتی و اقتصادی و خانواده «پیکار» و «بهانه»
سببرقمخوردنماجراهاییمی شود.فرازوفرودهایی
که به دلیل این بهانه تالشی از یک نویسنده ی نو قلم
اس��ت برای نمایش اعجاز بی پایان عاطفه و عشق5
در حل و فصل رویدادها و اتفاقاتی که گاه س��نگینی
ان ها از توان کوه نیز خارج اس��ت .همچنین داستان
کسانی است که دل در نوستالژی دهه ی شصت دارند
و با دقت در پیرنگ داس��تان می توانن��د رد ان ایام را
واکاوی کنند « .بهانه» را نش��ر ارون در 552صفحه
چاپ کرده است.
4
سینـــما
شنــــــــبه 6شهریورماه 1395سال نهم شماره 547
www.honarmandonline.ir
روی خط جشنواره سالمت
اختتامیه جشنواره سالمت با اجرای احسان علیخانی و حضور وزیر بهداشت
هنرمند :مراس��م اختتامیه نخستین جش��نواره فیلم
سالمت شنبه 6شهریورماه با اجرای احسان علیخانی
یزاده هاشمی برگزار
و با حضور س��ید حس��ن قاض
می ش��ود ایین اختتامیه این رویداد فرهنگی شنبه از
س��اعت 20:15در سالن همایش های رازی دانشگاه
علوم پزش��کی تهران برگزار خواهد شد .در این ایین
که از پوران درخشنده و رامبد جوان به دلیل فعالیت در
حوزه س�لامت جسم و روح و روان تقدیر خواهد شد،
برگزیدگان ،هیات داوران ،هنرمندان ،جامعه پزشکی و
اهالی رس��انه حضور دارند .همچنین گروه موسیقی دال قطعاتی را در این مراسم
به صورت زنده اجرا می کنند .نخس��تین جشنواره فیلم سالمت به دبیری ابراهیم
داروغ هزاده و ریاس��ت سید محمدهادی ایازی از اول تا پنجم شهریور در پردیس
چارسودرحالبرگزاریاست.نامزدهایبخش هایمختلفنخستینجشنوارهفیلم
سالمتمعرفیشدند
نامزدهای دریافت جایزه از بخش های مختلف نخس��تین جشنواره فیلم سالمت
معرفی شدند .نامزدهای بخش های مختلف دریافت جایزه از این رویداد بدین شرح
معرفیشدند:
کاندیداهایبخشبرنامه هایتلویزیونی:
مجموعهبرنامهاکسیر/مصطفیشریفی
میان برنامه های دکتر سالم/رضا یوسفی محله
مجموعه برنامه حریم مهرورزی /حسین علیاری
مجموعهبرنامهشگفتی هایافرینش/مریمفیروزی
مجموعه برنامه حال خوب /میالد اسال مزاده
مستند یک منهای دو /سید ابراهیم عمادی
مجموعه برنامه گنج دوران /سیاوش صفاریان پور
کاندیداهای بخش گزارش های خبری:
دیابتقندتلخ/عاطفهمیرسیدی
انتیبیوتیک ها/عاطفهمیرسیدی
خانه تکانی رئیس اورژانس /یوسف سالمی
جشن سلول بنیادی /یوسف سالمی
قلیانوسیگار/سپیدهدولتی
عباس اقا رو هیچ کس غمگین ندیده /کاظم دهقانی اشکذری
اینجادخانیاتممنوع/کاظمدهقانیاشکذری
کاندیداهایبخشنماهنگ:
نماهنگ دندان /احمد درویش علی پور
نماهنگشهرباران/جوادتوانا
نماهنگالف/پوریادایلر
نماهنگاعتیاد/فرشادشکیبی
کاندیداهایبخشتیزر:
رضا /شیوا رستگار/فرزاد بیان
باهم باشیم/عباس ارام
مجموعهتیزرهایسرطان(سیگار)/محمدفوادصفاریانپور
زن قلب خانواده /پوریا اذربایجانی
هنرمندانودخانیات/علیرضاسالمی
واگیر/علینظری
کاندیداهایبخشفیلمهایتلویزیونی:
فیروزهسیاه/رضابهشتی
حتی اگر شب باشد /منیر قیدی
حبیب اقا /محمد حمزه ای
نامه های خیس /مرجان اشرفی زاده
سهماهی/حمیدرضاقربانی
ژرفا /حجت قاسم زاده
گمیچی/مجیداسماعیلیپارسا
نیال زنده است/سعید اسدی
کاندیداهای بخش فیلم کوتاه :
دوچرخه ها،پدرها،سیگارها/ابراهیمایرجزاد
اوا /سهند کبیری
هستی /کمال پرناک
فردا صبح /محمد نجاریان
کات /رضا جمالی
هفتم/مسعودقرهگوزلو
درخود/علیرضامحمودزاده
کاندیداهایبخشفیلممستند:
چنگار/محسنعلیخانی
پدر،مادر،علی،رضاومن/هانیهیوسفیان
خونبازی/مصطفیشیری
چند شاخه گل مریم/محمد قاسم پور
این یک جسد نیست /غالمرضا حیدری
فرشته ای روی شانه راست من/ازاده بی زار گیتی
خون سرد/هادی معصوم دوست
عروسک کاموایی/عزت اله پروازه
بخشدانشجویی
نامزدهایبخشانیمیشندانشجویی:
«سفید جامه و تب طبابت » به کارگردانی فرناز دالوری
«به زیر افتاده » به کارگردانی هنگامه پور محمدی
« »eبه کارگردانی نداسادات میر محمدی
نامزدهای بخش نماهنگ و تیزر دانشجویی:
«اکسیر سالمت » به کارگردانی ارزو دهقانی
بده بستان» به کارگردانی سید محمدحسین پور فاضلی
«ما روزی پیر خواهیم شد» به کارگردانی شیوا امیری
نامزدهایبهترینفیلمکوتاهداستانیدانشجویی:
«از جنس رویا » به کارگردانی سید علی مسدد
«مثبت زندگی » به کارگردانی فرناز قانونی
«عکسها افسرده اند » به کارگردانی مهدی زندپور
«ریتالین» به کارگردانی پانته ا گرداب
«یک برای هیچ،یک برای هشت» به کارگردانی امیر حسین سرمدی
نامزدهای بخش مستند دانشجویی :
«راه غریب» به کارگردانی علیرضا کاظمیان بابلی
«این فوتبالو همه می برن» به کارگردانی محمدمبین مرادی /ارشیا رزدوئی
یک روز یک شهر» به کارگردانی حمید ال حمودی
«خوشبختیبدونپول»بهکارگردانیمهیارحمیدیان
«شابو» به کارگردانی عارف اصل شرهانی
«در کوچ��ه ب��اغ درد » ب��ه
کارگردانیاحسانقائدی
«چ��راغ خام��وش ات��اق» به
کارگردانیارزودهقانی
الزم ب��ه ذکر اس��ت در بخش
اثار بلند س��ینمایی و سریال ها،
برگزیدگان در مراسم اختتامیه
معرفیخواهندشد.
معرفی 72برگزیده بخش مردمی جشنواره فیلم سالمت
72برگزیده بخش مردمی نخستین جشنواره فیلم سالمت به مدیریت مجید برزگر
معرفی شدند .بخش مردمی این جشنواره که شامل فیلم ها ی 1تا 3دقیقه موبایلی
است برگزیدگان خود را شناخت.
برگزیدگان این بخش به شرح زیر است :
اسمان ابی ،هوای پاک به کارگردانی یاسر حمزه
هندراب به کارگردانی سید یوسف حسینی نسب
خود زنی به کارگردانی محسن بهجت
دودی به کارگردانی امیر واحدی
کوچه به کارگردانی مهدی حاتمی
انسان یا گونه ای از هیوال به کارگردانی محمد زارع
نبض سپید به کارگردانی شهنام قاصدی
نوش جان به کارگردانی ایال عزیزی
بیایید سالمتی را انتخاب کنیم به کارگردانی ایمان شور گشتی
سکوت به کارگردانی مهدی حاتمی
شمعدانی به کارگردانی عیسی بابایی رحیم ابادی
هر جامعه یک کالس به کارگردانی حسنعلی خجسته
انتخاببهکارگردانیمحمدعلیحسینی
من کفش ه ا رو دوست دارم به کارگردانی فایقه دهنوی
انعکاس به کارگردانی سیده رضوان رضوی
ترانسپورتربهکارگردانیسیدمیثمصابریان
بابا دوست دارم به کارگردانی علی زارعی
استرس به کارگردانی علی زارعی جالل ابادی
انیمیشنبدونعنوانبهکارگردانیعابدینمحمدی
چتر به کارگردانی سید فرهاد نجفی فرد
شکر،سم خاموش به کارگردانی ایمان شور گشتی
الوپسی به کارگردانی مهدی حاتمی .جواد محمد زاده
شمع وجود به کارگردانی بیژن گشتی
ما مردمان عجیب به کارگردانی بیژن گشتی
بکش.بُ ُکشبهکارگردانیحسنمحمدیفرانی
غریب به کارگردانی سید امین قاضی زاده
دفتارهای سالم در زندگی به کارگردانی محمد احمدخانی .محمد موید
سیگار بی سیگار به کارگردانی ایلیا حسن پور
ساده اما واقعی به کارگردانی امیر علی علبدی نجفی
بازای به کارگردانی علی عزیزی
ممنتو
اژیر سالمتی سعید نقویان
گاهی فرهنگ سازی بی فایده است امیر بی کی
از خاک تا خاکستر مصیب مظاهری
زندگیمژگانترابی
رنگ ها ی رفته به کارگردانی حسین وثوق
اه��دا خ��ون اه��دا زندگ��ی ب��ه کارگردانی علی
عبدالصمدی
اخرینسیگاربهکارگردانیعلیاینانلو
مکث به کارگردانی امیر حمیدی نوید
در اغوش چند خط به کارگردانی محمد پیرزادی.
مجیدمهدی(قدیمی)
برزخ 1به کارگردانی اقبال اسماعیل زادگان
مادر خوانده به کارگردانی روژیا یغمایی
ص��دای زندگی تان را ممتد نکنی��د به کارگردانی
ریحانهرصاف
اول ایمنی( کاله) به کارگردانی حمزه ابراهیم پور
از ماست به کارگردانی حدیثه عبداللهی فر
لزاده
خود کشی به کارگردانی اقبال اسماعی
مرگ راه حل مشکالت ما نیست به کارگردانی علیرضا اویژگان
تفاوت به کارگردانی سروش سعیدی
کاله دونفره به کارگردانی راضیه برقی
جنگداخلیبهکارگردانیافشینصالحی.امیرکیخایی
کاله ابری به کارگردانی جعفر عمارلو
بچه ه ا کجا هستند به کارگردانی صغری مرادی
شیرینی که رو به تلخی می رود به کارگردانی وحید صاحبقران.
پایانشادیبهکارگردانیعبدالحسینامیری
همدم به کارگردانی هیوا کیانی
زندگی را هم می شود اهدا کرد به کارگردانی شهرنوش مرادی .مهدی سقا زاده
شهر ما خانه ما به کارگردانی محمد رضا سلیمی
صبابهکارگردانیخورشیدعالمی
بگوییم نه به کارگردانی میالد روحی
اتفاق به کارگردانی ابراهیم بزرگ نیا
طبیعت دوستی را از کودکان بیاموزیم به کارگردانی محمد جواد طاهری
عالقه به کارگردانی زهره محمدی
یکپیشنهادبهتربهکارگردانیمژگانمنصوری
کشیدن سیگار شما را می کشد به کارگردانی ارین زاهدی.سجاد ابطحی
منهای یک به کارگردانی امین رضا گرک یراق
اگزوز مرگ به کارگردانی جمیل عزتی
الو ...مجیدم به کارگردانی عادل تبریزی
تناسخبهکارگردانیاحمدسلیمی
شلیک نهایی به کارگردانی محمد مهدی رجب پور
سیو به کارگردانی حامد حیدری .سینا اشرفی پور
دود سفید به کارگردانی امیر صالحی
سوختن در اب به کارگردانی مینا سلیمی
نخس��تین جشنواره فیلم سالمت به ریاست دکتر محمد ها دی ایازی و به دبیری
دکتر ابراهیم داروغ هزاده ،امروز شنبه 6شهریور درسالن همایش ها ی رازی با معرفی
برگزیدگان بخش ها ی مختلف به کار خود پایان می دهد.
گفتگوی «هنرمند» با سهیل بیرقی نویسنده و کارگردان فیلم سینمایی «من»
سینما را از سینما یاد گرفتم!
مونا کریمی
جذابیت دنیای سینما و عالقه به قدم نهادن در مسیر فیلم سازی سهیل بیرقی را مصم کرد تا با وجود تحصیل در رشته مهندسی صنایع
به یکباره تغییر جهت دهد وچندین سال در سینمای حرفه ای به شکل اموزشی دستیار کارگردانی و برنامه ریزی با فیلمسازان بزرگ
را فرا بگیرد تا با تجربه کافی وارد عرصه فیلم سازی شود .بیرقی فیلم کوتاه «تعطیل» را درکارنامه هنری خود دارد و زمانی که تصمیم
به ساخت نخستین فیلم بلند خود داشت ،با بحران گرانی دالر و مسائل تحت الشعاع ان روبرو شد که شرایط فیلم سازی را برای او
مهیا نساخت .بنابراین عزم خود را جزم کرد تا خود را در تئاتر محک بزند و در سال 91نمایشنامه «چاله» را به روی صحنه برد که
توانست تجربه ای متفاوت و به یاد ماندنی در حوزه تئاتر رابرایش رقم زد .این روزها شاهد اکران فیلم سینمایی «من» نخستین فیلم
سینمایی بیرقی بر پرده سینماها هستیم که عنوان خاص ان به نوعی نوید حضور فیلم سازی جوان و مستعد را به سینمای ایران نوید
می دهد .فیلمی که در فرمی متفاوت و به دور از کلیشه های همیشگی به روایت بزهکاری زنان جامعه می پردازد و خالقیت عدم حضور
پلیس در طول فیلم با توجه به پتانسیل و ملزوم بودن حضور نیروهای امنیتی در قصه های این چنینی یکی از ویژگی های بارز فیلم است
وتجربه ای نو در شیوه فیلم سازی تلقی می گردد.
ب�ا وجود تحصی�ل در زمینه مهندس�ی
چطور به سینما و هنر کشیده شدید؟
پیش از دوران مدرس��ه نیز سینما برایم مقوله پررنگی بود
و با دایی ام که یار همیش��گی ام در فیلم دیدن بود بس��یار
فیلم می دیدم .زمان انتخاب رشته بر اساس شرایط جوی
موجود و توصیه ها و نگرانی های خانواده مجبور به انتخاب
رشته ریاضی فیزیک شدم و باید تا انتهای دوران دانشگاه
ادامه می دادم .پس از اخذ مهندسی صنایع ،احساس کردم
براس��اس توصیه ها و مصلحت شغل زندگی کردن دیگر
کافی است و باید با رویاهایم پیش بروم و به شکل یکباره
تغییر جهت دادم و در سینمای حرفه ای به شکل اموزشی
به مدت 12س��ال کار منش��ی صحنه ،دستیار یک و دو
کارگ��ردان و برنامه ریز را کامال تجرب��ی انجام دادم و در
نهایت سال 94فیلم خود را ساختم.
پس عالق�ه به س�ینما و فیلم س�ازی
از ابتدا ش�ما را به دس�تیار کارگردانی و
برنامه ریزی با بس�یاری از فیلم سازان
بزرگ سوق داد و احساس کردید پس
از تجرب�ه حدود 12س�ال ح�ال نوبت
فیلم سازی خودتان فرا رسیده است!
بله .من از همان اول این احس��اس را به س��ینما داش��تم
و هدف��م کارگردانی بود و این گونه نب��ود که پس از ورود
به س��ینما عالقه مند به این حرفه ش��وم .من از ابتدا به
کارگردانی فکر می کردم و می دانستم باید حداقل پروسه
10س��اله را بگذرانم تا یاد بگیرم .من سینما را از سینما و
پشت صحنه اموختم و هیچ وقت کالس و دانشگاه نرفتم
و کار با ادم های مختلف برایم ش��کل اموزشی داشت .اما
توصیه نمی کنم کسی که قصد فیلم س��ازی دارد باید از
دس��تیاری و برنامه ریزی شروع کند چون دستیاری منجر
به کارگردانی نخواهد ش��د و دو ش��غل کامال مجزا از هم
هستند .درواقع محملی برای تجربه کردن من بود و باور
قلبی و اعتقادم درباره خودم فیلم سازی بود .یادم است دی
ماه 84به دوستانم در دانشگاه گفتم 10سال دیگر فیلمم
روی پرده می اید و دقیقا بهمن 94در جش��نواره فجر این
اتفاق افتاد و برای خودم خاطره حماسی است که با وجود
تحصیل دررشته دیگر 10 ،سال برای فیلم سازی فرصت
خواستم و دقیقا همان زمان به وعده ام عمل کردم.
با وجود کارکردن با فیلمسازان متعدد و
حرفه ای در سینما ،چرا عبدالرضا کاهانی
را به عنوان مشاور خود انتخاب کردید؟
چقدر با سلیقه او در فیلم سازی همراه
هستید؟
بیشترین تعداد فیلم هایی که کار کردم با عبدالرضا کاهانی
بود و از اولین فیلم ایش��ان فیلم «ادم» سال 85با ایشان
بودم .بیش��ترین خاطراتم و خوش��حالی هایم با ایش��ان
اس��ت حتی تجربه کار در فیلم جنگی در رزومه دارم ،اما
سخت ترین فیلم هایی که کار کردم با کاهانی است ،چون
فضای دیگری از سینما را در ان تجربه کردم و به فضای
کارگردانی فیلم های ایش��ان بیش��تر فوکوس می کردم.
با هم بس��یار رفیق و صمیمی هس��تیم و دنیای من به او
نزدیک است .کما این که به مولفه هایی که از هم تفکیک
می ش��ویم مسلط هستیم .بالطبع من و او از فضا و دنیای
دیگر امده ایم ،اما ش��باهت های بسیاری در بحث جهان
بینی ،مدل فیلم سازی و شکل کار کردن در فضای بخش
خصوصی داریم که این ها مکمل من می توانست باشد و از
ایشان خواستم مشاور کار باشد و او نهایت همکاری را کرد.
ش�ما تجربه اج�رای روی صحنه تئاتر
چاله را در س�ال 91به عنوان نویسنده
و کارگردان داش�تید .چه ش�د با وجود
عالقه به س�ینما اما ب�ه فکر فعالیت در
تئاترافتادید؟
س��ال 91فیلمنامه ای در دست داشتم که گران هم نبود
و به اصرار تهیه کننده قصد ساخت ان را داشتیم که دالر
گران شد ،براوردها به هم ریخت و امکان ساخت ان فراهم
نش��د .در 24س��اعت همه چیز خراب شد و من که برای
س��اخت فیلم اولم کلی رویا داشتم از لحاظ روحی به هم
ریختم .احس��اس کردم باید خودم را با تولید کاری درمان
کنم وفکر کردم یا می ت��وان مثل بازنده ها ناراحت ماند و
یا مثل برنده ها س��عی کرد کار را از یک جای دیگر شروع
کرد .چون فرصت جذب سرمایه ،پروانه ساخت و ارشاد را
نداش��تم تصمیم گرفتم یک کار جمع و جور روی صحنه
ببرم .نمایش��نامه ای در سال 86برای یکی از دوستانم به
عنوان پایان نامه نوشته بودم که احساس کردم ایده کلی
و خوب��ی دارد و ان را به جریان انداختم .در یک روز به دو
بازیگر زنگ زدم بدون این که متن کامل داشته باشم و کار
را 45روز بعد روی صحنه بردیم .پروس��ه سه ماهه درگیر
ان بودم و به عنوان کار منتخب به شیراز دعوت شدیم که
5شب اجرا داشتیم و خاطره خیلی خوبی شد.
کار در تئاتر برای شما که تجربه مدیوم
س�ینما را داشتید سخت نبود؟ ایا قصد
ادامه دادن تئاتر را دارید؟
بسیار س��خت بود چون من تجربه تئاتر نداشتم .فضایی
که از سینما می دانستم با احساسی که همیشه به تماشاگر
تئاتر بودن داش��تم با هم ترکیب کردم و مدل تئاتر ش��د.
مدل بازی ها بیشتر سینمایی است تا اغراق های تئاتری،
اما فضای بر کار کامال تئاتری است .بسیار تجربه خوبی از
تئاتر گرفتم که مهم ترین ان کار با بازیگر و تجربه فیدبک
شبانه هر تماش��اگر بود .یک ش��ب انرژی طیف جمعی
تماش��اگر با اجرا خوب و ش��ب دیگر کامال بد است و در
لحظه و زنده حال تماش��اگر و بازخورد او را براساس اجرا
می بینید که درس بزرگی بود .گاهی وسوس��ه می شوم در
تئاتر کار کنم ،اما پروسه وقت گیری است و غالبا خاستگاه
من تئاتر نبوده و در اولویت اول و قطعی من نیست .اما اگر
احساس کنم فضا و شرایط فیلم ساختن وجود ندارد حتما
تئاتر کار می کنم.
شما در نخستین تجربه سینمایی خود
به س�راغ موضوع بزهکاری و ش�هری
در جامع�ه رفتی�د .این موض�وع چقدر
دغدغه شما بود که در شروع کار به ان
پرداختید؟
بسیار زیاد .چون شهر دغدغه ام است ،یعنی از لحظه ای که
از خانه بیرون می ایم و در شهر هستم ناخوداگاه توجهم به
موضوعاتی جلب می شود که می بینیم برای ادم های دیگر
عادی است .به نظرم این شهر متناقض ترین و عجیب ترین
شهر در جهان اس��ت .در هیچ جا تا این اندازه گستردگی
سلیقه گستردگی احساسات انی و هیجان زدگی لحظه ای
و وعده هایی که عملی نمی شود اما ادم ها باز امیدوارند وجود
ندارد .در هیچ شهری تا این اندازه پراکندگی روحی روانی
نمی بینید و همه شهرها گویی یک پیکره یکدست دارند
که در ان یکدس��تی تفاوت اس��ت .ما هیچ چیز همگونی
در شهرمان وجود ندارد وشهر در تالطم خیلی عجیبی به
زندگی خ��ود ادامه می دهد ،تالش می کنند ،ناامیدند و در
یک لحظه همه رای می دهند .ناخود اگاه س��وژه هایی که
به شهر ربط مستقیم دارد به ذهنم می اید و حتی در پالن
گرفتن و اجرا ذهنم به شهر می رود .در فیلم سکانس های
خیابانی بسیاری وجود دارد که می توانست در کافی شاپ
باشد اما احساس می کنم این ش��هر ناخوداگاه در فیلم و
نوشته هایممی اید.
ب�ا وج�ود س�ختی اج�رای کار در
لوکیش�ن های خیاب�ان ،ام�ا انتخ�اب
خودتان شهر است!
دقیقا .چون احس��اس می کنم یک تصویر ب��دون اغراق
می توان از مسائل شهر بدون سیاه نمایی ارائه داد .در همین
ش��هر فیلم ،احس��اس بین یک زن بزهکار و یک پسر را
خیابانی می بینم و یا اذر به کارگرانی که کار می کنندکمک
می کند و پول عجیبی هم از ان ها به دستش نمی اید ،اما
انگار این زن بزهکار پشت کار خالفش ایده رابین هودی
در وجودش اس��ت که کار ادم ه��ا را راه می اندازد و انگیزه
جذابی می تواند باش��د که حداقل از احس��اس روزمرگی
خودش را فراری دهد و از یکنواختی بیرون اورد.
چ�را ش�خصیت اصلی«م�ن» را مانند
کارهای دیگر مش�ابه که می بینیم مرد
بزهکار انتخاب نکردی�د و این بار زنی
بزهکار با قالبی متف�اوت قهرمان فیلم
شد؟
به طور کلی قهرمان زن برای من در هر شکلی جذاب تر
است .با وجود این که کار سخت تر می شود اما وقتی قرار بر
این است که قهرمان قصه هرکاری که دیگران نمی توانند
بکنند اما این انجام می دهد ناخوداگاه وارد مقوله ممیزی
می ش��ود .در فیلم اذر زنی است که همه مردها نیازمند و
مش��تری او هس��تند و به نوعی به قدرت او نیاز دارند که
این موقعیت به مراتب فضای سینمایی تر ،دراماتیک تر و
جذاب تری را خلق می کند.
تا چه ح�د از زنان بزه�کار این چنینی
ش�ناخت داش�تید ک�ه ب�ه پرداخ�ت
شخصیت در فیلمنامه کمکتان کند؟
نمی خواستم شناخت مبتنی بر پژوهش داشته باشم ،چون
به نظرم هر زنی دنیای خودش را خواهد داشت و نمی توان
ان ها را به شکل یک تیپ نگاه کرد .اگر نگاهم این گونه
بود ،باید یک شکل دیگر لباس می پوشید و حرف می زد.
اذر قصه ما زن خاصی است تا خالفکار و او زنی سیاستمدار
و نخبه است که هوش مخرب دارد تا جرات خالفکاری.
زنی با هوش و قریحه بیش از حد که باعث می شود وارد
فضای مبارزه یک تنه با قانون سرزمین خودش شود.
حتی اذر می توانس�ت ای�ن هوش را در
جای دیگر و به شکل مطلوب تر استفاده
کند!
دقیقا .ایده ابوا (س��ازی که در فیلم می زند) مصداق حرف
شما اس��ت .این زن در شکل دیگر می توانست ارتیست
بس��یار بزرگی باشد .زنی که بلد نیست ابوا بزند اما طوری
رفت��ار می کند ک��ه خودش را مثل یک مربی ابوا نش��ان
می دهد .اذر در ش��کل ارمانی با توان ذهنی و هوشی که
دارد می توانست ارتیست باشد.
ایا قب�ول دارید که فیلم «من» فیلمنامه
خاص�ی ندارد و قصه فیل�م به نوعی در
بی قصه بودن ان است؟ در واقع فیلمی
شخصیت محور است!
فیلم دقیقا داستان گو است ،اما شکل ان فرق دارد .تماشاگر
به ش��کل روتین قصه گویی عادت دارد که از یکی بود و
یکی نبود شروع ش��ود ،بک گراند شخصیت ها را ببیند و
کشمکش ایجاد ش��ود .اما من در ش��کل داستان گویی
متفاوت عمل کردم .ما به دنبال شخصیت جلو می رویم و
می توانم بپذیرم که قصه فیلم شخصیت محور است .شکل
داستان گویی بر اساس موقعیتی که زن در ان قرار می گیرد
تعریف می شود .می توانستیم به راحتی داستان گویی فیلم را
حادثه ای و پر از کشمکش و هیجانی کنیم و یک ناتاشای
کلیشه ای بسازیم و صحنه های تعقیب و گریز پلیس و زن
بزهکار پلیس را دراوریم ،اما این ش��کل قصه را بسیاری
پی��ش از این تعریف کردند و من تعمدا هیجانات ظاهری
قصه ،کشمکش و پلیس را حذف کردم .فیلم می توانست
دو زاویه داشته باشد یکی زاویه اذر قهرمان و دیگری پلیس
ضدقهرمان که به دنبال اذر اس��ت .من می خواستم حال
دزد را در روزهایی که می داند در حال دس��تگیری اس��ت
شرح دهم و به مراتب داستان گویی سخت تری است ،چون
ط��رف مقابل را ندارید که به بهانه ان چلنج ایجاد کنید و
فیلم باید با یک نفر جلو برود.
بله خالقی�ت حذف پلیس در طول فیلم
مشهود است و به نوعی از کلیشه خارج
شدید؟
به راحتی می ش��د چهارتاچراغ گردان و پلیس را نش��ان
داد ک��ه دنبال بزهکاری بدوند ،اما عیار فیلم را به ش��دت
پایی��ن می اورد و ما دنبال کار اکش��ن نبودیم .اولین بنای
فیلم ضدکلیشه ای بودن اس��ت ،چون قهرمان فیلم ضد
کلیشه قهرمان های خالفکار است .همه زنان خالفکار یا
صورتشان بخیه دارد و یا معموال التی حرف می زنند ،مواد
مصرف می کنند و یا خانواده فقیر دارند ،اما اذر هیچ کدام
را ندارد .او حتی ماش��ین ندارد و در شهر پیاده راه می رود،
سیگار نمی کشد و یک زن تنهاست که شبیه همه زن های
شهر است.
اش�اره ای به بک گراند شخصیت ها در
ش�کل داستان گویی داش�تید .با وجود
ای�ن که معتقدید قصه گویی به ش�یوه
متفاوت داشتید اما بهتر نبود اطالعاتی
از گذش�ته اذر به مخاطب داده می شد
تا شناخت بهتری از او و دغدغه هایش
داشته باشد؟ حتی در فیلمنامه نویسی
گفته می شود که پیش�ینه و شناسنامه
ش�خصیت های فیلمنامه مهم است که
در البه الی قصه قرار داده شود!
سینـــما
شنــــــــبه 6شهریورماه 1395سال نهم شماره 547
www.honarmandonline.ir
اگر قهرمان فیلم را نشان می دادیم که از طبقه فرودست
جامعه بوده چه کمک��ی می کرد؟ من با قضیه بک گراند
دادن شخصیت در فیلمنامه مخالفم چون ادم ها براساس
ش��رایط و در لحظه می توانند کاری کنن��د که ربطی به
پیشینه شان ندارد .کسی می تواند در رفاه زندگی کرده باشد
و در لحظه برحسب شرایط اجتماعی دست به قتل بزند.
ای�ا نگاهت این بود ک�ه اذر در برابر بی
رحمی و خشونت جامعه شیوه بزهکاری
را انتخاب کرده تا خود را از خطر مصون
دارد؟
این ط��ور هم می توان نگاه ک��رد و این گونه هم می توان
دید که برای س��رگرمی این کار را می کند ،چون درشکل
روتین زندگی برایش کس��الت بار اس��ت و برای رهایی و
فرار از نداشته هایش و کمبودهای عاطفی ،هیجان خالف
کردن و قانون دور زدن را انتخاب می کند .شاید بتوان گفت
زنی که تصمیم گرفته یک نفره علیه قوانین جامعه اش به
هر دلیلی قیام بکند .اذر با ان هوش می تواند کار نکند اما
تصمیم می گیرد کار کند و می داند قرار است گیر بیفتد به
همین دلیل پایان فیلم می گوید«:خودم خستم» و گویی
استراحت در شکل دستگیری برایش جذاب تر است تا این
که یکنواخت زندگی کند.
اذر ب�ا وجود چهره س�رد ،خش�ن و کم
انعطاف در مقابل کارمزد کالن سفارش
خلاف را قب�ول می کن�د اما از س�ویی
بعد زنانگ�ی اش هم حفظ می کند حتی
می تواند عاشق شود!!
دقیقا .ارتباطی که با اریا دارد می تواند مثل بقیه مشتری ها
باشد ،اما ارتباط او با اریا که می خواهد خواننده شود به نوعی
متفاوت است .متوجه می شویم ابعاد عاطفی و زنانه دراین
موجود زنده اس��ت چون با اریا کافی شاپ می رود ،با هم
شوخی می کنند ،برایش وقت می گذارد و خوشحال است.
درست پیش کسی مکث می کند که از او ضربه می خورد.
اریا در پایان فیلم به اذر رودست می زند
و به نوعی مخاطب در پایان فیلم دچار
غافلگیری می شود .چقدر به غافلگیری
پایان کار درفیلمنامه معتقد هستید؟
جذاب ترین بخش در داستان گویی غافلگیری پایان فیلم بود
و از لحاظ تماتیک جذاب ترین بخش این بود که همیشه
لگد را از نزدیک ترین فرد دراطرافت می خوری و وقتی به
کسی اعتماد می کنی همان باعث ازارت می شود .در پایان
فیلم اذر از خودش ناراحت اس��ت چون با همه قریحه اش
این بار تحت تاثیر احس��اس تصمیم گرفت که در جهت
نابودی خودش تمام شد و اریا نیز به دلیل احساسی که به
اذر دارد ،ان شب اذر را به دلیل غرورش با خود نمی برد تا
فردا خودش بیاید .انگار پلیس و مجرم عاشق یکدیگرند.
ع�ده ای فیلم را تلخ ،س�یاه و ازاردهنده
می دانند .نظرتان چیست؟
من چیزی که احس��اس کردم باید بگویم تعریف کردم.
برای عده ای جنبه فان دارد و می گویند چه زن باحالی چون
در سکانسی با اریا است و در سکانس دیگر با ملیحه سر
سفره عقد است .من هیچ صفتی مبنی بر فضای مفرح و یا
فضای تلخ به فیلم الصاق نمی کنم .بهره برداری اصلی را
تماشاگر از فیلم می کند و هر کدام به تعبیری شاید درست
بگویند.
ب�ا توجه به این ک�ه فضای فیلمنامه به
گونه ای بود که باید گاهی از خط قرمزها
عبور می کردید و محتاطانه رفتار می شد.
در جریان پروانه س�اخت دچار مشکل
نشدید؟
یک سال طول کشید تا پروانه ساخت بگیرم درحالی که
حداکثر تا یک ماه پروانه فیلم صادرمی شود 3 .بار فیلمنامه
را تغییردادم و پس از اصالحیه فراوان و تغییر دراخرین روز
اداری س��ال 93اخرین پروانه ساختی که صادر شد فیلم
«من» بود .البته بسیاری از ان چه مدنظرم بود میسرنشد اما
از همان تغییرات به نفع فیلم استفاده کردم .مثال بخشی از
نظراتشان این بود که اذر کاری که می کند خالف بزرگی
نیس��ت که جریانی دنبالش باشد که ایده خالف کارانه تر
جری��ان عرق را اضافه کردم و این انتقاد به نفع فیلم تمام
ش��د .اذر در بطری اب معدنی عرق پر می کند و در شهر
تزریق می کند که جذابیت بیشتری به شکل خالفکاری
بود که مناسب نقش نیس��ت و معتقد بود که این زنان را
نمی شناسد اما نقش برایش جذاب است پس از نیم ساعت
صحبت در جلسه با همه اضطراب هایی که داشت به توافق
رسیدیم و قبول کرد.
بهن�وش بختی�اری نی�ز ب�ا ظاه�ری
متف�اوت از اث�ار قبلی ظاهر ش�د و به
نوعی ریسک بود!
در همه سال هایی که بهنوش بختیاری کار کرده و کاری
به فیلمی که بازی کرده ندارم همیش��ه از زاویه شخصی
کارخودش سرگرمم کرده و به نظرم بازیگر توانمندی است
که می تواند تماشاگر را پای کار بنشاند و توجهش را جلب
کند فارغ ارنوع کار که چه سبکی است .ارتباط برقرار کردن
با تماش��اگر برایم مهم بود که برای من مخاطب همیشه
از س��وی او این ارتباط صورت می گرفت .براساس همان
تفکری که لیال حاتمی را انتخاب کردم چون با نقش فاصله
بسیاری داشت ،بهنوش بختیاری را نیز انتخاب کردم چون
ربطی به نقشش نداشت وبرای خودش به شدت هیجان
افرین بود وبس��یار انرژی گذاشت .او را از فضای کارهایی
که کرده بود دور کردم چون دران فضا بازیگر ازاد بود اما
س��عید خانی سال ها در دفترسعدی به عنوان مدیر پخش
نسیم صبا کار می کند و سرمایه گذار اصلی فیلم خانی بود.
پیش از این با هم کارکرده بودیم هردو از یک نسل هستیم
و اختالف س��نی کمتری داریم .تصمیم او تهیه کنندگی
و من کارگردانی بود که برای هر دوی ما مس��تقل شدن
محسوب می شد و انگیزه هایمان درقدم اول برای این فیلم
زیاد بود که هر دو با این فیلم ش��روع کنیم .از سال 84در
دفتر اقای سعدی در9پروژه به عنوان برنامه ریز و دستیار کار
کرده بودم و با خانی به این نتیجه رسیدیم که سعید سعدی
هم به عنوان تهیه کننده بزرگترو ریش سفید درفیلم باشد.
به همین دلیل دو تهیه کننده داشتم.
درباره انتخاب نام فیلم بگویید که چرا
«من» انتخاب ش�د؟ به این فکر کردید
که اذرنام فیلم باشد؟
بسیاری می گویند واژه«من» از منیت وغرور می اید و تقریبا
همه حدس هایی که گفته می شود درست است .اماخودم
حس کردم نام جذابی اس��ت .اول این که تک س��یالوی
وکوتاه اس��ت ،دوم این که ربط معنایی با تم فیلم داشت
و س��وم این که«من» خیلی تنهاست و ذات نوشتارکلمه
در اینجا ازاد نبود .روزی 5س��اعت تمرین می کردیم که
گریم سنگینی هم داشت و همه بخش های بازیگری اش
تحت کنترل بود .بین من و او قرار گذاشته شد هرکاری که
قبال انجام داده تکرار نکند ،مثل میمیک های اغراق شده،
اداها و اطوارها و مدل صدایش که حتی من فیلم می گرفتم
و نش��ان می دادم که این بخش را حذف کند .درنهایت با
همکاری خودش و فضای دو نفره توانستیم تندیس یک
نقش متفاوت برای بازیگری که هیچ وقت چنین نقشی را
بازی نکرده بود بتراشیم.
در جش�نواره فج�ر دو طی�ف نظ�ر
درخص�وص ب�ازی لیال حاتم�ی وجود
داشت برخی معتقد بودند بهترین بازی
را داش�ته و الیق دریافت سیمرغ بود و
برخ�ی هم معتقد بودن�د بدترین بازی
راداشته و نباید کاندید می شد نظرتان
چیست؟
اجازه بدهید راجع به جشنواره فیلم فجر حرفی نزنم.
با وج�ود این ک�ه در س�کانس پایانی
تسلیم شدن اذر را دربرابر ماموران اداره
اگاهی می بینیم ،اما با نگاه تیزش گویی
هنوز پیروز میدان است وچیزی برای از
دست دادن ندارد!
دقیقا واین که بازی ادامه دارد .حتی اگر دس��تگیر ش��وم
و ب��ه زندان بروم روزی بی��رون می ایم و امروز با انتخاب
خودم می خواهم دستگیر شوم .این قدرت از خود شیفتگی
افراط��ی ،خودخواهی و باور بیش از حد به خودش می اید.
حتی نمی خواهد به شکل بازنده دستگیر شود و می گوید
خودم می ایم و می خواهد با انتخاب خودش دستگیر شود.
فک�ر می کنید ب�ی پروای�ی در نمایش
صحنه جرم مخصوصا که بزهکارقصه
زن اس�ت می تواند در جاهایی به ضرر
فیلمباشد!
اعتقادم این است که ادم یا کاری را می کند و تا انتها می رود
اذر داد و به لحاظ منطقی هم نشان داد در اشل گسترده ای
خالف می کند که پلیس به دنبال اوست.
انتخ�اب لیلا حاتم�ی برچه اساس�ی
صورت گرفت و ایافکر می کردید کار در
پروژه را قبول کند؟
اولین انتخاب من او بود .زمانی که این زن در ذهنم شکل
گرف��ت و قبل از فیلمنامه باورم این ب��ود که او باید بازی
کند .ویژگی او این بود که ربطی به نقش نداشت .حاتمی
هیچ ش��باهت و نزدیکی به لحاظ چهره و بازی هایی که
کرده بود به این کاراکتر نداش��ت و احساس کردم زنی که
چهره سرش��ار از ارامش و معصومیت زنانگی در فیزیک
و رفتار دارد ،اگر در نقش زن خالفکار ظاهر ش��ود خیلی
جذاب است .حاتمی فیلمنامه را خواند و خیلی زود جلسه
گذاش��تیم .فیلمنامه و نقش را دوست داشت اما مضطرب
و یا نمی کند .این که میانه روی در کار شود ممکن است از
جریان هایی مصون بمانید اماخودت راضی نیستی .من این
گونه هستم واحساس کردم اگر سمت موضوع بزهکاری
زن رفتم باید به شکلی بروم که هر زن خالفکاری در هر
جای ش��هر دید باور کند که این زن با تمام سلول هایش
خالف عرف ،هنجار و قانون جامعه حرکت می کند .تصویر
واقعی از هر جریانی همیشه مخالفت هایی ایجاد می کند
چون واقعیت همیشه تند و بی رحم است .فارغ از این ماجرا
درفیلم ماجرای رئالیستی رابسیار کنترل کردیم درحالی که
زندگی زن خالفکار را می شد تلخ تر وگزنده تر از این ساخت.
با در نظر گرفتن مدیوم سینما که کارمی کنم اما بسیاری
جاها را معتدل کردم.
چطور همکاری با دوتهیه کننده س�عید
خانیوسعیدسعدیبرایتانفراهمشد؟
از تنهای��ی و یک نفره بودن می اید .از همه مهمتر اینکه
همیشه فکر می کردم نام فیلم اول کسی«من» باشد جذاب
اس��ت و من تمام اورجینالیستی خودم بود که یعنی من با
فیلم اول امدم .بس��یاری گفتند که نام اذر رابگذارم که تا
اخرین لحظه مخالفت کردم ودرجهت ضد کلیشه ای بودن
فیلم «من» را انتخاب کردم.
در اثارت�ان ج�دا از پرداخت به واقعیت
ومسائل اجتماعی چقدر به حفظ سلیقه
و نگرش خود در فیلمنامه معتقدید؟
اگرفیلم از سلیقه شخصی خودم نیاید نمی توانم بسازم و
همه مسائل اجتماعی که سراغش می روم یک سهیل
بیرقی دران می بینیم .اگربخشی از وجودت که ناراحتی
و رویای خودت باشد درقصه پیدانکنی نمی توانی قصه
را جذاب بس��ازی .در واقع داس��تان باید ازفیلتر ودرون
خودم عبور کند و با ان هم مس��یر شوم تابتوانم بسازم.
در «من» نیز این هدف راداشتم که بخشی از وجودم را
می س��ازم هم درساختش وهم در کاراکترها که بخشی
از وجود خودم را درپیکره می بینم ،یک نفر که علیه این
جری��ان اقدام می کند .هر اثری که به س��راغش برای
ساخت می روم تا ثبت کنم حتما بخشی از خودم را پیدا
می کنم که بروم.
درهفت�ه اول اکران ام�ار فروش فیلمتان
ازفروش فیلم ااب نبات چوبی با بازی رضا
عطارانپیشیگرفت.چهپیشبینیبرای
استقبالمردمازفیلمدارید؟نقشتبلیغات
ماهواره ایراچگونهمی بینید؟
فیل��م «من» 230میلی��ون و ابنبات چوب��ی 110میلیون
فروخ��ت .رض��ا عطاران و لی�لا حاتمی بازیگ��ران مهم
وتوانمندی هس��تند ،اما به نظرم مردم ثابت کردند که غیر
از مولفه بازیگر ،جذابیت داستان گویی و مدل ساختارفیلم
برای مخاطب مهم تر است .اگر فیلم فروش کم هم داشت
همین را می گفتم چون اگاهی مردم مابیشتر شده و دیگر
برخالف قبل مبنی بربازیگر که عامل فروش فیلم می شد
نیست و مردم درباره کلیت فیلم قضاوت و انتخاب می کنند.
تیزر ،انونس «من» در اینستاگرام ،فیلم نیوز و سایت های
دیگر گذاش��ته ش��د که به ش��کل خودجوش ماهواره ها
برداشتند و تبلیغ کردند .فضای اجتماعی ما پیچیده است
یک عده با فضایی که برای تبلیغات به این شکل می سازند
عیار فیلم را افت می دهند و عده ای باعث فروش می شوند.
اما اصل ماجرا به نظرم تبلیغ سینه به سینه است .هر فیلمی
مبلغش مردم بودند همیشه سرنوشت بهتری داشته است و
اصل موفقیت فیلم در توصیه فیلم به یکدیگر است.
فیلم«من»دربخشخصوصیساختهشد.
دربارهشرایطکاردراینبخشبگویید؟
فیلمبدونهیچحمایتیدرسخت ترینشرایطاقتصادیتولید
شدو ریالی ازارگانی نگرفتیم .زمانی بخش خصوصی حرمت
داشت .اما اکنون هر ادمی که مثال کارپول شویی هم می کند
فیلمبسازداسمشرابخشخصوصیمی گذارد.ماحتیبخش
خصوصی مان طوری نبود که از یک فرد پولدار پول بگیریم
و از این و ان به ش��کل سخت پول می گرفتیم که ان روزها
یادم نمی رود و به معنی واقعی بخش خصوصی بودیم .بخش
خصوصی با مردم الزم وملزوم هم هستند ،اگرمردم ازفیلمی
که در بخش خصوصی ساخته می شود حمایت نکنند ،فیلم
وفیلم ساز و این جریان ازبین می رود و برعکس اگر حمایت
کنند با فروش فیلم ،فیلم ساز می تواند ادامه حیات دهد و ان
جریان فیلم س��ازی زنده بماند .ما هیچ تبلیغی حتی یک
بیلبورد در شهر نداریم ،چون هزینه باالیی دارد .همه امید
و دلخوشی من به حمایت مردم از فیلم و پیشنهاد دادن
به یکدیگر برای دیدن ان اس��ت .ممکن است فیلم در
جاهای��ی پیچیده به نظر بیاید ولی توصیه می کنم فیلم
را برخ�لاف فیلم های دیگر از اول تا اخر بادقت ببینند
و حواسش��ان به گوشی ،پاپکورن و . . . . .نباشد تا فیلم
لحظه ای از دستشان نرود.
5
گزارش «هنرمند» از کارگاه های برگزار شده در اولین جشنواره فیلم سالمت
کارگاه های کارگردانی – فیلمنامه نویسی و مستند سازی
محمد تقی زاده
به همت مس�ئولین اولین دوره جش�نواره فیلم سلامت که در تهران و پردیس سینمایی چهار سو در اوایل شهریور ماه برگزار شده
است کارگاه های سینمایی متعددی توسط اساتید حرفه ای سینما برای دانشجویان و عالقه مندان این رشته برگزار شد که در ادامه
به گزارش ان می پردازیم:
کارگاه اول :شهرام مکری -روش های
ساده برای کارگردانی
ش��هرام مکری مدرس این کارگاه فیلمسازی در
ابتدا با تعریف میزانس��ن و وظای��ف کارگردان در
سینما بیان کرد :یک کارگردان عالوه بر میزانسن،
انتخاب لنز ،محل قرارگرفت��ن و ارتفاع دوربین را
برعه��ده دارد .همچنین تش��خیص ن��وع حرکت
دوربین هم برعهده کارگردان است .با این حال در
ایران هنوز برخی از کارگردانان مسئولیت انتخاب
لنز دوربین را به فیلمبردار می سپارند .وی افزود :در
واق��ع فیلمبرداری در طول تاری��خ ان به قدری از
نظر فنی پیچیده شد که امروز به یک هنر تبدیل
شده اس��ت .همیش��ه اختالف نظرهایی نیز بین
فیلمبرداران و کارگردانان ممکن است وجود داشته
باشد .مثال داریوش خنجی فیلمبردار ایرانی مقیم
امریکا به دلیل اختالف نظر با دیوید فینچر در فیلم
«هفت» همکاری اش را در پروژه های بعدی با این کارگردان قطع کرد .بنابراین
فیلمبردار باید از نظر زیبایی شناسی به کارگردان نزدیک باشد .کارگردان فیلم
«ماهی و گربه» درباره تعریف جا افتاده از وظایف کارگردان در ایران توضیح داد:
تصور ما از یک کارگردان ،عمدتا بازی خوب گرفتن از بازیگران است .در حالی
که در کش��ورهای دیگر برخی از بازیگران ستاره فردی را به عنوان بازیگردان
همراه خود س��ر صحنه می برند .اما در ایران اگر فیلمی یک بازیگردان داش��ته
باش��د ،او مسئولیت مشورت دادن به همه بازیگران یک فیلم را برعهده دارد و
نه تنها یک بازیگر را .همچنین امروزه بازیگران به سمت سبک هایپررئالیستم
حرکت کرده اند و این شیوه بازی را بسیار واقعی و نزدیک به زندگی می دانند.
اگرچه درباره بعضی فیلم ها این نسخه بازیگری جواب می دهد ،اما این سبک به
معنای معیار خوب بازی کردن در هر شرایطی نیست .این استاد دانشگاه درباره
شیوه های بازیگری ،گفت :در بازیگری تداوم حس بازی فقط از عهده بازیگر بر
می اید .اما بازیگران اماتور و غیر حرفه ای از پس این مسئولیت بر نمی ایند .به
همین دلیل است که برخی فیلم های رئالیستی سینمای ایران تقطیع ندارند .زیرا
بازیگر فیلم شان نمی تواند تداوم حس را با تقطیع حفظ کند .اما برخی دیگر از
کارگردان ها از خرد کردن سکانس ها استفاده می کنند و مانیفست برخی از ان ها
نیز این است که به تقطیع اعتقادی ندارند .وی ادامه داد :کارگردانی در شرایط
فعلی سینما به یک حرفه اشتراکی تبدیل شده است و در رابطه با طراح صحنه،
فیلمبردار و طراح جلوه های ویژه و همه متخصصانی برمی گردد که در امور فنی
یک فیلم مشارکت دارند .مکری درباره تحول راه های کارگردانی از ابتدای تاریخ
سینما تاکنون خاطرنشان کرد :در ابتدای تاریخ سینما میزانسن خطی و تئاتری
در کارگردانی رواج داشت .اما بعدها برخی منتقدان بر این خرده گرفتند که فیلم
باید با تئاتر تفاوت کند و حس سینما را به تماشاگر القا کند .بنابراین قرار بر این
شد که دوربین نزدیک به سوژه حرکت کند و تنوع اندازه نما در قاب بدون برش
زدن ایجاد ش��ود .در عین حال می توان این تنوع قاب را با مسترش��ات یا نمای
مادر اس��تفاده کرد .در این شیوه هم مدل کارگردانی به تئاتر همچنان نزدیک
می شود و از سینمای کالسیک پیروی می کند که موقعیت تداومی را به نماهایی
در امتداد یکدیگر که چیزی از بین ش��ان حذف نش��ده است ،خرد می کند .وی
همچنین با اشاره به مشخصه های سینمای کالسیک گفت :سینمای کالسیک
یک داس��تان و دکوپاژ مشخصی را برای تماش��اگر تعریف می کند .این نوع از
سینما برای این که تماشاگر را زیرمجموعه خود قرار بدهد ،فرمول های تداومی
ایجاد می کند .اما در دوره ای سینماگران نسبت به سینمای کالسیک دچار تردید
ش��دند .زیرا نمی خواستند زیرمجموعه این سینما قرار بگیرند و خواستار به کار
گرفته شدن اندیشه خود ش��دند .ان ها معتقد بودند برای رسیدن به این هدف
باید دائما به تماشاگر یاداوری کرد که در حال تماشای یک فیلم است و پیش
رویان این نوع سینما در فرانسه با عنوان موج نو شناخته می شوند .این کارگردان
با اش��اره به تفاوت سینمای کالس��یک و موج نو توضیح داد :از نگاه سینمای
موج نو فیلم محصولی برای مصرف عام نیس��ت .بلکه یک تولید هنری است
و در دهه 80این ایده تاثیر زیادی بر سینماگران امریکایی هم گذاشت .اما در
باور سینماگران کالسیک امریکا ،فیلم با هدف مصرف عمومی تولید می شود.
همچنین مانیفست دگما 95نیز نگاهی بود که طی ان فیلمسازان اروپایی تسلط
فیلم های امریکایی بر سینمای روز دنیا را نقد می کردند و دوربین روی دست در
فیلم های این جریان به عنوان پدیده ای مستند نما معرفی شد .در دگما 95در
واقع هر انچه سینما را به یک هیوالی غیر قابل دست یافتن تبدیل می کردند
در این موج جدید حذف شد .مکری با تعریف رابطه متن و فرامتنی بین سینما
و تماشاگر عنوان کرد :در تعریف سوم از فیلمسازی که از دهه 90به بعد رواج
یافت ،این ایده مطرح شد که هر چیزی در دنیا یک متن است و هر انچه بیرون
از ان قرار می گیرد ،فرامتن است .این جریان مخاطب را بیرون از متن می داند
و فاصله بین او و متن را فرامتن تعریف می کند .این جریان معتقد اس��ت برای
ارزیابی یک فیلم باید از فرامتن به ان نگاه کرد و جایگاه منتقد دقیقا در همین
جاست که زاویه دیدی را به تماشاگر پیشنهاد می دهد .در فیلم های پست مدرن
مت��ن و مخاطب فاصله ثابتی از هم ندارند و مدام جایگاهش��ان تغییر می کند.
بنابراین اگر تماشاگر می خواهد جای درستی برای فهم فیلم پیدا کند ،باید روابط
بیامتن��ی را درک کند و این به جهان بینی تماش��اگر برمی گردد .وی در پایان
یاداور ش��د :هر فیلم ادعایی را در دل خود مطرح می کند و اگر می تواند پاس��خ
خوبی به ادعایش بدهد واقعا فیلم خوبی است .بنابراین اگر فیلمی به دنبال تفکر
برانگیختن است و برعکس هدفش مخاطب را می خنداند ،یعنی نکته ای در ان
اشتباه جای گذاری شده است.
کارگاه دوم :فرهاد توحیدی -کارگاه فیلمنامه نویسی:
مبانی اولیه سینمای داستانگو
فرهاد توحیدی با بیان اینکه اثار دانش��جویی که داوری کرده در بخش مستند
بس��یار رضایت بخش و در بخش داس��تانی از کیفیت متوسط به باال برخوردار
بوده اند گفت :گاه به نظر می رس��د در بین دانش��جویان و هنرجویان این رشته
س��وء تفاهم و بدفهمی هایی درباره تفاوت داستان و پیرنگ وجود دارد که البته
ترجمه هایی که از این کلمه ها ش��ده در این س��وء تفاهم بی تقصیر نبوده اند.
توحیدی که سالهاس��ت کالس های فیلمنامه نویس��ی مختلفی را برگزار کرده
از غلط ه��ای رای��ج در بین هنرجوی��ان مثال زد و عنوان ک��رد :گاهی می بینم
دانش��جویان می گویند سیناپس فیلم مان را نوشته ایم در حالی که منظورشان
سکانس بندی است و اگر متوجه این اشتباه نشوند
و به این اعتبار ان را برای کمپانی در خارج از کشور
بفرستند با شکست و تمسخر روبرو می شوند .این
فیلمنامه نویس «س��یناپس» را خالصه داستانی
دانست که در یک یا دو پاراگراف بیان می شود و به
قدری ساده نوشته می شود که اگر برای کودک پنج
ساله ای خوانده شود ان را به طور کامل می فهمد.
بخش دیگر این کارگاه به ایده پردازی اختصاص
داش��ت که توحیدی ر توضیح ان گفت :ایده نه از
مصرف ریتالین می اید و نه فرش��ته الهامی هست
که بر شما مثل ش��اعران نازل شود .ایده می تواند
از ی��ک گفت و گو و یا دیدن یک تصویر به ذهن
برسد ضمن اینکه در دنیای درون هر کسی انباری
از داستان های بسیاری است که می تواند ایده اولیه
نوشتن داستان یا ساختن فیلم باشد .این فیلمنامه
نویس درباره تجربه شخصی خودش در زمینه ایده
پردازی عنوان کرد :در یکی از شماره های مجله نشنال جئوگرافی عکس ملخ
هواپیمایی را دیدم که در اب زالل اقیانوسی افتاده بود.همین عکس برای من
شروع نوشتن فیلمنامه ای شد درباره هواپیمایی که سقوط می کند .فیلمنامه ای
که نوشتم اما هنوز ساخته نشده است .توحیدی فیلمنامه نویس را بعد از مرحله
بدس��ت اوردن ایده یک معمار دانس��ت و ادامه داد :فیلمنامه نویسان معماران
اولیه س��ینما هستند چرا که پیش از انها چیزی برای کارگردانی ،بازی ،ساخت
موس��یقی ،تدوین و ...وجود ندارد و تنها کسی که یک کاغذ سفید وحشتناک
دارد فیلمنامه نویس است .نویسنده فیلم امکان مینا با بیان اینکه سفارشی بودن
موضوع هم می تواند بستری برای خلق یک ایده باشد خاطرنشان کرد :ساخت
فیلم سفارشی مشکلی ندارد به این شرط که موضوع سفارش داده شده را درونی
بکنید و ان را از دیدگاه خودتان بیان کنید اما اگر فقط س��فارش را مبنای کار
خود قرار دهید فیلمی می سازید که به شعار ختم می شود .داور بخش دانشجویی
جش��نواره سالمت با اش��اره به این موضوع که هیچ چیز نویی در دنیا نیست و
حتی قدیمی ترین اسطوره ها هم تکرار اسطوره ای قدیمی تر از خود است گفت:
در دنیایی که همه داس��تان ها تکراری اس��ت تنها فرم های تازه بیان است که
داس��تان ها را دوب��اره خواندنی و جذاب می کند .وی هم��ه فیلمنامه ها را دارای
س��اختاری خطی دانس��ت و با اش��اره به فیلم 21گرم گفت :این فیلم که در
زمان خود بسیار مورد توجه قرار گرفت داستان خطی روشنی داشت که تنها در
فرم تفاوت داشت و اتفاق ها به صورت موازی نشان داده می شدند .توحیدی از
حاضرین در این نشست خواست که اگر می خواهند در زمینه فیلمسازی کاری
انجام بدهند به بهانه اینکه رش��ته اصلی ش��ان نیست از ساخت بهترین کاری
که می توانند انجام بدهند ،شانه خالی نکنند .این نویسنده سینما با نقل قولی از
همینگوی در ادامه کارگاه خاطرنشان کرد :همینگوی می گوید نسخه اول را با
قلب بنویس��ید و این حرف یعنی تازه از نسخه های بعدی و بازنویسی است که
کار جدی شروع می شود .فرهاد توحیدی در پایان به مثلث جذب مخاطب اشاره
کرد و گفت :برانگیختن کنجکاوی ،همدردی و تعلیق از جمله مواردی است که
رعایت و در نظر گرفتن انها می تواند به موفقیت فیلم کمک کند.
کارگاه سوم :ارد عطارپور -کارگاه چند برش
از سینمای مستند ایران
عطارپور در ابتدای این نشست با نمایش قسمتی از اولین فیلم های برادران
لومیر ،گفت :س��ینما با فیلم های برادران لومیر اغاز شد .فیلم های صامت و
کوتاه .وی با بیان اینکه ایران یکی از اولین کش��ورهایی بود که سینما وارد
ان شد ،یاداور شد 5 :سال بعد از نمایش فیلم های برادران لومیر در فرانسه،
مظفرالدین ش��اه با س��فر به اروپا و با دیدن دوربین ،به میرزا ابراهیم خان
عکاس باشی دستور می دهد تا دوربینی را بخرد .اولین مستندساز در ایران،
همین میرزا ابراهیم خان بوده اس��ت .فیلمی هایی که او گرفت حدود 20و
اندی سال پیش در کاخ گلستان پیدا می شود وبا فرستادن به فرانسه برخی
از این فیلم ها دوباره احیا می شوند.
این مستند س��از با اش��اره به نبود فیلم و عکس های دوره رضاش��اه ،اظهار
کرد :در زمان رضاشاه فردی به نام خان بابا خان وجود داشت که عکس ها
و فیلم ه��ای زیادی را تهیه کرده بود اما متاس��فانه این عکس ها به فروش
گذاشته شد و یک فرد امریکایی تمام این عکس ها را خرید .در حال حاضر
م��ا عکس ها و فیلم ه��ای خیلی کمی از خ��ود رضا ش��اه و دوره او داریم.
عطارپور با اش��اره به س��قوط رضا ش��اه و پایان جنگ جهانی دوم ،گفت :با
پایان جنگ ،امریکا اقدام به اعزام یک گروه مستند سازی از طرف دانشگاه
سیراکیوز به ایران کرد.
وی افزود :گروه مستند سازی دانشگاه سیراکیوز ،مستندهای پزشکی با زبان
ساده تهیه می کرد و در روستاها و شهرهای مختلف به نمایش می گذاشت.
این مستندها در زمینه بیماری های مختلف و به خصوص واگیردار به مردم
اطالعات می داد .تاثیر اقدامات این گروه مستندسازی در عرصه مستندسازی
پزش��کی در ایران بس��یار تاثیرگذار بود و اولین مستندهای حوزه پزشکی را
این گروه تولید کردند.کارگردان فیلم مس��تند تصویر گمش��ده مستندهای
حوزه پزش��کی را به 5دسته تقسیم کرد و گفت :مستند های حوزه پزشکی
در یکی از دسته های ،بیمار ،بیماری ،پزشکان ،درمان و شیوه زندگی تقسیم
می ش��ود .در ادامه این کارگاه ،عطار پور با نمایش قسمتی از مستند «خانه
س��یاه اس��ت» به کارگردانی فروغ فرخ زاد ،عنوان کرد :این مس��تند مانند
مستندهای پزشکی دانشگاه س��یراکیوز ،در حوزه بیماری می گنجد .مستند
«خانه سیاه است» یکی از 50مستند برتر تاریخ است که به موضوع جذام
در جذام خانه ای در تبریز می پردازد .کارگردان مس��تند«تصویر گمشده» با
نمایش مس��تندی با نام «نیش دارو» ب��ه کارگردانی منوچهر انور ،افزود :با
پیشرفت تکنیک و تجهیزات در عرصه سینما ،تجهیزات در عرصه پزشکی
نیز پیش��رفت کرد و مستندهایی درباره شیوه درمان ساخته شد .این مستند
به ش��یوه ساخت س��رم می پرداخت که در دسته درمان مستندهای پزشکی
تقس��یم بندی می ش��ود .عطارپور در پایان کارگاه با نمایش مستندی با نام
«قلب س��لطان بدن» اظهار کرد :بعضی از مس��تند ها خود س��ند بصری به
حساب می اید .مس��تند «قلب سلطان بدن» نیز با نمایش اولین پیوند قلب
در ایران ،عالوه بر اینکه س��ند بصری حس��اب می شود ،درباره بیماری های
قلبی نیز توضیح می دهد.
موسیقی
6
علی نجفی
شنــــــــبه 6شهریورماه 1395سال نهم شماره 547
www.honarmandonline.ir
یادداش�ت
موسیقی،نیازمند
اوای وحدت!
شاید بیش از سه دهه است که موضوع موسیقی
و تمام اتفاقات مربوط ب��ه این هنر مورد بحث
و در بعضی مقاطع جدال بین اهالی موسیقی و
مسئولین فرهنگی کش��ور با فراز و نشیب های
بس��یاری همرا بوده اس��ت .جدال��ی عمدتا بی
نتیجه برای حداقل های حق شهروندی قشری
از جامعه که صرفا برای عش��ق و عالقه ای که
به موسیقی داشته اند ،سال ها تالش و ممارست
کرده اند و بی هیچ توقعی دلش��ان به اجرایی در
صحنه خوش بوده اس��ت ان هم نه صرفا برای
رفع دغدغه های مالی خود ،بلکه عش��قی که به
خاطرش س��ختی های فراوان��ی را در گذارهای
مختل��ف زندگی ش��ان و در کنج گوش��ه ای با
ساز و اوازش��ان گذرانده اند .کافی است نگاهی
مقایس��ه ای به زندگی اس��اتید بزرگ این حوزه
ب��ا بزرگان دیگر صنوف بیندازی��م تا زاویه دید،
نگرش و سبک زندگی اهالی موسیقی برایمان
ملموس تر شود.
اما این روزها صدایی که بیش از زخمه های ساز
اساتید موسیقی به گوش می رسد ،اظهار نظرات
متفاوت در خصوص برگزاری و یا لغو کنس��رت
در ش��هرهای مختلف ایران است .سخنان ایت
ا ...علم الهدی از تریبون نماز جمعه شهر مقدس
مش��هد کافی بود تا این کهنه زخم قدیمی بار
دیگر دهان باز کند و مجددا مجادله های پیرامون
این ماجرا به اوج خود برسد .هرچند صحبت های
ایش��ان به کرات از محافل مختلف شنیده شده
بود ولی به یک باره و البته با شانتاژی خبری به
یک مسئله مهم روز بدل گشت.
هرچند با توجه به اینکه در شهر مقدس مشهد
بیش از یازده س��ال است کنسرتی برگزار نشده
و مج��وزی هم صادر نش��ده اس��ت و نگرانی
ام��ام جمع��ه محت��رم این ش��هر صرف��ا برای
ناهنجاری های همراه با برگزاری کنسرت بوده
است که این اتفاق و نگرانی البته می تواند برای
خیلی از برنامه های هنری و غیر هنری دیگر نیز
رخ دهد و بالطبع در صورت اتفاق مسئولیت ان
هم با حافظان و ضابطان نظم و قانون است ،نه
اهالی موسیقی!
ش��اید خلط مبحثی که در سخنان ایت ا ...علم
اله��دی به وجود امد باع��ث موضع گیری ائمه
محترم جمعه برخی دیگر از ش��هرها نیز شد و
همی��ن موضوع کافی بود ت��ا نامه ای با امضای
س��ه هزار نف��ره اهالی موس��یقی تقدیم رئیس
جمهور شود .هرچند دکتر روحانی بارها حمایت
خ��ود را از مجوزهای ص��ادره وزارت فرهنگ و
ارشاد اسالمی اعالم کرده اند ولی شاید امار 50
کنسرت لغو شده در دو سال اخیر بیانگر چالش
و ی��ا ناتوانی دولت در مقابله با جریانات مخالف
باشد و این خود می تواند سرفصلی برای مسئله
نادیده گرفتن قانون باشد.
فارغ از فتاوای مربوط به موضوع موسیقی ،نکته
مهم��ی که بارها تمام بزرگان نظام به ان تاکید
داش��ته و دارند احترام به قان��ون و تبعیت از ان
در تم��ام حوزه ها و خاصه در این حوزه اس��ت.
نپذیرفتن قانون در ش��هرهای مختلف شرایط
مل��وک الطوایفی را در ذه��ن تداعی می کند
و باید بدانی��م اقدامات هیجانی و احساس��ی
موافق��ان و مخالف��ان در این می��ان می تواند
خس��ارات مختلف فرهنگی ،اجتماعی جبران
ناپذیری را برای کشور به بار اورد.
ش��اید با توجه به ماجراهای اخیر ،این ش��کاف
و اخت�لاف نظرها در ادامه پ��ای خود را فراتر از
موسیقی نیز بگذارد و میدانی شود برای تسویه
حساب های سیاسی.
همی��ن حواش��ی تاکنون خ��وراک رس��انه ایی
گسترده ای برای ش��بکه های معاند نظام پخته
اس��ت و ان ها ب��ا سوءاس��تفاده از این هیاهوی
داخلی و با دس��تپاچه گی ش��روع ب��ه برگزاری
نشست ها و تحلیل های مختلف هنری و سیاسی
از این اتفاق به نفع و مقاصد خود کرده اند .فارغ
از هر اختالف س��لیقه و نظر با توجه به شرایط
حساس کشورمان ،شاید چیزی که بیش از هر
موضوعی به ان نی��از داریم اتحاد و همدلی در
تمام بخش های مختلف نظام اس��ت .همانطور
که مقام معظم رهبری در بیانات اخیرش��ان در
دی��دار با اعضای هیات دول��ت فرمودند طرفدار
جزم اندیشی ،فشار و اختناق در عرصه فرهنگ
نیستند بلکه به ازاداندیش��ی اعتقاد راسخ دارند
و در فرهن��گ بای��د روحیه ازاداندیش��ی همراه
با برنامه ریزی عادالنه وجود داش��ته باش��د و با
هدای��ت و کمک به رویش ه��ای خوب جلوی
ضربات فرهنگی گرفته ش��ود .با توجه به تاکید
و حساس��یت ایشان به مقوله فرهنگ این نکته
قابل ذکر است که همیش��ه فشارهای بیش از
ح��د ،در حوزه های مختلف هن��ری باعث بروز
ناهنجاری های��ی در ان موض��وع بخص��وص
می ش��ود و بعضا اسیب های بعدی و مشکالت
پیرامونی ان غیر قابل حل خواهد شد .موسیقی
نیز مانند بسیاری از موضوعات دیگر فی النفسه
نمی تواند بد باش��د .در اثبات این موضوع همین
بس ک��ه در گذارهای مهم تاریخ��ی از ابتدای
انقالب تا جنگ تحمیلی و بس��یاری از حوادث
ملی دیگر ،این نواها و ملودی های حماسی اهالی
موسیقی بوده است که همواره شوری مضاعف
و حسی میهن پرستانه را در دل مردم این مرز و
بوم رویانده است .باید بدانیم این جبهه گیری ها
و ش��اید لج و لجبازی ها در نهای��ت دودش به
چشم همین اهالی مظلوم و بی ادعای موسیقی
خواهد رفت .امیدواریم ب��ا در نظر گرفتن تمام
حساسیت ها ،مسئولین فرهنگی تدابیر درست و
راه گشایی برای اهالی موسیقی بیندیشند و این
مسئله بیش از این جوالنگاه رسانه های معاند و
دشمنان نظام نشود.
علی مرادخانی معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی
عالیق شخصی خود را در انتخاب مدیر جشنواره
موسیقی دخالت نمی دهم
در سال های اخیر همزمان با پایان هر دوره
از جش��نواره موسیقی فجر ،دبیر سال بعد
حکم خود را از معاون وزیر می گرفت تا تیم
اجرایی جشنواره ی سال بعد ،بتواند کار خود
راهرچهزودتراغازکنند ۲۷.مردادماهامسال،
فرزاد طالبی ،حسن ریاحی ،محمد سریر،
داود گنجه ای ،هوشنگ کامکار ،فریدون
شهبازیان،حمیدرضانوربخش،سیدمحمد
میرزمانی ،س��یدحمیدرضا ش��اهنگیان و
حسام الدین سراج در احکام جداگانه ای به عضویت شورای
سیاستگذاری جشنواره موس��یقی فجر درامدند؛ اما دبیر یا
رییس این رویداد هنوز مشخص نشده است .علی مراد خانی
معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی در پاسخ این
پرسش ها که چرا رییس یا دبیر جشنواره اینده موسیقی فجر
هنوز تعیین نشده اند و ایا قرار است جشنواره بدون حضور دبیر
و با یک رییس اداره ش��ود؟ گفت :جواب این پرسش ها به
نتیجه جلسه شورای سیاستگذاری این رویداد بستگی دارد.
امیدوارم شخص یا اشخاص منتخب بتوانند همه را زیر یک
چتر جمع کنند .البته ه��ر اتفاقی که رخ می دهد ،حتی اگر
کاری بدیع و اساسی باشد ،امواج متفاوتی را ایجاد می کند.
بنابراینجشنوارهموسیقیفجریکسریهماهنگی هایکلی
را الزم داشت .قرار شده دوستان یکسری گزارش هایی را که
به نظر می رسد برای تصمیم گیری های جدید الزم باشد ،در
چند روز اینده بدهند.او با یاداوری این که هفته دولت اغاز شده
است ،گفت :من در این روزها فرصتی ندارم .بنابراین پس از
اینهفته،جلسهشورایسیاستگذاریجشنوارهموسیقیفجر
تشکیلخواهدشد.درشورایسیاستگذاریبررسیمی کنیم
ببینیمدبیریامدیرمجموعهچهکارهایضروریرابایدانجام
دهند .اگر دیدیم حضور هر دو الزم است ،هر دو را انتخاب
یا یک نفر را برای هر دو کار انتخاب می کنیم .در واقع ،دبیر
نظارت محتوایی و مدیر نظ��ارت اجرایی دارد .اگر یک نفر
بتواند نقش دبیر و مدیر را ایفا کند ،بسیار
عالی است ،اما اگر این شرایط فراهم نبود،
ایرادی ندارد.مرادخان��ی ادامه داد :با وجود
همه این قضایا ،کارهای مربوط به جشنواره
موس��یقی در حال انجام است و همه چیز
برای تعیین مدیر یا دبیر جشنواره متوقف
نشده است .گاهی وقت ها ادم دوست دارد
برخیچیزهابالفاصلهپسازاتمامجشنواره
اعالم شود ،گاهی هم نه.وی با بیان این که
ما ب��رای صادر نکردن حکم مدیر یا دبیر بالفاصله پس از
پایان جشنواره سی ویکم چند دلیل داشتیم ،توضیح داد :سال
گذشته ،اتفاق مهمی رخ داد و هیچ کسی نتوانست به معنای
محرز بگوید ،این راه را ادامه دهیم یا راه های قبلی را .ما به
این نتیجه رسیدیم اتفاقی که رخ می دهد یک جریان تحولی
دارد و می تواند در اینده امکان خوبی را در حوزه موسیقی به
ارمغان بیاورد .ممکن است عده ای نقد کنند و بگویند این طور
نبوده است و عده ای برعکس ان را بگویند .به همین دلیل ما
تصمیم گرفتیم این موضوع را در شورای سیاست گذاری نقد
کنیم .مرادخانی درباره انتشار اخباری مبنی بر مدیریت دوباره
حمیدرضا نوربخش در جشنواره پیش رو ،گفت :گمانه زنی ها
همیشه هست و در این زمینه کار می شود .اقای نوربخش
به نظر من ،چهره خوبی برای بسیاری از کارهایی است که
باید انجام شود؛ اما انتخاب مدیر یا دبیر منوط به نتیجه جلسه
شورایسیاستگذاریاست،اگرشورابهایننتیجهبرسدکهچه
بهتر ،زیرا اقای نوربخش تجربه هایی را در این زمینه دارد .وی با
بیان این که ممکن است من در انتخاب مدیر یا دبیر جشنواره
عالیقیداشتهباشم،اماعالیقخودمرادخالتنمی دهم،اضافه
کرد:نظراتمنتقدانبرایمنمحترماست.مابایدکاریکنیم
کهبتوانهمهرازیریکچترجمعکردوکارراپیشبرد.امیدوارم
هرکسیاینپسترامی گیردبتواندهمه چیزرادرکنارهمپیش
ببرد،زیرااینیکوظیفهملیاست.
گزارش «هنرمند» از اولین شب اجرای کنسرت استاد حسین علیزاده
تاریخ با هنرماندگارشده است
هنرمند :حس��ین علیزاده چه��ار روز بعد از تولد 65
سالگی اش شامگاه پنجشنبه در تاالر وحدت به روی
صحنه رفت تا با دوستداران موسیقی اصیل ایرانی
در قالب بداهه نوازی به همراه حمید قنبری نوازنده
ساز کوبه ای دیدار کند .این استاد بالمنازع موسیقی
ایرانی که همیش��ه ازاد اندیش��ی اش زبان زد است
این بار نیز بدون در نظر گرفتن منافع ش��خصی و
صرفا برای دغدغه های به وجود امده اخیر موسیقی
در خصوص لغو کنس��رت ها درد دل های خود را با
مردمش در میان گذاشت و سخنانی که خبر از رنج
و غم سالیان برایش داشت را بازگو کرد .وی پیش
از اغاز بخش دوم کنسرت به مسایلی که این روزها
در حوزه موسیقی پیش امده است پرداخت و گفت:
چند وقتی است موسیقی تحت الشعاع مسایلی قرار
گرفته که طلب می کند اهالی موس��یقی نسبت به
ان معترض باش��ند و حق خ��ود را بخواهند .تمام
رویدادها در ایران عزیز ما با موس��یقی همراه است
و صدا و س��یما برای مناسبت های مختلف و یادبود
انقالب و جنگ و ...از موسیقی استفاده می کند .در
همه این موارد همه از موسیقی کمک می گیرند تا
بتوانند احساس خودش��ان را ابراز کنند و این حس
میهن پرس��تی و دفاع از انچه به ان اعتقاد داریم به
گوش تمام جهان برسانند .به من بگویید چه چیزی
غیر از موسیقی می تواند وسیله این کار باشد؟ پس
وس��یله ای که این همه مورد استفاده قرار می گیرد
چرا هر روز به ان توهین می شود.
خال��ق نینوا افزود :صادقانه نواختم حق اب و گل
دارم .ما س��ر جنگ با هیچ ک��س نداریم و قصد
ش��عار دادن هم نداریم .م��ا می خواهیم به تمام
مس��ئولین حکومتی بگوییم که اگر موس��یقی را
ح��ذف کنی��د اعتقاداتتان را ح��ذف کرده اید .اگر
می خواهید موسیقی را حدف کنید قانون بگذارید
و از م��ا بخواهید مطابق قانون اصال از خانه خود
خارج نشویم ،اما جمهوری اسالمی ایران نیاز به
وحدت ملی دارد ،به خصوص با ش��رایطی که در
منطقه هست و همه از ان خبر داریم .موسیقی را
اگر از ملت بگیریم ،دلشان را گرفته ایم.
او ک��ه این حرف ه��ا را درد دلی با مخاطبان نامید،
اف��زود :چرا در ایران با ای��ن همه تاریخ و فرهنگ،
موضوع موسیقی و هنر اینقدر بحث دارد؟ تاریخ دنیا
با هنر ماندگار شده است .پس اگر من ساز می نوازم
و نغمه می س��ازم فقط برای عش��ق به وطن ،برای
همبس��تگی ،برای تمام اعتقادات این مردم است.
پس ما موس��یقیدان ها باید لیاقت این کار را داشته
باش��یم .ما را نمی توانند از ساز جدا کنند و قطعا اگر
روزی موس��یقی ش��هید داشته باش��د من در صف
اول هس��تم .ما این کشور را دوست داریم پس چرا
نمی گذارند عاشق بایستیم .چرا باید درگیر مسائلی
باشیم که اصال در شان این ملت نیست.
علیزاده در بخش اول این کنس��رت با س��از سالنه
س��از ابداعی خود به اجرای برنامه پرداخت .سازی
که ایده س��اخت ان را در دهه 80با الهام از تصاویر
تاریخی بازمانده از ایران باس��تان مطرح کرد و این
س��از باستانی را با کمک سیامک افشاری بازسازی
کرد .اجرای او با مضراب های ارام بر ساز اغاز شد و
پس از ان ضرباهنگ های متنوع با اوج و فرودهای
متناوب به اجرا درامد.
اهنگساز صاحب نام ایرانی با مضراب های گوناگون
بر سالنه می نواخت و شیوه نوازندگی سه تار ،دو تار
و تنبور را در قسمت های مختلف اجرای خود به کار
می برد .قنبری نیز در بخش هایی از این بداهه نوازی
بی وقفه با دفی که به ش��یوه تنبک نواخته می ش��د
علیزاده را همراهی می کرد.
بخ��ش دوم برنام��ه ب��ه تارن��وازی او اختص��اص
داش��ت .پس از س��خنانی ک��ه نام��ش ا درد و دل
نهاد با زخمه ای پر صالبت و پر طنین بر س��از خود
نواخت و تاثیر س��خنان قبلی او در نواختن سازش
حس می ش��د .در این بخش هم مانند بخش اول،
تکنوازی و قطع��ات ضربی به صورت متناوب اجرا
ش��دند .در میانه این اجرا ملودی اشنایی به گوش
حاضران رس��ید .تصنیف بیا تا گل برافشانیم یکی
از اث��ار قدیمی علیزاده اس��ت که با صدای علیرضا
افتخاری اجرا ش��ده است .بخش��ی از ملودی این
تصنیف در تکنوازی علیزاده تکرار شد و به جمالت
دیگر بس��ط و گسترش یافت .یکی از نکات جالب
این اجرا زمانی بود که در میانه نوازندگی علیزاده
ملودی ایران ای سرای امید به گوش رسید و یاد
محمدرضا لطفی را زنده کرد ،اما انچه شنیدیم نه
اجرای این اهنگ ،بلکه روایت ش��خصی علیزاده
از ان ب��ود .با اجرای این قطعه ب��ه عنوان پایان
بخش برنامه ،علیزاده در پایان کنسرت با تشویق
تماشاگران به سن بازگش��ت و یکی از هواداران
از می��ان جمعیت جویای حال اس��تاد محمدرضا
ش��جریان ش��د .علی��زاده ب��ا لبخند پاس��خ داد
س�لام می رسانند و نوای پایانی اش را به خاطر
ش��جریان نواخت .ش��اهانه چهارگاه «سالم»
زنده یاد حسن کسایی به خسرو خوبان فرهنگ
و هنر این مرز و بوم تقدیم ش��د.
با وجود برخی مخالفت ها
پافشاری ناظری ها مانع لغو کنسرت در شهر یزد شد
هنرمند :در ادامه تور کنس��رت «ناگفت��ه» ،ناظری ها این برنامه
شامگاه پنجش��نبه (چهارم شهریورماه) در شهرستان تفت یزد با
وجود بروز مشکالتی برگزار شد .این کنسرت که در سالن قدس
شهرستان تفت به روی صحنه رفت تا اخرین دقیق برگزاری نیز
امکان لغوش بود .بنرهای تبلیغاتی در ش��هر یزد نصب شده که
مردم را برای جلوگیری از برگزاری کنس��رت ناگفته به تجمع در
مقابل سالن و اقامه نماز و خواندن دعای کمیل دعوت کرده بود.
اما با پافشاری ناظری ها و اعضای گروهشان و همچنین حضور
مردم عالقمند به موسیقی باعث اجرای گروه ناگفته در شهر یزد
شد .هرچند که این ماجرا دادستان شهر و رئیس اداره فرهنگ و
ارشاد اسالمی تفت را به محل برگزاری برنامه کشاند و با تدابیر
خاصی توانستند مانع لغو کنسرت ناگفته شوند.
حافظ ناظری نیز چند ساعت پیش از برگزاری کنسرت شهر یزد
در پیامی که در اینس��تاگرامش منتشر کرد به این موضوع اشاره
کرد و نوش��ت «علی رغم اینکه خیلی از دوس��تان دلسوزمان با
توجه به تهدیدهای مکرر برای حفظ امنیت ما ،س��عی داش��تند
از رفت��ن به ش��هر یزد و این اجرا منصرفم��ان کنند ،من و تمام
اعض��ای گروه ناگفته به اینجا امدیم ،زیرا تس��لیم این تهدیدها
ش��دن معنایش خیانت به هنر و مردم هنر دوس��ت کشورمان و
ش��انه خالی کردن از وظیفه اصلی و مسولیتیست که برای حفظ
قداس��ت هنر بر دوش تمام هنرمندان این سرزمین است .در هر
صورت نمی دانم چه اتفاقی امش��ب در حین اجرا یا قابل از اجرا
برایمان پیش خواهد امد ،فقط می دانم در هر ش��رایطی و به هر
قیمتی من در کنار ش��ما مردم عزیز خواهم بود و به هیچ عنوان
به ش��ما پشت نخواهم کرد و دس��ت از حمایت موسیقی و هنر
ایران زمین نخواهم کشید».
این اجرا با یک س��اعت تاخیر اغاز ش��د که دلیل ان از س��وی
مس��ووالن برگزاری کنسرت ،بوی شدید گاز منتشرشده و وجود
خطر انفجار در نزدیکی س��الن قدس اعالم شد ،البته مسووالن
شهرستان تفت برای حفظ امنیت مردم و رفع این مشکل تالش
کردند .با ش��روع کنس��رت و پ��س از اجرای دو قطع��ه از البوم
«ناگفته» ش��هرام شوالیه اواز ایران گفت :جای قدردانی دارد که
با همه این مشکالت ،متمرکز به موسیقی ما گوش فرا می دهید.
در ادامه ،قطعه دلنوازان توسط این خواننده اجرا شد.
حافظ ناظری نیز س��خنانش را با اش��اره به اتفاق های بیرون از
سالن اغاز کرد و گفت :حتما متوجه شده اید که بیرون چه اتفاقی
در حال رخ دادن است .قبل از هر چیز اگر قرار باشد اتفاقی برای
کس��ی بیفتد ،مطمئن باشید من جان حقیرم را برای شما و حفظ
موس��یقی فدا می کنم؛ اما بس��یار جای تعجب دارد ،کشوری که
هزاران س��ال صادرکننده فرهنگ ،تمدن و انسان دوستی به دنیا
بوده است ،چنین شرایطی را تجربه کند.
او ادامه داد :در هیچ جای جهان با هر طرز تفکر و اعتقادی ،این
نوع موس��یقی را که تمام اجزایش س��اخته و الهام گرفته شده از
اصالت ها و سنت یک سرزمین است ،این گونه زیرسوال نمی برند
و باعث رنج و تش��نج هنرمندان نمی شوند .در چند هفته گذشته،
ه��زاران جوان ایرانی در کنس��رت «ناگفته» حض��ور یافته و از
اصالت های فرهنگ ای��ران حمایت کرده اند .ایا این یک رویداد
خجس��ته برای نزدیک تر کردن نس��ل جوان با فرهنگ غنی و
اصیل ایرانی و مقابله با تهاجم فرهنگی نیست؟
ماجرا به اینجا ختم نش��د و بعد از کنس��رت قرار بود روز جمعه
5م��رداد س��اعت 17حافظ ناظ��ری در هتل ارگ ش��هر یزد با
هوادارانش دیدار کند که به یک باره دو س��اعت قبل از ش��روع
برنامه حافظ ناظری در اینستاگرامش خبر لغو این دیدار را اعالم
کرد و نوش��ت« :دیگر نمی دانم چه باید گفت و چه باید نوش��ت
جز این که ش��رمنده مردم عزیز یزد هس��تم .متاس��فانه با وجود
تمام هماهنگی های انجام شده ،مراسم دیدار ما در هتل ارگ بنا
به دالیلی لغو ش��د .در فرصت ه��ای اینده تمام جزییات اتفاقات
ناگوار س��فر پرماجرایمان به یزد را برای شما بازگو خواهم کرد.
ای��ن اتفاق��ات تلخ را به پ��ای مردم مهربان و فرهنگ دوس��ت
استان یزد نخواهم گذاشت .مردمی که شب گذشته جان خود و
خانواده هایشان را در معرض خطر قرار دادند تا نه تنها از کنسرت
ناگفته در شهرش��ان بلکه از ارزش هنر و هنرمندان میهنش��ان
حمایت کرده باشند».
تئــــــات�ر
شنــــــــبه 6شهریورماه 1395سال نهم شماره 547
www.honarmandonline.ir
هنرمند :بعد از تایید خبر درگذشت داوود رشیدی از سوی منابع رسمی ،همانطور که قابل
حدسبودشبکه هایاجتماعی،صفحاتمجازیوبعضیازخبرگزاری هانخستینجایی
بود که می شد واکنش ها و پیام های تسلیت هنرمندان و دوستداران بیشمار داوود رشیدی
را مشاهده کرد .علی نصیریان بازیگر پیشکوست و دوست زنده یاد رشیدی در واکنش به
درگشذت این هنرمند با بیان اینکه؛ پاره ای از تن ما جدا شد ،گفته :این اتفاق بسیار من
یدانم چه می توانم بگویم .نصیریان با ابراز تاسف از درگذشت داوود
را ناراحت کرده و نم
رشیدی افزوده :این اتفاق بسیار من را ناراحت کرده و من این ضایعه ناگهانی و ناگوار را به
همههنرمندانوهنردوستانتسلیتعرضمی کنم.
داوود رشیدی؛ 1395 -1312
متول��د تهران و از خان��دان حایری مازندران��ی و دارای اصالت بابلی .پدرش عبداالمیر
نالشیخ حائری از روحانیان مشروطه خواه و جدش ایت اهلل
رشیدی و پدربزرگش عالمه اب
نالعابدین حائری مازندرانی از مراجع تقلید عصر قاجار .تحصیالت متوسطه اش را به
زی
دلیل فعالیت های دیپلماتیک پدرش در ترکیه و پاریس به پایان رس��اند و تحصیالت
دانشگاهی را در ژنو ادامه داد .فار غالتحصیل کنسرواترا ژنو در رشته کارگردانی و بازیگری
تئاتر و لیسانس حقوق سیاسی از دانشگاه ژنو .در سال ۱۳۴۳پس از بازگشت به تهران
در اداره تئاتر ان زمان وابسته به وزارت فرهنگ و هنر استخدام شد .گروه تئاتر «امروز» را
یزاده،داریوشفرهنگ،مهدیهاشمی،
پایه گذاریکردوباهنرمندانیهمچون؛پرویزفن
فهیمه راس��تکار ،سیاوش طهمورث ،مرضیه برومند ،سوسن تسلیمی و ...نمایش های
متعددی را اجرا کرد .در سال ۱۳۵۲از اداره تئاتر به تلویزیون ملی ایران رفت و در سمت
مدیریت گروه نمایش ها و سرگرمی های ان سازمان مشغول به کار شد .زنده یاد رشیدی
با فیلم س��ینمایی «فرار از تله» وارد عرصه بازیگری سینما شد و عالوه بر بازیگری و
کارگردانی در سینما ،تلویزیون و تئاتر به تهیه کنندگی سینما نیز روی اورد .ساخت بیش از
واکنش بیضایی ،مشایخی ،نصیریان ،پرستویی و ...به درگذشت استاد داوود رشیدی
جامعه هنری در سوگ داوود رشیدی
10تله تئاتر ،بازی در بیش از 45سریال و مجموعه تلویزیونی،
نقش افرینی در بیش از 40فیلم بلند سینمایی ،اجرای بیش از20
نمایش صحنه ای و چندین نمایشنامه به زبان فارسی ،حاصل
شش دهه فعالیت زنده یاد رشیدی است.
بهرام بیضایی نمایشنامه نویس و کارگردان برجسته کشورمان
در صفحه اینستاگرام خود با انتشار عکسی از زنده یاد رشیدی
نوشت« :مصیبتا ...حاال چهار نفر» .جمشید مشایخی دیگر
هنرمند پیشکس��وت و از هم دوره ای های رش��یدی نیز در
پیامی مکتوب نوشت :من سالیان سال با رشیدی کار کردم
نمی دانم از کجا تعریف کنم از کمال الملک گرفته تا کارهای
فراموش نشدنی دیگر .از همین طریق به خانواده رشیدی به
همسر وی و دخترش تسلیت می گویم.
رامبد جوان که چندی پیش در برنامه «خندوانه» از علی
نصیریان قول گرفته بود ،کار س��اخت ای��ده او را برای اثری با حضور عزت اهلل
انتظامی ،جمشید مشایخی ،محمدعلی کشاورز و داوود رشیدی برعهده بگیرد،
در واکنش به درگذش��ت داوود رشیدی خیلی کوتاه در اینستاگرام خود نوشت:
«خیلی متاسفم نمی دونم چی بنویسم».
لیال حاتمی در پیامی نوش��ت« :جامعه هنر س��یاه پوش
شد .تسلیت به لیلی عزیزم غم اخریتان باشد».
شهره سلطانی در صفحه اینس��تاگرامش نوشت« :با نهایت
تاسف یکی از بهترین بازیگران و کارگردانان پیشکسوت تئاتر
ی عزیز،
و سینمای ایران درگذشت .تسلیت به لیلی جان ،خاله ات
خانواده برومند و تنها پسرش فرهاد و البته مردم ایران .خاطرات
خوب و شیرین عمو داوود عزیز هرگز از یادم نمیره».
محمد بحرانی صداپیش��ه ی جناب خان ه��م در پیام خود
نوشته« :خداحافظ اقای بازیگر .خداحافظ استاد .خداحافظ
مرد بزرگ که بسیاری از خاطره هامون رو به لحظه لحظۀ
زندگی ش��رافتمندانۀ ش��ما مدیونیم .خداحافظ استاد داوود
رشیدی بزرگ .از ته دل ارزو می کنم که خدای زنده بر روح
بزرگ شما شادی و ارامش و رحمت بباراند».
شعری از احمدرضا احمئی نوشته شبنم مقدمی بازیگر تئاتر ،سینما و تلویزیون
درباره درگذش��ت داوود رشیدی در صفحه اینس��تاگرامش بود؛ «داریم کم کم
7
به فرش��ته های مرگ که سهم ما ش��ده اند دل می بندیم .درختان هم با ما ،در
ش��گفتی دریا ،و فرش��ته های مرگ جان می بازند و ما ،ارام ارام ،در گردابی که
فرشته های مرگ برای ما تدارک دیده اند ،غرق می شویم».
عبداهلل اس��کندری چهره پرداز مطرح کش��ورمان از نقش افرین��ی به یادماندنی
رش��یدی در «هزاردس��تان» یاد کرده .او خطاب به علی حاتمی نوشته« :على
جان شش انگشتى از ما زودتر امد پیش تو».
جواد رضویان در پیام تسلیت خود نوشت« :به نام حضرت حق ،پروازتان مبارک استاد،
اس��مانى شدنتان چه زود بود .سالم و عرض تسلیت خدمت شما خوبان هنر دوست،
جامعه هنرى و خانواده استاد رشیدى مخصوص لیلى خانم رشیدى و مادر نازنینشون ،
ارزوى صبر و سالمتى براى این عزیزان .ارامش استاد رشیدى هدیه اى بفرستیم با حمد
و صلواتى بر محمد و ال محمد(ص)»
هادی کاظمی هم با یادی از شخصیت مفتش شش انگشتی نوشته« :بدرود .دیدار به
قیامت مفتش شش انگشتی .تسلیت به اهالی هنر و خانواده رشیدی».
الله اسکندری ،ویشکا اسایش ،شیال خداداد ،امیرحسین رستمی ،اشکان خطیبی ،بیژن
بنفشه خواه ،حمید فرخ نژاد ،برزو ارجمند ،لیال بلوکات ،احسان کرمی ،بهنام تشکر ،سارا
خویینی ها،سحرجعفری جوزانی،علممعلمو...ازدیگرچهره هایشناختهشده ایهستند
که درگذشت داوود رشیدی را در اینستاگرام خود تسلیت گفته اند.
وداع با استاد
بر اس��اس برنامه اعالم شده از س��وی خانواده رشیدی ،پیکر زنده یاد داود رشیدی فردا
یکشنبه 7شهریورماه ساعت 9صبح از مقابل تاالر وحدت به سمت قطعه هنرمندان
بهشت زهرا(س) تشییع می شود .همچنین مراسم ختم این هنرمند روز سه شنبه ،ساعت
۱۸الی 19/30در مسجد جامع شهرک غرب برگزار خواهد شد.
گفتگوی «هنرمند» با منصور صلواتی کارگردان تئاتر
ای�ده اصل�ی ش�کل گیری نمای�ش
چگونه به وجود امد؟
ای��ده اصل��ی نمایش از جمالت فیلس��وفان پیش��ا
س��قراطی (رواقی��ون) در ذهن��م ب��ه وج��ود امد و
می گویند «هر وقت احس��اس کردی��د ،داری خفه
میش��ی پنجره را باز کن» .تالش کردم در نمایشم
از منظر هس��تی شناس��انه به دنیا نگاه کنم .انسان
مدرنی در نمایش وجود دارد که با یک عقبه فکری
به این جهان بینی رس��یده است .یک سری اتفاقات
تاریخی ب��رای اینها رخ داده ک��ه درگیر جهانی پر
از تکرار و روزمرگی ش��ده اند و همه ش��ان احساس
عبث بودن دارند و محور اصلی دست و پا زدن این
شخصیت ها در تکرار و مالل روزانه است.
ای�ا در «البرات�وار» ب�ا نمای�ش
شخصیت محوری مواجه هستیم؟
نمایش «البراتوار» س��ه ش��خصیت اصلی دارد
که هر کدامش��ان تفک��رات و جهان بینی خاص
خودشان را دارند .جم ،پم و تم که در یک محیط
بس��ته در کنار هم حضور دارند و به نوعی در این
محیط محصور و گرفتار شده اند .ممکن است این
محیط جایی خارج از کره زمین باشد و یا این سه
نفر در مرز میان زندگی و مرگ در عالم برزخ در
کنا رهم قرار گرفته باشند .در کلیت با یک جهان
المکانی روبه رو هستیم.
در «البراتوار» با الزمانی هم مواجه
هستیم؟
ش��اید تعبیر الزمان��ی تعبیر خیل��ی خاصی تعبیر
ش��ود و خیلی از فیلس��و ف ها نظیر کانت اعتقاد
دارن��د ک��ه المکانی وج��ود دارد ،ام��ا الزمانی
ب��ه وج��ود نمی اید .ی��ک جور قصد داش��تم در
«البراتوار» با زمان مش��خصی مواجه نباش��یم.
«البراتوار»؛ روایت جهانی که معنایش را از دست داده!
نکت��ه مهم این اس��ت ک��ه در «البراتوار» این
س��ه ش��خصیت از این جهان بیرون نمی روند و
کس دیگری هم ورودی به این جه��ان ندارد.
اغل�ب مخاطب�ان ،بک�ت را ب�ا
نمایش�نامه های بزرگ�ش مث�ل
«کرگ�دن» می شناس�ند .چق�در
تح�ت تاثی�ر دنی�ای بک�ت در
اج�رای نمایش ت�ان بودی�د؟
بک��ت هنرمند متفک��ر و اثرگذاری در ح��وزه تئاتر
م��درن اس��ت و به نظرم بک��ت بیش��تر از انی که
نمایش��نامه نویس بزرگی باش��د ،رمان نویس بزرگی
اس��ت و جهان رمان هایش ،جهان نمایشنامه هایش
را تکمی��ل می کنند و ج��زو نویس��ندگان محبوبم
محسوب می ش��ود .نوع نگاهی که بکت به زندگی
دارد را در اجرایم مورد رویکردم قرار دادم.
تئاتر معن�ا باخته با تئاتر ابزورد چه
نقاط اشتراکی دارد؟
تئاتر ابزورد چون بی معنی بودن را در ذهن متبادر
می کند و من معتقدم کس��ی ک��ه هنری را خلق
می کند ،بی معنی نیست و به همین دلیل نمایش
«البراتوار» غرابتی ب��ا تئاتر ابزورد ندارد .من در
نمایش به جهانی پرداختم که معنایش را از دست
داده ،جهان��ی که قبل ت��ر دارای معنا و مفهومی
بوده است.
در نمایش به روایت زندگی انسان
م�درن ب�ا چالش های زندگی ش�ان
پرداخته اید؟
بله ،انس��ان مدرنی که دارای خرد و اندیشه است و
به چالش های زندگی در دنیای مدرن رسیده است.
جهانی که به واسطه رشد تکنولوژی برای انسان پر
از مالل ش��ده و برای انسان تجربه این نوع فضا و
سهیال ساالروند
نمای�ش «البرات�وار» جزو نمایش های مدرن و اوانگارد اس�ت که بعد از دیدن ذهن
مخاطب را با خود درگیر و همراه می کند .س�اموئل بکت از جمله نویس�ندگان مدرن
و معاصر تئاتر اس�ت که س�بک نو و جدیدی را در تئاتر پایه گذاری کرد و در ایران
و دنی�ا هم خیلی از تئاتری ه�ا از کارهای او اقتباس انج�ام داده اند .منصور صلواتی
نمایش «البراتوار» و از محققان و پژوهشگران حوزه
کارگردان نوگرای
نویس�نده و
ِ
ِ
تئاتر معناباخته و هستی شناسانه و به ویژه ساموئل بِکِ ت است .صلواتی پیش از این،
نمایشنامه هایی از جمله «مادام کامیون» نوشته محمد چرمشیر را روی صحنه برده
ِ
مطبوعات کشور نیز محسوب می شود .به بهانه ی
و از ویراستارهای قدیمی حوزه ی
اجرای نمایش «البراتوار» که هر روز س�اعت 20:30با بازی پاش�ا رس�تمی ،فرزاد
برهمن و صائم متانی در تماش�اخانه موج نو اجرا می ش�ود ،ب�ا این کارگردان تئاتر
نمایش «البراتوار» ،که فضایی
پیرامون مضمون
درباره فضا ،جنس و رویکردهایش
ِ
ِ
برگرفته از تئات ِر معناباخته دارد ،گفتگویی انجام دادیم که در ادامه می خوانید:
زندگی یک حس پوچ بودن را به وجود امده است.
ایا همه انس�ان ها در این فرایند
زندگ�ی م�درن ب�ه پوچ گرای�ی
می رسند؟
ن��ه ،ب��رای همه این اتف��اق رخ نمی ده��د و برخی
که روحیه ش��کننده و اس��یب پذیرتری دارند بعد از
رس��یدن به مرحله حس پوچی به سمت خودکشی
هم می روند.
در مق�ام کارگ�ردان ب�ه چ�ه دلیلی
چنی�ن فرم دش�واری را در نحوه ی
کارگردانی انتخاب کرده اید؟
همان طور که اش��اره کردم تئات��ر معناباخته عالقه
ش��خصی ام اس��ت و ب��ه دلیل همی��ن پیچیدگی و
دش��واری این فرم را می پس��ندم .ای��ن موضوع که
مخاطب را به فکر می برد و باعث کنکاش می شود
نوعی ش��گفتی ایجاد می کن��د .در کل عالقه ندارم
خوراک روش��ن و واضحی از یک موقعیت نمایشی
به مخاطب ارائه دهم.
ضرورت اجرای نمای�ش معناباخته
را در جامعه امروز چگونه می بینید؟
ن��وع تک��رار و یکنواختی که میراث مدرنیته اس��ت
در دنیای امروز رس��وخ کرده اس��ت .معناباختگی یا
س��ردرگم شدن معنا به نوعی از دست رفتن اصالت
فردیتی است که به ویژه ریشه در رفتارهای فردی
دارد .نوعی اشفتگی معنایی در سیر روزمرگی .شاید
ض��رورت این نمایش وجه پررنگ��ی در اجرای این
نمایش نداشته باشد.
برای جذب تماش�اگر به س�النی با
ظرفیت محدود و دیدن یک نمایش
خاص و بدون پی رنگ ،چه تدبیری
اندیشیده اید؟
برای انتخاب س��الن موج نو دو دلیل داش��تم .اول
اینکه این س��الن به فرم اجرایی که مدنظر داش��تم
نزدیک اس��ت .فضایی که به نمایش��م بعد می دهد
انجا وجود دارد .به نظ��رم اگر تئاتری از لحاظ فرم
و اجرایی در حد اس��تاندارد باشد در یک سالن تازه
تاس��یس هم می تواند مخاطب خود را داشته باشد.
دوم اینکه این نمایش یک تجرب ه اس��ت ،به همین
دلی��ل ترجیح دادم در فضای��ی دور از جریان اصلی
تئاتر و با تماش��اگرانی مح��دود تجربه ای خاص را
کشف کنیم.
پروس�ه تولید نمایش «البراتوار» با
توجه به پیچیدگی های متن چگونه
بود؟
به علت دشوارهای و س��ختی های اجرای این نوع
متن های چند الیه از فروردین ماه وارد بحث تولید
شدیم و در مدت دوماه ونیم که تقریبا هر روز تمرین
می کردیم و تالش ش��د تا اغاز اجرا نمایش ش��کل
مورد نظرم را با کمک بازیگران به دست بیاورد.
نمای�ش «البرات�وار» چ�ه نی�از ی�ا
نیازهای�ی را در نی�از فرهنگ�ی
تماش�اگر ام�روز تئات�ر ب�راورده
می کند؟
اگ��ر مخاطب ما برای چن��د لحظه هم به چگونگی
سیر و مسیر سپری شدن زندگی فکر و اندیشه کند
برای ما کافی اس��ت و به ان چیزی که جزو اهداف
اجرای این نمایش بوده است دست پیدا کرده ام.
به نظر ش�ما بازخوردهای مخاطبان
عام و خ�اص به این نمایش دارای
چه تفاوت ها یا قرابت هایی است؟
در ای��ن ش��یوه و ن��وع اجرایی هر کس ب��ا هر نوع
تفک��ر و جهان بینی می تواند برداش��ت خودش را از
این موقعیت داش��ته باشد .عکس العمل هر کس در
موقعیتی مشخص همیشه یکسان نیست .برداشت
هر ش��خص بس��تگی به نوع درکی اس��ت که ان
شخص از ان اتفاق و یا موقعیت دارد.
صاحب امتیاز:شـرکت جهان سبز
مـدیرعامـــل:حسـیناحـمـدی
مدیر مسوول :مهدی احمدی
زیـر نظــر شــورای ســردبیـــری
چاپ:چاپخانهروزنامهجامجم
سازماناگهیها88311361- 88311353:
نشانى:تهران ،خیابان مطهری ،بعد ازخیابانسلیمان
خاطر ،خیابان اورامان ،پلاک ،43واحد2
تلفکس88813489- 88301986:
توزیع:نشرگسترامروز
توزیعمشترکینتهران:شتابگستر88944361
شماره 547شـــــــنـبه 6شهریورماه 1395
اعالم دستمزد 20میلیاردی مرد هزارچهره سینما
صبا شادور
قراراست همه خبرنگاران سینما و تلویزیون سر ساعت در هتل هما جمع شوند تا مهران
مدیری مرد هزار چهره وارد شود .چیدمان و ورود مهمانان به سالن با نشست های قبلی
فرق می کند .به طوری که شخصیت سیاسی مهمی قرار است وارد سالن شود که حتی
برای ورودش به س�الن هم برنامه ریزی کرده اس�ت .این ها فکرهایی بوده که به نظر
می رسد ،مدیری پیش از ورودش با روابط عمومی این نشست وفا ملک زاده هماهنگ
کرده است .مهران مدیری با وقار می نشیند و لبخند را به صورتش می اورد تا از همان
ابتدا همه را متقاعد کند که با نشستی صمیمی و دوستانه روبرو است .مدیری در عین
حال که می خواهد قیافه جدی به خود بگیرد ،گاهی چهره ش�وخی را همراه با جمالتی
طنز مانند بیان می کند.
می کند :س��یامک انصاری
بازیگر اصلی این فیلم است.
این فیلم چهار بازیگر دیگر
نی��ز دارد که یک��ی از ان ها
خودم خواه��م بود به اضافه
اینک��ه صدها نف��ر از مردم
م��ا را در ای��ن کار همراهی
می کنند .افراد تشکیل دهنده
ای��ن فیلم س��ینمایی گروه
من در سریال هایم نیستند،
زی��را تخصص اف��رادی که
در س��ریال های من حضور
داش��تند تلویزی��ون ب��ود و
تخص��ص ان ها هم به لحاظ فنی و هم به لحاظ ایده
پردازی به کارهای تلویزیونی می خورد ،بنابراین گروه
«ساعت ۵عصر» کام ً
ال جداست .قطع ًا حرفه ای های
س��ینما در این فیلم حضور خواهند داشت .مدیری در
جواب این س��ئوال که فضای فیلم ش��وخی است و یا
جدی بیان می کند:این فیلم کامال رئال است و با اینکه
فضای فانتزی ندارد اما به ش��دت کمدی است و البته
سوژه ان تلخ اس��ت .کمدی این کار پررنگ است اما
پایان تلخی ندارد البته این نظر من است و بستگی به
این دارد که ما چگونه تلخ را تعریف کنیم .او می گوید:
احساس می کنم ساخت فیلم «ساعت 5عصر» فاجعه
باشد .چرا که شخصیت های زیادی در این فیلم بازی
می کنند و به لحاظ انتخاب لوکیشن و نوع تصاویر فیلم
سختی خواهد بود.
روایت دستمزد 20میلیاردی
بازیگر طنز تلویزیون
در ادامه مدیری درباره دس��تمزدی که برای این فیلم
در نظرگرفته ،با لحنی ش��وخی هم��راه با جدیت بیان
می کند :رقم دستمزد خودم را ۲۰میلیارد تومان اعالم
می کن��م و نیز ب��رای در حالی که خبرنگاری متعجب
به سیگارروش��ن مدیری نگاه می کرد ،مدیری عنوان
می کند :سیگار می کشم ،کاردیگه ای که نمی کنم .شما
سئواالتون را بفرمایید .اما در ادامه درباره دستمزد خود
می گوید:دستمزد من برای دورهمی ۳۰میلیون تومان
نیست و نمی دانم چرا روزنامه ها که باید علیه شایعات
عمل کنند ،درس��ت مطالب را انعکاس نمی دهند .من
برای هر قس��مت ۶۰میلیون تومان می گیرم و اصال
می گوی��م چرا کار ادم را خ��راب می کنید و می گویید
۳۰میلیون تومان .حرف های این بازیگر طنز س��ینما
و تلویزیون تعجب خبرنگاران را در پی دارد ،به همین
دلیل چندب��ار با لحنی جدی وتاکی��د می کند ،بله 60
میلون تومان برای «دورهمی»...
تهران در «ساعت 5عصر»
یک تیمارستان شلوغ است
مدیریدرجوابسئوالیمبنیبرانتخاباسپانسراینفیلم
عنوان می کند :این فیلم نقدی اجتماعی است که تهران را
همانند یک تیمارستان نشان می دهد .البته به معنای یک
مکان و یا شهری ش��لوغ که در ان هزاران نفر دور یک
موضوع می چرخند و زندگی می کنند .در واقع کمدی فیلم
درخدمتهمیننقداجتماعیوفرهنگیاست.سرمایه گذار
این فیلم همان اسپانسر مجموعه دورهمی است و از این
همکاری خوشحالم چون در این سال هایی که کار کردم
هیچاسپانسریبهاینخوبینداشتم.
عذرخواهی مدیری از خبرنگاران
و رسانه های مکتوب
مدیری درپایان به رابطه خود با رس��انه ها اشاره می کند و
می گوی��د :انچه درباره عدم مصاحبه من با خبرگزاری ها
و روزنامه ها می ش��نوید ،صحت ندارد .اگر مش��کل و یا
س��وءتفاهمی پیش امده اس��ت ،من ازه مه عذرخواهی
می کنم .واقعیت این اس��ت که در این سال ها دستیاران
و مدیران تولیدی که ب��ا ان ها کار کرده ام یک قراری با
هم گذاشته اند که هر اتفاقی می افتد مدیری نفهمد .ان ها
خودشان این تصمیم را گرفته اند و اجرا هم می کنند .من
خیلی دیر متوجه این مساله شدم و سال ها طول کشید که
بفهممانپشتچهاتفاقیمی افتدووقتیفهمیدمیکروز
گفتم این کار فشار بیشتری به من وارد می کند.
نوشتن چهار جلد کتاب از زندگی ام
مهران مدیری درباره نگارش��ی از زندگی خود عنوان
می کند :می خواهم کتابی بنویسم در چهار جلد که در
ان دوران زندگی خ��ودم را هم تعریف کنم .البته این
چهار جلد به دوران تاریخی و سرگذش��ت ایران هم بر
می گردد.
اذان ظهر
غروب افتاب
اذان مغرب
اذان صبح فردا
طلوع افتاب فرد ا
از لغزشهاى خطاکاران ،درگذرید که خداوند در عوض
ان ،شما را از پیشامدهاى ناگوار ،حفظ خواهد کرد.
رسول خدا (ص)
سیستم مدیریت کیفیت
H O N A R M A N D I N T E R N A T I O N A L N E W S P A P E R
گزارش «هنرمند» از برگزاری نشست فیلم سینمایی «ساعت 5عصر» مهران مدیری
«ساعت 5عصر»
با ارشاد مشکلی ندارد
اولی��ن صحبت ه��ای او به بحث
س��اخت اولین فیل��م اش به نام
«س��اعت 5عصر» بر می گردد.
او می گوید :سال های زیادی است
که تصمیم داشتم فیلم سینمایی
ام را بسازم .شاید نزدیک به هفت
و یا هش��ت سال اس��ت که فکر
فیلم ساختن را در ذهنم داشتم ،اما
این اتفاق جدی نمی شد .تصمیم
گرفتم در این دو ماهی که برنامه
«دورهمی» ضبط نمی شود ،فیلم
را بس��ازم .مطمئن هس��تم که فیلمنامه برای دریافت
مجوز ساخت ،در ارش��اد دچار مشکل نمی شود .چون
اصال موردی ندارد که بخواهد مش��کلی ایجاد کند اما
اگر هم باش��د با گفت وگو حل می شود .مدیری درباره
فیلمش بیان می کند :قصه «س��اعت ۵عصر» روایت
کننده مشکالتی است که برای همه ما در تهران پیش
می اید ولی گویی ما به انها عادت کرده ایم و همواره با
انها زندگی می کنیم .شخصیت اصلی این فیلم فردی
است که باید تا ساعت ۵عصر از یک نفر امضا بگیرد
اما یک سلسله اتفاقات عجیب و غریب می افتد که البته
عجیب و غریب هم نیست .این فیلم یک نقطه صفر
تا صد دارد که به ما نش��ان می دهد چگونه اتفاقات
بزرگتر می ش��ود .این را هم باید بگویم که خیلی از
اتفاقاتی که برای ش��خصیت اصلی می افتد اجتناب
ناپذیر است .فیلمنامه در حال نگارش است و تا 15
روز دیگر اماده می شود.
حضور سیامک انصاری قطعی است
کارگردان مجموعه های طنز تلویزیونی در ادامه عنوان
ای خرم از فروغ رخت الله زار عمر
بازا که ریخت بی گل رویت بهار عمر
از دیده گر سرشک چو باران چکد رواست
کاندر غمت چو برق بشد روزگار عمر
اواقتشرعی
ISO 9001 : 2008
13:05
19:38
19:57
5:05
6:33
http://honarmandonline.ir/?p=6049
منشور اخالق حرفه ای روزنامه هنرمند
سیستممدیریتکیفیت-رضایتمندیمشتری ISO 10004:2012
پشت صحنه
چهارشنبه پیش در رابطه با مشکالت رسانه های سینمایی از برنامه هفت امده بودند
دفتر برای گفتگو ،کالفه شدم از دست محافظه کاری این رییس ،هرچه مجری سعی
کرد طوری سوال مطرح کند که گفتگو بقولی چالشی بشه با جواب هایی روبرو می شد
یدانم کنایه فهماش هم متوجه شوند منظور چیست ،بعد هم که به ایشان
که بعید م
گفتم چرا پس هیچی نگفتی ،خیلی خنثی بودی ،گفت چی بگم انهایی که باید بدانند
یدانند فعال چیزی تغییر کند با حرف من و تو هم
یدانند حتما صالح نم
چه خبر است م
متاسفانه چیزی عوض نمی شود ،ما اگر قرار است کاری کنیم باید روز به روز کیفیت
کارمون و روزنامه را باال ببریم مطمئن باش همه می فهمند چه خبر هست .دوره بگم
بگم و اینکه من خوبم بقیه همه بد هستند گذشته ،باید با کار و خروجی قابل لمس و
درک حرفت را بزنی! من که به این حرف ها و روش ها اعتقاد ندارم دیر بجنبی از گردونه
رقابت حذف می شوی .حداقل تو جامعه کنونی االن اینطور شده که کسی حاضر نیست
قدرالسهمی از بازارش را به رقیب بدهد ،میدان جنگه نه رقابت! این خوش بینی ها هم
برایتوفیلم هاست.اولینجمعهشهریورهممتاسفانهباخبردرگذشتاستادرشدیاغاز
شد ،کاش تا این بزرگوارها هستند قدرشون رو بیشتر بدونیم!
1
طراح جدول :رسول نادری
1
1س
2ک
3
4
5
خ
و
2
3
4
ر
و
ن
پ
ت
د
6ش
ر
8ش
م
7
ن
9
ی
10ن
11ه
12
ا
13
14ت
15ب
ا
د
ا
ن
ا
م
ا
ا
ن
ب
ی
د
س
ل
ا
ی
ر
ر
ا
م
ت
و
ر
م
د
ن
ر
ا
ی
ن
د
س
ل
و
ی
ا
ن
ش
ی
ک
ا
ا
ی
ن
ی
ذ
ذ
ل
ل
د
ا
ا
ا
م
ر
ی
س
ل
ی
م
د
و
گ
د
ا
7
8
ر
15 14 13 12 11 10 9
و
ل
ر
د
5
م
ر
ا
ر
ه
ک
ا
ن
ا
ا
ن
ش
د
ی
م
م
ر
ا
ف
ر
دل مشغولی دانشجویان امروز :سیگار و قلیان بجای دود چراغ!
2 1
3
4
6 5
7
8
15 14 13 12 11 10 9
2
پاسخ جـدول شـماره قـبل
6
طــــرح روز دانشجویان امروز
طاهر شعبانی
ت
ی
ا
م
ک
ن
ب
د
ر
ر
د
ت
و
ب
ر
ا
ا
ن
س
ا
د
و
ی
ن
ا
ر
د
ا
ی
ش
ه
ه
د
ر
ی
ا
ر
ا
ا
ش
ن
ب
ت
ن
ب
ا
و
ی
ن
ا
ی
ی
ز
ب
ا
ک
د
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
افقی:
15
-1چهره موردنظر-2قاضی ورزشی-فیلم رسول مال قلی پور-
شهرتاریخی غرب کشورمان-3فراوان-قدرت-غذای ماکیان-4سیاهرگ-
جنگ-جشن ومهمانی-5انبارکشتی-خوردن-درخانه اش شبنمی طوفان
است-سازشاکی -6هنوزبه تاتار نرسیده-جام قهرمانی-7پیامبران-وسیله
ای درنجاری-8شهرشمالی-دعاهای زیرلب-9لوله تنفسی-اثری
ازمحموددولت ابادی-10غلط گیر-ابزارکباب زنی-11نیزه کوتاه-
منفعت-اشکار-گشوده-12سگ گزنده-کمک-نوردهنده-13ازمون-
عضوگوارشی-نیست شده-14-جنین-فصل ربیع-گویندنان روزانه
است-15دراین فیلم بازی کرده است
عمودی:
-1پیش شماره-دراین فیلم بازی کرده است-ترحم بی سروپا!-2کالم مخفی-خباز-
رودخوزستان-3اسباب بازی کودکانه-بدل کردن-خواب خوش-4تلخی زندگی-تصدیق
انگلیسی-پایه-زندان مسعودسعدسلمان-5متدین-برزن ومحله-محصول نیزار-6کوچک-
بیماری-فریادعدالت-7وسط-پیشوا-8سلطنتی-جاروجنجال-9فالنی-خالص-10اماس-دریای
عرب-عالمت مفعولی-11میوه خوب-وسیله نخ ریسی-ازکیسه داران-12خوش یمنی-ازخدایان
باستان-افسارگسیخته-استان تاریخی غرب کشورمان-13مردتیرانداز-پایتخت فرانسه-ماده ای
خوشبوشبیه مشک-14مرکزعدسی-رسانه شنیداری-مرزدار-15نفس خسته-دراین فیلم بازی
کرده است-مروارید
اخبار دیدنی
دیدار محمد جواد ظریف با وزیر امور خارجه شیلی| ایلنا
مراسم استقبال ازکیمیا علیزاده نخستین بانوی مدال اور ایران در رقابت های المپیک با حضور علی ربیعی
وزیر تعاون ،کار و رفاه اجتماعی روز جمعه در کرج برگزار شد| ایرنا
جشن انجمن منتقدین و نویسندگان تئاتر عصر روز پنجشنبه با نکوداشت جعفر والی و غالمرضا کاظمی دینان در تاالر
ایوان شمس برگزار شد| مهر
دیدار ستارگان اللیگا با ستارگان فوتبال ایران که با عدم استقبال تماشاگران در ورزشگاه
مواجه شد |.باشگاه خبرنگاران جوان
پیکر مرحوم داود رشیدی ظهر جمعه ۵شهریور ماه با همراهی هنرمندان همچون فاطمه معتمد اریا ،فرشته طائرپور و....
از منزلش به سردخانه بهشت زهرا (س) منتقل شد تا روز یکشنبه ۷شهریور ماه ساعت ۹صبح از مقابل تاالر وحدت
بهقطعههنرمندانبدرقهشود| تسنیم
زلزلهایبهقدرت ۶.۲درمقیاسریشترمرکز ایتالیا در 150کیلومتریشمالشرقیرم،دست
کم ۲۶۷نفرکشتهو ۳۶۵نفرزخمیبرجایگذاشتهاست.حدودپنجهزارنفرباکمکماشین
االتسنگینیابادستخالیمشغولجست وجو بازماندگاندرالبالیاوارهستند|رویترز