روزنامه هنرمند شماره 548
روزنامه هنرمند شماره 548
یکش��نبه 7شهریورماه 1395سال نهــم شماره 548
8صفـــح��ه 1000تومـان ISSN 2008-0816
instagram.com/honarmandonline
telegram.me/honarmandnews
تابستانی ُپر از بغض برای جامعه هنری
وداع با استاد داوود رشیدی
فراموش نشدنی
مهدی اشنا
ی ورزشکاران مان در المپیک و انی دیگر
عجب تابستانی شد ،تابستان 95و عجب جمعه ای بود اولین جمعه شهریور .تابستانی پُر از بغض؛ انی برای پیروزی های حماس
برای از دست دادن هنرمندان مان .در این بین اما سهم جامعه ی هنری بیشتر غم بود تا لبخند .بعد از جدا شدن عباس کیارستمی ،حبیب محبیان و بهمن زرین پور از
اهالی زمین ،این بار فرشته مرگ بر دوش یکی از اسطوره های بازیگری ،استاد داوود رشیدی فرود امد و یکبار دیگر تیتر تکراری و ناخوشایند «....درگذشت» بر صدر
اخبار رسانه ها نشست .داوود رشیدی بازیگر ،کارگردان و مترجم مطرح و پیشکسوت تئاتر ،سینما و تلویزیون ،بعد از حدود دو سال دست و پنجه نرم کردن با بیماری،
حسینی «کندو» ،خالق نمایش های فراموش
انگلشتی «هزار دستان» ،اق
صبح جمعه در سن 83سالگی بر اثر سکته قلبی چشم از جهان فروبست .مفتش شش
ِ
ِ
نشدنی «هنر»« ،شایعه»« ،اخرین گودو»« ،منهای دو» و ...از میان ما رفت و ایران یکی دیگر از بزرگان هنرهای نمایشی اش را از دست داد.
فرهنگ و هنر
2
علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی تصریح کرد
ایجاد اشتغال از جمله اولویت ها
و برنامه های دولت است
هنرمند :علی جنتی در مراس��م افتتاح همزمان ٢٠٠
پروژه گازرسانی روستایی گیالن در روستای طارمسر
این بخش ،با ابراز خرسندی از حضور در گیالن اظهار
کرد :برای بنده حضور در گیالن به مناس��بت هفته
دولت افتخاری بزرگ است .وی با اشاره به نامگذاری
هفته دولت ،افزود :هفته دولت به مناسبت شهادت دو
دولتمرد پاک باخته و فداکار ش��هیدان رجایی و باهنر
نامگذاری شده است .وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی
با بیان اینکه شهیدان رجایی و باهنر در مسیر انقالب
جان خود را در راه خدا فدا کردند ،گفت :یاد تمام شهدا
یداریم .وی یکی از وظایف تمام دولت ها را
را گرامی م
تامین معیشتی ،رفاه و امنیت مردم دانست و ادامه داد:
دولت یازدهم در شرایطی که تحریم های ظالمانه به
کشور تحمیل شده بود بر سر کار امد و رکود تورمی
بسیار وحشتناکی در کشور حاکم بود .جنتی با اشاره
به اینکه واردات به کشور دچار مشکل بود و فروش
نفت را محدود کرده بودند ،افزود :هواپیمایی که به اروپا
یدادند .وزیر فرهنگ
سفر می کرد به ان سوخت نم
و ارش��اد اسالمی با تصریح بر اینکه در سه سال اخر
دولت گذشته حتی یک وزیر ما را به اروپا نمی پذیرفتند،
گفت :بسیاری از مشکالت و فسادها مانند اختالس٣
هزار میلیارد تومانی و فساد بابک زنجانی ها در دولت
گذشته ایجاد ش��ده بود .وی خاطرنشان کرد :دولت
کنونیاولویتکارخودرابرداشتنتحریم هاوتحقیرها
از مل��ت ایران قرار داد و پس از مذاکرات س��خت به
دس��تاوردهایی نایل امدیم .جنتی با بیان اینکه تورم
کش��ور از ٤٠درصد ،اکنون به ٩درصد کاهش پیدا
کرده اس��ت ،اظهار کرد :اکنون ارز ثبات پیدا کرده و
این کار بزرگ توس��ط دولت تدبیر و امید انجام شده
است .وی اضافه کرد :با کشورهای منطقه حوزه های
مشترک نفت و گاز داریم که سال ها از این حوزه های
مشترک برداشت می کردند و ما از ان بی بهره بودیم.
مقام عالی وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی گفت :در
دولت کنونی با توجه به اینک��ه وزیر با تجربه ای در
وزارت نفت قرار گرفته ،تا پایان سال ٩٦به جز یک
فاز ،تمام فازهای پارس جنوبی به بهره برداری می رسد.
وی با اش��اره به اینکه سال اینده وضعیت کشور به
مرحله ای می رس��د که حتی می توانیم بنزین صادر
کنیم ،یاداور شد :پهنای باند اینترنت در دولت کنونی
٧٠برابر شده و ٥٧هزار مگاوات برق در کشور در حال
تولید است .جنتی نرخ ١١درصدی بیکاری را یکی از
مسائل اساسی در کشور خواند و تصریح کرد :پس از
رفع تحریم ها ایجاد اشتغال اولویت برنامه های دولت
است .وی امنیت را نعمت بزرگی خواند و خاطرنشان
کرد :ناامنی در کشورهای منطقه ایجاد شده و سوریه،
یمن و ...را به اتش کش��یده اند حتی کشورهایی که
دارای مرزهای اهنین بودند از حمله های تروریستی در
امان نماندند .وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی در وصف
گیالن اظهار کرد :گیالن دارای اسمانی پر از ستارگان
فرهیخته محسوب می شود و در کشور نمونه است.
رمضانعلی سبحانی فر عضو کارگروه تعیین مصدایق محتوای مجرمانه
فیلتر تلگرام ممکن نیست
عض��و کارگروه تعیین مصدایق محتوای
مجرمانه با اشاره به اینکه نمی توان جلوی
ش��بکه های مجازی را ب��ا فیلتر گرفت،
درباره تعداد فراوان کاربران ایرانی تلگرام،
معتقد اس��ت نباید هم��ه تخم مرغ های
خود را در یک س��بد بگذاریم .رمضانعلی سبحانی فر
درب��اره چگونگی ادامه فعالیت پیام رس��ان تلگرام در
کشور گفت :با توجه به گستردگی فناوری ارتباطات
نمی توان جلوی شبکه های مجازی را با فیلتر گرفت
اما می توان با فرهنگ سازی و تولید محتوا با کانال ها
و گروه هایی که ارزش های دینی ،اخالقی و شرعی
ما را به مخاطره می اندازند مقابله کرد .نماینده مردم
سبزوار در مجلس ش��ورای اسالمی ادامه داد :حجم
زیادی از کاربران به سمت تلگرام سوق پیدا کرده اند
به همین دلیل باید تالش کرد ش��بکه های مجازی
داخلی را با کیفیت و خدمات بیشتری در بستر «شبکه
ملی اطالع��ات» ایجاد کرد و مانع از تمرکز کاربران
در شبکه تلگرام شد چرا که عقل سلیم می گوید نباید
همه تخم مرغ های خود را در یک سبد بگذاریم .وی
بیان کرد :در واقع ایجاد شبکه های متعدد
و با کیفیت ،عالوه بر ایجاد رقابت می تواند
تسلط و نظارت بیشتر بر محتوا را به دنبال
داشته باشد .وی با اشاره به سخنان ایت
اهلل مکارم شیرازی مبنی بر لزوم نظارت
بر فضای مج��ازی به ویژه تلگرام گفت :همان طور
که ایش��ان گفته و تاکی��د کرده اند نظارت بر فضای
مجازی ضروری اس��ت لذا باید این دغدغه با ارزش
علما را مورد اهتمام قرار داده و به جد دنبال کنیم به
همیندلیلدرجلسهکارگروهتعیینمصادیقمحتوای
مجرمانه تاکیدات ایت اهلل مکارم شیرازی مورد توجه
قرار می گیرد .عضو کارگروه تعیین مصادیق محتوای
مجرمانه با اشاره به اینکه ۴مرکز شبکه ملی اطالعات
در ش��هرهای مشهد ،شیراز ،تبریز و تهران راه اندازی
شده است و دستگاه های مختلف باید داده های خود را
با این شبکه به اشتراک بگذارند ،گفت :زیرساخت های
ایجاد شبکه های مجازی داخلی در بستر شبکه ملی
اطالعات ایجاد شده و تنها نیاز است بخش خصوصی
برای ایجاد شبکه های مجازی داخلی وارد کار شود.
یکشنــــبه 7شهریورماه 1395سال نهم شماره 548
www.honarmandonline.ir
مسعود سلطانی فر معاون رییس جمهور و رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری
ذخایر موزه های کشور ،بیش از دارایی بانک مرکزی است
ارزش
ِ
«مس��عود س��لطانی فر» با بیان اینک��ه ذخایر موجود
در موزه های کش��ور ما ارزش��ی بی��ش از دارایی بانک
مرکزی دارد ،بیان کرد :امروز گردش��گری تخصصی
شده و ظرفیت های زیادی در حوزه گردشگری زیارتی
مذهب��ی در ایران داریم که بای��د کار ویژه ای در اینزمین��ه انجام دهی��م .معاون رئیس جمه��ور و رویس
س��ازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری
6شهریورماه در جلسه مش��ترک با فعاالن اقتصادی
و گردشگری اس��تان کرمان اظهار کرد :کرمان سهم
پررنگی در اثار ثبت جهانی کشور دارد که نشان دهنده
ظرفیت و هویت تاریخی تمدنی گس��ترده این استان
اس��ت و این امر بسیار ارزشمندتر از سرمایه هایی است
که به عنوان منابع در فرایند توسعه از ان نام می بریم.
وی با اشاره سیاست های 12گانه اقتصاد مقاومتی ابالغ
شده از سوی مقام معظم رهبری افزود :با تشکیل ستاد
فرماندهی اقتصاد مقاومتی در سال گذشته ،روند اجرای
کار با جدیت بیشتری دنبال شد و مقام معظم رهبری در
دیدار اخیرشان با دولت ابراز رضایت نسبی از این ستاد
پیش رو
فرمودند .سلطانی فر تصریح کرد :در فرایندهای ِ
در راستای اقتصاد مقاومتی واقعا به دنبال تمرکززدایی و
اعطای اختیار به مدیران استانی و شهرستانی هستیم و
گام های خوبی در سازمان میراث فرهنگی در این زمینه
برداشته شده و اعالم می کنیم هر بخشی از وظایف و
قانونی ما به ویژه در بخش گردشگری
مسوولیت های
ِ
با پیشنهادات نمایندگان مجلس که بتوانیم واگذار کنیم،
امادگی داریم و این کار را انجام می دهیم .وی بیان کرد:
رییسجمهورتاکیدوتمرکزویژه ایبراستفادهازظرفیت
بخش خصوصی دارند و اراده مجموعه نظام بر این است
که با فراهم کردن ساز و کار مختلف و تصویب قوانین
مناسب ،بخش خصوصی بتواند در فضای کسب و کار
مناس��ب فعالیت کند .رییس سازمان میراث فرهنگی،
صنایعدستیوگردشگریبااشارهبهواگذاریهفتخانه
قدیمیکرمانبهسازمانهمیاریشهرداریبرایتبدیل
به مراکز اقامتی گردشگری اظهار کرد :باستان شناسان
تخمین می زنند بی��ن 800هزار تا یک میلیون مکان،
بنا یا سایت گردشگری در کشور داریم که سبب شده
ایران به یک موزه در دنیا تبدیل شود .وی افزود :تاکنون
کمتر از پنج درصد مکان ها و بناهای تاریخی کشور را
توانسته ایم ثبت ملی کنیم و فعال امکان و توان کاوش
برای کش��ف دیگر بناها نداریم و 95درصد از مساحت
ش��هر سوخته زابل هنوز کاوش نش��ده ،اما همان پنج
درصد انقدر گنجینه داشته که ثبت جهانی شده است.
سلطانی فر با بیان اینکه ذخایر موجود در موزه های کشور
ما ارزشی بیش از دارایی بانک مرکزی دارد ،بیان کرد:
امروز گردشگری تخصصی شده و ظرفیت های زیادی
در حوزه گردشگری زیارتی – مذهبی در ایران داریم که
باید کار ویژه ای در این زمینه انجام دهیم .معاون رییس
جمهور اظهار کرد :برای نخستین بار در جذب گردشگر
جزو 50کشور اول دنیا قرار گرفته ایم و از لحاظ درامد به
رتبه سی و هفتم دنیا ارتقاء پیدا کرده ایم ،این در حالیست
که همچنان از اهداف س��ند چشم انداز عقب هستیم.
وی با اشاره به مصوبه شورای عالی میراث فرهنگی در
زمینه ایجاد 140هزار اشتغال در حوزه صنایع دستی و
گردشگری کشور افزود :امیدواریم این طرح ها در شورای
عالی اش��تغال به تصویب برسد تا با انجام این کار ،بار
سنگینی از روی دوش تامین اشتغال کشور برداریم.
ریی��س س��ازمان میراث فرهنگی ،گردش��گری و
صنایع دس��تی با بیان اینکه معتقدی��م در فرایند
دیپلماس��ی عمومی ،یک��ی از مهم تری��ن ابزارها،
گردش��گری است تصریح کرد :طی چند ماه اینده
میزب��ان چند روی��داد بین الملل��ی خواهیم بود که
بهم��ن ماه میزبان بزرگ ترین جم��ع تورلیدرها از
بیش از 100کش��ور دنیا هس��تیم و بیش از 500
نفر راهنمای گردش��گری به ایران س��فر خواهند
کرد که فرصت خوبی برای بهره برداری و معرفی
جاذبه های گردشگری کشور است.
معاون رییس جمهور در ادامه با اشاره به پایلوت شدن
اس��تان کرمان در اقتصاد مقاومتی و تشکر از وحدت و
هماهنگی مسووالن استان اظهار کرد :استان کرمان در
اقتصادمقاومتیتاکنونکارنامهخوبیداشتهوزیرساخت
اصلی این توسعه و موفقیت ،هماهنگی ،همدلی و هم
افزایی مسووالن اس��ت و تا زمانی که این مهم وجود
داشته باشد ،برنامه ها با مشارکت بخش خصوصی جلو
خواهد رفت .وی با تاکید بر اینکه امکان تبدیل شدن
کرمان به یک مقصد جدی گردشگران خارجی وجود
دارد ،تصریح کرد :باید به گونه ای برنامه ریزی کنیم که در
همه ایام سال گردشگران داخلی و خارجی در این استان
حضور داشته باشند و بنده فکر می کنم با توجه به وجود
پنج اثر ثبت جهانی و تنوع اقلیمی استان کرمان ،باید خود
را برای میزبانی از ساالنه 200هزار نفر گردشگر تا پایان
برنامهششمتوسعهامادهکنیم.
رییس س��ازمان میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع
دستی کش��ور تصریح کرد :ما برای کرمان اولویتی در
خصوص تخصیص منابع و برنامه ها قائل می شویم و
برای احداث هتل های مختلف به ویژه چهار و پنج ستاره
اعالم امادگی می کنیم ،زیرا این استان اینده درخشانی
را خواهد داش��ت .معاون رییس جمهور گفت :در سال
گذش��ته میالدی از حدود یک میلیارد و 200میلیون
گردش��گری که بین کشورهای مختلف جابجا شدند،
درامدی معادل یک هزار و 476میلیارد دالر ارز نصیب
کشورهای مختلف شد که سهم ایران از جهت تعداد و
درامد نیم درصد بوده اس��ت و با توجه به اهداف س��ند
چشم انداز 20ساله که داریم ،باید سهم کشورمان حدود
دو درصد از این اعداد بشود.
«سلطانی فر» در جلسه شورای اداری استان کرمان با
گرامیداشت هفته دولت و یاد و خاطره شهیدان رجایی
و باهنر اظهار کرد :با تالش نیروهای امنیتی و نظامی،
امروز جمهوری اسالمی امن ترین کشور منطقه است
که امنیت مهم ترین زیرساخت توسعه و برنامه ریزی
اس��ت .وی افزود :ای��ت اهلل جعفری مح��ور وحدت،
هماهنگی و توسعه استان کرمان هستند و امیدواریم
همواره با راهنمایی ها و درایت شان از امور پشتیبانی و
حمایت کنند .رییس سازمان میراث فرهنگی کشور با
بیان اینکه کرمان امروز به عنوان یک اس��تان امن و
کانون سرمایه گذاری های مختلف درامده و اخیرا نیز
موفقیت اس��تان را در ثبت سه اثر طبیعی و میراثی در
یونسکو داشته ایم ،اظهار کرد :یکی از مهم ترین تاثیرات
مثبت این اقدام و تلقی شدن یک مجموعه به عنوان
میراث جهانی این است که اسم و مشخصات ان مکان
در هزاران سایت گردشگری دنیا درج می شود و بسیاری
از گردشگران دنیا زمانی که می خواهند وارد کشوری
بشوند ،اول بازدید از این امکان و بناهای میراث جهانی
را انتخاب می کنند .وی با بیان اینکه خمیرمایه و شاه
بیت مبانی اقتصاد مقاومتی ،اس��تفاده از ظرفیت های
اقتصادیکشوربرایمقابلهباتهدیداتداخلیوخارجی
و س��رعت دادن به رشد و توسعه سریع کشور است،
اظهار کرد :نظارت ،دقت و کنترل مقام معظم رهبری بر
اجرای برنامه های اقتصاد مقاومتی یک فرصت است و
همه دولت از شرایط به وجود امده و اختیارات ویژه اعطا
شده در این زمینه از سوی معظ مُله باید نهایت استفاده را
کرده و مسائل را به صورت ستاد فرماندهی دنبال کنند.
س��لطانی فر تصریح کرد :تاکنون در چهارچوب مبانی
علیرضا ابراهیمی عضو هیات رییسه کمیسیون فرهنگی مجلس
هیچ تناسبی میان طرح نوشت افزار دانش اموزان با فرهنگ ایرانی نیست
عضو هیات رییس��ه کمیسیون فرهنگی مجلس معتقد
است امروزه نوشت افزارهای قاچاق سهم عمده ای از بازار
را دربرگرفته است لذا نیاز جدی در حوزه ساماندهی ،حمایت
و نظارت بر روند تولید نوشت افزارهای تولید داخل وجود
دارد .علیرضا ابراهیمی با اش��اره به اینکه متاسفانه امروزه
نوشت افزارهای قاچاق سهم عمده ای از بازار را دربرگرفته
و این موضوع زمینه بروز اس��یب های فرهنگی را فراهم
می کند ،گفت :توزیع دفاتری که جلد انها طرح های بیگانه
روی انها نقش بس��ته ،به تضعیف فرهنگ جامعه دامن
می زند .نماینده مردم ازادشهر و رامیان در مجلس شورای
اسالمی با بیان اینکه واردکنندگان محصوالت فرهنگی از
جمله نوشت افزارها نباید تنها به جنبه تجاری و سود مالی
این عرصه توجه کنند ،اظهار کرد :کودکان و نوجوانان این
سرزمین به دلیل شرایط سنی خاص به دنبال الگو هستند و
نقششخصیت هایغربیبرروینوشت افزارهابهانتخاب
الگوها کمک می کند و در این در حالیست که هیچ تناسبی
میان فرهنگ ایرانیان با فرهنگ غربی نیست .وی با تاکید
بر اینکه کودکان امروزی به دلیل ضعف در اطالع رسانی
و عدم تولید انبوه نوشت افزار با تصاویر اسطوره های ایرانی،
کمتر از ش��خصیت افراد صاحب نام و الگو مطلع هستند،
ادامه داد :متاسفانه سهم تولیدکنندگان داخلی نوشت افزار
نسبت به واردات رسمی و قاچاق این محصوالت کم بوده
و همین امر اسیب بزرگی برای اقتصاد عرصه نوشت افزار
اس��ت .ابراهیمی با اش��اره به اینکه در سال های گذشته
اقتصاد مقاومتی با اس��تفاده از ظرفیت دس��تگاه های
مختلف حدود 120پروژه را تعریف کرده ایم .وی در ادامه
بیان کرد :کشور ما ظرفیت های بسیار بزرگی دارد و با
وجود ذخایری مانند گاز ،نفت و ...باید شرایط بهتری در
بهره برداری از این مجموعه داشته باشیم و تالش های
خوب��ی صورت گرفته ،به ط��وری که هم اکنون دیگر
واردکنندهگازوئیلنیستیم.
سلطانی فر با بیان اینکه در سال گذشته 5میلیون و200
هزار نفر گردشگر خارجی به کشور سفر کردند ،این در
حالیست که باید در 10سال گذشته به گونه ای حرکت
می کردیم که ورود 20میلیون گردشگر خارجی را داشته
باش��یم ،تصریح کرد :میانگین رش��د ورود گردشگران
خارجی طی دو سال گذشته به کشور دو برابر میانگین
دنیا بوده و برای اینکه به اهداف در سند چشم انداز برسیم،
باید در 10سال اینده با نرخ رشد هشت تا 10درصد در
این حوزه جلو برویم .وی بیان کرد :ترکیب گردشگران
ورودی به کش��ور ما خوب اس��ت و ح��دود 50درصد
گردشگران ورودی سال گذشته گردشگران مذهبی -
زیارتی بوده اند که بعد از مشهد و قم ،در شمال نیز هزینه
کرده اند و این ترکیب گردش��گر نشان دهنده ظرفیت
باالی گردشگری در کشور است.
رییسسامانمیراثفرهنگی،صنایعدستیوگردشگری
کشور گفت :امار نشان می دهد ساالنه میزبان یک درصد
شیعیان دنیا هستیم و مشخص است که می توانیم درامد
خوبی از گردشگری حالل داشته باشیم و این ظرفیت،
فرصت بسیار خوبی برای ماست و هدفمان این است
که در 10سال اینده میزبانی سه درصد شیعیان را داشته
باش��یم .وی با اشاره به اینکه در حال حاضر درامد ما از
گردش��گری هفت و نیم میلیارد دالر است که باید به
35میلیارد برسد ،افزود :نخستین کار برای خیز برداشتن
در حوزه گردشگری است ،تسهیالت صدور ویزا برای
گردشگران است و در این زمینه در دولت یازدهم اقدامات
خوبی صورت گرفته است .سلطانی فر تصریح کرد :یکی
از بزرگ ترین معضالت ما در زمینه جذب گردشگران
خارجی ،کمبود مراکز اقامتی بوده که طی س��ه س��ال
گذشته توانستیم از 35هتل بهره برداری کنیم .وی بیان
کرد :یک هزار و 752پروژه در بخش گردشگری کشور
در حال اجراست که 820مورد هتل ها و مراکز اقامتی
می باشد و امیدواریم با بهره برداری از این مراکز ،بتوانیم
کمبود این حوزه را جبران کنیم.
مع��اون رییس جمهور اظهار کرد :بیش از 97درصد
از گردشگران خارجی که وارد ایران می شوند ،بعد از
بازگشت تعابیر بسیار زیبایی را از جمهوری اسالمی
یاد و اعالم می کنند که برخالف تبلیغات رسانه های
صهیونیس��م و امپریالیس��م دیدیم که ایران از نظام
پایدار خوبی برخوردار اس��ت .وی اف��زود :معتقدیم
هیچ اب��زاری موثرتری از گردش��گری برای صدور
ارزش ه��ای انقالب و نظام به خ��ارج وجود ندارد و
حضور یک گردشگر و ماندگاری ان در ایران پیامدها
و نتایج موثری در این زمینه دارد.
اقدام موثری در تولید نوش��ت افزارهای مزین به الگوها و
اسطوره های ایرانی انجام شد و خوشبختانه طرح های ارائه
شده با استقبال جامعه روبرو شد ،تصریح کرد :متاسفانه به
دلیل نبود حمایت همه جانبه ،این اقدام فرهنگی نتوانست
به طور صحیح رشد یابد و به طور محدود در بازار عرضه
شد.عضوهیاترییسهکمیسیونفرهنگیمجلسشورای
اسالمیباتاکیدبراینکهنبایدازهیچاقدامیبرایحمایتاز
فرهنگ اصیل ایرانی دریغ کرد ،خاطرنشان کرد :امروزه نیاز
جدی در حوزه ساماندهی ،حمایت و نظارت بر روند تولید
نوشت افزارهایایرانیوجودداردودستگاه هایمربوطهباید
در این زمینه اقدام موثری انجام دهند.
حمیدرضا مدقق
حذف یا همراهی با شبکه های اجتماعی؟
حمیدرضا مدقق معتقد است که ش��بکه های اجتماعی در حوزه
اطالع رس��انی نقاط مثبت و منفی به همراه دارند که فرصت ها و
تهدیدهایی را برای رسانه های سنتی فراهم می اورد .این منتقد و
فعال حوزه رسانه با اشاره به فرصت های شبکه های اجتماعی برای
رس��انه های سنتی ،اظهار کرد :حضور شبکه های اجتماعی باعث
تسریع در اطالع رسانی شده است ،مردم بهتر و راحت تر در جریان
اخبار قرار می گیرند و حتی توجه مردم به اخبار بیش��تر شده اس��ت .او ادامه داد:
مردم به نوعی تبدیل به خبرنگار ش��د ه و این امکان را پیدا کرده اند که درباره ی
اخبار اظهار نظر کنند و به همین خاطر اطالع رسانی شکل تعاملی تری پیدا کرده
است.همچنینشبکه هایاجتماعی،رسانه هایسنتیرادچارهمپوشانیکرده اند.
ما معتقد بودیم که رسانه مکتوب روزنامه ،رسانه صوتی رادیو و رسانه تصویری
ی را با هم ادغام و
تلویزیون است ،اما رسانه های اجتماعی تمام رسانه های سنت
همپوشانیکرده اند.ایناستادعلومارتباطاتمهمترینتهدیدشبکه هایاجتماعی
برایرسانه ایرسمیرابحثصحتاخباردرشبکه هایاجتماعیبرشمردوگفت:
اخبار در رادیو و تلویزیون و رسانه های رسمی از فیلترهای مختلفی رد می شوند و
به همین خاطر هم اخبار منتشر شده در این رسانه ها دارای اعتبار هستند و احتمال
کذب در انها پایین تر است؛ اما در شبکه های اجتماعی از انجا که دروازه بانی خبر
صورت نمی گیرد ،با حجم زیادی از اخباری مواجهیم که متاسفانه دروغ و شایعه
هستند .به همین خاطر مخاطبان این رسانه های اجتماعی یا دچار فریب خوردگی
می شوند و یا ناخواسته خودشان هم از طریق بازنشر اخبار به جریان
شایعه پراکنی کمک می کنند .مدقق در پاسخ به این پرسش که
وظیفه رسانه های سنتی در ارتباط با شبکه های اجتماعی چیست؟
یاداور شد :باید در ابتدا این نکته را در نظر داشت که شبکه های
اجتماعی رقیب رس��انه های سنتی نیستند؛ به جای انکه به این
شبکه ها به عنوان رقیب نگاه کنیم ،باید انها را مکمل رسانه های
رسمی به حساب بیاوریم؛ به عنوان مثال اگر یک خبرگزاری بگوید که من خودم
را فقط به سایت اینترنتی خودم محدود می کنم ،کار اشتباهی است .همان طور
که تلویزیون هم نباید این کار را انجام دهد .او متذکر ش��د :بهترین راه این
اس��ت که رسانه های سنتی از ش��بکه های اجتماعی در جهت اطالع رسانی
خودشان استفاده کنند که در حال حاضر هم برخی از رسانه های رسمی به
این شیوه عمل می کنند .با این کار عالوه بر افزایش تعداد مخاطبان ،می توان
مخاطبانی که ممکن اس��ت مخاطب تلویزیون یا خبرگزاری ها نباشند را از
طریق شبکه های اجتماعی جذب کرد .همچنین با حضور رسانه های رسمی
در شبکه های اجتماعی رویکرد ارائه اخبار درست به مخاطبان هم جا می افتد.
مدقق در پایان س��خنانش یاداور ش��د :ما باید از مخاطبانمان بخواهیم که
سواد رسانه ای خود را ارتقاء دهند تا بدانند تمام اطالعاتی که در شبکه های
اجتماعی دریافت می کنند ،درست نیست .هر چقدر بتوانیم توانایی مخاطب را
در تشخیص اخبار درست افزایش بدهیم ،بهتر به وظیفه مان عمل کرده ایم.
کت�ابوادبی�ات
یکشنــــبه 7شهریورماه 1395سال نهم شماره 548
www.honarmandonline.ir
گزارشی از برنامه تلویزیونی «کتاب باز» با اجرای امیرحسین صدیق
عطیه موذن
برنامه «کتاب باز» که از شبکه نسیم پخش می شود
استودیویی دارد که بیش��تر ان را پاتوق می نامند و
هر جمعه میزبان کتاب بازها می شود .کتاب! باز!....
این از همان جمالت معروف «بخشش الزم نیست
اعدامش کنید» است با این تفاوت که عنوان برنامه
تلویزیونی «کتاب باز» را هر جور بخوانید یک معنا
می دهد یا مثل یک رفیق باز باید به سمتش بروید
و کتاب باز شوید یا باید کتاب هایتان را باز کنید و یا
باید باز به سراغ کتاب بروید .خروجی همه معناهای
این عبارت که به قول امیرحس��ین صدیق مجری
این برنامه س��ه پهلو دارد ،باز هم به تعبیر خودش
همان حال خوش��ی اس��ت که قرار است در نهایت
با «کت��اب» عایدتان ش��ود .س��اعت ۳ظهر یک
جمعه داغ مردادی است که به پاتوق برنامه «کتاب
ب��از» رو به روی پارک خان��ه هنرمندان در خیابان
۱۵خرداد می رس��م؛ برنامه ای که هر شب از شبکه
نس��یم پخش می ش��ود و درباره کتاب گپ می زند.
از ی��ک در کوچک قه��وه ای رن��گ وارد راهرویی
می شوم که همان ابتدا روی دیوارش عنوان برنامه
نوشته شده است و بعد به سالن بزرگی می رسم که
اس��تودیوی «کتاب باز» انجا قرار دارد .سالن چند
اتاق دارد و دکورهای خوش رنگ برنامه ،کتاب ها،
کتابخانه ،تندیس های شاعران که به مهمانان اهدا
می شود و عکس هایی که مجری به صورت سلفی
گرفته اس��ت اولین المان هایی هستند که به چشم
می ایند .دوست دارید میان کتاب ها سرک بکشید و
مجسمه های شاعر را که از دور چشمک می زنند از
نزدیک تر نگاه کنید اما صدیق در حال تمرین کردن
پالتوست و از فاصله دور متوجه حضور مهمان ها و
رفت و امدها نمی شود.
علی دهکردی به عن��وان مهمان کنونی وی در
پاتوق «کتاب باز» حضور دارد و قرار است با هم
درب��اره ارتباط ادبیات و ایفای نقش گفتگو کنند.
چه��ار دوربین در صحنه وج��ود دارد .محمدرضا
رضائیان کارگردان و تهیه کننده برنامه ،افش��ین
صادقی زاده سردبیر و حامد حامدیخواه کارگردان
تلویزیونی در صحنه در رفت و امد هس��تند .غیر
از انها عوامل دیگری هم هستند که به اقتضای
نیاز در استودیو حضور دارند.
دهکردی گریم ش��ده و وارد اس��تودیو می ش��ود تا
گفتگو با صدیق ش��کل بگی��رد .ابتدا کمی خوش
و بش می کنند و امیر حس��ین صدیق از دهکردی
تعریف می کند که «عجب مهمانی داریم امشب»
می گوید امشب چراکه بینندگان «کتاب باز» ان را
شب ها می بینند اما بعدا می فهمید که این جمله را
برای همه مهمانانش تکرار و از همه شان به نوعی
تعریف و تمجید می کند .خودش معتقد اس��ت که
سعی می کند با انها خوش و بش کند تا بتواند برنامه
را راحت تر پیش ببرد.
صدیق ابتدا از دهکردی می پرسد که ایستاده راحت
تر اس��ت حرف بزنند یا ترجیح می دهد بنش��یند و
دهکردی ترجیح می دهد بایس��تند .س��ه دوربین را
یک به یک به دهکردی نش��ان می دهد و توضیح
می ده��د که کدام یک برای چه کس��ی اس��ت و
درنهایت می گوی��د «علی جان راحت باش ،چیزی
را که دوس��ت داری مردم از دهکردی ببینند ،بگو»
و بعد هم اطمینان خاطر می دهد که این برنامه قرار
نیست مثل بعضی از برنامه های تلویزیون چالشی
باشد و سواالتی ناگهانی از سن فرد ،میزان مطالعه
و اخرین کتابی که خوانده اس��ت ،بپرسد ،اسم هم
می برد که تهیه کننده به او گوشزد می کند که یک
نفر در حال نوشتن است و او هم به شوخی می گوید
که قبال از دوربین ها فرار می کردیم حاال...
اینجا پاتوق «کتـاب باز» هاست
«سه ،دو ،یک ...بخش اول گفتگوی علی دهکردی
عزیز» کارگردان برنامه این بخش را اعالم می کند
و وارد ضبط می شوند .صدیق در یک جمله توضیح
می دهد که مهمان امشب علی دهکردی است و از
او می پرسد که دمنوش میل دارد یا چای یا شربت و
بعد به درخواست دهکردی دو لیوان دمنوش را که
از قبل در هماهنگی ها هم از او پرس��یده و تاییدش
را گرفته است ،اماده می کند .دمنوش هایی که کلی
تعریفشان را می کند و تا شب مجبور است همراه با
دیگر مهمانانش چند لیوان دیگر بنوش��د تا به قول
خودش اداب میزبانی را رعایت کرده باش��د و انها
تنها نباشند.
گفتگویش��ان با س��وال صدیق درباره ایفای نقش
ای��ت اهلل طالقان��ی توس��ط دهکردی در س��ریال
«معمای ش��اه» اغاز می شود و اینکه طالقانی یکی
از ش��خصیت های کتابخ��وان تاری��خ معاصر بوده
اس��ت .دهکردی نیز از شخصیت ایت اهلل طالقانی
و مطلعات و س��لطه اش بر علوم معاصر با توجه به
گسترش تفکرات مارکسیس��تی و ماتریالیستی در
زمان وی س��خن می گوی��د .در حین توضیحاتش
پای یکی از عوامل به چهارپایه ای می خورد و دوباره
همین قسمت را ضبط می کنند .دهکردی در ادامه
ضبط ،ای��ت اهلل طالقانی را ش��خصیت محبوب و
فوق العاده هم نس�لانش می نامد و درباره اشنایی
خود با فرزند ای��ت اهلل طالقانی در طول ایفای این
نق��ش توضیح می ده��د و اینکه در تمام جلس��ات
تصویربرداری شخصیت پدرش حضور داشته است.
در ادامه درباره این نکته گفتگو می کنند که چرا به
اندازه شخصیت های تاریخی فیلم و سریالی ساخته
نشده است .چرا درباره حافظ تاکنون سریالی ساخته
نش��ده اس��ت؟ و باز باید منتظر ماند تا فیلمسازی
از کش��وری دیگر اثری بس��ازد و بعد توسط ما نقد
ش��ود .گفتگو به این سوال می رسد که صدیق این
روزها در حال خواندن چه کتابی است و ادیب مورد
عالقه اش در میان ایرانی ها و خارجی ها چه کسانی
هستند؟ دهکردی نیز توضیح می دهد که یک کتاب
علم��ی درباره راز اع��داد می خواند که با مطالعه ان
می توان مباحث مرتبط با خرافات در حوزه اعداد را
کنار گذاش��ت .وی همچنین از جالل ال احمد در
ایران و گابریل گارس��یا مارکز یاد می کند که کتاب
«صد س��ال تنهای��ی» وی را در مقاطع مختلفی از
زندگی اش خوانده است .اخرین سوال از دهکردی
درباره این اس��ت که دوست دارد نقش کدام ادیب
گذر سعدی
مرگ قوی و زنده ماندن ضعیف ،چرا
دو پارسا از اهالی خراسان ،با هم به سفر رفتند یکی
از انها ضعیف بود و هر دو ش��ب یکبار غذا می خورد،
دیگری قوی بود و روزی س��ه بار غ��ذا می خورد .از
قضای روزگار در کنار شهری به اتهام اینکه جاسوسی
دش��من هستند دستگیر شدند و هر دو را در خانه ای
زندانی نمودند و در ان زندان را با گل گرفتند و بستند
بعد از دو هفته معلوم ش��د که جاسوس نیستند و بی
گناهند .در را گشودند ،دیدند مرد قوی مرده ولی مرد ضعیف زنده مانده است،
مردم در این مورد تعجب نمودند که چرا مرد قوی فوت کرده است؟!
طبیب فرزانه ای به انها گفت :اگر ضعیف می مرد باعث تعجب بود ،زیرا مرگ
مرد قوی از این رو بود که پرخور بود و در این چهارده روز ،طاقت بی غذایی
نی��اورد و مرد ولی ان مرد ضعیف کم خور بود ،مطابق عادت خود صبر کرد و
سالمت ماند.
چو کم خوردن طبیعت شد کسی را
چو سختی پیشش اید سهل گیرد
وگر تن پرور است اندر فراخی
چو تنگی بیند از سختی بمیرد
را ب��ازی کند و او جواب می دهد که دهخدا و دکتر
معین را ترجیح می دهد.
در پای��ان این گفتگو هم قرار می ش��ود به رس��م
همیش��گی یکی از همان مجس��مه های شاعر را
ب��ه او اه��دا کنند که دهکردی رودک��ی را انتخاب
می کن��د و می گوی��د یکی از فجای��ع تاریخ ادبیات
ما این اس��ت که همه اث��ار و کتاب های رودکی از
بین رفت .با گفتن «اینجا پاتوق کتاب بازه» توسط
صدیق گفتگوی وی با مهمانش به پایان می رسد،
کارگردان کات می دهد و همه برای این دو دس��ت
می زنند .امیرحسین صدیق بعد از گفتگو با مهمانش
پالتوه��ای اول و اخر برنامه اش را ضبط می کند و
انجا درباره مهمان و موضوع برنامه توضیح می دهد.
در حین ضبط است که محمد سلوکی مهمان بعدی
از راه می رس��د و بعد از یک نوش��یدنی سرد اماده
می شود که مهمان برنامه باشد.
س��لوکی که قاعدتا مهمان جوان تری است همان
ابت��دا درباره حض��ورش در این برنام��ه به صدیق
می گوی��د که از کودکی خود ب��ا وی خاطره دارد و
او هم با دس��ت جواب می دهد ک��ه «تو هم وقتی
اینقدری بودی زی زی گولو نگاه می کردی»
گفتگ��وی س��لوکی با ش��یوه و س��واالت دیگری
پیش می رود .این س��واالت را افشین صادقی زاده
روزنامه نگار و نویس��نده طراح��ی می کند و درباره
انها ب��ا مهمان و صدیق ه��ر دو گفتگو می کند تا
امادگی ه��ای الزم را داش��ته باش��ند .خودش هم
در حی��ن ضبط گفتگوها حض��ور دارد و گاهی او و
رضائیان کارگردان برنامه از پشت دوربین به صدیق
اشاراتی می کنند .هنوز گفتگوی سلوکی و صدیق به
پایان نرسیده که میرطاهر مظلومی به عنوان مهمان
بعدی از راه می رس��د و صدیق باید بالفاصله بعد از
گقتن پالتوهای شروع و پایان برنامه قبلی ،گفتگو با
مظلومی را اغاز کند .ضبط این برنامه به دلیل فیلم
سینمایی که صدیق در جنوب کشور بازی می کند
فقط جمعه ها انجام می شود و هر جمعه هر دو تا سه
س��اعت یک برنامه ضبط می کنند که حدود پنج تا
شش برنامه می شود و به همین دلیل کار یک هفته
در یک روز انجام می گیرد.
میرطاهر مظلومی غیر از بازیگری دوبلور و گوینده
است و شاید مخاطبان بسیاری صدایش را بشناسند.
در این برنامه هم از این قابلیت مظلومی بهره گرفته
می ش��ود و موقعیت جالبی را رقم می زنند .در قابی
از دوربین دو مجس��مه سهراب سپهری و باباطاهر
گفتگو با امیرمسعود شهرام نیا مدیر غرفه ملی ایران در نمایشگاه کتاب فرانکفورت
عریان دو ش��اعر نامدار کشور نمایش داده می شود
و بع��د مظلومی و صدیق به نمایندگ��ی از این دو،
مشاعره می کنند .اولین بیت ها را مظلومی می خواند:
«دست جادویی شب /در به روی من و غم می بندد/
می کن��م هرچه تالش /او به م��ن می خندد» و در
ادامه صدیق با لهجه ای نیشابوری که خودش هم
اهل همان دیار است با شروع بیتی با دال ،می گوید:
«درخت غم به جانم کرده ریشه /به درگاه خدا نالم
همیشه /رفیقان قدر یکدیگر بدانید /اجل سنگست
و ادم مثل شیشه»
گفتگویش��ان که اغاز می شود مظلومی از کتابخانه
اش می گوید که ۱۱هزار ۸۰۰کتاب دارد و در پاسخ
به این پرس��ش صدیق که اگر قرار باشد روزی به
یک جزیره برود و تنها اجازه داشته باشد یک کتاب
را انتخاب کند کدام را برمی دارد« ،تذکره االولیا» را
انتخاب می کند .صدیق اخر شب که از فرط خستگی
به دنبال گوشه ای می گردد تا کمی استراحت کند،
رمق نداشتنش را با شوخی به دمنوش هایی نسبت
می دهد که از صبح با مهمانانش نوش��یده اس��ت و
درب��اره اجبار برای ای��ن همراهی می گوید :اگر من
همراه با مهمانان نخورم زشت است همانطوی که
مادرها در مهمانی ها خود را سرگرم غذا نگه می دارند
تا مهمان رویش بشود که دوباره بشقاب غذای خود
را پ��ر کند .من ه��م به عنوان میزب��ان یاد گرفتم
مهمان��ان را همراهی کنم چون بس��یار فرد مبادی
ادابی هستم .وی در قسمتی از این گفتگو به دلیل
این که قرار اس��ت پالت��وی دیگری را ضبط کنند
و عالمت س��کوت می دهند ،رکوردر را به دست
می گیرد و ش��رح لحظه به لحظه می دهد که در
حال بیرون رفتن از اس��تودیو اس��ت و بعد درباره
ارتب��اط صمیمانه خ��ود با مهمان��ان تیز توضیح
می دهد :م��ن میرطاهر مظلوم��ی را برای اولین
ب��ار دیدم ولی س��عی می کنم با مهمان دوس��ت
ش��وم و انچه را که در مهمان نوازی فرهنگ ما
ایرانی هاس��ت در پاتوق «کتاب باز» رعایت کنم.
بعضی از مهمان ها البته همراهی نمی کنند که از من
انرژی زیادی می گیرند و من باز هم مجبور هستم
لبخن��د بزنم و تعجب می کنم که چرا اینقدر انرژی
صرف می کنم تاثیر نمی گذارد.
رضائی��ان کارگردان برنامه «کت��اب باز» نیز درباره
برنامه «کتاب ب��از» و اتاق فکر ان عنوان می کند:
من دغدغه ای داشتم که زیرساخت های مهیا برای
دغدغه مرا حسین کرمی مدیر شبکه نسیم به عنوان
ضلع دوم یک مثلث فراهم کرد .سومین ضلع دغدغه
مند شورای کتاب شبکه نسیم است که به برنامه ها
و مس��ابقاتی ک��ه در حوزه کتاب هس��تند ،کمک
می کند .بنابراین ما سه ضلع مثلث دغدغه مند حوزه
کتاب را تش��کیل دادیم که اتاق فکر برنامه را هم
شامل شد و بعد از ان تصمیم گرفته شد که برنامه
«کتاب باز» با زیر س��اخت شبکه نسیم جلو برود.
وی با اشاره به فضای «کتاب باز» توضیح می دهد:
ما در این برنامه به هیچ عنوان به اس��یب شناسی
حوزه کتاب کاری نداریم و قرار نیس��ت معضالت
این حوزه را مثل پتک دایم بر سر مردم بکوبیم .قرار
نیست مردم با مشکالتی از قبیل اینکه کاغذ گران
است و یا مسایل حوزه چاپ و نشر مواجه شوند .ما
سعی کردیم بیشتر در فضای ایجابی فعالیت کنیم
و می خواهیم به این س��وال برسیم که چرا مردم از
کتاب دور شده اند و چطور می توان دوباره انها را به
کتاب نزدیک کرد .صحبت های مجری و کارگردان
«کتاب باز» به پایان می رسد و در عین حال مهمان
بعدی که یک ش��اعر ،نویسنده و طنزپرداز است به
استودیو می اید و صدیق باید برای ضبط و احتماال
دمنوش بعدی اماده شود.
کافه کتاب
دفتر شعر
دلتنگ توام،
تا شادمانه مرا ببینند
شاخه ها
به شکل نام تو سبز می شوند،
پرنده کوچکی که نمی دانم نامش چیست
حروف نام تو را
بر کتابم می ریزد،
افتاب
به شکل پروانه ای از مس
گرد صدایم
بال می زند،
و می دانم سکوت
فقط به خاطر من سکوت است،
اما من
دلتنگ توام
شعر می نویسم
و واژه هایم را کنار می زنم
که تو را ببینم.
شمس لنگرودی
3
انتشار نخستین رمان مصور اشکان رهگذر
با همکاری محمد چرمشیر
هنرمند :دو جلد اول سری رمان های مصور انیمیشن بلند سینمایی«اخرین
داستان» نوشته اشکان رهگذر با ویرایش محمد چرمشیر در مهر ماه امسال
منتشر می شود .دو جلد نخست این مجموعه براساس داستان جمشید و با الهام
ازشاهنامهبهعنوانپیشدرامدیبرایانیمیشنبلندسینمایی«اخرینداستان/
»The Last Fictionبه کارگردانی اش��کان رهگذر منتشر می شود .این
مجموعه ،داستانی پیش از وقوع قصه انیمیشن «اخرین داستان» را به تصویر
می کشد و این اولین بار است که برای یک انیمیشن بلند سینمایی در ایران رمان
مصور منتشر می شود .این رمان مصور در واقع پیش درامدی برای انیمیشن بلند
سینمایی«اخرین داستان» که در جشنواره بین المللی انسی جزو 6انیمیشن
برتر دنیا که در حال ساخت معرفی شد و از طرف دیگه اردیبهشت ماه امسال
جزو 4انیمیشنی بود که از طرف جشنواره انسی به بازار کن معرفی شد .متن
این رمان مصور را اشکان رهگذر نوشته است و ویرایش ان را محمد چرمشیر
برعهد ه دارد .فائزه سپهر صادقیان ،شیوا گل محمدی و داوود دیبا از تصویرگران
این گرافیک نوول هستند .انیمیشن سینمای «اخرین داستان» برداشتی ازاد از
داستان «ضحاک» شاهنامه است که از سال 89در استودیو «هورخش» در
حال تولید است .گفتنی است عالقمندان برای اطالع از تاریخ دقیق نشر و
توزیع این مجموعه رمان های مصور می توانند به وبسایت «اخرین داستان» به
نشانی www.thelastfiction.comمراجعهکنند.
تدارک ایران برای حضور موفق
در نمایشگاه کتاب فرانکفورت
کمال صادقی
امیرمس��عود ش��هرام نیا مدیرعام��ل موسس��ه
نمایشگاه های فرهنگی ایران و مدیر غرفه ملی
ایران در نمایش��گاه امس��ال کتاب فرانکفورت،
درباره ک��م و کیف برنامه هایی که برای حضور
در شصت و هشتمین دوره این نمایشگاه تدارک
دیده شده است گفت :سال گذشته که ایران به
دلیلدعوتمسئوالننمایشگاهکتابفرانکفورت
از س��لمان رشدی مرتد ،حاضر به شرکت در ان
دوره نشد ،در چینش جدید سالن های نمایشگاه
کت��اب فرانکف��ورت ،جای ایران را به س��الن ۴
منتقل کرده بودند و امسال هم اصرار داشتند که
غرفه ما در همین سالن که چندان سالن مناسبی
نیست ،باشد که خوشبختانه با تعامالت متعددی
که صورت گرفت ،مدیران نمایش��گاه پذیرفتند
که غرفه ایران به سالن ۵برگردد .به گفته وی،
غرفه ایران در بخش بزرگسال نمایشگاه امسال
کتاب فرانکفورت ،به مساحت ۲۰۰مترمربع و در
مجاورت غرفه ترکیه و البته غرفه های تعدادی
از کش��ورهای اروپای ش��رقی و غرفه کودک و
نوجوان جمهوری اسالمی ایران نیز با مساحت
۳۶مترمربع ،کماکان در سالن ۳این نمایشگاه
واقع شده است.
قطعی شدن حضور مستقیم ۱۶ناشر
ایرانی در فرانکفورت
ش��هرام نیا افزود :امس��ال هم مطابق روالی که
در ای��ن س��ال ها در پیش گرفته ایم ،موسس��ه
نمایش��گاه های فرهنگ��ی ای��ران مس��ئولیت
تعام�لات با مس��ئوالن مربوطه در نمایش��گاه
کتاب فرانکفورت و اماده سازی غرفه را بر عهده
گرفته و در مورد برنامه های غرفه هم ،قرار شد
با کمک گرفتن از خود ناش��ران و تش��کل های
نش��ر ،طراحی های الزم صورت گیرد .وی ادامه
داد :در این راس��تا ،فراخوانی اعالم شد و تا این
لحظه حدود ۱۶ناش��ر اظهار تمایل کرده اند که
به صورت حضور مس��تقیم در غرفه ملی ایران،
ش��رکت کنند که از این تعداد انشاءاهلل حدود ۶
یا ۷ناش��ر در بخش کودک و مابقی در بخش
بزرگسال ،حضور خواهند یافت.
کدام تشکل های نشر در اجرای
برنامه های غرفه ملی مشارکت دارند؟
مدیرعامل موسسه نمایشگاه های فرهنگی ایران
ادام��ه داد :همچنین ح��دود ۶تش��کل از جمله
ش��امل اتحادیه ناش��ران و کتابفروش��ان تهران،
مجمع ناشران انقالب اس�لامی ،انجمن ناشران
دفاع مقدس ،انجمن فرهنگی زنان ناشر ،انجمن
فرهنگی ناشران دانشگاهی ،اعالم امادگی کرده اند
ک��ه در غرفه ملی ایران حضور پیدا کنند .با توجه
ب��ه برنامه های متع��ددی که اتحادیه ناش��ران و
کتابفروشان تهران ارائه کرده و اینکه چندین ناشر
عضو این اتحادیه اعالم کرده اند که در نمایشگاه
حضور خواهند داشت ،طبیعت ًا فضای مفصل تری
به این تشکل اختصاص یافته است .وی در مورد
مدیریت غرفه کودک و نوجوان جمهوری اسالمی
ایران در نمایش��گاه امسال کتاب فرانکفورت هم
اع�لام ک��رد :ما از یک��ی از تش��کل های صنفی
ح��وزه کودک و نوجوان کمک خواهیم گرفت که
مدیریت این بخش از غرفه ملی ایران را بر عهده
بگیرند .در ای��ن خصوص هم با انجمن فرهنگی
ناش��ران کتاب کودک و نوج��وان و هم با انجمن
نویسندگان کتاب کودک و نوجوان صحبت هایی
انجام داده ایم اما هنوز انتخاب یکی از این دو گزینه
برای مدیریت این بخش از غرفه ملی ایران ،نهایی
و قطعی نشده و فکر می کنم تا چند روز اینده این
مسئله هم مشخص شود .همچنین به گفته مدیر
غرفه ملی ایران در نمایش��گاه کتاب فرانکفورت،
رایزنی فرهنگی جمهوری اسالمی ایران در المان
هم پذیرفته اس��ت که امس��ال غرفه جداگانه ای
نداش��ته باشد و در همان فضای ملی غرفه ایران،
برنامه ه��ای جنبی خود را که برنامه های بس��یار
خوبی هم هست ،به انجام برساند.
قطعی شدن حضور حسن زاده ،ثمینی
و رمضانی در فرانکفورت
شهرام نیا همچنین از تدارک برنامه های مختلف
برای حضور موفق در نمایشگاه کتاب فرانکفورت
و همچنین حضور تعدادی از نویسندگان در این
نمایش��گاه اش��اره کرد و گفت :ما از تعدادی از
نویس��ندگان به صورت کامل حمایت خواهیم
کرد تا در نمایش��گاه کت��اب فرانکفورت حضور
پیدا کنند .بالتبع یک نویسنده کودک و نوجوان
و یک نویس��نده بزرگس��ال ،با پرداخت تمامی
هزینه ها ،مهمان ما در غرفه ملی ایران خواهند
بود که در حوزه کودک ،اقای فرهاد حس��ن زاده
که از طرف انجمن نویسندگان کودک و نوجوان
معرفی ش��ده است ،مهمان ما در این نمایشگاه
خواهد بود .در حوزه بزرگس��ال هم پیشتر اقای
داوود غفارزادگان از طرف بنیاد ش��عر و ادبیات
داس��تانی معرفی ش��ده بود اما ممکن است به
دلیل مش��غله های شخصی ،نتواند به نمایشگاه
بیاید که در این صورت بنیاد مذکور ،نویس��نده
دیگری را معرفی خواهد کرد .وی در عین حال
گفت :ما باخبر هستیم که نویسندگان مختلفی از
طریق ناشران کتاب هایشان به نمایشگاه کتاب
فرانکفورت خواهند امد که از جمله انها می توان
به خانم نغمه ثمینی ،نمایش��نامه نویس و سعید
رمضانی ،نویس��نده اشاره کرد .ما از این عزیزان
هم حمایت های��ی خواهیم کرد و برنامه هایی را
هم برایشان در غرفه ملی ایران تدارک خواهیم
دید .در مجموع ما با دست ُپر به نمایشگاه امسال
می رویم و تقریب ًا هر روز س��ه س��اعت برنامه با
موضوع نشست هایی که تدارک دیده ایم ،داریم
که شامل یکی ،دو مورد رونمایی کتاب ،برنامه
«روز ایران» در یکی از روزهای شنبه یا جمعهه
منتهی با خاتمه نمایشگاه در غرفه ملی ،و چند
برنامه در بخش کودک و نوجوان هستند.
برنامه مالقات با رئیس نمایشگاه
فرانکفورت
مدیرعامل موسس��ه نمایش��گاه های فرهنگی
ایران در مورد انتخاب کتاب های ناش��ران برای
عرضه در غرفه ملی ایران در نمایش��گاه کتاب
فرانکفورت هم گفت :این کار به صورت یکپارچه
از سوی اتحادیه ناش��ران و کتابفروشان تهران
انجام می ش��ود که تا جایی که من اطالع دارم،
فرصت ارائه فهرس��ت کتاب ها تا چند روز دیگر
تمدید ش��ده و با این وصف ،بدیهی است تا این
لحظه فهرستی در اختیار ما قرار نگرفته است.
غیبت اژانس های ادبی ایران
در نمایشگاه امسال فرانکفورت
شهرام نیا از برنامه ریزی برای مالقات هیئتی
از ایران با رئیس نمایشگاه کتاب فرانکفورت
و پیگی��ری بحث هایی که پیش��تر میان دو
ط��رف مطرح ش��ده بود ،نشس��ت و گفتگو
با مدی��ران نمایش��گاه های خارجی کتاب و
نیز تش��کل ها و اتحادیه ه��ای حوزه چاپ و
نش��ر انه��ا در این دوره از نمایش��گاه کتاب
فرانکفورت خب��ر داد و در ادامه با اذعان به
اینکه «متاسفانه امسال هیچ اژانس ادبی از
ایران در نمایشگاه کتاب فرانکفورت حضور
نخواهد داش��ت» ،گف��ت :ش��رایط فعالیت
اژانس های ادبی در کشور ما ،شرایط خوبی
نیس��ت و ما اژانس ادبی فعال ب��ه ان معنا
نداری��م و اگرچه ما در دوره قبلی حضورمان
در این نمایش��گاه از کمک های اژانس ادبی
غزال بهره گرفتیم ،متاسفانه در این دوره از
حضور اژانس های ادبی محروم هستیم.
مدی��ر غرفه ملی ای��ران در نمایش��گاه کتاب
فرانکفورت در خصوص احتمال حضور مقامات
عالی��ه وزارت ارش��اد در افتتاحی��ه ش��صت و
هشتمین دوره این نمایشگاه هم ،گفت :تا این
لحظه در خصوص مقامات فرهنگی یا سیاسی
در این نمایش��گاه ،اطالعی به ما داده نش��ده
ام��ا از معاونت امور فرهنگ��ی وزارت فرهنگ
و ارشاد اس�لامی ،احتما ًال اقای علی فریدونی
مدیرکل دفتر مجامع و تشکل های فرهنگی در
نمایشگاه امس��ال حضور خواهد داشت .ضمن
اینکه س��فیر و رایزن فرهنگی کش��ورمان در
المان در مدت حضور ایران در نمایشگاه کتاب
فرانکفورت ،در کنار ما خواهند بود.
ویژه جشنواره بین المللی
فیلم سالمـــت
4
یکشنــــبه 7شهریورماه 1395سال نهم شماره 548
www.honarmandonline.ir
گفتگوی «هنرمند» با بهاءالدین خرمشاهی درباره سالمت در ادبیات کهن پارسی
مهرداد کاظمی فیلمساز و فعال اجتماعی در گفتگو با «هنرمند»
چراغ ها هنوز سبز نشده اند
سکوت سنگین رسانه ها در
برابر ایدز و اعتیاد در جامعه
پیامده��ای نادیدنی غیبت
سالمت جنسی را به وجود
اورده است .مهرداد کاظمی
فیلمساز و فعال اجتماعی در
گفتگو ب��ا روزنامه هنرمند
گفت :رس��الت و ماموریت
اصل��ی جش��نواره فیل��م
سالمت باید هش��دار به جامعه هنری درباره
اهمیت مقوله سالمت و بیماری های مختلف
و اهمیت پیش��گیری از ان ها و عیان ساختن
خال موجود در این موضوع پراهمیت باش��د و
جشنواره فیلم سالمت بدون شناخت از جامعه
دردی را دوا نمی کند .کارگردان اس��مان ابی
پروانه ها اظهار داش��ت :پرداختن به مس��ائل
درمانی و بیماری های مختلف در اثار سینمایی
و تلویزیونی و مس��تند به گونه ای که موضوع
اصلی را در بر بگی��رد کمتر جزو اولویت های
متولیان و حتی هنرمندان بوده است و ان ایجاد
برخوردهای سلیقه ای و نداشتن نگاه مکتوب
و واقعی به وضعیت سالمت در جامعه است.
کاظمی ادامه داد :فیلمس��ازان عموما یا بهانه
خود را یک بیماری قرار داده اند تا داستان خود
را بر اساس ان روایت کنند یا بیشتر به عنوان
حاشیه به مسئله سالمت پرداخته اند .در بعضی
از اثار لوکیش��ن بیمارستان جزو ثابت فیلمها
و س��ریال های ایرانی است ،اما متاسفانه خود
مقوله س�لامت و بیماری ها و علی الخصوص
مقوله پیشگیری از بیماری همانند ایدز هیچگاه
ب��ه طور جدی دغدغه فیلمس��از و هنرمند ما
نش��ده اس��ت اال در پالن هایی بسیار محدود
ک��ه ان هم خط سانس��ور ان را در نطفه خفه
کرده اس��ت .کارگردان تگرگ های وحشی در
روند شفاف س��ازی اثار هنری در جامعه گفت:
امروز س��رمایه گذاری در تولید اثار سینمایی و
تلویزیونی باالخص مستندهای واقعی که به
شفاف سازی حاشیه های س�لامت در جامعه
ن��گاه قابل توجهی نماید می توان جلوی ابتال
به بیماری ها علی الخصوص ایدز را در جامعه
گرف��ت .بیماری مهلک ایدز ،ب��دون درنگ و
با ش��تاب غیرقابل تصور ،از مرزه��ا و درها و
پنجره ه��ا عبور کرده ،و چون بالیی بی درمان
و اس��مانی ،بیش از هر بال و افتی که انسان
تا به امروز با ان روبرو ش��ده ،جهان و ادمیان
را به شدت تهدید می کند .اپیدمی نابود کننده
ایدز ،وبا و طاعون و ماالریا و ابله نیست ،ایدز
است .ویروسی خطرناک و مهلک ،که در هر
جا و هر گوش��ه ای ،و در هر لحظه ،در کمین
انس��انها باالخص مردم ایران و قشر نوجوان
و جوان می باش��د .این کارگ��ردان با گالیه از
سیاست های داخلی نسبت به اهمیت ندادن به
مقوله س�لامت در جامعه افزود :باعث تاسف
اس��ت که سالهای سال اس��ت که بنا بدالیل
سیاسی و فرهنگی و اجتماعی ،سعی کرده ایم
تا با پنهان ک��ردن امار و حقایق ،وجود خیلی
از مس��ائل را در جامعه نادیده گرفته ،و با پاک
کردن صورت مس��ئله ،مس��ئله را حل کنیم.
جامعه امروز در برابر اس��یب های اجتماعی در
باتالقی گرفتار شده است که اگر دست روی
دست بگذاریم و اهمیتی برای این فاجعه مهم
قائل نش��ویم امنیت ملی را ب��ه خطر خواهد
کش��اند .باید پرس��ید که چرا جامعه اسالمی
امروز ایران نمی خواه��د ننگ قبول ایدز را بر
خ��ود تحمل و باور کن��د ،اما مگر ننگ و لکه
ایدز ،از ننگ و لکه ربا و فساد و فحشاء و اعتیاد
بدتر می باش��د؟ این کارگردان در ادامه گفت:
انچ��ه که امروز جهان را تهدید می کند ،بمب
هسته ای نیست ،که بمب نابودکننده ایدز است.
ایدز بدون رنگ و بو و نش��انی و صدا می اید و
نهفته می ماند ،تا در یک موقعیت مناسب حمله
خود را اغاز کند و نوجوان ها و جوانان ما را به
کام مرگ بکشاند .کاظمی با اشاره به برگزاری
اولین جشنواره فیلم سالمت اظهار داشت :ایا
جش��نواره فیلم سالمت در
روییداد اول به این موضوع
مهم پرداخته اس��ت؟ یک
زن و دختر الوده خیابانی ،با
پنهان کردن بیماری و برای
انتقام ،قادر اس��ت تا دهها و
صدها و ه��زاران خانواده را
مواج��ه با خطر الودگی ایدز
نماید ،ایا ما قدرت به نمایش
گذاش��تن این مس��ئله را در اثار خود را داریم،
مطمئننا جواب مش��خص است که مصلحت
اندیشی های بی اساس در به نمایش گذاشتن
این حقیقت شفاف کار را امروز به اینجا کشانده
است که رشد قابل توجه بیماری ایدز نوجوان
14س��اله ما را تهدی��د و الوده کرده اس��ت.
اینجاست که ماموریت جشنواره فیلم سالمت
باید شفاف سازی واقعیت های جامعه و اطالع
رس��انی به مردم از طری��ق نمایش فیلمهای
داش��تانی و مستند و اموزشی باشد ،ایا این در
جشنواره امسال موج می زند .این کارگردان در
واکنش به س��اختار مدیریتی در ندامتگاهها و
زندان های کشور گفت :پخش سرنگ و دیگر
وس��ایل بهداشتی جنس��ی در زندان های غیر
مختلط ،بیانگر شیوع و شروع خطر از زندان ها
می باشد ،زندان هایی که خیلی بیشتر از زندانیان
سیاس��ی و عقیدتی ،زندانیان فساد و فحشاء و
اعتیاد را در خود جای داده اند .روش��نفکران و
نخبگان سیاسی شده و سیاسی نگر ،از حقیقت
تلخی که وجود جوان ها و خانواده ها را تهدید
می کند ،غافل مانده اند و گس��ترش بی صدا و
ارام ایدز ،می رود تا جامعه را در مسیر انحطاط
و س��قوط قرار دهد و این یک حقیقت اشکار
اس��ت و با دعا و مصلحت اندیشی نمی شود.
تهیه کننده مجموعه شوکران در تعریف اصلی
جشنواره فیلم سالمت عنوان داشت :نوجوانان
و جوانان نقطه مقابل این خطر بزرگ و جدی
می باش��ند ،نوجوانان و جوانانی که برای معتاد
نش��دن اموزش ندیده و ب��رای مقابله با خطر
اعتی��اد و فس��اد و انحرافات جنس��ی تربیت
نش��ده اند ،چگونه می توانند از تارهای پنهان
و زیبای ایدز فرار کنند؟ ایا این مس��ئله مهم
در جشنواره فیلم سالمت تعریف شده است؟
ایا در جش��نواره فیلم سالمت به امار دختران
فراری و خیابانی اش��اره کرده است ،یا رسانه
ملی و مطبوعات به ان پرداخته است .مسلما
جواب مشخص است که هنوز باور نداریم که
واقعیت ها را باید در مردم شفاف س��ازی کرد.
کارگردان مجموعه مستند چراغ ها هنوز سبز
نشده اند گفت :رسالت جشنواره فیلم سالمت
باید اطالع رسانی به خانواده های ایرانی باشد
و شفاف سازی نماید ،وزارت بهداشت و درمان
باید برای این جش��نواره نگاه شفاف س��ازی و
واقعیت اصل��ی در جامعه را هزینه نماید و اما
اگرهای مصلحت اندیش��ی را کن��ار بگذارد و
صورت مسئله ها را پاک ننماید.
کاظمی در پایان گفت :ایدز یک حقیقت است،
یک حقیقت تلخ ،که می بایس��ت با اگاهی و
احتیاط ان را قبول و باور کرد .ایدز ،شب است
و سیاهی ،سیاهی است و تباهی ،و برای مقابله
با سیاهی ش��وم ،باید که چراغی روشن کرد.
ایدز ،بش��ر را به انتهای تاریخ خواهد رس��اند؟
از طرفی هم به جواب این س��وال فکر کنیم!
چرا فیلمس��ازان ما از تصویرس��ازی پیرامون
بیماری ای��دز واهمه دارند؟ مگ��ر نه اینکه
یکی از فلس��فه های هنر اگاهی بخشی به
مخاطبان و اس��یب شناسی است پس چرا
در این باره هی��چ کار قابل توجهی انجام
نش��ده اس��ت یا به عبارتی چرا این اجازه
داده نمی ش��ود که کار ش��ود و واقعیت را
در جامع��ه شفاف س��ازی نم��ود .ج��واب
مشخص است ،پیش��گیری بهتر از درمان
اس��ت ،صورت مسئله ها را پاک نکینم و با
کمک جامعه هنری و پزش��کی حقیقت ها
را شفاف س��ازی و به تصویر بکش��انیم.
سازمان ا گهی ها
88 31 13 61
88 31 13 53
دنیا عیوضی
بزرگ مثنوی روزگارسیگاراست!
بهاءالدین خرمشاهی ،دین پژوه ،حافظ پژوه ،قران پژوه ،مولف ،مترجم ،ویراستار ،عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی و از اعضای هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و
مطالعات فرهنگی است .اما خرمشاهی دارای روحیه ی ویژه ایی است که می توان ان را در تغییر رشته تحصیلی اش دید .او که نخست به سودای خواندن پزشکی به تهران امده بود
تنها با گذشت چندماه عطای پزشکی را به لقایش بخشید و ادبیات خواند .برای همین وقتی قراراست نگاهی به سالمتی و تندرستی در تاریخ ادبیات کهن ایران زمین داشته باشیم،
اظهارنظرهای خرمشاهی بسیار مفید واثرگذار خواهد بود ،زیراکه هم ادبیات را به خوبی می شناسد و هم اندکی با علم طب اشنایی دارد .با خرمشاهی در این گفتگو ،زندگی سالم
را در ادبیات ایران ،بررسی می کنیم که در ادامه می خوانید:
در ادبی�ات که�ن ایران�ی درباره
سلامتی و زندگ�ی س�الم چ�ه
دیدگاه های�ی مطرح شده اس�ت؟
ایا در ای�ن زمینه توصیه هایی هم
شد ه است؟
بله؛ بس��یار توصیه ش��ده اس��ت .ب��زرگان دین
می فرماین��د «انچه مردم از ان بی خبر هس��تند
ت��ا موقعی که به خطر می افتد ،تندرس��تی و امن
و امنیت اس��ت ».واقعا هم راست گفته اند .بیمار
ش��دن برای نصف مردم دنیا س��خت است .اگر
به س�لامتی مان اهمیت دهیم و کارهایی انجام
دهیم که به نفع سالمتی مان باشد ،برای خودمان
کار مفیدی کرده ایم در حق دیگری کاری انجام
نداده ای��م .این بدن برای خودمان اس��ت و اگر از
ان محافظ��ت نکنیم ،تحمل رنج و س��ختی های
ان ه��م برای خودمان اس��ت .درباره امن و امان
هم همین گونه اس��ت .بس��یار مهم اس��ت که به
این نکت��ه توجه کنیم؛ درحال حاضر به نس��بت
همس��ایه های دور و اطراف ،کش��ور م��ا از نظر
امنیت و ام��ان موقعیت خوبی دارد .امیدوارم این
امنیت همواره گس��ترده تر و پاینده تر باشد .وقتی
این موارد به خطر می افتند قدر ان ها را می دانیم.
از س��ویی دیگر درخت تناور زبان پارس��ی ریشه
در اعص��ار تاریخ دارد .از دیرباز ش��اخ و برگهای
س��بزش س��ایبان ایمنی ،پویایی و فرهیختگی و
ایجاد برترین و عظیم ترین اثار ادبی و فرهنگی
بوده ،هس��ت و خواهد بود .ی��ک مثل در ادبیات
وج��ود دارد ک��ه می گوی��د« :ه��ر چی��زی را به
اصل اش می شود شناخت ».سالمت طوری است
که صاحب س�لامت ان را حق خودش می داند،
البته حق هم هست اما حقی نیست که هیچ وقت
حتی یک س��ردرد هم نگیریم یا هیچ وقت زمین
نخوری��م و دس��ت و پای مان نش��کند .این خط
امان را هیچ ک��س از هیچ جا نیاورده اس��ت .من
به یک حدیث دیگری اش��اره کنم که می گوید:
«پیامبران بال کش ترین مردم هس��تند ،سپس به
ترتیب خوبی ».باری برای تس��لی دادن مردمان
گذشته گفته ش��ده که وقتی مومنی تب می کند
ان را به حس��اب حس��نات اش می نویسند چون
س��زاوارش نب��وده .بعض��ی از بیماری ه��ا خوب
می ش��وند و از تن بیرون می روند اما برخی دیگر
می مانند .مقاله هایی نوشته شده که سیر تاریخی
پیدایش واژگان «س�لامت» را در ادب پارس��ی
پیگیری ک��رده اس��ت .در مقدمه معنا و ریش��ه
واژگان س�لامت و تندرس��تی را روشن ساخته و
ب��ه لغات دیگ��ر در کتاب های پزش��کی پرداخته
است و س��پس در بخش یافته ها ،این واژگان را
در برخ��ی از کتاب های مهم نثر و نظم فارس��ی
ارایه کرده است .در قسمت اول ،کتاب هایی مانند
تاریخ بیهقی ،گرشاسب نامه و لغت فرس اسدی،
سیاس��ت نامه خواجه نظام الملک ،کلیله و دمنه،
چهار مقال��ه نظامی و جام��ع الحکایات عوفی و
در قس��مت دوم این بخش ،لغت ه��ای مرتبط با
سالمت در اثار منظوم پارسی بررسی شده است.
برخی از اش��عار ش��عرای نامی همچون س��نایی،
خاقان��ی ،عطار ،نظامی گنجوی ،س��عدی ،موالنا
و حاف��ظ ک��ه همگی از قله های س��ترگ ادبیات
هستند ذکر شده و مجموعه واژگان مرتبط با این
موضوعات اورده شده اس��ت :یافته ها نشان می
دهد که ریشه و اصل لغات طب ،پزشکی ،بدن ،روح،
اس��امی انواع بیماری ها و داروها و درمان بیماری ها
پارسی ،عربی ،یونانی ،بومی و منطقه ای بوده است.
با توجه به تولید علم پزش��کی توسط دانشمندان و
طبیبان ایرانی مانند ابوعلی سینا ،واژگانی خودساخته
و ترکیب های دورگه به کار گرفته شد که اغلب این
لغات عمومی س�لامت ،قابل فهم ،س��اده و خوش
اهنگ بودند.
اگ�ر بخواهی�م درباره سلامت و
تاریخ طب در ادب پارسی بیشتر
بدانی�م ،چ�ه کتاب های�ی را برای
مطالع�ه در ای�ن زمین�ه معرف�ی
می کنید؟
زبان و ادبیات هر ملت ،نماد هویت ان س��رزمین
محسوب و به سان ائینه ای است که چون در ان
نیک بنگریم می توانیم چهره روح حاکم ،فرهنگ
کلی و صبغه و سابقه ان ملت را در ان بنگریم .من
یک کتاب خوب را معرفی کنم به اسم «سالمت
در ش��اهنامه» که رساله دکتری شاعر بسیار توانا
اقای دکترمحمد حسین الهیاری است .این کتاب
وقتی چاپ ش��د فکر می کردی��م فروش ان پنج بدهند .س��نت پزشک خانواده هم انشاهلل سربگیرد.
سال طول می کش��د ،اما در عرض یکسال همه همانطور که س��نت وکی��ل خانوادگی رایج ش��ده
اس��ت .البته بعضی ها می گویند ما
ان ب��ه فروش رفت .چ��ون واقعا
حقوق کارگری داریم و نمی توانیم
همه ش��اهنامه را دوست دارند و
به این برنامه ها برس��یم .این حرف
داستان های ان اهمیت می دهند.
ه��م کامال درس��ت اس��ت و باید
در ش��اهنامه به مرهم معروفی به همه بیماری ها فقط
درمورد ان فک��ری کرد و راه کاری
اسم نوشدارو اشاره شده است .در جسمانی نیست
را در اختی��ار ای��ن قش��ر از جامعه
ای��ن کتاب می فهمی��م که اصال و دالیل روانی هم
ق��رار داد که ش��رایط درمانی ان ها
نوشدارو چیس��ت؟ این ها در یک دارند .من درمورد
اس��ان تر باش��د و یا این که بتوانند
س��طر پنجاه هزار بیتی امده است این مسئله خیلی
به تغذیه و بهداشت خانوادگی شان
و در چنی��ن مت��ن عظیم و کهن صحبت می کنم که
اساطیری خوش داریم که بدانیم چرا ما از رفتن پیش اهمی��ت دهند .غفلت از این قش��ر
جامعه تبعات جبران ناپذیری در پی
که نوشدارو چیست .حتی پزشکی روان شناس ترس
خواهد داش��ت .چون بیشترین امار
اساطیری را هم بشناسیم باز هم داریم .یا این که مثال
مشکالت سالمتی در جامعه ما در
خوب اس��ت .همچنی��ن در مورد وقتی به یک نفر
میان همین قشر است .بنابراین من
تاری��خ پزش��کی هم که اس��تاد می گوییم که اگر
فکر می کنم مسووالن باید به این
بزرگ ما ک��ه امیدواری��م پاینده تیروئیدت مشکل
گروه از جامعه توجه بیشتری کنند.
باش��ند ،اقای دکتر مهدی محقق دارد خوب است که
اصلی ترین تهدید سلامت
ک��ه در زمین��ه تاریخ ط��ب کار به پزشک مراجعه
و بهداش�ت عمومی از نظر
می کنند و جوای��ز جهانی هم در کنی ،ان شخص
شما چیست؟
این راه دریافت کرده اند .ایش��ان خوشحال می شود
هم��ه بیماری ه��ا فقط جس��مانی
ن��ام یک س��ری از پزش��کان را
مطرح می کنند که در قرون وسطی اروپا معادل با نیس��ت و دالیل روانی هم دارن��د .من درمورد این
عصر ش��گفتگی رنسانس ایرانی -اسالمی است ،مس��ئله خیلی صحبت می کنم که چ��را ما از رفتن
فعالیت می کردند .ابزارهای پزشکی ش��ان را هم پیش روان شناس ترس داریم .یا این که مثال وقتی
نش��ان می دهند و درباره جراحی های گذشتگان به یک نفر می گوییم که اگر تیروئیدت مشکل دارد
حرف می زنند ،مثل جراحی مغز و اب مروارید که خوب است که به پزشک مراجعه کنی ،ان شخص
خوشحال می ش��ود .اما وقتی به او
پزشکان قدیم چقدر در این زمینه
می گوییم مثال اگر یک دفعه عصبی
خدمت کرده اند.
می شوی و یا س��طح صدایت باال
در ادبی�ات که�ن،
ش�عرها و قصه ه�ای زبان و ادبیات هر
می رود ،باید به روان شناس مراجعه
ادیبان چگونه درباره ملت ،نماد هویت ان
کنی ،حتم��ا یک مش��کل روحی
سلامت ح�رف زده سرزمین محسوب
داری .ان وقت او ناراحت می ش��ود
و به سان ائینه ای
و دوس��تی اش را با ما قطع می کند.
می شد؟
ب��زرگان م��ا ب��ه پرهی��ز از است که چون در
من این را در زمینه های مختلف و
نصیحت پ��ی برده بودن��د؛ مثل ان نیک بنگریم
در فرهنگ ه��ای دیگر هم تجربه
حاف��ظ و همین طور س��عدی که می توانیم چهره
کرده ام که وقتی این مش��کل را به
در نوشته های ش��ان هم��واره روح حاکم ،فرهنگ
یک نفر می گوی��ی ،می گوید مگر
کوشیده اند اگر انتقادی را در این کلی و صبغه و
من دیوانه ام؟ ما سیصد -چهارصد تا
زمینه ه��ا مطرح می کنند همراه با سابقه ان ملت را
بیماری جسمی داریم و همین طور
طنز و شیرینی خاصی بیان شود .در ان بنگریم .من
س��یصد -چهارصد تا بیماری غیر
ن ب��زرگان طوری مارا از کاری یک کتاب خوب
جس��می هم داریم که به بیماری
ای
نهی می کنند یا به کاری تشویق را معرفی کنم به
اعص��اب و روان معروف هس��تند.
می کنن��د که در ج��ان و دل مان اسم «سالمت در
برای این نوع بیماری ها پزش��کان
می نشیند .این هنر بزرگان ادبیات شاهنامه» که رساله
متخصصی هم هستند که بیماران
دکتری شاعر بسیار
را درمان می کنند وکیسه ای هم در
است.
توانا اقای دکترمحمد این راه ندوخته اند و هیچکس هم از
به نظر شما سطح
حسین الهیاری
طریق تخصص اعصاب و روان به
اگاهی عمومی
است
کامیابی نمی رسد.
مردم امروز نسبت
فکر می کنید سینما می تواند
به بیماری با مردم
اب�زاری ب�رای اطالع رس�انی ب�ه
روزگار قدیم فرق کرده است؟
م�ردم در حوزه توجه به سلامت
بله؛ درحال حاضر اگاهی مردم باالتر رفته است ،اما
باشد؟
جامعه باید هرروز اگاهی بیشتری در زمینه سالمت
کس��ب کند .امروز مردم به نرمش و ورزش بیشتر تردی��د ندارم .ام��ا نباید توصیه های��ی که درباره
اهمیت می دهند .این را من قبول دارم اما باید بگردند س�لامتی می شود به شکلی باشد که به نصیحت
ی��ک وجب هوای پاک پیدا کنند ت��ا در ان ورزش شبیه شود ،ما باید این را نهادینه کنیم که نصیحت
کنند! من تردید ندارم رسان ه در این زمینه موثر عمل در اثار هنری و رسانه ها وجود نداشته باشد و فقط
می کنند و راه گشا هستند .دانش و اطالعات پزشکی جنبه اگاهی بخشی مطرح باشد.
به نظ�ر ش�ما س�ینماگران با چه
مردم گاهی غلط اس��ت ،اما ب��ه هرحال امروزه این
روش�ی می توانن�د در ای�ن زمینه
اطالعات در جامعه باالرفته اس��ت .مثال حاال دیگر
موف�ق عمل کنند و دس�تاوردهای
همه می دانند که بای��د چربی های مضر را از خوب
مثبتی کسب کنند؟
تشخیص دهند و هر چند وقت یکبار ازمایش خون
به نظ��ر من بای��د از فیلم های مس��تند ش��روع
کنن��د .طبیعت فیلم مس��تند در چنین مواقعی به
کار می اید .طبیعت و س�لامتی را با فیلم هنری
نمی توان درست معرفی کرد .البته چرا در بعضی
موارد امکان دارد در یک فیلم یک شخص بیمار
باش��د و مصائب زندگی ان فرد باعث شود مردم
نس��بت به بیماری اگاهی پیدا کنند و بیش��تر از
خود مراقبت کنند .ولی برای اینکه بخواهند برای
ارتقای س�لامت جویی بکوش��ند در فیلم مستند
موفق تر هستند.
در حوزه پزشکان و مراکز درمانی
چه نکاتی نیازمند توجه بیش�تر و
رسیدگی جدی تر دارد؟
نباید در حق پزش��کان جف��ا کرد .نود و نه درصد
پزش��کان خدم��ت می کنند .ان ی��ک درصد هم
طبیعی است و در سایر اجتماع مثل روشنفکران،
مترجم��ان و وکال خطا پیدا می ش��ود .ایا قضات
اش��تباه نمی کنند؟ ایران به نس��بت کش��ورهای
دیگر در زمینه دارو و خدمات درمانی خیلی گران
نیس��ت .من خودم ماهی یک میلیون تومان دارو
خریداری می کن��م ،باوجود این اعتق��ادم بر این
است که در مقایس��ه با کشورهای دیگر دارو در
ایران زیاد گران نیس��ت .یا مثال وقتی می گویند
ف�لان دارو خارجی اش هم هس��ت ،من ترجیح
می دهم ک��ه ایرانی ان را بخ��رم .چون با خودم
می گویم مگر تولید این دارو چقدر س��خت است
ک��ه ایرانی ها نتوانند مش��ابه خارجی اش را تولید
کنند؛ پس ایرانی اش را می خرم.
در خبره�ا می ش�نویم م�رگ و
می�ر حاص�ل از دخانی�ات بیش�تر
از تصادف�ات و ح�وادث رانندگی
تخمین زده می ش�ود .در این باره
چ�ه نظ�ری داری�د؟ ای�ا می توان
از طری�ق هنر س�یگار را از میدان
به در کرد؟
من یک قصیده مفصلی در ضد سیگار نوشته ام؛ بزرگ
مثنوی روزگار سیگار است ،هران که می کشد از چند
لحاظ بیمار اس��ت .همین طور سیگار و سیگاری ها را
روان کاوی کردم .خودم هم به خاطر فرهنگ اشتباه در
این مشکل گرفتار بودم .من سیگارم را همین امسال
ترک کردم .سه تا فرزندم هم سیگار می کشند که یکی
از ان ها هم زم��ان با من بدون این که تحت تاثیر هم
باشیم ،سیگارش را ترک کرد.
ش�ما در حوزه ش�خصی خودتان
چقدر به سالمتی حساس هستید؟
من خودم چندین بیماری دارم .کسی از من پرسید
که ایا شما بیماری دارید؟ من گفتم من بیمار نیستم
من بیمارستان هستم! من اخیرا توفیق اش باعث شد
ک��ه به این فکر کنم که چند ت��ا بیماری دارم .ولی
همیشه شکر خدا را می کنم .من سرطان پروستات
هم دارم اما باز خدا را شکر می کنم.
ه�ر ادمی ممکن اس�ت ب�ا توجه
به بیماری هایی که در س�نین باال
مبتال می ش�ود ،با خ�ود بگوید اگر
ب�ه جوانی برگ�ردم هرگ�ز فالن
کار اش�تباه را نخواه�م ک�رد و
بیشتر به سالمتی ام اهمیت دهم.
ش�مادرباره چه کار اش�تباهی در
جوانی این حرف را می زنید؟
من در طول این چهل سال همیشه شیوه کاری غلطی
داشته ام و همیشه شب کاری کرده ام .شب کاری برای
بدن بسیار مضر است .من از بیست سالگی کار کرده ام.
اولین مقاله من در بیست سالگی چاپ شد و همین طور
ادامه دادم .قطعا اگر به گذشته برگردم شب کاری را تکرار
نخواهم کرد .اثرات منفی ش��ب کاری را با مرور زمان
متوجه شدم .هر مراسم و مناسبتی که می شود از من
گفتگو می گیرند و می خواهندمندربارهاناظهارنظری
داشته باشم .من هم با داستانی از مالنصرالدین ان را ختم
میکنم.اینمصاحبه هارابرایاینانجاممی دهمکهحس
همدردی و مشارکت در من خیلی زیاد است« .روزی مال
نصرالدین دسته کلیدش را گم کرد ه بود ،یک جایی میان
بوته و خارها ،شب می شود و ان را پیدا نمی کند ،ان موقع
چراغ ها روغنی بوده ،چراغی را روشن می کند و شروع
می کند در اتاق دنبال دسته کلید گشتن .همسرش به
او می گوید مال نصرالدین تو که اینجا گم اش نکردی؟
می گوید اخر اینجا روشن است ».حاال اگر از من درباره
مسائل مختلف می پرسند به این خاطر است که من
روشن تر هستم یعنی راحت تر حرف می زنم نه اینکه
یدانم.
من بیشتر از بقیه م
تئــــاتر
یکشنــــبه 7شهریورماه 1395سال نهم شماره 548
www.honarmandonline.ir
حسین سینجلی
مهدی اشنا
عجب تابس��تانی شد ،تابستان 95و عجب جمعه ای بود
اولین جمعه ش��هریور .تابس��تانی ُپر از بغض؛ انی برای
پیروزی هایحماس یورزشکاران ماندرالمپیکوانیدیگر
برای از دس��ت دادن هنرمندان مان .در این بین اما سهم
جامعه ی هنری بیشتر غم بود تا لبخند .بعد از جدا شدن
عباسکیارستمی،حبیبمحبیانوبهمنزرین پورازاهالی
زمین ،این بار فرشته مرگ بر دوش یکی از اسطوره های
بازیگری ،استاد داوود رشیدی فرود امد و یکبار دیگر تیتر
تکراری و ناخوشایند «....درگذشت» بر صدر اخبار رسانه ها
نشست .داوود رشیدی بازیگر ،کارگردان و مترجم مطرح و
پیشکسوت تئاتر ،سینما و تلویزیون ،بعد از حدود دو سال
دست و پنجه نرم کردن با بیماری ،صبح جمعه در سن 83
سالگی بر اثر سکته قلبی چشم از جهان فروبست .مفتش
حسینی «کندو» ،خالق
انگلشتی «هزار دستان» ،اق
شش
ِ
ِ
نمایش های فراموش نشدنی «هنر»« ،شایعه»« ،اخرین
گودو»« ،منهای دو» و ...از میان ما رفت و ایران یکی دیگر
از بزرگان هنرهای نمایشی اش را از دست داد.
داوود رشیدی؛ 1395 -1312
متولد تهران و از خاندان حایری مازندرانی و دارای اصالت
بابلی .پ��درش عبداالمیر رش��یدی و پدربزرگش عالمه
اب نالشیخحائریازروحانیانمشروطه خواهوجدشایت اهلل
زی نالعابدین حائری مازندرانی از مراجع تقلید عصر قاجار.
تحصیالتمتوسطه اشرابهدلیلفعالیت هایدیپلماتیک
پدرش در ترکیه و پاریس به پایان رس��اند و تحصیالت
دانش��گاهی را در ژنو ادامه داد .فار غالتحصیل کنسرواترا
ژنو در رشته کارگردانی و بازیگری تئاتر و لیسانس حقوق
سیاسی از دانشگاه ژنو .در سال ۱۳۴۳پس از بازگشت به
تهران در اداره تئاتر ان زمان وابس��ته به وزارت فرهنگ و
هنر اس��تخدام شد .گروه تئاتر «امروز» را پایه گذاری کرد
و با هنرمندانی همچون؛ پرویز فن یزاده ،داریوش فرهنگ،
مهدیهاشمی،فهیمهراستکار،سیاوشطهمورث،مرضیه
برومند ،سوسن تسلیمی و ...نمایش های متعددی را اجرا
کرد .در س��ال ۱۳۵۲از اداره تئاتر به تلویزیون ملی ایران
رفت و در سمت مدیریت گروه نمایش ها و سرگرمی های
ان سازمان مش��غول به کار شد .زنده یاد رشیدی با فیلم
سینمایی «فرار از تله» وارد عرصه بازیگری سینما شد و
عالوه بر بازیگری و کارگردانی در سینما ،تلویزیون و تئاتر
به تهیه کنندگی سینما نیز روی اورد .ساخت بیش از 10
تله تئاتر ،بازی در بیش از 45سریال و مجموعه تلویزیونی،
نقش افرینی در بیش از 40فیلم بلند سینمایی ،اجرای بیش
از 20نمایشصحنه ایوچندیننمایشنامهبهزبانفارسی،
حاصل شش دهه فعالیت زنده یاد رشیدی است.
تئاتر از نگاه داوود رشیدی
اس��تاد رشیدی «می گوید مسئله هویت دغدغه روز یک
جامعه مدرن اس��ت که جامعه ما هم درگیر با ان اس��ت
من در درجه اول به فکر تماش��اگر ایرانی هس��تم .خیلی
نمایشنامه ها هستند که با ما ارتباط برقرار می کند و خیلی از
نمایشنامه هایخیلیخوبدیگریهمهستندکهدرخارج
از ایران اجرا می شوند ،ولی با جامعه ما و یک شخص ایرانی
ارتباط برقرار نمی کند و مسئله ان نیست .مرام و ایدئولوژی
انسان ایرانی نیست .من تا به حال هیچ نمایشنامه ای را با
اینکه همه یا اغلب انها از نظر منتقدان و مردم با استقبال
روبه رو شده خارج از ایران نبرده ام .چون مسئله من خارج
از ایران نیست» .رشیدی با بیان اینکه همیشه تئاتر برایش
اولویت بیشتری نسبت به سینما و تلویزیون داشته است
با یاداوری روزهای ش��روع فعالیت هنری اش یاداور شده
بود« :کار هنری ام را با اقای نوش��ین شروع کردم و بعدها
وقتی پس از پایان تحصیالتم به ایران بازگشتم در سال
42گروه تئاتر «امروز» را در اداره تئاتر ان زمان تش��کیل
دادم که افرادی چون مرضیه برومند ،سوس��ن تسلیمی،
پرویز فن یزاده ،خس��رو شجا عزاده ،فهیمه راستگار ،یداهلل
شیراندامی ،س��یاوش طهورث و بعدها مهدی هاشمی و
داریوش فرهنگ در ان مش��غول بودند و در سنگلج کار
می کردیم» .رشیدی با اینکه در سال های اخر فعالیت های
خود بیشتر در عرصه سینما و تلویزیون فعال بود اما هرگز
از تئاتر جدا نشد و همواره تئاتر را خانه اول خود م یدانست.
نمایش های «الکترا»« ،در انتظار گ��ودو»« ،انتیگون»،
«پرومته ،خانه روش��ن»« ،دیکته و زاویه»« ،پیروزی در
شیکاگو»« ،رویای نیمه شب تابستان»« ،وای بر مغلوب»،
«فیزیکدانان»«،شاهداوود»«،عروسیباقرخان»«،ریچارد
سوم» و ...از جمله تئاترهایی هستند که زنده یاد رشیدی
در ان ها به عنوان بازیگر و کارگردان حضور داشته است.
او درباره تئاتر چنین می گفت« :تئاتر باش��رف است .تئاتر
شرافت دارد ،چون قدیمی ترین و زنده ترین است .با شروع
شعر و فلسفه ،تئاتر هم شروع شده .ساختگی هم نیست.
یک نمایش اگر صد بار هم که روی صحنه برود ،هر شب
یک چیز تازه است .عین زندگی! صد بار هم کلید بیندازی
و در خانه ات را باز کنی ،هر بار متفاوت است با اینکه شبیه
هم هست .جادوی شروع نمایش و ای ن ایین با شکوه تئاتر،
جالب و هیجان انگیز بوده و هنوز هم هست .نمایش که
شروع می ش��ود مهم نیست که کجا هستی اینجا یا ان
سوی دنیا .چون اصال تماشاچی را نمی بینی .فقط خودت
هستی ،صحنه ،بازی و دلهره ای که داری .دلهره ای که اگر
50شب هم ،اجرا داشته باشی با تو هست .دلهره ی اینکه
نکند خراب کنی ،نکند تپق بزنی ،نکند».
تاثیرگذاری داود رشیدی به یک نسل خالصه
نمی شود
ع��ادل بزدوده می گوید :داود رش��یدی هنرمندی بود که
جریان بسیار مدرنی را در تئاتر ایران پایه گذاری کرد .این
هنرمند تئاتر درباره جایگاه داود رشیدی گفت :صحبت از
تابستانی ُپر از بغض برای جامعه هنری
وداع با داوود رشیدی
فراموش نشدنی
هنرمندی اس��ت که با ورود خود به تئاتر جریان مدرنی را
میان دوس��تان خود به وجود اورد ،به طوری که هریک از
ان ها امروزه از بهترین های سینما ،تلویزیون و تئاتر ایران
هس��تند .وی یاداور شد :اقای رش��یدی با اندیشه کامال
مدرن ان زمان اروپا ،وارد فضای تئاتر ایران شد و توانست
تئات��ر ایرانی را با دیدی کامال م��درن و اروپایی تلفیق و
جریان سازی کند .کارگردان نمایش «کوزه عسل نیست»
خاطرنشان کرد :رشیدی هنرمند بسیار بزرگ و تاثیرگذاری
است و نمایش های بسیار مدرنی در ایران اجرا کرد و مهم
است که بدانیم چه کسی اغازگر جریان تئاتر مدرن در ایران
بود و سینما و تلویزیون چقدر توانستند از تفکرات او بهره
بگیرند .بزدوده از رشیدی به عنوان الگویی بی بدیل برای
همه هنرمندان یاد کرد و گفت :تاثیرگذاری او به یک نسل
منحصرنمی شودومهمترینویژگیاوبی شیله پیلهبودنش
بود که همیشه با سعه صدر و به دور از منیت پذیرای همه
بود و هرگز دوست نداشت میان او و مردم فاصله ای باشد.
«هزار دستان»« ،گل های داوودی» و...
با داوود رشیدی
نمی توان از داوود رشیدی سخن گفت و از نقش افرینی های
فراموش نشدنی او در فیلم ه ا و سریال های تلویزیونی یاد
نکرد .او از سال ۱۳۵۰با فیلم سینمایی «فرار از تله» وارد
عرصه بازیگری س��ینما شد .پس از بازی در چند فیلم نه
چندان مهم ،دومین نقش چشمگیر سینمایی اش را با فیلم
«کن��دو» اثر زنده یاد فریدون گله رق��م زد .خودش درباره
حضورش در بیش از 40فیلم س��ینمایی به عنوان بازیگر
در جایی گفته« :من قطعا در هر کاری که حاضر شدم و یا
نقشی را قبول کردم با انتخاب و دقت خودم این کار را انجام
دادم .به تک تک ان ها عالقه مندم .اما در بین همه انها از
همکاری با کیومرث پوراحمد و علی حاتمی خاطرات خوبی
دارم ».رشیدی همچنین خطاب به بازیگران جوانی که وارد
این حرفه می شوند ،گفته بود« :عطش قدرت ،عطش پول
دراوردن از چیزهای بد دوران ماس��ت .بازیگر به تماشاگر
احتیاج دارد و تماش��اگر هم به بازیگ��ر .این دو باید با هم
هم سنگ باشند .بازیگرانی بودند در برخی نقش ها موفق
بودند اما دوباره موفقیتشان تکرار نشد .بازیگر باید سعی کند
پیشرفت کند و در حال درجازدن نباشد .بازیگرانی بودند که
س��ریع بعد از یکی دو کار فید شدند چون از بازیگری چیز
دیگری می خواس��تند .نقش برای بازیگر باید جایی برای
نفس کش��یدن باش��د و از تازگ��ی اش لذت بب��رد .بعد از
پیروزی انقالب زنده یاد رشیدی در سال ۱۳۵۹با چهار فیلم
«کرکس هامی میرند»«،طلوعانفجار»«،اعدامی»و«اقای
هیروگلیف» به پرده نقره ای بازگش��ت .اما بی تردید نقطه
عطف هنرنمایی او که او را به بازیگری مشهور و محبوب
تبدیل کرد ،بازی در مجموعه تلویزیونی «هزار دستان» در
کنار علی حاتمی و در نقش مفتش شش انگشتی بود .او
با توجه به ش��خصیت پردازی دقیق حاتمی ،ضدقهرمان
فو قالعاده ای را خلق کرد که در میان ش��خصیت های ریز
و درش��ت «هزاردستان» درخشیده و مخاطب هیچ گاه از
یاد نمی برد .زنده یاد داوود رش��یدی در دهه 60با بازی در
فیلم های «کما لالملک»« ،هیوالی درون» و «گل های
داوودی» محبوب مخاطبان و تماشاگران عادی سینما شد
و در عین حال نظر منتقدان را نیز به خود جلب کرد .در این
میان «گل های داوودی» پرفروش ترین فیلم سال شد و ان
دو فیلم دیگر نیز در جشنواره فیلم فجر مورد توجه بسیار
قرار گرفتند .فیلم های «شیالت» و «خانه عنکبوت» نیز با
بازی او مورد استقبال عمومی قرار گرفت و داوود رشیدی را
در جمع ستاره های ان زمان سینمای ایران جای داد .بازی
زنده یادرشیدیدر«بی بیچلچله»ساختهکیومرثپوراحمد
که بارها روی انتن ش��بکه های تلویزیونی رفته ،و حضور
دلنش��ین و بازی دیدنی او در نقش کامیو ندار بد اخالقی
که به دوستی اش با کودک قهرمان داستان ،را بعید است
کسی فراموش کند .بازی در سریال هایی همچون؛«گل
پامچال»« ،این روزها»« ،عطر گل یاس»« ،اوای فاخته»،
«خودرو تهران « ،»۱۱امام علی(ع)»« ،امام حس��ن(ع)»،
«والیت عشق»و ...از دیگر کارهای این هنرمند مطرح در
تلویزیونبود.
حضور«محمدعلیکشاورز»
در منزل مرحوم داود رشیدی
محمد عل ی کشاورز بازیگر سینمای ایران برای همدردی
با خانواده داود رشیدی به منزل این هنرمند تازه درگذشته
رفت .محمد علی کشاورز که به دلیل شکستگی پایش در
شرایط سختی به خانه داود رشیدی امده بود ،گفت :از زمانی
که داود به ایران امد ،با او اش��نا هستم و او هنرمند بسیار
باسوادی بود .وی ادامه داد :کتابخانه خانه اش که ُپر از کتاب
است،نشان می دهد که او چگونه به مطالعه اهمیت م یداد
و همه ی هنرمندان هم باید چنین باشند با ادبیات،سینما و
تئاتر ملی و جهانی اشنایی داشته باشند .کشاورز خطاب به
جوانان گفت :امیدوارم همه ی شما جوانان سالمت باشید.
امیدوارم همه هنرمندان مملکت سالم باشند و برای تئاتر و
سینما زحمت بکشند چون پول مساله ای نیست و مهم این
اس��ت که در کار هنری،هنرمند جاودان شود .او در پایان
صحبت اش از داود رش��یدی به عنوان هنرمندی یاد کرد
که به تمام معنا با سواد و با شعور بود و همچنین بازیگر و
کارگردان بسیار خوبی در تئاتر و سینما بود.
نوشتار داوود رشیدی برای سنگ قبرش
داوود رش��یدی در کتاب «سنگ قبر هنرمندان» نوشته
بود :اوال من که روی سنگ قبرم را نمی نویسم ،ولی اگر
قرار باشد خودم نوشته اش را انتخاب کنم ،شبیه به جمله
سزار خواهد بود .این بازیگر سینما ،تئاتر و تلویزیون در این
کتاب نوشته بود« :از مرگ برای خودم نمی ترسم ،مرگ
واقعیتی است که ادم باید ان را قبول کند .وقتی به مرگم
فکر می کنم بغض امانم را می گیرد .به خاطر درد و غمی
که خانواده و نزدیکانم تحمل می کنند .ناراحت می شوم.
مخصوصا برای نوه ام «س��ینا» که خیلی به من وابسته
اس��ت و نمی تواند مرگ را بفهمد و باور کند.دوست دارم
سرپا بمیرم مثل پدرم .دوست دارم تلپ بی افتم .اوال من
که روی سنگ قبرم را نمی نویسم ،ولی اگر قرار باشد خودم
نوشته اش را انتخاب کنم ،شبیه به جمله سزار خواهد بود.
او گفته( )VENI, VIDI, VICIیعنی «امدم .دیدم و
پیروز شدم ».من هم روی سنگ قبرم می نویسم« :امدم.
دیدم و رفتم».
پیام حسن روحانی رییس جمهور
داوود رشیدی در تاریخ هنر ایران ماندگار شد
رییس جمهور در پیامی درگذشت داوود رشیدی را تسلیت
گفت .متن این پیام به شرح ذیل است :درگذشت هنرمند
پیشکس��وت و مردمی ،مرحوم داوود رشیدی موجب تاثر
و تالم گردید .این کارگردان و بازیگر خالق س��ینما ،تئاتر
و تلویزیون ،نقش ارزش��مندی در اعتالی فرهنگ و هنر
ای��ن مرز و بوم داش��ت و طی یک عمر فعالیت هنری با
خلق اثاری ممتاز و پر شکوه ،در تاریخ هنر کشور ماندگار
شد .امیدوارم هنرمندان جوان کشورمان ،اداب هنروری و
پشتکار ایشان را سرمشق خود قرار داده و خالقانه در مسیر
اصالت های فرهنگی ،گام بردارند .اینجانب درگذشت این
هنرمند محبوب را به خانواده محترم رشیدی ،اصحاب تئاتر
و سینما و همه عالقمندان به هنر تسلیت می گویم و از
درگاه ایزد منان برای ایش��ان رحمت الهی و برای عموم
بازماندگان ،صبر و سالمتی مسئلت دارم.
پیامتسلیتعلیجنتی
در پی درگذشت داود رشیدی
وزیر فرهنگ و ارش��اد اسالمی در پیامی درگذشت داوود
رش��یدی را تسلیت گفت .وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی
طی پیامی درگذشت داوود رشیدی ،پیشکسوت هنر تئاتر
و سینما را تسلیت گفت .متن پیام علی جنتی به شرح زیر
است :پیشکسوت هنر تئاتر و سینما ،مرحوم داوود رشیدی
اخرین پرده نمایش زندگی را با پر کشیدن به سوی معبود
رقم زد .داوود رش��یدی را همه مردم ایران می شناختند و
محبوب انان بود و بیش از پنج دهه از خاطرات خوب مردم
با بازی و کارگردانی او شکل گرفته است .ان مرحوم از تبار
هنرمندانی بود که از نوجوانی تا عروج با تحصیل ،تدریس
و هنرنمایی ،کارنامه افتخارات هنری خویش را تکمیل
ک��رد ،قله های افتخار را یکی پ��س از دیگری درنوردید
و تبدیل به یکی از اسطوره های هنر معاصر شد .فقدان
این هنرمند توانا خسارتی جبران ناپذیر و غمبار برای همه
اهالی فرهنگ و هنر است .این ضایعه را به خانواده محترم
رشیدی ،همسر ،فرزندان و دوستان ان مرد نیکوخصال و
همکاران و همقطاران ان هنرمند بزرگ تسلیت می گویم
واز خداوند متعال برای ان مرحوم مغفور رحمت واسعه الهی
خواستارم.
پیامتسلیتعلیمرادخانی
در پی درگذشت داود رشیدی
معاون هنری وزارت فرهنگ و ارش��اد اس�لامی در پی
درگذشت داوود رشیدی ،متن پیام تسلیتی را منتشر کرد.
در متن پیام علی مرادخانی امده است« :با کمال تاسف و
تاثرجامعههنریایراندا غدارهنرمندتوانایعرصهتاترخود
گردید.استادداوودرشیدیهنرمندفرهیختهوتوانایعرصه
تاتر ،سینما و تلویزیون در پی بیماری دار فانی را وداع گفت
و خیل عظیم عالقمندان و هنردوس��تان خود را به سوگ
نشاند.کارنامهدرخشانفعالیت هایهنریایشانبهتنهایی
گویای نبوغ هنری و توانایی باالی ایش��ان در عرصه هنر
است و این اثار همیشه نام و یاد او را در تاریخ فرهنگ و هنر
این مرز و بوم زنده نگه خواهد داشت .اینجانب ضمن عرض
تسلیت به جامعه هنری کشور و عموم عالقمندان استاد،از
خداوند بزرگ برای روح بلند ان مرحوم امرزش و ارامش و
برای بازماندگان به ویژه خانواده معظم و همسر هنرمندشان
سرکارخانماحترامبرومندوفرزندهنرمندایشانسرکارخانم
لیلی رشیدی صبر و شکیبایی مسالت دارم».
پیام تسلیت رییس سازمان فرهنگی هنری به
مناسبت درگذشت داوود رشیدی
محمود صالحی با انتشار پیامی درگذشت داوود رشیدی
بازیگر پیشکس��وت تئاتر ،سینما و تلویزیون را به جامعه
هنری تسلیت گفت .در پی درگذشت داوود رشیدی ،بازیگر
باسابقه تئاتر ،سینما و تلویزیون ،محمود صالحی ،رئیس
سازمان فرهنگی هنری ،پیام تسلیتی صادر کرد .متن این
پیام به این شرح است:
«بهنامخداییکه زندگی می بخشد ،می میراندودوباره زنده
می سازداکنونکهاستادداوودرشیدیاخریننقشصحنه
هس��تی را به تن کرده و به دیدار معبود در جهانی ابدی
شتافته است ،درگذشت و فقدانش را به جامعه بزرگ هنری
به ویژههنرمندانعرصهتئاتر،سینماوتلویزیونوهمچنین
بهسرکارخانماحترامالساداتبرومندهمسرگرانقدرایشان
و فرزندان گرامی شان تسلیت عرض می کنم .یاد و خاطره
این هنرمند فقید با ایفای نقش های تاثیرگذار در صحنه
تئاتر و پرده س��ینما و بازی های درخشان در سریال های
تلویزیونی همیش��ه زن��ده و جاویدان اس��ت .او با «هزار
دس��تان»« ،کما لالملک»« ،گل های داوودی»« ،کاله
پهلوی» و بس��یاری از اثار ماندگار دیگ��ر در ذهن مردم
زندگی می کند و به انها لبخند می زند .لبخندی که نوید
زندگی می دهد و غیاب جسمانی اش را به خاطر می اورد .از
درگاه خداوند متعال برای این هنرمند عزیز ارزوی غفران
و رحمت الهی و برای خانواده اندوهگینش صبر و سالمتی
ارزومن��دم .امید ک��ه روح هنرمندش به پ��اس ان همه
نقش پذیری و هنرافرینی ،از سرچشمه بی انتهای رحمت
حق مستفیض شود و در بهشت خداوندی به ارامش و اجر
و ارجی متعالی رسد».
وداع با استاد
بر اس��اس برنامه اعالم ش��ده از س��وی خانواده مرحوم
رش��یدی ،پیکر زنده یاد داود رش��یدی امروز یکش��نبه 7
شهریور ماه از مقابل تاالر وحدت به سمت قطعه هنرمندان
بهشت زهرا(س) تشییع می شود .همچنین مراسم ختمی
این هنرمند روز سه شنبه ،ساعت ۱۸الی 19/30در مسجد
جامع شهرک غرب برگزار خواهد شد.
5
به بهانه برگزاری جشنواره تئاتر عروسکی تهران-مبارک
جستاری در باب تئاتر اشیاء
مرتضی سعیدیان
«تئاتر اشیاء» در زیر مجموعه های تئاتر عروسکی
قرار می گی��رد .این به تعاریف جدیدت��ر از تئاتر
عروس��کی باز می گردد که در ان اش��یا کارکرد
دیگری غیر از انچه دارند ،در صحنه دست می یابند
و مفهوم تازه و مدرنی از عروسک ارائه می دهند.
اش��یاء می توانند در هر لحظه نمادی از پدیده ای
دیگر باشند .یک شیء ،انرژی کهن و عتیق خود
را به همراه خود به روی صحنه می اورد و بازیگر
و تماشاگر تحت تاثیر ان قرار می گیرند .در دنیای
عروسکی ،جاندهی به اشیاء دارای گستره وسیعی
اس��ت تا جاییکه «تئاتر اش��یاء» به عنوان یک
گونه تئاتر عروس��کی ،جایگاه ویژه ای را به خود
اختصاص داده است .اگر به محیط اطرافمان نگاه
کنیم ،اجسام بیش��ماری را می بینیم که هرکدام
دارای خصوصیات ظاهری و کاربردی خاص خود
هس��تند .هرکدام از این اجسام با توجه به ظاهر
کارب��ری خود ،تعریفی از خود در ما بوجود
و نوع
ِ
می اورن��د .حال اگر این اجس��ام بخواهند وارد
دنیای عروس��کی شوند؛ چه تغییراتی الزم است
تا زنده شوند و بتوانند بر روی صحنه زندگی کنند؟
هنرمند عروسکی در استفاده از اشیاء و تبدیل
عروس��ک نمایشی ،مراحلی را باید
ان به یک
ِ
طی کند که در زیر به انها اشاره می شود:
اصل دی��دن .هنرمند بای��د بطور کامل
ال��فِ :
جس��م مورد نظ��ر را ببیند .این دیدن ش��امل
جنس،نوع ،سیس��تم کاربری،سیستم حرکتی
می شود .هنرمند باید ببیند که شیء دارای چه
ابزار حرکتی است و چه نوع کاربری دارد .مث ً
ال
یک قوری دارای جایی برای اب،یک دسته و
یک در می باش��د؛ یا یک یخچال دارای یک
در با قابلیت باز و بس��ته شدن که وظیفه سرد
داش��تن م��واد را دارد و یا ی��ک نمکدان
نگه
ِ
ک��ه قابلیت ریزش نم��ک دارد .این ویژگی ها
ب��ه خودی خود یک ویژگی طبیعی ش��یء به
ش��مار می روند؛ ول��ی یک بازیده قادر اس��ت
«اش��نایی زدایی»کند و هرکدام از این اشیاء
را به عروس��کی دوست داشتنی با قابلیت ها و
ب��ا ادراکی جدید تبدیل کن��د .پس پلهی اول
«دیدن ،دیدن و دیدن» است.
ب :اصلِ مش�ابهت .در این مرحله هنرمند
عروس��کی باید بین ش��یء و یک موجود زنده
مش��ابهتی پیدا کند .زی��را همانگونه که گفته
ش��د عروس��ک به ای��ن جهت زنده پنداش��ته
م��یش��ود چ��ون دارای ویژگی هاییس��ت که
ج��زو ویژگی ه��ای زندگ��ی بخ��ش تلق��ی
می ش��وند:حرکت و صدا .این مشابهت باعث
می ش��ود هنرمند ،ش��یء را به موجودی زنده
نزدیک کند تا بتواند عناصر زندگی بخش را به
شی انتقال دهد .مث ً
ال یک فالکس چای شبیه
یک پنگوئن و یک منگنه شبیه نهنگ است.
ج :اص�لِ تلفی�ق .در ای��ن مرحل��ه با علم
ب��ه خصوصی��ات ش��یء و موج��ود زن��ده و
مش��ابهت های اندو ،ب��ه ش��یء ،موجودیتی
زنده می بخش��یم .این جایگاه،تلفیقی اس��ت
از خصوصیات ش��یء و موج��ود زنده .در این
مرحله ابتدا به نش��انهه��ای حرکتی و کالمی
موجود زن��ده فکر می کنیم .مث� ً
لا به نوع راه
رفتن ی��ک پنگوئ��ن و صدای ای��ن حیوان،
طریقه شنا کردن و غذا خوردن .حال فالکس
چای باید به همانگونه راه برود ،شنا کند و غذا
بخورد .در این مرحله الزم است به قابلیت های
فیزیکی فالک��س توجه کنیم و این قابلیت ها
را با خصوصیات پنگوئن تلفیق کنیم .در تئاتر
اشیاء ،این تلفیق است که باعث جذابیت اجرا
می ش��ود؛ چون تماشاگر ،فالکسی را می بیند
که مث��ل پنگوئن راه می رود و دارای نش��انه
های ش��بیه پنگوئن است و یا پنگوئنی را می
بیند که تبدیل به فالکس چای ش��ده اس��ت.
تلفیق
به هر صورت در تئاتر اش��یاء ،ما شاه ِد
ِ
شیء و موجودی جاندار هستیم.
د :اصلِ ش�خصیت پردازی .ش��خصیت
پردازی و تبدیل شیء به شخصیتی عروسکی
ب��ه دو صورت ش��کل م��یگی��رد .اول اینکه
معرف خو ِد شیء باش��د .یعنی قوری،
ش��یء،
ِ
مع��رف خو ِد قوری باش��د و دوم اینکه ش��یء
ِ
مع��رف چی��زی غیر از خو ِد ش��یء باش��د که
ِ
می تواند موجو ِد زنده و یا چیز دیگری باش��د؛
مث��ل یک تکه پارچه که م��ی تواند تبدیل به
یک پرنده شود .درمورد صورت اول باید گفت
که هنرمن ِد عروسکی،شیء را می بیند و سپس
کاربری ان،
با توجه به ش��کل ظاهری و نوع
ِ
ً
برای��ش تولید صدا و حرکت میکند .مثال یک
عروس��ک گردان میخواه��د برای یک قوری
ش��خصیت پردازی کند .در مرحله اول ،قوری
چون کوچک و ظریف اس��ت ،پس باید گفت
که صدای زنانه برایش بهتر است و چون گرد
و به نوعی چاق اس��ت ص��دای زنانه را کمی
کلفت انتخاب می کنیم .چون قوری در منازل
یافت می ش��ود ،پس شخصیتش میتواند یک
زن خانه دار باشد و چون بر باالی سماور قرار
دارد،کمی مغرور اس��ت .بع��د از انتخاب صدا،
نوبت به حرکتش می رس��د .ابتدا باید ساختار
بیرونی و ظاهری قوری را دید .اس��تفاده از د ِر
قابل حرکتش گزینه خوبی است برای استفاده
به عنوان دهان و دس��ته و قس��مت خروجی
چ��ای ریز هم ب��ه عنوان دس��ت های قوری.
راه رفت��ن قوری هم م��ی توان��د ارام و حول
محور دایره ای َکفَش باش��د .اکنون همه چیز
قوری ما به روی صحنه بیاید.
اماده اس��ت تا
ِ
نمون��ه بارز و معروف این ش��خصیت پردازی
را میت��وان در نمایش��نامه « م��رد َزنجبیلی»
نوش��ته «دیوید وود» دید که در ان اشیاء یک
اش��پزخانه تبدیل به ش��خصیت های نمایشی
معرف خود می ش��وند.
می ش��وند و هرک��دام
ِ
مع��رف چیز دیگری
در ص��ورتِ دوم ،ش��یء،
ِ
میش��ود .مث ً
ال یک تکه طناب میتواند شبیه
یک مار باش��د که با اضافه ک��ردن حرکت و
صدای مار به طناب ،ش��اه ِد یک مار بر روی
صحنه می ش��ویم .این مثال را اینگونه بررسی
م��یکنیم ک��ه با ش��ناخت از فیزی��ک و نوع
کاربری طناب،در نگاه اول ،خزندگان ،انتخاب
خوبی ب��رای یک طناب اس��ت .قابل انعطاف
بودن و فیزیک لوله ای طناب به ما این امکان
را می دهد .س��پس به ح��رکات یک مار دقت
میکنیم و طناب را به همان شکل به حرکت
درمی اوریم .در ای��ن مرحله ،هرچقدر ظریفتر
عم��ل کنیم؛حرف��ه ای ت��ر عم��ل کردهایم.
انتخاب صدا هم با توجه به ش��خصیت موجود
زنده و بر اساس فیزیک شی انتخاب میشود.
اص��و ًال در این نوع ،وقتی بخواهیم یک ش��ی
را ب��ه یک موجود زنده تبدی��ل کنیم ،صدا ،از
موجود زنده انتخاب میشود و حرکت ،ترکیب
و تلفیقی از حرکت موجود زنده و قابلیت های
حرکتی شیء می شود.
و :اصل جانبخشی :اکنون به مرحله نهایی
رس��یدیم و ان زندگی ش��یء بر روی صحنه
اس��ت .بازیده ماهر با توجه ب��ه تمام مراحل
باال ،به عروسک جان می بخشد؛ بگونه ای که
ش��یء ،همانن ِد یک موجو ِد زنده عمل میکند،
حرکت می کند و حرف می زند .البته باید گفت
که مرحله مهم در جانبخشی به اشیاء ،مرحله
انتقال تحلیل های حسی،حرکتی و شخصیتی
به اشیاء است .اشیاء نیز دارای مراحل طراحی،
حرکت و صدا هس��تند .در تئاتر اش��یاء ،اشیاء
برای نمایش طراحی می ش��وند ،ش��خصیت
می گیرند و بازی��ده با حرکت و صدای خاص
خ��ود ،با توج��ه به ش��اخصه های مختلف که
پیش��تر به انها اش��اره ش��د؛ به انه��ا زندگی
هویت جدیدی که
می بخشد .تا باو ِر بازیده به
ِ
شیء پیدا کرده اس��ت؛ کامل نشود،تماشاگر،
ش��یء را به عن��وان عروس��ک نمی پذیرد .به
گس��تردگی نمایش
ج��رات می توان گفت که
ِ
عروس��کی به حدی اس��ت که تمامی ندارد.
هر چی��زی در این دنیا قابلی��ت اتفاق افتادن
و خلق ش��دن دارد .ایده نمایش��ی هر چیزی
باش��د ،قابلیت اجرا دارد .از ایده و متن نمایش
گرفت��ه تا س��اخت عروس��ک های مختلف با
اشکال متفاوت و اجراهای متفاوت و منحصر
به فرد .عروس��ک ها باید بتوانند در اجراهای
خود چیزی برتر از انچه انس��ان(بازیگر) قادر
به انجام دادن ان اس��ت اضافه کنند .نمایش
عروسکی باید دنیایی را به نمایش بگذارد که
تئاتر انسانی قادر به انجام ان نباشد.
6
موسیقی
یکشنــــبه 7شهریورماه 1395سال نهم شماره 548
www.honarmandonline.ir
اغاز دهمین جشنواره موسیقی جوان
هنرمن��د :موضوعی که همیش��ه در فضای هنری
کشور مورد بحث بوده لزوم برگزاری جشنواره های
مختلف در حوزه های گوناگون هنر اس��ت .فارغ از
معایب و محاس��ن این رویداده��ا و کاربردی بودن
ان ها بها دادن مس��ئولین برگزاری به قش��ر جوان
اس��ت ،موضوعی ک��ه در زمینه موس��یقی بهترین
ش��کلش در حال برگزاری است .دهمین جشنواره
ملی موس��یقی جوان به دبیری هومان اس��عدی و
ب��ا حضور 457نوازنده و خواننده امروز یکش��نبه 7
ش��هریورماه با حضور اس��تادان برجسته موسیقی
کشورمان در قالب ش��ورای داوری کار خود را اغاز
می کند .این جشنواره که در مقاطع مختلفی متوفق
شده بود به همت انجمن موسیقی و اساتید صاحب
نام این حوزه جانی دوباره گرفت و از سال 1392به
طور منظم و با برنامه برگزار می ش��ود .جشنواره ای
که بس��تری شده اس��ت برای انگیزه بخشیدن به
موزیس��ین های جوان و کشف استعدادهایی که در
هیچ راهی برای ارایه هنر خود ندارند.
این دوره از جش��نواره طبق جدول منتش��ر ش��ده
قرار بود س��اعت 9صبح فردا با اجرای بخش ویژه
موسیقی دستگاهی در تاالر رودکی اغاز شود که به
دلیل همزمانی مراسم خاکسپاری مرحوم استاد داوود
رشیدی ،برنامه جشنواره با یک ساعت و نیم تاخیر
شروع خواهد شد.
در اولین روز جش��نواره موس��یقی دهم جوان طبق
برنامه زمانبن��دی نوازندگان و خوانندگان در بخش
ویژه موسیقی دستگاهی در حضور داوران این بخش
متشکل از حسین علیزاده ،مهدی اذرسینا ،علی اکبر
شکارچی ،مجید کیانی ،مینا افتاده ،عبدالنقی افشارنیا،
محمدعلی کیانی نژاد ،داریوش پیرنیاکان ،علی اصغر
شاه زیدی و نصراهلل ناصح پوربه اجرا می پردازند.
طبق جدول جشنواره دهم موسیقی ملی جوان ،روز
دوشنبه 8شهریورماه تارنوازان نوجوان و جوان ،سه
شنبه 9شهریورماه نوازندگان سه تار ،چهارشنبه 10
شهریورماه نوازندگان سنتور و قانون و پنج شنبه 11
شهریورماه نوازندگان کمانچه به روی صحنه رقابت
می روند .در هفته دوم دهمین جش��نواره موس��یقی
جشنواره ای برای استعدادهای جوان
ملی ج��وان در تاری��خ 13ش��هریورماه نوازندگان
عود و اوازخوانان جوان 14 ،ش��هریورماه نوازندگان
تنبک و نوازندگان و خوانندگان بومی مازندران15 ،
ش��هریورماه نوازندگان نی و نیز نوازندگان سازهای
بومی لرستان 16 ،شهریورماه نوازندگان ویلن ،ویوال
و ویلنسل 17 ،ش��هریورماه نوازندگان پیانو و گیتار
و 18ش��هریورماه نوازندگان فل��وت ،کالرینت ،ابوا
و ترومپت در حضور هی��ات داوران به اجرا خواهند
پرداخت .در هفته س��وم این دوره از جشنواره نیز در
تاریخ 20شهریورماه نوازندگان و خوانندگان محلی
اذری ،ترکمن ،بختیاری و بوش��هر 21 ،شهریورماه
نوازندگان و خوانندگان محلی موسیقی شرق ،جنوب
و شمال خراسان ،دوشنبه 22شهریورماه نوازندگان
تنبور و اواز خوانان موسیقی کرمانشاه و سه شنبه 23
شهریورماه نوازندگان دف و سازهای محلی موسیقی
کردی به اجرا می پردازند .دهمین جشنواره موسیقی
ملی جوان با اعالم برگزیدگان خود 24شهریورماه
در تاالر وحدت به کار خود پایان می دهد.
جش��نواره موس��یقی جوان در س��ال 1378با هدف
شناس��ایی و تشویق جوانان مس��تعد در موسیقی و
همچنین ارزش گذاری صحیح برای ان ها تاس��یس
ش��د .این جش��نواره در ابتدا در فضای��ی محدودتر
نسبت به ش��رایط امروزی خود ،دایر شد و رفته رفته
به صورت تصاعدی در تمام جوانب رشد کرد .نحوه
برگزاری جشنواره موسیقی جوان به گونه ای است که
ابتدا عالقه مندانی که ش��رایط درج شده در فراخوان
این جشنواره را دارا هستند ،اثار موسیقایی خود را به
صورت تصویری برای دبیرخانه جشنواره ارسال کرده
و سپس منتظر می مانند تا در صورت پذیرفته شدن
اثارشان از سوی داوران ،به بخش نهایی جشنواره که
حضور در محل برگزاری فس��تیوال و هنرنمایی در
محضر داوران اس��ت ،دعوت شوند .در نهایت ،پس
از برگزاری جش��نواره موسیقی جوان ،افراد برگزیده
هیئت داوران در بخش ها و رده های س��نی مختلف،
طی یک مراس��م اختتامیه ویژه معرفی می ش��وند.
هیات داوران جشنواره موسیقی جوان ،تاکنون متشکل
از برجس��ته ترین و ش��اخص ترین موسیقیدان های
کشورمان بوده اس��ت .از دوره نخست این جشنواره
در س��ال 78تا به ام��روز ،بزرگانی نظیر محمدرضا
درویش��ی ،منصور نریمان ،حس��ین علیزاده ،شهرام
ناظری ،علی اکبر شکارچی ،حسن ریاحی ،مصطفی
پورت��راب ،س��یمون ایوازیان ،رافائل میناس��کانیان،
محمدعلی کیانی نژاد و ...داوری جش��نواره موسیقی
جوانان را در بخش های مختلفی نظیر کالس��یک،
س��نتی ،نواحی و ...بر عهده داشته اند .همچنین طی
ادوار مختل��ف ،اف��رادی نظیر اذین موح��د ،کامبیز
روشن روان ،فرید س��لمانیان ،محمد سریر ،داریوش
پیرنیاکان و هومان اسعدی ،به عنوان دبیر جشنواره
موسیقی جوان ،اجرای ان را بر عهده گرفته اند.
نگاهی به تاریخچه
جشنواره موسیقی جوان
نخس��تین دوره از جشنواره موسیقی جوان ،در سال
78در خالل پانزدهمین دوره از جشنواره موسیقی
فجر در س��ه بخش کالسیک ،س��نتی و مقامی در
محل تاالر رودکی برگزار ش��د .در ان دوره از 547
نفر شرکت کننده 474 ،نفر به بخش نهایی راه یافتند
و نهایتا ب��ه رای هیات داوران ،ی��ک نفر به عنوان
پدیده 59 ،نفر به عنوان مقام اول 41 ،نفر به عنوان
مقام دوم و 19نفر به عنوان مقام سوم و 2نفر نیز
به عنوان هنرمند خالق و نواور شناخته شدند .دوره
بعدی این جش��نواره در سال ،79با رشد دو برابری
تعداد ش��رکت کنندگان روبرو بود اما از ان تعداد نیز
فقط 449نفر به مرحله نهای��ی راه یافتند .در دوره
سوم ،به برگزیدگان جشنواره موسیقی جوان فرصت
داده شد تا در هفدهمین دوره از جشنواره موسیقی
فج��ر به روی صحنه رفته و هنر خود را به نمایش
بگذارند .از نکات ب��ارز در دوره های چهارم و پنجم
دیدگاه
جش��نواره موسیقی جوان در سال های 81و 82نیز
می توان به حذف بخش مقامی از جشنواره و اضافه
شدن بخش علمی بدان اشاره کرد.
اما مابین پنجمین دوره از جشنواره موسیقی جوان تا
دوره ششم ان ،چهار سال فاصله افتاد تا در نهایت
در ش��هریورماه ،86دوره جدید جشنواره با تغییرات
محسوسی نظیر اضافه ش��دن بخش جداگان ه اواز
به جش��نواره ،کاهش رده های س��نی از 4رده به 3
رده و برگزاری کارگاه های اموزش��ی ،س��خنرانی و
نشست های تخصصی در بخش های جنبی روبرو
شد .جشنواره موسیقی جوان پس از برگزاری دوره
شش��م خود ،برای چند س��ال دیگر به حالت ملغی
درامد تا این که در سال 92با منصوب شدن هومان
اسعدی به عنوان دبیر جشنواره و انتخاب علی ترابی
به عنوان مدیریت اجرایی ،این جش��نواره پس از 6
سال وقفه از سر گرفته شد .این دوره از جشنواره در
دو بخش تک خوانی و تک نوازی موسیقی کالسیک
ایران��ی با پذیرفته ش��دن 149هنرمند جوان برای
بخش نهایی در تاالر رودکی برگزار شد.
با ابقای هومان اسعدی در مسئولیت دبیری جشنواره
جوان��ان ،دوره های هش��تم و نهم این جش��نواره
موس��یقی نیز بدون وقفه و با برنامه ریزی منظم در
ش��هریورماه س��ال های 93و 94در ت��االر رودکی
برگزار شد .سال گذشته در نهمین دوره از جشنواره
موس��یقی جوان 1200 ،هنرمند اثار خ��ود را برای
جشنواره ارس��ال کردند که از این بین 339نفر به
مرحل ه نهایی راه یافتند.
در ان دوره ،بخش موس��یقی نواحی نیز شامل اواز
و س��ازهای مختلف مناطق ای��ران ،به بخش های
موس��یقی ایرانی و کالسیک اضافه گردید .کیفیت
برگ��زاری دوره نه��م و همچنین میزان اس��تعداد
ش��رکت کنندگان ای��ن دوره از جش��نواره به حدی
مناسب بود که حس��ین علیزاده اهنگساز و نوازنده
برجسته تار به عنوان یکی از داوران بخش موسیقی
دستگاهی ،سطح ان دوره را کم نقص خواند و ابراز
امیدواری کرد که این جش��نواره از موسیقی بدون
وقفه در چنین سطح باالیی ادامه یابد.
دهمین دوره جشنواره موسیقی جوان
تدوی��ن و طراحی فراخوان دهمین دور ه جش��نواره
موس��یقی ج��وان ،با برگ��زاری جلس��ات مختلفی
بالفاصله پس از برگزاری دوره نهم ان انجام شد و
مقرر شد دوره دهم این فستیوال بزرگ موسیقی ،در
همان سه بخش موسیقی ایرانی ،کالسیک و نواحی
برگزار ش��ود ،مضاف بر اینکه در بخش موس��یقی
ایرانی ،ی��ک بخش زیرمجموع��ه ای با نام بخش
ویژه موسیقی دستگاهی به جشنواره اضافه شود که
در این بخش موضوع تس��لط بر کل دس��تگاه ها و
اوازها بر اس��اس یکی از روایت های معتبر ردیف و
ی اجرای بداهه به رای هیات داوران گذاش��ته
توانای
شود .همچنین مقرر گردید که این دوره از جشنواره
نیز در قالب سه گروه سنی الف ( ۱۵تا ۱۸سال) ،ب
( ۱۹تا ۲۳سال) و ج ( ۲۴تا ۲۹سال) برگزار شود.
با انتش��ار فراخوان جش��نواره دهم ،در بهمن ماه
س��ال 94تع��داد مجموع��ه اثار ارسال ش��ده به
دبیرخانه جش��نواره جمعا به 1200اثر رس��ید که
ب��ا اتم��ام داوری مرحله ی اول ،ن��ام ۴۵۷تن از
راه یافتگان به مرحل ه نهایی این جش��نواره اعالم
شد .بیشترین تعداد اثار ارسالی در بخش موسیقی
دس��تگاهی مربوط به سازهای سنتور ،تنبک ،تار
و بعد کمانچه ،سه تار ،اواز و نی ،و کمترین تعداد
در س��ازهای قانون و عود بوده اس��ت .در بخش
موسیقی کالس��یک تعداد متقاضیان در سازهای
ویولن ،پیانو و گیتار بیش��تر بوده است ،سپس به
ترتیب س��ازهای فلوت ،ویولن س��ل ،ویوال ،ابوا،
کالرینت و ترومپت .در بخش موس��یقی نواحی
از س��ازهای دف ،تنب��ور و دوتار اس��تقبال خوبی
ش��ده اس��ت ،همچنین در بخش های موس��یقی
اذربایجان ،لرس��تان ،مازن��دران و برخی مناطق
دیگر تعداد متقاضیان بیش��تر از س��ال گذش��ته
اس��ت .البته در بخش موس��یقی کالسیک تعداد
متقاضی��ان در ح��وزه س��ازهای ب��ادی ،به ویژه
س��ازهای بادی برنجی ،بس��یار اندک است و در
رابطه با س��ازهای هورن و ترومبون ،عمال هیچ
اثری به دبیرخانه ارسال نشده است.
ستاره های بی فروغ موسیقی بانوان
موسیقی بانوان به خودی خود انتقادات و هجمه های
بسیاری را متحمل می ش��ود و موزیسین هایی زن
عالوه بر جدال برای مجوز و اجرا باید خودشان را به
همکاران مرد و منتقدین نیز اثبات کنند .عدم نواوری
و کاور کارهای قدیمی و استفاده از تنظیم کننده های
مرد خود گواهی برای منتقدین موسیقی بانوان است
کهشرایطنوازندگیوخوانندگیبانوانفاصلهزیادیبا
اقایان دارد .در سال های اخیر موسیقی سنتی و نواحی
در بخش بانوان تا حدودی جایگاهی خود را پیدا کرده
و در این میان نیز موس��یقی پاپ با ظهور گروه های
مختلف بانوان در حال ورود به این عرصه هس��تند.
یکی از گروه هایی که با ورودش نوید فصل جدیدی
در موسیقی پاپ بانوان را برای عالقمندان به ارمغان
اورده بود گروه پالریس (ستاره قطبی) بود ،گروهی
که با نوازندگان و خوانندگان با سابقه و حرفه ای در دو
سال اخیر کنسرت های موفقی را پشت سرگذاشت و
روز به روز به مخاطبینش افزوده شد .اما به یک باره
بهدلیلمشکالتنامعلومیاعضایاصلیپالریساز
گروه جدا شدند و همین موضوع کافی بود برای توقف
س��یر صعودی این گروه و در اخرین کنسرت گروه
س��تاره قطبی که چهارم شهریورماه درتاالر وحدت
برگزار ش��د ،این افول به اوج خود رسیده بود و دیگر
خبری از ان گروه پر صالبت و یک دست و توانای
گذش��ته نبود .نوازندگان جدیدی که به گروه اضافه
شده بودند به هیچ عنوان در سطح یک کنسرت ان
هم در تاالر وحدت نبودند و اجرایش��ان یک برنامه
شاد اموزشگاهی را در ذهن تداعی می کرد .صدای
فالش س��ازها و عدم توانایی س��ازهای کوبه ای که
در گذش��ته نقطه قوت و توان این گروه به حساب
می امد جای تاسف دارد که در این کنسرت به نقطه
با رهبری مهدی وجدانی
ضعف گروه تبدیل شده بود .اجرای قطعات تکراری
و کیفیت پایین صدا دهی و خوانندگی ارکستر همراه
با اشتباهات مبتدیانه و غیر قابل انکار گروه بهانه های
مناسبی برای نارضایتی مخاطبینی شد که با تصور
اجراهای گذشته به سالن امده بودند و ناامید و خسته
تاالر وحدت را ترک کردند .با وجود حساسیت های
اخی��ر در خصوص حضور گروه های حرفه ای که
در شان تاالر وحدت باشند ،مسئولین بنیاد رودکی
هم باید توجه بیشتری در انتخاب گروه های فعال
در این حوزه داشته باشند و صرفا کارنامه گذشته
گروه ها و سبقه هنری اشان معیارشاننباشد.باالخره
قابل کتمان نیست وقتی خبر برگزاری کنسرتی در
تاالر وحدت اعالم می ش��ود بسیاری به اعتبار تاالر
وحدت و کیفیت باالی اجرا در این سالن به تماشای
کنسرت می ایند.
درخشش انسامبل نوای صلح در نیاوران
کنسرت انس��امبل نوای صلح ،با عنوان
«حس مش��ترک» به رهب��ری «مهدی
وجدانی» ،سوم شهریور در فرهنگسرای
نیاورانبااستقبالمخاطبینبهرویصحنه
رفت .انسامبل «نوای صلح» در حالی با نام
«حس مش��ترک» برگزار شد که لباس
نوازندگان این اجرا در حمایت از تولید ایرانی
طراحیشدهاستوهمچنیناینانسامبل
در حمایت از س��نگ نگاره های تیمره به
کمپین حمایت از ان پیوست.سنگ نگاره
های تیمره نخستین اثار به جای مانده از
اعماق تاریخ بش��ر بوده که سرزمین های
کمی در جهان این اثار ش��گفت انگیز را
در خود نگاه داشته اند .روی بلیت های این
کنسرت نوشته شده بود« :لطفا با پوشش
رسمی و مناسب در کنسرت حضور داشته
باش��ید»؛ وجدانی درباره نوشتن این شعار
گفته« :مردم ما وقتی به کنسرت می ایند،
مشکل پوش��ش دارند .وقتی به کنسرت
پاپ می روند ،انگار به عروسی می روند و
زمانی که به کنسرت کالسیک می ایند ،با
چیپس و پفک می ایند .ما تالش می کنیم
فرهنگ سازی کنیم و به همین دلیل ،روی
بلیت های این کنس��رت نوشته ایم ،لطفا
با پوشش رس��می و مناسب در کنسرت
حضور داشته باشید» .مهسا لواسانی دانا
نوازنده تار ،سامان محمد نبی و پریا کاظمی
نوازنده ویولن ،مهدی یوسف بیک نوازنده
ویلنسل و مهدی وجدانی نوازنده پیانو گروه
اجرای انس��امبل نوای صلح در کنسرت
پیش رو را تشکیل داده بودند.
حمیدرضا نوربخش خبر داد
مدیرعاملی که سخنگو میشود!
مدیر عامل خانه موسیقی در سمت جدید سخنگوی این
نهاد صنفی از معرفی مدیر عامل جدید و تاریخ برگزاری
جشن ساالنه خانه موسیقی سخن گفت.
حمیدرضا نوربخش که به تازگی از سوی هیات مدیره
جدید خانه موسیقی به عنوان سخنگوی این مجموعه
صنفی معرفی ش��ده است گفت :همانطور که م یدانید
مرداد ماه زمان مرس��وم تعطیالت هی��ات مدیره خانه
موسیقی است و در حال حاضر فعالیت های هیات مدیره
بعد از یک ماه تعطیلی دوباره از سر گرفته شده و هیات
مدیره جدید در این هفته تازه ترین جلسه خود را برگزار
می کند .وی ادام��ه داد :طبق اخرین تصمیمات اتخاذ
شده هفته جاری تکلیف تعیین مدیرعامل جدید خانه
موس��یقی روشن خواهد شد و از بین گزینه های مطرح
ش��ده در خانه موسیقی و رزومه ای که برخی از دوستان
ارائه دادند فرد جدید معرفی می ش��ود .مدیرعامل خانه
موس��یقی تاکید کرد :من در دوره جدید به هیچ عنوان
در سمت مدیر عاملی حضور نخواهم داشت و فقط عضو
هیات مدیره و سخنگوی خانه هستم .البته دوستان به
بنده لطف داش��تند و برای حضور در سمت مدیرعاملی
دعوت کردند ولی ش��خصا دوست داشتم فرد دیگری
با فکر نو و انرژی بیشتری در سمت مدیرعامل حضور
داشته باشد .نوربخش درباره سمت جدید سخنگویی این
نهادصنفینیزتوضیحداد:مسالهسخنگوییمندراولین
جلس��ه هیات مدیره جدید مطرح شد و دوستان به این
جمع بندی رسیدند که فعال به عنوان سخنگوی خانه
موسیقی حضور داشته باشم که امیدوارم در این سمت
نیز بتوانم فعالیت های ثمربخشی را برای پیشبرد اهداف
خانه موسیقی داشته باشیم .نوربخش در بخش پایانی
صحبت ه��ای خود گفت :یکی از مباحث مهمی که در
جلسه جدید هیات مدیره خانه موسیقی مطرح خواهد
شد موضوع جشن ساالنه این نهاد است که طبق برنامه
ریزی های انجام گرفته روز ۱۰مهر ماه در بخش هایی که
پیش از این نیز اعالم شده بود ،برگزار می شود .این رویداد
یکی از مهم ترین رویدادهای صنفی حوزه موسیقی است
که امیدوارم به بهترین شکل ممکن برگزار می شود.
تجس�می
یکشنــــبه 7شهریورماه 1395سال نهم شماره 548
www.honarmandonline.ir
گزارش «هنرمند» از «نخستین حراج تخصصی فرش در ایران»
رکوردشکنی حراج اثار ملی
بدون حمایت های دولتی!
سامان افکار
خانه حراج ملی در سومین دوره از برگزاری این رویداد هنری ،جمعه
شب گذشته «نخستین حراج تخصصی فرش در ایران» را در مرکز
خانه همایش تهران برگزار کرد که در این فروش فرش های ایرانی به
۳۰میلیارد و 391میلیون تومان رسید .این رقم تا امروز باالترین میزان
فروش اثار هنری در داخل کشور محسوب می شود .این رکورد باالی
فروش در حالی اتفاق می افتد که طی س��ه دوره برگزاری این رویداد،
حمایتی از جانب بخش دولتی از این رویداد صورت نگرفته و بر خالف
رویداد مشابه یعنی حراج تهران که یکسره حمایت های شخص وزیر
ارشاد و مجموعه معاونت هنری را به رخ جامعه هنری می کشد ،حراج
ملی توانسته با وجود هجمه های رقیب و این عدم حمایت های معنادار،
مهم ترین کارکرد و ماموریت حراج ها به عنوان بنگاه های اقتصادی را
به سرانجام برساند و اخرین رکورد فروش را که با رقم کمی بیشتر از
25میلیارد تومان به حراج تهران اختصاص داشت پشت سر بگذارد.
اما بی اعتنایی مسئوالن فرهنگی و هنری کشور به حراج اثار ملی به
راستی پرسش برانگیز است .در حالی که برگزار کنندگان حراج تهران
موکدا سعی دارند این رویداد را حاصل فعالیت بخش خصوصی معرفی
کنند ،اما می بینیم از طرف دیگر با به رخ کشیدن حضور مقامات سطح
اول فرهنگی کشور چگونه به رقبا و البته به مخاطب اثار هنری چنگ
و دندان نشان می دهند .حقیقت ًا به چه علت است که مسئولین هنری
کشور و در راس ان ها وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی که اینجا و انجا
حمایت هایعلنیوحقیقت ًاخارجازاندازهخودرانثارحراجتهرانمی کنند
نیزتاکنونهرگزکلمه ایدربارهحراجاثارملیبرزباننمی اورند؛انچنان
که گویی چنین رویدادی اص ً
ال اتفاق نیفتاده است .حاال باید دید با این
رکوردشکنی حراج ملی در سومین دوره ایا دست کم حمایت لفظی این
مسئولین را به دنبال خواهد داشت؟ متاسفانه رسانه هایی که بالفاصله
رکوردهای فروش حراج تهران را در بوق و کرنا می کردند هم ،در حالی
که دو روز از برگزاری حراج ملی و رکوردشکنی ان می گذرد سکوت
اختی��ار کرده اند و موضع ان��کار و نادیده گرفتن این اتفاق را در پیش
گرفته اند؛ امری که مصداق بارز بی عدالتی و بی طرفی در انعکاس
رویدادها از س��وی رسانه ها است .به راستی اگر حراج های اثار هنری
چنانکه مسئولین تایید می کنند به رونق اقصاد هنر کمک می کنند و
همینطور به تثبیت بازار هنری ،نادیده گرفتن فعالیت های مشابه در این
زمینهچگونهبایدتعبیرشود؟
در حالی که حراج ملی با هویت ارائه اثار هنرهای سنتی چنین شروع به
فعالیت کرده بود و دو دوره گذشته را با این عنوان به پیش برده بود؛ این
ابتکار حراج اثار ملی از سوی رقیبش یعنی حراج تهران طور کل نادیده
گرفته شد و با افزودن بخش سنتی به حراج تهران قواعد حرفه ای را
زیرپا گذاشت .با وجود این ها حراج اثار ملی در ابتکاری تازه حراج فرش
ایرانی را در دستور کار قرار داد و اینطور که از شواهد بر می اید موفقیت
قابل توجهی را هم به این ترتیب برای خود رقم زده است.
خالی از لطف نیست که با هم مروری بر روی این هجمه های رسانه ای
در تخریب حراج ملی داش��ته باش��یم .یکی از این جهت گیری ها در
راستای بزرگنمایی حراج ملی با تیتر «اثاری که هنرمندی ندارند» بود با
این شرح« :یکی از نکات جالب توجه در این حراج ارائه دو اثر نقاشی و
قلمزنی روی برنج بود که هنرمندان انها در کاتالوگ حراج معرفی نشده
بود و مجری مراسم اتیال پسیانی نیز انها را فاقد افریننده مشخص
معرفی کرد .اثر نخس��ت یک سینی قلمزنی از جنس برنز بود که در
سال ۱۲۸۴هجری شمسی خلق شده است ،این اثر دارای تصاویری از
مشاهیر ایران زمین است و به همین دلیل به ان عنوان«مشاهیر» داده
شده است .سینی مورد نظر با قیمت پایه ۱۴میلیون تومان ارائه شد که
با همین قیمت نیز به فروش رسید!! اثر دوم یک تابلوی نقاشی متعلق
به دوره پهلوی اول بود که با قیمت پایه ۶۰میلیون تومان ارائه و به
همین قیمت فروخته شد .اثاری که در یک حراج رسمی ارائه میشوند
باید دارای مشخصات دقیق بوده و خالق انها مشخص باشد زیرا یکی
از نکات مهمی که قیمت یک اثر را مشخص میکند هنرمند ان است.
در مورد اثر نقاشى این نکته نیز قابل توجه است که به هیچ وجه دارای
قدمت قابل توجهی هم نیست که بتوان انها را به رغم نامشخص بودن
افریننده ،دارای ارزش تاریخی به حساب اورد و قیمتهای تا این اندازه
باال برای انها انتخاب کرد».
تیتر دیگری در همین راس��تا با عنوان «اثر ثبت ملی فروخته شد!؟»
می خواست با این شرح بر به زعم خود یکی دیگر از نقاط ضعف حراج
ملی انگشت بگذارد« :در میانه این حراج اثری تذهیب از محمد نباتی
با قیمت پایه ٤٥میلیون تومان فروخته شد که به گفته مجری ،این اثر
ثبت ملی شده است و کیست که نداند اثر ثبت ملی شده را نمی توان
فروخت» تیتری دیگر یعنی «وقتى زنده رودى ها و عباسى ها اشتباه
ش��دند» ،هم این ش��رح را با خود داش��ت که :اجرای یک حراج یک
مجریگری ساده نیست و به ویژگیهای بسیاری نیاز دارد که یکی
از مهمترین انها داش��تن اطالعات کافی درباره هنرمندان ،اثار انها و
سبکهای هنری است .در این حراج چنین فاکتورهایى در مجریان
دیده نمى ش��د ».و باالخره تیتری دیگر می گفت» نگین حراج روى
دس��ت ماند! و با این عنوان سعی داشت کلیت موفقیت حراج ملی را
زیر سوال ببرد« :اثرى که اتیال پسیانی ان را نگین حراج ملی نامید و
در کمال ناباوریاش هرچه تالش کرد نتوانست کسی را راضی کند
تا برای خرید ان دس��ت باال ببرد ».نتیجه چنین رفتارهای دوگانه ای
از سوی رسانه ها و مسئولین هنری باعث شد تا مدیر حراج اثار ملی
«همزمان با دوره گذشته حراج اثار ملی عنوان کند »:قطعا هر کاری
در مسیر خود ،یک شیبی را تعریف می کند .یک زمانی را برای رسیدن
به استاندارد تعریف می کند .ما در حراج گذشته ،موانع بسیار کمتری
داشتیم .هرچند حراج برای اولین بار در فضای هنری ایران شفاف بود،
یعنی باید به ما کمک می کرد ،نه این که فقط و فقط نقاط منفی دیده
و به مانع تبدیل شود .برای خود من ،مقداری ابهام دارد که باید چقدر
رسانه ها را ازاد بگذاریم و در مقابلشان سکوت کنیم .این شفافیت نباید
یک نقد و نتیجه مثبت هم برای حراج داشته باشد؟» متاسفانه تا پیش
از برگزاری سومین حراج ملی باز هم شیطنت هایی در جهت تخریب
وجاهت این حراج صورت گرفت و خبرهایی مبنی بر درج اشتباه نام
یک کارشناس شناخته شده فرش ایرانی به بهانه ای برای ایجاد شائبه
حرفه ای نبودن سازوکار این حراج تبدیل شد .اما به نظر می رسد حراج
ملی ب��دون در نظر گرفتن موج تخریب و تضعیف علیه خود هر بار
به ابتکارهای تازه ای دست می زند .در حالی که در دومین حراج ملی،
7
شامگاه رکورد دومین دوره این حراج به اثری از مجمود فرشچیان به
قیمت ۵۵۰میلیون تومان رسیده بود به یکباره در رسانه ها مطرح شد
که اثری از فرش��چیان در پنجمین حراج تهران هم ارائه خواهد شد.
اما اثر محمود فرش��چیان چگونه به حراج تهران راه پیدا کرد و از ان
مهم تر چگونه به فروش میلیاردی دست پیدا کرد؟ قرار گرفتن اثر از
فرشچیان در بخشی که تحت عنوان اثار کالسیک در پنجمین حراج
تهران نامگذاری شد ،یکی از پرسش برانگیزترین اقدامات این دوره از
حراج بود ،ان هم برای حراجی که همواره برنامه ریزی های کارشناسی
شده را به رخ کشیده است .حاال باید پرسید این کدام نگاه کارشناسانه ای
است که اثر محمود فرشچیان را در رده هنرهای کالسیک ایران قرار
می دهد؟ اگرچه مشخصا این موضوع تا کنون در میان صاحبنظران به
کارشناسیگذاشتهنشدهولینتیجهکارشناسیحقیقیدراینبارهروشن
خواهدبود؛چراکهاینروزهادیگرحتیهردانشجویمقطعکارشناسی
یداند که اثار محمود فرشچیان نه در رده هنر
رشته های تجسمی هم م
کالسیک ،نه مدرن و نه معاصر ایران ،بلکه در رده هنرهای سنتی ایران
جای می گیرد .در هر حال بعید است که برگزارکنندگان حراج تهران
هم از این دسته بندی ها اگاهی نداشته باشند ،پس در این صورت باید
علت و انگیزه های دیگری را برای این اقدامشان باید تصور کرد .ایا
این اقدام برگزارکنندگان حراج تهران به دنبال تالش های پیشین برای
تضعیف و در نهایت از میدان به در کردن رقیبی به نام حراج ملی صورت
می گیرد؟ اقدام شتابزده برای گنجاندن اثری از فرشچیان در میان اثاری
از هنرمندان دوره قاجار و پهلوی اول از جمله قوللر اقاسی و محمد مدبر
و حسین بهزاد را ایا باید جز به ریش مخاطب و جامعه هنری خندیدن
در لوای کارشناسی های تخصصی در نظر گرفت؟ به این ترتیب باید
پرسید ایا این هم اقدامی در راستای تضعیف حراج نوپای ملی است که
علیرغمهجمه هاوکارشکنی هایبرگزارکنندگانحراجتهرانبهکمک
بعضی از رسانه ها ،طی دو دوره برگزاری از موفقیت نسبی برخوردار شده
بود و می رفت تا در گام های بعدی به ارائه اثار هنرمندان با س��ابقه و
شناخته شده چون محمود فرشچیان بپردازد و با افزایش رکوردهای
فروش ،حراج تهران را به خطر بیندازد؟
صاحب امتیاز:شـرکت جهان سبز
مـدیرعامـــل:حسـین احـمـدی
مدیر مسوول :مهدی احمدی
زیـر نظــر شــورای ســردبیـــری
چاپ :چاپخانهروزنامهجامجم
سازماناگهیها88311361- 88311353:
نشانى:تهران ،خیابان مطهری ،بعد ازخیابانسلیمان
خاطر ،خیابان اورامان ،پلاک ،43واحد2
تلفکس 88813489- 88301986:
توزیع :نشرگسترامروز
توزیعمشترکینتهران:شتابگستر 88944361
شماره 548یکشـــــنـبه 7شهریورماه 1395
بوق ممتد
لطفا مرا ببینید!
دست اندرکاران صنوف و کسب و کارهای مختلف بخصوص اهالی هنر و ورزش
وقتی مورد اقبال مردمی قرار می گیرند و در جامعه دارای اسم و رسمی می شوند
از رشته فعالیت خود پا را فراتر گذاشته و سعی می کنند با سرک کشیدن در همه
جا بیشتر در صدر اخبار قرار گیرند و هر روز اتش شهوت شهرتشان افروخته تر
می شودتاجاییکههیچمراسمافتتاحیه،اختتامیهوتشییعجنازهودورهمینیست
که اقا یا خانم بوووق با لبخندی ملیح در ان حضور نداشته و سلفی نگیرد .کار تا
جایی پیش می رود که فرد مذکور چهره می شود و در جامعه و بین عموم مردم
بعنوان الگوی اقشار مختلف علی الخصوص جوانان جایگاهی کسب می کند.
انهاشان که به زعم خود موقیعت شناس هستند و شم اقتصادی بیشتری دارند
از امکان بوجود امده بهره کافی را می برند و در کنار این حضورها و دورهمی ها
ضمن معرفی خود سعی در معرفی خدمات یا محصول برندی که با ان قرارداد
دارند یا مدل و مشاور تبلیغاتی اش هستند می نمایند ،صاحب کاال و خدمات هم
مثل بقیه مردم عالقمند به این قبیل افراد اعتماد کرده و اغلب علت این اعتماد
را تعداد هواداران یا فالوورهای زیاد این نامداران می دانند .تا اینجای کار اشکالی
ندارد و می شود کم و کاستی هم اگر وجود دارد با اندکی دقت کار را پیش برد،
منتها وقتی این محبوبین قلوب جامعه ،پا را فراتر گذاشته و بجایی می رسند که
به جز خود نمی بینند و به خودشان اجازه انجام هر کار غیر عرفی را انجام می دهند
جای اشکال و تامل و البته پیگیری دارد؛ بله درست حدس زدید منظورم کار
ناشایست هنرمند محبوب و چهره نام اشنای طنز ،اقای «میم میم» هست که در
برنامه اخیرش بارها با زبان طنز و کنایه افرادی که حقوق شهروندی و اجتماعی
را رعایت نمی کنند به چالش کشیده است ،حال این سوال باقی می ماند که ایا
ای خرم از فروغ رخت الله زار عمر
بازا که ریخت بی گل رویت بهار عمر
از دیده گر سرشک چو باران چکد رواست
کاندر غمت چو برق بشد روزگار عمر
امام باقر (ع)
سیستم مدیریت کیفیت
پشت صحنه
تلنــــــگر القای ضدارزش ها به جای ارزش ها
فیلم ها و س��ریال های ماهواره ای با تغییر احس��اس شخص از واقعیت ها و با تاثیر گذاری بر روی افکار و روان مخاطبان ،می تواند نوع نگاه و سالیق افراد به
موضوعات مختلف را متحول سازد .از طریق همین نمایش های ماهواره ای ،بسیاری از ارزش ها و باورهای غیراخالقی در قالب قواعد و هنجارها و نمادهای
قابل اجرا در محیط خانواده ،به طوری کامال خزنده و تاثیر می گیرد و در سمت و سوی دلخواه ،دستخوش تغییرات و دگرگونی های شگرفی می شود .مثال،
شبکه های ماهواره ای در قالب میان برنامه ها و اگهی های تبلیغاتی ،ارزش های متفاوتی چون مصرف گرایی ،تجمل پرستی ،فرهنگ برهنگی ،ترویج بی مباالتی
اخالقی و ...را به نمایش گذاشته و اندک اندک فرهنگ وقار و پوشیدگی را به کناری زده و صحنه رقابت برای عرضه هر چه بیشتر جذابیت های جسمی و
جنسی را تبلیغ می کند .به طور مثال برخی زنان و دختران جوان با مشاهده فیلم و سریال های شبکه های ماهواره ای ،مطابق با حس همذات پنداری ،به تقلید از
نوع پوشش و ارایش هنرپیشگان برامده و در هر چه بیشتر شبیه کردن خود با انها تالش می نمایند .قدرت تاثیر گذاری برنامه های ماهواره ای محدود به تغییر
ارزش ها ،تضعیف ارزش ها و یا جایگزینی ارزش های جدید در رفتار مخاطبان نیست ،بلکه این رسانه قادر است در حوزه های مربوط به حریم های خصوصی
افراد نیز منجر به تغییرات و تحوالت عمیقی شود ،به گونه ای که گاهی افراد بدون این که خود متوجه باشند ،وجدان و غیرت شان دستکاری می شود .بی تردید
چنین تغییراتی ،بسترهای مناسبی برای اسیب رسانی به کانون خانواده و پیامدهای ناگوار ان فراهم می سازد .عفاف زدایی ،چشم طمع داشتن به ناموس افراد،
افزایش سن ازدواج ،بی تفاوتی به حریم خانواده و بی بندوباری فکری و فرهنگی ایجاد زمینه گناه و تسهیل گناه ،پیدایش تعارض ذهنی در افراد و ترغیب انها
به اشوبگری در محیط خانه و زندگی ،افزایش نفرت ،نگرانی و سوءظن بین اعضای خانواده ها ،سست شدن پایه های اعتقادی و تبدیل هنجارها و ارزش های
دینی و اجتماعی به ضدارزش ،افزایش فاصله بین نسل ها ،کاهش توان کار و تالش و کسب علم و دانش ،هویت زدایی ناشی از تقلید کورکورانه و از دست
دادن ارزش های فرهنگی اجتماعی و ...نمونه های بارزی از نتیجه الگوپذیری از سریال های ماهواره ای است.
اذان ظهر
غروب افتاب
اذان مغرب
اذان صبح فردا
طلوع افتاب فرد ا
فضیلتى چون جهاد نباشد ،و هیچ جهادى چون پیکار با
هواى نفْس نیست.
H O N A R M A N D I N T E R N A T I O N A L N E W S P A P E R
این عمل خالف عرف منظور س��یگار کشیدن در نشست خبری و در حضور
خبرنگاران و عکاسان ،ان هم در ایام برگزاری نخستین جشنواره فیلم سالمت،
از دست ایشان در رفته است؟ یا اینکه نشانه ای بدانیم و اعتراضی درخصوص
سرمایه گذاری شرکت امریکایی برای تولید دخانیات در ایران! یا دوست داشته
با اندک هزینه در استانه تولید پروژه ای سینمایی در مرکز توجهات قرار گیرد و
مثل همیشه با یک تیر چند نشان بزند! قضاوت با مخاطبین ...بگذریم .از چند
دوره قبل که صدا و سیما برای انتخابات ریاست جمهوری برنامه مناظره را برای
معرفی هرچه بیشتر کاندیداها و ارائه برنامه هایشان تولید کرد بحث مناظره در
محافل مختلف سیاسی و اجتماعی و برنامه های مختلف تلویزیونی مد شد و کار
تا جایی پیش رفت که تا به شخص یا گروهی نقد می شد در جواب ،به کارزار
مناظره دعوت می کنند ،در برنامه هفت جمعه پیش مناظره ای از این دس��ت
برگزار شد و علیرغم همه تالش های بهروز افخمی بحث نیمه کاره و بدون
جمع بندی و خداحافظی طرفین تمام ش��د .به نظر اینطور برنامه ها نیاز به
هماهنگی بیشتر با میهمانان دارد و تمام حرف معترضین به ایتم نقد برنامه
هفت این است که نقد منتقد سلیقه شخصی و دیدگاه فردی است و نباید
این نظر از طریق رسانه ملی که عموم مردم و با سالیق مختلف مخاطب
ان هستند به عنوان الگو و فصل الخطاب مطرح شود ،اینکه منتقدی یک
فیلم را به شدت می زند و قبول ندارد ولی با اقبال عمومی مواجه می شود،
اصرار برنامه هفت بر سخیف بودن فیلم پرفروش ،شائبه توهین به مخاطب
و غرض ورزی نس��بت به ان اث��ر را ایجاد می کند .امیدواریم برنامه هفت
طوری عمل کند که مسئولین عطایش را به لقایش نبخشند.
اواقتشرعی
ISO 9001 : 2008
1
طراح جدول :رسول نادری
پاسخ جـدول شـماره قـبل
1
2
3
4
د
ا
و
ر
1ک
2
3
4
5
6
7
8
9
10
م
خ
ر
ز
ن
ت
ا
ر
و
ا
ن
ا
11م
12ه
13
14ر
15ح
ی
ی
و
ت
ن
ب
ا
ی
ک
ا
ر
و
ن
د
ل
ر
و
ی
ا
م
ا
ر
5
ا
د
ی
ت
ن
ی
ا
ه
ی
و
ا
ب
ن
و
ر
ی
ا
ل
15 14 13 12 11 10 9
ی
م
ر
و
ا
و
ر
م
ب
ه
د
و
ا
م
د
ر
ک
ا
س
ر
ا
و
ا
ک
ی
س
ن
ا
ی
د
6
7
د
و
ی
ن
ی
ک
د
ا
سیستممدیریتکیفیت-رضایتمندیمشتری ISO 10004:2012
3
4
6 5
7
8
15 14 13 12 11 10 9
ر
د
ه
و
ر
ب
ه
ی
ا
ه
و
و
ن
ا
ب
ی
م
ر
ا
د
ن
ه
ه
ل
ا
ر
د
ا
س
و
ا
پ
ا
ر
ی
س
ی
ر
ا
م
ل
م
ک
ا
ک
ن
ه
ن
ر
ن
ی
ر
ه
د
ر
ا
ی
و
ک
ی
ا
ش
د
خ
ا
ک
د
ر
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
افقی:
15
-1نام شخصیت موردنظر-سقف فروریخته-2باهوش-تسمه
چرمی-گویی-3اختیار-زنده نیست-فکرواندیشه-4ازماههای خارجی-
حکایتگر-جایز-5خاک صنعتی-شهری دراستان کرمانشاه-پایه-کارگاه
جوالهی-6دندانه-معتقدبه سنت پیامبر-7برخورد-شهری درالمان-8
رودناشنوا-عالمت مفعولی-بوی ماندگی-گشوده-9قلب قران-حالل
رنگ-10نوبت بازی-روزگذشته -11کافی-حرف نفی عرب-پایتخت
اسپانیا-زمینه-12سازجاری-رزق-بافنده-13بسیاربیننده-دارنده-تاج
خورشید-14تداوم داشتن-ای خدا-عصای نابینایان-15برداشتنی
پرندگان-ازفیلمهایش
عمودی:
-1دایره ها-ازفیلمهای دیگرش-2زخمی بربدن-شهرتوریسم مذهبی عراق-دانه سیاه
دل-3پارسنگ ترازو-مرغ می رود-اب بند-خرامان-4مجبورنمودن-نمایش ادامه دارتلویزیونی-
دوات-5اهل هرات-روشائیها-6جای پا-مثل ومانند-دوستی-7نحس-جمع مزیت-8کمک
رسان-کشورخودمان-9محبوب-وسیله ای درنجاری-10خدای درویش-روداروپایی-صدای
گوسفند-11ازگلهای خوشبو-پرتاب کردنی ورزشی-12ازکلمات استثنا-سالها-قورباغه
درختی-13درکنارشمع ماشینها بیابید-واحدپول ژاپن-دست عرب-پاسخ-14غم وغصه-صندلی
دندان پزشکی-خوب-15ازفیلمهای دیگرش-تلخی زندگی
اخبار دیدنی
اکرم الکعبی دبیرکل مقاومت اسالمی نُ َجباء عراق با علی الریجانی رئیس
مجلس شورای اسالمی دیدار و گفتگو کرد| تسنیم
شادی کیم جونگ اون رهبر کره شمالی در پی ازمایش موفقیت امیز یک موشک
بالستیک|خبرانالین
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه با اوو مورالس رئیس جمهور بولیوی دیدار و گفتگو کرد| ایلنا
درگیری ها و ناارامی ها در کنگو همچنان ادامه دارد| رویترز
تسنیم
2
8
ک
http://honarmandonline.ir/?p=6049
منشور اخالق حرفه ای روزنامه هنرمند
طــــرح روز گسترش بازی پوکمون در جهان
دیروز صبح با صدای چندباره زنگ موبایل از خواب بیدار شدم ،شماره ناشناس بود ولی اینقدر
شماره رند بود دلم نیامد جواب ندهم ،معموال این شماره ها دست هرکسی نیست ،چند ثانیه
بیشتر فرصت نداشتم ،جواب دادم .صدای بم و خش داری که بیشتر مخصوص متمولین
و خوبان صداست گفت :دکتر فالنی هستم ،روزنامه هنرمند را در پرواز دیشب دیدم ،نظرم
را جلب کرد فکر کنم خیلی جای کار دارد و می تواند بهتر از این باشد؛ این هفته اگر قراری
داشته باشیم عالی میشه ،شاید بتوانیم بیزینسی راه بندازیم منتظرم تماس از طرف روزنامه
هستم .فرصت نداد سوال کنم چرا به من زنگ زدی! بعد از ظهر که خواستم موضوع را به
رییس بگویم لبخندی زد و گفت این اقای دکتر فالنی با تو هم تماس گرفته چقدر پیگیر
یدانم چیزهایی که می گوید باشد ،معموال
این بنده خدا! باهاش��ون صحبت کردم بعید م
نزدیک انتخابات که میشه از این دست فرشته های نجات و شرکاء پیدایشان می شود؛ ابتدا
خود را عاشق فرهنگ و هنر معرفی می کنند کار که زخمی شد می بینی از مسولین ستاد
انتخاباتی فالن کاندیدا هست ،زیاد جدی نگیر حرف های این جماعت را ،هیچ ادم عاقلی در
این شرایط اقتصادی مطبوعات را برای سرمایه گذاری انتخاب نمی کند .خوب که فکر کردم
دیدم حق با رییسه .ولی هنرمند سیاسی بود هم بد نبود!.
2 1
13:05
19:37
19:55
5:05
6:33
جلسه شورای عالی فضای مجازی با حضور حجت االسالم حسن روحانی رئیس جمهور برگزار شد| مهر
7طرح مهم در حوزه جغرافیایی به مناسبت هفته دولت با حضور سردار حسین دهقان وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای
مسلح به بهره برداری رسید| مهر