روزنامه هنرمند شماره 564
روزنامه هنرمند شماره 564
«سیانور» روایتی دراماتیک
از دو راهی عشق و وظیفه
5
ش��نبه 3مهرم��اه 1395س��ال نهــ��م
8صفـــح��ه
ش��ماره 564
1000تومـان ISSN 2008-0816
درباره حضور موفق بازیگران در نقش های متفاوت
زادروز استاد با استقبال مردمی و حواشی خاص
بیــم و امیــد
ریســک های
نتیجه بخــش!
6
نگاهیبهنمایش«اززیرزمینتاپشت بام»بهکارگردانیافسانهماهیان
سوگواره ای برای تراژدی
«سگ های زرد»
گزارش «هنرمند» از اولین اکسپوی جاده ابریشم با حضور وزیر ارشاد در چین
3
«یک کمربند یک جاده» زمینه ساز تعامالت
فرهنگی کشورهای راه ابریشم است
پایانموجسفرهایتابستانی
2
تراکم سفر ،محصول تراکم تعطیالت
7
5
به بهانه ی اجرای نمایش «پرتره مرد ریخته» در تماشاخانه سنگلج
نگاهی به فیلم «ایالت ازاد جونز» اثر گری راس
وداع با اسلـحه
4
چرا نوشین َترک خورد و ریخت
چرا فروشنده فرهادی فیلمی
با اهمیت ولی بی کیفیت است؟
اعالم برنامه نمایش اولین روز
جشنواره بین المللی فیلم مقاومت
3
8
4
2
فرهنگ و هنر
محمدحسین نیرومند مدیرعامل انجمن سینمای انقالب و دفاع مقدس
دست برتر ما در حوزه فرهنگ ،توجه به
جریان هنرانقالبی در دنیا است
هنرمن��د :مدیرعامل انجمن
سینمایانقالبودفاعمقدس
تاکید کرد :اگ��ر می خواهیم
س��ینمای ملی داشته باشیم
مطمئن باشید که رگه هایی
از ان در سینمای دفاع مقدس
وج��ود دارد که می توانس��ت
تس��ری پیدا کند اما متاسفانه این امر محقق
نشد و حتی امروز هم هنوز مشخص نیست
که فرمان این مس��یر به کدام سمت حرکت
می کند .محمدحس��ین نیرومند مدیرعامل
انجمن س��ینمای انقالب و دفاع مقدس در
گفتگو با روابط عمومی جشنواره بین المللی
فیلممقاومت،برگزاریاینجشنوارهرافرصتی
برای دیده ش��دن تولی��دات این حوزه عنوان
کرد و یاداور ش��د که این جش��نواره در طول
سال های برگزاری خود توانسته تاثیرات خوبی
بر گفتمان انقالب اسالمی داشته باشد .وی از
عدم توجه به زیرساخت های تولید فیلم های
دفاع مقدس ابراز ناخرسندی کرد و با اشاره به
شهرک سینمایی دفاع مقدس گفت :متاسفانه
زیرساخت های تولید فیلم دفاع مقدس ما دچار
اشکاالت جدی اس��ت به عنوان مثال «بنیاد
روایت» مکان بسیار وسیعی به نام «شهرک
س��ینمایی دفاع مقدس» در اختی��ار دارد که
متولی و پش��تیبان ان سازمان بسیج است و
درحالی که این ش��هرک س��ینمایی امال کار
ملی در حوزه سینما انجام می دهد اما فقط این
بسیج است که ان را پشتیبانی مالی می کند!
اگر قرار است از این فضا استفاده ملی بشود باید
همه بخش های فرهنگی کشور به شهرک
سینماییدفاعمقدسکمککنند.
نیرومند بابیان اینکه وزارت فرهنگ و ارش��اد
اس�لامی موظف است به شهرک سینمایی
دفاع مقدس کمک کند اما متاس��فانه هیچ
نقشی در ارتقای امکانات فنی و پشتیبانی این
شهرک ندارد ادامه داد :بخش عمده مشکل
فیلم ه��ای دفاع مقدس به پش��تیبانی مالی
برمی گردد که بس��یار ضعیف است .انجمن
س��ینمای انقالب و دفاع مقدس و ش��هرک
سینماییبه تنهایینمی توانندوظیفهپشتیبانی
س��ینمای ای��ران را انجام بدهن��د .نهادهای
فرهنگی کشور هم متاسفانه انگیزه های الزم
را برای ورود به این عرصه ندارند و بی جهت
نیست که هر چه از سال های دفاع مقدس دور
می شویم اوضا عواحوال تولید فیلم های دفاع
مقدسناخوشایندترمی شود.
این هنرمند و کارش��ناس مسائل سینمایی و
فرهنگی تاکید کرد :اگر می خواهیم سینمای
ملیداشتهباشیممطمئنباشیدکهرگه هاییاز
شکل گیری ان در سینمای دفاع مقدس وجود
دارد که می توانست تسری پیدا کند و خودش
را هم در محتوی و هم در فرم نش��ان دهد،
اما متاسفانه این امر محقق نشد و حتی امروز
هم هنوز مشخص نیست که فرمان سینمای
بومی و ملی ایران به کدام سو و سمت حرکت
می کند .مدیرعامل انجمن سینمای انقالب
و دف��اع مقدس در مورد حمایت ها و تولیدات
این انجمن تصریح کرد :متاس��فانه بضاعت
ما ان قدر نیست که بتوانیم خواست جمعیت
کثی��ری از هنرمن��دان عالقه من��ت به این
حوزه را عملیاتی کنیم ،اما تالش کردیم که
در حوزه تولید ورود جدی داش��ته باشیم و به
همین منظور از زمانی که حقیر وارد انجمن
ش��دم در حوزه فیلم کوت��اه بیش از 10فیلم
تولیدش��ده اس��ت ضمن اینکه قبل از من ،
انجمن تعهداتی داشت که سعی کردیم این
تعهدات را انجام بدهیم .نیرومند اظهار داشت:
تمام تالش من در انجمن این بوده که سیستم
اداری را با سیس��تم تولیدی هماهنگ کنم
چراکه معتقدم عکس ان امکان پذیر نیست
و یکی از دالیل براوردهای مالی چندین باره
تولید فیلم ها ،هماهنگ نبودن سیستم اداری
با سیس��تم تولیدی است .مدیرعامل انجمن
س��ینمای انقالب و دفاع مقدس با اشاره به
تولید فیلم سینمایی «امپراطوری جهنم» به
کارگردانی پرویز ش��یخ طادی گفت :نگارش
و بحث تولید این فیلم ،قب��ل از ورود من به
انجمن مطرح بود که هم اکنون این فیلم در
مرحله تولید است .انشا اهلل اگر هزینه های الزم
برای تولید فیلم هایی که ما برای امسال در نظر
گرفته ایممهیاشود،انجمنامسالحداقلچهار
فیلم در جش��نواره فیلم فجر رونمایی خواهد
کرد .نیرومند از سه واژه حمایتی ،مشارکتی و
تولیدی برای همکاری و تولید اثار دفاع مقدس
در زیرمجموعه خود یادکرد و اظهار داش��ت:
بیشتر همکاری ما در بحث حمایتی است که
سقف مالی ان حداکثر تا 70
میلیون تومان است .در بخش
تولیدات مشارکتی نیز امسال
تعهد کردی��م در تولید فیلم
«بهشت از جنوب شرقی» به
کارگردانی اقای احمد کاوری
مشارکت 50درصدی داشته
باشیم .پنج فیلم دیگر هم در فهرست حمایتی
انجمن قرار دارد.
وی از تولید حداقل یک س��ریال در هرسال
با مش��ارکت رسانه ملی خبر داد و یاداور شد:
هم اکنون سریال «ارام می گیریم» درحال که
تولید اس��ت که بعد از اتمام ان بالفاصله در
صورتتحققاعتباراتانجمن،سریالدیگری
به نام «کایدون » به کارگردانی اقای مسعود
اب پرور را با مشارکت صداوسیما تولید خواهیم
کرد .ضمن اینکه دو فیلم نامه در حال نگارش
اس��ت که یکی در مورد سوریه و دیگری در
مورد بسیج است.
این مدیر فرهنگی در مورد استقبال بی شمار
کش��ورهای جهان از جشنواره فیلم مقاومت
گفت :نکته مهمی که در حوزه فرهنگ و هنر
وج��ود دارد و ما از ان غافل بودیم این اس��ت
ک��ه در دنیا جریان هنر ،عمدت�� ًا جریان ضد
امپریالیستی است و جنس هنرمندان متعهد
دنیا از جنس انقالبی است .تا قبل از فروپاشی
ش��وروی ،این جریان قدرت زیادی داشت اما
بعد از فروپاشی این جریان ها غریب شدند لذا
جمهوری اسالمی با توجه به نگاهی که دارد
می تواند در این حوزه ورود جدی داشته باشد و
در حوزه سینما و سایر هنرها متولی این جریان
باشد لذا می توان علت استقبال دیگر کشورها
از جشنواره فیلم مقاومت را از این منظر ارزیابی
کرد .وی تاکید کرد :در دنیای امروز جایی به
نام جشنواره سینمای مقاومت وجود ندارد و از
ن جهت می توان جشنواره فیلم مقاومت را
ای
یک جریان کام ً
ال انحصاری در دنیا دانست.
حتی می توان گفت که بخش بین الملل ان
از بخش جش��نواره فیلم فجر نیز پررنگ تر و
جدی تر اس��ت .بنابراین اگر ما در این زمینه
هوشمندانه عمل کنیم خواهیم توانست از این
ظرفیت در جهت ارتباط هنرمندان انقالبی دنیا
با همدیگر و با ایران اس��تفاده کنیم و فضای
فعالی بین هنرمندان سراسر دنیا با جشنواره
فیلم مقاومت ایجاد کنی��م .نیرومند در مورد
واکنش هایمنفیصهیونیست هاورسانه های
غربی نسبت به جشنواره فیلم مقاومت بابیان
اینکه دست برتر ما در حوزه فرهنگ ،توجه به
جریان هنرانقالبی در دنیا است و شهید اوینی
خیلی زود متوجه شده بود که ما می توانیم از
هنر برای گسترش اندیشه های انقالبی در دنیا
استفاده کنیم گفت :طبیعی است که طرف
مقابل هم بیکار نمی نشیند و اجازه نمی دهد
چنین اندیشه هایی در دنیا شکل بگیرد چراکه
یدانند که جنس جشنواره
انان به درس��تی م
فیلم مقاومت از جنس تقابل با جریان سلطه
امریکاییوصهیونیستیاست.لذااینجشنواره
می تواند یک افند در مقابل جریان امریکایی و
صهیونیستی محسوب شود و طبیعی است که
شاهد واکنش های منفی طرف مقابل باشیم
به ویژه در دنیایی که شاهد مقاومت جدی در
اینزمینههمنیستیم.
وی اضافه کرد :سیستم فرهنگی کشور اگر
متوجه این معنا بشود و پابند به اصول انقالب
اسالمی باشد و یا حداقل بخواهد منویات مقام
معظم رهبری رادرحوزه فرهنگعملیاتیکند
بخشی از ان در جشنواره فیلم مقاومت وجود
دارد و کمک کردن به این جشنواره در مقابل
جریان سلطه به معنای محقق شدن بخشی از
خواست رهبری خواهد بود که همواره خواستار
افند و پدافند فرهنگی در مقابل جریان سلطه
هستند .مدیرعامل انجمن سینمای انقالب و
دفاع مقدس در خاتمه تاکید کرد :در دنیایی که
تقابل با جریان سلطه کم رنگ است سیستم
فرهنگی کش��ور باید دست جش��نواره فیلم
مقاومت را بگیرد و کمک کند تا این جشنواره
بتوان��د از ظرفیت های هنر انقالبی دنیا برای
تقابل با جریان سلطه استفاده کند .جشنواره
فیلم مقاومت؛ بخش��ی از جورچین رویارویی
مقاومت مقابل س��لطه اس��ت لذا هنگامی
می توان این اتفاق را در جشنواره فیلم مقاومت
ش��اهد بود که این تفکر به ص��ورت جدی و
واقعی در دس��تگاه های پش��تیبانی در حوزه
فرهنگی وجود داشته باشد .بنابراین امیدوارم
جریان تولید محتوا برای تقابل با اندیشه های
تکفیری ،جریان فعال و با پشتیبانی وسیعی در
کشورباشد.
شـــــنبه 3مهــــــرماه 1395سال نهم شماره 564
www.honarmandonline.ir
گزارش «هنرمند» از اولین اکسپوی بین المللی جاده ابریشم با حضور وزیر ارشاد در چین
«یک کمربند یک جاده» زمینه ساز تعامالت فرهنگی کشورهای راه ابریشم است
اولین اکسپوی فرهنگی بین المللی راه ابریشم روز سه شنبه
هفته گذشته با حضور «علی جنتی» وزیر فرهنگ و ارشاد
اسالمی ایران در شهر «دون خوانگ» چین گشایش یافت.
وزیر فرهنگ و ارش��اد اسالمی در صدر هیاتی با ورود به
شهر «ارومچی» مرکز استان سین کیانگ چین ،وارد این
شهر شد که در استان «گانسو» در شمال غرب چین واقع
ش��ده است .در این اجالس بس��یاری از مقام ات و وزیران
فرهنگوگردشگریوهمچنینکارشناسانیازکشورهای
حاشیه راه ابریشم حضور دارند .دستور کار این اجالس که
موسوم به «اس ار ای سی یی» نیز خوانده می شود تقویت
مراودات فرهنگی و ارتباطات بین کشورهای مرتبط با جاده
ابریشم است .جاده ابریشم نوین زمینی و دریایی موسوم به
«یک کمربند و یک جاده» ،طرحی است که «شی جین
پینگ» رییس جمهوری خلق چین اولین بار در سال٢٠١٣
میالدی مطرح کرد.
چین برای اجرای طرح های زیربنایی این اقدام ابتکاری خود
صندوقی با مبلغ ٤٠میلیارد دالر اختصاص داده اس��ت و
نزدیک به ٦٦کشور شامل طرح های این جاده می شوند.
اکسپو با این هدف برگزار می شود که کشورهای حاشیه
این جاده درک و تفاهم بیش��تری از یکدیگر پیدا کرده و
با دس��تاوردهای هم اشنا ش��ده و بدانند که برای اجرای
بهینه طرح ها و بخصوص تقویت مبادالت فرهنگی میان
کشورهای جاده ابریشم چه اقداماتی باید انجام دهند.
چینازایناکسپوبهعنوانیکچارچوبکاریزیربنایییاد
کرده است که باعث افزایش مبادالت و مراودات فرهنگی
و توسعه اقتصادی می شود .اولین اکسپوی فرهنگی بین
المللی راه ابریش��م از دیدگاه بسیاری از دست اندرکاران و
مقام های مسئول در مسیر راه ابریشم نوین یک مجمع و
گردهماییبینالمللیحرفه ایدرعرصهفرهنگبهحساب
می اید .بر این مبنا اعالم شده است که تمدن های مختلف
و کهن از طریق این اکسپو از یکدیگر اموخته و با مراودات
بیشتربهپیشبردصلحوتوسعهمساعدتمی کنند.همچنین
قرار است کارشناسان و شرکت کنندگان در این نشست
دور روزه ،به این موضوع که کشورها باید از فرهنگ های
قومیتی ،ارزش ها ،هنجارهای فرهنگی و عقیدتی یکدیگر
اموخته و در گام نخست در اندیشه انسجام و همبستگی و
توسعهمشترکباشند،تاکیدویژه ایداشتهباشند.ایناکسپو
با اصول برابری ،اعتماد و منافع متقابل و همکاری فزاینده
برای رسیدن به نتیجه برد ـ برد برگزار می شود .این برنامه
بین المللی را استان گانسو ،وزارت فرهنگ ،اداره فیلم و رادیو
و تلویزیون چین و شورای توسعه تجارت بین المللی این
کشور به صورت مشترک برگزار می کنند .وزیران فرهنگ و
گردشگری و نمایندگان سازمان های اطالع رسانی از چین
و کشورهای دیگر راه ابریشم و نمایندگانی از ادارات مختلف
چین و سازمان های بین المللی در این اکسپو حضور دارند.
براس��اس برنامه اعالم شده ،بعد از گشایش این نشست
بزرگ فرهنگی ،قرار اس��ت دیداره��ای دوجانبه ای میان
مقام هایکشورهایمختلفشرکتکنندگانونمایندگان
فرهنگی انان صورت بگیرد .اج��رای برنامه های هنری
و فرهنگ��ی مرتبط با راه ابریش��م دیگر بخش های در
نظر گرفته ش��ده برای این همایش فرهنگی دو روزه
است .در روز دوم نیز یکی از برنامه های مهم ،گشایش
نمایشگاه ساالنه راه ابریشم است و سپس در نمایشگاه
اثار کش��ورهای جاده ابریشم دستاوردهای فرهنگی و
هنری به معرض دید عموم قرار داده می شود.
وزیر فرهنگ و ارش��اد اسالمی درسخنرانی خود در جمع
ش��رکت کنندگان در این اکسپو با اش��اره به طرح رییس
جمه��وری چین با عن��وان «یک کمربند وی��ک جاده»
گفت :جهان برای رس��یدن به صلح و ارامش به مقابله با
افراط گرایی و تندروی نیاز دارد.
جنتی خاطرنش��ان کرد که به رغم اتفاقات��ی که افتاده و
پیشرفت های علمی و فنی ،جهان هنوز نتوانسته به صلح
و ارامش برسد که از علت های ان تمامیت خواهی و افراط
گرایی و خودمحوری هایی است که باعث جنگ و درگیری
در نقاط مختلف جهان ش��ده است .عضو شورای انقالب
فرهنگی کشورمان تاکید کرد که باید برای رسیدن به صلح
وزندگی مسالمتامیزبهاینعناصرخاتمهداد.عضوکابینه
دول��ت یازدهم و رییس ش��ورای فرهنگ عمومی گفت:
جهان مبتنی برصلح با زور و اجبار و اسلحه بدست نمی اید
بلکه باید با عزم حمعی و خرد گروهی و افزایش ارتباطات و
تعامالت فرهنگی و اجتماعی و گفتگو به ان دست یافت.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی ایران برگزاری اکسپوی بین
المللی راه ابریشم را که با روز جهانی صلح ( ٣١شهریور ماه)
مصادف شده است به فال نیک گرفت و با اشاره به مسائل
تاریخی خاطرنشان کرد :در طول تاریخ باستان بررسی ها
نش��ان می دهد که همواره مصلحان و ش��خصیت های
برجسته ای ظهور کرده اند.
او گف��ت ک��ه برای نمون��ه در چی��ن مصلحانی جون
کنفوسیوس و الئوتسو و در هند بودا و در ایران زرتشت
و در یونان س��ولون و س��قراط امدند و سپس در میان
اقوام سامی حضرت ابراهیم (ع) و انبیای بنی اسراییل و
در اسیای غربی حضرت نوح و تا اینکه خاتم پیامبران
حضرت محمد مصطفی (ص) ظهور کردند و همه برای
صلح و دوستی و کنار گذاشتن کدورت ها امده اند .زیرا
دین و خرد الهام بخش رفع اختالفات فکری و فرهنگی
و عقیدتی و سیاسی بوده است و فرهنگ ها و تمدن ها
همواره یک مصلح در کنار خود داشته اند.
وی افزود که همواره صلح و عدالت برای دنیا با ارزش بوده
است ،اما در همین شرایط هم برخی حتی به نام صلح دست
به خشونت و ترور و جنگ زده اند و یا با سوء استفاده از نام
سعید الفتی مشاور امور ایثارگران وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی
برپایی نمایشگاه عکس دفاع مقدس
در سرسرای ساختمان وزارت ارشاد
نمایش��گاه عکس دفاع مقدس شامل
تصاویر عکاسی شده از سوی ٥عکاس
ح��وزه دفاع مقدس همزم��ان با هفته
دفاع مقدس از بیس��ت و نهم شهریور
ماه س��ال جاری تا هفتم مهر ماه سال
جاری در سرس��رای وزارت فرهنگ و
ارشاد اس�لامی برگزار می شود .سعید
الفتی مش��اور وزیر فرهنگ و ارش��اد
اس�لامی در امور ایثارگ��ران با اعالم
ای��ن خبر ،افزود :عکس های این نمایش��گاه مربوط به
٥عکاس فع��ال در حوزه دفاع مق��دس (احمد علیزاده
نوحی ،سعید صادقیف علی فریدونی ،سعید حاجی خانی
و احس��ان رجبی) اس��ت .وی گفت :ب��ا همکاری دفتر
امورایثارگران وزارت فرهنگ و ارش��اد اسالمی از میان
بی��ش از ٢٠٠عکس این ٥ع��کاس تعداد ٥٣عکس
برای برپایی این نمایشگاه انتخاب شد .الفتی ادامه داد:
با همکاری دفتر امور ایثارگران وزارت
فرهنگ و ارشاد اس�لامی و انجمن
عکاس��ان انق�لاب اس�لامی و دفاع
مقدس قرار ش��د با ه��دف کمک به
این عکاس��ان ،معاونت های وزارت
فرهنگ و ارشاداس�لامی تعدادی از
عکس های انه��ا را خریداری کنند.
وی گف��ت :ب��ا هم��کاری معاون��ت
فرهنگ��ی وزارت ارش��اد کتاب های
این عکاس��ان نیز با عنوان عکاسان جنگ خریداری
شده و در مناسبت هایی به دانشجویان و اساتید رشته
عکاسی هدیه خواهیم داد.
نمایش��گاه عکس دفاع مقدس ٥ع��کاس حوزه دفاع
مقدس از ٢٩ش��هریور ماه سال جاری اغاز و تا ٧مهر
ماه سال جاری در محوطه و سرسرای وزارت فرهنگ و
ارشاد اسالمی در حال برگزاری است.
سیدعباس صالحی در کنگره ملی نکوداشت استاد کریمی مراغه ای مطرح کرد
«کریمی مراغه ای» از نوادر شعر طنز در دنیاست
س��یدعباس صالح��ی ،مع��اون
فرهنگی وزیر فرهنگ و ارش��اد
اسالمی در کنگره ملی نکوداشت
استاد کریمی مراغه ای ،از وی به
عنوان یکی از نوادر شعر طنز در
دنیا یاد کرد .نخستین کنگره ملی
نکوداشت استاد کریمی مراغه ای
با حضور مع��اون فرهنگی وزیر
فرهن��گ و ارش��اد اس�لامی،
مدی��رکل فرهنگ و ارش��اد اس�لامی اذربایجان
غربی ،اساتید و مدیرعامل ادبیات داستانی ایرانیان
و نماینده مردم ارومیه در مجلس اسالمی برگزار
ش��د .صالحی ،معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و
ارشاد اس�لامی در این ایین گفت :استاد کریمی
مراغه ای از شاعران ُپرکار در شعر ایینی هستند و
نقش زیادی در س��رودن شعر اهل بیتی داشته اند.
وی ادامه داد :عالمه امینی نیز حدود 5جلد و نیم
ویژه برنامه های هفته دفاع مقدس سازمان فرهنگی هنری شهرداری
خرمشهرها در پیش است
هنرمند :همزمان با اغاز هفته دفاع مقدس ،معاون فرهنگی س��ازمان
فرهنگی هنری شهرداری تهران ،از برگزاری برنامه های هم عهدی با
شهدا ،با قدوسیان ،چهل چراغ شهدا ،شعر ملکوتی ،ضیافت ستارگان،
یادگاران حرم ،راویان ش��یدایی در این هفته خبر داد .حجت االس�لام
حسن ناصری پور ،معاون فرهنگی سازمان فرهنگی هنری شهرداری
تهران ،در خصوص برنامه های این س��ازمان به مناس��بت گرامیداشت
هفته دفاع مقدس گفت :س��ازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران بر
اس��اس منویات مقام معظم رهبری و تاکید رییس س��ازمان بر اجرای
طرح هایی با موضوع دفاع مقدس و ترویج فرهنگ مقاومت ،در راستای
گس��ترش و تعمیق این فرهنگ فاخر و تاثیرگ��ذار ،ویژه برنامه هایی را
در س��طح مناطق ۲۲گانه ش��هر تهران تدارک دیده است .وی با بیان
اینکه این ویژه برنامه ها با عنوان «خرمش��هرها در پیش اس��ت» اجرا
می شود ،ادامه داد :این عنوان برگرفته از بیانات مقام معظم رهبری است
که فرموده اند :خرمش��هرها در پیش است؛ نه در میدان جنگ نظامی،
در میدانی که از جنگ نظامی س��خت تر است .از همین رو به مناسبت
گرامیداشت این هفته در هر روز برنامه ویژه ای خواهیم داشت.
تکریم شهدای گم نام
ناصری پور با تاکید بر برنامه «هم عهدی با شهدا» توضیح داد :با توجه به
اجرای موفق برنامه هم عهدی با شهدا در سال گذشته دور دوم این برنامه با
دین به ترور و خش��ونت مبادرت کرده و برای همین دنیا
بیش از هر زمان دیگری به درک مشترک بر مبنای افکار
سالموسازندهدرراستایاحیای فرهنگصلح وهمبستگی
نیاز دارد تا در سایه ان بتواند به مبانی استواری برای ایجاد
فضای مس��المت امیز و دوری از خش��ونت و درگیری و
رویاروییبرسد.
جنتی گفت که گفت و گوی فرهنگ ها و تمدن ها می تواند
زمینه ساز رفع معضالت امروز باشد و با ایجاد زمینه های
فرهنگی الزم و تعامالت مسالمت امیز و با رهیافت های
صلح جویانه و عدالت به جای خشونت و زور ،جهانی اراسته
و با نش��اط و س��الم را برای زندگی بهتر انسان شکل داد.
وی گفت که طرح «شی جین پینگ» رییس جمهوری
جمهوریخلقچیندرباره یککمربندویکجاده می تواند
در سایه زنده کردن همکاری های اقتصادی باعث افزایش
ارتباطات و تعامالت فرهنگی کشورهای مسیر ابریشم و
زمینه ساز شناخت بیشتر مردم از یکدیگر شده و به احیای
هویت انس��انی برای خ��روج و رهایی از اف��راط گرایی و
خشونت بیانجامد .شهر دون خوانگ به گفته وزیر فرهنگ
ایران به درستی از سوی میزبانان چینی برای اولین اکسپوی
فرهنگی بین المللی جاه ابریش��م انتخاب شده است زیرا
از توفقگاه های استراتژیک در راه ابریشم کهن به حساب
می اید و این شهر به عنوان میزبان نخستین اکسپوی راه
ابریش��م نش��ان دهنده اهمیت راه اندازی دوباره این راه و
بازگشت به دوران رونق گذشته با رویکردی جدید است.
جنتی گفت که جمهوری اسالمی ایران با تکیه برمبانی
عقل گرای خود ،در عرصه مبارزه با قرابت های متحجرانه
و واپسگرایانه از اسالم و همین طور در زمینه طرح احیای
حاده ابریشم ،به عنوان یکی از بزرگترین و قدیمی ترین
کش��ورهای این مسیر ،شرکت و همکاری مطمئن برای
چی��ن و همچنین برای همه کش��ورهایی اس��ت که در
چارچوب قوانین بین المللی ارزش های مشترک و احترام
متقابلخواستارتعاملباانهستند.
او درپایان گفت که ما به امید روزی هستیم که منطقه ای
ارام و توام با صلح و همزیس��تی مسالمت امیز برای همه
ملت هایجهانبخصوصمللاسیاییداشتهباشیم.
دراولیناکسپویفرهنگیبینالمللیجادهابریشمحدود٩٥
هیات خارجی از ٨٥کشور و سازمان بین المللی و ٥١هیات
و سازمان چینی در ان حضور دارند.
رویکردی متفاوت برای هم عهد شدن شهروندان با شهدای گرانقدر در روز
اول هفته دفاع مقدس به صورت یکپارچه برگزار می شود .این برنامه روز
چهارشنبه ۳۱شهریورماه در بهشت زهرا(س) ،ایستگا ه مترو ،فرهنگسرای
رسانه و شبکه های اجتماعی اجرا می شود و همچنین سایر مناطق۲۲گانه در
هفته دفاع مقدس اقدام به توزیع پالک می کنند و فرهنگسرای رضوان نیز
در پنج شنبه های سال ۱۳۹۵طرح هم عهدی با شهدا را اجرا می کند .غبار
روبی از مزار شهدای گمنام در سطح مناطق ۲۲گانه از برنامه های دیگر این
هفته اس��ت که در روز دوم از هفته دفاع مقدس اجرا می ش��ود .معاون
فرهنگی سازمان فرهنگی هنری ش��هرداری تهران در این باره گفت:
تکریم شهدای گمنام(با قدوسیان) عنوان این برنامه است که با قرائت
دعای کمیل و سخنرانی مذهبی ،به گرامیداشت یاد و خاطره شهدای
دفاع مقدس و شهدای مدافع حرم می پردازد.
برگزاری پاتوق فرهنگی در مزار شهیدان
به گفته ناصری پور برنامه سومین روز از هفته دفاع مقدس نیز «چهل
چراغ شهدا (تبدیل مزار شهدا به پاتوق فرهنگی)» خواهد بود .این برنامه
قرار اس��ت این مکان مطهر را در کانون توجه بیشتری قرار دهد و ان
را ب��ه پاتوق فرهنگی تبدیل کند ک��ه به همین منظور غرفه فرهنگی
هنری توسط فرهنگسراها و با هماهنگی بسیج و مساجد هر منطقه در
کنار مزار شهدای گمنام منطقه و در میدان شهدای گلزار شهدا واقع در
غدیریه به زبان عربی دارد و شعر
نگه دارنده شور اهل بیت بوده و
استاد مراغه ای این شور را به زبان
ترکی و فارسی اش��اعه داده اند.
معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و
ارشاد اسالمی عنوان کرد :شاعر
طنز در شعر ما انگشت شمار بوده
و ایشان از نوادر شعر طنز هستند
و از نامداران ش��عر طنز به شمار
می روند .صالح��ی با بیان این مطلب که اس��تاد
مراغه ای فخر اذربایجان اس��ت ،گفت :ایشان در
حوزه مس��تندنگاری و سفرنامه نویسی منظوم نیز
دس��ت توانایی دارند ک��ه از ویژگی های کم مانند
ایشان است .وی بیان کرد :استاد مراغه ای شاعری
مردمی و کتابفروش��ی با 70سال سابقه است که
چراغ این پاتوق فرهنگ گس��تری را روشن نگه
داشته اند و این مکان دانشگاه شعر و ادب است.
بهشت زهرا(س) راه اندازی می شود .حجت االسالم حسن ناصری پور از
برگزاری شب شعر با عنوان «شعر ملکوتی» در چهارمین روز هفته دفاع
مقدس در منطقه ۶خب��ر داد و در معرفی برنامه روز پنجم هفته دفاع
مقدس گفت« :ضیافت ستارگان» عنوان برنام ه پنجمین روز این هفته
اس��ت .در طرح تکریم از شهدای محالت شهر تهران و مدافعان حرم،
همه فرهنگسراها پنج شهید با ویژگی های خاص که کوچه یا خیابانی
در هر منطقه به نام ان ها نام گذاری ش��ده ،شناسایی و برای سه شهید
در همان کوچه یا خیابان مراس��م تجلیل برگزار می کنند .همچنین دو
ش��ب را در دو مسجد از مساجد محل ،ضمن تجلیل از خانواده شهید،
به بحث و قرائت وصیت نامه ش��هید به عنوان منش��ور معنوی انقالب
اسالمی می پردازند.
تکریم فرزندان شهیدان مدافع حرم
تجلیل از ش��هدای مداف��ع حرم و خاطره گویی ی��ادگاران دفاع مقدس دو
برنامه ای است که در دو روز پایانی هفته دفاع مقدس یعنی روزهای دوشنبه
۵مهرماه و سه شنبه ۶مهرماه اجرا می شود که ناصری پور درباره ان توضیح
داد :برنامه «یادگاران حرم» که تجلیل از فرزندان شهیدان مدافع حرم است
به صورت متمرکز در منطقه ۷برگزار می شود .در این مراسم ضمن دعوت
از خانواده های معظم ش��هیدان مدافع حرم از فرزندان به عنوان عزیزترین
یادگاران ایشان تجلیل می ش��ود .برنام ه روز هفتم هفته دفاع مقدس نیز
«راویان شیدایی» خواهد بود .در راستای این برنامه هر منطقه در هفته دفاع
مقدس یکی از سرداران و جانبازان معرفی شده را در یکی از مساجد محل،
به منظور بیان خاطرات با محوریت سبک زندگی شهدا دعوت و از ایشان
تجلیلمی کند.
تئـــــاتر
شـــــنبه 3مهــــــرماه 1395سال نهم شماره 564
www.honarmandonline.ir
3
به بهانه ی اجرای نمایش «پرتره مرد ریخته» در تماشاخانه سنگلج
کاظم هژیرازاد
نگاهی به نمایش «از زیرزمین تا پشت بام» به کارگردانی افسانه ماهیان
سپیده اماده
سوگواره ای برای تراژدی «سگ های زرد»
20ابان س��ال 92خبری هولناک بر خروجی خبرگزاری ها و س��ایت های خبری
نشس��ت ،متن خبر کشته ش��دن چهار جوان ایرانی را از اعضای دو گروه موسیقی
زیرزمینی ِ«سگ های زرد» و «فریکیز» در نیویورک روایت می کرد .ماجرا از این قرار
بود که سه نفر به نام های ارش فرازمند ،سروش فرازمند و علی اسکندریان توسط
یکی از اعضای اخراجی یکی دیگر از گروهی های راک س��اکن بروکلین نیویورک
به نام «فریکیز» که «علی اکبر رفیعی» نام داش��ته در کشته شده بودند .مقتوالن
جنایت همگی از اعضای یک گروه موسیقی زیرزمینی راک ایرانی به نام«سگ های
زرد» بودند .انطور که از خبرهای پلس نیویورک بر می امد ،علی اکبر رفیعی پاسی
پس از نیمه شب یازدهم نوامبر(دوشنبه) با مسلسل کالیبر ۳۰۸وارد محل زندگی
این جوانان در محله ویلیامزبرگ ش��رقی می ش��ود و
طبقه به طبقه منزل را جس��ت وجو کرده و به سمت
همه ساکنان محل اقامت گروه سگ های زرد شلیک
می کند ،در جریان این اتفاق سه نفر ،را با شلیک گلوله
به سر و صورت کشته و نفر چهارم هم از ناحیه دست
با شلیک دو گلوله زخمی می شود .وی سپس به پشت
بام می رود و با شلیک یک گلوله به گلوی خود و سمت
مغز ،جان خودش را هم می گیرد .تراژدی مرگ گروه
« »The Yellow Dogsاین روزها به
قلم مهین صدری و اجرای افسانه ماهیان بر صحنه
سالن سمندریان تماشاخانه ایرانشهر به نمایش درامده
است .افسانه ماهیان که در سال های اخیر با کارگردانی
نمایش هایی مانند پالتوی پشمی قرمز 33 ،درصد نیل
سایمون و همچنین نمایش تحسین شده هم هوایی بر
روی صحنه هایی تئاتر حاضر شده است در اخرین همکاری اش با مهین صدری که
با نوع نمایش نامه مستند اجتماعی اش در سالهای اخیر مشهور شده است ،بار دیگر
نمایشی مستند با محوریت حوادث اجتماعی را به روی صحنه برده است .هم هوایی
اثر پیشین ماهیان هم سه تراژدی واقعی را روایت می کرد که در طول دهه های اخیر
برای سه زن از نسل های مختلف اتفاق افتاده بود ،نمایشی که توانست دو جایزه برای
بهترین بازیگری و همچنین جایزه بهترین نمایش نامه را در سی و سومین جشنواره
بین المللی تئاتر فجر را از ان خود کند .ماهیان در ادامه همان روند کارگردانی ،این بار
تراژدی سالهای گذشته صفحه حوادث روزنامه های ایران و جهان را هدف خود قرار
داده است .صحنه نمایش «از زیرزمین تا پشت بام» بنابر گونه مستند کلمه به کلمه،
کامال خالی است و اثری از اکسسوار در هیچ کجای صحنه به چشم نمی خورد ،تا
انجایی که تماشاگران در هنگام ورود به سالن از سوی راهنمایان به گونه ای رهنمون
می شوند که قدم به صحنه خالی نمایش نگذارند .چهار راوی نمایش از ابتدا در چهار
گوشه سالن و در میان تماشاگران جای می گیرند و هر یک مونولوگ های خود را به
ترتیب تقدم و تاخر اغاز می کنند .صحنه تاریک است و خطوط منقطعی از نور در این
تاریکی ها به چشم می خورد .مونولوگ ها اغاز می شود و هر کدام از کاراکترها رفیع را
که نام مستعار علی اکبر رفیعی متهم ردیف اول پرونده سگ های زرد در این نمایش
است ،توصیف می کنند .پوریا (با بازی صابر ابر) از خاطرات گروهشان می گوید و از
دوس��تی هایش با رفیع ،از ماجرای جدا ش��دنش از گروه و در نهایت از قتل گروه و
خودکشی رفیع .خواهر رفیع (با بازی الهام کردا) اما نظر دیگری دارد ،او از بی گناهی
برادر می گوید و از اینکه چقدر در راه رفاقت با گروه از خود گذشتگی کرده است و
همچنین از پول هایی که او و مادرش برای رفیع می فرس��تادند و به دس��ت همین
دوستانش می رسید و به جای طلبشان از ان استفاده می کردند اما باز هم از رفیع انتظار
پول ویزا و اجاره خانه داشتند .خواهر رفیع معتقد است که رفیع و همه افراد گروه به
دست یک شخص یا گروه دیگری که رفیع در تماس هایش به انها اشاره می کرد،
کشته شده اند ،یک گروه یهودی که بارها او را تهدید کرده اند و با تعقیب او قصد
ایجاد ارعاب در وی داشتند .اسی با بازی «هوتن شکیبا» دیگر فرد گروه است که در
واقع رفیع به جای او در گروه ساز می زد ،او رفیع را نارفیقی
یداند که مشکالت روحی داشته و جایگاه موسیقیایی اش
م
هم در حد دیگر اعضای گروه نبوده است .چهارمین کاراکتر
این نمایش دوست کیارش با بازی بازیگر هلندی «مارین
ون هولک» است که نه درباره رفیع که در خصوص کیارش
و عشق از دست رفته اش صحبت می کند ،از مهربانی های
او ،از لحظه های خوشی که در کنار هم داشتند و در نهایت از
کابوس هایی که پس از مرگش دارد .مونولوگ ها از تغییری
حرف می زنند که در ش��خصیت رفیع اتفاق افتاده اس��ت،
موزیسینی ارام ،کم حرف و دوستدار خانواده پس از خروج
از کشور و مشکالتی که بر سر راه زندگی اش در نیویورک
اتفاق می افتد و صد البته مصرف انواع مواد در نهایت به جایی
می رسد که به یک شخصیت ضداجتماعی بدل می شود و
در یک تصمیم ناگهانی همه هم گروهی های سابق خود را
به قتل می رساند و در اخرین اقدام جان خود را می گیرد .در جریان این مونولوگ ها و
تفسیرهایی که هر شخص از ماجرا دارد ،ماهیان نتیجه ای قاطع از پرونده سگ های
زرد بیان نمی کند و بیش از پیش با تفسیرهای مختلف مخاطب را در سرانجام این
تراژدی دچار دوگانگی می کند .شاید موفقیت نوع اجرا بر پایه مونولوگ در نمایش هم
هوایی بود که ماهیان ،را بر ان داشت تا در تجربه بعدی هم سبک نمونه متاخر را
دستمایه قرار دهد ،اما برخالف هم هوایی ،نمایش «از زیر زمین تا پشت بام» نتوانسته
تاثیر گذار باشد ،در لحظه های اوج تراژدی هم مخاطبان با حزن روایت همذات پنداری
نمی کنند و این القای حسی به درستی شکل نمی گیرد.
با اینکه نمایش به دنبال نشان دادن مشکالت گروه های موسیقی زیر زمینی است
که به دلیل ممنوعیت فعالیت در کشور به سرنوشت های غم انگیزی دچار می شوند
اما در نهایت نتیجه کار تنها س��وگواره ای در خصوص تراژدی مرگ سگهای زرد
اس��ت ،س��وگواره ای که با اواز زیبای دختر بچه ای به پایان می رسد .یکی دیگر از
نکات کارگردانی این نمایش نبود میزانسن های مشخص است و نورپردازی هایی که
فاقد کارکرد به نظر می رسند ،خطوط نوری که در نهایت نمی توانند نقشی در جریان
تاثیرگذاری نمایش داشته باشند .به رغم کست مشهور بازیگری که در این نمایش
به کار گرفته شده اما بازی ها در حد انتظار دیده نمی شود و در نهایت هنوز هم «هم
هوایی» بهترین اثر در کارنامه کاری افسانه ماهیان به حساب می اید.
چرا نوشین َترک خورد و ریخت
در تماشاخانه سنگلج نمایشی که به نوعی سوگواره ای به سرگذشت عبدالحسین
نوشین فعال تئاتری و ایضا سیاسی دهه بیست خورشیدی تنه می زند ،در حال
اجراست .نمایش به صورت مونو درام است که اصغر همت به تنهایی ان را بازی
می کند و نوشته غالمحسین دولت ابادی و اراز بارسقیان که هر دو نیز کارگردانی
ان را به عهده داش��ته اند .این دو جوان دوس��تدار تئاتر هستند و در حوزه ادبیات
نمایشی در این روزها فعالیت قابل توجهی می کنند.
اصغر همت علت بازی در این مونودرام را در پاراگراف اخر بروشور نمایش اینگونه
نوشتهاست:مندراینصحنهاشکریختم.نهاشکنوشینبرایکلنلمحمدتقی
خان پسیان ،نه اشک نوشین برای نوشین ،اشک اصغر همت برای عبدالحسین
خان نوشین که در غربت و تنهایی غریبی از دنیا رفت ،او لیاقت این را داشت که
به ارزویش برسد و مردم در فقدانش اشک ها بریزند اما افسوس که ...چرخ بازیگر
یدانند
از این بازیچه ها بسیار دارد!» خیلی از جوانان تئاتری نام نوشین را شنیده اند م
یدانند به واقع
که او را پدر تئاتر مدرن نوع غربی نامیده اند .اما شاید خیلی از انها نم
نوشین که بود ،چه کرد و چرا این قدر مورد احترام پیشکسوتان تئاتر این ملک است؟
او یک تئاتری بود .عشق به تئاتر داشت .در فرانسه تحصیل کرده بود و دموکراسی
انجا را الگوی اندیش��ه های خود قرار داده بود و می خواست برای ایران همچنان
شرایطی فراهم شود .میل به عدالت خواهی در وجود جوانش ،او را به سوی سیاست
کشید و خود و تئاترش را فدای سیاست کرد .مختصری در
باره او بگوییم که بر نوشین چه گذشت:
«نوش��ین از دانش اموزان رتبه اول دارالفنون بود .در سال
1307از طرف وزارت معارف ،همراه با گروه دانش اموزان
ممتاز ایرانی به اروپا فرستاده می شود تا در رشته تاریخ ادامه
تحصیل بدهد .اما او برخالف اراده وزارت مطبوعه ،با وجود
مخالفت سرپرست دانشجویان در ان ایام ( اسماعیل مرات)
تاریخ را ادامه نداده ،در کنس��رواتوار تئاتر تولوز نام نویسی
می کند و از خیر بورسیه تحصیلی اش هم می گذرد .با فقر
مالیدرفرانسهدستوپنجهنرمکرده،سرانجامتحصیالت
خود را به پایان رسانده و راهی ایران می شود .معلم هنرستان
هنرپیشگی می شود .گروه تئاتر درست کرده و تا سال 1327یعنی ترور نافرجام شاه،
چندین نمایشنامه نوشته و چند نمایشنام ه مهم خارجی را در تماشاخانه فرهنگ و
بعد فردوسی که خود در ساخت و بینان گذاری انها نقش اساسی داشته اجرا می کند.
در همین ایام است که به عضویت کمیته مرکزی حزب توده هم دعوت می شود.
دهه بیست شرایط برای فعالیت سیاسی ،ازادتر از دوران رضا شاه بود .روشنفکران
هم به خاطر شعارهای عدالت خواهانه احزاب ان زمان و اتفاقاتی که در دنیای بعد
از جنگ جهانی دوم و پیروزی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی رخ می دهد
در خیلی از کش��ورها نیروهای جوان و تحصیلکرده ،مجذوب شعارهای برابری
خواهانه،تامینحقوقزحمتکشانوعدالت خواهانهودموکراسی ُپرطمطراقحزب
کمونیست شور.ی در جهان و حزب توده ایران می شوند .نوشین هم برای کمک به
بر قراری دموکراسی و عدالت خواهی به عضویت حزب توده درمی اید ،ولی به خاطر
تحصیالت و فعالیت های ادبی و هنری اش ،به عضویت و کمیته مرکزی حزب
توده دعوت می شود و او می پذیرد .در ان زمان در جهان ،احزاب ،و جمعیت های
سیاسی زیادی فعالیت می کردند ،وروشنفکران ایران هم امید داشتند که شاه جوان
که خود در مهد دموکراسی (سویس) درس خوانده بود ،شرایط دموکراتیکی مانند
سویس را فراهم اورد ،به این دالیل بود که نوشین در ان زمان عضویت در کمیته
مرک��زی حزب را می پذیرد .او خیال می کرد که می تواند فعالیت هنری اش را با
فعالیتسیاسی،مانندبسیاریازهمتایانشدرفرانسههمچوناندرهمالرووبرتولت
برشت در المان ،پیوند داده و ادامه دهد .ولی او غافل از ان بود که ایران نه فرانسه
و نه المان است و عاقبت ،پذیرش این مسئولیت او را از فعالیت عاشقانه اش به تئاتر
یدارد .سال ۱۳۲۴به دستور حزب برای مدت یک سال به خراسان مهاجرت
بازم
می کند که تشکیالت حزب را در انجا (محل تولدش) سامان دهد .ولی در این
شهر مذهبی چندان موفق نمی شود و فعالیت اش را بیهوده می بیند و سرانجام به
تهران بازمی گردد .همین فعالیت یک ساله غیرتئاتری او را به شدت از فعالیت های
حزبی خسته و ازرده می کند و به تجربه درمی یابد که او بیش از اینکه مرد سیاست
باشد ،مرد تئاتر و نمایش است .به تهران بازمی گردد و تعدادی از شاگردان هنرستان
هنرپیش��گی را دور خود جمع می کند ،تئاتر فرهنگ را سامان داده و بعدتر تئاتر
فردوس��ی را به وجود می اورد .او می خواهد فعالیت های تئاتری اش در اولویت و
فعالیت حزبی اش درجه دوم و در سایه ی ان قرار گیرد .ولی بنا به گفته ی عزت اهلل
انتظامی دوست و همرزم جوانش که او را هنگام فرار از زندان در خانه اش پناه داده
بوده ،در کمیته مرکزی با این عقیده ی او شدیدا مخالف بوده اند .دیری نمی پاید که
حوادث به گونه ی دیگری رقم می خورد .بهمن سال 1327شاه از ترور ناکام جان
س��الم به در می برد .این ترور را به حزب توده نسبت می دهند .نُه نفر از اعضای
کمیته مرکزی از جمله نوشین را در خانه هاشان دستگیر کرده زندانی می کنند.
یدانید به چه جرمی دستگیر شده اید؟ او به
در دادگاه از نوشین سوال می شود :م
یدانم به جرم اینکه به گیشه ی یکی از تئاتر های تهران
رئیس دادگاه می گوید :م
ضرر زده ام( .منظورش تئاتر تهران بود که صاحب ان احمد دهقان ،صاحب امتیاز
نشریه تهران مصور است که با تئاتر فردوسی نوشین رقابت داشت) سه سال حبس
برای نوشین بریده می شود .هنگامی که در سال 1329نُه نفر از سران حزب توده
را از زندان فراری می دهند ،نوشین هم بین انان است .در حالی که فقط سه ماه از
محکومیتش باقی مانده است .نوشین ناخواسته مجبور می شود همراه انان از زندان
فرار کند و بعد از چند روز که در منزل عزت اهلل انتظامی مخفی می شود ،سرانجام
رفقایش او را به مسکو انتقال می دهند .به مسکو رفتن همان و کودتای 28مرداد و
ماندگار شدن اجباری اش در مسکو همان .نوشین دیگر در شوری با حزب همکاری
نمی کند .ترجیح می دهد فقط به تصحیح شاهنامه بپردازد ولی همواره در رویای
بازگشتن به ایران و تئاتر کار کردن ،تا اخر عمر می سوزد و می سازد .تمام ارزوهای
تئاتری اش به خاطر سیاسی شدن ،به باد فنا می رود .وجه
تسمیه «پورتره ریخته» این نمایش نیز اشاره به حال به هم
ریخته ی نوشین در غربت دارد )1( ».به قول شاعر:
نه در غربت دلم شاد و نه رویی در وطن دارم
الهی بخت برگردد از این طالع که من دارم
اصغر همت ،بازیگر مجربی که اکنون مدیرعامل خانه تئاتر
است و روزی مدیر گروه نمایش دانشکده سوره به ریاست
حجت السالم زم بود ،همت کرده ،علیرغم اینکه ممکن
بوده انگ هایی به او بچسبانند که چنانچه (هیچ جا اجازه ی
به صحنه رفتن این نمایش را ندادند اال تاالر سنگلج که
یدانستند تماشاچی نخواهد داشت) .به نظر نگارنده اگر
م
اصغر همت که مسلمان بودن و نماز خواندن و روزه گرفتنش را همه اهل تئاتر
دیده اند ،پشتوانه ی این اجرا نبود ،این نمایش در تماشاخانه سنگلج هم امکان اجرا
نداشت .نگارنده به هر روی اجرای این اثر را هم از برکات تغییرات فضای سیاسی
یدارد .واال اگر دوران
در دوران ریاست جمهوری حسن روحانی دانسته و پاس م
دولت نه��م و دهم بود ،همانگونه که نمایش «عکس یادگاری» به کارگردانی
قطب الدین صادقی ممیزان به اتفاق ارا دستور توقیف ان را دادند ،این نمایش هم
امکان اجرا نمی یافت .باید به این جوانان خسته نباشید گفت و قدر این روزگاران را
نیز دانست و ارزو کرد که هیچگاه به دوران دولت نهم و دهم باز نگردیم .تماشاخانه
سنگلجبهواسطهاینکهچندسالیاستبراینمایش هایایینیسنتیمعرفیشده،
برای جذب مخاطب این نمایش البته جای مناسبی نیست ولی اگر تبلیغات درستی
صورت می گرفت ،شرایط بدین منوال نبود که در شبی که نگارنده حضور داشت،
حتی در میان تماشاگران ،به ندرت اهل تئاتر که نوشین را پدر حرفه ای تئاتر مدرن
نوع غربی محس��وب می کنند هم در میان انها دیده نشود .این نشان دهنده ان
است که تبلیغ جامعی هم نشده است .متاسفانه مرکز هنر های نمایشی به عنوان
متولی تئاتر نه تنها برای این نمایش ،بلکه برای هیچ نمایشی خود را موظف به
یداند .و چون این گروه هم بضاعت کافی برای تبلیغات شخصی وسیع
تبلیغ نم
ندارند ،حتی اجرای ان به گوش دوستداران نوشین و افرادی که از تالش نوشین
یداشتند و به تالش های او احترام
در زمان خودش مطلع بودند و او را دوست م
می گذاش��تند و هنوز در قید حیات هستند هم از وجود این نمایش درتماشاخانه
سنگلجبی اطالعهستند.
نگارنده توصیه می کند در این دو هفته ای که از اجرای این نمایش باقی است ،همه
اهالی تئاتر و ان دسته از تئاتری ها و دوستداران نوشین و تاریخ تئاتر این ملک ،در
فرصت باقی مانده این نمایش را از دست ندهند.
( )1این پاراگراف مختصر از شرح فعالیت های نوشین از کتاب های زیرین نقل به
مضمون شده است:
«رفقای باال» نوشته منوچهر کیمرام اردیبهشت1374 «سیری در تاریخ تئاتر ایران» نوشته مصطفی اسکویی چاپ 1378 «خاطراتی از هنرمندان» نوشته پرویز خطیبی چاپ1380« -جادوی صحنه» شرح حال عزت اهلل انتظامی چاپ .1383
4
سینمـــــا
شـــــنبه 3مهــــــرماه 1395سال نهم شماره 564
www.honarmandonline.ir
پیام محمد خزاعی دبیر جشنواره بین المللی فیلم مقاومت
جهان ما با همه بی عدالتی و زیاده خواهی ها زیباست
محمد خزاعی دبیر چهاردهمین
جشنواره بین المللی فیلم مقاومت
در اس��تانه برگزاری این رویداد
فرهنگی سینمایی طی یادداشتی
تاکید کرد :جش��نواره بین المللی
فیل��م مقاوم��ت می کوش��د ت��ا
بس��تری را برای ایج��اد فضای
گفتگو ،هم اندیشی و ایجاد شبکه گسترده ای از
فیلم سازان خالق و حق طلب به ویژه سینماگران
مستقل ضد سلطه و ضد صهیونیسم دنیا فراهم
اورد تا با بهره گیری از تولیدات تصویری ،گامی
موثر در نهادینه س��ازی مفهوم«مقاومت» در
وجود بشر امروز بردارد.
ب��ر پایه گ��زارش رواب��ط عمومی جش��نواره
بین الملل��ی فیل��م مقاومت مت��ن کامل این
یادداشت به این شرح است:
«جهان ما زیباس « »...جهان ما زیباست»؛
اگرچ��ه سال هاس��ت ظل��م ،بی عدالت��ی و
زیاده خواهی ه��ا ،خاطره ه��ای تل��خ و اندوه
ب��اری را در ذهن های ما س��اخته اند .جهانی
که ریش��ه و طبیعت ان سرش��ار از عش��ق،
نوع دوستی ،صلح و ارامش است؛ این روزها
پ��ر از جنگ ،بی رحم��ی ،تیرگ��ی و ناامنی
شده اس��ت که ارامش در ان معنایی ندارد.
چراکه تفکری نادرست و ناپاک برای دست
یافتن به منیت ها و س��وداگری هایش ،سعی
در ایج��اد نظمی نوی��ن در«جهان ما» دارد؛
تفکری که از بذر ان جز جنگ ،تروریس��م،
خشونت ،نژادپرستی و پایمال شدن انسانیت
و صلح ،حاصلی نمی دهد.
حاصل این تفک��ر تمامیت خواه و س��لطه گر،
محبوس ک��ردن انس��ان ها در
دوایر اطالعاتی مهندسی ش��ده
و گوانتاناموهای بزرگ تر است،
رس��انه هایی ک��ه یک ص��دا و
هماهنگ با جهت دهی اتاق فکر
امپراطوری رس��انه ای غرب ،بر
طبل جنگ و خشونت می کوبند
و فریاده��ای ازادی خواه��ان و حق طلبان را
سرکوب می کنند .تفکری که با ایجاد رضایت
ساختگی و فضاسازی دروغین از «زیست برتر
انسانی»در سیطره و شعاع انفجارهای اطالعاتی
روزامد ،مسیر زندگی بشری و مدنیت راستین
را منحرف می س��ازند که با نگاهی جامع ،تنها
ازدحامی از هرج ومرج بر پایه به اصطالح نظم
نوین جهانی را ایجاد کرده و جهانی اش��فته و
ناامن با حادثه ها و مصیبت های تلخ بی شمار و
فزاینده را پیش روی ما قرار داده اس��ت .امروز،
هنگام ان رس��یده اس��ت تا با اهتمام و تالش
هنرمندان و اندیشه ورزان حق طلب و ازادیخواه،
ماهیت حقیقی این فرایند اس��تثماری ملهم از
اندیشه های الحادی صهیونیسم جهانی ،برای
فطرت های پاک مردم جهان برمال شده و پیام
اخالق و انسانیت ،به سراسر گیتی تسری یابد.
در این مسیر ،جشنواره بین المللی فیلم مقاومت
می کوش��د تا بس��تری را ب��رای ایجاد فضای
گفتگو ،هم اندیشی و ایجاد شبکه گسترده ای از
فیلم سازان خالق و حق طلب به ویژه سینماگران
مستقل ضد سلطه و ضد صهیونیسم دنیا فراهم
اورد تا با بهره گیری از تولیدات تصویری ،گامی
موثر در نهادینه س��ازی مفهوم«مقاومت» در
وجود بشر امروز بردارد.
اعالمبرنامهنمایشاولینروزجشنوارهبین المللیفیلممقاومت
برنامه نمایش فیلم های بخش مس��ابقه ایران،
مسابقهپویانمایی،مسابقهفیلم هایمستندایران
ومسابقهکوتاه،مستند،پویانماییبین الملل،امروز
شنبه 3مهرماه بدین شرح است:
پردیس ملت-سالن یک – مسابقه
پویانماییوایران:
سانس اول – ساعت - 16:30مسابقه پویانمایی:
فیلم پویانمایی-سینمایی «فهرست مقدس» به
کارگردانیمحمدهمدانی
سانس دوم – س��اعت – 18:45مسابقه ایران:
فیلم س��ینمایی «هیهات» به کارگردانی هادی
نائیجی ،هادی مقدم دوست ،روح اهلل حجازی و
دانشاقباشاوی
س��انس سوم – ساعت – 21:30مسابقه ایران:
فیلم س��ینمایی «تا امدن احمد» به کارگردانی
صادق صادق دقیقی
پردیس ملت -سالن دو – مسابقه
ایرانوبین الملل:
س��انس دوم – س��اعت – 17مس��ابقه ایران:
فیلم س��ینمایی «مزار ش��ریف» به کارگردانی
عبدالحسینبرزیده
سانس سوم – ساعت – 19مسابقه بین الملل:
فیلمسینمایی«جزیره»بهکارگردانیاحمدبوالن
از کشور مراکش
سانس چهارم – ساعت – 21مسابقه ایران :فیلم
سینمایی«نفس»بهکارگردانینرگسابیار
پردیس ملت – س��الن سه -اس�لام هراسی
(نمایشفیلموتحلیل)ومسابقهفیلم هایمستند
بینالملل:
سانس س��وم – س��اعت - 19اسالم هراسی
(نمای��ش فیلم و تحلی��ل) :س��ریال «میهن»
(هوملند) به کارگردانی دنییل میناها از کش��ور
امریکا–تحلیل گر:حسنعباسی
س��انس چهارم – س��اعت – 21:30مس��ابقه
فیلم های مستند بین الملل« :مقصد بعدی حمله
کجاس��ت؟» به کارگردانی مایکل مور از کشور
امریکا
پردیس ملت – سالن چهار -مسابقه
فیلم هایمستندایران:
س��انس اول – س��اعت « :15خال��ه بتول» به
کارگردان��ی حس��ین نصی��ری و «طیب��ه» به
کارگردانی امین کفاش زاده
سانس دوم – ساعت« :17بازگرد» به کارگردانی
ماریا ماوتی« ،خانواده مقاومت» به کارگردانی روح
ا ...رفیعی و «روز هشتادوچهارم» به کارگردانی
مهدی عوض زاده
سانس سوم – ساعت « :19پل» به کارگردانی
امیرحس��ین نوروزی و «خاط��رات نارنجی» به
کارگردانیوحیدفرجی
س��انس چهارم – ساعت « :21اقای سفیر» به
کارگردانی ناصر نادری و «زمناکو» به کارگردانی
مهدی قربان پور
پردیس ملت – سالن پنج – مسابقه
کوتاه،مستندوپویانماییبین الملل:
سانس اول – ساعت -16:30کوتاه و پویانمایی
خارجی :تمام این صداه��ا (امریکا) ،زاده جنگ
(سوئیس) ،اوازهای ایکومبرس (امریکا) ،در حال
تماس (عراق) ،به من شلیک نکن اقای طالبان
(المان) و سرزمین دو بهشت (یمن)
س��انس دوم – س��اعت – 18:30کوت��اه
ایران��ی« :نیس��تان» ابراهی��م ای��رج زاد،
«جیژوان» اشکان صاحب پناه« ،هم نفس»
مه��دی برجی��ان« ،ح��ذف» محمدعل��ی
رخش��انی« ،برتلک باز» سجاد احمد بیگی،
«عروسک» هاشم مسعودی و مرتضی علی
زاده« ،جاده مرزی» حسین ریگی« ،خواب
سوم» منوچهر رمضانی
س��انس س��وم – س��اعت – 20:30مستند
خارجی« :دو خط ابی» به کارگردانی تام هیز
از کشور امریکا
الزم به ذکر است ،برنامه سخنرانی های راهبردی
(گفتمانفرهنگیانقالباسالمی)،کارگاهانتقال
تجربه و کارگا ه اموزش��ی تخصصی «سینمای
مقاومت» در کنار نمایش فیلم ها در پردیس ملت
برگزارمی شود.گفتنیاستچهاردهمینجشنواره
بین المللی فیلم مقاومت با شعار «تجلی گفتمان
فرهنگی انقالب اس�لامی» ب��ه همت بنیاد
فرهنگی روایت و انجمن س��ینمای انقالب و
دفاع مقدس تا 9مهرماه در پردیس سینمایی
ملت برپاست.
نگاهی به فیلم «ایالت ازاد جونز» اثر گری راس
سامان پارسی
وداع با اسلحه
کارگ��ردان :گری راس ،فیلمنامه :گری راس ،مدیر
فیلمب��رداری :بنوا دل هوم ،تدوی��ن :پامال مارتین،
ژولی��ت ول فلینگ ،موس��یقی :نی��کالس بریتل،
بازیگ��ران :متیو مک کانهی( نیوت��ن نایت) ،گوگو
امبیت��ا -را(ریچل نایت) ،کری راسل(س��رنا نایت)،
در مقابل ظلم ارتش��ی ها و غارت اموال کشاورزان
توس��ط انها بایس��تد و به مرور او تبدیل به مبارزی
ب��رای ازادی ایالتش می ش��ود .تصمیمی که باعث
کشته شدن برخی دوستانش می شود .بخش سوم
به دوران پس از جنگ و زندگی او همراه با دوستان
نقص ساخته ،با تمام این تفاسیر بازسازی و نمایش
او از ویرانی های یک جنگ بسیار حقیقی و باور پذیر
است و به خوبی فجایع جنگ را به تصویر می کشد.
س��کانس های ابتدای جنگ با بدن هایی متالشی
ش��ده و سربازانی که با پا گذاشتن روی هم قطاران
تمام اقدامات نایت را بی نقص نمایش دهد هر چند
او در بخش سوم با سرخوردگی نایت و خرید مزرعه
ایی دور از ش��هر در منطقه ایی دور افتاده و اوردن
برده های ازاد ش��ده کنار خود حرکتی انسانی برای
دوستان و اهدافش برمی دارد اما در عمل همه چیز
ماهرشاال علی(موسی واشینگتن) ،محصول :امریکا،
140 ،2016دقیقه.
جن��گ داخلی امریکا و اتفاق��ات پیرامون ان یکی
از الهامات نویس��ندگان و هنرمندان برای خلق اثر
ب��وده و از بر باد رفته تا لینکلن همه درباره یکی از
مهمترین حوادث تاریخ امریکا در نبرد تاریخی شمال
و جنوب بوده اس��ت .ایالت ازاد جونز روایت زندگی
فردی به نام نیوتن نایت در ایالت جنوبی می س��ی
س��ی پی اس��ت که در همین برهه از تاریخ امریکا
اتفاق می افتد .می توان داستان را به سه بخش فرار
نایت از جنگ و دوره مبارزه نایت برای اس��تقالل و
دوران پس جنگ تقسیم کرد .مشورت گری راس
از دو تاریخ دان برجس��ته به خوب��ی او را با فضای
تاریخی ان دوره اشنا کرده برای همین روایت او از
دوران جنگ های داخلی و پس از ان روایتی خوب
و کامل است و هر چند در برخی موارد تالش کرده
برخی دغدغه های امروز امریکا را نیز در داستانش
جای دهد اما به طور کلی توانسته داستانی منطقی
را روایت کند .شخصیت پردازی عالی و ریتم درست
و منطقی روایت ها تماش��اگر را در بره ایی از تاریخ
معاص��ر امریکا غوطه ور می کند و با روایت زندگی
ف��ردی که تصمیم می گیرد پیش از اتمام جنگ به
مبارزه بر علیه برده داری و ظلم ارتش جنوب بر مردم
قیام کند نمایش��ی دقیقی از فجایع جنگ می دهد.
بخش اول فیلم درباره نیوتن نایت است که پس از
کشته شدن یکی از نزدیکانش از جنگ می گریزد و
در گفتگو با هم رزمان��ش می گوید :در جنگ افراد
فقیر برای پولدارشدن ثروتمندان می جنگند ....هیچ
افتخاری در این مرگ نیست» برای همین تصمیم
می گیرد از جنگ فرار کند .در اینجا شخصیت نایت
بیشتر شبیه به شخصیت اصلی رمان وداع با اسلحه
همینگوی است که از دیدن کشته های بسیار جنگ
و نبرد بی دلیل خسته شده و جنگ را رها می کند اما
تحت تعقیب قرار می گیرد با کمک چند برده به دل
جنگل فرار می کند و سپس عاشق یک برده زن که
او را نجات داده و پرستار است می شود .بخش دوم
فیلم درباره نیوتن نایت اس��ت که تصمیم می گیرد
و خانواده اش و مش��کالت انها پ��س از جنگ بر
می گردد .یکی از نکات برجس��ته فیلم گری راس
ش��خصیت پردازی خوب و خالق شخصیت هایی
اس��ت که در روایتش نقش اصلی را بر عهده دارند.
هر چند تعداد زیاد ش��خصیت ها او را مجبور کرده
برخی روایت ه��ای فرعی را نیز در فیلم بگنجاند و
همین روایت های فرعی به یک ضعف در فیلمنامه
تبدیل شده اند .با اینکه هر سه بخش داستان زندگی
ی��ک نفر را روایت می کند و گ��ری راس به خوبی
مش��کالت جامعه امری��کا را در دوران جنگ های
داخل��ی نمایش می دهد اما بی ش��ک س��ه بخش
داس��تانی او تحت تاثیر برخی شخصیت ها است به
گونه ایی که می توان بخش اول را تحت تاثیر رمان
معروف وداع با اس��حله و بخش دوم را تحت تاثیر
خود پیشروی می کنند و گفتگوی میان نیوتن و هم
رزمانش و ظلم نیروی ه��ای ارتش در غارت اموال
مردم به نام کمک به س��ربازان بیش��تر یاداور فیلم
تحسین شده کوهستان سرد انتونی مینگال است.
زنان��ی که هم��راه فرزندانش��ان در مزرعه زندگی
می کنند باید به اجبار چپاول اموالشان توسط سربازان
را تحمل کنند .نماهای بلند و صحنه پردازی عالی
و حرکت دوربین با کارگردانی خوب و میزانسن های
عال��ی و ب��ازی خوب بازیگران ب��ه خصوص بازی
تحس��ین برانگیز متیو مک کانهی که بسیار نیوتن
نایت را باور پذیر بازی کرده فیلمی قابل تحسین را
به وجود اورده اس��ت .متیو مک کانهی بسیار خوب
نقش انس��انهای تنها و جدا افتاده از جامعه را بازی
می کند.
ش��خصیت رابین هود و بخش سوم را تحت تاثیر
شخصیت لینکلن دانست و اینها روی نگاه او برای
پرداخت شخصیت نیوتن نایت تاثیر گذاشته اند به
گونه ایی که نایت را به مثابه قهرمانی ملی همچون
لینکلن روایت می کند .گری راس داستانی احساسی
نس��بت به نیوتن نایت نوش��ته و از او قهرمانی بی
ش��اید ضعف فیلم روایت احساسی و پر شور گری
راس از ش��خصیت نیوتن نایت و ش��خصیت های
زیادی باش��د که او نتوانسته روایت فرعی مناسبی
برای انها بنویسد .بخش دوم فیلم به حرکت انقالبی
نیوتن و مبارزات او تا پایان جنگ می پردازد در اینجا
است که روایت راس احساسی می شود و سعی کرده
از دست می رود.
بخش سوم فیلم بیشتر جنبه عمومی می سی سی
پی بعد از جنگ اس��ت که هنوز تنفر ها نس��بت به
برده ه��ا از بی��ن نرفته و ب��ا وجود لغو قان��ون برده
داری ب��ه دلی��ل فرهنگ و تفکر مردم نس��بت به
س��یاهان همچنان نژاد پرستی ادامه دارد و یکی از
سکانس های عالی فیلم نمای موسی بر طناب دار
است که به دلیل حمایت او از رای دادن سیاهان به
دار اویخته می ش��ود .در اینجا هم هر چند راس به
خوبی در کنار روایت زندگی نابت جامعه امریکا را به
خوبی می کاود و مشکالت و کاستی ان را نمایش
می دهد اما با س��خنرانی های پر ش��ور موس��ی که
شخصیتی شبیه به مارتین لوتر کینگ دارد داستانش
در دام شعار دادن می افتد.
راس از دو روایت موازی استفاده می کند و با تلفیق
انها سعی کرده بیشتر مخاطبش را درگیر بستر های
اجتماعی جامعه امریکا کند و با تلفیق یک داستانی
خطی که زندگی نیتون نایت است و جلسه محاکمه
فرزندش بخاطر ازدواج با یک س��فید پوست بدلیل
اینکه بخشی از خونش از مادری سیاه است دو زمانه
و دو عصر متفاوت از جامعه امریکا را بکاود اما روایت
خطی او جذاب تر و کامل تر است.
ف��ارغ از پرداخ��ت احساس��ی گ��ری راس به
ش��خصیت نایت ایالت ازاد جونز فیلمی درباره
جن��گ و فجایع ان چه در زم��ان جنگ و چه
پ��س از ان اس��ت و به خوبی توانس��ته انها را
نمایش دهد .یکی از شاهکارهای راس صحنه
دار زدن دو پس��ر بچه است که از گروه نیوتن
جدا ش��ده و خود را تس��لیم سربازان می کنند و
یا س��کانس محاکمه پسر موسی توسط افسری
که در غارت اموال مردم در دوران جنگ نقش
داش��ت و پس از جنگ دوباره در پستی دیگر و
قدرتمندتربازگش��تهاس��ت.
ایال��ت ازاد جونز با توجه به زمان نس��بتا بلند ان به
خوب��ی می تواند مخاطبش را راضی کن��د و اگر از
ش��عارهای داس��تان فیلم بگذری��م فیلمی خوب و
حساب شده درباره جنگ است.
سینمـــــا
شـــــنبه 3مهــــــرماه 1395سال نهم شماره 564
www.honarmandonline.ir
5
در نشست نقد و بررسی فیلم «سیانور» عنوان شد
«سیانور» روایتی دراماتیک
از دو راهی عشق و وظیفه
درباره حضور موفق بازیگران در نقش های متفاوت
یاسمنخلیلی فرد
ریسک هاینتیجه بخش!
ان چه ب��رای هر بازیگری ج��ذاب و مطلوب
اس��ت ،تنوع گرای��ی و تجرب��ه ی حض��ور در
نقش های متفاوت اس��ت .بی تردی��د در تاریخ
بازیگران بزرگ و کوچک
س��ینمای جهان نیز
ِ
میل به تجربه ی حضور در نقش های متفاوت
را داش��ته اندو از تکرار نقش های مش��ابه اکراه
داشته اند .هیچ بازیگری دوست ندارد در نقش
خاصی کلیش��ه ش��ود و مخاطب مدام او را در
همان قالب نقش ها ببیند.
در سینمای ایران ،متاسفانه کمتر اتفاق می افتد
که بازیگ��ران فرصت تجربه کردن نقش های
متنوع را بدست اورند .به عبارتی بازیگر هرچه
قدر هم که میل به تجربه گرایی داش��ته باشد
در نهایت باید از سوی فیلمساز و تهیه کننده ای
انتخاب شود که میل چندانی به ریسک کردن
ندارن��د و ترجیح می دهند بازیگ��ر را در همان
قالب تجربه ش��ده و نتیجه داده ش��ده جلوی
دوربین اورند و از بخش��یدن نقش های دور از
شد و بازی اش کام ً
ال به چشم امد .رضا کیانیان
از ان دس��ت بازیگرانی است که تنوع بسیاری
می��ان نقش های��ش دی��ده می ش��ود .او بارها
زیر گریم های س��نگین رفت��ه و نقش هایی را
ایف��ا نموده که از زمین تا اس��مان با هم فرق
داشته اند .از بازی کوتاه اما شگفت انگیزش در
پزشک
«زن ها همه فرشته اند» گرفته تا نقش
ِ
خوش��گذران «خانه ای روی اب» و روشنفک ِر
ِ
کهنس��ال «یک بوس کوچولو» و بسیاری از
ِ
نقش های دیگر که در اذهان مخاطبین حک
شده اند و کیانیان را به بازیگری خالق و شاید
هم تا حدودی خوش ش��انس بدل کرده اندکه
می تواند از داشتن این همه تجربه ی متفاوت به
خود ببالد .فاطمه معتمداریا و گوهر خیراندیش
از ان دس��ت بازیگرانی هستند که نقش های
متفاوتی را تجربه کرده اند .خیراندیش از نقش
پزشک گرفته تا نقش هاج ِر فیلم «بانو» و مادر
رنج کش��یده ی «رس��م عاشق کش��ی» را در
حس��ینی دارد .اگ��ر به فهرس��ت نقش هایش
در همین چند س��ال اخیر ن��گاه کنیم متوجه
گس��تردگی طیف انتخاب ه��ا و نقش هایش
خواهی��م ش��د؛ نقش های��ی ک��ه تف��اوت
بعضی هایشان از زمین تا اسمان است .و البته
مریال زارعی که از همان اغاز کار تالش کرد
خ��ود را در نقش هایی خاص کلیش��ه نکند و
نقش هایی متفاوت را چه بسا کوتاه ایفا نماید.
در میان بازیگران جوان تر ،باران کوثری در چند
سال اخیر نش��ان داده است که قابلیت حضور
در نقش ه��ای متف��اوت را دارد .از دختر معتاد
جوان روس��تایی
«خون ب��ازی» گرفته تا زن ِ
«جامه دران» و بعد هم دختر جنوب ش��هری
فیلم «کوچه بی نام» که برایش جوایز بسیاری
را بدست اورد .کوثری نشان می دهد از انتخاب
و بازی در نقش های بسیار دشوار هم واهمه ای
ن��دارد و از هم��ه ی انرژی اش ب��رای بازی در
ان ها بهره می گی��رد .بازیگری که روزی فقط
پانته ا پناهی ها از دیگر بازیگران زنی است که
تالش می کند نقش ه��ای مختلفی را تجربه
کند و به س��بب پیش��ین ه تئات��ری اش از این
تجربه گرایی عموم ًا س��ربلند بی��رون می اید.
یک��ی از بارزترین مصداق های این مدعا بازی
درخشان او در فیلم «نفس» بود که باز هم در
جشنواره ی سال قبل نادیده گرفته شد و البته از
سوی بخش بین الملل جشنواره در اردیبهشت
ماه مورد تقدیر واقع شد .پناهی ها همچنین از
ب��ازی در نقش های فرع��ی و کوتاه واهمه ای
ندارد و گاه فقط در چند سکانس ان قدر قوی
ظاهر می شود که بازی بازیگران اصلی فیلم را
تحت س��لطه ی خود قرار می دهد؛ مثل نقش
و بازی کوتاهش در فیلم «عادت نمی کنیم».
مهدی هاشمی هم از ان دست بازیگرانی است
که در تمام سال های بازیگری اش تالش کرده
ت��ا در نقش های��ی بازی کند ک��ه تفاوت های
بسیاری بینشان بوده است.
انتظار به ان ها پرهیز کنند اما گاه همین ریسک
کردن هاست که نتیجه بخش است؛ گاه همین
اطمینان ک��ردن به بازیگر و ق��درت او (البته
در کن��ار اعتماد به نفس کارگردان) اس��ت که
نقش های بس��یار ماندگاری را خلق و در ذهن
مخاطبین برای همیش��ه ثبت می کند ،اتفاقی
که در س��الهای اخی��ر رخ داده و باعث نوعی
شکوفایی در سینمای ایران شده است ،اتفاقی
که بنا بر ان بسیاری از بازیگران سینمای ایران
در جشنواره های جهانی دیده می شوند و جایزه
می برند (مث ً
ال شهاب حس��ینی در کن ،مریال
زارعی در اسیا پاسیفیک و .)...
لیال حاتمی ،بازیگری است که به رغم قدرت
بس��یار زیادش اص��و ًال نقش های مش��ابهی
را ایفا کرده اس��ت ام��ا او در همان چند نقش
ش��مایل همیش��گی ،بس��یار خوش
به دور از
ِ
درخش��یده و عموم ًا ریس��ک ها درباره اش به
نتیجه ی مثبت تبدیل ش��ده اند .از جدیدترین
موفقیت ه��ای حاتمی ،حضور درخش��انش در
فیلم «من» س��اخته ی سهیل بیرقی است که
بازی متفاوت او در نقش اذر مخاطب را حیرت
زده می کند؛ بازی درخشانی که به طرز حیرت
انگیز و ناجوانمردانه ای از س��وی هیئت داوران
جش��نواره ی س��ی و چهارم فیلم فجر نادیده
گرفته ش��د و البته در جشن منتقدان سینمای
ایران و جشن های جانبی تری همچون جشن
روزنامه ی س��ینما به حق خود دس��ت یافت.
حاتمی در س��الهای دور نی��ز در فیلم «اب و
اتش» فریدون جیرانی نقش زنی بدکاره را ایفا
نمود که با ش��مایل همیشگی او تفاوت بسیار
داشت و به بیانی کلیش��ه ی او در قالب چهره
معصوم لی�لای فیلم مهرجویی را شکس��ت.
حض��ور او در فیل��م «بی پولی» نی��ز از دیگر
بازی ها و نقش های متفاوتش اس��ت که اتفاق ًا
به خاطرش برنده ی چند جایزه از جمله سیمرغ
بلورین جشنواره ی فجر نیز شد.
بهنوش بختیاری نیز به یکی دیگر از شگفتی های
فیل��م «من» تبدیل ش��د .بختی��اری که عمده
ش��هرتش به واس��ط ه بازی در نقش های طنز و
فیلم های نه چندان مهم است ،در «من» نقشی
دشوار و متفاوت را ایفا کرد که به خاطرش دیده
کارنام��ه اش دارد و خیل عظیمی از نقش های
مکم��ل خوش��ایند در فیلم ه��ا و س��ریالها و
معتمداری��ا گرچه به باور م��ن در نقش زنانی
از طبقه ی فرودس��ت بیش��تر در یادها مانده و
مث ً
ال تصویر ملموس او در «روس��ری ابی» یا
«گیالن��ه» و حتی «اینجا بدون من» برایمان
برجسته تر و پررنگ تر است اما فراموش نکنیم
در فیلم های شخصیت محوری مثل «بهمن»
نیز نقش زنی از طبقه ی باال و تحصیلکرده را
ایفا کرده که برایش نامزد جایزه نیز شده است.
همچنین بازی های متفاوتش در فیلم هایی مثل
«همسر» یا سریال «اشپزباشی».
ش��هاب حس��ینی نیز بازیگری است که شاید
ب��ه واس��طه ی توانمندی اش و البت��ه ظاه ِر و
چهره ی انعط��اف پذیرش باره��ا نقش هایی
متفاوت را در کارنامه ی خود ثبت کرده اس��ت.
در فیلم های مادرش بازی می کرد حاال انتخاب
بسیاری از کارگردانان طرازاول سینمای ایران
ب��رای بازی در نقش هایی س��خت و به دور از
انتظار است.
برخ��ی بازیگران کمتر از بقی��ه فرصت بازی در
نقش های گوناگونو متفاوت راداشته اند ،مث ً
ال بیتا
فرهی به واسط ه استخوان بندی و فرم صورتش
کمتر در نقش زنان جنوب شهری یا روستایی دیده
می شود .با این حال حضور او در نقش زن سبزی
فروش فیلم «اعتراض» مسعود کیمیایی ،نشان
داد او به رغم ظاهر سانتی مانتالش می تواند ایفاگر
نقش زنان جنوب شهری نیز باشد و این نقش ها را
از سطح به عمق ببرد .با این حال به نظر می رسد
مخاطبان س��ینما همچنان او را ب��ا نقش زنان
روشنفکر و متمولی همچون مهشی ِد «هامون»
و «بانو» و اذردخت س��ریال «والیت عشق» به
او در «درباره ی الی» جوانی از فرنگ برگشته
اس��ت و از قشر متوسط رو به باالی جامعه در
حالیک��ه در «جدایی نادر از س��یمین» مردی
کارگر از طبقه ی فرودست و محروم .در سریال
«ش��هرزاد» از اعیان و اشراف است و در فیلم
«چهارشنبه» برادری که سرپرست خانواده ای
سنتی و نه چندان متمول است .حسینی ،بازیگر
خوبی است و احتما ًال حضور موفقیت امیزش
در طیف گسترده ای از نقش ها امکان ریسک
پذیری انتخاب او را برای نقش هایی مختلف و
متفاوت باال می برد.
فرهاد اصالنی هم موقعیتی مش��ابه ش��هاب
یاد می اورند .هدیه تهرانی نیز موقعیتی مشابه بیتا
فرهی داشته اس��ت .او را کمتر در نقش زنانی از
طبقه ی پائین تر جامعه دیده ایم .عمده نقش های
زنان متوس��ط شهرنشین اندکه با مشکالت
او ِ
خانوادگی دست به گریبان اند ،مثل نقش هایش
در فیلم های «چهارشنبه سوری» و «عادت
نمی کنیم» که به فاصله ی یک دهه ساخته
ش��ده اند اما جنس ب��ازی و نقش تهرانی در
ان ها بس��یار مشابه است .تهرانی چندین بار
ه��م نقش زنان متمول را بازی کرده اس��ت
که ش��اید یکی از به یادماندنی ترین هایشان
«چتری برای دو نفر» باشد.
پرین��از ایزدیار ،بازیگ��ر جوان س��ینما که در
س��ال های اخیر بخت با او یار بوده اس��ت هم
تالش می کند تا طیف گس��ترده ای از نقش ها
ش��یرین
را به کارنامه ی خود بیفزاید .از نقش
ِ
س��ریال «ش��هرزاد» گرفته تا مهت��اب فیلم
«س��یصد و شصت درجه» که دختری بزهکار
بود و س��میه ی معصوم «اب��د و یک روز» که
برایش جوایز بسیاری را به ارمغان اورد.
برخ��ی از بازیگران با وجود تس��لط و توانایی
ش��ان به ندرت در نقش ه��ای متفاوت ظاهر
می شوند .گالب ادینه ،پرویز پرستویی ،بهرام
رادان ،محمدرضا فروتن ،طناز طباطبایی ،هانیه
توسلی ،نیکی کریمی ،نوید محمدزاده ،پیمان
معادی و ...بازیگرانی هس��تند که همیشه در
همان ساختار همیشگی و نقش های نزدیک به
هم خوش درخشیده انداما تکرار در نقش هایشان
بس��یار به چش��م می خورد و علت ان مسلم ًا
موفقیت ان ها در همان نقش های همیشگی
است .به راستی حاتمی کیا با وجود پرستویی
چه گزینه ی مناسب تری می تواند برای بازی در
نقش قهرمان های فیلم های خود داشته باشد؟
و ایا تا به حال بازی بدی از پرس��تویی در این
نقش ها دیده ایم؟ این اتف��اق درباره ی گالب
ادینه نیز مصداق بارزی دارد .وقتی او می تواند
این چنین درخشان نقش زنان رنج دیده طبقه
فرودست را ایفا کند بدیهی است که بسیاری از
کارگردانان برای این گونه نقش ها مستقیما به
س��راغ او می روند و در نتیجه امکان حضور در
نقش های متفاوت از او سلب می شود.
در سینمای جهان نیز تما ِم بازیگران شانس
ای��ن که نقش های مختلف��ی را تجربه کنند
بدس��ت نمی اورن��د و تنها بخش��ی از ان ها
می توانند قدرت و ت��وان خود را برای اثبات
خوی��ش در نقش های گوناگون و متفاوت به
کار گیرن��د و در این اتف��اق عوامل مختلفی
دخیل اند .ال پاچینو ،مریل استریپ ،رابرت
دنیرو ،داس��تین هافمن ،لئوناردو دی کاپریو،
هلن میرن ،کیت بالنش��ت و ...از ان دست
بازیگرانی هستند که توانسته اند تجربه بازی
در بس��یاری از نقش ها را بدست اورند و در
ذهن ها ماندگار شوند.
هنرمند :نشست نقد و بررسی فیلم با حضور سحر
عصر ازاد ،بهروز شعیبی ،سید محمود رضوی و
کیوان کثیریان برگزار شد .در ابتدای این نشست
کثیریان ضمن اش��اره به مغف��ول ماندن تاریخ
معاص��ر ایران در فیلم های س��ینمایی ،به طرح
س��والی در خصوص انتخاب دوره ای ملتهب از
تاریخ ایران توسط کارگردان جوان فیلم پرداخت.
ش��عیبی در پاس��خ گفت :تمام تصمیمات فیلم
بصورت مش��ترک گرفته ش��ده است؛ حمایت
رضوی و اعتماد مس��عود احمدیان که پژوهش
چندین س��اله اش را در اختیار ما گذاشت ،نقشی
موثر در این روند داش��ت .ضم��ن اینکه روایت
تاریخ و دیدن فیلم ه��ای تاریخ معاصر همواره
برایم جذاب بوده اس��ت .از ای��ن دوره تاریخی
شناخت نداش��تم و پس از پژوهش به شناخت
رس��یدم .اکنون از ساخت این فیلم خوشحالم و
امیدوارم باز هم چنین امکانی پیش بیاید .گمان
می کنم کمبود ساخت چنین فیلم هایی ،بیشتر از
انکه به محتوا مربوط باشد ،به مسائل اقتصادی
سینما مرتبط است .وی سپس در پاسخ به سوال
دیگری درباره چرایی استفاده از دوربین 35میلی
متری در این فیلم گفت :این پیش��نهاد خوب و
انتخ��اب دقیق علیرضا برازنده بود که با زیرکی
از نگاتیوهای کهنه شده استفاده کرد .ما در این
فیلم دوره ای را بازسازی کردیم که دو ذهنیت در
خصوص ان وجود دارد؛ نخست فضای خاطره
و نوستالژی برای کسانی که در ان دوره حضور
داش��ته اند .دوم فضای نسل من که از عکس ها
و تصاویر به ان رس��یده ای��م .در فیلم به دنبال
بافت و جنسی بودم که هر دو قشر با ان همذات
پنداری کنند .حتی به این گزینه فکر کردیم که
فیلم را س��یاه سفید بس��ازیم تا به سینمای ان
دوره هم وفادار بمانیم ،اما چنین کاری ش��دنی
نبود .برای ساخت فیلم سراغ مراجع و منابع در
مورد دهه 50رفتیم که شامل عکس و تصاویر
س��ینمایی می شد .به عنوان مثال فیلم «کندو»
فریدون گله و دیگر فیلم های ش��هری ان دوره
که خیابان ه��ای تهران را تصویر ک��رده بودند
تماشا کردیم .در دوره کنونی نیز مهم است که
در فیلم هایمان و در بستر داستان ،از فرهنگ و
اتفاقات پیرامونی و ..چیزهایی
برای ایندگان ثبت کنیم.
پس از ان رض��وی در مورد
چگونگی ساخت فیلم گفت:
در فراین��د تولی��د س��ریالی
مرتب��ط با س��ال های 50تا
،56متوجه ش��دیم احمدیان
هم در این زمینه فیلمنامه ای
دارد .متن خ��ود را در اختیار
او قرار دادیم ت��ا نظر خود را به ما بگوید و او
نیز متن خ��ود را به ما داد که به نظرم جذاب
رس��ید .تصمیم گرفتم برای ساخت فیلمنامه
احمدیان زمینه س��ازی کنم اما مورد استقبال
قرار نگرف��ت .همانطور که چه در تولید و چه
در اکران «س��یانور» ،مس��ئولین چندان روی
خوش��ی به ما نش��ان ندادند .در همان زمان
ش��عیبی در س��اخت فیلمنامه ای که در دست
داش��ت به نتیجه نرس��ید و این پیشنهاد ما را
پذیرفت .تهیه کننده فیلم افزود :یکی از پاشنه
اشیل های فیلم ،سن ما بود که می گفتند شما
متعل��ق به نس��ل بع��د هس��تید و اینگونه در
جشنواره س��ر فیلم را بریدند .در حالی که در
مورد تاریخ هخامنشی و صدر اسالم هم فیلم
س��اخته می شود و مشخص است که فیلمساز
در ان دوران حضور نداش��ته اس��ت .ما برای
س��اخت فیلم س��راغ منابع مکتوب ،مصور و
همینط��ور ادم ه��ای ان دوره رفتیم .در حوزه
تولید و کارگردانی هم تالش کردیم به تاریخ
و فضای اجتماعی ان دوره تا جایی که امکان
دارد وفادار بمانیم.
در ادام��ه س��حر عص��ر ازاد ب��ه ویژگی ه��ای
«س��یانور» اش��اره کرد و گفت :فیلم به روایت
یک قصه دراماتیک در بس��تری از یک مقطع
شناسنامه دار می پردازد و از فیلمنامه و کارگردانی
خوبی برخوردار است« .سیانور» شناسنامه دقیقی
از زمان و مکان دوره خود محس��وب می ش��ود.
مایه تاس��ف اس��ت که فیلم در جش��نواره فجر
توسط دوستان دیده نشد .در فیلم اگرچه قصه ای
در ی��ک مقطع تاریخی روایت می ش��ود ،اما بار
سیاسی اجتماعی یا تاریخی فیلم ،نسبت به درام
سنگین تر نیس��ت .در واقع «سیانور» یک فیلم
سینمایی عاش��قانه است که زمانه خودش را به
درستی تعریف می کند .اینجا قصه ای تکراری ،با
توجه به دوره ای که در ان نشس��ته برای ما تازه
می شود و هویتی نو پیدا می کند .قصه دو راهی
عشق و وظیفه ،یک موقعیت کالسیک است و
در تاریخ س��ینما فیلم های فوق العاده ای به این
شکل و در ژانرهای مختلف ساخته شده است.
پس مهم است که بتوانیم موقعیت ها و قصه هایی
که بن مایه کلیشه ای دارند را به گونه ای تصویر
کنیم که مخاطبان از گروههای س��نی مختلف
که امروزه کم حوصله هستند ،درگیر فیلم شوند.
ان هم در دورانی که مخاطب مورد هجوم انواع
اثار دراماتیک است و به تلویزیون ایران هم اکتفا
نمی کند« .سیانور» در انجام این کار موفق بوده،
بدون اینکه کار عجیبی در ساختار روایت انجام
دهد .بستر انتخابی فیلم به گونه ای بوده که در
زمان حال برای مخاطب تازگی داشته و حال و
هوایی متفاوت ایجاد می کند.
وی اضافه کرد :دقت و وس��واس س��ازندگان
فیلم باعث شده کسانی که در ان دوره حضور
داش��ته اند ،نتوانند از فیلم گاف بگیرند .نکته
دیگر فیلم جس��ارت در پرداخت��ن به دوره ای
از تاری��خ معاص��ر و ش��خصیت های واقع��ی
است .به ش��خصه تا پیش از این نمی دانستم
نام دانش��گاه صنعتی ش��ریف برگرفته از نام
شهید شریف واقفی اس��ت .در «سیانور» هم
واقعیت مس��تند وام گرفته شده است و هم
از
ِ
شاهد استقالل نگاه نویسنده و کارگردان فیلم
هس��تیم .یکی از دش��واری های کار انها این
بوده که تصوی ِر دهه 50به لطف صدا و سیما
و فیلم های به ش��دت شعاری و تبلیغاتی دهه
،60نخ نما ش��ده اس��ت .این امر به دلیل اثار
یکجانب��ه و تک قطبی اس��ت که به مخاطب
تزریق شده است .به عنوان مثال تا اسم یک
فرد س��اواکی به میان می اید،
مخاط��ب می توان��د ش��مایل
کاراکتر را تص��ور کند .اما در
«س��یانور» برای ایفای نقش
س��اواکی سراغ مهدی هاشمی
رفت��ه اند ک��ه س��ابقه ذهنی
مخاط��ب از بازی ه��ای او نیز
با این نقش س��ازگار نیس��ت.
کارگ��ردان ب��ا هوش��مندی
توانس��ته نگاه خودش و نویس��نده و بازیگر را
ب��ه گونه ای تالقی دهد که با دیدن هاش��می
تص��ور ما از مامور س��اواک عوض ش��ود .در
اینجا با کاراکتری خاکستری مواجه هستیم و
مخاطب به الیه های درونی تر زندگی او برده
می ش��ود .از این جهت س��یانور تالش کرده
ذهنیت اولیه مخاطب را بشکند.
عصر ازاد در پایان گفت :یکی دیگر از ویژگی های
فیلم ،تصویر کردن چریک زن اس��ت ،در حالی
که در س��ینمای ایران نمونه زیادی از ان وجود
ن��دارد .در فیلم های تک بع��دی دهه ،60حتی
در فیلم ه��ای خانوادگی و کمدی ،زن ها همواره
در حاش��یه بودند چه رسد به اینکه در فیلم های
سیاسی محوریت داشته باش��ند .در دهه 70به
بعد کاراکتر زن احیا و پویا می ش��ود ،اما باز هم
فیلم سینمایی نداریم که بتواند تصویری روشن
از ی��ک چریک زن به ما عرضه کند .اینکه یک
زن چطور بین وظیفه مادرانه و وظیفه سازمانی
و چریکی خود دست به انتخاب می زند .و اینکه
چطور فعالیت س��ازمانی برای یک مادر انقدر
پررنگ می ش��ود که جنبه مادرانه خود را کنار
می گذارد .این شخصیت در فیلم به خصوص
برای ما که ان دوره را تجربه نکرده ایم ،دور از
ذهن است و بهنوش طباطبایی تصویر خوب
و دقیق��ی از تردیدها و سرنوش��ت دردناک او
ارائه کرده است.
موسیقی
6
«طریق عشق» شجریان و مشکاتیان در راه انتشار
البوم شجریان منتشر نشده پرفروش شد
هنرمن��د :البوم موس��یقی «طریق
عش��ق» حاصل همکاری اس��تاد
«محمدرضا ش��جریان» و زنده یاد
«پرویز مش��کاتیان» که قرار است
به زودی منتشر شود در پیش فروش
اینترنتی اش در سایت بیپ تونز مورد
استقبال قرار گرفته و ردیف اول پرفروش های این
سایت را به خود اختصاص داده است.
«طری��ق عش��ق» حاصل همکاری ش��جریان،
مشکاتیان و گروه موس��یقی «عارف» و شامل ۱۰
قطعهساخته شدهبرسروده هاییاز«حافظ»«،موالنا»
و «پرویز مشکاتیان» است که قطعات «پیش درامد
فش��اری»« ،تک نوازی س��نتور»« ،س��نتور و اواز»،
«چهار مضراب ،دل انگیز»« ،تار و اواز»« ،تصنیف دل
مجنون»« ،نی و اواز»« ،کمانچه و اواز»« ،تصنیف
ساقی»و«تصنیفجانجهان»راشاملمی شود.این
مجموعه در س��ال ۱۳۶۷در کنسرتی در اروپا به اجرا
درامده و نسخه استودیویی ان پس از سال ها مجوز
نشرگرفتهاست.همچنیناعضایگروه«عارف»در
البومموسیقی«طریقعشق»بهاینترتیبمعرفی
شده اند :پرویز مشکاتیان ـ سرپرست
گ��روه و نوازن��ده س��نتور ،داریوش
پیرنی��اکان ـ نوازنده تار ،جمش��ید
عندلیبی ـ نوازنده نی ،محمد فیروزی
ـ نوازنده عود ،اردشیر کامکار ـ نوازنده
کمانچه،بیژنکامکارـنوازندهربابو
دف و ارژنگ کامکار ـ نوازنده تنبک.دکتر «حسین
عمومی» اوازش��ناس و ردیف ش��ناس برجسته
ایرانی درباره اوازخوانی گفته اس��ت« :اوازخوان
ایرانی باید چهار ویژگی اساسی داشته باشد ،اول
صدای زیبا و ش��ش دانگ و اموزش دیده ،دوم
دانش اوازی و ردیف خوانی ،س��وم اشنایی
کام��ل به ادبی��ات بخصوص ش��عر دیروز
و امروز ای��ران و چهارم ادای درس��ت و
معن��ی دار کلمات��ی که ب��ه اواز می خواند،
در تاریخ معاص��ر ایران ،این چهار ویژگی
در هی��چ خوانند ه ای بارزت��ر از محمدرضا
ش��جریان حضور ندارند ».پخش رس��می
البوم «طریق عشق» از روز دوشنبه (پنجم
مهرماه) اغاز می ش��ود.
قاب خاطره
استاد محمدرضا شجریان در جشن تولد 75سالگی در کنار اصغر فرهادی
شـــــنبه 3مهــــــرماه 1395سال نهم شماره 564
www.honarmandonline.ir
بزرگداش��ت اول مهرم��اه زادروز خس��رواواز ایران
امسال ش��اید متاثر از بیماری اس��تاد و نگرانی ها
و پیگی��ری اخبار و گاهی ش��ایعات در این مورد با
استقبال مردمی و حواشی خاصی در داخل و خارج
از کش��ور و در میان اقشار مختلف همراه بود .استاد
محمدرضا شجریان نامی به بزرگی ایران عزیزمان
اس��ت و شاید نمی توان هم وطنی را یافت که نام و
صدای ایشان را نشنیده باشد و با اثارش خاطره ای
نداشته باشد.
اکنون نام و نوای خسرو اواز فراتر از مرزهای ایران
زمین رفته و جهانیان نیز ارادت و احترام خودشان را
به این هنرمند ایرانی بارها ابراز داشته اند .چه نیک
گفتند استاد حسین علیزاده که محمدرضا شجریان
به تاریخ کش��ور بدل گش��ته و چون سی و سه پل
و تخت جمش��ید جزوی از کشور ایران شده است.
وقتی موج ابراز احساسات تمام اقشار جامعه را برای
تبریک به مناسبت زادروز استاد شجریان می بینیم
به جان کالم حس��ین علیزاده پ��ی می بریم .یکم
مهرماه شاهد اتفاقات خودجوش بسیاری برای ابراز
ارادت مردم ایران به هنرمند سرزمینش��ان بودیم از
فضازی مجازی تا دنیای واقعی (از طرح ش��یرینی
با چهره اس��تاد تا تصمیم شورای شهر ده ترکان در
بروجرد برای نامگذاری خیابان اصلی روس��تا به نام
«محمدرضا ش��جریان») همه گواه بر بزرگی این
هنرمند گرانمایه دارد .اما چه چیزی باعث شده است
که استاد شجریان به این حد از محبوبیت و شهرت
برسد؟ بسیاری از هنرمندان در جهان هستند که با
توجه به تکنیک های فراوان و ش��هرت نتوانسته اند
اینگونه در دل مردمانشان راه پیدا کنند! اینجاست
ک��ه باید به زوایای دیگر هنر و زندگی یک هنرمند
نگریس��ت .هنر وقتى تاثیرگذار اس��ت که هنرمند
توانسته باشد رفتارهاى انس��انى را درک کند .هنر
یک کنش شخصى نیست ،قطعا یک رفتار دو سویه
از طرف هنرمند و جامعه است .هنرمند باید بتواند بر
جامع��ه تاثیر بگذارد و از طرف جامعه هم این تاثیر
باید منعکس ش��ود .هنرمند نقش اینه را در جامعه
بازى مى کند و تنها زمانى این بازتاب وجود دارد که
این اینه صاف باشد .در حقیقت تنها دلیل ماندگارى
و جاودانگ��ى هنرمند ،برخ��وردارى از مجموعه اى
صفات انسانى است.
استاد محمدرضا شجریان به معنای واقعی توانسته
ب��ه این درک از هنر و تعامل با جامعه برس��د .وی
زادروز استاد شجریان با استقبال مردمی و حواشی خاصی همراه بود
علی نجفی
بیـــم و امیــد
هیچ��گاه و در هی��چ ش��رایطی از جامع��ه و مردم
سرزمینش غافل نبوده و همیشه در تمام اتفاقات و
رخدادهای مهم اجتماعی نقش بسزایی را ایفا کرده
اس��ت و این خصلت اخالقی در کن��ار هنر واالیی
اوازی و وسواس کاری از استاد شجریان هنرمندی
بی بدیل ساخته است.
متاس��فانه در سال های اخیر مردم ایران کم و بیش
از شنیدن صدای هنرمند محبوبشان محروم شده اند.
هرچند مسئولین فرهنگی نیز تالش های بسیاری
در رفع مش��کالت به وجود امده داشته اند ولی این
اقدامات کارس��از نب��وده و از ابتدای س��ال 95نیز
خبر بیماری اس��تاد که خود بعد از س��ال ها تصمیم
به افش��ایش گرفتند ،بیش از بیش دوستدارانش را
نگران ساخت اما از طرفی بازگشت وی بعد از ماه ها
دوری از وطن در چند روز گذش��ته خبر خوشی بود
که عیدانه ای برای جامعه هنری محسوب شد .استاد
شجریان مردی نبود که بخواهد برای یک بیماری
زانو خم کند و س��ال ها توانس��ته بود این بیماری را
شکس��ت دهد و اگر این بار بیماری بر اس��تاد غلبه
کرده ش��اید ای��ن ممانعت از حض��ور در صحنه و
خواندنش برای مردم سرزمینش بی تاثیر نبوده باشد.
اس��تاد محمد رض��ا ش��جریان در اول مهر ۱۳۱۹
شمسی در شهر مقدس مشهد در خاندانی که هنر از
هر دو سو موروثی بود( ،خاندان پدر صوت دلنشین
و خاندان مادری خوشنویس��ی و موسیقی) دیده به
جهان گشود.
هنگامی که محمد رضا شجریان به دنیا امد والدین
او هرگز تصور نمی کردن��د که چه هدیه بزرگی به
دنیای هنر و موس��یقی تقدیم می کنند .محمدرضا
اولین فرزند خانواده ش��ان بود .مهدی شجریان پدر
محمد رضا ،دارای صدای خوشی بود و مایل بود که
محمد رضا را تحت تعلیم خود دراورد.
شجریان در کاس��تی به نام خاطرات پدر به عشق
عمیقی که نسبت به پدرش داشته و در مورد صدای
پدر وکودکی اش چنین می گوید:
«پدرم متولد مشهد اس��ت .پدربزرگم حاج اقا سید
علی اکبر طبس��ی یکی از مالکان مش��هور طبس
بود او صدای فوق العاده خوبی داش��ت ولی جز در
محافل خصوصی و در نزد دوس��تان صمیمی جای
دیگری نمی خواند .وقتی پدرم فقط ۱۲سال داشت
پدر بزرگم فوت کرد و پدرم بهترین معلم اواز خود را
از دست داد .دوستان پدرم را به حاج اقا سید محمد
عرب ب��رای تالوت قران معرف��ی کردند و پس از
س��ال ها تمرین و ممارست وی بهترین معلم قران
مشهد شد .من به خوبی به خاطر دارم که وقتی ۳یا
۴ساله بودم صبح های جمعه جلسات تالوت قران
در منزل ما برگزار می ش��د .مادرم به محمد شاطر
خدمتگزارمان می س��پرد که مرا نزد پدرم ببرد من
از انها خیلی خجالت می کشیدم و مرتبا پشت پدرم
قایم می ش��دم در یکی از ان روزها من برای اولین
بار اقا سید محمد عرب را دیدم او مرد پیری بود که
یک عمامه سبز پوشیده بود .پس از ان جلسه پدرم
مرتبا مرا با خود به جلسات قران می برد.
از وقتی ۶س��اله بودم تا هنگامی که ۱۹سالم شد
پدرم مرتبا مرا به جلسات تالوت قران می برد وقتی
به سن تکلیف رسیدم پدرم مرا صبح بیدار می کرد و
می گفت با صدای بلند قران بخوانم در این تالش ها
پدرم عل��ت اصلی موفقیت من بود .پدرم عاش��ق
مذهب بود او به ش��اگردانش به خوبی قران درس
می داد و معلم ماهری بود و تا س��ن ۸۲سالگی به
تدریس ادامه داد».
در سال ۱۳۲۶استاد شجریان وارد مدرسه ۱۵بهمن
ش��د و در همان زمان ش��روع به تالوت قران نزد
پدر کرد به طوری که از ۱۰س��الگی در مراس��م و
اجتماعات سیاسی ان زمان قران تالوت می کرد.
اولین زمزمه های اوازی وی در دوره دبیرستان به کمک
دایی شان و اقای جوان(معلم دانشسرا)اغاز شد.
خسرو اواز ایران در این باره می گویند:
«اولین زمزمه ه��ا و اواز من با همراهی دایی ام که
فق��ط دو س��ال از من بزرگتر بود و ت��ار می زد اغاز
شد .بعد در مشهد به پیرمردی برخوردم به نام اقای
جوان که در واقع معلم موسیقی دانشسرا بود .من در
دانشس��رای مشهد درس می خواندم و ایشان خیلی
به من عالقه داشت تار خیلی خوب می زد و شاگرد
علی اکبر خوان ش��هنازی بود ویولن هم می زد .با
ایشان هم کار می کردم و اواز می خواندم».
استاد در سال ۱۳۴۹با خانم فرخنده گل افشان که
ایشان نیز معلم دبستان بودند اشنا شدند و در شهر
قوچان پای سفره عقد نشستند.
یک س��ال بعد در ۲۹مرداد ۱۳۴۱در مشهد جشن
عروسی بر پا شد و استاد زندگی مشترک خود را با
خانم گل افشان اغاز کردند و ۲سال بعد به عنوان
معلم مدرسه به شاه اباد منتقل شدند اما هم چنان
موسیقی و اواز را رها نکرده و اموزش سنتور را برای
صبر بسیار بباید پدر پیر فلک را
تادگر مادر گیتی چو تو فرزند بزاید
زادروز ص��دای عش��ق و یگانه ی اواز ایران اس��تاد
محمدرضا شجریان فرخنده باد .با ارزوی سالمتی و
بهبودی اسطوره ی هنر ایران زمین و امیدوارم سایه ی
ایشان بر سر خانواده هنر و مردم ایران پردوام باشد.
علی رستمیان
اس��تاد محمد رض��ا ش��جریان صدای
جاودان تاریخ هنر ایران اس��ت صدای
یک ملت اس��ت .م��ردم داری ،اخالق
نیکو و قلبی مهربان از صفات اوس��ت.
او اقیانوسی از معرفت و انسانیت است.
همیش��ه با روی گشاده و لبخند زیبایی
که بر لب دارد به استقبال دوستدارانش
می رود.
هر جا که نامی از ایشان برده می شود انگار که حضور فیزیکی دارند .او
دریایی است از معرفت و ادب و بزرگمنشی و همین است که صدایش
جاودانه است.
اس��تاد ش��جریان عزیزم ! از اینکه غیر هنر واالی اواز خوانی به ما درس
انسانیت و صداقت در گفتار و کردار و مردم داری اموختید از شما سپاسگزارم.
استاد شجریان عزیزم زادروزتان فرخنده باد
با احترام وحید تاج
اولین بار در مش��هد نزد ج�لال اخباری اغاز کرد و
ادامه داد تا نزد فرامرز پایور در تهران رفت..
استاد در سال ۱۳۴۵به تهران مهاجرت کرد و پس
از ورود ایشان به تهران براساس دعوت قبلی به نزد
داوود پیرنیا مدیر برنامه گلها به اداره رادیو مهاجرت
کرد و مرحوم پیرنیا پس از تس��ت ایش��ان شیفته
صدای وی ش��د به این ترتیب اولین برنامه اس��تاد
ش��ب جمعه ۱۵اذر ماه با عنوان برگ سبز شماره
۲۱۶با همراهی اس��تاد ورزنده از رادیو پخش ش��د
و این همکاری تا اس��تعفای اس��تاد در سال ۱۳۵۵
ادامه داشت و ۳۰۰برنامه ضبط شد .اشنایی اش با
احمد عبادی و حضور در کالس اسماعیل مهرتاش
از دیگر فعالیت های وی در این سال بود .همچنین
برای اموختن خوشنویسی در انجمن خوشنویسان
ن��زد ابراهیم ب��وذری رف��ت .وی از س��ال ،۱۳۴۷
خوشنویس��ی را نزد حس��ن میرخانی ادامه داد .وی
در س��ال ،۱۳۴۹درجه ممتاز را در خوشنویس��ی به
دست اورد.
در تمام مدت همکاری استاد با رادیو و تلویزیون وی
با نام مستعار سیاوش بیدکانی شناخته شده بود و این
به علت مخالفت پدرش با موس��یقی و اواز خواندن
استاد بود به گفته خود استاد پدرش به شدت مذهبی
بود و اصال دوست نداشت که پسرش اواز کار کند.
استاد در مورد ان دوران می گویند:
«وقتی به تهران ام��دم و همزمان با کار در برنامه
گلهای رادیو به کالس درس اسماعیل مهرتاش در
جامعه باربد رفتم و با ایشان ردیف های طاهرزاده را
کار می کردیم پنج ماه از س��ال کالس ها در فضای
ازاد برپا می ش��د بقیه ماه در یک کالس کوچک و
خفه جمع می شدیم .در ان زمان همه مرا به عنوان
خواننده گلها می ش��ناختند و وقتی می خواس��تم از
قسمت تئاتر به کالس بروم همه مرا نگاه می کردند.
کالس های مهرتاش همیشه پر از شاگرد بود.
روزی به ایش��ان گفتم :چرا ش��ما چند تا از بهترین
ش��اگردانتان را انتخاب نمی کنید که فقط روی انها
کار کنید و هر ش��اگردی می اید ش��ما ب��ه او اجازه
می دهید که از کالس استفاده کند او گفت اگر انها
خواننده خوبی نشوند شنونده خوبی خواهند شد.
همه ما اس��تاد را دوست داشتیم ولی به سختی در
این فضای ش��لوغ چیزی یاد می گرفتیم .عالوه بر
کالس مهرتاش من در برنامه گلها با عبادی نیز کار
می کردم .با پا در میانی اقای نقیب که در ان زمان
مسئول رادیو بود استاد عبادی به من درس دادند.
ایشان به من می گفت :که هنرمندنماها فضای رادیو
را خراب کرده اند و ب��ه من یاد داد چطور بخوانم و
هر وق��ت خارج می خواندم و یا ب��ه خودی خود به
اوج می رفتم به من تذکر می داد ما ش��ب و روز کار
می کردیم.
تاثیر گذارترین فرد در زندگی من استاد دادبه بود او
مرا دگرگون کرد و حتی در شخصیت هنری من اثر
ش��گرفی داشت .من هشت سال با ایشان در شیوه
دشتستانی کار کردم.
ول��ی انچه که برای من ارزش دارد فکر و اندیش��ه
این مرد بزرگ بود و شاید مهمترین بخش زندگی
هنری من اش��نایی با ایش��ان است و ایشان خیلی
بیش��تر از پدرم در من اثر گذاش��ت .در سال ۱۳۵۶
در اعتراضی موس��یقی رادیو را ترک کردم و گفتم
نمی خواهم صدایم از رادیو پخش ش��ود .از ان سال
به بعد موسیقی و صدای من مردمی تر شد چون در
ان زمان مردم از رژیم دل خوشی نداشتند در نتیجه
از رادیو و تلویزیون هم ناراضی بودند».
حاص��ل بیش از ۴۰س��ال فعالیت هن��ری اجرای
کنس��رت های فراوان در بس��یاری از کش��ورهای
اس��یایی و اروپایی و امریکایی و همچنین دریافت
جوایز معتبر و نشان های با ارزش هنری بوده است.
این روزها بیم و امید ها در مورد س�لامتی ایش��ان
همه را درگیر و نگران کرده است .به امید شنیدن و
دیدن دوباره خسرواواز ایران.
اول مهر روز خس��رو اواز ایران ،روز اواز عشق ،روز
میالد استاد محمدرضا شجریان بر همه عاشقانش
مبارک باد .این روز در تقویم و تاریخ ایران و جهان
براى همیش��ه ثبت شد .هیچ چیز توانایى کمرنگ
کردن ان را نخواهد داش��ت ،چرا که این لقب از دل
و جان مردم به یگانه استاد ازاد اندیش ما داده شده است .خدا رو شکر که به
اغوش وطن برگشتند .صدا و شخصیت شجریان با قلب و جان مردم کشورش
گره خورده است و ممنوع شدنى نیست .هر جاى دنیا بود مجسمه اش را در
یداند
مرکزشهربنامی کردندتافخرانرابهدیگرممالکبفروشندگرچهدنیام
که ش��جریان کیست و از او بارها تقدیر کرده است .از صمیم قلب برایشان
ارزوى سالمتى می کنم ،صداى حق خاموش نمی شود ،الهى بماند و باز بخواند
ان گونه که شایسته اوست.
با احترام و ارادت شروین مهاجر
سال زادرو ِز استا ِد
هـفتاد و شِ شُ مین ِ
بزرگ��وارم مح ّمدرضاش��جریان بر
تمامىدوستدارانشان ُمبارک
ایشانو ِ
باد.سیناسرلک
گردشگری
شـــــنبه 3مهــــــرماه 1395سال نهم شماره 564
www.honarmandonline.ir
پایان موج سفرهای تابستانی
شیما رئیسی
تراکم سفر ،محصول تراکم تعطیالت
روزهای پایانی ش��هریور ماه هر س��ال مصادف اس��ت با موج پایانی
سفرهای تابستانی خانواده ها در ایران .در واقع با فرارسیدن مهر ماه و
اغاز سال تحصیلی ،فرصت و فراغت کافی برای سفر از دست می رود
و خانواده ه��ا برای بهره بردن از اندک زمان باقی مانده به تکاپو افتاده
و با وجود تمامی مش��کالت و مس��ائلی که سفر در این ایام با خود به
هم��راه دارد ،رنج ان را به جان خری��ده و از اخرین فرصت باقی مانده
به منظور اندوختن لذت س��فر برای نیمه دوم س��ال استفاده می کنند.
این احس��اس که با پایان فصل تابس��تان و به دنبال ان در نیمه دوم
سال ،فرصت کافی و مغتنمی برای دور شدن از فضای زندگی روزمره
وجود ندارد ،افراد را برای رفتن به س��فر در این روزها ترغیب کرده و
عوارض ناش��ی از س��فرهای متراکم را یک بار دیگر بر دوش طبیعت،
مردم و جاده ها می اندازد؛ زندگی عادی جوامع محلی را مختل می کند
و عالوه بر افزایش اتالف مصرف انرژی به دلیل ترافیک های طوالنی،
احتم��ال تصادفات و حوادث جاده ای را نی��ز افزایش می دهد .نماینده
مردم س��میرم در مجلس دهم و عضو فراکسیون گردشگری ،یکی از
راه حل های برون رفت از تجمیع سفر خانواده ها در زمان های ویژه ای از
سال ،ازجمله نیمه دوم شهریور ماه را تعریف تعطیالت اخرهفته و ایجاد
بسته های زمانی سفر برای کارکنان ادارات دولتی و غیردولتی می داند
و بر لزوم ساماندهی تعطیالت در کشور تاکید می کند.
اصغر سلیمی در این باره می گوید« :بازنگری نظام فعلی تعطیالت در
کشور امری ضروری است که برای تحقق این هدف بررسی الگوهای
اجرا شده در کشورهای مختلف می تواند بسیار راهگشا باشد ».وی با
تاکید بر اینکه افزایش تعطیالت اخر هفته از یک روز به دو روز یکی
از ارکان اصلی ساماندهی تعطیالت کنونی است ،با ابراز تاسف اظهار
می کند« :دو روزه شدن تعطیالت اخر هفته تنها در صورتی که با تعطیلی
شنبه محقق شود منطقی است؛ اما از انجا که حساسیت های زیادی در
رابطه با تعطیلی این روز به عنوان تعطیل رسمی وجود دارد ،عملی شدن
ان را کاری دشوار و زمانبر می دانم ».گر چه اهمیت تعطیالت دو روزه
اخر هفته و تاثیرش بر کنترل ترافیک ،الودگی هوا و محیط زیست و
همچنین رشد و توسعه گردشگری داخلی مورد وفاق قاطبه کارشناسان
است اما همان طور که این نماینده مجلس اشاره کرد ،موانع زیادی در
مس��یر تحقق ان وجود دارد که البته در صورت پیگیری و عزم و اراده
نمایندگان مجلس و دیگر مسووالن ذی ربط غیرممکن نخواهد بود.
س��لیمی در خصوص تعریف بسته های زمانی سفر برای کارمندان نیز
توضیح می دهد« :ادارات ،دستگاه ها و سازمان های مختلف می توانند به
فراخور مالحظات خود و با در نظر گرفتن موقعیت جغرافیایی ،نوع کار و
دیگر شرایط تعیین کننده ،زمان هایی را در اختیار کارکنانشان قرار دهند
تا انها بدون استفاده از مرخصی های استحقاقی و بدون نگرانی از کم
شدن درامد و دریافتی ماهانه شان به سفر بروند».
نماینده مردم س��میرم در مجلس ش��ورای اس�لامی اضافه می کند:
«تصوی��ب قانونی که ادارات را موظف به اجرای این طرح کند ،تا حد
بس��یار زیادی از تجمیع سفرها در روزهای مشخصی از سال همچون
عید نوروز و ماه پایانی تابستان خواهد کاست و به این ترتیب با کاهش
ترافیک در جاده ها و مقاصد س��نتی ،رنگ و روحی دیگر به سفرهای
داخلی می دهد و منجر به توس��عه و رونق گردش��گری داخلی خواهد
ش��د ».س��لیمی اما در این باره که خانواده ها درحالی که فرزندانش��ان
به مدرس��ه و دانش��گاه می روند چگونه می توانند از مزایای این طرح
اس��تفاده کنند ،نیز تصریح می کند« :اختصاص این زمان به کارکنانی
که فرزند محصل دارند در طول تابس��تان ،می تواند این مشکل را هم
برطرف کرده و امکان س��فر در فصل تابس��تان را برای این دست از
خانواده ها فراهم کند ».او همچنین با انتقاد از تجمیع تعطیالت مدارس
و دانشگاه ها در یک فصل خاص خاطرنشان می کند« :تجدید نظر در
تعطیالت تابس��تانه که سال ها اس��ت رایج است ،بخش مهم دیگری
است که باید در طرح ساماندهی تعطیالت مد نظر قرار گیرد».
ساماندهی ناقص
گرچ��ه به گفته این نماینده مجلس تاکن��ون طرح یا بحثی جدی در
ارتباط با س��اماندهی تعطیالت در مجلس و به صورت خاص در میان
نمایندگان عضو فراکس��یون گردشگری درنگرفته است ،اما به تازگی
سازمان محیط زیست پیشنهاد داده است در فصل پاییز و برای کنترل
الودگی هوا ،مدارس تعطیالتی دو هفته ای داشته باشند .این طرح اگر
چه به کنترل ترافیک و الودگی هوا در کالنشهرهایی همچون تهران
کم��ک خواهد کرد ،ام��ا در همین حال با ایجاد موج��ی از ازدحام در
س��فرها ،به گونه ای دیگر به اس��یب های محیط زیستی و الودگی هوا
دامن خواهد زد و معلوم نیست که چرا تصمیم سازان کشور برای حل
یک مش��کل ،بدون در نظر گرفتن دیگر ابعاد ،دومینویی از مشکالت
جدی تر را سبب می شوند.
نمونه خارجی
با توج��ه به اینکه تقویم مس��افرت ها و مرخصی کارکن��ان ادارات و
نهاده��ای دولتی و غیردولت��ی در این برهه بیش از هر عامل دیگری
متاثر از تعطیلی مدارس و دانشگاه ها و به عبارتی تقویم تحصیلی است،
از این رو به نظر می رسد که تجدید نظر در ساختار تعطیالت اخرهفته
بتواند تا حد زیادی از بار مشکالت موجود ناشی از تراکم سفر بکاهد.
همچنین در کنار این طرح ،کاستن از زمان تعطیالت تابستانی و توزیع
این روزها در دیگر ایام س��ال ،موجب خواهد ش��د خانواده ها عالوه بر
اینک��ه مکان های دیگری را به فهرس��ت مقاصد مورد نظر خود برای
سفرهایشان بیفزایند و به این ترتیب به توزیع مکانی سفر کمک شود،
گزینه های بیشتری را برای انتخاب زمان مسافرت های خود در اختیار
داش��ته باشند و به این ترتیب با توزیع س��فرها در کل سال ،ترافیک
کمتری را در جاده ها شاهد خواهیم بود.
در همین راس��تا ،کشورهای بس��یاری با طراحی الگوهای منعطف
ب��رای تعطیالت مدارس ت�لاش کرده اند ت��ا از فرصت تعطیالت
و اوق��ات فراغ��ت که می تواند به بهترین ش��کل ممکن به تجدید
قوای افراد منجر ش��ود و بازده کاری انها را در طول سال افزایش
دهد ،اس��تفاده کنند و همچنین با تقویت گردش��گری داخلی خود،
زمینه ه��ای توزی��ع ثروت در س��طح سرزمینش��ان را فراهم کنند.
بریتانی��ا یکی از همین کش��ورها اس��ت که به تازگ��ی با تصویب
قانونی به دنبال س��اماندهی تعطیالت و سفرهای خانواده ها است.
بن��ا بر این قانون ،مدیران مدارس این اجازه را خواهند داش��ت که
طب��ق صالحدید خود ،در مورد دوره تعطیالت براى مدارس تحت
مدیریتش��ان به صورت مس��تقل از برنامه ملی ،تصمیم بگیرند .در
پی تصویب این قانون جدید ،تحقیقات گروه مش��اوره بوستون نیز
نش��ان داده است که 70درصد مدارس فورا تغییرات تصویب شده
را ب��ه اجرا درمی اورند و در س��ال هاى اتى ای��ن رقم تا 90درصد
ه��م افزایش خواهد یافت .دالیل اصلى ارائه ش��ده براى این کار،
بهبود توان مالى و مقرون به صرفه ش��دن تعطیالت براى والدین
به دلی��ل افزایش تقاضاى س��فر در طول س��ال و تمرکززدایى از
فصل اوج س��فر که در نتیجه موج��ب کاهش هزینه هاى پرداختى
توس��ط گردشگران مى شود و همچنین تطابق تعطیالت مدارس با
تعطیالت فرهنگى ،مذهبى و جشنواره ها عنوان شده است .حاال به
نظر می رسد مطالعه و بررسی چنین تجاربی می تواند گره سیاستی
در حوزه تعطیالت را سهل تر بگشاید.
7
اقدامات روسیه برای جذب بیشتر گردشگران ایرانی
ریی��س اژان��س فدرال گردش��گری روس��یه ،به
خبرگزاریاسپوتنیکگفتهاستجریانگردشگران
ایرانی در روسیه در سال 2016از سطح ثبت شده
در س��ال گذش��ته فراتر رفته است .به گفته اولگ
س��افانوف ،اژانس فدرال گردش��گری و سفارت
روس��یه در ایران از وزارت خارجه این کشور تقاضا
کرده اند پرس��نل بیش��تری برای کنسولگری در
تهران اختصاص دهد .عالوه بر اینکه 5جای خالی
جدید در این کنسولگری باز شده اند ،اما باز هم این
میزان ناکافی به نظر می رس��د .وی در مصاحبه با
ریا نووستی اظهار کرد« :در ماه فوریه ،ما یک دفتر
بازدید از روسیه در ایران باز کردیم .در سال ،2015
تعداد ویزاهای صادر ش��ده در روسیه دو برابر شده
و به 490هزار عدد رس��یده بود .در س��ال جاری،
ما می بینیم که حتی رشد بیشتری نیز داشته ایم».
س��افانوف همچنین یاداور شد« :رشد گردشگران
نشان می دهد روسیه بین ایرانیان بسیار محبوب
اس��ت و از سوی دیگر ،روشن است که الزم داریم
اقدامات خاصی برای فراهم اوردن اصول نوین ویزا
صورت دهیم ».این مقام رسمی خاطر نشان کرد:
«بنابراین ،پیشنهاد می کنیم مکانیزمی برای ایران
فراهم شود تا سفرهای گروهی بدون ویزا صورت
گیرد .این کار توسط وزارت خارجه در همکاری با
طرف ایرانی در حال انجام است».
رئیس اداره فدرال گردشگری روسیه در مصاحبه
با شبکه تلویزیونی «روس��یه »24نیز از اغاز کار
برای لغو روادید برای تردد گروه های گردشگران با
ایران و هند خبر داد و اعالم کرد« :در حال حاضر
وزارت خارجه و اداره فدرال گردش��گری روسیه در
حال فعالیت شدید برای نیل به این هدف هستند».
پیش تر پیشنهاد اداره فدرال گردشگریروسیهبرای
بدون روادید کردن تردد گردشگران با هند ،ویتنام
وایران در همایش اقتصادی شرقی در روسیه مطرح
شده بود .در ماه فوریه نیز ،روسیه و ایران یک برنامه
اقدام مشترک س��ال های 2016-2018در زمینه
اجرای توافق موجود بین دولت های ایران و روسیه
در حیطه همکاری های گردشگری ،امضا کردند.
افزایش3درصدی صدور
روادید روسیه در ایران
در همین حال سرکنسول فدراس��یون روسیه در
رش��ت نیز از افزای��ش 3درصدی ص��دور روادید
گردش��گری ایرانیان به روسیه در سال جاری خبر
داد .کنستانتین الکسیف در این باره به خبرگزاری
فارس گفت« :در کنس��ولگری روسیه در تهران و
اصفهان ده ها هزار روادید گردش��گری صادر شده
است ».وی با اشاره به عالقه گردشگران ایرانی به
ش��هرهای مسکو و سن پترزبورگ ،این دو شهر را
شهرهای اصلی دانست که ایرانی ها به انجا سفر
می کنند.الکسیف با بیان اینکه اینده خوبی برای
گردشگری روسیه پیش بینی می شود ،تصریح کرد:
«شرکت های خدمات گردشگری ایران برای جذب
توریست روسی در ایران باید فعالیت بیشتری داشته
باشند .گردشگران روسیه عالقه زیادی برای سفر به
ایران دارند و شرکت های توریستی و سازمان میراث
فرهنگی برای شناساندن جاذبه های ایران و جذب
گردشگر باید تبلیغات وسیع و مداوم انجام دهند».
او به عالیق گردشگران روسی نیز اشاره و ابراز
کرد« :گردش��گران روسی برای بازی اسکی به
منطقه دیزین بسیار عالقه مند هستند و به این
مکان س��فر می کنند ».سرکنس��ول فدراسیون
روس��یه در رش��ت تاکید کرد« :ای��ران ظرفیت
پذیرش گردش��گر بس��یار زیادی دارد و نیاز به
تبلیغ��ات و هم��کاری دو جانبه اس��ت تا جذب
گردش��گر صورت گیرد».الکسیف با بیان اینکه
نمایندگی تجارت روس��یه در ایران فعال است،
خاطرنشان کرد« :در مسکو نیز سفارتخانه ایران
در حوزه اقتصادی می تواند کمک موثری کند و
بای��د از ظرفیت هر دو کش��ور برای امر تجاری
و گردشگری استفاده شود ».همه اینها درحالی
اس��ت که پس از تحریم سفر به ترکیه از سوی
روس��یه ،ایران درنظر داشت گردشگران روسی
ترکی��ه را به خود جذب کند اما به گفته فعاالن
گردش��گری این اتفاق هنوز نیفتاده است .حاال
با از س��رگیری سفرهای روس ها به ترکیه ،این
موضوع س��خت تر نیز خواهد ش��د و ایران باید
راه های دیگری را برای جذب گردشگران روسی
امتحان کند.
سازماناگهیها88311361- 88311353:
نشانى:تهران ،خیابان مطهری ،بعد ازخیابانسلیمان
خاطر ،خیابان اورامان ،پلاک ،43واحد2
تلفکس88813489- 88301986:
توزیع:نشرگسترامروز
توزیعمشترکینتهران:شتابگستر88944361
صاحب امتیاز:شـرکت جهان سبز
مـدیرعامـــل:حسـیناحـمـدی
مدیر مسوول :مهدی احمدی
زیـر نظــر شــورای ســردبیـــری
چاپ:چاپخانهروزنامهجامجم
شماره 564شـــــــنبه 3مهرماه 1395
شاهدان گر دلبری زین سان کنند
زاهدان را رخنه در ایمان کنند
یار ما چون گیرد اغاز سماع
قدسیان بر عرش دست افشان کنند
محمد تقی زاده
.1فروش��نده که با نام مشتری در فستیوال کن به
نمایش در امد پرافتخارترین فیلم س��ینمای ایران
در س��ال های معاصر اس��ت چرا که توانسته است
دو جای��زه فیلمنامه و بازیگ��ری را از معتبرترین و
هنری فستیوال سینمایی جهان کسب کند .جایزه
فیلمنام��ه ای که بزرگانی چون اندره زویاگینس��ف
از روس��یه ،جیا ژانکه از چین ،فاتح اکین از ترکیه،
کریس��تین مونجی��و از رومان��ی و بزرگان��ی چون
المادوار،گیلرمو اریاگا ،هال هارتی و اسپیبرگ موفق
به کس��ب ان ش��ده بودند .به همین خاطر باید به
داش��تن فرهادی به عنوان یکی از حرفه ای ترین و
معتبرترین فیلمسازان و فیلمنامه نویسان ایرانی فخر
فروخت و ایستاده تحسین و تشویقش کرد.
.2موفقیت فروشنده در کسب جایزه کن به عنوان
معترتری��ن جش��نواره هنری نباید ای��ن تفکر را به
وجود اورد که فروش��نده شاهکار سینمایی است و
غیر قابل نقد و بی نقص است .بلکه فروشنده یکی
از ضعیف ترین فیلم های فره��ادی بزرگ در کنار
.3شاید کمی مغرضانه و بی ربط باشد ولی از زمانی
ک��ه فرهادی از تهیه کنن��دگان و پخش کنندگان
وطنی دور ش��د و به پروژه های بین المللی اخیرش
گذشته و پس رفتی محسوس نسبت به فیلم های
بسیار ارزشمندی چون چهارشنبه سوری ،درباره الی
و جدایی نادر از س��یمین است .فیلم هایی با کالس
بی��ن المللی که قابلیت تحلی��ل و واکاوی حتی در
بسیاری از دانش��گاه ها و کالج های معتبری دنیا در
باب فیلمسازی و فیلمنامه نویسی مدرن دارد.
یعنی گذشته و فروشنده پیوست ردپای این ضعف
و اش��کاالت فاحش در فیلمش پیدا شد .از طوالنی
ش��دن بی دلیل فیلم ها و رد کردن مرز دو ساعت تا
انواع و اقسام ادای دین ها و عالیق شخصی که در
فروشنده بیش از هر فیلمی قابل مشاهده است .از
نمایش��نامه مرگ فروشنده ارتور می لر تا ترانه های
قدیمی و یاد کردن از مهرجویی .به نظر می رس��د
فره��ادی در فیلم هایی که خودش با س��رمایه گذار
داخلی کار می کرد استقالل بیشتری در داستانگویی
و فیلمس��ازی داش��ت و در دو پ��روژه اخی��ر بین
المللی اش به دلیل سفارشات و انواع و اقسام اعمال
نظرهای سلیقه ای ان تمرکز و استقالل همیشگی را
ندارد و اشفته و مغشوش می نویسد و فیلم می سازد.
.4در نقد فروشنده،گذشته از ایرادات و اشکاالت
فاح��ش فیلمنامه ای که از فرهادی با ان س��ابقه
درخش��انش خیلی بعید بود فیلمساز تصنعی ترین
فیلم کارنامه فیلمس��ازی اش را کارگردانی کرده
است .بطوریکه حتی تماشاگر عادی با سابقه کم
فیل��م بینی هم متوجه س��اختگی بودن رویدادها
و تعم��دی بودن اتفاقات توس��ط فیلمنامه نویس
می ش��ود که این اوج ان ضعف و بی کیفیتی کار
اخر فرهادی اس��ت ک��ه در ابتدا ادعایش ش��د.
پیرم��رد مریض یا بهت��ر بگوییم مردنی را فرض
کنی��د که در عرض 5دقیقه دس��ت به تجاوز یا
بقول فیلمساز هتک حرمت زن جوان در خانه اش
می زن��د .و ی��ا عماد و رعنای��ی را تصور کنید که
معلوم نیست مش��کلی که می شد خیلی راحت تر
و قانونی تر جلوی پیش��رفتش را گرفت تبدیل به
بحران می کنند و ماهرانه تماش��اگر را دو ساعت
سرگرم می کنند.
امام موسی کاظم (ع)
سیستم مدیریت کیفیت
ISO 9001 : 2008
پشت صحنه
شما حاضر هستید در مقابل پول جانتان را بدهید؟ بهتر است اینطور سوال کنم؛ چند
می گیری بمیری؟ این سوال را از دوستانی می پرسم که می گویند مدافعان حرم بخاطر
پول می روند مناطق جنگی س��وریه یا خانواده شهدا فالن امکانات را دارند .یه سرچ
کنید متوجه می شوید که دیگر کشورها به سربازان ،نظامیان و خانواده انها چه امکاناتی
می دهند و مردم چقدر احترام و ارزش برای افرادی که جانشان را برای جنگ از دست
داده اند قائل هستند ،نکته اینکه اکثر این افراد برای دفاع از سرزمین مبارزه نکردند و در
پی سیاست های جنگ طلبانه سیاستمدارانشان به جنگ رفته اند! بد نیست ما که دائم در
صدد الگوبرداری از غرب هستیم در این مورد هم پیرو انان باشیم و جایگاه ویژه ای را
برای شهدا و رزمندگان قائل شویم .بدانیم اسایشی که من و شما این روزها و سال ها
داشته و داریم مرهون جانفشانی شهدا و رزمندگان هشت سال دفاع مقدس و رشادت
شهدای مدافع حرم است .فقط هر ساله در هفته دفاع مقدس به صورت سمبلیک از شهدا
یاد نکنیم .یادم میاد در طی سال های انتشار هنرمند بصورت هفته نامه و روزنامه صفحه
و ستونی به نام «یاد» داشتیم که اتفاقا مورد توجه مخاطبین هم بود علت ادامه ندادن را
یدانم! معموال مطلب یاد با تیتر شهادت هنر مردان خداست شروع می شد.
نم
1
طراح جدول :رسول نادری
15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1
ص
خ ل ا
ا
ز
1ج ل ی ل ش ه ن ا
د
ر
و
ن ا
ی ا
و
ر
ا
گ ر
2ا
5ا
6ر
7
8ع
9ط
10ر
11ا
د
ق
پ
ا
ا
ر
م
ا
ا
ن
م
ی
ا
ع
ب
س ا
ا
د
ا
ا
ر
ه
ن
ا
و
ب
ا
د
ز
ر
ی
ا
م
ر
ا
د
ا
ن
ک
ا
ر
ه
س ن
ا
س
م
ا
ا
ل
12ف ا
13ش ر
و
14ا
15ن
ا
م
ت
ن
س م
ا
و
م
ا
ی
ن
ی
ا
ر
ه
ی
ر
ا
د
و
د
ه
افقی:
سیستممدیریتکیفیت-رضایتمندیمشتری ISO 10004:2012
طــــرح روز اموزش خشم در خانواده!
محمدعلیخلجی
15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1
ن
م
د
ل
ا
س
ا
م
ا
ش ل
ل
ج
ت
ر
ا
و
ر
س ن
ا
ی
م
ر
ا
ا
3
4
5
6
7
8
9
10
ر
و
ا
ت
ی
ا
س م
ی
11
س ی
و
ل
ز
ا
ر
ا
و
ا
ی
ش ه
ن
ا
ز
13
ا
http://honarmandonline.ir/?p=6049
منشور اخالق حرفه ای روزنامه هنرمند
2
پاسخ جـدول شـماره قـبل
3ن
4د
اذان ظهر 11:56
غروب افتاب 17:59
اذان مغرب 18:17
اذان صبح فردا 4:30
طلوع افتاب فردا 5:54
زیان کار کسى است که ساعتى از عمرش را
زیان کرده باشد.
H O N A R M A N D I N T E R N A T I O N A L N E W S P A P E R
چرا فروشنده فرهادی فیلمی با اهمیت ولی بی کیفیت است؟
اواقتشرعی
12
14
-1چهره موردنظر-جاهای درس خواندن-2فیلمی ازداریوش
مهرجویی-ضمیرجمع اشاره به دور -زیاده روی-3کالبد-گویندنان
روزانه است-کمک رسان-4منسوب به سرزمین هفتادودوملت-گهواره
تمدن-مرکزاستان البرز-5تخم مرغ انگلیسی--دوستان-ازاعدادترتیبی-
یازده6دیوارکوتاه-مادرترکی-7فرزندعرب-مقابل-8اثری ازبزرگ
علوی-کاشف گردش خون-9ابشاری درنزدیکی کاشان-سرسرای
هتل-10رنگ-عالمت مفعولی-11حرف فاصله-گوسفندجنگی-اهو-12
کاخ حکومتی-شترامریکایی-عوسیع-13زمین پشته پشته-خطرپذیری-
میراب– 14شهرپیامبر- -سقف فروریخته-ورودکننده-15خراب-
ازفیلمهایش
15
عمودی:
-1شهرنفت خیز کشورمان-ازفیلمهای دیگرش-2سخنان بیمار-ارجمندوعزیز-اختیاری-3وسیله
ای دراشپزخانه-نیکوکاران-اثری ازدکتر علی شریعتی-4ایام شباب-زخم اب کشیده-ازارتفاعات
زاگرس-5محل سیرسارات به دورخورشید-طبیعی-نفس خسته-6ازخدایان باستان-مساوی-
جوهرزندگی-7شهری درالمان-وسط-8مقابل میزبان-خبرچین-9ناامید-نارس-10نظرونگاه-
طاقچه باال-صف-11من وشما-سرگردان-ستاره-12واحدی درمتر-شیوه-نیست شده-13
مرکزمرکزی-نیکوکاران-نام سابق مشکین شهر-14خارپشت بزرگ تیرانداز-نقاب-کلمه
تصدیق-15ازفیلمهایش-یارلورل کمدین مشهور
اخبار دیدنی
این شهدا از تیپ های فاطمیون و زینبیون بودند که پس از اقامه نماز جمعه و نماز
میت به امامت ایت اهلل جوادی املی روی دوش مردم انقالبی و والیتمدار قم تشییع
و در قطعه شهدای مدافع حرم بهشت معصومه به خاک سپرده شدند| مهر
رژه نیروهای مسلح صبح چهارشنبه (31شهریور ماه) همزمان با اغاز هفته دفاع مقدس با حضور
سرلشکر حسین باقری و فرماندهان عالی رتبه نیروهای نظامی و انتظامی در جوار حرم ملکوتی حضرت
امام خمینی (ره) برگزار شد| ایلنا
اعتراض و تظاهرات مردم امریکا در کارولینای شمالی علیه دولت و پلیس این کشور به
خاطر تیراندازی پلیس به کِیت المونت اسکات سیاه پوست امریکایی| رویترز
مراسم اختتامیه جشنواره عکس برج میالد عصر روز پنجشنبه با حضور هنرمندان و مسئولین و
تقدیر از برگزیدگان در سالن همایش های برج میالد برگزار شد| مهر
دکتر روحانی رئیس جمهوری اسالمی ایران در جریان سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد ،ضمن انتقاد از
سیاست های منطقه ای عربستان سعودی ،نسبت به عدم اجرای درست برجام به ایاالت متحده امریکا هشدار داد| ایرنا
صبح روز جمعه پیکر ملی پوش فقید کاروان منا و تنها نماینده ایران در مسابقات دوچرخه سواری پارالمپیک
ریو در شیراز تشییع و خاکسپاری شد| تسنیم