روزنامه هنرمند شماره 566
روزنامه هنرمند شماره 566
نگاهیبهفیلم«گاهی»
به بهانه پخش در سینمای خانگی
تلهتئــاترسینمایی!
8
دوش��نبه 5مهرم��اه 1395س��ال نهــم ش��ماره 566
8صفـــح��ه 1000تومـان ISSN 2008-0816
گزارش «هنرمند» از نشست نقد و بررسی
فیلمسینمایی«هیهات»
سینمای عاشورایی باید به دنبال
بیان مفاهیم ضداستکباری باشد
4
instagram.com/honarmandonline
telegram.me/honarmandnews
تحلیلحسنعباسیازسریالهوملند
اسالم هراسی وایران هراسی
موضوع اصلی سریال هوملند
5
نگاهی به نمایش «صبح به خیر» با کارگردانی سیروس همتی
قهرمان جنگ ها کودکان هستند
6
گفتگوی «هنرمند» با مرجانه گلچین بازیگر سینما وتلویزیون
7
نگار فروزنده بازیگر نمایش «زنانی که به بزها خیره شدند» در گفتگو با «هنرمند»
خانه سینما برایم امن نیست! تئاترمانند تابلوی نقاشی است
منوچهرشاهسواریمدیرعاملخانهسینما
سینمـاسنگرفرهنگیاست
اعالم برنامه نمایش سومین روز
جشنواره بین المللی فیلم مقاومت
7
2
4
فرهنگ و هنر
2
پدیده ای ناشناخته در فرهنگ ایران
بازاریابی شبکه ای تهدید یا فرصت ؟!
مجید حسنی
نتورکر و مدرس بازاریابی شبکه ای
هر تجارتی به منظور دستیابی به اهداف تعیین شده خود نیازمند قرار گرفتن در مسیر
مشخص و تعریف شده است تا بتواند اثرات مثبت خود را در شاخصه های اقتصادی -
اجتماعیوفرهنگیجامعهنمایانسازد.بازاریابیشبکه ایبهعنوانپدیده ایشایدهنوز
ناشناخته در فرهنگ ایران سال هاست که در کنار ما زیسته و تالش کرده تا جایگاه
خود را در معادالت اقتصادی کش��ور بیابد؛ ولیکن به نظر می رسد این پدیده علیرغم
ماهیت راهگشای خود جهت ایجاد تبادالت صحیح هنوز مسیر خود را به سوی تثبیت
جایگاهش نیافته و گاه ضرباتی را می زند و گهگاه ضرباتی را دریافت می کند ! حال در این
جنگ نامشخص ،چه کسی پیروز میدان است؟! به نظر می رسد باید منتظر بمانیم ! شاید
کمتر کسی بداند که ایده شکل گیری نتورک مارکتینگ از فرمول تصاعد گرفته شده
که در سده ششم ق.م توسط فیثاغورس و در سده سوم ق.م توسط اقلیدس در کتاب
معروف مقدمات به جهان معرفی شد .بعدها جی.پل گتی ثروتمندترین مرد امریکایی
در س��ال ١٩٥٧میالدی بود که برای اولین بار اعالم کرد :من ترجیح می دهم که از
١درصد تالش صدنفر استفاده کنم تا اینکه از ١٠٠درصد تالش خودم .این ایده که
اهرم نام دارد ،امروزه پایه گذار فلسفه بازاریابی شبکه ای شده است .اولین بار یک شرکت
دوچرخه سازی در روسیه از این ایده استفاده کرد و برنامه ای ترتیب داد که مشتریان با
پرداخت ١٠روبل به جای ٥٠روبل صاحب دوچرخه شوند ،اگر چهار مشتری دیگر نیز
معرفی کنند ؛ ولی فروش کمپانی به سرعت رو به اشباع رفت .در روسیه به ان شرکت
بهمنی و در فرانسه به ان گلوله برفی لقب دادند و صد در صد تقلب و کالهبرداری
تلقی شد .از ان پس سیاستمداران ،اقتصادانان و جامعه شناسان زیادی بدنبال پیدا کردن
راهی بودند که از این ایده به نفع همه استفاده کنند ؛ و در نهایت اولین کمپانی که بطور
رسمیفعالیتبازاریابیچندسطحیرادرسال ١٩٣٠اغازکرد،کمپانیویتامینکالیفرنیا
بود که نام خود را در س��ال ١٩٣٩به نوتراالیت تغییر داد و امروزه محصوالت خود را
از طریق کمپانی Amwayبه فروش می رساند .صحبت در مورد تاریخچه نتورک
مارکتینگ را به همین جا ختم می کنیم و با ارائه تعریفی از این واژه به گذشته این تجارت
در کشور عزیزمان می پردازیم .بازاریابی شبکه ای ( )Network marketingیا
بازاریابی چندسطحی ( ،)Multi level marketingنوعی شیوه فروش است که
در ان کمپانی ها محصوالت خود را بِدون تبلیغات و بِدون واسطه به فروش می رسانند و
مشتریان پس از خرید در صورت تمایل می توانند محصوالت کمپانی را بازاریابی کنند و
سود بگیرند .درامد در بازاریابی شبکه ای هم در ازای فروش مستقیم کاال و هم در ازای
فروش از طریق زیرمجموعه کسب می شود .در این نوع از فروش ،بازاریاب ها بصورت
تبلیغات کالمی یا تبلیغات چهره به چهره اقدام به فروش محصوالت کمپانی می کنند.
بازاریابی شبکه ای همچون همه پدیده های نوظهور بِدون اموزش و فرهنگ سازی در
اواسط دهه ٧٠شمسی از طریق شرکت هایی همچون پنتاگونا وارد ایران شد .بازاریابی
درپنتاگوناهیچگونهمفهومینداشتچراکههیچمحصولیدراینبینردوبدلنمی شد،
ثبت نام افراد اکثراًاز طریق کاغذ بود( اینترنتی نبود ) از طرفی فعالیت در این سیستم برای
هر فرد محدویت لِولی داشت و هر شخص بعد از تعداد محدودی سطح کاری از سیستم
خارج میشد .پنتاگونا واژه ای از بروشور تبلیغاتی شرکتی با نام Futurestratigyبود
که در سال ١٩٩٤در اطاق بازرگانی و صنعت ایتالیا در مودنا به ثبت رسید ،این سیستم
امریکایی بود و در ان شخص پس از شروع فعالیت ،وارد انتهای هرم می شد و با اضافه
شدن زیرمجموعه هایش به باالی هرم می رسید .در این حالت مبلغی پورسانت دریافت
کرده و از سیستم خارج می شد ،این سیستم تا ان زمان بیشترین خروج ارز از کشور را به
همراه خود داشت .چندی گذشت و شرکت های دیگری وارد عرصه ی بازار ایران شدند
که معروفترین انها شرکت گلدکوئست بود .این شرکت در سال ١٩٩٨میالدی کار خود
رااغازکردوبعدازمدتیفعالیتدرکشورفیلیپینبدلیلمشکالتدرتعرفه هایمالیاتی،
دفتر مرکزی خود را به کشور هنگ کنگ انتقال داد و در سال ٢٠٠٤به مجموعه ای از
شرکت ها با خدمات و محصوالت متنوع تبدیل شد .گلدکوئست که حاال زیرمجموعه
شرکت چندملیتی کوئست نت شده بود به عنوان یک شرکت بازاریابی شبکه ای برای
فروش محصوالت کلکسیونی مثل سکه های طال و نقره ،ساعت ،گردنبند و ...شروع
به کار کرد که تولید کننده اصلی محصوالت این شرکت ،کمپانی المانی Mayer
mintبود که در س��ال ١٨٧١تاس��یس ش��ده بود و زمینه اصلی فعالیت ان ضرب
سکه های کلکسیونی بود .الزم به ذکر است که کوئست نت با ١٠کمپانی دیگر نیز
برای تولید محصوالت خود قرارداد داشت و این شرکت خیلی سریع در اسیا توسعه
یافت و در کشورهای مالزی ،هند ،اندونزی ،سنگاپور ،فیلیپین و نپال بسیار رشد کرد.
گلدکوئست در سال ١٣٧٨از طریق دوبی و توسط فردی به نام فیصل وارد ایران شد ؛
شروع فعالیت این شبکه از شهر الر در استان فارس بود و به تدریج در سایر شهرها نیز
گسترش یافت .بازهم عدم مدیریت صحیح ،نبود سیستم های نظارتی و البته مشکالت
س��اختاری متعدد شرکت مبدا و همچنین عدم اطالع رسانی درست منجر به ایجاد
اسیب های فراوان شد .گلدکوئست به سرعت جوانان را با خود همراه می کرد ولیکن
مشکالت ان روز به روز بیشتر به چشم می امد .محصوالتی که قیمت انها با کیفیتشان
همخوانی نداشت ،مالیاتی که پرداخت نمی شد ؛ خروج ارز و از همه مهمتر اموزه هایی که
با فرهنگ اسالمی -ایرانی ما تقابلی عمیق داشت .فعالیت سیستم های هرمی و مشابه
هرمی در بهمن ماه ١٣٨٤توسط مصوبه مجلس غیرقانونی اعالم شده بود ولیکن این
شرکت و البته شرکت های مشابه هر لحظه در حال گسترش بودند و افراد بیشتری
را با خود همراه میکردند .ش��رح اسیب های ایجاد شده در سطح کشور در این مجال
نمی گنجد ولیکن باالخره در اواخر س��ال ١٣٨٨به واسطه برخورد جدی و هماهنگ
مسوالن و ضابطین قضایی فعالیت این شرکت ها تا حد توقف به پیش رفت .در همین
سال و براساس ایین نامه ای که از سوی وزارت بازرگانی تدوین شد ،فعالیت شرکت های
بازاریابی شبکه ای که اقدام به دریافت مجوز کنند قانونی اعالم شد .براساس این ایین
نامه که ١٨اذرماه به تصویب معاونت توسعه بازرگانی داخلی وزارت بازرگانی رسیده بود،
شرکت های بازاریابی شبکه ای براساس ضوابطی مشخص و صرف ًا با دریافت مجوز از
مرکز امور اصناف و بازرگانان کشور می توانستند به فعالیت بپردازند .این ایین نامه با
همکاری وزارت اطالعات ،دادستان کل کشور ،نیروی انتظامی و مرکز امور اصناف و
بازرگانان به مرحله اجرا گذاشته شد .از ان پس شرکت ها اقدام به تهیه مدارک و ایجاد
چهارچوب هایی که برای دریافت مجوز الزم بود کردند و در نهایت در شهریور ماه سال
٩٠اولین شرکت بازاریابی شبکه ای ایران با نام بادران گستران موفق به دریافت مجوز
شد ؛ و از ان پس تا زمان نگارش این مقاله ٢٠شرکت دیگر موفق به اخذ مجوز از کمیته
نظارت بر بازاریابی شبکه ای شده اند .تاریخچه ای حدوداً ٢٠ساله را باهم مرور کردیم،
از زایش واژه بازاریابی شبکه ای در فرهنگ عمومی جامعه .حال سوال اساسی اینگونه
مطرح می گردد« :به راستی بازاریابی شبکه ای تهدید است یا فرصت؟!»
اگر تهدید اس��ت پس چگونه سال هاست به عنوان روشی مطمئن جهت دسترسی
مشتریان به کاالهای یک شرکت در تمام دنیا مورد استفاده قرار می گیرد ؟! و در کشور ما
نیز با ارائه مجوزهای الزم شرکت ها را ترغیب به فعالیت و استفاده از این روش کرده ایم ؟!
و اگر فرصت است ،چگونه این فرصت تجاری این همه اسیب را با خود به همراه اورده
است ؟! واقعیت اینست که نحوه استفاده از هر پدیده ای باعث ایجاد تهدید یا فرصت
می گردد ؛ و هر موضوعی به ذات ،تهدید یا فرصت مطلق نیست .اجازه بدهید مثالی بزنم ؛
به نظر شما رانندگی یک تهدید است یا فرصت ؟!
چگونه فرصتی است که روزانه بطور متوسط ٥٢نفر از هموطنان ما را به کام مرگ می
کشاند ؟! و چگونه تهدیدی است که موجبات اسایش میلیون ها نفر را به واسطه تردد
مهیا ساخته است ؟! رانندگی تهدید
سریع و اسان و همچنین مسافرت ها ی تفریحی و ّ ...
خواهد شد وقتی اصول مندرج در قوانین را رعایت نمی کنیم ،سبقت غیرمجاز ،سرعت
غیرمتعارف ،رانندگی در هنگام خستگی ،حتی در برخی مواقع نداشتن گواهینامه !! اینها
و صدها دلیل دیگر از یک فرصت لذت بخش ،تهدیدی خطرناک می سازد .در واقع
این ما هستیم که فرصت لذت با خانواده خود را تبدیل به تهدیدی مرگ اور می کنیم.
مهم راهنمایی و رانندگی می نگریم ،و همیشه
چرا که ساده لوحانه به قو ِ
انین ساده ،اما ِ
تصور می کنیم حادثه سراغ ما نخواهد امد !! به حقوق دیگران تجاوز می کنیم و با تکیه
سرعت سرسام اور را ندارد
بر س��راب های جاده ای دیوانه وار بر اتومبیلی که تو ِان ان
ِ
میرانیم و مغرورانه به دیگران می نگریم ! غافل از اینکه همه انهایی که روزانه به رحمت
خدا می روند به مسافرت نمی روند که دیگر برنگردند ! ولی واقعیت این است که متاسفانه
دیگر برنمی گردند و صدها خانواده را به سوگ می نشانند.
هر پدیده ای دو وجه دارد :تهدید ؛ فرصت
ابتداًزاویه دید ما و بعد نحوه عملکرد ما و پایبندی مان به اصول پایدار ،از تهدیدها فرصت
می سازد و باعث تاسف است که همواره عادت کرده ایم که نه تنها تهدیدها را به فرصت
بدلنکنیمبلکهفرصت هاراهمبهتهدیدتبدیلمی کنیمواینعادتهمیشگیماست !
حال چه باید کرد؟!
چه باید کرد با تجارتی که انجام صحیح ان اثراتی ماندگار را بر گستره جامعه ما خواهد
داشت ؟! واقعیت این است که بازاریابی شبکه ای بهترین روش دسترسی به مشتری
است .راهکاری بی نظیر جهت احیای تولید ملی و راه اندازی کارخانه های نیمه تعطیل
و مقابله با برندهایی اس��ت که با تبلیغات گسترده ،تولید را در کشور ما به مرز فاجعه
کشانده اند .رفع بیکاری ،تولید ثروت و از بین بردن فقر و همچنین ایجاد تجربیاتی فوق
العاده برای یک جوان ایرانی جویای کار از درگیر شدن با تجارتی جهانی که اعتماد به
یدارد و این اتفاق را با کمترین هزینه مالی تجربه خواهد کرد،
نفس را به او ارزانی م
از مجموعه تبعاتِ مثبت این تجارت است .ارائه اموزش های موفقیت و خودشناسی،
مدیریت نیروی انسانی ،راه اندازی کسب و کاری خانگی و به دور از هیاهوهای روزمره،
کسب درامد از فروش محصوالتی مصرفی که نیاز عمومی هر خانوار است و همچنین
کسب تجربیاتی ماندگار از حل کردن چالش های یک حرفه ،نتایج فوق العاده ای است
که سال ها وقت الزم است تا بتوانیم انها را در کشور ایجاد کنیم .حال چگونه است که
اکثریت قریب به اتفاق جامعه گوش شنوایی برای شنیدن این فرصت ها ندارند .راهکار
چیس��ت ؟! راه حل های متعددی برای نجات یکی از زیباترین تجارت های دنیا وجود
دارد ولیکن در این مجال فرصتی برای بیان همه انها وجود ندارد ؛ اما نگارنده اعتقاد
دارد پذیرش این واقعیت که همه ما در ایجاد شرایط موجود نقش داشت ایم ،اولین گام
خواهد بود .الزم است که چشمان خود را باز کنیم و بپذیریم که باز هم به خطا رفتیم.
امروز بازاریابی شبکه ای سالحی مقتدر در مقابل هیوالی واردات است و ابزاری حرفه ای
برای ایجاد تولیدی ماندگار و صادراتی افتخارامیز .ولیکن رفتارهای غلط ما ،عدم اموزش
صحیح ،انتخاب منافع کوتاه مدت و خودخواهانه و در یک کالم رفتار غیرمتعهدانه ما
را به این وضع کشانده است .کودک مظلوم بازاریابی شبکه ای که با هدف خدمت به
ایران و ایرانی پرچمداری می کند همواره ضرباتی بعضا ناجوانمردانه را از همه ما دریافت
کرده ،او امیدوار است .سال هاست که بغض خود را نمایان نکرده و با چشمانی اشک بار،
دانش خود را که با سختی در ُمشت می فشارد به ما نشان میدهد ولیکن به نظر می رسد
چشمان ما بسته و گوش هایمان کر شده است! ٢٠سال گذشت و ما هنوز هم داستان
خرگوش و الک پشت را برای هم تعریف می کنیم و می خندیم ! غافل از اینکه این
داستان برای خندیدن نوشته نشده ،بلکه برای عبرت اموزی و حرکت در مسیر صحیح
نگاشته شده است .اری ،نتورک مارکتینگ یک فرصت است ،فرصتی بی نظیر برای
تکمیل پازل اقتصاد مقاومتی .ولیکن باید یاد بگیریم که همه چیز از خودمان شروع
می شود و منصفانه بپذیریم که از ماست که برماست .بازاریابی شبکه ای باالخره اجری
خواهد شد از سنگ بنای عظیم عمارت ایران و خواهد درخشید بر بُلندای استواری خود؛
ولیکن انها که با ندانم کاری و عدم پذیرش واقعیت و نشان دادن دیگران به عنوان
متهم ،شانه های خود را از مسولیت خالی کرده و از انباشته هایی از ثروت ُپر کرده اند ،به
زودی از قطار افتخار این سرزمین پیاده خواهند شد ؛ و در نهایت دیری نخواهد پایید که
لبخند جنگجویان سازندگی ایران را نظاره خواهند کرد .
مصطفیامینیدبیرجشنوارهمسابقهخالقیتبرایکودکان
ایجاد انگیزه و رقابت درکودکان با استفاده ازخالقیت
نخستین دوره مسابقه خالقیت کودکان در شیراز در حال برگزاری است که این دوره
مسابقات ویژه کودکان سنین 3تا 6سال بوده که می توانند با کمک والدین خود به
مسابقه بپردازند .شرح مسابقه به این صورت می باشد که 5تصویرسازی در سایت
مس��ابقه قرار داده شده که کودکان می بایست با توجه به ان تصاویر یک داستان را
برای ان تصاویر روایت کرده و به کمک والدین خود داستان مد نظر خود را نوشته
وارسالکنند.مهدکودکوپیشدبستانیگنجینه هاباتوجهبهرویکردفرهنگکتابو
کتابخوانی و شادیانه کودکان اقدام به برگزاری این مسابقه به صورت مجازی در سطح
شهرستان شیراز نموده که هدف این مسابقه ایجاد انگیزه و رقابت در کودک برای
استفاده از خالقیت با محوریت روایت قصه ای از دید خودش است .مهلت ارسال
اثار تا 6مهرماه تمدید شده است که اختتامیه این دوره مسابقه نیز در روز 8مهر
ماه برگزار خواهد ش��د که توس��ط گروه برنامه کودک سیما گمپ گال به همراه
برنامه های ویژه و شاد اجرا خواهد شد.
دوشــــنبه 5مهـــرماه 1395سال نهم شماره 566
www.honarmandonline.ir
بهمن نامورمطلق معاون صنایع دستی کشور
مشکلعمدهصنایع دستیدرجهانبازارفروشاست
بهمن نامورمطلق در «هجدهمین اجالس شورای جهانی صنایع دستی»
که برای نخس��تین بار در ایران برگزار شده و در اصفهان اغاز به کار کرده
است ،گفت :حضور ۲۰۰هنرمند از ۲۲کشور جهان در گردهمایی اصفهان،
موقعیت مناسبی است تا صنایع دستی ،این هنر ـ صنعت انسانی مورد توجه
و بازنگری قرار گیرد .به گفته معاون صنایع دستی کشور ،انسا ن بحران زده
امروزنیازمندتجدیدنظردر نگرشو منشخویش است،درحقیقتهیچ گاه
زمین و حیات روی ان تا به این اندازه دچار مخاطره نشده است .امروز بحران اخالق و
محیط زیستبهدلیلاندیشه هایمادی گراییومنش هایماشینی،زندگیرویکرهزمین
را دشوار کرده و در این شرایط توجه بیشتر به گفتمان های معنویت و انسانیت ،همچنین
تجدیدنظر در الگوهای تولید و مصرف به یک ضرورت تبدیل شده است .نامورمطلق در
ادامه بیان کرد :در شرایط فعلی نیاز به شکل گیری یک اکوسیستم تازه حس می شود و
الگوی پیشنهادی ایران در این شرایط ،اقتصاد مقاومتی است که به نظر ما می تواند در
بهبود سرنوشت کشور موثر باشد .وی با اشاره به اینکه بشر وارد دوره نرم افزاری خویش
شده است و فرهنگ ،صنایع فرهنگی و در میان انها ،صنایع دستی روز به روز از اهمیت
بیش��تری برخوردار خواهد شد ،گفت :الزم است از این فضای تازه برای گفتگو ،صلح،
همبستگی ،احترام به دیگری ،توجه به صنایع سبز ،توسعه پایدار به ویژه توسعه جوامع
محلی و فقرزدایی بهره برده شود .به همین خاطر کارگاه های خانگی ،کوچک و متوسط،
مدل های مناسب توسعه در اینده خواهند بود و همه این شرایط است که
به اجالس جهانی صنایع دس��تی در اصفهان اهمی��ت و جایگاه ویژه ای
می بخشد .معاون صنایع دستی کشور همچنین به نقش شورای جهانی
صنایع دستی و مسئولیت این شورا اشاره و بیان کرد :طراحی اینده ای بهتر
برای میلیون ها هنرمند صنایع دستی در جهان ،رقابتی مناسب تر با صنایع و
اندیش ه ماشینی ،نیازمند نظریه ها و روش های تاز ه است .برای تحقق چنین
اهدافی ،الزم است شورای جهانی صنایع دستی ،ساختار تشکیالتی ،بنیان های علمی،
توانمندی های حقوقی و منابع ملی خود را بیش از پیش تقویت کند.
نامورمطلق ،بازار فروش را یکی از مهمترین مش��کالت صنایع دستی جهان دانست و
افزود :ما نیازمند همکاری ها و توافقات بیشتری در عرصه تجاری هستیم .جایگاه و ساختار
فعلی شورای جهانی ،امکان چنین چیزی را به ما نمی دهد؛ از این رو پیشنهاد می شود از
الگوهای موفقی که در برخی از صنایع فرهنگی یا ورزشی وجود دارند ،بهره بگیریم .وی
ابزار امیدواری کرد که با برگزاری اجالس شورای جهانی صنایع دستی در اصفهان ،این
ی رخدادهای بزرگ ،ممکن
هنر ـ صنعت وارد عصر تازه ای از حیات خود شود ،چرا که ویژگ
کردن ناممکن ها ،ایجاد معنا و خَ لق فرصت هایی تازه برای حل مشکالت و فراهم اوردن
زمینه های توسعه است .این فرصت سازی با تدبیر دولت و در سایه برجام ایجاد شده ،حاال
تداری از سوی فعاالن و تاجران در بخش خصوصی است.
نوبت فرص
منوچهر شاهسواری مدیر عامل خانه سینما
سینمـا سنگرفرهنگی است
هنرمند :چهارم مهرماه س��ینما ازادی اب��ادان با حضور
هنرمندان ابادانی رس��ما بازگشایی شد .یک روز پیش از
پنجم مهرماه سالگرد شکست حصر ابادان در ایینی ویژه
با حضور مردم ،مدیران حوزه هنری ،مسئوالن استانی و
هنرمندان ،سینما ازادی ابادان رسما بازگشایی شد .پیش
از اغاز مراسم حسن برزیده و بیژن امکانیان دو سینماگر
متولد ابادان به ش��کل نمادین س��ینما را افتتاح کردند.
محمد حمز هزاده قائم مق��ام رییس حوزه هنری و مدیر
عامل موسسه س��وره سینمای مهر و تعدادی از مدیران
حوزه هنری در این مراس��م حضور داشتند .با ورود مردم،
هنرمندان و مسئوالن به سالن گروه موسیقی محلی با
نواختن قطعات بومی به حاضران خوش امد گفت .محمد
حمز هزاده در بخشی از این مراسم گفت :افتخار می کنم
مقابل مردمی ایس��تاده ام که خاطره رش��ادت و مقاومت
انها فراموش نشدنی است .خیر مقدم عرض می کنم به
هنرمندانی که در خدمتشان هستیم .به ویژه اقای منوچهر
شاهس��واری مدیر عامل محترم خانه سینما که همواره
در حرکت هایی که به نفع سینماست در کنار سینماگران
هستند و همچنین یاد شهید بزرگوار سعید سیاح طاهری
یدارم .وی ادامه داد :امسال خوشبختانه اقبال
را گرامی م
مردم به سینماها بسیار خوب بوده و فروش کل سینماهای
کش��ور در شش ماهه اول سال نود و پنج میلیارد تومان
بوده اس��ت .حدود 15میلیون نفر به سینما رفتند که 30
درصد از مخاطبان در سینماهای حوزه هنری فیلم دیده اند.
مدیرعاملموسسهسورهسینمایمهردرادامهافزود:ابادان
مهد هنر و سینماست .استان خوزستان پیش از انقالب
چهل و نه سینما داشت اما االن چهارده سینما در استان
فعال است .وی افزود :خدا را شاکریم که امسال اقبال به
سینما بیشتر شده و امیدواریم این روند ادامه یابد .امیدوارم
ما بتوانیم به عنوان بخشی از خانواده سینما به اعتماد مردم
پاسخ درست بدهیم .قدر این اعتماد را بدانیم و با تولید و
اکران اثار با ارزش و فرهنگی به رونق س��ینماها کمک
کنیم .حمزه زاده در انتهای سخنانش از مسئوالن وزارت
تاله ایوبی رییس سازمان سینمایی و
ارشاد از جمله حج
مجید مسچی مدیر عامل موسسه سینما شهر و مدیران
سازمان ها و نهادهایی که در بازسازی سینما ازادی ابادان
همراهی کرده بودند تش��کر کرد .پس از سخنان محمد
حمز هزاده تیزر بازس��ازی سینما ازادی ابادان پخش شد.
منوچهر شاهسواری مدیر عامل خانه سینما هم در این
مراسم گفت :ساختن سینما اضافه کردن به سنگرهای
فرهنگی است .سینماها محیط هایی امن و فرهنگی اند.
متاسفم که بسیاری از سینماها از بین رفته و ما از داشتن
انها محرومیم .سینماها تجربه زیست مشترک بین مردم
را رقم می زنند .باعث افتخار است که در کنار شما مردم
شریف ابادان حضور دارم .دست همه دوستانی که در این
زحمت بزرگ سهیم بودند را می بوسم .مدیر عامل خانه
سینما با اشاره به پخش کلیپ «ایستاده ایم» گفت :در این
کلیپ جوانان با دس��ت خالی و با اتکا به پرچم ایران که
نماد هویت و اعتبار تاریخی ماست به جنگ دشمن رفتند.
فرهنگ و سنگرهای فرهنگی و گذشته و هویت ماست
که زندگی امروز و اینده ما را می سازد .پس باید نگهبان
فرهنگ و سنگرهای فرهنگی باشیم .از هنرمندان حاضر
در این مراس��م می توان به علی سرتیپی ،حسن برزیده،
منوچهر شاهس��واری ،بیژن امکانیان ،حبیب اسماعیلی،
انسیه شاه حسینی ،سید سعید سیدزاده و ...اشاره کرد.
کتاب و ادبیات
دوشــــنبه 5مهـــرماه 1395سال نهم شماره 566
www.honarmandonline.ir
سید عباس صالحی در ایین گشایش هفتمین نمایشگاه ملی کتاب دفاع مقدس
جریان مکتوب دفاع مقدس نیازمند نقد منصفانه است
معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارش��اد اسالمی
در ایین گشایش هفتمین نمایشگاه ملی کتاب دفاع
مقدس گفت :بی تردید امروزه این جریان مکتوب
یکی از س��بک های مهم ادبیات کشورماس��ت و
برای هر جریان مهم و مقدس��ی نقدهای سازنده
و منصفانه می تواند تعالی بخش باشد .ایین گشایش
هفتمین نمایشگاه ملی کتاب دفاع مقدس ،شنبه
سوم مهرماه 1395با حضور سید عباس صالحی،
معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارش��اد اسالمی،
س��ردار محمد رضا نقدی ،رییس س��ازمان بسیج
مس��تضعفین و س��ردار احمد حق طل��ب ،رییس
س��ازمان حفظ اثار بسیج و س��پاه در دفاع مقدس
در مصالی امام خمینی(ره) برگزار ش��د .صالحی،
در این مراسم با تبریک عید غدیر خم و هفته دفاع
مقدس گفت :حماسه س��ازان دفاع مقدس ،پیروان
حقیقی غدیر خم بودند .هفته دفاع مقدس برای ما
هفته خاصی به شمار می اید که در مقابل نامگذاری
هفته های مختلف و متنوع در کشور ،ذائقه و طعم
وی��ژه ای دارد که قابل مقایس��ه ب��ا هیچ هفته ای
نیس��ت زیرا هفته دفاع مقدس ،هفته بازگشت به
خو ِد ملی و خو ِد انقالب اس�لامی ایران اس��ت که
در مدت هش��ت سال به نمایش گذاشته شد .وی
با بیان این که ملت ایران در این هشت سال نشان
داد ک��ه چگونه می توان به خو ِد اجتماعی ،متحد و
ارمانی دست یافت ،افزود :این دفاع مقدس بود که
ارزش های انسانی را پررنگ کرد .جنگ ها معموال
مفاهیم منفی چون کینه ،مرگ ،نفرت و ...را منتقل
می کنند اما دفاع مقدس ما با واژه هایی همراه است
که طعم ملک��وت دارند .جنگ ها معموال س��بب
ایجاد شکاف اجتماعی در سطوح جامعه می شوند
اما دفاع مقدس نمایی از انس��جام اجتماعی و ملی
بود که اقش��ار گوناگون جامعه را در کنار هم و در
جریان یک رودخانه عظیم ق��رار داد و با یکدیگر
هم س��و کرد .این اتفاق نادر نه فق��ط برای ایران،
بلکه برای بشریت سودمند بود .جنگ تحمیلی که
طوالنی ترین جنگ قرن بیستم بعد از جنگ ویتنام
و امریکا بود ،س��بب ش��کل گیری یک ملت شد.
یعنی مسلمان و غیر مسلمان و اقوام مختلف برای
نخستین بار در کنار یکدیگر از کشور دفاع کردند.
به گفته معاون فرهنگی وزارت ارشاد ،کتاب یکی از
رمانی دیگر ازانا گاوالدا درایران
«با هم بودن» نوشته انا گاوالدا به بازار کتاب امد .از این نویسنده معروف
فرانسوی تاکنون کتاب هایی مانند «گریز دلپذیر»« ،دوست داشتم کسی
جایی منتظرم باش��د» و «دوس��تش داش��تم» در ایران منتشر شده است.
«کامی��ل» دختری جوان که ب��ه کارهای نظافت و خدمتکاری اش��تغال
دارد ،به دنبال همخانه نیس��ت ولی از سر تصادف همخانه ای پیدا می کند
و به تدریج س��روکله ادم هایی دیگر نیز در زندگی اش پیدا می ش��ود« .با
ه��م بودن» رمانی درباره زندگی ش��خصی ،تجربه تنهایی و جس��تجوی
خوش��بختی است؛ داس��تان ادم هایی که برای عشق ورزی و با هم بودن،
تالش می کنند .این کتاب در سال ۲۰۰۴در فرانسه منتشر شده و فیلمی
نیز به همین نام در س��ال ۲۰۰۷براس��اس کتاب ساخته شده است .از انا
گاوالدا داستان هایی با عناوین «گریز دلپذیر»« ،دوست داشتم کسی جایی
منتظرم باشد» و «دوستش داشتم» در ایران منتشر شده است .این رمان
در ۵۹۴صفحه و با قیمت ۳۵هزار تومان در بنگاه ترجمه و نش��ر کتاب
پارسه منتشر شده است.
نخستین رسانه هایی بود که به کمک دفاع مقدس
امد .انتش��ار 10هزار عنوان کت��اب در حوزه دفاع
مقدس رقم قابل توجهی اس��ت .اث��ار ادبی دفاع
مقدس توانس��ت ه جایگاه خود را با عنوان یک ژانر
و گونه ادبی مستقل بیابد .این ژانر قابلیت ترجمه
ش��دن به سایر زبان ها را دارد .ادبیات دفاع مقدس
گذر سعدی
شاه درکلبه دهقان
یکی از ش��اهان با چن��د نفر از وزی��ران و یاران
ویژه اش در فصل زمس��تان به بیابان برای شکار
رفتند .از ابادی بس��یار دور ش��دند تا اینکه شب
فرا رس��ید و هوا تاریک شد ،انها در بیابان ،خانه
کوچک کش��اورزی را دیدند ،ش��اه به همراهان
گفت :ش��ب به خانه ان کش��اورز بروی��م ،تا از
سرمای بیابان خود را حفظ کنیم.
یکی از وزیران گفت :به خانه کشاورز ناچیزی پناه
بردن شایسته مقام ارجمند شاه نیست ،ما در همین بیابان خیمه ای برمی افروزیم
و اتشی روشن می کنیم و امشب را بسر می اوریم .
کشاورز از ماجرای در بیابان ماندن شاه و همراهانش باخبر شد ،نزد شاه امد و
پس از احترام زیاد ،گفت :از مقام شاه چیزی کاسته نمی شد ،ولی نگذاشتند که
مقام کشاورز بلند گردد.
این س��خن کشاورز ،مورد پسند شاه واقع شد ،همان شب با همراهان به خانه
کشاورز رفتند و تا صبح انجا بودند ،صبح شاه جایزه و لباس و پول فراوانی به
کشاورز داد هنگامی که شاه و همراهان بر اسب ها سوار شده تا از انجا به شهر
ایند ،شنیدند کشاورز در رکاب انها حرکت می کرد و می گفت:
ز قدر و شوکت سلطان نگشت چیزی کم
از التفات به مهمانسرای دهقانی
کاله گوشه دهقان به افتاب رسد
که سایه بر سرش انداخت چون تو سلطانی
مجموعه قطعات ادبی «ایا عشق؟» منتشر شد
کتاب «ایا عشق؟» مجموعه ای از قطعات ادبی به قلم شادیه منظوری شلمانی به تازگی توسط
انتشارات منتشران اندیشه منتشر شده است .نویسنده اثر درباره ان می گوید :این کتاب تنها یک
اثر ساده و تفننی نیست که یک بار خوانده شود و بعد ان را جایی در کتابخانه گذاشت تا سال ها
خاک بخورد .این کتاب را باید حس کرد و سپس ان را با تمام وجود درک کرد .بسیاری از ما چنین
حس هایی را در زندگیمان داش��ته ایم و یا اکنون هم داریم .وی افزود :ما در خوداگاه و یا ناخوداگاه
ذهنمان با این تفکرات رو در رو شده ایم .حتی با این احساسات عمری زندگی کرده ایم .علیرغم ان که
گاهی برایمان عذاب اور و یا زجراور بوده اما بازهم با اغوش باز پذیرفتیمشان .واقعیت این است که
همه ما این احساسات و تفکرات را داریم اما چه قدر زیباتر می بود اگر می توانستیم همه ان ها را هر روز
جلویچشممانتورقکنیم.منظوریادامهداد:مهمترینرکندنیایامروزرویااست.ماموظفیموباید
به خودمان یاد دهیم که کمی هم در رویا زندگی کنیم .باید به کودکانمان بیاموزیم که در ذهنشان رویا
بپرورانند .بسیاری از چیزهایی که به واقعیت تبدیل شده اند ،از گام نهادن در دنیای رویا نشات گرفته اند.
«ایا عشق؟» کتابی با درون مایه عشق و محبت و حاوی ۲۸قطعه ادبی است .فحوایی که باید در
این دنیای ماشینی و بی روح و صنعتی ،بیشتر مورد توجه قرار دهیم و همواره به خود یاداوری کنیم تا
هرگز فراموشمان نشود .این کتاب به تازگی با قیمت ۷۰هزار ریال منتشر شده است.
معرفی بهترین کتاب های کودکان و نوجوان تابستان
فهرست بهترین کتاب های کودک و نوجوان که تابستان سال گذشته منتشر
شده اند ،جمعه نهم مهرماه سال جاری در شهر کتاب مرکزی رونمایی و معرفی
می شود .فهرست بهترین کتاب های کودک و نوجوان که تابستان سال گذشته
منتشر شده اند ،جمعه نهم مهرماه سال جاری در شهر کتاب مرکزی رونمایی و
معرفی می شود .دبیرخانه الک پشت پرنده که طی چهار سال گذشته ،اقدام به
انتخاب برترین کتاب های حوزه کودک و نوجوان کرده ،هجدهمین فهرست
خ��ود را اعالم می کن��د .بنابر اعالم دبیرخانه الک پش��ت پرنده ،هیچکدام از
کتاب های کودک یا نوجوان موفق به دریافت ش��ش نشان الک پشت پرنده
نشده اند ،در حالی که نزدیک به 60عنوان کتاب وارد این فهرست شده است.
در ای��ن ایین عالقه من��دان می توانند با نویس��ندگان و مترجمان کتاب های
برگزیده دیدار کنند و گپ بزنند و کتاب ها را با امضای پدیداورنده تهیه کنند.
همچنین در این ایین یک برنامه عروس��کی برگزار می ش��ود که از برخی از
شخصیت های کتاب هایی که به فهرست هفدهم راه پیدا کرده اند ،وام گرفته
ش��ده است .نویسندگان ،تصویرگران و مترجمانی که کتاب هایشان در حوزه
کودک و نوجوان دسته بندی شده و موفق به کسب الک پشت پرنده شده اند،
در این ایین حضور می یابند تا ضمن معرفی و روخوانی بخشی از اثارشان برای
اکنون شجره طیبیه تنومندی در حوزه های مختلف
داستان ،رمان ،ش��عر و پژوهش است .وی با ابراز
خوش��بختی از رش��د بخش تخصصی اث��ار دفاع
مقدس در حوزه های پژوه��ش و دایره المعارف ها
تاکید کرد :وزارت ارش��اد وظیفه خ��ود می داند در
حوزه های مختلفی چون برگزاری نمایشگاه کتاب،
از این میراث گرانبها حمایت و حفاظت کند .در
همین راس��تا در مدت یکس��ال گذشته بیش از
15میلی��ارد ریال در حوزه فرهنگ مکتوب دفاع
مقدس صرف ش��د که در واقع به سود اجتماعی
جامعه ایران بود.
صالحی ادامه داد :امی��دوارم جریان مکتوب حوزه
دفاع مقدس روند رو به رش��د خ��ود را ادامه دهد.
بی تردی��د ام��روزه ای��ن جریان مکت��وب یکی از
س��بک های مهم ادبیات کشورماس��ت و برای هر
جریان مهم و مقدسی نقدهای سازنده و منصفانه
می تواند تعالی بخش باش��د .توجه وی��ژه به فرم و
قالب ادبیات دفاع مقدس می تواند موضوع تحلیل
و پژوهش های مختلف باش��د .مع��اون فرهنگی
وزارت ارش��اد با اشاره به حضور ناشران حوزه دفاع
مقدس در نمایشگاه های خارجی مانند فرانکفوت و
مسکو و ...گفت :این حرکت های روبه رشد سبب
افزایش ناش��ران دفاع مقدس تا 100ناشر است.
البته با ش��کل گیری جریان ها و نهادهای صنفی
چون مجمع ناش��ران دفاع مقدس ،می توان اینده
درخشانی را پیش روی ناشران این حوزه دید.
مخاطبان ،کتاب های خود را نیز برای عالقه مندان امضا کنند.
نویسندگان ،ش��اعران و مترجمانی که کتاب هایشان به این فهرست راه پیدا
کرده عبارتند از :لیلی گلستان ،محمود مزینانی ،شهال انتظاریان ،اتوسا صالحی،
سوسن طاقدیس ،محمدرضا شمس ،مائده گلچین عارفی ،فریده خرمی ،حسام
سبحانی طهرانی ،رکسانا سپهر ،جواد ثابت نژاد ،ماندانا نارنجیها ،احمد اکبرپور،
س��میرا ابراهیمی ،مریم رجبی ،نسرین ابراهیمی ،یاسر مالی ،احسان رضایی،
سوده فتحعلی ،فاطمه چایکار ،فرحناز عطاریان ،مازیار موسوی ،کیوان عبیدی
اش��تیانی ،فرزاد فربد ،ریحانه جعفری ،شبنم سمیعیان ،مژگان شیخی ،شهال
طهماسبی ،محمد حسین صلواتیان ،حبیب یوسف زاده ،نسرین نوش امینی،
محمدهادی محمدی ،سامگیس زندی ،صفورا نیری ،پیام ابراهیمی ،زردشت
هوش ور ،محس��ن هجری ،مهدی میرکیایی ،راحله فاضلی ،فرشید حجازی،
طاهره ایبد ،فریده خرمی ،گیتا رس��ولی ،کلر ژوبرت ،مصطفی خرامان ،پریسا
برازنده ،معصومه یزدانی ،هایده کروبی ،شهرام رجب زاده ،انیتا یارمحمدی.
عالقه مندان برای شرکت در این برنامه که جمعه 9مهرماه ،ساعت 18برگزار
می ش��ود ،می توانند به خیابان دکتر شریعتی ،باالتر از تقاطع مطهری ،نبش
کوچه کالته ،فروشگاه مرکزی شهر کتاب مراجعه کنند.
3
دفتر شعر
قیصر امین پور
«شعری برای جنگ».
...اینجا
هر شام خامشانه به خود گفتیم
امشب
در خانه های خاکی خواب الود
جیغ کدام مادر بیدار است
که در گلو نیامده می خشکد؟
اینجا
گاهی سر بریده مردی را
تنها
باید ز بام دور بیاریم
تا در میان گور بخوابانیم
یا سنگ و خاک و اهن خونین را
وقتی به چنگ و ناخن خود می کنیم
در زیر خاک گل شده می بینیم:
زن روی چرخ کوچک خیاطی
خاموش مانده است
اینجا سپور هر صبح
خاکستر عزیز کسی را
همراه می برد
اینجا برای ماندن
حتی هوا کم است
اینجا خبر همیشه فراوان است
اخبار بارهای گل و سنگ
بر قلب های کوچک
در گورهای تنگ
اما
من از درون سینه خبر دارم
از خانه های خونین
از قصه عروسک خون الود
از انفجار مغز سری کوچک
بر بالشی که مملو رویاهاست...
ویژه جشنواره
فیلم مقاومت
4
روی خط جشنواره بین المللی فیلم مقاومت
جشنواره ای برای انتقال مفاهیم انقالبی
دوشــــنبه 5مهـــرماه 1395سال نهم شماره 566
www.honarmandonline.ir
دومین جلس�ه از سلسله نشس�ت های نقد و بررس�ی اثار حاضر در بخش
مسابقه ایران چهاردهمین جشنواره بین المللی فیلم مقاومت با حضور هادی
مقدم دوس�ت کارگ�ردان فیلم س�ینمایی «هیه�ات»؛ محمدرضا ش�فیعی
تهیه کنن�ده این اثر و محمدتقی فهیم منتقد س�ینما در محل پردیس ملت
برگزار شد.
هنرمند :بازیگر س��ینما و تلویزیون کش��ورمان
بابی��ان اینک��ه ژانر دف��اع مقدس ب��رای تولید
فیلم های ماندگار در کن��ار حمایت های نیاز به
سرمایه گذاری فکری دارد گفت :بخش بین الملل
جش��نواره مقاومت باید دفاع مقدس ایران را به
دنیا بشناس��اند .محمدصادقی بازیگر س��ینما و
تلویزیون در هفته دفاع مقدس در مورد وضعیت
این ژانر در سینما با تاکید بر اینکه دفاع مقدس
یک ژانر بس��یار باارزش در بدنه سینمای کشور
است ،اضافه کرد :باید با ابزارهای مختلف به ویژه
س��ینما و رس��انه ملی با برخورداری از تاثیرات
باالبر مخاطبان دفاع مقدس را زنده نگه داشت.
وی اف��زود :تولید اثار خوب در ژانر دفاع مقدس
عالوه به حمایت از سینماگران به سرمایه گذاری
خوب فکری نیاز دارد .بازیگر سینما و تلویزیون
بابیان این نکته که ارزش های هشت سال جنگ
تحمیلی را باید از زوایای مختلف تصویرسازی
کرد ،اظهار داش��ت :باید به این ژانر در س��ینما
بیشتر پرداخته شود و از طریق جشنواره ها به ویژه
بخش بین الملل دفاع مقدس ایران را برای دنیا
تصویرس��ازی کرد .مج��ری و تحلیل گر برنامه
نمایش فیلم ژانر دفاع مقدس در ش��بکه «ای
فیلم» گفت :در ای��ن برنامه کنار نمایش فیلم،
نشس��ت تحلیلی با کارگردان��ان اثار به نمایش
درامده هر ش��ب در بحث مسائل پیرامون ژانر
دفاع مقدس برگزار می شود.
صادقی با اش��اره به برگزاری جشنواره مقاومت،
گف��ت :برگزاری جش��نواره مقاومت یک اتفاق
خ��وب س��ینمایی اس��ت .وی در ادام��ه ای��ن
مطل��ب تصریح کرد :بای��د در بخش بین الملل
ای��ن جش��نواره از فیلم ه��ای خوب ک��ه نقطه
نظ��رات مثبت و تاثیرگ��ذاری دارند در کنار اثار
داخلی به نمایش گذاش��ته شوند .رضا برجی از
مستندسازان و عکاسان صاحب نام کشور تصریح
می کند :جش��نواره مقاومت چهره تکفیری ها را
به خوبی نش��ان داده اس��ت وی معتقد است در
جشنواره امس��ال خیلی خوب به مسئله داعش
پرداخته شده و فیلم س��ازان به درستی مسئله ای
به نام تکفیری ها را نشانه رفته اند و هدف نشان
دادن چه��ره تکفیری ها و داعش اس��ت .جای
خوشبختی اس��ت که جش��نواره امسال خیلی
متف��اوت با دوره های قبلی اس��ت .به گفته وی
در ای��ن دوره ادم به خوبی احس��اس می کند که
فیلم سازان حرفی برای گفتن دارند و تنها دغدغه
ساختن فیلم نداشته اند و این از نقاط اصلی قوت
جشنواره است.
این هنرمند جانباز ش��یمیایی اظهار داش��ت :در
جشنواره امس��ال خیلی خوب به مسئله داعش
پرداخته شده و فیلم س��ازان به درستی مسئله ای
به نام تکفیری ها را نشانه رفته اند و هدف نشان
دادن چه��ره تکفیری ها و داعش اس��ت چند تا
فیلمی ک��ه دیدم کارهای بس��یار خوبی بودند.
مستندساز و عکاس کانون های بحران تصریح
می کند :فیلم سازان امسال دست به تجربه های
نوزده بودند خوشبختانه کسانی که در سینمای
مقاوم��ت کار می کنند به ان ش��عور تصویری
رس��یده اند و نکته اینجا اس��ت که مسئوالن و
متولیان باید از فردای جشنواره به فکر این بچه ها
باشند ان ها را رها نکنند تا الاقل هرکدامشان دو
فیلم بسازند.
عباس هادیان معتقد است جشنواره ها به عنوان
ویترین اثار تولیدشده و به عنوان به مانور هنری
خوب است .منتها شرطش این است اصول حفظ
شود .صرف ًا به مباحث فنی پرداخته نشود .معیار
باید حفظ و تبیین فرهنگ اصیل مقاومت باشد
نه تولید اثار فنی .چراکه اگر از اصول جش��نواره
عدول شود ارام ارام به سمتی می رویم که دیگر
خجالت می کش��یم فیلم دفاع مقدسی بسازیم.
خجالت می کش��یم از لبنان و سوریه و مدافعان
ح��رم حرف بزنیم .مقاومت را به معنای دیگری
برایمان تبیین می کنند .مث ً
ال فیلم زندگی «چه
گوارا» می ش��ود فیلم مقاومتی نه اینکه راجع به
«شهید همت» حرف بزنیم .حواسمان باید جمع
باش��د که به این س��مت نرویم .از طرف دیگر
هم ان قدر به روش ناتورالیس��ت ها به چرک و
سیاهی های جنگ نگاه نکنیم و با اهدای جوایز
متعدد به فیلم هایی ازاین دست ذائقه ی مخاطب و
هنرمندان را عوض نکنیم که دیگر نشود جمعش
کرد .تدبیر داش��ته باش��یم .ببینید هالیوودی ها
چگونه به اصول خود اصرار دارند .به «ارگو» که
عالم و ادم گفتند فیلم بدی اس��ت جایزه دادند
چون با منافع انان همس��و است .ما هم نباید
خجالت بکش��یم از اینکه به رویکرد ارزش��ی
خود عمل می کنی��م .وی در خصوص لزوم
برپای��ی جش��نواره فیلم مقاوم��ت می گوید:
جش��نواره می تواند یک مانور فرهنگی باشد
که محل عرضه ی دس��تاوردهای سینمایی
ما اس��ت .اگر این اتفاق بیفتد کار بس��یاری
خوبی اس��ت .چراک��ه بس��یاری از ادم های
روی ک��ره ی زمی��ن انقالبی ک��ه ایران در
عرص��ه ی سیاس��ت رق��م زد را در حوزه ی
فرهنگ و هنر انتظار می کش��ند.
«هیهات» حاصل دغدغه شخصی 4کارگردان ان است
در ابتدای این نشست محمدرضا شفیعی تهیه کننده «هیهات» با اشاره به چگونگی
س��اخت این اثر چهار اپیزودی توسط چهار کارگردان جوان و صاحب نام سینمای
ایران گفت :هیهات حاصل دغدغه شخصی این چهار نفر است ،هرچند که از همان
اول قرار نبود یک اثر سینمایی باشد ولی بعد از جلسات متعدد تصمیم گرفتیم تا ان
را تولید کنیم .وی افزود :این فیلم از میان ایده های که در طی جلساتی که در بازه
زمانی 4ماهه میان ما پنج نفر تشکیل شد ،شکل گرفت و با تفاهم و همدلی خوبی
که میان هر 4کارگردان کار وجود داشت ،تصمیم بر این شد تا این اثر را با محوریت
عاشورا و حضرت سیدالشهدا(ع) تولید کنیم.
ماجرای حذف کامل یک اپیزود و تالش تیم تولید
برایجایگزینیداستانیجدید
ش��فیعی در ادامه با اشاره به اینکه در تولید «هیهات» همه عوامل متعهد به یک
مرامنامه اخالقی بوده اند ،اظهار کرد :از همان ابتدای تولید این فیلم میان 4کارگردان
روحیه همکاری وجود داشت و تالش هیچکس برای ان نبود که اثرش نسبت به
اثار دیگران بهتر ش��ود .وی افزود :برای مثال در اخرین روزهای باقیمانده به اغاز
فیلمبرداری من تصمیم گرفتم تا یکی از اپیزودها رو به طور کامل حذف کنم ولی
فردی که ایده او حذف شده بود نه تنها ناراحت نشد بلکه در کنار سه نفر دیگر تالش
کردند تا ایده و داستانی جدید پیدا کنند که بخش چهارم کار نیز به کیفیت دیگر
بخش ها و به موقع تولید شود.
تولید فیلمی با مفاهیم عاشورایی از امتیازات سینمای ایران است
در ادامه این نشست محمدتقی فهیم منتقد سینما با اشاره به عنوان انتخاب شده
برنامه نمایش فیلم های بخش مس��ابقه ایران،
مسابقه پویانمایی ،مسابقه فیلم های مستند ایران
و مسابقه کوتاه ،مستند ،پویانمایی بین الملل ،روز
دوشنبه 5مهرماه بدین شرح است:
پردیس ملت-س�الن یک – مس�ابقه
پویانمایی و ایران:
سانس اول – ساعت - 16:30مسابقه پویانمایی:
پویانماییسینمایی«فرزندانافتاب»بهکارگردانی
مسعود حمزه ای و علی احمدی
سانس دوم – ساعت – 18:45مسابقه ایران:
فیلم سینمایی «تگرگ و افتاب» به کارگردانی
رضا کریمی
سانس س��وم – س��اعت – 21:30جلوه گاه
نور :فیلم های :مادر_ اصغر بختیاری ،س��ادات
خانم_ حمید امینی ،چلچ��راغ_ علیرضا فرد،
گل نس��اء_ صغری مرادی ،حکایت شیرین_
بهرام شعبانی ،مرغابی های امام زمان (عج)_
ابوالفضل گلفام
پردیس ملت -س�الن دو – مس�ابقه
ایران و بین الملل:
سانس اول – ساعت –15مسابقه بین الملل:
فیلم سینمایی «شهید» به کارگردانی عبدالعلیم
طاهر از عراق
سانس دوم – ساعت – 17مسابقه ایران :فیلم
سینمایی «عین شین قاف» به کارگردانی قاسم
جعفری
سانس سوم – ساعت – 19مسابقه بین الملل:
فیلم س��ینمایی «فانی و از هم گس��یخته» به
کارگردانی نجدت انزور از کشور سوریه
سانس چهارم – ساعت – 21مسابقه ایران :فیلم
سینمایی«بادیگارد»بهکارگردانیابراهیمحاتمی کیا
پردیس ملت – سالن چهار -مسابقه فیلم های
مستند ایران:
س�انس اول – ساعت « :15مثل پروانه
عاشق» به کارگردانی مهدی میر تیموری« ،از
پیل��ه تا پرواز» به کارگردانی محمدعلی یزدان
پرس��ت و «عروج بی خروش» به کارگردانی
امیر مهریزدان
سانس دوم – ساعت « :17نشانی» به
کارگردانی اصغر بختیاری« ،خاک تش��نه» به
کارگردانی محمدعلی شعبانی و «نسل سوم»
به کارگردانی محمدعلی رخشانی صابر
سانس سوم – ساعت « :19وطن مادر
من» به کارگردانی محمدعلی رخشانی صابر،
« »74به کارگردانی سیدستار چمنی گل و «با
مرگ زندگی» به کارگردانی وحید فراهانی
سانس چهارم – ساعت « :21انجا کربال
ش��د» به کارگردانی محس��ن جهانی و محسن
عقیلی و «ا »157به کارگردانیبهروز نورانی پور
پردیس ملت – س�الن پنج – مسابقه
کوتاه ،مستند و پویانمایی بین الملل:
س��اعت 15در این س��الن کنفرانس مهمانان
خارجی برگزار شد.
سانس اول – ساعت -16:30کوتاه و پویانمایی
خارج��ی :صراط (ترکیه) ،طعم زندگ��ی (عراق)،
ابرمرد عراقی (عراق) ،هسته زیتون (مصر) ،دیوار
(رومانی) ،هش��دار 3دقیقه ای (انگلستان) ،بازی
جنگ(لهستان)،توامریکایینیستی(افغانستان).
س��انس دوم – ساعت – 18:30کوتاه ایرانی:
«قضاوت» محمد اس��فندیاری« ،خوابی» اذر
خرم« ،دیوار کش��ی» احمد تیم��وری« ،کچ»
مهرداد حسنی« ،خانه» رضا زهتابچیان« ،ننه
هما» داود جلیلی« ،مالقات شیشه ای» یوسف
حاتمی کیا« ،دایو» حسین دارابی
س��انس س��وم – س��اعت – 20:30مس��تند
خارجی « :جنگ پیرامون م��ا »به کارگردانی
عبداهلل اومیش از کشور امریکا و «شجایا» به
کارگردانی محمد المغنی از فلسطین
الزم به ذکر اس��ت ،دومین کارگاه اموزش��ی
تخصص��ی «س��ینمای مقاومت» ب��ا حضور
«دکت��ر حبیب احمدزاده» فیل��م نامه نویس و
استاد دانشگاه با موضوع «فلیم نامه نویسی»
برگزار می ش��ود .این کارگاه در دو کالس ،در
کالس اول س��اعت 8:45ت��ا 10:30با عنوان
درس «چگونه دیدن» و کالس دوم س��اعت
10:45تا 12:30با عنوان درس «فرق ائین و
نمایش» روز دوشنبه 5مهرماه در سالن شماره
س��ه پردیس ملت برپا خواهد شد .کارگاه های
اموزش��ی تخصصی«س��ینمای مقاومت» به
هنرجویان داخلی و خارجی اختصاص دارد.
برای این فیلم سینمایی اظهار کرد :دیدن عنوان «هیهات» برای این فیلم در همان
گام اول ما را متوجه می کند که با چه اثری روبرو هستیم و البته این سوال را پیش
می اورد که چرا س��ینما و س��ینماگران ما در طی این سال ها تا این حد نسبت به
مفاهیم عاشورایی بی تفاوت بوده اند .وی افزود :اما خوشبختانه چهار فیلمساز جوان
که صاحب شهرت نیز هستند ،در جوانی به سراغ دغدغه های خصی خود در ارتباط
با قیام حضرت سیدالشهدا(ع) و مفاهیم نهفته در ان رفته اند و این تبدیل به یکی از
امتیازات سینمای ایران در این شرایط شده است.
«هیهات» می توان شاخص سینمای عاشورایی ایران شود
این منتقد سینما با بیان این نکته که در طی سال های گذشته همواره فیلم سینمایی
«روز واقعه» به عنوان شاخص سینمای عاشورایی شناخته می شد ،بیان کرد:
در طی این سال ها همیشه معیار فیلم های عاشورایی سینمای ایران فیلم
سینمایی «روز واقعه» است؛ در حالی که باید در طی این سال ها اثاری
دیگری نیز تولد می شد که کیفیت باالتری داشته باشند .وی اضافه
کرد :به نظر من «هیهات» تا حدودی به این قله نزدیک شده است
و اگر بخواهیم با اندکی اغماض به ان نگاه کنیم« ،هیهات» می تواند
جای «روز واقعه» را در معیار اثار عاش��ورایی سینمای ایران بگیرد و از این به بعد
کیفیت سایر اثار را با ان مقایسه کنیم.
«هیهات» روایتی درست و یک دست دارد
فهیم در ادامه با بررسی مسیر روایی فیلم اظهار کرد :اگر این فیلم را از ابتدا تا انتها
بررسی کنیم ،می بینیم که با وجود داشتن چهار کارگردان ،اثری یک دست است
که روایتی درس��ت و روان دارد به ویژه اپیزود اول ان که همچون قالبی قدرتمند
مخاطب را برای دیدن اپیزودهای دیگر به دنبال خود می کشاند .وی افزود :اگرچه
دو اپیزود میانی فیلم می توانست با کیفیت و دقت بیشتری تولید شود ،اما اپیزود اخر
ان که به نوعی یک روایت مدرن از عاشوراست؛ توانسته ضعف های دو اپیزود قبلی
را جبران کند و حتی به نظر من این اپیزود با جذابیت هایی که دارد می تواند به
صورت مستقل تبدیل به یک اثر سینمایی شود.
پیش فرض های ذهنی کارگردانان مانع تبدیل
«هیهات» به یک اثر جهان شمول شده است
این منتقد با سابقه سینما با اشاره به دیگر نقاط قوت فیلم
برنامه نمایش سومین روز جشنواره فیلم مقاومت
گزارش «هنرمند» از نشست نقد و بررسی فیلم سینمایی «هیهات»
سینمای عاشورایی باید به دنبال
بیان مفاهیم ضداستکباری باشد
سینمایی «هیهات» گفت :یکی دیگر از نکات این فیلم که مرا به خود جذب کرد،
روایت خاص ان است که حس بومی بودن و ایرانی بودن را می توان به وضوح در
داستان ان احساس کرد .وی افزود :اما انچه مرا در ارتباط با این اثر نگران می کند،
اتکا بیش از حد روایت اثر بر پیش فرض های ذهنی مخاطب است که باعث شده
تا شخصیت پردازی ها و توصیف کامل فضای قصه با اتکا بر همین پیش فرض های
مخاطب به طور کامل شکل نگیرد .فهیم تصریح کرد :ولی ایکاش این گونه نبود و
کمی بیش تر بر شخصیت پردازی ها و معرفی کامل تر مناطق جغرافیایی در روایت
داستان توجه می شد تا مخاطب این فیلم تنها به منطقه خودمان محدود نشود تا
«هیهات» قابلیت ارائه به مردم سایر نقاط جهان را داشته باشد چرا که مفاهیم بیان
شده در ان تماما انسانی و جهان شمول است.
تصویر داعش به درستی در این فیلم نمایش داده شده است
فهیم در ادامه با بیان این نکته که اپیزود اول و چهارم این اثر را بیش از دو اپیزود
میانی فیلم دوست دارد ،گفت :به نظرم اپیزود اول این فیلم با توجه به فضای حسی
و انسانی موجود در ان که همه برگرفته از مفاهیم متعالی عاشورایی است ،می تواند
برای مخاطب جهانی جذاب باشد .وی افزود :عالوه بر این نکته در اپیزود چهارم این
اثر نیز شاهد روایتی تازه از داعش هستیم که تاکنون کمتر به ان توجه شده است؛
روایتی که س��عی کرده بدون نمایش مستقیم توحش
داعش و ارائه تصویری سطحی از این گروه ،از
طریق غیرمسقیم به تشریح حقیقت تفکرات
منح��رف این گروه و روحیه متوحش��انه
ان ها بپردازد.
ای��ن منتقد س��ینما و تلویزیون با گالیه از داس��تان
یکی از اپیزودهای میان��ی این فیلم که در ارتباط با
کودکی مهرفروش است ،گفت :نگرانی اصلی من در
ارتباط با این فیلم ،گرفتاری یکی از اپیزوهای ان به
کلیشه های مرسوم و نادرست در زمینه عدم تالش
ش��یعیان در حوزه های مختلف و تقاضای صرف از
حضرت سیدالشهدا(ع) برای دستیابی به حوائج دنیوی
و اخروی اس��ت .وی افزود :این موضوعی است که
همواره م��ا را به خاطر ان مته��م کرده اند در حالی
که اساسا اسالم مورد نظر حضرت سیدالشهدا(ع) و
جنبش عظیم عاشورا ،درواقع اسالمی است که همراه
با احقاق حقوق مردم و به حرکت دراوردن ان ها برای
احقاق حقوقشان است .فهیم اضافه کرد :این تفکر در
انقالب اسالمی ایران و اندیشه های امام خمینی(ره)
نیز دیده می شود که مبنای این انقالب مردمی درواقع
برمبنا یک حرکت ضداستکباری است که به نظرم ما
باید برای بیان مفاهیم عاشورایی در سطح جهان و در
شرایط امروزی بیشتر بر این مفاهیم تاکید کنیم .این
منتقد سینما در پایان صحبت های خود خاطر نشان
کرد :ان چیزی که امروز سینمای عاشورایی ما به ان
نیاز دارد ،بیان همین مفایهم ضداستکباری است که با
تاکید بر عدالت اجتماعی می تواند در سطح جهانی نیز
اثرگذار باشد و نباید این مفاهیم را به مسائلی سطحی
محدود کرد.
حضور هر 4کارگردان در نگارش
و تولید همه اپیزودها
در ادام��ه این نشس��ت هادی مقدم دوس��ت یکی از
چهار کارگردان این پروژه سینمایی طی سخنانی گفت:
شکل گیری این فیلم از همان ابتدا با همکاری هر 4نفر
م��ا صورت گرفت و درواقع هیچ ایده ای تبدیل به فیلم
نمی شد اگر هر چهار نفر با هم یکدل و همراه نبودیم.
وی افزود :ما برخالف قواعد مرسوم در تولید فیلم های
اپیزودیک ،که هرکس بدون توجه به کار دیگران صرفا
اثرخودراتولیدمی کند،ازهمانابتداتماممراحلنگارش
فیلمنامهوتولیدانراباهمپشتسرگذاشتیمونتیجهکار
اثریشدکهبهدلمخاطبمی نشیند.
وفاداری به شیوه بصری جنگ عراق و
سوریه در ساخت «هیهات»
مقدم دوس��ت در ادامه با اشاره به اپیزود چهارم فیلم
که توس��ط خود او ساخته ش��ده است اظهار کرد :ما
برای س��اخت این اپیزود سعی کردیم تا با استفاده از
شکل بصری واقعی جنگ فعلی در عراق و سوریه و از
طریق فیلم ها و عکس هایی که توسط خود رزمندگان
از این جنگ ها به ثبت رسیده ،دست به تولید بزنیم.
وی افزود :ما سعی کردیم تا به شیوه بصری این جنگ
و تصاویر منتشر شده از ان وفادر باشیم ،هرچند که
به این جنگ نرفتیم ولی س��عی کردیم از تصاویر و
ویدئوهای موجود در فضای مجازی نهایت استفاده
را ب��رای هرچه طبیعی تر ش��دن فضای فیلم کنیم.
وی همچنین در پاس��خ به گالیه فه��م در ارتباط با
کلیش��ه زدگی یکی از اپیزودهای فیلم در ارتباط با
توسل صرف به حضرت سیدالشهدا(ع) و عدم تالش
برای رسیدن به موفقیت های دنیوی گفت :تجربه که
شخصیت اصلی این اپیزود پشت سرمی گذارد ،تجربه
عزت نفس��ی اس��ت که از طریق توسل و اعتماد به
حضرت سیدالشهدا(ع) به دست می اورد .وی تصریح
کرد :ما در این اپیزود بنا داشتیم تا این عزت نفس را
به نمایش بگذاری��م و از این طریق حس محبت و
ارادت مخاطب را نسبت به حضرت سیدالشهدا(ع) و
دستگاه باشکوه ایشان تقویت کنیم و به دنبال توصیه
اقتصادی به مخاطب نبودیم.
ویژه جشنواره
فیلم مقاومت
دوشــــنبه 5مهـــرماه 1395سال نهم شماره 566
www.honarmandonline.ir
گزارش «هنرمند» از نشست نقد و بررسی انیمیشن «فهرست مقدس»
5
تحلیل حسن عباسی از سریال هوملند درنخستین روز جشنواره فیلم مقاومت
اسالم هراسی و ایران هراسی
موضوع اصلی سریال هوملند
نمایش چهره برزخی شخصیت ها
برای افزایش جذابیت های بصری
محمد تقی زاده
اولین جلسه از سلسله نشست های نقد و بررسی اثار حاضر در بخش مسابقه ایران
چهاردهمین جشنواره بین المللی فیلم مقاومت با حضور محمدامین همدانی کارگردان
انیمیشن سینمایی «فهرست مقدس»؛ هومن فاضل نویسنده این اثر و سیدمحمد
حسینی منتقد سینما در محل پردیس ملت برگزار شد.
دکتر حس��ن عباس��ی در س��ومین نشس��ت
نخستین روز از برگزاری جشنواره بین المللی
فیلم مقاومت به تحلیل نمادها و کاراکترهای
سریال امریکایی هوم لند پرداخت .در ابتدای
این جلس��ه چکیده این س��ریال در قالب یک
فیلم س��ینمایی نمایش داده و شخصیت های
اصلی ان معرفی شدند .در ادامه حسن عباسی
با مقایسه این س��ریال با مجموعه تلویزیونی
« »24گفت :س��ریال « »24نسبت به سریال
«هوم لند» س��ریال حرفه ای تری اس��ت .زیرا
س��ریال 24و ب��ه ویژه در فص��ول اخر خود
تعیین اس��تراتژی می کند .در واقع پیش بینی
این که رئیس جمهور ایرانی قرار اس��ت پای
میز مذاکره با امریکایی ها 24س��انتری فیوژ
خلق شخصیت های چندوجهی مخاطب را ازار می دهد
در ابت�دای این نشس�ت س�یدمحمد حس�ینی با طرح
این س�وال که چرا فیلمنامه فهرس�ت مقدس در قالب
انیمیشن تولید شده اس�ت؛ به تشریح دیدگاه خود در
ارتباط با فضای کلی این انیمیشن و ارتباط مخاطب عام
با ان پرداخت و گفت :به نظرم فهرست مقدس در ابتدا
مخاط�ب را با خود درگی�ر می کند ولی بعد از دقایقی به
واس�طه اینکه شخصیت ها می خواهند از لحاظ ظاهری
پیام�ی را به مخاطب منتق�ل کند ،باع�ث ازار مخاطب
می ش�ود .وی در ادامه ب�ا انتقاد از انتخ�اب چهره های
نمادی�ن برای ش�خصیت های اصلی قص�ه گفت :بهتر
بود در فهرس�ت مقدس ش�خصیت های خلق می ش�د
که چندوجهی نبودند ،به عبارت دیگر اینکه شخصیتی
بدن انسان داشته باشد ولی چهره اش انسانی نباشد،
کمی ازاردهنده است و مخاطب را پس می زند .حسینی
تصری�ح کرد :گاهی یک ش�خصیت فانتزی اس�ت که
تفاوت�ی نمی کند چه حیوانی باش�د و چ�ه جایگاهی در
داس�تان داش�ته باش�د ،ولی گاه�ی در چه�ره کاراکتر
دست برده می شود مانند ارباب حلقه ها که ان هم چون
داستان در فضای بینابینی روایت می شد ،مشکلی ایجاد
نمی کرد ،ولی چون فضای فهرست مقدس قرانی خلق
اینگونه کاراکترها مخاطب را خسته می کند.
طرح موضوع هولوکاست نشان دهنده حسن انتخاب
تیم تولید «فهرست مقدس» است
این منتقد سینما تصریح کرد :فهرست مقدس از لحاظ
تکنیکی از س�ایر انیمیشن های تولید شده در کشور در
جای�گاه باالتری ق�رار دارد و حتی اگر ش�خصیت ها را
بدون س�ر در نظر بگیریم ،احس�اس می کنیم که قصه
در فضای رئال تولید ش�ده؛ همچنین فیلمنامه نیز نیمی
غربی و نیمی ش�رقی اس�ت و این حسن کار محسوب
می شود؛ چرا که کار وسترن زده نیست و تحول قهرمان
قصه همان بخش ش�رقی فیلمنامه محسوب می شود.
وی افزود :باید به سازندگان فهرست مقدس به خاطر
حسن انتخاب قصه دست مریزاد گفت؛ چرا که انتخاب
موضوع هولوکاست از دل تاریخ نشان دهنده هوش باال
و مطالعه و پژوهش دقیق ان ها است ،عالوه بر این یکی
از بزرگ تری�ن ابهام�ات تاریخی ما بحث هولوکاس�ت
اس�ت و س�ازندگان ای�ن انیمیش�ن نش�ان دادند که
هولوکاست در جای دیگری از تاریخ و در مقطع دیگری
رخ داده و این مسئله را تقبیح می کنند.
ضعف فیلمنامه پاشنه اشیل «فهرست مقدس»
این منتقد س�ینما در ادامه با اش�اره به مشکل فیلمنامه
در س�ینمای ایران اظهار کرد :در سینمای ایران نقض
غرضی صورت گرفته و ان هم نقد محتوای اثار اس�ت،
در حالی که شاید برای ساخت یک فیلم 5میلیارد تومان
هزینه می شود ولی از این میزان سهم فیلمنامه تنها 50
میلیون تومان است ،در حالی که فیلمنامه بیشترین بار
اثر را بر عهده دارد .حسینی خاطر نشان کرد :متاسفانه
این خال در فیلمنامه فیلم «فهرس�ت مقدس» نیز دیده
می شود و پاشنه اشیل ان ضعف فیلمنامه در نحوه نشان
دادن تحول در ش�خصیت اصلی داس�تان اس�ت که به
صورت دفعی صورت گرفته اس�ت و زم�ان کمی برای
نمایش این تغییر در نظر گرفته شده است ،در حالی که
باید به این بخش بیشتر توجه می شد.
«فهرست مقدس» اغراق مبتنی بر واقعیت است
در ادامه این نشس�ت محمد امین همدان�ی کارگردان
فیلم س�ینمایی «فهرس�ت مقدس» طی سخنانی و در
پاس�خ به سواالت مطرح ش�ده از سوی حسینی گفت:
ما فیلمنامه ای را به نویس�ندگی گروه مرحوم سلحشور
تحوی�ل گرفتی�م ک�ه داس�تان قرانی و وی�ژه مخاطب
بزرگس�ال داش�ت ،اما س�رمایه گذار اثر برای کاهش
هزینه ها ترجیح داد این فیلمنامه را در قالب انیمیش�ن
تولید کند .وی افزود :به همین خاطر فیلمنامه را به طور
کلی از اول نوشتیم و شالوده داستان بازنویسی شده که
پیش از این بر مبنای رئالیسم بود ،تغییر دادیم و سعی
کردیم که تخیل را تا جایی که امکان داشت به شخصیت
سازی هایمان اضافه کنیم تا از این طریق بتوانیم کار را
در قالب انیمیش�ن بس�ازیم .همدانی خاطرنشان کرد:
قطع�ا کاری ک�ه امکان س�اخت رئ�ال ان وج�ود دارد،
توجیهی برای س�اخت در قالب انیمیشن ندارد ،از این
رو مجبور شدیم تا اغراق را در شخصیت هایمان انجام
دهیم ،به عبارت دیگر «فهرست مقدس» اغراق مبتنی
بر واقعیت اس�ت؛ البته بحث اغراق در شخصیت ها در
مرحله پیش تولید مطرح شد.
نمایش چهره برزخی شخصیت ها برای افزایش
جذابیت های بصری
کارگردان انیمیشن «فهرست مقدس» در ادامه با بیان
اینکه بس�یاری این اثر را با اثار غربی مقایسه می کنند،
اظهار ک�رد :زمانی که اولین تصاویر فهرس�ت مقدس
منتشر شد ،عده ای از ان به عنوان کاری شبیه به ارباب
حلقه ها و اواتار نام بردند ،در حالی که این فیلم ها اصالت
ندارند ولی فهرست مقدس اینگونه نیست و ما در این
اث�ر از تکنیک اغراق در واقعیت اس�تفاده کرده ایم .وی
افزود :همچنی�ن در این فیلم تحقیقاتی را انجام دادیم
ت�ا بتوانیم ب�ر جذابیت های تصویری با پش�توانه دینی
اس�تفاده کنیم که چهره بزرخی از جمله تکنیک های ما
در این فیلم است.
درصد کمی از قصه «فهرست مقدس»
برگرفته از قران است
همدان�ی با اش�اره ب�ه این موض�وع ک�ه درصدکمی از
داس�تان این انیمیش�ن برگرفته از ایات قران اس�ت،
گفت :انیمیشن فضای تخیلی دارد و وقتی فیلمی در این
قالب ساخته می شود ،طبیعتا با تخیل همراه است .البته
در مخاطب وقتی فهرست مقدس را می بیند با یک اثر
داس�تانی روبه رو نمی ش�ود ،بلکه اثر رئال است و تنها
برای خلق چند ش�خصیت از ایات قران اس�تفاده شده
و مابقی همگی تخیلی هس�تند .وی اف�زود :اینگونه در
فهرس�ت مقدس صف�ات در چهره ش�خصیت ها بروز
کرده ،باعث می شود که مخاطب سریع تر با شخصیت
ارتب�اط برقرار کن�د .همدانی ادامه داد :ما در فهرس�ت
مقدس داس�تان قرانی تعریف نکردیم بلکه به داستان
تاریخی در کنار داس�تان درماتیک اش�اره کرده ایم ،به
عبارت دیگر داس�تان تاریخی و داس�تان دراماتیک در
این انیمیشن در دو ریل متفاوت حرکت می کنند و تنها
در یک نقطه به یکدیگر می رسند.
تولید «فهرست مقدس» نشان دهنده
قوت سینمای انیمیشن ایران است
کارگردان «فهرست مقدس» با اشاره به یکی از نقدهای
مطرح شده در ارتباط با غیرطبیعی بخش پایانی فیلم و
نح�وه روایت وقوع حادثه عظیم دره اخدود گفت :نباید
فراموش کنیم که مخاطب این اثر نوجوانان هس�تند و
رده س�نی ان نیز 12سال در نظر گرفته شده است به
همین خاط�ر بیش از این نمی توانس�تیم به صحنه های
اتش و کش�تار مردم بپردازی�م .وی افزود :این فیلم در
مدت 18ماه اماده ش�د و حتی می توانستیم ان را برای
جش�نواره فیلم فجر سال 93اماده کنیم ولی این اتفاق
نیفتاد ولی تمام تالش ما بر این بود که بتوانیم با تولید
ی�ک اثر جذاب ،ثابت کنیم که انیمیش�ن ای�ران نیز به
قابلیت های ارزشمندی دست یافته است.
تولید اثاری با شخصیت های غیرانسانی در
شاهکارهای ماندگار جهان
هوم�ن فاضل نویس�نده فیلمنامه «فهرس�ت مقدس»
دیگر چهره ای بود که در این نشست صحبت کرد .وی
با بیان اینکه فیلمنامه ای ک�ه در ابتدا تحویل گرفتیم با
داس�تانی که در فهرس�ت مقدس روایت شد ،متفاوت
اس�ت ،اظهار داشت :در ابتدا س�ازمان اوج فیلمنامه را
برای بازنویسی در اختیار من قرار داد ولی بعد از مدتی
صحبت با همدانی به این نتیجه رس�یدیم که نیاز است
که فیلمنامه را از اول بنویسیم؛ از این رو طرح قصه مان
جدی�د بود ولی با فضای قرانی این کار را انجام دادیم.
وی تصریح کرد :اثری از جدی ترین ش�اهکار ادبی که
همان بینوایان است ،ساخته شده که شخصیت های ان
س�گ و گربه بودند ،االن این س�وال ایجاد می شود که
چون چند ش�خصیت فهرس�ت مقدس قرانی هستند،
حتما باید ش�خصیت های واقعی باش�ند؟ ک�ه به نظرم
اینگونه نیست.
کاهش زمان نهایی فیلم باعث اسیب به فیلمنامه شد
فاضل در ادامه با اش�اره به تحوالت درونی شخصیت
اصلی داس�تان گفت :ما در فهرس�ت مق�دس واقعه
تاریخی را که پای�ان تراژیک دارد ،روایت می کنیم و
اصلا هدف مان نش�ان دادن کنش می�ان قهرمان و
ضدقهرمان نبوده است ،البته قهرمان داستان از یک
جای�ی به بع�د در درون خود دچار تغییراتی می ش�ود
و ی�ک ضدقهرم�ان در درون�ش ایجاد می ش�ود و در
نهایت نیز به رس�تگاری می رس�د ک�ه هدف اصلی ما
این رس�تگاری بوده اس�ت .فاضل خاطر نشان کرد:
درس�ت اس�ت که در فهرس�ت مقدس کاس�تی های
وجود داش�ته اس�ت ول�ی روزی که در ح�ال صحبت
ب�رای فیلم ب�ود قرار بود فهرس�ت مق�دس در 120
دقیقه برای اکران های بین المللی در نظر گرفته شود،
ولی این زمان به 85تا 90دقیقه رسید و حتی بخشی
از ش�خصیت ها نیز در زمان نگارش فیلمنامه و بخشی
هم در زمان تدوین حذف ش�دند .حسینی منتقد حاضر
در نشس�ت نیز در ارتباط با این موضوع اظهار داشت:
متاسفانه س�کانس پایانی اثر که اتش مهیب است در
فیلمنامه وجود ندارد و کارگردان اثر سعی کرده ان را به
تصویر بکشد که به نظر می رسد می توانست با نمایش
چند سکانس دیگر این ضعف را برطرف کند.
داشته باش��د و یک خط رس��می استراتژیک
را در تلویزیون امری��کا ارائه می کند .چنانچه
بس��یاری از مقامات غرب��ی از رئیس کمپانی
مایکروس��افت گرفته تا وزیر وقت جرج دبلیو
بوش در حمایت از این س��ریال برامدند .وی
اف��زود :خط ثاب��ت این س��ریال در مواجهه با
جریان مقاومت اس��ت .البته این سریال ها به
تنهای��ی فاقد انگاره و تصویری اس��ت که در
جهان ش��کل گرفته و تکرار می ش��ود و این
ان��گاره باید در س��ال های این��ده در محافل
اکادمیک شناخته ش��ود .چراکه ممکن است
ب��ه عنوان تاریخ باور ش��ود .ه��وم لند در دو
فص��ل اول یک خط تعلیق و در فصل س��وم
یک خط تعلیق خاص ایران را نش��ان می دهد
و در فصل های بعد وارد مس��اله پاکس��تان و
افغانستان می شود.
موضوع اسالم هراسی:
محور دوفصل اول هوملند
رئیس اندیش��کده یقین با تحلیل نش��انه ها
و نماده��ای س��ریال هوملند(میهن) افزود:
در این س��ریال اس�لام مس��اوی تروریسم
و مس��لمان مساوی تروریس��ت نشان داده
می ش��ود .وقت��ی مخاط��ب امریکای��ی این
س��ریال می بین��د کس��ی با اس�لام اوردن
تروریس��ت شده اس��ت و تا س��طح نابودی
خ��ود و خان��واده اش پی��ش رفت��ه اس��ت،
نگرش اش نس��بت به اس�لام تغییر می کند.
نیک��والس ب��رودی در ای��ن س��ریال ابتدا
توس��ط س��ازمان س��یا لکه دار ش��ده و به
تدریج وارد ماجراهای تروریس��تی می شود.
ب��ه طور کلی پیام دو فصل اول این اس��ت
که از اگر فردی امریکایی به اس�لام روی
بی��اورد ،یعنی تروریس��ت ش��ده اس��ت .در
انته��ای فصل دوم ماجرای ی��ک انفجار به
سازمان اطالعات سپاه نسبت داده می شود.
این س��ریال همچنین به دختران امریکایی
هشدار می دهد که اگر پدرتان مسلمان شود
خ��ود و خان��واده را نابود می کن��د .بنابراین
اف��راد خانواده نباید اجازه دهند اعضایش��ان
مسلمان شوند.
موضوع ایران هراسی:
محور فصل سوم هوملند
وی با سایر تصویرسازی های سریال میهن
از اسالم و ایران اشاره کرده و گفت :ایران
در س��ریال میه��ن کش��وری نمای��ش داده
می ش��ود که به گروه های تروریستی کمک
می کن��د .چراکه در ابتدای فصل س��وم این
اثر در شش نقطه جهان عملیات تروریستی
با حمایت ایران به تصویر کشیده می شود و
امریکا ایران را به عنوان تروریس��م رسمی
دولت��ی معرف��ی می کند .همچنی��ن در این
س��ریال انگش��ت اتهام تروریس��م ابتدا به
س��مت وزارت اطالع��ات و بعد به س��مت
س��پاه وارد اس��ت .زیرا مجید جوادی یکی
از کاراکتره��ای اصلی فیل��م ابتدا به عنوان
مع��اون وزارت اطالع��ات و بعد ب��ه عنوان
معاون اطالعات س��ازمان س��پاه در سریال
معرفی می ش��ود که این اش��تباه یا ناش��ی
از خط��ای فیلمنام��ه ی��ا ناش��ی از تعمد در
نگارش ان اس��ت .عباس��ی همچنین خاطر
نش��ان ک��رد :از طرفی در هش��ت قس��مت
ابتدایی فصل س��وم ماجرای پولشویی ایران
توسط اطالعات سازمان س��پاه به مخاطب
القا می شود .در واقع این تصویر برای مردم
امریکا که ایرانیان اهل پولش��ویی هستند و
ای��ن یک امر عادی اس��ت ،از پیام های این
س��ریال خارجی اس��ت .این در حالی است
که امریکایی ها خود پولش��ویی های فراوانی
درباره ایران داش��ته اند ،ام��ا ان را این طور
به تصویر نمی کش��ند .زیرا با س��اخت ده ها
س��ریال و فیلم تصوی��ر متفاوتی را به مردم
خود ارائه می کنند .همچنین دس��تور گرفتن
وهابی ها از ایران موضوع دیگری اس��ت که
در این س��ریال مطرح می شود .این مفهوم
در حالی اس��ت که ایرانیان ،خود بیش��ترین
جنگ با تروریس��ت های وهابی را داشته اند
و مهم ترین مانع برای تروریس��م تکفیری،
تاکنون ایران بوده اس��ت .وی با اش��اره به
ای��ن که تاری��خ مصرف س��ریال هوملند از
منظر مخاطبان ایرانی گذش��ته اس��ت ،بیان
کرد :این س��ریال فضاهای سخیفی از ایران
را نش��ان می دهد.
موضوع افغانستان وپاکستان :محور
فصل چهارم وپنچم سریال هوملند
وی با اشاره به پیام های فصول چهارم و پنجم
س��ریال «هوم لند» عنوان کرد :در فصل های
چه��ارم و پنجم س��ریال میهن ،داس��تان به
منطقه پاکستان و افغانستان می رود و یکی از
سازمان های اطالعاتی امریکا به نام هوم لند
که در واقع یک وزارتخانه است ،سعی می کند
امریکا را یکپارچه نگه دارد و از تجزیه امریکا
جلوگیری کند.
رئیس اندیشکده یقین با اشاره به اهمیت تحلیل
و بررسی مفاهیم و مضامین ضمنی سریال میهن
عنوان کرد :تبیین خط سریال هوم لند یا میهن باید
در رسانه ها صورت بگیرد .سینمای ایران نیز باید به
س��مت سینمای استراتژیک حرکت و این جریان
استراتژیک را زمینه های مختلف از جمله بازی های
رایانه اینیزدنبالکند.همچنینسینماگرانانقالبی
م��ا می توانن��د این هدف را پی��ش ببرند و هجوم
بازی های رایانه ای و فیلم های اس�لام ستیز نباید
باعث تغییر چهره اسالم در جهان شود.
رادیووتلویزیون
6
دوشــــنبه 5مهـــرماه 1395سال نهم شماره 566
www.honarmandonline.ir
گفتگوی «هنرمند» با مرجانه گلچین بازیگر سینما وتلویزیون
خانه سینما برایم امن نیست!
صبا شادور
علی شریفی
مرجانه گلچین بازیگر تلویزیون و سینما است .او می خواهد مهربانی را با مردم تجربه کند و عاشقانه به حرفه اش بازیگری بپردازد .او گاهی متاثر
از این موضوع است که چرا تلویزیون خوراک خوبی به مردم نمی دهد و مردم به سراغ ماهواره می روند .از طرفی هم دلخور از شرایطی است که
هنرمندان برای خود بوجود می اوردند اما وقتی صحبت از مهربانی می شود ،همه این دلخوری ها را فراموش می کند .این گفت وگو پر از حرف هایی
اس�ت که ش�اید تاکنون این بازیگر تلویزیون جایی ان را بازگو نکرده باش�د .از خوانندگی و نواختن س�از تار گرفته است تا عشق ورزیدن به کار
و حرفه اش بازیگری .او در س�ینما با بازی درفیلم «ش�ب بیس�ت و نهم » درخشید و در مجموعه تلویزیونی «اینه» نقش به یاد ماندنی را ایفا کرد.
گلچین بعد از بازگشت خود به ایران ،با مجموعه های طنز وارد تلویزیون شد تا اینکه سال گذشته ،این بازیگر یک نقش جدی در مجموعه «نفس
گرم» را بازی کرد .وی معتقد است که وقت ان رسیده است که کمی از مجموعه های طنز فاصله بگیرد و دوره جدیدی را در بازیگری تجربه کند.
با مرجانه گلچین درباره وضعیت مجموعه های تلویزیونی و نیز سینما به صحبت پرداخته ایم.
فکر می کنی�د االن که مردم س�ینما می روند به عنوان بیننده باورم می شود که شهرزاد اگر قرار است عروس
و اوض�اع فروش فیلم ها خوب ش�ده اس�ت .باش��د واقع ًا در این مجموعه عروس اس��ت .وقت��ی در خانه با
هنرمندان هم از این وضعیت راضی هستند؟ همسرش خلوتی را درست می کند حتی با سایه ای که یک لحظه
من هنوز هم دلم برای مردم می سوزد .چون احساس می کنم که روسری را برمی دارد ،حس می کنم که واقع ًا در حریم خانه است.
همه مردم بضاعت این را ندارند که به سینما بروند .من بعضی تفاوت ادم ها در حریم اندرونی و بیرونی که هستند ،در مجموعه
وقت ها از دوستان گله مند می شوم که بین سینما و تلویزیون این «شهرزاد» کام ً
ال نمایان بود .خانواده «شهرزاد» در این مجموعه
خط کشی را قائل می شوند؛ چرا که معنایی ندارد .هنرمند گاهی س��نتی را با نشانه های مختلف می بینیم .از نوع چادر سر کردن
روی صحنه و گاهی روی پرده سینما و بعض ًا در تلویزیون حضور که هرکدام تعریف و هر شخصیتی شناسنامه ای برای خود دارد.
دارد .وقتی شرایط مادی در میان باشد بسیاری از مردم نمی توانند اما در مجموعه های تلویزیونی خانم غیر موجهه همان اندازه با
به س��ینما بروند .در حالی که تلویزیون در دس��ترس است و از محدودیت ها جلوی دوربین می اید که یک خانم موجهه هم به
اینکه تلویزیون خوراک خوبی برای مردم ندارد ،من بسیار متاسف همان شکل بازی می کند .پس ما چطور می توانیم این نقش را
هس��تم .ان کسی که ش��رایط رفتن به سینما را به لحاظ مادی بازی کنیم تا برای مردم باورپذیر باشد .بارها از سوی منتقدان و
ندارد ،گناه او چیس��ت! پس من می توانم به راحتی با تولید قابل مردم ش��نیده ام که فالن بازیگر همیشه یک تیپ بازی می کند
توجه و با خروجی خوب از یک سریال ،توجه مردم را جلب کنم و بازی دیگری از او نمی بینیم .واقع ًا بعضی نقش ها جایی برای
و طیف وسیعی از مردم را با تلویزیون و برنامه های داخلی اشتی کار ندارد.
پ�س نمی توان از تلویزیون انتظار بیش�تر از
بده��م .خدا پدر اقای رامبد جوان و مهران مدیری را بیامرزد که
این داش�ته باش�یم؟ درنتیج�ه مخاطب هم
این سفره شاد را پهن کرده اند که مردم بیایند و دور ان بنشینند.
سردرگم می شود؟ درحالی که تلویزیون اولین
در مصاحبه های مختلف به انتقادهایی ،درباره
رسانه تصویری است که مردم می خواهند با
مجموعه ه�ای ضعیف تلویزیون اش�اره کرده
ان ارتباط بگیرند اما این رس�انه به مردم بها
بودید .شما هنرمند انتقادپذیری هستید؟
نمی دهد .از طرفی هنرمند هم از شرایط این
بله اگر نقد از س��ر دلسوزی باش��د ،ان را می پذیرم .من معتقدم
رس�انه چه به لحاظ مالی و چه شرایط کاری
در ش��رایط کنونی که هس��تیم ،ظرفیتی موجود است که از ان
راضی به نظر نمی رسد؟
بیشتر نمی توانیم ،کاری انجام دهیم .تولیدات ما در راستای ان
ظرفیت ها پیش می رود .امکاناتی که برای ساخت یک سریال ،ما در همین چند دقیقه به مشکالت زیادی در رابطه با تلویزیون
دست به دست هم می دهد با محدودیت های زیاد دست و پنجه رس��یدیم از نوع اجرا نقش تا خط قرمزها ،و نیز س��وژه هایی که
ن��رم می کند که همه ان را می شناس��یم .از طرفی با این هدف می خواهیم به عنوان سناریو استفاده کنیم ،همه این ها به شکل
جلو می رویم که این س��ریال چه پیامدی ب��رای مردم دارد که زنجیر به هم وصل شد تا امروز که تماشاگر ما تلویزیون گریزی
انجاست در واقع خط قرمزها شروع می شود .این باشد یا نباشد ،داشته باشد و تلویزیون را تماشا نکند .من خیلی متاسف می شوم.
در مورد این موضوع در یک مجموعه تلویزیونی صحبت کنیم یا مردم باید برای شروع یک مجموعه تلویزیونی ان قدر هیجان زده
نکنیم .ما هنوز در مورد روابط ابتدایی خانواده ها در مجموعه های ش��وند که ش��هر خالی ش��ود .این اتفاق را در پخش مجموعه
تلویزیونی مس��ئله داریم .کدام خانواده ها را می بینید در س��طح «این��ه» همه دیده ایم که خیابان ها با پخش این مجموعه واقع ًا
جامعه که این گونه در تلویزیون نش��ان داده می ش��وند! خانمی خلوت می شد .به نظر من این مجموعه یک مجموعه دلی بود
در خان��واده باید با مقرراتی باش��د که حج��اب دارد در حالی که درحالی که نمونه های مثال زدنی دیگری همانند مجموعه های،
در خانواده به سر می برد ،این برای مردم یعنی باور نکردن؛ چرا «هزاردستان»« ،سربداران»« ،سلطان و شبان» و ...یک سری
که یک خانم در خانواده باید راحت باشد .ما می دانیم که با یک اتفاقات در زمینه موسیقی ،سینما ،تلویزیون و تئاتر افتاده است.
به مقوله هنر به عنوان یک نیاز ،به درستی نگاه
سری قانون ها در تلویزیون کار می کنیم و
نمی شود .متاسفانه از حرفه ما به شکل ابزار
باید به ان ها هم احترام بگذاریم تا نقشمان
اس��تفاده می کنند .در مجموعه های خارجی
هم قابل باور برای مردم باشد .بازی ها امروز
حتم�� ًا دیده ای��د که چقدر تح��رک ،انفجار و
باورپذیر برای مردم نیستند و همین موضوع
اولین سرمایه برای
صحنه های جذاب زیاد است اما مجموعه های
باعث دل زدگی مخاطب س��ینما،تلویزیون
تولید یک مجموعه
ما تبدیل به مجموعه های اپارتمانی شده اند.
می ش��ود .اتفاقی که امروز برای رسانه ملی
خوب ،مخاطب
در پوشش که نمی توانیم جذابیت بگذاریم .به
افتاده اس��ت .ما برای مردم کاری نکرده ایم
است .مخاطب
نظرم مقوله طراحی لباس ،یعنی لباس های
که مردم هم با روی باز از تلویزیون استقبال
انتخاب می کند
خود بازیگر که از خانه اورده ش��ده است .در
کنند .مردم چیزی را در اجتماع می بینند که
که کدام بازیگر
واقع بازیگر ه��م بازی می کند هم باید کمد
برعکس ان را در تلویزیون تماشا می کنند.
خوب است ،چرا
لباس هایش را در اختیار یک مجموعه بگذارد.
با مردم باید صادق بود .با مردم باید همراه با
یک تهیه کننده
اما در مجموعه ه��ای حرفه ای تر ،برای بازی
زمان پیش رفت .این دوره ،زمان مجموعه
به این موضوع
یک بازیگ��ر حتی لباس طراحی می ش��ود.
تلویزیون��ی «اینه» نیس��ت ک��ه تلویزیون
بها نمی دهد .
مطمئن�� ًا اگ��ر این م��وارد رعایت نمی ش��د،
محدود به دو ش��بکه بود و خوراک دیگه
هرکدام از ما باید
مجموعه «شهرزاد» هم موفق نبود .متاسفم
ای ب��رای س��رگرمی مردم نداش��تیم ،اما
اندازه ها ،جایگاه و
که م��ن فقط به دو مجموعه «ش��هرزاد» و
االن دس��ت بچه سه س��اله ما دستگاهی
موقعیت خودمان
«ش��اهگوش» مراجعه می کنم .در واقع باید
اس��ت به نام موبایل که ب��ا یک دکمه از
را حفظ کنیم .باید
ان قدر مجموعه خوب داشته باشیم که برای
همه اتفاقات دنیا باخبر می شود .بنابراین
تهیه کننده ها از
نام بردن از ان ها گیج شوم.
اس��تعداد و ش��عور همه ما پخته تر از قبل
بازیگران طلب کار
در اوج مجموعه ه�ای خ�وب و
شده است .خوراک بد در تلویزیون باعث
کنند نه اینکه بازیگر
ب�ازی ش�ناخته ش�ده ک�ه ش�ما با
می شود تا هر مخاطبی شبکه ها را عوض
به این نتیجه برسد
مجموعه های تلویزیونی درخشیدید،
کند و به س��راغ ماه��واره برود این کار را
که چرا من درسینما
از ای�ران رفتید .در این باره صحبتی
هم خود ما بارها انجام داده ایم.
و یا تلویزیون
دارید؟
تلویزیون ان قدر
نیستم! 37سال
م��ن در جوان��ی ای��ران را ترک ک��ردم و در
مجموعه های سطحی به
است که من در این
میان سالی برگش��تم .زمانی وارد سینما شدم
خورد جامعه می دهد که
حرفه تجربه بدست
که س��ینما با محدودیت ه��ای زیادی همراه
مردم حتی برای فرار از
اورده ام.
بود .می توانم به جرات بگویم که بعد از خانم
این وضعیت به سمت
افس��انه بایگان که در دهه ای ستاره س��ینما شدند ،من دومین
مجموعه های شبکه نمایش خانگی روی
بازیگری بودم که وارد این عرصه ش��دم .همان موقع خانم های
اورده اند .اما هنوز هم مسئوالن بر روی
بازیگر خیلی محدود بودند ،من زمانی وارد سینما شدم که یک
مواضع خود پافشاری می کنند .چرا؟
اگر قرار بود مجموعه تلویزیونی «شهرزاد» به کارگردانی حسن دختر شیطون و بازیگوش را از خودم نشان دادم .ابتدا در مجموعه
فتحی و یا «ش��اهگوش» به کارگردان��ی داود میرباقری برای «اینه» و بعد در سینما با بازی در فیلم «شب بیست و نهم» به
تلویزیون س��اخته شود ،همان چیزی می ش��د که امروز شما در ایفای نقش پرداختم .که ان فیلم موفق ترین فیلم ژانر وحشت
شبکه نمایش خاگی شاهد ان بودید؟ پرداختن به مقوله عشق ،حتی تا امروز اس��ت .در ان دوره انتخاب هایی به این ش��کل را
دوست داشتن به یک مثلث عاشقانه ای که با منطق داستان هم برای بازی ام دوست داشتم .اما در شرایط کنونی ،برای بازیگری
پیش می رود و این روایت تاریخی را تصویر می کند،می توانست که در سخت ترین دوره وارد سینما شد ،امروز بازیگر تلویزیونی
درتلویزیون جمهوری اسالمی ایران به نمایش گذاشته شود؟ من به من لقب داده اند .یعنی خط کشی صورت گرفته که خیلی ها
به من می گویند تو بازیگر تلویزیون هستی و در سینما کمرنگ
می شوم .چرا بازیگران نباید این اقبال را داشته باشند که عالوه
بر تلویزیون در سینما هم بدرخشند.
فک�ر می کنید مقص�ر این جه�ت دادن ها به
بازیگ�ران در عرص�ه تلویزیون و س�ینما چه
کسانی هستند؟
من فکر می کنم به نوع سیاست گذاری هایی است که یک عده
برای ما تعریف می کنند و این موضوع را ترویج می دهند .به نظر
من یک عده نشس��ته اند و می گویند این بازیگران باشند و این
عده هم نباش��ند .برای مخاطب هم دیگر این موضوع جذابتی
ندارد .بازیگرهای خوب در س��ینما به تعداد انگشت های دست
هم نیس��تند .س��ینما محدود به چند بازیگر تکراری شده است.
ش��ما عده ای از بازیگران را از صحنه دور کرده اید .این موضوع
مصداق این مسئله است که عده ای دست و پای بازیگران را در
خانه بسته اند.
چرا بازیگران به دودس�ته تقسیم ش�ده اند و
خود ان ها هم این دودستگی را قبول دارند اما
بازهم پشت یکدیگر را خالی می کنند؟
م��ن معتقدم اولین س��رمایه برای تولید ی��ک مجموعه خوب،
مخاطب اس��ت .مخاطب انتخاب می کند که کدام بازیگر خوب
اس��ت ،چرا یک تهیه کننده به این موضوع به��ا نمی دهد .این
موضوعی که شما گفتید ،یک سئوال پیچیده در ذهن من است
که جوابی هم ندارد .اکثراً هم با دوستانی که کار می کنم ،ان ها
هم به یک س��ردرگمی در این باره رس��یده اند .معنایی ندارد که
بازیگران در مقابل یکدیگر بایستند .هرکدام از ما باید اندازه ها،
جایگاه و موقعیت خودم��ان را حفظ کنیم .باید تهیه کننده ها از
بازیگران طلب کار کنند نه اینکه بازیگر به این نتیجه برسد که
چرا من درسینما و یا تلویزیون نیستم! 37سال است که من در
این حرفه تجربه بدست اورده ام .حاال فالن بازیگر را نمی خواهند،
اشکالی ندارد گوشه ای می نشینم و نگاه می کنم .هر وقت هم در
جشن ها و جشنواره ها شرکت می کنیم ،عده ای از دوستان طوری
برخورد می کنند که انگار جای ان ها را تنگ کرده ایم .درحالی که
واقع ًا این طور نیست .در عرصه بازیگری این اتفاق خیلی بد است
و هرکجا که بحث مالی و پول کشیده می شود ،این اتفاقات بدتر
در معرض تماش��ا قرار می گیرد .درصحنه تئاتر هم بازیگرانی را
می اورند که چهره باشند و به فروش ان نمایش کمک کنند .من
خوشحال هستم دهه ای را تجربه کردم و زمانی وارد این حرفه
ش��دم که ساعت ها می نشستم و بازی بزرگانم را می دیدم تا یاد
بگیرم .در ان دوره مرتب یکدیگر را تشویق می کردیم و به هم
اموزش می دادیم ،چرا که پولی در کار نبود .چرا وقتی من به خانه می کنیم .متاسفانه به محبوب بودن خودمان هم ناامن شده ایم.
خودم ،خانه س��ینما می روم احساس غریبی می کنم .مگر خانه از این که فراموش شویم ،می ترسیم .از این که کسی ما را دوست
سینما ،خانه من نیست؟ چرا وقتی در جشن ها شرکت می کنم ،نداشته باشد ،می ترسیم .زمانی که شغل و حریم خانواده و اجتماع
می گویم خدایا زودتر از این جا فرار کنم .چون این مکان ها دیگر امن باش��د ،دیگر ترس��ی ندارید .ازاین ماسکی که روی صورتم
برای من موقعیت امنی نیست .چون نگاه ها ،برای من نگاه های می اندازم ،خس��ته می ش��وم .گاهی دلم می خواهد به همکارانم
امنی نیست .بیشتر نگاه ها خط کشی شده است .فالن بازیگر این بگویم هیچ کدام از ما جای دیگری را در سینما و تلویزیون تنگ
طرف خط و دیگر بازیگر ان طرف خط است.
نکرده ایم ،اگر این ش��رایط بوجود امده ،به دلیل حضور شخص
ب�ه همین تازگ�ی دو هنرمند عزیزم�ان را از سومی اس��ت که این موقعیت را بین ما گذاش��ته اس��ت .من از
دست دادیم ،استاد عباس کیارستمی و بازیگر نامهربانی ادم ها احساس خستگی می کنم.
پیشکسوت داود رشیدی .چرا از دست دادن
بارزترین خصلت ش�ما به عنوان یک بازیگر
ای�ن هنرمندان ب�رای جامعه هن�ر ما عبرت
چیست؟
نمی ش�ود تا هوای یکدیگر را بیشتر از این ها مهربانی .بدون هیچ فکر و تصور مبهمی مهربانی را دوست دارم.
داشته باشند؟
مجموعه طنز را بیشتر از مجموعه های جدی
بله متاس��فانه هنرمندانی را از دس��ت می دهیم که دیگر کسی
می پسندید یا خیر؟
جایگزی��ن ،هنر ان ها و نیز تجربه های ان ها نمی ش��ود .ببینید ،تغییر ذائقه دادن برای ملتی که با قلب و احساس شان تصمیم
زنده ی��اد داود رش��یدی از نس��لی می اید که عش��ق ،وفا ،مهر گرفته اند ،خیلی سخت است .خوشحالم که اقای مهدی عسگرپور
و باهم بودن اس��ت .هنوز هم وقتی اق��ای علی نصیریان و یا کارگردان مجموعه «نفس عمیق» بنده را برای یک نقش جدی
محمدعلی کش��اورز از زنده یاد داود رش��یدی صحبت می کنند ،انتخاب کردند .در س��ال 1383من وارد عرصه تلویزیون شدم و
اشک در چشمانشان حلقه می زند .اما بازیگران امروز نمی توانند با مجموعه های طنز دوباره کارم را اغاز کردم .نمی توانم بگویم
حتی کنار هم چند ثانیه بنشینند و من از این تظاهرها خسته ام .بین مجموعه طنز و یک کار جدی کدام را می پس��ندم .در چند
همیش��ه هر وقت می خواستم در جشن هایی شرکت کنم سر از سال گذشته نیاز درونی من می گفت در عرصه طنز قدم بردارم
پا نمی شناختم ،برای رفتنم کلی برنامه ریزی می کردم ،که این و خود من هم انتخابم مجموعه طنز بود اما در شرایط فعلی این
جش��ن مهمانی اهالی سینما و بازیگران است اما االن حضورم گونه نیست و االن برایم انتخاب خوب ،مهم تر از طنز و یا یک
در این جش��ن ها بر اساس احترام و رفع تکلیف است .من برای کار جدی شده است.
رعایت کردن انچه در این حرفه است در جمع همکارانم شرکت
ش�ما به جزبازیگ�ری کار دیگ�ری را انجام
می کنم .متاس��فانه امروزه هنرمندان بیش��تر ازاین که کنار هم
می دهید؟
باشند،مقابل هم ایستاده اند .من در این شرایط می گویم در مورد من سال هاست که با مادرعزیزم زندگی می کنم .رشته اصلی من
کمبود تولید صحبت نکنیم در مورد بالیی که س��رمان می اید ،موسیقی است .متاسفم که در این سال ها فعالیت بازیگرم باعث
صحبت کنیم .در این موقعیت نه دولت و نه مس��ئوالن مقصر شد تا سازم را کنار بگذارم .ساز تخصصی و مورد عالقه من تار
هس��تند بلکه خود هنرمندان باید به یکدیگر روی خوش نشان است و گاهی همراه با نواختن تار ،اواز هم می خوانم .خواهر من
دهند .البته ش��رایط خاص هنرمندان را هم به این نقطه رسانده صدای بسیار خوشی دارد و به شکل حرفه ای اموزش دیده است.
است .وقتی پای منفعت شخصی در میان باشد ،من نوعی هم به
به فکر هس�تید ت�ا کاری در زمینه موس�یقی
فکر خودم خواهم بود .االن احساس می کنم که چقدر ما سنگین
انجام دهید؟
شده ایم و قلب هایمان همانند یک کوه شده است .زنده یاد خسرو بله 8 .سال پیش جز اولین کسانی بودم که به عنوان یک بازیگر،
ش��کیبایی رفت ایا کسی جای این هنرمند را در سینما گرفت؟ موسیقی را هم دنبال می کردم و می خواستم خواننده باشم .قرار
دیگر چنین انسان هایی با این بزرگ اندیشه ها
بود تا کاری مش��ترک با اقای امیرحسین
تکرار نمی شوند.
مدرس انجام دهم که دقیق ًا شب اجرا این
چ�را قدر دیگ�ر هنرمن�دان را
کنسرت ،بلیت فروشی هم شد که درگیری
نمی دانیم؟
بین حوزه هنری و وزارت فرهنگ و ارشاد
ما هنوز در مورد روابط
یاد
ه
زند
یا
و
رفت
رش��یدی
وقتی زنده یاد داود
اسالمی باعث لغو این کنسرت شد.
ابتداییخانواده ها
عباس کیارستمی ،تاج گل ها بود که از سوی
ش�ما پیش از این ها گوینده رادیو
درمجموعه های
مسئوالن امد .چرا تا وقتی زنده هستند برای
هم بوده اید .االن هم در این زمینه
تلویزیونیمسئله
ان ها جشن نگرفتیم .همین االن چند هنرمند
فعالیتمی کنید؟
داریم .کدام خانواده ها
را می خواهید نام ببرم که گوشه خانه افتاده اند.
م��ن از س��ال 83که به ایران بازگش��تم،
را می بینید در سطح
اقای رشیدی چند س��ال مریض احوال بودند
نمای��ش «رابع��ه » را کار ک��ردم در تاالر
جامعه که این گونه در
و از کج��ا اوردند و زندگ��ی کردند .درحالی که
وحدت که در انج��ا هم می خواندم و هم
تلویزیوننشانداده
ای��ن عزیزان تا هس��تند باید کنارش��ان بود و
ساز می زدم .دوستانی که کار من را دیدند،
می شوند!خانمیدر
بزرگداش��ت گرفت و هوای ان ها را داش��ت.
دوس��تانی بودن��د ک��ه در کار رادیو ایران
خانوادهبایدبامقرراتی
چه اشکالی داشت برای زنده یاد اقای رشیدی
فعالیت داشتند .به پیشنهاد یکی از همان
باشد که حجاب دارد
هرسال جشن تولد در تاالر وحدت می گرفتند،
دوستان دعوت شدم تا در گویندگی رادیو
در حالی که در خانواده
شاید حافظه رفته این هنرمند با این شادی ها
هم تست بدهم و بعد هم انتخاب شدم و
به سر می برد ،این
دوباره برمی گشت .برخی از هنرمندان ،با نادیده
شروع به فعالیت کردم.
برای مردم یعنی
گرفته شدن ،از بین می روند.
توقع شما از مس�ئوالن و مدیران
باور نکردن؛ چرا که
دادن
انجام
وظیفه
خانه سینما
دولتی در برابر هنر چیست؟
یک خانم در خانواده
خیلی از مس�ائل هنرمن�دان را
م��ا را ببینند .ما را فراموش نکنند .هنرمند
باید راحت باشد .ما
دارد .اما. . .
تنه��ا چیزی ک��ه از م��ردم و مخاطبانش
می دانیم که با یک
هستند!
میز
درگیر
مدیران
متاس��فانه خیلی از
می خواه��د این اس��ت ک��ه ب��ه او توجه
سری قانون ها در
م��ن نمی دانم این میز چ��ه خاصیتی دارد که
ش��ود .رعایت این قلب رنجیده و حساس
تلویزیون کارمی کنیم
وقتی پش��ت ان قرار می گیرید ،همه مسائلی
هنرمندان را بکنند .همین.
و باید به ان ها هم
که تا پیش از این در ذهن داش��تید ،به شکل
مشغول چه کاری هستید؟
احترامبگذاریمتا
دیگری درمی اید .تا وقتی ان طرف میز هستیم،
همکاری دیگری با اقای داوود میرباقری
نقشمان هم قابل باور
پر از ایده هس��تیم اما به محض این که پشت
اغاز کرده ام به نام مجموعه «ماه تی تی»
برای مردم باشد.
میز قرار می گیریم ،فقط دستمان را محکم به
خوش��حالم یک همکاری خوبی با ایشان
میز می گیریم که نکند این موقعیت را از دست بدهیم! به قدری سر پروژه «ش��اهگوش» داشته ام که خروجی خیلی خوبی هم
درگیر مسائل مالی شده ایم که خودمان را فراموش کرده ایم و داشت .اتفاق در همان پروژه «شاهگوش» بود که به من پیشنهاد
این بزرگ ترین افتی است که این روزها در عرصه هنر با ان بازی در مجموعه «ماه تی تی» را دادند.
روبرو شده ایم.
پیشنهاد سینمایی هم دارید؟
ً
جای�ی گفت�ه بودی�د ک�ه عمیق�ا از تنهای�ی در یک کار سینمایی ترجیح می دهم کار نکنم چون پیشنهادهای
می ترسید .چرا؟
خوبی نیست و بهتر اس��ت ابروی دهه 60ام را در سینما حفظ
خیلی وقت ها در مورد س��ن خانم ها که پرسیده می شود ،سن کنم .توصیه من به همه این اس��ت که مهربان باش��ید با همه
خود را دروغ می گویند .وقتی از پش��ت سر خانومی را می بینیم ،و ن��ه در مقابل یکدیگر .امیدوار هس��تم روزی بیایم و انقدر از
می گوییم یک دختر 18س��اله است اما به محض اینکه طرف مهربانی بگویم که شما بگویید دیگر خسته شده اید .از این عدم
برمی گردد ،تمام صورتش پرتز و عمل ش��ده و انجا وحش��ت مهربانی ها کمی ناراحت هستم.
تئــــــاتر
دوشــــنبه 5مهـــرماه 1395سال نهم شماره 566
www.honarmandonline.ir
نگار فروزنده بازیگر نمایش «زنانی که به بزها خیره شدند» در گفتگو با «هنرمند»
سعیده جامی
تئاترمانند تابلوی نقاشی است
س��الن استاد ناظرزاده کرمانی تماش��اخانه ایرانشهر این روزها میزبان
نمایش «زنانی که به بزها خیره ش��دند» به نویس��ندگی و کارگردانی
ایوب اقاخانی است .نویسنده ،کارگردان و بازیگر شناخته شده و مطرح
تئاتر و هنرمندی که به جرات می توان گفت در بین هم نسالنش یکی
از فعال ترین هاست و وجه تمایزش هم در این است که اجازه نمی دهد
تعدد زیاد کارها و فعالیت هایش تاثیری بر کیفیت اثارش بگذارد.
اقاخانی «زنانی که به بزها خیره ش��دند» را که جدیدترین تولید گروه
تئاتر پوش��ه نیز محسوب می شود ،اثری زنانه به قلم یک مرد می داند.
اث��ری که فضای ثقل زنانه را در خودش نش��ان می دهد .او نگارش و
اج��رای این نمایش را جایزه ای می داند که در 41س��الگی به خودش
داده .به این معنی که می گوید پس از س��ال ها سخت کوش��ی و تالش
مس��تمر ،چیزی را که دلش می خواهد نوش��ته اس��ت .او «زنانی که به
بزها خیره ش��دند» را اثری می داند که دلش می خواسته ان را بنویسد
و کار کند و به نوعی به بس��یاری از دغدغه های مش��ترک انسانی یک
پالس بفرستد .نمایشی که ایده ای ان در سال ۸۳برای اولین بار شکل
گرفت��ه و در س��ال ۹۵روی کاغ��ذ امده و اکنون روی صحنه اس��ت.
نمایش «زنانی که به بزها خیره ش��دند» اما به واسطه ی حضور بهاره
رهنما و نگار فروزنده به عنوان بازیگرانی که در کنار ایوب اقاخانی در
این اثر ایفای نقش می کنند نیز قابل تامل است .بهاره رهنما به عنوان
ی��ک بازیگر حرفه ای تئات��ر و نگار فروزنده به عنوان بازیگر ش��ناخته
ش��ده و نام اش��نایی که برای نخس��تین بار ب��ازی در تئاتر به صورت
حرفه ای را تجربه می کند .ه شده و نام اشنای سینما ،تلویزیون و تئاتر
درباره چگونگی حضورش در نمایش «زنانی که به بزها خیره شدند»
و هم��کاری اش با ای��وب اقاخانی ،با بیان اینکه ب��ازی در این نمایش
پیش��نهاد بهاره رهنما به او بوده ،می گوید :راستش در ابتدا برایم خیلی
ترس��ناک بود چراکه سال ها بود از فضای تئاتر و تمرینات بیان و بدن
دور بودم و این اجرا ،نخستین بازی من در یک اثر حرفه ای تئاتر است
اما به هر ترتیب اعضاء گروه تئاتر پوش��ه و اقای اقاخانی خیلی صاف
و بی االی��ش من را پذیرفتند و به من اعتماد کردند و فکر می کنم اگر
توانس��تم روی صحنه بروم نتیجه ی اعتمادی اس��ت اقای اقاخانی به
م��ن کردند .فروزنده که در نمایش «زنانی که به بزها خیره ش��دند»
در نقش ماندانا بازی می کن��د ،درباره ویژگی های نقش خود می گوید:
ش��خصیت ماندانا ،جزو شخصیت هایی است که ما به ازاء بیرونی برای
ان وجود دارد .البته در ش��کل تئاتر و درام ممکن است کمی پررنگ تر
از زندگی عادی به نظر برسد اما من به چشم خودم دیده ام افرادی که
انقدر هیجان زده هستند و از چیزهای خیلی کوچک ،یک مسئله بزرگ
می سازند و در دنیا و رویای خودشان زندگی می کنند .بازیگر فیلم های
«کافه س��تاره» و «پاپیتال» می افزای��د :حرف هایی که از دهان ماندانا
می شنویم حرف های درستی است و شاید اصال شیوه ی درست زندگی
را ماندانا یاد گرفته است .اما نکته ای که باید به ان توجه کرد این است
که حرف های او ایده و عقیده اش اس��ت و ش��عار نمی دهد .فروزنده با
بیان اینکه نقش ماندانا از جمله نقش هایی است که جای بسیار زیادی
برای کار کردن دارد ،ادامه می دهد :در واقع نقش ماندانا یک نقش تک
بُعدی نیست که صرفا یکسری حرف ها و شعارهای سطحی را به زبان
بیاورد و الیه های درونی و روانش��ناختی متع��ددی دارد که باید انها را
شناخت .او با اشاره به اینکه در سال های اخیر چندین پیشنهاد بازی در
تئاتر به او شده اما به دالیل زیادی انها را نپذیرفته ،حضور بهاره رهنما
را یک��ی از اصلی ترین دالئل حض��ورش در این نمایش عنوان می کند
و می گوید که چنانچه بهاره رهنما در این کار نبود ش��اید او نیز امروز
روی صحنه نبود .بازیگر فیلم های «دختردائی گمش��ده» و «میکس»
در ادامه با اش��اره ب��ه تفاوت های بازیگری در تئاتر نس��بت به مدیوم
تصویر ،عنوان می کند :من س��ال های سال بود از این فضا دور بودم و
ای��ن امادگی را در خودم نمی دیدم که بتوانم در چنین نمایش��ی بازی
کن��م ولی اعتمادی که اق��ای اقاخانی به من کردند و همچنین حضور
بهاره رهنما به من این روحیه را داد و باعث شد که این شهامت را پیدا
کنم .اما در کل بازیگری تئاتر برخالف دیگر زمینه ها ،عرصه ای نیست
که بدون اگاهی بتوان وارد ان ش��د .بازیگر تئاتر باید س��واد و اگاهی
داشته باش��د و کارش را بلد باشد .فروزنده درباره تفاوت جنس بازی
در تئاتر با جنس بازی در س��ینما و تلویزی��ون ،اضافه می کند :به نظر
من بازی در مدیوم تئاتر با بازی در مدیوم تصویر بسیار متفاوت اند .در
تئاتر جای خطا وجود ندارد و وقتی ش��ما می دانید که جای خطا کردن
ندارید همین امر یک حجم زیادی استرس به شما وارد می کند و حاال
باید ان اس��ترس را هم کنترل کرد .عالوه بر این ،یکی از اصلی ترین
تفاوت های بازی در تئاتر با مدیوم تصویر در توالی حس اس��ت .یعنی
در تئاتر کار از یک جایی شروع می شود و شما ان را به همراه تماشاگر
زندگی می کنید تا پایان .اما در کار تصویر این توالی حس وجود ندارد و
بازیگر بیشتر با تکنیک باید این حس را متعادل نگه دارد و به شخصیت
شکل بدهد .به نظر تفاوت این دو مثل عکاسی و نقاشی است ،هر دو
تابلو هس��تند اما یکی تابلوی عکس و دیگری تابلوی نقاش��ی .به نظر
من تئاتر مانند تابلوی نقاش��ی اس��ت و س��ینما تابلوی عکس .بازیگر
فیلم ه��ای «دایره زنگی» و «دعوت» در پایان با بیان اینکه حضورش
در این نمایش به این معنی نیست که از این به بعد قرار است قطعا در
تئاترهای دیگری نیز بازی کند ،ضمن ابراز خرسندی از همکاری اش با
گروه تئاتر پوشه ،علت کم کار شدن خود در سال های اخیر را خستگی
عنوان می کند و می گوید :تجربه ی بازیگری مانند طعم سیب برای هر
کس��ی متفاوت است .من در بازیگری دنبال چیزی می گشتم که دیگر
در سینما پیدا نمی کردم و شاید ان حال گمشده ام را در تئاتر پیدا کنم.
گفتنی اس��ت ،نمایش «زنانی که به بزها خیره ش��دند» به نویسندگی،
طراحی و کارگردان ایوب اقاخانی با بازی بهاره رهنما ،نگار فروزنده و
ایوب اقاخانی ،هر روز ساعت ۲۰:۳۰به مدت 70دقیقه در سالن استاد
ناظرزاده کرمانی تماشاخانه ایرانشهر اجرا می شود.
7
نگاهی به نمایش «صبح به خیر» با کارگردانی سیروس همتی
کاظم هژیرازاد
قهرمان جنگ ها کودکان هستند
نمایش «صبح به خیر» به نویس�ندگی و کارگردانی سیروس همتی در
ی ازیتا نوری وفا ،اذر سماواتی غریبه،
تاالر سایه مجموعه تئاترشهر با باز
کامبیزامینی ،علی برجی ،شهرام مسعودی ،بهار همتی و نگار همتی ،هر
روز ساعت شش عصر در حال اجراست .نمایش با صدای اوای لطیفی
اغاز می ش�ود و س�ربازی را می بینیم که در خالل پاس دادن در خط اول
نبرد ،از شنیدن این اوای دل انگیز از راه دور محظوظ است .ولی فرمانده
ای که شنیدن این اوا را برنمی تابد وارد شده و به سرباز دستور می دهد
که ان صدا را خفه کند و صاحب ان را بکش�د و در ازای ان مدال افتخار
بگیرد .سرباز برای کشتن صاحب صدا (غریبه) می رود اما اسیر غریبه که
مجهز به صالح و وسایل حمل نقل است می شود .غریبه چهره و اندامی
زیبا و صدای خوشی دارد ولی در پشت خود داس مرگ پنهان کرده است.
سرباز نه تنها قادر به نابود کردن او نیست بلکه فریب او را می خورد که
در قبال همکاری با او و قبول زدن گردن کودکش ،او صدایش را می برد
تا سرباز بتواند به نیت خود یعنی گرفتن مدال افتخار از فرمانده برسد.
همس�ر سرباز هم که عالقه وافری به کسب افتخار شوهرش دارد ،بعد
از مخالفت ابتدایی و ابراز احساسات مادری سرانجام می پذیرد که سر
بچه ش�ان را برای کس�ب مدال افتخار به تیغ غریبه خوش اوا بس�پرد.
کارگردان همه این تمهیدات تصویری و داستانی را برای ان چیده که ایده
اصلی اثر خود را در یک جمله از زبان دختر دم مرگش بیان کند .کودک که
دارای خلوص و صافی عقیده و معصومیت کودکانه و دوستار پدر مادرش
است ،برای اینکه پدر و مادر خود را خرسند کرده و به ارزویشان (گرفتن
مدال افتخار) برس�اند ،حاضر است از جان خود بگذرد و سرش با داس
غریبه بریده ش�ود .احساس عاطفی انجا به اوج پر رنگی خود می رسد
که کودک قهرمان از قاتل خود می خواهد قبل از اینکه سرش بریده شود،
ارزوی�ی بکند .غریب�ه می پذیرد و دختر ارزو می کن�د و از خدا می خواهد
که دیگر جنگی رخ ندهد .و نمایش با گردن زدن کودک تمام می ش�ود.
موضوع هنر نمایش و اساسا همه ی هفت هنر زندگی است .اما هنرمند
این زندگی را از صافی فهم و درک و روح زیباشناس�ی خود عبور داده و
به ص�ورت تصاویر و اوصاف هنری بازتاب می دهد .البته در این تازتاب
مجموعه یخطوطبایدهانبایدها،اضطرارهاوناچاری هایاجتماعی کهبر
هنرمند تحمیل می شود ،گاه انچنان دخیل هستند که از اثر هنری البیرنت
پیچیده و غریبی می سازند که فهمش را برای مخاطب مشکل می کند .و
گاه سر به ناکجا اباد می زند که خود هنرمند هم نمی خواسته چنین شود
ولی ش�ده است .اینجا استعارات و سمبول هاست که ناگزیر پناه بخش
هنرمند هس�تند ولی گاه این س�مبول ها از هنرمند موجودی می س�ازند
که گویی از دنیای دیگری به زمین فرس�تاده شده که با زبان نا اشنایی
با تو س�خن می گوید و تو مجبوری در تاثیرپذی�ری از اثر هنری و فهم
گفتارش ،موضوعاتی را از واقعیت های روز و انچه بوده و یا می توانسته
باش�د ،در ذه�ن خ�ود وارد کرده و تجزیه و تحلیل کنی و به مقایس�ه و
بررسی و سپس به ادراکی نسبی برسی .نمایش «صبح به خیر» هم از
نوع نمایش هایی است که در مجموع ،دغدغه نویسنده و کارگردان را از
واقعیت جنگ در اسلوب رومانتیک نشان می دهد .رمانتیک از ان جهت که
پدیده ها و قهرمانان توصیف شده ی ان به شدت سیاه و سفید بیان شده
و سمت گیری عاطفی شدید به ان داده است .موضوع سخن «صبح به
خیر» زندگی و جنگ و پیامدهای ناگزیر ان است .مخاطب را با کدهای
اشنایی مانند :خانواده ،سربازی ،جشن تولد ،اشپزخانه ،حسادت و شک
زنانه ،قهر و اشتی زناشویی ،بچه داری و مهر مادری و ...مواجه می سازد
ولی همه شخصیت ها خیالی و سیاه و سفید هستند و تو را به این نکته
اشارت می دهد که در جنگ ،نه اینکه چنین است بلکه چنین هم می تواند
باشد .وحدت مکان و زمان به هم ریخته و با المان هایی همچون نوارهای
کشی سفید رنگ که دور و بر فضا کشیده شده و این محیط را به صورت
نامنظمی به گوشه ها و زاویه های متعدد تقسیم و محصور کرده که گاه این
نوار ها با بازی ادم ها مانند ماری (منهای کودک معصوم) به دور دست و پای
شان می پیچد و انها را به مثابه بیماران روانی دچار تالش برای خالصی
خود می کند .برای رسیدن به مفهوم تصاویر ساخته شده و ارتباط ان ها با
ایده اصلی اثر ،باید خیال خود را وسعت دهی و به تجسم انچه به غیر از
خود واقعه مربوط است توصل جویی و تصاویر ارائه شده ی کارگردان را با
درک و فهم خود بگونه ای تعبیر و تفسیر و رمز گشایی کرده ،معنی کنی.
از البالی این همه می توانی بشارت درست نویسنده و کارگردان را دریابی
که می گوید :در هر جنگی چه تهاجمی و چه دفاعی این کودکان معصوم و
بی گناهند که از بین می روند« .صبح به خیر» در به روی میدان وسیعی از
برداشتوتعبیراتمخاطببازمی کند.درواقعیتچنینموجوداتیبسیار
نادرند و نمی توانند نمونه وار و مشتی از خروار یا جزیی از کل باشند .مثال
کدام سرباز و مادری است که برای مدال افتخار از فرزندش بگذرد؟ حتی
اگر شاهد باشیم که بسیاری از سربازان ،و یا مبارزانی که برای ایدوئولوژی
و منافع کشور خود در میدان های مختلف می جنگند ،زن وفرزند هم دارند و
می دانند بمبی را که بر سر دشمن می ریزند ممکن است عالوه بر او ،بر سر
زن و فرزندان بیگناه هم ریخته می شود .واز سوی دیگر می دانند که ممکن
است همین بمب ها توسط دشمن برسر زن و فرزند خود انها هم ریخته
شود .بنابراین برای رسیدن به مقصود ،انچه را برای دیگران پسندیده اند،
احتمال وقوعش را برای خود روا دانسته اند .بعداز اتمام نمایش ،نام ان که
«صبح به خیر» است تو را به این نامگذاری مشغول می کند .صبح به خیر
را ادم ها هنگام شروع زندگی تازه بعد از خواب و استراحت شب گذشته
به هم می گویند که نمایشگر اشتی و دوستی و ارزوی سالمت و خیر برای
بقیه روز شنونده است .اما این نام برای این محتوا ،لباس در خوری نیست
و نمی تواند معرف شایسته ای برای ان باشد .از خود می پرسی این نام
چه سنخیتی با محتوای نمایش داشت ؟! و حدس می زنی که نویسنده و
کارگردان احتماال عمدی در انتخاب این نام داشته ،اول اینکه نامی باشد
که بعد از نمایش تو را مشغول خود کند ،دوم اینکه مشمول نوعی طنز و
دهن کجی ،به مصداق ان زمانی باشد که کار بدی از تو سر می زند و تو
خجل از کرده ی خویشی ،رندی که خبط تو را دیده ،برای اینکه به خجلت
تو بیافزاید و یا تو را تنبیه کند ،به تو می گوید خسته نباشی! بنابراین نام
نمایش نیزمانند بقیه تصویر س�ازی هایش به غیر خود داللت می کند و
استعاریاست.
سازماناگهیها88311361- 88311353:
نشانى:تهران ،خیابان مطهری ،بعد ازخیابانسلیمان
خاطر ،خیابان اورامان ،پلاک ،43واحد2
تلفکس88813489- 88301986:
توزیع:نشرگسترامروز
توزیعمشترکینتهران:شتابگستر88944361
صاحب امتیاز:شـرکت جهان سبز
مـدیرعامـــل:حسـیناحـمـدی
مدیر مسوول :مهدی احمدی
زیـر نظــر شــورای ســردبیـــری
چاپ:چاپخانهروزنامهجامجم
شماره 566دوشــــنبه 5مهرماه 1395
رسید مژده که ایام غم نخواهد ماند
چنان نماند چنین نیز هم نخواهد ماند
من ار چه در نظر یار خاکسار شدم
رقیب نیز چنین محترم نخواهد ماند
تله تئــاتر سینمایی!
(فیلمسازها همیشه نمی سازند گاهی
خراب می کند) این جمل��ه که از اقای
عباس کیارس��تمی نقل ش��ده اس��ت
مصداق درستی در رابطه با فیلم گاهی
س��اخته ی محمدرضا رحمانی است،
اولین فیلم سلفی ایران ،که دوربین در
کلفیلمرویدستبازیگرانمی چرخد.
فرم نو و ایده بکر در فیلمس��ازی باعث
رشد س��لیقۀ مخاطب می ش��ود فیلم
گاهی کوش��یده است که فرمی تازه به
مخاطبش ارائه دهد اما این فرم به کلیت
فیلم اسیب رسانده است ،با اینکه این
فیلم در گروه هنر و تجربه اکران شده
ب��ود اما وقتی فیلمی به پخش خانگی
می اید تبدیل به یک فیلم عام می شود،
گاهی داس��تان سه زوج است که سابقا
در دانش��گاه با هم دوس��تی داشته اند
حاال پس از مدت ها در ویالی یکی از
زوج ها جمع می شوند ،قرار است صاحب
خانه دیگران را غافلگی��ر کند ،اما این
غافلگیری باعث وقوع یک تراژدی در
پایانقصهمی شود.
هم��ان طور ک��ه از خالصۀ داس��تان
مخشخص است با یک فیلمی طرف
هستیم که می خواهد قصه تعریف کند
و در بط��ن قصه وارد جری��ان تراژدی
شود پس حتما مضون فیلم گاهی باید
برای مخاطب جذابیت داشته باشد اما
فیلمس��از این موضوع جذاب را با یک
فرم نامطلوب روایت کرده است روایتی
که باعث ش��ده است سوژه از بین برود
یا منطق روایی فیلم در فرم گم ش��ود،
مطمئناهدفرحمانیبهعنوانفیلمساز
نواوری و بهره گیری از تکنیک جدید
برای ارتباط نزدیک تر با مخاطب بوده
اس��ت اما فیلم گاهی با این مختصات
س��اختاری مخاطبش را ازار می دهد،
قاب های نامتوازن ،لرزش های شدید و
تدوینی که به ش��یوۀ مرسوم نمی باشد
باعث شده قالب ساختاری فرمیک فیلم
به ش��خصیت پردازی و قصه پردازی
خدش��ه وارد کند .گاه��ی همانند یک
مجلسدورهمیشدهاست،باورنکردنی!
چرا که اساسا ادم های فیلم بی هویت اند
و همینط��ور قصه بدلیل ضعف هایش
نمی تواند جریان ه��دف داری را دنبال
کند .گاه��ی با فیلمب��رداری و تدوین
اس��تاندارد و عالوه بر ان ش��خصیت
پردازی و انتخاب بازیگر بجا می توانست
تبدیل به یک فیلم موفق شود اما همان
طور که گفته شد این طراحی ساختاری
شاید برای ارتباط با مخاطب موثر باشد
اما در قالب فیلم کوتاه؛ رحمانی اگر در
فیلم گاهی به این دلیل از سلفی برای
فیلمبرداری اس��تفاده کرده است که پز
فرم بدهد قطعا راه را اشتباه رفته است
چرا که س��وژه را از دس��ت داده است و
مخاطبخاصهنروتجربههمنمی تواند
این اشفتگی فیلم را بپذیرد زیرا که اساسا
فیلمگاهیفیلمنامهوقصۀبرایتعریف
کردن ندارد به همین جهت کلیت فیلم
با این فرم شبیه به یک فیلم گزارشی
از یک دورهمی شده است ،روابط میان
ادم های فیلم که از حامد و لیلی شروع
می شود نمی تواند مخاطب را درگیر کند
چرا که دیالوگ گفتن سلسله وار و بی
منط��ق مخاطب را گم��راه می کند ،با
ورود به ویال کمی فیلم می خواهد ریتم
مورد نظرش را پیدا کند اما نمی تواند ،به
این دلیل ما بعنوان مخاطب فیلم فقط
یدانیم که این سه زوج روزگاری هم
م
دانشگاهی بوده اند و این اطالعات کم
و ناقص نمی تواند پیشبردی برای درام
باش��د ،از فرم که اساسا برای این فیلم
زیادی اس��ت بگذری��م ،و بپردازیم به
این موضوع ک��ه رحمانی به چه علت
دس��ت به تجربه گرایی زده است؟ این
تجرب��ه گرایی ،با ای��ن پیش فرض به
مرحله ساخت رسیده است که مطمئنا
مخاطب فهیم س��ینما از فرم و روایت
جدید استقبال می کند ،اما در فیلم گاهی
روایتی شکل نمی گیرد ،تنها ادم فیلم
که به شخصیت می رسد حامد است و
دیگر کاراکترها با بازی های ابتدایی شان
که س��عی کرده اند رئال به نظر برسند
فضای فیلم را لوث کرده اند بازی مهدی
پاک��دل در نقش مانی را به یاد بیاورید،
از لحظ��ه ی ورودش به ویال تا زمانی
که ماجرای پدر شدنش را می فهمد با
اغراقکاملبازیمی کند،کلیهبازیگران
فیلم وارد فضای مستند گونه یی شده اند
که باورنکردنی و نمایشی است ،مطمئنا
فیلمگاهیباسینمافرقمی کندزیرااین
فیلم توصیف چند ادم است که حاال بعد
از مدتی دورهم جمع ش��ده اند و اگر نه
ماجرای بچه دار نشدن رعنا و مجید و
از س��وی دیگر عشق قدیمی لیلی به
مانی که منجر به یک تراژدی خنده دار
می شودنمی تواندبرایمخاطبجذابیت
الزم را داشته باشد ،فیلم گاهی پیش از
اینکهبخواهدیکاثرسینماییباشدیک
نمایش رادیویی یا یک تله تئاتر دیالوگ
محور است که قصد دارد احساسات چند
ادم را در یک فضای مشترک جریحه
دار کند ،لحظاتی که در فیلم باعث روند
خط اصلی درام فیلم می شود بدلیل فرم
به هدف نرس��یده و نارس بودن قصه
نمی تواند مخاطب را به فیلم وصل کند،
اگ��ر چه فیلم با یک موض��وع ملودرام
استاندارد می توانست مخاطب را با خود
درگیر کند اما فیلم گاهی به دلیل فرم
اشتباهش در روایت ناکام مانده است و
در جایی که فیلمساز دستش به جایی
بند نبوده اس��ت تصمی��م می گیرد که
لیلی دست به خودکشی بزند که لحظه
خودکشی و خاطراتتعریفکردن حامد
این صحنه تراژدی را نابود کرده است،
که می توانست این پایان بندی به شیوه
دیگری ی��ا باورکردنی پایان یابد .فیلم
گاهینمی تواندبرایمحمدرضارحمانی
در عرصه فیلمس��ازی گامی روبه جلو
باش��د چرا که این فیلم با این ش��رایط
ساختاری فقط یک تجربه گرایی فرمی
به هدف نرسیده به حساب می اید.
اذان ظهر 11:55
غروب افتاب 17:55
اذان مغرب 18:13
اذان صبح فردا 4:33
طلوع افتاب فردا 5:56
هیچ غایبى نزدیکتر از مرگ نیست.
امام علی (ع)
سیستم مدیریت کیفیت
H O N A R M A N D I N T E R N A T I O N A L N E W S P A P E R
نگاهی به فیلم «گاهی» به بهانه پخش در سینمای خانگی
افشین علیار
اواقتشرعی
پشت صحنه
ISO 9001 : 2008
خیر س��رم می خواستم ثواب کنم کباب شدم؛ چند وقت پیش علیرغم میل باطنی
ضامن یکی از دوس��تان نه چندان قدیمی ش��دم بعد از کلی بگیر و ببند وام 10
میلیون تومانی اش را دریافت کرد .هر ماه از چند روز قبل از سررسید اقساطش از
بانک مذکور که قبال موسس��ه مالی بوده زنگ می زنند برای یاداوری ،با این همه
پیگیری از طرف بانک االن س��ه ماهه که این بنده خدا قس��اط وامش را پرداخت
نکرده و از صبح کله س��حر تا اخر وقت کارمندهای بانک زنگ می زنند که ش��ما
ضامن هس��تید و از حسابتون می خواهیم کس��ر کنیم ،دیروز که حسابی کالفه ام
ک��رده بودند قصد ک��ردم این چند ماه معوقش را پرداخت کنم ،منتهی خواس��تم
براش پول کارت به کارت کنم که از بدشانس��ی پول از حس��ابم کسر شد ولی به
کارت دوس��تم نرفت بانک هم میگه تا 72س��اعت دیگر اگر برنگشت باید بیایی
برای پیگیری .ماندم این بانک هایی که برای ده میلیون وام اینقدر پیگیر هس��تند
چط��ور میلیارد میلیارد وام بدون ضامن پرداخ��ت می کنند! حاال به اختالس های
برخی مدیران عامل کاری نداریم .همیش��ه قوانین و مقررات برای مردم معمولی
کوچه و بازار هس��ت مختص بانک هم نیس��ت همه جا همینطوره ،بابا بزرگ خدا
بیامرزم می گفت پول و پارتی داشته باش رو سیبل شاه ناقاره بزن!
1
طراح جدول :رسول نادری
پاسخ جـدول شـماره قـبل
1ح
2د
3
س
ن
ک
ی
ا
ر
ا
ر
م
ل
س
ا
ی
ت
ن
م
ا
4گ
5ف
6ت
7گ
8و
9ی
10ن
11ی
12و
13ع
14و
15د
ا
ی
ر
ر
ی
س
ا
ن
م
ا
و
ر
ی
س
ک
و
ا
ر
د
م
د
ه
م
ا
ر
ا
د
س
ا
ی
ی
ا
ز
ا
ا
ن
ن
ا
ا
ب
ی
ک
ت
ر
ا
ا
ک
ا
م
د
ی
ر
و
س
ی
و
ا
ن
افقی:
س
م
ا
ن
ی
ا
ی
ر
س
ا
ن
د
ا
ر
ه
ج
ا
ی
ن
ی
ر
و
ی
ر
ا
و
ز
ر
ا
س
د
ه
منشور اخالق حرفه ای روزنامه هنرمند
سیستممدیریت کیفیت-رضایتمندیمشتری ISO 10004:2012
طــــرح روز
محمدعلی رجبی
پیش بینی ابتکار« :تعطیلی سه هفته ای تا یک ماهه» مدارس به دلیل الودگی هوا
15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1
2
15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1
س
http://honarmandonline.ir/?p=6049
ه
م
ز
ا
ن
ن
د
ا
د
ه
ک
ر
د
ا
ن
ا
ن
م
د
ا
ا
ه
ی
ی
ح
س
ن
ن
9
12
ک
ر
ت
8
ا
ی
ا
7
م
م
د
6
ر
ر
ر
5
و
ا
ه
4
10
س
ک
3
د
11
13
14
-1چهره موردنظر-2تحفه-دراثرسوختگی درپوست ایجادمی شود-شهری
درترکیه-3راهی شده-قسمتی ازگوش بیرونی-مهربان-4قصه گو-زهره
وجرئت-خزنده گزنده کشنده!-5شعاربی سروته! -مشهور-ابزی عظیم
الجثه-نمایش تلویزیونی-6الیه زمین-گل سرخ-7خرامان-فهمیدن
-8ضمیرداخل-حرف فاصله-شهری درفرانسه-مثل ومانند-9شرم اور-
زردک-10بزرگواری-سلطان-11حرف ندا-فریادبلند-شیره چغندر-حرف
همراهی-12شهری دراستان البرز-بازهم-دردها-13سمبل-برقرار-گذران
زندگی-14دوستان-تیرانداختنی-حکایتگر-15ضمیروزنی!-دراین فیلم
بازی کرده است
15
عمودی:
-1سپاس شیرین!-یکی دیگرازفیلمهایش-2سخنان بیمار-امتحان-هدف بزرگ-3مردتیرانداز-
بوی ماندگی-ناپیدا-همراه جنجال-4سرزمین فالسفه-دستاورد-خوی وعادت-5مردبلندمرتبه-
غم وغصه-تازه-6هنوزانگلیسی-فرارنمودن-رشته کوه امریکا-7مخفف ازان-فیلمی ازداریوش
فرهنگ-8فراق وهجران-فراوان-9کشورصنعتی-ازمون-10به پهلوی هم قرار دادن اجرها
گویند-حرف نفی عرب-ناشنوا-11حرف همراهی-روشنائیها-متاع-12دریاچه ای درکشورمان-
سرباالیی تندجاده ها-گوساله پرست زمان حضرت موسی-13بوی خوش-مروارید-غوزه
پنبه-مقصود-14اهسته وارام-محل اردگندم-نغمه-15ازفیلمهای دیگرش-عضوتنفسی
اخبار دیدنی
خط تولید موشک ذوالفقار نخستین موشک سوخت جامد نقطه زن با برد700
کیلومتر روز یکشنبه با حضور سردار حسین دهقان وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای
مسلحافتتاحشد| ایرنا
۲۰۰مدرسه برکت با یک هزار و ۳۰۰کالس درس و اعتباری بالغ بر یک هزار و سیصد میلیارد
ریال همزمان با اغاز سال تحصیلی جدید به بهره برداری رسید و به عنوان هدیه مقام معظم
رهبری به دانش اموزان مناطق محروم در اختیار وزارت اموزش و پرورش قرار گرفت| تسنیم
همایش تجلیل از خبرنگاران هشت سال دفاع مقدس با حضور عزت اهلل ضرغامی عضو
شورای عالی فضای مجازی برگزار شد| تسنیم
مراسم افتتاح هفدهمین نمایشگاه تله کام صبح روز یکشنبه با حضور محمود واعظی وزیر
ارتباطات و فناوری اطالعات در نمایشگاه بین المللی تهران برگزار شد| مهر
علی الریجانی رئیس مجلس شورای اسالمی و سردار حسین دهقان وزیر دفاع در جلسه علنی روز یکشنبه از نمایندگان
ایثارگر مجلس و خانواده شهدای مدافع حرم تقدیر کردند| مهر
سیزدهمین گردهمایی خانواده های اهداکنندگانو گیرندگان اعضایپیوندی تحت عنوان «جشننفس» باحضورهنرمندان،
اسحاق جهانگیری و حسن قاضی زاده شنبه شب در سالن همایش های برج میالد با عنوان « جشن نفس» برگزار شد| ایرنا