روزنامه هنرمند شماره 567
روزنامه هنرمند شماره 567
علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی
نگاهی به فیلم «یتیم خانه ایران»
ساختهابوالقاسمطالبی
اکران «رستاخیز»
ازنظرما مانعی ندارد
«یتیم خانه ایران»
ضد استعمار و وطن پرست
4
2
س��هش��نبه 6مهرماه 1395سال نهــم
8صفـــح��ه
ش��ماره 567
instagram.com/honarmandonline
telegram.me/honarmandnews
1000تومـان ISSN 2008-0816
کندوکاوی درحوزه اقتصاد هنر درایران
عملکرد نادرست و تاوانی
که «هنرمند» می دهد! 3
گزارش «هنرمند» از ایین رونمایی البوم «طریق عشق»
شجریان هرگزتمام نمی شود...
6
سیامکعباسیدرگفتگوبا«هنرمند»
خیلـی هاخـودشان
را جای من جا زدند
نیما فاتحی در گفتگو با «هنرمند» خبرداد
اوازهای رمانتیک با گروه ُکر
اوای ماهان درتاالر رودکی
عزت اله ضرغامی عضو شورای عالی انقالب فرهنگی
ساخت فیل م دفاع مقدسی نباید
در انحصار یک عده خاص باشد
6
8
2
مفهوم واقعی عدالت جنسیتی در شهر
زنان از شهرچه می خواهند؟
گزارش «هنرمند» از نقد و بررسی فیلم «جشن تولد»
«جشن تولد» نماد وحدت
میان ادیان مختلف است
اعالم برنامه نمایش چهارمین روز
جشنواره بین المللی فیلم مقاومت
7
5
4
فرهنگ و هنر
2
سه شـــنبه 6مهـــرماه 1395سال نهم شماره 567
www.honarmandonline.ir
علیرضا تابش مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی
بخشی از بزرگداشت دفاع مقدس به دوش سینماست
علیرض��ا تاب��ش مدیرعام��ل بنیاد
س��ینمایی فارابی در گفتگو با روابط
عمومی چهاردهمین دوره جش��نواره
فیل��م مقاومت در رابطه ب��ا تاثیرات
برگزاری جش��نواره فیل��م مقاومت
طی دوره های گذش��ته ب��ر گفتمان
انقالب اسالمی گفت :نفس برگزاری جشنواره ای
با این موضوع که به ش��کل بین المللی هم برگزار
می ش��ود ،ارام ارام توجهات را به خود جلب می کند
ل��ذا همین توجهات این زمینه را ایجاد می کند که
بتوان «گفتمان انقالب اسالمی» را در یک بسته
فرهنگی به نام «س��ینما» که اتفاق ًا بُرد باالیی هم
دارد ارائه دهیم .وی اف��زود :با اقبالی که در چند
س��ال اخیر کش��ورهای دیگر به این جش��نواره
داش��ته اند ،به نظر می رسد جش��نواره راه خود را
پیداکرده و بی شک جایگاهی است برای ترویج
گفتمان انقالب اس�لامی ،گفتمانی با زبان روز
جهان .این مدیر س��ینمایی با اشاره به اقدامات بنیاد
سینمایی فارابی در خصوص حمایت از فیلم هایی با
مضمون دفاع مقدس و مقاومت یاداور شد :بنیاد فارابی
همواره عالوه بر حمایت از تولید و نگارش فیلم نامه
با این مضامین ،در س��بد حمایت خ��ود ،تولیداتی با
مضمون انقالب اسالمی و دفاع مقدس داشته است.
در سال های دورتر فیلم هایی با مضمون هشت سال
دفاع مقدس و در چند سال اخیر همسو با بحران های
منطقه ،موضوعات متنوعی از نهضت های مقاومت،
تکفیری ها ،طالبان ،داعش ،ش��هدای مدافع حرم و...
را در فیلم نامه های مصوب خود و در اثار تولیدش��ده
پوش��ش داده است .وی بابیان اینکه معتقدم انقالب
اسالمی انطورکه بایدوشاید در سینمای ما منعکس
نشدهاستچراکهمابالفاصلهباجنگتحمیلیروبه رو
شدیم اظهار داشت :اما بنیاد فارابی در چند سال اخیر
سعی کرده انقالب اسالمی را بر پرده سینما نیز معرفی
کند از ان جمله ساخت فیلم «نفس» و «امکان مینا»
در سال گذشته که حوادث و وقایع دهه 60را بازتاب
می دهد .محمدرضا تابش در پاسخ به این سوال که در
دولت تدبیر و امید چقدر به تولید فیلم های مقاومت
و دفاع مقدس توجه ش��ده است؟ گفت :دولت تدبیر
و امید هم بی شک به اندازه دولت های پیشین دغدغه
حمایت از س��ینمای دفاع مقدس و گفتمان انقالب
اس�لامی را دارد ،به خاطر پرهزینه بودن فیلم هایی
ازاین دس��ت کمتر مجال تولید فیلم هایی همچون
«دوئل» ،یا «چ» فراهم ش��ده اس��ت .البته مشارکت
نهادهای فرهنگی مثل بسیج ،سپاه پاسداران و انجمن
سینمای دفاع مقدس در پشتیبانی از تولید اثار ارزشمند
سینمایی در این حوزه بسیار حائز اهمیت است .وی
از تفاهم نامه ای بین بنیاد س��ینمایی فارابی و انجمن
سینمای انقالب و دفاع مقدس خبر داد و گفت :امسال
این تفاهم نامه امضاءشده است که امیدواریم ثمرات ان
در تولید اثار ارزشمند سینمایی دیده شود .ضمن اینکه
در س��ال 94بنیاد سینمایی فارابی ،با توجه به میزان
بودجه خود ،به صورت وام یا مشارکت در تامین منابع
مالی به س��ینماگران ،حدود 20درصد از کل منابع را
به فیلمهای انقالب اسالمی و دفاع مقدس اختصاص
داده که س��همی شایس��ته در ترویج ارزش های این
عرصه داشته است .همچنین نباید ازنظر دور داشت
که بیش از 80درصد منابع مشارکتی بنیاد در ساخت
فیلم های با مضمون انقالب اسالمی و دفاع مقدس
سرمایه گذاری ش��ده که نشانه توجه عمیق بنیاد به
توسعه فرهنگ دفاع مقدس است.
تابش ادامه داد :در نشست اخیری که
با کمیسیون فرهنگی مجلس شورای
اس�لامی داشتیم این موضوع مطرح
ش��د که در بودجه فرهنگی کش��ور،
ردیف اختصاصی ویژه تولید اثار فاخر
سینمایی متاس��فانه تخصیص های
الزم را دریافت نکرده اس��ت که امیدواریم در سال
جاری و در برنامه ششم توسعه به این موضوع توجه
ویژه بشود .مضاف بر اینکه ،بخش خصوصی باید
در این زمینه فعال تر عم��ل کند .موضوع انقالب
اسالمی و دفاع مقدس ،اگر به درستی تصویر شود
در ذات خود ،برای مخاطب جذاب است.
این مدیر ارش��د بنیاد س��ینمایی فارابی در خصوص
استقبال گسترده س��ینماگران دنیا از جشنواره فیلم
مقاومت بابیان اینکه این اس��تقبال کشورها به چند
نکته برمی گردد گفت :اول اینکه مقاومت ،پایداری و
صلح مبتالبه تمامی نقاط جهان است ،فرقی هم میان
خاورمیانه و اروپا نیست ،بخشی از فیلم سازی جهان
هم خواه ناخواه دربردارنده این موضوع است .اگر بررسی
کنیم کمتر جشنواره ای در جهان مشخص ًا به این گونه
فیلم هامی پردازدوجشنوارهمقاومتبه هرحالفرصتی
برای فیلم ساز است تا اثارش را با سایر اثار مشابه در
دنیا مقایسه کند .نکته دیگر تنوع موضوعاتی است که
جشنواره در ایین نامه اش گنجانده است همین تنوع
موضوعی بسیاری از فیلم سازان را ترغیب به شرکت
می کند .بخش قلم طالیی (مسابقه فیلم نامه نویسی)
به عنوان یک ویژگی ارزش��مند در جش��نواره امسال
اهمیت دارد .لذا امروزه جشنواره فیلم مقاومت محل
ارزیابی تنها یک گونه از سینمای مقاومت نیست بلکه
توجه جشنواره به رصد و ارزیابی با موضوع مرتبط با
خویش در همه ابعاد اثار تولیدی است ،خواه تلویزیونی،
سینمایی ،پویانمایی ،کوتاه و یا مستند است که جایگاه
واقعی و ارزشمند یک جشنواره را در مجامع فرهنگی و
هنری ملی و بی نالمللی نشان خواهد داد.
مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی در مورد واکنش های
منفی صهیونیست ها و رسانه های غربی نسبت به
برگزاری جشنواره مقاومت گفت :رسانه های غربی
و صهیونیس��تی میلیون ها دالر هزینه می کنند تا
تصوی��ری را که خود می خواهن��د از یک جنگ یا
واقعه ترسیم کنند ،بی شک فیلم سازان مستقلی که
تصویر واقعی از یک رویداد را روی پرده سینما به
نمایش می گذارند دوستان خوبی برای این رسانه ها
نیستند و به تبع ان جشنواره فیلم مقاومت که این
فیلم سازان را گرد هم می اورد تهدیدی بزرگ برای
این جریان خواهد بود.
علیرضا تابش در خاتمه یاداور ش��د :جشنواره در بازه
زمانی هفته دفاع مقدس برگزار می شود که به هرحال
ب��رای همه ما هفته ارزش��مندی اس��ت و به عنوان
یک مدیر سینمایی بس��یار خوشحالم که بخشی از
بزرگداشت هفته دفاع مقدس به دوش سینماست که
ان هم به همت جشنواره فیلم مقاومت است .به همه
خالقانعرصههنرسینما،نویسندگان،تهیه کنندگان،
فیلم سازان اثار سینمایی که ارزش های دفاع مقدس
و انقالب اس�لامی را در اثارش��ان بازتاب می دهند و
به تمامی برگزارکنندگان این جشنواره که محصول
کار س��ینماگران را در قال��ب یک رویداد س��ینمایی
عرضه می کنند خدا قوت می گویم ،امیدوارم ثمره این
جش��نواره ،ترغیب و تشویق هرچه بیشتر هنرمندان
عرصه سینما به خصوص جوانان فیلم ساز به تولید اثار
سینمایی در این زمینه باشد.
ازادی خواه در تشریح جلسه کمیسیون فرهنگی خبر داد
تمرد ایوبی از دستور وزیر به منظور لزوم نمایش
«فروشنده» برای اعضای کمیسیون فرهنگی
قبل از اکران فیلم
سخنگویکمیسیونفرهنگیمجلس
بابیاناینکهفیلمسینمایی«فروشنده»
در کمیس��یون متبوعش مورد بررسی
قرار گرفت و نمایندگان انتقادهایی به
این فیلم داش��تند ،گفت :تمرد رییس
س��ازمان س��ینمایی از نمای��ش این
فیلم برای کمیس��یون فرهنگی پیگیری می ش��ود.
احد ازادی خواه در تش��ریح جلسه یکشنبه 4مهرماه
کمیسیون فرهنگی گفت :کلیات «طرح شفاف سازی
دریافتی مدیران دولتی کشور و استرداد دریافتی های
مازاد» که اکنون در کمیس��یون اصل 90است امروز
در کمیسیون فرهنگی به عنوان کمیسیون فرعی رای
اورد .نماینده مردم مالیر در مجلس شورای اسالمی
ادام��ه داد :خانم ها سیاوش��ی ش��اه عنایتی و ذوالقدر
گزارشی از سفر ریو به همراه کاروان ورزشی شهدای
منا ارائه داده و طبق این گزارش ،انها 8جلسه مفید
با مسئوالن مرتبط ایرانی و خارجی داشته اند که امید
استتاثیراتخوبیدرمباحثورزشیوالمپیکیداشته
باشد.ویهمچنین«درخواستدستگاه هایفرهنگی
مبنی بر حضور در کمیسیون فرهنگی به منظور ارائه
گزارش» را یکی دیگر از مباحث بررس��ی ش��ده در
کمیسیون متبوعش عنوان کرد و گفت:
نمایندگان طی یک بررس��ی با کلیت
ای��ن موضوع به منظور ایج��اد ارتباط
بیش��تر با دستگاهها موافقت کردند اما
اولویت بندی دعوت از نهادها بر عهده
هیات رئیسه کمیسیون گذاشته است.
ازادی خواه با بیان اینکه فیلم سینمایی «فروشنده»
نیز از زوایای مختلف در کمیس��یون فرهنگی مورد
بررسی قرار گرفت و نمایندگان انتقادهایی به این فیلم
داشتند،گفت:طبقمکاتبهرسمیکمیسیونفرهنگی
با وزارت فرهنگ و ارش��اد اسالمی قرار بود؛ سازمان
س��ینمایی این فیلم را قبل از اک��ران عمومی برای
اعضای کمیسیون به نمایش گذارند اما رئیس سازمان
سینمایی از این امر ابالغ شده از سوی وزیر فرهنگ
تمرد کرده ،لذا قرار است نمایندگان ضمن انتقال گالیه
خود به این عملکرد اقای ایوبی ،موضوع را پیگیری
کنند.سخنگویکمیسیونفرهنگیمجلسادامهداد:
کمیسیون به منظور ایجاد محیطی تعاملی خواهان
نمای��ش این فیلم برای اعضاء قبل از اکران عمومی
بود چراکه مجلس یک دستگاه نظارتی است و باید در
جریان امور باشد و نظارات خود را اعمال کند.
علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی
اکران «رستاخیز» از نظر ما مانعی ندارد
هنرمند :وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی گفت « :رستاخیز»
می تواند اکران شود .شکایت هایی در این زمینه شده و
تقاضای تجدید نظر داش��ته اند که در این رابطه دیوان
عدالت اداری و دادگاه عمومی می توانند تصمیم بگیرند.
علی جنتی صبح دیروز در جمع خبرنگاران در مراس��م
«بزرگداشت هفته دفاع مقدس» که در سالن سینمایی
وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی برگزار شد ،اظهار کرد:
اکرانفیلم«رستاخیز»ازنظرمامانعیندارد.اگرپوشاندن
چهره حضرت عباس (ع) به میزان فروش ان لطمه بزند
در این ص��ورت ان ها می توانند به دادگاه عدالت اداری
و عمومی مراجعه و ادعای خس��ارت کنند .ما به تازگی
اعالم کرده ایم به هر صورت که می خواهند« ،رستاخیز»
را اکران کنند و اش��کالی ندارد .او در ادامه ،در پاسخ به
این پرسش که برای برخورد با سایت هایی که کتاب ها
را به صورت غیرمجاز روی س��ایت ق��رار می دهند چه
برنامه ای دارید؟ بیان کرد :در فضاهای مجازی یکسری
کتاب هایی قرار می گیرد که افراد ان ها را دانلود می کنند.
اگر این کتاب ها از طریق سایت های ایرانی و در داخل
ارائه شود ،با ان ها می توانیم برخورد کنیم ،اما بسیاری از
این سایت ها خارجی هستند و برخورد با ان ها مشکل
اس��ت و برخی از کتاب ها به صورت قاچاق از روی این
سایت ها دانلود می شود و حدود 40تا 50نسخه در اختیار
افرادی که همسو و هم فکر با ان ها هستند قرار می گیرد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی در ادامه در پاسخ به این
پرسش که برخی سایت های غیرمجاز در کشور در حال
فعالیتهستند،ایابرایبرخوردباان هاتدابیریاندیشیده
شده است؟ گفت :ما در سال قبل به ان ها مهلت داده ایم
که برای سایت های خود مجوز دریافت کنند .حدود شش
تا هفت ماه پیش ،این مصوبه به ان ها به صورت رسمی
ابالغ ش��د و اگر سایتی به این امر توجه نکند ،مشمول
قانون مطبوعات می شود و با او برخورد خواهد شد .وی
در ادامه بیان کرد :کتاب هایی برای گرامیداش��ت یاد و
خاطره شهدای مدافع حرم نیز در حال چاپ است .وزارت
فرهنگ و ارشاد اسالمی در نمایشگاه کتاب دفاع مقدس
همواره بر این امر تاکید دارد و به کتاب هایی که مربوط به
شهدا باشد ،توجه خاصی داشته و هر سال به ان ها کمک
می کند .جنتی درباره با سفرش به چین و حاشیه های
به وجود امده ،ادامه داد :در چین یک نمایشگاه فرهنگی
برگزار شد و بیشتر کشورهایی که در مسیر جاده ابریشم
قرار داشتند ،در این نمایشگاه بودند .هدف دولت چین این
بود که عالوه بر تقویت روابط تجاری و بازرگانی ،بین
کشورها روابط فرهنگی بیشتری به وجود اید و این امر
تقویت شود .در این نمایشگاه اثار هنری ایران نیز عرضه
شدند .او همچنین اظهار کرد :در این نمایشگاه ما هم
دیدگاه های فرهنگی خود را مطرح کردیم و این حرکت
کشور چین اقدام ارزشمندی بود که امیدواریم در سایر
شهرهاوکشورهاییکهجادهابریشمازان هامی گذردنیز
این گونهنمایشگاه هابرپاشودتازمینههمکاریفرهنگی
واقتصادیبیشتریبینکشورهابه وجودبیاید.ویافزود:
اگر چین قبول کند که هر س��ال یک کشور به عنوان
پایتخت فرهنگی انتخاب شود ،این موضوع می تواند در
روابطفرهنگیتاثیربسزاییداشتهباشد.
شابادی درخصوص چرایی عدم اکران «فروشنده»
توضیحات حسین نو
ایوبی باید درخصوص نمایش ندادن «فروشنده»
برای اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس پاسخگو باشد!
شابادی با اش��اره به دالیل عدم نمایش فیلم سینمایی
هنرمند :حس��ین نو
«فروشنده» برای اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس علیرغم دستور وزیر
فرهنگ ،گفت :اگر چه کمیسیون فرهنگی مجلس قبل از اکران عمومی فیلم
فروشنده ،طی مکاتبه ای با وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی درخواست تماشای
اینفیلمراقبلازاکرانعمومیداشتند،امابهدلیلهمزمانیتعطیالتمجلس
با زمان اکران عمومی فیلم فروشنده ،انجام این کار میسر نبود لذا اگرچه وزارت
فرهنگ این حق را برای نمایندگان قائل است اما باید محدودیت های زمانی
را مانع از انجام وظیفه دانست .معاون پارلمانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی
ادامه داد :هر فیلم برای دریافت مجوز اکران باید مراحل مختلفی را گذرانده و
رای شورای تصویب فیلمنامه ،شورای صدرو پروانه تولید و شورای صدور پروانه
نمایش را بدست اورد ،فروشنده نیز تمامی این مراحل را طی کرده است لذا
عدم نمایش ان برای اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس به معنای تخطی
از فرایند قانونی دریافت مجوز اکران نیس��ت .وی با تاکید بر اینکه تعامل با
کمیسیون فرهنگی مجلس از اهمیت ویژه ای برای وزارت فرهنگ برخوردار
است ،گفت :امکان بازبینی مجدد فیلمی که رای شورای صدور پروانه نمایش را
گرفتهمقدورنیستبااینوجودسازمانسینماییامادگینمایشفیلمفروشنده
و هر فیلم دیگری را برای اعضای کمیسیون فرهنگی در هر زمان مدنظرشان
دارد .نوش اب��ادی تاکید کرد :اگرچه تعطیالت مجلس مانع از نمایش فیلم
فروشندهبرای نمایندگانکمیسیونفرهنگیشدهامارییسسازمانسینمایی
باید دراین خصوص پاسخگو باشد و توضیحات الزم را ارائه دهد .سخنگوی
وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی توضیح داد :زمان درخواست رسمی کمیسیون
فرهنگی برای تماشای فیلم به لحاظ زمانی بعد از بررسی و تصمیم شورای
پروانه نمایش و صدور رای شان بوده است .وی درباره انتخاب فیلم فروشنده
برای اسکار ،گفت :اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس با این وجود انتخاب
فیلم فروشنده برای اسکار محصول برایندهای کارشناسی و جمعی بوده است.
معاون پارلمانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی با بیان اینکه نباید انتخاب یک
فیلم برای حضور در اسکار را به منزله نفی فیلم های ارزشی دیگر دانست ،گفت:
ممکن است برخی از فیلم های انتخابی کامال منطبق با اموزه های ایرانی و
اسالمی نباشد؛ با این حال در ارزیابی کلی باید فیلمی را انتخاب کرد که عالوه
بر نمایندگی ملت ایران در رقابت ها نیز موفق ظاهر شود.
عزت اله ضرغامی عضو شورای عالی انقالب فرهنگی
ساخت فیل م دفاع مقدسی نباید در انحصار یک عده خاص باشد
هنرمند :ضرغامی معاون اس��بق سینمایی وزارت ارشاد
تاکید می کند که ساخت فیلم های دفاع مقدسی نباید
در انحصار عده یا تفکر خاصی باشد بلکه هر کسی که
در این زمینه عشق و باور دارد باید اجازه ورود بیابد .عصر
تاله ضرغامی عضو شورای عالی
یکشنبه ۴مهر ماه عز
انقالب فرهنگی و ش��ورای عالی فضای عالی مجازی
در جش��نواره فیلم مقاومت و در پردیس سینمایی ملت
سخنرانی کرد .ضرغامی در ابتدای سخنان خود با اشاره به
اینکه دفاع کردن ذاتا یک امر مقدس است ،گفت :دفاع
امری فطری است که هر موجود زنده ای بر حسب فطرت
خود وقتی مورد ازار قرار بگیرد از خود دفاع می کند .برخی
تالش های نافرجامی می کنند تا به هر نحوی که است
مفهوم ذاتا مقدس دفاع را زیر س��وال ببرند در حالی که
دفاع مقدس ،ملی ترین موضوع یک جامعه است .وی با
اشاره به انتخاب درست سوژه ها برای ساخت اثار سینمایی
و تلویزیونی در این حوزه عنوان کرد :هر چه در انتخاب
سوژه هابتوانیمفراگیرترعملکنیماثارماماندگارترخواهد
ش��د .اثار دفاع مقدس ظرفیت ایجاد وفاق ملی را دارد و
باعث به وجود امدن همبستگی می شود .همبستگی نیز
اقتدار ملی را در پی دارد .سینمای دفاع مقدس و تولیدات
این چنینی نباید جنبه انحص��اری به خود پیدا کند زیرا
انحصاری کردن س��ینمای دفاع مق��دس ظلم به دفاع
مقدس است .ضرغامی افزود :امروزه حتی مدافعین حرم
یک کلید واژه شناخته شده برای مردم هستند که بسیاری
از مردم احترام ویژه ای برای انها قائلند و در چند سال اخیر
که حرکات و وحشی گری های داعش را می بینیم این
توجه و احترام چند برابر شده است .من حتی وقتی زیارت
عاشورا می خوانم یک حال دیگری پیدا می کنم زیرا به هر
حال این داعشی ها از ایل و تبار همان انهایی هستند که
به اهل بیت پیامبر(ص) ظلم کردند .بنابراین مردم ما به
خوبی م یدانند که اگر رزمندگان ما به ان س��وی مرزها
می روند ،دفاع می کنند و جایگاه ارزشمندی دارند .رییس
اسبق سازمان صدا و سیما تصریح کرد :هرچقدر موضوع
دفاع مقدس عمومی تر باشد با مردم رابطه صمیمانه تری
برقرار می کند .به یاد دارم هنگامی که در معاونت سینمایی
مشغول بکار بودم عده ای امدند و فیلم هایی ساختند که
ماندگار شد اما ناخوداگاه این امر بین انها منحصر شد البته
این موضوع از یک جهت ارزشمند است که یک عده به
صورت تخصصی وارد این عرصه شده اند اما این انحصار
ایده ال نیست .وی در بخش دیگر صحبت هایش تاکید
کرد :البته در سال های اخیر تعداد افرادی که به این حوزه
روی اورده اند ،زیادتر شده است حتی برخی از انها مارک
دف��اع مقدس هم در کارنامه خود ندارند و با وجود اینکه
اثار مختلفی از ژانرهای گوناگون ساخته اند اما با عشق به
سمت ساخت اثار دفاع مقدسی امدند و از اینکه در چنین
کارهایی شریک بشوند خرسند هستند .بنابراین باید این
افراد تشویق شوند .عضو شورای عالی انقالب فرهنگی
و فضای عالی مجازی بیان کرد :باید در ساخت یک اثر
هنری از سوژه ها و اقشار مختلف استفاده کرد .یک زمانی
این تصور وجود داشت کسانی می توانند در عرصه ساخت
اثار دفاع مقدسی خوب عمل کنند که خودشان به جبهه
رفته باش��ند و خاک جبهه خورده باشند اما ما می دیدیم
برخی از افرادی که جبهه را تجربه نکرده بودند می امدند
و فیلم های شاخصی می ساختند اما در همین هنگام بچه
حزب اللهی ها می گفتند فالنی حتی یک بار هم به جبهه
نرفته اس��ت پس چرا وارد این عرصه شده است .به نظر
من این نقد درستی نبود .وی اظهار کرد« :شیار »۱۴۳و
«ایستاده در غبار» از اثار برجسته ای بودند که سازندگان
انها جبهه های جنگ را تجربه نکرده بودند .بنابراین ما در
سال های اخیر می بینیم افرادی به این سمت رو اورده اند
حسین فرخی پیشکسوت تئاتر
تئاتر مافیا دارد!
حسین فرخی پیشکسوت تئاتر درباره اجرای
نمایش «علی کوچیکه» که بازگشت وی پس
از چهار س��ال به عرصه کارگردانی تئاتر است
گفت:نمایشنامه«علیکوچیکه»الهامگرفتهاز
شعری از فروغ فرخزاد ،توسط سارا تقوی نوشته
ش��ده است .این اثر در اصل پایان نامه سارا تقوی بود که با نویسندگی و
بازیگری او و کارگردانی من به صورت مونولوگ و در مدت زمان ۵۰دقیقه
اجرا می شود .وی درباره موضوع نمایش «علی کوچیکه» توضیح داد :این
نمایش روایتگر زندگی مادر علی کوچیکه است و نگاهی به زندگی زنان
در دوره تاریخی پیش از انقالب اسالمی و مشکالت و حواشی پیش امده
برای زندگی زنی تنها که همس��رش او را ترک کرده ،دارد .فرخی درباره
احتمال پیشنهاد نمایش «علی کوچیکه» برای اجرا در جشنواره بی نالمللی
که حتی در ان دوران حضور نداشته اند؛ این معجزه جنگ
اس��ت .ضرغامی ادامه داد :عالوه بر این باید بگویم اگر
یک اثر هنری زیبا نباشد و قالب های هنری نداشته باشد
نمی تواند با مردم ارتباط برقرار کند حتی اگر سوژه و ایده
خوبی هم داشته باشد .بنابراین باید همه این موارد را در
ساخت یک اثری هنر رعایت کرد .محتوا و قالب خوب
مثل دو بال هستند که اگر یکی از انها خوب نباشد کار جلو
نمی رود؛ این موضوعی است که حتی مقام معظم رهبری
نیز ان را به من گوشزد کردند .رییس اسبق سازمان صدا و
سیمابااشارهبهاینکهاثارهنریبایدغیرتمندباشند،گفت:
باید اثاری ساخته شود که به مفهوم غیرت توجه داشته
باشند ،کم توجهی به مفهوم غیرت در اثار باعث بوجود
امدن کارهای نامتعارفی در جامعه می شود .باید بپذیریم
که غیرت در بس��یاری از حوزه ها قدرت بازدارندگی دارد.
بنابراین ،این موضوع در مرد و زن و نسبت به خانواده یک
امر مهم است .اگر توجه داشته باشید می بینید که حتی
در فیلمفارسی های قدیم اثاری ماندگار شدند که مفهوم
غیرت در انها وجود داش��ت .عضو شورای عالی انقالب
فرهنگی خاطرنشان کرد :می خواهم روی این نکته تاکید
کنم که جوامع حیات و ممات دارند .به جامعه ای جامعه
مرده می گویند که هر بالیی سرشان بیاید چیزی نگویند.
ما دیدیم که در طول ۱۰۰س��ال گذشته بخصوص در
دوران قاج��ار و دوران پهلوی از س��وی جوامع مختلف،
ملت ایران تحقیر شد اما با بوجود امدن انقالب اسالمی
این تحقیر به عزت تبدیل ش��د .دشمن دنبال این است
که تحقیر را به ما بازگرداند زیرا خس��ارت زیادی از این
ناحیه دیده است .به نظر من هنرمندان ما باید به گونه ای
عم��ل کنند که هیچ کس نتواند انها را تحقیر کند اما با
این حال الزم نیس��ت که در اثارمان دروغ بگوییم زیرا
ما سوژه های واقعی بسیاری داریم که می توانیم به انها
تئاتر فجر ،گفت :این نمایش را به دلیل اینکه بیشتر دوست دارم کار بازیگر
اثر دیده شود ،برای اجرا به جشنواره بی نالمللی تئاتر فجر پیشنهاد خواهم
کرد .این کارگردان تئاتر درباره دوری چندساله خود از عرصه کارگردانی
تئاتر و به صحنه بردن نمایش ،اظهار کرد :چند بار تصمیم به اجرای نمایش
گرفتم اما با وجود اینکه به سالن های مختلف برای اجرای نمایش مراجعه
کردم ،امکان و شرایط اجرا برایم مهیا نشد .زمانی فکر می کردم فقط سینما
و تلویزیون مافیا دارد ولی حاال می بینم که تئاتر هم مافیا دارد .وی درباره
احتمال اجرای اثری جدید در س��ال جاری ،یاداور شد :قصد دارم نمایش
«لیرشاه» را با ۲بازیگر به صحنه ببرم که در حال مذاکره با بازیگران مدنظر
هستم .برنامه ریزی ام به گونه ای است که بتوانم نمایش «لیرشاه» را در
حیاط اداره برنامه های تئاتر اجرا کنم .فرخی ادامه داد :همچنین قرار است
نمایش «توهم» را با بازی فریبا شاه صنم ابان ماه سال جاری در پالتوی
مجموعه تئاتر ش��هر به صحنه ببرم .نمایش «علی کوچیکه» که از ۳۱
شهریورماه اجرای خود را در خانه نمایش اداره برنامه های تئاتر اغاز کرده ،تا
۱۸مهرماه ساعت ۱۸به اجرای خود ادامه می دهد.
بپردازیم .رزمندگان ما ارشیوی از سوژه های واقعی هستند
که می توان از انها بهره گرفت .ضرغامی گفت :به یاد دارم
یک بار در زمانی که در معاونت سینمایی مشغول کار بودم
ناصر تقوایی فیلمنامه ای را به من ارائه داد که محتوای ان
به این گونه بود که یک سرباز عراقی در طول جنگ به
ایران می اید و پس از تجاوز به یکی از زنان خوزستان از
او بچه دار می شود .این سرباز به کشور خود باز می گردد
اما همچنان نگران فرزند خود است .من به ناصر تقوایی
گفتم این داستان اتفاق نیفتاده و بهتر است به سوژه های
واقعی خوزستان بپردازید .بنابراین ،هنرمندان دفاع مقدس
با استفاده از سوژه ها وایده های واقعی می توانند بسیار بهتر
در این حوزه عمل کنند به گونه ای که در اثار انها عزت
وجود داشته باشد .متاسفانه برخی از اثار دفاع مقدسی از
این مفهوم تهی هس��تند .وی همچنین عنوان کرد :ما
باید زیبایی های جنگ را در اثارمان به گونه ای به تصویر
بکشیم که اگر جنگی اتفاق افتاد جوانان ما از دفاع کردن
نترسند و با عشق به میدان های جنگ بروند نه اینکه فرار
کنند .برخی اگاهانه و برخ��ی نااگاهانه این کار را انجام
می دهند که یک اس��یب اس��ت و باید برای ان چاره ای
اندیش��ید .ضرغامی در پایان با اشاره به سخنرام بعدی
مراسم که مریال زارعی است ،عنوان کرد :مریال زارعی
برای بازی در «شیار « ،»۱۴۳چ» و«بادیگارد» در معرض
رفتارهای بدی قرار گرفت .به طوری که با او دش��منی
شد ،اما او محکم ایستاد و روحیه اش را از دست نداد و به
کارهایبعدی اشپرداخت.
غالمرضا فرجی سخنگوی شورای صنفی نمایش
«سالم بمبئی» بعد از «سیانور» می اید
هنرمند :سخنگوی شورای صنفی نمایش از جدیدترین مصوبات این شورا در رابطه با اکران
اثار سینمایی در روزهای اتی خبر داد .غالمرضا فرجی سخنگوی شورای صنفی نمایش
با اش��اره به برگزاری جلس��ه دیروز (دوشنبه ۵مهرماه) شورای صنفی نمایش گفت :از روز
چهارشنبه ۷مهرماه فیلم چهار اپیزودی «هیهات» ساخته هادی نائیجی ،روح اهلل حجازی،
هادی و دانش اقباشاوی به جاى «ناردون» به کارگردانی فریدون حسن پور در گروه ازادى،
یزاده به جاى «سایه هاى موازى» به کارگردانی
فیلم «خشکسالى و دروغ» ساخته پدرام عل
اصغر نعیمی در گروه زندگى و فیلم «کربال جغرافیاى یک تاریخ» به کارگردانی داریوش یاری
در گروه ازاد اکران می شود .وی افزود :قرارداد فیلم سینمایی «سالم بمبئى» به کارگردانی
قربان محمدپور در گروه استقالل ثبت شده و بعد از فیلم «سیانور» ساخته بهروز شعیبی اکران
می شود .همچنین قرارداد فیلم «یتیم خانه ایران» ساخته ابوالقاسم طالبی نیز برای اکران در
گروه ازادى ثبت شد که بعد از «هیهات» به نمایش در خواهد امد .فرجی در پایان بیان کرد:
فیلم سینمایی «متولد »۶۵ساخته مجید توکلی نیز از ۵ابان ماه در گروه ازاد اکران می شود.
تجسمی
سه شـــنبه 6مهـــرماه 1395سال نهم شماره 567
www.honarmandonline.ir
کندوکاوی در حوزه اقتصاد هنر در ایران
عملکرد نادرست در اقتصاد
هنر
و تاوانی که «هنرمند» می دهد!
سامان افکار
در زنجیره ی تولید تا مصرف اثار هنری ،هریک از عوامل تولید ،انتقال و
مصرف ،نقش ویژه و متفاوتی ایفا می کنند .بسترسازی اموزش هنری و
توسعه ی ابزار تولید هنری ،به افزایش کارایی هنرمند در مرحله ی تولید
منجر می ش��ود .فراهم اوری زمینه ه��ای فرهنگی و ارتقای ذائقه ی
هن��ری افراد تش��کیل دهنده ی جامعه نیز به اختصاص بخش��ی از
سبد هزینه های خانوار به محصوالت هنری منجر می شود و برای
تکمیل این زنجیره ،حلقه ای وجود دارد که به واسطه ی ان ،کاالی
هنری به شکل بهینه در سبد مصرف قرار می گیرد حلقه ای که با علم
اقتصاد هنر طراحی می شود .اما ایا این حلقه ها در انچه اقتصاد هنر در
ایران می نامیم به درستی به یکدیگر متصل می شوند؟ این پرسش را با
صاحبنظرانی به اشتراک گذاشته ایم.
اقتصاد هنر به خرید و فروش اثار هنری محدود نیست
دکتر مظفر رویایی اقتصاد دان ،اس��تاد دانشگاه و مجموعه دار اثار
در این خصوص می گوید :اقتصاد هنر چند س��الی ست که به حوزه
کس��ب و کار اثار هنری وارد ش��ده اما اصل موضوع از حدود 25
س��ال پیش مطرح گردید .بحث اقتصاد هنر فقط به خرید و فروش
اث��ار هنری قدیمی محدود نیس��ت و اکن��ون عرصه های مختلفی
در این حوزه از جمله س��رمایه گذاری و حمایت از هنر و تاس��یس
اموزش��گاه های هنری ادامه پیدا کرده اس��ت .در گذش��ته خطاب
ق��رار دادن ی��ک اثر هنری به عنوان کاال نوع��ی تحقیر و تخفیف
اث��ر هنری بود اما با باز ش��دن مبحث اقتصاد هن��ر عناوینی چون
کاالهای هنری و فرهنگی ،واس��طه گری و ف��روش اثار از تعابیر
گذش��ته به یک ش��غل در عرصه هنری تبدیل گردید .البته اقتصاد
هنر تنها بخش��ی از المان های اقتصاد مرس��وم را در خود دارد و در
بیشتر این حوزه مباحث اقتصاد ،منحصر به دنیای هنر می باشد.
مکانیزم عرضه و تقاضای بازار هنری بر 2عنصر اس��توار است که
یکی از این دو عنصر ،عرضه و تقاضاس��ت که باید به صورت بازار
ازاد باش��د و هیچ دخالتی نباید در ان باش��د یعن��ی صرف ًا عرضه و
تقاضا دخیل باش��د .در مورد حراج های اثار هنری باید گفت به هر
حال این حراج ها محاس��نی هم دارند و یکی از محاسن ان ها ورود
و معرفی چهره های جدید به بازار اس��ت و دیگر اینکه هنرجویانی
که این فروش ها را می بینند ،چش��م اندازی را در برابر خود می بینند
که اگر خالقیت خود را به خوبی نش��ان دهند می توانند اثار خود را
به فروش برس��انند و از این راه امرار معاش کند .همچنین متعاقب
اجرای حراجی ها و رونق ان ها اموزش��گاه های هنری ،هنرجویان و
م��وارد دیگر هنری افزایش پی��دا می کند و این باعث رونق اقتصاد
هنر می ش��ود و باع��ث رواج نقد در جامعه هنری می ش��ود .از 25
گال��ری ثبت ش��ده در تهران کمتر از 20گال��ری فعالیت دائم و با
برنامه ریزی دارند و این نش��ان دهنده این اس��ت که گالری داری
در ای��ران جواب نداده و باید دنب��ال عرصه های دیگری برای رفاه
هنرمندان باش��یم و یکی از راههای تامین رفاه هنرمند ،خرید اثار
ان ها توسط افراد توانمند است .بنابراین این افراد متمول می توانند
در حراجی ها اثار هنرمندان را خریداری نمایند .من با اصل موضوع
حراجی ها موافقم ،البته م��ا در اقتصاد چیزی به نام حراجی نداریم
اما این ابزار در اختیار هنر هس��ت پس باید اس��تفاده کرد اما باید با
کمک هنرمندان ضعف های موجود را برطرف نمود.
راه ورود به اقتصاد هنر
را به درستی طی نکرده ایم
احس��ان اقایی کیوریتور و مدیر پیش��ین موزه هنره��ای در این باره
می گوید« :اقتصاد هنر در چند س��ال اخیر با توجه به فروش و قیمت
گذاری اثار هنری بسیار مورد توجه قرار گرفته است .برخالف تولیدات
اقتصادی یا هنری دیگر که مس��تلزم طی پروسه های متفاوت است،
مث ً
ال در حوزه موسیقی برای خلق و عرضه یک اثر عناصری همچون
نوازنده ،استودیوی ضبط ،اهنگساز ،خواننده ،شرکت پخش کننده و...
باید باش��ند تا دست در دس��ت هم یک اثر موسیقیایی تولید و به بازار
عرضه شود اما در عرصه ی هنرهای تجسمی مث ً
ال نقاشی تولید یک
اثر چندان هزینه ای برای هنرمند نداشته و به مواردی همچون یک بوم
و رنگ محدود ش��ود و بقیه ذوق و قریحه هنری وی است ،اما همان
اثر می تواند در یک حراج هنری به قیمت باال به فروش برسد .بنابراین
ما با پدیده ای روبرو هس��تیم ک��ه از قواعد رایج اقتصاد چندان پیروی
نمی کند و مبنای کار تنها هنرمند است.در گذشته خلق اثر هنری توسط
هنرمند ،بیشتر به یک کار عرفانی و دلی محدود می شد اما هم اکنون
و در دنیای مدرن امروز اثر هنری به یک کاال که با قیمت هایی بسیار
باال به فروش می رسد ،تبدیل گردیده است .در حراجی های خارج هر
اثر هنری یا کاال توسط اساتید و کارشناسان همان حوزه مورد ارزیابی
قرار گرفته و پس از تایید مورد قیمت گذاری واقع می ش��ود و در این
خصوص ساز و کار بسیار دقیق وجود دارد .ما باید به سمتی برویم که
هنرمند کار خود را انجام دهد و حراجی هم روال کاری خود را ،در واقع
انتقاد ما به س��از و کارهای موجود در قسمت اقتصادی هنر در کشور
است و ما راه ورود به این عرصه را درست طی نکردیم».
در بحث اقتصاد هنر زمینه ها و الزامات اولیه را نداشتیم
محمد فیروزه ای نقاش ،اس��تاد هنرستان و عضو هیات رئیسه انجمن
نقاش��ان ایران معتقد اس��ت« :نقاش��ی در قدیم در دربار شاهان مورد
حمایت ق��رار می گرف��ت و در واقع حامیان اصلی هن��ر و هنرمندان
در برخ��ی مقاط��ع تاریخ دربارها بوده ان��د و از دوره صفویه به بعد این
حمایت ها تحت تاثیر تغییرات مداوم حکومت ها دس��تخوش تغییر و
تخفیف در حمایت از اثار هنری گردید .ما در بحث اقتصاد هنر زمینه ها
و الزامات اولیه را نداش��تیم ولی وارد این بحث ش��دیم .در دوره قدیم
هنرمند تحت حمایت درباریان بوده اما امروزه باید بخش هنری دولتی
در این راه همراه هنرمندان باشند که متاسفانه این طور نشده است در
نتیجه این مبحث اقتصاد به دس��ت گالری داران و یا حتی افرادی که
درکی از هنر ندارند و صرف ًا به س��ود خود می اندیشند می افتد و در هر
برهه ای و هر جایی عده ای با سالیق مشخص اقدام به راه اندازی حراج
هنری در محدوده خاص مد نظر خود می کنند و همه گیر و همه جانبه
نیست بلکه فقط با تعدادی هنرمند محدود انجام می شود و حتی برای
فروش به هنرمند خط داده می ش��ود که چه اثری خلق شود تا قیمت
بیش��تر و فروش بهتر داشته باشد .در گذشته مساله پول مطرح نبود و
هنرمند حس درونی و هنر ناب خود را ارائه می نمود که نمی توانستیم
به دلیل ناب بودن اثر بر روی ان قیمت گذاری کنیم .اما در حال حاضر
اولویت اول با فروش رفتن اثر هنری است چون هنرمند محل درامد
دیگری جز هنر خود ندارد .باید دایره این حراجی ها گسترده تر گردد.در
این حراجی ها متاسفانه بخش اعظمی از فروش ها نه به هنرمند بلکه به
واسطه ها تعلق می گیرد البته هنرمند برای ورود به دوره مدرن مجبور
به تقابل و تعامل با افراد مختلف و قبول ش��رایط جدید است تا بتواند
خ��ود را به جامعه هنری معرفی نماید .هنرمندی که می خواهد موفق
باشد باید با شرایط روز پیش برود ،امروزه یک هنرمند نیازمند همکاری
با کیوریتور ،مدیر برنامه ،گالری دار و ...است اما متاسفانه در این زمانه و
این عرصه هنرمند جوان تابع گالری دار است و طبق خواسته ان ها به
خاطر مسائل اقتصادی مجبور به خلق اثر است و متاسفانه بخش های
نظارتی دولتی و فرهنگی در این باره هیچگونه نظارتی ندارند و عده ای
هم از این خالء نظارتی سوءاستفاده و در بازار هنری و با انحصار اقدام
به اعمال سلیقه و خط دهی در امور هنری می نمایند.
هنرمند تاوان عملکر د نادرست
در اقتصاد هنر را می دهد
علی فرامرزی هنرمند نقاش و گالری دار معتقد است :اقتصاد هنر باید
جایگاه خودش را در جامعه پیدا کند .البته تند روی در این مسئله ممکن
است ما را از ان سوی بام به زمین بیفکند.این همان اتفاقی است که
االن در نقاش��ی ما افتاده است .این هراس ها هنرمندان ما را به اشتباه
انداخته است و با توجه به قیمت ها در اکسپوهای دیگر قیمت هایی بر
روی اثارش��ان می گذارند که این قیمت ها در توان جامعه ی ما نیست.
االن یک��ی از معضالت��ی که وجود دارد این اس��ت که چگونه قیمت
گذاری کنیم؟ االن گالری ها بر س��ر این قیمت گذاری در حال صدمه
خوردن هس��تند برای این که ما در مقوله ی حراج ها تازه کار و جوان
هس��تیم و و هنوز جایگاه خودمان را پیدا نکرده ایم .ما در اقتصاد هنر
دچار یک بیماری شده ایم و اگر این اصالح نشود و گفته نشود اینده ی
بدی در انتظار ماست .یک بار از من پرسیدند یعنی شما مخالف حراج
هستید؟ گفتم نه من مخالف عدم اگاهی هستم؛ من می گویم هنرمند
یا گالری ها باید این اگاهی را پیدا کنند که نزدیک به سیصد سال است
که حراج در اروپا ش��کل گرفته و هم نقاش و هم حراج گذار ماهیت
حراج اثار هنری را درک کرده اند .البته مشکل ما حراج گذار هست که
یک واسطه به حساب می اید که البته او را الزم داریم و اما جایگاهش
تعریف نش��ده است .اگر ان سوی اب یک کار نقاشی خط خریدند در
ظرف مدت کوتاهی همه ی نقاش های ما ش��روع به کشیدن نقاشی
خط می کنند .مگر نقاشی و هنر تابع مد است که یک روز لباس گشاد
مد باش��د و یک روز لباس تنگ؟ عملکرد هنر که نمی تواند مانند مد
باشد .تا همین چند سال پیش نقاشان فیگوراتیو را فسیل شده عنوان
می کردند یعنی اگر می خواس��تند هنرمن��دی را تحقیر کنند می گفتند
فالنی فیگوراتیو کار می کند .ناگهان برعکسش شد .حاال دیگر طبیعت
را هم به عنوان فیگور قبول ندارند و فکر می کنند فیگور تنها معنیش
ادم است .بعد این سئوال پیش امد که چگونه این اتفاق فرهنگی ظرف
شش س��ال افتاد و ناگهان سلیقه ی جامعه از نقاشی فیگوراتیو کمال
الملکی تبدیل به یک ابستره ی کاذب شود و بعد تبدیل به نقاشی خط
شود و دوباره تبدیل به فیگوراتیو از نوع بُنجلش شود .متاسفانه جایگاه ها
در جامعه ما معلوم نیست .یکی شغلش این است که حراج برگزار کند.
خیلی هم خوب است اما دیگر داعیه ی رهبری فرهنگی جامعه را که
قرار نیست داشته باشد.این ها به دلیل تازه به دوران رسیدن ما است.
قیمت گ��ذاری اث��ار هنری پدیده ای پیچیده و چند وجهی اس��ت و
فاکتورهای مختلفی در ان دخیل هس��تند .این اس��ت که علیرغم
مش��کالت قیمت گذاری جامعه ی تجس��می ما دچار این بیماری
ش��ده اس��ت که جایگاه حراج ها را به اش��تباه درک کرده اس��ت.
حراج یک مقوله ی صرف ًا اقتصادی اس��ت با یک ساز و کار صرف ًا
اقتص��ادی که مالک ه��ا و ارزش های هنری فق��ط می تواند چند
درصد کوچکی از ان امتیازها را تشکیل بدهد .باقی ان به مسائل
دیگری مربوط اس��ت که بیش از این وارد ان ها هم نمی ش��ویم.
اما اقتصاد هنر را متن جامعه ایکه توان خرید اثار هنری را داشته
باش��د تامین می کند .امروز حراج ه��ا در الیه ی محدودی از جامعه
کار می کن��د .چند اثر را می فروش��ند ،دوباره چن��د کار می خرند و
می فروش��ند و در این در دایره ای معین و محدود در حال چرخش
است .همین مس��ئله باعث شده اتفاق ًا برخالف انچه گفته می شود
دسترس��ی جامعه به اثار هنری کم ش��ود .و این ت��اوان را نه تنها
جامعه بلکه خود هنرمند هم می دهد.
3
گزارش «هنرمند» از چهارمین سمپوزیوم مجسمه سازی دفاع مقدس
سازمان زیباسازی بسترساز کارهای هنری
درحوزه مجسمه سازی است
مرتضی ش��عبانی در حاشیه چهارمین سمپوزیوم
مجسمه س��ازی دفاع مقدس با بی��ان اینکه این
سمپوزیوم دومین فعالیت جدی در سمپوزیوم های
شهرداری به ش��مار می رود ،اظهار کرد :نخستین
سمپوزیومی که شرکت کردم در مهرماه 1391بود
که مربوط به کار سنگ بود ،اما در سایر سمپوزیوم ها
هم از سال 88با شهرداری همکاری کرده ام .وی
افزود :هر یک از سمپوزیوم ها با توجه به موادی که
محور ساخت و خلق اثر قرار می گیرد ،قابلیت های
مربوط به خود را دارند اما به طور کلی هدف برگزاری
تمامانهابهدلیلهمکاریوتعاملوتبادلتجربه ای
که صورت می گی��رد ،قابل قبول و مثبت ارزیابی
می شوند.شعبانیبااشارهبهتفاوتسمپوزیومسنگ
و فلز گفت :سنگ این قابلیت را دارد که تمام مواد
برای س��اخت یک پیکره یا نماد ،منسجم به هم
باشند اما فلز به شکلی است که عناصر ان جدا از
هم بوده و باید کنار هم قرار گیرند .این شرکت کننده
همچنین در خصوص اثری که در این سمپوزیوم
خلقمی کند،گفت:ماکتپیشنهادیمنبرگرفتهاز
اشعار موالناست که محتوا و معنای ان به نوعی با
معنای دفاع مقدس گره خورده است .وی در پاسخ
به این سوال که انتخاب موضوعات از سوی سازمان
زیباسازی ش��هرداری تا چه حد می تواند در جلب
هنرمندان و مجسمه سازان موثر باشد ،خاطرنشان
کرد :بدون شک موضوع بخشی از مساله برگزاری
یک سمپوزیوم است و بخش دیگری از هدف در
این گونه محافل ،تبادل تجربه و هم خانواده شدن
جامعه هنری مجسمه سازان در کنار یکدیگر است.
شعبانی اضافه کرد :از سویی هم ،واحد کردن مواد
ساخت اثار در سمپوزیوم ها به عنوان مثال فلز بودن
یا سنگ بودن انها ،می تواند به حرفه ای تر شدن نگاه
داوری و همچنین مردم کمک کند که این اتفاق
در چند سمپوزیوم اخیر از سوی سازمان زیباسازی
ش��هرداری به وضوح مشخص بوده است .نمونه
ان را در س��مپوزیوم سال 85که در پارک چیتگر
برگزار شد هم شاهد بودیم .این هنرمند مجسمه
س��از در پایان اظه��ارات خود ،ضمن بیان اینکه
سازمانزیباسازی،بسترسازکارهایهنریدرحوزه
مجسمه سازی به شمار می رود ،با اشاره به یکی از
مهمتریناثارشهریخود،تاکیدکرد:مجمسهسرو
کمان که با مواد فلز ساخته شده است ،نمونه ای از
کارهای شهری من است.
رفعکاستی هایمجسمه سازانبا
مدیریتجدیددرمعاونتفرهنگیهنری
سازمانزیباسازی
نادر قش��قایی در حاش��یه چهارمین س��مپوزیوم
مجسمه سازیدفاعمقدسبااشارهبهاینسمپوزیوم
گفت:برگزاریمراسمیدرقالبسمپوزیوممی تواند
بهانه ایبرایرفعنقاطضعفدرهنرمجمسه سازی
باش��د .وی افزود :انتقال مشکالت یکی از ابعادی
است که هنرمندان در شاخه مجسمه سازی به ان
می پردازند و دغدغه ان را دارند اما در ابعاد کالن تر،
تغییراتمدیریتیاستکهمتاسفانهباتوجهبهبرخی
مسائل مانند تغییر و جابجایی زودهنگام مدیران در
این عرصه ،بس��یاری از مشکالت باز هم مغفول
می مانند.قشقاییخاطرنشانکرد:البتهحضوراقای
ی در معاونت فرهنگی و هنری این سازمان
موسو
توانست بس��یاری از کاستی ها را برطرف کند زیرا
ایش��ان از جنس بخش مجسمه سازان هستند و
شرایط را به خوبی درک می کنند .به گفته رییس
انجمن مجمسه سازان ایران ،شخص اقای موسوی
یداند و به خوبی
تفاوت بین هنرمند و پیمانکار را م
نسبت به این مساله که میان این دو فرق وجود دارد ،
اگاه است .وی با بیان مقایسه ای از ثبات مدیریت در
عرصه زیباسازی بین ایران و فرانسه گفت :در حال
حاضر مدیر زیباسازی یکی از شهرهای فرانسه به
مدت ٢٥سال است که در جایگاهش مانده و طی
این مدت موفق به شناسایی تیم های متخصص در
عرصه زیباس��ازی شده که بسیاری از این اتفاقات
در اثر ثبات مدیریتی محقق شده است .این عضو
شورای عالی خانه هنرمندان افزود :در صورتی که
کارهای مدیریتی مانند مدیریت دوره جدید سازمان
زیباسازی،کمی منسجم تروهدفمندترشودمی توان
بهبود چش��مگیری را ش��اهد ب��ود .وی ادامه داد:
همچنین باید در نحوه و زمانبندی سمپوزیوم ها هم
تجدیدنظر ش��ود و طوری برنامه ریزی شود که ٤
سمپوزیوم با هم و بطور همزمان برگزار نشود تا تمام
هنرمندان بتوانند در تمام این دوره ها شرکت کنند.
قشقایی در ادامه با بیان پیشنهادی برای حرفه ای تر
شدن این سمپوزیوم ها گفت :در این سمپوزیوم به
پیشنهاد سازمان زیباس��ازی ،تعدادی از کارورزان
رشته مجسمه س��ازی در کنار هنرمندان حضور
داشته و نقش دستیار را دارند تا کار را بطور مستقیم
ام��وزش ببینند و این در حالی اس��ت که می توان
گروه های مختلف در این رش��ته را دس��ته بندی
ک��رد .وی با بیان مثالی تاکید کرد :به عنوان مثال
یک سمپوزیوم برای دانشجویان برگزار شود و یک
سمپوزیوم هم برای هنرمندان با تجربه و می توان در
کنار این دوره ها ،کاراموزان فقط بطور شفاهی کار را
یادبگیرند.قشقاییبهتعدادسمپوزیوم هایبرگزارشده
در ایران در مقایسه با سایر کشورها اشاره کرد و گفت:
تا چند سال قبل سمپوزیومی مختص به هنرمندان
برگزار نمی شد اما حال با توجه به تحول رویکرد قابل
قبولی که در خصوص مجسمه سازی صورت گرفت،
تعداد سمپوزیوم ها به دو سمپوزیوم در سال رسید؛ البته
این امار در مقابل کش��وری مانند چین که در سال
حدود ١٣٠سمپوزیوم برگزار می کند بسیار کم است
اما کیفیت سمپوزیوم های ایران هم جای تقدیر دارد.
قش��قایی در خصوص طرحی که در این سمپوزیوم
ارایه می کند نیز خاطرنشان کرد :اسم مجمسه ای که
از نظر داوران قابل ارایه ش��ناخته شد ،سیمرغ است؛
سیمرغ یکیاز مشهورتریننمادهایسنتو فرهنگ
افسانه ایرانی اس��ت و در این اثر پرندگانی در لباس
سیمرغ در یک نقطه جمع شده و عمل قهرمانانه دفاع
را انجام می دهند که این همان ماهیتی است که در
دوران دفاع مقدس هم اتفاق افتاد .گفتنی است المان
میدان فلس��طین نمونه ای از اثر این مجسمه ساز
است .چهارمین س��مپوزیوم مجسمه سازی دفاع
مقدس ب��ا حضور 10ش��رکت کننده از تاریخ 20
شهریور ماه اغاز و تا 7مهر 1395ادامه دارد.
ویـــژه جشنواره
فیــلم مقاومت
4
سه شـــنبه 6مهـــرماه 1395سال نهم شماره 567
www.honarmandonline.ir
دکتر مجید شاه حسینی عنوان کرد
امریکا از تجاوز جنگی ،دفاع مقدس می سازد
ما از دفاع مقدسمان چه می سازیم؟
بخش سینمای راهبردی با محوریت
فیلم تک تیرانداز و با حضوردکتر مجید
شاهحسینیوعالقه مندانبهاینحوزه
در سالن ش��ماره 3پردیس سینمایی
ملت برگزار شد .شاه حسینی با اشاره
ب��ه کریس کایل قهرمان فیلم «تک
تیرانداز»،گفت:کایلنگاهسیاسیندارد
و صرفا بر اس��اس یک شاهد عینی به عراق رفته
است .فردی که به صورت داوطلب در طول 4دوره
به عراق می رود و 160نفر از عراقی ها را می کشد.
در سال 2009زمانی که به امریکا باز می گردد دچار
بیماری روحی است و توسط دوست خود در سال
2013کش��ته می شود .وی در ادامه افزود :در فیلم
به این سوال ها که چرا مشکل روانی پیدا می کند
و چرا توسط دوست خود کشته می شود پاسخ داده
نمی شود.امریکاهمیشهازشهرهایمسلماننشین
که دش��من او هستند یک کلیشه نشان می دهد
کلیشه ای نخ نما که هیچ کس پیدا نمی شود از او
بپرسید چرا همیشه این تصویرها شبیه هم هستند.
صحنه هاییدرفیلممی بینیدکهانگارداریمزامبی ها
را می بینیم .واقعا این شهرها کجا پیدا می شود که
ما نمی دانیم .شاه حسینی با بیان اینکه امریکا فیلم
می سازدتاجنگ هایشراتوجیهکنید،گفت:یادمان
نرود امریکا تعداد زیادی فیلم ساخته است که در
ان بیگانگان به امریکا حمله کرده اند و مردم این
کشور به خود حق می دهند تا اسلحه دست بگیرند
و از کشور خود دفاع کنند .حال انکه این حق را به
زنان و کودکان دیگر کشور ها نمی دهد .مردم دیگر
کشورهایی که امریکا به انجا حمله کرده است ،حق
ندارند بجنگند و امریکا حتی حق دارد کودکان انها
را نیز بکشد چون ان کودکان نیز دشمن محسوب
می شوند .وی افزود :امریکا در این فیلم یک قاتل را
در موقعیت هایی همسری خوب و مهربان و پدری
دلسوز نشان می دهد که فقط در موقعیت هایی بر
حس��ب وظیفه در عراق 160نفر را می کشد .شاه
حسینی با اشاره به اظهار نظر مایکل مور که گفته
بود"تکتیراندازهاترسوترین هادرجنگهستند به
خاطر اینکه در جایی امن کمین می کنند و از پشت
سر تیر می زنند" ،اظهار کرد :انقدر به مایکل مور و
چند منتقد دیگر که خود از معترضین
به جنگ افروزی های امریکا هستند،
فش��ار می اورند ک��ه انه��ا مجبور
می ش��وند حرف خود را پس بگیرند
و از این فیلم دفاع کنند.
این مدرس س��ینما با اشاره به اینکه
داستان این فیلم داستان یک قهرمان
اس��ت ،گفت :امریکا با س��اخت چنین فیلم هایی
می گوید نه تنها از جنگ افروزی های منطقه ای
خود پشیمان نیست بلکه قادر است از یک قاتلی که
مزدور است ،به خاطر پول به جنگ رفته و مشکل
روانی پیدا کرده است ،قهرمان جنگی بسازد.اما اگر
ما نتوانیم از 8سال دفاع مقدس و رزمندگانی که با
انگیزه دینی جنگیده اند ،فیلم قوی بسازیم و در
فیلم هایمان رزمندگانی شرمنده از جنگ را نشان
دهیم چه می شود؟ وی با اشاره افزود :چند سالی
اس��ت که باید ذره بین دست بگیریم و به دنبال
فیلم های واقعی س��ینمای دفاع مقدس باشیم.
خیلی از فیلم های س��اخته ش��ده در سال های
گذشته ضعیف هستند .چیزی از ارزش های دفاع
مقدس را در انها نمی بینیم.
شاه حس��ینی با بیان اینکه فرهنگ ما با شور و
حماس��ه و ایثار ممزوج است ،اظهار کرد :معنی
ندارد زمانی که می خواهیم فیلم دفاع مقدس��ی
بس��ازیم با فرهنگ یونیس��ف فیلم بس��ازیم،
سینمای بی بو و بی خاصیت به درد نمی خورد.
وقتی دشمن ما از تجاوز خود فیلم دفاع مقدسی
می سازد ،ما از دفاع مقدس خود چگونه باید فیلم
بسازیم؟ وی با اشاره به اینکه بخشی از سینمای
ما به س��ینمای قهرمان محور قائل نیس��ت که
حاال بخواهد فیلم قهرمان محور بس��ازد ،گفت:
رزمندگان ما شعار نبودند ،قهرمان بودند و اگر ما
نمی توانیم از این قهرمان ها ،فیلم خوب بسازیم،
مشکل ما است نه اینکه قهرمان نداشته باشیم.
شاه حسینی در انتها خاطرنشان کرد :ما به دفاع
مقدس و رزمندگان ان مدیونیم و نسل انیده ما
ح��ق دارند تا با ابزار س��ینما از این دفاع مقدس
اطالع داش��ته باش��ند .هیچ کس به نیابت از ما
فیلم دفاع مقدسی نخواهد ساخت.
در س��ه ش��نبه 6مهرماه ،چهارمی��ن روز این
جشنواره فیلم های بخش مسابقه ایران ،مسابقه
پویانمایی ،مس��ابقه فیلم های مستند ایران و
مسابقه کوتاه ،مستند ،پویانمایی بین الملل به
ترتیب زیر به نمایش گذاشته خواهد شد.
پردیس ملت-سالن یک – مسابقه
پویانمایی کوتاه:
س��انس اول – س��اعت - 16:30مس��ابقه
پویانمای��ی کوتاه :خ��ط ش��کن (کارگردانی
مجید دوس��تی) ،ق��اب (محمد مه��دی خدا
کرم��ی) ،در تاریکی(زهره فیض��ی) ،خاک و
خیال(زهرا یاربی) ،روبان(رسول زرین-هادی
طبس��ی) ،ای کیو(170ه��ادی محمدی��ان)،
هم��راه (محمد ازادنی��ا -محمد افش��ارنژاد)،
رژیم بازرس��ی ها(صادق لطفی زاده) ،فناوری
ما (احسان توس��لی زاده) ،تمام زمستان هایی
ک��ه ندیده ام(امید خوش نظ��ر) ،دونفر بر یک
منبر(عبداالمیر س��میعی) و مرزداران (حسین
صفارزادگان).
سانس دوم – ساعت – 18:45مسابقه ایران:
فیلم س��ینمایی «پری دریایی» به کارگردانی
مسعود اقا بابائیان.
س��انس س��وم – س��اعت – 21:30جلوه گاه
نور :فیلم های :دس��ترنج(زهرا بیاتی) ،سرو بی
سر(زهرا جمالی لیچایی) ،مهمان شعبان(فرهاد
بهبهان��ی) قاص��دی از کوی عشق(محس��ن
جهانبانی) و وصیت نامه (محمد صفا)
پردیس ملت -سالن دو – مسابقه
ایران و بین الملل:
سانس اول– ساعت –15مسابقه بین الملل:
فیلم س��ینمایی «هالل ماه» ب��ه کارگردانی
اسماعیل بثبت از کشور اندونزی
سانس دوم – ساعت – 17مسابقه ایران :فیلم
سینمایی «ماهی سیاه کوچولو » به کارگردانی
مجیداسماعیلی
سانس سوم – ساعت – 19مسابقه بین الملل:
فیلم سینمایی «جنگل ها هنوز سبز هستند»
به کارگردانی مارکو نابرنیسک از کشور اتریش
سانس چهارم – ساعت – 21مسابقه ایران:
فیلم سینمایی «ایستاده در غبار» به کارگردانی
محمدحسینمهدویان
پردیس ملت – سالن چهار -مسابقه
فیلم های مستند ایران:
س��انس اول – س��اعت « :15ش��کوفه های
زمس��تان»به کارگردانی تورج کالنتری و «از
خون جون» به کارگردانی مجتبی رضوانی
س��انس دوم – س��اعت « :17پل س��یاه» به
کارگردان��ی ای��وب مروانی پ��ور« ،ایرانی های
مرتد» به کارگردانی حمید عبد اهلل زاده
س��انس س��وم – س��اعت « :19ب��ی قرار»
ب��ه کارگردان��ی عل��ی جیحونیان«،کوثر» به
کارگردانی مهدی خوش نژاد و «اغازی بریک
پایان» به کارگردانی سعید صادقی
س��انس چهارم – س��اعت « :21چن��د نما از
دیکتاتور» به کارگردانی حس��ین س��بطی و
«خاطرات خانه متروک» به کارگردانی مهدی
فارسی
پردیس ملت – سالن پنج – مسابقه
کوتاه ،مستند و مستند بین الملل:
ساعت 15در این س��الن کنفرانس مهمانان
خارجی برگزار خواهد شد شد.
س��انس دوم – ساعت – 18:30کوتاه ایرانی:
نخجیر(حسام اسالمی) ،تشویق(مهدی امینی)،
ولد(امیر عباس ربیعی) خلوتگاه (کریم فائقیان)،
هوادار(علی دل��کاری) ،بولود (مهدی حیدری)
عملیات (747محمد اس��ماعیلی) و روبرو(امیر
پویان باشتی)
س��انس س��وم – س��اعت – 20:30مستند
خارجی«:هویت من »به کارگردانی یاسمین
میس��تری از کش��ورامریکاو «مس��جد» به
کارگردان��ی میتوهی��ز از کان��ادا« ،به خانه
برمی گردم» به کارگردانی هی جین کانگ،
س��انژی یون ،بیونگ جان سای کره جنوبی
الزم به ذکر اس��ت ،سومین کارگاه اموزشی
تخصصی «س��ینمای مقاوم��ت» با حضور
«محمد علی باشه اهنگر» کارگردان سینما
با موضوع «کارگردانی» برگزار می شود .این
کارگاه در دو کالس ،در کالس اول ساعت
8:45ت��ا 10:30با عن��وان درس «طراحی
و ب��رش فنی نم��ا» و کالس دوم س��اعت
10:45تا 12:30با عنوان درس «مزانس��ن
و حرکت» روز سه ش��نبه 5مهرماه در سالن
ش��ماره س��ه پردیس ملت برپا خواهد شد.
کارگاه های اموزش��ی تخصصی«س��ینمای
مقاوم��ت» به هنرجوی��ان داخلی و خارجی
اختص��اص دارد .گفتنی اس��ت چهاردهمین
جش��نواره بین المللی فیلم مقاومت با ش��عار
«تجلی گفتمان فرهنگی انقالب اسالمی»
به همت بنی��اد فرهنگی روای��ت و انجمن
سینمای انقالب و دفاع مقدس تا 9مهرماه
در پردیس سینمایی ملت و سینما فلسطین
برپاست.
برنامه نمایش چهارمین روز جشنواره بین المللی فیلم مقاومت
نگاهی به فیلم «یتیم خانه ایران» ساخته ابوالقاسم طالبی
محمد تقی زاده
«یتیم خانه ایران» ضد استعمار و وطن پرست
ابوالقاسم طالبی را می توان دیگر ،یکی از استراتژییست
ترین فیلم سازان سینمای ایران نامید که بخصوص در
دو فیلم اخیرش نش��ان داده فرات��ر از پیام و ایدئولوژی
و ارزش که همفکران��ش مانند حاتمی کیا وده نمکی
ی کردند وی به دنبال
و مرحوم سلحش��ور جس��تجو م
اهداف اس��تراتژیک تر و تاثیرگذارتری است .به نحوی
که طالبی در قالده های طال به بازس��ازی حوادث سال
88می پ��ردازد و در یتیم خانه ایران پرده از خیانت ها و
استعمار و قلدری های دولت متجاوز انگلستان برمی دارد
تا بقول خود فیلم س��از یکی ازمهمتری��ن اتفاقات این
س��رزمین را واکاوی و تعریف کند که میلیون ها ایرانی
در ان جان خود را ازدست دادند و البته هیچ اثر و ردپایی
در کتاب های دانش��گاهی و حتی مدرسه دانش اموزان
هم در ان دیده نمی ش��ود و یکی از صدها هزاراتفاق و
حادثه ای است که پتانسیل فیلم شدن و اشنا کردن مردم
با تاریخ کشورشان را دارد که متاسفانه خیلی فیلم نامه
نویسان مان س��راغش نمی روند و طالبی این همت را
انج��ام داد و این واقعه مهم تاریخ ایران را فیلم کرد .اما
انچه فیلم را دچار مشکل وروایت و باورپذیری داستان
را سس��ت وکم اثرمیکند موضع واضح و بس��یارتکرار
شونده فیلمساز که در اینجا فیلم نامه نویس هم هست
به حس��اب می اید .طالبی نتوانسته فارغ از ایرانی بودن
داس��تانی واقعی و تاریخی را بدون لکنت تعریف کند
و باره��ا و بارها موضع گی��ری و جهت گیری اش را در
فیلم القا می کند بطوریکه دیگر داس��تان از روند واقعی
بودن و مستند بودن خارج می شود و گویی شخصی که
با دش��منی مواضع ضد استعماری اش را مکررا در حال
تکرار کردن است .باز تاکید می کنم که موضع و محتوای
فیلم اصال بحث مورد اشکال و بحثی نیست و نویسنده
بمانند شمار زیادی از مردم این کشور شاهد تجاوزها و
استعمار و تحقیرکردن مردم ایران توسط دولت انگلستان
بودند .ولی انچه مورد تامل و بحث است نوع طرح این
مواضع درس��ت در قالب داستانی جذاب و شخصیت ها
وقهرمانی هایی باورپذیر و واقعی است چیزی که طالبی
موفق به ان نش��ده و مهمترین ضرب��ه را به فیلم زده
اس��ت ،این اشارات مستقیم و ش��عارهای پیاپی بجای
القائات غیرمستقیم و کنایات کوتاه است .این خودش
مهمترین دلیل برای پس زدن تماشاگری است که امده
است در درجه اول فیلم ببیند وسرگرم شود و درکنارش
شاید (تاکید می کنم شاید) تاثیر بپذیرد و به فکر فرو رود.
گذشته از موضع گیری و جهت گیری اشکار فیلمساز،
داستان فیلم هم در جاهای بسیاری دچار لکنت و بلکه
سکته می شود و تنها حوادث و اتفاقاتی که خیلی قبل
و بعد و دلیلش مش��خص نیس��ت پشت سرهم ردیف
می شوند و تماشاگر به واقع از عدم انسجام و پیوستگی
فیلمنامه که در فیلم واضحا قابل مشاهده است به شدت
کالفه و س��ر درگم می شود .فیلم داستان یتیم خانه ای
اس��ت که توس��ط افراد مذهبی و متدین اداره می شود
و پس از فوت قیم و سرپرس��ت اصلی مس��ئولیت این
نوانخانه به قهرمان فیلم با بازی علیرام نورایی می رسد.
چن��د بار دولت انگلیس که در ان زمان تس��لط و تاثیر
مهمی در روابط داخلی ایران داش��تند غذا و اذوقه این
یتیمان را غارت می کند و این بهانه ای می شود تا قهرمان
فیلم که قبال در جنگل با انگلیس��ی ها درجنگ بوده و
زخمی به انها زده است غیرتش به جوش بیاید و برای
تامین این کودکان یتیم به مبارزه با انگلیسی ها و عمال
ایرانی ش��ان بپردازد .در این بین فیلمساز قصد روشن
کردن چهره واقعی افرادی را دارد که در بین مردم ایران
و در بازار و مطبوعات رخنه کردند و با مردم این مملکت
نشست و برخواست می کنند ولی از جای دیگر کسب در
امد می کند .داستان فیلم بیش از این چند خط نیست و
در طول فیلم بارها و بارها تعارض و مقابله قهرمان با این
عناصر منفی فیلم را شاهد هستیم که بهانه های مختلف
تکرار می شود و در این بین وضع مردم ایران روز به روز
بدتر می شود و بیماری و گرسنگی جان میلیون ها ایرانی
را می گیرد .فیلم سعی می کند بدون داشتن فیلمنامه ای
قوی و داستان و شخصیت های باورپذیر با نشان دادن
تصاویر ونماها و مکان های زیبا و جذاب دل تماشاگری
را ببرد که به دیدن بیگ پروداکشن های هالیوودی عادت
کرده است به همین دلیل در طول فیلم با لوکیشن ها و
تصاویر چشم نواز (بخصوص در اوایل فیلم و در شمال)
و زد وخوردهای متع��دد و جلوه های ویژه می دانی که
محسن روزبهانی اس��تادش است مواجه می شویم که
هدفی ندارد جزسرگرم کردن لحظه ای تماشاگر بمانند
فیلم های سطحی سینمای امریکا که به جای داستان و
شخصیت پردازی می خواهند با جلوه های ویژه و خشونت
تماشاگر را جذب کنند .گلدرشت بودن و وضوح پیام های
فیلم اینقدر زیاد و ذوق زننده بود که گویی داستان ها و
پرداخت و تحلیل شخصیت ها خیلی مورد نظر فیلمساز
نبوده است و فقط موضع ضد استعماری و وطن پرستی
فیلمس��از که بس��یار موضع ش��ریف و قابل تحسینی
اس��ت مدنظر گروه تولید بوده است و باز فیلم های ضد
ایرانی هالیوود و اروپایی را تداعی می کند که فقط قصد
زدن ای��ران و اس�لام را دارند وهیچ توجهی به مدیوم
سینما و قواعد و کیفیت یک اثر هنری ندارند .طالبی
هم انگار در پاس��خ به این فیلم های
ضعیف و غیر استاندارد ایده ای جذاب
و تاریخی را با کمی ش��تابزدگی در
پرداخت داستان تلف کرده و این خود
دلیل اصلی عدم موفقیت فیلم مهم از
نظر محتوا و غیر مهم و ش��عاری از نظر
فرم یعنی یتیم خانه ایران ش��ده اس��ت.
همچنین چهارمین جلس��ه از سلسله
نشست های نقد و بررسی اثار حاضر
در بخش مسابقه ایران چهاردهمین
جشنواره بین المللی فیلم مقاومت با
حضور کیوان امجدیان و محمدصادق
باطنی منتقدین سینما در محل پردیس
ملت برگزار شد.
شعارزدگی به «یتیم خانه ایران»
اسیب زده است
در ابتدای این نشست کیوان امجدیان
منتقد سینما در ارتباط با داستان فیلم
سینمایی «یتیم خانه ایران» گفت :این
فیلم یک قصه سرراست دارد که خیلی
خوب شروع می شود که تالش می کرد
به صورت کالس��یک روایتی را از دوره تاریخی خاص
که منابع کم��ی در ارتباط با ان وجود دارد ،روایت کند.
وی افزود :اما به نظر می رسد این فیلم در گاهی از موارد
مرعوب ش��عارها شده اس��ت و این شعارزدگی به فیلم
ضرر می زند که مورد عینی ان را می توان در سکانسی
مشاهده کرد که مقامات کشور انگلستان را نشان می داد
و چه بسا وجود این گونه سکانس ها به کلیت فیلم اسیب
جدی می زد.
سینمای ایران با فقر شدیدی در زمینه تولید
اثاری با مضامین انقالبی روبرو است
در ادامه محمدصادق باطنی دیگر منتقد حاضر در این
نشست طی سخنانی گفت :به نظرم بحث شعارزدگی
در فیلم «یتیم خانه ایران» را باید از زاویه دیگری مورد
بررسی قرار داد و ان هم اینکه می توان دلیل وجود چنین
فضایی در این فیلم را عدم وجود اثاری ارزشمند و قابل
دفاع است که پیش از این به چنین موضوعات مهمی
پرداخته باشند .وی افزود :باید تولید چنین فیلم هایی را
در س��ینمای ایران غنیمت شمرد چرا که سینمای ما با
فقر ش��دیدی در زمینه تولید
اث��اری ب��ا مضامین
انقالبی روبرو است
و بدون شک دلیل
این شعارزدگی در
اث��اری همچون
« یتیم خا ن��ه
ایران» را باید
د ر
نب��ود نمونه های مش��ابه در زمین��ه پرداختن به چنین
مضامین انقالبی جستجو کرد.
«یتیم خانه ایران» قهرمانی خلق کرده که نه
تن فروشی می کند و نه وطن فروشی
ای��ن منتقد س��ینما در ادامه با بررس��ی جنبه های
تکنیکی اثر گفت :این فیلم هم به لحاظ میزانسن
و هم به لحاظ پروداکش��ن در س��ینمای ما اثری
ارزشمند است که در دوران فقر سینمای ایران در
زمینه خلق قهرمان ،به س��راغ خلق قهرمانی ملی
رفته اس��ت که نه تن فروش��ی می کن��د و نه وطن
فروشی! وی افزود :البته فیلم در مواردی نیز دچار
مشکل می شود که به نظرم بزرگترین ان ها حجم
باالی اطالعاتی است که کارگردان برای ارائه به
مخاطب درنظر گرفته اس��ت چرا که این حجم از
اطالعات از گنجایش زمانی و ش��رایط فیلم بیشتر
اس��ت و به عبارت��ی این مظ��روف در ظرف خود
نمی گنجد .باطنی تصریح کرد :این عدم همس��انی
باعث می شود که با وجود پتانسیل باالی بسیاری
از بخش ه��ای فیلم ب��رای ان که بتوان��د تاثیری
مان��دگار در ذه��ن مخاطب خود بگ��ذارد و حتی
او را با چش��مان خیس از اش��ک از س��الن بدرقه
کند ،به واس��طه ارائه حج��م عظیمی از اطالعات
ب��ه مخاطب ،نتوانیم ش��اهد اثرگذاری مطلوب اثر
بر مخطابان ان باش��یم.
ویـــژه جشنواره
فیــلم مقاومت
سه شـــنبه 6مهـــرماه 1395سال نهم شماره 567
www.honarmandonline.ir
گزارش «هنرمند» از نقد و بررسی فیلم «جشن تولد»
«جشن تولد» نماد وحدت میان ادیان مختلف است
سومین جلسه از سلسله نشست های نقد و بررسی اثار حاضر در بخش مسابقه ایران چهاردهمین جشنواره بین المللی فیلم مقاومت
ویژه فیلم «جش�ن تولد» با حضور عباس الجوردی کارگردان اثر؛ مهدی فیوضی تهیه کننده اثر و س�جاد اسلامیان منتقد سینما در
پردیس ملت برگزار شد.
فیوضی در ابتدای این مراس��م درباره چگونگی ش��کل گیری
ایده این فیلم گفت :سال ،94عباس الجوردی به دفترم امد و
عنوان کرد که می خواهد فیلم سینمایی بلندی با موضوع سوریه
و طبق خاطراتی که از این کش��ور دارد ،بسازد؛ خاطره وی از
این کش��ور مربوط به زندگی خانواده های اهل سنت ،شیعه و
مسیحی و مقابله انها با تکفیری ها بود.
فیلمنامه «جشن تولد» فضای مستندگونه دارد
فیلمنامه «جش��ن تولد» مبتنی بر فضای مس��تند بود؛ چرا
ک��ه خاطرات الج��وردی نیز مس��تند بود و از هم��ان ابتدا
می خواس��تیم که داستان فیلم در فضای مستندگونه روایت
ش��ود .تهیه کننده «جشن تولد» اضافه کرد :بعد از نگارش
فیلمنامه به سرعت برای تعیین لوکیشن و انتخاب بازیگران
به س��وریه رفتیم و پس از مشخص ش��دن این مسائل ،به
ایران بازگش��ته و پیش تولید را در تهران انجام دادیم ،البته
باید این مسئله را بگویم که همه عوامل فیلم به جز 2یا 3
نفر ،ایرانی هس��تند .فیوضی با اشاره به عجله برای ساخت
«جش��ن تولد» گفت :عجله ای که برای س��اخت این فیلم
داش��تیم ،به خاطر شرایط اب و هوایی و همچنین وضعیت
کش��ور س��وریه بود؛ چرا که این کشور درگیر جنگ است و
وضعیت ان قابل پیش بینی نبود.
همه عوامل تولید این فیلم بیمه حضرت
زینب(س) بودند
وی درباره دالیل عدم س��رمایه گ��ذاری بخش خصوصی
در زمینه تولید اثار جنگی تصریح کرد :هیچ س��رمایه گذار
خصوصی امروزه ریس��ک نمی کند که برای تولید یک اثر
جنگی س��رمایه گذاری کند ،چه برس��د ب��ه اینکه فیلم در
کشور جنگ زده نیز تولید ش��ود ،ازاین رو سرمایه گذارانی
که برای «جش��ن تولد» وارد میدان شدند به خاطر حضرت
زینب (س) و ادای دین به ایش��ان بوده اس��ت .تهیه کننده
«جش��ن تولد» گفت :پیش از سفر به س��وریه برای شروع
فیلمب��رداری به دنبال بیمه ک��ردن بازیگران و عوامل فیلم
بودیم که عنوان کردند کش��ورهای عراق و سوریه به دلیل
باال بودن ریس��ک ،ش��امل بیمه نمی ش��ود ،در سوریه نیز
نتوانس��تیم عوامل را بیمه کنیم ،با این حال همه عوامل و
بازیگران تا اخرین روز تولید بیمه حضرت زینب (س) بودند
و به هیچ کدام نیز اسیبی وارد نشد.
دالیل انصراف شرکت سوری از
حضور در پروژه «جشن تولد»
وی ب��ه ذکر خاط��ره ای از دوران فیلمبرداری «جش��ن تولد»
پرداخت و گفت :یکی از لوکیش��ن های ما کلیس��ا بود و دقیقا
ی��ک روز بعد از اینکه فیلمبرداری ما در این محل تمام ش��د،
خمپاره ای به اطراف کلیس��ا اصابت کرد و این نش��ان دهنده
سختی کار در کشور جنگ زده است .فیوضی با بیان اینکه قرار
بود یک ش��رکت سوری با ما در انتخاب بازیگر و ساخت فیلم
همکاری کند ،تصریح کرد :این شرکت اعالم کرده بود که در
ازای همکاری با ما در 20درصد فروش نیز سهیم است ،ولی
بعد از مدتی اعالم کرد که باید یک س��ال بعد از تولید ،هزینه
انه��ا را برگردانیم و به همین دلیل این همکاری انجام نش��د،
همچنی��ن این عدم همکاری باعث نصف ش��دن بودجه ما و
ایجاد مشکالتی برای تولید اثر شد.
دو استراتژی نشان دادن وحدت میان مذاهب و
بسیج مردمی در «جشن تولد» محقق شده است
تهیه کننده «جش��ن تول��د» اظهار داش��ت :فیلمنامه فضای
مس��تندگونه داش��ت با این حال می توانم بگویم که فیلمنامه
خوبی داش��تیم ،ولی به خاطر مش��کالت مالی مجبور بودیم
برخی از س��کانس ها را حذف کنیم و با وجود اینکه باید فیلم
در 90دقیقه تولید می شد ،ولی «جشن تولد» با در نظر گرفتن
تیتراژ تنها 75دقیقه زمان دارد .وی خاطر نشان کرد :ما برای
س��اخت این اثر دو استراتژیک در نظر گرفته بودیم که هر دو
نیز محقق شد ،اولین استراتژیک بحث بسیج مردمی و نشان
دادن این مهم و دومی نیز مسئله وحدت میان مذاهب مختلف
بود .در ادامه این نشس��ت س��جاد اسالمیان منتقد سینما طی
سخنانی گفت :ساخت اثاری مانند «جشن تولد» که جزو اثار
داستانی محسوب می شوند در شرایط جنگی یک کشور ،جزو
کارهای خوب به ش��مار می رود؛ چرا که این اثار نشان دهنده
ش��جاعت و جسارت عوامل س��ازنده انها است .در گذشته نیز
اسالمیان:
زمانی که از لحاظ
نظامی در کشوری
حضوری داریم و
به ان کشور کمک
می کنیم ،قطعا باید
عقبه فرهنگی مان
را نیز تقویت کنیم؛
چرا که به خاطر
همین عقبه فرهنگی
ضعیف است که
امروز دیگر کسی
به یاد ندارد که
رزمندگان ما زمانی
در بوسنی حضور
داشتند و امروزه نیز
اگر درباره سوریه
عقبه فرهنگی مان
را تقویت نکنیم،
نمی توانیم در اینده
دست به خلق اثار
در زمینه سینما،
موسیقی ،کتاب و
رمان و ...کنیم
فیوضی:
سال ،94عباس
الجوردی به دفترم
امد و عنوان کرد
که می خواهد فیلم
سینمایی بلندی
با موضوع سوریه
و طبق خاطراتی
که از این کشور
دارد ،بسازد؛ خاطره
وی از این کشور
مربوط به زندگی
خانواده های اهل
سنت ،شیعه و
مسیحی و مقابله
انها با تکفیری ها
بود
فیلم «خاکستر سبز» به کارگردانی ابراهیم حاتمی
کیا در ش��رایط جنگی بوسنی ساخته شده بود .وی
با طرح این سوال که مخاطب اصلی در «جشن
تولد» کیس��ت؟ ادامه داد :مش��خص نیست که
این فیلم برای مخاطبان ایرانی س��اخته شده یا
مخاطبان س��وری و حتی مخاطبان بین المللی؛
البته مش��کالت این فیلم طبیعتا به خاطر عجله
عوامل برای ساخت اثر است.
فیلمنامه مهمترین پاشنه اشیل اثر است
این منتقد س��ینما تصریح کرد :داستان فیلم علی
رغم اینکه تالش می کند دچار ش��عارزدگی نشود،
ولی به این گرفتار این مس��ئله شده و فیلمنامه به
شدت شعارزده اس��ت؛ چرا که عوامل فیلم تالش
کردند همه مس��ائل مدنظر خ��ود را در 90دقیقه
ب��ه نمایش بگذارند و همین مهم باعث ش��ده که
شخصیت ها انگونه که باید شکل نگیرند .اسالمیان
با بیان اینکه مهمترین نقطه ضعف فیلم ،فیلمنامه
ان است ،اظهار داشت :زمانی که جنگی در کشوری
رخ می دهد ،فیلمسازان با یک فاصله زمانی به سراغ
ساخت فیلم درباره ان می روند ،ولی در جشن تولد
به مسئله جنگ سوریه در زمان جنگ پرداخته شده
که این مسئله مهمی است.
نهادهای فرهنگی باید برای حمایت از
تولید اثار مرتبط با جنگ سوریه
واردعمل شوند
وی ادامه داد :قطعا باید برای س��اخت فیلمی مانند
«جش��ن تولد» تحقیقات میدانی زیادی از س��وی
عوامل صورت می گرفت که به نظر می رس��د این
کار انجام نش��ده و یا اگر هم انجام ش��ده به اندازه
کافی نبوده است .این منتقد سینما افزود :تا به حال
اثار س��ینمایی و داس��تانی زیادی در زمینه جنگ
سوریه تولید نشده و همان میزان که تولید شده نیز
یا به اکران نرسیده یا تولید موفقی نداشته اند ،از این
رو باید س��ازمان های و نهادهای دست اندرکار این
مسئله از سپاه و بسیج و سازمان تبلیغات گرفته تا
وزارت ارشاد بیشتر در این زمینه وارد عمل شوند.
باید عقبه فرهنگی مان را درباره جنگ
سوریه تقویت کنیم
اس�لامیان گفت :زمان��ی که از لح��اظ نظامی در
کش��وری حض��وری داریم و به ان کش��ور کمک
می کنیم ،قطعا باید عقبه فرهنگی مان را نیز تقویت
کنیم؛ چرا که به خاطر همین عقبه فرهنگی ضعیف
است که امروز دیگر کسی به یاد ندارد که رزمندگان
ما زمانی در بوسنی حضور داشتند و امروزه نیز اگر
درباره سوریه عقبه فرهنگی مان را تقویت نکنیم،
نمی توانیم در اینده دس��ت ب��ه خلق اثار در زمینه
سینما ،موسیقی ،کتاب و رمان و ...کنیم.
«جشن تولد» از سوی هیچکدام از
نهادهای دولتی مورد حمایت قرار نگرفت
عب��اس الج��وردی در بخش پایانی نشس��ت در
ارتباط با عدم توجه نهادهای فرهنگی به تولید اثار
استراتژیک در عرصه س��ینما اظهار کرد« :جشن
تولد» را در ش��رایطی ساختیم که س��وریه درگیر
جنگ بوده اس��ت و متاس��فانه دولت این کشور به
دلیل دغدغه هایی که داش��ت هی��چ حمایتی از ما
انجام نداد ،از س��وی دیگر دول��ت خودمان نیز به
خاطر ولنگاری فرهنگی از این فیلم حمایت نکرد.
کارگردان «جشن تولد» با بیان اینکه در این فیلم
نگاه مان به داس��تان واقع بینانه بوده است ،اظهار
داشت :به دلیل مشکالت مالی مجبور بودیم برخی
از س��کانس ها را از فیلمنامه را حذف کنیم و تمام
مراحل فیلمبرداری اثر با هزینه شخصی تولید شد؛
البته انجمن سینمای دفاع مقدس تنها نهادی بود
که از ما حمایت کرد ،ان هم پس از تولید اثر .وی
با بیان اینکه م��ا در این فیلم غیرممکن را ممکن
کردیم ،ادامه داد :قطعا اگر س��اخت اینگونه فیلم ها
در کش��ور جن��گ زده مانند س��وریه ،ممکن بود؛
افراد زی��ادی پیش از ما با البی هایی که داش��تند
بودجه های زیادی را دربافت کرده و اقدام به ساخت
فیلم می کردند؛ در حالی که ما یک فیلم جنگی را
در یک کشور جنگ زده ساختیم بدون اینکه یک
فشنگ از سپاه و حتی ارتش سوریه دریافت کنیم.
کارگردان «جشن تولد» افزود :متاسفانه برای دوبله
این کار با مشکل مالی مواجه هستیم و دیگر توان
این کار را نداریم؛ در حالی که بودجه های فرهنگی
زیادی داریم و چرا نباید برای فیلمی که استراتژیک
ترین فیلم سال گذشته محسوب می شود ،از سوی
نهادها بودجه ای در نظر گرفته شود.
«جشن تولد» نماد وحدت میان ادیان
مختلف است
الجوردی در بخش پایانی سخنان خود با اشاره به
س��فری که به تازگی به کشور س��وریه انجام داده
اس��ت ،گفت :تنها چند س��اعت است که از سوریه
بازگشته ام و می دانم که اکران خصوصی این فیلم
برای چندین خانواده و مس��ئول سوری با استقبال
انها همراه بوده است.وی خاطر نشان کرد« :جشن
تولد» نماد وحدت میان اهل س��نت ،شیعه و حتی
مسیحیان اس��ت و باید این مس��ئله را بگویم که
عوامل فیلم نیز از اهل س��نت و ش��یعه بودند که
همکاری ان ها نش��ان دهنده وحدت میان مذاهب
مختلف در جهت مقابله با دشمن تکفیری است.
5
جشنواره فیلم مقاومت در گفتگو با داوران منتخب خانواده شهدا
انتظار خانواده شهدا بازنمایی حقیقی از چهره شهداست
عالوه ب��ر داوری های تخصصی
جشنواره بین المللی فیلم مقاومت
امسالفیلم هایسینماییجشنواره
توسطهیاتیمنتخبازنمایندگان
خانواده ش��هدا مورد ارزشیابی و
داوری قرار خواهند گرفت .داوری
توسط هیات منتخب خانواده شهدا باعث می شود تا
داوریاثارازچارچوب هایمتداولتخصصیصرف
فراتر رود و با تمرکز بر نگاه صادقانه و محتوای اثار
ارزشیابی ش��وند .در همین رابطه اظهارات دو تن
یخوانیم .یکی از داوران
از این هی��ات داوران را م
منتخب خانواده ش��هدا در چهاردهمین جشنواره
بین المللی فیلم مقاومت گفت :نباید در فیلم های
دفاع مقدس خیلی به دنبال اکشن و جذابیت های
کاذب باشیم در حالی که عنصر تخیل تا انجایی که
لطمه ایبهواقعیتنزندقابلقبولاست«.عاطفهبابا
نیابازگیری»فرزندشهیدعلیمحمدبابانیابازگیری
و یکی از ده عضو داوران منتخب خانواده شهدا در
چهاردهمین جشنواره بین المللی فیلم مقاومت در
گفتگو با روابط عمومی جش��نواره فیلم مقاومت
گفت :ان چیزی که برای ما مهم است «حقیقت »
دفاع مقدس است و معموال غلو و حواشی غیرواقعی
رزمندگان ،فیلم ها را از واقعیت دور می سازد هر چند
یدانیم عنصر جذابیت و تخیل الزمه هر کار
که م
هنری است اما این تخیل نباید صفر تا صد فیلم را
شامل شود .وی اضافه کرد :فیلمسازان دفاع مقدس
باید به دنبال عیان کردن نادیده ها و واقعیت های
دفاع مقدس بویژه برای نسل امروز جامعه باشند
تا انان قدردان ش��هدا باشند .البته باید بپذیریم که
تولیداینگونهفیلم هامستلزمنگاهموشکافانهودقیق
فیلمسازانرامی طلبد.فرزندشهیدعلیمحمدبابانیا
بازگیریبابیاناینکهنبایددرفیلم هایدفاعمقدس
خیلی به دنبال اکشن و جذابیت های کاذب باشیم
افزود :معتقدم در فیلم های دفاع مقدس باید بیشتر
به دنبال واقعیت باشیم و از همه مهمتر این است
که این نوع فیلم ها باید دارای پیامی برای نس��ل
امروز باشند تا انان را به ادامه دادن راه شهدا ترغیب
سازند .عاطفه بابا نیا بازگیری با بیان اینکه برای من
همیشه فیلم های دفاع مقدس و بازنمایی حقیقی از
چهره شهدا دغدغه بوده به گونه ای که در سال های
گذشته نیز تولید فیلم های دفاع مقدس را پیگیری
می کردم با اش��اره به «محت��وای فیلم های دفاع
مقدس» تصریح کرد :باید محتوای فیلم ها ،نزدیک
به واقعیت باشد چرا که خانواده شهدا این واقعیت ها
را درک کردن��د و حضور خانواده ش��هدا به عنوان
بخشی از داوران این جشنواره ،همچون چشم دومی
است که فیلم ها را رصد می کنند و امیدواریم نظرات
ما کمکی برای رسیدن به محتوای بهتر فیلم های
دفاع مقدس باشد .این درحالی است که ما از این
داوری ها استقبال می کنیم و امیدواریم این داوری ها
در سال های اینده به شکل پررنگ تری استمرار
داشته باش��د .عضو داوران منتخب خانواده شهدا
در چهاردهمین جشنواره بین المللی فیلم مقاومت
درخاتمه حضور نمایندگان خانواده ش��هدا در کنار
فیلمسازان عرصه دفاع مقدس را
تجمیعخوبیبرایرسیدنبهتعامل
بیشتردرجهتتولیدفیلم هایبهتر
و باورپذیرتر اعالم کرد.
بس��یاری از قهرمان��ان م��ا،
شخصیت هایباورپذیرینیستند
داورهیئت منتخب خانواده شهدا در چهاردهمین
جش��نواره بین المللی فیلم مقاومت معتقد است
برگزاری جشنواره فیلم مقاومت انگیزه خوبی برای
جامعه فیلمسازی است تا انان بتوانند اثار قابل باور
و ملموس تری را تولید کنند .دکترفاطمه س��ادات
مرقاتی خویی فرزند ش��هید مهندس سیدهادی
مرقاتی خویی که به همراه 9تن دیگر از اعضای
خانواده ش��هدا ،تیم داوری هیات منتخب خانواده
شهدا را در چهاردهمین جشنواره بین المللی فیلم
مقاوم��ت را تش��کیل داده اند در گفتگ��و با روابط
عمومی جش��نواره فیلم مقاومت گفت :اگر چه ما
هنوز در روزهای اغازین جشنواره هستیم اما همین
تعداد اندکی از فیلم های��ی را که دیدیم فیلم های
خوبی بودند ولی هنوز اث��ار ،ان انتظاری را که ما
به عنوان نماینده خانواده ش��هدا داری��م را براورده
نکردند اما امیدواریم فیلم های روزهای اتی بتواند
انتظ��ارات ما را براورده س��ازد .وی افزود :انتظار ما
از فیلم های مربوط به ش��هدا ،بازنمایی حقیقی از
چهره ش��هدا ،سبک زندگی و خانواده انان است و
معتقدیم کسانی که نقش شهدا را ایفا می کنند باید
ملموس تر و باور پذیرتر باشند .این درحالی است
کهبسیاریازقهرمانانفیلم هایما،شخصیت های
باورپذیری نیس��تند .فاطمه سادات مرقاتی خویی
که دکترای عل��وم ارتباطات اجتماعی دارد و قبال
نیز سابقه داوری در جشنواره های دیگر من جمله
جش��نواره فیلم فج��ر را هم دارد حض��ور خانواده
شهدا به عنوان بخش��ی از داوران این جشنواره را
یک حرکت بس��یار مبارک و میمون اعالم کرد و
یاداور شد :من این حرکت را به فال نیک می گیرم
و امیدواریم فیلمسازان ما که درحوزه مقاومت و ایثار
مبادرت به فیلمسازی می کنند از نظر خانواده های
شهدانسبتبهفیلم هایدفاعمقدساستقبالکنند.
وی در پاسخ به این سوال که معموال خانواده شهدا
به دنبال چگونه فیلم هایی هستند با بیان اینکه ما
به دنبال بازنمایی چهره واقعی شهدا در فیلم های
دفاع مقدس هستیم اظهار داشت :اگر چه ما چنین
نمونه هایی را در برخی از فیلم های گذشته دیدیم
اما این فیلم ها اینگونه نبودند که کامال یک نمونه
بی بدیل و یک الگو موفق باش��ند اما امیدواریم در
فیلم هایی ک��ه در این جش��نواره در روزهای اتی
می بینیم ش��اهد فیلم های خوب و چش��م گیر از
نظرخانواده ش��هدا باش��یم .عضو هیئت منتخب
خانواده شهدا در چهاردهمین جشنواره بین المللی
فیلم مقاومت در خاتمه اضافه کرد :من از دس��ت
اندرکاران جشنواره فیلم مقاومت تشکر و قدردانی
می کنم و امیدواریم برگزاری این جشنواره انگیزه
خوبی برای جامعه فیلمسازی ما باشد تا انان بتوانند
اثار قابل باورتر و ملموس تری را تولید کنند.
ال پراک تنیس فیلمساز تُرک
جشنواره فیلم مقاومت سبب همگرایی
فیلمسازان مستقل و ازاده شده است
«ال پ��راک تنیس» کارگردان
ترکی��ه ای که تاکنون س��ازنده
بس��یاری از اث��ار برنامه ه��ای
تلویزیونی و سینمایی در ترکیه
بوده اس��ت و با فیل��م «رویا»
در چهاردهمین جشنواره فیلم
مقاومت حضور یافته اس��ت در
گفتگو با خبرنگار سینما روایت
گفت :موضوع فیلم من ،داستان
یک زوج افغانی به عنوان عارف و رویا اس��ت که
برای فرار از جنگ افغانس��تان به ترکیه می ایند تا
از انجا با کشتی راهی اروپا شوند اما به دلیل غرق
شدن کشتی ،رویا می میرد و عارف زنده می ماند و
من از این مس��اله به عنوان نمادی از کشته شدن
مهاجرینی اس��تفاده کردم که قصد رفتن به اروپا
را دارن��د .وی که در پردی��س ملت با خبرنگار ما
گفتگو می کرد با اشاره به جشنواره فیلم مقاومت از
این جشنواره به عنوان یک جشنواره خوب ،مفید
و تاثیرگذار یاد کرد و یاداور ش��د :معتقدم جشنواره
فیلم مقاومت ،جشنواره خیلی خوبی است چرا که
به بحث مقاوم��ت و جنگ می پردازد این درحالی
است که ما هم اکنون شاهد کشته شدن بسیاری
از مردم در کشورهای مختلف مثل سوریه ،یمن،
مصر و لیبی و کشورهای خاورمیانه هستیم و مساله
جنگ و مقاومت به خوبی در این جشنواره نمایان
است .این فیلمساز ترک با بیان اینکه جشنواره فیلم
مقاومت سبب همگرایی فیلمسازان مستقل و ازاده
دنیا شده به گونه ای که همه در ایران دور هم جمع
شدندوشاهداثارهمدیگرهستندگفت:ایندرحالی
اس��ت که معموال موضوع بیشتر
جش��نواره های دنیا در مورد روابط
عاشقانه است و پرداختن به مساله
«مقاومت» توس��ط این جشنواره
نکته خیلی مهمی برای جشنواره
فیلم مقاومت محسوب می شود.
وی درم��ورد برگ��زاری ورک
شاپ هایی که توسط کارگردانان
ایران��ی ب��رای عالقه من��دان به
فیلمسازی که از دیگر کشورها در این ورک شاپ ها
ثبت نام کردند اظهار داش��ت :من بر این باورم که
این ورک شاپ ها خیلی خوب است و عالقه مندان
به حوزه فیلمسازی می توانند در این ورک شاپ ها
با متدهای فیلمسازی و تجربیات کارگردانان ایرانی
به خوبی اشنا شوند« .ال پراک تنیس» در پاسخ به
این سوال که چقدر با سینمای ایران اشنا هستید از
سینمای ایران به عنوان یک سینمای خوب یاد کرد
وگفت:سینمایایران،داستان هایحقیقیرامطرح
می کند و با وجودی که داستان های خوبی دارد اما
متاسفانه خیلی در کشورهای دیگر دیده نمی شود
که باید تالش شود تا این سینما در دنیا دیده شود.
وی با اش��اره به فیلم «جدایی نادر از سیمین» اثر
اصغر فرهادی گفت :این فیلم ،فیلم بسیار خوبی
اس��ت و من از این فیلم لذت ب��ردم چرا که بر
اس��اس واقعیت های جامعه ایران س��اخته شده
اس��ت که این می تواند نکته حائز اهمیت برای
فیلم های ایرانی باش��د .اما فیلم های امریکایی
بیشتر برپایه تخیل و فانتزی ساخته می شوند که
ره توشه ای نخواهند داشت.
موســیقی
6
سه شـــنبه 6مهـــرماه 1395سال نهم شماره 567
www.honarmandonline.ir
گزارش هنرمند از ایین رونمایی البوم «طریق عشق»
شجریان هرگز تمام نمی شود...
سیامکعباسیدرگفتگوبا«هنرمند»
خیلـی هاخـودشان
را جای من جا زدند
علیرضا صفرنژاد
س�یامک عباس�ی خوانن�ده ای ک�ه
توانس�ته ب�ود بی�ش از ده س�ال
چه�ره اش را از مخاطبینش پنهان
نگ�ه دارد س�رانجام هفته گذش�ته
29ش�هریور ماه برای اولین بار در
س�الن میالد ب�ه دی�دار هوادارنش
رف�ت و رازش را عی�ان س�اخت.
س�یامک عباس�ی که چندی پیش
اولین البوم رس�می خود را با عنوان
«خوش�بختیت ارزوم�ه» روانه بازار
موس�یقی کش�ور کرده بود ،در این
کنس�رت بیش�تر قطع�ات خاط�ره
انگیزی که هواداران�ش نیز بتوانند
ب�ا او همخوان�ی کنن�د را انتخ�اب
ک�رده بود .به بهانه اولین کنس�رت
و رونمای�ی از چه�ره اش ب�ا وی
گفتگویی انج�ام دادیم که در ادامه
خواهید خواند:
س�ال های زی�ادی از ورود ش�ما به
دنیای ش�عر و موسیقی گذشته و با
این که تصمیم نداشتید چهره خود را
نمایش دهید از هر حاشیه ای به دور
بودید و طرفداران زیادی داشتید در
مورد این سال ها توضیح دهید؟
من از س��ن ۱۳س��الگی در زمینه شعر و موسیقی
فعالیت می کنم .االن حدود ۷سال است که اثارم
را به عنوان خواننده منتشر مى کنم .اما قبل از ان
هم در زمینه ترانه س��رایى ،اهنگسازی ،تنظیم و
صدابردارى فعالیت داشتم .شما به حاشیه ها اشاره
کردی��د ،باید عرض کنم اوال خیلی خوش��حالم از
اینکه از حاشیه ها به دور بودم ،این همیشه خواست
شخصى خودم بوده ،اما حاال با دیده شدنم احتمال
اینکه از این به بعد حاش��یه ها ایجاد شوند و باعث
درست شدن مش��کالت بشوند ،بیشتر وجود دارد.
در رابطه با چهره ام باید بگویم دوستان و نزدیکان
من عکس من را داش��تند ولی به ایده من احترام
مى گذاشتند و عکسم را جایی پخش نمى کردند.
چه شد که تصمیم گرفتین موضوع
پنهان کردن چهره خودتون را کنار
بگذارید؟
من همیش��ه گفته بودم که اگر ضرورتی وجود باشد
با نشان دادن چه ره ام مشکلى ندارم و بهترین حالت
این ضرورت می توانست یک کنسرت باشد که خب
دیدیم این اتفاق هم افتاد .گفته بودم اگر قرار باش��د
کنسرتی وجود داشته باشد خیلى راحت میکروفن را
می گیرم و شروع به خواندن می کنم .از طرفی طى این
ت و مسایل حاشیه اى ایجاد
سال ها ،همیشه مشکال
مى شد که واقعا برایم ناراحت کننده بود .خیلی ها در
موقعیت های متفاوتی خودش��ان را جای من معرفی
می کردند و از اس��م من سو اس��تفاده می کردند .من
واقع��ا نگران ب��ودم که این سواس��تفاده ها تبدیل به
کالهبرداری شود و ابعاد قانونی و حقوقى پیدا کند؛ که
ن مشکالت جدى ترى به وجود
در ان صورت برای م
می امد .دیگر وقتش بود که دیده شوم.
حس�ی که ب�رای اولین ب�ار روی
صحن�ه برای ش�ما ایجاد ش�د را
توصیف کنید؟
طبیعت��ا خیلی حس خوب��ی بود حس��ی همراه با
اس��ترس و هیج��ان .م��ن قبال هم روی اس��تیج
رفته ب��ودم ولی به عنوان نوازن��ده و البته با تعداد
تماش��اگران خیلى کمتر ،اما بعد از این همه سال
مواجه ش��دن با جمیع��ت دو هزار نف��رى ،خیلی
استرس زا بود .من هیچوقت تجربه کنترل استیج
را نداشتم و برای اولین بار داشتم به عنوان خواننده
برنامه اجرا مى کردم .چند اهنگ طول کش��ید تا
فضا رو را بدس��ت بیارم و بتوانم صحنه را مدیریت
کنم ،ولى بعد از ان خیلى خوب اجرا ادامه پیدا کرد.
ع�لاوه بر این ،روز قبل از اولین اجرا ،دچار س��رما
خوردگی شدیدی شدم ،به طورى که واقعا صدایم
درنمى امد .همان س��رماخوردگى بدموقع شهریور
ماه ک��ه خیلى ه��ا را گرفتار کرد ،ول��ى ما مجبور
بودیم این کنس��رت را اجرا کنیم .واقعا هنگام اجرا
فشار بسیاری روی حنجره من بود ،بعد از کنسرت
متوجه ش��دم چه اس��یبی ب ه گلو و حنجره ام وارد
شده .همه این ها باعث ش��د که اجرای اول برایم
بس��یار سخت و سنگین باشد ،ولی انقدر انرژی ای
ک��ه مردم به من دادند خ��وب و زیاد بود که روى
صحنه اصال فراموش کرده بودم که سرماخوردگى
دارم .در ه��ر صورت با انرژى مخاطبانم توانس��تم
همه این مشکالت را نادیده بگیرم و اجرای خوبی
را ارائه بدهم.
رمز موفقیت ش�ما در شعر هایتان
است؟
من دو مجموعه شعر منتشر شده دارم ،و به زودی هم
مجوعه سوم منتشر خواهد شد .مطمئنا این که من
خودم دست به قلم و دست به ساز هستم در موفقیت
من تاثیر بسیاری داشته و باعث شده که حال و هواى
اثار من منحصر به سیامک عباسی باشد و مخاطبانم
ک من را بشناسند.
سب
ای�ن رون�د در س�بک ش�ما ادامه
خواهد داشت؟
ن تغییر نخواهد کرد.
یم
هی چ چیزی در س��بک کار
فقط کیفیت اج��را و ضبط اثارم باالتر خواهد رفت و
دیگر اینکه بس��یار ُپرکارتر خواهم شد .از این به بعد
انتشار تک اهنگ ها و البوم ها و اجراى کنسرت ها با
برنامه ریزی دقیق تری ادامه خواهد یافت.
راج�ع ب�ه گ�روه و نوازندگانت�ان
توضیح دهید؟
از گروه م ا که با خود من ۹نفر هستیم فقط ۳نفر
از نوازنده هاى سرشناس بودند ،امیر عظیمی ،بابک
صفرنژاد و ارین کشیشی؛ اما بقیه بچه ها تا قبل از
ان ،یا تجربه صحنه نداشتند و فرصت حضور روى
استیج را پیدا نکرده بودند ،و یا در اجراهاى کوچک
حضور داش��تند؛ در حالى که سرش��ار از توانایی و
انگی��زه بودند .من ریس��ک کردم و خواس��تم این
فرصت را به کس��انی بدهم که بخواهند و بتوانند
استعداد و توانایی خودش��ان را عملی کنند .با این
کار خواس��تم چند نوازنده تازه نفس و بااستعداد را
وارد بازار موسیقی کرده باشم .زمانی که خواستیم
گروه را تشکیل بدهیم این ایده را با امیر عظیمی مطرح
کردم و او نیز اس��تقبال کرد .ای��ن موضوع از نظر
معنوی براى من دارای ارزش بسیاری بود .تصمیم
بر این ش��د که براى ج��ذب نوازنده ه��اى جوان
فراخوان بدهیم .زمانی ک��ه فراخوان دادم بیش از
۱۰۰۰ویدی��و دریافت کردیم و بهترین های ان ها
را را انتخ��اب کردیم .بعد از ۲ماه تمرین فش��رده،
گروهی قوی و منسجم ساختیم .انصافا بچه ها هم
پاس��خ اعتماد من را خیلی خوب دادند و عالى اجرا
کردند .از این که توانستم چند نیروى تازه نفس به
موس��یقى ایران معرفى کنم و بچه ها را به س��طح
حرفه اى هدایت کنم خیلی خوشحال هستم.
برنامه هاى اینده ش�ما به چه شکل
است؟
ما بعد از ایام محرم و صفر مجددا در تهران کنس��رت
خواهیم داشت و بالفاصله بعد از کنسرت هاى تهران،
تور کنسرت های شهرستان ها را شروع خواهیم کرد؛
یک البوم صوتى متشکل از دکلمه اشعار کتاب دومم
روى موسیقى منتشر خواهد شد و همزمان نیز سومین
مجموعهشعرهایمدرقالبکتاببهانتشارخواهدرسید.
کالم اخر.
سپاسگزارم از مخاطبانم که در این هفت سال با اینکه من
همواره کم کار و کمرنگ بودم همیشه حامی من بودند .از
ان هاممنون مکهبرایای نکنسرت هاسنگتمامگذاشتند؛
این اجراهای پر انرژی را مدیون مخاطبان هستم.
هنرمند :مراس��م رونمایی از البوم «طریق عش��ق» به اهنگس��ازی استاد
پرویز مش��کاتیان ،خوانندگی استاد محمدرضا ش��جریان و نوازندگی گروه
موس��یقی «عارف» صبح روز دوش��نبه ۵مهر ماه در تاالر وحدت با حضور
خیل گس��ترده اهالی هنر و دوستداران خسرو اواز ایران برگزار شد .هرچند
همایون شجریان در مراسم حضور داشت و چند قطعه هم به یاد گذشته با
اعضای گروه عارف اجرا کرد اما در تمام مراسم جای خالی استاد شجریان
احس��اس می ش��د تا جایی که همایون نیز لب به س��خن گش��ود و گفت:
در ط��ول برنامه که ب��ا همراهی جناب پرویز پرس��تویی نازنین همراه بود،
تصاویری پخش ش��د که خیلی س��عی کردم خودم را کنت��رل کنم اما این
اتف��اق نمی افتاد چرا که ب��ر این باورم الحق جای من اینجا نبود ،زیرا جای
پ��در بود که اینجا بنش��یند و همراه با عزیزان گ��روه «عارف» برنامه ای را
اجرا کند .البته متاس��فانه به دلیل وضعیت جسمانی ایشان که نمی تواند از
منزل بیرون بیاید و هم اکنون مش��غول فیزیوتراپی اس��ت ،نتوانست در این
مراس��م حضور پیدا کند .من امیدوارم با انجام مراحل تکمیلی درمان ،پدرم
ب��ه کارهای روزمره خود ادامه دهد .به هر حال در این اجرا اس��تاد بیژن و
ارژنگ کامکار دو تن از اعضای گروه موس��یقی عارف به من افتخار دادند
که در اجرای ما حضور داش��ته باش��ند و من بر این ب��اورم که اجرای ما با
حضور این عزیزان رنگ و بوی دیگری گرفت.
پرویز پرس��تویی بازیگر صاحب نام سینما ،تئاتر و تلویزیون که اجرای این
مراس��م را بر عهده داش��ت در ابتدا با قرائت متنی که فرازهایی از ان در
فواصل مختلف برنامه ارائه می ش��د ،از مقام هنری محمدرضا شجریان و
پرویز مشکاتیان تجلیل کرد.
در بخش های��ی از این متن امده اس��ت« :فراز اول :من مجری نیس��تم و
مجری گری نمی دانم ...س��خنران هم نیستم و از فنون سخنوری سررشته
ن��دارم .بنابراین اگر می بینید در مقابل تان ایس��تاده ام ،نه برای س��خنرانی
امده ام و نه س��یمای مجری گری دارم ...من ش��اید به نمایندگی از جامعه
هنری ،ش��اید به عن��وان عضوی از پیکر فرهنگ و هنر ،ش��اید به افتخار
دوس��تی ،ش��اید به رس��م صدایی از حنجره ایران و حتی شاید تنها و تنها
به خاطر دل خودم ،اینجا ایس��تاده ام ...من امده ام تا از عش��ق بگویم و از
«طریق عشق» که مسلک افریننده اثر است ...مسلک خسرو اواز این مرز
و بوم ...و حاصل راز و نیاز و س��یر و س��لوک او در اشعار موالنا و حافظ در
کنار پرویز مش��کاتیان و گروه فاخر عارف ...من امده ام بلکه بتوانم اندکی
و تنها اندکی ،در این خمره افیون را بگش��ایم و دعوت کنم عالم و ادم را
به مستی از نوش شهد نوشینش...
کارت وقتی قرار باشد از شجریان بگویی ،گفتنی
فراز دوم :سخت می شود َ
نیس��ت این روح نجیب ...گفتنی نیست َمرد ...مگر ادبیاتی وجود دارد که
بتواند قدردانی از تو را به واژه بکش��د؟ مگر می ش��ود قدر دانست کسی را
که نای و نوای موس��یقی یک کش��ور ،سنت یک کش��ور و اعظم هویت
فرهنگی یک کشور قائم به هنر بی بدیلش شد؟! مگر شدنی است تعریف
حنجره یک سرزمین با کلمات؟! البته که تنها راه سخن گفتن با تو ،همانا
«طریق عشق» اس��ت که خودت بر ما ارزانی داشتی ...البته که خجسته
اس��ت رونمایی از این اثر ماندگار ...البته که قدر می شناس��یم هبه ات را...
البت��ه که تا عرش صعود می کنیم بر بال های این اثر .البته که س��االری
صدا برازنده ات است»...
فراز س��وم :قصه کیمیا و کیمیاگر را ش��نیده اید؟ نقل بسیار ساده ای است...
کیمیاگ��ر از فلز ،هر فلزی ،طال می س��ازد یعنی او م��وادی را در اختیار دارد
که همه دارند ،ولی کاری را بلد اس��ت که هیچ کس بلد نیس��ت ...می گویند
این کار ،بس��یار س��خت و ناش��دنی اس��ت ...می گویند کیمیا نایاب است و
دس��ت نیافتنی ...می گویند کیمیاگر «مثل هیچ کس» است .می گویند شاید
قرن ها بگذرد و کیمیاگری دیده نش��ود ...س��خت بود ،س��خت تر هم شد...
«صبح اس��ت س��اقیا»« ،همراه ش��و عزیز»« ،بیداد»« ،شیدایی»« ،یوسف
خوشنام» و سایر نغمه های مش��کاتیان را بشنوید تا ببینید این کیمیاگر چه
کرده اس��ت .ببینید این نابغه موسیقی سنتی ،در این البوم ها ،با کیمیایش از
نوا ،از دل س��نتور ،از درون ،روح زاللش ،از عمق وجودش چگونه بس��تری
زرین برای جاری ش��دن صدای اسمانی شجریان خلق کرده است و حاال...
حاال به «طریق عشق» گوش بسپارید و تفاوت فلز و طال را لمس کنید.
فراز چهارم :نگفتم سخت است ...حرف می زنی تمام او را نگفته ای ،تصاویر
را تماش��ا می کنی و تمام او را ندیده ای .نواهای س��حرامیزی در فضا طنین
می افکند و تمام او را نش��نیده ایم ...از البومی که منتش��ر نش��ده ،پرفروش
اس��ت و نایاب ،رونمایی می ش��ود وزینهار ...که همه او را ندیده ایم ...تالش
س��ودی ندارد ...این جنگ ،مغلوبه است ...وارد کارزار نشو! او خود میدان دار
س��خت ترین نبردهاست...از انجا که تن به تن می جنگد برای حفظ و بقای
اوای س��نتی ایران و یا در جایی که صدایش را از برخی پس می گیرد ولی
ن��وای ربنایش را تقدیم تو می کند تا ب��ا ان افطار کنی تمام روزه هایت را...
و الیه به الیه در وجودت نفوذ می کند ،در هنگامه فرو ریختن و اس��توار و
محکم نگهت می دارد تا با طالیه داری جرات و شهامت او ،امیدوار باشی به
فردایی روشن تر ...نه ،تالش نکن شجریان ،گفتنی نیست..
چشمانم را می بندم و غرق می شوم در طنین نفس گیر صدایت َمرد ...با عشق
تا کجا رفته ای؟ تا کجا امده ای؟ تا طالکوب ش��دن نامت بر برگ عظیمی
از تاری��خ ایران عزیز ...تا جاودانه ش��دن در ای��ن دفتر ...حاللت باد حالوت
این جاودانگی که س��زاوار ان اس��ت ...این مردم رنج دیده شهادت می دهند
شایستگی ات ...خسرو اواز ایران؟! ...نه ...شوالیه اواز؟! ...نه ...پرچمدار بقای
موس��یقی سنتی؟! ...نه ...حنجره طالیی؟! نه ...تکرارناشدنی؟! ...نه ...دردانه
هنر اواز سنتی ...نه ...نشد ...و نمی شود ...رونمایی کردیم از «طریق عشق»
ولی نش��د از ت��و قدردانی کنیم ...نمی ش��ود دیگر ...دلیلش گفتنی نیس��ت
و در ظ��رف واژه ج��ا نمی گیرد ...چش��مانم را می بندم و غَرق می ش��وم در
نوایت ...چشم می گشایم ...همایون است که تربیت حنجره اش را در مکتب
اموزگاری چون تو به رخ می کش��د ...و لبخندی که چهره ات را روشن کرده
اس��ت ،در وجودم جاری می ش��ود و خیره می ماند به برق چش��مانت ...مگر
کارت می اید َمرد؟
می ش��ود که طالی مذاب ،عیار داشت؟! قدردانی به چه َ
تو جاودانه شده ای ...شجریان هرگز تمام نمی شود»...
پخش یک فیلم کوتاه با مضمون مصاحبه با اعضای کنسرت گروه عارف
در زم��ان حیات زنده یاد پرویز مش��کاتیان و اج��رای دو قطعه «خزان» و
«اال یا ایها الس��اقی» به اهنگسازی زنده یاد پرویز مشکاتیان و نوازندگی
بیژن کامکار ،ارژنگ کامکار ،بابک غس��الی ،ایین مش��کاتیان و سهراب
پورناظ��ری و خوانندگ��ی همایون ش��جریان ،بخش های دیگر مراس��م
رونمایی از البوم «طریق عشق» بود.
البوم موسیقی «طریق عش��ق» با همکاری گروه «عارف» و با اشعاری
از حافظ و موالنا تهیه و در س��ال ۱۹۸۹در اروپا اجرا شده است .اعضای
گروه «عارف» در این کنس��رت را «پرویز مش��کاتیان» سرپرست گروه
و نوازنده س��نتور« ،داریوش پیرنیاکان» نوازنده تار« ،جمشید عندلیبی»
نوازنده نی« ،محم��د فیروزی» نوازنده عود« ،اردش��یر کامکار» نوازنده
کمانچه« ،بیژن کامکار» نوازنده رباب و دف و «ارژنگ کامکار» نوازنده
تنبک تشکیل می دهند.
هنرومعماری
سه شـــنبه 6مهـــرماه 1395سال نهم شماره 567
www.honarmandonline.ir
زنان ازشهرچهمی خواهند؟
مفهوم واقعی عدالت جنسیتی در شهر
سحر جعفری
حضور زنان در هر جامعه ای از مولفه های اثرگذاری است
کهبهخوبیمی تواندروححاکمبرجامعهرابهتصویربکشد؛
تصویری که اگر به دست مدیران شهری کارامد تقش زده
شود بی شک مفهوم ظاهری خود مبنی بر استفاده یکسان
تمامی افراد از فضاهای شهری را از دست داده و به مفهوم
واقعی عدالت جنسیتی در ش��هر دست خواهد یافت .در
کشور ما نیز بنا بر فرهنگ سنتی حاکم و به عنوان کشوری
که در دوره گذار از س��نت به مدرنیته قرار دارد ،بی طرفی
جنسیتی در ساخت فضای ش��هری ومعماری مورد نقد
جدی قرار دارد؛ این در حالیست که توسعه ی شهری پایدار،
بدون مشارکت ف ّعال زنان در صحنه ی اجتماع ،امکان پذیر
نمی باشد و این امر خود به متغیرهای عمده ای ،که از جمله
امنیت در زنان است ،بستگی
مهمترین ان ها احس��اس ّ
امنیت ،به عنوان یکی از شاخصه های کیفی زندگی
داردّ .
شهری از مهم ترین مسائل زندگی انسان است .تحقیقات
جامعه شناختی ،نشان می دهد گسترش حوزه فعالیت های
اجتماعیزنان،ترسان هاازحضوردرفضاهایعمومیکه
برگرفته از طبیعت زنانه انان باشد را نقض می کند و به نظر
می رسد علت این مساله در یک سیستم پیچیده فرهنگی
قابل مطالعه می باشد .بر اساس سیاست های دولتی توزیع
نامتعادل فضاهای عمومی از منظر جنسیتی منجر به کناره
گیری زنان از مشارکت در فرایند توسعه ی پایدار خواهد
ش��د .از این رو تنها یک مدیریت شهری کارامد می تواند
امنیت شهری گردد .در این راستا یکی
سبب ایجاد توازن و ّ
از راهکار های اتخاذ ش��ده در ایران ،جداس��ازی فضاهای
عمومی و ایجاد خدمات ویژه برای زنان است .اگرچه این
محرومیت زنان در برخورداری
سیاست با انگیزه ی کاهش
ّ
از فضاهای عمومی و افزایش احساس اتخاد گردیده است،
لیکن در درازمدت موجب تعمیق نابرابری های جنسیتی و
تفکیک عمیق تر جامعه به دو بخش زنانه و مردانه خواهد
ش��د .از این رو می ت��وان تاکید کرد باید ب��ه جای ایجاد
امنیتدرجامعهبرایهمگانافزایش
تسهیالتویژهزنانّ ،
یابد .دکتر نعمت اهلل فاضلی ،استاد دانشگاه ،جامعه شناس
و عضو هیئت علمی دانشگاه عالمه طباطبایی در مورد
موقعیت زنان در فضای عمومی به س��ه رویکرد اش��اره
می نماید :رویکرد کارکردگرایی ،رویکرد مارکسیس��تی و
نئومارکسیستیورویکردکنشمتقابلنمادین؛بهاینمعنا
که انسان ها در سپهرهای خانوادگی ،جامعه ،نهادهای کار
و ...نقش های متفاوتی می گیرند و می توانند فراغت داشته
باشند .در این دیدگاه فراغت امری مستقل است و به تجربه
فرد بازمی گردد .این رویکرد هویت انسان را سامان می دهد.
وی در ادامه می گوید« :شهری ش��دن جامعه ایران منجر
به عوض شدن اگاهی جنسیتی شده است؛ یعنی ساختار
شناختی ،معرفتی ،س��ازوکار درونی اندیشیدن ،رویه های
فکرکردن ،شیوه های رمزگذاری و رمزگشایی ،شیوه های
شکل گیری عاطفه و احساس ،سلیقه ،ذائقه ،شیوه تفکر،
شیوه پاسخ گویی به نیاز ،شیوه شکل گیری نیاز و بسیاری
م��وارد دیگر در زن��ان ،به طور کامل با نوعی گسس��ت
تاریخی و گسست ش��ناختی تحت تاثیر شهری شدن و
کالنشهری شدن تجربه شده اس��ت ».در خارج از ایران،
یکی از اولین پروژه هایی که به مس��اله برابری جنسیت
پرداخت مجموعه اپارتمانی بود که با زنان و برای زنان در
منطقه ۲۱شهر وین (پایتخت اتریش) طراحی شد .در سال
۱۹۹۳در این شهر یک مسابقه طراحی برای پروژه ای که
«زنان-کار-شهر» نامیده می شد ،برگزار گردید .این پروژه
پیرو یک نمایشگاه عکس در سال 1991در شهر وین با
عنوان «چه کس��ی مالک فضای عمومی است -زندگی
هرروزه زنان در ش��هر» مطرح گردید .در این نمایش��گاه
تصاویری از زندگی روزمره زنان به تصویر کشیده شده بود
که برای انجام فعالیت های روزانه در شهر وین در رفت و
امد بودند .مساله قابل توجه در مجموعه عکس ها ،مطرح
ش��دن امنیت به عنوان یک دغدغه در فعالیت زنان بود .
ایده ی طرح مسابقه به ایجاد راحتی زندگی برای زنان در
خان��ه می پرداخت .طبق امار اداره ی ملی اتریش ،زنان در
مقایسه با مردان زمان بیشتری در خانه سپری می کنند.
در این پروژه اپارتمان ها توسط حیاط هایی محاط شده اند
و بخش های چمن کاری ش��ده به شکل دایره ،نقاطی از
حیاط های وسیع را در اختیار کودکان و والدین قرار می دهد
که می توانند در انجا و بدون اینکه از محدوده خانه ی خود
دور شوند ،در فضای ازاد به استراحت و تفریح بپردازند .در
اینمجتمعکاربری هایالزمازجملهمهدکودک،داروخانه
و درمان گاه پیش بینی شده است .از لحاظ مکان یابی ،این
ساختمان در نقطه ای از شهر قرار گرفته است که دسترسی
به حمل و نقل عمومی برای تردد در شهر و رفتن به مدرسه
و محل کار به سهولت امک ان پذیر باشد .نکته حائز اهمیت
در این پروژه اولویت مساله حل نیاز کاربران بر مسائل فنی
می باش��د .این در حالی است که در پروژه های ساختمانی
مسائل فنی و زیبایی شناختی از اولویت برخوردارند .بدنبال
این پروژه ،توجه به پارک های شهری در دستور کار مدیران
شهری قرار گرفت و در سال ۱۹۹۹به ایجاد تغییراتی در دو
پارک شهری در شهر وین روی اوردند .نتایج حاصل از ارائه
تغییرات ،همچون ایجاد دسترسی پیاده به پارک ،احداث
زمین های بازی و به طورکلی تبدیل محوطه ای بیش از
حد گسترده باز به فضاهای نیمه بسته ،نشان داد ارایش
کاربران فضا به سرعت تغییر نموده و امکان برابری استفاده
از تسهیالت برای اقش��ار متنوع میسر گردید .در همین
راس��تا ،استراتژی برنامه ریزی ش��هر وین در سال ۲۰۰۸
توسط سازمان ملل متحد ،به عنوان بهترین نمون ه در ارتقا
محیط زندگی برگزیده ش��د .درحال حاضر ،فضاهایی
که در داخل کشور به مساله حضور زنان پرداخته اند
محدود به پارک های بانوان می شود که عمدتا به جنبه
لذت موقت پرداخته اند و از ایجاد هویت هم پیوند زنان
با مردان غافل مانده اند .از همین رو مضامینی هم چون
«شهر دوستدار زن» با فروکاستن مساله نیاز زنان به
فضاهای برابر به ایجاد فضاهای محدود برای این قشر،
ک ش��هر بدون
محقق نخواهد ش��د و تنها موجب تفکی
شناخت نیاز کاربران و در نتیجه ارائه الگوهای ناصحیح در
جهت استفاده از فضاهای عمومی خواهد شد.
گام سوم؛ ورود به بازارجهانی نشر معماری
مسعود حبیبی
پژوهشگر دکترای معماری
ب��دون تردی��د ورود کت��اب ه��ای ترجمه ش��ده ب��ه قلمرو نش��ر
معماری ایران موجب غنای هرچه بیش��تر این رش��ته خواهد ش��د.
نکته ای که نمیتوان از نقد ان چشمپوشی کرد -جدا از نتیجه گرفتن
های مثبت یا منفی -عمق تاثیری است که این کتابها بر جریانسازی
معماری معاصر ایران خواهند داش��ت .به عبارت دقیق تر مترجمین
هم��واره در نقش حام�لان فرهنگ و دانش می��ان مرزهای زبانی
مختلف ظاهر شدهاند .این تاثیرگذاری زمانی بیشتر خود را نشان می
دهد که به دو نکته توجه کنیم ،نخست انکه بیشترین مخاطب این
کت��اب های ترجمه ش��ده دانش��جویانی هس��تند ک��ه در تکاپوی
یافت��ن خط فکری خود ب��ا این کتاب ها مواجه میش��وند ؛ و دوم،
در قیاس با تعداد کتاب های تالیف ش��ده ،ترجمه س��هم به مراتب
بیش��تری را از بازار نش��ر کتاب معماری دارد .در واقع دانشجویای
ح��وزه معماری این خط فکری خود را –خ��وداگاه یا ناخوداگاه -از
ای��ن کتابها و اندیش��ه های وارداتی دریافت خواهند کرد .ناش��ران
حوزه��ی معماری نیز به واقع تمام دل مش��غولی ه��ای خود را در
نش��ر کتاب های ترجمه به کار بس��ته اند و س��رمایه خود را در این
راه خرج می کنند .پی امد چنین رویدادی حتا اگر برای کتاب های
مهمان جایگاه دانشیک باالیی در نظر بگیریم ،جا ماندن از اندیشه
های معماری ایرانی را در پی خواهد داش��ت؛ و یا دس��تکم ،ذهنیت
کافه کتاب معماری
تحلیل��ی را از مخاطبی��ن نواموز و دانش��جوی معم��اری در مواجه
ب��ا اث��ار معماری ایرانی خواه��د گرفت .به واقع ما نیاز به س��رمایه
گذاری بیش��تری در نشر اندیش��ه های معماری ایرانی و شناساندن
ان ب��ه مخاطب خود داریم .هر اندازه که م��ا با کتاب های ترجمه
ش��ده پیرامون مجموعه اثار معماران یا کتاب های تئوری معماری
روب��ه رو هس��تیم ،و ان را ب��ه مخاط��ب نواموز معم��اری معرفی
می کنی��م ،به همان اندازه نیز جای خالی کتاب های تالیف ش��ده
از اث��ار معماران -ایرانی و غیرایرانی -و پرداختن به دانش تئوریک
معماری نیز به چش��م می خورد .پویایی بازار نشر ایران اگر نگوییم
جلوتر ،دس��ت کم همارز با کتاب های ترجمه ش��ده ،نیازمند کتاب
های تالیفی نیز میباش��د .مسئله مهم دیگر تصویری است که واژه
«ترجم��ه» در ذهن تداعی می کند :برگردان از متنی دیگر به زبان
معماری امروز ایران ب��رای معرفی خود در مقیاس جهانی
فارس��ی.
ِ
نی��از به دیدن چهره دیگ��ر «ترجمه» نیز دارد؛ این ب��ار ،ترجمه از
فارس��ی به زبان های دیگر .حضور در بازار نشر جهانی و به نمایش
دراوردن معماری ایران نیازمند بهره گیری از ابزاری است که زبان
انگلیس��ی در اختیار ما قرار می دهد .زبان انگلیسی به عنوان رسانه
ای جهان ش��مول ،توانایی گفتن و شنیده ش��دن پیام خود را دارد.
زبان فارسی هر اندازه که زیبا و شیرین باشد ،در قیاس با زبان همه
جهانی انگلیس��ی از مخاطبی به مراتب کمتر برخوردار است.
گیر و
ِ
حضور در بازار نش��ر جهانی و نمایش داش��ته های معماری معاصر
ای��ران می تواند هدفگذاری بعدی و راه پی��ش روی ترجمه را ،این
ب��ار در چهره ای نو ،مش��خص نماید .اگرچه تعداد کش��ورهایی که
زبان رس��می انها انگلیسی اس��ت چندان زیاد نیست ،ولی بی هیچ
صحبتی می توان زبان انگلیس��ی را –به واس��ته میزان تالشی که
ب��رای یادگیری ان در تمام جهان صرف می ش��ود -پر مخاطبترین
زبان دانست .بیش از 80درصد کتاب های پر فروش در طول تاریخ
نشر به زبان انگلیسی هستند و با نگاه به مجله های علمی و معتبر
جهان نیز همین تعداد از فراوانی را می توان مشاهده کرد .این مسئله
نه تنها نش��ان از اقبال زبان انگلیسی در مقیاس جهانی و مخاطبین
بیشمار ان دارد ،که حکایت گر عمق نفوذ و تاثیرگذاری این زبان بر
جهت دهی علم و دانش جهانی در س��الیان بعد نیز می باش��د .بهره
نبردن از این قلمرو گس��تردهی نش��ر جهانی و بی نسیب ماندن از
چنی��ن جریانی ،ن��ه تنها امکان نقش افرینی معم��اری ایرانی را در
مقیاس جهانی خواهد گرفت ،بلکه به عنوان اندیش��ه ای فرودست،
راه اثر پذیری از هر جریان فکری را نیز بر ان خواهد گشود.
گفتمان بین المللی درباره جنسیت ،شهرسازی و معماری
شهــر و جنسـیت
ش��هر «ارمانی» را تصور کنید .چنین شهری باید
دارای چه ویژگی هایی باشد که همگان بتوانند در
ان زند گی خوبی داشته باشند؟ سیمای ان چه گونه
اس��ت؟ این ها پرسش هایی اس��ت که حدود ۱۰۰
شرکت کننده از کش��ورها و فرهنگ های مختلف
طی دوره ای موسوم به دانشگاه بین المللی زنان در
دانشگاه کاسل ،در تابستان س��ال ۲۰۰۰درباره ی
ان ها به بحث و گفتگو پرداختند .کتاب «ش��هر و
جنس��یت» مجموعه ای از مقاالت نویس��ندگان و
متخصصان از کش��ورهای مختل��ف در ارتباط با
معماری و شهرس��ازی با رویکردهای جنس��یتی
اس��ت که به تازگی نشر کالغ با ترجمه ی مینوش
صدوقی��ان زاده منتش��ر کرده اس��ت .مق��االت ده
گانه ی این کتاب از دیدگاهی جنس��یتی به بررسی
جنبه های متف��اوت اجتماعی ،اقتصادی ،فرهنگی
و کالبدی ش��هر می پردازد .به طورکل��ی در ایران،
ادبیات و متونی که از چشم انداز جنسیت به تحلیل
موضوعات تخصصی ش��هر و معم��اری پرداخته
باشند ،بسیار اندک است .تالش برای غنی ساختن
ادبیات معماری و شهرسازی با دیدگاه های جنسیتی
یا ادبیات جنس��یتی موجود با موضوعات مربوط به
ش��هر و معماری ،انگیزه ی اصل��ی ترجمه ی این
کتاب است .تولید جنسیتی شده ی اثار معماری به
معنای تولید فضاهایی اس��ت که دارای جنس��یت
هس��تند ،جنسیت دار هستند .یعنی این که معماری
یا کالبد ش��هر با نگاه جنسیتی مردانه که تا کنون
حاکم مطلق بوده ،طراحی و تولید شده اند و نیازهای
زن��ان و رویکرد زنان به فضا در ان ها دیده نش��ده
است .بسیاری از پژوهش گران بی طرفی جنسیتی
را نوعی دروغ قلمداد کرده ادعا می کنند در شرایط
حاضر ،بی طرفی جنس��یتی وجود ندارد .انس��ان ها
متفاوت ان��د ،زنان و م��ردان متفاوت اند و نیازهای
گوناگون دارند و فضا باید پاسخگوی این نیازهای
متفاوت باشد .تولید جنسیتی شده یا جنسیت دار در
واقع به یک سویه بودن طراحی اشاره دارد و این که
نگاه مردانه ،ارزش ها و نیازهای مردانه بر تولید فضا
حاکم اس��ت .چنان چه فضا ب��ه نیازهای دو جنس
پاس��خ دهد ،یک فضای متعادل جنسیتی خواهیم
داش��ت .مقاالت این کتاب را اس��اتید دانشگاهی
کشورهای مختلف ،با زمینه های تخصصی متفاوت
از جمل��ه ،معماری ،شهرس��ازی ،جامعه شناس��ی،
جغرافیا و محیط زیس��ت نوش��ته اند؛ به رغم این،
انان در دیدگاه جنسیتی خود نسبت به موضوعات
تخصصی شهر مشترک هستند .زمینه ی گرد اوری
این مقاله ها را یک دوره ی کوتا ه مدت دانشگاهی
فراهم ساخت که به مدت سه ماه در تابستان سال
۲۰۰۰در چند ش��هر المان ،زیر عنوان «دانش��گاه
بین المللی زنان» برگزار ش��د .ه��دف از این دوره،
رش��د و بهبود خود اگاهی زنان دانشگاهی و کمک
به گس��ترش موضوع��ات جنس��یتی در عرصه ی
علمی بود .ای��ن دوره با دع��وت از زنان دانش جو
یا دانش اموخته از سراس��ر جهان و ش��رکت انان
در کارگاه ها و س��مینار ها در چندین موضوع کلی
سازمان دهی ش��د« .شهر و جنسیت» یکی از این
عنوان ـ رش��ته های کلی بود که در ش��هر کاسل
برگزار شد .مقاالت این کتاب در پیوند با موضوعات
مطرح شده در سمینار ها و کارگاه های گروه « شهر
و جنس��یت» و توسط اساتید این گروه نوشته شده
است .پروفسور اوال ترلیندن که ریاست گروه «شهر
و جنسیت» را به عهده داشتند ،ویراستاری کتاب را
انجام داده و خود در تالیف ان دس��ت دارد .نکته ی
اخر این که ناگفته پیداست معماری و شهرسازی به
عنوان یک مقوله ی متاثر از متن اجتماعی پیوندی
گسترده با فرهنگ ،باورها و شیوه ی زنده گی جوامع
بش��ری دارد و نظریات علم��ی قابل گرته برداری
یک ب ه یک برای همه ی جوامع ،و از جمله کش��ور
ما با باورها ،ارزش ها و مناس��بات ویژه اش نیست.
پژوهش گران ما در این عرصه این تجارب جهانی
را باید با اتکا بر دادهای بومی به کار گیرند.
7
یادداشت
انعکاس خویشتن در اینه شهر…
نگین نجارازلی
معمار ،پژوهشگر معماری
ایدا در اینه
...پیشانیت ایینه ای بلند است
تابناک و بلند،
که خواهران هفتگانه در ان می نگرند
تا به زیبایی خویش دست یابند…
احمد شاملو
مرد جوانی که به تازگی از بیماری روان گسیختگی
حاد بهبود یافته ب��ود ،در هنگام عیادت مادرش از
او ،به وجد امد و از س��ر شوق چنان او را در اغوش
کشید که مادر خشکش زد .مرد جوان دستان خود
را پس کشید ،مادرش از او پرسید« :دیگر مرا دوست
نداری؟» جوان از ش��رم سرخ شد و مادر ادامه داد:
«عزیزم ،تو نباید این قدر زود دست و پای خودت را
گم کنی و از بروز احساسات خود بترسی ».پس از
این رویداد بیمار تنها چند دقیقه دیگر توانست مادر خود را تحمل کند و پس از رفتن مادر ،به یکی از کارکنان
بیمارس��تان حمله کرد ،و به ناچار او را در بخش ویژه بس��تری کردند .ناتوانی در تشخیص سطوح مختلف
ارتباطی یا طبقات منطقی و عجز در کنار امدن با تناقض هایی که پدید می اورند ،از عالئم روان گسیختگی
است .معماری امروز ما نیز ،به زعم نگارنده ،تا حد زیادی چنین عالئمی را از خود بروز می دهد و فاقد ابزاری
است که ان را از قیود دوگانه ای که بافت ارتباطی ایجاد کرده است رهایی بخشد .براساس تحقیقات انجام
شده توسط ایتلسون در سال ۱۹۷۳محیط ان چنان احاطه کننده ،دربرگیرنده و فراگیر است که هیچ چیز و
هیچ کس را نمیتوان از ان مجزا کرد .فضایی که در ان زندگی می کنیم زشت باشد یا زیبا ،نمادی از معنویت
باش��د یا دنیاگرایی ،اثر ش��گرفی بر روح و روان ما خواهد گذاشت و در انتخاب های ما و سبک زندگی مان،
اثرگذار خواهد بود؛ چرا که مردم ناچار به حضور در شهر و معماری هستند .تالش پژوهشگران همواره طبقه
بندی انواع مختلفی از مولفه های محیطی بوده است .یکی از تالش های اولیه انها به روانشناسی گشتالت بر
می گردد .زمانی که «کافکا» بین محیط رفتاری و محیط جغرافیایی تمایز قائل شد ،او محیط جغرافیایی را
به عنوان محیط واقعی ،چیزی تعریف می کند که به واقع فرد را در بر می گیرد .در حالی که محیط رفتاری،
تصویرشناختی محیط عینی است که اساس رفتار را شکل می دهد .هرفضا برای استفاده کنندگان اثرات روانی
دارد .هرمان می لر پژوهشی در این زمینه انجام داه است که برطبق ان یک نفر ازچهار نفر از محصور بودن
در یک اتاق کار و یکنواخت بودن در و دیوار ان عصبی شده اند .می لر نتیجه گیری کرده است که معماری
بنا و به طور خاص یک چهار دیواری می تواند در روان انسان موثر افتد .حتما برای شما نیز بسیار اتفاق افتاده
است که فرمی معمارانه را ببینید و بی درنگ احساس هراس و یا شادی کنید [هرچند این احساس به صورت
مستقیم ،در هیچ کدام از تک تک عناصر تشکیل دهنده معماری گنجانده نشده است] ،همین پدیده را بالباالژ،
در هنر ،جریان داللت می نامد .در حقیقت باید گفت ،احساسات از درون ترکیب بندی فرم ها هستند که به ما
منتقل می شوند .معماری متشکل از عناصر همنشین [واحد های فرمی هدف دار] است .از این رو در معماری
نمی توان زنجیره ای ساخت که بی معنی باشد .معمار فرم را از می ان ماده ای بی شکل برمی گیرد و سپس ان را
چنان در نظر می اورد که گویی یک فرهنگ لغت متشکل از ایماها و اشارات ،محیط ها و موقعیت ها ،رویاها،
خاطرات جایگاه خاصی بدان اختصاص داده ش��ده اس��ت .سپس معمار باید به این فرم ها و اشکال با بیان
شخصی خود غنا بخشد .شهر مجموعه ای است از اثار برنامه ریزان ،طراحان ،معماران و سازندگان؛ در این
بین شهروندانی که ناگزیر به مواجهه با نتایج القا شده از طرف این مجموعه هستند ،طبع ًا در انها هیجان ها
و اثرهایی به جا می گذارد که در روند مطلوب و نامطلوب زندگی روزمره شان موثر است .نماهای شهری که
نمودی از فضای شهری هستند ،به لحاظ بصری ،اولین مواجهه ی انسان با شهر هستند .اسایش بصری و
شهری امن است .نماهای شهری نامطلوب با ایجاد اغتشاش بصری،
محیطی ،یکی از مولفه های فضاهای
ِ
فراوانی
اماری
باعث الودگی دیداری یا رنگی می شوند .نتایج بررسی های متعدد ،حاکی از وجود هم بستگی ِ
ِ
وقوع جرائم و رفتارهای انومیک [الودگی رفتاری] با مکان های الوده است .زمانی که انسان به طور دائم در
معرض این الودگی ها باشد ،می تواند موجب تحریک های عصبی نامطلوب و در نهایت ،پریشانی و اشفتگی
ذهنی و روانی افراد شود و زمینه را برای تشدید اسیب های اجتماعی فراهم کند؛ به طوری که می توان گفت
شهر ،اینه ی تمام نمای جامعه است .با توجه به رشد جمعیت و شهرنشینی و این که در پژوهش های انجام
شده به جنبه های روان شناختی و رفتار های مرتبط با این رویکرد کمتر پرداخته شده است ،لذا الزم است به
پیوند میان حوزه های روان شناسی و معماری بیشتر توجه شود و با مبنا قرار دادن جایگاه روان شناسی محیطی
در طراحی های معماری ،شهری مناسب و سالم برای مردمان ساخت .ایتالو کالوینو نویسنده ی سورئالیست
ایتالیایی در جایی می گوید« :خود را جستن در دنیایی که از ان تو نیست بیهوده است .»...شاید بتوان گفت که
بی توجهی به محیط و انسان در معماری ،مانعی خواهد بود برای رشد و تعالی شهر و منجر به توسعهی شکاف
بین خواهش ها و نیازهای حقیقی انسان خواهد شد .به بیانی روشن تر ،هر خطی که برای خلق یک فضای
معماری گذاشته می شود ،پیامی دارد بر استفاده کننده ،و اگر روند طراحی هوشمندانه و با تحقیق و مطالعه
صورت نپذیرد ،چه بسا محیط ساخته شده با شما هم خوانی نداشته باشد.
صاحب امتیاز:شـرکت جهان سبز
مـدیرعامـــل:حسـیناحـمـدی
مدیر مسوول :مهدی احمدی
زیـر نظــر شــورای ســردبیـــری
چاپ:چاپخانهروزنامهجامجم
سازماناگهیها88311361- 88311353:
نشانى:تهران ،خیابان مطهری ،بعد ازخیابانسلیمان
خاطر ،خیابان اورامان ،پلاک ،43واحد2
تلفکس88813489- 88301986:
توزیع:نشرگسترامروز
توزیعمشترکینتهران:شتابگستر88944361
شماره 567سهشــــنبه 6مهرماه 1395
نیما فاتحی در گفتگو با «هنرمند»
می سوزم از فراقت روی از جفا بگردان
هجران بالی ما شد یا رب بال بگردان
مه جلوه می نماید بر سبز خنگ گردون
تا او به سر دراید بر رخش پا بگردان
هنرمند :گ��روه ُکر اوای ماهان به سرپرس��تی نیما فاتحی
روز جمع��ه 9مهرماه 1395در تاالر رودکی به روی صحنه
می رود و قرار اس��ت قطعاتی از اهنگسازان دوره رمانتیک و
معاصر (ق��رن 19و 20میالدی) را به صورت اواز گروهی،
ت��ک خوانی و دوئت با همراهی پیانو اجرا کند .نیما فاتحی
رهبر گروه ،در گفتگو با روزنامه «هنرمند» کلیه قطعات گروه
ُکر به صورت اکاپال (بدون همراهی ساز) هستند که اجرای
انها را نیازمند مهارت بیش��تر می کند و در دوئت ها پیانو خوانندگان را همراهی
می کند .اکثر قطعات در این اجرا به زبان انگلیسی هستند ،با این حال چند قطعه
نیز به زبان های المانی و فرانسه خواهد بود .در بین اهنگسازان منتخب این اجرا
نام افراد سرشناس��ی چون انت��ون دورژاک ،ادوارد الگار ،رالف وگان ویلیامز ،لئو
دلیب و س��رگئی راخمانینف در کنار برخی دیگر از اهنگسازانی همچون ارتور
فوته ،ارلند فاگرتون ،ادوراد مک داول و چارلز استنفورد وجود دارد که قطعات انها
به ندرت در ایران به روی صحنه ی اجرا رفته است .قطعات دوره رمانتیک دارای
کنتراس��ت های زیاد در نوانس و سرعت و تنوع در انتخاب اکوردها هستند که
باعث جذابیت انها می شود .این قطعات اگر متون مذهبی نداشته باشند (که به
انها قطعات سکوالر اطالق می شود) غالبا در مورد مضامینی همچون طبیعت،
عشق و یا مرثیه هستند که منعکس کننده روحیات و عواطف اهنگساز در ان
زمینه اند .بنیانگذار مکتب رمانتیسم را لودویگ وان بتهوون می دانند که خاستگاه
موس��یقی را از س��فارش های درباری به گرایش��ات روحی
اهنگساز تغییر داد و پس از او این مکتب توسط اهنگسازان
با ذوقی همچون فردریک شوپن ،فلیکس مندلسون ،فرانتس
لیست ،پیتر چایکوفسکی ،ادوارد الگار ،گوستاو مالر و بسیاری
دیگر پرورانده شد.
گروه ُکر اوای ماهان در س��ال 86به سرپرستی نیما فاتحی
تش��کیل شده و اجراها و افتخارات گوناگونی را تجربه کرده
اس��ت که از ان جمله می توان به رتبه نخست جشنواره موسیقی فجر در سال
93و رتبه دوم همین جش��نواره در سال ،90کس��ب دیپلم های افتخار نقره و
برنز در فس��تیوال کانتا ال مار اسپانیا ،شرکت در فستیوال کوروفست استانبول
بعن��وان نماینده ایران ،اجرای اوازهای رمانتی��ک ( )1و ترانه های قدیمی (اولد
سانگز) اشاره کرد .در این اجرا محمد حقیقی ،پرنیان روحانی ،علیرضا بهروزی،
ازاده اسدی ،سید پیام حس��ینی ،فرناز ساحری ،بهزاد مظهری ،رابعه فشارکی،
علی باقری ،ش��یدا ش��ریف پور ،صدف بهرام جاویدی ،امی��ر خلیقی ،گلنوش
اکبری ،حانیه املی ،مهراوه موس��وی ،امیر یوسفیها ،نهال فالحتی ،ارش حق
گو ،دانیال محبوبیان ،اتنا باالیی ،میشکا داورپناه و نگین اقامحمدی به عنوان
خواننده حضور دارند و میرارشک و امیراشکان میرپور نوازنده پیانو در دوئت ها و
تکخوانی ها هستند .عالقمندان برای تهیه بلیت این کنسرت می توانند به سایت
ایران کنسرت مراجعه کنند.
ایوان فدله دبیر بینال موسیقی ونیز
بینال ونیز به تحسین از موسیقی و فرهنگ ایرانی در جهان کمک می کند
هنرمند :به دنبال حضور س��ه اهنگس��از ایرانی در ش��صتمین بینال
موسیقی ونیز و اجرای اثاری از موسیقی دستگاهی ایران در این دوره،
ایوان فدله اهنگساز شهیر ایتالیایی و دبیر بینال موسیقی ونیز در گفتگو
با روابط عمومی بخش موسیقی ایرانی بینال ونیز گفت :دلیل حضور
سه اهنگساز ایرانی در شصتمین فستیوال بین المللی موسیقی معاصر
بینال ونیز ،کیفیت بسیار باالی موسیقی این اهنگسازان است چرا که
انها هنرمندان بزرگی هس��تند که ما می خواهیم یک رویداد هنری را
به انها اختصاص دهیم تا با اثاری که زبان معاصر با قالب غربی را با موسیقی
شگفت انگیز سنتی ایرانی پیوند می دهد ،در جایگاه نقش اصلی دیده شوند .وی
با اشاره به شناخت خود از موسیقی ایران ادامه داد :من فقط موسیقی برخی از
اهنگسازان ایرانی را که ساکن اروپا هستند ،می شناسم و در اقامت طوالنی مدتم
در استرازبورگ توسط همکارم ایرج صهبایی موسیقی ایرانی به من معرفی شد
و خیلی مشتاقم که وقایع موسیقی ایران را از نزدیک و مستقیم ببینم و بشناسم.
فدله در خصوص اجرای بخشی از موسیقی ایران با عنوان «از گذشته تا امروز»
در این دوره از بینال افزود :بینال ونیز بسیار مفتخر است که یک پروژه اصل از
موس��یقی ایران را معرفی و توجه مردم را به یک اتفاق عالی هنری جلب کند
که فرهنگ های مختلف را به شیوه ای خاص و متقاعد کننده ،پیوند می دهد.
امام علی (ع)
سیستم مدیریت کیفیت
دبیر بینال موس��یقی ونیز اظهارداشت :بینال توسط مردم و رسانه
های بس��یار زیادی دنبال می شود ،به همین دلیل من معتقدم که
این رویداد کمک ش��ایانی به قدردانی بیشتر از موسیقی و فرهنگ
ایران در اروپا و جهان خواهد کرد.
فدله در ادامه با اشاره به اهداف بینال شصتم گفت :نشان دادن اینکه
همه موسیقی های معاصر شبیه به هم صدا نمی دهند و دقیقا برعکس،
تعدادشان بیشماراست و دارای ساختارهای متفاوتی هستند و نیز ارزش
نهادن به تعداد بس��یار زیادی از جوانان با اس��تعداد و نیز فراهم کردن بهترین
ش��رایط برای اجرا کردن ایدهایش��ان از اهداف مدیریت چهارساله من در این
بینال بود .وی درباره ضوابط انتخاب اثار و هنرمندان در شصتمین بینال موسیقی
ونیز بیان داش��ت :باال بودن س��طح حرفه ای ،اوریجینال بودن اثار ،همسویی،
هماهنگی و ...پروژه با تم اصلی فس��تیوال که هر ساله تغییر می کند از دالیل
اساسی انتخاب بود .این اهنگساز برجسته ایتالیا در خاتمه خاطر نشان کرد :به
نظر من موسیقی که قرار است اجرا شود ،یک شخصیت قوی و استعداد بزرگی
را فاش می کند و از تخیلی خالق و از روحی شاعرانه که امتیاز یک طعم خاص
برای تمبر صدایی را ایجاد می کنند متولد می شود که من در کارهر کدام از این
سه اهنگساز ان را به صورت کامال شخصی و متفاوت می بینیم.
پشت صحنه
ISO 9001 : 2008
یک سری کارها هست که فقط یک دهه شصتی که دوران کودکی و نوجوانی را
در زمان جنگ و چند س��ال بعد از ان گذرانده باشد درک می کند .رفته بودم دفتر
جدید یکی از دوستان چند نفر دیگری هم برای عرض تبریک امده بودند ،ایشان
با میوه و ش��یرینی ،ش��یر و خرما از مهمانان پذیرایی کردند غیر از من و میزبان
هیچکدام از مهمانان ش��یر نخوردند ،یادم می اید اواسط دهه شصت و در بهبوهه
جنگ صبح زود باید می رفتم بقالی در صف شیر می ایستادم ،اگر پارتی داشتیم دو
شیشه شیر بعضی وقت ها هم باالاجبار باید به همراه شیر ،پنیر یا کره می خریدم،
معموال با وجود خواهر و برادر کوچکتر و پدربزرگی که پوکی اس��تخوان داش��ت
جرعه ای از شیر 1/5درصد چربی نمی ماند که بخوریم .پنیر دانمارکی حکم طالی
س��فید رو داشت و هرکسی گیرش نمی امد! بعضی وقت ها که دکتر برای اسهال
و اس��تفراغ خوردن نوش��ابه گازدار را توصیه می کرد ،بقالی ها که اکثرا نداش��تند،
س��اندویچی ها هم نوشابه را بدون س��اندویچ نمی دادند و ...خالصه اینکه زندگی
مثل االن نبود؛ از حداقل ها هم محروم بودیم .از اب ریختن تو ش��امپو خمره ایی
برای استفاده تا قطره اخرش تا خوردن پالستیک الو و این اخری ها لذت خوردن
کیک و نوشابه و جویدن کاغذ کیک را هرگز فراموش نمی کنم.
1
طراح جدول :رسول نادری
پاسخ جـدول شـماره قـبل
4
5ع
6ا
7د
8ت
9ن
و
11ی
13ن
14ی
15م
س
ا
ن
ا
م
ز
ن
م
ا
و
ن
10م
12ک
ا
ن
ه
م
ر
ا
گ
ی
م
ج
ه
و
ا
ه
د
م
ا
ا
ر
ب
و
ا
د
ر
ن
ک
ن
ا
ر
ه
ر
د
افقی:
و
ر
ی
و
ن
ن
ن
ه
ن
گ
ن
د
ا
ی
ا
ر
ا
ن
ر
ر
م
ه
ا
م
ت
ج
ن
س
2 1
11:55
17:55
18:13
4:33
5:56
http://honarmandonline.ir/?p=6049
منشور اخالق حرفه ای روزنامه هنرمند
سیستممدیریتکیفیت-رضایتمندیمشتری ISO 10004:2012
طــــرح روز تهران رکورددار جهان در فرونشست زمین!
محمدعلی رجبی
هر روز یک میلی متر از زمین در تهران نشست می کند یعنی در سال ۳۶سانتی متر.
3
4
6 5
7
8
15 14 13 12 11 10 9
2
15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1
ب
ن ب خ ش
ی ن ی ز د ا
1ش ی ر
م ی ر
ز
ا
و ل
ت ا
و
د
2ک ا
3ر
اذان ظهر
غروب افتاب
اذان مغرب
اذان صبح فردا
طلوع افتاب فرد ا
بهترینِ نیکیها ،محبّت و عالقه به ماست و بدترینِ بدیها،
دشمن داشتن ماست.
H O N A R M A N D I N T E R N A T I O N A L N E W S P A P E R
اوازهای رمانتیک با گروه ُکر اوای ماهان در تاالر رودکی
اواقتشرعی
م
ز
ی
و
ف
م
ا
ر
ش
و
د
ر
ا
ک
س
ا
و
ی
ج
ش
ا
ه
ب
ا
ل
ا
س
ا
ل
ا
م
ا
ا
ی
ر
ن
ا
و
ک
ی
د
ن
ر
و
ی
م
ر
ا
ر
ر
ا
و
ی
ی
م
ا
ه
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
-1چهره موردنظر-حرفه اش-2ازخالفتهای اسالمی-بیماری
سگی-خواب خوش-3درخت چتری-روح جاری!-جوانمردی-4واحدی
درطول-مخلوقات-مرفق-5بیماری-جنین-اهلی ودست اموز-سودای
ناله-6ازپسوندها-حیوان درنده-7روداروپایی-بررسی-8حرف فاصله-
گشوده-سازشاکی-شهری نزدیک تهران-9ماه گرم-یابنده-10رودی
درروسیه-ثروتمند-11یال اسب-مرغ سعادت-ازهمسران پیامبر-تکراریک
حرف-12چین وشکن-فریادشادی-پناهگاه-13مردزن مرده-
شترامریکایی-حباب برق-14کتاب شاعران-زهره وجرئت-صورتگر-15
ازفیلمهایش –یکی دیگرازفیلمهایش
15
عمودی:
-1دیدنی ارتش-دراین مجموعه تلویزیونی بازی کرده است-لحظه کوتاه-2کوری-روشنائیها-
بادبانها-3رودی درگرجستان-بیماری-قلب-پیامبرصبور-4درمثل موش دارد-راهی شده-ازاقوام
اصیل-5واحدعصبی-تداوم داشتن-دهان-6سودای ناله-روزگذشته-نخست-7همراه گل-
روداروپایی-8روح جاری!-قابله-9شرح وتفسیر-رودمرزی-10اتش عرب-فرارنمودن-ویتامین
جوانی-11طال-پست وپایین-وهم وپندار-12روزعرب-ایوان عبرت-سرگردان-13جذاب-گربه
عرب-مایه حیات-ورم-14خارپشت بزرگ تیرانداز-نمایش ادامه تلویزیونی-مقابل دختر-15
دراین مجموعه تلویزیونی بازی کرده است-مفزسر
اخبار دیدنی
نوزدهمینجشنوارهتئاتراستانیقزویندرسالنامفی تئاترکتابخانه هایامام
خمینی(ره) و عالمه رفیعی در حال برگزاری است| مهر
مراسمدانشاموختگیفراگیراناموزشگاهعلمیتخصصیشهیدبهشتیناجا
در اصفهان با حضور فرمانده نیروی انتظامی برگزار شد| ایسنا
علی الریجانی رئیس مجلس شورای اسالمی در دیدار با هدیه خلف عباس رئیس پارلمان
سوریه گفت :امروز سوریه در خط مقدم مبارزه با تروریسم فعال است.
کنسرت گروه پالت شامگاه یکشنبه (4مهرماه) در مرکز همایشهای برج میالد تهران
برگزارشد|ایلنا
رهبر معظم انقالب در ابتدای درس خارج فقه تاکید کردند :یک اقایی پیش من امد و من هم به مالحظ ه صالح حال او و
صالح حال کشور گفتم که شما در فالن قضیه شرکت نکنید| سایت مقام معظم رهبری
رییس جمهور روز دوشنبه در مراسم گرامیداشت روز جهانی گردشگریگفت :یکی از راه هایی که می توان رفاه مردم را
ل وخوداتکایی در محصوالت را تقویت کرد و جایگاه ایران در منطقه و جهان را ان طور که در شان ملت
افزایش و اشتغا
ایران است ،ارتقاء داد ،توسعه صنعت گردشگری است| ایلنا