روزنامه هنرمند شماره 524
روزنامه هنرمند شماره 524
نگاهی به فیلم «نژاد»
اثراستیون هاپکینز
مهران مدیری با
«ساعت ۵عصر» به
سینما می اید
قــهرمانی
تراژیــک!
4
یکش��نبه 3مردادماه 1395
12صفـــحه
سال نهــم
4
شماره 524
1000تومـان ISSN 2008-0816
نگاهی به فیلم «ایستاده در غبار» بهترین فیلم جشنواره فجر
تنها صداست که می ماند!
مهدی شفیعی رییس مرکز هنرهای نمایشی
در گفتگو با «هنرمند»
6
5
تحلیلسازمانجهانیگردشگری()UNWTO
جریان های موثر جهانی
بر گردشگری 2015
لزوم تغییر درشرایط تولید تئاتر
11
گزارش هنرمند ازهمایش عطار و موسیقی
موسیقی ادمی را از
«خودخواهی» می رهاند
سوژه شدن لباس فرم کاروان ایران در المپیک 2016ریو
10
کج سلیقگی قبل از شروع المپیک!
گفتگو با مرتضی اسماعیلی سهی ،تصویرگر و طراح استوری بورد
کم توجهی به کمیک استریپ
به دلیل ترس از نفوذ نمادهای غربی است
12
3
گفتگوی «هنرمند» با «ایران درودی»
9
نقاشی؛ دنیایی بی نیاز از واژه
سجاد دیرمینا ،بازیگر سریال «سایبر» در گفتگو با «هنرمند»
بازیگری یعنی سیر و سلوک!
8
فرهنگ و هنر
2
یکشـــــــنبه 3مردادماه 1395سال نهم شماره 524
www.honarmandonline.ir
علی مرادخانی در دیدار با مدیرکل فرهنگ و ارتباطات وزارت خارجه المان
ازطریقفرهنگوهنرمی توانیمدنیایبهتریبسازیم
اندری��اس گورگ��ن مدی��رکل فرهن��گ و
ارتباط��ات وزارت خارج��ه الم��ان ب��ا علی
مرادخان��ی معاون هن��ری وزارت فرهنگ و
ارشاد اس�لامی دیدار کرد .اندریاس کوگن
مدی��رکل فرهنگ و ارتباطات وزارت خارجه
المان با علی مرادخانی معاون هنری وزارت
فرهنگ و ارش��اد اس�لامی دی��دار کرد .در
این دیدار که با حضور مش��اورین و مدیران
طرفین برگ��زار گردید ،اندری��اس کوگن از
ایران به عنوان یک کشور پیشرفته و دوست
یاد کرد و ابراز امیدواری کرد تبادل و ارتباط
نزدیک بی��ن هنرمن��دان مخصوصا جوانان
بیشتر شود و دو کشور ایران و المان بتوانند
در اینده همکاری های هنری بیشتری داشته
باشند .گوگن در ادامه افزود :فرهنگ و هنر
می توان��د دیدگاه ها را تغیی��ر دهد و حضور
هنرمندان میهمان دو کشور موجبات توسعه
هنری خواهد شد .در ادامه این نشست یک
س��اعته علی مرادخانی ضمن اشاره به نقش
مهم الم��ان در حوزه های فرهنگی و هنری
ضمن تش��ریح دیدگاه های وزارت فرهنگ
و ارش��اد اس�لامی در زمینه ه��ای مختلف
هنری ،با اش��اره ب��ه برنامه های��ی که قرار
اس��ت با طرف اروپایی داش��ته باشیم اظهار
امیدواری کرد که اینگونه برنامه ها صرفا در
سطح جشنواره ها نباشد و تبادل هنرمندان و
اثار بیش از پیش به انجام برس��د .وی ادامه
داد ک��ه باید تالش کنیم تا بتوانیم از طریق
فرهنگ و هنر دنیای بهتری بسازیم.
محمد کاظمی نایب اول رییس کمیسیون قضایی مجلس
«جم»
پیگیری اقدام غیرقانونی شبکه ِ
از طریق مراجع قضایی بین المللی امکانپذیر نیست
نایب اول رییس کمیسیون قضایی مجلس با بیان اینکه اعمال
پیگی��ری و مجازات قضای��ی در خارج از محدوده کش��ور برای
قوه قضاییهایرانچندانامکان پذیرنیست،گفت:نمی توانازطریق
مراجع قضایی بی نالمللی علیه شبکه « ِجم تی وی» طرح دعوی
کرد .محمد کاظمی با اش��اره به جایگاه قوه قضاییه ایران جهت
پیگیریپخشخودسرانهتیزرهایتبلیغاتیفیلم هایسینماییدر
شبکه ماهواره ای « ِجم تی وی» ،گفت :اعمال پیگیری و مجازات
قضایی در خارج از محدوده کشور برای قوه قضاییه ایران چندان
امکان پذیر نیست؛ ضمن انکه از طریق مراجع قضایی بی نالمللی هم نمی توان علیه
ش��بکه « ِجم تی وی» طرح دعوی کرد چراکه طبق قانون ش��بکه های تلویزیونی
می توانند چند دقیقه کوتاه از یک فیلم خارجی را نمایش دهند ،درحالی که پیگیری
حقوق اثار سینمایی ایران در جوامع بی نالمللی تاکنون مسبوق به سابقه نبوده و شخصا
موردی را به خاطر ندارم .نماینده مردم مالیر در مجلس شورای اسالمی بیان کرد:
نه اعتقادی به پیگیری بی نالمللی تخلف شبکه جم از طریق مراجع قضایی بی نالمللی
دارم و نه می توان این کار را انجام داد ،لذا باید مشکل حقوقی مرتبط با مسائل فرهنگی
خ��ود را در داخل حل کنیم .وی با بیان اینکه تبلیغ فیلم ها در ش��بکه های خارجی
ماهواره ای اقدامی غیرفرهنگی اس��ت و بیگانگان نیز دوست و
خیرخواه ما نیستند که بخواهند در راستای این خیرخواهی قدمی
ب��رای فرهنگ وهنر ایران بردارند ،افزود :موانع داخلی پیش روی
هنرمندان سبب شده شبکه های ماهواره ای از این فرصت نهایت
سوءاس��تفاده را کرده و به دنبال جذب هنرمندان به هر شکلی
باشند.کاظمیدرادامهبیانکرد:اگرتهیه کننده ایبگویدشخصا
فیلمی را برای تبلیغات به شبکه های خارجی نداده ،نمی توان او را
به این جرم متهم و در نحوه اکران عمومی فیلم او مشکل ایجاد
کرد مگر انکه از سوی دستگاه قضایی خالف این ادعا ثابت شود چراکه درواقع اصل
بربرائتاست.نایبرییسکمیسیونقضاییوحقوقیمجلستاکیدکرد:فیلم های
سینماییبراساسمجوزهایمقاماترسمیدرداخلکشورتولیدمی شودبههمین
دلیل باید این اثار به بهترین شکل در رسانه ملی تبلیغ شوند اما به دلیل هزینه و
محدودیت های دیگر این اتفاق به درستی نمی افتد و صدا وسیما نیز با نگرش های
خاص خود از تبلیغ حرفه ای این اثار خودداری می کند لذا باید تمهیدی در این راستا و
با تفاهم مسئوالن فرهنگی و هنری کشور شکل گیرد تا اثار سینمایی نیز به درستی
مورد تبلیغ و معرفی به مردم قرار گیرند.
علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی
رشد افکار و اندیشه
در نتیجه تضارب ارا اتفاق می افتد
هنرمند« :علی جنتی» وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی در
سیزدهمین گفتگوی راهبردی الگوی اسالمی -ایرانی
پیشرفت که در مرکز الگوی اسالمی ایرانی پیشرفت
برگزار ش��د ،با بیان این مطلب افزود :ما بر این باوریم
که رشد و توسعه فرهنگی در تاریکخانه و مکان مسدود
و محدود امکانپذیر نیس��ت .وی با اشاره به مجموعه
فعالیت هایمرکزالگویاسالمیایرانیپیشرفتگفت:
این محل مرکزی اس��ت که برای اینده کش��ور نوید
بخش است و می تواند راه اینده کشور در بخش های
مختلف پیش��رفت را روشن کند .جنتی افزود :سندی
که این مرکز در نهایت ارایه می دهد به عنوان الگوی
اسالمی -ایرانی پیشرفت ،یک سند باالدستی برای
مجموعه های فرهنگی ،سیاسی ،اقتصادی و ...خواهد
ب��ود .وی با اش��اره به تعاریف مختلف فرهنگ گفت:
فرهنگ جزئی از هویت هر قوم ،ملیت و یک کش��ور
است ،از این رو وقتی درباره فرهنگ اسالمی -ایرانی
س��خن می گوییم در واقع ،هویت و ماهیت کش��ور را
بیان می کنیم .عضو کابینه دولت یازدهم تصریح کرد:
کش��وری مانند ایران که پیش��ینه درخشانی از منظر
فرهنگ و تمدن در دنیا دارد باید یک الگوی اسالمی
ایرانی کامل و مستقل داشته باشد .جنتی ادامه داد:فرهنگ و هویت ما یک هویت کامال مستقل دارد و
نه شرقی و نه غربی است و به همین دلیل رهبر معظم
انقالب همواره تاکید بر تهیه یک الگوی اس�لامی -
ایرانی مستقل دارند که بر گرفته از غرب و شرق نباشد.
وی افزود :این نیاز امروز پس از گذش��ت ٣٧سال بعد
از انقالب اسالمی به جد در همه بخش های مختلف
کشور اعم از فرهنگی ،سیاسی ،اقتصادی و اجتماعی
احساس می شود .البته قدم های خوبی برداشته شده ،اما
برای تهیه الگوی ایرانی -اسالمی پیشرفت راه طوالنی
را در پیش داریم .جنتی گفت :ما پیشرفت های علمی،
اقتصادی و سیاسی خوبی در کشور داشته ایم ولی در
عین حال در بسیاری از بخش ها نقایص جدی داریم که
باید همگان دست در دست هم در جهت تحقق اهداف
ایرانی -اسالمی گام های موثری برداریم .وی افزود:
باید در زمینه پیشرفت های علمی ،اقتصادی و سیاسی،
همه بخش ها از جمله حوزه های علمیه و دانشگاه ها و
پژوهشگران بیشتر تالش کنند .جنتی تاکید کرد :هنوز
در برخی بخش ها بویژه حوزه اقتصادی نتوانس��ته ایم
الگوی مناس��بی تهیه کنیم از ای��ن رو نیازمند تهیه و
تدوین الگوی مناسب در عرصه های اقتصادی هستیم.
وی ادامه داد :امروزه همه ،حتی دشمنان ما ،و جان کری
یا اوباما زمانی که درباره جمهوری اسالمی ایران پیامی
می دهند،ازایرانهموارهبهعنوانملتیصاحبفرهنگ
و تمدن یاد می کنند .جنتی افزود :مقام معظم رهبری
همواره به تدوین یک الگوی کامل اسالمی -ایرانی در
حوزه پیشرفت تاکید دارند بنابراین امروزه نیاز به چنین
الگویی در همه بخش های کشور احساس می شود که
البته قدم های خوبی در مرکز اسالمی -ایرانی پیشرفت
در این زمینه برداشته شده است .جنتی گفت :هم اکنون
٣٧س��ال از انقالب اسالمی ایران می گذرد ولی هنوز
اینکه حکم موسیقی چیست و کدام موسیقی حرام و
کدام یک حالل است برای ما کامال مشخص نیست
و در این رابطه اختالف نظرهای جدی وجود دارد .وی
تاکید کرد :خوشبختانه رهبر معظم انقالب با توجه به
اشرافی که در این حوزه دارند ،مباحث عمیقی را در این
رابطه مطرح کردندو بسیاری از کالس های فقهی خود
را به این موضوع اختصاص داده اند و ان را توسعه دادند،
اما به هر حال مراجعی هم هستند که موسیقی را به طور
کل��ی قبول ندارند .وی افزود :به هر حال ما به عنوان
دستگاه رسمی حکومت در عرصه فرهنگ باید بر پایه
نظر رهبر معظم انقالب عمل کنیم ،اما نمی توان منکر
شد که سایر اقایان مراجع و علما هم ،مقلدهایی دارند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی گفت :در این دولت نسبت
به دولت های گذشته حداقل نسبت به دولت های نهم
و دهم که خرده گیری های بی مورد اعمال می کردند،
اجازه داده شده تا افراد در چهارچوب قانون نظراتشان را
در حوزه های مختلف بیان کنند .در نتیجه این تبادل
اراء اس��ت که فکر رش��د پیدا می کند .جنتی در پایان
افزود :ه��م اکنون در حوزه مطبوع��ات اگرچه برخی
مطبوعات فراتر از قانون عمل می کند و گاه مرتکب
بی اخالقی هایی هم می شوند ،در عین حال سعی ما
این است که فضا را باز بگذاریم تا موافق و مخالف
دولت مباحثشان را مطرح کنند ،در سایه این فضای باز
است که دیدگاه های افراد مشخص می شود.
احد ازادی خواه سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس
لباس های تولید داخل متاثر از الگوهای وارداتی است
س��خنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس معتقد است
وضعی��ت فعلی مد و لباس با ایرادات اساس��ی مواجه
بوده و لباس های تولید داخل متاثر از الگوهای وارداتی
است .احد ازادی خواه با انتقاد از عملکرد کارگروه مد و
لباس کشور در راستای تحقق اهدافی نظیر هدایت بازار،
تولید ،طراحی و نظارت حوزه مد و لباس کشور ،گفت:
متاسفانه وضعیت فعلی مد و لباس با ایرادات اساسی
مواجه است و ظاهر بازار نشان دهنده حراج لباس هایی
با الگوهای غربی است .نماینده مردم مالیر در مجلس
ش��ورای اسالمی با اش��اره به اینکه مدل های کنونی
لباس ها همخوانی با فرهنگ اصیل ایرانی – اسالمی
ندارد ،اظهار کرد :لباس هایی که در داخل تولید می شود،
متاثر از الگوهای وارداتی است .وی با بیان اینکه کارگروه
مد و لباس کشور برای ساماندهی این حوزه اقداماتی
انجام داده اما به توفیق مناسبی دست نیافته است ،ادامه
داد :متاسفانه هزینه های تولید لباس به دالیل مختلفی
افزایش می یابد و در این میان مردم نیز به دنبال خرید
البسهارزانترمی روند؛بهعنوانمثالهزینهتامینپارچه
توس��ط دالالن افزایش یافته و قیمت تمام شده یک
لباس با طراحی ایرانی گران می شود .ازادی خواه با اشاره
به اینکه شاید فقدان طراحی ایرانی ،تبلیغات مناسب و
کیفیت نامطلوب دوخت و حتی قاچاق لباس از جمله
ت نیافتن به موفقیت در حوزه ساماندهی مد
دالیل دس
و لباس کشور باشد ،ادامه داد :همه مردم از طراحی های
ایرانیاستقبالمی کنندلذابایدتولیدکنندگاناینعرصه
مورد حمایت قرار بگیرند .نماینده مردم مالیردر مجلس
شورای اسالمی ضمن تاکید بر اینکه مخاطب شناسی
مناس��بی در حوزه طراحی لباس انجام نش��ده است،
افزود :توجه به ارزش های ملی و قومی و درنظر گرفتن
شاخص های اس��تاندارد برای طرحای لباس از جمله
موضوعاتی است که مغفول مانده است .وی تصریح
کرد :در حال حاضر برند خاصی که نشانگر تولید داخلی
در عرصه مد و لباس کشور باشد وجود ندارد .سخنگوی
کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسالمی با اشاره به
اینکه باید از سطحی نگری به موضوع مد و لباس پرهیز
شود ،خاطرنشان کرد :دستگاه های مسئول در این حوزه
بایدبااتخاذتصمیماتدرستموجبتقویتبازارداخلی
ش��وند تا مردم نیز قدرت انتخاب در بین لباس های با
دوخت داخلی داش��ته باشند؛ البته صداوسیما نیز باید
به کمک کارگروه مد و لباس کش��ور بیاید تا فرهنگ
استفاده از لباس ایرانی رایج شود.
ذبیح اهلل نیکفر سخنگوی فراکسیون صنایع دستی و گردشگری
کپی برداری از هنر ایرانی در سایه غفلت مسئوالن
سخنگوی فراکسیون صنایع دستی و گردشگری
مجل��س با اش��اره به اینک��ه امروزه کش��ورهای
مختلفی اقدام به کپی ب��رداری از هنر ایرانی کرده
و از ای��ن طری��ق ارزاوری به هم��راه دارند،گفت:
وزارت امورخارجه نقش بس��یار مهمی در بازاریابی
و معرفی فرهنگ و هنر ایرانی دارد .ذبیح اهلل نیکفر
ضمن اش��اره به اهمیت رونق در حوزه گردشگری
و صنایع دس��تی ،گفت :متاس��فانه ام��روزه توجه
مناسبی به کارگاه های کوچک تولیدکننده صنایع
دستی نمی شود و در این میان بازاریابی خوبی برای
صادرات و به نمایش گذاشتن صنایع دستی ایرانی
که نماد تاریخی کهن و نشان فرهنگی سرزمینی
بزرگ است ،انجام نمی شود.
نماینده م��ردم الهیجان و س��یاهکل در مجلس
ش��ورای اس�لامی با بیان اینک��ه ظرفیت خوبی
در بخش صنایع دس��تی در راس��تای اش��تغالزایی
وج��ود دارد و با ایجاد رون��ق در این حوزه می توان
بخش ه��ای مختل��ف صنعت گردش��گری مانند
صنایع دس��تی ایرانی را به جهانی��ان معرفی کرد،
افزود :امروزه نیازمند ایجاد بستر مناسب و تقویت
بخش خصوصی برای فعالیت بیشتر در این حوزه
هستیم .وی با اش��اره به اینکه وزارت امور خارجه
نقش بسیار مهمی در بازاریابی برای صنایع دستی
ایران��ی بر عه��ده دارد ،اظهار ک��رد :در این میان
نمی توان نق��ش رایزن های فرهنگی و س��فیران
ایران��ی در معرفی فرهنگ ایرانی توس��ط صنایع
دستی نادیده گرفت؛ سفارت خانه باید مرکزی برای
معرفی هنر و فرهنگ س��رزمین کهن ایران باشد.
نیکفر ضمن تاکید بر اینکه برای توس��عه صنعت
بخش های مختلف گردشگری مانند صنایع دستی
به اتخاذ تصمیمات مناسب از سوی مسئوالن نیاز
اس��ت ،ادامه داد :همه دس��تگاه ها موظف هستند
از این بخش حمایت کنند و مس��ئوالن س��ازمان
میراث فرهنگی ،گردش��گری ،صنایع دستی باید
سیاست های جامع و کاربردی را برای ایجاد تحول
در این بخش درنظر بگیرند.
نماینده م��ردم الهیجان و س��یاهکل در مجلس
شورای اس�لامی با اشاره به اینکه ارائه تسهیالت
ارزان قیم��ت به کارگاه ه��ای کوچک تولیدکننده
صنایع دس��تی می تواند گام خوبی در راستای زنده
نگه داش��تن این هنر ایرانی باش��د ،تصریح کرد:
به عنوان مثال بانک ه��ا می توانند با ارائه وام های
خوداش��تغالی در ای��ن حوزه نقش پررنگ��ی را ایفا
کنند .س��خنگوی فراکس��یون «میراث فرهنگی،
گردش��گری ،صنای��ع دس��تی و مناط��ق ازاد»
خاطرنشان کرد :امروزه کشورهای مختلفی اقدام به
کپی ب��رداری از هنر ایرانی می کنند و از این طریق
ارزاوری خوبی برای کشورش��ان انجام می دهند از
این رو باید با اقدامات اساس��ی در این حوزه از بروز
چنین مسائلی جلوگیری شود.
کتاب و ادبیات
یکشـــــــنبه 3مردادماه 1395سال نهم شماره 524
www.honarmandonline.ir
بررسی وضعیت کمیک استریپ در ایران در گفتگو با مرتضی اسماعیلی سهی ،تصویرگر و طراح استوری بورد
ملیسا معمار
کم توجهی به کمیک استریپ
به دلیل ترس از نفوذ نمادهای غربی است
مرتضی اس��ماعیلی س��هی ،تصویرگر و طراح
اس��توری بورد گفت که بی توجه��ی به تولید
کتاب های کمیک اس��تریپ در ایران ،به دلیل
ترس ما از نفوذ نماد ابرقهرمان های غربی در
ذهن مخاطب ایرانی است .کمیک استریپ به
دلیل اینکه با تصاویر سروکار دارد و داستان ها
و مطالب مورد نظر را با زبان تصویر به مخاطب
منتقل می کند ،در اغلب کشورهای مطرح در
حوزه ادبیات ،بخش بس��یار مهمی از تولیدات
کتاب کودک و نوج��وان را به خود اختصاص
داده و سال هاس��ت که مورد توجه ناش��ران و
مخاطب��ان ق��رار گرفته اس��ت ،درحالی که در
ای��ران چن��دان به ان توجه نش��ده نیس��ت و
اث��ار زی��ادی در این زمینه تولید نمی ش��ود و
تصویرسازی های کتاب های کودک و نوجوان
به نقاش��ی هایی محدود شده است که مکمل
داستان هستند ،نه روایت کننده ان .به منظور
ارزیابی بیشتر این موضوع و همچنین بررسی
چالش ها و راهکارهای پیش رو به گفت وگو با
مرتضی اسماعیلی سهی ،پرداخته ایم .مرتضی
اسماعیلی سهی ،مولف و تصویرگر کتاب های
ک��ودک و نوج��وان و برن��ده جایزه نخس��ت
جهانی گرافیک (پ�لاک طال و دیپلم افتخار)
از نمایشگاه جهانی بولونیای ایتالیا برای کتاب
«برگ ها» ،مدال افتخار شورای کتاب کودک
برای طراحی کتاب «برگ ها» به عنوان کتاب
برگزیده س��ال ،1363دیپلم افتخار ش��واری
کتاب کودک برای طراحی کتاب «پارچه ها»
ب��ه عنوان کتاب برگزیده س��ال ،1364دیپلم
افتخار نخس��تین نمایش��گاه اثار تصویرگران
کت��اب کودک ب��رای کت��اب «حکایت مرد و
دریا» در سال 1368و دیپلم افتخار نخستین
جشنواره کتاب کودک است.
به توجه به س�ابقه طوالنی که
در تصویرگ�ری کتاب ها و تولید
اث�ار کمیک دارید ،به نظر ش�ما
تصویرگری در کمیک اس�تریپ
چه تفاوتی با تصویرگری سایر
کتاب ها دارد؟
تصویرگر و طراح داس��تان مص��ور دنباله دار،
عالوه بر تس��لط زیادی که ب��ه طراحی دارد،
باید ش��ناخت کامل��ی از تیپ شناس��ی ،بیان
هنری حرک��ت ،صحنه بن��دی و زمان بندی،
صفحه ارائی ،تداوم و تسلسل تصاویر در بیان
داستان و چاپ داشته باشد .برای تصویرگری
یک کمیک استریپ ابتدا تصویرگر ،قصه های
تنظیم و دکوپاژ ش��ده را در خیال خود مجسم
می کن��د؛ پی��ش ط��رح (ات��ود) را از طری��ق
کادربندی ،فضاس��ازی و ترکیب بندی رس��م
می کن��د؛ حجم را در نظ��ر می گیرد و حرکت
کل��ی و حرکت ش��خصیت های داس��تان را
نش��ان می دهد .در محله بعد ،شخصیت های
داس��تان را طراحی و پردازش می کند تا جای
خود را متناس��ب با رخداده��ای قصه ،بیابند،
کنتراس��ت ها و تضادهای غالب و نور و رنگ
را در نظ��ر می گی��رد .انگاه عوام��ل گفتاری،
نوش��تاری و صداهای محیطی را در طراحی
و ترکیب بن��دی خود می گنجان��د .در مرحله
نهایی ،پس از پایان یافتن طراحی پیش طرح
(اتود) ،طرح اصلی کمیک اس��تریپ را اجرا و
تکمیل می کند .همچنین طراحی صحنه های
مختلف برای بیان داس��تان مطابق س��ناریو،
تهی��ه گفت وگوهای الزم ب��رای صحنه های
مختل��ف ،صحنه ارای��ی و صفحه ارائ��ی ب��ه
اندازه های مطل��وب ،مراجعه به مدارک برای
طراحی فضا در زمان داستان ،ایجاد هارمونی
مطل��وب بین تصاویر ،نوش��ته ها و اندازه ها با
توجه به حوصله خواننده ،ایجاد جاذبه ،زیبائی
و روحیه بخشی به فضای داستان و ...نیز باید
مور توجه قرار گیرد.
وضعیت کمیک اس�تریپ را در اس��تریپ وطنی بودی��م و نبای��د این چنین از
ایران چگونه ارزیابی می کنید؟ قافله عقب می ماندیم .ضروری اس��ت ،عینک
بیش از نیم قرن اس��ت که بازار نش��ر جهانی و بدبینی به این رسانه هنری به دور افکنده شود
صنعت س��ینما از کمیک استریپ بهره می برند ،و با اتکاء ب��ه هنر و نیروی بنیادین هنرمندان
اما در ایران بیش��ترین توجه در حوزه کودک و تصویرگ��ر و ب��ا برنامه ریزی در ای��ن زمینه،
نوجوان ،معطوف به نشر کتاب و مبتنی بر شعر همچون صنعت س��ینما که راه خ��ود را یافته
و ادبیات بوده اس��ت .متاس��فانه صنعت کمیک است ،در این ُهنر -صنعت نیز جایگاه مناسب
اس��تریپ که رس��انه ای ادبی ،هن��ری ،موثر و خود را پیدا کنیم.
در کش�ور ما چقدر ظرفیت کار
دیداری اس��ت در کش��ور ما به خوبی ش��ناخته
تیمی برای تولید اثار کمیک در
نش��ده است .ما از رش��د تکنولوژی و فراگیری
حوزه ادبیات کودک وجود دارد؟
روزاف��زون تصویر ،برای نس��لی که با کامپیوتر
در نیم قرن گذش��ته ،توجه به
و اینترنت در حال رش��د است و
نش��ر کتاب کودک با تاس��یس
برایش پ��ردازش تصویر و کالم
کانون پرورش فکری کودکان
اس��انتر از تخی��ل انتزاع��ی از
بیشترین
ایران
در
و نوجوان��ان و ایج��اد رش��ته
ش��عر و متن ادبی اس��ت ،غافل
بوده ای��م .واقعی��ت این اس��ت توجه در حوزه
گرافی��ک و تصویرس��ازی در
که ای��ن صنعت نی��از به قدرت کودک و نوجوان،
دانش��گاه ها ،باع��ث ش��د ک��ه
طراح��ی باالی��ی دارد .باوج��ود معطوف به نشر
اکن��ون از وجود نی��روی کافی
بر
اینکه م��ا تصویرگران زیادی در کتاب و مبتنی
در ح��وزه تصویرگ��ری کتاب
حوزه کت��اب ک��ودک داریم اما شعر و ادبیات بوده
برخوردار باش��یم اما متاس��فانه
همه ای��ن تصویرگ��ران قدرت است .متاسفانه
اکث��ر افراد ،ب��رای کار تیمی و
طراح��ی باالی��ی ندارند .کمیک صنعت کمیک
گروهی و طراح��ی قدرتمندانه
اس��تریپ از جمل��ه حوزه های��ی استریپ که
ویژه تولی��د کمیک اس��تریپ
اس��ت ک��ه انیمیش��ن کاران به رسانه ای ادبی،
اموزش الزم را ندیده اند .بیشتر
راحتی می توانند در ان کار کنند هنری ،موثر و
فعاالن این ح��وزه حتی از کار
اما تصویرگران چون ذهنش��ان دیداری است
تیمی گریزانن��د مگر معدودی
به
س��ازماندهی نشده است و خیلی در کشور ما
که تحصیالت انیمیشنی داشته
شناخته
س��ریع نمی توانند تفکراتش��ان خوبی
و ش��اید جس��ارت پرداختن به
را ب��ه صورت تصاوی��ر دنباله دار نشده است .ما از
کمیک استریپ را دارند .هرچند
و سلس��له ای ق��وی به تصوی��ر رشد تکنولوژی و
دوستانی را سراغ دارم که بدون
بکش��ند ،نمی توانن��د در صنعت فراگیری روزافزون
تحصی�لات اکادمی��ک در این
نسلی
کمی��ک اس��تریپ فعالیت کنند .تصویر ،برای
رشته ،سال هاس��ت با عالقه و
متاسفانه به دلیل حمایت نشدن که با کامپیوتر و
با گرای��ش ذاتی خوی��ش و با
حال
این صنعت از س��وی بازار نشر ،اینترنت در
ازمون و خطا به صورت تجربی
کمیک اس��تریپ هنوز نتوانسته رشد است و
و خوداموخت��ه ،ب��ه ظرای��ف و
پردازش
اس��ت تح��ول الزم را در ایران برایش
نکات و ویژگی ه��ای فنی این
کالم
و
تصویر
صنعت هن��ری ،احاطه الزم به
پیدا کند.
اسانتر از تخیل
ظرایف این رش��ته را پیدا کرده
با وجود اینکه
انتزاعی از شعر و
و چ��راغ کمی��ک اس��تریپ را
امروزه کمیک
متن ادبی است،
روشن نگاه داشته اند .این افراد
استریپ جوابگوی
غافل بوده ایم.
قابل تحس��ین هستند .مشکل
نیاز بخش اعظمی
واقعیت این است
ما این اس��ت ک��ه در طول نیم
از مردم جهان از
که این صنعت نیاز
قرن گذش��ته غفلت ورزیده ایم
کودک تا بزرگسال
به قدرت طراحی
و برنامه ری��زی اکادمیکی برای
است و باید بیشتر
باالیی دارد
ام��وزش و پ��رورش نی��روی
مورد توجه قرار
متخصص ب��رای تولید کمیک
گیرد ،به نظر شما
دلیل این غفلت چه بوده است؟ نداشته ایم.
ب�ه نظ�ر ش�ما ضع�ف م�ا در
ای��ن غفلت به دلیل وحش��ت بی دلیل از نفوذ
کمی�ک بیش�تر ب�ه ضع�ف
نماده��ای ابرقهرمانی کمیک اس��تریپ های
تصویرگری برمی گردد یا ضعف
غربی اس��ت .درحالی که به جای بستن در به
داستان پردازی و تولید استوری
روی این صنعت ویژه ،که به نوعی زیرساخت
بورد؟
هنر س��ینما و انیمیشن به کمک ُهنر استوری
بورد اس��ت ،با پشتوانه تاریخی و ادبیات کهن اصوال س��ینمای ما ،س��ینمای بدون استوری
عرفان��ی و اس��اطیری و حماس��ی و مذهبی بورد اس��ت ،در حالی که طراحی استوری بورد
خوی��ش به س��ادگی ق��ادر به تولی��د کمیک رک��ن و زیرس��اخت زیبائی شناس��ی تولید هر
فیلمی اس��ت .ای��ن کار از هزینه های اضافی
و بیراه��ه روی ممانع��ت می کن��د ،در حقیقت
سینمای ما اگر موفقیت هایی داشته ،به واسطه
زیرس��اختار زیبائی شناس��ی تصوی��ر و دانش
بصری و تکنولوژی نبوده اس��ت ،بلکه فقط و
فقط به دلیل طهارت موضوع داستان و محتوای
بکر و اخالقی و انسانی فیلمنامه بوده است که
ی هنری
با چاشنی هوشیاری کارگردان و توانائ
بازیگران خوب همراه ش��ده اس��ت .متاسفانه
اغلب تصویرگران ما برای طراحی قدرتمندانه
و کار تیمی در حوزه قصه های مصور دنباله دار
امادگی ندارند و از ان گریزانند.
ب�ا تکیه بر فرهنگ غنی هنری،
ادب�ی و تصوی�ری موج�ود در
کشورمان چگونه می توان اقدام
به تولید این نوع کتاب ها کرد؟
ابت��دا باید به تفاوت عم��ده ای که کتاب های
کمیک اس��تریپ با کتاب های مصور کودکان
و نوجوان��ان دارن��د ،اش��اره ش��ود .مهمترین
تفاوت این اس��ت که در «کتاب های مصور»
تصاویر بیش��تر بعد بصری ب��ه قصه می دهند
و بدون انه��ا نیز می توان قصه را کام ً
ال درک
کرد .به بیانی دیگر ،متن قصه ش��امل انگاره
(ایماژ) تصویر اس��ت و اگر تصویری برای ان
ترس��یم می ش��ود ،فقط تاکیدی بر توصیف ها
و توضیح��ات نوش��تاری قصه اس��ت .اما در
«کمیک استریپ» متن قصه با روش فیلمنامه
تهیه می شود؛ یعنی ،متن قصه با تقسیم بندی
برای تصویرسازی ،نوشته شده و به اصطالح
«دکوپاژ» می ش��ود .ب��ه بیانی دیگ��ر ،بدون
کم��ک تصاویر پیوس��ته و متوال��ی ،مفهومی
واض��ح و عین��ی از قص��ه به دس��ت نخواهد
امد .تصویرگری کتاب های کمیک اس��تریپ،
از قانونمندی خ��اص خود پیروی می کند و با
تصویرگری کتاب های مص��ور ،کامال تفاوت
دارد .در کمیک تصاویر ،کارکردی فراتر از به
نقش کشیدن واژگان متن دارند و برای ایجاد
توازن الزم میان متن و تصویر تالش می شود
متن حتی االمکان ب��ا ایجاز و اختصار نگارش
و تنظیم ش��ود و در خدمت تصویرخوانی قرار
گیرد و ابزاری برای کمک به ان باشد.
با توجه به اینکه شما تا به حال
اثار زیادی برای کودکان نوشته
و تصویرگ�ری کرده ای�د ،تا چه
ان�دازه ب�ه تولید کت�اب در این
زمینه توجه داشته اید؟
باتوج��ه به اینکه دوره کارشناس��ی در رش��ته
گرافیک و دوره کارشناس��ی ارش��د در رشته
کارگردان��ی انیمیش��ن تحصی��ل ک��رده ام،
همچنی��ن در کان��ون پرورش فک��ری نیز با
عن��وان طرح گرافیک و تصویرگ��ر و انیماتور
مشغول کار بوده ام بنابراین گرایش خاصی به
انجام کار تصویرگری و تولید انیمیشن دارم و
بسیاری از اس��توری بوردهای فیلم های تولید
کانون پرورش فکری بخصوص انیمیشن های
وجیه��ه اهلل ف��رد مق��دم را طراحی ک��رده ام.
همچنین چندین تیزر و انیمیشن کوتاه و یک
فیلم 20دقیقه ای انمیش��ن بنام «برگ و باد»
برای اس��تودیوی فیلمس��ازی جوزان فیلم در
س��ال 1376س��اخته ام که در ان زمان بسیار
م��ورد توجه قرار گرفت .در همان س��ال های
76ـ 1375ک��ه بحث بودن یا نبودن کمیک
استریپ در ایران داغ بود و موافقان و مخالفان
بسیاری وجود داشتند ،با نوشتن مقاالتی سعی
ک��ردم وجوه مثبت «کمیک اس��تریپ» را به
جامعه معرفی کنم .همچنین اس��توری بوردی
هم برای تهیه انیمیش��نی از داس��تان رستم و
اس��فندیار طراحی کردم که هنوز ساخته نشده
اس��ت .کتابی هم به صورت کمیک استریپ از
شاهنامه و داستان رس��تم و اسفندیار طراحی
کرده ام که ان هم هنوز منتشر نشده است.
3
رونمایی از مجموعه جدید
«بازی تاج و تخت» در ماه می سال 2017
«ج��ورج ار .ار .مارتین» نویس��نده «بازی تاج
و تخت» به ُکند نوش��تن و در انتظار گذاش��تن
خوانندگان خود ش��هره اس��ت اما تئوری جدید
نشان می دهد ممکن است این بار انتظار انان را
با انتشار دو کتاب جدید پاسخ گوید .ایندیپندنت
نوش��ت از س��ال 2011که وی کتاب «رقص
با اژدها» را منتش��ر کرد پنج سال می گذرد اما
ممکن اس��ت با انتش��ار دو کتاب جدید تحت
عناوین «بادهای زمس��تانی» و «رویای بهار»
انتظار خوانندگان با ش��گفتی روبه رو شود .اخیراً
شایعه شده اس��ت که بخش ششم «بازی تاج
و تخت» در ماه اگوس��ت وارد بازار خواهد ش��د
و قرار اس��ت خود مارتین جلسات جمعی برای
خوان��دن این کت��اب برگزار کن��د .اگرچه منبع
موثقی برای ایجاد این ش��ایعه وج��ود ندارد اما
ممکن اس��ت از حقیقتی جدید برامده باشد اما
ایده انتش��ار دو کتاب کمی غیرمحتمل اس��ت.
اگرچه طرفداران ای��ن مجموعه امید زیادی به
این شایعات بسته اند .بعضی طرفداران معتقدند
ممکن اس��ت کم��ی انتظ��ار ب��رای «بادهای
زمستانی» بیشتر طول بکش��د زیرا «مارتین»
مایل است دیگر اثر خود را نیز به اتمام برساند و
خبر انتشار ان را همزمان با «بادهای زمستانی»
به گوش طرفداران خود برساند .یکی از دالیل
ای��ن گمان طرفدارن اثار «مارتین» این اس��ت
ک��ه انتظار انان این بار بیش تر از پیش به طول
انجامیده اس��ت .پیش از ای��ن نیاز فاصله چاپ
اثار وی طوالنی ش��ده بود .س��ال 2000کتاب
«طوفان شمش��یر» منتشر شد و سپس پس از
پنج سال و در سال 2005کتاب «بزم کالغ ها»
چاپ شد .بعضی طرفداران اثار وی چنان از این
انتظار کالفه شده اند که از «مارتین» درخواست
کردند از کمک یک نویسنده دیگر مانند «نیل
گایمن» بهره گیرد« .مارتین» از این درخواست
طرف��داران خود و این نگرانی انان که او ممکن
است قبل از اتمام این مجموعه از دنیا برود بسیار
عصبانی شد .فصل هفتم «بازی تاج و تخت»
قرار اس��ت ماه می س��ال 2017وارد بازار شود.
هفته گذش��ته نسخه ویدئویی این مجموعه در
23بخش جایزه «ا ِمی» نامزد شده است .همه
مردم همچنان منتظر کتاب «بادهای زمستانی»
هستند و این انتظار ادامه دارد.
دفتر شعر
بگذار سر به سینه من تا که بشنوی
بگذار سر به سینه من تا که بشنوی
اهنگ اشتیاق دلی دردمند را
شاید که پیش ازین نپسندی به کار عشق
ازار این رمیده سر در کمند را
بگذار سر به سینه من تا بگویمت
اندوه چیست عشق کدامست غم کجاست
بگذار تا بگویمت این مرغ خسته جان
عمری است در هوای تو از اشیان جداست
دلتنگم ان چنان که اگر ببینمت به کام
خواهم که جاودانه بنالم به دامنت
شاید که جاودانه بمانی کنار من
ای نازنین که هیچ وفا نیست با منت
تو اسمان ابی ارام و روشنی
من چون کبوتری که پرم در هوای تو
یک شب ستاره های ترا دانه چین کنم
با اشک شرم خویش بریزم به پای تو
بگذار تا ببوسمت ای نوشخند صبح
بگذار تا بنوشمت ای چشمه شراب
بیمار خنده های توام بیشتر بخند
خورشید ارزوی منی گرم تر بتاب
گذر سعدی
ادب را از بی ادبان اموختم
از لقمان حکیم پرسیدند :ادب را از چه کسی اموختی؟
در پاسخ گفت :از بی ادبان هرچه از ایشان در نظرم ناپسند امد از
انجام ان پرهیز کردم.
نگویند از سر بازیچه حرفی
کزان پندی نگیرد صاحب هوش
و گر صد باب حکمت پیش نادان
بخوانند ایدش بازیچه در گوش
(اری از س��خنی هم که به ش��وخی و طنز گفته شود هوشمند
اندرزی می اموزد ،ول��ی اگر صد فصل از کتاب حکمت را برای
نادان بخوانی ،همه را بیهوده می پندارد).
فریدون مشیری
4
سینـــما
یکشـــــــنبه 3مردادماه 1395سال نهم شماره 524
www.honarmandonline.ir
در برنامه سینمایی «هفت» مطرح شد
مهران مدیری با «ساعت ۵عصر» به سینما می اید
هنرمن��د :اول مرداد ماه مهران مدیری در برنامه
«هفت» حضور یافت و درباره سینمای کمدی،
فیلمی که خودش تا دو ماه دیگر سراغ ان می رود
و همچنین حضورش در تلویزیون گفتگو کرد و
به پرسش های بهروز افخمی و مسعود فراستی
پاسخ داد .مدیری در ابتدای این برنامه در پاسخ به
پرسشافخمیدربارهکارگردانیدرسینماتوضیح
داد :دو ماه دیگر یک کمدی خیلی جدی می سازم.
در این سال ها چون مدام درگیر کار بودم موفق
نشدم کاری را در سینما شروع کنم .نوعی ترس از ساختن فیلم داشتم و دوست
داشتم وقتی به سینما می ایم همه چیز فوق العاده باشد.
بهروز افخمی در بخش ابتدایی «هفت» که نیم ساعت زودتر پخش می شد ،میزبان
مهرانمدیری،بازیگروکارگردانفیلم هایکمدیبود.مدیریدراینگفت وگوبااعالم
خبرساختنخستینفیلمسینماییخوددراینده اینزدیکگفت:تادوماهدیگرفیلم
سینمایی امرامی سازم.دوفیلمنامهدارم.یکیکمدیودیگریتلخوعجیب.دراینسالها
بهدلیلانکهمدامدرگیرتلویزیونیاشبکهنمایشخانگیبودم،نشد.ویادامهداد:دلیل
فیلمسینمایینساختندراینسالها،ترسازساختفیلمسینماییکمدینبود؛ترساز
ساختفیلمسینماییبود.باوجوداینکهاینتجربهکمنیست،امابرایسینماکماستو
دوستداشتموقتیبهسینمامی ایمخیلیحرفه ایباشد.
یک بازیگر اصلی و 600سیاهی لشکر
مدیری نام فیلم تازه خود را «ساعت 5عصر» عنوان کرد و گفت:این فیلم یک
کمدی است .فیلم سخت ،خیابانی ،بسیار شلوغ و پرجمعیتی است .ممکن است در
هر سکانسی بین 600تا 700نفر حضور داشته باشند .اما فیلم تنها یک بازیگر
اصلی دارد و باقی مردم اند .این کارگردان ادامه داد« :س��اعت 5عصر» از 7صبح
تا 5بعدازظهر یک فرد را در تهران روایت می کند که ان روز اخرین فرصت ان
فرد است که باید کاری را انجام دهد .فیلم مثل گلوله برفی است که هرچه جلوتر
می رود بزرگ تر و ریتمش مدام تندتر و دیوان هوار بودن ماجرا بزرگ تر و موضوع
عظیم تر می شود .فیلم موضوعی به شدت اجتماعی دارد که هر روز با ان مواجهیم
اما بدان توجهی نمی کنیم .مدیری ادامه داد :طرح فیلمنامه «ساعت 5عصر» از
خودم است اما من با خشایار الوند در حال نگارش ان هستیم .اما فیلمنامه دومم که
تلخ است به تنهایی کار خودم است .عالقه خودم به نگارش متن های تلخ و جدی
است .مدیری با اعالم خداحافظی خود از برنامه سازی در تلویزیون ،افزود :من بعد
از برنامه «دورهمی» دیگر کاری برای شبکه نمایش خانگی و تلویزیون نخواهم
ساخت و به تولید سالی یک فیلم سینمایی کفایت می کنم .من از 365روز سال
360روز سال را کار کرده ام و فکر می کنم دیگر باید استراحت کنم .این کارگردان
خاطرنشان کرد :من تصمیم دارم در ادامه مسیر فیلمسازی خود حرف های تندتر
و بزرگتری در حوزه سیاس��ت و فرهنگ و اجتماع بزنم که جای این حرف ها در
تلویزیون نیست و محدودیت های ان نمی گذارد و به نظر در شبکه نمایش خانگی
و ارشاد بهتر می شود اینها را بیان کرد.
از نقد کارهای خود تا شرط حضور فراستی در استودیو!
وی در ادامه با گریز به فضای نقد سینمای کمدی گفت :نقد سینمای کمدی مبتذل
و به اصالح بدنه برای من ممکن اس��ت اما از نقد کمدی جدی اجتناب می کنم
و برایم سخت اس��ت درباره رضا عطاران و ...نظر دهم .مدیری با انتقاد از برخی
منتقدان بیان داشت :برخی منتقدان به دلیل اینکه جواب تلفنشان را ندادم نقدهای
بس��یار تندی به فیلم هایم وارد کردند که به نظرم این موضوع خیلی غیرانسانی
است .مدیری در نقد اثار خود اظهار داشت :من خیلی از کارهایم را االن دوست
ندارم .مخصوص ًا کارهایی که زمان انها گذشته است .کارهایی مثل «جایزه بزرگ»،
«نقطه چین»« ،ویالی من» و ...که به نظرم بچه گانه و ضعیف اجرا ش��ده اند.
اما برخی اثار نظیر «شوخی کردم»« ،شب های برره»« ،قهوه تلخ»« ،دورهمی»،
«پاورچین»« ،مرد هزار چهره» و ...را در کارهایم دوست دارم چون حرف های خوبی
داشتند .مدیری در ادامه با بیان طنز انکه "تا مسعود فراستی به استدیو نیاید من دیگر
صحبتنمی کنم.اص ً
الگفتگوبدونفراستیفایدهندارد!"گفتگویخودرابهحضور
مسعود فراستی در استودیو مشروط کرد.
تیز نبودن نقدهایم به خاطر محدودیت های تلویزیون است
مدیری در پاسخ به نخستین سوال فراستی که چرا دیگر تیز نیستی ،بیان داشت:
به خاطر محدودیت های تلویزیون است! اص ً
ال چیز عجیبی نیست ،همه جا همین
است ،اما جدیداًبسیار سخت گیرتر شده اند .نمونه اش در همین برنامه «دورهمی».
از طرفی چیزهایی را ما می گوییم که برای نخس��تین بار ما هستیم که مطرح
می کنیم و پخش می ش��ود و از طرفی مواردی را ممیزی می کنند که من اص ً
ال
نمی فهمم .این کارگردان در پاس��خ به این پرس��ش فراستی که تو از نگاه باال با
مخاطب صحبت می کنی ،گفت :در ابتدا «دورهمی» به این شکل اجرا می شد ،اما
به مرور مشکل حل شد با تذکر دیگران.
به یک دگردیسی نیاز دارم
وی افزود :حوصله ندارم و خیلی وقت اس��ت که حالم خوب نیس��ت .یک نوع
دگردیسی نیاز است برای ترک تلویزیون و سینمای خانگی به سمت سینما .برای
اینکه از این شکل کار خسته و اشباع شده ام .اص ً
ال دیگر دوست ندارم و ارضاعم
نمی کند .مدیری با اشاره به فیلم اصغر فرهادی گفت :وقتی فیلمنامه اصغر فرهادی
را خواندم ،دیدم معرکه است .دوام نیاوردم همان شب ساعت 2شب زنگ زدم که
من می خواهم بیایم بازی کنم .وی در خصوص فیلم هایی که بازی کرده است نیز
بیان داشت :از بازی در فیلم «توکیو بدون توقف» پشیمانم .اصو ًال از کارگردانی
دیگران وقتی برایشان بازی می کردم ،حرص می خوردم .هرچند وقتی می پذیرفتم
کام ً
ال خود را می سپردمو حرفی نمی زدم مگر انکه از من بخواهند.
مدیری در نهایت در انتقاد به برنامه «هفت» و دیگر محافل سینمایی گفت :به
«هفت» به عنوان برنامه ای که حرفه ای ترین برنامه سینمایی تلویزیون است یک
انتقاد دارم .همه ما چیزهایی که می گوییم به شدت تحت تاثیر سینمای هالیوود
است .سالهای سال است که می خوانیم و می شنویم از سینمای هالیوود .یکی از
وظایف این برنامه و مطبوعات حرفه ای سینما شناخت وسیع تری از سینما به مردم
و مخاطبان است .ما چقدر راجع به سینمای ژاپن و بلوک شرق می دانیم؟ ادبیات
شرق و ...را نمی شناسیم .انگار در اینترنت هم در این خصوص وجود ندارد .سینما
معنی اش تمام اینها است .این کار را شما بکنید.
ده نمکی :ورود من با «اخراجی ها» مانند لودری بود
که به سینما امده است
برنامه «هفت» در ادامه میزبان مس��عود ده نمکی بود و در گفتگویی انتقادی به
بررسی سینمای خود در سال های اخیر پرداخت .وی
در ابت��دای این گفتگو گفت :بعد از «اخراجی ها »3
تصمیم گرفتم کمتر در فضای مطبوعاتی حضور
پیدا کنم و فیلمم حرف خود را بزند« .رس��وایی »2
حرف خود را می زند و نیاز به حضور من در عرصه
مطبوعات کمتر بود .این فضای رسانه ای برای ورود
به س��ینما نیاز بود .همواره ورود به س��خت است و
ورود م��ن با «اخراجی ها» مانن��د لودری بود که به
سینما امده است! ده نمکی ادامه داد :من رفته رفته
از «اخراجی ها» 1تا 3کمدی تلخ تری خلق کردم که ویژگی این نوع طنز من بکار
گرفتن این تعابیر و معانی در خدمت مبانی انقالب و جنگ بود .کارگردان «رسوایی
»2بیان داشت :سینما نباید دنبال روی ذائقه مخاطب باشد ،سینما باید ذائقه بسازد
و فرهنگ ساز باشد .من اگر بتوانم با زبان طنز عامه پسند اخراجی ها نصف همان
مخاطب را برای شنیدن این حرف های انقالبی به سینما بیاورم کار خودم را کرده ام.
کف فروش فیلم های من ،سقف فروش
فیلم هایبرخیاقایاناست!
ده نمکی در پاسخ به کاهش فروش فیلم هایش بیان داشت :کف فروش فیلم های
من ،سقف فروش فیلم های برخی اقایان است! یک روز جیرانی به من زنگ زد که
"شکست خوردی مربی!" من به او گفتم" :شکست من برابر تمام پیروزی های تو
است ".وی ادامه داد :من اگر بنا داشتم کمدی عامه پسند بسازم و برای فروش فیلم
بسازم می توانستم همان راه «اخراجی ها» را ادامه دهم و با حرف های خوبی هم که
در ان بود ،قطع ًا موفق بود.
داوران فجر فرق جلوه های ویژه میدانی و بصری را نمی دانند
ده نمکی در خصوص عدم دریافت جایزه توسط «رسوایی »2در فجر گفت :کسانی
یدانستند و
که داوری فجر می کردند فرق جلوه های ویژه میدانی و بصری را نم
کارشناس نبودند .شاید فکر کردند ما زلزله «رسوایی »2را از یک مستند بریده ایم و
در کار گذاشته ایم؛ انقدر که واقعی و خوب بود.
نیازی به حمایت رسانه های اصولگرا ندارم
وی در ادامه در پاسخ به این پرسش که چرا هیچ نقد مثبتی از فیلم تازه اش در
رسانه ها منتشر نشده است ،بیان داشت :این ویژگی من است که تنها مسیر خود را
ادامه می دهم .برخی هم که قبال از فیلم هایم تعریف می کردند در رودربایستی با
من بوده اند .من مخاطب خودم را دارم و افرادی را در جامعه دارم که با انها حرف
میزنم .احتیاجی به حمایت رسانه های اصولگرا ندارم .بدی اش این است که اینها
10سال بعد اینها قرار است همین حرف ها را بزنند و به حرف های من برسند.
کارگردان سری «اخراجی ها» بیان داشت :امروز رسانه های اصولگرا حرف های
10سال پیش من در مستند «فقر و فحشا» را با زبان عدالت اجتماعی امروز میزنند.
ان روزی که با ورودم به سینمای مستند و سینما مخالفت جدی شد ،کسی باورم
نداشت اما امروز بسیاری مستندساز شده اند.
کار خود را در سینما کرده ام!
ده نمکی افزود :من کار خود را در سینما کرده ام و طیف گسترده ای از فیلمسازان
جوان با فیلم های من وارد سینما شده اند و راه را ادامه می دهند.وی درخصوص
علت عدم اکران نوروزی اش گفت :علت این است که می خواستم از ان فضا دور
شم .برایم اهمیتی نداشت که فروش فیلم با عدم اکران در نوروزی نصف شود .هم
اینکه دیگران بفهمند این عده همراه فیلم در امروز برای خود فیلم و دهنمکی همراه
او هستند نه اکران عید و . ...طنزش هم این است که خواستم داوران عید با خیال
راحت به دید و بازدید خود بروند و زیر بار فشار انتقاد مخاطبان بخاطر نادیده گرفتن
این فیلم خوب در جشنواره فجر ،نروند!
جیرانی دوست دارد عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام شود
ده نمکی در پاسخ به این پرسش که جیرانی گفته است فیلم «رسوایی »2بنا بر
مصلحت در جشنواره شرکت داده شده است ،گفت :اقای جیرانی عالقه زیادی به
سیاست دارد و به نظر می رسد دوست دارد به مجمع تشخیص مصلحت نظام برود
و مصلحت را از سینما شروع کرده است .ایشان به ما یک حرف میزند و در جلوی
مردم چیز دیگری می گوید .ده نمکی ادامه داد :جیرانی بعد از تماشای فیلم به من
زنگ زد و گفت وای چه کار محشری عالی بود ،هالیوودی بود ،معرکه بود و ...اما
در برنامه «هفت» برای دل خوشی دیگران حرف از مصلحت می زند! وی نهایت ًا
خطاب به منتقدان خود گفت :یک روزی منتقدان ما الیه های چندم یک فیلم را
استخراج می کردند .امروز نشانه های فیلم من با اینکه انقدر رو و گل درشت است
امابازمنتقدانمتوجهنمی شوند.
مشکلبزرگسینمایکمدیایرانمحدودیت هاست
برنامه سینمایی «هفت» در ادامه میزبان فرزاد موتمن ،کارگردان سینما بود تا بهروز
افخمی با او در خصوص مبانی نظری سینمای کمدی گفتگو کند .موتمن در ابتدا
در خصوص تجربه خود از ساخت فیلم «پوپک و مش ماشاال» گفت :عالقه ای
به ساخت فیلم «پوپک و مش ماشاال» نداشتم .ان زمان فیلمی به اسم «بیداری»
ساختم که از اواسط کار با تهیه کننده به مشکل خوردم و در سکانس های پایانی
حضور نداشتم .به همین دلیل با خودم گفتم که «بیداری» ابروی من در سینما را
خواهد برد و مرا بی اعتبار خواهد کرد .وی افزود :همچنین از سوی دیگر در اتحادیه
تهیه کنندگان صحبت هایی پشت سر من شده بود که می گفتند فیلم های موتمن
سرد و عبوس است و به جز چند تا منتقد و دانشجو کسی از فیلم های او خوشش
نمی اید و نمی تواند فیلمی بسازد که مردم را بخنداند .به همین دلیل لج کردم و این
فیلم را ساختم و اتفاق ًا دومین فیلم پر فروش سال هم شد .موتمن در ادامه بیان
داشت :علی رغم انکه سینمای کمدی ایران مشکالت زیادی دارد و انتقاداتی به
برخی فیلم ها وارد است ،اما نباید فراموش کرد که سینمای کمدی ذات ًا خوب است.
وی مشکل بزرگ سینمای کمدی ایران را محدودیت ها دانست و گفت :کمدی
یعنی شوخی با همه مسائل جدی جامعه و موضوعاتی که تابو هستند .در ایران شما
می توانید با کدام مسئله اجتماعی یا سیاسی شوخی کنید؟
هیچ کدام از فیلم های جدی من با مشکل مواجه نشدند
موتمن با بیان انکه هیچ کدام از فیلم های جدی من در اکران دچار مشکل نشدند
گفت :همه فیلم های کمدی من با مشکل ممیزی مواجه شدند .یکی از مدیران
ارشاد به من گفت پس از انقالب هیچ فیلمی در ژانر کمدی به اندازه «پوپک و مش
ماشاال»ممیزینشد.برنامهسینمایی«هفت»دربخشانتهاییخودمیزبانکاظم
راست گفتار و اصغر نعیمی بود تا به همراه مسعود فراستی در میز نقد به سینمای
کمدی مورد نظر این دو کارگردان بپردازند.
نگاهی به فیلم «نژاد» اثر استیون هاپکینز
سامان پارسی
قهرمانی تراژیک!
کارگ��ردان :اس��تیون هاپکینز ،فیلمنام��ه :جو
ش��رپنل ،انا واتر هاوس ،مدی��ر فیلمبرداری:
پیتر لوی ،تدوین :جان اس��میت ،موس��یقی:
ریچل پورتمن ،بازیگران :استفان جیمز(جسی
اونز) ،جیس��ون س��ودیکیس( لری اسنایدر)،
جرم��ی ایرون��ز(اوری براندی��ج) ،کریس ون
هوتن(لن��ی ریفنش��تال) ،امان��دا کرو(پگی)،
ویلیام هارت(جرمی��ا ماهون��ی) ،محص��ول:
امریکا ،کانادا ،المان 134 ،2016 ،دقیقه.
فیلم نژاد داس��تان زندگی دونده س��یاه پوست
امریکایی جس��ی اونز اس��ت ک��ه در باریهای
المپیک تابستانی برلین 4مدال طال را از ان خود
کرد او در حضور هیتلر توانست مدال طالی دو
100متر را کسب کند .فیلم با سکانسی دویدن
جس��ی اونز در کلیولند در اب��ری از تاریکی ،نا
امی��دی و فقر در پس زمینه ایی تاریک با افقی
روش��ن در عمق تصویر ،دوی��دن از میان افراد
بیکار پس از سه شنبه سیاه که اطراف اتش در
ح��ال گرم کردن خود هس��تند ،و ورود به خانه
ایی در تاریکی و س��کوت در دوران رکود بزرگ
اقتصادی و قبل از جنبش مدنی س��یاه پوستان
امریکا شروع می شود .کات های پشت سر هم
در زمان دویدن صبح گاهی جسی و روایت دهه
30امریکا با ریتم تند کات ها ،گفتگوی جسی با
مادرش ،افراد بیکاری که برای یافتن شغل تجمع
کرده ان��د و پاکت پولی که به پدرش می دهد .
امریکا را در دوران س��ه ش��نبه و جسی اونز در
حال دویدن از کنار انها است را به تویر می کشد.
جس��ی در زمان جدایی نژادی در امریکا زندگی
می کرد و هنوز چه در س��طح عمومی جامعه و
چه از نظ��ر برخ��ورداری از امکانات تحصیلی
و کاری و منزلت اجتماعی افراد س��یاه پوس��ت
دچار تبعیض نژادی بودند .سیاهان همچنان از
ورود به اماکن مخصوص سفید پوستان از جمله
باش��گاهها ،رس��توران ها و بارها محروم بودند.
حتی در برخی از شهرهای جنوب ،سیاهپوستان
حق نداش��تند بر روی صندلی مخصوص سفید
پوستان در اتوبوس های عمومی بنشینند .فیلم
درام��ی تراژیک درباره مش��کالت اقتصادی و
نژادی جامعه رنگین پوست امریکا است جسی
پس از ورود به دانشگاه تحت نظر لری اسنایدر
که خود از قهرمانان س��ابق دو و میدانی امریکا
بوده و رویایی کس��ب م��دال طالی المپیک را
داشته ش��روع به تمرین می کند .اما مشکالت
اقتصادی زندگی اونز مانع بزرگی برای رسیدن
به این رویا است او همچنین با توجه به سیاست
جدایی نژادی در امریکا و دوران رکود بزرگ باید
هم در دانشگاه تحصیل کند ،هم برای تیم دو و
میدانی تمرین کند و هم در یک پمپ بنزین کار
کند .برخورد تبعیض امیز بازیکنان سفید پوست
تیم های دیگر دانش��گاهی با او و دوس��تش در
ابتدای برای استفاده از حمام یکی از این نمونه ها
است .استیون هاپکیز درام نژاد را بر چهار موضوع
متمرکز کرده زندگی جسی اونز که در پس زمینه
ان به :تبعیض نژادی در جامعه امریکا و المان در
دوران حکومت نازی ها ،استفاده تبلیغاتی نازی از
المپیک برلین برای ارمان های فاشیستی خود،
رویارویی موافق��ان و مخالفان تحریم المپیک
برلین و زندگی پر افتخار ورزشی اونز و برخورد
نژاد پرستانه با او حتی پس از کسب مدال طال.
هر چند فیلم در ابتدا با ریتم تند کات بیشتر در
حال ارائه تصویر جامعه امریکا است اما در ادامه
ریتم اهس��ته می ش��ود و بازی تحسین برانگیز
اس��تفان جیمز که نه تنها از نظر فیزیکی شبیه
یک دونده است بلکه به خوبی شخصیت محکم
و خستگی ناپذیر جسی را که در ان دوران خود
را با وجود مشکالت بس��یار به اوج می رساند و
جیسون سودیکیس که با ریتم تند حرف زدن و
بی تفاوتی در رفتار و سخت گیری در تمرین ،در
عین مهربانی و تعهد به اعضای تیم مخاطب را
در لحظات مختلف شگفت زده می کند.
بازس��ازی فضای ده��ه 40امری��کا و المپیک
تابس��تانی برلین با اس��تفاده از صحن��ه ارائی
ب��ی نظی��ر و ترکی��ب ان با جلوه ه��ای ویژه و
فیلمب��رداری عالی پیت��ر لوی در زن��ده کردن
س��ردی ،نا امی��دی و تاریکی رک��ود اقتصادی
و ش��کوه و عظمتی که نازی ه��ا برای المپیک
تدارک دیده بودند ریتم کند تدوین برای نمایش
عالی شخصیت ها و تاثیر بازی خوب بازیگران
برای باور پذیری شخصیت و هارمونی این ها در
توزان ریتم و نور و قاب های تصویر مخاطب را
انتخاب دیالوگ های بسیار عالی جو شرپنل ،انا
واتر هاوس نویس��نده های فیلمنامه در گفتگوی
لوز النگ و جس��ی اونز پ��س از دریافت مدال
پرش طول کمال پیدا اس��ت النگ از مخالفان
سیاس��ت های اصالح نژادی نازی ها خطاب به
اونز می گوید :فکر می کنم اوضاع شما در امریکا
متفاوت باشد و اونز جواب می دهد :فکر نمی کنم
در اساس هر دو فرقی با هم داشته باشند.
یکی مهم ترین لحظات فیلم لحظه ایی اس��ت
که النگ برای ماندن اونز در مس��ابقات پرش
ط��ول به او کمک می کن��د او که خود مخالف
سیاس��ت ن��ژادی نازی ها اس��ت در لحظه ایی
استثنایی جدایی سیاست از ورزش را و تنفرش از
تبعیض نژادی را با رفتاری انسانی در مسابقات
ب��ه نمایش می گذارد و در پای��ان نیز با هم دور
افتخار می زنند .انتخاب دقیق و درس��ت برخی
به فضای ان دوران می ب��رد .پس از به قدرت
رسیدن نازی ها به رهبری هیتلر سیاست اصالح
نژادی ،با پاکسازی یهودی ها ،کولی ها از جامعه و
سیاست جداسازی انها در اماکن عمومی و سلب
حقوق شهروندی سبب عکس العمل کشورهای
دیگر و درخواس��ت تحریم مسابقات المپیک از
س��وی کش��ورهای اروپایی و امریکا باعث شد
اعالمیه های نژاد پرستانه از سطح جامعه جمع
اوری ش��ود و اجازه حضور ورزش��کاران رنگین
پوس��ت و یهودی برای حض��ور در بازیها صادر
شود در عین حال روزنامه ها نیز مالیم تر در این
ب��اره اظهار نظر می کردند .فیلمنامه نژاد روایتی
تحسین برانگیز دارد .روایتی از زندگی شخصی
جس��ی اونز اس��ت که در پس زمینه داستان به
دوران پس از س��ه شنبه سیاه ،جدایی نژادی در
امریکا ،المپیک برلین و سیاست اصالح نژادی
نازی در دوران قدرت و اس��تفاده ابزاری انها از
المپیک برای نش��ان دادن برت��ری نژاد اریایی
در زم��ان 134دقیقه فیل��م مخاطب معاصر را
با موجی از اطالعات مهم تاریخی ،سیاس��ی و
اجتماعی در زمینه تبعیض نژادی مواجه می کند.
اتفاق��ات و نمایش انها در ابری از انس��انیت و
مهربانی در شکس��ت برتری نژادی با ریتم کند
تدوین مخاطب را تحت تاثیر قرار می دهد .هر
چن��د یک میلیون نفر به اس��تقبال اونر امدند و
او یک تن��ه هیلتر و افکارش را شکس��ت داد
ام��ا او تا س��الها بیکار بود و حتی کاخ س��فید
ه��م از او قدردان��ی نکرد هاپکینز برای اینکه
تلخی این رفتار را بیش��تر ب��ه نمایش بگذارد
در سکانس پایانی فیلم وقتی اون به مراسمی
می رود که به مناسبت قهرمانی او برگزار شده
درب��ان از ورود او از در اصلی هتل جلوگیری
می کند و او مجبور می ش��ود از در خدمه وارد
سالن ش��ود .زیرا در امریکا همچنان تبعیض
نژادی تا س��الها بعد هم ادامه داشت تا زمانی
که مارتین لوتر کینگ یک تحریم چند ماهه
را علیه سیستم حمل و نقل عمومی در ایالت
االبام��ا ش��کل داد .این اعتراض س��پس به
«جنبش حقوق مدنی» تبدیل ش��د و در سال
۱۹۶۰با تالش و کوشش مارتین لوتر کینگ
«قانون حقوق مدنی» ب��ا هدف رفع تبعیص
نژادی به تصویب رسید.
سینـــما
یکشـــــــنبه 3مردادماه 1395سال نهم شماره 524
www.honarmandonline.ir
5
مهمترین رویدادهای سینمایی از نگاه «هنرمند»
نگاهی به فیلم ایستاده در غبار بهترین فیلم جشنواره
فجر در سال 94
تنها صداست که می ماند!
محمد تقی زاده
ایس��تاده در غبار اولین فیلم بلند س��ینمایی
محمد حسین مهدویان که پیش از این نامش
به خاطر مجموعه تلویزیونی اخرین روزهای
زمس��تان بر س��ر زبان ها افتاده بود بیش از
انکه مباحث فنی و س��ینمایی اش مهم باشد
مس��ائل فرامتنی و غیر سینمایی اش مهم و
قابل توجه شده است:
اینکه بعد از س��الها فیلمی در س��ینمای ایران
اکران شد که توجه همزمان مخاطب و منتقدان
را با ه��م جلب کرد! قبل تر بجز اثار فرهادی
بیشتر فیلم های حاتمی کیا و بخصوص اژانس
شیشه ای موفق به کسب این مهم یعنی جلب
نظر عوام و خواص یکجا شده بودند.
اینکه س��ازمان هنری رسانه ای اوج وابسته به
یک نهاد غیر دولتی که پیشتر روی فیلم های
حاتمی کیا س��رمایه گذاری می کرد در پروژه
جدید مهدویان که فیلمس��از شناخته نشده و
تازه کاری در ساخت فیلم بلند است وارد میدان
شد و کمک مادی ومعنوی کرده است.
اینکه ایس��تاده در غبار در حالی بهترین فیلم
جش��نواره فجر و نامزد بهتری��ن فیلم تز نگاه
تماشاگران شد که رقبای مهمی مثل ابد و یک
روز و فیلم های فیلمسازان صاحب نامی چون
میرکریمی و تبریزی را در مقابل خود می دید و
باالخره موفق به این مهم شد.
اینکه چرا جوانان��ی مانند مهدویان اینقدر دیر
کش��ف می ش��وند و حمایت مادی و معنوی
اینه��ا تا چه ح��د و چه زمانی اس��ت ؟! و چرا
مث�لا به امثال حاتمی کی��ا که فیلمی جنگی
با محوریت مشابه فیلم ایستاده در غبار یعنی
فرماندهان جنگ ( در فیلم چ ش��هید چمران
و در فیلم مهدویان احمد متوسلیان) می سازد
و فیلمش اصال در حد و اندازه های ایستاده در
غبار نیست اینهمه هزینه و تبلیغات می شود و
امثال مهدویان که خیلی سینما و داستان گفتن
را بلد هستند در شرایط مشابهی با فیلمسازان
نسل های گذشته از لحاظ مادی ومعنوی قرار
نمی گیرند؟
اینک��ه پ��س از مدت ها یک فیل��م جنگی با
محوری��ت یک��ی از رزمن��دگان و فرماندهان
جنگ به این درخش��انی ساخته و مورد توجه
قرار گرفت و مردم از همه قش��ر و صنف پس
از دی��دن ان ناراضی نبودن��د و گام به گام با
قهرمانش تا لحظه اخر همراه شدند و برایش
گریستند و با او غصه خوردند و از همه مهم تر
او را شناختند و به ایرانی بودن و ایثارگرانشان
افتخار و توجه دوباره کردند.
از این بحث ه��ای فرامتنی درب��اره فیلم زیاد
مطرح هس��ت که البته موضوعات بسیار مهم
از نظر جامعه شناس��ی ،سیاس��ی ،اجتماعی و
فرهنگی و حتی سینمایی و هنری هستند ولی
موضوع این نوشته پرداختن به فیلم ایستاده در
غبار فقط از منظر سینما و هنر هفتم است که
در ادامه به این مسئله پرداخته می شود.
دلیلموفقیتفیلم
ایستاده در غبار چیست؟
ایس��تاده در غب��ار اصال��ت داس��تان گویی و
ش��خصیت پردازی و قهرمان سازی را دوباره
در س��ینمای ای��ران زنده کرد .س��ینمایی که
فیلمسازانش به بهانه های مختلف مانند ناتوانی
و بی حوصلگی مدام از اینکار یعنی داستانگویی
طفره می روند و همین بی توجهی به فیلمنامه
به عنوان اس��اس و پایه یک پروژه سینمایی
باعث بی رمق ش��دن فیلم هایشان و کشش
انها به ژانرهایی چون کمدی می ش��ود که با
کمترین نیازی به شخصیت و داستان با کلمات
و لودگ��ی و بازیگران تجاری فروش می کنند
و به ظاهر و در ش��عار چرخ س��ینمای ایران را
می گردانند که قطع��ا این نظریه تفکر غلط و
دارای تاریخ مصرف محدودی اس��ت و برای
زنده ماندن س��ینما در ایران ن��ه تنها نباید به
کمدی های س��طحی و فروش میلیاردی شان
دل خوش ک��رد و به حب��اب روی اب ان دل
تعریف داستان یک فرمانده جنگ و محور قرار
دادن احمد متوسلیان با بازی هادی حجازی فر
به عنوان قهرمان داستانش رسیده است و در
این کار نه تنها به حاش��یه ها و به رخ کشیدن
توانایی فنی و تکنیکی اش بسنده نکرده است
بلکه با مطالعه و تحقیق بس��یار قصه انسانی
را تعریف کرده که هم از نظر اس��تناد تاریخی
بسیار موثق و متقن است هم به لحاظ روایت
س��ینمایی با وجود تجربی بودنش بسیار قابل
فهم و تاثیرگذار است.
هدف از ساخت فیلم ایستاده در غبار
چه بوده است؟
هدفگ��ذاری و دانس��تن اینک��ه از فیل��م چه
بست بلکه عالوه بر حمایت سازمانی و دولتی
و صنفی باید به اصول و پایه های سینما که از
مهمترینش��ان قصه و قهرمان ان است رجوع
کرد تا نه تنها سینما زنده بماند بلکه در جامعه
پویا و تاثیرگذار باشد نه حاشیه ساز و مصرفی.
قهرمان ایستاده در غبار
چه کسی است؟
قهرمان این فیلم قطعا محمد حسین مهدویان
است .کاری که مهدویان در فیلم خالقانه و به
دور از کپ��ی کاری و بلکه مبتنی بر واقعیات و
مستندات انجام داده است کاری است که هم
نس�لان و بلکه نسل های گذشته ترش اصال
روی ان وقت نگذاش��تند .مهدویان به دنبال
می خواه��د ش��اید از مهمتری��ن ویژگی های
مهدوی��ان و موفقی��ت فیلمش بوده اس��ت.
مهدوی��ان در مقام نویس��نده و کارگردان اثر
هدفش را کامل مشخص کرده است :ترسیم
شمایل فرمانده لش��گر 27محمد رسول اهلل
و قهرمان س��اختن این ش��خصیت در روایت
س��ینمایی اش و پرداختن ب��ه مضامین مهم
ش��خصیتی متوس��لیان و دراماتیزه کردن ان.
مهدوی��ان اصال در راه رس��یدن به هدفش نه
تردید کرده و نه به حاشیه و خطا رفته ونمایش
و بازی در اورده است .مهدویان در ایستاده در
غبار برای ترسیم شمایل قهرمانش از پرداختن
به موضوع ازدواج متوسلیان با مریم کاتبی (که
تکنیک و فرم به تنهایی نرفت بطوریکه درون
مای��ه را خالی کند و به بهان��ه و تکیه بر فرم
هنری و س��ینمایی درون را تهی و بی حاصل
واگ��ذارد .مهدویان ف��رم را در اختیار محتوا و
محتوا را در اختیار فرم قرار داده است و انچنان
ای��ن دو را در هم تنیده ک��ه به هدفش یعنی
بعدها مش��خص ش��د که به احمد متوسلیان
عالقه مند بوده تا جایی که دیگر ازدواج نکرد)
که موضوعی احساس��ی و تاثیرگ��ذار و بازی
با احس��اس تماش��اگر برای بولد کردن نقش
خواه��ر و مادر احمد و ترس��یم داغ فراق او به
صورت جزیی صرفنظر کرده و همه تالشش
در کارگردانی و نویسندگی و بازیگردانی هادی
حجازی ف��ر را ب��رای در اوردن یک قهرمان
سینمایی از تاریخ دفاع مقدس این خاک انجام
داده اس��ت و چه خوب و قابل لمس موفق به
این مهم شده است.
فیلم چقدر در ترسیم قهرمانش موفق
بوده است؟
درباره اینکه چق��در در قهرمان پروری موفق
بوده اس��ت یا نه می ش��ود ه��م از بعد تطابق
شخصیت متوسلیان با چهره واقعی اش بحث
کرد ه��م از نظ��ر تاثیرگذاری و شناس��اندن
متوسلیان به مخاطبش که شاید هیچ شناختی
از وی ندارد! که بیشتر جنبه موفقیت سینمایی
و ایجاد ح��س و تاثیر در مخاطب هدف ادامه
این مطلب است.
مهدوی��ان با اعتماد به ه��ادی حجازی فر که
اصال یک بازیگر تئاتری است و مانند بازیگر
چهره حس��ن باقری ش��باهت زیادی هم به
نقشش ندارد هم به نوعی رسیک کرده است
هم نش��ان داده کارگردان ادم شناس وکاشف
خوبی اس��ت .حجازی فر در فیلم با س��ینک
کردن دقیق صدایش با صدای مستند احمد
متوس��لیان و نقش افرینی یک ش��خصیت
ج��دی و خش��ن و در عین ح��ال رئوف و
دوس��ت داش��تنی بیش��ترین کم��ک را به
مهدویان برای ارائه قهرمانش انجام داده
اس��ت .بازی حجازی فر انقدر یکدست و
تاثیرگذار اس��ت که اصال فیلم را به جز او
نمی توان تصور کرد و به خاطر س��پرد.
از دیگ��ر عوام��ل فنی و تکنیک��ی که تاثیر
بس��زایی در موفقیت قهرمان فیلم اس��تاده
در غب��ار دارد موس��یقی حبی��ب خزاعی فر
بخصوص در لحظات اسلوموشن بازی های
حجازی فر است .موسیقی حماسی و مرتبط
با فضای قهرمان در بسیاری از سکانس های
ورود حج��ازی فر مثال به پ��ادگان و محله
س��ابق و دس��تگیری اش در چاپخانه کمک
مهم و مفیدی به فضاس��ازی و تاثیرگذاری
مخاطب با قهرم��ان فیلم می کند .قهرمانی
که برای تماش��اگر فیلم های دفاع مقدس��ی
در ای��ران چی��زی فرات��ر از ش��جاعت ها و
فداکاری ه��ای اغراق امیزش ارائه می دهد و
شخصیت متوسلیان طوری طراحی و تبیین
می ش��ود که تماش��اگر همه ابعاد انس��انی
مثبت و منفی از قبیل زود عصبانی ش��دن
و از کوره در رفتن او را مانند همه انسانها
به چش��م خود می بین��د و این عدم اغراق
و باز افرین��ی همه ابعاد انس��انی قهرمان
دلی��ل مهم دیگ��ری ب��رای باورپذیری و
قاب��ل لم��س بودن ه��ادی حجازی فر در
نقش احمد متوس��لیان بوده اس��ت.
در پایان باید از طراحی صحنه و لباس فیلم که
برنده سیمرغ بلورین جشنواره فجر شد و اساسا
یکی از بهترین طراحی ها در س��ینمای ایران
اس��ت یاد کرد .طراحی ج��ذاب و پر جزییات
و مبتنی بر واقعیت��ی که هم حال و هوای ان
دوران را بخوب��ی زنده می ک��رد و هم در کنار
صداهای واقعی و مستند فیلم نوید اثری تازه
و فیلمس��ازی خالق در ژانر نادر داکیو درام در
ایران را می دهد.
داوران بخش دانشجویی جشنواره فیلم «سالمت» معرفی شدند
۵داور اثار منتخب بخش دانش��جویی جشنواره فیلم «س�لامت» را داوری می کنند .فرهاد توحیدی،
ش��هرام مکری ،عزیز اله حاجی مشهدی ،شهاب اس��فندیاری و حسام الدین عالمه اثار پذیرفته شده
در بخش دانش��جویی این جش��نواره را ارزیابی و داوری می کنند .فرهاد توحیدی نویسنده اثاری چون
«امکان مینا»« ،ش��هر موشها»« ،پاداش سکوت»« ،مرد عوضی» بوده است .وی همچنین در اوایل
دهه نود ریاست هیات مدیره خانه سینما را بر عهده داشته و دبیری چهاردهمین جشن خانه سینما را
نیز در کارنامه خود دارد .شهرام مکری نویسنده و کارگردان اثار چون «ماهی و گربه»« ،اشکان انگشتر
متبرک و چند داستان دیگر» است .وی عضو هیات مدیره انجمن فیلم کوتاه ایران ،خانه سینما برای دو
دوره متوالی و عضو شورای تصویب فیلمنامه انجمن سینمای جوانان ایران و نیز مدرس دانشگاه سوره
تهران و انجمن سینمای جوانان ایران نیز بوده است .شهاب اسفندیاری ،استادیار دانشکده سینما -تئاتر
دانشگاه هنر ،مستندساز و پژوهشگر در حوزه مطالعات فرهنگی است .عزیزاله حاجی مشهدی منتقد
فیلم و مدرس سینما با سابقه تدریس در دانشکده سینما تئاتر دانشگاه هنر و دانشگاه سوره بود .حسام
الدین عالمه مدیرکل فرهنگی وزارت بهداشت ،با سابقه مدیریتی در حوزه های فرهنگی ،پیش از این
دبیر هفتمین جشنواره فرهنگی دانشجویان دانشگاه های علوم پزشکی کشور نیز بوده است .نخستین
جشنواره فیلم سالمت از ۱تا ۵شهریورماه برگزار خواهد شد.
فیلمنامه «ملی و راه های نرفته اش» اخرین اثر تهمینه میالنی
محمد نیک بین تهیه کننده سینما فیلمنامه «ملی و راه های نرفته اش» به قلم تهمینه میالنی را برای
دریافت پروانه س��اخت به وزارت ارشاد ارائه کرد .محمد نیک بین با اشاره به پروژه های جدید تهمینه
میالنی که وی تهیه کنندگی انها را به عهده خواهد داشت ،گفت :تهمینه میالنی به تازگی نگارش دو
فیلمنامه سینمایی با نام «پابرهنه در هند» و «ملی و راه های نرفته اش» را به پایان رسانده است و از
میان این دو فیلمنامه برای «ملی و راه های نرفته اش» درخواست پروانه ساخت داده ایم .وی ادامه داد:
این فیلمنامه نیز مانند دیگر اثار میالنی یک اثر اجتماعی است که امیدوارم بتوانیم هرچه سریعتر پروانه
ساخت ان را دریافت کنیم.
اخرین وضعیت جسمی حمید اعتباریان از زبان دخترش
حمید اعتباریان تهیه کننده سینمای ایران که به دلیل سکته قلبی در بیمارستان بستری شده است به
بخش عمومی منتقل شد.عسل اعتباریان دختر حمید اعتباریان تهیه کننده سینمای ایران در این باره
گفت :پدرم چند روز قبل به دلیل س��کته قلبی در بیمارستان بستری شده و به همین دلیل سه روز را
در ای سی یو گذراند اما خوشبختانه با بهبود حال عمومی اش به بخش منتقل شده است .وی درباره
زمان ترخیص پدرش از بیمارستان توضیح داد :خوشبختانه پدرم احتیاج به عمل قلب باز ندارد و حالش
رو به بهبود است اما هنوز زمان ترخیص وی از بیمارستان را به ما اعالم نکرده اند .حمید اعتباریان تهیه
کننده قدیمی سینمای ایران تهیه کنندگی فیلم هایی چون «سن پترزبورگ»« ،سنگ ،کاغذ ،قیچی»،
«ستاره ها»« ،شام عروسی» و ...را بر عهده داشته است.
سومین پاتوق فیلم کوتاه برگزار می شود
دومین پاتوق فیلم کوتاه «س��ینما اینده» با نمایش پنج فیلم کوتاه داس��تانی روز دوش��نبه ۴مرداد از
ساعت ۱۸تا ۲۰در پردیس چارسو برگزار می شود .اسامی این فیلم های کوتاه عبارت اند از «هستی»
به کارگردانی کمال پرناک« ،فروزان» به کارگردانی عباس خس��روی ن��ژاد« ،ارداک» به کارگردانی
اس��ماعیل منصف« ،ناتمام به ش��دت هرچه تمام تر» به کارگردانی ازاد محمدی و فیلم کوتاه «اعدام
سالمون هریس» به کارگردانی وایت گارفیلد و اد یونایتس محصول کشور امریکا .پاتوق فیلم کوتاه
«س��ینما اینده» با هدف برقراری ارتباط پویا بین مخاطبان ،فیلمس��ازان و مدیران حوزه فیلم کوتاه
دوشنبه ها در پردیس سینمایی چارسو برگزار می شود.
نقد و بررسی «دلبری» در سینما روایت
فیلم سینمایی «دلبری» ساخته سید جالل اشکذری در هشتاد و هشتمین جلسه سینما روایت اکران
و بررسی خواهد شد .فیلم سینمایی «دلبری» ساخته سید جالل اشکذری در هشتاد و هشتمین جلسه
سینما روایت اکران و بررسی خواهد شد .داستان فیلم سینمایی دلبری که در سی و چهارمین جشنواره
فیلم فجر حضور داشت درباره خانواده یک جانباز است .در خالصه داستان این فیلم می خوانیم :طوبی
امش��ب عروس��ی امیرحسین ،دوتامون خوش��حالیم ...من نباید اون حرف ها رو می زدم فقط بهم بگو
چرا چهار بار چش��مت و بازبس��ته کردی ...منظور خاصی داش��تی میثم؟ در فیلم سینمایی «دلبری»
بازیگرانی چون هنگامه قاضیانی ،اتیال پس��یانی ،عباس غزالی ،محمدرضا ش��یرخانلو ،مهسا هاشمی،
مهدی عطاران نقش افرینی دارند .این فیلم سینمایی در جلسه این هفته سینما روایت با حضور عوامل
فیلم و کارشناسان سینما اکران و سپس نقد و بررسی خواهد شد .هشتاد و هشتمین جلسه سینما روایت
روز امروز یکشنبه ۳مردادماه راس ساعت ۱۷در مجتمع فرهنگی اسوه واقع در خیابان انقالب اسالمی
نبش بهار جنوبی برگزار خواهد شد .حضور در سینما روایت برای عموم ازاد و رایگان است.
جشن سینمای ایران در هجدهمین دوره خود به شیوه نوین داوری می شود
جشن خانه سینما هر ساله روز ۲۱شهریور ماه همزمان با روز ملی سینما و با هدف انتخاب اثار برتر
س��ال توسط هنرمندان س��ینما برگزار و به بهترین های س��ینمای ایران تندیس اهدا می شود .حضور
تخصصی داوران در رشته های مختلف و حضور اکثریتی اصناف که به معرفی بهترین اثار تولید شده
در س��ال گذشته سینمای ایران می انجامد .اساس داوری در این جشن این گونه است که اعضای هر
صنف ،داوران خود را انتخاب و در دو دوره بهترین های رشته خود را معرفی می کنند .این شیوه از داوری
نیازمند یک نظام و مدیریت با نگاهی تخصص گرا است و دست اندرکاران جشن هجدهم به دبیری
کمال تبریزی این کار را انجام می دهند به این ترتیب جشن خانه سینما جشنواره نیست ،بلکه مراسمی
است شبیه اسکار که داوران ،برترین های سینما را از میان تولیدات سال معرفی کرده و به انها جایزه
می دهد و از این دیدگاه اعتبار خاص خود را دارد .در نشس��ت خبری س��ال گذشته جشن خانه سینما
همایون اسعدیان دبیر این جشن عنوان کرد که هم ه ما می دانیم که ایین نام ه با اشکاالت اساسی رو به
رو است و امسال درصدد این هستیم که اکادمی جشن خانه سینما که سال های قبل وجود نداشت را
راه اندازی کنیم و با طراحی ایین نام ه واقعی و اجرایی این اکادمی ،از سال اینده به مرحل ه اجرا بگذاریم.
شیوه اکادمی یکی از شیوه های برگزاری جشن های سینمایی در سراسر دنیا است که از اعتبار ویژه ای
نیز برخوردار اس��ت .این ش��یوه دقیق ترین شکل داوری و از نظر اجرا س��خت ترین نوع داوری است.
شیوه اکادمی روش متداول در اکادمی علوم و هنرهای سینمایی امریکا است .در این شیوه بر عکس
روند داوری مشورتی داوران که عضو اکادمی هستند همراه با تماشاگران فیلم ها را می بینند .این روند
یک سال طول می کشد و شرط داوری فیلم ها اکران انها است .اعضای هیات داوری اکادمی از همه
تخصص ها انتخاب می شوند و در پایان امتیازها جمع بندی می شود و باالترین رای برنده جایزه خواهد
شد .بسیاری از کشورهای جهان هر ساله یک جشن سینمایی به صورت اکادمی برگزار می کنند که
از مشهورترین انها جایزه اسکار است .خانه سینمای ایران در هجدهمین جشن خود به شیوه ای نوین
روی اورده است که بر اساس حضور اکثریت متخصص پایه گذاری شده است .شیوه ای که سعی در
ساختار شکنی و تحولی بنیادین در نوع داوری تولیدات اصناف مختلف خانه سینما ایجاد خواهد کرد.
پایه گذاری این شیوه نوین در برگزاری نوعی اسکار ایرانی حرکتی دشوار و زمان بر خواهد بود که تنها
به یاری اهالی سینما و متخصصین در رشته های گوناگون امکان پذیر است.
هفته فیلم ناصر تقوایی در خانه هنرمندان برگزار می شود
هفته فیلم ناصر تقوایی ۳تا ۸مرداد ماه در سینماتک خانه هنرمندان ایران برگزار می شود .در این هفته
گزیده فیلم های پیش از انقالب« ،ناخدا خورش��ید» ،گزیده اثار مستند« ،ای ایران»« ،کاغذ بی خط»،
فیلم های کوتاه «کشتی یونانی» و «رهایی» به کارگردانی ناصر تقوایی طی ۶روز در سینماتک
خانه هنرمندان ایران به نمایش در می ایند .گزیده فیلم های پیش از انقالب ناصر تقوایی یکشنبه
۳مردادماه ساعت ۱۷:۳۰در سینماتک خانه هنرمندان ایران به نمایش درمی ایند و سپس نشست
نقد و بررس��ی با حضور فریدون جیرانی ،س��یروس الوند و جواد طوسی برگزار می شود .دوشنبه ۴
مردادماه نیز پس از نمایش فیلم «ناخدا خورش��ید» ،نشس��ت نقد و بررسی این فیلم نیز با حضور
امیر پوریا و مجید برزگر برگزار می شود.
6
تئــــــات�ر
یادداش�ت
ارمغان بهداروند
اهل تماشا و
اهالی حاشا
قبول! فرض می کنیم ش��ما درست می گویید! اما اش��کال کار اینجاست که شما همه چیز
را نمی گویید! همه ی چیزهایی که می تواند از اس��اس ،صورتحس��اب صادره را باطل کند!
صورتحسابی که در خیرخواهانه بودنش محل تردید است .بگذارید همین یکی دو قدم اول،
درویشان گلستان حضرت سعدی مرور کنیم شاید این سعادت را بیابیم
چند خطی از اخالق
ِ
که به خُ لق و خوی درویشان م ّزین شویم« .یاد دارم که در ایام طفولیت متعبد بودمی و شب
خیز و مولع زهد و پرهیز شبی در خدمت پدر رحمه اهلل علیه نشسته بودم و همه شب دیده
بر هم نبس��ته و مصحف عزیز بر کنار گرفته و طایفه ای گرد ما خفته! پدر را گفتم از اینان
یکی سر برنمی دارد که دوگانه ای بگزارد چنان خواب غفلت برده اند که گویی نخفته اند که
مرده اند! گفت :جان پدر تو نیز اگر بخفتی به از ان که در پوس��تین خلق افتی! نبیند مدعى
جز خویشتن را/که دارد پرده پندار در پیش/گرت چشم خدا بینى ببخشند /نبینى هیچ کس
عاجزتر از خویش!»
اَشکار است که «فرهنگ» انچنان مقوله ی مبسوطی است که نمی توان تولیتی منفرد برای
ان متصور بود ،همچنان که در بدنه ی س��اختار مدیریت کش��ور ،این تنو ِع تولیت ،به خوبی
مشهود است و به ضرورت ،سازمان ها ،ادارات و بخش های مختلفی بر اتش ان دست دارند.
مخاطبان انتقاد و هش��دا ِر رهبری در حوزه ی تولید کاالی
اصرار بر محدود نمودن دایره ی
ِ
فرهنگی و انتقال و انحصا ِر این نگرانی در حوزه ی وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی بیشتر
از انچه که تالش برای اصالح امر باش��د ،فرافکنی نامطلوبی اس��ت که قطع ًا مورد رضایت
حضرتش نخواهد بود .تئاتر به عنوان یکی از بس��یار مخاطبان این امر ،با تغییر اس��تراتژی
در رویه ی تولید و رویکرد ارزش��یابی و نظارت و معطوف داشتن توجه خویش به مضامینی
همچون ش��هدای غواص ،ش��هدای مدافع حرم ،بازافرینی زندگی و شخصیت چهره های
انقالب و جنگ و استفاده از توانش وقایع مذهبی و تاریخی ،چشم انداز امیدوار کننده ای را
در معرض تماشا گذارده است .از «عیب می جمله گفتن» ماللی نیست اما هنر خطر کردن
در مدیریت مجموعه ای که علیرغم همه ی محرومیت ها و محدودیت های ابزاری و اعتباری،
روز به روز به تعداد دانش اموختگان و هنرجویان ان افزوده می گردد و بی توجهی به مطالبات
انان به هیچ روی صالح کار نیست ،ارزش توجه و گفتن دارد .مواجهه ی با امارهای فروش
اخیر تاالرها و سالن های نمایشی ،رونق بخشی به تماشاخانه های خصوصی و تالش برای
ایجاد صنف مذکور ،حضور مدیران ارشد و مسئوالن شاخص در سالن های نمایشی ،تعالی
وضعیت پژوهش ،نمایه های معدود و محدودی از این میانه اس��ت که نمی توان به سادگی
از کنار ان ها عبور کرد .استخراج چند جمله ی مهندسی شده از یک متن نمایشی ،برداشت
ناموزون از پرسوناژی که باید به مدد نابهنجاری در رفتار و زبان به نقش خویش نزدیک شود،
تعمیم دادن نقصی نمایش��ی که در محفلی خصوصی! اجرا گردیده است سزاوار نیست،
این نمک به زخم پاش��یدن اس��ت .بلندمرتبه س��ازی از نواقصی که در هر مجموعه ای
امکان ارتکاب ان محتمل اس��ت ،بنیاد نهادن بر اب اس��ت .پیرایش و ویرایش به کار
همی��ن روزها می اید .مجال بخش��ی ب��ه هنرمندانی که منصفانه و ب��ا مدارای با کم و
کاستی های عرصه ی هنر ،در سرزمین و خاک خویش ،به صحنه می روند ،لذت بخش
تر از رویکردی مخالف افرین اس��ت که نتیجه ی ان خروج از مرزها و مرزبندی هایی
اس��ت که هیچ نتیجه ای برای هیچ کدام از دو س��وی این قصه نخواهد داشت .ایا این
رویه ،نزدیک تر ش��دن جریان هنر به ارمان های انق�لاب را ممکن می نماید؟ پرواضح
اس��ت هم چنان که در هر عرصه ای احتمال خطا وجود دارد ،در تئاتر نیز این امکان و
احتمال وجود دارد .دامن زدن به این اندک ،اب به اس��یاب ها ریختن اس��ت .با تماشای
نیمه ی خالی لیوان که نه دس��تاورد امروز بلکه میراث به امروز رس��یده اس��ت ،قدردان
نیمه های پر باش��یم ....تئاتر به قلم شما قسم می خورد و ایمان دارد که هر که چشم در
این صحنه دارد دغدغه ی تئاتر دارد.
در پروازهای ماهان واسمان
هنرمند بخوانید
یکشـــــــنبه 3مردادماه 1395سال نهم شماره 524
www.honarmandonline.ir
مهدی شفیعی رییس مرکز هنرهای نمایشی در گفتگو با «هنرمند» عنوان کرد
حسینسینجلی
لزوم تغییر درشرایط تولید تئاتر
مدیریت هنری نه تنها در کشور ما ،که در تمام دنیا جزو کارهای بسیار حساس ،سخت و با اهمیت محسوب می شود اما نمی توان منکر شد که این امر در کشور ما بنا به
دالئل مختلف کمی سخت تر و حساس تر است .در واقع این حساسیت و سختی زمانی دو چندان می شود که مدیریت حوزه ی تئاتر را برعهده کسی بگذارند .حوزه ای که
سال هاست با مشکالت فراوانی همچون؛ عدم وجود برنامه ریزی های جامع ،مدون و بلندمدت ،کمبود دائمی اعتبار و بودجه ،ناکافی بودن سالن های استاندارد تئاتر و ...مواجه
است .اواخر سال 93و در شرایطی که جامعه ی تئاتری چندان حال و روز خوبی نداشت ،سکان مدیریت مرکز هنرهای نمایشی به عنوان مهم ترین و اصلی ترین متولی
تئاتر کشور به مهدی شفیعی سپرده شد .انتصابی که در ان مقطع به عقیده ی بسیاری بهترین گزینه برای سر و سامان دادن به وضعیت تئاتر بود .شفیعی از ان زمان تا
امروز عالوه بر انکه تالش کرده بسیاری از مشکالتی که از گذشته به او رسیده بود را به مرور حل کند ،توانسته با تعاملی منطقی و دو سویه با هنرمندان تئاتر ،فضای تئاتر
کشور را به فضایی پر نشاط تبدیل کند .فضایی که در دو دهه گذشته هیچ گاه تئاتر ما ان را تجربه نکرده بود .چندی پیش با مهدی شفیعی رییس مرکز هنرهای نمایشی
درباره مسائل مختلف تئاتر گفتگویی انجام دادم که حاصل ان را در ادامه می خوانید:
طی ده پانزده س�ال گذشته افراد
مختلف�ی س�کان هدای�ت مرکز
هنره�ای نمایش�ی را ب�ه عنوان
اصلی تری�ن متولی تئاتر کش�ور
برعه�ده گرفتند ک�ه انتصاب هر
کدام از انها هم در زمان خودشان
موافق�ان و مخالفانی داش�ت ،اما
انتصاب شما در این سمت به ویژه
در ان مقط�ع زمانی ،ب�ه دو دلیل؛
یکی س�ابقه کاری تان و اشنایی
با ساختار اداری معاونت هنری و
وزارت خان�ه ،و دوم ب�ه این دلیل
که فارغ التحصیل تئاتر هستید ،و
البته شناخت کلی که عموم جامعه
تئاتری از شما داشتند با استقبال
اکثر تئاتری ها مواجه ش�د .قبل از
اینکه به مباحث و مس�ائل امروز
تئات�ر بپردازی�م می خواهم بدانم
به عنوان ی�ک مدیر در این مدت
چق�در توانس�تید انچ�ه را که در
ن داشتید جامه عمل بپوشانید؟
ذه
و اینکه چقدر از مش�کالتی که به
نوعی به ش�ما ارث رسیده بودند
جلوی حرکت شما را گرفتند؟
برای پاس��خ به این س��وال باید ب��ه همان زمان
برگردی��م؛ واقعیت این اس��ت ک��ه در ان زمان
شرایط بهینه ای وجود نداش��ت .اولین کاری که
باید انجام می ش��د احیاء اعتماد متقابل بین مرکز
و جامع��ه هنری و بازگردان��دن ارامش به جامعه
تئات��ری بود .ع�لاوه بر ای��ن در ان زمان از نظر
مال��ی و اعتباری ش��رایط بدی وجود داش��ت .از
س��ال 93با عمده ی گروه ها قرارداد بسته نشده
بود .از یکس��و با گروه های��ی مواجه بودیم که در
سال قبل اجراهای شان را رفته و بالتکلیف بودند
از س��وی دیگر کارهای جاری هم که می بایست
به ان ها رس��یدگی می ش��د وجود داشت .بحث
واگ��ذاری تاالرها ب��ه بنیاد رودکی و مس��ئله ی
بازس��ازی تئاترش��هر هم دچار گره هایی شده و
تقریبا ناکام مانده بود .هر دو انها در ان زمان جزو
مسائل خیلی اساسی بود که باید برای ان سریعا
تصمیم گیری می ش��د .در کنار هم��ه این موارد،
جشنواره هایی که پیش از ان برگزار شده بود نیز
دچار حواشی شده بود و باید درباره روند برگزاری
ان هم برنامه ریزی جدیدی صورت می گرفت .در
ان مقطع شاهد توقیف چند نمایش بودیم که نیاز
به بررسی داش��ت .حتی شورای مرکزی نظارت
یکی دو سالی بود که تشکیل نشده بود و خیلی از
قضایای دیگری که در همان ابتدا باید س��ریع به
سمت انها می رفتیم و برای رفع و رجوع انها کاری
انجام می دادیم .عالوه بر اینها طبعا انتظاری که از
مرکز هنرهای نمایشی می رود این است که باید
متناسب با توانمندی ها ،اختیارات و امکاناتی که
دارد عمل کند .به خاطر اشراف به همه این نکات
در جلسه معارفه ام گفتم که قرار نیست معجزه ای
بشود و سعی می کنیم که در یک روند منطقی به
همه این مسائل رسیدگی کنیم .خوشبختانه بعد
از گذش��ت حدود یک سال ونیم از ان روز ،بخش
عمده ای از این قضایا مدیریت شد و اکنون به یک
ارامش نسبی رسیده ایم.
ابتدا ب��ا خیلی از گروه ها در همان انتهای س��ال
93و ابتدای س��ال 94قرارداد بس��تیم و س��عی
کردیم هر قدر اعتبار دریافت می کنیم به گروه ها
بدهی��م .می دانیم که جمع مبلغی ک��ه به گروه
پرداخت می ش��ود ب��ا درامدی که خ��ود گروه از
گیش��ه دارد ،مبلغ چشمگیری نیست ولی همین
مقدار هم می تواند مس��ائل مختلفی را حل کند.
نهایتا با حمایت معاون��ت هنری بخش اعظمی
از ای��ن موارد حل ش��د .در واقع تم��ام این موارد
ان��رژی زیادی در اغاز کار از م��ا گرفت .در کنار
همه این موارد ،جش��نواره فجر سال 94در کنار
دیگر جشنواره هایی که به نظرم بسیار جریان ساز
هس��تند و پرداختن به انها خیلی ضروری است
باید برگزار می شد .در این زمینه هم سعی کردیم
که خیل��ی حرفه ای برخورد بش��ود .به خصوص
در زمینه انتصاب دبی��ران و کادر برگزارکننده .از
جابه جایی های بی دلیل تا جایی که امکان داشت
پرهیز شد .نهایتا در پایان سال 94و در جشنواره
تئاتر فجر سعی کردیم عالوه بر اینکه در بخش
بین الملل ارتقاء داشته باشیم ،به سمت حرفه ای تر
ش��دن جشنواره نیز حرکت کنیم که توجه بیشتر
به گروه های تئاتر در همین راس��تا انجام شد .به
عبارتی همه اینها مواردی بودند که از قبل وجود
داش��ت و باید انجام می شد و ما هم سعی کردیم
با تمام توان برای انجام انها اقدام کرده و از هیچ
کاری دریغ نکنیم .نکته ای که همیشه به ان باور
داشته ام این بوده که می شود با اندک توجهی در
زمینه ه��ای مختلف هنری به ویژه تئاتر ،اتفاقات
خوب��ی را رقم زد .به عنوان نمونه در زمینه ایجاد
تاالرهای نمایشی ،شکل گیری گروه های نمایشی
و ب��ه نوعی ابع��اد حقوقی دادن ب��ه فعالیت های
گروه های نمایشی گام های خیلی خوبی برداشتیم.
البته در یکس��ری موارد هم با مشکالتی مواجه
ش��دیم ،اما این مشکالت ،اغلب مواردی هستند
که در ساختار تعریف شده ی دولتی حوزه فرهنگ
وجود دارند .در کوتاه مدت ،ضرورت داش��ت که
به مس��ئله ایجاد موسسات تک منظوره نمایشی
و تسهیل در صدور مجوز این موسسات بپردازیم
و تاب��وی بخش خصوصی در تئاتر که س��ال ها
همه پیگیر ان بودند را بش��کنیم که خوشبختانه
هر چند با ش��رایط ایده ال هنوز فاصله داریم اما
می ش��ود گفت که در مقایسه با یک سال و نیم
پیش دستاوردهای قابل توجهی داشته ایم .تعداد
زی��ادی صندلی به ظرفیت س��خت افزاری تئاتر
ما اضافه ش��ده اس��ت .معتقدم که اکنون باید در
حوزه مخاطب هم کارهایی انجام بدهیم ،چراکه
افزای��ش صندلی ها ب��ه نوعی موج��ب افزایش
ظرفیت مخاطبان تئاتر می ش��ود .به همین دلیل
هم است که باید به موضوعات و ژانرهای مختلف
تئاتری بیشتر بپردازیم .فکر می کنم در کوتاه مدت
حرکت خوبی در این زمینه داشتیم و امیدوارم در
بلندمدت بتوانیم س��اختارهای جدی تری را برای
این جریان طراحی کنیم.
در ب��دو امر ضرورت داش��ت که برای حوزه تئاتر
اس��تان ها اقداماتی صورت بگیرد .یکی س��اختار
انجمن هنرهای نمایشی استان ها بود که انتصابی
بود و از ان پویایی و اتفاقی که باید ایجاد می کرد
فاصله گرفت��ه ب��ود .بالفاصله تغیی��ر ائین نامه
انجمن های هنرهای نمایش��ی استان ها را برای
اینکه به ان خاستگاه صنفی اش نزدیک تر بشود،
در دس��تور کار قرار دادیم و در خیلی از استان ها
این اتفاق شکل گرفت و هیات مدیره انجمن های
هنره��ای نمایش��ی خیلی از اس��تان ها از طریق
انتخابات (انتخاباتی که از بین خود هیات مدیره
گروه های نمایش��ی هر استان شکل می گرفت)
انجام شد .همچنین ایجاد فضاهایی که به صورت
کامل در اختیار گروه های نمایشی باشد اقدام دیگر
بود که با مشارکت شهرداری ها و استانداری ها در
چند استان انجام شد .اینها تجربه های موفقی بود
که در دس��تور کار برای بقیه استان ها هم هست.
چراکه به اعتقاد من هر قدر بتوانیم به استمرار و
تداوم اجرای عمومی گروه های نمایش در سراسر
کشور نزدیک بشویم و همه برنامه هایمان را با این
هدف تنظیم کنیم قطعا اتفاق بهتری برای حوزه
تئاتر خواهد افتاد.
یکی از اصلی ترین مشکالتی که
همیش�ه مدیران مرک�ز هنرهای
نمایشی با ان مواجه بودند مسئله
کمبود اعتبار و مشکالت مالی بوده
و هس�ت ،منهای مس�ئله کمبود
اعتب�ار و بودج�ه ،س�خت ترین
مانع�ی ک�ه در ای�ن مدت ب�ا ان
دس�ت و پنج�ه ن�رم کردید چه
چیزی بوده؟
ببینید انچه مس��لم است ساختار ما در مقایسه با
انتظاری که از تاثیرگذاری تئاتر ،موسیقی و حتی
هنرهای تجس��می وجود دارد ،اصال متناس��ب
نیست .یعنی این ساختار اصال متناسب با شرایط
ن هنرها در جامعه تعریف نشده است .البته
فعلی ای
بح��ث در این باره مفصل اس��ت اما هم مدیریت
کالن و ه��م جریانی که در این حوزه می خواهد
مدیریت کند عالوه بر اینکه به استقالل بیشتری
نی��از دارد ،بای��د پیوندی در س��اختار س��ه حوزه
اموزش ه��ای دانش��گاهی ،حرف��ه ای و حوزه ی
ساخت و س��از و معماری برقرار کند .به عبارتی
هر زمان ما بتوانیم این سه را به هم پیوند بدهیم
قطعا می توانیم برنامه ریزی دقیقی داشته باشیم و
به ان تاثیرگذاری که ای��ده ال مورد نظر همه ی
ماس��ت ،نزدیک تر شویم .ضمن اینکه هم ه اینها
نتیجه نمی دهد مگر فضاها و بسترهای مناسبی
برای عرضه تولیدات هنری داش��ته باشیم .یعنی
به تعداد کافی سالن مناسب (با پراکندگی مناسب
در سراسر کش��ور) وجود داشته باش��د ،ان وقت
می توان توقع داش��ت که تاثیرگذاری الزم اتفاق
بیافت��د .در ش��رایط حاضر هر یک از این س��ه
حوزه کار خودش را انج��ام می دهد .به همین
دلیل نمی توانید یک برنامه ریزی متمرکز داشته
باش��ید .یک جریان مدیریتی مشخص هر سه
را مدیریت نمی کند .می توان گفت اصلی ترین
مانع توس��عه هنر و جریان های هنری از جمله
تئاتر همین مسئله است.
در کنار مش�کالت کالن مدیریتی
همواره یکی از مس�ائلی که تمام
مدیران مرکز هنرهای نمایش�ی
ب�ه خص�وص در اغ�از دوران
مدیریت شان با انها مواجه هستند
مس�ئله درخواس�ت های (بعض�ا
ب�ه ح�ق) تع�دادی از هنرمندان
ش�ناخته ش�ده تئاتر از نسل های
مختلف اس�ت که ب�ه خاطر نبود
گروه ه�ای منس�جم تئات�ری و
همچنین عدم امنیت شغلی و ...با
ان روبه رو هستند و بسیار دیدیم
که هنرمن�دان به صورت انفرادی
در مرکز هنرهای نمایشی حاضر
می شوند و درخواست هایی دارند
و انتظ�ار ه�م دارند ک�ه به خاطر
سابقه ی هن ری ش�ان ،مدیر مرکز
هنرهای نمایشی به صورت خارج
از نوب�ت به انه�ا توج�ه ویژه ای
بکن�د .ب�ه ط�ور کل�ی می خواهم
بدانم اساسا رییس مرکز هنرهای
نمایش�ی به صورت قانونی تا چه
ح�د اج�ازه دارد به خواس�ته های
انفرادی هنرمندان تئاتر به صورت
ویژه رسیدگی کند؟ و اینکه به نظر
شما چنین انتظارهایی که از سوی
هنرمندان تئاتر مطرح می شود از
کجا نشات می گیرد؟
طبیعی اس��ت که س��از و کار دقیق و درستی در
ح��وزه تولید تئاتر وجود ندارد .دلیل ان هم خیلی
چیزها اس��ت ،مثال ما به تعداد هنرمندان ،فعاالن
و گروه های نمایش��ی س��الن اجرا نداریم که انها
بتوانند با خیال راحت کارهایشان را در طول سال
دنب��ال کنند .عالوه بر این امکانات مالی هم این
اجازه را نمی دهد که بتوان در یک شرایط ایده ال
از همه تولی��دات و اتفاقات تئاتری حمایت مورد
رضای��ت طرفین را انجام داد .بنابر این همه اینها
باعث می ش��ود که این مسئله که شما گفتید به
وجود بیاید .اتفاقا این مس��ئله بعضی اوقات انقدر
ُپ��ر رنگ می ش��ود که ذهن بس��یاری را به خود
مشغول می کند .از طرفی هم من به عنوان مدیر
در ح��وزه تئاتر و نماینده معاون��ت امور هنری و
وزارت فرهنگ و ارش��اد اسالمی در حوزه تئاتر،
باید وقت و انرژی بگذارم تا هم حرف هنرمندان
را بش��نوم و هم تا انجایی که امکان دارم و قانون
اجازه می دهد ،متناسب با اختیاراتی که وجود دارد،
انها را همراهی و مشکالت شان را حل کنم .اما به
این سوال شما می خواهم به شکل دیگری پاسخ
بدهم؛ و ان اینکه باید ساز و کاری به وجود بیاید
که این خواسته ها و این پاسخ به خواسته ها ،شکل
شخصی به خودشان نگیرد.
ببینید اگر به این سمت برویم که گروه های فعال
تئاتری شخصیت حقوقی داشته باشند و ترجیحا
فضایی در اختیار داشته باشند که بتوانند در انجا
اثارش��ان را تولید و به صورت رپرتوار اجرا کنند و
در یک شرایط حداقلی بتوانند ضمن عرضه ی اثار
هنری درامدزایی داش��ته باشند ،ان وقت خود به
خود خیلی از این مس��ائل حل می شود و گرفتار
این قضایایی که ش��ما گفتید نمی شویم و اساسا
به س��مت حل موضوع می رویم .البته دولت هم
باید با حمایت هایی از گروه ها؛ مثل بخش��ودگی
عوارض ،بخشودگی مالیات ،حمایت مالی و ...به
این س��از و کار کمک کنند .در همین راستا قطعا
موسسات تک منظوره ی نمایشی مدخلی هستند
برای مس��یری که صحبت می کنیم و ما هم در
این مدت خیلی س��عی کردیم گروه هایی که هم
مخاطب دارند و هم زمینه تش��کیل موسس��ه را
فراهم کرده اند به س��مت تشکیل این موسسات
س��وق بدهیم تا حداقل فضای الزم را برای کار
خودشان در اختیار داش��ته باشند .البته متاسفانه
در این دو ،سه س��ال از نظر مسائل مالی ،دولت
با کمبوده��ای جدی مواجه بوده و این مس��ئله
موضوعی هم نیست که کسی بتواند ان را انکار
کند ،اما با گشایش هایی که امیدوارم ایجاد بشود،
مطمئن ًا دولت هم بیش از پیش نقش خودش را در
این حمایت ها انجام خواهد داد .حتی سال گذشته
عالوه بر حمایت از اثاری که در تماش��اخانه های
دولتی اجرا می ش��دند از بعضی از تماشاخانه های
خصوصی که ش��رایط اس��تانداردتری داشتند و
اجراهای حرف��ه ای در انها به صحنه رفت نیز تا
جایی که می توانستیم حمایت هایی کردیم.
به طور کلی فکر می کنید که عدم
ش�ناخت هنرمندان تئاتر از روند
تولید اث�ر در زمان حال ،چقدر به
این مشکالت دامن می زند؟
البته بخشی از این مسئله به سوال شما برمی گردد
ام��ا ببینید اولی��ن مطالب ه هنرمن��د و گروه های
نمایش��ی این اس��ت که ش��رایطی برای اجرای
کارهای شان و هر انچه که به این موضوع مربوط
است ،فراهم بش��ود .ما بخشی از این خواسته ها
را ب��ا مجموعه های��ی که در اختیار داریم پاس��خ
می دهیم ،ولی عدم تناس��ب در کثرت هنرمندان
تئــــــات�ر
یکشـــــــنبه 3مردادماه 1395سال نهم شماره 524
www.honarmandonline.ir
و گروه ها با فضای موجود ،قطعا همیشه نارضایتی
عده ای را در پی خواهد داش��ت .اما چیزی که در
این مقطع مهم اس��ت به تعام��ل ما ،به صبوری
ما ،به مس��ئولیت پذیری هر دو طرف (هم جامعه
هنری و هم جری��ان مدیریتی) و هم به پذیرش
واقعیت ها برمی گردد که چقدر این تعامل شکل
بگی��رد .قاعدت��ا جاهایی که ای��ن تعامل کمتر و
بیشتر می ش��ود به همان نسبت نارضایتی ها کم
و زیاد می ش��ود .من واقعا در این مدت یک سال
و اندی سعی کردم تا جایی که می توانم از موضع
تعامل وارد موضوعات مختلف بش��وم .اما درباره
نکته ای که شما درباره عدم شناخت از روند تولید
اثار نمایشی در زمان حال گفتید؛ چیزی که مسلم
است ش��رایط تولید اثار هنری نسبت به گذشته
بس��یار فرق کرده اس��ت .ابع��اد تخصصی تر در
رشته های مختلف پیدا کرده ،به این معنی که شما
االن نمی توانی��د صرفا یک کارگردان متخصص
تئاتر باشید و به راحتی اثری را روی صحنه ببرید
که از جنبه های مختلف موفق باش��د .بلکه شما
بای��د به ابعاد تبلیغاتی به صورت تخصصی توجه
داشته باشید ،ظرفیت های موجود تبلیغاتی جامعه
معاصر را بشناسید ،به روانشناسی جامعه در حوزه
تبلیغ توجه داشته باشید ،مخاطب شناسی دقیق و
درس��تی داشته باش��ید و بدانید که چگونه قرار
است تماشاگر را جلب کنید ،و در کل یک گروه
نمایش��ی امروزی از جنبه های مختلف نیاز به
توانمندی دارد تا بتواند کارش را به خوبی تولید
و به خوب��ی عرضه کند و به خوبی مخاطب را
به س��الن بیاورد و پرداختن به این امور نیاز به
گسترش ایده های مدیریتی مختلف در ساختار
و گروه های نمایشی دارد.
خوشبختانه امروز نمونه های موفقی را می بینیم،
گروه هایی که به خوبی این ابعاد را از جهات مختلف
شناخته اند و توانسته اند هم در عرصه تولید و هم
در عرصه جلب مخاطب خیلی خوب عمل کنند،
بدون انکه بخواهند ذره ای از ارزش های هنری و
کیفیت کارش��ان کم کنند .طبعا خیلی از گروه ها
هم هستند که هنوز با شرایط امروز تولید همراه
نشده اند و اگر گاها نارضایتی ها و گله مندی هایی
درب��اره اینکه مخاطب تئاتر کم اس��ت و اینکه
چرا توجه زیادی به کارشان نشده می شنویم از
این دست گروه ها است .در کل من اعتقاد دارم
ه��م ما و هم موسس��ات و کمپانی هایی که در
این حوزه فعال هستند و هم گروه های نمایشی
ش��اخص بای��د توانمندی هایش��ان و همچنین
بهره گیری از افرادی که چنین توانمندی هایی
دارند را افزایش بدهند تا بتوانیم به سمت تولید
اثر متناسب با شرایط روز پیش برویم.
ای�ن روزها ب�ه وی�ژه در روزهای
تعطیل اخر هفته بعضا می بینیم که
تع�داد نمایش هایی که در تهران
اجرا می ش�وند به بیش از یکصد
نمایش می رس�د در حالی که 15
س�ال پی�ش از این حت�ی تصور
این هم س�خت بود .البته بخش
زی�ادی از این اث�ار نمایش هایی
هس�تند ک�ه ب�ه تئاتره�ای ازاد
ش�ناخته می ش�وند .اول اینک�ه
ب�ه عن�وان مدی�ر مرکزهنرهای
نمایش�ی بفرمایید که مش�خصا
مرکز هنرهای نمایش�ی چقدر بر
این اث�ار نظ�ارت دارد .و به طور
کلی به نظر ش�ما چرا مش�کالت
اف�راد و گروه هایی که در ان گونه
از تئاتر فعال هستند کمتر از دیگر
گونه های نمایشی است؟
در وهله اول اینکه اس��تفاده از عنوان تئاتر ازاد به
زمانی برمی گردد که تعداد تماشاخانه های دولتی
ک��م بودند و تئاترهایی که در غیر از س��الن های
دولتی اجرا می شدند را با این عنوان می شناختند؛
من به ان نوع اثار تئاترهای کمدی می گویم .البته
ش��اید این اسم گذاری به خاطر گردش اقتصادی
قاب��ل توجهی که این گونه تئاترها دارند هم امده
باش��د .دیگر اینکه به هر روی در تمام دنیا وقتی
اماری از نمایش های روی صحنه داده می ش��ود
ش��امل تمام ژانرها هست و نباید انها را تفکیک
کرد .ضمن اینکه ما در یک جامعه پویا باید مطابق
س��لیقه و ذائقه ی هر مخاطب اثری روی صحنه
داشته باشیم و وقتی هم شما می بینید که این اثار
تا این حد با استقبال مخاطب مواجه هستند پس
باید به این گونه ی تئاتر هم توجه داش��ت باشید.
نکته دیگ��ر اینکه اتفاقا این ش��کل از تئاتر دارد
خ��ودش را به صنعت نزدیک می کند و در نتیجه
می بینی��م که گردش مالی بس��یار قابل توجهی
هم دارند که می تواند جوابگوی دس��تمزد اعضاء
گروه هایشان باشد ،طبعا مشکالت شان؛ حداقل در
مسائل مالی ،از سایر گروه ها کمتر است .مواجه
ما با این ش��کل از تئاتر مثل بقیه تئاترها اس��ت .س��لیقه های کارگردانی باشیم که با سلیقه های
یعنی بر مبنای تقاضایی که از جانب سالن و گروه س��خت گیرانه ی مخاطبان خیلی خاص تناسب
نمایشی می اید ،متن و اجرای انها بررسی می شود نداشته باش��د اما به هیچ وجه نمی شود بر این
و با همان ساز و کار مصوب شورای عالی انقالب اس��اس گفت که دارند به ان سمت سوق پیدا
فرهنگی پ��س از تایید ،منجر به صدور پروانه در می کنن��د .من مطمئنم و تردید ن��دارم و قطعا
زمان و مکان مشخص می شود.
هر ان ک��س هم که تماش��اگر کاره��ای این
تردی�دی نیس�ت که گس�ترش تماش��اخانه ها هس��ت می داند که فاصله بسیار
و افتت�اح س�الن های خصوص�ی زی��ادی بی��ن کاره��ای ای��ن تماش��اخانه ها و
تئات�ر یکی از نق�اط عطف دوران تئاترهای کم��دی وجود دارد .اتفاقا اگر ش��ما
مدیریتی ش�ما در مرکز هنرهای در شرایط خوب این روزهای تئاتر که بسیاری
نمایش�ی اس�ت .می خواس�تم از این تماش��اخانه های خصوصی توانس��ته اند
بپرسم که ایا در مجوزی که برای جمعی��ت حداکث��ری مخاطب را جل��ب کنند،
تماش�اخانه های خصوصی صادر اجراهای انها را ببینید ،قطعا مش��اهده خواهید
می ش�ود از نظر نوع نمایش هایی ک��رد که اثار اجرا ش��ده از درجه کیفی بس��یار
ک�ه ق�رار اس�ت در ان س�الن ها باالیی برخوردارند .ضمن اینکه نباید فراموش
اج�را ش�ود نی�ز از س�وی مرکز کرد که مخاطب تئاتر ما مخاطب سخت گیری
خ�ط و خط�وط خاص�ی ترس�یم است و اگر کیفیت کار به هر دلیلی پایین بیاید
می شود؟ در واقع می خواهم بدانم بالفاصله به اجراها پشت می کند.
ک�ه تماش�اخانه های خصوص�ی
وضعیت ایجاد صنف موسسات و
اجازه دارند که ب�ه خاطر بازدهی
تماش�اخانه های خصوصی در چه
اقتص�ادی ب�ه س�مت اج�رای
مرحله ای قرار دارد؟
تئاترهای کمدی از ان جنسی که معتقدم خالقیت و توانمندی و پویایی خود جامعه
صحبت کردیم بروند؟
هنری که بدون هرگونه دعوتی امده و موسسات
عمدتا این قبیل تئاترهای کمدی در س��الن های را شکل می دهند ،ظرفیت خیلی باالیی است که
س��ینماها اج��را می ش��وند و این را نبای��د با کار می ش��ود از این ظرفیت با تش��کیل صنف بهره
موسسات و تماشاخانه های خصوصی که به نوعی برداری خیلی بهتری داشت .خوشبختانه تشکیل
در عرصه ی حرفه ای تئاتر مشغول فعالیت هستند ،صنف با پیگیری های جدی دوستان دیگر تقریبا
خلط کنیم .انها اصال ش��کل مخاطب شان با هم به مراحل پایانی رسیده و فکر می کنم ظرف یک
متفاوت است و مخاطبان این تئاترها با مخاطبان ماه اینده بتوانند مجمع خودشان را برگزار کنند.
تماشاخانه های خصوصی کمتر هم پوشانی دارند.
حوزه بین المل�ل بی تردید یکی از
پس یعنی از نظر صدور مجوز
حوزه های مهم و بحث برانگیز در
خط مشی مشخصی برای فعالیت
تئاتر ما بوده و هس�ت .مش�خصا
تماشاخانه های خصوصی تعیین
درب�اره رویک�رد مرک�ز هنرهای
نشده ،یعنی اگر روزی در یکی
نمایشی و نگاهی که در این حوزه
از تماشاخانه های
دنب�ال می کن�د ه�م ممنون
خصوصی یک تئاتر
می شوم خیلی شفاف توضیح
کمدی از ان جنس
بدهید که در یک س�ال ونیم
تئاترها اجرا بشود،
گذش�ته ب�ا چ�ه رویک�ردی
از نظر شما مشکلی
ب�ه ای�ن ح�وزه ورود کردید
ندارد؟
و ت�ا ام�روز چه دس�تاوردی
نه طبیعی اس��ت که ما یک مرحله
داشته اید؟
بازخوانی متون داریم و یک مرحله
در ای��ن م��دت س��عی کردی��م
بازبینی .این ش��کل از نمایش ها
ب��ه ح��وزه ی بین المل��ل ن��گاه
عمدتا در سینماها اجرا می شوند،
ویژه ای داش��ته باش��یم ،چراکه
در بدو امر ضرورت
و در س��الن حرف��ه ای تئات��ر با داشت که برای حوزه از ان ظرفیت هایی اس��ت که با
مش��خصاتی فنی که می شناسیم تئاتراستان هااقداماتی سیاس��ت های کالن دول��ت در
کمتر اجرا می ش��وند خیلی هم از
ح��وزه دیپلماس��ی فرهنگی هم
صورتبگیرد.یکی
نظر اجرا شرایط استاندارد یک تئاتر ساختارانجمنهنرهای خوان��ی دارد .ب��ه همی��ن خاطر
حرفه ای را ندارند .قطعا حساسیت نمایشیاستان هابود س��عی ما این بود که تا جایی که
ش��ورای نظ��ارت روی خوان��ش
امکان دارد در ح��وزه بین الملل
که انتصابی بود و از
متون ،بازبینی و کیفیت ارتیستیک
اتفاق��ات بهتر و بیش��تری را در
ان پویایی و اتفاقی
اج��رای نمای��ش در موسس��ات که باید ایجاد می کرد حوزه مذاکرات و تبادالت و هم
و تماش��اخانه های خصوص��ی و
در حوزه اجرایی ش��کل بدهیم.
فاصلهگرفتهبود.
حرف��ه ای ویژه تر اس��ت .در واقع بالفاصلهتغییرائین نامه مثال هفته ی تئاتر لهستان یکی
در تئاتره��ای کمدی ش��اید ان انجمن هایهنرهای از ان اتفاقاتی بود که در س��ال
حساسیت های حرفه ای اجرا خیلی
گذشته افتاد و همچنان به دنبال
نمایشیاستان ها
سخت گیرانه نباشد و اغماض های
برگزاری هفته های تئاتر با دیگر
را برای اینکه به ان
بیشتری بش��ود اما روی مباحث خاستگاهصنفی اش کشورها هم هس��تیم .همچنین
اخالقی و تناسب های فرهنگی با
درباره ارتقا کیفی اثاری که قرار
نزدیک تربشود
جامعه ،اتفاقا در تئاترهای کمدی
اس��ت در فس��تیوال های داخلی
حساسیت ها خیلی بیشتر است.
اجرا داش��ته باشند ،سعی کردیم
این س�وال را به این دلیل مطرح با حساس��یت بیشتری وارد ش��ویم .هر چند در
کردم که بعضا ش�نیده می ش�ود ای��ن حوزه مس��ائلی وج��ود دارد .چراکه وقتی
ک�ه در بعض�ی از موسس�ات و یک اثری را انتخاب می کنیم باید متناس��ب با
تماش�اخانه های خصوص�ی ک�ه حوزه فرهنگ ما باش��د ،همچنین این پذیرش
ش�اید دخ�ل و خرج ش�ان با هم باید در ان گروه نمایشی وجود داشته باشد که
همخوان�ی ن�دارد ب�رای ج�ذب متناس��ب با فرهنگ م��ا کارش را روی صحنه
مخاطب به استفاده از روش هایی ببرد .نهایتا با کمبوده��ای اعتباری و مالی که
از جن�س تئاتره�ای کمدی روی وج��ود داش��ت در جمیع جوانب س��عی کردیم
اورده اند؟
جدی تر به حوزه کیفیت اثار توجه کنیم و فکر
من ب��ا این نظر به هیچ وجه موافق نیس��تم و می کنم در جش��نواره فجر سال گذشته بخشی
به نظرم حرف درس��تی هم نیس��ت .اوال تمام از این نگاه ملموس ب��ود .ضمن اینکه فارغ از
دوستانی که به سمت موسسات تک منظوره ی جشنواره ها نیز امیدوارم بتوانیم به سمت اجرای
تئات��ری روی اوردن��د ه��ر کدامش��ان عالوه عمومی اث��ار غیر ایرانی که ب��ا حوزه فرهنگ
بر اینک��ه از فارغ التحصی�لان مقاطع مختلف ما تناس��ب داشته باشد نیز حرکت کنیم .نهایتا
رش��ته های تئاتر هس��تند از نظر هنری هم هر اج��رای گروه ه��ای موفق ایرانی برای نش��ان
ی��ک در جامع��ه تئاتری جزو افرادی هس��تند دادن توانمندی گروه های هنری ما در خارج از
که ش��خصیت شناخته ش��ده ای دارند .در واقع کشور از برنامه هایی است که به صورت جدی
دغدغ ه امدن و سرمایه گذاری کردن در حوزه پیگیر ان هستیم.
تئاتر بیش��تر به خاطر اه��داف فرهنگی بوده و
راس�تش درباره اجراه�ای خارج
ن��ه صرفا دغدغه اقتصادی؛ چراکه قطعا در هر
از کشور به نظر شما چرا همیشه
زمینه دیگری سرمایه گزاری می کردند برایشان
عده ای هس�تند که می گویند حق
از تئاتر بیش��تر سود داشت .حتی اگر به صورت
ما خورده ش�ده و اعت�راض دارند
مصداقی این افراد را مرور کنیم مطمئن باشید
و می گوین�د دایره اف�رادی که به
اگرهیچ نظارتی هم روی کار این افراد نباش��د
خارج از کش�ور اعزام می ش�وند
هیچ وقت به ان س��مت س��وق پیدا نمی کنند.
محدود است؟
شاید در بعضی از اجراها شاهد شکل اجرایی و جشنواره فجر و سایر جشنواره ها را برگزار می کنیم
و در کنار این جش��نوا ره ها از مدیران کمپانی ها یا
مدیران تئاتری دیگر کش��ورها دعوت می کنیم
ک��ه بیایند و اثار م��ا را ببینند .اینها همه با هدف
عرض��ه ی این اث��ار و با هدف ایج��اد یک بازار
تئاتر برای همه گروه های نمایش��ی ایرانی انجام
می ش��ود .این ظرفیتی اس��ت که دول��ت برای
بهره گیری گروه ها ایجاد می کند .اما مس��ئله ای
ک��ه باید کمی منصفانه به ان نگاه کرد اینس��ت
که چه ما و چه گروه های نمایش��ی ،وقتی با یک
کمپانی خارجی وارد مذاکره شدیم ،قرار نیست به
هر قیمتی به شرایط کمپانی خارجی تن بدهیم.
اتفاق��ا وقتی یک کمپانی خارجی می اید و طالب
یک اجرا از گروه های ایرانی می شود خودش هم
باید بخشی از هزینه های ان را برعهده بگیرد .کما
اینکه درباره گروه هایی که قرار اس��ت به المان و
لهستان بفرستیم کمپانی و فستیوال دعوت کننده
بخشی از هزینه های انها را تقبل می کنند ،وگرنه
دور از شان گروه نمایشی و مدیریت تئاتر است که
بخواهد غیر از این عمل کند.
ایا درباره ورکشاپ هایی که بعضا
در طول سال به ایران می ایند نیز
این حساسیت وجود دارد؟ چراکه
بعضی از ورکشاپ هایی که چندی
پیش توس�ط یک گ�روه تئاتری
برگزار شد ظاهرا انطور که تبلیغ
می ش�د نبود و حاشیه های زیادی
ایجاد کرد؟
از زمانی ک��ه من به عنوان مدیر ش��روع به کار
کرده ام با حساس��یت دو چن��دان به این موضوع
رس��یدگی کرده ایم و در یک س��ال و نیم گذشته
چنین اتفاقی نیفتاده است .تمام ورک شاپ هایی
که س��ال گذش��ته منتج به جش��نواره فجر شد ،
بر اساس سیاست تش��کیل گروه های نمایشی،
تقوی��ت حوزه تبلیغات تئاتر و تم��ام مواردی که
در حوزه برنامه ریزی ما وجود داش��تند انجام شد.
حتی پراکنده کاری را س��عی کردیم در این حوزه
مدیریت کنیم تا ورک شاپ ها با یک هدف باشند
به نوعی که خروجی مشترک داشته باشند.
به عنوان اخرین سوال می خواستم
نظرت�ان را درب�اره وضعیت کلی
رس�انه هایی که به تئاتر و مسائل
تئاتر می پردازند بدانم .به عنوان
رییس مرکز هنرهای نمایشی ایا
به نظرتان رسانه ها به اندازه کافی
به تئاتر می پردازند؟
بخ��ش تئاتری رس��انه ها خیلی زیاد نیس��ت و
امیدوارم که روز به روز بیشتر از این بشود .ولی
اهالی رس��انه ها و خبرن��گاران حوزه تئاتر همه
افراد ش��ریفی هس��تند که اتفاقا دغدغه تئاتر،
دغدغه توس��عه تئاتر و دغدغه حل مش��کالت
ح��وزه تئاتر و گروه های نمایش��ی و هنرمندان
تئات��ر را دارند .اگر بخواهیم از یک نگاه کالن
به فعالیت رسانه ها نگاه کنیم ارزشمندی ان را
می بینیم .خیلی جاها این پرسش��گری و رصد
ک��ردن اتفاقات به ما کمک کرده و جا دارد که
از همه رس��انه ها فارغ از هرگونه تعارف تشکر
کن��م .اما جریان هنری ما و س��یر هنری ما در
زمانی موفق اس��ت ،زمانی مسیر خودش را به
درس��تی پیدا می کند ،زمانی به خوبی شناخته
می ش��ود و ماندگار می ش��ود ک��ه از دیده بانی
جامع��ی برخوردار باش��د .من فک��ر می کنم با
ای��ن تعریفی که ع��رض کردم ی��ک مقداربه
کار بیش��تری نیاز داریم .به این معنی که با ان
جریان نقدی که با نگاه جریان شناسی به تئاتر
نگاه کند و همه اتفاقات مثبت و منفی تئاتر را با
هم ببیند ،حتی خط سیرهای پیشنهادی داشته
باش��د ،کمی فاصله داریم .زمان��ی هم جریان
هنری ما موفق می ش��ود و می تواند خودش را
عرضه کند و در مس��یر درستی حرکت کند که
این جریان نقدی که گفتم وجود داش��ته باشد.
در حوزه رس��انه و هم در ح��وزه منتقدین افراد
بسیار توانمندی داریم و امیدوارم هر چه بیشتر
بتوانیم از این افراد بهره ببریم.
نکته پایانی؟
خیل��ی خوش��حالم ک��ه ع�لاوه بر س��ایت ها و
بخش ه��ای تئات��ری روزنامه ها ،چن��د روزنامه
هس��تند که به طور مش��خص به هنر و به ویژه
تئات��ر می پردازند از جمله روزنامه ی هنرمند .این
مسئله جای خوشحالی دارد و امیدوارم روز به روز
تعداد این روزنامه ها بیشتر بشود .می دانم که شاید
افرادی مثل شما اگر در حوزه های دیگری فعالیت
می کردید حداقل جذابیت های اقتصادی بیشتری
برایتان داش��ت اما مطمئن هستم که شما هم با
یک خاس��تگاه و رویکرد فرهنگی به این مسیر
امده اید و جای تقدیر و تش��کر دارد .امیدوارم در
یک تعامل دو سویه شاهد ارتقاء هنر به ویژه تئاتر
در میهن عزیز اسالمی مان باشیم.
یادداش�ت
سرنوشتی به
نام جنون
7
ستاره امینیان
داس��تان مستاجر هر چند ش��خصیت های گوناگون دارد اما به راستی قهرمان ان
هیچ کدام از ش��خصیت ها نیستند؛ قهرمان ،وضعیت اس��ت؛ وضعیتی که زمینه را
برای خلق چنین ش��خصیت هایی فراهم می کند .نمونه های نظیر «یادداشت های
زیرزمینی» داستایفس��کی و رمان های کافکا پیشینگان چنین سبک رمان نویسی
هس��تند .زندگی مدرن چنان روابط و واقعیت را مجرد و انتزاعی کرده که واقعیت
سرراس��ت و عینی مضمحل شده و همه چیز در میان ابری کدر و سیاه محو شده
اس��ت .سبک اجرایی گروتسک هرچند در نگاه نخست اغراق امیز می نماید ،لیکن
واقعیت را به دقیق ترین اسلوب بازنمایی می کند .خوفی که خواننده هنگام خوانش
این قس��م رمان تجربه می کند ،نتیجه رسیدن به ادراکی است گویای این حقیقت
که همه ادمیان ش��باهت خیره کننده ای با قهرمان رمان دارند .این تامل در نفس
همچون ضربه ای س��همناک خواننده را با تجربۀ زیس��ته خویش مواجه می سازد.
ف��رد در این اوضاع می خواهد واقعیتی عقالنی و س��الم بجوید تا به ان پناه ببرد،
ولی رفته رفته می فهمد هیچ کجا ارامش ندارد و نیروهای ناش��ناخته همه جا نفوذ
کرده ان��د .او مس��تاصل به این یقین می رس��د که جایی تسخیرنش��ده هنوز باقی
مانده اس��ت؛ درون خویش .قهرمان های دو رمان «مس��تاجر» و «یادداشت های
زیرزمینی» در برابر فش��ار س��همگین واقعیت س��ریعا به فکر فرار به درون خود
هس��تند اما در نهایت می فهمند که حیات انتزاعی و تمثیلی ش��ده ،با گسترش به
کلیه زوایا ،درونی باقی نگذاش��ته است .در این ویرانه فرد تسلیم نیروهای کوری
می ش��ود که در مقام تقدیری عقالنی و حساب ش��ده ،کنترل حیات را به دس��ت
گرفته اند و سرانجام سرنوشت قهرمان حیران را رقم می زنند؛ سرنوشتی که جنون،
نام حقیقی ان است.
روی صحنه
سه خواهر و دیگران
سالن اجرا :تاالر اصلی
دوره اجرا ۰۳ :مرداد ۰۳ - ۱۳۹۵شهریور ۱۳۹۵
نویسنده :حمید امجد
کارگردان :حمید امجد
تهیه کننده :سعیده ابشناسان
بازیگران :افشین هاشمی ،ریحانه سالمت ،معصومه رحمانی ،مارال اتشی ،رامین سیاردشتی ،علیرضا
ناصحی ،داریوش موفق ،محس��ن حسینی ،پیام امیرعبدالهیان ،س��ام کبودوند ،بهنوش بختیاری،
جمشید جهانزاده.
سفر به نهایت دور
سالن اجرا :تاالر چهارسو
دوره اجرا ۲۳ :تیر ۲۳ - ۱۳۹۵مرداد ۱۳۹۵
ساعت۲۰:۰۰ :
بهای بلیت ۲۵,۰۰۰ :تومان
نویسنده :محمد میر علی اکبری
کارگردان :محمد میر علی اکبری
بازیگران :مجید اقا کریمی ،مجتبی پیرزاده ،رامین سیاردشتی ،ارش فالحت پیشه ،مسیح کاظمی،
محمدرضا مالکی ،کامبیز منصف ،الدن نازی و ارزو نبوت.
خوشبختی های کوچک سوسک شدن
سالن اجرا :تاالر سایه
دوره اجرا ۳۰ :تیر ۳۰ - ۱۳۹۵مرداد ۱۳۹۵
ساعت۱۹:۳۰ :
بهای بلیت ۲۰,۰۰۰ :تومان
کارگردان :ازاده انصاری
نویسنده :نادر برهانی مرند ،فرهاد امینی
بازیگ��ران( :به ترتیب ورود به صحن��ه) :فرزین محدث ،فرزانه عاقلی ،علی باروتی ،بهرام بهبهانی،
مجتبی پیرزاده ،مونا عباسی ،مینووش رحیمیان.
هم؛ لت
سالن اجرا :تاالر قشقایی
دوره اجرا ۲۸ :تیر ۱۴ - ۱۳۹۵مرداد ۱۳۹۵
ساعت۱۹:۰۰ :
مدت ۷۵ :دقیقه
بهای بلیت ۲۰,۰۰۰ :تومان
بر اساس «هملت» به نویسندگی ویلیام شکسپیر (با استفاده از ترجمه های مختلف این نمایشنامه
در ایران)
طراحی و کارگردانی (به ترتیب اجرا) :مجتبی کریمی ،سیاوش قائدی ،ارمین جوان ،بهروز سالمی
بازیگ��ران (به ترتیب اجرا) :فرزانه میدانی ،ایدین بهاری ،ارمان حس��ینی ،کیوان س��اکت اف ،ایلناز
شعبانی ،امیر احمد قزوینی ،محمد رضا علی اکبری ،ساناز پوردشتی ،ارمان حسینی ،ساجده حمیدی،
امیر خلیلی ،مریم رخشی ،محمدمهدی رفیعی ،بهار زندی ،نیکا زندی ،ایدا صدری ،شیرین صفایی،
ایمان عنایتی ،میثم غنی زاده ،حمیده گل محمدی ،ازاده موحد بشیری ،رضا نعمتیان ،مریم نقیبی.
پرده سوم ،صحنه چهارم
سالن اجرا :تاالر قشقایی
دوره اجرا ۲۸ :تیر ۱۴ - ۱۳۹۵مرداد ۱۳۹۵
ساعت۲۱:۱۵ :
مدت ۵۰ :دقیقه
بهای بلیت ۲۰,۰۰۰ :تومان
بر اساس «هملت» به نویسندگی ویلیام شکسپیر (با استفاده از ترجمه های مختلف این نمایشنامه
در ایران)
طراحی و کارگردانی :یوسف باپیری ،اشکان خیل نژاد
تهیه کننده پروژه :محمد قدس و گروه تئاتر تازه
بازیگران :ستاره پسیانی (مهمان از گروه تئاتر بازی) ،هوتن شکیبا.
8
رادیو و تلویزیون
زندگی با سرگرد افخم چطور بود و طراحی شخصیتی
ک�ه برای س�رگرد فخیم انج�ام دا ده ای ب�ر چه مبنایی
صورت گرفته است؟
خواستم بیشتر جلوه های بیرونی باورپذیر ادمی را نشان بدهم که فارغ از هر
گونه تصنع برای مخاطب اشنا باشد .مبنا همان باور پذیر بودن است ،چون
این نقش در فیلمنامه خیلی کلی بود به عبارت دیگر تنها خصیصه ی سرگرد
افخم پلیس بودنش بود که شاید حاال هوش و ذکاوتیه هم دارد.
نق�ش س�رگرد فخی�م را در گره افکنی و گره گش�ایی
چگونه ارزیابی می کنید شخصیتی پویا است یا ایستا و
ب�ازی بازیگر چقدر می تونه نقش ایس�تا را به پویا بدل
کند و بالعکس؟
اول باید تحلیل کنیم و به نتیجه برس��یم که ایس��تایی یا پویایی یک نقش
در اثر عامدانه اس��ت یا نه؟ یعنی نویسنده و کارگردان خواهان چه چیزی از
شمایل نقش هستند .اگر در متن ،نقش ایستا و از روی تعمد باشد تمام دست
و پا زدن بازیگر برای پویا نش��ان دادن نقش ،هیاهوی بسیار برای نمایاندن
هیچ اس��ت و بالعکس بی تالش��ی در وضعیت ایستا ،ایستایی کاراکتر را دو
چن��دان می کند .بازیگر با هوش باید در زنده کردن هیجان های یک نقش
چه در حالت ایستا و پویا تاثیر خود را بگذارد .بعضی وقت ها فکر کردن به
این مفاهیم بازیگر را از هدف غایی خودش که ایفای باور پذیر نقش هست
باز میدارد .من خودم بیشتر به زنده بودن این نقش فکر کردم نه ایستا یا پویا
بودنش.
زنده بودن شخصیت را چگونه تعریف می کنی؟
زنده بودن شخصیت یعنی اینکه تماشاگر تمام رفتارها و هیجانات کاراکتر را
باور کند .اینطور هم می توان گفت که نباید تاثیر نقاش روی نقش دیده شود.
وقتی بیننده یا مخاطب نقش را می بیند با خود نقش طرف باشد و واسطه ی
نقاش حذف ش��ود ،اینجاس��ت که دیگر نقش وکی��ل و وصی نمی خواهد .
خ��ودش از خودش دفاع می کند و موجودی که از خ��ودش توانایی دفاع را
داشته باشد یعنی اینکه زنده است.
نقش هایی مثل پلیس ها ،اتش نش�انان ،سیاستمداران
و ...که بیش�ترین نمود عینی را در س�طح جامعه دارند،
ایفای نقش شان برای یک بازیگر مثل راه رفتن بر روی
لبه تیغ است .پردازش کم موجب می شود کاراکتر غیر
جذاب به نظر برسد و پردازش زیاد موجب بیرون زدن از
قاب و عدم شکل گیری رابطه عمیق مخاطب با کاراکتر
می شود .بازیگر چه راهکارهایی برای راه رفتن بر روی
تیغ دارد؟ خود شما از چه راه کاری استفاده کردید؟
بازیگری هنری توامان با فن اس��ت ،مثل فن خوشنویس��ی ،فن نقاشی ،فن
نوازندگ��ی و ...هر کدام از این فنون ابزاری دارند مثال خوشنویس��ی که قلم،
جوه��ر ،کاغذ می خواهد .بازیگ��ری هم ابزاری دارد .بیرون��ی و درونی .ابزار
بیرونی اش از نوک پا تا موی س��ر رو ش��امل می ش��ود و ابزار درونی اش تمام
یکشـــــــنبه 3مردادماه 1395سال نهم شماره 524
www.honarmandonline.ir
سجاد دیرمینا ،بازیگر سریال «سایبر» در گفتگو با «هنرمند»
بازیگری یعنی سیرو سلوک
حمید یونسی
سجاد دیرمینا نزدیک به ده سال است در عرصه بازیگری جلوی دوربین رفته است .او دارای مدرک کارشناسی ارشد رشته
کارگردانی تئاتر است که به تازگی در سریال سایبر نقش ایفا کرده است .همین موضوع بهانه ای شد که با او به گفتگو انجام
داده ایم که در ادامه پیش روی شماست:
اندیشه ها و کش��ف شهودها و مطالعاتش را در بر می گیرد که این دو مکمل
یکدیگر نیز هس��تند .حاال برای رس��یدن به نقش باید از این ابزار اس��تفاده
کرد بازیگرهایی ک��ه ابزارهای به روزتر وکاربردی ت��ری دارند بالطبع توانایی
بیش��تری برای رعایت حدود هر نقش��ی را دارا هس��تند .البته بعضی اوقات
در تعریفش��ان اش��تباه هم رخ می دهد و س��هوا این ابزارها تنه��ا در تملق و
چرب زبانی و مباحث پشت پرده باز تعریف می شوند البته این نکته اخر مصداق
تمام حرفه ها می شود از جمله بازیگری .من در طراحی شخصیت افخم عالوه
بر به کارگیریه امکانات درونی و بیرونی از ابزار تجربه نیز بسیار بهره بردم.
به نظر ش�ما نس�بت تعام�ل دانش و عل�م بازیگری با
تجربه(بازیگری تجربی) به چه میزان است؟
من در اثنای س��وال های قبلی نقبی به این مبحث زدم با این ش��رح که
بازیگری یک فن اس��ت .هر فنی در لغت ه��م اگر به ان توجه کنیم یعنی
اگاهی های مربوط به صنعت یا علم .بازیگر هم باید دانش ،صنعت و علمش
را فرابگی��رد .هر دانش��ی هم موقع��ی کاربردی می ش��ود که یک وضعیت
پراگماتیس��می(عمل گرایانه) داشته باش��د .علم در حالت عملی تجربه پذیر
می شود .با این تعریف و توازن ،مسیر بازیگری از دانش به تجربه یک سیر
طبیعی و قانون مند می شود .فرض را بر این می گیریم که فرد بازیگر مسیر
بازیگری را از تجربه به علم (بدون هیچ ذهنیت تخصصی از بازیگری) طی
کند( ،البته این مث��ال من در بازیگرهایی که ذهنیت تخصصی از بازیگری
دارند مصداق ندارد چون بازیگر عالم همیش��ه و هر لحظه در مسیر النظریه
الی التجربه والتجربه الی النظریه در حال رفت و امد اس��ت) اینجاست که
دقیقا جای ادم هایی را ک��ه دانش دارند و به صورت اکادمیک فرا گرفته اند
را اشغال کرده اند .این مبحث گستردگی خودش را دارد و شامل استثناعاتی
هم می تواند باشد .بسط دادن این استثناعات اینقدر سفسطه پذیر است که
ناگهان می بینید با ذکر هر اس��تثنا گوش��ه ای از قانون های مطروحه به زیر
سوال رفته است.
ان مسیر امد و شد را کمی بیشتر توضیح می دهید؟
این جمله ی من است در مورد بازیگرهای باهوش و عالم که خودم ساختمش
النظریه الی التجربه و التجربه الی النظریه.
س�ریال سایبر دست به کاری بزرگ زده است :ترکیبی
از بازیگ�ران ج�وان ش�ناخته ش�ده با جوان�ان جویای
نامی که بعضاَ ش�اهد وجود اس�تعداد هایی هم در میان
انه�ا بوده ایم .تحولی در مورد تغییر نس�ل بازیگری در
کشورمان در حال به وقوع پیوستن است .مدت ها بود که
ما جریانی تازه و صاحب ایده در امر بازیگری را انچنان
که باید ،شاهد نبودیم اما این اواخر این موضوع شتاب
بیشتری به خود گرفته است .ایا می توان همچنان منتظر
ماند و چشم به در دوخت تا نسلی مستعد از راه برسد؟
تحول هر لحظه در حال اتفاق اس��ت .با ورود هر فردی که نقش��ی را بازی
می کند هر چند بد ،باز ما در مس��یر تحول قرار می گیریم؛ اما با ورود فردی
خالق که یا خواسته و یا نا خواسته اهنگی جدید به همراه می اورد متفاوت تر
از اهنگ دیگران او در این موضوع بیش��ترین سهم را می برد و سیر تحول،
حالت پیشرفت به خود می گیرد .در یکی دو دهه اخیر از این دست بازیگران
خوش اهنگ و تحول ساز مورد هایی داشته ایم .البته تمام اساتیدی که همه
مان می شناس��یم جایگاه شامخ خود را دارا می باشند و من در مورد جوان ها
عرض کردم.
س�ریال س�ایبر چندمی�ن کار ش�ما ب�ا اق�ای احم�د
معظمی کارگردان س�ریال است و چه عملی باعث شده
است که ایشان به قول فوتبالی ها جوانگرایی کنند؟
من از قبل تجربه ی همکاری با اقای معظمی را در س��ریال جاده چالوس و
چند اپیزود شاید برای شما اتقاق بیافتد را دارم .ایشان چون جوان هستند نسل
جوان رو خوب می شناسند.
خب در اخر از همکاری با پلیس فتا بگویید؟
پلیس فتا واقعا برنامه ریزی های خوب و تاثیر گذاری را برای اگاهی بخشی
در مباحث کالهبرداری های اینترنتی داش��ته است .واقعا شبانه روز زحمت
می کشیدند چون من از نزدیک شاهد این قضیه در روز های فیلمبرداری بودم.
تجسمی
یکشـــــــنبه 3مردادماه 1395سال نهم شماره 524
www.honarmandonline.ir
بهروز فایقیان
ایران درودی ،هنرمند نقاش نام اشنای کشور خبر از دریافت مجوز تاسیس بنیاد خود
می دهد؛موضوعیکهدرگفتگوهایمتعددبارسانه هابهعنواناصلی تریندغدغه اش
طی این سال ها از ان یاد کرده و حاال نوید راه اندازی ان را در اینده نزیک می دهد .او
که در که در روزهای گذشته برای بررسی شرایط جسمی اش در بیمارستان بستری
شد ه بود؛ حاال با ابراز خرسندی از اینکه مجوز بنیاد «ایران درودی» در همین روزها
صادره شده می گوید« :حدود سه الی چهار سال پیش تعداد 195اثر از اثارم را در قالب
موزه ای به ملت ایران تقدیم کردم و هزینه تاسیس ساختمان این موزه را نیز از محل
فروش منزلم در پاریس و دیگر اموالم تامین کردم تا قبل از مرگم کلنگ این موزه را
بزنم و با اتفاقاتی که افتاده امیدوارم به زودی خبر کلنگ زنی این موزه را بدهم.
یداند و می گوید« :من
درودی انگیزه اش برای تاسیس این بنیاد را عشق به ایران م
یک ایرانی متوسط با استعداد متوسط و با عشق بزرگ و پایان ناپذیر به سرزمین ایران
هستم ،سرزمینی که ایران را به من داده است و سرزمینم و نیاکانم بزرگ ترین ارزش
هستند .نخست به ایرانی بودنم افتخار می کنم و بعد به خراسانی بودنم که سرزمین
فردوسی است .من مرهون ازادی اندیشه ام هستم .ایران را دوست بداریم و هنرمندان
را دوست بداریم و به این سرزمین ایمان داشته باشیم .ما تاریخ داریم و گهواره تمدن
بشری هستیم و ایران انس��انیت را با تاریخ اش می نویسد .ما ملیت ،زبان و شعرای
بزرگمان را حفظ کرده ایم و می بایست بشناسیم و بدانیم وارث چه فرهنگ و تمدنی
هستیم ».ایران درودی زاده ۱۱شهریور ،۱۳۱۵از پدری خراسانی و مادری قفقازی
در مشهد متولد شد .وقتی کودک بود ،به همراه خانواده اش برای زندگی به اروپا سفر
کردند ،اما با شروع جنگ جهانی دوم دوباره به ایران بازگشتند و در تهران ساکن شدند.
عالقه «ایران» به هنر نقاشی از همان دوران کودکی در او شکل گرفت و او در کنار
تحصیل در مدرس��ه ،به کالس های ازاد طراحی و نقاشی می رفت و سال ها بعد در
رشتهتهیه کنندگیوکارگردانیبرنامه هایتلویزیوندرنیویورکفار غالتحصیلشد.
درودی ،امروز در ۸۰سالگی ،ششمین دهه فعالیت هنری خود را از سر می گذراند؛ از
تحصیالت در بوزار و لوور فرانسه ،از ۱۳۳۹که اولین نمایشگاه اثارش در تاالر فرهنگ
تهران به نمایش درامد تا نزدیک به ۶۰نمایش دیگر در ایران و کشورهای مختلف
جهان از جمله فرانسه ،سوییس ،ژاپن ،بلژیک ،امریکا ،استرالیا ،کانادا ،المان و امارات؛ در
همه این سال ها ،درودی نشان داد که در ثابت قدمی و عشق او به نقاشی هرگز نباید
تردید کرد.همه این ها را اضافه کنید به رخدادهایی که او شاهد و ناظرشان بود و در این
قرن پرتالطم از سرگذراند؛ از مصائب مهاجرت به اروپا در استانه جنگ دوم جهانی
تا فراز و فرودهای گذار ایران به مدرنیته .و همه این ها از ایران درودی شخصیتی را
می سازد که امروز می توان به جرات او را یکی از زنان شاخص هنرهای تجسمی ایران
دانست.انچه در ادامه می خوانید متنی است برگرفته از نشستی با این هنرمند از زبان
خود او و در خصوص زندگی ،اثار و فعالیت هایش در همه این سال ها؛ گویای دیدگاه ها
و تلقی او از هنر و زندگی.
کودکیمن
ان بخش از هنر که ورای تسلط بر تکنیک و تجربه و اموختن است ،ذوق و قریحه
یدانیم که بخش عمده ای از
هنرمند است که خاستگاه اصلی اش ناخوداگاه اوست .م
ناخوداگاه ادمی در دوران کودکی شکل می گیرد .حضور انکار ناپذیر کویر در اثارمن،
گفتگوی «هنرمند» با «ایران درودی» به بهانه تاسیس بنیادش
نقاشی؛ دنیایی بی نیاز از واژه
به همراه دورنمای یک شهر کویری ،با گنبد و مناره و بارو هایش ،تاثیر تصاویری است
که از شهر مشهد به عنوان شهری در حاشیه کویر ،از دوران کودکی در ذهنم باقی
مانده است .دیگر انکه؛ من در خانواده ای به دنیا امده و رشد کرده ام که در ان به چهار
زبان زنده دنیا حرف زده می شد (روسی ،ترکی ،المانی و فارسی) ،از سوی دیگر پدرم
انسانی فرهیخته و اهل فرهنگ و هنر بود .او کلکسیون ارزشمندی از تابلوهای اصل
نقاشان صاحب نام روسیه داشت .کتابخانه او پر
ب��ود از کتاب های هنری و ادبی که ان ها را بار ها
خوانده بود .برای فرهنگ اصیل ایرانی بسیار ارزش
قائل بود و همواره ما را به پاسداش��ت ارزش های
سرزمینمان فرامی خواند .مادرم پیانو می زد و اولین
درس پیانو را او به من داد .بی گمان این مسائل در
شکل گیری شخصیت من و ایجاده انگیزه برای
ورود به عرصه های هنر از همان دوران کودکی،
تاثیر به سزایی داشت.
هنرمندی ازاد و تصاویری از کمال
انان��ی که در مورد اثار من مطالبی نوش��ته اند به صورت مفصل به ش��رح ماهیت
نقاشی هایم پرداخته اند ،اما به گمان من کامل ترین دیدگاه را انتونیو رودریگز ،منتقد
بزرگ مکزیکی به اثار من ابراز کرده؛ او در مقاله ای که در تاریخ ۲۳مه ۱۹۷۶در مجله
ال ناسیونال از او چاپ شد می نویسد« :بعضی سبک او را در حد فاصل بین سورئالیسم
یدانند .حقیقت،
و سمبولیسم توصیف می کنند و برخی دیگر هر دو اطالق را صحیح م
اما ،این است که ّدرودی از طبقه بندی شدن در چارچوب ها و سبک ها گریزان است،
چرا که ضمن ترسیم جهان تصاویر ذهنی و رویاهای بلند پرواز خود در میان گل های
یدارد
روییده در دورنماهای غریب نورانی ،مفاهیمی برخاسته از فرهنگ خود را بیان م
که درک ان ها در هیچ قالبی نمی گنجد .از این رو ،من او را یک هنرمن ِد ازاد می خوانم،
که تصاویری از کمال و اعتال می افریند.
نقاشی؛ دنیایی بی نیاز از واژه
هنر ابزاری برای بیان اندیشه ها و حس های هنرمند است .به گمان من هنر در
ذات خود ،فارغ از تکنیک ها و ژانر ها ،گوهری
یگانه اس��ت .گاه ش��کلی روی بوم نقاشی پیدا
می کند ،گاه به ش��کل واژه ها در بیان شاعری
پدیدار می ش��وند .هیچ کدام از این ها را از هم
جدا نمی دانم .بایستی بگویم که دنیای نقاشی
را ،دنیایی بی نیاز از واژه می شناسم .هیچ کدام
از نام تابلو هایم تصوی��ری خاص به مخاطب
نمی ده��د ک��ه بتوان��د روی داوری و نگاهش
تاثیری داشته باشد .گمان می کنم اگر تابلو هایم
را بدون نام هم در معرض دید قرار دهم ،برخورد مخاطبان با ان ها فرقی نکند.
تاثیر و تاثر ،از احمد شاملو تا اورسن ولز
یکی از مهم ترین نعمت هایی که به من ارزانی ش��ده ،همنش��ینی با برجسته ترین
فرهیختگان دوران خودم بوده است .از میان ادبای ایران ،احمد شاملو ،سیمین بهبهانی،
نادرنادرپور،فریدونمشیری،دکترپرویزناطقخانلری،هوشنگطاهری،غالمحسین
ساعدی،محمدعلیسپانلو،سیدعلیصالحی،استادشفیعیکدکنی،ابراهیمپورداوود،
محمود دولت ابادی ،معینی کرمانشاهی و بسیاری عزیزان دیگر از دوستان خوب من
بوده و هستند .در ان سوی مرز ها هم از همنشینی هنرمندان بی مانند همچون ژان
9
کوکتو ،اندره مالرو و اورسن ولز بهره برده ام .هر کدام از این بزرگان ،تاثیری ماندگار بر
اندیشه و منش و تفکر من گذاشته اند.
بهسمتافقیبی نهایت
به گمان من رس��الت هنر ،ارائه برش��ی واقعی از دنیای پیرامون نیست .هنرمند
حس ها و اندیش��ه ها و واکنش های خودش را ترس��یم می کند .عشق ،محبت،
خش��م ،عصیان ،مهربانی ،غم و ...مجموع��ه ای از تصاویر در لحظه ای به ذهن
هنرمند متبادر می ش��ود که در عبور از فیلتر تکنیک ،حاصلش ان چیزی اس��ت
که مخاطب می بیند .نقاشی هایم گاه غمگین اند ،گاه بسیار شاد .گاه پر از عشق و
محبت و گاه در حال خروشیدن و فریاد کشیدن .اما چیزی که در تمام کار هایم
احساس می کنم ،امید است .امید به زندگی .بسیاری از نقاشی هایم به سمت افقی
بی نهایت در حرکت اند ،تا به دست نیافتنی ها و ناشناخته ها دست یابند.
هنرمند؛فرزندزمانه
بی گمان هنرمند فرزند زمانه خویش است .هنرمند هم مثل دیگران در همین فضا
و همین مکان زیست می کند .من نیز مانند دیگران ،با انچه پیرامونم رخ می دهد،
در ارتباطم .این ارتباط گاه شکلی از تجلیل و احترام به خود می گیرد .گاه بر علیه انچه
هست و نباید باشد عصیان می کند .می توانم با جرات بگویم که همواره در نقاشی هایم
به صورت خوداگاه یا ناخوداگاه واکنشی به وقایع مهم عصر خودم حضور داشته و دارد.
تحقق یک ارزو
از سال ها پیش تصمیم گرفته بودم ،از هر دوره نقاشی هایم ،یک یا دو اثر برای خودم
نگاه دارم و همین کار را هم کردم .اما مهرماه سال ۱۳۴۸که اثر»نفت« ام در مجالت
معتبر دنیا در دو صفحه رنگی چاپ شد ،وقتی مجله الیف را ورق می زدم ،ارزو کردم
قبل از مرگم موزه ای از نقاشی هایم را ببینم .چرا که با چاپ اثر»نفت«در مطبوعات
جهان ،که شاملو ان را»رگهای زمین رگهای ما«نامگذاری کرد ،به گونه ای به عنوان
یک نقاش ملّی در عرصه هنر معاصر ایران حضور پیدا کرده بودم .از ان پس به نظر
خودم بهترین کار هایم را برای تحقق بخشیدن به این ارزو کنار گذاشتم .اگر ان ها را
فروخته بودم ،پولی که از فروش ان ها به دست می اوردم ،تا کنون خرج شده بود .ولی
اکنون با حفظ این اثار می توانم با برپایی موزه ،وظیفه ام را به عنوان یک هنرمند ملّی
به انجام برسانم .امروز دیگر با ثبت رسمی این بنیاد ،و بخشیدن حدود ۲۰۰اثر به ان،
اولین مرحله تحقق این ارزو انجام شده است .امیدوارم هیئت امناء این بنیاد که همه از
انسان های شریف و با فرهنگ مملکتمان هستند ،سایر کار ها را سرانجام دهند .گرچه
چنین ارزویی ممکن است خودخواهی یا خودپسندی جلوه کند ،ولی کسانی که با من
یدانند که گفته من به دور از این وصله هاست.
و اثارم اشنا هستند م
با باور هایم سرنوشت خودم را ساختم
در تاریخ پر افتخار گذشته وطنمان شاعر زیاد داشته ایم و داریم .اما در تاریخمان
زن نقاش نداریم .اگر هم در میان گذشتگان با فرهنگمان ،زنی نقاش وجود داشته
اس��ت ،نامی از او باقی نمانده اس��ت .همیشه فکر کرده ام هدف و ارزوهای یک
انسان تعیین کننده مسیر زندگی اوست .من هم ارزو داشتم به عنوان نخستین
زن نقاش ایرانی ماندگار بمانم .شاید این سرنوشت خوب زندگی من بوده و باشد
که این ارزو را زندگی کنم .باورهای انسان در شکل بخشیدن به سرنوشت نقش
عمده ای را برعهده دارند .من نیز با باور هایم سرنوشت خودم را ساختم.
موسیــقی
10
یکشـــــــنبه 3مردادماه 1395سال نهم شماره 524
www.honarmandonline.ir
یادداشت
در همایش عطار و موسیقی مطرح شد
موسیقی ادمی را از «خودخواهی» می رهاند
ناصر فیض ،شاعر و ترانه سرا
اگر شاعر ،موسیقی و اواز بداند سرودش
شنیدنی ترمی شود
ناصر فیض معتقد اس��ت که س��رود نوعی شعر حماسی -تعلیمی است که قرار است به
مخاطب تذکری دهد و ما را در جریان جامعه بگذارد .ناصر فیض ش��اعر و ترانه س��را با
بیان اینکه در تاریخ ادبیات شعرهای زیادی در مضامین مختلف وجود دارد ،اظهار کرد:
گاهی از همین ش��عرها استفاده شده و تبدیل به س��رود کرده اند .اما سرود ویژگی هایی
دارد که در برخی اش��عار وجود ندارد .س��رود نوعی شعر کاربردی است و مانند ابزاری از
ان اس��تفاده می شود .مدیر دفتر طنز حوزه هنری گفت :سرود نسبت به شعرهای دیگر،
همه فهم تر اس��ت و این به این معنا نیس��ت که در سرود از ظرافت های شعری خبری
نیس��ت .اما در س��رود ،نیازی به دانس��ته های ادبی زیادی وجود ندارد ت��ا معنای ان را
دریابیم .همچنین بار حماس��ی اثر به دیگر ویژگی ها برتری دارد .در واقع س��رود نوعی
ش��عر حماسی -تعلیمی است که قرار اس��ت به مخاطب تذکری دهد و ما را در جریان
جامعه قرار دهد و به همین دلیل هم س��رودها با موسیقی همراه می شود تا جامعه اثر را
بشنود .وی ادامه داد :سرود نباید طوالنی باشد .به همین دلیل تاکید بر این بود که زمان
س��رود جمهوری اس�لامی ایران بیش از یک دقیقه نباشد .از سرودهایی که کوتاه است
بیش��تر استقبال شده است .در سرود ،ش��اعر به مخاطب کدهایی می دهد که شاعرانه و
همه فهم اس��ت و از عناصری در ان استفاده می ش��ود که همه فهم است .همچنین از
ضرب المثل ها و اصطالحاتی که مردم با ان ها مانوس هس��تند در سرودها باید استفاده
شود و زبان سرود دچار تکلف نباشد.
فیض با تاکید بر اینکه در س��رود همیش��ه تکلف وجود دارد ،عنوان کرد :سرود با اشعار
خودجوش متفاوت اس��ت و به همین دلیل هم بیش��تر می تواند دچار تکلف ش��ود .البته
س��رود ش��عار ادبی و ش��اعرانه اس��ت و نمی توان ان را از ش��عار دور کرد .این شعار را
نمی توان انکار کرد ،اما باید هنرمندانه باش��د .وی خاطرنش��ان کرد :سرود باید نیازها و
دغدغه های مخاطب را بیان کند و س��اده و همه فهم باش��د .البته در عین حال که قرار
است سرود سهل الوصول و همه فهم باشد ،نباید در دامن سطحی نگری و ابتذال بیفتد.
س��طحی نگری با همه فهم بودن متفاوت اس��ت .این شاعر کشورمان موسیقی را یکی
دیگر از ویژگی های مهم تولید س��رودهای با کیفیت دانست و گفت :اگر شاعر ،درجاتی
هم موس��یقی و اواز را بداند ،س��رودی که خلق می کند هم شنیدنی تر می شود .شاعر و
موسیقیدان با هم باید سرودی را خلق کنند .شاعر حتی گاهی برای صدای یک خواننده
س��رودی خلق می کند .مدیر دفتر طنز حوزه هنری همچنین اظهار داشت :اگر سرودها
تکرار اثار موفق دهه ۵۰و ۶۰باش��د کس��ی به ان گوش نمی کند .چرا که اصل ان و
بهترین ش��کلش موجود اس��ت .وقتی حرف تازه بزنیم ،خود ت��ازه بودن مخاطب جذب
می کند و می تواند بخش��ی از عیوب کار را بپوشاند .البته ما مفاهیم کلی داریم که مورد
توجه است و نمی توانیم ان ها را تغییر دهیم ،اما می توان همین موضوعات را از زاویه و
دریچه تازه ای نگاه کرد و به ان پرداخت.
ساز شناسی
در همایش «عطار و موسیقی» اندیشه عطار نیشابوری
از شعرا و عارفان اواخر قرن ششم و اوایل قرن هفتم و
توجه او به موسیقی مورد بررسی قرار گرفت .این همایش
در س��ه ش��ب 31 ،30تیر و اول مرداد در فرهنگسرای
ارسباران برگزار شد ،با سخنرانی چند استاد به نام ادبیات
عرفانی و همچنین اجرای موسیقی سنتی مورد استقبال
مخاطبانقرارگرفت.
عطارنگیننیشابوراست
به گزارش هنرمند از رس��انه خبری سازمان فرهنگی
هنری شهرداری تهران ،در شب نخست همایش «عطار
و موسیقی» محمود صالحی رییس سازمان فرهنگی
هنری ش��هرداری تهران به سخنرانی پرداخت .وی در
این نشست عطار را نگین نیشابور خواند و گفت :درست
اس��ت که می گویند عطار در واقع حلقه وصل سنایی و
مولوی اس��ت ،ولی خود مولوی که بعد از عطار زندگی
می کند ،می گوید فاصله من با عطار زیاد است .مولوی در
جوانی یک سفر به نیشابور رفت ،عطار داشت اسرارنامه
را می نوشت ،مولوی ان را خواند و بعد گفت هفت شهر
عشق را عطار گشت ،ما هنوز اندر خم یک کوچه ایم .که
در اینجا منظور از هفت عدد کثرت است ،نه عدد بعد از
شش و قبل از هشت .این عطار است در نگاه مولوی.
گستاخی عارفان با خدا
س��خنران اصل��ی روز اول همای��ش ایرج ش��هبازی،
پژوهش��گر ادبی و استاد دانشگاه بود .شهبازی موضوع
اصلی س��خنرانی اش را گستاخی های عارفان با خدا در
شعرهای عطار اعالم کرد و گفت :گستاخی در گذشته
معنای صمیمیت هم داشته است .یکی از مباحث شیرین
در عرفان خراس��ان و عرفان عطار این است که عارف
می تواند با خدا گستاخ باشد .در این عرفان خدا موجودی
شوخی پذیر است و خداوند در این گستاخی با عنایت نگاه
می کند .تا به حال کسی اندازه عطار در این موضوع کار
نکرده و اص ً
قالطیر یکی از پرسش هایی که
ال در منط
پرندگان از هدهد دارند این اس��ت که می ش��ود با خدا
ش��وخی کرد؟ وی در ادامه به ویژگی الزم فردی که به
گستاخی با خدا می پردازد ،اشاره کرد و درباره نظر عطار
نسبت به خدا گفت :از نظر عطار خدا موجودی است که
نی انبان
نی انبان یکی از قدیمیترین س��ازهایی اس��ت که در کش��ورهای
زیادی ان را به عنوان س��از اصیل می شناسند ولی شکل ظاهری
ان مق��داری با هم تف��اوت دارد .در زمان ه��ای قدیم مردمی که
از جای��ی به جای دیگر می رفتند ،این س��از را نیز با خود جابه جا
می کردند وبا تغییر دادن شکل ظاهری ان ،ساز را در منطقه جدید
مورد اس��تفاده قرار می دادند و پس از مدتی جز س��ازهای س��نتی
ان منطقه در می امد .با اینکه این س��از در کش��ورهای مختلف از
نظرش��کل و صدا تفاوت هایی دارد ،ولی نمی توان گفت که مشابه
یکدیگر نیستند .این س��از کمی بزرگتر از دوزله معمولی (و گاه با
هفت سوراخ) که انتهای قمیش دار ان به کیسه ای به نام «انبان»
الصاق و دقیقا «هواگیری» شده اس��ت که از این نقطه الصاق هوا
خارج و داخل نش��ود ،در نزدیکی محل الصاق دوزله لوله دیگری
ب��ه طول نامعین خارج ش��ده (محل خروج این لول��ه نیز به دقت
هواگیری شده) که نوازنده ان را به دهان می گذارد و از این طریق
کیس��ه را پر باد می کند و در نتیجه فش��اربازو ارنج بر روی کیسه
که هنگام نواختن ان را زیر بغل گرفته است؛ هوا را به داخل لوله
دوزله می فرستند و با انگشتان خود سوراخ ها را باز و بسته می کند.
گفته شده اس��ت که بابِلی ها در سال ۲۰۰۰قبل از میالد نی انبان
داشته اند .در واژه نامه موسیقی ایران زمین جلد دوم به قلم اقای
مهدی ستایشگر چنین امده است :نویسندگان یونانی اختراع انواع
نای را به مردم اسیا نسبت داده اند ،زیرا اثار باقی مانده از نخستین
اثار کهن (در خرابه های اش��ور) بازگو کنن��ده اختراع نای ،دونای
و چندنای است
که به روایت متون
یونانی این س��ازها ابتدا
از اس��یا به اروپا رفته و کم
کم به صورت فلوت و اقس��ام
ان درامده اس��ت .بدیهی است
ب��ا ای��ن اس��تدالل ،یونانی ها
اشنایی با نی و طریقه نواختن
ان را از م��ردم خاورمیان��ه
اموخته اند .برخی پژوهشگران
ب��ر روی نقش برجس��ته های
ط��اق بس��تان تصاوی��ری از
نواختن نی انبان توس��ط یک نفر
دیده اند ،این تصاویر قدمت این ساز
را به دوره ی ساس��انیان برمی گرداند .این ساز
که در گس��تره ی خاکی خلیج فارس و عمدت��ا ایران قرار گرفته
اس��ت ،احتمال انتقال ان از ایران به کش��ورهای دیگر بسیار زیاد
اس��ت ،حتی به گفته برخی کارشناسان ،این ساز نخست در ایران
ساخته و مورد استفاده بوده و در طول سال ها به کشورهایی مانند
اس��کاتلند منتقل شده است .این ساز س��نتی در همه استان های
جنوبی کش��ور مانند هرمزگان ،خوزستان ،بوشهر بخشی از استان
فارس و جزایر خلیج فارس نواخته می شود.
پیروز ارجمند با حضور در خانه موسیقی مصالحه کرد
شکایتی که پس گرفته می شود!
خانه موسیقی با انتشار اطالعیه ای ضمن اشاره
به حض��ور مدیرس��ابق دفتر موس��یقی وزارت
فرهنگ و ارش��اد اس�لامی در مح��ل این نهاد
صنفی ،اعالم کرد خانه موسیقی شکایت اش از
وی را پس خواهد گرفت.در متن اطالعیه منتشر
شده خانه موسیقی امده است:
«ب��ا توجه به حضور پی��روز ارجمند در محل خانه
موس��یقی و ارائه توضیحاتی در خصوص مطالب
مطرح ش��ده در رس��انه ها و پس گرفتن اتهامات
مالی و دیگر موارد منتسب به وی ،خانه موسیقی
شکایتش را پس خواهد گرفت.در پی شکایت خانه
موسیقی از اقای پیروز ارجمند به اتهام نشراکاذیب
و افترا ،وارطان ساهاکیان (موسیقیدان و عضو هیات
مدیره کانون اهنگسازان) درخواست جلسه ای را با
حضور مدیرعامل و برخی از اعضای هیات موسس
و هیات مدیره سابق ،به منظور حل و فصل مسایل
و مشکالت و گذش��ت خانه موسیقی از شکایت
خود ارائه داد .این جلسه در مورخ سی ام تیر ماه ۹۵
حضور اقایان حسن ریاحی ،داود گنجه ای ،محمد
سریر ،وارطان س��اهاکیان ،عبدالحسین مختاباد،
پیروز ارجمن��د ،حمیدرضا نوربخ��ش ،حمیدرضا
عاطفی و کاوه رضوانی راد در محل خانه موسیقی
برگزار ش��د .در این جلسه پس از استماع اظهارات
اقای ارجمند درباره مسائل مطرح شده در رسانه ها
مبنی بر اینکه منظور او هیچگونه اتهام مالی نبوده
و موارد مطروحه در بیانیه اول منتقدین مورد قبول
وی نبوده و ان را امضا نکرده است ،اعضای هیات
موسس و مدیرعامل خانه موسیقی از واحد حقوقی
خواستند تا نسبت به اعالم گذشت از شکایت مزبور
اقدام نماید .همچنین صورتجلسه ای با درج جزئیات
مس��ائل مطرح شده در جلسه تنظیم و به امضای
حاضران رس��ید .در پایان اعض��ای حاضر در این
جلسه با اشاره به تشکیل هیات مدیره جدید ابراز
امیدواری کردند تا در فصل جدید فعالیت های خانه
موسیقی همه فعاالن و هنرمندان عرصه موسیقی
دست در دست هم نسبت به اعتالی هنر موسیقی
تالش نموده و اینده روشنی را برای هنر موسیقی
کشور رقم بزنند».
می شود سر به سر او گذاشت و لحظات شیرینی داشت.
این در فرهنگ ما بی نظیر است ،چون ما عادت کردیم
که با اش��ک و اه سراغ خدا برویم ،ولی خدا لبخندهای
ما را هم دوس��ت دارد .عطار می گوید گاهی با شوخی
کردن ادم ها می توانند حاجت های بزرگی از خدا بگیرند.
امیدوارم صحبت هایم دریچ��ه ای رو به عطار باز کرده
باشد .تکنوازی عود توسط سعید نایب محمدی و اجرای
گروهی مهدی امامی ،امیر شریفی و هوشمند عبادی از
بخش های دیگری بود که در شب اول اجرا شد.
موسیقی ادمی را از «خودخواهی» می رهاند
سخنرانی بهرام پروین گنابادی در شب دوم و با موضوع
دالیل تاثیرپذیری و توجه عطار نیشابوری به موسیقی
با اس��تقبال ویژه ای از س��وی عالقه مندان روبرو شد.
گنابادی که پس از تک نوازی کمانچه با اجرای حسام
اینانلو به سخنرانی پرداخت ،دقایقی درخصوص تصوف
و عرفان صحبت کرد و پس از ان جایگاه موسیقی در
ادبیات عرفانی را بررسی کرد و افزود :زمانی که نهضتی
با عنوان عرفان به وجود امد پیشنهادی اساسی داشت.
اینکه اگر می خواهید انسان شوید باید دلتان را پاک کنید.
بعد از پاک کردن دل همه چیز درس��ت می شود .دل را
نیز دو چیز صاف می کند یکی زیبایی را دیدن و دیگری
زیبایی را شنیدن .وی با اشاره به بحث سماع و موسیقی
در متون عرفانی گفت :در همه کتاب های عرفانی فصلی
با عنوان سماع وجود دارد که در ان با بحث کالمی و با
استناد به ایات قران و احادیث ثابت می کنند نوع خاصی
از موسیقی هست که حرام نیست .در ان کتاب ها به دو
نوع موسیقی اشاره می شود ،یکی الهی و دیگری الهی.
منظور از موسیقی الهی همان موسیقی های مربوط به
عیش و عشرت است ،که مردود است و موسیقی الهی
همان است که روح را تصفیه می کند .نباید مفسده باشد
و دیگر اینکه اش��عاری که بران موسیقی سوار می شود
باید حکمت انگیز باش��د .خال��ق «از توس تا یوش» با
من منفی
بیان اینکه ش��نیدن موسیقی به از بین بردن ِ
که مورد توجه عرفا بوده اس��ت ،کمک می کند ،افزود:
این همه توجه به موس��یقی در اثار افرادی چون عطار
من منفی را کنار گذاشته و
برای این است که لحظاتی ِ
بتوانیم خودخواهی را کنار بگذاریم .تصوف ما از این حیث
یکی از پیشروترین فرقه ها و نهضت های فرهنگی است
که در جهان به وجود امده و تاکید ان ها بر موسیقی به
این دلیل است .پایان بخش شب دوم نیز اجرای گروهی
مجتبیعسگری،حمیدرضاحسن پور،کاوهمعتمدیان،نوا
س��لیمانی و محمد جعفر قاضی عسگر از بود که مورد
استقبال مخاطبان قرار گرفت .و اما در شب پایانی این
همایش تاثیر شعر عطار بر جهان بینی حافظ با سخنرانی
امیرحسینماحوزیبررسیشد.
رسیدن به ایمان در اشعار شعرای عارف
تک نوازی تار و س��ه تار با اجرای پویان بیگلر خالق
اثاری چون خاک غریب ،س��وگ بهار ،اشک افشان،
سفر خاموش و عارف شیدا اغازگر شب سوم بود .پس
از ان امیر حس��ین ماحوزی اس��تاد دانشگاه و عضو
هیئت علمی دانش��گاه پیام نور پشت تریبون رفت و
درباره گذر از کفر و رسیدن به ایمان در اشعار حافظ و
عطار سخن گفت .وی ادامه داد :انچه میراث عطار
است و به حافظ رسیده این است که ما در اشعار انها
با یک پارادوکس ویژه روبه روییم که عش��ق برتر از
جفت های متضاد قرار می گیرد .کفر و ایمان را باهم
در ان می بینید و هیچ کدام تنها نیستند.
«باز کن چشم و ببین کز بی نشانی در جهان
نور با اب سیه از یک مکان پیدا شده است»
ماحوزی با اشاره به نمایانی گستاخی در شعر عطار بیان
کرد :این گستاخی خیلی مالمتی است .هیچ دیوانی در
ش��عر فارسی تا به این حد گس��تاخانه اعالم و اعتراف
به گبر و بت پرس��تی نکرده است .این را حتی در شور
عصیان های موالنا و حافظ هم نمی بینیم« .عاشق و رند
و نظر بازم و می گویم فاش» مقایسه کنید با «منم ان گبر
دیرینه که بتخانه بنا کردم» وی با برشمردن اشتراکات
دیگر حافظ و عطار تصریح کرد :در شعر عطار سفری از
طلب به فنا و در راه عشق با راهنمایی پیری چون حالج
صورت می گیرد و در شعر حافظ رند در پی پیر مغان از
عش��ق به حیرت پا می گذارد .سومین و اخرین شب از
همایش «عطار و موسیقی» با اجرای رپرتواری با ۴قطعه
به پایان رسید .پوریا اخواص اواز ،علی اصغر عربشاهی تار،
سهیل صادقی کمانچه و زکریا یوسفی نوازنده سازهای
کوبه ای مقدمه اتش عشق ،ساز تنها ،ضربی شو ِر دست،
ساز و اواز و و تصنیف اغاز غمازی را اجرا کردند.
گردشگری
یکشـــــــنبه 3مردادماه 1395سال نهم شماره 524
www.honarmandonline.ir
امیر شاملویی
س��ازمان جهانی گردشگری ( )UNWTOدر گزارش جدید خود نکات مهم و
کلیدی اماری در صنعت گردشگری طی سال گذشته میالدی نظیر امارهایی از
تعداد گردشگران و میزان عوایدی که برای اقتصادهای مختلف جهان ایجاد کرده اند،
را منتشر کرده و به معرفی برترین مقاصد گردشگری جهان پرداخته است .طبق این
گزارش ،افزایش تعداد مقاصد گردشگری و سرمایه گذاری در بخش گردشگری در
سراسرجهانبهیکعاملکلیدیدرپیشرفتاقتصادی-اجتماعیتبدیلشدهاست
زیرا موجب خلق شغل و ایجاد نهادها ،درامد صادراتی و توسعه زیرساخت ها می شود.
براساس این گزارش ،در طول 6دهه اخیر گردشگری ،توسعه و تنوع مستمری را
تجربه کرده و یکی از بزرگ ترین و پررشدترین بخش های اقتصادی در جهان شده
است .این گزارش تحلیل می کند که جریان گردشگری در سال 2015تحت تاثیر
3عامل کلیدی قرار داشته است :نوسانات غیرمعمول و شدید نرخ ارز ،کاهش قیمت
نفت و سایر کاالها و در نهایت افزایش دغدغه های جهانی در مورد امنیت و ایمنی در
برخی مقاصد گردشگری .به رغم شوک هایی که گاهی این صنعت دچار انها شده،
رشد این صنعت عمال قطع نشده که این امر نشان دهنده قدرت ،استحکام و مقاومت
این بخش است .تعداد گردشگران در سراسر جهان از 25میلیون نفر در سال 1950
به 178میلیون نفر در سال 674 ،1980میلیون نفر در سال 2000و 1186میلیون
نفر در سال 2015افزایش یافته است .همچنین عواید گردشگران بین المللی
ی نقاط جهان بازدید کرده اند ،از 2میلیارد دالر در سال 1950به 104
که از اقص
میلیارد دالر در س��ال 1980رس��یده و در ادامه در سال 2000به 495میلیارد
دالر افزایش یافته اس��ت .در نهایت ،در سال 2015این رقم به 1260میلیارد
دالر رسیده است .از سوی دیگر ،این گزارش تاکید می کند که گردشگری یکی
از قسمت های اصلی تجارت بین المللی در بخش خدمات محسوب می شود .به
عالوه درامد به دس��ت امده از عواید حاصل از ان ،ارزش��ی حدود 211میلیارد
دالر صادرات را از طریق خدمات حمل و نقل مسافر در سطح جهانی برای افراد
غیرمقیم در سال 2015ایجاد کرده و مجموع ارزش صادرات گردشگری را به 1 /5
تریلیون دالر در سال یا به عبارتی به طور متوسط 4میلیارد دالر در روز رسانده است.
نالمللی در سال 2015حدود 7درصد از صادرات کاال و خدمات را در
گردشگری بی
یداد که نسبت به سال قبل از ان یک درصد افزایش داشته
سراسر جهان تشکیل م
اس��ت .در واقع گردشگری در مدت 4سال گذشته سریع تر از تجارت جهانی رشد
کرده است .این صنعت که جزئی از صادرات به شمار می اید ،پس از سوخت و مواد
شیمیایی و پیش از مواد غذایی و تولیدات خودرو قرار گرفته است .این در حالی است
که در بسیاری از کشورهای در حال توسعه ،گردشگری رتبه نخست بخش های
صادراتی را به خود اختصاص می دهد.
روندهای گردشگری جهانی در سال 2015
نالمللی در سال
طبق گزارش مذکور سازمان جهانی گردشگری ،تعداد گردشگران بی
4 /6 ،2015درصد افزایش یافته اس��ت؛ یعنی نسبت به سال گذشته افزایشی 52
نالمللی را شاهد بوده ایم .این ششمین سال
میلیون نفری در ش��مار گردشگران بی
نالمللی
متوالی پس از بحران اقتصاد جهانی سال 2009است که رشد گردشگری بی
نالمللی
باالتر از متوس��ط (بلندمدت) ان بوده است .عواید حاصل از گردشگران بی
مهمترین رویدادهای گردشگری
از نگاه «هنرمند»
سازمان ملل به ِ
کمک صنعت گردشگری ترکیه می اید
سازمانجهانیگردشگریباامضایتوافقنامه ایباکشورترکیهبهاحیایاوضاع
نابسامان گردشگری در این کشور کمک می کند .سازمان جهانی گردشگری
که زیر مجموعه سازمان ملل متحد است( ،جمعه) با امضای یک توافق نامه
به مقامات ترکیه ای متعهد ش��د به تقویت صنعت بحران زده و گردش��گری
بواسطه چندین حمله تروریستی و کودتای نظامی اخیر در این کشور کمک
کند .سخنگوی سازمان جهانی گردشگری ( )UNWTOکه مقر ان در شهر
مادرید اسپانیاست اعالم کرد ،این سازمان با ارائه مشاوره های تخصصی در حوزه
استراتژی های ارتباطی و بازاریابی به کمک دولت ترکیه خواهد امد.
سراشپزها و غذاهای نمونه شمال کشور معرفی شدند
مراسم اختتامیه جشنواره سفره ایرانی فرهنگ گردشگری در مکان تله کابین
رامسر برگزار شد .از مجموع ۴استان گیالن ،مازندران ،گلیستان و قزوین شرکت
کننده در نخستین جشنواره سفره ایرانی در محل تله کابین رامسر از هر استان
سه سر اشپز در این جشنواره شرکت کرده بودند که از هر استان یک سر اشپز
نمونه از نگاه داوران ملی و استانی ،انتخاب و با تندیس و لوح تقدیر مورد تقدیر
قرارگرفت.
بازگشت قران های خطی از مونیخ به ایران
دو نسخه خطی قدیمی قران کریم که در جریان یک پرونده قضایی در مونیخ
کشف شده بود ،به سرکنسول جمهوری اسالمی ایران در مونیخ تحویل داده
شد .یک مجموع هدار ایرانی که از سال ۱۹۶۲در مونیخ زندگی می کرد ،مجموعه
گرانبهایی از نسخه های خطی و دست نوشته های ایرانی و اسالمی را گرداوری
ک��رده بود و گه گاه اث��ری را در حراجی به فروش می گذاش��ت و با درامد ان
زندگی می کرد .هنگامی که این مجموع هدار در سال ۲۰۰۷در سن ۸۶سالگی
درگذشت ،فرزندان او پی بردند که برخی از اثار ،از مجموعه گرانبهای او ناپدید
ش��ده است .انها نخست به یک کاراگاه خصوصی مراجعه کردند که در ادامه
تحقیقات خود موضوع را به اداره جنایی ایالت بایرن ارجاع داد .کارشناسان اداره
جنایی بایرن پس از چند سال تحقیق در داخل و خارج المان ،به یک مهندس
ایرانی -المانی شک کردند که در سال های اخر زندگی این مجموع هدار ،به
خانه او رفت و امد داشت و به کارهای او رسیدگی می کرد .ماموران اداره جنایی
در دس��امبر ۲۰۱۱در جست وجوی خانه مهندس مزبور ،تعداد ۱۷۴اثر قیمتی
پیدا کردند که قیمت انها بیش از سه میلیون یورو ارزیابی شده است .متهم در
دادگاهی که در مارس ۲۰۱۶در دادسرای جنایی مونیخ برگزار شد ،به دزدیدن
اثار عتیقه اعتراف کرد و از سوی دادگاه به حبس تعلیقی محکوم شد .با این حال
به گفته ورثه از این مجموعه نسخه گرانبهایی از دیوان حافظ ۵۵۰ساله همچنان
مفقود است .پلیس ایالت بایرن در فراخوانی رسمی از همگان برای یافتن این
نسخه نادر یاری خواسته است .گفته می شود که این نسخه مزین به زرنگاری
(تذهیب) است و بیش از یک میلیون یورو ارزش دارد .از این مجموعه گرانبها
دو نسخه ارزشمند از مجموعه را فرزندان این مجموع هدار فقید ،به پاس خدمات
ایالت بایرن در بازیافتن ان ،به کتابخانه دولتی این ایالت هدیه کردند .اما دو نسخه
خطی قران کریم بنابر وصیت ان مرحوم ،در مراسمی با حضور مسئوالن پلیس
جنایی مونیخ ،رئیس کتابخانه دولتی ایالت بایرن و عبداهلل نکونام سرکنسول
جمهوری اسالمی ایران ،به سفارت ایران تحویل داده شد.
سازمان جهانی گردشگری ( )UNWTOدر گزارشی تحلیل کرد
جریان های موثرجهانی برگردشگری 2015
نیز براس��اس مقادیر واقعی (با در نظر گرفتن
نوس��انات نرخ ارز و تورم و خ��ارج کردن این
اثرات از مقدار اس��می) 4 /4درصد رشد کرده
و کل درامد مقاصد حدود 1260میلیارد دالر در
سال ( 2015معادل 1136میلیارد یورو) براورد
می شود .فرانسه ،ایاالت متحده امریکا ،اسپانیا
و چی��ن در صدر رده بندی تعداد گردش��گران
نالملل��ی ورودی و دریافت عواید حاصل از
بی
این صنعت قرار داشته اند .از نظر میزان عواید
حاصل شده از ورود گردشگران ،تایلند با ارتقای
3پله ای نسبت به سال گذشته در جایگاه ششم
قرار گرفته و هنگ کنگ (که متعلق به چین است) یک پله باالتر رفته و به جایگاه
نهم رس��یده است .مکزیک نیز با صعود یک پله ای به رتبه نهم جذب گردشگران
رسیده است .چین ،ایاالت متحده امریکا و بریتانیا بیشترین میزان خروج گردشگران
(گردش��گران برون مرزی) را داشته اند و این امر با واحد پولی و اقتصاد قدرتمند انها
تقویتشد.تحلیلگرانسازمانجهانیگردشگریدرگزارشماهژانویهخودپیش بینی
نالمللی 3 /5تا 4 /5درصد در سال 2016رشد
می کردند که ورود گردش��گران بی
خواهد کرد که این نرخ بیش از پیش بینی برنامه بلندمدت گردشگری تا سال 2030
با رشد ساالنه 3 /3درصد بوده است.
چشم اندازبلندمدت
با توجه به گزارش منتش��ر شده از سوی س��ازمان جهانی گردشگری در مورد
11
پیش بینی روند گردشگری تا سال ،2030انتظار می رود تعداد ورود گردشگران
بین المللی بین سال های 2010تا 2030با نرخ ساالنه حدود 3 /3درصد رشد کند
و در سال 2030تعداد گردشگران به 1/8میلیارد نفر برسد .همچنین انتظار می رود
تعداد ورود گردشگران به مقاصد نوظهور ،بین سال های 2010تا 2030با نرخ
دوبرابراقتصادهایپیشرفتهرشدکند.ازسویدیگر،سهمبازاراقتصادهاینوظهور
از 30درصد در س��ال 1980به 45درصد در سال 2015افزایش یافت و انتظار
می رود که این میزان تا سال 2030به 57درصد نیز صعود کند؛ یعنی معادل ورود
بیش از یک میلیارد گردشگر بین المللی .برخی از امار مهمی که در این گزارش
امده گویای این است که 10درصد از تولید ناخالص داخلی جهان به طور مستقیم،
غیرمستقیمیاالقاییازسویبخشگردشگریتامینشدهاست.شمارگردشگران
داخلی نیز چیزی حدود 5تا 6میلیارد سفر براورد می شود .در سال 2015اندکی
بیش از نیمی از گردشگران از طریق هوایی مسافرت کرده اند ،در حالی که 39
درصد مس��یرهای جاده ای را برای سفر انتخاب کرده 2 ،درصد از طریق ریلی و
راه اهن و 5درصد نیز از طریق دریایی به مقاصد گردش��گری رفته اند .این امار
نیز نشان دهنده این است که رشد گردشگری از طریق هوایی به تدریج در حال
افزایش است و سریع تر از سایر طرق حمل و نقل رشد کرده است .از نظر اهداف
گردشگری نیز طبق گزارش سازمان جهانی گردشگری ،اندکی بیش از نیمی از
گردشگران یعنی 53درصد از انها به دالیل تفریحی ،سرگرمی و تعطیالت به سفر
رفته اند؛ در حالی که 27درصد به دالیل سالمتی ،مذهبی و زیارتی یا برخی موارد
دیگر از این دست سفر کرده اند .همچنین 14درصد به دالیل تجاری و کاری و 6
درصد نیز به دالیل نامشخص از کشورهای دیگر بازدید داشته اند.
وضعیت خاورمیانه چگونه است؟
گ��زارش UNWTOهمچنین تصریح می کند که تعداد ورود گردش��گران
بین المللی به خاورمیانه 2درصد افزایش یافته است و در سال 2015با یک میلیون
نفر رشد ،به 53میلیون نفر رسیده است .روند تحکیم صنعت گردشگری در این
ناحیه ،از سال 2014با افزایش 7درصدی ورود گردشگران به ان ،پس از 3سال
افت ورود گردشگر ،دوباره بهبود یافته است .عواید گردشگری بین المللی نیز
بر اساس مقادیر حقیقی 4درصد افزایش یافته و به 54میلیارد دالر رسیده
است .خاورمیانه سهم 4درصدی در میزان ورود گردشگر به ان و نیز عواید
حاصل ش��ده از گردشگری بین المللی دارد .بررسی ها حاکی از ان است که
رشد گردشگری این منطقه ناشی از تقاضای درون منطقه ای بین کشورهای
عضو شورای همکاری خلیج فارس بوده است .عمان با 16درصد و لبنان
با 12درصد در سال 2015رشدی 2رقمی در جذب گردشگران خارجی
داش��ته و بر نتایج ضعیف ابتدای دهه 2010خود غلبه کرده اند .قطر نیز
4درصد رش��د داشته و تنها کش��وری در منطقه بوده که رشد باثباتی در
این حوزه در طول یک دهه تجربه کرده است .با این همه مقصد پیشتاز این
منطقه ،عربس��تان سعودی ،گزارش��ی مبتنی بر کاهش یک درصدی شمار
گردشگران خود ارائه کرده است .مصر نیز اعالم کرده که در سال 2015تعداد
گردشگران وارد شده به ان در نتیجه وقایع مختلف 5 ،درصد کاهش داشته است.
اردن و فلسطین نیز گردشگران کمتری نسبت به سال گذشته داشته اند.
صاحب امتیاز:شـرکت جهان سبز
مـدیرعامـــل:حسـیناحـمـدی
مدیر مسوول :ساجده اثنى عشرى
زیـر نظــر شــورای ســردبیـــری
چاپ:چاپخانهروزنامهجامجم
شماره 524
سازماناگهیها88311361- 88311353:
نشانى:تهران ،خیابان مطهری ،بعد ازخیابانسلیمان
خاطر ،خیابان اورامان ،پلاک ،43واحد2
تلفکس88813489- 88301986:
توزیع:نشرگسترامروز
توزیعمشترکینتهران:شتابگستر88944361
یکشـــنـبه 3مرداد ماه 1395
دوش از مسجد سوی میخانه امد پیر ما
چیست یاران طریقت بعد از این تدبیر ما
ما مریدان روی سوی قبله چون اریم چون
روی سوی خانه خمار دارد پیر ما
کج سلیقگی قبل از شروع المپیک!
هنرمند :اگر دیروز صبح اخبار خبرگزاری ها را دنبال
کرد ه یا حتی در شبکه های مجازی چرخی زده باشید
حتم ًا دیده اید که هم سوژهداغخبرگزاری های رسمی
و هم مایه ش��وخی و کنایه و خنده مردم در فضای
مجازی بوده اس��ت؛ از لباس ف��رم کاروان ایران در
المپیک 2016ریو حرف می زنیم؛ دو لباس زنانه و
مردانه ای که از لحظه رونمایی ،موجی از انتقادها را به
خود خوانده است .اما طراح این لباس کیست؟ مراسم
رونمایی از البسه کاروان ورزش ایران برای حضور در
سی و یکمین دوره بازی های المپیک در شرایطی
صبح دیروز شنبه و در فاصله کمتر از یک هفته تا
اعزام نخستین گروه به برزیل برگزار شد که کمتر
کسی پیش بینی می کرد کیفیت و طراحی لباس ها
به گونه ای باشد که با موجی از انتقادات مواجه شود.
با این حال پس از این مراس��م سیلی از هجمه ها و
انتقادات نسبت به طراحی لباس ها در فضای مجازی
و رس��انه های رس��می بوجود امد که تقریبا تمامی
عالقمندان به ورزش از این طراحی و کج سلیقگی
در «ست کردن» انتقاد کردند.
3سالدراستانبولترکیهمشغولاموزشطراحیلباس
و مدلینگ بوده ام .از سوابق حرفه ای ام نیز می توانم به
طراحی لباس جام جهانی برزیل و اس��ترالیا و طراحی
لباس های بازی های المپیک 2016برزیل اشاره کنم.
این ها را مهناز ارمین زمستان سال گذشته به سایت
«مدانالین» گفته است .او از چند ماه گذشته مشغول
طراحی این لباس بوده و این در حالی است که از دیروز
صبح،رسانه هایمختلفدرپییافتنطراحاینلباس
جنجالی بودند! طراحی های ارمین برای لباس کاروان
ایران در المپیک 2016ریو ،در حالی انتقاد همگان را به
دنبالداشتهکهاوپیشازایننیزبرایرویدادهایورزشی
لباسطراحیکردهاست؛یکیلباسیبانام«گلستان»
با الهام از تابلو فرش ایرانی طراحی ش��ده و در مراسم
گشایش جام ملت های اس��یای 2015به فدراسیون
فوتبال اس��ترالیا هدیه ش��ده بود و دیگری کهvida
(زندگی)نامداشتوبهمناسبجامجهانیطراحیشده
بود .در ان طراحی ،ارمین ،ایده اصلی و اجرای این لباس
شبمتفاوتراازپرچمکشورهایایرانوبرزیلگرفته
بود.اماحاالسوالاین جاستکهباوجودسابقهطوالنی
نالمللی ،چرا در طراحی های تازه او نه تنها
این طراح بی
ازهرگونهخالقیتیخبرینیست،بلکهدچارایرادهای
فراوانینیزهست.مهنازارمینیکیازشرکت کنندگان
درپنجمیندورهجشنوارهمدولباسفجرنیزبودهاست.
البتهدیروزکانالتلگرامیکارگروهساماندهیمدولباس،
رسم ًاازهرگونهارتباطباطراحیاینلباسبرایکاروان
تندیسمدیر برترسال1394
درهشتمـــینکنفرانسراهـــکارهایتوســعه
خدماتپسازفــــروشوپشـــتیبانیدرایران
ایراناعالمبرائتکرده.اینکانالباانتشارخبررونمایی
از این لباس ،اضافه کرده« :قابل ذکر اس��ت که ارسال
اینخبردلیلیبرتاییدتولیدوانتخابصحیحاینالبسه
برایکاروانعظیمجمهوری اسالمی ایراندرالمپیک
ریو نمی باشد» .همچنین پس از انکه انتقادات از البسه
کاروانورزشایرانبرایحضوردربازی هایالمپیکبه
اوجخودرسید،مسئوالناعزامکنندهدراینفکرهستند
تاباترکیبیازالبسهخبرسازموضوعراسروساماندهند.
مسئوالن کمیته المپیک که تصور چنین هجمه ای را
نمی کردندبالفاصلهتالش هایشانرابرایپیداکردنراه
حلجدیدیاغازکردندتاشایدبتوانندازیکابروریزیدر
میادینبینالمللیجلوگیریکنند.امافرصتکمتازمان
اعزامکاروانایرانعمالدستوبالانهارابستهاست.با
این حال ان ها در تالش هستند تا در تدبیر جدید خود یا
پیراهناجریراازالبسهرسمیاقایانتغییررنگدهندو
یااینکهبرایمراسمرژهازپیراهن هایورزشیو و شلوار
گرمکن استفاده کنند چرا که شرایط بهتری از کت
و شوار نامتوازن و نامخوان دارد .مسئوالن کاروان
ایران اما به واسطه کمبود زمان هیچ چاره ای جز
پوشیدن همین البسه ندارند و تالش می کنند با
ست کردن البسه مختلف یک لباس ابرومند برای
مراسم افتتاحیه را در نظر بگیرند .انچه مسلم است
کاروان ورزش ایران قبل از شروع المپیک اولین
ناکامی را تجربه کرد تا از نظر روحی ورزشکاران
کش��ورمان در س��طح باالیی قرار نداشته باشند.
این اتفاق سالهاس��ت برای ورزشکاران ایران در
عرصه های بی��ن المللی رخ می ده��د و با وجود
توصیه ه��ا و انتقاداتی که رس��انه ها در این مورد
داش��ته اند اما بازه��م کاروان ورزش ایران از این
سوراخ گزیده شد و به نظر می رسد از هم اکنون
باید منتظر انتقادات و کنایه های رسانه های بیگانه
در روز افتتاحی��ه المپی��ک بود .ب��ه قول محراب
قاسمخانی که در انتقادی به این طراح لباس گفته
یکى روانتخاب می کردین که یه اشنایى مقدماتى با
اناتومىانسانداشتهباشه!
اذان ظهر
غروب افتاب
اذان مغرب
اذان صبح فردا
طلوع افتاب فرد ا
کمیابترین چیز در اخر الزمان برادرى قابل
اعتماد ،یا درهمى حالل است.
رسول خدا(ص)
سیستم مدیریت کیفیت
H O N A R M A N D I N T E R N A T I O N A L N E W S P A P E R
سوژه شدن لباس فرم کاروان ایران در المپیک 2016ریو
اواقتشرعی
ISO 9001 : 2008
پشت صحنه
چند روزی هس��ت هوای اکثر استان های کشور به بیشترین حد از گرما رسیده
اس��ت روز جمعه یکی از دوستانم که اهل اهوازه فیلم درست کردن نیمرو کف
خیابان را برایم ارسال کرد و تصویری از تابلوی یه تاکسی که بر اثر گرما مچاله
شده بود! دیروز عصر به صورت خیلی غیرمترقبه برق منطقه رفت دستگاه یو پی
اس روزنامه هم خراب بود شوکی ایجاد کرد؛ مسئولین اداره برق مصرف باالی
مش��ترکین وترکیدگی پست منطقه را علت قطع اعالم کردند ،خدا را شکر برق
زودتر از زمان اعالم ش��ده وصل شد و مشکلی برای کار پیش نیامد ،ممنون از
مامورین اداره برق منطقه برق فردوسی .در بهبوهه قطعی برق و گرمای هوا و
کالفگی بچه ها ،ع _ن از فرصت استفاده کرد و با خرید کیک تولد برای رییس
ضمن ربودن گوی پاچه خواری ،بساط یه تولد کوچک را برپا کرد ،امسال تولد
رییس در ماه رمضان بود و گرنه رییس خردادیه و معتقده است اسم خردادی ها
بد درفته که از همه چیز دوتا دارند! بچه ها درپی درخواستی برای مرخصی یک
هفته ای تعطیالت تابستانی هستند ،بعید می دانم تایید شود...
1
طراح جدول :رسول نادری
1
2
3
4
5
و
1س
ح
ر
د
و
ر
ا
ج
د
ل
ا
ه
ب
2
3
4
5
ا
ر
6
7ص
8ر
ع
ی
9
10خ
11ب
12ن
13د
14ا
15ن
پ
7
8
15 14 13 12 11 10 9
ل
ت ش
ا
ک
ر
د
ب ی
ا
ن
ا
ب
ا
د
م
و
ر
ت
ا
و
ا
ن
ی
م
ی
م
م
ا
ر
ا
ب
و
ن
ا
ل
س ر
ا
ن
ه
ی
ا
ا
ن
د
ه
م
ا
ل
ب
ا
ر
م
ر
و
م
ن
ی
ن
ه
و
و
د
ا
ا
ر
ا
د
ن
ا
م
ب
ا
ر
ب
د
د
ا
ج
ا
ر
ا
س ت
ر
ا
ا
ر
س ی
ا
س
س
م
ر
ر س ت
ا
ر
و
ا
ا
ی
خ
ه
ا
ن
چ
ن
http://honarmandonline.ir/?p=6049
منشور اخالق حرفه ای روزنامه هنرمند
سیستممدیریتکیفیت-رضایتمندیمشتری ISO 10004:2012
طــــرح روز قرانبنیانیتغییرناپذیر...
محمد کارگر
داعش مدعی است که قران کریم از سوی برخی روحانیون برای خدمت به «کفار» تحریف شده و این گروه تروریستی قصد دارد از نو قران را
کتابت کرده و برخی سوره ها و ایات ان مثل سوره «الکافرون» و ایات التطهیر را حذف کند.
3
4
6 5
7
8
15 14 13 12 11 10 9
2
پاسخ جـدول شـماره قـبل
6
2 1
13:10
20:15
20:36
4:27
6:06
م
ی
ر
د
ا
م
م
ا
ر
د
ی
ا
ی
ا
ر
ا
د
ر
و
ز
ن
ر ک
ب ی ش ت
ر
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
افقی:
-1چهره موردنظر-ائینه-2نوعی تفنگ-منسوب به کشورخودمان-تکان
-3ازشهدای صدراسالم-تلخ عرب-گندم سوده-بی سواد-4ازگازها-خانه
بزرگ-من وشما-اصطالح قرانی-5اثررطوبت-موجود-مرواریددهان
-6درخت قالی-قورباغه درختی-واحدسطح-7هم اکنون دردست
شماست-صنوبر-8زیروح-سگ فضانورد-9دیوارکوتاه-پایتخت باستانی
دولت لیدی-10گشوده-بیماری-دستور-11استان-متاع-عددروستا
-12ازگلهای زیبا-مخفف خوب-ازضمایرمفعولی-ازپیشوندها-13چین
وشکن-گازبدبو-سودای ناله-امراراستن-14قدم یک پا-اشکار-مقابل
خرج-15فالنی-ازفیلمهایش
15
عمودی:
-1خندان نیست-دراین فیلم سینمایی بازی کرده است-2اسباب-ثروتمند-نژادما-3زمان بی
اغاز-بسیارمی داند-همراه اطوار-4ناحیه صنعتی المان-تحفه وارمغان-قرض-تازه-5گربه
عرب-پرنده اش سردکن-واحدپول کشورمان-اندک-6لوله گوارشی-سوره ای درقران-7فیلمی
ارمجیدمجیدی-سردنمودن-8حرف ندا-یازده-9برگزیده-نوعی ابرو-10دوستان-وسیله ای
دربنایی-11چوب خوشبو-تسمه چرمی-ازکلمات استثنا-تصدیق روسی-12نتی درموسیقی-
ازوسایل مسافرت-نامها-کلمه تصدیق-13ریسمانی که حوشه های انگورراباان ازسقف اویزان
کنند-رویه الستیک مشین-وسیع-14گندمگون-زشت تروناشناس تر-مقابل خرج-15دراین
مجموعه تلویزیونی نیزبازی کرده است-اشکار