روزنامه هنرمند شماره 531
روزنامه هنرمند شماره 531
ایا شهاب حسینی
می خواهد «ترنس مالیک»
یا «دیوید لینچ» ایران باشد؟
گزارش «هنرمند» از اخرین تمرین کنسرت « ناگفته»
رکورد شکنی ناظری ها
درتورکنسرتتهران
6
10
چهارشنبه 13مردادماه 1395سال نهــم شماره 531
12صفـــحه 1000تومـان ISSN 2008-0816
instagram.com/honarmandonline
telegram.me/honarmandnews
مخاطب ،بازار و اقتصاد هنر
به روایت ایدین اغداشلو
گفتگوی «هنرمند» با «محمود پاک نیت» بازیگر سریال «پریا»
«پریا» حرف های ناگفته
امروزجامعهاست
4
پیشنهادتئاتری«هنرمند»برایتعطیالتاخرهفته
نمایش هایی برای تمام سلیقه ها
5
هنردرایران
رسمیت ندارد!
ایدین اغداش�لو ،نقاش و پژو هش�گر هنر ،در س�خنرانی مرکز مطالعات ایران شناسى
جردن دانشگاه کالیفرنیا در ارواین با موضوع «مخاطب ،بازار و اقتصاد هنر» گفت :ایران
تاریخ هنر بسیار معتبر و مهمی دارد و نقاشی هم بخشی از ان تاریخ است اما مهم ترین
هن�ر ایرانی ها ش�عر بوده و به همین دلیل اس�ت که نقاش�ی در طول تاری�خ هزار و چند
س�اله اش تابع متن های ادبی بوده اس�ت .ادبا می نوشتند و جایی را خالی می گذاشتند و
نقاش�ان در ان جای خالی نقاش�ی می کش�یدند؛ تابعی بودند از ادبیات .ولی با این حال
نقاش�ی در ایران هنری مهم و خاص بوده؛ برای مردم عادی هم نقاش�ی وجود داش�ته،
نقاشی های دیواری و نقاشی هایی که بر سردر بازار و گرمابه ها می کشیدند که بعدها به
نقاشی قهوه خانه ای معروف شدند ولی نقاشی در کتاب های خطی و در کتابخانه اشراف
و وزرایی بوده که می توانسته اند کتاب سفارش دهند .قیمت یک کتاب وقتی که نقاشی
و تذهیب و تزئین می شده برابر قیمت 10اسب عربی بوده و این قیمت شوخی نیست!
8
تلـــخ و سیـــاه!
7
محمدرضا عباسی
نگاهی به فیلم «ملبورن» به بهانه پخش در سینمای خانگی
فرهنگ و هنر
2
سیاوشی عنایتی عضو کمیسیون فرهنگی مجلس
حجاب ،ناقض توانایی های ورزشی
زنان نیست
عضو کمیس��یون فرهنگی مجلس با بیان اینکه
حضور بین المللی تیم بسکتبال بانوان نیازمند رایزنی
جدی مس��ئوالن است ،تصریح کرد:عدم موافقت
س��ازمان های بین الملل��ی برای حض��ور محجبه
تیم بس��کتبال به این تیم اسیب می رساند .طیبه
سیاوشی عنایتی با اشاره به مشکالت ورزش بانوان
برای حضور در میادین بین المللی ،گفت :متاسفانه
در برخی از رشته های ورزشی شاهد عدم موافقت
سازمان های بین المللی برای حضور بانوان باحجاب
در مس��ابقات هستیم که این امر به ورزش بانوان
ایرانی اس��یب وارد می کند .نماینده مردم تهران،
ری ،ش��میرانات ،اسالمشهر و پردیس در مجلس
شورای اسالمی با بیان اینکه رشته بسکتبال بانوان
یکی از مصداق هایی است که فدراسیون بین المللی
مربوطه اجازه حضور با حجاب ورزشکاران بانوان و
دختران ایران��ی در میادین بین المللی را نمی دهد،
اظهار کرد :فدراسیون بسکتبال کشورمان و سایر
مسئوالن مربوطه باید به رایزنی های جدی در این
حوزه بپردازند تا بانوان ورزش��کار ایرانی این رشته
بتوانند در مس��ابقات خارجی به رقاب��ت بپردازند.
وی ب��ا تاکید ب��ر اینکه ظرفی��ت و انگیزه خوبی
در بان��وان ورزش��کار ایرانی برای رقابت با س��ایر
تیم های خارجی وجود دارد ،افزود :ش��اید در نگاه
اول معیارهای مش��خصی برای حضور در میادین
بین المللی وجود داش��ته باش��د و موضوع پوشش
نیز یکی از معیارها تلقی ش��ود ول��ی می توان با
تعامل بیشتر این مهم را رفع کرد؛ چراکه با تحقق
حضور محجبه بانوان راه برای حضور ورزشکاران
س��ایر کشورهای مس��لمان نیز باز می شود .عضو
کمیس��یون فرهنگی مجلس ش��ورای اسالمی با
اش��اره به اینکه دیده ش��دن ورزشکاران از طریق
برگزاری اردوهای خارجی و برگزاری مسابقات بین
کشورهای اسالمی می تواند نگاه جهانی به حضور
محجبه بانوان در مسابقات را تغییر دهد ،ادامه داد:
چنین تورنمنت هایی ،راهکاری برای برداشتن این
مان��ع از جلوی پای بانوان اس��ت زی��را زمانی که
بانوان چندین کشور مسلمان با یکدیگر به رقابت
می پردازند ظرفیت های خودش��ان را به رخ جامعه
بین المللی می کشند .عضو کمیته «زنان ،خانواده،
تربیت بدنی و جوانان» کمیسیون فرهنگی مجلس
شورای اسالمی خاطرنشان کرد :در گذشته بانوان
با حجاب نمی توانستند در مسابقات شرکت کنند
ول��ی با اق��دام کش��ورمان و برگزاری مس��ابقات
مختلف ،امروزه حتی شاهد حضور محجبه بانوی
مسلمان امریکایی در میادین ورزرشی هستیم
سازمان ا گهی ها
88 31 13 61
88 31 13 53
تندیسمدیر برترسال1394
درهشتمـــینکنفرانسراهـــکارهایتوســعه
خدماتپسازفــــروشوپشـــتیبانیدرایران
چهارشـنبه 13مردادماه 1395سال نهم شماره 531
www.honarmandonline.ir
محمود صالحی رییس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران
افزایش پنج برابری کالس های قرانی
در فرهنگسراهای تهران
ریی��س س��ازمان فرهنگی هنری ش��هرداری
ته��ران از پنج برابر ش��دن کالس های قرانی
فرهنگس��راهای تهران و ارائه خدمات رایگان
در انها طی پنج س��ال گذش��ته خبر داد .ایین
افتت��اح نمازخان��ه و کلن��گ زن��ی دارالقران
فرهنگس��رای هنگام ۱۱مردادم��اه با حضور
رییس س��ازمان فرهنگی هن��ری و جمعی از
مدیران در فرهنگسرای هنگام برگزار شد .در
این مراس��م محمود صالحی ،رییس سازمان
فرهنگی هنری شهرداری تهران ،در سخنانی
اظهار داشت :همان طور که در ۴۵روز گذشته
فعالیت های گس��ترده ای در مراکز وابس��ته به
سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران اجرا
شد ،در ۴۵روز باقی مانده نیز این فعالیت های
ویژه ادام��ه خواهد داش��ت .وی ادامه داد :در
تابستان اوقات فراغت افراد به خصوص دانش
اموزان بیشتر می شود ،همین گذراندن به نحو
احس��ن اوقات فراغت بهتری��ن موقعیت برای
پیش��رفت ادم هاست .نماز مس��تحب انسان را
باال می ب��رد و موجب تقرب می ش��ود .اوقات
فراغت هم اگر به خوبی از ان اس��تفاده ش��ود
موج��ب فرهیختگی یک ملت می ش��ود .یکی
از راه های اس��تفاده از اوق��ات فراغت تفریح،
س��رگرمی ،نشاط و مطالعه اس��ت .هرکدام از
این ها اگر از س��وی شخص به خوبی انتخاب
ش��ود نش��اط را به همراه خواهد اورد .اگر این
گذران اوقات فراغت به همراه خانواده باش��د
بهتر اس��ت و پس از ان دوستان و همساالن
م��ورد تاکی��د هس��تند .صالح��ی در ادامه به
مطالع��ه در زم��ان اوقات فراغ��ت تاکید و به
نخس��تین پویش کتاب خوانی تابستانی اشاره
کرد و افزود :هر کشوری که از پیشرفت عقب
بماند از باب نااگاهی اوس��ت .در حالی که در
کشورهای پیشرفته از هر فرصتی برای مطالعه
بهره می برند .رییس س��ازمان فرهنگی هنری
ش��هرداری تهران در بخش دوم سخنان خود
در اش��اره به تاکید این سازمان بر برنامه های
قرانی گفت :در س��الی که گذشت کالس های
قرانی در مراکز وابسته پنج برابر شد و شهریه
این کالس ها هم رایگان اعالم شد .البته پیش
از قران ،این نماز اس��ت ک��ه باید به ان توجه
کرد .هیچ عملی در اس�لام بهت��ر ،نورانی تر و
واجب تر از نماز است .عاشقانه ترین الفاظی که
بین بنده و خدا رد و بدل می ش��ود به وس��یله
نماز اس��ت .مش��اور ش��هردار تهران در پایان
صحبت های خود از مرحوم عبدالوهاب تهرانی
نیک��وکار تهرانی به نیکی ی��اد کرد و افزود :از
اقای جعفریان نماینده دفتر موقوفات زنده یاد
عبدالوه��اب تهران��ی سپاس��گزارم و از خدای
بزرگ می خواهم اگر کس��ی در راه خیر قدمی
بردارد ۱۰ ،برابر ان در اخرت در حسابش بیاید.
در پایان این ایین یک لوح س��پاس از س��وی
س��ازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران به
جمال جعفریان نماینده دفتر موقوفات زنده یاد
عبدالوه��اب تهرانی اهدا ش��د و همچنین لوح
س��پاس دیگری به اوج اختری مدیر امالک و
مستغالت منطقه ۴که زمینه های الزم ساخت
این دارالقران در فرهنگسرای هنگام را تسریع
بخشید ،تقدیم شد.
محمد مهدی احمدی دیر کل هماهنگی امور استان های اردبیل
مدیرفرهنگیموفق،بایدمشکالتفرهنگی
و معضالت فرهنگی را با هم حل کند
محمدمهدیاحمدیمدیرکلهماهنگیاموراستان هادر
شورای اداری اداره کل فرهنگ و ارشاداسالمی استان
اردبیل با برشمردن ویژگی های مدیران فرهنگی ،گفت:
یک مدیر فرهنگی موفق ،مدیری اس��ت که هم باید
مشکالت فرهنگی را حل کند ،هم معضالت فرهنگی
را .مدیرکل هماهنگی اموراس��تان ها در شورای اداری
اداره کل فرهنگ و ارشاداسالمی استان اردبیل با اشاره
به دغدغه ها و مطالبات وزیر فرهنگ و ارشاداسالمی
از مدیران فرهنگی اس��تان ها ،گفت :اقای دکتر جنتی
همواره تاکید دارند که جمهوری اس�لامی برای همه
دستگاههای اجرایی قوانین و وظایفی را تببین و تعریف
کرده اند که باید بر اس��اس این قوانی��ن و اختیارات و
وظایف عمل کنیم.وی افزود :ما اجازه نداریم وظایفی
را که جمهوری اس�لامی ایران تببین کرده ،عملیاتی
نکنیم .احمدی اظهار داشت :بعضی از مدیران و روسای
ما ،مطالبی را در رس��انه ها مطرح می کنند که مغایر با
سیاست های دولت تدبیر و امید است .وی با برشمردن
ویژگی های مدیران فرهنگی ،گفت :یک مدیر فرهنگی
موفق ،مدیری است که هم بتواند مشکالت فرهنگی را
حل کند و هم قدرت حل معضالت فرهنگی راداشته
باشد.مدیرکلهماهنگیاموراستان ها،کمبودفضاهای
فرهنگی و هنری ،نبود سالن های تئاتر و موسیقی ،نبود
نمایشگاهها و گالری های هنری را از جمله مشکالت
فرهنگی دانس��ت که باید در دستور کار و فعالیت های
مدیران فرهنگی قرار بگیر د و گفت :افزایش طالق ،از
هم پاشیدگی خانواده ها ،فساد اخالقی ،بد اخالقی ،دروغ
گویی ،تهمت و غیبت ،دزدی و اعتیاد و مسائلی از این
دست از مهمترین معضالت فرهنگی هستند که مدیر
فرهنگی موفق باید در رصد و حل ان ها توان و قدرت
خود را به نمایش گ��ذارد .وی افزود :باورها و تمایالت
درونی ،اندیشه و اگاهی و حوزه رفتاری از شاخص های
مهم در ارزیابی مدیران فرهنگی است .احمدی اظهار
داشت :یک مدیر فرهنگی باید در حوزه باورها و تمایالت
درونی ،باید اهل تحقیق باشد .یعنی اینکه فکر تحلیلی
داش��ته باش��د و حرف های روبنایی و سطحی را طرح
نکرده و حرف های عمیق باش��د .وی اعتقاد و میل به
پیشرفت و ازاد اندیشی را از دیگر خصوصیات یک مدیر
موفق در حوزه باورها و تمایالت درونی بر شمرد و گفت:
یک مدی��ر موفق نباید به وضعیت موجود راضی بوده
و دیروز و امروزش یکسان باشد .مدیر کل هماهنگی
امور استان های وزارت فرهنگ و ارشاداسالمی با تاکید
براینکه مدیران فرهنگی ما باید معتقد به تضارب اراء
باشند ،گفت :جامعه ای که تک صدا باشد ،پیشرفت نمی
کند .وی این دنیا را ،دنیای ازمایش خواند و با تاکید بر
اینکه نباید هر شایعه ای را بپذیریریم ،افزود :اگر جامعی
عوام زده باش��د ،این نشانه ضعف فرهنگی ان جامعه
است .وی قدرذت استدالل ،جامعه نگری و نواوری و
خالقیت را از مهمترین خصوصیات یک مدیر فرهنگی
توانمند در حوزه اندیشه و اگاهی اعالم کرد و گفت :اگر
یک مدیر قدرت استدالل و تحلیل نداشته باشد ،قطعا
در حوزه فرهنگی نمی تواند تاثیرگذار باش��د .احمدی
با تاکید بر اینکه اسالم احتیاج به تظاهر و ریا ندارد ،با
اشاره به سیره عملی و گفتاری نبی مکرم اسالم ،گفت:
پیامبر گرامی اسالم برای همه مایه رحمت و مهربانی
است .وی دوری از عمل زدگی و تاکید بر اموزش را از
نشانه های بارز یک مدیر موفق در حوزه رفتاری دانست
و گفت :یم مدیر توانمند فرهنگی باید برنامه محور باشد
و اهتمام جدی به ام��وزش خود و کارکنان مجموعه
تحت سرپرستی اش داشته باشد.
فرهنگ و هنر
چهارشـنبه 13مردادماه 1395سال نهم شماره 531
www.honarmandonline.ir
حیدری خلیلی معاون توسعه فناوری و مطالعات سینمایی
دستیاران فیلمبردار سنگ زیرین اسیاب
و قشر گمنام سینما هستند
در یازدهمین نشس��ت از سلس��له جلسات بررسی
مس��ائل صنوف س��ینمایی ،اعضای هیات مدیره
کانون دستیاران فیلمبردار با معاون توسعه فناوری
و مطالعات س��ینمایی به بحث و گفتگو پرداختند.
در این نشس��ت لش��کری رییس کانون دستیاران
فیلمبردار طی س��خنانی اهم مسائل و مشکالت
صنفی ک��ه ۲۷۰نفر را پذیرا ش��ده اس��ت ،بازگو
ک��رد .وی رویش و جذب اعض��ای جوان را یکی
از ویژگی های کانون دستیاران فیلمبردار دانست و
گفت عموم ًا با ورود دستیاران به میانسالی ،نیروهای
جوان جایگزین انها می شوند زیرا مدیران فیلمبردار
جوان ترجیح شان ان است که با کادر جوان کار کنند
و نیروهای پا به سن گذاشته را در موقعیت فرمانبری
ق��رار ندهند .به گفته وی در ح��ال حاضر نزدیک
به دو س��وم اعضای صنف یا به سن بازنشستگی
رسیده اند و یا در استانه ان قرار گرفته اند .لشکری
در بخش دیگری از سخنانش نبود امنیت شغلی را
عارضه صنف دستیاران فیلمبردار هم دانست و اظهار
داشت به جز ترجیح مدیران فیلمبردار برای استفاده
از جوان ها ،دس��تمزد ناچیز دستیاران غیر عضو که
هدفی جز کسب تجربه ندارند ،عامل دیگری برای
بیکاری و کم کاری اعضای صنف شده است .در
ادامه «بافرانی» دیگر عضو هیات مدیره در ۱۳بند
پیشنهادات صنف متبوع خود را برشمرد و خواستار
رسیدگی و تحقق انها شد .در صدر این نیازها باید از
این موارد نام برد :عقد پیمان نامه جمعی بین صنوف
کارفرمای��ی و کارگری خانه س��ینما برای کاهش
استفاده از نیروهای ازاد و غیر عضو ،اتخاذ تمهیداتی
برای وصول مطالبات معوقه دستیاران فیلمبردار از
بعضی تهیهکنندگان س��ینما ،تنظیم قرارداد تیپ
و واحد ب��رای همکاری در پروژه های س��ینمایی،
تش��کیل کانون بازنشس��تگان س��ینما به منظور
کاهش تکالیف و تعهدات صنوف موجود ،راه اندازی
شعبه اختصاصی تامین اجتماعی ویژه سینماگران،
افزایش حداقل حقوق بازنشستگان اقشار کارگری
و مس��تضعف س��ینما ،بیمه ح��وادث و تجهیزات
سینمایی و برداش��تن مخاطرات ناشی از صدمه و
اسیب تجهیزات از دوش دستیاران فیلمبردار ،تغییر
رویکرد صندوق هنرمندان از اقتصادی به حمایتی
«رمضانعلی حیدری خلیلی» معاون توسعه فناوری و
مطالعات سینمایی ضمن تجلیل از خدمات خالصانه
دستیاران فیلمبردار س��ینمای ایران و نقش انها در
خلق و نمایش تصاویر زیبا ،منش و رفتار این گروه
را برای پرهیز از هر گونه حاشیه سازی در حین تولید
فیلم هایسینماییستودوگفت:تالش هایصادقانه
ش��ما در عین گمنامی و بی ادعایی به مثابه سنگ
زیرین اسیاب می باشد .وی در پاسخ به موارد مطرح
شده از سوی حاضران مشروح اقدامات صورت گرفته
و یا در حال انجام از س��وی سازمان سینمایی ،خانه
سینما و دیگر دستگاه های اجرایی مسئول برای رفع
تنگناهای معیشتی سینماگران ،ساماندهی صنوف و
بهره مندی از تسهیالت معافیت مالیاتی و بیمه های
تامین اجتماعی را بیان کرد و یاداور شد ،نظام برنامه
ریزی حکم می کند که هر راه حل و پیشنهادی را در
متن ساختارهای موجود و مقرر جستجو و پیگیری
کنیم .وی با ذکر این نکته که ساالنه بیش از یکصد
فیلم سینمایی و سیصد فیلم ویدیویی دارای پروانه
ساخت در کشور تولید می ش��ود ،اظهار داشت اگر
یک پیمان نامه جمعی و مورد قبول همه طرف های
کارفرمایی و کارگزاری سینمای ایران برای استفاده
از نیروها و عوامل عضو صنوف خانه سینما و دارای
شماره نظام سینمایی ،مالک عمل قرار گیرد ،انگاه
می توان خوشبین بود که اعضای صنفی مانند کانون
دس��تیاران فیلمبردار حداقل در س��ال در دو پروژه
سینمایی اشتغال داشته باشند .معاون توسعه فناوری
و مطالعات سینمایی اظهار امیدواری کرد با احصا و
شناسایی همه موارد و جنبه هایی که صنوف مختلف
با تهیه کنندگان س��ینما دارند ،گفتگو و تش��ریک
مساعی با تهیه کنندگان سینما به نتایج خوب و امید
بخشی منتهی شود« .حیدری خلیلی» همچنین از
کارنگارش«قراردادتیپ»کههماینککارمطالعاتی
ان در خانه س��ینما در حال انجام اس��ت ،خبر داد و
اظهار امیدواری کرد هر چه زودتر این اقدام اساسی
به نتیجه برسد و راه منطقی و صحیح را برای تعیین
نرخ خدمات سینمایی و ایفای حقوق طرفین فراهم
نماید .معاون توسعه فناوری و مطالعات سینمایی در
خصوص صندوق اعتباری هنرمندان و نویسندگان
گفت :از ابتدا هم به موجب اساسنامه صندوق رویکرد
اعتباری داشته است واین امر به معنی حذف رویکرد
حمایتی ان نیس��ت .وی عمده مشکل صندوق یاد
شده را افزایش بی ضابطه اعضای ان در یک دوره
زمانی خاص دانس��ت و گفت :این اقدام باعث شد
تا توازن الزم برای ایفای تعهدات مالی صندوق در
برابر سازمان تامین اجتماعی بر هم بخورد .با این
حال صندوق باید به حمایت های بیمه ای ،درمانی،
معیشتی و رفاهی خود در قبال عموم هنرمندان و
از جمله سینماگران در حد توان ادامه دهد« .حیدری
خلیلی»ازمساعدت هایمعاونفرهنگیواجتماعی
وزارت کار ،تع��اون ورفاه اجتماعی برای پی گیری
مسایل سینماگران در حوزه فعالیت های صنفی و
تامین اجتماعی سپاسگزاری نمود و خواستار تداوم
همکاری های متقابل صنوف سینمایی با معاونت
توسعه فناوری و مطالعات سینمایی شد.
3
مهدی جهانگیری نایب رییس اتاق بازرگانی تهران
با عوارض 50میلیارد تومانی
نمی توان گردشگر جذب کرد
نای��ب رییس اتاق بازرگانی ته��ران گفت :وقتی برای
اح��داث یک هتل در تهران بیش از 50میلیارد تومان
عوارض شهرداری می گیرند ،قطعا با فروش اتاق های
ان هتل ،امدن گردشگر و احتساب هزینه های جانبی
چنین پروژه ای غیراقتص��ادی جلوه می کند« .مهدی
جهانگیری» اظهار کرد :این هشت میلیارد دالر خیلی
باارزش ت��ر از فروش 30تا 40میلی��ارد دالری درامد
فعاالن
ع��رق جبین
نفت اس��ت .چون ای��ن درامد با
ِ
ِ
گردشگری حاصل شده است .وی که دوشنبه 11مرداد
در هم اندیش��ی بخش خصوصی و دولتی گردشگری
در هتل اوین س��خن می گفت ،بیان کرد :اگر توسعه
صادرات به عنوان کلیدی ترین محور رش��د اقتصادی
کشور در نظر گرفته ش��ود ،راهی نیست جز توجه به
صنعت گردشگری .این مطالبه ی جدی اتاق بازرگانی
از دولت است که اگر بنا دارد کلیدی ترین ،اصولی ترین
و به حق ترین توسعه اقتصادی را سرلوحه قرار دهد ،باید
پایه اش را روی گردشگری بنیان گذاری کند .این یک
مطالبه جدی است که اگر نگاه شعاری به ان شود ،به
بیراهه خواهد رفت .این فعال گردشگری سپس با انتقاد
بهوضعیتتبلیغاتایراندربُعدجهانیاظهارکرد:اینکه
انتظارداریمدنیا،ایران هراسیرابدونهیچ گونههزینه ای
فراموش کند توقع زیادی است .درست است که برجام
و تغییر ادبیات سیاسی بزرگ ترین توفیق ما بوده ،ولی
انتظار بر این اس��ت که برای حضور در نمایشگاه های
ش خصوصی و س«وقتی
بی نالمللی ،حمای��ت از بخ
برای یک هتل با همه ضوابط طرح ش��ده بیش از 50
میلیارد تومان عوارض شهرداری می گیرند ،به اضافه
هزینه ای که برای خرید زمین می شود ،قطعا با فروش
اتاق ه��ای ان هتل ،امدن گردش��گر و درنظر گرفتن
هزینه های جانبی چنین پروژه ای غیراقتصادی جلوه
می کند.اخت برند و شعار ملی اقدام جدی تری صورت
بگیرد« .جهانگیری» سپس به چالش های زیرساخت
در کشور پرداخت و افزود :در برنامه ششم توسعه تاکید
بر پنج برابر شدن شمار گردشگران خارجی است .قطعا
رسیدن به رقم 20میلیون گردشگری که در پایان سال
1404هدف گذاری شده به زیرساخت اساسی نیاز دارد.
اقداماتی اغاز شده که قابل تحسین هستند ،اما باید به
مقولهسرمایه گذاریجدی تریپرداختهشود.اوبهعنوان
یک سرمایه گذار در بخش گردشگری گفت :در تهران
برای تکمیل یک پروژه هتل ،کاسب کارتر از شهرداری
تهران نمی توانید پیدا کنید .در پایتختی با این جمعیت
طی 37سال گذشته جز یک هتل که حمایت دولت را
داشت ،کدام پروژه سرمایه گذاری هتل به نتیجه رسیده
است؟ اسیب شناس��ی این مسئله خیلی کار مشکلی
نیست .نایب رییس اتاق بازرگانی تهران بیان کرد :ما
انتظار داریم انقالبی در توسعه صنعت گردشگری اتفاق
افتد و نهضت ملی گردشگری با اجماع قوای سه گانه
ایجاد ش��ود تا همه گیرهای این صنعت را حل کنیم.
جهانگیری در پایان سخنانش به عنوان مدیر یکی از
بانک های کشور برای حمایت دفاتر خدمات مسافرتی
و گردشگری به منظور تامین سرمایه در گردش برای
توس��عه این صنعت ،جذب گردشگران خارجی ،چارتر
کردن هواپیما و اجاره هتل و همچنین تامین سرمایه
ومنابعاولیهبرایایجادهلدینگعمده فروشیبهمنظور
کاهش هزینه های سفر اعالم امادگی کرد.
موفقیتترکیهدرگردشگریبخاطرتبلیغات
ماهواره ایبوده
مس��عود خوانس��اری ،رییس اتاق بازرگان��ی تهران در
سخنانی که در هم اندیشی بخش خصوصی و دولتی
گردش��گری مط��رح کرد با اش��اره ب��ه نقش صنعت
گردشگری در حل بحران بیکاری اظهار کرد :به خاطر
وجود چنین بحرانی بای��د به بخش هایی که زودتر به
اقتصاد ج��واب می دهند بپردازیم .طب��ق امار موجود
برای تامین یک شغل در صنعت به 70میلیون تومان
سرمایه گذاری نیاز داریم .در کشاورزی هم که با بحران
اب مواجه ایم و امکان توس��عه را در این بخش نداریم.
پس یکی از بخش هایی که می توانیم با سرمایه گذاری
در ان به نتیجه برس��یم ،گردشگری است .وی سپس
با تاکید بر اینکه گردشگری نیازمند برنامه جامع است،
افزود :بدون استراتژی نمی توان به هدف رسید ،چرا که
این صنعت با چالش هایی از گذشته تاکنون مواجه بوده؛
مانند تبلیغات که بای��د ان ها را حل کند .او تاکید کرد:
ما بدون سرمایه گذاری در رسانه های معتبر و شبکه های
ماهواره ای نمی توانیم موفق باشیم .اگر مصر و یا ترکیه
به این تعداد از گردشگر دست یافته اند ،به خاطر تبلیغات
ماهواره ای بوده است .خوانس��اری ادامه داد :ما هنوز با
خط قرمزهایی مواجهیم که نم یدانیم تکلیف چیست.
مثال چند وقت پیش پیشنهادی درباره ساخت فیلمی
مربوط به کوروش کبیر داشتیم ،ولی دچار ابهام بودیم
و نم یدانستیم که ایا با این کار مورد تقبیح قرار می گیریم
یا تقدیر .ایا این اثر با ارزش های ما منافات خواهد داشت
و یا مشکلی ندارد .وی در بخش دیگری از سخنانش با
اشاره به جایگاه ایران در گردشگری اظهار کرد :براساس
گزارشمجمعجهانیاقتصادمنتشرشدهدرسال،2015
ایران در سال 2014از محل جذب گردشگران خارجی
8.2میلیارد دالر درامد داشت و 415هزار شغل مستقیم
ایجاد کرد .رتبه ایران از حیث قدرتِ رقابت ،اول است و از
نظرتعدادمیراثفرهنگیرتبهنهمرادارد.امابدترینرتبه
از حیث اهمیت دهی دولت به صنعت گردشگری است
که ایران را در جایگاه 134قرار داده اس��ت .الزم اس��ت
به این موضوع توجه جدی تری نشان داده شود ،چرا که
گردشگری اکنون حالت چند وجهی پیدا کرده و بسیاری
از کشورها نگاه صرف اقتصادی از ان را برداشته اند.
4
رادیو و تلویزیون
چهارشـنبه 13مردادماه 1395سال نهم شماره 531
www.honarmandonline.ir
گفتگوی «هنرمند» با «محمود پاک نیت» بازیگر سریال «پریا»
«پریا» حرف های ناگفته
امروز جامعه است
پریا سریالی است که در این بی رونقی چند وقت اخیر تلویزیون توانسته مخاطبان خوبی
را جذب خود کند .س�ریالی که چند چالش روز جامعه را هم زمان به تصویر می کش�د؛ از
دالیل ان می گوید و از نحوه درس�ت و غلط برخورد جامعه با این مس�ائل صحبت می کند.
بیماری خاموش�ی که حتی ناقالن هم از حضورش بی خبراند .س�ریال هایی از این دس�ت
می تواند کمک ش�ایانی در به راه افتادن جریان اگاه س�ازی جامعه و شکس�تن تابوهایی
کند که سال هاس�ت در برابرشان سکوت می شود .شبکه سوم سیما به همراهی جشنواره
فیلم سالمت موفق به ساخت سریالی شده اند که از زبان دردمند اقشار دیده نشده جامعه
می گوید .در این سریال هنرنمایی محمود پاک نیت را داریم که همیشه شاهد درخشش او
در فیلم ها و س�ریال هایی که بازی کرده اس�ت بودیم در سریال پریا هم نقش پدر دلسوز
و نگران را عده دار اس�ت .او به تازگی بازی در س�ریال ش�هرزاد را تجربه کرده است که
می توان ان را جزو س�ریال های ماندگار دهه اخیر به حس�اب اورد .پاک نیت از قدیم تا به
امروز نقش هایی داش�ته که همیش�ه محوریت داس�تان بر دوش او بوده و ثابت کرده باال
رفتن سن بر بازی اش تاثیری نخواهد گذاشت و همچنان نقش های اصلی را بر عهده دارد
و با موفقیت به س�رانجام می رساند .او خود را پدری می داند که نگران فرزندان خویش و
تمام این س�رزمین اس�ت ،به این خاطر بازی در این نقش را پذیرفته که شاید راه گشای
کوچکی باشد برای خانواده هایی که با این مشکالت درست و پنجه نرم می کنند.
س�ریال پریا تا به اینجا به دلیل موضوع جدید و همذات پنداری هایی که
مخاطبان با این سریال داشتند از بازخوردهای خوبی برخواردار شده شما
چه واکنش هایی از اطرافیان دیده اید؟
مس��ئله اعتیاد مسئله تازه ای نیست مشکلی است که جوانان و بزرگترها هر روز با ان درگیر
هس��تند .اما مسئله ای است که متاس��فانه پنهان مانده و پنهان نگه داشته اند .در این سریال
اولین بار اس��ت که در مورد ایدز به این صورت بحث و گفتگو می ش��ود .همانطور که گفتید
بس��یاری از مردم با این س��ریال همذات پنداری می کنند .چون ش��اید یکی از مسائلی که در
این س��ریال مطرح می شود به نوعی در خانواده های ایشان وجود داشته باشد .مثل مسئله ی
س��اده ای که یک پدر و یا یک مادر همسرش��ان را از دست دادند و تصمیم دارند به نوعی از
این تنهایی بیرون بیاین اما جامعه ی ما هنوز به ان س��طح از فرهنگ نرسیده که این مسئله
را بپذیرد و این اتفاق از خود خانواده ها ش��روع می ش��ود که این کار نباید بش��ود ...مردم چه
می گویند ...و این دست صحبت ها ،هنوز به ان فرهنگ نرسیده ایم که بدانیم یک پدر یا ماد ِر
تنها بیش��تر از یک جوان نیاز به همراه دارند .جوان در موقعیتی در اجتماع و خانواده اس��ت
که سرگرمی های زیادی برای خود ایجاد می کند ،اما والدین بعد از رفتن فرزندان کامال تنها
هس��تند و موقعیت اجتماعی س��ابق را هم ندارند .این موضوع به پرداخت زیادی نیاز دارد که
فقط به همین س��ریال نمی شود بس��نده کرد .نیاز به داستان های زیادی است تا این موضوع
بی��ن مردم جا بیافتد .مس��ئله دیگر ،جوانان هس��تند که با بی احتیاطی ب��ه میهمانی می روند
با دوس��تانی که برایش��ان ضرر دارد معاش��رت می کنند و زمانی که با برخورد خانواده روبرو
می شوند فکر می کنند که انها به فکرشان نیستند .اما نمی داند که در واقع این سختگیری ها
به نفع انهاست در فرهنگ ما به همین صورت است که باید این نظارت و مراقبت بر فرزندان
وجود داش��ته باشد در کشورهای خارجی والدین فرزندان را رها می کنند تا به زندگی مستقل
خود بپردازند برای همین اصال نباید با فرهنگ ما مقایس��ه شوند .ولی جوانان این موضوع را
نمی پذیرند و در برابر ان مقاومت می کنند و والدین را در برابر خود می بینند که این مس��ئله
کامال اشتباه است.
این سبک داستان ها بسیار کم است ،تنها یک سریال که شاید برمی گردد
به بیست سال قبل «اخرین ستاره شب»که روشنگری خوبی برای جامعه
در مورد بیماری ایدز داشت اما بعد از ان دوباره همه چیز مسکوت ماند.
درست است ،این سکوت نه تنها از طرف جامعه بلکه از طرف خود فرد بیمار هم هست ان هم
از ترس جامعه .از ترس طرد شدن از طرف دوستان ،خانواده ،نزدیکان و جامعه .این اتفاقی است
که ناخواس��ته برای فرد پیش می اید و هیچ کس خ��ودش نمی خواد به همیچین گرفتاری دچار
ش��ود .همچنین پنهان کاری از طرف فرد بعد از طرف خانواده و بعد طرد کردن اجتماع؛ که این
معضل را تبدیل به یک بحران کرده است.
در س�ریال هایی از ای�ن دس�ت داری�م جوانان�ی که همیش�ه به ش�کلی
جس�ورانه و گس�تاخانه رفتار می کنند و والدین همیش�ه مظلوم هستند و
ح�ق با انهاس�ت هر چند ک�ه در خیلی از موارد هم چنین اس�ت ،اما هیچ
گاه پرداخت نش�ده که قبل این ،خانواده با جوان چه کرده که به این روز
رس�یدند ،ایا س�هل انگاری های خان�واده بوده و ی�ا از اول جوانان مقصر
هستند؟
بحث بر س��ر مقصر نیس��ت بحث بر سر این اس��ت که جوانان با مس��ائل احساسی برخورد
می کنند .والدین از بیرون می بینند که انها با خودش��ان چه می کنند .همیشه هم این عقالنی
برخود کردن از طرف والدین نیست در فیلم نشان دادیم بین جوانی که عاقالنه برخورد کرد و
وارد میهمانی که احساس خطر می کرد نشد و دیگری جوانی که احساسی برخود کرد و رفت.
جوانان حتی نصایح همسن های خود را هم گوش نمی دهند .و یا برخورد احساسی نسبت به
ازدواج که با مخالفت پدر مواجه می شود پسر کم سنی که تازه از خدمت امده با زنی که دو
فرزند دارد و از اوبزرگتر است و حتی کارنامه خوبی هم در زندگی قبلی نداشته پافشاری برای
ای��ن وصلت می کند .این بد بودن پدر را نش��ان نمی دهد بلک��ه نگرانی ها و اینده نگری او را
در سریال «پریا» اولین
بار است که در مورد ایدز
به این صورت بحث و
گفتگو می شود .بسیاری
از مردم با این سریال
همذات پنداری می کنند.
چون شاید یکی از
مسائلی که در این سریال
مطرح می شود به نوعی در
خانواده های ایشان وجود
داشته باشد .مثل مسئله ی
ساده ای که یک پدر و یا
یک مادر همسرشان را
از دست دادند و تصمیم
دارند به نوعی از این
تنهایی بیرون بیاین اما
جامعه ی ما هنوز به ان
سطح از فرهنگ نرسیده
که این مسئله را بپذیرد
و این اتفاق از خود
خانواده ها شروع می شود
که این کار نباید بشود...
مردم چه می گویند ...و
این دست صحبت ها ،هنوز
به ان فرهنگ نرسیده ایم
که بدانیم یک پدر یا
ماد ِر تنها بیشتر از یک
جوان نیاز به همراه دارند.
جوان در موقعیتی در
اجتماع و خانواده است
که سرگرمی های زیادی
برای خود ایجاد می کند،
اما والدین بعد از رفتن
فرزندان کامال تنها هستند
و موقعیت اجتماعی سابق
را هم ندارند
نسبت به فرزندش نشان می دهد .به گفته پدر ان زن برای تو نیست
برای فرزندانش است و ان فرزندان هم برای تو نیستند.
گویا عالوه بر داس�تان اجتماعی و خوب سریال پریا،
همراه�ی تیم بازیگری خوب ه�م در جذب مخاطب
تاثیرگذار بوده است.
زمانی که متن خوبی نوشته می شود بازیگرانی هم باید انتخاب شوند که
از عهده نقش بربیایند .گریم ،دوربین صدابرداری ،کارگردانی خوب همه
اینها باعث می شود که چیزهای خوبی به سریال اضافه شود .به عنوان
مثال تصویر برداری اقای عطاری که س��ومین همکاری من با ایش��ان
اس��ت و همیشه ش��اهد کارهای قوی از او بودم .ایشان با تجربه ای که
دارند زمانی که وارد کار می شوند به تیم ایده می دهند باعث جلوتر رفتن
س��ریال می ش��وند .بازیگر خوب هم همین کمک را به سریال می کند.
باید پربار وارد صحنه ش��ود و فق��ط دیالوگ حفظ نکند که این موضوع
به فیلم اسیب می رساند.
در م�ورد کار ب�ا اقای س�هیلی زاده ه�م بفرمایید که
اولین همکاریتان را با ایشان داشتید.
من ایش��ان را از س��ال 73می شناس��م در ان زمان فیلم سینمایی کار
می کردند چندین بار برای کار تماس گرفتند که تا ان زمان متاس��فانه
میس��ر نشد با ایش��ان همکاری کنم چون سرکارهای دیگر بودم .تا سر
این س��ریال که تماس گرفتند و من پذیرفت��م .فیلمنامه را که خواندم،
بس��یار خوشم امد چون موضوعی نبود که تنها برای سرگرمی مخاطب
باشد بلکه مسئله و دغدغه خیلی از مردم است .من هم مثل بقیه پدرها
نگران فرزندانم هستم برای همین تمام تالشم را کردم که این سریال
دیده شود شاید راهگشایی برای برخی از خانواده ها باشد.
برخی دوس�تان در نقدهایش�ان بی انصافی کردند و
پدر کیوان را با پدر ش�هرزاد مقایسه کردند و اذعان
داش�تند تفاوتی بینشان دیده نمی ش�ود .اما حقیقتی
که ما در تصویر می بینیم ش�باهتی بین این دو نقش
شاهد نیستیم!
در س��ریال ش��هرزاد پدری داریم که فرزند خود را فدا می کند و بخاطر
دینی که خودش به دیگری دارد از دخترش می گذرد و او را از عش��قش
جدا می کند هر چند که در ادامه پشیمان می شود و همین موضوع باعث
مرگش می شود اما سختگیری های خودش را هم دارد .در اصل پدر؛ پدر
است و رسالت خود را دارد مانند یک معلم که نقش او مشخص است اما
با ریزکاری ها و ش��خصیت متفاوت .پدر کیوان هم سختگیری های خود
را دارد ام��ا با یک کاراکتر کامال متف��اوت .به هرصورت من پذیرای هر
نقدی که سازنده و باعث پیشرفت کاریم بشود از همه عزیزان هستم.
تلویزی�ون ثابت ک�رده اگر بخواهد توانایی س�اخت
سریال های پرمخاطب را دارد ،اما چرا با این رویکرد
کار نمی کن�د و به تلویزیونی ضعیف تبدیل ش�ده که
مخاطبان را فراری می دهد.
تلویزیون کارهای زیادی انجام می دهد اما کارهایی هستند که متن شان
کش��ش جذب مخاطب ندارد .اولین دلیل این است که کار خوب هزینه
خ��وب هم می خواهد! نویس��نده ای که وقت ب��رای فیلمنامه می گذارد،
کارگ��ردان قوی که برای بازی گرفت��ن از بازیگر تالش می کند انتظار
دس��تمزد خوب دارد .تلویزیون ما در مضیقه اس��ت نمی تواند هزینه کار
و لوکیش��ن مناس��ب را برای کارهای قوی پرداخت کن��د .بحث دیگر
مسئله زمان است مناسبت هایی مانند دهه فجر ،ماه رمضان ،عید نوروز،
اتفاقاتی اس��ت که سریال های مناس��بتی برای انها ساخته می شود و ما
متاس��فانه ملت دقیقه نود هستیم! فیلمس��ازان می گذارند برای اخرین
زمان هایی که به پخش نزدیک اس��ت شروع به ساخت سریال می کنند
سی ش��ب س��ریال ماه رمضان را برای دوماه انجام می دهند که بسیار
س��خت اس��ت و به همان اندازه کیفیت کار پایین می اید که صد البته
از بودجه پایینی هم برخوردار اس��ت .نویس��نده وقتی زمان کافی ندارد
مجب��ور می ش��ود هر انچه از خوب و بد که به ذهنش رس��ید بنویس��د
کارگردان و بازیگر زمان تمرین برای بازی با کیفیت را ندارند و یا متن
را به یاد نمی اورد بداهه گویی می کنند .تهیه کنند فرصت اماده سازی و
پیش تولید ندارد .تست گریم و تست لباس همه و همه موکول میشود
به خود ماه رمضان و دیگر مناسب ها هم به این شکل انجام می شود که
کارها کارهای ضعیف و بی مخاطب می شود از لحاظ کیفی هیچ چیزی
ندارن��د اما از نظر کمی زمان تلویزون را پر می کنند .مخاطب هم وقتی
این مسائل و بی کیفیتی ها را می بیند فراری می شوند و وقتشان را برای
جایی که نباید می گذارند.
ب�ا توج�ه به اینکه ش�ما ه�م در تلویزیون و ش�بکه
خانگی فعالیت داش�ته اید و کیفیت هر دو را دیده اید
اولویت کاری تان با کدام است؟
برای بازیگری چون من فرقی ندارد دقیقا کجا بازی کند .مهم کیفیت کار
است اینکه گریم و لباس ها با هم فرق داشته باشند مشکل ما حل نمی شود.
بلکه مشکل ما یک متن خوب است .کارگردانی خوب است .تهیه کنندگی
که درس��ت پول خرج کن و حاضر باشد برای کیفیت هزینه کند! نه اینکه
بخواهند در کمترین زمان کاری را ببندد .در کار ما باید همه با دلشان کار
کنند نه برای پول نه برای شهرت .هر چه الزم است انجام شود کم فروشی
نشود تا مخاطب را درگیر خود کند .حتی بازتر بودن فضا در سینما و شبکه
فیلمهایی در
خانگی هم دلیل بر کیفیت نیس��ت چون همین االن هستند
این عرصه که ارزش وقت گذاشتن را ندارند .برخی افتخار میداند در زمان
کم و با هزینه کم کاری تولید می کنند این افتخار ندارد! باید پرسید ایا کسی
هم این کار را دید؟ بازخوردی داش��تید؟ این مسائل است که باعث افتخار
می شود نه فیلم سازی در مدت زمان فشرده.
ب�ه غی�ر از پریا که درح�ال حاضر مش�غول بازی ان
هستید کار دیگری در دست دارید؟
مشغول خواندن چند متن هستم تا در اینده چه پیش اید.
تئــــــات�ر
چهارشـنبه 13مردادماه 1395سال نهم شماره 531
www.honarmandonline.ir
پیشنهاد تئاتری «هنرمند» برای تعطیالت اخر هفته
نگاهی به نمایش «مستاجر»
نمایش هایی برای تمام سلیقه ها
حسینسینجلی
ای��ن روزها تئاتری ها به واس��طه اجرای اثار
متنوع توانستند قابلیت جذب مخاطب را بیش
از پی��ش ک��رده و پای س�لائق مختلف را به
سالن های نمایش باز کنند .در واقع این روزها
ب��رای هر مخاطبی با هر س��لیقه ای می توان
نمایشی پیدا کرد ،حتی مخاطبان سخت گیر.
به هر روی تئاتر و سینما بدون وجود تماشاگر
عمال هوبت ندارد و اغراق نیست اگر بگوییم
ک��ه وجود انها ب��ه وجود و حض��ور مخاطب
ارتباط مس��تقیم دارد .این هفت��ه نیز به روال
هفته های گذشته به تماشا نشستن 5نمایش
را از می��ان بیش از یکصد نمایش��ی که این
روزها در تهران روی صحنه اس��ت ،به ش��ما
پیشنهاد می کنیم .نمایش هایی که قطعا پس
از تماش��ای انها شما نیز به دوستان خود انها
را پیشنهاد خواهید کرد.
ایوانف انتون چخوف -تماشاخانه
ایرانشهر
نخستین پیش��نهاد ما به شما برای تعطیالت
اخر هفته به تماش��ا نشستن نمایش «ایوانف
انت��ون چخوف» به نویس��ندگی و کارگردان
امیررضا کوهس��تانی در سالن استاد ناظرزاده
کرمانی تماشاخانه ایرانشهر است.
نمای��ش «ایوان��ف انتون چخ��وف» با بازی
محمد حس��ن معجون��ی ،س��عید چنگیزیان،
مهی��ن ص��دری ،وحی��د اقاپ��ور ،محمدرضا
نجفی ،فریب��ا کامران ،علی باق��ری ،فاطمه
فخرای��ی ،رضا بهبودی و نگار جواهریان ،هر
روز س��اعت ۲۰:۳۰به مدت 165دقیقه اجرا
می ش��ود .ایوانف اثری با امضای یک ایرانی
اس��ت در حالی که این متن از نمایشنامه های
انتون چخوف روس��ی اس��ت که نزدیک به
120س��ال پیش نوش��ته اس��ت .این امضای
ایرانی بسیار ارزش��مند است زیراکه قدرت و
جس��ارت و هنرمندی صاح��ب اش را نمایان
می س��ازد .البته باید به ان خالقیت و زیبایی
را ه��م افزود .اگر این موارد نباش��د ،امضایی
نیز ش��کل نمی گرفت و مثل خیلی های دیگر
ک��ه خواس��ته اثار دیگ��ران را ب��ه اصطالح
درامات��ورژی می کنند و متاس��فانه فقط یک
مخروبه بر جای گذاش��ته اند تا بتوانند از این
امکان به برداش��تی صحیح و کارامد برسند.
امیررض��ا کوهس��تانی بر ان ب��وده تا طوری
ایوانف را در تهران اجرا کند که برای انس��ان
معاصر قابل درک و هضم باش��د .یعنی خط
و خط��وط رویدادها و مفاهی��م متن چخوف
را همچن��ان رعای��ت ک��رده اما ب��ه زبان و
رفتارهای��ی می پ��ردازد ک��ه برای تماش��اگر
ام��روز گوی��ا و پویا باش��د .اگر کم��ی دقیق
ش��ویم در می یابیم که این نمایش به دنبال
بیان مطلبی اس��ت که بتواند انسان امروز را
نسبت به بی تفاوتی ها و عدم کنش مندی اش
نس��بت به دیگران اگاه کند ک��ه این انفعال
یک معضل هس��ت .معضلی که باید برچیده
ش��ود .برچیدن این معضل هم کاری اس��ت
کارس��تان و باید غیر مستقیم هم اتفاق بیفتد
چون انس��ان امروز پند و اندرزی نیس��ت .اما
نمایان ساختن ضعف های تراژیک ناخواسته
منجر به کاتارسیس (تزکیه نفس) قابل تعمق
خواهد شد .بنابراین ایوانف کوهستانی موفق
هست چراکه به دنبال جذب تماشاگر بر پایه
کنش های امروزی اش بوده است .گویی این
نمایش ایینه ای است که ما را نسبت به خود
وجودی مان اگاه می س��ازد .این اگاهی است
ک��ه در توقف ضعف ها و برون رفت از ان به
ما سمت وسو خواهد داد.
همسایه اقا – تئاتر باران
دومین پیشنهاد تئاتری اخر هفته ما تماشای
نمایش «همسایه ی اقا» به نویسندگی ،طراح
و کارگردان��ی حس��ین کیان��ی در تئاتر باران
اس��ت« .همسایه ی اقا» با بازی فریده سپاه
منصور ،علیرضا ارا ،حبیب دهقان نسب ،رویا
میر علمی ،ش��هرام حقیقت دوس��ت ،خاطره
اس��دی ،امیر رض��ا دالوری و مهدی پاکدل،
هر روز س��اعت 21اجرا می ش��ود .حس��ین
کیان��ی که این نمایش را ده س��ال پیش هم
اجرا کرده ،درباره ای��ن اثر گفته :طبیعتا پس
از ده س��ال نمی شد که همان نمایش را روی
صحن��ه ببریم .به هر ح��ال هر کدام از ما ده
سال بزرگتر شده ایم و ده سال به تجربیاتمان
اضافه ش��ده اس��ت و اگر نمایش را به همان
ش��کل اجرا کنیم ،لطفی ن��دارد .او همچنین
توضیح داده :در دوره نمایشنامه نویس��ی من،
«همس��ایه اقا» اولین اث��ر معاصرم در حیطه
اجتماع��ی اس��ت .در اجرای جدی��د ،بخش
هایی از نمایش بناب��ه ضرورت دچار تغییر و
تحول ش��د و ش��خصیت غایب داستان قبلی
به یکی از ش��خصیت های اصلی شده است.
این طبیعت تئاتر و نمایش��نامه است چرا که
طبیعت تئاتر به زنده بودنش است.
در همس��ایگی امام��زاده ش��اهزاده حس��ین
خان��واده ای زندگ��ی می کنند ک��ه اگر چه به
نوعی وابس��تگی مادی و معنوی به امامزاده
دارند اما در زندگی نا بهنجارشان به مسیری
می روند که نه خواهان انند و نه ارزویش��ان
پوستر شانزدهمین جشنواره نمایش عروسکی در مراسمی
دوستانه و با س��خنانی از مرضیه برومند ،بهروز غریب پور
و مهدی ش��فیعی رونمایی ش��د .جمعی از نمایش��گران
عروس��کی ب��ا گردهمای��ی در خانه عروس��ک در برنامه
رونمایی از پوستر جشنواره تئاتر عروسکی حضور داشتند.
در ای��ن برنامه مرضیه برومند دبیر این جش��نواره با ابراز
خوش��حالی از دورهم��ی هنرمن��دان در خانه عروس��ک
گزارشی از امار اثار رسیده به جشنواره ارائه کرد .او گفت:
امسال بیشتر در جریان مش��کالت گروه های عروسکی
قرار گرفتیم و اگر کارگردانی میل داش��ت پیشنهاداتی را
بابت بهتر ش��دن کارش به او ارائ��ه کردیم .ضمن اینکه
گروه های شهرس��تانی به مدت س��ه روز در کارگاه های
اموزشی که در خانه عروسک برگزار شد ،حضور داشتند و
فیلم اثارشان را در کنار یکدیگر دیدیم.
برومند با ابراز خوشحالی از ارتقاء سطح کیفی نمایش های
عروس��کی افزود :امسال جش��نواره خیلی خوبی خواهیم
داشت چون سطح کارها خیلی باالست .او همچنین برای
پیمان ش��ریعتی مدیر اجرایی جش��نواره که هفته گذشته
به عنوان مدیر مجموعه تئاترش��هر منصوب شده است،
ارزوی موفقیت کرد و افزود :هر چند وظیفه مرکز هنرهای
نمایشی حمایت از تئاتر عروسکی است اما وظیفه ما هم
این اس��ت که اثار خوبی را تولید کنیم که مخاطب داشته
باشد زیرا بدون مخاطب ،تئاتر بی معناست.
بهروز غریب پور دیگر هنرمند تئاتر نیز یاد س��ه نمایشگر
فقید عروسکی ،اردشیر کشاورزی ،کامبیز صمیمی مفخم
اس��ت به همی��ن دلیل ...ارزوی م��ادر مبنی
بر شهید ش��دن یکی از از فرزندانش نه تنها
به جامه عمل نمی رس��د که ی��ک فرزندش
درزندان خودکش��ی می کند و فرزند دیگرش
در درگی��ری ب��ه قت��ل می رس��د ،مت��ن از
نابهنج��اری می گوید ،پدر خانواده با داش��تن
فرزندان��ی ناخلف همچنان می خواهد خادمی
امام��زاده ای��ی را بعه��ده بگیرد ک��ه البته از
اعتقاداتش فاصله گرفته اس��ت .مادر بیش از
حد اصرار به شهید ش��دن فرزندانی دارد که
دو تایش��ان به دلیل حمل قاچاق مواد مخدر
در زندان هستند و وقتی حکم اعدام برای هر
دو تایید می شود جالل الدین که شریک جرم
برادر شده است فرار می کند و حاال می خواهد
تعزیه اجرا کن��د ان هم تعزیه ای متفاوت که
این ش��خصیت به دلیل عدم شناس��ه اش در
س��طح مطرح می ش��ود و باورپذیر نیس��ت و
شعاری طرح می شود ،تنها شخصیت مقبول
خان��واده نمای��ش کبوتر اس��ت ک��ه معصوم
می نمای��د و در پایان به قصد ازدواج با س��ید
علی محمد از همس��ایگی اقا با حزن و اندوه
می رود.
دوباره اون اهنگ رو بزن
تاالر حافظ
نمایش «دوباره اون اهنگ رو بزن» نوش��ته
وودی الن با ترجمه محمد رضا اوزار و طراحی
و کارگردانی داود بنی اردالن پیشنهاد چهارم
ما برای اخر هفته شماس��ت .این نمایش هر
روی س��اعت 19به مدت 75دقیقه در تاالر
حافظ با ب��ازی امیر مهدی ژوله ،الناز حبیبی،
پژمان جمش��یدی ،بهاره رهنما و اندِریا نوشاد
روی صحن��ه م��ی رود .داود بن��ی اردالن با
کارگردانی نمایش «دوباره اون اهنگ رو بزن
س��م» برای دومین بار نمایشنامه ای از وودی
ال��ن را کارگردانی می کند .این نمایش درباره
الن منتقد سینما است که به همفری بوگارت
بازیگر شناخته شده سینما عالقه مند است به
شکلی که در طول این نمایش افکار الن را با
صدای همفری بوگارت می شنویم...
ماشینیست -تاالر مولوی
اخرین پیش��نهاد تئاتری ما تماشای نمایش
داستانی خارق العاده درباره مسخ اجباری
«ماشینیس��ت» نوشته و کار مهدی مشهدی
کاظمی در تاالر مولوی اس��ت .نمایشی که
هر روز س��اعت 10با بازی پویان یحیی پور،
ماهانا نریمانی ،ارش اش��اداد ،حس��ام الدین
اریان فر ،مهدی مش��هدی کاظم��ی ،ایمان
ده یادگاری و امیرحس��ین میرفندرسکی اجرا
می شود.
مشهدی کاظمی درباره این نمایش می گوید
در ن��گارش مت��ن «ماشینیس��ت» نگاهی
به داس��تان «مس��خ» کافکا داش��ته است.
کش��هدی کاظکی می افزاید :ابتدا قرار بود
این نمایش به صورت تک نفره و مونولوگ
کار ش��ود ،ام��ا هر چ��ه جلوتر رفت��م دیدم
نمی توانم داستانم را در قالب یک مونولوگ
بیان کن��م .تصمیم گرفتم نقش هایی به ان
اضاف��ه کنم تا انچه می خواهم را به ش��کل
کامل تری به تصویر بکشم.
داس��تان «ماشینیست» س��یال ذهن است؛
نمای��ش روایت گر داس��تان ادمی اس��ت که
برای تغییر ش��رایط اقتصادی وارد سیستمی
می شود ،اما تحت تاثیر سیستم ماشینی قرار
گرفت��ه و در نهایت از بین م��ی رود .این اثر
ب��ه لحاظ اجرایی بدن مح��ور و کالم محور
است؛ در واقع تلفیقی از انهاست .این عناصر
باهم پیش می روند ت��ا مفهوم را بیان کنند؛
در بازیگری به المان های اکسپرسیونیس��تی
نزدیک می شویم.
جهان انزوا -سالن انتظامی
به تماشا نشس��تن نمایش «جهان انزوا» در
سالن استاد انتظامی خانه هنرمندان سومین
پیش��نهاد ما به شماس��ت .نمایش��ی نوشته
نائومی واالس با ترجمه رکس��انا مهرافزون
و طراح��ی و کارگردانی رضا کوچک زاده که
هر روز س��اعت 21به مدت 60دقیقه روی
صحنه می رود .امیر محمدی ،محسن خدری
بازیگران این نمایش هستند.
نمایش «جه��ان انزوا» ب��ه کارگردانی رضا
کوچ��ک زاده با موضوع کت��اب و اهمیت ان
در پیش��رفت جهان و پیش��گیری از استبداد
اج��را می ش��ود .موض��وع ای��ن نمای��ش به
ماجرای اش��غال عراق توس��ط امریکایی ها
در اواخ��ر دهه ی 90و اوای��ل قرن حاضر و
درگیری ،بی نظمی حاص��ل از این اتفاق در
منطق��ه مربوط اس��ت .نویس��نده ی این اثر
نمایش��نامه نویس امریکایی ،نائومی واالس
اس��ت که در اثرش سیاس��ت های امریکا در
منطقه را نقد می کند.
مسعود دلخواه
اگ��ر این روزها خواهان دیدن نمایش��ی
متف��اوت با داس��تانی حیرت انگیز ،جذاب
و عجی��ب هس��تید ،پیش��نهاد می کن��م
نمای��ش «مس��تاجر» به نویس��ندگی و
کارگردانی ستاره امینیان را با بازی دقیق
و خوب مرتضی اسماعیل کاشی و حضور
همیش��ه تاثیرگذار رحیم نوروزی ببینید.
«مس��تاجر» که یک اقتب��اس صحنه ای
از رمان��ی با همین عنوان نوش��ته روالن
توپور ،نویس��نده فرانس��وی است ،درباره
مرد جوانی اس��ت که اتاقی کرایه می کند
که پی��ش از او ،زن جوان��ی انجا زندگی
می کرده و به طرز مش��کوکی خودکشی
کرده .مرد جوان کم کم شاهد رفتار عجیب
و غریب ساکنان ان مجموعه شده و خود
به تدریج بخشی از فضای مالیخولیایی و
رعب اور انجا می شود ،طوری که تماشاگر
نی��ز کم کم خود را ب��ا فضایی که عموما
در اث��ار کاف��کا ،داستایفس��کی یا حتی
هیچکاک س��راغ داریم ،روبه رو می بیند.
اینجاس��ت ک��ه پارانوی��ای ش��خصیت
اصل��ی نمایش«تولکوفس��کی» (با بازی
تحسین برانگیز مرتضی اسماعیل کاشی)
ب��ه اوج خ��ود رس��یده و او را ب��ه نوعی
ش��یزوفرنی دچار می کند ک��ه در نهایت
ب��ه فروپاش��ی عصب��ی و جن��ون او می
انجام��د .نمایش «مس��تاجر» را می توان
از زاویه های مختلف نقد و بررس��ی کرد؛
از منظ��ر جامعه ش��ناختی (می ت��وان ان
مجموعه مس��کونی را نمادی از اجتماع
انس��انی دید) ،از منظر روانشناسی فردی
(به ویژه از دیدگاه یونگ و مبحث هویت
جنس��ی ،می ت��وان به بح��ران هویت او
پرداخ��ت) یا حتی می ت��وان با رویکردی
از منظ��ر نقد ایدئولوژیک ،س��اکنان ان
گزارشی از رونمایی پوستر شانزدهمین جشنواره بین المللی نمایش عروسکی
بدون مخاطب ،تئاتر بی معناست!
و ج��واد ذوالفق��اری را گرامی داش��ت و گفت :هر تمدن
فرهنگی که نمایش عروس��کی را جدی نگیرد ،محکوم
به س��قوط اس��ت .اگر تمدن های بزرگ ما هنوز پایدارند،
به این دلیل اس��ت که می دانس��تند عروسک همزاد بشر
اس��ت و بی توجه��ی ب��ه ان ،بی توجهی ب��ه بزرگ ترین
دستاوردهای بشری اس��ت .کارگردان اپراهای عروسکی
«مول��وی» و «حافظ» خاطر نش��ان ک��رد :بودجه ای که
در بس��یاری مواق��ع هزینه می کنی��م و نتیجه بخش هم
نیس��ت ،باید به نمایش عروسکی اختصاص پیدا کند چرا
که هنرمندان این رش��ته میراث چند هزار س��اله را ادامه
می دهند .غریب پور با ابراز تاس��ف از وضعیت بودجه تئاتر
عروسکی و نگاه سیس��تم دولتی به این هنر اضافه کرد:
همیش��ه به سیستم دولتی معترض بوده ام که مبادا تصور
کنید با اندک پولی می توانید جشنواره عروسکی را برگزار
و گروه های نمایش��ی را دعوت کنید .این تلقی س��طحی
اس��ت که عروسک را شیء بی ارزشی بدانیم و فکر کنیم
هنرمندان عروسکی کاری سطحی و ساده انجام می دهند
و من همیشه به این طرز تلقی اعتراض داشته ام.
وی با تاکید بر اینکه باید بودجه ای متناس��ب با ش��ان و
جایگاه تئاتر عروسکی به ان اختصاص پیدا کند ،خطاب
به دولتمردان گفت :اس��پیلبرگ با اتکا به جهان انیمیشن
ن بودجه
توانس��ت اثار موفقی را بیافریند و اگر مس��ئوال
متناسبی به نمایش عروسکی و انیمیشن اختصاص ندهد،
هالیوود داستان های قرانی ما را هم خواهد ساخت.
غریب پ��ور در پایان صحبت اش اف��زود :باید به نمایش
عروس��کی بیش از هنرهای دیگ��ر بها داد چون تجمیع
همه هنرها اس��ت .در ادامه مهدی ش��فیعی مدیر مرکز
هنرهای نمایشی نیز با ابراز خرسندی از جایگاه نمایش
عروس��کی ایران گفت :امروز هنرمندان تئاتر عروسکی
قله های این هنر را فتح کرده اند و این س��رمایه ای است
که هر کش��وری به راحتی به دست نمی اورد .او با تقدیر
از شیوه برگزاری جشنواره تئاتر عروسکی توسط مرضیه
5
برومند ،ادامه داد :باید جریان هنری و مدیریتی ایش��ان
اموزش داده شود زیرا گاه می بینیم وقتی هنرمندانی در
حوزه مدیریت فعال می ش��وند ،خیلی عالقه مند نیستند
واقعیت ها را بپذیرند و ش��اید خیلی هم مس��ئولیت پذیر
نباشند اما خانم برومند هم به خوبی واقعیت ها را می بیند
و هم خیلی احس��اس مسئولیت می کند .همچنان که با
تک تک گروه های شهرس��تانی ارتب��اط برقرار می کند و
پیگیر جای تمرین ان هاست.
شفیعی اضافه کرد :برومند فقط به فکر خودش نیست بلکه
از خودش گذشت و به جای اینکه نمایشی را اجرا کند که
قطعا برایش اورده مالی بس��یار بیشتری می داشت ،وقت
خود را به برگزاری جش��نواره تئاتر عروس��کی اختصاص
داده و پیگیری ه��ای خوبی هم ب��رای افزایش امکانات
سخت افزاری این نمایش انجام داده است.
مدی��ر مرکز هنرهای نمایش��ی ،برگزاری جش��نواره ها را
بهانه ای برای جلب مخاطب بیش��تر و کمک به تولیدات
بهتر دانس��ت و افزود :طبق قراره��ای قبلی حتما پیگیر
اجرای عمومی تمام کارهای جشنواره خواهیم بود.
ش��فیعی همچنین از ش��ریعتی درخواس��ت کرد اجرای
نمایش عروسکی در برنامه اجراهای مجموعه تئاترشهر
مجموعه را انسان هایی مسخ شده دید که
کامال شست وشوی مغزی داده شده اند و
هویت واقعی ش��ان محو ش��ده و هر تازه
واردی نی��ز باید به این مس��خ اجباری و
خود نب��ودن و دیگری ش��دن تن بدهد.
داس��تان رمزالود نمایش و شیوه اجرایی
(به وی��ژه طراحی صحنه و لباس ها) ذهن
تماشاگر را برای دریافت های مختلف باز
می گذارد .در فضای امروز تئاتر ایران که
به طرز غم انگیزی سراپا به تجارت نام ها
و س��وداوری از هر طری��ق ممکن الوده
شده ،رفتن س��راغ چنین رمان معروف و
فکربرانگیزی ـ که رومن پوالنسکی نیز
فیلمی ب��ر مبنای ان س��اخته ـ تا حدی
ش��جاعانه و ریس��ک امیز اس��ت ،چراکه
اساسا دراماتورژی و اقتباس نمایشی یک
رمان ،ان هم با چنین فضای مالیخولیایی
و کافکایی ،کار ساده ای نیست و پیش از
هر چیز باید به انتخاب کارگردان تبریک
گفت .ش��اید ـ به عنوان یک پیش��نهاد ـ
اگ��ر نمایش��نامه به این کوتاه��ی نبود و
مثال ده ی��ا پانزده دقیقه دیگ��ر از رمان
ب��ه ان اضافه می ش��د ،تماش��اگر رابطه
کامل تری با ش��خصیت ها برقرار می کرد
و بی شک به خاطر کمی طوالنی ترشدن
اجرا ،خس��ته نمی شد ،چراکه فضای کار،
طراحی صحن��ه و بازی های اس��تلیزه و
خوب هم��ه بازیگ��ران به ان��دازه کافی
جذاب و تماشایی هستند.
پررنگ تر ش��ود و گف��ت :حتما از اج��رای عمومی این
نمایش ها حمایت مالی خواهیم کرد.
او در پایان صحبت اش اب��راز امیدواری کرد که مرضیه
برومند بعد از فراغت از برگزاری جش��نواره یک نمایش
بزرگ عروس��کی را ب��ه صحنه بی��اورد چرا ک��ه تئاتر
عروسکی هم نیازمند اثری مانند «شهر موش ها» است
که مخاطب گس��ترده داشته باش��د .بعد از این سخنان،
پوس��تر جشنواره شانزدهم تئاتر عروسکی تهران مبارک
که توسط مرضیه سرمشقی طراحی شده است ،با حضور
هنرمندانی چون بهرام ش��اه محمدلو ،حمید جبلی ،هما
جدی کار ،هنگامه مفید ،یوسف صدیق و ...رونمایی شد.
شعار جشنواره امسال «اس��مان عروسک ها ابی است»
است و پوستر جش��نواره نیز به گفته طراح اش با همین
تم طراحی شده است.
دیگ��ر هنرمندان حاض��ر در این برنام��ه همچون مریم
س��عادت ،دنیا فنی زاده ،یوس��ف صدیق ،ازاده پورمختار،
حمیدرضا اردالن ،مرضیه محبوب ،راضیه برومند ،اناهیتا
غنی زاده و ...پوستر جشنواره را امضا کردند.
زهرا صبری دیگر نمایش��گر عروس��کی ک��ه اجرای این
برنامه دوس��تانه را بر عهده داش��ت نیز اب��راز امیدواری
کرد در اختتامیه این دوره از جش��نواره حکم دبیری دوره
اینده اعالم ش��ود تا دبیر جشنواره فرصت بیشتری برای
برنامه ریزی داش��ته باش��د .او همچنین خواهان افزایش
بودجه تئاتر عروس��کی ش��د و گفت :تئاتر عروسکی باید
با کیسه پر کارش را شروع کند.
6
سینـــما
چهارشـنبه 13مردادماه 1395سال نهم شماره 531
www.honarmandonline.ir
نگاهی به فیلم «ساکن طبقه متوسط» اولین ساخته شهاب حسینی
ایا شهاب حسینی می خواهد «ترنس مالیک» ایران باشد یا «دیوید لینچ»؟
محمدتقی زاده
اولینساختهبازیگرناماشناواکنونبین المللیسینمایایرانساکنطبقهمتوسط
تجربهجدیدیدرسینمایکمریسکویکنواختسینمایایراناست.حسینیدر
اولین فیلمش بجای داستان سر راست و کالسیک به سراغ مفاهیم و شخصیت ها
رفته است چیزی که در سینمای مدرن جهان و سریال های روز امریکایی ردپایش
بیشتر دیده و احساس می شود .فیلم اول شهاب حسینی بیش از هرچیز بازتاب
دغدغه های فکری و روحی فیلمساز ماست که با همکاری خوبش با فیلمنامه
نویس تاحدی بروز و قابل درک اس��ت .شهاب حسینی با کمک محمد هادی
کریمی مفاهیم مهم و ازلی و ابدی که ریشه در انسانیت و فطرت ادمیان دارد
را مطرح و به چالش کشده است :مفاهیمی چون عشق ،مرگ ،تولد و جاودانگی
که بیشتر در ادبیات و شعر و اظهارنظر فیلسوفان و روانشناسان غربی و شرقی به
ان برخورد می کنیم .فیلم ساکن طبق متوسط بیش از هر چیز شاید الهام گرفته از
سینمای رویا پرداز دیوید لینچ و سینمای معناگرانه و مسحورکننده ترنس مالیک
باشد .که البته بجز کانسپت رویا و خیال که استاد و خالقش دیوید لینچ امریکایی
است از نظر ساختار و توجه به مفاهیم انسانی و فلسفی و بعضا عرفانی و معنوی
اثار موخر ترنس مالیک مانند ش��والیه جام ها و درخت زندگی را به یاد تماشاگر
فیلم بین و اشنا با سینمای روز جهان میاورد .حاال اینکه حسینی چقدر متاثر از
ترنس مالیک بوده یا هس��ت خیلی بحث این مقاله نیست ولی خود شهاب در
مصاحبه هایش انسانی عمیق و ازاد با دغدغه های انسانی و حقیقت خواه نشان
داده است بطوریکه هدفش از زیستن کشف حقیقت و زندگی با معناست و خیلی
درگیر اداب و رس��وم و نقش ها و عنوان های مرس��وم و رایج نیست که خود از
روحیه عارفانه وی خبر می دهد .فیلم اول شهاب حسینی هم همانطور که ذکر
شد به شدت منعکس کننده احواالت و دغدغه های درونی فیلمساز و کشف و
ش��هودش از دنیای اطراف است که از نظر معناگرایی و فلسفی و بیان جمالت
و حکایات اخالقی و انسانی شباهت زیادی به سینمای فیلمساز امریکایی ترنس
مالیک دارد .هردو فیلمساز رها و فارغ از همه قواعد و ساختارهای رایج سینمایی
با تکیه برمفاهیم الهی و انسانی قصد ارتباط و ایجاد حس و تاثیر روی بیینده
خود دارند که لزوما هم از دروازه مذهب و عرفان وارد نمی ش��وند و طوری
برخورد می کنند که خیلی پیچیده به نظر نرسد ولی در هر حال به دلیل بیان
دغدغه های جدی و مهم زندگی فیلم شهاب حسینی و ترنس مالیک برای
کس��انی که س��ینما را برای تفریح و سرگرمی انتخاب می کنند شاید جذاب
و پیش��نهاد مناسبی نباش��د .تفاوت دیگر سینمای مالیک با شهاب حسینی
ارتباط انسان با دنیای پیرامونش هست .ترنس مالیک طبیعت را موضوعی
برای ارتباط ش��خصیت اصلی اش انتخاب می کند و شهاب حسینی اجتماع
را ب��رای پیوند با بیرون انتخاب می کند .به طوریکه دغدغه های اجتماعی و
فرهنگی و ساخت کاراکتر های متفاوت که خودش بازی نمی کند ولی با انها
روبرو می شود ناشی از جهان بینی فیلمساز و تعریف و بازشناسی دنیایی است
که او تصور می کند و قصد س��اختنش را در مدیوم س��ینما دارد .بدین سبب
و به خاطر تغییری که شهاب حسینی و امثال ترنس مالیک در نوع برخورد
با سینما و به عبارتی تغییر زبان سینما دارند تحلیل و بررسی فیلم هایشان با
دیگر اثار سینمایی که بیشتر روایت کالسیک و قهرمان های باورنکردنی و
صنعت فیلم سازی به سبک کره جنوبی
سانسور و استعمار شکست خورده است
ارغوان اشتری
تاریخچه سینمای کره تا حدودی برای خود مردم این شبه جزیره هم قابل دسترسی نیست زیرا تنها سه
فیلم از پیش از سال ۱۹۴۶باقی مانده که انها هم اثاری است که در دوران جنگ جهانی دوم و اشغال ژاپن
و به زبان ژاپنی ساخته شده اند .برای اشنایی با صنعت سینما در این منطقه ابتدا مختصری از تاریخچه این
شبه جزیره را مرور می کنیم .شبه جزیره کره در اواخر قرن نوزدهم تا اوایل قرن بیستم توسط امپراتوری کره
اداره می شد .این شبه جزیره از سال ۱۹۰۵به تصرف ژاپن درامد و پنج سال بعد به طور رسمی بخشی از
کشور ژاپن شد .با شکست ژاپن در جنگ جهانی دوم قسمت شمالی به تصرف شوروی و قسمت جنوبی
به تصرف امریکا در امد .به این ترتیب کره شمالی صاحب حکومتی متحد با بلوک شرق شد و کره جنوبی
صاحب حکومتی طرفدار غرب در حالی که هر دو مدعی حکومت بر کل شبه جزیره بودند این اختالف در سال
۱۹۵۰به جنگ «کره» انجامید که در سال ۱۹۵۲با پیمان اتش بس خاتمه یافت.
سال ۱۹۴۵-۱۹۳۰کره تحت سلطه ژاپن
بیشتر فیلم های دوران صامت و اولیه ای که در کره ساخته شدند در طول زمان و حوادثی که پیش امد و به ویژه در جنگ کره از بین رفت،
اما کتاب ها و گزارش ها اذعان دارند که شبه جزیره کره در این سال ها سینمای پویایی داشته و در اوایل سال های ۱۹۲۰بیش از ۱۶۰فیلم
در این شبه جزیره تهیه می شد.
شخصیت های ثابت دارند متفاوت است چرا که انها فیلم و سینما را مدیومی
جدی برای بیان افکار و عقاید و دغدغه های ش��خصی شان و جهان بینی
عمیقش��ان می دانند و تا اینجای کار بحث و مجادل��ه ای بوجود نمی اورند .
بحث از انجا اغاز می شود که نوع روایت و زبان تعریف این نوع فیلمسازان
متف��اوت و نواورانه می ش��ود و باعث پس زدن و قبول نکردن دوس��تداران
س��ینما با همان تعریف داستانگویی مستقیم و شخصیت های تحول خواه و
ثابت می شوند بطوریکه بسیاری از منتقدان داخلی سینمای ترنس مالیک را
اصال سینما نمی دانند و تصویر و موسیقی درکنار نریشن های کتاب مقدس
تلقی می کنند .حسینی نیز در فیلمش با اینکه خیلی با خالقیت و ایجاد ریتم
تندش به ظاهر قصد پند و اندرز را نداده است ولی این نوع عقاید و مفاهیم و
سری کردن انها پشت هم در این حجم زیاد مانند ضرب المثل سنگ بزرگ
عالمت نزدن است و فقط شاید تماشاگر را به تاملی کوتاه دعوت کند ولی
انگونه که باید و ش��اید تاثیر عمیق و ماندگاری روی او نمی گذارد .انتخاب
بازیگران و نقش ها از جمله مهمتربن ویژگی های فیلم ساکن طبقه متوسط
اس��ت بطوریکه هم انتخاب ها به افراد می خورد هم باوجود کوتاهی نقش ها
تماشاگر می تواند طبقه و شخصیت فرد مورد نظر را شناسایی و با ان همذات
پنداری کند که این از مزایای ش��خصیت پردازی در فیلمنامه اس��ت :مثال
نقش یک جوان دانشمند از بابک حمیدیان ،جوان سطحی و خوشگذران از
کامبیز دیرباز ،استاد دوراندیش و عارف مسلک از فخرالدین صدیق شریف
در مقابل اس��تاد هوس باز و الابالی از امید روحانی ،فامیل بازاری و حساب
کتاب کن از حسین یاری ،دختر زشت ولی متوهم و بی اعتماد بنفس از بهناز
جعف��ری ،دختر بدکاره و بیچاره از طناز طباطبایی ،زن و بچه خوش��گذران
س��نتی و به قول معروف بی فرهنگ با چندین فرزند قد و نیم قد از بهنوش
بختیاری و کیانوش گرامی ،مرد دوجنسه یا متمایل به جنس مخالف از مانی
کس��راییان درکنار فرهاد اصالنی در نقش تهیه کننده ،هنگامه قاضیانی در
نقش دوس��ت و مشاور ،و حسین محب اهری در نقش فقیر متقلب همه به
خوبی شخصیت پردازی و انتخاب نقش شدند بطوریکه هم می تواند نمادی
از ادم های مختلف در جامعه کنونی ما باش��د هم انتخاب های مناسب افراد،
بسیار به درک و فهم کاراکتر کمک کرده است .نقش افرینی شهاب حسنی
در بیش از 38نقش مختلف از مهمترین نکات مورد توجه فیلم به حس��اب
میاید .شهاب حسینی به عنوان یک بازیگر حرفه ای و با اعتماد بنفس توانایی
خود را در نقش های مختلف به بهانه نزدیک شدن و معرفی کاراکترهای مهم
جهان معاصر و جهان کالسیک در رویایش به تصویر کشیده است و در این
کار هم موفق بوده است به عبارتی دیگر شهاب حسینی با تکیه بر توانایی اش
در بازیگ��ری فیلمش را طوری طراحی کرده که هم بتواند در ان نقش ها و
کاراکترهای مختلف را نش��ان بیننده اش دهد و به نوعی تاریخ و سرنوشت
شان را به بهانه مطرح کردن دغدغه های اصلی اش مرور تصویری کند هم
به جهت نش��ان دادن تصاویر و شخصیت های متعدد و مختلف و ریتم تند
فیلم مفاهیم سنگین و ثقیل فیلمش تماشاگر را ازار ندهد که به نظر می رسد
در این امر هم خالقیتش به نتیجه رسیده است.
از سال ۱۹۰۹تا ۱۹۲۰سالن های سینمای متعددی در شهرهای سئول و شهرهای دیگری مانند پیون یانگ و پوسان ساخته شد .مالکان این
سالن های سینما تاجران ژاپنی بودند .بعضی از ثروتمندان و تاجران کره ای چند سالن سینما ساختند که فیلم های وارداتی اروپایی و امریکایی
یدادند .نخستین فیلم تاریخ سینمای کره که یک ) kinodramaتلفیق سینما و تئاتر) بود با نام «انتقام درست» در سال ۱۹۱۹
نمایش م
تولید و در سالن تئاتر دانسئونگسا در شهر سئول به نمایش درامد .می گویند مردم از دیدن «انتقام درست» لذت بردند و پس از ان فیلم های
بسیاری به شیوه kinodramaتهیه و اجرا شد .نخستین فیلم صامت کره در سال ۱۹۲۳به تولید رسید .ظرف چند سال بعد هفت کمپانی
تهیه فیلم تاسیس شد .شاهکار این دوران فیلم اریرانگ (نا اون-کیو) محصول ۱۹۲۹است .کارگردان فیلم نا اون-کیو در ان زمان ۲۵ساله
بود .فیلم درباره مردی عقب مانده است که پسر مالک ثروتمندی را می کشد که این مقتول با پلیس ژاپن ارتباط داشته است .عنوان فیلم را از
یک ترانه فولکلور برداشتند« .اریرانگ» بخاطر کیفیت زیبایی شناسانه ان و پیام پنهان سیاسی که داشت مورد توجه قرار گرفت .این فیلم به
کارگردان های جوان انگیزه داد که به فیلمسازی روی بیاورند و مضامینی درباره مقاومت مردم کره در مقابل ژاپنی ها بسازند .علی رغم افزایش
شهرت و محبوبیت سینمای محلی ،دولت استعماری ژاپن و تیغ تیز سانسور مانع رشد سینمای کره می شد .تمام تولیدات داخلی و خارجی
باید برای بازبینی به هیات سانسور دولت تحویل داده می شدند و معموال نیروی پلیس در زمان نمایش فیلم ها در سالن ها حضور داشتند .در
سال های ۱۹۳۰سانسور شدیدتری بر سینما اعمال و همین امر باعث شد فیلم های ملودرام ،درام های تاریخی و فیلم های ژاپنی بازار سینمای
کره را اشباع کردند .در سال ۱۹۳۵نخستین فیلم ناطق کره « »Chunhyang-jeonبه کارگردانی لی میونگ-وو ساخته شد .عنوان
فیلم برگرفته از یک داستان محبوب و قدیمی است که بارها دستمایه فیلم های کره ای شده است .دستیار لی میونگ-وو ،پیشگام صدابرداری
سینمای کره اقای لی پیل-وو بود .در ان دوران فیلمسازان کره ای برای پیدا کردن سرمایه دوران سختی را می گذراندند .فیلم های ناطق کره
نسبت به فیلم های صامت این شبه جزیره با نقد و انتقادهای بیشتری روبه رو می شد .دو سال بعد و با موفقیت تجاری «قایق ماهیگیری» (لی
گیون-هوان؛ )۱۹۳۷موقعیت فیلم ناطق تثبیت شد .وقتی ژاپن به چین حمله کرد فیلمسازان کره ای تحت فشار قرار گرفتند که فیلم هایی در
حمایت از ارتش ژاپن بسازند و در نهایت دولت در سال ۱۹۴۲تولید فیلم های کره ای زبان را ممنوع کرد.
اوضاع سینما در فاصله سال های۱۹۵۵-۱۹۴۵
از دوران اشغال کره توسط امریکایی ها و جنگ کره تنها پنج فیلم باقی مانده است .از میان پنج فیلم معروف ترینشان «هورا! ازادی» (چوی
اون-گیون) نام دارد که سال ۱۹۴۶نمایش داده شد .فیلم که در وصف مهین پرستی کره ای ها و اثری ضد ژاپنی است تماشاگر فراوانی داشت.
در دوران جنگ کره بیشتر فیلم ها نابود شدند ،کمپانی های فیلمسازی به طور موقت به شهر پوسان کوچ کردند و بیشتر فیلمسازها به ساختن
مستندهای جنگی روی اوردند .پس از توافقنامه و روی کار امدن رییس جمهور «ری سینگمن» او به امید احیای صنعت سینما ،سینما را از
مالیات معاف اعالم کرد .کمپانی های خارجی تجهیزات سینمایی را به کره ای ها فروختند و تکنولوژی های جدید را به انها یاد دادند.
دوران طالیی سینمای کره ۱۹۶۵-۱۹۵۵
نیمه دوم سال های ۱۹۵۰دوران احیای سینمای کره است .امار فیلم های تولید شده از ۸عنوان در سال ۱۹۵۴به ۱۰۸عدد در سال ۱۹۵۹
رسید .مردم با سالن های سینما اشتی کردند و فیلم هایی مانند Chunhyang-jeonکه بازسازی فیلم قدیمی و محصول ۱۹۵۵بود۲۰۰
هزار تماشاگر فقط در شهر سئول داشت که یک دهم جمعیت شهر سئول بود .متاسفانه نگاتیوهای این فیلم نابود شده است .مادام ازادی
( )۱۹۵۶دیگر فیلم پرطرفدار ان روزها و براساس یک رمان جنجالی بود که داستانش در روزنامه های محلی منتشر شد .مردم از این فیلم هم
استقبال کردند .در سال های ابتدای ۱۹۶۰کارگردانان بااستعدادی روی کار امدند .در ان دوران فیلمسازی رونق داشت .سال ۱۹۶۲با روی کار
امدن دیکتاتور ارتشی پارک چون هی ،قانون محدودیت تصویر متحرک تصویب شد که فعالیت کمپانی های فیلمسازی را سخت کرد .این
قانون نظارت دولت بر سینما را تقویت می کرد .با انکه تا اخر سال های ۱۹۶۰فیلمسازی با همان روند ادامه داشت اما کنترل دولت از جنبه
خالقیت بر کار فیلمسازان اثر خود را گذاشت .بی شک یکی از فیلمسازان نواور کره کیم کی –یانگ فقید است .او به خاطر ساختن درام هایی
مانند کنیز ( )۱۹۶۰شهرت دارد .در فیلم «کنیز» که داستان کنیزی اغواگر است که دل اربابش را می رباید زن نقش قدرتمند و کلیدی دارد.
با انکه اثار کیم سال ها به فراموشی سپرده شده بود اما در سال های ۱۹۹۰دوباره به فیلم های او توجه شد .یکی دیگر از فیلمسازان مهم این
دوران یو هیون-ماک است که با گلوله بی هدف ( )۱۹۶۱به شدت مورد توجه قرار گرفت .این فیلم وامدار اثار نئورئالیسم ایتالیایی بود و از
ویرانی های جنگ و پیشرفت صنعتی کره می گفت .شین سنگ-اوک نیز با ساختن فیلم هایی مانند گلی در جهنم ( )۱۹۵۸و مهمان خانه و
مادرم ( )۱۹۶۱اسم و رسمی بهم زد .در سال های پایانی دهه ۱۹۶۰هیون-ماک به ساختن فیلم رنگی روی اورد :رویا (« .)۱۹۶۷رویا» درباره
یک راهب بودایی بود .در سال ۱۹۷۸و پس از ساختن ۸۰فیلم در کره جنوبی هیون –ماک و همسرش را دزدیدند و به کره شمالی بردند .او
هشت سال در سینمای کره شمالی کار کرد و سپس ب ه
در سال های ۱۹۷۰سینمای کره جنوبی دچار افت شد و
کره (که همان شورای فیلم کره ای امروزی است) به هد
اما صنعت سینمای کره جنوبی تا سال های میانی ۹۹۰
و تاحدودی نمادین داشتند ساخته شد که فیلم های ک
ستارگان» اولین تجربه فیلمسازی لی جانگ-هو و «ج
کره جنوبی در این عرصه محسوب می شود.
ها کیل-جونگ دیگر چهره سینمای کره جنوبی در این
هفت فیلم ساخت که مشهورترین فیلم او رژه احمق ها
مروری به اتفاقات
سال های ابتدای ۱۹۸۰فیلمسازان جوانی روی کار امدند
می شد .به تدریج شهرت سینمای کره جنوبی به ان سوی
کانگ سو-یئون برای فیلم «مادر میانجی» بود .بسیاری
تا پیش از سال ۱۹۸۰بیش از ۷۰فیلم ساخته بود با مانداال
جنوبی شناخته شد .ایم که از فیلم های تجاری اولیه خ
را با موضوع دو راهب ساخت که در جستجوی یافتن
کره اند .ایم بخاطر احیای عناصر قدیمی و فراموش شده
شهرت دارد .محبوب ترین و ستایش شده ترین فیلم ایم
هنر کالمی کره به نام پانسوری است .او بیش از ۱۰۰فیل
سینمای کره جنوبی به شمار می رود .در سال های ۹۸۰
سوی توسعه برداشت .نخستین گام را رهبر نظامی کره
ارام ارام قانون سانسور را برداشت .ثمره این دوران فیلم
که پارک کوانگ-سو ساخت .پارک فیلم های ستایش
جمهوری سیاه ( )۱۹۹۰و یک جرقه( .)۱۹۹۵در سال ۹۸۴
تغییر کرد و به همین دلیل کار برای فیلمسازان نیز اسان
ان روز ممنوع بودند تحت شرایطی اجازه تولید پیدا کرد
ایجاد کرد و این فرصتی شد تا تولید فیلم دیگر محدود
نتیجه در سال های پایانی ۱۹۸۰تهیه کنندگان مستقل
جنوبی گذاشت .البته تاثیر تغییرات قانونی همواره مثبت
کمپانی های هالیوودی در خاک کره شعبه های خود را تاس
ولی از سال ۱۹۸۸فیلم های کره ای باید با فیلم های وارد
باختند .در سال ۱۹۹۳پایین ترین سهم ۱۶درصد را در با
در سال ۱۴۶-۱۰۶روز فیلم کره ای نمایش بدهند .در س
این فیلم موج جدیدی را در سینمای کره به راه انداخت .ک
برای اولین بار سرمایه گذاری در سینما را تجربه کرد .تا
پس از بحران اقتصادی سال۱۹۹۷حضور سامسونگ د
از سال ۱۹۹۶نسل جدیدی از کارگردان های کره ای به ف
سینـــما
چهارشـنبه 13مردادماه 1395سال نهم شماره 531
www.honarmandonline.ir
پیشخوانسینما
نگاهی به فیلم «ملبورن» به بهانه پخش در سینمای خانگی
افشین علیار
نیم��ا جاوی��دی در اولی��ن فیلم س��ینمایی اش
کوش��یده اس��ت ی��ک درام اجتماعی بس��ازد،
ملبورن دربارۀ احس��اس مس��ولیت در س��طح
یک جامعه اس��ت .ملبورن ش��روع خوبی دارد؛
یک زوج جوان قرار اس��ت برای تحصیل س��ه
س��ال به ملبورن بروند ،اما با یک حادثه روبرو
می ش��وند ،منطق فیلم و گرفتاری امیر و سارا
در ی��ک مخمص��ه غیرقاب��ل پیش بینی ،دروغ
و پنه��ان کاری های موج��ود در فیلم ما را یاد
س��ینمای اصغرفرهادی می اندازد .امیر و سارا
اگر در وقت مقرر به ملبورن نروند اینده ش��ان
را از دس��ت می دهند ،اما ای��ن طرف هم یک
مرگ اتفاق افتاده اس��ت ،نیما جاویدی فضای
این درام را اینقدر پرچالش و پر حوادث ساخته
است که تک لوکیشن بودن فیلم و تنهایی این
دوشخصیت هیچ اسیبی به روایت داستان وارد
نمی کند .در شروع فیلم فضای خانوادگی میان
امیر و س��ارا بسیار گرم است و هنوز خانه برای
ان ها که نماد کشورش��ان است ،جای امنی به
حساب می اید .از زمان مرگ نوزاد؛ وقتی خانه
خالی از اس��باب و اثاثیه می ش��ود امیر و سارا
در خانه و کش��ور خودشان غربت زده می شوند
و نمی توانند از حادثه ای که برایش��ان رخ داده
است به کس��ی حرفی بزنند ،گاهی در تنهایی
گریه می کنند .امیر در قبال این حادثه یک فرد
مفلوک اس��ت با اینکه امیر یک انس��ان درس
خوانده اس��ت ،اما به جای خبر کردن پلیس و
گفت��ن حقیقت و اثبات ب��ی گناهی اش ،به پدر
نوزاد و پرس��تارش و به پیرزن همس��ایه دروغ
می گوید ،این دروغ ها و سوظن ها که بین امیر
و سارا بوجود می اید تماشاگر را یاد فیلم درباره
ال��ی می ان��دازد ،فرهادی هم ش��خصیت های
فیلم های��ش را در تنگناه��ای اجتماع��ی قرار
می دهد کاری که نیما جاویدی با امیر و س��ارا
می کند .این دو ش��خصیت در یک حادثه گیر
افتاده اند و هیچ راهی پیدا نمی کنند جز فرار از
واقعیت ،اما س��ارا اگر چه به زبان نمی اورد اما
راغب است که حقیقت را به پلیس بگوید و اگر
ه��م به ملبورن نرود هم برایش مهم نیس��ت.
سارا ،امیر را تشویق می کند که به پلیس زنگ
بزند یا حقیقت را به پرستار یا پدر نوزاد بگوید،
اما امیر به عنوان ش��وهر س��ارا و مرد ان خانه
تلـــخ و سیـــاه!
به مراتب انس��ان ضعیفی است .او مرگ نوزاد
را حتی از مادر خودش هم پنهان می کند ،امیر
در هراس اس��ت که سفرش به ملبورن منتفی
ش��ود ،جاویدی مرگ یک نوزاد چندماهه را در
فیلم تبدیل به یک تراژدی کرده اس��ت و این
زوج را مورد ازمایش قرار می دهد .تماشاگر هم
با س��ارا و امیر همراه می شود و گاهی تماشاگر
قاضی می ش��ود و برای سارا و امیر حکم صادر
می کند و گاهی هم برای راه حل و فرار از این
موقعیت بغرنج با انها همدرد می ش��وند .پایان
ملبورن مهم ترین بخ��ش کارگردانی جاویدی
اس��ت ،پایان بندی برای مخاطب قابل حدس
نیست مخاطب فکر می کند که امیر و سارا این
اتف��اق را گردن می گیرند و واقعیت را به پلیس
یا پرس��تار می گویند یا اینکه با یک غافلگیری
هیج��ان برانگیز فیل��م به پایان می رس��د ،اما
ملبورن به گره گش��ایی نمی رسد ،بلکه امیر و
س��ارا دور از انس��انیت و در س��اده ترین شکل
ممک��ن گره این درام را محک��م تر می کنند و
نوزاد ُمرده را به همس��ایۀ دیگری می س��پارند.
پیرزن همسایه با به عهده گرفتن این مسولیت
ه هالیوود رفت و سه نینجا را در هالیوود با نام مستعار سایمون شین تولید کرد.
سال های۱۹۷۰
و سطح سانسور دولت نیز افزایش پیدا کرد .در سال ۱۹۷۳کمپانی پیشرفت سینمای
دف رونق دادن به سینما تاسیس شد .یک سال بعد «ارشیو فیلم کره» بنیانگذاری شد
۱۹۹رونق تجاری نداشت .اما در این دوران چند فیلم شخصی و بکر که تم های سیاسی
کیم کی –یانگ (حشره ،زن ،لودو ،قاتل فراری پروانه و )...از جمله انها است« .شهر
جاده به سامبو» که اخرین فیلم ستایش شده لی من –هی است دیگر تجربه سینمای
ن سال ها مدت کوتاهی به فیلمسازی روی اورد .او تا پیش از مرگ خود در سال ۱۹۷۹
ا ( )۱۹۷۵است.
ت سینمایی در سال های۱۹۹۶-۱۹۸۰
د که به احیای سینمای کره جنوبی کمک کردند .در این سال ها سانسور نیز کمتر اعمال
ی مرزها رسید .اوج ان دریافت جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره فیلم ونیز ۱۹۸۷توسط
ی از منتقدان بر این باورند که بهترین فیلمساز این سال ها ایم کوان-تائک است .او که
ال ( )۱۹۸۱بهترین فیلمساز کره
خود فاصله گرفته بود «مانداال»
ن اهمیت جایگاه مذهب بودا در
ه فرهنگ کره جنوبی در اثارش
م «سوپیونجی» ( )۱۹۹۳احیای
لم ساخته و از چهره های کلیدی
۱۹۸سینمای کره چندین گام به
ه جنوبی روه تائه-وو برداشت که
م چیلسو و مانسو ( )۱۹۸۸است
ش شده دیگری نیز ساخت مانند
۱۹۸که قانون تصویر متحرک
ن تر شد .تولیدات مستقل که تا
دند .دولت نیز تغییراتی در قانون
به چند کمپانی بزرگ نباشد .در
لی وارد بازار کار شدند و رویکردی که در فیلمسازی داشتند اثر خود را بر سینمای کره
ت نبود .در سال ۱۹۸۸با تغییر قوانین محدودیت واردات فیلم خارجی نیز برداشته شد.
اسیس کردند .تا ان زمان نمایش فیلم های هالیوودی و هنگ کنگی محدودیت داشت
داتی رقابت می کردند .در سال های بعدی فیلم های کره ای قافیه را به فیلم های وارداتی
ازار داشتند .سیستم نمایش در کره بدین صورت است که سالن های سینما موظف اند
سال « ۱۹۹۲داستان ازدواج» ساخته کیم یو-سوک با استقبال منتقدان رو به رو شد.
کمپانی سامسونگ که یکی از پنج کمپانی بزرگ کره جنوبی است با «داستان ازدواج»
ا سال ۱۹۹۷کمپانی سامسونگ در سرمایه گذاری سینما نقش مهمی بزرگ کرد اما
در سینما کمرنگ شد.
سال ۱۹۹۶تا امروز
فیلمسازی روی اوردند .استاد فیلم های هنری کره جنوبی ،هونگ سنگ-سو در فیلم
ب��ه مخمصه می افتد .ن��وزاد چگونه فوت کرده
است؟ خانه امیر و س��ارا یا اینکه شاید بی دقتی
ان پرس��تار باعث شده تا نوزاد بمیرد ،جاویدی به
این ن��کات نپرداخته و پای��ه ی اصلی فیلم را
بر اس��اس حدس و گمان بنا کرده اس��ت .در
سکانس پایانی زمانی که سارا و امیر در تاکسی
هستند ،امیر ناخودگاه به گریه می افتد با اینکه
امیر کارهای غیرعقالنی انجام داده اس��ت اما
مخاطب با او همذات پندار می ش��ود ،شاید امیر
و س��ارا به ملبورن نروند و ب��ه خانه برگردند و
مسولیت مرگ نوزاد را به عهده بگیرند ،حدس
این پایان باز به عهده تماشاگر است که بعد از
اتمام فیلم هم با داس��تان و امیر و سارا درگیر
باش��ند .اما تعلیق و پایان باز مناسب این فیلم
نیس��ت چرا که تعلیق تا زمانی مناس��ب است
که فیلم به پایان نرس��یده اس��ت ،اساسا پایان
ملبورن باید بر اساس نتیجه گیری اخالقی به
پایان می رس��ید ،ملبورن به هدف نمی رس��د و
مخاطب را به پایانی دعوت می کند که اساس��ا
کارگردان هم پایانش را نمی داند.
ملبورن داستان تلخ و سیاهی دارد و هدف فیلمساز
7
نش��ان دادن راه درست به مخاطب است ،اما این
راه درست چیست؟ مخاطب سینما برای حدس
زن به تماش��ای فیلم نمی شیند ،فیلمساز بعنوان
یک دانای کل باید به مخاطبش بحران و راه حل
بحران را نش��ان بدهد ،جاویدی بعنوان فیلمساز
بحران و اتفاق درستی را به تصویر کشیده است
اما چگونه باید این بحران را به سرانجام رساند؟ با
دروغ؟ باگریه؟ انتخاب پیمان معادی برای ملبورن
یک ریس��ک بوده ،بی شک شخصیت امیر ما را
یاد نادر (جدایی نادر از سیمن) یا شخصیت پیمان
درب��اره ی الی می اندازد ،لح��ن و حالت عصبی
معادی در این سه فیلم هیچ تغییری نکرده است،
در ملبورن هم می خواه��د بی گناهی خودش را
ثابت کند ،س��کوتش ،بازی باکلمات ،تکان دادن
پی در پی دستانش ،تداعی کننده دو فیلم فرهادی
اس��ت ،نگارجواهریان در اولی��ن برخورد با مرگ
نوزاد کامال تصنعی عکس العمل نشان می دهد،
هرچه شوک زده ،اما نمی توانیم واکنش هایش را
بپذیریم ،جواهریان در بروز این شوک و عصبانیت
و ان��دوه اغراق کرده و غلو ش��ده به ش��خصیت
پرداخته است.
ملبورن فیلم اول جاویدی اس��ت اما هیچ ذوق
زدگی بیهوده در فرم فیلم دیده نمی ش��ود ،به
نظر می رسد خط روایی برای جاویدی مهم تر
از فرم بوده ،ملبورن در قالب سینمای داستان گو
فیلم شس��ته روفته و پرداخت ش��ده ای است و
به دور از ش��عارزدگی به موضوع مهمی اشاره
کرده اس��ت ،تسلط کارگردان در میزانسن های
دکوپاژشده ،س��ختی تک لوکیشن بودن فیلم
و حفظ راکوردها در ط��ی یک روز ،بازی های
یک دست و ایجاد تعلیق و درگیری مخاطب با
فیلم ،ملبورن را به یک اثر نس��بتا موفق تبدیل
کرده است اما از این نکتۀ مهم هم نباید غافل
بود که ملبورن گرچه از سینمای فرهادی تقلید
نکرده اس��ت اما جاویدی در نوشتن فیلمنامه،
خلق ش��خصیت و نش��انه هایی در میزان سن،
ت��ا اندازۀ تح��ت تاثیر س��ینمای فرهادی بوده
است ،که این تحت تاثیر بودن هیچ اسیبی به
اولین فیلم س��ینمایی اش وارد نکرده است .اما
پردازش دقیق تر جاویدی در شخصیت پردازی
و پای��ان بندی فیلم می توانس��ت ملبورن را به
یک اثر موفق تر تبدیل کند.
«روزی که خوک در چاه افتاد» ( )۱۹۹۶تجربه چهار شخصیت از یک داستان را روایت می کند و به خشونت و بی پایه و اساس بودن روابط
انسانی می پردازد .سال ۱۹۹۶کیم کی دوک که بخاطر سبک بصری خیره کننده فیلم هایش و تمایل به ساختن فیلم های کم هزینه شهرت
دارد نخستین فیلم خود را ساخت .برخالف دیگر فیلمسازان کره جنوبی کیم کی دوک ابتدا در سطح بین المللی با فیلم هایی مانند جزیره
( )۲۰۰۰شهرت پیدا کرد .در سال ۱۹۹۷لی چانگ –دونگ «ماهی سبز» را ساخت .چانگ دونگ که قبل از فیلمسازی یک رمان نویس
بود توانست در سال ۲۰۰۰برای «ابادی» از جشنواره ونیز جایزه بهترین کارگردان را بگیرد .چانگ دونگ در سال های ۲۰۰۴-۲۰۰۳وزیر
فرهنگ و گردشگری کره جنوبی بود .در این سال ها فیلمسازان جوانی که بیشتر فیلم های تجاری می ساختند وارد سینما شدند .در سال۱۹۹۷
فیلم «تماس» ساخته چانگ یون-هیون با فروش چشمگیری روبه رو شد .در سال ۱۹۹۹شیری ساخته کانگ جی-گیو نمایش داده شد که
بسیار موفق بود.از ان پس سینمای کره پیشرفت قابل مالحظه ای داشته است .در سال ۲۰۰۱به طور میانگین ۷۰-۶۰فیلم در کره جنوبی
تولید شد .در سال ۱۹۵،۲۰۱۲میلیون بلیت سینما در کره جنوبی فروخته شد که نشان از رونق سینما در کره جنوبی دارد .در سال های اخیر۵۳
درصد از بازار فیلم در کره به تولیدات داخلی اختصاص دارد .در سال ۲۰۱۲کیم کی دوک توانست جایزه شیر طالیی جشنواره و نیز را برای
«پیتا» دریافت کند .یکی از مهم ترین جشنواره های سینمای کره جنوبی جشنواره فیلم «پوسان» است.
فیلمسازانمهمکرهجنوبی
در این سال ها کارگردان های مهمی در کره جنوبی فیلم ساختند از لی چانگ-دونگ شروع می کنیم که از رمان نویسی به فیلمسازی روی
اورد .لی چانگ دونگ در سال ۱۹۹۷با «ماهی سبز» نخستین تجربه فیلمسازی خود را پشت سر گذاشت .او سال ۲۰۱۰برای «شاعری»
جایزه بهترین فیلمنامه را از جشنواره بین المللی فیلم کن دریافت کرد« .شاعری» به
مفاهیم و قابلیت های قابل انتفال شعر به عنوان یک فرم هنری می پرداخت و جایگاه
شعر را در جامعه مدرن بررسی می کرد .بانگ جون-هو احتماال یکی از مشهورترین
فیلمسازان کره جنوبی در میان فیلم دوستان واقعی در سراسر دنیاست .نخستین فیلم او
«سگ های واق واقی» یک کمدی نامتعارف بود .او که در رشته جامعه شناسی درس
خوانده از سال های میانی ۱۹۹۰عضو اکادمی هنرهای سینمایی کره شد .فیلم های
او طعم و رنگ متفاوتی نسبت به فیلم های جریان روز دارند .خاطرات قاتل ()۲۰۰۳
و میزبان ( )۲۰۰۶از فیلم های مهم اوست« .اسنوپیرسر» نخستین فیلم بانگ به زبان
انگلیسی بود که در عرصه جهانی بسیار موفق شد.
پارک چان ووک نام اش��نایی میان سینمادوستان جهان است .او یکی از چهره های
مشهور سینمای کره جنوبی در دنیاست .ووک پیش از کارگردان شدن در رشته فلسفه
درس می خواند و با تماشای «سرگیجه» ساخته الفرد هیچکاک شیفته سینما شد .سه
گانه مشهور «انتقام» و فیلم دوم این سه گانه «پیرپسر» مطرح ترین اثار ووک هستند.
او را به دلیل نگاهش به خشونت به شوخی تارانتینوی کره جنوبی لقب داده اند .ووک
برنده جایزه بزرگ جشنواره فیلم کن در سال ۲۰۰۴برای «پیرپسر» است .یکی دیگر از کارگردان های مطرح کیم جی وون است فیلمسازی
که فیلم هایی با قواعد رایج می سازد .او با فیلم ترسناک داستان دو خواهر ( )۲۰۰۳مورد توجه بین المللی قرار گرفت و اولین فیلمساز کره ای
است که فیلمش را به زبان انگلیسی بازسازی کردند .داستان «دوخواهر» با عنوان «ناخوانده» بازسازی شد .زندگی تلخ و شیرین ( )۲۰۰۵از
دیگرفیلم هایمهماوست.
کیم کی دوک یکی دیگر از چهره های مشهور کره جنوبی است که معموال مضامین فیلم هایش تلخ و گزنده و خشن هستند .معموال
شخصیت های فیلم های او کم حرف اند و همین باعث می شود جلوه های بصری اثارش بیشتر به چشم تماشاگران بیایید .کیم کی دوک جوایز
بین المللی فراوانی از جشنواره های ونیز ،برلین و کن دریافت کرده است.
نا هونگ-جین فیلمنامه نویس و کارگردان جوانی است که سال ۲۰۰۸فیلم «تعقیب کننده» را ساخت .او سال ۲۰۱۰دریای زرد را کارگردانی
کرد« .تعقیب کننده» که نخستین فیلم هونگ-جین بود برنده جایزه از سازمان تصاویر متحرک (سینمایی) کره شد.
ایم کوانگ-تائک نیز از قدیمی ترین فیلمسازان کره با ۵دهه تجربه فیلمسازی است .بزرگداشت او در موسسه فیلم بریتانیا وموسسه هنرهای
معاصر برگزار شده است.
محمد کارت به پیشواز «سمفونی مرگ » می رود
محمد کارت فیلم مستند کوتاه «سمفونی مرگ» را برای جشنواره سالمت تولید می کند .محمد کارت
مستندی درباره دخانیات را با نام سمفونی مرگ برای جشنواره فیلم سالمت تولید می کند .سمفونی
مرگ روایتی فرمالیستی با مضمونی اجتماعی که همه گیر شدن استفاده قلیان میان مردم را به چالش
می کشد .محمد کارت که دانش اموخته بازیگریو لیسانسسینماو عضوپیوسته انجمن مستند سازان
سازسینمای ایران است ضمن بازی در فیلم های ازادی مشروط (حسین مهکام) ،عصبانی نیستم رضا در
میشیان،چهخوبهکهبرگشتی(داریوشمهرجویی)،گزارشیکجشن(ابراهیمحاتمی کیا)و...فیلم های
مستندجاییکهادم هادرختمی شوند،مستندخبردار،مستندخونمردگی،مستندبختک،مستندمعلق
و مستند اوانتاژ را تولید کرده است .وی جوایز و افتخارات زیادی را از جشنواره های مختلف دریافت
ن کارگردانی از سی وسومین جشنواره بین المللی
کرده که از ان جمله می توان به دیپلم افتخار بهتری
فیلم فجر،تندیسبهترینفیلماجتماعیازهفتمینجشنوارهبین المللیسینماحقیقت،تندیسبهترین
فیلم اجتماعی سال ۹۱-۹۲از چهارمین دوره جایزه بزرگ شهید اوینی ،تندیس بهترین فیلم از نگاه
تماشاگران از سی و یکمین جشنواره فیلم کوتاه تهران ،کاندیدای بهترین کارگردانی فیلم مستند از
هشتمین جشن منتقدان و نویسندگان سینمایی ایران کاندیدای دریافت جایزه بهترین کارگردانی فیلم
بلندازهشتمینجشنوارهبین المللیسینماحقیقتاشارهکرد.
نمایش شش فیلم سینمایی برای اکران اول در
چهاردهمینجشنوارهفیلممقاومت
اکراناولششفیلمسینماییدرچهاردهمینجشنوارهبین المللیفیلممقاومتصورتمی گیرد.اسامی
این فیلم ها را به این ترتیب معرفی کرد« :ماه گرفتگی» به کارگردانی سیدمسعود اطیابی (با موضوع
فتنه« ،)88هیهات» به کارگردانی هادی نائیجی-هادی مقدم دوست-روح اله حجازی-دانش اقباشاوی
(با موضوع مفاهیم عاشواریی)« ،پری دریایی» به کارگردانی امیرمسعود اقا باباییان (با موضوع شهدای
غواص)« ،یتیم خانه ایران» به کارگردانی ابوالقاسم طالبی (با موضوع قحطی بزرگ در دوران اشغال ایران
توسط انگلیس)« ،تا دور دست» به کارگردانی حسین قاسمی جامی (با موضوع توانمندی های موشکی
ایران) و «عین شین قاف» به کارگردانی قاسم جعفری .در این خبر امده است :برای اولین بار است که
درجشنوارهبین المللیفیلممقاومتشاهدرونماییواکراناولفیلم هایسینماییدراینسطحهستیم.
هفتمین شب کانون کارگردانان سینمای ایران لغو شد
هفتمین شب کانون کارگردانان سینمای ایران که قرار بود ۱۲مرداد برگزار شود ،لغو شد .شورای مرکزی
کانون کارگردانان سینمای ایران در واکنش به توهین به هنرمندان بیانیه ای درخصوص لغو برگزاری
جشن کانون کارگردان سینمای ایران صادر کرد .در این بیانیه امده است« :کانون کارگردانان سینمای
ایران هر سال بی صبرانه در شوق بر پایی شب کانون و همدلی و همزبانی با اعضایش بوده و هست،
اما با تاسف بسیار و با توجه به شرایط به وجود امده برای مراسم و جشن ها در این روزها و هتک حرمت
و توهین به هنر و هنرمندان محترم کشور ،با احترام و با یاد عباس کیارستمی عزیز از برگزاری شب
کانونامتناعمی کند.
«برادران» با «هزار و یکمین سنگر» به جشنواره فیلم مقاومت رسیدند
چهار اثر از محصوالت اداره فیلم و نمایش معاونت فرهنگی اجتماعی سازمان بسیج مستضعفین به
بخشمسابقهفیلم هایمستندجشنوارهمقاومتراهیافتند.بهگزارشهنرمندبنابراعالمروابطعمومی
جشنواره فیلم مقاومت از میان اثار رسیده به دبیرخانه جشنواره 55 ،اثر برای حضور و رقابت در بخش
مسابقه فیلم های مستند انتخاب شدند که از این میان چهار اثر از تولیدات اداره فیلمو نمایش بسیج است.
بنابراین گزارش مستند «برادران» به کارگردانی و تهیه کنندگی مهدی نقویان با موضوع شهید مدافع
حرممهدینوروزی،مستند«طیبه»بهکارگردانیامینکفاشوتهیه کنندگیمهدیمطهربامحوریت
شهید طیبه واعظی ،شهید انقالب ،مستند «شباز ،میراث خانوادگی» :به کارگردانی فرود عوض پور
و تهیه کنندگی محمدعلی شعبانی با موضوع زندگی مالکوم شباز و مرگ مشکوک وی و همچنین
مستند«هزار و یکمین سنگر» به کارگردانی امیرحسین نوروزی و تهیه کنندگی پژمان لشکری پور با
موضوع «واقعه امل» به بخش مسابقه فیلم های مستند جشنواره فیلم مقاومت راه یافته اند.
جشنواره «پارسی» با فیلم «فروشنده» افتتاح می شود
دو فیلم ایرانی در ایین افتتاحیه و اختتامیه پنجمین جشنواره جهانی فیلم «پارسی» استرالیا روی پرده
می روند .فیلم تحسین شده اصغر فرهادی به نام «فروشنده» در افتتاحیه پنجمین جشنواره جهانی فیلم
«پارسی» روی پرده می رود .فیلم سینمایی «وارونگی» ساخته بهنام بهزادی هم که امسال در جشنواره
ی فیلم
کن روی پرده رفت در ایین اختتامیه این رویداد نمایش داده می شود .پنجمین جشنواره جهان
«پارسی» به دبیری امین پلنگی از اول تا ۱۲مهرماه امسال در سینما پاالس سیدنی ،ملبورن ،ادالید و
کانبرابرگزارمی شود.
جایزه ویژه جشنواره فیلم «بالک» به سینماگر ایرانی رسید
جایزه ویژه بهترین فیلم کوتاه س��ی و یکمین جش��نواره بین المللی فیلم «بالک» برلین به
فیلم کوتاه «بشین عزیزم» به تهیه کنندگی خاطره اسدی ،بازیگر سینما و تئاتر و تلویزیون
اهدا ش��د .در خالصه داستان این فیلم امده اس��ت :مهتاب در شب تولد بردیا پسربچه اش،
جش��ن کوچکی در کافه ای در مرکز ش��هر ترتیب داده اس��ت ،اما با ورود خسرو پدر بردیا،
جشن تولد رنگ و بویی عجیب می گیرد« .بشین عزیزم» اولین تجربه تهیه کنندگی خاطره
اسدی است.
موافقت با ساخت چهار فیلم در شبکه نمایش خانگی
ش��ورای پروانه نمایش خانگی با س��اخت 4فیلمنامه موافقت کرد .بر اس��اس جلسه 10مرداد
شورای پروانه نمایش خانگی که با حضور اکثر اعضا برگزار شد ،با ساخت فیلم نامه های «اکو»
به تهیه کنندگی و کارگردانی نبی قلی زاده« ،روزهای بی یادداشت» به تهیه کنندگی محمد رضا
عرب و کارگردانی سعید خادمی« ،عملیات غیر ممکن» به تهیه کنندگی مشترک احمد کیا /عفت
صادقی و کارگردانی محمدباقر اسدی و«سکوت» به تهیه کنندگی علی مردمی وکارگردانی حامد
خیری مطلق موافقت به عمل امد.
جایزهبهترینفیلممستندجشنوارهامریکاییبه«اتالن»رسید
فیلم مس��تند بلند «اتالن» از تولیدات مرکز گس��ترش سینمای مستند و تجربی به کارگردانی
«معین کریم الدینی» ،موفق به کس��ب جایزه بهترین فیلم مستند جشنواره بین المللی Rural
Routeنیویورک امریکا ش��د .دوازدهمین دوره جش��نواره بین المللی Rural Routeطی
روزهای ۸تا ۱۰مردادماه ۹۵در ش��هر نیویورک امریکا برگزار ش��د و فیلم مس��تند «اتالن»
ساخته معین کریم الدینی در رقابت با ۲۰اثر مستند مطرح جهان با موضوعات روستایی ،جایزه
بهترین فیلم مس��تند این جشنواره را بدست اورد .اثار منتخب این جشنواره طی ۳روز در موزه
تصاویر متحرک نیویورک به نمایش درامدند .فیلم های «بازیافت» س��اخته اریانا گریس��تین و
«ب��ره» به کارگردانی یارد ِزلکه هم به ترتی��ب به عنوان بهترین فیلم تجربی و بهترین روایت
معرفی شدند .دوازدهمین دوره جشنواره بین المللی Rural Routeنیویورک امریکا ،ترکیبی
از بهترین فیلم های مستند سینمایی جدید ،اثار کالسیک و فیلم های کوتاه سطح اول جهان را
به نمایش دراورد.
«شیفت شب» نیکی کریمی به شبکه نمایش خانگی رسید
فیلم «شیفت شب» ساخته نیکی کریمی وارد شبکه نمایش خانگی می شود .این فیلم که چندی پیش
در سینماها روی پرده بود ،قرار است سه شنبه 12مردادماه در شبکه نمایش خانگی عرضه شود« .شیفت
شب» با بازی محمدرضا فروتن ،لیال زارع ،سحر قریشی ،امیرحسین ارمان ،امیر اقایی ،ترالن پروانه،
حسین پاکدل ،اتیال حجازی و گوهر خیراندیش درباره ناهید زنی است که زندگی خوب و ارامی در کنار
همسرش فرهاد و دخترش باران دارد .اما این ظاهر ماجراست .به ناهید خبر می دهند که فرهاد قصد
خودکشی دارد .ناهید ابتدا باور ندارد اما بعد از مدتی متوجه می شود این همه ماجرا نیست .این فیلم در
جشنواره فیلم فجر موفق به جایزه ویژه هیات داوران برای تهیه کنندگی و کارگردانی و بازیگری نقش
اول زن شد.
8
تجسمی
چهارشـنبه 13مردادماه 1395سال نهم شماره 531
www.honarmandonline.ir
نگیناحتشامیان
ایدی�ن اغداش�لو نقاش و پژو هش�گر هنر ،در
مرکز مطالعات ایران شناس�ى جردن دانشگاه
کالیفرنی�ا در اروای�ن ب�ا موض�وع «مخاط�ب،
ب�ازار و اقتص�اد هنر» 9ج�والی براب�ر با 19
تیرماه امس�ال س�خنرانی کرد .انچه در ادامه
می خوانید گزیده ای از س�خنرانی او اس�ت که
در بخش های�ی تنظیم مجدد و تلخیص ش�ده
اما به طور کلی دربرگیرنده عمده محتوای ارائه
شده توسط اغداشلو در این مراسم است.
***
ایدین اغداشلو :خیلی خوشحالم که در کنار شما هستم؛
برای اولین بار اس��ت که به غرب امریکا س��فر کرده ام؛
شاید فکر می کردم ادم ها اینجا بیش از اندازه خوشحالند
و اینجا جای من نیس��ت و این همه خوشی را نمی توانم
تحمل کن��م .موضوعی که برای ای��ن صحبت انتخاب
ک��رده ام ،موضوعی اس��ت ک��ه دائما مورد س��وال قرار
می گیرد؛ اینکه وضع فرهنگ معاصر ایران چطور اس��ت،
هنر معاصر ایران در چه حال اس��ت و نقاشی ایران چکار
دارد می کند .اینکه یک مرتبه قیمت اثار هنری افزایش
پیدا کرده ،کارهای هنرمندان ایرانی در حراج های داخلی
و خارجی شرکت داده می شود و اینکه ایا این اصال یک
برنامه است یا هنر ایران در طول این مدت واقعا حرکت
کرده و موفق ش��ده خود را به جایی برس��اند که حرفی
برای گفتن داش��ته باشد .اس��ان هم نیست تشریح این
مسئله و پاسخ بالفاصله ای هم نمی شود به ان داد؛ البته
من نگاه��ی مقدماتی به این موض��وع خواهم کرد ولی
در مجموع در 20س��ال گذشته ما شاهد نوعی تفاوت و
تحول ش��ده ایم که این تحول ارام ارام خودش را نشان
داد تا امروز .من س��عی می کنم این ها را به عنوان رئوس
مطالب عنوان کنم وگرنه فکر نمی کنم به شخصه بتوانم
پاس��خی کامل به این مس��ئله غامض و پیچیده بدهم.
خب ،ایران همیشه صاحب نقاشی بوده؛ تاریخ هنر بسیار
معتبر و مهمی دارد و نقاش��ی هم بخش��ی از ان است اما
نقاش��ی هنر مهم ایرانی ها نبوده؛ هنر مهم ایرانی ها شعر
بوده و به همین دلیل اس��ت که نقاش��ی در طول تاریخ
هزار و چند ساله اش تابع متن ادبی بوده ،ادبا می نوشتند
و جایی را خالی می گذاش��تند و نقاشان در ان جای خالی
نقاش��ی می کش��یدند؛ تابعی بودند از ادبیات .ولی با این
حال نقاش��ی ایران مهم بوده؛ ممکن است و حتما میان
مردم رس��وخ نداشته .نه مثل ش��عر طوری که شاهنامه
خوانی کنند و ش��عر را به عنوان بخش عمده ای از تفکر
خودشان به حس��اب بیاورند ولی ناشی هم در این میان
حرکت می کرده .نقاش��ی هنر خواص بوده؛ اگر این نکته
را در نظر نگیریم ش��اید پاسخ س��واالتی که بعدا مطرح
شد ،اسان نباش��د .این عنوان وجود دارد که نقاشی هنر
خواص بوده .برای مردم عادی هم نقاش��ی وجود داشته،
نقاش��ی های دیواری و نقاش��ی هایی که بر سر در بازار و
گرمابه ها می کشیدند و بعدها نقاشی قهوه خانه ای وجود
داشته ولی نقاش��ی هنر خواص و در کتاب های خطی و
در کتابخانه اش��راف و وزرایی بوده که می توانس��ته اند
کتاب سفارش دهند .قیمت یک کتاب وقتی که نقاشی و
تذهیب و تزئین می شده برابر قیمت 10اسب عربی بوده
و این قیمت شوخی نیست .اگر ما بخواهیم شعارهایی از
قبیل هنر مردمی و غیره و ذلک بدهیم ،باید گفت نقض
تاریخ کرده ایم و واقعیت این نیس��ت .در عین حال هنر
خ��واص بودن از اهمی��ت و ارزش ان کم نمی کند ،بلکه
نوع ان را برای ما بازگو می کند.
این هنر داش��ت مس��یرش را طی می کرد؛ ارام ارام و با
هم��ه مداخله هایی ک��ه از جاهای مختل��ف در موردش
صورت می گرفت .سبک ها و شیوه ها ابتدا از چین می امد
و بعدها از جهان غرب امد و همیشه تغییر بخشی از این
مالقات بود .تغییر می ک��رد ،تغییر می داد و هرچه که به
وجود می اورد از ان خ��ود می کرد؛ از چین می گرفت ،از
رم می گرف��ت ،از ایران قدیم می گرف��ت و از هر جا که
می گرف��ت ان را در ی��ک اخت�لاط اساس��ی از ان خود
می کرد .نقاش��ی ،نقاشی ایرانی می شد .خب این صفت و
خصلت دومین نکته ای اس��ت که س��عی می کنم از یادم
ن��رود ک��ه دوب��اره ب��ه ان برگ��ردم؛ این صفت بس��یار
مهمی است؛ برای اینکه وقتی بعدها کل ساحت فرهنگی
ایران تح��ت تاثیر تجدد قرار گرفت این قس��مت اغلب
مورد انتقاد قرار می گرفت و گفته می شد ما نقاشی ایرانی
می خواهیم و بخش ایرانی این نقاش��ی ها کجاست .خب
این هم پاسخی داشت که من سعی می کنم این پاسخ را
روش��ن کنم .سومین نکته حرکت کلی این هنر در طول
70س��ال گذشته اس��ت که هنر مدرن به ایران می اید.
بنابراین این س��ه سرفصل وجود دارد و تا به این ها نگاه
نکنیم ش��اید نتوانیم حوادثی که االن دارد اتفاق می افتد،
مخاطب ،بازار و اقتصاد هنر به روایت ایدین اغداشلو در ارواین کالیفرنیا
هنردرایران رسمیت ندارد!
چ��ه در عرص��ه فرهنگ و چه در عرص��ه اقتصاد هنری
نمی توانیم دس��ته بن��دی و از هم متمای��ز کنیم .نقاش
ایرانی نقاشی می کشید و نقاشی خوب می کشید و کارش
را می کرد و نقاش��ی سفارش��ی می کش��ید .خب در هیچ
مقطعی ما به محاق فرهنگی نرس��یده بودیم ،همیشه به
عنوان یک نقاش از ان می گذشتیم و عبور می کردیم اما
ان چیزی که در نیمه دوم قرن نوزدهم اتفاق افتاد دیگر
محل عبور چندانی باقی نگذاش��ت ،چ��را که فرهنگ و
تم��دن غربی -که البت��ه منظور تنها غ��رب جغرافیایی
نیس��ت -در حال جایگزینی و مساوی سازی بود و امده
بود تا همه را در همه جای دنیا مس��اوی کند .پس ایران
هم بخش��ی از این اتفاق بود؛ در ایران هم کمال الملک
پدید امد و من بارها نوش��ته ام که ه��ر کدام از ممالک
ش��رقی کمال الملک خودش��ان را داش��تند .ح��اال یقه
کمال المل��ک را می گیرن��د ک��ه ت��و چرا نقاش��ی غربی
کش��یدی .خب یک اتفاق داشت می افتاد و نقاشی و هنر
بخشی از ان بود .اتفاقی در شرف تکوین بود و ان اتفاق
در همه بخش ها داش��ت می افتاد .ما نمی توانیم فقط یقه
هنرهای تجس��می را بگیریم .وقتی این اتفاق افتاد نکته
اولی که به ان اشاره کردم خود را نشان داد .یعنی وقتی
نقاش��ی غرب��ی از اواخ��ر دوره صفوی به ای��ران امد ایا
هنرمندان ما موفق ش��دند مثل اجدادش��ان هنری را به
وجود بیاورند که ه��ر عنصر بیگانه ای را در خودش حل
کن��د؟ ش��اید در نیمه اول قرن نوزدهم ای��ن اتفاق افتاد
یعنی مکتب زند و قاجار به وجود امد که هم غربی است
و هم ایرانی اس��ت ،هم به نقاشی صفویه و نقاشی زندیه
قب��ل از خود توجه می کند .اما مس��ئله این اس��ت که وا
می دهن��د و قادر نیس��تند هنر غربی را درون خودش��ان
مس��تحیل کنن��د .در واق��ع ای��ن اتفاقی که بای��د بیفتد
نمی افتد .از اینجا مشکل بعدی شروع می شود که مشکل
بس��یار مهمی هم هس��ت؛ هنر ایرانی ارام ارام مخاطب
خودش را پیدا می کند .مخاطب هنر ایرانی کیس��ت؟ تا
این زمان که مردم عادی نبودند ،بعدا هم نبودند و هنوز
هم نیستند .پس این هنر خواص تغییر مخاطب می دهد
و دیگر ن��وع مخاطبانش تفاوت دارن��د؛ یعنی وقتی که
بورژوازی ش��روع می شود و موقعی که طبقه اشراف ارام
ارام مس��تحیل می ش��ود ،مخاطب های جدی��د به وجود
می ایند .شما نقاش��ی های کمال الملک را که نگاه کنید
متوجه می شش��وید که چه اتفاق��ی دارد می افتد؛ کمال
الملک��ی ک��ه چهره ناصرالدین ش��اه قاج��ار را به کرات
کش��یده ب��ود ،ارام ارام چه��ره س��ردار اس��عد بختیاری
مشروطه طلب را می کشد و چهره عضدالمک را می کشد
که ایلخانی قاجار است و از ولیعهد دارد مراقبت می کند.
پس می بینیم که همه چی��ز دارد تغییر می کند و در این
تغیی��ر مخاطب هم تغییر می کند .ارام ارام کس��انی پیدا
می شوند که جزو طبقه الیت جامعه هستند ولی شاید تبار
اش��رافی ندارند؛ برای اینکه اشرافیت علی الخصوص با
اغاز سلطنت رضا شاه شکل دیگری به خودش می گیرد؛
در مخالفت با رضا شاه طبقه جدیدی به وجود می اید که
این طبقه جدید همچنان به عنوان بخشی از بساط فهم
و دانش و متفاوت بودن ،هنر را هم انتخاب می کند و بر
می گزیند .پس مخاطب ها شروع می کنند به تغییر کردن
و این تغییر تا به امروز ادامه دارد .این مخاطب ها خریدار
نقاشی های شاگردان کمال الملک می شوند .اشکالی هم
ن��دارد و همه چی��ز دارد جواب می دهد .کم��ال الملک
صورت س��ردار اس��عد بختیاری را می کشد و عمارت راه
اهن تهران را مهندسین المان نازی می سازند .در سقف
عمارت راه ان هنوز صلیب شکس��ته را می توانید ببینید.
بنابرای��ن یک اتفاق عمده و وس��یع دارد می افتد ،اگر ما
نگاهم��ان را منعطف تنها ی��ک بخش از این قصه کنیم
ایران همیشه صاحب نقاشی بوده؛ تاریخ هنر
بسیار معتبر و مهمی دارد و نقاشی هم بخشی از
ان است اما نقاشی هنر مهم ایرانی ها نبوده؛ هنر
مهم ایرانی ها شعر بوده و به همین دلیل است
که نقاشی در طول تاریخ هزار و چند ساله اش
تابع متن ادبی بوده ،ادبا می نوشتند و جایی را
خالی می گذاشتند و نقاشان در ان جای خالی
نقاشی می کشیدند؛ تابعی بودند از ادبیات.
ولی با این حال نقاشی ایران مهم بوده؛ ممکن
است و حتما میان مردم رسوخ نداشته .نه مثل
شعر طوری که شاهنامه خوانی کنند و شعر
را به عنوان بخش عمده ای از تفکر خودشان
به حساب بیاورند ولی ناشی هم در این میان
حرکت می کرده
کل را از دس��ت داده ایم .مخاطبین جدی��د ،ثروتمندان
جدید ،زمینداران جدی��د و از همه مهم تر تولیدکنندگان
جدید هس��تند .هنر نقاش��ی دارد حرکت خودش را پیش
می برد ،نقاش��ی غربی کامال جایگزین ش��ده و تابلوهای
نقاش��ی خریداری می شوند .می دانید که در سنت نقاشی
قدیم ایرانی کس��ی نقاش��ی را به دیوار نمی زده؛ نقاشی
درون کتاب ها یا درون جلدهای چرمی که به ان ها مرقع
می گفتن��د ب��وده و در کتابخانه ها ج��ای می گرفته .پس
کس��ی به دیوار نقاش��ی نم��ی زده ،روی دیوار نقاش��ی
می ش��ده؛ در دربار فتحعلی ش��اه در باغ نگارستان پر از
قاش��ی های دیواری بوده .علت اینکه نوک نقاش��ی های
قاجاری تیز و هاللی اس��ت این اس��ت ک��ه این ها برای
معماری نقاش��ی می شده و در داخل ان رف ها جایگزین
می شده .خب ما با عصر جدیدی سر و کار داریم؛ با هنر
جدیدی که از غرب امده و جایگزین شده .عنوان تابلو را
در این عصر به رس��میت می شناسیم یعنی از اواخر قرن
نوزدهم میالدی یعنی تا اواخر دهه 40میالدی .همچنان
ای��ن مش��خص اس��ت ،خریدارهای��ش مش��خصند و
مخاطبینش مشخصند ،منتها هنوز شکل کامل مراودات
و مناسبات تولید و خرید و فروش و همه این ها به جای
خودش جانیفتاده ،به این علت که در ایران گالری نقاشی
وجود ندارد ،شما اگر می خواستید از کمال الملک نقاشی
بخری��د بای��د در خان��ه اش می رفتی��د و جای��ی که اثار
هنرمندان بزرگ را عرضه کند وجود نداشته .بنابراین این
بخش��ی از عرضه بازاری است که هنوز شکل نگرفته و
ناقص اس��ت .از طرف دیگر پش��توانه ادبی نقاشی و نقد
نویسی و روشنگری را هم نداریم .من جزو اولین کسانی
هستم که به اتفاق سیمین دانشور و چند نفر دیگر شروع
به نوش��تن اولین نقدها کردم که این به عنوان سابقه و
عمر نقدنویسی خیلی کم است و معنایی ندارد .تصویری
که م��ن می خواهم برای ش��ما رس��م کنم این ش��کل
ناهماهنگ اس��ت؛ نقاش داریم و نقاشی مطرح شده اما
بعض��ی از بخش ها را اصال نداریم .ما جایی برای فروش
کارها و قیمت گذاری اث��ار نداریم و هنوز خیلی مانده تا
نقاشی به قول ش��ما تبدیل به «اینوستمنت» شود .پس
اینجا چیز درهم و برهمی به اس��م بازار نقاشی به وجود
می اید که این بازار نقاش��ی سفارش دهنده هایش معلوم
است ولی پشتوانه اش را ندارد ،یعنی امکان تبدیل شدن
به یک گستره را ندارد؛ همه چیز در یک شکل محلی و
بس��یار کوچک و بس��یار ش��خصی می گذرد؛ فوق العاده
ش��خصی .نقاش نقاش��ی می کشد و ش��اید مثل کمال
المل��ک اصال نمی خواه��د کارهایش را بفروش��د؛ از چه
راه��ی زندگ��ی می کند؟ خ��دا می داند .وقت��ی صحبت
مخاطب را می کنم مشخص است ولی وقتی که صحبت
از بازار نقاش��ی می کنم دیگر خیلی مشخص نیست .در
زمان رضا ش��اه چه افرادی نقاشی می خریدند؟ اشراف و
در واق��ع باقیمانده اش��راف ،بورژوازی جدید التاس��یس.
این ها برابر چه سیستمی نقاش��ی می خریدن��د؟ برابر دل
خودشان .فکر می کردند صورتشان را بدهند نقاش بکشد.
ام��ا ان چی��زی ک��ه االن دارد اتف��اق می افت��د ،با همه
گوشه های س��وال برانگیزش ،در حقیقت در حال تکمیل
تکه های افتاده و مفقود ش��ده مناس��باتی است که ما به
اس��م هنر معاصر با همه زوایایش می شناسیم .هنوز این
کامل نش��ده و نقصان خیلی زی��ادی دارد ولی چیزی که
من می توانم بگویم این اس��ت که در راه ش��کل گرفتن
اس��ت .سخت اس��ت؛ معاند و منقد زیاد دارد ،حسود زیاد
دارد ولی این ها همه به کنار ،کس��انی هستند که به این
ترتیب اعتقاد ندارند .من در پی حراج امسال که در تهران
برگزار ش��د نقدهای متع��ددی را دیدم از اینکه عده ای با
شدت فغان کرده بودند که چه معنی دارد یک اثر نقاشی
دو میلی��ارد قیمتش باش��د .خب این از ی��ک نااگاهی بر
می اید .به یکی از منتقدین که اشاره به این مسئله کرده
بود از طریق واس��طه ای پاس��خی فرس��تادم و گفتم دو
میلیارد برای یک نقاش��ی زیاد اس��ت؟ ای��ن معادل یک
میلیون دالر هم نمی ش��ود ،خب ش��ما خیلی راحت روی
یک اپارتمان نس��بتا کوچک دو میلیارد س��رمایه گذاری
می کنید ،پسرهای شما سوار اتومبیل های پورش می شوند
که قیمت هر کدامش��ان یک میلیارد اس��ت .چرا ان ها را
نمی بینید .پس اینجا مش��کل درونی قصه است نه عدد و
رقم .اینکه هنر هنوز رسمیت ندارد .چرا رسمیت ندارد؟ به
این دلیل که به زعم بعضی ها هنوز تبدیل به کاال نش��ده
و اینوس��تمنت نشده .ش��ما به عنوان یک بانکدار ژاپنی
می توالنید 176میلیون دالر بدهید و یک نقاش��ی از ون
گ��وگ بخری��د و ان را ببری��د در توکی��و در گاوصندوق
بانکت��ان بگذارید طوری که دیگ��ر هیچکس ان را نبیند
ولی هیچک��س به این موضوع اعت��راض نمی کند .همه
این ها به خاطر دو نکته اس��ت؛ یکی اینکه چه مجموعه
نابسامان از هم گسسته ای را گذرانده ایم که تکلیف هیچ
چیز معلوم نبود ،هیچ س��والی پاس��خ داده نمی ش��د و در
نتیج��ه همینطور س��وال های بی معنا پیدا می ش��د .این
دوگانگ��ی در قض��اوت از س��وء تفاه��م و در جاهایی از
سوءنیت می اید ولی بنیان اصلی اش از سوء تفاهم است.
چرا این س��وء تفاهم به وج��ود می اید؟ کمی به عقب تر
برگردیم؛ مدرنیسم در ایران شروع می شود و اولین گروه
نقاشان مدرنیست ارام ارام به ایران برمی گردند و شروع
می کنند به عرضه کردن جهان مدرن ولی خب زاویه دید
این ها نقاش��ی شان است و شروع می کنند به جا انداختن
مبان��ی مدرنیس��م و در نتیجه با هرچه که قدیمی اس��ت
مخالفت می کنند اما اتفاق عمده ای که می افتد این است
ک��ه این ها هنوز مخاط��ب ندارند و کارهایش��ان را نمی
توانن��د بفروش��ند .مخاط��ب ای��ن دس��ته ارام ارام از
دانش��کده هایی که تازه تاسیس ش��ده اند و مدرنیسم در
ان ها تبلیغ می شود شکل می گیرد .در همین زمان اولین
گالری هایی که هنر نو را اشاعه می دهند به وجود می اید
و اگرچه پیش از این دوره هم معدود گالری هایی فعالیت
دارند اما امتیاز این مس��ئله به خانم معصومه سیحون بر
می گردد که اولین گالری دار واقعی ایران است .بنابراین
ارام ارام ای��ن مناس��بات دارد ش��کل می گی��رد و کامل
می ش��ود .هنرمن��د کار می کند؛ کار متف��اوت می کند ،به
س��ختی زندگی می کند و مخاطبش را می سازد .پس در
1340صاح��ب گال��ری ش��دیم ،اولین منقده��ا و اولین
کولکتوره��ا در همین ح��دود بود که فعالیتش��ان را اغاز
کردند و دانش��کده های هنری ش��روع به تاسیس شدن
کردند .می خواهم بگویم چطور از یک تشتت معنایی تازه
پدیدار ش��د .این معنا مابه ازایی بود در مقابل هنر مدرنی
که جای انکار نداشت و هنوز هم ندارد .نه تنها هنر مدرن
ک��ه دوره اش گذش��ته بلکه هن��ر پیش��تاز و هنری که
بازگوکننده دورانی است که هنرمند در ان زندگی می کند
اغاز ش��د و جای انکار نداش��ت و مطمئن هم باشید که
نخواهد داش��ت .بازار هنر معاص��ر ایران از همین تجمیع
است که پیدا می شود که اگر این عوامل نبودند بازار هنر
ایران ش��کل نمی گرفت .ول��ی این بازار قرار بود که پیدا
بشود و شد و اتفاقی افتاد که خیلی مهم بود .اغلب این ها
که ثروتمند ش��دند و ثروتمند ماندند شم قوی هم داشتند
که به عنوان س��رمایه گذاری به این موضوع نگاه کنند و
نه فقط به عنوان عش��ق به هنر که اگر هم نخواستد ان
را در انب��ار نگه دارند و حتی نگاهش نکنند تا اینکه طی
مدتی کوتاه قیمتش س��ه برابر شود .چرا که نه؟ همزمان
اولین مجال های عرضه هنر ایران در خارج از کش��ور در
بازل س��وئیس اتفاق افت��اد و بعدها ه��م در مجال های
دیگ��ری تکرار ش��د تا وقتی ک��ه حراج ها پا ب��ه میدان
گذاشتند؛ حراج هایی که باید فقط به عنوان بخشی از بازار
هن��ر به ان نگاه کرد و ن��ه محلی برای تعیین ارزش اثار
هنری؛ در حراج هر کس پول بیشتری بدهد صاحب کار
می شود یا مجموعه داری اثر خودش را وارد حراج می کند
و بع��د هم خ��ودش ان را خریداری می کن��د بازی های
خودش را دارد؛ تبانی می کنند کاری را بخرند یا برعکس
کاری را نخرن��د .در همه جای دنیا همینطور اس��ت .ولی
حراج ها که ش��روع شدند معلوم ش��د که می توان قیمت
کاره��ا را باال برد؛ اما باال بردنش مهم بود حتی با کلک.
این سیلی است که راه افتاده و قوانین و قواعد خودش را
دارد چه خوش��مان بیاید چه نه .این بازاری اس��ت که به
وجود امده و احتیاج به عرضه دارد .بعضی از مجموعه های
هنری تهران قیمتش��ان به بیش از 50میلیون دالر بالغ
می ش��ود؛ چیزی که قبال اصال معنا نداشت .ماجرا خیلی
ساده است؛ حاال متوجه شده اند این بازار براساس تولید
و عرضه به وجود می اید .این بازار دارد کار می کند و کار
خواهد کرد تا وقتی که این بازار جواب می دهد.
کتاب و ادبیات
چهارشـنبه 13مردادماه 1395سال نهم شماره 531
www.honarmandonline.ir
گفتگو با فاطمه سلیمانی نویسنده رمان «به سپیدی یک رویا»
مذهبی نویسی را بدون خواندن یک فصل از کتاب تحقیر می کنند
9
چگونه حق تالیف و ترجم ه کتاب های خود را به
کشورهایدیگربفروشیم
حسام ابنوس
نوشتن از اهل بیت عصمت و طهارت(ع) در ظاهر و بدو امر ،اتفاق خاصی به نظر نمی اید اما وقتی نویسنده ای دست به قلم می برد
تا در این وادی مشغول نوشتن شود با دشواری های این کار روبرو می شود ،زیرا ساحت اهل بیت پیامبر(ص) بری از هرگونه الودگی
است و نویسنده باید تمام تالش خود را صرف این کند که مبادا با قلم خود خدشه ای به این ساخت قدسی وارد کند« .به سپیدی
یک رویا» رمانی است مرتبط با حضرت معصومه(س) خواهر بزرگوار علی بن موسی الرضا(ع) به قلم فاطمه سلیمانی ازندریانی که از
سوی انتشارات کتاب نیستان روانه بازار کتاب شده و نویسنده به خوبی توانسته از پس ژانری که در ان قلم زدن کار اسانی نیست
بر بیاید .به بهانه انتشار این رمان و در استانه ایام والدت حضرت معصومه(س) گفتگویی با این نویسنده انجام دادیم .او در این
گفتگو به مذهبی نویس بودن خود اشاره کرد و گفت از اینکه با این عنوان یاد شوم ،ناراحت می شوم ولی به خاطر عالقه ای که به این
کتاب ها دارم زود می گذرم در حالی که برخی کتاب ها را نخوانده انها را تحقیر می کنند .او در بخش دیگری از این گفتگو به کمبود
کتب مرجع و وفور کتاب سازی در ارتباط با حضرت معصومه(س) نیز اشاره کرده است که در ادامه با هم می خوانیم.
شما در اولین تجربه رمان نویسی
خ�ود س�راغ نوش�تن از یک�ی از
منتسبین به اهل بیت رفته اید .خط
قرمز ه�ای موجود ن�گارش در این
حوزهنگران تاننمی کرد؟
در شروع کار این نگرانی خیلی زیاد بود .اما جذابیت
این کار انقدر زیاد بود که این مسائل همه در حاشیه
قرار گرفت .عالوه بر اینکه شخص ًا سعی می کنم به
خطقرمزهاپایبندباشم.
روایتی که ش�ما به خوانن�ده ارائه
کردید چه میزان مس�تند اس�ت؟
شخصیت«سلطان»تخیلشمابود
یا در تاریخ وجود دارد؟
تمام اتفاقات اصلی و روایات کام ً
ال مستند هستند.
حتی در بعضی موارد که اختالف نظر وجود داشت،
س��عی کردم معتبرترین واقعه را روایت کنم .برای
مثال روایات زیادی بود که حضرت معصومه(س) به
همراه برادران و تعداد زیادی از نزدیکانشان به ایران
سفر کرده اند و در ساوه توسط حاکم ساوه غافلگیر
شده و اکثرافراد کاروان در جنگ متقابل به شهادت
رس��یده اند .در ادامه هم دو روایت وجود داشت .اول
اینکه حضرت از ش��دت غم ش��هادت برادرانشان
دچار بیماری ش��ده اند و دوم اینکه ایشان را مسموم
کرده اند ،که با مطالعه متمرکز روی این بخش به این
نتیجه رسیدم که جنگ ساوه و همینطور مسمومیت
حضرت س��ندیت ندارد و اما سلطان .بله در تاریخ از
شخصیتی به نام سلطان که خادم حضرت بوده اند،
نام برده ش��ده .اما در مورد جزئیات رابطه حضرت و
سلطان اطالعات خاصی نبود .سلطان
یک ش��خصیت واقعی اس��ت که در
داستان به شخصیت ش بال و پر داده
شده است.
در ن�گارش رم�ان «ب�ه
سپیدی یک رویا» چقدر
از تجربیات کس�انی که
در حوزه ادبیات دینی قلم
زده انداستفادهکردید؟
در زمان نگارش رمان ،تعمداً حتی از متون مش��ابه
هم فاصله گرفتم تا حتی المقدور داس��تان یک اثر
مستقل باشد و شباهت محسوسی به اثاری از این
دست نداشته باشد .خصوص ًا در مورد زبان روایت .اما
بعد از اتمام نگارش اولیه ،جناب سید مهدی شجاعی
و جناب سید مجتبی حسینی ،کتاب را مطالعه کردند
و نکاتی را تذکر دادند .که اتفاق ًا بعضی از این نکات
تخطی های جزئی از خط قرمزها بود که باعث حذف
چند صفحه از کتاب و اضافه شدن چند نکته به کتاب
شد .اما خوشبختانه هر دو بزرگوار نثر و نحوه روایت
کار را پس��ندیده بودند .در ضمن یک نکته را اضافه
کنم که حذف کردن ان چند صفحه سخت ترین و
تلخ تری��ن اتفاقی بود که در حین نگارش این رمان
اتفاق افتاد .چون برای جمله به جمله کتاب زحمت
زیادی کشیده بودم .اما گاهی پیش می اید که باید
یک چیزی را ب��رای چیز بهتری فدا
کنیم .با اینکه واقع ًا ناراحت کننده بود،
اما به لطف پروردگار بعد از انتشار کتاب،
به این نتیجه رسیدم که حذف ان چند
صفحهبهترینتصمیمیبودکهگرفتم.
چون در مقایسه با متن اولیه یکدستی و
صمیمیتبیشتریدارد.
چ�ه ط�ور ش�د س�راغ ای�ن
شخصیتتاریخیرفتید؟
طبق عالقه ای که به تاریخ اس�لام داشتم و دارم و
همیشه هم این عالقه را عنوان کرده ام ،این کار از
طرفانتشاراتکتابنیستانبهمنپیشنهادشد.ولی
چگونهنوشتنوازکداممقطعزندگیحضرتنوشتن
به خودم واگذار شد و من به دلیل عالقه ویژه ای که
به امام رضا(ع) دارم ،بهانه ای پیدا کردم تا با نوشتن از
زندگی خواهر بزرگوارشان ،عرض ارادتی به حضرت
داشته باشم .ضمن اینکه تا به حال هیچ رمان جدی
در مورد حضرت فاطمه معصومه(س) نوشته نشده
و این بکر بودن موضوع ،جذابیت پرداختن به ان را
یداد .خوشبختانه من خیلی زود با اینکار
افزایش م
ارتباط برقرار کردم .حتی قبل از شروع مطالعه جدی،
هم راوی داستانم را انتخاب کردم ،هم زمان شروع
رمان را .ندیمه حضرت به عنوان شخصی که همیشه
همراه ایش��ان بوده بهترین راوی برای این داستان
بود که خوش��بختانه در مطالعاتم به ن��ام این خادم
هم رسیدم .مهاجرت امام رضا(ع) به ایران هم نقطه
عطفی در زندگی حضرت و خانواده ایشان بوده که به
نظرم بهترین شروع بود.
نگ�ران اینکه به ش�ما نویس�نده
سفارشی نویس یا تعابیری از این
دستبگویند،نبودید؟
این نگرانی که همیشه وجود دارد .عالوه بر وجود
نگرانی بارها همین حرف ها را شنیدم .نه تنها به
سفارشی نویسی متهم شدم ،حتی کتاب مذهبی
نوش��تنم را ه��م تحقیر کردند و ن��ه تنها تحقیر
می کنند بلکه کارهایی از این دست را شبیه به هم
و تکراری تعبی��ر می کنند بدون اینکه حتی یک
فص��ل کامل از کت��اب را بخوانند .اگر بگویم که
از این رفتارها ناراحت نمی شوم دروغ گفته ام ،اما
فق��ط در حد یک ناراحتی زودگذر ،چون من قبل
از اینکه نویسنده این گونه کتاب ها باشم مخاطب
انها هستم و عالقه و اعتقادم به این نوع کتاب ها
انقدر زیاد هست که این صحبت ها نتوانند حتی
یک مانع کوچک در این مسیر باشند.
دفتر شعر
محمدرضا شفیعی کدکنی
به کجا چنین شتابان؟
گون از نسیم پرسید
دل من گرفته زینجا
هوس سفر نداری
ز غبار این بیابان؟
همه ارزویم اما
چه کنم که بسته پایم
به کجا چنین شتابان؟
به هر ان کجا که باش��د به جز این س��را
سرایم
سفرت به خیر ! اما تو و دوستی خدا را
چو از این کویر وحشت به سالمتی گذشتی
به شکوفه ها به باران
برسان سالم ما را!
گذر سعدی
دستور برای رفع مزاحمت مردم
یکی از مریدان نزد پیر مرش��د خود امد و
گفت :چه کنم که از دس��ت مردم در رنج
می باشم؟! انها زیاد نزد من می ایند و وقت
عزیز مرا می گیرند .پیر مرشد به او گفت :به
این دس��تور عمل کن تا از دور تو پراکنده
گردن��د و ان اینکه به فقی��ران انها قرض
ب��ده و از ثروتمندان انها چی��زی را بخواه.
(در این صورت فقیران بر اثر نداشتن پول
برای ادای قرض و ثروتمندان از ترس پول
دادن ،نزد تو نیایند و اطرافیان خلوت گردد).
گر گدا پیشرو لشگر اسالم بود
کافر از بیم توقع برود تا در چین
مجید جعفری اقدم
نویسنده ها و اهالی قلم معمو ًال سعی می کنند
دان��ش ،اموخته ه��ا و برداش��ت های خود از
زندگ��ی و محیط پیرامونی را در قالب تالیف
کتاب به دیگ��ران انتقال دهند .این دیگران
فقط مردم جامعه ای که نویس��ندگان در ان
زندگی می کنند ،نیس��تند .دای��ر ه مخاطبان
ان ها می تواند به گستره ی جغرافیایی جهان
باش��د .چراکه باوجود تن��وع فرهنگی میان
مردم جهان ان ها از سرش��ت و ذات انسانی
تقریبا یکسان و مشابهی برخوردارند.
به طور مثال در بیش��تر جوامع انسانی رابطه
عاطفی والدین با بچه ها یا خیلی رابطه های
عاطف��ی ،عش��قی و هیجان��ی دیگ��ر بین
انسان ها ماهیت مشابهی دارند .خانم الیوت
کاتز نویسنده امریکایی می گوید وقتی کتاب
«ی��ک زن می خواه��د مردی قوی داش��ته
باشد» را می نوشتم در ذهنم مخاطب کتاب
فقط زن��ان امریکای ش��مالی بودند اما بعد
از چاپ کتاب در س��فر به کش��ورهای دیگر
وقتی ان را به خانم های دیگر عرضه کردم
بازخوردهایی را مش��اهده کردم که نشان از
عالقه ش��دید ان ها به کت��اب بود .در مدت
کوتاه��ی کپی رایت کتاب به دوازده کش��ور
فروخت��ه ش��د و حتی ش��مارگان فروش در
کش��ورهای خارجی بیش��تر از کش��ورهای
امریکای ش��مالی ش��د .اثار ایران��ی ،فارغ
از ش��عار هنر نزد ایرانیان اس��ت و بس ،در
پاره ای از موضوعات ،به ویژه علوم انس��انی
و ادبیات ک��ودک و نوجوان به جهت غنای
محتوای��ی قابل طرح و عرض��ه در بازارهای
نشر کش��ورهای مختلف هستند و بالشک
در بعضی بازارهای نش��ر مخاطبان بالقوه و
بالفعل دارند .متاسفانه در کنار عوامل مختلف
ناکامی نش��ر ای��ران در بازارهای بین المللی
یکی دیگ��ر از عوام��ل ،خ��وب و حرفه ای
معرفی نکردن کتاب ها و نویسندگان ایرانی
در عرصه های بین المللی نشر است .این امر
می تواند به راحتی توس��ط خود نویسندگان،
که عمدت ًا حق ترجمه و انتش��ار اثارشان به
زبان های مختلف در کش��ورهای خارجی در
اختیار خودشان است ،صورت پذیرد.
در ادام��ه به ۶قدمی ک��ه می تواند به نحوه
معرف��ی کتاب ایران��ی به ناش��ران خارجی
کمک کند ،اشاره می کنیم:
-۱تهی��ه ایمیلیش��امل خالص��ه کت��اب و
فهرس��ت عناوین-مش��خصات کت��اب-
کامنت ه��ا و تعاریف��ی ک��ه از کتاب ش��ده
اس��ت-ذکر رویداده��ای ادبی ک��ه درباره
کتاب اتفاق افتاده است-اش��اره به نقدها یا
مطالبی که در روزنامه ها یا مجالت راجع به
کتاب نوشته شده است .در ایمیلتان از طرف
خارجی اجازه بگیرید نس��خه ایی از کتاب را
برایش پس��ت کنید .اگر مخاطب شما ناشر
خارجی اس��ت از او بخواهی��د ادرس ایمیل
اژانس ادبی اش را در اختیار شما بگذارد.
-۲تهی ه حداقل بیست یا سی صفحه از متن
کتاب به زبان انگلیس��ی :به عنوان صفحات
نمونه حداقل ۲۰تا ۳۰صفحه از کتابتان را
به زبان انگلیسی برگردانید تا ناشر یا اژانس
ادب��ی خارجی بتواند نوع ادبیات قلم ش��ما و
کتابتان را مالحظه و بررسی نماید .البته اگر
کل کتاب به انگلیس��ی ترجمه ش��ود امتیاز
بزرگی درفروش کپی رایت ان خواهد بود.
-۳جستجوی اژانس ادبی خوب :اژانس های
ادب��ی حرف��ه ای در هر کش��ور ناش��رهای
بازاره��ای نشرش��ان را می شناس��ند .وقتی
کتابی از طرف اژانس های ادبی به ناش��ران
معرف��ی می ش��ود ،ان ه��ا ان را ب��ا دق��ت
بیش��تری موردتوج��ه ق��رار می دهند .چون
می دانند اژانس ها از همکاری کارشناس��ان
و ویراس��تارهای حرفه ایی ب��رای مطالعه و
ش��ناخت کتاب خوب ،مناس��ب بازار و مورد
وثوق سلیقه و ذائقه مخاطبین بازارهای نشر
برخوردارند .ب��رای یافتن اژانس ادبی خوب
در هر کشوری:
ال��ف) کت��اب ی��ا کتاب هایت��ان را در
نمایش��گاه های معتب��ر بین المللی کتاب که
معم��و ًال اژانس های ادبی جه��ان در ان ها
شرکت می کنند عرضه کنید.
ب) برای اعتبارس��نجی اژانس های ادبی به
س��ایت International Literary
Market placeمراجعه کنید.
ج) برای جس��تجوی اژانس ه��ای ادبی در
کشورهای مختلف به سایت ها Foreign
Rightsو Foreign Right agent
مراجعه کنید.
-۴وقتی اژانس ادبی مناس��ب پیدا کردید،
متنی را که در خصوص کتاب اماده کرده اید
برای��ش ایمی��ل کنید .در ص��ورت پذیرش
انجام کار توس��ط او ،س��پس نس��خه ای از
کتاب را برایش بفرستید .بیشتر اژانس های
ادب��ی از هر قرارداد ف��روش رایت در خارج
از کش��ور محل اقامت صاح��ب اثر ۲۰الی
۲۵درصد از کل مبلغ ق��رارداد خارج و ۱۰
الی ۱۵درصد در داخل کشور به عنوان حق
کمیسیون دریافت می کنند.
-۵در طول زمانی که اژانس ادبی روی کتاب
ش��ما کار می کند با او هم��کاری نمایید .اگر
نیاز به نس��خه های بیش��تر از کتاب پیدا کرد
بالفاصله در اختیار او قرار دهید .اگر ناش��ر یا
اژانس دیگری به ش��ما مراجعه نمود ،او را به
اژانسی که قرارداد کاری دارید ارجاع دهید .در
صورت وقوع هر اتفاق خوب برای کتابتان ان
را به اژانستان گزارش نمایید و ...
-۶قراردادی بین ش��ما و اژانس ادبی امضا
می شود و از این طریق شما به او نمایندگی
می دهید که حق تالیف یا ترجمه ش��مارا به
ناش��رهای خارجی بفروش��د .قبل از امضای
قرارداد حتم ًا با یک کارشناس نشر بین الملل
یا فرد اشنا به مسائل حقوقی مشورت کنید.
ازانجایی که بیش��تر ناش��ران در دنیا ترجیح
می دهند از کانال اژانس های ادبی سفارش
کتاب برای ترجمه یا انتش��ار را قبول کنند،
ش��ما نویس��ندگان محترم نیز برای عرضه
اثارتان در سطح جهانی بهتر است از طریق
اژانس ه��ای ادبی یا ناش��ران ایرانی که در
س��طح بین المللی فعال هس��تند و کارهای
فروش رایت اثارشان را از طریق اژانس های
ادبی انجام می دهند ،برای این منظور اقدام
نمایی��د .راق��م این مقاله فک��ر می کند چند
اژانس ادبی نه چندان فعال در داخل کش��ور
در مرحله اول و س��پس اژانس های ادبی در
کشورهای همسایه مثل ترکیه قابل اعتمادتر
هستند .به هرحال کارشناسانی در ایران داریم
که در حوزه بین الملل صاحب نظر هس��تند و
می توانند در این حوزه به نویس��ندگان عزیز
ایرانی مشاوره بدهند.
در پروازهای ماهان واسمان
هنرمند بخوانید
موسیــقی
10
مدیر عامل بنیاد فرهنگی هنری رودکی خبر داد:
شهرداد روحانی
رهبر ثابت ارکستر سمفونیک تهران شد
عل��ی اکب��ر صفی پ��ور مدیر عام��ل بنیاد
فرهنگی هنری رودکی در نشس��ت خبری
که روز س��ه ش��نبه ۱۲مردادم��اه در تاالر
وحدت برگزار ش��د ،ضمن معرفی شهرداد
روحان��ی ب��ه عنوان رهب��ر دائم ارکس��تر
س��مفونیک تهران از جزئیات فعالیت های
جدید ارکس��تر و نح��وه انعقاد ق��رارداد با
نوازن��دگان ای��ن مجموعه س��خن گفت:
طب��ق برنامه ریزی هایی ک��ه انجام گرفته
در ح��وزه نوازندگان کارهای موثری انجام
گرفته که طی ان تمامی نوازندگان ارکستر
س��مفونیک تهران ضمن امض��ای قرارداد
یک س��اله از حقوق ثاب��ت و مزایای بیمه
تامی��ن اجتماعی برخ��وردار خواهند ش��د
ک��ه به اعتقاد من این بخش اتفاق بس��یار
مهمی است که خارج از هر گونه داوری و
قضاوت می تواند به عنوان یک کار اساسی
و زیربنایی مورد توجه قرار گیرد.
وی ادام��ه داد :از ای��ن پ��س دو ارکس��تر
س��مفونیک تهران و ارکس��تر موسیقی ملی
ای��ران به ص��ورت جداگانه و ب��ا نوازندگان
جداگانه به فعالیت های خ��ود ادامه خواهند
داد .ضمن اینکه شورای هنری پنج نفره ای
ت�لاش می کن��د ت��ا ب��ا ورود به سیاس��ت
گذاری ه��ای این دو مجموع��ه ،کارها را به
سمت جلو پیش ببرد.
مدیرعامل بنی��اد فرهنگی هنری رودکی در
پاس��خ به اینکه ایا بخش خصوصی دیگری
غیر از بنیاد از این پس فعالیت های ارکس��تر
سمفونیک تهران را زیر نظر خواهد داشت یا
خیر؟ توضیح داد :ما اعتقاد داریم بنیاد رودکی
یک بنیاد خصوصی اس��ت که اگر مسئولیت
برنامه ای از ان به مجموعه کوچکتری سپرده
ش��ود این دیگر محلی از اعراب ندارد .انچه
که راجع به ارکسترها اتفاق می افتد راسا در
زیرمجموعه فعالیت های بنیاد رودکی است
که طبیعتا در این حوزه اسپانسرها می توانند
در توانمندسازی مجموعه ارکسترها تالش
کنند پس مطمئن باش��ید با هدف استقالل
ارکس��ترها ،مدیریت این مجموعه به هیچ
موسس��ه دیگری واگذار نمی ش��ود و بنیاد
فرهنگ هنر رودکی از طرف معاونت هنری
وزارت ارش��اد فعالیت های این مجموعه را
زیر نظ��ر خواهد داش��ت .وی درباره نحوه
انعقاد قرارداد نوازندگان ارکستر سمفونیک
تهران بیان کرد :تمامی قراردادها در س��ه
س��طح نوازندگان ،س��رگروه ها و مایسترها
انجام خواهد ش��د که این س��ه س��طح بر
اساس مدلی که داشتیم و توافقی که از قبل
وجود داشت ،انجام می گیرد .بر این اساس،
حداقل حقوق دریافتی نوازندگان طبق این
سه س��طح در ماه یک میلیون و ۲۰۰هزار
تومان اس��ت که ما برای اجراها و همچنین
اجراه��ای مضاعف��ی ک��ه ب��رای ارکس��تر
سمفونیک تهران در نظر گرفته شده مبلغی
را نیز به صورت اضافه پرداخت خواهیم کرد
ک��ه طبق محاس��باتی که م��ا در این زمینه
انجام دادیم ،اگ��ر هر ماه به صورت معمول
دو اجرا برای ارکس��تر سمفونیک تهران در
نظر گرفته ش��ود ،به هر نوازنده یک میلیون
و ۶۰۰ه��زار تومان حقوق ماهانه اختصاص
پیدا می کند .ما در مجموع برای دو ارکس��تر
۱۰۰قرارداد می نویسیم که تاکنون بیش از
۶۰نفر از انها این قراردادها را امضا کرده اند.
حتی تا جایی ک��ه اطالع دارم حقوق تیرماه
انان نیز طی روزهای اخیر به حساب عزیزان
واریز شده است.
وی در رابط��ه ب��ا گزینه های مطرح ش��ده
پیرامون مدیریت ت��االر وحدت نیز گفت :تا
لحظه ای که نفر مورد نظر به صورت رسمی
معرفی نش��ود ،بقیه ماجرا شایعه است .البته
ممکن اس��ت مجموعه افرادی که در برخی
از رس��انه ها از انها یاد می شود جزو گزینه ها
باشند اما در این زمینه هنوز تصمیمی گرفته
نش��ده اس��ت .درباره اقای رضا سعیدی پور
هم باید اشاره کنم که ایشان از ما مرخصی
۱۰روزه ای گرفته ان��د و رفت��ن ایش��ان از
مدیریت تاالر وحدت درست نیست.
ش��هرداد روحان��ی رهب��ر دائ��م ارکس��تر
س��مفونیک تهران هم ضمن ابراز خرسندی
از حض��ور دوب��اره اش در ای��ن مجموع��ه
موس��یقایی بیان کرد :اولین کنسرت رسمی
ارکستر س��مفونیک تهران در دوره رهبری
دائ��م بنده طی روزه��ای ۲۹و ۳۰مردادماه
در تاالر وحدت تهران اجرا می ش��ود که این
برنامه به نوعی اولین برنامه اصلی ما خواهد
بود .وی درباره کنسرت مایسترهای ارکستر
س��مفونیک تهران نیز توضی��ح داد :عالقه
زی��ادی دارم ت��ا بتوانم از حضور ارس�لان
کامکار برای حضور در این س��مت استفاده
کن��م اما به هر حال اگر ای��ن هنرمند نتواند
در کنار ما حضور داش��ته باش��د ،هنرمندان
دیگری مدنظر ما قرار دارد که تمایل دارم از
انها به عنوان ارکستر مایستر استفاده کنم.
رهبر دائم ارکس��تر سمفونیک تهران درباره
برنامه ه��ای اینده این مجموعه موس��یقایی
گفت :تصمی��م داریم تا پایان س��ال برنامه
تدوین ش��ده ای را برای ارکستر سمفونیک
تهران منتش��ر کنی��م که فک��ر می کنم در
راستای اهدافی که مدنظر قرار داریم می تواند
برنامه های قابل توجهی به حساب اید .این
در حالی اس��ت که طب��ق برنامه ریزی های
انج��ام گرفته بنا بر این اس��ت که از درون
ارکستر سمفونیک نیز گروه های کوچکتری
در قالب ارکسترهای زهی و غیره به فعالیت
مشغول شوند و در راستای ان کنسرت هایی
را برگزار کند .ش��ورایی هم که قرار اس��ت
برای مجموعه ارکسترها تشکیل شود بدون
تردید در راه کمک کردن به ارکس��تر است
چرا که من معتقدم چند فکر همواره بیش��تر
از یک فکر است.
چهارشـنبه 13مردادماه 1395سال نهم شماره 531
www.honarmandonline.ir
گزارش «هنرمند» از اخرین تمرین کنسرت «ناگفته»
رکورد شکنی ناظری ها در تور کنسرت تهران
علیرضا صفرنژاد
حافظ ناظری که قرار بود طی تور کنسرت های «ناگفته» ۱۳و ۱۴مرداد
ماهدرفضایبازبرج میالدبهرویصحنهبرودباتوجهبهاستقبالمخاطبین
قرار است در تهران مدت بیشتری را سپری کند و ۱۵و ۲۰و ۲۱مرداد ماه
هم به اجرا بپردازد ،کنسرت امسال ناظری ها در تهران رنگ و بوی دیگری
دارد و بر خالف کنسرت قبل در فصای باز مجموعه برج میالد تهران با
برنامه ریزی و تمهیدات ویژه ای برگزار می ش��ود .دوشنبه اخرین تمرین
پیش از کنسرت گروه در استودیوی شخصی استاد ناظری برگزار شد ،سر
تمرین این گروه رفتیم تا عالوه بر گزارش حال و هوایی اعضای گروه را
پیش از کنسرت جویا شویم .گشاده رویی حافظ ناظری به همراه روحیه
باالی و پرانرژی بچه ها در تمرین نومید کنسرتی پر شور و هیجان برای
مخاطب را می دهد .در میان قطعات تمرین شده ،قطعاتی جدید نسبت
به اجرای سال گذشته وزارت کشور به گوش می خورد و نکته جالب این
است که قطعاتی به شیوه مثنوی خوانی و بداهه سرایی در میان قطعاتی
که اجرا خواهند ش��د وجود دارد ،بعضی از کارهای خاطر انگیز و قدیمی
استاد ناظری در کنار قطعات البوم ناگفته که همگی از اثار کالسیک حافط
مراسم یادبود چهلمین روز درگذشت مصطفی کمال پورتراب برگزار شد
پورتراب تمام زندگی خود را در جهت منفعت جامعه فدا کرد
هنرمند :مراسم یادبود چهلمین روز درگذشت زنده یاد
مصطفیکمالپورترابمدرسوپژوهشگرموسیقی
دوشنبه یازدهم مرداد ماه در تاالر استاد جلیل شهناز
خانه هنرمندان ایران برگزار شد.
مجید رجبی معمار مدیرعامل خانه هنرمندان ایران
در ابتدای این برنامه گفت :قرار بود که طی ماه های
گذشته مراسم بزرگداش��تی را برای استاد پورتراب
برگزار کرده و نشان و تندیس خانه هنرمندان ایران
به این چهره ماندگار موسیقی تقدیم کنیم .اما تقدیر
الهی این چنین رقم خورد که ایشان از بین ما بروند.
وی ادامه داد :یکی از چیزهایی که اهل معرفت بر ان
تاکید می کنند ،داشتن عمر نافع است و من زمانی که
به زندگی استاد پورتراب نگاه می کردم ،می دیدم که او
برای استفاده از تمام لحظات عمرش دغدغه داشت.
همه با افتخار می گویند که شاگرد او هستند .پورتراب
در کنار فعالیت های علمی ،اهل ورزش بود ،تا سن۹۲
سالگی افتادگی نداشت و بسیار ساعی و فعال بود که
این موضوع درس بزرگی برای تمام ما است.
بعد از نواختن قطعه ای را با پیانو توسط پویان ازاده
یکی از ش��اگردان پورتراب محمد سریر اهنگساز و
مدرس دانش��گاه پشت تریبون رفت و گفت :استاد
استاد پورتراب شاخصه های بسیار زیادی داشتند که
بنده در این مجال به چند عدد از این شاخصه ها اشاره
می کنم .به اعتقاد من یکی از این شاخصه ها صراحت
در اظهار نظرها بود که زنده یاد پورتراب دراین زمینه با
هیچ کس تعارف نداشت به طوری که برخی از اوقات
خیلی ها حتی من از این نوع رفتار ناراحت می شدند
جالب اینکه بعد از گذشت سال ها ما به این نوع رفتار
یدادیم و از اس��تاد به جهت چنین واکنشی
حق م
تش��کر هم می کردیم .یکی دیگر از ارزشمندترین
قاب خاطره
بوسه حافظ ناظری بر گونه پدرش شهرام ناظری
ناظری هستند به اجرا در خواهد امد که رنگ و بوی کهن به این کنسرت
بخشیده خواهد شد .نکته دیگر قابل توجهی که در البوم ناگفته وجود دارد
استفاده از تحریر های ریتمیک استاد شهرام ناظری بر روی اهنگ هاست
و ترتیب قطعات چه در کنسرت ها و چه در البوم بیانگر اندیشه ها و فلسفه
ذهنی حافظ ناظری حین ساخت این کار است .همچنین نوازندگان ویوال
و ویلنسل گروه جایگزین شده اند .البوم ناگفته حافظ ناظری که پیش تر
توسط نوازندگان مطرح ساز های کالسیک در سطح بین المللی نواخته
شده بود هم اکنون بیش از یک سال است که توسط نوازندگان ایرانی در
سرتاسر کشور به اجرا درامده و حافظ ناظری تا به اینجای کنسرت هایش
از کیفیت نوازندگان ایرانی راضی بوده است .چندی پیش شهرام و حافظ
ناظری برای دومین بار در طی کمتر از ۱سال در شهر شیراز در میان انبوه
طرفداران به روی صحنه رفتند و با اجرای البوم ناگفته و سایر قطعات تور
کنسرت های خود را برای بار دوم اغاز کردند و کنسرت تهران ناظری ها
دومین ایستگاه از دومین تور ناگفته هاست .اعضای گروه عبارتند از استاد
شهرام ناظری اواز ،حافظ ناظری اواز و سه تار حافظ ،بابک غسالی عود،
پدرام فریوسفی ویولن ،امین غفاری ویوال ،ساالر غفاربجویی ویلنسل،
شهریار نظری دف ،فرهاد صفری ساز های کوبه ای ،شیوا سروش ،الهه
حیدری و مهرناز شاه محمدی همسرایانی هستند که گروه را همراهی
می کنند .کنسرت تهران حافظ و شهرام ناظری که پیش تر قرار بود به
مدت ۲شب برگزار شود هم اکنون با پر شدن ۲شب اول ،به مدت ۳
شب تمدید شده و با این رویه استقبال مخاطبین پیش بینی می شود که
مجددا تمدید شود و رکورد پر مخاطب ترین کنسرت تهران را با اختالف
بیشتری بشکند .خوشبختانه استقبال خوبی را از اجرای کنسرت های
البوم ناگفته حافظ ناظری در سراس��ر کشور طی بیش از یک سال اخیر
شاهد بودیم ،این در حالی است که استقبال و گرایش مردم از سبک های
سنتی و کالسیک رو به افول است ،اما البوم ناگفته حافظ ناظری تمام
این امار و ارقام را در هم شکست و نشان داد موسیقی ارزشمند همچنان
مخاطب خاص خود را دارد و هم اکنون فقط کنسرت های تهران حافظ
ناظری صدر نشین فروش بلیت است !!!
پورتراب بیش از نی م قرن ،یکی از جریان های اصلی
اموزش و نشر موسیقی در ایران بود .من در ۱۰سال
گذشته ،سه بار در بزرگداشت های وی صحبت کردم
و ایشان به بنده لطف داشتند و ابراز عالقه می کردند
که صحبت کنم .ولی واقعا هیچوقت نتوانستم یک
سطر از توانایی ها و ظرفیت های این هنرمند را بازگو
کنم .به هر حال چند نسل از دوستان موسیقیدان ما
مستقیما شاگرد اقای پورتراب و چند نسل هم از
شاگردان شاگردهای وی بوده اند.
موسیقیدان ها از
ِ
به نوعی می توان گفت همه موزیسین ها در یک
دوره ای در کالس های وی حضور داش��ته اند و یا
حداقل از کتاب هایشان استفاده کرده اند و به نوعی
اموزش غیر حضوری دیده اند.
وی در تجلی��ل از مقام هنری پورتراب توضیح داد:
مشخصه های اس��تاد پورتراب ،بردباری وی بود که
من در این اواخر واقعا به ان ایمان اوردم.
وی گف��ت :ب��ه نظر من اس��تاد پورت��راب یکی از
اس��طوره هایی بود که تمام زندگی خود را در جهت
منفعت جامعه فدا ک��رد .من واقعا یاد این بزرگوار را
یدارم و باز هم می گویم که جایش در بین
گرامی م
ما خالی است .به هر حال امیدوارم شاگردانی که این
هنرمند تربیت ک��رد ه حداقل یک مقداری به رفتار
استادپورترابجامهعملبپوشانند.
در ادام��ه «گ��روه اوازی تهران» به سرپرس��تی
میالد عمرانلو قطعاتی را اج��را کرد .عمرانلو که
پیش از این شاگرد پورتراب بوده ،در میان اجرای
قطعات گفت :خاطره ای از استاد پورتراب دارم که
سال هاس��ت ان را به دوش می کشم .زمانی که
در سال ۸۸ما از مسابقات اسیایی بازگشتیم و به
فرودگاه ایران رسیدیم ،دیدم که استاد پورتراب در
ان وقت از ش��ب ،به اس��تقبال ما امده است .من
چهره او را در ان حالت هیچ گاه فراموش نمی کنم
و اموزه های او را هیچ گاه از یاد نمی برم.
پورتراب از نظر من واقعا
یک فرشته بود
لوریس چکناوریان اهنگساز و رهبر ارکستر موسیقی
نیز در این برنامه با اشاره به ویژگی های پرشمار زنده
یاد پورتراب بیان کرد :زمانی که بزرگوارانی پیش از
من سخنرانی می کردند من نشسته بودم و به این
فکر می کردم که ایا فکر بودن و نبودن در این دنیا
وجود دارد که شکسپیر می گوید بودن و نبودن؟ به
نظر من نبودن وجود ندارد .هیچ چیز در این دنیا گم
نمی شود،سرسوزنهمگمنمی شود.بعضیمواقعما
ان را می بینیم و بعضی مواقع نمی بینیم ،همانطور که
فرشته هاراممکناستببینیمویاممکناستنبینم.
استاد پورتراب هم از نظر من واقعا یک فرشته بود و
من از این هنرمند خیلی چیزها یاد گرفتم.
وی افزود :اقای پورتراب کس��ی بود ک��ه من از او
اموختم ،ادم واقعا نباید خودش را جدی بگیرد .ادم
کسی نیست و چیزی ندارد که خودش را جدی بگیرد
زیرا هر چه داریم از خداوند می رسد و به او برمی گردد.
استاد پورتراب هرانچه که حس می کرد را می گفت و
از هی چ چیزی بیم نداشت .درستش هم همین است
که ادم صادقانه همه چیز را بگوید .ممکن است ما
االن او را نبینیم اما همانطور که گفتم ،هی چ چیز در
این دنیا گ م نمی شود .اقای پورتراب هم گم نشد و
همین حاال در اینجا نشسته است .االن ما ایشان را
نمی بینیم اما روزی خواهیم دید چون هیچ چیز گم
نمی شود .چکناوریان تاکید کرد :استاد پورتراب ،دل
بزرگی داش��ت ،او ثروت داش��ت ولی ثروتش برای
خودش نبود .او هر چه از علم و مال دنیا داش��ت را
یداد .ما دیگر همچین کسی را در
به شاگردانشان م
میانمان نداریم اما باز هم می گویم که استاد پورتراب
همچناندربینماهستندودرختپورترابهمچنان
میوهمی دهد.
بزرگترینبُعداستادپورتراب
،بعد علمی است
محمد میرزمانی رییس هیات مدیره خانه موسیقی
هم ضمن بیان خاطراتی از نحوه اشنایی با زنده
یاد پورتراب گفت :تمام ابعاد اقای پورتراب را همه
می شناس��د و می دانند که بزرگترین بُعد وی ،بعد
علمی اس��ت .ما این حجم از کت��اب ،مقاله ،اثر،
ترجمه و وسعت شاگرد را از هیچ کس دیگر سراغ
نداریم .اما یک جمله می خواهم بگویم که شاید
باورتان نشود .اقای چکناواریان هم فرمودند که
اقای پورتراب به خیلی ه��ا کمک کردند اما من
زندگ��ی ام را مدیون اقای پورتراب هس��تم .من
حمایت وی را از سال ۵۳تا همین حاال احساس
می کنم به طوری که حتی پس از مرگ اس��تاد،
حمایت ها و زنده بودن او را احساس می کنم.
وی افزود :حدود چند سال پیش ما با روسا و مدیران
ارشد یکی از سازمان های دولتی جلسه ای داشتیم که
در ان جلسه تسلط اقای پورتراب روی اسماء قرانی
برای من بسیار جالب توجه بود .چند سال پیش هم
شورای استفتاء دفتر مقام معظم رهبری از بعضی از
هنرمندان دعوت کرد که در انجا درباره موس��یقی
صحبت کنند .جناب اقای پورتراب هم در ان جلسه
حضور داشتند .بعد از ان جلسه ،اقای پورتراب یک
مقاله تدوین کردند تا جایگاه موسیقی را در جمهوری
اسالمی تثبیت کنند و برای من خیلی جالب بود که
شناساندنموسیقیبهشورایاستفتاءدفترمقاممعظم
رهبری تا این اندازه برای این هنرمند مهم است.
در ادام��ه ،قطعاتی مانن��د «وال��س در دو مینور»،
«قطعه ای در چهارگاه» و «قطعاتی برای فرش��ته»
از ساخته های مصطفی کمال پورتراب توسط یک
کوارتت زهی به اجرا درامد.
سایه او همیشه بر سر هنرجویان
پاینده باشد
پ��ری زنگنه خواننده نیز در س��خنانی کوتاه درباره
پورتراب ،گفت :درخت ها ایس��تاده می میرند ،مثل
درخت وجود مصطفی کمال پورتراب .وقتی نهال بود
شاخه ها و برگ های فراوان داد تا به درختی بزرگ،
سایه سار و پر از برگ تبدیل شد .سایه او همیشه بر سر
هنرجویان پاینده باشد .سبز باد یاد این استاد بزرگ.
پخش فیلم مستندی درباره زندگی مصطفی کمال
پورت��راب ش��امل گفتگو با خ��ود او و دوس��تان و
نزدیکانش ،در چهار قسمت از دیگر برنامه های این
مراسم بود .چهره هایی مانند عبدالحسین مختاباد،
محمدرضا نوربخش ،کامبیز روشن روان و علیرضا
شفقی نژاد نیز این مراسم حضور داشتند.
گردشگری
چهارشـنبه 13مردادماه 1395سال نهم شماره 531
www.honarmandonline.ir
11
بررسی روابط گردشگری ایران و کشورهای خارجی در دولت یازدهم
شیما رئیسی
جذب گردشگر = امنیت ،اعتمادسازی ،زیرساخت و امکانات و تسهیل صدور روادید
انعقاد تفاهمنامههای همکاریهای مشترک در حوزه گردشگری با 50کشور
از جمله المان ،فرانس��ه ،ترکیه ،چین ،صربستان ،کرواسی ،عراق ،افغانستان و
تونس ماحصل تالش دولت یازدهم در زمینه جلب سرمایه ،تبادل گردشگر و
همچنین بهره گرفتن از تجربیات کشورهای دیگر در حوزه گردشگری برای
ارتقای جایگاه این صنعت در کش��ور طی سه سال گذشته بوده است .رئیس
سازمان میراث فرهنگی و گردشگری بارها اعالم کرده که قرار است طی 10
س��ال اینده ،ساالنه 25هتل 4و 5ستاره به مراکز اقامتی کشور اضافه شود.
در این راستا 170 ،هتل 4و 5ستاره توسط بخش خصوصی داخلی در دست
س��اخت است و سرمایهگذاران ترکیهای نیز به زودی ساخت 10هتل 5ستاره
در شهرهای مختلف ایران را اغاز خواهند کرد .عالوه بر این ،در حال حاضر 3
هتل توسط سرمایهگذاران عرب در شهر مشهد در دست احداث است .احداث
3تا 5هتل توسط سرمایه گذاران جمهوری اذربایجان در مناطقی از ایران که
مقصد سفر گردشگران این کشور است نیز از پروژههایی است که به گفته مقام
اول گردشگری کشور بهزودی اغاز خواهد شد .به باور کارشناسان ،بازار ایران
به دلیل تنوع و گستردگی و همچنین برخورداری از امکانات و امتیازات انسانی،
طبیعی و معدنی بسیار ،همواره مورد توجه سرمایهگذاران خارجی بوده است .با
این همه به دالیلی که غالبا منشا سیاسی داشته ،نتوانسته از این فرصت بهرهمند
ش��ود .قوانین دس��ت و پا گیر و در برخی موارد عدم پایبندی به اجرای تمام و
کمال مبانی قانونی تسهیلگر موجود ،در کنار شاخصهای نامطلوب کسب و کار
در ایران که ریسک ورود به بازار تجارت را در کشور دوچندان میکند ،از جمله
دالیل عدم موفقیت در جذب سرمایههای کافی برای توسعه زیرساختهای
مورد نیاز در کشور به شمار میروند .همچنین در کنار عدم توفیقات کافی در
جذب سرمایهگذاران خارجی ،جلب اعتماد سرمایهگذاران ایرانی مقیم یا غیرمقیم
نیز نتوانسته نیازهای پولی پروژههای عمرانی و خدماتی را به قدر کافی فراهم
کند .با این همه در مقطع کنونی و به دلیل شکلگیری نگاه مثبت در داخل و
خارج نسبت به سیاست های خارجی و اقتصادی دولت ،رفت و امد هیاتهای
تجاری و صاحبان سرمایه برای بررسی موقعیتهای سرمایهگذاری در صنعت
گردشگری در پی حصول توافق هستهای میان ایران و کشورهای 5+1رونق
گرفته و گفتگو در زمینه گردشگری و مراودات مربوط به این صنعت به یکی
از اجزای اصلی دیدارهای هیات های سیاسی و تجاری میان ایران و کشورهای
عالقهمند به از س��رگیری یا گسترش تعامالت فی ما بین بدل شده است .در
راستای همین تغییرات و در کنار امضای تفاهمنامهها با کشورهای مذکور ،باید
به دیدار س��فرای بسیاری از دیگر کشورها از استانهای کمتر توسعهیافته اما
دارای پتانسیل برای توسعه گردشگری با هدف بررسی فرصتهای توریستی
انها ،معرفی بسته فرصتهای سرمایهگذاری صنعت گردشگری ایران و انتشار
ان به 4زبان زنده دنیا با هدف دسترسی اسانتر سرمایهگذاران خارجی ،دیدار
اتحادیهها و پارلمانهای بخش خصوصی ایران با همتایان خود از کشورهای
مختلف و تالش اس��تانهای مرزی برای جذب گردشگران و سرمایهگذاران
کش��ورهای همسایه به ویژه در زمینه گردشگری سالمت اشاره کرد .عالوه بر
اینها ،رایزنی مقامات گردشگری و وزارت خارجه ایران با کشورهایی همچون
سنگاپور،جمهوری اذربایجان،اسپانیا،تاجیکستان ،سنگال،کومورو قبرسبرای
تسهیل صدور روادید ،افزایش تعداد یا ایجاد پروازهای مستقیم ،ساخت هتل و
تعامالت علمی ،پژوهشی و اموزشی در زمینه هتلداری و نیز میراث فرهنگی از
جمله دیگر اتفاقات مثبتی است که در صدر اخبار این حوزه طی دو سال اخیر
قرار گرفتهاند .همچنین ابراز عالقه سوئیسیها برای افتتاح شعبهای از دانشکده
هتلداری لوزان در ایران ،ابراز تمایل سرمایهگذاران کشورهای ترکیه ،جمهوری
اذربایجان و ایتالیا به عنوان شرکای جدی هتلسازی ایران ،درخواست وزارت
تجارت کره جنوبی از دستاندرکاران صنایع مختلف از جمله گردشگرى برای
بررسی بازار ایران براى ارتقاى گردشگرى و توسعه این عرصه و فراهمسازی
شرایط براى حضورگردشگران خود در ایران ،ابراز تمایل دبیر کل سازمان ملى
گردش��گرى یونان برای امضاى تفاهمنامه همکارى مشترک و برنامهریزی
جدى به منظور ایجاد ارتباط میان بخش خصوصى دو کشور و نیز اعالم امادگی
مقامات ایرانی برای میزبانى از کروزهاى گردشگرى یونانى در جزایر کیش و
قش��م ،پیشنهاد تهیه یادداشت تفاهم همکارى در زمینه گردشگرى و صنایع
دس��تى میان ایران و الجزایر ،امادگى اتریشیها براى ارائه خدماتى در زمینه
مشاوره در کترینگ هتلها ،مشاوره در هتلداری ،راه اندازى پروژههاى امالک،
مستغالت و مراکز خرید ،طراحى اس��تراتژىهاى مدیریت گردشگرى و نیز
برگزارى نمایشگاهها و جشنوارههاى گردشگرى و البته امضای تفاهم نامه راه
اندازى اولین قطار گردشگرى ایران ،مذاکره با مقامات اسلوونى بر سر توسعه
همکاریهاى گردشگر ،تنظیم سند همکارى مشترک ایران و ایتالیا در حوزه
میراث فرهنگى و گردشگرى و موکول شدن امضای ان به سفر رئیس جمهور
روحانی به ایتالیا ،تاکید دردیدار رئیس سازمان میراث فرهنگی و سفیر بنگالدش
برای توس��عه روابط حوزه گردشگری ،صنایع دستی ،انتقال تجربیات ایران در
حوزه میراث فرهنگی به این کشور و برگزاری موزههای مشترک و همچنین
لغو روادید میان اتباع ایران و ارمنستان که سفر گردشگران دو کشور را تسهیل
میکند از دیگر خبرهای امید بخشی است که در این حوزه منتشر شده است.
در ادامه به جزئیاتی از مهمترین تفاهمنامههای منعقد شده بین ایران و دیگر
کشورهای خارجی در حوزه گردشگری خواهیم پرداخت.
زمینه سازی برای ورود سرمایه گذاران کروات
براس��اس مفاد س��ند همکاری به امضا رسیده میان رئیس س��ازمان میراث
فرهنگى ،صنایع دس��تى و گردش��گری ایران و وزیر جهانگردى کرواسى در
حاشیه صدمین اجالس شوراى اجرایى سازمان بینالمللى گردشگرى در شهر
روییتى کرواس��ی ،تشکیل یک گروه کارى بین دو کشور براى اجرایى کردن
توافقات و توسعه گردشگرى در دستور کار قرار گرفت و بر همکارى با ایران
در عرصه گردشگرى به ویژه سرمایه گذارى در احداث هتل ،استفاده از ظرفیت
خطوط هوایى مس��افربرى خارجى براى توسعه بخش گردشگرى ،اموزش و
تامین نیروى انسانى مورد نیاز و اطالعرسانى براى جذب گردشگر خارجی از
سوی نمایندگان بخش خصوصى کرواسى تاکید شد.
توافق برد -برد با ترکیه
در اردیبهشت ماه سال جاری بود که مقامات گردشگری کشورمان تفاهمنام ه
دیگری را در راس��تای توس��عه همکاریهای گردش��گری ،با ترکیه به امضا
رساندند .ساخت 10هتل در شهرهای مختلف ایران یکی از مهمترین بندهای
این تفاهم نامه بود؛ این در حالی است که ترکیه در پی بحرانها و ناامنیهای
داخلی خود ،با افت شدید درامد از محل گردشگری مواجه و به دنبال راهی برای
جبران این کسورات است .اگرچه همچنان با وجود شرایط مذکور جریان تبادل
گردشگر بین دو کشور به نفع ترکیه مثبت است ،اما طرفین در تفاهمنامه مذکور
بر گس��ترش تالشها برای افزایش تعداد گردشگران ترکیهای که ایران را به
عنوان مقصد سفر خود انتخاب میکنند ،تاکید کردند .طراحی بازارهای هدف
مشترک و مشخصی همچون کشورهای شرق دور و معرفی ایران و ترکیه در
قالب یک منطقه واحد برای جذب گردشگران این کشورها از دیگر اهدافی بود
که در پروتکل مورد توافق به ان اشاره شد.
ساخت 10هتل در 10سال از سوی المانی ها
در یکی دیگر از تفاهمات س��ازمان میراث فرهنگی با طرفهای خارجی که
در سه ماه نخست س��ال جاری شکل گرفت ،معاون رئیسجمهوری و مدیر
اجرایی گروه هتلهای اش��تایگنبرگر المان ،برای ساخت 10هتل در مدت
7تا 10سال در نقاط مختلف ایران توافق کردند .این هتلها قرار است با نام
تجاری اشتایگنبرگر یا اینترسیتی هتل و با مشارکت بخش خصوصی ایران
س��اخته شود .به گفته مدیر اجرایی گروه هتلهای اشتایگن برگر کارشناسان
این گروه هتل س��ازی طی چند ماه گذشته 4 ،بار از ایران و شهرهای مختلف
شیراز ،اصفهان ،تهران و دیگر شهرها بازدید داشتهاند و بازار گردشگری ایران
را مورد بررسی قرار دادهاند .این گروه هتل سازی بر اساس تجربه 70ساله خود
در این زمینه ،حاال اماده ارائه تجربیات خود به دستاندرکاران گردشگری در
ایران اس��ت و زمینه همکاری در حوزه ارائه فناوری ،اموزش و س��اخت هتل
بین گروه هتلهای اشتایگن برگر و سازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی و
گردشگری وجود دارد .طبق تفاهم صورت گرفته بین دو طرف ایرانی و المانی،
مراحل اجرایی ساخت 10هتل ظرف 7تا 10سال در شهرهای مختلف ایران
بهزودی اغاز خواهد شد .چنین تفاهمنامهای از ان جهت برای ایران مثبت است
که گروه هتلهای اشتایگن برگر در حال حاضر 120هتل در شهرهای مختلف
13کشور جهان دارد و امیدوار است تا پایان امسال عملیات ساخت اولین هتل
را با این نام تجاری در ایران اغاز کنند.
فرانسوی ها؛ اولین سرمایه گذاران خارجی
طی همین مدت و در س��فر رئیس جمهوری به فرانسه ضمن دیدار با سران
کش��ورهای غربی برای از س��ر گیری روابط پس از برجام ،یادداشت تفاهمی
نیز در زمینه همکاریهای گردش��گری به امضای وزیر امور خارجه فرانسه و
رئیس سازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری کشورمان رسید.
با توجه به اینکه فرانسه در جذب گردشگران خارجی در رتبه نخست دنیا قرار
دارد ،روابط گردشگری با این کشور میتواند از اهمیت بسزایی برخوردار باشد
و از اینرو تفاهمنامه مذکور در 5بند تنظیم و اعتبار ان نیز س��ه ساله در نظر
گرفته شده است .عالوه بر این گروه هتلسازی فرانسوی اکور نیز با مدیریت دو
هتل فرودگاهى ایران ،از نخستین برندهای هتلداری در جهان بود که به بازار
گردشگری کشور وارد شد.
امضای تفاهم نامه با بازار یک میلیاردی چین
در ادامه امضای این تفاهمنامهها که با هدف تس��هیل ورود گردشگران میان
کش��ورها و جذب س��رمایه و امکانات اموزشی از کش��ورهای موفق صنعت
گردشگری است ،چین با داشتن بیشترین جمعیت گردشگران خروجی ،قطعا
یکی از مهم ترین بازارهای هدف ایران به شمار میرود؛ از اینرو دو ماه پیش
دو کشور بر سر ایجاد تاسیسات و زیرساختهای گردشگری و همچنین بهبود
امکانات خدمات عمومی گردش��گری در امتداد جاده ابریشم تفاهمنامه امضا
کردند .البته این یک بند از 7بند مورد تفاهم بین رئیس سازمان میراث فرهنگی،
صنایعدستی و گردشگری ایران و وزیر گردشگری چین بود که در جریان سفر
مسعود سلطانیفر به چین و در حاشیه اجالس جهانی گردشگری به امضا رسید.
در این تفاهمنامه مسائلی چون بازاریابی و تبلیغات ،سرمایهگذاری ،خدمات و
امنیت ،اموزش ،تبادل دانش و تجربیات گردشگری و همچنین همکاری در
پروژه گردشگری جاده ابریشم مورد تاکید قرار گرفت .همچنین بر اساس این
تفاهم نامه طرفین توافق کردهاند که به منظور فراهم کردن خدمات مناس��ب
گردشگری و نیز افزایش تبادل گردشگر میان دو کشور ،سالیق و انتظارات اتباع
خود را در نظر گرفته و امکانات و شرایط الزم را برای انان فراهم سازند .عالوه بر
این ،توجه به نیاز و ظرفیت بازارهای یکدیگر در راس��تای توسعه محصوالت
گردش��گری و نیز معرفی فرهنگ ،تاریخ و س��ایر اشکال مرتبط و همچنین
معرفی ظرفیتهای گردشگری دو کشور برای تورگردانان ،فعاالن گردشگری
و اصحاب رسانه از دیگر بخشهای مورد توافق میان دو کشور است.
تسهیل صدور روادید برای اتباع صرب
یکی دیگر از کش��ورهایی که ایران از توس��عه روابطش در حوزه گردشگری با
ان استقبال کرده ،صربستان است .در جریان چهاردهمین اجالس کمیسیون
مشترک همکاریهای اقتصادی این دو کشور سه یادداشت تفاهم به امضا رسید
و مقرر شد در زمینه گردشگری نیز تفاهمنامهای بین روسای سازمان گردشگری
و میراث فرهنگی ایران و همتای صربش به امضا برسد .وزیر تجارت ،گردشگری
و ارتباطات جمهوری صربستان در این رابطه اظهار کرده بود که نمیخواهیم
تالشهایمان تنها به سفرهای توریستی تجار دو کشور ختم شود بلکه برانیم
تا تمامی مش��کالت را از س��ر راه تجار خود برداریم و شاهد گسترش روابط با
طرفهای ایرانی باشیم .لیائیچ ابراز امیدواری کرده بود که شرایط دریافت روادید
میان دوطرف تسهیل شود؛ چرا که به گفتهوی ،شرایط سخت حضور در ایران
مانعی بر راه گسترش همکاریها است .در نهایت «همکاری در زمینه ورزش و
جوانان ،گردشگری و امور اجتماعی» به عنوان یکی از مهمترین رئوس یادداشت
تفاهم اجالس کمیسیون مشترک میان طرفین مورد تصویب قرار گرفت.
همکاری های اموزشی و سرمایه گذاری با تونس
با همین هدف ،تونس نیز یکی دیگر از کش��ورهایی بود که ایران در راستای
گس��ترش مراودات گردشگری فی مابین ،س��ند همکاریهاى مشترکی را با
مقامات ذی ربطش به امضا رساند .در این سند بر همکارى در زمینه برگزارى
دورههای اموزشى گردشگرى ،تبلیغات و بازاریابى گردشگرى و سرمایهگذاری
مشترک در این حوزه تاکید شد.
فاز تازه در مراودات گردشگری با افغانستان
همچنین در سال گذشته و در راستای تحقق سیاست های کالن دولت در عرصه
گردشگری ،امضای سند همکاریهای گردشگرى میان رئیس سازمان میراث
فرهنگى ،صنایع دستى و گردشگرى و معاون اجرایى رئیس جمهورى افغانستان،
همکاریهای دو کشور همسایه در این صنعت را وارد فاز تازهای کرد.
ساماندهی گردشگری مذهبی با عراق
ع��راق نیز به عنوان یکی دیگ��ر از مهم ترین بازارهای ه��دف ایران در جذب
گردشگر ،ازجمله کشورهایی است که در دیدارهای مکرر مسووالن فرهنگی و
گردشگری دو کشور بر تحکیم روابط گردشگری و تعریف ساختاری مشخص
برای تسهیل رفت و امد اتباعشان تاکید شده است .با عنایت به این موضوع در
نیمه نخست سال گذشته تفاهمنامه همکاریهای گردشگری و میراث فرهنگی
بین ایران و جمهوری عراق به امضا رس��ید .در این س��ند تفاهم که در راستای
تحکیم روابط میان دو کشور و در جهت اجرای اقدام مشترک در چارچوب اسناد
منعقد ش��ده پیشین به امضای طرفین رسید ،تقویم عملیاتی همکاریهای دو
کش��ور در حوزه گردشگری و میراث فرهنگی مشخص شد و مورد توافق قرار
گرفت .این تفاهمنامه در دو گروه کلی ،توافقات کمیته فنی مشترک گردشگری
و میراثفرهنگی تبیین شده و هر یک از طرفین ملزم به اجرای مفاد مورد توافق
هستند .توافقات کمیته فنی مشترک گردشگری در ۷بند مشخص شده است که
از مهم ترین انها میتوان به استقرار و تقویت دفاتر گردشگری در مبادی مرزی
زمینی دو کش��ور به منظور راهنمایی ،ارائه خدمات و تس��هیالت الزم به زوار و
گردشگران و همچنین ساماندهی روند تردد انها از طریق این مبادی اشاره کرد.
صاحب امتیاز:شـرکت جهان سبز
مـدیرعامـــل:حسـین احـمـدی
مدیر مسوول :ساجده اثنى عشرى
زیـر نظــر شــورای ســردبیـــری
چاپ :چاپخانهروزنامهجامجم
شماره 531چهار شــنـبه 13مرداد ماه 1395
سازماناگهیها88311361- 88311353:
نشانى:تهران ،خیابان مطهری ،بعد ازخیابانسلیمان
خاطر ،خیابان اورامان ،پلاک ،43واحد2
تلفکس 88813489- 88301986:
توزیع :نشرگسترامروز
توزیعمشترکینتهران:شتابگستر 88944361
گفتگویی متفاوت با مژده لواسانی
محمدسعیدرضایی
رو بر رهش نهادم و بر من گذر نکرد
صد لطف چشم داشتم و یک نظر نکرد
سیل سرشک ما ز دلش کین به درنبرد
در سنگ خاره قطره باران اثر نکرد
مژده لواس�انی را بیش تر به مجری گری می شناس�یم ،اما نکته ای که او را به این اندازه نام اش�نا کرده ،حضور در فعالیت های
مختلف ازجمله سردبیری و اجرا در صداوسیما و بازیگری و کارگردانی نمایش های مذهبی و ..با پوشش همیشگی اش یعنی
چادر است .او یکی از سوژه های مستندی با عنوان «چادرمشکی» هم بوده است .با لواسانی درباره اید ه مبتنی بر حجابش به
گفتگونشسته ایم
داشته باش��د .نکته ای که در سوال اول تان هم
ش�ما ب�ه برنامه های�ی همچون
بود و خیلی مهم اس��ت ،ک��ه حجاب منافاتی با
فرش قرم�ز و ...می روی�د اما با
اراستگی و زیباپوشی و مرتب بودن و ...ندارد .از
وج�ود حج�اب چ�ادر ،کمت�ر از
لفظ اراستگی استفاده می کنم چون فکر می کنم
بازیگرانی با لباس های پرزرق و
این کلمه گویای نکته ای اس��ت که مد نظر من
برق ،جلوه نمی کنید .اگر بخواهید
در این زمینه است.
راهنمایی به دست بدهید از اینکه
نظرتان درباره کیفیت فعالیت های داخلی
چه طور می توان هم خوشپوش
درباره ترویج عفاف و حجاب چیست؟
ب�ود و هم چ�ادری ،ای�ن راهنما
فکر می کنم چندین سال است ،علی الخصوص
شامل چه مولفه هایی خواهد بود؟
در س��ال های اخی��ر ،دوس��تان م��ا در کارگروه
اگر بخواهم نظ��ر ش��خصی ام را در این زمینه
س��اماندهی مد و لباس و در همین جش��نواره و
بگویم ش��اید از این نقطه شروع کنم که رعایت
جشنواره خود حجاب کارهای بسیار خوبی انجام
معیارهای حجاب و در واقع شان ان با توجه به
دادند اما قطع ًا در این مساله ترویج مدهای ایرانی
شناختی که من از دین مبین اسالم دارم هرگز
اس�لامی و بومی دیر عمل کرده ایم .با این حال
ش بودن یک زن نمی زند.
لطمه ای به خوش پو
فعالیت و عملکرد این دوستان را هم نباید نایده
فکر می کنم ادم ها می توانند با انتخاب رنگ و با
اراستگی و در عین حجاب کامل ،خوشپوش هم باشند .همانطور که شما گرفت که بسیار عملکرد امیدوارکننده ای است .نکته دیگر که باید در بررسی
گفتید من برحسب شغلی که دارم به برنامه های مختلفی از جمله فرش قرمز فعالیت های این حوزه در سال های اخیر به ان اشاره کرد این است که فعالیت
و ...میروم و س��عی ام اتفاق ًا بر این اس��ت که نش��ان بدهم چادر به هیچ این کارگروه به میزان قابل توجهی توانسته طراحان لباس و زنان کارافرین
عنوان باعث منزوی ش��دن خانم ها نمی شود و خالف تصویر غلطی که متبحر و خوش سلیقه را به این کار تشویق کند .خود من چندین سال است
ممکن اس��ت گاهی در جامعه وجود داشته باشد ،یک خانم چادری اص ً
ال که س��عی می کنم مانتوهایم را با طرح های ایرانی و اسالمی سفارش بدهم
شلخته نیست .اتفاق ًا یکی از اهداف من این بوده که با این تصویر مقابله و در همین راه با طراحان بس��یار خوب و خوش ذوق و متبحری هم اش��نا
کن��م ،ح��ال اینکه چه قدر موفق بوده ام یا نه به کنار ،اما س��عی کرده ام شده ام که واقع ًا خالق ،مومن و محجبه هستند و در این عرصه بسیار عالی
دس��ت کم جاهایی که هستم به س��هم خودم این نگاه را تغییر دهم .به عمل می کنند .همین جشنواره ها و فرهنگ سازی و حضور کسانی مثل من
نظر من می شود در عین سادگی و با انتخاب رنگ های مناسب و در عین می تواند نمادی برای این حرکت باشد و تاثیری در این زمینه داشته باشد.
من با تمام قلبم به این حجاب معتقدم و هر جای جهان که باشم ان را حفظ
اراستگی ،می شود خوش پوش بود.
مدتی اس�ت برندهای مش�هور دنیای مد و لباس روی می کنم اما اینکه بخواهم ان را وس��یله ای ب��رای تظاهر و ...کنم ،نه .زنان
اورده اند به مدهای اسالمی و اتفاقاً صنعت پرسودی هم ایرانی از همان ابتدای تاریخ همیشه حریم حجابی برای خود داشته اند ،کما
به راه انداخته اند .فکر می کنید چرا مدهای حجاب برای اینکه در لباس اقوام ما هم می توانید این را ببینید که زنان اقوام مختلف ما
همیش��ه لباس های بلندی دارند و سربند که معنی حجاب کامل را در خود
مردم دنیا و فعاالن عرصه مد جذاب شده اند؟
ً
ببینی��د به هر حال انه��ا هم این مس��اله را درک کرده اند که زنان محجبه دارند .بنابراین فکر می کنم زنان ایرانی اساس��ا قبل از ورود اس�لام به ایران
و ب��ه نوعی این طیف از جامعه را نمی ش��ود در جامعه نادیده گرفت .حرف به این پوش��ش معتقد بوده اند و پس از اس�لام نیز هم کام ً
ال بر مبنا و باور
ش��ما درست اس��ت که انها هم به مدهای اس�لامی روی اورده اند چرا که دین مدارانه ای این پوش��ش را حفظ کرده اند؛ پس همیشه این حجاب جزو
باید برای این قشر از جامعه و این تفکر نیز محصوالتی برای عرضه وجود الینفک زن ایرانی بوده ،هست و انشاهلل خواهد بود.
اذان ظهر
غروب افتاب
اذان مغرب
اذان صبح فردا
طلوع افتاب فرد ا
به دنیا چون ِ
زاهد دنیاگریز بنگر ،و به ان
چونان عاشق شیدا منگر.
امام علی (ع)
سیستم مدیریت کیفیت
H O N A R M A N D I N T E R N A T I O N A L N E W S P A P E R
اراستگی منافاتی با حجاب ندارد
اواقتشرعی
ISO 9001 : 2008
پشت صحنه
بعد از انتشار مطلب نشریه یالثارات درباره پوشش نامناسب هنرمندان ،در فضای مجازی و
رسانه ها موضع گیری های تندی توسط مسووالن و هنرمندان صورت گرفت و در این بین
شهاب حسینی در اعتراضش با داعشی خواندن توهین کنندگان ،به هتک حرمت نسبت
به فرمایش پیامبر اکرم و امام معصوم محکوم شد و تا سرحد تهدید شدن به مرگ کارش
ی که اغلب مردم کشور ژن بحث سیاسیشون فعال هست و در این
پیش رفت؛ از انجای
بین بچه های مطبوعاتی بنا به اقتضاء شغلی فعالتر از بقیه هستند ،عصر دیروز کلی بحث
و جدل بی نتیجه ای داشتیم،درباره اینکه باالخره حق با کیست؟ هنرمند ها گاهی اوقات از
محبوبیت اکتسابیشان که در همین نظام بدست اوردن سو استفاده می کنند و گاه بر علیه
نظام خواسته یا ناخواسته می تازند و ...رییس بیشتر مستمع بود و سعی می کرد فضا را ارام
کند و برای اتمام بحث گفت تا زمانیکه قانون مالک ،معیار و میزان اعمال و رفتارمان نباشد
همین اشوهمین کاسه است همه اینحرفهاهم بی فایده است ،تمامش کنیدوهواستان
بکارتان باشد ،هنرمند را با ذره بین می خوانند خیلی زشته اشتباهات تایپی و ویرایشی داریم،
به نرم افزار اعتماد نکنید ،نیم فاصله تیترها را دستی بگیر استاد .بمن هم گفت توهم نزنی
درپشت صحنه بنویسی هنرمند در جستجوی قاتالن شهاب حسینی است!
1
طراح جدول :رسول نادری
1ن
1
2
گ
2س ر
3ک ی
4
ا
5ی
ن
7ح
6ه
8ب
9ه
10ق
13
14ک
15پ
و
ا
ر
ا
ن
م
ه
ی
ا
ل
ن
ا
ا
ل
م
د
م
ا
ک
ا
ن
ا
ل
ر
ر
ی
ا
ن
س ر
و
ا
د
ه
و
د
ب
ک
ی
س ر
خ
ا
خ
د
ا
ا
م
ب
ا
ر
ش
ر
و
ر
ن
ن
گ
ی
ن
6
ر
د
و
ا
ی
ن
و
ا
ل
ه
8
ا
و
ا
ر
د
ی
ر
ی
ا
س ی
م
ا
ا
ن
ر
و
ا
ل
ب
د
ز
ن
ه
د
ا
ر
ن
و
ر
د
س ت
ن
ا
طــــرح روز شیوه ایجدیدبرایتلکه کردن!
محمد کارگ ر
برخی از افراد پولدار شهر تهران لباس گدایی به تن می کنند تا به منفعت مالی خود برسند.
3
4
6 5
7
8
15 14 13 12 11 10 9
4
ا
ح
ا
ی
7
8
15 14 13 12 11 10 9
ا
ک
س
ج
سیستممدیریتکیفیت-رضایتمندیمشتری ISO 10004:2012
3
ب
ن
ب
11ن
12د
ا
3
4
5
و
6
http://honarmandonline.ir/?p=6049
منشور اخالق حرفه ای روزنامه هنرمند
2
پاسخ جـدول شـماره قـبل
ا
2 1
13:10
20:09
20:29
4:36
6:12
ا
ر
ا
ز
ا
ر
ت
د
5
ب
و
ت
ز
ف
ر
د
ر
ی
ا
ا
ن
و
ا
ر
ف
ا
ع
ک
م
7
9
10
11
12
13
14
افقی:
15
-1چهره موردنظر-رهبر-2کشورخودمان-مرکزارمنستان-شهری نزدیک
تهران-3داستان بلند-نقش هنری-رشته کوه امریکایی-عبادت-4غذای
ماکیان-جدا-بوی ماندگی-نژادما-5اشاره به دور-برنا-کاسنی-6منفعت-
حرف ندا-سازشاکی-7زهره وجرئت-نخست-8دختری درجمع پرندگان-
انسان کوچک-9نیکی وبرکت-باهوش-10دانش پزشکی-مادرعرب-
دیدنی ارتش-11دانه سیاه دل-دشت وبیابان-صنم ونگار-12ارزوها-خاک
صنعتی-پایتخت اتریش-زحروف الفبای فارسی-13سخاوتمند-دوش
وکتف-زائوترسان-سیراب نمودن-14دست عرب-معاون دادستان-مبارک
گفتن15درباروجلوخانه-ازفیلمهایش
عمودی:
-1مدرک معادل فوق دیپلم-ازتله فیلمهایش-2باورقلبی-جانورتک سلولی-اثرماکسیم
گورکی-3درختی که ازان نیزه درست کنند-تخت پادشاهی-خوک وحشی-4قسمتی ازپا-برنا-
نخست-بیماری-5اشارهبهدور-منفعت-مشهور-کبودچشم-6جایز-سالم-7بهیغمابردن-فیش
کارمندی-8قیمت بازاری-یازده-9سروده-خیمه بزرگ مردمان صحرانشین-10سرزمین فالسفه-
قوم همیشه درحال کوچک-11اسم ترکی-ازمعماران توانای کوچک-یاسمن-کالبد-12ازخواهران
برونته-حاشانمودن-درحال دویدن-فرزندعرب-13دیوارکوتاه-امانتدار -رودی درجمهوری
اذربایجان-14نوعی کفش پاشنه بلند-غالم وبرده-فلز نقره ای رنگ-15ازتله فیلمهایش-فایده
خواستن
اخبار دیدنی
جشن 77سالگی محمود دولت ابادی در نمایش «سه خواهر و دیگران»
در تئاتر شهر| ایلنا
افتتاح نمایش «انسانم ارزوست» به نویسندگی و کارگردانی داود فتحعلی بیگی
با حضور استاد علی نصیریان بازیگر پیشکسوت عرصه هنرهای نمایشی در
تماشاخانهسنگلج|ایرنا
دیدار تیم های فوتبال پرسپولیس تهران و فوالد خوزستان در هفته دوم لیگ برتر باشگاه های کشور با
نتیجه یک بر یک به پایان رسید| مهر
رئیس پلیس اگاهی فرماندهی انتظامی تهران بزرگ از شناسایی و انهدام 26باند انواع سرقت طی
48ساعته گذشته در پایتخت خبر داد و گفت 113 :سارق و مالخر نیز با انهدام این باندهای سرقت
شناسایی و دستگیر شدند.از این تعداد سارق دستگیر شده 72نفر دارای سابقه کیفری هستند |.ایرنا
جشن حامیان شورشیان حوثی و رئیس جمهور سابق یمن برای توافق توسط صالح و حوثی و تشکیل شورای سیاسی
در صنعا| رویترز
الشه یک هلیکوپتر نظامی روسی که در استان ادلب سوریه سرنگون شد| رویترز