روزنامه هنرمند شماره 534
روزنامه هنرمند شماره 534
به بهانه باز پخش سریال های شبکه ای فیلم
عبورازحال
و بازگشت به گذشته
4
دوش��نبه 18مردادماه 1395س��ال نهــم شماره 534
12صفـــحه 1000تومـان ISSN 2008-0816
instagram.com/honarmandonline
telegram.me/honarmandnews
گفتگوی «هنرمند» با سعید اسدی دبیر جشنواره تئاتر فجر
جشنواره هیچ دخالتی
درتولید نمایش هاندارد
5
چند و چون حمایت های دولتی و خصوصی از تشکل های هنری
یک بام و دو هوای
انجمن هایتجسمی
8
گفتگوی«هنرمند»باعباساگاهی،مترجماثارپلیسی
مخاطبان ژانر پلیسی نسبت به
ژانر عاشقانه ،متوقع تر هستند
9
گفتگوی «هنرمند» ب ا هادی حجازی فر بازیگر فیلم «ایستاده درغبار»
نقش حاج احمد پاداش صبوری ام درهنراست
برمتصدیانعرصهخبر
ورســـانهمبــــارک
6
فرهنگ و هنر
2
نماینده مردم سبزوار با اشاره به لغو کنسرت ساالرعقیلی
کنسرت ها براساس چارچوب نظام جمهوری
اسالمی مجوز اجرا می گیرند
نماینده مردم سبزوار در مجلس با بیان
اینکه دلیل لغو کنسرت ساالر عقیلی در
این شهر را از دادستان سبزوار پیگیری
خواهد کرد ،گفت :این کنسرت ها جزو
س��الم ترین فضاهای تفریحی جوانان
محس��وب می ش��وند؛ لذا باید محدودیت ها را به
حداقل رساند .رمضانعلی سبحانی فر با اشاره به لغو
کنسرت مجوزدار ساالر عقیلی در این شهر ،گفت:
انچه مشخص است دست اندرکاران این کنسرت
مجوزه��ای الزم را از طری��ق وزارت فرهن��گ و
مس��ئوالن شهر س��بزوار گرفته بودند و بر همین
اساس ،بلیت فروشی نیز داشته اند اما دادستان این
ش��هر در اخرین لحظات مانده به اجرای کنسرت،
مانع از اجرای ان ش��ده اس��ت لذا باید از داستانی
دلیل لغو این کنسرت مجوزدار را جویا شد .نماینده
مردم س��بزوار در مجلس شورای اس�لامی ادامه
داد :معتقدم سعه صدر بیشتری در قبال برنامه های
فرهنگی و هنری نیاز است چراکه این کنسرت ها
که با نظارت مس��ئوالن و تمهیدات مناس��ب با
چارچوب نظام جمهوری اسالمی برگزار می شوند،
جزو سالم ترین فضاهای تفریحی جوانان محسوب
می شوندوبااعمالاینمحدودیت ها،صرفااسیب ها
بیشتر خواهند شد لذا باید محدودیت ها
را به حداقل رس��اند مگر در مواردی که
رفتارهای غیراخالقی محرز و اثبات شده
باشند.ویبابیاناینکهجوانانشهرستان
تفریحات محدودی دارند ،گفت :جذب
جوانان به س��مت برنامه ه��ای فرهنگی و هنری
جهت اش��نایی با فرهنگ و موسیقی غنی ایرانی
و پرکردن اوقات فراغت ان ها به سالم ترین شکل
اقدامی ارزش��ی است و نباید بیش از اندازه به ان ها
س��ختگیری کرد .سبحانی فر با بیان اینکه اعمال
محدودیت ها باید در حد خط قرمزهای مشخص
شده باشد که ان را هم به یقین وزارت فرهنگ قبل
از ارائه مجوزهای خود اعمال کرده است ،اضافه کرد:
باید بررسی شود؛ دلیل محدودیت اجرا شده توسط
دادستانی شهر سبزوار چه بوده است و با مسئوالن
شهر به گفتگو نشست چراکه دالیلی چون احتمال
وقوع رفتار غیراخالقی قبل از اجرا پذیرفتی نیست.
نماینده مردم س��بزوار در مجلس شورای اسالمی
افزود :به عنوان نماینده مجلس شهر سبزوار در اولین
فرصت دلیل لغو این کنس��رت را که ناراحتی قشر
جوانان و هنرمندان را به دنبال داشته با مسئوالن
شهرپیگیریخواهمکرد.
با اجتماع 700دانشجو
نشست فعاالن نشریات دانشجویی برگزار می شود
نشست فعاالن نشریات دانشجویی دانشگاه های علوم
پزشکی سراسر کش��ور با ش��عار اموزش پویا ،ازادی
مسئوالنه ،قلم سازنده برگزار می شود .به گزارش روابط
عمومی معاونت فرهنگی ،دانشجویی و امور مجلس
وزارت بهداش��ت ،دومین نشس��ت فعاالن نش��ریات
دانشجویی دانشگاه های علوم پزشکی کشور با حضور
700دانشجو ،اهالی قلم و چهره های علمی و فرهنگی
با ش��عار اموزش پویا ،ازادی مس��ئوالنه ،قلم سازنده
برگزار می شود .بنا بر این گزارش ،کارگاه های اموزشی
با موضوع اصول و مبانی خبرنویس��ی ،تکنیک های
خبرنویسی،گزارشنویسی،تکنیک هایمصاحبه گری،
اص��ول و مبانی گرافیک و صفحه ارایی ،اینفوگرافی،
عکاسی ،روزنامه نگاری شهروندی ،طنز ،روزنامه نگاری
چند رسانه ای و تکنیک های انتشار نشریات دانشگاه ها
باحضور اساتید سرشناس رشته ارتباطات و چهره های
ش��اخص رس��انه ای کش��ور از جمله برنامه های این
رویداد علمی فرهنگی است .نشست فعاالن نشریات
دانش��جویی به ریاست دکتر حس��ا مالدین عالمه و با
دبی��ری مصطفی رهبر از تاریخ 18ال��ی 20مرداد در
دانشگاهعلومپزشکیشهیدبهشتیبرگزارمی شود.
دوشــــنبه 18مردادماه 1395سال نهم شماره 534
www.honarmandonline.ir
سید عباس صالحی معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی
کم و کیف تفویض اختیار ممیزی کتاب به ناشران
س��ید عباس صالحی مع��اون امور فرهنگی
وزارت فرهنگ و ارش��اد اسالمی ۱۶مرداد
در یک��ی دیگر از دیدارهای خ��ود با اهالی
قلم و نش��ر که در محل کتابفروشی پنجره
در تهران برگزار ش��د در پاس��خ به سئوالی
درب��اره تفوی��ض اختیار ممی��زی کتاب به
ناش��ران ب��ا تصمی��م وزارت ارش��اد گفت:
بح��ث تفویض ممیزی کتاب به ناش��ران با
ای��ن رویکرد اتفاق افتاد ک��ه در عین حفظ
مقررات و مصوبات باالدستی که در وزارت
فرهنگ و ارشاد اسالمی در حوزه ممیزی ها
حاکم اس��ت ،گس��ترش دایره تفویض ها و
تمرکززدایی ه��ا صورت بگی��رد .وی افزود:
با همین نگاه در گذش��ته ۵اس��تان اختیار
تفوی��ض ممی��زی کت��اب را دریافت کرده
بودند که س��ال گذش��ته هم ۵استان دیگر
به انها اضافه ش��د و در حال حاضر این کار
در ۱۰اس��تان انجام می ش��ود .این اتفاق با
همین نگاه انجام ش��د ک��ه همان گونه که
در تهران بررسان کتاب وجوددارد ،در مراکز
اس��تانها هم چنین قابلیت هایی وجود داشته
باش��د .صالحی گفت :در عین حال مقررات
باالدستی در حوزه ممیزی حفظ می شود.
مش��ابه این مس��ئله در حوزه تمرکز زدایی،
بحث تفویض و اختیار به ناشران هم مطرح
شده است که ناش��ران حرفه ای با تشکیل
هیئت هایی که خودشان پیشنهاد می دهند و
بعد هم هیئت نظارت بر ضوابط نشر انها را
تایید می کند ،کار ممیزی کتاب را خودشان
انجام دهند البته این مکانیزم ،انتخابی است
ن��ه تحمیلی ب��ه معنا که ناش��ران با عالقه
مندی های خودش��ان در ای��ن مکانیزم قرار
می گیرن��د .معاون ام��ور فرهنگ��ی وزارت
فرهنگ و ارشاد اسالمی تاکید کرد :بنابراین
در ارتباط با ناشران ،مسئله ای پیش نمی اید
که بعدا ناش��ر را دچار مشکل جدیدی بکند
اما ای��ن ائین نامه کلی ،دس��تورالعملی پیدا
کرده که این دس��تورالعمل مکانیزم اجرایی
ان ائین نامه اس��ت .در این مکانیزم قرار بر
این اس��ت که از یک طرف ناش��ران عالقه
مند ،در هیئت بررس��ان ،بررس��ی شوند که
اولویت بندی ناش��ران بر اس��اس تعداد نشر
و س��ابقه کارش��ان مورد ارزیابی قرار خواهد
گرف��ت .صالح��ی ادامه داد :نکت��ه دوم این
اس��ت که از انجا که ممکن است با تکثری
که در این اتفاق هس��ت ،وحدت رویه دچار
اخت�لال ش��ود ،قرار بر این ش��د که مراحل
مختلفی طی ش��ود که در نخس��تین مرحله
ابتدا کتابهای دانشگاهی و اموزشی تفویض
می شوند .به گفته صالحی طی شدن مراحل
فوق به این معنا نیس��ت که برای رسیدن به
مثال مرحله سوم و چهارم (ادبیات کودک و
نوجوان و ش��عر و ادبیات داستانی) ،تاخیری
بوجود بیاید بلکه به این معنا است که در هر
حوزه به وحدت رویه بهتری برسیم همانطور
ک��ه می دانی��م در حوزه ه��ای اموزش��ی و
دانشگاهی ،مسائل ما کمتر هستند لذا سریع
تر می توانیم به وحدت رویه برس��یم .وی در
پاسخ به سئوالی درباره امار سرانه مطالعه در
کشور گفت :در این زمینه امارهای متنوعی
در دهه های اخیر با مبانی مختلف ارائه شده
است و چون مختلف بوده طبعا نمی شود به
انها اتکا کرد اما در وزارت ارش��اد به صورت
ج��دی به این ح��وزه ورود پی��دا کرده ایم و
امیدواری��م بتوانیم اماره��ای دقیقی در این
رابط��ه اع�لام کنیم .معاون ام��ور فرهنگی
وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی در خصوص
نظارت محتوایی بر اثاری که قرار اس��ت از
ایران به نمایش��گاه کتاب فرانکفورت بروند
و در انجا عرضه ش��وند گف��ت :مجوزهایی
که وزارت فرهنگ و ارش��اد اس�لامی برای
کتابها صادر می کند ،چه در داخل کش��ور و
چ��ه در خارج کش��وراعتبار دارد البته ممکن
اس��ت مجموعه مدیریتی در هر حوزه اثاری
را انتخاب کند که به این نمایش��گاه ببرد یا
نب��رد .صالحی همچنین با ارائه گزارش��ی از
طرح تابستانه کتاب که پس از یک ماه اجرا
در سراس��ر کش��ور روز گذش��ته به کار خود
پای��ان داد ،گفت :مبلغ فروش کتاب در این
ط��رح ۹میلیارد و ۲۱میلیون تومان بود که
با توجه به فروش ۴میلیارد و ۴۷۴میلیونی
کت��اب در طرح عیدانه کت��اب ۱۰۶ ،درصد
فروش را نشان می دهد.
به گفته وی یارانه طرح تابستانه کتاب یک
میلی��ارد و ۷۰۶میلیون تومان بوده در حالی
ک��ه یارانه طرح عبدانه کت��اب ۸۷۴میلیارد
تومان بوده است که این نشان از ۹۸درصد
رشد در یارانه تخصیصی در طرح دوم دارد.
صالحی گفت ۵۸۹:کتابفروش��ی عضو طرح
تابس��تانه کت��اب بودند ک��ه از ای��ن تعداد
۵۱۹کتابفروش��ی عضو فعال ط��رح بودند.
همچنین تع��داد خریداران کت��اب در طرح
تابس��تانه کتاب ۲۰۱هزارو ۶۱۶نفر و تعداد
کتابفروشان مراکز استانها ۴۵۵کتابفروشی
و تعداد کتابفروش��ی های شهرستانها که در
این طرح مشارکت داشتند ۱۳۴کتابفروشی
بوده است.
هچنی��ن به گفت��ه معاون فرهنگ��ی وزیر
ارشاد ،اس��تانهای اصفهان با یک میلیارد و
۴۰۰میلی��ون تومان ،ته��ران با یک میلیارد
و ۳۵۰میلیون تومان و خراس��ان رضوی با
۹۲۰میلیون تومان سه استان برتر کشور در
طرح تابس��تانه کتاب از حیث فروش فروش
بوده اند .با اش��اره ب��ه اینک��ه ارزیابی های
حضوری از طرح تابس��تانه کتاب انجام شده
است از انجام نظرسنجی ها در این خصوص
خب��ر داد و ابراز امیدواری ک��رد :تا دو هفته
این��ده وزارت ارش��اد تعهد مال��ی خود را به
کتابفروش��ی های عضو طرح تابستانه کتاب
پرداخت کند.
فرهنگ و هنر
دوشــــنبه 18مردادماه 1395سال نهم شماره 534
www.honarmandonline.ir
نیوشا روزبان
بازنمایی رابطه رسان ه و سینما
رس��انه یا Mediaبه ان دسته از وسایلی گفته می شود که انتقال دهنده
فرهنگ ها و افکار عده ای باش��د .رس��انه ها بستر و مجاری طبیعی تهیه و
توزیع اطالعات در جامعه برای ش��هروندان هستند و موجب می شوند که
نیروهای اجتماعی ضمن وقوف و اگاهی به حقوق خویش ،سهم خود را از
قدرت طلب کنند .در این میان برخی از رسانه ها برای جذب مخاطب بیشتر
نیاز به تعامل با یکدیگر دارند که سینما و مطبوعات از جمله انها هستند.
س��ینما به عنوان یک رس��انه تاثیرگذار در جامعه برای اگاهی مخاطب از
تولیدات جدید خود نیازمند اطالع رس��انی توس��ط رس��انه ها است اما ایا
رس��انه ها تنها برای س��ینما جنبه تبلیغاتی دارند و یا دس��ت اندرکاران هنر
صنعت س��ینما ،رسانه ها را به عنوان یک فرصت برای مواجهه واقعی تر با
نقاط قوت و ضعف خود هم می شناسند.
برای بررس��ی روند تعامل بین سینما و رسانه ها در این گزارش با حبیب
ایل بیگی معاون ارزش��یابی و نظارت س��ازمان س��ینمایی ،محمد علی
س��جادی کارگردان سینما و س��خنگوی کانون کارگردانان خانه سینما،
کیوان کثیریان نویس��نده ،منتقد و عضو شورای مرکزی انجمن منتقدان
و نویس��ندگان سینمای ایران و حسین سلطان محمدی منتقد و روزنامه
نگار گفتگوهایی داشته ایم.
حبیب ایل بیگی معقتد است رسانه هایی که در مورد سینما می نویسند باید
به مساله نقد و تحلیل توجه ویژه نشان دهند .وی بر این باور است که با
گسترش فضای مجازی مردم کمتر از روزنامه ها استقبال می کنند ولی باید
شرایطی فراهم شود مردم مرور مطبوعات را فراموش نکنند.
کیوان کثیریان در بخشی از صحبت های خود به این مساله اشاره می کند
که نقش رس��انه در سینما تبدیل به یک نقش حمایتی شده است ،این در
حالی اس��ت که رس��انه باید پیش از هر چیز سینما را مورد نقد جدی قرار
دهد .وی همچنین معتقد اس��ت به دلیل وجود نگاه سیاسی در مطبوعات
کشور ،سینما و پرداختن به ان نیز کامال سیاسی شده است.
حسین سلطان محمدی می گوید اثرگذاری رسانه های سینمایی در کشور
تنها به برانگیختن فضا محدود می شود و همین مساله سبب شده است تا جوان ها را به سمت خواندن ترغیب کرد .عالوه بر ان مساله فضای انتشار
سینماگران نیز در همین اندازه با رسانه ها برخورد کنند؛ برخوردی که تنها از اهمیت بس��یاری برخوردار اس��ت .این روزها شاید کمتر کسی به سمت
ش��امل چند مصاحبه و خبر می شود .محمدعلی سجادی کارگردان سینما کیوس��ک روزنامه فروش��ی برود و روزنامه بخرد ،چرا که مخاطب ترجیح
تاکید می کند که کثرت روزنامه ها در ایران بسیار کم است و همین مساله می دهد بیش��تر با مراجعه به فضای مجازی از اخبار و نقدها مطلع ش��ود
سبب می شود تا تاثیرگذاری چندانی روی جامعه نداشته باشند .در کنار ان به همین دلیل برای اثرگذاری بیش��تر رسانه در جامعه باید به راهکارهای
رسانه ها کمتر در مورد سینما و اثار تولید شده ان نقد می نویسند و همین مناسبی توجه کرد.
مطبوعات در مسیر تعیین شده سینما حرکت می کند
مساله سبب شده است تا تاثیرگذاری کمتری در سینما داشته باشند .با ما
کیوان کثیریان منتقد سینما نیز با بیان این مطلب که در سال های اخیر
در این گزارش همراه می شوید:
نقش رس��انه بیشتر حمایت از سینما بوده اس��ت توضیح داد :با توجه به
مطبوعات سینمایی نقد و تحلیل را فراموش نکنند
حبیب ایل بیگی معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی و از ان دسته اینکه مدت ها اس��ت س��ینمای ایران تحت فشار اس��ت این فشار چه از
از مدیرانی که ارتباط نزدیکی با رسانه ها دارد گفت :بخش عمده ای از مردم گذش��ته که خانه س��ینما دچار مشکالتی ش��د و یا فیلم ها از روی پرده
که اهل مطالعه هس��تند حتما به واسطه اخبار ،نقدها و نوشته هایی که در سینما پایین کش��یده می شد و یا امروز که تقابل یک جناح با هنرمندان
مطبوعات و رسانه ها درباره فیلم ها منتشر می شود عالقمند به دیدن یک شدت گرفته وجود داشته است ،رسانه ها همیشه از سینما حمایت کرده و
اثر سینمایی و یا از دیدن فیلمی خاص منصرف می شوند .هر کاالیی بدون در س��خت ترین شرایط با سینما همراه بودند و به ان کمک کردند .این
معرفی و تبلیغ نمی تواند به خوبی مورد استقبال جامعه مصرف کننده قرار نوع حمایت نقش اصلی رس��انه به شمار نمی رود اما شرایط فعلی ایجاب
می کند که رس��انه به کمک س��ینما بیاید و موجودیت
گیرد زیرا بدون اطالع رس��انی مناسب مخاطب اصال از
سینما را مورد حمایت قرار دهد.
ساخت و یا تولید ان خبردار نمی شود و همین امر باعث
ب��ه گفته وی ،نقش رس��انه باید یک نق��ش تحلیلی در
می شود تولیدات س��ینمایی هم از تبلیغ و اطالع رسانی
کنار س��ینما باش��د و عالوه بر ان به مس��اله خبررسانی
سلطان محمدی:
بی نیاز نباشند .این مدیر سینمایی با تاکید بر اینکه توجه
که جزو وظایف اصلی رس��انه است توجه کند .همچنین
یک اصل بنیادین
رسانه های س��ینمایی به تولیدات سینما باید از حد خبر
رسانه باید تحلیل و انالیز شرایط سینما را مورد توجه قرار
در نظام رسانه ای
فراتر رود ،بیان کرد :نقد و بررس��ی یک اثر به خصوص
دهد .این درحالی است که در سال های اخیر رسانه تنها
جهان به ما می گوید
در حوزه سینما جایگاه ویژه ای دارد .انچه که از یک اثر
نقش حمایتی نس��بت به سینما را دنبال کرده است .وی
که رسانه های
فرهنگی می ماند نقدها و متن هایی است که برای چنین
با اشاره به نگاه هنرمندان به رسانه ها بیان کرد :با اینکه
مختلف بر هم تاثیر
اثاری نوشته می شود؛ نقدهایی که در اینده مورد استفاده
هنرمندان سینما بخش زیادی از موفقیت و شهرت خود
متقابل دارند و از
قرار می گیرد و دلیلی برای قضاوت اثر مورد نظر در اینده
در میان عامه مردم را مدیون رسانه ها هستند ،اما معموال
همدیگر استفاده
می ش��ود .اینکه یک فیلم در مقط��ع زمانی خاص خود
موفقیت ها به حساب توانایی شخصی گذاشته می شود و
می کنند .در مثال
توانسته است چه تاثیراتی در جامعه بگذارد توسط همین
در مواقعی که فرد هنرمند در بن بست گیر می کند و به
مورد بحث شما
نقدها و اخبار مش��خص می شود .نوشته ها در بسیاری از
مش��کل می خورد یاد رسانه می افتد و از رسانه برای حل
درباره مطبوعات
مواقع می توانند بازنمایی دقیقی از انچه که در فیلم وجود
مش��کل خود کمک می خواهد و در شرایط عادی حس
و سینما باید گفت
دارد و ی��ا کارگردان به دنبال انتقال ان به مخاطب خود
عمومی این اس��ت که رس��انه ها تنها وظیفه خود را در
هم سینما به من
بوده است ،داشته باشند.
زمینه اطالع رس��انی انجام می دهند .ب��ه نظر می اید با
مطبوعاتی نفع
زبان نسل جدید را بشناسید
توجه به اینکه رسانه ها در ایران به دلیل شرایط سیاسی و
می رساند هم من با
وی با اشاره به اینکه حوزه نقد و بررسی باید در مطبوعات
اجتماعی تضعیف شده هستند در حوزه سینما نیز رسانه ها
انتقال دیدگاه مردم،
سینمایی تقویت شود ،ادامه داد :خوشبختانه ما در کشور
قدرت واقعی خود را نمی توانند نش��ان دهند ،در غیر این
هیجان افکنی ،موج
دارای نشریه ها ،روزنامه ها و سایت های بسیاری در حوزه
صورت در شرایط نرمال همیشه رسانه ها قدرتمند هستند
افرینی و تشویق
س��ینما هس��تیم که اگر هر کدام از این رسانه ها بتوانند
و یک تیتر و یا عکس انها می تواند ش��رایط را در جامعه
مردم و البته در
به درس��تی فعالیت های خود را دنبال کنند ،می توانند در
تغییر ده��د گرچه در ایران جز موارد بس��یار معدود این
بعضی از رسانه های
سینما تاثیرگذاری مثبتی داشته باشند اما همین رسانه ها
اتفاق رخ نمی دهد.
حرفه ای جهان که
اگر توسط اش��خاص اگاه و حرفه ای نسبت به سینما و
رسانه های سینمایی فقط واکنشی عمل نکنند
مخاطب تعریف
مطبوعات مدیریت نش��وند می توانند به راحتی به سینما
این منتقد سینما ادامه داد :به هرحال رسانه باید جریان
شده دارند
صدمه بزنند و س��ینما را به حاشیه بکش��انند تا مسائل
س��از باش��د و همین جریان سازی اس��ت که می تواند
اصلی سینما دیده نشود.
ای��ل بیگ��ی تاکید ک��رد :امروز با توجه به گس��ترش فض��ای مجازی و تاثیرگذاری به همراه داشته باشد .یعنی رسانه باید خط و ربط سینما را با
کانال ه��ای خبری این خط��ر می تواند برای مطبوعات س��ینمایی وجود نگاه و مطلب خود تغییر دهد و یا روی ان تاثیرگذار باشد .ما در رسانه های
داشته باشد که کمتر خوانده شوند .متاسفانه فضای مجازی این عادت را خود یا واکنشی عمل می کنیم و یا تابع جریانی هستیم که سینما انتخاب
در جامعه ایجاد کرده اس��ت که کمتر به سمت مطالعه بروند و بیشتر به کرده اس��ت و در ان مسیر جلو می رود .یعنی ما در رسانه های خود کنش
اخبار و مطالب کوتاه در فضای مجازی توجه کنند که البته این مس��اله نداریم و بیش��تر تابع یک جریان هستیم .درحالی که رسانه برای جریان
می تواند به مطبوعات صدمه بزند .نباید فراموش کرد که نشریات اصلی س��ازی و تفکر مستقل باید کنش داشته باشد و بگوید که من این سینما
که تا امروز در مورد س��ینما نوش��ته اند به خوبی توانس��ته اند در ارتقای را می خواهم و در همین مسیر یادداشت می نویسم و خبر می روم و روی
س��ینما و جلب توجه فیلمس��ازان به نقاط قوت و ضع��ف خود ،تاثیرگذار چنین مس��یری تحلیل می کنم .رسانه می تواند پیشنهاد جدیدی به سینما
دهد و در همین راس��تا باید اس��یب شناس��ی را در مورد س��ینما در وجه
باشند و باید قدر این ظرفیت را دانست.
وی با بیان این که ماندن در دنیای رقابتی برای مطبوعات و ادامه فعالیت بیرحمان��ه انج��ام دهد اما چون معموال قدرت ما در این زمینه کم اس��ت
انها در حوزه س��ینما از اهمیت بسیاری برخوردار است ،توضیح داد :همین چنین کاری نمی کنیم و بیش��تر تابع مسیری هستیم که پیش می رود در
که در چنین ش��ریطی یک نش��ریه بتواند منتشر شود و به دست مخاطب صورتی که ما باید نگاه مس��تقل و ویژه خود را داشته باشیم و سینما اگر
برسد ،خود اتفاق بزرگی است چرا که مطبوعات ما این روزها با مشکالت ایرادی دارد باید خود را اصالح کند .کثیریان با اشاره به اینکه این روزها
مالی بسیاری مواجه هستند .به نظر من ،مطبوعات امروز برای تاثیرگذاری رس��انه ها هر خبری را می زنند و عکس هر کسی را منتشر می کنند و به
بیش��تر باید به زبان نس��ل جدید توجه کند زیرا خطر فعلی شکافی است هر کس��ی می پردازد ،گفت :در واقع رس��انه های امروز نگاه خاص خود را
که بین نس��ل ها وجود دارد .ایل بیگی در پایان صحبت هایش گفت :نسل نس��بت به س��ینما ندارند و اصول خاصی را در پردازش این هنر صنعت
جدید ش��اید حوصله خواندن نداشته باشد و باید شرایطی را فراهم کرد تا دنبال نمی کنند؛ اصولی که براس��اس ان به یک سری مسائل توجه کنند
3
معادله رسانه ها بودند افرادی که مورد نقد قرار می گرفتند بیشتر از رسانه ها
حس��اب می بردند .قدرت اول یک رس��انه تعداد ادم هایی اس��ت که ان را
می خوانند و متاسفانه تعداد مخاطبان رسانه ها در ایران اندک هستند.
رسانه های سینمایی تنها فضا را برانگیخته می کنند
حسین سلطان محمدی منتقد و روزنامه نگار نیز درباره جایگاه رسانه های
س��ینمایی در ایران و تاثیری که بر س��ینما دارند گفت :یک اصل بنیادین
در نظام رسانه ای جهان به ما می گوید که رسانه های مختلف بر هم تاثیر
متقابل دارند و از همدیگر استفاده می کنند .در مثال مورد بحث شما درباره
مطبوعات و س��ینما باید گفت هم س��ینما به من مطبوعاتی نفع می رساند
هم من با انتقال دیدگاه مردم ،هیجان افکنی ،موج افرینی و تشویق مردم
و البته در بعضی از رس��انه های حرفه ای جهان که مخاطب تعریف ش��ده
دارند با دور کردن مردم از یک اثر س��ینمایی روی سینما تاثیرگذار هستم.
این مس��اله ای است که در کشورهایی که س��ینمای قدرتمند و رسانه ای
پرقدرت تر دارد تعریف ش��ده است اما در ایران این امر چندان تعریف شده
نیس��ت و مطبوعات ما نسبت به س��ینما خنثی هستند .در این میان حتی
اگهی دادن در رس��انه ها و به خصوص در س��ینما به ندرت رخ می دهد و
گاهی شاهد تبلیغات گروه های سینمایی خاصی که بودجه الزم برای تبلیغ
دارkد ،هس��تیم .این گروه ها اگهی برخی از فیلم ها را در چند روزنامه که
فکر می کند مخاطب حرفه ای و دقیق این نوع سینما ان را مطالعه می کند،
منتشر می کنند .وی افزود :در سال های اخیر صفحه ویژه هنر با غلبه بیشتر
مطالب سینما که گاهی به صفحه سینمایی معروف می شود ،در روزنامه ها
منتش��ر می ش��ود تا مخاطب خود را در این حوزه نگه داریم که این امر را
تاثیر رس��انه یا روزنامه چاپی بر س��ینما می دانیم .البته این را باید بگویم
مجله هایی که در نگارش نقد فعال هس��تند ،نقدهای خود را زمانی منتشر
می کنند که فیلم اکران ش��ده است ،این مطالب به گونه ای است که گویا
تنها برای ارشیوشدن منتش��ر شده اند نه برای تاثیرگذاری روی مخاطب
به روز و در حال حرکت برای رفتن یا نرفتن به سینما .به عنوان مثال مجله
فیلم با این همه قدمت اثار منتقدان خوبش را زمانی مننتش��ر می کند که
و به یک س��ری از مس��ائل توجه نکنند .این که ما در رس��انه های خود تقریبا اکران اثار به پایان رسیده است .پس تاثیرگذاری نقد در ایران زنده
اصول خاصی نداریم برای این است که امنیت شغلی نداریم و به صورت و به روز نیس��ت .روزنامه ها نیز تنها جوس��ازی سیاسی انجام می دهند که
مداوم در یک رس��انه نمی مانیم تا نگاه رس��انه را برای خود بدانیم .رسانه گاهی به سینمای ما کمک کرده است .روزنامه هایی که صفحه سینمایی
باید تیم خود را داش��ته باش��د و ان تیم نیز نگاه خود را داشته باشد .وی دارند و مورد عالقه تماشاگران حرفه ای سینما هستند بعضا با فضاسازی و
افزود :رسانه های ما چون سیاسی شده اند ،نگاه سیاسی شان رویکردشان برانگیختن ماجرا ،ذهن ها را نسبت به یک اثر سینمایی و عنصر تولیدکننده
به س��ینما را تعیی��ن می کند .در واقع نگاه حرفه ای در حوزه رس��انه و به اثر سینمایی در جامعه تحریک می کنند.
خصوص در حوزه سینما کمتر وجود دارد و همین امر باعث شده با تغییر سلطان محمدی گفت :رسانه هایی که مخاطبان انها سینماروهای حرفه ای
مدیران رسانه ها رویکردشان نسبت به امور هم تغییر کند.
نیستند و رس��انه هایی که نگرش خاصی به جریان کلی سینما دارند مانند
این نویسنده سینمایی در بخش دیگر صحبت هایش بیان کرد :روزنامه های هفته نامه ای که به تازگی در مورد س��ینماگران اظهار نظر کرده است هیچ
ما نیز همین گونه هس��تند .در واقع بودجه ای��ن روزنامه ها از جایی تامین اثرگذاری مثبت و منفی روی تماش��اگر س��ینمارو ندارند و تنها نوعی فشار
می شود که نمی تواند بودجه شخصی باشد بنابراین رسانه ها سیاسی هستند برون س��ازمانی بر س��ینما وارد می کنند .این رس��انه ها برخالف انچه فکر
و تامین کننده هزینه رسانه پول می دهد تا نگاه سیاسی خود را ترویج کند .می کنند با این نوع تیتر زدن ،برانگیختن و حاش��یه س��اختن چندان روی
دو خبرنگار و یا فعال در حوزه مطبوعات به تنهایی نمی توانند با هم شریک س��ینما و مخاطب تاثیر نمی گذارند .تاکید می کنم که این نوع از رس��انه ها
شوند و یک روزنامه منتشر کنند.
هی��چ نوع توانای��ی در ایجاد انگیزش عمومی در قبال س��ینما ندارد و تنها
نداریم،
خصوصی
روزنامه
و
خبرگزاری
ایران
وی با اش��اره به اینکه ما در
قدرت انها در تعریف جریان های فشار و اثرگذاری بر اقدامات دولتی سینما
تاکید کرد :البته سایت های خصوصی به دلیل هزینه کم
و فش��ار منفی بر نهادهای صنفی است .وی با اشاره به
در ایران فعالیت می کنند ،اما این سایت ها چندان اثرگذار
طیف دیگر رسانه ها بیان کرد :در این میان روزنامه های
نیستند و تنها مسیر خود را می روند .زمانی می توانیم در
دیگری هستند که می توان انها را از طیف اصالح طلب
س��ینما تاثیرگذار باشیم که نسبت به سینما استراتژی و
:
بیگی
ل
ای
حبیب
دانست که تماشاگر حرفه ای سینما با نگرش انها همراهی
ایده داشته باش��یم و براساس ان سینما را نقد و بررسی
خوشبختانهما
می کند و نس��بت به دیدن فیلمی که این رسانه ها از ان
کنیم .در غیر این صورت تنها خبر س��اخت یک فیلم را
دارای
کشور
در
تعریف کرده اند می رود .این نویس��نده و منتقد سینما در
منتشر می کنیم و به دنبال این نیستیم که یک فیلم چرا
نشریه ها،روزنامه ها
پایان توضیح داد :در این میان س��ینماگران نیز در همین
جلوی دوربین رفته است .تحلیل به این معنا که بتوانیم
بسیاری
های
ت
سای
و
اندازه با رس��انه ها برخورد می کنند؛ برخ��وردی که تنها
فرد یا نهادی را براساس عقیده ای که داریم اصالح کنیم
درحوزهسینماهستیم
ش��امل چند مصاحبه و خبر می ش��ود .البته رسانه ها هم
بسیار کم است و می توان این سهم را برای رسانه امروز
که اگر هر کدام از این
سراغ همه بخش های س��ینما نمی روند ،به عنوان مثال
ناچیز دانست .در واقع رسانه باید انقدر تاثیرگذار باشد که
رسانه هابتوانندبه
بخشی از رسانه ها اصال سمت برخی از صنوف سینمایی
مدیر و یا اهالی سینما چشمشان به ان رسانه باشد و به
درستیفعالیت های
نمی رون��د و تنها به درص��دی از کارگردانان و بازیگران
دنبال این باشند که بدانند ان رسانه چه می گوید.
کنند،
دنبال
را
خود
و بعضی از فیلمبردارها می پردازند که ش��هرت رسانه ای
این منتقد س��ینما توضیح داد :رس��انه این روزها دغدغه
می تواننددرسینما
خوبی دارند .البته س��ایر صنوف س��ینمایی نیز خیلی از
این را ندارد که عملکرد نهادی مانند سازمان سینمایی را
مثبتی
تاثیرگذاری
رسانه ها توقع ندارند .سینماگران این روزها چندان قدرت
براساس دفترچه سیاست گذاری که منتشر کرده است،
داشتهباشنداما
رسانه را باور ندارند و به همین دلیل رسانه ها چندان برای
تحلیل کند .رسانه در حال حاضر دغدغه این را دارد که
اگر
ها
ه
رسان
همین
سینماگران مهم نیستند مگر تعدادی از رسانه های اسم و
چه فیلم هایی جلوی دوربین رفته است و یا چه فیلمی به
توسط اشخاص اگاه
رسم دار .البته این را هم باید بگویم که این طیف خاص
جشنواره فجر می رسد .متاسفانه با توجه به اینکه رسانه
به
نسبت
ای
ه
حرف
و
از روزنامه نگاران نیز برای صفحه خود س��راغ هر بازیگر
در ایران کوچک شده است ،بسیاری از ادم های حرفه ای
سینماومطبوعات
ی��ا کارگردانی نمی روند یعنی رس��انه ه��م در این میان
از رس��انه خارج ش��ده و به دنبال کار دیگ��ری رفته اند،
مدیریتنشوند
مصاحبه شونده را گلچین می کند و چون به صورت عام
چراکه ایده ال انها در رس��انه براورده نشده و از انجا که
راحتی
به
توانند
ی
م
به این مس��اله نگاه نمی کند و چون اهالی رسانه دروازه
تعریف انها از رسانه این نبوده همین مساله سبب شده تا
بهسینماصدمهبزنند
بان اول رسانه هستند عام بینی ندارند.
از رسانه خارج شوند.
حاشیه
به
را
سینما
و
تاثیر رسانه در سینما در حد پروپاگاندا است
رسانه های ما نگاه منتقدانه ندارند
بکشانندتامسائل
محمدعلی سجادی کارگردان سینما نیز در این باره گفت:
پایین
سینمایی
وی با انتقاد از اینکه سطح کار رسانه های
دیده
سینما
اصلی
سینما به دلیل اینکه خود یک رسانه عمومی و فراگیر است
امده است ،بیان کرد :در واقع درصد باالیی از سطح کار
نشود
خوراک خوبی برای جامعه به شمار می رود .سینما در کنار
رسانه خبر شده است ان هم خبرهایی که چندان کارساز
فوتبال از جمله مواردی است که رسانه ها به خوبی از ان استفاده می کنند و در
عنوان
به
رسانه
از
نیس��ت بنابراین اهالی سینما از این فرصت بهره برده و
این مس��یر رسانه ها می توانند هم اثار را تبلیغ کنند و هم نگاه تخریبی داشته
یک مرکز تبلیغاتی استفاده می کنند .به همین دلیل است که در سال های باشند .وی با اشاره به اینکه تاثیرگذاری رسانه های سینمایی در نقد و تحلیل
اخیر موردی به اسم روابط عمومی در سینما ایجاد شد که اهالی سینما از اثار است ،تاکید کرد :تاثیرگذاری رسانه ها به حوزه نقد برمی گردد که متاسفانه
اهالی رسانه به عنوان روابط عمومی استفاده می کند تا اخبارشان در همه عموم رس��انه ها به مساله نقد در س��ینما توجه نمی کنند .رسانه ها می توانند با
رس��انه ها منتشر شود .در چنین شرایطی کسی از رسانه نمی ترسد .این در انتشار نقد و خبر در مورد اثار سینمایی انها را بزرگ و یا تخریب کنند .با توجه
حالی اس��ت که همه باید از رسانه بترس��ند و این قانون رسانه است .البته به اینکه این روزها مردم کمتر به س��مت روزنامه می روند ،ارتباط عامی بین
ترس به این معنا که رس��انه انها را نقد کند و به این معنا که نقد رس��انه روزنامه و مردم برقرار نمی ش��ود و بیش��تر مردم از طریق فضای مجازی و یا
تاثیرگذار باش��د و نگاه جامعه نس��بت به موارد خاص تغییر کند .متاسفانه تلویزیون اطالعات مورد نیاز خود را بدست می اورند و در این شرایط مسئولیت
رسانه های امروز ما نگاه نقادانه نسبت به امور مختلف ندارد و اگر هم وجود رس��انه های سایبری بیشتر است .این نویسنده و کارگردان ادامه داد :در حال
داشته باشد این نگاه توسط رسانه های کم قدرت دنبال می شود.
حاضر فیلم هایی بیشتر مورد توجه رسانه ها قرار می گیرند که یا امکانات مالی
عمومی
افکار
کثیری��ان در پایان صحبت هایش گفت :رس��انه های م��ا در
و یا روابط عمومی خوبی داشته باشند و فیلم هایی که از موقعیت مالی کمتری
یک
خودمان
کنند،
جای��گاه چندانی ندارد و مردم مطبوعات را مطالعه نمی
برخوردار هستند معموال در انزوای رسانه ای قرار می گیرند .سجادی در پایان
جمع ۳هزار نفره هس��تیم که برای هم تیت��ر می زنیم و برای هم مطلب گفت :س��ینما به نقد و نظر مطبوعات نیاز دارد ،اما متاسفانه رسانه های ما به
می نویس��یم و همدیگر را نقد می کنیم و به چالش می کش��یم و مردم در دلی��ل فضایی که در ان فعالیت می کنند و با توجه به اینکه بیش��تر به دنبال
معادله رسانه بسیار کمرنگ هستند .در کشوری که ۸۰میلیون نفر جمعیت التهاب و خبرهای به اصطالح بادکنکی هستند که در جامعه صدای بیشتری
دارد نباید پرتیراژترین روزنامه ما ۱۰هزار نسخه داشته باشد .اگر مردم در داشته باشند ،به روند جریان نقد و بررسی کمتر توجه می کنند.
سینما به نقد و نظر مطبوعات نیاز دارد
سینما و رسانه
4
رادیو و تلویزیون
هنرمند :صدا وس��یمای جمهوری اس�لامی ایران در دوران ریاست عزت اهلل
ضرغامی شاهد تحول بزرگی بود :پیدایش شبکه های دیجیتالی .شبکه هایی
که هدف اصلی انها مقابله در برابر هجوم رسانه های خارجی بود .رسانه هایی که
چه از طریق اینترنت و چه از طریق گیرنده های ماهواره ای خوب یا بد توانسته
بودن راه خود را به خانه ها باز کنند .حال این که چه شاخصه های اماری در این
زمینه وجود دارد که به ما بگوید که رسانه ملی با این تمهید خود موفق بوده یا
نه و به چه عددی دست پیدا کرده است خود پژوهشی گسترده ای طلب می کند
اما در این بین شبکه هایی به وجود امدند که دارای وحدت موضوعی بودند مانند:
شبکه ورزش ،شبکه پویانمایی ،شبکه اقتصاد ،شبکه سالمت و . ...این امر به
نوبه ی خود سهمی از مخاطبان را با میانگین ثابت برای این گونه شبکه ها به
ارمغان اورد که نکته ی قابل توجهی است .میان شبکه هایی که موضوعی واحد
داش��تند ،شبکه های پخش فیلم بیشترین ظرفیت را به خود اختصاص دانند.
شبکه نمایش ،شبکه تماشا ،شبکه ای فیلم و. ...
بالقوه در پخش جهانی بالفعل در پخش داخلی
شهریور سال 1389شبکه ای در رسانه ی ملی افتتاح شد با تمرکز بر نشان دادن
فیلم هایایرانی(سریال،سینماییوتلهفیلم)بهزبان هایدیگر.شبکهای فیلمبهسه
زبان فارسی ،عربی و انگلیسی به پخش سریال ها و فیلم های سینمایی می پردازد.
هدف از به نمایش گذاشتن فیلم ها به زبان های مختلف بدست اوردن مخاطب در
قیاس جهانی خود است .این هدف را می توان در انتخاب اسم شبکه هم مالحظه
کرد .اسمی که حتی گوشه نگاهی به س�لائق ایرانی و مردم فارسی زبان ندارد.
بنابر گزارش های مختلف در رسانه های خبری حدوداَ 200میلیون نفر به تماشای
این شبکه مبادرت می ورزند که بیشترین سهم از مخاطبین مربوط به کشور های
عربی وفارسی زبان همسایه است .این رقم در جای خود نشان از پتانسیل پخش
سریال های ایرانی دارد اما نکته ای که باید مورد توجه در این زمینه قرار گیرد بدست
اوردن درامد از طریق فروش سریال هاست تا پخش رایگان انها با دوبله و زیرنویس
کشور مقصد .همان کاری که شرکت های فیلم سازی ترکیه از طریقش ،ساالنه
میلیون ها دالر درامد به دست می اورند که به لحاظ فنی در سطح پایین تری نسبت
به خیلی از سریال های ایرانی هستند .فارغ از میزان استقبال جهانی از این شبکه
موضوع حائز اهمیت میزان استقبال بینندگان ایرانی این شبکه است .بیننده ای که
احتما َال برای چندمین بار به تماشای سریال مورد عالقه اش نشسته است .مخاطبی
که در کنار لذت بردن از داستان و محتویات کیفی اثر به مرور خاطراتی می پردازد که
در حین دیدن سریال برایش بازافرینی می شود ،خاطره ای که در ناخوداگاه فرد نقش
بسته است و به دنبال کوچکترین فرصتی می گردد تا خود را نمایان سازد و فرد را
یداند یا شاید هم بداند از کجا می اید.
غرق کِیفی می کند که نم
چراای فیلم؟
ای فیلم سیاستی را در پخش خود به کار گرفته است که حداقل باعث مکث چند
دقیقه ای بیننده ای روی شبکه می شود که با سرعت سرسام اوری در حال عوض
کردنکانال هایگیرندهخوداست.پخشتکراریمحبوب ترینوپرمخاطب ترین
اثار پخش شده در زمان خود تمهیدی است که هر بیننده ی سریال بازی را ترغیب
به دوباره دیدن ان می کند اما این اتفاق چرا روی می دهد؟چرا مخاطب همچنان
دوشــــنبه 18مردادماه 1395سال نهم شماره 534
www.honarmandonline.ir
به بهانه باز پخش سریال های شبکه ایفیلم
عبورازحال و بازگشت به گذشته
می تواند با داستان پدر ساالر همراه شود و حتی پیامک به شبکه ای فیلم در مورد
شخصیتاسداهللخانبزند؟ایاعلتعدمسررسیدتاریخانقضایسریال هااستیا
تفاوت کیفیت اثار در حال پخش با اثار پخش شده است که مخاطب را روی کانال
ای فیلم متوقف می کند و ...که به بررسی چند عامل پذیرا بودن مردم به اختصار
در ادامه خواهیم پرداخت :بیننده امروز ،بیننده ی با تجربه ایست .فهم به کارگیری
تجربه نیازمند هوشی است که مخاطب ایرانی از این هوش برخوردار است .حال
چگونگی حصول این تجربه در سطح عمومیت یافته را می توان از استقبال و عدم
استقبال مخاطبان از فیلم یا سریالی فهمید( استقبال از شهرزاد و عدم استقبال از
اکثر سریال ها) .ساخت سریال در سال های اخیر با افت فاحشی رو به رو شده است،
با نگاهی اجمالی می توان به انگشت شمار بودن سریال های پر مخاطب پی برد.
در این بین تکلیف مخاطب چه می شود (با در نظر گرفتن سریال هایی که فقط
از سیما پخش می شود) ایا او ناچار به تنزل سلیقه خود است یا این که می تواند
رو بیاورد به تجربه های جذاب گذش��ته .ای فیلم این امکان را برای دسته ای از
مخاطبین فراهم اورده است که برای سلیقه ی خود ارزش قائل هستند و تن به هر
داستان و روایتی نمی دهند و همین طور زمان را نیز محترم می شمارند .این دسته از
بینندگان می تواند مجموعه مورد عالقه شان را انتخاب کنند،فقط این که شانس با
انها همراه باشد و ای فیلم مجموعه مورد عالقه نشان بدهد و گرنه...
دیگرحسرتنمی خوریم
بارها اتفاق افتاده است که مجموعه ای را که دنبال می کنیم ،یک روز نه به پخش
اصلی اش می رس��یم و نه تکرار فردایش را می بینیم .حال این روند را می توان
به بازه های قسمتی و حتی زمانی مختلف تعمیم داد به صورتی چند قسمت را
مشاهده نمی شود یا چند روز نمی توان چای تلویزیون نشست .چیزی که این وسط
می ماند ،سریال نصفه ونیمه و ناقصی است که مخاطب بعد از مدتی انرا رها کرده
است و بعدها با یاداوریش تنها حسرت است که حفره خالی داستان را می تواند پر
کند .نکته مهم دیگر در مورد زمان پخش سریال هاست مث َ
ال سریال پدرساالر را
متولدین دهه هفتاد ندیده اند و تا به امروز فقط شنونده نقل و قول هایش بوده اند ،اما
االن می توانند در ای فیلم مشغول به تماشای این سریال شوند .دیگر نه باید نگران
زمان باشیم و نه نگران گذار نسل ها نباشیم؛ ای فیلم روی گیرنده های ماست .حال
اگر نشان نداند از بخت بد ماست.
ریسک پذیریدرپایین ترینحدممکن
از عوامل مهم و حیاتی در استقبال مخاطبان از شبکه ای فیلم می توان از راحتی
یداندسریالی
خیالمخاطبوروشنبودنتکلیفشدربرابراثردانست.مخاطبم
که می خواهد ببیند از چه ویژه گی هایی برخوردار است .مثال چه ژانری دارد ،طنز
اس��ت تراژیک ،بازیگران مورد پسندش حضور دارند یا نه و به طور کل همه ی
عواملی که در انتخاب بیننده در مورد خوب یا بد بودن س��ریال تاثیرگذار است،
پیش روی اش است .حال می تواند این امر از طریق حافظه ی جمعی به او منتقل
شود یا این که از رسانه های مختلف دیگر کمک بگیرد از جمله سایت ها و نشریاتی
که در زمان پخش مجموعه انرا مورد بررسی قرار داده اند ،در این صورت تنها
چیزی که می ماند برنامه ریزی دیدن انها است که با وجود تکرار چندباره ای فیلم
این مسئله هم تا حد زیادی کم اهمیت می شود.
مقاومت در برابر یورش ها
عصر امروز ،عصر تکنولوژی است .شاید تا 50سال قبل کسی فکر نمی کرد کار
به اینجا بکشد .جایی که رسانه های جمعی از کارکرد فقط مفرح و سرگرم کننده
تبدیل به شریان مهم و تاثیرگذار جامعه شده است .جامعه ای که سعی دارد شکل
حقیقی خودش را در برابر بسیاری بد شکلی ها محفوظ بدارد تا بتواند اختالف های
طبقاتی هایکنترلکند،ریشه هایاسیباجتماعیراشناساییکندوحتیرعایت
حقوق ش��هروندی را اموزش دهد و بسیاری از مقتضیات اجتماعی دیگر را که
همگی زیر مجموعه فرهنگ است را برای اعضایش به نمایش دراورد .همه ی
عواملی که مطرح شد را نمی توان به صورت یک باره به خرد اجتماع داد بلکه در
وهله اول باید به شکل گیری زیر ساخت ها در اذهان عموم مبادرت ورزید؛ این
امر چگونه شکل می گیرد؟ چقدر زمان نیاز است؟ با چه مصالحی می توان چنین
بنایی را ترس��یم کرد؟ این قبیل سواالت تنها با یک سرنخ قابل پیگری است:
فرهنگ سازی .فرهنگ سازی در این دوران مهم ترین وظیفه رسانه ی جمعی
است .رسانه های جمعی در کشورها دارای دو کارکرد در این زمینه هستند :یک-
فرهنگ ساز بیگانه .دو -مقاومت در برابر یورش فرهنگ ها از هر سنخ (چه غربی
باشد و چه شرقی) و در صورت امکان فرهنگ ساز .کشورهایی مثل ما از کارکرد
دوم رسانه های جمعی بهره می برند .خود دارای فرهنگ غنی است اما ترس از
عوض شدن مجهول های معادله به نفع فرهنگ بیگانه همیشه احساس می شود
اما ایا رسانه هایی همچون ای فیلم می توانند پرچم دار مقاومت در برابر سیل عظیم
فرهنگ سازی خارجی باشند؟ بله می تواند .عنصر یاداوری به واسطه تکرار در علم
ارتباطات از عوامل مهم بقای ان عنصر یاداور شده است .به طور حتم این امر
اگاهانه در ساخت سریال های ایرانی گنجانده نشده است ولی این اتفاق کارکردی
طبیعی داستان است که همیشه در حال گوشزد کردن یک سری روابط با بستر
فرهنگی یکسان است که در ذهن مخاطب جای گذاشته می شود .جای گذاری
که می تواند از نسلی به نسل دیگر منتقل شود.
کیفیت اچ دی
پخش سریال های دهه هفتادی با کیفیت اچ دی خود دارای جذابیت منحصر به
فردی است .مخاطبی که بعد از ساعتها انتن گرداندن روی پشت بام می توانست
پدر ساالری برفکی ببیند حال فقط با فشار یک دکمه می تواند همان سریال را با
بهترینکیفیتممکنرویگیرندهخودداشتهباشد.البتهاینامرنکته ایهمگانی
نیس��ت ولی فارغ از ان هم دیدن سریال دیدن با کیفیت اچ دی هم خود نکته
مهمی است که شامل حال هر دوره سنی می شود.
تئــــــات�ر
دوشــــنبه 18مردادماه 1395سال نهم شماره 534
www.honarmandonline.ir
گفتگوی «هنرمند» با سعید اسدی دبیر جشنواره تئاتر فجر
جشنواره هیچ دخالتی در تولید نمایش ها ندارد
معم�وال در ابت�دای فراخوان های
جش�نواره تئات�ر فجر لیس�تی از
محورهای مورد تاکید جش�نواره
مط�رح می ش�ود و هر س�ال هم
متناس�ب ب�ا اتفاق�ات و مس�ائل
اجتماعی و سیاس�ی این محورها
تغییر می کنند؛ اما معموال در طول
جش�نواره کمت�ر ر ِد پای�ی از این
محوره�ا در اث�ار دیده می ش�ود.
می خواهم بدانم اساسا محورهای
م�ورد تاکی�د جش�نواره ب�ر چ�ه
اساس�ی تدوین می ش�ود و فکر
می کنید امس�ال با توجه به اینکه
نظ�ارت بیش�تری روی تولیدات
اجرایی وجود داش�ته ،چند درصد
از این کارها می تواند خط و ربطی
ب�ا محورهای م�ورد نظر داش�ته
باشند؟
ما سال گذشته البته یک تحلیل محتوایی در اثار
شرکت کننده در جشنواره داشتیم ،که مثال وقتی
درباره بهره گیری از مفاهیم ملی صحبت می کنیم
چند درصد شامل این موارد می شده و یا در رابطه
با موضوع مبارزه با تروریسم و خشونت طلبی حتی
در بخش بین الملل نیز دو ،س��ه کار مشخصا در
رابطه با این موضوع وجود داش��ته .بر این اساس
ما در سال گذشته ش��اهد درصد زیادتری از اثار
متناس��ب با محورهای تعیین ش��ده در فراخوان
جش��نواره بودیم اما این ها موضوعاتی اس��ت که
به ش��رکت کنندگان ارائ��ه داده می ش��ود و انها
متناسب با این محورها اثار خود را تولید می کنند
و جش��نواره هم از میان ظرفیت های تولید شده
تئاتر ایران دس��ت به انتخاب می زند و در فرایند
انتخاب بای��د این محورها پیش روی ما باش��د.
بنابرین بخش��ی از انها را باید پررنگ تر کرد؛ به
عنوان مثال در جش��نواره امسال یکی از مواردی
که بسیار مورد تاکید بود مسئله مسئولیت پذیری
هنری و اجتماعی اس��ت که واقعا هم برای خود
من بس��یار مهم اس��ت که این اتفاق بیافتد .زیرا
این مسئله ای است که ما از جامعه شناسی ایرانی
می بینیم چراکه هنرمندان باید اتفاقات روز جامعه
را بازتاب بدهند به این دلیل ما پیشنهاد می دهیم
و اگ��ر هنرمندان دراین حوزه ها کاری تولید کنند
ان اثار برای ما در اولویت خواهد بود .ضمن اینکه
مش��خصا بخش��ی که این محورها در ان بسیار
جلوه گر می شود بخش تئاتر خیابانی است و این
بخش بسیار بیشتر از بخش صحنه ای در راستای
محورهایی است که در جشنواره معرفی می شوند.
تغییراتی که هر س�ال در محورها
دی�ده می ش�ود ب�ر چه اساس�ی
صورت می گیرد؟
این تغییرات از سیاست کالن نظام اغاز می شود.
جشنواره تئاتر فجر جشنواره ای است که در نظام
جمهوری اس�لامی ایران اتفاق می افتد و به این
ترتی��ب ارزش های ثابت این نظ��ام البته در این
حسینسینجلی
بی تردید برگزاری جش�نواره بین المللی تئاتر فج�ر مهم ترین رویداد تئاتری
کشور است .جشنواره ای که امسال سی وپنج ساله می شود .دبیرخانه جشنواره
تئاتر فجر به طور معمول هر س�ال اواخر بهار یا اوائل تابس�تان فراخوان این
جشنواره را منتش�ر می کند .فراخوانی که هر سال با توجه به شرایط فرهنگی
اجتماعی و سیاس�ی کش�ور نس�بت به دوره های قبل با تغییراتی همراه است.
بر همین اس�اس سیاستگذاران و برگزارکنندگان جشنواره ،هر سال لیستی از
محورهای مورد تاکید جش�نواره را در فراخوان منتشر شده مطرح می کنند اما
معموال در طول برگزاری جشنواره تعداد اثاری که با محوریت های مورد تاکید
برگزارکنندگان تولید می شود به تعداد انگشتان یک دست هم نمی رسد.
امسال و در سی وپنجمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر؛ تالش ها و دستاوردهای
انقالب اسلامی و دفاع مقدس ،کوشش برای نگاهی ویژه به اقتصاد مقاومتی
در جهت تحقق کاربردی ان ،مسئولیت پذیری اجتماعی در همه ی عرصه های
زندگ�ی و هن�ر ،بهره گی�ری از مفاهی�م و جلوه ه�ای فرهنگ ،تاری�خ و ادبیات
غنی ایرانی اسلامی ،توجه به تئاتر ایرانی در جهت توس�عه ی فرهنگی ،نگاه
کاوشگرانه و مدبرانه به جامعه ،مسائل اجتماعی و اخالق مدنی ،اندیشه ورزی
و ارتق�اء ذائق�ه ی فرهنگی و هنری جامعه از طریق هنر ش�ریف تئاتر ،اهمیت
دادن ب�ه روابط بینا فرهنگ�ی و بهره گیری از زمینه های بومی ،توجه به مفاهیم
و ارزش های واالی فراگیر ،جهانی و مش�ترک انس�انی ،نفی خشونت ،کشتار،
تروریسم و جنگ طلبی و کوشش برای صلح جهانی ،محورهای مورد تاکید در
فراخوان جشنواره هستند .اما اینکه چند اثر در جشنواره امسال بر اساس این
محورها تولید و اجرا می شوند ،مسئله ای است که در گفتگویی با سعید اسدی
دبیر سی وپنجمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر ان مطرح کردیم.
جش��نواره به عنوان صدر محورهای مطرح شده
همواره وجود خواهند داش��ت و هر اندازه پیش تر
می رویم؛ تشخیص کارشناسانه در حوزه مشاوره
مدیریتی و فرایندی که برای تدوین یک فراخوان
اتفاق می افتد شکل پیدا می کند ،به این معنی که
مجموعه محورهایی که به نظر می رس��د باید
مورد توجه قرار بگیرد و یا حتی در برخی مواقع
باید به ش��کل نمادین معرفی شود در فراخوان
جش��نواره درج خواهد ش��د .حال ممکن است
تولیدکنن��دگان تئاتر در جهت دادن تولید تئاتر
ای��ران یعنی مدیریت کالن به س��متی حرکت
کنن��د که ما از ان بهره خواهیم گرفت و به هر
حال حمایت از این اثار هم در فرایند تولیدی
تئاتر بیش��تر است و بخش دیگر اتفاقی است
که باید توس��ط هنرمن��دان رخ دهد اما تجربه
امس��ال و سال گذشته نشان می دهد که اساسا
بسیاری از شرکت کنندگان فراخوان را مطالعه
نمی کنند و یا به ان کم توجه هستند و برحسب
عادت در جش��نواره شرکت می کنند .اما جامعه
منظم جامعه ای اس��ت که در هم��ه ارکان ان
نظم وجود داش��ته باشد و تنها به مدیریت یک
فستیوال منتهی نمی شود .بنابراین یک بخشی
مربوط است به انتظاری که ما از لحاظ فکری
در جش��نواره داریم و باید رعایت ش��ود و بخش
دیگر تولیداتی است که هر هنرمندی می تواند با
هر اندیش��ه ای مطرح کند و م��ا ان کارها را هم
پذیرفتیم و خواهیم پذیرفت اما اولویت بندی های
موضوعی نیز در بس��یاری از مواق��ع می تواند در
فرایند انتخاب دخالت داشته باشد.
فرمودید طبق بررس�ی هایتان در
س�ال گذش�ته درص�د زی�ادی از
اثار بر اس�اس محورهای تعیین
ش�ده در فراخوان ب�وده ،ایا این
تش�خیص ش�ما و دبیرخانه بوده
که نمایش ها را ب�ه نوعی در این
محورها قرار داده اید ،یا واقعا خود
سازنده و تولید کننده اثر هم این
نگاه را داش�ته که بر اساس این
محورها اثرش را تولید کند؟
بر اس��اس ساختار جش��نواره فجر ،این جشنواره
نمی توان��د در تولید دخالت کن��د و این کار را هم
نک��رده .به جز بخش تازه های جش��نواره و یا در
بخ��ش میهمان می ت��وان به این فک��ر کرد که
کاری انتخاب ش��ود که ان محورها رعایت شده
باش��د اما مس��ئله این اس��ت که در فرایند تولید
تئاتر جش��نواره های دیگری وجود دارند که این
جش��نواره ها موضوعی هس��تند و این کارها در
حوزه های مختلف هم اجرا می ش��وند .جشنواره
بیشتر انتخاب کننده است و نمی تواند به معنایی
در فرایند تولید وارد ش��ود ولی قاعدتا به این فکر
می کند که مالک های متفاوتی برای انتخاب خود
داشته باشد و عالوه بر کیفیت هنری که همگان
ان را داوری می کنند باید به مس��ائل و مس��یر و
س��اماندهی فرهنگی و برجس��ته ک��ردن برخی
مس��ائلی که فایده اجتماعی و فرهنگی دارند نیز
توجه کند .انچنان که جش��نواره در سال گذشته
هم این توجه را داشته ،بنابراین طبیعی است که
در انتخاب اثار و در هر فستیوالی که در دنیا برگزار
می ش��ود هم به فرم و تکنیک و زیبایی شناسی
اهمیت می دهند و هم به موضوع هایی که ان اثار
ارائه می دهند .جالب این اس��ت که در بسیاری از
جش��نواره های بزرگ دنیا تِم هایی وجود دارد که
اتفاقا در برخی مواقع کارها فقط از میان این تِم ها
انتخاب می شوند و این یک نوع هدایت فرهنگی
است که قطعا از هر نهاد فرهنگی انتظار می رود.
پس حرکت جش�نواره تئاتر فجر
هم در اینده به این سمت خواهد
بود؟
حتم��ا به ای��ن س��مت خواه��د رفت ام��ا باید
ظرفیت هایی که ایجاد کرده ایم فعال شوند و پس
از ان این اتفاق خود به محقق خواهد شد.
ب�ا وجود هم�ه انچه ک�ه توضیح
دادید فکر می کنید در جشنواره ی
امس�ال ای�ن جری�ان نس�بت به
سال های قبل پررنگ تر باشد؟
یک بخشی از محقق شدن این موضوع بسته به
این مس��ئله است که در تولید تئاتر ما چه اتفاقی
افتاده باشد .تالش ما بر این است تا برخی موارد
به شکل ویژه برجس��ته شوند اما به عنوان مثال
در رابطه با موضوع اقتصاد مقاومتی و یا مسائلی
که مس��ائل روز هس��تند قطعا تئاتر ممکن است
واکنش هایی نش��ان داده باش��د و م��ا هم در هر
حوزه ای که میهمان دع��وت می کنیم در همان
جهت اثری را مدنظر خواهیم داشت.
علی رفیعی کارگردان تئاتر خبر داد
ن ۹۶در ایرانشهر به صحنه می رود
«اشپزخانه» فروردی
فریبرز دارایی
علی رفیعی قصد دارد نمایش «اش��پزخانه» اثر ارنولد وسکر را
از فروردین ماه سال ۹۶در سالن سمندریان تماشاخانه ایرانشهر
روی صحنه ببرد .ای��ن کارگردان مطرح و باتجربه تئاتر ایران
درب��اره جدیدتری��ن فعالیت مدنظر خ��ود در عرصه کارگردانی
تئاتر گفت :پیرو دعوتی که شورای سیاست گذاری تماشاخانه
ایرانش��هر به عم��ل اورده ،قرار ش��د تا نمایش «اش��پزخانه»
اثر ارنولد وس��کر را از فروردین ماه ۹۶در س��الن س��مندریان
تماشاخانه به صحنه ببرم.
رفیعی یاداور شد« :اشپزخانه» اولین اثر و در عین حال شاهکار
ارنولد وس��کر و از شاهکارهای نمایش��ی قرن بیستم است .از
۵۵س��ال پیش که اجرای این نمایش را در شهر لندن و بعدها
در س��ال ۱۹۶۷وقتی در پاریس اجرای موشکین از این اثر را
دی��دم ،ارزو داش��تم که ان را اجرا کنم .م��ن هم یک اقتباس
ایرانی و یک ورس��یون فرنگی از «اشپزخانه» دارم که به طور
متن��اوب اجرا خواهند ش��د .همت اثر به قدری زیاد اس��ت که
تمام منتقدان معتقدند که ابعاد نمایش��نامه «اشپزخانه» وسکر
از اثار ویلیام شکس��پیر دس��ت کمی ندارد و به لحاظ پتانسیل،
قدرت و توان دراماتیک ،تراژیک و همچنین کمیک ،شکسپیر
زمان ما اس��ت .وی اظهار کرد :من پیش از شروع تمرین های
ن نمایش
نمای��ش «خاطرات و کابوس ها» قصد به صحنه برد
«اش��پزخانه» را داشتم اما به دلیل اینکه پیشنهاد تاالر وحدت
ب��رای اجرای «خاطرات و کابوس ها» مطرح و امکانات اجرای
ان بالفاصله فراهم شد ،اجرای «اشپزخانه» را به زمان دیگری
موکول کردم ولی حاال وقت اجرای ان است.
کارگردان نمایش های «ش��کار روب��اه» و «یرما» درباره زمان
اغ��از تمرین ها و تعداد بازیگران مورد نیاز برای اجرای نمایش
«اش��پزخانه» ،افزود :از اول شهریورماه انتخاب بازیگر نمایش
ش��روع می ش��ود .این نمایش دارای ۳۸بازیگر است که نیمی
م��رد و نیمی زن هس��تند .این کار از نوع کارهایی اس��ت که
نمی توان��د با ۲یا ۳ماه تمری��ن روی صحنه بیاید زیرا به طور
قط��ع خروج��ی تمرینی با این مدت زمان ی��ک اجرای ناقص
خواه��د بود .معتقدم با ش��تاب زدگی معم��ول و مدت تمرین
حداکثر ۳ماهه ،اش��تباه اس��ت که این کار را برای اجرا اماده
کرد .حداقل فرصتی که نیاز اس��ت تا نمایش «اش��پزخانه» به
صورت ورک ش��اپ تمرین و کار ش��ود ۶ ،تا ۸ماه است .باید
بازیگرها در این مدت زمان در اختیار کار و تمرین ها باشند.
رفیعی با بیان اینکه قصدم این اس��ت یکی از بهترین استادان
حرکت و میم از کش��ور فرانسه را دعوت کنم تا به مدت ۳ماه
ب��ا بازیگرانی که انتخاب خواهند ش��د تمرین کند ،تاکید کرد:
بازیگران مختلفی در «اش��پزخانه» حضور خواهند داش��ت که
همگی باید از مهارت های بدنی ،خالقیت و بخصوص امکانات
بداهه س��ازی برخوردار باش��ند .ترجمه به فارس��ی متن ارنولد
وس��کر یک چیز است ولی متنی که برای اجرا به دست می اید
و توس��ط بازیگر شنیده می ش��ود ،چیز دیگری خواهد بود .در
طول تمرین ها ،در طول بداهه سازی ها و در طول خالقیت ها،
ما حتما به متن بسیار غنی تر و پر بارتری دست خواهیم یافت.
کارگ��ردان نمایش های «عروس��ی خ��ون» و «در مصر برف
نمی بارد» تصریح کرد« :اش��پزخانه» ظاهرا ماجرای کارگران
و مستخدمین درون یک اش��پزخانه است ولی در واقع نمادی
اس��ت از یک جامعه .انچه که در این اش��پزخانه رخ می دهد،
در کل جامع��ه ما هم رخ می دهد .ب��رای اینکه بتوانیم به ابعاد
اش��کار و پنهان این اثر دست پیدا بکنیم از یکسو به بازیگران
خالق و از سوی دیگر به بازیگرانی که صبوری و قدرت بدنی
برای چند ماه ورک ش��اپ داش��ته باش��ند ،نیاز است تا نمایش
«اشپزخانه» از درون این ورک شاپ چندماهه شکل بگیرد.
5
گفتگوی «هنرمند» با کیوان نخعی
همه چیز نشان از افزایش مخاطبان تئاتر
خبر می دهند
سهیال ساالروند
ای�ن روزها بس�یاری از فعاالن عرص�ه ی نمایش با مثب�ت ارزیابی کردن
اوض�اع و اح�وال تئاتر ،معتقدند چش�م انداز خوبی پی�ش روی هنر تئاتر
اس�ت .ب�ا این حال اما هس�تند افرادی که ای�ن نظر را تایی�د نمی کنند و
باور دارند بس�یاری از نمایش های روی صحنه با عدم استقبال مخاطبان
مواجه هستند و تعداد تماشاگران تئاتر نسبت به گذشته کمتر شده است.
این در حالیس�ت که بعضا هس�تند نمایش هایی که با اس�تقبالی مضاعف
مواجه می ش�وند ،اما همچنان مس�ئله ی جذب تماشاگر یکی از مهم ترین
دغدغه های هنرمندان تئاتر اس�ت .این موضوع را با کیوان نخعی هنرمند
باس�ابقه و فعال عرصه تئاتر که این روزه�ا مدیریت روابط عمومی مرکز
هنرهای نمایشی را برعهده دارد در میان گذاشتیم و نظر او را جویا شدیم.
افرایش مخاطبان تئاتر
من معتقدم تعداد مخاطبان تئاتر نسبت گذشته نه تنها کمتر نشده بلکه بیشتر هم شده،
انچنان که در یکی دو سال اخیر بسیاری از تماشاخانه های خصوصی بر حسب ضرورت
در بخش های مختلف پایتخت پا گرفته اند .همچنین با توجه به گس��ترش دانش��گاه ها
و فارغ التحصیالن این حوزه در س��ال های اخیر و تش��کیل تعداد زیادی گروه تئاتری
نمی توان بدون دلیل منطقی پذیرفت که مخاطبان تئاتر کم ش��ده اس��ت .ضمن اینکه
چنانچه اگر در بین این همه نمایش��ی که اجرا می ش��ود یکی دو کار با استقبال مواجه
نشود این را نمی توان به کل اثار تعمیم داد .ضمن اینکه باید به این مسئله اشاره کرد
که اکثر کارگردان هایی که این روزها کار می کنند از طیف کارگردان های جوان هستند
و اولین مخاطب انها خانواده ها و دوس��تان عوامل اجرایی اثار هستند که ممکن است
اصال با مقوله تئاتر اش��نا نباش��ند ولی به واسطه حضور این جوان ها به مرور مخاطبان
تئاتر اضافه شده اند.
تاثیر کیفیت تئاترها در استقبال تماشاگر
نکته دیگر اینکه کیفیت تئاترها نقش بس��زایی در اس��تقبال تماش��اگر دارد چراکه بخش
عمده ای از تبلیغات تئاتر به شکل سینه به سینه و شفاهی صورت می گیرد و نمایش های
بی کیفیت از همان ابتدا در جذب مخاطب شکس��ت خواهند خورد .در نهایت من معتقدم
تعداد مخاطب تئاتر نس��بت به گذش��ته بیشتر ش��ده و اثبات این حرف نیز افزایش تعداد
اجراها و ش��مار تئاترها و تماش��اخانه ها است .این اتفاقی است که به خودی خود به تعداد
مخاطبان تئاتر اضافه می کند .این افتخار است که امروز تنها در پایتخت هر شب بیش از
100نمایش در سالن های تئاتر روی صحنه می رود که به تبع ان دامنه انتخاب مخاطبان
تئاتر را بسته به سلیقه شان وسیع تر کرده است.
تبلیغات فرهنگی و اقبال مردم به تماشای تئاتر
اقبال مردم به تماش��ای تئاتر به میزان زیادی متکی به تبلیغات فرهنگی است لذا باید
این مس��ئله به صورت ریشه ای مورد بررسی قرار بگیرد و برای این کار باید از اموزش
و پرورش ش��روع کرد و کودکان را از همان کودکی به دیدن تئاتر تش��ویق کنیم .اما
متاس��فانه این ضعف وجود دارد و این چیزی اس��ت که از ما دریغ ش��ده و ما هم شاید
ابتکار عمل الزم را برای وقوع این جریان به کار نگرفته ایم .همچنین حمایت رس��انه
ملی از تئاتر که همیش��ه مورد انتقاد بوده می تواند به اش��نایی گس��ترده مردم با مقوله
تئاتر کمک شایانی بکند.
نقش کلیدی رسانه ها در تئاتر
رس��انه ها در این موضوع نقش کلیدی دارند و به همان اندازه که می توانند برای جریان
تئاتر مفید باش��ند می توانند به تئاتر ضربه بزنند .همانطور که در یکی دو س��ال گذش��ته
مرکز هنرهای نمایش��ی از نقدها و پیشنهادات اهالی رسانه استفاده های بسیاری کرده اما
متاسفانه بعضی اوقات نیز دیده می شود مطالب غیرکارشناسی و یا با تکیه بر شنیده های
غیرمعتبر نوش��ته می شود .نکته دیگر اینکه کسی که در حوزه تئاتر دست به قلم می شود
باید مطالعات زیادی در زمینه های مختلف هنر نمایش داشته باشد و هر روز نیز مطالعات
خود را بیش��تر کند .خوش��بختانه بیشتر کسانی که در این حوزه قلم می زنند نسبت به کار
خود اش��راف کافی دارند ،البت��ه نباید فراموش کرد که هنرمن��دان تئاتر نیز باید ظرفیت
نقدپذیری خود را افزایش بدهند.
نقش روابط عمومی ها در جذب مخاطب
یکی از وظایف روابط عمومی ها این است که مدام با رسانه ها در ارتباط باشند تا بتوانند به
تبلیغات یک اثر کمک کنند ،اما اگر بخواهم صریح صحبت کنم باید بگویم که متاسفانه
برخی از روابط عمومی گروه های تئاتری نگاه ش��ان به این مقوله بس��یار سطحی است.
منظور من این نیس��ت که روابط عمومی گروه ها حتم��ا باید فارغ التحصیل تئاتر یا فارغ
التحصیل رش��ته روابط عمومی و ارتباطات باش��ند بلکه منظور اینست کسی که وارد کار
روابط عمومی گروه ها می شوند حتما باید با قواعد این کار اشنا باشند .مثال برخی از روابط
عمومی گروه ها برای تبلیغ یک کار تئاتری دس��ت به دامن شانتاژهای خبری می شوند و
به نوعی حتی دس��ت به تولید خبرهای کذب می زنند و یا از این حربه اس��تفاده می کنند
که مثال فالن سوپراس��تار س��ینما ،تلویزیون یا فالن ورزشکار قرار است در اینده ای که
قطعی نیست به دیدن نمایشی که انها قصد تبلیغش را دارند بیاید! به نظر من باید روابط
عمومی ها به راهکارهای حرفه ای تری روی بیاورند و این روند را تغییر بدهند .همچنین
رواب��ط عموم��ی گروه های تئاتری باید از زمان اغاز تمرینات ت��ا پایان اجرا در کنار گروه
حضور داشته باشند و نسبت به نمایشی که ان را تبلیغ می کنند اگاهی کافی داشته باشند.
اما متاسفانه دیده شده که روابط عمومی گروه تئاتری خودش به پایین بودن کیفیت کار
معترف اس��ت اما باز با تبلیغات کادب س��عی در جذب مخاط��ب دارد و همین امر باعث
پس زدن تماش��اگر می ش��ود .نهایتای اینکه من امیدوارم صنف روابط عمومی گروه های
تئاتری هرچه زودتر تش��کیل شود چراکه وقتی این اتفاق صورت بگیرد یکسری افرادکه
به صورت گذری وارد این حرفه شده اند و تخصصی در این کار ندارند ،اتوماتیک از این
کار جدا می شوند.
سینـــما
6
نگاهی به فیلم «ساحره» اثر رابرت اگرز
سامان پارسی
عصیان سیاهی درون
کارگردان :رابرت اگرز ،فیلمنامه :رابرت اگرز،
مدیر فیلمب��رداری :جرین بالش��کا ،تدوین:
لوئی��س ف��ورد ،موس��یقی :مارک ک��ورون،
بازیگران :انیا تیلور-جوی(توماس��ین) ،رالف
اینس��ن(ویلیام ،پ��در) ،کی��ت دیکی(کاترین،
مادر) ،ه��اروی اس��کریم ش��او(کیلب) ،ال��ی
گرینجر(مرسی) ،لوکاس داوس��ون(یوناس)،
محصول ،امریکا ،کانادا 93 ،2016 ،دقیقه.
فیلم ساحره که از نظر روایی و تکنیک ساخت
متاثر از فیلم های کالسیک دهه 60ژانر وحشت
است تا فیلم های امروز با ریتم کند ،نماهای بلند
و تصاویر نیمه تاریک با تاثیر روانی بصری توام
با ریتم کند دیالوگ ها و بازی تحس��ین برانگیز
بازیگرانش ترس را مانند دارویی مسکن به تدریج
به مخاطبش تزریق می کند .ایده اگرز ایجاد ترس
در مخاط��ب با تصاویر تاریک در فضایی بکر و
خانواده ای��ی تنها در برابر جنگلی نیمه تاریک با
صداهایی نامفهوم اس��ت .فیلم با نمایی تاریک
و صداهایی نامفهوم شروع می شود و بعد نمای
نزدیک صورت توماس��ین با ص��دای خش دار
ویلیام که در پس زمینه درباره انس��ان ،مسیح و
مذهب نطق می کند ادامه می یابد .تصاویر نیمه
تاریک هس��تند و کاراکتر ها انگار همه در ابهام
و تباهی در حال نجوا کردن هس��تند داستان در
انگلستان قرن 17اتفاق می افتد و صدای یلیام
را می شنویم که پش��ت به دوربین ایستاده و در
مکانی مانند دادگاه های تفتیش عقاید محکوم
به ترک خانه و دیارشان می شود .در تمام طول
دادرسی افراد ایستاده اند انسان هایی که در سکوت
و تاریکی فرو رفته اند اگرز برای تاثیر روانی بیشتر
بر مخاطبش از نماهای بلند و دیالوگ های کم
بر تصاویری که مدام یک موسیقی و هم انگیز
بر انها نواخته می شود استفاده می کند .نمای بلند
ترک خانه با تصویری ک��ه در عمق ان در افق
ابرهای سفید هستند و درهایی که بسته می شود
مانند بسته ش��دن درهای بهشت و رانده شدن
انسان است انها تبعید می شود به مکانی دور تا
تنها در انج��ا رندگی کنند جایی بکر کنار یک
جنگل تاریک با صداهای ترسناک .اگرز تحت
تاثیرفیلم هایکالسیکژانروحشتازسهعنصر
موسیقی ،صدا و تاریکی برای تاثیر و انتقال ترس
بصورت روانی در فیلمش اس��تفاده می کند و بر
خالف فیلم های امروزی این ژانر که سرش��ار از
جلوه های ویژه و تصاویر خش��ونت امیز هستند
او به دنبال حمام خون نیست ایده او در نگارش
داستانش بر اساس نظریه فروید درباره اید()ID
اس��ت ساحره درباره عینی ش��دن یک اتفاق از
ناخوداگاه تا پرورش ان در خوداگاه است توماسین
تمام امیال س��رکوب شده اش در ناخوداگاه را بر
مبنایی غریزی برای کسب لذت شکوفا می کند
تقابل اید و س��وپر ایگو در توماسین به شکست
سوپر ایگو و شکوفایی اید منجر می شود .دعاها و
اموزه هایی که بصورت مستمر توسط پدر خانواده
مانندمدارسمسیحیهمیشهدرحالانجاماست
سبب رشد یک مکانیسم دفاعی در توماسین و
درگیری بین این دو مفهوم در ساحت فکری او
می شود .او ابتدا درگیری خود را با مفاهیم سوپر
ایگو بصورت کال می در گفتگویی با مرسی بروز
می دهد زمانی که کنار رودخانه در حال شستن
لباس پدرش اس��ت و توسط مرسی به جادوگر
بودن متهم می شود مفاهیم ناخوداگاه ذهنی را
بصورت غریزی تکرار می کند و هر چند هنوز این
مفاهیم خوداگاه نشده اند اما در حال نهادینه شدن
و باورپذیری در ذهن او هستند .اولین بار نور اتش
در جنگل ش��ب هنگام بر صورت شخصیت ها
تابیده می شود و انها در یک اندام وار که مادر در
مرکز توجه ان است در انتظار اینده ایی نامعلوم
نشسته اند و سپس سجده ویلیام رو به جنگلی
که صداهایی ترس��ناک از ان به گوش می رسد
به مثابه سجده در برابر تاریکی است و این شروع
تباهی خانواده است .جنگل و تاریکی دو عنصر
تاثیر گذار داس��تان و حضور خانواده در کنار ان
سببتعلیقوانتظاربرایاتفاقیترسناک می شود
و اولین اتفاق با اعتراف توماسین در نمایی نزدیک
در حال درخواست بخشش به دلیل بی توجهی
نسبت به وظایف و دستورات الهی رخ می دهد.
حرف های او بر تصاویری از ش��یر خوردن نوزاد
و کار و تالش کیلب و پدر در مزرعه و س��پس
درخواس��ت مادر از او برای نگهداری سام ادامه
پیدا می کند گویی گناه از کلمات او بر تمام انها
در حال اثر گذاش��تن است .سام نوزادی که ما از
سن او اطالعی نداریم بر اساس نظریه الکان در
مرحله اینه ایی است مرحله ایی که هنوز هویت
او بر اس��اس الگو شکل نگرفته و کودک هنوز
به ادراک نرس��یده و تنها در حضور و نگاه مادر
حقیقت می یابد .س��ام را جادوگری شنل پوش
می دزد تا بتواند به بازسازی دوباره هویتش برسد
سام قربانی می شود و شیطان شروع به رسوخ در
خانواده می کند دو قربانی اول سام و کیلب پسران
خانواده و سپس پدر است انها تکیه گاه خانواده
و در عین حال نماد قدرت برتر خانواده هس��تند
و نابودی انها یعنی بی پناهی دیگران در مقابل
نیرویی برتر .پس از سام ،کلیب توسط جادوگری
سرخ پوش تسخیر می شود و سیبی از دهان او
بیرون می اید س��یبی که توماسین دوست دارد
س��یبی که مفهو می اساطیری از داستان هبوط
انسان دارد .تقابل گفتمانی پدر و کیلب در جنگل
درباره مذهب ،سرنوشت سام و اختالف نظر انها
در خص��وص غایت معنایی این اتفاق با حضور
موجودی عجیب به پایان می رسد که از انسان ها
نمی ترسدوسالحیبرایکشتناونیستوویلیام
که سعی می کند خرگوش را شکار کند به خودش
شلیک می کند .ویلیام که بارها بر دروغ نگفتن
اصرار دارد خود با برداش��تن ج��ام نقره ایی
زنش و فروش ان سبب از بین رفتن ارتباط
عاطفی مادر و توماس��ین می شود و او را در
تقابل با س��وپر اگو و تمایل به لذت بردن از
غرایض و ورود به مرحله اید سوق می دهد.
ش��اه فلیپ که یک بز سیاه مرموز است در
یک سکانس اطراف خانه می دود و یوناس
و مرسی او را دنبال می کنند و سرود پادشاه
فلیپ را می خوانند فیلیپ س��یاه و ویلیام با
هم درگیر می شوند و ویلیام زمین می خورد.
اولین دروغ را ویلی��ام درباره دلیل رفتن به
جن��گل می گوید و کیلب برای از بین بردن
ناراحت��ی مادرش دومی��ن دروغ را می گوید
و این ها پ��س از دویدن های فیلیپ س��یاه
ب��ه دور خانه اتف��اق می افتد و بعد گفتگوی
توماسین و مرسی درباره ارتباط با شیطان و
حضور دوباره خرگوش در طویله ،از اینجا به
بعد اگرز ورود و چیرگی ش��یطان بر خانواده
ویلی��ام را با ریتم��ی تند از ح��وادث پیش
می ب��رد قدرت فیلم در تع��داد کم بازیگران
اس��ت بی ش��ک بازی خوب بازیگ��ران نه
چن��دان مطرح در اجرای دقیق نمایش��ی از
تردید ،ت��رس ،نا امیدی و س��ردرگم بودن
تحسین برانگیز است به خصوص انیا تیلور
در نقش توماس��ین دختری جوان و جس��ور
نس��بت به عصر خود و تالش او برای درک
ماهیت خود عالی است .اگرز تحت تاثیر فیلم
کالس��یک این ژانر اصرار بر حضور شیطان و
قدرت اغوا کنندگیش در زندگی انس��ان دارد
و انس��ان رها ش��ده را بی پناه و سر درگم در
برابر ش��یطان نمایش می دهد .او خانواده ایی
را که به گمان خود درک درس��ت و کاملی از
اموزه های کاتولیک دارند را انتخاب می کند و
این اعتقاد س��بب تبعید انها از ش��هر می شود
و بعد از ناپدید ش��دن کیل��ب ،اعتراف پدر به
فروختن جام نقره ایی همسرش و رفتار سرد و
مرموز توماسین اگرز با استفاده از حرکت های
دوربین و صداهای گاه و بیگاه درون جنگل و
موسیقی هیجان برانگیز ترس را به مخاطب
انتقال می دهد و در دنیای اغوا کننده اش رها
می کند .فیلمی بازگشت است به فیلم هایی مثل
طالع نحس و جن گیر که در ان حضور شیطان
حقیق��ی ،اغوا کننده و موثر بر زندگی انس��ان
است و توماسین شخصیتی است که از انفعال
خارج و مسخ می شود این انفعال سیاهی درون
هر اد می است که اگر نتواند بر خود تسلط بیاید
خود به عاملی ویران کننده تبدیل می شود.
دوشــــنبه 18مردادماه 1395سال نهم شماره 534
www.honarmandonline.ir
هادی حجازی فر اگرچه برای مخاطبان
س�ینما چهره جدیدی بودک�ه در قامت
احمد متوس�لیان ظاهر شد ،اما سابقه و
نام او برای اهالی تئاتر ش�ناخته ش�ده
اس�ت .وی در این س�ال ها تمرکز خود
را ب�ر کارگردان�ی و بازیگ�ری در تئاتر
گذاشت و تنها کار سینمایی او در مقام
بازیگری ایفای نقش در فیلم سینمایی
«مزرع�ه پدری» رس�ول مالقلی پور بود
ک�ه پ�س از ان ترجی�ح داد کمی تامل
کن�د و کس�ب تجرب�ه نماید ت�ا بتواند
ایفاگر نقشی مناس�ب در سینما باشد.
حاج احمد متوس�لیان نامی که اینک به
واس�طه همت محمدحس�ین مهدویان
ش هادی حجازی ف�ر و صد البته
و تلا
زحمات عوامل فیلم از گردوخاک تاریخ
بیرون کش�یده ش�د تا نس�ل ج�وان را
متوج�ه رش�ادت ها و ش�خصیت ای�ن
س�ردار بزرگ کش�ورمان نماید .اگرچه
سرنوشت وی و هم رزمانش پس از34
س�ال در هاله ای از ابهام مان�ده ،اما در
انتظار و به امید وصال او و هم رزمانش
ب�ه میه�ن می مانیم و این�ک فرصت را
غنیمت ش�مرده و طعم حاج احمدبودن
را از زبان هادی حجازی فر می شنویم.
ش�ما درعرص�ه تئاتر ب�ه عنوان
کارگ�ردان و بازیگرفعالی�ت دارید
و ش�ناخته ش�ده اید .اما درسینما
فق�ط تجرب�ه ب�ازی در فیل�م
سینمایی«مزرعه پدری» را داشتید.
چ�را در این همه مدت از بازیگری
در س�ینما فاصل�ه گرفتی�د و چ�ه
چیز ش�ما را مجاب کرد تا در فیلم
«ایس�تاده درغب�ار» در نقش حاج
احمد متوس�لیان پس از این همه
سال ظاهر شوید؟
ان زمان احساس کردم شیوه گزینش بازیگر وکاری
که از بازیگر می خواهن��د با ایده ال من فاصله دارد.
چ��ون نحوه ورودم برایم مهم بود ،بنابراین تصمیم
گرفتم عجله نکنم تا بیشتر یاد بگیرم .ان زمان خیلی
تجربه زندگی نداشتم و ممکن بود به کار روتین برایم
تبدیل شود ،به همین دلیل بیشترروی کارگردانی
تمرکز ک��ردم .کار قبلی مهدویان ب��ا نام «اخرین
روزهای زمستان» راخیلی دوست داشتم وجزء اثار
برگزیده ام بود .وقتی پیشنهاد کار شد فکرکردم که
شباهتی با احمد متوسلیان ندارم ،اما در نهایت تست
گریم دادم و پذیرفته شد .با توجه شناخت قبلی که از
سابقه گروه داشتم بسیار دوست داشتم در این فیلم
باشم.
ایده ال یک نقش که به ان اش�اره
کردید چیس�ت و چه ویژگی باید
داشتهباشدتابپذیرید؟
ف��رض این که برای پ��روژه ای به دفت��ری بروید
وصفحات کاغذی (فیلمنامه) را پیش رو قرار دهند
ت��ا مثال یک ماه دیگر بازی راببینند که به نظر من
این سهل درنظرگرفتن این موضوع است .باید جهان
ان نقش را بسازی و فرصت فکرکردن به نقش را
داشته باشی .متن را می گذاشتند و می گفتند :بخوان.
گفتگوی هنرمند با هادی حجازی فر بازیگر فیلم «ایستاده درغبار»
پاداش صبوری من در هنر ایفای نقش احمد متوسلیان بود
مونا کریمی
من حاضر نیس��تم چنین کاری را انجام دهم .فکر
می کنم سینما به تئاتر احتیاج دارد ،همان گونه که
همه هنرها به هم وابسته اند .امروز در تئاتر بازیگران
بسیار خوبی داریم که متاسفانه دیده نمی شوند و همه
جا گفتم من کم استعدادترین ورودی بین بچه های
دیگر بود موهمه از من بهتر بودند و اکنون انان در
جاهای مختلف اجرا دارن��د .ای کاش کارگردانان و
ادم های سینما بیشتر تئاتر ببینند .برای مثال نوید
محمدزاده از تئاتر وارد سینما شد و من بسیار بازی او
را دوست دارم که سینما بدون نوید محمدزاده برایم
قابل تصورنیست ،امثال او در سینما بسیارهستند.
امیدوارم روابط بهتر و حضورها بیشتر شود و درهمه
بخش هایکارمانسخت گیرانه ترعملکنیم.
پسشماقبولداریدکهمحدودیتی
برای ورود س�ینماگران به صحنه
تئات�ر وجود ن�دارد و قائ�ل به خط
کش�ی و مرزبندی بازیگران در دو
حوزهنیستید؟
بل��ه .من اتفاقا جزء ادم هایی هس��تم که از حضور
بازیگران سینما در تئاتر استقبال می کنم وهمه جا
گفتم تئاتر باید اقتصاد خود را داشته باشد .ما سال ها
درسینما با ستاره داشتن مشکل داشتیم و متاسفانه
در تئاتر هم پیش امده اس��ت و اکثر جامعه تئاتری
ما به عنوان مس��ئله ای منفی به ان نگاه می کنند.
وقتی بازیگران خوبی در سینما داریم و تماشاگران
می توانند در سالن حضور داشته باشند و کار با ارزش
ببینند چه اشکالی دارد؟ البته استثناهایی وجود دارد
ک��ه منتقد ان ها می توان بود اما لزوما یک اس��تثنا
نمی تواند یک قاعده را زیر سوال ببرد .تئاتری ها از
قدیم نشان دادند که حضورموثر در سینما داشتند و
ستون های بازیگری بودند مثل استاد علی نصیریان،
استادعزتاهللانتظامیتاخسروشکیباییوابوالفضل
یدانند
پورعرب.دردانشگاهتئاتربچه هایبازیگریم
من جزء
ادم هایی
هستم که
از حضور
بازیگران
سینما در
تئاتر استقبال
می کنم وهمه
جا گفتم
تئاتر باید
اقتصاد خود را
داشته باشد.
ما سال ها
درسینما با
ستاره داشتن
مشکل داشتیم
و متاسفانه
در تئاتر هم
پیش امده
است و اکثر
جامعه تئاتری
ما به عنوان
مسئله ای منفی
به ان نگاه
می کنند.
سخت ترین
کاردر سینما
تجربه حفظ
راکورد حسی،
حرکتی و
تاثیری است
که درتماشاگر
گذاشته
می شود .در
تئاتر اجرا زنده
اتفاق می افتد
و زاویه دید
تماشاگر را
شما مشخص
می کنید ،باید
حواست باشد
که میمیک با
توجه به شکل
سالن گرد،
مستطیل چه
سمتی باشد
چه کارکنند! درفیلم «ایستاده در غبار» هم من و نود درصد بازیگران تئاتری بودیم.
فکر می کنم یکی از دالیل موفقیت فیلم درکنار بقیه عوامل ،باورپذیری بازی ها بود
که بدون خودنمایی و این که بخواهند توانایی شان را به رخ بکشند بازی کردند .به
نظرم زمان ان رسیده که مهربانانه ترو جستجوگرانه تر باهم برخورد کنیم.
در ایفای نقش حاج احمد ،محمدحسین مهدویان در اجرای
بداهه کار و باورپذیری چقدر دستتان را باز گذاشت؟
ما چارچوب کلی را داشتیم و در جلسه حدود یازدهم به زبان مشترک درباره نقش
رسیدیم .مثال درخاکریزی به طول 500متر که تیراندازی می کردند و شما در تصاویر
یداد تخیلم را دران لحظه
نمی بینید ،ان فضا برای من س��اخته می شد و اجازه م
بگذارم .به طورکلی تعامل خوبی در گروه داشتیم که در جزییات تذکراتی داده می شد.
مثال در صحنه ای از مریوان حسین گفت :خوب بودی و من گفتم نه! یک بار بگیریم
اما بعدها که راش ها را دیدم متوجه شدم ان جا که حسین گفت خوب بود بهتر از
ان که فکر می کردم شده بود .از ان جا به او کامل اعتماد کردم و هرجا می گفت
خوب است ،من مطمئن بودم که خوب شده و خدا را شکر نتیجه نهایی برای من
ملموسشد.
پیش از اغاز فیلمبرداری با احمد متوس�لیان چقدراشنایی
داشتید؟
به طور کلی به زندگی فرماندهان جنگ عالقه دارم و پیش از این چون در حوزه
تئاتر دفاع مقدس کارکردم مطالعاتی داشتم .اما از احمد متوسلیان اطالعات عمومی
و کلی که بسیاری از مردم از او دارند و یا بعضی همان راهم ندارند داشتم و گرنه در
جزییات اشنایی با او نداشتم.
شما باید ایفاگر شخصیتی بودید که ما به ازای بیرونی برای
همه داشت ،جدا از اعتمادی که به فیلمنامه و گروه داشتید.
خودتان برای باورپذیری و ش�باهت به این شخصیت چه
کردید؟
همه کارها را گروه تحقیق انجام داده بود وتبدیل به فیلمنامه شده بود که کاراکتر از
ان بیرون امد .عالوه بر اعتماد به فیلمنامه ،به دلیل این که به لحاظ بیرونی شبیه
او باش��م از عکس هایی که از وی موجود بود اس��تفاده کردم ،مثال در جاهایی که
سخنرانی دارد به شکل کج می ایستاد و سروگردن را کج می کرد و نکته های دیگر
که تالش کردم ان ها را انجام دهم .ولی دراوردن شخصیت و بقیه شناخت از او همه
از فیلمنامه بود و غیر از ان به چیزی رجوع نکردم.
به نظرم ایفای چنین شخصیتی که قهرمان ملی کشورمان
اس�ت در تجربه ای که نقش اصلی یک فیلم س�ینمایی را
برعهدهداشتیدبهنوعیریسکبرایتانبود؟نگراننبودیداز
پسنقشبرنیایید؟
شانس��ی که اوردم این بود که فاصله بستن قرارداد تا شروع فیلمبرداری 10روز
طول کشید و فرصت ترسیدن پیدا نکردم .به نظرم اگر فرصت بیشتری داشتم شاید
دچاروسواس می شدم و خراب می کردم .فرماندهان شبیه هم حرف می زنند اما زمانی
که حواسشان نیست و از دور از ان ها فیلم گرفته می شود خیلی واقعی هستند ،ان ها
عالوه بر فرماندهی و رهبری حتی داد می زنند .همه ما هرتصویری که از جنگ به
یاد داریم از فیلم های روایت فتح است که پخش می کردند و من تالش کردم شبیه
ادم های جنگ باشم.
درباره گریم کار توضیح دهید؟ برخورد دوستان و خانواده در
قبال این گریم چه بود؟ نوع گریم چقدر در باورکردن نقش
موثربود؟
روزهای اول س��ه ساعت و نیم گریم طول می کشید و بعد که ریشم بلند شد به
دوساعت و نیم رسید .عکس سه چهار نفره را به خانواده نشان دادم مادرم گفت:
توکجایی و دنبال من می گش��ت و مرا نش��ناخت(خنده) و خوبی گریم این است
که امروز کنار مردم می نشینم با ان ها فیلم می بینیم و نظرشان را درباره بازیگران
سینـــما
دوشــــنبه 18مردادماه 1395سال نهم شماره 534
www.honarmandonline.ir
می پرسم چون قابل شناس��ایی نیستم .هنوز فکر
می کنم خیلی شبیه متوسلیان نشدم اما خانوادش
می گویند به شدت ش��بیه ام و من می پذیرم .قطعا
یکی از ابزار بازیگری گریم است که باعث می شد
همه گروه مثل یک فرمانده با من برخورد کنند .اولین
اس��لحه من گریم بود که بچه های خوب گریم به
رهبری اقای خلج انجام دادند .در پادگان و مریوان
دوستانی که برای بازدید می امدند با واردشدن من از
جایشان بلند می شدند و همه در راستای این بود که
من نقش را باور کنم .حس گریم یکی از سختی های
کارمن بود ،چون نگاتیو بود و نور نقش مهمی دران
داش��ت و در سخت ترین لحظات باید مواظب بودم
گریمم از بین نرود.
ش�ما تجربه کار درتئاتر را داشتید
و در نقش افرین�ی ای�ن فیلم مثل
نابازیگر برای مخاطبان بودید .این
به ش�ما کم�ک کرد که ب�ه راحتی
ایفاگر نقش باش�ید و ی�ا اگر قبال
تجربه بازیگری و ش�ناخته شدن
توس�ط مردم را داش�تید ب�ه بازی
خوبتانودیدهشدنتانبیشترکمک
می کرد؟
اگر پیش از این بازی دیگری داش��تم این نقش به
من نمی رسید ،چون دوس��ت داشتند چهره ای تازه
باشد که مردم حافظه و خاطره ای از ان نداشته باشند.
حسن ان این بودکه چون من را نمی شناختند انتظار
زیادی نداشتند و کارم راحت تر بود .همه این سال ها
بسیاری از پیشنهادها را رد کردم و پس از ایفای نقش
در «مزرعه پ��دری» برای فیلم «خداحافظ رفیق»
قراردادبستم ،که عذرخواهی کردم و نرفتم .پاداش
صبوری من این نقش بود و من تالش کردم در فیلم
دیده نشوم .اگر بازیگر شناخته تر بودم مطئنا تماشاگر
سخت گیرتربامنبرخوردمی کرد.
چرا پروژه «خداحاف�ظ رفیق» را با
وجود بستن قرارداد قبول نکردید؟
احس��اس کردم برای ورود به عرصه بازیگری زود
است وباید بر این وسوسه غلبه کنم .تصمیم گرفتم
دنبال تجربه ک��ردن و یادگرفتن بروم .ان موقع26
س��الم بود .البته این انتخاب سختی بود ،چون من
برای بازیگری به دانشگاه امده بودم اما در هنر بسیار
صبورم برعکس زندگی که عجول هستم.
تفاوت مدیوم س�ینما و تئاتر را در
بازیگریچهمی دانید؟
سخت ترین کاردر سینما تجربه حفظ راکورد حسی،
حرکتیوتاثیریاستکهدرتماشاگرگذاشتهمی شود.
در تئاتر اجرا زنده اتفاق می افتد و زاویه دید تماشاگر را
شمامشخصمی کنید،بایدحواستباشدکهمیمیک
با توجه به شکل سالن گرد ،مستطیل چه سمتی باشد
تاتماشاگرانببینند،امادرسینمااینمحدودیتوجود
دارد مثال در فیلم «ایستاده در غبار» کار سختی بود
و بای��د راکورد راحفظ می کردیم .مثالصحنه ای که
یدارم
درجاده با ماشین جلوی همه ماشین ها را نگه م
و در تردید ش��لوارم را باال می کشم در سه روز اخر
فیلمب��رداری ضبط کردیم .صحن��ه بعدی که من
بهشان خیز می دهم روز دوم فیلمبرداری بود و همه
را باید یادداش��ت می کردم که شدت نگاهم چگونه
باشدکه به نظرم سخت ترین قسمت است .درسینما
تصوری از نگاه تماشاگربه خودت وجودندارد هرچند
به مرور زمان دستت می اید و به تجربه وابسته است.
اما همیشه تالش کردم حین فیلمبرداری به این فکر
کنم که تماشاگران بادیدن این صحنه چه واکنشی
نشان می دهند و تاچه میزان تاثیر حسی روی ان ها
می گذارم.
س�خت ترین لحظ�ات درط�ول
کلیدخ�وردن پ�روژه کجابودک�ه
برایتان به خاطره تبدیل شد؟
دردولحظه ،یکی زمانی که برای اولین بار با ماشین
وارد صحنه شهرک دفاع مقدس شدم و با بی سیم
حرف می زدم که حدود هزار هنرور حضور داش��تند.
وقتی وارد ش��دم به شدت خودم را باختم و احساس
کردم چه صحنه سختی است چون باید حواسم به
دوربین باشد ،سینگ حرف می زدم و روز اول گریم
هم بود .دیگر روزی که به مریوان رسیدیم .صحنه ای
که درپشت صحنه هم اس��ت و از کوه باال می روم
تاشناسایی کنم .کوه را به حالت دو باالرفتم و وقتی
به باالرسیدم ،حس کردم دارم می میرم .لباس کردی
تنم بود ،اسلحه به طور کامل روی قفسه سینم بسته
شده بود ،دوربین روی گردنم بود و نمی توانستم نفس
بکشمکهلحظاتبسیارسختیبود.امااکنونکهفیلم
را می بینیم به نظرم ارزش ان سختی ها راداشت.
نظرخودتان درباره س�ینمای دفاع
مقدسچیستوساختاینفیلم ها
چه تاثیری درشناساندن قهرمانان
ملی برای جوانان دارد؟
فکر می کنم برای هرکشوری در دنیا که غرور ،عزت
واتحادملیداشتهباشندقهرمانانشانسرمایه هایشان
محسوب می شوند ،اما بسیاری ازکشورها به زور برای
خودشان قهرمان می تراشند یا حتی قهرمانان های
کشور همس��ایه را به نام خودش��ان می زنند چون
درکش��ورداری به ان نی��از دارند .وقتی با موضوعی
ستایش امیز برخورد شود هرگزنمی توان ان راکالبد
ش��کافی کرد یاحتی با نگاه معاصر به ان نگاه کرد.
هنوز وقتی فیلم ساخته می شود گویی می خواهیم
فیلمی بسازیم که مردم به جنگ بروند .مثل زمان
جنگ درهمه دنیا که فیلم های هیجانی می سازند
ک��ه مردم را به رفتن جنگ تحریک کنند .اما االن
در دوران جنگ نیس��تیم .زمانی است که بانگاهی
زمینی ت��ر به این ادم ها بای��د پرداخت .ما قهرمانان
راتبدی��ل به یک ابرانس��ان هایی کردی��م که قابل
تکثیر در جامعه نیستند ،اما وقتی به احمد متوسلیان
در«ایستاده درغبار» نگاه می کنم می بینم می توانم
مثل این ادم باشم و درجامعه امروز ما قابل تکثیراست
که همه به اواحترام می گذارند و باورش دارند .مردم
اشتباه و جس��ارت او را باهم می بینید ،اما اگراز اول
کسی خلق شده باشد که قهرمان بوده و در جنگ
ش��هید شود معلوم است که نس��ل امروز درقبالش
موضع می گیرد .فردی به من گفت کاش دیالوگ
داشتی و به نظرم ان صحنه که می گویم «انشاهلل
به یاری خداومالئک خداخرمشهرازاد می شود» اگر با
دیالوگ بود شاید نسل امروز ان را پس بزند درحالی
که ادبیات واقعی ان دوران بوده و باید باورپذیر باشد.
وقتی فیلمی ببینیم که قهرمانش هزار سال نوری با
من فاصله دارد بی شک اتفاقی برایم نمی افتد.
کمی درباره وضعیت اکران فیلم با
توجهبهاستقبالمردمبگویید!
روز سه شنبه (دیروز) به پردیس تماشا در یافت اباد
به همراه عوامل برای تماشای مردمی فیلم رفتیم.
پس��ران و دختران جوان 17 ،16س��اله امده بودند.
پایان فیلم که امدیم باورتان نمی ش��ود یک نفر از
س��الن بیرون نرفت و سوال هایی از ما پرسیدند که
در مراکز دانشگاهی این سوال ها از ما پرسیده نشد و
همان جاگفتم این بهترین نمایش مردمی ما بود .ما
همیشهدنبالبهانههستیمکهپنج،ششدستهشویم
و باهم س��ر هرموضوعی دعوا کنیم و روبروی هم
قراربگیریم .ما به ادم هایی نیاز داریم که وقتی درسالن
سینما کنارهم نشستیم احساس کنیم که یکدیگر
را دوست داریم .بهترین لحظات برای من درسالن
سینما زمانی است که ادم ها با پوشش و سلیقه های
متفاوت واکنش یکسان به قهرمان خودشان نشان
می دهند وحتی از در که بیرون می ایند درپله ها به هم
راه می دهند .من تئاتری هستم و وقتی کاری انجام
می دهم واکنش تماشاچی را می بینم ،االن میبینم
که ما هم می توانیم درست حرف بزنیم وکاردرست
انجام دهی��م و امیدوارم این اجازه داده ش��ود .البته
یک دقیقه از فیلم کوتاه ش��دکه درنسخه جشنواره
فجرکامل نمایش داده ش��د .ب��رای حوزه هنری و
تلویزیون متاسفم که هیچ شرایط ویژه ای برای این
فیلم درنظر نگرفتند .گفته شد که درشهرستان سالن
داده شده ،بله دراهوازساعت 2و 4سانس دادند که
چهکسیانموقعفیلمرامی بیند؟!!بعدگفتهمی شود
دو هفته فیلم را گذاشتیم وفروش نکرد و برداشتیم.
یا می گویند فیلم ارزشی است و نظام عرضه وتقاضا.
پس چرا فیلم سینمایی النتوری را نشان نمی دهند؟
تلویزیون می گوید به اندازه همه فیلم ها تیزر رایگان
پخش کردیم و از این به بعد باید پول دهید این خنده
دارنیست؟! مردم بایدبرای دیدن این فیلم ها تشویق
شوند چون این فیلم سینماست .فیلم بعد از مدتی
به تلویزیون و سینمای خانگی می اید اما اتفاقی که
درپردهمی افتددرتلویزیوننمی بینیم.
موضوعوشخصیتانتخابشدهدر
فیلمطبعانگاه هاوعکسالعمل های
متفاوتیرامتوجهخودمی کند.حرف
دلت�ان درباره این اک�ران ناعادالنه
و حاش�یه هایی که درباره فیلم زده
می شودچیست؟
دوس��تان عزیز اجازه دهیم حرف ها گفته ش��ود
و ش��جاعانه برخوردکنیم و امیدوارم کمی س��عه
صدرداشته باش��یم .احمد در زندگی داستان هایی
داشته که اگر در فیلم می گذاشتیم مردم باورشان
نمی ش��د ،اما االن اعتماد می کنن��د چون او هم
اش��تباه می کند و عذرخواهی می کند .این بهتر از
ان اس��ت که بگویم این ادم اسمانی بوده است.
متاسفانه برداشت اش��تباه دارند تاحرف جدیدی
بزنیم می گویند ضدجنگ هستی؟ چه ضد جنگی؟
همه خانواده من در جنگ بودند .دو عمویم شهید
ش��دند و پدرم مدت ها در جنگ بود .اجازه بدهید
ح��رف بزنیم مگر من می توانم خود را انکارکنم؟
مگرکسی می تواند بگوید اینان قهرمان نیستند؟
من ادم هایی را س��راغ دارم که به هیچ چیز باور
ندارند اما همان واکنشی که هم رزمانش دردیدن
فیلم نشان دادند نشان می دهند .خدا می داند که
ایا من دوباره گذرم به سازمان رسانه ای اوج بیفتد
یا نه و برای خوشامد کسی نمی گویم ،اما باید از
مدیران اوج تشکرکنم که این نگاه را داشتند و از
فیلم ما حمایت کردند .فیلم برای مملکت اس��ت
باید کمک ش��ودتافیلم دیده شود .من و حسین
از دلسوزی مجبور می شویم این ها را بگوییم .به
نظرم اتفاق اصلی درسینما فیلمسازی ،کارگردانی،
بازیگری نیست ،بلکه بعد از ان می افتد .می گویند
اثر خوب تولید نش��ده ،االن که تولید ش��ده چرا
تلویزیون می گوید باید از این به بعد پول پرداخت
کنی��د؟ در تئاتر نیز تئاتر دفاع مقدس را با دبیری
که درس��ال 84 ،83به ما دادند پوکاندند درحالی
که ما تئاتر دفاع مقدس��ی داشتیم که مردم صف
می کشیدند تابلیت بخرند وان راببینند.
پس ازایفای متوس�لیان حس�تان
به اوچیس�ت واگرروزی به کش�ور
برگرددبهاوچهمی گویید؟
از زمان��ی که خان��وادش را دیدم احس��اس خاصی
پیداکردم ومثل انها فکر می کنم .هراتفاق کوچکی
مرا امیدوارمی کند و نمی توانم مثل یک ادم عادی
باموضوع برخوردکنم .امیدوارم حاج احمد برگردد و
یک حال اساسی به کشورمان دهد .واال من پیشش
نمی روم چون جذبه دارد و می ترس��م (خنده) .یادم
است زمانی که پیش مادرش که بسیار مهربان است
رفتم و مرامعرفی کردند گفت :احمد من به کس��ی
لگدنمی زند.گفتم:حسینگفتمنبی تقصیر(خنده).
دولحظه را در ورودش به کش��ور دوست دارم ببینم.
اولین لحظه وقتی که در فرودگاه با مادر و خانواده اش
روبرو می ش��ود و دیگر این که دوست دارم دوربینی
به ماشینی که قرار است سوار شود ببندم و مسیری
که درش��هر طی می کند تابه خانه برسد و عکس
العملش را در تغییر شهر و در و دیوار ببینم .درست
مثلاصحابکهفمی ماند.
اگرنقشی مش�ابه احمد متوسلیان
و ی�ا ش�هید ورزمن�ده ای دیگری
پیشنهادشودمی پذیرید؟
اگر از حس��ین پیشنهاد کارشود بله ،چون به کارش
اعتماد دارم .دوست دارم تجربه های دیگرداشته باشم
و جهانی برای نقشم بسازم و با ان زندگی کنم .پس
از فیلم «ایس��تاده درغبار» دوست دارم نقش کامال
متفاوت تربازی کنم .از خودخواهی این را بگویم که
بادیالوگ هم می توانم خوب باشم (خنده)
پس مقوله بازیگری برایتان جدی
است!!
اگرنقش خوب باشدوبدانم که می توانم کمکی کنم
قبول می کنم .پیش��نهاد کاری شدکه با وجود متن
خ��وب ،حس ک��ردم به درد این نق��ش نمی خورم.
بازیگری دغدغه ام است نه شغلم.
از کار با محمد حس�ین مهدویان و
عوامل فیلم که به ان اشاره کردید
بگویید!
حس��ین انرژی فوق العاده وقل��ب بزرگی دارد
وگ��روه بزرگی راجمع ک��رد .من 5صبح گریم
می رفتم و س��اعت 8:30س��رصحنه بودیم که
ت��ا 2ش��ب کار می کردیم .انرژی خ��وب اوکار
راجمع کرد .با هادی به��روز (مدیرفیلمبرداری)
قبال کارک��رده بودم و اگ��رکارم خوب بوده به
جز مهدویان مدیون هادی بهروز هستم که در
فیلمب��رداری بهم تذکر می داد وکمک می کرد.
در تدوین س��جادپهلوان زاده نی��ز به درامدن
شخصیت خیلی کمک کرد و به او هم مدیونم.
وقتی باکس��انی که دوستشان داری کارکنید و
زبان هم را بفهمید بس��یار لذت بخش است و
به بازیگر کمک می کند .لذت این که دوستان
ازکاری دریغ نمی کنند تا کارت بهتر دیده شود.
برنامه تان برای این�ده کاردرتئاتر
استیاسینما؟
اگرخدا بخواهد قراراست درتئاتر اجرای عمومی
ب��روم به قول بچه های س��ینما اج��رای بیگ
پروداکش��ن که کارگردانی و بازیگری می کنم.
برنامه بلند مدت و تا دوسال اینده هم ان شاهلل
اگر بتوانم در سینما کارگردانی نمایم والبته اگر
نقش هایی که می توانم خوب باش��م پیش��نهاد
شود بازی کنم.
هادی حجازی فرپس ازاین پروژه
ح�س می کند ک�ه دچارتح�ول به
لحاظشخصیتیشدهاست؟
من خ��ودم را در موقعیت ق��راردادم وبخش اعظم
احمدمتوسیان که می بینید زاییده تخیل من است.
خیلی از لحظات شبیه پدرم هستم جایی که برای
اولین بار باریش می بینیدکپی پدرم هستم و لحظه
تلویزیون نگاه کردن ش��بیه عمویم هس��تم .همه
ادم هایی که به نوعی دردوره جنگ بودند و دوستشان
داش��تم و تمام لحظات را درذهنم ثبت کردم .االن
احمد متوس��لیان مهم ترین ادم زندگیم است و این
بزرگترین تفاوت تا قبل از این برایم است.
فکر می کردید کار ان قدر دیده شود
ومورد استقبال قرار گیرد؟
از اول گفتم فیلم دیده می شود چون تماشاگر را
در طول این سال ها درتئاتر می شناسم می دانم
از چه چیزی خوشش می اید و چه نگاهی دارد.
اما راس��تش به این شدت فکر نمی کردم مورد
توجه قرارگیرد.
پیشخوانسینما
7
همکاری جشنواره فیلم سالمت و انجمن ام اس
معرفی داوران بخش کوتاه و مس��تند و همکاری با انجمن «ام اس» از جمله اخبار جش��نواره
سینمایی سالمت است .امیدروحانی ،ارد عطاپور ،محمدحسین مهدویان ،مجید برزگر و محمد
کیاساالر به سرپرستی مدیر این بخش جعفر صانعی مقدم اثار منتخب در بخش مستند و کوتاه
جشنواره فیلم «سالمت» را قضاوت و داوری می کنند .در این بخش ۳۵اثر کوتاه و ۳۹اثر مستند
مورد داوری قرار می گیرند .همچنین ابراهیم داروغه زاده دبیر جش��نواره فیلم سالمت با اعضای
انجمن ام اس دیدار کرد .در این نشس��ت بر ساخت فیلم هایی با موضوع «ام اس» و کمک به
شناساندن هر چه بیشتر این بیماری تاکید شد .از دیگر نکات مهم این نشست همکاری انجمن
«ام اس» با جشنواره فیلم «سالمت» بود که بر مبنای ان ،انجمن «ام اس» در طول برگزاری
جش��نواره در محل برگزاری با غرفه ای به نام «ام اس» حضور خواهند داش��ت و به اش��نایی
هرچه بیشتر فیلمسازان و هنرمندان با این بیماری و فعالیت های این انجمن می پردازد .نخستین
جشنواره فیلم سالمت از ۱تا ۵شهریورماه برگزار خواهد شد.
فیلمی که یکبار در شورای پروانه نمایش ردشده امکان بررسی مجدد ندارد
معاون ارزش��یابی و نظارت س��ازمان سینمایی اعالم کرد هر فیلمی که یک بار از سوی شورای
پروانه نمایش به طور کامل رد ش��ده باش��د دیگر امکان بررسی در این شورا را ندارد .حبیب ایل
بیگی معاون ارزش��یابی و نظارت سازمان سینمایی در پاسخ به این پرسش که با تغییر اعضای
شورای بازبینی فیلم های سینمایی امکان بررسی مجدد «ارادتمند؛ نازنین بهاره تینا» به کارگردانی
عبدالرضا کاهانی که در ترکیب شورای قبلی رد شده است وجود دارد یا خیر ،توضیح داد :براساس
قوانین موجود فیلم هایی که در ش��ورای پروانه نمایش رای قطع��ی خود مبنی بر رد را دریافت
می کنند دیگر نمی توانند درخواس��ت جدید به شورای مورد نظر را بدهد .وی تاکید کرد :شورای
جدید فیلم هایی را که اصالحیه خورده باشند دوباره بررسی می کند ولی وقتی فیلمی کال رد شده
باشد امکان بررسی ان در همان شورا فراهم نیست .معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی
بیان کرد :درباره این فیلم مورد نظر باید بگویم ،این اثر در شورای پروانه نمایش رد شده است و
براساس ایین نامه موجود ،تهیه کننده فیلم می تواند نسبت به این حکم اعتراض کند تا این فیلم
در شورای عالی نظارت سازمان سینمایی دیده شود .ایل بیگی در پایان گفت :به هرحال فعالیت
شورای جدید در امتداد شورای قبلی است و تصمیم شورای قبلی به قوت خود باقی است و تنها
فیلم هایی که اصالحیه داشته اند بعد از اعمال اصالحیه نسخه جدید را به شورا ارائه می دهند.
اعضای انجمن سینماداران با مدیرعامل خانه سینما دیدار کردند
انجمن س��ینماداران طی نشس��تی با منوچهر شاهس��واری مدیرعامل خانه سینما دیدار کردند.
هیات مدیره انجمن سینماداران دیروز یکشنبه ۱۷مرداد ماه با حضور در خانه سینما با منوچهر
شاهسواری مدیرعامل خانه سینما دیدار کردند و برای او و سینمای ایران ارزوی موفقیت کردند.
این انجمن با تقدیر و تشکر از رضا میرکریمی برای فعالیت هایش در خانه سینما ،برای او به عنوان
دبیر سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر ارزوی موفقیت کردند.
تقدیر از برگزیدگان جشنواره دانش اموزی فیلم های نوروزی
در پنجمین پاتوق فیلم کوتاه «س��ینما اینده» از برگزیدگان جش��نواره دانش اموزی فیلم های
نوروزی تقدیر به عمل می اید .همزمان با مراسم پنجمین پاتوق فیلم کوتاه «سینما اینده» امروز
دوش��نبه ۱۸مردادماه ۱۰نفر از برگزیدگان جشنواره فیلم های نوروزی در پردیس چارسو جوایز
خود را دریافت می کنند .روح اهلل مولوی ،بهاره للهی دال و رضا فهیمی بعد از بررسی ۴۰مستند ۳
دقیقه ای راه یافته به بخش پایانی این مسابقه اسامی برگزیدگان این دوره را اعالم کردند .جشنواره
دانش اموزی فیلم های سه دقیقه ای نوروز با هدف ترویج و توجه به ایین ها و سنن ملی مذهبی و
تاثیر ان در زندگی اجتماعی ،ترویج سبک زندگی اسالمی ایرانی برگزار شده بود .اسامی فیلم ها
و فیلمسازان برگزیده عبارت اند از:
فیلم «قرمز» به کارگردانی علی حاج هاشمی از خمینی شهر
فیلم «قورشاق» به کارگردانی مرتضی نژادی از اردبیل
فیلم «نوروز» به کارگردانی نوشین نامداری از کردستان
فیلم «سبز است اگر» به کارگردانی علی خوشدلی از کاشان
فیلم «نوروز است» به کارگردانی محمد حامد اسدی و علی سعیدی از مشهد
فیلم «تنها شین هفت سین» به کارگردانی ابوالفضل عزیزی از رباط کریم
فیلم «سلیم اغاجی» به کارگردانی مریم صبوری از اردبیل
فیلم «سلفی ایرانی» به کارگردانی صادق اکبری از تبریز
فیلم «تخ تخ» به کارگردانی مجید نجاتی از قم
فیلم «قشنگه او» به کارگردانی سروش شکرگزار از تالش
پنجمین پاتوق فیلم کوتاه «س��ینما اینده» و مراسم تقدیر از برگزیدگان جشنواره دانش اموزی
فیلم های نوروزی روز دوشنبه ۱۸مرداد در سالن شماره سه پردیس چارسو از ساعت ۱۸تا ۲۰
برگزار می شود.
پردیس سینمایی «تماشا» برای خبرنگاران رایگان است
مدیرعامل موسسه «تصویر شهر» اعالم کرد پردیس سینمایی تماشا به خبرنگاران اختصاص
داده می شود.
سیدعلی احمدی مدیرعامل موسسه «تصویر شهر» با تبریک روز خبرنگار به تمامی خبرنگاران
و اصحاب رس��انه گفت :از دیروز هفدهم مرداد ماه تا چهارش��نبه سی و یکم شهریور ماه سال
جاری در تمام ایام هفته ،خبرنگاران می توانند با ارائه کارت خبرنگاری به همراه یک نفر ،مهمان
پردیس های شهرداری تهران شوند و به تماشای فیلم های در حال اکران سینمای ایران بنشینند.
وی ادامه داد :پردیس سینمایی تماشا با توجه به حضور یکی از اهالی رسانه در سمت مدیریت ان،
در تمام ایام سال به عنوان پاتوق اهالی رسانه معرفی می شود و فضایی در این پردیس سینمایی
برای حضور خبرنگاران در نظر گرفته شده است که بتوانند قرارهای مالقات و فعالیت های خبری
شان را در انجا پی گیرند .احمدی در پایان از راه اندازی گالری پردیس سینمایی تماشا خبر داد و
گفت :به زودی گالری این پردیس اغاز به کار می کند که می توان میزبان اثار تصویری عکاسان
در حوزه سینما بود .خبرنگاران و اصحاب رسانه می توانند به پردیس های شهرداری تهران از جمله
پردیس سینمایی ملت ،پردیس سینمایی تماشا ،پردیس سنیمایی راگا ،پردیس سینمایی رازی
در این ایام مراجعه کنند.
حسن ایوبی ،انیمیشن سینمایی «فیل شاه» را تدوین می کند
حس��ن ایوبی تدوین گر که تدوین انیمیشن سینمایی «ش��اهزاده روم» را برعهده داشته است،
برای دومین بار با گروه «هنر پویا» همکاری خواهد داشت و قرار است تدوین انیمیشن سینمایی
«فیل شاه» را انجام دهد .ایوبی که سابقه تدوین فیلم هایی همچون «من سالوادور نیستم»« ،در
مدت معلوم»« ،روزگاری عش��ق و خیانت»« ،زاپاس» و ...را برعهده داش��ته ،در هفته گذش��ته
برای تدوین انیمیش��ن س��ینمایی «فیل ش��اه» با گروه «هنر پویا» قرارداد همکاری امضا کرده
است« .فیل شاه» پروژه جدید گروه «هنرپویا» به کارگردانی هادی محمدیان و تهیه کنندگی حامد
جعفری است که به تازگی با اتمام مراحل مدلسازی کاراکترها و طراحی استوری ریل ،وارد فاز
تولید شده است.
امیرعلی دانایی به «انزوا» رسید
امیرعلی دانایی در فیلم س��ینمایی «انزوا» به کارگردانی مرتضی علی عباس میرزایی بازی
می کند .پیش تولید فیلم س��ینمایی «انزوا» به کارگردانی مرتضی علی عباس میرزایی که
اولین فیلم بلند سینمایی او به حساب می اید با انعقاد قرارداد با امیر علی دانایی برای ایفای
یکی از نقش های اصلی این فیلم به زمان شروع فیلمبرداری نزدیک می شود .تهیه کنندگی
فیلم س��ینمایی «انزوا» را پیمان جعفری بر عهده دارد و این فیلم برای نمایش در س��ی و
پنجمین جشنواره فیلم فجر اماده می شد.
8
سامان افکار
انجمن ه��ای هنره��ای تجس��می چگون��ه
می توانن��د ب��ه حیاتش��ان ادامه دهن��د واز ان
مهم تر روبه توس��عه و هرچه قدرتمندتر شدن
پی��ش بروند؟ ایا راه ح��ل تنها در حمایت های
نهاده��ای متولی هن��ر چون وزارت ارش��اد و
بخش هایی از ش��هرداری ها خالصه می ش��ود
ی��ا انطور که عده ای معتقدن��د در گره خوردن
با س��رمایه گذاری های بخ��ش خصوصی؟ در
همین رابطه ش��اید کلید در پیدا کردن پاسخی
به پرسش��ی سوم باشد؛ اینکه چرا این تفکر در
فضای هنرهای تجس��می این س��ال ها غالب
شده که راه حل در روی اوردن انجمن ها تنها
به یکی از ای��ن گزینه ها یعنی نهادهای دولتی
یا سرمایه گذاری خصوصی است؟
م��ی دانیم که حمایت های دول��ت و نهادهای
مسئول در عرصه فرهنگ و هنر در همه جای
دنیا ام��ری پذیرفته ش��ده و از وظایف تعریف
شده در قانون برای این نهادها است .یعنی اگر
این بخش حمایتی وزارتخانه ها و معاونت های
متول��ی فرهنگ و هن��ر را از از این مراکز کنار
بگذاریم ،ایا اساس��ا تاسیس و کاربری ان ها به
طور ذاتی زیر س��ئوال نخواهد رفت؟ می دانیم
ک��ه از قضا کارکرده��ای حمایتی از فرهنگ و
هنر در نقاط دیگر دنیا تنها و تنها کارکرد ذاتی
نهادهای دولتی اس��ت و ب��ر خالف ما کارکرد
نظارت��ی از ان نوع که در کش��ورمان جاری و
س��اری اس��ت ،محلی از اعراب ندارد و اهالی
فرهن��گ و هنر در نقاط دیگ��ر جهان احتماال
حت��ی از واژه ای ب��ه ن��ام نظ��ارت را در حوزه
فرهن��گ و هنر اص��وال نمی توانند تصور کنند.
هرچند موضوع س��خن در اینجا بحث وظایف
نظارتی نهادهای دولت��ی در عرصه فرهنگ و
هنر نیس��ت ،اما تعریف چنی��ن کارکردی یکی
از دالیل به حاشیه رانده شدن وظایف حمایتی
نهادهای متولی در ایران طی این سال ها است.
در ای��ن میان انجمن ها به عن��وان جامع ترین
تش��کل های صنف��ی و گروه��ی هنرمن��دان
رش��ته های مختلف هنرهای تجس��می ش��اید
بیش��تر از ه��ر گ��روه یا موسس��ه هن��ری از
تجسمی
دوشــــنبه 18مردادماه 1395سال نهم شماره 534
www.honarmandonline.ir
چند و چون حمایت های دولتی و خصوصی از تشکل های هنری
یک بام و دو هوای انجمن های تجسمی
ناکافی بودن حمایت ه��ای دولت رنج می برد؛
ب��ه ویژه در برگ��زاری رویداده��ای تخصصی
همچون دوس��االنه های تخصصی که ش��اید
از نظ��ر امکان��ات و اعتبارات مالی بیش��ترین
هزینه ه��ا را ب��رای گردانن��دگان انجمن ها به
دنبال دارد .دنبال کردن نظریه جلب س��رمایه
گذاری خصوصی نیز اگرچه وسوس��ه برانگیز و
فریبنده اس��ت ،اما با توجه به تخصصی بودن
رویدادهایی نظیر دوس��االنه های هنری کمتر
می تواند واقع گرایانه و در دسترس تلقی شود؛
چرا که طبیعی است هر سرمایه گذار و اسپانسر
خصوصی انتظاراتی از سهیم شدن در هزینه ها
دارد که به نظر می رس��د به علت کارکردهای
صرف هنری و فرهنگی دوس��االنه ها براورده
ک��ردن این انتظ��ارات نیز بس��یار دور از توان
انجمن ها خواهد بود.
حمایت دولتی برای انجمن ها
بدون چشم داشت
باب��ک اطمینان��ی هنرمند نق��اش و مدرس
دانش��گاه در خص��وص موان��ع پی��ش روی
انجمن ه��ا ب��رای وس��عت بخش��یدن ب��ه
فعالیت های حرفه ای ش��ان می گوید :یکی از
مش��کالت اصلی انجمن نقاش��ان این است
ک��ه معلوم نیس��ت این انجمن صنفی اس��ت
ی��ا غیر صنفی .تم��ام انجمن های��ی که قرار
اس��ت از طریق اعضای ان فعالیت هایش��ان
را پی��ش ببرند ب��ه بودجه نی��از دارند .هرچند
اعض��ای انجم��ن ح��ق عضوی��ت پرداخت
می کنن��د اما بودج��ه ای که بتوان ب��ا ان کار
مفید و گسترده انجام داد از این طریق تامین
نمی ش��ود و حراج هایی هم که انجمن برگزار
می کند کافی نیست .در نتیجه انجمن ها باید
درامدزایی داش��ته باشند که بتوانند به اهداف
خود برسند .انجمن های هنری برای اینکه از
کار خود نتیجه بهتری بگیرند باید فعالیت انها
متمرکزتر باش��د و در شهرهای مختلف فعال
باش��ند ،ولی این کار به بودج��ه نیاز دارد که
چرخ کار انها بچرخد .اگر بودجه وجود داشته
باشد شوق به وجود می اید که باعث زایندگی
می شود ،در غیر این صورت هر چیز که در ان
شوقی نباشد خاموش می شود.
در کشور ما که بسیار ثروتمند است دولت باید
بدون چشم داشت برای انجمن ها بودجه در نظر
بگیرد ،ولی دخالت زیادی در کار انها نداش��ته
باش��د ،همان طور که در همه جای دنیا این کار
انجام می شود .البته درست است که ان ها هم
باید در جریان باش��ند پولی که داده اند چگونه
خرج می ش��ود ولی این موض��وع به این معنی
نیس��ت که در جزییات دخالت کنند .ما احتیاج
داریم به ط��ور منظم از دس��تاوردهای جامعه
هنری امار گرفته ش��ود و این امار در بینال ها
به دست می اید .بینال ها باید به صورت منظم
برگزار ش��وند تا ببینیم در جامعه هنری ما چه
خبر اس��ت و بع��د دس��تاوردهای ان و اخرین
اتفاقات��ی که در ان دیده می ش��ود را به نحوی
ب��ه اتفاق��ات بین المللی هنر گ��ره بزنیم .همه
اینها س��از و کارهای خود را می خواهد و همه
کش��ورهای مطرح دنیا همین کار را می کنند،
استعدادها را می شناس��ند ،پر و بال می دهند و
در عرصه های وس��یع تر معرفی می کنند تا این
روند گسترش پیدا کند .ظاهرا در ایران دولت ها
به هنر اهمیتی نمی دهند ،مگر اینکه کارش��ان
به هنر نیاز داشته باشد .محدودیت هایی که در
زمین��ه هنر وجود دارد باعث می ش��ود اتفاقاتی
که الزم اس��ت نیفتد .دولت باید قبول کند اگر
قرار اس��ت امر افتخارافرینی برای ایران وجود
داشته باشد ،در مرحله اول هنر و بعد از ان علم
است .اینها هستند که باعث می شوند نام ایران
به نیکی جا بیفت��د و فرهنگی به وجود اید که
ماندگار شود.
انجمن ها با چه انگیزه ای باید
فعالیتشان را ادامه دهند؟
ایرج اس��کندری نقاش و عض��و هیئت علمی
دانش��گاه هن��ر نی��ز درب��اره وضعی��ت امروز
انجمن ه��ای تجس��می می گوی��د :معم��وال
انجمن های هنری به ویژه ان ها که مستقل اند،
محور جمعیتیش��ان خود هنرمندان هستند .این
تش��کل ها جنبه دموکراتی��ک صنفی و هنری
دارد .به همین دلیل بای��د برای این انجمن ها
که از نوع NGOهس��تند ش��رایطی فراهم
باشد که بتوانند ارتقا پیدا کنند.
در شرایط فعلی احساس می کنم برای کسانی
که متول��ی انجمن ها هس��تند انگی��زه زیادی
وج��ود ندارد که فعالیتی ج��دی صورت بدهند.
بزرگان هن��ر به اصطالح بار خود را بس��ته اند
و اص�لا در انجمن ه��ا حضور پی��دا نمی کنند،
معم��وال هنرمندان متوس��ط در انجمن حضور
دارن��د و هنرمندان تازه کار هم خیلی مش��تاق
عضویت هس��تند .اما این رویه کارساز نیست.
باید از س��وی نهاده��ای متولی فرهنگ و هنر
نیز حمایت هایی برای انجمن ها تعریف ش��ود،
اص��وال جماعت تش��کیل دهن��ده انجمن که
هنرمند هس��تند با چه انگیزه ای باید فعالیتشان
را ادامه دهند؟ انجمن به تنهایی این توانایی را
ندارد که برای اعضایش امکانات جذب کند یا
ان ها را تامین مالی کند.
هنرمن��دان در وهله اول ب��ه مکانی برای اتلیه
نی��از دارند ک��ه بتوانند اثر هن��ری خلق کنند،
ولی وقتی جا ندارن��د نمی توانند کار کنند .من
نمی گویم که انجمن اتلیه بدهد ،بلکه باید این
قدرت را داشته باشد که در کنار شهرداری قرار
گی��رد و از ان ه��ا بخواهد به هنرمن��دان اتلیه
بدهن��د .این اتف��اق در پاریس ،اس��پانیا ،ایتالیا
و ...می افت��د .انجمن باید این قدرت را داش��ته
باش��د که جریان هایی را در عرص��ه فعالتیش
ایجاد کند .انجمن بای��د بتواند بیانیه دهد ولی
انجمن ه��ای ما هی��چ وقت بیانی��ه نمی دهند
یا نس��بت ب��ه ح��وادث سیاس��ی و اجتماعی
عکس العمل ندارند.
هنرمن��د یک انس��ان اس��ت که ح��ق اظهار
نظ��ر دارد ،ولی ما هنوز در کش��ور خود چنین
ش��رایطی را نداریم .هنوز ی��ک هنرمند برای
برپایی نمایش��گاه باید از وزارت ارش��اد اجازه
بگی��رد که چ��ه تابلوهایی روی دی��وار برود.
این ها مس��ائلی اس��ت که اعضای انجمن را
بی انگی��زه می کن��د ،در حالی ک��ه انجمن باید
شرایطی داشته باش��د که هنرمند از عضویت
در ان احس��اس افتخار کند.من بعد از بیست
س��ال عضویت در انجمن نقاش��ان احس��اس
می کنم انجمن کارکردی ندارد .ما باید حقوق
صنفی و اجتماعی داش��ته باشیم ،همانطور که
در جوامع پیش��رفته هنرمن��دان عضو انجمن
حق��وق ماهیان��ه دریافت می کنن��د ،ولی این
حقوق باعث نمی ش��ود تعهدی به دولت پیدا
کنند .ان ه��ا فقط اثار خ��ود را تولید می کنند
و ب��ه ف��روش رفت��ن ی��ا نرفت��ن ان اهمیت
نمی دهند .ولی در کش��ور ما وقت��ی دولت از
انجمنی حمایت کند باید وامدار دولت باش��د،
بنابراین کار درست پیش نمی رود و انجمن ها
نمی توانند هیچ اتفاقی در روند کار ایجاد کنند.
بنابراین هنرمند بعد از مدتی دلسرد شده و کار
خود را رها می کند.
سیاست گذاری شفاف درباره
موجودیت انجمن های هنری
اما بعد از همه این ها به نظر می رس��د راه حل
تثبیت و توس��عه فعالیت حرفه ای انجمن های
هنرهای تجس��می به نظر می رسد الزم است
به جای سیاس��ت یک بام و دو هوا در حمایت
از جامعه هنری کشور ،سیاست گذاری هایی که
به جز دوقطبی کردن مسیر مطالبات انجمن ها
سودی به حال فضای تجسمی نداشته اصالح
و در روند هم افزایی امکانات و اعتبارات موجود
هم در بخش دولتی و هم س��رمایه خصوصی
دنبال ش��ود .اینکه همواره بر طبل یا دولتی یا
خصوصی بودن اعتبارات انجمن ها کوفته شود
مس��لما نادیده گرفتن ام��کان هم افزایی هایی
اس��ت که جز به ه��در رفتن و ک��م ثمر بودن
ت��وان هر یک از این بخش ها در ارتقای وجهه
حرف��ه ای فعالیت های انجمن ه��ای هنرهای
تجسمی را نمی تواند در پی داشته باشد.
کتاب و ادبیات
دوشــــنبه 18مردادماه 1395سال نهم شماره 534
www.honarmandonline.ir
گفتگوی «هنرمند» با عباس اگاهی ،مترجم اثار پلیسی
مخاطبان ژانر پلیسی نسبت به ژانر عاشقانه ،متوقع تر هستند
تو دومین کت�اب از مجموع�ه
ش�ص
کتاب های س�ری «نقاب» هم با ترجمه
اث�ری از ژان کریس�تف گران�ژه برای
اولین بار منتشر شد .جای خالی ترجمه
داستان های این ژانر به صورت مستقیم
از فرانس�ه حس می ش�د .چه ش�د که
تصمیم به هم�کاری و راه ان�دازی این
مجموعه گرفتید؟ پیشنهاد ناشر بود یا
شما؟ چه شد که به ترجمه روی اوردید
و مس�یری که طی کردید تا به ترجمه
اثار پلیسی و سری کتاب های مجموعه
«نقاب»رسیدید ،چگونه رقم خورد؟
من کار ترجمه از زبان فرانس��ه را از قریب به 30س��ال
پیش شروع کردم .با تش��ویق دوستان ناشرم در تهران
و مسقط الراس خودم که شهر مشهد باشد ابتدا با اثاری
که بیش��تر جنبه شناخت بین اللملی داشت ،شروع کردم
چون کم وبیش مربوط به بخشی از تحصیالتم می شد.
قریب به 18-20کتاب در زمینه های ش��ناخت مسائل
اجتماع��ی و به خصوص روابط بین الملل در انتش��ارات
«اس��تان قدس رضوی» منتشر کردم و بعد با دوستانی
که در تهران درحال فعالیت بودند از جمله ناش��ر محترم
«وزارت امور خارجه» عالقمند شدند تا کتاب هایی را در
زمینه ش��ناخت مسائل بین الملل ارائه دهند و شاید اگر
اشتباه نکنم 15-20جلد کتاب نیز در ان جا منتشر کردم.
با جناب اقای رهبانی اش��نا شدم که ایشان در انتشارات
«جهان کتاب» را به دس��ت گرفتند و مش��غول شدند و
برای ایشان کتاب هایی که پیشنهاد می دادند و عالقمند
بودند ،ترجمه می کردم .با نش��ر «تجربه» کار کردم که
عالقمن��د بودند اثاری از دراماتورژهای فرانس��وی را به
فارسی برگردانم تا این که پنج شش سال پیش دوستم،
اقای رهبانی عالقمند شدند و پرسیدند که چه طور است
که مجموعه ای از اثار پلیسی ترجمه کنیم؟ خدمت ایشان
عرض کردم که تصادفا بخشی از فعالیت های تحصیلی
من در زمانی که در پاریس بودم و بخشی از رمان دوره
بین دو جنگ فرانس��ه یعنی 1914-1940را مطالعه و
تحقیق می کردم از جمله با بعضی از اثار پلیس��ی نویس
فرانس��وی اشنا ش��ده بودم .این ژانر ادبی را مثل اغلب
مردمی که می خواهند یک اثر نه چندان سنگین ،شب ها
قبل از خوابیدن در دستشان باشد را دوست داشتم و اغلب
اث��ار بزرگان این زمینه را که به زبان فرانس��ه یا ترجمه
از زبان انگلیسی امریکا و انگلیسی انگلستان به فرانسه
ترجمه ش��ده بود را می خواندم .به ایش��ان عرض کردم
که در این زمینه خیلی بی اطالع نیس��تم و لیستی از اثار
خوب پلیسی نویس های فرانسه را به شما می دهم تا اگر
مترجمی پیدا ش��د این کار را شروع کنید .ایشان به من
پیشنهاد کردند که خود شما شروع کنید .من هم از سه
نویسنده ای که فکر می کردم شاخص بودند ،از هرکدام
چهار اثر ترجمه کردم و در اختیارشان قرار دادم و همیشه
چشم امید دوخته بودم که دوستان عالقمند و زبان شناس
دیگری ،با این کار را همراهی کنند و ادامه دهند و از زبان
فرانسه و زبان های دیگر ترجمه کنند .خوشبختانه «جهان
کتاب» موفق ش��د با چند تن دیگر از دوستان فرهیخته
دیگری که از زبان المانی و انگلیس��ی ترجمه کنند ،به
ای��ن مجموعه کمک کردند .این مجموعه اکنون خیلی
تو چند جلد کتاب تا به
بالغ شده است و نزدیک به شص
حال منتشر کرده است .خود من 8-10جلد کتاب دیگر
هم ترجمه کرده ام که در دست انتشار است و در ماه های
اینده به بازار خواهد امد و این گونه این مجموعه شکل
گرفته و پیشرفت داشته است .خوانندگان این ژانر که من
به ان ژانر مهجور در فارسی لقب داده ام ،خیلی نیست و
گاهی اوقات چندسال طول می کشد تا ناشری که هزینه
کرده است ،به سرمایه خودش برسد .از همکاران شما با
ایمیل یا تلفن با من تماس می گیرند و مرا در ترجمه این
اثار تشویق می کنند و من هم چون در ایام بازنشستگی
هستم ،موهبتی است که به این کار مشغول شده ام و در
سال هر تعداد جلد کتابی که بتوانم ترجمه می کنم.
در م�ورد انتخاب هایتان برای ترجمه و
همین طور اصطالح مهجوری که برای
این ژانر به کار بردید بگویید.
قریب به 50جلد از این کتاب هایی که انتخاب کرده ام،
باره��ا و بارها به تمام زبان های زنده دنیا ترجمه و چاپ
ش��ده اند .از تمام کتاب های این مجموع��ه که به زبان
فارسی ترجمه کرده ایم ،فیلم سینمایی و سریال اقتباس
شده است حتی همین امروز در 20شبکه فرانسوی زبان
که در تمام دنیا پخش می شود ،هفته ای دو سه تا از این
اثار برای بار سی ام و چهلم پخش می شود .این کتاب ها،
کتاب های ناشناخته ای نیستند اما اگر گفتم که این ژانر،
مهجور مانده اس��ت ،منظورم این اس��ت که در ایران به
اندازه دنیا شناخته شده نیست.
شما اش�اره کردید کتاب های این ژانر
ب�رای کس�انی که عالقمند هس�تند تا
ادبی�ات پلیس�ی و کاراگاهی ،ژانری اس�ت که در ایران مغفول مانده اس�ت و ن�ه تنها کاراگاه
معروفی مثل ش�رلوک هلمز ،مگره ،پوارو ،خانم مارپل ،مارلو و ...نداریم بلکه سری نویس�ی و
مجموعه نویسی نیز از ان دست که در کشورهای صاحب سبک ژانر پلیسی وجود دارد ،در ایران
کمتر رواج دارد .عالوه بر این مسئله ،این ژانر محبوب ان چنان که باید و شاید نیز نوشتن ان
فراگیر و تبدیل به یک جریان نشده است و به طبع ان فیلم های سینمایی مقتبس از اثار پلیسی
ایران تقریبا وجود خارجی ندارد .در حالی که ادبیات داستانی ایران با فقر داستان های ژنریک
پلیس�ی مواجه است ،اثار خارجی غربی طرفداران خاص خودش را دارد که به طور مشخص،
نشر «جهان کتاب» با ترجمه و چاپ داستان های این ژانر تحت عنوان مجموعه «نقاب» این
خالء موجود در ادبیات داس�تانی را پر کرده اس�ت .هرچند که پیش�تر نیز نشر «طرح نو» ذیل
عنوان «ادبیات سیاه» و نشر «هرمس» با عنوان «کاراگاه» به ترجمه و چاپ داستان های هلمز،
سیمنون ،پوارو ،مارپل و ...پرداخته بودند .عباس اگاهی مترجمی است که بسیاری از کتاب های
مجموعه «نقاب» با ترجمه او به طور مستقیم از فرانسه روانه بازار شده است .گفتگو با وی را
در مورد ژانر پلیسی و کاراگاهی می خوانید.
پیش از خواب ،کتاب های س�نگین در
دست نگیرند مناسب است .بخشی از
مهج�ور بودن این ژانر ،به این مس�ئله
برنمی گردد که همان طور که گفتید ،نگاه
ناجدی ای به این نوع ادبی می شود؟
بله .ش��ما کامال انگشت روی مسئله حساسی گذاشتید.
وقتی صحبت از ادبیات می کنیم ،هیچ وقت حتی تا -60
50س��ال پیش رمان ،داس��تان و قصه را جزو ادبیات به
ش��مار نمی اوردیم .به تاریخ ادبی��ات کهن ما که در دنیا
شاخص است ،وقتی نگاه می کنید چه چیزی در ان پیدا
می کنید که جنبه رمان داش��ته باشد؟ رمان هم در اروپا
یعنی زادگاه خودش هم به این ش��کلی که االن است،
نب��ود .در ابتدای اغاز ب��ه کار رمان هم ،قصه هایی مثل
«حسین کرد شبستری» یا «امیر ارسالن رومی» بوده اند
ک��ه به تدریج از اوایل قرن بیس��تم تبدی��ل به رمان به
ش��کل کنونی ان شده است که دیگر رمان نویس برای
ما قصه حکایت نمی کند .اگر ش��خصی کاری را انجام
می دهد باید گفته شود که چرا این کار را انجام می دهد و
رمان نویسی وارد بعد روحی و روانی شخصیت ها می شود.
از این حیث روی انسان ها بیشتر تحقیق می شود و برای
مثال بیان می ش��ود که فالن پزشک معروف در داستان
چه شد که کج رفتار شد؟ این نوع از ادبیات در طی -120
100سال گذش��ته جای خود را پیدا کرده است و دیگر
قصه گویی نیس��ت .در ان طرف دنی��ا از هزار نفری که
شب کتابی را در دست می گیرد ،یک کتاب ممکن است
ش��عر باش��د .برای غربی ها این ژانر به دلیل تعلیقی که
دارد و مخاط��ب را به خواندن ادامه ان ترغیب می کند،
ژانر پیش پاافتاده ای نیس��ت .وقتی 15-16ساله بودم و
کتاب داستانی می خواندم ،بزرگترها به من می گفتند این
چه کتابی است که می خوانی؟ داستان و رمان جدی نبود
و حاال به تدریج جدی گرفته می شود و داستان هایی را از
نویسندگان خودمان به زبان فرانسوی ترجمه می شود و
خیلی هم عالقمند دارد .این نوع ادبی که در ایران مهجور
است وقتی ترجمه می شود در ان طرف با استقبال روبه رو
می شود.
می توانی�د نام ببری�د از کتاب هایی که
به فرانس�ه ترجمه شده اس�ت و مورد
استقبال قرار گرفته است؟
چند تن از نویسندگان ما از جمله زویا پیرزاد هستند که
اثارشان را به زبان فرانسه دیدم و خوانده ام.
البته سوالم بیش��تر ناظر بر مهجور بودن ژانر پلیسی در
زمینه تالیف و ترجمه بود .کش��ورهای صاحب س��بک
کاراگاه های معروفی مثل مگره ،مارلو ،ش��رلوک هلمز،
پوارو ،خانم مارپل و ...را دارند اما ما مجموعه دنباله داری
از یک کاراگاه نداریم و کتاب های کمی در این ژانر نوشته
شده اند.
در این راهی که ش��ناخته شده است ما تازه درحال قدم
برداشتن هستیم .همان طور که خودتان اشاره کردید
اگاتا کریس��تی صدسال است از ش��روع او به نوشتن
می گذرد و زمانی که او شروع به نوشتن کرد ما هنوز
به لحاظ داستان نویسی ،قصه را مالک قرار می دادیم
و نه ارائه شخصیت ها و پیرنگ .پیدا کردن داستان و
ش��کل بخشیدن به ان هنر است و داشتن یک قصه،
به تنهایی کفایت نمی کند.
این درست است که از داستان نویسی
در ایران مدت زمان مدیدی نگذش�ته
اس�ت و بای�د ب�ه ان زم�ان داد اما در
همین شرایط می بینیم که داستان های
عاشقانه در ادبیات داستانی و سینمای
ما جای خ�ودش را به خوب�ی باز کرده
است اما دلیل فقر ژانر پلیسی در کشور
ما به چه علتی است؟
ادبیات عاش��قانه که شما به ان اش��اره کردید در دنیای
غرب به ان ادبیات «ایس��تگاه راه اهن» می گویند یعنی
کس��ی که می خواهد سوار قطار ش��ود و به جایی برود،
چنین کتابی را می خواند .کتابی که در چنین وضعیتی قرار
دارد یعنی این که خواننده هم بیشتر از این نمی خواهد .در
اروپ��ا هم کتاب های این چنینی وجود دارد و خریدار هم
دارد ولی مخاطبان ژانر پلیس��ی نسبت به ژانر عاشقانه،
مخاطبان متوقع تری هس��تند .اگر در ژانر عاشقانه هم
برداش��ت نویسنده دارای عمق بیش��تری باشد و نشان
دهد که مثال حسادت در شخصیت داستان چگونه پیش
می رود و به کجا می انجامد ،وارد ژانر دیگری می شویم.
کت��اب نویس��نده ای که در س��ال 2015برن��ده جایزه
«گنکورد» ش��ده است ،حکایت فردی است که تا صبح
دچار بی خوابی می ش��ود و افکاری به ذهنش می اید که
تحت عنوان «قطب نما» به فارسی هم ترجمه شده است.
وجه تسمیه اش هم به این دلیل است که در زندگی فقط
یک جهت نداریم و دو س��وم داستان در ایران می گذرد.
می خواهم بگویم که وقتی نویس��نده توانا باشد می تواند
برداشت های جالبی یک غیر ایرانی از ما ایرانی ها داشته
باشد و چه قدر خوب ارائه می دهد.
در زمانی که دوران رواج پاورقی بود ،ژانر
پلیسی هم کمابیش داشتیم اما به دیده
تحقیر نگریس�تن به ان و نگاه ناجدی
ب�ه این ژانر باعث ش�د کنار گذاش�ته
ش�ود ام�ا ژانر ب�ه قول ش�ما ریل راه
اهنی همچنان مس�یر خودش را ادامه
می دهد و مس�یر خ�ودش را ادامه داد
و به داس�تان های عامه پسند معروف
ش�د .به نظرت�ان چ�را رمان هایی از
قبیل «فیل در تاریکی» ،داس�تان های
امیر عش�یری و دیگران منقطع شد و
دیگر ادامه پیدا نکرد؟
بله .این هایی که می فرمایید درست است .چندی پیش
خانم دانشجویی ،رس��اله ای را در این زمینه می خواست
تهیه کند که چرایی دوست نداشتن ژانر پلیسی را بیابد.
یکی از فرضیه هایش این بود که مردم داستان های این
ژانر را می خوانند و دوس��ت ندارند یا مس��ائل جنگی که
پش��ت س��ر گذاش��تیم و اجحافاتی که به مردم ما شده
است ،سبب شده است مردم دوست نداشته باشند مجددا
با مس��ائل خون ،خونریزی و ادم کشی مواجه شوند؟ ان
دانشجو از من می پرسید که دالیل این مسئله ،می تواند
این ها باشد که خدمت ایشان عرض کردم که در شهری
که زندگ��ی می کنید10-12 ،تا کالنت��ری وجود دارد و
خوب است که شما پرسشنامه ای به این کالنتری ها ببرید
و از ان ها بپرسید که در عمرشان داستانی را در مورد کار
خودش��ان خوانده اند؟ می خواهم بگویم که به طور کلی
خواننده نداریم وقتی هم که صحبت از ادبیات می شود،
ادبیات را فقط شعر می دانیم.
این مسئله ای که در مورد کالنتری گفتید
مرا به یاد این نکته انداخت که به همان
میزان هم کاراگاه خصوصی نداریم.
بله .کاراگاه خصوصی در زندگی مان رواج پیدا نکرده است
اما وکیل دادگس��تری با برخی از مسائل روبه رو می شود
که اگر قلم توانایی داش��ته باشد به خوبی می تواند ان را
به رش��ته تحریر دراورد .این مسئله ،نیازمند عالقه هم
است .گاهی اوقات متریال برای نوشتن ان وجود دارد اما
عالقه ای برای نوشتن وجود ندارد.
تو دومین کتاب این
وقتی که مجموعه «نقاب» ش��ص
مجموعه را منتشر می کند یعنی این که اقبال به ان وجود
دارد اما اثر مناس��بی در این زمینه تالیف نمی شود یا اگر
هست ،کپی برداری و خوب نیست.
درس��ت می فرمایید .اگر در رادیو و تلویزیون این مسائل
مطرح ش��ود ،مردم ما بیشتر با این مقوله اشنا می شوند.
یک مقدار از این قضیه در گرو زحمتی اس��ت که ش��ما
ن محترم تان می کشید یعنی فقط به این دلیل
و دوس��تا
نیست که مردم ما بی اطالع و بی عالقه اند .باید عالقه را
ایجاد کرد .اگر برنامه هایی با مخاطبان زیاد شاخته شود،
این عالق��ه را می توان ایجاد کرد .من یقین دارم که در
اینده ،ان گونه که من و شما دل مان می خواهد این ژانر
هم طرفدار بیشتری پیدا خواهد کرد.
یعنی امیدوار هستید که در اینده نزدیک،
بتوانیم از کاراگاهی هم ردیف با شرلوک
هلمز ،پوارو ،مگره و ...نام ببریم؟
ح��ال ممکن اس��ت ضرورت��ا کاراگاه هم نباش��د ولی
نویسنده ای که بتواند ایده و فکر در این مورد داشته باشد،
پدید خواهد امد .فردریک دار که چند جلد از کتاب های
او را ترجمه کرده ام ،داس��تانی به نام «اسانسور» دارد که
110-120صفحه بیش��تر نیست .در این داستان ببینید
که قوه تخیل چگونه باعث ش��ده اس��ت که مسائل را
در کنارهم بچین��د .ما نویس��ندگانی داریم که چنین
تخیالت و توانایی را دارند .در جلس��ه ای که من هم
حضور داشتم از فردریک دار پرسیدند که شما چگونه
موفق ش��دید 300 ،جلد کتاب بنویسید؟ او جواب داد
که ش��ما ش��نیده اید که می گویند گاهی اوقات کسی
در س��ر ش��ما حرف می زند؟ من وقتی به چیزی فکر
می کنم ،قلم خودش حرکت می کند.
در فرانسه برای ترویج پلیسی نویسی
چه اقداماتی را انجام می دهند؟
در کشور فرانسه چند کلوب وجود دارد که این کلوب ها
مربوط به دوستداران مگره ،اکس برایا ،فردریک دار و...
هستند و اعالم می کنند که به بهترین اثاری که در این
زمینه و برای مثال شیوه نگارش یکی از این نویسنده ها
را دنبال کرده باشد ،جایزه می دهیم و به شناخته شدن او
و چاپ اثارش کمک می کنیم
در ای�ن روزه�ا ،نویس�نده خ�وب و مد
روز در ژانر پلیس�ی فرانسه چه کسانی
هس�تند که م�ردم منتظر چ�اپ کتاب
دیدشانهستند؟
چند نفر هس��تند که من ش��خصا هیچ ک��دام را در حد
بزرگان نمی بینم .یکی از این ها گرانژه اس��ت که «پرواز
لک لک ه��ا» را از او ترجمه کردم .خانم نویس��نده ای
به نام فرد وارگاس هس��ت که من کتابی به نام «زود
برو دیر ،برگ��رد» را از او ترجمه کردم .چند نفر دیگر
هم هس��تند که اگ��ر کتابی از ان ها ببین��م که برای
فارس��ی زبان ها جذاب اس��ت ،تهیه و ترجمه می کنم.
نویسنده دیگر هم به نام گیو موسو است.
نظرتان در مورد داستان ها و نویسندگان
ایرانی چیست؟
متاسفانه به فارسی ،کم مطلب می خوانم چون کمتر در
پاریس موجود است ولی وقتی کتابی به دستم می رسد،
می بین��م که قلم ها به واقع ش��یوا و توانا هس��تند .یک
مقدار شانس و پشتکار باعث می شود که این ژانر اینده
درخشانی در ایران داشته باشد و جای خودش را باز کند.
9
موقعیت تجار و صاحبان صنایع
در ایران عصر پهلوی
مجتبی حدیدی
مجموعه اثاری اس��ت که گام نو به چاپ رس��انده اس��ت .این
مجموعه شامل زندگی و کارنامه ی حاج محمد تثی برخوردار،
زندگی نامه ی محمد رحیم متقی ایروانی و سرمایه داری خاندان
الجوردی و الجوردیان اس��ت .اثار ف��وق به صورت جداگانه و
هرکدام در یک جلد توسط اثایان علی اصغر سعیدی و فریدون
ش��یرین کام تالیف شده است .س��رمایه داری خانوادگی خاندان
الج��وردی و الجوردیان در 1100نس��خه ب��ا قیمت 19200
توم��ان در 295صفحه به چاپ س��وم رس��ید .کتاب با مروری
ب��ه موقعیت تجار ایران در زمان قاجار تا پهلوی اغاز می ش��ود.
در فصل دوم به خاس��تگاه اقلیمی خاندان الجوردیان(کاش��ان)
می پردازد و شجره ی خاندانی ایشان را معرفی می کند «کاشان
در س��ال های نخس��تین قرن نوزدهم از لحاظ تولیدات در اوج
خود بود و بیش از 800کارگاه ابریش��م بافی داش��ت .در زمان
سلطنت فتحعلی شاه در اصفهان 12000کارگاه بافندگی برای
ی وجود داشت .کنت گوبینو ،وزیر مختار فرانسه
قماش ابریشم
در باره ی کاش��ان می گوید منس��وجات ابریشمی ان بی نهایت
ظریف و ش��هره ی جهان اس��ت و در دانش و ادب س��ابقه ی
درخش��انی دارد .پیرلوتی جهانگرد فرانس��وی می گوید :کاشان
را می توان ش��هر مسگرها نامید» در فصول دیگر از اولین اتاق
تج��اری ای��ران( )1305و موقعیت ات��اق بازرگانی در دهه های
مختل��ف می گوید .نواوری های خاندان الج��وردی در رابطه با
مدیری��ت ،تبلیغ ،روش های مکانیزه ،سیاس��ت های کارگری و
موسس��ات خیریه ایش��ان در کتاب مورد کاوش قرار می گیرد.
پای��ان کار انها با مص��ادره ی اموال در انق�لاب 1357پایان
بخش این کتاب است.
***
زندگی و کارنامه ی محمد رحیم متقی ایروانی از دیگر اثار نشر گام
نو است که به زندگی و موقعیت این تاجر عصر پهلوی می پردازد.
کتاب امس��ال در 1100نس��خه و با قیمت32400تومان در 430
صفحه روانه ی بازار نشر شد .یکی از روش هایی که اقایان فریدون
شیرین کام و علی اصغر سعیدی در تالیف اینگونه کتب پژوهشی
دارند نگاه به خاستگاه جغرافیایی است .اینکه شخصی مانند ایروانی
از کدام نقطه ی این س��رزمین و در چه دوره ای برخاس��ته از لحاظ
تحقیقی حایز اهمیت است .به طور مثال در صفحه 28می خوانیم
« گزارش ها حاکی از ان اس��ت که در س��ه دهه پایانی حکومت
قاجار ،مردم فارس از حکورانان خود ناراضی بودند .افزایش خراج،
مصادره اموال از سوی کارگزاران حکومتی و غارت اموال از سوی
یاغیان تحت حمایت ایشان در زمره ی مشکالتی بود که مردم از
ان رنج می بردند انشعاب در ایالت و طوایف قشقایی و خمسه ،ورود
بریتانیای کبیر به عرصه ی سیاست ایالت و عشایر بر پیچیدگی
این روابط افزود .در سی سال پایانی حکومت قاجار ،استان فارس
ش��اهد بیش از نود مورد جنگ ایالتی و طایفه ای بود» مولفین در
چهارده فصل به زندگی ایروانی از کودگی تا دانش��جویی و اولین
تولید کف��ش در مهراباد جنوبی می گویند .در فصل های میانی از
نوع س��رمایه گذاری و پیدایش محیط رقابتی و ادغام شرکت های
تولید کفش می نویسند .همچنین سیاست کفش ملی ،ارتباط رحیم
ایروانی با حوزه ی سیاس��ت و عوام��ل موفقیت او را در فصل های
پایانی می خوانیم.
***
نش��ر گام نو زندگی نامه و کارنامه ی تولید و بازرگانی محمد تقی
برخوردار را در 480صفحه و 1100نسخه و قیمت 30000تومان
به چاپ دوم رس��اند .این اثر مانند دیگر اثاری که اثایان ش��یرین
کام و سعیدی تالیف نموده اند مصور است .نویسندگان در نه فصل
به نظام خاندانی برخوردار و زندگی اقتصادی ایش��ان می پردازند.
ش��رکت هایی که حاج برخوردار به ثبت و بهره برداری رس��اند در
زمینه ی لوازم خانگی ،الکتریک ،کش��ت و صنعت ،المپ سازی،
سیمان کرمان و..هستند که همچنان کمابیش فعال اند .برخورداردر
زمینه ی بازاریابی خارجی برای محصوالت و گس��ترش صادرات
فعال بوده است در صفحه 212تصویری در کتاب هست که بازدید
شیخ راشد بن سعید ال مکتوم حاکم دبی از محصوالت شرکت های
حاج محمد تقی برخوردار در زمان پهلوی دوم را نشان می دهد .در
فصل هشتم از مسئولیت های اجتماعی خاندان برخوردار می نویسد
«حاج محمد حسین برخوردار بخشی از ثروت شخصی خود را به
تاس��یس مسجدی بزرگ در مرکز شهرس��تان یزد از بهمن1333
اختصاص داد .ساخت بنای اولیه ی ان ،دو سال و نیم طول کشید.
چندین معمار از یزد ،اصفهان ،مش��هد و ..در کاشی کاری مسجد
نقش داش��تند» و در اغاز فصل نهم صفحه 343از پایان کار یک
کارافری��ن می خوانیم «حاج محمد تقی برخوردار در زمان پیروزی
انقالب در انگلس��تان بود .با باز شدن فرودگاه ها در اواسط بهمن
57به ایران برگش��ت .هنگامی که امام خمینی به مدرسه رفاه امد
تلوزیون مدار بس��ته ای به انجا هدی��ه داد .پس از پیروزی انقالب
برای مدت کوتاهی به عضویت هیات مدیره کشتیرانی انتخاب
ش��د .حتی به مالقات امام خمینی رفت .باور نمی کرد دارایی او
مصادره ش��ود» باید گفت اقدامات اعتراضی و ارایه دادخواست
در فضای انقالبی راه به جایی نمی برد و باالخره اموال ایش��ان
نیز مانند خاندان الجوردی و ایروانی و دیگران مصادره شد.
10
موسیــقی
اعالم برنامه نخستین جشنواره اواها و نواهای رضوی
هنرمند :همزمان با فرارسیدن دهه کرامت برنامه
اجراهای نخستین جشنواره اواها و نواهای رضوی
از سه ش��نبه مرداد ماه ۱۹تا جمع��ه ۲۲مرداد در
تهران و شهرستان های تابعه برگزار می شود .ایین
پایانی جشنواره نیز ساعت ۱۷روز جمعه ۲۲مرداد
درمرکزهمایش هایبینالمللیبرجمیالدتهران
برگزار می شود .برنامه کامل اجراهای نخستین
جشنواره «اواها و نواهای رضوی» که در تهران،
دماوند ،ورامین ،شهریار و رباط کریم برگزار می
شود به ترتیب زیر اعالم شده است:
برج میالد تهران :سه شنبه ۱۹مرداد ساعت
: ۱۸:۳۰میان (باسم حمادی) اهواز ،شمس(سیف
اهلل برزیده) خواف ،بهار باد(داود رضایی) کوهدشت
چهارش��نبه ۲۰م��رداد ،س��اعت : ۱۸:۳۰
مقام چیلر(غفور امانی��ان) بندر ترکمن هزار
اوا(کری��م منصوری) دهلران ارام بار(س��ید
جواد حسینی) علی اباد کتتول
پنجش��نبه ۲۱م��رداد ،س��اعت : ۱۸:۳۰ثامن
الحجج(مصطفیشاهحسینی)تفرشواحدملکی
ماشاه)اذربایجانثاقب(اکبرحاجیلی)بوشهر
مجتمع فرهنگی هنری کوثر و مجتمع
فرهنکی وصال دماوند :س��ه ش��نبه ۱۹
مرداد س��اعت :۱۷:۳۰سرس��و خراسان(عزیز
تنها) تربت جام اویاکان (امیر حس��ین س��ید)
بهبهان تبری (سید جالل محمدی) قائمشهر
تکنوازی (غفور محمدزاده) بیرجند
چهارش��نبه ۲۰م��رداد ،س��اعت :۱۷:۳۰
رهاوی(محم��د ش��مس اب��ادی) مش��هد
قاصدک(س��ید عل��ی اس��ماعیلی) ورامی��ن
تکنوازی (س��ید علی موسوی) ایالم صحرا
روشن (تبار علی صحرا روشن) بجنورد
پنجشنبه ۲۱مرداد ،ساعت : ۱۷:۳۰میان (باسم
جمادی) اهواز ش��مس (سیف اله ورزیده) خواف
بهاربارد (داود رضایی) کوهدشت
فرهنگس�رای رازی شهرس�تان
ورامین :سه شنبه ۱۹مرداد ساعت :۱۷:۳۰
ثامن الحجج (مصطفی شاه حسینی) تفرش
عاش��یقالر میت��و (احم��د ملکی علیش��اه)
اذربایج��ان ثاق��پ (اکبر حاجیلی) بوش��هر
تکنوازی (جمشید پورعطایی) تربت جام
چهارش��نبه ۲۰مرداد ،س��اعت :۱۷:۳۰میان
(باسم حمادی) اهواز شمس (سیف اله ورزیده)
خواف بهارباد (داود رضایی) کوهدشت تکنوای
(محمد ساالر) تربت جام
پنجشنبه ۲۱مرداد ،ساعت : ۱۷:۳۰سرو خراسان
(عزیز تنها) تربت جام اریاگان (امیر حسین سبد)
بهبهانتبری(سیدجاللمحمدی)قائمشهر
فرهنگسرای استاد شهریار شهرستان
شهریار:
سه ش��نبه ۱۹م��رداد ،س��اعت : ۱۷:۳۰مق��ام
چیلر (غفور امالیان) بن��در ترکمن هزاراوا (کریم
منصوری) دهلران ارام بار (س��ید جواد حسینی)
عل اباد کتول صبا (خلیل شیری) تایباد تکنوازی
(محمد ساالر) تربت جام
چهارشنبه ۲۰مرداد ،ساعت :۱۷:۳۰سرو خراسان
(عزیز تنها) تربت جام اریاگان(امیر حسین مهد)
بهبهان تبری (س��ید جالل محمدی) قائمشهر
تکنوازی(غفورمحمدزاده)بیرجند
پنجش��نبه ۲۱م��رداد ،س��اعت :۱۷:۳۰رهاوی
(محمدشمسابادی)مشهدقاصدک(سعیدعلی
اس��ماعیلی ورامین تکنوازی سید علی موسوی
ایالم صحرا روشن علی صحرا روشن بجنورد
فرهنگسرایمعلمشهرستانرباطکریم:
سه ش��نبه ۱۹م��رداد ،س��اعت : ۱۷:۳۰رهاوی
(محمدشمسابادی)مشهد،قاصدک(سعیدعلی
اسماعیلی) ورامین ،تکنوازی سید علی موسوی
ایالم ،صحرا روشن (علی صحرا روشن) بجنورد
چهارش��نبه ۲۰م��رداد ،س��اعت : ۱۷:۳۰ثامن
الحجج(مصطفیشاهحسینی)تفرش،ثاقب(اکبر
حاجیانی) بوش��هر ،تکنوازی جمشید پورعطایی
تربت جام ،صبا (خلیل شیری) تایباد
پنجش��نبه ۲۱مرداد ،ساعت : ۱۷:۳۰مقام چیلر
(غف��ور امانیان) بن��در ترکمن ،ه��زاراوا (کریم
منصوری) دهلران ،ارام یار (س��ید جواد حسینی)
علی اباد کتول ،تکنوازی غفور محمدزاده بیرجند،
تکنوازی محمد ساالر تربت جام
دوشــــنبه 18مردادماه 1395سال نهم شماره 534
www.honarmandonline.ir
اسفندیار قره باغی مطرح کرد
تالش می کنیم صدای موسیقی
ضداستکباری را در دنیا بلند کنیم
نشست خبری دومین جشنواره شعر و
موسیقی و سرود ضد استکباری طبس
صبح روز یکش��نبه با حضور اسفندیار
قره باغ��ی دبی��ر این جای��زه در محل
دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقالب
اسالمی برگزار شد.
در ای��ن نشس��ت خب��ری قره باغی در
سخنانی اظهار داش��ت :در دنیای امروز
تمامی لذت ها و ثروت ه��ا و قدرت ها و
انچه به ان اعتقاد داریم در یک سو و همه
محنت و ازارها و مصیبت ها را در سوی
دیگر برای ما نهاده اند .غرب امروزه با این
تقسیم بندی درصدد نفوذ در میان ماست
و سعی دارد به هر نحو ممکن در جوانان
ما نفوذ پیدا کند و از انها چیزی را بسازد
که دلش می خواهد .دست سازهای انها را
امروزه می شود در جامعه دید ،بزه کاران،
خالف کاران و معتادان مگر چگونه به این
راه افتاده اند .وی ادامه داد :یکی از زیباترین
راه هایی که امروزه انها برای نفوذ انتخاب
مهدی وجدانی خبر داد
انسامبل
«نوای صلح»
در فرهنگسرای
نیاوران
کرده اند ،موس��یقی بوده است .از زمانی
که انقالب پیروز شد رادیو را مجاهدین
در دست گرفتند و ان را به گلوله بستند.
تمامی ارکسترها خوابید و دیگر خبری از
موسیقی نشد .تا مردم امدند سری بلند
کنند س��گ زنجیری غرب به ما حمله
کرد و دوباره کشور زیر یوغ بمباران و پیدا
ک��ردن ارزاق و ...رفت .در چنین فضایی
من و دوستانم سعی کردیم با موسیقی
به کمک جبهه ها و مردم برویم و بشویم
مسئوالن تدارکات روحیه برای مردم و
رزمندگان .قره باغی افزود :در ان روزگار
موسیقی وضعیت عجیبی داشت .شورای
سرپرستی صداوسیما ،موسیقی را حرام
می پنداشت و ما سعی داشتیم کاری در
ای��ن زمینه بکنیم .در نهایت با دعوت از
تعدادی از دوستان شاعر و موسیقیدان و
صدابردار کار شروع شد و البته بدون پول.
دو سال بعد از ان برای ساخت و اجرای
یک سرود به ما هزار تومان دادند این در
حالی بود که همه زن و زندگی ش��ان را
کنار گذاش��ته و با عشق به این کار وارد
شده بودند .حاصل این شد که در سال۶۱
حدود ۳۲۰تولید داشتیم که حدود روزی
یک سرود می شود .این موسیقیدان افزود:
یادم هست ش��بی در مجلسی بودیم و
مرحوم سید احمد خمینی پیغام داد که چرا
سرودی بر ضد امریکا نمی سازید .همان
شب اقای سبزواری تا صبح سرود امریکا
امریکا را س��رود و اقای راغب ملودی را
و اق��ای میرزمانی تنطیم کرد و من هم
خوندم .در ۴۸ساعت سرود ساخته شد.
همه اینها به خاطر عشقی بود که پایش
ایستاده بودیم .اما رفته رفته مملکت که
پس از جنگ ارام ش��د ،قش��رهایی به
موس��یقی خیانت کردند .تهیه کنندگان
تلویزیون��ی برای اینکه جوان��ان را روی
انتن ببرند از انها پول گرفتند و ارشادی ها
هم برای بهره بردن از سهمیه کاست ،از
هنرمندان رشوه گرفتند و خواننده هایی را
معروفکردندکهامروزیک«ا»نمی تواند
بگوید .وی ادامه داد :وقتی موسیقی اصیل
و علمی از کشور رانده شد ،موسیقی های
زیرزمینی مخفی سر بر اورد و از انجا بود
که موفقیت دشمن ش��روع شد .جوانان
زیر ابرو برداشته و گیس بلند از ان سوی
ابها برای ما موسیقی ساختند و رسیدیم
به جایی که امروز اگر خواننده ای اصیل
می خواند ج��وان ما نمی فهمدش اما در
مقابل او شعرهای فالن خواننده هرزه را
نیز حفظ اس��ت .کار رسیده به جایی که
یک خط قران در خانه ها خوانده نمی شود
اما شماره کفش فالن خواننده را حفظیم.
دبیر دومین جشنواره شعر و موسیقی و
سرود ضد استکباری طبس افزود :در این
انسامبل«نوایصلح»بهسرپرستیمهدی
وجدانی سوم ش��هریور در فرهنگسرای
نیاوران روی صحنه می رود .رهبر ارکستر
«نوای صلح» در این باره گفت :انسامبل
«نوای صلح» سوم شهریورماه در حالی
در فرهنگس��رای نیاوران کنس��رتی را با
نام «حس مشترک» برگزار می کند که
لباس نوازندگان این اج��را در حمایت از
تولید ایرانی طراحی شده است .همچنین
روی بلیت های این کنسرت نوشته شده
اس��ت «لطفا با پوشش رسمی و مناسب
در کنس��رت حضور داشته باشید» اظهار
کرد :مردم ما وقتی به کنس��رت می ایند،
مشکل پوش��ش دارند .وقتی به کنسرت
پاپ می روند ،انگار به عروسی می روند و
زمانی که به کنسرت کالسیک می ایند ،با
چیپس و پفک می ایند .ما تالش می کنیم
فرهنگ سازیکنیموبههمیندلیل،روی
بلیت های این کنسرت نوشته ایم ،لطفا با
پوش��ش رسمی و مناس��ب در کنسرت
حضور داشته باشید .برای حمایت از تولید
داخل��ی ،لباس نوازن��دگان زن و مرد این
کنسرت توسط برندهای ایرانی طراحی
می شود .وی درباره این کنسرت ،توضیح
داد :در این کنسرت ،شش نوازنده سازهای
ایرانی و کالسیک بخش هایی از البوم من
را با نام «جای��ی برای ابدیت» و قطعات
جدیدرااجرامی کنند.ویولن،ویولنسل،تار،
پیانو ،قانون (یا کمانچه) سازهایی هستند
که در این اجرا همنوازی می کنند.
وجدانی ادامه داد :بخش��ی از کنس��رت
«حس مش��ترک» بر پای��ه بداهه نوازی
خواهد ب��ود که بهترین ه��ای نوازندگی
که در ارکستر سمفونیک و ارکستر ملی
حضور داش��تند ،با ما همکاری می کنند.
موسیقی های شکل گرفته در این کنسرت
فضا جشنواره ضد استکباری طبس سعی
دارد موسیقی فاخر ضد استکباری را به
دنیا عرضه کند و به دنیا نشان دهد امثال
انچه در شبکه هایی مانند G E Mاز
ایران پخش می شود ،حقیقت ندارد .من
از رسانه ها می خواهم انقدر در این زمینه
بنویسند که مسئوالن بی کفایت قبل و
فعلی و حال صدا و سیما و ارشاد بفهمند
که کارشان نس��ل جوان را نابود کرده و
می کند .ما با این جشنواره سعی داریم این
رویه را اصالح کنیم و صدای موسیقی
ضداستکباریرادردنیابلندکنیم.هدفمان
معرفی جوانان است و برای اینکار جدای
از جوانان داخل از برخی فعاالن غیرایرانی
نیز دعوت کرده ایم.
بر پایه احساسات نوازندگان است .تلفیق
سازها ،از موسیقی ایرانی نشات می گیرد
و به سمت موسیقی کشور ترکیه می رود.
بنابراین در این اجرا تم های ترکی ،ایرانی
و کالسیک را می شنویم .هر قطعه به طور
جداگانه ،یکی از این تم ها را خواهد داشت
و در بخش��ی از این کنس��رت ،این تم ها
تلفیقمی شوند.شنیدناینقطعاتممکن
است برای مردم عادی سخت باشد و ما
سعی کرده ایم از این سختی کم کنیم و
این قطعات را به س��لیقه م��ردم امروزی
نزدیک کنیم تا ان ها لذت ببرند.
گردشگری
دوشــــنبه 18مردادماه 1395سال نهم شماره 534
www.honarmandonline.ir
ملزومات اجرایی شدن برنامه جامع گردشگری
بی مسئولیتی گردشگران قربانی می گیرد
زخم بی توجهی بر پیکر تاریخ
ارتباط تنگاتنگ گردشگری صنعتی
با تمام موضوعات سیاسی ،اقتصادی و محیطی
شیما رئیسی
استفاده از نظرات کارشناسان در تمام حوزه های
مربوط به گردشگری در مرحله تدوین و اجرای
برنامه ،بازتعریف صنعت گردش��گری بر اساس
نظام های ارزش��ی و قانونی کش��ور ،مشخص
کردن تمام��ی نهادهای حقیقی و حقوقی متاثر
از صنعت گردش��گری و تاثیرگذار بر ان ،توجه
به توس��عه و ایج��اد زیرس��اخت ها ،بازاریابی،
برندس��ازی ،تدوین برنامه ،نقشه های اجرایی و
شاخص های دقیق برای سنجش میزان تحقق
اه��داف مورد نظر بر اس��اس اص��ول مدیریت
اس��تراتژیک ،توجه به توس��عه زیرس��اخت ها و
ایجاد جاذبه های جدید و همچنین کنار گذاشتن
نگاه تمرکزگرا در نوشتن برنامه از جمله مواردی
است که بنا بر نظر کارشناسان ،در نظر نگرفتن
انها در تدوین برنامه جامع گردش��گری اجرای
ان را دشوار و حتی ناممکن می کند.
چرا برنامه های جامع مدون
به بایگانی می روند؟
یک اس��تاد دانشگاه با اش��اره به اینکه نوشتن
برنامه جامع گردش��گری در س��ال های پس از
انق�لاب بارها مط��رح و در دولت های مختلف
پیگیری ش��ده اس��ت گفت« :متاسفانه با وجود
طرح های جامع بس��یار که همگ��ی به بایگانی
س��پرده ش��ده اند ،یک بار دیگر با صرف هزینه
بس��یار از نوش��تن طرحی دیگر سخن به میان
امده است؛ درحالی که هیچ یک از انها در مرحله
اجرا توفیقات چندانی به دست نیاورده اند ».دکتر
احمد روس��تا افزود« :از ای��ن رو در حال حاضر
ش��اید بهتر ان باش��د که با توجه به طرح های
موج��ود و بررس��ی انها ،بر نوش��تن طرح های
مکمل تمرکز شود نه اینکه از نقطه صفر اغاز و
برنامه ای از ابتدا نوشته شود».
به گفت��ه او مهم ترین نکت��ه در تدوین برنامه،
مش��خص کردن نوع ن��گاه موجود در کش��ور
به مقوله گردش��گری اس��ت؛ به ای��ن معنا که
گروه های رس��می و غیررس��می دخیل در این
پدیده را شناسایی کرده ،با توجه به واقعیت های
موجود به بررسی برنامه های در دسترس و علل
اجرایی نشدن انها بپردازیم .این استاد دانشگاه
شهید بهشتی تصریح کرد« :تغییر رویکردها با
روی کار امدن دولت های جدید سبب می شود
اقدامات انجام ش��ده در دولت های قبلی نادیده
گرفته شود؛ درحالی که اگر مجموعه ای مستقل
و حرف��ه ای با پایبندی و علم بر اصول مدیریت
اس��تراتژیک وج��ود داش��ته باش��د ،به صورت
فرانهادی عمل ک��رده و طرح های جامع بدون
توجه به تغییرات س��اختار سیاسی کشور مدون
می ش��ود که هر دولت��ی ملزم به اج��رای انها
خواهد بود».
در همین حال مش��اور کمیس��یون گردشگری
ات��اق ته��ران مهم ترین علت این گسس��ت ها
را عدم مش��ارکت تمام تش��کل های غیردولتی
دخیل در صنعت گردش��گری کشور در فرایند
تصمیم سازی این صنعت دانست و اظهار کرد:
«در صورتی که برنامه ها توس��ط دولت و بدون
نظرخواهی از ذی نفعان غیردولتی نوشته شود،
با پایان عمر سیاس��ی دولت ها ،ای��ن برنامه ها
نیز به فراموش��ی سپرده می ش��ود و به صورت
مشخص بخش یا ارگانی پیگیر پایبندی دولت
جدی��د به اج��رای برنامه های موج��ود نخواهد
ب��ود ».یعقوب امین زاده اف��زود« :در عین حال
اگ��ر از ظرفی��ت هم��ه تش��کل ها و نهادهای
غیردولت��ی در تدوی��ن برنامه ها کمک گرفته و
این واقعیت درک ش��ود که مجریان اصلی این
برنامه ها در نهایت این بخش ها هستند ،با تغییر
دولت ،نهادهای غیردولتی مش��ارکت کننده در
تدوین برنامه خواس��تار ادامه اج��رای برنامه ها
خواهند ش��د و س��اختار و برنامه ه��ای اجرایی
کش��ور از افت ه��ای سیاس��ی و نگرش ه��ای
فردی در ام��ان می ماند ».وی با تاکید بر جای
خالی کمیس��یون های گردشگری اتاق تهران و
ای��ران به عنوان بزرگ ترین تش��کل و نماینده
بخش خصوصی کش��ور در تدوین برنامه جامع
گردشگری کشور و با اشاره به اینکه نظرخواهی
از بخ��ش خصوصی امکان رصد واقعیت ها را از
منظری همه جانبه و در اصطالح به صورت 360
درجه ای فراهم می کند ،تصریح کرد « :شرکت
دادن بخ��ش خصوص��ی در تصمیم گیری ه��ا
و سیاس��ت گذاری ها عالوه ب��ر اینک��ه می تواند
از طری��ق نظرس��نجی و ب��ا اب��زاری همچون
پرسشنامه صورت پذیرد ،باید به صورت تعامل
رو در رو و ش��کل گیری گفت وگو میان طرفین
تقویت شود».
اما روس��تا در ادامه با فرض برطرف شدن تمام
زمینه ه��ای س��اختاری موجود ،ش��رط تدوین
برنام��ه جامع درخور و کارام��د در مقام اجرا را
برخورداری و اس��تفاده از نظرات کارشناس��ان
هم��ه حوزه های مربوط به گردش��گری عنوان
و اضافه کرد« :گردش��گری صنعتی اس��ت که
با تمام موضوعات سیاسی ،اقتصادی ،محیطی
و اقلیم��ی ارتباط تنگاتن��گ دارد؛ از این رو چه
در تدوی��ن و چه در اج��رای ان باید از نظرات
و ایده ه��ای صاحب نظ��ران تمامی عرصه های
مرتبط بهره مند ش��د ».او همچنین محورهای
قاب��ل اعتنا در تدوین برنام��ه جامع را در قالب
دو دس��ته کلی قابل ذکر دانست و تصریح کرد:
«برای تبدیل شدن به یک کشور گردشگرپذیر
بای��د پتانس��یل ها و زیرس��اخت های موج��ود
ب��رای جذب گردش��گر مهیا باش��د که از حیث
وج��ود جاذبه های طبیع��ی ،تاریخی و فرهنگی
زمینه های قابل توجهی در کش��ور وجود دارد».
این اس��تاد دانشگاه خاطرنش��ان کرد« :بسنده
ک��ردن ص��رف ب��ه ظرفیت ه��ای موج��ود به
تنهایی کافی نیس��ت و الزم اس��ت جاذبه های
تازه دیگری را تعری��ف و ایجاد کرد .همچنین
مشخص کردن راه های توسعه زیرساخت های
گردشگری از دیگر الزامات اساسی مورد توجه
در تدوی��ن برنام��ه جامع اس��ت ».روس��تا گام
دوم و ب��ه عبارتی محور بعدی م��ورد توجه در
نوش��تن این برنامه را معرف��ی صحیح ایران در
عرصه بین الملل برش��مرد و اظه��ار کرد« :در
ح��ال حاضر نظام گردش��گری کش��ور ما فاقد
هرگونه حرکت عملی در برندس��ازی ،ارتباطات
گسترده بین المللی و بازاریابی است ».این استاد
دانشگاه شهید بهشتی با تاکید بر نقش دولت در
معرفی ایران به عنوان یک مقصد جذاب برای
گردشگران جهانی ،از ضعف ارتباطی میان نهاد
دول��ت و بخش های خصوصی در کش��ور یاد و
اضافه کرد « :یکی از پیش��نهادهایی که بارها با
متولیان گردشگری کش��ور در میان گذاشته ام
ای��ن بوده ک��ه از ظرفیت رویداده��ای جهانی
از جمل��ه المپیک و جام جهان��ی فوتبال برای
معرفی ایران به جهانیان اس��تفاده کنند ».وی
در توضیح بیشتر گفت« :در اینجا دولت باید با
اس��تفاده از ظرفیت و امکانات سفارت خانه های
خود و همچنین هم��کاری عالقه مندان بخش
خصوص��ی به ای��ن مهم بپردازد ،برای کش��ور
برندس��ازی و نگاه بازارهای گردشگری جهانی
را به سوی خود معطوف کند ».روستا همچنین
در ادامه نسبت به محدود شدن اقدامات مقامات
دولت��ی در قال��ب جلوه گری ه��ای مدیران این
عرصه ابراز تاسف و نس��بت به اصالح شرایط
موجود ابراز امیدواری کرد.
در همین راستا ،کارشناس کمیسیون گردشگری
ات��اق ته��ران نیز خاطرنش��ان ک��رد « :یکی از
مش��کالت موجود که تدوین برنامه جامع را از
موفقیت دور می کند ،سیطره شیوه های قدیمی
مدیریت��ی بر فضا و س��اختار مدیریتی کش��ور
اس��ت ».امین زاده بر لزوم پیاده سازی اصول و
مبانی مدیریت اس��تراتژیک در تدوین برنامه ها
از جمله برنامه جامع گردش��گری اصرار ورزید
و اضافه کرد« :در طراحی یک س��ند بر مبنای
اصول مدیریت استراتژیک پیش از هر چیز این
پرسش مطرح می ش��ود که صنعت گردشگری
چگون��ه خواهد توانس��ت برای اقتصاد کش��ور
درامدزایی کند؛ نکته ای که مدیران در نظام های
مدیریتی کشور از ان غفلت می کنند ».به گفته
مش��اور و کارشناس کمیسیون گردشگری اتاق
تهران در ادامه باید این پرسش را به میان اورد
که چه نهادها ،سازمان ها یا حتی افرادی چه به
صورت مستقیم و چه به صورت غیرمستقیم از
عوامل تاثیرگ��ذار و همچنین تاثیرپذیر صنعت
گردش��گری کشور هس��تند .وی با این توضیح
بنیادین که هر س��ند یا برنام��ه جامع راهبردی
در واقع مسیر حرکت مجموعه از نقطه فرضی
Aبه نقطه هدف Bرا مش��خص می کند ،این
نوع تدوین نقش��ه راه را از اس��اس یک مساله
اس��تراتژیک خواند و بار دیگر بر اتخاذ رویکرد
11
اسما محمودی
شهر ماهان در نزدیکی شهر کرمان باغ شهری تاریخی است که به وجود باغ شاهزاده
و ارامگاه ش�اه نعمت اهلل ولی ش�هرت دارد ،هرچند که باغ شاهزاده به لحاظ معماری
منحصربه فرد و جزو بناهای ثبت جهانی ایران محسوب می شود اما بنای شاه نعمت اهلل
ولی با ۷۰۰سال قدمت و معماری بی نظیر ازنظر معماری جایگاه ویژه ای دارد.
استراتژیک در فرایند مدیریت و برنامه ریزی در
ای��ن خصوص تاکید کرد؛ رویکردی که نیازمند
مطالعات دقی��ق در حوزه داخل��ی و منطقه ای
اس��ت .او همچنین با تشبیه گردشگری به یک
موجود زنده ،به حساس��یت ب��اال و تاثیرپذیری
ای��ن صنعت ب��ه عنوان ی��ک صنع��ت پویا از
مس��ائل مختلف اش��اره کرد و یاداور ش��د« :با
توج��ه به این ویژگی ،س��ند تدوین ش��ده برای
گردش��گری کش��ور باید از پویای��ی و انعطاف
الزم برخ��وردار و در مقابل تغییرات سیاس��ی،
اقتص��ادی و منطقه ای مقاوم باش��د؛ امری که
به نوعی دیگر از ویژگی های طرح هایی اس��ت
ک��ه با اتکا به روش های مدیریت اس��تراتژیک
تدوین می شوند ».امین زاده در پایان شیوه های
مدیریتی و برنامه نویسی متمرکز را مورد انتقاد
قرار داد و بر مشارکت استان ها در تدوین برنامه
جامع گردشگری تاکید کرد و گفت« :می توان
کلیات برنامه ه��ا را در مراکز تصمیم گیری های
کالن کش��ور مش��خص کرد اما در ادامه باید
جزئیات طرح ها را به استان ها و مقامات محلی
س��پرد و نظرات انه��ا را در تدوین برنامه جامع
تجمیع ک��رد ».اکنون موض��وع تدوین برنامه
جامع گردش��گری کش��ور در راس��تای تحقق
اهداف برنامه شش��م توس��عه مطرح می شود و
رئیس س��ازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی
و گردش��گری اخرین زمان ممک��ن برای ارائه
ط��رح جامع گردش��گری را پایان س��ال جاری
اعالم کرده و در عی��ن حال از دو مدل ممکن
برای تدوین این طرح سخن گفته است .مسعود
س��لطانی فر در توضی��ح این دو م��دل تصریح
کرده« :نخس��تین شکل این اس��ت که تهیه و
تدوین ای��ن برنامه به یک گروه از مش��اورانی
که طرح های خود را ارائه دادند ،س��پرده ش��ود.
مدل دوم نیز این اس��ت که ش��ورای راهبردی،
ساختاری را برای تهیه طرح مشخص کند و در
کمیسیون ها و کمیته های تخصصی ،تهیه طرح
جامع گردشگری پیگیری شود».
اما عالی ترین مقام گردشگری کشور در حالی بر
لزوم پایان تدوین برنامه جامع تا پایان سال 95
تاکید می کند که پیش از این ،پایان سال 94به
عنوان فرصت نهایی نوشتن برنامه جامع مقرر
شده بود که در عمل خروجی مشخصی حاصل
نش��د .گرچه تدوین برنامه جامع گردشگری به
نوعی نش��ان از عزم به وجود امده در س��اختار
مدیریتی کش��ور برای توسعه این صنعت است،
اما با نگاهی به اسناد موجود در سازمان میراث
فرهنگی و گردشگری که متعلق به دولت های
قب��ل و مدیران گذش��ته این س��ازمان اس��ت،
می توان دریافت ک��ه صرف تهیه و تدوین این
اسناد راهگشا نبوده و همان طور که کارشناسان
تاکی��د می کنن��د ،باید ب��ا تغیی��ر رویکردهای
مدیریت��ی در تدوین برنامه جامع جدید ،اجرایی
شدن این برنامه ها در بلندمدت را تضمین کرد.
کنده کاری روی قلب گردشگری کرمان
وجود این دو بنا و باغ های زیبا در ماهان موجب شده است این شهر در همه ایام سال مملو از گردشگران داخلی
و خارجی باشد ضمن اینکه این باغ شهر تاریخی در مسیر جاده ارگ بم و کویر لوت و روستای صخره ای
میمند که هر سه ثبت جهانی هستند نیز قرار دارد و به نوعی نبض گردشگری استان کرمان در این شهر
می تپد .اولین بنای تاریخی که در هنگام ورود به ماهان خودنمایی می کند ارامگاه شاه نعمت اهلل ولی است،
بنایی که هسته اولیه ان در سال ۸۴۰ه .ق و توسط احمدشاه دکنی بنا نهاده شده است .بنای منحصربه فردی
که از چندین صحن ،رواق و حجره ،حوض های بزرگ و مناره های سر به فلک کشیده ساخته شده است،
کاشی کاری و گچ بری های این بنا چشم هر بیننده ای را به خود خیره می کند اما وقتی به دیواره های گچ بری
شده این بنا نزدیک می شوید شگفتی و تعجب هر بیننده را میخ کوب می کند.
تخریب دیوارهای بنای ۷۰۰ساله
این تعجب این بار نه از بابت معماری بی نظیر این بنا است و نه تاریخ ان ،بلکه از حجم باالی کنده کاری هایی
است که بر در و دیوار این بنا دیده می شود .وقتی از داالن اول بنا ،برای عبور از صحن نخست به صحن
داخلی حرکت می کنید بیشترین حجم کنده کارهای را مشاهده خواهید کرد ،تمام دیوارهای این داالن مملو
از یادگاری هایی است که با میخ کنده شده است .نکته تاسف بار اینکه این کنده کاری ها حتی بر روی سقف بنا
هم دیده می شود .دیوارهای صحن داخلی بنا و حتی در داخل مقبره نیز از این کنده کاری های در امان نمانده
است و هر جای این بنا را نگاه کنید اسم ،تاریخ و اشکال مختلف خودنمایی می کند.
سرقت عاج فیل درب های چوبی
درب های چوبی این بنا که از چوب و عاج فیل ساخته ش��ده اس��ت نیز از دست گردشگران در امان نبوده
اس��ت و افراد بی مسئولیت با وسایل مختلف س��عی کرده اند تزئین های عاج های فیل را از میانه چوب ها
خارج کنند و حتی قسمت هایی از این درب ها نیز شکسته شده است .در بخش داخلی بنا اتاقی وجود دارد
که محل عبادت بوده است این مکان مملو از نقاشی های دیوارنویسی است که چندین قرن از خلق ان ها
می گذردامادقیقدرکنارهمیننقاشی هایرنگارنگنیزکنده کاری هایگردشگرانچنانخودنماییمی کند
که نقاشی های تاریخی در میان ان ها رنگ باخته اند .با ای ن وجود زیبایی های گچ بری ها و معماری این بنا
همچنان هزاران گردشگر را به خود جلب می کند .این بنا با زیربنای ۳۲هزار مترمربع با تک گنبدی که تنها
گنبد ایرانی با اجزای مفرد محسوب می شود با حوض های بزرگ و شمعدانی های اطراف حوض و درختان
قدیمی اش مانند گوهری در میان اثار تاریخی کرمان می درخشد .اما ارامگاه شاه نعمت اهلل تنها بنایی نیست
که دچار خسارت های متعدد ناشی از بی مسئولیتی گردشگران شده است باغ شاهزاده ماهان ،گنبد درگاه قلی
بیگ در کرمان و مجموعه بازار کرمان نیز شاهد تخریب های گسترده ازاین دست است که نشان می دهد
فرهنگ سازی برای حراست عمومی از اثار تاریخی اندر خم یک کوچه مانده است.
تخریب کنندگان شش ماه زندانی می شوند
مع��اون حف��ظ و احیای بناه��ای تاریخی میراث
فرهنگی کرمان در گفتگو با مهر در این خصوص
اظهار داشت :کنده کاری روی بناهای تاریخی در
اکثر کشور روی می دهد و مختص استان کرمان
نیست حتی در بنایی مانند تخت جمشید هم چنین
یادگاری نویس��ی هایی را می توان دید که توسط
گردش��گران داخلی و خارجی کنده شده اند .حمید
یداده
روحی افزود :انچه در ارامگاه شاه نعمت اهلل رو
است نیز از همین دست است و امیدواریم مردم زمانی به چنان درکی برسند که خودشان جلوی یادگاری
نویسی و کنده کاری روی بناهای تاریخی را بگیرند .وی گفت :این بنا جزو شاخص ترین بناهای کرمان
درزمینه نوع معماری و تزئین است و نکته اینکه اکثر این تزئینات در دسترس قرار دارند و شاهد کنده کاری
در برخی از دیوارها و بناهای ارامگاه هستیم .وی ادامه داد :بخش هایی از این بنا که تازه مرمت شده نیز شاهد
دیوارنویسی با زغال و یا کنده کاری است اما این یادگاری نویسی ها فقط مختص شاه نعمت اهلل نیست بلکه در
باغ شاهزاده هم مواردی دیده می شود و این پدیده نامیمون در بناهای دیگر نیز وجود دارد.
کمبود نیروهای یگان حفاظت در کرمان
روحی افزود :در کرمان ۷۰۰اثر ثبت ملی و پنج اثر جهانی هستیم وجود دارد اما ما نیروی الزم برای
حفاظت از این بناها را نداریم و شاید بتوانیم با امکانات موجود یگان حفاظت ۵۰درصد بناها را پوشش
دهیم .وی فرهنگ سازی درزمینه توسعه گردشگری را بسیار مهم دانست و افزود :قبل از اینکه با چنین
افرادی برخورد کنیم باید فرهنگ الزم را در زمینه حفظ اثار تاریخی در جامعه ایجاد کنیم .روحی ادامه
داد :باید بناهای مانند ارامگاه شاه نعمت اهلل در ماهان مانیتورینگ شود و نظارتها به صورت الکترونیک
انجام و سیستم های صوتی مناسب نیز نصب شود که اینها نیازمند اعتبار است .معاون حفظ و احیای
بناه��ای تاریخی میراث فرهنگی کرمان اف��زود :افرادی که اقدام به کنده کاری روی بناهای تاریخی
می کنند باید بدانند که این کار جرم محس��وب می ش��ود و بارها افرادی که به بناهای تاریخی صدمه
زده اند با پرونده های قضایی و جریمه مواجه شده اند .وی گفت :قانون گذار برای تخریب اثار تاریخی
حداقل شش ماه حبس در نظر گرفته است .وی از هزینه های باالی مرمت اثار تاریخی خبر داد و افزود:
صنعت گردش��گری نیاز به فرهنگ س��ازی دارد و در این زمینه باید هزینه و برنامه ریزی شود .معاون
گردشگری میراث فرهنگی استان کرمان نیز با اشاره به اینکه یکی از نگرانی های جدی درزمینه بحث
گردش��گری وجود گردشگران غیرمسئول است و وجود این افراد خسارتهای عمده ای ایجاد می کند.
محمد جهانشاهی افزود :معمو ًال در معرفی مکان های بکر گردشگری اکراه داریم دلیل عمده این امر
همین تخریب هایی است که در مکان های تاریخی و یا طبیعی شاهد هستیم.
اول فرهنگ ایجاد کنیم بعد به سمت توسعه صنعت گردشگری برویم
وی افزود :باید فرهنگ گردشگری ایجاد شود و در این زمینه رسانه ها نقش تاثیرگذاری دارند اما اگر این
فرهنگ وجود نداشته باشد نمی توانیم به سمت توسعه گردشگری برویم .جهانشاهی با اشاره به روند توسعه
صنعت گردشگری در کرمان گفت :در کنار سرمایه گذاری در زمینه مرمت و ثبت جهانی بناهای تاریخی باید
به مردم نیز اموزش الزم داده شود و در همین راستا از سال گذشته برای اصناف مرتبط با گردشگری در
کرمان کارگاه های متعددی برگزارشده است که این کارگاه ها و دوره های اموزشی باید به صورت عمومی نیز
برگزار شود .توسعه صنعت گردشگری در کرمان به عنوان یکی از محورهای توسعه اقتصادی در استان در
حالی در دستور کار قرار دارد که این روزها شاهد افزایش قابل توجه حضور مسافران حتی در خارج از فصل
گردش��گری در کرمان هس��تیم و در این میان نگهداری و حفاظت از پتانسیل های گردشگری از اهمیت
فو قالعاده ایبرخورداراست.
صاحب امتیاز:شـرکت جهان سبز
مـدیرعامـــل:حسـیناحـمـدی
مدیر مسوول :ساجده اثنى عشرى
زیـر نظــر شــورای ســردبیـــری
چاپ:چاپخانهروزنامهجامجم
شماره 534دوشـــــنـبه 18مرداد ماه 1395
شهاب حسینی
سازماناگهیها88311361- 88311353:
نشانى:تهران ،خیابان مطهری ،بعد ازخیابانسلیمان
خاطر ،خیابان اورامان ،پلاک ،43واحد2
تلفکس88813489- 88301986:
توزیع:نشرگسترامروز
توزیعمشترکینتهران:شتابگستر88944361
سال ها دل طلب جام جم از ما می کرد
وان چه خود داشت ز بیگانه تمنا می کرد
گوهری کز صدف کون و مکان بیرون است
طلب از گمشدگان لب دریا می کرد
هنرمند :مراسم تجلیل از رضا میرکریمی ،کیانوش عیاری ،شهاب حسینی ،نیوشا
توکلیان و داریوش مهرجویی برگزار شد .شنبه ۱۶مرداد ماه مراسم رونمایی از
س��ایت باشگاه هواداران هنر ایران و تقدیر از هنرمندانی چون رضا میرکریمی،
کیانوشعیاری،شهابحسینی،نیوشاتوکلیانوداریوشمهرجوییدرمحلخانه
همایش برگزار شد .در ابتدای این مراسم لیلی گلستان از جمله هنرمندان حوزه
تجسمیگفت:یکیازمهمتریناتفاقاتیکهبایددرحوزههنررخدهدتمرکززدایی
فعالیت های هنری از تهران است و امکانات به سمت شهرستان ها که در حال
حاضر بسیار محروم هستند منتقل شود .من از سال ۶۷یکی از مهمترین اهدافم
در حوزه هنر این بود که تالش کنم حوزه ادبیات و تجسمی در شهرستان ها دچار
تحول شود و امیدوارم هرچه سریعتر این اتفاق رخ دهد.
خسرو سینایی از جمله کارگردانان سینمای ایران در ادامه این مراسم در سخنانی
بیان کرد :هنر مایه انعطاف درون انس��ان اس��ت .بسیاری از افراد می ترسند اگر
فرزندانش��ان وارد هنر شوند از راه به در می ش��وند اما من ۵۰سال است که در
حوزه هنر فعالیت می کنم .طی این سال ها به بسیاری از پدر و مادرها گفته ام که
نباید از هنر بترسند چرا که این هنر است که می تواند فرزندانشان را به انسان های
بهت��ر تبدیل و تحجر را از درون انها دور کند .به دلیل فعالیت های حرفه ای ام
در شهرستان ها بسیار حضور داشتم و دیده ام که جوان ها در شهرستان ها تشنه
دانستنهستند.
فریدون شهبازیان اهنگساز نیز بیان کرد :موقعیت موسیقی در کشور ما شرایط
مناسبی ندارد این در حالی است که ما دارای موسیقی منحصر به فردی هستیم
به گونه ای که در هشت منطقه کشور هشت موسیقی ویژه و متفاوت داریم که
بایدبههمهموسیقی هاتوجهشود.امیدوارمبتوانیمهنرمندانشهرستان هادرحوزه
موسیقی را شناسایی و به همه مخاطبان موسیقی معرفی کنیم.
ش��مس لنگرودی ش��اعر نیز بیان کرد :من در نوجوانی در شهر لنگرود زندگی
می کردم و به دلیل امکانات کم ،ش��رایط مناسب برای یادگیری هنر نداشتم و
امیدوارم امروز دیگر بس��تر الزم برای اموزش هنر در شهرستان ها فراهم شود.
بهروز غریب پور از جمله کارگردانان تئاتر نیز گفت :من فرزند یک شهر بن بست
به نام سنندج هستم در این شهر به دلیل شرایط موجود امکان تبادل هنری وجود
نداشت .دلیل ندارد هنر را تنها برای مردم تهران بدانیم اگر این طور بود این همه
هنرمندبزرگازشهرستان هایمختلفازجملهسنندجرشدنمی کردند.اگرکشور
ما مانند المان بود شاید شهرستان های ما اینقدر دچار مشکل نمی شد ،در المان هر
شهری برای خود امکانات جداگانه ای برای هنر دارد که همین مساله باعث رونق
هنر در این کشور شده است.
دربخشبزرگداشتازکیانوشعیاریکارگردان سینما،رخشانبنیاعتمادگفت:
کیانوش عیاری مهمترین معلم من در سینماست و این برای من افتخار است که
در اولین اثر سینمایی او با نام «تنوره دیو» دستیار کارگردان و برنامه ریز او بودم.
من از این هنرمند بسیار اموختم و هنوز هم می اموزم.
یدانم در سینما بهترین حرفه
فرشته طائرپور تهیه کننده سینما نیز بیان کرد :م
تماشاگر بودن است و خوشحالم هنوز فیلم هایی وجود دارد که می توانم به عنوان
تماشاگر ان را ببینم .امیدوارم به زودی شاهد ساخت جدیدترین فیلم کیانوش
عیاری باشم و در مراسم رونمایی از فیلم او به عنوان تماشاگر حضور داشته باشم.
خسرو سینایی کارگردان نیز با اشاره به عیاری گفت :این کارگردان زمانی که فیلم
کوتاه هشت میلیمتری را ساخت توجه سینماگران را به خود جلب کرد .از عیاری
ممنونم که طی همه این سال ها حرمت سینما را حفظ کرده است و با متانت یک
هنرمند از ابزار سینما در جهت انچه که باید به جامعه انتقال دهد استفاده می کند.
لیلی گلستان نیز بیان کرد :تنها چیزی که درباره شهاب حسینی می توانم بگویم
این است که بهترین مطلب را در جواب توهین به هنرمندان نوشت.
بابکحمیدیاننیزبااشارهبهاینکههمهماروستازادههستیموتهرانخشمگینبه
زحمت ما را در خود جای داده است ،توضیح داد :به شهاب عزیز تبریک می گویم
و باید بگویم که روی قله خطرناکی ایستاده است و افرادی مانند من با حسرت به
این قله نگاه می کنند .امیدوارم پاسدار خوبی برای این جایگاه باشد.
شهاب حسینی بازیگر سینما نیز در این مراسم گفت :فکر می کردم هر جایزه
جهانی یک خوش شانسی برای اورنده ان به همراه داشته باشد اما از زمانی که این
جایزه را دریافت کردم برای من خوش یمنی نداشته است .از زمان ورود به فرودگاه
که تدابیر مناسبی برای استقبال کنندگان فراهم نشده بود تا امروز .خوشحالم که
بعد از این رگبارها که تحمل کردم ،نسیمی به من وزید .من تمام تالش خود را
می کنم و تا جان در بدن دارم برای اعتالی ایران تالش می کنم .در بخش تقدیر
از رضا میرکریمی کارگردان سینما منوچهر شاهسواری مدیرعامل خانه سینما
گفت :خوشحالم امشب در بین شخصیت هایی هستم که برای من قابل احترام
هستند .رضا میرکریمی یکی از این افراد است که هم در حوزه نهادسازی فعالیت
کرده و هم در حوزه شخصیت و هم در حوزه رفاقت از بهترین یاران بوده است.
فریدون شهبازی نیز درباره میرکریمی گفت :کارگردانان معموال باید نسبت به
تمام جنبه های یک فیلم احاطه داشته باشند اما بعضی از انها با موسیقی اشنایی
ندارند ولی میرکریمی از جمله کارگردانانی است که بهترین موسیقی را و بهترین
اهنگساز را برای فیلم های خود انتخاب می کند و این جای تقدیر دارد.
اذان ظهر
غروب افتاب
اذان مغرب
اذان صبح فردا
طلوع افتاب فرد ا
نماز ،دژ محکم خداوند مهربان و وسیله
راندن شیطان است.
امام علی (ع)
سیستم مدیریت کیفیت
H O N A R M A N D I N T E R N A T I O N A L N E W S P A P E R
نخل طالی کن برایم خوش یمن نبود!
اواقتشرعی
ISO 9001 : 2008
13:10
20:03
20:23
4:43
6:17
http://honarmandonline.ir/?p=6049
منشور اخالق حرفه ای روزنامه هنرمند
سیستممدیریتکیفیت-رضایتمندیمشتری ISO 10004:2012
پشت صحنه
دیروز 17مردادبودوروزخبرنگار،جایتانخالیبازارتبریک،گلوشیرینیبراهبود،اینقدر
پیامدرشبکه هایاجتماعیدریافتکردمگوشیمهنگکردهبود،خداراشکرالاقلسالی
یکروزهمشدهمردمومسئولینیادیازجماعتخبرنگارواهالیرسانهمی کنند.بچه های
روزنامه هر کدام طرفی دعوت بودند و بیشتر تلفنی کارشان را هماهنگ می کردند،
عدل زنجیر موتور تحصیلدار که کلی بسته و روزنامه قرار بود توزیع کنه پاره شد و
نتوانستکارهارابهموقعبرساند.برعکسهمه،رییسکمیناراحتبود،سرصحبت
را باز کردم از کیفیت و زمان چاپ راضی نیست ،البته از دست بچه های فنی هم
شکایت داشت که سهل انگاری می کنند و هر روز یه جای کارشان می لنگد ...طبق
تجربه ای که دارم باید در اینده نزدیک منتظر تغییرات اساسی در عوامل روزنامه
باشیم .نکته ای در نگارش متن روزنامه هست اینکه زمان نوشته باید اینده باشد
یعنی متنی که امروز می خوانید دیروز نوشته شده است ،روزنامه نگاری و خبرنگاری
بی شباهت به پیشگویی نیست .امروز یکی از ورزشکاران اعزامی کشورمان مسدوم
یدانم درالمپیک ریو 2016ایران درخشش قابل توجهی داشته باشد.
می شود! بعید م
1
طراح جدول :رسول نادری
پاسخ جـدول شـماره قـبل
3م
4ا
5ن
ر
س
د
ه
ا
و
س ی
ی
ا
ا
ر
ک
د
ر
س
م
ه
و
و
ر
ز
ی
ا
ی
ت
6
7ک و
8م ا
م
ا
د
م
ا
ا
ل
ا
ا
م
د
ن
9و
10ن
11پ
12ا
13ر
14ی
ا
د
ر
ا
ن
ه
ا
ر
ا
د
ی
ر
و
ا
ن
ا
ی
ب
ن
ت
ی
ن
ل
ا
ر
ی
م
ل
ا
م
س
ب
ا
ر
ر
ا
س ر
و
ی
ا
ن
ر
ا
ن
ا
ی
ی
ا
ن
گ
س
15س ن
ن
ت
ر
ن
م
د
ر
ر
افقی:
3
4
6 5
7
8
15 14 13 12 11 10 9
2
15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1
م ع
م ج ا
ح م د ب ی ر ش ک
1ا
م ن و ا ل
ر ا
ن ا
2ی ر م ر
ل
2 1
طــــرح روز موسم صید مدال های در المپیک ریو
ا
ز
ا
د
ن
ا
م
م
و
د
ی
ج
گ ذ
د
ش ت
ک
ش
ر
و
ا
ع
ل
م
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
-1چهره موردنظر-خودداری نمودن-2ازمون-ایده ال-شرنگ-3غالف
شمشیر-رودناشنوا!-ازکلمات استثنا-کاخ حکومتی-4دریاچه ای درحمام-
شهری درمراکش-حرف ندا-خانه های ریزروی عکس یاشیشه-5محکم
نمودن-شیون-رگ جهنده-6صومعه-مایه حیات-اشاره به دور-7نکته
سنج-ابدار-8ازنزوالت اسمانی-زیاده روی-9راندن مزاحم-گرفتار-10من
وشما-جامش مشهوراست-خانه بزرگ-11شهری درپاکستان-گهواره
تمدن-عالمت جمع-12فریادبلند-یازده-خوک وحشی-ریسمانی که خوشه
های انگورراباان ازسقف اویزان کنند-13مقابل خاص-مظهرپلیدی-
طایفه-برگه دریافت-14نت بیمار!-سربازجنگجو-دانه ساه دل-15سگ
فضانورد-دراین فیلم مسعودده نمکی بازی کرده است
عمودی:
-1اثریازاینیاتسیوسیلونه-ازفیلمهایش-2انچهبهجایینرسد...است-خدمتکارپیر-بلندمرتبه
-3واحدپول چین-ستون کشتی-شیشه ازمایشگاهی-4نقره-اثری ازمحمدحجازی-همراه
جنجال-نوعی زغال سنگ-5نفس خسته-رنگ-پیک-حرارت-6جوهرزندگی-ضروری
-7بررسی-ازبخشهای مرکزی کاشان باقالی مشور-8فسادوبدی-بیماری-9نشان دادن-
النگو-10سرشماری-دوازده ماه-11مادرترکی-مجازات مغولی-اقاوبزرگ-روشنایی اندک
-12نتی درموسیقی-قدرت وتوان-فیلمی ازداریوش مهرجویی-ازمون-13مرفق-زاهدمسیحی-
ترشی ازمایشگاهی-14گرفتاران-امراراستن-اشکار-15دراین فیلم بازی کرده است-باالترین
مقام اداری یک شهر
اخبار دیدنی
هفدهممردادماهروزخبرنگار| ایلنا
مسابقه دوچرخه سوارای ساحل کوپاکابانا در مسابقات
المپیک ریو |2016رویترز
بدرقه رسمی رییس جمهور ایران در سفر به کشور اذربایجان| مهر
سمیر ایت سعید ورزشکار کشور فرانسه در مسابقات ژیمناسیک ریو اسیب دید| رویترز
محمدعلیخلجی
نشست خبری و امضای سند همکاری با حضور روسای جمهوی دو کشور ایران واذر بایجان| ایلنا
حضور چند نماینده مجلس در حال گفتگو در جلسه علنی مجلس شورای اسالمی روز
یکشنبهبهریاستعلیالریجانی| ایرنا