روزنامه هنرمند شماره 509
روزنامه هنرمند شماره 509
فرهاد ورهرام:
محسن کیایی بازیگر مینی
سریال «کشیک قلب»
مستندسازانواقعی
خانه نشینشده اند
نقش یوسف برایم
چالش برانگیزبود
7
چهارش��نبه 9تیرماه 1395س��ال نهــم شماره 509
12صفـــحه 1000تومـان ISSN 2008-0816
4
حمید عسکری در گفتگو با «هنرمند»
نگاهی به فیلم ددپول از پرفروش ترین های 2016
اوانگارد سینمای جهان
6
کلیداویزم
سیاسی نیست!
10
پیشنهاد تئاتری «هنرمند» برای روزهای تعطیل اخر هفته
سالن هادرتسخیرجوان ها
گفتگوی «هنرمند» با محمود مکتبی هنرمند فعال در عرصه هنر محیطی
هنرمحیطی ایران به یک
قطب درجهان تبدیل شده است
بهرام شیردل معماری فراتر از مرزهای کشور
مردی برای تمام فصول
5
8
9
حمید قائم
فرهنگ و هنر
2
چهارشـــــــنبه 9تیرماه 1395سال نهم شماره 509
www.honarmandonline.ir
حسین نوش ابادی معاون پارلمانی وزارت فرهنگ و ارشاد
صداوسیما در تخفیف به تبلیغات فیلم های سینمایی
سلیقه ای رفتار می کند
معاون پارلمانی وزارت فرهنگ از رویکرد صداوسیما به دلیل انچه که وی برخورد
س��لیقه ای با فیلم سازان برای بهره مندی از تبلیغات ارزان و تخفیف های تبلیغاتی
می خواند ،انتقاد و تصریح کرد :فیلم هایی که مجوز اکران دارند باید به طور عادالنه
مشمول این تخفیف شوند .حسین نوش ابادی ضمن تاکید بر اینکه مطابق قانون
پخش تیزرهای تبلیغاتی بازرگانی ،تجاری ،فرهنگی و س��فارش پخش اگهی در
شبکه های ماهواره ای ممنوع است ،گفت :بسیاری از مسئوالن چنین شبکه هایی
برایجذبمخاطباقدامبهپخشارزانیارایگانتیزرهایتبلیغاتیمی کنندکهاین
مهم در خصوص فیلم های سینمایی مصداق بیشتری دارد .معاون پارلمانی وزارت
فرهنگ و ارشاد اسالمی با اشاره به اینکه پخش تیزرهای تبلیغاتی در شبکه های
ماهواره ای عموما بدون رضایت متولیان و فیلم سازان انجام می شود و کسی در این
زمینه سفارشی نداده ،اظهار کرد :البته ممکن است تعداد افراد محدود یا شرکت هایی
اقدام به سفارش اگهی در حوزه فرهنگی و هنری کنند که در صورت اثبات اگاهانه
بودن این اقدام ،جرم تلقی شده و مراجع قضایی در این خصوص تصمیم می گیرند.
وی با بیان اینکه مسئوالن وزارت فرهنگ بارها در مصاحبه ها اقدام به بیان مواضع
خوددرخصوصاستفادهازظرفیتتبلیغاتداخلیوممنوعیتتبلیغاتدرشبکه های
خارجی گفته اند ،افزود :خوشبختانه سازمان صداوسیما نیز بر اساس همین امر ،در
سال گذشته همکاری خوبی با تولیدکنندگان اثار سینمایی داشت و تیزر تبلیغاتی
اثار ساخته شده را با تخفیف مناسب پخش کرد .نوش ابادی با اشاره به اینکه این
اقدام رسانه ملی موجب شد 90درصد قیمت تبلیغات به تولیدکنندگان اثار سینمایی
تخفیف داده شود ،ادامه داد :البته باید یاداور شد که همه افراد نمی توانند از این مهم
بهره مند شوند زیرا مسئوالن مربوطه در صدا وسیما بر اساس معیارها و ضوابط خود
و یا بر اساس سلیقه اقدام به ارائه تخفیف می کنند .معاون پارلمانی وزارت فرهنگ
و ارشاد اسالمی ضمن تاکید بر اینکه وقتی فیلمی مراحل تولید خود را بر اساس
ضوابط انجام می دهد و مجوز اکران دارد باید به طور عادالنه مشمول این تخفیف
شود ،خاطرنشان کرد :در این میان برخی از سازمان ها و نهادهای غیردولتی مانند
شهرداری ها که فضای تبلیغاتی در اختیار دارند می توانند اقدام به تبلیغات در عرصه
محیطی کنند تا شاهد رشد و توسعه تبیلغات محصوالت فرهنگی باشیم.
پژمان فر رییس کمیسیون فرهنگی مجلس
توزیع بودجه تولید اثار فاخر سینمایی هدفمند نیست
رئیسکمیسیونفرهنگیمجلسبااشارهبهاینکهمجلس
هرساله بودجه تولید اثار فاخر را افزایش داده است ،از به
کار گرفته نشدن هدفمند بودجه ساخت و تولید اثار فاخر
از س��وی مسئوالن هنری و سینمایی کشور انتقاد کرد.
نصراهلل پژمان فر درباره بودجه ساخت اثار سینمایی فاخر،
گفت :به کار گرفته نشدن بودجه ساخت و تولیداثار فاخر
به صورت هدفمند از سوی مسئوالن هنری و سینمایی
کشور جای انتقاد دارد؛ لذا تاکنون میسر نشده که با شتاب
بیشتریبهسمتسینمایبامحتوایفاخرحرکتیصورت
گیرد .نماینده مردم مش��هد و کالت در مجلس شورای
اسالمی با بیان اینکه حمایت از تولید اثار فاخر سینمایی
همیشهدردستورکارمجلسبودهاست،اظهارکرد:هرساله
نمایندگان ملت ت�لاش کرده اند میزان اعداد و ارقامی را
که دولتمردان در الیحه بودجه ساالنه برای تولید چنین
اثاری در نظر گرفته اند ،افزایش دهند و این مهم محقق
شده است .وی با تاکید بر اینکه ساخت فیلم های سینمایی
با محتوای مناسب می تواند موجب غنای سینمای کشور
شود ،افزود :در تولید چنین اثاری باید تجدیدنظر شود زیرا
نتوانسته ایم برخی از اثار را به صورت شایسته به روی پرده
س��ینما ببریم .پژمان فر با اشاره به اینکه مجلس شورای
اسالمی به موضوع ساخت اثار سینمایی فاخر وارد شده
است ،تصریح کرد :در برخی از بخش ها و مسائل حوزه
فرهنگی اعتباراتی در نظر گرفته شده است تا بتوانیم به
رش��د و توس��عه این امر کمک کنیم .رییس کمیسیون
فرهنگی مجلس شورای اسالمی با بیان اینکه همه باید
کمک کنند تا نهال چنین اقداماتی رشد کند و جان بگیرد،
خاطرنش��ان کرد :دولت نیز می تواند در الیحه بودجه ای
که به مجلس شورای اسالمی ارائه می کند اعتبارات این
بخش را افزایش دهد تا نمایندگان نیز با کمک خود اقدام
مثبتی در این زمینه انجام داده باشند.
علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی
لزوم ترویج فرهنگ ایثار در میان نسل جوان
برای مصونیت از اسیب های اجتماعی
صبغه اصلی هش��ت س��ال دفاع مقدس مردمی
ب��ودن ان بود به طوری که بر خالف بس��یاری
از کشورها که در زمان جنگ از طریق نیروهای
کالس��یک خود به دفاع از وطن خود می پردازند
ول��ی در دوران جنگ تحمیل��ی در ایران حضور
مردم در دفاع از کش��ور بسیار پر رنگ بود .وزیر
فرهنگ و ارشاد اسالمی در ایین رونمایی از جلد
دوم نخستین کتاب مردمی ایثار با بیان این مطلب
ضمن تس��لیت به مناسبت ایام شهادت حضرت
امیر المومنین،گفت :امی��دوارم همه ما بتوانیم از
برکات ماه مبارک رمضان و شب های قدر که به
تعبیر قران کریم عب��ادت در ان از هزار ماه برتر
است ،بهره کافی را ببریم.
وی اف��زود :واژه ایثار ی��ک تعبیر و مفهوم قرانی
است .قران به ایثار و برخی از مسلمانان به ویژه
در دوران جن��گ ک��ه دیگران را ب��ر خود مقدم
می دارن��د در حالی که خود نیز نیازمند هس��تند،
اشاره کرده است .جنتی ادامه داد :فداکاری در راه
دفاع از سرزمین بین همه ملت ها و دولت ها وجود
دارد و همه ملت ها و دولت ها به همه کسانی که
از سرزمین خود دفاع کرده اند ،احترام می گذارند.
وی با اش��اره به تفاوت های بین ایثار و فداکاری،
گف��ت :تف��اوت ایثار و ف��داکاری ت�لاش در راه
ارمان های مقدس اسالمی و دینی است و دفاع از
سرزمین یکی از این ارمان ها محسوب می شود.
وزیر فرهنگ و ارش��اد اس�لامی در ادامه افزود:
فرهنگ ایثار به عنوان فرهنگی دینی و اسالمی
کش��ور ما باید در س��طح جامعه به ویژه در میان
نس��ل جوان رواج یابد ،زیرا نس��ل جدید اشنایی
کمتری با این فرهنگ دارند و الزم اس��ت از ان
شناخت بیشتری پیدا کنند .وی تاکید کرد :تجربه
هشت سال دفاع مقدس که نهایت اوج فداکاری
و از خودگذش��تگی را در ان مش��اهده کردیم از
جمله ویژگی های ب��ارزش مردمی بودن ان بود.
جنت��ی گفت :در ان دوران مردم با دس��ت خالی
ولی اراده ای اهنین و اعتقادات دینی به جنگ با
دشمن پرداختند و در ازاد سازی خرمشهر شاهد
بودیم که نیروهای مردمی چگونه با س�لاح های
سبک توانستند یک ارتش مجهر به سالح های
به روز که بسیاری از قدرت های جهانی نیز حامی
ان بود را از کشور بیرون کنند.
وی با اشاره به جنگ بدر و پیروزی اقلیت کوچک
مجهز به قدرت ایمان در برابر دشمنان ادامه داد:
در هشت سال دفاع مقدس نیز نیروی الهی منجر
به پیروزی کشور ش��د .زیرا در ان زمان ارتش از
هم پاش��یده بود و س��پاه نیز به طور کامل شکل
نگرفت��ه بود ولی مردم با نیروی ایمان به صورت
همه جانبه به پا خاس��تند و از سرزمین خود دفاع
کردند .عضو شورای عالی انقالب فرهنگی گفت:
این روحیه که با نفس قدسی حضرت امام خمینی
(ره) پدی��د امد را باید در بی��ن مردم حفظ کنیم.
جوانانی که با اینکه در اغاز جنگ خیلی هاش��ان
تربیت ش��ده دوران شاهنش��اهی بودند با نفس
قدس��ی حضرت امام ج��ان خ��ود را در راه دفاع
سرزمین خود فدا کردند .در ان دوران روحیه همه
روحیه ش��هادت طلبی بود .وی افزود :با توجه به
اسیب های اجتماعی که در جامعه موجود است و
هر لحظه جوانان را تهدید می کند ،فرهنگ ایثار
و فداکاری یکی از راهکارهایی است که می توان
جامعه و جوانان را از انها مصونیت بخشید.
جنتی ادامه داد :اش��نایی با معارف قرانی ،حضور
در مساجد ،اس��تفاده از ابزارهای موجود از جمله
فیلم ،کتاب ،هنرهای نمایشی و ...می تواند ما را
در زنده نگه داش��تن فرهنگ ایثار و فداکاری در
جامع��ه کمک کند .وی با اش��اره به ویژگی های
کت��اب مردمی ایث��ار گفت :این کت��اب و جمع
اوری ان اقدام ارزنده ای اس��ت و دلنوش��ته های
کسانی است که در نمایش��گاه کتاب تهران هر
چه در قلب و ذهنشان بود را به روی کاغذ اوردند
و بس��یار خوشحالیم که جلد دوم ان نیز به چاپ
رس��یده اس��ت .جنتی افزود :این نوع اقدامات و
س��ایر کتاب های با موضوع دفاع مقدس و ایثار
و فداکاری می تواند در زنده نگه داش��تن روحیه
ف��داکاری در راس��تای اهداف نظ��ام جمهوری
اس�لامی ایران موثر باش��د .در این جلسه سعید
الفتی مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی در امور
ایثارگران و گلشنی مدیر خانه ایثار و مقاومت به
ارایه گزارشی از روند تدوین و جمع اوری مطالب
کتاب مردمی ایثار پرداختند .در پایان این مراسم از
جلد دوم کتاب مردمی ایثار از سوی وزیر فرهنگ
و ارشاد اسالمی رونمایی شد.
اصغر مسعودی عضو کمیسیون فرهنگی مجلس
مدیران فرهنگی به دنبال چرایی پیوستن هنرمندان
به شبکه های ماهواره ای نیستند
عض��و کمیس��یون فرهنگی مجلس ب��ا انتقاد از نب��ود برنامه
ب��رای جذب هنرمن��دان و بسترس��ازی ب��رای افرینندگی و
پرورش اس��تعدادهای هنری انها ،چنی��ن مواردی را از جمله
عل��ل گرایش انها به ش��بکه های ماهواره ای دانس��ت .اصغر
مس��عودی به روند رو به افزایش پیوستن بازیگران ایرانی به
شبکه های ماهواره ای خارجی اشاره کرد و گفت :مسائل مالی
و ش��غلی تنها یکی از عوامل گرایش هنرمندان به شبکه های
ماهواره ای خارجی است و نباید اصل اساسی نبود برنامه برای
جذب و پرورش خالقیت هنرمندان در داخل کش��ور را نادیده گرفت چراکه
در مقابل ش��بکه های ماهواره ای با یک برنام��ه بلند مدت ،جذب هنرمندان
ایران��ی را در دس��تور کار قرار داده اند .نماینده مردم نی ریز و اس��تهبان در
مجلس شورای اسالمی ادامه داد :شرایط نامناسب مالی و دیده نشدن سبب
می ش��ود بازیگرانی که شرایط نامناسب تری نس��بت به دیگران دارند زودتر
در مقابل پیش��نهادات اغواکننده ش��بکه های ماهواره ای کوتاه امده و جذب
ان ها شوند .وی همچنین تاکید کرد :باید برای جذب حداکثری هنرمندان و
افزایش عرق ان ها به کشور خودشان برنامه های نوین و البته
کاربردی ارائه کرد اما متاسفانه از زمانی که پیوستن هنرمندان
به شبکه های ماهواره ای اغاز شده تنها برخوردهای سلبی از
س��وی مسئوالن دیده شده اس��ت و کسی به دنبال تحلیل و
حل مشکل نیست .مسعودی با تاکید براینکه باید دیدگاه های
حضرت امام(ره) را در حوزه سینما و موسیقی دوباره بازخوانی
ک��رد ،اضافه ک��رد :حضرت امام و مقام معظ��م رهبری نگاه
کارشناس��انه دقیقی در این ح��وزه دارند و اگر مدیران بتوانند
خ��ود را با این نگاه تطبیق دهند ،بس��یاری از مش��کالت حل خواهد ش��د.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس ش��ورای اسالمی با بیان اینکه هنرمندان
قب��ل از حمایت مالی به حمایت های معنوی نیاز دارند ،گفت :سیاس��ت های
بیمار فرهنگی کش��ور در این ماجرا بی تاثیر نبوده اما معضل بزرگ ،گرایش
کاذب و بیش از حد جوانان به بازیگری و بازار کس��اد تولیدات تلویزیونی و
س��ینمایی است و فارغ از سیاست های یک بام و دو هوای فرهنگی نباید از
جنبه شخصی و هویت هنرمند غافل شد.
فرهنگ و هنر
چهارشـــــــنبه 9تیرماه 1395سال نهم شماره 509
www.honarmandonline.ir
گفتگو با «جین یولن» خالق مجموعه دایناسور ها
همه عوامل دنیا درخدمت شما هستند تا ازانها ایده بگیرید
محمدرضاچهارسوقی امین
جین یولن ،نویس�نده و ش�اعر امریکایی ،تاکنون بیش از 350عنوان کتاب برای کودکان
و بزرگساالن منتشر کرده و برنده سیزده جایزه ادبی معتبر بین المللی شده است که مدال
کالدکوت ،دو جایزه کریس�توفر تعدادی از انهاس�ت .این نویس�نده پ�رکار ،که مطبوعات
لقب هانس کریس�تین اندرس�ون امریکا را به او داده اند ،همچنی�ن 6دکترای افتخاری از
دانش�گاه های مختلف دارد .یولن نخس�تین بار با کتاب «پرنده الس�ا» که داستانی درمورد
دختری یتیم اهل بوستون بود ،به شهرت رسید .تابه حال هشت عنوان کتاب از جین یولن به
زبان فارسی ترجمه شده است .معروف ترین انها «به هوای دیدن جغد» نام دارد که پروین
علی پور ان را به فارسی برگردانده و از سوی موسسه انتشارات سروش منتشر شده است.
این کتاب همان اثری است که یولن را در سال 1987برنده نشان کالدکوت کرد .دیگر اثار
ترجمه شده جین یولن به زبان فارسی« ،هیچ می دونی دایناسوره ،چطور غذاشو می خوره»،
«دایناسورها چطور شب به خیر می گویند»« ،دایناسور ریزه میزه ،باز دوباره مریضه»« ،با این
که من دایناس�ورم ،می خوام بگم دوست دارم»« ،مدرسه می ره دایناسور ،چی یاد می گیره
دایناس�ور» و «در پی شباویز» ،است .اکنون این نویسنده پس از سکونت در نقاط مختلف
دنیا در س�ن هفتاد و هفت سالگی در نیویورک امریکا زندگی می کند و همچنان به نوشتن
ادامه می دهد .با او گفتگویی انجام دادیم که در ادامه ان را مطالعه خواهید کرد.
روزی ک�ه ب�رای گفتگ�و با ش�ما
تماس گرفتم ،از انتشار اثار خود
در ای�ران بی خب�ر بودی�د .ب�رای
همین فهرس�تی از ای�ن کتاب ها
برایتان فرستادم .کنجکاوم بدانم
در این باره چه حسی پیدا کردید؟
وقتی می بینم که مردم کتاب های من را می خوانند،
از ته قلبم خوش��حال می ش��وم؛ اما نه زمانی که
هیچ قراردادی با من بسته نشده است .من امروز
هفتا دو هفت ساله هستم و نمی توانم شغل دیگری
برای خودم انتخاب کنم .تحسین خشک و خالی
دیگران برای اب و نان نمی شود .بنابراین مجبورم
در این س��ن نگران تامین هزینه های مسکن و
غذایم باشم .از ان گذشته ،اگر بچه ها و نوه هایم از
من کمک مالی بخواهند نمی توانم به انها کمک
کنم .گرچه عاشق نویسندگی هستم ،اما به ان به
عنوان منبع درامد هم به ان نگاه می کنم.
خیلی اهل سفر هستید اما ایران را
ندیده اید .درباره ایران و طبیعت و
فرهنگ ان نظری ندارید؟
من به جاهای مختلفی سفر کرده ام و در شهر های
عجیب و غریب و گوناگونی زندگی کردم .چون
ایران را ندیده ام نمی توانم درباره ان نظر بدهم اما
همه مردم را دوس��ت دارم همیشه سعی می کنم
زیبایی های وجودی دیگران را ببینم.
ی�ک س�وال هس�ت ک�ه معموال
از هم�ه نویس�نده ها می پرس�م.
نویسنده و کتاب مورد عالقه شما
چیست؟
نمی توانم تنها از یک نویسنده و یک کتاب یاد
کن��م .حتی نام هایی که امروز به ش��ما خواهم
گفت ،متفاوت از نام هایی است که ممکن است
فردا به ش��ما بدهم .در بین نویس��نده ها به اثار
کارن بلیکس��ن ،جیمز تربر ،اورسواللوگویین،
امیلی دیکنسون ،ویلیام باتلرییتس عالقه دارم.
این فهرس��ت مربوط به امروز اس��ت و تا فردا
منقضی خواهد شد.
بعد از این همه تجربه در نوشتن
کتاب های ک�ودک ،فکر می کنید،
مش�خصات ی�ک کت�اب کودک
جذاب و موفق چیست؟
شخصیت های جذاب ،طرح سرگرم کننده ،لحن
قوی ،منظم و در عین حال س��رگرم کننده .اینها
عموما ویژگی های یک کتاب خواندنی هستند و
یک کتاب کودک خوب ،باید عالوه بر همه اینها،
تصاویری خیره کننده نیز داشته باشد.
چهره ای جدید از ال احمد در «خانه پدری»
گذر سعدی
نتیجه پناهندگی به خدا و پاداش احسان
یکی از پادشاهان به بیماری هولناکی مبتال شد .گروه حکیمان و
پزشکان یونان به اتفاق رای گفتند :چنین بیماری ،دوا و درمانی
ندارد مگر اینکه زهره (کیسه صفرا) یک انسان دارای چنین و چنان
صفتی را بیاورند (و ان پادشاه بخورد تا درمان یابد).
پادشاه به مامورانش فرمان داد تا به جستجوی مردی که دارای ان
اوصاف و نشانه ها باشد ،بپردازند و او را نزدش بیاورند.
ماموران به جس��تجو پرداختند ،تا اینکه پسری (نوجوان )
با را همان مش��خصات و نشانه ها که حکیمان گفته بودند،
یافتند و نزد شاه اوردند.
شاه پدر و مادر ان نوجوان را طلبید و ماجرا را به انها گفت و انعام و پول زیادی به انها داد و
انها به کشته شدن پسرشان راضی شدند .قاضی وقت نیز فتوا داد که(( :ریختن خون یک نفر
از ملت به خاطر حفظ سالمتی شاه جایز است))
جالد اماده ش��د که ان نوجوان را بکش��د و زهره او را برای درمان شاه ،از بدنش دراورد .ان
نوجوان در این حالت لبخندی زد و سر به سوی اسمان بلند نمود.
شاه از او پرسید :در این حالت مرگ چرا خندیدی؟ اینجا جای خنده نیست.
نوج��وان ج��واب داد :در چنین وقتی پدر و مادر ناز فرزن��د را می گیرند و به حمایت از فرزند
بر می خیزند و نزد قاضی رفته و از او برای نجات فرزند اس��تمداد می کنند و از پیش��گاه شاه
دادخواهی می نمایند ولی اکنون در مورد من پدر و مادر به خاطر ثروت ناچیز دنیا ،به کشته
شدنم رضایت داده اند و قاضی به کشتنم فتوا داده و شاه مصلحت خود را بر هالکت من مقدم
می دارد .کسی را جز خدا نداشتم که به من پناه دهد ،از این رو به او پناهنده شدم:
سخنان نوجوان پادشاه را منقلب کرد و دلش به حال نوجوان سوخت و اشکش جاری شد و
گفت(( :هالکت من از ریختن خون بی گناهی مقدمتر و بهتر است)) سر و چشم نوجوان را
بوس��ید و او را در اغوش گرفت و به او نعمت بس��یار بخشید و سپس ازادش کرد .لذا در اخر
همان هفته شفا یافت .و به پاداش احسانش رسید.
دفتر شعر
حرف های ما هنوز ناتمام ....
تا نگاه می کنی :
وقت رفتن است
باز هم همان حکایت همیشگی!
پیش از ان که با خبر شوی
ی شود
لحظه ی عزیمت تو ناگزیر م
ای .....
ای دریغ و حسرت همیشگی
ناگهان چقدر زود دیر می شود!
در بین تمام شخصیت ها و اثاری
که ت�ا به حال خلق کرده اید ،کدام
یک را بیشتر دوست دارید؟
بای��د بگوی��م ش��خصیت «رک��س» در کتاب
«دایسناسور ها چطور ش��ب به خیر می گویند؟»،
ش��خصیت های کودک و پدر ک��ودک در کتاب
«به هوای دی��دن جغد» ،ش��خصیت مرلین در
کتاب «گروه سه نفره مرلین» و شخصیت «سالی
جین» در کتاب «بگذار رودخانه ها حرکت کنند».
البته این فهرست هم ممکن است فردا تغییر کند.
(دو کتاب اخر در ایران چاپ نشده اند).
ایده نوش�تن کتاب ها چگونه و از
کجا به ذهنتان می رسد؟
از همه جا ،مجله ،روزنامه یا کتاب ،گوش دادن
به موس��یقی ،ق��دم زدن روی چمن��زار ،گوش
دادن به مکالمه می��ان دو نفر ،صحبت کردن
با دوس��تانم و یا حتی تماشای شنای اردک ها.
همه این ها می توانند برایم الهام بخش باشند.
از وقتی به ی��اد دارم ،تمامی عوامل در دنیا در
خدمت من بودند تا از انها ایده بگیرم.
چگونه تصمی�م می گیرید که در
کتاب از ش�خصیت های انسانی
استفاده کنید و یا شخصیت های
غیر انسانی؟
تا ب��ه امروز بیش��تر از س��یصد و پنج��اه جلد
کتاب نوش��ته ام و شخصیت های اصلی در این
کتاب ه��ا را گاهی از میان انس��ان ها ،گاهی از
میان حیوانات و گاهی از میان اجسام غیرزنده
(مانند کتاب رقص مترس��ک) انتخاب کرده ام.
منش��ا این انتخاب ه��ا به داس��تان کلی کتاب
برمی گردد .درواقع نوع ش��خصیت ،به تناسب
واقع گرایانه بودن ،فانتزی بودن و یا اس��تعاری
بودن داستان ،انتخاب می شود.
قطعا در حال حاضر مش�غول کار
روی پروژه های متعددی هستید،
می شود کمی درباره انها برایمان
توضیح دهید؟
البته .به تازگی رمانی را که نوشتنش سال 1943
توسط نویس��ندگان دیگر اغاز شده بود به پایان
بردم .به زودی نوش��تن یک کتاب شعر کودکان
و یک کت��اب تصویری را اغ��از خواهم کرد که
پسرم ،ادام ،نیز در نوشتن ان به من کمک خواهد
کرد .گذشته از این ها ،من و فرزندانم در حال کار
روی کتابی برای نش��نال جغرافی (National
)Geographicهس��تیم ک��ه در ان هم��ه
پرندگان شناخته شده دنیا معرفی شده اند.
قیصر امین پور
زندگی جالل رمان شد
«خانۀ پدری» عنوان رمانی
اس��ت در بارۀ زندگی جالل
ال احمد که ت�لاش می کند
چهره جدیدی از این نویسنده
صاحب نام معاصر به نس��ل
جوان معرفی کند .این کتاب
را می توان به جرات نخستین
رمانی دانست که دربارۀ این
نویس��نده برجس��ته به زبان
فارس��ی ب��ه رش��ته تحریر
درامده اس��ت .نویسنده این
اثر «ش��هریار زمانی» است.
بر اس��اس این گزارش ،نث��ر و زبان جذاب و
خوش خوان و استفاده مناسب از صنعت ایجاز
از ویژگی ه��ای این رمان تازه منتش��ر ش��ده
است .نویسنده ،یک مامور دولتی را به عنوان
راوی داستان انتخاب کرده است.
«جالل ال احمد» نویس��نده ش��اخص نقش
موثری در پیش��برد ادبیات معاص��ر ایفا کرد
و ب��ا ایجاد تش��کل های ادب��ی و صنفی ،از
جمله کانون نویس��ندگان ای��ران و تالیف و
ترجمۀ اثار ارزندۀ متعددی توانس��ت جهش
بی س��ابقه ای در نثر فارس��ی ایج��اد کند .بر
همین اساس اشنایی مخاطبان به ویژه نسل
جوان با زیر و بم زندگی ال احمد و نیز نشان
دادن چه��رۀ تازه ای از او ،از
امتیازات این کتاب است که
جای خالی ان در بازار نش��ر
به چشم می خورد.
نویسندۀ این کتاب «شهریار
زمان��ی» نویس��ندگی را از
دفتر نش��ر فرهنگ اسالمی
با انتش��ار کت��اب «ماجرای
معنوی��ت در دوران جدی��د»
در ح��وزۀ غ��رب شناس��ی؛
اغاز کرد .س��پس ب��ا توجه
به اهمیت داس��تان در عصر
کنون��ی ،رو به نگارش رم��ان اورد و با توجه
ب��ه تجربه حضور در جبه��ه ،رمان های «زنی
بدون کیف دستی» و «هیرو» را در حوزۀدفاع
مقدس نگاش��ت« .هی��رو» کت��اب برگزیدۀ
پنجمین جشنوارۀ قلم ارتش شد.
«زمانی» ،در ادامه با توجه به عالقه ای که به
مضمون انقالب اسالمی داشت در این حوزه
هم کتاب های تقدیر ش��ده «ناهید» و «نشان
لبخند» را نوش��ت که دومی در جایزه ی قلم
زرین س��ال ۹۴رتبۀ تمجیدی را کسب کرد.
رمان «شیر علم» نیز از دیگر نوشته های این
نویسنده ،به تازگی از س��وی نشر کوله پشتی
منتشر شده است.
«شب قدر» اصطالح غریبی ست؛ ترکیبی عاشقانه ،عارفانه و البته شاعرانه که مورد توجه شعرای
متقدم و متاخر بوده و هس��ت .بر اس��اس متون دینی ،شب بیس��ت و سوم ماه مبارک رمضان،
محتمل ترین زمان به عنوان شب قدر است .این مفهوم البته در شعر شاعران گذشته و حال ایران
زمین هم نمود ویژه ای دارد؛ چراکه هر انسانی بر این باور است که زمان ،محدود است و باید قدر
ان را دانست و اگر این مسئله با زلف شب ،گره بخورد و اصطالحی شگرف مانند «شب قدر»
بسازد ،البته محتاج عنایت و توجه است.
شعر موالنا در مفهوم شب قدر:
حق شب قدرست در شبها نهان
تا کند جان هر شبى را امتحان
نه همه شبها بود قدر اى جوان
نه همه شبها بود خالى از ان
مجتبی حدیدی
3
کافه کتاب
«موهای بافته مادرم»
موهای بافته مادرم مجموعه دیگری از خانم فرحناز یوسقی است
که توس��ط نشر پرستوی سپید در 80صفحه به چاپ رسیده است.
خانم یوس��فی از زمره نویسندگانی است که فرهنگ اصیل ایرانی
را هرگ��ز از خاط��ر نمی برد و اثار ایش��ان که هرکدام پژوهش��ی
در فرهنگ ایرانی محس��وب میش��وند .به نوعی احیا کننده خرده
فرهنگهایی اس��ت که عصر جدید یکی یکی انها را از ما میرباید.
نخس��تین مطلبی که در مواجهه با این اثر به ذهن متبادر میش��ود
طرح روی جلد اس��ت .طراح تصاویر درون متن و جلد اقای سعید
یوس��قی با طراحیهای مفهوم س��از ،مخاطب را به سمت متن هدایت میکند .گویا دریچهی
ورود به این اثر ادبی طرح روی جلد اس��ت .این طراحی به نوعی شناس��نامهی کتاب را به
مخاطب نش��ان میدهد ومخاطب را از متن اگاه میس��ازد .نام کتاب و تصویر روی جلد در
یک هماهنگی محض به س��ر میبرند .ارامش کودک در اغوش مادر و خاطرنش��ان ساختن
مفاهیم روانی مخاطب را در هر پلهای که باش��د به س��مت خود جذب میکند .یکی ش��دن
طرح لباس کودک و مادر و بی حاش��یه شدن تصویر ،جاودانگی روان انسان و حضور پایان
ناپذیر مهرمادری را نشان میدهد .ترکیب رنگها وجههی اساطیری به تصویر بخشیده است.
اگر چه طرح اصلی قبال توس��ط گوس��تاو کلیمت ارایه ش��ده اس��ت اما این تصویر طراوت
ملموس��ی دارد .درباره متن باید گفت موهای بافته مادرم دومین مجموعه از داس��تانکهای
فرحناز یوس��فی اس��ت .او گروه نوجوانرا مخاطب این اثر میداند اما پیام حاضر در متن گروه
سنی بزرگس��ال را نیز به خود جذب میکند .نخستین داستانک خاطرهای از دوران کودکی
نویس��نده اس��ت .او گزیدهای از داس��تانکهای مجموعه اول به نام حاجی فیروز را در این
کتاب فراهم اورده .حاجی فیروز برگزیده نخست پنجمین جشنواره مطبوعات شهری است.
همچنین گزیدهای از کاریکلماتورهای نویس��نده که در 7عنوان کتاب منتش��ر و بخشی از
ان در پنجمین جش��نوارهی طنز مکتوب حوزه هنری راه یافته بود به صورت داس��تانک در
این مجموعه گنجانده ش��ده اس��ت .تاکنون14عنوان دیگر از خانم یوسفی به چاپ رسیده
است که به این شرح است :پیشهوران کهن .حاجی فیروز .نگاهی دیگر .گاهی لبخند .بازی
با کلمهها .ش��وخی با کلمهها .کاریکلماتور .کلیدهای ارامش .یک س��بدواژه .کوتاه نوشت.
چشمهای مریم .گنازو عروسک پارچهای .خرس مهربان .عروسک قشنگ من.
***
«متن خونی یک کبوتر»
متن خونی یک کبوتر اثر اردشیر رحمانی است که توسط انتشارات
فرادید در 1000جلد به چاپ رس��یده اس��ت .این روایت در یازده
قطعه داستانی صورتی به هم پیوسته دارد .البته هرکدام از بخشها
استقالل خود را در حادثه نشان میدهند .ژانر داستان شهری است
وعناصر داستان نویسی مدرن به درستی در ان رعایت شده است.
بدنهی روایت نمیش��کند و فقط تغییرات زمانی دران دیده میشود.
ورود و خروج شخصیتها و بازنمایی رنج انها در قالب ایرانی ،شرقی
بودن بطن داس��تان را اثبات میکند .استفاده از عنصر سایه و نگاه
وسواسی شخصیتها به پیرامون ،شاخصهی روانشناسانهی کار را پررنگ تر کرده است .متن
خونی یک کبوتر همانقدر که در دایرهی زمانی و نوس��تالژی س��رگردان است میتواند یک
روایت خطی را نیز به ذهن خوانندهاش متبادر کند .ادبیات اردش��یر رحمانی به عنوان یک
داس��تان نویس موفق و مستقل ،برجستهسازی کلمات و استخوانی نوشتن است .همانطور
که دربخش��ی از داستان امده اس��ت «لعنت به این خالکوبی ،لعنت به همه چیز .میخواستم
بیخیالش شوم اما نمی شد .خالهای بی پیر از روی بازو و سینهام چسبیده بودند به تیشرت
و کفرم را باال اورده بودند؛ رنگ پس داده و ش��ره کرده بود تا پایین ،چندش��م میش��د .در
تم��ام عمرم این اولین باری ب��ود که خالکوبی کرده بودم ».اما موضوعی که در خط روایت
بروز میکند اس��تفادهی ابزاری از عقالنیت و ظرفیت ان اس��ت .ب��ا اینکه این اثر محصول
تجربه و تکنولوژی بش��ری نیس��ت ،اما روند احساسات انس��انی در طول زندگی و در متن
جامعه به مخاطب یاداوری میش��ود .ارزش��ها و هنجارها در یک گفتگوی اش��تراکی شکل
خود را پیدا میکنند .منظور این اس��ت که گویا دیالوگها با مخاطب برای تایید به اش��تراک
گذاش��ته میشوند .فاصلهی انسان با فضای پیرامونی ،مواجهه با واقعیت و ازردگیهای ابدی
دغدغههای این مولف اس��ت .اردش��یر رحمانی در وسواس به س��بک امروزی نیز مفاهیم
معنایی و اشراقی را مدنظر داشته است.
***
«عرفان ایران»
عرفان نامی اشنا در ادبیات تخصصی و عامهی مردم ایران است.
در زندگی روزمره ایرانیان واژهی عرفان اش��نای دیرینهای است
و در صورت پرسش��گری تعاریف مشابهی میتوان از ان ارایه داد.
اما به ش��کل کاربردی ایا میتوان به این سوژه نگریست؟ ایا هنوز
جایی درزندگی قرن بیس��ت و یکمی م��ا دارد؟ یا به مجموعهای
از واژهه��ای که��ن و ناکارامد تبدیل ش��ده اس��ت؟ عرفان ایران
مجموعه مقاالتی اس��ت که در چهل جلد توسط انتشارات حقیقت
در1000نس��خه به چاپ رس��یده اس��ت .موضوع جل��د چهلم این
مجموع��ه ارزش��مند ،ارایهی مقاالت و خطابههای��ی در اداب طریقت و بازنگری به تصوف
و پیرامتن ان اس��ت .اگر عرفان را برابر دانش تلقی کنیم بس��یاری از سواالت پیرامون ان
برای مخاطبانی که ذهنیت محدود دارند حل میش��ود .نویس��نده در این کتاب سعی بر نگاه
جامعه شناس��انه و تاریخی و منطقی به موضوع داش��ته اس��ت ،اما موقعیت عرفان در عصر
جدید نیز برای خواننده لحاظ ش��ده اس��ت .ارتباط بینامتنی جامعه شناس��ی و دین ،تاریخ و
تجربهی عرفانی ،تاویل متون و باورپذیری خرد ،دغدغهی این مجموعهی ارزش��مند است.
حتی از دریچهی حقوق بش��ر و مدنیت عصر جدید در این اثر به انس��ان مدرن نگاه ش��ده
اس��ت .ش��گفت اینکه این نگاه تحت هیچ عنوان منتقدانه نیست و به صلح و دوستی تعبیر
ش��ده اس��ت .متاعی که عرفان با خود به ارمغان میاورد راهگش��ا محسوب می شود و حل
المسایل را ارایه میدهد .دکتر مصطفی ملکیان درمقاله جان اشنا ،جان اشتی جو صفحه24
میگوی��د «من به صلح قبل از جنگ کار دارم و نه به صلح بعداز جنگ .چون اصال س��خن
من براین است که عرفان واقعی جلوی وقوع جنگ را میگیرد و نه اینکه بعد از وقوع جنگ
موجب اش��تی متخاصمین و طرفین میش��ود» تجربه شکستهای تلخ بشریت از کینه توزی
و دش��منی و خش��م به اندازهی کافی جهانیان را در ناکامی نگهداش��ته است ،لذا مستندات
عقلی و تحوالت اصیل فکری و یقین به طریقت انس��انی میتواند همان اگاهی و دانش به
مثابه عرفان باشد .در بخشهای دیگری از این کتاب ابوالفضل فتح ابادی به نقش اجتماعی
تص��وف در صیانت از دین وجامعه اش��اره میکند .در بخ��ش یادنامه از جناب حاج مال علی
نورعلیش��اه گنابادی یکی از عرفای جلیل القدر قرن حاضر یاد میش��ود .نگاهی به زندگی و
اثار و تالیفات ایشان من جمله زادالمسافرین کابل ،قطب القلوب ،نورالغیب و . .که هرکدام
در زمینهی خاصی به رشتهی تحریر درامده زینت بخش این کتاب است.
جهت معرفی کتاب های خ�ود ب�ا نش�انیbook.honarmand@gmail.com :
و یا شماره 88812489 :با «هنرمند» در تماس باشید.
رادیو و تلویزیون
4
چهارشـــــــنبه 9تیرماه 1395سال نهم شماره 509
www.honarmandonline.ir
یادداشت
محمدرضا یزدان پرست
محسن کیایی بازیگر مینی سریال «کشیک قلب»
بازخوانیسهمشعرازسیما
«شعر ،هنر ملی ما ایرانیان است»؛ کسی نمی
دان��د این جمله را اولین بار چه کس��ی گفته و
کدام رسانه منتشر کرده اما کمتر کسی است
که به مفهوم درس��ت ان ش��ک داشته باشد.
فرقی هم نمی کند به زبان چه کسی برای بار
نخست جاری شده باشد .تقریبا قاطبه جامعه
ادبی کش��ور به این جمله اذعان دارند و بدون
تعارف پراقبال ترین هنر هم در میان مقامات
عالی حکومت ،همین شعر است .شاهد مثال
از ای��ن عی��ان تر می خواهید ک��ه منظم ترین
دیدار باالترین مقام کشور در نیمه ماه مبارک
رمضان و ش��ب میالد امام حسن مجتبی (ع)،
سالیان سال است با «شاعران» رقم می خورد؟
اصناف دیگر هنری هم با ایش��ان دیدارهایی
داش��ته اند ام��ا هیچکدام به نظم هر س��اله و
عالقمندی و جدیت نسبت به شعر و شاعری
نبوده است.
حاال بگذریم که ادوارد براون معتقد است یک
ایران��ی را پیدا نمی کنید ک��ه در طول عمرش
حداقل یک بیت ش��عر نگفته باشد و بگذریم
که زبان فارسی را به دالیل متعدد موسیقایی
و حجم مترادف ها و احساس��ات ،زبان ش��عر
می شناسند و «بگذریم» های دیگر.
همان مقدمه پیش گفته کافی اس��ت که هر
رسانه ای با هر تیراژ و شمارگان مخاطب خود
را در معرض توجه به این هنر ملی ببیند و بداند
ام��ا چرا جای این هنر ملی و واال در س��یمای
جمهوری اسالمی تا این حد در سه ،چهار دهه
گذشته خالی بوده است!؟ هر چند کمتر مجری
و حتی میهمانی در برنامه های تلویزیون حضور
پیدا کرده که ش��عری در ابتدا یا انتهای اجرا و
گفته هایش نخوانده باشد .مقصود من ازحضور
شعر در س��یمای ایران ،برنامه سازی براساس
شعر و نگاه تخصصی به مقوله شاعری است.
یک جستجوی ذهنی س��اده یادم می اورد که
در س��الیان گذش��ته برنامه «با کاروان شعر و
موسیقی» .با اجرای سهیل محمودی و تهیه
کنندگی برادران مناجاتی .با ش��عر به ش��کل
جدی و تخصصی برخورد داش��ت ،موفق هم
ب��ود و پرمخاطب اما بازه��م ،اختصاصا برای
«ش��عر» نبود .در سال های ۸۷و ۸۸خود من
سلسله گفت و گوهایی را در تحلیل شاهنامه با
دکتر میرجالل الدین کزازی تجربه کردم که
فرصتی ۱۵دقیقه ای بود در یکشنبه های صبح
بخیر ایران .که خود برنامه ای سه ساعته بود ـ
که ان هم یک برنامه مس��تقل نبود و بخشی
از برنامه ای ترکیبی محس��وب می شد .در دو،
سه سال گذش��ته برنامه «قندپهلو» در شبکه
اموزش به شعر و شاعران مربوط است اما ان
هم فقط یک گونه ش��عری که طنز و طنازی
باشد ـ را پی می گیرد و الغیر.
محمد صالح عال در س��ال های گذشته در «دو
قدم مانده به صبح» پی جوی ش��عر و ادبیات
در شکلی پرمخاطب بود اما ان هم در بعضی
از روزه��ای هفته و به قول خ��ودش فقط در
«برخی» از «مرغزار»های گفت و گو .حاصل
این جستجوی ذهنی همین هاست و نه بیشتر.
که هیچکدام به طور تخصصی و کامال مستقل
و جامع به ش��عر نپرداخته اند .حال برنامه ادبی
«جویبار» که خود برخاسته از تالش پیشتر در
برنامه «نقد ش��عر »۴است ،در عصرهای ماه
مبارک رمض��ان روی انتن می رود و پرچمدار
تنها برنامه مستقل و تخصصی شعر است.
ش��اید در ذهن ،برنامه «مش��اعره»ی شبکه
اموزش را هم مرور کنید اما اساس��ا «مشاعره
ک��ردن» در ن��گاه جمیع فع��االن ادبی و پی
جوی��ان تخصصی ادبی��ات ،عوامانه ترین کار
ممکن در برخورد با ش��عر است و غیر از تفنن
هی��چ کارکردی ندارد .ص��ورت تفریحی گپ
زدن پیرمردهای قدیمی برای گذران اوقات به
جای هرکار دیگری ،ش��کل برنامه ای به خود
گرفته که در طول سالیان پخش اش گسترده و
گسترده ترشده اما یک متخصص ادبیات را پیدا
نمی کنید که این کار را تحس��ین کرده باشد،
در عوض کلی کف و س��وت و سکه و پاداش
بیخود و بی جهت به این برنامه سرازیر شده که
می شد در شکلی دیگر از برنامه سازی مرتبط با
شعر و ادبیات خرج ش��ود و نتیجه اش بهتر از
این باش��د که دوربینی در خیابان راه بیفتد و از
حداقل ۲۰نفر سوال کند« :یک بیت از سعدی
شیرازی حفظ هس��تید؟» و فقط نفر نوزدهم
مصرع اول «سعدیا مرد نکونام نمیرد هرگز»...
را بلد باشد و باقی هیچ...
یک نفر از عوام نمی داند «قابوسنامه» چیست؟
ی��ک نفر از ع��وام نمی داند «ناصر خس��رو»
کیست؟
یک نفر از عوام نمی داند «سنایی» چه کرد؟
یک نفر از عوام نمی داند «نیما» چه گفت؟
و مثال های فراوان دیگر.
اگر توده مردم مقصرند که کتاب نمی خوانند،
تقصیر اصلی برگردن رس��انه اس��ت که خال
مطالع��ه را ـ اینجا اختصاص��ا منظورم اطالع
رس��انی و اگاهی بخش��ی در حوزه شعر است
ـ با برنامه س��ازی و برنامه های اگاهی بخش
پر نمی کنند در عوض بر طبل تو خالی برنامه
«مش��اعره» می کوبند که یک مشت بروبچه
برای ذوق کردن پدر و مادرهایش��ان بیایند و
«الم» بدهند و «میم» تحویل بگیرند و حتی
ندانند بیتی که حفظ کرده اند از کیست و مفهوم
بیت چیست.
به اهالی «جویبار» باید «دست مریزاد» گفت
و «طاع��ات قبول» .این تیم بعد از ماه مبارک
قافله نقد شعر را ادامه خواهد داد ـ به امید خدا ـ
و امید که برنامه هایی برای اشتی مردم با شعر
و شناساندن شعر ناب ـ نه تفریح و تفنن ـ روز
به روز در س��یمای ملی بیشتر شود و مدیران
و برنامه س��ازان ،این گذر پروپیمان از محتوا و
پیشینه را افزون تر ،دستگیر باشند؛ مدت هاست
تیراژ ۵۰۰تایی مجموعه های شعر ،ناله احتضار
سر داده است و گوش شنوا می خواهد.
فاطمه عودباشی
نقش یوسف برایم
چالش برانگیزبود
محس�ن کیای�ی در س�ریال های «راه در رو»« ،مهم�ان ویژه»« ،پرده نش�ین» و «س�ر به راه»
نقش های متفاوتی را تجربه کرده اس�ت .او این روزها بازی در مینی س�ریال «کش�یک قلب»
را به کارگردانی حس�ین مهکام روی انتن ش�بکه یک دارد .کیایی در این س�ریال نقش یک
پزش�ک ج�وان را بازی می کند که ش�ب نوزدهم رمضان در بیمارس�تان با ی�ک بیمار عجیب
روب�ه رو می ش�ود و همین زندگی او را تحت تاثیر قرار می ده�د .مخاطبان تاکنون این بازیگر
جوان را بیشتر با ایفای نقش های کمدی و شیرین دیده اند؛ او حتی در سریال پرده نشین هم
ایفاگر نقش یک روحانی شیرین و طناز بود .کیایی برای اولین بار یک نقش جدی را با مینی
سریال کشیک قلب تجربه کرده تا مخاطبان با بعد دیگری از بازیگری او اشنا شوند.
مخاطبان ،محس�ن کیایی را در
مینی سریال کشیک قلب در یک
فضای جدید می بینند که متفاوت
از کارهای قبلی اش است .وقتی
نق�ش دکت�ر رس�تمی به ش�ما
پیش�نهاد ش�د تا چه میزان باور
داش�تید که این نق�ش جدی را
می توانید بازی کنید؟
توانسته ام از عهده نقش بربیایم یا نه ،ولی واقعا
خودم انرژی زیادی برای نقشم گذاشتم.
شما برای ایفای نقش دکتر رستمی
کاملا از فضای کاره�ای قبلی تان
فاصل�ه گرفته اید .ایا ب�رای ایفای
نقش تانمابه ازاییداشتید؟
س��عی ک��ردم این اتف��اق بیفتد و ای��ن تفاوت
را بینن��دگان در ب��ازی ام احس��اس کنند .البته
همیش��ه از ایفای نقش های متفاوت اس��تقبال
می کنم و دنب��ال چنین فرصت هایی هس��تم.
این تجربه با بازی در مینی س��ریال کش��یک
قلب برایم فراهم ش��د .البت��ه معموال کارهای
مناسبتی را نمی پذیرم ،زیرا فشردگی کار منجر
به کم ش��دن کیفیت می شود ،اما این اتفاق در
مینی سریال کشیک قلب نیفتاد .ضمن این که
با بازی در این اثر قرار بود نقشی جدی را بازی
کن��م که تاکنون ان را تجرب��ه نکرده بودم .از
انجا که دکتر یوسف رستمی ،شخصیت جدید
و نویی بود و با کارهای قبلی ام فاصله داش��ت،
به همین دلیل خیلی دوست داشتم این کاراکتر
را بازی کنم .شاید اگر قرار بود کاراکتری شبیه
کارهای قبلی ام را ایفا کن��م ،نمی پذیرفتم ،اما
نقش یوسف برایم یک چالش تازه داشت.
خودتان این اثر را دیده اید؟ فکر
می کنید چقدر موفق شده اید؟
ت�لاش کردم کاراکترم را متف��اوت بازی کنم،
اما قضاوت با مردم و منتقدان است که بگویند
خیلی دنبال این نیس��تم که ب��رای نقش هایم
نمون��ه بیرونی پیدا کنم ،اما از ارش��یو ذهنی ام
که روزانه با اتفاقات مختلف رو به رو می ش��وم
و ادم ه��ای متفاوت را می بین��م ،بهره می برم
و ناخوداگاه نش��انه هایی دریاف��ت می کنم .در
مجموع معتقدم بازیگر باید ابتدا زاویه ای برای
ایفای نقش هایش پیدا کرده و بعد بازی کند.
ای�ن اتف�اق در اجرا افت�اده ،اما
ش�خصیت پردازی کاراکتر دکتر
رستمی شعاری است .به عنوان
مثال در یکی از صحنه ها با نگاه
ک�ردن به ج�وراب پ�اره یکی از
کارگ�ران بیمارس�تان تصمی�م
می گی�رد ،ضام�ن او ش�ود .نظر
شما در این باره چیست؟
ه��ر اثری که برای یک مناس��بت خاص تولید
می ش��ود ،حتما باید الگوهای��ی را رعایت کند.
مینی س��ریال کشیک قلب هم برای شب های
قدر اماده پخش ش��د ،بنابراین به مفاهیم این
ش��ب ها در قالب یک داستان نمایشی پرداخته
ش��ده اس��ت .ضمن این که وقتی بازیگر ،بازی
در اثری را می پذیرد باید پایبند الگوهایش هم
باشد .البته من و حس��ین مهکام کارگردان در
ط��ول کار در این م��ورد خیلی صحبت کردیم
و تالش داش��تیم از ش��عار پرهی��ز کنیم .ولی
شخصیت دکتر رستمی نمونه واقعی در جامعه
ندارد .مثال در صحنه ای وقتی متوجه می ش��ود
خان��واده یکی از بیم��اران تصمی��م می گیرند
اعضای بدن بیمارشان را اهدا کنند ،برادر بیمار
را بغ��ل می کن��د .خب این اتف��اق کامال برای
پزش��کان عادی است و این واکنش های دکتر
رس��تمی غیرعادی به نظر می رسد .شما باید از
این زاویه نگاه کنید که نگاه دکتر رس��تمی به
اتفاقات بیمارستان و کار ان خانواده ،انسانی و
دلی اس��ت .نمی دانم نمونه دکتر رستمی را در
جامع��ه داریم یا نه .اما ن��گارش یک فیلمنامه
زاییده ذهن نویسنده است و کار مستند نیست
ک��ه حتما روایت نعل به نعل داش��ته باش��یم.
ضمن این ک��ه هر ادمی ویژگی ه��ای رفتاری
خ��اص خودش را دارد .فرقی نمی کند حرفه او
چه باش��د .دکتر رستمی هم رفتارهای خودش
را دارد و نبای��د به او خ��رده گرفت .در مجموع
انچ��ه برایم اهمیت داش��ت ،این بود که نقش
دکتر رستمی مرا به چالش دعوت می کرد ،زیرا
این شخصیت کامال از من دور بود.
یعن�ی باز هم عالقه مند هس�تید
نقش های جدی بازی کنید؟
بله ،اگر پیشنهاد خوبی داشته باشم ،حتما قبول
می کنم و باز هم نقش جدی بازی خواهم کرد.
دل��م نمی خواهد در ژانر کمدی حضور داش��ته
باشم ،زیرا بازی در اثار کمدی سخت تر است.
مردم این روزها راحت نمی خندند.
گریم ش�ما در این سریال کامال
چهره ت�ان را تغییر داده اس�ت.
چهره پ�ردازی چقدر ش�ما را به
نقشتان نزدیک کرده است؟
بله ،گریم ام خیلی متفاوت اس��ت .راستش وقتی
در اینه خودم را با س��بیل پر و موی کوتاه همراه
با عینک دیدم ،گفتم چقدر فرق کردم .این روزها
فیلم «بارکد» را هم روی پرده سینما دارم و شبکه
پنج هم سریال تلویزیونی پرده نشین را بازپخش
می کند .جالب اس��ت بعد از پخش قسمت اول،
تعدادی از دوستانم به من پیامک زدند که ایا من
در مینی سریال کشیک قلب بازی کرده ام یا نه؟
در مجموع گریم خیلی به بازیگر کمک می کند تا
به نقشش نزدیک شود و این اتفاق خوب هم در
این اثر برایم افتاده است.
در مجموع بازی در کش�یک قلب،
محک خوبی برای ش�ما بود که ایا
از پس نقش جدی برمی ایید یا نه؟
بله ،محک بس��یاری خوبی بود تا متوجه شوم
چند مرده حالج هستم!
این روزها عالوه بر مینی سریال
کشیک قلب ،سریال پرده نشین
ه�م از ش�بکه پن�ج بازپخ�ش
می شود .از این که در شبکه های
مختلف سیما چند بار خودتان را
می بینید ،چه حسی دارید؟
راس��تش خیلی عالقه ندارم ک��ه مردم با تغییر
کان��ال تلویزی��ون مرا در ش��بکه های مختلف
ببینن��د ،زیرا ادم کم کاری هس��تم و شانس��ی
این اتفاق افتاده اس��ت .امیدوارم بازخورد بدی
نداش��ته باشد ،چراکه در س��ریال های کشیک
قلب و پرده نش��ین و حتی فیلم در حال اکران
بارکد سه نقش متفاوت را بازی کرده ام.
تجرب�ه کار ب�ا حس�ین مه�کام
چطور بود؟
خیل��ی خ��وب ب��ود .مه��کام از ان دس��ت
کارگردان های باس��واد اس��ت که تعامل خوبی
ب��ا بازیگر دارد .فیلمنامه های س��ینمایی اش را
دوس��ت دارم و کار کردن با او در مینی سریال
کشیک قلب هم راحت بود.
تئــــــات�ر
چهارشـــــــنبه 9تیرماه 1395سال نهم شماره 509
www.honarmandonline.ir
5
مهم ترین رویدادهای تئاتر از نگاه «هنرمند»
نمایش «اسید کاظم» پس از 44سال ،سفر ارش دادگر
با «هملت» به لهستان و...
پیشنهاد تئاتری «هنرمند» برای روزهای تعطیل اخر هفته
سالن ها در تسخیر جوان ها؛ صابر ابر ،جواد روشن ،فرزاد امینی و...
حسینسینجلی
برای عالقه مندان تئاتر به ویژه ساکنان تهران امروزه شرایط به گونه ای رقم خورده که رفتن به سالن های تئاتر مثل دهه های گذشته کار انچنان سختی نیست .اگر واقعا
کسی عالقه مند باشد به راحتی می تواند با اندکی جستجو یک سالن تئاتر در اطراف منزل خود پیدا کند و برای تماشای تئاتر رفتن به مرکز شهر الزامی نیست .به همین
جهت با توجه به جمعیت 16 ،15میلیون نفری تهران و با یک دو دوتا چهارتای ساده ،کمترین توقع از شهروندان تهرانی این است که حداقل صندلی های سالن های تئاتر
پایتخت در روزهای تعطیل اخر هفته نباید خالی باشند .طبق روال هفته های گذشته ،امروز نیز تماشای 5نمایش از میان اثار روی صحنه را برای تعطیالت اخر هفته به شما
پیشنهاد می کنیم .نمایش هایی که امیدواریم تماشای انها اخر هفته ای خوب و خوش را برای شما رقم بزند.
نمایش«هیپولیت»
تاالر حافظ
نخستین پیش��نهاد تئاتری ما برای تعطیالت اخر
هفته تماشای نمایش «هیپولیت» نوشته اوریپید با
کارگردانی فرزاد امینی ،در تاالرحافظ است .نمایشی
که با بازی بهرام عباسی فرد ،الناز اسماعیل زادگان،
ساناز پور دشتی ،محمد رضا فرزام ،سرور خسروانی،
مجید جور و سروش حائری ،هر روز ساعت 21به
مدت 80دقیقه اجرا می شود.
امینی کارگ��ردان نمایش «هیپولیت» که پیش از
ای��ن اثاری همچون؛ «پروا»« ،منش��اء همه نابود
کنندهایت یک چیز بیشتر نیست»« ،حکایت حیات
س�� ه سگ و خیابان و ش��ب»« ،مکبث»« ،من از
سگ بودنم چیزهای جدیدی فهمیده بودم»« ،اه
شهال این گاوی که جلوم داره راه میره »...و «عشق
س��ال های وبا» را در مقام کارگردان روی صحنه
برده ،درباره نمایشنامه «هیپولیت» گفته :نمایشنامه
«هیپولیت» یکی از تراژدی های اوریپید ،روایتگر
جوانمردی است که ش��رارت اجتماع ان را احاطه
کرده و در نهایت به او را نیستی و تباهی می کشاند
و البته انچه که فرد را به نیس��تی و تباهی کشانده
م��روت و جوانم��ردی اش بود .امین��ی درباره این
نمایش با بیان اینکه تغییرات بنیادی در نمایشنامه
شکل نگرفته و فقط متن را بازنویسی کردم ،افزوده:
خشم و عواطف از طریق حرکات جسمانی بازیگر
بر روی صحنه به مخاطب منتقل می شود و فیگور
و فرم بدن بازیگران در این نمایش بسیار اهمیت
دارد .این شیوه اجرایی هم براساس نمایشنامه شکل
گرفت .همچنین لحظات دراماتیک هم ب ه واسطه
حرکات بدنی منتقل می شود.
این اثر ت��راژدی که برای اولین بار اجرا می ش��ود
دهمین کار گروه تئا تر «پرومته» است و این گروه
برای اجرای این نمایش هفت ماه تمرین کرده اند.
نمایش «پرتقال های کال»
تماشاخانه ایرانشهر
تماشای نمایش «پرتقال های کال» به نویسندگی
سینا اذین و کارگردانی صابر ابر ،در سالن ناظرزاده
کرمانی ایرانشهر دومین پیشنهاد تئاتری ما برای
روزهای تعطیل اخر هفته اس��ت .این نمایش که
دومین تجربه کارگردانی صابر ابر محسوب می شود
با تهیه کنندگی مهرداد بهاءالدینی و بازی مرضیه
بدرقه ،پانته ا پناهی ها ،س��تاره پسیانی (مهمان از
گروه تاتر بازی) ،س��عید چنگیزیان ،لیلی رشیدی،
الهام کردا ،مهدی کوشکی و بهاره مصدقیان ،هر
روز ساعت ۱۹:۱۵به مدت 90دقیقه روی صحنه
می رود .نمایش «پرتقال های کال» دومین تجربه
همکاری مشترک س��ینا اذین در مقام نویسنده و
صابر ابر در مقام کارگردان اس��ت .تجربه ی قبلی
ان ها نمایش «بیست ویک بار ُمردن در سی روز»
بود که سال ۱۳۹۱در سالن سمندریان تماشاخانه
ایرانشهر با بازی مهناز افشار و ستاره پسیانی روی
صحنه رفت .اولین همکاری صابر ابر و سینا اذین
فیلم کوتاه «متامورفوس��یس» بود که سال ۱۳۸۸
به نویسندگی و کارگردانی سینا اذین و بازی صابر
ابر س��اخته شد و سال گذش��ته در گروه سینمایی
هنر و تجربه اکران ش��د .همچنین ان ها منولوگ
« ُورکشاپ» را به نویسندگی و کارگردانی سینا اذین
و بازی صابر ابر در فستیوال مونولیو اجرا کردند .در
توضیح نمایش «پرتقال های کال» امده« :پاریس
شهر عجیبیه .این جا انگار همه یه چیزی جا می ذارن.
وقتی می ای این جا ،یا چیزی بهت اضافه می شه ،یا
چیزی ازت کم می شه .پاریس زندگی ادم رو تغییر
می ده ،بعضی وقت ها هم اون رو از ادم می گیره».
نمایش «تخم مرغ بدون زردینه»
تماشاخانه مشایخی
سومین پیش��نهاد برای روزهای تعطیل اخر هفته
تماش��ای نمایش «تخ��م مرغ ب��دون زردینه» با
طراح��ی و کارگردان��ی مجتبی ش��جاعی زاده در
تماشاخانه استاد جمشید مشایخی (تئاتر مان) است.
این نمایش با نقش افرینی على حس��ینی ،سعید
حسین پور ،مجتبى شجاعى زاده و احسان سامى ،هر
روز ساعت ۱۷:۳۰به مدت ۵۰دقیقه اجرا می شود.
نمایش «تخم مرغ بدون زردینه» برداشت ازادی از
نمایشنامه «پیک نیک در میدان جنگ» اثر فرناندو
ارابال است .این نمایش روایت پدر و مادرى است
که تصمیم می گیرند براى سر زدن به پسرشان که
غمگین و ناراحت اس��ت و در میدان جنگ تک و
تنهاست فضاى ش��اد و مهیجی به وجود بیاورند.
در این راس��تا انها خاطرات ازدواجشان که چگونه
شکل گرفته و داستانى عجیب و غریب دارد را براى
پسرش��ان تعریف می کنند تا او را به زندگى و امید
سوق دهند اما....
مجتبی ش��جاعی زاده در یادداشتی درباره این
نمایش نوشته« :دنیای عجیب و غریب زندگى
ما را گاهى به س��مت بى منطقى می کشاند که
خ��ود س��بب فضاى ش��اد و کمیک می ش��ود
که خ��ود نمی دانیم چگونه واردش ش��دیم و
عکس العملى نیز در قبالش نداریم .این اس��ت
ک��ه ناغافل وقت��ى مخفیانه ب��ه دیگران نگاه
می کنیم انها با خنده اى س��نگین ما را هدایت
می کنند .پس ما را ببینید که شما نیز مخفیانه
به ما بخندید».
نمایش «شیش و بش»
تماشاخانه سنگلج
رفتنبهتماشاخانهسنگلجبهعنواننوستالژیک ترین
س��الن تئاتر پایتخت و به تماشا نشستن نمایش
«ش��یش و ب��ش» نوش��ته محمد چرم ش��یر با
کارگردانی سیدجواد روشن ،چهارمین پیشنهاد ما
برای تعطیالت اخر هفته شما است .در این نمایش
که پیش از این در هفدهمین جشنواره نمایش های
ایینی و س��نتی اجرا شده ،و هر روز ساعت 19به
م��دت 90دقیقه روی صحنه می رود ،بازیگرانی
همچون؛ مهس��ا ایرج پور ،علی باروتی ،صدف
بختی��اری ،امیرعباس حس��ینی ،مه��دی ذاکر
حس��ینی ،محس��ن زرابادی ،مرتضی شاه کرم،
حسین شفیعی ،الهه شه پرست ،مرضیه صدرایی،
کامبیز طالیی ،بهرنگ فرهنگ دوست و وحید
نفر ایفای نقش می کنند.
«ش��یش و بش» درب��اره دو خانواده ب��ه نام های
صحاف و یزدی است که بر سر فروش دکان شان
اختالف چند س��اله دارند .این اختالف ها باعث به
وجود امدن یک سری سوءتفاهم ها شده اما عالقه
دختر و پسر این دو خانواده به هم در نهایت ماجرا را
به شکل متفاوتی رقم می زند .جواد روشن کارگردان
این اثر درباره جدیدترین نمایش خود گفته :اجرای
این متن براساس قراردادهای نمایش های ایرانی
شکل گرفته و نمایش بر اساس کمدی اشتباهات
تضادهای دو خان��واده را روایت می کند .او افزوده:
ای��ن نمایش با حال و هوای نمایش های س��نتی
ایرانی به صحنه می رود اما تیپ ها و شکل و شمایل
اثار سنتی مرسوم را ندارد و به عنوان نمونه در این
نمایش خبری از سیاه و حاجی و مرشد و ...نیست
اما نمونه های نزدیک به این کاراکترها در اثر حضور
دارند .در واقع این اثر نمایشی برپایه سوءتفاهم بنا
ش��ده و می توان گفت از نظر دس��ته بندی ساختار
کمدی ،یک کمدی اشتباهات محسوب می شود.
همچنین ما در این نمایش مانند دیگر نمایش های
ایرانی با قراردادها به جای منطق رئالیستی سر و کار
داریم .او با اشاره به ویژگی های نمایشنامه توضیح
داده :نمایش��نامه پر از صحنه های متنوع و موازی
است و از این منظر شباهت زیادی به فیلمنامه دارد.
این ویژگی همانقدر که جذاب است سخت نیز است
چون در اجرا با صحنه های زیاد و پربازیگری روبرو
هستیم که جزئیات زیادی دارند و برخی از انها به
صورت موازی با هم روبرو می ش��وند اما تالش
ش��ده کارگردانی نمایش با حفظ همین ساختار
ولی با رعایت ریتم مناسب صورت بگیرد .اقای
چرمشیر معتقد است این نمایشنامه و نمایشنامه
«تن تن و راز قصر مونداس» را به شکل کمیک
اس��تریپ نوشته است که البته ژانر این دو اثر با
هم متفاوت است.
نمایش«سزارین»
خانه هنرمندان
اخرینپیشنهادماتماشاینمایش«سزارین»نوشته
ارین لطفعلیان با طراحی و کارگردانی محمدرضا
تک زارع ،در سالن انتظامی خانه هنرمندان ایران
است .این نمایش با بازی ارین لطفعلیان ،هر روز
س��اعت ۱۹:۳۰به مدت ۳۵دقیقه اجرا می ش��ود.
«سزارین» به عنوان اثر برگزیده پنجمین جشنواره
مونولوگ دانشگاه هنر و همچنین برنده پنج تندیس
کارگردانی ،نمایشنامه ،بازیگری ،طراحی لباس و
اثر منتخب از جش��نواره مونولوگ ،داستان مردی
را روایت می کند که حرفه و ش��غلی نامتعارف دارد
که در حین بازگویی و شخم زدن خاطرات دوران
کودکی اش دلیل انتخاب این شغل را بازگو می کند.
محمدرضا تک زارع خالق این نمایش با بیان اینکه
متن این اثر در س��ال 92بر اساس طرحی از ارین
لطف علیان نویس��نده نمایش ،نوشته شده ،درباره
این کار گفته :سزارین عملی غیرطبیعی است .این
ادم هم شخص سزارینی است یعنی همه چیزش
غیر طبیعی است حتی داس��تان به دنیا امدن اش.
در داس��تان به دنیا امدن او می بینیم ،همسر باردار
و فرزند صاحبخانه می میرند؛ صاحبخانه در مسیر
بازگشت از بیمارستان لک لکی را در حال کشیدین
چیزی می بین��د و ...نکته قابل توجه بهره بردن از
المان ه��ای مربوط به دهه 60اس��ت که در اثر به
کار گرفته ش��ده است .این مسئله در کارتون های
ان دوره ه��م وجود داش��ت کارتون هایی که همه
ایدئولوژیک بودند؛ این ش��خص از تمام این موارد
استفاده می کند تا چیزی را پیدا کند .او افزوده :این
نمایش عمال تراژدی است؛ اما رگه هایی از طنز هم
دارد و کامال س��وبژکتیو است .کاراکتر نمایش در
عین انکه در مورد دنیای درونی خودش صحبت
می کند با تماش��اگران ارتباط مستقیم دارد یعنی
به گونه ای ی��ک دادگاه تش��کیل می دهد .این
کارگردان تئاتر با اش��اره به اینکه این نمایش به
ش��یوه مونولوگ اجرا می شود و نگاهی نو و تازه
به نمایش مونول��وگ دارد ،گفته :هدف گروه بر
این اصل بوده که دیدی تازه به مقوله تک گویی
در تئاتر داشته باشد ،با این اصل محوری که در
حالی که ش��خصیت در دنیای سوبژکتیو خود به
س��ر می برد ،تماشاگر را نیز به داوری و قضاوت
بنشاند و با او به صحبت بنشیند در حالی که در
دنیای ذهنی و درونی خود سیر می کند.
هنرمند :ارش دادگر با «هملت» در جشنواره شکسپیر گدانسک ،اجرای نمایش «کارت دعوتی
برای افتتاحیه من» در تماشاخانه همای سعادت ،نمایش «اسید کاظم» استادمحمد پس از 44
س��ال ،دو اجرایی شدن «مجلس ضربت زدن» در اخر هفته ،میزبانی خانه هنرمندان از نمایش
«ترنسمیترها» و اجرای «چهل گیس و حسن کچل» در تماشاخانه مهر ،از جمله خبرهای قابل
توجه حوزه تئاتر هستند که انها را در ادامه مرور می کنیم:
ارش دادگر با «هملت» در جشنواره شکسپیر گدانسک
نمایش «هملت» به کارگردانی ارش دادگر در جشنواره شکسپیر گدانسک لهستان به صحنه
می رود .نمایش «هملت» برداشت ازادی از اثر جاودانه شکسپیر کاری از گروه تئاتر کوانتوم به
کارگردانی ارش دادگر اثر برگزیده سی ودومین جشنواره بین المللی تئاتر فجر که اجراهای موفقی
را پش��ت سر گذاست به زودی در جشنواره شکسپیر گدانسک لهستان روی صحنه می رود .در
این نمایش هنرمندانی چون مهران امام بخش ،وحید راد ،خس��رو شهراز ،امین طباطبایی ،عمار
عاش��وری ،محمدرضا علی اکبری ،شبنم فرشادجو ،بهروز کاظمی ،حسام منظور ،ساناز نجفی،
اسماعیل صالحی ،رسول مکوندی و مهراب رستمی نقش افرینی می کنند .گفتنی است ،جشنواره
شکسپیر گدانس��ک یکی از مهم ترین رویدادهای تئاتری لهستان و جشنواره هایی که براساس
نمایش��نامه های شکسپیر در اروپا برگزار می شود ،به شمار می رود ،این جشنواره از هشتم تا ۱۶
مردادماه برگزار می شود.
اجرای نمایش «کارت دعوتی برای افتتاحیه من» در تماشاخانه همای سعادت
نمایش «کارت دعوتی برای افتتاحیه من» با طراحی و کارگردانی نوید فرح مرزی روی صحنه
می رود .فرح مرزی مدرس و چهره پرداز تئاتر ،تلویزیون و س��ینما درباره نمایش «کارت دعوتی
برای افتتاحیه من» گفته :این نمایش قرار اس��ت در تماش��اخانه همای سعادت اجرا شود و این
روزها مش��غول تمرین و اماده سازی لباس و صحنه ان هستیم .او افزوده« :کارت دعوتی برای
افتتاحی��ه من» با هنرنمایی امیر طهرانی ،ماهان ابراهیم زاده و بازی خودم روی صحنه می رود
و قصه زندگی نقاش��ی است که نقاشی هایش پس از مرگش به نمایش گذاشته می شود و روح
او در مراس��م افتتاحیه جاری اس��ت .فرح مرزی همچنین بیان کرده :همکاران بسیار خوبی مرا
برای اجرای این نمایش یاری می کنند که از جمله ان ها می توان به کارن همایونفر اهنگس��از،
فرشید حاجیان دستیار کارگردان ،محسن زنجانی صحنه پرداز ،مسعود غنی ابادی چهره پرداز ،فتانه
باغستانی دوخت لباس و ترمه فرح مرزی نقاشی بوم اشاره کرد.
نمایش «اسید کاظم» استادمحمد پس از 44سال
در چهارمین برنامه از شنبه های فیلم تئاتر پردیس چارسو فیلم تئاتر «اسید کاظم» به نویسندگی
و کارگردانی زنده یاد محمود اس��تاد محمد روی پرده می رود .بر اس��اس این خبر ،فیلم اجرای
س��ال 1351نمایش «اس��ید کاظم» روز شنبه 12تیر ساعت 19:30در سالن شماره 2پردیس
چارسو روی پرده می رود« .اسید کاظم» اولین نمایشنامه زنده یاد محمود استادمحمد بود که سال
1351به روی صحنه رفت و نس��خه به نمایش درامده در پردیس چارسو تنها نسخه موجود از
این اجراست که عنوان جهت بازبینی تلویزیون ملی ایران روی ان نقش بسته است .شنبه های
فیلم تئاتر پردیس چارس��و یک هفته در میان برگزار می ش��ود و در برنامه های گذش��ته «بازی
اس��تریندبرگ» زنده یاد حمید س��مندریان» ،کارنامه بندار بیدخش» بهرام بیضایی و «عروسی
خون» علی رفیعی روی پرده رفته است.
دو اجرایی شدن «مجلس ضربت زدن» در اخر هفته
نمای��ش «مجلس ضربت زدن» به کارگردانی محمدرحمانی��ان در تاالر اصلی روزهای پایانی
هفته جاری در دو نوبت میزبان عالقه مندان تئاتر خواهد بود .بر اس��اس این گزارش ،بر اساس
برنامه ریزی های انجام گرفته این اثر نمایش��ی روزهای چهارشنبه نهم ،پنجشنبه دهم و جمعه
یازدهم تیرماه در دو نوبت ساعت های 21و 23:30میزبان دوستداران تئاتر خواهد بود .نمایش
«مجلس ضربت زدن» به نویس��ندگی بهرام بیضایی و کارگردانی محمد رحمانیان بعد از ایام
گرامی شب های قدر و ایام سوگواری شهادت حضرت علی (ع) هر روز حتی شنبه ها ساعت 21
با بازی امیر جعفری ،رامین ناصر نصیر ،رضا موالیی ،اشکان خطیبی ،سینا رازانی ،سانیا ساالری،
یاسر خاسب و مهتاب نصیرپور در تاالر اصلی مجموعه تئاتر شهر به صحنه می رود.
میزبانی خانه هنرمندان از نمایش «ترنسمیترها»
نمایش «ترنسمیترها» به نویسندگى و کارگردانى حمیدرضا مهنانی از ١٠تا 30تیرماه در خانه
هنرمندان تماشاخانه استاد انتظامى روى صحنه مى رود .در این نمایش سعید سالمی ،شیده بیگ و
حمیدرضا مهنانی به ایفای نقش می پردازند .مهنانى در یادداشتى نمایش «ترنسمیترها» را اینگونه
معرفى کرده« :و همه چیز عادی به نظر می رسد ...اما فقط تا زمانی که پیرامون خود را سطحی
نگاه می کنیم .گاهی الزم است چشم هایمان را ریز کنیم تا مفاهیم را وسیع تر درک کنیم .این شد
که مجاب شدم تا برای اشاره به برخی نکاتی ساده اما عمیق ،قصه ای را متجلى کنیم تا شاید به
واسطه اش به ابتدا و انتهای هر انچه که در زندگی ست بیشتر بیاندیشیم .همه چیز در دو قدمی
ما اماده دستیابی ست ،کافی ست کمی اندیشه ها را به سوی انچه که می خواهیم سوق دهیم
و واژه ها را در رفتار بیابیم و رفتارها را واژه مند کنیم .بدیهی ست ،تا انچه را که می خواهیم در
خویشتن نیابیم در هیچ کجای کیهان هستی نخواهیم یافت».
اجرای «چهل گیس و حسن کچل» در تماشاخانه مهر
پوران مرادی مزرعه نو نمایش «چهل گیس و حسن کچل» را اواخر تیرماه جاری در سالن مهر
حوزه هنری روی صحنه می برد .امیر کربالیی زاده مش��اور و مجری طرح این نمایش اس��ت و
حسین پورکریمی ،فاطمه امینی ،فرانک جلیلی و امیر بنی جمالی از نقش افرینان ان هستند.
پ��وران مرادی مزرعه نو پیش از این تندیس بهترین کارگردانی را برای «چهل گیس و حس��ن
کچل» از بیست وچهارمین جشنواره سراسری تئاتر سوره ماه دریافت کرده است .همچنین این
نمای��ش جوایزی همچون تندیس بهترین طراحی صحنه ،تندیس بهترین بازیگر مرد و دیپلم
افتخار موس��یقی را از ان خود کرده و کاندید جایزه بازیگری زن و کاندید جایزه نویس��ندگی ،و
نمایش برگزیده بیست وچهارمین جشنواره ی سراسری سوره ماه بوده است.
سینـــما
6
چهارشـــــــنبه 9تیرماه 1395سال نهم شماره 509
www.honarmandonline.ir
یادداشت
مهدی احمدی
«سینما» رسانه ای برای تعلیم و تربیت
در دنیایی امروزی مرزها از بین رفته و زمان دشواری انتقال فرهنگ ،سپری شده است .اگر
اموزش و پرورش بخواهد به سینما کمک کند باید قبل از هر اقدامی این را بپذیرد که سینما
نهاد مکمل ان وزارتخانه است .اگر همچنان مسووالن این امر نگاه فعلی را به سینما داشته
باشند و گمان کنند که سینما همسو با اهداف انها نیست ،هیچ کمکی به خود و نیز به سینما
صورت نمی گیرد .مسووالن باید بپذیرند که سینما بخشی از فرایند کلی تعلیم و تربیت است.
تاثیر سینما و تولیدات ان بر فرایند تعلیم و تربیت کودک در جهان امروز بر کسى پوشیده
نیست .کودک «جریان تلویزیون و سینما را با هیجان و احساس دنبال می کند ،از طریق ان
اداب و رس��وم و س��نت ها و طرز برخوردها را می اموزد ،ارزش ها را یاد می گیرد و به ضوابط
اخالق اجتماعى اگاه می شود ».در سینما جلوه ی حیات و ظرافت هاى هنر بیشتر است و فیلم
از بقیه ابزارهاى تربیت کاراتر است .البته در اینجا منظور از فیلم ،فیلمی هنرى است که بتواند
وجدان انسان ها و جامعه را شکل دهد و هدایتگر باشد.
از طرف دیگر با وجود اندیشه ها و افکار فرهنگی مختلف که از سوی رسانه های غالب جهان
بی محابا به حیطه ی اموزش و تربیت هجوم می اورد به نظر می رسد ،باید از همین رسانه ها
در جهت تحکیم بنیان های تعلیم و تربیت استفاده کرد تا مهارت های پذیرش حقایق و اتخاذ
تصمیمات اجتماعی و خانوادگی معقول و به هنگام را در تفکر و فضای حقیقی جامعه نهادینه
ساخت تا با ارتقاء سطح فکری و فرهنگی خانواده ها ،معضالت و مشکالت ناشی از تاثیرات
سوءرسانه ها به حداقل رسیده و رفتارها و هنجارهای مثبت بالقوه به فعالیت نزدیک شود و
بی شک این امر تنها با پوشش کافی اطالعات و دوری از یک جانبه نگری و تعمیم روش های
نوین سالم و کاربردی ،استفاده از رسانه ها در امر تعلیم و تریبت میسر خواهد بود.
با توجه به ارزش تعلیم و تربیت در نظام هستی و تاثیر ان بر حوزه های مختلف فرهنگی و
اجتماعی خانواده ها و جامعه ،به نظر می رسد وجود و تعمیم رسانه ها در راستای ایجاد تحول
در نظام تعلیم و تربیت ،امری انکار ناپذیر و چه بس��ا ضروری اس��ت؛ چرا که عدم شناخت
رس��انه ها در به کارگیری ان ها در مقاطع زمانی مختلف از سوی کودکان و نوجوانان بدون
حضور و نظارت مربیان و خانواده ها ،بی شک اثرات نامطلوبی را نیز به همراه خواهد داشت
که در صورت ساده انگاری و بی توجهی ممکن است در دراز مدت با یک فاجعه ی تربیتی
و اموزش��ی روبرو ش��ویم ،اما انچه که مهم اس��ت با توجه به اطالع رسانی های موجود
و ش��ناخت نسبی مس��ووالن امر اموزش و تربیت ،حوزه ی فعالیت رسانه ها قابل پیش
بینی و ارزیابی اس��ت .هرچند این حوزه ها با گس��ترش ابزاره��ای ارتباطی نرم افزاری
و ماه��واره ای ،کمی مش��کل به نظر می رس��د؛ اما انچه که اهمی��ت دارد توجه مربیان
و معلم��ان و ب��ه خصوص خانواده ها ب��ه تاثیر نامطلوب این رس��انه ها در کنار خاصیت
اموزش دهی و تعلیم فراگیر و گس��ترده ی علوم مختلف می باشد .برخی برانیم تا ضمن
معرفی وس��ایل ارتباطی در حیطه رس��انه ها و بررس��ی اثرات مثبت و مخرب انها ،به
پاس��خ های منطقی و معقول در خصوص اس��تفاده و یا عدم بکارگیری رسانه ها دست
یابیم .چرا که ارتباط انگاره ای برای سنجش افراد و وسیله ای برای تغییر در سطح رفتار
اس��ت که شامل تبادل اطالعات و چگونگی معنی بخشیدن به این اطالعات است که
تفاوت در زمینه های ارتباطی به خصوص با حضور رسانه های مختلف با توجه به اگاهی
طرفین در جهت ایجاد رابطه ی بهتر و یا کاهش کیفیت ان ،کمک می کند.
نگاهی به فیلم ددپول یکی از پرفروش ترین فیلم های سال 2016سینماهای امریکا
محمد تقی زاده
ددپول دومین فیلم پرفروش س��ینماهای امریکا
در ح��ال حاضر و پرفروش تری��ن فیلم ماه فوریه
س��ال 2016بوده است که توسط کمپانی معروف
م��ارول که متخصص س��اخت اث��ار ابرقهرمانی
با جلوه های ویژه عظیم اس��ت تهیه ش��ده است.
مهمتری��ن ویژگ��ی و وجه تمایز ددپ��ول با دیگر
اثار ابرقهرمانی س��اخته شده توسط مارول و حتی
دیگر کمپانی ها مانند دی سی نوع پرداخت قصه و
شخصیت و ساختار شکنی در روایت سینمایی اش
هست چنانچه ش��اهدش هستیم ددپول به هجو
خود و بس��یاری از قواعد این ژانر و حتی س��ینما
می پردازد و برای اینکار هم بس��یار به خود می بالد
و متفاوت نمایی از خود بروز می دهد .ددپول قصه
اوانگارد سینمای جهان
مردی است که بواس��طه بیماری سرطان تن به
ازمایش های تجربی گروهی ناشناس می دهد که
س��رانجام زیبایی صورتش را بطورکامل از دست
می دهد و در عوض نیرویی ماورایی برای ترمیم
اعض��ای بدن خ��ود در مقابل شکس��تگی ،قطع
ش��دگی و خونریزی و دیگر اسیب ها پیدا می کند
و این عارضه سخت یعنی از دست دادن صورت
زیبایش او را بران می دارد تا به انتقام از پزشکش
ک��ه با اگاهی دس��ت به این اق��دام زده بپردازد...
یکی از مهمترین ویژگی های سینمای صنعتی و
سرگرمی ساز امریکا و هالیوود نشینان برنامه ریزی
استراتژیک و دقیق برای مخاطبان وسیع در تمام
امریکا و در س��طح جهان است .به عبارتی دیگر
اتاق فکر هالیوود هر س��اله با برنامه ریزی دقیق و
گسترده و بودجه های عظیم و هدفمند مجموعه
متنوع و گوناگونی از فیلم ها با ژانرها و گونه های
مختلف که مخصوص تماش��اگران با سالیق و
عالیق مختلف می باشد بطور وسیع تولید می کند.
در این پکیج یا س��بد متون انواع و اقسام ژانرها با
گرایش های مختلف از جمله کمدی ،ملورام ،بالک
باستر ،سیاسی ،و فیلم های مستقل و ابرقهرمانی
تولید می شود .بنابراین مخاطب امریکایی می داند
که در چه تاریخی و در چه س��ینماهایی می تواند
فیلم مورد نظر که با س��لیقه خود و خانواده اش
تطبی��ق دارد انتخاب و تماش��ا کند .از این
رو ه��ر یک از کمپانی ه��ا و تهیه کننده ها
با برنامه ریزی دقیق و گس��ترده ای که دارند
به بهترین و کامل ترین شکل پروژه فیلمسازی
خود را پیش می برند و شکست تجاری به ان نحو
که در جاهای دیگر دنیا مرس��وم است برای انها
اتفاق نمی افتد چراکه از قبل مخاطب و میزانشان
تخمین زده و زمان و شرایط اکران و سینماها هم
تعیین ش��ده و دیگر چیزی ب��رای نگرانی
برای فروش و تبلیغ��ات وجو ندارد .از
این روست که فیلم های هر دسته
را می بایس��ت با مخاطبان همان
دسته مورد ارزیابی و مقیاس قرار
داد و تحلیل��ش کرد .برای مثال
مخاطب��ان فیلم های ابرقهرمانی
مانند ددپول هرگز با مخاطبان
فیلم ه��ای مس��تق و هنری
قابل جمع ش��دن و متحد
شدن ارا و سالیق نیستند
ول��ی هرچه باش��د هر
فیل��م در ژانر تعریف
ش��ده خودش دارای
اس��تانداردهای الزم اس��ت که البته می تواند به
ش��اهکار نزدیک ش��ود یا در همان حد متوسط
خود باقی بماند....
به عنوان فردی که اصوال عالقه ای به س��ینمای
عامه پس��ند امریکا و ژانرهای بیگ پروداکشن و
ابرقهرمانی ندارم از دیدن فیلم ددپول ناراضی نبودم
هرچند سلیقه مورد عالقه و پسندم نبود ولی ددپول
س��عی کرده ب��ود در ایجاد ض��رب اهنگ و ریتم
س��ینمایی و تعلیق و کشمکش های روایی موفق
و ساختارشکن برخورد کند چنانکه پس از گذشت
حدود نیم س��اعت و دوام اوردن لحظات مبتذل و
سطحی فیلم داستان فیلم انقدر مهم می شود که
بتوان تا اخر فیلم را دنبال کرد و از تماشای لحظات
اکشن و بذله گویی های قهرمان داستان و هجو و
برهم زدن س��اختارهای اخالقی و هنری این ژانر لذت برد و در بدترین حالت از تماشای یکبار دیدن
فیلم پشیمان نشد .ددپول که فیلمی فانتزی و علمی تخیلی تعریف شده است هیچ دلیلی برای رفتارها و
کنش ها و واکنش هایش در نظر نمی گیرد و همانطور که در خود فیلم اشاره شد بمانند فیلم های هندی
قهرمان داستان بارها و بارها رفتار و حرکاتی انجام می دهد که اصال در دنیای واقعی معنایی ندارد به
همین خاطر است که تماشایش برای مخاطبانی که عالقه ای به فیلم های علمی -تخیلی ندارند و سینما
را با واقعیت ها و تلخی ها و ش��باهتش به زندگی واقعی دیده و تماش��اکرده اند اصال توصیه و پیشنهاد
نمی ش��ود .در عوض تماش��اگر پاپ کورن خوری که به سینما می اید تا 2ساعت بخندد و یا بترسد یا
صحنه های جذاب و اکش��ن تماش��ا کند و اخرش هم با پایانی احساسی و خوش از سالن خارج شود
ددپول انتخاب درستی است زیراکه کلیشه های رایج در دیگر فیلم های ابرقهرمانی مانند بتمن ها،
سوپرمن ها ،مرد عنکبوتی ها ،مردمورچه ای و همین فیلم کاپتان امریکا که همزمان با ددپول روی
پرده اس��ت را به کلی یا بصورت عمده ای شکس��ته و در این زمینه اوانگارد است .ددپول با حدود
60میلی��ون بودجه س��اخت تا به حال 780میلیون یعنی بی��ش از ده برابر فروش کرده و امیدوار
اس��ت رکورد پرفروش ترین فیلم 2016را ازدست ندهد هرچند رقبای سختی چون کاپتان امریکا
و زوتوپیا و کتاب جنگل دو انمیش��ن جذاب و دیدنی کپانی دیزنی را پیش روی خود می بیند ولی
تیم میلر کارگردان فیلم ،پیش تولید ددپول 2را هم شروع کرده و امیدوارست استقبال و فروش
ددپول 1مخاطبان فیلم های ابرقهرمانی را با سوپرهیرویی جدید و اوانگارد در دنیای سینما اشنا
و عالقه مند کند.
سینـــما
چهارشـــــــنبه 9تیرماه 1395سال نهم شماره 509
www.honarmandonline.ir
فرهاد ورهرام:
مستندسازان واقعی خانه نشین شده اند
فرهاد ورهرام مستندساز سینمای کشور گفت :به
سینمای مستند در کشور ما به عنوان یک حرفه
و ش��غل نگاه نمی شود و به همین دلیل است که
هر ش��خصی می تواند به عنوان مستندساز وارد
این حیطه ش��ده و از نهادهای مختلف بودجه ای
بابت تولید اثار مستند دریافت کند و از سوی دیگر
مستندسازان واقعی و باتجربه خانه نشین شوند! به
گزارش هنرمند به نقل از سینماپرس :کارگردان
مستند «باغ های زیرزمینی» افزود :متاسفانه این
روزها کمیت برای برخی مدیران بسیار مهم شده
و فکر می کنند که تولید انبوه اثار مس��تند نشانه
رش��د و ارتقای این گونه سینمایی است در حالی
که تولید انبوه به هیچ عنوان نشانه رشد سینمای
مستند نیست و ما باید به کیفیت اثار تولید شده
بیندیش��یم .وی با بیان اینکه مدیران اگر مدعی
شکوفایی سینمای مستند هستند یک فیلم راجع
به زندگی س��خت مستندس��ازان بس��ازند اظهار
داشت :این روزها مستندسازان واقعی ،باتجربه و
پیشکسوت کشور خانه نشین شده و زندگی بسیار
سختی را پشت س��ر می گذارند و متاسفانه هیچ
کس هم به فریاد ان ها نمی رسد و تمامی این ها
به دلیل مش��کالت متعدد مدیریتی است که در
کش��ور ما وجود دارد در غیر این صورت ما نباید
شاهد چنین وضعیتی در زندگی هنرمندان باشیم.
این مستندس��از در ادامه گفت :مدیران سینمای
کش��ور بارها ابراز خوشحالی کرده اند که ساالنه
بیش از ۱۰۰۰فیلم مستند در سینمای ایران تولید
می شود در صورتی که بیش از ۹۰درصد این گونه
اثار را اص ً
ال نمی توان فیلم نامید چرا که از کمترین
کیفیتی برخوردار نیستند و تنها برای پر و پیمان
شدن جشنواره های ریز و درشت کارایی دارند .د
ر چند س��ال اخیر ،ما فیلم مستند خوبی را شاهد
نبوده ایم و به نظر من این اثاری که از شبکه های
تلویزیونی می بینیم اص ً
ال فیلم مستند نیستند چرا
که فیلمسازان یک سری تصاویر را با بودجه پنج
ی��ا ده میلیون تومانی به هم می چس��بانند و بعد
اسمش را فیلم مستند می گذارند!
کارگردان مستند «بی شناسنامه ها» تصریح کرد:
انچه امروز گریبان سینمای مستند را گرفته تولید
انبوه اثار ارزان ،بی محتوا و بی کیفیت اس��ت که
یکی از دالیل اصلی و عمده تولید این گونه اثار
نازل وجود جشنواره های متعدد سینمایی در کشور
است که رسم ًا هیچ گونه کارایی و عایدی مثبتی
برای سینمای ما در پی ندارند و معلوم نیست به
چ��ه دلیلی مدیران بودجه های هنگفتی را صرف
برگزاری این جشنواره ها می کنند؛ سینمای مستند
در کش��ور ما تنها یک جشنواره مهم و قدیمی و
حائز اهمیت دارد که جشنواره «سینما حقیقت»
است و مابقی جشنواره ها باید تعطیل شوند تا دیگر
ش��اهد تولید فیلم های بی ارزش برای حضور در
این جشنواره ها نباشیم.
وره��رام در همی��ن رابطه افزود :جش��نواره های
س��ینمایی در کش��ور ما به صورت هیاتی و بی
نتیجه برگزار می ش��وند؛ جش��نواره ای که هیات
داوران ان ج��رات صدور یک بیانیه برای قرائت
در مراسم اختتامیه را نداشته باشند رسم ًا تعطیل
است و مشخص است که تنها برای تبلیغ سازمان
و دس��تگاه برگزار کننده این جشنواره برپا شده و
قصد برگزار کنندگان ان رشد و ارتقای سینمای
مستند در کشور نیست!
وی تاکید کرد :ما برای رش��د و ارتقای سینمای
مس��تند به بودجه و نظارت ب��ر بودجه نیاز جدی
داریم و از س��وی دیگر نیازمند مدیرانی هستیم
که دغدغه سینمای مستند را داشته باشند و نباید
ش��اهد حضور مدیرانی باشیم که به دلیل کارمند
بودن شان در برخی مراکز و نهادها مدتی پست
مدیریت بر سینمای مس��تند را می گیرند و تنها
به فکر پر کردن بیالن های کاری خود هس��تند؛
مدیران س��ینمای مس��تند باید هم��واره از میان
افرادی انتخاب ش��وند که سابقه مستندسازی را
داشته و از دغدغه ها و احواالت این گونه سینمایی
در کش��ور به خوبی اگاه باشند و تنها هدف شان
رش��د و اعتالی این گونه مهم س��ینمایی باشد.
ورهرام در بخش دیگری از این گفتگو خاطرنشان
کرد :در حال حاضر شبکه تلویزیونی مستند ،مرکز
گس��ترش سینمای مستند و تجربی و شهرداری
۳نهادی هستند که به عنوان سفارش دهندگان
اصلی این گونه س��ینمایی شناخته می شوند که
متاس��فانه در اغلب موارد تنها از دایره محدودی
اف��راد خاص که جزو نزدیکان ش��ان محس��وب
می شوند برای تولید مستندهای سفارشی خود
اس��تفاده می کنند و همین ام��ر یکی از دالیل
خانه نش��ینی و بیکاری مستندس��ازان برجسته
می ش��ود .کارگردان مس��تند «قتل ش��تر» در
خاتمه این گفتگو متذکر ش��د :بودجه سینمای
مس��تند هم بسیار اندک است و به هیچ عنوان
در ش��ان و منزلت و لیاقت این گونه سینمایی
نیست و به همین دلیل زمانی که مدیران مرکز
گسترش سینمای مستند و تجربی می خواهند
این بودجه را در بین مستندس��ازان برای تولید
فیلم ها تقس��یم کنند دچار مش��کل می شوند و
شایسته اس��ت که مدیران س��ازمان سینمایی
بودجه این بخش را افزایش دهند.
7
مهمترین رویدادهای سینمایی از نگاه «هنرمند»
موافقت با عرضه 5فیلم برای شبکه نمایش خانگی
ش��ورای صدور پروانه نمایش خانگی با عرضه 5عنوان موافقت کرد.
در جلسه 30خرداد شورای پروانه نمایش خانگی که با حضور اکثریت
اعضاء برگزار شد،با عرضه فیلم های«عشق و جنون» به تهیه کنندگی
محمد رضا محمدی و به کارگردانی حسن نجفی« ،پی »22به تهیه
کنندگی داوود حیدری و به کارگردانی حسین قاسمی جامی« ،اسپرین
قس��مت »9به تهیه کنندگی و به کارگردانی فرهاد نجفی« ،این مرد
نیچه نیس��ت»به تهیه کنندگی و به کارگردانی س��عید کش��اورزی و
«مایا» به تهیه کنندگی داریوش بابائیان و به کارگردانی هادی رحیمی
موافقت شد .همچنین در این جلسه با عرضه 6عنوان فیلم کوتاه و7
عنوان فیلم خارجی نیز موافقت به عمل امد.
سینماگران به رییس جمهوری شکایت می برند
رییس ش��ورای عالی تهیه کنندگان سینما برای چندمین بار انتقاد کرد که
وزارت کش��ور هنوز بدهی خود را به این ش��ورا نپرداخته و گفت ،ناچاریم
ش��کایت خود را با رییس جمهور پیگیری کنیم .س��یدغالمرضا موسوی
گفت :متاسفانه وزارت کشور همچنان از زمستان سال 92بابت برگزاری
جشنواره فجر در تمام استان ها به شورای عالی تهیه کنندگان بدهکار است
و هنوز نس��بت به بازپرداخت 500میلیون بدهی خود اقدام نکرده است.
او با اش��اره به پیگری ش��ورای عالی تهیه کنندگان برای بازپرداخت این
بدهی ادامه داد :در این مدت نامه ای به وزیر محترم کش��ور نوشتیم و از
ایش��ان خواستیم تا دس��تور پیگیری و پرداخت بدهی را بدهند و حتی به
ش��وخی به این وزارتخانه گفتیم پول تهیه کنندگان سینما ،خوردن ندارد!
موسوی اضافه کرد :از انجا که تاکنون هیچ اقدامی در این زمینه صورت
نگرفته است ،ظاهرا ناچاریم در مراسم افطاری اقای رییس جمهوری،
ش��کایت خود را از وزارت کشور مطرح کنیم .ما تا به حال به ریاست
جمهوری ش��کایت نکرده ایم ،اما به نظر می رسد باید این کار را انجام
بدهیم .این تهیه کننده س��ینما افزود :درس��ت اس��ت ک��ه این بدهی
پرداخت می ش��ود ،اما موضوع اینجاس��ت که بعد از گذشت این مدت
زمان و به دلیل تورم ،ارزش پول کم می ش��ود .سیدغالمرضا موسوی
پیش از این اعالم کرده بود که طبق درخواس��ت وزارت کشور ،بهمن
س��ال 92به دلیل ش��ور و هیجان خاصی که بعد از انتخابات ریاست
جمهوری ایجاد ش��ده بود ،جشنواره فیلم فجر در تمام استان ها برگزار
ش��د؛ تا همه از این جشن ملی بهره مند ش��وند اما بابت برگزاری این
جشنواره 500میلیون بدهی به تهیه کنندگان سینما باقی مانده است.
موافقت شورای ساخت با 3فیلم نامه
شورای صدور پروانه ساخت با 3فیلمنامه در جلسه 2تیر موافقت کرد .فیلم
نامه های «س��پیده دم» به تهیه کنندگی سید محسن وزیری ،کارگردانی
قدرت ال��ه صلح میرزایی و نویس��ندگی اصغر نعیم��ی در ژانر اجتماعی،
«افس��انه های امروزی» به تهیه کنندگی روانبخش صادقی و کارگردانی
و نویس��ندگی حمید رضا حافظی در ژانر کودک و نوجوان /انیمیش��ن و
«سد معبر» به تهیه کنندگی بهمن کامیار و کارگردانی محسن قرایی و
نویسندگی سعید روستایی در ژانر اجتماعی موافقت شورای ساخت سازمان
سینمایی را اخذ کردند.
مسئوالن به فکر چاره بیکاری در سینما باشند
زینت رضا رییس انجمن منش��ی های صحنه خانه س��ینما با اش��اره به
برنامه های جدید انجمن منش��ی های صحنه گف��ت :برنامه های صنفی
کل صنوف خانه سینما ،مس��تلزم عملکرد خود خانه سینما است و همه
ما زیرمجموعه این خانه هس��تیم .به هر حال ما در انجمن منش��ی های
صحنه اهداف بسیاری را دنبال می کنیم و پیش نویس هایی را به عنوان
برنامه های اینده این صنف در مجمع عمومی مطرح کرده ایم .وی ادامه
داد :در حال حاضر اعضای این صنف همه تحصیل کرده رشته سینما و
کارگردانی هستند و با توجه به اینکه اکثر اعضا به دنبال فعالیت در حوزه
کارگردانی هس��تند ،صنف برنامه های متنوعی را در جهت هموار کردن
این راه برای اعضای خود در نظر دارد که البته اجرایی شدن این برنامه ها
بستگی به عملکرد خانه سینما دارد.
ریی��س انجمن منش��ی های صحنه تاکید کرد :در همین راس��تا یکی از
برنامه های��ی که صنف ما دنبال می کند این اس��ت که بتوانیم فیلم های
کوتاهی که توسط اعضا ساخته شده است برای اهالی خانه سینما و دست
اندرکاران س��ینمای کش��ور نمایش دهیم و این اثار را به جش��نواره های
مختلف ارس��ال کنیم .رضا گفت :مش��کالت صنف م��ا با دیگر صنوف
خانه س��ینما مشترک است که شامل امنیت شغلی ،وضیعت بیمه تامین
اجتماعی ،مشکالت معیشتی است .مساله بیمه تامین اجتماعی نیز از دیگر
مش��کالت اعضای صنوف مختلف است و این مش��کل در حال حاضر
توسط خانه سینما در حال پیگیری است.
«ولد» به مناسبت فرارسیدن روز قدس منتشر شد
فیلم کوتاه «ولد» به کارگردانی امیرعباس ربیعی به مناس��بت فرارسیدن
روز قدس منتش��ر شد .فیلم کوتاه «ولد» به کارگردانی امیرعباس ربیعی
پیرام��ون مظلومیت غزه به مناس��بت فرا رس��یدن روز قدس به صورت
عمومی منتشر شد« .ولد» به زبان عربی و تهیه شده در باشگاه فیلم سوره
است و روایت سرنوشت یک میهمان تازه در بیمارستان کوچکی در شهر
غزه است که زیر بمباران ،هربار قسمتی از این بیمارستان خراب می شود.
قصه ای کوتاه از یک جدال مادرانه با بمب های کودک کش.
فیلم کوتاه «باران اهسته می بارد» در ترکیه ساخته می شود
فیلم کوتاه «باران اهس��ته می بارد» به کارگردانی سعید نجاتی با حمایت
شهرداری ازمیر در ترکیه ساخته شد.
ش��هرداری ش��هر ازمیر طی برنامه ای از ۵فیلمس��از از ۵کش��ور ایران،
فلسطین ،جمهوری چک ،یونان و ترکیه با هدف ترسیم قیام مردم شهر
ازمیر با فرماندهی «بورکلوخ موصطفی» دعوت به عمل اورده تا از دیدگاه
این فیلمسازان ۵فیلم کوتاه از ابعاد مختلف این قیام تولید کرد .داستان این
فیلم کوتاه ۲۰دقیقه ای که در تاریخ ۱۹۸۰در یک روستا اتفاق می افتد،
روایت دانش اموزان یک مدرس��ه است که سعی دارند به معلم خودشان
کمک کنند .این فیلم کوتاه در قالب یک نمایش اولیه در س��الن نمایش
شهرداری ازمیر روی پرده رفت و به عنوان بهترین فیلم انتخاب شد.
بهرام توکلی «برف سرخ» را می سازد
فیلم سینمایی «برف س��رخ» به نویسندگی و کارگردانی بهرام توکلی و
به تهیه کنندگی مس��عود ردایی بزودی با انتخ��اب بازیگران وارد مرحله
اولیه پیش تولید می ش��ود و با گزینش عوامل ،طی ماه های اینده جلوی
دوربین می رود .این فیلم که اخیرا پروانه س��اخت خ��ود را دریافت کرده
است ،دومین همکاری مشترک توکلی و ردایی محسوب می شود که نوروز
امس��ال سریال متفاوت «بیمار استاندارد» را به ترتیب در مقام نویسنده و
تهیه کننده روی انتن شبکه یک داشتند.
نمایش اثار کیارستمی و مهرجویی در موزه هنرهای معاصر
فیلم «همس��رایان» به کارگردانی عباس کیارس��تمی و «مدرسه ای که
می رفتی��م» به کارگردانی داریوش مهرجوی��ی در هفته فیلم های کانون
پرورش فکری کودکان و نوجوانان به نمایش در می اید .در اخرین روز از
نمای��ش منتخبی از فیلم های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان،
روز پنجشنبه ۱۰تیرماه ساعت ،۱۷فیلم های «همسرایان» به کارگردانی
عباس کیارستمی به مدت ۱۷دقیقه و فیلم «مدرسه ای که می رفتیم» به
کارگردانی داریوش مهرجویی به مدت ۸۶دقیقه در سالن سینما تک موزه
هنرهای معاصر تهران به نمایش در می اید .عالقه مندان می توانند برای
استفاده از برنامه های نمایش فیلم های کانون به صورت رایگان و ازاد ،به
موزه هنرهای معاصر تهران مراجعه کنند.
«ژنرال های ۱۳ساله» در مرحله فیلمبرداری
ساخت فیلم مستند «ژنرال های ۱۳ساله» که در مرحله فیلمبرداری قرار
دارد ،در چند اس��تان در حال پی گیری اس��ت تا پس از طی مراحل فنی
تولید ،برای اولین نمایش عمومی به دبیرخانه دهمین جشنواره بین المللی
«س��ینما حقیقت» ارائه شود .مس��تند «ژنرال های ۱۳ساله» نگاهی
دارد به نوجوانان رزمنده دیروز که گروهی از انان با حضور در جبهه ها
ش��هید ش��دند و عده ای دیگر که این روزها در میانس��الی ،روزگار را
می گذرانن��د .عوامل تولید این فیلم مس��تند عبارتند از طرح ،تدوین و
کارگردانی :محمد جعفری ،تصویربردار :هادی امامی ،صدابردار :سلیم
قاسمی ،مدیر تولید :اذر مهرابی ،تهیه شده در مرکز گسترش سینمای
مس��تند و تجربی .محمد جعفری پیش از ای��ن اثاری چون «کارنامه
بنیاد کندی»« ،اس��مان رستم اباد ابری است»« ،کریستین»« ،الله و
الدن» و «صورت های رنگ پریده» را ساخته است.
نشست«سینمایفلسطین:رویاهاییکملت»
برگزار می شود
سومین جلسه از سلسله نشست های پژوهشی مدرسه ملی سینمای ایران
در اس��تانه روز جهانی قدس با عنوان «سینمای فلسطین :رویاهای یک
ملت» برگزار می شود .در این نشست که با نگاهی به کتاب «رویاهای یک
ملت :دربار ه سینمای فلسطین» برگزار می شود ،سیدعلی روحانی ،وحیداهلل
موس��وی و عبداهلل کریم زاده (مترجم کتاب) به بیان نظرات خود درباره
س��ینمای فلسطین می پردازند.سلسله نشست های پژوهشی مدرسه ملی
س��ینمای ایران که از ابتدای خردادماه اغاز شده است به اثار پژوهشی و
ترجمه ای می پردازد که طی سال های ۱۳۹۳و ۱۳۹۴با همکاری دانشگاه
تهران و مدرسه ملی سینما و با نظارت دفتر مطالعات و دانش سینمایی به
انجام رسیده اند .این نشست امروز روز چهارشنبه ۹تیر ساعت ۱۸:۳۰الی
۲۰:۳۰در محل مدرسه ملی سینمای ایران واقع در سه راه اقدسیه ،خیابان
موحد دانش ،کوچه نیلوفر ،پالک ۳برگزار خواهد شد و شرکت در ان برای
عموم عالقه مندان ازاد است.
دبیری جشنواره پویانمایی تهران مجددا به
کریمی صارمی واگذار شد
علیرض��ا حاجی��ان زاده مدیرعام��ل کانون پ��رورش فکری ک��ودکان و
نوجوانان در حکمی مس��ئولیت این دوره از جشنواره پویانمایی تهران را
به کریمی صارمی سپرده است .مدیرعامل در این حکم به تعهد و سوابق
محمدرضا کریمی صارمی در برنامه ریزی ،هدایت و برگزاری این جشنواره
بین المللی اشاره کرده و بنا بر پیشنهاد مناف یحیی پور معاون تولید کانون،
وی را به این س��مت منصوب کرده است .جشنواره بین المللی پویانمایی
تهران از س��ال ۱۳۷۷با دبیری کریمی صارمی اغاز به کار کرد و دهمین
دوره ان روزهای ۱۵تا ۱۹اس��فند در مرکز افرینش های فرهنگی هنری
کانون واقع در خیابان حجاب تهران برگزار می شود.
«پا گنده» درگذشت
«ب��اد اسپنس��ر» ،بازیگر ایتالیایی که به «پا گنده» معروف بود ،در س��ن
۸۶سالگی درگذشت« .رویترز» نوشت :بازیگر و کارگردان ایتالیایی «باد
اسپنسر» که بیشتر با نقش «پا گنده» در فیلم های وسترن شناخته می شود ،
ش��ب گذشته در س��ن ۸۶سالگی درگذشت .به گفته پسر این بازیگر که
خودش تهیه کننده سینما است ،او پیش از مرگ درد نکشید ،همه اعضای
خانواده اش کنارش بودند و اخرین کلماتی که به زبان اورد« ،متش��کرم»
بود« .اسپنس��ر» بیش��تر به خاطر حضور در فیلم های س��بک وسترن
اسپاگتی همراه با «ترنس هیل» شهرت داشت .او در بیش از ۲۰فیلم
س��ینمائی با «هیل» همکاری کرد .این هنرمن��د که مدرک دکترای
حقوق داش��ت ،در ایران با لقب «پا گنده» ک��ه نام یکی از فیلم های
مش��هور اوست ،شناخته می شود« .اسپنسر» طرفداران خارجی زیادی
داش��ت ،به ویژه در کش��ورهای امریکای جنوبی که بخشی از عمرش
را در ان ها س��پری کرد .او پیش از روی اوردن به س��ینما ،ش��ناگری
حرفه ای بود« .اسپنسر» با حضور در رشته های شنا و واترپولو توانست
به المپیک های ملبورن و هلسینکی راه یابد .او اولین ایتالیایی بود که
توانست شنای صدمتر ازاد را در کمتر از یک دقیقه طی کند.
سازمان ا گهی ها 88 31 13 61
88 31 13 53
8
تجسمی
چهارشـــــــنبه 9تیرماه 1395سال نهم شماره 509
www.honarmandonline.ir
زمینه در ایران فعالیت می کنند هرچند تعدادشان بسیار
کم ،ولی کیفیت کارش��ان واقعا باالس��ت؛ این را نه از
روی حس وطن پرس��تانه که بر اساس مقایسه با اثار
هنرمنداندیگرکشور هامی گویم .مادرکشوریزندگی
می کنیم که از نظر وسعت و تنوع طبیعی بی نظیر است
و در واقع از همه نوع اقلیم و طبیعت بهره مند هستیم؛
این امکانی است که در حقیقت بستر بروز و شکوفایی
هنرهای محیطی را ایجاد می کند ولی از طرف دیگر کار
هنرمندانایرانیشایدخیلیسخت ترهمهست؛چراکه
شما برای رسیدن به موقعیت یک هنرمند امریکایی یا
حتی اروپایی و اسیایی باید ده ها برابر ان ها کار کنید تا در
عرصهجهانیشناختهشوید.البتههمیشهیکراه میان بر
به نام هنر سیاسی هست که یک شبه شما را مشهور
و پولدار می کند به ویژه که ش��ما در منطقه ای به نام
خاورمیانه زندگی و رشد کرده باشید اما به هر صورت
اگر بخواهید از راه حقیقی و درس��تی گام بردارید باید
زحمت زیادی بکش��ید و با پشمی باز حرکت کنید .در
هر حال شاید بتوان یکی از دالیل موفقیت هنرمندان
ایرانی را مستقل بودن ان ها دانست؛ البته این استقالل
به قیمت نداشتن خیلی چیز ها هم تمام شده است؛ در
تمام این س��ال ها هر پروژه و برنامه ای که انجام شده
بدون اسپانسر و با هزینه شخصی هنرمندان بوده ،ولی
عشق و عالقه مندی ویژه و پایمردی هنرمندان فعال
در این عرصه موجب ش��ده تا در سطح جهانی مطرح
و ش��ناخته شوند .ما هیچ وقت به دولت متکی نبودیم
بنابراین در همه س��ال هایی که هی��چ برنامه جدی از
سوی ان ها برگزار نمی شد ما کار خودمان را می کردیم
و متوقف نبودیم ،این یک تفاوت اساسی و عمده است.
کیفیت اثار هنرمندان ایرانی ،هنر محیطی ایران را امروز
ب��ه یک قطب در جهان تبدیل ک��رده؛ هنر محیطی
ایران کامال در دنیا ش��ناخته شده و کمتر برنامه خوب
و با کیفیتی در جهان هس��ت که هنرمندان ایرانی در
ان ها حضور نداشته باشند .چند هفته دیگر دو نمایشگاه
موازی در موزه کنشتاله مجارستان را پیش رو داریم که
بهتر و بیش��تر از داخل می شناس��ند .در داخل قش��ر
بسیار محدودی حتی از فعالیت های ما خبر دارند .البته
پذیرش شکل های جدید هنر معاصر و هنر جدید طی
پنج ،شش سال گذشته خیلی تغییر کرده و برای مثال
گالری های ما هم تا اندازه ای پذیرای کارهای جدید تر
شده اند ،ولی خاطرم هست ان سال ها که دانشجو بودیم
و اوایل فعالیتمان در این عرصه ،واقعا با الفاظ بدی با
ما برخورد می کردند و کارهای ما را به قول خودش��ان
یدانستند .حاال
ش��امورتی بازی و اثاری غیر هنری م
همان منتقدان و ان هایی که به تندی با این فعالیت ها
برخورد می کردند ،کم کم حامی این جریان ش��ده اند.
به هر حال بخش��ی از این ماجرا طبیعت قضیه است
و همیشه هر چیز نو که می خواهد تلقی های موجود را
به چالش بکشد ،خودش قبل هر چیز به چالش کشیده
می شود .باالخره باید بگوییم حاال این شکل از افرینش
هنری هم تا اندازه ای حتی در س��طح رسمی پذیرفته
شده است .شهرداری تهران تالش هایی در این زمینه
داشت و دو دوره جشنواره هنر محیطی را برگزار کرد اما
هنوز به ان شناخت و دانش کافی نرسیده اند و به زعم
خودشان هر زباله ای را به عنوان اثر هنرمحیطی وارد
ش��هر کردند که پیامدهای منفی زیادی هم به دنبال
خواهد داش��ت اما به هر صورت همینکه نامی از این
هنرمطرح می شود نشان دهنده این رشد این هنر است
و تنها وظیفه ما کمک به رش��د صحیح و به بیراهه
نرفتن ان اس��ت .به هر حال باید گفت طی ۱۰سال
گذشته جریانی در این عرصه پا گرفته که بازهم باید از
اقای نادعلیان به عنوان بنیانگذار این جریان یاد کرد که
تاثیرگذاری زیادی در این عرصه داشته و هنرمند کامال
شناخته شده و معتبری در دنیا است.
حاال باید با این جریان نوپا چه کرد؟
در حال حاضر این جریان در مرحله ای اس��ت که نیاز
به پژوهش ،اموزش و بازنگری دارد .شاید دلیل اینکه
خیلی از جریان ها می ایند و مدتی هستند و بعد خاموش
می ش��وند همین است که شناخت و اگاهی ها کافی
نیس��ت .منابعی چون کتاب و نقد و تحلیل در حوزه
هنرهای محیطی بسیار کم است و اگر هست ابتدایی و
کلی است .به هر حال شخصا به اینده این هنر امیدوارم
و معتقدم زمینه های شکوفایی بیشترش هم وجود دارد
ولی اگر در بحث تئوری و اموزش جدی گرفته نشود
به همان میزان می تواند اسیب پذیر باشد و به بیراهه
برود .ببینید در کشور ما هنوز هم هنر زیست محیطی
به هنری گفته می شود که در ان تصویر درخت و ببر
و پش��ه وجود دارد و اصوال نگاه به طبیعت یک نگاه
کامال سطحی است ،بنابراین برای من عجیب نیست
که در فضای دانشگاهی ما منوچهری شاعر یا سهراب
سپهری را نخس��تین هنرمندان هنرمحیطی ایران
معرفی می کنند و یا ع��ده ای به دنبال ثبت باغ های
ایرانی به عنوان نخس��تین نمونه های هنرمحیطی
هستند تا بگویند پیش از اینکه هنرمحیطی در امریکا
کیوریتور نمایشگاه اصلی ان اقای «جان کی گرانده»،
یکیازبزرگ ترینمنتقدانوکیوریتورهایهنرمحیطی
است؛ این نمایشگاه در واقع برگزیده اثار هنر محیطی
جهان از اغاز تا به امروز اس��ت که در بخش پیش��ینه
اثار هنرمندان بزرگ این عرصه از وال تر دماریا گرفته
تا اسمیتس��ن و ...نمایش داده خواهد شد و از ایران نیز
اقای نادعلیان در بخش پیشینه حضور دارند و در بخشی
دیگر اثار هنرمندان جوان تر که هم اکنون در این عرصه
فعالیت دارند به نمایش در می اید .جالب است بدانید تنها
کشوری که در این مجموعه بخش ویژه دارد ایران است
و در سالن و نمایشگاهی مجزا با عنوان «اکو اوانگارد»
هنرمندان و اثار ایرانی را معرفی می کند که کیوریتوری
این نمایشگاه نیز بر عهده بنده بوده است.
بنابرای�ن در س�طح بین الملل�ی
هنرمحیطیایرانشناختهشدهاست
شاید حتی بیشتر از کشور خودمان؟
بله واقعیت این اس��ت که در کش��ورهای دیگر ما را
و اروپا مطرح ش��ود ما در ایران داش��ته ایم اما در همه
این م��وارد بیش از انکه یک فرضیه و نگاه علمی و
تخصصی وجود داشته باشد یک نگاه سطحی موج
می زند که نهایتا هم راه به جایی نخواهد برد.
و سخن پایانی؟
از توجه ش��ما بسیار سپاس��گزارم .اینکه ما در کشور
خودمان غریبه باشیم خیلی سخت و تلخ است .بخشی
از غریبه بودن هم به این معنی است که حمایتی از این
جریان وجود ندارد .امیدوارم نهاد ها و ارگان های مختلف
کشور به این جریان نگاه مثبتی داشته باشند و کمک
کنند تا شکل مطلوب تری بگیرد ،نه اینکه به تضعیف
ان بیندیش��ند یا لزوما به نفع خود تغییرش بدهند .در
هر حال ارگان ها و رسانه ها می توانند حمایت هایی از
این جریان داشته باشند که الزاما حمایت مالی نیست.
همانط��ور که پیش تر گفتم م��ا کار خودمان را انجام
می دهیم اما به هر صورت پتانسیل فراوانی برای انجام
کارهای بزرگ در ایران وجود دارد .متاس��فانه در حال
حاضر جدی ترین اتفاقاتی که در عرصه هنر محیطی
انجام می شود هم انعکاس مناسبی در رسانه ها ندارد.
در نهایت امیدوارم تعاملی میان فعاالن این عرصه و
نهادهای فرهنگی و هنری کشور شکل بگیرد؛ انتظار
نداریم مثال حمایتی که از حوزه س��ینما می شود را در
این عرصه شاهد باشیم ولی می شود نگاه جدی تری به
هنر محیطی داشت تا کارشان را به شکل حرفه ای تر و
مطلوب تریدنبالکنند.
گفتگوی «هنرمند» با محمود مکتبی هنرمند فعال در عرصه هنر محیطی
هنر محیطی ایران امروز به یک قطب در جهان تبدیل شده است
بهروز فایقیان
قبل از هر چیز درباره پروژه ای که در
پیشداریدبرایمانبگویید.
پروژه هنر کوچ رو چند س��الی است که اغاز شده است
و ش��هریور ماه در افریقا برگزار خواهد شد که بنده نیز
به عنوان یکی از هنرمندان دعوت شده در ان شرکت
خواهم کرد .این پروژه با عنوان «هنر کوچ رو» از سال
۲۰۱۴شروع شده و تا ۲۰۱۸هم ادامه خواهد داشت .هر
سال در یک مقطع مشخص هنرمندانی با گرایش های
مختلف هنر محیطی همچون «نیچر ارت» یا «اکو
ارت» در این پروژه که در قاره های مختلف جهان برگزار
می شود شرکت می کنند .این رویداد از کره جنوبی اغاز
شده و برگزار کننده ان گروهی به اسم «یاتو» است و
در این پروژه ۲۶کشور و بیش از ۵۰گروه و مرکز هنری
مشارکت دارند .سال گذشته این برنامه در هند برگزار شد
و سال های بعد هم در اروپا و امریکا دنبال خواهد شد.
ایده پروژه «هنر کوچ رو» در سال ۲۰۱۱مطرح شد و تا
کنونکیوریتورهاییازنقاطمختلفجهاندراینرویداد
حضور داشته اند .هر سال حدود یک ماه به برگزاری این
پروژه اختصاص دارد ک��ه طی ان هنرمندانی از نقاط
مختلف جهان در طبیعت یک منطقه گرد هم می ایند
و شروع به فعالیت می کنند که ایده اصلی همانطور که
گفتم خلق اثر هنری مشابه با زندگی کوچ رو است یعنی
هنرمندان در این رویداد نه چیزی را از بیرون به طبیعت
اضافه می کنند و نه چیزی را از طبیعت خارج می کنند؛
در واقع اثار کامال مکان ویژه اس��ت و هنرمندان لزوما
هیچ پیش زمینه ای نسبت به منطقه ای که به ان سفر
می کنند ندارند .در طول این یک ماه ورک شاپ هایی
برگزار می شود و هنرمندان از شهرهای مختلف یک
منطقه دیدن می کنند .برای مثال در پروژه کره جنوبی
که من هم شرکت داشتم در بیشتر از ۱۰شهر و فضای
طبیعی انجا تجربه های هنری خود را صورت دادیم .ایده
کلی هم این است که مخاطبان را ترغیب کند تا نوع
نگاه شان را به طبیعت و محیط تغییر دهند.
هنر محیطی شکلی از هنرهای جدید است که شاخه ها وگرایش های مختلفی چون هنر بوم شناختی ،هنر در طبیعت و هنر ترمیمی را شامل می شود و می کوشد تا از
طریق خلق اثر هنری رابطه مخاطب با محیط در معنای کلی را بهبود ببخشد .این اثار ناپایدار و میرا هستند و به علت دور افتاده بودن ،از طریق رسانه هایی چون ویدئو،
اینترنت ،عکس و ....به طور گسترده تر با مخاطب ارتباط برقرار می کنند .محمود مکتبی از هنرمندان شناخته شده هنر محیطی ایران است .او که دانش اموخته رشته
نقاشی دانشگاه هنر تهران است ،از اوایل دهه ۸۰شمسی فعالیتش را در این عرصه اغاز کرده و معتقد است خلق اثر در طبیعت و سفر کردن و با فرهنگ های متفاوت
روبه رو شدن ،از کار کردن در فضای بسته کارگاه بیشتر به روحیاتش نزدیک است .انطور که خود او می گوید طی این سال ها به صورت انفرادی و گروهی به اغلب
نقاط ایران سفر کرده و در نمایشگاه های متعددی در داخل و خارج از کشور هم حضور داشته است .یکی از فعالیت های شاخص او در این عرصه همراهی با پروژه «هنر
تو گویی با این هنرمند را درباره فعالیت های او ،همچنین
کوچ رو» است که از سال ۲۰۱۱اغاز شده و پاییز امسال هم در افریقا دنبال می شود .همین پروژه بهانه گف
موقعیت هنر محیطی ایران طی بیش از یک دهه فعالیت هنرمندان این عرصه است.
از چ�ه موق�ع با ای�ن پ�روژه همراه
شدید؟
از ای��ران اقای نادعلیان جزو اولین کیوریتورهای این
برنامه در س��ال ۲۰۱۱بودند و من اولین بار در س��ال
۲۰۱۴در ک��ره حضور داش��تم که بعد از ان به عنوان
کیویتور جدید به این گروه اضافه ش��دم؛ سال گذشته
هم در پروژه هند مشارکت داشتم و به این ترتیب در
حال حاضر از ایران دو کیوریتور این پروژه را همراهی
می کنند که برگزارکنندگان بخش ایران این رویداد هم
محسوبمی شوند.
معیار انتخ�اب مناطق مختلف برای
اجرای این پروژه ها چیست؟
این معیار ها در هر کش��ور متفاوت است و بستگی به
برگزار کنندگان انج��ا دارد .برای مثال در کره جنوبی
پ��روژه ک��وچ رو در ش��هر ها و فضاه��ای مختلفی از
جمله نقاط س��احلی ،برکه ها ،جنگل ها و فضای بکر
جزیره های کوچک این کش��ور برگزار شد؛ البته تنوع
طبیعت در کشوری مثل کره مثال در مقایسه با ایران
بسیار کم است .اما برگزارکنندگان در انتخاب فضا ها
عالوه بر فضاهای طبیعی ،نیم نگاهی هم به پیشینه،
فرهنگ و تاریخ هر منطقه داشتند .تا اینجای کار این
پروژه در نقاطی اجرا شده که همگی از ابعاد فرهنگی
و تاریخی قابل توجهی برخوردار بوده اند .اساسا اینکه
برنامه ریزی شده تا پروژه هنر کوچ رو در تمام قاره های
جهان اجرا شود ،یکی از دالیلش اشنا شدن هنرمندان
فرهنگ های مختلف با یکدیگر است؛ به هر حال طی
این سال ها هنرمندان زیادی درگیر این پروژه می شوند
و در واقع تنوع زبانی و فرهنگی گس��ترده ای را در ان
شاهد هستیم .به زعم من اصلیترین جنبه این رویداد
گفتگویی است که میان هنرمندان شکل می گیرد و بر
تاثیرگذاریانمی افزاید.
ارتباطباجامعهبومیهرمنطقههمدر
این پروژه در نظر گرفته شده است؟
بله.یکیازکارکردهایپروژهدرهرمنطقه ایکهبرگزار
می شودایناستکههنرمندانومخاطبانعالقه مندرا
هم درگیر می کند .این ها هم در حین خلق اثار هنری و
هم در برنامه های دیگر مثل ورک شاپ ها و برنامه های
سخنرانی حضور دارند و اساسا بخشی از این بده بستان
فرهنگ��ی و هنری که از ان صحبت کردیم از همین
طریقاستکهصورتمی گیرد؛بههمیندلیلمعتقدم
میزان تاثیرگذاری این برنامه برای منطقه ای که میزبان
است حتی بیشتر از هنرمندان شرکت کننده است .به
این ترتیب کارکرد اجتماعی این پروژه هم قابل توجه
است؛ سال گذشته که در هند برنامه داشتیم عالوه بر
جنگل ها و نقاط طبیعی گجرات در بعضی از شهرهای
این منطقه هم حضور داشتیم و باید بگویم که نه تنها
هنرمحیطیبلکهحضورهنرمندانخارجیهمبرایشان
جدید و حتی عجیب بود.
ورک ش�اپ ها و برنامه های دیگر که
هنرمندان و مخاطبان بومی هم در ان
حضور دارند چه محتوایی دارد؟
دو ش��کل از ورک ش��اپ را در ای��ن برنام��ه داری��م.
ورک شاپ های اصلی به هنرمندانی اختصاص دارد که
به این رویداد دعوت شده اند و در حقیقت بخش اجرای
اثارشان را شامل می شود؛ حاضرین در این بخش اغلب
از میان هنرمندان باسابقه هنر محیطی از نقاط مختلف
جهانهستندکهباشیوه هایخاصخودوباتاثیرگرفتن
از مکانی که طی پروژه در ان حضور دارند اثارش��ان را
خلق می کنند .ورک شاپ هایی هم که در دانشگاه ها و با
حضور جامعه بومی هر منطقه برگزار می شوند ،به نوعی
جنبه اموزشی برای ان ها دارد و با روند شکل گیری هنر
محیطیاشنامی شوند؛اینکههنرمنداناینشاخهاساسا
با چه ایده و ذهنیتی تصمیم می گیرند در طبیعت خلق
اثر کنند ،همینطور نحوه انتخاب متریال و ثبت و ضبط
اثرشان از مواردی است که هنرمندان بومی از نزدیک
مشاهده می کند .یکی از خاصیت های این ورک شاپ ها
بازهمگفتگوییاستکهمیانهنرمندومخاطبشکل
می گیرد؛ همینطور رد و بدل شدن اطالعات و پرسش
و پاسخ ها بخش دیگری از تاثیرگذاری متقابل را در این
رویداد شکل می دهد.
خود شما به عنوان یک هنرمند از این
موقعیت هاچطورتاثیرگرفتید؟
در کره جنوبی بیش��تر فضای طبیعی ان منطقه بود
که تاثیرگذار بود اما در هند فضا به ش��کلی است که
نمی توانی از فرهنگ ،مردم و تمدن قدیمی این منطقه
تاثیر نگیری .به هر حال مسائلی هست که در همه این
نقاط الاقل به صورت ناخوداگاه روی تو اثر می گذارد و
باان هابهنوعیامیختهمی شوی.بهخصوصمی توانم
بگویم در پروژه هند مسائل فرهنگی و اجتماعی خیلی
زیاد روی من تاثیرگذار بود .به هر حال این موارد ممکن
استبهنسبتمنطقه هایمختلفکمتریابیشترباشد.
در پروژه افریقا که در پیش داریم برنامه ریزی به این
صورت است که در گروه های دو یا سه نفره به اضافه
هنرمندانبومیدراینمنطقهسفرخواهیمکرد؛طبیعتا
نوع برخورد ها و رفتار در انجا هم متفاوت خواهد بود .به
هر حال می توانم بگویم همه این ها بستگی به برگزار
کننده و منطقه ای دارد که پروژه در ان شکل می گیرد.
به هر حال فلسفه هنر کوچ رو همین است که شما ان
چیزی را می توانید خلق کنید که طبیعت و ان لحظه
و موقعیت به ش��ما می دهد؛ قرار نیست از ابتدا طرح
لزوما همان
کامال مشخصی را در ذهن داشته باشید و
را اجرا کنید؛ همه چیز بستگی به فضا و زمان و شرایط
دارد و همانطور که گفتم اساسا فلسفه این هنر همین
تاثیرپذیری از محیط و فضا است.
هنرهایمحیطیایراندراینسال ها
چگونه به موقعیتی که امروز در جهان
دارد دست پیدا کرده است؟
جریانی که به عنوان هنر محیطی ایران می شناسیم،
جریانی نسبتا نوپا است و پیش��ینه چندانی ندارد ولی
می شود برای موفقیت هایش دالیلی مختلفی را عنوان
ک��رد .به جرات می توانم بگویم هنرمندانی که در این
هنر و معماری
چهارشـــــــنبه 9تیرماه 1395سال نهم شماره 509
www.honarmandonline.ir
یادداشت
بهرام شیردل معماری فراتر از مرزهای کشور
مردی برای تمام فصول
هنرمند :حدودا دوس��ال پیش از این بود که در
یک ش��ب پاییزی نمایش «مردی برای تمام
فصول» به کارگردانی بهمن فرمان ارا را در تاالر
وحدت دیدم .هرچند رابرت بولت این داستان را
چنان رقم زده است که به هر زمانی اثری برای
تمام فصول می افریند ،ولی با کارگردانی فرمان
ارا و بازی بازیگران ،همان شب ،یک بار دیگر از
پایمردی «سر توماس مور» مشاور و صدراعظم
هنری هشتم و ایستادگی ماندگار او بر سرعقاید
و اصولش ،در جایگاه تماشاگر نمایش ،لرزه بر
انداممافتاد.انسانیکهدرعینتوانمندی،شرافت
را زیر پا نگذاشته ،اصول خویش را نادیده نگرفت
و در نهایت برای پاسداری از ارزش های موجود
در جامعه با توطئه دوستان و اطرافیانی که برای
منزلت یافتن نزد خود سر تامس زمانی نیکی او
را می گفتند ،او را به کام مرگ می کشند .هرچند
در دید دیگران سر توماس طغیان گری است در
برابر اقتدار موجود بر جامعه ،ولی خود او معتقد
است که با این کار به دیدار خدای خویش میرود!
مساله ای که عظمت او را در برابر منتقدینش به
نمایش می گذارد .تقابل و تناقض مابین منویات
پادشاه و شجاعت و ایستادگی این شخص بر
روی عقایدش صرف نظر از درستی یا نادرستی
اندیشه چنان کشمش هایی در صحنه به وجود
می اورد که نفس تماشاگر در سینه حبس می شد
و ب��ه این تراژدی تاریخی با دیده تحس��ین و
حیرتمی نگریست.حتیامروزهنیزگفتنبرخی
از حقایق و اذعان انها در بسیاری از موارد باعث
ایجاد بحث ها و گاه حتی جدل هایی می شود که
خود حقیقت را نیز به حاش��یه ای میراند .برخی
از گفته ها و بیانات هم ممکن اس��ت به منافع
افراد حاضر در صحنه مربوط ش��ود که باعث
می شود گفته ها را از منظر دیگری ببیننند و در
جریانی پوپولیسم وار عموم را همراه با خویش
سازند .حکایت این روزهای معماری ایران نیز
دست کمی از این ماجرا ندارد چیزی که باعث
می ش��ود کمتر بدون پیش داوری و بی طرفانه
به واقعیت ماجرا نزدیک شویم .جمله ای گفته
می شود و شخصی مدعی لیدر بودن معماری
ای��ران را می کند و خیل عظیم��ی از گروه ها و
کافهکتاب
افرادی که خود نیز روزگاری در محضر او مشق
معماری کرده اند به اعتراض برمی خیزند .شنبه
۲۹خرداد ماه ج��اری ،مردی در مصاحبه ای با
یک روزنامه محلی گف��ت که «لیدر معماری
ایران است» ،البته در «سایه»؛ بهرام شیردل را
می شناس��یم ،چهره ای نامی در معماری که نه
تنها تاثیر خود را بر معماری کشور گذارده است
بلکه اوازه او مرزه��ای ایران را نیز درنوردیده و
چهره ای خوش نام در اذهان عمومی از خود به
جای گذارده است .شیردل که به زعم بسیاری
از منتقدان و صاحب نظران در جرگه معماران
مولف و مطرح جهان محسوب می شود ،یکی از
چهره های تاثیرگذار در رویکرد فولدینگ است.
هرچند به گفته برخی و نه همه ،در روزهای اخیر
زندگی حرفه ای اش در هاله ای از انزوا فرو رفته،
اما شیردل خود معتقد است هنوز لیدر معماری
ایران اس��ت ...اما در سایه! شیردل حتی اگر به
قول خود نیز در س��ایه باش��د ،تاثیر شگرف او
بر معماری ایران چون افتاب تابنده و روش��ن
است .این روزها محاسن سفیدش انسان را یاد
ایستادگی های عمر مختار در فیلم شیر صحرا
( )1981با بازی انتونی کوئین می اندازد .گویی
سیاقمبارزه اشنیزبی شباهتبهاینشخصیت
نیست .فردی که شجاعانه در مقابل فرهنگ
غرب و حتی «خود» می ایستد و خواهان باززنده
سازی معماری می شود که تجلی گاه فرهنگ
ایرانی باشد .گویی با گذر زمان رجعت به متن
را در افکار او متواترانه تر شاهدیم .شاید بتوانیم
بگوییم این انعطاف از اصول بنیادین او اس��ت.
چیزی که در اندیشه های معمارانه او به سیاقی
چون فولدینگ و استفاده از توپولوژی بروز پیدا
می کند .شیردل که طرح اثاری چون موزه ملی
اسکاتلند ،مسابقه کتابخانه اسکندریه ،مسابقه
تاالر همایش نارا ،طراحی شهری در متاپولیس
لوس انجلس و ...را در کارنامه حرفه خویش دارد
از انتهای دهه 80میالدی توانس��ت ،همسو با
متفکران و نظریه پردازان نامی جهان گام های
موثری در راه رشد و اعتالی نظریات معمارانه
بردارد .او فعالیت حرفه ای خود را با تاسیس دفتر
«مهندسان مشاور اکس رونو» در لس انجلس
فرم معماری درمسیرادراک مخاطب
اغاز و پس از ان با عنوان «مهندس��ان مشاور
شیردل و کیپنیس» در لندن ادامه داد .این دفتر
از س��ال ۱۳۷۶خورشیدی و با نام «مهندسان
مشاور ش��یردل و همکاران» در تهران فعالیت
معماری خودرا دنبال کرد .بهرام شیردل عالوه
بر انجام پروژه های حرفه ای معماری ،به عنوان
مدیر و استاد برنامه تخصصی طراحی معماری
در مدرسه AAلندن و همچنین به عنوان استاد
در«انستیتومعماریکالیفرنیایجنوبی»دانشگاه
«هاروارد» « ،هیوس��تون تگزاس»« ،میامی»،
«ش��یکاگو»« ،انس��تیتو تکنولوژی جورجیا»،
«دانش��گاه ایالت��ی اوهایو» و دانش��گاه های
دیگری در امری��کا و اروپا به تدریس معماری
پرداخته اس��ت .معماری او بارها در نشریات و
نمایشگاه های مختلف دنیا در معرض نمایش
قرار گرفته است .او همچنین برنده نشان طال
در سال ۱۹۹۵میالدی برای شهرسازی شهر
جدید شانگلیو در چین و مدال نقره «کریستوفر
رن» از انجمن صنفی معماران کانادا در س��ال
۱۹۸۲شده است .شاید به جرات بتوان او را جزو
معدود ایرانیانی دانست که دارای چنین کارنامه
پرافتخاری در زمینه معماری هس��تند .هرچند
به عقیده برخی از زمان بازگشتش به ایران اثر
در خور توجهی ارائه نداده است ،لیک همچنان
همچونشیریدرعرصهمعماریجهانیمیغرد.
معماری که به گفته بسیاری ایزنمن در کارهای
خویش از این رفیق ش��فیق قدیمی مشورت
می گیرد .نباید فراموش کنیم که اگرچه چندان
وارد مبحث س��اخت و ساز نمی شود ولی جزو
معدود افرادی است که موسس یک اتاق فکر
معماری اس��ت .در این مقام ،شیردل معماری
استصاحباندیشهوسبکخاصیکهمعماری
نه حرفه او بلکه منش و رفتار است .اجازه بدهید
قضیه را اندکی وس��یع تر ببینیم و بدون ان که
از موضع پیش داورانه ای وارد بحث گردیم این
سوال را مطرح کنیم .در ایران امروز چه تعداد از
معمارانیکهمدعیمعماریهستندواجدشرایط
می باشند و چه تعداد از انها که مدعی نوگرایی و
صاحب اندیشه بودند قادرند این اندیشه متعالی را
به خارج از مرزهای ایران صادر کنند؟! شیردل
مسعود حبیبی
از جمله افرادی است که اندیشه معمارانه را به
نسل های بعد از خود و شاگردانش منتقل کرده
اس��ت .ش��اگردانی که در مسابقات بین الملی
و داخلی معتبر اکثرا برنده ش��ده اند .شاید رضا
دانش��میر را بتوان نمونه بارزی از این شاگردان
شناخت و به حساب اورد .شخصی که با تبعیت
از اندیشه های استاد خویش سعی دارد صبغه ای
از افکار او را در کارهایش به نمایش بگذارد .اثار
این معمار که اکثرا با استعاره ای از نظریه فولد
ساخته شده اند ،خود شاهدی است بر این ادعا.
در اینجا می توان گفت وقتی ش��خصی مانند
شیردل که طالیه دار اتاق فکری معماری ایران
است ،دیگر برای لیدر شدن احتیاجی به ساخت
و ساز نمی بیند .منش یک معمار وقتی معمارانه
است می توان بدون شک او را لیدری برای یک
جامعه حرفه ای دانست .در اینجا برخی معتقدند
که این سخن شیردل از روی خودبرتر بینی و
عجب بیان شده است و معترضانی همیشگی
که خواهان تواضع بیش��تر به سیاقی ایرانی از
او هس��تند .حال اینکه به زعم نگارنده تواضع
یراهی که در فرهنگ ایرانی وجود دارد گاهی
ب
باعث تقمیح موضوع می شود .حرکت هایی این
چنینی هرچند در نگاه نخست شاید خودبزرگ
بینی محس��وب گردد ولی ما نباید بستر ماجرا
را فراموش کنیم .مصاحبه با روزنامه ای محلی
برای شیردل ،خود نهایت تواضع برای معماری
در قواره او .چه طرفدارش باشیم چه منتقدش،
نمی توانیم تاثیر بهرام شیردل را بر رویکردهای
کنونی معماری ایران و جهان منکر شویم .در
اخر شاید بتوانیم بگوییم شیردل ،معماری است
که در اصل در «نهایت فروتنی» می گوید من
لیدر معماری ایران هستم! چنین فردی اندیشه
را س��وار بر «لیدینگ» می کند؛ البته ناگزیر به
سان پدری خود را برای فرزندان خویش قربانی
ک��رده ،توماس مور وار به جالد خود نیز انعامی
می بخشد .پایمردی این مرد است که از او چنین
چهره حائز اهمیت و احترام برانگیزی می سازد.
مردی برای تمام فصول معمارانه….
دلوز و گاتاری برای معماران مبانی نظری معماری فولدینگ
فالسفه متعددی از فیثاغورث تا اندیشمندان امروز درباره
معماری نظریاتی را ارایه کرده اند که به طرق مختلف در
معماریتاثیرگذاشت.دربدوتولددیکانستراکشن،ایزنمن
یکی از بانیان این س��بک در نقد م��درن در مقاله ای با
عنوان «مرز میانی» این چنین نوشته است« :اگر معماری
را به عنوان یک علم قبول داشته باشیم ،باید بپذیریم که
این علم متناسب با علم و فلسفه ی روز بوده و اکنونیت
داش��ته باشد» .امروزه نیز گسترش تکنولوژی بشری از
یک س��و و قدم نهادن بشر در برهه ای جدید بنام عصر
دیجیتال و فناوری ،تصویری نو در برابر انسان ها گشوده
است؛ انسانی که سه انقالب بزگ کشاورزی ،صنعتی و
اطالعاتی و ارتباطی را پش��ت سر نهاده ،هم اکنون در
عصری بنام «سوپر مدرن» زندگی می کند ،عصری که
ان را مولد «نامکان» می نامند .انسان معاصر انسانی است
معطوف به سرگشتگی بحران هویتی! به عبارتی دیگر
شاید بتوان گفت ما امروز همه و در همه زمان ها و همه
مکان ها در عین حال در نامکان ها و نا زمان هایی نسبی
زندگی می کنیم ،بدون انکه این ش��یوه زندگی لزوما به
ابهام و گمگشتگی و بحران هویتی منجر شود اما شکی
نیست که این درکی کامال جدید نسبت به فضا و زمان
و رفتارهای منطبق با انها را می طلبد که در اکثریت ما
هنوز وجود ندارد .بی شک شناخت مشکالت انسان این
9
زمان در درجه ی اول و ارائه ی راهکارهای مناس��ب در
درجه دوم در گرو شناخت صحیح مفهوم مکان ،نا مکان
و وضعیت جهان حاضر و به تبع ان شناخت جهان اینده
دارد .در ای��ن بین فولدینگ را می توان یکی از نظریات
دوران متاخ��ر در م��ورد وضعیت انس��ان ،فضا و مکان
دانست .سبک فولدینگ که برخواسته از تفکرات مکتوب
و غیرمکتوب دو متفکر و اندیشمند معاصر «ژبل دلوز»
و «ملیکس گاتاری» اس��ت ،از نفی قدرت سرمایه داری
حاکم بر غرب ناش��ی می شد .ویژگی های معماری این
سبک می توان به ساختمان های نرم و انعطاف پذیر که
مانند الیه های درونی زمین تحت فش��ارهای خارجی
شکل گرفته اند؛ اشاره کرد .بیان و تجلی تضادها و عدم
هماهنگی در پالن و نما نی��ز از دیگر ویژگی های این
س��بک است ،که به دلیل استفاده از فرم های منحنی و
سیال ،نام «نئوباروک» را نیز بدان بخشیده اند .به تازگی
نش��ر راتلج برای معرفی بیشتر این سبک و طرز تفکر،
کتابی را تحت عنوان اندیشه دلوز و گاتاری ،مبنای نظری
معماری فولدینگ به تالیف اندرو باالنتین منتشر کرده
اس��ت .مطالعه این کتاب ،که روزبه احم��دی نژاد ان را
ترجمه نموده است ،می تواند نسبت به درک ما از جهان
پیش رویمان دریچه ای جدیدی بگش��اید و حلقه هایی
گمشده از فلسفه و معماری را برای ما پیدا کند.
چهره ی مشترک تمامی هنرها را می توان در چگونگی تعامل با مخاطبین ان ها
جستجو کرد .در این میان شاید برای معماری بتوان سهم بیشتری در نظر گرفت.
در مقایس بزرگ ،افراد جامعه به سبب حضور در شهر و فضاهای جمعی در مکان
معمارینقشایفامی کنندوبااندرتعاملیبی واسطهقرارمی گیرند؛والبتهدرمقیاس
کوچک ان نیز ،خانه ها ،چه در «فرم خارجی» و چه در فضای داخلی ،مخاطب های
خود را با برقراری یک دیالوگ چند سویه میان «پیام زیبایی شناسانه» اثر« ،فرم»
معماری ،و «ادراک» مخاطب ،به صحبت می گیرند .فرم معماری و صورت خارجی
ان در مواجهه با مخاطب اصلی ترین نقش را در بروز و انتقال پیام زیبایی شناسانه ی
اثر معماری به بیننده دارد .در گام نخست می توان این فرایند ادراک زیبایی شناسی
را چنین شرح داد که ،هرچه فرم از جلوه ی دیداری یکپارچه تری (اگر نگوییم کمتر)
برخوردار باشد ،پیام خود را کامل و سریع به بیننده انتقال می دهد؛ و هرچه از خلوص
این جلوه گری کاسته و بر پراکندگی فرم افزایش یابد ،خوانش ان توسط بیننده با
پیچیدگی و تضاد همراه خواهد شد .گام دوم در این فرایند ادراک زیبایی-شناسانه ی
فرم معماری ،انتقال معنا است .این گذار را می توان در دو شکل دیداری (اُبژکتیو)
و فرادیداری (س��وبژکتیو) معرفی نمود .اگر عامل های گوناگون دخیل در ادراک
یک محصول هنری –در اینجا فرم معماری -مانند :پیشینه ی تاریخی مخاطب،
فرهنگ ... ،و یا دیگر عامل های فیزیکی حاضر در محیط را مدنظر قرار دهیم ،این
دو تقسیم بندی دیداری و فرادیداری در این فرایند بیشتر خودنمایی خواهند کرد .دو
تصویر از امتداد رواق های با صالبت و زیبا را در ذهن مجسم کنید .تصویر اول این
رواق ها را در کنار یک بازار پر رفت وامد با جمعیت زیاد و صداهای ناهم گون نشان
می ده��د ،و تصویر دوم ،همان امتداد رواق را در محیطی ارام و در میان جمعیتی
از مردم هنر دوس��ت نش��ان می دهند .در اینجا اگرچه اثر معماری یکسان فرض
شده اند ،ولی عامل های دخیل در فرایند انتقال پیام زیبایی شناسانه ی فرم معماری
به اندازه ای اثرگذار هستند که تصویر نخست را به-کل دچار نوفه کرده اند .حال به
این اشفتگی تصویر اول ،عدم پیوند تاریخی و فرهنگی مخاطب (عامل فرادیداری)
با این فرم های معماری را نیز اضافه کنید ،دیگر خوش بین ترین افراد هم نمی توانند
به اثربخش بودن این فرم ها در فرایند ادراک امید داشته باشند! گام سوم را می توان
به دسته بندی ماهیت فرم از نقطه نظر توان انباشت و انتقال معنا اختصاص داد .هر
اندازه که فرم از سادگی و خلوص دیداری کمتری برخوردار باشد ،به همان نسبت از
قابلیتکمتریدرتنوع پذیربودنمعنانیزبرخوردارخواهدبود.فرم هاییکهپیچیدگی
و تضادهای بیشتری در خود دارند ،امکان دریافت و خوانش های گوناگون معنا را نیز
برای مخاطب خود فراهم می اورند .خود را در مقابل فرم یک مکعب (کعبه) تصور
کنید .سادگی و خلوص این فرم مکعب بیش از هر معنای دیگری در ذهن شما
یاداور ایستادگی و صالبت خواهد بود .به شکلی دیگر ،فرم هایی با پیچیدگی زیاد،
توانایی انتقال معنای بیشتری را دارا هستند ،و البته در مواجهه مخاطب با خود ،تفسیر
و نقدهای گوناگون و گاه متضادی را نیز در بر خواهند داشت .به فراخور هر یک از
این سه گام شرح داده شده از فرایند ادراک زیبایی شناسانه ی فرم توسط مخاطب،
محصول معماری چه با نگاهی ساده گرایانه و چه با رویکردی انبوه گرایانه خلق شده
باشد ،برای انتقال پیام خود ،می باید از فیلتر ذهنی مخاطب گذر کند .این گذار در
انتها با کلی نگری یا ساده کردن طرح واره توسط مخاطب (گشتالت) روبه رو خواهد
شد .فرم معماری حتی با بیانی پیچیده و متضاد ،در ذهن مخاطب های خود ،ساده
شده و سپس پیام خود را انتقال خواهد داد .هراندازه که معماران مدرن با مکعب ها
و فرم های ساده شده ارمان شهر خود را در «سبک بین الملل» جستجو می کردند،
به همان اندازه نیز در مواجهه هرچه بیشتر خود با فرهنگ ها و مخاطب های متنوع،
با بحران معنا نیز دست در گریبان بودند .تجربه ی سرامدان معماری مدرن در هند
گویای این حقیقت است .معماری پسامدرن (اگر نخواهیم ان را با نگاهی رادیکال،
معماری پس از مدرن یا مرگ مدرن بخوانیم) با رو کردن به این نوع تنوع بخشیدن
در خوانش فرم معماری (پیچیدگی در خوانش اثر) تالش می کند تا در مواجهه با
تاریخ ،فرهنگ ،مردم ،و به طور کل زیرمتن متفاوت ،با بیانی پیچیده در فرم و صورت
خارجی معماری ،پاسخ گوی بحران معنای پیش امده باشد.
موسیــقی
10
چهارشـــــــنبه 9تیرماه 1395سال نهم شماره 509
www.honarmandonline.ir
یاد استاد
شهریار فریوسفی
شهریار فریوس��فی متولد 1335است و از
شاگردان استاد زنده یاد علی اکبر شهنازی
و اس��تاد هوشنگ ظریف است و به اعتقاد
بس��یاری از اهل موس��یقی و به خصوص
اهنگس��ازان موس��یقی فیلم و انواع دیگر
موس��یقی ،کمت��ر نوازنده تار و س��ه تاری
وجود داش��ت که بتواند با دقت و س��رعت
فریوس��فی نت خوانی کرده و همزمان ساز
بنوازد.
ش��هریار فریوس��فی نیز همچون بسیاری
از هنرجوی��ان هنرس��تان ،از مکت��ب علی
اکبر خان شهنازی اس��تفاده کرد ولی این
تعلیمات هوشنگ ظریف بود که نوازنده را
از پایه روی خط سیری قانونمند و اصولی
قرار می داد.
تولید س��ونوریته خوب از س��از (مخصوصا
س��ازهای تار و س��ه تار) رابطه مستقیم با
ش��یوه نوازندگی ،اکول دو دس��ت ،شکل
مض��راب و هماهنگ��ی ان ب��ا س��از مورد
اس��تفاده دارد .متاس��فانه نوازندگان نسل
کنونی به خاطر بهره نبردن از ش��یوه های
منطق��ی در ام��وزش این س��ازها ،گاهی
ش��ناختی از این مقوله ندارند .اشکالی که
در نوازن��دگان دوره ه��ای قبلی ک��ه اکثرا
ش��اگردان هوش��نگ ظریف بوده اند دیده
نمی ش��ود .هنرمندان��ی ک��ه مخصوصا در
استودیو با فریوس��فی همکاری داشته اند،
تایی��د می کنند ک��ه توانایی او در دش��یفر
تقریبا بی نظیر بوده است ،حتی به شوخی
گاهی می گفتند« ،قطعه را از مدت اثر هم
سریعتر مینوازد!» از این توانایی فریوسفی
حتی میان نوازندگان ارکس��تر سمفونیک
هم یاد می شود.
ش��اید 70ت��ا 80درص��د ت��ار و س��ه تار
نوازی ه��ای ت��ا ده��ه 80اث��ار متعلق به
فریوسفی باشد که البته این موضوع کمی
حمید عسکری در گفتگو با «هنرمند»
هم باعث گالیه بعضی از اهالی موس��یقی
بوده که چرا فریوس��فی در بعضی از اثاری
که همطراز سطح هنری او نبوده اند نواخته
اس��ت ،دلیل این اتفاق حتما کارمند صدا و
س��یما بودن و البته فروتنی بیش از حد او
بوده است.
فراوان بودن اثار ضبط ش��ده از ش��هریار
فریوس��فی ،نباید این گمان را بوجود اورد
که اث��ار او ب��دون توجه ب��ه توانایی های
تکنیکی ،فقط از نظ��ر کمی قابل اهمیت
است ،چراکه فریوسفی در دهه 60که اثار
بی نظیر موسیقی جمعی ایران تولید شده،
فعالیت بسیار زیادی داشته است .سونوریته
و تکنیک درخش��ان فریوسفی ،زیبنده اثار
گرانمای��ه هنرمندان��ی چ��ون ،مرتض��ی
حنان��ه ،همایون رحیمیان ،کامبیز روش��ن
روان ،محم��د ش��مس ،کاظ��م داوودیان
و ...بوده اس��ت که بدون ش��ک با تداوم
فرهنگ موسیقی ایران زمین ،تداوم حیات
خواند داشت .ش��هریار فریوسفی و همسر
هنرمن��دش ،دو فرزند هنرمند نیز دارند که
هر دو با وج��ود جوانی در میان نوازندگان
موسیقی کالس��یک ،شناخته شده هستند،
پدرام و پانیذ فریوس��فی ،دو ویولونیست با
ذوق که خوشبختانه از نظر هنر و اخالق،
شباهت های زیادی به پدر دارند.
هر چند عمر ش��هریار فریوسفی پنج دهه
ب��ود ولی بدون ش��ک س��ونوریته و ادیت
درخش��ان شهریار فریوس��فی ،همواره یاد
او را با اثار بی ش��مار ضبط ش��ده او زنده
نگه خواهد داشت .ش��هریار فریوسفی که
صبح دوش��نبه 15تیر ،س��ال 1388برای
دفن یکی از بس��تگانش به کرج رفته بود،
به دلیل داشتن سابقه بیماری قلبی و فشار
ناش��ی از الودگی هوا در کرج در گذشت.
روحش شاد و یادش گرامی...
قاب خاطره
حسین علیزاده و عبداهلل خان دوامی
بعد از مخالف صدا وس�یما ب�ا پخش صدای
مه�دی یراحی در تیت�راژ برنامه ماه عس�ل،
علیخانی به س�راغ محمد علی�زاده رفت و در
لیال�ی قدر اهنگی با صدای او را در برنامه اش
پخش کرد .قطع ه «دستان مرا بگیر» با صدا و
ملودی علیزاده برای برنامه «ماه عسل» تولید
شده که شعر ان از «علیرضا اذر» است و این
ش�اعر و ترانه س�را بخش هایی از شعر خود
را در این قطعه دکلمه کرده اس�ت« .ش�هاب
اکب�ری» ک�ه همکاری های موفق�ی با محمد
علیزاده داشته ،تنظیم این قطعه را انجام داده
است .محمد علیزاده در صفحه اینستاگرامش
با اشاره به این قطعه نوشت« :دست مرا بگیر
و رد کن از پچ پچ کوچه های بن بست»...
در پروازهای ماهان واسمان
هنرمند بخوانید
کلیداویزم
سیاسی نیست!
سالومهگلمکانی
حمید عسکری یکی از با اخالق ترین و بی حاشیه ترین خواننده موسیقی پاپ است
که هرگز خودش را وارد مس�ائل حاش�یه ای نکرده و سعی نکرده با جو سازی برای
خود ش�هرت بدست بیاورد و بیش�تر به محبوبیت فکر می کند تا مشهوریت ...ادم
رک و رو راس�تی ک�ه بدون پ�رده حقیقت هایی را که خیلی ه�ا از بازگویی ان واهمه
دارند بازگو می کند .حمید عسکری ،به تازگی البومش را روانه بازار کرده و همزمان
با انتشار البومش پدر نیز شده اینها همه بهانه های خوبی بود تا گپی دوستانه داشته
باشیم با ایشان و حرف های تازه شان را به گوش هوادارانشان برسانیم .انچه در زیر
می خوانید ماحصل همین گفتگوست:
شما بعد از انتشار البوم های سریالی
کما 3البومی منتشر کردید که روند
رو به رش�دی داش�ت فکر می کنید
دلی�ل اصل�ی ای�ن پیش�رفت چ�ه
المان هاییاست؟
یدانم اما بازار موسیقی
اینکه روبه رشد بوده یا خیر را نم
پاپ به ش��دت دچار تکرار شده و اسان ترین کار این
است که کار های موفق قبلی رو تکرار کنید که اکثر
خواننده ها دارند انجام می دهند ،در این شرایط به نظر
من شما باید سعی کنید کار های جدید تردر فضا های
جدید تر خلق کنید البته خلق فضای جدید همیش��ه
یدانید که ایا مردم این
دارای ریس��ک است و شما نم
فضا را می پذیرند یا خیر چون هواداران همیش��ه یک
توق��ع خ��اص ازت دارند در فضا های خ��اص اما این
ریسک را پذیرفتم و ترجیح دادم این ریسک را انجام
بدهم حتی اگر به ضررم تمام شود ولی خوشبختانه از
ریسکی که انجام دادم راضی هستم.
طبق نظر مردم البوم «خوشبختی»
ب�ه لحاظ کمی و کیف�ی کمی باالتر
از البوم «از عش�ق» قرار گرفت نظر
خودتون در این باره چیست ؟
منم با مردم موافق هستم به هر حال قبال هم گفتم
همیشه یک فوتبالیست نمی تواند همه مسابقه ها را با
یک کیفیت بازی کند به هر حال یک جاهایی کارها
قوی تر می ش��ود یک جایی ضعیف تر .من هم از این
قاعده مستثنا نیستم و مثل همه که در کارشان نوسان
دارند این را هم بگذارید به پای نوسان کار هایم!
در البوم «دیوون�ه وار» تمام ترانه ها
از علی ایلیا اس�ت ،ش�اید الب�وم از
نظر محتوایی یک دس�ت شده ولی
فکر نمی کنید کمی س�وژه ش�عر ها
یکنواخ�ت و برای مخاطب خس�ته
کننده شده است ؟
ببینیدوقتیکهیکنفرهمهترانه هارامی نویسدقاعدتا
این مش��کل پیش می اید .اما با توجه به اینکه تمام
قطعات را علی ایلیا نوشته بود به عقیده من زیاد دچار
این موضوع نشدیم و به نظر خودم این مسئله چندان
محسوس نبود چون به علت فکر باز علی توانست تنوع
زیادتری در ترانه ها ایجاد کند.
با توجه به اینکه چند ماهی از انتشار
البوم دیوونه وار گذشته ،بازتابی که
تاکنون از البوم گرفتید چطور است؟
خوشبختانه با توجه به باز خوردهایی که در کنسرت ها
و جاهای دیگر گرفتم خوب بوده است هم خوانی مردم
با اهنگ ها شکر خدا خوب بوده ما قطعات زیادی را از
البوماجراکردیمهمخوانییکدستمردمدرکنسرت ها
مورد قبول من بوده و طوری است که دوست داشتم.
خودت�ان در این البوم کدام قطعه را
بیشتردوستدارید؟
اتاق خواب ،نفرین.
بع�د از م�اه رمض�ان برنام�ه ت�ور
کنسرت هایتان به چه صورت خواهد
بود ،ایا شهر خاصی هست که تاریخ
برگزاریشقطعیشدهباشد؟
خرم اباد ،ارومیه ،کرمانشاه مجوز هایشان صادر شد و
کارهایشان انجام شده ضمنا گرگان ،شیراز ،اصفهان،
تبری��ز و ...در مرحله اخذ مجوز هس��تند که هر زمان
مجوزشان صادر شود اعالم خواهیم کرد.
کنسرتتهرانچهزمانیخواهدبود؟
من فکر می کنم برای شهریور یا اوایل مهر در تهران
به روی صحنه بروم.
ب�ا توج�ه ب�ه اینک�ه پرفورمن�س
خاص�ی هم در کنس�رت ها ندارید و
در واق�ع تنها خود حمید عس�کری
را روی اس�تیج می بینی�م ،همیش�ه
کنسرت هایتان با استقبال و هیجان
خاص�ی روبرو ب�وده ،فک�ر می کنید
دلیلش چه چیزی می تواند باشد؟
اگر ب��دون تع��ارف بخواهم بگویم تع��داد کارهای
هیت مان خوش��بختانه در این سال ها زیاد بوده و ما
بیست قطعه ای را که اجرا می کنیم قطعاتی هستند
که واقعا مردم از حفظ هستند این باعث می شود یک
ش��ور و حال خوبی در کنسرت ها به وجود بیاید که
باعث می شود به قول معروف (کنسرت ها باحال بشه)
وقتی مردم خودشان دارند همه قطعات را می خوانند
یک حالتی در کنسرت به وجود می اید که حال همه
خوب می شود هم ما لذت می بریم هم مردم .من فکر
می کنم دلیل اصلیش این است.
هم زم�ان با انتش�ار الب�وم خداوند
نعمت پدر ش�دن را هم به شما عطا
کرد ،پدر بودن چه حس و حالی دارد؟
پدرشدناحساسیاستکهشماتاپدرنشویدنمی توانید
درکش کنید حاال هر چقدر هم برایت توضیح بدهند.
یه احساس فوق العاده است که باعث می شود انگیزه
دو چندان��ی برای هر کاری پیدا کنید چه در زندگی و
چه درکار ،به طور کلی زندگی ات را از نوع می س��ازد و
زندگی ات فرم بهتری پیدا می کند.
احس�اس نمی کنید پ�س از به دنیا
امدن فرزندتان بیش�تر حس و حال
پدرتان را درک می کنید و قدرشان را
بیشترمی دانید؟
یدانم چون می بینم که
بله واقعا قدر پدرم را بیشتر م
نگهداری بچه چقدر مش��کالت دارد ،بی خوابی دارد،
مسئولیت دارد احساس می کنم چقدر زحمت کشیده
شده است تا بچه بزرگ شود و االن واقعا قدر پدرم را
یدانم و راحت تر درکشان می کنم.
بیشتر م
حمی�د عس�کری سال هاس�ت که
ازدواج کرده و جز معدود خوانندگانی
بوده ک�ه زندگ�ی خانوادگ�ی کامال
بی حاشیه ای داش�ته این ارامش در
زندگی شخصی تان به چه چیزهایی
برمی گردد؟
م��ن فکر می کن��م مهم ترین دلیل ای��ن که زندگی
ش��خصی و کاری ام را از هم کامال جدا کردم و به هر
کدام به طور جداگانه نگاه می کنم ،از طرفی عشق و
جریان داشتن عشق در زندگی خیلی مهم است من
فکرمی کنماین هامهمترینعواملاینارامشهستند.
طی برخوردهایی که با مخاطبانتان
داشتیم برایش�ان خیلی جالب بوده
که حمید عس�کری این همه س�ال
متاهل است ولی عکسی از خودش
و همسرش منتشر نکرده ،چرا تا به
حال کسی همسر حمید عسکری را
ندیدهاست؟
من مشکلی با این موضوع ندارم اما همسرم عالقه
دارد زندگی س��اده تری داش��ته باش��د .یک زندگی
بی حاشیه و با ارامش کامل داشته باشد و دوست ندارد
در چشم باشد و با اینکه بارها موقعیت های مختلفی
به وجود امده هی��چ وقت قبول نکرده که در جایی
عکسش به چاپ برسد و همیشه هر جایی هم که
پیش امده جواب ایشان نه بوده است .خب این نظر
همسرم است و من هم به ان احترام می گذارم.
همیشه در کنسرت هایت یک اهنگ
برای خانم ها اجرا می کنید یک اهنگ
برای اقایون فلسفه این زنانه مردانه
کردناهنگچیست؟
بیش��تر یک شوخی هس��ت .البته همیشه هستند
قطعات��ی که بیش��تر مورد اس��تقبال اقای��ون قرار
حال بعضی از
می گیرند به خاطر موضوعیت��ش و ِ
اهنگ ه��ا هم ب��ا خانم ها هماهنگ تراس��ت چون
اهنگ های لطیفی هس��تند ولی م��ن انقدر جدی
به این مس��ئله نگاه نمی کنم که بگویم یک قطعه
دخترانس یک قطعه پس��رانه در مجموع بخواهم
بگویم بیشتر یک شوخی روی استیج است.
ماجرای«کلیدی»کهدرکنسرت هابه
گردنمی اندازیدچیست؟
چندی پیش خواب دیدم در یکی از کنس��رت هایم
م��ادرم یک کلید ب��ه من داد ،پ��س از ان تصمیم
گرفتم کلید را در گردنبندم بیندازم و ان کنسرت را
با گردنبند که کلید به ان بود اجرا کردیم و در چند
کنسرت دیگر هم این کار را انجام دادم.
برنامه ات برای سال 95چیست و با
توجه به گذشتن تقریبا 4ما از سال،
س�ال 95را برای حمید عس�کری
چطورسالیپیشبینیمی کنید؟
در زمینه کاری می خواهم ایده پردازی کنم برای
یک البوم متفاوت با فضای خاص؛ دارم ایده های
البوم رو انالیز می کنم که بتوانم به قولی البوم را
به خوبی جمع و ج��ور کنم .می خواهم که حتما
متفاوت باشد .البته بیشتر تفاوت نسبت به فضای
دو البوم قبلی که دادم اس��ت و این البوم احتماال
طرفدارای قدیمی رو خوشحال تر می کند.
به نظر ش�ما ب�ا توجه ب�ه تغییرات
پیش امده در دفتر موسیقی و تغییر
یک سری از قوانین چیست؟ ایا این
قوانین موسیقی را دست و پا بسته تر
کرده یا به نفع موس�یقی بوده؟ مثل
موضوع ساخت و پخش کلیپ!
خیلی خوب شده است .شما فرض کنید همین داستان
کلیپ ،من چون خودم کلیپ منتش��ر نکرده ام این را
می گویم چون در غیر اینصورت می گفتند می خواهد از
خودش دفاع کند؛ این چه ایرادی دارد که یک خواننده
مجازکلیپپخشکنند،کلیپحقطبیعییکخواننده
است من با اقتدار می گویم که ساخت و پخش کلیپ
در ایران و تمام دنیا حق طبیعی یک خواننده است البته
طبققوانینوضعشدهمملکتواگرکسیخطقرمز ها
را رد نکند و چه در ایران و چه در هر کجای جهان به
خواننده اجازه ساخت کلیپ داده نشود حق طبیعی او را
نقض کرده اند ،به نظر من کسی که کلیپ مجاز پخش
می کند خیلی هم کار درستی انجام می دهد.
نظرت درباره اینکه دفتر موس�یقی
به تمام خوانندگان زیر زمینی اجازه
فعالیت با قوانین تعیین شده را بدهد
چیست؟
به نظر من بسیار عالیست .هر ادمی که در این کشور
زندگی می کند حق دارد که در چهار چوب قوانین کار
تولید کند و در چهار چوب قوانین موسیقی اجرا کند
حتی البوم تولید کند ،کنسرت برگزار کند .این حق
همه اس��ت و اگر دفتر موسیقی کمی نرمش نشان
دهد افتادن این اتفاق عجیب نیست ،ولی کار ها یک
مقدارسخت ترمی شودومی تواندباعثرشدموسیقی
هم بشود ،همه تالش بیشتری می کنند و این باعث
اعتالیفرهنگیمی شود.
ب�ه نظرتان این خوانن�دگان باز هم
می توانند با توجه به تغییر ش�رایط
هواداران خود را حفظ کنند؟
اگر همان قدری که وقتی غیر مجاز بودند خوب کار
کنند چرا که نه؟! مردم کار خوب می خواهند .حاال این
کار خوب را می تواند خواننده زیر زمینی خوانده باش��د
ی��ا خواننده رو زمینی ،فرقی نمی کند مردم کار خوب
می خواهند ،گوش مردم خوراک خوب می خواهد.
به نظر شما در این همهمه و اشفته
بازار موسیقی راه نجات موسیقی از
دستنابلدهایهنرمندنماچیست؟
کال هر کس��ی ،هر کاری بخواهد انجام بدهد باید
در ان کار تبحر داشته باشد و مهارت هایی که برای
ان کار الزم است را باید به دست اورده باشد .کسی
که این مهارت هارا کس��ب نکرده باش��د نمی تواند
ق��وی کار کند ،فردی که می خواهد خواننده ش��ود
بای��د تالش کند که مهارت های الزم را یاد بگیرد،
ازمون و خطا هایش را انج��ام دهد بعد وارد دنیای
حرفه ای ش��ود اگر ای��ن کار را انجام دهد می تواند
موفق ش��ود متاسفانه این نابلدی ها یک مقدار دارد
ت
گوش مردم را الوده می کند ،بحث س��لیقه نیس
ولی هر کس یک س��بک از موسیقی را می پسندد
اما موسیقی سالم یک استاندارد های خاصی دارد که
باعث یک پارچگی و ارتقای س��طح کمی و کیفی
موسیقی شود.
بزرگ تری�ن ارزوی�ی ک�ه حمی�د
عس�کری در همی�ن لحظ�ه دارد و
فکرش را مشغول کرده چیست؟
من االن چون تازه پدرم شدم .همه چیز های خوب را
برای فرزندم می خواهم ،نه فقط برای فرزند خودم بلکه
برای تمام بچه هایی که می خواهند در این کشور رشد
کنند ،دوست دارم شرایط خوبی برایشان فراهم شود
و خانواده ها بتوانند جوان های خوبی پرورش دهند که
بتوانند اینده کشور را به خوبی بسازند.
حرفی هست که جایی بازگو نکرده
باش�ید و دوس�ت داشته باش�ید از
این تریبون به گ�وش مخاطبانتان
برسانید؟
نه حرف خاصی نیس��ت ،من همه حرف هاییم را در
مصاحبه هاو کنسرت هایم می گویم صحبت های این
مصاحبه هم اضافه می شود به صحبت های قبلی فقط
اینکه تشکر می کنم از همه هوادارانم و باید همیشه و
هر بار از ایش��ان تشکر کنم به خاطر این همه لطف
همیشگی شان که به من دارند.
حرفپایانی...
حرف پایانی مثل همیش��ه تش��کر از شما که
انقدر زحمت می کشید و کمک می کنید به رشد
کارهای ما ،ما واقعا ممنون تمام زحمات ش��ما
هستیم می دانم گاهی نامهربانی هایی از طرف
بعضی از بچه ها می بینن��د ولی این را بگذارید
به پای اینکه ان زم��ان طرف بی حوصله بوده
مش��غله ها و گرفتاری لحظه ای بچه ها و از انها
دلگیر نشید همین.
گردشگری
چهارشـــــــنبه 9تیرماه 1395سال نهم شماره 509
www.honarmandonline.ir
سرنوشت 4حوزه اثرپذیری گردشگری بریتانیا و اروپا
اروپا؛ برنده یا بازنده؟
امیر شاملویی
بررسی ها نشان می دهد س��ایر اعضای اتحادیه اروپا از مازاد گردشگر بریتانیا سود
می برده اند و نسبت جذب گردشگر از بریتانیا به اعزام به ان کشور و کسب درامدهای
ارزی ،به سود سایر کشورهای اتحادیه اروپا بوده است؛ امری که به نظر می رسد پس از
جدایی بریتانیا از اتحادیه اروپا و با کاهش ارزش پوند در برابر یورو و دالر ،همچنین در
نتیجه افزایش هزینه سفر برای شهروندان بریتانیایی به ضرر سایر کشورهای اروپایی
تمام شود .درحالی که بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی در زمینه تبعات
این جدایی در موارد مختلفی مانند تجارت و قوانین مشترک موجود هشدار داده بودند،
با این همه حدود 52درصد از مردم بریتانیا رای به خروج از جمع اتحادیه اروپا دادند و
حاال پس از این جدایی باید شاهد عواقب ان در زمینه های مختلف از جمله گردشگری
باشیم؛ گر چه لزوما تمام اتفاقات روی داده در این زمینه حداقل برای بریتانیا نمی تواند
اثرات منفی داشته باشد ،باید گفت پتانسیل هایی نیز که در نتیجه عواملی همچون
کاهش ش��دید ارزش پوند بریتانیا در مقابل سایر ارزهای عمده جهان پیش می اید
می تواند اثرات مثبتی برای برخی صنایع این کش��ور در پی داش��ته باشد .در همین
راستا گردشگری که اثرپذیری اش از اتفاقات سیاسی باال است ،در 4محور از برگزیت
متاثر خواهد شد .طبق گزارش انجمن تعطیالت گذاران بریتانیا ( ،)ABTAمقصد76
درصد از سفر مردم بریتانیا به خارج از کشور را کشورهای عضو اتحادیه اروپا تشکیل
می دهد که در سال ،2014معادل 29 /3میلیون نفر را در بر می گرفت .همچنین63
درصد از گردشگران ورودی به بریتانیا که در سال 2014به 8 /8میلیون نفر می رسید،
از کشورهای عضو اتحادیه اروپا بودند .از طرفی یکی از مهم ترین مقاصد سفر و بازار
مهمگردشگریاتحادیهاروپاراگردشگرانبریتانیایی ایتشکیلمی دهندکهبهاسپانیا
سفر می کنند؛ تعداد انها 12/2میلیون نفر است .براساس گزارش مجلس عوام بریتانیا
در س��ال 2015میزان گردش��گران ورودی از اتحادیه اروپا به بریتانیا در سال 2012
به ترتیب 4 /1میلیون گردشگر از فرانسه 3 /2 ،میلیون نفر از المان2 ،میلیون هلندی،
2میلیون اسپانیایی و 1/8میلیون گردشگر از ایتالیا بوده و همچنین میزان گردشگران
بریتانیایی که در سال 2014از کشورهای اتحادیه اروپا دیدن کرده اند 12/2میلیون نفر
به اسپانیا 8/8،میلیون گردشگر به فرانسه 2/9،میلیون گردشگر به ایتالیا 2/3،میلیون
نفر به المان و 2 /2میلیون نفر نیز به پرتغال بوده اند .مخارج سفر بین اتحادیه اروپا و
بریتانیانیزنشانمی دهد 56درصدازسفرهایبرون مرزیومخارجگردشگریبریتانیا
به اتحادیه اروپا بوده است که در سال 2014ارزشی در حدود 19 /76میلیارد یورو را به
یداده است .این در حالی است که 44درصد از سفرهای درون مرزی
خود اختصاص م
و مخارج گردشگری بریتانیا توسط اعضای اتحادیه اروپا صورت گرفته؛ رقمی که در
سال 2014ارزشی در حدود 9 /55میلیارد یورو داشته است .این امارها نشان می دهد
که مخارج گردشگران بریتانیایی در بخش گردشگری به سود اتحادیه اروپا بوده است.
تاثیربرمصرف کنندگان
در همین حال ،از جمله تاثیراتی که برگزیت می تواند بر اقتصاد اروپا بگذارد ،اثرات ان بر
مصرف کنندگان است .یکی از موارد مهمی که در این زمینه انجام شده و بر گردشگری
اثرگذار است ،مربوط به بسته های سفر است .هنگام رزرو کردن بسته های سفر ،طبق
توافق��ات موجود در اتحادیه اروپا ،حمایت هایی از مصرف کنن��ده در موارد ناتوانی یا
شکس��ت در انجام خدمات قرارداد بسته شده ،صورت می گیرد .این قانون گذاری با
خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا لغو می شود؛ مگر اینکه بریتانیا از ان جداگانه حمایت کند
و ان را به رسمیت بشناسد .موارد دیگری که می توانند بر این حوزه اثر بگذارند ،حقوق
مسافر است که در مواردی همچون تاخیرهای عمده در پروازهای هوایی به صورت
پرداخت جبرانی به انها ارائه می شده است و پس از برگزیت دیگر مورد حمایت قرار
نمی گیرند؛ مگر انکه بریتانیا این مساله را نیز دوباره به رسمیت بشناسد .از طرف دیگر،
هرچندبریتانیابه رغمعضویتدراتحادیهاروپاعضوپیمانشنگننبود،امااگربرگزیت
منجر به افزایش جدایی ها وگسست بیشتر در اتحادیه اروپا شده و بر توافق شنگن اثر
بگذارد ،می تواند موجب از بین رفتن این پیمان شود؛ این درحالی است که توافق شنگن
به برداشته شدن مرز بین کشورهای اروپایی کمک کرده و امکان مسافرت بدون روادید
بین این کشورها را فراهم می کند .در این شرایط صدور روادید و سفر در سراسر اروپا
کمی سخت تر خواهد شد و می تواند بر مخارج گردشگری اثرگذار باشد .سایر مواردی
11
که می تواند مصرف کننده را تحت تاثیر قرار دهد ،هزینه های رومینگ تلفن همراه،
قوانین سالمت و بیمه در اتحادیه اروپا و حقوق مصرف کننده است.
کاهش شدید ارزش پوند بریتانیا
از سوی دیگر ،کاهش شدید ارزش پوند در پی خروج این کشور از اتحادیه اروپا موجب
می شود هزینه سفر به این کشور کاهش شدیدی پیدا کند که خود می تواند موجب
رشد صنعت گردشگری ،هتلداری و برندهای تجمالتی این کشور شود .از سوی دیگر
کاهش ارزش پوند ممکن است به احیای رشد مخارج گردشگری بدون مالیات در
بریتانیا منجر شود .از این رو می توان گفت کاهش 11درصدی ارزش پوند در روز 24
ژوئن غنیمتی برای گردشگران بی نالمللی و به خصوص امریکایی محسوب می شود.
از نظر تاریخی ،تحلیل ها نشان داده است که احساس مصرف کنندگان بزرگ ترین اثر
را بر مخارج سفر داشته است .با توجه به اینکه گمان نمی رود تاثیر منفی معناداری بر
احساس مصرف کنندگان رخ دهد ،انتظار نمی رود اثرات چشمگیری بر روند مسافرت
نیز رخ دهد و تقاضا برای سفر به اروپا و بریتانیا به نظر نمی رسد کاهش پیدا کند .البته
مشکالت زیادی نیز با خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا ممکن است ایجاد شود و حتی
امکان بروز رکود و کاهش شدید اطمینان مصرف کنندگان در این کشور وجود دارد.
درصورت وارد شدن کشورهای حوزه اروپا یا خود بریتانیا به رکود ،مسلما گردشگری
به صورت جدی در معرض خطر قرار خواهد گرفت.
اثرپذیریخطوطهوایی
کاهش شدید ارزش سهام خطوط هوایی بریتانیا و احتمال اثرپذیری انها از توافق های
اسمان ازاد ،کار را برای برخی خطوط هوایی کم هزینه تر هموار می کند .از سوی دیگر،
از انجا که نفت و سوخت هواپیماها به قیمت دالر خریداری می شود ،با کاهش ارزش
پون��د در براب��ر دالر قیمت خطوط هواپیمایی تحت تاثیر قرار خواهند گرفت؛ اما در
بلندمدت اثرات بر خطوط هوایی حداقل و شاید حتی تا حدودی مثبت خواهد بود.
اثر دوگانه بر صنعت اقامت
بخش دیگری از صنعت که ممکن اس��ت در نتیجه خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا
اس��یب ببیند ،صنایع مربوط به اقامت گردشگران است که سهام بسیاری از انها در
حال حاضر کاهش یافته است .از انجا که اعتراض به سیاست های پذیرش مهاجران
اتحادیه اروپا نقش مهمی در این رفراندوم و نتیجه به دست امده داشته است ،احتمال
می رود بخش هایی از اقتصاد بریتانیا که وابسته به مهاجران بوده پس از برگزیت با
مشکالتی روبه رو شود .طبق گزارش ،ABTAحدود 70درصد از کارگران صنعت
اقامت در لندن را کارگران مهاجر تشکیل می دهند .معموال مهاجران کارها را با
قیمت پایین تری انجام می دهند .بنابراین با اتخاذ سیاس��ت های جدید ،کاهش
بو کار
نقش مهاجران و جایگزینی انان با نیروی کار داخلی هزینه های انجام کس
را در این بخش ها افزایش داده و بر قیمت تمام ش��ده انها موثر است .البته نکته
دیگ��ری که در م��ورد صنعت اقامت وجود دارد این اس��ت که هتلداری بریتانیا
به دلیل کاهش تعداد گردشگران پس از حمالت تروریستی پاریس ،بروکسل و
سایر مناطق اروپایی دچار رکود شده و با مازاد عرضه اتاق روبه رو است .کاهش
ارزش پوند می تواند به پر کردن این اتاق های خالی کمک کند .درواقع می توان
گفت که بخش اقامت اثر دوگانه ای را متحمل خواهد شد ؛ ارزان تر شدن در نتیجه
کاهش ارزش پوند ،در برابر باالرفتن هزینه نیروی کار به دلیل س��خت گیری در
قبال مهاجران قرار می گیرد.
صاحب امتیاز:شـرکت جهان سبز
مـدیرعامـــل:حسـین احـمـدی
مدیر مسوول :ساجده اثنى عشرى
زیـر نظــر شــورای ســردبیـــری
چاپ :چاپخانهروزنامهجامجم
شماره 509چهارشـــنـبه 9تیرماه 1395
سازماناگهیها88311361- 88311353:
نشانى:تهران ،خیابان مطهری ،بعد ازخیابانسلیمان
خاطر ،خیابان اورامان ،پلاک ،43واحد2
تلفکس 88813489- 88301986:
توزیع :نشرگسترامروز
توزیعمشترکینتهران:شتابگستر 88944361
زاهد ظاهرپرست از حال ما اگاه نیست
در حق ما هر چه گوید جای هیچ اکراه نیست
در طریقت هر چه پیش سالک اید خیر اوست
در صراط مستقیم ای دل کسی گمراه نیست
امام صادق(ع)
سیستم مدیریت کیفیت
ISO 9001 : 2008
پشت صحنه
بیست وچهارمیننمایشگاهبین المللیقرانکریمدیشب 8تیرماهساعت 22بدون
برگزاری مراسم اختتامیه به کار خود پایان داد این در حالی است که نمایشگاه
امسال از رونق چندانی برخوردار نبود .طبق گزارشات دریافتی از برخی غرف هداران
مجرب نمایشگاه بین المللی قران کریم ،اهم معضالت این دوره از نمایشگاه از
جهت زمانی و محتوا ،همزمانی با سایر برنامههای ماه مبارک رمضان از جمله
جشن رمضان ،کاهش توان خرید مشتریان و ...بود .این گزارش حاکی از این
است که زمان شروع نمایشگاه ساعت 18تا 22/30در نظر گرفته شده بود .به
علت شرایط ماه مبارک رمضان ،درصد بازدیدکنندگانی که در این ساعت حضور
پیدا می کردند نسبت به ساعات دیگر کمتر بود ،ضمن ًا از جهت تدارک افطاری
با نقصانهایی مواجه شده بود .لذا کسانی که در این ساعت از نمایشگاه بازدید
می کردند مجبور بودند تا زمان افطار در نمایشگاه باقی بمانند و از سوی دیگر از
جهت افطار به مشکل برخورد می کردند .اگر زمان شروع نمایشگاه اندکی زودتر
در نظر گرفته میشد ،بسیاری از بازدیدکنندگان میتوانستند زمان افطار را در منزل
خود حضور داشته باشند .اما عده زیادی از بازدیدکنندگان پس از زمان افطاری در
محل نمایشگاه حضور مییافتند که انها نیز با مشکالتی مواجه بودند .از جمله
اینکه هنگام اذان مغرب حدود ساعت 20/45بود .با در نظر گرفتن زمان اقامه نماز
و صرف افطاری ،دیگر زمانی برای بازدید باقی نمیماند چرا که ساعت فعالیت
مترو تا 22/30بود؛ لذا بازدیدکنندگان محترم مجبور بودند برای اینکه به مترو
برسند ،ساعت 22محل نمایشگاه را ترک کنند و در این صورت تنها نیم ساعت
وقت بازدید داشتند .حال باید بررسی کرد که اخرین روز فعالیت این نمایشگاه
چرا ساعت 22در نظر گرفته شده؟ مساله بعدی که این دوره از نمایشگاه با ان
مواجه بود ،همزمانی با سایر ضیافتهای بزرگ در سطح شهر تهران بود .بنابراین
عدهای از مردم ،با حضور در ان ضیافتها دیگر رغبتی جهت حضور در نمایشگاه
بینالمللی قران برای انها باقی نمیماند .مساله بعدی در بیست و چهارمین دوره
نمایشگاه بینالمللی قران ضعف محتوا بود که بیشتر به بخش فروش کتب دینی
باز می گردد .ما هرساله شاهد حجم باالیی از کتبی هستیم که مدام در هر دوره
در معرض نمایش گذاشته میشوند و این ضعف متوجه بسیاری از اندیشمندان،
متفکرین و مسئولین نهادها و موسسات فرهنگی هست که تا ان حد تولید ندارند
که جامعه را غنی کند .اکنون که جامعه شیعه با معضالت فرهنگی و مذهبی و از
سوی دیگر هجمه دشمنان داخلی و خارجی مواجه است (فضای مجازی و ،)...
تولید محتواهای مناسب از سوی مسئولین امر از جمله مرکز قران و عترت وزارت
ارشاد ،میتواند مرهمی بر زخمهای معنوی جامعه باشد ،شاهد بر اینکه بازخورد
مثبت فعالیتهای مراکز دینی و فرهنگی را تاکنون به ندرت در جامعه دیدیم.
البته الزم به ذکر است بخشهای مختلفی به این دوره از نمایشگاه اختصاص
یافته بود که با توجه به شعار امسال نمایشگاه بینالمللی قران مبنی بر «بسوی
فهم قران» ،نشان از دغدغه مسوولین امر دارد؛ از جمله پرداختن به بحث اقتصاد
مقاومتی ،بخش قران و رسانه که 3بخش به لحاظ اجرایی و مفهومی اختصاص
یافته بود ،چگونگی فعالیت صهیونیست که از طریق رسانه به تغییر افکار عمومی
میپردازند و ...در هر دوره ش��اهد رونمایی از قرانهای مجللی هس��تیم که به
صورتهای مختلف چاپ میشوند و در معرض عموم قرار میگیرند به عنوان
مثال رونمایی از قران حبل المتین که دو هزار قطعه طال در طراحی ان به کار
رفته است ،این قران از ٦0کیلو نقره و یک کیلو طال ساخته شده است .به گفته
طراحان ان ،ایده این اثر زمانی شکل گرفت که کشیش امریکایی ،قران را اتش
زد و طراحان این اثر نفیس ،قرانی طراحی کردند که اتش نگیرد .این رویدادها
خوب است اما دشمنان اسالم با محتوای قران و اموزههای ان مشکل دارند ما در
قبال رفتار این کشیش کافر ،باید بکوشیم مفاهیمی استخراج کنیم که لرزه بر تن
چنین دشمنانی بیاندازد .مورد بعدی ،رونمایی از نفیس ترین قران جهان؛ این قران
پس از 18سال تالش ،در نمایشگاه بینالمللی قران رونمایی شد .این قران هر
صفحه اش تذهیب مخصوص به خود را دارد که ان را از دیگر قران ها متمایز کرده
است .اما باید توجه کرد که گرایش صرف به ظاهر قران نمی تواند راهگشا باشد .در
نالمللی قران کریم وجود داشت،
کنار این حواشی که برای این دوره از نمایشگاه بی
خبر عدم برگزاری اختتامیه برای ان ،تعجب مخاطبین نمایشگاه به خصوص
رسان هها را برانگیخت و هنوز علت ان مبهم باقی مانده است .امید که مسئولین امر
برای سالهای بعد تدابیر بهتر و عالمانه تری نسبت به این نمایشگاه داشته باشند.
1
طراح جدول :رسول نادری
1
1
ر
و
ا
ن
ش
ن
ا
س
10
ف
ا
خ
ت
ه
2
3
4
5
6
7
8
9
11
12
13
14
15
3
4
و ز ب
ا ر ی
ه س
ت
س
ر م
ه ا ی
ل ا
م
د
ر خ
ا ن و
ک ا
ر
س
ر ا
ا م ن
ب ر ب
5
7
ه ن ع
م
س
ت ه
ه و ر
ا ر ا
ی
ا
ر
س
ل ا
ا و
ن ر
ا
ا د
3
4
http://honarmandonline.ir/?p=6049
منشور اخالق حرفه ای روزنامه هنرمند
سیستممدیریتکیفیت-رضایتمندیمشتری ISO 10004:2012
6 5
7
8
محمد کارگر
15 14 13 12 11 10 9
2
پاسخ جـدول شـماره قـبل
6
2 1
13:06
20:23
20:44
4:02
5:49
طــــرح روز دام مسکن بجای وام مسکن!
ش��نیدین میگن طرف تا ناتوان است مهربان است ،همیشه قبل از ایام انتخابات که
میشه مسئولین مردمی تر و با محبت تر می شوند ،سعی می کنند با اقشار اسیب پذیر
جامعه بیشتر دمخور ش��ده و البته در این حین حتما عکاس و تصویربردار هم برای
پوش��ش این ساده زیس��تی با خود همراه می کنند ،خاطرم هست در روزهای قبل از
انتخابات مجل��س چه به به و چح چحی می کردن این کاندیداهای محترم ،همگی
عالقمند به هنر و فرهنگ و هنرمند و رسانه اش که البد ما باشیم ،چه وعده ها که بیا
و ببین به قول پدربزرگم خدا بیامرزم ،وعدهای سرخرمن! اینقدری که خرشون از پل
گذشت و رای اوردن همه چیز فراموششان شد ،قول هایشان که پیشکش ،حاضر نبودند
عضو کمیس��یون فرهنگی شوند .معموال جایی که پول نیست رغبتی هم وجود ندارد...
صحبت زیاده ،مثال قرار بود از پشت صحنه روزنامه بنویسم .جماعت روزنامه نگار نزنه به
خاکی سیاست روزش شب نمیشه ...چند روز پیش گفتم قرار بود شب های قدر روزنامه چاپ
نداشته باشیم ولی داشتیم ،فقط روز شهادت روزنامه تعطیل بود که بالطبع دیروز نبودیم،
همینطوری پیش بره روزهای تعطیل هم منتشر می کنیم هر وقت هم این رییس میبینم
میگه پول نداریم وضع خرابه؟؟!! باالخره میفهمم چه خبر به شما هم میگم...
2
اذان ظهر
غروب افتاب
اذان مغرب
اذان صبح فردا
طلوع افتاب فرد ا
هیچ پیشوایى از ما از دنیا نمى رود مگر اینکه کسى را به جاى
خود مى گذارد که همانند خود عالم و اگاه است و همانند خودش
عمل مى کند و به همان چیزى که او مى خوانده ،فرا مى خواند.
H O N A R M A N D I N T E R N A T I O N A L N E W S P A P E R
نمایشگاه بینالمللی قران بدون اختتامیه به کار خود پایان داد
اواقتشرعی
8
3
15 14 13 12 11 10 9
م ت
د ر
ت ا
ب
ک
ن ا
ک
د
ا ک
ی ا ب
ر ف ت
ا ل ل
ه
س
ر ک
ا ن ه
ر د ا
و ر
ا
ن ک
ا
د ر
و ی
ل ا ف
ع ن ا
ا س
د
ه
ه ی
ر ا س
ت و پ
ه ا
س
س
ا م
ر ی ب
ش ر
ا
ب
ا ی ت
د ر ب
ا م
ی
د
ر ا ر
ا ی م
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
افقی:
15
-1چهره موردنظر-2بیماری تورم درساق پا-روحانی مبارز-ترس-3قسمت
اصلی میوه-فرق سر-وسیله بازی فوتبال-4گرداگرددهان-سستی-شهری
دراستان کردستان-عالمت جمع-5ازرم-مرکز مرکزی-مردتیرانداز
-6فینال-پارسنگ ترازو-7حرف نفی عرب-شک وتردید-8اب
بند-من وشما-منقارکوتاه-فسادوبدی-9چهره شطرنجی-مایه حیات
-10چراغ-اگاهی وبینش-11-متاع-سربازنیروی دریایی-محل ورود
-12خاشاک-زمین پشته پشته-مظهرسردرگمی-مادرعرب-13دیواربلند-
همیشه ودایم-ستیزه جویی-14دشت وبیابان-همراه ذهاب-رازها
-15زاهنگهایش-همیشه
عمودی:
-1به تجلیات روح وروان می پردازد-ازاهنگهای دیگرش-2گشوده-خالص-زنگ کاروان-
شهرتشنه فریب-3وسیله جنگ درقدیم-دارایی-سرد-دستور-4نمره عالی-اسب چاپار-ازپسوندها-
غرور-5ازانرژیها-شیر-6خورشید-دعاهایزیرلب-7ازاقوامپدری-عالمتمفعولی-برقرار-8زمان
مشخص-ازحروف الفبا-9خاک-دست نخورده وبازنشده—صنم ونگار-10رازها-حریص شدن
-11ازروستاهای گردشگری اذربایجان شرقی-الهه شکار-12زیرپامانده-سگ گزنده-
جوهرزندگی-تباه-13شهربی دروپیکر-پرنده اش سردکن-هوای جابجاشده-زنگ کاروان
-14بیهوده-طعمه گرگ-چین وشکن-ویتامین جوانی-15یکی دیگرازاهنگهایش-بازهم
ازاهنگهایش
اخبار دیدنی
نیروهایامنیتیعراقدرمبارزهباتروریسمدرفلوجه|رویترز
لیونل مسی هافبک ارژانتینی پس از شکست در مقابل تیم شیلی و چهارمین
ناکامی در فینال کوپا 2016اعالم کناره گیری از تیم ملی کرد| رویترز
شانزدهمین اجتماع مدافعان حرم ویژه گرامیداشت شهدای تیپ زینبیون
(شیعیان پاکستانی مدافع حرم) در میدان امام حسین(ع)| تسنیم
نمایش «نقل ذبیح» با روایتی متفاوت از اتفاق ضربت خوردن حضرت علی (ع) به کارگردانی و
بازیگری محمد حاتمی و نقش افرینی شهرام عبدلی ،مونا فرجاد از پنجم تا سیزدهم تیرماه
در سالن همایش های ۱۷شهریور وزارت تعاون ،کار و رفاه اجتماعی اجر می شود| ایلنا
همایش گرامیداشت هفته قوه قضائیه با حضور سران قوا| تسنیم
پیکر مرحوم علی دادمان فرزند شهید رحمان دادمان وزیر پیشین راه در میان اقشار مختلف مردم و با حضور بیژن
زنگنه ،معصومه ابتکار ،دکتر سیدحسن قاضی زاده هاشمی و جمعی دیگر از مسئوالن در نیاوران تشییع شد| ایرنا