روزنامه هنرمند شماره 512
روزنامه هنرمند شماره 512
کنسرت های تابستانی
خوانندگان پاپ
روزهای داغ موسیقی
«فروشنده»اصغرفرهادی
بهترین فیلم جشنواره مونیخ شد
7
10
دوش��نبه 14تیرماه 1395س��ال نهــم ش��ماره 512
12صفـــحه 1000تومـان ISSN 2008-0816
w w w . h o n a r m a n d o n l i n e . i r
علی فرامرزی هنرمند نقاش و گالری دار
موزه هنرهای معاصر نیازمند
ت در عملکرد است
شفافی
8
نگاهی به فیلم دراکوال به کارگردانی رضا عطاران
کمدی خفیف
6
طرح از :بهروز فیروزی
بررسی اثر برنامه های تخریبی شبکه های ماهواره ای بر خانواده
الگوسازی ضــد ارزش ها
با ظاهری فـــریبنده
تحلیل «هنرمند» از فروش ژانر کمدی در سینمای ایران
به بهانه فروش 30میلیاردی
فیلم های کمدی در بهار 95
7
4
گفتگوی «هنرمند» بابهزاد فراهانی درباره حضور همزمان بازیگران در چند پروژه نمایشی
شرایطی که بهنفعهیچ کس نیست
5
به بهانه گزارش رسانه امریکایی درباره کپی رایت در ایران
قانونی که ناشران ایرانی به ندرت
ان را رعایت می کنند!
9
فرهنگ و هنر
2
دوشــــــــنبه 14تیرماه 1395سال نهم شماره 512
www.honarmandonline.ir
علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی
روز قلم ریشه درتاریخ کهن و فرهنگ ساز ایران دارد
روز قلم ریشه در تاریخ کهن و فرهنگ ساز ایران دارد .به همین دلیل
ایرانیان از دیرباز این روز را گرامی و صاحبان ادب و قلم و هنر را بزرگ
داشته اند« .علی جنتی» وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی به مناسبت روز
قلم پیامی صادر کرد.
به نام انکه هستی را رقم زد نشان خویش بر لوح و قلم زد
بنابرای��ن گزارش ،در بخش��ی از این پیام امده اس��ت :این روز تنها به
نویس��ندگان کتاب اختصاص ندارد بلکه اندیش��یدن و س��پس نوشتن،
بنیان همه هنرها است .شاید تصور شود که تنها نویسندگان ،مترجمان
و روزنام��ه ن��گاران در جرگه اه��ل قلم قرار دارند اما به خوبی روش��ن
اس��ت که اثر خوب نمایشی یا س��ینمایی نیز حاصل اندیشه ناب و قلم
توانای کس��ی است که فیلمنامه یا نمایش��نامه را می نویسد یا یک اثر
فاخر موس��یقایی حاصل اندیشه و مطالعه و افرینش اهنگساز ،نوازنده و
خواننده اس��ت و از این منظر روز قلم به همه اصحاب و اهالی فرهنگ
و هنر و رسانه و همه پدیداورندگانی که اثار قلمی و ثمره اندیشه شان
منجر به افرینش یک اثر ناب و تاثیرگذار فرهنگی یا هنری می ش��ود،
تعلق دارد.
قلم از منظر قران ،سمبل تفکر و اگاهی بشر است
جنت��ی در بخش دیگ��ری از این پیام تاکید کرده :در نخس��تین ارتباط
وحیانی پیامبر اکرم (ص) با مبدا هس��تی ،سخن از قلم به میان می اید.
قلم از منظر قران ،س��مبل تفکر و اگاهی بش��ر است و سوگند خداوند
به نام قلم ،گویاترین ش��اهد بر ش��رافت و قداست ان است .از صاحب
قلم به دلیل همین رس��الت مقدس��ی که بر عهده دارد انتظار می رود از
قلم خویش بسیار مراقبت داشته و در خلق اثار خود انصاف و عدالت را
رعایت کند .وقتی پیامبر اسالم (ص) مرکب قلم دانشمندان را از خون
حسین نوش ابادی معاون پارلمانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی
وزارت فرهنگ ،تهدید پیامکی خبرنگاران را پیگیری می کند
مع��اون پارلمان��ی وزارت فرهن��گ با بیان
اینک��ه وزارتخان��ه متبوع��ش به ش��کایت
خبرن��گاران در موضوع پیام��ک تهدیدامیز
رس��یدگی می کن��د ،از نهاده��ای امنیت��ی
خواست درصورتی که در این موضوع نقشی
نداش��ته اند ،ان را رس��انه ای کنند .حس��ین
نوش ابادی با اش��اره به ارسال پیامک های
تهدیدامی��ز به برخ��ی از اصحاب رس��انه،
درب��اره اقدام��ات وزارت فرهنگ و ارش��اد
اس�لامی برای رسیدگی به این اقدام گفت:
افرادی که به ان ها پیامک تهدیدکننده امده
باید ش��کایت خود را به مراج��ع قضایی یا
وزارت فرهنگ اعالم کنند چراکه در دولت
«کمیته تعیین مصادیق محتوای مجرمانه»
با اعضایی متش��کل از دستگاه هایی نظیر
وزارت فرهن��گ و دس��تگاه های قضای��ی
و امنیت��ی وج��ود دارد؛ بنابراین مس��ئوالن
وزارتخانه ش��کایت اهالی رس��انه را در این
کمیته ط��رح و پیگیری می کنن��د تا برای
مرجع نامش��خص پیامک ه��ای تهدیدامیز
ردیاب��ی ش��ود .مع��اون پارلمان��ی وزارت
فرهنگ و ارشاد اس�لامی گفت :مسئوالن
وزارتخانه اعالم کردند در مقابل رفتارهای
غیرمعقول و غیرمتعارف ایس��تادگی کرده و
نهادهای امنیتی نیز باید موضوع را با جدیت
پیگیری کنند .نوش ابادی با بیان اینکه اگر
خبرنگاری جرم و تخلفی کرده باش��د باید
طب��ق قوانین موجود م��ورد تعقیب و تنبیه
قرار گیرند ن��ه انکه با پیام��ک تهدیدامیز
بدون منبع در راستای القای ناامنی حرکت
ک��رد ،افزود :اگ��ر این پیامک ها از س��وی
نهادهای امنیتی صورت نگرفته اس��ت باید
هر چه س��ریع تر این موضوع را رس��انه ای
کنند ،چراکه نهادهایی که وظیفه اگاه سازی
و هشداردهنده به منظور پیشگیری از جرم
دارن��د نیز بای��د این وظیفه خ��ود را کامال
رس��می انجام دهن��د .س��خنگوی وزارت
فرهنگ و ارشاد اسالمی همچنین توضیح
داد :مرجع پیامک های ارس��الی مشخص
نیس��ت و بعید ه��م می دانیم ک��ه چنین
پیامک هایی از سوی نهادهای اطالعاتی
و امنیتی به خبرنگاران ارس��ال شده باشد
اما انچه مشخص است این رفتار نباید در
کشور باب شود و اشخاصی بخواهند طی
یک س��ری رفتارهای غیرقانونی ،موجب
تشویش جامعه شوند.
ش��هیدان برتر می داند ارزش و اعتب��ار قلم و صاحبان ان بیش از پیش
روش��ن می شود .وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی در بخش دیگری از این
پیام اش��اره کرده اس��ت :رو قلم بهانه ای اس��ت برای یاداوری منزلت،
قداست و حرمت قلم و صاحبان ان و تجلیل و قدردانی از تمام فرهنگ
م��داران و افرینندگانی که گوهر عمر خویش را برای ارتقای فرهنگ و
هنر این مرز و بوم در طبق اخالص نهاده اند .در بخش دیگری از این
پیام امده اس��ت :قلم نویس��ندگان منصف و جویای حقیقت ،پشتوانه و
ضامن تداوم سالمت قدرت حاکمان است و لذا باید ان را ارج نهاد و در
حمایت از ان کوش��ید .ضمن سپاس فراوان به درگاه خداوند متعال که
ب��ه ما توفیق خدمت به اهل قلم را عنایت فرمود ،این روز نمادین را به
تمامی اهالی فرهنگ و هنر و رسانه تبریک می گویم و امیدوارم بتوانیم
قدردان گوشه ای از تالش های بی شائبه انان باشیم.
احد ازادی خواه سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس
فضای غیراخالقی ،در شان محیط های هنری کشور نیست
س��خنگوی کمیس��یون فرهنگی مجلس با تاکید
براینک��ه حاکمی��ت باید ب��ا اعمال نف��وذ فضای
رها ش��د سینما را س��امان بخش��د ،تصریح کرد:
علن��ی کردن فضای غیراخالقی حاکم بر س��ینما
و تلویزیون توس��ط بان��وان هنرمند ،جای نگرانی
دارد .احد ازادی خواه با اش��اره ب��ه انتقاد برخی از
بانوان بازیگر درخصوص فض��ای غیراخالقی در
س��ینما و تلویزیون ،گفت :متاس��فانه ابراز انزجار
علنی بانوان عرصه سینما و تلویزیون در رسانه ها
نسبت به فضای غیراخالقی حاکم در محیط های
کاری خ��ود ،جای نگران��ی دارد؛ درحالی که این
رفتارهای هالیوودی و به شدت غیراخالقی ،کسر
شان جامعه اسالمی است.
نماینده مردم مالیر در مجلس ش��ورای اسالمی
ادامه داد :دولت ،وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی
و رس��انه ملی باید نفوذ و تاثی��ر حاکمیتی خود را
در فضای اخالق��ی س��ینما و تلویزیون همچون
دیگر ادارات و موسس��ات کش��ور افزایش دهند و
افراد برای فعالیت در عرصه مقدس سینما و هنر،
گزینش اخالقی و روانی ش��وند .وی اضافه کرد:
افراد باید بدانند س��ینما تح��ت مدیریت حاکمیت
است و این مدیریت به معنای گرفتن دموکراسی
یا ازادی از ان ها نیس��ت بلکه عدم نظارت درست
سبب تاثیرپذیری باالی این قشر از فرهنگ غرب
شده و اخالقیات ان طور که باید رعایت نمی شود
و شان بانوان هنرمند زیر سوال رفته است.
ازادی خ��واه با تاکید براینک��ه حاکمیت جمهوری
اس�لامی باید با ارائه خدم��ات الزم به هنرمندان
امنیت ش��غلی ،اقتصادی و اخالقی انها را فراهم
کند و مانع از ایجاد مافیا در این صنف شود ،افزود:
اگر هنرمند احساس امنیت کند مانند هر فرد دیگر
اجتماع ،درگیر روابط غیراخالقی نمی ش��ود و به
دنب��ال اینکه به هر قیمتی ب��رای خود در مافیای
ایجادش��ده ،جایی پیدا کند نخواه��د بود .نماینده
مردم مالیر در مجلس با بیان اینکه حاکمیت باید
با اعمال نفوذ ،فضای رها شده سینما و تلویزیون
را سامان بخش��د ،گفت :تامین نیازهای معیشتی
هنرمندان اقدام دیگری اس��ت که باید در راستای
ایج��اد فضای مناس��ب اخالقی توس��ط مدیران
مدنظر قرار گیرد .س��خنگوی کمیسیون فرهنگی
مجلس با تاکید بر اینکه رابطه بر ضابطه در سینما
ارجح شده است ،افزود :اگر به فعالیت های هنرمند
به چشم یک خدمت نگریسته شود حاکمیت باید
نسبت به خرید و سفارش ان خدمت اقدامات کند
و در مقابل هنرمند خود را در اختیار مردم می داند
و این امر سبب به صفر رسیدن فساد می شود.
فرهنگ و هنر
دوشــــــــنبه 14تیرماه 1395سال نهم شماره 512
www.honarmandonline.ir
حیدری خلیلی معاون توسعه فناوری و مطالعات سینمایی سازمان سینمایی
انجمنسینمایجوانومدرسهملیسینما،رقیباموزشگاههایازادسینمایینیستند
هنرمند :هفتمین نشست معاون توسعه
فناوری و مطالعات س��ینمایی با حضور
اعضای هی��ات مدیره انجم��ن مدیران
اموزشگاه های ازاد سینمایی برگزار شد.
در ابتدای این جلس��ه «حیدری خلیلی»
معاونتوسعهفناوریومطالعاتسینمایی
سازمانسینماییهدفازتشکیلجلسهرا
ارتباط هدف مند و همفکری با نمایندگان
صنف برای ساماندهی و ارتقای جایگاه
اموزش��گاه های ازاد سینمایی دانست و
اظهار داش��ت بر اس��اس سیاست های
سینمایی س��ال ۹۵تمام واحدهای تابعه
و وابس��ته به سازمان س��ینمایی که در
ام��ر اموزش و تربی��ت هنرجو فعالند نه
تنها رقیب یکدیگر نخواهند بود بلکه با
تقسیم کاری که صورت خواهد گرفت،
هر یک عهده دار نقش��ی مستقل برای
تامین نیازهای اموزشی سینما می باشند.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر ۲۴۱
اموزشگاه های ازاد س��ینمایی در کشور
فعالیت دارند و از ۴۳۸شهرس��تان کشور
تنها ۵۳شهرستاندارایاموزشگاههستند
و پیشنهاد کرد ،انجمن اموزشگاه های ازاد
سینماییبادعوتازمدیراناموزشگاه های
شهرستانها ،دامنه فعالیت و خدمات خود را
به گستره کشوری امتداد بخشد.
«حی��دری خلیلی» با دع��وت از مدیران
اموزش��گاه های ازاد س��ینمایی به ورود
در س��اختارهای رس��می ام��وزش در
کش��ور ،خواس��تار اس��تفاده از ظرفیت
اموزشگاه های سینمایی برای برگزاری
دوره ه��ای پودمان��ی و مه��ارت اموزی
س��ینمایی ش��د تا ضمن ارتقای کمی و
کیفی این واحدها ،زمینه های الزم برای
تامیننیازهایمهارتیبخش هایمختلف
سینما بیش��تر از گذشته فراهم شود .وی
بازنگری و تدوین طرح درس رشته های
سینمایی ،ارزیابی صالحیت مدرسان و
حمایتازجشنوارهتولیداتاموزشگاه های
ازادسینماییراازجملهبرنامه هایمعاونت
توس��عه فناوری و مطالعات سینمایی در
اموزشگاههادانست.
در ادامه این نشس��ت «مهری شیرازی»
رییس انجمن مدیران اموزشگاه های ازاد
س��ینمایی با ابراز خشنودی از توجه ویژه
معاونتوسعهفناوریومطالعاتسینمایی
به مسائل اموزش��گاه های ازاد سینمایی
اظهار امیدواری کرد در این دوره وعده های
مدیران گذشته که به دلیل کوتاهی عمر
خدمتی محقق نشد ،زمینه اجرا پیدا کند
و دلس��ردی و بی انگیزگی ایجاد شده در
بین اعضای انجمن از بین برود .شیرازی
برق��راری بیمه جاری و تکمیلی اعضای
انجمن را گام مثبتی از س��وی س��ازمان
سینمایی در ماه های اخیر برشمرد و اظهار
داش��ت در صورت به رسمیت شناختن
انجمن از سوی خانه سینما امید می رود
سایر مشکالت به تدریج برطرف گردند.
«محس��ن ملکی» دیگ��ر عضو هیات
مدی��ره انجمن پیرو س��خنان «مهری
ش��یرازی» اظهار داشت تنها دلیل عدم
عضویت انجمن در خانه سینما ،به زعم
مدیراناننهادشخصیتحقوقیمدیران
هنرمند :در نشست هم اندیشی کمیته فرهنگی ستاد
اقامه نمار عید س��عید فطر رییس سازمان فرهنگی
هنری شهرداری تهران و رییس این کمیته از برگزاری
ویژه برنامه ای با عنوان «فرهنگسرای نشاط بندگی»
خبر داد و افزود :باید نشاط بندگی را برای مردم نهادینه
کنیم .نشست هم اندیشی کمیته فرهنگی ستاد اقامه
نمار عید سعید فطر با حضور محمود صالحی رییس
س��ازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران و رییس
این کمیته فرهنگی و نمایندگان��ی از تمامی مراکز
فرهنگی پایتخت از جمله سازمان فرهنگی هنری
شهرداریتهران،شورایعالیانقالبفرهنگی،مرکز
رسیدگی به امور مساجد ،سازمان فرهنگ و ارتباطات
اسالمی ،حوزه هنری استان تهران ،سپاه محمد رسول
اهلل(ص) ،شبکه تلویزیونی تهران ،اداره کل فرهنگ
و ارش��اد اسالمی ،نهاد مقام معظم رهبری ،اداره کل
ورزش و جوانان استان تهران و معاونت امور اجتماعی
شهرداری تهران برگزار شد.
ریی��س س��ازمان فرهنگی هن��ری و رییس کمیته
فرهنگی ستاد اقامه نماز عید فطر در ابتدای سخنان
خود با تاکید بر نقش مهم فرهنگ سازی گفت :کاری
که باید خیلی پیشتر از اینها در جمهوری اسالمی ایران
اتفاق می افتاد شادسازی صحنه های عبادی به ویژه
عبادت های جمعی بود .به نظر من اینکه امروز جوانان
اموزشگاه های ازاد سینمایی است .وی با
انتقادازاینکهعملکردعده ایفرصتطلب
در لوای اموزشگاه بازیگری سبب کاهش
منزلت و وجهه اجتماعی اموزشگاه های
ازاد سینمایی شده است ،خواستار کمک
سازمان سینمایی برای اصالح و ترمیم
جای��گاه اموزش��گاه ها در افکار عمومی
و نی��ز مقابله ج��دی با اموزش��گاه ها و
پالتوهای غیر مجاز تربیت بازیگر ش��د.
همچنین به موجب این گزارش «مسعود
دوانی» بازرس انجم��ن از موازی کاری
دیگر نهاده��ای دولتی و عمومی در امر
اموزش های هنری و س��ینمایی گالیه
کرد و یاداور ش��د ،بعض ًا مش��اهده شده
است کس��انی پس از لغو مجوز فعالیت
شان از س��وی سازمان سینمایی ،مدتی
بعد با مجوز اموزش فنی و حرفه ای دوباره
مش��غول به کار ش��ده اند .مضاف ًا که به
موجب مقررات و مصوبه های موجود تنها
وزارت ارشاد متولی و مسئول انحصاری
صدور مجوز اموزش های س��ینمایی و
هنری است .وی بروز رسانی تجهیزات
اموزشی اموزشگاه ها را در گروی اعطای
تسهیالت از سوی دولت دانست.
«محمد مهدی تدین» دیگر عضو انجمن
اموزشگاه های ازاد سینمایی با تصریح این
نکته که اساس��نامه انجمن اجازه توسعه
فعالیت های ان را در گس��تره کش��وری
داده است ،پیشنهاد نمود رشته های زیادی
را م��ی توان با توجیه مه��ارت اموزی به
مجموعه رشته های موجود افزود و امکانی
را فراهم نمود تا اموزش��گاه ها ،مجری
برگزاریچنیندوره هاییگردند.
این گزارش می افزاید درادامه نشس��ت
«پیمان حقانی پرس��ت» دبیر انجمن نیز
از فق��دان مکان ثابت و اختصاصی برای
انجام امور مربوط به انجمن اشاره کرد و
گفت رکود حاکم بر اموزش��گاه ها انگیزه
فعالیت های صنف��ی را در لوای انجمن
کاهش داده است .پس از اظهارات اعضای
هی��ات مدی��ره انجمن اموزش��گاه های
ازاد س��ینمایی« ،علیرضا صدر الدینی»
مدیر کل دفتر مطالعات و توس��عه دانش
س��ینمایی از فعالیت های در دست انجام
برای س��اماندهی اموزش��گاه ها و فراهم
کردن مقدمات برگزاری دومین جشنواره
تولیدات اموزش��گاه های ازاد س��ینمایی
در نیمه دوم س��الجاری سخن گفت و بر
این مطلب تاکید نمود که به رغم فعالیت
سایر دس��تگاه های مسئول در امر صدور
مجوز و شائبه موازی کاری و نیز فعالیت
اموزش��گاه های غیر مجاز ،انچه که می
تواند سبب جلب توجه مردم و هنرجویان
به اموزشگاه های ازاد سینمایی مجاز شود،
کیفیت بخشیدن به فعالیت های انهاست
و لذا مدیران اموزشگاه ها باید با احساس
مس��ئولیت تمام تمرکز خود را بر ارتقای
خدم��ات خویش قرار دهند .البته این امر
مان��ع از برخورد جدی با مراکز غیر مجاز
و نیز هماهنگی دس��تگاه های دولتی با
یکدیگ��ر برای اجتناب از م��وازی کاری
نیست .در پایان نشست «حیدری خلیلی»
معاونتوسعهفناوریومطالعاتسینمایی
محمود صالحی رییس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران
نشاط بندگی شهروندان را نهادینه کنیم
نسبت به سال های گذشته حضور کم رنگ تری دارند،
ش��اید به این دلیل است که همه ما فعاالن در حوزه
فرهنگ ،کوتاهی کرده ایم و نتوانسته ایم انها را جذب
کنیم.ویافزود:ایناتفاقمتاسفانهبهشکلجدی تری
برای ماه مبارک رمضان نیز رخ داده است .ما نتوانستیم
به درستی و کامل شادی ها و فواید این ماه را منعکس
کنیم .حتی فوایدی که این ماه مبارک برای بدن دارد
به گوش مردم نخورده است.
صالحی تاکید کرد :رمضان ماه س��رور است چرا که
انسان زمانی که تصمیم می گیرد به سمت بندگی برود
باید با نشاط باشد ،در حال بندگی هم باید نشاط داشته
باشد و بعد از ان هم که نا خوداگاه مسرور خواهد شد .دعا
حالت نیاز و ارتباط با خدا دارد و این ارتباط مایه بهجت
و س��رور انسان است ،نه غم و اندوه او .رییس سازمان
فرهنگی هنری شهرداری تهران با تاکید بر القای نشاط
در فعالیت های دینی گفت :ماه مبارک رمضان یکی از
دایره های اصلی بندگی است و مرکز این دایره «نماز
عید س��عید فطر» است .این نماز هم باید حالت سرور
داش��ته باش��د ،اینکه ما برای همه مخاطبان این نماز
باشکوهتعبیریاندیشیدهباشیمکهایننشاطوشادمانی
را در وجود انها دو چندان کنیم .وی در خصوص اجرای
برنامه های فرهنگی در این روز تاکید کرد :درست است
که ما برای انجام برنامه فرهنگی و هنری خود در داخل
مصلی به دلیل برق��راری امنیت محدودیت داریم ،اما
به سادگی می توانیم در خیابان ها و کوچه های منتهی
به این مجموعه ،با مشارکت اتحادیه ها به پذیرایی از
مردم بپردازیم و باور کنید ثواب این پذیرایی ها کمتر از
برگزاری مراسم افطاری نیست .وی افزود :نکته ای که
بایددر توزیع بسته های فرهنگیحتما به انتوجه کنیم،
توزیع منطقی و اصولی است .مثل تبلیغات انتخاباتی
خاطر نش��ان س��اخت :برگزاری چنین
جلس��ه ای به معنی به رسمیت شناختن
فعالیت هایصنفیانجمناموزشگاه های
ازاد سینمایی است .به همین خاطر مسائل
و حواشی ایجاد شده پیرامون این انجمن
در سال های گذشته را باید فراموش کرد
و با کار و تالش بیش��تر ،س��ایر مدیران
اموزشگاهها در سطح کشور را که تاکنون
عضو انجمن نش��ده اند ب��ه عضویت در
انجمن جذب کرد .معاونت توسعه فناوری
و مطالعات سینمایی به ضرورت همکاری
و تعامل با وزارت کار و امور اجتماعی برای
توقف اموزش��های ازاد سینمایی توسط
مراکز اموزش فنی و حرفه ای تاکید کرد
و تالش برای رفع موانع عضویت انجمن
اموزشگاه های سینمایی در خانه سینما را
ضروری دانست .وی بار دیگر با تاکید بر
استفاده از ظرفیت های دوره های اموزش
رسمی،خواستارتوسعهعرصه هایفعالیتی
اموزشگاهها در حوزه اموزش ازد و اموزش
مهارتی کار و دانش س��ینمایی ش��د و از
انجمنبرایبازتعریفرشته هایسینمایی
در قالب دوره های مهارت اموزی و تایید
مراتب از سوی وزارت اموزش و پرورش
دعوت به همکاری نمود و اسیب شناسی
اموزش های ازاد س��ینمایی را موضوعی
ج��ذاب برای انجام مطالعات و تحقیقات
اتی در معاونت توسعه فناوری و مطالعات
سینماییبرشمرد.
یاداور می ش��ود در حاشیه نشست اخیر
«س��عید توکلی��ان» معاون ام��وزش و
پژوهش انجمن س��ینمای جوانان ایران
بطور مش��روح برنامه ه��ا و طرح های در
دست انجام انجمن را تشریح نمود و اظهار
امیدواری نمود تجربیات سی سال فعالیت
انجمن بتواند به پویایی اموزشگاه های ازاد
سینمایییاریرساند.
محصوالت را توزیع نکنید ،بگذارید مردم خودشان از
محصوالتتان استفاده کنند .البته نکته ای که تهیه این
محصوالت باید مورد توجه ویژه قرار بگیرد این است که
از تولید محصوالت یک بار مصرف بپرهیزید ،عزم خود
را جزم کنید تا محصولی را به مردم ارائه کنید که انها
تمایلبهنگهداشتنشداشتهباشند.
صالحی اضافه ک��رد :اگر هم��ه نهادهای فرهنگی
پایتخت دس��ت در دست هم دهند می توانند اتفاقات
بزرگ فرهنگی را در این روز مبارک رقم بزنند .جامعه
هدف هم می توانند کودکان و نوجوانان باشند ،کسانی
که عابدان اینده کشورند و باید نشاط بندگی را از همین
امروز درک و دریافت کنند.
نشست هم اندیشی کمیته فرهنگی ستاد اقامه نمار عید
سعید فطر با بیان فعالیت هایی که هر کدام از این نهادها
بر عه��ده خواهند گرفت و هماهنگی های اولیه برای
اجرای هر چه بهتر این مراسم به پایان رسید.
سازمان فرهنگی هنری ش��هرداری تهران به عنوان
مسئولکمیتهفرهنگینمازعیدفطربامشارکتتمامی
نهادهای فرهنگی پایتخت در این روز فرهنگس��رای
«نش��اط بندگی» را برپا خواهد کرد .این برنامه شامل
بخش هایمختلفمحتواییومیدانیاستکهدرقالب
ایستگاه ،توزیع محصوالت فرهنگی ،بازی و سرگرمی،
اجرای زنده و ...برگزار می شود.
3
قس
فرهنگ ،رفتار یا الگوهای رفتاری؟!
متپایانی
فریبامحمدی طباطبایی
د) فرهنگ :مجموعه اندوخته های مادی و معنوی بشر
گروهی دیگر ،فرهنگ را مجموعه ای از اندوخته های مادی و معنوی بشر می دانند .در دایره المعارف
روسی چنین امده است« :فرهنگ ،مجموعه ای از دستاوردهای جامع در زمینه ی پیشرفت های
مادی و معنوی است که از سوی جامعه مورد استفاده قرار می گیرد و شامل سنت های فرهنگی
است که در خدمت پیشرفت اتی بشریت ،قرار دارد»( .دایره المعارف ورلدبوک)
ذکر این نکته ضروری اس��ت که تعریف فرهنگ به اندوخته ی مادی و معنوی بش��ر همانند
تعریف گذشته ،تعریف کاملی نیست؛ چرا که باعث می شود اموری فراتر از فرهنگ در دامنه
تعریف قرار گیرد؛ زیرا اندوخته ها و سرمایه هایی که بشر از نسلی به نسل دیگر منتقل یا ان
را تولید می کند .محدود به س��رمایه های فرهنگی نیس��ت .اگر سرمایه ،کارخانه ،ساختمان،
پول یا ثروتی ،از نسلی به نسلی انتقال یافته و نسل بعد ،از ان بهره برداری کند این میراث
اقتصادی است نه فرهنگی(.پیروزمند)1384 ،
ه) فرهنگ :پذیرش هنجاریافته
ع��ده ای فرهنگ را پذیرش ه��ای هنجاریافت��ه در جامعه ،معنا می کنن��د .پذیرش های
هنجاریافته در جامعه ،به این معناس��ت که احاد جامعه به اموری ش��ناخت و اطالع پیدا
کنند و سپس ان را بپذیرند.
نکته ی ش��ایان ذکر دیگر در باره تعریف فوق این اس��ت که مراد از پذیرش ،صرف پذیرش
نظری و التزام قلبی نیست .این که انسان در قلب و یا در اعتقاد خود ،مخلوق بودن جهان،
حقانیت اس�لام و مقدس و مش��روع بودن نظام جمهوری اسالمی را بپذیرد برای تبدیل به
فرهنگ کافی نیست ،بلکه این پذیرش نظری باید به التزام عملی نیز منجر شود .بنابراین،
پذیرش هایی فرهنگ ساز هستند که به هنجار اجتماعی تبدیل شوند.
هنج��ار ب��ه اموری گفته می ش��ودکه مبدا ارزش گ��ذاری در جامعه واقع ش��ود؛ به گونه ای
ک��ه مخالف��ت با ان ،امدی ناپس��ند و مورد کراه��ت و نفرت جامعه قلمداد می ش��ود .یکی
از اندیش��مندان معاصر ،در تایید این تعریف نین می گوید« :قدرت س��نجش ،گویای قدرت
فرهنگی است و نه خود فرهنگ ،خود فرهنگ ،پذیرش است ،جهت پیرفته شده ها نیز جهت
فرهنگ را نشان می دهد» .در این عبارت ،ارتباط بین شناخت و فرهنگ و جهت دار بودن
فرهنگ مشخص شده است .در شناخت ،پایگاه پذیرش و زمینه ی ایجاد ان فراهم می شود.
به همین دلیل به میزان باال رفتن قدرت س��نحش و ش��ناخت ه��ر جامعه ،قدرت فرهنگی
ان جامعه نیز فزونی می یابد؛ اما فرهنگ عبارت اس��ت از پذیرش های ایجاد شده در جامعه
که مردم به ان پایبند هس��تند .این نظریه از پشتوانه ی جامعه شناسی برخوردار است که به
اجمال ،در ذیل بیان می شود.
فرهن��گ در کنار ابعاد سیاس��ی و اقتصادی ،بعدی از جامعه محس��وب می ش��ود .جامعه بر
محور تولی به والیت خدای متعال و یا تولی به والیت ابلیس ،اس��توار است و در امتداد ان
والتی پدیدار می ش��وند که تحت والیت خدای متعال یا والیت ابلیس ،به سرپرستی جامعه
می پردازن��د .جاع��ه بر مبنای تولی ب��ه والیت اولیای الهی یا اولی��ای طاغوت و در پی ان،
تصرف و والیت به انسان یا موجودات تحت تصرف ،شکل می گیرد.
هس��ته مهم تر و اساس��ی در شکل گیری جامعه ،عالقه ها و تمایالت مشترکی است که در
اف��راد ان جامه ایجاد می ش��ود .بنابراین ،نظام تمایالت و عالقه ها ،مبدا اصلی و هس��ته ی
اصلی شکل گیری جامعه است ،و جهت گیری حرکت ان را تشکیل می دهد و در حقیقت،
مبدا و پشتوانه اصلی سیاست در جامعه ،براین مبنای فکری استوار است.
بررس��ی جهتگیری اجتماعی ،تنظیم و تعیین ساختار و کیفیت رابطه های اجتماعی ،جایگاه
و منزلت فرهنگ اس��ت و کیفیت روابط ،مجاری بروز عالقه ها و تمایالت اس��ت و موضوع
ش��ناخت و پذیرش افراد جامعه را نس��بت به هنجارها تش��کیل می دهد .به عبارت دیگر ،با
توجه به مطالب فوق ،تعریف گذشته ی فرهنگ به مثابه پذیرش های هنجاریافته این گونه
قابل تکمیل اس��ت که پذیرش ها نس��بت به روابط صورت می پذیرند و تحقق انها به س��ه
صورت میسر است :ارتباط انسان با جهان؛ ارتباط انسان با انسان های دیگر؛ و ارتباط انسان
با اشیا« .فرهنگ نقش کیفیت ارتباط را مشخص می کند :ارتباط با جهان؛ انسان؛ و اشیا».
صرف نظر از پش��توانه ی منطقی تعریف یاد ش��ده ،مزیت دیگر بیان فوق این است که با
اش��کال تعاریف یاد شده ،مبنی بر فروکاس��تن فرهنگ به اجزای ان ،به گونه ای که سایر
ابعاد فراتر از فرهنگ را نیز در بربگیرد ،مواجه نیست .به همین دلیل می توان این تعریف
را به عنوان دقیق ترین و جامع ترین تعاریف پذیرفت؛ البته از ال به الی برخی تعاریف یاد
ش��ده در باره ی فرهنگ می توان مش��ابهت هایی با تعریف اخیر دید .در کتاب فرهنگ و
جامعه تعریفی از فرهنگ از منظر جامعه ش��ناختی طی دهه ی گذشته ارائه شده که ان را
ب��ه «مجموع ارزش ها و نهادها»؛ ارزش «هر امر یا مطلب در خور توجه گروه»؛ و نهادها
«پاس��خ به یک نیاز جمعی» تلقی کرده اس��ت .پس کنش متفابل کتمان ناپذیر ،بین خود
ارزش ه��ا و نهادها وج��ود دارد؛ ولی ارزش ها اغلب به معنویات ،هنر و زیبا شناس��ی برتر
گرایش می یابند و نهادها اغلب به تبلور یافتن در شکل خاستگاه ها ،پایگاه ها ،جایگاه ها ،و
در یک کالم در تمدن سازی و مدینه سازی .در این تعریف ،اگر بخش تمدن از فرهنگ،
جدا شود ،فرهنگ به مجموعه ای از ارزش ها که مورد توجه ی عامه ی مردم است تعریف
شده؛ به گونه ای که دامنه ی این تعریف وسیع و گسترده نیست و همه ی اجزای فرهنگ
را در بر نمی گیرد( .همو)1384 ،
چند تن از نویسندگان معاصر نیز برای فرهنگ تعاریف مشابهی ذکر کرده اند« :هر جامعه ای
ارزش ه��ا و هنجار های مخصوص به خود دارد که فرهنگ ان جامعه را تش��کیل می دهد،
بنابرای��ن ،جوامع با هم متفاوت اند ،چون فرهنگ ها با هم تفاوت دارند .هیچ جامعه یا گروه
انسانی ،یافت نمی شود که شیوه ی خاص زندگی خود را نداشته باشد».
تعریف فرهنگ به ارزش ها و هنجارها با تعریف گذش��ته نس��بت نزدیک دارد؛ اما با توجه
به انچه در ذیل تعریف امده و فرهنگ را ش��یوه ی خاص زندگی معنا کرده اس��ت ،به نظر
می رسد که تلقی متفاوتی از ارزش ها و هنجاراها نسبت به تعریف یاد شده ،در میان باشد.
برخی برای روش��ن کردن ماهیت فرهنگ ،چنین گفته ان��د ...« :هر گروه و جامعه ای برای
خ��ود مجموع��ه ای از معانی دارد که افراد عضو ان گروه یا جامعه ،ان معانی را می پذیرند و
بر اس��اس ان عمل می کنند ...معانی مش��ترک در هر گروه و جامعه ای ،هنجارها و نقش ها
را شکل می دهد»( .صدیق اورعی) 1380،
در ادامه می نویس��د« :به این مجموعه معانی و اعتقادات مش��ترک که مبنای عمل افراد در
یک گروه یا جامعه قرار می گیرد و اجبار اجتماعی ،از ان حمایت می کند و کم و بیش شکل
یک نظان را دارد ،نظام فرهنگی یا فرهنگ گفته می شود»( .همو)1380 ،
یکی دیگر از نویس��ندگان معاصر می نویس��د ...« :فرهنگ عصاره ی زندگی اجتماعی است
و در تمامی افکار ،اهداف ،معیارها و ارزش گذاری ها ،فعالیت های فردی و اجتماعی انس��ان
منعکس می شود».
براساس این تعریف ،انسان با تکیه بر فرهنگ ،با جهان و جامعه ،رویاروی می شود .بنابراین،
چگونگی تفس��یر قضایای جهان ،راه های تغییر ش��رایط در جهت اه��داف ،به دیدگاه های
فرهنگی بستگی دارد( .پیروزمند)1384 ،
برگرفت��ه از کتاب ابتکار عمل در برنامه ریزی و ارزیاب��ی عملکرد فرهنگی ،دکتر علی اکبر
رضایی ،استاد دانشگاه و عضو هیات علمی دانشگاه ازاد اسالمی واحد علوم تحقیقات تهران.
4
رادیو و تلویزیون
نسرین صفری
روانشناس و مدرس دانشگاه
امروزه ،ماهواره به عنوان یک رسانه جمعی ،با نفوذ در حریم خلوت و خصوصی
مردم به فرهنگ ،ارزش ها و باورهای اس�لامی ـ ایرانی انان هجوم اورده است.
برنامه ها ،سریال ها و فیلم های جذاب ماهواره ای ،طی شبانه روز هزاران مخاطب پیر
و جوان و زن و مرد را پای جعبه جادویی می کشاند تا قسمت به قسمت سریال هایی
را دنبال کنند که هر لحظه در انها عشقی جابه جا می شود ،نقاب از حقیقت واقعی
شخصیتی برچیده می شود ،هویتی می شکند ،دروغ و راستی برمال می گردد و...
با ان که بسیاری از متخصصان و کارشناسان اجتماعی سال هاست از پیامدهای
مواجهه مخاطبان ایرانی با برنامه های ش��بکه های ماه��واره ای و از تحوالت و
دگرگونی های عمیق و اساسی ان در نوع روابط و ارزش های خانوادگی و فرهنگی
و اجتماعی ان بر افراد ،سخن می گویند ،اما هنوز ناگفته ها در این باب بسیار است که
سعی کرده ایم در این نوشتار این بار از نگاهی دیگر ،درباره مصائب ماهواره بگوییم.
القای ضدارزش ها به جای ارزش ها
فیلم ها و سریال های ماهواره ای با تغییر احساس شخص از واقعیت ها و با تاثیر گذاری
بر روی افکار و روان مخاطبان ،می تواند نوع نگاه و سالیق افراد به موضوعات مختلف
را متحول سازد .از طریق همین نمایش های ماهواره ای ،بسیاری از ارزش ها و باورهای
غیراخالق��ی در قالب قواعد و هنجارها و نماده��ای قابل اجرا در محیط خانواده ،به
طوری کامال خزنده و تاثیر می گیرد و در سمت و سوی دلخواه ،دستخوش تغییرات
و دگرگونی های شگرفی می شود .مثال ،شبکه های ماهواره ای در قالب میان برنامه ها
واگهی هایتبلیغاتی،ارزش هایمتفاوتیچونمصرف گرایی،تجمل پرستی،فرهنگ
برهنگی ،ترویج بی مباالتی اخالقی و ...را به نمایش گذاشته و اندک اندک فرهنگ وقار
و پوشیدگی را به کناری زده و صحنه رقابت برای عرضه هر چه بیشتر جذابیت های
جسمی و جنسی را تبلیغ می کند .به طور مثال برخی زنان و دختران جوان با مشاهده
فیلم و سریال های شبکه های ماهواره ای ،مطابق با حس همزادپنداری ،به تقلید از نوع
پوشش و ارایش هنرپیشگان برامده و در هر چه بیشتر شبیه کردن خود با انها تالش
می نمایند .قدرت تاثیر گذاری برنامه های ماهواره ای محدود به تغییر ارزش ها ،تضعیف
ارزش ها و یا جایگزینی ارزش های جدید در رفتار مخاطبان نیست ،بلکه این رسانه
قادر اس��ت در حوزه های مربوط به حریم های خصوصی افراد نیز منجر به تغییرات
و تحوالت عمیقی شود ،به گونه ای که گاهی افراد بدون این که خود متوجه باشند،
وجدان و غیرت شان دستکاری می شود .مثال وقتی ارتباط جنسی با محارم قبح زدایی
می شود ،پدری می تواند بدون احساس گناه یا توجه به ارتکاب عملی خالف عرف و
شرع ،دختر خود هتک حرمت کند .بی تردید چنین تغییراتی ،بسترهای مناسبی برای
اسیب رسانی به کانون خانواده و پیامدهای ناگوار ان فراهم می سازد .متاسفانه فیلم ها و
سریال های ماهواره ای ،هویت تازه ای به مشاهده گران خود می بخشند و انها را مجبور
می کنند تا ارزش های نامطلوب و فاسد را جایگزین مناسب ارزش های اخالقی دانسته
و از همه بدتر ان که گاه درصدد حفظ و ثبات انها نیز برمی ایند .باورهای سازنده ،اگرچه
شاید مساعد احوال مردم ان جامعه و در جهت سیاست های حاکم بر انان باشد ،ولی در
جامعه ای که ان روابط ،هنجارها و ارزش ها به گونه ای دیگر تعریف می شوند ،نتیجه ای
عکس داده و انها را مورد حمله قرار می دهد که بی ش��ک خانواده اولین مرکز مورد
تهاجم خواهد بود و دستخوش اولین تغییرات قرار خواهد گرفت و گاه حتی ممکن
اس��ت تا به مرز اضمحالل و تزلزل نیز پیش برود .عفاف زدایی ،چشم طمع داشتن
به ناموس افراد ،افزایش سن ازدواج ،بی تفاوتی به حریم خانواده و بی بندوباری فکری
و فرهنگی ایجاد زمینه گناه و تسهیل گناه ،پیدایش تعارض ذهنی در افراد و ترغیب
انها به اش��وبگری در محیط خانه و زندگی ،افزایش نفرت ،نگرانی و س��وءظن بین
اعضای خانواده ها ،سست شدن پایه های اعتقادی و تبدیل هنجارها و ارزش های دینی
و اجتماعی به ضدارزش ،افزایش فاصله بین نسل ها ،کاهش توان کار و تالش و کسب
علم و دانش ،هویت زدایی ناشی از تقلید کورکورانه و از دست دادن ارزش های فرهنگی
اجتماعی و ...نمونه های بارزی از نتیجه الگوپذیری از سریال های ماهواره ای است.
اسیب به کیان خانواده
ترویج فردگرایی و تعارض فرهنگی افراد از جمله اسیب هایی است که موجب ناارامی
ذهنی و نارضایتی میان زنان و مردان و فرزندان خانواده شده است .چه بسا در بسیاری از
مجموعه های تلویزیونی ماهواره ای ،زنان و مردان متاهلی به نمایش گذاشته می شوند
که درست مانند زمان مجردی ،تنهایی به مهمانی می روند و یا خود را با تفریحاتی
سرگرم می کنند که از حضور دیگر اعضای خانواده در ان خبری نیست .این در حالی
است که در خانواده های ایرانی با معیارهای اسالمی ،احساس مسئولیت عمیق در قبال
اعضای خانواده و موظف نمودن خود به حفظ حریم خانواده از جمله وظایف افراد به
حساب می اید که باعث تعهد مرد به بانوی خانه و فرزندان خویش و تامین نیازهای انها
و برعکس می شود .این در حالی است که در فیلم های ماهواره ای مرد خانواده به عنوان
فردی مطرح می شود که امیال شخصی اش تنها معیار رفتارهای او محسوب می شود.
یداند و خود و خواسته هایش را
چنین فردی خود را متعهد به دیگر اعضای خانواده نم
یداند و حتی گاه برای تامین امیال و نیازها
همیشه مقدم بر تمام مناسبات خانوادگی م
مجاز است روابط مقدس خانوادگی را زیر پا بگذارد ،بی تردید چنین مردی مطلوب زن
ایرانی و غیرت زنانه او نیست ،مرد زندگی و سر به زیر بودن و تکیه گاه محکم بودن،
تنها خواسته زن ایرانی است .از سوی دیگر فیلم ها و سریال های ماهواره ای زن را نیز
به همین ترتیب یک فرد تعریف می کند که طنازی و عشوه گری و توجه به خود مقدم
بر هر فرد دیگر از جمله همسر و فرزندانش است .بی شک چنین زنی نیز مطلوب مرد
ایرانی با اموزه های دینی و ایرانی نخواهد بود ،زن مدیر و مدبر و مس��ئولیت پذیری
یداند و مسئول تربیت فرزندان و تنظیم ارتباطات درون
که همس��رداری را خوب م
خانوادگی است ،همسر ایده ال یک مرد محسوب می شود .هوس خواهی و تنوع طلبی،
تضعیف و نادیده گرفتن پیوند زناش��ویی ،ایجاد حس رقابت زن و شوهر نسبت به
یکدیگر ،کم رنگ شدن رابطه عاشقانه و احساس صمیمیت بین زن ها و شوهرها
و عدم رضایت و تمایل جنسی ،القای تجربه چندین باره عشق توسط زن و مرد و
حتی تجربه رابطه های فرا زناشویی ،معرفی دوست دخترها و دوست پسرها به عنوان
دوستان خانوادگی ،بی فرهنگ و بی کالس معرفی کردن والدین دارای فرهنگ سنتی
و اصیل ،عدم اعتماد به اطرافیان ،ناارامی فکری و عدم امنیت روانی و ...از دیگر عوامل
مهم اسیب های ماهواره به استحکام خانواده است.
نبود حیا و شکسته شدن حریم ها در خانواده
تماشای خانوادگی برخی سریال ها و فیلم های ماهواره ای که عاری از عفت و حیای
مرسومدرخانواده هایایرانیاست،نه تنهاتاثیرمنفیبرروابطبینافرادخانوادهمی گذارد
بلکه باعث فروریختن پرده های حجاب بین اعضای خانواده و در نتیجه شکسته شدن
قبح اعمال نزد انان می شود .مثال پدر و مادری را در نظر بگیرید که به همراه دختر یا
پسر نوجوان و جوان خویش نظاره گر تصاویر فیلمی هستند که در ان اعمال زناشویی
و یا حتی یک معاشقه ولو خفیف صورت می گیرد ،به نظر شما چنین رفتار به ظاهر
روشنفکرگرایانه ،چه پیامدهای منفی را متوجه ان خانواده می کند؟ بی شک شکسته
شدن حریم های خانوادگی و از بین رفتن قبح افعال ،نه تنها موجب بی پروایی اعضای
خانواده نسبت به یکدیگر می شود بلکه زمینه یا مجوز تجسس و کنجکاوی نسبت به
دوشــــــــنبه 14تیرماه 1395سال نهم شماره 512
www.honarmandonline.ir
بررسی اثر برنامه های تخریبی شبکه های ماهواره ای بر خانواده
الگوسازی ضد ارزش ها با ظاهری فریبنده
حریم های شخصی یا حتی حیطه بدنی و جسمانی یکدیگر را نیز صادر می کند .شاید
افرادی را دیده باشید که نسبت به برخی از مسائل و رفتارهای کامال زنانه یا مردانه،
احساس شرم و حیا نداشته و بی هیچ تعصب و خجالتی ،بسیار ازادانه باب سخن باز
می کنند و یا مطلبی را مورد پرسش قرار می دهند .بدون ان که متوجه این مهم باشند
که چه کسی ،از چه جنسی و با چه مسند رابطه ای ،مخاطب گفت وگوی انهاست.
بی گمان ،اینان جزو همان گروه از خانواده هایی هستند که شکستن قبح چنین اعمالی
را ازادی بیان در خانواده و احساس راحتی بین اعضای ان معنا می کنند .تجارب بالینی
متعدد نشان داده است چنین قبح زدایی اخالقی ،نه تنها موجب نزدیکی و صمیمیت
اعضای خانواده نمی شود بلکه موجب کم اهمیت شدن نقش والدین ،ایجاد اختالف
بین زوجین و دوری فرزندان از خانواده و گاه حتی منجر به بروز اس��یب های بسیار
جدی ش��ده که گاه مجال جبران ان نیز هرگز پیش نمی اید .بی تردید وقتی حیای
چشم بر دیدگان اعضای یک خانواده حاکم نباشد ،احتمال وقوع اتفاقات شوم و بد نیز
افزایش می یابد .به بیان دیگر فیلم ها و سریال های ماهواره ای به طور هدفمند عفت و
اخالق اجتماعی را نشانه گیری کرده اند .وارونه جلوه دادن حقایق اخالقی ،شخصیتی
و اجتماعی ،اختالف افکنی بین زن و شوهر و چشم طمع داشتن به ناموس دیگران،
شکستن مرزها و حریم های اخالقی میان زوجین و دیگر اعضای خانواده ،از کمترین
تبعات حضور بدون کنترل و حتی با کنترل ماهواره بر خانواده هاست .ورود ماهواره به
خانه را می توان به منزله ورود یک فرد نامحرم و الابالی به خانواده دانست که با کیاست
و زیرکی بسیار می تواند یک خانواده را به تدریج از هم بپاشد.
تولدمثلث هایعشقی
وقتی بیننده یکی از شبکه های ماهواره ای بخصوص سریال های ترکیه ای و هندی
باشید ،حتما مفهوم خیانت و بی وفایی را خوب درک خواهید کرد .خیانت فرمول هدف
یوان و ...بکرات مورد
و همیشه حاضری است که در شبکه های جم ،من و تو ،فارس
تبلیغ قرار می گیرد .الابالی گری ،ش��راب خواری ،خودنمایی زنان و مدل ش��دن انان
برای لذت دیگران ،خیانت و ...از جمله مولفه هایی هستند که اگرچه در فرهنگ ما
تابو و خط قرمز محسوب می شود .اما صرفا ب هواسطه حامیان مالی این شبکه ها که
معموال صهیونیست ها ،بهاییان و مرتدین هستند و اهدافی غیرانسانی در سر دارند،
نه تنها ارزشمند و مهم قلمداد شده بلکه مورد توجه و حمایت بسیار نیز قرار می گیرد.
شبکه هایماهواره ایدرنقشهجنگنرمخودبعدازترویجضدارزش ها،ترویجفرهنگ
بی بندوباری را هدف قرار داده اند و این بار به ترفندی کامال هوشیارانه به سراغ موضوع
خیانت رفته و سعی کرده اند با حجم گسترده ای از سریال ها و برنامه های خاص ،قبح
این مس��ائل را در میان خانواده های ایرانی بشکنند .خیانت شوهر و زن به یکدیگر،
مثلث های عشقی و روابط خارج از چارچوب خانواده موضوع اصلی اغلب سریال ها
و برنامه های ش��بکه های ماهواره ای است .سریال هایی عامه پسند و 200قسمتی
که معموال روابط عاش��قانه و رقابت های مثلثی و چند ضلعی عاشقانه ان یکی از
عناصر اصلی جذب مخاطب و خاصه جذابیت انها به شمار می ایند .در بیشتر مواقع،
شخصیت های مختلف سریال ،چه خوب و چه بد ،هر کدام درگیر مثلث یا حتی
مربع عشقی هستند که بیننده صرفا به جهت گره گشایی از رازهای پنهان رابطه های
میان انها سعی می کند حتی تماشای یک قسمت ان را از دست ندهد و این فرمول
تکرارپذیری اس��ت که در تمام سریال ها قابل مشاهده است و نکته جالب و قابل
تامل تر ان که در کنار این مثلث های عش��قی ،جرم و جنایت و قتل های مختلف
هم شکل می گیرد .برای درک روشن تر مساله می توانید محور داستان سریال هایی
چون عشق ممنوع ،از بوسه تا عشق ،دلم برایت تنگ شده ،قبول می کنم و ...را مرور
کنید .مثال در یکی از این سریال ها ،داستان زندگی زنی به تصویر کشیده می شود
که همزمان چندین مرد عاشق او بوده و این در حالی است که این زن شوهر داشته
و از س��وی دیگر ،بر سر تصاحب هر یک از مردان (عاشقان این زن) جنگی میان
زنان دیگر برقرار است که برخی از انها نیز همسر و فرزند دارند و ...گذر از یک رابطه
عاشقانه و وارد شدن به سطحی از روابط جنسی نامشروع و گاه حتی قرار دادن زنان
متاهل در مرکز چند ضلعی های عشقی و تکرار ان در سریال های مختلف ،بارداری،
سقط جنین یا تولد فرزندی نامشروع از این چند ضلعی های ارتباطی که پدر نامشخص
اس��ت و چندین مرد ادعای پدری دارند ،تنها بخش��ی از شاخص های بارز این چند
وجهی هایارتباطیاست.اماب هراستیدرام هایعاشقانهاینسریال هاکهبه طورخاص
بر پایه عشق ،روابط عاشقانه و گاه رقابت های عشقی بنا شده اند و به صورت روابط
ضربدری تو در تو و یا نامشروع به نمایش گذاشته می شوند .ایا مقصودی جز ترویج
رقابت های عشقی ،عادی سازی روابط چندضلعی به نام عشق ،ارتباط نامشروع (با زنان
شوهردار) و فرزندان چندوجهی دارند؟! بی تردید هر عقل سلیمی با مشاهده کمترین
نشانه ها ،با قطعیت می تواند اذعان به این مهم کند که یک جریان فکری مخرب با
هدفگذاری دقیق در پشت این سریال ها ،بجز مشغول سازماندهی و فعالیت است .باید
گفت مثلث ها و رقابت های عشقی پدیده ای نیست که به وجود امدن انها در واقعیت،
برخالف انچه در فیلم ها نمایش داده می شود ،کم اهمیت و بی دردسر باشد ،بلکه وقوع
انهادرواقعیتخطراتومشکالتجبران ناپذیریبرجایمی گذارد.متاسفانهدرجامعه
امروز می بینیم در بعضی از موارد ،خیانت مصائب مختلفی چون طالق یا حتی قتل و
جنایت های وحشیانه را رقم می زند و این مساله پراهمیت و نگران کننده ای است که
فقط با خواندن ماجراهای انها در روزنامه ها و سایت ها قلب هر انسانی به درد می اید.
از خانواده های سنتی تا خانواده های بی قید
خارج کردن پدر و مادر از محوریت خانواده و معرفی انها در اندازه زمینه ساز تولد بودن،
یکی از اصلی ترین اهداف فیلم ها و سریال های ماهواره ای است .بکرات این امر مورد
تاکید قرار می گیرد که پدر و مادر کسانی هستند که به جهت قانون طبیعت زمینه ساز
تولد فرزندان هستند و باز هم به جهت همین قانون طبیعت والدین موظفند تا مدت
زمانی که فرزند بتواند مستقل شود و توانایی مراقبت از خویش و پاسخ به نیازهای
روزمره خود را بیابد ،از او مراقبت و حمایت کنند .اما قسمت تلخ تر ماجرا زمانی اتفاق
می افت��د که فرزند می تواند به محض از اب و گل درامدن ،پدر خود را در حد یک
کارگ��ر برای تامین مخارج و مایحتاج و مادرش را هم درحد خادمی که مجبور به
انجام وظایفی چون اشپزی ،اتو کشیدن ،رخت شستن و ...است ،پایین بیاورد .گاهی
در برخی از همین سریال ها ،بر شدت این عمل قبیح و ضدارزشگذاری افزوده شده
و تا بدان جایی پیش می روند که مقام واال و بی بدیل پدر و مادری زیرسوال می رود.
در برخی از فیلم ها مشاهده می شود که فرزنداوری و شوق و اشتیاق پذیرش نقش
والدینی در کنار تمامی مصائب همراه ان ،به عنوان خودخواهی والدین تعریف شده و
فرزنددار شدن به عنوان محصول معاشقه ای قلمداد می شود که فرزندان بی گناه ،تنها
به خاطر لذت دو نفر مجبور به زندگی و متحمل مصائب متعاقب ان شده اند.
م و سریال ها چه چیز به طور خاموش تبلیغ می شود؟
در این فیل
ش��بکه های ماهواره ای بدون ان که حساسیت خاصی ایجاد کنند ،به گونه ای کامال
زیرکانه با حق به جانب نشان دادن فرزندان و یا بالعکس با محق جلوه دادن زنان و
مردان سعی می کنند باورهای ما را فتح کنند و خانواده بی قید را در مقابل خانواده دینی
َعلَم نمایند .در همین چند سال اخیر ،گاه دختران و پسران به شوق فرزنداوری ازدواج
می کردند ،برای فرزندی که دست پرورده جان و روحشان است ،از جان و دل گذشت و
فداکاری می کردند ،اما امروز ازدواج می کنند به شرط فرزنددار نشدن ،پیشرفت شغلی و
تحصیل را بر فرزند داشتن ترجیح می دهند و ...و اما فرزندان نیز ،چهره ای دیگر به خود
گرفته اند؛ برخالف عرف و سنت گذشته ما ،که پدر و مادر از جایگاه ویژه ای برخوردار
بودند و فرزندان در همه حال به والدین شان احترام می گذاشتند و در تصمیم گیری های
یدانستند،
خود به نظرات و عقاید والدینشان توجه داشتند و انها را ارزشمند و مفید م
امروزه فرزندان مصرف کننده صرف شده اند و به حق و ناحق از والدین طلبکارند و مقصر
اصلی همه مشکالتشان را از والدین می بینند ،بنابراین به وقت پیری و سالمندی نیز در
قبال انها احساس مسئولیت و وظیفه نمی کنند .تغییر جایگاه و ارزشمندی والد و فرزند،
بزرگ ترین خیانت به فطرت بشری است که قرار است فرد برخالف انچه در نهاد و
درونش به ودیعه گذاشته شده ،فکر کند ،احساس کند و رفتار نماید .اگر افراد قید خانواده
را بزنند و اگر خانواده از حالت مقید بودن و مسئول بودن خود بیرون اید ،بی گمان دیر
یا زود ان جامعه محکوم به فنا خواهد بود.
تبلیغناملموسدرجهتدین گریزی
اگر با نگاهی تیزبین به تماش��ای مجموعه های مختلف س��ریال های ماهواره ای
بخصوصفیلم هایترکیه ایبنشینید،متوجهواقعیتدردناکیخواهیدشد.شخصیت ها
و قهرمانان مثبت و منفی داستان ها با اسامی خاص یا نام های ائمه و خاندان مطهرشان
به مخاطب معرفی و شناسانده می شوند .مثال تا به حال از خود پرسیده اید چرا نام مردی
بوالهوس و شهوتران که به زمان افسردگی میخوارگی می کند و با طنازی زنی ،فریب
خورده و خانواده اش را رها می کند و همخوابه ان زن می شود را «علی»« ،حسین» و...
می گذارند و نام کودک معصومشان را «عثمان»« ،عمر» و...؛ یا چرا نام دختر ناشایستی
را ک��ه مورد تجاوز چند مرد بی بند و بار قرار گرفته «زینب» یا «فاطمه» می گذارند.
ب هراستیواقعیتچیست؟چرادرمجموعه هایمختلفسریال هایشبکه هایمختلف
ماهواره ای ،از میان هزاران نام ترکی برای شخصیت های اصلی سریال ،از اسامی ائمه
وخاندانمطهرشان،درنامگذاریشخصیت هایداستاناستفادهمی شود؟چرانام های
ی مذهب بودن کشور سازنده این سریال ها
دیگری در نظر گرفته نمی شود؟ ایا سن
(ترکیه) ،عامل اصلی این مدل نامگذاری هاست و یا این که این اسامی در واحدهای
دوبله ش��بکه ها ،برای بازیگران در نظر گرفته می ش��ود؟ ایا ممکن است نامگذاری
ش��خصیت های منفی با نام ائمه ،در جهت دین زدایی مخاطبان مسلمان و یا حتی
سوءگیری غیرمسلمان ها به دین اسالم و شیعه ها باشد؟ و ....بی تردید با اندک تاملی،
پاسخ های روشن و مبرهنی برای این پرسش ها خواهید یافت!
«من» هایبادکنکیشخصیت هایماهواره ای
در س��ریال ها و فیلم های ماهواره ای ،زندگی زنان و مردان زیبا چهره ،خوش��پوش و
ثروتمندی به تصویر کشیده می شود که بدون هیچ مقدمه ای از سابقه زندگی انها به
یکباره و به طریق کامال مساعد در جامعه تظاهر می یابند و به طور ایده ال نیز زندگی
می کنند .خانه لوکس ،ماشین اخرین سیستم ،پست و مقام اجتماعی باال و ...از کمترین
مزایایشخصیت هایداستان هاهستندکهمعموالنیزهیچدردیندارندجزلذتبردن
و به خود بها دادن .شخصیت ها انقدر خوشند و همه چیز در اختیارشان است که مدام با
غم بی دردی شان که عین خوشی است ،گالویزند؛ نه غصه کار دارند و نه درد نان شب
و معشوقه بسیار است و درمان درددل هم بسیار! انگار هیچ مشکلی در زندگی نیست
جز رفع نیازهای زیستی که ان هم بی هیچ دردسری مرتفع می شود .از ابتدای فیلم
تا انتهای ان ،سخنی از مسئولیت پذیری ،تالش و سختکوشی ،نوع دوستی ،مهربانی،
گذشت و فداکاری و ...به میان نمی اید ،هر انچه بکرات هست و دیده نیز می شود،
چیزی جز من نیست« ،من باید بهترین باشم»« ،من باید زیباترین باشم»« ،من باید
عاشق ترین باشم»« ،من باید ثروتمند ترین باشم» و « ....منی» که در عین من بودن،
هیچ نیست و انقدر توخالی و شکننده به نظر می اید که فروپاشی ان را می توان با
کوچک ترین نهیبی به چشم دید ،اما این «من هیچ» انقدر زیبنده و فریبنده است که
با اغواگری بسیار ،ذهن منطقی تماشاگر را مغلوب خود کرده تا بدان جا که به اندیشیدن
در سطحی بسیار ساده و ظواهر قانع می شود .مخاطب در عین اگاهی به پوچی واقعیت
زندگی شخصیت ها ،متمایل به خودفریبی است و دوست دارد و باور می کند این «من
هیچ» پوچ نیست ،واقعیتی است که بی گمان او از درک حقیقت واقعی او عاجز است و
این بزرگ ترین خودفریبی تماشاگر است که به یقین می رسد که «نبودن ها» می توانند
«بود» شوند ،اگر چه با عقل و منطق هماهنگ نباشند و این چنین می شود که زنان و
مردانودخترانوپسرانبسیاریباهمذات پنداری هایناهشیارانهخویش،می خواهند
ره صد س��اله را یکشبه طی کنند و ان بشوند که نیستند .بنابراین بسیاری از افراد،
مطالبه گر و متقاضی خواسته هایی در زندگی شان می شوند که با سطح اقتصادی و
اجتماعی و خانوادگی انها همخوانی ندارد ،اما به صرف داشتن دیگران ،انها هم خواهان
حضوردلخواسته هابدونهیچتالشیدرزندگی شانهستند.اینخواستن هایصرف،
درد مصرف گرایی است که برخی از افراد جامعه به ان مبتال شده اند و به هر دری هم
می زنند بابی گشاده به روی خود نمی بینند.
ترویج خانواده هایی از جنس هم خانگی
تاثیر خانواده از دو جهت قابل تامل است ،یک جنبه مربوط به ثبات در الگوهای رفتاری
خانواده که منجر به س��الم سازی الگوهای ارتباطی افراد خانواده می شود و دیگری
بحث تحکیم و ثبات شخصیتی اعضای خانواده است .سریال های ماهواره ای با هدف
قرار دادن تحکیم خانواده ،در جهت سستی و تزلزل الگوهای رفتاری خانواده و هم
شخصیت افراد گام بزرگی برداشته است .فرار از پذیرش مسئولیت ،تبلیغ ازادی های
نامحدود ،میل به ازادی جنسی ،ارضای غریزه جنسی از طریق انتخاب دوست و رفیق
و زندگی مشترک بدون ازدواج از جمله الگوهایی هستند که ذهن و روان تنوع طلب
و مس��ئولیت گریز بشر امروز را مس��تاصل خود کرده است .در سریال ها و فیلم های
ماهواره ای ،زنان و مردان بدون پیوندهای قانونی و شرعی با فردی از جنس مخالف
خود به زیر یک س��قف می روند و در نقش یک زن و ش��وهر نمادین با هم زندگی
می کنن��د و این وضعیت زندگی ادامه دارد تا به هر زمان که یکی از طرفین از ادامه
ان صرف نظ��ر کند و در صورت اعالم تمایل به خاتم��ه رابطه ،هر یک باید بدون
دلخوری و ناراحتی به س��وی زندگی خود بروند (روش��ی که در غرب معمول بوده و
اغازگر یک زندگی مشترک جدید بدون ازدواج است) .غیررسمی بودن ازدواج به عنوان
یکفرهنگوارداتی،کهغالباتوسطبرنامه هایماهواره اینیزتبلیغمی شود،باطبیعی
جلوه دادن این سبک زندگی سعی بر تغییر بنیان فکری مخاطبان دارد .کمرنگ شدن
هنجارهای اجتماعی و ترویج چنین الگوهای نابهنجار در بین دختران و پسران جوان
و یا زنان و مردان میانسال باعث شده است که افراد خود را ملزم به تشکیل خانواده
نبینند ،اما برای رفع برخی نیازهای خویش ،متمایل به تجربه چنین سبکی از الگوی به
اصطالح تشکیل خانواده شوند .این سبک زندگی ،شیوه ای نااشنا و ناپذیرفتنی از جانب
بسیاری از افراد جامعه ماست ،اگرچه شاید برخی از افراد به بهانه مدرن بودن به انجام
ان تن دهند .اما به واقعیت ان را نمی توانند بپذیرند و در صورت پذیرش نمی توانند خود
را با ابعاد مختلف این زندگی که رنگ و بویی متفاوت از زندگی دو غیر همجنس که
در جامعه مشخص و تعریف شده است ،هماهنگ سازند.
نزول نگاه ارزشمند به زن
زنان ،چون گوهر و ُدر باارزشی هستند که در صدف متانت و حجاب خویش مصون
می مانند که ب هواس��طه این امر نیز بر قداس��ت و ارزشمندی انها افزوده می شود ،اما
متاسفانه در برنامه های ماهواره های جایگاه واال و برتر زن به کم ارزش ترین جایگاه
نزول یافته اس��ت .در تمام س��ریال ها ،نگاه به زن ،یک نگاه کامال ابزاری است ،زن
چون عروسک زیبا و خوش اندامی است که می تواند ملعبه دست دیگران نیز واقع شود.
در این فضا ،بی عفتی و بی حجابی زنان به عنوان امری عادی و گاه حتی بهینه و به
عنوان تجدد معنا می شود که این امر تبلیغی بیش نیست .عمومی تر شدن بی حجابی و
خودنمایی های زنانه و استقبال نامحرمان از زنان بی حجاب هم از جمله دالیلی است
که موجب بروز بسیاری از اسیب های اجتماعی شده است .نمونه زشت این اسیب را
می توان در بین زنان جوانی مشاهده کرد که با وجود متاهل بودن با ارایش های بسیار
تند و زننده به همراه دختر کوچک و یا نوجوانشان که وی نیز در ارایش غرق است،
در انظار عمومی حاضر می شوند یا در بروز دادن رفتارهای دوستانه با مردان نامحرم
در خیابان ها هیچ ابایی ندارند و این حقیقت تلخ جامعه زنان امروز است که باعث شده
مردان نیز بی توجه به قداست و مرتبه یک بانو در جامعه ،در نگاه و اندیشه خود نسبت
به همه زنان خطا بروند و گاه مرتکب ناشایست ترین رفتارها نسبت به زنان و دختران
عفیف شوند ،گویی همه زنان از نظر مردان تنها به یک چشم دیده می شوند و بس،
و این درد بی پایان زنانی است که مجبورند به جرم زن بودن ،به تماشای سوختن تر
و خشک با هم بنشینند .از سوی دیگر از مهم ترین کارکردهای سریال ها و فیلم های
پخش شده در ماهواره ،سلب محدودیت از دنیای زنانه است .زنان بخصوص دختران
جوان که به صورت سنتی و فرهنگی در خانواده ها با محدودیت هایی مواجه هستند.
دچار حس زندانی بودن در خانه می کنند و وقتی این فرایند روانی به صورت خیلی ساده
در مقایسه با دختران و زنان موفق و ازاد این سریال ها و فیلم ها قرار می گیرد .دچار تضاد
درونی شده و برای تقابل و مواجهه با حس و وضعیت قربانی خویش ،شروع به نافرمانی
و تضادورزی کرده و ممکن است به دلیل عدم مدیریت صحیح خانواده ها نیز از فضای
امن خانه رویگردانی کرده و مجبور به فرار از خانه شوند .همه انچه گفته شد بخشی
از تاثیر اعتیاد به دیدن سریال های ماهواره ای و وقت تلف کردن پای انهاست .همه
چیز دست ماست ،می توانیم انتخاب کنیم؛ زندگی سالم و داشتن خانواده ای مقدس و یا
افسرده و تنها با ترس خیانت و دروغ شنیدن زندگی کردن.
تئــــــات�ر
دوشــــــــنبه 14تیرماه 1395سال نهم شماره 512
www.honarmandonline.ir
5
مهم ترین رویدادهای تئاتر از نگاه «هنرمند»
گفتگوی «هنرمند» با چهره های صاحب نام تئاتر درباره حضور همزمان بازیگران در چند پروژه نمایشی
حسینسینجلی
شرایطی که به نفع هیچ کس نیست
خ��اک صحنه خوردن برای بازیگران تئاتر اگرچه
سختی های زیادی به همراه دارد اما اکثر بزرگان
عرصه بازیگری ،امروزشان را مدیون سال ها حضور
در صحنه تئاتر و بازی در نمایش های مختلف به
ویژه در سال های جوانی خود می دانند .البته درباره
س��ختی های کار بازیگ��ر به ویژه ب��ازی در تئاتر
حرف ها و سخن های بسیاری مطرح شده و اغراق
نیست اگر بسیاری حرفه ی بازیگری را بعد از کار
در معدن و حرفه ی خبرنگاری ،سخت ترین شغل
دنیا می دانند .ولی جالب اینکه با تمام سختی هایی
ک��ه درباره بازیگری بیان می ش��ود ،این حرفه نه
تنها در ایران ،که در تمام دنیا یکی از جذاب ترین
کارهایی است که عموم افراد دوست دارند حداقل
ب��رای یک بار هم که ش��ده خودش��ان را در این
عرصه تست کنند ،در حالی که انچه مسلم است؛
این است که بازیگری کاری هر کسی نیست..
در دنیای بازیگری و به تایید بزرگان این عرصه،
بازی در تئاتر نس��بت به دیگر مدیوم ها (سینما و
تلویزیون) ،جایگاه و ش��ان ویژه ای دارد ،به همین
خاطر هنوز که هنوز اس��ت بس��یاری از بازیگران
مطرح سینما و تلویزیون سعی می کنند که حداقل
هر دو ،سه سال یک بار و برای بازیابی توانایی های
خ��ود در ی��ک نمایش ب��ازی کنن��د .بازیگرانی
همچون؛ امیر جعفری ،فرهاد ائیش ،اتیال پسیانی،
فاطمه معتمداریا ،شهرام حقیقت دوست ،حمیدرضا
اذرنگ ،بهزاد فراهانی ،بهاره رهنما ،پیام دهکردی
و ...از جمله بازیگرانی هس��تند که با اینکه امروز
بیش��تر وقت ش��ان صرف بازی در س��ریال های
تلویزیونی و فیلم های سینمایی می شود اما تئاتر
را خانه اول خود می دانند و س��عی می کنند از هر
فرصتی برای بازی در تئاتر استفاده کنند..
این روزها ام��ا به خاطر راه اندازی س��الن های
خصوصی تئات��ر و افزایش تولیدات نمایش��ی،
باعث ش��ده تعدادی از بازیگران ش��ناخته شده
تئات��ر همزمان در بیش از یک پروژه نمایش��ی
حضور داش��ته باش��ند و همین امر س��وال های
فراوانی را به ویژه برای بازیگران و عالقه مندان
جوان بازیگری به وجود اورده اس��ت؛ چراکه به
عقیده بسیاری این اتفاق برخالف اصول پایه ای
و کالسیک بازیگری (به ویژه در تئاتر) است و
باعث پایین امدن کیفیت کار بازیگر می ش��ود.
اما از سویی دیگر باید توجه داشت که متاسفانه
به دلیل نبود شرایط استاندارد تولید و اجرای اثار
نمایشی در کشور ،عدم بازدهی مناسب مالی در
تئاتر و مشکالت معیشتی ،بسیاری از بازیگران
برخالف میل ش��ان مجبور هستند همزمان در
بیش از یک پروژه حضور داشته باشند..
در همین راس��تا کافی س��ت نگاهی به بروشور
نمایش هایی که این روزها روی صحنه اس��ت
انداخ��ت .قطعا نام هایی به چش��م می خورد که
همزم��ان در بیش از یک پ��روژه حضور دارند.
ام��ا فارغ از اینکه حض��ور همزمان یک بازیگر
در بی��ش از یک پروژه نمایش��ی ،چ��ه تاثیری
بر کیفی��ت تئاتره��ا خواهد داش��ت ،نمی توان
انکار ک��رد که به هر روی ای��ن اتفاق حرف و
حدیث ه��ای فراوانی به وج��ود اورده و همانند
مس��ئله ی «حضور بازیگران س��ینما در تئاتر»
به موضوعی قابل بحث بین اهالی تئاتر تبدیل
شده است.
حضور همزمان در بیش از یک نمایش
به نفع تئاتر نیست
بهزاد فراهانی بازیگر پیشکس��وت و شناخته شده
تئاتر ،سینما و تلویزیون به عنوان یکی از مخالفان
حضور بازیگران تئاتر در بیش از یک نمایش ،این
کار را ب��ه نفع تئاتر نمی دان��د و می گوید :حضور
بازیگ��ر در بیش از یک نمایش برخالف مبانی و
اصولی اساسی تئاتر است .فراهانی می افزاید :البته
بازی همزم��ان در یک تئاتر و یک کار تصویری
می توان انجام داد اما اگر تئاتر نتواند پاس��خگوی
نیازهای یک بازیگر حرفه ای باشد ،هنرمند مجاز
است طی یک سال در چند اثر نمایشی ،تلویزیونی
و سینمایی حاضر شود تا نیازهایش را برطرف کند.
اما برای اینک��ه در کارش تاثیر منفی نگذارد باید
برنامه ریزی دقیقی داشته باشد.
بازی همزمان در دو نقش
ترسناک است
علی سرابی بازیگر مطرح و شناخته شده تئاتر،
س��ینما و تلویزی��ون که این روزه��ا با نمایش
«خدای کش��تار» در مقام کارگ��ردان و بازیگر
روی صحنه اس��ت ،درب��اره حض��ور همزمان
بازیگ��ران در بیش از یک اثر نمایش��ی ،با بیان
اینکه؛ بازیگر هر چقدر هم که ماهر باشد هرگز
نبای��د همزمان در دو نقش بازی کند ،می گوید:
بازی همزمان در دو نقش ترس��ناک است زیرا
بازیگ��ر باید روی هر دو نق��ش خود کار کند و
بهتر اس��ت میان کارهایش حداقل دو ،سه ماه
فاصله باشد .س��رابی دراین باره می افزاید :البته
مسائل مختلفی مانند ش��رایط اقتصادی تئاتر،
س��الن ها ،ص��دور مجوزه��ای اج��را ،وضعیت
کارگردان ه��ا و ...باع��ث می ش��ود ک��ه بعضی
اوقات بازیگر ناچار ش��ود به ط��ور همزمان در
بی��ش از یک نمایش ب��ازی کند اما این حضور
همزمان بسیار دشوار است .بازیگر نمایش های
«خشکسالی و دروغ» و «ترانه های قدیمی» با
اش��اره تعداد کم بازیگران خوب در تئاتر ،اضافه
می کند :متاسفانه با وجود این همه عالقه مند ما
در تئاتر تنها چند بازیگر محدود داریم که بیشتر
کارگردان ها دوست دارند با انان کار کنند و این
در حالی است که در سال های اخیر اموزشگ اه ها
و دانشکده های هنری ،پذیرش زیادی داشته اند
ام��ا خروجی مناس��بی ندارند .ب��ه همین دلیل
کارگردان ها ح��ق دارند فقط خواهان همکاری
با چند بازیگر خاص باشند.
حضور در بیش از یک نمایش ایده ال
هیچ بازیگری نیست
وحید اقاپور بازیگر مطرح تئاتر ،سینما و تلویزیون
نیز که این روزها مشغول بازی در نمایش روزهای
بی باران است با بیان اینکه خودش چند بار در این
شرایط قرار گرفته اما این شرایط مطلوب او نبوده،
معتقد اس��ت؛ حضور همزمان در بیش از یک کار
اس��ت و نمی توان برای ان فرمول نوشت اما اگر
بازیگ��ری تنها از راه تئاتر بخواه��د زندگی اش را
بگذراند چه کاری می تواند بکند.
در شرایط فعلی نمی توان به بازیگران
تئاتر ایراد گرفت
قطع��ا بر کیفیت کار تاثیر می گذارد .اقاپور با بیان
اینکه این مسئله انتخاب ایده ال خیلی از بازیگران
نیس��ت ،می افزاید :خیلی وقت ها برنامه ریزی به
شکلی است که ش��ش ماه در سال کاری نداری
و ناگهان در چند ماه مجبوری در دو ،سه کار بازی
کنی .این بازیگر تئاتر اضافه می کند :به نظرم این
اتفاق به نوعی با عدالت اجتماعی در تضاد است.
درست اس��ت که من خودم هم این کار را انجام
دادم اما واقعا ترجیح می دهم که درگیر یک نمایش
باشم ولی به لحاظ اقتصادی هم تامین باشم.
یک بازیگر تئاتر در سال باید در دو یا
سه نمایش بازی کند
جمش��ید مش��ایخی بازیگر پیشکس��وت و نام
اشنای تئاتر ،س��ینما و تلویزیون نیز در این باره
با بیان اینکه در س��ال های گذشته به هیچ وجه
این کار ص��ورت نمی گرفت��ه ،می گوید :زمانی
که م��ا اداره تئاتر کار می کردیم در ازای حقوق
ماهانه ای که می گرفتیم تعهد داش��تیم در سال
در تع��دادی نمایش بازی کنیم ،به همین خاطر
هی��چ وقت امکان نداش��ت در دو نمایش بازی
کنی��م و اصال اج��ازه این کار را نداش��تیم .این
بازیگر پیشکسوت می افزاید :زمان هایی هم که
به اداره تئاتر تعهدی نداشتیم هم بازی در فیلم
و سریال را می پذیرفتیم نه در تئاتر .ضمن اینکه
با حقوق ماهانه ای که می گرفتیم دیگر مشکل
معیشت زندگی را نداشتیم .و دستمزدهایی هم
که از س��ینما و تلویزیون می گرفتیم به نس��بت
هزینه های ان زمان بسیار کافی بود.
نمی توان برای بازیگری
فرمول تعیین کرد
س��جاد افش��اریان بازیگر و نویسنده تئاتر هم که
ای��ن روزها عالوه بر ب��ازی در نمایش «روزهای
بی ب��اران» نمایش «س��رگیجه» را نیز در مقام
تهی��ه کننده روی صحن��ه دارد ،درباره حضور در
چند نمایش معتقد اس��ت این مشکالت به خاطر
عدم برنامه ریزی درس��ت در کل تئاتر کش��ور به
وجود می اید .افش��اریان می گوی��د :بعضی اوقات
برنامه ریزی ها به ش��کلی به��م می ریزد و باعث
می شود که این اتفاق بیفتد .مثال یک نمایش را که
در ابتدای سال تمرین کرده ایم ناگهان باید سال بعد
اجرا کنیم و همان موقع یک کار دیگر هم شروع
می شود .او با بیان اینکه هیچ سیستمی وجود ندارد
که گروه ها بتوانند بر اساس ان برنامه ریزی کنند،
اضافه می کند :شرایط زندگی ادم ها خیلی پیچیده
از مبارزه حسین محب اهری با سرطان تا اجرای «شنیدن» در معروف ترین فستیوال تئاتر جهان
مبارزه دوباره ی حس��ین محب اهری با سرطان ،سفر حسن معجونی با چخوف به رشت ،اجرای
نمایش «ش��نیدن» در بخش اصلی معروف ترین فس��تیوال تئاتر جه��ان و افتتاح اولین کانون
تخصصی تئاتر سازمان بسیج هنرمندان ،از جمله خبرهای قابل توجه حوزه تئاتر هستند که انها
را در ادامه مرور می کنیم:
مبارزه دوباره ی حسین محب اهری با سرطان
حسین محب اهری بازیگر تلویزیون ،تئا تر و سینما برای اغاز شیمی درمانی در بیمارستان بستری
می شود .محب اهری با اعالم این خبر گفته :معاینات قلبم انجام شده و خوشبختانه مشکلی وجود
نداشت ،این ازمایش ها ضروری است چون باید بدنم از امادگی الزم برای پذیرش شیمی درمانی
برخوردار باشد .بیماری سرطان حسین محب اهری مدتی است که دوباره بازگشته و اغلب اعضای
بدنش را درگیر کرده است و به گفته خودش ،از شنبه برای انجام شیمی درمانی در بیمارستان
بس��تری می ش��ود .این بازیگر با بیان اینکه تا روز ش��نبه و پیش از بستری ،اخرین چکاب ها و
سی تی اسکن را انجام می دهد ،گفته :روزهای شنبه ،یکشنبه و دوشنبه در بیمارستان الله تهران
برای شیمی درمانی بستری می شوم.
سفر حسن معجونی با چخوف به رشت
نمایش های «خرس» و «خواستگاری» به کارگردانی محمدحسن معجونی در شهر رشت روی
صحنه می روند .بر اس��اس این خبر ،حس��ن معجونی این دو نمایش را در پی فعالیت های گروه
تئا تر «لیو» در شهرس��تان ها در رش��ت روی صحنه می برد .این دو نمایش کمدی که اثاری از
انتون چخوف هستند توسط مریم نژاد به گیلکی برگردانده شده اند .در این نمایش ها ،محمدحسن
معجونی عالوه بر کارگردانی ،طراحی صحنه و لباس را هم به عهده داشته است .برنا انصاری،
برنوش پورغفار ،روشنک شعبانی ،عارف گمزاد ،مهتاب محبوب ،مهیار ندایی و مریم نژاد بازیگران
«خرس» و «خواستگاری» هستند .مدیر پروژه «خرس» و «خواستگاری» مهرداد هنرمند است
و ارزو عادلی به عنوان منشی صحنه و دستیار کارگردان با معجونی همکاری داشته است .دستیار
دوم کارگردان شکوفه داودی است.
اجرای نمایش «شنیدن» در بخش اصلی معروف ترین فستیوال جهان
نمایش «ش��نیدن» به نویس��ندگی و کارگردانی امیررضا کوهس��تانی از ۲۱تا ۲۴جوالی
مص��ادف با ۳۱تیر ت��ا 3مردادماه در بخش اصلی هفتادمین دوره فس��تیوال تئاتر اوینیون
فرانس��ه روی صحنه می رود .بر اس��اس این خبر ،نمایش «شنیدن» جزو بیست و چهار اثر
بخش اصلی هفتادمین فس��تیوال تئاتر اوینیون اس��ت که در این فستیوال پنج اجرا خواهد
داش��ت .برای اولین بار اس��ت که طی ۶۹دوره گذش��ته برگزاری فس��تیوال تئاتر اوینیون
فرانسه ،یک تئاتر ایرانی از سوی برگزارکنندگان ،برای حضور در بخش اصلی دعوت شده
و این اتفاق ویژه و مهمی برای تئاتر ایران محس��وب می ش��ود .در بخش اصلی هفتادمین
دوره فس��تیوال تئاتر اوینیون فرانس��ه که از ۶تا ۲۴جوالی برگزار می ش��ود ،کارگردانانی
چ��ون الیور پای ،انجلیکا لیدل ،مادالین لوران ،عمر ابوس��عدا ،کارولین پاینر ،توماس جولی،
رائول کالکتیف ،س��وفیا ژوپیتر و ...حضور دارند .گفتنی اس��ت ،تاکنون هنرمندانی همچون؛
اتیال پس��یانی ،سیامک احصایی ،کیومرث مرادی و رضا حداد و ...در بخش جنبی فستیوال
تئات��ر اوینیون اثار خود را به صحنه برده بودند ولی این برای اولین بار در تاریخ تئاتر ایران
و همچنین فس��تیوال اوینیون است که یک اثر ایرانی در بخش اصلی روی صحنه می رود.
س��وئیس ،هلند ،المان ،فرانس��ه و نروژ کشورهایی هس��تند که این نمایش تاکنون در انها
اجرا ش��ده اس��ت .مونا احمدی ،ایناز اذرهوش ،الهام کردا و مهین صدری بازیگران نمایش
«شنیدن» به نویسندگی و کارگردانی امیررضا کوهستانی هستند.
افتتاح اولین کانون تخصصی تئاتر سازمان بسیج هنرمندان
ایی��ن افتتاح اولین کانون تخصصی تئاتر س��ازمان بس��یج هنرمن��دان با حضور رئیس
س��ازمان بس��یج هنرمندان و هنرمن��دان مختلف عرص��ه تئاتر در بوس��تان جوانمردان
تهران برگزار ش��د .در این مراسم که با حضور هنرمندانی چون دکتر کشن فالح ،دکتر
جوالیی ،دکتر وفاداری،حس��ین مسافر استانه ،سعید نجفیان و جمشید جم و چهره های
هنری دیگر برگزار ش��د ،میالد جباری به عنوان اولین مس��ئول این کانون تخصصی از
رئیس س��ازمان حکم گرفت .منتظری در این مراسم به ایراد سخنانی در باب تاثیر هنر
تئاتر و رس��الت سازمان بس��یج هنرمندان در این حیطه پرداخت و در ادامه دکتر علوی
مع��اون اجتماعی ش��هرداری منطقه پنج ضم��ن خیرمقدم به حاضرین در این مراس��م
افتت��اح این کانون را اتفاقی نو و بی نظی��ر در این منطقه خواند و امادگی خود را برای
همکاری با س��ازمان بسیج هنرمندان اعالم نمود .در انتهای این مراسم رئیس سازمان
بس��یج هنرمندان همزمان با ضیافت افط��ار در دیدار صمیمانه ای با هنرمندان به بحث
و تبادل نظر پیرامون مس��ائل مختلف پرداختند.
رحیم نوروزی بازیگر تئاتر ،سینما و تلویزیون نیز
که این روزها مش��غول بازی در نمایش «بیگانه»
در تئاترش��هر اس��ت ،با بیان اینکه از ابتدای کار
بازیگری اش اس��تادانش تاکید کردند که به طور
همزمان در چند نمایش حضور نداش��ته باش��د،
می گوید :همیشه بهتر است بازیگر روی یک نقش
تمرکز داش��ته باشد ،زیرا الزمه کار بازیگر داشتن
ارامش روحی است .نوروزی می افزاید :البته شرایط
ایده ال برای یک بازیگر تئاتر این اس��ت که در
یک س��ال در دو یا سه بازی کند اما این اتفاق
با توجه به شرایط اقتصادی تئاتر ما امکان پذیر
نیس��ت .این بازیگر تئاتر با بی��ان اینکه اقتصاد
تئاتر ما بیمار اس��ت ،تصری��ح می کند :در این
ش��رایط نمی توان به بازیگران��ی که در بیش از
ی��ک پروژه ب��ازی می کنند ای��راد گرفت چون
بازیگ��ری تنها راه برای امرار معاش و کس��ب
درامد او است.
در شرایط فعلی بازیگران تئاتر را نباید
مالمت کرد
شیوا مسعودی با «گربه محله» در تاالر هنر
حمیدرضا نعیم��ی بازیگر و کارگ��ردان مطرح
تئات��ر هم که این روزها در نمایش «تریو بدون
هارمون��ی» در تماش��اخانه ب��اران ایفای نقش
می کند ،در این باره می گوید :در ش��رایط دست
و پا شکس��ته ،بی رمق و غیر استاندارد در تئاتر
ما ،وقتی من می ش��نوم بازیگری در دو نمایش
ب��ازی می کند می دانم به خاط��ر بخت و اقبال
ان بازیگر نیس��ت ،بلکه معموال به خاطر معلوم
نبودن زمان اجراها ،ناگهان بدون هماهنگی با
بازیگر دو نمایش در دو سالن مختلف همزمان
با هم اجرای عمومی می گیرند .در این ش��رایط
بازیگر مجبور اس��ت برای پ��ر کردن ایام خالی
ل و برای یک زندگی بخور نمیر تن به این
س��ا
کار بدهد .نعیمی می افزاید :به طور کلی شایسته
و حرفه ای نیست که یک بازیگر همزمان در دو
نمایش بازی کند و من به ش��خصه خودم این
کار را نمی پسندم اما مالمت نمی کنم بازیگرانی
را که اس��یر دست ش��رایطی هستند که به انها
تحمیل شده است.
در پروازهای ماهان واسمان
هنرمند بخوانید
تازه های تئاتر
هنرمند :ش��یوا مس��عودی کارگردان تئاتر که قرار بود
نمایش «زیان تمشک های وحشی» نوشت ه نغمه ثمینی
را در تابستان امسال اجرا کند ،گفته :هنوز به دنبال پیدا
کردن سالن مناسبی برای اجرای این نمایشنامه هستم
و دوست دارم ان را زودتر اجرا کنم اما با توجه به شرایط
نمایش ،هنوز سالن مناسبی را پیدا نکرده ام .مسعودی
با اش��اره به اینکه عوامل فنی این نمایش مش��خص
شده اند ،افزوده :در این فاصله زمانی تصمیم گرفتم یک
نمایش را در حوزه تئاتر کودک به صحنه ببرم و با توجه به نزدیکی زمان برگزاری جشنواره
تئاتر عروسکی اگر شرایط فراهم باشد ان را در جشنواره هم به صحنه خواهم برد و پس از ان
در ابان ماه نمایش را در تاالر هنر اجرا می کنم .او اضافه کرده :این نمایش که «گربه محله»
نام دارد درباره دختر بچه ای است که از گربه می ترسد و ناچار می شود به جایی ُپر از گربه برود.
او در این مسیر راه های مقابله با ترس خود را به لحاظ روان شناسانه یاد می گیرد .این استاد
دانشگاه با اشاره به اینکه در دانشگاه ها نمایش های عروسکی و کودک فراموش شده ،گفته:
کالس های من در دانشگاه پر از ایده های مدرن است ،اما به نظرم رسید باید قلمرو نمایش
عروسکی فراموش نشود و با وجود اینکه بسیار مایل بودم متن نغمه ثمینی را سریع تر اجرا
کنم سراغ این نمایش کودک رفتم و امیدوارم همکاران دیگری که به ویژه به لحاظ تئوری
قوی هستند ،وارد حوزه تئاتر کودک شوند.
سینـــما
6
دوشــــــــنبه 14تیرماه 1395سال نهم شماره 512
www.honarmandonline.ir
مهمترین رویدادهای سینمای جهان از نگاه «هنرمند»
نیکول کیدمن برای بازی در یک
نقش ۲۰سال پیر شد
اسوش��یتدپرس :نیکول کیدمن ب��رای بازی در
نقش جدیدش در تریلر جنایی «باالی دریاچه»
باید در نقش��ی ۲۰س��ال باالتر از سن خودش
ظاهر ش��ود .این بازیگر برای
ب��ازی در فص��ل دوم تریل��ر
جنایی «باالی دریاچه» همه
موهایش را خاکس��تری کرد
و با پوس��تی ظاهر شد که به
مقتضای سن شخصیت ،باید
کک مک و لکه داشته باشد .این بازیگر ۴۹ساله
برای نقش جدیدش باید حداقل ۲۰سال بیشتر
از سن امروزی اش در این مجموعه که در سیدنی
فیلمبرداری می ش��ود ،به نظر برسد .این سریال
را جین کمپیون کارگردان��ی که «کیوی» را در
کارنامه دارد نوشته و کارگردانی کرده و موضوع
ان در نیوزیلند می گ��ذرد .کیدمن در فصل اول
س��ریال هم حضور داشت اما به دالیل نامعلوم
ایف��ای ان را به اتمام نرس��اند و حاال پذیرفته تا
نقشش را ادامه دهد .در فصل اول الیزابت ماس
بازیگر «مد من» در نقش کاراگاهی ظاهر شده
که به زادگاهش نیوزیلند بازمی گ��ردد تا درباره
ناپدید ش��دن یک دختر ۱۲ساله تحقیق کند.
ماس در فصل دوم ب��ار دیگر در نقش خودش
ظاهر شده و گوندالین کریستی نیز در این سریال
بازی می کند .کیدمن مس��یری را انتخاب کرده
که جولیان مور هم به تازگی رفته بود :او نیز در
نقشی بسیار مسن تر از خودش با گریمی کامل
ظاهر شد .تصویر گریم شده جولین مور مربوط
به «هیجان زده در نیویورک» در ماه می امسال
اس��ت .او با این گریم بسیار مسن تر از ۵۵سال
سن خودش دیده می شود.
مایکل چیمینو سازنده
«شکارچی گوزن» درگذشت
وارانتی :مای��کل چیمینو کارگردان مش��هور
فیلم هایی چون «شکارچی گوزن» و «دروازه
بهشت» از دنیا رفت .مایکل چیمینو کارگردان
ت فیلم
من��زوی و برن��ده اس��کار که س��اخ
تحسین ش��ده «ش��کارچی
گ��وزن» را در کارنام��ه
داش��ت و از تهیه کنن��دگان
فیلم نیز بود ،در ۷۷سالگی
درگذش��ت .تی ی��ری فرمو
مدیر جشنواره کن با اعالم
خبر درگذش��ت این کارگردان نوش��ت :او در
ارامش و در کنار عزیزانش درگذش��ت .ما هم
او را دوست داشتیم .چیمینو که ایتالیایی تبار
و زاده نیویورک بود ،س��اخت هفت فیلم را در
کارنامه اش ثبت کرده است .او در رشته نقاشی
فارغ التحصیل ش��د و بعد ب��ه بازیگری روی
اورد .وی س��ال ۱۹۷۱به لس انجلس رفت و
به عنوان فیمنامه نویس در شماری از پروژه ها
مشارکت کرد و نخستین فیلمش را با عنوان
« تاندربولت و الیت فوت» سال ۱۹۷۴با بازی
کلینت ایستوود و جف بریجز ساخت .این فیلم
با اقبال زیادی در گیشه روبه رو شد و فیلمی
موفق بود« .شکارچی گوزن» دومین فیلم او
در س��ال ،۱۹۷۸با بازی رابرت دنیرو ،موضوع
جنگ ویتنام را در نقطه تمرکز خود قرار داد و
برنده پنج جایزه اس��کار از جمله بهترین فیلم
و بهترین کارگردانی شد .این فیلم درباره سه
کارگر ش��هری صنعتی و کوچک اس��ت که
برای س��ربازی به ویتنام فرس��تاده می شوند.
کریس��توفر واکن ،جان س��ویج ،جان کازال
و مریل اس��تریپ دیگر بازیگ��ران این فیلم
بودند« .دروازه بهشت» در سال ۱۹۸۰فیلمی
پرهزینه بود که ساخته شدن ان ۱۱ماه طول
کشید و با شکست تجاری بزرگ روبه رو شد
و موقعیت چیمینو را متزلزل ساخت .او پس از
این فیلم «سال اژدها»« ،سیسیلی»« ،ساعات
ناامیدی» و «به دنبال افتاب» را ساخت .این
کارگردان سال ۲۰۱۲جایزه افتخاری جشنواره
فیلم را دریافت کرد و س��ال پیش جایزه یک
عمر دستاورد جشنواره بین المللی فیلم لوکارنو
به وی اهدا شد .او سال ۲۰۰۱رمانی با عنوان
«جی��ن ب��زرگ» نوش��ت و دو س��ال بعد در
همکاری با فرانچسکا پوالک کتابی با عنوان
«مکالمات با اینه» را به بازار فرستاد.
ترکیه ۲هزار و ۳۵۶سالن
سینما دارد
اناتولی :مرکز امار ترکیه ( )TÜİKطی گزارشی
اعالم کرد ش��مار تماشاگران سینماهای ترکیه
در س��ال ۲۰۱۵با ۳.۲درصد افزایش نسبت به
سال ۲۰۱۴به ۵۷میلیون و ۱۴۸هزار و ۱۱نفر
رسید .تعداد تماشاگران فیلم های سینمایی ترکی
با ۲.۲درصد افزایش به ۳۱میلیون و ۶۶۱هزار
و ۶۰۰نفر و شمار تماشاگران فیلم های سینمایی
خارجی هم با ۴.۵درصد افزایش به ۲۵میلیون و
۴۸۶هزار و ۴۱۱نفر در سینماهای ترکیه رسید.
بر اساس این گزارش تعداد سالن های سینما با
۸.۶درصد افزایش در س��ال
۲۰۱۵نسبت به سال ۲۰۱۴
به ۲هزار و ۳۵۶مورد رسید.
در این دوره تعداد صندلی های
سینما با افزایش ۷.۷در صد
به ۲۹۷هزار و ۶۱۰رسید .در
همین دوره تعداد فیلم های اکران شده با افزایش
۱۸.۴درص��د به رق��م ۴۹هزار و ۱۵۱رس��ید.
فیلم هایسینماییترکیاکرانشدهنیزباافزایش
۲۶.۴به ۲۱هزار و ۲۹۴و فیلم های س��ینمایی
خارجی اکران شده با افزایش ۱۲.۸به ۲۷هزار و
۶۵۷رسید .در این گزارش تعداد استان هایی که
دارای سالن سینما هستند ،در سال ۲۰۱۵حدود
۷۴استان اعالم شده است .استان های اردهان،
بایبورت ،گوموش خانه ،حکاری ،ایغدیر ،سینوپ و
شرناق ترکیه سالن سینما ندارند .همچنین تعداد
تاالر تئاتر در دوره ۲۰۱۵ - ۲۰۱۴نس��بت به
دوره ۲۰۱۴ - ۲۰۱۳ب��ا افزایش ۱۷.۷حدود
۷۱۹و ش��مار صندلی کل تاالرهای تئاتر نیز
به ۲۵۸هزار و ۹۳۲رسید .همچنین بر اساس
این گزاری تعداد نمایش تئاترها در دوره ۲۰۱۴
۲۰۱۵نس��بت ب��ه دوره ۲۰۱۴ - ۲۰۱۳باافزایش ۲.۸به ۶هزار و ۸۲۵رسید.
ماجرایدستکشدانیلکریگواحتمال
ضررمیلیوندالریبه«جیمزباند»
اسوشیتدپرس :دستکش دانیل کریگ که در
صحنه ای از فیلم «اس��کای فال» به دس��ت
داشت ،نزدیک بود میلیون ها دالر به این فیلم
خس��ارت بزند .فیلم «اسکای فال» محصول
۲۰۱۲جایگاهی خاص در مجموعه فیلم های
جیمز بان��د دارد زیرا بیش از یک میلیارد دالر
فروش کرد اما اکنون شایعاتی به گوش می رسد
که از این حکایت دارد که امکان داش��ت یک
جفت دستکش موجب ش��ود میلیون ها دالر
حیف و میل شود و خسارت
بزرگی ب��ه این فیل��م وارد
کن��د .ماجرا از انجا روش��ن
شده که چارلی لین فیلمساز
مستندنگار که مستندهایی
از روند تهیه فیلم «اسکای
فال» در دست داشت ،دو فیلم ویدیویی برای
مقایس��ه در توییتر خود منتشر کرده است .او
گفت ابتدا در یک مهمانی شایعه ای از مردی
شنید که در این پروژه کار می کرد و از انجا که
کمی نمک برای هر کاری بد نیست ،او در پی
تکمیل این اطالعات بر امد و سرانجام انها را
منتشر کرد .ماجرا از انجا شروع شد که دانیل
کریگ یک جفت دستکش چرمی خریده بود
و انه��ا را روز بعد با خود به محل فیلمبرداری
اورد و گفت باند باید در س��کانس بعدی این
دستکش را به دست داشته باشد .سم مندس
که کارگردانی فیلم را برعهده داشت برای این
که بازیگر اصلی اش را خوش��حال کند با این
کار موافقت کرد و انها سکانس را فیلمبرداری
کردند .این همان سکانس��ی است که باند به
کازینو م��ی رود و با گروهی از سرس��پردگان
گروه مقاب��ل مقابله می کند .در هنگام تدوین
این سکانس تدوینگران متوجه شدند که باند
با پوش��یدن این دستکش ها ،همه سکانس را
خراب کرده اس��ت .در واقع یکی از دستیاران
تدوین در هنگام تدوین متوجه ش��د منطقی
که در فیلم مطرح بود این بود که دشمن باند
نمی توانست از تفنگ او برای شلیک استفاده
کند ،زیرا این تفنگ با اثر انگش��ت باند فعال
می شد و یک اسکنر کوچک روی تفنگ این
کار را انجام می داد اما این مساله به وجود امد
که وقتی جیمز باند دس��تکش پوشیده چطور
تفنگ می تواند اثر دس��ت خ��ود او را دریافت
کند؟ حق با این دس��تیار ب��ود و باید نماهای
زیادی از بین می رفت و همه این سکانس دوباره
فیملبرداری می شد و پول زیادی هدر می رفت .به
جای فیلمبرداری مجدد ،تهیه کنندگان با استفاده
ازسیستمتصویرسازیدیجیتالتصمیمگرفتندتا
دس��ت او را بدون دستکش نشان دهند و کاری
کنندکهباحقه هایدیجیتالیاینکارعملیشود.
به همین دلیل در نماهایی از این س��کانس که
کلوزاپ دست باند نشان داده می شود ،می توان
دید دست او چاق تر از موارد دیگر است .در نهایت
همه چیز به خیر گذشت و بدون هدر رفتن بودجه،
مشکلبرطرفشدودوستدارانباندشاهدساخته
شدن فیلم «اسپکتر» توسط همین گروه بودند.
کمدی خفیف
نگاهی به فیلم دراکوال به کارگردانی رضا عطاران
افشین علیار
با پایان دهۀ هشتاد موجی که از سینمای تجاری
به راه افتاده بود به پایان رس��ید ،ش��اید س��بک
فیلمس��ازی اصغری فرهادی توانست موج نوع
جدیدی را به راه بیاندازد ،در اغاز دهۀ نود خبری
از سینمای تجاری نبود یا الاقل تعداد فیلم های
تجاری یا بدنه در سینمای ایران به حداقل رسید،
مخاطبان س��ینما هم به س��ینمای روشنفکرانه
و درام اجتماع��ی روی اوردن��د ام��ا در این میان
رضاعطاران از اغاز دهۀ نود به یک سبک تبدیل
ش��د ،حضور عط��اران در فیلم ها باعث ش��د که
این بازیگر برای س��ینمای ایران پول ساز شود و
می شود پیدا کرد که از نظر کارگردانی و فیلمنامه
ضعف اساس��ی به همراه داشته است اما حضور
عط��اران باعث فروش و جذب مخاطب ش��ده و
از همین حیث عطاران تبدیل به یک س��بک یا
یک سوپراس��تار پول ساز ش��ده است .اما هدف
این یادداشت این است که عطاران در کارگردانی
موفق اس��ت ی��ا بازیگری؟ جواب این پرس��ش
بازیگری است ،از شواهد پیداست که عطاران در
بازیگری موفق تر است اگر او به سمت کارگردانی
امده است قطعا برای حدیث نفسی است که شاید
در دنی��ای بازیگری به ان نرس��یده ،در واقعیت
مخاطب را به سینما بکشاند ،به یاد بیاورید که رضا
عطاران در این چهار سال اخیر در چه فیلم هایی
بازی کرده است؟ وی در سیزده فیلم بازی کرده
اس��ت که س��ه فیلم را خودش کارگردانی کرده
است .جز فیلم اینه شمعدون(بهرام بهرامیان) که
توقیف شد ،تمامی فیلم های عطاران در این چهار
سال جز پر فروش ترین فیلم های سینمای ایران
بودند ،در میان این دوازده فیلم گاها فیلمی را هم
فروش باالی یک فیلم دلیل موفقیت کارگردان
و بازیگرش نیست چرا که فروش میلیاردی فیلم
به عناوین مختلفی مربوط اس��ت .این دلیل که
فیلم ه��ای عطاران در مقام بازیگ��ر یا کارگردان
فروش باالیی داشته پس حتما فیلم خوبی است
کامال فرضیۀ غلطی اس��ت که در عوام جا افتاده
است .دراکوال سومین فیلم رضاعطاران با همین
مختصات س��اختاری ساخته ش��ده است ویژگی
مهم این فیلم حضور رضاعطاران در جایگاه بازیگری اس��ت زیرا که نام
عطاران به عنوان بازیگر می تواند مخاطبان زیادی را به س��ینما بکشاند،
تصور کنید ،دراکوال را کس��ی دیگری می ساخت و عطاران فقط در ان
بازی می کرد ،ایا این فیلم مورد اس��تقبال قرار نمی گرفت؟ پاسخ مثبت
است چرا که نام عطاران برای یک فیلم کافی است تا ان فیلم با استقبال
روب��رو ش��ود .دراکوال نمی تواند فیلم موفقی باش��د ،در این فیلم هم بار
اصلی کمدی بر دوش عطاران است ،اما در دراکوال موقعیت های کمدی
خنده اوری دیده نمی ش��ود و فیلم به ش��دت به بازیگرش متکی است
دراکوال نمی تواند
به نظر می اید سومین فیلم عطاران به درستی نتوانسته از موقعیت های
فیلم موفقی
طنز الود بهره گیری کند و قصه بیش��تر به تخیل کش��یده شده است،
این
باشد ،در
قالب دراکوال میان کمدی و فانتزی معلق اس��ت نه می تواند مخاطب را
فیلم هم بار اصلی بخنداند و نه می تواند موقعیت های خاص بصری خلق کند .اساسا قصۀ
کمدی بر دوش
فیلم بی منطق جلو می رود و هیچ نش��انۀ از کمدی نمی شود در ان پیدا
عطاران است،
کرد ،در بعضی از سکانس ها شکل و ساختار نماها شبیه به کالژی به هم
اما در دراکوال
پیوس��ته شده است که معنای خاصی ندارد .اگر دراکوال هدفش رسیدن
موقعیت های
به یک کمدی اجتماعی بوده اس��ت این هدف در کلیات فیلم گم شده
اوری
کمدی خنده
اس��ت و فیلم نتوانسته به اجتماعی برسد که بخواهد به کمدی تبدیلش
و
شود
دیده نمی
کند زیرا که دراکوال بش��دت ضد جریان تفکر مخاطب عمل می کند به
فیلم به شدت به
این شکل که مخاطب را از فضای اجتماعی که به ان کم پرداخته است
بازیگرش متکی
وارد فضای وهم الود می شود .فیلم دیالوگ محور است اما فارغ از اتفاقات
است به نظر
کمیک اس��ت ،اگر خندۀ هم بوجود می اید به دلیل نوع بازی و دیالوگ
سومین
می اید
گفتن عطاران اس��ت که ان هم به تکرار رس��یده ،عطاران در چند فیلم
فیلم عطاران به
اخیر ،خودش را تکرار کرده و نتوانس��ته از نقش های تکراری اش فاصله
از
نتوانسته
درستی
بگیرد ،اما باز هم مخاطب به دلیل حضور عطاران به سینما می اید ولی
موقعیت های طنز
دراکوال با این س��اختار بی رمقش نمی تواند مخاطب را راضی نگه دارد،
الود بهره گیری
عطاران در جایگاه یک بازیگر که هدایت می شود بهتر می تواند مخاطب
کند
را تحت تاثیر کمدی قرار بدهد ،نهنگ عنبر را به یاد بیاورید ،عطاران در
نهنگ عنبر موفق است چرا که از سوی کارگردان البته با یک فیلمنامه
منسجم هدایت می شود و فیلم هم با استقبال مخاطب مواجه می شود،
اما در دراکوال ش��رایط به گونۀ دیگری اس��ت عطاران در مقام فیلمساز
می خواهد موقعیت هایی فانتزی خلق کند ،موفق هم می شود اما اگر او را
از نقش جواد حذف کنیم و کمدین دیگری را جای او قرار بدهیم این فیلم
نمی تواند به موفقیت برسد .موقعیت های فانتزی دلیلی بر کمدی بودن
این فیلم نیست چرا که قصه شدیدا خیال پردازانه است و باور چنین قصۀ
برای مخاطب امکان پذیر نیس��ت ،اینکه مسعود و سوسن از بازماندگان
نس��ل دراکوال و خون خوار هستند شاید در رمان های تخیلی موضوعی
در دراکوال
جذاب و پر خوانندۀ باشد اما در سینما نمی تواند روایت منسجمی را ارائه
مقام
در
عطاران
بدهد ،شاید بهتر بود که عطاران از اتفاق های فیلم مثل اعتیاد و شبکه های
فیلمساز می خواهد مجای و توهمات مواد مخدر استفاده هوشمندانۀ می کرد تا قالب فیلمش
موقعیت هایی
به واقعیت نزدیک می ش��د اگر کلیت دراکوال بر اساس توهمات جواد از
فانتزی خلق کند،
استعمال مواد مخدر بود شاید این فضای فانتزی گونه قابل باور می شد.
شود
موفق هم می
مخاطب امروز سینما نمی تواند با تخیل و توهم پردازی های فیلمساز و
اما اگر او را از
نویسنده کنار بیاید چرا که سینمای داستان گو برای مخاطب ملموس تر
نقش جواد حذف
است و می تواند با رئالیسم ارتباط بهتری برقرار کند .اما مهم ترین امتیاز
کنیم و کمدین
دراکوال رضا عطاران بازیگر اس��ت و اگر نه این طور که از ساختار فیلم
دیگری را جای او پیداس��ت عطاران مانند فیلم قبلی اش نتوانس��ته اس��ت گام موفقی در
قرار بدهیم این
کارگردان��ی بردارد ،خوابم می اد تجرب��ه اول عطاران در مقام کارگردانی
فیلم نمی تواند به
اثری داس��تان گو و بی نقصی به حساب می اید که می توانست مخاطب
موفقیت برسد
را هم راضی نگه دارد .همان گونه که گفته ش��د جایگاه رضاعطاران به
عنوان بازیگر می تواند برای مخاطب سینما دلچسب تر باشد و اینکه بهتر
است عطاران از کمدی و تکراری شدن فاصله بگیرد و به نقش های درام
بپردازد چرا که توانایی عطاران در فیلم دهلیز نشان داد که وی می تواند از
پس نقش های جدی بربیاید ،روبرو شدن مخاطب با یک عطاران متفاوت
لذت برانگیزتر است.
دوشــــــــنبه 14تیرماه 1395سال نهم شماره 512
www.honarmandonline.ir
سینـــما
مهترین رویدادهای سینمای ایران از نگاه «هنرمند»
تحلیل «هنرمند» از فروش ژانر کمدی در سینمای ایران
به بهانه فروش 30میلیاردی فیلم های کمدی در بهار 95
محمد تقی زاده
موج ساخت کمدی در سینمای ایران از چه فیلم و چه سالی شروع شد؟
هرچند سینمای ایران و مخاطبانش از ابتدا به تماشای ژانر کمدی تمایل داشتند و
همراهبامردمسراسرجهانگونهکمدیوکمدی-رمانتیک،ازجملهپرمخاطبترین
ژانرهای سینمایی در سینمای ایران و جهان است و هر ساله بطور متوسط چند
فیلم با این ایده و ساختار و بازیگران شناخته شده ساخته می شود ،ولی انچه منظور
نگارنده ازاین مقاله است شیوع و ظهور و تداوم این ژانر بطور همه گیر و وسیع
در سینمای خسته و کم رمق ایران است .دهه شصت اکثر فیلسازان ایرانی در
حمایت از مردم مظلوم ایران به سراغ رشادت ها و از جان گذشتگی های رزمندگان
و مظلومیت مردم،مش��غول ساخت فیلم هایی با مضمون جنگ و دفاع مقدس
بودند و ژانرهای جدی تر مانند اکشن و بعضی ملودرام ها که معموال قصه ها یا
قهرمانشان مربوط به جنگ و جبهه می شد در دستور ساخت قرار داشت .و در
این مدت بازیگران مستعد و قهرمان هایی جذاب برای سینمای ایران کشف شد
که مهمترینشان جمشید هاشم پور بود .همچنین از قابلیت های جنگ و جبهه
برای تعریف داستان هایی در قالب ژانر اکشن و ملودرام به خوبی بهره برده شد.
هرچند از نظر امکانات و تکنیک اصال فیلم های مهم و قابل اعتنایی نداشتیم ،اما
به جهت قصه و قهرمان سینمای ایران دوران باشکوه و البته پرمخاطبی را سپری
کرد،که مشخصا ژانر کمدی خیلی ژانر گسترده و مورد استفاده ای نبود و شاید
فیلم اجاره نشین های داریوش مهرجویی در سال 1366بهترین نمونه ان گونه
در سال های میانی دهه شصت ایران بود .دهه هفتاد اما از یک طرف به وقایع بعد
از جنگ اشاره داشت و قهرمان های روزهای بعد از جنگ را روایت می کرد و از
طرفی دیگر با تحولی که در ساختار سیاسی کشور حاصل شد و روی کار امدن
دولت اصالحات تمایل فیلمسازان برای بیان ناگفته ها و فشارهای سال های قبل
و کمی و کاستی جامعه ارمانی وانقالبی ایران فضا را بیشتر به سمت فیلم های
جدی تر و انتقادی تر پیش برد تا جایی که مردعوضی ساخته محمدرضاهنرمند در
سال 1377و ادم برفی در سال 1376دیگر فیلم مطرح ژانر کمدی در سال های
میانی و پایانی دهه هفتاد بود که کنایه های سیاسی -اجتماعی این دو فیلم بیش
برگر ،پنجاه کیلوالبالو ،من سالوادور نیستم ،اتش بس 2و ...را می توان پیرو و ادامه
دهنده موجی دانست که اخراجی ها در سال 1386اغازگرش بود .موجی که فقط
کمدی پرفروش است و کمدی بساز بفروش بیشترین انگیزه فیلمسازانش برای
کسب درامد و کشاندن مردم به سینماها بود ولکن کمترین نشانه و استانداردهای
کیفی فیلم کمدی در انها به چشم نمی اید.
حال با این توصیف به بررسی 5کمدی که جمعا تا پایان فصل بهار در سال 95
مجموعاسیمیلیاردتومانفروختندمی پردازیم:
من سالوادور نیستم :کارگردان :منوچهرهادی ،تاریخ شروع اکران:
5اسفند ،94فروش14/286/754/100 :
پنجاه کیلو البالو :کارگردان :مانی حقیقی ،تاریخ شروع اکران:
26اسفند ،94فروش13/520/345/000 :
رسوایی :2کارگردان :مسعود دهنمکی ،تاریخ شروع اکران:
15اردیبهشت ،95فروش2/249/374/500 :
بارکد :کارگردان :مصطفی کیای ،تاریخ شروع اکران:
19خرداد ،95فروش1/596/802/499 :
یک دزدی عاش��قانه :کارگ��ردان :امیرش��هاب رضویان تاریخ ش��روع اکران:
15اردیبهشت 95فروش1/267/829/100:
در حالی این فیلم ها بیشترین فروش را در بین فیلم های کمدی و حتی غیر کمدی
داشتند که همانطور که از امتیاز منتقدان مشخص هستند پایین ترین امتیازها را از
بین منتقدان سینمایی گرفتند و نسبت به فیلم های غیرکمدی که در این زمان
اکران شدند ،اکثرا کیفیت هنری و امتیاز نسبی پایین تری داشتند و این خود نشان
دهندهبرتریکمیتفروشدرگیشهبهکیفیتدرفیلمواستانداردهایفیلمسازی
دارد .رضا عطاران ،اکبرعبدی و فرهاداییش ،به عنوان پرکارترین بازیگران کمدی
در اکران اول و دوم سال 95انتخاب شدند که در این میان رضاعطاران پولسازترین
بازیگر سینمای ایران در سال های اخیر محسوب می شود ،که صرف حضورش
در یک فیلم می تواند تضمین نسبی برای پرفروش بودن فیلم به حساب اید (به
از کمدی بودن ان مورد اشاره و نظر قرار گرفت .در دهه هشتاد با فاصله گرفتن
از دوران جنگ و اشباع شدن جامعه از فیلم های جنگی و فروکش کردن نسبی
تب تند ازادی در سینما و جامعه فرصت بیشتری برای پرداختن به ژانر کمدی و
کمدی-رمانتیک فراهم شد .چنانچه فیلم های پرفروش تمام دهه هشتاد به جز
سال 1389یعنی ملک سلیمان را فیلم های ژانر کمدی تشکیل دادند .فیلم هایی با
فضاها و فیلمسازهای مختلف با گرایش های فکری و سیاسی متفاوت،از سومین
قسمت سه گانه عروسکی پرفروش «کاله قرمزی» یعنی کاله قرمزی وسروناز
تا فیلم توقیف شده مارمولک ساخته کمال تبریزی ،مکس ساخته سامان مقدم ،
اتشبسساختهتهمینهمیالنی،چارچنگولیساختهسعیدسهیلیواخراجی های
1و2و 3ساخته مسعود ده نمکی ،سال های پایانی دهه 80واغازین دهه 90را با
پدیده جدید و جذابی که سال ها به ندرت در جامعه مشاهده می شد ،به نام اشتی
مردم با س��ینما و پرشدن سانس های عادی و اضافه شدن سانس فوق العاده و
روی زمین نشستن مخاطبان برای تماشای فیلم ها در روزها و شب هایی به جز
جش��نواره فیلم فجر و توس��ط مردم عمدتا عادی و نه شیفته و عاشق سینما و
فیلم روبروکرد .این فیلم (اخراجی ها) و کارگردانش (مسعود ده نمکی) اغازگر موج
جدیدی درسینمای ایران شدند که تااالن هم ادامه دارد .موجی که ناخواسته ایجاد
شد ،ولی خود فیلمسازش نتوانست این نهضت را ادامه دهد و اولین شکست خورده
فروش های بادکنکی و میلیاردی فیلم هایش شد چراکه خیلی برنامه و استراتژی
دقیق و محکمی برای کارش نداشت و فیلم به فیلم از فروش فیلم هایش کم شد
و موفقیت و جذابیت اخراجی ها که بعدا معلوم شد خیلی منطقی و با پشتوانه نبوده و
بلکه اتفاقی و موقتی بودهاست .در رسوایی و معراجی ها به هیچ وجه مشاهده نشد
تا ده نمکی تنها اغازگر موج کمدی بساز و بفروش در ایران باشد و نتواند موفقیت
خود را در بدست اوردن تماشاگر تکرار کند .این موج در سال های ابتدایی دهه 90
و تاکنون دست به دست ادامه پیدا کرد تا در این سالها شاهد سیل عظیم فیلم های
کمدی باش��یم که عمدتا با تکیه بر بازیگران بامزه و حرفه ای و تکیه کالم ها
و شوخی های تلویزیونی و از همه مهمتر فیلمنامه های ضعیف ،حجم زیادی از
فیلم های این سالها را نصیب خود کنند که نام بردن انها خیلی نمی تواند راهگشا
و تاثیرگذار باشد چراکه اکثرا فیلم های متوسط به پایینی بودند که نه در ذهن ها
ماندند ،نه مورد توجه منتقدان و کارشناسان قرار گرفتند و خیلی زود از ذهن و دل
همان مردمی که برای دیدنشان پول داده بودند به کلی پاک شدند.گینس ،ایران
من س��الوادور نیستم و فروش 15میلیاردی و صدرنشینی اش در جدول فروش
نگاه کنید) .البته در این میان یک استثنا هم وجود دارد و ان 50کیلو البالوست که
با وجود نداشتن تقریبا هیچ بازیگر مطرح و نام اشنایی در عرصه طنز به عنوان
بازیگر نقش اول توانسته است عنوان دومین فیلم پرفروش سال را کسب کند ،با
وجود اینکه در هفته های پایانی به دالیلی از ادامه اکران بازماند .در میان 5فیلم
کمدی پرفروش بهار سال 95نام ده نمکی و کیایی فقط به عنوان کارگردان های
کمدی ساز به چشم می خورد که سابقه بیش از سه فیلم کمدی در کارنامه شان
دارند و منوچهرهادی که پیشتر همه فیلم هایش درام و بعضا تراژیک بودند و مانی
حقیقی و امیرشهاب رضویان تا بحال هیچ فیلم کمدی کار نکرده بودند که خود
این بی تجربگی و عدم تخصص درپرطرفدارترین و در عین حال سخت ترین ژانر
سینمایی سوال مهمی است که باید از فیلمسازان و انگیزه شان برای ورود به این
حوزهپرسید.فیلمنامهاصوالپاشنهاشیلفیلم هادرسینمایایراناستوازانجایی
که مردم ایران سخت می خندند ،خنداندن جامعه ایران نیاز به اساس و پایه مهمی
در فیلم یعنی فیلمنامه دارد که متاسفانه کمترین اهمیت و توجه و حتی دستمزدها
نصیب فیلمنامه نویسان می شود درحالی که بازیگران سلبریتی چندین برابر انها
درامد دارند و گاها بداهه سرایی های انان در سر صحنه جایگزین فیلمنامه های
پر نقص همین عزیزان فیلمنامه نویس هم می شود و بدین ترتیب هست که
می گویند تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل .در میان این پنج فیلم بارکد
فیلم موفق تر و بی نقص تری است و اگر می توانست در اکران نوروزی روی پرده
رود شاید فروشش چندین برابر فیلم های اکران نوروزی می شد ،هرچند در همین
حد هم قطعا بین 5تا ده میلیارد در بدترین حالت فروش خواهد کرد .یک دزدی
عاشقانه هم که باوجود فضاسازی و ساختار متفاوتی که با کمدی های سطحی و
لودگی ها و طنزهای کالمی دیگر کمدی های مرسوم سینمای ایران گرفته بود،
نتوانست عمال فیلم بامزه و خنده داری از اب دراید و روند یکنواخت و فیلمنامه کم
رمقش ان را از رسیدن به یک کمدی جذاب و بفروش بازداشت .من سالوادور..
با تکیه بر بازی عطاران و 50کیلوالبالو هم با پرداختن به مسائل کمتر گفته شده
و تابو شده در کنار ساختار کلیپ گونه اش توانسته به دلیل زمان خوب اکرانش در
عید نوروز و با بهره گیری از تبلیغات شبکه های ماهواره ای فروش دست نیافتنی
پیدا کند ،وگرنه از نظر فیلمنامه و شباهت با کمدی های برتر سینمای جهان اصال
حرف خاصی برای گفتن ندارند.
«فروشنده» اصغر فرهادی بهترین
فیلم جشنواره مونیخ شد
فیلم سینمایی «فروشنده»
ب��ه کارگردان��ی اصغ��ر
فره��ادی جای��زه بهترین
فیل��م جش��نواره مونیخ را
دریافت کرد.
۱۲تیر ماه جوایز جشنواره
فیلم مونیخ به برگزیدگان
اهدا شد و هفتمین فیلم اصغر فرهادی جایزه بهترین فیلم این جشنواره
را در بخش بین الملل از ان خود کرد .هیات داوران در بیانیه خود درباره
اهدای این جایزه به فیلم «فروشنده» نوشته اند« :ما انتخاب کردیم این
جای��زه را به فیلمی بدهیم که در عین معاصر بودن نگاهی جهانی و
از همه مهم تر به س��وی اینده دارد .داستانی که بسیار هیجان انگیز
و پر از ش��گفتی است .فیلمی درباره انچه هستیم یا می توانستیم به
عنوان انسان باشیم » .جایزه ARRI/OSRAMبه بهترین فیلم
بین المللی تعلق می گیرد .این جایزه توسط پروفسور فرانتس کراوس
و هانس -یواخیم شواب اهدا می شود.
جایزه بایرن ۲و جایزه مخاطبان جش��نواره به فیلم «همه ما سه نفر»
ساخته خیرون از فرانسه رسید .جایزه فیپرشی به فیلم «دینکی سینکی»
س��اخته ماریل کلیان رسید و از این فیلم به عنوان فیلمی گرم و پرطنز
تجلیل شد .این فیلم روز جمعه نیز با دریافت جایزه استعداد جدید سینمای
المان به عنوان برنده بهترین فیلمنامه انتخاب شده بود .جایزه سینه ویژن
نیز که به بهترین اثر جدید بین المللی تعلق می گیرد به «دایوینز» ساخته
هدا بنیامینا تعلق گرفت .تقدیر ویژه نیز از «برلین روز اخر» ساخته اموس
جیتایی تعلق گرفت .این جشنواره دیشب با نمایش فیلم اختتامیه یعنی
«کاپیتان جالب» س��اخته مت راس با بازی ویگو مورتنسن به کار خود
خاتمه داد .جایزه ARRI/OSRAMبا حمایت ARRIو اسرام از
سال ۲۰۰۸اهدا می شود و دربرگیرنده یک جایزه ۵۰هزار یورویی است.
گروه مس��تقل داوری متشکل از س��ه داور ،کار انتخاب بهترین اثر این
بخش را انجام می دهند .امسال کریستین اودو ،پگاه فریدونی و استفان
چالگادجیف گروه داوران این بخش بودند .جش��نواره فیلم مونیخ از ۲۳
ژوئن تا ۲جوالی در شهر مونیخ المان برگزار شد.
خشایار اعتمادی و جشنواره فیلم سالمت
اعتمادی فعالیت های فیلمس��ازان
در ح��وزه س�لامت را تاثیرگ��ذار
دانس��ت و گف��ت :تمام رس��انه ها
می توانند پیام رسان خوبی در توجه
به سالمتی باشند ،اما سینما در این
زمینه از باقی رس��انه ها تاثیرگذارتر
اس��ت و بای��د ب��ه م��ردم اهمیت
س�لامت را یاداوری کنیم .خشایار
اعتمادی درباره اهمیت ترویج فرهنگ زندگی سالم از طریق فیلم های
ک��ودک و نوجوان گفت :فیلم های کودک و نوجوان در حوزه س�لامت
مهم هس��تند .اگر در این فیلم ها به زندگی سالم تاکید شود ،اهمیت به
سالمتی از کودکی در افراد نهادینه می شود و نتیجه قابل قبول تری در
پی خواهد داشت .این خواننده پاپ ،به تاثیرگذاری موسیقی و کاربردهای
اجتماعی ان اشاره کرد و افزود :باقی حوزه های هنری هم برای ترویج
توجه به سالمتی می توانند کمک کنند .شعر ،تئاتر و مخصوصا موسیقی
حوزه هایی هستند که مردم را تحت تاثیر قرار می دهند و ابزارهای خوبی
برای فرهنگ س��ازی سالمت به ش��مار می روند .اعتمادی عنوان کرد:
متاس��فانه در ایران به جنبه های اجتماعی موسیقی زیاد توجه نمی شود
و موسیقی بیشتر کاربرد عاش��قانه دارد .وی با اشاره به برنامه هایی که
تلویزیون برای ترویج تغذیه س��الم می س��ازد ،گفت :صداو س��یما باید
بیش از این ها به موضوع تغذیه بپردازد ،در این باره برنامه س��ازی کند و
تبعات تغذیه ناسالم را به مردم یاداوری کند .این برنامه ها باید پی درپی
و طوالنی مدت از تلویزیون پخش شود تا مردم را تحت تاثیر قرار دهد.
این هنرمند درباره جشنواره فیلم سالمت تاکید کرد :اندام خوب و زیبایی
ی است که
چهره مولفه های داش��تن یک بدن سالم است و این ها نکات
فیلم ها می توانند به ان ها بپردازند و مردم را درگیر خود کنند و س��ینما
می تواند توجه به س�لامتی را به فکر ادم ها بی اندازد .اعتمادی در پاسخ
به این س��وال که در زندگی شخصی اش تا چه حد به سالمتی اهمیت
ی از افراد جامعه ان چنان که
می دهد ،گفت :متاسفانه من هم مثل خیل
باید به سالمتی ام اهمیت نمی دهم و در معرض استرس های روزانه قرار
دارم .نداشتن خواب به موقع و باقی عوامل جبری باعث می شود انسان
ارامش کمتری داشته باش��د و این کاهش ارامش سالمتی را به خطر
می اندازد .وی ادامه داد :بنابراین با گفتن این حرف ها نمی خواهم ناصح
باشم و اعالم کنم که خودم ادم متوجهی در حوزه سالمت هستم ،بلکه
همان چیزهایی که هر روز به خودم یاداوری می کنم را در اینجا مطرح
کردم .من هر روز به خودم می گویم مراقب س�لامتی ات باش .خواننده
ترانه «من باهارم تو زمین» با اش��اره به ترانه هایی که در حوزه های
مرتبط با س�لامتی اجرا کرده اس��ت ،گفت :چند ترانه را خوانده ام که
درباره اعتیاد نوشته شده بود ،همچنین ترانه هایی خوانده ام که مبین
اهمیت س�لامت و طراوت در زندگی اجتماعی اس��ت .اعتمادی در
پای��ان تاکید کرد :مطمئنم که بدن ناس��الم افس��ردگی را در جامعه
تروی��ج می دهد .جامعه ای که بیماری و رفتارهای غلط اجتماعی در
ان زیاد باش��د جامعه با نشاط و شادابی نیس��ت .نخستین جشنواره
فیلم سالمت 30مرداد تا اول شهریور برگزار می شود.
«یک ان» از جشنواره ایتالیایی جایزه گرفت
فیل��م کوتاه «ی��ک ان» به کارگردانی نقی نعمت��ی از تولیدات انجمن
سینمای جوانان اردبیل موفق به کسب ۲جایزه از جشنواره «کاپالبیو»
ایتالیا شد .در مراسم اختتامیه این جشنواره که شامگاه ۲جوالی برابر با
۱۲تیرماه در شهر رم برگزار شد ،جایزه «بهترین تصویربرداری» جشنواره
ب��ه روزبه رایگا برای تصویربرداری فیلم کوتاه «یک ان» تعلق گرفت.
همچنین این فیلم توانست تندیس «گفتگوی دوباره تمدن ها» را نیز از
7
ان خود کند .این جایزه به فیلمی
اعطا می ش��ود ک��ه تعصبات و
کلیشه های سنتی را کنار گذاشته
و چش��م اندازی توام با احترام به
حقوق بش��ر و نگرشی همراه با
حس منزلت و برابری که شرایط
انس��انی در اشکال مختلف تمدن س��زاوار ان است ،برای تماشاگران با
فرهنگ های مختلف نشان می دهد .جش��نواره «کاپالبیو» که در سال
۱۹۹۴توسط میکل انجلو انتونیونی تاسیس شده است ،فیلم های زیر ۱۵
دقیقه را در بخش هایی چون مسابقه بین الملل ،موج کوتاه (غیررقابتی)،
فوکوس ،جوان و نوجوان به نمایش می گذارد.
همکاری انجمن سینمای جوانان ایران
با شبکه فرهنگی اتحادیه اروپا
هفته فیلم کش��ورهای عضو ش��بکه فرهنگی کش��ورهای اروپایی با
هم��کاری انجمن س��ینمای جوانان ایران و رایزنی فرهنگی س��فارت
اتریش برگزار می ش��ود .طی دیداری که در محل ستاد مرکزی انجمن
سینمای جوانان ایران روی داد گابریله یوئن دبیر اول سفارت اتریش که
در حال حاضر ریاس��ت ادواری اتحادیه اروپا را بر عهده دارد و توماس
کلیبر رایزن فرهنگی سفارت با فرید فرخنده کیش رئیس هیات مدیره
و مدیرعامل انجمن س��ینمای جوانان ایران و حس��ن دزواره مدیر امور
بین المل��ل دیدار کردند .در این دیدار که ب ه منظور بررس��ی زمینه های
همکاری مش��ترک و برگزاری هفته فیلم کشورهای اتریش ،لهستان،
فرانسه ،یونان ،سوئیس و ایتالیا انجام شد ،حسن دزواره نخست به امار
حضور فیلم های المانی زبان از کش��ورهای المان ،اتریش و سوئیس در
جشنواره سی و سومین جشنواره بین المللی فیلم کوتاه تهران اشاره کرد و
بر عالقه مندی انجمن برای گسترش روابط فرهنگی ــ سینمایی تاکید
کرد .فرید فرخنده کیش نیز با شاره به نقش مهم فیلم کوتاه در عرصه
سینما و فرهنگ ایرانی گفت :فیلم های کوتاه بخش اعظمی از موفقیت
سینمای ایران را به خود اختصاص می دهند و به همین دلیل مهم ترین
شاهراه ارتباط فرهنگی سینما و فرهنگ ایرانی هستند .با توجه به این
ظرفیت بی نظیر می توان با گسترش همکاری های فرهنگی بین ایران و
اتحادیه اروپایی این ارتباط را پررنگ تر و موثرتر کرد.
فیلم کمال تبریزی 6دقیقه کوتاه شد
تهیه کننده فیلم «امکان مینا» از تدوین دوباره این فیلم و کوتاه ش��دن
حدود 6دقیقه از مدت زمان ان خبر داد .منوچهر محمدی گفت :بعد از
نمایش فیلم در جشنواره فجر و کسب نظرت مختلف ،تدوین مجددی بر
فیلم انجام و حدود شش دقیقه از زمان ان کوتاه شد و حاال نسخه جدید
از حیث انسجام و تاثیرگذاری؛ بسیار بهتر و کامل تر از نسخه جشنواره
شده است .وی ادامه داد :در حال حاضر کارهای مربوط به ساخت تیزر
و انونس فیلم را انجام می دهیم و مشغول رایزنی با صداوسیما هستیم تا
تیزرهای فیلم از این رسانه پخش شود .محمدی پیش بینی کرد که این
فیلم اوایل مرداد ماه
روی پرده برود .وی
همچنین خبر داد:
پوس��تر فیلم اماده
است و می کوشیم
از تم��ام امکان��ات
تبلیغ��ی همچون
فض��ای مج��ازی،
تبلیغ��ات میدان��ی
و ش��هری و تبلیغات در صداوس��یما برای این فیلم حداکثر استفاده را
ببریم چرا که «امکان مینا» گوشه ای از تاریخ این کشور است که دیدن
ان برای نسل جوان ما می تواند خالی از لطف نباشد .فیلمنام ه «امکان
مینا» توس��ط فرهاد توحیدی نوشته شده و در خالصه داستان ان امده
است :تردید ،شک و سرانجام خیانت ،زندگی عاشقانه مهران و مینا را به
مسیر تازه ای می کشاند .این اثر سینمایی به سرگروهی پردیس سینمایی
«زندگی» اکران خواهد شد.
«گذر مـــوقت» در تـــدارک اکــــران
افشین هاش��می که با چند
مورد اصالحیه برای اکران
عمومی فیلم «گذر موقت»
روبرو ش��ده اس��ت ،گفت:
گرچ��ه ای��ن اصالحیه ه��ا
اساس��ی نبود و به ش��الوده
کار لطم��ه ای ن��زد ام��ا به
هر حال اصالحیه هیچگاه خوش��ایند نیست .این کارگردان و بازیگر
صداگذاری
درباره اکران فیلم تازه اش «گذر موقت» گفت :به تازگی
ِ
دوباره فیلم توسط حسین قورچیان به پایان رسیده است ،زیرا بعد از
اصالحیه هایی که به فیلم وارد شد ،ناچار به دوبله بعضی از بخش ها
ش��دیم .اما همزمان بعضی قس��مت ها را هم اص�لاح کردیم چون
کردن فیلم برای جشنواره فجر ،بعضی
دلیل اماده
سال گذش��ته به ِ
ِ
کارها شتابزده انجام ش��د اما حاال که فرصت کافی داشتیم ،حسین
قورچی��ان ایده های ت��ازه ای را در فیلم اعمال کرد .هاش��می درباره
اصالحیه های فیلم نیز توضیح داد :هفت مورد اصالحیه داش��تیم که
س��ه مورد ان را با گفت وگو حل کردیم ام��ا چهار مورد دیگر انجام
ش��د .دو دیالوگ باید به طور کامل حذف می ش��د که این کار را با
تدوی��ن انجام دادیم و دو بخش دیگر را هم دوباره دوبله کردیم .به
گفته او ،فیلم «گذر موقت» اواخر شهریورماه اکران خواهد شد .این
فیلم داس��تان دوپیرمرد است که در ش��بی تاریک ،تصمیمی مفرح
می گیرند و سفری شبانه را در دل شهر اغاز می کنند« .گذر موقت»
ب��ه نویس��ندگی،کارگردانی و اهنگس��ازی افشین هاش��می و بازی
اس��ماعیل محرابی ،مس��عودکرامتی ،پانته ابهرام ،ش��قایق فراهانی،
شبنم فرشادجو ،پیام امیرعبداللهیان ،اوا درویشی ،مرتضی ضرابی و
شقایق دهقان و با حضور هومن برق نورد و هنرمندی الدن مستوفی
اکران عمومی خواهد شد.
8
تجسمی
نگاهی به اتاق نقاشی هنرمند هلندی
در گالری ویستا
بهروز فائقیان
«مرجین کاوالرس» هنرمند هلندی در نمایش��ی س��ه روزه در «ویس��تا
پالس» تالش��ی برای تبدیل کردن نقاشی به یک رویداد را ارائه کرد .ایده
اصلی کاوالرس کش��اندن مخاطب به درون اثر –در اینجا نقاشی -و قرار
دادن در فضا به جای سطح است؛ به این ترتیب هنرمند به واقع هم موفق
می ش��ود مخاطب را به قدم زدن و گشت و گذار در نقاشی اش دعوت کند.
کاوالرس نقاش��ی اش را روی تمام سطوح گالری از کف و دیوارها تا سقف
گسترده است؛ مخاطب برای انکه تمامیت اثر را بتواند ببیند ،ناچار است در
این فضا حرکت کند و چشم بگرداند؛ بر خالف همیشه که در مقام ناظر و
قضاوت روبه روی سطح تابلوی نقاشی می ایستد .فضا-نقاشی ساخته هنرمند
ارجاعی به غارها دارد؛ غارهایی چون «الس��کو» و «التامیرا» که تعدای از
نخستین نقاش��ی های تاریخ بش��ر را در خود جای داده اند .نقش مایه های
کودکانه نقاشی کاوالرس هم وجود چنین داللتی را تقویت می کند؛ نقاشی
او که ترکیبی از اندام ها و اندام واره ها ،نقش ها و خط نگاره ها است ،اگرچه
از نظر بصری با اثار «خوان میرو» نقاش مدرنیس��ت اس��پانیا پهلو می زند
اما بیشتر وام دار دریافت های کودکانه است؛ فرم های ازاد ،شفافیت نمایی و
متداخل بودن اندام واره ها و تناسبات نامعمول اندام ها از جمله دریافت هایی
است که در نقاشی های کودکان نمودی همیشگی دارد.
اما این تنها داللت و ارجاع نقاشی کاوالرس نیست؛ اثر او می تواند اشاره ای به
پیله های فردی جهان معاصر هم باشد؛ جایی که حوزه خصوصی شهروندان،
در موازات با «جامعه» اما در عین حال منفک از ان معنی پیدا می کند .فضایی
که هنرمند نقاش��ی اش را در ان گسترش داده؛ به سادگی می تواند به حریم
خصوصی اش تعبیر ش��ود که حاال برای سه روز مخاطب را به درون ان راه
می دهد .این فضا با وجود کدگذاری ها و نشانه های غیر مستقیمش ،مخاطب
را با پیچیدگی های زیادی روبه رو نمی کند و هنرمند بیشتر سعی دارد با لحنی
تا اندازه ای بازیگوش��انه و برای مثل از جنس بازی «این خط را بگیر و بیا»
مخاطب را با خود همراه کند .مطمئنا هنرمند می تواند این به اشتراک گذاشتن
تجربه فضا-نقاشی را بارها و بارها به شکل های مختلف تکرار و اثرش را هر
بار به تجربه ای تازه برای خود و مخاطب تبدیل کند .به این ترتیب برخوردی
که کالورس با اثر هنری اش دارد ان را از ماندگاری خالی می کند .حیات اثر
او تنها به چند روز محدود می شود و پس از ان دیگر دسترسی به این تجربه
ممکن نیست .همین ناماندگاری نقاشی کاوالرس در عین حال اشاره ای به
گرافیتی های شهری دارد که به صورت مداوم در معرض از بین رفتن و پاک
شدن هستند؛ نقاشی ها و نوشته هایی که اغلب هنرمندانی ناشناس بر روی
دیوارهای شهرها نقش می زنند و اغلب توسط شهرداری ها و به عنوان اثاری
که زیبایی شهر را بر هم می ریزند پاک می شوند.
در پروازهای ماهان واسمان
هنرمند بخوانید
دوشــــــــنبه 14تیرماه 1395سال نهم شماره 512
www.honarmandonline.ir
علی فرامرزی هنرمند نقاش و گالری دار
موزههنرهایمعاصرنیازمندشفافیت درعملکرد است
هنرمند :موزه هنرهای معاصر به دلیل اثاری
که در ان نگهداری می شود و موقعیتی که در
هنر ایران دارد جنبه ملی پیدا کرده است .طبیعت ًا
مرکزی با این میزان از اهمیت از نظر من بهتر
است به ش��کل گروهی و هیات امنایی اداره
شود تا توسط یک فرد .هیات امنا به این دلیل
که ساختاری جمعی دارد می تواند با همگرایی
ارای جمعی به برنامه ریزی های مطلوب تری
منجر شود اما مسئله ای که بسیار اهمیت دارد
ساختار و سازوکاری است که برای چنین نحوه
مدیریتی اندیشیده می شود؛ اینکه کدام بخش
و به چه نحو این س��اختار را تعریف می کند و
اساس��نامه ان به چه شکل تهیه خواهد شد.
مسئله بسیار مهم دیگر این است که ترکیب
این هیات از چ��ه افرادی و از کدام گروه های
اجتماعی متش��کل خواهد بود .این ها نکات
مهمی است که بیش از هر چیز باید به ان ها
توجه و دقت داش��ت .در این مس��یر به سازو
کاری قانونمند نیاز داریم .حضور نمایندگانی
از انجمن های هنرهای تجس��می در چنین
هیاتی الزامی اس��ت تا بتوان از تخصص ها و
ایده هایش��ان اس��تفاده کرد به نحوی که به
تعمیق و تقویت رابطه موزه با بدنه تجسمی
ایران بینجامد؛ همچنین این افراد در حقیقت
هر یک نمایندگان جمعیتی از اصناف و فعاالن
در حوزه هنرهای تجسمی خواهند بود و به این
ترتیبدغدغه هاومطالباتبدنهجامعههنرهای
تجسمی خواهد بود که در این برنامه ریزی ها
موثر قرار می گیرند .شایدحضور نماینده ای از
رسانه های ارتباط جمعی هم در این گروه الزم
است تا شفافیت بخشی و اطالع رسانی دقیق
از عملکرد موزه نیز محقق شود.
حض��ور هنرمندانی ک��ه از یک وجهه مثبت
و مل��ی و قابل قبولی برخوردارند ،می تواند به
پرستیژ و هویت موزه هنرهای معاصر بسیار
کمک کند و خود به خود باعث جلب اعتماد
بیش��تر هنرمندان تجسمی به این مجموعه
ش��ود .در حال حاضر ش��خص ًا اطالع زیادی
ندارم که موزه هنرهای معاصر تهران چگونه
اداره می شود؛ اینکه چگونه اساسنامه ای برای
فعالیت های این مرکز تدوین شده و ایا بودجه
و اعتبار مشخصی دارد یانه؟
از جهت برنامه ریزی و کسب اعتبار بیشتر
و هویتی مش��خص معتقدم در صورتی که
اداره موزه هنرهای معاصر تهران با سازوکار
مناس��ب و ش��فاف به نمایندگان شایسته
هنرهای تجس��می کشور سپرده شود ،این
مرکز می تواند فعال تر و موثرتر عمل کند.
اما در عین حال از نظر ساختار اداری ،رابطه
ب��ا بخش دولت��ی و بودج��ه و اعتبار هنوز
پرسش ها به جای خود باقی است.
با توجه به حساس��یت بس��یار باالی جامعه
هنرهای تجسمی در خصوص گنجینه موزه
هنره��ای معاصر تهران ،اینک��ه نمایندگان
انجمن های هنری در ترکیب هیات مدیره و
در مقام تصمیم گیرنده حضور داشته باشند،
به طور حتم می تواند ش��رایط بهتری را برای
وضعیت اثار باارزش گنجینه در پی داشته باشد.
انچه شخص ًا برایم بسیار حائز اهمیت است،
شفافیت در عملکرد است .امروز هر موزه ای
باید یک سخنگو داشته باشد و رابطه ای دائمی
و پایدار را با افکار عمومی و بخش هنری جامعه
در دستور کار قرار دهد .این امر در خصوص هر
فعالیت دیگری در دنیای امروز ضروری است.
نبود شفافیت ها همیشه موجب نگرانی است،
در صورتی که اگر ش��فافیت وجود داش��ته
باش��د هم می تو اند تا ان��دازه زیادی به حل
مشکالت کمک کند و هم موجب اطمینان
خاطر افراد جامعه ش��ود؛ ش��فافیت و رابطه
منطقی و روشن با افکار عمومی.
تاکید می کنم کهدر نهایت همه این ها بستگی
به این دارد که طبق اساس��نامه و سازو کاری
قانونمند روند هرگونه تغییر در مدیریت موزه
ش��کل بگیرد .اگر پیش بینی ه��ای الزم در
اساسنامه صورت بگیرد می توانیم امیدوار به
این تغییرات باش��یم و اگر قرار است چنین
تغییری را در مدیریت موزه هنرهای معاصر
تهران شاهد باش��یم ،ساختار و الگویی که
این تغییرات حول ان شکل خواهد گرفت
اهمیت بسیار دارد وگرنه با صرف یک تغییر
در مدیریت گرهی باز نخواهد شد .مدیریت
یک موزه مسئله عجیب و غریبی نیست و
با مطالعه ،بررسی و انالیز عملکرد و نحوه اداره
موزه ها و مراکز هنری دیگر کشورها می توان
الگو و راهکارهایی پیدا کرد و ضرورتی ندارد
همه چیز را از صفر اغاز کنیم.
در چنین مس��یری انچه تعیین کننده است،
پرس��ش های جامع��ه هن��ری در خصوص
عملکردها و نحوه بروز تغییرات است .طی چند
سال گذش��ته از سوی موزه هنرهای معاصر
اقدامات مثبتی برای معرفی اثار و هنرمندان
دیگر کشورها انجام شده اما حقیقت این است
ک��ه در بخش داخلی تا ان��دازه ای کم کاری
ش��ده است .انتظار این بوده که بی ینال های
تجسمی به موقع برگزار شده باشند ،در حالیکه
این اتفاق نیفتاده است .اگر ما در داخل کشور
نتوانیم در خصوص جشنواره ها ،دوساالنه ها و
ارت فرها به یک سازماندهی منسجم و پایدار
در لوای مدیریتی قابل قبول برس��یم ،طبیعت ًا
در بیرون هم نمی توانیم از نیروهایمان نتیجه
درستی بگیریم؛ به اضافه اینکه بخش بزرگی
ازانتخاب هایمان،انتخاب هایمحدودوسلیقه
ای خواه��د بود .ما ابتدا باید در عرصه داخلی
به س��ازو کاری معین و مشخص برسیم .ما
هنوز حرکت هایی در سطح ملی و کشوری در
عرصه هنرهای تجسمی نداریم و این موجب
بسته ش��دن فضای هنری می شود ،طوری
که نمی توانیم به کشف استعدادهای جوان و
جدیدمان نائل شویم .نمی توانیم افراد جدیدی
را به س��طوح حرفه ای هنرهای تجس��می
معرفی کنیم .به این ترتیب نمایش��گاه های
معمول در گالری های ما در یک سطح تکرار
می ماند در حالی که بی ینال ها و فستیوال ها
راهکارهایی برا ی ایجاد این فرصت هستند
که استعدادهای باالتر و قابل قبول تر در سطح
وسیع تری معرفی شوند .فراموش نکنیم که
اغلب هنرمندان مطرح معاصر ما از همان چند
دوره ای که بی ینال تهران در اواخر دهه 30
برگزار شد ،شناخته و به جامعه هنری معرفی
شدند.در چنین رویدادهایی است که هنرمندان
و نیروهای جوان فضایی برای معرفی ودیده
شدنپیدامی کنند.اینمسئلهدرجامعهماواقع ًا
عقیم اس��ت و این خالء وجود دارد .در طول
هفته تعداد زیادی نمایشگاه در گالری های ما
افتتاح می شود و اگرچه بسیاری از نظر کیفیت
در سطح قابل قبولی نیستند ولی از نظر کمیت
عدد قابل توجهی اس��ت .مس��ئله اینجاست
که فعالیت هنرمندان در حد نمایش چنروزه
باقی می مان��د و ما دیگر قادر به شناس��ایی
مسیر حرکت او نیستیم .تصور کنید که اگر
برای مثال در زمینه س��ینما جشنواره فیلم را
نداشتیم چه خالئی برای تولیدات سینمایی به
وجود می امد .این درحالی است که هنرهای
تجسمی ما بسیار بیشتر از سینمای ما حجم
تولید دارد و تع��داد هنرمندانی که در عرصه
هنرهای تجسمی فعال هستند بسیار بیشتر از
سینما و دیگر رشته های هنری است .مشکل
اینجاست که این نیرو در جایی متوقف می شود
وبهسطح هایباالترمعرفینمی شودومعرفی
هنر ایران در محدوده ای بسته و تکراری باقی
می ماند .این خالء بزرگی اس��ت .سه سال از
تشکیل این دولت گذشته و این اتفاق تا حاال
باید می افتاد .این در حالی اس��ت که وقتی از
وزیر و معاون و مدیر کل تجس��می س��وال
می کنید همه با این موضوع موافقت دارند ولی
باید پرسید پس چرا این اتفاق ها نمی افتد؟ این
موضوع واقع ًا جای پرسش دارد.
کتاب و ادبیات
دوشــــــــنبه 14تیرماه 1395سال نهم شماره 512
www.honarmandonline.ir
به بهانه گزارش رسانه امریکایی درباره کپی رایت در ایران
قانونی که ناشران ایرانی به ندرت ان را رعایت می کنند!
پای��گاه تحلیلی خبری «المانیتور» واش��نگتن
که اختصاصا به اخبار و رویدادهای خاورمیانه
می پردازد ،گزارش��ی از وضعیت کپی رایت در
ایران و دیدگاه س��ه نویس��نده ،ناشر و مترجم
در این زمینه منتش��ر کرده اس��ت .به گزارش
هنرمند به نقل از ایس��نا :سال هاست ناشران
و مترجم��ان ایران��ی بدون هی��چ دغدغه ای
کتاب ه��ای خارج��ی را ب��دون اج��ازه مولف
منتش��ر می کنند .قانون ح��ق تکثیر یا همان
کپی رایت عم�لا در ایران مفهومی ندارد و به
جز عده ای محدود ،ان ه��م به الزام پایبندی
به اخالقی��ات ،ان را رعای��ت نمی کنند .حاال
با برداش��ته ش��دن تحریم های هسته ای علیه
ای��ران ،بحث پیوس��تن ایران به کنوانس��یون
بین الملل��ی «ب��رن» ک��ه رعایت ح��ق کپی
را ب��رای متعهدی��ن خ��ود الزامی می کند ،داغ
ش��ده .اعتراض نویسندگان خارجی به ترجمه
و چاپ کتاب هایش��ان بدون اجازه رس��می از
ان ها در ایران مس��اله جدیدی نیس��ت .حتی
پیش از «عتیق رحیمی» ،نویس��ندگانی چون
«جان ب��ارت»« ،جی .ام .کوئتزی»« ،گابریل
گارس��یا مارکز» و حتی «الکس فرگوسن» در
ای��ن مورد لب به اعتراض گش��وده اند .پس از
این اعتراضات می شود امیدوار بود ایران برای
محافظت از اثار هنری و ادبی به کنوانس��یون
بین المللی «برن» بپیوندد .این کنوانسیون که
در س��ال ۱۸۸۶راه اندازی ش��ده ،رعایت حق
کپی را برای هنرمندان و نویسندگان تضمین
می کند .امروز ایران یکی از ۲۵کشوری است
که هنوز این تعهدنامه را امضا نکرده است.
در حال حاضر بیش از ۱۲هزار ناش��ر رسمی
در ایران فعالیت می کنند .نپذیرفتن کپی رایت
از سوی ایران باعث می شود این ناشران بدون
هیچ توجهی به قانون کپی رایت ،برای انتشار
هر کتاب خارجی ازاد باشند.
رضا هاش��می نژاد ،مدیر نش��ر افق در این باره
می گوید :در یکی از اولین س��فرهای خارجی ام
در یک نمایشگاه کتاب حضور پیدا کردم و پس
از ارتباط گرفتن با ناشران خارجی متوجه شدم
خرید کتاب از ان ها و سپس ترجمه و چاپ ان
بدون اجازه ،خیلی کار عجیبی است .مالحظات
اخالقی مانع شد این کار را انجام دهم.
انتش��ارات او که بیش��تر اثار ادبیات کودک و
نوجوان را منتش��ر می کند ،در سال ۱۹۹۰کار
خود را در ایران اغاز کرد و اولین بار در س��ال
۱۹۹۷حق بازنشر یک کتاب خارجی را با وجود
این که این کار طبق قوانین ایران منعی ندارد،
به دست اورد .این گزارش می افزاید :در واقع
افق طی سال های اخیر مساله کپی رایت را به
طور جدی رعایت می کند .این ناش��ر چندین
کتاب از جمله اثار «پل استر» نویسنده مطرح
امریکایی را منتش��ر کرده که به وضوح نشان
می دهد حق چاپ ان ها خریداری ش��ده .این
چنی��ن احترام قائل ش��دنی برای حق کپی در
این خیلی مرسوم نیست.
ناش��ران ایرانی دیگری هم هس��تند که حق
چاپ یک کار را پیش از انتش��ارش می خرند.
همچنین هس��تند مترجمانی که برای ترجمه
کت��اب از نویس��نده کت��اب اج��ازه می گیرند.
خش��ایار دیهیمی ک��ه تاکنون بی��ش از ۱۰۰
کت��اب ترجمه ک��رده ،یکی از ان هاس��ت .او
می گوید :من کس��ب اجازه را وظیفه اخالقی
خ��ودم می دانم و به همین دلیل اس��ت که با
بس��یاری از این نویس��نده ها رابطه دوس��تی
خوب��ی دارم .ب��ا این حال دیهیم��ی با در نظر
گرفتن ش��رایط موجود ایران ،موافق پیوستن
به کنوانس��یون «برن» نیست .او معتقد است
اگر بخواهد چنین اتفاقی بیفتد ،ناشران کنترل
بازار ترجمه را به دس��ت می گیرند و در نتیجه
کیفیت ترجمه ها افت می کند.
او می گوی��د :برای خیلی از ناش��ران ،کیفیت
مهم نیس��ت و نویس��ندگان غیرایرانی از هیچ
راهی نمی توانند بفهمند ترجمه فارسی اثرشان
درست است یا نه .من با ناشران و نویسندگان
خارج��ی در تماس هس��تم و می دانم که اکثر
ان ها هیچ ای��ده ای از فرایند ترجمه در ایران
در ذهنشان ندارند.
گزارش رس��انه ی امریکای��ی می افزاید :اما
حسین س��ناپور ،نویسنده ایرانی ،با دیهیمی
مخالف است .او درباره مشکالت چاپ چند
ترجمه از ی��ک اثر صحبت می کند و معتقد
است ،پیوس��تن به کنوانس��یون «برن» به
این فضای مشوش پایان می دهد و کیفیت
ترجمه ها را بهبود می بخش��د .او در این باره
می گوید :این کار به تیراژ کتاب در ایران که
به افزایش دستمزد مترجم ها منجر می شود،
کمک می کند .وقتی قانون کپی رایت باشد،
مترجم ها وقت بیش��تری برای ترجمه شان
ص��رف می کنن��د و طبیعتا نتیج��ه بهتری
کسب خواهد شد.
س��ناپور بر این باور است که منافع
مال��ی پیوس��تن به کنوانس��یون
«برن» به مزای��ای نپذیرفتن
ان می چرب��د .او می گوی��د:
فراین��د ترجمه از فارس��ی به
زبان ه��ای دیگر ب��ه تدریج به
نفع ایران و نویسندگان ایرانی
تغییر می کند ،با این که ش��اید
ایرانی ه��ا هرگز نتوانند در این
عرصه تسلط داش��ته باشند .از
نظر من نکته مهم تر این اس��ت
ک��ه ای��ن اق��دام باعث تش��ویق
ناشران به چاپ کارهای اوریجینال
فارس��ی زبان می شود .مس��لما ناشران
و مترجم��ان درج��ه دو و غیرحرفه ای از
پیوس��تن ایران به کنوانس��یون «ب��رن» نفع
نمی برند .با وجود این که هاشمی نژاد به ورود
الج��رم ایران به کنوانس��یون «برن» اش��اره
می کند ،او از این بابت زیاد خوش��حال نیست
و می گوید :من فساد را پیش بینی می کنم .به
قول «برتولت برش��ت» ،ان ک��ه اخر از همه
می خندد ،هنوز خبر بد را نشنیده.
ام��ا خبر بد چه می تواند باش��د؟ هاش��می نژاد
پاس��خ می دهد :فکر می کنم بازار کتاب ایران
بی��ش از گذش��ته تح��ت تاثی��ر پارتی بازی و
منفعت طلبی قرار می گیرد .نفوذ ناشران و سود
رابطه ها بیشتر می شود .دیهیمی معتقد است،
با وجود شرایط کنونی ،پیوستن به کنوانسیون
«برن» مشکالت فرهنگی ،اخالقی و مالی را
که االن هم صنعت نشر ایران را درگیر کرده،
شدت می بخشد .او در این باره می گوید :من به
کپی رایت اعتقاد دارم .با این وجود ،مساله این
است که پیوستن ایران به کنوانسیون تنها در
ظاهر خوب است .در واقعیت این مساله تاثیر
منفی روی بس��یاری از مردم خواهد گذاشت.
وضعی��ت حاضر ک��ه در اثر بی مس��ئولیتی و
بی اخالقی ب��ه وجود امده ،در کنار ناکارامدی
سیس��تم قضایی ،قانون کپی رای��ت را بی معنا
می کند .طبق گفت��ه «دیهیمی» ،وجود قانون
ح��ق تکثی��ر ،اجرای��ی ش��دن ان را تضمین
نمی کند :من در اتحادیه ناشران و کمیته حل
اختالف علیه ناش��ری ک��ه ۲۳کتاب من را تا
۱۰بار بازنش��ر داده ،شکایت کردم .اما قانون
این ش��کایت نامه را نمی شناس��د و در نتیجه
وزارت فرهنگ و ارش��اد اسالمی می گوید که
نمی تواند ان ناشر را محکوم کند.
«هاش��می نژاد» می گوید :از انجا که ناش��ران
ایران��ی به ندرت کپی رایت را رعایت می کنند،
قبل از پیوس��تن ایران به کنوانسیون «برن»
باید زیرس��اخت ها را درس��ت ک��رد .در مورد
ناش��ران ایرانی ،مس��اله لزوما مالی نیس��ت،
بلکه مس��اله بیش��تر به س��ازمان ها و اگاهی
مربوط اس��ت .اکثر ان ها ب��ا قانون کپی رایت
اش��نا نیس��تند .هیچ همفکری در مورد رابطه
بین الملل��ی دریافت نمی کنند و حتی برخی به
زبان انگلیس��ی هم تس��لط ندارند .با برداشته
ش��دن تحریم های هس��ته ای علیه ایران ،به
نظر می رس��د ایران بتواند به سازمان تجارت
جهانی بپیون��دد .اما یکی از پیش نیازهای این
عضویت ،پیوستن به کنوانسیون «برن» است.
«سناپور» در این باره می گوید :وزارت فرهنگ
و ارش��اد اس�لامی حدود دو ده��ه تحقیقات
روی این مس��اله انجام داده .اخیرا س��میناری
در این زمینه برگزار ش��د .اگر به نظرات توجه
کنیم ،متوجه می ش��ویم که وزارت فرهنگ و
ارشاد اس�لامی به عضویت ایران تمایل دارد.
مهم تر از این ،وزارت ارش��اد طرحی را در این
زمینه تهیه کرده و به مجلس فرس��تاده است.
مجلس گذشته به این مس��اله توجهی نکرد،
اما امیدواریم مجلس جدید به ان اهمیت دهد
و تاییدش کند .امی��دوارم در اینده نزدیک به
کنوانسیون بین المللی کپی رایت بپیوندیم.
محمدرض��ا بنی ص��در ،وکی��ل پای��ه ی��ک
دادگس��تری معتقد اس��ت ک��ه قوانین مربوط
ب��ه حق مول��ف در ای��ران هنوز حت��ی برای
نویس��ندگان و هنرمندان کامال شناخته شده
نیس��ت و ب��ه دلی��ل نواقص موج��ود ،امکان
پیگی��ری حقوق مولف��ان در مراج��ع قضایی
محدود است .محمدرضا بنی صدر اظهار کرد:
نشر ما در شرایط پیچید ه و دشواری قرار دارد
و شمارگان کتاب در ان 500تا 1000نسخه
اس��ت ،بهای م��واد اولیه تولید کت��اب به ویژه
کاغ��ذ ،زیاد اس��ت و از این رو ناش��ران برای
انتش��ار یک اثر هزینه های بسیاری را متقبل
می شوند .گذشته از این ،در شرایطی که کتاب
به زحمت به فروش می رسد یا به عبارت بهتر،
ام��ار خرید کتاب پایین امده اس��ت ،باید دید
ایا ناش��ران تمایل دارند هزینه دیگری مانند
خرید رای��ت را در فهرت هزینه های خود قرار
دهند؟! این موضوع زمانی حساس تر می شود
که ناش��ران بدانند هیچ نهادی هم در فرایند
خرید رایت از انها حمایت نخواهد کرد.
این کارشناس مس��ائل حقوق نشر افزود :در
کش��ورهای دیگر مانند فرانس��ه ب��رای خرید
رایت ،از ناش��ر و مترجم حمایت می ش��ود .در
کش��ور م��ا نیز دولت م��ی تواند ب��ا در اختیار
گذاش��تن تس��هیالتی مانند ارائه وام کم بهره
به ناش��ران و مترجمان انه��ا را به خرید رایت
تشویق کند .وی توضیح داد :اگر قرار است در
کش��ور ما در حوزه فرهن��گ یک اتفاق جدی
رخ ده��د باید در نش��ر کت��اب حمایت بدون
تبعیض ص��ورت بگیرد .در مجموع پیوس��تن
ب��ه کپی رای��ت را امری ض��روری می دانم اما
بای��د پیش از هرکاری زیرس��اخت های ان در
ایران فراهم ش��ود؛ به عبارت دیگر ،ابتدا باید
مشکالت نش��ر داخلی حل شود و همزمان با
این گش��ایش در مسیر پیوستن به کنوانسیون
ب��رن گام برداش��ت .بنی صدر ب��ا بیان این که
اساس�� ًا در کش��ور م��ا حمای��ت از مولف��ان و
مترجم��ان جا نیفتاده اس��ت ،توضی��ح داد :در
کش��ور ما قان��ون حمایت از حق��وق مولفان،
مصنف��ان و هنرمندان مصوب 1348و قانون
حمای��ت از مترجم مص��وب 1352وجود دارد
ام��ا بس��یاری از اهالی فرهنگ و نش��ر از ان
اگاهی کام��ل و جامعی ندارن��د و حتی برای
اهل حقوق هم جا نیفتاده اس��ت و رس��یدگی
ب��ه ان در محاکم دادگس��تری رواج چندانی
ن��دارد .وی ادامه داد :ما هنوز در حل مس��ائل
داخلی کشورمان مانده ایم چه برسد به این که
بخواهیم در عرصه ه��ای بین المللی هم ورود
پی��دا کنیم .مول��ف و مترجم داخل��ی ما هنوز
در قراردادهای��ی که منعق��د می کند ،با
مش��کل مواجه می ش��ود .ما هنوز
شاهدیم که ناشر بدون کسب
اجازه از مولف و ناشر اصلی،
کتاب دیگری را منتش��ر
می کنـــد .همــچنین
تعداد کتابفروشی های
تهران و شهرستان ها
واقع ًا انگشت شمارند.
مش��کل دیگر نش��ر
ای��ن اس��ت ک��ه
تع��داد کتاب ه��ای
اُفست ش��ده در بازار
نش��ر ،سرس��ام اور
ش��ده اس��ت؛ در چنین
ش��رایطی ،معتق��دم باید
ابت��دا ای��ن مش��کالت حل
ش��وند .در این صورت است که به
صورت خودکار زیرس��اخت های پیوستن به
کپی رایت فراهم می شود .این وکیل پایه یک
دادگس��تری ،درباره فوای��د رعایت کپی رایت،
عنوان کرد :پیوس��تن به کنوانسیون برن مفید
اس��ت زیرا هم اث��ار ایرانی در دنیا ش��ناخته
می ش��وند و هم ترجمه های تکراری و موازی
در بازار عرضه نمی شوند اما این نکته را نباید
فرام��وش کرد که چه در صورت پیوس��تن به
کنوانس��یون برن و چ��ه در صورتی که ایران
به این کنوانس��یون نپیوس��ته باش��د ،همواره
ای��ن دغدغ��ه وج��ود دارد که وقت��ی مترجم
ضعی��ف و تازه کار موفق ب��ه خرید رایت یک
اثر فاخر ش��ود ،مترجم حرفه ای و مس��لط به
حوزه ان اثر فاخ��ر ،از خرید رایت ان محروم
می مان��د .در نتیجه مخاطبان ایرانی از مطالعه
ترجمه خوب ،درست و امین محروم می مانند.
بنابرای��ن باید دولت با تش��کیل کارگروه های
تخصص��ی ،در ای��ن مورد بح��ث و تبادل نظر
کند تا به راهکار جدی برای برون رفت از این
معضل دست یابد.
9
نگاهی به دست نوشته های کتاب «فرهنگ و ارزش»
شورش علیه فلسفه ی خود
مجتبی حدیدی
س��ربازی که در جنگ نخست
جهانی انجیل در کوله پش��تی
داشت.می خواستکشیششود
و مدتی را باغبان کلیس��ا شد و
دوره ای را نیز معلم کودکان بود.
سخن از لودویگ ویتگنشتاین
مرد عجی��ب و غریب کمبریج
است که هیچکس سخنانش
را نمی فهمید .به راس��تی او چه
ارتباطی به فرهن��گ و ارزش
دارد که چنین رگه هایی را در زندگی وقف فلسفه
و زبان شناس��ی اش می بینی��م؟ جی.اچ.فن رایت
گرداورنده یبرخیمقاالتویتگنشتاینبهمقوله ای
غیر فلس��فی برخورد می کند .این دستنوشته ها با
همکاری هایکی نیمان نام کتاب فرهنگ و ارزش
را ب��ه خود اختصاص می دهند .کتاب «فرهنگ و
ارزش» ترجمه شده از متن المانی است که توسط
امید مهرگان ترجمه ش��ده و گام نو ان را در 1100
نسخه به چاپ رسانده است .در پیشگفتار گرداورنده
امده اس��ت :در میراث دس��تنویس ویتگنشتاین
غالبا یادداشت هایی به چشم می خورد که به رغم
پراکندگی ش��ان در میان نوش��ته های فلسفی ،در
زمره ی اثار فلس��فی قرار نمی گیرند .برخی مربوط
به سرشت فعالیت فلسفی می شوند و برخی دیگر
به موضوعات عام ،نظیر پرس��ش های هنر و دین
می پردازند .این کتاب ،نامه های پراکنده و نامرتبط
با ویتگنشتاین و فلسفه ی او نیست .بلکه ساحتی
دیگر از نگاه او را به ما می شناساند .این زبان شناس
که می گوید الکترون بازتابی از زبان ماست ،همیشه
در پی شناخت پدیده ها به صورت حداکثری بود .اگر
ما فقط جنبه ی زبان شناسی او را در نظر بگیریم به
این مفهوم اس��ت که او در پی
انکار س��وژ های ناظر بر هستی
بوده اس��ت .ام��ا می توانیم در
بینامتن او به سوژه هایی مانند
اخالق ،ارزش و منطق دس��ت
یابیم .ایمان ب��رای او اعتماد به
خوی��ش و در راه بودن اس��ت.
رسم ویتگنشتاین ،شورش علیه
فلس��فه ی خود است .پس این
ب��ار در نظام فرهن��گ و ارزش
از س��مت خود به حضور انسان
در هستی نگاه می کند .همیشه استاندارد زبانی را
نامحدود می کند و به ابطال اخرین عقاید به دست
امده رای می دهد با این روش راهی برای اندیشه ی
باز،معرفیمی کند .
«انچه با یک نردبان دس��ت یافتنی اس��ت ،مورد
عالقه ی من نیس��ت ...نجیبانه ان اس��ت که به
در قفلی بزنی که فقط به چش��م انهایی بیاید که
می توانند بازش کنند ،نه دیگران ...خوب تا کردن با
ان کسی که از تو خوشش نمی اید ،نه تنها نیازمند
خوش خلقی بسیار ،بلکه نیازمند جوانمردی است ...
یک تراژدی همیشه می تواند با این کلمات شروع
شود :هیچ اتفاقی نمی افتاد اگر ...غیر ممکن است
در باره یخودمانحقیقی ترازانچههستیمبنوسیم».
در ای��ن نامه های بی مقصد گزارش��ی از تاریخ
تفکر خود را به مخاطب اش می رس��اند .انسان
را بهترین تصوی��ر از جان انس��انی می داند و
فاصله گذاری های اخالقی را بازنمایی می کند .
می گوی��د :تو چیزی را ک��ه داری می بینی ،نه
چیزی را که هس��تی .باید او را فیلسوفی علیه
خود نامید که با اندیش��ه ی متفاوت به هستی ،
دریچه های دیگری از ساختمان تفکر را شناخت .
گذر سعدی
وساطت برای امر خیر و نتیجه گرفتن
با چند نفر از سالکان و رهروان
راه حق همنش��ین بودم ،در
ظاهر همه انها با شایستگی
اراسته بودند ،یکی از بزرگان
دولت نس��بت به انها حسن
ظن بسیار داش��ت و حقوق
(ماهانه ای) برایش��ان تعیین
کرده ب��ود به انه��ا پرداخت
می ش��د ،تا اینکه یکی از ان س��الکان رفتار
ناشایسته ای انجام داد که ان بزرگمرد نسبت
به ان سالکان بدگمان گشت و در نتیجه رونق
بازار ان سالکان کساد شد و حقوقشان قطع
گردید .من خواستم تا تا از راهی ان سالکان
و یاران را از این مشکل نجات دهم ،به سوی
خانه ان بزرگمرد رهسپار شدم ،دربان او اجازه
یداد و ب��ه من جفا ک��رد ولی او را
ورود نم��
بخشیدم .ولی وقتی که مقربان ان بزرگمرد از
امدن من اگاه ش��دند با احترام شایان از من
استقبال نموده و مرا به مجلس خود بردند و
در صدر مجلس نشاندند اما
من رعایت تواضع کرده و در
پایینمجلسنشستموگفتم:
بگ��زار من در کن��ار دیگران
بنش��ینم .ان بزرگمرد گفت:
تو را به خدا چنین نگو و جای
چنین گفتاری نیست :شما در
سر ما جای دارید .خالصه این
که نشس��تم و از هر دری به سخن پرداختم
،تا اینکه سخن از لغزش بعضی ان سالکان
همنش��ینم را به پیش کش��یدم و گفتم :چه
خطایی از ما س��ر زده که از نظر ش��ما خوار
شده ایم هرچند شما بزرگ و بخشنده هستی و
همچنان از روی رحمت و نعمت با خطاکاران
رفتار می کنید .حاکم بزرگمرد سخن مرا بسیار
پس��ندید ،و دس��تور داد مانند گذشته حقوق
ماهیانه یاران و س��الکان را بپردازند و انچه را
که قبال قطع کرده اند نیز پرداخت نمایند ،از او
خاضعانه تشکر کردم و عذرخواهی نمودم.
دفتر شعر
دوست داشتن
پل الووار
ترجمه احمد شاملو
تو را به جای همه کسانی که نشناخته ام دوست می دارم
تو را به خاطر عطر نان گرم
برای برفی که اب می شود دوست می دارم
تو را برای دوست داشتن دوست می دارم
تو را به جای همه کسانی که دوست نداشته ام دوست می دارم
تو را به خاطر دوست داشتن دوست می دارم
برای اشکی که خشک شد و هیچ وقت نریخت
لبخندی که محو شد و هیچ گاه نشکفت دوست می دارم
تو را به خاطر خاطره ها دوست می دارم
برای پشت کردن به ارزوهای محال
به خاطر نابودی توهم و خیال دوست می دارم
تو را برای دوست داشتن دوست می دارم
تو را به خاطربوی الله های وحشی
به خاطر گونه ی زرین افتاب گردان
بنفشی بنفشه ها دوست می دارم
برای
ِ
تو را به خاطر دوست داشتن دوست می دارم
تو را به جای همه کسانی که ندیده ام دوست می دارم
تورا برای لبخند تلخ لحظه ها
پرواز شیرین خاطره ها دوست می دارم
موسیــقی
10
دوشــــــــنبه 14تیرماه 1395سال نهم شماره 512
www.honarmandonline.ir
ظرفیت های موسیقی نواحی
درخشش بانوان ایرانی در فستیوال موسیقی مسکو
فس��تیوال موس��یقی «صدای شرق» یکی
از فس��تیوال های معتبر موس��یقی است که
به همت کنس��رواتوار «چایکوفس��کی» در
مس��کو برگزار می ش��ود .این فس��تیوال که
چند روز پیش کار خود را اغاز کرد ،امس��ال
ب��ا حضور بان��وان فعال در حوزه موس��یقی
نواح��ی ایران همراه بود که گفته می ش��ود،
این اجراها با استقبال خوبی همراه شده اند.
در همی��ن ح��ال ،خانم مارگاریت��ا ـ معاون
کنس��رواتوار چایکوفس��کی ـ پس از اجرای
بانوان ایرانی ،در یک سخنرانی مطرح کرد:
هرک��دام از هنرمندان ایرانی ،س��رزمینی از
نغمه های س��حرانگیز و اسطوره ای هستند.
به راستی که در هیچ کجای دنیا چنین تنوع
و موس��یقی جذابی ش��نیده نمی شود .من از
همه ی هنرمن��دان برجس��ته ی جهانی که
در این فستیوال هس��تند ،کمک می خواهم
تا این فرهنگ را ب��ه همه ی جهان معرفی
کنند .همچنین پیمان بزرگ نیا که از فعاالن
موس��یقی نواحی اس��ت و در این فستیوال
حضور پیدا کرده اس��ت ،درب��اره ی جزییات
اجراها گفت :فستیوال «صدای شرق» یکی
از معتبرترین فس��تیوال های موسیقی جهان
است که مخاطبان ان را اغلب موسیقیدانان
و پژوهش��گران تش��کیل می دهند .اجرای
موس��یقی نواحی توس��ط بان��وان ایرانی در
فس��تیوال امس��ال بس��یار مورد توجه قرار
گرفت تا جایی ک��ه خیلی از مخاطبان پس
از ه��ر اجرا ،س��اعاتی را منتظ��ر می ماندند
تا ب��ا هنرمندان صحبت کنن��د .او درباره ی
چگونگ��ی اجراه��ا توضی��ح داد :در ابتدای
برنامه «پروی��ن بهمنی» روی صحنه رفت
و با همراهی س��از بنده (نی) الالیی هایش
را اج��را کرد .اجرای این الالیی ها حاضران
را متاث��ر ک��رد و هم��ه ی ان ه��ا به صورت
ایس��تاده خانم بهمنی را تشویق کردند .دنیا
کمالی هم از کرمانشاه روی صحنه رفت و
ب��ا اجرای مقام های قطار ،ط��رز و ...اجرای
خوبی را به نمایش گذاشت.
این پژوهش��گر موس��یقی نواحی ادامه داد:
ژی��وار شیخ االس�لامی نی��ز ب��رای اجرای
قطعات موس��یقی خانقاهی و موسیقی زنان
کردستان همراه ساز دف روی صحنه رفت
که از این اجرا نیز استقبال خوبی شد.
بزرگ نی��ا از اج��رای نس��ترن قوچانی نیز
یاد کرد و گفت :ای��ن خنیاگر همراه اکرم
ابراهی��م زاده ـ نوازنده ی دوتار خراس��ان
ش��مالی ـ از ش��هر قوچ��ان روی صحنه
رفت و با اجرای رپرتوار موس��یقی زنان و
تک نوازی دوتار فضای بومی را در س��الن
ایج��اد کردند .این اجراه��ا در حالی روی
صحنه رفتند که گفته می شود« ،لگن زنی»
جهان حی��دری از بان��وان خوداموخته ی
سوادکوهی مورد توجه قرار گرفت و حتی
نامش در لیس��ت پیشکسوتان کنسرواتوار
چایکوفسکی ثبت شد.
کنسرت های تابستانی خوانندگان پاپ
روزهـای داغ موسـیقی
هنرمند :با به پایان رس��یدن ایام ماه مبارک رمضان بازار موس��یقی
حس��ابی داغ خواهد ش��د و عالقمندان به موس��یقی با هر س��بک و
س��لیقه ای در روزهای گرم تابستان بهانه های بسیاری برای شادی و
دیدار با خواننده محبوبشان دارند .در این میان موسیقی پاپ با توجه
به گستردگی بیش��تر در جامعه روزهای گرمی را در پیش رو خواهد
داش��ت و اکثرا خوانندگان پاپ به روی صحنه خواهند رفت .در ادامه
نگاهی به کنسرت های تابستانی پیش رو در موسیقی پاپ می اندازیم:
احسان خواجه امیری ،اولین خوانند ه موسیقی پاپ است که بعد از ماه مبارک
رمضان در پنجشنبه ۱۷و جمعه ۱۸تیر ،دو سانس ۱۸:۳۰و ،۲۲در سالن
میالد نمایشگاه بین المللی تهران روی صحنه خواهد رفت.
سالن میالد نمایشگاه بین المللی تهران در روزهای سه شنبه ۲۲
تیر در دو سانس ۱۹و ،۲۲جمعه ۲۵تیر ،ساعت های ۱۸:۳۰و
۲۱:۳۰میزبان امید حاجیلی خواهد بود.
مجیدیحیایی،نیزچهارشنبه ۲۳تیر،ساعت،۲۱:۳۰درسالنمیالدنمایشگاه
بین المللی تهران به روی صحنه خواهد رفت.
روزبه نعمت اللهی ،روز دوشنبه ۲۸تیر ،در سانس های ۱۸:۳۰و ،۲۱:۳۰در
سالن میالد نمایشگاه بین المللی تهرانبه روی صحنه خواهد رفت.
فرزاد فرزین ،نیز سه شنبه ۲۹و چهارشنبه ۳۰تیر ،درهمان سانس های روزبه
در سالن میالد نمایشگاه بین المللی تهران با هوادارنش دیدار خواهد کرد .روز
بعد پنجشنبه ۳۱تیر ،در سانس ،۲۱:۳۰سالن میالد نمایشگاه بین المللی
تهران صدای علی عبدالمالکی را به گوش مخاطبینش می رساند.
سینا حجازی در اولین روز مرداد ،ساعت ،۲۱:۳۰در سالن میالد نمایشگاه بین
المللی تهران به روی صحنه خواهد رفت.
مازیار فالحی ،خواننده بعدی هس��ت که یکش��نبه س��وم مرداد ،در
دو س��انس ۱۸:۳۰و ،۲۲با دوس��تدارانش در سالن میالد نمایشگاه
بین المللی تهران دیدار می کند.
محمد علیزاده ،که با تیتراژ سریال برادر و اهنگی که برای ماه عسل خوانده
است در ایام ماه رمضان پر کار بود در روز سه شنبه 5و چهارشنبه 6مرداد،
دو سانس ۱۸:۳۰و ،۲۱:۳۰در سالن میالد نمایشگاه بین المللی تهران به
روی صحنه خواهد رفت .سالن میالد نمایشگاه بین المللی تهران در دوشنبه
۱۱و سه شنبه ۱۲مرداد ،دو سانس ۱۸:۳۰و ،۲۱:۴۵میزبان محسن یگانه،
است که کنسرت های تابستانی اش را از چالوس اغاز کرده است.
ناصر چشم اذر ،بعد از استقبالی که از کنسرت سال گذشته اش شده باری
دیگر تصمیم گرفته در روز دوشنبه ۱۸و سه شنبه ۱۹مرداد ،یک سانس
،۲۱:۳۰در تاالر وحدت به روی صحنه برود.
مه��دی یراحی ،نیز که در ایام ماه رمضان حواش��ی به خاطر عدم پخش
صدایش از تلویزیون داشته قرار است در روز پنجشنبه ۲۱مرداد ،دو سانس
۱۸:۳۰و ،۲۱:۳۰در سالن میالد نمایشگاه بین المللی تهران با هوادارانش
دیدار کند .فریدون اس��رایی ،جمعه ۲۲مرداد ،دو سانس ۱۸:۳۰و ،۲۱:۳۰
سالن میالد نمایش��گاه بین المللی تهران را به خود اختصاص داده است.
گروه «دنگ شو» ،تنها گروه موسیقی است قصد دارد روز یکشنبه ۲۴مرداد،
دوس��انس ۱۸و ،۲۱:۳۰در مرکز همایش های برج میالد تهران به روی
صحنه برود .بابک جهانبخش ،که این روزها ش��ایعاتی هم مبنی بر جدا
شدنش از همسرش است اخرین خواننده موسیقی پاپ است که تاکنون
اجرایش در روز پنجشنبه ۲۸و جمعه ۲۹مرداد دو سانس ۱۸:۳۰و ،۲۱:۴۵
در سالن میالد نمایشگاه بین المللی تهران قطعی شده است.
گردشگری
دوشــــــــنبه 14تیرماه 1395سال نهم شماره 512
www.honarmandonline.ir
11
توریسم اتساین
بررسی قوانین مالیاتی و تاثیر ان برگردشگری
سه پیشنهاد برای بهبود
مالیاتبرگردشگری
واکاوی موفق وب سایت های گردشگری
مهدی نوابی
عضو جامعه تخصصی گردشگری الکترونیک ایران
ح��دود ۴۰نوع مختلف مالیات بر گردش��گری وجود
دارد که در کش��ورهای در حال توسعه و توسعه یافته
در حال اجرا و اعمال است .این مالیات ها ،هزین ه استفاده
گردش��گران و فعاالن اقتصادی بخش گردش��گری
از محیط زیس��ت و امکانات عمومی موجود در جوامع
میزبان است .کمیسیون گردشگری ،اقتصادورزش و
اقتصادهنر اتاق بازرگانی ایران در تازه ترین گزارش خود
با عنوان «قوانین مالیاتی و تاثیر ان بر گردش��گری»
ضمن بررسی انواع مالیات و مزایا و چالش های هرکدام
و نگاهی به تجربه دیگر کشورها پیشنهادهایی را برای
بهبود اعمال مالیات بر خدمات گردشگری مطرح کرده
اس��ت .براس��اس این گزارش ،بهبود اعمال مالیات بر
گردشگران به جای کسب وکارها ،اعمال مالیات متغیر
س و تغییر پایه
برای کسب وکارهای لوکس و غیرلوک
مالیاتی به جای نرخ مالیات ،س��ه پیشنهادی هستند
که می ت��وان از انها در امر اعم��ال مالیات بر خدمات
گردشگریبهرهگرفت.نتایجحاصلازتخمین هانشان
می دهد توجه بیشتر دولت به درامدهای مالیاتی،کاهش
درامدهای نفتی و جایگزین��ی درامدهای مالیاتی در
سیستم درامدی دولت ،می تواند وابستگی بیش از حد
اقتصاد ایران را به درامد نفتی کاهش دهد .همچنین در
بلندمدت این درامدهای مالیاتی هستند که بیشترین اثر
را در کاهش کسری بودجه دولت می گذارند .گردشگری
به عنوان یک حوزه اقتصادی ،در بخش عرضه نیازمند
طیفی از خدمات و امکاناتی اس��ت که پاس��خگوی
نیازمندی های گردشگران در زمینه های مختلف باشد.
این خدم��ات گاه به صورت عمومی ب��وده و عالوه بر
گردش��گران از سوی افراد محلی ساکن در جامعه نیز
مورد استفاده قرار می گیرد و گاه مختص گردشگران
بوده و جامعه محلی اس��تفاده چندانی از ان نمی کنند.
نکت ه مهم این است که تامین این امکانات و خدمات
چه در بخش عمومی (مانند زیرساخت های حمل ونقل)
و چه در بخش اختصاصی (مانند هتل ها) هزینه هایی
را برای دولت ها به همراه خواهد داشت .بحث مالیات
گردشگری برای پاسخگویی به هزینه های تحمیلی به
دولت در بخش گردشگری مطرح شده و مورد بررسی
قرار می گیرد .از این رو در بخش گردشگری مالیات را
می توانبرکسب وکارهایگردشگرییابه طورمستقیم
بر خود گردشگران اعمال کرد.
مالیاتبرگردشگربه جایکسب وکار
تحقیقات نشان می دهد در اکثر کشورهای توسعه یافته،
مالیات گردشگری بیشتر بر گردشگران تحمیل و از بار
بو کارها کاسته می شود؛ به گونه ای که از
مالیاتی کس
۴۳نوع مالیات شناخته شده بخش گردشگری ۳۰ ،نوع
ان قابل پرداخت توسط گردشگران است و ۱۵نوع
ان شامل کسب وکارها می شود .البته قابل ذکر است
تشخیص تحمیل مالیات بر بخش عرضه یا تقاضای
گردشگری در هر کشوری منوط بر شناخت میزان
کشش پذیری عرضه و تقاضای گردشگری در ان
کشور خواهد بود؛ به طوری که کشش پذیری باالی
تقاضا می تواند پذیرش افزایش قیمت ناش��ی از بار
مالیاتی را دچار مش��کل سازد .بنابراین براورد دقیق
میزان واکنش بازار و همچنین ظرفیت تولید بخش
عرضه در مقابل سیاست های مالیاتی و تغییرات کمی و
کیفی ان بسیار ضروری است.
مالیات متغیر برای لوکس ها و غیرلوکس ها
همچنین بررسی های انجام شده حاکی از ان است که
گردشگری در کشور ما به عنوان یک کاالی لوکس
محسوب می ش��ود و س��هم اندکی در سبد مصرفی
خان��وار ایرانی دارد .قرار گرفتن خدمات گردش��گری
در ش��مار کاالهای لوکس با توج��ه به قیمت باالی
خدمات ارائه ش��ده در این بخش ،مالیات قابل توجهی
را بر مصرف کنندگان این خدمات تحمیل خواهد کرد.
از طرفی افزایش قیمت ناش��ی از اثر اعمال مالیات بر
ارزش افزوده ،اس��تفاده از خدمات گردشگری را برای
بخش عظیمی از اقشار جامعه دور از دسترس خواهد
کرد.نتیج هاینفرایندافزایشگردشگریسازماننیافته
است که مشکالت زیادی را برای جامع ه میزبان ایجاد
می کند و منافع و مزایای گردشگری سازمان یافته را
در پ��ی ندارد .طبق این گ��زارش ،در اعمال مالیات بر
ارزش افزوده در بخش گردشگری ،تشخیص خدمات
لوکس از خدمات مورد نیاز برای یک سفر ارزان قیمت
که مناسب اقشار متوسطجامعه باشد بسیارحائز اهمیت
است .در این صورت خدمات لوکس گردشگری (مثل
اقامت در هتل های پنج ستاره) که اغلب توسط افراد با
درامد باال مورد استفاده قرار می گیرد ،می تواند مشمول
نرخ مالیات بر ارزش افزوده معمول ش��ود؛ درحالی که
خدمات غیر لوکس (مانند اقام��ت در هتل یک یا دو
ستاره) که مناسب اقشار متوسط جامعه است می تواند با
مصوبه دولت از نرخ های پایین تر مالیاتی یا معافیت های
مالیاتی برخوردار شود .به این ترتیب دولت با اتخاذ این
سیاست به چند مهم دست می یابد:
-۱منابع مالیاتی خود را در بخش گردش��گری از
دست نخواهد داد.
-۲باعث رواج گردشگری ارزان قیمت و سازمان یافته
شده و از مزایای ان از قبیل افزایش اشتغال و درامد در
جامع همحلیبرخوردارمی شود.
-۳درامدهای مالیاتی دولت در این بخش بیشتر توسط
افرادی با درامد باال تامین می شود.
در این بین نگاهی به میزان مالی��ات بر ارزش افزوده
اماکن اقامتی در برخی کشورهای اروپایی نشان از شناور
بودن مالیات ها دارد؛ نرخی که در اس��پانیا شامل افراد
زیر 16سال نمی شود .در همین حال برخی کشورهای
اروپای��ی نظیر دانمارک ،قبرس ،س��وئد ،فنالند ،نروژ،
یونان ،لهستان و پرتغال اماکن اقامتی را معاف از مالیات
بر ارزش افزوده دانسته و از گردشگران نیز بابت اقامت
در این اماکن مالیاتی دریافت نمی کنند.
از سوی دیگر ،در گردشگری نیز مانند سایر بخش های
اقتصادی ،مالیات مستقیم بر کسب وکارها و واحد های
فعال اقتصادی در این بخش تحمیل می شود .هرچه
مالیات اعمال شده بر بنگاه های اقتصادی فعال بیشتر
شود ،هزین ه تولید یا ارائه خدمات گردشگری افزایش
می یابد و در پی ان مطلوبیت س��رمایه گذاری در این
بخش پایین می اید .با توجه به عرضه نامناس��بی که
از نظر کیفی و کمی در زمین ه خدمات گردش��گری در
کشور وجود دارد اعمال مالیات مستقیم بر این بخش
یَشود و تمایل سرمایه گذاران را برای
مضاف بر علت م
ورود ب��ه این بخش کاهش می دهد .اما در مقابل این
مالیات در گردشگری مانند سایر بخش های اقتصادی
توان اعمال ضریب مالیاتی ش��ناور را بر انواع مختلف
خدمات دارد؛ به گونه ای که چنانچه گفته شد ،واحدهای
عرضه کننده خدمات متوس��ط در مقایسه با واحدهای
عرضه کننده خدمات لوکس ،تحت فشارهای مالیاتی
کمتری قرار می گیرند .به عنوان مثال ضریب مالیاتی
در هتل های پنج ستاره ۱۶درصد است ،درحالی که
همین ضریب برای هتل هایی که یک و دو س��تاره
هستند ۱۱درصد است .البته سیاست گذاران مالیاتی
و گردشگری به منظور توسعه گردشگری و حمایت و
تشویق سرمایه گذاران و کسب وکارهای گردشگری،
از مشوق های مالیاتی مانند معافیت های چند ساله و
تخفیف های مالیاتی استفاده می کنند که در سال های
اخیر این سیاست در ایران نیز دنبال شده است.
تغییر پایه مالیاتی به جای نرخ مالیات
طبق گزارش کمیسیون گردشگری ،اقتصاد ورزش و
اقتصاد هنر اتاق بازرگانی ایران ،یکی از شاخص هایی
که نش��ان دهنده کارامدی نظام مالیاتی یک کشور
است ،نس��بت درامدهای مالیاتی ان کشور به تولید
ناخال��ص داخلی ( )GDPاس��ت که ب��ه صورت
درصدی بیان می شود .نگاهی به این نسبت در ایران و
مقایسه ان با کشورهای دیگر ،به وضوح ضعف نظام
مالیاتی ایران را در مقایس��ه با بسیاری از کشورهای
جهان نشان می دهد .در سال ۲۰۱۴نسبت درامدهای
مالیاتی دولت به تولید ناخالص داخل��ی در ایران /7
5درصد بوده اس��ت؛ این در حالی است که براساس
گزارش کمیس��یون اروپا ،این رقم برای کشورهای
اروپایی نظیر دانمارک 51 /31درصد ،فرانسه 45 /62
درصد ،بلژیک 45 /01درصد و ایتالیا 43 /33درصد و
برای کشورهای همسایه نظیر پاکستان 10/5درصد
براورد شده است .این ارقام نشان دهنده ان است که
ایران در نظام مالیاتی خود دچار نارسایی هایی شده که
درامدهای مالیاتی دولت را محدود می کند و تکیه بر
سایردرامدهایدولتیمانندنفترابهدنبالدارد.به طور
کلی درامدهای مالیاتی تابع دو عامل نرخ ها و پایه های
مالیاتیاست؛بهگونه ایکهافزایشنرخ هایمالیاتییا
گسترش پایه های مالیاتی ،افزایش درامدهای مالیاتی
دولت را در پی خواهد داشت .افزایش نرخ های مالیاتی
تزا بوده و می تواند نارضایتی مالیات دهندگان
حساسی
را در پی داش��ته باشد؛ درحالی که گسترش پایه های
مالیاتی این معایب را به دنبال نداشته و حتی نسبت
به حالت اول دارای مزایایی نیز هس��ت .پایه مالیاتی
عاملمتغیریاهرمفهومدیگریاستکهطبققوانین
مالیاتی کشور ،مالیات بر ان وضع می شود .گسترش
پایه های مالیاتی در هر کشور از یکسو می تواند باعث
افزایش درامد های مالیاتی دولت ش��ود ،بدون اینکه
افزایش در نرخ های مالیاتی را در پی داش��ته باشد .از
سوی دیگر فش��ار مالیاتی را بر بخش های مختلف
تحمی��ل می کند و ب��ا این تمرکززدای��ی نارضایتی
مالیات دهندگان را از پرداخت مالیات سنگین تحمیلی
بر یک بخش کاهش می دهد .خوشبختانه محصول
گردشگری یک محصول صرف و بسته نیست ،بلکه
به ص��ورت زنجیره ای از کاالها و خدمات اس��ت که
در نهایت تجربه ای را برای گردش��گر رقم می زند و
از ان تحت عنوان محصول گردشگری یاد می شود.
این قابلیت می تواند در وضع مالیات گردشگری مورد
توجه قرار گرفته و گسترش پایه های مالیاتی را در این
بخش در پی داشته باشد؛ به گونه ای که به جای وضع
نرخ هایمالیاتیباالبرپایه هایمالیاتیمحدود،دولت
می تواند همان میزان درامد مالیاتی را با وضع نرخ های
مالیاتیپایین تربرپایه هایمالیاتیگسترده تربه دست
اورد .پایه های مالیاتی که در گردشگری می تواند مورد
استفادهقراربگیردشاملحملونقلبین المللی،حمل
و نقل داخلی ،ورودیه سایت های خاص ،خدمات غذا
و نوشیدنی ،خدمات اقامتی و سایر خدمات ارائه شده
به گردشگران است .این گزارش تاکید کرده است که
وضع نرخ مالیاتی بر هر کدام از این پایه های مالیاتی
باید متناسب با کیفیت خدمات ارائه شده در هر بخش
باشد تا نارضایتی گردشگران را در پی نداشته باشد.
بررسی وب س��ایت های مقاصد گردشگری و
ارزیابی کیفیت انها و میزان موفقیت ش��ان در
جذب مخاط��ب ،یکی از مهم ترین پروژه ها و
رسالت های موسسات تحقیقاتی و مطالعاتی
در زمینه گردش��گری الکترونیک اس��ت .در
بررس��ی های یکی از این موسسات مطالعاتی
به نام DTTTکه س��ابقه بررسی مقاصد و
جاذبه ها در عرصه رقابت جهانی را در کارنامه
خود دارد ،نتایج تازه ای منتشر شده که مطالعه
ان برای تمام دست اندرکاران گردشگری یک
امر ضروری است.
در نگاه اول به عرصه گردشگری الکترونیک
باید اذعان کرد که بازیگران عرصه دیجیتال
در صنعت گردشگری تغییر چندانی نکرده اند.
اکثر مقاصد گردش��گری هنوز نتوانسته اند به
خوبی وب س��ایت های خود را با س��طح عالی
ب��ه لحاظ کیف��ی طراحی کرده و ب��ا نیازها و
خواس��ته های مخاطبان خود تطبیق دهند .با
ن گونه
وجود ای��ن ،نمونه های مناس��بی از ای
وب سایت ها که متعلق به مقاصد گردشگری
اس��ت ،وجود دارند که به خوبی منافع حاصل
از تکنولوژی های نوین و فناوری اطالعات را
برای این مقاصد نشان می دهند.
این بررس��ی چ��ه مزیتی برای م��ا خواهد
داشت؟ درک این موضوع که وب سایت های
پیشرو در عرصه گردشگری کدام هستند و
چه مقاص��دی در مقام بهتری��ن کارایی و
کیفیت قرار دارند ،برای کسانی که در مسیر
راه تغییر هستند موضوع بسیار کمک کننده
و تسهیلگر خواهد بود .این مقاصد در حال
تغییر ،ب��ا حجم زی��ادی از کاره��ا روبه رو
هس��تند که مهم ترینشان تطبیق وب سایت
با عالیق مخاطب��ان و تغییر و اصالح بازار
اس��ت .در واقع این مجموعه ها به صورت
فعاالن��ه ای از طری��ق پذیرفت��ن ابزارها و
تکنولوژی ه��ای دیجیت��ال در حال تالش
ب��رای انطباق خود با مش��تریان و بازاریابی
صحیح ت��ر و دقیق ت��ر در زمی��ن مس��ابقه
گردشگری دیجیتال هستند .بررسی موارد
و نمونه های موفق در واقع ارائه یک راهکار
و مس��یر درست برای رس��یدن به موفقیت
در ای��ن زمینه اس��ت .بهترین هایی که در
اینجا به چند نمونه از انها اشاره می کنیم به
اهستگی در حال تغییر مسیر هستند؛ تغییر
مس��یری از یک مقصد گردش��گری سنتی
به ی��ک مرکز توزیع دیتای چندرس��انه ای.
نمونه های��ی ک��ه می بینی��م در عرص��ه
رقابت برجس��ته بوده اند .پیش��نهاد می شود
دست اندرکاران گردشگری عالوه بر مطالعه
بررس��ی زیر به وب س��ایت های گفته شده
مراجع��ه کنند تا به درک بهتری از انچه در
مورد رقابت گفته شد برسند.
Tourism Australia
بهترین در نگاه کلی
این وب س��ایت مدت بسیار زیادی مورد توجه
و بررس��ی قرار داشته اس��ت و به درستی به
عن��وان یک پیش��رو در عرصه گردش��گری
دیجیتالی از ان یاد می شود .روی پیاده سازی
رویکرده��ای دیجیتالی دس��ت اندرکاران ان
س��رمایه گذاری های زیادی انجام شده است.
س��ه بخش اساس��ی و مهم در موفقیت این
مجموعه وج��ود دارد که توجه به ان بس��یار
ضروری است؛ اول دنبال کردن یک استراتژی
دیجیتال ثابت و استوار .موضوعی که بسیاری
از وب س��ایت ها و مدی��ران مقاصد و جاذبه ها
از ان رنج می برند تغییر مداوم اس��تراتژی ها و
عدم ثبات اس��ت .این موضوع باعث می شود
هیچ گاه نتوانند به اهداف مورد نظر خود دست
پیدا کنند .بهترین راه این اس��ت که در ابتدا با
مشورت متخصصان این امر ،استراتژی را به
درستی تعیین کنند و در طول مسیر استراتژی
کل��ی خود را تغییر ندهن��د .دومین مورد مهم
اس��تفاده از اخرین ابزاره��ا و تکنولوژی های
دیجیتالی اس��ت .عناصر عرصه دیجیتال به
گونه ای هستند که تغییرات در انها بسیار سریع
و جدی اتفاق می افت��د و زمانی که مقاصد از
اخری��ن تکنولوژی ها باخبر نباش��ند احتمال
عدم موفقیت انها بسیار افزایش پیدا می کند.
س��ومین نکته مهم درک این موضوع توسط
مدیران مقصد اس��ت که راهی بسیار طوالنی
برای دستیابی به مزایای استفاده از تکنولوژی
وجود دارد .صبر و نگاه اینده نگر از مهم ترین
شاخصه های موفقیت در این مسیر هستند.
اگرچه اکثر مقاصد گردشگری برای استفاده
از تکنول��وژی واقعی��ت مج��ازی ( )VRو
ویدئوهای 360درج��ه ،برنامه ریزی یا حتی
س��رمایه گذاری کرده ان��د اما تع��داد کمی از
مقاصد هس��تند که به طور ملموس��ی موفق
ش��ده اند محتوای VRخود را با اس��تراتژی
کلی دیجیتالی شان همسو کنند و این فناوری
را به درستی به کار گیرند .این وب سایت یک
نمونه موفق در اس��تفاده از این ابزارها برای
دستیابی به موفقیت به شمار می رود.
Visit Finland
"
بهترین در داستان سرایی
این وب سایت یکی از اولین نمونه هایی است
که روی داستان سرایی تمرکز کرد و محتوای
م��ورد نظر خود را با دقت فراوان در طول چند
س��ال در اختیار مخاطب قرار داده اس��ت .باز
هم ب��ا ثبات قدم در نگاه راهب��ردیVisit ،
Finlandبهتری��ن وب س��ایت در کالس
داستان سرایی در ارائه محتوا به شمار می رود؛
داستان هایی جذاب و انگیزه دهنده به مخاطب
برای س��فر ب��ه مقصد م��ورد نظ��ر .طراحی
وب س��ایت و محتوای داخ��ل ان کاربر را به
محل کشانده و باعث می شود مخاطب حضور
خود را در محل لمس کند .داستان های کوتاه
ک��ه همه یک هدف اصلی دارند از روش های
خوب در این مس��یر است .یک تصویر بزرگ
در کنار تعدادی داستان کوچک که در صفحه
اصلی این س��ایت وجود دارد ،نشانگر سادگی
محتوایی است که با مخاطب در نگاه اول به
اشتراک گذاشته می شود .تغییر رنگ ها و تم ها
با توجه به فصول مختلف سال از دیگر دالیل
موفقیت این وب سایت است.
در اینجا دو س��ایت موف��ق را در این عرصه
معرفی کردی��م .تالش می کنی��م در اینده
وب س��ایت های موفق دیگ��ر را نیز به مرور
معرف��ی کنی��م .اما نقط��ه مه��م کار برای
دست اندرکاران مقاصد در هر سطحی ،یافتن
ن��گاه اس��تراتژیک به موضوع گردش��گری
الکترونیک و س��ایت و در نهایت استفاده از
ابزارهای مختلف برای دستیابی به موفقیت
است که باید همواره مورد توجه قرار بگیرد.
سازمان ا گهی ها
88 31 13 61
88 31 13 53
صاحب امتیاز:شـرکت جهان سبز
مـدیرعامـــل:حسـین احـمـدی
مدیر مسوول :ساجده اثنى عشرى
زیـر نظــر شــورای ســردبیـــری
چاپ :چاپخانهروزنامهجامجم
سازماناگهیها88311361- 88311353:
نشانى:تهران ،خیابان مطهری ،بعد ازخیابانسلیمان
خاطر ،خیابان اورامان ،پلاک ،43واحد2
تلفکس 88813489- 88301986:
توزیع :نشرگسترامروز
توزیعمشترکینتهران:شتابگستر 88944361
شماره 512دوشــــنـبه 14تیرماه 1395
گیتی خامنه مجری تلویزیون
عطیه موذن
دوش دیدم که مالیک در میخانه زدند
گل ادم بسرشتند و به پیمانه زدند
اسمان بار امانت نتوانست کشید
قرعه کار به نام من دیوانه زدند
گیتی خامنه مجری تلویزیون که با شبکه کودک
و نوجوان همکاری دارد معتقدس��ت الزم اس��ت
درباره این ش��بکه و برنامه هایش بیش��تر تبلیغ
و اطالع رسانی ش��ود .گیتی خامنه که اکنون در
کانال خردسال ش��بکه کودک و نوجوان هر روز
صبح به اجرای میان برنامه ه��ا می پردازد درباره
فعالیت هایی که در این ش��بکه انجام می ش��ود
گفت :کانال خردس��ال و شبکه کودک و نوجوان
حدود چند ماه اس��ت که فعالیت رس��می دارد اما
علی رغم تمام زحماتی که عوامل این ش��بکه و
برنامه سازان متحمل می شوند بعضی از مخاطبان
کوچک برنامه ها از اثار ش��بکه خبر ندارند .وی با
اش��اره به لزوم معرفی بیشتر کارهایی که از این
شبکه پخش می ش��ود ،عنوان کرد :ما در زمینه
تبلیغات برنامه س��ازی و ارایه تولیدات فرهنگی
نیازمند تالش بیشتری هس��تیم .به یقین برای
برنامه های شبکه کودک هم می توان از تبلیغات
به گونه ای بهره برد که زحمت عوامل برنامه ساز
را ضمانت کند و برنامه مهمان نگاه بس��یاری از
بچه هایی باش��د که به دلیل ندیدن این ش��بکه،
موفق به تماش��ای حاصل زحم��ات همکاران ما
نمی شوند .مجری شبکه کودک و نوجوان اضافه
کرد :بسیاری از بچه ها هم به شبکه های دیجیتالی
دسترسی ندارند و ارزوی من این است که روزی
بچه ه��ای همه ایران در هر طبقه اجتماعی و هر
نقطه ای از وطن بتوانند این برنامه ها را ببینند.
این مجری پیشکسوت سیما با اشاره به متن هایی
که در شبکه کودک و نوجوان اجرا می کند ،اظهار
کرد :ش��اید اغراق نباشد اگر بگویم در طی مدت
کاری ام این از معدود دفعاتی است که من به جای
بهره گیری صرف از گفته های خودم تا حد امکان
با اعمال کمترین تغییرات از متن های نوشته شده،
اس��تفاده می کنم و با رغبت هم این کار را انجام
می دهم چراکه نویس��نده برنامه متن های خوبی
می نویس��د .نازنین گودرزوند نویس��ندگی برنامه
را بر عهده دارد و از تس��لط کاملی هم برخوردار
رسول اکرم(ص)
سیستم مدیریت کیفیت
همیش��ه سوال هایی هستند که جوابش را در عین سادگی نمیشه فهمید ،گاهی اوقات
دونستنش هم مهم نیست ولی جالبه ،حتما از شمام پرسیدن میدونی پشه ها صبح ها کجا
میرن؟! ...اینو برای مزاح گفتم ،مثال سوالی که خیلی وقته جوابی برایش پیدا نکردم صحبت
خانم هاست ،واقعا راجع به چه موضوعی اینقدر مشتاقانه باهم گفتگو میکنن ،در اتوبوس،
مترو ،باشگاه ،ارایشگاه ،محل کار ،با تلفن که ...چقدر راحت باهم دوست میشن ،تولد برای
هممیگیرن،کادومیگیرن...چراراهدوربریمتوهمیندفترروزنامهکافیهکوچکترینفرصتی
پیدا بشه به طرفه العینی کنار هم جمع میشن و اغلب با فرکانسی که با هیچ گیرنده ای قابل
دریافت نیست صحبت می کنند و هر چند دقیقه یکبار صدای خنده بلندی می شنوی ،اینو
نگفتم که االن بگویید چقدر فضول یا خاله زنک هستی ،یا موضوع جذابه ،نه بخدا! سوال
خیلی از بچه هاست ،رییس همیشه میگه ادم ها رو نمیشه تغییر داد مخصوصا خانم ها را که
اصال ...قطعا شما هم در جمع کاری یا خانوادگی با این موضوع برخورد کردین ساعت ها
خانم ها در یک فضای کوچک باهم خوب و خوش هستند برعکس اقایون بیشتر از یک
ساعت اگر بتوانند کنار هم باشند باید تعجب کنید ...شاید همین خصوصیت خانم هاست که
باعث شده جاهایی که نیاز به قدرت چانه زنی و روابط عمومی باالست ترجیح با ان هاست.
1
طراح جدول :رسول نادری
پاسخ جـدول شـماره قـبل
اس��ت .خامنه با اش��اره اینکه متون در بعضی از
کارهای کودک از مشخصه های الزم و پشتوانه
قوی ارا ِیه پیام به این قش��ر اسیب پذیر برخوردار
نیس��تند ،اضافه کرد :من به دلیل نبود متن های
خوب رابطه چندانی با متن نداشته ام ،اما اکنون از
مطالب نویسنده شبکه کودک و نوجوان استفاده
می کنم .علتش هم این است که ِرئوس مطالب
مورد نیاز در گروه ،مورد مداقه قرار می گیرد و من
و نویس��نده کار ،اطالعات مورد نیاز و سوژه های
طرح شده درباره کودکان را با هم تبادل می کنیم.
نویس��نده برنامه به این حوزه عالقمند اس��ت و
درباره ان تحقیق می کند .من از بابت کار کردن با
همکارانی که به کودک عشق می ورزند ،قدردانم
چرا که خیلی وقت ها مجبورید با کسی کار کنید
ک��ه نه به کودک عالق��ه دارد و نه اطالعاتی در
ای��ن حوزه دارد .وی درباره اهمیت متن هایی که
ب��رای کودکان به کار م��ی رود ،تاکید کرد :اگر
در مقطع خردس��الی به کودک اطالعات غلط
بدهی��م تا اخ��ر عمر روی زندگی یک انس��ان
تاثیر ماندگاری گذاش��ته ایم و این از بزرگترین
افقی:
ل
ا
ه
و
ر
ی
ا
ی
س
ه
و
د
ا
http://honarmandonline.ir/?p=6049
منشور اخالق حرفه ای روزنامه هنرمند
سیستممدیریتکیفیت-رضایتمندیمشتری ISO 10004:2012
طــــرح روز ادب از که اموختی؟!
محمد علی رجبی
15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1
2
15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1
مس��ئولیت های دنیا است و به اعمال بیشترین
حساسیت های ممکن نیازمند است.
خامن��ه اضاف��ه ک��رد :برنامه های م��ا در کنار
اموزش هایی که پدر و مادرها به فرزندانش��ان
ارای��ه می کنند ،می تواند ب��ه تقویت نقش این
اموزش ه��ا ،کمک کند .ت�لاش ما و همکاران
مان و بانیان این برنامه این اس��ت که با بهره
گی��ری از زبان هنر و به ش��یوه غیر مس��تقیم
مق��والت اموزش��ی مدنظ��ر بزرگتره��ا را به
ک��ودکان ش��ان منتقل می کنی��م .این مجری
برنامه ه��ای کودک در پایان به مجموعه «ابی
ت��ر از رویا» که اجرا و کارگردانی هنری ان را بر
عهده دارد ،اشاره و بیان کرد :این مجموعه درباره
اموزش مهارت های زندگی به کودکان اس��ت و
اینک��ه فرزندان ما چگونه باید در دنیای فعلی که
تکنولوژی تا این میزان پیش��رفت کرده است ،به
عنوان انس��ان هایی پایبند به اخالق و معنویت از
داده های دنیای مدرن در کنار باورهایش��ان بهره
ببرند .این مجموعه مراحل انتهایی اماده سازی را
می گذراند و ما امیدواریم که به زودی پخش شود.
ISO 9001 : 2008
پشت صحنه
1ر س و
2س ا ر
3م ن ا
4
م
5ک ک
6ن ا ف
7س ن ا
8ر و ی
9ت ن د
ه
10د
11ر ن
12ج ا م
13ه ن د
14ن و ا
15م ا ر
اذان ظهر 13:08
غروب افتاب 20:23
اذان مغرب 20:44
اذان صبح فردا 4:09
طلوع افتاب فردا 5:54
لغزشهاى مسلمانان را نجویید که هر کس لغزشهاى برادرش را پى
جوید خداوند لغزشهاى او را پیگیرى مىکند و هر که را که خداوند
عیبجویى کند رسوایش مىسازد هر چند در اندرون خانه خود باشد.
H O N A R M A N D I N T E R N A T I O N A L N E W S P A P E R
با زبان هنراموزش دهیم
اواقتشرعی
ا و
ی و ن ا ن
ب ر
ب ا ی ا
م
م ا م ن
ی
م و ا ت
ا د
ر س و ا
س ا م
ر و
م
م ر
ی
م
پ ی
س
ر
ر
م ر و ج
ا ر ی
م ا ر
ب س ا م
ز ی
ا و ا ن
م
ر س ا ن
ر
ی ک ک ا س ه
ل
ر ن گ
ه ا ن
ر د د
و ا م
ر ز
ا
ا
د ا ر
ی ب د
ا ن و
ن و ر
س
م
ش
ا ر ت
ی ن ا
ع س ل
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
-1چهره موردنظر-زیاده روی-2کمک ومساعدت—پرچم-تمدن
امریکایی-3سرکش-درخشان-لوله گوارشی-4گونه ورخسار-رشته-
پناهگاه-سفیدترکی-5اموختنی شاگرد-محل تولدش-غرور-6نکته
سنج-احترام وارزش-7شب نیست-غربال-8گالبی-عالمت مفعولی-
اندک-شخص-9سگ گزنده-افسر-10غضب-کرم کدو-11اشاره به
دور-فیلمی ازرامین محسنی-نژادکشورپوتین-12حرف نداری-محل
سیرسیارات به دورخورشید-پایگاه اینترنتی-بوئیدن-13خورشید-بزرگ
نیست-خاکستر-14همراه داماد-فیلسوف مطرح جهانی-برشته
-15سلطنتی-ازسروده هایش
15
عمودی:
-1لقب حضرت علی-یکی دیگرازسروده هایش-2تصدیق المانی-الیم می کشد-حرف نفی
عرب-غذایی ازتخم مرغ-3ایتالیای قدیم-بدبوی پرخاصیت-چهره شطرنجی-طرف-4گوشه
وساحل-رنگ طالیی-سوریه قدیم-مثل ومانند-5ازعوامل بیماریزا-به دنیااوردن-دین اورایرانی
درزمان قباد-6پرنده داللت کننده-قاضی ورزشی-7مساوی-شهری نزدیک تهران-اگرچه
-8سقف دهان-نوعی عدسی-9هنرهفتم-پنهان نمودن-گرداگرددهان-12قدرت ونیرو-پرنده اش
سردکن-11خواب خوش-نیم تنه مردانه-پایتخت کشوربوتان-12شرنگ-شهراذری-تیره وکدر-
فرق سر-13اهلی ودست اموز-مرغ می رود-کاشف واکسن ابله-مکروحیله-14کشورخودمان-
اثرچربی-زادگاه نیما-سودای ناله-15ازشعرای مطرح کردستان عراق و پدرچهره موردنظر-سماوی
اخبار دیدنی
روشنکردنشمعدرکلکته،برایقربانیانحمله بنگالدشکهتوسطگروهدولت
اسالمیکشتهشدند|خبرگزاریفرانسه
دیدارتیمهایوالیبالایرانوایتالیاازهفتهسوملیگجهانیوالیبال2016
شامگاهباپیروزیتیمایتالیابهپایانرسید|مهر
جلسهعلنیمجلسبهریاستعلیالریجانیوباحضورمعصومهابتکاررئیسسازمانحفاظت
محیطزیستومحمودواعظیوزیرارتباطاتوفناوریاطالعات|ایرنا
تظاهراتعلیهخروجازاتحادیهاروپادرلندن|ایرنا
جمعیازدانشجویانونمایندگانتشکل هایدانشجوییدانشگاه هایسراسرکشوراخریندیداررمضانیباحضرتایت اهلل
خامنه ایرهبرمعظمانقالباسالمیداشتند|تسنیم
تیمملیفوتبالالماندرسومیندیدارمرحلهیکچهارمنهایییورو 2016درشهربوردوفرانسهبابرتریمقابلایتالیادرضربان
پنالتیبهمرحلهنیمهنهاییجامملتهایاروپاصعودکرد|خبرگزاریفرانسه