روزنامه هنرمند شماره 516
روزنامه هنرمند شماره 516
دنیای غرب به دنبال
سینمایاستراتژیک
سایه فوتبال
برسرتلویزیون
4
7
س��ه شنبه 22تیرماه 1395س��ال نهــم شماره 516
12صفـــحه 1000تومـان ISSN 2008-0816
نگاهی به فیلم «دونده زمین»
به کارگردانی کمال تبریزی
دونده ،ناجی
یا پله سقوط
6
گفتگوی«هنرمند»باستارهامینیاننویسندهوکارگرداننمایش«مستاجر»
روایتیبهاضمحاللواقعیت های
عینی در زندگی مدرن 5
مدیرعاملجدیدبنیادفرهنگیهنریرودکی
وظایف را به درستی انجام می دهم
10
پتانسیل هاوجذابیت هایکویرگردی
کویرهایایرانتشنهگردشگری
11
بررسی علل سرقت مجسمه های تهران
زهرمصفا
سرقت یاجابه جایی های حرفه ای
8
سحردولتشاهی در نمایی از فیلم «دونده زمین»
فرهنگ و هنر
2
سه شـــــــنبه 22تیرماه 1395سال نهم شماره 516
www.honarmandonline.ir
رمضانعلی حیدری خلیلی معاون سازمان سینمایی
مشکالت سینمای ایران با گفتگو حل می شود
معاون توس��عه فن��اوری و مطالعات س��ازمان
س��ینمایی که مدتی است جلس��ات مستمر با
اعضای صنوف س��ینما برگ��زار می کند درباره
دالی��ل برگزاری ای��ن نشس��ت ها و تاثیر ان
صحبت کرد .رمضانعلی حیدری خلیلی معاون
توسعه فناوری و مطالعات سازمان سینمایی با
اش��اره به برگزاری جلس��ات مختلف با صنوف
سینمایی که هر دوشنبه در این معاونت برگزار
می شود ،گفت :برگزاری این جلسات با صنوف
سینمایی براساس چند مالحظه اغاز شده است
که امیدوارم اس��تمرار داش��ته باشد؛ اول اینکه
این جلس��ات بیش��تر با صنوف حوزه های فنی
س��ینما است زیر حوزه فنی س��ینمای ایران از
لحاظ وضعیت س��ازمانی جزو معاونت توس��عه
فناوری است .وی ادامه داد :در همین راستا به
دلیل ارتباط این صنوف با وظایف س��ازمانی ما
و در کنار ان با توجه به دفترچه سیاس��ت های
س��ازمان سینمایی که در ۲فصل دوم و هشتم
به ح��وزه زیرس��اخت ها و همچنی��ن فناوری
س��ینمایی پرداخته شده است ما بر خود واجب
می دانس��تیم که در جلساتی به بررسی مسایل
مبتالبه صنوف سینما در بخش فنی بپردازیم.
تاکید می کنم راهبری سیاست های سینمایی در
حوزه سالن های سینما و فناوری های سینمایی
این را می طلبید که یک نشست بین ما و دست
اندرکاران سینما در صنوف مرتبط برگزار شود،
چراکه اگر این دو حوزه با هم همراه نشوند به
بسیاری از اهداف سازمان سینمایی نمی رسیم.
حیدری خلیلی با تاکید بر اینکه مس��ائل سینما
در حوزه مدیریت و صنوف مش��ترک ش��ده و
قرار اس��ت تم��ام ظرفیت ها و ت��وان مدیریت
سینمایی و دس��ت اندرکاران س��ینمایی روی
این سیاس��ت ها تمرکز یابد ،بی��ان کرد :ما در
تالش هس��تیم که با شنیدن مسایل صنوف و
همفکری با اعضای ان مسائل سینمای ایران
را حل کنیم .این رفت و امدها و این نشست ها
کم��ک می کند تا کارها به درس��تی پیش رود
و همچنین تعامل س��ازنده مدیریت سینمایی و
صنوف س��ینمایی کمک می کند تا تصمیمات
دولتی نیز تعدیل شود .وی بیان کرد :ما معتقد
هستیم همکاری و مشارکت صنوف سینمایی
و س��هیم ش��دن انها در فعالیت های سینمایی
می تواند به پیشرفت سینمای ایران کمک کند.
به هرحال همه ما عضو یک خانواده هستیم و
باید با یکدیگر ارتباط برقرار کنیم و از مس��ائل
هم اگاه می ش��ویم تا هرکسی بتواند براساس
توان و امکان خود در پیش��رفت س��ینما کمک
کند .معاون توسعه فناوری و مطالعات سازمان
سینمایی ادامه داد :در همین راستا هر دوشنبه
جلس��اتی را با صنوف مختلف سینمایی برگزار
می کنیم .اولین جلس��ه با انجم��ن فیلمبرداران
برگزار و مس��ائل مختلف در صنف انها مطرح
ش��د .در این جلسات مس��ائل صنوف مختلف
مطرح می ش��ود و ما تالش می کنیم تا بخشی
از این مش��کالت را برطرف کنی��م .به عنوان
مثال کارگروه هایی شکل گرفته است تا مسائل
صنوف برطرف ش��ود .عالوه بر ان طرح های
مختلفی در حال ش��کل گیری است که از ان
جمل��ه می توان به طرح کنت��رل کیفیت فنی
اثار س��ینمایی اش��اره کرد ک��ه در این طرح
ت�لاش می کنیم ت��ا اثار س��ینمایی از لحاظ
صدا و تصویر توسط استادان این بخش مورد
ارزیابی قرار گیرد و براس��اس ان شناس��نامه
فنی اثار سینمایی تهیه شود .وی تاکید کرد:
م��ا با برگزاری این جلس��ات زمین��ه را برای
فعالیت های بهتر اهالی سینما فراهم کنیم و
امیدوارم بتوانیم زمینه س��از مناس��بی در این
اتفاق باشیم .در این جلس��ات پیشنهادهایی
از سوی ما داده می ش��ود و همچنین کمک
می کنیم تا برخی از مش��کالت انها برطرف
شود .حیدری خلیلی در پایان گفت :در همین
راستا در جلسه ای که با انجمن البراتوارهای
سینمایی داش��تیم ،پیشنهاد کردیم تا انجمن
البراتوارهای نگاتیو و دیجیتال یکی ش��ود و
یک صنف را تشکیل دهند .در چنین شرایطی
ه��ر دو البراتواره��ای نگاتی��و و دیجیت��ال
زیر یک س��قف به فعالیت ه��ای صنفی خود
می پردازد و از س��رمایه های انس��انی موجود
در ح��وزه انال��وگ اس��تفاده و از تجربه انها
بهرمند می ش��وند .همچنین پیش��نهاد دادیم
تا پیشکس��وتان این ح��وزه مجوزهای مراکز
خدمات فنی را دریافت کنند.
حسین نوش ابادی سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی:
پرداخت غیرمتعارف در وزارت فرهنگ وجود ندارد!
سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی با بیان
اینکه وظیفه برخورد با رانت خواری فقط معطوف
به دولت نیست ،گفت :هیچ پرداخت غیرمتعارفی
در وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی وجود ندارد.
حس��ین نوش ابادی با اشاره به بیانیه اخیر رئیس
جمهوری در برخورد با فیش های حقوقی نامتعارف
اف��زود :بطور قط��ع ای��ن وزارتخانه در راس��تای
سیاست های نظام و دولت در شفاف سازی عملکرد
مالی و پرداخت های حقوقی کارکنان و مدیران خود
نظارت داش��ته و خواهد داشت .وی گفت :مدیران
و کارکنان وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی امیدوار
هس��تند در شفاف س��ازی حقوق و پرداختی ها به
حوزه مظلوم فرهنگ و هنر و رسانه توجه بیشتری
ش��ود .نوش ابادی تصریح کرد :وزارت فرهنگ و
ارش��اد اسالمی نه تنها پرداخت های غیر متعارفی
ب��ه مدیران و کارکنان خود ن��دارد ،بلکه حقوق و
مزایای انها نس��بت به بسیاری از دستگاه ها کمتر
از میانگین پرداختی ها است .نوش ابادی خواستار
ساماندهی وضعیت حقوقی و نظام پرداخت بخش
فرهنگ و هنر و رسانه توسط دولت شد .وی افزود:
حوزه فرهنگ و هنر پاکترین مدیران و سالم ترین
کارکنان را دارد که با دریافت حداقل حقوق ،برای
اعتالی فرهنگ و هنر اسالمی -ایرانی می کوشند
و حقوق کم هیچگاه ب��ر انگیزه های متعالی انها
لطمه وارد نکرده است .معاون حقوقی و پارلمانی
وزیر فرهنگ و ارشاد اس�لامی افزود :این دولت،
اس�لامی و برگزیده مردم و برخاسته از متن مردم
است و طبیعی است مردم خواستار مبارزه و برخورد
فساد و تبعیض هستند.
وی خاطرنشان کرد :امام راحل همواره مسئوالن
را به برخورد با بی عدالتی توصیه می فرمود و رهبر
معظ��م انقالب هم بیش از هم��ه دغدغه رعایت
حق��وق بیت المال و حقوق مردم را دارند و مبارزه
با فقر و فس��اد و تبعیض از توصیه های همیشگی
ایشان بوده و هست .سخنگوی وزارت فرهنگ و
ارشاد اس�لامی به اصل سوم قانون اساسی مبنی
ب��ر مکلف بودن دولت بر برخ��ورد با تبعیض ناروا
و فراهم ک��ردن امکانات عادالنه ب��رای همه در
زمینه مادی و معنوی اش��اره کرد و افزود :در اصل
٤٩این قانون هم دولت موکلف اس��ت با هرگونه
سوءاستفاده اقتصادی برخورد کند .معاون حقوقی
و پارلمانی وزیر فرهنگ و ارش��اد اسالمی تصریح
کرد :امروز دکتر حسن روحانی و دولت یازدهم با
پدیده زشت پرداخت های نامتعارف و حقوق های
غیرمنصفانه برخورد کرده و رسیدگی الزم را انجام
می دهد .نوش ابادی افزود :بطور یقین این دولت
با هر اتفاق نامیمون و نامبارکی که پیوندهای میان
دول��ت و ملت را تضعیف کند برخورد خواهد کرد.
وی ابراز امی��دواری کرد که دولت یازدهم فارغ از
غرض ورزی های سیاسی ،براساس مشی عدالت
خواهانه و س��وگندی که یاد کرده و تعهدی که به
مل��ت دارد با مظاهر تبعیض و بی عدالتی برخورد
خواهد کرد .معاون حقوقی و پارلمانی وزیر فرهنگ
و ارشاد اسالمی گفت :دولت درصدد تهیه الیحه
فوریتی است که با تنظیم قوانین و مقرارت شفاف
و غیرقابل تفس��یر ،نظام پرداخت حقوق را شفاف
و منافذی که راه سوءاس��تفاده را برای عده ای باز
گذاشته ببندد .وی ادامه داد :وظیفه برخورد با رانت
خواری فقط معطوف به دولت نیست بلکه همه قوا
و همه ارکان حکومتی باید نسبت به پرداخت های
نامتعارف حساسیت نش��ان دهند .نوش ابادی یاد
اور شد :خوشبختانه رهبر معظم انقالب در پاسخ
به معاون اول رئیس جمهوری دستور دادند تمام
نهاده��ای غیردولتی هم تصمیم��ات دولت را در
نظ��ام هماهن��گ پرداخت حق��وق رعایت کنند.
وی ادامه داد :به فرموده ایش��ان ،سوءاستفاده هر
نه��ادی چه دولتی و غیردولت��ی که از منابع بیت
المال استفاده می کنند قابل توجیه نیست در عین
ح��ال معظم له یاداور ش��دند که قاطبه مدیران و
کارکنان دولت را افراد پاکدست تشکیل می دهند و
نباید تخلف عده ای اندک باعث سوءظن به سایر
مدیران خدوم و پاکدامن شود .معاون وزیر فرهنگ
و ارشاد اسالمی افزود :رئیس جمهوری نیز تاکید
دارن��د که دولت از این فرصت برای برنامه ریزی
و س��اماندهی نظام شفافیت اطالعات در منابع و
مصارف عمومی اس��تفاده کند تا م��ردم که ولی
نعمتان اصلی نظام و کشور هستند بتوانند بر امور
و بیت المال نظارت داشته باشند.
کتاب و ادبیات
سه شـــــــنبه 22تیرماه 1395سال نهم شماره 516
www.honarmandonline.ir
حمیدرضا شکارسری در کارگاه شعرجوان
مرحوم الهی قمشه ای راهی منزل ابدی شد
مسجدجامعی :جامعه ما به زنانی همچون مهدیه الهی قمشه ای نیاز دارد
هنرمند :مراسم تش��ییع پیکر دکتر مهدیه الهی
قمشه ای دیروز 21تیرماه با حضور شخصیت های
برجس��ته فرهنگ��ی مجی��د غالم��ی جلیس��ه،
مدیرعامل خانه کتاب ،محس��ن مومنی شریف،
رئیس حوزه هنری ،احمد مس��جدجامعی ،عضو
شورای اسالمی شهر تهران ،سیدمحمود دعائی،
عباس سجادی ،ایرج حسابی ،عبدالجبار کاکایی،
رضا رفیع ،حس��ام الدین سراج ،سهیل محمودی،
ساعد باقری ،فاطمه راکعی ،ناصر فیض ،محمد
سلمانی ،عبدالحسین مختاباد ،حمید شاه ابادی و
افشین اعالء مقابل تاالر وحدت برگزار شد.
مرحوم الهی قمشه ای نگاه ویژه ای به
مسائل هستی داشت
ساعد باقری که نخس��تین سخنران این مراسم
بود اظهار کرد :درگذش��ت مرح��وم مهدیه الهی
قمش��ه ای غم سنگینی اس��ت چراکه تا به امروز
انس��انی در کن��ار ما می زیس��ت ک��ه در رفتار،
مهرورزی و سکنات افسانه ای بود .شخصیتی که
در دنیای امروز نمونه ای از ان را کمتر مش��اهده
می کنی��م .وی ادامه داد :دکتر الهی قمش��ه ای با
وجود دو مصیبت کمرشکن همیشه شاد زندگی
می کرد؛ ش��ادمانی ای که کسی نمی توانست ان
را از او بگی��رد چراکه او نگاهی ویژه به هس��تی
و مس��ایل مرتبط با ان داشت .این شاعر با اشاره
به ویژگی های مرحوم الهی قمشه ای گفت :خدا
را ش��کر که به واسطه دوس��تی با افشین اعالء،
با تفکرات و اندیش��ه مرحوم الهه قمشه ای اشنا
شدیم و به نظرم این یکی از بزرگترین نعمت هایی
بود که خداوند به ما عطا کرد؛ شخصیتی که برای
هم��ه ما نقش ی��ک معلم را داش��ت .وی افزود:
وقتی برای تسلیت مرگ دو فرزند دکتر قمشه ای
به من��زل وی رفته بودیم ،به ج��ای اینکه ما به
او تس��لیت بگویی��م و او را ارام کنیم او ما را ارام
می ک��رد و همه را ب��ه ارامش دع��وت می کرد.
همچنی��ن در ایام ماه مب��ارک رمضان که برای
عیادت این چهره ادبی به بیمارستان رفته بودیم
نیز همی��ن اتفاق افتاد و او با انرژی به ما روحیه
می داد .بدون اغراق می گویم که در مدتی که با او
اشنا شدم ،در کنار شنیدن سخنان زیبا ،از او سخن
حق شنیدیم و این به دلیل پیوند او با ائمه و دین
بود؛ شاید به همین دلیل است که مردم به خوبی
از جلس��ات وی اس��تقبال می کردند و او را بسیار
دوست داشتند.
شخصیت هایی مانند مرحوم الهی
قمشه ای کمیاب هستند
در ادامه این مراسم سهیل محمودی اظهار کرد:
در فرهنگ ما ازادی و ازادگی یعنی رهاش��دن از
تعلقات دنیوی و خانم الهی قمشه ای از نمونه های
انس��ان ازاد بود .ما فرزندان��ی بودیم که دیر به او
رس��یدیم و به ج��رات می توانم بگوی��م که بعد
از درگذش��ت م��ادرم ،ویژگی های وج��ود نازنین
م��ادر را در او دی��دم .وی افزود :ما که اهل کالم
و کلمه هستیم گوش��مان از سخن شنیدن پر و
حتی گاهی گریزان اس��ت ،مگر اینکه ش��خص
س��خنران خ��ودش نماد ان حکم��ت و معرفتی
که صحبت می کند باش��د .ما ش��اهد بودیم که
گذر سعدی
استاد الهی قمش��ه ای در کوچک ترین حرکاتش
نی��ز انچه ک��ه می گفت نمایان بود و ش��اید این
تنها دلیل تاثیرگذاری حرف های اوس��ت .چنین
شخصیت هایی در دنیای امروز کم و حتی کمیاب
هستند چراکه بچه های ما معموال در دانشگاه ها و
مدارس با معلم ها و اس��تاد هایی روبه رو می شوند
که فقط سخن می گویند و به حرفی که می زنند
اعتقادی ندارند .این شاعر پیشکسوت در توضیح
ویژگی های مرحوم الهی قمشه ای گفت :اشنایی
با عرفان و فضل به جای خودش اما ش��کیبایی
و منش اس��تاد همیش��ه منحصر به ف��رد بود ،او
همیشه لبخند بر لب داشت .به خاطر دارم وقتی
فرزندانش را از دست داد بهت زده بود اما از طرفی
خدا را شکر می کرد و ارامش داشت .مرحوم الهی
قمش��ه ای صاحب پ��دری بود ک��ه خانه همه ما
ایرانی ها با ترجمه او مزین ش��ده و فکر می کنیم
به دلیل داش��تن چنین خانواده و تربیتی است که
او توانس��ته به یک چهره محبوب و تاثیرگذار در
جامعه ادبی تبدیل شود.
الهی قمشه ای از شخصیت های
تاثیرگذار ادبی بود
در ادامه این مراسم ،احمد مسجد جامعی پشت
تریبون رف��ت و گفت :این خاندان تبار بس��یار
نیکویی و حق بسیاری بر گردن فرهنگ و هنر
دارند چراکه کمتر خانه ای را مشاهده می کنیم که
ترجمه ای از پدر بزرگوار مرحوم الهی قمش��ه ای
در ان نباشد .عالمه امینی به شخصیت برجسته
ادبی یعنی نعیمی و نسیمی لقب دریادل را داده
بود و به جرات می توانم بگویم که مرحوم الهی
قمش��ه ای نیز جزو این دری��ادالن بود .به نظرم
هیچ چیز نمی تواند به دریا اغش��ته ش��ود و ان
را کدر کند و همیش��ه منابع زیادی در دل دریا
نهفته اس��ت ،درس��ت مانند وجود نازنین دکتر
مهدیه الهی قمش��ه ای که همیشه یک الگوی
ویژه برای همه ما بود .اگر می خواهیم در حوزه
اخالق کاری کنیم باید به دنبال شخصیت های
اخالقی باش��یم ،ش��خصی که اخالق فروشی
نمی کند و خانم الهی قمشه ای از ان دسته افراد
بود .او روی همه تاثیر می گذاشت و حرف هایش
به دل می نشس��ت .به یاد دارم وقتی که فرزند
اول وی فوت کرده بود من این روحیه دریادلی
را در رفت��ارش مش��اهده می ک��ردم زی��را هیچ
چی��ز روح او را ک��در نمی کرد و ب��ا یک روحیه
محک��م به خدا توکل کرده ب��ود .وی ادامه داد:
ش��اید مهمترین ویژگی رویکردی مرحوم الهی
قمشه ای فهمی است که او از اندیشه گذشتگان
داشت .او مطالب گذشتگان را دریافت می کرد و
ان را با زبان امروزی به مخاطبان انتقال می داد.
او به ما می فهماند که مولوی می تواند کدام یک
از مشکالت دنیای امروز را حل کند و کدام یک
از حرف های��ش به درد جامعه ام��روز می خورد.
در واق��ع او ب��ا بیان نکته ه��ای مختلف به حل
مشکالت جوانان می پرداخت و به خاطر دارم که
در هر محفل یا دانشگاهی که سخنرانی داشت
با انبوه دانش��جویان مواجه می شد .ما در جامعه
زنان به چنین شخصیت های تاثیرگذاری بیشتر
نیاز داریم چراکه شرایط اجتماعی به نوعی است
که چنین چهره هایی کمتر نمایان می شوند .دکتر
فاطمه هاشمی که دیگر سخنرانان این نشست
بود با اش��اره ب��ه ویژگی های ای��ن چهره ادبی
گفت :بعد از ش��رکت در اولین کالس مجذوب
ش��خصیت و صحبت های این اس��تاد برجسته
شدم .عشق به خدا ،عشق به مردم و مهرورزی
باعث ش��ده بود که صحبت هایش چنان به دل
بنشیند که مخاطبان برای حضور در جلسات او
شور و نشاط خاصی داشته باشند .وی ادامه داد:
هفته پیش که برای عیادت از دکتر قمشه ای به
بیمارستان رفته بودم همان انرژی گذشته را در
دوستی اهل صفا و انسانهای پاکدل
سارقی برای دزدی به خانه یکی از پارسایان رفت ،هر چه جستجو کرد چیزی در انجا نیافت رنجیده خاطر شد .پارسا از
امدن دزد و دلتنگی او باخبر شد .گلیمی را که بر روی ان خوابیده بود بر سر راه دزد انداخت تا محروم نشود.
شنیدم که مردان راه خدای
دل دشمنان را نکردند تنگ
تو را کی میسر شود این مقام
که با دوستانت خالفست و جنگ
دوستی انان که با صفا هستند ،خواه در برابر و خواه در پشت سر یکسان است ،نه ان چنان که در پشت سرت
عیب جویی کنند و در پیش رویت تعریف کنند.
هر که عیب دگران پیش تو اورد و شمرد
بی گمان عیب تو پیش دگران خواهد برد
دفتر شعر
دل خوشم با غزلی تازه ،همینم کافیست
تو مرا باز رساندی به یقینم ،کافیست
قانعم ،بیشتر از این چه بخواهم از تو
گاه گاهی که کنارت بنشینم ،کافیست
گلهای نیست ،من و فاصلهها همزادیم
هشت
گاهی از دور تو را خوب ببینم ،کافیست
من همین قدر که با حال و هوایت-گهگاه-
برگی از باغچه ی شعر بچینم ،کافیست
فکر کردن به تو یعنی غزلی شورانگیز
که همین شوق مرا ،خوبترینم! کافیست
محمد علی بهمنی
3
چه��ره او دیدم اما او در صحبت با من گفت که
دیگر خسته شد ه است و می خواهد برود.
مرحوم الهی قمشه ای با قران زیست
و در راستای قران نوشت
افش��ین اعال که اخرین س��خنران این مراسم بود
اظه��ار کرد :هرگز گم��ان نمی کردم ک��ه به این
زودی با دکتر مهدیه الهی قمشه ای وداع کنیم اما
همان گونه که این معلم اخالق بارها به ما می گفت:
«ما همه مس��افریم و برای توقفی کوتاه به اینجا
امدیم و وقتش که برسد باید خداحافظی کنیم و به
جای بهتری برویم» .گویی سرنوشت طوری رقم
خورد که امروز نوبت این مادر بزرگوار باشد .اگر او
در این مراسم حضور داشت قطع ًا به ما می گفت:
«هر نفس اواز عشق می رسد از چپ و راست /ما
به فلک می رویم عزم تماشا که راست
ما به فلک بوده ایم یار ملک بوده ایم /باز همان جا
رویم جمله که ان شهر ماست
خود ز فلک برتری��م وز ملک افزونتریم /زین دو
چرا نگذریم منزل ما کبریاست»
وی ادامه داد :مرحوم الهی قمشه ای با قران زیست
و انچه را نوشت و سرود در راستای قران بود .خدا
به او توفیق داده بود تا زبانش به گونه ای باشد که
حرف هایش بر قلب مخاطبان حک ش��ود .مرحوم
عمرش را صرف خدمت به قران کرد و پیامی جز
مدارا ،لبخند و ش��کر الهی نداشت .او لقب اتش را
برای خود انتخاب کرده بود و شاید به این دلیل بود
که او همیش��ه به مخاطبان و جامعه نور و روشنی
می بخشید .ما امروز در اینجا جمع نشدیم تا با این
بانوی بزرگوار وداع کنیم و برای او مراسم سوگواری
بگیریم چرا که اگر بنا بر سوگواری بود من باید در
این جا گریبان می دریدم .در پایان از تمامی کسانی
که زحمت کش��یدند و در این مراس��م حضور پیدا
کردند تش��کر می کنم .بعد از صحبت های افشین
اعالء ،مراس��م نماز میت به امامت حجت االسالم
محم��ود دعایی برگزار ش��د و پیکر مرحوم مهدیه
الهی قمشه ای برای خاکسپاری به لواسان برده شد.
زبان شاعر زبان استعاره است
حمیدرضا شکارسری در کارگاه شعر جشنواره جوان
سوره زبان شاعرانه را زبانی استعاری ،غیرلغتنامه ای
خواندکهبامضامینبرخوردیغیرمستقیموضمنی
دارد .حمیدرضا شکارسری ،شاعر و منتقد ادبی صبح
امروز در کارگاه شعر چهاردهمین جشنواره شعر و
داستان جوان سوره در سخنانی عنوان کرد :اگر زبان
را گنجینه ای از کلمات بدانیم ،شاید اشتباه نباشد ،اما
تمامی واقعیت هم نیست .زبان را باید از ان منظر
تعریف کرد که بتوان از ان تعریف به تعریف زبان
شاعرانه هم رسید که مجموعه ای است از نشان ها.
رابطه زبان با جهان ما رابطه ای نشانه شناسانه است
و ما با استفاده از ان و در بیان شاعرانه تنها به جهان
یراه نیست اگر بگوییم این زبان
اشاره می کنیم و ب
اگر وجود نداشت ،رابطه ما نیز با جهان مانند رابطه
جانوران می شد .شکارسری افزود :ما در نسخ های
ادبی ،اشاره مستقیم و بدون تعبیر به کار می بریم ،اما
شعر و یا حتی یک متن ادبی نشانه ها را با واسطه به
جهان ارائه می کند و ما نیز برای این نشانه ها ارزش
قائلیم .وی ادامه داد :زبان موضوعی گفتمان مدار
در حوزه صورت اس��ت .گاهی زبان در شعر زبانی
کهنه می شود و گاهی هم نو و با رویکرد امروزی
و در هر صورت نمی ش��ود ،به طور قطع گفت که
کدام یک از این دو حالت زبانی ش��اعرانه هست و
کدامیک نیست .ما هیچ رویکرد مشخصی در حوزه
شعر نداریم که ثابت باشد .رویکردها همیشه قابل
تغییر هستند .مهم این است که ببینیم شعر در چه
گفتمانی سروده شده و بر همین اساس رویکردش
را مشخص کنیم .شاعر تقدیر شده در جشنواره قلم
زرین،اضافهکرد:عنصرمشترکیکهدرشعرهایما
دیده می شود عالوه بر زبان ،چیزی است که به ان
جوهر می گوییم به باور من ما باید بتوانیم از صورت
زبان به درون ان حرکت کنیم .اگر این اتفاق رخ داد،
می توان گفت که ما زبان شاعرانه را پیدا کرده ایم و
این چنین است که این زبان تفاوت های خود را با
نثر نشان می دهد .شکارسری افزود :زبان شاعرانه در
برخوردضمنیزبانیغیرلغتنامهایواستعاریاست.
زبانی که در ان کلمات ب��ا جهان ما دائما در حال
ارتباط هستند ،اما من در شعرهای جشنواره می دیدم
که عمده اش��عار دارای کلماتی هستند که برخورد
ضمنیوغیرمستقیمبامضموندارند.
وی در ادامه با طرح این سوال که ایا شعر می تواند با
برخوردغیرمنطقیوغیرمستدلبابرخیپدیده های
اجتماعی و دینی روبرو شود یا خیر؟ گفت :در این
گونه موارد باید بگوییم ش��اعر با اجزای ان پدیده
برخوردی شاعرانه باید داشته باشد و کلیت حادثه
می بایس��ت بر س��ر جای خود باقی بماند .مثال در
موضوع مدافعان حرم ،انها همیش��ه بر س��ر جای
خود ثابت هستند اما شاعر است که باید بتواند با انها
برخوردیاستعاریبرقرارکند.
سازمان ا گهی ها
88 31 13 61
88 31 13 53
4
رادیو و تلویزیون
سه شـــــــنبه 22تیرماه 1395سال نهم شماره 516
www.honarmandonline.ir
محیا رضایی
وقتی ش��بکه های تلویزیونی گسترش پیدا می کنند و
مدی��ران و سیاستگذارانش��ان در تکاپ��وی تولید ویژه
برنامه های متفاوت تولیدی و نمایشی می افتند باکس
رمضان بهترین فرصت برای دیده ش��دن محس��وب
می ش��ود به شرطی که مس��ئوالن و تصمیم گیرندگان
انگیزه تولید کار با کیفیت را داشته باشند و لزوم رقابت
را احس��اس کنند البته قطع به یقین تنها ۳۰شب ماه
مبارک رمضان نیس��ت ک��ه مردم فرص��ت تلویزیون
دیدن پیدا می کنند و در ۳۶۵روز سال هم تقاضا برای
تماش��ای اثار قابل توجه از س��وی مردم در فضاهای
مختلف حقیقی و مجازی به چش��م می خورد .امس��ال
پخش مسابقات فوتبال و والیبال را می توان امدادهای
غیبی تلویزیون قلمداد کرد چون اگرچه این مناس��بات
ورزشی هیچ ارتباطی به ماه مبارک رمضان نداشتند اما
همزمانی برگزاری ش��ان با ای��ن ایام ناخوداگاه باکس
رمضانی را رونق بخشید .با اینکه مسابقات باعث تغییر
در زمان پخش ویژه برنامه هایی چون «ماه عسل» یا
اخبار سراسری شد اما ارزشش انقدری بود که رضایت
درص��د باالیی از مخاطبان را ایج��اد کند و طیف قهر
کرده را پای تلویزیون بنش��اند .برای بررسی وضعیت
برنامه س��ازی در ماه رمضان از اثار نمایش��ی گرفته تا
ایتمی با رضا درس��تکار و س��یدرضا صائمی منتقدان
تلویزی��ون و علیرضا افخمی ناظ��ر کیفی و کارگردان
گفتگوهایی داش��ته ایم که انها درباره اهمیت این بازه
زمانی در جذب مخاط��ب و لزوم برنامه ریزی صحبت
کردن��د .در این رابطه رضا درس��تکار منتقد س��ینما و
تلویزی��ون بیان ک��رد :من به عنوان ی��ک مخاطب از
کس��انی که جام ملت های اروپ��ا را راه اندازی کردند،
تش��کر می کنم چرا ک��ه انها فقدان برنامه س��ازی در
تلویزیون ما را جبران کردند .پخش مسابقات فوتبال و
والیبال که با ماه رمضان امسال همزمان شد تلویزیون
را نج��ات داد و انت��ن خال��ی را پ��ر کرد .بر اس��اس
صحبت ه��ای این منتقد می توان گف��ت عوامل برون
س��ازمانی پیش بینی نش��ده مثل اتفاقات ورزشی دنیا
برای صدا و سیما بد نبوده اند چرا که انفعال شبکه های
مختلف سیما در تولید برنامه های نمایشی و ترکیبی را
که به س��بب امد و ش��د مدیران باالدستی و نداشتن
برنامه و سیاست درست که غالبا دامنگیر سازمان صدا
و س��یما اس��ت ،جبران کرده اند .به هر حال مناسبات
ورزشی باعث شد خال برنامه های نمایشی شبکه هایی
مثل ۳و ۵س��یما که س��ال های گذش��ته عرض اندام
کرده بودند کمتر به چش��م ای��د .ضمن اینکه خروجی
اثار نمایش��ی تلویزیون در ماه رمضان ۹۵نس��بت به
تولیدات ماندگار س��ال های گذشته ان قدر عامه پسند
نبود که مخاطب به دنبال مقایسه کار با تولیدات دیگر
ش��بکه ها باش��د .البته باید در نظر داش��ت برنامه های
فضای پخش هر شبی در ساعتی که همه بعد از افطار
تفریحی چون تلویزیون داش��تند به دیده ش��دن کارها
کمک می کرد اما مدتی اس��ت که دیگر این ماراتن را
ش��اهد نیستیم .به نظر می رسد یک دلیل این باشد که
صاح��ب نظران ب��ه نتیجه رس��یدند پخش زی��اد اثار
نمایش��ی باعث می ش��ود مومنان فرصت عبادت پیدا
نکنند و تمام وقت شان صرف دیدن تلویزیون شود از
طرفی دیگر به دلیل کمبود بودجه ،تولیدات به ش��دت
کاهش پیدا کرد و تولید نشدن سریال های قابل اعتنا،
ن��ه فقط به باک��س ماه رمضان که ب��ه ارائه محصول
خوب نمایشی در طول سال لطمه وارد کرد .به همین
خاطر باکس رمضان دیگر ان فرصت طالیی سال های
پیش به حساب نمی اید هرچندکه همچنان مخاطبان
به امیدی پای س��ریال ها می نش��ینند اما به اندازه ان
س��ال ها راضی نمی ش��وند .در این رابطه رضا صائمی
منتق��د هم بیان ک��رد :ماه رمضان همچن��ان یکی از
بهترین فرصت های دیده ش��دن اس��ت اما امروزه به
خاطر ش��مار باالی ش��بکه های تلویزیون��ی داخلی و
خارج��ی نمی ت��وان انتظار داش��ت بیننده پ��ای همه
برنامه ها بنش��یند چرا که به خاطر داشتن حق انتخاب
بیش از حد ،قطعا خیلی از برنامه ها را از دست می دهد.
ضمن اینک��ه ام��روزه می توانیم در کن��ار برنامه های
ترکیبی و نمایشی که برای رمضان در نظرگرفته شده
ورزشی «جام پانزدهم»« ،گزارش ورزشی» و «توپ و
تور» هم محصول رس��انه ملی هستند که در عین بی
مناس��بت بودن باعث ش��دند مردم خاطرات خوشی از
تلویزیون در ماه رمضان ۹۵داش��ته باش��ند در نتیجه
مردم به جای اینکه مثل سال های گذشته ماه رمضان
را با مجموعه ها تکراری چون «گمگش��ته»« ،پش��ت
کنکوری ها»« ،صاحبدالن»« ،میوه ممنوعه»« ،خانه
به دوش» و ...س��ر کنند و با تیتراژهای ش��ان خاطره
بس��ازند سرشان به مسابقات گرم شد .در همین رابطه
ب��ا علیرضا افخم��ی کارگ��ردان و برنامه س��ازی که
دهه ه��ای ۷۰و ۸۰به عنوان ناظر کیفی بس��یاری از
سریال های پربیننده در تلویزیون حضور داشت درباره
درخش��ان بودن باکس رمضان و دیده ش��دن کارهای
ترکیب��ی و نمایش��ی صحب��ت کردیم ک��ه وی گفت:
سالیان پیش ماه رمضان این مزیت را داشت که باکس
درخشان کارهای نمایشی به حساب اید البته ان زمان
کاره��ای ترکیبی تنها تولی��دات روتین کوتاه مدت به
حس��اب می امدند و علی رغم محت��وای مفید ،جز در
زمان پخش تاثیر و ماندگاری طوالنی نداش��تند .یک
وقتی هم بود که همه ش��بکه ها کار نمایش��ی پخش
می کردند و از بعد اذان مغرب تا نیمه شب مجموعه های
تلویزیونی متعددی را روی انتن می دیدیم .وی افزود:
ان دوران باکس رمضان موثر و پررنگ بود و به خاطر
شاهد اثار خاطره انگیز سال های گذشته در شبکه هایی
مث��ل ای فیلم باش��یم و این دایره انتخاب را وس��یع تر
می کند .امروز در عصری به س��ر می بریم که رس��انه
ج��ذاب مکمل به وفور اطراف ما وج��ود دارد .یکی از
همین رس��انه ها ش��بکه های داخلی و خارجی فارسی
زبان اس��ت که بع��د از افطار مجموعه ه��ای رمضانی
س��ال های گذش��ته مثل «پایتخت» و «دردس��رهای
عظیم» را پخش می کن��د و اتفاقا مخاطب هم دارد و
ح��س نوس��تالوژیک بر کیفی��ت تازگی محت��وا غلبه
می کند .وی اشاره کرد :بحث مخاطب شناسی و گروه
بندی در همه جای دنیا حائز اهمیت است به این معنی
که قرار نیست مخاطب ،تمام برنامه های همه شبکه ها
را ببیند .وقتی تعداد ش��بکه ها کم باش��د مدیریت عدم
تداخل برنامه ها راحت تر اتفاق می افتد اما هرچه تعداد
شبکه ها بیشتر شود قطعا این هماهنگی سخت تر شده
و نمی توان توقع داشت همه برنامه ها به گونه ای چیده
شوند که همه مخاطبان برنامه های مختلف در بهترین
س��اعت ش��اهد اثر مورد عالقه شان باش��ند اما برای
جبران این مس��اله بازپخ��ش در س��اعات دیگر روز،
بهترین راه برای توجه به مخاطبانی اس��ت که دوست
دارند گونه های مختلف برنامه ها را از دست ندهند .این
موض��وع نمونه همان اتفاقی اس��ت که امس��ال برای
برنام��ه «ماه عس��ل» رخ داد و علی رغم اینکه اعالم
رسانه ملی و استفاده از فرصت طالیی رمضان
سایه فوتبال برسرتلویزیون
کرده بودند این برنامه بازپخش ندارد اما حجم استقبال
کنندگان به اندازه ای بود که تلویزیون چاره ای ندید جز
اینکه ساعتی برای بازپخش درنظر بگیرد .این رفتار به
نوعی احترام رس��انه ملی به مخاطب تلقی می ش��ود.
صائمی در بخشی دیگر از س��خنان خود به همزمانی
پخش دو برنامه «ماه عسل» و «خندوانه» در رمضان
۹۴اش��اره کرد و گفت :س��ال گذشته دو قطبی کردن
این برنامه ها باعث ش��د هر دو بیش از گذش��ته مورد
بحث قرار بگیرند و حتی بین مخاطبانشان هم چالش
ایجاد کنند و مخاطبان مشترک در این میان بالتکلیف
بمانند اما در نهایت همین دوقطبی ش��دن باعث ش��د
حتی کسانی که بیننده این اثار نبودند تا مدتی مخاطب
تلویزیون باش��ند و قضاوت کنند .با همه این احوال به
نظر م��ن اتفاق خوبی نب��ود که دو برنام��ه پرطرفدار
همزمان پخش ش��ود چون یکی از وظایف رسانه ملی
ایجاد اتحاد و همدلی بین مردم اس��ت و امسال دیدیم
با اصالح زمان پخش ،هر دو طیف مخاطب توانس��تند
در ارامش بیشتری برنامه ها را دنبال کنند و مدیریت و
کنت��رل کنداکت��ور باعث اس��ودگی خاط��ر مخاطبان
مش��ترک ش��د .اما درس��تکار در این زمینه همچنان
پیش��تازی برنامه های ورزشی را مثال زد و با اشاره به
ب��ازار داغ تبلیغ��ات گف��ت :حتی برنام��ه موفقی مثل
«خندوانه» هم به دلیل اصرار به تبلیغات مستقیم ،دل
مخاطبان خود را زده است و یا «دورهمی» که ان هم
برنامه نسبتا موفقی است از این حیث دچار اسیب شده
است .شما امروز هر شبکه ای را بزنید فقط دارند درباره
از افطار مناس��ب ترین زمان انتن است اما چرا امسال
فقط یک برنامه ترکیبی با قدمت ۱۰س��اله توانست تا
ح��دی نگاه ها را به خ��ود جلب کند؟ در این ش��رایط
هزین��ه برای تولی��د برنامه های موازی از ش��بکه های
دیگر را باید خرج اضافی تلویزیون قلمداد کرد یا خیر؟
به هر ح��ال تمام برنامه های ترکیبی ویژه ماه رمضان
در تالش��ند با دعوت از نخبه ها و چهره های ورزش��ی،
هنری ،سیاس��ی و ...عده ای را با خود همراه کنند ولی
مخاطب
به نظر می رسد به دلیل تعداد تولیدات مشابه،
ِ
بیش از حد اش��باع شده از تماش��ای این اثار احساس
رضایت کامل نداشته باشد .حال با توجه به این نکات
باید دید برنامه ای مثل «ماه عسل» دیده شدن خود را
چقدر مدیون باکس مناس��بتی می داند؟ رضا درستکار
درباره این برنامه خاص برای زمان پخش نظری قائل
نیس��ت و بیان کرد« :ماه عسل» گاهی افراد عجیب و
غریب را پیدا می کند یا خالفکاران را به برنامه می اورد
که از ایشان اعتراف بگیرد و به خودزنی مهمان اش بها
می ده��د .این برنامه از بدنه فرهن��گ و جامعه ما دور
اس��ت .ش��اید بتوان ب��ا غری��ب نمایی و اگزوتیس��م،
مخاطبان��ی را گ��رد اورد و چش��م ها را حدقه کرد ،اما
وسعت خرج برنامه و اهداف اخالقی اش و به طبع ان
فرهنگ س��ازی به کل لطمه می بین��د .در این زمینه
صائمی معتقد اس��ت« :ماه عس��ل» اگرچ��ه برنامه پر
مخاطبی محسوب می ش��ود اما پخش ان در این ایام
کمکی بسیار ویژه به دیده شدنش می کند .نمونه هایی
از این دس��ت برنامه ها در طول س��ال وجود دارند اما
اسپانس��رها حرف می زنند که این نشان دهنده ضعف
تلویزی��ون ایران اس��ت ،تلویزیونی که اس��یر دس��ت
تبلیغات و اسپانسرهاست .با توجه به این اظهار نظرها
می ت��وان نتیجه گرفت که برنامه ه��ای مخاطب پذیر
باید در بهترین زمان دسترس��ی مردم به رس��انه ملی
پخش ش��وند .هر چند که ب��رای برنامه های ترکیبی،
ساعت پخش قبل از اذان مغرب و برای نمایشی ها بعد
انقدر دیده نمی شوند .اگر چنین ساعت پخش خوبی در
اختیار گروه باانگیزه قرار بگیرد کمک می کند مخاطب
بیشتری کس��ب کند البته تنها ارائه باکس خوب دلیل
موفقیت این برنامه نب��ود و نباید ایده خوب و تاثیرات
مثبت ظاهری مجری در جذب مخاطب دارد را نادیده
گرفت .افخمی هم در این باره تصریح کرد :موضوع و
مضمون «ماه عس��ل» از حیث محتوا ب��ا ماه مبارک
رمض��ان تطابق دارد و فضای کلی جامعه با این محتوا
همراهی می کند .بنابرای��ن علی رغم نکاتی که باعث
جذب مخاطب به این برنامه می شود اگر زمان دیگری
پخش می ش��د دس��ت کم این همراهی را از دس��ت
می داد و ما همگونی با فضای معنوی و حس��ی جامعه
را ش��اهد نبودی��م .وی همچنین درباره اثار نمایش��ی
باک��س رمضان گفت :به طور کل فیلم هایی که خیلی
چنگی به دل نمی زنند در هر زمانی پخش شوند دیده
نمی شوند .هر کار خوبی را اگر در زمان بد پخش کنید
تا حدی دیده می ش��ود مثل فیلم های خوب سینمایی
که اگر تبلیغ نش��ود و س��ینمای خوب نداش��ته باش��د
تماشاچی دهان به دهان انها را تبلیغ می کند .این ناظر
کیفی با اش��اره به اینکه امس��ال دو کار نمایشی روی
انت��ن رفت که البته در اخر باید قض��اوت را به بیننده
واگذار کرد ،توضیح داد :برنامه های طنز همیش��ه نزد
بیننده این امتیاز را دارند که در محک دیده شدن قرار
بگیرن��د و نیاز نیس��ت در زمان خاصی پخش ش��وند.
کاری مثل «پادری» عید یا روزهای دیگر هم مخاطب
خ��ودش را جذب می کند و هر برنام��ه ای در کنار کار
ج��دی خوب هم ق��رار بگیرد باز ب��رگ برنده کمدی
بودن��ش را دارد .مثل همان س��ال ها که کارهای رضا
عطاران قبل اینک��ه از تلویزیون قهر کند در رقابت با
یک کار جدی همیشه برنده بود .رضا صائمی همچنین
ب��ه تاکید و توجه تلویزیون ب��ه ایجاد فضایی مفرح در
چند س��ال اخیر اشاره کرد و گفت :رسانه ملی نگاهش
را به م��اه مبارک رمض��ان تغیی��ر داده و برای جذب
مخاطب س��عی دارد با استفاده از عباراتی مثل جشن و
تولیدات��ی از این جنس اتفاقات بهتری را رقم بزند هر
چند که رقم خوردن این اتفاقات فقط و فقط به محتوا
برمی گردد .ای��ن کارگردان و ناظر کیفی درباره فقدان
فضای نش��اط و ش��ادی اوری که در گذشته به چشم
نمی خورد نیز بیان کرد :سنگینی فضای ان سال ها در
ماه رمضان خیلی به تلویزیون مربوط نمی شود .تا قبل
از سال ۸۰که «گمگشته» پخش شد فضای سنگینی
بر کش��ور حاکم بود و تلویزیون هم تحت تاثیر همان
فضا قرار داش��ت و ش��اید به همین خاطر برنامه های
ترکیبی انچنان ساخته نمی شد و بیشتر همه از کارهای
نمایش��ی خاطره دارند .این نگاه دست رسانه ملی نبود
و توس��ط اف��راد ،جریان ه��ا و دس��تگاه هایی فراتر از
تلویزیون حاکم و نهادینه شده بود .وی در پایان عنوان
تلویزیون ان س��ال ها پیش��قدم شد با ورود
کرد :اتفاقا
ِ
کارهای مف��رح تر فضا را کمی تغییر دهد تا جایی که
دیگ��ر از رمضان به ش��ب های جش��ن و ش��ادی یاد
می کنیم .من معتقدم پخش «گمگش��ته» این نگاه را
تغییر داد .یادم نمی اید چطور شد که این اتفاق افتاد اما
قطعا رس��انه مل��ی تاثیر مثبتی در شکس��تن تابوهای
س��نگین ان زمان داشت .با توجه به ماه رمضانی که
پش��ت سر گذاشتیم و تلویزیون دو سریال «پادری»
و «برادر» را در کنار چندین برنامه ایتمی روی انتن
برد ،س��وال اینجاست چند درصد تولیدات تلویزیونی
ای��ن مزیت و کیفیت را دارن��د که در بهترین باکس
مناسبتی تلویزیون پخش شده و درخواست بازپخش
هم از سوی مردم داشته باشند؟ و دیگر اینکه به طور
کل برنامه ها بر حس��ب نیاز مخاطب ساخته می شود
ی��ا اولویت ه��ای س��ازمان ص��دا و س��یما؟ امروزه
ش��بکه های تخصصی برای پر کردن انتن و چیدن
کنداکتور بیش��تر اهداف خ��ود را دنبال می کنند و به
این اصل معتقدند که مخاطبان عالقمند و متخصص
جذب می ش��وند و نیازی به افزایش مخاطب به هر
قیمتی نیس��ت ام��ا در م��ورد ش��بکه های اصلی و
سراس��ری هنوز هیچ پاسخ درستی وجود ندارد چون
در طول ۱۸ماه ریاس��ت محمد س��رافراز بر سازمان
صدا و س��یما بس��یاری معتقد بودند نتیجه تالش ها از
س��ال دوم به بار می نش��یند و با امدن عبدالعلی علی
عس��کری هم نمی توان در مدت ۲ماه قضاوتی درباره
عملکرد وی داشت.
تئــــــات�ر
سه شـــــــنبه 22تیرماه 1395سال نهم شماره 516
www.honarmandonline.ir
امینیان درباره روند شکل گیری این اثر نمایشی
ب��ه خبرنگار تئاتر روزنام��ه هنرمند گفت :زمانی
که برای ادامه تحصیل به فرانس��ه رفتم از انجا
که بیشتر مباحث مطالعاتی ام مربوط به مباحث
فلسفی بود به تدریج به فلسفه گرایش پیدا کردم
و س��وژه ای هم که ب��رای پایان نامه تحصیلی ام
انتخ��اب ک��ردم در خصوص رابط��ه دیالکتیک
ارگانیک و مکانیک بود .در این میان در مطالعاتم
با موضوعات دیگ��ری همچون ترس ناخوداگاه
یعن��ی دقیقا انچه فروید درب��اره ان بحث کرده
مواجه ش��دم که در پی ان مطالع��ات خود را در
رابط��ه با این موضوع ادامه و گس��ترش دادم تا
اینکه به رمان «مستاجر» روالن توپور رسیدم و
در حقیقت شیفته سویه های فلسفی و روان کاوانه
این اثر شدم.
امینیان در پاس��خ به این سوال که در بازنویسی
و اج��رای این اثر ت��ا چه اندازه ب��ه متن اصلی
وف��ادار بوده ،توضیح داد :ای��ن رمان چون دارای
فراوانی لوکیش��ن اس��ت قطعا ناگزی��ر بودیم تا
بعضی از بخش ها را به ش��کل مینیمال دراوریم
گفتگوی«هنرمند»باستارهامینیاننویسندهوکارگرداننمایش«مستاجر»
روایتیبهاضمحاللواقعیت هایعینیدرزندگیمدرن
سهیال ساالروند
تاالر حافظ این روزها میزبان نمایشی با عنوان «مستاجر» است.
اثری که با همکاری کمپانی فرانسوی رفورمانس تولید شده و
س��تاره امینیان ان را بر اساس رمان معروف «مستاجر» روالن
توپور کارگردان ش��ناخته ش��ده و مطرح فرانسوی و همچنین
«یادداشت های زیرزمینی» داستایوفسکی بازنویسی و کارگردانی
کرده است .قصه ی نمایش «مستاجر» که طی مراسمی در تاالر
حافظ و توسط سفیر فرانسه در تهران افتتاح شد ،روایت مردی
به نام ترلکوفسکی است که وارد اپارتمانی می شود که مستاجر
قبلی ان ،زنی به نام س��یمون شول خود را از پنجره ان خانه به
بیرون پرت کرده است.
اجرای عمومی نمایش «مس��تاجر» ب��ه تهیه کنندگی نورالدین
حیدری ماهر از روز 21تیرماه اغاز شده و تا روز 18مردادماه هر
روز ساعت 21به مدت 75دقیقه در تاالر حافظ اجرا می شود .در
این نمایش بازیگرانی همچون؛ مرتضی اسماعیل کاشی ،افشین
غفاریان ،سارا علیا ،منا ش��ریفی ،سمیرا طلوعی ،برنا اعتمادی،
سعید اویسی و رحیم نوروزی ایفای نقش می کنند.
س��تاره امینیان طراح ،نویسنده و کارگردان نمایش «مستاجر» که
پیش از این توانسته با اجرای نمایش عروسکی «ای وای های» در
دوازدهمین جشنواره نمایش های عروسکی تهران مبارک و دهمین
دورهجشنوارهبین المللیتئاترعروسکیدانشجویانتوانستهسهجایزه
بهترین کارگردانی ،بهترین نویسندگی و بهترین طراح صحنه را از
ان خود کند ،درباره جدیدترین اثر نمایش��ی خود می گوید :داستان
«مستاجر»هرچندشخصیت هایگوناگوندارداماب هراستیقهرمان
ان هیچ کدام از شخصیت ها نیستند .قهرمان این نمایش ،وضعیت
است؛ وضعیتی که زمینه را برای خلق چنین شخصیت هایی فراهم
می کند.نمونه هایینظیر«یادداشت هایزیرزمینی»داستایفسکیو
رمان های کافکا پیشینگان این سبک رمان نویسی هستند .زندگی
مدرن چن��ان روابط و واقعیت را مجرد و انتزاعی کرده که واقعیت
سرراست و عینی ،مضمحل و هم ه چیز در میان ابری کدر و سیاه
محو شده است.
قهرمان این
نمایش ،وضعیت
است؛ وضعیتی
که زمینه را
برای خلق چنین
شخصیت هایی
فراهم می کند
و بخش های��ی را خالصه کنی��م اما اتفاقی که
در این نمایش��نامه رخ داده این است که سعی
کردم هسته اصلی را که مد نظر روالن توپور
نویسنده رمان «مستاجر» بوده را حفظ کنیم و
به متن وفادار باشیم.
این نویسنده و کارگردان تئاتر همچنین با اشاره
به موضوع این اثر نمایش��ی ،بیان کرد :نمایش
«مس��تاجر» داس��تان مرد جوانی اس��ت به نام
ترلکوفس��کی که به دنبال خان��ه ای برای اجاره
ی کند
می گردد و در نهایت خان��ه ای را اجاره م
که پیش از او زن مس��تاجری در ان خانه زندگی
می کرده که خودکش��ی کرده ول��ی هنوز نمرده
است .به همین خاطر ترلکوفسکی در خانه دچار
توهماتی هولناک می شود و درمی یابد که مرگ
مستاجر پیشین خودکشی نبوده و...
امینیان در ادامه با تاکید مجدد بر اینکه هر چند
داستان دارای شخصیت های گوناگونی است اما
قهرمان ان هیچ کدام از ش��خصیت ها نیستند و
قهرمان اصلی در این کار وضعیت موجود است،
می افزاید :وضعیت در واقع ش��رایطی اس��ت که
زمینه را برای خلق چنین شخصیت هایی فراهم
می کند .زندگی م��درن چنان روابط و واقعیت را
مج��رد و انتزاعی کرده که واقعیت سرراس��ت و
عینی ،مضمحل و همه چی��ز در میان ابری کدر
و سیاه محو شده است.
نویس��نده و کارگ��ردان نمایش «مس��تاجر»
در رابط��ه با نوع طراحی صحن��ه و دکور این
نمای��ش نیز گفت :دکور صحن��ه ،دکور کامال
س��ردی است که از فلز ساخته شده و نمایانگر
اپارتمانی اس��ت ک��ه می تواند نم��اد مذهبی
خانواده و یا اجتماع نابودگری باش��د که انسان
را ب��ه ورطه ای می کش��اند که از خ��ود به در
ش��ده و به صورت تلویح��ی تبدیل به دیگری
می شود .در مقیاس��ی دیگر اپارتمان سمبولی
از ذهن خود انسان است .انسان ها در بسیاری
اوقات خود باعث مس��خ خویشتن می شوند و
نبایدهایی که ما برای خویش��تن باید می کنیم
و ب��ه ان ها تن می دهیم قادرند که از ما ،مایی
دیگر بسازند .در هر حال مسئله ی مطرح شده
در این اثر به اندازه ای جهان ش��مول است که
هر فرد می تواند برداش��ت های خ��ود را از ان
ارائه دهد.
ستاره امینیان در پایان و در پاسخ به سوالی درباره
اهمیت و جایگاه نقش مخاطب در کارهایش با
بیان اینکه؛ مردم و تماشاگران به طور کلی در هر
نمایشی نقش بسیار مهم و تعیین کننده ای دارند،
تاکید کرد :در کارهای من نقش مخاطب به ان
شکل که بازیگر باید با مردم در طول اجرا ارتباط
داشته باشد نیست ،اما اگر کسی توی سالن نباشد
ک��ه کار را ببیند کار ک��ردن ما ان وقت معنی
ن��دارد .پس ب��ه همین خاطر وج��ود و حضور
مخاطب در هر نمایش��ی مهم اس��ت .در این
رابطه من هم تمام س��عی ام را می کنم که کار
به بهترین شکل اجرا شود چراکه واقعا دوست
ندارم تماش��اگر حتی یک تصویر بد و منفی از
من و کارم در ذهن اش داشته باشد.
5
مهم ترین رویدادهای تئاتر از نگاه «هنرمند»
تعطیلی ناگهانی عمارت مسعودیه،
ترخیص اقای بازیگر از بیمارستان و...
هنرمند :ترخیص اقای بازیگر از بیمارس��تان،
تعطیلی ناگهانی عمارت مس��عودیه ،معرفی
هی��ات انتخ��اب فضای ب��از جش��نواره تئاتر
عروس��کی ،بنی��اد اکب��ر رادی و برگ��زاری
کارگاه های تخصصی نمایشنامه نویسی ،نصیر
ملکی ج��و ب��ا «کوکاکوال» در ت��االر مولوی
و میزبانی اداره تئات��ر از «خرمهره» ،از جمله
خبرهای قابل توجه حوزه تئاتر هستند که انها
با هم مرور می کنیم:
ترخیص اقای بازیگر از بیمارستان
ع��زت اهلل انتظام��ی بازیگ��ر پیشکس��وت و
محبوب تئاتر ،س��ینما و تلویزیون که به دلیل
کمردرد چند روزی در بیمارس��تان بس��تری
شده بود ،با مجوز پزشک معالج از بیمارستان
ترخیص شد .مجید انتظامی فرزند اقای بازیگر
در این باره گفته :با بهبود حال پدرم امروز 21
تیرماه ،ش��رایط ترخیص از بیمارستان فراهم
شد و قرار اس��ت ادامه درمان کمردردشان با
امپول هایی که تجویز شده در خانه انجام شود.
او ضمن تقدیر از پرسنل بیمارستان اراد افزوده:
مجموعه این بیمارستان خصوصا دکتر به اذین
همکاری بس��یاری خوبی طی این مدت با ما
داشتند و ش��هردار تهران هم با فرستادن تاج
گلی پیگیر حال پدرم شده اند.
تعطیلی ناگهانی عمارت مسعودیه
«عمارت مس��عودیه تا اطالع بعدی تعطیل
است» عبارتی بود که شب گذشته در صفحه
رس��می اینس��تاگرام این مجموع�� ه تاریخی
فرهنگی نوشته شد .نوشته ای همراه با عکس
که پرس��ش های بی ج��واب زی��اد کاربران را
به دنبال داش��ت .بر همین اس��اس و پس از
پیگیری موض��وع ،نگهبان مجموعه تاریخی
مس��عودیه در پاس��خ به پرس��ش های متعدد
مراجعه کنندگان از جمله یک گروه تئاتری که
برای تمرین به این مجموعه رفته بودند ،گفته:
«نپرسید ،چیزی که من هم نمی تونم توضیح
بیش��تری بهتون بدم .مشخص هم نیست تا
چه زمان تعطیل��ه» .این اتفاق در حالی افتاده
که دوره ی جدید اجراهای نمایشی تماشاخانه
مس��عودیه که از پاییز ۹۴راه اندازی شده ،قرار
اس��ت از روز یکش��نب ه هفته اینده ۲۷تیرماه
اغاز ش��ود .یکی از اعضای گروه نمایشی که
با حالتی مس��تاصل در نزدیکی درب عمارت
مسعودیه حضور داشته درباره این اتفاق گفته:
روز گذشته که در تماشاخانه تمرین می کردیم
به ط��ور ناگهانی به ما گفتند ک��ه باید کار را
تعطیل کنیم .بعد از ای��ن صحبت ها در را به
روی ما بستند و حتی اجاز ه خروج هم ندادند .تا
اینکه پس از مدتی داخل امدند و تاکید کردند
که همه گروه با یکدیگر س��الن را ترک کنند
و ما س��ریعا خارج ش��دیم .بر اساس شنیده ها
احتمال م��ی رود تعطیلی عمارت مس��عودیه
به دلیل مش��کالتی باش��د که پی��ش از این
بهره برداران این مجموعه با تصمیم خود مبنی
بر تبدیل این فض��ای تاریخی به یک مکان
روی��داد فرهنگی و هن��ری به جای هتل پنج
ستاره ،ان را رقم زدند.
معرفی هیات انتخاب فضای باز
جشنواره تئاتر عروسکی
على پاکدس��ت ،ازاده پورمختار و افس��انه
زمانى از س��وی مرضیه برومن��د به عنوان
اعضای هیات انتخاب بخش فضای باز این
دوره از جش��نواره بین المللی تئاتر عروسکی
انتخ��اب ش��دند .بر اس��اس ای��ن گزارش،
بازبینی اثار رسیده در بخش فضای باز این
دوره از جش��نواره 28 ،تیرماه اغاز و تا پایان
تیرماه در تئاتر مح��راب ادامه دارد .در این
دوره از جش��نواره بیش از 40گروه نمایشی
در بخش فضای باز شرکت کرده اند .گفتنی
است ،شانزدهمین جشنواره بین المللی تئاتر
عروس��کی تهران مب��ارک از اول تا هفتم
ش��هریورماه س��ال جاری به دبیری مرضیه
برومند برگزار می شود.
بنیاد اکبر رادی و برگزاری کارگاه های
تخصصینمایشنامه نویسی
هفتمی��ن دوره ی کارگاه ه��ای تخصص��ی
نمایش نامه نویسی موسسه اس��تاداکبر رادی
با هم کاری موسس�� ه فرهنگی هنری مکتب
ته��ران از 12ت��ا 14مردادم��اه س��الجاری
برگزارمی ش��ود .ب��ر اس��اس ای��ن خب��ر ،در
هفتمی��ن دور ه کارگاه ه��ای تخصص��ی
نمایش نا مه نویسی این موسسه ،شش مدرس
مجرب نمایشنامه نویس��ی ،شش عنوان را به
ترتیب با عناوین اقتباس در نمایشنامه نویسی،
کارب��رد عنص��ر جنگ در نمایشنامه نویس��ی
ای��ران و جهان ،قصه در نمایشنامه نویس��ی،
انتخاب زمان و مکان در نمایشنامه نویس��ی،
دراماتورژی نمایشنامه ،کاربرد فرهنگ عامه
در نمایشنامه نویس��ی تدری��س می کنند .در
این کارگاه ه��ا محمد چرم ش��یر دراماتورژی
نمایشنامه ،قطب الدین صادقی کاربرد فرهنگ
عامه در نمایشنامه نویس��ی ،حمیدرضا نعیمی
اقتباس در نمایشنامه نویس��ی ،بهزاد صدیقی
انتخاب زمان و مکان در نمایشنامه نویس��ی،
ج�لال تهرانی قص��ه در نمایشنامه نویس��ی
و س��عید اس��دی کارب��رد عنص��ر جنگ در
نمایشنامه نویسی ایران و جهان را به هنرجویان
اموزش می دهند.
نصیر ملکی جو با «کوکاکوال» در تاالر مولوی
نصیر ملکی جو کارگردان جوان و با اتیه تئاتر
قصد دارد نمایشی با نام موقت «کوکاکوال»
را در ت��االر مولوی اجرا کن��د .این کارگردان
تئاتر در این باره گفته :قرار است نمایشی را با
نام موقت «کوکاک��وال» که متن ان را خودم
نوش��ته ام احتماال تا حدود ی��ک ماه دیگر در
س��الن اصلی تاالر مولوی به صحنه ببرم .او
افزوده :این نمایش ک��ه پیرو مذاکراتی که با
مدیر تاالر و طبق درخواست من برنامه ریزی
شده اس��ت ،برخالف کار قبلی ام («نان») که
ُپر پرس��وناژ بود ،فقط دو شخصیت دارد و در
فضایی بس��ته و جمع و جور اجرا می شود .به
گفته ملکی جو این نمایش با یک نقد اجتماعی
و انسانی همراه است و مسئله مصرف بی رویه
ادم ها و رفتار بدون فکر ان ها نسبت به خرید
کردن را به نقد می کشد .او همچنین درباره نام
ای��ن نمایش هم که برای اولین بار به صحنه
می رود ،توضی��ح داده« :کوکاکوال» را به این
دلیل انتخاب کردم که دوست داشتم نمایش
در روزهای گرم تابستان اجرا شود تا با این هوا
و فصل همخوانی داش��ته باشد ،امیدوارم این
اتف��اق بیفتد چرا که ممکن اس��ت در صورت
نرس��یدن اجرا به زمانی که در نظر داش��تم
ن��ام ان را تغییر دهم .گفتنی اس��ت ،نصیر
ملکی جو پیش از این نمایش هایی همچون؛
«کرگدن»« ،سفید برفی و هفت کوتوله»،
«خسیس»« ،نان» و ...را در مقام کارگردان
روی صحنه برده است.
میزبانی اداره تئاتر از «خرمهره»
نمایش «خرمه��ره» به نویس��ندگی فرهاد
نقدعلی و کارگردانی محسن قصابیان از روز
27تیرم��اه در خانه نمایش اداره تئاتر به روی
صحنه خواهد رفت« .خرمهره» نمایش طنزی
اجتماعی انتقادی است که فرهاد نقدعلی ان
را بر اساس داستان «خطاکار» انتوان چخوف
نوش��ته و محس��ن قصابیان با به��ره گرفتن
غیرمس��تقیم از شیوه های نمایش های سنتی
ایرانی ان را در یک فضای ابزورد اجرا می کند.
داس��تان این نمایش روایت مردمانی اس��ت
که بارنج ها و شادی هایش��ان خطوط راه اهن
خود را می س��ازند و بع��د در اثر فقر اقتصادی
و فرهنگی ،خرمهره های��ش را باز می کنند و
می بلعند .حکایت انسان هایی که به دلیل عقب
ماندگی فرهنگی و اقتصادی مورد سوءاستفاده
قدرتمن��دان زروگ��و قرار می گیرند .محس��ن
قصابیان ،پژمان عبدی ،میالد ارین و بنیامین
صیادی نیا بازیگران این نمایش هستند.
سینـــما
6
سه شـــــــنبه 22تیرماه 1395سال نهم شماره 516
www.honarmandonline.ir
کیارستمی؛ مردی که انسجام داشت
مجید فضائلی
حاال که قربان صدقه های تینیجری
و خصومت ه��ای مبتنی ب��ر رژیم
غذایی در مورد عباس کیارس��تمی
کمی فروکش کرده است ،راحت تر
می شود حرف زد .کیارستمی به غیر
از شان فیلمسازی اش ،مستندسازی
کم نظیر هم بود .فیلم مس��تند «مشق شب»
بعد از بیست وهشت سال ،نه تنها دقیق ترین
نگاه به مس��اله اموزش و تربی��ت دارد ،بلکه
از منظ��ر ثبت زمانه خود بس��یار حائز اهمیت
اس��ت« .مش��ق ش��ب» ،از دغدغه شخصی
سازنده در مواجهه با مشکالت پسرش بهمن
برای انجام تکالیف مدرس��ه ناشی شده است.
اگرچ��ه اوینی این فیلم را «س��اکت در برابر
فجایع جاری در غرب» می داند و مس��تند را
«م��داح بی جیره و مواجب مرداب متعفنی که
بوی تعفن ان همه عالم را برداش��ته اس��ت»
می خوان��د .البته نگاه اوینی به فیلم مس��تند
در این نقد بس��یار چالش برانگیز است ،چراکه
می گوید« :فیلم «مشق شب» از لحاظ مستند
بودن هم ارزشی ندارد ،برای اینکه اص ً
ال واقعی
نیس��ت؛ یک «تحقیق مصور» باید نسبت به
واقعیت «بی طرف» باشد و یک تنه به قاضی
نرود .در تم��ام طول فیلم حتی یک مصاحبه
ب��ا معلم ها انجام نگرفت��ه و کار با روش های
معق��ول کارشناس��ی در امر پژوه��ش انجام
نمی ش��ود .در برابر همه استدالل هایی که در
فیلم عنوان می شود ،مربیان و صاحب نظران
دیگری هم هستند که حرفهایی دارند بسیار
مستدل و مستند به امار ،خالف نظرهای اقای
کیارستمی؛ اما کس��ی نظر انها را نمی پرسد،
چرا که قرار است همه انها که در فیلم عنوان
می ش��وند عواملی موید دیدگاه ایشان درباره
تعلیم و تربیت باشند .یک برخورد غیرمغرضانه
ایجاب می کن��د که حداق��ل حرف های این
کارشناس��ان نیز در میان مجموعه این همه
مصاحبه های خسته کننده و کشدار گنجانده
شود ».اینچنین تشویق به موضع گیری نکردن
در فیلم مس��تند ،نه تنها با بسیاری از تعاریف
رایج برای اثار مستند در تضاد قرار دارد ،بلکه
با کارنامه خود اوین��ی هم چندان منطبق به
نظر نمی رسد.
اوینی در انتهای نقد این اثر چنین می نویسد:
«حال میزان خودکشی دانش اموزان در ایران
از همه عالم کمتر است ،در ایران هیچ نمونه ای
دال بر اعمال فش��ارهای جنس��ی و تجاوز به
عن��ف از جان��ب مربیان و معلم��ان بر دانش
اموزان ندارید ،اما در غرب ،همه روزنامه ها هر
روز پر از اخبار ش��رم اوری در این باره است.
حتی میزان اعمال تنبی��ه از جانب مربیان در
اروپا و امریکا بیش تر از ایران است ،چه برسد
به جنایاتی که از اختالالت روانی و الکلیس��م
در میان معلمان و اولیای دانش اموزان منشا
می گیرد که شما در ایران در طول سالها حتی
یک نمونه از ان را سراغ ندارید .فضای تعلیم
و تربیت در امریکا و اروپا ،چه در مدارس و چه
در خ��ارج از مدارس ،ان همه فاس��د و مختل
میگردند و گذش��ته از روابط فاسد میان خود
دانش اموزان ،بس��یاری از انان از همان اوان
کودکی از جانب معلمان و حتی خویش مورد
سوء استفاده های جنسی قرار می گیرند».
خوان��دن این نق��د تند ،موید خاطره مس��عود
فراستی از نخس��تین باری که اوینی را دیده
اس��ت هم می تواند باش��د« :ی��ک روز حوزه
هنری فیلم «مشق شب» ساخته کیارستمی
را در تاالر اندیش��ه به نمایش گذاشت .من در
تاالر نشس��ته بودم .در میانه فیلم یک نفر که
دو س��ه ردیف جلوتر از ما نشس��ته بود شروع
کرد به علیه فیلم موضع گرفتن .ما صدایش را
می شنیدیم که خیلی اتشین علیه فیلم حرف
میزد .من هم به همان شکل داشتم هر چه از
دهنم درمی امد به فیلم و کارگردان میگفتم.
ان بنده خدا که پشتش هم به ما بود عرقچین
سیاهی به سر داشت .به بغل دستیام گفتم این
مرتضی اوینی نیس��ت؟ گفت از کجا متوجه
ش��دی؟ گفتم این «مایه» فقط می تواند مال
او باشد».
به غیر از «مشق شب» ،مستند «قضیه شکل
اول ،شکل دوم» نیز بسیار مهم است .به زعم
من ،تصویری که این مس��تند از انقالب ۵۷
ارائه می دهد ،هنوز بعد از س��ی وهفت سال از
س��اختش ،دقیق ترین تصویر موجود اس��ت.
حداقلش این است که نظر اوینی در مورد نگاه
کردن به مساله از جنبه های گوناگون کامال در
ان رعایت شده است .این مستند ،روایت یک
مساله به شدت غامض در دو
صورت است و گرفتن نظارت
اف��راد صاحب نظ��ر در مورد
ان .مس��اله اصل��ی ،مواجهه
گروه��ی از دانش ام��وزان با
معلمی اس��ت که انه��ا را به
دلیل خطای یک نفر تنبیه کرده است .شکل
اول ش��امل دانش اموزانی است که زیر بار نام
بردن شخص مجرم نمی رفتند؛ در شکل دوم
یکی از دانش اموزان مقصر را معرفی می کند و
اجازه می یابد به کالس برگردد .در ابتدا نظرات
پ��دران دانش ام��وزان را می بینیم ،از کارگری
ساده تا نورالدین زرین کلک .سپس طیف های
مختلف سیاسی و نگاه های گوناگون به تحلیل
این مس��اله می پردازند ،از مس��عود کیمیایی
و ع��زت اهلل انتظامی تا کمال خ��رازی و نادر
ابراهیم��ی .از علی گلزاده غف��وری و صادق
خلخالی تا نورالدین کیانوری و صادق قطب زاده
و ابراهیم یزدی .مس��اله استعاری فیلم ،بسیار
چال��ش برانگیز اس��ت و در مواجهه با همین
چالش است که نگاه های چپ و راست و جبهه
ملی و ...خود را به عیان ترین ش��کل ممکن
مط��رح می کنند .این فیلم اگرچه برنده جایزه
جشنواره فیلم های کودک ونوجوان تهران شد،
اما به دلیل حضور برخی از چهره های مغضوب
و همچنین مس��اله درونی اش ،تا سال ها بعد
امکان انتشار پیدا نکرد.
جنبه دیگر کارنامه عباس کیارستمی ،عکاسی
اوست .البته باید تالش های او در این عرصه را
به دو حوزه تقسیم کرد :نخست عکاسی های
او از طبیع��ت جان دار و بی ج��ان که در قالب
مجموعه هایی همچون «درها» و «دیوارها»
و «برف» تجلی پی��دا می کند و مثال عکس
پرتره «گاو گریان» س��ه لته ای از او در حراج
اثار هنری تهران ،با قیمت ۷۰میلیون تومان
به فروش می رسد .دوم ،تالش های کیارستمی
در عکس برداری از کلمات و اشعار است .این
تعبیر را بهاءالدین خرمشاهی در ابتدای کتاب
«حافظ به روایت عباس کیارس��تمی» اورده
اس��ت .او که در مقام پیش خوان و ویراس��تار
به این کتاب نگاه کرده است ،چنین می گوید:
«راس��تش اول ،هنوز ندیده و نخوانده به این
کار بی اعتقاد بودم ،نمی دانستم برجسته سازی
و قاب گرفتن ش��عر حافظ ،چه پر پروازی به
ان می دهد .بنده حافظ پژوه دست کم دویست
بار حافظ را خوانده ام ولی این بار و جداس��ازی
و فاصله گذاری و قاب گیری و برجسته سازی
ش��ما به نحوی بود که بر عادت پنجاه س��اله
من و انس��م با شعر حافظ غلبه کرد ... .حسن
کار شما این است که به قیمت برجسته سازی
ابیات کمترمشهور ،کمتر از اشعار خیلی معروف
و ضرب المثل ش��ده حافظ اس��تفاده کرده اید.
حاص��ل کار ش��ما یک تنوع خیل��ی مهم در
کاروبار شعر و حافظ پژوهی است».
کیارس��تمی تجربه خوانش عکاسانه از متون
ادب��ی را در کتاب های بعدی ه��م ادامه داد.
«س��عدی از دست خویش��تن فریاد»« ،اب»
(اشعار نیما یوش��یج) و «اتش» (اشعار موالنا)
نیز ثمره این تالش ها هس��تند .کیارس��تمی
البته شانس خودش در شاعرانگی را در کتاب
«بادوب��رگ» ازموده اس��ت .انجا هم بیش از
انکه با شعر مواجه باشیم ،توصیف یک عکس
را می خوانیم:
«نور ماه بر ماه رخ» یا «می خواستم گل بکارم
خاک بود من بودم گل نبود»
کیارس��تمی از جنبه ه��ای دیگ��ری نیز قابل
مطالعه اس��ت ،اما یک ویژگی خاص در میان
همه عرصه های گوناگون فعالیت های او وجود
دارد و ان «انسجام» است .کیارستمی فیلمساز،
کیارس��تمی مستندس��از ،کیارستمی عکاس،
کیارستمی شاعر ،کیارستمی گرافیست و سایر
کیارستمی ها ،یک نگاه دارند .بعضی وقت ها
انقدر ش��بیه به هم هستند که تفکیک میان
انها س��خت می شود .گاهی این یک سانی ها،
خسته کنند ه می نمایند و طوری جلوه می کنند
ک��ه گویی با تکرار مواجه ش��ده ایم .اما چنین
نیس��ت .کیارس��تمی از ش��روع فعالیتش در
س��ال های اغازین دهه ۴۰تا همین سال ها،
از افریقا تا ژاپن ،از س��وژه ق��رار دادن زنان تا
کارهایش برای کودکان ،از س��خن گفتن در
م��ورد مرگ تا زندگی ،یک ن��گاه دارد .خوب
ی��ا بد بودن این مس��اله از رویکرد دیگر قابل
بررسی است اما این نکته را باید اذعان کرد که
یا باید همه کیارستمی را بپذیریم ،یا باید همه
ان را نفی کنیم».
نگاهی به فیلم دونده زمین به کارگردانی کمال تبریزی
دونده،ناجییاپلهسقوط
محمد تقی زاده
دونده زمین چهاردهمین س��اخته فیلمس��از کهنه کار و نام
اش��نای س��ینمای ایران ،کمال تبریزی اس��ت که در سال
1384اکران ش��ده و در سال 1395در گروه هنر و تجربه
به نمایش در امده اس��ت .تبریزی که تجربه کار و موفقیت
در ژانرهای مختلف کمدی ،ملودرام و حتی سیاسی را دارد،
در دومین پروژه بین المللی و مش��ترک اش با ژاپن پس از
«فرش باد» فیلم «دونده زمین» را بر اس��اس نوشته زهرا
اجالل��ی کارگردانی کرده اس��ت .دونده زمی��ن بیش از هر
فیلم ش��بیه فیلم های خود تبری��زی و یک تکه نان ،فرش
باد و دیگر فیلم مش��ترک ایران و ژاپن اس��ت .دونده زمین
فیلمی قصه گو با س��اختار کالسیک و دارای قهرمان است
که مانند فیلم هایی با این مدل س��بک کالس��یک ،با پایان
خ��وش و موفقیت قهرمانش به اخر می رس��د و از انجایی
که تبریزی همیش��ه در فیلم هایش از دغدغه های سیاسی
– اجتماعی ،س��خن گفته و به عبارتی اکثر فیلم هایش در
باطن لحن گزنده و طعنه امیزی در خود دارد ،در این فیلم
هم س��عی کرده با دستمایه قرار دادن داستانی سر راست و
البته نمادین ،نگاهی به مشکالت جامعه ایران داشته باشد
و در اخ��ر هم با تم تالش و زحمت در کنار امید به زندگی
و اینده با طعم ش��یرین ،خیال تماشاگر را راحت کند و او را
با خوشحالی به بیرون سالن هدایت کند .اما انچه فیلم را از
این حالت خنثی و یکنواخت در می اورد نه قصه کالس��یک
و نه حتی قهرمان پر تالش وامیدوارش است ،بلکه توجه و
نگاه فیلمساز به مردم کشورش و راه و مسیر نجات انها از
این وضعیت شان است .دونده زمین قصه مردم غمگین و
کس��ل و تنبلی است که فردی از خارج روستایشان موجب
ش��ادی و امید انها می ش��ود و از ان طرف شخص اشنا و
نزدیکی برایش��ان اذوقه و لوازم اولیه زندگی فراهم می کند
که این خود سبب کاهلی و کم کاری مردم می شود.
تا اینجای کار ش��اید خیلی قصه س��ر راس��ت و حتی هپی
اند و با قهرمانی جذاب و دوس��ت داش��تنی به نظر برس��د،
ولی کار وقتی س��خت می شود که فیلمساز قهرمانش را در
فیلم��ی نمادین از یک کش��ور خارجی بنام ژاپن که از قضا
مردم��ش به پرکاری و تالش معروفند انتخاب می کند و در
مقابل و به ش��کلی غیرمنصفانه و تامل برانگیز مردم کشور
خودش را افرادی خواب الود ،بی حوصله ،بی س��واد و بیعار
معرفی می کند که نه تنها یک معلم فرهنگی دلسوز وطنی
نمی تواند از این رخوت و تنبلی نجاتشان دهد ،بلکه فقط و
تنها فقط و به ش��کل معجزه اسایی با کمک و عنایت این
دونده ژاپنی مهربان و با تالش و امیدوار که البته شخصیت
بس��یار مثبت و سالمی دارد نجات پیدا می کنند .و نه تنها با
حضور و ورود این دونده ژاپنی کودکانی که تا قبل از ان از
درس و مدرسه گریزان بودند به درس و مدرسه عالقه مند
می ش��وند بلکه زوج تنبل و جیره خ��واری که مدام خواب
بودن��د یا خیلی کند و کس��الت ب��ار کار می کردند متحول
می ش��وند و جوان عاش��ق پیش��ه ای که حتی حال این را
اگرچه تبریزی
در فیلم انتقادهای
درست و بجایی
به سیستم سنتی و
فرسایشی اموزشی
در کشور انجام
داده است و تالش
و امید یک دونده
که مبتال به سرطان
است و قصد سفر
به دور دنیا را دار (و
اینکار را هم انجام
می دهد) را مورد
تمجید و تحسین
و حتی درسی برای
مردم دیگر قرار
داده است
نداشت که به سراغ معش��وقه اش در روستای
دورت��ر ب��رود در تغییر مثب��ت و باورناپذیر که
بواسطه حضور دونده دور زمین در روستایشان
پدی��د امده ،یکباره تصمیم به خواس��تگاری و
ازدواج ب��ا دختر همس��ایه و تش��کیل زندگی
می ده��د .این تح��ول مثبت وهم��راه امید و
اینده در دیگر مردم روس��تا و شادی قهوه خانه
نشینان هم به خوبی قابل مشاهده است.
با ای��ن توضیحات نگاه کوتاه��ی می کنیم به
برداشت و نظر فیلمس��از و منتقد برنامه هفت
ک��ه دونگاه کامال متضاد و متفاوت اس��ت :در
برنامه زنده فیلمس��از را به وطن فروشی متهم
کرد و فیلم را مصداق حیله گری و ...فرهنگی
خواند که موجب جنجال های فراوان برای خود
و برنامه ش��د .فراستی در طول برنامه بارها از
نگاه تحقیرامیز تبریزی به مردم س��رزمین اش
و ب��زرگ کردن قهرمان ژاپنی انتقاد و با لحن
بس��یار تند فیل��م را مزمت و رد ک��رد .کمال
تبریزی در برنامه اینترنتی اما داس��تان فیلم را
طور دیگری بیان کرد :تبریزی داستان فیلم را
قص��ه مردم ایران در زمان ریاس��ت جمهوری
دول��ت نه��م و دهم عنوان کرد ک��ه به خاطر
وجود یاران��ه انگیزه و حال کار کردن ندارند و
دولت را که در فیلم خسرواحمدی نمادش بود،
مسئول این تنبلی و غفلت عنوان کرد .تبریزی
اضافه کرد دولت به جای یاد دادن ماهیگیری به
مردم ،ماهی را به مردم ارائه کرده است و در فیلم
خوداینکار دولت را تقبیح و باعث فشار وهزینه به
دولت بعدی عنوان کرد .اگرچه تبریزی در فیلم
انتقادهای درس��ت و بجایی به سیستم سنتی و
فرسایش��ی اموزشی در کشور انجام داده است و
ت�لاش و امید یک دونده که مبتال به س��رطان
اس��ت و قصد س��فر به دور دنیا را دار (و اینکار را
هم انجام می دهد) را مورد تمجید و تحس��ین و
حتی درسی برای مردم دیگر قرار داده است ولی،
انچه بدجوری توی ذوق می زند و فیلم را از اثری
مشترک با ژاپن فراتر می برد و فیلم را به جهاتی
نابود می کند ،نگاه تحقی��ر امیز به مردم ایران و
تنبل و هیجانی و غمگین نش��ان دادن انان در
مقابل مردم کش��ور اسیایی و دوست یعنی ژاپن
اس��ت که در اینجا نماد امید و زندگی بخشی به
م��ردم ایران جلوه می کند .در بهترین حالت ،این
نگاه فیلمس��از را باید اشتباهی سهوی قلمداد کرد
که کم��ی متمایل به همکار مش��ترکش در ژاپن
شده اس��ت و به دور از انصاف و توجه کامل مردم
کشورش را این چنین به تصویر کشیده است .چرا
که مردم ایران باوجود مطالعه کم و پایین بودن سرانه
کار در ادارات ،اینقدر هم تنبل و بی عار نیس��تند و
تسری دادن این رفتار به همه مردم زحمتکش ایران
بخصوص روستاییان پر تالش ،کاری ناجوانمردانه و
بدور از انصاف است و مردم غیور و شریف ایران نباید
در تس��ویه حساب های سیاسی و شخصی قربانی
اشخاص دیگر قرار گیرند.
سینـــما
سه شـــــــنبه 22تیرماه 1395سال نهم شماره 516
www.honarmandonline.ir
7
مهمترین رویدادهای سینمایی از نگاه «هنرمند»
هنرمند :هش��تاد و ششمین برنامه سینما روایت در شامگاه 19تیرماه به نقد و
بررسی فیلم « 13ساعت سربازان مخفی بنغازی» به کارگردانی «مایکل بی»
از جدیدترین فیلم های سینمای هالیوود اختصاص داشت ،نقد و بررسی این فیلم
حضور علیرضا پورصباغ منتقد و ش��فیع اقا محمدیان تهیه کننده و کارگردان
سینمای ایران انجام شد .علیرضا پورصباغ با اشاره به فیلم با بیان اینکه معموال این
نوع فیلم ها دارای بگراند سیاسی هستند گفت :همیشه نظرم این است هنگامی
که یک محصول فرهنگی مثل فیلم را می بینیم از خودمان بپرسیم که ایا این
فیلم ،ارزش سینمایی دارد؟ که برای این فیلم؛ جواب منفی است چون که در این
نوع فیلم ها ،همواره یک موضوعی در حال تکرار است و به نوعی می شود گفت
که اودیسه سیرفیلمسازی با یک فرمول خاصی همراه است که رد پای این نوع
فیلمها را می توان از زمان 1986با فیلم دلتا فورس جستجو کرد یعنی فرمول هم
همان فرمول فیلم های قبلی است؛ این درحالی است که موضوع فیلم های ارگو
و دلتا فورس هم همین بود .وی تاکید کرد :تنها ویژگی فنی که فیلم را دارای
ارزش سینمایی فرمی – نه محتوایی – این است که این فیلم به عنوان یک
تکنسین؛ لحظات دلفریب شبیه بازی های کامپیوتری را به خوبی برای مخاطب
تقلید می کند .کاری که کارگردان در فیلم قبلی خود نیز انجام داده بود .ش��فیع
اقامحمدیان فیلمساز کشورمان که تاکنون قریب 10فیلم سینمایی ساخته است
در مورد این فیلم گفت :معتقدم این فیلم به لحاظ سیاسی جای بحث دارد چرا
کهمعموالسیاستمدارانکارهاییانجاممی دهندکهمی بایستکارهایشانباتولید
فیلم هایی همسو با نظرات انان ،از سوی مخاطبین جامعه مورد تایید قرار بگیرند
لذا کارکرد بیشتر این نوع فیلم ها به این جهت است .این درحالی است که این نوع
کارها خوش ساخت و اکشن هستند که از کارگردانی خوبی هم برخوردارند .وی
با اشاره به بازی پیمان معادی در این فیلم ادامه داد :معتقدم بازی پیمان معادی
در این فیلم درجای خودش خاص اس��ت االن سیاست سینمای هالیوود بر این
محور استوار است که انان از یکسری بازیگرانی استفاده می کنند که این بازیگران
متعلق به کشورهایی هستند که معموال سیاستمداران امریکایی می خواهند با ان
کشورها وارد مذاکره شوند و این امر نشان می دهد که این فیلمسازان با نگاهی
سیاست مدارانه دست به انتخاب بازیگران زدند تا بتوانند حرف های خودشان را
بزنند .این که در دنیا مطرح ش��ود از جمهوری اسالمی چند بازیگر در این نوع
فیلم ها حضور دارند برای این فیلمسازان مهم است .پورصباغ در بخش دیگری
از صحبت های خود یاد اور شد:متاسفانه ما در جبهه فرهنگی انقالب؛ دوستان
شبه سینماگر ناکاربلد غیر تکنسین تربیت کردیم و نتیجه ان این می شود که اگر
امروز در مورد سوریه فیلمی ساخته می شود یک فیلم ضعیف مثل فیلم جشن تولد
می شود .وی با اشاره به کیفیت خوب صدا و تصویر این فیلم در نسخه اصلی،
تصریح کرد :صدا و تصویر این فیلم تاثیری که روی سینماگر پاپ کورنر امریکایی
می گذارد بسیار عجیب است .اگر چه فیلم فاقد جذابیت برای سینماگران حرفه ای
است اما برای توده مردم امریکا دارای اثر گذاری عمیقی است چرا که انان با دیدن
این نوع فیلم ها ،باورشان این خواهد شد که مرزهای امریکا ،چیزی فراتر از ایالت
متحد امریکا است و تمام کشورهای خاورمیانه به نوعی ایالت های دیگر امریکا
محسوب می شوند! این منتقد سینمایی تاکید کرد :ما متاسفانه سینماگرانی را که
تربیت کردیم وقتی در مورد سوریه فیلم می سازند مثل فیلم جشن تولد ،حتی دو
تا پالن تیراندازی خوب مثل فیلم 13ساعت ...نمی توانند در بیاورند تا تماشاگر را
جذب کنند .ادم ها در فیلم های ایدئولوژی فاقد تکنیک ؛ فقط حرف می زنند در
حالی که ما ایدئولوژی خودمان را تنها با حرف نمی توانیم به نسل بعدی انتقال
دهیمتاانانمرزهایسرزمینخودشانرامثالدرفلسطینوسوریهجستجوکنند.
پورصباغ با اشاره به مدیریت سینمایی کشور گفت :اقای ایوبی در روزهای اولی که
وارد مدیریت شدند یک حرف ناپخته ای زدند و گفتند فیلم های هنری ،فیلم های
ارزشی هستند درحالی که معتقدم مدیران جمهوری اسالمی مرز بین فیلم های
ارزشی و غیر ارزشی را گم کردند اگر ما ده فیلمساز ایرانی را جمع کنیم ده تا پالن
مثلفیلم 13ساعت...نمی توانندبگیرندچونطراحیدرذهنخودشانندارند.وی
در بخش دیگری از صحبت های خود راجع به فیلم 13ساعت سربازان مخفی در
بنغازی تصریح کرد :این فیلم هیچ المان سیاسی ندارند بلکه تنها یک گروه نجات
هستند که به نجات جان یک امریکایی فکر می کنند اما پزشک های مملکت ما
حتی به فکر جان عباس کیارستمی نبودند! تربیت ما غلط است چون سینمایی که
در مجاورت ما قرار دارد سینمای غلطی است .این منتقد در واکنش به بازی پیمان
معادی در این فیلم یاداور شد :حضور اقای پیمان معادی و یا هر هنرمند ایرانی در
یک جریان فرهنگی خارج از کشور عیب نیست چون انان بازیگرند و از سینمای
ایران با فیلم های محدود خسته می شوند و می خواهند وارد فیلم های پرتحرک تر
خارجی بشوند اما من فیلم قبلی پیمان معادی (کمپ ایکس ری) را دوست داشتم
اما توقع من این بود او که در فیلم کمپ ایکس ری که یک فیلم چپ گرای ضد
سیستم امریکایی بود حضور داشت الاقل فیلم بعدی اش را در راستای همان روند
انتخاب می کرد .پورصباغ با اشاره به سیاست سینمای هالیوود گفت :در امریکا،
سینماگران اوردهای خود را نسبت به سینماگران قبل از خود ارتقاء می دهند گویا
انگار سینمای میهن پرستانه ای را دست به دست به اغوش دیگری می سپارند چرا
که برای انان این عمل یک جریان فکر شده است اما سینماگران ایرانی ،اوردهای
یکدیگر را به صورت همدیگر می کوبند .وی در بخش دیگری از صحبت های
خود ادامه داد :ما در این فیلم قصه پیدا نمی کنیم ضمن اینکه کلیشه ها قابل لمس
هستندوهیچکدامازشخصیت هادارایشخصیتکاملینیستند.شفیعاقامحمدیان
فیلم « 13ساعت سربازان مخفی بنغازی»
دنیای غرب به دنبال
سینمایاستراتژیک
نیزبابیاناینکهدنیایغربدرعرصهسینما
یکسینمایاستراتژیرادنبالمی کنداماما
در ایران یک موضوعی را انتخاب می کنیم
فیلمی می سازیم و بعد ان را رها می کنیم و
اشفتهبازاریتحویلجامعهمی دهیمتاکید
کرد :شاید این فیلم صدمین فیلم امریکا در
این راستا در سالهای اخیر باشد چرا که انان
برای خودشان اهدافی دارند و در هر فیلم،
اهداف خودشان را تکرار می کنند چرا که در
دنیایتبلیغات،اگرچیزیتکرارشدبالخره
به دل خواهدنشستاماسوالفراموششده
نسبتبهاینفیلم هاایناستکهامریکایی هادر
لیبی،عراقوسوریهچهغلطیمی کنند؟
کارگردان فیلم سینمایی تلفن ادامه داد:
ما درعرصه فرهنگ بیش از هر چیزی
به سینمای استراتژیک نیاز داریم و این
امری است که در سینماگران ،منتقدین و
مدیران سینمایی ما وجود ندارد .پورصباغ
با اشاره به زمان فیلم که 144دقیقه است
تایم فیلم را بیش از حد عنوان کرد و گفت:
مقدمه فیلم به شدت طوالنی است ضمن
اینکه صحنه عبور از بنغازی به س��مت
طرابلس نیز خیلی کش دار شده است که
معتقدم زمان شسته و رفته فیلم می تواند
80دقیقه باش��د .هنگامی که رس��ول
ش��ادمانی به عنوان مج��ری در جایگاه
نشست از حاضرین خواست نظرشان را
در مورد فیلم بیان کنند یکی از حاضرین
ب��ا بیان اینکه فیلم ب��ه لحاظ محتوایی
باری ندارد با مقایسه فیلم های ایرانی با
فیلم های هالیوودیگفت:دوستانارزشی
ما وقتی می خواهند فیلمی را بسازند پیش
فرض مثبتی را برای مخاطب خود فرض
می کنند که این پیش فرض در مراحل
اول ،دست فیلمساز را برای مخاطب رو
می کند .یکی دیگر از حاضرین در جلسه
با اشاره به سخنان منتقد برنامه یاداور شد:
منتقدبایدبیاموزد کهنقدشیرینبکندچرا
که نقد شیرین می تواند جامعه را متحول
کند .شما نقدتان دلسوزانه و خوب است
اما شیرین نیست .شما نباید وقتی کسی
از عوامل فیلمی مثل بادیگارد در جلسه
حضور ندارد نامی از ان ببرید و ان را نقد
کنید .پورصباغ در پاسخ گفت :برای هر
منتقد به جهت ارزیابی یک نگاه تطبیقی
محفوظ است لذا من در ارزیابی نسبت به
ش��خصیت های فیلم 13ساعت ...حق
دارم که یک قیاس با ش��خصیت فیلم
بادیگارد داش��ته باشم و این حق منتقد
است که نگاه تطبیقی ارزیابی نه فرمی
داش��ته باش��د .این درحالی اس��ت که
من در مورد فیلم های مثل فروش��نده،
بادیگارد و جشن تولد حرف دارم .وی
اضافه کرد :این قیاس ها و تلنگرها الزم
اس��ت چرا که ادبیات ولنگاری که در
حوزه فرهنگ بیان می شود من معتقدم
حتی کار از ولنگاری گذشته و به سقوط
رسیده است.
«خانه ای در خیابان چهل و یکم» فراتر از یک درام استاندارد است
هالیوود ریپورتر نوشت دبورا یانگ در نقدی که بر اخرین ساخته حمیدرضا قربانی پور می نویسد
ان را فراتر از یک درام اس��تاندارد توصیف می کند که اغازی بس��یار س��اده دارد اما به تدریج به
پیچیدگی اخالقی و روانشناسانه می رسد .در مرور و نقد این منتقد امده است :دعوای ۲برادر بر
سر پول (محسن با بازی علی مصفا و مرتضی با بازی ارش مجیدی) در نهایت به کشته شدن
مرتضی می انجامد و پیامدهای ان همبستگی خانواده را از بین می برد و تراژدی را رقم می زند.
یانگ می نویسد :محسن فرار می کند و زنان خانواده مجبورند به تنهایی با پیامدهای حادثه روبه رو
شوند؛ در نهایت شگفتی اشکی در کار نیست .انها تاجرانی عملگرا هستند که اول باید به فکر
منافع خود و روبرویی با قوانین باش��ند که در ایران سیستم بسیار پیچیده ای دارد .او با ستایش
بازی مهناز افشار ،سهیال رضوی و سارا بهرامی از بازی انها به عنوان یکی از نقاط قوت فیلم یاد
می کند .فروغ (همسر مرتضی با بازی مهناز افشار) ،حمیده (همسر محسن با بازی سارا بهرامی) و
مامان شکو (مادر محسن و مرتضی با بازی سهیال رضوی) در بن بستی اخالقی قرار می گیرند و
مجبورند برای سرنوشت محسن تصمیم بگیرند .یانگ ضمن تقدیر از بازی تمام بازیگران و البته
فیلمبرداری عصبی و پرسرعت و پر تنش که به داستان فیلم کمک کرده است ،از نقش منفعل
علی مصفا انتقاد می کند.
ساخت انیمیشن «صدف و مروارید» برای جشنواره کودکان
محسن محسنی نسب کارگردان و تهیه کننده سینما با اشاره به دریافت پروانه ساخت انیمیشن
«صدف و مروارید» به کارگردانی الهه عسگری گفت« :صدف و مروارید» یک پروژه انیمیشن
س��ه بعدی است که کارگردانی این انیمیشن را الهه عسگری برعهده دارد و فیلمنامه ان را نیز
همین کارگردان نوش��ته است .وی با اشاره به اینکه تحصیالت خود را در حوزه انیمیشن انجام
داده اس��ت ،بیان کرد :به دلیل اینکه تولید انیمیش��ن در ایران بسیار سخت بود به همین دلیل
تصمیم گرفتم در سینما فعالیت کنم ولی با ساخت این اثر در عرصه انیمیشن هم فعالیت خود
را انجام می دهم .محسنی نس��ب افزود :در این پروژه از جوان هایی اس��تفاده می کنم که پیش از
این در حوزه انیمیشن فعالیت کرده اند و تالش می کنیم تا این پروژه را برای حضور در جشنواره
فیلم کودکان در سال اینده اماده کنیم .این تهیه کننده با اشاره به داستان «صدف و مروارید»
و اینکه این نام موقت اس��ت و در اینده تغییر می کند ،توضیح داد :داس��تان این فیلم درباره یک
کودک است که به شناخت از خود می رسد .وی در پاسخ به اینکه ایا در این انیمیشن از صدای
سوپراستارهای سینمای ایران استفاده می شود یا خیر ،بیان کرد :از نظر من سوپراستار در سینمای
ایران وجود ندارد ،اگر هم چند بازیگر شناخته شده در سینمای ایران وجود دارد مردم صدای انها
را نمی شناس��ند و ش��اید تنها صدای بازیگرانی چون پرویز پرستویی و زنده یاد خسرو شکیبایی
شناخته شده است.
انیمیشن «پروانگی» با موضوع اهمیت خانواده تولید شد
فیلم انیمیش��ن «پروانگی» به کارگردانی علی عزیزی با موض��وع محوری اهمیت خانواده ،در
مرکز گس��ترش سینمای مستند و تجربی تولید ش��د ، .این فیلم انیمیشن داستان زندگی پدر و
دختری را روایت می کند که شیفت ه پروانه ها هستند .پدر ماده ای در اختیار دارد که با لمس ان،
ماده وارد بدنش ش��ده و از این طریق حس پروانگی را تجربه می کند اما مصرف این ماده تاثیر
نامطلوبی بر رابط ه وی با دخترش می گذارد ...به گفته کارگردان ،این فیلم تالش دارد تا به شکل
تمثیلی ،اهمیت خانواده و روابط انس��انی و عاطف��ی را در قالبی نمادین به نمایش دراورد .علی
عزیزی دانش اموخته کارشناسی نقاشی و کارشناسی ارشد تصویر متحرک از دانشگاه هنر است و
«پروانگی» اولین تجربه جدی وی در ساخت فیلم انیمیش است که با تکنیک رنگ روغن اجرا
شده است .عوامل تولید این فیلم انیمیشن عبارتند از :نویسنده ،انیماتور ،کارگردان و تهیه کننده:
علی عزیزی ،صداگذار :مهرداد نبئی ،موسیقی :کیوان افتخاریان ،عکاس :فاطمه مبارکی ،تهیه
شده در :مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی.
در صورت دریافت پروانه نمایش درصدد اکران «ربوده شده» هستم
کارگردان فیلم س��ینمایی «ربوده ش��ده» از تالش برای اکران این فیلم سینمایی در اینده ای
نزدیک خبر داد .بیژن میرباقری کارگردان س��ینما درباره فیلم «ربوده ش��ده» گفت :در صورت
دریافت پروانه نمایش امیدوارم بتوانیم فیلم س��ینمایی «ربوده شده» را در نیمه اول سال اکران
کنیم .در حال حاضر درحال مذاکره برای اکران فیلم هستم که امیدوارم زودتر زمان نمایش فیلم
مشخص شود .وی درباره پخش کننده فیلم توضیح داد :فعال در حال عقد قرارداد با اقای سرتیپی
هستیم و «ربوده شده» را فیلمیران پخش خواهد کرد .فیلم سینمایی «ربوده شده» پنجمین فیلم
سینمایی بیژن میرباقری بعد از «طبقه سوم»« ،دوزخ برزخ بهشت»« ،روز برمی اید» و «ما همه
خوبیم» اس��ت که به تهیه کنندگی جواد نوروزبیگی به مس��ائل مربوط به زنان و مشکالتی که
با انها درگیر هستند ،می پردازد .نیکی کریمی ،روزبه بمانی ،سروش صحت ،مارال فرجاد ،پگاه
خسروی ،حامد جوادی ،کامران ملکی ،پرویز ابنار ،امیر علیان ،سعید بهروزی ،فراز نسیبی ،محمد
عس��گری ،جالل جاللی ،حس��ین پهلوان زاده ،غزاله معتمد ،پروانه شهشهانی ،محسن ملکی،
س��یدداود مرتضوی ،هوشنگ رادی پور ،محمد مین باش��ی ،فرزانه قاسمی بازیگران این فیلم
سینمایی هستند« .ربوده شده» داستان هنرپیشه زنی را روایت می کند که لپ تاپ شخصی اش
سرقت می شود و همین سرقت است که دردسرهای فراوانی را برای وی رقم می زند.
فروش جهانی دیزنی از 5میلیارد دالر عبور کرد
کمپانی فیلمس��ازی دیزنی توانس��ت در مدت زمانی که در صنعت سینما یک رکورد محسوب
می ش��ود ،میزان فروش جهانی خود را از مرز 5میلیارد دالر در گیش��ه جهانی عبور دهد و این
دومین سال پیاپی است که دیزنی چنین فروشی را رقم می زند .انیمیشن «در جستجوی ُدری»
تاکنون بیش از 600میلیون دالر در گیشه جهانی فروش داشته است که از این رقم 423میلیون
دالر ان از محل گیشه امریکای شمالی به دست امده تا این انیمیشن عنوان پرفروش ترین فیلم
سال 2016در امریکا را تاکنون به نام خود ثبت کرده باشد« .اسکرین دیلی» در ادامه نوشت« :در
جستجوی ُدری» که دنباله انیمیشن معروف «در جستجوی نمو» است ،در اخر هفته میالدی که
گذشت 29.7میلیون دالر در 40بازار خارجی فروخت تا مجموع فروش خود در گیشه بین الملل
را به بیش از 220میلیون دالر برساند .این انیمیشن در سینماهای کره جنوبی با 7.1میلیون دالر
رکورد فروش اغازین محصوالت پیکس��ار را به نام خود ثبت کرد و در تایوان نیز با فروش 1.9
میلیون دالری صدرنشین گیشه شد و تاکنون بیش از 30میلیون دالر در استرالیا و 17میلیون
دالر در سینماهای برزیل فروخته است .فیلم «الیس در اینه» که دنباله فیلم پرفروش «الیس در
سرزمین عجایب» است در 30بازار بین المللی که روی پرده رفت به فروش 5.5میلیون دالری
دس��ت یافت تا فروش خارجی خود را به بیش از 193میلیون دالر ارتقاء دهد .فیلم-انیمیش��ن
« »BFGدیگر محصول کمپانی دیزنی س��اخته جدید «استیون اسپیلبرگ» نیز در چهار بازار
خارج��ی که اکران خود را اغ��از کرد فروش 11.9دالری را رق��م زد و فیلم «کتاب جنگل» و
انیمیشن «زوتوپیا» نیز تاکنون به ترتیب فروش 575و 680میلیون دالر در گیشه بین الملل و
963میلیون دالر و 1.02میلیارد دالر را در گیش��ه جهانی رسیده اند .کمپانی فاکس که فروش
جهانی خود را برای هش��تمین س��ال پیاپی به بیش از دو میلیارد دالر رس��انده است ،انیمیشن
«عصر یخبن��دان :دوره برخورد» را در 18بازار خارجی جدید اکران کرد و فروش 32.2میلیون
دالری را در 25کشور جهان رقم زد ،برزیل با 4.5میلیون دالر در هفته اول نمایش بهترین بازار
خارجی انیمیشن «عصر یخبندان :دوره برخورد» است .اما در گیشه تابستانی امسال که همراه با
اکران دنباله های سینمایی است ،فیلم «روز استقالل :بازخیز» 6.4میلیون دالر در ژاپن فروخت و
با فروش 21.5میلیون دالری این هفته خود در 60بازار خارجی ،فروش خود در گیشه بین الملل
را به رقمی بالغ بر 214میلیون دالر افزایش داد .همچنین فیلم جدید «افسانه تارزان» محصول
کمپانی برادران وارنر با اضافه کردن 27میلیون دالر از 26بازار ،تاکنون به مجموع فروش خارجی
56میلیون دالری دست یافته است.
8
سامان افکار
مجسمه برنزی ۳۵۰کیلوگرمی از معاونت هنری ارشاد
به س��رقت رفت .این تازه ترین برگ پرونده ۶س��اله
سرقت هایسریالیمجسمه هایشهریتهران،اماخط
بطالنی است بر همه گمانه زنی هایی که پیش از این در
خصوصچندوچونوعواملایناتفاقاتشنیدهمی شد.
اثر سرقت شده اخیر ،مجسمه ای برنزی از بهداد الهوتی
هنرمند مجسمه ساز اس��ت که از محوطه ساختمان
معاونت هنری واقع در خیابان شهریار به سرقت رفته
است .اثری که به گفته هنرمند ،بخشی از مجموعه ای
بوده که سال ۱۳۸۹ساخته و سال ۱۳۹۰در اکسپویی
که در گالری شیرین برگزار ش��د ان را ارائه کرده و در
همان زمان موزه هنرهای معاصر اثر را خریداری کرده
است .گفتنی است پرونده این سرقت هم اکنون توسط
پلیس اگاهی نیروی انتظامی جمهوری اس�لامی در
دست بررسی قرار دارد .گفته می شود به دلیل سنگینی
وزن این اثر ،مجسمه خرد شده و به صورت تکه تکه
از ساختمان معاونت هنری خارج شده است .الهوتی
از شنیده هایش درباره نگهداری نامناسب مجسمه اش
طی این سال ها گفته و از بی خبری اش می گوید« :بعد از
گذشت دو هفته از سرقت مجسمه ام ،تازه متوجه شدم
که این اثر به س��رقت رفته است .تا امروز کسی درباره
سرقت مجسمه ام چیزی به من نگفته بود ».عبدالرحیم
سیاهکارزاده ،رئیس موسسه توسعه هنرهای تجسمی
معاصردربارهایناتفاقگفت:موسسههنرهایتجسمی
معاصر که یک نهاد خصوصی اس��ت این مجسمه را
که توس��ط بهداد الهوتی س��اخته ش��ده بود در سال
۹۰از اکس��پوی مجسمه خریداری کرد و به اشتباه در
خبر ه��ا امده که موزه هنرهای معاصر ان را خریداری
کرده است .موسسه توسعه هنرهای تجسمی معاصر
اثار هنری ای که خریداری می کند به امانت در اختیار
اداره هایمختلفیکهتقاضاداشتهباشندقرارمی دهدکه
این اثر هم در کارگاه دکور مرکز هنرهای نمایشی بود که
سرقت شد .بعد از تعطیالت نوروز ما دیگر این مجسمه
را ندیدیم و همان موقع نامه س��رقت را به حراس��ت
معاونت دادیم .هر چند به لحاظ ریالی مجسمه قیمت
باالیی نداشت اما به خاطر ارزش هنری ما پیگیر سرقت
ان بودیم ».فارغ از واکنش مدیرکل هنرهای تجسمی
هم ک��ه در این باره گفته؛ «اثر مذکور از لحاظ هنری
خیلی شاخص و با ارزش نبوده» ،در میان سرقت های
تجسمی
سه شـــــــنبه 22تیرماه 1395سال نهم شماره 516
www.honarmandonline.ir
بررسی علل سرقت مجسمههای تهران
سرقت یا جابهجاییهای حرفه ای
سریالی مجسمه های تهران این بار روی دادن سرقت در
فضایی که بنابرقاعده تحت تدابیر حراستی قرار دارد ،ان
هم مجموعه ای که خود بزرگ ترین متولی هنر کشور
است ،شگفت انگیز و غیرقابل باور است .همچنین رویه
معاونت هنری در عدم اطالع رسانی این قبیل اتفاقات
خود پرسش برانگیز و ناخوشایند است .اما چرا می گوییم
س��رقت اخیر گمان��ه زنی های پیش��ین در خصوص
سرقت های سریالی مجسمه ها در ۶سال گذشته یعنی
از سال ۸۹به این سو را بی اعتبار می کند؟ برای پاسخ به
این سئوال الزم است این گمانه ها را مرور کنیم.
فرضیهدزدیدهشدنمجسمه ها
برای فروش
در حال��ی که پس از ربودن اولین مجس��مه ها در این
پرونده سریالی در فروردین ۱۳۸۹مدیران وقت سازمان
زیباسازی شهرداری تهران از انگیزه های مالی سارقین
می گفتند ،بودند کسانی که با در نظر گرفتن تجهیزات و
امکاناتیکهدراینسرقت هامورداستفادهقرارگرفتهبود،
از همان موقع این فرضیه را بی اعتبار م یدانستند و معتقد
بودنداستفادهازتجهیزاتیچونجرثقیلدراینسرقت ها
هزینه ای به مراتب بیشتر از فروش فلز به کار رفته در
مجسمه هادارد.درروزهایاغازاینسرقت هاسخنگوی
وقت شورای شهر تهران در جمع خبرنگاران اعالم کرده
بود« :از نظر ش��ورا سرقت مجسمه های شهر سازمان
یافته و با هدف خاصی بوده و هیئت رئیسه شورای شهر
تهران موظف ش��ده تا این موضوع را از مراجع قانونی
پیگیری کند .محاس��به ارزش ریالی مجسمه ها نشان
می دهد که این س��رقت با انگیزه مالی رخ نداده بلکه
س��ارق اغراض دیگری داشته است ».حاال باید پرسید
مجسمه ۳۵۰کیلوگرمی که از معاونت هنری به سرقت
رفته به طور استثنا انگیزه های مالی در پی داشته است؟
این پرسش در حالی مطرح می شود که ۲۷اثر نقاشی
باارزش که سال گذشته از معاونت هنری خارج شده بود،
نشان از اگاهی به ارزش های افزوده اثار مذکور داشت.
جمع اوریمجسمه ها
بهدلیلممنوعیت هایشرعی
گمان��ه دیگ��ری ک��ه از اغاز س��رقت های س��ریالی
مجسمه های شهری مطرح می شد شائبه جمع اوری
ان ها به دلیل ممنوعیت های شرعی بود .برخی ناپدید
شدن این مجس��مه ها را جمع اوری از سوی نهاد ها یا
گروه هایی به دلیل اشکاالت شرعی توصیف می کردند.
اما یکدس��ت نبودن مجسمه های به سرقت رفته این
فرضیه را هم زیر سوال می برد؛ با توجه به اینکه اغلب
این مجسمه سردیس بوده و سازندگان ان ها نمایش
پیکره هایکاملرامدنظرنداشته اند،بعیدبهنظرمی رسد
سرقت کنندگان چنین مبنایی برای اقدامشان در نظر
گرفته باشند .به ویژه حاال و با سرقت اخیر مجسمه از
معاونت هنری دالیل بیشتری برای رد این نظر می توان
داش��ت چرا که مجسمه به س��رقت رفته اساسا اثری
انتزاعی و فاقد هرگونه پیکرنمایی واقع گرایانه است و
به هیچ وجه برای هدفی که گروه هایی می توانند فرضا
با انگیزه های شرعی پشت ان باشند ،مناسب نیست.
پروژه ای در راستای
حذفمجسمهمفاخرفرهنگی
همزمان با اولین سرقت مجسمه های شهری تهران،
مدیر وقت اداره حجم سازمان زیباسازی شهرداری
ته��ران در ابتدا از ناپدید ش��دن مجس��مه ها اظهار
بی اطالعیکردهبود،اماچندروزبعدسازمانزیباسازی
شهرداری اعالم کرد که ۴مجسمه شامل سردیس
نواب صفوی ،اثر حس��ین علی عسگری در منطقه
۱۰ابتدای بزرگراه نواب ،س��ردیس دانته اثر هنرمند
ایتالیایی در پارک شهر ،مجسمه ابوسعید ابوالخیر اثر
گزاده در میدان منیریه و س��ردیس اقبال
محمد بی
الهوری اثر حمید رضایی واقع در بوس��تان مشاهیر
ش��هرری به دلیل اجرای پروژه ،بازسازی یا اصالح
جمع اوری ش��ده اند و باالخره .سخنگوی شهرداری
تهران ،خبر برداشته شدن چهار مجسمه از مجموع
مجسمه های سرقت شده ،توسط ماموران شهرداری
را تکذیب کرد و این خبر ها را» بازی با افکار عمومی
«دانس��ت .به این ترتیب در مس��یر مجموعه این
سرقت ها یکی از گمانه هایی که مطرح می شد حذف
مجسمه مفاخر فرهنگی از مکان های عمومی شهر
بود .سردیس شخصیت هایی چون شهریار ،ابن سینا،
ستارخان و باقرخان ،شریعتی و استاد معین در میان
اثار به سرقت رفته این گمانه را تقویت می کرد .احمد
مسجدجامعی یکی از اولین شخصیت هایی بود که
اعتقاد داشت؛ سرقت مجسمه های تهران با انگیزه
مالی نبوده ،بلکه این سرقت ها یک لجبازی با افکار
عمومی ،هنرمندان و مفاخر هنری کشور است .اما باز
هم با سرقت مجسمه انتزاعی بهداد الهوتی نشان
می دهد که اگر هم چنین گمانه هایی اعتبار داش��ته
باشند ،الاقل تنها انگیزه های سارقین مجسمه های
تهران نباید به حسابشان اورد.
وندالیسم و شوک تصویری برای برهم زدن
عادت هایشهری
و باالخ��ره یک��ی از نظریه های��ی که طی س��رقت
مجس��مه های تهران تا حاال مطرح شده وندالیسم و
تخریب های شهری است که این بار از سوی یک مرکز
علمی به عنوان انگیزه سارقان عنوان شد .دی ماه سال
گذشته بود که نشست« وندالیسم و هنرهای شهری
در تهران» با س��خنرانی س��یدرضا حسینی الهیجی
و س��یدمحمود شعیبی در پژوهشکده فرهنگ ،هنر و
معماری جهاد دانشگاهی برگزار شد .حسینی الهیجی
در این نشست گفت :ایجاد شوک تصویری برای برهم
زدن عادات تصویری از شیوه هایی است که در ارتباط
با هنرهای ش��هری کاربرد دارد .سرقت و غیب شدن
مجسمه های شهر تهران در س��ال ۱۳۸۹مهم ترین
وندالیسم هنرهای شهری بود .سیدمحمود شعیبی نیز
در این نشست گفت :وندالیسم داشتن روحیه بیمارگونه
برای تخریب اموال و اماکن عمومی است و در هنرهای
شهرینیزبهعنواناموالعمومیمی تواندوندالیسمرخ
دهد .وندالیسم به سه دسته گروهی و هدفمند ،فردی
و بی هدف و مدیریتی تقسیم می شود و می تواند علل
تربیتی روانی یا اجتماعی داشته باشد .وندال هایی که
به سراغ هنرهای شهری می روند به دو دسته تقسیم
می شوند ،دسته اول افرادی که مثل سایر اموال عمومی
به سراغ هنرهای شهری هم می روند و ان ها را تخریب
می کنن��د و گروه دوم اف��رادی که به طور اختصاصی
متوجه اثر هنری می شوند و به سراغ تخریب اثار هنری
می رون��د چون معتقدند افرادی با رانت و رابطه و ...اثار
هنری ش��هری را ارائه کرده اند .هر چه هس��ت؛ حاال
سرقت اخیر مجسمه بهداد الهوتی را اگر خط بطالنی
بر همه گمانه زنی های پیشین ندانیم ،الاقل برگی دیگر
برنظریه هاپیرامونچنیناتفاقاتیبایدبهحساببیاوریم.
نظریه ای سراسر پرسش مبنی بر اینکه ایا اساسا برای
این رخداد ها باید عنوان سرقت را بر زبان بیاوریم؟ اینکه
ایا اقدام کنندگان طیف خاصی از مجسمه ها را نشانه
رفته اند یا کلیت مجس��مه س��ازی را؟ ایا دایره حذف
مجسمه ها تنها به فضاهای شهری و عمومی می شود
یا امروز دیگر هیچ مکانی از نفوذ و دسترس سارقین در
امان نیست؟ و در نهایت اینکه چرا هیچ شخص ،نهاد
یا مقام مسئولی در مقام پاسخگویی برای این پرونده پر
پیچ و خم و سراسر رمزالود بر نمی اید؟
هنر و معماری
سه شـــــــنبه 22تیرماه 1395سال نهم شماره 516
www.honarmandonline.ir
9
یادداشت
توصیه هایی برای معماران
دفاتر وابسته به
«قهرمانان طراحی» شکست می خورند...
بهرام هوشیار یوسفی
دانشیار دانشگاه اسکوده سوئد
نگین نجار ازلی
معمار ،پژوهشگر معماری
وقتی «ابرخشت» را فراموش کردیم که! ...
30سال زندگی حرفه ای ،کار و تجربیات مردی به
نام نادر خلیلی شد ابر خشت .چیزی که هنوز با گذر
چندین سال از اغازش برای بسیاری نااشنا می نماید
هرچند لطف برخی از دوس��تان و ندادن اجازه برای
ثبت ای��ن افتخار ملی ،در این غری��ب ماندن ،کم
بی تاثیر نبوده است .چه تلخی ها که مرحوم پروفسور
نادر خلیلی برایش متحمل نشد .ابتکارش باد و باران
و گرما و سرمای شدید ،اتش سوزی و زلزله و ...هزار
جور دیگر بال را تحمل می کرد ولی دل دلواپس��ان
را ب��ا خود همراه نه ! ...نادر خلیلی در س��ال ۱۳۱۴
خورش��یدی در تهران به دنیا امد و در سال ۱۳۸۶
خورش��یدی در امریکا چش��م از جهان فرو بست.
این ب��زرگ مرد ،برای پژوهش ه��ای متعددی که
در زمینه ه��ای معماری خش��تی و خانه های ارزان
قیمت انجام داد ،شهرت جهانی دارد .ابر خشت در
واق��ع برگرفته از ایده ای ب��ود که خود خلیلی برای
س��اخت خانه هایی بر روی ماه! به ناس��ا ارائه داده
بود . ...ایده ای که ماحصل سال ها تالش ،تحقیق،
پژوهش و دوس��تی با زمین بود .توجه ابر مردی نه
به مقوله ساخت و ساز صرف و ثروت اندوزی برای
خود ،که س��رپناه برای انسان ها . ...سرپناهی که به
سادگی و سرعت بتوان ان را دسترس همگان قرار
داد ،حتی افرادی با کمتری��ن توانایی های مادی و
معن��وی .خلیلی در س��ال ۱۹۹۱موسس��ه هنر و
معماری خاک کالیفرنی��ا ( )Cal-Earthرا برای
اموزش روش های معم��اری خود پایه گذاری کرد.
موسسه ای که امروزه نیز به کار خود ادامه می دهد و
هرجا که الزم باشد ،در هر گوشه ی دنیا ،خانه های
مقاوم در برابر سختی ها و نامالیمات را به مردمان
ان منطقه هدیه می دهد .خلیلی که فارغ التحصیل
دانشگاه تکنیک استانبول و مدرس مدرسه معماری
کالیفرنیای جنوبی با درجه اس��تادی بود ،در س��ال
۱۹۸۴به خاطر همین ابداعات او در زمینه خانه های
س��رامیکی و ابر خشت ،موفق شد جایزه «تبحر در
فناوری» که از س��وی انجمن معم��اران امریکا در
ایال��ت کالیفرنیا برگزار می ش��ود ،از ان خود نماید.
سمیرا نامور اصل
پروفس��ور خلیلی همچنین جای��زه معتبر معماری
«اقا خان» را در سال ۲۰۰۴دریافت نمود .سازمان
مل��ل متحد در نامه ای از او تقدیر کرد و ایده هایش
برای ساخت چنین خانه هایی را تحسین .البته ساده
نبود خالف جهت امواج ش��نا ک��ردن و به تنهایی
دوی��دن ،ولی خلیلی با شکس��تن تابوهای موجود
تصمیم گرفت از این کار نهراسد .خود او دریکی از
مصاحبه هایش می گوید...« :زمانی که پس از پایان
تحصیالتم در ایران و ترکیه و امریکا ،در معماری
دارای موقعیت بودم جمله ای از پسرم دگرگونم کرد.
روزی به او گفتم چرا با دوستانت مسابقه نمی دهی
و او گفت دوست دارم تنها و با خودم مسابقه دهم.
گویی اتشی در دلم بیدار شد .من هم باید به جای
مسابقه با دیگران با خودم مسابقه می دادم .به ایران
بازگش��تم و از دل کویر ایران عصاره ای از معجزه
خ��اک و اتش را یافتم .»...همین جمله پس��ر بچه
باعث شد تا خلیلی بار و بندیل خود را جمع کرده و
به ایران بازگردد .و پنج سال مداوم در دل کویرهای
ایران به تنهایی ش��روع به مسابقه دادن با خویش
کند .تنها رفیق شفیقش هم موتور سیکلت قدیمی
او بود .به این ترتیب وی با ازمون و ازمایش بناهای
تاریخی و خشت و گلی به گفته خود متوجه جایگاه
بی نظیر عناصر اربعه تاریخی (اب ،باد ،خاک واتش)
شد و به بررسی دقیق تر خشت ها پرداخت و متوجه
شد این مصالح س��اختمانی ارزان قیمت و طبیعی
اگر درست به کار گرفته ش��وند می توانند بناهایی
«مق��اوم» را به وجود اورد .بدین ترتیب ترکیب دو
مفهوم خش��ت های مقاوم از یک س��و و از س��وی
دیگر مفهوم بافته شدن عناصر سازنده بنا ،به ایده
جدیدی رسید .مفهومی که با کمک مصالح جدیدی
به نام ابر خشت می توانست بناهای مقاوم اینده را
بس��ازد .در این ابر خشت ها ،کیس��ه های بزرگی از
خاک تقویت شده با فیبرهای ویژه ای که جایگزین
کاه قدیمی ش��ده بودند پر می ش��د و با ترکیب اب،
رشته های طوالنی را به وجود می اورد .حال بناهای
گنب��دی جدید به جای ان ک��ه از بلوک های مجزا
ساخته شود با بافتن این رشته های بلند ابر خشت ها
ش��کل می گرفت و در برابر نور خورشید و حرارت
محیط خشت ها خش��ک می شدند .در فرایند بافت
چنین بنای��ی ،این امکان وجود داش��ت که برخی
س��ازه های اصلی بن��ا درون ان بافته ش��ود ،مثال
سکوهای مختلف یا اتاقک های موجود را می شد در
دل این بنا بافت .ازمایش های زلزله نگاری نشان داد
این نوع بناها که ظاهر زیبایی هم داشت و قابلیت
افزوده شدن بخش های مختلف به ان وجود داشت،
توان مقابله ای کم نظیری را برابر لرزه های سنگین
اب ،باد ،خاک ،اتش
سرانجام این رویاها را در عالم حقیقت لمس کردم،
بی انکه با کسی مسابقه دهم.
اسبها هرگز با هم مسابقه نمیدهند،
ما انسانها هستیم که انها را به مسابقه میکشیم.
تنها دویدن ،نادر خلیلی-ش��اید بت��وان ب��ا
خوان��دن کتاب «تنها
دویدن» نادر خلیلی،
این معم��ار خاکی را
ش��ناخت ام��ا ب��رای
کش��ف ان ،س��ال ها
باید خوان��د و تجربه
ک��رد ،همانط��ور که
خود معمار ،تنها با دیدن مسابقهی پسر چهارسالهاش که با
خودش مس��ابقه میداد ،دست از مسابقه گذاشتن با دیگران
کش��ید ،س��اخت اسمانخراش��ها را کنار گذاش��ت و تنها با
موتورس��یکلتی 5،سال تمام را برای یافتن حقیقت و تحقق
ارزویش ،در بیابانهای ایران به تحقیق و جس��تجو پرداخت.
او در این راه بارها و بارها به در بس��ته خورد ،اما از ایدهی
خود دس��ت بر نداش��ت .نادر خلیلی نمونهی بارز خواستن،
توانستن اس��ت .خلیلی ،موالنا را الهام بخش معماری خود
میدان��د و بارها در مصاحبه هایش این نکته را یاداور ش��ده
اس��ت...« :وقتی که در صحرا بودم ،با 5عنصر ابدی اش��نا
ش��دم :خاک ،باد ،اب ،اتش ،مولوی ،...باد و خاک و اب و
اتش بندهاند /با من و تو مرده با حق زندهاند» .وقتی برای
اولین بار توانس��ت ایدهی پختن خانهی خشتی و تبدیل ان
به خانهی س��رامیکی را عملی کند ،گوش��های نشست و با
چش��م دل به س��اختهی خود نگریس��ت و این کلمات را با
خود زمزمه کرد« :اکنون دیگر زمان ان رس��یده اس��ت که
دارد .وی درباره تجربه این دوران خود می نویسد...« :
سرانجام این رویاها را در عالم حقیقت لمس کردم
بی ان که با کسی جز با خودم مسابقه دهم .اسب ها
هرگز با هم مسابقه نمی دهند ،ما انسان ها هستیم
که انها را به مسابقه می کشیم ،اسب ها هنگامی که
ازاد و سرمست هس��تند ،به سرعت بادها می دوند.
زنبورهای عسل نیز از هم پیشی نمی گیرند .همگی
از گل ها کام دل بر می گیرند و در پایان چیزی کمتر
از شهد گل نمی افرینند .پرندگان نیز در یک دسته
و در زمان پ��رواز از هم جلو نمی زنند ولی همه ان
ها به اوج می رسند .ما انسان ها نیز گله وار افریده
نش��ده ایم که با هم مسابقه زندگی دهیم .ما تک
ت��ک به وجود امده ایم تا زیس��ت کنی��م و به اوج
الیتناهی برسیم .»...پس از زلزله بم بود که خلیلی
تصمیم به اجرای سیستم ابرخشت در این شهری
که حال با خاک یکس��ان شده بود ،گرفت .خلیلی
مصمم بود که با کمک اهالی خود بم ،مسکن هایی
برای ان ها اماده کند که هم س��اده و زیبا باشند و
ه��م ارزان قیمت .از طرف دیگر در کمترین زمان
هر خانه در یک هفته ب��رای زلزله زده ها پناهگاه
امن��ی ایجاد گردد .البته در ان زمان این ایده با بی
مهری عده ای روبرو ش��د و بی برنامگی هایی که
بر همه اشکار اس��ت ،سببی شد تا این ایده اللبه
الی اواره��ای بم بماند و خ��اک بخورد .پرداختن
به این موضوع و چرایی ان ،هرچند در این نوشتار
نمی گنجند ولی سوالی که باقی می ماند این است:
با کنار گذاشتن ابرخشتی ،ایده ای که هم اکنون در
همه جای دنیا از ان اس��تفاده میکنند ،در ساخت
و ابادی دوباره بم ت��ا چه حد موفق بوده ایم؟! ایا
تمامی اهالی بم 13س��ال پس از زلزله توانسته اند
به زندگی راحتی دست پیدا کنند؟! ایا کسی از انها
پرس��ید زندگی در چادرها و کانکس ها در گرمای
س��وزان کویر به مدت چندین سال چه تلخی هایی
را برای انها که نچشاند؟! امیدواریم وقتی خاطرات
گذش��ته خود را مرور می کنیم ،تاسف در نگاهمان
موج نزند و با خود حسرت این را نخوریم که چرا از
دانش مردانی بزرگ چون خلیلی در جایگاه و زمان
مناسب خویش بهره نبردیم ...امیدواریم. ...
ظروف س��فالین خود را به اندازههای جدیدی بیافرینیم .از
رح��م کوچک یک کاس��ه گام بیرون گذاری��م و به فضای
یک اتاق وارد ش��ویم ...اکنون دیگر زمان ان رس��یده است
که س��فالها ،چینیها و سرامیکهای س��نگ گونهای بسازیم
که نه تنها به اندازهی حجم دس��تهایمان بلکه به گنجایش
حجم زندگیمان باش��د ».این معمار بزرگ راه با ارزش��ی را
پیموده و ادامه راه را برای پیروانش هموار کرد .بی-انصافی
بزرگی در حق خودمان کردهایم اگر سرسری از کنار ایدهی
«گلتافتن» بگذریم ،چرا که کش��ور ما سرزمین زلزله خیزی
اس��ت و خانه های فرسوده بس��یاری در گوشه کنار ان چه
در روس��تا و چه در کالن ش��هرهایش قرار دارد .مسئلهای
که این روزها بحث داغ و مش��کل بزرگ کش��ور به حساب
میاید ،اگر زلزلهای به بزرگی زلزله طبس یا بم در شهرهای
دیگر بیاید چه می ش��ود؟ مسلما فاجعهای عظیم رخ خواهد
داد .ش��اید نتوان جلوی زلزل��ه را گرفت اما با جدی گرفتن
خانههای س��رامیکی که با کمترین هزینه ساخته می شوند
می توان کمک بزرگی در کمتر کردن اسیب بعد از ان شد.
چه بس��یار خانههایی هس��تند که تنها با کمی خاک ،اب و
اتش به راحتی به مقاومتی دست پیدا می کنند که در مقابل
غرش زمین کوچکترین اس��یبی نمیبینند .جالب اینجاست
که اس��تفاده از این تکنولوژی نه تنه��ا در ایران ،نه تنها در
کره ی زمین؛ بلکه در س��ایر س��یارات مثل ماه و مریخ نیز
عملی اس��ت تنها کافی اس��ت که خاک در دسترس داشته
باش��یم .نادر خلیلی ب��ه ما اموخت که تنه��ا متفاوت بودن
الزمهی یک معمار نیس��ت بلکه مفید بودن برای س��ایرین
ج��زء ملزومات یک معمار خوب به حس��اب می اید و برای
این امر کافی است چشمهایمان را به روی دنیای اطرافمان
بازتر کنیم تا بتوانی��م از تمامی نعمتهای رایگان موجود در
این دنیا استفاده کنیم.
یدانند بلکه انهایی خواهند بود که
«بی سوادان قرن بیست و یکم کسانی نخواهند بود که خواندن و نوشتن نم
نمی توانند فرابگیرند ،یا اموخته های خود را کنار بگذارند یا دوباره یاد بگیرند ».الوین تافلر
اول متن دو سوال و پاسخ بهرام شیردل سلیبرتی معماری کشور به کاظم برابادی دبیر سرویس صفحه
معماری شرق را بخوانید ،تا عرض کنم...« :گفتید لیدر در جامعه معماری ایران وجود ندارد ،ایا شما خودتان
یدانید ایا می توانید شخصی را به من معرفی کنید که دارای چنین ویژگی هایی باشد؟ خیلی دلم
را ان لیدر م
می خواست می توانستم از چنین شخصی نام ببرم و حتی ان شخص وجود باشد ٢٠.سال پیش نیامدم ایران
که چنین نقشی را داشته باشم .من ادمی هستم که دوست دارم کاغذ بگذارم جلو رویم و معماری کنم ،فکر
کنم و ایده بپرورانم .هنوز به دست معمار عقیده دارم و اینکه با این دست چه می تواند طراحی کند ،بسازد و
خلق کند .به مهارتی که از دست می اید ،اعتقاد دارم اما به صورت ناخواسته و غیررسمی و حتی تعارفی ،من
لیدر معماری ایران هستم .اگرچه معماری کشور سازمانی ندارد! باید این طور بگویم من لیدر معماری ایران
هستم اما در سایه .خیلی از معمارانی که من را قبول دارند و من را استاد خطاب می کنند( ،اگرچه در دانشگاهی
تدریس نمی کنم) ناخواسته این عنوان را به من می دهند .یکی از مهم ترین ویژگی های یک لیدر در توده ای
که به شدت با هم در کنش و واکنش هستند ،این است که به سمت عمل گرایی برود؛ اتفاقی که احمدی نژاد را
در دوره ای بر اصالح طلبان ارجح کرد ،نیز دقیقا همین بود .شما در زمینه این عمل گرایی چه قدمی برداشته اید،
یدانم دنبال چه
درحالی که به دالیلی ،بسیاری از پروژه های شما هنوز اجرا نشده اند؟ قدم هایی برداشته ام ،م
چیزی هستم .در هر پروژه ای که تعریف می کنیم ،این اهداف دیده و پیش بینی شده اند ،به عبارت دیگر،
وضعیت معماری در این ٢٠سال به شکل قابل توجهی عوض شده و بخشی از این تغییر به خاطر حضورم،
پروژه هایم و نوع نگاهم به معماری بوده است .اما این موضوع اگرچه وجود دارد ،اما هیچ وقت نهادینه نشده
است .امروز بیشتر از ٨٠درصد از کسانی که در بی ینال ونیز هستند ،روزی در این دفتر برای پروژه های من
کار کرده اند…» .حال به ادامه بحث توجه فرمایید :اگر دستی هر چند از دور بر اتش معماری و ساخت و ساز
داشته باشید که الحمدا… ظاهرا همه به نوعی دارند و به قول معروف سرتان در حساب و کتاب باشد که
ان هم ماشاا… برقرار است و البته دور و برتان را کنجکاوانه تر نگاه کنید که انشاا… با توجه به کثرت تعداد
معماران ،حتما چند تایی را در قوم و خویش و در و همسایه رصد خواهید کرد ،به نکته جالب توجه و نوعا غم
انگیزی برخورد می کنید و ان هم این که عموما دفاتر معماری که هویت انها منوط به یک قهرمان معماری
نیست و به عنوان یک کل منسجم در عرصه طراحی عمل می کنند ،موفق ترند؛ به عبارتی دیگر معموال
سلیبرتی های معماری بیشتر حرف می زنند و نهایتا درامد انها از نفس عمل طراحانه به صفر میل می کند
و ماحصل کار ،گر محک تجربه اید به میان ،ورشکستگی قهرمان داستان و اهی است که از نهاد ناظر نه
چندان بی طرف برخواهد خواست .صرف نظر از جنبه های پر زرق و برق شهرت معمارانه ا ِه نگارنده ،دفاتر تک
قهرماندربیشترمواقعمصداقتعاریفاقتصادی«ورشکستگی»هستندبهعبارتساده تر،ورشکستههستند
ولی خودشان خبر ندارند؛ یعنی به زبانی علمی تر ،تراز مالی انها نه تنها حایز سود سالیانه بعد از کسر تمامی
هزینه ها نیست بلکه غالبا برای حفظ همان «زرق و برق» ،قهرمان قصه ما مجبور است از جیبش یا جیب
پدرش هم هزینه کند .مثال های عینی در این حوزه فراوانند… از همان نگاه کنجکاوانه اشاره شده ،استفاده
کنید .قهرمان هایی با تلی از اثار ساخته نشده بعضا دریغ از یک اثر ساخته شده ولی جالب توجه ،قهرمان هایی
با اثار اندک ساخته شده ولی به ثمن بخس و نهایتا قهرمان هایی با هزینه فراوان تبلیغات مجله ای در قالب
ظاهری معرفی پروژه ،گفتگو و بحث و البته محتوای مالی رپرتاژ اگهی .واقعیت این است که هر سازمانی
نیازمند یک راهبر ظاهرا واژه «لیدر» لوث شده است است ،اما مزیت رقابتی پایدار ،منتج از عملکرد درست
طراحی است ،نه داشتن یک «قهرمان طراحی» .سازمان ها و شرکت هایی که بر اساس عملکرد طراحی
بنیان نهاده شده اند مثال دفاتر معماری یا مشاور باید تیم مدیریت طراحی ای تشکیل دهند که در برابر تغییرات
اولویت های سازمانی ،زیرک و هوشیار باشد .چنین رویکردی به ایجاد انگیزه برای قابلیت های پویا پرداخته،
در مقابل رقابت به حفاظت از دارایی های سازمانی می پردازد .نانسی نایپر در کتاب «عرصه خالقانه» با تبیین
یک چارچوب اکتشافی به جزییاتی در مورد چگونگی توسعه خالق سازمان و استفاده از روال ها و فرایندها
برای تقویت توانایی همکاران خود در راستای رسیدن به نتیجه خاص و خالق ،می پردازد .در چنین چارچوبی،
ابتدا معمار کارافرین در یک موقعیت بحرانی قرار داده می شود به عنوان مثال «معمار ،حمایت کننده و توسعه
دهنده قابلیت های خالق» و در اثنای مطالعات موردی به برجسته کردن نقش محوری کار افرین خالق در
موقعیت بحرانی مشارالیه می پردازد .در نهایت خالقیت با ساختن و یافتن فکرهای جدید و نواوری با کاربرد
فکرها سر و کار دارد .از نظرگاه مدیریتی هر برنامه ریز بسیار موفق به صدها فکر و ایده کاربردی نیاز داشته،
موفقیت نهایی و در بعضی موارد بقای سازمان به توانایی برنامه ریز در ایجاد و به کارگیری فکرهای جدید
بستگی دارد نه به فردگرایی او.
کافه کتاب معماری
تنها دویدن
نادر خلیل��ی می گوید...« :اس��ب ها هرگز با هم
مسابقه نمی دهند .ما انسان ها هستیم که ان ها
را به مسابقه می کشیم .اسب ها هنگامی که ازاد
و سر مستند به سرعت بادها می دوند .زنبورهای
عس��ل نیز از هم پیش��ی نمی گیرند ،همگی از
گل ها کام دل برمی گیرند .و در پایان نیز کمتر
از ش��هد گل نمی افرینند .بال های یک پرنده با
هم رقاب��ت نمی کنند که به پ��روازش دراورند،
و پرن��دگان نیز در یک دس��ته و در زمان پرواز
از ه��م جلو نمی زنند ،ولی هم��ه ی ان ها به اوج
می رس��ند »...ایا در دنیای ام��روز در پی امال و
ارزوها رفتن و تنها دویدن ،یک دیوانگی است؟
ایا پس از س��ال ها تالش بسیار ،اصرار ورزیدن
بر ارمان هایی که بارها به بن بس��ت خورده اند،
هنوز منطقی اس��ت؟! ش��اید ...ول��ی خلیلی به
سیاق دیگری می اندیشد و عمل می کند« .تنها
گزارش کارها ،فعالیت ها و تجربه های
دویدن»
ِ
پی
مرحوم پروفس��ور نادر خلیلی اس��ت که در ِ
های
تحق��ق ارزوهایش ب��رای
س��اختن خانه ِ
ِ
ِ
جالب پژوهش��ی به
راهی س��فرهای ِ
گِلی زیباِ ،
سعی مداوم
روس��تاهای ایران شد و با پشتکار و ِ
تالش کرد تا طرح هایش را عملی کند و نشان
دهد که با معجزه ی عناصر خاک ،اب ،باد و اتش
کارگیری خالقانه ی تلفیقی از شیوه های
و با به
ِ
س��رامیکی
س��نتی و مدرن ،می توان خانه های
ِ
بادوام ،ضد زلزله و زیبا بنا کرد .خلیلی در جایی از
کتاب می گوید!...« :حاال من با خود فکر می کنم
که اری به تنهایی مسابقه دادن باالترین لذت و
ش��وق زندگی را همراه دارد .تنها دویدن را همه
باید بیاموزند .تنها دویدن ،ش��تاب در رسیدن به
جایی نیس��ت ،حرکتی اس��ت در ژرفای خود و
طبیعت .این نکت��ه در ان روز و در ان موقعیت
ش��لوغ و پر هیاهوی زندگی من لحظه ای بیدار
کننده و اثر گذار بود .»!...به قول خلیلی سرعت
تنها اسلحه ای است که انسان توسط ان می تواند
بر زمان غلبه کند .ارزوی نهانی انسان بدون ان
که خودش نیز متوجه ان باشد ان است که زمان
را متوق��ف کند و برای متوقف کردن زمان فقط
یک راه وجود دارد :حرکت با حد اعالی سرعت
در جهان که س��رعت نور اس��ت .انسان با همه
جوهر وجود خود می خواهد که از سنگینی جسم
رهایی یافته و به انرژی روح تبدیل ش��ود .و این
راز تنها در حرکت با س��رعت نور نهفته است!...
تنها دویدن تا کنون بارها تجدید چاپ ش��ده و
می توان ان را از جمله بهترین کتاب های خاطراه
نویسی از زبان یک معمار دانست .خلیلی در این
کتاب با نوشتار شعرگونه اش به ما می اموزد که
نباید از خالق بودن ترس��ید؛ بلکه باید شروع به
دویدن کردن .ایستایی از منظر او مساویست با
مرگ معمار که نقش افرینندگی فضا به دستان
او به امانت سپرده شده است .شما نیز تنها دویدن
را بخوانید و از او بیاموزید.
10
موسیــقی
www.honarmandonline.ir
مدیرعامل جدید بنیاد فرهنگی هنری رودکی
سازشناسی
َدف ،یکی از سازهای کوبه ای در موسیقی
ایرانی اس��ت که ش��امل حلقه ای چوبی
اس��ت که پوست نازکی بر ان کشیده اند
و با ضربه های انگشت می نوازند .این ساز
از سازهای ضربی ایرانی شبیه به دایره
ولی بزرگ تر از ان و با صدای بم تر است.
چنان کهازکتاب هایموسیقیونوشته ها
و اشعار بر می اید ،در دوره اسالمی ایران،
این س��از برای پشتیبانی از ساز و حفظ وزن
ب��ه کار می رفته و رکن اصلی مجالس عیش و
ط��رب و محافل اه��ل ذوق و عرفان بوده که
قواالن هم با خواندن سرود و ترانه ان را به کار
می بردند .در کتاب های لغت در معنی دف یا دایره
می نویسند :ان چنبری است از چوب که بر روی
ان پوست کشند و بر چنبر ان حلقه ها اویزند .در
قدیم برای انکه طنین بهتری داشته باشد روی
دف پوست اهو می کشیدند .در قدیم دف یا دایره
کوچک را که چنبر ان از روی و برنج س��اخته
می شد خمک یا خمبک می گفتند .به دست زدن
با وزن و به اصطالح بشکن زدن هم خمک یا
خمبک می گفتند .دف هایی هم بوده که بر چنبر
ان زنگ تعبیه می کردند و می نواختند .زنگ های
دف را جالجل می گفتند .در دوره اس�لامی به
کسانی که دف یا دایره می نواختند جالجل زن
می گفتند.درایرانکهنجالجلوسیله ایبیضی
شکل و بزرگ بود که زنگ هایی بر ان می بستند
و در جنگ ها ب��ه کار می بردند و ظاهرا صدای
مهیبی داشته است .دف را که بر ان زنگوله تعبیه
می کنند دف زنگی می گویند .از این ساز در قاره
اسیا بیش از مناطق دیگرجهان استفاده می کنند
و هر کشوری به فراخور حال و هوای موسیقی
خود ،از ان استفاده می کنند .کاربرد دف به ویژه در
خاورمیانه از سایر جاها بیشتر است .در کشورهای
عربی همچون عربستان و عمان و کشورهای
دیگری چون ترکیه ،عراق و اذربایجان از جمله
جاهایی اس��ت ک��ه دف رواج دارد .پس از انکه
تمبک مجلسی شد به تدریج جای دف را گرفت
سه شـــــــنبه 22تیرماه 1395سال نهم شماره 516
وظایف را به درستی انجام می دهم
و از رونق دف کاست و دف را بیشتر در شهرهای
کوچک و قصبات در مجالس عیش و سرور به
کار می بردند به ویژه در کردستان و اذربایجان
بس��یار متداول بود و نوازندگان ماهر داشت .در
س��ال های اخیر دف نوازی در بیشتر شهرهای
ایران رایج تر شده است و هنر اموزان به اموختن
ان روی اورده اند .در کردستان و به ویژه در استان
کردستان و استان کرمانشاه دف نوازی در میان
مردم جایگاه خاصی دارد .رواج بس��یار زیاد دف
در کردس��تان به دلیل وجود ایین های عرفانی
در این ناحیه اس��ت .به همین خاطر بسیاری از
مردم کردستان اش��نایی مقدماتی با دف دارند
از نوازندگان صاحب س��بک ان می توان بیژن
کامکار و مسعود حبیبی را نام برد که استاد کامکار
نقش به سزایی را در شخصیت دادن به این ساز
در موسیقی اصیل ایرانی ایفا کرده است واستاد
حبیبی با ابداع شیوه مدرنی در نوازندگی این ساز
ان را بص��ورت کامال اصولی و تکنیکی مانند
دیگر س��ازها در اورده است .کالف اصلی دف،
بدنه ای استوانه شکل و کوتاه از جنس چوب است
که در یک طرف ان استوانه ،پوست حیوانات یا
پالستیک کشیده شده است (بهترین نوع دف ،با
پوست حیوانات و در فصل بهار ساخته می شود)
ابت��دا و انتهای ق��اب اصلی با ب��رش زاوی هدار
(اصطالحابرشفارسی)بههمچسبیدهمی شوند
و ضخامت یک س��مت از کالف با تراش��یدن
چوب کمتر شده و پوست با سریش روی این لبه
می چسبد و با گل میخ محکم می شود.
هنرمند :علی اکبر صف��ی پور مدیرعامل
جدید بنیاد فرهنگی هنری رودکی دوشنبه
۲۱تیر ماه در یک نشس��ت خبری که به
بهانه برگزاری کنسرت سمفونی «وحدت
و همزیس��تی اقوام ایرانی ارمیا» در تاالر
وحدت تهران برگزار ش��د ،درباره وضعیت
اینده ارکستر سمفونیک تهران و ارکستر
موس��یقی ملی و نحوه اداره ارکسترهای
زیر نظر وزارت فرهنگ و ارش��اد اسالمی
توضیحاتی را ارائ��ه داد .وی در ابتدای این
بخش از صحبت های خود بیان کرد :تاالر
وحدت جزو مجموعه های بسیار ارزشمند
و مه��م معاونت هن��ری وزارت فرهنگ
و ارش��اد اسالمی اس��ت که همه دوست
دارند برنامه هایی ک��ه در این مکان مهم
به مخاطبان ارائه می ش��ود با کیفیت و از
لحاظ درجه هن��ری مطابق با دیدگاه ها و
نظارت هایی مجموعه هایی همچون دفتر
موسیقی ،اداره کل هنرهای نمایشی و سایر
مجموعه های وابسته باشد .به همین جهت
مطمئن باشید هم در دوره گذشته و هم در
دوره فعلی جهت گیری اصلی ما اینگونه
است که از بهترین اثار در این مکان استفاده
شود چرا که ما برای پول و درامدزایی کار
انجام نمی دهیم و معتقدیم اجرای هر اثری
جایگاهش در تاالر نیست.
مدیرعامل بنیاد فرهنگ��ی هنری رودکی
ادامه داد :با توجه به حضور پرتعداد گروه ها و
برنامه هایمختلففشارزیادیبرایبرنامه
ریزی در بنیاد فرهنگی هنری رودکی وجود
دارد ولی ما دوست داریم در بهترین شرایط
میزبان اثاری باشیم که درجه یک هستند.
از این رو اطمینان داشته باشید که تالش
می کنیم کارهایی در این بنیاد به مخاطبان
ارائه شود که حرف هایی برای گفتن دارند
کمااینکهاستفادهازظرفیتهنرمندانفعال
در اس��تان ها نیز از دیگر برنامه های ما در
بنیاد فرهنگی هنری رودکی است .صفی
پور همچنین به ماجرای دامنه دار وضعیت
ارکس��ترهای دولتی اشاره کرد و گفت :در
گذشتهپیرامونوضعیتارکسترسمفونیک
تهران و ارکستر موسیقی ملی ایران حواشی
وجود داش��ت که ن��ه ما ان حاش��یه ها را
دوست داریم و نه جامعه هنری این شیوه
را می پسندد اما باید بدانیم در کارهای بزرگ
درص��دی را برای معایب و مش��کالت در
نظر بگیریم و اتفاقا مدیریت ریس��ک هم
بر همین قاعده و مبنا مطرح می شود .بنیاد
فرهنگی هن��ری رودکی به عنوان متولی
اصلی ارکس��ترها باید برنام��ه ریزی های
مختلفی را درباره وضعیت این ارکستر انجام
دهد .شما بدانید چه در گذشته و چه در حال
حاضراحیایارکسترهاوظیفهاصلیمابوده
و است .وی تصریح کرد :در این ۲۰روزی
که بنده در بنی��اد فرهنگی هنری رودکی
مستقر شدم بیش از هر کار دیگری وقتم
را برای ارکس��ترها گذاشتم تا بتوانم رابطه
حقوقی اعضای ارکس��تر با بنیاد رودکی را
به جایگاه قانونی و تعریف درستی برسانم.
در همین چند روز بیش از چهار جلس��ه با
اعضای هیات مدی��ره و مجموعه نوازنده
ارکسترها برگزار کردیم که نتایج خوبی هم
حاصل شد و به زودی نیز نتایج نهایی ان
اطالع رسانی خواهد شد .ما در این زمینه
به جمع بندی تعاریف خوبی رسیدیم که بر
اساس ان نباید نوازندگان نگران دریافتی
خود باش��ند .من اعتقاد دارم برای هر کار
بزرگی باید احساس مسئولیت کنیم و در
کنار ان نیز هزینه بدهیم .این نمی ش��ود
که ما انتظار ارکستر خوبی داشته باشیم اما
نوازنده نداند بیمه است یا نیست؟ این خوب
نیس��ت که ما ادعای داشتن ارکستر کنیم
اما نوازنده ارکستر نداند که ایا در فالن ماه
حقوق ۱۵روزه یا ۱۰روزه دریافت می کند.
مدیرعامل بنیاد فرهنگ��ی هنری رودکی
تاکید کرد :مطمئن باشید من این مشکل
را حل می کنم و کار را به جایی می رسانیم
کهنوازندهارکستربداندکارمندارکستراست.
بعد از ماجرای حقوقی ارکسترها ما باید به
مس��ائل فنی این مجموعه های ارزشمند
توجه کنیم که بر اس��اس ان قرار است تا
برنامه یک ساله ای طرحی شود و ما بتوانیم
با کمک افرادی که کننده کار هستند سمت
و سوی محتوایی ارکسترها را به جای خوبی
برسانیم .بنده طی جلسه ای که با مقام عالی
وزارت داشتم ایشان نیز تاکید کرد که اولین
نکته ای که ارکسترها باید به ان توجه کنند
خالصی از حواشی اس��ت که امیدوارم با
کمک شما و اساتید بزرگوار این مشکل نیز
یدانند که
حل شود .صفی پور افزود :همه م
حرف زدن راحت است اما یقین بدانید که ما
تالش می کنیم در عمل کارهایی را که قرار
استانجامدهیمبهمنصهظهوربرسانیم.ما
درصدد برنامه ریزی هایی هستیم که هم در
قاب خاطره
در صفحه رسمی حبیب محبیان در اینستاگرام جزییات
مراسم چهلم این هنرمند منتشر شده است.
«مراسم چهلم مرد تنهای شب حبیب محبیان سه شنبه
29تیرماه 1395س�اعت 5الی 7عصر مسجد قدس
نیاسته،رامسر»
فرامرزپایور،جلیلشهناز،
علیاصغربهاری
استان ها ،هم در تهران و هم خارج از کشور
برنامه هایی برای ارکستر سمفونیک تهران
ارائه ش��ود که به دور از هر گونه حواش��ی
می تواند سرمنشا خدمات موثری در عرصه
موسیقی باشد .مدیرعامل بنیاد فرهنگی
هنریرودکیدربخشپایانیصحبت های
خود تصریح کرد :بنیاد یک مجموعه است
اما بنده تالش می کنم کارهای گذشته با
سرعت بیش��تری انجام ش��ود دوم اینکه
نگاه همه جانبه به ۱۲وظیفه ای که برای
مدیری��ت بنیاد فرهنگی هن��ری رودکی
تعریف ش��ده از جمله اولویت های بنده در
این دوره مدیریتی است که امیدوارم موفق
به انجام ان ش��وم .دیگر اینکه رسیدن به
تعریف درستی از اعتبارات ان هم به صورت
اعتبارات دائمی که بر مبنای ان بنیاد رودکی
بتواند روی پای خود بایستد از دیگر اهداف
و اولویت های بنده است که به شدت روی
ان تاکید دارم.
گردشگری
سه شـــــــنبه 22تیرماه 1395سال نهم شماره 516
www.honarmandonline.ir
بررسی پتانسیل ها و جذابیت های کویرگردی
کویرهای ایران تشنه گردشگری
علیرضاپویانسب
شایدباشنیدنکلمهکویر،خشکی،درماندگیوحشرات
س��می اولین کلماتی باشند که به ذهن انسان خطور
می کنند؛ این در حالی است که کویر می تواند یکی از
بهترینمکان هابرایافرادیباشدکهازهیاهویشهرها
کالفهشده اند.البتهخشن،خشکوزمختبودنکویر
بهواسطهنوعنگاهیاستکهبهچنیناقلیمیدرکشور
مامی شود.بااندکیتغییرزاویهنگاه،می تواندریافتکه
کویرنه تنهایکتهدیدنیستبلکهدربعدگردشگری
یکفرصتاستثناییبرایایرانمحسوبمی شود.این
اتفاقالبتهزمانیرخمی دهدکهماگردشگریرافقطدر
ابنیه تاریخی خالصه نکنیم و بدانیم که اقلیم کویر در
ایران یکی از جذاب ترین مناطق گردشگری محسوب
می شود.امروزهکویرگردیوبه طورکلیطبیعت گردی
یکی از پرمش��تری ترین انواع گردشگری محسوب
می شود.درچندسالگذشته،بهلطفتوسعهگردشگری
درکشورونگاهویژهبهمقولهتوریسم،گردشگریکویر
نیز مورد توجه قرارگرفته اس��ت .کویرگردی در همان
ابتدایمطرح شدنباسیلمخاطبانداخلیمواجهشدو
مسووالنرابهاینفکرفروبردکهاینقسمازگردشگری
می تواند یکی از بهترین جاذبه های گردش��گری در
کشور به شمار اید .تعداد زیاد گردشگران و کویرگردان
واردشدهبهکویرهایکشورازیکسوومتقاضیانمتعدد
سرمایه گذاری در این مناطق از سوی دیگر ،این نوید
را می دهد که گردشگری کویر می تواند به عنوان یک
صنعتکارامناطقکمترتوسعه یافتهکویریراازوضع
فعلینجاتدادهوانهارادرمسیرتوسعهوپیشرفتقرار
بدهد .دراینمیاناصفهانبهعنوانیکیازاستان های
مهم در بحث گردشگری و کویرگردی مطرح است.
نکتهمهمایناستکهمسووالناستانیوگردشگری
اصفهانمتوجهاینموضوعمهمشدهوازسرریزشدن
یدانند
مخاطبانداخلیخبرمی دهند،البتهانهاخوبم
کهکویرمی تواندیکجاذبهبسیارمهمبرایگردشگران
اروپایی نیز محسوب شود .انها قطعا با دیدن کویرهای
ایرانازایننوعگردشگریکهبهندرتدرقارهسبزیافت
می شود،استقبالخواهندکرد.درهمینزمینهفریدون
الهیاری اعتقاد دارد جاذبه های خاص گردشگری کویر
ازجملهتپه هایماسه ایودریاچه هاینمکیبهعالوه
اسمان پر ستاره و مکان های رصد ،وضعیت ویژه ای را
برایگردشگریدراینمناطقایجادکردهاست.البتهاو
درزمینهجذبگردشگرمعتقداستدرابتدایراههستیم،
اما در همین مدت زمان هم توانسته ایم موفقیت های
خوبی در جذب گردشگر داشته باشیم .مدیرکل میراث
فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان
بحثزیرساخت هارامهم ترینمسالهگردشگریکویر
یداند که در مناطق کویری برای جذب گردش��گر
م
مطرح می شود؛ چراکه برای جذب گردشگر نیاز است
کهراه هایمناسبوجودداشتهباشد،رفت وامدهامناسب
بودهواماکناقامتیدرحدواندازه هایگردشگریباشد
وامنیتگردشگراننیزتامینشود.ویازدردستنبودن
امار دقیق از شمار گردشگران کویری می گوید و تاکید
می کند«:خوشبختانهدرحالحاضرنگاهخوبیبهکویر
نالمللی
وگردشگریانشدهوگردشگرانخارجیوبی
نیز با این نوع گردشگری در ایران اشنا می شوند و حتی
در این بخش نیز با استقبال مواجه بوده ایم ».مدیرکل
میراث فرهنگی ،صنایع دس��تی و گردشگری استان
اصفهان از اس��تقبال شدید برای س��رمایه گذاری و
توسعه گردشگری در مناطق کویری خبر می دهد
و از س��اخت چندین منطقه نمونه گردشگری در
کویرهای اصفهان توس��ط همین سرمایه گذاران
ابراز خوشحالی می کند .الهیاری توسعه را حاصل
رونق گردش��گری در مناطق کوی��ری می داند و
می گوید« :مباحثی همچون اشتغال و جلوگیری
از مهاجرت معکوس از جمله مهم ترین اتفاقاتی
است که بارونق گردشگری در کویر رخ می دهد
و همین موضوع موجب ثبات در مناطق کویری
که کمتر توس��عه یافته هم هستند ،می شود؛ چرا
که خوشبختانه ان طور که امارهای نسبی نشان
می دهد ،گردشگران خارجی نیز کم کم با مناطق
کویری کش��ور اشنا ش��ده و این مناطق را برای
گردشگری انتخاب می کنند ».گردشگری کویر
در ابتدای مس��یر توسعه خود قرار دارد و قطعا در
این میان کاستی هایی وجود دارد .این کاستی ها
باید توسط سرمایه گذارانی که استقبال انها از کویر
چندان هم کم نیست ،جبران شود .همچنین ،اداره
میراث فرهنگی و گردشگری باید برای جلوگیری از
مشکالتی که نظیر ان در مرنجاب در سال گذشته
بارها ایجاد ش��د ،تمام تالش خ��ود را به کار گیرد.
همچنین مسافران باید بدانند کویر با ان ظاهر بسیار
خش��ن خود این روزها از گردش��گران بسیاری در
اغوش خود پذیرایی می کند ،اما قطعا با رشد مسافر
در این مناطق بکر ،معضالت زیست محیطی نیز با
احتمال بیشتری گریبان ان را خواهد گرفت .پس باید
باکویرهامهربان تربرخوردکنیمتاحداقلاینمناطق
بکر زیبایی خود را از دست ندهند.
11
مهمترین رویدادهای گردشگری از نگاه «هنرمند»
دورخیز ۱۱میلیارددالریگردشگریقطربرای۲۰۲۰
کارشناس��ان قط��ری پیش بینی کرده ان��د درامد این کش��ور از جذب
گردشگران خارجی تا س��ال ۲۰۲۰به ۱۱میلیارد و ۹۰۰میلیون دالر
می رس��د« .گلف تایمز» نوشت :یک مرکز تحقیقاتی در قطر با بررسی
امار س��ال های اخیر و رویدادهای پیش رو ،پیش بینی کرده این کشور
تا س��ال ۲۰۲۰با جذب مس��افران خارجی درامدی ۱۱میلیارد و ۹۰۰
میلیون دالری به جیب بزند .رشد سفرهای برون مرزی قطری ها هم
از دیگر نتایج این پژوهش بوده اس��ت؛ امار سفرهای خارجی قطری ها
در س��ال جاری میالدی با رش��دی ۷.۲درصدی ،یک میلیون و ۷۰۰
ه��زار نفر بوده که ی��ک میلیون و ۱۰۰نفر از این افراد به عربس��تان
رفته اند .امارات متحده عربی ،بحرین ،کویت و ترکیه پس از عربستان،
محبوب ترین مقاصد قطری ها بوده اند .پیش بینی شده تعداد قطری های
عازم کش��ورهای خارجی تا سال ۲۰۲۰به دو میلیون و ۵۰۰هزار نفر
برس��د .کارشناسان علت رشد این امار را قوی شدن اقتصاد این کشور
در تعامالت با کش��ورهای اروپایی و امریکا و همچنین شناخته شدن
بیشتر قطر به عنوان یک مقصد گردشگری جذاب در منطقه خاورمیانه
دانس��ته اند .گسترش امکانات تجاری و س��اخت هتل های تجمالتی،
گردش��گران ثروتمند بیش��تری را جذب قطر می کن��د و در کل درامد
گردش��گری این کش��ور را افزایش می دهد .پایین ام��دن ارزش پوند
در کنار افزایش تمایل به س��فرها الکچری و سرمایه گذاری قطری ها
در بازاره��ای اروپای��ی از مهم ترین عوامل رش��د امار ص��دور و ورود
گردشگران این کشور محسوب می شود.
کشف بزرگترین قبرستان تاریخی جهان در ترکیه
«حریت دیلی نیوز» نوش��ت :باستان شناسان موفق به کشف حدود ۸۰
قبر س��نگی در جریان حفاری های قلعه «اورفا» واقع در جنوب ش��رق
کش��ور ترکیه ش��دند و گمان می برند این بزرگترین گورستان تاریخی
جهان باش��د .تاکنون در مساحت ۴۵هزار مترمربعی این منطقه حدود
۸۰قبر پیدا ش��ده اس��ت .در جری��ان این پروژه ،راه ه��ای جدیدی در
این منطقه س��اخته ش��ده و شرایط برای تبدیل ش��دن این گورستان
به یک جاذبه تاریخی مهیا ش��ده اس��ت .در میان این قبرها ،یکی در
باالتری��ن نقطه و زیر تپ��ه ای که قلعه روی ان واقع ش��ده ،قرار دارد
و از دیگ��ران بزرگتر اس��ت .روی یکی دیگر از ان ها هم نش��انه هایی
از حکاکی نقوش و نوش��ته ها دیده ش��ده است .باستان شناسان حدس
می زنند این گورستان متعلق به اشراف زاده و اعضای خانواده سلطنتی
پادشاه «ابگر» اُدسا باشد.
درخواست ثبت روزی برای «لباس محلی»
تعدادی از س��ازمان های مردم نهاد خواس��تار گنجان��دن روزی به نام
«روز لباس محلی» در تقویم رس��می کش��ور شدند .انجمن «دیده بان
یادگارهای فرهنگی و طبیعی ایران» اعالم کرد ۲۵ :سازمان مردم نهاد
فعال در حوزه های میراث فرهنگی و گردشگری در نامه ای به شورای
فرهنگ عمومی خواهان نامیده ش��دن ششم فروردین ماه به نام «روز
ملی لباس محلی» در تقویم رس��می کش��ور شدند .در این نامه که در
دبیرخانه ی شورای فرهنگ عمومی به شماره ی /۹۵/۱۴۲۹۲۳الف به
ثبت رس��ید ،امده است« :همان گونه که اگاهید ،ایران سرزمینی کهن
با گوناگونی اقوام دارای میراث فرهنگی مش��ترک اس��ت و پاسداشت
و گس��ترش فرهنگ همه ی اقوام ایرانی در راستای حفظ وحدت ملی
و یکپارچگی س��رزمینی ایران ،اصلی ضروری و انکارناپذیر است ».در
بخ��ش دیگری از نامه که به امضای علیرضا افش��اری دبیر «دیده بان
یادگارهای فرهنگی و طبیعی ایران» از س��وی ۲۴انجمن از سراس��ر
کش��ور رسیده ،چنین امده اس��ت« :بی گمان یکی از جلوه های زیبای
فرهنگ اقوام و خویش��اوندان ایرانی «لباس های محلی» انان اس��ت
ک��ه نماد دیرینگ��ی تاریخی ،غنای فرهنگی و هویت جمعی به ش��مار
می رود و حفظ این تنوع فرهنگی دیرینه س��ال یکی ،از راه های مقابله
با تاثیرات روزافزون فرهنگ بیگانه از طریق رس��انه های فراگیر در به
فراموشی سپردن فرهنگ بومی و ملی است».
در نامه ی انجمن ها به حجت االسال م والمسلمین سیدحسین شاهمرادی
دبیر ارجمند شورای فرهنگ عمومی پیشنهاد شده است که به نشانه ی
احترام به س��نت های اقوام ایرانی و هویت فرهنگی انان و پاسداش��ت
وحدت ملی ،یک روز در س��ال با عن��وان «روز ملی لباس محلی» در
تقویم رس��می کشور نامگذاری ش��ود .در پایان نیز افزوده شده است:
«ما س��ازمان های مردم نهاد امضاکننده ی این درخواس��ت ،با توجه به
نظرخواهی انجام ش��ده از صاحب نظران و با در نظر گرفتن دالیلی که
در طرح پیوس��تی تقدیم می شود ،روز «شش��م فروردین ماه» هر سال
را با عنوان «روز ملی لباس محلی» پیش��نهاد و درخواست ثبت ان را
در تقویم رس��می کشور داریم ».این نامه که رونوشت ان برای رییس
س��ازمان میراث فرهنگی ،صنایع دس��تی و گردشگری کشور فرستاده
شده است ،طرحی را به پیوست دارد که در ان با تعریف لباس محلی،
کارکردهای و ویژگی های ان ،عوامل تاثیرگذار بر ان و ضرورت حفظ
این میراث ارزش��مند ،به ضرورت چنین نامگذاری و درج ان در قالب
یک مناس��بت در تقویم رسمی اشاره شده و دالیل پیشنهاد روز ششم
فروردین ماه به عنوان روزی ملی لباس محلی عنوان شده است.
طرح مجازی گردشگری در مازندران اجرایی می شود
عیس��ی منص��وری در کارگروه تخصصی اش��تغال اس��تان مازندران
ب��ا بیان اینکه اقتصاد مقاومتی یک مبحث اس��تراتژیک برای کش��ور
اس��ت ،اظهار کرد :اقتصاد مقاومتی یک دوره متفاوت را برای کش��ور
ب��ه وجود می اورد ک��ه اگر نظام اجرای��ی ان را بفهمد و هضم کند به
طور قطع توس��عه مدنظر به وجود می اید .وی تصریح کرد :کشورهای
توسعه یافته بحران های سختی را پشت سر گذاشتند و پس از عبور از
این بحران ،در برطرف کردن مش��کالت معیشت و اشتغال مردم خود
موفق بودند .منصوری ،ایجاد اشتغالزایی با پرداخت تسهیالت را امری
نادرس��ت دانس��ت و خاطرنش��ان کرد :اگر فکر می کنیم که با اعطای
تس��هیالت رونق اقتصادی به وجود می اید اش��تباه است ،اشتغالی که
با تس��هیالت اغاز ش��ود پایدار نمی ماند .معاون توس��عه ،کارافرینی و
اشتغال وزارت تعاون ،کار و رفاه اجتماعی تصریح کرد :در کوتاه مدت
نیاز داریم که مش��کل اقتصادی حل شود و پیاده سازی راه حل جدید
در بروکراس��ی حاضر بسیار سخت است .منصوری گفت :دولت باید به
جای دخالت ،در عرص��ه اقتصاد مداخله کند به این معنی که به جای
تزریق تس��هیالت به تبیین مش��کالت و حل ان برای توسعه تولید و
کارافرینی بپردازد .وی با اش��اره به تمرکز دولت در اش��تغالزایی کوتاه
مدت اظهار کرد :بنگاه های خرد و کوچک بیش از 85درصد اش��تغال
کش��ور را به دس��ت گرفتند و اگر بخواهیم در کوتاه مدت به موفقیت
برسیم باید روی این بنگاه ها متمرکز شویم .معاون توسعه ،کارافرینی
و اشتغال وزارت تعاون ،کار و رفاه اجتماعی افزود :اشتغالزایی ،اشتغال
کارخانهای نیست ،بلکه مزیت های هر استان فرصتی برای اشتغالزایی
اس��ت 96 .درصد از بنگاه های اقتصادی اشتغال زایی زیر ده نفر دارند.
بن��گاه اقتصادی را متول��د می کنیم اما به دلیل نبود بس��ترهای الزم
توان بزرگ ش��دن ندارند .وی با اش��اره به اینکه باید دید مسئول سود
بخش خصوصی هستیم یا منفعت عمومی ،افزود :اگر منفعت عموعی
را مدنظ��ر داری��م باید بر روی مواردی متمرکز ش��ویم که بیش��ترین
س��هم از اشتغالزایی کشور را دارند که همان بنگاه های اقتصادی خرد
اس��ت .معاون توس��عه ،کارافرینی و اش��تغال وزارت تعاون ،کار و رفاه
اجتماع��ی با بیان اینکه در طرح ملی تکاپو ،حفظ مزیت های اقتصادی
و توس��عه اش��تغال زایی را به هم��راه دارد ،اظهار ک��رد :در طرح ملی
تکاپو ،مهم ترین رس��ته های اقتصادی شناس��ایی شده است .در طرح
ملی تکاپو دیگر کش��اورز تولید را رها نمی کند و به سرایداری امالک
روی نم��ی اورد .در این ط��رح در نظر داریم مناب��ع اقتصادی پایدار و
مزیت های خدادادی ،حفظ و در کنار ان تولید و اش��تغال افزایش یابد.
وی ،یکی از مشکالت گردشگری مازندران را مسافر پذیر شدن استان
دانست و گفت :وقتی استانی به جای گردشگر مسافرپذیر شود به طور
قطع مش��کالت محیط زیستی و ویال سازی افزایش نامناسبی می یابد
و کش��اورزان به جای تولید به فکر ف��روش اراضی خود برای دریافت
س��ودهای کالن میافتن��د .اگر این طور پیش برود در 15س��ال اینده
چیزی از کشاورزی باقی نمی ماند .منصوری گفت :در طرح ملی تکاپو
برای مازندران به دنبال توس��عه گردشگری و حفظ کشاورزی هستیم
به گونه ای که گردش��گری در این استان موجب حفظ محیط زیست
ش��ود و در مقابل کاهش کاربری را به همراه داش��ته باش��د .معتقدیم
توسعه ITو ICTدر بخش گردشگری مازندران موجب تحول چشم
گیری می شود بنابراین این استان را به عنوان استان دوم برای ورود به
مبحث فضای مجازی گردشگری انتخاب کرده ایم.
ارزیابی خسارت های جدی به عمارت تاریخی مسعودیه
پس از واگذاری دوباره عمارت مس��عودیه به میراث فرهنگی پس از 6
س��ال ،کارشناسان فنی صندوق احیاء اس��یب ها و وضعیت کنونی این
عم��ارت را در مدت زمان تحت اختیار بودن ش��رکت بهره بردار براورد
کردند.
افش��ین عبداللهی ریی��س اداره فنی صندوق احی��اء و بهره برداری از
اماک��ن تاریخی پس از اینک��ه «بالتکلیفی و ع��دم مرمت جدی» را
از مهم تری��ن دالیل باز پس گیری عمارت مس��عودیه دانس��ت ،گفت:
بازپس گی��ری عمارت مس��عودیه پس از س��ال ها بالتکلیفی این بنای
تاریخی اقدام بسیار درستی است .او تصریح کرد :این بنا به دلیل عدم
توجه کافی دچار اسیب های جدی شده است و بازگردانده شدن ان به
صندوق احیاء زمینه مرم��ت این بنای تاریخی را فراهم می اورد .علی
کاظمی ،عضو کمیت��ه فنی صندوق احیاء نیز در این باره اظهار کرد :با
توجه به خس��ارت های وارد شده به بنا و همچنین عدم مرمت عمارت
مس��عودیه ،عدم خلع ید بهره بردا ِر عمارت مسعودیه ،اسیب های جدی
و بیش��تری به این بنای تاریخی را به همراه داشت .او افزود :براساس
ق��رارداد بین صندوق احیاء و بهره برداری از اماکن تاریخی و ش��رکت
عظام ،چگونگ��ی بهره برداری از عمارت مس��عودیه به عنوان یکی از
موارد مهم مورد تاکید قرار گرفته بود ،اما براس��اس اس��ناد و مدارک،
بهره ب��ردار به مفاد این ق��رارداد پایبند نبوده اس��ت .عضو کمیته فنی
صن��دوق احیاء و بهره برداری از اماکن تاریخ��ی و فرهنگی ادامه داد:
بهره برداری هایی غیر از انچه در قرارداد ذکر شده بود ،بدون هماهنگی
با صندوق احیاء ،اسیب جدی ای به عمارت مسعودیه وارد کرده است.
او اضاف��ه کرد :در حال حاضر نیز اس��یب های بس��یاری به دلیل عدم
مرمت و بهره برداری مناس��ب به این بنای تاریخی وارد ش��ده اس��ت
و ب��از پس گیری این بنای تاریخی باید ص��ورت می گرفت .ابوالفضل
عبی��دی ،معاون فن��ی و تعیین کاربری صندوق احی��اء هم با توجه به
اس��یب های وارد ش��ده به این عمارت ،باز پس گی��ری ان را بهترین
گزینه برای حفاظت و مرمت از این بنای تاریخی دانس��ت .او افزود:
شرکت عظام ،بنابر قردادی که در سال ٨٩بسته شد موظف به مرمت
عمارت مس��عودیه طی سه سال بود ،اما متاسفانه هیچگونه مرمتی در
این مدت انجام نشده است .معاون فنی و تعیین کاربری صندوق احیاء
ادامه داد :این شرکت در حالی که هیچگونه مرمتی در این بنا صورت
نداده بود اقدام به بهره برداری از بناهای مرمت ش��ده قبل از واگذاری
کرد .عبیدی تصریح کرد :برگزاری کنس��رت موس��یقی و نمایشگاه از
جمله اقداماتی بود که بیش از بیش به بناهای عمارت مسعودیه اسیب
وارد کرده است.
صاحب امتیاز:شـرکت جهان سبز
مـدیرعامـــل:حسـین احـمـدی
مدیر مسوول :ساجده اثنى عشرى
زیـر نظــر شــورای ســردبیـــری
چاپ :چاپخانهروزنامهجامجم
شماره 516سهشــــنـبه 22تیرماه 1395
بوق ممتد
سازماناگهیها88311361- 88311353:
نشانى:تهران ،خیابان مطهری ،بعد ازخیابانسلیمان
خاطر ،خیابان اورامان ،پلاک ،43واحد2
تلفکس 88813489- 88301986:
توزیع :نشرگسترامروز
توزیعمشترکینتهران:شتابگستر 88944361
روز هجران و شب فرقت یار اخر شد
زدم این فال و گذشت اختر و کار اخر شد
ان پریشانی شب های دراز و غم دل
همه در سایه گیسوی نگار اخر شد
هر چند که برگزاری نمایشگاه و مسابقات با نیات خیر خواهانه و یا کمک
به یک ش��خصیت هنری یا ورزش��ی به وقت گرفتاری یا بیماری هنوز
در گوش��ه و کنار دنیا متداول است اما قطعا در بیشتر کشورهای صاحب
فرهنگ و هنر محل و ملجعی خاص برای این امر و کمک به این اهالی
وجود دارد ،تکیه گاهی برای روزهای سخت که هنرمندانمان تا کنون از
ان کمترین بهره را داشته اند .در کشورمان با توجه به ضعف وجود کیفی
و کمی انجمن های صنفی همچنان این بخش دولتی و حاکمیت است که
البد به دلیل میزان حجم حضورش در عرصه هنر ،متهم ،مقصر یا به ناچار
متکای اصلی است .تاکنون در این شرایط حجم پرداخت رسانه ها ،میزان
دیده ش��دن و یا میزان محبوبیت یا شهرت شخص هنرمند در سرعت و
میزان توجه جامعه و نهادهای مربوطه و یا مدیران و گاه حتی سیاسیون
و احیانا رفع مش��کل ،بسیار موثر و تعیین کننده بوده است .و در غیر این
صورت شاید افرد کمترین شانسی برای دریافت حمایت اجتماعی صنفی
یا دولتی ندارد.
همچنان که متاسفانه هنرمندان بسیاری به همین طریق در کنج عزلت و
گوشه غربت در ایام پیری یا گرفتاری و بیماری تنها و بی پناه رها شده اند
به امان خدا و به دلیل عدم دسترسی ایشان به رسانه و ...مجبور بوده اند
که با همان ش��رایط و مشکالت خود به تنهایی دست به گریبان باشند.
ش��اید با نگاهی ایده ال بهتر بود ب��ا تفکیک و اختصاص این منابع و در
اختی��ار قرار دادن ان به انجمن های صنفی هر کدام از این صنوف؛ تئاتر،
سینما و ...برای همیشه مشکل «دولتی بودن» و البته نا دقیق و کارشناسی
ب��ودن مصرف این اعتبارات را تا حدودی حل کرد ،اما قطعا با وضعیت و
ش��رایطی که این انجمن ها و صنوف در کمیت و کیفیت و یا اختیارات و
امکان ارائه خدمات و نوع فعالیتشان دارند چنین تصوری بسیار ناممکن و
بعید به نظر می رسد .این بارهم اما هنرمندان پیشکسوت یا پیر و جوانی از
جمله استاد سعدی افشار و ده ها نفر از ایشان در گوشه و کنار کشورمان
به چشمها نیامدند و در حاشیه ماندند .از برخی دلسوزیهای شخصی قابل
احترام مدیران (حال به هر نیت و قصدی« ،ا ...اعلم») که گاه چیزی بیش
از نوشدارویی بعد مرگ سهرابهای فرهنگ و هنرمان نیست و یا عرض
اندامهای سیاسی و تبلیغاتی جناحی که بگذریم ،به هر حال انچه هست
به هیچ وجه قابل قبول و شایس��ته فرهن��گ ،هنر و هنرمند ایران زمین
نیست که نیست.
فیلمنامه نویس؛ تنهاترین عضو عرصه سینما
فیلمنامه یا سناریو داس��تانی که همراه با توضیح
صحنه ها برای س��اخت فیلم نوشته می شود! اگر
ضعف فیلم نامه تنها اسیب سینمای ایران نباشد،
بی شک مهم ترین ضعف ان است .شاید مهم ترین
دالیل ضعف عمومی فیلم نامه نویسی در سینمای
ای��ران را بای��د در غیرصنعتی ب��ودن این س��ینما
تو جو کنیم .وقتی وجود سیستم صنعتی را در
جس
سینما می پذیریم و سینماگران هنری را هم جزئی از ان به شمار می اوریم،
باید اقتضائات کلی چنین سیس��تمی را هم پذیرا باش��یم .در این سیس��تم،
فیلم س��ازان باید در هر ژانری که فیلم می سازند ،فیلم نامه را در اولویت اول
کار خود قرار دهند و در واقع ،ش��غلی به عنوان فیلم نامه نویس��ی را در سینما
به رسمیت بشناسند و ان را مختص سینمای به اصطالح تجاری ندانند .بحث
چرخه اقتصادی در س��ینما ،قطعا شامل فیلم نامه نویسی هم خواهد شد .به
هرحال در هر سیستمی ،حرف اول را موقعیت اقتصادی می زند.
سینما هنری گران است و باید بازده اقتصادی داشته باشد .داستان ما داستان
افراط و تفریط اس��ت و گاهی مخاط��ب ان قدر اهمیت پیدا می کند که کار
فرهنگی فراموش می ش��ود .می پذیرم فیلم نامه نویس��ی یکی از مشکالت
س��ینمای ایران اس��ت؛ اما قطعا تنها مشکل نیس��ت .برای تبدیل شدن هر
فیلم نامه به فیلم ،مراحلی طی می ش��ود که هرکدام مش��کالتی را به وجود
م��ی اورد .ف��ن را می توان اموزش داد و با تجربه در ان به تبحر رس��ید؛ اما
ام��وزش در فیلم نامه نویس��ی ویژگی هایی خاص
دارد .کارگاه اموزشی ،کتاب و کالس کمک کننده
است؛ اما کافی نیست .مشکالت فیلم نامه نویسی
به مناس��بات حرفه ای هم برمی گ��ردد .این نکته
به برداش��ت غلط ما از فیلم ساز مولف بر می گردد.
کارگردان های ایرانی فکر می کنند فیلم ساز مولف
یعنی کارگردانی که فیلم نامه را خود می نویس��د و
این باعث می شود که از فیلم نامه نویس حرفه ای استفاده نکنند .در این سی
سال ،اغلب کارگردان ها فیلم نام ه را می نویسند و این باعث می شود مشکل
فیلم نامه را در عملکرد و تصمیمات کارگردان ها جست وجو کنیم و ان ها هم
کم مقصر نیستند.
قطعا ما زمانی می توانیم سینمایی خوب و جامع داشته باشیم که فیلم نامه نویس
با فکر ازاد و امنیت ش��غلی به تحقیقات میدانی خود بپ��ردازد و افکارش را
متمرکز کند و بتواند اثرش را با جان و دل و با فرصت کافی بنویس��د .این
زمینه الزاما ایجاب می کند که هر فیلم نامه نویس در سال ،حداکثر یک یا دو
فیلم نامه بنویسد و نه بیشتر .متاسفانه زمانی که کارگردان می خواهد تک تک
صحنه های داخلی و خارجی یک فیلم را در ذهن خودش دکوپاژ کند ،برخی
مسائل مانند مسائل پشت صحنه ،نوع برنامه ریزی ،نوع بداهه های فیلم که
شامل دیالوگ گفتن بازیگران است و ...باعث می شود که انرژی های مثبت
فیلمنامه نویس از بین رفته و تنها به پایان کار فکر کند.
اذان ظهر
غروب افتاب
اذان مغرب
اذان صبح فردا
طلوع افتاب فرد ا
بخیلترین مردم کسى است که مال خویش را از خود دریغ
دارد و براى وارثانش بگذارد.
امام علی(ع)
H O N A R M A N D I N T E R N A T I O N A L N E W S P A P E R
نوشداروهای دولتی و سهراب های فرهنگ و هنر ایران
اواقتشرعی
سیستم مدیریت کیفیت
ISO 9001 : 2008
پشت صحنه
چند روز پیش از سوی وزیر ارشاد خبری مبنی بر تفاهم وزارت ارشاد با اداره اماکن نیروی
انتظامی جهت تسهیل در برگزاری کنسرت ها و عدم لغو برنامه های هنری منتشر شد،
اینکه تا چه حد در عمل ،این خبر اجرایی شود می بایست منتظر بود و دید ...در چند
سال اخیر خیلی شاهد لغو مجوزهای صادره از سوی وزارت ارشاد در رشته های مختلف
هنری (فیلم و سینما ،تئاتر ،موسیقی و )...از سوی ارگان های غیر مرتبط هستیم ،رییس
یدانم باالخره باید از چند جا مجوز بگیریم چند تا هیات و دفتر ناظر
همیشه میگه نم
اعمال مان هستند؟ چند روز پیش از شهرداری امده بودند برای بازدید دفتر ،کلی قسم و
ایه که پروانه دفتر اگر باطل شده ارشاد نداده ،خیلی وقته درخواست دادیم در اخر راضی
شدند و تا بعد ...همیشه دوست داشتم یه افیس کوچک برای خودم راه اندازی کنم در
زمینه طراحی و عکاسی ولی این بگیر و ببند ها مثل مجوز ارشاد ،اداره بیمه ،شهرداری،
مالیات ،اعتراض همسایه ها و...را که می بینم پشیمان می شویم ،بیخود نیست بیکاری
در کشور بیداد میکنه کسی جرات کارافرینی و کاسبی را نداره ...به قول رئیس میگه تو
بشین تو دفتر خرج برا ما نتراش نمی خواد پول در بیاری!
1
طراح جدول :رسول نادری
1
2
1ژ ا
2گ ر
3و ل
4ر ن
5
6ف ر
7ر و
8ا ی
9ر ا
10م
11ر و
12گ ا
13ب ر
14ا ی
15ر س
افقی:
3
4
5
http://honarmandonline.ir/?p=6049
منشور اخالق حرفه ای روزنامه هنرمند
سیستممدیریتکیفیت-رضایتمندیمشتری ISO 10004:2012
طــــرح روز سالی 8میلیارد دالر دورریز سفره های ایرانی
بهروز فیروزی
در سال 1/3میلیارد تن غذا در جهان هدر می رود که 35میلیون تن از این رقم معادل 2/7درصد در ایران دور ریخته می شود.
3
4
6 5
7
8
15 14 13 12 11 10 9
2
پاسخ جـدول شـماره قـبل
6
2 1
13:09
20:22
20:43
4:13
5:57
7
8
ل ه ص ا م ت
م ر ا
م ی
ر ی ز
ا
ب
د و د
م و
س و ا
ی ا د
ا ن
ج
س
ر و
ب ن د
ب ا غ
ا ج
خ ا ل
ر
م
د ا د
ی ا
م ا ن
م ر ب
ا م
15 14 13 12 11 10 9
ه ر م ا
ی
ا س ت ا ر
ا
م ر ت ب
ج د
ا ن ه
ا ر ی
د ب
خ م س
س
ا ل
ا ر
ر
م ر ی
ا و ا ر
م د ر ک
ر
ب ا ر د
ن ا
ا ر س
م ا م
ب س
ا ی ش ی ر ی
س
ا
ی
ه
ب
ه
س
ا
ی
ه
ب
ی
ا
ن
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
-1چهره موردنظر-تلخی زندگی-2ظاهرساختمان-سیراب نمودن-دانه 15
سیاه دل-3رودی درروسیه-پایتخت باستانی دولت لیدی-وزیراسبق
امورخارجه امریکا-4راندن مزاحم-گل ناامیدی!-ازخدایان هندو-
واحدشمارش مغازه-5اتش عرب-توانایی بدنی-پیک وبرید-حیوان
اهلی-6بزرگ ومهمتر-شیمی جدید-7جمع مورد-مقابل-8عالمت
جمع-مادرعرب-9توجه-تنبل دنیای وحوش-10اجاره بها-خوش
خلق-11سنگ ریزه-اقیانوس ساکت-درخت اعدام-گونه-12معموال
بابندمی اید-خجالتی-هوای جابجاشده-رنگ موی فوری-13زینهاری--
نشان قهرمان-قوت غالب-14شاعرشیلیایی وسراینده مابسیاریم-سرگردان
سرزمین عجایب-خزنده گزنده کشنده!-15ازشعرای روم باستان-نوعی
حساب درریاضیات
عمودی:
-1ازاثارش-2مردنیست-رودخوزستان-غذایی ازتخم مرغ-3ازکلمات استثنا-سودحرام پول-عیب
وعار-قاضی ورزشی-4حکایتگر-واحدسطح-چین وشکن روی پوست-دعوت نمودن-5موسیقیدان
عصرخسروپرویز-فرقسر-پایه-6حرفهمراهی-شرنگ-پیروان-7رودمرزی-ماهتابستانی
-8رشته-استاندار-9دوستان-درحمام بیابید-10حرارت-مایه حیات-رازدرون کاله!-11فلزسرخ-
سرشماری-مقابل دختران-12ناحیه صنعتی المان-میوه گلو-یازده-لباس زنانه-13همراه ذهاب-
تیرپیکاندار-حرف خوردنی-مردم قرانی-14رادار-ازعناصر-شهری نزدیک تهران-15ازاثاردیگرش
اخبار دیدنی
مراسمتشییعپیکرزندهیادمهدیهالهیقمشه ایصبحروزدوشنبهباحضورمردم
تهراندرتاالروحدتبرگزارشد|ایلنا
برج۱۷طبقهتجاری،اداریسلمانمشهدعصریکشنبهبیستمتیربهعلت
نامعلومیدراتشسوخت|تسنیم
همایشدفاعازحریمخانوادههمزمانباروزملیعفافوحجابدرمیدان
ساعتشهرتبریز|مهر
اندیماریدرفینالتنیسویمبلدونتوانستحریفخودمیلوسرائونیکراشکستدهدو
برایدومینبارقهرمانویمبلدونشود|رویترز
استقبالرسمیازنخستوزیربلغارستانصبحروزدوشنبهباحضوراسحاقجهانگیریدرمجموعهسعدابادتهرانوامضایسه
یادداشتتفاهمهمکاریمیانایرانوبلغارستان|مهر
تیمملیپرتغالدرغیابکاپیتانشکریستیانورونالدوتوانستفرانسهراشکستدهد
وقهرمانمسابقاتیورو 2016شود|یوفا