روزنامه هنرمند شماره 521
روزنامه هنرمند شماره 521
سبقت بهنوش بختیاری
ازانجلیناجولی
بهرهگیری از بازیگران حرفه ای
برای جذب مخاطب تلویزیون
4
12
س��هشنبه 29تیرماه 1395س��ال نهــم شماره 521
12صفـــحه 1000تومـان ISSN 2008-0816
علی جنتی در ایین پایانی فستیوال «اینه دار» مطرح کرد
ت همه جانبه وزارت ارشاد
حمای
ازموسیقی نواحی
10
گفتگوی «هنرمند» با پوالد کیمیایی
به بهانه بازی در فیلم «گشت ارشاد»2
ازبازیگری
دست نمی کشم!
نگاهی به فیلم «تایید» اثر باب نلسون
اخر هفته ای با طعم همه چیز!
7
بررسی نقش تماشاخانه های خصوصی در رونق تئاتر
5
محمد بدرلو
جذب مخاطب با فرهنگ سازی
در تئاترکودک اغاز می شود!
6
2
فرهنگ و هنر
یادداش�ت
حسین احمدی
استعفاء و طالق
ُمــد جدید!
ایا رش��د طالق و اس��تعفا مدیران نشان از متمدن ش��دن و مدرن بودن است یا نتیجه
وادادگی متولیان فرهنگ و تصمیم گیران جامعه؟ وقتی خبر طالق و جدا ش��دن یکی
از دوس��تان یا اش��نایان را می ش��نویم جدا از ابزار تاس��ف و نگرانی از اینده انها و اگر
فرزندی هم داش��ته باش��ند تربیتش ،س��وال های زیادی در ذهن متبادر می شود .مث ً
ال
اینک��ه ای��ا فرصت کافی بهم داده اند ،چقدر باعجله اقدام کردند؟ اگر من هم جایش��ان
ب��ودم همین کار را می کردم؟ ازدواج این ها از اول اش��تباه بوده ی��ا خیر؟ و کلی فکر و
س��وال دیگر؛ واقعیت این است که با توس��عه رسانه های دیداری و شنیداری بخصوص
ش��بکه های مجازی ذائقه مردم تغییر یافته اس��ت .با دس��ترس بودن الگوها و س��بک
زندگی های جهانی (فیلم و س��ریال های خارجی و شبکه های ماهواره) ،ترجیح انتخاب
روش خودباق��ی محور یا همان خودخواهی می باش��د و دیگر جای��ی را برای صبوری،
گذشت ،از خودگذشتگی و فرصت دادن باقی نمی گذارد .اینکه یک بار به دنیا می ایی و
برای خودت زندگی کن! نسخه ای است که بصورت مکتوب یا دیجیتال در غالب متن،
عکس و تصویر در بین مردم دس��ت به دست می ش��ود ،نتیجه اش هم امارهایی است
که از رش��د طالق و خیانت بصورت روزانه منتشر می شود و من و شما و مسئولینی که
می بینیم و می شنویم و عبور می کنیم و باید اعتراف کرد با این سخت افزار کار زیادی
ه��م نمی توانیم انجام دهیم ،این تغییر ذائقه مختص زندگی فردی و خانوادگی نیس��ت
در اجتماع نیز ش��اهد تغییرات رفتاری و عوض ش��دن الگوها و ارزش ها هستیم .اینکه
چرا مدیر یا کارشناسی از طریق شخص یا گروهی درست یا غلط به مسندی می رسد؟
کلی طرح و برنامه و س��ند چشم انداز ترسیم می کند ولی چندی بعد با کمترین توضیح
استعفا یا مجبور به استعفا و یا عزل می شود! و می گوید با شرایط حال حاضر کار پیش
نم��ی رود و امکان ادامه همکاری ندارد ،اس��تعفا و تمام و بعد در طرفه العینی ش��خص
دیگری جایگزین می شود! انگار که نه خانی امده و نه خانی رفته است ،نشان از همین
تغییر س��بک رفتاری ،و خود باقی محوری یا خودخواهی اس��ت .متاسفانه علیرغم همه
برنامه ریزی ها و تالش ها روز به روز ش��اهد این کج رفتاری ها هس��تیم و خواهیم بود.
نقش رس��انه هایی چون ما اشاره محسوس یا نامحس��وس به این ناهنجاری هاست؛ به
امید اندک تلنگری و نگران از اینکه به شخص یا گروهی برنخورد .ناگفته نماند رییس
جمهور محترم بارها رسانه ها بخصوص رسانه های خصوصی را به نقد از عملکرد دولت
و مسئولین دعودت کرده اند منتهی برخی اوقات شاهد هستیم الیه های میانی مدیریتی
رعایت نمی کنند و مصداق کاس��ه داغ تر از اش می ش��وند .برخی مواقع برای اصالح و
درمان امور به جراحی نیاز هس��ت و رفتار ه��ای موقتی و درمان های موضعی را برنمی تابد،
جراحی معموال با عوارضی ناخوشایند همراه است ولی به ناچار راهی جز انجامش نیست.
سه شـــــــنبه 29تیرماه 1395سال نهم شماره 521
www.honarmandonline.ir
حسین نوش ابادی سخنگوی وزارت ارشاد
اجازه تولید محصوالت مضرو مسموم
فرهنگی هنری نمی دهیم
هنرمند :حس��ین نوش ابادی س��خنگوی وزارت
فرهنگ و ارش��اد اسالمی صبح دیروز در نشست
خبری خود با اصحاب رس��انه در شورای فرهنگ
عمومی با بیان این مطلب گفت :هیات دولت اخیرا
در حوزه فرهنگ و هنر دو مصوبه داشت که یکی
از انها اصالح ماده ٢٠ایین نامه اجرایی اداره اماکن
در ارتباط با تعامل وزارت فرهنگ با نیروی انتظامی
ب��ود .وی تاکید کرد :هیات وزی��ران ١٣تیرماه بر
اساس پیش��نهاد وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی
و با اس��تناد به اصل ١٣٨قانون اساسی در ارتباط
با در خص��وص ماده ٢٠ایین نامه اماکن عمومی
مصوبه داشت .وی ادامه داد :بر اساس این مصوبه
صدور مجوز جهت اجرای برنامه های فرهنگی و
هنری از جمله اجرای موس��یقی و تئاتر به عهده
وزارت فرهنگ و ارش��اد اس�لامی و تنها از جهت
بررسی نظامی و ترافیکی به نیروی انتظامی اعالم
می ش��ود .وی گفت :این نیرو سپس در مدت ١٠
روز نظر خود را نس��بت به برگزاری این مراس��م
اعالم می کن��د .متقاضیان برگ��زاری برنامه های
مذک��ور باید ٤٨س��اعت قب��ل از اج��رای برنامه
ساعت و روز تشکیل مراس��م و نام پیشنهادی را
با دو کارت ورود به محل برگزاری به مس��ئوالن
نیروی انتظامی اعالم کنند .نوش ابادی با اش��اره
به س��ه تبصره این ماده گفت :بر اس��اس تبصره
یک ،صدور مجوز جشنواره های فرهنگی ،هنری
و صنایع دستی که براساس قوانین مربوط برعهده
س��ازمان میراث فرهنگی است ،مشمول این ماده
خواهند شد .همچنین اگر نیروی انتظامی طی ١٠
روز پاسخی ندهد ،به منزله نبودن مشکل انتظامی
و ترافیکی در برگزاری مراس��م است و به موجب
تبصره س��ه اماکن عمومی دارای مجوز برگزاری
مراسم جشن ،عروسی ،مهمانی و شب نشینی نیز
به اخذ مجوز دیگری از نیروی انتظامی نیاز ندارند.
مصوبه دولت درباره قانون جامع خدمات
رسانی ایثارگران
س��خنگوی وزارت فرهنگ و ارش��اد اس�لامی با
اش��اره به دیگر مصوبه دول��ت درباره قانون جامع
خدمات رسانی ایثارگران ،اظهار کرد :دولت موظف
بود ایین نامه اجرایی قانون جامع خدمات رس��انی
به ایثارگ��ران را اجرایی کند .این مصوبه هنرمند،
هنرمن��د ایثارگر و هنرمند فعال را تعریف می کند.
همچنین دس��تگاه های متولی مشخص شده اند.
س��خنگوی وزارت فرهنگ توضیح داد :طبق این
مصوبه ،هنرمند کسی است که در حوزه موسیقی،
ش��عر ،ادبیات داس��تانی ،نمایش ،سینما ،هنرهای
سنتی و ایینی ،معماری ،رادیو ،تلویزیون ،هنرهای
تجسمی و خوش نویس��ی به خلق اثر پرداخته یا
بپردازد .تنها مرجع تعیین کننده هنرمند بودن افراد،
شورای ارزشیابی وزارت فرهنگ است .او بیان کرد:
هنرمند ایثارگر به کسی گفته می شود که به موجب
قانون جامع خدمات رس��انی به ایثارگران ،ایثارگر
محسوب می شود .هنرمند فعال نیز هنرمندی است
که به خلق یک یا چند اثر هنری برای ترویج ایثار
و شهادت پرداخته است .او دستگاه های متولی این
ام��ر را وزارتخانه های فرهنگ ،اموزش و پرورش،
علوم ،بهداش��ت ،ورزش و جوانان ،سازمان صدا و
سیما و س��ازمان تبلیغات اسالمی ،بنیاد حفظ اثار
و نش��ر ارزش های دفاع مقدس ،س��ازمان بسیج
مس��تضعفین و ش��هرداری معرفی و اضافه کرد:
معاون رییس جمه��وری این مصوبه را برای اجرا
به دستگاه های ذیربط ابالغ کرده است.
بن بست رستاخیز همچنان ادامه دارد
نوش ابادی در پاس��خ به سوال یکی از خبرنگاران
درباره اکران فیلم «رستاخیز» و حل مشکالت این
فیلم برای نمایش گف��ت :موضع وزارت فرهنگ
در ای��ن باره تغییر نکرده اس��ت و اگر موضع تهیه
کننده و کارگردان نیز تغییر نکرده باشد ،بن بست
همچنان باقی اس��ت .ضمن اینکه رستاخیر فیلم
بس��یار خوب ،ارزشی ،جذاب ،تاریخی و منطبق با
ارزش ها و ارمان های فرهنگ و ایین ماس��ت اما
مش��کالتی هس��ت که باید برای نمایش ان حل
شود .وی ادامه داد :فقها اشکاالتی را مطرح کردند
و وزیر فرهنگ و ارش��اد اس�لامی نیز اصالحاتی
را خواس��تار شده اس��ت .کمیته ای برای حل این
بن بست تشکیل ش��ده تا چاره ای اندیشیده شود
و چرایی حل نش��دن بن بست را این کمیته باید
پاس��خ دهد .وی درباره دلیل افزایش بهای هدیه
قران مجید در ماه های اخیر گفت :این بها براساس
قیمت تمام ش��ده از سوی ناشران تعیین می شود
و وزارت فرهنگ و ارش��اد اس�لامی در این زمینه
نقشی ندارد .نوش ابادی تاکید کرد :نظارت بر چاپ
و ترجم��ه قران مجید در کمیت��ه قران و عترت و
حوزه تبلیغات اسالمی صورت می گیرد.
مجوز کنسرت ها
س��خنگوی وزارت فرهنگ درب��اره مصوبه جدید
دول��ت در امر اجرای کنس��رت ها و اعطای مجوز
از س��وی نیروی انتظامی و اص�لاح ایین نامه در
ای��ن زمینه ،گفت :این ایین نامه اجرایی اس��ت و
همه ملزم به اجرای ان هس��تیم .این ایین نامه از
طریق وزارت کشور به نیروی انتظامی ابالغ شده
و ١٠روز برای مخالفت از سوی نیروی انتظامی در
این رابطه گذاشته شده است .براساس این مصوبه
نق��ش نیروی انتظامی مربوط ب��ه امور انتظامی و
ترافیکی است نه محتوایی و اعطای مجوز .ارشاد
مقابل نیروی انتظامی قراد نگرفته و در زمینه لغو
کنس��رت ها نیز نقش نیروی انتظامی اندک بود و
ای��ن نیرو هم��کاری نزدیکی ب��ا وزارت فرهنگ
همواره داش��ته است .س��خنگوی وزارت فرهنگ
و ارش��اد اس�لامی یاداور ش��د :البته هنوز هم در
برگزاری کنسرت ها مشکالتی داریم و باید با سایر
نهادها مانند قوه قضائیه همکاری و تعامل داشته
باش��یم .نوش ابادی درباره شنیده ها در زمینه نظر
وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی درباره تغییر اعضای
شورای نمایش ،تصریح کرد :این صحبت ها گمانه
زنی محافل فرهنگی و سیاس��ی است .شوراهایی
که برای نظ��ارت در امور هن��ری و کتاب تعیین
می شود ،چارچوب خاص خود را دارد و به صورت
دوره ای است.
درباره انتقال استاد اواز ایران به میهن
وی درباره پیشنهاد وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی
برای انتقال محمدرضا شجریان به ایران ،نیز گفت:
وزارت ارش��اد باید هم در حی��ات و هم در ممات
هنرمندان توجه بیش��تری داشته باش��د؛ به ویژه
انها که تاثیر بیش��تری بر فرهنگ داشتند .انتقال
ش��جریان به ایران بستگی به ش��رایط جسمی و
روحی و فراهم ش��دن امکانت پزش��کی بهتر در
داخل کشور دارد .پیشنهاد وزیر در این رابطه نشان
دهنده اهمیتی است که وی برای هنرمندان قائل
اس��ت .این موضوع در حد پیشنهاد است اما هنوز
هیچ بیمارستان یا پزش��کی امادگی خود را برای
ادامه درمان اس��تاد ش��جریان در ایران به ش��کل
بهتری از خارج از کشور اعالم نکرده است.
پیامک های تهدید امیز ارسال شده برای
جمعی از خبرنگاران
س��خنگوی وزی��ر فرهن��گ درب��اره پیامک های
تهدیدی ارس��ال ش��ده به تعدادی از خبرنگاران،
گفت :پیامکی که مبدا و امضا و نشانی ندارد ،قابل
اعتنا نیست .این نوع پیامک ها از نظر ما قابل اعتنا
نیست و بیشتر برای تشویش اذهان عمومی است
و مصداق اعمال مجرمانه اس��ت .وی یاداور شد:
حسین نوش ابادی:
گاهی در نمایشنامه ها و اغلب اثار
هنری مبالغه هایی صورت می گیرد
که انها به خودی خود موضوع طبیعی
است به ویژه تئاتر که پایه اش بر
اساس نگاه انتقادی و بزرگنمایی
کردن مشکالت و دغدغه هاست البته
که ممکن است در یک اثر نمایشی
غفلت ها و اشتباهاتی صورت گیرد که
بیش از اندازه غلوامیز باشد به هر
حال اینها چیزهایی است که وجود
دارد و ما قرار نیست همه انچه گفته
می شود ،بپذیریم
دریافت کنندگان حق دارند از نظر حقوقی ارسال
این پیامک ها را پیگیری کنند و وزارت فرهنگ و
ارشاد اسالمی نیز می تواند از طریق معاونت حقوقی
پیگیر این موضوع باشد .سخنگوی قوه قضاییه نیز
خبر پیگیری ان را داده است و اگر کسی عامدانه
ای��ن کار را انجام داده باش��د ،تحت پیگرد قانونی
قرار می گی��رد .ولی نمی دانیم ایا فردی از دریافت
کنندگان پیامک شکایت کرده است یا خیر.
کمیسیون ویژه بررسی پرونده پزشکی
کیارستمی تشکیل شد
نوش ابادی ادامه داد :زنده یاد کیارستمی خدمات
فراوانی به س��ینمای کش��ور کرده ک��ه از جمله
می توان به بنیانگذاری س��بک معناگ��را در ایران
اش��اره ک��رد .وی اضافه ک��رد :وزارت فرهنگ به
عنوان متول��ی امور هنرمندان وظیفه خود می داند
تجلیل شایسته از این هنرمند نامی کشور به عمل
اورد .نوش ابادی درباره تشکیل کمیسیون بررسی
پرونده پزش��کی نیز ابراز امیدواری کرد که نتایج
اقدامات این کمیته منجر به رفع ش��بهات درباره
قصورات وخطاهای پزشکی شود.
اجازه تولید محصوالت مضر و مسموم
فرهنگی هنری نمی دهیم
س��خنگوی وزارت فرهن��گ در بخش دیگری از
این نشست در پاسخ به موضوع ولنگاری فرهنگی
گفت :ولنگاری فرهنگی فق��ط منحصر به حوزه
فرهنگ و هنر نیست و مشمول تمامی بخشها و
نهادها می شود .وی اضافه کرد :در وزارت فرهنگ
و ارشاد اسالمی در حوزه خود هم پاسخگو هستیم
و هم مراقبت می کنیم و هرگز اجازه نخواهیم داد
محصوالت مضر و مس��موم در این حوزه تولید و
عرضه شود .به گفته وی پس از بیانات رهبر معظم
انق�لاب ،در حوزه های فرهنگ و هنر ش��وراهای
نظارتی و ممیزی بیش��تر و تقویت ش��ده اس��ت.
معاون حقوقی و پارلمان��ی وزیر فرهنگ تصریح
ک��رد :در اجرا هم اگر بی دقتی و س��هل انگاری
صورت گیرد حتما با حوزه مربوطه برخورد و نسبت
به محصول تولیدی تجدید نظر می ش��ود .معاون
وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی در خصوص انتشار
بی رویه کتاب های قران و بهای انها نیز گفت :با
انتشار بی رویه قران ها ،اغالطی در متن و ترجمه
وجود داشت که برطرف شده و بها را ناشران تعیین
می کنند .به گفته نوش ابادی ،ممکن است گاهی
تخفیف هم در نظر بگیرند .اما تعیین قیمت برعهده
ناشران است.
اظهار نظر اخیر وزیر فرهنگ درباره
استفاده از ماهواره
نوش اب��ادی درباره اظهار نظر اخیر وزیر فرهنگ
و ارش��اد اسالمی درباره ماهواره و به کجا رسیدن
ای��ن موضوع با توجه به اینکه ای��ن وزارتخانه به
عنوان نماینده دولت الیحه قانونی شدن ماهواره را
ارائه خواهد داد گفت :اماری که اقای جنتی هفته
پیش درباره اس��تفاده ح��دود ٧٠درصدی مردم از
ماهواره اعالم کرد به معنای این نیس��ت که همه
مردم استفاده نامناس��ب از شبکه های ماهواره ای
می کنند بلکه اماری تقریبی بود که شامل استفاده
از همه شبکه های داخلی و خارجی ماهواره ای اعم
ش��بکه هایی که مردم استفاده مش��روع و قانونی
می کنند .به گفته نوش ابادی ،نمی توانیم بگوییم
که ٧٠درصد مردم از شبکه های مضر ماهواره ای
استفاده می کنند .معاون حقوقی و پارلمانی وزارت
فرهنگ و ارشاد اسالمی اضافه کرد :قانون ماهواره
تغییری نکرده اما اگر مسئوالن به این نتیجه برسند
که این مسئله مهم است که اکثر مردم از ماهواره
استفاده می کنند ،باید قانون اصالح شده و ان زمان
نتیجه دیگری گرفته می شود.
پاسخ به شائبه های تغییر ترکیب شورای
نمایش سازمان سینمایی
س��خنگوی وزارت فرهنگ و ارش��اد اسالمی در
ادامه همچنین درباره شائبه های پیش امده مبنی
بر نظر مستقیم علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد
اسالمی در تغییر ترکیب شورای نمایش سازمان
س��ینمایی ،تصریح ک��رد :من هم درب��اره چنین
ش��ائبه هایی صحبت هایی را در منابع غیررسمی
ش��نیده ام اما الزم است تشکیل شورای نمایش
بر اس��اس چارچوب ها و طی یک دوره مشخص
باشد که به تعبیر دوس��تان ما می توانیم از ان به
عنوان گ��ردش نخبگان و اس��تفاده از همه افراد
نام ببریم .نوش اب��ادی در عین حال تاکید کرد:
مطمئن باشید انتخاب های جدید بر اساس تقویت
وضعیت موج��ود انجام گرفته و انهایی که حذف
ش��دند قطعا افراد ناتوانی نبوده و نیستند .به گفته
وی اینها بحث های سیاسی است که طی روزهای
اخیر پیش امده و مطمئن باشید اگر برخی مواقع
ش��خص وزیر می اید و وارد ماجرایی می شود به
این دلیل است که ایشان باید پاسخگوی بسیاری
از موارد در همه حوزه ها باشند .وی افزود :ورود وزیر
در بخش سینما ،رسانه و هر حوزه دیگر جزو اختیارات
و وظایف اوست اما شخص وزیر این روحیه را دارد که
در کارها با مشورت برنامه ریزی های الزم انجام پذیرد
به هر ترتیب سازمان سینمایی مجموعه عریض و
طویلی است که مسئول دارد و فکر نمی کنم این
موضوع واقعیت داشته باشد که در بحث انتخاب
ش��ورای نمایش ورود مس��تقیم داشته باشد کما
اینکه ایشان به لحاظ قانونی نیز می توانند چنین
کاری انجام دهند.
فرهنگ و هنر
سه شـــــــنبه 29تیرماه 1395سال نهم شماره 521
www.honarmandonline.ir
جشن زادروز هنرمندان پیشکسوت
ویژه متولدین «تیرم��اه» با حضور
معاون ام��ور هنری وزارت فرهنگ
و ارش��اد اس�لامی ،مدیرعام��ل،
ریی��س و اعض��ای هی��ات مدیره
موسس��ه هنرمندان پیشکسوت ،در
«باغ زیب��ا»ی تهران برگزار ش��د.
در ابتدای این مراس��م «سیدعباس
عظیم��ی» مدیرعام��ل موسس��ه
هنرمندان پیشکسوت گفت :جشن
زادروز هنرمندان پیشکسوت متولد
س��ه ماه فصل به��ار و ب��رای ٧٠
هنرمند به صورت مش��ترک برگزار
ش��د اما به علت مفصل ش��دن ان
جش��ن ،وزیر محترم پیشنهاد دادند
که مراس��م را مثل گذش��ته ماهانه
برگزار کنیم.
مدیرعام��ل موسس��ه هنرمن��دان
پیشکس��وت اف��زود :کار اصل��ی ما
رس��یدگی به مس��ائل و مشکالت
هنرمندان اس��ت که ب��ه احترام به
هنرمن��دان و برای حفظ ش��ان این
عزی��زان علن��ی انجام نمی ش��ود و
شکل رس��انه ای پیدا نخواهد کرد.
وی همچنی��ن با اش��اره ب��ه تولید
فیلم های مس��تند درب��اره زندگی و
اث��ار هنرمندان پیشکس��وت عضو
موسس��ه ،گف��ت :م��ا ه��م اکنون
در حال اماده س��ازی چند مس��تند
هس��تیم ،هرچن��د ای��ن فیلم ه��ا با
بودج��ه کمی س��اخته می ش��ود و
ممکن اس��ت حرفه ای نباش��د ،زیرا
بضاعت ما اندک اس��ت ،اما اولویت
با هنرمندان مسن تر است و به امید
خدا به سمتی می رویم که از همه ی
هنرمن��دان فیل��م داش��ته باش��یم.
عظیم��ی در پای��ان س��خنانش با
یاداوری نقش پررنگ حمایت های
دکتر «محمدباق��ر نوبخت» معاون
رییس جمه��ور و رییس س��ازمان
علی مرادخانی در جشن زادروز هنرمندان پیشکسوت متولد تیرماه
پیشکسوتان هنرمند؛ چراغ راه و سرمشق
جوانان عالقه مند به هنر هستند
مدیری��ت و برنامه ریزی کش��ور در
رش��د و پیش��رفت خدمات موسسه
اظهار داشت :یکی دیگر از امکاناتی
که سعی در فراهم کردن ان داریم،
اجاره س��اختمانی جدید اس��ت که
امی��دوارم تا ۲۰روز این��ده به انجا
نقل م��کان کنی��م .وی ادامه داد:
ب��ا رایزنی های��ی که انج��ام دادیم،
می توانی��م مال��ک این س��اختمان
باش��یم و برنامه ه��ا و جش��ن های
زادروز بع��دی را ،در م��کان جدید
برگ��زار کنی��م ،البته این مراس��م،
بهانه ای اس��ت برای ارتباط بیشتر
هنرمن��دان عرصه ه��ای مختل��ف
هن��ری با یکدیگر که خوش��بختانه
اتح��اد و همدل��ی ان ه��م از نوع
خانوادگی یک��ی از نتایج مثبت این
به عقیده من این کار و فعالیت
است که انسان را با نشاط نگه
می دارد و از تنگناهای تنهایی رها
می کند ،برخی از بیماری هایی که
در سنین باال سراغ فرد می اید
ریشه های ذهنی و روانتنی دارد و
در تنهایی انسان بروز می کند اگر
هنرمندانوافرادسالمندتشویق
به کار و فعالیت شوند ،بسیاری
این بیماری ها خود به خود از بین
می رود .مرادخانی افزود :امیدوارم
بعد از این شاهد سرزندگی
وفعالیتبیشترهنرمندان
پیشکسوتباشیم
جمع ها بود .در ادامه علی مرادخانی
نیز ب��ا حضور در محل س��خنرانی
ضمن ابراز خوش��حالی از اینکه بار
دیگر موفق شده در جمع هنرمندان
پیشکسوت حاضر شود گفت :من از
دیدن همکاران قدیمی و دوس��تان
س��ی و چندس��اله خ��ودم همچون
«استاد شقاقی» که در دوره جوانی
در زمین��ه عکاس��ی بس��یار بهره از
ایشان بردم یا استاد «اکبر عالمی»
که اس��تاد من هس��تند و بس��یار از
ایش��ان اموخت��م ،اس��تاد «حس��ن
ناهید» ،اس��تاد «مجید انتظامی» و
بسیاری دیگر از استادان خوشحالم
و احتماال تا چندی دیگر خودم هم
باید به این موسسه بپیوندم .معاون
امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد
اس�لامی ادامه داد :هنرمندانی که
در این جمع حضور دارند ،هر کدام
صاحب اثار فاخری هستند و وقتی
بحث پیشکس��وت مطرح می شود،
پی��ش از هر چی��زی هم��ه درباره
س��ن و س��ال کنجکاوی می کنند
در صورتی که بهتر اس��ت به جای
توجه به این مقوله از تجربیات این
دوس��تان بپرسیم و اس��تفاده کنیم
زیرا اینها سرمش��ق هایی می ش��ود
برای راه کس��انی که می خواهند در
این��ده قدم در ان عرص��ه بگذارند.
وی تصری��ح ک��رد :چق��در خ��وب
اس��ت ک��ه عزیزانی در این س��ن
و س��ال همچن��ان دس��ت ب��ه کار
اجرایی می زنند ،موسسه هنرمندان
پیشکس��وت بای��د فعالیت تک تک
این عزی��زان را اعالم کند و انها را
به فعالیت در زمینه اجرای کارهای
جدید ترقیب کند و س��ایر دوستان
دعوت ش��وند تا هنر همدیگر را در
رش��ته های مختل��ف ببینند .وی در
پایان اف��زود :به عقیده من این کار
و فعالیت است که انسان را با نشاط
نگ��ه می دارد و از تنگناهای تنهایی
رها می کن��د ،برخی از بیماری هایی
که در س��نین باال سراغ فرد می اید
ریش��ه های ذهنی و روانتنی دارد و
در تنهایی انس��ان بروز می کند اگر
هنرمندان و افراد س��المند تش��ویق
ب��ه کار و فعالیت ش��وند ،بس��یاری
این بیماری ها خ��ود به خود از بین
می رود .مرادخانی اف��زود :امیدوارم
بع��د از ای��ن ش��اهد س��رزندگی و
فعالیت بیشتر هنرمندان پیشکسوت
باشیم و چیزی که همیشه فراموش
می کنی��د بیماری و غصه ها باش��د
و انچ��ه به یاد می اوری��د خاطرات
خ��وش از کارهای خوب هنری که
داشتید باشد.
3
نصراهلل پژمان فر رییس کمیسیون فرهنگی مجلس
امکان به روز کردن قانون ممنوعیت
ماهواره وجود دارد
رییس کمیس��یون فرهنگی مجلس با اشاره
ب��ه اینکه قان��ون ممنوعیت ماه��واره قابل
به روز ش��دن و بازنگری اس��ت ،گفت :باید
قبل از بازنگری قانون ،به ش��دت از قانون
فعلی حمایت ش��ود .نصراهلل پژمان فر درباره
ل��زوم به روز کردن قانون ممنوعیت ماهواره
گفت :نس��بت به بازنگ��ری و اصالح قانون
ممنوعی��ت قانون ماه��واره مخالفتی ندارم
ولی معتقدم تا قب��ل از بازنگری قانون باید
به ش��دت از قان��ون فعلی حمای��ت کرد و
مادام که قانونی تصویب نشده ،قانون فعلی
الزم االطاعه است.
نماین��ده مردم مش��هد و کالت در مجلس
ش��ورای اس�لامی با بیان اینکه مسئوالن
و کس��انی که بای��د مجری قانون باش��ند
اولین کس��انی هس��تند که هنجارش��کنی
و قانون ش��کنی می کنند ،افزود :متاس��فانه
تع��دادی در جامع��ه ک��ه از ش��بکه های
ماهواره ای اس��تفاده می کنند ،زمینه قانونی
ک��ردن این موضوع را به وجود می اورند که
جای تامل دارد .وی با اشاره به اینکه امروز
قانون فعلی ممنوعیت ماهواره وجود دارد لذا
عم��ل کردن بر خالف ان به معنای خالف
ش��رع است و چنین اقدامی برای همه افراد
خصوصا مسئوالن که الگوی جامعه هستند
بدتر اس��ت ،اظهار کرد :متاسفانه گاهی در
جامعه امار ب��االی تخلف کنندگان بهانه ای
می ش��ود تا قانون ش��کنی صورت گیرد در
حالیک��ه قب��ل از قانونی ش��دن موضوعی،
نبای��د به دلی��ل اینکه تعداد کثی��ری رفتار
غلطی را انج��ام می دهند ،ان خالف قانون
را جایز دانس��ت .وی با بیان اینکه جریانی
در جامع��ه برای عب��ور از قانون وجود دارد،
ادام��ه داد :در این راس��تا اول با بی اعتنایی
ب��ه قانون ،زمین��ه خالف قان��ون را بوجود
می اورند و بعد از افزایش تعداد افراد ،عنوان
می شود نمی توان جلوی این رفتار را گرفت؛
در واقع با عدم نظ��ارت و کوتاهی ها چنین
مطرح می شود که باید فضاهای غیرقانونی
را قانونی کرد؛ کمااینکه درباره اس��تفاده از
تلگرام همین اتفاق رخ داد .پژمان فر تصریح
کرد :مس��ئوالن باید مراقب��ت می کردند تا
رفت��ار مردم در قبال اس��تفاده از کانال ها و
فضای مجازی بر اس��اس قانون باشد؛ ولی
این کار را انجام ندادند.
سخنگوی فراکس��یون روحانیت مجلس با
طرح این پرس��ش که «ایا ب��ه دلیل اینکه
تعداد کثیری رفتار غیرقانونی انجام می دهند
مجوز اینکه بیاییم به این موضوع رس��میت
ببخش��یم و برایش راهکار درست کنیم؟»
افزود :وقتی قوانینی مصوب می ش��ود ،همه
اف��راد باید از ان مراقبت کنند؛ اگر در برخی
موارد قانونی مورد قبول نیس��ت ،نظارت را
کم کرده و بعد به س��متی حرکت می کنیم
ک��ه بگوییم جمعیت زی��ادی عبور از قانون
انج��ام می دهن��د لذا ب��ا توجه به ش��رایط
فضاسازی جهت تغییر قانون بوجود می اید
و ی��ا مجریان عنوان می کنند که این قانون
قاب��ل پیگیری نیس��ت .رییس کمیس��یون
فرهنگی مجلس ش��ورای اس�لامی با بیان
اینکه تبلیغات گس��ترده ای در ش��بکه های
ماهواره انجام می شود ،اظهار کرد :این کار
خ�لاف قانون ب��وده و برخورد ها نیز در این
زمینه مقطعی و غیربازدارنده است.
رادیو و تلویزیون
4
سه شـــــــنبه 29تیرماه 1395سال نهم شماره 521
www.honarmandonline.ir
فرشته ولی مراد منتقد و کارشناس فرهنگی
مجید موالیی تهیه کننده سریال «چرخ فلک»
جذب مخاطب با بهره گیری از بازیگران حرفه ای
تهیه کننده س��ریال «چرخ فل��ک» درباره ی
تجرب��ه س��اخت مجموعه ه��ای تلویزیونی
اپیزودی��ک اظه��ار ک��رد :باید دی��د که اول
از هم��ه مخاطبان نس��بت به این ش��کل از
سریال سازی چه بازخوردی نشان می دهند؛
البته در گذشت ه هم س��ریال های اپیزودیک
موفقی در تلویزیون وجود داش��ته است ،ولی
«چرخ فلک» ممکن اس��ت به جهت اینکه
در قس��مت ها ،داستان ها و بازیگران متفاوت
س��اخته ش��ده اس��ت ،تا ان��دازه ای متفاوت
باش��د .به گزارش هنرمند به نقل از ایس��نا:
مجید موالیی درباره چرایی انتخاب س��بک
اپیزودیک برای ساخت سریال ،بیان کرد :این
کار به من پیشنهاد شد و در واقع طرح توسط
تهیه کننده دیگری ارائه ش��ده ب��ود .هنگام
ش��روع پروژه برخی از همکاران معتقد بودند
که بای��د از بازیگران غیرحرفه ای اس��تفاده
کنیم ،ولی م��ن مقاومت کردم؛ به این دلیل
که این سبک اپیزودیک به اندازه کافی برای
مخاط��ب جدید اس��ت و از طرفی هم مدتی
اس��ت که مخاطبان برنامه ه��ای تلویزیونی
ریزش داش��ته اس��ت ،بنابرای��ن برای جذب
مخاطب بهتر است از بازیگران حرفه ای بهره
بگیریم .در همین راستا تالش کردیم تا تمام
فاکتورهای جذب مخاطب را داش��ته باشیم
ت��ا بتوانیم بازخورد مخاطبان نس��بت به این
سبک از سریال س��ازی را به درستی ارزیابی
کنی��م .این تهیه کننده تلویزیون��ی ادامه داد:
شاید اگر تعداد قسمت ها بیشتر بود مخاطب
می توانست ارتباط بیشتری با سریال بگیرد،
اما باید دید که مخاطبان با این سبک ارتباط
برقرار می کنند یا نه؛ بنابراین فع ً
ال نمی توان
هیچ قضاوتی در این باره کرد .شاید اگر قرار
باشد این مجموعه را ادامه بدهم این نکته را
حتم ًا در نظر می گیرم که در عین حفظ سبک
اپیزودیک ،درباره ی یک موضوع واحد ساخته
ش��ود .به عنوان مثال درباره موضوع ازدواج
۳۰قس��مت با داس��تان های مختلف تولید
کنیم .منظورم این اس��ت که اگر یک محور
واحد وجود داشته باشد ،تماشاچی در جریان
است که این مجموعه تلویزیونی پیرامون چه
موضوعی است .موالیی تجربه ساخت سریال
«چرخ فلک» را دشوار برشمرد و اظهار کرد:
ای��ن تجربه برای من خیلی خوب و س��خت
ب��ود .از این جهت که اغلب همزمان در حال
تولید و پیش تولید بودیم .به عنوان مثال در
حال حاضر که روی پخش هستیم ،فیلمنامه
قس��مت اخر در حال نوشته شدن است و دو
گروه همزمان در حال تصویربرداری هستند.
او همچنی��ن درباره حضور چند کارگردان در
مجموعه «چرخ فلک» یاداور ش��د :ابتدا که
کار را تحوی��ل گرفتم ،اصرار ب��ود که ان را
برای ماه رمضان تحویل بدهم و چون زمان
محدودی داشتیم با چند کارگردان و همزمان
جل��و رفتیم که اگر این محدوده زمانی وجود
نداش��ت ،با یک کارگردان پی��ش می رفتیم
ت قصه ها مش��ابه و هم از لحاظ
که هم فرم
هزینه ای به صرفه تر باشد .تهیه کننده سریال
«چرخ فلک» درباره حضور بازیگران معروف
در این مجموعه بیان کرد :با وجود این همه
صحبت هایی که درباره بازیگران می شود که
خیلی اقتصادی به مس��ائل نگاه می کنند ،اما
وقتی متوجه می ش��وند که یک تیمی تالش
دارد تا به ش��عور مخاطب احت��رام بگذارد و
کار ابرومن��دی تولید کند ،همراهی می کنند.
بس��یاری از بازیگ��ران این مجموع��ه نیز با
ما هم��کاری کردند« .ن��وری»« ،کامران»،
«می نا»« ،باران» و «س��ارا» به کارگردانی
عزی��زاهلل حمیدن��ژاد و «داوود»« ،خال��د» و
«بیتا» به کارگردانی بهرام عظیم پور عناوین
برخی از اپیزودهای این س��ریال هستند که
اخرین مراحل فنی خود را طی می کنند .امیر
اقایی ،حمیدرضا اذرنگ ،لیال اوتادی ،میالد
کیمرام ،اش��ا محرابی ،شبنم مقدمی ،کیهان
ملکی ،بهناز جعفری ،حسین سلیمانی ،لیندا
کیانی ،فتانه ملک محم��دی ،عباس غزالی،
به��رام ابراهیمی ،مهوش صبرک��ن ،کامبیز
دارابی ،علیرضا جعفری ،ترالن پروانه ،فرزانه
نش��اط خواه ،اندیشه فوالدوند و … از جمله
بازیگرانی هستند که در اپیزودهای مختلف
س��ریال «چرخ فلک» ایفای نقش کرده اند.
سریال «چرخ فلک» از شنبه تا سه شنبه هر
شب راس س��اعت ۲۲:۲۰روی انتن شبکه
یک سیما می رود.
تلویزیون فرهنگ سازی می کند!
فرش��ته ولی م��راد درباره ض��رورت نق��د برنامه ها و
سریال های تلویزیونی بیان کرد :تولیدات تصویری اعم
از تلویزیونی و سینمایی بسته های فرهنگی هستند و
ضرورت دارد که در قالب کارشناسی و داوری بررسی
شده و تولیدکننده به حال خود رها نشود بنابراین نقد این
اثار اقدام بسیار خوبی است که باید انجام می شود .وی
در نقد خود از سریال «برادر» که به کارگردانی جواد
افشار که در ایام ماه مبارک رمضان از شبکه دو سیما
پخش ش��د ،گفت :ساخت شخصیت های تیپیکال،
سنتی و قدیمی به صورتی که بعضی ستایش شوند
و بعضی منفور و ش��یطانی باشند به سبک و سیاق
ذایقه نسل های جدید نمی خورد.
این منتقد با اشاره به ویژگی های کلی سریال «برادر»
تصریح کرد :ساخت سریال هایی که شخصیت هایی
تکثیر و بازتولید می کنند .این تنش ها در یک سیکل
معیوب دوباره به جامعه راه می یابد و دوباره بر مشکالت
اضافه می کند .در این دو دهه تلویزیون از منظر بیان
روابط خانواده سس��ت بنیان بود و به نوعی خیانت از
طریق ان تکثیر و تزریق شد .احترام افراد داخل خانواده
و هماهنگی و تعادل از بین رفت و احترامی در دیالوگ ها
دیده نمی ش��د ولی اکنون احترام ها حفظ و محبت ها
نمایش داده می شود .این مجری تلویزیون با اشاره به
اهمیت مدیوم تلویزیون عنوان کرد :تلویزیون فرهنگ
سازی می کند و باید در نمایش پدیده ها و مسایل این
نکت��ه را در نظر بگیریم .کار هنری زمانی برای مردم
فایده دارد که رس��التش را درس��ت انج��ام دهد .من
نمی خواهم ،بگویم واقعیت ها را نباید دید چون مخاطب
باید با نمایش واقعیت ها با اثر هنری ارتباط برقرار کند
ولی مهم چگونگی برخورد با مسایل است .تلویزیون و
مثبت به جامعه عرضه می کند و خانواده های منسجم
را نمایش می دهد بسیار خوب است .در حدود دو دهه
تولیدات تصویری ما خطای بزرگی مرتکب شد و ان
نمای��ش درون خانواده هایی بود که با جنگ و جدل و
کشمکش های زیادی همراه بودند .چند همسری وارد
س��ریال ها و بعد رواب��ط فراخانوادگی به این چالش ها
اضافه شد .ولی مراد اضافه کرد :مشکالتی در جامعه
وجود دارد و مسئوالن باید انها را رفع کنند ولی سینما
و تلویزیون گاهی با تولیدات خود رفتارها و اسیب ها را
سینما در حوزه به تصویر کشیدن مسایل و چالش ها و
مخصوصا ارایه راهکار به شدت به کارشناس و محقق
نیازمند اس��ت تا فقط در یک مشکل دست و پا نزند.
وی اضافه کرد :تولیدات تلویزیونی با مخاطب عام در
تماس است ،بنابراین اگر اسیب و معضلی نمایش داده و
مشکلی مطرح می شود باید متخصص حوزه مربوطه با
فیلمنامهدرتماسباشدتادرعیناینکهمشکلرامطرح
می کند راه حل ها را هم نشان دهد .این منتقد تلویزیون
با اشاره به مصادیقی از سریال «برادر» توضیح داد :این
عطیه موذن
سریالهمانطورکهدرابتداگفتهشدازالمان هایشخصیت هایسنتیبهرهمی گیرد
به طور مثال برادر بزرگ در خانواده پهلوان که جایگزین پدر می شود از یک طرف
مهربان است و به دنبال رفع مشکالت خانواده و مردم است و از یک طرف می بینیم
که در خیابان دست به زدن دارد و معلوم نیست که ایا می خواهد غیرت را معنا کند
یا خیر .خود پهلوان که اسمش پهلوان است ،انگشتر بزرگ به دست دارد و درباره
این شخصیت ها هم به تعریف قدیمی از زن و مرد اکتفا شده است .ولی مراد با اشاره
به یکی از معضالت این خانواده تصریح کرد :خانواده پهلوان به عنوان یک خانواده
مطلوب نمایش داده شد اما هیچ کدام از اعضای این خانواده نمی توانستند تعامل
خوبی با پسر کوچکتر که نقشش را پوریا پورسرخ بازی کرد ،داشته باشند .درحالیکه
اگر با یک متخصص مهارت های فردی مشورت می کردند و کارشناسی عمیق تر
صورت می گرفت این معضل که در سریال نمایش داده شد راه حلی هم برایش ارایه
می شد .هنر نباید فقط ایینه باشد ،مسلما کار نویسنده نویسندگی است و قرار نیست
متخصص روابط فردی باشد اما باید از کارشناس بهره گرفته شود تا راه حل هایی
برای ارتباطات فردی و اجتماعی عرضه شود .این منتقد در بخش دیگری از سخنان
خود با اشاره به شخصیت های زن در این سریال یاداور شد :ما حدود ۱۵سال پیش
نشستی با عزت اهلل ضرغامی رییس اسبق سازمان صداوسیما داشتیم و من انجا
انتقادات جدی مطرح کردم که همه زنان قدرتمند ما در سریال ها منفی هستند .اگر
زنی توانمند است ،نیروهای کاری در اختیار دارد ،برنامه ریزی می کند و کارها را جلو
می برد ش��خصیت او شیطانی و اتفاقا برگرفته از ادبیات و هنر غربی نمایش داده
مشکالتی در
جامعه وجود دارد و
مسئوالن باید انها
را رفع کنند ولی
سینما و تلویزیون
گاهی با تولیدات
خود رفتارها و
اسیب ها را تکثیر
و بازتولید می کنند.
این تنش ها در
یک سیکل معیوب
دوباره به جامعه راه
می یابد و دوباره بر
مشکالت اضافه
می کند .در این دو
دهه تلویزیون از
منظر بیان روابط
خانواده سست
بنیان بود و به نوعی
خیانت از طریق ان
تکثیر و تزریق شد
می شود .بعد از ان شخصیت نرگس شکل گرفت اما باز هم مشکلی وجود داشت و
وقتیچنینزنانیبروزپیداکردندکهمردخانهکشتهمی شد،همچنیناینزنانخیلی
کنترل می شدند و نوعی مردواره از انها ساخته می شود .البته این تغییرات قدم به قدم
است و ما اکنون شخصیت های فاعل ،فعال و تصمیم ساز داریم که روندی مثبت
است .ما می بینیم که همسر پهلوان در این سریال نفوذ دارد و حرفش را از طریق
همسرش بیان می کند و البته زمانی هم که او فوت می کند خودش در مقابل پسرش
می ایستد و بیان می کند که اجازه ندارد با نازی ازدواج کند .وی ادامه داد :با این حال ما
نیازداریمشخصیت هایتصمیمسازوبانفوذدرسریال هایمانبیشترباشد.جایاین
شخصیت ها هنوز در سریال های ما خالی است .در این سریال زنان در تصمیم گیری
نفر اول نیستند و مدیران می ترسند که یک زن توانمند بسازند که نفر اول باشد .تنها
نازی نفر اول تصمیم هاست و روی پدرش تاثیر دارد که او نقشی شیطانی دارد .ولی
مراد در پایان درباره داستان سریال و پایان بندی ان نیز عنوان کرد :پایان داستان به
نظرم بسیار ابکی و سطحی حل شد و دختر که با برنامه ریزی و به کارگیری نیروهای
زیاد در پی انتقام است به شکلی بسیار ساده یک پیغام می گذارد و به ترکیه می رود.
تئــــــات�ر
سه شـــــــنبه 29تیرماه 1395سال نهم شماره 521
www.honarmandonline.ir
تاسیستماشاخانه هایخصوصینخستین
گام برای ارتقای رونق اقتصادی
افتتاح این تماش��اخانه ها جزو اولین گام هایی اس��ت که در راستای رشد و رونق
اقتصادی تئاتر خصوصی صورت گرفته است اما این طرح نیاز به مراقبت و البته نقد
و بررسی دارد که همین امر باعث شد در گزارشی به مسایل مبتالبه این مکان های
هنری بپردازیم .این تماشاخانه ها در طول ۴ - ۳سال اخیر به هنرمندان و البته
قشر جوان و کمتر باتجربه تئاتر این فرصت را داده اند تا با فراغ بال بیشتری به
اجراینمایش هایمدنظرشانبپردازند.البتهاجرایتئاتردرچنینتماشاخانه هایی
سختی ها و شرایط خاص خودش را دارد و بعضا شاهدیم که برخی از هنرمندان
از اجرا در چنین س��الن هایی ابراز نارضایتی کرده اند چون معموال انتظاری که
هنرمندان از امکانات و مناسبات اجرا در سالن های خصوصی دارند کامال متفاوت از
اجرا در سالن های دولتی است که سال ها تجربه حضور در انها را داشته اند .دریافت
درصد و کف فروش از گروه های اجراکننده ،انتظار فروش باالی نمایش ها ،لزوم
بهره گیریازچهره هایشناختهشده،اجرایهمزمانسهاثرنمایشیدریکسالن
و...ازجملهمشکالتیاستکهمتقاضیاناجرادرتماشاخانه هایخصوصیمطرح
می کنند اما با وجود همه این مسایل باز هم بخشی از اهالی تئاتر ترجیح می دهند
به جای دوندگی برای گرفتن یک سالن اجرای دولتی ،حتی با پرداخت هزینه ای
بیشتر و البته شرایطی اسوده تر نمایششان را در تماشاخانه ای خصوصی به صحنه
ببرند.ازطرفدیگردرستاستکهتماشاخانه هایخصوصیفضایفعالیتبرای
نسل جوان تئاتری را فراهم کرده اند اما این میدان دادن بی محابا به نسل جوانی
که هنوز در دانشگاه مشغول تحصیل است و یا به تازگی فارغ التحصیل شده و
تجربه کار حرفه ای و اجرای عمومی ندارد ،توهم حرفه ای بودن و با تجربه شدن
را بدون اموزش دیدن و کسب تجربه در انها به وجود می اورد .این اقدام در نهایت
به ضرر تئاتر و البته همین نسل جوان تمام می شود چون این افراد بدون ارزیابی و
ازمون و خطا فرصت عرضه عمومی اثار و اتودهای کالسی شان را پیدا کرده اند،
بدون اینکه بتوانند به درستی خوب را از بد تشخیص داده و کسب تجربه و دانش
کنند .برای بررسی دقیق تر مسایل و مشکالت اداره تماشاخانه های خصوصی و
تاثیری که بر جریان تئاتر کشور در چندسال اخیر داشته اند با تعدادی از مدیران
تماشاخانه های خصوصی داشته ایم که هر یک از منظر خود به بررسی موضوع
پرداخته اند .شاهین چگینی مدیر تماشاخانه «مشایخی» در همین زمینه عنوان
می کند :االن به نمایش ها و کارگردان هایی بها داده می شود که وقتش نیست به
صورت حرفه ای اجرا داشته باشند بلکه نیاز به کسب تجربه بیشتری دارند .ما داریم
افرادی را صاحب رزومه تئاتری می کنیم که در حالت ایده ال باید ۱۰سال دیگر
وارد عرصه حرفه ای تئاتر شوند .االن من به عنوان مدیر یک تماشاخانه این اشتباه
را به واسطه نیاز مالی که وجود دارد ،مرتکب می شوم تا چراغ تماشاخانه ام روشن
بماند .این اشتباه را دیگر تماشاخانه ها هم مرتکب می شوند .راه حل این معضل
برعهده اداره کل هنرهای نمایشی به عنوان متولی این امر است تا تماشاخانه ها به
دلیل بحران مالی تن به هر اجرایی ندهند .با این روش نسل مدعی تربیت می شود
که دیگر کسی جلودارش نیست و به تئاتر مملکت اسیب می رساند.
بحرانفعالیتپالتوهایغیرمجاز
پرداختنبهمشکالتیکهمدیرانتماشاخانه هایخصوصیباانروبروهستندنیزطرف
دیگرماجرایفعالیتتماشاخانه هایخصوصیاست.اگرنگاهیبهرویدیگرسکه
بیندازیمشاهدمشکالتیهستیمکهمدیرانتماشاخانه هایخصوصیبرایسرپانگه
داشتناینسالن هاباانروبروهستند.هزینهساختوسازوراهاندازییکتماشاخانه
خصوصی،مشکالتیکهدرراستایدریافتمجوزفعالیتبایدازسربگذرانند،فعالیت
غیرمجازوغیرقانونیبرخیازتماشاخانه هاوپالتوهاییکهدرسراسرشهرفعالهستند
ومی تواننداعتباروشاندیگرتماشاخانه هاییراکهباهدفارتقایسطحفرهنگوهنر
و رونق اقتصادی تئاتر فعالیت می کنند زیر سوال ببرد و ...از جمله مشکالتی است که
اینتماشاخانه هاباانروبروهستند.داوودنامورمدیرتماشاخانه«بازیگاه»دربارهفعالیت
پالتوهای غیر مجاز می گوید :بیشتر از ۴۰پالتوی تمرین بدون مجوز در سطح شهر
در حال فعالیت هستند که همین مساله کار را برای ما سخت کرده است .همیشه بر
ایننکتهتاکیدداشتمکهاگرمی خواهیمتئاتروتماشاخانه هایماپابرجابماندپالتوهاو
تماشاخانه هایخصوصیمانبایدصاحبیکصنفشوندچوندرغیراینصورت
همانطورکهمامجوزفعالیتدریافتکردیمبهراحتیاینمجوزمی تواندباطلشودو
دیگر اجازه کار نداشته باشیم .اگر همه پالتوهای تمرین و تماشاخانه هایی که مجوز
اموزشگاه دارند برای دریافت مجوز قانونی اقدام کنند و زیرمجموعه یک صنف قرار
بگیرنددیگرچنینمشکالتینخواهیمداشت.
انتظارمدیرانتماشاخانه هایخصوصیازدولت
لزوم حمایت نهادهای دولتی در جهت گسترش و فعالیت بیشتر این تماشاخانه ها
از جمله انتظاراتی است که مدیران تماشاخانه های خصوصی دارند .در همین راستا
خبر تشکیل صنف تماشاخانه های خصوصی که مدتی است مطرح شده می تواند
نویدبخش نظام مند شدن فعالیت این تماشاخانه ها و قانونی شدن مطالباتشان با
تشکیلاتاقفکریمتشکلازمدیرانتماشاخانه هاییکهبهشکلقانونیمشغول
به فعالیت هستند ،باشد .در همین راستا مهدی شفیعی مدیرکل هنرهای نمایشی
نیز درباره نیاز به شکل گیری و راه اندازی سالن های خصوصی تئاتر عنوان می کند:
انچه مسلم است در شرایط حاضر با اتفاقات خوبی که به لحاظ کمیت در حوزه
اموزش عالی و موسس��ات علمی و کاربردی افتاده ،ب��ا افزایش گروه ها و فارغ
التحصیالنرشته هایهنریمواجهیمولیمانندسایررشته هایدانشگاهی،روند
افزایشگروه هاوفارغ التحصیالندانشگاهیتناسبیبابازارکاروفعالیتندارد.وی
اظهار می کند :راهکاری که در تمام رشته ها به ان پرداخته اند توجه به ظرفیت های
دولتیو قانونیبرای فعالیت هایبخشخصوصیاست .ما همناگزیریمدر فضای
هنری برای جبران کمبود سخت افزارها و افزایش امکان فعالیت فارغ التحصیالن
و گروه های هنری ،ظرفیت های موجود کش��ور و دولت را برای تقویت بخش
خصوصی فعال کنیم .موسسات فرهنگی و هنری به ویژه موسسات تک منظوره
هنری ظرفیت بسیار مناسبی برای فعالیت قانونی بخش خصوصی هستند .قطعا
سالن های خصوصی تئاتر نیاز به حمایت های معنوی و مادی دولتی هم دارند.
حمایت مادی دولتی هم می تواند برای ایجاد جذابیت هایی برای ورود بخش های
اقتصادی و صنعتی برای حمایت از این موسسات و همچنین بخشودگی عوارض
و موارد مربوط به مالیات وجود داشته باشد.
بررسی نقش تماشاخانه های خصوصی در رونق تئاتر
جذب مخاطب با فرهنگ سازی درتئاترکودک اغاز می شود!
اروین موذن زاده
راه اندازی تماشاخانه های خصوصی در شهرهای مختلف کشور اتفاق مثبتی است که در چند سال اخیر و در شرایط بحرانی تئاتر
امروز ما رخ داده اما با وجود محاسنی که این طرح دارد شاهد انتقادها و نارضایتی هنرمندان و حتی خو ِد مدیران تماشاخانه های
خصوصی از نحوه فعالیت و مشکالتی که در اداره این سالن ها وجود دارد ،هستیم.
ندارد .اداره کل هنرهای نمایشی هم به ما قول حمایت داده است و تاکنون نیز
مشکالتدریافتمجوزفعالیت
گرفتنمجوزفعالیتیکیازاولیناقداماتیاستکهتماشاخانه هایخصوصیباید اگر به ما کمک مالی انچنانی نکرده ولی بخشی از هزینه گروه هایی را که در این
انجام دهند که در حال حاضر برای سالن هایی که قرار است از این پس افتتاح سالن اجرا رفته اند ،تقبل کرده است .در صنفی هم که قرار است تماشاخانه های
شوند باید به صورت موسسه تک منظوره باشد اما برخی از تماشاخانه ها هستند خصوصی تشکیل دهند این برنامه را ارایه داده ایم که ما ابتدای هر سال برنامه ها
کههمچنانبامجوزفعالیتموسسهفرهنگیهنریچندمنظورهمشغولفعالیت و فعالیت هایمان را به اداره کل هنرهای نمایشی ارایه دهیم و انها بر همین اساس
هس��تند و وزارت ارشاد برای اجرای نمایش هایی که در این سالن ها به صحنه به ما سوبسید بدهند .وی می افزاید :اگر دولت از تماشاخانه های خصوصی حمایت
می روند مجوز قانونی صادر می کند .چگینی درباره مش��کالت تماشاخانه های نکند و س��هم خودش را در زمینه حمایت از کارهای فرهنگی نپردازد این طرح
خصوصی در گرفتن مجوز می گوید :در حال حاضر یکی از عمده ترین مشکالتی ورشکست شده و تا چندین سال دیگر کسی سراغش نمی رود .مشکل اصلی ما
که تماشاخانه های خصوصی دارند مساله اماکن است و بسیاری از تماشاخانه هایی مساله تبلیغات است .اگر شهرداری سهم خودش را از یک رویداد فرهنگی برعهده
که تاکنون نتوانس��تند پروانه فعالیتشان را بگیرند در اماکن گیر کرده اند .اماکن نگیرد سالن های خصوصی با شکست روبرو می شوند .اگر صدا و سیما نیز کمی
از فضای بسته و سخت گیرانه اش فاصله بگیرد اتفاق
حتی نسبت به تماشاخانه هایی که قبال مجوزشان را دریافت
درخش��انی برای اطالع رسانی و معرفی اثار نمایشی ما
کرده اند سخت گیری می کند چون شناختی از روند فعالیت
می افتد و ما می توانیم با این کمک ها روی پای خودمان
یکتماشاخانهخصوصیندارد.بخشعمده ایازوظیفهحل
بایس��تیم در حالیکه این کمک ها هزین��ه ای برای این
این مشکالت برعهده اداره کل هنرهای نمایشی است که
گرفتن مجوز فعالیت
نهادها و سازمان ها ندارد .وزارت ارشاد امکانی در اختیار
اصوال ساز و کار فعالیت تماشاخانه های خصوصی را برای
یکی از اولین
دارد ک��ه از طریق ان می تواند اثار فرهنگی و هنری را
اداره اماکن جا بیندازد .اماکن فقط باید ملک را مورد بررسی
اقداماتی است که
در نشریات و مجالت به صورت رایگان منتشر کند اما
قرار دهد و س��خت گیری بیشتری نسبت به بقیه مجوزها
تماشاخانه های
کسی از این طرح خبر ندارد.
نداش��ته باشد چون این تماشاخانه ها مجوزشان را از وزارت
خصوصی باید
میالد شجره مدیر تماشاخانه «موج نو» نیز در زمینه حمایت
ارش��اد دریافت کرده اند .البته بهتر است با تاسیس صنف
انجام دهند که در
دولت می گوید :اداره کل هنرهای نمایشی تالش زیادی در
تماشاخانه های خصوصی ،نماینده این صنف وارد مذاکره با
حال حاضر برای
جامه عمل پوشاندن به نیازهای تماشاخانه های خصوصی
اماکن ش��ود چون از طریق صنف کار ما و پیگیری فعالیت
سالن هایی که قرار
می کند اما انتظار یک سوبسید دولتی داریم و باید حتما یک
تماش��اخانه ها وجهه قانونی پیدا می کند .تماش��اخانه های
است از این پس
بودجهثابتبرایتماشاخانه هایخصوصیتعریفشود.داوود
مشایخی ،باران ،ارغنون ،بازیگاه ،همای سعادت ،فانوس و
افتتاح شوند باید
نامور نیز در زمینه لزوم حمایت های دولتی از تماشاخانه های
موج نو تماش��اخانه های مستقر در تهران هستند که مجوز
به صورت موسسه
خصوصی معتقد اس��ت :اگر اداره کل هنرهای نمایشی ما
الزم را دارند و پروانه کار دریافت کرده اند .خیام وقار کاشانی
تک منظوره باشد اما
را تحت حمایت خودش قرار ندهد در چند س��ال اینده این
مدیرتماشاخانه«باران»کهیکیازفعال ترینتماشاخانه های
برخی از تماشاخانه ها
تماشاخانه ها نمی توانند به کارشان ادامه بدهند .من حتی با
بخش خصوصی در تهران است درباره چگونگی راه اندازی
هستند که همچنان با
رحمت امینی رییس اداره ارزش��یابی و نظارت نیز صحبت
این مرکز و نحوه گرفتن مجوزهای مورد نیاز می گوید :به
مجوز فعالیت موسسه
کردم چون بسیار اتفاق خوبی است اگر نظارت و ارزشیابی
دلیل اینکه اداره کل هنرهای نمایش��ی هیچ قانون و ایین
فرهنگی هنری چند
از درون س��الن ها اغاز شود به این مفهوم که مسئوالن
مدونی برای تاسیس س��الن خصوصی تئاتر نداشت به ما
منظوره مشغول
بدانند ما به چه کمک ها و حمایت هایی نیازمندیم و چه
پیشنهاد دادند مجوز موسسه فرهنگی هنری تک منظوره
فعالیت هستند و
امکانات��ی کم داریم و اگر این رویه ش��کل بگیرد دیگر
بگیریم که در اساسنامه این موسسه فعالیت ما گنجانده شود.
وزارت ارشاد برای
تماشاخانه ای بدهکار نخواهد ماند .درست است که ما به
فعالیت ما هم شامل ساخت و تجهیز مکان اجرای تئاتر و
اجرای نمایش هایی
صورت خصوصی فعالیت می کنیم اما دوست داریم زیر
تولید تئاتر می شد .این بند در اساسنامه فعالیت ما را برای راه
که در این سالن ها به
نظر اداره کل هنرهای نمایشی هم باشیم.
اندازی سالن اجرای تئاتر قانونی می کند .وی ادامه می دهد:
صحنه می روند مجوز
جذبمخاطبباترفندهایگوناگون
ما این مجوز را از دبیرخانه موسسات تک منظوره معاونت
قانونی صادر می کند
مسالهجذبمخاطببرایتماشاخانه ایکهازحمایتدولتی
هنری وزارت ارشاد گرفتیم که امضای خود اقای مرادخانی
زیر مجوز فعالیت ما خورده است .البته قبال ،هم ما و هم برخی دیگر از دوستانی و سوبسید برخوردار نیست و مجبور است به تنهایی هزینه های جاری تماشاخانه،
کهاقدامبهتاسیسسالنتئاترکردهبودندوالبتهبرخیهنوزهمبههمینشیوهفعالیت تامین و به روز رسانی امکانات و تجهیرات ،حقوق کارمندان و ...را برعهده داشته
می کنند با مجوز اموزشگاه هنرهای نمایشی این کار را می کردیم که بعدا به ما اعالم باشد ،کار مشکلی است .همین مساله باعث شده که برخی از تماشاخانه ها کیفیت
کردندکهمجوزمابرایداشتنسالننمایش،دیگراعتبارنداردوماصرفامی توانیمبهامر را فدای کمیت کنند و برای بقا مجبور شوند دست به اقداماتی نظیر دادن اجرا به
اموزشبپردازیمواگرمی خواهیمسالناجراداشتهباشیمبایدموسسهفرهنگیهنری نمایش هاییکهازچهره هایشناختهشدهبهرهبرده اندوتعدادمخاطبانشانتامین
تکمنظورهثبتکنیم.انزمانثبتاینموسسهبیشازیکسالزمانبردامادرحال است و یا اجرای سه نمایش در هر روز و همچنین گرفتن درصدهای نامتعارف
دست بزنند .درحالیکه جذب مخاطب به این شکل یک راه حل کوتاه مدت است
حاضرمراحلثبتموسسهتکمنظورهراحتترشدهاست.
و شاید تنها به صورت مقطعی بتواند مشکل تامین هزینه های تماشاخانه های
لزوم حمایت شهرداری و صدا و سیما از بخش خصوصی
یراد مدیر تماش��اخانه «ارغنون» درباره این
حمایت دولت و ش��هرداری از تئاتر خصوصی یکی از درخواس��ت های مدیران خصوصی را حل کند .محمد صمد
تماشاخانه های خصوصی است .حتی اگر به صورت مستقیم این حمایت صورت مساله عنوان می کند :چند سال قبل تئاتر کشور با مشکل کمبود کار و فعالیت
نگیردرسانهملی،شهرداریتهرانوهمچنینادارهکلهنرهاینمایشیمی توانند هنرمندان مواجه بود ،بعد اجرای اثار بیشتر شد اما این بار سالن اجرا کم داشتیم .در
با کمک به تبلیغات و اطالع رس��انی نمایش های روی صحنه به رونق گرفتن حال حاضر مشکل کمبود سالن برطرف شده و تقریبا هر کارگردانی که بخواهد
سالن های تئاتری کمک شایانی بکنند .وقار کاشانی در این باره یاداور می شود :می تواند در یکی از سالن ها کارش را به صحنه ببرد اما مشکل جدیدی که پیدا
وزارت ارشاد امکانی در اختیار دارد که از طریق ان می تواند اثار فرهنگی و هنری کرده ایم ،مش��کل مخاطب اس��ت .انتظار ما از دولت این است که برای جذب
را در نشریات و مجالت به صورت رایگان منتشر کند اما کسی از این طرح خبر مخاطبان به تئاتر فرهنگسازی کند .باید فرهنگسازی از تئاتر کودک اغاز شود.
5
وقتی مخاطب کودک ما در طول ماه حداقل یک تئاتر ببیند زمانی هم که بزرگ
شد این کار را ادامه می دهد و ارتباطش با تئاتر قطع نمی شود .برای این کار الزم
است فرهنگسازی و تبلیغات گستره ای صورت گیرد .این اطالع رسانی ها می تواند
در دانشگاه هایی غیر از دانشکده های هنری نیز انجام گیرد.
لزومباالرفتنکیفیتاثار
محمدحسننجفیمدیرتماشاخانه«سهنقطه»همبرایحلاینمشکلپیشنهاد
می دهد :هر مجموعه ای که به صورت خصوصی فعالیت می کند نیازهای خودش
را دارد و برای امرار معاش مجبور است حداقل کف فروش را از گروه ها دریافت
کند .تنها راه حل این مشکل این است که کیفیت اثاری که در این سالن ها اجرا
می گیرند باال برده شود تا از این طریق مخاطبان بیشتری جذب شوند .به عنوان
نمونه به دلیل اینکه نمایش خوبی برای اجرا در تماشاخانه پیشنهاد نشده بود ما
ترجیح دادیم فروردین و اردیبهشت اجرایی نداشته باشیم .علی رغم تصوری که
از ساز و کار فعالیت تماشاخانه های خصوصی وجود دارد به نظر می رسد به دلیل
مواردی که در این گزارش مطرح شد هنوز بسیاری از این تماشاخانه ها نتوانسته
اند به سوددهی مناسب برسند به خصوص تماشاخانه هایی که از سالن های
کوچکت��ری برخوردار بوده و به لحاظ جغرافیایی در مرکز ش��هر قرار ندارند.
سعید دولتی مدیر تماش��اخانه «همای سعادت» که در غرب تهران فعالیت
می کن��د ،در این باره می گوید :من به عنوان مدیر این تماش��اخانه هنوز به
سوددهی نرسیده ام .عالقه شخصی من این است که این موسسه بتواند به
عنوان یک کمپانی تئاتر فعالیت کند اما از طرف دیگر باید هزینه های سالن را
هم تامین کنیم .تا به حال دخل و خرج ما با هم برابر بوده است به این معنی
که متضرر نشدیم اما سود هم نکرده ایم .صمدی مدیر تماشاخانه «ارغنون»
نیز می گوید :معتقدم برای تاس��یس یک تماشاخانه خصوصی ابتدا باید یک
براورد بودجه دقیق از هزینه های پیش رو داش��ت چون شاهد بودیم برخی
وارد این کار ش��ده اند و بعد از مدتی متوجه شدند که براوردی که کرده اند
کمتر از هزینه هایی است که پیش رویشان قرار گرفته است به همین دلیل
نمی توانند به کارشان ادامه بدهند.
انتقاداتبهمدیریتتماشاخانه هایخصوصیغیرمنصفانهاست
چگینی مدیر تماشاخانه «استاد مشایخی» نیز درباره انتقاداتی که به مدیریت و
اداره تماشاخانه های خصوصی می شود ،بیان می کند :من به عنوان شخصی که
چند سال است به عنوان مدیر یک تماشاخانه فعالیت دارم ،لمس می کنم که با
چه مشکالتی روبرو هستیم؛ مشکالتی که اصال از بیرون دیده نمی شود چون از
بیرون ما را به عنوان یک ماشین حساب می بینند .به عنوان مثال یکی از مشکالت
ما این اس��ت که با احتساب تعطیلی های رسمی و غیررسمی نزدیک به ۴ - ۳
ماه از سال را تعطیل هستیم اما هزینه های ما از جمله پرداخت حقوق پرسنل و
پرداخت اجاره مکان سرجای خود هستند .با این حجم از دردسر و گرفتاری دخل
و خرج ما اصال با هم جور در نمی اید اما متاسفانه از بیرون انقدر به ما انتقادهای
بی رحمانه می شود که دلسردمان می کند .حتی برخی از هنرمندان ما تعرفه های
تماشاخانه های خصوصی را با تعرفه های یک سالن دولتی مقایسه می کنند که
اصال انصاف نیست .به نظر می رسد با تشکیل صنف تماشاخانه های خصوصی
برخی از مشکالت تماشاخانه ها حل شود و راحت تر بتوانند از طریق این صنف
مس��ایل و معضالتشان را به صورت قانونی پیگیری کنند .چگینی که مسئول
پیگیری راه اندازی صنف تماش��اخانه های خصوصی است در این باره توضیح
می دهد :در حال حاضر ۷تماش��اخانه از تهران و ۳تماشاخانه از شهرستان های
ساری و قم و کرمان که مجوزهای الزم برای تاسیس سالن تئاتر را دارند جزو
اعضای صنف به حساب می ایند .این درحالی است که در تهران ۲۰تماشاخانه و
درشهرستان ها ۱۴تماشاخانهدیگرمشغولفعالیتهستندوتماشاخانه هایفعالی
هم هستند .این تماشاخانه ها مجوز اجرای تئاتر برایشان صادر می شود اما اساسا
پروانه الزم برای کار را دارا نیستند .مساله مهمی که برای ما وجود دارد این است
که ما نزدیک به ۴۰تماشاخانه فعال داریم که می توانند عضو صنف ما شوند چون
اداره کل هنرهای نمایشی برای اجرای نمایش در این مکان ها مجوز صادر می کند
اما مجوزهای قانونی شان از وزارت کار هنوز صادر نشده و مثال برخی در مرحله
دریافت مجوز از اماکن هستند و یا برخی دیگر مجوز حراست ندارند .تالش ما این
است که این تماشاخانه ها را هم وارد صنف کنیم.
راه افتادن صنف در اینده ای نزدیک
وی درباره زمان راه اندازی این صنف و تشکیل اولین مجمع عمومی ان ،عنوان
می کند :ما اگهی نوبت اول را اول اردیبهشت ماه در روزنامه صبا چاپ کرده ایم و
از افرادی که در سطح شهر تماشاخانه ای دارند که با شرایط ما منطبق است ،دعوت
کردیم که اعالم حضور کنند تا ما دعوت نامه مرحله دوم را برایشان بفرستیم و
مدارکش��ان را دریافت کنیم .در مرحله بعد باید اگهی مرحله دوم یعنی تشکیل
مجمع را به روزنامه ها بدهیم .اساسنامه کمی ایراد داشت که از طرف وزارت کار
به من عودت داده شده تا ایرادهایش برطرف شود و بعد از ارایه مجدد اساسنامه به
وزارت کار ما می توانیم اگهی مرحله دوم را منتشر کنیم ۲۰ .روز بعد از چاپ اگهی
مرحله دوم باید مجمع تشکیل شود که در این مجمع نماینده وزارت کار حضور
دارد و نتیجه مجمع را صورت جلسه می کند و به وزارت کار ارایه می دهد و بعد
به عنوان یک صنف به ما پروانه داده می شود .توجه به کیفیت اثاری که در این
تماشاخانه ها به صحنه می روند ،پیگیری مطالبات تماشاخانه های خصوصی
از طری��ق دولت ،توجه به نوع فعالیت و مجوزهایی که برای این س��الن ها
صادر می شود ،تبدیل این مکان ها به مراکز فرهنگی و برگزاری کارگاه های
اموزشی و سمینارهای مختلف ،همراهی و تعامل بخش خصوصی و دولتی
در جهت ارتقای س��طح تئاتر در کش��ور ،ش��کل گیری روابط عمومی های
حرفه ای و متخصص در هر تماشاخانه برای معرفی درست عملکرد سالن ها،
برنامه ریزی برای داشتن مخاطبان ثابت در هر تماشاخانه ،ارتقای امکانات و
تجهیزات سالن ها ،مساله بیمه کارمندان تماشاخانه ها و بسیاری موارد دیگر
انتظاراتی است که از فعالیت تماشاخانه های خصوصی می رود .امید است با راه
اندازی صنف تماشاخانه های خصوصی بتوان قدمی در جهت رشد و ترویج
تئاتر بین مردم و کمک به اهالی تئاتر برای اجرای اثار نمایشی شان برداشت
تا هنرمندان همچون س��ال های نه چندان دور ترجیح ندهند عطای اجرای
تئاتر را به لقایش ببخشند.
سینـــما
6
نگاهی به مستند «مهرجویی کارنامه 4۰ساله» اثر مانی حقیقی
دیدگاهی علمی به سینما
فرهاد خاکیان دهکردی
فیل��م مس��تند «مهرجویی
کارنامه 4۰س��اله» اثر مانی
حقیقی ،قطع به یقین جدای
از کیفی��ت وی��ژه ی خ��ود،
در ی��ک ب��ازه ی تاریخی و
سال ش��مار نیز قابل بررسی
است .فیلمی که هم مراحل
تولیدش زمان بر بوده و هم
فاصله ی بین اکران عمومی
تا تولید به همی��ن ترتیب،
باعث شده تا این مستند واجد کیفیتی کالت شده
نیز باشد ،خصوصا که حضور چهره هایی از جمله
مرحوم خسرو شکیبایی نیز وضعیتی نوستالژیک
به کلیت اثر می دهد .این مستند تمرکز ویژه ای
به اثار بعد از انقالب داریوش مهرجویی دارد .فرم
روای��ت در فیلم به این صورت اس��ت که در هر
مرحلهتیترواراسمیکیازفیلم هایاینکارگردان
فیلم ها نمایش داده می شود ،بعد از ان نظرات و
صحبت های ع��ده ای از جمله بازیگران و دیگر
عواملهمکاردرکنارمنتقدین،منعکسمی شود.
مانی حقیقی در تمام این گفتگوها حضور دارد،
ولی انچنان حرفه ای با حاضرین برخورد می کند،
که گوی��ی ان ها خ��ود را دربرابر یک وظیفه ی
تاریخی می بینند و نه در برابر یک شخص.
اصلی تری��ن خاصیتی ک��ه در این ش��رایط،
بر اس��اس «هر فیلم ،یک س��وژه!» در روند
مستند ارائه می شود ،بروز مفهوم چندصدایی
اس��ت .به عبارت دیگر ،مانی حقیقی توانسته
کیفیتی را محیا کند که تک تک حاضرین به
سمت صراحت در بیان ایده ها و خاطرات خود
حرکت کنند .انچه که اتفاقا جای خالی اش در
چنین مستندی ،به شدت کلیت اثر را مغشوش
می کند .از ان جهت که این مستند خاصیتی
پژوهش��ی نیز دارد ،مخاطب این امکان را در
رویارویی با متن فیلم خواهد داشت که بتواند
بی واسطه با ایده ها و نظرات مختلف از جمله
گفته ه��ای کارگردان و منتقدان روبرو ش��ود
و در ادام��ه خود به یک جمع بندی منس��جم
دست پیدا کند .فرم مستندی که در سوژه اش
به یکی از مدرن تری��ن کارگردان های تاریخ
سینمای ایران می پردازد ،باید هم چنین باشد!
در غیر این صورت فهم اصیل از اثار مهرجویی
زیر س��وال می رفت .بررسی تاریخی هر کدام
از فیلم های این کارگ��ردان فرصتی را پدیدار
می کند که نوع��ی از مفهوم در زمانی محقق
ش��ود .و مخاطب به دوره ای برده شود ،که ان
فیلم خاص و تولیدش از س��ر گذرانده است،
مثال محدودیت های تکنیکی یا سخت گیری
اداره ه��ای دولتی ...عوامل اصلی از نو ،متن و
حاشیه ی فیلم ها را در گفته های خود بازافرینی
می کنن��د تا بدیون ترتیب خوانش دقیق تری
از رون��د تولید و خاصیت ه��ای بوطیقایی هر
اثر محقق ش��ود .مانی حقیقی هوشمندانه در
سایه قرار می گیرد تا انچه در فیلم جریان پیدا
می کند ،توهم نوعی از دیالوگ بین عوامل و
منتقدین باش��د که گاه خواص یک مناظره را
نیز به خود می گیرد .به فرض مثال گفته های
فراستی منتقد ،درباره ی فیلم هامون ،در برابر
کارگ��ردان همان فیلم .در
مباحث مهرجویی
ِ
ای��ن جا صراحت ح��رف اول را می زند .بدین
ترتی��ب در فیلم مس��تند «مهرجویی کارنامه
4۰س��اله» ع�لاوه بر حص��ول جذابیت های
سینمایی ،نمونه ای از بحث علمی در سینما نیز
مطرح می شود .کارل پوپر ،فیلسوف انگلیسی
در جای��ی از خاصیت ه��ای بح��ث علم��ی،
این م��ورد را بر می ش��مارد« :همان طور که
اثبات پذیری ،معیاری بلند پروازانه است ،ابطال
پذیری نیز ضابطه ای س��ختگیرانه می باشد.
مناسبترین معیار برای تمیز علم از غیرعلم را
باید در تلفیقی از معیارهای یاد ش��ده جستجو
کرد .می توان گفت گ��زاره علمی ،گزاره ای
است که بتوان با استفاده از تجربه در باب ان
داوری کرد ،خواه این داوری به اثبات (یا تایید)
و یا ابطال ان گزاره منجر گردد ».دقیقا مانی
حقیقی توانس��ته این شرط را که مبین داوری
از طریق اس��تفاده از تجربه اس��ت ،در این اثر
محقق کند .در لحظه ی اغازین مواجهه با این
فیلم ،طرح این پرسش اجتناب ناپذیر است که
الزام وجود چنین مس��تندی از کارگردانی که
هوز در حال تولید اثر است ،چه می تواند باشد؟
گ��زاره ای که در باال ذکر ش��د یکی از دالیل
ضمنی در پاسخ به این پرسش است .از طرف
دیگر ،فیلمی که اب��دا ادعایی مبنی بر اینکه
توانس��ته ب��ه هزارتوهای
پنه��ان راه پی��دا کن��د را
ن��دارد ،جذابیت ه��ای خود
را ب��ر نوعی��ت تمرکزش
بر مفاهیم س��وار می کند.
از برخی فیلم ه��ا و ایده ها
صرف نظر می کند تا بتواند
حق مطل��ب را در مورد ان
فیلم هایی که در کارنامه ی
مهرجوی��ی ازش��ان حرف
به میان اس��ت ادا کند .ساختار این مستند تا
حدود زیادی هم به ایده ی اولیه ی وفادار است.
ب��ه این ایده که یک فیلم مس��تند درباره اثار
مهرجویی بسازیم تا در نهایت ان وقایع نگاری
منجر به یک بازخوانی دقیق تر از اثار او شود،
و نوعی از بحث علمی را منجر شود .ان طور
که اتفاقا برای خود کارگردان این مستند ،مانی
حقیقی اتفاق افتاده او از نو سینمای مهرجویی
را به صورت علمی بازخوانی می کند ،یا حتی
فیلم هایی را برای اولین بار می بیند.
فیلم بس��تری را فراهم س��اخته اس��ت ،تا افراد
متخصصی ک��ه در حوزه های متنوعی صاحب
سبک هستند ،این بار به بهانه ی همکاری شان با
داریوش مهرجویی ،دور هم جمع شوند و هر کدام
از منظ��ر خود به ان تجربه ها نگاه کنند .افرادی
از قبیل :داریوش شایگان (نویسنده) ،گلی ترقی
(داستان نویس و نویسنده داستان درخت گالبی)،
فریار جواهریان (طراح صحن��ه و لباس) ،فخر
الدین انوار (معاون سینمایی درسالهای 62تا،)72
عزت ا ...انتظامی ،زنده یاد خسرو شکیبایی ،نیکی
کریمی ،علی مصفا ،لیال حاتمی ،بهرام رادان ،بیتا
فرهی ،محمد رضا ش��ریفی نیا و اکبر مشکاتی
(بازیگر) ،وحیده محمدی فر (فیلم نامه نویس)،
زنده یاد فرامرز فرازمند (تهیه کننده س��نتوری)،
محمدعل��ی نقی کن��ی (مس��ئول جلوههای
ویژه هامون)،رضاعلوی(مترجم)،محمودکالری،
تورج منصوری (مدیر فیلم برداری) ،امید روحانی،
حمید رضا صدر ،مجید اسالمی ،خسرو دهقان،
هوشنگگلمکانی،احمدطالبیومسعودفراستی
(منتقد) ،امیر سیدی (دستیار کارگردان) و ...حضور
دارند و درباره مهرجویی و اثارش سخن می گویند.
به نظر می رسد که مانی حقیقی در کنار ایده های
اصلیحینساختاینمستند«مهرجوییکارنامه
4۰س��اله» ایده های ثانویه را نیز از نظر دور نگه
نداش��ته اس��ت .به فرض مثال کارکرد نقد در
سینمای ایران ،نقش منتقد و واکاوای مفهوم بی
طرفی در برابر متن اثار سینمایی ...سهم زیادی از
فیلم را صدای منتقدان به خود اختصاص می دهد.
ابدا کارگردان در هیچ کجا ،مثال با دست اندازی
در ریتم و نور و دیگر تیکنیک ها ،گفته های هیچ
منتقدی را تحت تاثیر قرار نمی دهد .بی طرفانه
عمل می کند ،ولی کلیت گفتمان منتقدین در این
اثر نوعی هیستریک و عصبیت را با خود به همراه
دارد ،خصوصا که مهرجویی نیز به این مهم واقف
است به صراحتا چندیدن مرتبه به این بیرون گود
بودن ،منتقدان اشاره می کند .این وضعیت در فیلم
اتفاقاتوانسته،خودنقدیباشدبرخاصیتمنتقدان
سینمای ایران ،خصوصا در برابر کارگردانی که
ابدا میل نداش��ته از روی دست خودش در تمام
این سال ها کپی برداری کند .تالیف در متن هر
ک��دام از فیلم های داری��وش مهرجویی ،از یک
ریخت شناسی پیروی می کند ،این البته در سطح
تالیف است و صرفا خود مهرجویی به ان واقف
است ،ولی می توان این طور گفت که او توانسته
هربار مخاطب را وادار به تجربه ی ساختاری نو
در ادامه ی ساختارهای اشنای سینمای خود کند.
مهرجویی معنا باختگی دنیای مدرن را این گونه
در اثارش منعکس کرده است .و کلیت ساختار
این مستند نیز ،به نوعی مبین چنین مسئله ای
است و به ان اش��راف دارد .ضمنا مانی حقیقی
متریالبسیاربیشتریازیکفیلمدراختیارداشته،
او قبل از اکران این مس��تند ،کتابی را به همین
نام «مهرجویی کارنامه 4۰س��اله» منتشر کرده
است که بسیار مفصل تر ،به کارنامه ی داریوش
مهرجویی پرداخته است .محدودیت های سینما،
قطعا در ظهور چنین کتابی بی تاثیر نبوده است.
مهرجویی کارگردانی اس��ت که در حدود چهل
س��ال کار مدام ،ش��یفتگان خاص خود را دارد.
مخاطبانی که او و جهان مشوشش را به درستی
ستایش می کنند ...شاید این مستند ،این اراده ی
مانی حقیقی برای انجام چنی��ن پروژه ی وقت
گیری ،یک جور ادای دین باشد ،هم به داریوش
مهرجویی ،هم به اثارش و هم به مخاطبانش.
سه شـــــــنبه 29تیرماه 1395سال نهم شماره 521
www.honarmandonline.ir
گفتگوی هنرمند با پوالد کیمیایی
از بازیگری دست نمی کشم!
صبا شادور
این روزها که خبرهای ناراحت کننده در عرصه فرهنگ و هنر ،امانم را بریده است ،تاریخ
تولد یک هنرمند ،لبخند را به لبانمان می اورد .تیرماه سالگرد تولد پسری است که سینما
را از پدر اموخت .کسی که معتقد است بهترین روزهای زندگی اش بازی در فیلم هایی
بوده که پدرش به او از سینما اموخته است .پوالد کیمیایی پسر مسعود کیمیایی را از فیلم
«سرب» می شناسیم .پسر بچه ای که در کنار دوستانش چون شاهد احمدلو در این فیلم
به ایفای نقش پرداخت و از همان جا با سینما عهدی بست که تا امروز به ان وفادار بود.
او با فیلم های «تجارت»« ،ضیافت»« ،سلطان»« ،فریاد» به بازیگری پرداخت و بازی اش
در هر فیلمی جدی تر از فیلم قبلی دنبال شد .اما فیلم «اعتراض» رنگ و بوی دیگری برای
این بازیگر سینما داشت .فیلمی که یک اتفاق نو از جوانان این جامعه را به معرض تماشا
گذاشت .فیلم«شعمی در باد» به کارگردانی پوراندرخشنده ،اولین فیلمی بود که کیمیایی
مقابل دوربین کارگردانی رفت که این بار پدرش پشت ان نبود و اتفاقا بازی خوبی هم
در این فیلم ایفا کرد .تا اینکه فیلم «سربازهای جمعه» از دیگر فیلم های مسعود کیمیایی
روی پرده سینما رفت .فیلم حکایت چند سرباز را دربر می گرفت که مریال زارعی با نقش
کوتاهی که ایفا کرد ،سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر را از ان خود کرد .کیمیایی ،حاال
جلوی دوربین هر فیلمی که نقش ان را می پسندید ،می رفت و کارنامه اش را پر بارتر از
قبل می کرد .نقدها درباره نوع بازی پوالد کیمیایی در هردوره ای از س�ینما و فیلم هایی
که بازی می کرد ،دور از ذهن نبود .وقتی فیلم «حکم» ساخته شد و نقش اصلی یکی از
بازیگراناینفیلمبرعهدهکیمیاییبود،نگاه هابهبازیاینبازیگرتغییرکرد.اکثرمنتقدان
سینما ،بر این عقیده بودند که بازی پوالد کیمیایی برخالف بازی های او در فیلم های قبلی،
کنترل شده و حساب شده است .وقتی «جرم» ساخته شد ،بار دیگر این بازیگر جوان در
این فیلم بر سر زبان ها افتاد .در فیلم «جرم » با بازی در نقش رضا سرچشمه درخشید.
اما«گشتارشاد»بهکارگردانیسعیدسهیلییکیازمتفاوت تریننقش هایاینبازیگر
ب�ود که این بار لحنی طنز را هم درفیلم هایش ایفا کرد .اگرچ�ه او در اولین واکنش به
سالگرد تولدش از نبود زنده یاد عباس کیارستمی گفت ،اما امسال یکی از پرکارترین
سال هایدورانبازیگری اشراسپریخواهد کرد.گفتگویخواندنیبا اینبازیگرسینما
به بهانه تولدش و پرباکار بودنش در عرصه بازیگری را در زیر می خوانیم.
قبل از ه�ر چیز س�ال روز تولدتان را
تبریکمی گویم.
ممنون .به هر جهت اتفاقات اخیر در جامعه هنری به ویژه
برایسینماواقعاتلخبود.عباسکیارستمی عزیزخیلیزود
از کنار ما رفت .چرا که انقدر شخصیت عزیز و ارزشمندی
داشتند که گویی یکی از مهمترین اعضای خانواده ام را از
دست داده ام .سال ها با پدرم و ایشان خاطرات خوبی دارم.
ای کاش ای��ن اتفاقات رخ نم یداد .با یاداوری ماه تولدم
قطعا یاد و خاطره کیارس��تمی عزیز هم که در این ماه از
کنار ما رفت ،برای من زنده می شود.
بهنظرمی رسدادمخاطرهبازیباشید،
البته پدر شما هم خاطرات زیادی دارند
که بازگو می کنند .فکر نمی کنید گاهی
خاطره همه ما را ازرده کند؟
به هر حال همه ما از گذش��ته م��ان خاطراتی داریم که
نمی توانیمفراموشکنیم.بعضیخاطراتشیرینهستند
وبعضیخاطراتهمیاداوراتفاقاتخوبینیستند.گذشته
ما و خاطره های ما جزو هویت ما هستند و می توانند همه
چیز را برایمان نوستالژیک و معنادار کنند .گاهی باید به
خاطرات رجوع کرد تا معنای زندگی را بهتر درک کنیم.
من معتقدم همین خاطرات ما هستند که باعث خلق یک
اثر هنری می شوند؛ چه اثرمان تابلوی نقاشی باشد ،چه
موسیقی یا فیلم یا هر اثر دیگر .خاطره برای من فیلم های
واقعی زندگی هر کدام از ما را در بر می گیرد.
االن در حال حاضر مشغول چه کاری
هستید؟
س��ال گذشته همزمان با تولدم ،فیلم سینمایی ام به نام
«معکوس» را اغاز کردم .متاس��فانه به دالیلی که بارها
توضیح داده ام ،ادامه فیلمبرداری این فیلم توقیف شد .اما
خوشبختانه امسال با دو کار جدید به سراغ سینما رفته ام.
اولی بازی در فیلم «گشت ارشاد »2بود و دومی هم فیلم
«شب رو» اس��ت که ان را می سازم .عالوه بر این دلم
می خواهد تا پایان سال تولید فیلم «معکوس» را هم اغاز
کنم .اگرچه پیش از این درفیلم « 175غواص شهید دفاع
مقدس» در بوشهر هم به ایفای نقش پرداخته ام.
پ�س یک�ی ازپرکارترین س�ال های
فعالیتهنری تانراسپریمی کنید؟
بلهوخوشحالم.
فیلم«قاتلاهلی»بهکارگردانیمسعود
کیمیایی ،پدرتان هم کلید زده ش�ده،
قصد ندارید در این فیلم هم به ایفای
نقشبپردازید؟
نقش من در فیلم «گشت ارشاد »2خیلی پررنگ بود و
فکر می کردم فرصتی نماند در فیلم جدید پدرم به ایفای
نقش بپردازم اما خوشبختانه طی صحبت هایی که انجام
شده در فیلم «قاتل اهلی» هم بازی خواهم کرد.
االن مش�غول بازی در فیلم «گش�ت
ارشاد »2هس�تید .نقش شما در این
فیلم برگرفته از سری اول بازی تان در
«گشت ارشاد »1است؟
تقریبا همه شخصیت هایی که در قسمت اول این فیلم
بودند ،االن هم در قس��مت دوم حضور دارند .باز هم با
موقعیت ه��ای مختلف مردم در جامعه روبرو هس��تیم.
البته این بار تعداد سوژه هایمان که در جامعه با ان روبرو
می شویم ،بیشتر است .فکر می کنم قسمت دوم به دلیل
تنوع در نگاهی که به مردم داریم ،بیشتر مورد توجه قرار
بگیرد .به هرحال سناریو قسمت دوم هم قوی تر است و
فیلمی مستقل از «گشت ارشاد »1به شمار می رود.
چه شد که پذیرفتید در فیلمی درباره
« 175شهدای غواص» بازی کنید؟
س��ال گذش��ته بعد از ورود « 175غوص ش��هید»،
قرار شد فیلمی س��اخته شود و من اولین نفری بودم
ک��ه پذیرفتم در این فیلم بازی کنم اما بنا به دالیلی
تولید این کار متوقف شد .این پروژه قرار بود یک کار
خوب و ارزش��مند شود و من هم دوست داشتم تا در
این پروژه حضور داش��ته باشم .تا اینکه مدتی پیش
صحبت هایی با کارگردان و تهیه کننده انجام ش��د تا
فیلمبرداری این فیلم در بوشهر اغاز شود.
چه طور ش�د ک�ه تصمی�م گرفتید در
فیلم «قاتل اهلی» هم به ایفای نقش
بپردازید .در حالی که فیلمبرداری این
فیلم هم در حال انجام است؟
زمان بندی کارهایم را به نوعی تنظیم کردم که در فیلم
پدر هم بازی کنم .اتفاقا در این فیلم نقش خواننده ای را
دارم که در کنار دیگر عزیران نقش پررنگی هم است.
در صحبت هایت�ان اش�اره ای ه�م به
تولید اولین فیلم سینمایی تان در مقام
کارگردانی کردید ،فکر می کنید تولید
دوباره این فیلم را چه زمانی اغاز کنید؟
ساختفیلم«معکوس»راقطعاشروعمی کنم.اماساخت
این فیلم بستگی به فصل هم دارد ،چرا که این فیلم نباید
در فصل بارندگی و به خصوص زمستان جلوی دوربین
برود .اگر زمان مناسب داشته باشیم بی شک این فیلم را
در س��ال جاری جلوی دوربین می برم .البته تغییراتی در
انتخاب بازیگر و دیگر عوامل فیلم خواهم داد .این فیلم
نی��از به تهیه کننده ای دارد که بتواند از پس مخارج این
فیلم براید .پیش از این هم گفته بودم ،فیلمبرداری ،گریم
و طراحی لباس ازجمله مهم ترین عناصر فیلمم هستند.
فیلم در دوپاره و در دو شکل مختلف روایت می شود که
یکی کام ً
ال سنتی و دراماتیک که متناسب با همین ،نوع
نورپردازی اش تاریک خواهد بود .اما بخش دیگری داریم
که کام ً
ال اکشن است و با جلوه های میدانی و کامپیوتری
فیلم «اعتراض» به من می گفتند قرار است روزی نقش
رضا سرچشمه بازیگر فیلم «جرم» ،قهرمان فیلم مسعود
کیمیایی را بازی کنی ،هرگز باور نمی کردم .چون ان زمان
خودم را در ان سطح نمی دیدم اما امروز می بینم .االن که
جلوی هر بازیگری توانایی بازی کردن را دارم و می توانم
ادعا کنم با امدن من هم مسعود کیمیایی تغییر کرد .به
هر حال من از نسل جوان هستم و تفکر من ،صدای من
و فیزیک من روی نگارش اثار کیمیایی تاثیر می گذارد.
انجام می شود و برای هر دو بخش دو گروه کام ً
ال متفاوت
داریم .مطمئن هستم که «معکوس» کار نویی به لحاظ
تکنیک در سینمای ایران خواهد بود .از طرفی این روزها
ذهنم درگیر فیلمنامه دیگری به نام «زخمی» است که
قصد دارم ان را هم جلوی دوربین ببرم.
ن�ام فیل�م «زخمی» عالقه من�دان به
س�ینما را به یاد اثار مسعود کیمیایی
می اندازد .ایا داستان این فیلم برگرفته
از اثار پدرتان است؟
بله .داستان این فیلم به زمان قاجار بر می گردد .فیلم
در حال و هوای «سفر سنگ» به کارگردانی مسعود
کیمیایی اس��ت و داستان دو یاغی است که مشکلی
با ه��م دارند .یکی از این دو یاغی بعد از ازاد ش��دن
از زندان تصمیم به انتقام می گیرد .داس��تان این فیلم
تاریخ��ی در جنگل و کوه ها می گذرد .امیدوارم بتوانم
این فیلم را به مرحله تولید برسانم.
شما با بازیگری در سینما اغاز به کار
کردید ،فکر می کنید کارگردانی جای
بازیگری در سینما را برایتان پر کند؟
بازیگ��ری مهم ترین حرفه ام اس��ت و نیز کارگردانی
برای��م تجرب��ه خواهد ب��ود .به هر ح��ال کارگردانی
یک قدم بزرگ تر از س��ینما است و به همین راحتی
نمی توان ،یک کارگردان بزرگ و ایده ال در س��ینما
شد .کارگردانی نیاز به تجربه دارد.
اقای کیمیایی همه منتق�دان و اهالی
س�ینما بر این باور هس�تند که ش�ما
بازیگر ثابت فیلم های پدرتان هستید.
در این باره صحبتی دارید؟
فکرمی کنم به مرور زمان با نگاهی به کارنامه کاری ام
این شبهه برطرف شده باشد .چرا که به مرور زمان و با به
دست امدن یک کارنامه کاری می بینید که در کارهایی
غیر از فیلم های پدرم هم بازی کرده ام .اگر زمان ساخت
می توانم ادعا کنم پدرم از من به عنوان نسلی از جامعه
امروز استفاده می کند که می تواند حرفش را بازگو کند.
اقای کیمیایی حاال در کنارسینما ،بازی
در تلویزیون را هم تجربه کرده اید .به
خاطر دارم در یکی از مصاحبه ها گفته
بودید که تلویزیون بیشتر از سینما به
من وفا ک�رده .هنوز هم بر این اعتقاد
هستید؟ گر پیش�نهادی در تلویزیون
داشتهباشیدمی پذیرید؟
کارهایی که در مجموعه های تلویزیونی به من پیشنهاد
شد ،مجموعه هایی بودند که در واقع قدرتی به بازی من
بخش��یدند تا انجا که پیشرفت خوبی هم در ان داشتم.
یکی از مجموعه هایی که خودم خاطره خوبی از ان دارم،
دو مجموعه پرطرفدار تلویزیون به کارگردانی فریدون
جیرانی بود .اولی «مرگ تدریجی یک رویا» و دیگری
«تعبیر وارونه یک رویا» بود .و بعد از ان پیش��نهادهای
دیگریبرایبازیدر مجموعه هایتلویزیونیبه منشد.
در نهایت تلویزیون پوالد کیمیایی دیگری به جز سینما
را معرفی کرد.
ش�ما تا کنون دوبار کاندید س�یمرغ
بلورین بهترین بازیگر سینما بوده اید.
اولی برای فیل�م «جرم» و دومی برای
فیلم«گشتارشاد».چقدربهجشنواره
سال 1395امیدوار هستید .با توجه به
اینکه چند فیلم را ب�ازی کرده اید و در
استانهفیلمسازیهستید؟
امیدوارم جشنواره به بهترین شکل ممکن برگزار شود و
من هم با فیلمی که می سازم در جشنواره حضور پیدا کنم.
بههرحالجشنواره فیلم فجر برایهمه ما موقعیتی است
که دوست داریم در ان دیده شویم .تنها جشنواره معتبر
ایرانی اس��ت که برای اهالی سینما مهم است .حاال چه
موفق باشد چه دوره ای ضعیف را سپری کند.
سینـــما
سه شـــــــنبه 29تیرماه 1395سال نهم شماره 521
www.honarmandonline.ir
نگاهی به فیلم تایید اثر باب نلسون
اخرهفته ای
با طعم همه چیز!
سامان پارسی
کارگردان :باب نلسون ،فیلم نامه :باب نلسون،
مدی��ر فیلمب��رداری :تری استیس��ی ،تدوین:
اس��تیون راش ،موس��یقی :ج��ف کاردون��ی،
بازیگ��ران :کالی��و اوون(وال��ت) ،جای��دن
لیبرهر(انتون��ی) ،راب��رت فارس��تر(اوتو) ،تیم
بلک نلسون(وون) ،پاتون ازوالت(درک) ،متیو
مودین(کایل) ،اسپنس��ر درور(الن) ،محصول:
کانادا 90 ،2016 ،دقیقه.
فیلم داس��تان اخر هفته پدر و پس��ری است.
که پدر از انها جدا ش��ده .بعد از فیلم دو روز و
یک ش��ب و قدرت فوق العاده روایت داستانی
ب��رادران داردن در زمانی کوتاه با ش��خصیت
پردازی عال��ی ،دیالوگ های بی نظیر و روایتی
س��تودنی .فیل��م «تایی��د» نیز مدلی مش��ابه
اس��ت با روایتی متفاوت .داس��تان از کلیس��ا
ش��روع می ش��ود .کودکی به توصیه مادرش
ب��رای اعتراف پیش کش��یش م��ی رود .ذهن
پرسش��گر کودک ،در عین بکر بدون مفاهیم
ذهنی؛ گفتگوی او با کشیش را تبدیل به یک
گفتگوی فلس��فی می کند .جمالتی چالشی و
در عی��ن حال س��اده که از زبان��ی کودکی در
برابر یک کشیش بیان می شود .وقتی کشیش
می گوی��د :ت��و فرزن��د خدایی انتون��ی جواب
می دهد :تو که خدا نیستی .کشیش می گوید:
من نماینده خدا بر روی زمین هس��تم .انتونی
جواب می دهد :فکر می کردم مس��یح پسر خدا
اس��ت .دیالوگ های��ی س��اده و در عین حال
کودکانه کشیش را به چالش می کشد و چون
هیچ جوابی ندارد .گفتگو را با بخش��ش او که
هیچ گناهی مرتکب نشده پایان می دهد .والت
پدر او که از انها جدا ش��ده ،قرار است در اخر
هفته او را پیش خ��ود نگه دارد .او یک الکی
اس��ت .و در ح��ال ترک ان اس��ت .یک نجار
خوب اما بیکار .کاری به او پیش��نهاد می شود
ام��ا وس��ایل او را یکی دزدی��ده و چون پول
خرید انه��ا را ندارد .پس دنب��ال انها می رود.
بهترین راه رفتن به مغازه سمس��اری و سوال
از کس��انی اس��ت که با افراد مجرم در ارتباط
هستند .یکی از بهترین سکانس های فیلم دو
اتف��اق در یک زمان کوتاه اس��ت .انتونی که
ابتدا از کش��تن یک جیرجیرک به اجبار مایک
گریه می کند .یکباره عصبانی می شود .اسلحه
را طرف مایک می گیرد .باب نلسون مخاطب
را یکب��اره وارد اس��ترس و ترس از وقوع یک
فاجعه می کند .وفور اس��لحه در دست مردم و
کودکان محله های فقی��ر می تواند یک اتفاق
س��اده را به یک تبدیل کند .قتل .اما کس��ی
کشته نمی شود .نلسون تاثیری که می خواهد
را روی ذهن مخاط��ب می گذارد .والت دنیال
دزد وس��ایل می رود .خانه اش به خاطر بدهی
مصرف نکرده در حال گفتگویی با خود درونی
و تاثیرات ذهنی الکل بر ذهن او اس��ت .شب.
گفتگوی او با ش��خصی نامری��ی و تنها بودن
پدر و پسر در خانه یاداور فیلم تاللو کوبریک
است .اینبار نه پدر که پسر مراقب او است .در
سکانس��ی دیگر انها اوایل صبح برای پخش
روزنام��ه می روند .خان��ه گریفین ها با ظاهری
فرس��وده و دیوار های��ی زوار در رفت��ه نمادی
از فش��ار اقتصادی بر طبق��ه کارگر در جامعه
امری��کا به واس��طه بحران اقتصادی اس��ت.
بس��یاری از انها بیکار ش��ده اند .و توان مالی
کافی برای زندگ��ی را ندارند .اوج این بحران
پلمب ش��ده .پس به خانه مادرش می روند که
برای اخر هفته به س��فر رفته اند .در سکانسی
دیگر وقتی پدر و پسر سوار بر ماشینی همسر
س��ابقش هس��تند .یکب��اره متوجه می ش��وند
ماش��ین ترمز ندارد .اس��ترس و نگرانی وقوع
یک فاجع��ه به خاطر در نظ��ر نگرفتن برخی
نکات ساده .انچه تاثیر کارکرد تکرار در انسان
اس��ت .انتونی مثل هر کس دیگ��ری انتطار
دارد س��وار هر ماشینی می ش��ود .هیچ نقصی
نداشته باش��د برای همین نه سوال می پرسد؟
نه ماشین را بررس��ی می کند .بر حسب اتفاق
متوجه این نکته می ش��ود .و باز خود را نجات
می دهند .ش��ب انتونی از خواب بیدا می شود.
متوجه صدایی در خانه می شود .والت که الکل
وقتی عریان می شود .که انتونی دزد وسایلش
را پیدا می کند .راجر که وسایل او را دزدیده تا
وثیقه بگذارد و با پولش برای بچه های گرسنه
اش غذا بخورد .خانه ایی که در ان هیچ چیزی
برای فروش نمان��ده و صاحبانش می خواهند
ان��را ترک کنن��د .زیرا ورشکس��ته ش��ده اند.
او ش��ش ماه اس��ت بیکار اس��ت .همه چیز را
فروخته ان��د .زن راجر می گوید :به اطراف نگاه
کن هیچ چیزی برای فروش نمانده تنها یک
ماشین چمن زنی که ان هم خراب است .مثل
اوضاع اقتصادی انها .گفتگوی والت و انتونی
در صبح هنگام پخش روزنامه در عین سادگی
بسیار عمیقی است .انتونی معتقد است .جهان
امروز و ویرانی اش محصول نسل او است که
توان س��اختن دوباره ان را ندارد و میراثی که
به فرزندان خود می دهند شاید انها بتوانند ان
را بسازد .او شرمسار است که نه جهانی برای
خود ساخته نه جایی برای زندگی انها .پدران
امروز با انواع بحران ها در حال زندگی هستند.
بحران زیس��ت محیطی ،اقتصادی ،معنوی و
روانی و ...این بحران جهان را به جایی تبدیل
ک��رده که نه او می تواند .از زندگی در ان لذت
ببرد و نه میراثی است که فرزندان انها بتوانند
در ان زندگی کنند .میراث انها خرابه ایی است
که روی ای��وان ان نشس��ته اند و ان را برای
پس��ران خود به ارث می گذارند .انتونی و الن
ک��ه در ابتدای فیلم ش��کالت خ��ود را با هم
تقسیم می کنند .به خاطر درگیری بین پدران
خود مجبور به جنگ با یکدیگر می شوند .این
مناف��ع و تقابل ها دوس��تی و مهربانی اانها را
نیز تحت تاثیر قرار می دهد .س��کانس بیرون
سمس��اری پیت ،ایستادن پدر و پسر در مقابل
یکدیگر در افقی ابری برای به دس��ت اوردن
وسایل تقابل دو نسل است .که هیچ تصوری
از اینده ندارند .همراهی پس��ر برای کمک به
پدر ب��رای خروج او از این بح��ران در مرحله
اول انها را نا کام می گذارد .پس از بازگش��ت
م��ادر انتونی او را راضی می کند بخاطر تعمیر
ماش��ین 400دالر به والت پول بدهد .او یک
نجار متخصص اس��ت .ای��ن را زمانی متوجه
می ش��ویم .ک��ه در حمام و چهارچ��وب در را
ب��ه زیبایی تعمیر می کند .سمس��اری با اینکه
می داند جعبه ابزار دزدی اس��ت .ان را خریده
و ادعای والت را هم نمی پذیرد .با اینکه 200
دالر برای انها پرداخته 400 ،دالر می خواهد.
انها نمی تواند بعد از دعوا با صاحب سمساری
انجا بروند .پس انتونی از الن کمک می گیرد.
او جعبه را پس می گی��رد البته بدون پرداخت
پول .با اینکه پول جعبه را گرفته ولی ان را بر
می دارد .این را وقتی والت می فهمد که س��وار
ماشین شده .سمساری سرمایه داری است .که
از نیاز مردم س��و استفاده می کند .اموال مردم
را ارزان می خرد و دوب��اره به خود انها گرانتر
می فروش��د .الن که در محله ایی فقیر نش��ین
زندگی می کند .به این نتیجه می رسد .به جای
پرداخ��ت 400دالر می توان��د جعب��ه را بدزد.
این تاثیری اس��ت که فقر ب��ر تفکر یک بچه
می گذارد و به سادگی او را به سمت بزهکاری
هل می دهد .الن ،ژان وال ژان اس��ت .اگر در
چن��گ افرادی مثل ژاوی قرار بگیرد .که فقط
برای او مهم اس��ت .مجرم را بگیرد و زندانی
کند .بدون تفکر به ریش��ه این جرم .دولت ها
قوانین را ب��ه گونه ایی م��دون می کند .که با
افراد تخلف برخورد شود .در حالی که بسیار از
این تخلفات ریش��ه در کوتاهی دولت ها دارد.
و هی��چ قانونی هم برای مجازات سیس��تم ها
نیس��ت .جز به ج��ای گذاش��تن بحران های
اقتصادی و بیکاری و رشد بزهکاری .اعتراف
دوباره انتونی کش��یش را شگفت زده می کند.
کودک��ی که دو روز پیش هیچ کار اش��تباهی
نک��رده بود .در این مدت کوتاه چقدر اش��تباه
مرتکب ش��ده .بازی تحس��ین برانگیز کالیو
اوون و جایدن لیبرهر بس��یار س��تودنی است.
چه زمانی که او نقش پدری دلسوز را دارد .چه
زمانی که در هذیان های اعتیاد به الکل است.
لیبرهر نیز امس��ال در دو فیلم بازی کرده که
در هر دو خیلی خوب از پس چالش های یک
ش��خصیت در موقعیت های گوناگون بر امده
اس��ت .تایید فیلمی است س��اده و بی ادعا در
عین حال عمیق و ستودنی.
7
مهمترین رویدادهای سینمایی از نگاه «هنرمند»
میرکریمی از خانه سینما رفت شاهسواری امد
اتیال پس��یانی ،س��خنگوی هیات مدیره خانه س��ینما از تغییر مدیریت این خانه خبر داد .اتیال
پسیانی ،سخنگوی هیات مدیره خانه سینما تغییر مدیریت اعالم کرد:در پی استعفای سید رضا
میرکریمی که از اواخر سال گذشته طرح شده بود ،هیات مدیره با قدردانی از تالش های صادقانه
و فعالیت های موثر ایشان در امور اجرایی خانه سینما با استعفای وی از مدیر عاملی خانه سینما
موافقت کرد .هیات مدیره پس از بررسی های همه جانبه ،منوچهر شاهسواری را به مقام مدیر
عاملی خانه سینما منصوب کرد.
موفقیت «فصل فراموشی فریبا» و «شیر تو شیر» در جشنواره «عشق» امریکا
جشنواره بین المللی «عشق» امریکا در حالی به کار خود خاتمه داد که دو فیلم «شیر تو شیر» و
«فصل فراموشی فریبا» که در چند رشته نامزد شده بودند با دست پر از این جشنواره بیرون امدند.
دو فیلم ایرانی «فصل فراموش��ی» به کارگردانی عباس رافعی و «شیر تو شیر» ساخته ابراهیم
فروزش موفق به کسب چند جایزه از این جشنواره امریکایی شدند .ساره بیات موفق به کسب
جایزه بهترین بازیگر زن برای فیلم «فصل فراموشی» شد .لیال اوتادی نیز جایزه بهترین بازیگر
زن نقش مکمل را برای فیلم «شیر تو شیر» دریافت کرد .در بخش بهترین بازیگر جوان مرد
ی برای «شیر تو شیر» موفق به کسب جایزه شد .ابراهیم فروزش و محمد میرعلی
حسین قاسم
ابری نیز به صورت مش��ترک برای فیلمنامه «شیر تو شیر» جایزه این بخش را دریافت کردند.
در بخش بهترین مدیر فیلمبرداری علیرضا برازنده برای «فصل فراموشی» جایزه این بخش را
به خانه برد .در بخش بهترین فیلم بین المللی در حالی که هر دو فیلم ایرانی نامزد دریافت این
جایزه بودند ۲« ،دختر» از هند جایزه را به خانه برد .بیانیه فستیوال فیلم بین المللی «عشق» بر
این اشاره دارد که در جهانی زندگی می کنیم که چالش و خشونت هر ملت و هر فردی را به طور
مساوی احاطه کرده است و ترس از خشونت ،نفرت ،ازار و اذیت و و سوء استفاده از مسایل مذهبی
و مالی همه را در برمی گیرد .در چنین شرایطی پیام این فستیوال این است که انرژی خالق و
تالش فیلمسازان و هنرمندان می تواند دنیا را به جایی زیباتر و منصفانه تر بدل کند؛ چراکه فیلم و
استفاده از تصاویر ،رسانه ای پرقدرت برای تغییر است .جشنواره فیلم «عشق» توسط بنیاد خیریه
عشق به کودکان جهان در شهر لس انجلس امریکا برگزار می شود.
«دزد و پری» از این هفته اکران می شود
سخنگوی شورای صنفی نمایش بیان کرد فیلم سینمایی «دزد و پری» از چهارشنبه ۳۰تیر ماه
در گروه سینمایی ازاد اکران می شود .غالمرضا فرجی سخنگوی شورای صنفی نمایش با اشاره
به برگزاری جلسه امروز دوشنبه ۲۸تیرماه شورای صنفی نمایش گفت :در جلسه امروز شورای
صنفی نمایش ،قرارداد فیلم سینمایی «شرفناز» به کارگردانی حسن نجفی بسته شد و قرار است
این فیلم از دهم اذر ماه در گروه ازاد اکران می ش��ود .س��خنگوی شورای صنفی نمایش گفت:
سرگروه های کوروش ،ماندانا ،استقالل ،ازادی و افریقا تا هفته اینده قراردادهای جدید خود را به
شورای صنفی نمایش ارائه می کنند.
موافقت با کارگردانی ۱۸فیلم اولی
ش��ورای پروانه ساخت با کارگردانی ۱۸تن از متقاضیان ساخت فیلم اول موافقت کرد .شورای
پروانه ساخت معاونت ارزشیابی و نظارت در فصل بهار با تقاضای کارگردانی ۱۸تن از متقاضیان
فیلم اول موافقت کرد .اسامی متقاضیان ساخت فیلم اول که با کارگردانی انان موافقت شده ،به
این شرح است :مهرداد حسنی ،امید عبداللهی ،نیما عباسپور ،امیرحسین ندایی ،سوگل رضوانی،
مجتبی قاسمی ،مریم نراقی ،علی درخشنده ،حمید ابراهیمی ،مریم نجفی ،الله برزگر ،ندا اصف،
حسن جوانبخت ،امیر راست بین ،امیر عربی ،محمد اسماعیلی ،مریم اسمی خانی ،رحیم طوفان.
در فصل بهار ۱۲۸ ،نفر متقاضی کارگردانی فیلم اول ،تقاضای خود را در دبیرخانه شورای پروانه
ساخت معاونت ارزشیابی و نظارت به ثبت رسانیده اند .تایید صالحیت متقاضیان براساس نمونه
فیلم های ارائه شده ،سوابق دستیاری حرفه ای ،تحصیالت سینمایی ،حضور و کسب جوایز داخلی
و خارجی و دیگر فعالیت های فرهنگی و هنری بوده است.
رقابت دانشجویان در جشنواره فیلم «سالمت»
برای حضور در بخش دانش��جویی نخستین جشنواره فیلم «سالمت» انتخاب شدند ۸۳ .اثر در
بخش دانشجویی جشنواره فیلم «سالمت» با هم به رقابت می پردازند که از این تعداد ۲۶اثر به
بانوان دانشجو و ۵۷اثر به اقایان دانشجو تعلق دارد .از ۸۳اثر انتخاب شده ۳۲اثر مستند ۳۶ ،اثر
فیلم کوتاه ۳ ،اثر پویانمایی و ۱۲اثر نماهنگ هستند .دانشگاه هایی که اثارشان به این جشنواره
راه یافته اند عبارتند از :دانش��گاه علمی کاربردی ،دانشگاه علوم پزشکی شیراز ،دانشگاه شهید
بهشتی ،دانشگاه سوره ،دانشگاه علوم پزشکی تبریز ،دانشگاه علوم پزشکی اهواز ،دانشگاه علوم
پزشکی تهران ،دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه ،دانشگاه علوم پزشکی نیشابور ،دانشگاه علوم
پزشکی یزد ،دانشگاه علوم پزشکی ایالم ،دانشگاه علوم پزشکی ایران و دانشگاه ازاد اسالمی.
نخستین جشنواره فیلم «سالمت» از ۱تا ۵شهریور برگزار خواهد شد.
سلفی بگیرید جایزه ببرید
امور س��ینمایی استان اصفهان تابس��تان امسال در روزهای دوش��نبه در سینما فلسطین و
س��احل اصفهان کالس های تخصص��ی گریم کودک برگزار ک��رده و این کالس ها برای
اس��تفاده کودکان رایگان اس��ت .این کالس ها دوشنبه س��اعت ۱۸:۳۰در سینما ساحل و
ساعت ۲۰:۳۰در سینما فلسطین برگزار می شود .همچنین برگزاری مسابقه «بهترین سلفی
س��ال »۹۵یکی دیگر از برنامه های امور سینمایی استان اصفهان است .در این مسابقه به
بهترین عکس س��لفی سال ۹۵که در س��ینماهای تحت پوشش موسسه بهمن سبز حوزه
هنری گرفته ش��ود ،جایزه تعلق می گیرد .سینمادوس��تان اصفهانی عکس سلفی خود را به
همراه مشخصات و شماره تماس به ادمین کانال امور سینمایی استان اصفهان ارسال کرده
و در مسابقه شرکت داده می شوند .به ده نفر برگزیده ،کارت هدیه یکساله استفاده از سینما
به ارزش دو میلیون ریال اهدا می شود .مشتریان سینماهای حوزه هنری در استان اصفهان،
یک امتیاز دیگر هم دارند .در صورتی که تا پایان س��ال ۱۳۹۵هر ش��خص تعداد ۱۰بلیت
به صورت حضوری و یا ۵عدد بلیت به صورت اینترنتی از س��ینماهای تحت پوش��ش امور
س��ینمایی حوزه هنری خریداری کند ،با ارائه شماره س��ریال بلیت و بلیت پاره شده توسط
متصدی س��ینما به دفتر امور سینمایی اس��تان اصفهان در قرعه کشی سالیانه شرکت داده
خواهد شد .در این قرعه کشی به ده نفر از شرکت کنندگان یک دستگاه تبلت اهدا می شود.
س��ینماهای س��پاهان ( ۲سالن) ،ساحل ،خانواده و فلسطین ش��هر اصفهان ،متعلق به حوزه
هنری هستند .موسسه بهمن سبز ،بازوی اجرایی حوزه هنری در بخش سینماداری است.
«کسوف» به جشنواره فیلم کوتاه می رسد
تصویربرداری فیلم کوتاه «کس��وف» به نویسندگی و کارگردانی جعفر صادقی و تهیه کنندگی
انجمن س��ینمای جوانان دفتر تهران به اتمام رس��ید .فیلم کوتاه «کس��وف» پس از تدوین به
جش��نواره فیلم کوتاه تهران ارس��ال خواهد شد« .کس��وف» به موضوع حفظ محیط زیست و
محوریت کودکان و نس��ل های اینده می پردازد .در دنیای ماش��ینی کنونی باید حفظ س�لامت
کودکان و نس��ل های اینده از اولویت های اصلی جوامع انسانی باشد که این فیلم کوتاه همین
مساله را مورد توجه قرار داده است .در خالصه این فیلم امده است :جمعه بعدازظهر سارا کوچولو
می خواهد نقاش��ی اش را برای مس��ابقه نقاشی صبح شنبه تکمیل و رنگ امیزی کند اما جعبه
مداد رنگی او یک رنگ کم دارد و ...در این فیلم سهیال نوری ،یاسر بوجاری و هنرمند خردسال
درس��ا شیروانی ایفای نقش کردند .مرتضی رفیعی مشاور پروژه ،محمد علی تخت رونده مدیر
روابط عمومی ،یاسر مروت تصویربردار ،سعید میرزازاده اصل دستیار تصویر ،علیرضا مالعباسقلی
صدابردار ،سیاوش عطریان دستیار صدا ،هانی گلشاهی طراح گریم ،حامد صنوبری مدیر تولید و
مصطفی جرائی منشی صحنه این پروژه بودند.
هنر و معماری
8
سه شـــــــنبه 29تیرماه 1395سال نهم شماره 521
www.honarmandonline.ir
یادداشت
نگاهی به طرح برنده برگزیده مسابقه طراحی ارامگاه شمس تبریزی در خوی
اثری معناگرا درمقیاس شهری
تعامل نشانه و معنا در درک شهر و معماری
مثل الیس باش!
نگین نجار ازلی
معمار ،پژو هشگر معماری
«...کمی که عقب عقب رفت در اب شور و عمیقی
افتاد .داشت فکر می کرد ممکن است درون دریا یا
اقیانوس��ی افتاده باشد که ناگهان یادش امد وقتی
گنده ش��ده بود و فکر می کرد شاگرد تنبل کالس
یعنی «می بل» ش��ده ،خیلی گریه کرده بود و این
ها در واقع اشک خود اوست که حاال برایش مثل
یک دریا بود .معلوم می شود که در ان دنیا تشخیص
مکان هم مثل زمان برایش کار چندان س��اده ای
نبود .درس جغرافی هم کمکی به او نمی کرد ،زیرا
«مکان» در انجا به وضع و موقعیت «خود انسان»
بس��تگی داشت وامری «نس��بی» بود و تعریف و
مختصات ان با وضع انسان فرق می کرد .ابی که
تا چند لحظه پیش فقط چند قطره اشک بود ،حاال
دریای بزرگی به چشم می امد.»...
الیس در سرزمین عجایب :چالز لوتویج
داجسن
الیس به دنبال خرگوشی میدود ،در داالنی می افتد
و وارد دنیایی دیگر می شود .دنیایی که روح العالج
انس��انی را به تسخر خویش می گیرد تا نشانه ها را
دنب��ال و در معنای کلمات حلول کند و یا انکه این
سرزمین عجیب او را هم مانند دیگران ،به چنگال
خویش بکش��د .این که شهر و معماری را در بستر
یک داس��تان کودکانه بجوییم ،شاید در وهله اول
کاری بس غیرواقع و عجیب در نظر اید؛ اما واقعیت
این است که درون همه ما الیسی وجود دارد .الیسی
که در سرزمینی عجایب گرفتار امده و با چشمانی
سردرگم و مبهوت ،در حال سر خوردن و فرو رفتن
در داالنی رمزگان گذاری شده است! داستان الیس در
سرزمین عجایب را شاید بتوانیم یکی از شاهکارهای
بی بدیلبدانیمکهدرطیسالیانمتمادیبهکودکان
سراسر جهان اموخته است ،جهان و معنای الیه های
مختلف ان ،انچنان درهم پیچیده است که گاهی
دچار ناتوانی در تشخیص سطوح مختلف ارتباطی
یا طبقات منطقی ان می شویم و در برزخ بین دنیای
حقیقی و مجازی گرفتار می اییم؛ چنانچه اگر شهر
و معماری که ش��هر را می سازد را در نظر بگیریم،
درمی یابیم حضور نمادها در زندگی ما به هیچ وجه
حضوری ایستا و غیرفعال نیست بلکه این عناصر از
حض��وری فعال و پویا در زندگی برخوردارند .همان
گونه که ارنست کاسیرر در کتاب چند جلدی خود
با عنوان «فلسفه صورت های نمادین» نشان داده
اس��ت ،نمادها نه به یک ص��ورت خاص و منفرد،
بلکه به اشکال گوناگون تجلی می یابند و معنا پیدا
می کنند .معماری بیش از انکه فضای مصنوعی را
در بربگیرد ،درک نحوه حضور و اگاهی ما نسبت به
این فضا است .معمار به عنوان خالق ان ،اگر در انتقال
الیه های معنایی و نشانه ای به فضای روانی فهمنده،
در وضعی��ت فعالی عمل کند و ان ها را بشناس��د
می تواند به عنوان کسی که در وادی تولید معنا ،به
مقصود دست یازیده ،موفق عمل کند .این فرمول
بهرام هوشیار یوسفی
دانشیار دانشگاه اسکوده سوئد
بدان معناست که اگر معنا را در ساختارهای ساخت
و سازی خویش وارد کنیم ،در ادامه شهری خواهیم
داشت متعلق به همگان و برای تمامی نسل ها .به
دیگر س��خن ،این امر به همان میزان که در مورد
رمزگان ها و نشانه های معماری صدق می کند ،در
مورد نظام های بازنمایی این معماری در ادراک ما از
شهر نیز بسط پیدا کرده و صادق است .باید گفت
نظام های نش��انه ای معماری ،بسیار کمال یافته و
اشکال داللتی ان عموما در بافت خویش هم ریخت
بوده و معنا را با نس��بت روابط نظام های معرفتی
بازتاب می دهد .در واقع ،برای انکه اثری در چارچوب
معرفتی ذهن انس��ان قرار گیرد ،ناچار باید از قیود
چندگانه رهایی یافته و در روابط متناسب با فهمنده
قرار گیرد .بد نیست در اینجا گریزی بزنیم به سخن
لوی استروس ،نظریه پرداز انسان شناسی مدرن؛ به
گفته او ،این ویژگی «اندیشه وحشی» و همچنین
قاعده عام افرینش اسطوره ای و فولکوریک است.
داریوش شایگان در بخشی از نوشته خود به نام در
جس��ت جوی فضاهای گم شده اشاره می کند که
درک پاریس دوران هوس��مان (ژرژ اوژن اوس��مان
یا هوسمان ،۱۸۹۱ - ۱۸۰۹ ،طراح شهری مشهور
فرانس��وی است که به خاطر طرح نوسازی پاریس
مشهور است) بدون توجه به ارمان های امپراطوری
که شالوده ان را تشکیل می دهد امکان پذیر نیست.
همچنین معماری باشکوه «رینگ اشتراس» وین
(خیابان��ی که چون کمربندی منطقه مرکزی وین
را در بر گرفته اس��ت) ،بدون در نظر گرفتن نقش
بورژوازی با ارزش ه��ای واالی ان ،یعنی حقوق و
فرهنگ ،غیر ممکن است .اگر دوران پیشامدرن را
دوره ای بدانیم که شهر با تکیه بر پیشینه اسطوره ای
خویش ساختار یافته و معنا میافت ،در دوران مدرن
شخصیت مرکزی از شهرها گرفته و الگوی روایی
ش��هرها حذف شد .مساله ای که باعث بروز خال و
کاستی در زمینه یا بافت پایدار ش��ده و در ادامه در
ذهن فهمنده شهری موجب القا ناپایداری می گردد.
حال سوالی مطرح می شود؛ در دنیای امروزی چگونه
می توانیم معنا را به معماری جدیدمان بازگردانیم؟!
در دنیایی که چندگانگی خوانش ها ،مجموعه ای از
رمزگان های برهم انباشته و درهم تنیده در اختیار
ما می گذارد ،شاید بهتر باشد ،بالتشبیه ،به سیاقی
الیس وار ،چشمان خود را گشوده و در این سرزمین
عجایب با دیدی نقادانه و درعین حال به غایت درجه
شاجاعانه ،به دنبال صدای حقیقت بوده و بدون ترس
از ملکه س��رخ (!) ،با نقد ساختارهای اطراف ،غنای
معنایی را به متن شهر بازگردانیم.
ایتالو کالوینو نویس��نده سورئالیست
ایتالیایی در جایی می گوید« :خود را
جستن در دنیایی که از ان تو نیست
بیهوده اس��ت .»...محی��ط مصنوع
معن��ای خ��ود را ب��ر اس��اس درک
مخاطب به دست می اورد اما درک
مردم نیز از محیط متغیر اس��ت و بر
اثر گ��ذر زمان تغییر می کند .پس از
برگزاری مسابقات «طراحی یادمان
ش��مس تبریزی» در شهر تبریز در
س��ال های ۱۳۸۷و ،۱۳۸۹اینب��ار
ش��هر خوی بود که در سال ۱۳۹۱
میزب��ان طراحان ،جه��ت برگزاری
مس��ابقه «طراحی ارامگاه ش��مس
تبریزی» بود .اختالف عقیده بر سر
محل دقیق «مقبره شمس تبریزی»
باعث ش��ده که پ��س از چندین بار
برگزاری مس��ابقه و یا طراحی های
مقطع��ی تا کن��ون ،طرح��ی بحث
غربی و جنوبی خود به بافت فرسوده
اطراف ش��هر متصل است .در سایت
مذک��ور من��اری قدیمی بن��ام «منار
ش��مس» وجود دارد ک��ه قدمت ان
را به دوره صفویه نس��بت می دهند.
انگیز در تبریز س��اخته شود یادمان
ش��مس در ب��اغ گلس��تان و هی��چ
طرحی در خوی ساخته نشود؛ حال
انکه کش��ور ترکیه ب��ا بهره برداری
از ظرفیت های ش��اعر بزرگ ایرانی
«موالنا» در قونیه ،سال هاس��ت که
مراس��م مثنوی خوانی برگزار کرده،
میلیون ها توریس��ت از نقاط مختلف
جهان را به خود جذب می کند.
س��ایت طراح��ی ارام��گاه ش��مس
تبری��زی و مجموعه فرهنگی متعلق
به ان ش��امل موزه ،گالری ،س��الن
امف��ی تئاتر و فضاهای جانبی ان در
بخش ش��مال غربی هسته تاریخی
ش��هر خ��وی ک��ه ب��ه کوهپایه ها و
باغ های قدیمی ان ش��هر مش��رف
است ،واقع گردیده است .این زمین با
مساحت در حدود ۷۳۰۰متر مربع از
طرف شمال به بلوار شمس تبریزی
و کوه های شمالی و از بخش شرقی،
روایت اس��ت ش��اه عباس صفوی با
ارادتی که به ش��مس داشت در کنار
مقبره شمس تبریزی کاخی بنا نهاد
که بر چهار گوشه ان چهار منار قرار
داشت .منار موجود در سایت مسابقه
تنه��ا باقیمانده ان کاخ اس��ت .زها
حدی��د معمار ش��هیر عراقی االصل
در جای��ی می گوید «معم��اری باید
مخاط��ب را به هیجان بی��اورد ،او را
ارام کند و البته به فکر وادارد»؛ سه
خصیصه فوق البته به طرزی شایسته
همخوان ب��ا کلیت س��لوک معنوی
است و نهایتا به صورت غایی منظور
نظ��ر ه��ر معم��اری معنویت گرایی
می توان��د باش��د .مهن��از محمودی
پژوهشگر و مدرس معماری ()۱۳۸۶
ب��ه پدیده حیاتی در معماری اش��اره
می کن��د؛ وی معتق��د اس��ت امروزه
پدیده جال��ب توجهی در عرصه خلق
فضا و کانسپت به وقوع پیوسته است.
کافه کتاب معماری
محیط های پاسخ ده
محیط ساخت بشر یک نظام سیاسی ،اجتماعی با
قوانین و با حقوق خاص خودش است .در حقیقت
انچه که از مادیت یک ساختمان و حتی یک شهر
سر برمی اورد ماهیتا یک مقوله سیاسی -اجتماعی
محس��وب می گردد .محیط مصنوع باید با تقویت
فرصت های مناسب ،از طریق به حد اعال رساندن
گستره گزینه های قابل عرضه به مردم ،یک محیط
دمکراتیک برای استفاده کنندگان فراهم اورد .بنتلی
در کتاب خویش که با همین نام چاپ و نشر شده
اس��ت ،چنین محیط هایی را محیط های پاسخ ده
نامیده ،توضیح می ده��د « ...طراحی یک مکان با
ویژگی های خ��اص ان می تواند بر کیفیت زندگی
م��ردم تاثیر بگذارد و کیفیتی ک��ه خوانایی نامیده
می ش��ود بر ابعاد توانمدی محیط .این کتاب که در
هشت فصل نوشته و به وسیله مصطفی بهزاد فر
به فارسی برگردانده شده است ،یکی از اصلی ترین
و شناخته شده ترین کتاب ها در زمینه علم طراحی
شهری و شهرسازی می باش��د .در فصل اول این
کتاب از نفوذ پذیری صحبت ش��ده است .به گفته
بنتلی فقط فضاهایی که برای مردم قابل دسترسی
باشند به مردم انها حق انتخاب می دهند .بنابراین
حدی از قدرت انتخاب ،یک معرف کلیدی جهت
ارزیابی پاسخ دهندگی محیط است که این کیفیت
را نفوذپذیری می نامن��د .نفوذپذیری هر نظامی از
فضاهای همگانی به تعداد راه های بالقوه ای که برای
عبور از یک نقطه به نقطه دیگر در نظر گرفته شده
است بستگی دارد .در فصل دوم به گونه گونی اشاره
شده و می خوانیم :گوناگونی تجربه فضا داللت بر
ویژگی های محیطی مکان هایی می کند که واجد
فرم ها ،استفاده ها و معانی گوناگون باشند.گوناگونی
اس��تفاده کلید و گره گشای س��طوح دیگر است.
خوانایی ویژگی سوم محیط است .ویژگی که در دو
سطح اهمیت پیدا می کند :فرم کالبدی و الگوهای
فعالیت.ایندوبایدبهتکمیلیکدیگربپردازند.کتاب
سپس با بررسی انعطاف پذیری و تناسبات بصری
وارد جزئیات تک بناها می گردد .محیط های پاسخده
در واقع مضمون نوش��تاری است که با هدف یاری
به ش��هر سازان و معماران در طی فرایند طراحی و
دستیابی به سامانه ی بهینه ای از فضاها و مکان های
شهری و همگانی تهیه شده است .بزعم نویسندگان
این کتاب ،مکان های شهری و همگانی می توانند از
طریق افزایش گزینه های قابل عرضه به مردم یک
محیط دمکراتیک برای انان فراهم نمایند .هرچند
فهرست مذکور کامل و جامع نیست ،اما موضوعات
کلیدی ساختن مکانی مطلوب را به ما ارائه می دهد.
هدف در این کتاب ارائه مانیفیستی است که طبق ان
بتوانکیفیاتطراحیمکانیوشهریوساختمان ها
را عموم��ی و همگانی بکن��د .مطالعه محیط های
پاسخده در این راستا می تواند برای اشنایی طراحان
با اصول بنیادین شهرسازی مفید واقع گردد.
داخل س��اختمان به عنوان جزئی از
پیکره و حجم بنا دیده ش��د ه و حجم
تنها پوس��ته ای س��امان یافته بنا بر
مقتضیات عملکردی نیس��ت بلکه از
در هم تنیدن سطوح پدید می اید که
گاهی نیز همچ��ون نوار موبیوس از
برون ب��ه درون و از مکانی به مکان
دیگر منتقل می شوند .فضای داخلی
ثابت نیس��ت و حرک��ت جزء جدایی
ناپذی��ر فضا و کالبد معمارانه اس��ت.
اج��زاء فضای داخلی با حجم بیرونی
پیوستگی می یابند و سطوح خارجی
گاه امتدادی از س��طوح داخلی اند .در
این حرکت نم��ای دو بعدی معنای
خ��ود را از دس��ت می دهد و نمای از
جلوی حجم بی هیچ مرزی به نمای
س��مت چپ پیوند دارد و این تبدیل
چنان نرم انجام می پذیرد که احساس
نمی ش��ود .نگارنده در جایی با اشاره
ب��ه اث��ری گفت��ه ب��ود ،مدرنیته ای
در معماری حادث ش��ده اس��ت که
صرف��ا منحصر ب��ه سلس��له مراتب
زمانی نمی ش��ود ،بلکه در عین حال،
دربردارن��ده رفتاری متاث��ر از درکی
روش��ن و واقعی اس��ت؛ معماری ای
ک��ه با روح زندگی معاصر ،هماهنگ
اس��ت .در چیس��تایی زیبایی ،گروتر
چنی��ن بی��ان می کند که «انس��ان
در مواج��ه با یک جس��م ی��ا پدیده،
پیام های��ی را از ان دریاف��ت می دارد
که احساسات درونی او را تحت تاثیر
ق��رار داده و ماهی��ت ان پدیده را در
ذهن او شکل می دهد .وقتی زیبایی
ش��ناختی یک پیام به حد مشخصی
برس��د ،فرد جس��می را که پیام را از
ان دریاف��ت نموده ،زیبا تش��خیص
می ده��د .ای��ن حد خ��اص مقداری
از اطالعات می باش��د ک��ه گیرنده را
وادار به تش��کیل طرح واره نموده و
از این طریق ارتقائ ،سطح ادراکش
را به سطحی باالتر از سطوح ادراکی
می رس��اند وبه عکس نی��ز می توان
گفت که یک چیز زیبا ،ادراکی غنی
را ب��رای م��ا ممکن میس��ازد و این
باعث رضایت ما می شود( »...گروتر
.)۱۳۷۵ساحات یا ابعاد مختلف فضا
با هم و با انسان پیوندی عمیق دارند
ب��ه این معن��ا ک��ه در مراحل درک،
تولید و بازنمایی فضا ،ذهن انس��ان
نقش فعاالنه ای بازی می کند؛ وجود
یا عدم وجود فضایی که صرف ًا امتداد
اجس��ام بوده ،از ادراک کننده کام ً
ال
مجزا باش��د اص��و ًال مس��ئله مهمی
نیس��ت چرا که تمامی موارد مواجه
ب��ا فضا در عمل وزن��ی از ذهنیت را
دارد و این ذهنی��ت خود تحت تاثیر
عوامل فرهنگی بوده ،در میان افراد
یک فرهنگ غالبا مشترک است این
معنا که ذهنیت افراد در بستر جامعه
شکل گرفته است؛ اما هر فردی فضا
را به ش��یوه و با محتوای خاص خود
درک می کند؛ اشتراکات میان افراد،
کنش اجتماعی را ممکن ساخته ،این
اشتراکات مبنای ادراک یک فرهنگ
یا خرده فرهنگ از فضاس��ت .تجربه
ک��ورش حاجی زاده ،معم��ار اثر ،در
طراحی با محوریت ش��مس تبریزی
با تاکیدی چش��م گیر بر مبانی ایده
گرایانه و سعی در ترجمان فرمی این
مبان��ی و دوخت و دوز ان به ش��هر،
در جایگاه بستر ش��کل گیری و نمو
اینده اثر ،در کنار بهره گیری از تاریخ
به عن��وان یک مولد و مولود فکری،
نوعا به نصیحت تعال��ی جویانه زها
حدی��د« ،معماری باید مخاطب را به
هیج��ان بیاورد ،او را ارام کند و البته
به فکر وادارد» ،بس��یار نزدیک شده
اس��ت« .ان خطاط س��ه گونه خط
نبشتی نخس��ت انکه خود خواند و
دیگ��ری خواند دوم ،خ��ود خواند و
دیگری نتواند س��وم ،نه خود تواند
خواند و نه دیگری ان خط س��وم...
من��م» .حاجی زاده ،انج��ا که از نور
و س��ایه به��ره می گی��رد و ارکان
اث��ر را در الیه ه��ای مفهومی بروز
میده��د ،خود را متاثر از نوعی نگاه
«خط س��ومی» می داند؛ نگاهی که
مختص به خودش به نظر می رسد
و ج��ا ب��ه جا در س��ایر اث��ار او نیز
می توان سراغ گرفت.
طراحی ساختمان ترمینال فرودگاه های تجاری ،مسافرتی
امیر محمد اذری نیاء
دو سیس��تم کلی در طراحی س��اختمان ترمینال
فرودگاه های تجاری ،مسافرتی وجود دارد:
سیس��تم متمرک��ز وسیس��تم غی��ر متمرک��ز.
درسیس��تم متمرکز کلیه مسافرین ،توشه ها ،و
بارها ط��ی یک حرکت هماهن��گ به صورت
قیفی ش��کل ،مس��یری را طی کرده و در یک
س��اختمان مرکزی تجمع یافته و انگاه دوباره
در بخش ه��ای مختل��ف اس��تقرار هواپیماه��ا
پراکنده می ش��وند ولی در سیستم غیر متمرکز
مس��افرین و بسته هایشان مس��تقیم ًا به محل
سوار ش��دن هدایت می شوند .انتخاب هر یک
از دو سیس��تم به مقدار سطح موجود که جهت
توق��ف هواپیما تخصیص داده ش��ده بس��تگی
دارد .هنگامیکه جهت س��وار شدن به هواپیما
پی��اده روی بیش از 18متر الزم باش��د ،الزام ًا
باید سیستم متمرکز را به سیستم غیر متمرکز
تبدی��ل نمود .به همین ترتیب هنگامیکه تعداد
درب ه��ای خروجی (محوطه م��ورد نیاز جهت
س��وار ش��دن به هواپیما) مورد نیاز هر شرکت
هوائی در یک فرودگاه از شش عدد تجاوز کند،
سیس��تم غیر متمرکز اقتصادی نخواهد بود .در
چنی��ن موقعیتی متمرکز س��اختن عملیات هر
ش��رکت هوائی در یک منطقه ،از راه حل های
منطقی خواهد بود و این راه حل منتهی خواهد
ش��د به سیس��تمی که در ان ،تعدادی سیستم
متمرک��ز در یک منطقه بص��ورت غیر متمرکز
استقرار یافته اند .در گذشته تسهیالت ترمینال
مسافرین در غالب فرودگاه ها در یک ساختمان
مرکزی مس��تقر بوده است؛ چنین سیستمی تا
زمانی مناسب خواهد بود که تعداد هواپیماها و
تعداد درب ه��ای خروج کم بوده و بتوان تمام
بخش های مختلفه ترمینال را در یک ساختمان
متمرکز ک��رد و این در حالی اس��ت که ظرف
بیست س��ال گذش��ته ترافیک هوائی افزایش
س��ریعی داشته و همین مساله دلیلی بر ناتوانی
و عدم اجرایی بودن چنین سیستمی در دوران
اخیر اس��ت .امروزه سیستم تمرکز مختلط ،که
بن��ام سیس��تم ترمینال های واحد نی��ز خوانده
می ش��ود ،جایگزین سیس��تم های دیگر گشته
و بتدری��ج م�لاک اصلی در طراح��ی ترمینال
فرودگاه ه��ا گردی��ده اس��ت .در این سیس��تم
تس��هیالت ترمینال در واحده��ای کوچکتری
تمرکز یافته و ارایش ای��ن واحدها پیاده روی
از پیاده رو جلوی ترمینال تا محل س��وار شدن
به هواپیما را به حداقل می رساند .پس از اشباع
یک واحد ودر صورت ل��زوم ،واحدهای بعدی
بدون ایجاد مزاحمت برای س��ایر واحدها بکار
گرفته می ش��وند .این عمل انقدر ادامه می یابد
ت��ا ظرفیت بان��د پرواز با ظرفی��ت کل واحدها
براب��ری نمای��د .طراح عالوه بر در نظر داش��تن
عوامل متعدد ،تمام یا قسمتی از تسهیالتی نظیر
سالن های انتظار ،رستوران ،فروشگاه ها و بخشی
از دفات��ر اداری را برای مس��افرینی که مجبورند
هواپیمایش��ان را دراین ف��رودگاه عوض کنند و
یا مس��افرینی که هواپیمایش��ان تاخیر طوالنی
دارد طرح می کنند .بعضی از تس��هیالت رفاهی
را می توان در س��اختمان هایی که منحصراً بدین
منظ��ور احداث می ش��وند و در نزدیک��ی و یا در
ارتباط با واحدهای مجری تش��ریفات پرواز قرار
داردند در نظر گرفت که توانایی س��رویس دهی
به انها را داشته باشد .واحدهای مجری تشریفات
پ��رواز قوی ًا به اینگونه بخش ها وابس��ته اند .برای
مثال وابستگی انها را به کابین شرکت های بیمه
هوائی ،محل تبدیل ارزها ویا بلیط فروش��ی ها
نباید از نظر دور داشت .طرح اینگونه تسهیالت
دری��ک س��اختمان مج��زا خود باع��ث می گردد
تفکی��ک پروازهای درون م��رزی و برون مرزی
تس��هیل ش��ود .باالخره سیس��تم ترمینال های
واح��د هزینه های اصل��ی اولیه را تقلیل بس��یار
داده و این اطمین��ان را به همراه دارد که امکان
گسترش ترمینال در مراحل بعدی بدون تحمیل
هزینه ه��ای اضاف��ی وجود داش��ته و هزینه های
انجام شده قبلی را بی اثر نخواهد ساخت.
کتاب و ادبیات
سه شـــــــنبه 29تیرماه 1395سال نهم شماره 521
www.honarmandonline.ir
9
نگاهی به وضعیت گسترش زبان فارسی در جهان
زبان عنصری اساسی دردیپلماسی فرهنگی
کمال صادقی
مطابق تازه ترین گزارش س�ایت مرجع معتب�ر دنیا در حوزه زبانه�ا « ،»Ethnologue: Languages of the Worldدر حال
حاضر زبان چینی با ۱.۳میلیارد سخنور ،اسپانیایی با ۴۲۷میلیون ،انگلیسی با ۳۳۹میلیون ،عربی با ۲۶۷میلیون ،هندی با ۲۶۰
میلیون ،پرتغالی با ۲۰۲میلیون ،بنگالی با ۱۸۹میلیون و روس�ی با ۱۷۷میلیون س�خنور در جهان ،جایگاه اول تا هش�تم را از
نظر تعداد گویشور در میان زبان ها دارند .همچنین نتایج بررسی شرکت W۳Techsدر ماه می ( ۲۰۱۶اردیبهشت )۹۵نشان
می دهد که ۵۳.۵درصد سایتهای اینترنتی ،انگلیسی زبان هستند ،از این رو زبان انگلیسی در منابع اینترنتی جایگاه نخست را
ان زبان المانی ( ۵/۵درصد سایتها) است.
دارد ۶.۴ .درصد سایتهای اینترنتی هم به زبان روسی هستند و جایگاه سوم هم از ِ
اماره�ای جهان�ی در خصوص اموزش زبان دوم (غیر از زبان مادری) نش�ان می دهد که ۹۰درصد زبان اموزان جهان مش�غول
اموزش زبان انگلیس�ی هس�تند .علت این مسئله هم تا حدود زیادی مشخص اس�ت؛ زبان انگلیسی هم زبان علم است و هم
تجارت و هر کس�ی که بخواهد در هر یک از این دو عرصه فعالیتی داش�ته باش�د ،الزم اس�ت این زبان را یاد بگیرد .همچنین
مطابق این امارها ،بعد از انگلیسی ،کسانی که زبان چینی را به عنوان زبان دوم خود اموزش می بینند ۴ ،درصد ،المانی ۳درصد،
فرانسوی ۲درصد و باقیمانده که یک درصد هستند ،زبان های دیگر را به عنوان زبان دوم خود فرا می گیرند .در این میان چینی ها
اموزش و گسترش زبان فارسی در جهان
تنها با ارزو محقق نمی شود
غالمعلی حداد عادل رییس بنیاد س��عدی با اذعان به اینکه بنیاد س��عدی،
موسسه ای نوپاس��ت و با مشکالت عدیده بودجه ای و ارتباطی روبه روست،
اموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان را در عین ضروری خواندن ،کاری
بسیار ظریف ،علمی و تخصصی می داند؛ «اموزش و گسترش زبان فارسی
تنها با ارزو محقق نمی ش��ود بلکه نیازمند تدبیر و علم اس��ت» رییس بنیاد
س��عدی با بیان اینکه این بنیاد در س��ال های اخیر با کمبود بودجه در دولت
روبه رو ش��ده است ،می گوید« :هزینه برگزاری کالس اموزش زبان فارسی
در خارج از کش��ور بسیار باالست و با ارز باالتر از سه هزار تومان قدرت کار
ما کم می شود ،اما ما به کارمان ایمان داریم و امیدوارانه به فعالیت های خود
ادامه می دهیم و مطمئن هستیم که به نتیجه می رسیم ،حتی اگر بودجه قطره
چکانی به ما داده شود».
رییس فرهنگستان زبان فارسی باور دارد که این زبان
می تواند بار دیگر زبان علم دنیا شود
سیدمحمدرضا دربندی معاون امور بین الملل بنیاد سعدی (مسئول در گسترش
زبان فارسی در جهان) درباره وضعیت سرمایه گذاری کشورهای مختلف برای
توسعه و اموزش زبان ملی شان در جهان و تالش هایی که کشورمان در این
زمینه انجام می دهد ،ضمن اشاره به تاکید مقام معظم رهبری که فرموده اند
«ما باید کاری کنیم تا ۳۰سال اینده ،زبان فارسی زبان علم شود» یاداور شد:
اگر این اتفاق بیفتد ،بدیهی است موقعیت ما در زبان ،بهتر از این خواهد شد.
زبان عنصری اساسی در دیپلماسی فرهنگی است
معاون امور بین الملل بنیاد س��عدی اضافه ک��رد« :جوزف نای» نظریه پرداز
امریکایی که از او به عنوان طراح جنگ نرم نام برده می شود و از فیلم ،تئاتر،
موسیقی ،سخنرانی ،ترجمه کتاب و اموزش زبان ،به عنوان عناصر جنگ نرم
یاد کرده بود -که هر کشوری با گسترش انها در جهان ،می تواند کشورهای
دیگر را مورد تهاجم فرهنگی قرار دهد -در سال ۲۰۱۱اعالم کرد« :ما به
عن��وان دولت امریکا ،از چندین میلیارد دالر بدهی که به دولت چین داریم،
انقدر نگران نیس��تیم که موسسه کنفوس��یوس مرتب ًا در ایالت های مختلف
امریکا برای گسترش زبان چینی ،شعبه می زند» .وی گفت :در مجموع االن
حدود ۴دهه است که همه دنیا به این نتیجه رسیده اند که دیپلماسی رسمی
دیگر ان کارایی سابق را ندارد و همه روی به دیپلماسی عمومی و فرهنگی
اورده اند .بدیهی اس��ت اموزش زبان جزو عناصر مهم دیپلماس��ی فرهنگی
است .کشورهایی هم که روی این مسئله سرمایه گذاری می کنند ،این کار را
به صورت پنهانی انجام نمی دهند و همه رس��م ًا اعالم می کنند ،می خواهیم
زبان و فرهنگمان را ترویج کنیم ،ضمن اینکه کشورهای میزبان هم که این
فرصت را به انها داده اند ،با طیب خاطر این کار را انجام می دهند چرا که به
هر حال یک نوع تعامل است.
برنامه ایران برای تبدیل فارسی به زبان دوم
غیرفارسی زبانان در دنیا چیست؟
دربندی در ادامه به وضعیت زبان فارس��ی در جهان و تالش هایی که برای
گس��ترش ان در کشورهای مختلف و تبدیل ان به زبان دوم گویشوران به
گذر سعدی
سایر زبان ها صورت می گیرد ،اشاره کرد و افزود :اولین اقدام ما این بوده که
یک مورد انتخابی از زبان دوم خارجی را که دانش اموزان مقطع دبیرس��تان
در کش��ورهای مختلف انتخاب می کنند ،زبان فارسی قرار دهیم؛ همانطور
که دانش اموزان ما در ایران ،دو زبان خارجی می خوانند :عربی و انگلیس��ی.
در کشورهای مختلف ،بسته به اینکه ان کشور ،مستعمره کدام کشور بوده،
ال انگلیس��ی یا فرانسوی) اجباری است .مث ً
انتخاب زبان دوم (مث ً
ال در لبنان،
زبان فرانس��ه ،زبان اول دبیرستانی هاس��ت ،در گرجستان و ارمنستان ،زبان
انگلیسی ،زبان اول شان است و . ...وی اضافه کرد :زبان دوم برای یادگیری
در مدارس ،معمو ًال از بین دو یا س��ه زبان انتخاب می ش��ود؛ یعنی دولت و
وزارت ام��وزش و پرورش ان کش��ور می گوید اگر زب��ان اول دانش اموزان
انگلیسی است ،از بین المانی ،فرانسه و عربی و فارسی ،یک زبان را انتخاب
کنند .ما در حال حاضر با وزارت اموزش و پرورش کشورهای مختلف و حتی
مدی��ران این مدارس که اختیار انتخاب این زبان ه��ا را دارند ،در حال انجام
مذاکرات رسمی هستیم که او ًال تعداد متقاضی زبان فارسی در این کشورها
بیشتر شود و دوم ًا در کشورهایی که فارسی ،جزو زبان انتخابی دانش اموزان
انها نیس��ت ،این زبان را در لیست زبان های انتخابی شان قرار دهیم .معاون
امور بین الملل بنیاد سعدی تاکید کرد :به عنوان مثال در حال حاضر در لبنان
۱۴مدرس��ه داریم که زبان فارسی نیز جزو زبان های دوم انتخابی انهاست.
جمع دانش اموزان این مدارس که هم اکنون در حال یادگیری زبان فارس��ی
هستند ۴۰۰۰ ،نفر است اما ما تالش می کنیم این ۱۴مدرسه به ۳۰مدرسه
شبی در بیابان مکه ان چنان بی خواب شدم که دیگر نمی توانستم راه بروم ،سر بر زمین
نهادم تا بخوابم به ساربان گفتم دست از من بردار .ساربان گفت :برادرم کعبه در پیش
روی است و رهزن در پشت سر ،اگر به راه ادامه دادی به نتیجه می رسی و اگر بخوابی
بر اثر گزند رهزن ناکام می میری .
خوش است زیر مغیالن به راه بادیه خفت
شب رحیل ،ولی ترک جان بباید گفت
(کنای��ه از اینکه باید ره پیمود و تالش کرد ،چرا که انس��ان در غیر این صورت گرفتار
خطر نابودی می شود).
دفتر شعر
یارب مرا یاری بده تا خوب ازارش کنم
هجرش دهم ،زجرش دهم ،خوارش کنم ،زارش کنم
از بوسه های اتشین ،وز خنده های دل نشین
صد شعله در جانش زنم ،صد فتنه در کارش کنم
در پیش چشمش ساغری گیرم ز دست دلبری
از رشک ازارش دهم ،از غصه بیمارش کنم
بذری به پایش افکنم،گویم خداوندش منم
چون بنده در سودای زر،کاالی بازارش کنم
گوید بیفزا مهر خود،گویم بکاهم مهر خود
و این ۴۰۰۰دانش اموز به ۸۰۰۰دانش اموز افزایش پیدا کند .یا در گرجستان،
ما ۴مدرسه داریم که دانش اموزان انها در حال یادگیری زبان فارسی هستند.
جمع این دانش اموزان هم ۱۲۰نفر است .ما در تالش هستیم که هم تعداد
ای��ن مدارس به ۱۰ب��اب ،و هم تعداد دانش اموزان انها به ۴۰۰نفر افزایش
یابد .یا در ارمنس��تان ،ما ۱۱مدرسه داریم که دانش اموزانشان زبان فارسی
می خوانند و تعدادشان ۴۰۰نفر است .ما در تالش هستیم این تعداد را هم به
میزان قابل توجهی افزایش دهیم.
تبدیل فارسی به زبان دوم در مدارس جهان
این مقام مس��ئول در امر گسترش زبان فارسی در جهان گفت :در حال
حاضر تقریب ًا ۶کش��ور هس��تند که زبان فارس��ی به عنوان زبان دوم در
مدارس انها تدریس می ش��ود از جمله انها گرجستان ،ارمنستان ،لبنان،
قزقیزس��تان و اذربایجان هس��تند .ما برای بقیه کشورها تالش می کنیم
که زبان فارسی را به عنوان زبان دوم ،در مدارس انها بگنجانیم .دربندی
اضافه کرد :کار دوم ما اموزش زبان فارس��ی به داوطلبان ازاد اس��ت؛ ما
در ۶۰کشور توس��ط نمایندگان بنیاد سعدی که همان رایزنان فرهنگی
هس��تند ،در طول هفته کالس هایی برای این افراد که عموم ًا عالقه مند
به یادگیری زبان فارس��ی هستند ،تشکیل می دهیم .در حال حاضر شمار
این افراد در این کشورها حدود ۴۰هزار نفر است .گام دوم ما این است
که در نشریات و در محافل عمومی ،در حال تبلیغات برای افزایش تعداد
این کالس ها با هدف جذب مخاطبان بیشتر هستیم و به انها می گوئیم
که با ش��رکت در این کالس ه��ا و یادگیری زبان فارس��ی ،می توانید از
سینمای ایران بدون واسطه ای به نام زیرنویس ،استفاده کنید.
اشنایی با فارسی یعنی اشنایی با حوزه تمدنی ایران بزرگ
معاون امور بین الملل بنیاد س��عدی ادامه داد :در دنیا ۲۰۰دانشگاه است که
رشته شرق شناس��ی دارند که دانشجویان انها ۲سال واحدهای عمومی را
می خوانند و از س��ال س��وم باید یکی از چهار زبان اصلی حوزه شرق شامل
عربی ،فارسی ،ترکی استانبولی و عبری ،را انتخاب کنند .کار سومی که انجام
می دهیم ،این اس��ت که به واسطه فعالیت های تبلیغی مان ،تالش می کنیم
که انها زبان فارس��ی را انتخاب کنند؛ یعن��ی مث ً
ال به انها می گوئیم که اگر
فالن زبان (غیر از فارسی) را یاد بگیرند ،فقط بر زبان یک حوزه تمدنی اشنا
می شوند اما اگر فارسی را یاد بگیرند ،با حوزه تمدنی ایران بزرگ که شامل
حدود ۱۰کشور است ،اشنا می شوند.
دربندی افزود :کار بعدی ما در دانشگاه های خارجی است که رشته زبان
و ادبیات فارس��ی در انها تدریس می ش��ود که در مقاطع لیسانس ،فوق
لیس��انس و بعض ًا دکتری هم دانش��جو می گیرند؛ ما در این دانش��گاه ها
هم تبلیغ می کنیم که دانش��جویان بیشتری بیایند و رشته زبان و ادبیات
فارس��ی را انتخاب کنند .کار بعدی ما برای فرزندان ایرانیان مقیم خارج
از کش��ور است؛ ما حدود ۵میلیون ایرانی مقیم خارج از کشور داریم که
اکثر انه��ا در امریکا و اروپا زندگی می کنن��د .کودکانی که در این نقاط
به دنیا امده اند ،کمترین قرابتی با زبان مادری ش��ان ندارند .ما برای انها
در روزهای ش��نبه (ایام تعطیالت انها) در تعدادی از مدارس و با کمک
پدرها و مادرهای انها ،فارس��ی را به انها اموزش می دهیم تا ارتباطشان
با فرهنگ و زبان و ریش��ه های تمدنی خودش��ان حفظ شود .وی درباره
می��زان اثرگذاری تالش هایی هم که برای گس��ترش زبان فارس��ی در
کش��ورهای مختلف و تبدیل ان به زبان دوم گویشوران به سایر زبان ها
صورت می گیرد ،یاداور ش��د :در طول سه سالی که بنیاد سعدی تشکیل
ش��ده ،کارهای��ی از این دس��ت ،چ��ه از نظر کمی و چ��ه از حیث کیفی
گسترش پیدا کرده است .به عنوان مثال ما قب ً
ال سالی ۷۰ ،۶۰نفر را به
کش��ور می اوردیم تا با برگزاری دوره های دانش افزایی زبان فارسی ،این
زب��ان را به انها اموزش دهیم ولی االن س��الی ۳۰۰نفر می اوریم؛ ۲۲۰
نفر را به صورت متمرکز در تابس��تان به کشور می اوریم و ۸۰نفر را هم
در قال��ب گروه های کوچک در طول س��ال .معاونت اموزش و پژوهش
بنیاد س��عدی ه��م ،کار طراحی کتاب و ملزومات اموزش��ی را برای این
افراد طراحی و تدوین می کند؛ مسئله ای که تا پیش از این وجود نداشت.
معاون امور بین الملل بنیاد س��عدی ادام��ه داد :در حال حاضر کتاب های
درسی ما برای این دسته از فراگیران زبان فارسی ،جنبه علمی پیدا کرده
است .از طرف دیگر ما بین ایرانیان مقیم خارج از کشور و نیز خارجی ها،
حدود ۱۰۰تا ۱۲۰انجمن غیردولتی داریم که از روی عالقه خودشان در
حیطه گسترش زبان و ادبیات فارسی ،فعالیت می کنند .ما این انجمن ها
را شناس��ایی کرده ای��م و با انه��ا ارتباط برقرار کرده ای��م و گاهی اوقات
کتاب برایشان می فرستیم ،گاهی معلمانشان را اموزش می دهیم که این
اموزش ها گاهی در تابستان ها است و گاهی به صورت برخط.
گالیه های صادق کرمیار در برنامه تلویزیونی شابک
شاید فالفل فروشی راه بیاندازم!
تالش برای رسیدن به کعبه مقصود
دیوانگی
و اسپانیایی ها به شدت در تالش هستند تا در این رتبه بندی موقعیت بهتری کسب کنند؛ با این چشم انداز که در ۵سال اینده
این رده بندی را به س�ود خود تغییر دهند .به عنوان مثال در کش�ورهای مختلف جهان ۵۰۰میلیون گویش�ور اسپانیولی زندگی
می کنند که با برنامه ریزی دقیقی تالش می کنند زبان اسپانیولی را به عنوان زبان دوم در جهان ،جا بیندازند .با تالش های زیاد،
متراکم و منظمی که چینی ها از طریق «بنیاد کنفوسیوس» و اسپانیایی ها از طریق «بنیاد سروانتس» انجام می دهند ،رسیدن به
این هدف برای انها ،دور از دسترس نیست .بعد از اسپانیا ،ترکیه و کشورهای عربی قرار دارند که در همین مسیر تالش می کنند؛
ترکیه با بنیاد «یونس ا ِمره» که ۷۰شعبه در جهان دارد ،تالش می کند و برای اموزش زبان ترکی به جوانان کشورهای مختلف
به این نقاط ،مدرس اعزام کند تا زبان ترکی را به زبان دوم انها تبدیل کند .کش�ورهای عربی هم که وضعیت مالی انها خوب
است ،تالش های مشابهی را انجام می دهند .حال ضروری است به وضعیت تالش ها از سوی نهادها و موسسات مسئول داخلی،
برای گسترش زبان فارسی در جهان اشاره کنیم .اما پیش از ان خالی از لطف نیست نظرات غالمعلی حدادعادل که سال هاست
ریاست فرهنگستان زبان و ادب فارسی را بر عهده دارد و چند سالی هم هست که ریاست بنیاد سعدی -موسسه ای که متولی
رسمی اموزش و گسترش زبان فارسی در جهان است را بر عهده دارد ،بشنویم.
سیمین بهبهانی
گوید که کمتر کن جفا ،گویم که بسیارش کنم
هر شامگه در خانه ای ،چابکتر از پروانه ای
رقصم بر بیگانه ای ،وز خویش بیزارش کنم
چون بینم ان شیدای من فارغ شد از سودای من
منزل کنم در کوی او ،باشد که دیدارش کنم
گیسوی خود افشان کنم ،جادوی خود گریان کنم
با گونه گون سوگندها ،بار دگر یارش کنم
چون یار شد ،بار دگر کوشم به ازاری دگر
تا این دل دیوانه را راضی ز ازارش کنم
صادق کرمیار در برنامه تلویزیونی ش��ابک گفت :شاید
مغازه غذا فروش��ی راه بیان��دازم چون این روزها فالفل
فروش��ی درامدش بیش��تر از کار فرهنگی است .برنامه
تلویزیونی ش��ابک با حضور صادق کرمیار نویس��نده و
فیلمساز از شبکه ۳س��ینما پخش شد .صادق کرمیار،
نویس��نده رمان «نامیرا» که مهمان این قسمت شابک
بود با گالیه از وضعیت فرهنگی کشور با اشاره به اینکه
این روزها در خانه به مطالعه مشغول است و در کنار ان
به اشپزی می پردازد ،گفت :در منزل اشپزی هم می کنم ،خواندن ،نوشتن
و اش��پزی کردن از کارهای من است .حتی بچه ها از اشپزی من تعریف
کرده اند و ش��اید غذا فروش��ی راه انداختم چون این روزها فالفل فروشی
درامدش بیشتر از کار فرهنگی است .او با اشاره به نحوه ورودش به فضای
حرفه ای گفت :من با نویسندگی و روزنامه نگاری شروع کردم و بعد از ان
با نویسندگی در ادبیات داستانی ادامه دادم و پس از ان فیلمنامه نوشتم و
کارگردانی کردم .این روزها از روزنامه نگاری عبور کرده ام و ادبیات داستانی
و کارگردانی را دوست دارم ،زیرا تصورمی کنم کارگردانی و تصویر مخاطب
بیشتری در جامعه دارد .این کارگردان و فیلمنامه نویس در واکنش به اینکه
ش��هرت را دوس��ت دارد یا خیر ،گفت :شهرت برای کسانی که شهرت را
دوست دارند خوب است ولی من به شهرت حتی فکر هم نکرده ام ،فضای
مش��هور شدن را دوست ندارم گرچه ارتباطم را با مخاطبان حفظ می کنم
ولی فرهنگ مشهور شدن من را ازار می دهد و الگوهایی به جامعه معرفی
می کند که این الگوها درشان جامعه ما نیست.
نویسنده «نامیرا» در ادامه با اشاره به وضعیت چاپ این رمان
گفت:چاپسیزدهماینکتابتوسطانتشاراتکتابنیستان
منتشر ش��ده و عالوه بر این در پویش مطالعاتی «روشنا»
هم حدود ۱۲۰هزار نس��خه از این کتاب منتشر شده است.
کرمیار گفت :به طور متوسط روزی حدود سه تا چهار ساعت
مطالعه می کنم .بیشتر زمان خود را صرف مطالعه می کنم و
فیلم خوب اگر به دستم برسد می بینم به خصوص زمانی که
بخواهم یک فیلم بسازم .این نویسنده با اشاره به خاطره خوب
در زمان نگارش رمان «نامیرا» گفت :در ان مقطع همسرم خیلی به من توجه
می کرد و مراقبم بود .در ان دوره حضورش در کنارم بسیار پررنگ بود .نویسنده
رمان «دش��ت های س��وزان» در پایان با اشاره به ارزوی خود در حوزه کتاب و
فرهنگ گفت :ارزوی کتابی وکار داوطلبانه من در سطح فرهنگی این است
که در تمام ش��هر بیلبورد بزنم که کتاب نخوانید! چون اگر به مردم گفته
شود« ،نخوانند» برعکس عمل می کنند و کتاب می خوانند .ارزوی کتابی
من نیز این است که نویسنده های ما دانش نوشتن شان زیاد شود ،ناشران
ما صداقتشان در سرمایه گذاری و پرداخت به نویسنده افزایش داشته باشد
و حقوق مولف در کشور رعایت شود تا نویسندگان اسیب نبینند .جمعی از
اعضای برنامه شابک به همراه محبوبه معراجی پور نویسنده کتاب عباس
دس��ت طال ،به عیادت عباس علی باقری راوی این کتاب رفتند که این
روزها در بیمارس��تان بستری اس��ت .فیلم عیادت بخش دیگری از برنامه
شابک را تشکیل می داد .معرفی و متن خوانی کتاب «عباس دست طال»
هم بخش دیگری از برنامه شابک بود.
10
موسیــقی
سه شـــــــنبه 29تیرماه 1395سال نهم شماره 521
www.honarmandonline.ir
علی جنتی در ایین پایانی فستیوال «اینه دار»
حمایت های همه جانبه وزارت ارشاد از موسیقی نواحی
هنرمند :ایین پایانی سومین فستیوال موسیقی نواحی «اینه دار» یکشنبه شب
۲۷تیر ماه با حضور تعدادی از هنرمندان وعلی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد
اسالمی در تاالر وحدت برگزار شد .این مراسم با دهل نوازی و سرنا نوازی
توسط قدرت اهلل و حشمت اهلل فتحی اغاز شد.
در ادامه علی مغازه ای –دبیر هنری رویداد -طی سخنانی با اشاره به پیشینه
شکل گیری این فستیوال ،بیان کرد :موسیقی نواحی چیزی کمتر از موسیقی
س��نتی ندارد اما ما به ش��کل تمثیلی به ان نگاه کرده ایم .ما در این دوره از
فستیوال متوجه ویژگی های ارزشمندی از موسیقی ایران شدیم به طوری که
می توان گفت 16گونه موس��یقی در ایران را می توان به تفکیک بازشناسی
کرد .اگر به دل موس��یقی نواحی برویم متوجه می شویم که اقوام با این نوع
موسیقی زندگی می کنند و ما در اثر ارتباط زیاد می توانیم ابن نوع موسیقی
را کشف کنیم .هدف «اینه دار» صرفا نمایش دادن این نوع موسیقی نیست
بلک��ه تالش دارد ان را به بافت زندگی مردم بیاورد .مغازه ای از مس��ئوالن
حاضر در مراسم درخواست کرد تا فرصتی را ایجاد کنند که موسیقی نواحی،
هم عرض موسیقی سنتی در جهان بدرخشد.
بعد از صحبت های مغازه ای کلیپی از مدیران و هنرمندان شرکت کننده در
سومین فستیوال موسیقی نواحی اینه دار برای تماشاگران پخش شد .سپس
مریم قره سو -دبیر علمی سومین فستیوال موسیقی نواحی «اینه دار» -با
اش��اره به این که دیدگاه برگزاری این دوره از این رویداد ،اندیشمند و علمی
بودن ان اس��ت ،گفت :موسیقی نواحی یک رفتار فرهنگی است که هویت
یک قوم را تعریف می کند و نباید فراموش شود .صرفا این که موسیقی را ثبت
و ضبط کنیم ،از فراموشی ان جلوگیری نمی کند زیرا موسیقی پویاست و با
جاری بودن ادامه پیدا می کند .موسیقی باید مخاطب داشته باشد و این امکان
را دارد که با شکل هر دوره ای ،بازتعریف شود.
وی افزود :قدم های مهم برای حفظ موسیقی باید از طرف اقوام ان ،برداشته
شود .نسل امروز و اینده کاربرد موسیقی را در جهان شهری شده نمی بیند،
«اینه دار» تالش کرده با فضایی اجرایی نشان بدهد که پیشکسوتان موسیقی
نواحی جایی را برای تکریم شدن دارند.
پس از این س��خنرانی و یک اجراییک قطعه موسیقی لری ،وزیر فرهنگ و
ارشاد اسالمی ،علیرضا قربانی ،احسان رسول اف رییس فستیوال و مریم قرسو
برای اهدای تندیس به پروین بهمنی ،همت علیرضایی ،شکرعلی رضایی،
عزیز بس��اق ،اسداهلل موسوی ،فیض اهلل عارفی ،غالمشاه قنبری ،ابوالقاسم
دهقان ،علیمردان عس��گری عالم ،ابراهیم س��لمان پور به روی سن امدند.
در ادامه علی اکبرشکارچی –نوازنده کمانچه و استاد موسیقی لری -پشت
تریبون رفت و با اشاره به هم ریشگی موسیقی محلی و موسیقی دستگاهی
ایران ،اظهار کرد :این دو موس��یقی هیچ کدام نمی توانند بدون دیگری به
حیات خود ادامه دهند اما تقدیر این بوده هر کدام از این موسیقی ها جداگانه
مسیر خود را در پیش بگیرند .موسیقی نواحی از اسمان می رسد و هنرمندان
ان پیامبرانی برای انسان سازی بشریت هستند .رو در رویی موسیقی شهری
و بومی همانند این اس��ت که دو عزیز دست در گردن یکدیگر می اندازند و
این دو موسیقی همدیگر را نگه داشتند و نگهبان یکدیگرند و برای موسیقی
ما نیز خدایی است که از ان مراقبت می کند.
ش��کارچی بیان کرد :االن دوره پادشاهی موس��یقی است و پس از انقالب،
اتش��ی برای اموختن شعر و موس��یقی در جان خانواده ها برافروخته شد که
بیشتر انان دنبال اموزش موسیقی به فرزندانشان هستند .با وجود رواج زیاد
موسیقی پاپ در میان مردم ،مطمئن باشید این نوع موسیقی نمی تواند جای
س��ازهای موسیقی نواحی را بگیرد .وی در ادامه اظهار کرد :من نوازنده های
محلی را می شناس��م که تا وضو نگیرند و س��جده نکند دست به ساز خود
نمی زنند .ان ها افرادی هستند که اموزش اکادمیک ندیدند ،اما موسیقی را
در جامعه می دمند و جاری می کنند .ش��کارچی در بخش دیگری از سخنان
خود از وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی درخواست کرد که نسبت به درجه بندی
هنری و بیمه شدن هنرمندان موسیقی نواحی بدون فوت وقت اقدامی انجام
شود زیرا برخی از این افراد کهولت سن دارند .او این کار را تنها قدرشناسی
مادی و معنی از این افراد دانست .احسان رسول اف –رییس این فستیوال-
نیز در سخنانی از علی مرادخانی ،محمدرضا درویشی برای کمک و همراهی
ب��رای برگزاری و پا گرفتن «اینه دار» یاد ک��رد .پس از یک اجرای دیگر با
نوای سازهای کمانچه ،تنبک و دهل به همراه اواز ،به محمد انصاری ،حیدر
شاهرخ شهیدی خبرداد
البوم « ۱۰تصنیف» مجموعه ای حاصل از
همکاری ۱۰اهنگساز و ۷خواننده معاصر
ایرانی به همراه یادداش�تی از «حس�ین
علیزاده» وارد بازار موس�یقی کش�ور شد
ک�ه همزمان با پخش ،این اثر به صورت
مجازی و از طریق س�ایت بیپ تونز نیز
در دسترس مخاطبین قرار گرفته است.
حسین علیش�اپور یکی از خوانندگان
این الب�وم در صفحه اینس�تاگرامش
نوش�ت « :ده تصنی�ف فعلا در راس
فروش اینترنتی البوم هاس�ت .دوستان
لطفا با خرید نسخه های مجاز این البوم
از ان هر چه بیشتر حمایت کنید .بنده نیز
افتخ�ار دارم که تصنیفی از س�اخته های
نگار خارکن و ش�عر مانی جعف�رزاده را
خوانده ام .نامش هشت شب»
قاب خاطره
(از چپ به راست) اساتید نادر گلچین ،محمدرضا شجریان ،عبدالوهاب
شهیدی و مرحوم حسین قوامی
عبدالوهابشهیدی
در بیمارستان
بستری شد
عبدالوهاب ش��هیدی ،خواننده سنتی
ایرانی و اهنگساز به علت تنگی نفس
در بیمارستان بستری شد.
ش��اهرخ ش��هیدی درب��اره وضعیت
پ��درش عبدالوهاب ش��هیدی گفت:
پدرم را امروز صبح ۲۸تیرماه به علت
تنگی نفس به بیمارس��تان دی منتقل
کردیم که طی ازمایش��اتی که از وی
گرفته شد مشخص شد کم خونی هم
دارند .وی ادام��ه داد :فعال وی را در
بیمارس��تان بستری کردیم تا به شرح
حالشان به طور کامل رسیدگی شود.
عبدالوه��اب ش��هیدی ،خوانن��ده و
اهنگس��از ایران��ی و از اس��اتید به نام
نوازن��ده ع��ود اس��ت که ش��اگردان
بسیاری تربیت کرده و سبک منحصر
به فرد خود را گس��ترش داده اس��ت.
او موس��یقیدانی اس��ت که پس��تی و
بلندی ه��ای موس��یقی ایران��ی را به
خوبی درک کرده است.
وی یک��ی از مهم تری��ن خوانن��دگان
دوران طالی��ی موس��یقی ایران��ی
محسوب می شود.
پرنیان ،علی دوس��ت فالحتی ،ق��درت اهلل فتحی ،محمد بهداروند ،علیرضا
شهبازی ،سهراب شفیعی ،احمد احمدی تندیس اهدا شد.
اجرای «هوره» با صدای مرادی حسن زاده ،ابراهیم سلمان پورکرنا و عزیزاهلل
سلمان پور نقاره بخش پایانی سومین فستیوال موسیقی نواحی «اینه دار»
بود .علی جنتی وزیر فرهنگ و ارش��اد اس�لامی نیز که در مراسم اختتامیه
سومین فستیوال موسیقی نواحی «اینه دار» حضور داشت در جمع خبرنگاران
حاضر شد و درباره نحوه حمایت های وزارت از اهالی موسیقی نواحی اینگونه
توضیح داد :فس��تیوال موس��یقی «اینه دار» از جمل��ه برنامه های مرتبط با
موس��یقی نواحی است که امسال سومین دوره خود را گذراند و انچه امسال
برگزار ش��د مربوط به موسیقی زاگرس نش��ینان بود که نشان داد هنرمندان
برجسته ای در این حوزه داریم.
وی با اش��اره به تعداد اندک پیشکس��وتان به جای مانده از موسیقی نواحی
ایران تاکید کرد :برخی از این شخصیت ها از پیشکسوتانی هستند که ممکن
ن هنرمندان را در صحنه
اس��ت از دست ما بروند بنابراین الزم اس��ت ما ای
نگ��ه داریم ت��ا این هنرمندان هم انچه را دارند به نس��ل های بعدی منتقل
کنند .البته اقای مرادخانی به عنوان معاون هنری وزارت فرهنگ و ارش��اد
اسالمی هم در این زمینه اهتمام ویژه دارد و همانطور که دیدیم چندی پیش
در اس��تان کرمان جشنوار ه موسیقی نواحی برگزار شد .به هر حال این روح
فرهنگی جمعیت های قومی ما در مناطق مختلف ایران اس��ت که هر کدام
برای خودشان موسیقی خاص خود را دارند .این موسیقی ها نه تنها در ایران
که در سراسر جهان هم قابل ارائه هستند.
وزیر فرهنگ و ارش��اد اس�لامی با اشاره به مش��ارکت بخش خصوصی در
برگزاری رویدادهای فرهنگی هنری بیان کرد :خوش��بختانه این فس��تیوال
توس��ط بخش خصوصی برگزار می ش��ود و حمایت م��ا از برگزاری چنین
رویدادهایی توس��ط بخش خصوصی به گونه ای است که ما هم امکانات و
فضاهای الزم را در اختیارشان قرار دهیم تا برنامه هایشان را اجرا کنند و در
هر منطقه ای که نیاز به کمک داشته باشند شرایط را برایشان فراهم کنیم.
البته الزم است انجمن های موسیقی هم در مناطق مختلف ایران بتوانند به
برگزاری هر چه بهتر این رویدادها کمک کنند.
جنتی در پایان تاکید کرد :در گذش��ته ماجرا به این شکل بود که بسیاری از
گروه های موسیقی نواحی را به کشورهای دیگر اعزام می کردیم تا اجراهایی
در انجا داش��ته باش��ند ،بنابراین ما هم بر اساس چنین رویکردی فضا را به
سمتی بردیم که گروه ها وهنرمندان مختلف این عرصه اجراهایی در خارج
از کشور داشته باشند .به عنوان نمونه همین موسیقی عاشیقی اذربایجان و
موس��یقی تربت جام طی ماه های گذشته در کشورهای شرق اسیا و حتی
برخی کش��ورهای اروپایی اجرا ش��ده اند .این در حالی است که ما در سال
جاری حدود ۴۰گروه موسیقی به کشورهای دیگر اعزام کرده ایم که عمدتا
از گروه های موسیقی نواحی و از استان های مختلف بودند و مطمئن باشید
این حمایت ها نیز ادامه خواهد داشت.
گردشگری
سه شـــــــنبه 29تیرماه 1395سال نهم شماره 521
www.honarmandonline.ir
11
گزارشی از جزییات ثبت جهانی بیابان لوت در فهرست میراث طبیعی یونسکو
کویرلوت گنجینه ای برای گردشگران
امیرعباس صفوی نژاد
مسئول تهیه پرونده ثبت جهانی بیابان لوت از ویژگی های ممتاز لوت ،جزئیات
پرونده ،حمایت ۱۷کشور از پرونده ایران و ایرادات وارد شده به ان سخن گفت و
تاکید کرد :بیابان لوت جهانی شده نه کویر لوت.
مهرانمقصودیدانشیاردانشگاهتهرانومسئولتدوینپروندهثبتجهانیبیابان
لوت درباره درج این پرونده در فهرست میراث طبیعی یونسکو که روز گذشته انجام
شد گفت :در پرونده ای که به یونسکو ارسال کردیم از عنوان بیابات لوت نام برده
شده است ،اما در بین عامه مردم و بسیاری از خبرها از کلمه «کویر لوت» استفاده
می شود درحالی که استفاده از کویر برای لوت درست نیست چون کویر بخشی از
لوت است .بیابان واژه اکولوژی و اقلیمی است که پوشش گیاهی و حیات و میزان
بارندگی در ان کم است درصورتی که به پست ترین نقاط داخلی مناطق بیابانی
کویر می گویند یعنی جایی که میزان نمک در ان بسیار زیاد است .مقصودی ادامه
داد :تقریبا از دو سال پیش بحث تدوین پرونده ثبت جهانی بیابان لوت مطرح شده
بود و مسئولیت ان را نیز به عهده من گذاشتند .تیمی برای تهیه این پرونده از اساتید
دانشگاه ها ،خبرگان و کسانی که در این حوزه کار کرده بودند ،تشکیل دادیم .این
پرونده باید در یک مدت زمان مشخصی تدوین و ارسال می شد؛ چراکه این پرونده
در فهرست میراث پیشنهادی ایران نیز ثبت شده بود.
این دانشیار دانشگاه تهران تصریح کرد :بیابان لوت دارای معیارهای مشخصی
برای ثبت در میراث جهانی بود .حتی کارشناسان یونسکو در یکی از گزارش های
خود نیز گفته بودند که بیابان لوت دارای شرایط ثبت جهانی است .به همین منظور
تمام مدارک الزم را تهیه کردیم این پرونده می بایس��ت حداقل ۴معیار برتر را
یداشت .یکی از ان معیارها داشتن ویژگی برترین است .مثل بلندترین تپه های
م
ماسه ای یا بلندترین کلوت ها .مسئول تدوین پرونده ثبت جهانی لوت اضافه کرد:
معیار بعدی این است که ان پدیده ،ویژگی تاریخ زمین شناسی و ژئو مورفولوژی
یک منطقه را نش��ان دهند .معیار سوم ،دارا بودن ویژگی اکولوژی خاص است.
معیار چهارم ،داشتن ویژگی های اکولوژی است که در معرض خطر قرار دارند .اگر
پدیده ای این چهار معیار را داشته باشد در فهرست میراث جهانی قرار می گیرد .ما
پرونده بیابان لوت را بر اساس دو معیار اول تهیه و ویژگی های ان را مشخص
کردیم .تمام عوارض طبیعی بیابان لوت ،توصیف و نقشه های ان تهیه شد .حتی
اطالعات تاریخی منطقه را جمع اوری کرده و به یونسکو ارسال کردیم.
مقصودی با اعالم اینکه پخش تصاویر بیاب��ان لوت همه حضار در اجالس را
به وجد اورده بود بیان کرد :بیابان لوت دارای بلندترین کلوت های جهان اس��ت
و مرتفع ترین تپه های ماسه ای را دارد .نبکاهای بیابان لوت هم جزو بلندترین
نبکاهای جهان است .نبکاها پدیده هایی هستند که در زبان فارسی به ان گلدان
صحرا یا تله گرد می گویند .این گیاهان البه الی ماسه ها رشد می کنند .رقابتی
بین ماسه و گیاه وجود دارد که موجب می شود وقتی گیاه قد کشید ،ماسه دور ان
را بگیرد و دوباره گیاه سعی کند سر از ماسه بیرون بیاورد .به این ترتیب ،قد این
گیاه بسیار بلند می شود به طوری که در بیابان لوت نبکاهایی با ارتفاع ۱۲متر نیز
داریم .این پدیده بسیار منحصر به فرد است حتی اگر نمونه ان در کشورهای دیگر
باشند با این ارتفاع نیستند .وی درباره اشکاالتی که یونسکو به پرونده بیابان لوت
گرفته بود نیز گفت :ثبت یک اثر در فهرست جهانی کار اسانی نیست .باید این اثر
بامعیارهایموردنظریونسکوهمخوانیداشتهباشد.همچنینبایدبرنامهمدیریتی
داشته باشیم که از این اثر حفاظت شود .چون در درجه اول حفاظت و پس از ان
گسترش توریست و بهتر شدن وضعیت اقتصادی مردم دارای اهمیت است .زمانی
که کارشناسان یونسکو برای بررسی پرونده به ایران امدند ما انها را به بازدید از
بخشهایی از بیابان بردیم .نظر انها مثبت بود .برخی دیگر از کارشناسان هم در مقر
یونسکو این اثر را مورد مطالعه قرار دادند کارشناسان تصورشان این بود که مردمی
که در عرصه کویر زندگی می کنند به نبکاها اسیب می زنند و می گفتند که چرا
روستاها در عرصه این اثر طبیعی قرار دارند چون اثار طبیعی که ثبت می شوند
نباید برخوردی با عوارض انسانی داشته باشند .اما در حاشیه غربی لوت نبکاها
قرار داشتند و چون نمی توانستیم نبکاها را از پرونده لوت حذف کنیم ،در اجالس
توضیحاتمان را شفاف بیان کردیم و گفتیم که نبکاها ماهیت لوت هستند.
حمایت ۱۷کشور از پرونده بیابان لوت
وی گفت :این ایرادات جزئی بود اما ممکن هم بود به خاطر همین ایرادات پرونده
ثبت نشود .درصورتی که با مذاکرات این مشکل حل شد و حتی نمایندهIUCN
به عنوان نهاد مش��ورتی هم در اجالس اعالم کرد که ما بر س��ر ثبت شدن یا
یدانستیم که این پدیده
نش��دن پرونده بین خودمان هم چالش داشتیم چون م
منحصر به فرد است .اما در نهایت پس از اینکه ۱۷کشور از این پرونده حمایت
کردند و چون مخالف جدی نداشت در فهرست جهانی ثبت شد .مسئول تدوین
پرونده ثبت جهانی لوت گفت :مطرح شدن بیابان لوت و رفت و امد گردشگران
به این منطقه موجب شده که مردم محلی خانه های بوم گردی ایجاد کنند و برای
پذیرش گردشگران اماده شوند .یکی از دستاوردهای این رفت و امدها کمک به
اقتصاد مردم منطقه بوده است .وی افزود :نیاز است که همزمان با ثبت جهانی
این اثر تاریخی ،زیرساخت های گردشگری در این منطقه نیز فراهم شود و بتوان
از خانه های بومی برای حضور گردشگران بهره برد و به مردم کمک کرد که با در
اختیار گرفتن وام هایی ،خانه های خود را برای پذیرش گردشگر اماده کنند.
مقصودی درباره اقداماتی که پس از ثبت جهانی انجام می ش��ود ،گفت :ما باید
مطالعاتی در خصوص گرم ترین نقطه بیابان ،تحوالت زمین شناختی ،پوشش
گیاهی ،حیات جانوری و ...ان انجام دهیم .ورود و خروج گردشگر و زیرساخت های
ان نیز باید مورد بررسی قرار گیرد .بنابراین برنامه هایی که درباره لوت داریم بیشتر
در حوزه مدیریت گردشگری ،تحقیق و توسعه و پژوهش هایی است که درباره
بیابان باید انجام شود .دانشیار دانشگاه تهران گفت :اکنون سه پایگاه استانی زیر
مجموعهپایگاهجهانیبیابانلوتدرروستایدهسلماستانخراسانجنوبی،شفیع
اباد کرمان و نصرت اباد سیستان و بلوچستان تشکیل شده و من نیز مدیریت این
سه پایگاه را بر عهده دارم .هر کدام از این پایگاهها نیز یک مدیر استانی دارند.
کرمان در استانه جهش صنعت گردشگری
ش��هر شهداد و افسانه های شگرف سالمندانش که شبانه روز در گوش کودکان
کویرنش��ین زمزمه می ش��ود حاال دیگر شهری در حاش��یه کویری خشک و
بی اب وعلف نیس��ت ،ش��هداد را حاال بانام تمدن دوهزارس��اله خبیص ،ش��هر
کوتوله هایش و شهر مردانی که نخستین کوره های مس و شیشه گری را بنا کردند
و نخستین پرچم ایران زمین را به اهتزاز دراوردند می شناسند .شهداد هرچند این
روزها دمای ۵۴درجه سانتی گراد را تجربه می کند اما نخلستان های زیبا و شهره
جهانی اش این شهر را سرزنده نگاه داشته است .کرمان و شهداد طی چهار روز
گذشته رخدادی به یادماندنی را پشت سر گذاشت و سه قنات و کویر لوت را در
انتخاب می کنند .وی بکر و عاری از دخالت های انسانی بودن منطقه و حضور
در طبیعی زیبا و سکوت و اسمان کویر را در کنار زیبایی و عجایب کویر برای
گردشگران قابل توجه دانست و افزود :اکثر گردشگران خارجی این منطقه اروپایی
و از کشورهای سردسیر هستند و در عمر خود کویر را ندیده اند .وی افزود :حضور
در مکانی که حتی یک عامل انسانی هم در ان وجود ندارد برای این افراد تجربه ای
تکرار نشدنی و زیباست ضمن اینکه رصد اسمان کویر در شب و اقامت در کویر در
کنار امنیت منطقه ساعاتی به دور از تجمالت شهری را برای گردشگران می سازد.
حضور گسترده اروپایی ها در کویر
ابراهیمی افزود :در سال گذشته و سال جاری تعداد تورهای خارجی و به خصوص
اروپایی که وارد کویر لوت شده اند به مراتب افزایش یافته است و با ثبت جهانی کویر
لوت مسلم ًا این رویه تداوم نیز خواهد داشت.
این فعال گردشگری در خصوص زیرساخت های گردشگری گفت :کمپ شهداد
وضعیت قابل قبولی برای گردشگران دارد ضمن اینکه با فعال شدن مراکز رفاهی
محلی و بومگردی بس��یاری از مردم منطقه زندگی خود را مطابق با پذیرایی از
گردشگران تغییر داده اند و بس��یاری از گردشگران در مراکزی که مردم تدارک
دیده اند اس��کان می یابند و این امر موجب درامدزایی برای روس��تاییان شده و
مهاجرت معکوس را رقم زدن است .مدیر پایگاه ثبت جهانی کویر لوت و معاون
گردشگری میراث فرهنگی استان کرمان نیز اظهار داشت :وجود این تعداد اثار
ثبت جهانی نشان می دهد ما پتانسیل الزم برای تبدیل شدن به نخستین استان
گردش��گری کشور راداریم و باید در این خصوص برنامه ریزی کنیم .کویر لوت
فهرست اثار جهانی ثبت شد و حاال از ۲۱پرونده ثبت جهانی ایران ،پنج پرونده اش تنها یک اسم نیست بلکه مجموعه ای از هزاران جاذبه منحصربه فرد است که
به نام کرمان ثبت شده که شامل هفت اثر ،ارگ بم ،باغ شاهزاده ماهان ،روستای جای کارهای مطالعاتی و علمی گس��ترده را برای س��ال ها باز می کند و باید در
صخره ای میمند ،قنات های جوپار ،اکبراباد و قاسم اباد و
این خصوص برنامه ریزی کردمحمد جهانش��اهی ثبت
حاال کویر لوت می شود.
جهانی کویر لوت را گامی بس��یار مهم در این خصوص
۷۰درصد از کویر لوت در کرمان قرار دارد
دانست و افزود :زمانی همین کویر برای استان به عنوان
کویر لوت هرچند بین سه
کویر لوت هرچند بین سه استان کرمان ،خراسان جنوبی
تهدید دیده می شد اما در حال حاضر کویر لوت یکی از
خراسان
کرمان،
استان
و سیستان و بلوچستان مش��ترک است اما ۷۰درصد از
افتخارات استان است و باید برای ایجاد زمینه های توسعه
جنوبی و سیستان و
پهنه کویر در کرمان واقع ش��ده است و ۹۵درصد از اثار
گردشگری در این زمینه تالش کنیم و در همین راستا
است
مشترک
بلوچستان
طبیعیشناخته شدهاینپهنهگستردهنیزکهمنحصربه فرد
بوده که تعداد گردشگران خارجی در کرمان بسیار رشد
اما ۷۰درصد از پهنه
و بی همتا هستند در کرمان جای گرفته است .ده ها قلعه و
ک��رده و این روند ادامه دارد .وی تصریح کرد :کویر لوت
شده
ع
واق
کرمان
در
کویر
کاروانسرا و راه به جای مانده از جاده ابریشم و کلوتهای
تنها یک اسم نیست بلکه مجموعه ای از هزاران جاذبه
است و ۹۵درصد از
منحصربه فرد است که جای کارهای مطالعاتی و علمی
ش��هداد ،نبکاها ،رودخانه شور ،گندم بریان ،گرم ترین
شده
ه
شناخت
طبیعی
اثار
نقطه جهان با دمای ۶۸درجه سانتی گراد و بلندترین
گسترده را برای سال ها باز می کند و باید در این خصوص
این پهنه گسترده نیز که
تپه های ش��نی جهان در شهرستان ریگان در همین
برنامه ریزیکرد.
همتا
ی
ب
و
فرد
ه
منحصرب
کویر قرار دارد کویری که بر فرازش قلعه تاریخی ارگ
جهانش��اهی افزود :همچنین ثبت جهانی این تعداد اثار
هستند در کرمان جای
بم قرارگرفته و نشانگر تاریخ و تمدن کهنی است که
تاریخی و طبیعی در کرمان بار مسئولیت را هم سنگین
گرفته است .ده ها قلعه و
در این منطقه وجود دارد.
می کند درواقع باید متناس��ب با داش��ته هایمان صنعت
جای
ه
ب
راه
و
کاروانسرا
در اکثر ایام س��ال تورهای گردشگری در منطقه شهداد
گردش��گری نیز رشد کند و برنامه ریزی در همین راستا
مانده از جاده ابریشم و
حضور دارند و گردش��گران داخلی و خارجی این منطقه
انجام شود زیرا این صنعت در کنار زیرساخت های اندکی
نبکاها،
شهداد،
کلوتهای
که نیاز دارید یک اقتصاد پایدار و پویا است و عم ً
را به عنوان یکی از مکان های موردعالقه برای اس��کان
ال بسیاری
رودخانه شور ،گندم
انتخاب می کنندبازسازی قلعه شفیع اباد و تبدیل شدن این
از کشورهای جهان با ایجاد جذابیت از همین مسیر اقتصاد
بریان ،گرم ترین نقطه
قلعه تاریخی در کویر لوت و به مرکز گردشگری یکی از
کشورشان را توسعه می دهند .وی در خصوص حفاظت از
درجه
جهان با دمای ۶۸
سکوهایپرتاباینمنطقهبرایرونقبیشتراست،ضمن
این اثار گفت :کویر لوت درواقع نخستین اثر طبیعی ثبت
دارد
را
گراد
ی
سانت
جهانی در کشور است و در کشورهای مختلف نیز از این
اینکه کمپ کویری شهداد نیز پس از بازسازی به یکی از
مهم ترینمراکزتجمعگردشگریتبدیل شدهاستومسئوالنگردشگریاستان جمله اثار به صورت محدود ثبت شده است و باید به این نکته نیز توجه کنیم که
نیز س��عی دارند فرهنگ بومگردی را در روستاها و شهر شهداد بیش از گذشته برای باقی ماندن در این فهرست بازدیدهای مکرری انجام می شود به همین دلیل
توسعه دهند .زهرا ابراهیمی ،یکی از فعاالن گردشگری استان کرمان از افزایش باید از هرگونه دخل و تصرف در این عرصه جلوگیری شود.
تورهای گردش��گری و کویر نوردی در کرمان خبر داد و گفت :خوش��بختانه در
لزومحراستازنخستینمجموعهطبیعیثبتجهانی
اکثر ایام س��ال تورهای گردشگری در منطقه شهداد حضور دارند و گردشگران باوجود تمام فرصت هایی که ثبت این تعداد اثار جهانی در کرمان به وجود اورده
داخلی و خارجی این منطقه را به عنوان یکی از مکان های موردعالقه برای اسکان است برخی نیز نگران حراست و نگهداری از این اثار هستند ،به هر صورت به نظر
در پروازهای ماهان واسمان هنرمند بخوانید
می رسد مدیریت ارشد استان کرمان نیز در زمان مشکالت اقتصادی بهترین راه
برای توسعه استان کرمان را استفاده از کم هزینه ترین داشته های استان دیده است،
داشته هایی که در کنار کم هزینه بودن بیشترین منفعت را نیز عاید استان خواهد
کرد.مرمت اثار تاریخی در شهر کرمان ،ایجاد مسیرهای گردشگری ،رونق بافت
تاریخی کرمان و احیای اثار در حال تخریب که حاال خود به عنوان کاندیدهای
بعدی برای ثبت جهانی موردتوجه قرار دارند مانند باغ فتح اباد نشان دهنده ایجاد
نگاه های جدید در بحث گردشگری در استان کرمان است.
نگاهی به جاذبه های کویر لوت
این کویر هرچند درگذشته از ناشناخته ترین بخش های طبیعت کرمان محسوب
می شد اما در حال حاضر این بخش از طبیعت ایران به عنوان یکی از جذاب ترین
مکان های گردش��گری برای گردشگران خارجی محسوب می شود .کلوت به
کوه های شنی ای می گویند که براثر عامل فرسایشی باد و اب ایجاد می شود و
فرم ها و شکل های مسحورکننده ای را می سازد که کمتر کسی می تواند پس
از دیدن این مناظر انگشت به دهان نماند و مسحور این زیبایی بی مانند نشود.
کلوت که از ترکیب دو واژه «کل» به معنی ابادی و «لوت» که نام بیابانش
است گرفته می شود .وقتی ناگهان در دل بیابان لوت چشمتان به سازه های
خاکی عجیب وغریب بیفتد و این سازه های خاکی تا چشم کار می کنند دیده
می شوند ،انگار وارد یک شهر شده اید .شهری بدون هیچ سکنه ای که انگار
تنها برای ارواح ساخته شده .شاید برای همین است که می گویند اینجا شهر
جن و پری اس��ت ،شهداد تا کرمان صد کیلومتر فاصله و تا شهر افسانه ای
«کلوتها» ۴۰کیلومتر فاصله دارد.
نبکاهابزرگ ترینگلدان هایطبیعی
در نزدیکی شهداد« ،نبکا» ها (گلدان های کویری) وجود دارد که گاه طول انها به
۱۰متر می رسد؛ در حالی که بلندترین نبکاهای صحراهای افریقا سه متر طول
دارند .شهر افسانه ای کلوتها ۱۱هزار کیلومتر مربع وسعت دارد و حدود ۲۰هزار
سال قبل ،با فرسایش ابی و بادی به وجود امده است .در کویر شهداد ۱۰۰ ،هکتار
نمکزار به شکل جوشش تخم مرغی وجود دارد که در هیچ جای دنیا مشابه ان
نیست .در محدوده ای ۳۰هزار کیلومتری در دل لوت ،هیچ حیاتی وجود ندارد.
گرم تریننطقهزمین
گرم تریننطقهزمینطبقتحقیقاتناسادرکویرمرکزیلوتقرارداردهرچندتصور
می شداینمطنقهگندمبریاناستامابعداًمشخصشددرکنارگندمبریاننطقه ای
دیگردرچندکیلومتریمنطقهگندمبریانوجودداردکهگرمایهوادراندرتابستان
به ۷۰درجه نیز می رسد .در این نقطه انقدر هوا گرم است که باکتری هم نمی تواند به
حیاتخودادامهدهد.شاهداینادعاجسدسالمگاویاستکهدرزمستانسال۱۳۶۵
درکویرلوتتلفشدهاست.پسازگذشت ۱۵سالازان زمان،جسد این گاودرحالی
کهبراثرنورشدیدافتابخشکشدهبودبدونهیچتغییریپیداشد.
تمدن خبیص و نخستین پرچم ایران
«خبیص» ،یا نام قدیم شهداد ،درحاشیه غربی و دامنه شرقی کوهستان سیرچ
واقع شده است .این بخش در پای بلندترین کوههای این ناحیه ،یعنی سیرچ
و جفتان ،قرار گرفته اس��ت و ارتفاع بلندترین قله ان به ۳هزار و ۹۹۰متر
می رسد .قلل ارتفاعات این کوهستان تا اواخر اردیبهشت ماه پوشیده از برف
است؛ از این رو ،اب های فراوانی به طرف دشت جریان دارد .در حاشیه غربی
دشت لوت ،جز در منطقه بم ،هیچ مکانی به این اندازه از اب دایمی برخوردار
نیست .به نظر می رسد که از هزاران سال پیش ،اطراف خبیص بزرگ ترین
ناحیه برای تمرکز جمعیت بوده است .شهداد در ارتفاع ۴۳۰متری از سطح
دریا قرار دارد .از س��مت ش��رق فاصله ان تا دشت لوت حدود ۳۰کیلومتر و
مش��رف به جلگه ای است به نام تکاب که بخش اصلی خبیص را تشکیل
می دهد .تمدن خبیص نام تمدنی است که در کاوش های صورت گرفته اثار
مختلفی از ان پیدا شده است که یکی از مهمترین این اثار پرچمی است که
به عنوان کهن ترین پرچم ایران شهرت دارد و در تهران نگهداری می شود.
اب دایمی ش��هداد از رودخانه «درختنگان» تامین می ش��ود .این رودخانه از
ارتفاعات «هی نامان» سرچشمه می گیرد و از راه دره درختنگان عبور می کند؛
در مدخل تنگه «چهار فرس��خ» ،به طرف شمال منحرف می شود ،سپس از
طریق ابادی ابراهیم اباد به س��وی لوت جریان می یابد .اب این رودخانه در
زمس��تان فراوان و در تابستان کم می شود .در تنگه چهار فرسخ ،شعبه ای از
رودخانه درختنگان جدا شده و مستقیم رو به شرق ،به طرف شهداد ،جاری
است .شهداد کنونی به شکل مثلثی است که راس ان به طرف دره «کناران»
و قاعده ان به س��مت ش��رق در حوزه تکاب قرار گرفته است و به کلوتهای
موازی حاشیه لوت منتهی می شود .زمینهای شهداد تمام پوشیده از باغهای
مرکبات و خرماس��ت .هم اکنون در کنار سختی های ناشی از خشکسالی و
تاثیر منفی بر کش��اورزی و گرمای هوا اما ثبت جهانی این منطقه و حضور
گردشگران ،مردم بومی را برای ماندن در منطقه تشویق کرده است و مردم
محروم درامدی ثابت پیدا کرده اند.
صاحب امتیاز:شـرکت جهان سبز
مـدیرعامـــل:حسـیناحـمـدی
مدیر مسوول :ساجده اثنى عشرى
زیـر نظــر شــورای ســردبیـــری
چاپ:چاپخانهروزنامهجامجم
شماره 521سهشــــنـبه 29تیرماه 1395
سازماناگهیها88311361- 88311353:
نشانى:تهران ،خیابان مطهری ،بعد ازخیابانسلیمان
خاطر ،خیابان اورامان ،پلاک ،43واحد2
تلفکس88813489- 88301986:
توزیع:نشرگسترامروز
توزیعمشترکینتهران:شتابگستر88944361
تا «بهنوش بختیاری» که تعداد 5میلیون فالوور روی صفحه اش نمایان شده
است و تنها نزدیک به 4میلیون فالوور دیگر می خواهد که رکورد «لئوناردو
دی کاپریو» بازیگر جهانی س��ینما را بزند .البته اصال نگران زمانش نباشید
همین دو یا سه ماه پیش تعداد فالوورهای خانم بختیاری 2میلیون خورده ای
بود و با این سرعتی که به 5میلیون رسید احتماال تا سه ماه دیگر رکورد دار
بیشترین فالوور در اینستاگرام خواهد شد .هرچند که او اکنون نیز از بسیاری
هنرمندان جهانی چون «انجلیناجولی» پیشی گرفته و گوی سبقت را از ان
خود کرده است .بختیاری که در صفحه اینستاگرامش خود را بازیگر ،سردبیر
یک مجله ،مدیر یک کمپانی و سفیر ترانس های ایران معرفی کرده بیشترین
استفاده را از این فضای تبلیغاتی می برد و شاید بتوان وی را در حال حاضر
یکی از کاربران موفق اینس��تاگرام در جهان معرفی کرد .البته این ش��رایط
مختص فضای مجازی نیست و دنیای واقعی را نیز تحت تاثیر قرار می دهد،
به گونه ای که بازیگرانی معتقد هس��تند جدیدا تعداد فالوورهای یک بازیگر
در قیمت و دس��تمزش برای بازی در نقش های پیشنهادی تاثیرگذار است.
ش��اید به خاطر همین موضوع باشد که بحث فالوورهای تقلبی هم حسابی
در ایسنتاگرام داغ است و بسیاری معتقد هستند ارقام های نجومی نمی تواند
درست باش��د و همگی تقلبی است .به هر رو چیزی که حائز اهمیت است
نگاه و رویکرد مردم عادی به اینس��تاگرام است که در حال حاضر این فضا
برایش��ان معتبرترین و موثق ترین منبع خبر از هنرمندان مورد عالقه اشان
شده است ،همین موضوع وظیفه هنرمندان را نسبت به جامعه پیرامونشان
سنگین می کند و با الگو برداری درست و اشتراک پیام های فرهنگی و دور
از حاش��یه می توان به ارتقای سطح
فرهنگی و هنری مردم کمک کرد،
در کن��ار ای��ن ن��گاه هنرمندانی که
تعداد فالوورهایش��ان زیاد اس��ت به
همان اندازه مسوولیتش��ان در مقابل
مردم و همکارنش��ان زیاد می ش��ود.
کمی س��خاوت و مهربانی در مقابل
ی تواند
همکاران و هنرمندان دیگر م
بس��تری برای بیشترین بهره برداری
فرهنگی در راس��تای تبلیغ تئاترها و
کنس��رت هایی که در دنیای واقعی
بسیار مهجور مانده اند باشد .این نکته
را هم باید در نظر گرفت که هرچقدر
فضای مجازی گسترش یابد به همان اندازه سواستفاده و کالهبرداری ها نیز
افزایش خواهد یافت ،تمام کاربران در ابتدا باید به اعتبار و صحت یک صفحه
اطمینان داشت ه باشند و حواسشان باشد که بسیاری از صفحات مختلف که
تعداد فالوورهایش��ان زیاد هم هست تقلبی و برای سواستفاده های مختلف
توسط افراد نامعلوم و سودجو اداره می شود.
اذان ظهر
غروب افتاب
اذان مغرب
اذان صبح فردا
طلوع افتاب فرد ا
زندانى [واقعى] کسى است که دنیایش او را
از اخرتش باز داشته باشد.
امام علی(ع)
سیستم مدیریت کیفیت
H O N A R M A N D I N T E R N A T I O N A L N E W S P A P E R
سبقت بهنوش بختیاری ازانجلیناجولی
در دنیای کنونی فضای مجازی جزو الینفک زندگی شده است
و تبدیل به یک فرهنگ خوب یا بد شده و شخص یا کشور و
سازمانی هم دیگر قدرت مقابله با ان را ندارد .در ایران نیز تا
دلتان بخواهد کاربران مختلف وجود داردند و حسابی خودشان
را س��رگرم و غ��رق در این فضا کرده اند ،ح��اال این کاربران
دروغین هس��تند یا واقعی بماند! در دو سال اخیر اینستاگرام
مورد توجه و اس��تقبال کاربران ایرانی ق��رار گرفته و در حال
حاضر از سیاستمداران گرفته تا هنرمندان صفحات متعددی
در این شبکه اجتماعی دارند و سعی در اطالع رسانی و انتشار عکس ها خود
و اع�لام نظر در خصوص اتفاقات مختلف جهانی می کنند .معموال در بین
کل کاربران اینستاگرام هنرمندان سینما بیشترین فالوور را دارا هستند و در
ایران نیز این موضوع صدق می کند و بازیگران ایرانی در این میان یکه تازی
می کنند .از «رامبد جوان» که به تازگی به مرز سه و نیم میلیون فالوور گرفته
لبش می بوسم و در می کشم می
به اب زندگانی برده ام پی
نه رازش می توانم گفت با کس
نه کس را می توانم دید با وی
اواقتشرعی
ISO 9001 : 2008
پشت صحنه
1
طراح جدول :رسول نادری
1
1ح
2م
3د
4و
5ن
6ه
7
8ر
9و
10ز
11و
12ا
13ق
14ع
15ه
افقی:
2
4
3
س ی ن
ا
5
م
ح
م
ب ر
م
ن
د
ا
م
ی ن
ر
8
ب ا
م
ک
7
15 14 13 12 11 10 9
ه
ا
ر
ا
ر
د
ا
ی
ت ف ر
ی
ق
ی
و
ا
ا
ی
ن
د
ا
ی
م
ن
ا
ز
ا
ه
ب ا
ا
ن
د
ر
م
ا
ن
ا
ا
ی
ن
ر
و
ا
ن
ر
و
ی
ر
و
ن
م
ر
ا
ت
ر
د
ل
ا
ت ا
ر
ی
ه
م
ا
ب ل
و
ا
ی
ش
ا
ا
ن
س س
س
ی
م
م
ا
ه
ر
ا
ی د
ی
ب
ل
ا
ت ا
س و
ر
ی
س
ن
م
ا
ی
6 5
7
8
15 14 13 12 11 10 9
ا
د
ن
س
ت ی
ا
ر
خ
ا
و
ی
ا
ر
و
ا
ن
ا
ر
ا
ن
ق
ا
ف ل
ه
ع
م
ر
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
-1چهره موردنظر-2واحدپول مشترک اروپایی-مرکزارمنستان-تازه
-3مقصود-اسم ترکی-زشت-طالی سیاه-4روح-پشت سر-بوی
ماندگی-صدمه-5جای پا-پوشاننده-کاسنی-6بعید-پهلووکنار-بیماری
واگیر-7به هرجهت-ازبیماریهای پوستی-8جنین-بیخ ریواس-9پدربزرگ-
زبان مردم پاکستان-10ازخواهران برونته-حرف همراهی-نژادکشورپوتین
-11هنرهفتم-دیوار-روزگذشته-12شهری درافغانستان-رازدرون
کاله-ازپسوندها-ناامید-13همه کس دارد-خالص-دندانه-ائینه-14صدای
پشه-عضوی درصورت-موجود-15پیشه اش
عمودی:
-1بیشترایشان رابه این عنوان می شناسند-2بهانه وخرده گیری-زندان تهران-کالم
مخفی-3درحال دویدن-ازگستره های ابی-ازشخصیتهای شاهنامه-4لقب اروپایی-پروتئین
گیاهی-خانه شاعران-زیاده خواهی-5زنجبیل شامی-پسوندشباهت-مخفی-خانه بزرگ
-6هنرانگلیسی-شادمان-7ازصفاتخداوند-ازفاکتورهایخونی-8جانشیناو-معبرخون-9مالیاتی
که به طریق سرشماری گیرند-گوهر-10سرزمین فالسفه-جای خلوت-11سال گذشته-سرگیجه-
سخاوتمند-12درخت زبان گنجشک-مادرباران-کمک رسان-تیره وکدر-13سوره زنان-بازاراوراق
بهادار-خمیده-14دورکردن-غربال-الهه شکار-15تهیه کننده این شبکه ورزشی سیمابود
اخبار دیدنی
افتتاح 4550واحد مسکن مهر در فاز 11شهر جدید پردیس با حضور
مدیرعاملشرکتعمرانشهرهایجدید| ایرنا
تجمع هزاران نفر از مردم فرانسه در روز سوم عزای عمومی در تفرجگاه نیس و یک
دقیقهسکوتبرایقربانیانحملهنیس| خبرگزاریفرانسه
طوفان های شدید ۱۲۰روزه زابل ،دربرخی ساعات غلظت ذرات معلق در هوا تا
۶۰برابر حد مجازنیز رسیده است| مهر
رجب طیب اردوغان در حال تشییع کشته شدگان کودتای کوتاه ترکیه| رویترز
کارلوس التوف
2
پاسخ جـدول شـماره قـبل
6
3
4
http://honarmandonline.ir/?p=6049
منشور اخالق حرفه ای روزنامه هنرمند
سیستممدیریتکیفیت-رضایتمندیمشتری ISO 10004:2012
طــــرح روز کودتایترکیه؛واقعییانمایشی!
بعدازمدت هادیروزبارییسجلسه«ایدهواهداف»برایروزنامهراداشتیم.خیلیغیرمترقبه
وباتدابیرشدیدامنیتی،کلیبحثوگفتگوازروندکاردرسالیکهگذشتوبرنامه ریزیبرای
ماه هایپیش رو،نکتهجالبتوجهحضوریکجامعهشناسوروانشناسکهاتفاقاخیلیهم
بهموضوعاتهنرمسلطبودند،بود.تاقبلازروزنامهشدنهنرمنداستراتژی مانبرکه ایبه
عمقاقیانوسبوداماظاهراسیاستتغییرکردهوروزنامهمی بایستاقیانوسیبهعمقیک
مترباشد!...فضایجلسهبرخیاوقاتاینقدرجدیبودانگارجلسهستادجنگیاشورایعالی
امنیتملیهست،اقایع_صچنانازدشمنانصحبتمی کردکهشبموقعبرگشت
توهمترورمی زدمماحصلجلسههماینبودکهتافالنتاریخبیشتروقتنداریمیانبایدبودیا
اگرقرارهباشیممی بایستطبقجدولزمان بندیکهاعالمخواهدشدپیشبرویموبهاهداف
برسیم،البتهیکیازبچه هاازسویرییسمسئولیتیراگرفتکهفکرکنمازفرداباپوتینو
لباسپلنگیدراداراتمختلفظاهرمی شه؛منسعیکردمطوریبنویسمکهرییسنگه
چراحرفتودهنتنمی مونهو....سعیمی کنمدراخرینلحظهپشتصحنهرابدمطراحی
کهادیتخصمانهیاکلیومحذفنشود.
2 1
13:10
20:20
20:40
4:19
6:01
بازدید حسن روحانی از مجموعه تاریخی طاق بستان استان کرمانشاه| ایرنا
اسیب دیدگان در سوریه پس از حمله هوایی در میان اوارهای ساختمان ها| رویترز