روزنامه هنرمند شماره 491
روزنامه هنرمند شماره 491
روزنامه هنرمند شماره 491
نگاهیبهبرنامهپرمخاطب
«ماهعسل»احسانعلیخانی
ماه عسل
پـرحاشیه
بهروز شعیبی کارگردان سینما
«سیانور»کمیسیاسیوبیشترتاریخیاست
7
سهشنبه11خرداد ماه 1395
12صفـــحه
4
سال نهــم شماره 491
1000تومـان ISSN 2008-0816
w w w . h o n a r m a n d o n l i n e . i r
انتشار دومین البوم بعد از سه سال
«چمدون» با صدای مهدی یغمایی
گفتگوی«هنرمند»بافرزانهقوامی
زمان هایی فرا می رسد
که ناچارم به نوشتن
تئاتری ها و اجرای اثار کالسیک ایرانی
10
بررسی «هنرمند» درباره
تغییر رویکردها در متون طنز
9
5
در پروازهای ماهان
هنرمند بخوانید
مانی حقیقی در نمایی از فیلم « 50کیلو البالو»
فشار مدیران برای توقف
اجرای زودتر از موعد یک نمایش!
درجا زدن در
سلیقهمخاطب
6
فرهنگ و هنر
2
سه شنبه 11خرداد ماه 1395سال نهم شماره 490
www.honarmandonline.ir
محمد باقر قالیباف شهردار تهران
توسعه اجتماعی باید با فرهنگ سازی بطن جامعه اغاز شود
هنرمند :ش��هردار تهران گفت :توسعه اجتماعی
باید از بطن و درون جامعه اغاز شود و شروع ان
نیز نیازمند فرهنگ سازی است .پرچم فرهنگ
س��ازی نیز برای توسعه اجتماعی باید در دست
خانم ها باشد .محمد باقر قالیباف طی سخنانی
در مراسم افتتاحیه نخستین همایش مسئولیت
اجتماعی بنگاه های اقتصادی که در محل سالن
همایش های بین المللی برج میالد تهران برگزار
ش��د ،تصریح کرد :اگر کشور بخواهد در مسیر
پیش��رفت قرار گرفته و بر چالش های مختلف
خصوصا چالش های اقتص��ادی فائق بیاید این
کار از دس��ت دولت بر نمی ای��د ولو انکه دولت
پول هنگفتی نیز در اختیار داشته باشد ،چرا که
پول خرج کردن مهم تر از پول دراوردن است.
وی تصریح کرد :البته در این زمینه فرد و دولت
خاصی را مد نظ��ر نداریم چرا که فضای حاکم
بر مدیریت و نوع نگاه به سیس��تم این مشکل
را دارد و حتی این روش مدیریتی در شهرداری
به عنوان یک نهاد عمومی غیر دولتی نیز وجود
دارد .مشکالت اقتصادی ما هم برای دو -سه
ساله اخیر نیست بلکه ما از قبل از انقالب دچار
این چالش بودیم و امروز هم کارنامه اقتصادی
قابل دفاعی نداریم.
ش��هردار تهران تاکید کرد :براس��اس فرهنگ
اسالمی و قرانی خودمان بر این باور هستیم که
ثروت و پول داش��تن امر نکوهیده ای نیست اما
پول دوستی نکوهیده است.
قالیباف ادامه داد :وقتی مالک اشتر از امام علی
(ع) حکم می گیرد ،امیرالمومنین (ع) می فرمایند
بای��د انجا را ابادی کن��ی و برای این ابادی راه
دیگ��ری ج��ز ثروتمندی مردم نیس��ت چرا که
با ثروتمندی افراد اس��ت که ان س��رزمین اباد
می ش��ود .وی در بخش دیگری از سخنان خود
عنوان داش��ت :زندگی یک کل یکپارچه است
و عرصه ه��ای اقتص��ادی ،اجتماعی ،فرهنگی،
سیاسی ،مادیات و معنویات دارد از این رو نباید
تنها از یک منظر به زندگی نگاه کرد.
ش��هردار تهران تصریح کرد :باید باورمان شود
که کار ،ش��غل و ثروت نبوده و تنها فلسفه کار
نیز درامد نیست بلکه کار به ما هو کار ،جوهره
زندگی انسان ها اس��ت و اگر کار نباشد ،انسان
حیات ندارد .بسیاری از اسیب های اجتماعی از
جایی ش��روع می شود که کار ،فعالیت و تحرک
وج��ود ندارد .هچنین در سیس��تم های اداری از
جایی دچار بحران می ش��ویم که فکر کنیم باید
برای کسب درامد دنبال شغل برویم و عمر خود
را به حقوق انتهای ماه بفروشیم.
قالیباف تصریح کرد :تجربه نش��ان می دهد اگر
ام��ورات را به ص��ورت واقعی به دس��ت مردم
بسپاریم و در مرحله اول چوب الی چرخ ان ها
نگذاری��م و در صورت امکان ب��ه ان ها کمک
کنیم ،امورات ما پیش خواهد رفت.
وی با بیان اینکه عرصه س��خت دوران دفاع
مق��دس را مردم اداره کردند ،تصریح کرد :ما
در مشهد اصال وضعیت سبز و قرمز را تجربه
نمی کردی��م اما وقت��ی تلویزیون را روش��ن
می کردیم صحنه های بس��تان ،سوسنگرد و
بمباران های اهواز و دزفول را نش��ان می داد.
ان زمانی که توفیق حضور در جبهه را داشتم
نظامی نبودم اما مگر می توانستیم سر کالس
درس بنش��ینیم و فیزی��ک و مکانیک و جبر
بخوانیم؟ به همین جهت بلیط قطار گرفتیم
و راهی جبهه شدیم.
ش��هردار تهران عنوان داش��ت :ان موقع بستر
برای حضور مردم در ی��ک عرصه پیچیده ای
به نام حوزه نظامی برای جوان 17ساله فراهم
ش��ده بود تا ب��دون هیچ تجرب��ه ای کارش را
شروع کند ،همچنانکه ده ها هزار نفر مثل من
اینگونه جبهه رفتند و در کمترین زمان ممکن
توانستند افراد موثر برای اداره جنگ شوند .اما
دنبال ثروت اندوزی و انباشت
ایا ام��روز در حوزه اقتصاد که
س��رمایه بروند ،وضعیت پیش
بزرگ ترین چالش ما اس��ت
نیز این بستر در کشور ما برای ما در شهر و کشور خود با نم��ی رود ،گف��ت :در فرهنگ
مشکالتیروبروهستیم قران��ی خداوند به م��ا توصیه
چنین حضوری فراهم است؟
قالیباف خاطرنشان کرد :امروز امامشکلالینحلیوجود کرده اس��ت که کم��ک را به
ی��ک اقتص��اد به ن��ام اقتصاد ندارد و باید با کمک مردم صورت قرض الحسنه پرداخت
دولت��ی داریم ک��ه تکلیف ان دست به دست هم دهیم .کنیم ،پس معلوم است فرهنگ
روشن است و معلوم است که این مشارکت هم باید یک کار ب��ا فرهنگ تنب��ل پروری
مشارکت معنی دار و دو
متفاوت اس��ت .قالیباف تاکید
نمی تواند کارساز باشد .اقتصاد
طرفه باشد تا بتوانیم با
کرد :جایی که ما را به موفقیت
خصوصی به معنای س��رمایه
خود
حقوق
به
بخشی
اگاهی
می رساند ،اقتصاد مردمی است
داری نی��ز ب��ه ده ه��ا دلیل در
کشور ما قابل موفقیت نیست اشنا شویم و به تبع ان به ت��ا زندگی را یک کل یکپارچه
چرا که در ای��ن زمینه اقتصاد وظایف خود نیز اشنایی پیدا ببین��د و همه با ه��م این کار
دولتی رفتاره��ای متناقضی را کنیم تا مشارکت معنی دار را انجام دهی��م .راهی جز این
با اقتصاد خصوص��ی می کند .اتفاق بیفتد و اعتماد سازی برای پیشرفت کش��ور نداریم
برقرارشود
که مردم را در این بس��تر قرار
در کنار این موضوع ان بخشی
دهی��م تا به ص��ورت جدی در
که اقتصاد خصوصی کار خود
را با س��رمایه داری و توسعه ثروت صرف دنبال این حرکت حضور داش��ته باشند .شهردار تهران
می کن��د ،ما را به جایی نخواهد رس��اند .وی با در ادامه یاداور شد :بس��یاری از بنگاه های بزرگ
بیان اینک��ه در اقتصاد خصوصی اگر عده ای به دنیا کار خ��ود را از اقدامات کوچک اغاز کرده اند
و امروز هم مسئولیت اجتماعی خود را به درستی
برای معلوالن ،نیازمندان ،درمان ،اموزش ،تربیت
کادر ،ایجاد اشتغال و ...ایفا می کنند .وی افزود :ما
در شهرداری تهران اول وعده می دهیم که برای
این مسئولیت اجتماعی خودمان چوب الی چرخ
فعاالن این عرصه نگذاریم و در کنار ان تا جایی
که در توان داریم ،در این زمینه کمک کنیم.
قالیب��اف در بخش دیگری از س��خنان خود با
تاکید بر ض��رورت توجه به توس��عه اجتماعی،
تصریح کرد :کش��ور پی��ش از نیاز به توس��عه
اقتصادی ،فرهنگی و سیاس��ی نیازمند توس��عه
اجتماعی اس��ت .در این میان همیشه حرف از
توسعه اقتصادی ،سیاسی و فرهنگی زده ایم اما
توسعه اجتماعی سخن نگفتیم.
ش��هرداری ته��ران تاکید ک��رد :این توس��عه
اجتماعی باید از بطن و درون جامعه اغاز ش��ود
و ش��روع ان نیز نیازمند فرهنگ س��ازی است؛
پرچم فرهنگ سازی برای توسعه اجتماعی باید
در دست خانم ها باشد.
وی ادامه داد :این رویکرد اجتماعی در شهرداری
تهران منوط به دیروز و امروز نیست بلکه اولین
صحب��ت م��ن در دی م��اه س��ال 84و در ارایه
نخس��تین برنامه مدون به شورای شهر این بود
که ما در ش��هرداری ته��ران دارای یک رویکرد
اجتماعی هستیم و در حوزه ساختار خودمان هم
تالش می کنیم تا ش��هرداری را از یک سازمان
خدماتی به یک نهاد اجتماعی تبدیل کنیم.
قالیباف تصریح کرد :در انجا تاکید داش��تم که
اغاز کارها ب��ا فعالیت های اجتماعی و فرهنگی
اثر س��وء دارد چرا که اول باید کارهای خدماتی
را ب��ه خوبی انج��ام دهیم و زباله م��ردم را به
درستی جمع کنیم تا سپس بتوانیم فعالیت های
فرهنگی را انجام دهیم .همچنانکه بس��یاری از
ش��هرهای دنیا زیر س��اخت های درستی داشته
و مدیریت یکپارچه ش��هری دارند و س��پس به
کارهای فرهنگی و اجتماعی می پردازند.
ش��هردار ته��ران گفت :به همین جهت س��عی
کردی��م با اولویت اول توقعات مردم را در حوزه
کارهای خدماتی در ح��د توان برطرف کنیم تا
مردم بدانن��د از ان کار ک��م نمی گذاریم؛ البته
ما حتما نتوانس��ته ایم در حد ش��ان مردم شهر
کار کنیم اما حرف ما این اس��ت که نس��بت به
گذش��ته یک گام به جلو برداش��تیم و سپس به
حوزه ه��ای فرهنگی اجتماعی پرداختیم .وی از
شکل گیری ش��ورایاری ها و سرای محالت به
عنوان زیر ساخت های محلی برای فعالیت های
اجتماعی یاد کرد و عنوان داش��ت :امروز شهر
کامال اماده یک حرکت اجتماعی در عرصه های
مختلف برای حل مش��کالت است تا این را به
عنوان یک الگو برای بقیه شهرهای کشور قرار
دهیم و امیدوارانه پیش رویم.
قالیباف خاطر نش��ان ساخت :ما در شهر و کشور
خود با مشکالتی روبرو هستیم اما مشکل الینحلی
وجود ندارد و باید با کمک مردم دست به دست هم
دهیم .این مشارکت هم باید یک مشارکت معنی
دار و دو طرفه باشد تا بتوانیم با اگاهی بخشی به
حقوق خود اشنا شویم و به تبع ان به وظایف خود
نیز اشنایی پیدا کنیم تا مشارکت معنی دار اتفاق
بیفتد و اعتماد سازی برقرار شود.
ش��هردار تهران تصریح کرد :جامعه ای که به
اعتماد به عنوان بزرگ ترین سرمایه خودش
دس��ت پیدا کرد ،به پیش��رفت و زندگی توام
با اس��ایش ،ارامش و معنویت خواهد رس��ید.
وی همچنی��ن خطاب به بنگاه های اقتصادی
دارای مس��ئولیت اجتماعی ،تصریح کرد :شما
امروز دغدغه دیگ��ران را نیز در کنار دغدغه
خودتان دارید و ایثارگری می کنید به گونه ای
ک��ه حاضر هس��تید وقت ،عمر ،س�لامتی و
در نهای��ت مال خود را ب��رای کمک به دیگر
همنوعان صرف کنید.
سه شنبه 11خرداد ماه 1395سال نهم شماره 490
www.honarmandonline.ir
محمود صالحی رییس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران
در دنیای امروز حرف اول را رسانه ها مطرح می کنند
هنرمند :رییس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران با اشاره به
کاستی های کش��ورمان در عرصه رسانه ای ،اظهار داشت :می توانیم
موضوع صداقت رس��انه ای را تبدیل به یک پوی��ش کنیم تا از این
طریق به جای خبرسازی ها ،خبررسانی انجام شود .ایین رونمایی از
کتاب های «سیاستگذاری رسانه ای» و «از سرمایه شهرتی تا شهرت
رسانه ای» نوشته طاهر روش��ندل و سیدمهدی شریفی صبح دیروز
با حضور محمود صالحی رییس سازمان فرهنگی هنری شهرداری
تهران ،مه��دی محمدی مدی��رکل روابط عموم��ی و اموربین الملل
سازمان فرهنگی هنری ،سیدوحید عقیلی رییس دانشکده مطالعات
رس��انه و ارتباطات ،سید محمد دادگران ،عادل فردوسی پور و جمعی
از کارشناسان حوزه رسانه در فرهنگسرای رسانه برگزار شد.
محمود صالحی ،رییس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران،
در این مراس��م ،گفت :امروزه باتوجه به وجود س��یطره رس��انه ای،
خبرگزاری های بزرگ دنیا به جای خبررس��انی ،خبرسازی می کنند.
این سیطره رسانه ای نه فقط با اسالم و مذهب تشیع که با بشریت
دش��منی دارد .وی با اش��اره به کاس��تی های کش��ورمان در عرصه
رس��انه ای ،اظهارداش��ت :ما می توانیم موضوع صداقت رسانه ای را
تبدی��ل به یک پویش کنیم تا از این طریق به جای خبرس��ازی ها،
خبررس��انی انجام ش��ود و این نح��وه صحیح انتق��ال خبر موجب
تصمیم سازی درست مدیران شود.
صالحی تصریح کرد :به عنوان نمونه هم اکنون فردی مانند عادل
فردوس��ی پور در برنامه تلویزیونی ۹۰با خبررسانی صحیح ،دقیق و
زنده ،مدیران را به تصمیم سازی وا می دارد .رییس سازمان فرهنگی
هنری ش��هرداری تهران گفت :در کتاب از «س��رمایه ش��هرتی تا
ش��هرت رس��انه ای» یکی از مس��ائل مهمی که به ان اشاره شده،
توجه به سرمایه انسانی است که بسیار موضوع با اهمیتی محسوب
می شود .وی اظهارداشت :ما در یک مظلومیت رسانه ای قرار داریم
و اگر بخواهیم اخالق بشری را در دنیای کنونی مطرح کنیم نیاز به
تربیت نیروی متخصص داریم .صالحی با بیان این که امروزه حرف
اول را رس��انه ها مطرح می کنند ،گفت :اگر در این زمینه استراتژی
نداشته باشیم ،طبق استراتژی دیگران پیش خواهیم رفت.
رییس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران با تاکید بر وضعیت
نامطلوب سرانه مطالعه در کشور ،اظهارداشت :این وضعیت می تواند
به علت عدم ایجاد عالقه مندی و گس��ترش ش��بکه های اینترنتی
باشد؛ در این زمینه نیاز داریم کتاب های خوب بیشتری تالیف کنیم
تا س��رانه مطالعه کشورمان به حدی برس��د که مطلوب و شایسته
فرهنگ ایران است .همچنین در این نشست دکتر سیدوحید عقیلی
رییس دانش��کده مطالعات رس��انه و ارتباطات با اشاره به اینکه این
کتاب توضیح سیاس��ت گذاری رس��انه را به زبانی ساده و مستددل
بی��ان می کند ،اف��زود :یکی از تنها کتاب ها و ش��اید اولین کتاب ها
که س��ال ها قبل در حوزه سیاستگذاری رس��انه در ایران چاپ شده
اس��ت کتابی از خسرو جهانداری اس��ت که مربوط می شود به سال
.۵۵این اس��تاد دانش��گاه با تاکید بر اهمیت این کتاب تصریح کرد:
باید تبریک خاصی به دکتر طاهر روش��ندل بگوییم برای تشخیص
نی��از دانش��جویان مدیریت رس��انه و ارتباطات و تالی��ف کتابی که
سیاستگذاری رسانه را به صورت دقیقی توضیح داده است.
دکتر س��ید محمد دادگران دیگر س��خنران این نشست با اشاره به
مشکالت سیاست گذاری رس��انه ای تصریح کرد :مدیریت رسانه با
دیگر مدیریت ها متفاوت اس��ت .در مدیریت رس��انه بیگانگی از کار
وجود ندارد .ش��ما اگر مدیر یا کارمند هر س��ازمان و اداره ای باشید
فرصت دارید جلس��ه بگذارید ،برنامه ریزی کنید و تصمیمی بگیرید
اما در مدیریت رسانه این زمان وجود ندارد به همین خاطر بیگانگی
از کار نیس��ت .وی با تاکید بر مشالت فعالیت های رسان ای افزود:
ش��ما یک ادم بس��یار متقی را در پست مدیریت رسانه بگذارید ،چه
مطبوعات و چه رس��انه الکترونیکی ،حتما باید دو مش��اوره برجسته
رس��انه ای هم در کن��ارش بگذارید .ش��ما در ادارات دیگر هفتگی،
ماهان��ه گزارش می دهید اما اینجا کارنامه روز به روز دارید .رس��انه
کارش س��خت است باید پاس��خ گوی مردم باشد که ایا این رسانه
نیازه��ای اطالعات��ی یک جامعه را تامین کرده اس��ت؟ ش��اخص
رضایت از رس��انه چقدر اس��ت؟ بنابر این مدیرت رس��انه کار بسیار
بسیار دشواری است.
فرهنگ و هنر
3
نصراهلل پژمان فر
نباید در مقابل رفتار محدودکننده شبکه های اجتماعی
تنها به محکوم کردن اکتفا کرد
نماینده مردم مشهد در مجلس با تاکید براینکه نباید در مقابل
رفتار محدودکننده شبکه های اجتماعی تنها به محکوم کردن
اکتفاکرد،گفت:ایجادشبکهاجتماعیمیهنیدرفضایمجازی،
برای مدیریت اطالعات ضروری است .نصراهلل پژمان فر با اشاره
به مسدود کردن صفحه سردار سلیمانی از سوی اینستاگرام،
گفت :از انجا که شبکه های مجازی در اختیار استکبار جهانی
هستند ،مدیران شان اجازه نمی دهند از این مجاری حرف های
حق به گوش مردم سراسر جهان برسد و بستن تمامی تیریبون های ازاد را به
تو گوهای تاثیرگذار و ازادی خواه در دستور کار دارند .نماینده مردم مشهد
روی گف
در مجلس شورای اسالمی ادامه داد :این شبکه های تحت نفوذ امریکا و اسرائیل
همان طور که صفحه اینستاگرامی مقام معظم رهبری ،حسن نصراهلل و سردار
سلیمانی را بستند ،باز هم به مسدود کردن صفحات بزرگان دیگری از دنیای
اسالم اقدام خواهند کرد .وی در ادامه تاکید کرد :مشکل این است که تمام امکان
تبلیغاتی نیروهای حزب اهلل و انقالبی در فضایی قرار گرفته که
سکان ان در دست غربی هاست به همین دلیل ایجاد شبکه
مجازیمیهنیبرایمدیریتاطالعاتضروریاست.پژمانفر
با بیان اینکه این اتفاق باید پیامی برای مدیران کشور به همراه
داش��ته باشد ،گفت :فرصت برنامه پنجم رو به پایان است اما
متاسفانه در زمینه فضای مجازی اقدامات الزم انجام نگرفته،
در حالی که موضوع جدی است چراکه بسیاری از فعالیت های
فرهنگی ،اقتصادی و سیاس��ی ایران در فضایی نمود پیدا می کند که مدیریت
صفر تا صد ان در دس��ت اس��تکبار جهانی است و ان ها عالوه بر دسترسی به
این اطالعات می توانند در این برنامه ها خلل ایجاد کنند .نماینده مردم مشهد
در مجلس شورای اسالمی با تاکید براینکه باید در مقابل این رفتار محدودکننده
شبکه های مجازی تنها به محکوم کردن اکتفاء نکرد ،افزود :باید برای مقابله با
این موضوع برنامه داشت و ایجاد شبکه ملی اطالعات را در دستور کار قرار داد.
طیبه سیاوشی شاه عنایتی منتخب مردم تهران
حضور خانم های همخوان یا نوازنده در کنسرت ها هیچ گاه
مورد اعتراض دستگاه های قانونی کشور نبوده است
منتخب مردم تهران در مجلس با اشاره به تبعات منفی ممانعت
از حضور زنان نوازنده در کنسرت ها ،تصریح کرد :هیچ وقت،
هیچ دستگاه قانونی در جمهوری اسالمی ایران به نوازندگی
یا همخوانی خانم ها در کنسرت ها اعتراض نداشته است .طیبه
سیاوشی شاه عنایتی درباره اتفاقات اخیر کنسرت شهرام ناظری
در اصفه��ان و جلوگیری از حضور نوازندگان زن گروه ،گفت:
معموال این روال وجود داشته که خانم ها به صورت همخوان یا
نوازنده در کنسرت های مختلف اجرا می کردند و هیچ وقت ،هیچ دستگاه قانونی
در جمهوری اسالمی ایران به این امر اعتراض نداشته است .منتخب مردم تهران،
ری ،شمیرانات ،اسالمشهر و پردیس در مجلس شورای اسالمی افزود :ممانعت از
حضور زنان نوازنده در کنسرت ها و لغو برخی برنامه های موسیقی در شهرستان
ها ،روالی جدید و سلیقه ای است که متاسفانه در چند ماه اخیر شاهد ان هستیم.
وی بیان کرد :باید وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی به عنوان مرجع تصمیم گیرنده
در خصوص امور فرهنگی و هنری اظهارنظر کند و به گونه ای
باشد که این وزارتخانه ،تصمیم گیرنده نهایی باشد .سیاوشی با
اش��اره به اینکه مراجع قانونی متعددی در حوزه هنر و به ویژه
موسیقی اظهارنظر می کنند ،تصریح کرد :معموال یک حلقه
مفقوده میان دستگاههای اجرایی و قانونی در کشور وجود دارد
لذا وزارت فرهنگ باید تصمیم ها را از مراجع قانونی اخذ کند و
هماهنگی های الزم را در این خصوص برعهده گیرد تا گروه
های هنری که سرمایه های کشور هستند ،صدمه نبینند .منتخب مردم تهران
در مجلس ،با تاکید بر لزوم اتخاذ رویه جدید در وزارت فرهنگ برای جلوگیری از
رخدادچنیناتفاقاتی،گفت:ایناتفاقدربینخانمهایهنرمندباعثسرخوردگی
شده زیرا فردی که به صورت معمول می توانست روی صحنه اجرا داشته باشد ،به
دالیل شخصی و سلیقه ای برخی افراد و گروه ها از این هنرنمایی ممنوع می شود؛
که چنین برخوردهایی قطعا تبعاتی برای جامعه هنری خواهد شد.
4
رادیو و تلویزیون
سه شنبه 11خرداد ماه 1395سال نهم شماره 490
www.honarmandonline.ir
جزییات قرارداد 800میلیونی وزارت ارشاد و برنامه خندوانه
تهیه کننده خندوانه :مطالبه هرگونه
وجه مالی را تکذیب می کنم!
توضیحاتقائممقامشبکهنسیم
درباره قرارداد با وزارت ارشاد
قائم مقام ش��بکه نس��یم درب��اره وضعیت
ق��رارداد ای��ن ش��بکه ب��ا وزارت ارش��اد
توضیحات��ی ارائ��ه کرد .عل��ی اکبر کاظمی
گفت :طی یک توافق کلی میان معاونت سیما
و وزارت فرهنگ و ارش��اد اس�لامی قرار بر این
شد که ما در س��ازمان تبلیغ نمایشگاه کتاب و
فعالیت های وزارت ارشاد را در طول سال جاری
و نه صرف نمایشگاه یا برنامه «خندوانه» داشته
باش��یم .از انجایی که وزارت فرهنگ و ارش��اد
اسالمی دغدغه جدی مبنی بر حضور مردم در
نمایشگاه کتاب امسال داشت ،لذا به دنبال این
بود که در طول سال ،با مردم ارتباط داشته باشد
و گزارش عملکرد فعالیت های خود را ارائه دهد.
با توجه به همین دی��دگاه ،خود وزارتخانه برای
مذاکره پا پیش گذاش��ت .وی ادامه داد :قرار بر
این شد ،در قبال تبلیغاتی که در سازمان صدا و
س��یما صورت می گیرد ،وزارت فرهنگ و ارشاد
اسالمی تعهداتی را انجام دهد .تاکید می شود که
این تبلیغات و اطالع رسانی منحصر به نمایشگاه
و حضور میهمانان اهل قلم در برنامه «خندوانه»
نبود .کاظمی افزود :جلسه ای با حضور مسئوالن
وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی و مدیران شبکه
برگ��زار و انها با امضای ق��راردادی متعهد به
برخی تعهدات ش��دند ،ام��ا علی رغم اینکه ما
تعهداتم��ان را اجرایی کردی��م و تبلیغات در
خصوص وزارت ارش��اد صورت گرفت ،با این
حال انها ب��ه مفاد قراردادی که امضاء کردند،
پایبند نبودند و متاس��فانه انه��ا تاکنون هیچ
اقدامی در زمینه تعهداتشان انجام ندادند.
مطالبههرگونهوجهمالی
را تکذیب می کنم
س��ید علی احمدی درباره س��خنانی که درباره
مطالبه مالی این برنامه از وزارت ارش��اد مطرح
می شود گفت :این مسائل صحت نداشته و ان
را تکذی��ب می کنم .تهیه کننده برنامه خندوانه
درباره مس��اله درخواست مالی برنامه خندوانه از
وزارتارشادگفت:اینمسالهحتماصحتنداشته
و به شخصه ،مطالبه هرگونه وجه مالی را از هر
ارگان ،سازمان ،نهاد و صاحبان خدمات و صنایع
در کشور تکذیب می کنم .وی افزود :اساسا برنامه
خندوانهزیرمجموعهشبکهتلویزیونینسیماست
که این شبکه هم زیرمجموعه معاونت سیمای
سازمان صدا و سیمای جمهوری اسالمی ایران
است .و به این ترتیب تابع مقررات سازمان است.
بنابراین اگر قرار اس��ت گفتگویی برای مسائل
مالی و تبلیغات درون برنامه ای انجام بگیرد ،این
گفتگو باید توسط مدیران ارشد سازمان و شبکه
یدانم این اتفاق از
انجام شود .تا جایی که من م
همین طریقی که اشاره کردم ،رخ داده و از طریق
نشست مشترک معاونت فرهنگی وزارت ارشاد با
معاونت سیما انجام شده است .در این نشست،
درباره کاهش جمعیت بازدیدکننده از نمایشگاه
کتاب ابراز نگرانی ش��ده و قرار شد راهکارهایی
برای تبلیغ��ات درون برنام��ه ای صورت بگیرد
که بخشی از این تبلیغات ،سهم برنامه خندوانه
بود .تهیه کننده برنامه خندوانه ادامه داد :من در
جلسه ای که هم مسئوالن ارشاد و هم نماینده
معاون سیما و مدیر شبکه نسیم حضور داشتند،
حضور داشتم .در این جلسه طرفین تعهداتی را
به عهده گرفتند .ما هم از طرف برنامه خندوانه
و سازمان صدا و سیما به تعهداتمان عمل کردیم.
دوس��تان اهل قلم را به برنامه دعوت کردیم .در
ضبط برنامه خندوانه معموال چند ش��ب از انتن
پخش جلو هستیم .دوستان زمانی به ما مراجعه
کردند که چند روز به برپایی نمایشگاه مانده بود.
ما هم حداکثر تالشمان را کردیم .به این معنی
که ایتم های الزم را طراحی کرده و به برنامه های
تدوین شده و ضبط شده اضافه کردیم .از اهالی
قلم هم برای حضور در یک نوبت برنامه دعوت
کردیم .احمدی در ادامه گفت :بعد از نمایش��گاه
کتاب ،به طور غیر رسمی شنیدم که دوستان به
تعهداتشان عمل نکردند .حاال اگر بیایند چنین
شائبه ای را هم مطرح کنند ،به نظرم فرار به جلو و
بی اخالقی است .برجسته کردن نام یک برنامه،
مشخص نیست که با چه هدفی انجام شده است.
ان هایی که اندکی از مسائل تلویزیون و برنامه
یدانند که مواجهه فرد یا
س��ازی اطالع دارند ،م
سازمانی که نیازمند تبلیغ است با مسئوالن یک
برنامه تلویزیونی ،مواجه مستقیمی نیست .بلکه
مواجهه سازمانی اس��ت .یعنی توافق در سطح
سازمانی انجام شده و به شبکه ما ابالغ می شود.
احمدی در پاسخ به س��والی درباره میزان رقم
م��ورد توافق گفت :م��ن دورادور از رقم ۸۰۰
میلیون تومان خبر دارم؛ منتهی این رقم برای
یک بس��ته تبلیغاتی اس��ت که شامل چندین
برنامه در ش��بکه نس��یم بوده و این بسته با
توافق معاونت فرهنگی ارشاد و معاون سیما
در نظر گرفته ش��ده است .این که انگشت
اتهام به س��مت ی��ک برنام��ه تلویزیونی
گرفته شود ،بی اخالقی است .تهیه کننده
برنام��ه خندوانه درب��اره تعهد طرف دیگر
ق��رارداد مذک��ور گفت :قرار ب��وده همان
۸۰۰میلی��ون تومان را به معاونت س��یما
پرداخت کنند که نکردند.
نگاهی به برنامه پرمخاطب «ماه عسل» احسان علیخانی
ماه عسل پـــرحاشیه
هنرمند« :زیاد بغض نکردم شاید یکی دو بار این
اتفاق پیش امده باش��د .به هر حال ممکن است
یک قصه ای خوش��حالمان کند بخندیم و یک
قصه ای هم غمگینمان کن��د .کما اینکه اعتقاد
راس��خ دارم به اینکه عمده ی موضوعات عمیق
دنیا تلخ است و این حقیقت است»
این جمالت حرف های احس��ان علیخانی برای
برنامه ماه عس��ل بود ،برنام��ه زنده تلویریونی با
زمینه اجتماعی-معنوی و با حضور مهمان هایی
از بطن جامعه می باشد که از سال ۱۳۸۶تاکنون
هر س��ال ماه رمضان قبل از افطار از شبکه سه
سیما پخش می شود .ایده اولیه این برنامه متعلق
به احسان علیخانی می باش��د که پس از اجرای
برنامه های مناسبتی جزر و مد در سال های ۸۴و
۸۵تصمیم گرفت خودش برنامه ای مستقل برای
ماه رمضان بس��ازد و این گونه بود که ماه عسل
از س��ال ۸۶متولد ش��د .مهمان های این برنامه
غالبا مردم عادی جامعه هستند که توانسته اند در
زندگیش��ان کار مهمی انجام بدهند یا در زندگی
افراد دیگر تاثیرگذار بوده اند و یا حادثه مهمی در
زندگیش��ان رخ داده است .اکثر میهمان های ماه
عس��ل در زندگی خود با مشکالت زیادی دست
و پنجه نرم کرده اند اما همگی با امید ،پش��تکار
و تالش و مبارزه بر مش��کالت غلبه کرده و به
انسان های موفقی در زندگی خود تبدیل شده اند.
این برنامه س��عی دارد با تلنگرهایی که از طریق
مهمانان مختلف به مخاطب می زند ،وجدان شاید
خفته ی بیننده را بیدار کند .از انجا که این برنامه
در ماه رمضان پخش می شود ،این موضوع بیشتر
بر مردم تاثیر می گ��ذارد چرا که در این ماه روزه
دارند و بیش از پیش به خدا و نماز و دیگر عبادات
نزدیک هستند.
البته این برنامه پر بیننده حاشیه هم کم نداشته
است که در ادامه مروری به این حاشیه های سال
گذش��ته ماه عسل داریم .الهام عرب مدل لباس عروس است .اینکه چطور
او س��ر از صداوسیما و برنامه علیخانی دراورده خود سوال برانگیز است ،اما
نکته قابل توجه مخاطبان روی برنامه های صداوس��یما و حساس��یت روی
ان هاس��ت .بعد از پایان پخش این برنامه شبکه های مجازی و سایت های
خبری سرشار از اخبار و عکس های مربوط به این مهمان شد؛ حاشیه ای که
تیم اتاق فکر
برنامه «ماه
عسل» تاکنون
سوژه های
بسیاری را جمع
اوری کرده و
اکنون در مرحله
جمع بندی
موضوعات
و سوژه های
مختلف است.
این تیم
اکنون در حال
استخراج
سوژه ها است و
بعد باید نوعی
غربالگری اتفاق
بیافتد تا سوژه ها
و موضوعات
تکراری
سال های پیش
را شاهد نباشیم.
شاید از برنامه ای مناسبتی و مرتبط با ماه مبارک رمضان دور از انتظار بود.
حاشیهدیگراینبرنامهزمانیشکلگرفتکهعلیخانینگرانیخودراازهمسریابی
دختران مجرد مطرح کرد .او در یکی از برنامه هایش درباره دختران مجرد صحبت
کرد و به انها گوشزد کرد که به دلیل کمبود شوهر به خواستگاران خود جواب
مثبت دهند .این سخنان پیام های اعتراض امیز متعددی را برای این برنامه به
همراه داشت تا جایی که علیخانی مجبور شد توضیحاتی را در مورد این توصیه
خ��ود مطرح کند .دغدغه علیخانی برای یاداوری اینکه ازدواج برای دختران
کار دشواری شده ،در برنامه های مختلف او نمایان می شد .وی در یکی دیگر
از قسمت های برنامه میزبان جوانانی بود که از کودکی بی سرپرست بزرگ
شده بود و در فضای بهزیستی پرورش یافته بود .او در برنامه «ماه عسل»
ابراز عالقه می کند که مایل با دختری که بوده و توسط بهزیستی سرپرستی
ش��دند و امروز به سن ازدواج رسیده اند .یکی از پسرهایی که مهمان برنامه
بود اظهار کرد که موقعیتی مشابه خود دارد ازدواج کند .احسان علیخانی در
جری��ان برنامه تصمیم می گیرد با دختر تماس بگیرد و جواب بله را بگیرد،
او در مقاب��ل تردید دختر پای تلفن باز هم حرف قبلی خود را تکرار کرد که
شوهر نیست .البته این نکته را هم نمی شود نادیده گرفت که «ماه عسل» با
اجرای احسان علیخانی اصال با حاشیه هایی که
اطرافش ایجاد می شود ،معنا و مفهوم می یابد و
شاید همین حواشی باعث رونق برنامه او باشد.
ماجرای دس��تمزد احس��ان علیخانی ،اسپانس��ر
برنامه ،تناسب دستمزد تهیه کننده برنامه از دیگر
حواشی «ماه عسل» سال گذشته بود .براساس
گزارش ه��ای منتش��ر ش��ده ،می��زان پرداختی
سازمان صدا و سیما به تهیه کننده در برنامه های
مشارکتی عظیم و با بیننده باال در بهترین حالت
به دقیقه ای ۵٠هزار تومان می رسد ،که این رقم
در م��ورد برنامه های مناس��بتی و ویژه برنامه ها
به دقیقه ای ١٠٠ه��زار تومان برای یک دقیقه
می رس��د ،یعنی در کل ماه مبارک رمضان ٢۵٠
میلیون توم��ان .خبرهایی که از گوش��ه و کنار
شنیده می ش��ود حکایت از درامد یک میلیارد و
دویست میلیون تومانی دارد .اخباری که واکنش
علیخانی به انتش��ار ان چنین بود« :غیرمنصفانه
انگش��ت اتهام را به سمت تیم سازنده ماه عسل
نشانه گرفته اند و از هرگونه تهمت ،توهین و افترا
فروگذار نکرده اند».
با ای��ن تفاصیل باز هم برنامه ماه عس��ل بیننده
دارد و هر س��ال هم مخاطبانش بیشتر می شود
چقدر خوب می شد در این روزهایی که مردم زیاد
اقبالی به برنامه های تلویزیون نش��ان نمی دهند
برنامه های پر بیننده با وسواس و دقت بیشتری
موضوعات برنامه را انتخاب کنند تا روحیه امید و
امیدواری درون مردم بیشتر شود .البته مدیر گروه
اجتماعی شبکه سه سیما گفته است «ماه عسل»
امس��ال امیدبخش خواهد ب��ود ناصر کریمان با
اش��اره به تغییراتی که قرار است در برنامه «ماه
عس��ل» ویژه رمضان امسال رخ دهد گفت :تیم
اتاق فکر برنامه «ماه عسل» تاکنون سوژه های
بس��یاری را جمع اوری کرده و اکنون در مرحله
جمع بندی موضوعات و سوژه های مختلف است.
وی ادامه داد :این تیم اکنون در حال اس��تخراج
س��وژه ها است و بعد باید نوعی غربالگری اتفاق
بیافتد تا سوژه ها و موضوعات تکراری سال های
پیش را شاهد نباشیم .مدیر گروه اجتماعی شبکه
سه سیما با اشاره به رویکرد اصلی «ماه عسل»
در ماه مبارک رمضان س��ال جاری عنوان کرد:
تمرکز ما در برنامه امسال روی امیدبخشی است
و این هدف ،مانیفس��ت کلی برنامه است و باید
ماحصل تمام موضوعات به این سمت باشد .البته
سال های گذش��ته نیز به صورت پراکنده تالش
می شد که این هدف خروجی برنامه ها باشد .با این
حال امسال وجه بارزتری به مساله امیدبخشی در
برنامه داده ش��ده اس��ت .کریمان با اشاره به سه
عنصری که باید در س��وژه ها و مهمانان امسال
توجه بیشتری به انها شود ،تصریح کرد :جذابیت،
فرم و رس��انه ای بودن عناصری است که باید در
پرداخت سوژه ها در نظر گرفته شود .ممکن است
سوژه و قصه ای انتخاب شود که جذابیت زیادی
داشته باشد اما نتواند با مخاطب ارتباط برقرار کند
و یا ممکن است نتواند سوار بر جریان رسانه ای
شود .بنابراین با توجه به معیارهایی که گفته شد،
قصه ها تدارک دیده شده و پلی بک هایی بر این
اساس در نظر گرفته می شود .وی به تغییرات در
برنامه امسال نسبت به برنامه های گذشته اشاره
کرد و گفت :به هر حال «ماه عسل» یک برنامه
گفتگو محور است و امسال ایتم های جدیدی هم
دارد که ترجیح بر این است در برنامه دیده شوند و
توضیحی درباره ان ها ندهیم.
تئـــــاتر
سه شنبه 11خرداد ماه 1395سال نهم شماره 490
www.honarmandonline.ir
تئاتری ها و اجرای اثار کالسیک ایرانی
حسین سینجلی
فشار مدیران برای توقف
اجرای زودتراز موعد یک نمایش!
یکی از دوس��تان تئاتری از دوس��ت دیگرش که
اتفاقا او هم اهل تئاتر اس��ت ،شنیده بود که گویا
مدیر دوس��ت داش��تنی و زحمت ک��ش مجموعه
تئاترشهر که خود پیش از انکه جزو مدیران باشد
از اهالی تئاتر بوده ،به همراه مدیران ارشدتر خود،
از نمایشی که همزمان با روز بزرگداشت فردوسی
کبیر اجرای عمومی اش در سالن اصلی تئاترشهر
اغاز شده ،خواس��ته اند که برخالف قرارداد منعقد
ش��ده بین انها ،زودتر از موعد س��الن را به گروه
دیگری تحویل بدهند!
حتی این دوست ما می گفت که کارگردان نمایش
مذک��ور ،این اث��ر را که ج��زو نمایش های فاخر و
فرهنگی محسوب می شود و هزینه تولید ان بسیار
باال بوده را با حمایت یک اسپانسر خصوصی روی
صحن��ه اورده و سیس��تم دولتی حت��ی یک ریال
برای ای��ن کار هزینه نکرده اس��ت .اما ظاهرا در
جلس��ه ای که کارگردان این نمای��ش و تنی چند
از بازیگران ان با مدیر ارش��د مورد اشاره داشتند،
گویا ایش��ان به هیچ روی کوتاه نیامده و کماکان
با اینکه بر اس��اس قرارداد امضا شده این سالن تا
اخر خردادماه باید در اختیار این گروه باشد ،اصرار
دارد که گروه س��الن را تحوی��ل بدهد و دالئل و
حرف های عوامل نمایش نیز نتوانسته تغییری در
نظر اقای مدیر ایجاد کند.
البت��ه درب��اره علت ای��ن تقاضا ظاه��را کم بودن
تماش��اگر و فروش پایین گیش��ه عنوان ش��ده اما
عجیب اینکه این مسئله در زمانی مطرح شده که
پی��ش از این مدیران دولتی بارها اعالم کردند که
از اث��ار فرهنگی و فاخر حمایت می کنند و همواره
جذب اسپانس��ر خصوصی را یکی از ضرورت های
تئاتر امروز عنوان کردند .اما با این حال و گذشته
از اینک��ه بطور کلی نمایش ه��ای دیگری نیز در
همین روزها هس��تند که در س��الن های دولتی و
ب��رای تعداد کم��ی تماش��اگر اجرا می ش��وند اما
مش��خص نیس��ت چرا این نمایش که اقتباسی از
داستان رستم و اسفندیار شاهنامه است ،در سیبل
مدیران تئاتری قرار گرفته است؟!
به ه��ر روی اجرای ای��ن اثر نمایش��ی از جهات
مختلفی ارزشمند است که در زمانی دیگر می توان
مفصل به ان پرداخت اما انچه مس��لم اس��ت این
است که اهالی تئاتر ،تماشاگران عالقه مند به این
هنر و مدیران و مس��ئوالن تئاتر باید به هر شکل
ک��ه می توانند از ای��ن کار حمایت کنن��د .چراکه
امروزه اگر هم��ه ی کارگردان ه��ای تئاتر اجرای
چنین اثاری را ریس��ک ندانند ،قطعا باور دارند که
اجرای این گون��ه نمایش ها ان هم در حد و اندازه
س��الن اصلی تئاترش��هر حداقل از نظر اقتصادی
مقرون به صرفه نیس��ت و نمی تواند مخارج خود
را تامی��ن کند .اما با این حال کارگردان این اثر با
اینکه می توانس��ته با انتخاب نمایشنامه ای کمدی
و اس��تفاده از یکی دو چهره مش��هور سینمایی و
بکار بردن ش��وخی های خیلی خودمانی و ...فروش
نمایش خود را تضمی��ن کند ،اما بخاطر اعتمادی
که حرف های مدیران در راس��تای حمایت از اثار
فاخر و فرهنگی داشته اقدام به اجرای این نمایش
کرده اس��ت .نمایش��ی که به��زاد فراهانی بعنوان
یک��ی پیشکس��وتان عرص��ه تئاتر در یادداش��تی
ان در راس��تای اعت�لای تئاتر ملی ما دانس��ته و
درباره ان نوش��ته« :س��ال ها باید ک��ه تا یک ذره
ان��در افتاب لعل گردد در بدخش��ان یا عقیق اندر
یمن پرداختن به شاهنامه و همدلی با مرد دادگر،
حکمت و اندیش��ه کاری است سترگ ،و شاید که
رعب اور .ش��کر خداگودرزی تمام توان خویش را
بکار بس��ته تا لیاقت این کار را داشته باشد و دارد.
گروهی ُپرشور و عاشق ،برخوردار از گوهر اندیشه
فردوسی را با یاری اندک خود و پس اُفت سالیان
سخت معیشت به صحنه ببرد ».فراهانی همچنین
با اش��اره به اینکه از ش��نیدن این خبر که مدیران
تئاتری خواستار توقف اجرای این اثر شدند اظهار
تعجب کرده و گفته که این نوع برخورد از س��نت
اجراهای تئاترشهر خارج است .و یا اردالن شجاع
کاوه هنرمند مطرح و مدرس دانش��گاه نیز اجرای
ای��ن نمایش را برداش��تی ازاد و منطق��ی از دوره
پهلوانی ش��اهنامه عنوان ک��رده و اجرای ان را به
نغز پیکان کهن را نشانه رفتن به فقدان اجراهای
صحن��ه ای که از متون ادبی که��ن دیارمان تهی
است ،تشبیه کرده است.
البته ت��ا فراموش نکرده ایم بد نیس��ت یاداوری
کنیم ک��ه بارها در س��خنرانی ها و همایش های
مختلفی که در طول س��ال در حوزه تئاتر برگزار
می ش��ود عموما صحبت اس��تفاده از منابع غنی
موجود در ادبیات کالس��یک فارسی به کررات از
زبان س��خنوران و اساتید دانشگاه ها و مسئوالن
مطرح می ش��ود و همیشه بر لزوم این کار تاکید
می شود ،ولی چگونه است حال که گروهی اقدام
به چنین کاری کرده دوستان به جای تقدیر از انها
خواس��تار پایان دادن زودتر از موعد این نمایش
هستند؟! و یا اینکه همه به کررات از زبان اساتید
هنر تئاتر شنیده ایم که اگر کشورهای اروپایی و
صاحب سبک در تئاتر امروز به سراغ اجرای اثار
م��درن و ابزورد رفته اند ،به این معنا نیس��ت که
ادبیات کالس��یک و اثار کالسیک خود را به کل
کنار گذاشته باش��ند ،و هنوز در بریتانیا ،روسیه،
فرانسه ،المان ،امریکا و ...اثار شکسپیر ،چخوف،
مولیر ،برش��ت و از ایندس��ت نویسندگان هم به
صورت اورجینال و هم به صورت اقتباس��ی اجرا
می شود .و همیش��ه این نقد به کارگردانان تئاتر
وارد می ش��ده که چرا به س��راغ متون کالسیک
ایران��ی نمی روند؟ ولی ظاهرا علت این بی عالقه
بودن این اس��ت که کارگردان ه��ای تئاتر بهتر
می دانن��د که عاقبت اجرای اثاری با اس��تفاده از
متون کالس��یک ایرانی چه هزینه ای برایش��ان
دارد و در عمل کس��ی از انه��ا حمایت نمی کند.
و هم��ه ی حرف ه��ا ب��رای سخنرانی هاس��ت و
بیش��تر جنبه ی زینت��ی و تبلیغات��ی دارد .ضمن
اینک��ه برخوردی که با کارگردان و گروه نمایش
مورد نظر ش��ده نیز به نوعی دلی��ل عدم تمایل
کارگردان های تئاتر به اجرای اثاری با اقتباس از
ادبیات کالسیک ایرانی را نشان می دهد.
البت��ه در پایان این را هم باید اضافه کنم که اکثر
عالقه من��دان تئاتر ،چ��ه انهایی ک��ه این گونه ی
نمایشی را می پسندند و چه انهایی که سبک های
دیگری را دوست دارند ،جملگی باید امیدوار باشند
که حرف هایی که درباره این نمایش مطرح شده،
واقعیت نداشته باش��د و این دوست ما در خوابش
این حرف ها را از دوس��ت دیگرش ش��نیده باشد.
چراکه اگر نقض قرارداد امضاء شده بین یک گروه
نمایش��ی و مس��ئوالن تئاتر که امروز به صورت
استثنا ش��اید از ان یاد بش��ود می تواند به مرور و
در اینده به یک روند تبدیل ش��ده و در ان صورت
هر نمایشی ممکن است به چنین سرنوشتی دچار
ش��ود .به همین خاطر و برای انکه خدای ناکرده
س��وءتفاهمی ایج��اد نش��ود ،بهتر اس��ت مدیران
مربوطه چنانچه این خبر واقعیت دارد دالئل ان را
برای عموم به صورت ش��فاف اعالم کنند تا خیال
همه راحت شود و کسی ندانسته قضاوت نکند ،و
چنانچه این حرف ه��ا واقعیت ندارد نیز با تکذیب
ان به صورت رسمی ،موضع خود را اعالم کنند.
5
مرور مهم ترین رویدادهای تئاتری از نگاه «هنرمند»
توصیه میرباقری به نمایشنامه نویسان،
بازتولید «کسوف» برای عذرخواهی از
والدین ستایش و...
توصی�ه داوود میرباقری به نمایشنامه نویس�ان جوان ،بازتولید
«کسوف» برای عذرخواهی از والدین ستایش ،انتشار فراخوان
جشنواره تئاتر کودک و نوجوان با شعار «نمایش مهر ،بر صحنه
کودک�ی» ،معرفی داوران بخش مس�ابقه نمایشنامه نویس�ی
همایش رادی شناس�ی ،میزبانی سالن انتظامی از نمایش «من
من نیس�ت ،دشمن است و دش�من لجن است» و معرفی اثار
متقاضی حضور در جشنواره تئاتر شهر ،از جمله خبرهای قابل
توجه حوزه تئاتر است که در ادامه به مرور انها می پردازیم:
بازتولید «کس�وف» برای عذرخواهی از والدین س�تایش :ایوب
اقاخانی در استانه اجرای مجدد نمایش «کسوف» در تماشاخانه باران ،گفته:
من ایرانی از پدر و
امیدوارم اجرای س��وگ چامه «کسوف» ،حکم عذرخواهی ِ
مادر دا غ دید ه ستایش باشد .نمایش «کسوف» با کارگردانی ایوب اقاخانی پس
از پنج سال قرار است برای دومین بار از 16خردادماه در تماشاخانه «باران»
با بازی حمیدرضا اذرنگ ،نس��یم ادبی و ایوب اقاخانی اجرا ش��ود .او درباره
بازتولید نمایش «کسوف» که نخستین اثر بازتولیدی او هم محسوب می شود،
گفته :بعنوان هنرمندی که همیشه سعی کرده ام در کارهایم به وقایع اجتماع
پیرامون خودم واکنش نشان بدهم ،فاجعه رخ داده درباره دختر خردسال افغانی
وظیفه ای را بر دوشم گذاشت که در باب اخالقیات فرامرزی و بررسی وضعیت
مهاجرانی که تا ابد غریبه محس��وب می شوند ،نمایشی را به صحنه ببرم .به
همین خاطر با توجه به اینکه در سوگ چامه «کسوف» شخصیتی افغانستانی
در محور قرار دارد ،من به همراه گروه تئاتر پوشه ترجیح دادیم بجای تولید یک
نمایش دیگر با مضمون دورتر ،این نمایش را یک بار دیگر اجرا کنیم .نمایش
«کس��وف» داستان مِیوند و ثریاس��ت که در حال عبور از نقطه صفر مرزی
بازداشت ش�� ده اند .کاوش درباره راز مگوی ان ها برای چرایی اسکان موقت
در منطق ه صفر ،تماشاگر را وارد زندگی زن ایرانی با همسر افغانی اش می کند.
توصی�ه داوود میرباقری به نمایشنامه نویس�ان ج�وان :در ایین
اختتامیه جشنواره استانی نمایشنامه نویسی و نمایشنامه خوانی از تالش های داود
میرباقری هنرمند برجسته کشور در شاهرود تجلیل شد .داود میرباقری در این
مراس��م که بعنوان مهمان ویژه حضور داشت ،با تقدیر از برگزارکنندگان این
جشنواره ،شاهرود را دارای استعدادهای فراوانی در عرصه های مختلف دانست و
گفت :شاهرود عالوه بر جغرافیا و طبیعت فوق العاده دارای استعدادهای انسانی
درخشانی اس��ت و در صورت تداوم این روند می تواند به یک مرکز فرهنگی
بزرگ در حوزه نمایشنامه نویسی تبدیل شود .میرباقری خطاب به جوانان حاضر
در این همایش گفت :نوشته هایتان را برای خود بلند بلند بخوانید تا ببینید کجای
کارتان ایراد دارد .شاید باور نکنید اما همسرم که اکنون در سالن حضور دارد،
می تواند ش��هادت دهد که برای نوشتن یک موضوع روزها و شب ها بی وقفه
می نویسم و نوشته هایم را برای خودم می خوانم.
معرف�ی داوران بخش مس�ابقه نمایشنامه نویس�ی همایش
رادی شناس�ی :محمد چرمشیر ،حمیدرضا نعیمی و بهزاد صدیقی طی
احکام جداگانه ای از س��وی حمیده بانو عنقا رییس هیات مدیره موسس��ه
فرهنگ��ی هنری اکب��ر رادی بعنوان اعضاء هیات داوران بخش مس��ابقه
نمایشنامه نویس��ی چهارمین همایش ملی رادی شناسی منصوب و معرفی
شدند .گفتنی است ،چهارمین همایش ملی رادی شناسی تیرماه سال جاری
توسط موسسه فرهنگی هنری استاد اکبر رادی برگزار می شود.
انتش�ار فراخ�وان جش�نواره تئاتر ک�ودک و نوجوان با ش�عار
«نمایش مهر ،بر صحنه کودکی» :فراخوان بیست وس��ومین جشنواره
بین المللی تئاتر کودک و نوجوان با ش��عار «نمایش مهر ،بر صحنه کودکی»
منتش��ر شد .بیست وسومین جشنوار ه بین المللی تئاتر کودک و نوجوان اذرماه
س��ال جاری با دبیری ش��هرام کرم��ی و همزمان با س��الروز والدت حضرت
رس��ول اکرم(ص) در همدان برگزار می ش��ود .در این فراخوان حمایت از اثار
هنری خالق و اموزش و تربیت نس��ل اینده فرزندان ایران اس�لامی بعنوان
هدف جش��نواره معرفی شده اس��ت .موضوع و مضامین اثار شرکت کننده
در جش��نواره ازاد اس��ت لیکن اثار با مضمون اخالق و مهرورزی و سنت
اسالمی ،فرهنگ اصیل ایرانی ،خانواده ،نشاط و امید در فضای جامعه ،به
ش��کل اثار خالقانه و پرمخاطب در اولویت انتخاب خواهد بود .همچنین
جشنواره بیست وسوم در ده بخش تخصصی مسابقه تئاتر کودک ،مسابقه
تئاتر نوجوان ،مس��ابقه تئاتر خردس��االن ،مس��ابقه تئاتر خیابانی ،مسابقه
نمایشنامه نویسی و نمایش��نامه خوانی ،مسابقه عکس و پوستر تئاتر ،تئاتر
بین الملل ،تئاتر دانش اموزی ،بخش ویژه (صدسالگی تئاتر کودک و نوجوان در
ایران) ،کارگاه های اموزشی و نشست های تخصصی برگزار می شود.
میزبانی سالن انتظامی از نمایش «من من نیست ،دشمن است
و دشمن لجن است» :نمایش «من من نیست ،دشمن است و دشمن لجن
است» به کارگردانی میالد محمدی در سالن استاد انتظامی خانه هنرمندان روی
صحنه می رود .نمایش «من من نیست ،دشمن است و دشمن لجن است» به
نویسندگی و کارگردانی میالد محمدی از مجموعه ای به نام «کودکانه ها» اثر
شهیار قنبری گرفته شده که در مورد هسته وجودی ،خوداگاهی و ناخوداگاهی
انسان است و متن نمایش هم به همین قصه می پردازد .از سوی دیگر از بین
داستان های ریموند کارور ،سه کار انتخاب شده و تبدیل به سه نمایش کوتاه
ش��ده است .در این نمایش مهناز ذبیحی ،میالد محمدی ،ایدا صادقی ،حمید
رحیمی ،پرنیان گودرزی و محمدرضا مالکی ایفای نقش می کنند.
معرف�ی اثار متقاضی حضور در جش�نواره تئاتر ش�هر :با پایان
مهلت ارسال متون نمایشی به بخش های مختلف جشنواره تئاتر شهر ،تعداد
اثار متقاضی حضور از سوی دبیرخانه دایمی جشنواره اعالم شد .بنا بر اعالم
دبیرخانه در بخش مسابقه تئاتر صحنه ای ۳۷۳متن به دبیرخانه رسیده است.
در بخش مس��ابقه تئاتر کودک و نوجوان نیز با پایان مهلت ارس��ال اثار۱۴۳ ،
اثر تقاضای حضور در جش��نواره را داشته اند .در بخش خیابانی نیز ۱۲۰طرح
و متن به دبیرخانه رسیده است .برای بخش مسابقه نمایشنامه نویسی نیز که
همچنان پذیرای اثار نمایشنامه نویس��ان است تاکنون دریافت ۹۰نمایشنامه
توسط دبیرخانه ثبت ش��ده است .گفتنی است ،پنجمین جشنواره تئاتر شهر
توسط سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران شهریورماه سالجاری در سالن
ها و مراکز فرهنگی هنری شهر تهران برگزار می شود.
سینـــــما
6
سه شنبه 11خرداد ماه 1395سال نهم شماره 490
www.honarmandonline.ir
بررسی «هنرمند» از تغییر رویکردها به متن طنز
درجا زدن در سلیقه مخاطب
حمید یونسی
سینمای ایران بعد از انقالب اسالمی ایران دست به بازتعریف ارتباطش با مخاطبش زد .سینمایی که قبل از ان تکلیفش با مخاطبش روشن بود و می دانست چگونه
و با چه ترفندهایی تماشاگر خودش را پیدا کند به یک باره در فضایی کامال متفاوت قرار می گیرد سال ها طول می کشد تا دوباره رابطه اش را با مخاطبش شکل بدهد.
سینمای ایران دو غالب کلی از ابتدا تا به االن داشته است :ملودرام های اجتماعی و کمدی های عامه پسند .غالب اول که همان ملودرام های اجتماعی است توانست
تکلیفش را راحت تر با مخاطبش روشن کند و امروزه شاهد موفقیت های این گونه سینمایی هم در داخل کشور و هم در جشنواره های معتبر بین المللی هستیم؛ اما ایا
فیلم های طنز قابلیت مطرح شدن به صورت جامع را ندارند؟ با نگاهی به تاریخ سینما می توان به جوابی مطمئن دست یافت؛ باستر کیتون ،هارولوید ،پیتر سلرز ،جک
لمون و چارلی چاپلین همه مولفانی بودند که از طنز بهترین بهره کشی رو داشته اند و توانسته اند خود را در تاریخ سینما جاودانه کنند .حال ما انتظار این چنین از مولفان
طنزکارمان نداریم که صد البته باید داشته باشیم اما اقتضای مالی دوستان دست اندر کار مانع از به بلوغ رسیدن طنز ایرانی در ساحت سینما می شوند و تنها یک گذاره
است مانع از چنین امری است :این گذاره پول کجاست؟ که از سوی برخی از تهیه کنندگان و سرمایه گذاران ایراد می شود مانند بالیی به جان بدنه سینمای ایران افتاده
است و تنها این دغدغه را دارد که به هر نحوی شده خنده را از هر جنسی بر روی لبان مخاطبان بیاورد با این موضع که بدست ملت می خندند؟ در جواب باید اعالم
داشت کدام ملت؟ جمعیتی که تعداد بازدیدکنندگانش از یک فیلم به یک میلیون نفر سالهاست نرسیده است ،می تواند ملت هفتاد میلیونی خطاب شود؟ البته این امر
بدان معنا نیست که ان مقداری که به مشاهده این فیلم ها می نشینند ملت نیستند ولی همه ی ملت هم نیستند ،اما این روند از کجا شروع شد؟ ایا از ابتدای شکل گیری
سینمای بعد از انقالب روال به همین شکل بود؟
سینمای خود ساخته و ایده محور
دهه 60را می توان دهه طالیی س��ینمای ایران
به زعم بس��یاری از بزرگان دانست .در این دهه
کارگردان��ان و هنرمندان صاحب ایده و س��بک
بیش��تر از هر دوره ی دیگری مشغول به فعالیت
بودند دورانی که جنگ سایه عظیم خود را بر روی
هر پدیده ی محسوس و غیر محسوسی افکنده بود
اما این سلیه هولناک مانعی برای توقف هنرمندان
نبود و بیشتر به نیروی شان هم افزود به طوری که
شاخص ترین فیلم ها از هر گونه ای را می توان در
این مدت پیدا کرد .سینمای طنز هم حتی دست
از کار نکش��یده بود و یک��ی از بهترین اثار طنز
سینمای ایران ساخته شد .اپارتمان نشین ها نام
فیلمی به کارگردانی داریوش مهرجویی است که
توانسته بود به بهترین شکل ممکن عناصر طنز
را گرد هم اورد و اثری زیبا را خلق کند .خندیدن
در ای��ن اثر دائما ب��ر لبان تماش��اگرانش نقش
می بندند اما جنس خنده هم جنس اصیلی است
که در جاهایی به واس��طه اگاهی و استدالل در
مخاطب انجام می پذیرد .اما رفته رفته این جنس
از طنز جایش را به کمدی های س��خیفی داد که
به لحاظ ف��روش از دیگر اثار در رتبه ی باالتری
قرار می گرفت و رفته رفته ذهن س��ازندگان را به
خودش مشغول کرد که فیلم هایی بسازند سبک،
کمدی ،ک��م هزینه و راحت با بازیگران محبوب
و مردمی .حض��ور این عناصر کنار هم متضمن
سوداوری برای فیلم ها بود و تا این زمان همچنان
هست.دراینبینصاحبنظراننیزبیکارننشسته اند
و به این گونه از فیلم ها عنوانی اختصاص دادند که
بتوانند به ان مشروعیت ببخشند :سینمای بدنه.
کدام بدنه؟ ایا پول بدنه ی س��ینما است؟ ایا این
امر تنزل ماهیت سینما به اموری صرفا اقتصادی
نیست؟ سینما رس��انه ای چنان مهم و تاثیرگذار
بر روی اذهان اس��ت که برخی از حکومت ها به
وسیله ان اهداف سیاسی شان را به بهترین نحو به
انجام می رسانند و در کشوری مانند هند مشارکت
اجتماعی مردمی بزرگی محسوب می شود .حاال
در کش��ور ما س��ینما در نگاه بدن��ه کاران! فقط
بیزینسی خوش رنگ و لعاب است که هم شهرت
را به دنبال دارد و هم سود.
فانتزی موجود
در سینمای
کمدی ایران
همچنان در
نقطه ای دور
دست از واقعیت
زندگی مردم
در حال اتفاق
است .اما این
فانتزی زمانی
می تواند خود
را به واقعیت
نزدیک کند که
عناصر حقیقی را
در خود بپروراند
تا امر حقیقی
بتواند جایگزین
امر واقعی گردد
که پرداخت
صرف به ان(امر
واقعی) بیشتر
در برگیرنده ی
وجوه تراژیک
زندگی می شود
تا موقعیت های
کمدی ان
اغاز اکران ویژه ی ماه رمضان از 16خرداد ماه
باز بازست
سینما در ماه مبارک ِ
سخنگوی شورای صنفی نمایش از اجرای طرح ویژه ماه مبارک رمضان از تاریخ 16خرداد ماه خبر داد.
غالمرضا فرجی درباره مصوبات این شورا در جلسه 10خرداد ماه گفت :به موجب طرح ویژه ماه مبارک
رمضان ،پردیس های س��ینمایی می توانند فیلم هایی را که س��ال 95اکران ش��ده اند و 10هفته نوبت
نمایش ش��ان به پایان رسیده ،با اخذ حواله خارج از سانس موظف ،در طرح ویژه این ماه اکران کنند .او
در پاس��خ به این پرس��ش که اکران بامدادی فیلم ها در ماه رمضان تا چه س��اعتی ادامه خواهد داشت؟
گفت :این موضوع بعدا از طریق وزارت ارشاد به سینماها ابالغ می شود .فرجی اضافه کرد :قیمت بلیت
در ماه رمضان در کلیه س��ینماها تا قبل از افطار نیم بهاس��ت و بعد از افطار ،قیمت بلیت کامل خواهد
بود .سخنگوی شورای صنفی نمایش همچنین از اکران سه فیلم تازه خبر داد و افزود :از روز چهارشنبه
12خرداد ماه فیلم های «ااادت نمی کنیم» در گروه اریکه ایرانیان« ،ایستاده در غبار» در گروه زندگی
و «ننه نقلی» در گروه ماندانا اکران می شوند .به گفته او ،قرارداد اکران فیلم «ابنبات چوبی» هم ثبت
کمدی های اخیر
مخاطبان و میزان عالئق و سالیقشان برای سازندگان فیلم های به اصطالح بدنه ای هیچ
اهمیتی ندارد .تقریبا دو دهه از سبک جدید کمدی سازی در ایران بعد از انقالب می گذرد
ما شاهد چه ترقی و پیشرفتی غیر از جدول فروش فیلم ها بوده ایم؟ کار به جایی هم کشیده
می ش��ود که برخی از نماد های روشنفکری کش��ور هم زیر پرچم سینمای بدنه می روند و
همزمان ش��اهد تضاد و پارادوکس عجیب و کم سابقه در تاریخ سینما هستیم که دو فیلم
از ی��ک کارگردان با اختالفی 180درجه ای روی پرده ی س��ینما ها می رود؟ ایده ی مولف
ش��اید در ایده ی مرگ مولف مضمحل شده است و ثبات
فکری مولف نیز مرده است .مانی حقیقی همزمان دو فیلم
پنجاه کیلو البالو و اژدها وارد می ش��ود را در اکران دارد .دو
فیلمی که تنها از جهت مشخصه های بنیادین سینما اعم
از دوربین ،بازیگر ،صدابردار ،لوکیش��ن و ...با هم اشتراک
دارند .یک فیلم که فقط قصد دارد بفروش��د و یک فیلمی
که داعیه های روشنفکری از هر سمتش دارد از اثر بیرون
می زند .حاال مخاطبی را در نظر بگیرد که هیچ از سبقه ی
مفتخ��ر خانوادگی جناب حقیقی ندان��د همین طور کتاب
سرگشتگی نشانه های ایش��ان را هم نخوانده باشد و تنها
به این دو اثر برای تحلیل کارگردانش بنگرد ،با چه چیز مواجه می ش��ود به نظر من فقط
یک عالمت سوال بزرگ .با نگاهی به فیلم های دیگر پرفروش سال نود و پنج به یک اسم
دیگر بر می خوریم که تنها دو شاخصه مهم دارد :رضا عطاران و برزیل همراه با ریوالدو .در
این که فوق ستاره ی این روزهای سینمای ایران رضا عطاران است هیچ شکی نیست .هر
فیلم��ی که او در ان حضور دارد فروش میلیاردی دارد .ایا صرفا به خاطر فروش میلیاردی
رضا عطاران هیچ یک از عوامل مهم جذابیت فیلم نباید در نظر گرفته شود که مهم ترین ان
فیلم نامه خوب است؟ حاال در کنار عطاران از جذابیت دیگری به نام برزیل استفاده می شود.
کش��وری سرش��ار از جذابیت های گوناگون .تنها کنار هم قرار دادن این دو کلمه می تواند
خنده بر روی لب بیاورد :عطاران و برزیل .اما نقش فیلم نامه و کارگردانی چه می شود؟ انها
تنها وسیله ای هستند برای سوداوری؟ در این که سینما هنر گرانی است و نیاز به سرمایه
در ان بیشترین اهمیت را دارد ،شکی نیست؛ اما ما بسیار در تاریخ سینمای ایران هم شاهد
فیلم هایی بودیم که هنر سینما بوده اند فروش باالیی هم داشته اند .اینجاست نقش تماشاگر
بیش��ترین نقش را ایفا می کند .روند کند و تدریجی س��لیقه مخاطب باعث به وجود امدن
حباب هایی در فکر سازندگان می شود .همان حبابی که در دهه هشتاد به موجب ان چند
فیلم طنز و بدنه ای ورشکستگی تهیه کننده اش را رقم زد .فیلم های طنز اخیر به نسبت با
ش��د و این فیلم بعد از «دراکوال» در گروه کورش به نمایش در می اید« .ااادت نمی کنیم» دومین
ساخته ی ابراهیمیان است که با قلم مشترک او و سارا سلطانی به نگارش درامده است .محمدرضا
فروت��ن ،س��اره بیات ،حمیدرضا اذرنگ و هدی��ه تهرانی بازیگر نقش های اصلی این اثر س��ینمایی
هس��تند .پانته ا پناهی ها ،شیرین یزدان بخش ،نقی س��یف جمالی ،رویا حسینی و حدیث میرامینی
نی��ز در ای��ن فیلم به ایفای نقش می پردازند .در خالصه داس��تان این فیلم امده اس��ت :وقتی همه
چی خوبه و خوش��ه زندگی کردن هنر نیس��ت.
همچنین «ایس��تاده در غبار» به کارگردانی محمدحس��ین مهدویان است که سال گذشته توانست
جایزه بهترین فیلم جش��نواره فجر را دریافت کند .بر اس��اس این گزارش ،فیلم سینمایی «ایستاده
در غب��ار» ب��ه تهیه کنندگ��ی حبیب اله والی نژاد و با فیلمنامه محمدحس��ین مهدویان تولید ش��ده و
محصول س��ازمان هنری و رس��انه ای «اوج» است .در خالصه داستان این فیلم امده است« :احمد
که عصیان نوجوانی اش را در س��کوت گذرانده ،فرمانده لش��گری می ش��ود که باید در دروازه های
خرمش��هر با دش��من بجنگند اما سرنوش��ت او فرس��نگ ها دور از مرز ایران رقم می خورد .»...فیلم
«نن��ه نقل��ی» به کارگردانی پرویز صبری ،فیلمی در گروه س��نی کودک اس��ت که پیش از این در
جش��نواره فیلم کودک و نوجوان اصفهان به نمایش در امده اس��ت.
فیلم های کمدی نظیر اخرین مجرد و به روح پدرم و مادرزن س�لام و ...از لحاظ کیفی از
س��طح مطلوب تری برخوردارند و این امر هم تاثیر همان تغییر تدریجی عالئق و سالئق
مخاطبان اس��ت اما این دارا بودن ش��رایط مطلوب راه رفتن بر روی لبه تیغ است .سرمایه
گذاری تنها بر روی محبوبیت یک س��تاره می تواند در روند تکرار نقش های هم شکل او
باعث شود دیگر جذابیت سابقش را از دست بدهد؛ همان اتفاقی برای محمدرضا گلزار که
نقش هایش عموما جوان خوش سیمای عاشق پیشه متمولی بود که تنها نامش متضمن
فروش خوب فیلم می بود ،افتاد.
رضا عطاران اما جنس س��تاره بودنش با انچه که س��ینما
به طور معمول س��تاره می سازد متفاوت است .جدی بودن
عطاران را مخاطب نمی پس��ندد و تنها او را در غالب طنز
می خواهد چرا که او بعد از بیست سال حضور در این عرصه
توانسته در اوج پختگی اش تبدیل به ستاره ی مردم پسندی
شود که تا دو سال اینده شاید قرارداد هایش را بسته باشد.
فانتزی حقیقی
فانتزی موجود در س��ینمای کم��دی ایران همچنان در
نقطه ای دور دست از واقعیت زندگی مردم در حال اتفاق
اس��ت .اما این فانتزی زمانی می تواند خود را به واقعیت
نزدی��ک کند که عناصر حقیقی را در خود بپروراند ت��ا امر حقیقی بتواند جایگزین امر
واقعی گردد که پرداخت صرف به ان(امر واقعی) بیش��تر در برگیرنده ی وجوه تراژیک
زندگی می شود تا موقعیت های کمدی ان .حال این امر یعنی فانتزی در برگیرنده امر
حقیق��ی در داس��تان می تواند مخاطب را با وجوه دیگ��ری از واقعیت زندگی اش رو به
رو کند .در این مورد بهترین مثالی که می توان زد فیلم پارتی س��اخته ی بلیک ادواردز
است که نقش اصلی ان را پیتر سلرز به بهترین شکل ممکن ایفا کرده است .سینما در
بین هنرها ،هنری است که هنرمندان متعهد و اجتماعی می طلبد .این تعهد در موقعیت های
مختلف خود را به شکل های مختلفی بروز می دهد .در جایی سینما چنان استحکامی پیدا
می کند که کارگردانش در خیابان که تنها چند روز از اکران فیلمش نگذشته است ،کشته
می ش��ود ان هم به دلیل فیلمی که ساخته است و در جایی دیگر سینما به درجه ای نزول
می کند که کارگردانش حاضر به هر کاری مقابل دوربینش می کند تا پولی به حسابش واریز
شود و امری که مغفور می ماند ذهن مخاطب است که قرار است با چه داستانی پر شود و
تنها فایده اش دو س��اعت فراغت از زندگی مالل اور اوس��ت یا این که می تواند چنان کند
هر لحظه مخاطب با فکر به اثری که مش��اهده کرده در لذتی فرو رود که زندگی برایش
مالل اور نباشد.
سینـــــما
سه شنبه 11خرداد ماه 1395سال نهم شماره 490
www.honarmandonline.ir
7
مهمترین رویدادهای سینمایی از نگاه «هنرمند»
بهروز شعیبی کارگردان سینما
«سیانور» کمی سیاسی و بیشتر تاریخی است
بهروز شعیبی گفت« :سیانور» یک فیلم تاریخی است که در یک برهه
ملتهب سیاسی قصه خود را بیان می کند .این فیلم جدا از اینکه در غالب
گونه سیاسی باشد یک فیلم تاریخی بی طرف است.
نشست نقد و بررسی فیلم سینمایی «سیانور» 9خرداد ماه با حضور بهروز
شعیبی کارگردان ،سید محمود رضوی تهیه کننده ،علیرضا برازنده مدیر
فیلمبرداری ،هانیه توسلی ،حامد کمیلی و پدرام شریفی بازیگران و سحر
عصر ازاد منتقد س��ینما در دانشکده علوم پزشکی شهید بهشتی برگزار
شد .در ابتدای این نشست پس از تقدیر از عوامل فیلم ،سحر عصرازاد
منتقد گفت :س��ینمای سیاس��ی یا به تعبیری ژانر سیاسی خیلی سابقه
روشنی در س��ینمای ایران ندارد .بلکه طی این سالها معدود فیلم هایی
در این ژانر س��اخته شده اس��ت .از این رو ساخت «سیانور» در این ژانر
یک غنیمت است« .سیانور» از این منظر قابل بحث است که به مقطع
تاریخی از ایران پرداخته است که کمتر تا کنون بروز پیدا کرده است.
او افزود« :س��یانور» چندمین همکاری بهروز ش��عیبی با س��ید محمود
رضوی اس��ت .از این جهت ای��ن کارگردان و تهیه کننده به یک نقطه
نظر مشترک رسیده اند .در ادامه سید محمود رضوی تهیه کننده سینما
درباره تولید «س��یانور» گفت :قصه ساخت «سیانور» به هفت یا هشت
سال پیش بر می گردد .ما قرار بود سال 87یک سریال تلویزیونی درباره
همین برهه تاریخی که در «س��یانور» مطرح می ش��ود ،بسازیم .تقریبا
40قسمت از یک سریال 100قسمتی نوشته شد .اما سال 92ساخت
این مجموعه منتفی ش��د .در همان زمان هم چندین شخصیت در این
فیلمنامه وجود داشت همچون تقی شهرام ،لیال زمردیان ،مجید شریف
واقفی و ...که برایم جذابیتهای خاص خودشان را داشتند.
او افزود :بعد از مدتی متوجه شدم که اقای مسعود احمدیان درباره همین
مقطع یک فیلمنامه سینمایی نوشته اند .با اقای شعیبی موضوع را مطرح
کردم و پس از بازنویسی به سمت ساخت فیلم رفتیم.
بهروز شعیبی کارگردان فیلم در ادامه بیان کرد :من بعد از ساخت فیلم
«دهلیز» و مجموعه «پرده نش��ین» متوجه شدم که ما نسلی هستیم
که همیش��ه بر اساس اطالعاتی که به ما داده شده است ،کار می کنیم
و باید فراتر از این اطالعات و س��واد اجتماعی که به ما داده ش��ده ،کار
کنیم .پس از اینکه فیلمنامه «سیانور» را خواندم حس کردم باید درباره
ش��خصیت هایی در س��ینما کار کنیم که از انها غافل بوده ایم .نسل ما
تصاویر محدودی از تاریخ خود دیده ایم .امروز بعد از س��اخت این فیلم،
می دان��م که در ده��ه 50چه افرادی در این جامع��ه زندگی می کردند.
امیدوارم باز هم بتوانیم پا را فراتر بگذاریم.
علیرضا برازنده مدیر فیلمبرداری «سیانور» در ادامه این نشست درباره
همکاری خود با بهروز شعیبی گفت :من از پیش تولید درگیر پروژه شدم
و از همان زمان می دانستم که کارگردان نیاز به چه فضای بصری دارد.
با توجه به اینکه فیلم در دهه 50می گذشت به شعیبی پیشنهاد دادم که
بهتر است فیلمبرداری را با نگاتیو انجام دهیم که خوشبختانه با موافقت
گروه تولید مواجه شدم.
هانیه توس��لی بازیگر نقش هما در «سیانور» درباره حضور خود در این
فیلم عنوان کرد :این دومین همکاری من با بهروز شعیبی است .نقش
هما متفاوت ترین نقشی است که تا کنون بازی کرده ام .تا امروز در غالب
چنین ش��خصیتی قرار نگرفته ب��ودم .من خودم
ش��خصا اطالعات زی��ادی از ان مقطع تاریخی
نداش��تم .شاید فقط اطالعاتم در حد شنیده هایم
بود اما در طول کار کتاب های متعددی را در این
زمینه مطالعه کردم و بیش��تر با افرادی صحبت
می کردیم که اطالعات دقیقی از ان زمان داشتند.
البته شخصیت من در «سیانور» نمود واقعی ندارد.
اما هما در «سیانور» زن چریکی است که از همه
چیز خود می گذرد برای اینکه به ارمانهایش برسد.
اما خودم فکر می کنم نباید زنی زندگی خود را تا
این حد فدای ارمان های سیاسیش کند.
پدرام ش��ریفی بازیگر نقش امیر در «س��یانور»
در ادامه افزود :ش��خصیت امی��ر با توجه به وجه
عاش��قانه ای که با هما دارد ،فضای ملتهب فیلم
را تلطیف می کند .به نوعی این ش��خصیت بین
وظیفه و عشق قرار می گیرد و این انتخاب بسیار
سختی است .برای اینکه بتوانیم به این شخصیت
نزدیک شوم باید درباره فضای عاشقانه بین افراد
در دهه 50تحقیق می کردم چرا که قطعا با زمان
ما خیلی فرق داشت .اما در این مسیر خیلی چیزها
یاد گرفتم .عصر ازاد در تکمیل صحبت بازیگران
گفت :ریتم بازی بازیگران قطعا در فضا س��ازی
اتمسفر ان سالها تاثیر دارد.
پدرام شریفی:
شخصیت امیر
با توجه به وجه
عاشقانه ای که با
هما دارد ،فضای
ملتهب فیلم را
تلطیف می کند.
به نوعی این
شخصیت بین
وظیفه و عشق
قرار می گیرد
و این انتخاب
بسیار سختی
است .برای
اینکه بتوانیم به
این شخصیت
نزدیک شوم
باید درباره
فضای عاشقانه
بین افراد در
دهه 50تحقیق
می کردم چرا
که قطعا با زمان
ما خیلی فرق
داشت
حامد کمیلی بازیگر نقش وحید افراخته نیز درادامه
بی��ان کرد :وحید افراخته عجیب ترین و متفاوت
تری��ن نقش من ب��ود .اما من بر خ�لاف دیگر
دوس��تان با یک شخصیت مستند روبرو بودم .به
همین دلیل از همان ابتدا س��عی کردم اطالعات
بیش��تری از این شخصیت به دس��ت بیاورم و با
افرادی صحبت کردم این شخصیت را به خوبی
می ش��ناختند .اما به هر حال باید جزئیاتی را وارد
این شخصیت می کردیم .در عین حال که نقش
س��ختی بود اما تکلیفش در تاریخ مشخص بود.
زمانی که شعیبی فیلمنامه «سیانور» را پیشنهاد
داد خیل��ی راحت ان را پذیرفت��م چرا که تجربه
خوب مجموعه «پرده نش��ین» را پیش از این با
شعیبی داشتم.
در ادامه رضوی تهیه کننده «س��یانور» درباره
ش��رایط تولید فیلم های سیاسی گفت :ساخت
فیلم های ش��خصیت محور کار س��ختی است
و اگ��ر ق��رار باش��د چنی��ن کاری در دل یک
فیلم سیاس��ی باش��د کار را س��خت تر می کند.
فیلمس��ازانی ک��ه در ای��ن عرص��ه فعالی��ت
می کنند بیش��تر با استقبال مردم و یا فضاهای
جش��نواره ای سراغ ساخت این اثار می روند .در
جش��نواره فجر که «س��یانور» با وجود داوری
نادیده گرفته ش��د اما ادامه این کار به استقبال
مخاطبین بر می گردد ،مسئولین که حمایتی از
فیلم نکردند باید دید مردم چه واکنشی دارند.
بهروز شعیبی در پاسخ به سوالی درباره کمرنگ
بودن ش��خصیت تقی ش��هرام در فیل��م عنوان
ک��رد :درباره اتفاقات ان بره��ه تاریخی می توان
قصه های مختلفی را نوشت و فیلم های متعددی
ساخت .شخصیت تقی شهرام نیز در همان زمان
ش��خصیت بسیار پیچیده ای اس��ت و به تنهایی
خودش می تواند یک سریال یا فیلم مجزا باشد .ما
مجبور بودیم با توجه به زمان فیلم برش هایی از
هر شخصیت را نشان دهیم .ما نیز بر اساس قصه
به هر کدام از شخصیت ها پرداختیم.
هانیه توسلی درباره ش��خصیت زنان چریک در
مقطع تاریخی دهه 50گفت :در ان دوران بیشتر
جوانان درگیر مسائل سیاسی می شدند .من خودم
ترجی��ح می دهم با هنر حرفم��م را بیان کنم تا
با سیاس��ت .سیاست کمی عجیب است و خیلی
کاری با ان ن��دارم .اینکه زنی عضو یک گروه و
سازمان شود و به خاطر ان تمام زندگی خود را از
دست بدهد را اصال قبول ندارم.
شعیبی در ارتباط با وجه تاریخی بودن «سیانور»
عنوان کرد« :سیانور» یک فیلم تاریخی است که
در یک برهه ملتهب سیاسی قصه خود را بیان می
کند .این فیلم جدا از اینکه در غالب گونه سیاسی
باش��د یک فیلم تاریخی بی طرف است .رضوی
در پاس��خ به این سوال که ممکن است این فیلم
در اکران عمومی دچار ممیزی ش��ود گفت :هیچ
سکانسی از این فیلم حذف نخواهد شد .ما روی
یک خط تاریخی حرکت کردیم و حساسیت ها را
می شناختیم .در پایان هانیه توسلی درباره جایگاه
این فیلم در کارنامه خود گفت :من در فیلم قبلی
بهروز شعیبی هم حضور داشتم و برای ان سیمرغ
دریافت کردم .شعیبی کارگردان حرفه ای است که
کار خود را با وسواس انجام می دهد« .سیانور» و
«دهلیز» جر فیلم های خوب کارنامه من هستند.
حواشی دادگاه پخش تیزر فیلم های
سینماییدرشبکه هایماهواره ای
منصور لشگری قوچانی تهیه کننده سینما که
دوش��نبه ۱۰خرداد ماه برای حضور در دادگاه
بررس��ی پخش تیزرهای تبلیغاتی فیلم های
س��ینمایی در شبکه های ماهواره ای به عنوان
خوانده حضور داشته است گفت :صبح دیروز
ایت اهلل ص��ادق الریجانی رییس قوه قضائیه
طی دیداری از دادگاه های تهران در دادسرای
فرهنگ و رسانه حضور پیدا کرد و از انجا که
جلسات دادرسی تهیه کنندگان سینما به منظور
پخ��ش تیزر فیلم های س��ینمایی «کوچه بی
نام» به تهیه کنندگی م��ن« ،ابد و یک روز»
به تهیه کنندگی س��عید مل��کان و « ۵۰کیلو
البالو» به تهیه کنندگی مصطفی شایس��ته در
حال برگزاری بود این مقام قضایی در جلس��ه
دادرسی فیلم «کوچه بی نام» حضور پیدا کرد.
وی ادام��ه داد :در دیدار با رییس قوه قضائیه
درد و دل اهالی سینما را منتقل کردم و گفتم
س��ینمای ایران ورشکسته اس��ت و نیاز دارد
تا نهاده��ای مختلف از جمله صدا و س��یما،
مخابرات و شهرداری در زمینه اطالع رسانی از
ان حمایت کنند .این سه نهاد به وظایف خود در
زمینه حمایت از سینما عمل نکرده اند و همین
مساله سبب شده است تا تهیه کنندگان برای
جلوگیری از ورشکس��تی به راه های مختلف
تبلیغات تن دهند .البته این را هم تاکید کردم
که ما به عنوان تهیه کنندگان س��ینمای ایران
تیزرهای تبلیغاتی خود را در اختیار شبکه های
ماهواره ای ق��رار نداده ایم .لش��گری قوچانی
گفت :به اقای الریجانی گفتم که شما امروز
و در چنین شرایطی می توانید یا جلوی جرم را
بگیرید و یا اف��راد را محاکمه کنید که از نظر
من پیش��گیری از وقوع جرم بهترین راه حل
در این شرایط است .رییس قوه قضائیه بعد از
صحبت با قاضی دادگاه ،پیشنهاد داد تا گروهی
برای بررسی مشکالت سینما در حوزه تبلیغات
راه ان��دازی ش��ود .وی ادام��ه داد :رییس قوه
قضاییه در بخش دیگری از صحبت های خود
بیان کرد که با حضور علی عس��گری در مقام
ریاست س��ازمان صدا و سیما می توان امیدوار
بود که مش��کالت این بخش حل شود .وی
در بخ��ش دیگری از صحبت های خود تاکید
کرد که پخش تیزر در شبکه های ماهواره ای
یک جرم اس��ت اما باید شرایطی فراهم شود
ت��ا جرم هم به وقوع نپیوندد .تهیه کننده فیلم
س��ینمایی «عصر یخبندان» بیان کرد :اقای
الریجانی دس��تور داد تا به زودی جلس��ه ای
با حجت اهلل ایوبی رییس س��ازمان سینمایی
برای پیگیری و حل پخش تیزرهای تبلیغاتی
فیلم ها در شبکه های ماهواره ای برگزار شود.
فکر می کنم نظر اقای الریجانی نیز این است
که شرایطی ایجاد شود تا تهیه کنندگان سینما
برای اطالع رس��انی به مردم دیگر نیازی به
استفاده از شبکه های ماهواره ای نداشته باشند.
در واقع نگاه وی به این مساله نگاه پیشگیری
از جرم بود .لش��گری قوچانی در پایان گفت:
دادگاه دوش��نبه ۱۰خ��رداد ماه به هفته دیگر
موکول ش��د .البته رییس دادگاه نیز اظهارات
مثبتی در زمینه روند دادگاه ارائه داد و امیدوارم
اتفاقات خوبی در این حوزه رخ دهد.
حمایت از اثاری با محوریت مدافعان
حرم و مقاومت
مدیرعاملانجمنسینمایجوانانایراندراستانه
برگزاری ایین اختتامیه نخستین جشنواره فیلم
«مدافعان حرم و مقاومت بیان کرد که این انجمن
از اث��اری با محوریت مدافع��ان حرم و مقاومت
حمایتمی کند.
فرید فرخنده کیش با تاکید بر تداوم مسیر ستیز
با افراطی گری و صهیونیزم جهانی از درگاه سینما
گفت:برگزارینخستینجشنوارهفیلم«مدافعان
حرم» و تاکید ریاست سازمان سینمایی در جریان
برگزاری جشن سینمای جوان مبنی بر توجه ویژه
به اثاری که این مضمون واال را مطرح می کنند،
پشتوانه های بس��یار خوبی هستند که انجمن
س��ینمای جوانان ایران با توجه به حمایت های
صورت گرفته از سوی سازمان سینمایی نسبت
به تولید این اثار اهتمام ویژه ای داشته باشد .وی
افزود :انجمن س��ینمای جوانان ای��ران پذیرای
طرح ها و فیلمنامه های فیلمس��ازان در رابطه با
موضوع مدافعان حرمین ش��ریفین خواهد بود
تا نس��بت به تداوم تولید این اثار ارزش��ی اقدام
کند .مدیرعامل انجمن س��ینمای جوانان ایران
با اشاره به تاثیر چشمگیر سینما در جهان امروز
گفت :برگزاری نخستین جشنواره فیلم مدافعان
حرم اتفاق بسیار شایس��ته ای بود که به همت
خبرگزاری فارس و با همکاری موسسه فرهنگی
هنری کتیبه نوای فاطمی صورت گرفت و امروز
شاهد برگزاری ایین اختتامیه ان خواهیم بود.
اکبر عالمی رییس شورای نظارت بر
پرتره هایسینماتئاترایرانشد
اکبر عالمی ریاست شورای نظارت و تایید تصاویر
مربوط به نمایش��گاه پرتره چهره های محبوب
س��ینما تئاتر ایران را برعهده گرفت و اعضای
دیگر این شورای سه نفره را هیوا پاشایی و مهدی
ساروخانی تشکیل می دهند .این نمایشگاه که
پرتره ١٠٠نفر از اهالی س��ینما تئاتر ایران را در
بر خواهد گرفت ،قرار اس��ت در نیمه دوم س��ال
ج��اری در یکی از مراکز معتبر فرهنگی هنری
ش��هر تهران برگزار شود .پاشائی که سرپرست
کارگاه ه��ای اجرایی و جریان س��از این حرکت
فرهنگی هنری است در ارتباط با برنامه های اتی
این گروه اظهار کرد :برنامه بعدی ما پرتره نگاری
نام اوران عرصه ورزش و قهرمانان ورزشی کشور
است .پاشایی و شاگردانش پیش از این پرتره ١٨
نفر از شخصیت های فرهنگی هنری ایران را با
تکنیک های مدرن پدید اورده بودند.
همهسینماگرانبرایخانهسینما
ارزشمندند
کام��ران ملکی مدیر ارتباطات خانه س��ینما در
توضیح س��خنانی که ۸خرداد ماه در مراس��م
رونمایی از کتاب «زیر پوست قصه ها» از سوی
یکی از سخنرانان مراسم مطرح و در ان نام برخی
از سینماگران اورده شد گفت :سالن خانه سینما
معموال برای ایین ه��ای رونمایی از کتاب های
سینمایی اعضای خانه سینما در اختیار انان قرار
می گیردولیمسئولیتدعوتازسخنرانانبرعهده
برگزارکنندگان است .وی افزود :در ایین رونمایی
از کتاب «زیر پوست قصه ها» اظهارنظرهایی در
مورد سه تن از هنرمندان ارزشمند سینمای ایران
از س��وی یکی از سخنران صورت گرفت که در
همان مقطع با تذکر مدیرعامل خانه س��ینما به
مجری مراسم ،در مورد ان توضیح داده شد ولی
به دلیل عدم انعکاس کامل این اعتراض ،الزم
است این نکته مجددا توضیح داده شود که همه
اعضای خانه سینما برای این خانه و گردانندگان
ان بسیار محترم و ارزشمند و همه هنرمندان در
این نهاد صنفی دارای ارزش و اعتبار هس��تند.
ملکی در پایان تاکید کرد :خانه سینما هیچ گاه در
مورد اعضای خود موضع گیری نمی کند بنابراین
اظهارات یکی از س��خنرانان ان جلس��ه صرفا
نظرگاه شخصی ایشان بوده و ارتباطی با دیدگاه
خانه سینما نداشته و ندارد.
اخرینوضعیتبانک
موسیقی فیلم ایران
مس��ئول بانک موس��یقی کانون اهنگسازان
سینمای ایران اخرین فعالیت ها برای گرداوری
نس��خه صوت��ی و پارتیتوره��ای موس��یقی
فیلم های ایرانی را تشریح کرد .علی صمدپور
مس��ئول بانک موس��یقی کانون اهنگسازان
سینمای ایران با اشاره به جدیدترین برنامه ها
ب��رای تکمیل اطالعات ای��ن بانک گفت :در
تالش هس��تیم تا بانک موسیقی فیلم کانون
اهنگس��ازان س��ینمای ایران خانه س��ینما را
تبدیل به یک بانک مناس��ب از اثار موسیقی
کنیم ک��ه در ان همه اثاری که ت��ا امروز در
س��ینمای ایران ساخته شده موجود باشد .وی
ادام��ه داد :در اولین قدم در تالش هس��تیم تا
نمونه کارهای اهنگسازان فعال موسیقی فیلم
را برای ای��ن بانک جمع اوری کنیم .این اثار
می تواند به صورت س��ی دی اثار منتشر شده
و یا به شکل پارتیتور برای فیلم های مختلف
به خصوص اثار موفق در بانک موسیقی قرار
گیرد .اهنگساز فیلم سینمایی «ماهی ها عاشق
می شوند» تاکید کرد :برای کامل شدن بانک
موسیقی ،در تالش هستیم تا پارتیتور موسیقی
فیلم ها را از اهنگسازان مورد نظر بگیریم و به
صورت کتابچه در اختیار اعضا قرار دهیم .وی
با تاکید بر اینکه در حال حاضر هر اهنگسازی
ک��ه بخواهد عضو کانون ش��ود بای��د نمونه
کارهای خود را ارائه کند ،بیان کرد :به همین
دلیل جمع اوری بخش��ی از اثار از این طریق
صورت گرفته است.
تجسمی
8
سه شنبه 11خرداد ماه 1395سال نهم شماره 490
www.honarmandonline.ir
یادداشت
سناریویشهر،جستجویاینده ها
مریم طهماسبی ارشلو
طراح شهری
ش��هر امروز و متن ان بی ش��ک فردا شهری
دیگر و متنی دیگر خواهد بود که بس��یاری از
ش��هروندان امروز این شهر فردا را نیز زیست
خواهند کرد .سناریوهای یک شهر که نوشته
می شود ش��هروندانش را با این اینده همراه تر
و مطمئن تر می س��ازد .اینده ای که بدون این
سناریوها نامعلوم و هرازگاهی ترسناک است.
ش��هرها وحوزه های شهری امروز به واسطه ی
تحوالت فرهنگی و تکنولوژیکی ،گس��ترش
جهانی ش��دن و گرایش های اقتصادی جدید،
دس��تخوش تغییرات سریع ،ش��دید و عمیقی
می ش��وند و طراحی ،برنامه ری��زی ،نظارت و
هماهنگ ک��ردن این تغییراتِ پویا و تاثیرات
ان بر ش��کل محیط ش��هری بس��یار دش��وار
می نماید و ش��هرها به ش��یوه های جدید تر و
خالقانه تری برای برخورد با مش��کالت خود
نیازمندن��د .از همین رو بوده اس��ت که اغلب
تفکرات و اقدامات برنامه ریزی در یک دهه ی
اخیر اروپا فرای یک نمایش س��اده ی فیزیکی
از شهر بوده است که کیفیت ان تنها از طریق
فرم ها و س��اختارهای فیزیکی درک می ش��د.
به عبارتی توس��عه ی حوزه های شهری که در
ترم های اجتماعی-اقتصادی و زیست محیطی
درنظر گرفته می ش��وند ،از طریق برنامه ریزی
خطی
دولت��ی از ب��اال به پایین و به ش��یوه ی ِ
ِ
از ه��دف ت��ا برنامه ریزی ،عملیات��ی کردن و
برنامه ری��زی پیامدها ،طراح��ی و برنامه ریزی
ش��ود ،دیگر پذیرفته نخواهد ب��ود .این بدین
معناس��ت که ،شیوه های س��نتی برنامه ریزی
و مدیریت ش��هری در ای��ن زمانه ی تغییرات
پرش��تاب ،پیچیدگی های عظی��م در محیط و
ع��د م قطعیت های به هم پیوس��ته و مرتبط در
توس��عه ی فضایی ،نمی توانند کارامد باش��ند.
بدین ترتیب ،کمب��ود رویکردی اینده محور در
میان برنامه ریزان و تصمیم س��ازان ش��هری
ب��ه نحویکه به انها اج��ازه دهد تا از تحوالت
اینده پیش��ی بگیرند ،به ش��یوه ای موثر برای
عواقب ان اماده شوند و با پیچیدگی ها برخورد
کنند ،بیش از پیش محس��وس می گردد .تابع
کلیدی در برنامه ریزی شهری ،تصمیم گیری
در «ام��روز» و «اکن��ون» اس��ت ،ای��ن مهم
باخود مس��تقیم ًا اقداماتی را دراینده به همراه
دارد ،اقداماتی برای خلق شهرهایی با اقتصاد
پیش��رفته ،فرهنگ��ی پویا و فع��ال ،اجتماعی
منس��جم ،پاکیزه ،س��بز و امن که شهروندان
ان ق��ادر خواهند بود ش��ادمانه زیس��ت کنند
و مولد باش��ند .ب��ا توجه به مقتضی��ات امروز
که برش��مرده ش��د ،بهره گیری از ان دس��ته
روش های برنامه ریزی ب��رای اینده ضرورت
دارد که رویکردی کامل ،همه جانبه ،منسجم و
دقیق برای برنامه ریزی و مدیریت شهری ارائه
می دهند و بیشتر بر کشف و شهود ،مشارکت و
انعطاف پذیری تکیه دارند.
ب��ه منظور پاس��خ ب��ه این مش��کالت ،تاکید
فزاینده ای به استفاده از تکنیک های سناریوی
شهری دیده می شود .چرا که انعکاس مزایای
برنامه ری��زی س��ناریو محور را در کاهش عدم
قطعیت از طریق خلق و شناس��ایی مسیرهای
جایگزین ممکن در توسعه ی اینده ی شهری،
ِ
می ت��وان دید .نمی توان این��ده را قطع به یقین
پیش بین��ی نمود ام��ا می توان درب��اره ی ان
فرض هایی را درنظر گرفت و این فرضیات را
برای رس��یدن به ایده هایی درباب انچه اینده
بدان شبیه خواهد بود ،به کار بست .برنامه ریزی
برای اینده نقش بسیار مهمی در ایجاد اینده ی
مورد انتظار از طریق خلق خط مش��ی ای برای
هم��کاری و مش��ارکت ذینفع��ان مختلف و
تدوین عملیات های ویژه و طرح های شهری
سیاس��ی گس��ترده تر ،دارد .ما نمی توانیم هر
اینده ی کشف نش��ده ای را جستجو کنیم اما
به کاس��تن از پیچیدگی ها برای انکه بتوانیم
اداره اش کنی��م ،نیاز داریم و این جاس��ت که
س��ناریو به کم��ک می ای��د .س��ناریویی که
بامهارت خلق ش��ده باش��د می توان��د میزان
زیادی از عدم قطعیت در مسیرهای جایگزین
قاب��ل قبول را که درکنار هم مرتبط ترین ابعاد
غیرقطعی را ش��امل می ش��وند ،کاهش دهد.
بعد از بیان همه ی این ضرورت ها اما س��ناریو
چیس��ت؟ هرمان کان ،کس��ی ک��ه به عنوان
یک��ی از بنیانگ��ذاران مطالع��ات اینده محور
و پ��در برنامه ری��زی س��ناریو محور ش��ناخته
می ش��ود ،س��ناریو را به عنوان «مجموعه ای
فرض��ی چیده ش��ده در اینده
از رخداده��ای
ِ
که برای روش��ن کردن زنجی��ره ای ممکن و
محتم��ل از رخدادهای غیرمنتظره و لحظه ی
تصمیم گیری برای ان ها س��اخته شده است»
تعریف می کند .و در تعریف دیگری «تشریح
و توصی��ف متمرک��زی اس��ت از اینده هایی
اساس�� ًا مختلف که در نمایش��نامه-مانندی یا
روایتی منس��جم و منطقی برای درک بهتری
از عدم قطعیت اینده ،ش��کل گرفته و س��اخته
می ش��ود»و «س��ناریوها نمون��ه و تصویری
فرضی از اینده هس��تند که س��طح مقطعی از
یک زمینه ی تثبیت شده و ریشه دار را به همراه
مس��یرهای توسعه توصیف می کند و به عنوان
شکلی از راهنما عمل می کند».
مزیت س��ناریو ها و شیوه ی سناریو-محور در
این است که تنها یک اینده را تشریح نمی کنند،
بلکه چندین اینده ی محتمل و حتی مطلوب را
توصیف می کنند .سناریونویسی تنها یک ابزار
برنامه ریزی نیست بلکه ابزار اموزشی موثری
اس��ت که به درک بهتر منط��ق ،فاکتورهای
کلیدی و کنشگران توس��عه کمک می کند.
بهره گی��ری از برنامه ریزی س��ناریومحور در
برنامه های بلندمدت و اینده بینی استراتژیک،
انطباق س��ریع تر با تغییرات عمده را تسهیل
ِ
می کند .فرایند س��اخت وطراحی س��ناریو نیز
تکنیک مهمی برای شناس��ایی و درک بهتر
عواملی اس��ت که محیط ش��هری را ش��کل
می دهن��د و راه های��ی که ای��ن عوامل در ان
فعال هستند و به هم واکنش نشان می دهند.
(United Nations Environment
)2008 Programmeنباید فراموش شود
که سناریو پیشگویی انچه در اینده رخ خواهد
داد ،نیست .سناریو توصیف و تشریح چگونگی
پدی��دار ش��دن این اینده اس��ت .س��ناریوها
دنب��ال احتماالت نیس��تند بلک��ه ممکن ها
به
ِ
را جس��تجو می کنند و اس��تفاده کنندگان را
به چالش می ش��کند تا ورای خ��ر ِد متدوال و
رایج بیندیش��ند .ان ها فعالیت ه��ای اگاهانه
را از طری��ق ایجاد بینش نس��بت به دامنه ی
ممکن ها ،پشتیبانی می کنند.
روایت های جهان از زبان انسان ها بی شمارند.
روالن بارت نویس��نده ،فیلسوف ،نظریه پرداز
ادبی ،منتقد فرهنگی و نشانه ش��ناس معروف
فرانسوی در مقاله ای تحت عنوان «درامدی
بر تحلیل س��اختاری روایت ها» معتقد اس��ت
ک��ه روایت به مثابه مجموعه عظیمی از صور
مختل��ف ادبی به ج��ان مایه مواد و اش��یاء و
محیط رس��وخ می کن��د .هر م��اده در جهان
مس��تعد پذیرش داس��تان های انسان هاست
و روای��ت نیز مس��تعد انتق��ال از طریق زبان
فرهیخته گفتاری-نوشتاری ،ایماژهای ثابت
و متحرک ،حرکات و رفتار و امیزه س��ازمان
یافته ای از مواد .در این میان فضا جزء اساسی
شـهر و
اگاهی
شهری
علی فالحپسند
شهرساز
شهر روایتی است تاریخمند(زمانمند و مکانمند) که
باش��ندگان از اغاز تا امروزیناش ،ان را برساختهاند ،و
ِ
زیستههایشان را در ان ازمودهاند .پس شهر دستاورد
زیستههای جوامع انسانی اس��ت و حاصل زیست-
سامانهی انسانیای است که باشندگانش برساختهاند.
انچه که قادر به حفاظ��ت از ان خواهد بود ،اگاهی
ش��هروندان ان اس��ت .اگاهی فرایندی است که در
پیوستاریتاریخیشکلمیگیرد،وانچهکهمیتواند
این اگاهی را دچار کاستی کند ،گسستهایی است که
در اثر مداخالت ناسنجیده و تنشهای هر از گاهی در
این پیوستار روی میدهد .اگاهی را میتوان مفهومی از
نوع الکانی ان یعنی «اَبَردال» دانست که مدلول ان
نمیتواند به س��ادگی حقیقتی ملموس و منسجم و
یکپارچه باش��د ،بلکه فرایندی است که خود از نوع
رخداد است .اما رخدادی زمانمند و مکانمند که حاصل
همان زیست -سامانهی انس��انی است ،و یا از نگره
هستیشناسی شهری ،میتوانیم ان چه را که الن بادیو
«ب��ودش و رخداد» مینام��د در نگر اوریم .پیتر هال
نویسنده کتاب«شهرهای فردا» ،در بخشی از مقدمه
تح��ت عنوان «ک��ورهراه پر پیچ و خ��م» میگوید:
«کنشگران تاریخی در پاسخ به جهانی که خود را در ان
یافتهاند دس��ت به عمل میزنند ،به ویژه در پاسخ به
مسایلی که در جهان با ان مواجه میشوند» .اما به نظر
میرسد این گفته سر پیتر هال( )2014-1932که از
برجستهترین نظریهپردازان برنامهریزی در نیمه دوم
قرن بیس��تم و دهه اغازین هزاره بوده است ،بیشتر
متوجه وضعیت برنامهریزان در کشورهای متمایل به
نظامات انگلو -امریکایی باشد و نه برنامهریزان بومی
در کش��ورهای توس��عه نایافته و یا توسعه یابنده .در
کشورهایتوسعهنایافتهویابهگمانیتوسعهیابنده،که
دیوانساالریهایمتمرکزاختاپوسیوامرانهدارند،که
کلیه امور یک کشور و جوامعی را که در ان ساکناند ،با
دیدگاهی از باال به پایین اداره میکنند ،برنامهریزی نیز
از ن��وع مقولهای امرانه و از باال به پایین اس��ت .این
بوروکراس��یها خود همواره مانعی بر سر راه اگاهی
شهرونداناست.پنجرههاییبستهباپردههاییکشیده.
ام��ا مان��دگاری اگاهی در ذهن انس��ان ی��ک افتاد
روانشناختی است .اگاهی انسان از شهر و مکان تا چه
میزان میتواند پایدار بماند و در چه شرایطی به پس
رانده میشود ،و یا چه عواملی موجب گسست اگاهی
برای دورهای کوتاه و یا برای تمام عمر میشود .شاید
یکی از عوامل موثر در کاستی اگاهی شهری(City
، )& Urban Consciousnessتغییر شکل
مداوم شهر ،در اثر ساخت و سازهای بیرویه و بیبرنامه
باشد ،که موجب گسست در اگاهی شهری ،از نگرهی
درک هستیشناختی شهری میشود .فقدان اگاهی
ش��هری ریشه در س��اختار اقتصاد سیاسی ،ریشه در
س��ازمان متمرکز دیوانس��االر ،و ریشه در مدیریت
مس��تعجل اقتضایی و فرصتطلبانه ش��هری دارد،
ریشههایی که خشکاندن و برکندنشان نیازمند زمانی
طوالنی است ،و این تطویل زمانی خود مجدداً موجب
گسست در فرایند اگاهی میشود ،که طی ان شهروند
بدل به تماشاگری منفعل و بیاراده میشود .ان چه که
گیدوبوربهدرستیانرا«جامعهتماشایی/تماشاچی»
نامیدهاست.واروندیدگاههایبسیاریازنظریهپردازان
نومحافظهکار و نولیبرال ،اگاهی حاصل نظمی نیست
که به گونهای امرانه و از باال به جامعه اعمالشود که
ظاهراً نام و عنوان قانون به ان داده میشود ،بلکه بسا
بیش از ان ،دستاورد شکافها و پارهگیهایی است که
در نظ��م بوروکراتیک روی میده��د و هنجارهای
بوروکراتیک را نادیده میگیرد .زیرا نظمهای اهنین و
امرانه و از باال ،از نوع نظم اهنین استالینی ،هیچ گاه خود
نیز حاصل نظمی پیشینی نبودهاند ،بلکه حاصل نوعی
فروپاشیهای رخدادی و تاریخی هستند که در حال
ش��کافتن و پاره کردن نظم پیشین بودهاند .اگاهی از
درک هستیشناختی شهر بر میخیزد ،و شهر نااگاه بر
هستیخویش،هموارهفرهنگیریاکارانهوفریبکارانه
را در هر دوس��وی شهروند و مدیریت شهری ترویج
میکند .اگاهی ش��هری مفهومی است که به فهم و
پذیرش شرایط زندگی در یک شهر مربوط میشود.
این چنین مفهومی بر چهار معیار اصلی استوار است؛
هوشیاری شهروندان ،حس تعلق شهروندان ،احساس
مسئولیت در برابر شهر ،و توانایی تحلیل دگردیسی
شهر .ایا براستی چنین بوده و هست؟ پیتر هال در
«شهرهای فردا» میگوید« :برنامهریزی
همان کتاب
ِ
شهریقرنبیستمیبهعنوانیکجنبشروشنفکری
و حرفهای ،ماهیت ًا واکنشی به بدبختیهای شهر قرن
بیستمیبود».ویمیافزاید«:امادرتجربه،برنامهریزی
شهرها،بهواقعبهطورنامحسوسیبامشکالتشهرها
درهم میامیزد ،و مش��کالت ش��هرها ب��ا اقتصاد و
جامعهشناسی و سیاست ،و اینها به نوبه خود با کل
زندگی اجتماعی -اقتصادی -سیاس��ی -فرهنگی
زمانهی خ��ود ،و این درهمامیختگی را پایان و حد و
مرزی نیس��ت» .اما تمامی اینها بدون هوشیاری و
اگاهی شهروندان چگونه میتواند تحقق یافته و به
انجام و فرجامی برسد؟ زیرا چنین شهری میباید به
شیوهای یکپارچه و منس��جم و امیخته در هر سه
مفهوم اجتماعی ،اقتصادی ،و مدیریتی ان شکل یافته
باشد .تغییرات پیشبینی نشده در این حوزهها ،موجب
بروزفرایندهایدگرگونیهایشتاباندرشهرمیشود،
که در تضاد با فرایند هوش��یاری و اگاهی شهروندان
قراردارد .ش��اید از همین رو است که شهر را میباید
چونان بیانیهای انگاشت که بیشترین باشندگاناش،
پای ان را به عنوان میثاقی مشترک امضاء کردهاند و
نسبت به ان احساس مسئولیت دارند و به ان وفاداراند.
در صورت��ی که یک ش��هر میتوان��د دارای چنین
ویژهگیای باشد ،که اگاهی شهروندان ان از شرایط
اکنونی و اتی شهرشان بالنسبه جامع و فراگیر باشد و
بدانند که در چشمانداز ایندهشان چه بر سر شهرشان
خواه��د امد و در چگونه ش��هری خواهند زیس��ت.
دورههای انفجار جمعیتی در اثر مهاجرتهای دورهای
به شهر و گسترش شهری یکی از عمدهترین موجبات
گسست در اگاهی شهری است ،زیرا شهر با جمعیت
انبوهیروبرواستکهنسبتبهاناناحساسیتهاجمی
و غافلگیرانه از سوی شهروندان باشندهاش دارد ،و اما
ان چه که بیش از پیش موجب گسست و شکاف در
اگاهی شهری میشود ،تنها خو ِد مهاجرت بیرویه و به
طبع ان گس��ترش ش��هری بیرویه نیس��ت ،بلکه
برنامهریزیهای امرانه و از باال اس��ت که از س��وی
دولتهای متمرکز و مدیریتهای شهری متمرکز و
بیاعتنا به شهروندان باشندهاش انجام میپذیرد .اگر
اگاهی را اصل و مبنا و معیار ،و مشارکت شهروندان را
شرطاصلیبرنامهریزیشهریقراردهیم،وشهروندان
در حل مشکالتی از قبیل مهاجرت ،گسترش شهری،
نارسایی زیرساختهای شهری ،و اسکان مهاجران به
عن��وان ش��هروندان جدید ،در برنامهریزی ش��هری
مشارکت فعال و موثر داشته باشند ،و مشخص شود که
این شهروندان جدید قرار است در کجا اسکان داده شده
و در کجا شاغل شوند و با چه وسایل نقلیهای امد و شد
کنند ،و چگونه با فرهنگ شهری که به ان مهاجرت
میکنندکناربیایند،انگاهاگاهیشهریدچارگسست
و ش��کاف عمیق و عمدهای نخواهد شد ،در غیر این
ص��ورت ،و اجرای برنامههای اقتدارگرایانه و امرانه از
تواره،
ئواره و ب
سوی مدیریت شهری ،با شهری شی
ش��هری از خود بیگانه ،و شهروندانی بیگانهتر از خود
روب��رو خواهی��م بود ،که ح��س تعلق ب��ه مکان و
مسئولیتپذیری در ان شهر به حداقل کاهش یافته ،و
اگاهی شهری فاقد پیوستاری تاریخی خواهد بود .پیتر
ه��ال بر این باور اس��ت ک��ه نهایت ًا تاروپ��ود دیدگاه
برنامهریزی اس��تدالل میکند که؛ «شکل مصنوع
ش��هرها باید -هرچند اکنون به طور عموم این گونه
نیستند -حاصل دستان شهروندان باشد؛ این که ما باید
این سنت را که شهرها توسط سازمانهای بزرگ ،اعم
از خصوصی و یا دولتی ،برای مردم ساخته شوند مردود
بشماریم ،و به جای ان باید این عقیده را بپذیریم که
مردم خودشان باید شهرشان را بس��ازند» .زیرا روند
برنامهریزی امرانه و از باال در قبال مهاجرت و گسترش
ش��هری موجب بیاعتنایی هر چه بیشتر شهروندان
پیشین و کنار کشیدن انان از عرصه مدیریت شهری
میشود ،و به جای شهروندان مسئول و متعهد و اگاه
و وظیفهشناس ،فوجی از همان مهاجرانی که زندگی
تاکنونیشانهیچپیوندیباسرنوشتشهرمیزبانشان
نداش��ته اس��ت ،در راس مس��ئولیتهای حساس
مدیریت شهری قرار میگیرند ،و شهری فاقد اگاهی،
ک��ه چند قطبی و تکهپاره ش��ده اس��ت را به وجود
م��یاورد .در جهان امروز ،هر می��زان که پویایی و
جابجایی و تحرک افزای��ش یافته ،مفهوم اگاهی
شهری به فرازینترین عنوان بحثانگیز در جهان
بدل شده اس��ت .زیرا در جهان امروز معیار کیفیت
زندگی در شهر عوامل فضایی و اجتماعی و اقتصادی
و سیاسی هستند ،و نه شاخصهای ساده اماری ،و
این امر به میزان و تعداد سازمانهای مردمنهادی در
هر ش��هر بس��تگی دارد ،که در مدیریت ش��هری،
مطالعات شهری ،و دیدبانی کیفیت زندگی شهری
مشارکت فعاالنه و موثر دارند ،و چیزی نباید از چشم
م��ردم و مردمنهادها پنه��ان بماند و ب��ه ویژه امر
برنامهریزی ش��هری میباید شفافترین و بازترین
در باب کتاب «زبان فضا»
جستاری در وجه اجتماعی معماری در شهر
صورت بنیادین و جهان ش��مول ارتباطات و
روایت هاس��ت .عناصر روایی ی��ک روایت را
می توان فارغ از رسانه های ارتباطی که روایت
در انه��ا یافت می ش��ود درک و فهم کرد اما
چیزی ک��ه تمام روش ه��ای ارتباط��ی را از
«گفتگ��وی زنده» متمایز می س��ازد «وقوع»
در فض��ا یا بهت��ر بگوییم رفتاره��ای زنده در
فضاس��ت .البته گفتگ��و تمام رفت��ار در فضا
نیس��ت بلک��ه ارتباط به ش��کل های مختلف
بیش��ترین رفتار را در فضا تشکیل می دهد .ما
انسان ها در طول زندگی از طریق فضا با هم
ارتباط برقرار می کنیم .در واقع برای بسیاری
از مقاصد از زبان فضا استفاده می کنیم .کتاب
«زبان فضا» تالیف برایان الوس��ون با ترجمه
علیرضا عینی فر و فواد کریمیان از انتشارات
دانش��گاه تهران (چ��اپ اول )1391یکی از
کتاب های معتبر در زمینه روانشناسی محیط
اس��ت .فصل اول این کتاب ب��ا این جمله از
«هارولد پروشانسکی» اغاز می شود که محیط
کالبدی که ما می س��ازیم ،به همان اندازه ای
که پدیده ای کالبدی است ،پدیده ای اجتماعی
است .در این کتاب از تفسیر متفاوتی که بیشتر
عملکردی ،رفتاری و اجتماعی اس��ت استفاده
شده است .بی تردید س��اختمان ها را می توان
از جنبه ه��ای مختلف��ی چ��ون ارزش هنری،
پیش��رفت های فن اوری ،سیمای فضای شهر
و نیز به عنوان پدی��ده ای رفتاری و فرهنگی
دید .این کتاب ش��امل نه بخش می باشد که
در بخش ه��ای نخس��تین با معرف��ی فضا به
منزله یک زبان و س��از و کار های ادراک فضا
موضوع را تا مباحث قلمرو و همجواری ها در
فضاهای ش��هری و مسئله فضا و زمان پیش
مقوله مورد مباحثه به طور ازاد و برابر برای شهروندان
وکنشگراننهادهایمردمیونهادهایدیدبانباشد.
از همین رو است که اگاهی شهری در جهان امروز
بدل به عمدهترین عامل تاثیرگذار در توسعه کیفیت
زندگیشهریشدهاست.اگاهیشهریدرشهرهای
پیشاصنعتی که ش��هرهای کوچکی بودهاند هرگز
موضوعی حاد و جدلبرانگیز نبوده است .مگر چند
شهری که به دلیل ان که تختگاه حکومتی بودهاند
اندکی گسترش یافتهتر بودند .زیرا شهروندان یک
شهر کوچک یا حتی مرکزیتر در ان دوران ،همواره
نقشه شناختی شهر خود را در ذهن داشتند و از ماهیت
هر بخش از شهر و کیفیت زیستی در ان اگاه بودهاند.
اما امروزه دیگر نمیتوان شهروندان یک شهر بزرگ
اعم از کالنش��هرها و یا ابرشهری چون تهران را
محدود به ساکنان قدیمی و پیشینیاش نمود ،بلکه
تمامی باشندگانی که در این شهر طی یک نسل و یا
کمتر از ان کار و زندگی میکنند ،شهروندان ان شهر
هس��تند .به همین دلیل است که اگاهی شهری تا
بدین پایه نقشی محوری را در برنامهریزی و مدیریت
شهریایفامیکند.وابستگانومدیرانارشدنظامات
متمرکز و گسترده دیوانساالر در کشورهای توسعه
نیافته ،همواره بر این باوراند که هر میزان که مردم
شهر و کشور منفعلتر و نسبت به سرنوشت و اینده
شهروکشورشانبیتفاوتتروبیاعتناتر،وهرمیزان
کهبهامورشخصیوخصوصیشانمشغولترباشند،
مدیریت و راهبری ش��هر و کش��ور برای دستگاه
دیوانساالر سهلتر خواهد بود ،که البته به ظاهر هم
یراه نیست و دیدگاههای امرانه و از باال بدین
چندان ب
خیال دلخوشتر و اسودهتراند .اما این باوری کذب و
بی ریشه است ،و بحران شهری و اجتماعی در این
کشورها در وضعیتهای حادتری رخ مینمایند و این
نظامات در برابر کشمکشها بسیار اسیبپذیرتر از
نظاماتغیرمتمرکزولیهمگراهستند.تاریخاگاهی
بیش از هر واقعیتی شاهد این مدعا است .زیرا همیشه
وارون ای��ن بوده اس��ت ،و این تمرکز اس��ت که به
همگرایی اس��یب میرس��اند .انفعال و بیاعتنایی
شهروندان ممکن است به گونهای صوری و مجازی
و س��طحی ،مدیریت و راهبری را ب��رای نظامات
متمرکز و گسترده دیوانساالر سهل کرده باشد ،اما
هزینه مدیریت و راهبری را به گونهای مستمر چنان
افزایشمیدهد،کهشکافهایاجتماعیواقتصادی
و سیاسی حاصل از ان ،امکان تامین هزینه چنین
مدیریتی را برای نظامات دیوانساالر متمرکز ناممکن
خواهد نمود .به همین دلیل اس��ت که شاهدیم در
چنی��ن نظاماتی بخ��ش عمده و قاب��ل توجهی از
بودجههای دولتی و ش��هری در قالب بودجه جاری
یعنیوجوهپرداختحقوقمدیرانوکارکناننظامات
متمرکز دیوانساالر هزینه میشود ،و این غیر از ارزش
گزاف داراییها و اموال منقول و غیر منقولی است که
این گونه نظامات متمرکز دیوانس��االر برای استقرار
ارتش گسترده مواجب بگیران دولتی و شهری برای
مدیریت و راهبری شهر و کشور ،بدون بازدهی مورد
استفادهقرارمیدهند.
می برد .برایان الوسون در این کتاب به خوبی
تش��ریح می نماید که چگون��ه معماری ،فضا
را س��ازماندهی می کن��د و س��اختار می دهد.
اشیایی که درون معماری محصور می شوند و
فضاهای ان را اشغال می کنند ممکن است با
استفاده از زبان فضا فعالیت ها را تسهیل یا از
ان جلوگیری می کنند .به نظر می رسد بسیاری
از معم��اران بزرگ ب��دون مطالعه خوداگاه در
زبان فضا ش��یوا هس��تند .به همان اندازه که
زبان حرکات بدن برای هنرپیش��ه مهم است،
زبان فضا ابزار اصلی حرفه معماران است .به
این ترتیب در تمام مطالب این کتاب ،رفتار در
فضا به زبان پیوند داده می شود.
کتاب و ادبیات
سه شنبه 11خرداد ماه 1395سال نهم شماره 490
www.honarmandonline.ir
9
گفتگوی «هنرمند» با فرزانه قوامی
زمان هایی فرا می رسد که ناچارم به نوشتن
بازنویسی حکایات گلستان سعدی
خیـال خام
پوریا میراخورلی
«کاترینا طوفان مورد عالقه من است» اخرین مجموعه شعر منتشر شده از فرزانه قوامی است که پیشتر مجموعه های
«گفته بودم ؛ من از نس�ل ش�هرزادهای مضطربم »« ،از من فقط النگویی می ماند»« ،بعد از هفت س�اعت و بیست و نه
دقیقه گریه»« ،این همه چند درجه باالی صفر»« ،فصل ها»(مجموعه ش�عر برای کودکان) از او منتش�ر ش�ده اس�ت.
اخرین مجموعه شعر قوامی شامل سی وچهار شعر در قالب سپید است که شعرهای دهه 80و 90او را در برمی گیرد.
از میان ان ها می توان به «تعبیر روانی»« ،عصر یخ بندان»« ،لبخند غلیظ»« ،نوازش معطوف به نفرت»« ،خیر و خدعه»،
«ایی�ن کلنگ»« ،قانقاریا»« ،بخت ازمایی»« ،اکاردئون»« ،محاس�بات پیچیده»« ،از ته�ران تا منهتن»« ،نرده های دور
گهواره» اشاره کرد که از جمله شعرهای این مجموعه به شمار می روند .فرزانه قومی را ادامه دهنده شعر فروغ فرخزاد
قلمداد می کردند و در این روزها به سبک و زبان بیانی خاصی خود رسیده است.
خان�م قوامی! «کاترین�ا طوفان
م�ورد عالق�ه م�ن اس�ت»
ش�عرهای چ�ه دوره و چ�ه
س�ال هایی از ش�روع س�رودن
شما را دربرمی گیرد؟
این ش��عرها تقریبا از سال 89به بعد هستند.
یکی دوتا ش��عر هم از س��ال 85هستند که از
کت��اب قبلی مجوز نگرفته ب��ود در این کتاب
گنجاندم .تقریبا دو سه تا از شعرها از دهه 80
است و بقیه از 90تا 93هستند.
این روزها کمتر ش�اهد جریانی
در ش�عر ن�و هس�تیم .ب�ا ای�ن
حال می توان ش�عر ش�ما را به
جریان ه�ای ادب�ی در گذش�ته
نزدیک دانست؟
من دنبال جریان ها نیس��تم و در شعری که
می نویس��م نمی خواه��م از جریان های روز
تبعی��ت کنم .ش��عرهایی که من س��روده ام
ب��دون وابس��تگی به جریان خاصی اس��ت.
طبیعی اس��ت که رگه هایی از امروزی بودن
در ش��عرها باش��د و نمی توان گفت که من
در خ�لاء کار می کنم ام��ا اینکه تابع جریان
خاص��ی باش��م یا خ��ودم مانیفس��تی برای
شعرهایم صادر کرده باشم ،نیست.
در اش�عار «کاترینا طوفان مورد
عالقه من اس�ت» با ش�عرهای
بیانگرای�ی روب�رو هس�تیم .ایا
می ت�وان گف�ت ک�ه در ای�ن
مجموع�ه در ص�دد س�رایش
شعرهای بیانگرا بوده اید؟
در کت��اب اخیرم ،تاکید روی فرم و محتوا به
صورت توامان اس��ت به گونه ای که تاکیدم
نه فقط روی فرم اس��ت و ن��ه روی محتوا.
درس��ت است که شعرها گاهی اوقات بیانگرا
هس��تند ام��ا روی فرم هم تاکی��د دارم .این
گونه نیس��ت که به فرم بی اهمیت باش��م و
فقط به جنبه های بیانی شعر و اندیشه حاکم
بر ان فکر کنم بلکه بیان اندیش��ه با قالب ها
و فرم های��ی ک��ه ترجیح می ده��م تازگی و
نوگرایی در ان ها باشد.
در ش�عر سرودن و حیطه زبانی
چه هدفی را دنبال می کنید؟
در زبان امروزی سعی می کنم به زبان محاوره
نزدیک نش��وم و الگوهای زبانی شکسته شود
بلک��ه زبان ت��ازه و امروزی ای اس��ت که در
ص��دد ان هس��تم که به لحن توج��ه ویژه ای
داش��ته باش��م و بر روی خاص بودن ان کار
کن��م .ترجیح می ده��م ش��عرها دارای لحن
ویژه ای باش��ند که مختص ب��ه صدای خودم
باش��د و این مساله را در ش��عر نمایان کند و
نه عاریه ای .خیلی از ش��عرهایم تلفیقی است
از زبان امروزی و کالس��یک که نمی توانم ان
را رها کنم.
منظورتان چه نوع زبانی است؟
منظورم زبانی اس��ت که مربوط به نثر گذشته
ما می ش��ود .در بعضی از ش��عرها می بینید که
کل شعر به زبان امروزی باشد ولی به یک باره
فضای ان تغییر می کند و به نوعی وارد جریان
زبانی کالسیک می شود.
اما خیلی محسوس نیست.
این کار را به گونه ای انجام می دهم که خیلی
محس��وس نیس��ت که از زبان امروز به زبان
قرن هفتم هجری رفته ام.
در این شیوه تاثیر مستقیمی از
شاعری گرفته اید یا اینکه ناظر
به ادبیات کالسیک ماست؟
ن��ه تاثیری از ش��اعر خاصی نداش��تم .انگار
که یک الگوی رایج ذهنی ام ش��ده اس��ت و
به ص��ورت ناخوداگاه هنگام س��رایش یک
ش��عر نمی توان��م از این مس��ئله رها ش��وم
و از ای��ن جه��ت در خیلی از ش��عرهایم این
ویژگی را می ش��ود دید .برای مثال در ش��عر
فردی در کش��تی گرفتن به تبحر خاصی رس��یده بود به
گون��ه ای که 360فن را بلد بود و هر روز به یک ش��یوه
کش��تی می گرفت .او به خاطر عالق��ه ای که به یکی از
شاگردانش داشت ،همه فنون به جز یکی را به او اموخت
و در اموزش ان یک فن باقی مانده تعلل می کرد .ش��اگر
او به چنان مهارتی در کشتی گرفتن رسید که در توان و
تکنیک س��رامد شد و کسی یارای مبارزه با او را نداشت.
او به حدی رس��یده بود که پیش پادشاه گفته بود :استادم
فقط به خاطر سن و سالش و حقی که بر تربیت من دارد از من برتر
است وگرنه به لحاظ زور بازو از او کمتر نیستم و در فنون و تکنیک با
او برابرم .پادشاه از بی ادبی شاگرد ،خوشش نیامد .دستور داد تا شاگرد
و مربی با یکدیگر کشتی بگیرند .جایگاه فراخی را مهیا کردند و ارکان
دولت ،بزرگان و زوراوران ان اقلیم را گرد هم جمع کردند تا مس��ابقه
را تماشا کنند .پسر با چنان هیبتی به مبارزه درامد که اگر کوه بود از
جان برکنده می شد .استاد فهمید که شاگرد به لحاظ توان از او قوی تر
است پس تصمیم گرفت با ان فنی که به او نیاموخته کشتی بگیرد.
دریای شور انگیز چشمانت چه زیباست
ان جا که باید دل به دریا زد همین جاست
«ماغ و ماخولیا» اس��ت که در یک جاهایی
زبان از بیان امروز به زبان کالس��یک تغییر
پی��دا می کند .این مس��ئله در بعضی از موارد
تعمدی نیس��ت اما ان قدر ای��ن نکته در من
نهادینه شده اس��ت که بدل به یک تکنیک
در شعرهایم شده است.
می خواهی�د ب�ه بگویی�د ب�ه
جهان بین�ی ش�ما در ش�عر
سرودن ارتباط دارد؟
بله به جهان بینی ام بازمی گردد و به نظرم این
گونه است.
ب�ه نظرت�ان ای�ن جهان بین�ی
برخاسته از چیست؟
به نظرم برخاسته از این نکته است که ادبیات
کالسیک را پش��توانه ادبیات امروز می دانم و
اصال نمی ش��ود ان را کنار گذاش��ت و نادیده
گرف��ت .اص�لا نمی توانم از ای��ن موضوع به
راحتی بگذرم.
از ش�عرهای دیگرتان که ناظر
به این موضوع اس�ت می توانید
مثال بزنید؟
ش��عر «خیر و خدع��ه» هم این ن��وع از زبان
را دارد .در ای��ن ش��عر می بینید ک��ه کلمات،
کلمات ام��روزی هس��تند .نمی خواهم بگویم
شعرم فخامت زبان ش��املو را دارد و در صدد
این هس��تم که بخواهم زبان فاخری را برای
ش��عرهایم انتخاب کنم .به هیچ وجه این گونه
نیس��ت .ی��ک تکنیکی اس��ت ک��ه می تواند
مختص به بعضی از شعرهای خودم باشد.
ب�ه نظرت�ان کارک�رد ح�س و
اندیش�ه ب�ه عن�وان دو رک�ن
اساس�ی س�اختار در شعر شما
چیست؟
احس��اس می کن��م ح��س و اندیش��ه در
ش��عرهایم ،حس و اندیش��ه توامان کارکرد
پیدا می کنند و در هیچ کدام از ش��عرها فقط
رگه های حسی بودن را نمی بینیم بلکه یک
تعقل و اندیشمندی ای در ان ها نهفته است
که تامالت هستی شناختی و در باب زندگی
را در بر دارد.
گفتی�د ک�ه به صورت مس�تقیم
متاثر از ش�اعر خاصی نبوده اید
اما می توان شعرهای شما را به
صورت ناخوداگاه و غیرمستقیم
تحت تاثیر مس�ائل خاص و نه
شاعر مشخصی دانست؟
به هرحال فکر می کنم وقتی شعر می سراییم،
نمی توانیم تاثیرپذیری م��ان از محیط اطراف
و اتفاقات��ی ک��ه پیرام��ون م��ا رخ می دهد را
ان��کار کنیم حتی تاثیر خبرهای��ی که از رادیو
و تلویزی��ون می بینی��م و می ش��نویم را ه��م
نمی ت��وان کتمان کرد .هم��ه این ها می تواند
روی زبان و ذهن ما تاثیر داشته باشد اما اینکه
به طور مشخص چه چیزی روی شعرهای من
تاثیر داش��ته است را نمی دانم .شعرهای فروغ
فرخ��زاد را خیلی دوس��ت دارم و خیلی ها هم
می گویند که تحت تاثیر فروغ هس��تم اما در
خیلی جاها ،ترجیحم این است که از تاثیر ان
زبان رها شوم .ش��اید در کتاب ها و شعرهای
اولم این تاثیر مش��هود باش��د ،همان طور که
اق��ای اتش��ی در مقدمه کتاب اولم نوش��تند،
این مس��ئله را عنوان کردند که شعر من ادامه
ش��عر فروغ در زبان فارسی است اما نمی دانم
چه چیز یا چه کس��ی را به عنوان تاثیرپذیرنده
از ان معرفی کن��م .فکر می کنم تاثیر پذیری
ناخواسته است و کسانی که می خوانند باید در
مورد این قضیه اظهار نظر کنند.
زمان و مکان مشخصی را برای
ش�عر س�رودن دارید ی�ا اینکه
ه�ر زمانی که ح�س کنید وقت
نوش�تن اس�ت و اگر ننویسید،
فکر ان رهایتان نمی کند سراغ
سرودن و قلم می روید؟
خیلی از ش��عرها هست که در لحظه به ذهنم
خط��ور می کند و خیلی موقع ها وقت یا امکان
نوشتن ان ها را ندارم .این ها ته نشین می شود
و زمان هایی فرا می رس��د که ناچار و ناگریز از
نوش��تن هستم و هیچ کاری به غیر از نوشتن
نمی توانم انجام دهم .در این زمان ها چیزهایی
که در وجودم ته نشین شده است به روی کاغذ
می اید .هیچ وقت قبل از نوشتن نمی دانم چه
می خواهم بنویس��م اما می بینم که شعر شکل
می گیرد و سروده می شود .حس های درونی ام
به من می گوید که باید بنویس��م و االن تنها
کاری که می توانم انجام دهم ،نوشتن است.
یعنی زمان و مکان مشخصی را
مدنظر ندارید و خودتان را ملزم
نمی کنید که در ساعت معینی به
سراغ سرودن بروید؟
ن��ه .فکر نمی کن��م که هر روز باید بنویس��م
چون ش��عر به گونه ای نیس��ت که باید خودم
را مجبور به نوش��تن کنم .شاید خودم را مقید
کن��م که اتودهایی را بزن��م و ان ها تبدیل به
طرح هایی ش��وند که به=عدها بتوانم از ان ها
اس��تفاده کنم .شعر باید به س��راغم بیاید .به
نوعی معتقد به ش��هود در شعر هستم و فکر
می کنم شهود در سرودن شعر بی تاثیر نیست
و تبدیل به انی می ش��ود که در یک لحظه به
سراغ ادم می اید تا بتوان نوشت.
در من طلوع ابی ان چشم روشن
یاد اور صبح خیال انگیز دریاست
گل کرده باغی از ستاره در نگاهت
انک چراغانی که در چشم تو برپاست
بیهوده می کوشی که راز عاشقی را
از من بپوشانی که در چشم تو پیداست
پس��ر چون ان ف��ن را بلد و دفع ان را بلد نبود توس��ط
اس��تاد از زمین کنده شد و با س��ر به زمین امد .فریاد و
هیاهو از میان جمعیت برخاس��ت .پادشاه دستور داد که
به اس��تاد هدایایی دهند و پسر را به دلیل اینکه در برابر
مرب��ی خود ادع��ا کرده بود و از عه��ده ان برنیامده بود،
برانند و سرزنش کنند .پسر به پادشاه گفت :او با توان و
نیرویش بر من غلبه نکرد بلکه به وسیله نکته ای از فنون
کشتی که از من پنهان کرده بود و به من نیاموخته بود،
بر من پیروز ش��د .اس��تاد گفت :ان فن را به خاطر چنین روزی به تو
نیاموختم چنان که حکما گفته اند به دوست ان چنان قدرت نده که اگر
روزی دشمن تو شد بر تو پیروز شود .نشنیده ای ان کسی که از دست
پرورده اش جفا و ستم دید گفت:
یا وفا خود نبود در عالم
یا مگر کس در این عالم نکرد
کس نیاموخت علم تیر از من
که مرا عاقبت نشانه نکرد
ما هر دوان خاموش خاموشیم ،اما
چشمان ما را در خموشی گفتگوهاست
دیروزمان را با غروری پوچ گشتیم
امروز هم زانسان ،ولی اینده ماراست
دور از نوازشهای دست مهربانت
دستان من در انزوای خویش تنهاست
بگذار دستت را در دستم گذارم
بی هیچ پروایی که دست عشق با ماست
مجموعه اشعار حسین منزوی ،انتشارات نگاه
10
موسیــقی
سازشناسی
ساختار دوتار
دوت��ار یکی از س��ازهای زه��ی زخمه ای
(مضرابی) اس��ت و دارای 2سیم می باشد.
در هنگام نواختن این ساز ،معمو ًال با ناخن
به جای مضراب زخمه می زنند.
دوت��ار دارای ش��کمی گالب��ی ش��کل و
دس��ته ای نس��بتا دراز اس��ت و 17تا 20
دستان بر دسته ان بسته می شود .برخی از
دوتارهای محلی در نواحی مختلف جنوب
ایران فاقد دستان است .سطح روی شکم
دوتار از جنس چوب است .تعداد سیم های
این ساز 2تا است و به همین علت به ان
دوتار می گوند و تارهای ان به فاصله های
مختلف کوک می شوند.طول دسته حدود
60و مجموع��ا تمام س��از حدود یک متر
اس��ت .از دوتار اغلب در موس��یقی نواحی
و محل��ی به خصوص در جن��وب ایران و
شمال خراسان استفاده می شود.در قـدیم
زه هـ��ای ان را از روده حیوان��ات تهـی��ه
می کـردن��د ،ولی ام��روزه ان را از نایلون
یا س��یم های فوالدی تـهـیه می کـنـند
که هـ��م مقاوم��ت بهت��ری دارد و هـم
ارزان تر اس��ت.از نظر ساختاری نیز دوتار
منطقه ش��مال خراسان با توجه به گستره
جغرافیایی انواع گوناگون دارد ،برای مثال
دوتار ش��هر قوچان با دوت��ار درگز از نظر
صدادهی و ن��وع ادای نغمات تفاوت هایی
دارند اما همگی این سازها در اصول اولیه
س��اخت از جمله کاسه ها ،اندازه دسته ساز
و . . .با هم شباهت های بسیاری دارند.
کوک دوتار
دوت��ار را در فاصله چهـار ی��ا پـنج کوک
می کـنند که طریـقـه کوک کردن ان در
مناط��ق مختـلف کـمی با هـم فرق دارد.
دو ن��وع مختـلف از چوب در س��اختمان
دوتار مورد استـفاده قرار می گیرد .قسمت
گـالبی شکـل ان را از چـوب درخت شاه
توت و قسمت گـردن ان را از چوب زردالو
ی��ا درخت گـردو تهـیه می کـنـند.یکی از
جالب ترین نکات نوازندگی این س��از که
در بیش��تر س��ازهای بومی شرق و شمال
شرق فالت ایران مرسوم بوده ،کوک های
متفاوت این ساز بر اساس سیلقه نوازندگی
اس��ت برای مثال هر نوازنده این امکان را
دارد با بهره گیری از کوک دلخواه خود بر
روی ساز نغمه هایش را اجرا کند.
طرز نواختن
تکـنی��ک نواختـن دوتار مرکب اس��ت از
کـش��یدن تارها بدون استـفاده از مضراب
و ب��ه دنبال ان حرکات نزولی و صعـودی
ک��ه تـقـریـبا تم��ام انگـش��تان را درگیر
نواختـن ان می کـنـد.
مناطق دوتار
دوتار ش��مال خراس��ان یکی از س��ازهای
کهن شمال شرقی کشور به شمار می رود
و بخش اعظمی از فرهنگ موسیقایی این
سرزمین را در خود جای داد است.سرزمین
ش��مال خراس��ان از لح��اظ جغرافیای��ی
ش��هرهای قوچ��ان ،ش��یروان ،بجن��ورد،
اس��فراین و درگز را دربر می گیرد .همین
گس��تره جغرافیایی موسیقی این منطقه را
به گونه ای چندفرهنگی تبدیل کرده است
که از داشته های فرهنگ اقوام ترک ،کرد
و ترکمن که در این س��رزمین ها س��اکن
محسن ش�ریفیان خواننده و اهنگساز
بوش�هری عک�س روزنام�ه دوش�نبه
هنرمن�د ک�ه اختص�اص ب�ه گفتگوی
ب�ا خ�ودش را داش�ته اس�ت روی
اینس�تاگرامش گذاش�ته و بخش�ی از
مصاحب�ه ک�ه مرب�وط به تیتر ب�وده را
منتش�ر ک�رده اس�ت« .دادم م�ن هم
ب�راى خودم و حف�ظ فرهنگم مقررات
دارم! و ب�ه ای�ن موض�وع ب�اور دارم.
ی�ادم هس�ت در ان زم�ان ریاس�ت
مرکز موس�یقی را دکتر همافر برعهده
داشتند و زمانی که کتاب را باز کرد به
من گفت مگر نگفتی�م این ها را حذف
کنید؟ و من گفتم شما این ها را نبین!»
هستند بهره می برد.
تاریخچه و نوازندگان دوتار
ساز دوتار پیشینه کهن در تاریخ فرهنگی
این بخش از س��رزمین ای��ران دارد که به
س��ال های دور برمی گ��ردد .روایت ه��ای
افس��انه ای ،عاشقانه و حماسی در فرهنگ
منطقه شمال خراسان همیشه با هم نوازی
ساز دوتار همراه بوده است.
به کس��انی ک��ه داس��تان ها و روایت های
کهن این س��رزمین را به همراه تنبور اجرا
می کنند بخش��ی می گویند ،در این منطقه
جغرافیایی تعداد بخش��ی های ترک زبان
بیش��تر بوده که مهمترین دلیل ان گویش
ترکی خاص مردمان شمال خراسان است
که رواج بیش��تری نس��بت ب��ه گویش ها
و لهجه ه��ای دیگر دارد.دوت��ار به عنوان
مهمتری��ن س��از در فرهنگ موس��یقایی
ش��مال خراسان همیش��ه مورد توجه بوده
اس��ت ،که مهمتری��ن وظیف��ه ان انتقال
روایت و داس��تان های پندامیز گذشتگان
به نس��ل های بعدی بوده اس��ت ،استفاده
س��از برای همراه��ی داس��تان ها انتخاب
هوش��مندانه ای از س��وی مردم��ان ای��ن
منطقه به ش��مار می رود چ��را که مردمان
با حفظ ک��ردن بخش هایی از موس��یقی،
پند داستان ها را اسان تر متوجه می شدند.
قس��مت دیگر موسیقی ش��مال خراسان
که توس��ط دوتار نوازان ای��ن منطقه اجرا
می شود ،مقام های نواحی این منطقه است
که به هفت مقام شهرت دارد .مرحوم حاج
قرب��ان س��لیمانی و محمد حس��ین یگانه
هر کدام به ش��یوه خود ای��ن مقام ها را ادا
می کردند ،اما نکات مشترک در میان انها
بهره گی��ری از مقام های نوایی ،تجنیس،
ش��اه ختایی و گرایلی اس��ت.این نغمات و
مقام ها در خود نی��ز به دو بخش اوازی و
ریتمیک تقس��یم می ش��وند ،اوازها اغلب
داس��تان ها را بی��ان می کنن��د و نغم��ات
ریتمیک در میان داستان ها و برای گذار به
روایت بعدی مورد استفاده قرار می گیرند،
از مهمترین مقامی که با ریتم همراه است
می توان به مقام حریف کش اشاره کرد.
دوتار ش��مال خراس��ان از لح��اظ تکنیک
اجرایی شباهت بس��یاری به گونه ترکمن
ای��ن س��از دارد با این تفاوت ک��ه نوازنده
در هن��گام به ص��دا دراوردن س��یم ها با
دس��ت راس��ت از تکنیک ه��ای مختص
این منطقه بهره می برد.از سرشناس ترین
نوازندگان پیش��ین دوتار می توان به حاج
قربان سلیمانی ،استاد نظرمحمد سلیمانی،
عباس��قلی رنجب��ر ،نظرل��ی محجوب��ی،
محمدحس��ین یگان��ه ،الیاقل��ی یگانه و از
نوازن��دگان فعلی دکتر مجید تکه ،علیرضا
سلیمانی و عثمان محمدپرست اشاره کرد.
سه شنبه 11خرداد ماه 1395سال نهم شماره 490
www.honarmandonline.ir
علیرضا قربانی از برگزاری یک کنس��رت انالین
خبر داد که طی ان مردم می توانند در خانه هایشان
کنسرت را به طور زنده تماشا کنند.
این خواننده ی موسیقی کالسیک ایرانی درباره ی
فعالیت ه��ای اتی اش گفت :قرار اس��ت ،پیش از
اجرای کنسرت «دخت پری وار» در تهران اجرایی
در شیراز داشته باشیم .چهارشنبه ی همین هفته
هم در راستای اغاز به کار یک سرویس کنسرت
انالین اجرایی خواهیم داشت .یعنی کنسرتی که
مردم هم زمان در خانه هایشان ببینند .اگر اشتباه
نکنم این اتفاق به ش��کل برنامه ای است که در
ان ،اجراه��ای گروه های مختلف به ش��کل زنده
پوش��ش داده خواهد ش��د .از ما دعوت شده تا در
ش این پروژه اجرای زنده داشته باشیم.
روز گشای
او ادامه داد :در این برنامه اجرا به ش��کل حرفه ای
تصویربرداری می شود و مردم می توانند با پرداخت
وجهی کنسرت را به صورت انالین ببینند .من وقتی
داشتم با دوس��تان برگزارکننده صحبت می کردم،
گفتم این طرح حتما به ثمر خواهد نشست و اتفاق
مهمی در راه است .درست مثل درگیر شدن همه ی
ادم ها با اینترنت و تلفن های هوش��مند ،پدیده ی
کنسرت انالین هم ،همه گیر خواهد شد.
علیرضا قربانی در بخش دیگری از سخنان خود
از تجربه ی اجرا در فس��تیوال های مختلفی گفت
ک��ه در هفته های اخیر تجربه ک��رده و افزود :در
تور اخیرمان که اواخر اردیبهشت ماه تا نخستین
روزهای خرداد به طول انجامید 5 ،اجرا در مناطق
مختل��ف اروپا و افریقا داش��تیم که از میان ان ها
می توان به اجرا در شهرهای پاریس ،دورتموند در
المان ،لیسبون در پرتغال اشاره کرد و پس از این
علیرضا قربانی خبر داد
افتتاح و پخش
سرویس کنسرت انالین
12خردادماه
اجراها هم در فس��تیوال بین المللی در شهر رباط
مراکش روی صحنه رفتیم.
این هنرمند که به تازگی اجراهایی در فستیوال های
مختلف اروپا و افریقا داشته است ،با اشاره به تنوع
اثار اجرا ش��ده در این رویدادها گفت :گروه های
خاصی از اقصی نقاط جهان در این فس��تیوال ها
شرکت کرده بودند .از ارژانتین و پرو در امریکای
جنوب��ی گرفته ت��ا خ��اور دور (ژاپ��ن و چین) و
خاورمیانه مثل کویت .بخش موسیقی سنتی این
جش��نواره ها یکی از بهترین مکان ها برای دیده
و شنیده شدن اس��ت و این برای هنرمندانی که
می خواهند با موس��یقی و فرهنگ های یکدیگر
اش��نا ش��وند و با هم گفت گوهایی داشته باشند،
بهترین فرصت است.
علیرضا قربانی که اخیرا البوم «دخت پری وار» با
صدای او منتشر شده است ،درباره ی رفت و امد
هنرمندان بین المللی در فستیوال های داخلی هم
گفت :اگر ما بخواهیم یک فستیوال برگزار کنیم
باید حتما به فکر تغیی��ر وضعیت متداول حضور
هنرمندان خارجی در جش��نواره ها باش��یم که بر
اساس ان گروه های خارجی که به ایران می ایند
و بعد از تمام ش��دن اجرا بالفاصله ایران را ترک
می کنند که اصال فرصت تعامل فراهم نمی شود.
در فستیوال هایی که اخیرا در انها شرکت کردیم،
یکی از گروه های خیلی مطرح قوال پاکس��تان و
یک گروه از کشور یونان جزو ان گروه هایی بودند
که هم س��نخیت خیلی خوبی با موسیقی ایرانی
داشتند و حتی فواصل و ُمدی که اجرا می کردند
کامال برای گوش ما ایرانی ها مطبوع بود .چقدر
جالب اس��ت که این ها به ایران دعوت ش��وند و
با توجه به نزدیکی که ب��ه گوش ما دارند بیایند
کنسرت اجرا کنند و کارشان هم اثرگذاری زیادی
برای مخاطبان دارد.
انتشار دومین البوم بعد از سه سال
«چمدون» با صدای مهدی یغمایی
هنرمن��د :مه��دی یغمایی که با حض��ورش در جمع داوران مس��ابقه
ب کوک» به طیف گس��ترده تری از مردم معرفی
اس��تعدادیابی «ش��
ش��ده اس��ت ،دومین البوم رس��می اش به نام «چمدون تو» با تهیه
کنندگی س��پهر صاحبی از صبح روز یکش��نبه نهم خرداد روانه بازار
شد« .چمدون تو» شامل چهارده قطعه به نام های «بهترین حس»،
«تنهایی بی رحمه»« ،عشق»« ،مهمون»« ،عاشق نبودی»« ،هرچی
ش��د»« ،شب رویایی»« ،کجا از یاد من میری»« ،تو نیستی»« ،تو با
منی»« ،چمدون»« ،نگاهم می کنی»« ،کنار تو» و «از من بگریزید»
اس��ت« .بابک بابایی»« ،پیمان طالب��ی»« ،حامد صوفی پور»« ،علی
بحرین��ی»« ،حمید خلف بیگ��ی»« ،علی ایلیا»« ،پری��ا صوفی پور»،
«النا باقرزاده» و «فروغی بس��طامی» سرایندگان ترانه های این
مجموعه هس��تند .اولین البوم مه��دی یغمایی «یه دنیا
حرف» بود که پس از حواشی فراوان تیرماه 1392
به بازار عرضه شد .ان اثر قرار بود زودتر منتشر
ش��ود اما به دلیل اختالف��ات این خواننده با
تهیه کننده اش در ان زمان احتمال می رفت
که اصال چنین اتفاقی رخ ندهد .یغمایی
پ��س از ان مجموعه به انتش��ار تک
اهن��گ در فضای مج��ازی روی
اورد و در ای��ن زمینه فعال ظاهر
شد .ملودی ها البوم چمدون از
ساخته های «وحید پویان»،
«مهـــ��دی یغمای��ی»،
انتخابات نوازندگان خانه موسیقی
با تعدادی اندک برگزار شد
هنرمند :مجمع عموم��ی هیات مدیره کانون
نوازندگان س��نتی خانه موسیقی با تمام حرف
و حدیث هایش به منظور معرفی هیات مدیره
این کانون در تاالر وحدت تهران برگزار شد.
این انتخاب��ات که از 5ه��زار نفر عضو این
خان��ه تنها 123نفر در ت��االر وحدت حاضر
بودند ب��ا انتخاب داریوش پیرنیاکان ،زیداهلل
طلوعی ،مس��عود شعاری ،بهداد بابایی ،رضا
موسوی زاده به عنوان اعضای جدید هیات
مدیره کانون نوازندگان سنتی خانه موسیقی
و میرجعفر حی��دری عضو علی البدل اول،
عباس تجویدی عضو علی البدل دوم برگزار
ش��د .همچنین وص��ال عربزاده ب��ه عنوان
بازرس کانون و سحاب تربتی (بازرس علی
البدل) انتخاب شدند.
انتخابات کانون های ده گانه خانه موسیقی از
فروردین ماه س��ال جاری اغاز شد و تاکنون
هی��ات مدیره و بازرس کانون های مختلف
مشخص شده اند.
یکی از نقدهایی که به انتخابات می ش��ود
فرمایش��ی بودن ان اس��ت و حضور تعداد
ک��م اعض��ا در رای گی��ری که ب��ه گفته
منقدین بس��یاری از اعضا حتی خبر ندارند
و اطالع رس��انی به هیچ ش��کل مناسب
نیس��ت و تنها در سایت خانه موسیقی این
اخبار اعالم می شود.
«علیرضا قرائی من��ش»« ،محمد رامزی»« ،حس��ام الدین ناصری»،
«می�لاد اکب��ری» و «امین قباد» اس��ت تنظیم قطع��ات را «هومن
ازما»« ،پورزاد عالئ��ی»« ،علیرضا جعفری»« ،مه��رداد احمدزاده»،
«حسام الدین ناصری»« ،فرزاد ماهان» و «سیاوش وزیری» بر عهده
گرفتند« .کیان دارات»« ،مس��عود نوروزی»« ،فرش��اد سیدی نژاد»،
«امیر محمودی»« ،محس��ن عبادی»« ،حس��ام حسینی»« ،مسعود
همایونی»« ،مسعود محبوبی»« ،محمد رامزی»« ،کیوان عنایتی»،
«جواد گروس��ی»« ،محمد رافری»« ،س��یاوش وزیری» و «حس��ام
ناصری» نوازندگان قطعات این مجموعه هستند .میکس اثار توسط
«ارش پاک��زاد»« ،هومن ازما»« ،بهروز علیاری» ،س��یاوش وزیری،
علیرضا جعفری و «امیر جمال فرد» انجام ش��ده اس��ت .ارش پاکزاد
مس��ترینگ تمامی قطعات را انجام داده اس��ت .مهدی یغمایی در۲۱
مرداد ماه س��ال ۱۳۵۵در ش��اهرود به دنیا امد .پدرش خیاط ماهری
در شهرس��تان بود وی درهمان سال های نوجوانی استعداد خواندن را
درخود کش��ف کرد و پرورش داد تااینکه ازسال ۱۳۷۲نواختن پیانو و
خواندن اواز سنتی را شروع کرد .وی بعداز سال ها تالش در به دست
اوردن تجربه درخواندن اواز س��نتی به ارامی تصمیم خود را درتغییر
س��بک خوانندگی عملی کرد تا اینکه درسال ۱۳۸۰باتوجه به داشتن
مهارت کامل درخواندن اواز سنتی با سبکی نو و جدا از موسیقی سنتی
پا به عرصه موسیقی ایران به صورت حرفه ای نهاد .وی درسال ۱۳۷۴
دررش��ته مورد عالقه اش شروع به تحصیل در دانشگاه نمود ودرسال
۱۳۷۹تحصیالت دانش��گاهی خود را دررشته فیزیک به پایان رساند.
یغمایی ابتدا همکاری خود را با گروه ژوان اغاز نمود.
قاب خاطره
جش�ن عروسی محمدرضا لطفی با قشنگ کامکار در سال 1358با حضور
محمدرضاشجریان،شهرامناظری،بیژنکامکاروحسنکامکاروهمسرش
در پروازهای ماهان ،هنرمند بخوانید
گردشگری
سه شنبه 11خرداد ماه 1395سال نهم شماره 490
www.honarmandonline.ir
تفاهم نام ه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری
و مدیر اجرایی گروه هتل های «اشتایگن برگر»
افشاگری رییس سازمان حج و زیارت درباره خواسته های صعودی ها
6000نفر از حج انصراف دادند
ریی�س س�ازمان حج و زیارت با افش�اگری کارش�کنی عربس�تان
در موض�وع ح�ج ،از محتوای 11بن�د منفی تحکم امیز س�عودی ها
در تفاهم نام�ه ای ک�ه دولت ای�ران حاضر به امضای ان نش�د ،پرده
برداش�ت .س�عید اوحدی گفت :دولت عربس�تان بیش از 11بند را
به تفاهم نامه حج ایران و این کش�ور اضافه کرده بود که س�ال های
گذش�ته خب�ری از انها نب�ود .او که پیش تر دو م�ورد از این بندها را
اعالم کرده بود ،یاداور ش�د :محدودیت در استفاد ه زائران ایرانی از
هواپیمای ش�رکت های داخلی و صدور ویزا در کش�ور ثالث از جمله
این بندهای منفی تفاهم نامه حج بود که بعد از ساعت ها رایزنی نظر
انه�ا در این ب�اره تغییر کرد؛ اگر چه در موضوع ص�دور ویزا در خاک
ایران ،هیچ هماهنگی و توافقی بین وزارت خارجه عربستان و حافظ
منافع انها در ایران یعنی س�فارت سوئیس صورت نگرفته بود .وی
بیان کرد :تفاهم نامه پیشنهادی عربستان کامال یک طرفه بود و روح
تفاهم نامه های قبلی در ان جریان نداش�ت .برداش�ت ما این بود که
اگر دولت عربستان اعتقاد دارد حج از مسائل سیاسی جداست ،پس
چ�را چنین تفاهم نام�ه ای را ان هم با تاخیر و ب�ا اعمال محدودیت،
تنظیم می کند؟ ما به انها متذکر ش�دیم که استفاده از ناوگان هوایی
داخل�ی حق زائران ایرانی اس�ت و قانع کردن طرف س�عودی حدود
س�ه س�اعت و نیم زمان برد .اوحدی افزود :در خصوص صدور ویزا
نی�ز وزارت حج عربس�تان هیچ اراده ای نداش�ت و در دور نخس�ت
مذاکرات ،صراحتا اعالم کرد که باید با وزارت خارجه شان هماهنگ
کند و تاکید کرد راهکاری تبیین نکرده اند .این چگونه ممکن است؟
ما برای امضا تفاهم نامه به عربس�تان رفته بودیم .دولت این کشور
با ایران روابط سیاس�ی اش را قطع کرده اس�ت ،مگر می توانس�تند
راهکاری نداش�ته باشند؟ مساله ان اس�ت که عربستان اراده جدی
برای نپذیرفتن زائران ایرانی داش�ت و می خواست با خریدن زمان،
مانع حج ایرانی ها شود.
اقدام عربستان برای حذف پرچم ایران
وی اضافه کرد :متقاعد کردن س��عودی ها درباره اصالح بند ویزا ،در جلسه ای هفت
هشت ساعته اتفاق افتاد .باید این موضوع را درنظر گرفت که تکمیل نرم افزار ویزا
بسیار پیچیده است .فقط یک ماه شبانه روز باید وقت گذاشت تا اطالعات 20قرارداد
حج در ان سیس��تم ثبت شود تا نهایتا ویزاها صادر شود .او سپس به دیگر بندهای
منفی این تفاهم نامه اش��اره کرد و گفت :ممنوعیت نصب پرچم جمهوری اسالمی
ایران در ساختمان های مورد استفاده زائران ایرانی و همچنین در مسیر حرکت زائران،
یکی از بندهای منفی این تفاهم نامه بود .این در حالی است که ما پیشنهاد داده بودیم
در مس��یرهای پرازدحام ،تابلوهای اطالع رس��انی مزین به پرچم جمهوری اسالمی
ایران نصب ش��ود تا هدایت زائران در چنین مناطقی به درس��تی و با رفع مشکالت
قبلی صورت گیرد .تنها امکان ما برای اطالع رسانی ،پرچم کشورمان است .چه دلیلی
برای محدود کردن ان وجود دارد ،غیر از اینکه عربس��تان با عینک ذره بینی به حج
ایرانی ها نگاه می کند؟
رییس س��ازمان حج و زی��ارت ادامه داد :اعمال محدودی��ت در تعداد درمانگاه های
ایران در عربستان هنگام موسم حج ،اعمال محدودیت در انتقال دارو برای استفاده
زائران ایرانی در عربستان ،اعالم جزئیات اطالعات پزشکان ایرانی اعزامی به حج و
همچنین تعیین ظرفیت برای پزشکان ،بند منفی دیگر این تفاهم نامه بود که واکنش
صریح ما را در پی داشت.
نفوذ عربستان به شبکه اطالعاتی حج ایران
وی اضافه کرد :عربس��تان همچنین استقرار چادرهای امداد و نجات ایرانی ها را در
مسیر جمرات و مشعر ،ممنوع و تاکید کرد که درمانگاه های ایرانی باید مجوز استقرار
داش��ته باشند .چنین محدودیت هایی در ش��رایطی اعمال می شود که عربستان به
عنوان میزبان حجاج باید قبول کند که در فضای مشورتی ،خدمات را توسعه دهد،
نه انکه ان را محدودتر کند .رییس سازمان حج و زیارت گفت :دولت عربستان از ما
خواست اسامی اعضای بعثه مقام معظم رهبری و سازمان حج و زیارت که به حج
اعزام می شوند را به همراه پست اجرایی و سوابق انها اعالم کنیم .ما می خواهیم حج
انجام بدهیم و ساختار تشکیالتی حج ایرانی ها ما هستیم ،پس ما (سازمان حج و بعثه)
تصمیم می گیریم چند نفر برای انجام امور و عملیات به حج بروند.
ماجرای مچ بندهای الکترونیکی
او همچنین درباره دستور عربستان برای استفاد ه زائران ایرانی از «مچ بند الکترونیکی»،
توضیح داد :متاس��فانه رسانه های ایرانی به موضوع دستبند ،درست نپرداختند .خود
س��ازمان حج استفاده از چنین دس��تبندی را به عنوان جایگزین کارت های PVC
که در فاجعه منا مخدوش و شناس��ایی زائران را دشوار کرد پیشنهاد کرده بود ،ولی
مساله انجا بود که دولت عربستان صراحتا اعالم کرد این مچ بندها را خودش طراحی
می کند و به ایران اجازه نمی دهد طرح خود را اجرا کند .اوحدی سپس به بند منفی
دیگری از این تفاهم نام ه امضانشده اشاره کرد که بحث داغ رسانه های سعودی نیز
بوده اس��ت و دربار ه ان گفت :انها تاکید کردند که زائران ایرانی حق برگزاری هیچ
مراس��می را در اماکن عمومی ندارند .پرس��ش ما این است که مگر حج غیر از این
است که بهره برداری معنوی از ان می شود؟ ایا برگزاری جشن غدیر خم و سوگواری
برای شهادت ائمه (ع) خالف است؟ وزیر حج عربستان در دو دور مذاکرات ،منطقی
برای پاس��خگویی نداشت .معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی در ادامه با اشاره به
سردرگمی و ناهماهنگی های طرف سعودی در دو دور مذاکرات حج ،اظهار کرد :این
ناهماهنگی ها باعث کندی پیشرفت مذاکرات شد .ضمن انکه در مذاکرات اخیر نوعی
سردرگمی را در مسئوالن حج عربستان شاهد بودیم .اوحدی همچنین درباره خواسته
به حق ایران برای استفاده از خدمات کنسولی در هنگام حج ،تصریح کرد :امسال به
خاطر قطع روابط ،نه سفارت و نه کنسولگری در این کشور نداریم و حتما در طول
حج به طور طبیعی اتفاقاتی می افتد ،چرا که هر س��ال احتمال مفقودشدن گذرنامه
زائران وجود دارد و باید مرکزی باشد که مجوز خروج برای این زائران صادر کند .اگر
زائری حادثه دید ،کجا باید از حق زائر در دادگاه ها دفاع کند؟ وی اضافه کرد :سال
گذشته 40مورد دستگیری به بهانه های واهی صورت گرفت ،البته زائران ایرانی بعد
از دو سه روز ازاد شدند که عربستان به خاطر ان عذرخواهی هم نکرد ،اما در هر حال
وجود امکانات کنسولی ،تضمینی برای تامین امنیت زائران است .رییس سازمان حج
با اشاره به اصرار وزیر حج عربستان برای امضای چنین تفاهم نامه ای اظهار کرد :در
دو تماسی که با وزیر جدید حج عربستان داشتم ،می گفت «تفاهم نامه را امضا کنید و
من نظر موافق وزیر خارجه را دربار ه خدمات کنسولی می گیرم» .من در پاسخ به این
11
خیز المان ها به سمت گردشگری ایران
خواسته ایشان ،ماجرای بی توجهی وزارت خارجه کشورشان را به نام ه ان وزارتخانه
در تعیین تعداد نفرات هیات مذاکره کننده ایران در دور نخست تعریف کردم .قرار بود
ان هیات هشت نفره باشد که به پنج نفر رسید .حاال در شرایط موجود ،چه تضمینی
وجود دارد وزارت خارجه به درخواست وزارت حج این کشور بی توجهی نکند؟
دعای کمیل مانع حج ایرانی ها شد؟
وی افزود :این تناقض در دعای کمیل سال گذشته اتفاق افتاد .با انکه وزیر حج در
تفاهم نامه موافقت خود را اعالم کرده بود ،اما در لحظه اخر اعالم کرد ایران نمی تواند
چنین مراسمی را برگزار کند؛ چون وزارت کشور عربستان مخالفت کرده است .من به
وزیر وقت گفتم که مشکل عربستان با ایران ،دعای کمیل نیست چرا که در 10سال
گذش��ته حتی یک مورد دستگیری در این مراسم اتفاق نیفتاده است .سیاسی نبودن
این دعا را حتی وزیر حج قبل ،تایید کرده بود .او گفته بود که از سر کنجکاوی شاهد
مراس��م دعای کمیل در کنار مسجدالنبی (ص) بوده است و تایید کرده که این دعا
سیاسی نیست و زائران ایرانی ،مراسم را حتی بدون انکه یک شعار سیاسی بدهند،
پاکیزه تر از قبل ،ترک می کنند .اوحدی گفت :مشکل عربستان دعای کمیل نیست.
مساله ان است که سعودی ها مذاکرات حج را 5ماه به تاخیر انداختند و برای نرسیدن
مهمان به خانه ،مانع تراشی کردند.
6000نفر از حج انصراف دادند
این مقام مس��ئول در سازمان حج و زیارت در ادامه با اشاره به انصراف 6000تن از
17هزار نفری که برای حج واجب در کاروان های امسال ثبت نام کرده بودند ،اظهار
کرد :این امار ناشی از دغدغه مردم است .برای همین با وزیر حج عربستان در دور
اول مذاکرات به توافق رسیدیم که جنگ رسانه ای را در این کشور تلطیف کند که در
سفر بعدی نه تنها شاهد این اقدام نبودیم ،بلکه اوضاع بدتر هم شد .وی یاداور شد:
دولت عربس��تان در دور اول مذاکرات به هیچ وجه ادب سیاسی و پذیرایی از هیات
سیاسی ایران را رعایت نکرد .وقتی انها با یک هیات رسمی و سیاسی این طور رفتار
می کنن��د ،قطعا می توان پیش بینی کرد که با زائران ایرانی در حج چگونه برخوردی
خواهند داش��ت .او در تایید این پیش بینی مصداقی اورد و بیان کرد :در یک مورد،
زائ��ران ایرانی داخل اتوبوس منتظر راننده برای انتقال به مس��جدالحرام بودند که
ناگهان یکی از افراطیون سوار می شود و اتوبوس را به سمت جاده مدینه به حرکت
درمی اورد و با تیر چراغ برق ،تصادف می کند .اگر این اتفاق نیفتاده بود ،معلوم نبود
چه بالیی سر ان زائران می امد .همچنین سال گذشته تعدادی بچه را تحریک کرده
بودند که با سنگ و چوب به زائران ایرانی حمله کنند .عربستان وقتی می گوید زائران
را می پذی��رم و از ایران می خواهد تفاهم نامه را امضا کند ،چه راهکاری برای چنین
مواقع��ی دارد؟ چرا ایران باید چنی��ن تفاهم نامه ای را در فضای تحکمی امضا کند؟
اوحدی ادامه داد :وقتی در مذاکرات ،دی ه جان باختگان منا و وعده دولت عربستان در
این باره یاداوری ش��د و خواستیم این موضوع در قراردادی ذکر شود تا سازمان حج
با پلیس سعودی برای پیگیری دیه ارتباط برقرار کند ،انها در پاسخ گفتند «به این
موضوع بعد از دیه جرثقیل رسیدگی می شود و الزم است مسائل امنیتی را با وزارت
کشور هماهنگ کنیم ».وی گفت :متاسفانه به صورت هدفمند با پشتیبانی بعضی
دس��تگاه های سعودی اتفاقاتی می افتد .ما در مذاکرات اخیر ،توهین و جسارت امام
جمعه سعودی ها را به وزارت این کشور منتقل کردیم که با این توجیه مواجه شدیم
«تصرفات شخصی است»!
بی احترامی سعودی ها به قران
رییس س��ازمان حج و زیارت افزود :ما در س��ال های گذش��ته ش��اهد برخوردهای
ناشایستی از سوی سعودی ها بودیم .انها قران های زائران ایرانی را می گرفتند و بارها
شاهد بودیم که این قران ها را پرت می کردند .پاسخ وزیر حج به چنین اقدامی این بود
که شاهد ورود قران های تحریف شده از سوی زائران برخی کشورها بودیم و پاسخ
من به انها این بود که نمونه ای از قران اهدایی به زائران ایرانی به امیر و وزیر حج
عربستان ارائه شده و ایشان از ان برخورد ناراحت شده اند چون شاهد بودند این قران
با قران خودشان تفاوتی ندارد و تحریف نشده است .وی افزود :در نیروهای امنیتی
تحمل وجود ندارد .سال گذشته 150لب تاپ را از زائران ایرانی جمع کردند و اگرچه
انها را روز بعد تحویل دادند ،اما این نوعی توهین اس��ت که نمی توان تحمل کرد و
معتقدیم این کارها جز اذیت کردن زائران ،معنی دیگری ندارد.
سناریوی خطرناکی علیه ایران نوشته شده
اوحدی همچنین به اقدام عجوالنه دولت س��عودی در اعالم امضای تفاهم حج از
س��وی هیات مذاکره کننده ایرانی اش��اره کرد و گفت :انتشار این مطلب به صورت
گس��ترده در عربستان و به دنبال ان تکذیب این خبر در روز بعد از سناریوی بسیار
خطرناکی برای فضاس��ازی رس��انه های این کش��ور علیه جمهوری اسالمی ایران
حکایت دارد .اوحدی که در بخش گفت وگوی ویژه خبری ش��بکه دو س��یما سخن
می گفت ،با اشاره به چگونگی پیگیری دیه جان باختگان منا و تاکیدات مقام معظم
رهبری دربار ه ان فاجعه بیان کرد :احکام ش��رعی «قتیل الزحام» تایید می کند که
کش��ور میزبان باید از بیت المال دیه را پرداخت کند .دولت عربستان باید در این باره
و البته زمانی که در حال از دس��ت رفتن است ،پاسخگو باشد .رییس سازمان حج و
زیارت افزود :تا کنون دستگاه دیپلماسی و دادستانی کل کشور ،پیگیری های خوب
و جلسات کارشناسی متعددی در این باره داشته اند .مستندات این پرونده تقریبا کامل
شده و تالش شده وکالی زبده و حتی انهایی که از سایر کشورها برای پیگیری این
پرونده ابراز عالقه کرده اند ،به کار گرفته شوند.
سرنوشت حج سال بعد چه خواهد شد؟
وی درباره حج اینده نیز گفت :سازمان حج و بعثه مقام معظم رهبری در پنج ماه همه
تالش شان را کردند و حتی گاهی به خاطر ان همه اصرار و مداومت ،مورد انتقاد قرار گرفتند
ولی ما بر این باوریم که حج ،حق شرعی است و کسی نمی تواند این حق را سلب کند.
این حقوق باید استیفا شود .ماموریت ذاتی ما هم پشتیبانی و دفاع از تحقق احکام شرعی
است .او تاکید کرد :حج سال اینده را یقینا پیگیری می کنیم تا این حق شرعی اقامه شود،
حتی سهمی ه از دست رفته زائران ایرانی که امسال محروم شدند را پیگیری می کنیم .این
دولت عربستان بود که زائران ایرانی را از حج محروم کرد .اقدام انها بسیار قابل تامل است
وعربستانبایدپاسخگوباشد.
المان ها با نشانه گرفتن «گردشگری ایران» به کشورمان
امدند و با امضای تفاهم نامه ای با سازمان میراث فرهنگی
و گردشگری ،قراردادی 10ساله برای ساخت 10هتل 5
ستاره در نقاط مختلف کشور امضا کردند.
به دنبال دعوت س��ازمان میراث فرهنگی و گردشگری
از هلدینگ ها و گروه های س��رمایه گذاری خارجی برای
ایجاد زیرس��اخت های گردش��گری و اح��داث هتل در
ای��ران« ،پونت چات وال» ،مدیر اجرایی گروه هتل های
«اشتاینگن برگر» که به همراه گروه مشاورین خاورمیانه
خود به ایران سفر کرده است یکشنبه 9خرداد در جلسه ای
که با حضور مس��عود س��لطانی فر معاون رییس جمهور
و رییس س��ازمان میراث فرهنگی و گردشگری ،سعید
شیرکوند ،معاون سرمایه گذاری سازمان میراث فرهنگی
و گردشگری و الله تهرانی ،مدیر کل امور حقوقی و امور
بین الملل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در هتل
اس��پیناس پاالس در تهران برگزار شد ،تفاهم نامه ای در
قالب چند بند برای ایجاد زیرساخت های گردشگری در
کشور امضا کرد.
مع��اون س��رمایه گذاری س��ازمان می��راث فرهنگی و
گردش��گری و مدیر اجرایی گروه هتل های «اش��تایگن
برگر» به عنوان دو طرف ایرانی و المانی این تفاهم نامه
را امضا کردند .مسعود سلطانی فر در این دیدار با اشاره به
اراده و عزم جدی دولت ایران برای رش��د و رونق بخش
گردش��گری ،گفت :بخش گردشگری س��ازمان میراث
فرهنگی با توجه به شرایط پس از برجام تعامالت خوبی
با سرمایه گذاران خارجی برقرار و زمینه ورود شرکت های
عالقه من��د به فعالیت در ایران را فراهم کرد .در طول دو
سال گذشته تالش ها و برنامه های گسترده ای برای رفع
مش��کالت و موانع موجود در مسیر رونق گردشگری و
استفاده از ظرفیت های این بخش انجام شده است.
معاون رییس جمهور با تاکید بر حضور سرمایه گذارانی از
کشورهای غربی ،اسیای جنوب شرقی و حتی ترکیه در
بخش گردشگری در کشور اظهار کرد :زمینه احداث 10
هتل 5ستاره با سرمایه گذاری شرکت های ترک فراهم
شده است ،همچنین در شهر مشهد با مشارکت عرب ها
در حال ساخت چند هتل هستیم.
او در ادام��ه ب��ا بی��ان اینک��ه بخش خصوص��ی داخلی
س��رمایه گذاری در این بخش را اغاز کرده است ،اظهار
ک��رد :در ح��ال حاضر 170هتل 4و 5س��تاره توس��ط
بخش خصوصی داخلی در دست ساخت است .همچنین
براساس تفاهم نامه ای که حدود یک ماه قبل با مسئوالن
گردش��گری ترکیه امضا شد ،س��اخت 10هتل 5ستاره
در ش��هرهای مختلف ایران توسط ترکیه به زودی اغاز
می شود .از س��وی دیگر در حال حاضر سه هتل توسط
س��رمایه گذاران عرب در شهر مش��هد در دست احداث
است .وی با اشاره به در دستور کار بودن ایجاد هتل های
4و 5س��تاره و افزایش 3برابری این هتل ها در بخش
تامی��ن هت��ل و مراکز اقامت��ی نیز ادامه داد :بر اس��اس
برنامه ریزی ه��ای صورت گرفته در 10س��ال اینده ،باید
س��الیانه 25هتل 4و 5س��تاره به مراکز اقامتی اضافه
شود .او به سفر خود به جمهوری اذربایجان و همچنین
مذاکره با مس��ئوالن گردش��گری این کش��ور و احداث
زودهنگام 3تا 5هتل توسط اذربایجانی ها در مناطقی از
ایران که مقصد سفر گردشگران این کشور است ،اشاره
کرد .س��لطانی فر در ادامه این دیدار به برگزاری همایش
مشترک هلدینگ های بزرگ گردشگری دنیا با گروه های
هتلداری ایران در 3ماه اینده تاکید کرد.
گام اول برای اشنایی با صنعت گردشگری
ایران برداشته شد
«سعید شیرکوند » ،معاون سرمایه گذاری سازمان میراث
فرهنگی و گردشگری نیز در این جلسه با اشاره به شرایط
خوب سرمایه گذاری که امروز در سایه سیاست های دولت
تدبیر و امید در کش��ور ایجاد شده است ،گفت :اثری که
این سیاس��ت ها در ارائه تصویر کامال ش��فاف و روشن
نزد ش��رکت ها و دولت های خارجی ایجاد کرده« ،توجه
بیش از حد به اقتصاد گردش��گری» ب��ه عنوان یکی از
ضرورت هایی است که در اقتصاد ایران ایجاد شده است.
او توج��ه به س��اخت هتل های 4و 5س��تاره در صنعت
گردشگری را از زیرساخت های مهم کشور دانست و ادامه
داد :از دوره روی کار ام��دن دول��ت تدبیر و امید تالش
بسیار زیادی در جهت ساخت و بهره برداری از هتل های
4و 5ستاره انجام شد که موفقیت های خیلی خوبی نیز
در داخل کش��ور در این زمینه به دس��ت امد .وی افزود:
ام��ا به طور طبیعی ما بای��د از تجارب جهانی نیز در این
زمینه اس��تفاده و شرایطی را در داخل کشور ایجاد کنیم
تا ش��رکت های بزرگ هتل سازی و هتلداری دنیا بتوانند
همکاری خوبی را با ایران ش��روع کنند .از س��وی دیگر
در یکی دو س��ال گذشته بس��یاری از شرکت ها نیز خود
مطالعاتی را در زمینه ایران انجام داده اند و ما نیز س��عی
کردیم تا اطالعات الزم را در اختیار دولت ها قرار دهیم.
او با تاکید بر اینکه خوش��بختانه گام اول برای اشنایی با
صنعت گردش��گری ایران برداشته شده و مطالعات الزم
توسط شرکت های بزرگ صورت گرفته است ،ادامه داد:
ما در ح��ال حاضر گام های بعدی را برمی داریم تا با این
شرکت ها مذاکرات خود را جدی تر انجام دهیم .او شرکت
«اش��تاینگن برگر» که مرکز ثقل ان ،کشور المان است
را از جمله شرکت هایی دانست که فعالیت گسترده ای در
بسیاری از کشورها دارد و افزود :این شرکت عالقه دارد
که فعالیتش را در کشورهای مختلف ادامه دهد ،بنابراین
ایران را نیز به عنوان یکی از مقاصد خود اس��تفاده کرده
اس��ت .وی در ادامه با اش��اره به گفت وگوی مس��ئوالن
این ش��رکت خصوصی المان با مسعود سلطانی فر برای
سرمایه گذاری در ایران اضافه کرد :این شرکت و سازمان
میراث فرهنگی با یکدیگر به توافق هایی رسیدند که بر
اساس این توافق ها ،برنامه ریزی می کنند .او با بیان اینکه
این شرکت عالقمند است تا در جهت تسهیل مراودات
بیش��تر و بهره گی��ری از دانش هتل��داری نیز به صنعت
گردش��گری کمک کند ،افزود :این شرکت باید در مدت
10س��ال اینده برنامه ای از گردشگری ایران در دستور
کار ق��رار ده��د و 10تا 15هتل 4و 5س��تاره در ایران
تاسیس کند.
شیرکوند ادامه داد :سازمان میراث فرهنگی بنابر رسالت
اصل��ی خود تمام امکانات و اطالع��ات الزم را در اختیار
مش��تریان قرار می دهد و کمک می کن��د که با دریافت
مشوق ها و استعدادها و برخی از سوابق و مقررات موجود
در کشور ،س��رعت الزم برای فعالیت این شرکت ایجاد
شود .معاون س��رمایه گذاری س��ازمان میراث فرهنگی
و گردش��گری همچنین با اش��اره به بازدی��د این گروه
سرمایه گذار خارجی در دو روز گذشته از چند هتل در حال
ساخت اظهار کرد :این بازدیدها برنامه ریزی شد تا بتوانند
شرایط را برای همکاری های اینده بهتر کنند .امیدواریم
این ش��رکت گام های اجرایی را زودتر بردارد و ما بتوانیم
فعالیت مربوط به خدمات هتلداری را س��ریع تر عملیاتی
کنیم« .پونت چ��ات وال» ،مدیر اجرایی گروه هتل های
اش��تاینگن برگر نیز در این جلس��ه گفت :به طور جد در
تالش هس��تیم تا فرصت را برای حض��ور گروه خود در
ایران فراهم کنیم .ایران کشوری مهم و دارای اهمیت
زیاد در منطقه اس��ت و پیش��ینه غنی این کشور ،ان
را ب��ه مقصدی جذاب برای گردش��گری تبدیل کرده
اس��ت .وی با اشاره به دعوت سازمان میراث فرهنگی
و گردشگری از شرکت اشتاینگن برگر برای حضور در
ایران گفت :با توجه به تمایل شرکای داخلی سازمان
میراث فرهنگی و گردشگری برای همکاری با شرکت
اش��تاینگن برگر با هدف س��رمایه گذاری مش��ترک به
ایران امدیم.
«چ��ال وال» ایران را دارای موقعیتی اس��تراتژیک برای
توسعه گردش��گری دانست و افزود :ما بهترین تالش را
می کنیم تا بهترین س��رمایه ،اموزش و بازاریابی و انچه
که برای صنعت گردشگری اهمیت دارد را فراهم کنیم.
وی تاکید کرد :کار ما از امش��ب اغاز می شود .او ایران را
کشوری شناخته شده نزد مردم دنیا دانست و ادامه داد :هر
فردی که از تحصیالت ابتدایی بهره برده باشد به خوبی
از جذابیت ه��ا و قدمت ایران مطلع خواهد بود ،در نتیجه
بدون شناخت به ایران نیامده ایم .وی با تاکید بر اینکه از
فردا فعالیت های شرکت «اشتایگن برگر» تغییر می کند،
اف��زود :من برای انجام فعالیت های گردش��گری در این
شرکت استخدام شدم ،بنابراین فرصت ها و موقعیت های
زیادی در حوزه گردش��گری و ب��ه خصوص در ایران به
دست خواهم اورد و مطمئن هستم شرکای خوبی برای
یکدیگر در این زمینه خواهیم بود.
صاحب امتیاز:شـرکت جهان سبز
مـدیرعامـــل:حسـیناحـمـدی
مدیر مسوول :ساجده اثنى عشرى
زیـر نظــر شــورای ســردبیـــری
چاپ:چاپخانهروزنامهجامجم
سازماناگهیها88311361- 88311353:
نشانى:تهران ،خیابان مطهری ،بعد ازخیابانسلیمان
خاطر ،خیابان اورامان ،پلاک ،43واحد2
تلفکس88813489- 88301986:
توزیع:نشرگسترامروز
توزیعمشترکینتهران:شتابگستر88944361
شماره 491سه شـــــنـبه 11خرداد ماه 1395
کس نیست که افتاده ان زلف دوتا نیست
در رهگذر کیست که دامی ز بال نیست
چون چشم تو دل می برد از گوشه نشینان
همراه تو بودن گنه از جانب ما نیست
میزبانی کتابخانه بریتیش لندن از نمایشگاه «شکسپیر در ۱۰پرده»
کتابخانه بریتیش لندن به مناس��بت چهارصدمین سالگرد درگذشت ویلیام
شکسپیر نمایشنامه نویس ش��هیر بریتانیایی اقدام به برپایی نمایشگاهی با
عنوان «شکس��پیر در ۱۰پرده» کرده است .این نمایشگاه دربرگیرنده بیش
از ۲۰۰قطعه نایاب است که در میان انها می توان به نخستین نسخه چاپی
نمایشنامه «هملت» در سال ۱۶۰۳میالدی و یا جمجمه ای که ویکتور هوگو
به س��ارا برنادت ،بازیگر نقش هملت هدیه داده ،اشاره کرد .زوئه ویلکاکس
مدیر اجرایی نمایش��گاه «شکسپیر در ۱۰پرده» گفته« :این نمایشگاه تنها
درباره شکس��پیر و یا مش��هورترین اثارش نیست ،بلکه این نمایشگاه در بر
گیرنده ۱۰اثر مهم او و بازافرینی مدام انها در خالل قرن های گذشته است».
به گزارش یورونیوز؛ ویلیام شکس��پیر در دوران زندگی اش نتوانس��ت بازی
بازیگران زن را در نقش ش��خصیت های اثارش ببیند .با این حال نمایشگاه
دربرگیرنده لباس بازیگران زنی همچون سارا سیدون و الن تری است که به
ترتیب در قرن های ۱۸و ۱۹میالدی در نمایش های او نقش افرینی کردند.
تابلوی نقاشی اثر ایرا الدریج ،نخستین بازیگر سیاهپوست امریکایی که در
س��ال ۱۸۲۵در نمایش��نامه اُتللو بازی کرد از دیگر اثار عرضه شده این این
نمایشگاه است .این نمایشگاه تا اواخر شهریورماه سال جاری برپاست.
شکست «روانی امریکایی» روپرت گولد در برادوی
نمای��ش «روانی امریکایی» با کارگردانی روپرت گولد که بر اس��اس رمان
معروف برت ایستون الیس در برادوی روی صحنه رفته بود پس از شکست
در گیشه به زودی به اجرای خود پایان می دهد .این اثر موزیکال که اقتباس
سینمایی ان هم ش��هرت فراوانی دارد ،درباره سرمایه گذاری 26ساله اهل
منهتن دهه 1980است که به قاتل سریالی بدل می شود .متن این نمایش
را روبرتو اگوییره ساکاس��ا به نگارش دراورده و نس��خه نمایشی «روانی
امریکای��ی» که تنها 81اجرا روی صحنه «برادوی» داش��ت در بخش
فنی نامزد جوایز تونی ش��د .به گزارش بی.بی.س��ی؛ پیش بینی می ش��د
«روانی امریکایی» یک میلیون دالر در هفته فروش داشته باشد اما این
رق��م از 600هزار دالر تجاور نکرد .گفتنی اس��ت ،بنجامین واکر بازیگر
نقش اصلی نمایش روانی امریکایی است.
رونمایی از اپلیکیشن نمایشنامه های شکسپیر در لندن
گروهی از هنرمندان بریتانیایی با تهیه یک اپلیکیشن خواندن متون ویلیام
شکس��پیر را برای مخاطبان ساده تر کردند .این اپلیکیشن در لندن با حضور
بازیگرنی همچون ایان مک کلن رونمایی شد .مک کلن در این مراسم گفته:
«از زمانی که شکسپیر را در مدرسه می خواندیم همیشه حس می کردم این
راه درس��تی برای معرفی و لذت بردن از شکسپیر نیست .بهترین راه زمانی
اس��ت که نمایشنامه های او روی صحنه اجرا می شوند و ما با بازیگرانی که
نوشته های او را می خوانند در یک جا هستیم ».گفتنی است ،این اپلیکیشن
برای ای پد س��اخته ش��ده و مخاطب ش��اهد حرکت متن کامل نمایشنامه
اذان ظهر
غروب افتاب
اذان مغرب
اذان صبح فردا
طلوع افتاب فرد ا
پرسیدند :فقر چیست؟ فرمود:
«ازمندى نفس به هر چیز».
امام حسن مجتبی (ع)
سیستم مدیریت کیفیت
H O N A R M A N D I N T E R N A T I O N A L N E W S P A P E R
تئاتر جهان از نگاه «هنرمند»
اواقتشرعی
عکس روز بازدید رییس قوه قضائیه از دادسراهای استان تهران
ISO 9001 : 2008
اصغر خمسه
13:01
20:12
20:33
4:07
5:51
سال1395
سیستممدیریتکیفیت-رضایتمندیمشتری ISO 10004:2012
طــــرح روز اخذ شهریه های ۲۰میلیونی در مدارس غیردولتی
طاهر شعبانی
ایت اهلل صادق الریجانی رییس قوه قضائیه از بخش های مختلف دادسرای امام خمینی(ره) تهران بازدید و با مردم به گفتگو پرداخت.
شکسپیر روی پایین صفحه و چهره بازیگران در حال خواندن متن نمایشنامه
در باالی صفحه نمایش اس��ت .همچنین قرار اس��ت تمام ۳۷نمایش��نامه
شکس��پیر در اینده روی اپلیکیش��ن قرار داده ش��وند .این اپلیکیشن شامل
اطالعاتی اضافه ای از جمله جزییات و حاشیه نویسی ها ،نقشه شخصیت های
داستان و دوره زندگی شکسپیر نیز است.
اهداء جایزه شاهدخت استوریاس به بازیگر
81ساله تئاتر اسپانیا
نوریا اس��پر ،بازیگر اسپانیایی جایزه بنیاد شاهدخت استوریاس در رشته هنر
در س��ال ۲۰۱۶را از ان خود کرد .جایزه شاهدخت استوریاس در رشته هنر
به فرد یا افراد ،موسسه یا موسساتی اهدا می شود که در زمینه سینما ،تئاتر،
موسیقی ،عکاسی ،نقاشی ،مجسمه س��ازی یا معماری فعالیت هایی مهمی
انجام داده و در ارتقای میراث فرهنگی بش��ر نقش داشته باشند .نوریا اسپر،
بازیگر ۸۱س��اله اسپانیایی ،پیش از این در سال ۱۹۸۴میالدی جایزه ملی
تئاتر اسپانیا را دریافت کرده بود .او در نمایشنامه های زیادی از اثار کالسیک
و مدرن تئاتر اس��پانیا بازی کرده اس��ت .رییس هیات داروان مراسم اهدای
جوایز ش��اهدخت استوریاس در رشته هنر که در هتل «دوال رکونکوئیستا»
در شهر ابیه دو اسپانیا برگزار شد ،درباره دلیل اهدای این جایزه به این بازیگر
تئاتر گفته:نوریا اس��پر یکی از برجسته ترین شخصیت های صحنه تئاتر در
سراسر جهان است .کارهای موفقیت امیز او طی دوران طوالنی زندگی
حرف��ه ای اش روی صحن��ه تئاتر ،باعث ش��ناخت جهان��ی ادبیات و اثار
کالس��یک و مدرن تئاتر اسپانیا شده است .گفتنی است ،جایزه شاهزاده
اس��توریاس از دو س��ال پیش یعنی از زمانی که فلیپه ششم رسما پادشاه
اس��پانیا ش��د بخاطر دختر بزرگ او پرنس��س لئونور به جایزه شاهدخت
استوریاس تغییر نام داده اس��ت .این جایزه شامل پنجاه هزار یورو وجه
نقد ،تندیس ویژه خوان میرو و یک دیپلم افتخار است.
1
طراح جدول :رسول نادری
2
پاسخ جـدول شـماره قـبل
1ا
1
2ت
3
4ص
5ب
6ح
7ب
8خ
9ی
2
ق
ب
ا
ب
ا
ر
ر
11ا
13ر
14ا
15ن
افقی:
و
ی
ر
ت
و
ی
ا
ر
ا
ن
ا
م
ا
ر
ر
ا
ب
ه
و
د
ر
ا
ا
م
ا
ا
س ی
ر
ن
س ا
ن
ه
م
ا
ن
ا
د
ا
ب
ا
م
ن
ا
د
ا
ر
ا
د
ر
ی
م
د
ت
س و
د
ر
گ ر
ر
ف ر
ر
ی
ا
ن
ا
م
ی
ل
ه
ا
س ا
ا
ت
ی
ن
ن
ا
ش
4
5
ق
ا
ی
ت
م
ا
د
د
ا
ا
ا
د
ب
ه
ر
ت
د
ل
ج
ا
ی
ا
ر
ر
ی
و
ا
س
ا
م
و
د
ی
د
ا
ی
م
ه
م
ن
ح
3
15 14 13 12 11 10 9
د
ا
س ر
ا
ل
س م
د
10ر
12ی
3
4
5
6
7
8
و
2 1
3
4
6 5
7
8
15 14 13 12 11 10 9
6
ی
7
م
ا
ن
ا
و
ر
و
ر
ا
م
ا
ب
ر
ی
8
9
10
11
12
13
14
15
-1چهره موردنظر-ازفیلمهایش-2قلعه-پیش امدن اتفاق ناگوار برای
کسی-دریای عرب-3رودارام-داس شکسته!-خوش یمنی-رایحه -4تکان
وجنبش-بسیارحمله برنده-صورت-دوری وهجران-5راهنمایی-داغ کردن-
ضمیرعربی-6بیماری تورم درساق پا-فرزندعرب-7درمثل گوش دارد-دشمن
سخت-بیماری-8نان ابگوشتی-حرف خوردنی-9گواش سربریده!-واحدی
درداروهای مایع-10حرف نفی عرب-رازدرون کاله!-شهرتوریسم مذهبی
عراق-11قادر-نافلهنمازعشا-12فریادعدالت!-ناپیدا-کلمهبیدارباش-ازخواهران
برونته-13مشورت-زندانمسعودسعدسلمان-صف-بوئیدن-14عالمت
مفعولی-مدرک معادل فوق دیپلم-ثروتمند-15نمایش تلویزیونی اش-یکی
دیگرازنمایشهای تلویزیونی اش
عمودی:
-1حرفندا-ارفیلمهایش-ازجهتهایاصلی-2بچه-کشورخودمان-درحالدویدن-3قطار-
تهیدست-سازتیره!-4یازده-مقابل جزئیات-منفعت-نیم تنه مردانه-5همگی وجمله-خانه بزرگ-
اتش عرب-6نیکوکاران-علم نوشتن-7منصب نخست وزیر-گویندنان روزانه است-8خداوند-
دندانه-9فالنی-شهری بندری دربلغارستان-10فرهنگ لغت-ترساندن-11تنه درخت-صاحب
ودارنده-سفیدنیست-12روزگذشته-خوبنیست-مرفق-مردندراثرغصه-13بسیاربرنده-نصفه-
خوشحال-14ظرفابخوری-سرگیجه-نوعیجمله-15همراهچم-ازفیلمهایش-مادرعرب
اخبار دیدنی
پیکر شهید مدافع حرم علی
اصغر شیردل پس از یکسال
به کش�ور بازگردانده ش�د.
مراس�می عصر روز یکشنبه
با حضور خانواده ش�هید
در معراج ش�هداء تهران
برگزار ش�د .
خبرگزاری مهر
بیست و هشتمین سفر استانی رییس جمهور به ارومیه با استقبال گرم مردم این شهر همراه بود .صبح روز دوشنبه دکتر روحانی به همراه کاروان
خبرگزاری مهر
دولت تدبیر و امید وارد شهر اورمیه شد.
درگیری و برخورد پلیس با اس�پری فلفل به س�وی معترضین حومه شهر
رویترز
ملبورن
مراسم اختتامیه نخستین جشنواره نمایش نامه نویسی و نمایش نامه
خوانی اس�تان سمنان شامگاه دوش�نبه با حضور داوود میرباقری و با
تقدیر از نفرات برتر به میزبانی شاهرود برگزار شد.
خبرگزاری مهر
دیدار فینال بیس�ت و نهمین دوره مسابقات فوتبال جام حذفی باشگاه های
کشور بین تیم های استقالل تهران و ذوب اهن اصفهان در استادیوم نفت
و گاز شهر خرمشهر با قهرمانی ذوب اهن به پایان رسید و دست مظلومی
خبرگزاری مهر
تیم استقالل از جام کوتاه ماند.
گروه موس�یقی «پالت» روزهای جمعه و شنبه در حالی اخرین کنسرت یک�ی از اعض�ای نیروهای امنیتی عراق پش�ت اتش توپخان�ه در حال
بهاره خود را با حضور چهره های مطرح موسیقی ،سینما و تئاتر ،با اجرایی درگیری با شبه نظامیان دولت اسالمی در نزدیکی فلوجه.
رویترز
کامال متفاوت در تاالر وحدت روی صحنه برد که به دلیل اس�تقبال زیاد
عالقه مندان ،عده ای ایستاده کنسرت را تماشا کردند و عده ای هم پشت
درهای تاالر وحدت ماندند.