روزنامه هنرمند شماره 498
روزنامه هنرمند شماره 498
نگاهیبهفیلم«چهارشنبه»
ساخته سروش محم دزاده
قصاص کینه توزی!
ِ
7
یکشنبه23خرداد ماه 1395
12صفـــحه
«بیگانه»بهروایت
سهکارگردانتئاتر
اقتباسی عالی از
رمانی تاثیرگذار
5
سال نهــم شماره 498
1000تومـان ISSN 2008-0816
w w w . h o n a r m a n d o n l i n e . i r
گفتگوی «هنرمند» با دکتر رمضانحسن زاده درباره رفتارهای هیجانی سلبریتی ها
هنرمنـددرقبال محیـط
پیرامون خود مسئول است
6
به بهانه درگذشت استاد حمید سبزواری
شاعری که با گل واژه های
شعرش انقالب را ثبت کرد
درباره بی میلی نمایندگان برای عضویت در کمیسیون فرهنگی
9
کمیسیون فرهنگی هم مثل
کاالی فرهنگی مشتری ندارد!
اموزه هایمتضاددربرنامه هایتلویزیون
2
رسانه و اخالق؛ برویم سر اصل مطلب!
12
در پروازهای ماهان هنرمند بخوانید
فرهنگ و هنر
2
دامادی با اشاره به لغو مجوز یک فیلم سینمایی پس از چند هفته اکران:
لزوم استقالل عمل وزارت فرهنگ و ارشاد
نماینده مردم ساری در مجلس با انتقاد از
اینکه پایین کشیدن فیلم ها از پرده سینما
به س��رمایه گ��ذاران و فع��االن این حوزه
اس��یب می رس��اند ،گفت :وزارت فرهنگ
و ارش��اد باید پای مجوزهای خود بایستد
و نگ��ذارد نظرات منتقدان مان��ع از پایین
کشیدن ان از پرده سینما شود.
محمد دامادی درب��اره اقدام وزارت فرهنگ
و ارش��اد اس�لامی مبنی بر لغو مجوز اکران
فیل��م « 50کیل��و البال��و» ،گفت :ف��ارغ از
محتوای فیلم مذکور ،اگر وزارت فرهنگ به
عنوان متولی این حوزه ،مجوزی برای اکران
فیلم��ی صادر ک��رده ،حتما بر اس��اس نقطه
نظرات و بررس��ی هایی رب��وده ،لذا این اقدام
وزیر فرهنگ ،ان هم پس از گذشت هفته ها
اکران فیلم مذکور ،اش��تباه بوده و بر اساس
برداشت از قانون نیست .نماینده مردم ساری
در مجلس شورای اسالمی ،ادامه داد :پایین
کش��یدن فیلم ها از پرده س��ینما به سرمایه
گذاران و تهیه کنندگان اثر اسیب جدی وارد
می کند و با توجه به اینکه امروزه س��ینمای
ایران دارای مشکالت حاد است ،این مسایل
نیز باعث شده گاهی سینمای ما در مسیر غیر
خود حرکت کند .این نماینده مردم در مجلس
دهم با طرح این پرسش که «مگر می شود
فیلمی منتقد نداش��ته باش��د؟» ،در پاسخ به
برخی انتقادات نسبت به فیلم های روی پرده
و دارای مجوز اکران ،توضیح داد :بارها شاهد
ب��وده ایم اگر در فیلمی به قش��ری از جامعه
اش��اره ای شده باش��د ،فیلم را از پرده سینما
پایین می کش��ند؛ چراکه معتقدند در بخشی
از ان به قش��ری از جامعه توهین شده است
لذا الزم اس��ت ما خودمان را جای فیلمنامه
نویس��ان و تولید کنن��دگان در هنر -صنعت
س��ینما بگذاریم و به این نکه توجه کنیم که
باید چه کارهای��ی انجام دهند تا بتوانند نظر
مخاطب��ان را جلب کنند .وی یاداور ش��د :بر
اساس قانون اینکه مرجع اصلی برای اینکه
فیلمی بر پرده س��ینما باش��د یا خیر وزارت
فرهنگ و ارشاد اس�لامی است حال انتظار
از این وزارتخانه ان است که استتقالل عمل
داشته باش��د .دامادی تاکید کرد :بدون شک
وقتی وزارت خانه ای برای اثری مجوز صادر
می کند ،بر اس��اس چارچوب و ارزش های
نظام جمهوری اس�لامی است؛ لذا زمانی که
فیلمی مجوز اک��ران گرفت ،وزارت فرهنگ
بای��د پ��ای مجوزهای خود بایس��تد و بدون
قرار گرفتن تحت فضاس��ازی ها و حاش��یه
افرینی ها ،اجازه ندهد نظرات منتقدان باعث
پایین کشیده شدن اثری از پرده سینما شود.
در پروازهای ماهان
هنرمند بخوانید
یکشــــنبه 23خرداد ماه 1395سال نهم شماره 498
www.honarmandonline.ir
درباره بیمیلی نمایندگان برای عضویت در کمیسیون فرهنگی
کمیسیونفرهنگیهممثلکاالیفرهنگیمشتریندارد!
درحوزهفرهنگهممانندبقیهحوزه هاکاالیفرهنگی
باید ارزش اقتصادی پیدا کند ،اینکه کاالی فرهنگی
ارزش اقتصادی در جامعه ما ندارد و اصال تصمیمات
فرهنگی نتایج اقتصادی برای فرهنگ ما ندارد ،یکی از
عوامل اصلی این بی انگیزگی است .یکی از مهمترین
افت های فرهنگی این است که حرف هایی در ان زده
می شود که مردم خوش شان بیاید اما هنگامی که پای
هزینه به میان می اید هیچ کس حاضر نیست هزینه
فرهنگی کند .هزینه فرهنگی به لوازمی نیاز دارد که در
جامعه ما ظرفیت ان لوازم وجود ندارد و تا زمانی که این
لوازم وجود نداشته باشد کاالی فرهنگی به یک کاالی
رقابتی و ارزش مدار تبدیل نمی شود.
در نخستین روزهای هفته گذشته ،اسامی نمایندگان
عضوکمیسیون هایتخصصیتوسطشعبپانزده گانه
مجلس دهم اعالم ش��د .اما نکته ای که در این میان
بسیار خودنمایی می کرد ثبت نام چهار نماینده؛ نصراهلل
پژمان فر،احمدسالککاشانی،جمشیدجعفرپورواحمد
مازنی ،برای عضویت در کمیسیون فرهنگی مجلس
بود .این یعنی کمترین درخواست عضویت از سوی
منتخبان مجل��س دهم برای انج��ام ماموریت های
مهم فرهنگی در یکی از مهمترین کمیس��یون های
مجلس .ثبت نام چهارنفره منتخبان ملت برای حضور
ی صورت گرفت که
در کمیس��یون فرهنگی درحال��
کمیس��یون های امنیت ملی و سیاست خارجی با 38
متقاضی ،کمیسیون صنایع و معادن با 32متقاضی و
کمیسیون برنامه و بودجه با 31متقاضی همچون ادوار
گذشتهبیشترینمتقاضیانراداشتند.ایندرحالیاست
که مقامات عالی رتبه کشور و در راس انها رهبر معظم
انقالب بارها بر لزوم توجه مسئوالن به امر فرهنگ و
مسائلفرهنگیتاکیدنمودهوخواستارسروساماندادن
مسئوالن به این بخش مهم جامعه بوده اند اما پرسش
اینجاست که تا امروز چه اندازه به این امر مهم جامه
عمل پوشانده شده است .واکاوی وضعیت کمیسیون
فرهنگی در دوره های پیشین مجلس شورای اسالمی
بیانگر این واقعیت اس��ت که این کمیسیون همیشه
مظلوم واقع شده و هیچ گاه نتوانسته انگونه که باید و
شاید به بررسی و حل مشکالت عدیده ای که در حوزه
فرهنگوجودداشته،بپردازد.موضوعیکهمتاسفانهبه
مجلس دهم نیز سرایت کرده و ان را نیز تحت تاثیر
خود قرار داده است .نکته مهمی که در این میان وجود
دارد عملکرد اعضای کمیسیون فرهنگی در دوره های
پیشینمجلسشورایاسالمیاست.عملکردیکهبه
گواه بسیاری از هنرمندان اگر ضعیف نبوده باشد سطح
انتظار مخاطبان و فعاالن حوزه هنر را نیز براورده نکرده
است.بارهاشاهداظهارنظرهنرمنداندربارهنمایندگانی
که در حوزه فرهنگی مجلس شورای اسالمی مشغول
یدانند بر
فعالیت بوده اند ،بوده ایم .نمایندگانی که نم
پرده سینما چه فیلمی است .نمایندگانی که سالن ها
و تاالرهای نمایش دهنده اثار تئاتری را نمی شناسند.
نمایندگانی که مفهوم کتاب فقط در ده روز نمایشگاه
کتاب معنا پیدا می کند .نمایندگانی که فرهنگی ترین
حرکت ش��ان اهدای هدیه به یک بازیگر است .و ...
اظهاراتی از این دست از سوی هنرمندان نشانگر این
استکهفعاالنحوزه هایمختلففرهنگیازعملکرد
نمایندگانخوددرکمیسیونفرهنگیدوره هایپیشین
مجلس رضایت نداش��ته و همیش��ه از این موضوع
گالیه مند بوده اند .پرسش اول اینجاست که چه عاملی
موجب می شود که نمایندگان مجلس شورای اسالمی
درباره حوزه کاری خودش اطالعات چندانی نداشته
باشند .پرس��ش دوم اما پرسش مهمتریاست؛ اینکه
چه عامل��ی موجب عدم تمایل نمایندگان به حضور
و عضویت در کمیس��یون فرهنگی مجلس شده و
پرسش س��وم این است که با این شرایط چه اتفاقی
برای فرهنگ جامعه رخ خواهد داد اگر کسی خواهان
عضویت در کمیسیونش نباشد و یا به اجبار عضوش
شود .پرسش هایی از این دست ما را بر ان داشت که
به س��راغ دو تن از کارشناسان فرهنگی رفته و نظر
انان را درباره کمیسیون فرهنگی و چرایی و چگونگی
رخدادهایی که در ان به وقوع می پیوندد ،باشیم .حاال
علیرضا مختارپور دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی
کشور در نامه ای به دکتر علی الریجانی رئیس مجلس
شورای اسالمی و بیست و یک تن از نمایندگان مردم
در مجلس با اشاره به دغدغه ها و رهنمودهای مکرر و
موکدرهبرمعظمانقالباسالمیدرخصوصموضوع
فرهنگ و لزوم توجه ب��ه تولید و توزیع محصوالت
فرهنگی ،مقاومت در براب��ر تهاجم فرهنگی غرب،
تعدادی از نمایندگان را با توجه به سوابق خدمتی شان
برای عضویت در کمیسیون فرهنگی مجلس شورای
اسالمی پیش��نهاد داد .متن کامل نامه دبیرکل نهاد
کتابخانه های عمومی کشور به الریجانی به شرح زیر
است :با توجه به فرامین و رهنمودهای مکرر و موکد
رهبر معظم انقالب اسالمی بر موضوع فرهنگ ،لزوم
توجه به تولید و توزیع محصوالت فرهنگی ،مقاومت
در برابر تهاجم فرهنگی غرب و بسیار نکات دیگر از
مجموعه بیانات معظم له ،و با توجه به سوابق خدمتی
نمایندگان محترم مجلس شورای اسالمی ،اینجانب
بعنوان خدمتگزاری کوچ��ک در عرصه فرهنگ به
حضرتعالیونمایندگانمحترممجلسشورایاسالمی
از جمله :احد ازادی خواه ،نماینده محترم مالیر؛ علیرضا
ابراهیمی،نمایندهمحترمرامیانوازادشهر؛علی اردشیر
الریجانی ،نماینده محترم قم؛ نصراهلل پژمانفر ،نماینده
محترم مشهد و کالت؛ هاجر چنارانی ،نماینده محترم
نیشابور و کالت؛ سیدجواد حسینی کیا ،نماینده محترم
سنقر کلیایی؛ امیر خجسته ،نماینده محترم همدان و
فامنین؛ مجتبی ذوالنوری ،نماینده محترم قم؛ احمد
سالک کاشانی ،نماینده محترم اصفهان؛ سیدصادق
طباطبایی نژاد،نمایندهمحترماردستان؛سیدمحمدباقر
عبادی ،نماینده محترم بیرجند ،درمیان و خوسف؛
محمدحس��ین فرهنگی ،نماینده تبریز ،اذرشهر و
اس��کو؛ فرهاد فالحتی ،نماینده محت��رم قائنات و
یزاده هاش��می ،نماینده
زیرکوه؛ سیداحس��ان قاض
محترم فریمان ،س��رخس ،بخش های احمداباد و
رضویه؛ س��یدتقی کبیری ،نماینده محترم خوی و
چایپاره؛ عباس گ��ودرزی ،نماینده محترم بروجرد؛
احمد مازن��ی ،نماینده محترم تهران ،ش��میرانات،
ری ،اسالمشهر و پردیس؛ اصغر مسعودی ،نماینده
محترم نی ریز و اس��تهبان؛ علی مطهری ،نماینده
محترم تهران ،شمیرانات ،ری ،اسالمشهر و پردیس؛
یراد ،نماینده محترم خرم اباد
محمدرضا ملکش��اه
و دوره؛ محمدعل��ی وکیلی ،نماینده محترم تهران،
ش��میرانات ،ری ،اسالمش��هر و پردیس؛ پیشنهاد
عضویت در کمیسیون فرهنگی مجلس را تقدیم
یدارم و امیدوارم با قبول این پیش��نهاد ،در تحقق
م
اهداف فرهنگی انقالب اسالمی توفیق حاصل شود.
فرهنگ و هنر
یکشــــنبه 23خرداد ماه 1395سال نهم شماره 498
www.honarmandonline.ir
وحید جلیلی در دیدار با فرید فرخنده کیش رییس انجمن سینمای جوان
مشکل فیلمسازی امروز ما« ،سینمای سانسور» است
هنرمن��د :وحی��د جلیل��ی مع��اون فرهنگی و
اجتماعی ش��هرداری مش��هد در دیدار با فرید
فرخن��ده کیش رییس انجمن س��ینمای جوان
گفت :مسئله ما« ،سانس��ور در سینما» نیست
بلکه «سینمای سانس��ور» است! سینمایی که
۸۰س��ال از کنار واقعه گوهرشاد گذشته است!
رییس و اعضای انجمن سینمای جوان با حضور
در معاون��ت فرهنگی و اجتماعی ش��هرداری
مش��هد ،ب��ا وحید جلیل��ی ،معاون ش��هرداری
مش��هد دیدار و گفت وگو کردند .در این دیدار
که با حضور فرید فرخنده کیش ،رییس انجمن
س��ینمای جوان ،سید سعید س��رابی ،مدیرکل
ارشاد اس�لامی خراس��ان رضوی و همراهان
انج��ام ش��د ،پیرام��ون موضوع��ات مختلفی
همچون اهمیت ش��کل گیری س��ازمان تماشا
در کنار سازمان تولید ،پرورش توام با اموزش
فیلم س��ازان جوان ،هنر طبیعی ،همکاری های
مشترک و ...بحث و تبادل نظر شد.
خال سازمان تماشای بومی و ملی در
سینمای کشور
جلیلی در این دیدار ضمن اعالم امادگی برای
همکاری های مش��ترک ،گفت :عمده فعالیت
«سینمای جوان» از ابتدای تاسیس بر سازمان
اموزش و تولید متمرکز ش��ده اما امروز مسئله
اصلی س��ینمای ایران سازمان تماشاست .نبود
سازمان تماش��ای بومی و ملی باعث به وجود
امدن سازمان تماش��اهای موازی و مصنوعی
می ش��ود ،که به بخش زیادی از تولید ما خط
می دهد .فیلم س��از می خواهد دیده شود و نبود
سازمان تماش��ای بومی و ملی باعث می شود
جشنواره های اروپایی به او سیگنال بدهند که
الزم نیست فیلم ش��ما به لحاظ فنی و هنری
قوی باش��د ،با کم��ی س��یاه نمایی از وضعیت
کشورت ،امکان ورود ش��ما به جشنواره وجود
دارد.؛ این باعث می ش��ود ک��ه به راحتی ده ها
هزار سینماگر اموزش دیده در نظام جمهوری
اس�لامی ،ب��رای دیده ش��دن و ب��ه رس��میت
شناخته ش��دن و برای کسب نشان ،توسط چند
جشنواره بیگانه به سمت سینمای بی کیفیت و
سیاه ،جهت دهی شوند .جلیلی با بیان این که
راه رسیدن به سینمای ملی و بومی ،فکر جدی
برای س��ازمان تماشا اس��ت گفت :در دوره ای
این شعار داده می ش��د که «فیلم خوب ،سالن
خ��وب و اکران خوب» گفتم این که می گویید
س��الن خوب! چند سال باید مثال درود نیشابور
یا رش��تخوار منتظر باش��ند که امکانات کشور
به جایی برس��د که انها در حد سینما فرهنگ
تهران و س��ینما هویزه مش��هد ،س��الن داشته
باشند؟ چرا شعارهایی می دهیم که در واقعیت
امکان تحقق اش نیست؟ در حالی که می توان
با امکانات نمایش��ی س��اده تر ب��ه نتایج خوبی
رسید .ممکن است کیفیت خیلی از سالن های
ما خیلی باال نباشد اما فیلم سازی که فیلم 15
یا 30دقیقه ای س��اخته ،و دوس��ت دارد دیده
ش��ود اس��تقبال خواهد کرد.ش��هرداری ها در
فراهم کردن این امکان می توانند نقش موثری
داش��ته باش��ند و اگرچه که ماموریت سینمای
ج��وان در حوزه اموزش و تولید تعریف ش��ده
است اما هر چقدر در تولید و تربیت و اموزش
نیرو زحمت کش��یده شود اما سازمان تماشای
مناس��ب ایجاد نشده باشد ،فیلم ساز ما با اندک
اشاره ای ،جذب بیگانگان خواهد شد و دیگران
از محصول ما خوشه چینی خواهند کرد.
در طول تاریخ هنرمندان ایران،
نسبت جدی با معرفت بومی
داشته اند
وی با اشاره به سابقه اموزش و پرورشی رییس
انجمن س��ینمای جوان گفت :نکته اساسی در
رش��د س��ینما ،اموزش همراه با پرورش است.
وی تصری��ح کرد :در طول تاری��خ هنر ایران،
هنرمندان افراد فرهیخته ای بوده اند و نس��بت
جدی با معرفت بومی این کش��ور داش��ته اند.
س��نت اموزش در هن��ر کش��ور از معماری و
کاش��ی کاری تا خوشنویسی و موسیقی و ...در
تمام ابعاد با پرورش امیخته بوده است و استاد
در کنار اموزش ف��ن ،فرهیختگی و معرفت را
به هنراموز منتقل می کرده است .متاسفانه در
هنرهای مدرن این موارد کمتر دیده می ش��ود
و ما فکر کرده ایم که اگر فن را منتقل کنیم و
کار با ابزار را یاد بدهیم کافی است و البته این
خالء را دیگرانی با اتمسفر فرهنگی ،پرورشی
متناسب با مبانی و منافع خودشان پر می کنند.
مشکل فیلمسازی امروز ما« ،سینمای
سانسور» است
وحی��د جلیلی با بی��ان این که ما در ش��رایط
کنونی ،هنر طبیعی می خواهیم گفت :شما اگر
تمام مشهد را بگردید ،نمی گوییم تابلوی فاخر
نقاشی ،فیلم سینمایی ،سریال و یا فیلم کوتاه!
ام��ا به اندازه یک کارت پس��تال ه��م در مورد
واقعه گوهرشاد واکنش هنری پیدا نمی کنید و
تقریب��ا هیچ اثر هنری درباره این واقعه موجود
نیست! حماسه عظیمی که طی ان صدها نفر
در یک ش��ب به خاطر ی��ک مطالبه فرهنگی
و مقابل��ه با دیکتات��وری فرهنگی غرب زده ها
قتل عام ش��دند .این هنر س��اکت ،در وضعیت
غیرطبیع��ی اس��ت .وی ادامه داد :مس��ئله ما،
«سانس��ور در سینما» نیس��ت بلکه «سینمای
سانسور» است! سینمایی که 80سال از واقعه
گوهرش��اد گذش��ته ولی کوچک ترین نگاهی
ب��ه این ماجرا و صدها ماج��را ی مهم دیگر و
قهرمان های برجس��ته کشور نکرده است .این
اتفاقی غیرطبیعی اس��ت! به ص��ورت طبیعی،
بای��د با وجود مایه ه��ای دراماتیکی که در این
واقعه ها هست ،دهها اثر تولید می شد؛ مرحوم
علی حاتمی تنها کسی است که در فیلم مادر،
اش��اره ای به واقعه گوهرشاد داشته است .انجا
ک��ه رقیه چهره ازاد (م��ادر) تعریف می کند که
پدر خانواده در قضیه گوهرش��اد از فرمان قتل
عام م��ردم ،تمرد می کند و م��ورد غضب قرار
می گیرد .اما جای تاس��ف اس��ت که سینماگر
ج��وان نوامده ی ما حتی ب��ه علی حاتمی نگاه
نمی کند و الگو نمی گیرد.
تعریف فیلم «کوتاه» با فیلم «اه»
عوض شده است!
جلیل��ی با بیان این که نیاز امروز ما س��ینمای
امید اس��ت گفت :انجمن سینمای جوان بسیار
نه��اد مهم و تاثیرگذاری اس��ت و این انجمن
با همه ی کمبوده��ا ،درگاه ورودی ده ها هزار
نوجوان و جوان عالقه مند به س��ینما اس��ت و
هر انچه در کالس های سینمای جوان ببینند
اولین اموزش هایی اس��ت که از سینما به انها
منتقل می شود .متاسفانه در ایران تعریف فیلم
«کوتاه» با فیلم «اه» عوض شده است! ،اکنون
که ش��عار این دولت «امید» است؛ جا دارد که
روی ای��ن مفهوم بیش از این کار ش��ود و به
ش��کل کاربردی معنا بشود .س��ینمای امید نه
سینمای تخدیر و نه سینمای یاس است .شاید
وقتش رسیده باشد که انجمن سینمای جوان،
اینهمان��ی فیلم کوتاه و فیلم اه! را به هم بزند.
نمونه ای که ما در عمار تجربه کردیم ،این بود
که حتی در کوچه پس کوچه های ش��هرهای
دور افت��اده و روس��تاها ،س��وژه های ف��راوان
دراماتی��ک ج��ذاب دلنش��ین امیدوارکننده ای
وجود دارد ک��ه می توانید فیلم��ش را ببینید و
حال تان خوب بش��ود .اگر بتوانیم چنین تلقی
و تعریفی به نس��ل جوانمان منتق��ل کنیم ،تا
دلتان بخواهد سوژه های دراماتیک امیدافرین
وج��ود دارد ک��ه می توانند رصد کنن��د و فیلم
بس��ازند .انجمن س��ینمای ج��وان خصوصا با
گس��تردگی که در شهرس��تان ها دارد می تواند
باز تاباننده این جلوه های امید در جامعه باشد.
ام��ا الزمه اش دراوردن تعری��ف فیلم کوتاه از
«اه» است .وقتی اقای رییس جمهور می گوید
:امید ،یعنی حرکت های ضد امید ،حرکت های
ضد نظام اس��ت .بعضی فیلم ها به نظر ،بیشتر
فیلم «کودتاه» است تا فیلم کوتاه!
طرح گوهرشاد یک طرح ملی است
جلیلی گفت :موضوع گوهرش��اد را به ش��کل
یک طرح مل��ی تعریف کرده ای��م و حاضریم
در ای��ن موضوع ب��ا انجمن س��ینمای جوان
عملیات مش��ترکی داشته باش��یم .تقریبا همه
خانواده های ایرانی به نوعی با موضوع کشف
حج��اب رضاخانی درگیر بوده ان��د و می توانند
خاطرات��ی بیان کنند .طی حدود یک س��ال و
نیم که این حرکت ش��روع شده است با 800
نفر مرتبط با واقعه کش��ف حجاب در سراس��ر
کش��ور مصاحبه صورت گرفته که بالغ بر 16
هزار دقیقه فیلم گرداوری شده است و مطالب
خیلی جذابی به دست امد و افسوس خوردیم
ک��ه چرا ای��ن کار را 20س��ال پیش ش��روع
نکردیم .این البته تنها به مش��هد و خراس��ان
رضوی محدود نشده است و از ضیاءاباد قزوین
تا ماسال گیالن و اس��تهبان فارس و تبریز و
...خاطراتی جمع اوری ش��ده اس��ت .اماده ایم
ت��ا درباره طرح ملی گوهرش��اد که در همه ی
کش��ور هم قاب��ل پیگیری اس��ت ،از کارهای
س��اده که حتی ب��ا موبایل گرفته می ش��ود تا
فیلم های کوتاه حمایت کنیم؛ و اگر سوژه های
جذابی باش��ند حمایت کنیم تا درباره ان فیلم
ساخته شود .در بحث تولید نیز سوژه هایی که
جزو ماموریت های شهرداری از جمله فرهنگ
شهروندی ،هویت مشهد و تاریخ مشهد است
حاضریم در حد مقدورات شهرداری همکاری
کنی��م .فرید فرخنده کیش نیز در این دیدار به
ارائه گزارش��ی از فعالیت های انجمن سینمای
جوان در سال های اخیر پرداخت و گفت :اصل
اساس��ی در فعالیت های انجمن ،مسئله تولید
اس��ت ،جوانان مس��تعدی در انجم��ن فعالیت
می کنن��د که می خواهن��د کار حرفه ای خود را
اغاز کنند و در این راس��تا ،تحت اموزش های
7ماه��ه قرار می گیرند و ب��ا مفهوم و جایگاه
سینما اشنا می ش��وند .رییس انجمن سینمای
ج��وان ادام��ه داد :ع�لاوه ب��ر اموزش های
س��ینمایی ،مجموعه ای مشغول فعالیت است
که 20عنوان مش��اغل سینمایی را به جوانان
و نوجوان��ان معرفی کرده ت��ا جوانان را برای
ورود ب��ه حیطه کار و انتخاب یک ش��غل در
س��ینما اماده می کند .وی به بیان شکل های
مختلف ام��وزش در انجمن س��ینمای جوان
اش��اره و عنوان کرد :اموزش ها به چند دسته
تقس��یم می ش��ود که اولین ان ،اموزش حین
تولید اس��ت ،این اموزش حاصل کالس های
اموزش��ی است ،شکل اموزش دوم ،تجربیاتی
اس��ت که از فیلم س��ازی به دس��ت می اید و
در الی��ه بع��دی ،وارد مرحله تولی��د حرفه ای
می شوند که از نظر مالی از تهران حمایت شده
اما نگاه ما به تولید در استان ها است .فرخنده
کی��ش تصریح کرد :بزرگ تری��ن حامی ما در
استان ها ،ش��هرداری ها هستند و انتظار داریم
که ش��هرداری مش��هد به برگزاری جشنواره
تسنیم که جشنواره ای قرانی است کمک کند.
وی ،راه اندازی پژوهش��کده سینمای دینی را
از اولویت ه��ای این انجمن دانس��ت و گفت:
به دنب��ال ایجاد ی��ک پژوهش��کده در حوزه
س��ینمای دینی هستیم که بخشی از مقدمات
راه ان��دازی ان در قم انجام ش��ده؛ ما در چند
س��ال گذشته برای اموزش ،از عکاسان جنگ
اس��تفاده می کردیم و همچنین در موضوعات
دیگر نیز از روحانیونی که به لحاظ موضوعی
با اموزش ها مرتبط بوده اند ،استفاده می شد.
رییس انجمن س��ینمای جوان از امادگی این
انجم��ن ب��رای پیاده س��ازی این ط��رح برای
عالقه من��دان به س��ینما در مش��هد خبر داد و
اظه��ار ک��رد :اگر ش��هرداری ای��ن امادگی را
داشته باش��د ،این طرح را در مش��هد نیز اجرا
خواهیم کرد .وی افزود :س��ال گذشته المپیاد
فیلم س��ازی نوجوانان برگزار ش��د ک��ه برنامه
موفقی بود و خراسان رضوی جزو استان هایی
بود که بیشترین شرکت کننده را در این المپیاد
داشت و اغلب سوژه هایی که توسط نوجوانان
ساخته ش��د ،س��وژه های واقعی و تجربه شده
بود .فرخن��ده کیش تصریح کرد :در بررس��ی
اثار این المپیاد ،دو منظر مطرح ش��د که منظر
اول ،قابلیت و توانایی ه��ای نوجوانان در بروز
و ظهور استعدادهایش��ان ب��ود و دوم نیز جنبه
اسیب شناس��ی برخی موضوعات پرداخته شده
را دارد؛ به صورتی که بخش��ی از اثار دریافت
ش��ده ،مطلقا قابل پخش نیست و برخی دیگر
ک��ه قابل پخش اس��ت ،زمینه ه��ای فرهنگی
بسیار مختلفی را نشان می دهد.
رییس انجمن سینمای جوان با تاکید بر این که
از طرح ملی گوهرشاد استقبال می کنیم ،گفت:
اتفاقی در انجمن س��ینمای ج��وان اردبیل رخ
داد این بود که ثبت خاط��رات از خانواده های
شهیدان اس��ت که می تواند یک منبع قوی و
قابل استناد باشد ،در این قالب ،خاطرات حدود
250خانواده ش��هید ثبت ش��د که بسیاری از
ان��ان بعد از ثب��ت خاطرات ،از دنی��ا رفته اند.
وی اف��زود :اگر امکان فراهم ش��ود ،فراخوان
سراس��ری با موضوع «طرح ملی گوهرش��اد»
منتش��ر می کنیم تا هرکس��ی در این موضوع
خاط��ره ای دارد ،را ثبت کنی��م .فرخنده کیش
یاداور شد :در حوزه هنری که بودم به دوستان
گفتم ش��ما از ادم هایی ک��ه در انقالب حضور
داش��تند ،ثبت خاطره کنید ،این ها گنجینه اند،
زمانی می رسد که هیچ کس خاطره ای از ورود
امام به ایران نخواهد داشت و ان روز ،سراغاز
تحریف ها و شایعات خواهد بود.
3
محمدرضا عارف
لزوم عینی کردن علم در سطح جامعه
نماینده م��ردم تهران در مجل��س با تاکید
ب��ر ض��رورت عینی س��ازی جای��گاه ممتاز
علم��ی ایران در زندگی مردم ،تصریح کرد:
ایران در بخش تولید علم جزو ۲۰کش��ور
نخس��ت دنیاس��ت اما مردم نی��ز باید اثار
چنی��ن جایگاه��ی را در زندگی خود ببینند.
محمدرض��ا ع��ارف ب��ا تاکید ب��ر ضرورت
دستیابی به سهم 50درصدی شرکت های
دانش بنی��ان از تولید ناخال��ص ملی ،گفت:
دس��تیابی به این س��هم 50درصدی جزو
سیاست های کلی کشور است و با دقت در
بندهای سیاس��ت های کلی علم و فناوری،
متوجه می ش��ویم که جهت گیری اصلی در
این س��ند به س��مت افزایش درصد اقتصاد
دانش بنیان از تولید ناخالص ملی با راهکار
تبدیل علم به ثروت است؛ ضمن انکه این
مسئله جزو مطالبات مقام معظم رهبری نیز
بوده و بارها به ان اش��اره کرده اند .نماینده
مردم تهران ،ری ،شمیرانات ،اسالمشهر و
پردیس در مجلس ش��ورای اسالمی ادامه
داد :ای��ران در بخش تولید علم -به مفهوم
تولید مقاله -جزو 20کشور نخست دنیا قرار
دارد ام��ا مردم نیز باید اثار چنین جایگاهی
را در زندگ��ی خود ببینند در حالیکه در حال
حاضر مش��خص نیست؛ بنابراین این علم
بای��د به صنع��ت ،فناوری و ث��روت تبدیل
شود .وی اضافه کرد :در سیاستهای کلی
کشور ،عینی کردن جایگاه علم در زندگی
مردم و اقتصاد دانش بنیان به عنوان مس��یر
اصلی پیش بینی شده است که خوشبختانه
معاونت علمی ریاس��ت جمهوری اقدامات
خوب��ی را در ای��ن زمین��ه انج��ام داده اما
کاف��ی نیس��ت؛ بنابراین مجل��س دهم به
ویژه کمیسیون های اموزش و تحقیقات و
اقتصاد باید ورود جدی تری به این مس��ئله
داشته باشد .عارف تاکید کرد :باید به طور
جدی بحث دانش بنیانی را در اقتصاد دنبال
کرد چراکه عالوه بر کمک به حل مس��ئله
اشتغال و بیکاری به طی شدن مسیر رشد 8
درصدی یاری می رساند .وی با بیان اینکه
برای افزایش سهم شرکت های دانش بنیان
از تولی��د ناخالص ملی بای��د احکام برنامه
ششم توس��عه را جدی گرفت،توضیح داد:
نکته دیگ��ر مبنا قرار دادن سیاس��ت های
24گانه اقتصاد مقاومتی اس��ت چراکه گام
مهمی در دس��تیابی به اقتصاد دانش بنیان
محسوب می شود و سهم بیشتری از انچه
تاکن��ون نصیب مان ش��ده -که متاس��فانه
عدد بس��یار پائینی اس��ت -حاصل خواهد
ش��د .نماینده مردم تهران،ری ،شمیرانات،
اسالمش��هر و پردیس در مجلس ش��ورای
اسالمی افزود :خوش��بختانه اولویت اصلی
کش��ور اقتص��اد مقاومتی اس��ت و یکی از
راههای نیل به ای��ن اقتصاد مقاومتی نگاه
علمی و فناورانه به اقتصاد است که به امید
خدا تحقق پیدا می کند.
سازمان ا گهی ها
88 31 13 61
88 31 13 53
4
رادیو و تلویزیون
گفتگو با پژمان بازغی به بهانه خبر شایعه اخیر
نگاهم به نقش هایم
متری نیست!
ساناز قنبری
پژمان بازغی از سال 71با فیلم «اعتراف» وارد عرصه سینما و تلویزیون
شد که این روزها فیلم «خنده های اتوسا» و «بارکد» را بر پرده سینماها
دارد .خبری مبنی بر س�کته قلبی این بازیگر منتشر شد که خوشبختانه
صحت نداشت و بازغی در هنگام بازی فوتبال برجام ستاره ها دچار افت
فش�ارخون می شود که سریع به بیمارستان انتقال می یابد و همسر این
بازیگر هم از روند درمان و بهبودی او ابراز رضایت داشت .اکنون بعد از
دو س�ال دوری از تلویزیون مشغول بازی در یک مجموعه تلویزیونی به
کارگردانی کاظم معصومی و تهیه کنندگی امیرحسین شریفی برای شبکه
سه سیما است.
«خنده های اتوس�ا» دومین همکاری
شما با علیرضا فرید در مقام کارگردان
است ،چه ویژگی ای سبب شد تا پس
از «دو ساعت بعد مهراباد» در اثر دیگر
اینفیلمسازنقش افرینیکنید؟
اقای فرید از دوستان نزدیک من هستند و می توانم
بگوی��م هر دو باری هم که فیلم س��اختند به اصرار
من بوده .ایشان تحصیلکرده سینما هستند و سال ها
مستندهای بسیار خوبی ساختند که در تلویزیون هم
بارها پخش ش��ده .در «دو ساعت بعد مهراباد» که
اصال قرار نبود من بازی کنم.
چه کسی قرار بود بازی کند؟
یدانم! ولی من به دلیل دوستی ای که با علیرضا دارم
نم
یک فیلم س��ینمایی را رد کردم تا به «دو س��اعت بعد
مهراباد» رسیدم .او ساعت ها با من حرف زد تا باالخره
متقاعد شدم ،اما در فیلم «خنده های اتوسا» نقش موسی
کامال برای من نوشته شده بود .ان موقع هم من سرکار
بودم ،اما با توجه به زمان فیلمبرداری فیلم که کال چهار
روز بود ،ان را قبول کردم .البته این را هم بگویم ما یک
ماه پیش تولید و تمرین داشتیم ،اما سرانجام چهار روزه
«خنده هایاتوسا»رافیلمبرداریکردیم.
شخصیت موسی نماد ادم های طبقه
پایین جامعه است که با وجود برخی
تنگدستی های اقتصادی ،اما مردانگی
و شهامت در انها خیلی پررنگ دیده
می ش�ود .ش�ما نگاهتان به این تیپ
ادم ها در جامعه چگونه است؟
ببینید ما در جلسات گفتگویی که با بازیگران و کارگردان
داشتیم به تمام الیه های شخصیتی این کاراکترها فکر
یدانس��تیم موسی کیست ،از کجا امده،
کرده بودیم .م
غذای مورد عالقه اش چیست ،شغلش چیست و ...حتی
در جایی از فیلم هم به دس��ت های او اشاره می شود.
ما می دانس��تیم که او مکانیکی است زحمتکش و....
این طور ادم ها در جامعه ما کم نیس��تند و هس��تند
کسانی که خودش��ان نان شبشان را ندارند ،اما وقتی
کسی از انها کمک می خواهد به او کمک می کنند.
موسی شکل مدرن تر شده این ادم ها به لحاظ ظاهر
و شکل و ش��مایل بود که حتی برای او یک گوش
شکسته هم گذاشته بودند که یاداور ورزش و اخالق
پهلوانی برای مخاطب باشد.
یکشــــنبه 23خرداد ماه 1395سال نهم شماره 498
www.honarmandonline.ir
وجه عصیانگر موسی از کجا می اید؟
اتفاقا به نظر من اگر اقای فرید وزنه بیشتر این شخصیت
را روی عصیانگ��ری اش می اورد ،بهتر می ش��د .تمام
ادم ه��ای ان قطار در ش��کل های مختلف اجتماعی
عصیانگر بودند ،ح��اال بعضی ها درونگراتر و بعضی ها
برونگراتر .موس��ی برونگرا بود ،س��رش را توی شیشه
می زد ،استرس داشت و....
بازی شما در این فیلم مقابل یک نفر
نیست .می توان گفت چند نفر بازیگر
مقابلتان بودند .کار کردن با انها چگونه
بود؟ به نظرم هماهنگی و یکدس�تی
خوبی بین تان وجود داشت؟
همان ط��ور ک��ه گفت��م تمرینات خوبی داش��تیم.
م��ا ان��گار تئات��ر کار می کردیم .در س��اعت هایی
که فیلمب��رداری ب��ود باید ذهن م��ان را متمرکز
می کردیم .چون وقت زیادی نداش��تیم و باید طی
همان چهار روز در قطاری که حرکت می کرد فیلم
را می گرفتیم .خوشبختانه تیم خوبی هم داشتیم.
در جش�نواره امس�ال فیلم «بارکد» را
هم داش�تید که بزودی اکران عمومی
می ش�ود .نکت�ه جال�ب درخصوص
حضورتان در فیلم ها ،انرژی ای است
ک�ه ف�ارغ از کوتاه�ی و بلندی نقش
برایش�ان می گذارید .در «بارکد» هم
با وجود کوتاهی نقش خیلی خوب در
ان ظاهر ش�دید .به ش�کلی که زمان
جشنوارهفجرخیلی هاگمانمی کردند
دس�ت کم نامزد سیمرغ نقش مکمل
مردبشوید؟
متاسفانهمادچاریک جوردوگانگیدرسینمایمانهستیم
و اصال تکلیفمان با سینما مشخص نیست .یک سری
فیلم ها فقط برای مردم ساخته می شوند و این فیلم ها
اصوال مورد توجه داورها قرار نمی گیرند! مثال فیلم خوش
ساخت ،خوش ریتم و مفرح «بارکد» در هیچ رشته ای در
جشنواره فجر نامزد نشد! سینما در همه جای دنیا یعنی
سرگرمی و ما این را فراموش کردیم .تولیدات سینمای ما
زیاد است که از این تعداد فقط22ـ 20فیلم مورد قضاوت
در جشنواره فجر قرار می گیرد .ان هم قضاوتی که نگاه
شخصی در ان دخیل است .به همین دلیل ما باید ده ها
جشنواره موضوعی (اجتماعی ،سیاس��ی ،طنز و ) ...در
داخل کشور داشته باشیم که هر فیلمی در ژانر خودش
مورد ارزیابی قرار بگیرد .درباره کوتاهی نقش هم باید
بگویم اصال مهم نیست .هیچ وقت به اندازه نقش فکر
نکردم و نگاهم متری نبوده .همیشه فکر کردم نقشی
که بازی می کنم چه تاثیری در پیشبرد جریان قصه دارد.
شماوهمسرتان(خانممستانهمهاجر
/تدوینگرسینما)هردوهنرمندهستید.
دوس�ت دارید دخترتان «نفس» هم
وارد عرصه بازیگری شود؟
ه��ر طور که خودش دل��ش بخواهد .من نمی توانم به
جای او تصمیم بگیرم ،اما به هر حال محیط خانواده اش
محیطی هنری است و اطرافش پر از کتاب و فیلم است.
االن خودش خیلی فیلم دوست دارد و هفته ای یک بار
دوست دارد که به سینما برود ،اما متاسفانه در ایران به
سینمای کودک خیلی بها داده نمی شود .در صورتی که
اکثر فیلمسازان بزرگ ما کارشان را از سینمای کودک و
کانون پرورش فکری شروع کردند .هیچ اتفاقی نمی افتد
اگر تنها یک س��الن از سینماهای این شهر را صرفا به
اکران فیلم های کودک اختصاص دهیم .االن متاسفانه
فیلم های خوب کودک ما قربانی ش��رایط بد اکرانشان
می شوند.
برای پایان این گفتگو دوس�ت دارم
درب�اره فیلم «ناهید» هم بپرس�م ،در
یکیدوهفتهگذشتهخبراصلیسینما،
موفقیت فیلم «فروشنده» و عوامل ان
در جش�نواره کن بود ،اما ش�ما هم با
فیلم «ناهید» س�اخته ایدا پناهنده در
این رویداد حضور موفقی داشتید که
کمتررسانه ایشد.
در وهله اول به تیم س��ازنده فیلم «فروشنده» تبریک
می گویم و بعد به اصغر فرهادی که سال های اخیر واقعا
برای سینمای ایران افتخارافرینی کرده .شهاب حسینی
عزیز هم باالخره مزد زحمات چند س��اله اش را گرفت
و توانست یکی از معتبرترین جوایز سینمای جهان را
به دست اورد .این اتفاق برای هر ایرانی خوشحال کننده
و باعث افتخار اس��ت .خانم پناهنده هم امسال عالوه
بر این که به عنوان اس��تعداد جوان جش��نواره فیلم کن
انتخاب شد ،موفق به دریافت اولین جایزه کن به عنوان
تاثیرگذارترین بانوی سینمای جهان هم شد که هیچ جا
از ان صحبت نشد! واقعا جای تعجب دارد! متاسفانه
هن��وز باور نداریم که س��ینما رس��انه ای تاثیرگذار و
قوی اس��ت که هر کش��وری به ان نیاز دارد .این که
ما توانایی عرض اندام بین س��ینمای این همه کشور
را داریم نشان دهنده قدرت ،تفکر و پیشینه تاریخی
ماست .ما سینمایمان را با پیشینه تاریخی مان تطبیق
دادیم و توانستیم زبانمان را به دنیا ثابت کنیم.
تئــــــات�ر
یکشــــنبه 23خرداد ماه 1395سال نهم شماره 498
www.honarmandonline.ir
5
مرور مهم ترین رویدادهای تئاتری از نگاه «هنرمند»
میزبانی تماشاخانه بازیگاه از «رمضان ،»۲۱تغییر
زمان برگزاری جشنواره تئاتر کودک و...
«بیگانه» به روایت سه کارگردان تئاتر
اقتباسی عالی از
رمانی تاثیرگذار
هنرمن�د :نمایش «بیگانه» نوش�ته البر کام�و با کارگردانی مس�عود دلخواه
کارگردان ،بازیگر و مدرس شناخته شده دانشگاه در تاالر چهارسو مجموعه
تئاترش�هر طی این روزها پای مخاطبان بسیاری را به این سالن کشانده و
توانس�ته نظر مثبت منتقدان ،اهالی تئاتر و تماشاگران را به خود جلب کند.
نمایشی که مسعود دلخواه ان را با وفاداری به اصل رمان روی صحنه برده
اس�ت .البته اجرای این اثر از این جهت نی�ز در تئاتر ما یک اتفاق متفاوت
محسوب می شود چراکه پیش از این هیچ کارگردانی نمایشی را با اقتباس از
این رمان معروف روی صحنه نبرده بود و این اجرا نخستین اجرای نمایشی از
رمان جهانی «بیگانه» است .حمیدرضا نعیمی بازیگر و کارگردان ،محمدرضا
خاکی کارگردان و مدرس دانشگاه و سعید اسدی دبیر جشنواره بین المللی
تئاتر فجر از جمله چهره هایی هستند که پس از دیدن این نمایش دست به
قلم شده و نظرات خود را درباره اجرای نمایش «بیگانه» بیان کردند.
«بیگانه»یکگنجین هدرتئاترماست
حمیدرضا نعیمی در یادداش��تی درباره نمایش
«بیگان��ه» را یک گنجین��ه در تئاتر ما عنوان
ک��رده و درب��اره این نمایش نوش��ته :نمایش
«بیگانه» در می��ان تمام اثار اقای دلخواه که
من تاکن��ون دیده ام در راس ق��رار دارد چون
دس��ت ب��ه کار خطرناک��ی زده اس��ت .وقتی
ش��نیدم اقای دلخواه نمایش «بیگانه» را هم
اقتباس کرده و هم قصد دارد ان را کارگردانی
کند ،دلشوره داش��تم و نگران بودم چون فکر
می کردم این کار ،خودکشی است.
رمان«بیگانه»البرکاموبسیارپیچیدهاستواقتباس
از این اثر و دراماتورژی ان بسیار کار دشواری است.
با توجه به این که بسیاری از شرایط و امکاناتی که
تئاتر ما باید در اختیار یک گروه اجرایی برای یک کار
ب��زرگ قرار دهد ،وجود ندارد؛ همه چیز علیه اقای
دلخواه و این تصمیم و کار بزرگ بود اما قطعا دانش
و تجربه ایشان و این تیم هم دل ،بسیار کوشا و بسیار
خالق همه چیز را مهیا کرد تا ما شاهد اتفاق بسیار
خوبی در تئاترمان باشیم .این نمایش ،این اقتباس،
این کارگردانی ،این بازی ها و ...که مجموع نمایش
«بیگانه» را می سازد ،یکی از گنجینه های تئاتر ما
کنیم و از انها سپاس گزاری کنیم که چراغ تئاتر
را روش��ن نگاه می دارند ،کار دیگری نمی توانیم
انجام دهیم؛ ای کاش کار دیگری می توانس��تیم
انجام دهیم .خوش��حالم که کار مورد اس��تقبال
تماشاگران قرار گرفته است.
اق��ای دلخواه به زیبای��ی در صحنه های مختلف
فرصت بازی را برای بازیگران ایجاد کرده اس��ت.
کاری که ایشان در اقتباس انجام دادند و همچنین
کاری که در طراحی و کارگردانی ایشان وجود دارد،
به تمام بازیگران فرصت داد که در هر لحظه کوتاه،
توانایی های خودشان را به ثبوت برسانند؛ چه افرادی
ک��ه نقش فرعی و چه انها که نقش اصلی دارند و
چه کس��انی که تعویض نقش دارند و نقش های
مختلفی را ایفا می کنند؛ همگی بال اس��تثنا برای
این کهتوانایی هایخودرابروزبدهنند،فرصتکافی
داشتند .از این بابت که همه در این زمینه حق مطلب
را ادا کردند خوشحالم .انعطاف بدنی ،انعطاف حسی
وانعطافبدنیبازیگراندرایننمایشقابلستایش
است .طراحی صدا و نور نمایش «بیگانه» یکی از
اتفاق هایی است که در چند وقت اخیر در بسیاری
از تئاتره��ا ندیده ام .جای این طراح��ی صدا ،نور و
موسیقی در تئاتر این روزها خالی است و اثاری مثل
است که در ذهن تماشاگر باقی می ماند.
خوش��بختانه در بس��یاری از محافل می شنوم که
تماشاگران بسیار از این کار راضی هستند .این اثر
لحظات بسیار درخشانی دارد .مهمترین مسئله این
است که نمایش «بیگانه» بسیار خوب نسبت به اثر
بسیار زیبای کامو ادای دین کرده است .به شخصه
احساس خال نکردم؛ این گونه نبود که قسمتی را در
اصل اثر دوست داشته باشم که در نمایشنامه شکل
نگرفته باشد و یا به عبارتی دیگر حق مطلب درباره
ان ادا نشده باشد.
نمایش «بیگانه» قطعا کالس درس��ی برای تمام
دانشجویان این رش��ته است .امیدوارم منتقدان ما
نسبت به حرکت بسیار دشوار و زیبایی که دلخواه
رقم زده ست به درستی قلم بزنند و این اثر را انالیز
کنند چون ما باید راجع به این نوع اثار بس��یار زیاد
حرفبزنیم.
نقد م��ن روی نمایش «بیگان��ه» به هیچ وجه
تعارف و نان قرض دادن نیس��ت؛ واقعیت است.
کار تئاتر ،کار س��ختی اس��ت؛ در این روزها کار
بسیار سختی است .وقتی گروهی این چنین کار
می کند ،به غیر از ای��ن که در مقابل انها تعظیم
«بیگانه»باعثمی شوندتئاترماازاینحیثنیزغنی
باشد .در مورد طراحی صحنه نیز تمام ان اتفاق هایی
که الزم بود ،از لحاظ اختالف س��طح ،ایجاد فضا
برای کار بازیگران اتفاق افتاده است .همچنین چون
نمایش چند صحنه ای است ،به زیبایی می توانیم به
کنار دریا برویم ،از انجا وارد دادگاه شویم ،از دادگاه
وارد خانه سالمندان شویم ،وارد دفتر شویم و ....تمام
این طراحی و جهانی که از نظر نشانه شناس��ی نیز
بسیار قابل تعمل است؛ مثال گیوتین از همان ابتدا
روی سر یا گردن تماشاگر سنگینی می کند یا ان نور
توار تماشاگر را از چرت و
قدرتمندی که کامال برش
یا احساس بیرون می اورد تا دقت کند و به تماشاگر
هشدار می رند که ببین و اذیت شو!
این حرکت ،حرکت بسیار زیبایی است که من بسیار
پسندیدم .فکر می کنم یک یا دو ایراد کوچک مثل
پارچه های نامرتبی که در انتها به صورت س��فید
کوبیده ش��ده اند وجود دارد که اصال در ش��ان این
دکور و همچنین کار دکتر دلخواه نیست .امیدوارم
هرچه سریع تر این پارچه ها را بکنند و به جای ان
چیز مرتب و ش��یکی بگذارند چون حیف است در
این کار اتفاقی که زشت می نماید ،دیده شود چون
نمایش«بیگانه»
قطعاکالس
درسی برای
تمامدانشجویان
این رشته است.
امیدوارممنتقدان
ما نسبت به حرکت
بسیار دشوار و
زیباییکهدلخواه
رقم زده ست
به درستیقلمبزنند
و این اثر را انالیز
کنند چون ما باید
راجع به این نوع
اثار بسیار زیاد
حرفبزنیم.
در دوران کنونی
این اتفاق که
نمایشی در مدت
زمانی حدود 105
دقیقه اجرا شود اما
تماشاگرباتامل
موضوع را دنبال
کند،اتفاقبسیار
شایانتوجهی
است.همچنین
«بیگانه»تعلیق های
بسیارخوبیبه
لحاظساختمانی
داشت تا موضوع از
سویتماشاگران
دنبالشود
همه چیز در این نمایش شیک و زیباست .به اقای دلخواه و تمام دوستان و اساتیدی
که در این نمایش حضور داشتند ،خسته نباشید می گویم.
«بیگانه»وتعلیق هایش
محمدرضا خاکی کارگردان ،مترجم و اس��تاد دانشگاه نمایش «بیگانه» را تالشی
عنوان کرده که تا جایی که امکان داشته توانسته نسبت به متن رمان البر کامو وفادار
بماند .خاکی درباره این نمایش نوشته :نمایش «بیگانه» را دیدم و در مجموع اجرای
بسیار خوبی بود« .بیگانه» نمایش بود که تالش کرده بود تا جایی که امکان دارد
نسبت به متن رمان البر کامو وفادار بماند .با توجه به امکانات فنی ای که در سالن
چهارسو وجود دارد ،نمایش میزانسن های نسبتا خوبی داشت .البته همواره می توان
توقع بیشتری داشت اما من کم و بیش امکانات تئاتر خودمان را می شناسم .با توجه به
محدودیت هایی که در تئاتر ایران وجود دارد و حداقل هایی که در اختیار کارگردان ها و
گروه های تئاتر قرار می گیرد ،اجرای «بیگانه» بسیار خوب بود.
در دوران کنونی این اتفاق که نمایشی در مدت زمانی حدود 105دقیقه اجرا شود
اما تماشاگر با تامل موضوع را دنبال کند ،اتفاق بسیار شایان توجهی است .همچنین
«بیگانه» تعلیق های بس��یار خوبی به لحاظ ساختمانی داشت تا موضوع از سوی
تماشاگران دنبال شود .به هرحال می توان به اشکال متفاوتی به یک نمایش نگاه
کرد اما خود من با وجود اینکه دیسک گردن دارم و صندلی های چهارسو نیز راحت
نیستند ،نمایش را تا انتها دنبال کردم .بسیاری از بچه های جوان در این نمایش بازی
خوبی را ارائه کرده بودند که برای من بسیار خوش ایند بود .درعین حال که به نظر
بازیگران بسیار خوبی انتخاب شده بودند البته به غیر از دو یا سه مورد که می توان
از انها گذشت اما در کل به لحاظ انتخاب مجموعه و چگونگی انتخاب متن ،کار
دراماتورژی ای که روی این نمایش صورت گرفته بود« ،بیگانه» بسیار خوب بود.
تنها نکته ای که شاید می شد بهتر باشد و انتظاری بیش از این داشتم ،در این بود که
می شد نمایش را همراه با تعبیر و تفسیری کمی موثرتر اجرا کرد چون بیش از نیم
قرن از نگارش این رمان می گذرد و می شد کمی ان را امروزی تر کرد .هر چند رمان
«بیگانه» داستان مشهوری است و همه ان را می شناسند و به جرات می توانم بگویم
که بسیار خوب اجرا شده بود.
اقتباسیعالیازرمانیتاثیرگذار
سعید اسدی دبیر جشنواره بین المللی تئاتر و مدرس دانگشاه نیز از نمایش «بیگانه»
یداند و درباره این اثر چنین نوشته است :تئاتر
را اقتباسی عالی از رمانی تاثیرگذار م
«بیگانه» ،اقتباسی نمایشی بسیار عالی از یک رمان تاثیرگذار است« .بیگانه» یک
رمان خاطره ساز و تاثیرگذار است .اغلب افرادی که در ایران هوادار ادبیات هستند،
رمان «بیگانه» البر کامو را به خاطر می اورند و البته نزدیک شدن به «بیگانه» با توجه
به توقعی که ما از نویسنده بزرگی همچون البر کامو و رمان شاهکاری همچون
«بیگانه» داریم ،کار بسیار پرمخاطره ای است .اما به نظر من دکتر دلخواه در اقتباس
نمایشی و دراماتورژی رمان «بیگانه» درخشان و بسیار فوق العاده عمل کرده است.
اجرای نمایش نیز بسیار دلپذیر است؛ بازی های درخشانی در نمایش وجود دارد .البته
برخی از بازی ها می توانستند بهتر باشند و می شود در انها تجدید نظر کرد اما بازیگران
نقش های محوری بسیار عالی و پررنگ در این اثر حضور دارند و ظهور کرده اند.
میزانسن ها بسیار جذاب و طراحی ها بسیار خوب ،کاربردی و فضاساز هستند.
مجموعه مولفه ها که باید به انها ،موسیقی و نوع خاصی از طراحی صدا را نیز
اف��زود ،در کنار ایده های نوری که در این اثر بود ،بس��یار موثر و مفید موجب
شدند که شب خوبی رقم بخورد و اجرایی دلپذیر را شاهد باشیم .امیدوارم که
تماشاگران به دیدن نمایش بیایند ،استفاده کنند و لذت ببرند .خوشحال هستم
که تئاتر ما اثار خوبی را نیز تجربه می کند.
توقف اجرای «بیگانه» به دلیل بیماری رحیم نوروزی
الزم به ذکر است اجرای نمایش «بیگانه» به دلیل شرایط جسمانی رحیم نوروزی
ی این اثر روزهای یکشنبه و دوشنبه 23و 24خردادماه اجرا نخواهد شد و
بازیگر اصل
از روز سه شنبه هفته جاری این نمایش اجراهای خود را از سر می گیرد .مسعود دلخواه
در این باره گفته به دلیل تجویز پزشکان مبنی بر استراحت دو روزه رحیم نوروزی
بازیگراصلینمایشاجرانمی شود.
گفتنی است ،نمایش «بیگانه» نوشته البر کامو با مسعود دلخواه و نقش افرینی
رحیم نوروزی ،حسین سحرخیز ،س��یاوش چراغی پور ،علی زرینی ،حمیدرضا
هدایتی ،ناصر عاشوری ،محمدرضا ترابی ،هومن رستگار ،افسون دلخواه ، ،سارا
نجفی ،صادق حیدری ،محمدمهدی شاهی ،اریا توسلی ،حمیدرضا نقره دوست،
شفق خانی ،علی دولت یاری و شیوا بیرانوند ،هر روز به غیر از شنبه ها ساعت 21
در تاالر چهارسو روی صحنه می رود.
تغییرزمانبرپاییجشنوارهکودکونوجوان،میزبانیتماشاخانهبازیگاهاز«رمضان
،»۲۱معرفی چهل وپنج طرح منتخب پنجمین جشنواره تئاتر شهر ،معرفی مدیر
بخش کارگاه های اموزش�ی جش�نواره تئاتر فجر و راهیاب�ی چهل وپنج طرح به
پنجمینجشنوارهتئاترشهر،ازجملهخبرهایقابلتوجهحوزهتئاترهستندکهانها
را در ادامه مرور می کنیم:
تغییر زمان برپایی جشنواره کودک و نوجوان
شهرام کرمی با اشاره به تغییراتی که در بیست و سومین جشنواره تئاتر کودک و نوجوان همدان رخ
می دهد از برپایی جش��ن ۱۰۰س��الگی تئاتر کودک در ایران در روزهای برگزاری جشنواره خبر داد.
کرمی نویسنده و کارگردان تئاتر و دبیر جشنواره تئاتر کودک و نوجوان همدان درباره انتشار فراخوان و
برنامه های این جشنواره گفته :فراخوان این دوره از جشنواره نسبت به دوره های گذشته تغییراتی کرده
است .مهمترین تغییر این دوره از جشنواره زمان برگزاری ان است که به دلیل تقارن جشنواره با ایام
محرم در اذرماه برگزار می ش��ود .جشنواره کودک و نوجوان باید در فصل حضور دانش اموزان برگزار
شود اما ما باید برای حفظ حرمت ماه محرم زمان جشنواره را تغییر می دادیم که بر همین اساس قرار
شد جشنواره در ماه ربیع االول و بعد از محرم و صفر برگزار شود .او افزوده :همچنین تالش کردیم با
تشکیل چند جلسه و همفکری با هنرمندان و شرکت کنندگان در جشنواره ،دوره های گدشته را مورد
ارزیابی قرار داده و نکات مثبت و منفی را بررسی کنیم تا به ارتقای کیفیت جشنواره بیانجامد .همچنین
در بیست وسومین جشنواره تئاتر کودک و نوجوان شاهد اضافه شدن دو بخش جدید و تغییراتی در
بخش های دیگر خواهیم بود .کرمی همچنین یاداور شده :قرار است امسال در بخش مسابقه نمایشنامه
نویسی به اثار چاپ شده چه ترجمه و چه اثار ایرانی هم توجه شود .این اقدام از این جهت صورت
گرفت که معموال به نمایشنامه ها و اثار چاپ شده در جشنواره های مختلف و حتی جایزه کتاب
سال نیز توجه نمی شود اما از این پس قرار است این بخش برای همیشه به جشنواره تئاتر کودک
و نوجوان اضافه شود .بر همین اساس از سال ۹۰همه اثاری که ترجمه و یا نوشته شده اند ،می
توانند در این بخش حضور یابند که به ۲اثر در هر بخش جایزه تعلق خواهد گرفت .او همچنین
گفته :امس��ال مصادف با ۱۰۰س��الگی تئاتر کودک و نوجوان در ایران است چون از سال های
۱۲۹۵ - ۹۶بود که زنده یاد باغچه بان تئاتر کودک را در ایران پایه ریزی کرد به همین مناسبت
امسال ما به پیشواز صدسالگی تئاتر کودک در ایران می رویم.
معرفی مدیر بخش کارگاه های اموزشی جشنواره تئاتر فجر
افشین خورشید باختری نویسنده ،پژوهشگر و منتقد تئاتر با حکم سعید اسدی به عنوان مدیر
بخش کارگاه های اموزش��ی سی و پنجمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر معرفی شد .افشین
خورشید باختری که سال گذشته و در سی وچهارمین جشنواره تئاتر فجر نیز مدیریت کارگاه های
اموزشی را بر عهده داشت برای دومین دوره پیاپی این مسئولیت را بر عهده گرفت .طبق اعالم
دبیرخانه جشنواره بین المللی تئاتر فجر بخش کارگاه های اموزشی از اوایل مهرماه سالجاری و
قبل از برپایی جشنواره سی و پنجم فعالیت خود را اغاز خواهد کرد .سی وپنجمین جشنواره بین
المللی تئاتر فجر ۱تا ۱۲بهمن ماه ۱۳۹۵برگزار می شود.
میزبانی تماشاخانه بازیگاه از «رمضان»۲۱
رپرتوار «رمضان »۲۱با رویکردی بر خوانش اثار نویسندگان معاصر و با هدف حمایت از گروه های جوان
در ایام ماه مبارک رمضان از ۲۵خردادماه ساعت ۲۱در تماشاخانه بازیگاه برگزار می شود« .نمایش های
تجربه های اخیر» نوشته امیررضا کوهستانی و کارگردانی مرتضی حقیقت بیان« ،مسافران» نوشته
محمد رحمانیان و کارگردانی رها حاجی زینل« ،فاطمه عنبر» نوشته محمد چرمشیر و کارگردانی
مهشید حسینیان« ،حساسیت فصلی» نوشته سلیم باشکوه و کارگردانی مهتا محدث« ،لطفن با مرگ
من موافقت کنید» نوشته شهرام کرمی و کارگردانی محمد طایفه« ،تیغ کهنه» نوشته محمدامیر
یاراحمدی و کارگردانی شهاب ملک پور« ،روی زمین» نوشته افروز فروزند و کارگردانی علی حسینی،
«صحنه هایی از زندگی پدرم» نوشته مهدی میرباقری و کارگردانی مهدی بیگدلی« ،برفراز برجک»
نوشته محمد رضایی راد و کارگردانی امیرعلی زیارتی« ،شکلک» نوشته نغمه ثمینی و کارگردانی امیر
یغمایی« ،فوالد هرگز زنگ نمی زند» نوشته سیروس همتی و کارگردانی فرید یوسف پور« ،پاتوق
اسماعیل اقا» نوشته حمید امجد و کارگردانی داوود نامور از جمله نمایش های شرکت کننده در این
رپرتوار هستند .رپرتوار خوانش اثار نویسندگان معاصر به دبیری سلیم باشکوه از ۲۵خرداد تا ۱۴تیرماه
درتماشاخانهبازیگاهبرگزارمی شود.
راهیابیچهل وپنجطرحبهپنجمینجشنوارهتئاترشهر
هیات انتخاب طرح و متن بخش تئاتر خیابانی متشکل از سامان خلیلیان ،محمد الرتی و مهدی
نصیری 45اثر منتخب خود برای حضور در مرحله بازبینی جشنوار ه تئاتر شهر معرفی کردند .بر
اساس این خبر ،هیات انتخاب با ارزیابی تعداد 139اثر ارائه شده در بخش تئاتر خیابانی تعداد
45طرح و ایده را برای مرحله بازبینی انتخاب کرده و به ش��رح زیر معرفی کرد«« :جادوگر بال
و مبارک ناقال» نوشته و کار مجتبی دربندی « ،لیلی و مجنون در دادگاه طالق« نوشته حیدر
رضایی کارگردان حامد نظامی اصل سیسی« ،موجودات زمینی» نوشته بهزاد اسکندری کارگردان
دانیار عباسی« ،راس ساعت 5عصر» نوشته علی شعایی کارگردان حامد هادوی« ،زندگی برای
زندگی» نوشته و کار رضا بهرامی« ،بادبادک» نوشته و کار محمد فرجی« ،جعبه ای پر از پرواز«
نوشته و کار اتنا رضایی راد« ،گل زخم» نوشته سیدصادق فاضلی کارگدان مهدی روزبهانی« ،به
خاطر یک مشت زباله» نوشته میثم سرابادانی کارگردان مهران وزیری« ،خاک شیرین« نوشته
و کار محمد رادمنش« ،گاهی بگو نه» نوشته هما پریسان کارگردان مصطفی مباشر امینی« ،
دوس��تی که »...نوشته احمد صمیمی کارگردان مهدی ضیائیان پور« ،سیاووشان» نوشته مجید
بهرامی نژادپور کارگردان حجت بیات« ،اس��طوره ها در خیابان« نوش��ته حیدر رضایی کارگردان
مجید یاراحمدی« ،هرچی س��نگه پیش پای لنگه» نوش��ته علی اکبر کنعنی طریق کارگردان
مارال یزدان بخش« ،مغول به توان دو» نوشته اصغر خلیلی کارگردان محمد حسین شکرگزار،
«دو اتیش��ه» نوشته و کار بهرام رضایی« ،مغز در رفته» نوشته احمد بیستونی کارگردان ارمان
ابراهیمی« ،منشور عاشقی» نوشته و کار احسان فالحیان« ،اسمان ابی» نوشته و کار جمشید
عسگری« ،دریافت حق شارژ از مرده» نوشته و کار ابوذر چهل امیرانی« ،خانه دوست» نوشته
ابوذر چهل امیرانی کارگردان جمشید عسگری« ،قرار بی قرار موش ها» نوشته کاوه نورمحمدی
کارگردان ستار مهرشاد« ،پسر من» نوشته و کار زهرا مریدی« ،خم بازی» نوشته و کار افشین
قاسمی« ،عروس چشمه» نوشته و کار پیمان می ابادی« ،گوش های پرحرف» نوشته و کار مریم
خاکس��ار تهرانی« ،خانه دوست کجاست؟» نوشته محسن علیمحمدی کارگردان فریبا دلیری،
«س��یاه سیاه» نوشته مرتضی اسدی کارگردان فرشته پرتوی« ،مبارک در هفت خوان» نوشته
و کار علی جباری« ،نوعی نگاه» نوشته و کار مسعود مهرابی« ،درگیری در ساعت رستگاری»
نوش��ته و کار کوروش احمدی« ،تابلوها» نوش��ته و کار اکبرقهرمانی« ،اولولک» نوش��ته و
کار ش��اهد پیوند و مژگان رایگان« ،همین حوالی» نوش��ته مجتبی رس��تمی فر کارگردان
رضا نورانی ،چهار گوش��ه نوش��ته و کار زهره فضلی هادی عطایی« ،روژان از نژاد شهریار
کوچولو» نوش��ته و کار علی عمرانی« ،مبارک و لجن ها» نوش��ته مهدی ملکی کارگردان
فهیمه علی ابادی« ،سالگرد» نوشته و کار نگین سرکانی« ،ماشین قرمز کنترلی» نوشته و
کار فرامرز قلیچ خانی« ،درد مش��ترک» نوشته و کار شایان فالحیان« ،ماده هفت» نوشته
مرتضی اس��دی مرام کارگردان س��یروس س��پهری« ،یه لقمه نون» نوش��ته و کار نرگس
خاک کار« ،من س��اکن قفس ش��ماره هشت» نوش��ته و کار علی نوریان« ،ماسک» نوشته
ک��وروش نیک پیام کارگردان پویان عطایی گفتنی اس��ت ،پنجمین جش��نواره تئاتر ش��هر
سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در شهریور ماه 1395برگزار می شود.
6
سینـــما
یکشــــنبه 23خرداد ماه 1395سال نهم شماره 498
www.honarmandonline.ir
گفتگوی «هنرمند» با دکــتر رمضان حسن زاده
درباره رفتارهای هیجانی سلبریتی ها
سینماهایخا
نوستالژی ،توجیه اقتصاد
هنرمند درقبال محیط
پیرامون خود مسئول است
نوستالژی سینماهای قدیمی برای مخاطبان پیگیری سینما ،جذاب و خاطره انگیز است ام
ایسنا :از سال ۱۲۸۳که اولین مکان های نمایش فیلم در کشور پا گرفت ،ده ها سینمای کوچ
نشانی در شهر دارند و بعضی دیگر خاطره ای گنگ در ذهن ها هستند و از بعضی هم فقط
متروکه و مخروبه ای را که یک تابلوی چوبی مستطیلی «سینما» بودن ان را یاداوری می کند
گاهی از گوشه و کنار و از ورای خبرهای تخریب ،ریزش یا اتش سوزی این سینماها ،از زبان
اما با توجه به جغرافیای این سینماها و قدمت بنای انها -که گاه به بیش از ۶۰سال می رس
نظر اقتصادی توجیه پذیر است؟ برای بررسی وضعیت کلی سینماهای قدیمی و مشکالت پ
و رییس انجمن سینماداران ایران گفتگو کرده ایم که در ادامه می خوانید:
همذات پنداری در جامعه برای مردم راهی برای فراموش کردن مقطعی
مش�کالت واقع�ی و غ�رق ش�دن در رویاهای ش�یرین و امال دس�ت
نیافتنی شان اس�ت .در این میان بازیگران و نقش هایشان در فیلم های
مختلف بیشترین پتانس�یل را در این رویای شیرین برای مخاطب دارد
و گاهی انقدر همذ ات پنداری برای بیننده عمیق می ش�ود که ناخداگاه به
سمتی که ان بازیگر در فیلم می رود گرایش پیدا می کند .مثال ساده اش سیگار کشیدن
در فیلم و سریال های پربیننده است که طبق امار باعث ترویج و تمایل مخاطب به سیگار
کشیدن است .اما در برخی از موارد همذات پنداری محدود به نقش یک بازیگر در فیلم
نمی شودومخاطبانسعیدرتقلیدرفتارازبازیگرانمحبوبشاندرزندگیشخصی اشان
دارند و اینجاس�ت که مشکل اصلی اغاز می ش�ود ،بازیگرانی که خود را مکلف در قاب
تصویر می دانند و به خود حق می دهند که هر رفتاری در زندگی شخصی اشان انجام دهند
و نمی توانند هیچ مسئولیتی را در قبال جامعه قبول کنند .در طرف مقابل نیز مردمی وجود
دارند که گمان می کنند هر رفتار و واکنشی که یک بازیگر و یا چهره معروف انجام می دهد
درست است و برای موفقیت باید از ان تبعیت کنند .اخیرا نیز شاهد رفتارهای عجیبی که
خالف فرهنگ و عرف ایرانی است از برخی از بازیگران معروف و محبوب هستیم -مثل
خالکوبی و طرز لباس پوشیدن و حتی نحوه حرف زدن و انتقاد کردن -و این اتفاق ما را
بران داشت که با پروفسور رمضان حسن زاده روانشناس و مدرس دانشگاه در این
خصوص صحبت کردیم و نظر ایش�ان را در باب رفتارهای هیجانی و غیر متعارف
برخی از بازیگران و سلبریتی ها جویا شویم:
از دیدگاه روانشناسانه شما دلیل
رفتارهای هیجانی برخی بازیگران
بعد از رسیدن به شهرت چیست؟
از دیدگاهی کلی در این زمینه افراد در جامعه هر
کدام فارغ از جایگاه و شغل دارای اعقاید و نظرات
خاصی هس��تند .تمام افراد از نظ��ر خانوادگی در
اندیشه و سالیق و اعتقادات با یکدیگر متفاوتند.
ی بیشتر به
در مورد هنرمندان نیز این مسئله کم
چش��م می خورد ،زیرا هنرمندان به دلیل شهرت
نسبت به دیگر افراد جامعه دوست دارند رفتارهای
اخص تر داش��ته باشند که نمود ان را در پوشش،
روابط و صحبت کردن حتی در احوال پرسی های
روزانه نیز سعی می کنند نشان دهند.
گاهی شاهد عدم ثبات رفتاری و
اخالقی در هنرمندان هستیم این
اتفاق از کجا نشات می گیرد؟
یک��ی از خصوصی��ات هر جامع��ه تاثیرگذاری و
تاثیرپذیری از یکدیگر اس��ت ک��ه اصل حضور
پیامبران نی��ز بر همین مبنا بوده ک��ه در جامعه
تاثیرگذار باش��ند .هنرمن��دان گاه تصوراتی که از
رفتار هایش��ان دارند جدا از تاثیر اجتماعی ،به ان
جامعه دچار سوبرداشت شده و گاها هم به خاطر
اینگونه رفتارهایشان محکوم و یا طرد می شوند.
انسان سالم انسانی است
از دیدگاه جامعه شناسی
ِ
که مطابق نُ��رم و هنجارهای جامعه زندگی کند
و فردیت خود را بر رفتارهای اجتماعی ارجحیت
ندهد .گاهی نیز این برداشت های غلط اجتماعی
از بی اطالعی و کم س��وادی افراد جامعه است که
فقط از دیدگاه خود به مسئله نگاه می کند و نگاه
اجمالی به موضوع ندارد.
در مقاب�ل هنرمندان؛ م�ردم قرار
می گیرند ،که با دیدن این رفتارها
الگو برداری می کنند .این مشکل
از کجاست؟
اول از هم��ه ما باید دیدگاه م��ردم جامعه را اصالح
کنیم با باال بردن س��طح فرهنگ در جامعه افراد را
اگاه کنیم .به عنوان مثال در سال های پیش سریالی
پخش شد از اقای مدیری که مضمون کامال طنز و
سرگرم کننده داشت اما برداشت مردم از این سریال
باعث شد تا ادبیات جدیدی وارد زبان فارسی شود که
در کوچه و خیابان و اداره ...کاربرد پیدا کرد متاسفانه
تا به امروز نیز ادامه دارد .پس این مش��کل همیشه
از انها تبعیت می کند .ما همه رفتار های اجتماعی
را الگوبرداری کردیم تا بزرگ شده ایم همان طور
که در ادبیات ما نیز هس��ت «که خواهی نشوی
رسوا همرنگ جماعت شو» شخصیت هنرمند و یا
یک ورزشکار به علت این که رسانه ای شده است
یک شخصیتی است که از ان الگوبرداری می شود
من نوعی به عنوان یک استاد دانشگاه در سطحی
ِ
که یک هنرمند یا ورزش��کار می توانند تاثیرگذار
باش��ند هیچ گاه باع��ث تاثیرگ��ذاری در جامعه
نخواهم شد .پس هنرمند زمانی که به این جایگاه
رسید باید بداند که مسئولیت اجتماعی به گردن او
است زندگی اش فقط به خودش مربوط نمی شود
چ��ون افراد در ناخوداگاه خود با افرادی که از انها
الگوبرداری می کند همذات پنداری می کند ،و به
صورت تلویحی خود را در جایگاه انها قرار می دهد
و علت این الگوبرداری هم این است می خواهند
خ��ود را هرچ��ه بیش��تر نزدیک به ش��خصیت
محبوبش کنند .و این یک نقص نیست و گاهی
با سرمش��ق گیری از الگو های درست می توانیم
فرهنگ ساز باشیم و همین جاست که مسئولیت
هنرمند بیشتر می شود .شما به عنوان یک رسانه
یک هنرمند را از یک فرد عادی به یک س��تاره
گاهی این فشارها و مسئولیت ها
انق�در زیاد می ش�ود ک�ه هنرمند
ترجیح می دهد کشور خود را ترک
کن�د و به عن�وان ی�ک مهاجر در
کشور دیگری بازی کند!
بله درست است گاهی نمی شود هر دو بعد را کنار
هم داش��ت اگر بخواهیم قواع��د اجتماعی حفظ
ش��ود باید انطور که جامعه می خواهد بشود و اگر
بخواهیم این افراد را نگه داریم باید این مسایل و
مشکالتشان را هم در نظر بگیریم.
نقش رسانه در این بین چیست؟
جای�گاه رس�انه را ش�ما چگون�ه
می بینید؟
قطعا بیشترین تاثیر به گردن رسانه است .رسانه
است که می تواند یک نفر را تبدیل به یک چهره
کند و کس��ی را خانه نشین کند .قدرت رسانه در
حدی اس��ت که زم��ان خواب و بی��داری افراد را
می تواند برنامه ریزی کند و در دس��ت بگیرد پس
ق��درت غیر قابل انکار رس��انه را در تاثیر پذیری
جامعه نمی شود نادیده گرفت.
و کالم اخر
صحب��ت پایانی ام در مورد هنرمند اس��ت که در
صرفا به عنوان یک رفتار شخصی و فردی نگاه
می کنند و رفتارشان را مربوط به زندگی شخصی
خ��ود می دانند در صورتی ک��ه هنرمندان افرادی
هس��تند که دیده می ش��وند از انها الگو برداری
می ش��ود و مس��ئولیت اجتماعی دارن��د .هنرمند
گاهی به صورت ناخواسته و بی اطالع از بازخورد
رفتار خود به صورت دلخواه لباس می پوش��ند از
هنرمن��دان خارجی حمایت می کنن��د ،خالکوبی
می کنند و خیلی رفتار های دیگر که این اقدامات
در اجتم��اع کوچکتر و جامعه هن��ری خود رفتار
غلطی نیس��ت ولی در اجتماع بزرگ تر و در کل
از سوی هنرمند نیست بلکه از نااگاهی مخاطب نیز
نشاتمی گیرد.
ای�ن الگو ب�رداری نش�انه ضعف
مخاطبان است و یا این مسئله ای
است که در تمام دنیا وجود دارد و
قابل توجیه است؟
سرمشق گیری در ذات انسان است مسئله ای که
از کودکی در سرشت هر فرد وجود دارد به گونه ای
می توان گف��ت همانند س��ازی و همذات پنداری
همیش��ه در زندگی انس��ان بوده و هس��ت .مثل
کودکی که کفش والدین اش را می پوشد در ذهنش
تبدی��ل می کنیم اما در این زمین��ه به او اموزش
نداده ایم که مسئولیت او با گذشته تغییر کرده به او
گوشزد نشده زمانی که چهره اش رسانه ای شده؛
ملی و فرا ملی می ش��ود و مسئولیتش نسبت به
هنجار های جامعه بیشتر خواهد شد .این مسئله در
اموزشگاه های هنر باید پایه گذاری شود .از طرف
دیگر رسانه های ما نیز باید اموزش ببینند زمانی
که هنرمندی با لباس نازیبا وارد جامعه ش��د این
موضوع را رس��انه ای نکنند .قدرت رسانه را نباید
دست کم گرفت همان طور که به کسی شهرت
داده شد با رسانه ای نشدنش در طول زمان ،کامل
ان شخص فراموش می شود.
تمام زمینه های اجتماعی فرهنگی هنری محیط
زیس��ت و خانوادگی می تواند تاثیرگذار باش��د و
بسته به ش��هرت و معروفیت خود باید اگاه باشد
که مس��ئولیت اجتماعی او نیز افزایش پیدا کرده
همانطور که در تحقیقات شاهد هستیم که بستن
کمربند ایمنی که مس��ئله کامال س��اده ای است
می تواند با تبعیت از یک س��ریال و یا هنرپیش��ه
پیروی بشود یا نش��ود ،پس هنرمندان عزیز باید
این نکته را در نظر بگیرند که خواسته و ناخواسته
به الگ��وی جامعه تبدیل ش��ده اند و ب��ه عنوان
تاثیرگذارتری��ن عامل در ارتقای س��طح فرهنگ
جامعه حضور دارند.
«سینما شهرقشنگ»
خیابان ولی عصر ،پایین تر از تقاطع جمهوری؛ سال
تاس��یس( ۱۳۳۲ :به روایتی )۱۳۴۰؛ سال تعطیل:
۱۳۸۵؛ مال��ک :فرحن��از حجت (از س��ال )۱۳۵۴؛
ظرفیت ۱۰۶۲ :صندلی.
رضا حجت االس�لام ،مالک «باش��گاه تفریحات
حجت» ،مردی پیش��رو که ب��ه گفته ی دخترش
چندت��ا از اولین ه��ای تاری��خ ای��ران مث��ل اولین
«( »Drive-in Cinemaسینمای ماشین رو)،
اولی��ن تونل وحش��ت و اولین چ��رخ فلک عظیم
ایران را به نام خودش ثبت کرده اس��ت« ،باشگاه
تفریحات!» و اس��تخرش در محل��ه ی تهران نو را
در س��ال ۵۴یکجا به قیم��ت چهار میلیون تومان
فروخت ،س��ه میلیون هم از بان��ک وام گرفت و
با هفت میلیون تومان س��ینما «شهرقش��نگ» را
خرید .فرحناز حجت (وارث س��ینما شهر قشنگ)
سال تاسیس این سینما را ۱۳۳۲عنوان می کند و
می گوید :این سینما ان زمان ارزش باالیی داشت
ن روژ» بود که توسط
و جزو گروه سینماهای «مول
المانی ها ساخته شده بود و از سینماهای معتبر ان
زمان بود ،ولی در س��ال های اخیر از رونق صنعت
شهرقشنگ فرسوده یک
سینما کم شد .سال ها بعد
ِ
بار از طرف اتش نش��انی به علت نبود ایمنی کافی
تعطیل شد و دو بار هم به دلیل نداشتن پارکینگ
و ایجاد ترافیک ،سینما را تعطیل کردند .بعد از این
تعطیلی های کوتاه مدت ،مالک سینما در مقطعی
ان را در اختی��ار گروه های تئاتر گذاش��ت اما ان
نمایش ها هم با اخطار هایی مواجه ش��دند تا در
نهایت این مشکالت حاشیه ای مزید بر علت شد
و مالک را مجاب کرد تا برای همیشه کرکره ی
این سینمای قدیمی را پایین بکشد.
این سینمادار که از سال ۸۵چراغ سینمایش را برای
همیشه خاموش کرده« ،خاموشی صنعت سینما» و
«زیان ده شدن سینماها» را علت تعطیلی سینما های
قدیمی می داند و می گوید :تغییر نوع فیلم ها ،امدن
وس��ایل ارتباط جمعی جدید و تغییر بافت منطقه،
س��ه عامل مهم در کم رونقی سینما در سال های
اخیر بودند .اگر مسئوالن با توجه به تغییر شرایط
شهر ،س��ینماها را روزامد می کردند ،به هیچ وجه
با خاموش��ی صنعت س��ینما مواجه نمی ش��دیم.
مسئوالن بدون توجه به اینکه این منطقه دیگر
پتانس��یل قدیم را ندارد ،برای س��ینمادارانی که
می توانستند پردیس های سینمایی ایجاد و اداره
کنند امکاناتی فراهم نکردند.
وارث س��ینما شهرقش��نگ ادامه می دهد که قبل
از تعطیلی کامل س��ینما چندبار با مسئوالن جلسه
داش��ته اند و خطر تعطیلی سینما را گوشزد کرده اند
اما نه تنها کس��ی حرفش��ان را جدی نگرفته بلکه
چنین پاس��خی داده اند« :اگر س��ود ندارد س��ینما
را تعطی��ل کنید»! فرحناز حجت در پاس��خ به این
پرس��ش که اگر امکانی ایجاد ش��ود که در مکان
سینما «شهرقش��نگ» یک پردیس چند منظوره
مثل «چارسو» یا «کورش» ایجاد شود ،ایا می توان
دوبار این س��ینمای قدیمی را احیا کرد؟ با قاطعیت
ال و ابداً .چون بافت ان منطقه کام ً
می گوید« :اص ً
ال
عوض شده و االن انجا بورس تجهیزات پزشکی
است و اص ً
ال جای مناسبی برای سینما نیست» .او
درپاسخ به این پرسش که برنامه اش برای اینده ی
س��ینما شهرقش��نگ چیس��ت ،می گوید :ما هیچ
برنامه ای نداریم و منتظریم که مس��ئوالن خود به
این نتیجه برسند که پردیس سینمایی هم به درد
نمی خورد .ما نه به سینمای تک سالن اعتقاد داریم
نه به پردیس سینمایی ،ما به پتانسیل منطقه توجه
می کنیم و منتظر انیم که مسئوالن خوش فکرتری
روی کار بیاین��د که بتوانند این امر را س��اماندهی
کنند .به نظر این سینمادار «بهترین کار این است
که کاربری این س��ینماها متناسب با منطقه ای که
در ان ق��رار دارند تغییر پیدا کند» و در عوض یک
قس��مت از ش��هر را که فضای کافی برای محیط
تفریحی و پارکینگ و امکانات جانبی داشته باشد،
به احداث مراکز تفریح��ی اختصاص یابد و تاکید
می کند «اگر قطعه زمینی در منطقه ای مناسب در
اختیار ما باشد ،امادگی داریم که یک مرکز تفریحی
راه اندازی کنیم» .او با اشاره به اینکه قب ً
ال سینماها
کاربری تجاری داش��تند ام��ا با مصوبه ی مجلس،
کاربری سینماها به فرهنگی تغییر کرد ،می گوید:
ان زمان ما به التفاوت این تغییر کاربری به مالکان
پرداخت نشد .درحالی که امروز اگر بخواهیم کاربری
سینما را تغییر دهیم باید مجدداً عوارض کالنی به
شهرداری بپردازیم و این عادالنه نیست.
«سینما پیوند»
میدان خراس��ان ،ابت��دای بزرگراه خاوران؛ س��ال
تاس��یس۱۳۴۸ :؛ س��ال تعطی��ل۱۳۹۲ :؛ مالک:
نصیری (از سال )۱۳۷۷؛ ظرفیت ۱۲۹۳ :صندلی.
مجید نصیری (مدیر و فرزند مالک سینما پیوند)
با اش��اره به اینکه از همان زمان که این س��ینما
را خریده اند گیشه ی سینما رونق چندانی نداشته
و با صرف هزینه هایی توانس��ته اند اندکی به ان
سر و س��امان دهند ،درباره ی علت تعطیلی این
سینما می گوید :وضع سینما روز به روز بدتر شد
و در نهایت پدر تصمیم گرفت بصورت مشارکتی
انجا را بس��ازد اما این شراکت هم انجام نشد و
س��ینما تعطیل ش��د .در اصل دلیل این تعطیلی
نفروختن س��ینما بود و به همی��ن علت تصمیم
گرفتی��م انج��ا را به ی��ک مجتم��ع فرهنگی-
تفریحی و تجاری تبدیل کنیم که عملی نش��د.
او درپاس��خ به اینکه ایا با بازسازی ممکن است
این س��ینما دوباره بتواند مخاطبان را جذب کند
معتقد اس��ت :بافت میدان خراسان بافتی نیست
که مردم برای تفریح به انجا بروند و اطراف ان
محدوده اغلب گاراژ است .بهترین کار این است
که یک پاساژ چند منظوره ساخته شود که پاساژ
برای س��ینما جذب مش��تری کند و سینما برای
پاساژ .در واقع مجتمعی مثل پردیس کورش که
امکانات فرهنگی و ورزشی و تفریحی و تجاری
داشته باش��د .نصیری درخصوص اینکه در حال
حاضر با گذشت حدود سه سال از متروک شدن
س��ینما پیوند ،پی گیر بازس��ازی ی��ا ایجاد بنایی
جدید در این محل هس��تند یا نه ،می گوید :نظر
پدر بیش��تر روی س��اخت اس��ت و قصد داریم
حتم ًا خودمان این س��ینما را بازس��ازی کنیم،
اما اگر نش��د بای��د مجدداً تصمی��م بگیریم .از
س��ال ۹۲به بعد با چند نفر برای مشارکت در
س��اخت صحبت کردیم اما هن��وز به نتیجه ای
نرس��یده ایم .کم��ک دولتی ه��م در کار نبوده
اس��ت .دولت ک��ه نمی تواند وام های س��نگین
بده��د و نمی دانیم چه کمک��ی می تواند بکند.
مدیر س��ینما «پیوند» به نکته ای اشاره می کند
که به نوعی «مشکل» و در عین حال اّ
«حلل
مشکل» س��ینماهای قدیمی اس��ت :عوارض
ش��هرداری؛ او در این باره می گوید :در س��ال
۱۳۷۴قانون��ی تصویب ش��د مبنی بر اینکه در
ازای ایج��اد مکان فرهنگ��ی ،عوارض احداث
مکان تجاری اخذ نشود اما این قانون اجرایی
نش��د؛ اگر می ش��د خوب ب��ود .اگ��ر در ازای
س��اخت مکان فرهنگی ،ع��وارض مکان های
تج��اری گرفته نش��ود ،س��رمایه گذار بیش��تر
س��ود می کند و برای س��رمایه گذاری اطمینان
سینـــما
یکشــــنبه 23خرداد ماه 1395سال نهم شماره 498
www.honarmandonline.ir
7
اطره انگیز
دی و مشکالت حقوقی
ما این سالن ها و خاطرات شان ،چه سرنوشتی پیش رو دارند؟ به گزارش هنرمند به نقل از
چک و بزرگ با تمام فیلم ها ،اپارات خانه ها و اپاراتچی هایشان امدند و رفتند ،بعضی ها هنوز
اسمی در تاریخ مانده و بس .حاال در چهار گوشه ی شهر جا به جا می توان دید ساختمان
د و با دیدن انها یک پرسش اساسی به ذهن می رسد :سرنوشت این سینماها چیست؟ گاه
ن این و ان مسئول زمزمه ای از «نوسازی» و «بازسازی» این سینماها هم به گوش می رسد.
سد -حفظ این بناها به عنوان بخشی از خاطره ی جمعی شهروندان ،تا چه حد اجرایی و از
پیش روی مالکان انها و یافتن پاسخی برای این پرسش ها با مالکان چند سینمای قدیمی
بیشتری می کند و راغب به همکاری می شود.
«سینما البرز»
خیابان الل��ه زار ،کوچه ی البرز؛ تاس��یس۱۳۱۹ :؛
تعطیل۱۳۸۱ :؛ مالک :سید محمد خادم حقیقت (از
سال )۱۳۴۶؛ ظرفیت ۸۳۰ :صندلی.
سیدمهدیخادم(فرزندمالک سینماالبرز)درباره یاین
سینمای قدیمی می گوید :این سینما در سال ۱۳۱۹
تاسیس شده است و در ابتدا سینما «ایران» نام داشت
و بعد در سال های دهه ی ۱۳۳۰به سینما «البرز» تغییر
نام داد .پدر من در س��ال ۱۳۴۶این سینما را خرید و
بطور کامل بازسازی کرد .او درخصوص تعطیلی سینما
البرز هم یاداور می شود« :سینما در سال ۱۳۸۱تعطیل
شده و علت تعطیلی ان هم عدم رونق سینما در الل هزار
بود» .ما جزو اخرین س��ینم ادارانی بودیم که سینما را
تعطیل کردیم .الل هزار هفده هجده سینما داشت که
بعد از ما یکی دو تای اخر هم تعطیل ش��دند و االن
هیچ سینمایی در این خیابان فعال نیست .سینما البرز
در زمان بازنشستگی شصت ودو س��اله بود و در سال
۱۳۸۴که مالک ان کاربری س��ینما را تغییر داد ،البرز
رسم ًا «به دیار باقی شتافت»! حاال تنها پیکر بی جان
یک بنای فرسوده مانده و یک تابلو در پیشانی ان که
حکم س��نگ مزار یک «عزیز ازدست رفته» را دارد!
خادم درباره ی تغییر کاربری سینمای پدرش می گوید:
یدادند
ان سال ها سینماهای الل هزار را تغییر کاربری م
و هرکس می خواست می توانست این کار را بکند و ما
هم اقدام کردیم .حاال چیزی به نام سینما البرز دیگر
وجود ندارد .بنایی هم که انجا مانده دیگر ش��کل و
شمایل یک سینما را ندارد .او در توضیح اینکه با تغییر
کاربری ،حاال انجا می تواند به یک «پاساژ» تبدیل شود
یا نه؟ می گوید :این تغییر کاربری از نظر ارشاد اتفاق
افتاده و «سینما منحل ش��ده است» .اما از نظر
شهرداری اینطور نیست و «برای تجاری کردن
ان باید به ش��هرداری عوارض پرداخت کنیم».
گرچه س��ینما الب��رز هم مثل تمام س��ینماهای
قدیمی دیگر ،از ابتدا کاربری تجاری داشته و بعد
فرهنگی ش��ده است ،اما خادم درباره ی اینکه ایا
مالک حاضر است مجدداً عوارض تجاری سازی
ان را پرداخ��ت کند یا نه ،می گوید :ش��هرداری
کاری ب��ه ای��ن حرف ها ن��دارد و عوارضش را
می گی��رد و «بحث رضایت ش��خصی ما دیگر
مطرح نیس��ت؛ باید تابع ش��رایط موجود بود».
پس از تعطیلی سینما البرز تمام صندلی های ان
فروخته شد و سالن خالی ان برای مدتی تبدیل
به انبار ش��د .مهدی خادم درباره ی اینکه بعد از
گذش��ت حدود ۱۴سال از تعطیلی این سینما ایا
برنامه ای برای تخریب و س��اخت بنایی تجاری
در مح��ل س��ینما را دارند یا نه پاس��خ روش��نی
نمی دهد و تنها می گوید« :اتفاقاتی دارد می افتد
و باید دید چه می شود؛ هرچه پیش اید.»...
توجیه اقتصادی و مشکالت حقوقی
واضح اس��ت که احیای س��ینماهای قدیمی به
مالک سینما بس��تگی دارد .در این میان بعضی
از س��ینماها متعلق به نهادهای رسمی هستند و
این نهادها باید درموردش��ان تصمیم گیری کنند
اما س��ینماهای بخ��ش خصوصی ه��م بعض ًا با
مش��کالت حقوقی مواجهند؛ مث ً
ال مالک ملک و
س��رقفلی دو فرد مجزا هستند یا در بعضی موارد
مالک اصلی فوت کرده و ملک به ورثه رس��یده
اس��ت و انها در تصمیمش��ان باه��م هماهنگ
نیس��تند .با این حال هس��تند سینمادارانی که به
بازس��ازی و یا ایجاد یک فضای فرهنگی جدید
تمایل دارند .محمد قاصد اشرفی (رییس انجمن
سینماداران) با اشاره به اینکه سینماهایی که به
هر دلیلی تعطیل ش��ده اند ،اگر هم احیا شوند به
دلیل عدم توجیه اقتصادی نیاز به حمایت دولت
و وزارت ارش��اد و ش��هرداری دارن��د ،می گوید:
«مسئله ی مهم دیگر مکان یابی این سینماست؛
این سینماها باید باید یک یه یک بررسی شوند
تا ببینیم اگر احیا ش��وند توجی��ه اقتصادی دارند
یا نه .درخصوص این س��ینماهای قدیمی انچه
اهمیت دارد نوس��تالژی و خاط��ره ی انها برای
مردم است که اگر احیا شوند برای اهالی منطقه
امیدبخش و برای صنعت سینما هم موثر خواهند
بود» .اما برای س��ینماداران یکی از موانع اصلی
در راه بازس��ازی ی��ا حتی فروش مکان س��ینما
و تاس��یس س��ینما در فضایی جدید ،مس��ئله ی
کاربری ملک سینماس��ت .س��ینماهای قدیمی
که بیشترش��ان در دهه ی چهل احداث ش��ده اند
از ابت��دا به عن��وان مکانی «تجاری» ش��ناخته
می ش��دند ،تا اینکه در اوخر دهه ی ،۶۰س��ینما
به عنوان مکانی صرف ًا «فرهنگی» اعالم ش��د.
ام��ا این تغییر بظاهر کوچک تبعات بزرگی برای
س��ینما داران در پی داشت .اشرفی با بیان اینکه
انجم��ن س��ینماداران پیگیر ح��ل و فصل این
موضوع اس��ت می گوید« :در این قضیه ظلمی
علیه س��ینمادار اتفاق افتاده است»؛ ملک هایی
که در دهه های گذشته س��اخته شده اند ،همه
از ابت��دا تج��اری بوده اند ام��ا بعدها ب��ا تغییر
قانون حقوق س��ینماداران ضایع ش��ده است.
س��ال - ۱۳۶۹البته با حس��ن نی��ت و با قصد
کاه��ش هزینه های س��ینماداران -گفتند حاال
که از س��ینماها استقبال نمی شود ،کاربری انها
را فرهنگی اعالم کنند تا شاید دولت بتواند به
انه��ا کمک کند .اما موضوع اصلی این اس��ت
کارب��ری ملک «تج��اری» به
ک��ه «ب��ا تغییر
ِ
«فرهنگی» ،ارزش ان پایین می اید و کس��ی
ک��ه ملک��ی خریده و عمری را در ان س��پری
ک��رده ،حاال به جای اینک��ه ملکش ترقی کند
تنزل کرده اس��ت» .امروز که این سینماها به
مکان هایی فرس��وده و غیرقابل استفاده تبدیل
ش��ده اند تبعات این تغییر کاربری دامن سینما
را هم گرفته اس��ت .بیشتر س��ینماهای قدیمی
در مناطق��ی قرار دارند که بافت ش��هری انها
کام�ل ً
ا تغییر ک��رده و به نظر نمی رس��د حتی
بازس��ازی و روزامد کردن انه��ا نیز مخاطبان
را ب��رای رفتن به این س��ینماها ترغیب کند.
حاال س��ینمادارانی ک��ه مایل ب��ه ماندن در
ای��ن حرفه اند ،ن��ه توجیهی برای بازس��ازی
س��ینمای «نوس��تالژیک» خ��ود می بینند ،نه
ب��ا مبلغ حاصل از ف��روش ان امکان احداث
س��ینمای جدید دارند.
رییس انجمن س��ینماداران در ای��ن باره می گوید:
«وقتی ارش��اد به هر دلیل انحالل یک س��ینما را
اع�لام می کند و مالک می خواه��د کاربری ان را
عوض کند ،شهرداری برای تغییر کاربری عوارض
می گیرد؛ در این باره با مس��ئوالن شورای شهر و
شهرداری جلساتی هم داشتیم اما حرف های ما انها
را توجیه نمی کند و نمی پذیرند»« .خواسته ی ما از
شهرداری و شورای شهر این است که حق و حقوق
سینماداران را پی گیری کنند».
اشرفی در پایان درباره ی قانون عدم دریافت عوارض
تجاری به ازای احداث فضای فرهنگی -که می تواند
راهگشایبرخیازسینمادارانبرایبازسازیباشد-نیز
می گوید :این قضیه مربوط به برنامه ی چهارم و پنجم
توس��عه بود که زمانش تمام شده استو معلوم نیست
دوباره ابالغ شود .این قانون فع ً
ال معلق است و ما هم
خواستار انیم که اجرایی شود و برای پی گیری ان هم
به ارشاد نامه نوشته ایم.
نگاهی به فیلم چهارشنبه ساخته سروش محمد زاده
محمد تقی زاده
باید قبول کنیم که س��ینمای ایران در سال های
اخیر فقط با دو ژانر اصلی از مخاطبانش استقبال
کرده اس��ت .اول کمدی های عمدتا س��طحی و
کلیشه ای و دوم فیلم های تلخ وگزنده اجتماعی.
دلیل استقبال فیلمسازان به گونه کمدی ،فروش
باالی ان و اس��تقبال زیاد مردم اس��ت .هرچند
هیچ توانایی و تخصص قبلی در ساخت یکی از
مهمترین و سخت ترین گونه های سینمایی نداشته
باش��ند ولی باز مجاب می ش��وند که به سراغ پر
طرفدارترین ژانر سینمای بعد انقالب یعنی کمدی
بروند .درباره تراژدی که عمدتا درام های اجتماعی
هستند و فرهادی و کاهانی مهمترین اغازگران
این موج سینمایی هستند که بعد ها توسط خیلی
از فیلمسازان همنسل شان و حتی جوان تر ها هم
دنبال شد بحث اما طور دیگری دنبال می شود و
فقط فروش انگیزه ساخت این نوع فیلم ها که در
جشنواره اخیر کم هم نبودند نیست .هزینه پایین
این نوع فیلم های اجتماعی به همراه اشنایی مردم
با این نوع قصه ها و ش��خصیت ها باعث می شود
فیلمسازان ایرانی عمدتا این نوع سینما را انتخاب
کنند چرا که هم کم خرج تر است هم مخاطبان
با ان به راحتی همذات پنداری و اش��نایی دارند و
نیاز زیادی به پرداخت قصه و واکاوی شخصیت ها
نیس��ت .به عالوه اینکه در سینمای قبل انقالب
و جریان مرس��وم به فیلم فارسی نیز این دو گونه
کمدی وتراژدی به خاطر هنرپیشه های متبحر و
فضاها و نمادسازی های اشنا خیلی مرسوم و رایج
بوده است .با این مقدمه نسبتا بلند و مهم به سراغ
فیلم چهارشنبه ساخته فیلمس��از جوان سروش
محمدزاده ک��ه اتفاقا فیلم اجتماعی و تلخی هم
هست می رویم؛
چهارش��نبه به عنوان فیلم اول س��ازنده اش که
قصاص کینه توزی!
ِ
تجرب��ه مستند س��ازی هم داش��ته و این تجربه
مستند س��ازی خیلی در بیان جزیی��ات و واقعی
کردن فیلم به او کم��ک کرده فیلم قابل قبولی
اس��ت و نوید حضور فیلمس��از جوانی را میدهد
ک��ه می خواهد فیلم اجتماعی بس��ازد و به دور از
فضاسازی های بیهوده و فرم های بی محتوا قصد
ش��خصیت پردازی و قصه گویی دارد .چهارشنبه
ب��ا اینکه ای��ده اش با موضوع تک��راری قصاص
شکل گرفته اس��ت ولی نگاه و رویکرد متفاوتی
ب��ه این موضوع مهم جامعه ایران دارد .در همین
س��ال های اخیر فیلم های زیادی همچون هیس
دخترها فریاد نمیزند س��اخته پوران درخش��نده،
دهلیز ساخته بهروز شعیبی و سوت پایان ساخته
نیکی کریمی با موضوع قصاص ساخته شده اند
ولی تفاوت اصلی چهارشنبه با فیلم های نامبرده و
فیلم هایی با این مضمون؛ اینست که فیلم به سراغ
تنش ها و دعواهای بین دو طرف شاکی و متهم
نمیرود و در شکلی جدید و خالقانه به تنش های
داخلی خانواده شاکی می پردازد که سلیم با بازی
شهاب حس��ینی طاهر با بازی ارمان درویش -
طیبه با بازی نس��یم ادبی و اکرم با بازی هستی
مه��دوی اعضای ان هس��تند .فیلم در تمهیدی
هوش��مندانه و عامدانه بدون بی��ان انگیزه های
قبلی داستان رضایت گرفتن این خانواده را مطرح
می کند که سه نفر راضی به رضایت دادن شدند و
طاهر رضایت نمی دهد و می خواهد انتقام پدرش
را بگیرد و قاتلش را قصاص کند تا اینکه ...فیلم
خیلی به شخصیت ها نزدیک نمی شود ولی انقدر
ک��ه الزم اس��ت اطالعات تدریج��ی می دهد و
انگیزه ها و دالیل رفتار شخصیت ها را با جزییات
و تکرارهای بجا را بیان می کند .لزومی ندارد که
بدانیم خانواده س��لیم کجا هس��تند و چرا طاهر
ش��ب ها در مغازه می خوابد .دلیل اختالف بر سر
رضایت با اینکه کمی طول می کشد تا مشخص
ش��ود ولی بخوبی تبیین می شود و تماشاگر پا به
پای طاهر جلو میاید تا ببیند در ماراتن س��لیم –
طاهر چه کسی برنده می شود و ایا قاتل پدرشان
قصاص می شود یا بقیه اعضای خانواده طاهر را
راضی می کنند و ب��ا گرفتن دیه هم ازدواج اکرم
بی دردسر انجام می شود هم قاتل پدر بخشیده و
قصاص نمی شود؟ اگرچه بنظر می اید زمان فیلم
تا حدی زیاد اس��ت و حداق��ل ده تا پانزده دقیقه
ام��کان کوتاه تر ش��دن دارد و لحظات مربوط به
طاهر که به جستجوی چهل میلیون رفته کمی
طوالنی و تکرار ش��ونده بنظر می رسد اما بعد از
گذشت بیست الی سی دقیقه اول فیلم تماشاگر
را اسیر می کند و تعلیق ان تا پایان فیلم تماشاگر
را ب��ا خود همراه می کند .پایان بندی فیلم به نظر
یکی از متفاوت ترین و جذاب ترین و درعین حال
موثرترین پایان بندی های س��ینمای ایران است
ک��ه همزمان چند اتفاق مرب��وط و مهم به وقوع
می پیوندد و چنان س��یلی به طاه��ر کینه توز و
خانواده اش می زند که تماشاگر هم از شدت این
اتفاقات پشت سرهم و انی شوکه می شود که در
حقیقت فیلم بر خالف تصور به نوعی درباره کینه
است تا قصاص و سرنوشت کینه و شخص کینه
توز را روایت می کند .ش��اید یکی از نقاط ضعف
عمده و اساسی فیلم استفاده از نابازیگران و عدم
بازی گرفتن و هدایت انان توسط کارگردان باشد
به طوریکه با وجود بازی قابل قبول مربع سلیم-
طاه��ر – اک��رم – طیبه بقیه بازیگ��ران یا بهتر
بتوان گفت نابازیگران یک دستی و تاثیرگذاری
گ��روه اجرا را برهم زدن��د و هرجا حضور افرادی
به غی��ر از این چهار نفر در فیلم دیده می ش��ود
بطور محسوسی به اجرای فیلم ضربه می خورد.
البته این گروه نابازیگر یک اس��تثنا هم دارد بنام
محس��ن که با وجود حضور اندک اش ولی بسیار
به یادمادنی و قدرتمند هنرنمایی می کند و حیف
است از چهارشنبه و بدیهیات اش بگوییم و از بازی
محسن در نقش دوست طاهر حرفی نزنیم.
تجسمی
8
برای نخستین بار در ایران صورت می گیرد
نمایشگاه پوسترهای اورجینال سینمای جهان
در گالری «اس»
منصور جهانی
نمایش��گاه پوس��ترهای اورجینال سینمای
جهان از س��ال های ١٩٤٠ت��ا ١٩٧٠برای
نخس��تین بار در ای��ران؛ در گالری «اس»
تهران برپامی ش��ود و هر ش��ب در س��اعت
،21:30یک فیلم س��ینمایی نیز به نمایش
در می اید .نمایش��گاه پوسترهای اورجینال
سینمای جهان از سال های ١٩٤٠تا ١٩٧٠
برای نخستین بار در ایران؛ شامل 98پوستر
چاپ کشورهای امریکا ،فرانسه ،انگلیس و
افریق��ای جنوبی و با حض��ور هنرمندان و
عالقمندان به س��ینما و هنرهای تجسمی
ساعت 20الی 24یکش��نبه ٢٣خرداد ماه
ج��اری در گال��ری «اس» ته��ران افتتاح
خواهد ش��د و به مدت یک ماه ادامه خواهد
داشت و هر شب در ساعت 21:30نیز ،یک
فیلم س��ینمایی برای عالقمندان به نمایش
درخواه��د ام��د .در ده روز اول برپایی این
نمایش��گاه ،ابتدا 31پوس��تر در معرض دید
عم��وم مردم ق��رار خواهد گرف��ت و در دو
نوبت دیگ��ر نیز ،بقیه پوس��ترها به نمایش
گذاش��ته خواهند ش��د؛ به طوری که در هر
ده روز ،پوس��ترها تغیی��ر خواهن��د کرد .در
کنار برپایی نمایشگاه پوسترهای اورجینال
س��ینمای جهان؛ فیلم های خاط��ره انگیزه
این پوس��ترها نیز هر شب س��اعت 21:30
در گال��ری «اس» برای عالقمندان به هنر
س��ینما پخش خواهند شد ،فیلم هایی که تا
به حال از تلویزیون پخش نشده اند؛ یا کم و
یا به صورت کامل پخش نشده اند .تعدادی
از ای��ن فیلم ه��ا که ب��ا دوبله ه��ای خاطره
انگیز و با کیفیت عالی پخش خواهند ش��د،
عبارتند از؛ فیلم س��ینمایی «ال س��ید» به
کارگردانی «انتونی مان» ،فیلم س��ینمایی
«چگونه غرب تس��خیر شد» به کارگردانی
«جان فورد» ،فیلم س��ینمایی «هاتاری» به
کارگردانی «هاوارد هاکس» ،فیلم سینمایی
«ف��رودگاه »۷۷ب��ه کارگردان��ی «ج��رج
سیتون» ،فیلم س��ینمایی «سربازهای یک
چشم» به کارگردانی «مارلون براندو» و ....
اولی��ن اکران این مجموعه ،به فیلم س��ینمایی
«فرودگاه »۷۷به کارگردانی «جرج س��یتون»
و با بازی بازیگران سرشناس سینمای جهان از
جمله؛ «برت لنکستر»« ،دین مارتین»« ،جورج
کن��دی»« ،جین س��یبرگ» و «هل��ن هیز»
اختصاص دارد که در ساعت 21:30دوشنبه شب
۲۴خرداد ماه جاری در تراس و فضای باز گالری
«اس» تهران روی پرده می رود.
عالقمن��دان می توانند هم��ه روزه و بصورت
رای��گان از س��اعت ۱۰صبح الی ۲۳ش��ب
از نمایش��گاه پوس��ترهای اورجینال سینمای
جه��ان در گال��ری «اس» ته��ران واق��ع در
خیابان شریعتی ،باال تر از قیطریه ،جنب بانک
پارسیان ،پالک ۱۸۳۱بازدید کنند و هر شب
از ساعت 21:30به تماشای یکی از فیلم های
خاطره انگیزه سینمای جهان بنشینند.
یکشــــنبه 23خرداد ماه 1395سال نهم شماره 498
www.honarmandonline.ir
حسن رمضانی مدیرکل میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی
ت اقتصادی صنایع دستی در دنیا با تقویت برندسازی
رقاب
مدیرکل میراث فرهنگی ،صنایع دستی
و گردش��گری خراسان جنوبی ،گفت :با
تقویت برندسازی در زمینه صنایع دستی
می توانی��م در رقابت های اقتصادی دنیا
حضور فعالی داش��ته باشیم .به گزارش
هنرمند به نقل از ایسنا :حسن رمضانی
اظهار کرد :از میان بیش از 300رشته و
زیر رشته کددار و مصوب صنایع دستی
کشور بیش از 80رشته در استان فعالیت
دارد .وی افزود :رش��ته های فعال در این
حوزه ش��امل؛ بافت انواع قالی و قالیچه،
گلیم بافی ،جاجیم باف��ی و حوله بافی،
کرباس بافی ،قلم زنی مس ،مشبک فلز،
س��اخت زیوراالت ،معرق چوب ،منبت
چوب ،پیکرتراشی ،سوخت نگار چوب،
حصیر بافی ،هم جوش��ی شیشه ،معرق
چرم ،تراش س��نگ های قیمتی و نیمه
قیمتی،نگارگری،تذهیب،طراحیسنتی،
سفال و س��رامیک و انواع رودوزی های
سنتی است .مدیرکل میراث فرهنگی،
صنایع دس��تی و گردش��گری خراسان
جنوبی ،تصریح کرد :همچنین از جمله
رش��ته های فراموش ش��ده می توان به
قفل سازی ،عالمت سازی ،چاقوسازی،
حجاری سنتی ،سراجی سنتی ،نمدمالی
و کاله نمدی ،مس��گری ،البسه محلی،
گی��وه باف��ی و گیوه دوزی و بخش��ی از
رودوزی های سنتی اشاره کرد.
رمضانیتاکیدکرد:ازجملهراهکارهابرای
زنده کردن این رشته ها برگزاری دوره های
اموزشی در س��طوح مختلف مقدماتی،
تکمیلی و به اموزی به صورت رایگان با
اولویت رشته های بومی و مزیت در سطح
تمامی شهرس��تان ها باالخص روستاها
و مناطق عشایری اس��ت .وی ادامه داد:
همچنینتشکیلپرونده هایثبتمیراث
ناملموس(معنوی)باالخصدررشته هایی
که شیوه و روش تولید وابسته به یک یا
چند نفر محدود باشد از جمله ثبت پرونده
نمدمالیسربیشه،برک بافی،زنگول هسازی
سرایان ،ترکه بافی بیرجند و چرم سازی
س��رایان از دیگر اقدامات برای زنده نگه
داشتن این رشته ها است.
مدیرکل میراث فرهنگی ،صنایع دستی
و گردش��گری خراسان جنوبی بیان کرد:
در این راستا نیز ارائه برنامه های اموزشی
از طری��ق س��یمای محل��ی ،تجلیل از
پیشکس��وتان صنایع دستی و هنرهای
س��نتی فراموش شده مدنظر است .وی
اف��زود :فراه��م اوردن حض��ور رایگان
هنرمندان در نمایشگاه های داخل و خارج
از اس��تان ،اجرای طرح ها و مشوق های
حمایتی مخصوص صنعتگران صنایع
دستی ش��امل طرح تکریم هنرمندان،
پیشکسوتان و معمر (از کارافتاده) با سابقه
حداقل 35س��ال فعالی��ت هنری ،بیمه
هنرمندان ،تس��هیالت بانکی و مشاغل
خانگی ،س��همیه و یارانه های سوختی و
معافیت هایمالیاتینیزازدردیگراقدامات
برای زنده نگه داش��تن این رش��ته ها در
استان اس��ت .مدیرکل میراث فرهنگی،
صنایع دس��تی و گردش��گری خراسان
جنوبی از راه اندازی کارگاه های تولید زنده
در سطح شهرستان های استان با اولویت
رش��ته های فراموش ش��ده ی��ا در حال
فراموشیبهمناسبت هایمختلفخبرداد.
رمضان��ی در خصوص تس��هیالت در
نظر گرفته ش��ده برای تولیدکنندگان
در راس��تای کم��ک به رون��ق صنایع
دس��تی تصریح کرد :اجرای طرح های
پژوهش��ی ،اولویت در تشکیل پرونده
ثبت میراث ناملموس معنوی باالخص
در رش��ته هایی که شیوه و روش تولید
ان وابس��ته به یک یا چند نفر محدود
باش��د و تدوین اس��تاندارد رشته های
صنایع دس��تی با اولویت رشته های در
حال فرموشی در نظر گرفته شده است.
وی ادام��ه داد :حمایت از تولید صنایع
دستی در قالب صدور انواع مجوزهای
کارگاهی ،ارائه یارانه و تس��هیالت به
کارگاه ه��ای تولیدی صنایع دس��تی،
تجهیز و برگزاری کارگاه های اموزشی
صنایع دس��تی به ویژه در روس��تاها،
برگزاری نمایش��گاه ها و بازارچه های
مس��تندنگاری و مستندس��ازی،
بس��ته بندی و استانداردس��ازی نی��ز
می تواند مس��بب بقاء صنایع دس��تی
باش��د .مدی��رکل می��راث فرهنگی،
صنایع دس��تی و گردشگری خراسان
جنوبی گف��ت :احداث ش��هرک های
صنایع دستی و برگزاری بازارچه های
فصلی و مناسبتی ،اختصاص کارگاه در
اماکن تاریخی و گردشگری ،تاسیس
شرکت های تعاونی با محوریت تامین
و توزی��ع م��واد اولیه ،فرهنگ س��ازی
اس��تفاده از کااله��ای اصی��ل صنایع
دستی ،اس��تفاده از بسته بندی مناسب
و شرکت در دوره های اموزشی برگزار
شده توسط اداره کل میراث فرهنگی
بخشی از راهکارها در راستای توسعه
صنایع دس��تی است که در تمامی این
موارد اقدامات خوبی توس��ط اداره کل
میراث فرهنگی صورت گرفته است.
رمضانی با اش��اره به اینکه بسته بندی
ضرورت یک محصول است که وظیفه
معرفی و نگه��داری کاال را از تولید تا
مص��رف بر عهده دارد ،اظه��ار کرد :از
انجایی که بسته بندی و عرضه مناسب
محصول از مهم ترین راه هایی است که
در بازاریابی بهتر و جلب مشتری بیشتر
مورد اس��تفاده قرار می گی��رد معاونت
صنایع دستی و هنرهای سنتی استان
گام هایی را در این زمینه برداش��ته که
طراحی و بسته بندی ویژه محصوالت
نس��اجی اس��تان ،چاپ در تی��راژ باال
و توزیع بی��ن ش��رکت های تعاونی و
هنرمندن فعال ،طراحی س��اک دستی
پارچ��ه ای ،طراحی بس��ته بندی ویژه
محصوالت س��فالی از جمله این موارد
است .وی یاداورشد :تا زمانی که تمامی
صنایع دستی استان دارای بسته بندی
فاخر ش��وند عرضه محص��والت فاقد
بسته بندی با ساک دستی های طراحی
ش��ده با نق��وش بومی اس��تان و برند
خراسان جنوبی انجام خواهد شد.
مدیرکل میراث فرهنگی ،صنایع دستی
و گردشگری خراسان جنوبی ادامه داد:
با توجه به اهمیت پروژه بسته بندی ،در
صورت برخورداری از منابع مالی این مهم
هر ساله از اولویت های معاونت صنایع
دستی خراس��ان جنوبی است .رمضانی
با اش��اره به اینکه برندسازی را می توان
از عوام��ل موث��ر در بازاریابی و فروش
محصوالت صنایع دستی برشمرد ،افزود:
این شاخص به ویژه در توسعه صادرات
نقش بسیار کلیدی را ایفا می کند که با
تقویت برندسازی در زمینه صنایع دستی
می توانی��م در رقابت های اقتصادی دنیا
حضور فعالی داش��ته باش��یم .وی بیان
کرد :برگزاری کارگاه های اموزشی ویژه
شاغلین صنایع دستی و اموزش مباحث
برندس��ازی و اهمی��ت ان به هنرمندن
از گام ه��ای ابتدایی ب��رای ترویج این
مفهوم مهم به ذینفعان و هنرمندان بوده
است .مدیرکل میراث فرهنگی ،صنایع
دس��تی و گردش��گری خراسان جنوبی
خاطرنشان کرد :همچنین در این زمینه
می توان به ملزم کردن شرکت ها به ویژه
شرکت های تعاونی به استفاده از برند و
نام تجاری نیز اشاره کرد.
کتاب و ادبیات
یکشــــنبه 23خرداد ماه 1395سال نهم شماره 498
www.honarmandonline.ir
مقام معظم رهبری :سبزواری در رتبه باالی شعر
معاصر قرار دارد
نخستین «نکوداشت استاد حمید سبزواری» سال 91در شهر
سبزوار برگزار شد .پیش از این بزرگداشت اعضای ستاد برگزاری
مراسم به خدمت رهبر انقالب رفتند و گزارشی ارائه کردند .رهبر
انقالب در این جمع سخنانی درباره مرحوم حمید سبزواری بیان
کردند که در ذیل می اید .تجلیل از اقای حمید س��بزواری کار
بس��یار شایسته ای است .هر کسی که این به ذهنش رسیده و
مطرح کرده و هر کس که این کار را دنبال می کند بداند که کار
بسیار خوب و مناس��ب و الزمی را دارد انجام می دهد .در مورد
اقای حمید دو بخش در مورد شخصیت ایشان هست که هر
کدام باید جداگانه مورد توجه قرار بگیرد :یکی رتبه شعری ایشان
است .ایشان شاعر بسیار خوبی هستند ،یعنی هم قریحه شعری
خوبی دارند و هم مضمون ساز هستند.هم تسلط بر لفظ و گستره
میدان واژگانی دارد و هم از واژگان فراوانی استفاده می کند .ایشان
در شعر هم متنوع هستند .غزل ،قصیده ،تصنیف و ترانه های
گوناگون می گوید .این تنوع در باب شعر و شاعری خصوصیتی
است که در همه ش��اعران یافت نمی شود .این که یک شاعر
بتواند در انواع ش��عر طبع ازمایی کند یک امتیاز اس��ت و اقای
حمید سبزواری از این امتیازات برخوردار هستند ،و همین مطلب
ایشان را در رتبه باالی شعر معاصر ما قرار می دهد .نکته دوم که
اهمیتش از نکته اول کمتر نیست این است که ایشان این هنر
را در خدمت مردم و انقالب و در خدمت بصیرت افزایی قرار داده
است و این خیلی مهم است .اقای حمید سبزواری در ان دورانی
که یک جریانی به عنوان روشنفکری هنر در مقابل انقالب قرار
گرفت و از معارضین و مزاحمین انقالب حمایت کرد و عده ای در
کوچه و بازار با ادعای روشن بینی و روشن فکری مردم را کشتند،
کاسب را کشتند ،روحانی را کشتند ،دانشجو و رهگذر را کشتند و
ان جریان مدعی روشنفکری نه تنها حرفی نزد بلکه حمایت هم
کرد ،در یک چنین شرایطی اقای حمید سبزواری در میدان بود
و با همه وجود ایشان هر کار در حوزه گفتن و سرودن توانست
انجام داد و این مهم است .به نظر من ،این بعد دوم شخصیت
اقای حمید نباید نادیده گرفته شود و در بزرگداشتی که از ایشان
می شود این بعد مورد توجه قرار بگیرد.
علی الریجانی :حمید سبزواری همواره هنر و
استعداد خویش را در جهت بصیرت افزایی و شور
انقالبیمعطوفکرد
علی الریجانی رییس مجلس شورای اسالمی با صدور پیامی
درگذشت حمید سبزواری شاعر و هنرمند جاودانه دوران انقالب
و دفاع مقدس را تسلیت گفت .متن این پیام به شرح ذیل است:
درگذشت شاعر و سراینده اثار ماندگان و هنرمند جاودانه دوران
انقالب و دفاع مقدس استاد «حمید سبزواری» موجب تاسف و
معاصر ایران و دارندۀ نش��ان افتخار جهادگر عرصۀ فرهنگ و
هنر بود .از جملۀ اثار شادوران استاد سبزواری می توان به دیوان
اشعار ،کاروان سپیده ،یاد یاران ،سرود درد ،گزیدۀ ادبیات معاصر و
سرود سپیده اشاره کرد .مرحوم سبزواری در نتیجۀ مبارزات جانانۀ
انقالبی ،س��ال ها تالش صادقانۀ شغلی و ذوق و قریحۀ باالی
تاثر گردید .این ادیب و شاعر بلند اوازه که سابقه مبارزاتی پیش از
انقالب نیز داشتند ،همواره هنر و استعداد خویش را در راه خدمت
به مردم و نظام اسالمی و در جهت بصیرت افزایی و شور انقالبی
معطوف کرد و اثار ارزشمند متعددی در گنجینه هنر انقالبی بر
جای گذاشتند که همچون «کاروان سپیده»« ،یاد یاران» و اشعار
و سرود تاریخی «خمینی ای امام» نمونه ان می باشد .اینجانب
ضمن عرض تسلیت درگذشت ایشان به جامعه ادبی و فرهنگی،
مردم شریف ایران ،دوستداران ،خانواده محترم استاد فقید ،برای
ان مرحوم علو درجات و غفران الهی و برای بازماندگان صبر و
اجر از درگاه خداوند متعال مسئلت می کنم.
غالمعلیحدادعادل:حمیدسبزواریشعرفاخر
خود را در خدمت ایمان و ازادی و عدالت نهاد
رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی گفت :این استاد بزرگ،
ش��عر فاخر خود را در سراسر دوران انقالب اسالمی در خدمت
به ایمان و ازادی و عدالت نهاد و س��رود پیروزی و بانگ ازادی
سر داد .در نخستین ساعات دیروز شنبه ،بیست ودوم خردادماه
،1395استاد حمید س��بزواری ،شاعر نامدار انقالب اسالمی و
دفاع مق ّدس ،دار فانی را وداع گفت .به همین مناسبت غالمعلی
ح ّداد عادل ،رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی ،درگذشت
این ش��اعر گران قدر و فرزانه را تسلیت گفت .متن پیام مذکور
بدین شرح است :حمید سبزواری ،شاعر توانا و بلنداوازۀ انقالب
اسالمی و دفاع مق ّدس ،جهان را بدرود گفت و به دیدار پروردگار
خود شتافت .این استاد بزرگ ،شعر فاخر خود را در سراسر دوران
انقالب اس�لامی در خدمت به ایمان و ازادی و عدالت نهاد و
س��رود پیروزی و بانگ ازادی سرداد .فرهنگستان زبان و ادب
فارسی درگذشت پیر شاعران انقالب را به بازماندگان ایشان و به
جامعۀ ادبی کشور تسلیت می گوید و برای ان شادروان از درگاه
خداوند متعال مغفرت و علو درجات مسئلت می کند .حسین اقا
ممتحنی ،مشهور به حمید سبزواری (زادۀ 1304سبزوار) ،شاعر
شاعری افتخارات متعددی را کسب کرده بود.
محسن مومنی شریف :استاد سبزواری را باید به حق
از همراه ترین شاعران با انقالب و رهبری دانست
محسنمومنیشریفرییسحوزههنریپیامتسلیتیبهمناسبت
درگذشت «پدر شعر انقالب» صادر کرد .در این پیام امده :استاد
حسین ممتحنی (حمید سبزواری) پیر و پدر شعر انقالب در اغازین
روزهای رمضان امسال به میهمانی خدا شتافت .استاد سبزواری
را باید به حق از دلس��وزترین و همراه ترین شاعران با انقالب و
رهبری دانست .کیست که سرودهای بی بدیل و تاثیرگذار استاد را
در اغازین روزهای نهضت امام خمینی(ره) نشنیده باشد .جاودان
سروده هایی چون «خمینی ای امام» « ،این بانگ ازادی ست،»...
« ای مجاهد ش��هید مطهر» و ده ها و بلکه صدها سروده ی زیبا
از این دس��ت محصول تالش های صادقان��ه و عرقریزان روح
شاعری ست که هرگز یک دم قلم از دستانش جدا نشد و حتی
یک قدم از ارمان های انقالب عقب ننشست و همواره سنگربان
دفاع از فرهنگ و هویت انقالب و ارزش های متعالی ان بود .از
استاد سبزواری عالوه بر سرودهای به یادماندنی اش ،چند دیوان
غزل و قصیده و مثنوی و ...بر جای مانده است که بی گمان این
اثار در تثبیت س��بک ادبی انقالب اسالمی تاثیری ژرف خواهد
داشت .بسیاری از شاعران انقالب خود را شاگردان مکتب ادبی
یدانند و به شهادت بسیاری از شاعران و منتقدان استاد
استاد م
حمید سبزواری را باید بزرگترین شاعر سرودهای انقالبی دانست.
این شاعر بزرگ همچنین ارادتی تام و تمام به حضرت امام خمینی
(ره) و حض��رت ایت اهلل خامنه ای داش��ت و همواره در حلقه ی
شاعرانی بود که به دیدار ان رهبر فرزانه می شتافتند .حوزه هنری
یداند تا از مجاهدت های ادبی
انقالب اسالمی وظیفه ی خود م
این پیر عاشق و این ادیب فرزانه تقدیر کند .به غنیمت فرصت
فق��دان این ادیب ب��زرگ را به رهبر معظم انق�لاب ،خانواده ی
حضرت استاد س��بزواری و عموم ادیبان و شاعران و هنرمندان
به بهانه درگذشت
استاد حمید سبزواری پدر شعر انقالب
شاعری که
با
گل واژه های شعرش
انقالب را ثبت کرد
هنرمند :حمید سبزواری ،زاده ۱۳۰۴در سبزوار است .پدرش «عبدالوهاب» پیشه ور ساده ای بود که قریحه شعری داشت .جدش ،مالمحمدصادق ممتحنی ،شاعری مردمی بود که «مجرم» تخلص می کرد
و اثارش در سفری به مشهد و در حمله راهزنان به یغما رفت .سبزواری ،قبل از مدرسه ،قران را در خانه و نزد مادرش اموخته بود .او بعداً به مدرسه شیخ حسن داورزنی رفت .او در دوره نوجوانی در سبزوار
زندگی می کرد .در سبزوار کتابفروشی به نام خسروی بود .او شعرهای حمید را چاپ کرده و فروخت .حمید می خواست اینکار را در تهران نیز انجام بدهد لیکن این امر صورت نگرفت .پدر و مادر حمید ،شاید
اولین اساتید وی بودند .او جامع المقدمات را نزد میرزا حبیب جوینی خوانده بود .حاج اقا محمدعلی محمدی نیز از دیگر استادان وی بود .وی در نوجوانی شاهد فرهنگ ستیزی ،خشونت و سرکوب احساسات
مذهبی مردم توسط رضا شاه پهلوی بود .چهارده ساله بود که سرودن شعر را اغاز کرد .حمید در ان سال ها به هر حزب و گروهی که فکر می کرد حامل حقیقت یا حامی محرومانند سری می زد ،اما به سرعت
درمی یافت که ان سراب ها هیچ گاه نمی توانند عطش عدالت خواهی و شوق استقالل جویی او را سیراب کنند ،و سرخورده کنار می کشید .حمید سبزواری بر اثر کودتای ۲۸مرداد ۱۳۳۲متواری و مخفی شد.
لیکن بعداًخود را به شهربانی سبزوار معرفی کرد و چهار سال در وضعیت بالتکلیفی و تعلیق طی کرد تا سرانجام تبرئه شد .مهمترین فعالیت سبزواری ،شاعری است .شعر حمید ،شناسنامه زمانمند انقالب
لواژه های شعرش در حافظه زمانه نقش کرده است تا
است ،زیرا کمتر حادثه یا رویدادی است که انعکاس ان در شعر او نباشد .شاعر ،با حساسیت ویژه خویش ،هر رویداد مهم تاریخ معاصر ایران را با گ
ایندگان از یاد نبرند که نسل گذشته در چه شرایط دشواری از ارمان ها و انقالبش دفاع کرده است .از جمله اثار او می توان به سرود درد ،سرود سپیده ،سرودی دیگر ،تو عاشقانه سفر کن ،بانگ جرس اشاره کرد.
انقالب اسالمی تسلیت می گویم و از درگاه حضرت باری تعالی
برای ان عزیز سفر کرده علو درجات را مسئلت دارم.
علیرضاقزوه:سروده های«سبزواری»درحافظه
ادبیات و پیشانی شعر انقالب خواهد
علیرضاقزوه مدیر مرکز افرینش های ادبی حوزه هنری پیرامون
«حمید س��بزواری» اظهار داشت :استاد حمید سبزواری پدر شعر
انق�لاب بود .وی افزود :او در واقع پیر ش��عر انق�لاب بود .بزرگ
جماعت ما شاعران محسوب می شد .از سوی دیگر تاثیرگذارترین
ش��اعر انقالب بود که در فضای انقالب شعر سرود و ما فردی را
به اندازه وی که به این فضا ورود کرده باش��د نداریم .مدیر مرکز
افرینش های ادبی حوزه هنری با بیان اینکه س��روده های مرحوم
سبزواری خود یک دفتر و دیوان مستقل است و هیچ شاعری به
اندازه او اشعاری را در فضای انقالب نسرود گفت :سروده های استاد
سبزواری در حافظه ادبیات و در پیشانی شعر انقالب خواهد ماند و
می درخشد .قزوه حماسی ترین سروده های انقالب را در روزهای
اغازینمحصولاشعارسبزواریدانستوخاطرنشانکرد:مناسبتی
نبود که استاد در مورد او شعر نسروده باشد .مدیر مرکز افرینش های
حوزه هنری ضمن اشاره به دیدارهای شاعران در نیمه ماه مبارک
رمضان با رهبر انقالب ابراز داشت :همواره اقای سبزواری در حلقه
شاعرانی بود که در دیدار با رهبر انقالب در نیمه ماه مبارک رمضان
حضور داشتند .سال گذشته نیز با تمام ضعف های جسمانی حضور
یافت و شعرخواند .امسال هم امیدوار بودیم با تمام بیماری ایشان
را در این دیدار ببینیم .اما متاسفانه مقدر نخواهد شد .وی ادامه داد:
استاد سبزواری با تمام توان در خط رهبری و شهدا بود .او به حقیقت
شاعر بزرگ انقالب است که با تمام وجود به میدان امد .نام و وجود
خود را تا اخرین نفس نذر انقالب کرد.
محمد گلریز :استاد سبزواری از شجاع ترین
سراینده هایشعرانقالب
محمدگلریزازخوانندگانانقالبیکشورمانپیرامونهمکاریبا
زنده یاد حمید سبزواری اظهار داشت :ما زندگی هنری مان با استاد
س��بزواری اغاز شد .وی با شاره به ماه های منتهی به پیروزی
انقالب اسالمی و ارتباط با حمید سبزواری از طریق دوستان ابراز
داشت :شکل گرفتن سرودهای انقالبی توسط اقای سبزواری
کلید خورد؛ ما مدام با ایشان تماس داشتیم و ایشان نیز در جریان
کارها بودند و از طرفی با اقای صبحدل و ش��اهنگیان مرتبط
بودند و در دو جبهه فعالیت می کرد که نقش موثری در شعرهای
انقالبی داشت .وی با بیان اینکه استاد سبزواری شعارهای مردم
یدانست و در اشعار از انها بهره می گرفت ،گفت:
را به خوبی م
واژه هاییماننداهلل اکبرـخمینیرهبرـاستقاللازادیجمهوری
اس�لامی و ...از جمله سرودهای اوایل انقالب بود که از طریق
شعارهای مردم و از حلقوم مردم در شعر و قلم استاد سبزواری
منعکس می شد و من نیز توفیق خواندن داشتم .تمام اشنایی
ما اینگونه اغاز شد .گلریز تصریح کرد :پس از انقالب اسالمی،
این اشنایی به صورت دوستی و محبت بیشتر شکل گرفت و
ما یک تیم شدیم ،تیم منسجمی تشکیل دادیم و در رابطه با
شعرهای انقالب فعالیت می کردیم .وی با اشاره به نقش موثر
حمید سبزواری ،او را یک ید پرتوان در حوزه ادبیات قلمداد کرد
و گفت :بخشی از هنر انقالب که می توانست در پیروزی انقالب
موثر باشد ،استاد سبزواری برعهده داشت ،زبان هنر برنده است
و خیلی از بزرگان ما ان را ابراز می کنند .سبزواری نیز با زبان هنر
در روزهای اوایل انقالب با انقالب همراه بود و تابع امام عزیزمان
بود .وی افزود :فکر می کنم او یکی از شجاع ترین سراینده های
شعر انقالب بود ،متداول است که به وی لقب پدر شعر انقالب را
یدادند و به حق اینگونه بود ،چرا که در شرایط سخت ،روزگار
م
خفقان و ترور ،از ط��رف طاغوت ،و روزهایی که هنوز انقالب
به پیروزی نرس��یده بود ،او ش��جاعانه وارد شد و در حوزه شعر
و ادبیات با ش��هامت کار را انجام داد که مثال زدنی اس��ت .این
خواننده تصریح کرد :من کمتر استاد ادبیاتی را دیدم که چنین
شهامتی داشته باشد ،هر چند در طول کار هم استاد سبزواری اثار
ماندگاری داشت .کارهایی که وارد زبان مردم هم می شد ،چرا که
پیام انقالب را به همراه داشت .به گفته وی ،سرود «این بانگ
ازادی» شعر و محتوایی انقالبی دارد که بسیار مورد اقبال هم قرار
گرفت ،این شعر حاوی پیام انقالب است و من فکر نمی کنم در
چند سال اینده هم بزرگواری مثل ایشان بتواند نقش سرودها و
شعرهای ارزشی را اینگونه ایفا کند .متاسف هستم و از ته دل به
ملت ایران و خانواده و اهالی هنر تسلیت می گویم.
محمدرضاسنگری:حمیدسبزواریقله نشین
سرود انقالب بود
محمدرضا سنگری با اشاره به درگذشت حمید سبزواری گفت:
استاد حمید س��بزواری از چهره هایی بود که از پیش از انقالب
شعرش در خدمت انقالب بود .وی افزود :من در دوران 15ماهه
حرکت انقالب از 56تا 22بهمن 57س��روده هایی را می دیدم
که ناش��ناس بود و نامی از ش��اعر ان نبود و بعدها دریافتم که
ان اش��عار از استاد حمید سبزواری است و ما این سرودها را در
حرکت های مردمی می خواندیم .بعدها وقتی کتاب «سرود درد»
او را دیدم که این سروده هایی که ما در دوران انقالب می خواندیم
در ان بود .سرودهایی که در حرکت مردمی تاثیرگذار بود اثر فکر
و قلم استاد حمید سبزواری بود .این پژوهشگر ادبیات انقالب
اسالمی گفت :در دوران دفاع مقدس هم از چهره های شاعری
کهدرجبهه هاحضورپیدامی کردوبرای رزمنده هاشعرمی خواند؛
استاد حمید سبزواری بود ،او در سنگرها می نشست و عاشقانه و
مخلصانه برای رزمنده ها شعر می خواند .او اضافه کرد :معموال
9
ی رسمی داشت که هیچگاه کسی او را
استاد در کنار شعرخوان
ندیده بود که وقتی شعری می خواند خاطره ای بیان نکند و یا از
حریم ارزش های انقالب دفاع نکند .او بسیار دردمند و حساس و
ایستاده بر سر ارمان ها و ارزش ها و مدافع دستاوردهای انقالب
بود و هر جا می رس��ید رسا فریاد می کشید و همه کسانی که
شعرخوانی او را دیده بودند این فریادها را می شنیدند .سنگری
گفت :با این حال همیش��ه صمیمی و متواضع بود و هر وقت
ش��اعران برای او شعر می خواندند تشویق می کرد و وقتی از او
برای شعرخوانی در مدارس دعوت می کردیم متواضعانه در میان
معلم ها و دانش اموزان شرکت می کرد و با شکیب و خاکساری
یداد .این شاعر در پایان گفت :سرودهای
پرسش ها را پاسخ م
انقالبی او نقش وس��یع و بزرگی در انقالب داشته و شاید هیچ
کس را هم سنگ او در کمیت و کیفیت سرود انقالبی نتوانیم
بیابیم ،به واقع حمید سبزورای قله نشین سرود انقالب بوده است.
محدثی خراسانی :زبان ادبی استاد سبزواری
تربیتیافتهمکتبادبیخراسان
مصطفیمحدثیخراسانیازشاعرانکشورمانپیرامون«حمید
سبزواری» اظهار داشت :استاد سبزواری جایگاه ویژه ای در شعر
فارس��ی خصوصا ش��عر انقالب دارد .وی در ادامه بیان کرد :در
شاکله شعر انقالب شاعران سهیم هستند ،هریک تالش کردند
بخشی از مولفه ها را تشکیل داده و نمایان کنند .اگر شعر انقالب
را به پازل تشبیه کنیم و هر شاعر بخشی از این پازل را تشکیل
دهد باید عنوان شود که اگر تمام این قطعات جمع شود و پازل
تکمیل شود تصویر اقای سبزواری نمایان خواهد شد .به گفته
محدثی ،زبان ادبی اس��تاد سبزواری تربیت یافته مکتب ادبی
خراسان است با همان ظرافت و صالبت اسطوره ای شعر فارسی
که در طنین کالم ایشان مشهود است .ضمن اینکه گریزی در
اثار به س��بک هندی زده است و باریک اندیشی سبک هندی
را در اثارشان نمایان مشاهده می کنیم .این شاعر با بیان اینکه
خمینی ای امام و مثنوی همپای جلودار دو اثر برجسته این شاعر
در کنار سایر اثار او شمرده می شود گفت :مطمئن هستم وقتی
که غبارها فرو بنشیند و قرون دیگر بخواهند از انقالب چند چهره
اسطوره ای را نام ببرند که در تاریخ انقالب مانا شده اند بی تردید در
عرصه دفاع مقدس نام شهید چمران ،در عرصه فرهنگ شهید
اوینی و در عرصه ادبیات و شعر انقالب نام استاد حمید سبزواری
در تاریخ مطرح خواهد شد.
سعیدبیابانکی:سبزواریهیچ وقتمواضعرا
قربانیمصالحنکرد
سعیدبیابانکیبااشارهبهمرحومحمیدسبزواریگفت:استادحمید
س��بزواری پیر و مراد و پیشکس��وت شاعران انقالب به حساب
می امدند .وی افزود :او به اتفاق مهرداد اوس��تا ،مشفق کاشانی و
محمود شاهرخی هسته مرکزی و نسل اول شعر انقالب بود که
متاسفانه هیچکدام اکنون دیگر در بین ما نیستند و استاد سبزاوری
اخرین حلقه از این نسل بود .این شاعر گفت :استاد سبزواری در
س��رودن انواع شعر فارسی بسیار توانا بود ولی شهرت او مرهون
سرودهایی بود که بعدها سرود .اولین سرودی که در انقالب ساخته
شده از سروده های حمید سبزواری است .او اضافه کرد :جالب است
بدانید که می گفت اکثر سرودهایی که می سازم خودم ملودی ان
را می سازم و ان را به اهنگساز می دهم و این یک مورد استثنائی
یدانند .بیابانکی
است و انهایی که کار سرود انجام می دهند این را م
در ادامه گفت :حمید سبزواری یک شاعر انقالبی به تمام معنا بود
و تا اخرین لحظه مواضع انقالبی خود را حفظ کردند و هیچ وقت
مواضع را قربانی مصالح نکردند .وی گفت :به اعتقاد من مجموعه
اثار او کالس درس برای نسل بعدی است به خصوص اثار سرود
او برای انهایی که کار اهنگین می کنند مهم است تا به توانایی و
طبع و ذوق لطیف او پی ببرند .این ش��اعر در پایان به خاطره ای
از حمید سبزواری اش��اره کرد و گفت :در یک سفری با مرحوم
س��بزواری همسفر بودم و نقل می کردند که در دوران جوانی در
سبزوار صاحب یک حمام بوده است ولی پس از اتمام و تجهیز
این حمام ،پولی برای تبلیغ و معرفی این حمام نداشته است .از
همین رو یک مثنوی بلند برای تبلیغ حمامش سروده بود و در ان
به تبلیغ حمام خود پرداخته و برای مردم جالب بود که این حمام
متعلق به چه کسی است و بسیاری امدند تا با صاحب حمام اشنا
شوند و همین سبب رونق گرفتن کسب و کار او شده بود و این
خاطره یکی از شیرین تر خاطرات مرحوم حمید سبزواری برای من
بود که از خودشان شنیده بودم.
حمیدرضاشکارسری:سبزواریدرسرنوشتشعر
پارسی نقش داشته است
حمیدرضا شکارسری منتقد و پژوهشگر ادبی با اشاره به حمید
سبزواری گفت :از دست دادن هر شاعری یک زیان و خسران
بزرگ است خصوصا اگر ان شاعر در تاریخ ادبیات نقش داشته
باشد .وی افزود :باید بپذیریم مرحوم سبزواری در سرنوشت ادبی
شعر پارسی در حداقل سه دهه گذشته نقش داشته است و خواه
ناخواه چه شعرش را بپسندیم و چه نپسندیم در حافظه ادبیات
م��ردم و مملکت خواهد ماند .شکارس��ری گفت :از این منظر
می گویم چه بپسندیم و چه نپسندیم زیرا شعر حمید سبزواری
با معیاری به نام انقالب سنجیده می شود و بسته به این است که
دیدگاه نقد ما یک دیدگاه سیاسی منطبق بر ارزش های انقالب
باشد یا خیر .او اضافه کرد :از این منظر معتقدم که شخصیت او
در متون متعدد نقد ادبی س��ه دهه گذشته وجود ندارد و این به
این معنا نیست که شعر او قابل اعتنا نبوده بلکه از این منظر باید
تحلیل شود که منتقدان موضع سیاسی این شاعر را نپسندیدند.
این منتقد ادبی گفت :من ،جای خالی تحقیق در شعر او را امروز
که او را از دست داده ایم خالی حس می کنم به خصوص نقش او
در سرایش سرودهای انقالبی به خصوص در مقاطع اولیه انقالب
که دستمان خالی بود ،اگر سرودهای او نبود چیزی برای عرضه
کردن به مردم نداشتیم و از این منظر شعر مرحوم سبزواری قابل
اعتنا است و محققان و پژوهشگران باید به شعر او توجه کنند.
10
موسیــقی
ساز شناسی
گیتار ،س��ازی اس��ت که در قرن 12میالدی توسط اعراب از ایران
به اس��پانیا برده شده است .مراجع گوناگون زیادی بیان کرده اند که
گیتار س��ازی است با اصالت و ریش��ه ایرانی دارد .هنری جرج مایر
موس��یقی شناس معروف انگلیس��ی می گوید« :باربی توس» همان
عود قدیم ایران ،یعنی بربط می باش��د و ان را به این سبب بربط نام
نهادند که کاسه اش به شکل سینه (بر) مرغابی (بط) است.
در قرن 11میالدی به واس��طه تصرف اعراب بر خاک اسپانیا
العود به اروپای جنوبی برده ش��د .عود شاید مهمترین ساز
موس��یقی است که ش��رق به غرب داده اس��ت .اینگرید
ذهبی در مقاله ای تحت عنوان پیدایش گیتار می نویسد:
در س��ال 1492هنگامی که اعراب و یهودی ها مجبور به
ترک خاک اسپانیا شدند ،نواختن گیتار یا عود در اسپانیا
و مخصوصا در جنوب این کشور چنان رواج یافت که
مردم ان را به چش��م ساز محلی خود می نگریستند.
البته در اندازه گیتار تغییراتی داده ش��د ،ان را کمی
کوچکتر کردند و روی ان تزئیناتی نیز نقش کردند
و انگاه انرا ویوال نام نهادند.
گیتار از جمله سازهایی است که امروزه به طور وسیعی
در انواع موس��یقی -از کالسیک گرفته تا جز و راک -به کار
می رود .انواع این ساز ،با طنین صداهای منحصر به خود ،طیف وسیعی از عالقمندان
س��بک های موس��یقی را ارضا می نماید که این موضوع گیتار را پرطرفدارترین س��از
معاصر نموده اس��ت .گیتار نوعی ساز زهی است که با پیک یا انگشت نواخته می شود
و از این جهت که س��یم های ان در اثر ارتعاش تولید صدا می کنند ،به س��ازهای گروه
کوردوفون (به انگلیس��ی )C ordophones :یا زه صدا تعلق دارد .این ساز عالوه
بر داش��تن قدمت تاریخی قابل توجه توانسته اس��ت هم گام با تحوالت موسیقی غرب
پیشرفت چشمگیری داشته باشد؛ که در نتیجه گونه های متفاوتی از ان بوجود امده و
هم اکنون جایگاه ویژه ای در موسیقی جهان دارد.
گیتار انواع مختلفی دارد که در نوع صدادهی با هم تفاوت دارند.
گیتار کالسیک
گیتار کالس��یک از معروفترین و مرس��وم ترین نوع گیتار در ایران اس��ت .اصو ًال باید گفت
گیتار کالس��یک نوعی گیتار اکوستیک است .چون صدای ان بدون واسطه شنیده می شود.
اما این نوع گیتار کمی با گیتارهایی که با عنوان گیتار اکوس��تیک ش��ناخته می شوند تفاوت
دارد .بدنه ان کمی کوچکتر بوده و در ان به جای سیم های فلزی از سه سیم نایلونی و سه
س��یم فلز تنیده شده به دور ابریشم استفاده می شود ،که به ان صدای نرم و ارامی می دهد.
این س��از نسبت به س��ازهای دیگر ارکستر و نیز گیتار اکوستیک صدای کمتری دارد و تنها
یک س��بک مش��خص از موسیقی را ارائه می دهد .گیتار کالسیک خود از گیتار فالمنکو که
اسپانیایی ها ان را به کار می برده اند مشتق گشته است .بین گیتار کالسیک و گیتار فالمنکو
تفاوت ناچیزی وجود دارد ،معمو ًال گیتار کالسیک از چوب هایی که رنگ قهوه ای تیره دارند
س��اخته می شود و گیتارهای با چوب های زرد و روش��ن تر از ان گیتارهای فالمنکو هستند.
اس��پانیایی ها از ساز گیتار برای نواختن موسیقی خودشان یعنی فالمنکو استفاده می کرده اند
که بعدها با شروع دوران کالسیک در موسیقی اروپا عده ای از این ساز برای نواختن قطعات
موسیقی کالسیک استفاده کردند.
گیتار اکوستیک
ظاهر گیتار اکوس��تیک شبیه به گیتار کالسیک است .سیم های این گیتار ،فلزی است
و کاس��ه صدای ان بزرگتر می باشد .به همین دلیل صدای گیتار اکوستیک دارای یک
زنگ خاص اس��ت و به دلیل همین طنین زنگدار بیش��تر در اهنگ های بلوز ،کانتری،
فولک و راک به کار می رود .جنس این نوع س��از گیتار ،در انواع مرغوب از چوب افرا
اس��ت و دس��ته ان معموال دارای 14فرت تا لبه بدنه و 20فرت تا سوراخ صدا است.
انواع پیکاپ دار این س��از نیز در بازار وجود دارد .گیتار ا ِویش��ن ،نسل جدیدی از گیتار
اکوس��تیک اس��ت که کاسه صدای ان از جنس PVCمی باش��د و اولین بار در دهه
50مدل های نخس��ت ان تولید شدند .گیتار اویش��ن دارای یک پیکاپ «پیزو» است
و صدای��ی بین گیت��ار الکتریک و اکوس��تیک تولید می کند .اما ص��دای بدون پیکاپ
انها مش��ابه گیتار اکوس��تیک است.گیتار اکوستیک 12س��یم نیز کامال شبیه به گیتار
اکوستیک است .با این تفاوت که دارای 12سیم بوده ،اما هر 2سیم دارای یک کوک
می باش��ند و با هم نواخته می شوند ،لذا حجم صدای تولید شده ان باالتر از اکوستیک
اس��ت .به همین دلیل مناسب اجرای ریتم در موس��یقی هستند و از انها برای نواختن
سولو استفاده نمی کنند .نواختن این نوع گیتار نیاز به قدرت زیاد و تمرین فراوان دارد.
گیتارهای الکترواکوستیک
از لحاظ ش��کل نمی توان تفاوت چندانی بین یک گیتار الکترواکوس��تیک با یک گیتار
اکوس��تیک پیدا کرد .اما از لحاظ صوتی گیتار الکترواکوستیک روند الکتریکی را پیش
می گیرد ،بدین صورت که صدا توس��ط پیکاپ به شکل سیگنال الکتریکی درامده ،که
بعد از طی کردن مسیرها و برخی ادوات الکتریکی ،به وسیله امپلی فایر تقویت می شود
و س��رانجام از طریق اس��پیکرهای امپلی فایر به گوش می رس��د .اگر تنظیمات خیلی
خاصی برای امپلی فایر (و افکت یا افکت ها) نداش��ته باش��یم ،صدای این نوع گیتار با
گیتار اکوستیک تفاوتی نخواهد داشت ،با این تفاوت که حاال صدا تا حدود زیادی تحت
کنترل می باشد .نوازنده بدون انکه مجبور به تعویض ساز برای پیدا کردن صدای مورد
نظرش باشد می تواند از طریق تنظیم اکوالیزری که روی گیتار قرار دارد حالت صدا را
تغییر دهد و با صدایی که مورد نظرش است نوازندگی کند.
گیتار الکتریک
گیت��ار برقی یا گیتار الکتریک نوعی گیتار اس��ت که صدای ان به وس��یله تقویت کننده ای
الکتریکی تشدید و یا تغییر می کند .ایده پیدایش گیتارهای الکتریکی از انجا اغاز شد که در
همنوازی ها صدای گیتار اکوستیک در بین صدای سازهای دیگر مانند بیس و درام گم بود
و به وضوح ش��نیده نمی ش��د .در نتیجه درصدد ان برامدند تا صدای گیتار را تقویت کنند و
بهترین راه برای این کار استفاده از علم الکترونیک بود .گیتار های الکتریکی در حدود دهه
۳۰میالدی وارد موسیقی شدند .این اتفاق ،انقالبی در صدا و تکنولوژی بود که تا امروز نیز
ادامه دارد .با پیدایش راک اند رول در دهه ۵۰میالدی ،گیتار های الکتریکی به س��رعت در
موسیقی جا باز کردند و به یکی از فراگیر ترین سازهای تاریخ مبدل شدند.
گیتار بیس
گیتار بیس نوعی س��از زهی اس��ت که صدایش به وس��یله یک تقویت کننده الکتریکی
(امپلی فایِر) تقویت می شود .گیتار بیس که برای تولید صداهایی با فرکانس و ت ُِن پایین
اس��تفاده می شود ،از نظر ظاهری بسیار شبیه به گیتار الکتریک است ،با این تفاوت که
بدنه بزرگ تری دارد ،دس��ته و میزان بندی اش بلندتر است ،و معمو ً
ال دارای چهار سیم
(و گاهی پنج یا ش��ش) اس��ت که از نظر تُن ،یک اُکتاو پایین تر از گیتار الکتریک ،در
محدوده بیس کوک می ش��ود .گیتار بیس ،هم می تواند دارای پرده بندی باش��د و هم
نباشد ،اما در اکثر موسیقی های عامه پسند ،بیس های پرده بندی شده رایج اند.
یکشــــنبه 23خرداد ماه 1395سال نهم شماره 498
www.honarmandonline.ir
نادر مشایخی خبر داد
ارکستر تهران با رهبری مشایخی
شهریورماه به روی صحنه می رود
ارکس��تر ته��ران به رهب��ری «نادر
مش��ایخی» ب��ه زودی فعالیت های
موس��یقایی خ��ود را از س��ر خواهد
گرف��ت .این ارکس��تر پی��ش از این
قرار بود با حمایت های شهرداری به
فعالیت خود ادامه دهد که این اتفاق
رخ نداد و حاال به صورت خصوصی،
فعالیت خواهد کرد.
ن��ادر مش��ایخی در ای��ن خصوص
می گوید :ما قطع��ات مختلفی برای
این ارکس��تر در نظ��ر گرفته ایم .در
واق��ع نمی خواهی��م تنها ب��ه اجرای
هم��ان قطعاتی بس��نده کنیم که در
این س��ال ها ،توس��ط ارکس��ترهای
مختلف اجرا شده است .عالوه بر ان
در نظر داریم از قطعات اهنگس��ازان
ایران��ی و به خص��وص جوانان بهره
بگیری��م ک��ه به نظ��رم تع��دادی از
اثارشان فوق العاده است».
او می گوی��د در این ارکس��تر ،در کنار
رپرتوار موس��یقی کالس��یک ،رپرتوار
موسیقی مدرن ،رپرتوار موسیقی ایرانی
و اثار اهنگس��ازان جوان ایرانی را اجرا
خواه��د کرد .اولین اج��رای ما احتماال
ش��هریورماه روی صحنه می رود و اگر
همه چیز ان طور ک��ه می خواهم پیش
برود ،اتفاقی می افت��د که تا به حال در
موسیقی کالسیک ایران رخ نداده است.
در ش��رایط فعلی ،ارکس��ترهای دولتی
اش��تباه های زیادی انجام می دهند که
یکی از همین اش��تباه ها ،موضوع ایجاد
شورا اس��ت .در حالی که ارکستر اصال
شورا نمی خواهد؛ ش��ورای یک ارکستر
بایدشاملنوازندگانانباشد،امامتاسفانه
افرادی که تجربه ندارند ،خودشان را نخود
هر اش��ی کرده اند .ان ها اصال ارکستر را
نمی شناسندومنبهشماقولمی دهمکه
یدانندمثالوسعتصوتی«ابوا»چقدر
نم
است ،این افراد از اطمینانی که مسئوالن
به ان ها کرده اند ،سوءاس��تفاده می کنند.
منی ِت بیش
ان ها به خاطر مسائل مالی و ّ
از اندازه ای که دارند ،می خواهند همه جا
مطرح باشند .برای خودشان رزومه های
الکی درست می کنند که مثال در فالن
دانش��گاه اتریش تحصیل کرده اند ،اما
یدانم ک��ه پای ان ها به هیچ یک
من م
از دانش��گاه های اتریش باز نشده است.
مس��ئوالن هم گناهی ندارند ،زیرا گیر
چنین افرادی افتاده اند که دائم از شرایط
شانسواستفادهمی کنند.
خالق اپرای «ملکوت» همچنین گفت :
شهرداری و وزارت ارشاد ،هر دو به داشتن
ارکستر عالقه مند هستند؛ اما متاسفانه
ادم هایاشتباهیراانتخابمی کنند.
وی معتق��د اس��ت :در ای��ران دو نوع
موزیس��ین داریم؛ دس��ته اول کسانی
که دورت��ادور خ��ود این��ه چیده اند و
به جز خودش��ان کسی را نمی بینند .به
این دس��ته از ادم ه��ا ،همین که دوبار
«استاد» بگویی ،راضی می شوند .دسته
دور جدید مسابقات هزار صدا در ارسباران اغاز شد
رقابت گروه های موسیقی اصیل
در برابر اساتید
هنرمند :بیستم خرداد ماه ،دور تازه برنامه
هزار صدا در بخش موسیقی اصیل ایرانی
پ��س از چندم��اه وقف��ه با حضور اس��تاد
محمدعل��ی بهمن��ی داروی بخش ترانه،
مجیددرخشانی داوری بخش اهنگسازی
و نوازندگی و عبدالحسین مختاباد داوری
بخ��ش اواز در فرهنگس��رای ارس��باران
برگ��زار ش��د .گروه های موس��یقی اصیل
ایران��ی اثار خود را در قالب س��از و اواز و
تصنیف ارائه کردند واین اثار توس��ط سه
کارش��ناس شناخته ش��ده مورد بررسی و
تحلیل قرار گرفت و در پایان گروه موسیقی
«حلقه» به سرپرستی امیرفرهنگ حاتمی
ب��ه عنوان گروه برگزیده انتخاب و به دور
بعدی این مسابقات راه یافت.
گروه موس��یقی پ��رواز ،حلقه ،س��کوت،
سوته دالن و رسام از گروه های شرکت
کننده در این دوره بودند.
در بی��ن اجراه��ای برنامه دم��وی البوم
«نگارنازگر» به خوانندگی س��ید شهاب
الدین روحانی و اهنگسازی ازاد میرزاپور
پخش ش��د .روحانی در سومین برنامه از
دور قبل برنامه های هزارصدا به عنوان
لیل��ی افش��ار رس��یتال گیتار خ��ود را 15
و 16مردادم��اه 1395در س��الن اصل��ی
فرهنگسرای نیاوران برگزار می کند.
افش��ار در این کنس��رت به اج��رای اثاری از
اهنگس��ازان معاص��ر می پ��ردازد .همچنی��ن
براس��اس روال کنس��رت های ای��ن هنرمند،
قطعاتی از موس��یقی محل��ی مناطق مختلف
ایران اجرا می ش��ود که ان ها را ب��رای گیتار
تنظیم کرده است .این گیتاریست هر سال چند
نفر برتر انتخاب شده بود.
در انته��ای ای��ن برنام��ه ه��م ،اش��کان
کمانگری ،خواننده جوان و ش��ناخته ش��ده
موس��یقی ایرانی به عنوان خواننده مهمان
و با همراهی حمید بهروزی نیا(تار) و فرهاد
صفری(تنبک) ،قطعه اواز و تصنیف زیبایی
را برای حضار اجرا کردند.
بخش سنتی هزارصدا اولین مسابقه منسجم
س��از و اواز موس��یقی دس��تگاهی در ایران
اس��ت که در س��ال 1393در فرهنگسرای
ارسباران اغاز شد و س��پس چند برنامه ان
هم در فرهنگسرای نیاوران برگزار شد و هم
اکن��ون ،پس از چند م��اه وقفه ،دور تازه ان
از سر گرفته شده اس��ت .بنابر اعالم مدیر
ان ،عصر روز دهم تیرم��اه ،دومین دور ان
در فرهنگسرای ارسباران برگزار خواهد شد.
دوم هم افرادی هس��تند که هیچ چیز
از موسیقی نمی دانند و فقط عمرشان
را در ای��ن راه تل��ف کرده اند ،من دلم
برای شان می س��وزد ،اگر عمرشان را
در راه دیگ��ری ص��رف ک��رده بودند،
حتما موفق می ش��دند .متاسفانه ان ها
همه چیز را مسخره کرده اند.
رهبر سابق ارکستر سمفونیک تهران
در پاسخ به این پرسش که ارزیابی اش
از تش��کیل ارکس��تر جدید شهرداری
تهران چیست؟ گفت :شهرداری حامی
مالی خوبی برای هر ارکس��تری است
و امکانات زیادی دارد ،اما ارزیابی این
ارکستر را بر عهده خودتان می گذارم؛
خودتان شش ماه دیگر می بینید که این
ارکستر در چه شرایطی است .ارکستر
فرهنگی ش��هر تهران (فیلهارمونیک)
س��ال ،93اولی��ن اجرای خ��ود را به
رهبری نادر مشایخی و با اجرای سرود
جمهوری اسالمی ایران روی صحنه
برد .این ارکس��تر قطعات��ی همچون
شهیدان خدایی ،پروکوفیف :پایکوبی
دالوران ،شوس��تا کوویج :سوئیت جز/
والس ،ژان باتیست لولی :مارش مراسم
ترکی ،مرتضی ن��ی داود :پیش درامد
اصفهان ،موسیقی نواحی از مغولستان
و اروو پرت :برادران و یان سیبیلیوس:
والس تریست ،اربارمدیش ،ی.س.باخ:
کانتان��ات فاب 12 ،27 ،78و بتهوون:
اورتور کریوالن ،اپوس را اجرا کرد.
حسین پرنیا مطرح کرد
می خواهم فقط زندگی کنم
و دیگر هیچ
حس��ین پرنی��ا نوازن��ده ،اهنگس��از و مدرس
موس��یقی ایرانی درباره ش��رایط به وجود امده
فضای موسیقی بیان کرد :مدتی است تصمیم
گرفته ام دیگ��ر هیچ فعالیت جدیدی نداش��ته
باشم چون وقتی شرایط این روزهای موسیقی
را می بینیم از انچه تصمی��م به انجام ان دارم
پشیمان می ش��وم .متاس��فانه این روزها با لغو
پیاپی کنسرت ها و اتفاقات دیگری که موجب
دلس��ردی هنرمندان می شود دیگر جایز نیست
که به خودم استرس بدهم و تصمیم به اجرای
زن��ده یک برنامه بگی��رم .وی ادامه داد :من به
اندازه کافی در عرصه موسیقی و ارائه اثاری که
در چارچ��وب و قد و قواره های موس��یقی فاخر
ایرانی است فعالیت کرده ام یعنی به اندازه کافی
کار فرهنگی انج��ام داده ام که در بقیه عمرم از
کارهایی که انجام داده ام ش��رمنده نباش��م ،اما
باید گف��ت این روزگار دیگر روزگاری نیس��ت
که ی��ک هنرمند بخواهد ب��دون دغدغه اثری
را تولید یا پیرامون ان کنس��رتی برگزار کند .به
هر حال من دیگر نه س�لاح مب��ارزه دارم و نه
دوس��ت دارم مبارزه کنم .من به جایی رسیده ام
که می خواهم فقط زندگی کنم و دیگر هیچ .این
نوازنده صاحب نام سنتور که سابقه همکاری با
بسیاری از هنرمندان پیشکسوت موسیقی ایرانی
را در کارنامه کاری خود دارد با اشاره به اثار اینده
خود گفت :مگر مافیای موس��یقی اجازه می دهد
من و امثال من فضای مناس��بی برای ارائه اثار
خوب موسیقایی داشته باشیم؟ متاسفانه همین
مافیای موسیقی که سال های سال است درباره
ان حرف می زنیم تولیدات موس��یقی کشورمان
را به س��مت نازل ترین اثار برده و نمی دانم قرار
است چه اینده برایمان پیش اید .متاسفانه همه
ما مصرف گرا شده ایم .پرنیا در پایان بیان کرد :به
طور حتم کارهای زیادی برای انجام دارم که به
اندازه چندین البوم می شود اما تا وقتی این همه
توهین به هنرمندان می شود من جایز نمی دانم
که فعالیتی در عرصه موسیقی داشته باشم .کما
اینکه این بی میلی به قدری زیاد است که ترجیح
می دهم به کارهای شخصی خودم مشغول باشم.
در فرهنگسرای نیاوران برگزار می شود
رسیتال گیتار لیلی افشار
ماهی را در ایران سپری می کند و کنسرت ها
و مس��ترکالس هایی را ب��رای عالقه من��دان
به موس��یقی برگ��زار می کند .افش��ار نواختن
گیتار را از ۱۰س��الگی اغاز ک��رده و از جمله
نوازندگان برجسته گیتار کالسیک در جهان و
نخس��تین زنی است که در رشته اجرای گیتار
کالسیک از دانش��گاه ایالتی فلوریدا به درجه
دکتری رسیده است .این هنرمند که لیسانس
موسیقی خود را از کنسرواتوار بوستون گرفته،
تا کنون جوایز زیادی را کسب کرده و اکنون
اس��تاد دانش��گاه ممفیس اس��ت .این نوازنده
گیتار ،کنس��رت های متعددی را در فرانس��ه،
قاب خاطره
عکسی زیبا از کارگاه تار سازی استاد یحیی در زمان قاجار
واکنش ها به درگذشت ناگهانی
حبیب محبیان خواننده موس�قی
پ�اپ همچنان ادام�ه دارد .ناصر
چش�م اذر نی�ز در ای�ن خصوص
در صفحه اینستاگرامش عکسی
از خ�ود و حبیب منتش�ر کرده و
نوشته اس�ت« :مرد تنهای شب
ب�ا دوس�تدارانش وداع ک�رد.
روحش شاد و صدایش ماندگار»
پیکر حبیب روز شنبه 22خرداد
1395از مح�ل زندگ�ی اش در
روس�تای نیاس�ته از توابع کتالم
واق�ع در شهرس�تان رامس�ر به
س�مت امام�زاده محم�د(ع) در
می�ان خیل عظیم دوس�تدارانش
تشییع شد.
دانم��ارک ،ایتالیا ،امریکا ،انگلس��تان ،ایرلند،
کانادا و اس��ترالیا برگزار کرده اس��ت.
گردشگری
یکشــــنبه 23خرداد ماه 1395سال نهم شماره 498
www.honarmandonline.ir
پرداخت یارانه س��فر در کش��ورهای مختلف به دو قس��م
جذب گردش��گران خارجی و جایگزینی گردشگران داخلی
به جای گردشگران بین المللی و تحت شرایط خاصی انجام
می شود .معموال ارائه یارانه سفر در هنگام بی ثباتی امنیتی،
سیاس��ی یا مالی در کشورهای گردشگرپذیر مانند مصر و
ترکیه روی داده است تا با مکانیزم های کاهش قیمت سفر
برای گردش��گران ،افت تقاضای گردشگر در این کشورها
را جبران کند .تالش عمده این کشورها بیشتر برای جذب
گردش��گران خارجی بوده اس��ت .همچنین یارانه سفر در
کش��ورهایی نظی��ر تایلند و اندونزی نیز ب��ا هدف کاهش
هزینه های سفر مانند هتل ها و خدمات چارتری اختصاص
داده ش��ده است .در این میان ،روس��یه کشوری است که
همزم��ان با تالش ب��رای افزایش گردش��گران ورودی با
پرداخت یارانه به گردش��گران داخلی خود نیز توجه داشته
است .اما این یارانه ها به طور مستقیم به تورگردانان پرداخت
نشده بلکه هزینه سفر را کاهش داده است و از این طریق
مش��تریان سفر و مراجعان به تورگردانان را افزایش داده و
بر سوداوری انها نیز تاثیرگذار بوده است .با توجه به انچه
گفته شد ،به نظر می رسد در صورت توجه به انواع جوانب
چنین اقداماتی ،این سیاس��ت بتواند تاثیراتی در راس��تای
توسعه گردشگری استان های محروم داشته باشد.
یارانه روسیه برای جذب گردشگر خارجی
در س��ال های اخیر روسیه با توجه به مواضع سیاسی خود
درگیری هایی با غرب داش��ته اس��ت .این درگیری ها بر
اقتصاد این کش��ور تاثیر داش��ته و موجب کاهش ارزش
برابری روبل در س��ال های اخیر ش��ده است .حال برای
ترمیم رش��د اقتصادی و توس��عه منطقه ای ،این کش��ور
سیاس��ت هایی در پیش گرفته اس��ت .دیمیتری مدودف
نخست وزیر روسیه قول داده یارانه هایی برای تورگردانان
در نظر بگیرد تا گردش��گری داخلی روسیه را تقویت کند.
بنا بر گفته های وی ،تورگردانان روسی که در حال ایجاد
راه ه��ای جدیدی برای گردش��گری داخلی این کش��ور
هستند ،از حمایت دولت این کشور برخوردار خواهند شد.
ی اینترفاکس براورد می شود در سال
به گزارش خبرگزار
2015حدود 50میلیون نفر به این کشور سفر کرده باشند؛
رقمی که ش��امل گردش��گران داخلی و خارجی روس��یه
می ش��وند .چنین امارهایی موجب ش��ده دولت روس��یه
س��عی کند برای تورگردانانی ک��ه راه های جدیدی برای
پروژه های مربوط به گردش��گری قوم نگاری ،باس��تانی،
تاری��خ نظامی ،صنع��ت و مواردی از ای��ن قبیل در نظر
می گیرن��د و موجب تقاضا برای این بخش ها می ش��وند،
حمایت های��ی اعمال کند .در ح��ال حاضر گمان می رود
بیش از 14هزار ش��رکت برگزارکننده تور در این کش��ور
وجود داش��ته باشد .والدیمیر مدینس��کی ،وزیر فرهنگ
روس��یه نیز پیشنهاد کرده اس��ت یارانه ها از بودجه فدرال
و مطابق با اولویت های ملی این کشور پرداخت شوند.
قرار اس��ت روس��یه حداکثر 2میلیارد و 765میلیون روبل
پرداخ��ت کند و این یارانه به مس��ائلی مانن��د حجم ورود
فصلی و بیشترین تعداد بهینه گردشگرانی که این مناطق
می پذیرند ،بستگی دارد .در کنار این پرداخت ها ،ایده مربوط
به تشکیل س��ازمان های دولتی برای گردشگری از سوی
مقامات روس��ی رد و بر بخش ه��ای خصوصی کوچک به
جای غول های دولتی این حوزه تاکید شده است؛ زیرا امکان
سوء مدیریت و عدم شفافیت در چنین سازمان های بزرگی
وجود دارد .بهبود تسهیالت تفریحی مربوط به گردشگری
و مدرن س��ازی انها ،یکی دیگر از مواردی اس��ت که مورد
تاکید سیاس��ت گذاران روس قرار گرفته اس��ت .البته این
تمهیدات برای ارزان تر کردن س��فر به دلیل افزایش قیمت
س��وخت و هزینه وام های بانکی صورت گرفته است .سال
بررسی تجربه کشورهای مختلف در به کارگیری سیاست پرداخت یارانه سفر
کاهش قیمت سفر ،بهبود وسایل و امنیت گردشگران
گذشته 20 ،میلیون گردش��گر خارجی از این کشور دیدن
کردند؛ بنابراین پتانس��یل زیادی برای توسعه کشور دیده
می شود و این کش��ور درصدد است تا از تمام فرصت های
موجود برای گس��ترش گردشگری اس��تفاده کند .از سوی
دیگر ،روسیه در راستای حمایت از گردشگری داخلی این
کش��ور تدابیر دیگری نیز در نظر گرفته است .از مهمترین
این موارد می توان به اصالح و تدوین برخی قوانین اش��اره
کرد که در دس��ترس بودن را برای گردش��گری داخلی و
درون مرزی افزایش می دهند .در گام دوم توسعه معیارهای
حمایت مالی مستقیم از تورگردانان بر مبنای تجربه به کار
گرفته شده در کشورهای دیگر مدنظر بوده است .در مرحله
سوم ،خلق ش��رایطی که هزینه تورها به روسیه را کاهش
لو نقل چارتر مس��افران در
دهد ش��امل یارانه دادن به حم
مقاصدی که برای توسعه گردشگری مهم تلقی می شوند،
مورد تاکید است .گام چهارم نیز افزایش سرمایه گذاری در
توسعه زیرساخت های گردشگری روسیه و پنجمین تدبیر
اتخاذ شده نیز کمک به نظام حمایت از بازاریابی گردشگری
ملی عنوان می شود .در چارچوب این سیاست ها ،حمایت از
تورگردانان در دستور کار قرار گرفته است و مقررات مربوط
به این کار تا پایان فوریه س��ال جاری تنظیم شدند .کمیته
جانشینی واردات روس��یه که از سوی وزارت فرهنگ این
کشور ایجاد شده اس��ت ،بر توسعه مسیرهای گردشگری
و مهی��ا کردن انان برای ورود تورگردانان روس��ی فعالیت
می کند .برخی از این قوانین مربوط به توسعه زیرساخت ها
هستند .در این چارچوب ،پذیرش قوانین مربوط به هتل ها
تسریع می یابد و وضعیت مالکیت نهادها و شهرداری ها نیز
لو نقل
باید روشن ش��ود .توافق نامه هایی نیز در حوزه حم
مس��افر انجام می ش��ود و تمرکز اصلی دولت روس��یه بر
لو نقل است.
ارزان تر شدن حم
یارانه سوخت ترکیه برای کاهش قیمت سفر
در همی��ن ح��ال ،ترکیه نیز چندی پی��ش در تالش برای
بهبود بخشیدن به اسیب های وارد شده به گردشگری این
کش��ور به دلیل اقدامات تروریستی ،پیشنهادهایی مبنی بر
ارائه یارانه س��وخت برای پروازهای��ی که به 5ناحیه مهم
گردشگری این کشور انجام می شود ،مطرح کرد .به گفته
ماهر اونال ،وزیر گردش��گری ترکیه ،خطوط هوایی برای
س��فر به مناطق انتالیا ،االنیا ،داالمان ،ب��دروم و ازمیر در
فصل ش��روع گردش��گری در ماه های اوریل و مه به ازای
هر پ��رواز 6هزار دالر یارانه تخصیص م��ی داد .به دنبال
تظاهرات و حمالت گروه های چپگرای این کش��ور که در
مقیاس کوچک انجام شده است ،همچنین سرایت خشونت
در مناطق کردنش��ین جنوب شرقی این کشور و در نهایت
بمب گذاری های استانبول که بزرگ ترین تهدیدات را برای
صنعت گردشگری ترکیه ایجاد کرده اند ،ورود گردشگران
به این کش��ور با نگرانی هایی همراه ش��ده اس��ت .دولت
ترکیه برای کاستن از همین نگرانی ها و جذب گردشگران
اق��دام به پرداخ��ت یارانه زد .همه اینها درحالی اس��ت که
گردش��گری در ترکی��ه اهمیت باالی��ی دارد و حدود 4 /5
درصد از اقتصاد این کش��ور را که مع��ادل با 800میلیارد
ل بحران
ل می دهد .سال گذشته ،به دنبا
دالر است ،تشکی
مالی کش��ور روس��یه که در نتیجه تحریم های غرب این
کشور بر سر مساله اوکراین ایجاد شده بود ،ترکیه در مورد
پروازهای روسیه سیاست پرداخت یاران ه را در نظر گرفت تا
گردشگران روسی خود را از دست ندهد .روس ها 10درصد
از گردشگران خارجی واردشده به ترکیه را در فاصله نوامبر
س��ال 2015تا ژانویه سال 2016تشکیل می دادند و پس
از المانی ها که 5 /4میلیون مسافر به ترکیه فرستاده بودند
و 15 /5درصد از مس��افران وارد ش��ده به ترکیه را به خود
اختصاص می دادند ،در رده دوم بزرگ ترین متقاضیان سفر
به این کشور قرار داشتند .با این وجود ،شرایط سختی برای
پرداخت این یارانه ها وجود دارد؛ برای مثال این یارانه تنها
برای هواپیماهایی با بیش از 100صندلی اعطا می ش��ود و
برای پرداخت ان به هر اژانس ،حد پایین 11نفر مس��افر
از س��وی هر اژانس تعیین شده اس��ت.این یارانه ها به ویژه
برای المانی ها که تعداد زیادی از گردش��گران این کش��ور
را تش��کیل می دهن��د و به دلیل مرگ تع��دادی از انان در
بمب گذاری استانبول تعداد گردشگران این کشور به ترکیه
تحت تاثیر قرار گرفت ،می تواند مفید باش��د .پیش بینی ها
البت��ه از کاهش 25درصدی ورود گردش��گران المانی به
انتالیا در تابستان امسال حکایت دارد.
یارانه مقدونیه به وسایل حمل و نقل گردشگر
در کن��ار یارانه های��ی که روس��یه و ترکیه برای توس��عه
گردش��گری خود تخصی��ص داده و می دهند ،مقدونیه نیز
در همی��ن راس��تا ،از 15تا 65یورو به ازای هر گردش��گر
لو نقلی که مسافر با ان وارد کشور
به هر نوع وس��یله حم
ش��ده ،می پردازد .این یارانه برای تورگردانانی که مسافران
خ��ود را با س��فرهای هوای��ی به این کش��ور منتقل کنند،
65ی��ورو و ب��رای تورگردانانی که با اتوب��وس تور خود را
برگزار کنند 20 ،یورو برای هر مس��افر است .شرکت هایی
که ت��ور ترکیبی ارائه می کنند نیز به ازای هر مس��افر 15
ی��ورو دریافت می کنند .این یارانه به این دلیل وضع ش��د
که بتواند پروازهای مس��تقیم از روس��یه ب��ه مقدونیه و در
نتیجه تعداد گردشگران به این کشور را بیشتر کند؛ گرچه
می تواند به دلیل عدم دسترس��ی مقدونیه به دریای ازاد نیز
باشد .همچنین مقدونیه در ماه مارس سال جاری تدابیری
اتخاذ کرد که تا یک سال بعد از ان تاریخ ،برای سفر بین
این کشور و روسیه نیازی به صدور روادید (ویزا) نباشد.
11
یارانه 100میلیون دالری مصر
به سفرهای هوایی
مصر نیز در س��ال 2011مشوق هایی برای سفر هوایی به
منطقه شمال شرقی این کشور که منطقه ای گردشگرپذیر
اس��ت ،در نظر گرفت تا تقاضا را تحریک کرده و از موانع
موجود در ای��ن زمینه جلوگیری کند .این یارانه به صورت
کاهش در مالی��ات خطوط هوایی به اندازه 5دالر به ازای
هر مسافر در نظر گرفته شده تا سفرهای هوایی به مصر را
تشویق کند؛ این به معنی نوعی یارانه 100میلیون دالری
در ان س��ال بود .عل��ت دیگر این یاران��ه را می توان اغاز
ناارامی ها در مصر پس از تظاهرات گسترده در میادین این
کشور علیه حس��نی مبارک دانست .عالوه بر این ،مصر در
سال 2014نیز یارانه هایی برای چارترهای پرواز زمستانی
قرار داد تا کاهش 23درصدی گردشگران المانی در نیمه
اول س��ال را جبران کند و تعداد گردش��گران را به پیش از
بحران این کشور برگرداند .میزان یارانه اعطاشده به خطوط
هوایی بسته به مسافت و شهرهای توریستی بین 24تا 31
یورو ب��ه ازای هر صندلی متفاوت بود .برای برخی مقاصد
که اسیب پذیری بیشتری داشتند نیز یارانه بیشتری در نظر
گرفته شده بود .در سال 2015این یارانه خطوط هوایی به
مناطقی همچون لوکسور همچنان وجود داشت.
یارانه تایلند و اندونزی به گردشگران داخلی
اما چنان که اشاره ش��د ،در کنار یارانه هایی که کشورها به
ورود گردشگران خارجی تخصیص می دهند ،یارانه هایی نیز
برای توسعه س��فرهای داخلی و افزایش تعداد گردشگران
داخلی اختصاص داده می ش��ود .این اتفاق در کش��ورهایی
مانند تایلند و اندونزی رخ داد .انتقال تمرکز از گردش��گری
بین المللی به گردشگری داخلی در تایلند به سال 2008رخ
داد .در این تاریخ ،دولت تایلند با بخش خصوصی این کشور
همکاری کرد تا برنامه «نمایش��گاه سفر تایلند» را برگزار
کند و قیمت خطوط هوایی محلی و هتل ها را کاهش دهد.
این امر به نوبه خود منجر به افزایش تعداد و تکرار سفرهای
داخلی در این کشور شد .در سال 2010نیز دولت این کشور
برای تمام اتباع خود ،کاهش درامد قابل مالیات س��تانی را
در زمینه مخارج مربوط به گردش��گری داخلی اعمال کرد.
به هر صورت ،افزایش گردش��گران داخلی زیان ناش��ی از
کاهش سفرهای گردشگران بین المللی را جبران نکرد ،زیرا
تمای��ل به پرداخت انان بیش از گردش��گران داخلی تایلند
بود .تالش های بالی اندونزی نیز برای ارتقای گردش��گری
داخلی پس از بمب گذاری های تروریس��تی در س��ال های
2002و 2003در ای��ن جزی��ره نیز تنها یک س��وم مخارج
روزانه گردشگران خارجی این منطقه را پوشش داد.
توجیه پرداخت یارانه سفر در اقتصاد ازاد
پرداخت یارانه یکی از روش های اقتصادی برای دخالت
دولت در اقتصاد اس��ت که همواره موافقان و مخالفان
بس��یاری داشته اس��ت .معموال اقتصاددانان بازار ازاد با
یارانه های اعطایی دولت و به طور کلی دخالت دولت در
اقتصاد مخالفند؛ با این حال به نظر می رس��د در پاره ای
از م��وارد ،در صورت موقتی بودن و برقراری ش��رایطی
ویژه بتوان برخی یارانه ها یا کمک های دولتی را توجیه
کرد .ش��رط این کمک ها از نظر برخ��ی از اقتصاددانان
توسعه این اس��ت که به توانمندس��ازی صنعتی خاص
یا پ��رورش قابلیتی وی��ژه منجر و پ��س از مدتی قطع
شود .گردش��گری نیز می تواند به عنوان یکی از صنایع
مهم در هر کش��وری از مزایای کم��ک دولتی (به ویژه
در مناطق محروم) برای رش��د اس��تفاده کند و پس از
مدتی با عادی شدن روند رشد از چنین یارانه هایی چشم
پوشید .البته به ثمر نشستن این سیاست به نحوه اجرا و
سیاست گذاری هم بستگی دارد .تجربه کشورهای دیگر
می تواند سیاست گذاران را در این راستا کمک کند.
صاحب امتیاز:شـرکت جهان سبز
مـدیرعامـــل:حسـین احـمـدی
مدیر مسوول :ساجده اثنى عشرى
زیـر نظــر شــورای ســردبیـــری
چاپ :چاپخانهروزنامهجامجم
شماره 498یکشــــــنـبه 23خرداد ماه 1395
سازماناگهیها88311361- 88311353:
نشانى:تهران ،خیابان مطهری ،بعد ازخیابانسلیمان
خاطر ،خیابان اورامان ،پلاک ،43واحد2
تلفکس 88813489- 88301986:
توزیع :نشرگسترامروز
توزیعمشترکینتهران:شتابگستر 88944361
زان می عشق کز او پخته شود هر خامی
گر چه ماه رمضان است بیاور جامی
روزه هر چند که مهمان عزیز است ای دل
صحبتش موهبتی دان و شدن انعامی
احسان زیورعالم
رسانه و اخالق؛ برویم سر اصل مطلب!
تلویزی��ون ،این جعبه جادویی ،این روزها مملو از پارادوکس هایی اس��ت که
اصرار بر القای کدهای اخالقی دارد .قرار اس��ت به واس��طه انها دریابیم راه
سعادت چیست؛ سعادتی در گرو پارادوکس ها.
-1چندی اس��ت که س��ریال «برادر» به کارگردانی جواد افش��ار به عنوان
سریال مناسبتی ش��بکه دو در حال پخش است .سریال همان کلیشه های
اخالقی اس��ت که گویا تمامی ندارند .تقابل خیر و ش��ر ،یکی در پی روزی
حالل و دیگری ثروتمند شدن در عرض سه سوت .همه چیز رو و مستقیم
بیان می ش��ود .نه خبری از زبان اس��تعاره و مجاز اس��ت و نه بیان ادبی و
هن��ری مضامین .برای مثال در یک س��کانس جالب ،ناص��ر (با بازی پوریا
پورس��رخ) وارد منزل حسابدار همدستش می شود و بدون هیچ مقدمه ای ،از
منویاتش برای رسیدن به ثروتی باد اورده می گوید .از اینکه چقدر تمایل به
داشتن مال و اموال دارد و می خواهد زندگی پرزرق و برقی با تالشی اندک
داشته باشد .ناگهان فیلم قطع می شود تا با یک پیام بازرگانی روبرو شویم.
تا اینجای کار ناصر در قیاس با پدرش ،حاجی دست پاک و درستکاری که
حاضر نیس��ت به هر قیمتی مال و منالی داشته باشد ،مخاطب این رسانه را
در وضعیت قیاس اخالقی قرار می دهد .او باید بپذیرد که قرار نیست به هر
ضرب و زوری ثروتمند شود .رزق حالل بر مال حرام رجحان و برتری دارد
و . ...اکن��ون مخاطب برای دریافت مضامین
اخالقی س��ریال اماده اس��ت ک��ه ناگهان با
تبلیغ��ات طوالن��ی -طوالنی تر از س��کانس
مذک��ور -یک اپرات��ور تلفن هم��راه مواجه
می شویم .اپراتور در پیام بازرگانی خود تاکید
ب��ر این دارد که با تماس بیش��تر ش��انس به
دس��ت اوردن پنجاه میلیون تومان را تجربه
کنی��د .همه چیز روی هوا م��ی رود .همه ان
تالشهای کلیشه ای برای اخالقی کردن مردم باد هوا می شود.
-2یک خبر در فضای رس��انه ای واکنش��های دوگان��ه ای با خود همراه
ساخت .برخی نسبت به ان ابراز خوشحالی کردند و برخی ان را حرکتی
در جهت متزلزل کردن فضای دیپلماتیک .نام عربستان به سبب جنایات
جنگی در یمن ،در فهرس��ت ناقضان حقوق کودکان قرار گرفت .فضای
عموم��ی رس��انه ها در تکریم این حرکت س��ازمان ملل ب��ود که به نظر
می رس��ید جز ابراز نگران��ی ،کارهای دیگری نیز از دس��تانش برمی اید.
رابطه به ظاهر متش��نج غرب و عربس��تان -البته در بدنه مردم به سبب
افشای اسنادی مبنی بر دست داشتن عربستان در حمالت یازده سپتامبر
رس��انه های غرب��ی را در معدود اتفاقات ،همگام با رس��انه های ایرانیس��اخت .همه یک چیز می گفتند :عربستان محکوم است .گویا اخالق و
انسانیت در رسانه ها بیدار شده بود و فهم اینکه کشته شدن چند کودک
اذان ظهر 13:04
غروب افتاب 20:20
اذان مغرب 20:41
اذان صبح فردا 4:01
طلوع افتاب فردا 5:48
بر هر دلى که به شهوتها ارام گرفته باشد ،حرام
است که در ملکوت اسمانها گردش کند..
حضرت رسول (ص)
سیستم مدیریت کیفیت
H O N A R M A N D I N T E R N A T I O N A L N E W S P A P E R
اموزه های متضاد در برنامه های تلویزیون
اواقتشرعی
س سحاب زری باف در خانه هنرمندان
عکس روز نمایشگاه عک
ISO 9001 : 2008
فرزان قاسمی
سیستممدیریتکیفیت-رضایتمندیمشتری ISO 10004:2012
طــــرح روز دور ریز 35میلیون تن غذا در ایران
مراسم افتتاحیه قبل از بازی فرانسه رومانی در ورزشگاه سنت دنیز
فرانسه | رویترز
سجاد جعفری
نمایشگاه عکس های فیلم «ایستاده در غبار» در گالری پاییز خانه هنرمندان
که هیچ گاه نامش ذکر نمی ش��ود ،به چه میزانی دردناک است .عربستان
در یک موقعیت حس��اس قرار گرفته بود و خیال می کردیم این بار نوبت
خیاط اس��ت که در کوزه بیافتد .ورق برمی گردد و بان کی مون ،مردی
ک��ه جز ابراز نگرانی ،کار دیگری نیاموخته ،اعالم می کند نام عربس��تان
از لیس��ت سیاه خارج شده است .همین یک جمله کافی بود تا گروه های
صلح طلب و طرفدار حقوق کودکان؛ حتی یونیس��ف ،سازمان وابسته به
سازمان ملل ،این اقدام اقای مدیرکل را تقبیح
کنن��د .بوی ی��اس فضا را پر می کن��د و انگار
قرار نیست اخالق پس از مدتها در این جهان
رس��انه زده پیروز شود .ضربه نهایی نیز زمانی
زده می شود که اقای دبیرکل در یک نشست
خب��ری اعالم می کن��د به واس��طه تهدیدات
مال��ی ،اقدام به خارج کردن نام عربس��تان از
فهرست سیاه کرده است .بار دیگر بی اخالقی
در لفافه رسانه پیروز شده بود .کاری از دست کسی برنمی امد و تنها این
رو س��یاهی بود که بر زغال ماند .این پ��ول بود که اخالق را در خود نه
هضم کرد و همه چیز به قضاوت ما سپرده شد.
-3این داس��تان رسانه و اخالق است .داس��تانی که نه در رسانه غربی
که در رس��انه داخلی با ان روبروییم .همه چیز هم در یک مساله نهفته
اس��ت؛ بدون حمایت مالی مروجان ضداخالق نمی توان رس��انه را سرپا
نگاه داشت .در رسانه غربی این دولت گناهکار و کودک کشی است که با
پول نام خود را از فهرست جنایتکاران پاک می کند تا شاید ردای اخالق
بر تنش خوش بدرخش��د و در رسانه داخلی ،نبود منابع مالی خوب ،حتی
شعایر اخالقی که تبلیغش می کند را در عرض چند ثانیه زیر پا می گذارد.
در چنین فضای رس��انه ای ایا می توان از مخاطب توقع اخالق مداری را
داشت؛ وقتی رسانه خود اخالق تبلیغیش را زیر پا می گذارد؟
1
طراح جدول :رسول نادری
2
پاسخ جـدول شـماره قـبل
1
15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1
ا
ی
م
ر
ه
ر
ا
س
3ی
4ا
ا
ر
ا
ن
س ی
ا
ر
ل
ج
و
2
5
6
ن
د
ه
ی
ر
ا
و
ا
ن
ا
ن
ا
7
8ب
9ی
10س
11ر
12ن
13و
ه
ک ر
ت س
ر
د
ی
و
ی
ر
ا
ی
ر س
م
ا
د
ن
ک
ن
ر
ا
ی ب
ر
ی
ن
و
ن
ا
ر
ا
ج
ا
ر
ا
ن
ا
و
ب
ا
ر
ت
د
ی
ر
ت
و
ک
ا
ر
14ش ن
15ت ا
ا
س
ر
ی ک
ن
ن
و
ا
ش
و
ی
د
ا
ر
م
ا
ن
افقی:
ر
و
ی
ر گ
ا
س
7
و
ا
ر
د
ر
ی
ا
ت
ن
ب
ی
ا
10
9
ر
11
13
د
ر
ن
ه
م
ا
ن
ا
ا
م
ا
ن
ل
ی س ی
پ
6
8
م
م
م
ا
د
5
س ر
ب ی
ا
ا
4
ا
ا
د
ا
ب
3
ر
ن
ل
ه
15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1
12
14
15
-1نام شخصیت مورد نظر-ازالبوهایش-2سرگشته-اثری ازمحمدحجازی-
محلنگهداریکاال-3نرده-ازشکستنیها!-جنگ-4فریادبلند-پارسنگ
ترازو-عالمت مفعولی-5ازچاشنیها-ازالبومهای دیگرش-دست عرب-ازحروف
عطف-6ولی،اما-کشت بارانی-7ورم-تخت پادشاهی-8من وشما-یک
خودمانی-بوی ماندگی-سودای ناله-9نیکوکاران-عبادت کننده-10گناه بزرگ-
نوعی ماهی-11گوشت ترکی-عالمت جمع-نوعی جامه بلندمردانه-باران
اندک-12مجازات شرعی-لباس زنان هندی-پاسخ-13بسیاربرنده-کمک
رسان-خواروبار-14هنگام عصر-اثری ازماکسیم گورکی باترجمه محمدقاضی-
خمیده-15دشنامولعنت-اثریازمحمدرضابایرامی
عمودی:
-1زمانمشخص-ازالبومهایدیگرش-پسوندنگهدارندگی-2غاروحی-جیوه-تغییردادنکالم
ازوضع وحالت اصلی-3اصطالح قرانی-ویتامین جدولی-صف-شفابخش بیمار-4شرف-ازاجرام
سماوی-لولهتنفسی-5تخمکتان-شیردرنده-روداروپایی-6زیادهخواهی-برهنه-ویتامین
جوانی-7یاررامین-برگزیده-8درشب نمی بیند-اسب یکران-9سرابی درکرمانشاه-صف-10حرف
فاصله-دندانه-نوعیموسیقی-11بیماری-فلکهشهری-سرگشته-12رودیدرروسیه-کتاب
شاعران-دوستان-13بردبار-تلخ عرب-پایه-کوچک نیست-14شهری دراستان فارس-زخم اب
کشیده-جمله قرانی-15گندم سوده-ازالبومهای دیگرش-نوعی باال پوش
اخبار دیدنی
استراحت سربازان حامی دولت لیبی که در حال پیشروی جاده
سرت هستند | رویترز
سال1395
اتش سوزی در پارک ملی « بمو» شیراز روز جمعه باعث وارد شدن خسارات زیادی به حیات وحش
ان منطقه شد .نبود امکانات کافی برای خاموش کردن اتش مشکل اصلی بود | مهر
اولین بازی مسابقات یورو 2016با برتری دو بر یک تیم فرانسه در مقابل تیم البانی
اغاز شد | یوفا
مراسم گلریزان ازادی زندانیان با همت انجمن حمایت از زندانیان مرکز ،سینمای هنر و تجربه
و عوامل فیلم «چهارشنبه» در سینما کوروش برگزار شد |.ایسنا
ملکه الیزابت دوم با شاهزاده فیلیپ ،دوک ادینبورگ در مراسم مذهبی جشن 90
سالگی ملکه لندن | خبرگزاری فرانسه