روزنامه هنرمند شماره 499
روزنامه هنرمند شماره 499
مفهومقهرماندرسینمایمعاصر
به بهانه تولد «جان وین»
سینما با قهرمان
زنده است
7
دوشنبه24خرداد ماه 1395
12صفـــحه
بازار موسیقی در بهار 95
یکه تازی محسن چاوشی
با«امیربی گزند»
10
سال نهــم شماره 499
1000تومـان ISSN 2008-0816
w w w . h o n a r m a n d o n l i n e . i r
حسین پوریانی فر کارگردان تئاتر در گفتگو با «هنرمند»
«شینیون»؛ تصویری از
زندگی انسان های بی هویت
5
گفتگوی «هنرمند» با امیر جلیل وند ،گرداورنده مجموعه «چشمه صبح»
شعران چیزی است که
ارزش به یاد سپردن را دارد
یادی از مارکو گریگوریان به بهانه نمایش اثارش در تهران
تلفیق هنر شرق و غرب
از جنس خاک ایران
نگاهی به سریال «برادر» شبکه سه سیما
اقای افشار انتظار ندارید که مردم
فکر کنند «ناصر» رستگار می شود؟!
نگاهی به فیلم بارکد پنجمین اثر مصطفی کیایی
8
4
شیطنت Gemبرایتوقیففیلم هایایرانی!
6
نادر فوقانی
معادلهپیچیدهشبکه هایماهواره ایبرایسینما
9
یک کمدی اجتماعی
6
2
فرهنگ و هنر
سعید مستغاثی رییس پیشین انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران
سینمای امروز نیاز به افراد متعهد
و پایبند به نظام دارد
سعید مستغاثی رییس پیشین انجمن
منتقدان و نویسندگان سینمای ایران
گفت :ما از مدیران فرهنگی نمی توانیم
انتظار بهبود اوضاع را داشته باشیم چرا
ک��ه تجربه تمامی این س��ال ها ثابت
کرده ک��ه از ان ها ب��ه اصطالح ابی
گرم نمی ش��ود و این مجلس شورای
اسالمی است که باید در مقابل ترویج
ولن��گاری فرهنگی توس��ط مدیران
اجرایی بایستد .به گزارش هنرمند به نقل از سینماپرس:
این کارشناس فرهنگی درباره سخنرانی اخیر مقام معظم
رهبری در دیدار با نمایندگان مجلس دهم و ذکر اینکه:
«مس��اله فرهنگ ،مساله مهمی است و در بلندمدت از
اقتصاد مهم تر است ،من در مساله فرهنگ احساس یک
ولنگاری می کنم؛ چه در تولید کاالهای فرهنگی مفید و
چه در جلوگیری از کاالهای مضر فرهنگی» افزود :من
ج��داً امیدوارم که نمایندگان مجلس دهم که از نزدیک
سخنان رهبر معظم انقالب اسالمی را شنیده اند یک بار
برای همیشه جلوی مدیران فرهنگی بایستند و از ان ها
س��وال کنند که چرا بر ض��د ارمان های نظام و انقالب
اسالمی دست به تولید اثار به اصطالح فرهنگی و هنری
می زنید و چرا هیچ گاه فرمایشات مقام عظمای والیت را
به درستی نمی شنوید و به ان ها عمل نمی کنید .وی ادامه
داد :مساله فرهنگ و هنر مساله ای مهم و حیاتی است
که باید به صورت بنیادین مشکالت ان در سطح کشور
حل ش��ود و اگر این اتفاق نیفتد ما طی سال های اینده
دچار مشکالت عدیده ای خواهیم شد .ما امروزه بیش از
هر زمان دیگری نیاز به حضور نیروهای متعهد و ارزشی
و پایبند به ارمان های نظام و انقالب اس�لامی در حوزه
فرهنگ و هنر داریم اما متاسفانه مدیران فعلی فرهنگی
رسم ًا جایی برای حضور ان ها باقی نگذاشته اند .مستغاثی
س��پس با بیان اینکه امروزه سینمای ایران مکانی برای
جوالن دادن افراد معلوم الحال شده است تصریح کرد:
این افراد که اثار بسیار نازلی را در سینما تولید می کنند
مرتب ًا در حال شاخ شانه کشیدن برای هنرمندان متعهد
و ارزشی هستند و از انجا که حمایت
جدی مدیران س��ینمایی را پشت سر
خود دارند هر کاری می خواهند انجام
داده و از هی��چ چیز هم بیم و هراس
ندارند .این منتقد س��ینمای کش��ور
خاطرنش��ان کرد :به این دلیل اس��ت
که ما طی چند ماه اخیر ش��اهد تولید
و اکران مبتذل ترین فیلم های تاریخ
سینمای کشورمان هستیم که برخی
از ان ها اص ً
ال دس��ت کمی از فیلمفارس��ی های نازل و
س��خیف پیش از انقالب اسالمی ندارند و واکنش های
ج��دی مراجع عظ��ام تقلید را نی��ز در پی داش��ته اند؛
فیلمفارسی هایی که بعض ًا متاسفانه برای ان ها در رسانه
ملی تبلغیاتی ص��ورت گرفت و مدیران فرهنگی هم با
پروپاگاندا و تبلیغات رس��انه ای می خواستند این مهم را
به مردم القا کنند که این نوع اثار فروش باالیی دارند و
باعث رونق سالن های خالی سینمای کشور شده اند در
حالی که با توجه ب��ه امار تنها ۳یا ۴درصد از جمعیت
کل کشور تاکنون به تماشای این فیلم ها نشسته است.
وی اف��زود :بی بند و باری و یا همان ولنگاری فرهنگی
مساله ای است که ما امروز به وضوح ان را در سینمای
ای��ران مش��اهده می کنیم؛ س��ینمایی که بن��ا به تعبیر
حضرت امام قرار نبود جایی برای ارائه فحش��ا و فس��اد
باشد امروزه به دلیل عملکرد ضعیف مدیران سینمایی و
فرهنگی کش��ور تبدیل به منجالبی شده که با هیچ
اب طهارت��ی نمی توان اثرات نجاس��ت را از روی
ان پاک ک��رد .وی پایان افزود :ما در کش��ورمان
گنجینه های اصیل ملی ،انقالبی و اس�لامی زیادی
داریم که می توانند دس��تمایه تولید اثار ارزش��مند
فرهنگی و هنری ش��وند اما اگر نیم نگاهی به خیل
تولیدات سینمای کشور بیندازیم مشاهده می کنیم که
س��وژه ها و موضوعاتی دس��تمایه تولید اثار سینمایی
قرار می گیرند که اص ً
ال به اس�لام و انقالب اسالمی
ارتباطی نداشته و تنها درصدد ترویج ابتذال و روحیه
روشنفکرمابانه در کشور هستند.
دوشــــنبه 24خرداد ماه 1395سال نهم شماره 499
www.honarmandonline.ir
علی الریجانی در دیدار با علی عسکری:
صداوسیما طوری عمل کند که همه اقشار جامعه مخاطب ان شوند
رییس مجلس در دیدار با رییس رسانه ملی تاکید کرد :از صدا و سیما انتظار می رود به گونه ای عمل
کندکههمهاقشارجامعهمخاطبصداوسیماباشند 22.خردادعبدالعلیعلیعسکریرییسسازمان
صداوسیما با دکتر علی الریجانی رییس مجلس شورای اسالمی دیدار و گفتگو کرد .دکتر الریجانی
در این جلس��ه گفت :اطالع رسانی از مجلس شورای اسالمی و تبیین قوانین و مصوبات مجلس
یدانیم .رییس مجلس شورای اسالمی
شورای اسالمی برای مردم را از ماموریت های رسانه ملی م
افزود :مجلس شورای اسالمی برای کمک به سازمان صدا و سیما به منظور رفع تنگناهایی که با ان
مواجه است ،اعالم امادگی می کند؛ این امر می تواند صدا و سیما را در راستای نقش افرینی بهتر به
عنوان رسانه ملی ،یاری کند .وی تاکید کرد :انچه از صدا و سیما انتظار می رود طرح ها و برنامه های
نو و متنوع است و باید به گونه ای عمل کنند که همه اقشار جامعه مخاطب صدا و سیما باشند.
رییس قوه مقننه ادامه داد :جامعه ایران ،جامعه متکثری است لذا باید به همه جهات جامعه توجه
شود؛ به خصوص برای نسل جوان که مهم ترین مخاطبان هستند ،باید برنامه های جذاب تهیه شود.
دکتر علی عسکری نیز در این جلسه گفت :تعامل و همکاری با نمایندگان و استفاده از دیدگاه ها و
توانمندی های فکری و اندیشه ای انان در برنامه های رسانه ای به منظور تبیین مسائل کشور ،از جمله
بهزاد مریدی مدیرکل فرهنگ و ارشاد فارس
«سینما غزل» استان فارس راه اندازی شد
مدیرکلفرهنگوارشادفارسگفت:مجموعهاکرانفیلمهایسینماییایرانوجهان
در مجموعه سالن های مهر برای هنر و تجربه و «سینما غزل» تاالر حافظ فرهنگ
و ارشاد استان ویژه سینمای برتر جهان در ماه مبارک رمضان از افطار تا سحر نمایش
داده می ش��ود همچنین وی از راه اندازی شش سالن سینمایی در الرستان ،گراش،
فسا ،کازرون ،اباده و شهید «مصلی نژاد» جهرم خبر داد .بهزاد مریدی ابراز داشت:
مجموعه اکران های س��ینمایی فرهنگ و ارشاد اسالمی استان فارس با چند سالن
نمایش در مجموعه تاالرهای مهر برای پخش سینمای هنر و تجربه و همچنین
«س��ینما غزل» که به تازگی برای اکران فیلم های برتر سینمای جهان راه اندازی
شده و در ماه مبارک رمضان ویژه افطار تا سحر است ،اماده سازی شده اند .این مقام
فرهنگی استان همچنین به تجهیز سالن «سینما غزل» فرهنگ و ارشاد فارس اشاره
کرد و گفت :افزون بر س��الن مهر که وظیفه اکران فیلم های گروه سینمایی هنر و
تجربه را برعهده دارد؛ با تجهیز سالن غزل نیز این مکان به سینما تبدیل شده و اکران
فیلم های سینمایی در ان ادامه خواهد یافت .مریدی با اشاره به اینکه یکی از دالیلی
که باعث شد سینما در مقابل رقبای سرسختی چون تلویزیون و ویدئو ،تاب بیاورد،
برخورداری از امتیاز حضور در جمع است ،افزود :عواطف و هیجان های جمع بر تک تک
تماشاگران اثر می گذارد و در نتیجه لذت حاصل از تماشای فیلم را چندبرابر می کند که
امتیاز مجموعه ها و سالن های کوچک سینمایی در این است که زود ُپر می شوند و با
ایجاد فضایی گرم ،موجب تشدید اثر جمع شده و می تواند سالیق مختلف مخاطب را
همزمان برای دیدن اثار سینمایی متفاوت فراهم سازد.
اولویت های رسانه ملی در حوزه مجلس است .رییس سازمان صداوسیما افزود :این سازمان همکاری
با کمیسیون های مجلس شورای اسالمی در راستای گردش دانش و اطالعات را به عنوان مقدمه
ای برای قانونگذاری مدنظر قرار خواهد داد .به گفته وی ،انعکاس دیدگاه های نخبگان از موضوعات
مورد تاکید رسانه ملی است.
شجاعی کیاسری مطرح کرد:
انتقاد از تبلیغات گران قیمت فیلم های سینمایی در رسانه ملی
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس نهم معتقد
است به منظور جلوگیری از تبلیغ فیلم های
سینمایی در شبکه های ماهواره ای ،وزارت
فرهنگ و ارش��اد اسالمی باید با هماهنگی
س��ازمان صدا و سیما تفاهم نامه ای را امضا
کنند ت��ا محصوالت فرهنگی با قیم��ت کمتری در
رس��انه های داخلی تبلیغ شود .سید رمضان شجاعی
کیاسری با اشاره به حکم دادستانی مبنی بر جلوگیری
از اکران فیلم سینمایی دارای تبلیغات در شبکه های
ماه��واره ای ،گف��ت :اگرچ��ه تبلیغ در ش��بکه های
ماه��واره ای می توان��د ارزان تر از پخ��ش تیزرهای
تبلیغاتی در صداوسیما باشد و مخاطب بالقوه بیشتری
را روانه سینماها کند ولی بر اساس قوانین جمهوری
اسالمی ،تبلیغ در شبکه های ماهواره ای ممنوع است.
نماینده ادوار مجلس شورای اسالمی ،با اشاره به اینکه
عموما تبلیغات محیطی و ش��هری نیز منوط به چند
بیلبورد در سطح شهرها می شود ،بیان کرد :این کار
برای تبلیغ محصوالت فرهنگ��ی ،به ویژه فیلم ها و
چرخش اقتصاد س��ینما کافی نیست .وی
با بیان اینکه بر اس��اس نظر رهبر انقالب
«فرهن��گ» امری زیربنایی اس��ت ،گفت:
از این رو محص��والت فرهنگی اثرگذاری
بیشتری نسبت به سایر رسانه ها در جامعه
دارند و باید مورد توجه بیشتری قرار بگیرند .شجاعی
کیاسری با اش��اره به راهکار جلوگیری از تبلیغات در
ش��بکه های ماهواری ،افزود :وزارت فرهنگ و ارشاد
اسالمی باید با هماهنگی سازمان صدا و سیما تفاهم
نام��ه ای را امضا کنندتا محص��والت فرهنگی مانند
فیلم های س��ینمایی ،با قیمت کمتری در رسانه های
داخلی تبلیغ شود .نماینده ادوار مجلس شورای اسالمی
با بیان اینکه نمی توان گفت تبلیغ فیلم های سینمایی در
ش��بکه های ماهواره ای کم کاری از سوی دستگاه های
مربوطه بوده اس��ت ،گفت :تبلیغ محصوالت فرهنگی
در رس��انه های خارج از کشور ،نوعی روند ضد فرهنگی
و پشت کردن به باورهای مردمی ایجاد می کند؛ لذا تهیه
کنندگانفیلم هانبایدخودشانرادرگیرچنیناموریکنند.
فرهنگ و هنر
دوشــــنبه 24خرداد ماه 1395سال نهم شماره 499
www.honarmandonline.ir
مجیدرضا حریری رییس انجمن صادرکنندگان صنایع دستی
صادرات صنایع دستی معرفی فرهنگ و هنر ایرانی است
مجیدرضا حریری ،رییس انجمن صادرکنندگان
صنایع دستی ایران مطالبه گری را یکی از وظایف
اصل��ی انجم��ن صادرکنندگان صنایع دس��تی
دانس��ت و افزود :ما هنوز مطالبات خود را اغاز
نکرده ایم .چون می بینیم دست معاونت صنایع
دس��تی بسته اس��ت و اختیارات الزم را ندارد و
اگر جز این بود ما تاکنون به عنوان انجمنی که
در زمینه صنایع دستی ،فعالیت صرفا اقتصادی
می کن��د ،مطالبات خود را حتی از نهادی باالتر
از س��ازمان میراث فرهنگی ،صنایع دس��تی و
گردش��گری اغ��از می کردیم .ریی��س انجمن
صادرکنن��دگان صنای��ع دس��تی ،فعالیت این
انجمن را غیرسیاسی برشمرد و گفت :سیاست،
حوزه ما نیست و انجمن ما به شکل تخصصی
در حوزه اقتص��ادی فعال می کند .اما همه چیز
ما به سیاس��ت امیخته اس��ت؛ از این رو س��عی
می کنیم ارا م تر حرکت کنی��م تا دولت فضای
سیاسی مناسب را داشته باشد ،سپس مطالبات
خود را در حوزه اقتصادی مطرح کنیم.
حری��ری فعالی��ت در زمینه صنایع دس��تی را
کمک به معرفی فرهنگ و هنر ایرانی دانست
و اف��زود :ما فع�لا در حال تعامل با س��ازمان
می��راث فرهنگ��ی هس��تیم چراک��ه می دانیم
معاونت صنایع دستی با عشق و عالقه در این
ح��وزه فعالیت می کند .هم��ه باید این موضوع
را درک کنن��د که صنایع دس��تی تنها تجارت،
بازرگانی و تولید نیس��ت .بخشی از ان هویت
و فرهنگ ماس��ت .بودجه فرهنگی بس��یاری
در س��ازمان های متفاوت هزینه می ش��ود؛ اما
ایا ی��ک تابلوی «وان یکاد» تبلیغ اس�لام در
بازارهای دیگر محسوب نمی شود؟
ئیس انجم��ن صادرکنندگان صنایع دس��تی
ادام��ه داد :ما به عن��وان انجمن نوپا در حال
درست کردن زیرساخت ها هستیم .به محض
اینکه ببینیم اج��ازه نمی دهند معاونت صنایع
دس��تی به مطالبات ما پاس��خ درس��تی دهد،
قطعا از کس��انی که این اج��ازه را نمی دهند
مطالبه گ��ریمی کنی��م.
حریری در پاس��خ به اینکه ایا انجمن قدرت
کافی برای مطالبه گ��ری دارد؟ گفت :قدرت
هیچک��س در ای��ن مملکت نبای��د از بخش
خصوص��ی بیش��تر باش��د .زیرا مق��ام معظم
رهبری خطاب ب��ه دولت فرمودند ،خودت را
کوچک و بخ��ش خصوصی را بزرگ کن .ما
با اتکا به س��خنان مس��ئوالن اصلی مملکت
که تش��خیص داده اند .اقتصاد پویا نمی ش��ود
مگر انکه بخش خصوصی دس��ت بازتری در
ان داش��ته باش��د ،حرکت می کنیم.
نای��ب رییس اتاق بازرگانی ای��ران و چین افزود :ما
معتقدیم باید بدنه انجمن را گسترش دهیم و بعد از
سازماندهیان،اقداماتدیگرراانجامدهیم.متاسفانه
ساختار درست در صنایع دستی وجود ندارد و این کار
را نمی توان طی یک یا دو روز انجام داد .ما در حال
حاضر در حال شناس��ایی تُجار هستیم و تا چند ماه
اینده برنامه های اموزش بازاریابی را برای انها برگزار
می کنیم ،زیرا کار انجمن صادرکنندگان همین است و
بهعبارتیتجارتدرکشورمایککارسنتیمحسوب
می ش��ود .حریری در پاسخ به اینکه تاکنون انجمن
صادرکنندگانچهتعدادازتولیدکنندگانصنایع دستیکه
توانایی تجارت را دارند شناسایی کرده است؟ بیان کرد:
درکشورماهمه چیزک ّمیدیدهمی شود.منبهکمیتها
اعتقادی ندارم و برایم کیفیت مهم است ،بنابراین دقت
و کیفیت را فدای س��رعت نمی کنم .رییس انجمن
صادرکنندگان صنایع دستی به ضرورت ارتباط
بان��ک با کش��ورهای دنیا اش��اره و بیان کرد:
م��ا باید با دنیا ارتباط بانکی داش��ته باش��یم تا
بازارهای جدید را به دست بیاوریم ،در غیر این
صورت همچنان باید به صادرات با افغانس��تان
و عراق و کشورهای همسایه ایران فکر کنیم.
اگر ب��ه دنبال بازاره��ای جدید هس��تیم ،باید
کس��انی که وظیفه این کار را دارند بستر الزم
را فراه��م کنن��د تا ما بتوانی��م از طریق بانکی
به تجارت صنایع دس��تی بپردازیم .حریری در
پاس��خ به اینکه با توجه به مذاکرات هسته ای
ایا اتف��اق خاص��ی در حوزه ص��ادارت صنایع
دس��تی رخ داده است یا خیر؟ بیان کرد :هنوز
اتفاق خاصی رخ نداده است .اتفاق خاص چند
جنبه دارد .یا باید کمی خوش��بین باشیم و من
ه��م تالش می کنم ب��ه این دید ن��گاه کنم و
خوش��بین باش��م .دی ِد دیگر این است که باید
مشکل مان را با دنیا حل کنیم و بتوانیم با اقتصاد
دنیا ترکیب شویم که البته کار دشواری است و نیاز
به تصمیمات مقامات سیاسی کش��ور دارد .تبعات
تصمیمات سیاس��ی دیگران یقه ما را که در حوزه
اقتصادی فعالیت می کنیم می گیرد .نایب رییس اتاق
بازرگانی ایران و چین به ضرورت شناخت مخاطب
اشاره و بیان کرد :بازاریابی ،یکی از مهم ترین کارهای
ماست .ما باید به مراکز پژوهشی دانشگاهی سفارش
دهیم تا بازارهای مختلف را بشناسند و سلیقه و پسند
هر کشور را دریابند .یعنی عالوه بر تجربیات و دانش
خود صادرکنندگان ،ما باید از دانش اکادمیک هم
بهره ببریم .حریری همچنین با اشاره به ضرورت
تعامل صادرکنندگان حرفه ای و توانمند با یکدیگر
گف��ت :ما ب��رای بازاریابی خارجی و توس��عه
صادرات باید ب��ه افراد توانمند و حرفه ای رو
اورده و از حضور دوستانی که تجربه فروش
صنایع دس��تی در عرصه ه��ای بین المللی را
دارن��د اس��تفاده کنیم ت��ا بتوانیم یک نس��ل
جدی��د از تاج��ران را در حوزه صنایع دس��تی
تحویل اقتصاد دهیم.
3
محسن پرویز سخنگوی انجمن قلم
سخن رهبری درباره ولنگاری فرهنگی
از تذکرات همیشگی ایشان بوده است
محس��ن پروی��ز گف��ت:
سخنان رهبرانقالب درباره
ولن��گاری فرهنگ��ی ،از
تذک��رات دائم��ی ایش��ان
اس��ت ول��ی متاس��فانه در
دولت ه��ا ومجلس ه��ای
مختلف شاهد بوده ایم که
عده ای به مسائل فرهنگی
بی توجهی می کنند.
به گزارش هنرمند به نقل از مهر :محس��ن
پرویز سخنگوی انجمن قلم درباره سخنان
اخی��ر رهبر معظم انقالب درب��اره ولنگاری
فرهنگی گفت :باید توجه داش��ته باشیم که
سخنان رهبر معظم انقالب درباره ولنگاری
فرهنگ��ی در دی��دار با نماین��دگان مجلس
مطرح ش��ده و این ،خود نکته بسیار مهمی
اس��ت .در واقع وقتی این سخنان در دیدار
با نمایندگان مجلس طرح ش��ده ،یک اشاره
پنه��ان و ضمنی به نقش و تاثیر مجلس در
این رابطه دارد .وی افزود :اگر قرار بود فقط
دول��ت در این زمینه به ایفای نقش بپردازد،
قاعدتا رهبری به طرح و بیان این مساله در
دیدار با مس��ئوالن دولتی بسنده می کردند.
ول��ی وقت��ی چنین مس��اله ای در دی��دار با
نمایندگان مطرح می ش��ود ،نش��ان می دهد
که اگر چنین مشکلی وجود دارد ،نمایندگان
ه��م در ان وظیفه و نقش دارند .نمایندگان
مجلس هم می توانند بُعد نظارتی قوی تری
داشته باشند و اگر جایی خطا و اشکالی دیده
ش��د ،تذکر دهند و هم می توانند خود نقش
فعالی داش��ته باشند و پروژه ها و برنامه های
مناس��ب را در قالب طرح های مصوب بیان
کرده و دولت را ملزم به اجرای ان ها کنند.
معاون فرهنگی س��ابق وزیر ارشاد در ادامه
گف��ت :نکته دیگر این اس��ت که القیدی و
بی توجهی نس��بت به حوزه فرهنگ که در
ن��گاه برخی از مس��ئوالن
وجود دارد ،لطمات جبران
ناپذیری به کش��ور می زند
و مق��ام معظ��م رهب��ری
ه��م باره��ا در مقاط��ع،
دولت ه��ا و مجلس ه��ای
مختل��ف این بح��ث را با
بیان ه��ای مختلف مطرح
ک��رده ان��د .در واقع حالت
بی توجهی و س��هل ان��گاری و القیدی ای
که نس��بت به مس��ائل فرهنگی وجود دارد،
بیش��تر به اف��رادی بر می گردد که بیش��تر،
ناظران س��هل انگار هس��تند و فقط نظاره
گ��ر واقعیات هس��تند .تذک��ر دادن به این
که نباید این ش��رایط و فضا وجود داش��ته
باشد ،از تذکرات دائمی مقام معظم رهبری
است ولی متاس��فانه در دولت های مختلف
و در مجلس های مختلف مان ،ش��اهد بوده
ایم که ش��یوه عملکرد ع��ده ای به گونه ای
بوده ک��ه وظایف اصلی خودش��ان را از یاد
می برند و نسبت به مسائل حوزه فرهنگ ،با
بی توجهی برخورد می کنند.
پروی��ز گفت :تصور می کنم که فکر کردن
عمیق در این باره راهگشا باشد .یعنی اگر
همه؛ اعم از مس��ئولین دولتی ،نمایندگان
مجلس و ش��اغالن در بخش های مختلف
غیردولتی توجه داش��ته باش��ند که سهل
ان��گاری در ای��ن زمینه چ��ه تبعاتی دارد،
و چ��ه لطمات��ی را ب��ه فض��ای فرهنگی
جامعه وارد می کند ،قطعا ش��رایط به گونه
دیگری خواهد بود .یعنی اگر همه به این
مس��اله فکر کنیم که س��هل انگاری مان
در ای��ن زمینه چه تاثیر منفی و س��ویی بر
نس��ل های اینده خواهد داش��ت ،به طور
جدی دس��ت به کار خواهیم ش��د و شاهد
اثار این فکر کردن خواهیم بود.
4
رادیو و تلویزیون
دوشــــنبه 24خرداد ماه 1395سال نهم شماره 499
www.honarmandonline.ir
نگاهی به سریال «برادر» شبکه سه سیما
اقای افشار انتظار ندارید که مردم فکر کنند « ناصر» رستگار می شود؟!
هنرمند :وقتی تیتر زدیم که «فرصت طالیی تلویزیون
برای ج��ذب مخاطب» با خودم فکر کردم که این ایام
بهترین زمان ممکن برای جذب مخاطب از دست رفته
تلویزیون اس��ت .مخاطبی که جذب سریال های ترکی
ش��ده اس��ت و انتنش از ترکیه به هیچ صراط دیگری
مستقیم نیست.
دو زم��ان وج��ود دارد که اکث��را ،انتن ه��ای گیرنده ها
ه��وای وطن می کند :یکی لحظ��ات منتهی به تحویل
س��ال اس��ت و دیگری ایام ماه مبارک رمضان .این دو
زمان ،بهترین زمان ب��رای جذب این نوع از مخاطبان
اس��ت تا با س��اختن خاطره خوب ب��رای ان ها ،حداقل
تصورش��ان را نس��بت به رس��انه ملی تلطی��ف کند .از
برنامه های مناسبتی عید امسال که مثل هرسال موفق
نبود بگذری��م ...دل مان به ماه مب��ارک خوش بود که
اوضاع و احوال ان را هم این روزها مشاهده می کنید.
شبکه س��ه برخالف سنت هرس��ال اولین سریال پس
از اذان مغ��رب را ب��ه خود اختص��اص نمی دهد .یعنی
بهتری��ن زمان ممک��ن برای جذب مخاط��ب عمال از
دست رفته است چه این که تجربه سال های قبل نشان
داده اس��ت که س��ریال هایی که بالفاصله بعد از اذان
مغرب از شبکه سه پخش می شد ،با هرکیفیتی به دلیل
زمان پخشش ،بیش��ترین امار تماشا را داشته است اما
این ش��بکه تصمی��م گرفت که این س��اعت طالیی را
به فوتبالی اختصاص داده اس��ت که می شد وظیفه این
اتفاق خطیر را به شبکه ای که مثال برای این امر تعبیه
شده است یعنی «ورزش» محول کرد .در واقع ساعت
طالیی انتن به هیچ س��ریالی اختصاص ندارد و شبکه
دو با بیش از نیم س��اعت بعد از اذان مغرب ،س��ریالش
را به نمایش می گذارد .ان هم چه س��ریالی؟! س��ریال
«برادر» به کارگردانی جواد افش��ار .ای کاش کسی پیدا
می ش��د و قصه این فیلم را توضیح می داد .جواد افشار
بعد از به روی انتن داشتن «کیمیا» بار دیگر قصه الکن
دیگ��ری را به روی انتن اورده اس��ت که هیچ تعلیق،
ش��خصیت پردازی و قصه جذابی ندارد .مخاطبی که به
راحتی می تواند به روزترین س��ریال های امریکایی را
ببیند چرا باید به اصطالح سریال هایی که ابتدایی ترین
رکن یک سریال یعنی قصه جذاب را ندارد تماشا کند.
در روزهایی که فصل شش��م «بازی ت��اج و تخت» و
فصل سوم «دره س��یلیکون» از شبکه HBOپخش
می ش��ود چه لزومی دارد که کس��ی وقتش را با دیدن
«کیمیا» و «برادر» تلف کند؟! اقای افشار انتظار ندارید
که مردم فکر کنند که تیپ ناصر با بازی پوریا پورسرخ
رستگار شود و به خواسته هایش برسد؟ چرا باید سریالی
ک��ه انته��ای ان از هم��ان قس��مت های ابتدایی قابل
پیش بینی اس��ت را دید؟ این سریال به غیر از تیپ های
نخ نما و تکراری ،قصه ای قابل پیش بینی و موسیقی ان
که کاوری از موسیقی سریال «به کجا چنین شتابان»
اس��ت چه نکته ای دارد؟ پالن ه��ای دفرمه از کلوز اپ
تیپ ه��ا به غی��ر از خودنمایی غی��ر الزم چه ربطی به
محتوای ان صحنه دارد و جز س��رگیجه برای مخاطب
چه دستاورد و کارکردی دارد؟
ش��بکه یک نیز با س��ریال «پادری» ادامه «دودکش»
را به روی انتن فرس��تاده است که هرچند در نگاه اول
وضع و اوضاعش از ش��بکه س��ه و دو بهتر است اما در
واق��ع به غیر تیت��راژ ابتدایی ان هی��چ جذابیتی در ان
دیده نمی ش��ود .همان کاراکترها ب��ا مقدار معتنابهی از
تکه کالم های تکراری که دیگر برای مخاطب بی مزه
ش��ده است .ای کاش محمدحس��ین لطیفی و نریمانی
از س��ریال «پایتخ��ت» درس می گرفتن��د و با فرمول
جذابیت برای سری س��ازی اشنا می ش��دند چه این که
در صورت متوجه می شدند که تکه کالم های تکراری
دیگ��ر نمی تواند مخاط��ب را جذب کند بلک��ه نیاز به
طرحی نو و تکه کالم های جدیدی اس��ت تا مخاطبی
که به زحمت جذب کرده است را از دست ندهد.
در مورد ش��بکه پنج هم چیزی نگوییم بهتر اس��ت چه
این که «پرده نش��ین» برای س��ومین بار در طی س��ه
س��ال اخیر به روی انتن رفته اس��ت ک��ه در نوع خود
رکورد محسوب می ش��ود .در مجموع ،حال و روز صدا
و س��یما در این روزها اصال خوب نیست .انگار که این
مجموعه غافلگیر ش��ده است و به همین دلیل دستش
برای برنامه های نمایش��ی در ای��ام ماه مبارک رمضان
خالی اس��ت و اگر نبود جام ملت های اروپا« ،خندوانه»
و «دورهمی» دست خالی بودنش بیش از پیش نمایان
می ش��د .گاهی اوق��ات با خودم فک��ر می کنم که صدا
و س��یما به کاری که ب��ا مخاطبانش می کن��د و به از
دست دادن مخاطبانی که ش��مار ان ها رو به افزایش
است ،اگاه است و هیچ کاری نمی کند یا این که صدای
مردم ب��ه گوش ان ها نمی رس��د و متوجه زحماتی که
برای جذب مخاطب در سالیان گذشته انجام شده است
را نمی داند؟! امیدوارم هرچه هس��ت تعمدی و لجبازی
نباشد .به واقع چه اصراری است که ساخت سریال های
تلویزیونی در دس��ت عده خاصی باشد؟ امیدوارترم که
در انتهای ماه مبارک رمضان مراس��م تقدیر و تشکر از
این برنامه ها به راه نباش��د چه این که در ان صورت با
خنج انداختن به صورت مخاطب تفاوتی ندارد.
ب��ه هرحال اگر این مجموعه خ��ودش را به خواب زده
است که کاری از دست ما برنمی اید چه این که از قدیم
گفته اند :کس��ی که خواب است را می ش��ود بیدار کرد
اما کس��ی که خودش را به خواب زده است ،نمی شود.
اگر هم صدا و س��یما در جریان مخاطب ناپس��ند بودن
برنامه هایش و توهین به ش��عور مخاطبانش نیست هم
امیدواری��م که هرچ��ه زودتر به گوش ای��ن مجموعه
برس��انند که صدا و س��یما از ان چه که ان ها می بینند،
از مردم خیلی دورتر است.
دوشــــنبه 24خرداد ماه 1395سال نهم شماره 499
www.honarmandonline.ir
تئــــــات�ر
5
مهم ترین رویدادهای تئاتری از نگاه «هنرمند»
حسین پوریانی فر کارگردان تئاتر
در گفتگو با «هنرمند»
«شینیون»
تصویری از زندگی
انسان هایبی هویت
«ش��ینیون» عن��وان نمایش اس��ت که با اغ��از اج��رای ان دوره جدید
فعالیت های س��الن کوچک مجموعه تاالر مولوی نیز اغاز شد .نمایشی
که حسین پوریانی فر ان را کارگردانی کرده و متن ان را سیاوش حیدری
بر اس��اس طرحی از این کارگران تئاتر به رش��ته تحریر دراورده اس��ت.
نمایش «ش��ینیون» که یکی از اثار برگزیده هجدهمین جش��نواره تئاتر
دانش��گاهی محسوب می شود و کاندیدای بهترین کارگردانی ،نمایشنامه
و طراح صحنه نیز بوده ،از فضایی غیررئالیس��تی و ابزورد برخوردار است
و داس��تان ان روایت زندگی چهار فرد بی هویت است که در یک مکان
مجهول زندانی هس��تند و از طریق یک سیستم هدایت می شوند و تنها
راه خارج شدن از این حصار جمع اوری صد کارتن موی سر است و انها
به امید ازادی مدام موهای سرشان را می تراشند و زمانی که 99کارتن پر
می شود ،دیگر موی سرشان در نمی اید .در نمایش «شینیون» که هر روز
ساعت 19در سالن کوچک تاالر مولوی اجرا می شود ،با بازی حمیدرضا
جمش��یدی ،امیر کریم زاده ،محس��ن مظاهری و ابراهیم نائیج به عنوان
بازیگر ایفای نقش می کنند.
حس��ین پوریانی فر کارگ��ردان نمایش «ش��ینیون» در خصوص روند
ش��کل گیری این اثر نمایشی به خبرنگار تئاتر هنرمند گفت :متن این حتی ارزوها و رویاهایشان هم گویی توسط یک سیستم خاص هدایت
نمایش که بر اس��اس طرح اولیه من توس��ط س��یاوش حیدری نوشته می ش��ود .این کارگردان جوان تئاتر در توضیح نش��انه ها و نمادهایی که
ش��ده و در واقع از یک طراحی صحنه گرفته ش��د .بر این اساس من برای پیش��برد نمایش از انها اس��تفاده شده ،بیان کرد :ما در این نمایش
به اولین چیزی که فکر کردم صحنه ای بود که شکل
به طور کلی سعی داشتیم تا فضا و موقعیت نسلی را به
دای��ره واری دارد و چند نفر ه��م در ان صحنه حضور
تصویر بکش��یم که دچار نوعی بی هویتی اس��ت و برای
پوریانی فر:
دارند ،این ایده را پرورش دادم و ان چیزی که در ذهن
خ��ود در زندگی هیچ هدفی را متصور نیس��ت .انس��ان
داش��تم را با سیاوش حیدری نویس��نده متن در میان سالن تاالر مولوی بعد از بی هویت از منظر این اثر ،فردی اس��ت که دل خوش به
گذاشتم و با مشورت و همکاری یکدیگر متن نمایش بازسازی خیلی کوچکتر امیال زودگذر و ارزوهای ناممکن است و به هر بیگاری
را به نگارش دراوردیم .او درباره مضمون این نمایش از قبل شده با این وجود تن می دهد؛ تراش��یدن س��ر در این نمایش در حقیقت
اظهار کرد :ممکن است که مخاطبان هر یک با دیدن سالن کوچک و محیط نماد بیگاری کردن و تن دادن به کاری بیهوده اس��ت و
این اثر برداش��ت های متفاوتی داش��ته باشند و ما هم بسته برای کار ما مناسب س��یگار کشیدن مرتب انها نیز راهی برای برون رفت از
البته به ط��ور صدردرصد در پی الق��اء مفهوم خاصی است ولی به دلیل عمق این گرفتاری و فراموش��ی است؛ همچنین ژورنال موی
نیس��تیم اما به طور کلی چیزی که من درباره مفهوم کم سالن به نمایش ما س��ر هم در واقع انها را به گذشته ش��ان پیوند می دهد و
کار می توانم عنوان کنم این اس��ت که شخصیت های لطمه خورده و میزانسن ارزوی رسیدن دوباره به ان را در سر می پرورانند .بوقی
این نمایش نمونه انس��ان های بی هویتی هس��تند که کار محدود شده است که در این نمایش وجود دارد همان سیستمی است که
بیرون از این نمایش نیز به وفور انها را می بینیم ،شاید و چون تماشاگرانی که ش��خصیت های این نمایش را هدای��ت می کند .وقتی
در ردیف های باالیی
بتوان گفت انها همان کس��انی هستند که یک زندگی
این بوق به ص��دا درمی اید ادم های نمایش دچار نوعی
روزم��ره و معمولی دارند ،بخش��ی از موضوع نمایش می نشینند دید درستی تنش می شوند ،ش��خصیت های نمایش در این نمایش
مربوط می شود به زندگی هم نسالن خودم که به دهه نسبت به نمایش ندارند وقتی دچار اشتباه می شوند و یا اینکه دست به اعتراضی
شصتی ها موسوم هستند و من فکر می کنم بی هویتی مجبور شدیم میزانسن را می زنند این بوق به صدا درمی اید و شخصیت های این
عقب تر ببریم
به ویژه در میان متولدین این دهه بس��یار زیاد اس��ت
نمایش ش��روع به خود زنی می کنند و این اتفاقی است
و کاراکتره��ای ای��ن نمایش هم دقیق��ا دارای همین
ک��ه ما در زندگی واقعی ش��اید ان را ب��ه انواع مختلف
که
جسارت
فاقد
خصوصیات هس��تند ،یعنی شخصیت هایی بی هدف و
تجربه کرده باشیم .او با اشاره به تناقضی که میان عنوان و محتوای این
اثر نمایشی وجود دارد ،گفت :واقعیت این است که عنوان نمایش توسط
نویس��نده متن انتخاب ش��ده است اما سعی ما در انتخاب اثر این بود که
عنوان اثر نش��انگر مفهوم خاصی نباشد« ،شینیون» هم در واقع واژه ای
است که کاراکترها در این نمایش مرتب ان را تکرار می کنند .به عقیده
م��ن اتفاقا این واژه برای این نمایش عنوان مناس��بی بود؛ چراکه هیچ
توضیحی برای این نمایش ندارد و زمانی که از جانب س��یاوش حیدری
نویسنده متن پیشنهاد شد به نظر من هم بسیار جذاب امد.
پوریانی فر درباره شرایط اجرا در سالن کوچک تاالر مولوی هم ،بیان
کرد :این س��الن بعد از بازسازی خیلی کوچکتر از قبل شده بنابراین
عمق سالن کمتر شده است با این وجود سالن کوچک و محیط بسته
برای کار ما مناسب است ولی به دلیل عمق کم سالن به نمایش ما
لطمه خورده و میزانس��ن کار محدود شده است و چون تماشاگرانی
که در ردیف های باالیی می نش��ینند دید درس��تی نسبت به نمایش
ندارند مجبور شدیم میزانسن را عقب تر ببریم.
سیامک صفری و اجرای اثاری از برشت و سایمون
میزبانی تاالر سایه از «روزهای بی پایان» و...
سیامک صفری و اجرای اثاری از برتولت برشت و نیل سایمون ،اجرای «همه تان منو می شناسید» برای چهامین بار ،توقف
«کش�تن کفت ِر چاهی» در تئاتر افتاب ،میزبانی تاالر محراب از
اجرای نمایش کمدی «افس�انه ببر» ،تمدید اجرای نمایش
ِ
نمایش «هزار و یک مکر» ،وحید اقاپور با «روزهای بی پایان» در تاالر سایه و تمدید اجرای نمایش «کلوچه های خدا» تا پایان
ماه رمضان ،از جمله مهم ترین خبرهای حوزه تئاتر هستند که انها را مرور می کنیم:
سیامک صفری و اجرای دو نمایش از برشت و سایمون
سیامک صفری بازیگر شناخته شده
و مطرح تئاتر ،سینما و تلویزیون که
این روزها نمایش «( »۰۲۱صد سال
پیش از تنهای��ی ما) را روی صحنه
برده از اج��رای دو نمایش جدید از
برتولت برش��ت و نیل سایمون در
اینده ای نزدیک خب��ر داد .صفری
گفت��ه :بعد از نمای��ش «خاطرات و
کابوس های یک جام هدار» تئاتر کار
نکرده بودم و تصمیم داشتم امسال نمایش هایی را برای اجرا اماده کنم .متن هایی
داشتم که روی انها کار کردم ،یکی از انها متنی از برتولت برشت است که می خواهم
ان را اجرا کنم دیگری نمایشی کمدی از نیل سایمون است که ان را ایرانیزه کردم
و ان را شهریورماه امسال در سالن کنش معاصر کار می کنم .او افزوده :پیش از این
درخواستی به مجموعه تئاتر شهر برای اجرا در سالن اصلی داده بودم .به من گفتند
که سالن به تعمیرات می رود اما این اتفاق نیفتاد و من با گروه هایی مواجه شدم که
اجرا می روند .متاسفانه هیچ تماسی از سوی این مجموعه و اجرایی که قرار بود به
من بدهند و یا عقب افتادن ان نشد .بنابراین به سالن های دولتی فکر نکردم و به
سمت سالن های خصوصی رفتم که انگیزه بهتری برای کار کردن دارند .گفتنی
است ،نمایش « »021با بازی سیامک صفری که این روزها ساعت 20:45در سالن
کنش معاصر به صحنه می رود ،روایت گر داستان فردی اهل شعر و ادبیات است.
فردی که سرنوشت ،او را به سمت شعر سوق داده است .این فرد که ۰۲۱نام دارد
قرار است در مراسمی اخرین سروده اش را بخواند که در همین حین پلی می زند به
گذشته و اتفاقاتی را که برایش رخ داده تا تبدیل به یک شاعر شود را مرور می کند.
اجرای «همه تان منو می شناسید» برای چهامین بار
سامان ارسطو با اعالم اینکه می خواهد نمایش «همه تان منو می شناسید» برای
چهامین بار روی صحنه ببرد ،از اجرای پرفورمنس «بی نام» (اثر برگزیده جشنواره
ایران و فرانسه) پس از ماه مبارک رمضان در تماشاخانه فانوس خبر داد ..ارسطو
در این باره گفته :پرفورمنس فانوس برگزیده جش��نواره ایران و فرانسه است که
تنها یک اجرا در ایام جش��نواره در تاالر مولوی داش��ت ،قرار بود که 15شب در
تاالر مولوی روی صحنه برود اما ش��رایط اج��رای عموم ان را فراهم نکردند از
این رو تصمیم گرفتم این پرفورمنس را در تماشاخانه فانوس روی صحنه ببرم.
او افزوده :این پرفورمنس درباره مشکالت یکی از اقشاری که در جامعه به ان ها
توجه نمی شود ،است و شیوه اجرای ان به گونه ای است که از بیرون سالن شروع
می شود و در سالن ادامه پیدا می کند .پیش بینی من برای مدت اجرا یک ساعت
است ،اما اگر مخاطب با اجرا همراهی نکند ،مدت اجرا کوتاه تر خواهد شد .به گفته
س��امان ارسطو این اجرا طراحی دکور و موسیقی ندارد .این پرفورمنس 15اجرا
جایزه جشنواره دارد و برای 15اجرا نیز تمدید خواهد شد.
«کشتن کفت ِر چاهی» در تئاتر افتاب
تمدید اجرای نمایش
ِ
«کشتن کفت ِر چاهی» نوشته محمد چرمشیر با کارگردانی رضا
اجرای نمایش
ِ
حداد به خاطر دلیل اس��تقبال خوبی که از ان ش��ده تا پایان تیرماه تمدید شد.
«کش��تن کفت ِر چاهی» که هر شب س��اعت ،21:00در سالن تازه
در نمایش
ِ
تاسیسافتاباجرامی شودسعیدهاجرلی،درساابوالفضلی،مائدهاسداللهی،سونیا
اس��ماعیلی ،پردیس احمدیه ،اذین نظری ،نفیسه زارع ،ستاره ملکی و یاسمن
میرزاییایفاینقشمی کنند.گفتنیاست،تاامروزهنرمندانیهمچون؛قبادشیوا،
محمدرحمانیان ،احمد مس��جدجامعی ،جواد طوس��ی ،بهرام عظیمی ،صادق
تبریزی ،کوروش گلناری ،مهرداد ختایی ،فرشته حبیبی ،علی هاشمی شهرکی،
شیوا ارسطویی ،مهسا محبعلی ،حمیدپوراذری ،اروند دشت ارای ،مهدی کرمپور،
نازلی عباس پور ،همایون نصیری ،حس��ین پاکدل ،طال معتضدی ،س��یامک
انصاری،اتیالپسیانی،عاطفهرضوی،امیررضاکوهستانی،حبیبرضایی،محمد
عاقبتی،حسینخطیبیو...بهتماشایایننمایشنشسته اند.
توقف اجرای نمایش کمدی «افسانه ببر»
اجرای نمایش «افسانه ببر» به دلیل اسیب دیدگی هدایت هاشمی تنها بازیگر
این نمایش متوقف شد .هاش��می تک بازیگر این نمایش که روز گذشته 21
خردادماه گفته بود به دلیل ناراحتی شدید در ناحیه کمرش به مدت دو روز تحت
مراقبت است،گفته :که فعال شرایط حضور روی صحنه را ندارم بنابراین اجرای
نمایش «افسانه ببر» در مقطع فعلی متوقف شده است .این بازیگر اضافه کرده:
پیش از این قرار بود تا امروز 22خردادماه استراحت کنم و از روز یکشنبه اجرای
نمایش از سرگرفته شود اما با مراجعه دوباره به پزشک مشخص شد در حال
حاضر عارضه ای که برای کمرم پیش امده ،جدی تر از این هاست و ظاهرا ترمیم
انبهاینسادگینیست.بنابراینفعالشرایطحضوررویصحنهراندارم .هاشمی
ادامه داده :طبق تجویز پزشک دست کم 15روز دیگر باید مراقبت ویژه ای از
خودم داشته باشم و مدت طوالنی استراحت کنم .از سوی دیگر به دلیل همزمان
ش��دن با ماه رمضان و جام ملت های اروپا بهتر دیدیم اجرای نمایش را فعال
متوقف کنیم تا خاطره اش در ذهن مردم خدش هدار نشود .این بازیگر همچنین
خاطرنشان کرده :فعال اجرای نمایش متوقف است اما شاید بعدا و با بهتر شدن
شرایط کمرم ،بار دیگر در تهران یا شهرهای دیگر اجرا داشته باشیم.
میزبانی تاالر محراب از نمایش «هزار و یک مکر»
برکه فروتن از اجرای نمایش «هزار و یک مکر» نوش��ته شه ناز روستایی از
20مردادماه در تاالر محراب خبر داد .فروتن با اشاره به فعالیت های این روزهای
خود گفته :نمایشنامه «هزار و یک مکر» بر اساس داستان هزار و یک شب
اس��ت ،این اثر روایت گر ،داس��تان تعریف کردن شهرزاد قصه گو برای پادشاه
اس��ت .داستانی درباره هوش و مکر زنانه که توسط سه غالم پادشاه نمایش
داده می شود .او درباره نمایش خود گفته :این نمایش مضحکه فولکلور ایرانی
است که تمام بازی ها و تکنیک های نمایش های تخت حوضی و سیاه بازی را
به تصویر می کشد که عالوه بر داشتن فضایی شاد ،تماشاگر را با تکنیک های
نمایش ایرانی به صورتی کامال حساب شده اشنا می کند.
وحید اقاپور با «روزهای بی پایان» در تاالر سایه
وحید اقاپور که این روزها مش��غول تمرین نمایش «روزهای بی پایان»
اس��ت گفته این اثر نمایش��ی از روز 27خردادماه جاری در س��الن س��ایه
مجموعه تئاترش��هر اجرا می ش��ود .این بازیگر و کارگردان تئاتر گفته :در
نمای��ش «روزهای بی پایان» به نویس��ندگی و کارگردانی امین بهروزی
که در بخش چش��م انداز سی و چهارمین جشنواره فجر اجرا شده ،من در
کنار سجاد افشاریان ،نازنین احمدى و سوگل خلیق بازی می کنم .اقاپور
درب��اره «روزهای بی پایان» گفته :حال و هوای نمایش امروزی اس��ت و
تماشاگر را به تفکر وامی دارد .شخصیت های داستان بر سر دوراهی قرار
می گیرند ،موضوعی که ش��اید بسیاری از ما گریبانگیرش شده باشیم .او
افزوده :داس��تان این نمایش پراکنده و ش��اخه و برگ دار نیست و در یک
فضای متمرکز روایت می ش��ود .پس تلکیف تماشاگر با داستان مشخص
است و همین می تواند باعث جذب مخاطب باشد.
تمدید اجرای نمایش «کلوچه های خدا» تا پایان ماه رمضان
اج��رای نمایش ش��اد و موزیکال «کلوچه های خدا» به نویس��ندگی و
کارگردانی ارش شریف زاده به دلیل استقبال گسترده تماشاگران ،برای
اجرا در ماه مبارک رمضان تمدید ش��د .بر اساس این گزارش ،نمایش
«کلوچه ه��ای خدا» که از اردیبهش��ت ماه در کان��ون پرورش فکری
ک��ودکان و نوجوانان پارک الله به اجرای عمومی رفته و با اس��تقبال
خوب تماش��اگران روبه رو شده بود ،در روزهای ماه مبارک رمضان هم
به اجرای خود ادامه خواهد داد .گفتنی است تاکنون پنج هزار تماشاگر
از ای��ن نمایش دیدن کرده اند .نمایش��نامه «کلوچه ه��ای خدا» که بر
اس��اس داس��تانی از کلر ژوبرت توس��ط ارش ش��ریف زاده به نگارش
درامده و کارگردانی ش��ده ،داستان خرس کوچولو را روایت می کند که
از خواب زمستانی بیدار می شود و همه جا را سرسبز می بیند .او تصمیم
می گیرد از خدا تشکر کند ،ولی نمی داند چگونه این کار را انجام بدهد.
کالغ به او می گوید باید برای خدا کلوچه درس��ت کنیم .سحر زینلی،
مصطفی دارابی ،س��عید حاجی حیدری ،شایان موس��وی و مبینا احرار
بازیگ��ران نمایش «کلوچه های خدا» هس��تند .این نمایش هر ش��ب
ساعت 19در س��الن گلستان مرکز تولید تئاتر و تئاتر عروسکی کانون
پرورش فکری کودکان و نوجوانان واقع در پارک الله اجرا می شود.
6
سینـــما
دوشــــنبه 24خرداد ماه 1395سال نهم شماره 499
www.honarmandonline.ir
معادله پیچیده شبکه های ماهواره ای برای سینما
شیطنت Gemبرای توقیف فیلم های ایرانی!
در جلس��ه هفته گذشته ش��ورای عالی تهیه
کنندگان اعالم شد بنا برنامه معاون دادستان
به وزارت فرهنگ و ارش��اد اسالمی ،چنانچه
از ای��ن پس تهی��ه کنن��دگان فیلم های خود
را در ش��بکه های ماهواره ه��ای تبلی��غ کنند،
فیلم هایشان توقیف خواهد شد .پس از ماه ها
ب��ازی اصرار و ان��کار درباره پخ��ش انونس
فیلم ها از ش��بکه های ماهواره ای و رد و بدل
ش��دن وعده ها و وعیدها ،تبع��ات منفی این
مس��ئله دامن یک فیلم بی حاشیه و فرهنگی
را گرفت« .عادت نمی کنیم» تنها پس از یک
هفته اکران ،به عنوان تنها فیلمی که شاید در
بحبوحه پخش وسیع انونس فیلم ها ،کمترین
بهره را از ان برده اس��ت ،گرفتار حاشیه ها ی
منفی این اقدام شد.
اخ��ر هفته گذش��ته پس از انکه مس��ووالن
قضایی و فرهنگی بارها به فیلمسازان هشدار
دادند تا انونس فیلم هایش��ان را به شبکه های
ماهواره ای ندهند و با بی توجهی انان روبه رو
ش��دند ،س��رانجام وعده خود را عملی کردند.
در این می��ان بخت با «عادت نمی کنیم» یار
نبود .به گزارش بانی فیلم ،اجرایی شدن وعده
درباره فیلمی که یکی-دو هفته ،انونس هایش
از Gemپخش شد .کیست که نداند انونس
بقی ه فیلم ه��ای روی پرده با چه حجم باالیی
هر روز در ش��بکه های مختلف Gemدیده
می ش��وند .دادس��تانی تهران با ورود جدی به
ای��ن پرونده پس از احضار چند تهیه کننده به
دادگاه ،علی��ه «عادت نمی کنیم» اقدام کرد و
اخر هفته گذش��ته اخبار ضد و نقیضی در این
باره به گوش رسید .فیلم توقیف نشد و کجدار
و مریض ب��ه اکران خود ادام��ه داد .هر چند
هیچ رسانه ای خبر قطعی توقیف فیلم توسط
دادس��تانی را تایید نک��رد و قضیه در حد یک
شنیده جنجالی باقی ماند.
رئیس شورای صنفی نمایش اعالم کرد هنوز
هیچگونه ابالغیه رس��می مبن��ی بر توقیف
«عادت نمی کنیم» به شورا ارسال نشده است.
غالمرض��ا فرجی در گف��ت و گو با بانی فیلم
گفت« :خبر توقیف «عادت نمی کنیم » را در
خبرگزاری ها خوان��ده ام ولی تا همین لحظه
هیچگونه ابالغیه رسمی مبنی بر توقیف این
فیلم به ش��ورای صنفی نمایش ارسال نشده
اس��ت» او افزود« :در صورت ابالغ رس��می
مبنی بر توقیف این فیلم بالفاصله جلس��ه ای
برگزار خواهیم کرد و درباره ان تصمیم گیری
می کنیم» .این در حالی اس��ت که در جلس��ه
هفته گذشته شورای عالی تهیه کنندگان که
غالمرضا موسوی ،سیدضیا هاشمی ،منوچهر
شاهسواری ،مسعود اطیابی ،کامران قدکچیان ،
محمد بانکی ،مهرداد فربد ،عبداهلل اسفندیاری
و علی اشتیانی پور در ان شرکت داشتند اعالم
ش��د بنا بر نامه معاون دادس��تان ب��ه وزارت
فرهنگ و ارشاد اسالمی ،چنانچه از این پس
تهیه کنندگان فیلم های خود را در شبکه های
ماهواره های تبلیغ کنند ،فیلم هایشان توقیف
خواهد شد.
در همی��ن ح��ال نگرانی س��ازندگان «ااادت
نمی کنیم» از پایین امدن فیلم از پرده سینما
با وجود انتشار یک بیانیه ،پابرجاست تا حدی
که حت��ی دفتر پخش فیل��م از اعالم فروش
پنجشنبه ان خودداری می کند .حال انکه فیلم
«عادت نمی کنم» اخر هفته گذشته در سینما
ازادی به س��انس فوق العاده هم رسیده است.
گرچه شاید احتمال توقیف فیلم ،سینماروها را
تشویق به خرید بلیت ان کرده است.
از س��ویی هم شنیده می ش��ود پخش انونس
فیلم ه��ای « 50کیلو البالو» در ش��بکه های
،Gemموج��ب ش��ده ترکش ه��ای ان به
«ع��ادت نمی کنی��م » دیگر فیل��م این دفتر
س��رایت کند .در اخرین لحظات سینما ازادی
پیش فروش بلیت ه��ای «عادت نمی کنیم»
برای امروز را کنس��ل کرده است .در صورتی
که پردیس ک��وروش پیش فروش بلیت های
این فیلم را ادامه می دهد.
سازندگان «ایس��تاده در غبار» و «رسوایی
» 2هم تکذیب کردند .در میان این هیاهو ،
شبکه Gemبه یکباره پخش انونس های
دو فیلم ارزش��ی را هم اغاز کرد که تا بیش
از ان س��ابقه نداش��ت .همین مسئله منجر
به ان ش��د تا گمانه زنی های��ی در این باره
ش��کل بگیرد .برخی این اتفاق را ش��یطنت
ش��بکه Gemدر راس��تای تفرق��ه افکنی
میان سینماگران و مس��ووالن تلقی کردند
و شماری هم س��ازندگان را در مظان اتهام
ق��رار دارند .در هر حال س��ازندگان این دو
فیلم به سرعت در صدد تکذیب بر امدند.
سازندگان «ایس��تاده در غبار» در بیانیه خود
این طور نوش��تند« :ضمن اعت��راض به رفتار
مزورانه و شیطنت مدیران شبکه مذکور برای
حل مشکالت ایجاد شده برای بعضی فیلم ها،
اعالم می کنیم که عوامل تولید و نمایش فیلم
س��ینمایی ایستاده در غبار ،هیچ درخواستی را
برای نمایش هر گونه تی��زر یا تبلیغی در ان
شبکه نداشته اند .مقابله با استکبار و جریانات
فرهنگ اس�لامی مهمترین من��ش زندگی
سردار رشید اسالم ،حاج احمد متوسلیان بوده
و همین منش خالصانه نیز موجب اسارت سی
و چند ساله ایشان در دستان دشمنان است .بر
همین اس��اس ،طبیعی است که هیچ یک از
عوامل ایستاده در غبار به پخش تیزرهای فیلم
در ش��بکه ای که رفتار رسانه ای ان بر خالف
منش ان بزرگوار اس��ت ،راضی نبوده ،نیست
و نخواهد بود»
رواب��ط عموم��ی «رس��وایی » 2ه��م اقدام
ناشایست شبکه جم در پخش تیزر این فیلم
همزمان با توقیف برخی فیلم ها را محکوم و
اع�لام کرد هیچ درخواس��تی مبنی بر پخش
تیزرهای تبلیغاتی به این ش��بکه ارائه نکرده
است.
نگاهی به فیلم بارکد پنجمین اثر مصطفی کیایی
افشین علیار
(بارکد) پنجمین اث��ر مصطفی کیایی
فیلم��ی کم��دی اجتماع��ی و روایت
غیر خط��ی دارد ،در ای��ن روزه��ا ک��ه
فیلم های کمدی معن��ای هجو را پیدا
ک��رده اند ،بارکد یک کمدی درس��ت
و مخاطب پس��ند تلقی می ش��ود چرا
ک��ه کیای��ی در فیلم ه��ای قبلی اش
نشان داده اس��ت می تواند از درام ترین
موضوع اجتماعی فیلم کمدی بسازد،
اساس��ا فیلمس��از ما با بازی ب��ا فرم و
بهره گی��ری بج��ا از موقعی��ت کمدی
به یک فیل��م اجتماعی می رس��د که
حرف های بزرگ��ی را می گوید ،اگر به
فیلم های قبلی کیایی نگاهی بیاندازیم،
خط ویژه ،عصر یخبن��دان ،ضد گلوله و
بعدازظهرسگی س��گی در می یابیم که
کیایی بیش��تر از این ک��ه بخواهد به
کمدی بپردازد ،جامعه برای او در اولویت
است .اساسا فیلم های کیایی با دغدغه
س��اخته می ش��ود و او فهمیده است با
چه پارامتر های��ی مخاطب جلب کند.
شناسایی مخاطب در این برحۀ زمانی
از سوی فیلمس��از کار دشواری است،
اما کیایی با سلط به جریانات اجتماعی
خط روایی فیلمش را شکل می دهد و
در این میان با استفاده از موقعیت های
کمیک البته از نوع شریفش به ادم های
جامعه می پردازد ،ای��ن گفته ها دربارۀ
بارکد هم ص��دق می کند ،چرا که این
فیلم س��یر تکاملی کیای��ی در عرضه
کارگردانی به حساب می اید .بارکد هم
با همین شیوه ساخته شده است و مثل
فیلم قبلی کیایی یعنی عصریخبندان
س��اختار متقاطع و غیر خطی دارد اما
فض��ای کمی��ک در این فیل��م باعث
ش��ده بارکد فانتزی و متفاوت باشد ،از
س��وی دیگر کیایی تالش کرده است
که در این فیلمش به یک نتیجه گیری
یک کمدی اجتماعی
درست اجتماعی برسد ،دزدی ،اعتیاد،
فساد اقتصادی ،خیانت را در این فیلم
می بینیم ب��دون انکه بخواهد غلو کند
و یا شعار بدهد ،میالد (محسن کیایی)
و حام��د (به��رام رادان) دوش��خصیت
اصلی فیلم عقدۀ اجتماعی دارند ان ها
نمی توانند ادم های ثروتمندی باش��ند
به همین دلیل از هر راهی می خواهند
به ثروت برسند .کیایی مختصات این
دوش��خصیت را طوری طراحی کرده
اس��ت که همانطور هم در فیلم گفته
می ش��ود به احمق ها ش��بیه هستند،
میالد و حام��د می خواهند زندگی ایده
الی داش��ته باشند اما نمی توانند و دائما
راه ه��ای مختل��ف را امتحان می کنند
حت��ی حامد نام��زدش را طعم��ه قرار
می دهد تا به پول برس��د اما این باعث
می شود که نامزدش را از دست بدهد،
این دوشخصیت که به خوبی طراحی
ش��ده اند نماینده جوانانی هس��تند که
به اشتباه در مس��یرهای نادرست قدم
می گذارند .میالد دائما در فیس��بوک با
یک اکانت مونث در حال کاله برداری
است و حامد هم می خواهد هرطور شده
اس��ت به عشقش برس��د ،فقر و زیاده
طلبی باعث می شود این دو شخصیت
برای رسیدن به اهداف شان به خالف
ک��ردن روی بیاورند ام��ا هر چقدر که
فیلم به جلو می رود مشخص می شود
که حامد و میالد اساس��ا به اشتباه وارد
جریان های خ�لاف جامعه ش��ده اند.
ان ها جز افرادی هس��تند که از عقدۀ
اجتماع��ی رنج می برند و می خواهند از
فضای ملتهب جامعه سواستفاده کنند
تا به هدف شان برسند مواد فروشی یا
تلک��ه کردن ادم ها برای میالد و حامد
جرم به حس��اب نمی اید زیرا که ان ها
برای بدس��ت اوردن پول حاضر به هر
کاری هستند.
کیایی مثل همیش��ه اجتماعی را نشان می دهد
که ش��باهت به زنگ خطر دارد ادم های احمقی
مثل حام��د و میالد می توانند به جامعه اس��یب
برسانند اما چه کسی مسول این نابسامانی هایی
اجتماعی است؟ بارکد بشدت در حال هشدار دادن
است ،دربارۀ همه چیز حرف می زند ،حسن فیلم
غیرخطی بودن ان اس��ت و اینکه فیلمساز تاکید
دارد ح��ال و هوای فیلم��ش را از درام اجتماعی
و لحظ��ات کمیک دور نکند ،فیلم هر چه جلوتر
می رود میالد و حامد احمق تر به نظر می رس��ند
چ��را که حاال این دو احم��ق ان قدر در تقلب و
دزدی تبحر پیدا کرده اند که می توانند دست یک
اختالس گر بزرگ را رو کنند ،سیر تکاملی حامد
و می�لاد با روش غیرخطی کلیت فیلم را نه تنها
جذاب کرده است بلکه فیلمساز به درستی توانسته
شخصیت ها را به مخاطبانش معرفی کند.
مصطفی کیایی مهندسی فیلم می سازد ،در حین
تماشای بارکد دائما باید دنبال این بود که قصه در
یک نقطه یی کم بیاورد یا اینکه کیایی حفره های
صدای«ی��اس» خواننده رپ فارس��ی در تیتراژ «بارکد»
مشکل فیلم برای اکران عمومی شد و حذف صدای یاس
شرط اصلی اکران عمومی این فیلم در سینماهای کشور
اعالم شد .این موضوع که توسط «بهرام رادان» رسانه ای
شد ،تعجب اهالی سینما را به همراه داشت.
بهرام رادان با اش��اره به مشکالت پیش امده برای اکران
فیلم «بارکد» در صفحه اینستاگرامش نوشت:
«تاری��خ تکرار می ش��ود :حدود ده س��ال پی��ش جناب
مهرجوی��ى تماس گرفتن��د و گفتند دارند جل��وى اکران
سنتورى را می گیرند .بیشتر ایرادشان روی صداى محسن
چاوش��ی بود ....و حاال مصطفی کیای��ی زنگ زد و گفت
نگران اکران چهارشنبه بارکد به خاطر صدای یاس است؛
انگار تماس هایی گرفته ش��ده بود .تمام تالشم این است
که بارکد به سرنوش��ت سنتورى مبتال نشود .یاس ،رفیق
عزیزم هم خوب می داند که براى شنیده شدن صدایش در
سالن های سینما تمام سعى مان را کرده ایم و می کنیم .به
امید روزى که همه صداها شنیده شوند ،امین».
فیلمنامه اش را پر نکند ،اما فیلمس��از ما با روش
مخصوص به خودش قصه اش را طوری روایت
می کند که نمی توانیم با شخصیت هایش همذات
پندار نش��ویم ،قصه اش لو نمی رود و خط روایی
فیلمش از ریت��م خارج نمی ش��ود ،کیایی در دو
فیلم اخرش درست و بجا به مخاطبش رو دست
می زند ،شکل معمایی و پازل گونه ،بارکد را شکل
می دهد و نمی ش��ود به این نوع س��اختار ایرادی
وارد ک��رد ،زی��را که فیلمس��از از پیچیدگی های
درام اس��تفاده درستی می کند و مخاطب در این
پیچیدگی ها هم به کمدی اثر می خندد و هم درام
فیل��م جذابیتش را از دس��ت نمی دهد ،این گونه
فیلم ساختن ساده نیست اما مصطفی کیایی در
این فیلم نش��ان داده است که با استفاده از یک
فیلمنامه منس��جم غیرخطی و با بهره گیری از
موقعیت های کمدی و انتخاب درست بازیگران
فیلمی بس��ازد که نه تنها ب��رای مخاطب قصه
تعریف می کند بلکه این قصه س��رایی همراه با
یک فرم خاص در س��اختار ،باعث شده بارکد به
یک اثر خوش ساخت تبدیل شود.
ای��ن اتفاق در حالی رخ داده که تیت��راژ فیلم «بارکد» در
تمام نمایش های فیلم در جش��نواره فجر بدون مش��کل
پخش شد و فیلم از چند هفته پیش و پس از اعمال تمام
اصالحیه های مد نظر شورای پروانه نمایش مجوز خود را
گرفته اس��ت و به یکباره در استانه اکران عمومی اعالم
ش��د ترانه ای که یاس برای این فیلم خوانده باید از تیتراژ
پایانی در نس��خه نهایی حذف شود .تالش های مصطفی
کیانی هم نتوانست نظر مسئوالن سینمایی را عوض کند
و س��رانجام فیلم «بارکد» با اعمال اصالحیه ها از جمله
موسیقی تیتراژ پایانی به دست پخش کننده رسید و مطابق
با برنامه از چهارش��نبه 19خرداد در س��ینماها اکران شد.
حذف صدای ی��اس از این تیتراژ در حالی صورت گرفته
که پیش تر قطعاتی با صدای این خواننده به صورت مجاز
و رسمی منتشر شده بود .پس از حذف صدای «یاس» از
تیتراژ «بارکد» و حواشی به وجود امده پیرامون ان ،از این
پس فیلم های سینمایی برای اخذ مجوز موسیقی با کالم
به دفتر موسیقی ارجاع داده می شوند.
دوشــــنبه 24خرداد ماه 1395سال نهم شماره 499
www.honarmandonline.ir
سینـــما
مهمترین رویداهای سینمایی از نگاه «هنرمند»
نگاهی به مفهوم قهرمان در سینمای معاصر به بهانه تولد جان وین
سینما با قهرمان زنده است
محمد تقی زاده
موضوع قهرمان در سینمای روز جهان که در اینجا بیشتر مقصود سینمای
امریکا و حتی هالیوود است ،مانند موضوع اخالق در سینمای امریکا مفهوم و
ابزاری دمده و رنگ باخته است .به عبارتی همانطور که در سینمای کالسیک
اخالق و مسایل اخالقی بسیار رعایت و محترم شمرده می شد ،در سینمای
معاصر جهان سکس و مسایل جنسی یا به عنوان موضوعی عادی و غیر قابل
انکار مانند مسایل روزمره مطرح و نشان داده می شود (فیلم عشق گاسپار نوئه
را ببینید که چه نگاهی به این سوژه دارد) و یا اینکه به موتور محرکی برای
جلوبردن داستان و جلوگیری از کسالت و بی حوصلگی تماشاگر بدل می شود،
چنانچه اکثر فیلمس��ازان جدیدت ر هالیوود و س��ینمای امریکا از صحنه ها و
مسایل عاطفی-جنسی در فیلم های خود به منظوری که اشاره شد استفاده
می کنند .موضوع قهرمان نیز در سینمای معاصر چنین کارکرد ضعیف و غیر
قابل اس��تفاده ای دارد .چنانکه از اخرین قهرمان های سینمای امریکا مانند
راکی و ارنولد س��ال ها می گذرد .قهرمان هایی که توانس��تند در میان مردم
مختلف جهان جایگاه ونفوذی بیایند و بر اذهان عمومی تاثیر بگذارند .وگرنه
امثال بتمن ها و سوپرمن ها خیلی مورد نظر و نگاه نگارنده به عنوان قهرمانی
جاودان نیس��تند و بیش��تر قهرمان های مذبور قهرمان های گروه کودک و
نوجوان هس��تند و به الگویی قابل بحث ب��رای موضوع قهرمان و قهرمان
پروری به حس��اب نمی ایند .اما در رویکرد جدید س��ینمای معاصر امریکا و
به ویژه فیلمنامه نویسان ،دالیل مختلف از جمله تنوع داستان و فاصله گرفتن
از کلیشه ها و نزدیک شدن به فضای رئال و واقعی قهرمان ها یا حذف شدند
و «موضوع��ات و مفاهیم» جایگزین ان ش��دند (نگاهی به فیلم های اخیر
ترنس مالیک مانند درخت زندگی و شوالیه جام ها بیاندازید) و یا در نگاهی
جدیدتر که بیشتر در سریال های تلویزیونی شاهد ان هستیم ،برای تنوع و
باورپذیزی بیشتر تماشاگر با یک قهرمان روبرو نیست و با چند قهرمان در
چند جبهه متفاوت روبروست که تعلیق داستان در موفقیت و پیروزی هرکدام
می تواند باشد( .نگاهی به سریال فارگو فصل دوم که بر اساس واقعیت نوشته
شده بیاندازید که در انجا با پلیس قهرمان مافیای قهرمان و حتی سرخپوست
قهرمان مواجهیم و تا اخر مشخص نمی شود که کدام قهرمان پیروز می شوند
و همگی ش��مایل قهرمان های کالسیک سینمای امریکا را دارا می باشند).
برای مثال ،الگوی فیلمنامه ای در فیلم های اخیر اس��کار ،شاهد دیگری بر
نگاه جدید س��ینمای جهان به حذف قهرمان و محوریت داستان و موضوع
برای پیشبرد فیلم است .این نگاه شاید متاثر از رویکرد جدید سینمای امریکا
به سینمای اروپا و نزدیک تر شدن به زندگی واقعی و دور شدن از کلیشه ها
و رویاپردازی های مرس��وم هالیوود است .چناچه در دو فیلم مورد اشاره یعنی
اسپات الیت و بیگ شورت که هردو از فیلم های محبوب اسکار امسال به
ش��مار می رفتند ،به وضوح با حذف قهرمان و جایگزین کردن مفاهیم مهم
اقتصادی و فرهنگی سیاسی به جای ان و برای فراز و فرود و تعلیق داستان
اس��تفاده می ش��ود و خبری از ان قهرمان بازی و قهرمان سازی های سابق
در فیلم های جدید اس��کار نیست .البته در فیلم از گوربرگشته به کارگردانی
الخاندرو گونزالس ایناریتو ،گلس ب��ا بازی دی کاپریو ،قهرمان اصلی فیلم
اس��ت که انتقام هدف و مضون داس��تان و قهرمانش اس��ت ،ولی انچه به
نظر می اید س��ینمای امریکا به عنوان س��ردمدار سینمای صنعتی و تجاری
دنیا ،با کارخانه رویاپردازی هالییودی اش هم اندکی از سیاست های قهرمان
پرور خود عقب نشستند و اگر چه فیلم هایی مثل کاپیتان امریکا و ماموریت
غیر ممکن (که به نس��خه پنجم اش هم رسیده اس��ت) و مرد مورچه ای و
جیمز باند ساخته می شوند ،ولی در واقعیت اوال ،مخاطب این فیلم ها بیشتر
کودک و نوجوان هس��تند و خبری از ان طیف گسترده مخاطبان سینما که
به قصد و عش��ق قهرمان هایی چون جان وین به سینما می رفتند نیست و
ش��مایل قهرمان ها هم اصال شمایل واقعی و باورپذیری نیست و جلوه های
ویژه و تخیل و رویا بیش��تر در این قهرمان ها رس��وخ کرده تا دالوری ها و
شجاعت های جان وین و امثال هم .حال اینهمه از عدم قهرمان در سینمای
معاصر گفتیم .اما جان وین که بود و چه ویژگی هایی داشت که نماد قهرمان
در سینمای کالسیک جهان شد؟
جان وین تنها بازیگر امریکایی بود که در زمان حیاتش سیمای اسطوره ای
پی��دا کرد .او با هیکل تنومند ،حرکات نرم و ص��دای کلفت و دورگه اش از
ابعاد انس��انی بزرگتر بود .وقتی تفنگ به دس��ت می گرفت و بر پشت اسب
به س��وی افق های دور می تاخت ،تماش��اگر می دانست که از او کارهایی بر
می اید که فراتر از هوش و توان ماس��ت .در عین حال او در بیش��تر نقش ها
انس��انی بود معمولی ،با تمام ضعف ها و محدویت های بشری ،برای همین
هم می توانس��تیم با او همدردی داش��ته باش��یم و گاه در جلد او فرو برویم.
تماش��اگر می پذیرفت که او نماینده ی خیر اس��ت و باید بر شر پیروز شود.
اگرچه 36سال از درگذشت این بازیگر بزرگ هالیوود می گذرد ،اما محبوبیت
وی به واسطه بازی در فیلم های وسترن و کابوی همچنان حفظ شده است.
انجمن فیلم امریکا در س��ال ،1999او را به عنوان یکی از 13بازیگر بزرگ
تمام دوران هالیوود انتخاب کرد .فروش یک میلیون دالری فیلم «ریو لوبو»
در سال 1970تنها به خاطر ایفای نقش او بوده است.
در اینجا نگاه نگارنده بیشتر بررسی شمایل قهرمان در سینمای معاصر جهان
و حتی فیلم های اخیر اسکار 2016است و جان وین نماد قهرمان در سینمای
کالسیک جهان برایم مورداحترام و ارزش است و جای خالی این قهرمان ها
و غول ه��ای بازیگری که هم قهرمان بودند هم اس��تار و هم الگویی برای
زندگی واقعی مردم جهان ،بش��دت احساس می شود و بنظر میرسد اگر در
ای��ن زمینه و فراهم کردن ابزار الزم کار ش��ود ،بازهم تماش��اگر جان وین
و فیلم های��ش در بی��ن مردم جهان وجود دارد و تن��وع و توجیه رئال کردن
فیلم ه��ا و قصه ها ،بهانه ای برای فرار از عدم توانایی در س��اخت و پرداخت
قهرمان هایی به مانند جان وین است.
از واکنش س��ایت امریکایی به «رویای دم صبح» و صدور پروانه نمایش
«ماحی» تا امضا تفاهم نامه همکاری جشنواره فیلم «سالمت» و وزارت
بهداشت
فیلم «ماحی» با هفت اصالحیه پروانه
نمایش گرفت
فیلم سینمایی «ماحی» به کارگردانی داود خیام
پ��س از چند ماه با هفت م��ورد اصالحیه پروانه
نمایش گرفت.
به گفته داود خیام کارگردان فیلم «ماحی» ،این
فیلم هفته گذشته در تعاملی فرهنگی با شورای
پروانه نمایش وزارت ارش��اد با اعمال اصالحاتی
موفق به دریافت پروانه نمایش ش��د تا در اینده
زمان اکران ان مش��خص ش��ود .خی��ام پس از
صدور پروانه نمای��ش درباره غیبت این فیلم در
جشنواره سی و چهارم فیلم فجر گفت :متاسفانه
فیلم «ماحی» از باب مصلحت اندیشی فرهنگی
و یا به تعبیری س��لیقه تهاجمی ،مورد بی مهری
ق��رار گرفت و از حض��ورش در بخش نگاه نوی
جشنواره جلوگیری شد .همان زمان و حتی بعدتر
از ما درخواس��ت کردند که فیلم اصالح شود .در
این میان ما دقیقا نمی دانستیم کدام قسمت این
فیلم و به چه دلیل و منظوری باید اصالح شود،
با تمامی این ابهامات ،مس��یر ناهموار پیش رو را
طی کردیم تا به امروز رس��یدیم .این کارگردان
که «ماحی» نخس��تین س��اخته بلند سینمایی
اش محس��وب می شود ،درباره چگونگی برخورد
جش��نواره فجر سی و چهارم با فیلمش گفت :در
پی همین صحبت ها ،ما را تا لحظه اعالم اسامی
فیلم های بخش نگاه ن��و ارام ارام روی پله های
موزه سینما کشاندند و به همین ترتیب این فیلم
با زبانی بسته و بی سرو صدا به دالیلی نامشخص
از جشنواره فیلم فجر جاماند .در ادامه خبر روابط
عمومی فیلم امده اس��ت :فری��دون جیرانی نیز
جمع��ه ٣٠بهمن ٩٤در برنامه «هفت» ش��بکه
سوم سیما ،انتخاب نش��دن «ماحی» در بخش
نگاه نو را تلویح ًا به دلیل تصمیم ش��خص دبیر
جش��نواره دانست و از نبود این فیلم در جشنواره
فیلم فجر ابراز تاس��ف کرد .داستان این فیلم که
بر اساس اتفاقات واقعی است ،بین سال های ۹۱
تا ۹۲می گذرد که روایتگر شرایط زن فیلم به نام
«ماحی» است .شرایطی که بازگو کننده معنای
کلمه ماحی است که از ان به معنای محوکننده
ی��ا نابودکننده یاد می ش��ود .انا نعمت��ی ،مهران
احمدی ،همایون ارشادی ،احسان امانی ،سپیده
اعالیی ،هدی نوری زاده و مریم داوودی از جمله
بازیگرانی هستند که در این پروژه سینمایی ایفای
نقش کرده اند .همچنین ش��ورای ص��دور پروانه نمایش خانگی با عرضه
۲فیلم س��ینمایی موافقت کرد .در جلسه ۱۶خرداد شورای پروانه نمایش
خانگی که با حضور اکثریت اعضا برگزار شد با عرضه فیلم های «همه چیز
برای فروش» به تهیه کنندگی علی اکبر ثقفی و به کارگردانی امیر ثقفی
و «عشق سهراب» به تهیه کنندگی و کارگردانی محسن توکلی موافقت
شد .همچنین در این جلسه با عرضه ۸عنوان فیلم خارجی ۴ ،عنوان فیلم
مستند و ۵عنوان فیلم کوتاه نیز موافقت به عمل امد.
امضا تفاهم نامه همکاری جشنواره فیلم «سالمت» و وزارت
بهداشت
نخس��تین تفاهمنامه همکاری میان جشنواره فیلم «سالمت» و معاونت
دانشجویی وزارت بهداشت امضا شد.
ابراهیم داروغه زاده دبیر جش��نواره فیلم «سالمت» و حسام الدین عالمه
مدیر کل فرهنگی معاونت دانشجویی وزارت بهداشت ،قرارداد همکاری
برگزاری بخش دانشجویی جشنواره فیلم سالمت را امضا کردند .همکاری
در اطالع رسانی و تبلیغات گسترده در سطح دانشگاه های کل کشور اعم
از وزارت علوم ،دانشگاه ازاد ،دانشگاه های علوم پزشکی ،کمک به جذب
و انتخاب اثار دانشجویی ،همکاری در برگزاری بخش دانشجویی از جمله
موارد این تفاهمنامه اس��ت .بر اس��اس این تفاهمنامه ،اداره کل فرهنگی
معاونت دانش��جویی وزارت بهداش��ت در بخش مردمی جش��نواره فیلم
س�لامت نیز با این رویداد سینمایی همراه خواهد بود .بخش دانشجویی
یکی از بخش های جش��نواره فیلم سالمت اس��ت که در ان دانشجویان
با ارس��ال اثار مستند ،کوتاه ،پویانمایی و نماهنگ با یکدیگر به رقابت به
پردازند .در بخش دانشجویی ،به هر کدام از اثار مستند ،کوتاه ،پویانمایی
و نماهنگ ،س��ه جایزه اختصاص داده شده اس��ت .در بخش مردمی نیز
جوایز ویژه ای ش��امل ۱۰۰جایزه ۱۰میلیون ریال��ی برای اثار برگزیده و
یک دستگاه خودرو برای اثر برتر در نظر گرفته شده است .نخستین دوره
جشنواره ملی فیلم «سالمت» با حمایت وزارت بهداشت ،درمان و اموزش
پزش��کی با ریاست سیدمحمد هادی ایازی و دبیری ابراهیم داروغه زاده از
۳۰مرداد تا اول شهریورماه برگزار خواهد شد.
«خیابان مولوی» مستند می شود
فیلم مس��تندی دربار ه میراث معنوی ،بناها و معماری موجود در «خیابان
مولوی» تهران به عنوان یک��ی از قدیمی ترین مناطق پایتخت ایران ،در
مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی تولید می شود .شهرام میراب اقدم
که کارگردانی مستند «خیابان مولوی» را برعهده دارد ،دربار ه مراحل تولید
ای��ن فیلم گفت :ما در اولین گام ،تصویرب��رداری در یکی از قدیمی ترین
کلیس��اهای تهران که متعلق به دوران صفویه اس��ت را اغاز کردیم .این
مکان ابتدا محفل و بعدها به کلیس��ا تبدیل ش��ده است .تصویربرداری از
این محل کار ساده ای نبود ،اما خوشبختانه شورای کلیسا همکاری بسیار
خوبی با گروه فیلمس��ازی داشت .وی ادامه داد :در فاز دوم تصویربرداری،
7
ثبت تصویری مدفن «سیدابوالقاسم» امام جمعه تهران در عهد محمدشاه
و اوایل ناصرالدین شاه قاجار معروف به «بقعه سر قبر اقا» را اغاز کردیم
که ویژگی های معماری منحصر ب ه فردی از جمله ستون های مرمری یک
تکه دارد .متاسفانه امروزه این بقعه تاریخی مخروبه
ش��ده و هیچ امکانی ب��رای بازدید عموم از محل
ان وجود ن��دارد! میراب اقدم گفت :تصویربرداری
از کلیس��ای «تادئ��وس و بارتوقیمئوس مقدس»
یکی از قدیمی ترین کلیس��اهای تهران ،یکی از
سقاخانه های قدیمی مولوی و «سینما ارش» هم
از جمله بخش هایی هستند که تصویربرداری ان
به اتمام رسیده است .این مستندساز بیان کرد :در
ح��ال حاضر نیمی از کار تصویرب��رداری فیلم به
پایان رسیده است و تنها متظر دریافت مجوز برای
ورود به بعضی از مناطق هس��تیم ،به عنوان مثال
در انتظار دریافت مجوز ورود به منطقه مربوط به
محل کش��ف بقایای جسدی که چندی پیش در
این محدوده پیدا ش��د و قدمت تهران را به بیش
از ۷هزار سال قبل بازگرداند ،هستیم .میراب اقدم
در پایان ،با اشاره به اینکه بخشی از تصاویر فیلم
ارشیوی است ،توضیح داد :متاسفانه امروزه محله
«سیداس��ماعیل» به معنای گذش��ته وجود ندارد
یا دیگ��ر از «کوچه مرغی ه��ا» که محل فروش
حیوانات بود خبری نیست؛ به همین دلیل چاره ای
جز رجوع به تصاویر ارشیوی وجود ندارد.
«برادرم خسرو» نمی تواند همزمان با
«فروشنده» اکران شود
احسان بیگلری کارگردان فیلم سینمایی «بردارم
خس��رو» با اشاره به زمان اکران این اثر سینمایی
گفت :در تالش هستیم اکران دوم عید فطر را برای
«برادرم خسرو» بگیریم اما همه چیز برای اکران
این فیلم بستگی به زمان اکران «فروشنده» اصغر
فرهادی دارد .وی ادامه داد :با توجه به اینکه بازیگر
نقش اول مرد هر دو فیلم «فروشنده» و «برادرم
خسرو» شهاب حسینی است به همین دلیل نمی
توان این دو فیلم را همزمان در سینماهای کشور
اک��ران کرد .این کارگ��ردان تاکید کرد :ما منتظر
هستیم تا اصغر فرهادی زمان اکران فیلم خود در
ایران را قطعی کند و اگر «فروشنده» تابستان روی
پرده برود ما باید «برادرم خس��رو» را پاییز اکران
کنی��م .وی بیان کرد :البته ب��ا توجه به اینکه این
فیلم زودتر ساخته شده است ،دوست داریم ان را
زودتر هم اکران کنیم .به هرحال شرایط سینما به
گونه ای است که همه دوست دارند فیلم فرهادی
را اکران کنند .این درحالی اس��ت که «فروشنده»
هر زمان هم اکران شود ،از فروش خوبی برخوردار
می ش��ود .کارگردان «برادرم خس��رو» ادامه داد:
اکران دوم عید فطر می تواند فرصت مناس��بی برای کارگردانی مانند من
باشد که اولین اثر سینمایی خود را روی پرده می برد زیرا فیلمسازان جوان
نیازمند حمایت هس��تند .بیگلری در پایان گفت :نس��خه اکران عمومی
«برادرم خس��رو» همان نسخه ای است که در جشنواره فیلم فجر نمایش
داده شده است و این فیلم بدون هیچ تغییری روی پرده می رود.
واکنش سایت امریکایی به «رویای دم صبح» ایرانی
پس از نمایش مس��تند «رویاهای دم صبح» س��اخته مهرداد اس��کویی
در جش��نواره فیلم «دیده بان حقوق بش��ر» نیویورک ،س��ایت امریکایی
«بیچ فلیکس» نیز در مطلبی به بررسی و نقد این مستند اجتماعی پرداخت.
«کاترین مورای» منتقد این وب سایت سینمایی پس از تماشای «رویاهای
دم صبح» در نیویورک درباره ی ان نوش��ت« :با گوش دادن به حرفهای
ای��ن افراد که چگونه درباره اختالف��ات خود بحث می کنند ،چه کارهایی
انجام می دهند و چه کارهایی نمی کنند ،چگونه استدالل های خود را بیان
می کنند و چه موضوعاتی خارج از چهارچوپ انهاست ،می توانیم چیزهای
فراوان��ی درباره ان فرهنگ یاد بگیریم .در مس��تند «رویاهای دم صبح»
درباره زندگی دختران نوجوان در کانون اصالح و تربیت در ایران چیزهای
می اموزیم اما همچنین درمی یابیم چگونه مهرداد اسکویی کارگردان این
فیل��م تالش می کند که قلب ها و اذهان را تغییر بدهد .تالس اس��کویی
بیشتر متناسب هم میهنان خودش است تا خارجی ها و دیدن فیلم به عنوان
یک فرد خارجی پیچیده و تجربه ای چندالیه اس��ت .در بخش دیگری از
مطلب این س��ایت امریکایی امده اس��ت« :مشکالتی که دختران حاضر
در این مس��تند با ان مواجه هس��تند در برخی سطوح مشکالتی جهانی
هس��تند اما برای مخاطب خارجی یاد اور این اس��ت که این تجارب
جهانی در بس��ترهای سیاس��ی و اجتماعی متفاوتی روی می دهند.
«رویاه��ا ی دم صبح» فیلمی بس��یار مالیم ت��ر از ان چیزی بود که
در این بافت و زمینه انتظار داش��تم اما ش��اید این فیلمی اس��ت که
ب��ه ان نی��از داریم .».مهرداد اس��کویی تاکنون ع�لاوه بر دریافت
جایزه «عفو بین الملل» از ش��صت و شش��مین دوره جشنواره فیلم
برلین برای «رویاهای دم صبح» توانس��ته جایزه بزرگ جش��نواره
«ترو فالس» امریکا را به عنوان بهترین مس��تند س��از سال ٢٠١٦
جه��ان از ان خود کند .در ادامه موفقیت های بین المللی ،اس��کویی
توانس��ت جایزه بزرگ و نیز جایزه بهتری��ن فیلم «الهام بخش» را
از جش��نواره «فول فریم» امریکا از ان خود کند .پیش تر اس��کویی
در جش��نواره فیلم فجر س��یمرغ بهترین کارگردانی فیلم مس��تند و
در جش��نواره س��ینما حقیقت جایزه بهترین کارگردانی را برای فیلم
«رویاه��ای دم صبح» دریافت کرده بود .ای��ن فیلم همچنین جایزه
بهتری��ن تصویرب��رداری را ب��رای محمد حدادی و جای��زه بهترین
ساخت موس��یقی برای افشین عزیزی را در جشنواره سینما حقیقت
ب��هارمغ��اناورد.
8
تجسمی
هنرمند :در روسیه به دنیا مى اید ،در ایتالیا درس مى خواند ،در ایران افتخار مى افریند،
درارمنستانتجلیلمى شودودرامریکاباراکفلرهمنشینمی شود.مردىبسیارجدى
وبسیار خوشرو ،که خنده چاشنى تمام حرف ها و حرکات و نگاه هایش بود و از تکیه
کالم هاى روزمره ما بسیار استفاده مى کرد؛ شاید به خاطر اینکه قبل از هر چیز ایرانى
بود و ایران را وطن اول خودش مى شمرد .حاال 9سال پس از درگذشت تاسف بار
مارکو گریگوریان از پی یک حادثه« ،اثار خاکی» او در گالری زیرزمین دستان به
نمایش درامده است؛ یکی از معدود نمایشگاه هایی که در این 4دهه گذشته از اثار او
در ایران برپا می شود .نام مارکو گریگوریان با تعدادی از «اولین ها» در هنر معاصر ایران
گره خورده است .بنیان گذاری اولین بینال هنر تهران ،تاسیس گالری «استتیک»،
برگزاری اولین نمایشگاه از نقاشان قهوه خانه ای و ...تجربه هاى مارکو در ایران گستره
فراگیرى دارد .رسمیت بخشیدن به نقاشى قهوه خانه اى و حمایت از چهره هاى اصلى
این جریان غیررسمى هنر ایران ،یکى دیگر از فعالیت هاى بنیادى او به حساب مى اید.
این حمایت تا انجا پیش مى رود که هنرمند به زندگى مشترک با دو چهره مطرح و
معروفنقاشىقهوهخانه اىمى دهد.یعنىحسینقوللراقاسىومحمدمدبر،کهحاال
نمونه اى از اثار انها میلیون ها تومان قیمت دارد و در مجموعه هاى شخصى نگهدارى
مى شود .تحقیق در مورد هنرهای فولکلور (سنتی) ایران از دیگر فعالیت های او بود.
گریگوریان در ضمن ،مقاالتی در مورد این هنرمندان و این شیوه نوشت و کارهایشان
را در نش��ریات چاپ کرد و از این طریق توجه عموم و دولت را به هنر بومی جلب
کرد .با گرداوری اثار این هنرمندان از شهرهای مختلف و قهوه خانه ها ،نمایشگاهی
در ‹‹خانه ایران در پاریس›› برگزار کرد که سخت مورد استقبال قرار گرفت .مارکو
در س��ال 1327در مدرسه کمال الملک شروع به اموزش نقاشی کرد .دو سال بعد،
به ایتالیا رفت و در اکادمی هنرهای زیبای رم ثبت نام کرد و تحت اموزش پرفسور
روبرتو ملی قرار گرفت .گریگوریان اولین نمایشگاه انفرادی خود را در 1951م در رم
برگزار کرد .در این دوره استعداد و خالقیت هنرمند به ایجاد هماهنگی میان درون
خویش و نیازهای هنر مدرن معطوف بود .در س��ال های بعد از جنگ دوم جهانی،
شیوه های مدرن هنری ،جایگزین واقعگرایی ایتالیایی شد و بیشتر موضوعات اثار
هنرمن��دان در این دوره ،بیان غم و ان��دوه و محرومیت مردم بود .پس وی تحت
تاثیر وقایع جنگ و قتل عام ارمنیان و مهاجران وان ،از جمله خانواده خود ،به خلق
بوم های بزرگی پرداخت که دفرماسیون موجود در این اثار ،بار احساسی نقاشی ها را
یداد .کارهای این دوره اش در رم ،پاریس ،و میالن به نمایش گذاش��ته
افزایش م
شدند و در سال 1952م ،وی موفق به اخذ جایزه نخست نمایشگاه بین المللی مرکز
جهانگردی ملی ،در ایتالیا شد .مارکو در سال1333بالفاصله پس از فارغ التحصیل
شدن ،به ایران بازگشت و اموخته های خود از اکسپرسیونیسم ایتالیا را با خود به ایران
منتقل کرد و نمایشگاهی انفرادی در جامعه ایرانیان امریکایی در تهران برگزار کرد.
او از جمله نقاشان نوگرایی بود که به همراه هنرمندانی مانند جلیل ضیاءپور ،هوشنگ
پزشک نیا و حسین کاظمی در جستجوی راهی نو در نقاشی ایرانی بودند و در واقع
جزو اولین نقاشانی بود که در ایران به استفاده از «هنر مفهومی» ،روی می اورد و در
دهه ی پنجاه به همراه چند نقاش دیگر مانند مرتضی ممیز ،غالمحسین نامی ،گروه
نقاشان ازاد را پایه گذاری کرد و به همراه همین گروه نمایشگاهی از هنر مفهومی
برپا کرد .در سال 1337سرپرست گروه گرافیک وزارت هنرهای زیبا در تهران شد
و برای اولین بار در ایران روش های بُ ِرش لینو و حکاکی قلم سوزنی را به هنرجویان
هنرهای زیبا اموزش داد .او معلمی با نفوذ بود .در همان س��ال تحت نظارت اداره
کل هنرهای زیبا ،اولین بی ینال تهران را سازماندهی کرد و با معرفی و نمایش اثار
نقاشان نوگرای ایران ،نقش مهمی در ادامه روند نقاشی معاصر ایران ایفا کرد .بی ینال
تهران تا پنج دوره فعالیت داشت .اواخر دهه 30شمسی ،مارکو به عنوان بازیگر نقش
اول ،در هشت فیلم ایرانی با نام های شهر بزرگ ،کلید ،گرگ صحرا ،طالی سفید،
ارامش قبل از طوفان ،مردی در طوفان و ماموریت امکان ناپذیر بازی کرد و زمانی
که هنرپیشه موفقی بود ،کارش را رها کرد .کارگردان ها و فیلمسازان سال ها دنبال
چهر ه سینمایی اش بودند و توانستند پای او را به سینما باز کنند ،اما خودش نخواست
ی قرار کرده
ستاره سینما شود و دنبال همان چیزی رفت که از کودکی وجودش را ب
بود .مارکو اوایل دهه 40شمسی به امریکا رفت و به ادامه و گسترش ساخته های
کاهگلی خود پرداخت .وی ،با استفاده از خاک و خاکستر بر روی بوم به عنوان نماد
زندگی جاویدان ،بیشتر به خلق اثاری با موضوع زمین پرداخت .وی از زمین به عنوان
باالترین مرجع فعالیت بشری ،و از خاک به عنوان نمادی برای ارائه عقاید شخصی
خود ،بهره گرفت .این کارها شرح افرینش زمین و اسمان هستند و خاک و کاهگل،
که نمادهای زندگی و خورشید هستند ،اتحاد دو عامل روح و جسم و یکی شدن انها
در اولین گام های خلقت را بیان می کنند .او همچنین ارجاعی دارد به هندسه مقدس
و تعلیمات رمزی در استفاده از مربع و دایره ،با ظهور فرم های درونگرا و ترکیب سه
دوشــــنبه 24خرداد ماه 1395سال نهم شماره 499
www.honarmandonline.ir
یادی از مارکو گریگوریان به بهانه نمایش اثارش در تهران
تلفیق هنر شرق و غرب از جنس خاک ایران
عنصر دانش ،امید ،و عشق .بنابراین اثار کاهگلی وی ،تعبیر نمادهای درونی از وحدت
یگانه عالم وجود است .مارکو همچنین یکی از اعضای بنیاد گذار گروه نقاشان ازاد
و مجسمه سازان در سال 1354شمسی بود .اعضای گروه عبارت بودند از فرامرز
پیالرام،عبدالرضادریابیگی،مسعودعربشاهی،مارکوگریگوریان،سیراکملکونیان،
مرتضی ممیز ،غالمحسین نامی .این گروه چهار نمایشگاه برگزار کردند و در هر یک
تجربه هایجدیدیدرهنرهایتجسمیارائهدادند.بهطورکلیاثارمارکوگریگوریان
چهار دوره را باز می نمایند :دوره اول دوره خلق نقاشی های پست امپرسیونیستی است
که پس از بازگشت از ایتالیا ،انها را خلق کرد؛ دوم ،دوره اثار مربوط به کوره های ادم
سوزی در اشویتس است؛ دوره سوم ،دوره ای است که تحت تاثیر مظاهر به کار گرفته
شده در زندگی روزمره مردم ایران ،با استفاده از مصالح متداول ،به خلق اثاری با نان
سنگک ،دیزی و غیره پرداخت و در واقع به جای نقاشی کردن به نصب اشیا پرداخت
و این کارها زمینه ای شد برای کارهای بعدی او در دوره چهارم ،یعنی اثار کاهگلی ،که
این موفق ترین و بهترین دوره کاری او است و در واقع او با همین کارها شناخته شد.
کریم امامی ،منتقد هنری مشهور ان زمان در مورد مارکو چنین نوشت‹‹ :گریگوریان
یکی از پیش��گامان هنر مدرن در ایران اس��ت .او با دانش جامع و یکپارچه خود در
مورد هنر مدرن ،به ایران بازگشت و با تاسیس گالری استتیک ،چندین نمایشگاه
برای هنرمندان جوان ،هنرمندانی چون سهراب سپهری ،سیراک ملکونیان ،مرتضی
ممیز ،درویش ،و دیگران ،سازماندهی کرد .هنر مدرن ایران ،در روند استقالل خود
تدار و
مرهون دینی است که به مارکو برای تالش های اخیرش در ایجاد بینشی جه
راهنمایی هنرمندان جوان دارد که شایسته سپاسگزاری است».
اثار خاکی مارکو به روایت خودش
ل انکه از
«خاک عنصری است که همیشه در ایران غالب بوده و من هم به دلی
لحاظ روحی و فکری با طبیعت بیشتر نزدیکم ،با ان ابراز هنری و بیان احساسات
کردم .ولی شروع این کار زمانی بود که من با ماشین خودم از کویر می گذشتم و
ی روغن از زیر ماشین می ریزد .رفتم زیر ماشین که ببینم چه
متوجه شدم قطرهها
ی خاک را جذب کرده و این برای من نمای
خبر است ،ناگهان دیدم که روغن کلّ
ن دالئلش است .ولی شاید چندین
جالبی بود که به فکر خاک افتادم .این یکی از اولی
ی من مشکل است.
دلیل دیگر فلسفی ،روحی ،و مذهبی هم باشد که بیانش برا
الب ّتهمنطبیعتسازنیستم.درکارهایگلیمندورنمانمی بینید،فقطنمائیازوجود
ی
اشیاء و وجود خود طبیعت را می بینید ،ولی دورنماسازی نیست .چهار دیواریهائ
است که نظم و حالت خاصی دارند و این نظم روحیهء شخصی خودم می باشد که
در کار هایم امده است .این چهاردیواری ها گاهی با کاه پر شده است ،و گاهی با خاک
ی دارد .این ترک ها برای من معنای تولّد را دارد.
رس که ترک های خشک و بزرگ
ک بخورد برای من تولد جدیدی
یعنی خاک که تشنه بوده و مجبور شده است که تر
را نشان می دهد .دالئل دیگری هم هست که الب ّته بیننده در خود اثر می تواند ببیند
فلسفهء اینکه چرا با این خاک کار شده ،چه بوده است .چون شاید برای بیان انچ ه
منظور من بوده توضیح دادن کافی نباشد ،ولی بیننده حتما می تواند نمای خودش را
در چهار دیواریهای من ببیند .من خوشحالم حداقل نام مدبر و قوللر اقاسی باقی
مانده ،گو اینکه از من که مشوق ا ن هنرمندان بودم و به دنبال ان ها به خانههای
کاهگلی جنوب شهر رفتم که فالن کس وقتش را گذاشت تا ثابت کند کارهای
این و ان نقّاش باارزش است .ولی من همین قدر خوشحالم که نام مدبّر و قوللر
اقاسی امروز بزرگ تر از ان است که در گذشته بود .الب ّته در خاطر من این اشخاص
از بزرگ ترین نقاش های ایران می باشند ،یکیشان دنبال کارهای مذهبی بود و
شمایل سازی می کرد و تصویرهائی می کشید که در ذهن خودش ساخته بود .ولی
برعکس مدبّر ،قوللر اقاسی قهرما ن پروری و قهرمانسازی می کرد و تابلو هایش
اکثرا داستان رستم و اشکبوس و غیره است ،ک ه باالخره منظور قهرمان و قدرت
بوده و این دو نقاش از لحاظ روحیه کامال ضد هم هستند .الب ّت ه قوللر تابلوی جنگ
رستم و اشکبوس را که ساخته در وسط میدان برق سه رنگ را برپا کرده است.
چرا؟ می خواهد ثابت کند که این قهرمانان ایرانی بودند و ایران امروز را در نظر گرفته
است .این ریزهکاری هاست که باید دیده شود و بازگو شود ،ولی اینکه یادی از ما
نشده ،زیاد مهم نیست .یاد قوللر اقاسی و مدبّر برای من خیلی عزیز است و همین
که نام ان ها بر سر زبان ملّت باشد برای م کافی است».
سیراک ملکنیان :مارکو هنر معاصر اروپا را به ایران اورد
حدود ۱۳سالم بود .بعد از دبیرستان به انجمن فرهنگی «نشاکوئیت» (در زبان ارمنی
به معنای سرهنگ است) رفتم .مارکو ان زمان افسر وظیفه بود .ما گروهی داشتیم
که جمعه ها از طبیعت نقاشی می کردیم .اشنایی ما به همان دوره بر می گردد اما
به مرور این رابطه قوی شد تا جایی که وقتی مارکو به ایتالیا رفت ،حداقل ماهی
یک بار بریده روزنامه های فرهنگی را برای من می فرستاد .یعنی حدود پنج سال من
یداد .وقتی به ایران برگشت تشویقم
را در جریان هنر معاصر جهان و اروپا قرار م
کرد و گفت به اکادمی برو .قبل از مارکو«،جوادی پور» و «کاظمی» امپرسیونیسم را
به ایران اوردند« .حسین کاظمی» نقاش امپرسیونیست خوبی بود ولی مارکو ،هنر
معاصر اروپا را که خیلی پیشرفته تر بود به ایران اورد .مارکو بسیار کوشا و اجتماعی
بود ،درست برخالف من که خیلی اجتماعی نیستم .مارکو همیشه مطرح بود .یک
تداشتنی و خوشرو و خوش برخورد بود .کار
انسان بسیار با تحرک و خیلی دوس
اجتماعی را دوست داشت ،یعنی هنر را اجتماعی می کرد .بسیار فعالیت اجتماعی
داشت ،در حالی که من و دوستانم مقداری گوشه گیر بودیم و کمتر فعالیت اجتماعی
و هنری را دنبال می کردیم؛ او همیشه مشوق بچه ها بود .مارکو بنیانگذار بی ینال و
بنیانگذاراولینگالریمهمایرانیعنیگالری«استتیک»بودکهبهنظرمبهسال های
۱۹۵۳برمی گردد .گاهی درکالس های گالری استتیک من عهد هدار تدریس بودم.
خوب ان زمان در کالس های مارکو از مدل زنده استفاده می کردند .وقتی
نقاشان ِ
جایزه بی ینال را گرفتم ـ که بزرگ ترین و باالترین جایزه سلطنتی بود ـ مارکو مرا
تشویق کرد تا به ایتالیا بروم .در ایتالیا به اکادمی رفتم ولی چون از درهای بسته
خوشم نمی امد ،از انجا بیرون امدم .مارکو علت را از من پرسید و من گفتم :از موزه ها
و دیدن مردم بیشتر می اموزم تا درهای بسته یک اتاق .ما در ایتالیا خاطرات زیادی با
هم داشتیم .دوستی ما خیلی خیلی عمیق و در حد برادری بود ،انقدر به هم نزدیک
بودیم که مارکو ساقدوش ازدواجم بود و بعد هم پدرخوانده فرزندانم شد .البته خاطرات
بدی هم داریم؛ وقتی دخترش «سابرینا» فوت کرد ،من و همسرم در زمستان بسیار
سخت امریکای شمالی برای خاکسپاری دخترش شبانه حرکت کردیم تا صبح انجا
باشیم .مارکو از من خواهش می کرد که با هم به جنوب شهر برویم .در ان شرایط
بسیار بسیار غم انگیز به محله های پایین شهر می رفتیم و نقاشی های قوللرومدبر را
می خریدیم ،چون پاتوقشان قهوه خانه های اطراف انجا بود و حتی گاهی در مقابل
دریافت غذا نقاشی می کشیدند .یادم می اید یک روز در سال ۶۲سرزده به گالری
مارکو رفتم و به من گفت می توانی پرتره این دو نفر را بکشی؟ گفتم بله .و دو پرتره
از قوللر و مدبر را در عرض نیم ساعت کشیدم .موزه ایروان این دو پرتره را از من
خواستند ،اما انها را نفروختم ،چون کارهای بسیار ارزنده ای هستند .مارکو گاهی افراد
نخب��ه را به اتلیه می اورد و می گفت پرتره اینها را بکش .خودش نقاش پرقدرتی
بود ،البته بعدا به سمت نقاشی پاپ ارت رفت که همان کارهای گلی و… است.
وقتی ازدواج کرد و گالری «استتیک» را پایه گذاری کرد پاتوق من همیشه انجا بود.
نقاشان ان زمان از جمله سهراب سپهری به انجا رفت و امد داشتند و از مدل های
زنده استفاده می کردیم .در زمان غیبت مارکو من تدریس می کردم .می توانم بگویم
تمام روز با هم بودیم .به کافه ها می رفتیم و با شعرا و نقاشان ان زمان از جمله شاملو،
گوهری ،شیبانی و سهراب دوران زیبایی داشتیم.
مسعود عربشاهی :مارکو نقاشی قهوه خانه ای را به دنیا معرفی کرد
م��ا با هم در پاریس زندگی می کردیم .تابلوهای مارک��و را در راهرویی به عنوان
نمایشگاه به نمایش گذاشته بودند و مجموعه پیه سوز را هم گذاشته بودند .وقتی
موزه تهران باز شد بود ،راکفلر و همسرش به ایران امدند .خیلی از او خوششان امد.
یداد .حدود ١٠
ی دلی اش را به همه نشان م
مارکو کتابی درست کرده بود و کارها
تصویر بود که به صورت کتاب درست کرده بود .این کتاب را به راکفلر نشان داده
بود و او هم مارکو را به منزلش دعوت کرد .مارکو به امریکا و منزل راکفلر رفت و
یک ماه در منزل او زندگی کرد و کتابش را هم چاپ کردند .موزه ارمنستان برای
مارکو نامه نوشته بود که بیا کارهایت را جمع کن ما می خواهیم موزه را گسترش
دهیم .ایشان هم به ارمنستان رفت .زمینی داشت که ان را حدود ١٥ ،١٠هزار دالر
فروخت .کارهایش را هم جمع کرده بود که برود .واسطه این معامله به دوستانش
ماجرای پول ها را خبر داده بود و شب چند نفر به او حمله کردند .دست هایش را
بسته و با چوب گلف به سرش زده بودند .هرچه قسم خورده بود که پول را صبح
به بانک برده ،قبول نکرده بودند .خالصه اینکه ان قدر او را زده بودند که صبح پسر
برادرش او را غرق در خون پیدا کرده بود و چند روز بعد در بیمارستان فوت کرد.
خیلی ادم نازنینی بود .اگر با او زندگی می کردید ،متوجه می شدید؛ مثال رفته بود قوللر
اغاسی را پیدا کرده بود؛ ان هم زمانی که اصال کسی نقاشی قهوه خانه ای را نمی
شناخت .او را به دنیا معرفی کرد .اغاسی را به منزلش در میدان فردوسی برده بود،
کوچه وکیل الرعایا پارسی که به سفارت انگلیس راه داشت .خانه ای که اجاره کرده
بود ،متعلق به یک خیاط بود .مجموعه ای از تابلوهای قهوه خانه ای جمع کرده بود و
اغاسی را دو ،سه ماه نزد خودش نگه داشت .او را به دیگران معرفی می کرد که تابلو
یدانم چرا سرنوشتش این طور شد.
قهوه خانه از او بخرند .فقط نم
کتاب و ادبیات
دوشــــنبه 24خرداد ماه 1395سال نهم شماره 499
www.honarmandonline.ir
گفتگوی «هنرمند» با امیر جلیل وند ،گرداورنده و
عکاس پرتره مجموعه «چشمه صبح»
نگاهی به کتاب «نقطه» ،نوشته علیرضا روشن
نقطه محو
شعران چیزی است
که ارزش به یاد
سپردن را دارد
پوریا میراخورلی
تقریب�ا دو م�اه از رونمایی کتاب «تا چش�مه صبح» می گ�ذرد .کتابی
که مجموعه ای از خوشنویس�ی ،خوشنویس�ان این مرز و بوم در سه
قالب نس�تعلیق ،شکسته نستعلیق و نقاشیخط است .وجه تمایز این
کتاب با دیگر مجموعه های مش�ابه ان دربرگیری اشعار خوشنویسی
ش�ده منحصر به یک شاعر است .ش�اعری که در زمان حیات او این
چنین تجلیل می ش�ود ،محمدعلی بهمنی است که بسیاری با غزلیات
و اش�عار او اش�نا هس�تند .از دیگر ویژگی های این کتاب می توان به
پرتره خوشنویسان این مجموعه در انتهای ان اشاره کرد که تصویر
خوشنویس�انی که با قلم و خط خود ش�ناخته می ش�دند و می ش�وند
گردامده اس�ت ک�ه از این حیث خالی از لطف نیس�ت .گرداوری این
مجموعه تقریبا دوس�ال زمان برده اس�ت که امیرجلیل وند عکاسی از
پرتره خوشنویسان و گرداوری این مجموعه را به عهده داشته است.
«تا چش�مه صب�ح» با صفحات گالس�ه و به صورت نفیس از س�وی
انتشارات «فرهنگسرای میردش�تی» به زیور طبع اراسته شده است.
در ادام�ه گفتگو ب�ا امیر جلیل وند درباره ش�کل گیری ای�ن مجموعه،
دشواری های ان و ادامه دار بودن این مجموعه ها را می خوانید.
انگیزه شما برای گرداوری مجموعه «چشمه صبح» چه بود و
ایده شکل گیری ان از کجا و چگونه شکل گرفت؟
ما کار و دکان و پیشه را سوخته ایم /شعر و غزل و دوبیتی اموخته ایم .کاش می شد
این سوال را با یک کلمه جواب داد و ان کلمه چیزی جز عشق نبود ولی می دانم
که ش��ما جواب کامل تری می خواهید .نمی خواهم شعار بدهم اما همیشه جمله ای
از یک اندیشمند بزرگ غربی در ذهنم هست که می گوید« :شعر تمام ان چیزی
اس��ت که ارزش به یاد سپردن در زندگی را دارد ».و در ادامه می گویم که فرض
کنید زبان دوم تمام مردم جهان فارسی بود و همانند زمان حال نیازی به ترجمه
شعر فارسی برای هیچ کس نبود ،بدانید که اکثریت قریب به یقین عالقمندان شعر
در این موضوع با من هم عقیده بودند که ش��عر فارس��ی یک سروگردن از تمامی
اث��ار منظوم زبان های دیگر دنیا برتر اس��ت و با این گنجینه غنی ادبی غمگین و
متاس��ف می شوم که چرا در کشور خودمان ش��اعران و غزل سرایان بزرگی نظیر
حس��ین منزوی ،حمید مصدق ،هوشنگ ابتهاج ،ش��مس لنگرودی ،رهی معیری
و ...همچنان ناش��ناخته اند .بنده خواس��تم به سهم خود و در حد توان و تخصصم
و با همیاری و مس��اعدت اس��تادها و هنرمندان خوش��نویس که مرا مورد لطف و
عنایتش��ان قرار دادند ،با چاپ چنین مجموعه ای از گزیده اش��عار یکی از شعرای
معاصر جناب اقای محمدعلی بهمنی در قالب اثار گران سنگ خوشنویسی به خط
خوشنویس��ان صاحب نام سراسر کش��ور نقش کوچکی در شناساندن شعر معاصر
به اقش��ار مختلف مردم را ایفا کنم .حال این که تا چه حد در انجام این وظیفه ام
موفق بوده ام را گذر زمان مشخص خواهد کرد.
دلیل انتخاب اشعار محمد علی بهمنی برای چنین مجموعه ای
چه بود؟
از همان ابتدا که کار را اغاز کردیم خیلی ها از من پرسیده اند که با وجود شاعرانی
همچون ش��هریار ،مهدی اخوان ثالث و فریدون مش��یری چرا محمدعلی بهمنی
را انتخ��اب کردید؟ بای��د بگویم در وهله اول محمدعلی بهمنی و ش��عرهایش را
بس��یار دوس��ت دارم و با غزلیاتش زندگی کرده ام .گواه این گفته ام 2سال تالش
ش��بانه روزی ،بی وقفه و بی دریغ و مجاب کردن استادهای بزرگی همچون عباس
اخوین و یداهلل کابلی خوانساری و ...برای خوشنویسی اشعار این شاعر عزیز است
و دیدن لبخند رضایت اس��تاد محمدعلی بهمنی پس از باخبر شدن از چاپ کتاب
بهتری��ن هدیه از جانب ایش��ان ب��ود اما هدف اصلی تجلیل از ش��اعری در زمان
حیاتش و اش��نایی بیشتر خوشنویسان با او و شعرهایش بود و باز هم به نظرم به
عنوان تجربه اول و گام نهادن در چنین مسیر طوالنی اتفاق مبارک و خوبی بود
که س��بب گردید جرات و جس��ارت بیشتری برای انجام کارهای اتی پیدا کرده تا
به شعرهای شاعران بزرگی همچون دکتر شفیعی کدکنی ،حسین منزوی و دکتر
قیصر امین پور بپردازم که همه می دانیم این س��ه بزرگ مرد در قله شعر و ادبیات
معاصر هستند.
این کار در نوع خودش جالب است و پیوند میان خوشنویسی
و ش�عر در این مجموعه به وضوح دیده می شود .ایا قبال هم
کارهایی از این دست انجام شده است؟
تا جایی که من از همکاران خوشنویس��م ش��نیده ام در اوایل دهه شصت اشعاری
از اقای مهدی س��هیلی در زمان حیاتشان به خط تنی چند از خوشنویسان بزرگ
و صاحب نام از جمله اس��تاد امیرخانی و استاد مشعشعی به چاپ رسید ،شخصا ان
مجموعه را ندیده ام ولی می توانم بگویم حداقل وجه تمایز کتاب «چشمه صبح»
در مقایسه با ان کتاب مربوط به بخش عکس ان است که من به عنوان مدرس
رشته عکاسی افتخار شکل گیری ان را در کنار یکی از دانشجوهای عکاسی خود
س��رکار خانم فاطمه شمیمی داشته ام ،تا جایی که اقای دکتر محمد ستاری استاد
برجس��ته رشته عکاسی دانش��کده هنرهای زیبای دانشگاه تهران افتخار نگارش
مقدمه بخش عکاس��ی را به ما دادند .در حقیقت سه کتاب تخصصی شعر ،خط و
عکس در قالب یک مجموعه ارائه شده است.
به عن�وان یک عکاس ایده تان در مورد لزوم چاپ پرتره های
هنرمندان در کنار اثارشان چه بود؟
در ش��کل گیری این مجموعه 43اس��تاد و هنرمند خوش��نویس ب��ا ما همکاری
داش��ته اند که به جز تعداد انگشت ش��ماری از این عزی��زان بقیه انها علی رغم هنر
مثال زدنی و بی بدیلش��ان چهره های ناش��ناخته ای بودند که تا پیش از این عمدتا
به واس��طه امضای زیر اثارش��ان شناخته می شدند ،بنده خود حدود 20سال است
که به صورت جدی خوشنویس��ی می کنم و تا قبل از انجام عکاسی از چهره این
9
از همان ابتدا که
کار را اغاز کردیم
خیلی ها از من
پرسیده اندکهبا
وجودشاعرانی
همچونشهریار،
مهدی اخوان ثالث
و فریدون مشیری
چرامحمدعلی
بهمنیراانتخاب
کردید؟باید
بگویم در وهله اول
محمدعلیبهمنی
و شعرهایش را
بسیاردوست
دارم و با غزلیاتش
زندگیکرده ام.
در بخش تولید
و چاپ این اثر
ماندگاربندهافتخار
همکاریبایکی
ازمعتبرترینو
شناختهشده ترین
ناشرانکتاب های
نفیس هنری در
کشور جناب اقای
مهدیمیردشتی
مدیریتانتشارات
«فرهنگسرای
میردشتی»را
داشتم .کار با
ایشان و تیم
اجرایی شانبسیار
لذت بخش بود و
من در حوزه چاپ
نیزتجربیاتبسیار
خوبی کسب کردم
کههمیشهمدیون
ایندوستانهستم
خیلیبهتربود
که بنده به عنوان
یکعکاس
وخوشنویس
تمام تمرکزم را
بر روی سر قلم
خوشنویسیو
ویزوردوربینم
معطوفنمایم
که خالق اثاری
ماندگارترباعیاری
باالترباشم.
بزرگواران بس��یاری از ان ها را نمی ش��ناختم و فقط دورادور با اثار این بزرگ مردان محجوب ،بی ادعا و
متواضع اشنا بودم« .تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل».
اگ�ر بخواهید به دیگ�ر ویژگی های متمایز این مجموعه اش�اره از چه نکاتی یاد
خواهید کرد؟
در بخش تولید و چاپ این اثر ماندگار بنده افتخار همکاری با یکی از معتبرترین و شناخته شده ترین ناشران
کتاب های نفیس هنری در کشور جناب اقای مهدی میردشتی مدیریت انتشارات «فرهنگسرای میردشتی» را
داشتم .کار با ایشان و تیم اجرایی شان بسیار لذت بخش بود و من در حوزه چاپ نیز تجربیات بسیار خوبی کسب
کردم که همیشه مدیون این دوستان هستم و این حس همکاری متقابل تا جایی پیش رفت که اقای میردشتی
با سابقه درخشان 30ساله در تولید کتاب های نفیس به خواست خود در کتاب مذکور مطلبی را تحت عنوان
سخن ناشر به رشته تحریر در اورد به گونه ای که این اتفاق خوشایند در هیچ یک از تولیدات قبلی منتشر شده
صورت نپذیرفته است .چاپ کتاب «چشمه صبح» با کیفیت مطلوب از نظر مواد اولیه و رعایت استاندارهای
مربوطه می تواند جز ویژگی های این مجموعه باشد.حال اینکه قضاوت در مورد ویژگی های خاص محتوایی را
بهتر است به عهده دیگران بگذاریم و سخن گزافه ای در این باب نگوییم.
از میزان تاثیر هنر خوشنویسی به عنوان یک هنر تجسمی بر روی ذهن مخاطب
و پیوند و رویارویی ان با ش�عر بگویید .این مجموعه می تواند مخاطبان ش�عر را
با خوش نویس�ان کش�ور و مخاطبان خوش نویسی را با اشعار یک شاعر معاصر
اشنا کند و از این حیث میان مخاطبان دو مدیوم نیز ارتباط برقرار کند؟
به طور مثال زمانی که یک هنرمند خوشنویس شعری را در قالب سیاه مشق با ترکیب بندی های خاص و
رعایت نقاط طالیی به تصویر می کشد و ان را تبدیل به یک اثر هنری چشم نواز می کند و از ان جایی که
ماهیت سیاه مشق تکرار و تاکید برخی کلمات بر روی صفحه است ،به همان نسبت می تواند بیننده را به
تامل بیشتر وادار کند و نقش مهمی در ثبت ان بیت و شعر در ضمیر مخاطبش داشته باشد .عالوه بر این
گرداوری اثاری از این دست می تواند موجب پیوند دادن و اشنایی بیشتر مخاطبان شعر با مخاطبان هنر
خوشنویسی شود به نحوی که در این بین تعامالت فرهنگی و هنری خوبی رخ بدهد و گام های محکم
و استواری در راستای اعتالی فرهنگ و هنر کشور عزیزمان ایران برداشته شود.
ای�ا کت�اب «چش�مه صب�ح» ب�ه
س�فارش ارگان یا نه�اد خاصی
و حمای�ت مال�ی موسس�ه ای
جم�ع اوری و ب�ه چ�اپ رس�یده
است؟
ش��اید اگر در قالب کار سفارش��ی بود تا این اندازه
در بحث تامی��ن بودجه و هزینه های مرتبط با ان
دچار چالش و مش��کالت طاقت فرسا نمی شدیم و
خیلی زودتر به نتیجه می رسیدیم .خیلی بهتر بود
که بنده به عنوان یک عکاس و خوشنویس تمام
تمرکزم را بر روی س��ر قلم خوشنویس��ی و ویزور
دوربین��م معطوف نمایم که خالق اثاری ماندگارتر
با عیاری باالتر باش��م .وقتی که بار سنگین مالی،
مدیریتی در چنین پروژه های بزرگی را به تنهایی به
دوش می کشید به جز خستگی مفرط حاصل شده،
نظارت مطلوب بر بخش های دیگر که مورد تایید
کارشناسان و صاحبان فن باشد را نمی توانید داشته
باشید و تا حدی از عیار کار به دلیل عدم تمرکز الزم و کافی کاسته می شود .در اینجا فرصت را مغتنم شمرده
از مادرعزیزم که در مرتفع کردن مسیر ناهموار تامین هزینه های مربوطه تنها پشتیبانم بود تشکر ویژه می کنم.
ایا این کتاب سود و بازگشت مالی هم برایتان به همراه داشت؟
ترجیح می دهم در این جا صحبتی راجع به مس��ائل مالی کتاب نداش��ته باش��م ولی برای این که سوال شما را
بی پاس��خ نگذاشته باشم باید بگویم که با توجه به بازار کس��اد این روزهای نشر ،به خصوص بازار کتاب های
نفیس هنری که قیمت پشت جلدشان چند برابر کتاب های معمولی است و براساس عدم توانایی خرید قشر
متوس��ط جامعه و علی رغم عالقه مندی ان ها به داش��تن این گونه اثار ،تا به امروز هیچ گونه بازگش��ت مالی
پیش بینی شده ای تحقق نیافته است و تنها می توانیم به اینده امیدوار باشیم .همچنین حمایت نهادهایی همچون
هیات خرید کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد می تواند راه گشای گ ام های بزرگ بعدی باشد.
ای�ا تصمی�م دارید که گرداوری چنی�ن مجموعه هایی را ادام�ه دهید؟ از کارهای
جدیدتان بگویید.
بله اگر عمری باشد ادامه می دهیم ،البته بدم نمی اید در زمینه مستندسازی و ساخت فیلم هم شانس خود
را امتح��ان کنم اما در حال حاضر خداوند توفی��ق داد که بالفاصله پس از رونمایی مجموعه اول بتوانیم
روی گزیده اش��عار مرحوم دکتر قیصر امین پور که ش��خصا ارادت خاصی به این بزرگ مرد عرصه شعر و
ادبیات ایران زمین دارم کار کنیم و این مهم را با اجازه خانواده محترم ایشان شروع کرده ایم .امید است
با مس��اعدت و همراهی عده کثیری از بزرگان عرصه ش��عر ،ادب و هنر کشور بتوانیم ان مجموعه را به
نحو شایس��ته و در خور نام قیصر امین پور در اینده نه چندان دور به زیر چاپ ببریم و تقدیم مردم فهیم
و هنردوست کشورمان بکنیم.
و در انتها اگر حرف و نکته ای باقی مانده بفرمایید.
«و امدیم که عاش��ق ش��ویم و درگذریم /که راز زندگی و مرگ ادمی این بود» به امید رسیدن روزی که
بدانیم نااشنا بودن نام دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی برای قشر تحصیل کرده کشور درست مثل گم نام
بودن شکسپیر برای یک پزشک یا مهندس انگلیسی است و زمانی برسد که مجبور نباشیم برای معرفی
این شخصیت بی بدیل ادبی و علمی ایران زمین به یکدیگر به خواندن سروده اش :به کجا چنین شتابان
گون از نسیم پرسید ...متوسل شویم و به یاد بیاوریم که در قطعه هنرمندان بهشت زهرا (س) تهران به
غیر از برخی چهره های س��ینما و موسیقی ،بزرگانی همچون دکتر عبدالحسین زرین کوب ،استاد فریدون
مشیری و حمید مصدق نیز ارامیده اند.
کتاب «نقطه و نوزده داس��تان
دیگر» دومین مجموعه داستان
مینی مال علیرضا روشن است
که در به��ار امس��ال به چاپ
دوم رسیده است .داستان های
مینی م��ال ای��ن مجموع��ه با
محوریت کاراکتری به نام اقای
برهانی نوش��ته شده است که
سعی در بهم پیوسته نمایی دارد
اما متاسفانه میان داستان های
این مجموع��ه هیچ ترتیب و
توالی منطقی نمی توان دید و از این نظر ابتر و بی مورد اس��ت .حال
س��وال این جاس��ت که چه لزومی دارد وقتی در میان داس��تان های
یک مجموعه س��یر منطقی و توالی رخدادها دیده نمی شود ،سعی در
بهم پیوسته نمایی داشت؟ ضعف در شخصیت پردازی و عدم انسجام
می تواند از دالیل ان باشد.
عدم انسجام این مجموعه را به وضوح می توان در داستان شانزدهم این
مجموعه« ،راه ازادی» دید .در این داس��تان بدون اینکه دالیل زندانی
ش��دن اقای برهانی گفته ش��ود ،او را در زندان می بینیم و این لوکیشن
فراموش می ش��ود و دو داستان بعدی در فضاهای دیگری می گذرد که
اقای برهانی ازاد اس��ت ،بدون ان که به ازادی یا نحوه ازادی او اش��اره
شود(لطفا با فلش بک اشتباه گرفته نشود!) و سراخر در سومین داستان
پس از زندانی ش��دنش« ،جای ازادی» به ص��ورت کامال کاریکاتوری
از رئالیس��م جادویی گفته می ش��ود که برهانی ازادی را در سوراخ کلید
می بیند و می رود .اشکاالت منطقی این مجموعه داستان های مینی مال
به ساختار ان محدود نمی شود بلکه به سطرهای داستان ها نیز سرایت
می کند .برای مثال در صفحه 68کتاب و داس��تان مینی مال «سینه ریز
اناری» امده است:
خانم اقای برهانی گفت:
هیچکس زنده نمونده.اقای برهانی گفت:
هیچکی .همه مرده نخانم برهانی گریه می کرد .گفت:
جنگ کی تموم میشه؟اقای برهانی گفت:
کسی زنده نمونده که جنگو تموم کنه.جمالت باال به همان ریختی که در کتاب امده ،نوش��ته ش��ده اس��ت.
بگذریم که در نش��انه گذاری برای دیالوگ نویسی یا از «فالنی گفت»:
استفاده می کنند یا خط تیره که استفاده همزمان از این دو خطای فاحشی
به ش��مار می رود که ملزمات دیالوگ نویس��ی است که از جمله مسائل
ابتدایی این مقوله در داستان نویس��ی و نمایشنامه نویسی است .نکته ای
که در بریده گفتگوهای باال باید بدان اش��اره کرد این اس��ت که جمله
اخر نمایانگر ایرادات واضح سستی پیرنگ و عدم انسجام منطقی روایت
اس��ت که همه چیز را در مورد عدم انس��جام و روابط منطقی مجموعه
داستان می گوید.
مورد دیگری که در این مجموعه داستان های مینی مال توی ذوق می زند
این اس��ت که در ابتدای هر داس��تان تصویری امده است که مثال قرار
اس��ت درونمایه ان داس��تان را در قالب تصویر بیان کند .اش��ارات رو و
مبتذل داس��تان «راه ازادی» که در ان مس��تقیما به ازادی و هم نشینی
ان با دستشویی و تصویر سوراخ فاضالب در ابتدای این داستان از دیگر
نشانه های پیشامدرن بودن داستان های این مجموعه است.
متاس��فانه در ایران ،هواداری منحصر به ورزش نمی شود و در ادبیات ما
هم رخنه کرده اس��ت .عده ای اثر نویسنده خاصی را تحت هر شرایط و
هر کیفیتی می خرند و متاسفانه تر اینکه به چاپ بعدی رسیدن کتاب به
توهم موجود در این فضا دامن می زند .این دس��ته از مخاطبان که بهتر
اس��ت بگوییم هواداران بعضی از نویسنده ها ،فارغ از کیفیت اثر ،کتاب
ان نویسنده را تحت هر ش��رایطی می خرند و این قضاوت های صفر و
صدی ،افت هنر و خاصه ادبیات داس��تانی ما شده است .از طرف دیگر
بعضی از نویسندگان فکر می کنند چون خوب شعر می سرایند حال باید
در داستان نویس��ی هم طبع ازمایی کنند که با نهایت تاسف باید اذعان
کرد که نوشتن داستان های بی مایه جز برمال کردن خام دستی هایشان،
اورده ای برایشان ندارد.
وقتی داستان های مینی مال «نقطه» را با مینی مال های دانیل خارمس
و رئالیس��م جادوی��ی مارکز مقایس��ه کنی��د متوجه می ش��وید که چرا
داستان نویسی ما هیچ وقت جهانی نخواهد شد .می دانم مقایسه «نقطه»
با خارمس و مارکز ،جفا در حق ان ها اس��ت اما برای ان که عمق فاجعه
را نشان دهم ناگزیر از این قیاس بودم .علیرضا روشن محصول اینترنت
و فضای مجازی است .او بعد از انتشار شعرهایش در فضای مجازی به
فکر انتشار ان ها افتاد که شاید بهتر می بود به این فضا اعتماد نمی کرد
و دل��ش را به تعریف ها و تمجیدهای فضای مجازی خوش نمی کرد تا
موجب نش��ود که داستان نویسی را هم تجربه کند .او با تکیه بر رباعی
و دو بیت��ی در ادبیات کالس��یک و هایکو در فرهنگ ژاپنی ش��روع به
نوشتن شعرهای کوتاه کرد و با استقبال چندنفری روبرو شد اما به علت
اینکه در ش��عرهایش از پشتوانه ادبیات کالس��یک ایرانی و ژاپنی بهره
می برد ،پش��توانه قوی ادبیات گذشته این استقبال حداقلی را برایش به
ارمغان اورده است اما به سیاق بیهقی باید گفت :داستان نویسی در جای
دیگر نشیند *.داستان های روشن به علت پیشامدرن بودن و تقلیدهای
خام دس��تانه از رئالیس��م جادویی فاقد پشتوانه سازی برای نوشته هایش
است .ش��عرهای روشن نیز به مانند داس��تان هایش اصیل نیست و در
حالی که داستان های او پیشانقد و پیشامدرن است ،قیاس کردن ان ها با
پیشینه ادبی شان به لحاظ اکادمیک ،جفا در حق نگاه اکادمیک است که
از تفصیل ان صرف نظر می شود.
*عنوان اشاره دارد به نام دو کتاب علیرضا روشن یعنی «نقطه» و «محو»
موسیــقی
10
دوشــــنبه 24خرداد ماه 1395سال نهم شماره 499
www.honarmandonline.ir
نگاهی به بازار موسیقی در بهار 95
هنرمند :در س�ه ماهه اول س�ال 1395بازار موسیقی چه از لحاظ کنسرت و چه
انتش�ار البوم حسابی داغ بوده اس�ت .هرچند استقبال مردم از البوم های منتشر
ش�ده در حد حضور در کنس�رت ها ،نبوده و مثل همیشه دانلودهای غیرقانونی در
صدر انتخاب مردم برای به دس�ت اوردن اثر خواننده مورد عالقه اش�ان اس�ت.
نمونه ان هم البوم اخیر محسن چاوشی با نام «امیر بی گزند» که با رکورد شکنی
بیشترین دانلود غیرقانونی پیشتاز این ماجرا شده که در ادامه به ان اشاره می کنیم .
ِ
نخست س�ال ،تاکنون 56البوم صوتی مجوز انتش�ار دریافت کرده
در س�ه ماه
اس�ت و ۱۶۲اجرای کنسرت نیز در سبک های متفاوت در تهران و شهرستان ها
مجوز اجرا گرفته اند که از این تعداد ۵۰ ،اجرا مربوط به موسیقی کالسیک ایرانی،
40اجرای موس�یقی پاپ ۱۴ ،اجرای موس�یقی فولکلوریک ۶ ،اجرای موسیقی
مخصوص بانوان ۴۱ ،اجرای موس�یقی تلفیقی ۸ ،اجرای موس�یقی کالسیک و ۳
اجرای موس�یقی کودک برگزار شده است ،اما در بخش انتشار البوم ها امار کمی
متفاوت است و موسیقی پاپ در صدر قرار دارد .از 56مجوزهای صادر شده۳۲ ،
البوم موسیقی پاپ 1۸ ،البوم کالسیک ایرانی ،یک البوم محلی ،یک البوم تلفیقی
و س�ه البوم موس�یقی کالسیک است .در بخش موس�یقی ایرانی شاخص ترین
مجوز البوم مربوط به البوم «طریق عشق» به اهنگسازی زنده یاد پرویز مشکاتیان
و خوانندگی استاد محمدرضا شجریان ،که بعد از هفت سال درخواست با مجوز
ان موافقت ش�د و دوستداران موسیقی سنتی در انتظار انتشار این البوم هستند.
در ادامه می توان به صدور مجوز ۱۸تک اهنگ که شامل ۱۵مورد پاپ و ۳مورد
کالس�یک ایرانی اس�ت ،اش�اره کرد .البته در بین البوم های منتشر شده در بازار
موس�یقی اس�تقبال مردم از البوم های پاپ بیشتر از البوم های کالسیک ایرانی و
دیگر انواع موسیقی بوده است .در ادامه به برخی از شاخص ترین اثار منتشر شده
در بهار 95اشاره می کنیم:
امیر بیگزند:
البوم جدید محس��ن چاوش��ی به نام «امیر بیگزند» پس از کشوقوسهای
فراوان سرانجام 17خرداد ماه به بازار امد .این اثر با استقبال گسترده مخاطبین،
رکوردهای جالبی درزمینه فروش اثار موسیقایی مجاز به اسم این خواننده پاپ و
دوستدارانشثبتشد.پخشالبوم«امیربی گزند»باکمپین«موسیقیراغیرقانونیدانلودنکنیم»همراهشد
و شاید بر اثر همین اتفاق بود که رکوردهای فروش بسیاری به خصوص در فضای مجازی برای این البوم
به وجود امد .با همکاری «محسن چاوشی» و ناشر البوم با سایت فروش قانونی موسیقی «بیپ تونز» ،قبل از
ارایه فیزیکی در بازار ،البوم به صورت مجازی در روز ۱۶خرداد به مدت یک روز به پیش فروش گذاشته شد.
همین یک روز کافی بود تا رکورد پیش فروش البوم در فضای مجازی شکسته شود .به گزارش مسئولین
سایت بیپ تونز ،البوم «امیر بی گزند» در مدت یک روز سه برابر رکورد دار قبلی پیش فروش داشته است.
همچنین با پخش رسمی البوم از روز ۱۷خرداد نیز استقبال از البوم در فضای مجازی بسیار چشم گیر بود .بر
اساس اطالعات دریافتی ،رکورد فروش البوم در روز اول توسط «امیر بی گزند» شکسته شد ،میزان فروش
این البوم در روز اول دو برابر رکورددار قبلی بوده است و عجیب ترین امار پخش شده از سایت بیپ تونز مبنی
بر این است که فروش البوم «محسن چاوشی» تنها در سه روز اول ،برابر با مجموع فروش پرفروش ترین
البوم سال گذشته در فضای مجازی بوده است .به این ترتیب البوم «امیر بی گزند» را می توان پرفروش ترین
البوم موسیقایی بهار 95دانست .در البوم «امیربیگزند» از اشعار بزرگان شعر و ادب پارسی از قبیل موالنا
و سعدی استفاده شده و در کنار شعرهای این بزرگان ،ترانههایی از حسین صفا ،علیاکبر یاغیتبار و پدرام
پاریزی نیز قرار گرفته اس��ت .همه ملودیهای البوم جدید چاوشی از ساختههای چاوشی است و بهروز
صفاریان ،کوشان حداد ،فرشاد حسامی ،عادل روحنواز و بابک نقوی نیز به همراه خود محسن چاوشی تنظیم
قطعات البوم «امیر بیگزند» را بر عهده داشتهاند .بهروز صفاریان به عنوان مدیر هنری این البوم معرفی شده
است .سینا سرلک هم در قطعه «پریشان» با چاوشی همخوانی کرده است .عادل روحنواز و احسان نی زن از
جمله نوازندگانی هستند که در این البوم ساز زدهاند .این البوم توجه بسیاری از مخاطبان را به خود جلب کرد.
گرچه برخی از دوستداران چاوشی معتقدند که این البوم به لحاظ ملودی و ریتم به تکرار کارهای قبلی رسیده
است اما بخش اعظم هواداران وی ان را یکی از شاهکارهای چاوشی توصیف کرده اند.
قاب خاطره
یکه تازی
محسن چاوشی با
«امیر بی گزند»
لیلی نامه:
«لیلی نامه» عنوان تازهترین البوم موسیقایی
داوود ازاد در مقام اهنگس��از و خواننده است
توس��ط کانون فرهنگی هنری «نی داوود»
در دسترس عالقهمندان موسیقی ایرانی قرار
گرفته است .این البوم در ۱۲قطعه به نامهای
«بینش��ان»« ،کاندر غلط��م»« ،هواالول
«ان خرابات»« ،که هنوز من
هست»،
همه
هستی
تو
«چون
هواالخر»« ،فن دیوانگی»« ،یارلیلی»،
ِ
نبودم»« ،عشق است»« ،اثری نیست مرا»« ،من نه منم» و «مشق نام لیلی» به عالقهمندان ارائه شده
است .غالب اشعار از موالناست ،به جز چند قطعه .بیات اصفهان ،نوا و شور نیز از جمله دستگاههای این
اثر است .فروش البوم ازاد ،چنگی به دل نزده است.
دیوونهوار:
شش��مین البوم رس��می حمید عسکری به
تهیهکنندگی جواد طوسی فروردینماه منتشر
ش��د .به هر ح��ال حمید عس��کری همواره
مخاطبان و هواداران خ��اص خودش را دارد
و البومش هم چندان کم فروش نبوده است.
ترانههای هر 9قطعه البوم «دیوون هوار» توسط
علی ایلیا سروده شده و ملودیها هم همگی از ساختههای حمید عسکری است.شهاب اکبری هم با
6تنظیم پررنگترین عضو تیم تولید «دیوون هوار» در این بخش بوده است .کوشان حداد برای سومین
بار پیاپی همکاری با حمید عسکری را تجربه کرد اما این بار هم فقط یک قطعه یعنی «رویا» را تنظیم
کرده است .مهران عباسی و مهران خالصی دو چهره دیگری هستند که هر کدام یک اثر در البوم دارند.
معجزه:
استادشهریار
در حال نواختن سه تار
بیست و سوم خردادماه زادروز بابک بیات اهنگساز
برجس�ته ایرانی اس�ت .هنرمندان موس�یقی هر
ی�ک به ش�کلی از این اس�تاد یاد کرده ان�د .کارن
همایونفر نیز با انتش�ار عکسی از زنده یاد بیات در
اینستاگرامش نوشته است« :گزارش بدهم به شما
که :جایت همیشه خالیس�ت فراموشت نمی کنم.
اولین حامی من در س�ینما تو بودی و بیست و پنج
س�ال گذشت و مهرت هنوز در دل من است .برای
موسیقی و سینمای ایران یادگارهایت زنده اند ،هنوز
با ترانه هایت عاشق می شوند .من هنوز گپ و گفت
بامزه اخرمان در استودیو پاپ را که کلی خندیدیم
سر به س�ر جهان گذاشتیم را به یاد دارم .خالصه
همین! از وقتی سفر کردی ما همچنان در حال کاریم
و همان مشکالت همیشگی .اتفاق تازه ای نیافتاده
است .کجایید نمی دانم اما قطعا جایی در نور پشت
پیانونشسته ایوزیرلب ترانه ایرازمزمهمی کنی».
بهنامصفویچهارمینالبومرسمیاشرابهبازار
ارائه کرد .این اثر که «معجزه» نام دارد به همت
شرکت «اکسیر نوین» به مدیریت محمدرضا
خانزاده تهیه ش��ده و از س��وی شرکت پخش
«دنیای هن��ر» در اختیار مخاطبان قرار گرفته
اس��ت« .کافیه»« ،وقته عش��قه»« ،معجزه»،
«دنیامو عوض کن»« ،چه حال خوبیه»« ،زیر یک س��قف»« ،ش��وخی ندارم»« ،حسود»« ،چه سودی
میبری»« ،دنیا به من نیومده»« ،حیف»« ،فرصت کمه» و «خدا» عناوین 13قطعه معجزه است .این البوم
هم فروش خوبی در بازار نداشته است .چمدون تو :دومین البوم رسمی مهدی یغمایی به نام «چمدون تو»
خردادماهمنتشرشد.ایناثربهتهیهکنندگیسپهرصاحبیدراختیارمخاطبانقرارگرفتهاست«.چمدونتو»
شامل 14قطعه به نامهای «بهترین حس»« ،تنهایی بیرحمه»« ،عشق»« ،مهمون»« ،عاشق نبودی»،
«هرچی شد»« ،شب رویایی»« ،کجا از یاد من میری»« ،تو نیستی»« ،تو با منی»« ،چمدون»« ،نگاهم
میکنی»« ،کنار تو» و «از من بگریزید» است .این البوم فروش مناسبی در بازار نداشته است.
دوئل در اینه :
دهمین البوم رس��می رضا یزدانی به
نام «دوئل در اینه» به تهیهکنندگی
علی اوجی و از سوی شرکت پخش
«تصویرگستر پاس��ارگاد» در اختیار
مخاطبان قرار گرفته اس��ت .یزدانی
در ای��ن البوم 16قطع��ه به نامهای
«بی غروب»« ،برزخ»« ،تونل کندوان
ن��گاه تو»« ،میترس��م از خ��ودم»،
«رادیو»« ،تاریخ تکراری»« ،تحریف
تاریخ»« ،توریست»« ،روزای دلگیر»،
«گریم»« ،ترانه اوانگارد»« ،هفته دلتنگی»« ،این روزا»« ،رفت که رفت»« ،پرواز کن» و «دوئل» را به
مخاطبانش ارائه کرده است.گویا یزدانی هم در این البوم به تکرار رسیده و نتوانسته هوادارانش را راضی
نگه دارد .فروش این البوم کمتر از البوم های گذشته این خواننده راک بوده است .حالم خوبه :هشتمین
البوم بابک جهانبخش به تهیهکنندگی شرکت «اکسیر نوین» اردیبهشتماه منتشر شد .این اثر 10
قطعه به نامهای «حالم خوبه»« ،تصمیم»« ،تو رو دوست دارم»« ،پاییز»« ،جاذبه»« ،شاید»« ،خاص»،
«هرگز»« ،باید برم» و «میترسم» دارد که اهنگسازی انها بر عهده بابک جهانبخش ،بابک وزیری،
پیام هوشمند ،اصف بایرا مزاده و امیرعلی زمانیان بوده است .البوم جهانبخش بی مخاطب نبوده و فروش
قابل قبولی داشته اما گویا نتوانسته چنان که باید و شاید بفروشد و رکوردهای قبلی را تکرار نکرده است.
«قافله س�االر عشق» و
«از تنهایی گریه مکن»:
ساالر عقیلی س��ال 95را با دست
پ��ر اغ��از ک��رده و عالوه ب��ر تور
کنس��رت های امریکا و کان��ادا در
حوزه انتش��ار البوم دوستدارانش را
غافلگی��ر کرد .اولین البوم س��االر
عقیلی در سال ۹۵به تهیه کنندگی
موسس��ه فرهنگی هنری «صدای هنر» و از س��وی شرکت پخش «دنیای هنر» در بازار توزیع
شد.ابوالفضل صادقی نژاد اهنگساز قطعات این البوم است .اشعار توسط محمدرضا یار سروده شده
و غالمرضا صادقی هم به عنوان تنظیم کننده در این البوم حضور دارد«.از تنهایی گریه مکن»،
قطعه سازی هفت
«گلرخ»« ،دوستت دارم»« ،اتش»« ،مرا رها مکن»« ،اندیشه وطن» و یک
اثری هس��تند که در این مجموعه شنیده میشوند و اغلب مضامین عاشقانه دارند .این البوم از
لحاظ فروش نتوانست موفقیت البوم های قبلی عقیلی را تکرار کند.البوم موسیقی «قافله ساالر
عشق» دومین اثر عقیلی در بهار 95بود که در سوگ استاد محمدرضا لطفی و به مناسبت سالروز
درگذشت ایشان با اهنگسازی و تنظیم مازیار شاهی منتشر شد.در این اثر علیرضا جواهری سنتور،
سنتور التو ،تمبک ،دف ،مازیار شاهی تار ،سه تار ،بم تار ،بربط ،صمد برقی کمانچه ،کمانچۀ التو،
هوش��مند عبادی نی نواخته اند.از جمله قطعات اجرا ش��ده در این اثر می توان به تصنیف «ایینۀ
شکسته» بر روی غزلی از استاد هوشنگ ابتهاج (سایه)« ،غرنگ» « ،طرحی از ویرانه های دور»،
«ببارد خزانم»« ،رحیل»«،یاد یار»« ،هوای روی تو دارم»« ،گریه گرفته است گلو» «سر پروازم
نیست» اشاره کرد .این اثر را موسسۀ فرهنگی هنری اوای چکاد منتشر کرده است.
یهعاشق:
نخستین البوم رسمی رحمان پاپ خوان جوانی
است که این روزها در حال نام جویی است .این
خواننده که با حضور در یک مسابقه خوانندگی و
کسب مقام نخست در ان مورد توجه قرار گرفت
وبعدازبازگشتبهایرانباانتشارچندتکاهنگ
مخاطبان زیادی پیدا کرد ،پس از مدتها انتظار
توانست البوم رسمی خود با نام «یه عاشق» را
روانه بازار موسیقی کشور کند .حامد رجبی و مسعود محمدی ،کامران رسو لزاده ،حسین غیاثی ،علیرضا
حسینیوعلیاحمدیانترانهسراهایالبوموکامرانرسو لزاده،پدرامکشتکار،مهرانخلیلی،علیراد،حامد
حسینی و سعید رضایی در بخش موسیقی ان همکاری داشتهاند .از فروش این البوم اطالع چندانی در
دست نیست اما برخی از فروشندگان محصوالت فرهنگی می گویند چنین البومی را ندیده اند.
دقیقههام:
ای��ن البوم هم مثل البوم یه عاش��ق،
نخس��تین البوم مستقل یک خواننده
اس��ت .البوم علیرضا طلیسچی با نام
«دقیقههام» به تهیهکنندگی شرکت
«اوای فروهر» برای نخستین بار وارد
بازار شد و بازار امیدوار کننده ای نداشت.
این اثر با 9قطعه به نامهای «کسی که
دیگه رفت»« ،دلخوشم به چیت»« ،دقیقههام»« ،وقتی هستی»« ،اتفاقی»« ،حقمه»« ،منو دریاب»،
«ناراحته قلبم» و « »175منتشر شده که خود طلیسچی تمامی ترانهها و ملودیها را سروده و ساخته است.
دوشــــنبه 24خرداد ماه 1395سال نهم شماره 499
www.honarmandonline.ir
گردشگری
11
مهمترین رویدادهای گردشگری از نگاه «هنرمند»
از حراج جاذبه گردشگری تاریخی و فروش صنایع دستی الکچری به چین
تا سهم 0/4درصدی ایران از گردشگری جهان
گزارشی از نمایشگاه ( )+TTM 2016گردشگری تایلند
جای خالی نمایشگاه های گردشگری در ایران
پرستو فخاریان
در همین مدت تعداد گردشگران کامبوجی این کشور رشدی بیش از 40درصد را
نمایش��گاه گردشگری تایلند ( )+TTM 2016درحالی با حضور 850نماینده از در 5ماه نخست سال جاری تجربه کرده است .به عالوه میانمار با رشد 40درصدی،
55کشور دنیا از 19تا21خرداد ماه برابر با 8تا 11ژوئن برگزار شد که نمایندگان دو الئوس با رش��د 25 /46درصدی ،فیلیپین با 9 /71درصد رش��د ،مالزی با رشد /5
اژانسایرانیحاضردرایننمایشگاهمعتقدند+TTMمی تواندالگویمناسببرای 8درصدی ،اندونزی با رشد 7 /60درصدی ،سنگاپور با 4 /23درصد رشد ،برونئی
برگزاری نمایشگاه گردشگری در ایران باشد .نمایشگاه گردشگری تایلند به عنوان با کمتر از یک درصد رشد و ویتنام با رشدی تقریبا ثابت در درامد گردشگری تایلند
یکی از مهم ترین بازارهای گردشگری در جنوب شرق اسیا امسال برای پانزدهمین نقش ایفا کرده اند .مس��ووالن گردشگری این کشورها بر این باورند که در حوزه
سال و برخالف سال های گذشته که در بانکوک برپا می شد ،در شهر چیانگ مای کشورهایاسه انمی توانفعالیت هایگردشگریبسیاریراشکلدادوتایلندبرای
(به عنوان مرکز هنر و فرهنگ تایلند) برگزار شد .به گفته کارشناسان +TTM ،پیوند دادن این کشورها و ایجاد یک کریدور قوی گردشگری ،از پتانسیل باالیی
قالقول می گویند چنین کریدوری به نفع هر پنج کشور است
فرصتی را برای فروشنده های بسته ها و محصوالت سفر و خریداران انها فراهم برخوردار است .انها متف
می کند تا رو در رو بر سر مسائل کاری خود با یکدیگر مذاکره کنند؛ این در حالی و می تواند اثرات مثبت اقتصادی برای انها به همراه داشته باشد .همه اینها در حالی
اس��ت که اژان
سداران و هتلداران ایرانی تاکنون چندان از این بازار سفر و فرصت است که جایگاه گردشگری در اقتصاد میانمار ،ویتنام ،کامبوج و الئوس کمتر از تایلند
فراهم ش��ده برای مذاکره )B2B (business to businessاستفاده نکرده اند است و این کشورها نسبت به تایلند از تعداد گردشگران ورودی کمتری برخوردار
و امسال نیز تنها دو اژانس ایرانی در این نمایشگاه حاضر شدند .در روز نخست این هستند .برای مثال ،تعداد گردشگران خارجی کامبوج در سال گذشته میالدی رقمی
نمایشگاه ،نمایندگان اژانس ها و هتل های خارجی با حضور در اتاق های مذاکره ،بالغ بر یک میلیون و 750هزار نفر و این رقم در کشور میانمار4 ،میلیون و 680هزار
رو در رو با نمایندگان بخش های مختلف گردشگری تایلند درباره خرید و فروش نفر بوده است .رییس دپارتمان گردشگری تایلند در نشست با رسانه های داخلی و
بسته های سفر مذاکره کردند .عالوه بر این ،دو طرف فروشنده و خریدار طی روزهای خارجی ،در این باره گفت« :بنا است برخی از کشورهای این گروه ،بعضی از پروژه ها
نمایشگاه توانستند قراردادهایی را با یکدیگر به امضا برسانند .رییس نهاد گردشگری را اغاز و سپس دیگر کشورها ان را حمایت کنند ».یوتاساک سوپاسون با این حال
تایلند ،در جریان این رویداد ضمن ابراز خرسندی از حضور تمام فعاالن گردشگری تاکید کرد که این همکاری در ابتدای راه قرار دارد و در ادامه مسیر ،مختصات ان بهتر
کشورش و میهمانان خارجی ،درباره این نمایشگاه می گوید« :قول داده بودیم امسال مشخص خواهد شد .البته وی اعالم کرد که پنج کشور مذکور در نمایشگاه ITB
نمایشگاه متفاوت و منحصربه فرد باشد .محتوای +TTM 2016نشان داد که ما برلین در کنار یکدیگر حاضر خواهند شد و همکاری خواهند کرد.
به این هدف دست پیدا کرده ایم ».یوتاساک سوپاسون همچنین بر این باور است
هدف گذاری برای درامد68میلیارد دالری
که نمایشگاه گردشگری تایلند مسیری طوالنی تا تحقق اهداف و خواسته های نمایش��گاه تایلند امس��ال با ش��عار «با ما لبخند بزنید!» برگزار ش��د؛ شعاری که
فعاالن صنعت گردشگری این کشور دارد .او هدف از برگزاری چنین نمایشگاهی منعکس کننده دوستی ،لذت ،شادی و میهمان نوازی این کشور است345.فروشنده،
را در چیانگ مای توزیع درامدهای گردشگری در سراسر تایلند عنوان و خاطرنشان 305خریدار 110 ،بازدیدکننده تجاری و بیش از 100نماینده از رس��انه های داخلی
یدادند .چین با 43نماینده،
می کند که به صورت سنتی ،مقصد تایلند با سواحل و جنوب ان شناخته می شود و و خارجی ش��رکت کنندگان این نمایشگاه را تشکیل م
حاال ما می خواهیم با معرفی مقاصدی مانند چیانگ مای به عنوان مقصد فرهنگی ،بیشترین نمایندگان را در این نمایشگاه داشت و پس از ان ،بریتانیا با 27نماینده،
سود حاصل از گردشگری را به دیگر مناطق نیز گسترش دهیم.
استرالیا با ،21هند با ،17ایتالیا با ،15افریقای جنوبی با 13و روسیه با 11نماینده
نظراتشرکت کنندگانایرانینمایشگاه
در جایگاه های بعدی قرار گرفتند .عالوه بر این گروه کوچکی از خریداران معتبر از
در همین حال ،نماینده یکی از اژانس های ایرانی در این نمایشگاه که به دعوت نهاد برخی اقتصادهای نوظهور نظیر لیتوانی ،مولداوی و اوکراین نیز به این نمایشگاه
گردشگری تایلند به چیانگ مای سفر کرده نیز معتقد است برپایی نمایشگاه هایی دعوت شدند .براساس این گزارش ،صنعت توریسم این کشور در کل تاریخ خود،
اینچنینی نه تنها امکان شناخت و تجربه ملموسی از جاذبه های
بیشترین تعداد گردشگران ورودی و بیشترین درامد خود را در
مقصد را به وجود می اورد بلکه فرصتی خواهد بود تا فعاالن این
سال گذشته ثبت کرده است .درامدهای گردشگری این کشور
صنعت از کشورهای مختلف بتوانند از نزدیک انچه را که نیاز
در س��ال 2015با رش��دی 23درصدی نسبت به سال قبل از
مس��افران (از قبیل امکانات هتل و سایر خدمات گردشگری)
ان ،به 42میلیارد دالر رسید و این اتفاق با ورود 29 /8میلیون
نمایشگاهتایلند
است ،درک کنند .س��میرا فالح می گوید « :قطعا برپایی این
گردشگر به تایلند به وقوع پیوست .گردشگری تایلند20درصد
امسال با شعار «با
نمایشگاه در باال بردن پتانسیل افراد در جذب و بازاریابی مقصد
از س��هم درامد ناخالص داخلی این کشور را تشکیل می دهد.
ما لبخند بزنید!»
بسیارتاثیرگذارخواهدبودوجایبرگزاریچنیننمایشگاهیدر
همچنین تایلند در س��ال گذشته میالدی جمعیتی قریب به
برگزار شد؛ شعاری
ایران خالی است ».وی یاداور می شود که گرداوری جمعی از
نالمللی را میزبانی کرده است و
30میلیون نفر از گردشگران بی
کهمنعکس کننده
دست اندرکاران صنعت گردشگری از اقصی نقاط دنیا فرصتی
مسووالن گردشگری این کشور پیش بینی می کنند که تا پایان
دوستی ،لذت،
خواهد بود تا ضمن تعامل و ایجاد توافق ،همکاری بیش��تری
س��ال جاری میالدی این کشور پذیرای 32میلیون گردشگر
شادی و
بینبخش هایگردشگریمقاصدمختلفشکلبگیرد.نماینده
باشد .این پیش بینی در شرایطی صورت می گیرد که طبق امار
میهمان نوازی
یکی دیگر از اژانس های حاضر در این نمایشگاه نیز با اشاره به
اعالم شده از سوی وزیر گردشگری و ورزش این کشور ،تایلند
این کشور است.
زمان بندی و مدیریت حدود هزار شرکت کننده در این نمایشگاه،
از ژانویه تا اوریل سال جاری میالدی شاهد ورود 11 /7میلیون
345فروشنده،
تصریح می کند« :حضور نمایندگانی از ایران به دو دلیل می تواند
گردشگر بوده است؛ رقمی که رشد 14 /12درصدی را نسبت
305خریدار،
موثر و مفید باشد؛ نخست انکه ارتباط مستقیم با اژانس ها و
به مدت مشابه در سال گذشته میالدی نشان می دهد .چین
110بازدیدکننده
هتل های خارجی به ایجاد ارتباطات قوی و پایدار منجر خواهد
نیز همچنان به عنوان بازار اول گردشگران ورودی به تایلند،
تجاری و بیش
شد و دلیل دیگر نیز بهره مندی از افرهای مستقیمی است که
در این مدت 3 /44میلیون گردشگر را به این کشور فرستاده و
از 100نماینده
از سوی فروشنده ها به خریداران ارائه و دست واسطه ها کوتاه
رشدی بالغ بر 27 /35درصدی را نسبت به 5ماه نخست سال
از رسانه های
می ش��ود ».ایدا مجیدی با تاکید بر اینکه این نمایشگاه جای
2015ثبت کرده است .اما در مجموع و در 5ماه نخست سال
داخلی و خارجی
بحث زیادی دارد ،برگزاری چنین نمایشگاه هایی را در ایران نیز
جاری میالدی ،بازدیدکنندگان شرق اسیا و کشورهای اسه ان
شرکت کنندگان این
موثر ارزیابی می کند و معتقد است می توان از تجارب مفید ان،
63 /7میلیون نفر از گردشگران ورودی به تایلند را تشکیل و
نمایشگاه را تشکیل
در کشورمان بهره گرفت.
رشدی17 /26درصدی را نشان داده اند .عالوه بر این ،اروپایی ها
می دادند
همکاری گردشگری5کشور عضوASEAN
با 2 /52میلیون نفر و رش��دی 8 /89درصدی ،گردشگرانی از
اما به گفته مسووالن اجرایی گردشگری تایلند ،تصمیم برگزاری این نمایشگاه در قاره های امریکا با 502هزار و 627نفر و رشد 13 /76درصدی ،گردشگران اسیای
چیانگ مای از این حیث نیز اهمیت دارد که این شهر به عنوان یک شهر شمالی ،جنوبی با 459هزار و 157نفر و با رش��د 8 /72درصدی ،توریست های خاورمیانه با
می تواندبزرگ ترینپلارتباطیمیانتایلندوچهارکشورهمسایه اشیعنیالئوس226 ،هزار و 973نفر و با ثبت رشد 11 /36درصدی و در نهایت افریقایی ها با 51هزار
میانمار ،کامبوج و ویتنام باشد؛ چهار کشوری که حاال تایلند می خواهد با انها مسیر و 566نفر با رشد 6 /44درصدی بازار گردشگری تایلند را رونق بخشیده اند .حاال
جدیدی در گردشگری کشورهای اسه ان ایجاد کند و راه برنده این گروه باشد .در این کش��ور در نظر دارد در سال جاری میالدی بیش از انکه بر تعداد گردشگران
حاشیه برگزاری این نمایشگاه نیز ،نشست هایی میان مسووالن ارشد گردشگری ورودی تمرکز کند ،کیفیت جذب گردش��گران را مدنظر قرار دهد .از این رو ،نهاد
پنج کشور صورت گرفت و از کریدور جدید با حضور این کشورها پرده برداری شد .گردشگری تایلند برای افزایش8درصدی درامد گردشگری و دستیابی به68میلیارد
تایلند در 5ماه نخست سال جاری میالدی ،میزبان7 /63میلیون نفر از شرق اسیا و دالر هدف گذاری کرده است که درنظر دارد 44میلیارد دالر ان را از جذب گردشگر
کشورهای اسه ان بوده که این رقم رشدی بالغ بر17درصد را نسبت به سال گذشته خارجی و24میلیارد دالر را نیز از طریق توریسم داخلی به دست اورد .به نظر می رسد
ثبت کرده است .همچنین کشورهای اسه ان 32 /65درصد از کل بازار گردشگری بهره گیری از تجارب این کشور در امر گردشگری می تواند دست کم چراغ جدیدی را
تایلند و بزرگ ترین سهم از بازار (به لحاظ منطقه ای) را به خود اختصاص می دهند .در گردشگری ایران روشن کند و منبع مناسبی در این خصوص باشد.
1600پروژه ی گردشگری درحال ساخت است
مسعود سلطانی فر با اعالم این که صنعت گردشگری وارد دوره ی شکوفایی
شده است ،گفت :هم اکنون 1600پروژه ی گردشگری درحال ساخت است
که ۸۰۰پروژه ی ان مربوط به هتل می ش��ود .او س��پس با اشاره به اشتیاق
سرمایه گذاران خارجی برای حضور در بازار ایران ،اظهار کرد :درحال حاضر
حدود ۱۲هلدینگ هتل س��ازی خارجی در نوبت مذاکره با ایران هس��تند.
بسته ی سرمایه گذاری خارجی با براورد ۳۰میلیارد دالر نیز اماده شده است.
معاون رییس جمهور گفت :لغو تحریم ها باعث نوسازی ایرالین های ایران
شده و اطالع دارم که چندین شرکت هواپیمایی خارجی برای خدمات دهی
به ایران اعالم امادگی کرده اند .سلطانی فر که از شبکه ی تلویزیونی جام جم
با مخاطبان ایرانی مقیم خارج از کش��ور سخن می گفت ،اظهار کرد :ایران،
چین و هند سه قدرت بزرگ صنایع دستی دنیا هستند ،اما با این حال ایران
صنایع دس��تی الکچری به چین می فروش��د .این صحبت س��لطانی فر با
واکنش مجری بود ،همراه شد .او گفت :خدا را شکر یک چیزی به چینی ها
می فروشیم! رییس سازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری در
ادامه از پرداخت وام ارزان قیمت به صادرکنندگان صنایع دس��تی خبر داد و
افزود :براس��اس برنامه ششم توس��عه ،صادرات صنایع دستی در پایان این
برنامه باید به مرز یک میلیارد دالر برسد ،برای همین ما از همه تجار ایرانی
مقیم خارج از کشور می خواهیم در این بخش فعال شوند.
سهم 0/4درصدی ایران از گردشگری جهان
اگرچه طبق انچه اعالم ش��ده رش��د گردشگری ایران دو برابر متوسط رشد
جهانی اس��ت ،اما سهم ایران از تعداد گردش��گران جهان به نیم درصد هم
نمی رسد« .رشد گردشگری در ایران دو برابر متوسط رشد جهانی است»؛ این
خبر دس��ت به دست می چرخد و در تفسیر ان گفته شده «تعداد گردشگران
خارجی کشور در دو سال گذشته ۱۲درصد رشد داشته و این درحالی است که
میزان متوسط رشد جهانی گردشگران در همین مدت ،کمی بیش از ۶درصد
بوده اس��ت» .در حالی که به زعم یک کارش��ناس امار و برنامه ریزی میراث
فرهنگی و گردش��گری ،این مقایسه و تفسیر نمی تواند درست باشد .اردشیر
اروجی ،در تصحیح این مقایسه ی اشتباه ،با بیان این توضیح که متوسط رشد
جهانی گردش��گری در این دو سال حدود ۴درصد بوده و نه ۶درصد گفت:
صنعت گردش��گری در چند س��ال اخیر به خاطر بحران اقتصادی و کاهش
سطح درامد مردم در کشورهای گردشگرفرست ،رشد کمی داشته که البته
درصد این رش��د در کشورهای مختلف به تناسب تعداد گردشگر ،کم و زیاد
بوده است که گاه به ۱۲درصد و در برخی مواقع به کمتر از ان رسیده است.
وی اضافه کرد :وقتی اعالم می شود گردشگری ایران در دو سال گذشته ۱۲
درصد رش��د داشته ،باید اگاه بود که این عدد در مقایسه با تعداد گردشگران
ورودی به کش��ور در دو سال گذش��ته حاصل شده و نه نسبت به رقم کلی
گردش��گران جهان و رش��د جهانی ان .در واقع این ۱۲درصد گویای یک
رشد داخلی است که به ایران مربوط می شود .این پژوهشگر همچنین یاداور
شد :کشورهایی که تعداد گردشگران کمتری دارند ،معموال رشدشان بیشتر
نمایش داده می شود ،مثال وقتی ۲میلیون نفر به ۴میلیون نفر می رسد ،رشد
100درصدی نیز حاصل می ش��ود .در اصل وقتی تعداد گردشگران ورودی
پایین اس��ت ،ان ۱۲درصد ،رشد باالیی را نشان نمی دهد و در مقایسه با ۴
درصد رشد جهانی ،رقم قابل توجهی نیست و مقایسه ی ان ها با یکدیگر از
نظر اماری نادرس��ت است .اروجی تاکید کرد :با توجه به اماری که سازمان
میراث فرهنگی و گردشگری از ورود ۵.۵میلیون گردشگر خارجی به ایران
ارائه کرده ،این عدد سهم ناچیزی از یک میلیارد و ۱۸۴میلیون گردشگری
را که س��ال ۲۰۱۵در جهان س��فر کردند ،در برمی گیرد .در حقیقت سهم ما
از گردشگران جهان ۰.۴درصد است .مدیرکل اسبق دفتر برنامه ریزی ،امار
و اطالعات س��ازمان میراث فرهنگی و گردشگری همچنین گفت :درحال
حاضر درست ترین و مهم ترین کار این است که درصد رشد ساالنه را نسبت
به اهداف ترسیم شده در چشم انداز ۲۰ساله ،مقایسه و بررسی کنیم که چقدر
از برنامه ها فاصله داریم؟ به نظر می رسد باید روی سهم گردشگری ایران از
گردشگران جهان و نسبت رشد ان در مقایسه با برنامه ی توسعه گردشگری
کشور ،حساسیت نشان دهیم و به این مقایسه های اشتباه دلخوش نباشیم.
قبرس از اب گل الود گردشگر صید می کند
در اث��ر درگیری های نظامی و حمالت تروریس��تی که ارامش خاورمیانه و
برخی کش��ورهای اروپایی را بر هم زده ،قبرس تبدیل به مقصد پرجاذبه ای
برای گردشگران فراری از خطر شده و دولت این کشور در حال برنامه ریزی
یو
برای اس��تفاده از این فرصت اس��ت .گردش��گرانی که ار ترس نابسامان
حمالت تروریستی در کشورهای اروپایی و منطقه خاورمیانه فراری شده اند،
ای��ن روزها به قب��رس روی اورده اند و به همین منظور دولت این کش��ور
در حال تقویت زیرس��اخت ها برای جذب حداکثری مسافران خارجی است.
مقامات گردشگری این کشور اعالم کرده اند که قصد دارند با اضافه کردن
به تعداد تفرجگاه های ساحلی و زمین های گلف ،رشد قابل توجه اخیر در امار
گردشگری خود را حفظ کنند .اقتصاد قبرس در سال ۲۰۱۵پس از تحمل
س��ه سال رکود ،جان تازه ای به خود گرفته و پیش بینی می شود در اثر این
استقبال ،امار مربوط به تعداد گردشگران و درامد این صنعت تا پایان سال
۲۰۱۶ش��اهد رکورد جدیدی باشد .رونق هتل ها و رستوران های قبرس در
اولین فصل س��ال جاری میالدی به رش��د ۲.۷درصدی درامد گردشگری
این کشور منجر ش��ده است .تعداد گردشگران خارجی قبرس در چهار ماه
نخست سال ۲۰۱۶رشدی ۲۲درصدی را تجربه کرده و درامد این بخش را
تا ۱۹درصد افزایش داده است .وزیر گردشگری قبرس درباره این تغییرات
گفت :ما تا حاال س��ال شگفت انگیزی داشته و در ادامه خواهیم داشت .با از
سر گرفته شدن سفر گردشگران روس و افزایش تعداد مسافران انگلیسی،
قبرس به بازار پررونق صنعت گردش��گری تبدیل شده که موقعیت خوبی
در میان جزایر مدیترانه ای به دست اورده و به یک مقصد امن تبدیل شده
است .این مقام دولتی در ادامه افزود :ما برنامه استراتژیک ۱۰ساله ای داریم
که ما را از رقبایمان متفاوت می کند و با پروژه های زیربنایی به سمت جلو
حرکت می کنیم .افتتاح یک اقامتگاه ساحلی در ماه اینده و ساخت بندرگاهی
تجمالتی که ۶۰۰وسیله نقلیه دریایی را در خود جای می دهد ،از جمله این
طرح های زیرساختی برای جذب گردشگر بیشتر به قبرس است.
حراج جاذبه گردشگری تاریخی به قیمت 2میلیون دالر
سایت گردشگری تاریخی در «نیواینگلند» امریکا به قیمت دو میلیون دالر
به فروش می رس��د .یک معدن در «نیوانگلند» ک��ه از جاذبه های تاریخی
این منطقه با قدمتی بیش از ۲۰۰س��ال اس��ت ،به قیمت دو میلیون دالر
به حراج گذاش��ته شده است .این معدن که فلز «طلق» یا «میکا» و دیگر
عناصر معدنی از ان اس��تخراج می ش��ده ۲۱۳ ،س��ال قدمت دارد و از سال
۱۹۶۳به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری «نیوانگلند» شناخته می شود.
معدن «راگ لس» که ۲۳۵هکتار مس��احت دارد ،شامل یک موزه کوچک،
مغازه فروش س��وغاتی و تونل ها و غارهایی است که ان را به قدیمی ترین
و بزرگتری��ن مع��دن در نوع خود در ایاالت متح��ده امریکا تبدیل می کند.
مالک این معدن فردی ۹۰ساله به نام «ژرالدین سیرلس» است .همسر او
این ملک را در س��ال ۱۹۶۰به امید ادامه کار اس��تخراج ،به قیمت ۲۰هزار
دالر خریداری کرد .اما پس از این که پلیس فدرال امریکا کمک هزینه به
فعالیت های این چنینی را قطع کرد ،این زوج تصمیم گرفتند معدن ش��ان را
به مکانی برای بازدید عموم تبدیل کنند .از ان زمان افراد مختلف از جمله
گروه های دانش اموزی طی ماه های می تا اکتبر از این جاذبه تاریخی دیدن
می کنند .به گزارش نیویورک پست ،این معدن در اصل ،سال ۱۸۰۳توسط
«سم راگ لس» کشف شد .او سال ها این کشف را نزد خود پنهان نگه داشت
و به صورت مخفیانه ذخایر «طلق» ان را به «پورتسموث» انتقال می داد .تا
اوایل دهه ۱۲ ،۱۹۳۰میلیون فلز معدنی از این معدن استخراج شد.
کشف 20میلیارد ریال اشیاء تاریخی در اصفهان
رییس پلیس اگاهی اس��تان اصفهان از شناسایی و دستگیری دو قاچاقچی
اش��یاء تاریخی -فرهنگی و کش��ف 12قطعه اش��یاء تاریخی به ارزش 20
میلیارد ریال خبر داد .به گزارش روابط عمومی فرماندهی انتظامی اس��تان
اصفهان ،سرهنگ کاراگاه «ستارخسروی» اظهار کرد :در پی کسب خبری
مبن��ی بر فعالیت دو نفر در زمینه حفاری غیر مج��از و قاچاق اثار با ارزش
تاریخی ،رسیدگی به موضوع در دستور کار کاراگاهان پلیس اگاهی استان
اصفهان قرار گرفت .وی افزود :ماموران پلیس اگاهی ،تحقیقات خود را اغاز
و ای��ن دو حفار غیر مجاز را شناس��ایی و پس از هماهنگی با مقام قضائی
دستگیر کردند .رییس پلیس اگاهی استان اصفهان ادامه داد :در بازرسی از
مخفیگاه این دو فرد قاچاقچی 12 ،قطعه اشیاء تاریخی -فرهنگی به ارزش
20میلیارد ریال کشف شد و با تشکیل پرونده هر دو متهم جهت سیر مراحل
قانونی به مراجع قضائی تحویل داده شدند .خسروی با اشاره به این که اثار
باس��تانی و اشیاء تاریخی یک کشور نشان دهنده قدمت ،تاریخ ،فرهنگ و
شناس��نامه ان کشور است ،خاطر نشان کرد :نیروی انتظامی با قاچاقچیان
اش��یاء تاریخی و عتیقه برخورد قانونی خواهد کرد و از شهروندان خواست
درصورت کسب هرگونه خبری مبنی بر قاچاق اشیاء عتیقه و سرمایه های
ملی ،موضوع را به سرعت از طریق تلفن 110به پلیس اطالع دهند.
صاحب امتیاز:شـرکت جهان سبز
مـدیرعامـــل:حسـیناحـمـدی
مدیر مسوول :ساجده اثنى عشرى
زیـر نظــر شــورای ســردبیـــری
چاپ:چاپخانهروزنامهجامجم
شماره 499دوشــــــنـبه 24خرداد ماه 1395
سازماناگهیها88311361- 88311353:
نشانى:تهران ،خیابان مطهری ،بعد ازخیابانسلیمان
خاطر ،خیابان اورامان ،پلاک ،43واحد2
تلفکس88813489- 88301986:
توزیع:نشرگسترامروز
توزیعمشترکینتهران:شتابگستر88944361
اموزه های متضاد در برنامه های تلویزیون 2-
هرگزم نقش تو از لوح دل و جان نرود
هرگز از یاد من ان سرو خرامان نرود
ان چنان مهر توام در دل و جان جای گرفت
که اگر سر برود از دل و از جان نرود
اگهیتبلیغاتییکاپراتورتلفنهمراهکهاینروزهاازرسانهملیمنتشرمی شودبه
شکل عجیبی با مفاد پیمان نامه حقوق کودکان در تضاد است .این در حالی است
که ایران این پیمان نامه را امضا کرده است.
اول پیمان نامه حقوق کودک یک کنوانسیون بین المللی است که در 20نوامبر
1989مورد پذیرش مجمع عمومی سازمان ملل متحد قرار گرفت و از 2سپتامبر
( 1990س��ی روز پس از تودیع بیس��تمین س��ند تصویب یا الحاق) الزم االجرا
شده است .این پیمان نامه که به سبب امضای ان توسط 193کشور ،مقبول ترین
سند حقوق بشر در تاریخ بشریت شناخته می شود ،هم و غم خود را بر ان نهاده که
در 54ماده و دو پروتکل الحاقی حقوق کودکان را بیش از پیش مورد توجه قرار
دهد .ایران یکی از امضاکنندگان این پیمان نامه است.
هفته گذشته زمانی که نام عربستان در فهرست سیاه ناقضان حقوق کودکان -به
عنوان یکی از امضاکنندگان این پیمان نامه -قرار گرفت ،رسانه های داخلی ایران،
فارغ از اختالفات سیاسی ،به سبب اجرایی شدن این پیمان نامه ابراز خوشحالی
کردند و زمانی که بان کی مون نام عربستان را از این فهرست خارج کرد ،یکی
از لحظات دردناک نادید ه گرفتن مقبول ترین پیمان نامه حقوق بشری عالوه بر
جهان ،برای ایرانیان نیز رقم خورد .این مقدمه تاکیدی بر ان است که رسانه های
داخلی اعم از رسانه ملی به عنوان ویترین رسانه های کشور ،نسبت به توافقات
بین المللی به خصوص در حوزه کودک حساس است؛ اما میزان این حساسیت
به چه مقدار است؟
-1در ماده سه پیمان نامه ،تحت عنوان «نفع کودک» امده است «در انجام
هر اقدامی که به نوعی به کودک مربوط می ش��ود ،چه در بخش عمومی،
خصوص��ی ،اداری ،غیر اداری و یا ه��ر بخش دیگری ،رعایت نفع و تامین
سالمت کودک بر سایر مسائل تقدم دارد».
- 2در ماده هشت ،تحت عنوان «حفظ هویت شخصی» امده است «حکومتهای
عضو پیمان موظف هس��تند که حقوق کودک را رعایت کرده و هویت فردی،
تابعیت ،نام و روابط شناخته شده خانوادگی او را مطابق قانون حفظ کنند».
-3در ماده ش��انزدهم ،تحت عنوان «حفظ محدوده خصوصی» امده اس��ت
«محدوده شخصی و خصوصی هیچ کودکی قابل تعرض نیست .این محدوده که
شاملهمهجوانبمربوطبهامورخانوادگی،مسکونی،حیثیتیومکاتباتشخصی
است ،نباید به طور عمد یا غیرقانونی اسیب ببیند».
-4در ماده نوزده ،تحت عنوان «حمایت کودکان در برابر سوء استفاده» امده است
«حکومتها با تکیه بر تمام امکانات قانونی ،اداری ،اجتماعی و اموزشی ،کودک را در
مقابل هر شکل از رفتار سهل انگارانه با انها ،سوء استفاده جنسی و تجاوز جسمی
یا روانی ،حمایت می کنند ».این ماده در شکل وسیع تری در مواد 34 ،33 ،32و
36به اشکال مختلف سوءاستفاده اشاره می کند.
تمام چهار بند فوق برای رس��یدن به یک موضوع حس��اس در جهان کنونی
رسانه هاست و ان هم انتشار تصویر کودک بدون کسب اجازه از اوست .بنگاه های
گریه از ترس خدا ،مایه نجات از دوزخ است.
حضرت رسول (ص)
سیستم مدیریت کیفیت
H O N A R M A N D I N T E R N A T I O N A L N E W S P A P E R
رعایت نفع و تامین سالمت کودک بر سایر مسائل تقدم دارد!
احسان زیورعالم
اواقتشرعی
خبری شناخته شده و برخی از رسانه های داخلی اگاه نسبت به مفاد این پیمان نامه
در یک حرکت جهانی ،تصویر هیچ کودکی را منتشر نمی کنند .شاید برای شما
پیش امده باشد که در یک خبر با تصویر محو شده کودک مواجه شده اید؛ در حالی
که والدین او بدون هیچ خدشه ای در تصویر خبری دیده می شوند .این وضعیت
برامده از موادی است که در چهار بند فوق بدان پرداخت شده است .حساسیت این
موضوع تا حدی است که پیگیریهای وسیعی نسبت به گسترش این فرهنگ در
سطح بین المللی صورت گرفته است .دوم ایام مبارک ماه رمضان فرصت مناسبی
برای شرکتها و موسسات تجاری است تا در قالب های مذهبی ،کاال و خدمات
خود را تبلیغ کنند .اصو ًال این موسسات سعی می کنند با انگشت نهادن بر مسائل
اخالقی مورد عالقه عموم مردم ،برای خود مقبولیت اخالقی ایجاد کنند .برای
مثال در یک اگهی تبلیغاتی ،یک اپراتور تلفن همراه برای نشان دادن کارکردهای
شبه اخالق گرایانهتلفنهمراهتماممفادپیمان نامهحقوقکودکانرازیرپامی گذارد
تا در نهایت خود را اخالق مدار جلوه دهد.
در این اگاهی ،سرایدار/ابدارچی یک شرکت صاحب دختربچه ای بیمار است
و برای معالجه او نیازمند مقادیری پول .مرد تصویر دختر خود را به یکی از
کارکنان ش��رکت می دهد تا برایش کاری کند .کارمند زن شرکت به طرفه
العینی به وسیله تلفن همراه خود از تصویر کودک عکسبرداری می کند و به
کم��ک خدماتی که اپراتور در اختیارش قرار می دهد ،تصویر کودک دردمند
را در ش��بکه های اجتماعی به اشتراک می گذارد و با یک مونولوگ/نریشن
شبه احساساتی ،از اندیشه پاک خود سخن می گوید.
شاید تالش برای کسب پول در راستای کمک به یک دردمند امری اخالقی به
حس��اب اید؛ اما تخطی از حقوق کودک به مراتب غیراخالقی تر است .کما
اینکه برای کسب کمک مالی برای یک کودک دردمند چندان نیاز به تکثیر
تصویر او در فضای مجازی نیس��ت ،ام��ری که در نهایت منجر به اتفاقات
دردناکی می شود که بر هیچ کسی پوشیده نیست .سوءاستفاده های بسیار از
تصویر ساده یک کودک ،این روزها به یک معضل جهانی تبدیل شده است
که جز خودمان ،کس دیگری بدان دامن نزده است .مهمتر از ان تبعاتی است
که در اینده برای این کودک پیش خواهد امد.
حال سوال این است که ایا مدیرکل بازرگانی سیما اگاهی نسبت به امور حقوق
بین الملل در شکل کالن و یا حتی حقوق مدنی کشور خودمان دارد که این چنین
اگهی تبلیغاتی را به شکل وسیع روی انتن ملی می برد؟ ایا داشتن پول بیشتر یک
ش��رکت ،دال بر زیر پا نهادن اصول اخالقی مورد تایید جمهوری اسالمی
می شود؟ ایا اقدام قانونی برای جلوگیری از این قانون شکنی در وهله نخست
و ایجاد اگاهی و مبارزه با بی سوادی در رسانه ملی خواهد شد؟ پس بنابراین
ترویج س��رایت چهره کودکان در فض��ای مجازی ان هم با تمرکز بر جذب
حمایت و جمع اوری کمک خالف قوانین بین المللی است و تبلیغ این عمل،
ان هم در رسانه ملی کار چندان مناسبی به نظر نمی رسد.
ISO 9001 : 2008
طــــرح روز غروب ارج و قرب صنعت!
1
پاسخ جـدول شـماره قـبل
م
ح
س
د
ر
و
ا
ت
ا
ر
م
ی
ه
و
ا
ر
س
س
س
ن
ت
ل
ی
ک
ا
م
ا
م
ا
ا
ب
10ق
11ا
ت
1
2
3
4
5
6
7
8
9
12
13ب
14
ا
15ن
ر
ا
ر
ج
ر
م
ه
ا
ح
ر
ا
ز
ی
ب
ا
ا
ن
ب
ا
س
ک
و
ت
ا
و
ر
د
و
ر
ا
ر
ا
ر
ی
و
س
ی
د
ا
و
ش
ی
د
ل
ص
د
ا
ر
ه
ه
س
ن
15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1
2
3
15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1
ن
سیستممدیریتکیفیت-رضایتمندیمشتری ISO 10004:2012
فرهاد بهرامی
طراح جدول :رسول نادری
چ
اذان ظهر 13:04
غروب افتاب 20:21
اذان مغرب 20:42
اذان صبح فردا 4:01
طلوع افتاب فردا 5:48
سال1395
م
ی
د
د
ی
م
ا
و
ر
ن
ا
ن
د
س
ر
ا
ر
ه
ی
ا
و
د
ب
ا
ه
ا
س
ک
س
و
ف
ر
ش
ا
ر
ج
و
ا
ا
ر
ز
ر
ی
و
ا
ر
م
ا
د
ر
ف
ر
ی
ن
د
ر
ه
پ
ل
6
7
ن
ن
ی
5
ل
گ
ب
4
ا
ق
ا
ر
ی
ب
ن
گ
ه
ا
8
9
10
11
12
13
14
افقی:
15
-1چهره موردنظر-گوشت ترکی-2کمک-بقا-چهره تلویزیونی-3فرارنمودن-
اسمان-بانجابت-همراه خراج-4نوعی اشپزخانه-احترام-فیلسوف نام
اورجهانی-5غالف شمشیر-سیراب نمودن-سازجاری!-6رگ جهنده-
بررسی-7گیاه تاجریزی-سرها-8جای پا-عیب وعار-ضمیرعربی-9من
وشما-اسم ترکی-تخم مرغ انگلیسی-10شرف-جشن ومهمانی-11اتش
عرب-میوه تازه به بازارامده-گروه-12عالمت مفعولی-پول پرست-میوه ترش
وشیرین-نزاکت-13دشت-پیک-اسبابزندگی-طریقکوتاه-14ارزوانه-
انتظار-نگرانی-15چوبخوشبو-ازفیلمهایش
عمودی:
-1شهری دراذربایجان غربی-ازفیلمهای دیگرش-2نوعی خفاش-حرارت-زنده به انیم-3
صورت-یابنده-جای بدون خطر-رمق اخر-4رودمرزی-قابله-تسهیالت بانکی پرطرفدار-چهره
تلویزیونی-5شاعرنوپرداز-پسوندالودگی-بزرگانقوم-6نظراتانتخابابی-وامدهنده-7گونه
ورخسار-کشیدن-غذایی ازتخم مرغ-8گلخن حمام-مرغ سعادت-9پیشامد-صنم-جای
پا-10سمت راست-ایتالیای قدیم-11دیوار قلعه-مردم قرانی-گرفتگی زبان-12رشته دراز-ازکنده
بلندمیشود-انتشاردادن-13تیرپیکاندار-ازگستره های ابی-شیوا-درخت زبان گنجشک-14ارزوها-
حمام انفرادی-درس دادن-15افسر-ازفیلمهای دیگرش
اخبار دیدنی
دیدار جمعی از کودکان و نوجوانان تحت پوش�ش س�ازمان بهزیستی کشور با محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه صبح امروز یکشنبه ۲۳خرداد در جلسه علنی مجلس شورای
اسالمی حضور یافت و به ارایه گزارشی از عملکرد و برنامه های وزارت امور خارجه پرداخت| فارس
ایت اهلل اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام | ایرنا
درگیری هوادارن تیم انگلستان با پلیس قبل از بازی این تیم با روسیه در
مسابقات یورو 2016در شهر مارسی| رویترز
پیکر حبیب در میان خیل عظیم دوستدارانش و اهالی رامسر روز شنبه در محوطه مسجد
قدس کتالم به خاک سپرده شد .قرار بود پیکر حبیب در امامزاده محمد(ع) کتالم دفن
شود که اجازه ان صادر نشد| مهر
ضیافت افطار ریاست جمهوری با روحانیون شنبه ۲۲خرداد در محل سالن اجالس سران برگزار شد .روحانی
در این ضیافت اعالم کرد دولت یازدهم به همه وعده های خود به مردم عمل می کند| ایسنا
بامداد روز یکشنبه در حمله ای مسلحانه به یک کلوب شبانه در ایالت فلوریدای امریکا ،دست کم 50نفر کشته
و 5۲تن زخمی شدند .عامل این حمله یک جوان ۲۹ساله افغانستانی تبار است که دارای گرایشاتی به داعش
بوده است| رویترز