روزنامه هنرمند شماره 500
روزنامه هنرمند شماره 500
دلنوشته هنرمندان برای
«هنرمندپانص�دم»
نگاهی به بازتاب های مثبت و منفی
موفقیتفیلمفروشندهدرفستیوالکن
سیاست فرهنگی یا
فرهنگ سیاسی؟
2
6
سهشنبه25خرداد ماه 1395
12صفـــحه
سال نهــم شماره 500
1000تومـان ISSN 2008-0816
w w w . h o n a r m a n d o n l i n e . i r
ژانر پلیسی در
ایران مهجوراست
گفتگوی «هنرمند» با عباس اگاهی ،مترجم اثار پلیسی
گفتگوی «هنرمند» با امیرحسین صدیق:
زکات هنرمند
هنر و فرهنگ اوست
علی اتحاد در گفتگو با «هنرمند»:
نگاهی به فیلم نیمرخ ها اخرین ساخته مرحوم ایرج کریمی
سانتیمانتالیس�مم�رگ
درباره هنرهای نمایشی و پرده خوانی
4
8
7
سیرتحول نقالی و شبیه خوانی در ایران
5
سارا اسماعیل پور
در پروازهای ماهان هنرمند بخوانید
اشا محرابی در نمایی از سریال «امین»
به تاریخ برباد رفته،
ادای دین کردم!
3
2
حسین احمدی
فرهنگ و هنر
س�رمقاله
زندگی صحنه زیبای
هنرمندی ماست
عادت کردن به امد و رفت همسفران و هم مسیران ،شاید از جنس عادت به امد و گشت این
سالها و روز و شبی است که از ما و بر ما چون برق می گذرد و تلنگری باید که تن به رخوت این
غفلت نیاالییم .از میان ما،هنرمندان فقید کم نبودند بزرگانی و زنده نامهایی که در این سیصد
و شصد و چند روز خورشیدی گذشته چشم از دنیا فرو بستند.از اهالی فرهنگ و هنر از فرج اهلل
سلحشور ،یداهلل نجفی ،محمد علی اینانلو ،فریما فرجامی ،حسین قندی ،پرویز کالنتری تا چند
روز اخیر که خبر درگذشت حبیب محبیان (که با حاشیه هایی هم روبرو شد ،)...حمید سبزواری و
اصغر بیچاره در روز تولدش در کنار خانواده جان داد...
از جسارت های توده مان در بزرگداشت شبیه به پرستش از ایشان به وقت ممات و غفلت ندیدن
و فراموشی ایشان در حیاتشان که بگذریم ،کم کاری و بی مسئولیتی نهادهای مختلف دولتی و
غیر دولتی تا برخی صنوف و انجمن های مربوطه ،در توجه و سر و سامان دادن به وضع و حال
این اهالی همچنان نابخشودنیست.
از ما ،ایشان که رفتند شاد باشند و انها که هستند سالم و سرحال ،انشاءاهلل...
در این س��الها و روزها که حال و روز هنر و هنرمند تعریفی ندارد و دماغ کس��ی چاق نیس��ت و
کیفش کوک به استقبال انتشار پانصدمین شماره هنرمند رفتیم که حال و حوصله می خواهد و
البته و حتما کمی پول بی زبان یا به تعبیری چرک کف دست،که ما و امثال ما از صدقه بارعام
و عنایت سرشار صاحب منسبان بر اریکه هنر و هنرمند ایران هیچکدامش را نداریم که نداریم.
هنرمند را در طول سالی که گذشت در حد بضاعت خود و تالش عزیزانش در رشته های مختلف
هنری منتشر نمودیم و تا حد ممکن به هنر و هنرمند در تمام سطوح پرداختیم و هدفمان رشد
و توس��عه کار در جهت انجام وظیفه شایسته و متناسب رسانه در ساحت هنر ایران زمین است
که امیدوارم در اینده به مدد الهی و لطف مس��یوالن و دوستان بتوانیم در خدمت اهالی شریف
هنر باشیم امیدواریم در طی این طریق همچنان یاریمان کنید .زندگی صحنه زیبای هنرمندی
ماست ،هرکسی نغمه خود خواند و از صحنه رود ،صحنه پیوسته بجاست ،خرم ان نغمه که مردم
بسپارند به یاد...
به مناسبت شماره پانصدم روزنامه «هنرمند»
کیارنگ عالیی
عکاس��ی اگر حامل فردیت نباش��د عکاس را ب��ه بیراهه خواهد
برد ،ظاهر س��اده عکاسی که عموما ان را ماشین کوچکی تلقی
می کنن��د که مس��وولیتش فقط ضبط واقعیت اس��ت ما را فریب
می دهد و نوعی اس��انی را در برخورد با عکاس��ی ایجاد می کند.
از طرف دیگر پیوند بالمنازع عکاس��ی با زندگی روزمره اجازه می دهد برخالف
هنرهای دیگر هر ادمی حتی بدون داشتن پشتوانه فنی و اگاهی نظری دوربین
را رو به موضوعی گرفته و به ثبت عکس بپردازد .ما در هنرهای دیگر س��خت
گیری شدیدی برای تجربه مدیا داریم ،اما در عکاسی ،نه! به این ها اضافه کنید
هیاهو و موج حاکم بر عکاس مان را که هر تازه واردی را مفتون خود می کند.
این موج به ویژه در عکاسی موبایلی که بیشترین ارتباط روزانه را با ان داریم به
خوبی نمایان است .حجم باالیی از عکس های تولید شده شبیه به هم که حتی
ویرایش های تصویری ان ها نیز عین هم است .می بینید این وسط چه بالیی بر
سر فردیت می اید؟ عکس ارگانیسمی است زنده .چرا که میان اجزای ان رابطه
معناداری است و هرعکس بستر کشف ان رابطه توسط مخاطب است .مخاطب
هم��واره یک��ی از اضالع عکس هنری اس��ت که وجودش ب��ه عکس ضمانت
می ده��د .عکس ب��ه ما می گوید ع��کاس چگونه با دنیا رابطه دارد؟ ایا دس��ت
دنیا را به گرمی فش��رده اس��ت؟ ایا او شخصی حساس و مسوولیت پذیر است یا
موجودی بی عار نس��بت به جهان؟ پس عکس کار برد ش��اتر و دیافراگم و ایزو
نیست ،ان چنان که در کالس های مقدماتی گفته می شود .اگرچه کسی که در
اغاز راه اس��ت باید بر ابزار تس��لطی مثال زدنی پیدا کند اما عکاسی فارغ از این
ها یک «روح» اس��ت .یک کالبد زنده که قدم گذاشتن در ان مستلزم پیروی از
روح است .چنین راهی ادم اهل می خواهد .ادمی که نسبت به انسان ،مهربان و
حساس باشد .خودش را پایین ترین عضو جامعه بداند ،مردمش را دوست داشته
باشد و به قول سعدی بر همه عالم عاشق باشد که همه عالم از اوست .نکته دیگری
که هنر عکاس��ی را پیچیده تر می کند این اس��ت که ما چه بخواهیم ،چه نخواهیم
درگیر شکل جهان هستیم .یعنی مجبوریم به فرم ها نگاه گنیم ،دلباخته فرم ها شویم،
اشکال را ببینیم ،ما با هندسه و سطوح در تماسیم و تقال می کنیم از دل ان ها معنا
بیافرینیم .این واقعیت تلخی اس��ت که سهراب چند دهه قبل به این صورت گفته
است« :کار ما نیست شناسایی راز گل سرخ» انگار راه ورود به راز هستی بسته است
و ما نسبت به ان در یک کشاکش و جدال ازلی ،ابدی هستیم .ایا بدون قائل شدن
به فردیت می توان به این روح دست یافت؟ واکنش های ما نسبت به فرم ها عقالنی
است اما زبانی که برای عکس با ان مواجهیم تماما عقالنی نیست .عکس های ما
تصاویری از دنیا هس��تند که توسط ذهن و زبان به کد تبدیل شده اند .گویی جهان
رازالود را به کدهای رازالودتری تبدیل می کنیم.
برای شما که خواندن و نوشتن ناگزیر زندگیتان است!
مهال منصوری
هر انس��انی محتاج بهانهای است برای بیدارشدنهای صبحگاهی .گاهی بهانه
دیدن عزیزی است ،گاهی دانه دادن به گنجشک های روی هره پنجره ،گاهی
رفتن به دانشگاه ،بعضا قرارهای عاشقانه و ...راستی بهانه شما برای بیدار شدن
چیست؟ من را کتاب هایم صدا می زنند و داستان های ترجمه نشده ام .صبح ها به
میل نوشتن از جایم بلند می شوم .به میل خواندن روز نامه های صبحم .به میل
نوشیدن قهوه و کتابی که به تازگی برای ترجمه انتخاب کرده ام .نوشتن سخت است و به تعبیری
عرق ریختن روحی! نوشتن برایم عین نفس کشیدن است و می دانم کسانی که در این عرصه قلم
می زنند چه سختی هایی را به جان می خرند و چه غوره هایی را به مویز تبدیل می کنند« .هنرمند»
عزیز پانصدمین ش��ماره ات از راه رسید .ممنون که هس��تی .ممنون به خاطر تمام شب بیداری ها،
مطالب و گزارش ها .این طفل در پانصد شماره به دنیا امد ،پا گرفت و می بالد .به امید بودن های هر
روز و چشم انتظار هزارمین شماره .یا حق
سهشـــنبه 25خرداد ماه 1395سال نهم شماره 500
www.honarmandonline.ir
دلنوشته هنرمندان برای «هنرمندپانصدم»
عین له غریب
درون گویه ای با صدای بلند
کاظم رهبر
دیرزمانی اس��ت که از امار اندک کتابخوانی و استقبال کم
مردم از محصوالت فرهنگی گله داریم .چندان که امروز از
این که روزنامه ای که صرفا به هنر می پردازد ان هم به دور از
ترفندهایرایجتبلیغاتیشمارهپانصدمخودرامنتشرمی کند،
ضمنخرسندی،بهشگفتمی اییم.شایدحقباهمگانباشد
که دلیل این وضعیت را در نزد مخاطبان می جویند اما حقیر ،گاه در خلوت از خود
می پرسم اگر خطا از ما مولفان باشد چه؟ و در حکم یک مترجم با خود می گویم
شاید الزم است که به نوبه خود ما مترجمان طرحی نو در اندازیم تا به استقبال
مخاطبان از اثار ترجمه بیافزاییم .سخت فکری شده و دست به دامن متخصصان
امر می شوم :یاکوبسن ترجمه را درون زبانی ،بینازبانی و بینا نشانه ای می خواند و
ما در نحو دوم همواره به رویکرد موسوم به استعماری که همان گرته برداری لفظ
به لفظ است متوسل شده ،اثر را به اجزای ان مثله کرده و از ماحصل این تشریح
به لطف لغتنامه ها در زبان خود فرانکشتاینی ساخته و به مردم عرضه کرده و از
بابت عدم استقبال از این هیوال شکوه می کنیم! بزرگانی چون ریکور و دومان به
تفصیل گفته اند که در نحو دوم شاید در متون علمی که صرفا محتوامحور هستند
بشود کاری از پیش برد اما در متون ادبی که ضمنا فرم محور هم هستند از این راه
هرگز نمی توان کار درخوری انجام داد .شاید مثال کوزه بشکسته بنیامین در این
خصوص بسنده باشد؛ اگر کوزه ای را هزار تکه کرده و سپس در پی بازسازی ان
براییمشایدماحصلبهکوزه ایدیگرتبدیلنشوداماقطعابهشکلیبنیادینتغییر
تداری و از این
خواهد یافت .ایا در این صورت می توان از اصالت ترجمه و امان
دست صحبت کرد؟ در صورتی که ذات ترجمه نحوی از خیانت محسوب می شود
و پس از مدرنیسم خود اصالت زیر سوال می رود ،بیهوده نیست که ما بر روال
کهن خود اصرار ورزیم؟ این میان بنده از خود می پرسم ،ایا نمی توان به نحو سوم
ترجمهازدیدیاکوبسن،بینانشانه ای،انهمبرمبنایرویکردپسااستعماریتوسل
جست؟ ایا نمی توان به مفهوم بارتی کلمه جای متن مثله شده به جمالت و حتی
کلمات ،کلیت اثر را ترجمه کرد؟ ایا نمی توان جای زبان مبدا زبان مقصد را مبنای
کار قرار داد؟ ایا پس از اگاهی یا دقیق تر اشنایی با هرمنوتیک و نظریه دریافت و
نیت متن و از این دست ،نمی توان با ایزر که می گوید هر مخاطبی در واقع یک
مولف است همراهی کرده و به مترجم که پیش از هرچیزی یک مخاطب است
این اجازه را داد که برداشت شخصی خود از کلیت اثر را به زبان خود بازنویسی
کند؟ و جای اتکای صرف به متن به مفهوم سنتی ان بر بافت متشکل از فرهنگ
دست پس پشت اثر تکیه کرده و از این راه
و دین و ایین و زبان و تاریخ و از این ِ
اثر متشکل از این همه را به اصطالح برگرداند؟
مهدی بهرامی
از نخستین سپیده دم زندگی ،ادمیان به دودسته
تقسیم شده اند ،ان ها که داستان گفته اند وان ها
که عالقه به شنیدن داستان دارند .هرکدام از ما
خواسته وناخواسته ،دانسته و نادانسته ،محصول
روایت هایی هستیم که شنیده و باور کرده ایم.
نیم نگاهی به امروز و دیروز جهان معلوم می کند ،همیشه و هنوز
بیش از هرچیز رفتار و روابط انس��ان ها براس��اس کالن و خرده
روایت ها شکل گرفته و می گیرد ،در پس همه نزاع ها ،دوستی ها،
دشمنی ها ،عشق ها و نفرت ها در همه سطوح ،برخورد روایت هایی
وج��ود دارد ،روایت های��ی ک��ه می خواهند تازه ش��وند ،بمانند و
فراموشش نگردند.
هی��چ قومی و هیچ فرهنگی هرگز نتوانس��ته بدون افرینش و
ارئه داس��تان خود و بدون س��اختن جهانی ک��ه در رویاهایش
وج��ود دارد به صورت داس��تانی ج��ذاب و باورپذیر به حیات
مقتدرانه خ��ود ادامه دهد .همه قدرت ه��ای بزرگ و کوچک
به اندازه وس��عت ،نفوذ و خیال انگیز بودن روایت هایشان توان
دارند .فرهنگ ما بدون ان که بخواهیم گرفتار خودبزرگ بینی
ی اس��ت ،فرهنگی برامده
ش��ویم ،فرهنگ کهن و ریش��ه دار
از تاریخی که در قالب روایت ها و داس��تان های بس��یار شکل
نسرینا رضایی
همینگ��وی از ان ب��ه عن��وان «وظیف�� ه
هولناک نوش��تن» ی��اد می کن��د .ریختن
کلمه ه��ا روی کاغذه��ای س��فیدی ک��ه
می توان��د عظمتی ب��ه بزرگی ی��ک تغییر
نگاه ب��ه جهان هس��تی را حاصل ش��ود،
چه قدر می تواند هولناک باش��د؟ نوشتن از حس و حالی که
برای هرکدام ان ها خنده ها ،اش��ک ها ،فقدان ها ،مصیبت ها
و تجربه های زیسته ا ی صرف شده ،چه قدر می تواند جانکاه
باش��د؟ چه قدر باید از خودگذش��تگی داش��ت ب��رای تکرار
احس��اس های تلخی ک��ه از زیس��تن در جه��ان -جهانی
عظی��م – حاصل ش��ده اس��ت؟ مثل نوش��خوار کردن رنج
می ماند .برای عریان کردن ذهن و برمالء کردن شان روی
کاغذ چقدر ش��جاعت باید داش��ت؟ چه قدر قضاوت ش��دن
برای ان کس��ی که «وظیف��ه هولناک نوش��تن» دارد مهم
اس��ت؟ ادبیات همین قدر پیچیده اس��ت که ساده می نماید.
ادبی��ات همان قدر مهم اس��ت که رنج سیاه پوس��تان کارگر
را از الب��ه الی کاغذهای لنگس��تن هیوز ب��ه گوش جهان
می رس��اند .می توان سیاه پوس��ت بود ،کارگر بود ،درد کشید
و از پس کاغذهای س��اکت ،فریاد کش��ید .می توان س��فید
کتاب در سی سی یو
کت��اب «اسیب شناس��ی انتش��ار
اخبار بحران در کش��ور» ازس��وی
«پژوهش��گاه فرهن��گ ،هن��ر و
ارتباطات» در 20نس��خه منتشر
شد .این خبر را خبرگزاری «مهر» در روز چهارشنبه
23دی ماه 1394منتش��ر کرد .شاید پیام این خبر
این باش��د که کتاب در ایران اخرین نفس هایش را
می کشد .شاید پیام دیگرش ان باشد که جامعه 80
میلیونی ایران با نیمی جمعیت جوان که در س��ن
کسبدانشهستند،دیگرنیازیبهاموختن احساس
نمی کنند .شاید هم پیام دیگر این باشد که دیگر این
شیوه مناسب نیست .در جوامع انسانی هرچیزی بنا
بر نیازی به وجود امده است .همچنین اگر جامعه به
چیزی دیگر نیاز نداشته ،ان چیز به مرور از صفحه
روزگار محو می شود .این روزها کمتر دیده می شود
که کس��ی در مترو ،اتوبوس ،تاکسی یا در خانه و در
اوقات فراغت ،کتاب یا نش��ریه ای در دست داشته
باشد .عموما مردم در مکان های عمومی ،موبایل یا
تو گذار در تلگرام
تبلتی در دست دارند و درحال گش
و اینستاگرام ،و در مکان های خصوصی نیز درحال
تماشای یکی از سریال های ماهواره ای از تلویزیون
هستند .در همین حال شاهد بوده ایم که شمارگان
معمولی کتاب در 10سال گذشته از 1500نسخه
شروع شده و در سال های اخیر به 100 ، 500و 20
نسخهرسیدهاست.
اما از سوی دیگر ،از ابتدای تاریخ ،بشر همواره مشتاق به
دانستندرموردخودشوپیرامونشبودهاست.درهمین
حال در زندگی نو ،اشکال سنتی کم کم یا به فراموشی
سپرده می ش��وند یا خود را با زندگی جدید هماهنگ
داستان ما در استانه شکفتن
گرفته و هویت ما را ش��کل داده است ،هروقت ما رو به نزول
بوده ایم و هرگاه در اس��تانه از هم گس��یختگی قرار گرفته ایم
به ناگاه مردمانی هنرمند و خردمند با ش��کل دادن و افرینش
روایت هایی که الزاما با واقعیت منطبق نبوده اند اما با رویاهای
جمعی ما همخوانی داشته اند به ما شکل داده اند ،ما را منسجم
کرده ان��د و برج و باروی��ی محکم برای س��رزمین بی دفاع ما
فراهم نموده اند.
این ها همه به جز دس��ت اوردهایی است که ادبیات می تواند در
زمینه های فراوان دیگر داش��ته باشد ،از نقشی که در شناخت
ادمی از خود داش��ته باش��د و از خلق زیبای��ی که همواره بکر
و دس��ت نیافتنی باق��ی می ماند .اما به دالیل ف��راوان درونی
و بیرونی ما مدت هاس��ت که داس��تان خود را گ��م کرده ایم،
سرگشته مانده ایم و تالش هایمان ان گونه که باید وشاید موثر
نبوده اس��ت ،گاه��ی به خاطر منافع کوچ��ک و گاهی به خاطر
غرق ش��دن در داستان های دیگران از س��اختن و مراقبت از
داستان خود دست کشیده ایم و حتی ورق ها وکلماتش را پرپر
کرده ایم و البته حاصلش را هم دیده ایم.
امروز اما به نظر می رسد در استانه تولد دوباره داستان خود هستیم،
ب��ه اندازه کاف��ی تجربه اندوخته ایم ،بچگ��ی و لجاجت کرده ایم
در ستایش ادبیات
بود ،پزش��ک بود ،با تحصیالت عالی ولی تبعید ش��د؛ توی
زندان های خودی محبوس ش��د و س��فر به انتهای شبی را
نوش��ت ک��ه از فاجعه ای به ن��ام جنگ بیرون امده اس��ت،
حکایتی که از پس س��ه نقطه های بی ش��ماری بیرون امده
نفس زدن های قلم خش��مگین س��لین را حکایت
َفس ْ
ک��ه ن ْ
می کن��د .می توان صد س��ال از تنهایی نوش��ت ،طوری که
صدها س��ال بماند و صدهاه��زار نف��ر را از تنهایی برهاند.
می ت��وان به قدری مارک��ز بود که طرز نگاه ب��ه جهان ،به
بش��ر ،به درونیات یک نفر ،درونیات میلیون ها ادمی باش��د
ک��ه خارج از بعد جغرافیا ،تنهای��ی را می فهمند و رنجش را
با کلمه به کلمه نویس��نده اش لمس می کنن��د .لعنتی چه قدر
بای��د عمیق بود؟ چه قدر باید زیس��ت را درک کرد؟ چه قدر
باید خارج از بُعد جغرافیا ،بعد زبان ،بعد زمان دید ،زیس��ت،
تجرب��ه کرد .برای مس��خ ش��دن ،یک ادم چند س��ال باید
کنج نش��ینی کند؟ این همه شب زنده داری و ارزوی مرگ.
برای چندصدس��ال کافی اس��ت؟ بی ش��ک اس��امی بزرگ،
تنهای��ی ب��زرگ و رنج بزرگی کش��یدند .رنج��ی به بزرگی
اخری��ن نگاه ویرجینی��ا ولف زمانی که ب��ا جیب هایی پر از
س��نگ به رودخانه زد .رنجی به بزرگی شعرهای ازاردهنده
می سازند .هم اکنون در جهان ،از ابزارهای جدید برای
انتقالان چهبشربهان هاعالقمنداستاستفادهمی شود.
به عنوان مثال ،بسیاری از کتاب ها به شکل دیجیتالی
یا صوتی در اختیار عالقمندان قرار می گیرد .همچنین
مقاالتومباحثکوتاه تربهشکل«پادکست»بهان ها
ارائه می شود .چرا که انسان نو که از وسایل و ابزارهای
جدید استفاده می کند ،می تواند در وسایل حمل ونقل
عمومی،شخصیودراوقاتفراغتبهراحتیوباهزینه
کمتر از ان ها استفاده کند .استفاده از این ابزار به جایی
رسیدهاستکهقدیمی ترینروزنامهجهانپسازسال ها
انتشاربهصورتچاپی،سرانجامدیجیتالیشد.بهگزارش
«همش��هری انالین» به نقل از «اسوشیتدپرس»،
روزنام��ه «»Post-och Inrikes Tidningar
اعالم کرد که نس��خه کاغذی خود را حذف و تنها به
نشرنسخهدیجیتالادامهمی دهد.اینروزنامهکهازسال
1645میالدیشروعبهکارکردهاستتوسطکریستینا،
ملکه س��وئد راه اندازی ش��ده بود .تبدیل روزنامه های
چاپی به دیجیتال ،روندی است که به نظر می رسد در
چندسال اینده گریبان بسیاری از روزنامه های جهان را
می گیرد.همچنینبنابرامارمنتشرشدهتوسطناشران
بزرگ جهان ،در حال حاضر 30درصد از نشر کتاب را
کتاب هایالکترونیکبهخوداختصاصداده اند.درهمین
زمینهکارشناسان پیش بینی می کنند که این روند در
اینده به رشد خود ادامه می دهد .نسلی که با موبایل
و تبلت درس می خواند و کارهایش را انجام می دهد،
مانند نسل گذشته به نسخه کاغذی عادت ندارد و
در اینده استقبال از نسخه الکترونیک کتاب بیشتر
خواهد شد .و چه خوب که در این بحران «هنرمند»
پانصدمین شماره خود را به نظاره می نشیند.
وکوزه های نیم س��اخته یکدیگر را شکس��ته ایم ،نگارنده به طور
قوی ایمان دارد داستان ایران بر خالف بعضی تصورات به زودی
خواهد ش��کفت و اوج خواهد گرفت ،تجربه اندوخته شده سالیان
ما حاال با نوعی روشن بینی و اگاهی همراه شده که می تواند جادو
کند ،می تواند از دل خاک تیره سر بیرون اورد ،جوانه بزند و سایه
بگستراند .اان روزها نزدیک اند،خواهید دید بسیار نزدیک.
امروز درست اس��ت که ما کتاب نخوان ترین ها هستیم اما دیگر
این نخواندن با بی تفاوتی همراه نیس��ت ،حاال این امر بر وجدان
تک تک ما سنگینی می کند ،امروز درست است انبوهی از اثار نه
چندان دلچسب تولید وتبلیغ می شوند اما همین موضوع روح حتی
تولیدکنندگان و مبلغانشان را می خراشد و همین درد مشترک ما
را نجات خواهد داد.
رس��انه ها امروز کم کم به سوی اثار بهتر روی اورده اند ،فضا بازتر
شده و امکان برای طیف گسترده تری مهیا است.
روزنامه «هنرمند» یکی از رس��انه هایی اس��ت که تالش��ش را
معطوف هنر این سرزمین کرده ،معطوف باروری فرهنگی که به
ان عشق می ورزد و قدم قدم ،پله پله و ارام ارام درحال جلو رفتن
است ،امروز پانصدمین شماره ان است و می دانیم هنوز شماره های
بی شمار بسیار پیش روی او و مخاطبانش وجود دارد.
س��یلویا پ�لات که به اس��تقبال گاز خان��ه اش رفت و برای
همیش��ه خوابی��د .ادبی��ات همین ق��در می تواند بکر باش��د،
می تواند درک درس��تی از زیبایی خُ ردی داش��ته باش��د که
م��ردی کلی��د خانه اش را به دس��ت کس��ی بس��پارد و این
خُ رده ترین اتفاق را برایمان یاداوری کند که بزرگ اس��ت!
(کیس��تی که من /اینگونه /به اعتماد /نا ِم خود را
نان
گ��ذارم/
ب��ا تو می گوی��م /کلی ِد خانه ام را /در دس��تت می
ِ
ش��ادی هایم را /با تو قس��مت می کنم /به کنارت می نش��ینم
و /ب��ر زانوی تو /این چنین ارام /به خواب می روم؟ -س��رود
اشنایی ،احمد ش��املو) ادبیات زیباس��ت ،به زیبایی کسی که
در س��کوت با صدای کشیده ش��دن قلم روی کاغذ ،با صدای
موزون ماش��ین تایپ ،با چشمانی خیره به رقص حروف روی
صفحه مانیتور ،بی پرده از هران چه می گوید که در وجودش و
درجهان پیرامونش می گذرد .پانصدهزار بار گفتنش کم اس��ت
برای صدها پانصد سالی که خواهد گذشت و ادبیات به قدرت
خود باقی خواهد ماند همانند پانصدها سالی که گذشت و باقی
ماند تا از بش��ریت بگوید .چه خجس��ته اتفاقی که «هنرمند»
پانص��د بار از ادبیات گفت و حمایت کرد و پانصدمین بارش را
هم اینگونه خجسته جشن گرفت.
کتاب و ادبیات
سهشـــنبه 25خرداد ماه 1395سال نهم شماره 500
www.honarmandonline.ir
یادداشت
گفتگوی «هنرمند» با عباس اگاهی ،مترجم اثار پلیسی
پوریا میراخورلی
ژانرپلیسی درایران مهجوراست
ادبیات پلیسی و کاراگاهی ،ژانری است که در ایران مغفول مانده است و نه تنها کاراگاه
معروفی مثل شرلوک هلمز ،مگره ،پوارو ،خانم مارپل ،مارلو و ...نداریم بلکه سری نویسی
و مجموعه نویسی نیز از ان دست که در کشورهای صاحب سبک ژانر پلیسی وجود دارد،
در ایران کمتر رواج دارد .عالوه بر این مسئله ،این ژانر محبوب ان چنان که باید و شاید
نیز نوشتن ان فراگیر و تبدیل به یک جریان نشده است و به طبع ان فیلم های سینمایی
مقتبس از اثار پلیسی ایران تقریبا وجود خارجی ندارد .در حالی که ادبیات داستانی ایران
با فقر داس�تان های ژنریک پلیس�ی مواجه اس�ت ،اثار خارجی غربی طرفداران خاص
تو دومین کت�اب از مجموعه
ش�ص
کتاب ه�ای س�ری «نق�اب» ه�م با
ترجم�ه اث�ری از ژان کریس�تف
گرانژه برای اولین بار منتش�ر ش�د.
جای خالی ترجمه داستان های این
ژانر به صورت مس�تقیم از فرانسه
حس می شد .چه شد که تصمیم به
هم�کاری و راه اندازی این مجموعه
گرفتید؟ پیشنهاد ناشر بود یا شما؟
چه ش�د که به ترجمه روی اوردید و
مسیری که طی کردید تا به ترجمه
اث�ار پلیس�ی و س�ری کتاب ه�ای
مجموعه «نقاب»رس�یدید ،چگونه
رقم خورد؟
من کار ترجمه از زبان فرانس��ه را از قریب به 30سال
پیش شروع کردم .با تشویق دوستان ناشرم در تهران
طالراس خودم که شهر مشهد باشد ابتدا با اثاری
و مسق
ناللملی داشت ،شروع کردم
که بیشتر جنبه شناخت بی
چون کم وبیش مربوط به بخشی از تحصیالتم می شد.
قریب به 18-20کتاب در زمینه های شناخت مسائل
نالملل در انتش��ارات
اجتماعی و به خصوص روابط بی
«استان قدس رضوی» منتشر کردم و بعد با دوستانی
که در تهران درحال فعالیت بودند از جمله ناشر محترم
«وزارت امور خارجه» عالقمند شدند تا کتاب هایی را
در زمینه شناخت مسائل بین الملل ارائه دهند و شاید
اگر اشتباه نکنم 15-20جلد کتاب نیز در ان جا منتشر
کردم .با جناب اقای رهبانی اش��نا شدم که ایشان در
انتشارات «جهان کتاب» را به دست گرفتند و مشغول
یدادند
شدند و برای ایشان کتاب هایی که پیشنهاد م
و عالقمند بودند ،ترجمه می کردم .با نش��ر «تجربه»
کار کردم که عالقمند بودند اث��اری از دراماتورژهای
فرانسوی را به فارسی برگردانم تا این که پنج شش سال
پیش دوستم ،اقای رهبانی عالقمند شدند و پرسیدند
که چه طور است که مجموعه ای از اثار پلیسی ترجمه
کنیم؟ خدمت ایشان عرض کردم که تصادفا بخشی از
فعالیت های تحصیلی من در زمانی که در پاریس بودم و
بخشی از رمان دوره بین دو جنگ فرانسه یعنی-1940
1914را مطالعه و تحقیق می کردم از جمله با بعضی از
اثار پلیسی نویس فرانسوی اشنا شده بودم .این ژانر ادبی
را مثل اغلب مردمی که می خواهند یک اثر نه چندان
س��نگین ،شب ها قبل از خوابیدن در دستشان باشد را
دوس��ت داشتم و اغلب اثار بزرگان این زمینه را که به
زبانفرانسهیاترجمهاززبانانگلیسیامریکاوانگلیسی
انگلستان به فرانسه ترجمه شده بود را می خواندم .به
ایشان عرض کردم که در این زمینه خیلی بی اطالع
نیستم و لیستی از اثار خوب پلیسی نویس های فرانسه
را به ش��ما می دهم تا اگر مترجمی پیدا شد این کار را
شروع کنید .ایشان به من پیشنهاد کردند که خود شما
شروع کنید .من هم از سه نویسنده ای که فکر می کردم
ش��اخص بودند ،از هرکدام چهار اثر ترجمه کردم و در
اختیارشان قرار دادم و همیشه چشم امید دوخته بودم
که دوستان عالقمند و زبان شناس دیگری ،با این کار را
همراهی کنند و ادامه دهند و از زبان فرانسه و زبان های
دیگر ترجمه کنند .خوشبختانه «جهان کتاب» موفق
شد با چند تن دیگر از دوستان فرهیخته دیگری که
از زبان المانی و انگلیسی ترجمه کنند ،به این مجموعه
کمک کردند .این مجموعه اکنون خیلی بالغ شده است
تو چند جلد کتاب تا به حال منتشر
و نزدیک به شص
کرده است .خود من 8-10جلد کتاب دیگر هم ترجمه
کرده ام که در دست انتشار است و در ماه های اینده به
بازار خواهد امد و این گونه این مجموعه شکل گرفته و
پیشرفت داشته است .خوانندگان این ژانر که من به ان
ژانر مهجور در فارسی لقب داده ام ،خیلی نیست و گاهی
اوقات چندسال طول می کشد تا ناشری که هزینه کرده
است ،به سرمایهخودش برسد .ازهمکاران شما با ایمیل
یا تلفن با من تماس می گیرند و مرا در ترجمه این اثار
تش��ویق می کنند و من هم چون در ایام بازنشستگی
هستم ،موهبتی است که به این کار مشغول شده ام و
در سال هر تعداد جلد کتابی که بتوانم ترجمه می کنم.
در مورد انتخاب هایتان برای ترجمه
و همین طور اصطالح مهجوری که
برای این ژانر به کار بردید بگویید.
قریب به 50جلد از این کتاب هایی که انتخاب کرده ام،
بارها و بارها به تمام زبان های زنده دنیا ترجمه و چاپ
ش��ده اند .از تمام کتاب های این مجموعه که به زبان
فارسیترجمهکرده ایم،فیلمسینماییوسریالاقتباس
شده است حتی همین امروز در 20شبکه فرانسوی
زبان که در تمام دنیا پخش می شود ،هفته ای دو سه تا
از این اثار برای بار سی ام و چهلم پخش می شود .این
کتاب ها،کتاب هایناشناخته اینیستندامااگرگفتمکه
این ژانر ،مهجور مانده است ،منظورم این است که در
ایران به اندازه دنیا شناخته شده نیست.
شما اشاره کردید کتاب های این ژانر
برای کسانی که عالقمند هستند تا
پیش از خواب ،کتاب های س�نگین
در دس�ت نگیرند مناس�ب اس�ت.
بخشی از مهجور بودن این ژانر ،به
این مسئله برنمی گردد که همان طور
که گفتید ،نگاه ناجدی ای به این نوع
ادبیمی شود؟
بله .شما کامال انگشت روی مسئله حساسی گذاشتید.
وقتی صحب��ت از ادبیات می کنیم ،هیچ وقت حتی تا
50-60سال پیش رمان ،داستان و قصه را جزو ادبیات
به شمار نمی اوردیم .به تاریخ ادبیات کهن ما که در دنیا
شاخص اس��ت ،وقتی نگاه می کنید چه چیزی در ان
پیدا می کنید که جنبه رمان داشته باشد؟ رمان هم در
اروپا یعنی زادگاه خودش هم به این ش��کلی که االن
است ،نبود .در ابتدای اغاز به کار رمان هم ،قصه هایی
مثل «حسین کرد شبستری» یا «امیر ارسالن رومی»
بوده اند که به تدریج از اوایل قرن بیستم تبدیل به رمان
به شکل کنونی ان شده است که دیگر رمان نویس برای
ما قصه حکایت نمی کند .اگر شخصی کاری را انجام
می دهد باید گفته شود که چرا این کار را انجام می دهد
و رمان نویس��ی وارد بعد روحی و روانی ش��خصیت ها
می ش��ود .از این حیث روی انس��ان ها بیشتر تحقیق
می ش��ود و برای مثال بیان می شود که فالن پزشک
معروف در داستان چه شد که کج رفتار شد؟ این نوع از
ادبیات در طی 100-120سال گذشته جای خود را پیدا
کرده است و دیگر قصه گویی نیست .در ان طرف دنیا
از هزار نفری که شب کتابی را در دست می گیرد ،یک
کتاب ممکن اس��ت شعر باشد .برای غربی ها این ژانر
به دلیل تعلیقی که دارد و مخاطب را به خواندن ادامه
ان ترغیب می کند ،ژانر پیش پاافتاده ای نیست .وقتی
15-16ساله بودم و کتاب داستانی می خواندم ،بزرگترها
به من می گفتند این چه کتابی اس��ت که می خوانی؟
داستان و رمان جدی نبود و حاال به تدریج جدی گرفته
می شود و داستان هایی را از نویسندگان خودمان به زبان
فرانسوی ترجمه می شود و خیلی هم عالقمند دارد .این
نوع ادبی که در ایران مهجور است وقتی ترجمه می شود
در ان طرف با استقبال روبه رو می شود.
می توانید نام ببرید از کتاب هایی که
به فرانسه ترجمه شده است و مورد
استقبالقرارگرفتهاست؟
چند تن از نویسندگان ما از جمله زویا پیرزاد هستند که
اثارشان را به زبان فرانسه دیدم و خوانده ام.
البته سوالم بیشتر ناظر بر مهجور بودن ژانر پلیسی در
زمینه تالیف و ترجمه بود .کشورهای صاحب سبک
کاراگاه های معروفی مثل مگره ،مارلو ،شرلوک هلمز،
پوارو ،خانم مارپل و ...را دارند اما ما مجموعه دنبال هداری
از ی��ک کاراگاه نداریم و کتاب های کمی در این ژانر
نوشته شده اند .در این راهی که شناخته شده است ما
تازهدرحالقدمبرداشتنهستیم.همان طورکهخودتان
اشاره کردید اگاتا کریستی صدسال است از شروع او به
نوشتن می گذرد و زمانی که او شروع به نوشتن کرد
ما هنوز به لحاظ داستان نویسی ،قصه را مالک قرار
خودش را دارد که به طور مشخص ،نشر «جهان کتاب» با ترجمه و چاپ داستان های
این ژانر تحت عنوان مجموعه «نقاب» این خالء موجود در ادبیات داستانی را پر کرده
است .هرچند که پیشتر نیز نشر «طرح نو» ذیل عنوان «ادبیات سیاه» و نشر «هرمس» با
عنوان «کاراگاه» به ترجمه و چاپ داستان های هلمز ،سیمنون ،پوارو ،مارپل و ...پرداخته
بودند .عباس اگاهی مترجمی است که بسیاری از کتاب های مجموعه «نقاب» با ترجمه
او به طور مستقیم از فرانسه روانه بازار شده است .اگاهی ،تقریبا شش ماه از سال را در
اصفهان و شش ماه را در پاریس می گذراند و در حالی که این روزها را در اصفهان سپری
می کند ،گفتگو با او را در مورد ژانر پلیسی و کاراگاهی می خوانید.
یدادیم و نه ارائه شخصیت ها و پیرنگ .پیدا کردن
م
داس��تان و شکل بخشیدن به ان هنر است و داشتن
یکقصه،بهتنهاییکفایتنمی کند.
ای�ن درس�ت اس�ت ک�ه از
داستان نویسی در ایران مدت زمان
مدی�دی نگذش�ته اس�ت و باید به
ان زم�ان داد اما در همین ش�رایط
می بینیم که داستان های عاشقانه در
ادبیات داس�تانی و سینمای ما جای
خودش را به خوبی باز کرده است اما
دلیل فقر ژانر پلیسی در کشور ما به
چه علتی است؟
ادبیات عاشقانه که ش��ما به ان اشاره کردید در دنیای
غ��رب ب��ه ان ادبیات «ایس��تگاه راه اهن» می گویند
یعنی کس��ی که می خواهد سوار قطار شود و به جایی
ب��رود ،چنین کتابی را می خوان��د .کتابی که در چنین
وضعیتی قرار دارد یعنی این که خواننده هم بیشتر از این
نمی خواهد .در اروپا هم کتاب های این چنینی وجود دارد
و خریدار هم دارد ولی مخاطبان ژانر پلیسی نسبت به
ژانر عاشقانه ،مخاطبان متوقع تری هستند .اگر در ژانر
عاشقانههمبرداشتنویسندهدارایعمقبیشتریباشد
و نش��ان دهد که مثال حسادت در شخصیت داستان
چگونه پی��ش می رود و به کجا می انجام��د ،وارد ژانر
دیگری می شویم .کتاب نویسنده ای که در سال 2015
برنده جایزه «گنکورد» شده است ،حکایت فردی است
که تا صبح دچار بی خوابی می شود و افکاری به ذهنش
می ای��د که تحت عنوان «قطب نما» به فارس��ی هم
ترجمه شده است .وجه تسمیه اش هم به این دلیل است
که در زندگی فقط یک جهت نداریم و دو سوم داستان
در ایران می گذرد .می خواهم بگویم که وقتی نویسنده
توانا باشد می تواند برداشت های جالبی یک غیر ایرانی
از ما ایرانی ها داشته باشد و چه قدر خوب ارائه می دهد.
در زمانی که دوران رواج پاورقی بود،
ژانر پلیسی هم کمابیش داشتیم اما
ب�ه دیده تحقیر نگریس�تن به ان و
نگاه ناجدی به این ژانر باعث ش�د
کنار گذاشته شود اما ژانر به قول شما
ریل راه اهنی همچنان مسیر خودش
را ادامه می دهد و مس�یر خودش را
ادامه داد و به داستان های عامه پسند
مع�روف ش�د .ب�ه نظرت�ان چ�را
رمان هایی از قبیل «فیل در تاریکی»،
داستان های امیر عشیری و دیگران
منقطع شد و دیگر ادامه پیدا نکرد؟
بله .این هایی که می فرمایید درس��ت است .چندی
پیش خانم دانش��جویی ،رس��اله ای را در این زمینه
می خواست تهیه کند که چرایی دوست نداشتن ژانر
پلیسی را بیابد .یکی از فرضیه هایش این بود که مردم
داستان های این ژانر را می خوانند و دوست ندارند یا
مسائل جنگی که پشت سر گذاشتیم و اجحافاتی که
به مردم ما شده است ،سبب شده است مردم دوست
نداش��ته باشند مجددا با مس��ائل خون ،خونریزی و
ادم کشی مواجه شوند؟ ان دانشجو از من می پرسید
ک��ه دالیل این مس��ئله ،می تواند این ها باش��د که
خدمت ایشان عرض کردم که در شهری که زندگی
می کنید10-12 ،تا کالنتری وجود دارد و خوب است
که شما پرسشنامه ای به این کالنتری ها ببرید و از
ان ها بپرسید که در عمرشان داستانی را در مورد کار
خودش��ان خوانده اند؟ می خواهم بگویم که به طور
کلی خواننده نداریم وقتی هم که صحبت از ادبیات
یدانیم.
می شود ،ادبیات را فقط شعر م
این مس�ئله ای که در مورد کالنتری
گفتید مرا به یاد این نکته انداخت که
به همان میزان هم کاراگاه خصوصی
نداریم.
بله .کاراگاه خصوصی در زندگی مان رواج پیدا نکرده
اس��ت اما وکیل دادگستری با برخی از مسائل روبه رو
می شودکهاگرقلمتواناییداشتهباشدبهخوبیمی تواند
ان را به رشته تحریر دراورد .این مسئله ،نیازمند عالقه
هم است .گاهی اوقات متریال برای نوشتن ان وجود
دارد اما عالقه ای برای نوشتن وجود ندارد.
وقتی ک�ه مجموع�ه «نق�اب»
تو دومین کتاب این مجموعه
شص
را منتشر می کند یعنی این که اقبال
ب�ه ان وجود دارد اما اثر مناس�بی
در ای�ن زمینه تالیف نمی ش�ود یا
اگر هس�ت ،کپی ب�رداری و خوب
نیست.
درست می فرمایید .اگر در رادیو و تلویزیون این مسائل
مطرح شود ،مردم ما بیشتر با این مقوله اشنا می شوند.
یک مقدار از این قضیه در گرو زحمتی است که شما
و دوستا ن محترم تان می کشید یعنی فقط به این دلیل
نیست که مردم ما بی اطالع و بی عالقه اند .باید عالقه
را ایجاد کرد .اگر برنامه هایی با مخاطبان زیاد شاخته
شود ،این عالقه را می توان ایجاد کرد .من یقین دارم
که در اینده ،ان گونه که من و شما دل مان می خواهد
این ژانر هم طرفدار بیشتری پیدا خواهد کرد.
یعنی امیدوار هس�تید ک�ه در اینده
نزدیک،بتوانیمازکاراگاهیهم ردیف
با شرلوک هلمز ،پوارو ،مگره و ...نام
ببریم؟
حال ممکن اس��ت ضرورتا کاراگاه هم نباشد ولی
نویسنده ای که بتواند ایده و فکر در این مورد داشته
باش��د ،پدید خواهد امد .فردریک دار که چند جلد
از کتاب های او را ترجمه کرده ام ،داس��تانی به نام
«اسانس��ور» دارد ک��ه 110-120صفحه بیش��تر
نیست .در این داستان ببینید که قوه تخیل چگونه
باعث شده اس��ت که مسائل را در کنارهم بچیند.
ما نویسندگانی داریم که چنین تخیالت و توانایی
را دارند .در جلس��ه ای که من هم حضور داشتم از
فردریک دار پرسیدند که شما چگونه موفق شدید،
300جلد کتاب بنویس��ید؟ او جواب داد که ش��ما
ش��نیده اید که می گویند گاهی اوقات کسی در سر
شما حرف می زند؟ من وقتی به چیزی فکر می کنم،
قلم خودش حرکت می کند.
درفرانسهبرایترویجپلیسی نویسی
چه اقداماتی را انجام می دهند؟
در کشور فرانس��ه چند کلوب وجود دارد که این
کلوب ها مربوط به دوستداران مگره ،اکس برایا،
فردریک دار و ...هس��تند و اعالم می کنند که به
بهترین اث��اری که در این زمین��ه و برای مثال
ش��یوه نگارش یکی از این نویس��نده ها را دنبال
کرده باشد ،جایزه می دهیم و به شناخته شدن او
و چاپ اثارش کمک می کنیم
در ای�ن روزه�ا ،نویس�نده خ�وب و
مد روز در ژانر پلیس�ی فرانس�ه چه
کسانی هستند که مردم منتظر چاپ
کتابدیدشانهستند؟
چند نفر هس��تند که من شخصا هیچ کدام را در
حد بزرگان نمی بینم .یکی از این ها گرانژه است
ک��ه «پ��رواز لک لک ه��ا» را از او ترجمه کردم.
خانم نویس��نده ای به نام فرد وارگاس هست که
م��ن کتابی ب��ه نام «زود برو دی��ر ،برگرد» را از
او ترجم��ه کردم .چند نفر دیگر هم هس��تند که
اگر کتابی از ان ها ببینم که برای فارسی زبان ها
جذاب اس��ت ،تهیه و ترجمه می کنم .نویس��نده
دیگر هم به نام گیو موسو است.
نظرت�ان در م�ورد داس�تان ها و
نویسندگانایرانیچیست؟
متاسفانه به فارسی ،کم مطلب می خوانم چون کمتر
در پاریس موجود اس��ت ولی وقتی کتابی به دستم
می رس��د ،می بینم که قلم ها به واقع ش��یوا و توانا
هستند .یک مقدار شانس و پشتکار باعث می شود
که این ژانر اینده درخشانی در ایران داشته باشد و
جای خودش را باز کند.
3
علی دهباشی
برای پانصدمین شماره روزنامه هنرمند
یدانند که عمر
به پانصدمین شماره رسیدن برای یک نشریه در ایران یک رویای دست نیافتنی است همه م
مفید نشریات در ایران چقدر کوتاه است ،گاه به کوتاهی یک اه! حال دوستان ما در هنرمند از فراز یکصد،
دویست ،سیصد ...عبور کردند و چه خطرها پشت سر گذراندند و به قله رویای شیرین پانصد تحقق بخشیدند.
یدانم که چه مایه رنج ،زحمت ،نگرانی ،اضطراب و باز دوباره رنج ،و،
من به عنوان یک همکار مطبوعاتی م
پشت این پانصد نشریه نهفته است .برای اولین بار در ایران دارای روزنامه هنری شدیم و این اهمیت
پس ِ
وِ ...،
توجه گردانندگان نشریه هنرمند را می رساند در روزگاری که هنر و هنرمند را برسر بازار به حراج گذاشته اند در
این نهار بازاری که دچارش هستیم ،روزنامه هنرمند نه سو سو امید بلکه شعله درخشانی است که به هنر و
هنرمندان امید می بخشد ..دعای رودکی را برایتان ارزو دارم که گفت :صد سال بِزی ،هزار سال بِزی! امین...
یادداشت
رسول یونان
اینه گردان هنر و ادبیات
به شماره های صدهزارمین فکرکنید
بعضی از نش��ریات و روزنامه ها را در دنیا می شناس��م که قدمت بیشتری دارند و گاهی اوقات
نزدیک به یک قرن چاپ و منتشر شده اند .من دوست دارم «هنرمند» و دیگر روزنامه ها هم
بتوانند تا به اخر ادامه داشته باشند .گاهی اوقات اعتبار یک روزنامه ،گاه به میزان سال هایی
اس��ت که منتش��ر می ش��ود البته گفتم گاه و نه همیش��ه چون وقتی یک روزنامه سال های
بی ش��ماری منتشر می ش��ود ،خواه ناخواه کاس��تی های خودش را جبران می کند .خواه ناخواه
خطاهای خودش را جبران می کند یعنی رفته رفته پخته تر و قدرتمندتر می ش��ود .فکر می کنم
در کش��ور ما روزنامه «هنرمند» و همین طور روزنامه «سینما» جزو روزنامه های بی سابقه ای
هس��تند که چاپ می شوند حتی در کشورهای اطراف سراغ ندارم که روزنامه ای مختص هنر
و ادبیات باش��د چون اکثرا روزنامه ها ش��اخه های دیگری هم دارند و به شاخه هایی همچون
سیاست و اقتصاد هم می پردازند .در این روزنامه می بینم که فقط اینه گردان هنر و ادبیات این
مرز و بوم اس��ت ،این موضوع را باید به فال نیک گرفت .همین طور باید به فال نیک گرفت
که این روزنامه به پانصدمین شماره اش رسید .دوست دارم پانصد شمع روی میز روشن کنید
و هنگام فوت کردن ان ها به ش��ماره های صدهزارمین فکر کنید .فقط تاریکی می داند /ماه
چه قدر روش��ن اس��ت /فقط خاک می داند /دسته های اب چه قدر مهربان است /معنای دقیق
نان را /فقط ادم گرسنه می داند /فقط من می دانم تو چه قدر زیبایی.
یادداشت
پوریا میراخورلی
حق التحریرهست اما کم است!
قبل نوشت :خیلی سخت است که در تلخ ترین و بدترین شب و روز زندگی ات بخواهی یک یادداشت شیرین
برای یک اتفاق خوب بنویسی ان هم در وقت اضافه که چه عرض کنم بلکه در ضربات پنالتی!
از اخرین باری که در مورد خود روزنامه ای که در ان مشغول به قلم زدن بودم ،نوشتم خاطره خوبی به
یاد ندارم چه این که کمتر از دوهفته بعد ،ان روزنامه را به حال خود واگذاشتم .اصال از هرچه که تعریف و
یدانم این مسئله به علت بدبینی ذاتی ام است
پیش بینی می کنم تمام ان بعد از چند وقت فرو می ریزد .نم
یا در من تبدیل به اپیدمی شده است که مهره های دومینو را دومینووار به افتادن محکوم می کند .به دلیل
همین ویژگی ترجیح می دهم از بی حاشیه بودن «هنرمند» ،هیاهوی الکی نداشتن ،امار هر 6ماه یک
سردبیر عوض کردن ،تعویق یک ماهه حق التحریرها و خیلی چیزهای بد دیگری که ندارد و صد البته
مهم تر از همه ان چه گفته شد ،احترامی که بچه های تحریریه در این جا به یکدیگر می گذارند ،نگویم تا
مبادا همان سندروم ذهنی ای که به ان دچارم باعث شود که تمام این ویژگی های مثبت به عکس ان
بدل شود .این سندروم در من ان قدر پیش رفته است پیش که برای یک اتفاق یا حتی هنگام زدن یک
ضربه پنالتی ،خالف ان چه که می خواستم تصور و پیش بینی کردم تا به ان چه می خواهم برسم .امیدوارم
این اتفاق در مورد «هنرمند» رخ ندهد چه این که خدا خوب ها را زود می برد.
برویم سراغ ان چه باید برویم.
پروست می گوید :هرکاری غیر از ادبیات وقت تلف کردن است( .با اندکی تغییر) چه قدر خوب است که ادبیات
با عشق دیگرم یعنی روزنامه نگاری پیوند خورده است و موجب شده تا حرفه و عالقه ام در یک راستا قرار
گیرد .این مسئله به این می ماند که به کسی که عاشق انجام دادن کاری است ،بگوییم برای انجامش به تو
حقوق هم می دهیم فکر کنید برای رفتن به تلگرام ،دیدن فوتبال و فیلم یا شنیدن موسیقی ای که مورد عالقه
قالتحریر برای من چیزی شبیه
شماست به شما حقوق بدهند .قلم زدن در صفحه ادبیاتِ روزنامه و گرفتن ح
قالتحریر هست اما کم است.
این مواردی است که مثال زدم .هرچند که ح
اگر برای هر چیزی مادری فرض کنیم همان گونه که برای ورزش ،دو و برای علوم ،فلسفه را مادر ان فرض
می کنند .باید بگویم که مادر تمامی هنرها و علوم به نظرم ادبیات است .چه این که بدون زبان و ادبیات هیچ
ارتباط و پیامی فرستاده نمی شود و در ذات تمامی هنرها و علوم مبحث انتقال پیام نهفته است .از این رو
حرف فو قالعاده پروست هم به کسی برنمی خورد .حال بگذار یک سری همچنان بر این باور پوسیده بتنند
که داستان خواندن /نوشتن ،شعر خواندن /نوشتن کاری عبث است .حتی تر بگذار در تاکسی وقتی از رشته
تحصیلی ات می گویی ،با نگاهی عاقل اندر سفیه نگاهت کنندکه یعنی این هم شد رشته که خوانده ای؟! اما در
تمام این هیاهو تو با خودت جمله پروست را در ذهنت مرور کنی و تاسف می خوری که کی قرار است معنای
زندگی را بچشند؟! بگذار عده ای وقتی از عالقه و رشته تحصیلی ات می گویی ،بگویند :شاعری؟ شر(و نه شعر)
یدانی که وقتی شاعر می شوی یعنی تو به اضافه سعدی ،خاقانی،
می گویی؟! و بلند بزنند زیر خنده .اما تو م
مولوی و ...تا شاملو و اخوان و شمس لنگرودی .وقتی ناثر(اسم فاعل از نثر یعنی نثرنویس!) می شوی یعنی تو
بهاضافهعنصرالمعالی،بیهقی،محمدباقرمیزرا،میرزافتحعلیاخوندزادهو...تاغالمحسینساعدیوهوشنگ
گلشیری .حال این ها نمونه های وطنی اش بود که گفتم تا مبادا متهم به مخاطب فانتزی نشوم .ورنه می شد
از داستایفسکی ،تری ایگلتون ،کامو ،کارلوس دروموند د اندراده ،همینگوی ،سلینجر و مارکز هم نام ببرم.
در اثنای این هیاهو بر س��ر هیچ و به کرس��ی نشاندن تفکرات پوسیده و در روزهایی که همه از تمام
شدن دوران کاغذ ،روزنامه و کتاب به شکل فیزیکی و کاغذی اش می گویند ،سال گذشته با افتتاح اولین
فروشگاه فیزیکی کتاب «امازون» که سردمدار فتنه تمام شدن دوران نسخه کاغذی است ،نشان داده
تداشتنی ترین
شد که کاغذ هنوز نفس می کشد و هیچ کیندل ،کتابخوان و تبلتی نمی تواند جای دوس
نوع کتاب را بگیرد .نفس کشیدن کاغذ یعنی ادامه حیات روزنامه های کاغذی و اولین روزنامه فرهنگی-
هنری کشور ،به دور از قیل و قال یا به قول بزرگمهر حسین پور «قروقمبیل های قلمی بی قال و قیل» به
حیات خود در دو فضای فیزیکی و الکترونیکی ادامه می دهد و حیاط خلوت هیچ گروه و افرادی نیست
یداند .حیات یک نشریه خصوصی در این روزگار به
بلکه تنها تعهد خود را به ذات هنر و هنرمندان م
مطالب تولیدی اش است که «هنرمند» با گام برداشتن در این مسیر ،خود را به شماره 500رسانده است.
شاید این عدد در ادبیات ما نشانه کثرت نباشد و رقم باالیی از ان دست که برای سالنامه ،فصلنامه،
دوماهنامه ،ماهنامه ،دو هفته نامه و حتی هفته نامه به شمار می رود ،برای یک روزنامه مفروض نباشد و
اجی مجازی
خودنمایی نکند اما در روزگاری که کمتر ،انسان های لجبازی مثل من در مقابل فضای مز ِ
مقاومت می کنند ،هنری است که «هنرمند» درصدد دست یازیدن به ان است.
بعد نوشت :نگارنده همچنان حالش بد است.
4
هدیه یزدان پناه
امیرحس�ین صدی�ق چه�ره
مهرب�ان و دلنش�ینی ک�ه
هن�وز هم ب�ا «قصه های تابه
ت�ا» ب�ه خاطرم�ان می ای�د،
حتی ب�ا اینک�ه او را در طول
م�دت پرس�ابقه فعالیت�ش
در کاراکتره�ای متفاوت�ی
دیدیم ول�ی هنوز ه�م اقای
پ�در «قصه ه�ای ت�ا ب�ه تا»
برایم�ان ماندگارت�ر اس�ت.
ای�ن روزه�ا او را در قال�ب
مج�ری در برنام�ه ای کاملا
صمیمی تحت عنوان «کتاب
ب�از» می بینی�م برنامه ای که
ب�ه گفته خودش س�عی دارد
در ان دین�ش را ب�ه خودش
و س�پس ب�ه مخاطبی�ن در
زمینه کت�اب ادا کند ،با او به
گفتگو نشس�تیم ت�ا برایمان
از زیباتری�ن تجربه ه�ای
فعالیت�ش در زمینه بازیگری
و اجرا بگوید.
رادیو و تلویزیون
سهشـــنبه 25خرداد ماه 1395سال نهم شماره 500
www.honarmandonline.ir
گفتگوی «هنرمند» با امیرحسین صدیق مجری برنامه «کتاب باز» شبکه نسیم
زکات هنرمند هنرو فرهنگ اوست
فیل�م س�ینمایی «قافل�ه» و کار با
مجی�د جوانم�رد به عن�وان اولین
پروژه ای که در ان حضور داش�تید
توانست به عنوان نقطه عطفی در
بازیگریتان قرار بگیرد؟
ب��رای خودم هم نقطه عطف��ی در زندگی بود که
در یک فیلم سینمایی و در نقشی هر چقدر کوتاه
در کنار جمشید هاشم پور حضور پیدا کردم .دقیقا
بعد از کنک��ور به من س��فارش خرید لباس های
کاراکتری که قرار بود بازی کنم را دادند ،با اینکه
دانش��جو بودم وخیلی اوضاع مال��ی ام خوب نبود
خریدم ،به اصفهان رفتم وان نقش را بازی کردم.
همکاری در پروژه های مرضیه برومند
و شیوه کارگردانی شان برایتان چقدر
چالشبرانگیزبود؟
به شدت؛ هر انچه تا به حال اموخته ام از مرضیه برومند
بوده است؛ او جزو نوادر سینمای ماست ،شاید شبیه به
این کارگردان موفق به تعداد انگشتان دست باشد که
مدیوم حوزه فعالیتشان را به خوبی بشناسند و اینقدر به
کار و بیننده شان متعهد باشند .اگر من اطالع پیدا کنم
خانم برومند می خواهند پروژه ای را شروع کنند سعی
می کنم به هر طریقی شده حتی به زور نقشی در تولید
پروژه های او داشته باشم.
«همه بچه های من» یا «قصه های
تا به تا» کدامی�ک برایتان خاطره
انگیزتر شد؟
«قصه ه��ای تا به تا» یا همان زی زی گولو حال و
هوای متفاوتی نسبت به «همه بچه های من» داشت
چون من ان موقع جوان عالقه مند و بی تجربه نسبت
به کار کودک بودم که حاضر بود هر کاری بکند و در
کارش موفق شود؛ به همین دلیل این دو کار اصال
برای من قابل مقایسه نیستند .من همه کارهایی که
تا به حال انجام داده ام را دوست دارم و هیچ تفاوتی
بین کارهایم قائل نیستم.
در چن�د پ�روژه ب�ا مرضی�ه برومند
همکاری کردید و کدام کار را با توجه
بهبازخوردهاموفق تردیدید؟
بعد از«قصه های تا به تا» سعی کردم در تمام پروژه های
مرضیه برومند حضور داشته باشم ،فکر می کنم تمام
کارهای خانم برومند به لحاظ ساختار کارهای متفاوت و
خوبی از اب در امدند .شاید کاری به دلیل زمان پخش
بدش یا نامنظم بودن س��اعت پخش کمتر دیده شده
است ولی اگر پکیجی از کارهای خانم برومند را در کنار
هم قرار دهیم نمی توانیم از هیچ کدام ایراد بگیریم.
تا به حال نقشی را بازی کردید که به
خودتاننزدیکباشد؟
به نظرم هر بازیگر پنج��اه درصد خود را به کاراکتری
که بازی می کند اضافه می کند ،در هر صورت تا یک
جایی می شود تیپ سازی کرد حتی در بعضی از نقش ها
نود و نه درصد همه بازیگران ان چیزی اند که در خود
واقعی شان هستند و این امر اجتناب ناپذیر است.
دلیل کم کاریتان در سینما چیست؟
سال گذش��ته دو فیلم سینمایی بازی کردم که اکران
نشده اس��ت ،خب البد یا پیشنهاد نداشتم یا کارهای
پیشنهادی مورد پسندم نبوده است .نمی توانم بگویم
خیلی پیشنهاد داشتم و همه را رد کردم نه اصال....
ب�ا اج�رای س�ری دوم «خان�ه ای
با ط�رح نو» چقدر ارتب�اط برقرار
کردید و به روحیه شما اجرا به چه
میزان نزدیک بود؟
ان کار را خیلی دوست داشتم در کنار رامبد جوان تیم
خوبی بودیم ،چون عوامل را می شناختم و فضای خوبی
را اماده کرده بودند؛ تجربه ای شبیه تئاتر بود .در ان کار
ما حال خوبی داشتیم و فکر می کنم حال خوبمان به
مخاطب منتقل شد که کار موفق از اب در امد.
سعی کردید اجراهایتان به سری اول
نزدیک باشد یا خیر؟
ن��ه اصال چون ق��رار نبود به س��ری اول «خانه ای
با طرح نو» نزدیک ش��ود و قرار ب��ر این بود کار با
ساختار متفاوتی نسبت به سری قبل پخش شود که
خوشبختانه هم با استقبال روبه رو شد.
ش�ما اجرای ن�وروزی هم داش�تید.
شما کار اجرا را بیشتر می پسندید یا
بازیگریرا؟
اجرای نوروزی در انتهای همان سالی بود که ما «خانه
ای با طرح نو» را کار کردیم که شبکه دو از ما خواست
برنامه تحویل سال را هم به عهده بگیریم؛ چون باز در
کنار رامبد بود من پذیرفتم.
اج�رای متفاوت لباهن�گ «خندوانه»
بس�یار با اس�تقبال عموم مخاطبین
روبه رو ش�د چه مسئله ای زمینه ساز
موفقیت در ان اجرا شد؟
زمینه س��از موفقیت ان اجرا تنها سلیقه مردم بود،
شاید مردم به دلیل شناختی که از من داشتند و کار
متفاوتی از من دیدند برایشان جالب توجه بود .ولی
کال خودم هم این مدل کار را دوس��ت داشتم ،چون
رامبد جوان پیشنهاد کرد و هم لب زدن روی اهنگ
را از بچگی دوست داشتم مجموعه ای از اینها باعث
شد کار به خوبی دیده شود.
اگر لباهنگ دوباره برگزار شود باز هم
شما را در مجموعه شرکت کنندگان
خواهیمدید؟
بستگی به ش��رایطش دارد رامبد همان زمان هم که
این برنامه را شروع کرده ایده بسیار خوبی بود که نمونه
خارجی داشت و ایرانی اش کرده .ولی فکر می کنم دست
و پایش را بستند و ان جوری که او مد نظرش بود انجام
نشد .اصال نمی خواهم کاری انجام دهم که سلیقه من،
مخاطب و شیوه برنامه در ان لحاظ نشده است چون این
امر به ساختار برنامه ضربه وارد می کند.
نظرت�ان در م�ورد نق�ش فروش�ی
و حض�ور نابازیگ�ران در س�ینما و
تلویزیونچیست؟
یک از اتفاقات بدی که نه تنه��ا در مورد بازیگری در
حال انجام است بلکه درمورد تهیه کنندگی و کارگردانی
هم صدق می کند همین است .خیلی مسائل هست در
مجامع هنری که دلیلش مشخص نیست اینکه این
بازیگر برای فالن نقش بر چه مبنایی انتخاب شده است
و یا چرا فالن بازیگر در تمامی شبکه ها و فیلم ها حضور
مستقیم دارد و چراهایی که همیشه بی جواب مانده اند.
چق�در انتخ�اب درس�ت بازیگ�ر،
بازیگردان و تهیه کننده ها در روند
درست س�ریال س�ازی و ساخت
فیلم موثراند؟
شخصا با احترام کامل به دوستانی که کار بازیگردانی
می کنند اعتقاد دارم که بازیگردانی یکی از شاخه های
کارگردانی است .کارگردان تنها وظیفه دکوپاژ کار را
ب��ه عهده ندارد و در انتخ��اب بازیگر هم باید نقش
داشته باشد ،این باعث می شود ما کارهای بی کیفیت
و به لحاظ ساختار نادرست ببینیم.
از «زیر لب بشمار» و بازی منحصر به
فردت�ان در ایفای نقش یک روحانی
برایمانبگویید؟
پخش این کار در کنار سریال «پرده نشین» که حدود
10کارکت��ر روحان��ی در این کار بود باعث ش��د نگاه
کلیش��ه دیگر دوستان به این نوع کاراکتر را در بازی ام
از میان بردارم و با دیدی متفاوت این کاراکتر را ایفا کنم.
جذابیتی که انتخاب ان نقش برایم داشت این بود که
نشان بدهم روحانیون هم مثل ما مردم عادی هستند و
به دلیل تحصیالتشان و شغلی که دارند شاید نگاهشان
به مادیات و دنیا برایشان نسبت به ما متفاوت است؛ من
اصالسعینداشتمیکچهرهدستنیافتنیوفراانسانی
در این کار بسازم و بازخوردهایی که دیدم از مخاطبین
شبیه به همان چیزی بود که در جامعه می بینند.
از روحانی خاصی الگو برداری نکردید
که با ارتباط با او به ری اکشن هایی که
از شما در این کار دیدیم برسید؟
مدیری در س��یما فیل��م بود که ب��ا او گپ و گفت
می کردم تا بتوانم انه��ا را در بازی ام لحاظ کنم ،به
یکی از حوزه های علمیه رفتم و سعی کردم با دقت
بیشتر خودم را به این کاراکتر نزدیک کنم.
چطور شد که یک شخصیت هنری به
سمت سیاست و کاندیدای مجلس
شدن حرکت کرد؟
می خندد ...ادامه می دهد که ان مساله دروغ سیزده
بود ،برای خودمم ه��م پیامک کردند و من و خانم
چرخنده را اعالم کردن��د که برای این امر ثبت نام
کردیم ولی واقعا یک شوخی بود که دوستان لطف
کردند و با من انجام دادند .پیش��نهاد زیاد داشتم که
به این امر وارد شوم ولی با احترام به همه می گفتم
من اندیشه سیاسی دارم ولی مجاز نمی بینم که یک
هنرمند مستقیما به سیاست وارد شود.
برنام�ه «کتاب باز» و اج�را در ان کار
برایتانچگونهاست؟
در برنام��ه «کتاب باز» من اصال قصد ندارم اجرا کنم
و روزی ه��م که با تهیه کنن��ده و طراح کار صحبت
می کردم نظر ش��خصی ام این بود که من امیرحسین
صدیق در این برنامه هستم شخصیت دیگری را با خود
نمی اورم .قراری هم که با دوستان در اتاق فکر برنامه
گذاشتیم این بود که با مخاطب برنامه صادق باشیم.
به جز ش�ما الویت ه�ای دیگری هم
بودند که اجرای این برنامه را به عهده
بگیرند؟
اول از همه به من گفتند و ابتدای امر چون شکل برنامه
به س��مت دیگری داش��ت حرکت می کرد من خودم
دوستان دیگری را برای اجرای این برنامه پیشنهاد دادم.
ولی در پایان باز اجرای این کار به من محول شد.
چطور قبول کردید اجرای این برنامه
را به عهده بگیرید؟
تنها انگیزه من از قبول این کار خط مش��ی برنامه
بود که در راس��تای کتاب و کتاب خوانی و اش��تی
دادن مردم با کتاب قرار داشت .اینجا بود که احساس
کردم من به عنوان یک هنرمند وظیفه ای دارم و باید
خمس و زکات فرهنگی خودم را به مخاطبین ارائه
دهم و نمی دانم چقدر موفق عمل کردم.
مهمانان برنامه برچه مبنایی انتخاب
می شوند؟
ما در این کار نویس��نده و شعرایی را دعوت کردیم که
خیلی گمنام بودند؛ در این قسمت هایی که تا به حال
پخش شده به جز چهره های شناخته شده ای که مهمان
برنامه مان بودند دوستانی هم بودند که شاید حتی یکبار
اسمشان به گوشم خورده بود .مهمانان برنامه بر مبنای
کتاب باز بودن انتخاب می شوند ،اینکه اهل کتاب باشند
و یا کتابی را به تازگی به مردم ارائه داده باشند.
در گزینش مهمانان برنامه شما چه
نقشیراایفامی کنید؟
در اتاق فکر برنامه همه به صورت کامال دموکراتیک
پیشنهادمی دهندوتاجاییکهمحدودیت هایتلویزیون
اجازه دهد اغوش «کتاب باز»به روی همه باز است.
در بحث کتاب و عالقمند کردن مردم
ب�ه این زمین�ه فکر می کنی�د برنامه
«کت�اب باز» تا به این جای کار چقدر
موثر واقع شد؟
در قش��ر روش��ن فکرمان ،مردم ع��ادی و حتی
مردم��ی که با کتاب قهر بودند تا به این جای کار
با بازخورد خوبی مواجه ش��دم .همین به نظر من
یک پیشرفت خوبی در این زمینه است.
از سابقه تلویزیون در برنامه سازی در
بحث کتاب را چگونه دیدید؟
خیلی ضعیف ،محدود و کنترل شده بوده است.
در چه شرایطی تلویزیون می تواند به
روزهای اوجش برگردد؟
راه های موفقیت یک رسانه را همه مان می دانیم،
س��ازنده خوب داریم ،موضوعات پربیننده داریم؛
پ��س مش��کل کار ما کجاس��ت ک��ه کارهایمان
انطور که باید با اس��تقبال روبه رو نمی شود؟ اینها
سواالتی است که از من نباید پرسیده شود.
با این برنام�ه فکر می کنید در بحث
کت�اب دینت�ان را ب�ه مخاطبی�ن ادا
کرده اید؟
با دوستی صحبت می کردم و گفتم که اگر من در طول
این برنامه حتی روی یک نفر تاثیر بگذارم و او را به بحث
مطالعه عالقمند کنم دینم را به خودم ادا کردم.
تئــــــات�ر
سهشـــنبه 25خرداد ماه 1395سال نهم شماره 500
www.honarmandonline.ir
5
برگزیدگان هفتادمین جوایز ساالنه تونی در بیکن تیا تر نیویورک معرفی شدند؛
«همیلتون» پیروز بی رقیب برادوی
درباره هنرهای نمایشی و پرده خوانی
سیر تحول نقالی و شبیه خوانی در ایران
هنرمن��د :هنره��ای نمایش��ی رای��ج در ای��ران را
چهارگونه ی اصلی دانستهاند که عبارت اند از شبیه
خوانی ،خیمه ش��ب بازی ،روحوضی و «نقالی» .بر
پایه اسناد و مدارک تاریخی ،این هنرهای نمایشی
خاصه«نقالی» برخاسته از میان توده های مردم بودند
و فرهیختگان کمتر بدان ها توجه داش��ته اند .نقالی
ش��اخه ای از اشکال نمایشی است که معمو ًال تک
نفره اجرا می شد و نقاالن موضوع ها و مضمون های
متنوعی را در قالب قصه روایت می کردند که انها را در
سه گروه نقل حماسه ی ملی و اسطوره ای ،حماسه ی
دینی ،و نقل عاشقانه می توان جای داد .نقالی در لغت
به معنی کار و پیشه ای است که فردی بنام نقالی کاال
و یا چی��زی را از جایی به جای دیگر می برد و نقل
می کند ،اما در اصطالح به پیشه و هنر کسی گویند
که داستان ها و واقعه های هیجان انگیز و جذابی را
که شنیده و یا خوانده است برای سرگرم کردن مردم
نقل و بی��ان می کند .این قصه گو را نقال می نامند
واژه های نقال و نقالی از زمان قاجار در زبان و ادبیات
فارسی کاربردی شده زیرا در متن های تاریخی و یا
لغت نامه های پیش از ان به این شکل نیامده است.
نقالی یک جریان فرهنگی است که از زمان های دور
در جامعه ایران رواج داشته است.
نقاالن داس��تان هایی از حماسه های قومی ،ملی،
دینی و واقعه های تاریخی شبه تاریخی و مذهبی را
با کالمی سنجیده و اهنگین و بیانی گرم و رسا در
میان جمع مردم و در فضاهای عمومی یا محفل های
خصوصی ،نقل و روای��ت می کنند .نقاالن در نقل
داس��تان ها و بازنمایی واقعه ه��ا و القای رخدادهای
هیجان انگیز استعداد و هنر فروانی داشتند و در شیوه
بیان طرز نمایش واقعه ه��ا و تقلید حرکات و رفتار
یدانس��تند که در
صاحب ذوق و هنر بودند .ان ها م
هر مجلس نقل به اقتضای شعور فرهنگی جماعت
مجلس چگونه س��خن بگویند و تقلی��د در اوردند
انه��ا در نقل روایت ها به براهه پردازی و زبان اوری
می پرداختند و موضوع های داستان را با پند و اندرز و
مثل و شوخی و لطیفه می امیختند و در نشان دادن
ش��خصیت های داستان بازی و تقلید در می اوردند.
بخش بزرگی از میراث فرهنگ��ی -ادبی ایران که
امروز به صورت مکتوب ،به ما رس��یده داستان ها و
افسانه هایی هس��تند که از زبان و بیان این نقاالن
شینده و نوشته شده است این داستان ها مجموعه
ادبیات نقالی را پدیده اوردند .در کل تاریخچه نقالی
را می توان به دوره پیش
از اسالم و دوران اسالمی
تقسیم کرد .در دوره پیش
از اسالم و در ایران باستان
خنیاگ��ران دوره گردی
بودندکه با ساز و اواز قصه
خوانی می کردند در دوره
اشکانی خنیاگرانی را که
داس��تان های حماسی و
رزمی برای مردم قل می گردندگوسان می نامیدند.
دردوره ساس��انی نیز خنیاگرانی بودندکه حماسه ها
و داس��تان های قومی وملی را با اواز و نغمه سازی
برای م��ردم می خواندند .این خنیاگران قصه گو به
س��رزمین هایی دیگر هم می رفتند و داستان های
حماس��ی و پهلوانی ایرانیان را ب��رای مردم بیان و
نقل میکردند .در دوران اس�لامی راویان و دهقانان
روایت کننده داس��تان های پهلوان��ی و رزمی کهن
ایرانی بودندحتی فردوسی از بعضی از انان که راوی
داستان های رستم و خاندان گرشاسب و داستان های
قهرم��ان دیگر بودند یاد می کند .در این زمان قصه
خوانانی نیز بودند که نقل قصه را با نوای ساز همراه
می کردن��د حکایت قص��ه گویی م��روزی در قرن
س��وم هجری که پس از نقل هر قصه تنبورش را
بر می گرفت ونغمه هایی ش��اد بر سازش مینواخت
نمونه ای از همراهی ساز و اواز با قصه خوانی است.
نقالی یا قصه خوانی همچنان ادامه یافت تا به دوره
صفوی رس��ید در این دوره موضوع داس��تان های
نقالی در رابطه با داس��تان های ش��به تاریخی ملی
و ش��به تاریخی مذهبی و اسطوره ها و حماسه ها و
داستان های شاهنامه بود .در این دوره قصه گویی از
جملههنرهایمعرکهگرانبوددرنخستینسده های
اغازدورهاسالمی قصهگویاندورهگردهمدرمساجد
کهمحلتجمعمسلمانان
ب��ود قصه ه��ای انبیا و
پادش��اهان قدیم را برای
م��ردم بی��ان می کردند
فضاه��ا و معابر عمومی
مانند میدان ها سرگذرها
چهارسوهای بازار ،سراها،
کاروانس��راها ،صح��ن
مس��جدها ،زیارت گاه ها
و تکیه ها ،مکان های قصه گویی معرکه گیران بود
برای مثال سید کمال الدین سدهی معروف به کاهر
علیشاه از نقاالن عهد شاه عباس اول عصر ها زیر گذر
بازار مسجد جامع عقیق اصفهان برزونامه می خواند
و اس��داهلل حجاز در صحن مسجد شاه مسجد امام
کنونی به نقل داس��تان های مذهب��ی می پرداخت
نقاالنی نیز در مش��هد بودند که در صحن امام رضا
شاهنامهخوانیمی کردند.
در عصر رونق قهوه خان��ه از اوایل قرن یازدهم تا
نخس��تین دهه های قرن چهاردهم شمار بزرگی از
نقاالن به این نهاد روی اوردند و ان را پایگاه نقالی
و شاهنامه خوانی کرند در این دوره قهوه خانه نهاد
فعالی در انتقال فرهنگ و ادب کهن ملی و مذهبی
ایران به توده مردم بی س��واد یا کم س��واد به شمار
می رفت و در اموزش اداب زندگی گذشتگان اخالق
و منش پهلوانان و جوانمردان به افرادی که به قهوه
خانه می رفتند نقش مهمی داشت .نقاالن را بر حسب
نوعداستان هاییکهمی گفتندچیرگیوتسلطشانبه
نقالی به سه دسته تقسیم کردند .نخست شاهنامه
خوانان ی��ا نقاالنی که فقط به نقل داس��تان های
حماسی شاهنامه می پرداختنددوم نقاالنی کهدرنقل
داستان های تاریخی و افسانه ای مانند اسکندر نامه
مهارتداشتندوسوممذهبیخوانانیکهداستان ها ی
دینیمذهبیمانندحمزهنامهوحیدرنامهمی خواندند.
هر قصه گو در نقل قصه ش��یوه بیان خود را داشت
چست و چاالک بودن در بیان درک مجلس نقل و
دریافت میزان ذوق و رغبت مردم اراستن نظم به نثر
برای مالل انگیز نشدن نقل خواندن شعر با اهنگ و
اواز شرح بیت های دشوار یادنامه سراینده شعر فاتحه
خواندن و تکبیر گفتن نکاتی بود که نقال باید ان
را رعایت می کرد .نقاالن با اهنگ دادن به کالم
باال و پایین بردن به موقع دست و سر کش دادن
مطلب گاه نجوا ک ردن و بی فاصله فریاد کشیدن
لرزاندن و عوض کردن صدا کوفتن دس��ت ها بر
هم و پ��ا زمین زدن و به خصوص نگه داش��تن
داستان در جاهای حس��اس توجه مردم را جلب
می کردن��د .امروزه با گس��ترش روابط تجاری و
ورود تکنولوژی و تکنیک های مختلف برای ارایه
یک اثر در نمایش های صحنه ای اعتبار نقالی رو
به کمرنگ ش��دن می رود تا پیش از این نقاالن
ابراز ارتباط و انتقال روایات بودند اما اکنون شمار
نقاالن نیز بسیار کم شده است و متاسفانه بسیاری
از پیشکسوتان این هنر دیگر در بین ما نیستند و
شرایط الزم برای اموزش نسل های بعدی وجود
نداشته است.
جای خالی تئاتر در مطبوعات
نقدتئاترباکیفیتتئاترارتباطمستقیمدارد
هنرمند :چند س��الی اس��ت برای بسیاری از
اهال��ی تئاتر و دوس��تداران این هن��ر که به
ص��ورت ج��دی پیگیر مس��ائل و رویدادهای
هنرهای نمایش��ی هستند و تئاتر دغدغه شان
است ،این س��وال مطرح است که چه اتفاقی
افتاده که مانند گذش��ته دیگ��ر نقدی درباره
نمایش ه��ای روی صحن��ه در روزنامه ه��ا
منتش��ر نمی ش��ود؟ و ی��ا اینکه چ��را روز به
روز صفحه ه��ای وی��ژه تئات��ر در رس��انه ها
کمت��ر و کمتر ش��ده تا جایی ک��ه این روزها
تع��داد روزنامه ه��ا و نش��ریات مکتوب��ی که
صفحه ای ویژه تئاتر دارند به تعداد انگش��تان
یک دس��ت نمی رس��د؟! در حالی که بر کسی
پوش��یده نیس��ت تعداد روزنامه ها و نشریاتی
ک��ه این روزها منتش��ر می ش��ود نس��بت به
دهه های گذشته چندین برابر افزایش داشته
اس��ت؟! در واق��ع ب��ه عقیده ی بس��یاری از
هنرمن��دان تئاتر و اهالی فرهنگ ،این روزها
جای خال��ی صفحه ه��ای تئاتر ک��ه در انها
به ص��ورت جدی نقد نمای��ش ،گزارش های
کارب��ردی و تاثیرگ��ذار ،گفتگوهای چالش��ی
و ...وجود داش��ته باش��د ،خالی است .در این
راس��تا بس��یاری عقیده دارند که ب��ا توجه به
تاثیری ک��ه روزنامه ه��ا بر س��لیقه مخاطب
دارند ،نبود تحلیل های درس��ت و نقد منطقی
در س��ال های گذشته در رسانه ها باعث پایین
سیروس همتی
نادر برهانی مرند
امدن س��طح س��لیقه مخاطبان تئاتر ش��ده و
تنها رسانه ها هستند که می توانند با پرداختن
ب��ه این مقوله ان را به مرور اصالح کنند .به
عبارتی دیگر با توجه به تاثیرگذاری رسانه ها
به ویژه رسانه های مکتوب بر افکار عمومی،
وجود صفحه های ویژه تئاتر تاثیر بسیاری بر
افزای��ش کیفیت نمایش ها ،باال بردن س��طح
س��لیقه مخاطب ،اس��تقبال مخاط��ب از اثار
و ...دارد و ای��ن امر به عقیده ی بس��یاری در
س��ال های اخیر مغفول مانده اس��ت.
افزایش درک مخاطب از هنر تئاتر
در همین راستا نادر برهانی مرند نمایشنامه نویس
و کارگردان شناخته شده و مطرح تئاتر کشورمان
با اظهار تاس��ف از این وضعیت ،معتقد است؛ این
فرایند تاثیرات منفی زیادی در پی داش��ته و نبود
نقد جدی و منطقی در رس��انه ها باعث ش��ده که
سطح س��لیقه مخاطب به سمت و سوی خاصی
گرایش پیدا کند .برهانی مرند با اش��اره به وجود
تعداد اندک منتقدان تئاتر در رس��انه ها می گوید:
شرایط به ش��کلی است که دیگر حتا چند نفری
که پیش از این نقد می نوشتند نیز دیگر تمایلی به
این کار ندارند و این مسئله تاثیرات منفی بسیاری
داش��ته اس��ت .این کارگردان و نمایشنامه نویس
تئاتر اشاره به نقش تعیین کننده رسانه ها در سطح
س��لیقه مخاطب ،خاطر نشان می کند :این روزها
بیشتر کس��انی که در رس��انه ها در حوزه تئاتر
کار می کنند تمای��ل دارند که صفحات خود را
به گفتگ��و و گزارش های��ی از اتفاق های تئاتر
اختص��اص بدهند و حتا این مس��ئله در بعضی
مواقع س��مت و س��وی گفتگوهای زرد به خود
می گیرد در حالی که بهتر اس��ت که به مسدله
نق��د بی��ش از پیش توجه بش��ود و رس��انه ها
ب��ا نقده��ای اصولی ب��ه افزای��ش کیفیت اثار
نمایشی کمک کنند .در واقع امروزه بخشی از
مخاطبان تئاتر بر اساس رویه ای که مطبوعات
دارند به س��وی بسیاری از اثار جلب می شوند و
مطبوع��ات می توانن��د درک مخاطب را از هنر
تئات��ر افزایش دهند .دیگ��ر اینکه گزارش های
تفصیلی و نقدهای ق��وی می توانند به افزایش
سواد رسانه ای مخاطبان کمک کند.
منتقد تئاتر همانند مدافع تئاتر است
س��یروس همت��ی بازیگ��ر ،کارگ��ردان و
نمایش��نامه نویس نیز با بی��ان تاکید بر اهمیت
وجود صفحات تئاتری ب��ه ویژه در زمنیه نقد،
می گوی��د :نقد تئاتر با کیفی��ت تئاتر و فرهنگ
کشور ارتباط مستقیم دارد و منتقد تئاتر همانند
مدافع تئاتر اس��ت و می تواند تئاتر را در مقابل
خطرات��ی که ب��ا ان مواجه اس��ت ایمن کند.
همتی ب��ا بیان اینک��ه این روزها بس��یاری از
اثاری که روی صحنه هس��تند به درس��تی به
مخاطب معرفی نمی شوند ،می افزاید :رسانه ها
می توانند در معرفی دقیق اثار به تماش��اگران
نقش مهم��ی ایفا کنند و از جه��ات مختلف
ب��ه نمایش ه��ا کم��ک کنند.ای��ن کارگردان
تئاتر در ادامه با تاکید ب��ر اینکه تئاتر هنری
اصیل اس��ت ک��ه می تواند نق��ش مهمی در
فرهنگس��ازی موضوعات مختلف داشته باشد
و به همین خاطر در ش��رایط فعلی باید دست
س��ردبیر و روزنامه نگاران��ی را ک��ه در ای��ن
عرصه تالش می کنند را بوس��ید.
هنرمن��د -نمایش موزی��کال «همیلتون» با
کارگردان��ی لین مانوئل میران��دا در هفتادمین
ش��ب جش��ن برادوی با دریاف��ت 11جایزه
تون��ی عنوان پیروز ب��دون رقیب مهم ترین و
معتبرترین رویداد نمایشی جهان را از ان خود
کرد.
برندگان هفتادمین جوایز س��االنه تونی که به
نمایش های اجرا شده در برادوی اعطاء می شود،
در بیکن تیا تر نیویورک در حالی معرفی شدند که
این مراس��م تا حد زیادی
متاث��ر از حادثه تیراندازی
در یک باش��گاه ش��بانه
در اورالن��دو ب��ود .در این
دوره نمای��ش موزیکال
«همیلتون» که با 16نامزدی رکوردی جدید در
تاریخ جوایز تونی به نام خود ثبت کرد ،با دریافت
11جایزه ش��امل بهترین موزی��کال ،بهترین
کارگردانی و بهترین بازیگر مرد نقش اصلی یک
موزیکال (لس��لی اودوم جونیر) به یک موفقیت
بزرگ دست پیدا کرد.
نمایش «همیلتون» کاری از لین مانوئل میراندا،
داس��تان تولد امریکا و الکس��اندر همیلتون از
بنیان گذاران ایاالت متحده را به س��بک رپ و
ا ر ان��د بی روایت می کند .این نمایش با الهام از
کتاب زندگی الکساندر همیلتون نوشته ران چرناو
که سال 2004منتش��ر شد ،روی صحنه رفته
است« .همیلتون» که یکی از نادر نمایش های
موزیکالی است که توانس��ته کامال خود را وارد
فرهنگ عامیانه در حدی گس��ترده کند ،نامزد
دریافت ۱۶جایزه تونی بود که بیش��ترین تعداد
نامزدی ها در تاریخ این جایزه است .این نمایش
از نظر تجاری هم به ش��دت موفق است و هر
هفته در برادوی ۶۰۰هزار دالر س��ود می کند.
قرار است نمایش ان گسترده تر هم بشود و بعد
از یک تور در شیکاگو در ماه سپتامبر به امریکای
شمالی و لندن هم برود .این نمایش برای کتاب
و اهنگ اقای میراندا ،کارگردانی توماس کِیل،
رهبری ارکستر الکس الکاموار ،رقص ارایی اندی
بالنکنبولر ،لباس های پ��ل تازول و طراحی نور
هاول بینکلی هم برنده تونی شد.
نمایش موزیکال «همیلت��ون» اولین بار فوریه
سال گذش��ته در اف برادوی روی صحنه رفت.
این نمایش در جوایز گرمی 2016جایزه بهترین
البوم تئاتر موزیکال را برد و اخیرا نیز جایزه پولیتزر
بهترین نمایش را دریافت کرد.
با شروع مراسم اهدا جوایز تونی جیمز کوردون
به عنوان مجری برنامه از قربانی��ان اورالندو و
ی ان ها یاد کرد و گفت :قلب مان پیش
خانواده ها
کسانی اس��ت که تحت تاثیر این قساوت قرار
گرفتند .نفرت هرگز پیروز نخواهد شد .باهمدیگر
باید از این اطمینان حاصل کنیم .نمایش امشب
نمادی از تجلیل همین ارمان است.
بازیگرانی با قومیت های مختلف در این نمایش
ب��ازی کرده اند .این نمای��ش در بخش بهترین
موزیکال با نمایش های «س��تاره درخش��ان»،
«مدرس��ه راک» »Shuffle Along« ،و
«پیشخدمت»رقابتداشت.
نمایش «انس��ان ها» با دریاف��ت چهار جایزه
بهتری��ن نمایش ،بهتری��ن بازیگر مرد نقش
مکمل (رید برن��ی) ،بهترین بازیگر زن نقش
مکمل (جی��ن هادیش��ل) و بهترین طراحی
ش موفق جوایز تونی 2016
صحنه ،دیگر نمای
ب��ود .همین ط��ور رنگ
ارغوانی که جوایز بهترین
احی��اء یک موزی��کال و
بهترین بازیگر زن نقش
اصل��ی ی��ک موزیکال
(سینتیا اریوو) را از ان خود کرد.
جسیکا النگ بازیگر کهنه کار سینما ،تلویزیون
و تئاتر برای «سفر روز طوالنی به شب» جایزه
بهتری��ن بازیگر زن نقش اصلی یک نمایش را
برد .لوری متکاف ،لوپیتا نیونگو ،سوفی اوکوندو
و میشل ویلیامز دیگر نامزدهای این بخش بودند.
نمایش «س��فر روز طوالنی به ش��ب» جایزه
بهترین طراحی نور را هم گرفت .این نمایش در
هفت بخش نامزد دریافت جوایز تونی بود.
فرانک النجال برای پ��در برنده جایزه بهترین
بازیگر مرد نقش اصلی یک نمایش شد .گابریل
برن ،جف دانیلز ،تیم پیگوت اس��میت و مارک
استرانگ نامزدهای النجال در این بخش بودند.
چش��م اندازی از پل ارتور میل��ر جوایز بهترین
کارگردانی یک نمایش (ایوو فان هووه) و بهترین
احیاء یک نمایش را از ان خود کرد.
نمایش موزیکال Shuffle Alongکه با 10
نامزدیبعدازهمیلتونبیشتریننامزدیراکسب
کرده بود ،مراسم را دست خالی ترک کرد .نمایش
او مرا دوست دارد ( )She Loves Meهم که
در هشت بخش نامزد بود ،تنها در بخش بهترین
طراحی صحنه یک موزیکال پیروز شد.
فصل تئاتر ۲۰۱۶-۲۰۱۵متنوع ترین فصل در
تاریخ برادوی بود و از ۴۰نامزدی جوایز بازیگری،
۱۴جایزه به بازیگران سیاه پوست ،التین تبار و
اسیایی امریکایی رسید .کوردن در اغاز نمایش
به شوخی گفت« :فکر کنید امشب اسکار است
ولی فقط گوناگونی دارد .تا حدی گوناگونی دارد
که دونالد ترامپ تهدید کرده می خواهد دور این
سالن دیوار بسازد».
گفتنی است ،برندگان جوایز تونی با رای صدها
تهیه کننده ،بازیگر ،نویس��نده و ...مش��خص
می ش��وند .شاخه تئاتر امریکا در 1947جوایز
تون��ی را راه اندازی ک��رد و اکنون با همکاری
اتحادی��ه برادوی جوای��ز را اداره می کند .این
جایزه به نام انتوانت پری بازیگر و کارگردان
نمایش که لقبش تونی بود نام گذاری ش��ده
است .فهرست برندگان جوایز هفتادمین دوره
جوایز ساالنه تونی به شرح زیر است:
بهترین نمایش :انسان ها
بهترین موزیکال :همیلتون
بهترین کتاب یک موزیکال :همیلتون ،لین مانوئل میراندا
بهترین موسیقی :همیلتون ،موسیقی و شعر از لین مانوئل میراندا
بهترین احیاء یک نمایش :چشم اندازی از پل ارتور میلر
بهترین احیاء یک موزیکال :رنگ ارغوانی
بهترین بازیگر مرد نقش اصلی یک نمایش :فرانک النجال برای پدر
بهترین بازیگر زن نقش اصلی یک نمایش :جسیکا النگ برای سفر روز طوالنی به شب
بهترین بازیگر مرد نقش اصلی یک موزیکال :لسلی اودوم جونیر برای همیلتون
بهترین بازیگر زن نقش اصلی یک موزیکال :سینتیا اریوو برای رنگ ارغوانی
بهترین بازیگر مرد نقش مکمل یک نمایش :رید برنی برای انسان ها
بهترین بازیگر زن نقش مکمل یک نمایش :جین هادیشل برای انسان ها
بهترین بازیگر مرد نقش مکمل یک موزیکال :داوید دیگز برای همیلتون
بهترین بازیگر زن نقش مکمل یک موزیکال :رنی الیز گولدزبری برای همیلتون
بهترین کارگردانی یک نمایش :ایوو فان هووه برای چشم اندازی از پل ارتور میلر
بهترین کارگردانی یک موزیکال :تامس کیل برای همیلتون
بهترین طراحی رقص :اندی بالنکن بوهلر برای همیلتون
بهترین ارکستراسیون :الکس الکاموار برای همیلتون
بهترین طراحی صحنه یک نمایش :دیوید زین برای انسان ها
بهترین طراحی صحنه یک موزیکال :دیوید راک ول برای او مرا دوست دارد
بهترین طراحی لباس یک نمایش :کلینت راموس برای سایه گستر
بهترین طراحی لباس یک موزیکال :پل تازول برای همیلتون
بهترین طراحی نور یک نمایش :ناتاشا کتز برای سفر روز طوالنی به شب
بهترین طراحی نور یک موزیکال :هاول بینکلی برای همیلتون
جایزه تونی ویژه یک عمر دستاورد در تئاتر :شلدون هارنیک
جایزه تونی ویژه :مایلز ویلکین
6
سینـــما
سهشـــنبه 25خرداد ماه 1395سال نهم شماره 500
www.honarmandonline.ir
مهمترین رویدادهای سینمایی از نگاه هنرمند
مردم تا سحر به تماشای
ی نشینند
فیلم ها م
مدیر پردیس ازادی با اش��اره به قرار دادن
میز افطاری جلو سینما ازادی برای استفاده
روزه داران ،بی��ان ک��رد مردم تا س��حر به
تماشای فیلم های اکران رمضان می نشینند.
رضا س��عیدی پ��ور مدیر پردی��س ازادی با
اش��اره به اجرای طرح رمض��ان در پردیس
س��ینمایی ازادی ،گف��ت :از اولی��ن روز ماه
مبارک رمض��ان ،یک میز جل��وی پردیس
س��ینمایی ازادی قرار گرفته شده است که
بع��د از اذان مغ��رب ،به ص��ورت رایگان و
صلواتی از مردم پذیرایی می ش��ود تا مردم
بعد از باز کردن روزه خود وارد سینما شوند.
وی ادام��ه داد :فیلم های��ی ک��ه در پردیس
سینمایی ازادی نمایش داده می شوند شامل
اکثر فیلم هایی است که در برنامه اکران قرار
دارن��د اما در این میان از فیلم های «بارکد»
به کارگردانی مصطفی کیایی و «ایستاده در
غبار» به کارگردانی محمد حسین مهدویان
استقبال بیش��تری شده است و مردم بیشتر
ب��ه دیدن ای��ن دو اث��ر می نش��ینند .مدیر
پردی��س ازادی توضیح داد :عالوه بر اکران
فیلم های روز سینمای ایران ،فیلم های «ابد
و یک روز» به کارگردانی سعید روستایی و
«کفش هایم کو؟» ب��ه کارگردانی کیومرث
پوراحم��د ب��رای اکران نیمه ش��ب انتخاب
ش��دند که از هر دو فیلم به خوبی استقبال
می شود .البته با توجه به اینکه زمان نمایش
این فیلم ها به پایان رسیده است ،ما موظف
هس��تیم تا این اثار را در سانس های بعد از
۱۱ش��ب نمایش دهیم و ب��ه همین دلیل
تنها س��انس های کمی می توانیم در اختیار
ای��ن فیلم ها قرار دهیم .وی تاکید کرد :این
استقبال ها به گونه ای است که در برخی از
ش��ب ها نمایش فیلم در این پردیس تا ۱۰
دقیقه قبل اذان صبح ادامه داشته است.
بسته شدن قرارداد اکران فیلم های
«من» و «دختر»
س��خنگوی ش��ورای صنفی نمایش اعالم
کرد قرارداد اکران ۲فیلم س��ینمایی «من»
و «دخت��ر» بس��ته ش��د .غالمرض��ا فرجی
سخنگوی شورای صنفی نمایش با اشاره به
جلسه امروز دوشنبه ۲۴خرداد ماه این شورا
گفت :در جلسه امروز شورای صنفی نمایش
قرارداد اکران دو فیلم س��ینمایی «من» به
کارگردانی س��هیل بیرقی در گروه سینمایی
اس��تقالل بعد از اکران فیل��م «زاپاس» به
کارگردانی برزو نیک نژاد و فیلم س��ینمایی
«دختر» به کارگردان��ی رضا میرکریمی در
گ��روه س��ینمایی ماندانا بع��د از فیلم «ننه
نقلی» بس��ته ش��د .وی تاکید کرد :فروش
فیلم های روی پرده طی یک هفته گذش��ته
ب��اال بود ب��ه همی��ن دلیل هی��چ فیلمی از
سینماها حذف نمی شود .سخنگوی شورای
صنفی نمایش در پایان با اش��اره به مس��اله
توقی��ف «اااادت نمی کنیم» ب��ه کارگردانی
ابراهیم ابراهیمیان گفت :مش��کل این فیلم
سینمایی توسط کانون کارگردانان ،شورای
عالی تهیه کنندگان و تعدادی از سینماگران
در حال بررس��ی اس��ت و ما نی��ز در انتظار
نتیجه تالش های انها هستیم.
همچنین ش��ورای صدور پروانه ساخت با ۳
فیلمنام��ه در جلس��ه ۱۲خردادماه موافقت
کرد .فیلمنامه های «اریوبرزن ( انیمیشن)»
به تهیه کنندگی مریم گودرزی ،کارگردانی
ایم��ان ایران��ی نژاد مق��دم و نویس��ندگی
علیرضا محمودی (ایرانمهر) در ژانر کودک
و نوجوان با موضوع تاریخی« ،راز پروانه ها
(انیمیش��ن)» به تهیه کنندگی و کارگردانی
علی تنهایی و نویس��ندگی مهدی صالحی
اق��دم در ژانر کودک و نوج��وان با موضوع
فانتزی و «قدرت برتر ( انیمیشن)» به تهیه
کنندگ��ی ناصر رویین تن و ب��ه کارگردانی
محمد ربانی و نویس��ندگی مشترک فرشید
تم��ری /ناصر رویین ت��ن در ژانر کودک و
نوجوان با موضوع تخیلی ،موافقت ش��ورای
ساخت سازمان سینمایی را اخذ کردند.
ی عالی تهیه کنندگان به
شورا
سینماهای بد حساب فیلم نمی دهد
ش��ورای عالی تهی��ه کنندگان س��ینمای
ایران از کلیه همکاران و س��رمایه گذاران
فیلم ه��ا خواس��ت اگ��ر پخش ها ب��ا انها
تسویه حس��اب نکرده اند ،نام سینماهای
بد حس��اب را اعالم کنند .س��ید غالمرضا
موس��وی دبیر ش��ورایعالی تهیه کنندگان
س��ینمای ایران ضم��ن اعالم ای��ن خبر
گفت :بر اس��اس ایین نامه شورای صنفی
نمای��ش و عرف ،س��الن های س��ینما در
سراس��ر کش��ور موظفند حداکثر دو هفته
بع��د از پایان نمایش فیلم ها ،همه س��هم
تهی��ه کنن��دگان را تحوی��ل دفاتر پخش
دهن��د .وی ادام��ه داد :طبیعت��ا پخش ها
نی��ز موظفند وج��وه دریافتی را ب��ه تهیه
کننده یا س��رمایه گذار «حس��ب قرارداد»
منتق��ل کنند ام��ا و متاس��فانه تعدادی از
س��الن ها نه تنها نسبت به پرداخت حقوق
صاحب��ان فیلم ه��ا تعل��ل می کنن��د ،بلکه
هنگام تسویه حس��اب چک های مدت دار
به پخ��ش ارائه می کنند .در این ش��کل،
حق��وق تهیه کنندگان ک��ه معموال و باید
همزمان ب��ا نمایش فیلم ،پرداخت ش��ود
به مدت طوالنی پرداخت نمی ش��ود .این
تهی��ه کننده س��ینما بیان کرد :متاس��فانه
برخی از پخش ها نیز بخاطر رودر بایستی
با صاحب��ان این گونه س��الن ها و یا عدم
ام��کان ش��کایت ،وج��وه را نمی توانن��د
دریاف��ت کنن��د .در نتیجه صاحب��ان فیلم
برای دریافت حقوق حقه ش��ان مدتی باید
منتظر بمانند .این در ش��رایطی اس��ت که
ای��ن صاحبان فیلم خود نیز باید با دریافت
مطالباتش��ان حقوق معوقه ای را پرداخت
یا نس��بت به تولید فیلم جدید اقدام کنند.
وی تاکید کرد :در پی ش��کایت تعدادی از
تهیه کنندگان ،هیات رئیس��ه ش��ورایعالی
تصویب کرد که با شناس��ایی س��ینماهای
بدحس��اب در تهران و شهرستانها ،از ارائه
فیلم تا به روز ش��دن خودداری کنند.
اغاز توزیع «اسپرین» در شبکه
نمایش خانگی
س��ریال معمایی «اس��پرین» به کارگردانی
و تهیه کنندگ��ی فرهاد نجف��ی در حالی که
اخرین روزهای تصویربرداری خود را سپری
می کن��د از دیروز در ش��بکه نمایش خانگی
توزیع ش��د .سریال اسپرین از زمستان سال
گذش��ته در مرحل��ه تولی��د و تصویربرداری
قرار دارد و درامی روانشناس��انه ،معمایی و
پرماجرا است .این سریال برای چهار فصل
15قس��متی طراحی ش��ده اس��ت .تهران،
دماوند ،شهرهای ساحلی شمال کشور،شهر
لندن و ...از جمله لوکیش��ن های این سریال
بوده ان��د .توزیع س��ریال اس��پرین به عهده
موسسه هنرنمای پارسیان است .تصاویری
از علیرام نورایی و ایزاب�لا پیکیونی بازیگر
زن ایتالیایی اسپرین روی کاور این قسمت
از س��ریال نقش بس��ته اس��ت .در خالصه
داس��تان س��ریال امده :تیم��ی چهارنفره از
نخبه های عل��م روانشناس��ی ،مخفیانه ای
پ��روژه ای تحقیقات��ی ب��ه نام اس��پرین را
پیگیری می کنند که درب��اره بیماران مبتال
به فراموشی است،اما نتایج تحقیقات چیزی
نیست که انها انتظارش را می شکند .سالها
بع��د یکی از پزش��کان به ن��ام صبوری به
تنهایی پروسه تحقیقاتی را ادامه میدهد اما
با شکس��ت روبرو می شود .همه چیز اشفته
می ش��ود ،به ویژه وقت��ی نیما مردی که در
این ازمایش��ها دچار اسیبهای فراوانی شده،
در صدد کشف گذشته خود بر می اید....
نگاهی به بازتاب های مثبت و منفی موفقیت فیلم فروشنده در فستیوال کن
سیاست فرهنگی یا فرهنگ سیاسی؟
تنگ نظری به موفقیت های ملی
هنرمن��د :انعکاس خبر موفقی��ت اصغر فرهادی
و فیلم فروش��نده در فستیوال کن هرچند خیلی
متف��اوت و متناقض بود ول��ی اینگونه برخوردها
قبل ت��ر و هنگام��ی که فرهادی توانس��ت برای
اولین بار اس��کار خارجی زبان را ب��رای ایران به
ارمغ��ان بیاورد ه��م رخ داد زیرا از ای��ن رو برای
اهال��ی فرهن��گ و هنر و کس��انیکه ذات هنر و
تعالی این س��رزمین برایش��ان مهم بوده اس��ت
ای��ن رفت��ار متناق��ض و متف��اوت و گاها لوس
کننده اگرچه دردناک اس��ت ولی باعث تعجب و
شگفتی نمی شود .داستان از اینجا شروع شد که
فیلم فروش��نده در مرحله اول پذیرش فیلم ها در
لیست فیلم های بخش مسابقه قرار نگرفت و در
بازبینی نهایی و بدلیل تاخیر در رس��یدن فیلم به
فستیوال فیلم فروشنده به عنوان نماینده ایران در
بخش مس��ابقه و رقابت برای نخل طال برگزیده
شد .انتخاب دیرهنگام فیلم به عنوان فیلم بخش
مسابقه اگرچه ش��روع داستان دراماتیکی را نوید
می داد ولی این پایان قصه پر پیچ و خم فرهادی
و موفقیت هایش نب��ود .وقتی که خیلی زود خبر
سرمایه گذاری شرکت قطری برای فیلم فروشنده
به تیتر اول اکثر روزنامه های سینمایی و صفحات
فرهنگی س��ایت ها و روزنامه های غیرسینمایی
تبدیل ش��د .ان وقت فرهادی موضع مشخصی
نس��بت به نش��ر این خبر داش��ت و همکاری با
ش��رکت فیلمس��ازی قطری را فق��ط محدود به
فاند و س��رمایه اولیه برای س��اخت فیلم دانست
و بزرگ کردن این مس��اله توس��ط رسانه ها را یا
از ابتدای سال 2016میالدی جدا از جشنواره ها
و هفته های فیلم ایران ،چندین رویداد بین المللی
سینمایی نیز به مرور بر اثار و یا بزرگداشت یک
سینماگر ایرانی پرداخته و سینمای ایران را نیز در
مرکز توجه خود قرار داده اند.
در 5بهم��ن ماه س��ال گذش��ته ،اتحادیه ملی
نویس��ندگان و هنرمندان کوب��ا ،جایزه توماس
گوتیرز را به عباس کیارستمی اعطا کردند و از 6
بهمن هم کیارستمی کارگاه اموزشی ده روزه ای
را در هاوانا برگزار کرد.
جشنواره کم فلکس فرانسه هم برنامه بزرگداشت
محمود کالری را با حضور وی از 17تا 21بهمن
ماه در پاریس برپا داش��ت و فیلم های «ماهی و
گربه» (شهرام مکری)« ،مرگ ماهی» (روح اهلل
حجازی)« ،برف روی کاج ها» (پیمان معادی)،
«قصه ها» (رخش��ان بنی اعتماد)« ،گذش��ته»
(اصغ��ر فره��ادی)« ،جدایی نادر از س��یمین»
(اصغر فرهادی)« ،گبه» (محس��ن مخملباف)،
«سالم س��ینما» (محسن مخملباف)« ،باد ما را
خواه��د برد» (عباس کیارس��تمی)« ،بابا عزیز»
(ناصر خمیر)« ،بوی کافور ،عطر یاس» (بهمن
فرم��ان ارا) و «ابر و افتاب» (محمود کالری) را
به نمایش گذاش��ته و جایزه یک عمر دس��تاورد
هن��ری را نیز به محمود کالری اعطا کرد .یک
کارگاه اموزش��ی نیز برای عالقه مندان در کنار
این رویداد توسط محمود کالری برگزار شد.
سینماتک تورنتو هم از 6اسفند تا 15فروردین
برنامه ای تح��ت عنوان «باد م��ا را خواهد برد:
فیلم های عباس کیارس��تمی» را با نمایش 25
فیلم کوتاه و بلند و نیز فیلم «بادکنک سفید» را
در کانادا به روی پرده برد و مشابه همین برنامه
هم در مرکز فرهنگی بانک برزیل در ریودوژانیرو
از 25فروردین تا 20اردیبهش��ت امسال برگزار
ش��د که در هر دو برنامه بزرگداشت ،مشکالت
جسمانی استاد ،مانع از حضور ایشان در تورنتو و
ریو دو ژانیرو شد .جشنواره فیلم مستند واقعی/غیر
واقعی امریکا هم که از 13تا 16اسفند ماه برگزار
از س��ر شیطنت دانست یا بی اطالعی(مصاحبه با فس��تیوال کن را زیر س��وال برد و ان را جشنواره
روزنامه سینما در تاریخ دوشنبه 27اردیبهشت) .دگرباش ها و همجنس بازها خطاب کرد بگیرید تا
اما حاشیه ها و برخورد پارادوکسیکال به فرهادی ابوالقاسم طالبی که در مصاحبه ای از اعتبار دادن
ش��هاب حسینی به جش��نواره کن
و موفقیت هایش وقتی به اوج خود
ابراز خرس��ندی کرده بود نه اعتبار
رسید که شامگاه بیست و دوم می
دادن کن به شهاب حسینی! مسعود
2016خبر جای��زه اصغر فرهادی
داستان از اینجا
فراس��تی هم با وج��ود اظهار نظر
ب��رای دریافت بهتری��ن فیلمنامه
فیلم
که
شد
شروع
نکردن درب��اره فیلم و قابلیت های
درکنار جایزه شهاب حسینی برای
بهترین بازیگری نخل طالی کن فروشندهدرمرحله هنری و فنی اش از سرمایه گذاری
مردم و اهالی رسانه ها و فرهنگ را اولپذیرشفیلم ها قطری انتقاد ک��رد و ان را مهمتر و
تا مدتی در شوک فروبرد .موفقیتی درلیستفیلم های موجه تر از موفقیت فیلم و بازیگرش
بخشمسابقه
نشان داد .بحث های مربوط به سیاه
جهان��ی در معتبرترین فس��تیوال
در
قرار نگرفت و
نماییوجامعهروشنفکریایراندیگر
هنری جهان نام ایران را خیلی زود
و
نهایی
بازبینی
مباحثی بود که مخالفان این جریان
تیتر اول اخبار رسانه های اروپایی و
بدلیلتاخیردر
فکری را به واکنش و انکار و کوچک
امریکایی کرده ب��ود .درحالیکه در
رسیدنفیلمبه
ش��مردن فیلم فرهادی در جشنواره
داخ��ل واکنش ها به ای��ن پیروزی
فیلم
فستیوال
کن وادار کرد .موفقیتی که خیلی زود
خیلی متفاوت بود .صداوس��یما به
عنوان رسمی ترین و تاثیرگذارترین فروشندهبهعنوان جهانی ش��د و خبر همکاری خاویر
نماینده ایران در
ب��اردم و پنه لوپه ک��روز (دوبازیگر
رس��انه داخلی خیلی ک��م و در حد
و
بخشمسابقه
مطرح و اس��کاری) در فیلم جدید
زیرنویس شبکه خبر موفقیت فیلم
نخل
برای
رقابت
فرهادی که به زبان اسپانیایی خبر
فره��ادی را مورد توج��ه قرار داد و
طال برگزیده شد.
ساختش داده شده است .اما برخورد
تنها رس��انه های صنفی س��ینما و
سیاس��ی با این پیروزی و موفقیت
مردم دوس��تدار فرهادی و شهاب
حسینی در شبکه های اجتماعی موفقیت جهانی جهانی هنوز ادامه دارد و تحلیل ها و برداش��ت ها
فرهادی را دس��ت به دس��ت کردند و جش��ن و از این رویداد درنوع خود کم نظیر اس��ت .گروهی
پایکوبی خانگی ب��ه راه انداختند .ولی خیلی زود موفقیت فرهادی را خیلی مهم ندانسته و بقول خود
نوبت به س��ینماگران شد تا موضع خود را نسبت فره��ادی ان را با تفکر دایی جان ناپلئونی و اینکه
ب��ه این اتفاق بروز دهن��د .از افخمی که تمامیت همه رفتارها و اعمال خارجی ها سیاسی و در راستای
مروریبررویدادهایبین المللیوبزرگداشت هایسینماگرانایرانی
سینمای ایران در مرکز توجه بین الملل
محمد اطبایی
شد با نمایش دو فیلم «رویاهای
دم صب��ح» و «اخری��ن روزهای
زمستان» ،جایزه مستندساز سال
را به مهرداد اس��کویی اختصاص
داد .س��یزدهمین جش��نواره فیلم
اوسیان سینه-فن دهلی نو نیز که
از 14تا 23اسفند ماه در هند برپا
شد ،بخش بزرگداشت سینماگران
زن ایرانی را با نمایش «نرگس»
(رخش��ان بن��ی اعتماد)« ،زیر پوس��ت ش��هر»
(رخش��ان بنی اعتماد)« ،هی��س دخترها فریاد
نمی زنند» (پوران درخش��نده)« ،ش��یفت شب»
(نیکی کریمی) 20« ،انگش��ت» (مانیا اکبری)،
«دو زن» (تهمین��ه میالن��ی)« ،ش��یار »143
(نرگس ابیار)« ،اسب دو پا» (سمیرا مخملباف)،
«زندان زنان» (منیژه حکمت)،
«ب��ودا از ش��رم ف��رو ریخت»
(حنا مخملباف)« ،سوپر استار»
(تهمینه میالن��ی)« ،روزی که
زن ش��دم» (مرضیه مشکینی)
و «مردان بدون زنان» (شیرین
نشاط) را برگزار کرد.
برنام��ه تمرکز ب��ر مستندس��ازان زن ایرانی را
بلژیکی ها در 22و 23اس��فند در بروکسل اجرا
کردند و فیلمهای «کشتی نوح» (سودابه باباگپ)،
«خداحافظ الینا» (رخش��ان بنی اعتماد)« ،حق
اشتباه کردن» (مژگان اینانلو)« ،جشن تکلیف»
(فیروزه خس��روانی)« ،رابطه» (فرناز جمشیدی
مقدم)« ،میالدو» (فاطمه طوس��ی)« ،اناهیت»
(ش��یرین وحیدی ،ش��هرزاد پویا ،میترا کاراگاه)،
«همه درختان من» (رخش��ان بن��ی اعتماد) و
«حرفه :مس��تند ساز» (س��پیده ابطحی ،فرحناز
ش��ریفی ،فیروزه خسروانی ،ش��یرین برق نورد،
مینا کشاورز ،سحر سلحشور ،ناهید
رضایی) را در این برنامه به نمایش
دراوردند.
هفتمین جش��نواره فیلم خاورمیانه
اکن��ون که از 17ت��ا 22فروردین
در فلوران��س ایتالی��ا برگزار ش��د،
بخش تمرکز بر س��ینمای ایران و
افغانس��تان را داشت که فیلم های
ایران��ی ان عب��ارت بودن��د از:
«النت��وری» (رضا درمیش��یان)« ،رویاهای دم
صبح» (مهرداد اس��کویی)( »74« ،ستار چمنی
گل)« ،ت��اک رادیو تهران» (مهت��اب منصور)،
«تهران» (مسعود معین) و «همسایه طبقه باال»
(پویا بادکوبه).
موسسه هنر فیلم و ویدئو ارسنال که ان را بیش تر
به عنوان برگزارکننده بخش فروم
جش��نواره برلین می شناس��یم ،از
15اردیبهش��ت تا 4خرداد برنامه
مرور بر اثار رخشان بنی اعتماد را
با نمایش 8فیل��م و با حضور وی
برگ��زار کرد .فیلم های «قصه ها»،
«خون بازی»« ،نرگس»« ،بانوی
اردیبهش��ت»« ،زیر پوست ش��هر»« ،گیالنه»،
«روزگار م��ا» و «ما نیمی از جمعیت ایرانیم» در
این مرکز معتبر به نمایش درامدند.
جش��نواره فیلم بازل س��وییس هم که از 5تا 9
خرداد ماه برگزار ش��د برنامه م��رور بر اثار مانی
حقیقی را با نمایش فیلم ه��ای «اژدها وارد می
شود»« ،پذیرایی س��اده»« ،کنعان»« ،کارگران
مشغول کارند»« ،ابادان» و «چهارشنبه سوری»
(به عنوان فیلمنامه نویس مشترک) برگزار کرد
و دومین جشنواره فیلم های ایرانی زوریخ هم که
از 6تا 21خرداد در س��وییس برگزار شد ،برنامه
توطئه و فریب ایران و ایرانیان است تحلیل کردند
و حتی فرهادی را یک فریب خورده یا کس��یکه در
اینده گرایش فکری و سیاسی به غرب پیداخواهد
کرد نامیدند و رئالیسم موجود در کارهای فرهادی را
با سیاه نمایی تیتر و نشر دادند و مانند موضعگیری
معاونت سینمایی سابق ارشاد جناب اقای شمقدری
که پیروزی در اسکار برای فیلم جدایی نادر از سیمین
یدانستند موفقیت در
را حاصل البی کردن ایشان م
کن را هم بستگی به این شرایط و انفعال و ترعیب
غرب در مقابل سینماگران ایرانی جهت نفوذ و اعمال
نظر در افکار و کارهایشان دانستند .گروه دیگر که به
نظر تا حدی عینک سیاسی و تنگ نظری ندارند و
یا حداقل در زمینه فرهنگ و هنر قایل به خالقیت
و استعداد فرد و گروه سازنده هستند و اگرچه مسایل
یدانند ولی اولویت را در
سیاسی را دخیل در جوایز م
یدانند و معتقدند
خالقی��ت فردی و اعتبار هنری م
امثال فس��تیوال کن و اس��کار اعتبار خود را فدای
مسایلسیاسیجهاننمی کنندموضعمتفاوتیدرباره
موفقیتفیلمفرهادیدارند.انهانهتنهاموفقیت فیلم
یدانند بلکه یک افتخار فرهنگی
را لزوما سیاسی نم
یدانند و وس��یله ای برای دوباره
هنری برای ایران م
مطرح ش��دن نام ایران و ایرانی در سراسر جهان و
بروز و ظهور خالقیت و اس��تعداد مردان و زنان این
سرزمین و به رخ کشیدن ان برای همه مردم جهان
عنوان می کنند در شرایطی که نگاه جهانیان به ایران
و مسلمانان نگاه مثبت و جالبی نیست و ظهور داعش
و افراطیون نگاه مردم جهان را به اسالم و فرهنگ
مترقی ایران را به شدت مخدوش کرده است.
مرور بر اثار رضا درمیش��یان را با نمایش 3فیلم
«بغض»« ،عصبانی نیس��تم» و «النتوری» در
جشنواره خود به نمایش گذاشت.
برنامه تاریخچه ناش��ناخته فرهنگ ایران که از
15خ��رداد تا 11تیر در س��ینماتک کپنهاگ در
حال برگزاری است ،بخشی را با عنوان سینمای
ای��ران 1960 -تا 1990ب��ه نمایش فیلم های
کالس��یک س��ینمای ایران اختصاص داده که
ش��امل «گاو» (داری��وش مهرجوی��ی)« ،گوزن
ها» (مسعود کیمیایی)« ،خشت و اینه» (ابراهیم
گلستان)« ،اون ش��ب که بارون اومد» (کامران
ش��یردل)« ،طبیعت بیجان» (س��هراب ش��هید
ثالث)« ،مسافر» (عباس کیارستمی)« ،هامون»
(داریوش مهرجویی)« ،خانه دوس��ت کجاست»
(عباس کیارس��تمی)« ،رگبار» (بهرام بیضایی)،
«باش��و ،غریبه ی کوچک» (به��رام بیضایی) و
«کلوزاپ» (عباس کیارستمی) است.
موزه فیلم مونیخ المان هم از 20تا 32خرداد به
مرور بر اثار پرویز کیمیاوی پرداخته و فیلم های
«ایران س��رای من اس��ت»« ،مغول ه��ا»« ،یا
ضامن اهو»« ،پ مثل پلیکان»« ،اوکی مستر»،
«پیرمرد و باغ س��نگی اش» و «دو س��ه چیزی
که از ای��ران می دانم» را با حضور کارگردان به
نمایش گذاشته است.
موسس��ه فرهنگی سیمرغ در روزهای 4و 6تیر
ماه با نمایش دو فیلم علی احمدزاده« ،مهمونی
کامی» و «م��ادر قلب اتمی» در س��الن اینس
دانش��گاه تورنتو برنامه ای با عنوان سانس��ور و
سینمای ایران را برپا داشته است.
س��ی و چهارمین جش��نواره فیل��م مونیخ نیز
برنامه بزرگداش��ت بهمن قبادی را با نمایش
ش��ش فیلم و با حض��ور وی از 3ت��ا 12تیر
برگزار می کند .فیلم های «زمانی برای مستی
اسب ها»« ،الک پشت ها هم پرواز می کنند»،
«نیوه مانگ»« ،کسی از گربه های ایرانی خبر
نداره!»« ،دف» و «فصل کرگدن» به نمایش
در خواهد امد.
سینـــما
سهشـــنبه 25خرداد ماه 1395سال نهم شماره 500
www.honarmandonline.ir
7
یادداشت
مهرداد کاظمی
فیلمساز ،تحلیل گر و فعال اجتماعی
نگاهی به فیلم نیمرخ ها اخرین ساخته
مرحوم ایرج کریمی
سانتیمانتالیسم
مــــرگ
محمد تقی زاده
پنجمی��ن فیلم س��ینمایی مرحوم ای��رج کریمی بعد از چند تارم��و – از کنار هم
می گذریم – باغ های کندلوس و نس��ل جادویی که فیلمی متفاوت از فیلم های
دیگر او بود بیش از همه به جهت فوت فیلمساز بر اثر سرطان مهم و مورد توجه
قرار گرفت و مخاطبان و منتقدان به نظر می رسد بیش از پرداختن به خود فیلم
و زیبایی شناسی و شیوه داستان گویی و تاثیرگذاری اش به مهران که گویی خود
مرحوم کریمی بود و در طول فیلم دچار بیماری بی رحم و العالج سرطان شده
بود و در ان دست و پا میزد توجه داشتند و یا تحت تاثیر فوت این فیلمساز و منتقد
عزیز وس��نت همیش��گی فرهنگ ما ایرانی ها که بهمرده ها بیش از اندازه وحتی
زنده ها اهمیت می دهیم فیلم مورد ترحم و دلسوزی دوستان رسانه ای و سینمایی
قرار گرفت .ان چه از دنیای فیلمسازی ایرج کریمی و چهار فیلمش (به استثنای
نسل جادویی ) 1385میتوان استنباط کرد عالقه ویژه کریمی به بیان داستان ها و
روابط عاشقانه و دست و پنجه نرم کردن با موضوعاتی چون مرگ در فیلم هایش
بوده است .نیمرخ ها هم از این قاعده مستثنی نیست و داستان عاشقانه مهران و
ژاله است که مهران دچار سرطان شده و لحظات اخر زندگی اش را می گذراند .از
ان طرف مادر مهران که در فیلم با بانو جان ان را صدا میزند به طرز جنون امیز
وارد فضای قصه شده که بعدا می فهمیم لشگرکشی بانو در حیطه زندگی مهران
و ژاله از مدت ها قبل اغاز شد و تا بعد از مرگ مهران هم ادامه میابد .در این بین
فیلمساز به جهت نش��ان دادن عالقه بانو و ژاله و ترسیم عشق مادر-فرزندی و
عشق همسر یک فضای دوقطبی با کنتراست باال بین ژاله و بانو بوجود میاید که
هرچقدر ژاله با متانت و صبوری به کنش های بانو واکنش تندی نشان نمیدهد بانو
قصد دارد هرطوری که شده با ژاله برخورد داشته باشد چنانکه گویی ژاله سدی در
مقابل بانو و مهران پسرش است .رفتارهای اگزجره و اغراق امیز با بازی ضعیف
رویا نونهالی یکی از دالیل نزدیک نشدن تماشاگر به اوست .تماشاگر هیچ وقت
دلیل اینهمه برخورد های زننده بانو با همس��ر مهران را نمی فهمد .ایا بانو ژاله را
مهدی پاکدل
رقیب خود می داند؟ ایا از عشق به مهران و تصور مرگ او به جنون رسیده است؟ ایا فکر میکند ژاله برای مهران کم
می گذارد و نتوانسته یا نمی خواهد محبتش را نثار همسرش کند؟ از این رو رویارویی صدا معشوقه سابق مهران( که
اصال به قول خود صدا معلوم نمی شود و مهم هم نیست که چرا و چه کسی نخواسته انها به هم برسند ) با مهران و
واکنش منفی مهران به این رویارویی درحالیکه بانو از میزان عالقه دو طرفه ژاله و مهران خبر داشت یکی دیگر از
مصادیق شخصیت باور ناپذیر مصنوعی و اغراق شده رویا نونهالی است که این رفتارها با توجه به موقعیت اجتماعی
و تحصیلی و سن و سالش و دیگر فکت هایی که در مورد شخصیتش داده می شود اصال واقعی به نظر نمی رسد.
مفهوم مرگ و زندگی و از ان سو عشق که هدف و درونمایه اصلی فیلم به نظر می رسد و فیلمساز عامدانه برای بیان
این مفاهیم شیوه کالسیک داستانگویی را رها کرده و به این شیوه مینیمال روایتش را جلومیبرد اصال از فیلم دریافت
و ادراک نمی شود .کریمی با وجود تجربه ناراحت کننده و قریبی که با این بیماری و حال و هوای این مرض دارد اصال
نمی تواند شخصیت مهران را به خوبی و با رنج نشان دهد و تنها با ساده و سطحی ترین عناصر از قبیل سرفه کردن و
همیشه روی تخت خوابیدن و درخانه بودن سعی دارد که بیماری مهرام و از ان مهمتر مرگ او را تصویر کند .مفهوم
عشق مهران و ژاله یعنی عشق زن و مرد قصه تنها نکته مثبت و امیدوارکننده فیلم اخر کریمی است که سبب شده در
سکانس هایی رابطه نزدیک و صمیمی مهران و ژاله حس شود و تاثیر بگذارد .در مورد مفهوم زندگی هم شاید بتوان
پایان بندی نامتعارف فیلم و ازدواج مجدد ژاله را مثال اورد تا نش��ان دهد زندگی ادامه دارد و عش��ق مهران فراموش
نشدنی است و اصال هم ایرادی ندارد که فرد دیگری وارد زندگی انسان شود .از این رو مخاطب عام خیلی پایان بندی
فیلم را باور نمی کند و با ان ارتباط برقرار نمی کند از این رو شاید شخصیت های فیلم که فقط تاحدی ژاله با بازی سحر
دولتشاهی برای قشر روشنفکر و دگراندیش قابل باور باشد و به انها نوعی خاصی از مفهوم انسانیت و طرز فکر در
مورد عشق و مرگ و زندگی القا کند و در ذهن ها حک شود.
به هرحال انچه از فیلم قابل درک اس��ت بیش��تر سانتی مانتالیسم و روشنفکری ناقص و کم عمق است که با رنگ
ولعاب های شاعرانه و موسیقی و رنگ و لباس و خانه خالی با دیوارهای تاریک قصد به تصویرکشیدن مهمترین مفاهیم
بشر یعنی عشق -مرگ و زندگی را دارد که فیلمساز حتی نتوانسته به این مفاهیم نزدیک شود و مانیفست گنگ و
مبهم خود را از طریق شخصیت ها و فضاها و روایت های ناموفقش بسط دهد و در بهترین حالت نیمرخ ها که عنوانش
هم خیلی سطحی در فیلم کارشده است فیلمی تجربی و ضعیف است که حتی نمی تواند موفقیت فیلمساز را در اثر به
یاد مادندنی قبلی اش باغ های کندلوس تکرار کند .فیلمی که در کنار شب های روشن ار به یادماندنی ترین عاشقانه های
سینمای ایران محسوب می شود.
هنر و هنرمند
در یک جامعه ی پویا ،هنرمندان
وظیفه ای سنگین بردوش دارند.
می توانن��د در صدر اخب��ار جای
بگیرند و شور و نشاط و همدلی را
جایگزین بی حوصلگی و خمودی
نمایند .هر هنرمندی برای دست
یافتن به این امر نیازمند رسانه ای
در خور و در شان هنر است .هنر
در خل��وت یک هنرمند ش��کل
می گیرد و برای وسعت بخشیدن
به این امر خالقه و هنرمندانه نیازمند یک رسانه
اس��ت تا بتواند در جامعه تحرکی ایجاد نماید و
تاثیر هنرش را از امری س��طحی به عمق جامعه
ببرد .روزنامه هنرمند در این 500
شماره با هدفی که از برگ برگ
ان می توان بوی طراوت و شادابی
را از ان دریاف��ت کرد همیش��ه و
در همه حال ی��ار و یاور هنرمند
و دوس��تداران ای��ن اتف��اق بوده
اس��ت .امیدوارم در ای��ن مرحله
که شاید برای یک نشریه روزانه
هنوز اغاز راه باشد ،صبر و متانت
ارزو می کنم و باز هم امیدوارم در
ادام��ه ی راه به همین ص��ورت بی طرف ،اطالع
رسان و امین و معتمد هنرمندان باشد.
با یاری خداوند...
مهلت ارسال اثار به جشنواره فیلم سالمت تمدید شد
مهلت ارس��ال اثر به بخش های
مختلف نخستین جشنواره فیلم
سالمت تا پانزدهم تیرماه تمدید
شد .در پی اس��تقبال فیلمسازان
از بخش های مختلف جشنواره،
دبیرخانه این رویداد زمان ارسال
اثر به این جشنواره را تا 15تیرماه
تمدید کرد .فیلمس��ازان تا پایان
روز سه ش��نبه 15تیرماه فرصت دارند نس��بت
به ارس��ال اثار خود به دبیرخانه جشنواره فیلم
س�لامت اقدام کنند .مهلت اعالم شده تمدید
نخواهد ش��د .صاحبان اثار می توانند به سایت
honarsalamat.irمراجعه و
پس از مطالع��ه قوانین و مقررات
جشنواره نس��بت به پر کردن فرم
فراخ��وان اق��دام کنند .نخس��تین
جش��نواره ملی فیلم س�لامت با
هدف رش��د و اگاهی مردم نسبت
به سالمت خود ،از 30مرداد تا 1
شهریور ماه توسط وزارت بهداشت
درمان و اموزش پزشکی و با مشارکت سازمان
سینمایی ،خانه سینما و سازمان صدا و سیمای
جمهوری اسالمی برگزار خواهد شد.
به کارگردان مهرداد قلی پور و تهیه کنندگی عباس رافعی
«جانیار» به صداگذاری رسید
هنرمند :حامد محمدیان صداگذاری جانیار
را اغ��از کرد .محمدیان که ب��ا کارگردانان
و پروژه ه��ای مختلفی همکاری داش��ته و
این روزها س��ریال معمای ش��اه را بر روی
انتن تلویزی��ون دارد ،صداگذاری «جانیار»
را اغ��از کرد .به گفته ی قلی پور صداگذاری
«جانی��ار» تا هفته های این��ده ادامه خواهد
یافت ب��ه دلیل نوع لوکیش��نهای موجود و
فضاهای ویران ش��ده توس��ط داعش بعضا
نی��از به ترکیب صدا و فضاس��ازی دارد که
این موضوع یک مق��دار صداگذاری جانیار
را طوالن��ی خواهد کرد .تمام لوکیش��نهای
جانی��ار در منطق��ه اقلیم کردس��تان عراق
تصویربرداری شده است .روایت گر سرزمین
اس��ت ک��ه این روزها ش��اهدش هس��تیم.
همچنین قلی پور اعالم کرد رونمایی و اولین
نمایش «جانیار» در یکی از جشنواره های بین
المللی خواهد بود .عوامل «جانیار» عبارتند از
نویس��نده و کارگردان مه��رداد قلی پور تهیه
کننده :عباس رافعی تدوین؛ مس��عود فرجام
ساخت موس��یقی ؛ جواد حقیقی صداگذاری؛
حام��د محمدیان.طراح لباس؛ پردیس رافعی.
جلوه های وی��ژه؛ مصطفی گلزاری .محصول
موسسهفیلمنگاران.
برای 500دمین شماره روزنامه هنرمند
هنرمند ،ایینه ای رو به هنر ایران
میان روزنامه های کشور زیبا ترین نام را دارد .هنرمند تنها یک نام نیست .راز ها و رویاهای
بسیاری در این کلمه شش حرفی نهفته است .این کلمه شش حرفی دربرگیرنده صداهای
گوناگون و زیبایی های خیره کننده اس��ت .هنرمند را ب��دون این گوناگونی نمی توان به
درستی شناخت .حذف هر وجه از این تنوع ،حذف بخشی از زیبایی های هنر این سرزمین
و هنرمندانش است .روزنامه هنرمند نیز باید این تنوع را نمایندگی کند و اینه ای رو به روی
همه ایران و ایرانیان و هنرمندان ایرانی در جای جای این جهان باشد .بخشی از هنرمند
جاذبه های خبری و ارزشمند فرهنگی ان است و بخشی دیگر مسایل و مشکالت امرو ِز
هنرمندان جامعه است و بخشی دیگر تحلیل و نقد اثار فرهنگی و هنری .روزنامه هنرمند
می تواند تصویری از سرزمین ایران را نشان بدهد که همزمان هم شکوه و اعتبار امروز و
دیروزمان را احساس کنیم و هم مسایل و مشکالت هنرمندان را که درگیر ان هستیم،
بشناس��یم و برای اصالح ان ها بکوش��یم .هنرمند جایگاه دست نوشته ها و تصویرگری
هنرمندان این س��رزمین است .روزنامه هنرمند روزنامه دولت نیست .روزنامه سیاسی هم
نیست .به هیچ جناح و دسته ای هم وابسته نیست .روزنامه ای هنری در یک معنا که به
تریبونی برای انعکاس نظرات و دیدگاه های هنرمندان و مسئولین فرهنگی و هنری ،تبدیل
ش��ده است ،اما به گونه ای دیگر هم می توان ان را تعبیر کرد .روزنامه هنرمند را می توان
به نهادی برای گفتگو با هنرمندان و مسئولین و مردم دانست .بخشی از وظیف ه روزنامه
هنرمند این است که زبان گویای هنرمندان باشد ،اما هنرمند بی نیاز از هنرمندان و مردم
هم نیس��ت .هیچ دولتی با حذف صدای هنرمندان موفق نمی شود .این روزنامه همزمان
که زبان هنرمندان اس��ت ،می تواند چشم و گوش هنرمند و مردم هنردوست ایران زمین
هم باشد ،گوش شنوا و چشم بینای اهالی فرهنگ و هنر باشد .اینه ای از هنرمندانی باشد
رو به روی همه صداهایی که زیر نام س��رزمین ایران به گوش می رس��ند و این صدا ها
را به دولت و مس��ئولین فرهنگی و هنری منتقل می کند .ش��اید برخی از مدیران انتقاد
در رس��انه های مخالف خود را الوده به اغراض سیاسی تعبیرکنند ،اما در روزنامه هنرمند
می توان بدون هیچ غرض سیاسی و مخالفتی انتقاد ها و دیدگاه های هنرمندان را در کنار
دیدگاه های دولتمردان به شکلی متوازن مطرح کرد و مشکالت این قشر ارزشمند جامعه
را عنوان نمود.
این روزنامه می تواند نوعی اطالع رس��انی دو س��ویه باشد .هم خواس��ته ها و مطالبات و
ارزیابی های هنرمندان را نسبت به دیدگاه های دولت در اختیار مدیران اجرایی فرهنگی قرار
دهد و هم اخرین مواضع و دیدگاه های مدیران فرهنگ و هنری را به گوش هنرمندان و
هنردوستان برساند .به عنوان پیشنهاد ،از شماره 500به بعد طرح همزمان صدای هنرمندان
و مدیران ،به تفاهم بیش تر و اعتماد متقابل میان هنرمندان و فرهنگیان و دولت منجر شود
و به دولت امکان دهد ،فعالیت های خود را مطابق خواسته هنرمندان ،اصالح کند .تجربه
500شماره انتشار روزنامه هنرمند بر درستی این نکته را در ادوار گذشته گواهی خواهد داد
که این مسیر تجربه جدیدی بین جامعه فرهنگی و هنری و دولت باشد .در طول انتشا ِر
روزنامه هنرمند 500 ،شماره را از جای جای ایران و از زبان هنرمندان و مسئولین فرهنگ
و هنر کش��ور دیدیم و شنیدیم و ارزش��ی بودن و احساس مسئولیت بودن این روزنامه را
در جامعه احس��اس کردیم .اگر دولت در ان روزگار به قصد اصالح وضعیت هنرمندان و
فرهنگیان خود ،امکان نقد را از طریق این روزنامه هنری فراهم می کرد ،امروز در قضاوت
عمومی در قش��ر هنرمندان کم تر مشکل پیدا می ش��د ،زیرا بخشی از ان اشکاالت قابل
شناسایی و حل و فصل بودند .متاسفانه در ان دوره نه تنها چنین نبود حتی گاهی از تصویر
چهره های ش��ناخته شده بین هنرمندان نیز استفاده ابزاری می شد .به هر حال ان دوران
گذش��ته و اکنون دوره دیگری برای این روزنامه ارزشی فرهنگی هنری اغاز شده است.
روزنامه هنرمند با توجه به عدم وابس��تگی اش به سیاست های دولتی ،نشانه خوبی برای
بررس��ی نگاه دولت به حوزه های مختلف فرهنگ و هنر کش��ور است .این روزنامه مانند
دماسنج عمل می کند .اگر اوضاع و احوال کشور خوب باشد ،اوضاع و احوال این روزنامه
هم خوب خواهدشد .روزنامه هنرمند در سال های گذشته فراز و نشیب زیادی داشته است.
این فراز و نشیب را از شمارگان و میزان استقبال مردم از ان و تاثیرگذاری اش در فضای
رسانه ای و عمومی کشور می توان دریافت ،اما به نظرمن بهترین دوران روزنامه هنرمند
حال حاضر اس��ت که همزمان که زبان گویای هنرمندان اس��ت ،چش��م بینا و گوش
ش��نوای هنرمندان و هنردوس��تان نیز می باش��د و به محملی برای گفت و گو درباره
فعالیت های فرهنگ و هنر کش��ور تبدیل شده است .هنرمند یک کمپین فرهنگی و
هنری میان هنرمندان و مس��ئولین کشور اس��ت .متولیان فرهنگ و هنر کشور باید
روزنامه هنرمند را چنان که در ش��ان و خور س��رزمین مان ایران هست ،با همه تنوع
و زیبایی ه��ا و میراث تاریخ��ی ملموس و غیرملموس��ش در قالب هایی جذاب برای
مخاطبان داخلی و اگر امکان داش��ت برای مخاطب��ان خارجی معرفی کنند .روزنامه
هنرمند و هر روزنامه ای می تواند موافق یا مخالف مدیریت این یا ان فرد در دستگاه
فرهنگی و هنری باش��د و باید این حق را به این روزنامه داد و از انتقاداتش اس��تقبال
کرد تا مس��یری جهت رش��د و بالندگی فرهنگ و هنر این س��رزمین باشد .روزنامه
هنرمند می تواند به تش��ویق مردم به مصرف صنایع دس��تی ساخته دست هنرمندان
برجس��ته ایرانی به جای کاالهای کم ارزش خارجی باشد .میراث فرهنگی شناسنامه
همه ماست .یادگارهای ارزشمند گذشتگان ما و حفظ و نگهداری ان بر عهده ماست.
روزنام��ه هنرمند می تواند ب��ازوی فرهنگی حافظان و پش��تیبانان و نگهبانان میراث
فرهنگی کش��ور باش��د .ایران زیبایی ها و جاذبه های بی نظیر تاریخی و طبیعی دارد و
می تواند مقصد گردش��گران جهانی باش��د .هر روزنامه ای و از جمله روزنامه هنرمند
می توان��د با برداش��تن گام هایی کوچک ب��رای معرفی این جاذبه ه��ا و اموزش های
عمومی در برخورد با گردش��گران به رونق اقتصادی کشور و هنرمندان کمک کند و
این حرکت ارزش��ی روزنامه در مسیر پروازهای داخلی و خارجی کامال مشهود است.
روزنامه هنرمند می تواند با پیش��نهادات و انتقادهای راهگشا و سازنده هنرمندان و با
ی��اداوری نقاط ضعف و قوت در فرهنگ و هنر این س��رزمین ،م��ردم و دولت را در
حفظ میراث فرهنگی ،ترویج فرهنگ س��ینما ،تئاتر و تلویزیون ،هنرهای تجسمی و
موسیقی و شعر ایران یاری دهد .هنرمند روزنامه ای در شان و منزلت هنرمند ایرانی
و اصالت فرهنگی ایران زمین است .هنرمند مصداق ارزش های فرهنگ اصیل ایرانی
اس��ت ،از لوگوی ان که به خط نس��تعلیق ایرانی اس��ت گرفته تا بخش های مختلف
فرهنگی و هنری که عهده دار اشاعه فرهنگ و هنر این سرزمین کهن است.
در جهانی که سرانجام پس از دو قرن تشویق به یکی شدن و شبیه شدن است ،رفته رفته
صاحب ارزش می ش��ود ،حال ایرانی بودن تبدیل به یک
تنوع و اصالت فرهنگی دوباره
ِ
س��رمایه و مزیت خواهد و اینجاست که ارزش روزنامه هنرمند برای شناساندن فرهنگ
و هنر اصیل ایرانی در جای جای جهان ش��ناخته خواهد شد .اینجانب 500دمین شماره
این روزنامه را به مدیریت محترم ،سردبیر و تمامی پرسنل زحمتکش ان تبریک عرض
می نمایم.
با ارزوی موفقیت و سربلندی برای این روزنامه ارزشمند هنری کشور.
تجسمی
8
سهشـــنبه 25خرداد ماه 1395سال نهم شماره 500
www.honarmandonline.ir
علی اتحاد در گفتگو با «هنرمند» به بهانه نمایشگاه «سربازان و اسبانى که جاماندند»
به تاریخ برباد رفته ،ادای دین کردم!
نازنین شادپی
نمایش�گاه عکس های علی اتحاد با عنوان «س�ربازان و اسبانی که جا ماندند»
جمعه گذشته در گالری خاک افتتاح شد و تا چهارم تیرماه ادامه خواهد داشت.
اما این نمایش�گاه عکس ،تفاوت عمده ای دارد با نمایش�گاههای عکس�ی که
اینجا و انجا برگزار می شوند و گالری گردها را به خود می خوانند.
عکس ه�ای اتح�اد در این نمایش�گاه ،که ب�ه گفته خودش «احی�ای خاطرات
فراموش ش�ده» و «یادبودی برای مردمانی اس�ت که شاید روزگاری بوده اند و
امروز به کلی از خاطره بش�ری محو شده اند» ،اثاری است کارگردانی شده که
اول از هم�ه دوس�ت دارم بدان�م
چ�ه هدف�ی از برگ�زاری چنی�ن
نمایشگاهیداشتین؟
تولید کار هنری برای من روش��ی برای جستجو،
فهم و بازنشر دغدغه های روزمره ام است .من از
وقتی به خاطر دارم مدام سوال می کردم؛ از همان
بچگی .پدر و مادرم را کالفه کرده بودم .همیشه
چیزی برای پرسیدن پیدا می کردم و بعد مسلسل
چ��را و چطور و ای��ا و مگر به راه می افتاد .همه از
دستم فراری بودند .چون مادرم معلم کالس اول
بود؛ پیش از رفتن به دبستان خواندن می دانستم.
بعد یکی از همان روزها که مثل همیشه یک لغت
به پدرم نشان می دادم که معنایش را نمی دانستم،
دستم را گرفت و برد سمت کتابخانه خانه مان و
فرهنگ دو جلدی عمید را به دس��تم داد .خیلی
هم س��نگین بود .یادم داد که چط��ور باید از ان
اس��تفاده کنم و به این شکل من وصل شدم به
کتابخانه؛ بدون ان که از کس��ی چیزی بپرس��م.
اینطور ش��د که کتاب خواندن شد تنها کاری که
از دس��تم بر می امد .اینطور شد که یاد گرفتم از
خودم بپرس��م و وقتی پاسخ را نمی دانستم دورن
کتاب ها بگردم و پیدایش کنم .این درست همان
کاری است که امروز هم می کنم .جهان برای من
پر از پرسش های بدون پاسخ است .پر از اگرها و
ایاها و مگر می شودها و اگر می شدها! بخشی از
این جس��تجوها برای من بدل به نوشته می شود.
این نوش��ته ها می تواند نقد هنری باش��د ،تحلیل
تاریخی باشد و یا حتی متن نمایشنامه و فیلمنامه
و طرح پرفورمنس ارت؛ یا نه یک اثر تجس��می
ش��ود و برود روی دیوار یا روی زمین چیده شود.
در کل می توان��م بگویم که هر چه تولید می کنم
عکاسی هر عکس،
هم از مدل های مطرحی در انها اس�تفاده ش�ده و هم برای
ِ
از طراح لباس و چهره پرداز و هم طراح ابزار جنگ اس�تفاده ش�ده اس�ت .این
نمایش�گاه بهانه ای ش�د برای من تا با علی اتحاد هنرمندی که در چند مدیوم
متفاوت فعالیت می کند ،گپ و گفتی داشته باشم.
اتح�اد در این گفتگ�وی صمیمانه از دلیل چند مدیوم�ی بودن فعالیت های
خود ،دغدغه های کودکی اش که بارور ش�دند و از او یک فردی به ش�دت
پر کار ساختند ،از سوال های گوناگونی که ذهن اش را درگیر یافتن پاسخ
می کردند و ...می گوید.
نتیجه جس��تجوی من برای پیدا کردن پاسخ به
پرسش هایی است که روانم را می جود!
ای�ن ای�ده و فک�ر از چ�ه زمانی
می اید؟
اص��وال دوره کارى م��ن مجموع��ه اى به هم
پیوس��ته اس��ت .بدین معنى که ه��ر کارى که
تولید مى کنم؛ با هر رسانه اى ،اعم از دیجیتال،
ویدیو-ارت ،اینستالیشن ،تئاتر ،کتاب ،کار صوتى
و غی��ره همگى قس��مت هایى از یک مجموعه
بزرگ تر اس��ت با عنوان «مجموعه رازورزى».
فصل اول این مجموعه بیس��ت و چهار قسمت
بود .که هر قس��مت ان اثرى مس��تقل بود و در
عین حال ارتباطى با قسمت هاى پیشین داشت.
یعنى الگوى کلى کار من ش��کلى سریالى دارد و
با دیدن هر قسمت ،مخاطب اطالعات بیشترى
براى درک قسمت بعدى خواهد داشت .نمایشگاه
«سربازان و اس��بانى که جاماندند» قسمت دوم
از فصل دوم مجموعه «رازورزى» اس��ت .یعنى
قسمت دوم از فصل دوم کل دوره کارى من به
عنوان یک هنرمند محسوب می شود .بعد از این
مقدمه کلى باید برس��م به پرسش شما؛ این که
این نمایشگاه چطور شکل گرفت.
من عمدتا کار را با دغدغه هاى کلى اغاز مى کنم.
مثال طى چهار سال گذشته عمده تمرکز من روى
مس��ئله فراموش��ى ،حذف و تکرار تاریخى بوده و
مثال قس��مت بیست و س��وم فصل اول مجموعه
«رازورزى» یعنى رخ��داد اجرایى «مرثیه اى براى
کتابسوزى ها» هم همانطور که از نامش پیداست در
جستجوى الگوى کتابسوزى و تباهى اندیشه ،تاریخ
و فرهنگ بود« .س��ربازان و اسبانى که جا ماندند»
هم بر همین محور شکل گرفته است .وقتى روى
«مرثیه اى براى کتابس��وزى ها» کار می کردم .در
حالی که مسئله صرفا الگوی تکرار شونده تاریخی
س��وزاندن کتابخانه ها و اس��ناد فرهنگی در ناحیه
جغرافیای��ی خودمان بود؛ بارها به فکر این مس��ئله
افتادم که چقدر فرهنگ ه��ا و خرده فرهنگ ها در
مس��یر همین تاریخ به کلی نابود ش��ده اند و هیچ
نش��انی از ان ها به دست ما نرس��یده است .چقدر
اسطوره ،حماسه ،افسانه مردمی ،در درازنای همین
گویش در سراس��ر جه��ان می می��رد و دیری
نم��ی پاید که دیگر کس��ی چیزی از ان ها نمی
داند .خاطرم هست که در ان بیست شب اجرای
«مرثیه ای برای کتابسوزی ها» چندین خبرنگار
از من پرس��ش مش��ابهی کردند؛ ای��ن که چرا
سراغ کتابسوزی رفتی؟ ان هم در سده بیست
و یکم .مدام توضی��ح می دادم که این موضوع
همی��ن امروز هم زنده اس��ت .مثال همین یک
دهه پیش در افغانستان یک بار کتاب را به رود
هیرمند ریختند .باز هم کس��ی قانع نشد .تا ان
که در ش��ب اخرین اجرای ما در ش��ب بیستم،
داع��ش کتابخانه تاریخی موص��ل را به اتش
کشید! همین جا بیخ گوش ما کتابخانه تاریخی
موصل سوخت و با ان بیش از هشت هزار جلد
نسخه خطی و نایاب دود و خاکستر شد .همین
جا بیخ گوش ما در س��ده بیست و یکم .کمی
بعد پالمیرا در ۲۱۰کیلومتری دمش��ق ،ش��هر
رویایی باس��تان شناسان و پژوهشگران تاریخ،
با هزاران قطعه باس��تانی از دوره های مختلف
تاریخی تخریب شد .همین جا ،بیخ گوش ما و
در همین سده ی بیست و یکم!
حاال خودتان تصور کنید هزاران سال پیش اوضاع
از چه قراری بوده است .من در مجموعه «سربازان
و اسبانی که جا ماندند» تمدن فراموش شده ای را
تخیل کرده ام .به اساطیرشان ،به حماسه هاشان
است؟ «سربازان و اسبانی که جا ماندند» به همه
این ها فکر می کند.
چ�را از موس�یقی زن�ده و نوازنده
زنده اس�تفاده کردید؟ به ش�دت
فضای خاصی به وجود اوردید.
پاس��خ به این پرسش چند وجه دارد .اول از همه
این که من هرگز نتوانستم خودم را به یک مدیوم
محدود کنم .همیشه وقتی سراغ تولید کار هنری
می روم کار برایم از ایده کلی ش��روع می ش��ود.
بعد این ایده پرداخته می ش��ود که ممکن اس��ت
پرداخت ان یک س��ال یا چند سال طول بکشد.
برای همین هم همیش��ه چند پروژه را با هم کار
می کن��م چون در غیر این صورت باید هر س��ه
یا چهار س��ال یک بار کاری ارائ��ه می کردم .به
هر حال وقتی پرداخت ایده کلی تمام ش��د و به
جزییات رسیدم تازه به این موضوع فکر می کنم
که این ایده برای چه مدیومی مناس��ب است .به
همین دلیل اس��ت که یک کارم می شود تابلوی
چاپی ،یکی دیگر می ش��ود تئاتر ،یکی می ش��ود
پرفورمنس ارت ،یکی می شود کتاب شعر و … .
گاهی هم چندین مدیوم به کمک هم می ایند تا
ان چه دوست دارم با مخاطب در میان بگذارم به
ثمر برسد .در «سربازان و اسبانی که جا ماندند»
هم ش��عر ،چاپ دیجیتال و موسیقی در کنار هم
اثر را می سازند .زمانی که متن های مربوط به هر
فکر کردم .و ان را ان طوری س��اختم که خودم
دوست می داش��تم« .سربازان و اس��بانی که جا
ماندند» به صورت همزمان هم جعلی است و هم
ممکن! جعلی است چرا که پایگاه تاریخی ندارد و
حاصل تخیل من است و ممکن است چرا که از
میان هزار هزار تمدن و متن از میان رفته ش��اید
این یکی هم جایی از تاریخ بوده و حاال نیس��ت.
با خودم فکر کردم که چه تعداد قهرمانان مردمی
تاریخ تباه شده اند و امروز ما هیچ خاطره ای از ان ها
در ذهن نداریم و یک پله پا را از این هم می ش��ود
فراتر گذاشت؛ چه زبان ها و قومیت هایی به واسطه
جنگ ها و بالی طبیعی به کلی از پهنه کیهان حذف
شده اند و اثارشان نیز با ان ها نابود شده است.
این ها که می گویم به هیچ عنوان نتیجه تخیل
نیس��ت .همی��ن حاال ک��ه ما در ح��ال گفتگو
هس��تیم در همین لحظه زبان ها و گویش های
مختلفی در گوشه گوش��ه جهان در حال جان
کندن هس��ت .هر س��اله چندین زب��ان و ده ها
در دل تاریخ ستایش شده اند .کسانی به نام شان
سوگند می خوردند و امروز نه نامی از ایشان است
و نه نشانی« .س��ربازان و اسبانی که جا ماندند»
ادای دین من اس��ت به گذش��ته ای که باد تاریخ
ان را با خود برده و دست ما از ان ها کوتاه است.
ادای دی��ن من به مردان و زنانی که همان اندازه
ماندگاری حق شان بوده که حق من و شماست.
با خودت��ان فکر کنید .ایا خاطره ای از من ش��ما
می ماند؟ س��ده ها بعد وقتی تاریخ این سرزمین را
مرور می کنند کدام نام ها در حافظه بشری مانده
یک از قطعات نمایشگاه را نوشتم؛ همزمان شد
با ش��روع همکاری من با اناهیتا ایزدی پارسا در
تولید یک کتاب صوتی (از کتاب ش��عرم در حال
چاپ) .ان جا بود که مطمئن شدم صدای ویلون
سل اناهیتا ایزدی پارسا قطعه گمشده مجموعه
«سربازان و اسبانی که جا ماندند» است.
برای م��ن فضای گال��ری «فروش��گاه کاالی
هنری» نیس��ت .گالری برای من فضایی است
ک��ه هر هنرمند باید ان را به جهان خود نزدیک
کند .برای همین حتی ش��ده در پروژه هایم که
برای یک اجرا یا نمایش��گاه بوی خاصی تولید
کردم که مخاطب را بیشتر و بیشتر با اثر همراه
کند .طراحی صدای «س��ربازان و اسبانی که جا
ماندند» هم وضعیتی مشابه داشت .هفت قطعه
شعر مخصوص اثار را پیش تر ضبط کرده بودم
که در طول افتتاحیه از بلندگوها پخش می ش��د
و در انتهای گالری اناهیتا ایزدی پارسا پشت به
مخاطبان نشسته بود و ویلون سل می نواخت.
این دو صدا (یکی زنده و یکی از پیش ضبط شده)
که روی هم سوار می شد کار فضاسازی از نظر من
تکمیل ش��ده بود .پیش از این گفتم که کارم را با
اناهیتا در هنگام طراحی موسیقی «پیامبر نامبعوث»
کتاب صوتی ام ش��روع کرده ب��ودم .ان جا بود که
اناهیتا ایزدی پارسا با مدل ذهنی ام بیشتر اشنا شد
و درک کرد چه فواصل��ی و چه الگوی صوتی ای
به مدل ذهنی من نزدیک تر اس��ت .از این جهت
چون یک بار جهان فک��ر ما به هم برخورد کرده
بود در مورد اجرا در نمایش��گاه «سربازان و اسبانی
که جا ماندند» کامال ازاد بود که هر چه می خواهد
بنوازد و البته از پیش می دانس��تم چون کارها را به
خوبی می شناس��د نتیجه هم نتیجه خوبی خواهد
بود .دست کم به نظر من که به نتیجه رسیدیم.
هنر و معماری
سهشـــنبه 25خرداد ماه 1395سال نهم شماره 500
www.honarmandonline.ir
باغ مرا چه حاجت سرو و صنوبر است
شمشاد خانه پرور ما از که کمتر است...
یک قصه بیش نیست غم عشق وین عجب
کز هر زبان که میشنوم نامکرر است
9
یادداشت
نگین نجار ازلی
معمار ،پژوهشگر معماری
حافظ
عرصه ی هنر و معماری عرصه ی پر رمز و رازی است .معماری
درکنارتما می رسالت هایمنطقیوحسابشده اش،حائزهدفی
غایی است مملو از احساس و زیبایی ،مملو از شعر و سرایش،
رقص احجام بر بس�تر زمان .ان زمان که عناصر نظم و توازن
هندسیوهنریباهمتجمیعشوندوپیوندیفرخندهرابیازمایند،
اتشفشان احساس نیروی انباشته سالیان را چنان می فشاند که
بنیان های اراده و منطق یکسر بهم می ریزد و اد می را از صحو به
محو می رسانند .معماری در معنای عام ان ،یعنی محیط مصنوع؛
در پدیدارشناسی محیط ساخته شده ،دریافت داده های حسی و
تبدیل ان ها در فراگردهای پردازش ذهنی و بازنمایی و تداعی به
معانی مهم ترین نقش را ایفا می کند ،پرداختن به ادراک محیط و
احساس ان اهمیت می یابد .باید گفت از دیرباز اندیشمندان و
عالقه مندان به علم فلسفه همواره دیدگاه های متفاوتی در رابطه
با حل مساله معرفی کرده اند .در این مورد می توان به دیدگاه های
متمایز ارسطو و افالطون در غرب و یا به فلسفه ی معرفت حسی
فارابی در شرق اشاره کرده و از ان نام برد .امروزه روانشناسان
معتقدندرفتاروتصمیم هایانسانبراساسفعالیت هایذهنیاو
تعریف می شود .زمینه های فکری و قدرت تفکر طراح در حین
فراگرد طراحی از جمله مباحثی است که در دهه های اخیر بیشتر
مورد بحث و بررس�ی قرار گرفته است .چرا که؛ گونه های فکر
کردن و روش های اتخاذ شده از سوی طراح نقش مستقیمی در
فرایند تفکر سیر از سوال به جواب داشته و نتیجه ان در محصول
طراحی مش�هود اس�ت .در حال حاضر اکثر طراحان و معماران
ایرانی دیدگاهی نسبت به طراحی دارند که ناشی از فرمالیسم
مس�لط بر نگاه ان ها بر روی مس�ائل طراحی و روند ان اس�ت.
امروزه دیگر گزاره هایی مانند معماری هنر است و یا هدف هنر
ساخت است نمی توانند پاسخ مناسبی برای معماری و اموزش
ان باشند .علم معماری دانشی است که با عرصه های گوناگون و
مفاهیمبنیادینپیوندتنگانگیدارد.بههمیندلیلنیز؛شیوه هایی
ک�ه فرایند خطی را در معماری تروی�ج می دهند ،دیگر طرفدار
چندانیبینمعمارانوطراحانندارند.بی شکتاثیرنهادینهشده
روش های متدوال را در معماری کشور نمی توان انکار کرد .لیک؛
باید گفت :در جهان امروزی که رقابت ها بسیار تنگاتنگ یکدیگر
در حرکتند ،طراحی روشی است برای متفاوت تر بودن! حال که
طراحی خود یک الگوی فکری و جهان بینی تلقی می گردد ،پس
باید دیدگاه های خود نس�بت به طراحی را نیز توس�عه و بهبود
بخشیم .از جمله روش های نسبتا جدید در دنیای امروزی میتوان
به تفکر طراحی اش�اره کرد که امروزه توسط سازمان های بین
المللی و دانشگاه استنفورد در حال پیاده سازی و اجرا می باشد.
در این میان نیز هستند حرفه مندانی ایرانی که دغدغه ایران و
معماری ان لحظه ای ان ها را تنها نمی گذارد حتی اگر فرسنگ ها
فاصله با این خاک و مردمانش داشته باشند .تفکر طراحی که
از نظریه های متاخر دوران ما برای رشد خالقیت و بهبود کیفیت
ارائه مسئول و شیوه های مدیریتی تلقی میشود ،به تازگی توسط
دکتر بهرام هوشیار یوسفی به جامعه معماری ایران نیز معرفی
شد.بهرامهوشیاریوسفیکهدکتریمعماریازدانشگاهتکنیک
وین ،دانشیار دانشگاه اسکوده سوئد و عضو اتحادیه معماران
کشور سوئد اس�ت ،به سختی می توانید فارغ از کار بیابید .اما
در کن�ار تما می مش�غله های کاری خوی�ش ،در نهایت فروتنی
ی چند با او در رابطه با
ای�ن فرصت را در اختیار ما قرار داد تا د م
معماری و همچنین تفکر طراحی که به جرات می توان او را معرف
و شروع کننده این مبحث در ایران دانست همصحبت شویم .با
او که حرف میزدیم ،تواضع او و عش�قش به ایران و دغدغه ای
که برای معماران این مرز و بوم داشت ،از میان کلماتش فضا را
اغشته حسی مسوالنه می کرد .بی شائبه همین احساس واالی
مسئولیت اس�ت که او را هموراه در پی ان داشته تا اموخته ها و
تجربیات خود را در نهایت س�خاوت در اختیارم�ان بگذارد .در
ادامه منتخب گفتگو با دکتر بهرام هوشیار یوسفی را می خوانید.
حرف هایش را گوش کردیم و اندیش�ه هایش را حائز جزئیاتی
دانستیم که تک تک جمالت و گفته هایش را در نظر هر شخصی
کارکردی و ذی قیمت قرار می داد.
گفتگوی«هنرمند»بابهرامهوشیار یوسفیمعمار،ناقدمعماریواستراتژیست
طراحیدرجایگاهیکجهان بینی
بی شک می توانیم شما را سراغاز کننده حرکت های
خالقانه و ایده های بسیاری در زمینه معماری بدانیم.
اجازه بدهید در همان ابتدا مخاطب با تفکر طراحی
اش�نا شود .تفکر طراحی از موضوعاتی است که تا
چندی پیش نام ان را کم تر شنیده بودیم و توجهی
بدان نش�ده بود .اگر قرار باش�د در مورد چیستی و
چرایی تفکر طراحی ب�رای ما و مخاطبان صحبت
کنیدچهمی گوید؟
باید بگویم واقعیت این است که مهم نیست تفکر طراحی چه تعریفی دارد.
همان طور که ما از دوران یادگیری معماری ،با انبوهی از تعاریف شاعرانه،
گیج کننده و فاقد کارایی از خو ِد معماری روبرو شده ایم؛ چند لحظه در مورد
تطابقعینیتوذهنیتتعاریف،بهتزده می شویموبعدتمام می شود.تنها
چیزی که بعدها به یقین به کا ِر یک دست اندرکا ِر معماری نمی اید ،همان
تعریف معماری یا مفاهیمی شبیه ان است .در مقابل ،اما مهم است که چرا
انسان امروز ،ساخته)
همگان بر سر موجودیت مفهو می خود-ساخته (خو ِد ِ
به نام تفکر طراحی ،توافق نظر دارند؛ حتی در مورد روش های پیشنهادی یا
مراحل اجرای ان ،اشتراک نظر ،بسیار است .تفکر طراحی ،این روزها برای
تمام مدیران کپانی های تولیدی و خدماتی ،برنامه ریزان و نخبگان عرصۀ
طراحی و از جمله برای معماران ،بسیار ارزشمند است
پس یک تعریف مشخص ندارد؟
ش��اید بتوانم بگویم؛ تفکر طراحی چارچوبی اس��ت ب��رای درک و فهم
موضوعاتی که انسان ها در طول زندگی روزانه در حال تجربه ان ها هستند.
به تبع معماری به عنوان مبحثی که با زندگی تما می افراد بشر دانسته و یا
ندانسته ارتباط تنگاتنگی دارد از این مقوله جدا نیست .تفکر طراحی سیاقی
است که از این پس قرار است پاسخگوی همه چالش های حل نشده از
گذشته تا اینده باشد! به تعبیری ،مکاشفه ای است درونی و برونی حول
یک موضوع طراحی جدید در خالل تفکر در موضوع طراحی های پیشین.
میتوانیم تفکر طراحی را تنوع در پنداشت ها ،اشتراک در عمل اوری تعریف
کنیم .برای انواع دیدگاه ها در مورد تفکر طراحی ،ویژگی های مشترکی
وجود دارد .برخی از این ویژگی های قابل پیگیری عبارتند از:
تنوع تعاریف :تعاریف برای تفکر طراحی بسیارند .این تعدد ،احتماال
ناکارامدی امر متعارف س��ازی در مورد مفاهیم اینچنینی دارد.
نش��ان از
ِ
عجیب انکه در بس��یاری موارد ،جهت تعریف ،از واژه های الزم التعریف
دیگری نظیر ذهن یا خالقیت بهره برده می شود.
چند مرحلگی :تفکر طراحی از چند مرحلۀ اجرایی درون ذهنی و بیرون
ذهنی برای تحقق بهره می برد.
دریاف�ت خارجی :در تما می رویکردهایی که نسبت به موضوع تفکر
طراحی شکل گرفته و توسعه یافته اند ،مساله دریافت خارجی یعنی ادراک
شرایط و وقایع بیرون از ذهن با محوریت موضوع مورد طراحی است.
تمایل به مش�ارکت دادن انواع بازیگران عرصه طراحی و
تصمیمگیری:ضدتمایلبهتفکرانفرادیوشخصیسازیامرطراحی.
بازخوردگرای�ی :هر مرحله از تفکر طراحی برای انکه عیار و جایگاه
واقعی خود را بیابد ،نیازمند طیفی از بازخوردها است« .دریافت خارجی» و
«تمایل به مشارکت غیر» ،دو ویژگی یک تفکر طراحی هستند که میل
این سیستم فکری را به گرفتن بازخورد افزایش می دهند.
اش�اره کردی�د تفکر طراحی می تواند پاس�خگوی
چالش های بشری باشد .این پاسخگویی در دنیای
معماریچگونهاتفاق می افتد؟
تلقی طراحی به عنوان مدلی برای حل مساله ،در بسیاری از زمینه ها انعطاف
پذیری ،خالقیت و در اخر تاثیرگذاری ما را افزایش داده و بهبود می بخشد.
اتخاذ تصمیم و حل مساله نیازمند رفتارها و استراتژی های خاص خود است.
برای داشتن رفتاری استراتژیک ،به همان میزان که نیازمند تجزیه و تحلیل
و انالیز هستیم ،به همان میزان انعطاف پذیری باال و در صورت لزوم قابلیت
تغییر دادن شرایط را نیز احتیاج داریم .طراحی به عنوان یک فرایند تی می با
توجه به ابعاد اجتماعی و فن اوری روز قابل بررسی است .معیارهای مورد
نظر در این زمینه عبارتند از :توانایی در طراحی یک سیستم و یا فرایندی
برای رفع نیازهای مورد نظر ،هدایت و کنترل نیازها در تیم هایی که متمرکز
بر علوم متعددند که پاسخگوی نیازهای اجتماعی و اخالقی و همچنین
مهارت هایارتباطی اند.
اما فرایند طراحی س�الیان سال است که به عنوان
روشی شناخته شده استفاده می شود.
تحقیقات اولیه در زمینه علوم طراحی نش��ان می ده��د که از زمان های
گذشته ،مراحل اولیه فرایند طراحی «ذاتا بحث بر انگیز» بوده و نیازمند
این نکته اس��ت که طراحان به پرس��ش و بحث در این زمینه بپردازند و
مزایا و معایب الترناتیوهای مختلف را بسنجند« .طراحی به عنوان روندی
اجتماعی» اس��ت ودر ان اعضا تیم به بررسی رسیدن به تصمیم نهایی
می پردازند .در هرسری از این بحث ها و فرایندهای صورت گرفته برای
تصمیم گیری ،انچه مهم است تعامل بین اعضا تیم و در نتیجه تمرین در
توسعه فرایند طراحی موثر است .بررسی ها نشان می دهد که ابهامو مذاکره
و بحث در باره گزینش ها ،نقش ذاتی در طراحی و وضع موقعیت ها دارد.
الگو های اموزشی معماری هم تابه کنون مسیر پرفراز و نشیبی را همواره
طی کرده و پخته و معمر گشته اند.
اق�ای دکت�ر از این ک�ه این فرص�ت را در اختیار ما
خوانندگانماقراردادیدتایکباردیگربتوانیمازشما
و تجربیاتتان بیاموزیم سپاس گزاریم .دوست داریم
سخناخرشمابه عنوانحسن ختامزینت دهندهاین
گفتگوباشد؟
باید بگویم که تمامی مباحث مربوط به خالقیت از خالل اهمیت به انسان
چه در مقام مخاطب و کارفرما ،چه در جایگاه طراح و معمار خالق و چه
در مس��ند هدایت گر ساز و کارهای این تعامل یا مسند راهبردی همه و
همه به ذات انسان توجه دارد و به تعبیر« ُک ّل یعمل َعلی شا ِکلَتِه َف َربُّکم
اعلَ ُم بَمن ُهو اهدی َسبیال» حضرت باری تعالی در مقام خالق ازل و ابد
راه را می نماید .پس وقتی از شهود صحبت می کنیم چنگ بر این هدایت
می اندازیم .باشد که مقبول افتاد.
معماری امروز ،جهان امروز
تکنولوژی،پارادایمی
در خدمت فرهنگ و هویت
در سال های اخیر بشر بیش از هر زمانی تغییر و تحول را در دنیای خویش تجربه کرده است.
یکی از کلیدی ترین این تحوالت ،تطور نگاه توسعه محور در عصر تکنولوژی و فناوری به
سمت و سوی فرهنگ و هویت است .تی .اچ .هاکسلی واگویه ی معروفی دارد که در ان بیان
می کند...« :در برابر امر واقع مثل بچه کوچکی بنشین ،و خودت را برای از دست دادن هرگونه
رای و نظر از پیش پنداشته اماده ساز ،هر راه و مغاکی را که طبیعت رهنومدت میسازد پی گیر و
برو ،چه در غیر ان صورت چیزی نخواهی اموخت .»...اگر بخواهیم شیوه برخورد بشر با دنیای
امروز را تحلیل کنیم ،شاید بتوان این واگویه را یکی از کلیدی ترین جمالت دانست .واقعیت
این است که دنیای امروزی دنیایی است که سونامی علم و تکنولوژی ساحل ان را درنوردیده
است و همین رهگذر خود سببی شناخته می شود که دید و درک ما نسبت به فرهنگ و هویت
نیز تغییر یابد .اگر فرهنگ را متشکل از واقعیت های اجتماعی بدانیم ،می توان بیان کرد ،محیط
با انچه که ذهن ما در گذشته با ان اشنا بود متفاوت گردیده و افق های جدیدی پیش روی ما
گشوده شده است .در واقع تقابل دنیای جدید با عصر گذشته سببی گشته ،تا جایگاه هویت که
خود عامل منتج از فرهنگ شناخته می شود ،در برخودهایی پارادوکسال قرار گیرد .این برخوردها
درک ما را از محیط اطرافمان [ به عنوان ُمدرک] تحت تاثیر خویش قرار داده است .به گونه ای
که سازه های نشانه ای /معنایی گذشته در اذهان رو به رنگ باختن گذاشته و نشانه های جدیدی
که متناس��ب با امروز ما [فضایی که امروز ما را میس��ازند] در حال شکل گیری اند .باید گفت
نشانه هایی که معنای محیط مصنوع ما را شکل داده و استکمال می بخشند ،چنان با فناوری
اطالعات ( )ITعجین شده اند که دیگر نمی توان به درستی تشخیص داد که ایا ماهیتی که
معماری پیش روی ما قرار می دهد ،در عصر حاضر موضوعی است منتج از فناوری و یا ان که
متاثر از ان؟ . ...البته هدف این نوشتار بررسی این موضوع نیست؛ چرا که از مجال ان خارج
است .همچنین این نوشتار به تاثیرات منفی و یا مثبت تغییر نشانه های ادراکی ما نمی پردازد.
بلکه نگارنده قصد دارد با در نظر گرفتن حال و اکنون [انچه که هستیم] ،بدون نشستن بر مسند
قضاوت به بررس��ی ویژگی ها و امکانات موجود در این درک فضایی جدید بپردازد .نمی توان
منکر این موضوع بود که رش��د فناوری در کنار تمامی اما و اگرها و موافقان و مخالفانش ،به
صورت گسترده ای در صنعت ساختمان بکار برده میشود و انچنان که شواهد گواهی می دهند
در اینده این نفوذ گسترده تر و متواترانه تر نیز خواهد بود .فارغ از جنبه های بحث برانگیز این
رهگذر ،فناوری در ارتقای صنعت س��اختمان سازی و بهروری بهینه از ان بسیار تاثیر داشته
و نقش قابل توجهی را دارد .به همین جهت نیز بازیگران این عرصه هر روز بیش��تر از دیروز
به سمت استفاده از فناوری کشیده میشوند .دفاتر معماری و مهندسی ساختمان با بروز کردن
خویش سعی دارند گوی رقابت را به انحائی در بازار از رقبای خویش گرفته و بر دیگران سبقت
و پیش��ی جویند .فناوری ها و رس��انه های جدید عالوه بر انکه میانجی و واسطه بین ذهن و
دنیای بیرون شناخته میشوند خود تبدیل میشوند به وسیله ای برای درک معنا و پیام ها .دیگر
طراح به راحتی میتواند خود و ذهنیات خویش را برای کارفرما بازنمایی کرده و زمینه های الزم
را برای درک و تفس��یر و تعبیر و در نهایت باز تعریف ایده ها بگش��اید .این ارتباطات تعاملی،
امکاناتی را در حین طراحی برای س��ازنده و فهمنده ،به صورت هم زمان به وجود می اورد تا
هر یک ادراکات خود را با دیگری به اشتراک گذاشته و از برخورد های موازی یکدیگر بیاموزند
[مساله ای که ازادی و حق انتخاب را برای تمامی ذی نفعان در حین طراحی فراهم می اورد].
امکان جس��تجوی ازادانه و خالقانه ،گستره ی وس��یع تری از ایده های متحمل را پیش روی
معماران به عنوان خالقان محیط مصنوع قرار می دهد .در این گستره ی مشارکتی بی نهایت،
بهبود فراگرد طراحی و در نهایت ارتقای کیفیت محصول طراحی را شاهد هستیم .پیش بینی
می شود به زودی با پیشرفت بیشتر فناوری امکان مفهوم افرینی به طور تمام و کمال در دستان
افرینندگان فضا قرار خواهد گرفت .در واقع معنا در ارتباط ،یک کنش متقابل پویا بین فهمنده
[کاربر ،بیننده ،ناقد و هر انکه ذی نفع است] با اثر معماری به وجود می اید .فهمنده ای که خود
مرکب است از تجربیات فرهنگی/اجتماعی .بنابراین او کانالی است مابین اثر معماری و کنش
فرهنگی .در اینجاس��ت که معنا خود را به نش��ان می دهد .در واقع معنا و هویت در اثر صرف
دانستن خود اثر کشف نمی شود؛ بلکه اگاهی از بافت فرهنگی و تعامالت متقابل فراوانی الزم
است تا یک معنی از درون ان کشف شود .معنی ،تنها انچه از ظاهر بافت زدوده به طور عام
فهمیده می ش��ود نیس��ت بلکه حجم فراوانی از معنا عبارت است از هر نوع استنباط ضمنی و
کنایی و تفسیری که حاصل تداعی های روانی خاص متناسب با فرهنگ فهمنده می باشد .به
این تقدیر ،جهت فهم محیط جدیدی که بر ما سیطره یافته است ،به نظر می رسد که معماران
باید الجرم خود را همسو و هم راستا و زبان و بیان خاص امروز یعنی فناوری قرار دهند .به این
ترتیب میتوان در کنار تمامی بحث ها و رویکردهایی که نسبت تکنولوژی و فناوری در عرصه
خلق فضای مصنوع وجود دارد ،با دید نوینی به مس��اله هویت و معماری نیز پرداخت .در اخر
باید گفت معماری را اگر فرهنگی سازه ای بدانیم ،نظامی متمایز است از این جهت که به عنوان
یک نظام رمزگذارنده برای بسیاری [اگرچه نه همه ی] دیگر نظام ها عمل میکند .مسلم است
که تحقق تاثیرات چش��مگیر ،چنان که تی .اچ .هکس��لی نیز بدان اشاره میکند داشتن دیدی
غیر متعصب به تغییرات اس��ت .در این مقام می توان امیدوار بود فرهنگ و هویت در تقابل با
تکنولوژی قرار نگیرند .بلکه این دو [در یک س��و فرهنگ و هویت در س��وی دیگر فناوری و
تکنولوژی] ،هریک شرط الزم دیگری برای خلق یک فضای مصنوع باشند.
نگاهی به کتاب «فراگرد معماری در دفاتر کوچک ،مقدمه ای بر رویکردهای مدیریتی»
«فراگ��رد معماری در دفاتر کوچ��ک ،مقدمه ای بر رویکردهای
مدیریت��ی» نام کتابی اس��ت ک��ه به قلم دکتر بهرام هوش��یار
یوسفی و نس��ترن رضوی به رش��ته تحریر در امده و از سوی
انتشارات فکر نو چاپ شده است .بهرام هوشیار یوسفی ، ،دکتری
معماری دانشگاه تکنیک وین اتریش ،دانشیار دانشگاه اسکوده
سوئد ،همچنین پژوهشگر ارتباطات برای توسعه و مدیریت در
دانشگاه های مالمو و بلکینگه سوئد است که با همراهی نسترن
رضوی ،پژوهشگر معماری منظر از دانشگاه تورنتو کانادا ،دست
به تالیف این کتاب زده اس��ت .مدیریت فقط مختص پروژه ها
و س��ازمان های بزرگ نیس��ت .بلکه اهمیت مدیریت در دفاتر
کوچک معماری تا بدان جاس��ت که می تواند ای��ن دفاتر را در
راستای پیش��رفت و یا حتی ورشکستگی و تعطیلی قرار بدهد.
عدم اگاهی از شیوه های مدیریتی خالقانه و نبود ساختار سازمان
یافته ،از مشکالت اصلی دفاتر کوچک معماری است« .فراگرد
معماری در دفاتر کوچک ،مقدمه ای بر رویکردهای مدیریتی»
را می توان جزو معدود کتبی دانس��ت که دراین زمینه نوش��ته
ش��ده است .فراگرد طراحی که شناخته می شود ،به معنای روند
ایجاد یک ن��وع خوداگاهی از ابتدا تا انتهای پروژه و ش��ناخت
مش��کالت و بازخوردهاس��ت .در مقدمه خود کتاب امده است
که« :بس��یار ساده انگارانه است که ساخت محیط را محدود به
گروه متخصصان بدانیم .برای س��اخت یک بنا عوامل متعددی
ایفای نقش می کنن��د ،برای مثال خواس��ته های کارفرما قطعا
تاثی��ر فراوانی بر روی فرم نهایی دارد هرچند فرم نهایی محیط
ساخته شده بسیار تحت تاثیر فناوری و مصالح موجود می باشد.
عوامل متعددی در س��اخت محیط وج��ود دارند اما محدود کرد
عوامل موثر در ایجاد محیط ساخته شده کاری سخت و احتماال
بی نتیجه اس��ت چرا که بس��یاری از این موارد مفاهیمی ذهنی
هس��تند که با اتخاذ نظریه ه��ای مختلف تغییر می کنند ».یک
پروژه بدون داش��تن مدیریت راهبردی صحیح ،پویا ،منسجم و
خالقانه ،نه تنها دارای درصد شکست و سردرگمی باالیی خواهد
بود بلکه امکان به هدف رسیدن نیز بسیار ضعیف است .در این
معنا ،علت اصلی عدم موفقیت اکثر دفاتر کوچک و تازه تاسیس
معماری در کش��ور ما نیز ،ضعف مدیریت و برنامه ریزی ،عدم
انسجام در کارکرد نیروها و به طبع ان اتالف انرژی و نیرو ،چند
صدایی بودن اعضاس��ت .این کتاب ک��ه در چهار فصل تدوین
شده اس��ت ،می تواند راهگشای مناسبی برای معماران جوان و
اش��خاصی که در اغاز راه هستند ،باشد .چرا که همراه خواننده
شده و از همان فصل اول گام به گام شما را در مسیر راه اندازی و
شناخت سامانه های جاری در یک دفتر کوچک معماری تا روال
اتفاقات طراحانه در حوزه فراگرد معماری و مدیریت این فراگرد،
راهنمایی می کند .این کتاب که حجم زیادی نیز ندارد ،بیشتر از
چند ساعت از وقت شما را نخواهد گرفت ولی در عوض شما را با
مبحث مدیریت در دفاتر معماری اشنا خواهد کرد .کتاب «فراگرد
معماری در دفاتر کوچک ،مقدمه ای بر رویکردهای مدیریتی»
مفاهیم پیچیده مدیریتی را با زبانی ساده به شما اموخته و شما
را در این مسیر پرسنگالخ راهنمایی می کند .مطالعه این کتاب
میتواند چراغ راهی باشد ،برای هر انکه درصدد ورود به بازار کار
حرفه ای معماری و گشایش دفتر معماریست.
موسیــقی
10
مشاهیر جهان
هربرت فون کارایان
هربرت فون کارایان در س��الزبورگ اتریش با نام هریبرت ریتر فون کارایان در ۵اوریل ۱۹۰۸به
دنیا امد .در اگهی درگذشت او در نیویوک تایمز از او با عنوان «مشهورترین رهبر ارکستر جهان و
قدرتمندترین چهره در موسیقی کالسیک» نام برده شده و او را «در باالترین رده رهبران ارکستر
قرن بیستم» قرار داده اند .کارایان ارکستر فیالرمونیک برلین را به مدت ۳۵سال رهبری کرد.
هیچکس چون هربرت فون کارایان در صحن ه بین المللی موسیقی کالسیک ،در کنار هنر رهبری،
چنین بر صحنه گردانی و بهر ه برداری تجاری مسلط نبوده است.
او پس��ر یک خانواده سالزبورگی از طبقه متوسط باال با ریشه های یونانی بوده است .جد پدری او
در امپراتوری عثمانی به دنیا امد و در ۱۷۶۷به وین ،و در حقیقت ش��هر کمنیتز در ایالت زاکس��ن
مهاجرت کرد .پدرش دکتر ارنست فون کارایان ،جراح مشهوری در شهر سالزبورگ بود و خود نیز
ساز کالرینت می نواخت .هربرت از ۱۹۱۶تا ۱۹۲۶در موتزارتیوم شهر سالزبورگ فراگیری ساز پیانو
را اغاز کرد .پس از تحصیل در موتزارتیوم ( )۱۹۲۶در دانشگاه فنی وین و نیز در اکادمی موسیقی
وین به تحصیل پرداخت .اگرچه کارایان در ابتدا قصد داشت به عنوان پیانیست فعالیت کند ،اما به
رهبری ارکستر تمایل پیدا کرد و الهام بخش او در این رشته ارتورو توسکانینی بود .دو دلیل برای
روی اوردن او از نوازندگی پیانو به رهبری ارکستر ذکر می کنند؛ اول ان که به علت بیماری و مشکل
تاندون یکی از انگشتان ،یقین کرد هرگز پیانیست بزرگی نخواهد شد ،و دوم ان که وقتی استاد او
برنارد پامگارتنر ،شوق و ولع فوق عادی شاگرد را دریافت ،به او توصیه کرد به رهبری روی اورد ،که
یک ساز و ده انگشت پاسخگوی هیجان روحی او نخواهد بود.
در ،۱۹۲۹کارایان سالومه را در فستس پیزل هاوس سالزبورگ رهبری کرد ،و از ۱۹۲۹تا ۱۹۳۴به
عنوان کاپل مایستر ا ِستادثیاتر شهر اولم فعالیت نمود .در ،۱۹۳۳در فستیوال سالزبورگ با اجرایی از
اپرای فاوست اولین رهبری رسمی خود را انجام داد .سال بعد ،و دوباره در سالزبورگ ،کارایان برای
اولین بار فیالرمونیک وین را هدایت کرد ،و از ۱۹۳۴تا ،۱۹۴۱کارایان کنسرت های اپرا و سمفونی
اپراخانه شهر اخن را رهبری نمود.
همه چیز با «تریستان» ریشارد واگنر در اپرای برلین ـ که در ان زمان اپرای دولت پروس نامیده
می ش��د ـ و عنوان بزرگی در روزنامه اغاز ش��د« .ادوین فون در نول» ،اواخر ماه اکتبر سال ۱۹۳۸
در روزنام ه «برلینر تسایتونگ ام میتاگ» ،برای مقال ه خود عنوان «معجز ه کارایان» را برگزیده بود.
این اغاز پیشرفت شغلی بی مانندی بود .هربرت فون کارایان در ۲۱سالگی مصمم شد که پیشه
موسیقی را از بنیاد فراگیرد و به عنوان دستیار رهبر ارکستر ،به تئاتر شهر اولم رفت ،جایی که به زودی
به نخستین رهبر ارکستر مجلسی ارتقا یافت .هربرت فون کارایان جوان ،در سومین ده ه زندگی اش
برلین را تسخیر کرد.
ناسیونال سوسیالیست ها به «ویلهلم فورت ونگلرز» اعتماد چندانی نداشتند و از همین رو ،کارایان را
به عنوان رقیب او علم کردند .کارایان با چیره دس��تی از این موقعیت اس��تفاده کرد .در سال ۱۹۳۹
یعنی سال اغاز جنگ جهانی دوم ،کارایان رهبر ارکستر مجلسی اپرای برلین شد و هدایت کنسرت
سمفونی ارکستر مجلسی دولت پروس را برعهده گرفت .بود .پس از جنگ ،مدت کوتاهی شغل
رهبری ارکستر را برای کارایان ممنوع کردند .وی در این زمان ،با «والتر لگ» تولیدکنند ه صفحات
موسیقی و بنیانگذار ارکستر فیالرمونی اشنا شد.
صحنه موسیقی
بدین سان ،بخش دوم «معجز ه کارایان» اغاز شد .پس از ان ،عروج بی وقف ه کارایان در
اروپا اغاز شد .وی رییس هنری جامع ه دوستداران موسیقی وین ،رئیس اپرای وین ،مدیر هنری جشنواره
زالتسبورگونیزاوپرای«اسکاال»درمیالنشد.اینچندنام،نشانگردامن هبردهنریکارایاناست.
پس از درگذشت ویلهلم فورت ونگلرز در سال ،۱۹۵۴کارایان برای مادام العمر به عنوان جانشین او ،رهبر
اصلیارکسترومدیرهنریفیالرمونیبرلینشد.همکاریبافیالرمونیبرلین،خوش شانسیبزرگزندگی
او بود .همکاری کارایان با فیالرمونی برلین ،مدت کوتاهی پیش از مرگ او در سال ۱۹۸۹پایان یافت.
هربرت فون کارایان به شخصیتی چون «رییس کل موسیقی اروپا» تبدیل شده بود .او مانند عنکبوتی
در شبک ه خود نشسته بود و با تارهایش ،حیات موسیقی سد ه پیش را هدایت می کرد .او با شرکت های
تولید صفحه قراردادهای گوناگون داشت و سرانجام از سال ۱۹۸۳شرکت تولیدی خود را ساخت.
او از هم ه وسایل ارتباطی برای نمایش و تبلیغ کارهای خود سود می برد .بازتولید فنی برنامه های ضبط
شدهوبهره برداریتجاریازان هانیزبخشیازراز«معجز ه کارایان»وموقعیتاستثناییبی رقیبهنری
و رسانه ای اوست ۵.اوریل ۱۹۸۹کارایان هشتاد و یک سالگی خود را جشن گرفت .در این زمان مشغول
اماده کردن خود برای افتتاحیه فستیوال سالزبورگ با اپرای بالماسکه از وردی بود .اما در ۱۶ژوئیه ۱۹۸۹و
فقط ۱۱روزقبلازافتتاحفستیوالدرهنگامتمریناپرابایکایستقلبیدرگذشت.
قاب خاطره
استاد شهرام ناظری و استاد کیخسرو پورناظری
پرواز همای به همراه ارکستر بزرگ به رهبری
انریکو جروال 23خردادماه در ش�هر تورونتو
کانادا ب�ه روی صحنه رفت .س�اعاتی قبل از
اجرا همای عکس�ی از خود در کنار انریکو در
صفحه اینستاگرامش منتشر کرد.
سهشـــنبه 25خرداد ماه 1395سال نهم شماره 500
www.honarmandonline.ir
اوای��ل خردادماه بود ک��ه خبری مبنى
بر همکارى دوباره س��یامک احصایی،
طراح صحنه و کارگردان شناخته ش��ده
تئاتر و سینما ،با اعضاى گروه «پالت»
در رسانه ها منتشر شد و به واسطه تجربه
موفقى که در کنسرت های بهاره سال
گذش��ته با یکدیگر داشتند ،پیش بینی
می ش��د که این اجراها باز هم از لحاظ
بصری تجربه متفاوتی باشد .اما بی تردید
اجرای اخیر «پالت» در تاالر وحدت ،هم
به لح��اظ طراحی ن��ور و صحنه و هم
از نظ��ر رپرت��وار و پرفورمنس از تجربه
سال گذشته موفق تر و چشمگیرتر بود.
درواقع« ،پالت» در کنس��رت هایی که
در تاالر وحدت اجرا کرد نش��ان داد به
روزمرگی دچار نشده و توانست بار دیگر،
کیفیت جدیدی از اجرا را به مخاطبان و
عالقه مندان این گروه نشان دهد.
گ��روه «پالت» که قرار اس��ت در ادامه
تورکنسرت های البوم «شهر من بخند»،
تابستان س��ال جارى با مخاطبانش در
شهرس��تان ها دیدار کند ،خبر از انتشار
نخستین البوم تصویرى خود داده است.
امید نعمتى (خواننده گ��روه) درباره این
البوممی گوید:جدیدترینخروجىرسمی
«پال��ت» ،اولین الب��وم تصویرى گروه
خواهد بود که شامل چند ویدئو-موزیک،
منتخب��ى از کنس��رت هاى «پالت» و
همچنین مس��تندی از فعالیت های ما
اس��ت که تابستان سال جارى منتشر و
اطالعات دقیق تر درباره جزئیات ان به
زودى اعالم می شود.
روزبه اسفندارمز مطرح کرد
گروه پالت منحل نخواهد شد
«پالت» در کنس��رت خردادم��اه خود از
قطع��ات جدیدى رونمای��ى کرد که به
نظر می رسد ویترینى از البوم سوم گروه
باشد .روزبه اسفندارمز (نوازنده کالرینت
و سرپرس��ت گروه) درب��اره البوم جدید
«پالت» می گوید« :ما در حال کار کردن
روى البوم سوم «پالت» هستیم اما فعال
از لح��اظ زمانى ،اولویت ب��ا پروژه هاى
انف��رادى اعضاى گروه اس��ت .در واقع
پس از انتش��ار اولین البوم گروه (اقاى
بنفش) ،با توجه به پتانسیل ها و عالیق
شخصى اعضا ،تصمیم گرفتیم در کنار
فعالیت ه��اى «پالت» ،ه��ر یک روى
پروژه هاى انفرادى خود نیز تمرکز کنیم
اما با این شرط که بعد از البوم دوم (شهر
من بخند) ،انها را منتشر کنیم».
به گفته روزبه اسفندارمز در حال حاضر
امی��د نعمت��ى ،داری��وش اذر (نوازن��ده
کنترباس) و کاوه صالحى (نوازنده گیتار)
مشغول کار روى پروژه هاى انفرادى خود
هستند که قرار است هر یک از ان ها به
زودى با انتشار یک تک قطعه ،پروژه خود
را به مخاطبانش��ان معرفى کنند .گویا
اولین البوم انفرادی اعضای «پالت» که
ب��ه زودی ضبط ان پایان خواهد یافت،
البوم امید نعمتى است که پس از پایان
مراحل فن��ی و اخذ مجوزه��ای الزم،
تابستان سال جارى منتشر و اطالعات
دقیق تر درب��اره جزئی��ات ان به زودى
اعالم خواهد شد.
ام��ا از س��وی دیگر ،برخی انتش��ار اثار
انف��رادی اعضای یک گ��روه را اغازی
برای پایان فعالیت هاى ان گروه قلمداد
می کنن��د؛ در صورتی که خواننده گروه
«پالت» معتقد است :اولویت ما همواره
پال��ت بوده و هس��ت؛ اما به هر حال به
واس��طه ان که هر گروه��ی برای خود
سبک و س��یاق ویژه ای دارد ،نمی تواند
تمام عالی��ق و توانمندی های اعضای
ان را پوش��ش ده��د .بنابراین هر یک
از اعض��ا باید فضایی برای ارایه س��ایر
ایده های خود در قالب یک پروژه دیگر
در اختیار داشته باشد .از سوی دیگر ،این
پروژه هاى انفرادى می تواند انرژى بیشتر
و ایده هاى جذاب تازه اى را براى گروه به
ارمغانبیاورد.
سرپرس��ت گروه «پالت» می افزاید:
البته در عرص��ه بین المللى هم خیلى
از موزیس��ین هایی ک��ه در یک گروه
فعالیت می کنند ،ش��خصیت حرفه ای
مس��تقل خود را نیز حفظ می کنند؛ از
تام یورک بگیرید تا مینارد جیمز کینن.
می توان گف��ت تقریبا تمام نوازندگان
گروه «ریدیوهد» ،پروژه هاى شخصى
خود را هم منتش��ر کرده اند .تک تک
ما در «پالت» با انرژى زیاد به س��ایر
اف��راد گروه ب��راى تولی��د پروژه هاى
شخصی ش��ان کم��ک می کنی��م و
مطمئن باش��ید ای��ن کار لطمه ای به
فعالیت «پال��ت» نمی زند و این گروه
همچنان ب��ا جدی��ت و صمیمیت به
مسیر خود ادامه خواهد داد.
تیرماه در تاالر وحدت
کیسخرو پورناظری به همراه پسرانش به روی صحنه می رود
کیخسرو پورناظری اهنگساز و نوازند ه پیشکسوت
تنبور به همراه فرزندانش در اخرین روزهای تیرماه
30و 31در ت��االر وحدت تهران به روی صحنه
خواهد رفت .او در بخشی از این برنامه بداهه نوازی
تنب��ور خواهد ک��رد و در بخش��ی دیگر قطعاتی
اهنگسازی شده برای این ساز را به اجرا در می اورد.
کیخسرو پورناظری که بعد از سه سال در تهران
روی صحنه می رود ،این برنامه را در س��ه بخش
برگزار می کند که بخش نخست تک نوازی است،
بخش بعد از ان نیز س��ه نوازی همراه با سهراب و
تهمورس پورناظری انجام می شود و در بخش اخر
گروه نوازان تنبور این اس��تاد موسیقی را همراهی
می کنند .سهراب و تهمورس پورناظری ،حسین
رضایی نیا ،سپند دادبه ،خورشید دادبه ،کاوه گرایلی،
نیکناز میرقلم و علیرضا جوادی همنوازان تنبور را در
اینبرنامهتشکیلمی دهند.کیخسروپورناظریدر
سال ۱۳۲۳در محله برزه دماغ در کرمانشاه متولد
ش��د .پدرش ،پرویز پورناظری ،معروف به حاجی
خان از شاگردان کلنل علینقی وزیری و مادرش،
پورانداخت سرحددار موسس نخستین دبیرستان
ملی دختران و اولین زن دیپلمه در کرمانشاه بود.
کیخسرو از کودکی موسیقی را با ساز تار شروع کرد
و نزد پدر کتاب های هنرستان موسیقی ،اثار وزیری
و ردیف موسیقی سنتی ایران را فرا گرفت .شعر و
ادبیات کهن فارس��ی را از مادر اموخت و محضر
بزرگانی چون کیوان سمیعی و بهزاد کرمانشاهی را
درک نمود .وی در رشته مهندسی راه و ساختمان
به تحصیل پرداخت و در سال سوم ان را رها کرد،
چرا که ان را با حال و هوای خود هماهنگ ندید.
پس از ان وارد رشته موسیقی در دانشکده هنرهای
زیبای دانش��گاه تهران ش��د .وی بعدها با حضور
در محضر اس��تاد دادبه ،به مدت ۱۲سال تاریخ و
فرهنگ ایران باستان را نزدش اموخت .پورناظری
درس��ال ۱۳۵۱به عنوان کارش��ناس موسیقی در
وزارت فرهنگ و هنر وقت به گرداوری و بازسازی
نغمه های موس��یقی کردی و س��نتی پرداخت و
سرپرستی ارکستر کردی و سنتی را تا سال ۱۳۵۷
به عهده داشت .کیخسرو پورناظری در سال ۱۳۵۹
گروه تنبور شمس را بنیان نهاد و راهی نوین را برای
گروه نوازی موسیقی تنبور پیش اهل موسیقی نهاد.
شناخت پورناظری از ساز تنبور و اشنایی عمیق اش
با موسیقی نواحی منطقه کرمانشاه و عالوه بر ان
استفاده ظریف و متناس��ب از ساز دف در ساختار
گروه فضایی را فراه��م اورد تا گروه نوازی تنبور
ص��ورت و صبغه ای متفاوت پیدا کند .پورناظری
در س��ال های میانی دهه ۷۰به اتقاق فرزندانش،
تهم��ورس و س��هراب تحولی جدی ت��ر در گروه
ش��مس را کلید زد که حاصل ان اجرای بیش از
۳۰۰کنسرت در داخل و خارج از ایران بود .از اثار
منتشر شده از کیخسرو می توان به البوم «صدای
سخن عشق»« ،حیرانی»« ،مهتاب رو» با صدای
شهرام ناظری و «مس��تان سالمت می کنند» با
صدای بیژن کامکار ،و «پنهان چودل» با صدای
حمیدرضا نوربخش اشاره کرد.
گردشگری
سهشـــنبه 25خرداد ماه 1395سال نهم شماره 500
www.honarmandonline.ir
مطالبات بخش خصوصی گردشگری از مجلس دهم
برنامه مجلس
برای توسعه گردشگری چیست؟
شیما رییسی
رییس جامعه هتلداران ایران ،رییس جامعه تورگردانان
ایران و رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی
ایرا نمطالباتبخشخصوصیگردشگریراازمجلس
دهم مطرح کردند .اصالح قوانین بانکی و روش های
بانکداری ،تصویب قوانین و نظارت بر اجرای مصوبات
مربوط به حفظ و حراس��ت از اثار فرهنگی و تاریخی،
وضع قوانین ضامن حقوق گردشگران ،اصالح قوانین
مالیاتی و کار ،رفع قوانین مزاحم ،مشخص کردن محل
هزینه کرد بودجه ها ،قوانین مربوط به بیمه و نیز تغییر
ساختار نهاد متولی گردشگری کشور ازجمله مسائلی
است که نمایندگان صنوف بخش خصوصی فعال در
حوزه گردشگری خواستار پیگیری و رسیدگی به انها در
مجلسجدیدهستند.
عزم نمایندگان مجلس برای توسعه
گردشگری
ابراهیم پورفرج رییس جامعه تورگردانان ایران با اشاره
به مصادف شدن روی کار امدن مجلس جدید با دوران
رونق ورود گردش��گر به کشور گفت« :فرصت پیش
امده در نتیجه چنین تحوالتی را نباید نادیده گرفت».
ابراهی��م پورفرج ب��ا تاکید بر ویژگ��ی خاص صنعت
گردشگری که بخش ها و الیه های متنوعی از جامعه
را از نظر اقتصادی متنفع می کند ،اظهار کرد« :از انجا
که درامدهای مربوط به گردش��گری در انحصار گروه
یا قش��ر خاصی قرار ندارد و می تواند به خوبی در نقاط
مختلف کشور توزیع شود ،همه اعضای مجلس شورای
اسالمی به عنوان نمایندگان شهرهای خود می توانند
فرصت بی نظیری را که این فعالیت اقتصادی در اختیار
ساکنان ان شهرها قرار می دهد مدنظر قرار داده و برای
بهره برداری حداکثری از این امکان برنامه ریزی کنند».
به گفته وی ،این ویژگی صنعت گردشگری ،محرک
و انگیزه کافی برای بس��یج شدن همه نمایندگان در
جهت وضع قوانین تسهیل کننده توسعه این صنعت
را به وجود اورده و در صورتی که شناخت کافی نسبت
به گردش��گری و اثرات گسترده ان ایجاد شود ،عزمی
همگانی در میان نمایندگان مجلس برای توجه به این
مساله شکل خواهد گرفت .پورفرج تصریح کرد« :توان
گردشگری در ایجاد اش��تغال و درامدزایی در سطوح
مختلف جامعه در شرایطی که کشور با مساله بیکاری
مواجه و اقتصاد کشور در شرایط رکود است ،ضرورت
توج��ه به این حیط��ه را به عنوان جایگزینی مطمئن
برای کاهش وابستگی اقتصاد ایران به درامدهای نفتی
دوچندان می کند ».رییس جامعه تورگردانان ایران در
ادامه خاطرنشان کرد« :از این رو ما نیازمند وضع قوانین
تازه در خصوص توجه و احترام به حقوق گردش��گران
ورودی به کشور هستیم ؛ قوانینی که حافظ امنیت این
افراد بوده و از دغدغه های انها در مورد سفر به کشوری
که تاکنون تصویر چندان مطلوبی از ان در رسانه ها ارائه
نشده است ،بکاهد ».این فعال بخش خصوصی با ابراز
امی��دواری در این مورد که افراد عالقه مند و مطلع به
حوزه گردشگری به کمیسیون مربوطه راه یابند ،اضافه
کرد« :وضع قوانین کافی برایحفظداشته های تاریخی
و فرهنگی کشور که به دلیل سوءمدیریت ها و خالهای
قانونی با خطر تخریب مواجهند و بس��یاری از انها در
نتیجه نبود قوانین حمایت کننده و کوتاهی متولیان امور
تخریب شده اند ،از دیگر وظایفی است که باید در دستور
کار نمایندگان ملت در مجلس دهم قرار بگیرد ».وی
با بیان اینکه ایران ،کش��وری تاریخی است که عمده
گردش��گران ورودی با هدف دیدن اثار باستانی و نیز
جلوه های فرهنگی تمدن چند هزار ساله اش به ان سفر
می کنند ،بر حفظ این داشته ها به عنوان سرمایه های
اصلی گردشگری کشور تاکید کرد .پورفرج همچنین
خواستار تصویب قوانین الزم برای برگرداندن بانک ها
به مس��یر اصلی کاریشان ش��د و گفت« :بسیاری از
اس��یب هایی که امروز گریبان اقتصاد ایران را گرفته
در نتیجه خروج بانک ها از چارچوب کاریش��ان اتفاق
افت��اده که بازنگری در قوانی��ن موجود و وضع قوانین
جدید ،می تواند این مش��کل را برطرف کند ».به باور
کارشناسان ،ورود بانک ها به عرصه های کسب و کار
از جمله واردات و صادرات ،س��رمایه گذاری و راه اندازی
واحدهای تولیدی ،مانع تحقق اهداف تعریف شده برای
بانک هاشدهوبههمیننسبتبهصاحبانصنایعاسیب
رسانده است .پورفرج تاکید کرد« :نمایندگان مجلس با
توجه به این مسایل می توانند بانک ها را ملزم کنند که
ب��ه بانکداری پرداخته و تنها در ارایه خدمات بانکی به
مشتریان خود با یکدیگر به رقابت بپردازند ».وی افزود:
«ارائه تس��هیالت بانکی به فعاالن اقتصادی از جمله
مهم ترین وظایف بانک هاست که در شرایط کنونی و
به دلیل نابسامانی های موجود متقاضیان این وام ها را با
چالش های زیادی دست به گریبان می کند».
لزوم رفع قوانین مزاحم
از دیگر سو ،محمدحسن کرمانی رییس انجمن صنفی
دفاترخدماتمسافرتیایراننیزبانقدفرهنگحاکمکه
اعضای مجلس را در مقام پاسخ دهی به مردمی که انها
را نمایندگی می کنند قرار نمی دهد به خبرنگار ما گفت :
«نامزدهای وارد ش��ده به مجلس ،با دادن وعده های
گوناگون رای مردم را به دست اورده اما در مقام عمل
انگونهکهبایدبهاعتمادرای دهندگانشانوفادارنیستند».
محمدحسن کرمانی ادامه داد « :رفع قوانین مزاحم که
کسب وکارهای گردشگری را با مشکل مواجه می کند
ازجملهمهم ترینماموریت هاینمایندگانمجلسدهم
است ».اصالح قوانین کار و نیز بازنگری در مصوبات
مالیاتیهمازدیگرمسایلیبودکهرییسانجمنصنفی
دفاتر خدمات مسافرتی ایران بر ان تاکید داشت .وی با
انتقادازقوانینمالیاتیموجوداظهارکرد«:سیستممالیاتی
کنونی با تمرکز بر بخش خصوصی ،دیگر بخش های
اقتصادی کشور را نادیده گرفته است که این موضوع در
عمل به افزایش فشار بر بخش خصوصی از یکسو و
اشفتگی و بی نظمی اداری و پولی در بخش های دولتی
دامن می زند ».استفاده از نظر فعاالن بخش خصوصی
در وضع قوانین و تعامالت پیوس��ته و پایدار با فعاالن
این بخش از جمله الزاماتی است که به اعتقاد کرمانی ،
اصالح رویه های معیوب کنونی را ممکن خواهد کرد.
ویدرپایانتصریحکرد«:اختصاصبودجهبهبخش ها
یا فعالیت های مشخص به تنهایی کافی نبوده و بسیار
مهم است که محل هزینه کرد و نحوه تخصیص این
بودجه ها نیز مشخص و بر انها نظارت شود».
بازبینی مالیات بر ارزش افزوده
در کنار این اظهارات ،جمشید حمز هزاده رییس جامعه
هتلداران کشور نیز بروضع قوانین جدیددر حوزه مالیاتی
تاکید کرد و گفت « :در حال حاضر و با تخفیف های در
نظر گرفته شده ،صاحبان کسب وکارهای گردشگری
باید 12 /5درصد مالیات بر درامد پرداخت کنند که با
توجه به نوپایی این صنعت در کشور و نظر به تجارب
کشورهای موفق در گردش��گری که برای پا گرفتن
این صنعت در کشورشان حمایت های قابل توجهی را
برای فعاالن بخش خصوصی در نظر گرفتند ،خواستار
تصویب قوانین الزم برای معافیت مالیاتی هستیم».
جمش��ید حمز هزاده ادامه داد« :مالیات بر ارزش افزوده
یک��ی دیگر از مواردی اس��ت که باید م��ورد بازبینی
نمایندگان مجلس جدید قرار گیرد ؛ اخذ این مالیات از
فعاالنصنعتگردشگریباعثافزایشقیمتخدمات
گردش��گری شده و این موضوع رشد این صنعت را با
چالش مواجه خواهد کرد ».این هتلدار همچنین خاطر
نش��ان کرد« :بحث مربوط به بیمه کارکنان صنعت
گردشگری از دیگر مسائلی است که باعث افزایش نرخ
خدمات این بخش می ش��ود .از این رو مجلس با ورود
به این بخش و کاهش سهم کارفرما در پرداخت بیمه
می تواند این مش��کل را برطرف کند ».وی همچنین
ضمن اشاره به اهمیت وضع قوانین در راستای تفویض
اختیارات به بخش خصوصی اظهار کرد« :برای تحقق
اهدافمدنظرصنعتگردشگریکشورنیازمندتغییرات
س��اختاری در نظام اداری این بخش هستیم ».حمزه
زاده اضافه کرد « :ایجاد وزارتخانه گردش��گری و جدا
ک��ردن این حوزه از صنایع دس��تی و میراث فرهنگی
نیز از ش��روط الزم برای توسعه این صنعت در کشور
است ».رییس جامعه هتلداران با بیان اینکه این جامعه
به دنبال افزایش تعامالت و رایزنی با اعضای مجلس
جدید است ،خاطرنشان کرد « :ما همچنین از نمایندگان
مجلس دهم خواهیم خواست که در زمینه تسهیالت
بانکی قوانینی وضع کنند و سهم بخش گردشگری را
از منابع صندوق توسعه بیشتر کنند ».حال که تنها چند
روزی از اغاز به کار مجلس دهم گذشته است ،باید به
انتظار نشست و دید که نمایندگان این دور از مجلس
تا چه اندازه به ش��عارهای انتخاباتی خود پایبند بوده و
نگاهشان به س��هم گردشگری در برنامه های توسعه
اقتصادیکشورچگونهاست.
11
مهمترین رویدادهای گردشگری از نگاه «هنرمند»
از پاداش 8هزار دالری ترکیه برای جذب گردشگر
تا بسته شدن قدیمی ترین پرستشگاه جهان و
وعده های اژانس های مسافرتی برای المپیک 2016
شوی اژانس های مسافرتی برای
المپیک2016
یک اژانس مسافرتی به صورت غیرقانونی از نام و
لوگویکمیتهملیالمپیکبرایتبلیغتورمسافرتی
ریو و اعزام تماشاگر به المپیک 2016بهره برداری
کرده اس��ت موضوعی که با واکنش کمیته ملی
المپیک همراه شده است .در استانه المپیک ریو
برخی از اژانس های مس��افرتی اقدام به تبلیغات
تورهای مس��افراتی خود به مقص��د ریو کرده اند،
این موضوع در دورهای قبلی المپیک و حتی جام
جهانی فوتبال هم اتفاق افتاده است به ویژه اینکه
برای جلب اعتماد مردم از اسم کمیته ملی المپیک
یا فدراسیون فوتبال در تبلیغات خود استفاده می
کنن��د .این اتفاق در مورد المپیک ریو نیز رخ داده
است و یک ش��رکت خدمات مسافرت هوایی و
جهانگردی با استفاده از نام و لوگوی کمیته ملی
المپیک به تبلغ تور مسافرتی خود پرداخت است
اما کمیته ملی المپیک قبال اعالم کرده بود با هیچ
اژانس مس��افرتی تفاهم نامه ای نخواهد داشت.
کیومرث هاشمی رییس کمیته ملی المپیک اخیرا
با صراحت اعالم کرده که باتوجه به اینکه اعزام
تماشاگر به المپیک از وظایف کمیته ملی المپیک
نیس��ت و در این زمینه نیز تجربی��ات تلخی در
المپیک و س��ایر رقابت های ورزشی وجود داشته
اس��ت ،علیرغم ابراز تمایل برخی از اژانس های
مس��افرتی برای اعزام افراد ب��ه ریو ،کمیته ملی
المپیک در این موضوع با هیچ اژانس مسافرتی
همکارینمی کند .اگر از ریز قیمت های اعالم شده
برای اعزام افراد به المپیک ریو بگذریم با توجه به
موض ع گیری کمیته ملی المپیک به نظر می رسد
تبلیغاتبرخیاژانس هایمسافرتیبرایجلبنظر
افراد و اعزام انها به المپیک برزیل و اصرار بر اینکه
تنهانمایندهکمیتهملیالمپیکمحسوبمی شوند
عملیغیرقانونیاست.
پاداش 8هزار دالری
برای جذب گردشگر به ترکیه
مس��ئوالن گردش��گری ترکیه در تقالی یافتن
بازارهای خارجی از دست رفته ،میزان کمک نقدی
به اژانس های مسافرتی را باردیگر افزایش دادند .در
حالی که کمک نقدی وزارت گردشگری ترکیه به
اژانس هایمسافرتیمجریپروازهایگردشگران
خارجی به این کشور مبلغ 6هزار دالر تعیین شده
بود ،اما این کمک نقدی تا پایان تابستان امسال
30درص��د دیگر افزایش یافت .بر این اس��اس،
اژانس های مسافرتی که از تاریخ اول ژوئن تا 31
اوت پروازهای چارتر شامل حداقل 150گردشگر
خارجی را به ترکیه بیاورند ،حدود 7800دالر کمک
نقدی از دولت ترکیه دریافت خواهند کرد .روسیه
مهمترین منبع درامد خارجی گردشگری ترکیه،
پس از انهدام جت جنگی خود توسط ارتش ترکیه
در ماه نوامبر س��ال گذشته میالدی ،تحریم های
اقتصادی را علیه ترکیه اعمال و تمامی پروازهای
چارت��ر به مقصد ترکیه را لغو ک��رد و به یک باره
صنعت گردشگری ترکیه که وابستگی فراوانی به
گردشگران روس دارد را با چالشی بی سابقه مواجه
کرد ،بحرانی که امروز تا حدی س��خت و زیان اور
شده که مقامات عالی رتبه ترکیه را مستاصل در پی
یافتن راه برون رفتی از این شرایط قرار داده است.
گردشگران سایر کشورها نیز به سبب بروز چندین
انفجارتروریستیطیچندماهاخیربهسببمسائل
امنیتی کمتر شهرهای ترکیه را به عنوان مقصد
گردشگریخودانتخابمی کنند.
قدیمی ترینپرستشگاهجهان
بسته شد
وزارت فرهنگ و گردش��گری ترکیه اعالم کرد،
بازدی��د از «گوبکلی تپه» که عنوان قدیمی ترین
پرستش��گاه زمین را یدک می کشد ،تا پایان ماه
دسامبر میسر نیست .عملیات نوسازی و تعمیر در
«گوبکلی تپه» که از مهم ترین جاذبه های تاریخی
ترکیهوقدیمی ترینمعبدجهانمحسوبمی شود،
بازدید از این مکان را از امروز تا ۳۱دسامبر متوقف
کرد .وزارت فرهنگ و گردش��گری این کشور با
انتش��ار بیانیه ای در این باره اعالم کرد ،قصد دارد
دو سقف محافظ برای این مجموعه تاریخی بنا
کند و برنامه هایی هم برای بازس��ازی این سازه
دارد .در این بیانیه علت تعطیلی موقتی این مرکز
را اتمام پروژه های عمرانی تا زمان تعیین ش��ده و
حفظ امنیت بازدیدکنندگان عنوان کرده است .به
گزارش حریت دیلی نیوز« ،گوبکلی تپه» در جنوب
شرقی اناتولی ترکیه و شمال شهر «شانلی اورفا»
است و به عنوان قدیمی ترین معبد بر روی زمین
شناخته می شود .باستان شناسان احتمال می دهند
ش ستاره شعرای یمانی
این جا مکانی برای پرست
بوده باشد .به گفته دانشمندان ،ستاره شعرای یمانی
تا س��ال ۹۳۰۰قبل از می�لاد در پایین ترین حد
افق بوده و تاثیر به س��زایی بر مردم باستان داشته
است .این معبد اولین بار در سال ۱۹۹۵توسط تیم
پژوهشی متشکل از دانشمندان اهل استانبول و
شیکاگو کشف شد .در منطقه «تپه گوبکلی» ۲۰
تپه باستانی کشف شده که قدمت کهن ترین ان ها
به ۱۱هزار و ۶۰۰سال پیش بازمی گردد.
کشف برج دوره ایلخانی
در استان مرکزی
با مطالعات باستان شناسی صورت گرفته در ساختار
مدور مرکز تپه قلعه «خلچان» تفرش در اس��تان
مرکزی به منظور شناخت تاریخ ساخت و کاربری
محوطه ،یکی از منحصربفردترین س��اختارهای
معماری دوره ایلخانی کش��ف ش��د .سید مهدی
موسوی نیا سرپرس��ت هیات باستان شناسی تپه
قلع��ه خلچان گفت :یکی از برنامه های س��ازمان
می��راث فرهنگی ،صنایع دس��تی و گردش��گری
استان مرکزی در سال ،٩٤تعیین عرصه و حریم
تپه قلعه خلچان بود و براس��اس گمانه های ایجاد
ش��ده در حریم محوطه تپه قلعه خلچان که یکی
از محوطه های مهم شهرس��تان تفرش در استان
مرکزی است ،عالوه بر تعیین تاریخ دقیق محوطه و
کاربری ان ،پیگردی در ساختار مدور مرکز محوطه
در دس��تور کار قرار گرفت .وی گفت :بر اس��اس
بقایای اس��تخوان های انسانی و قطعه سفال های
دوره ایلخانی در س��اختار مدور مرکز محوطه ،تپه
قلعه خلچان یک برج خاموشی از دوره ایلخانی بوده
است .او افزود :این یافته از این منظر مهم است که
همواره در بین ایران شناسان ،شناخت دقیق نحوه
تدفین زرتشتیان در دوره اسالمی مورد بحث فراوان
بوده است .به گفته وی ،مطالعات باستان شناسی
تپه قلعه خلچان برای نخستین بار شناختی نسبی از
سنت تدفین زرتشتیان در دوره اسالمی را به دست
می دهد و تا حد قابل توجهی خال تدفین زرتشتیان
در این دوره را پر کرده اس��ت .این باستان شناس
بیان کرد:به غیر از نمونه برج های خاموشی متاخر
دوره قاجار در یزد ،کرمان و ری ،برج خاموشی تپه
قلعه خلچان تنها برج خاموشی تاکنون کشف شده
از دوره اس�لامی در ایران است.وی افزود :شباهت
ساختاری این برج خاموشی دوره ایلخانی با نمونه
بندیان از دوره ساسانی ،استمرار معماری برج های
خاموشی از دوره ساسانی تا دوره ایلخانی را نشان
می دهد .موس��وی نیا گفت :ارزیابی وجود این برج
خاموشیزرتشتیدربافتتفرشدورهایلخانی،خود
بخش دیگری از تاریخ ایران در دوره اس�لامی را
روشن می کند .در واقع حضور زرتشتیان به عنوان
یک اقلیت مذهبی در یک منطقه ش��یعه نشین
روحیه مس��اوات ،برابری و ازادی مذهبی مردمان
شیعی منطقه تفرش است .به گفته وی شهروندان
زرتشتی همزمان با دوره ایلخانی درمنطقه تفرش
شیعی احساس امنیت می کردند و به عنوان یک
شهروند با حفظ تمامی حقوق شهروندی زندگی
توام با ارامش��ی را داشته اند .موسوی نیا افزود :هم
اکنون مطالعات استخوان شناسی به منظور تاریخ
گذاری و تعیین جنسیت و مطالعات خاک شناسی
محوط��ه در حال انجام اس��ت وانتظ��ار می رود،
فعالیتهای باستان شناس��ی صورت گرفته در تپه
قلعه «خلچان» بتواند در روشنگری بخشی از تاریخ
ایران در دوره اسالمی موثر واقع شود.
صاحب امتیاز:شـرکت جهان سبز
مـدیرعامـــل:حسـیناحـمـدی
مدیر مسوول :ساجده اثنى عشرى
زیـر نظــر شــورای ســردبیـــری
چاپ:چاپخانهروزنامهجامجم
شماره 500سه شــــــنـبه 25خرداد ماه 1395
سازماناگهیها88311361- 88311353:
نشانى:تهران ،خیابان مطهری ،بعد ازخیابانسلیمان
خاطر ،خیابان اورامان ،پلاک ،43واحد2
تلفکس88813489- 88301986:
توزیع:نشرگسترامروز
توزیعمشترکینتهران:شتابگستر88944361
یاد باد ان که ز ما وقت سفر یاد نکرد
به وداعی دل غمدیده ما شاد نکرد
ان جوان بخت که می زد رقم خیر و قبول
بنده پیر ندانم ز چه ازاد نکرد
سیاوش ضمیران
چند روز پیش اقای دبیر س��رویس به من
ایمیل زد و از من خواست که به مناسبت
شماره پانصدم روزنامه «هنرمند» ،پانصد
کلمه در مورد هرچیزی که دلم خواس��ت
بنویس��م .تا این ج��ا 34کلم��ه ام را هدر
داده ام و تنها حدود 460کلمه دیگر وقت
دارم تا برایتان از چیزی که دلم می خواهد
بنویس��م .یکی دو روز داش��تم به موضوعی که بشود در پانصد کلمه ان
را ج��ا داد فکر می کردم .بعد به این نتیجه رس��یدم ک��ه برایتان توضیح
بدهم که چرا ایران یک کش��ور دوست داش��تنی اس��ت .شوربختانه (که
من این کلمه را از کلمه بدبختانه بیش��تر دوست دارم) وقتی با اطرافیانم
در مورد ایران صحب��ت می کنم خیلی مواقع با دو دیدگاه کامال افراطی
مواجه می ش��وم .یک دس��ته که حتما تا حاال با ان ه��ا برخورد کرده اید
همان هایی هس��تند که مثل طرفداران پر و پا قرص تیم بارسلونا بیست
و چه��ار س��اعت روز و هفت روز هفته با غ��رور و تعصب در مورد خون
پاک اریایی حرف می زنند و فیسبوک شان پر است از ستودن هزار و یک
المان اریایی و متاسفانه گاهی نکوهش اقوام یا کشورهای دیگر (بیشتر
همس��ایه) .یک دسته هم هس��تند که چنان به کشور و مردمانشان بد و
بیراه می گوین��د انگار که مثال میراث خانوادگی ش��ان را با همدیگر باال
کشیده ایم و یک نوشابه هم رویش .خیلی ها هم بین این دو سمت افراط
و تفریط ان وسط ها ایستاده اند ،دالیل خوبی برای دوست داشتنش دارند
و ب��ه هرحال چیزهایی هم هس��ت که باب گله و ش��کایت را برای ادم
باز می گذارد؛ مثل این که اگر یک روز تصمیم به مس��افرت خارج کشور
بگیرید یا باید دو سه سال تو صف گرفتن ویزا باشید یا اینکه کشورهایی
مثل سیشل و میکرونزیا و سنت کیتس و نویس و نیووی و جزایر کوک
را انتخاب کنید (این اسم ها واقعی هست و من از خودم در نیاورده ام).
به نظرم هرکس��ی باید همیش��ه چند تا دلیل اماده توی جیبش داش��ته
باش��د که اگر ازش پرس��یدند خوب حاال چرا به ایرانی بودنت می نازی
ان ه��ا را یکی یکی رو کند و تک دل طرف مقابل را ببرد .مخصوصا به
ان هایی که با انبوهی از غرولند درباره ی ایران ،ش��ما را با دلیل هایشان
بمب��اران می کنند .خواس��تم خدمت ش��ما عرض کنم که م��ن ایران را
به خاطر تحریرهای اواز ش��جریان و ش��هرام ناظری دوس��ت دارم؛ به
خاط��ر تک نوازی های کیهان کلهر در شوش��تری و ب��ه خاطر لحظه ای
ک��ه محمدرضا لطفی در قطعه ی «ایران ای س��رای امید» چنان زخمه
بر س��یم های تارش می کوبد که اش��ک ناخوداگاه تو چشمان ادم جمع
می ش��ود .این ها را تو هیچ کش��ور دیگری نمی توانید پیدا کنید .بله بله
کش��ورهای دیگر هم فرهنگ و موسیقی خودش��ان را دارند و کلی هم
قابل احترامن��د .ولی این ها امضای ما هس��تند .اگر یک موجود فضایی
ی��ک روز روی کره ی زمین ف��رود امد می تواند ای��ران را به خاطر این
ویژگی های منحصر به فرد از بقیه ی کشورها تمیز دهد .و بعد من ایران
را به خاطر لحظه ای دوس��ت دارم که حافظ کنار اب رکن اباد نشست و
روی یک تکه کاغذ نوش��ت« :بده ساقی می باقی که در جنت نخواهی
یافت ،کنار اب رکن اباد و گلگش��ت مصال را»( .به دویست کلمه اضافه
احتیاج دارم تا این یادداشت را تمام کنم) و بعد به خاطر ان میلیون ها تار
و پودی که توس��ط بافندگان ناش��ناس در گوشه کنار کرمان و کاشان و
تبریز به هم بافته شده اند تا کره زمین را با قالی ایرانی فرش پوش کنند.
و بعد به خاطر ان دو پیرمرد دس��تار به سری که طرف های سال 1385
در یک ظهر تابستانی زیر سایه درختی در شهرک سعدی سنندج نشسته
بودن��د و تخته نرد بازی می کردند و چنان طاس را می انداختند و مهره ها
را ب��ر روی زمین بازی می کوبیدند و چنان با ش��عف بازی می کردند که
یک لحظه احس��اس کردم ان جا مرکز زمین است و تمام شور و هیجان
دنیا بر روی ان صفح ه چوبی و معرق کاری ش��ده تخته نرد جمع ش��ده
است و من می توانم برای شما تا پنج هزار کلمه ی دیگر هم بنویسم که
چرا ایران یک کش��ور دوست داشتنی است؛ از هنر و موسیقی و خطاطی
و ادبی��ات بگیرید تا کوچه پس کوچه های محله یوس��ف اباد تهران و پل
مارنان اصفهان و خانقاه نقشبندی های سنندج .با این حال مجالی نیست
و م��ن همین االن ح��دود 200کلمه بیش��تر از حد مجازم برای ش��ما
نوش��ته ام .فقط یادمان باشد که به جزئیات پیرامونمان بیشتر دقت کنیم
و قدر چیزهایی که داریم را بدانیم و س��عی کنیم کمتر در دس��ته بندی
افراطی ها و تفریطی ها قرار بگیریم.
و البته پانصد شمارگی روزنامه «هنرمند» هم مبارک.
«هنرمند» نوش��ت :سیاوش ضمیران ساکن سینت لوییس امریکا است.
گفتیم ش��اید با بی��ان این نکته خاله زنکی از پش��ت صحنه یادداش��ت،
جالب تر جلوه کند!.
اذان ظهر
غروب افتاب
اذان مغرب
اذان صبح فردا
طلوع افتاب فرد ا
هر کس هدایت را از کسى که اهل ان نیست
بخواهد ،گمراه شود.
امام علی (ع)
سیستم مدیریت کیفیت
H O N A R M A N D I N T E R N A T I O N A L N E W S P A P E R
212+500کلمه برای اینکه چرا ایران
یک کشور دوست داشتنی است
اواقتشرعی
پشت صحنه
ISO 9001 : 2008
1
طراح جدول :رسول نادری
1
1پ
2ی
3ر
4ا
3
2
5
4
و
ر
ا
ن
ا
و
ر
ی
س م
م
پ
ن
ی
ا
م
ی
ا
ن
ل
م
ا
ا
ک
م
ا
10ن
ا
م
و
س
ن
12ر
ا
5ن
6ش ر
7ه
8ر
9
د
11ا
13د
14و
15ن
م
ن
ی
ا
د
ا
د
7
15 14 13 12 11 10 9
8
خ
ت
م
ی
د
و
ا
م
ن
ج
ی
ب
ر
ن
ا
ن
ر
و
و
ا
ر
ج
ا
ر
و
ا
ه
ا
ر
م
ا
ن
ر
خ
ا
ن
و
ی
ا
ن
و
ا
د
ه
7
ا
ن
ا
ن
ت
ا
گ
س و
ر
ا
9
س ت
ه
ب
11
م
ی
د
ر
ت
م
ا
6
ر
ب
ر
ل
ی
و
ه
ب
ا
ج
5
و
ر
م
س ی
م
ا
4
س ی
ت
ر
ن
ا
ت
3
س
ا
د
3
4
6 5
7
8
15 14 13 12 11 10 9
2
پاسخ جـدول شـماره قـبل
6
سیستممدیریتکیفیت-رضایتمندیمشتری ISO 10004:2012
طــــرح روز قاچاق کاال؛ خنجری بر پشت ملت
شاخص فالکت در اقتصاد بنا به تعریف اقتصادانان از جمع نرخ بیکاری و نرخ تورم
در یک اقتصاد به دست می اید .این یک فرضیه پذیرفته شده است که باال رفتن
نرخ بیکاری و نیز نرخ تورم در یک اقتصاد تبعات اقتصادی و اجتماعی غیر قابل
اجتنابی خواهد داشت .به ویژه ارتباط مستقیم بین نرخ رشد جرم و جنایت در یک
جامعه و شاخص فالکت وجود دارد .جمال باال بخشی از حرف هایی بود که یکی
از مهمانان رئیس در جلسه دیروز داشت می گفت البته من در حین سرچ عکس
بصورت ناخواسته شنیدم (توفیق اجباری) اینقدر که صدای این بنده خدا بم بود...
ظاهرا ساختار و برنامه های جدیدی برای روزنامه دردست اقدام است این روزها
رفت امد به اتاق رئیس مان زیاد شده ...راستی یادم رفت بگم از امروز با پشت صحنه
انعکاسلحظه هایپشتصحنهانتشارکارهایروزنامهخدمتتانهستیم.چندسال
پیش اونوقت هایی که هنرمند هفته نامه بود باکس پشت صحنه را داشتیم کم و
بیش با استقبال هم روبرو شد یه دفعه یه چیزی را که نباید می گفتم ،گفتم کال
محو شدم ...تا فردا...
2 1
13:04
20:21
20:42
4:01
5:48
سال1395
د
د
ا
د
ا
ن
ر
ه
ت
ش و
ی
ش
ا
ر
ن
س ت
8
10
12
13
14
افقی:
15
-1چهره موردنظر-دارائیها-2چاره اندیشی-زمین پشته پشته-چهره
تلویزیونی-3درحال دویدن-نشان-گل کرشمه!-4عالمت جمع-سمبل-
اشنا -من وشما-5ضمیروزنی-واحدپول چین-مقابل خنده-6کشورصنعتی-
دربستنی سازی کاربرددارد-7پهلو-جایز-8خاک صنعتی-محل ومکان-بوی
ماندگی-شریک زندگی مرد-9گندم سوده-خداوند-10محروم-ازخبرگزاریهای
کشورمان-11معراج مومن-ازماههای خارجی-بیماری-12حرف ندا-سوغات
ساوه-سوگ وعزا-عددماه-13چرک وزخم-زین وبرگ اسب-مرکبدان
-14ارزوها-سیاه-گذران زندگی-15درخت چتری-ازنمایشهایش
عمودی:
-1درجه-خواننده این سرودمعروف است-2مخالف-شهرارزو-خانه بزرگ-اشاره-3حبس
سنگین-رشد-خلیجیدرهندوستان-خزندهگزنده-4ازالیافپالستیکی-احترام-ازکلمات
استثنا-دادنی رسواگر-5شهری نزدیک تهران-سماوی-6کشتی جنگی-اثری ازمحمدقاضی
-7شعله اتش-بیماری-موش خرما-8اهلی ودست اموز-زورمند-9اهسته-مادرعرب-پنهان
نمودن-10تاخیر-سخاوتمند-11قافله-محکم-12فلز سرخ-سازمان جهنمی امریکا-کلمه
تصدیق-قابله-13نرم-نزدایرانیان است وبس-سرد-نیم سال تحصیلی-14رهبر-ازدرندگان-مردم
قرانی-حرفندا-15ازالبومهایش-کمک
اخبار دیدنی
مسابقات یورو 2016فرانسه در حال برگزاری است .پیروزی دو بر صفر المان
در مقابل اوکراین| یوفا
در مراسمی که به مناسبت نود سالگی ملکه انگستان برگزار شد یکی از نگهبانان در حال
رژه غش کرد| رویترز
عباس اخوندی وزیر راه و شهرسازی و محمود حجتی وزیر جهاد کشاورزی در جلسه
علنی مجلس شورای اسالمی روز بیست وچهارم خرداد حاضر شدند| فارس
نمایش جنگ های رم باستان در جشنواره رمی سایت باستان
شناسی در اتریش|رویترز
مراسم تشییع پیکر زنده یاد حمید سبزواری روز دوشنبه با حضور گسترده مردم و مسئوالن فرهنگی کشور در
حوزه هنری سازمان تبلیغات اسالمی برگزار شد| تسنیم
کسب مقام قهرمانی در مسابقات کشتی ازاد برای ایران در خاک امریکا .شیرمردان ایران برای قهرمانی در نیمه
نهایی امریکا را در خانه شکست داد و در فینال موفق شدند روسیه را 3-5شکست دهند| مهر